ANNALES ACADEMIAE RHENO -TRAIECTINAE.: . Ánna. CIDIICCCXVI- CIJIICCCXVII A ray i YAAR RA ECNE ) PEDR X AINE d! 3} y TEANA PANAN Fa AU R N i frei P A a A Ao Aa Tin aad rÈ: $ hatba y ANNALES ACADEMIAE RHENO-TRAIECTINZAE, Ånn. CIOIOCCCXVI-CIJI9CCCXVII. taNo PLEU DbaND RECTORE ACADEMIAE MAGNIFICO, HERMANNO ARNTZENIO, SENATUS GRAPHIARIQ. TRAIECTI AD RHENUM, Apup OTTON. IOANN. van PADDENBURG, ET I. van SCHOONHOVEN, ACADEMIAE TYPOGRAPHOS, MDCCCXVILRL E vhn MS IAAL 7 : HOC ANNALIUM POLUI a rpa CONTINENTUR: s ' SAn ' ARRS ATA aE a Saki s+ ‘he N ' $ s K) kuki is = Aib Nomina Profesforum. et Lectorum in Acade- mia Traiectina. §. I. Quaestiones ad certamen literarium propofitae 4. cDoccexvi. §. I. Series Lectionum in Acad: Traiectina haben- darum. §. II Series. Disputationum publice defenfarum. §. W. Solennia Academica. §. V. ' Nomina Profesporum in- Athenaco aniria ceno. §. VE Series Lectionum in Athenaeo habendarum. §. FI. Solennia. §. VIII. D. DYLIUS , Oratio. h Pan ULAND , Oratis, i, rà 8 G iv B. ©. TILANUS, refponfio ad quaestiönem Medicam. & FI M VUN GEUNS, refponfio ad quaestionem Lirerariam. N. THOLEN, refponfio ad quaestionem ii ! teraria, s- x C. A. DEN T. EX, "apanho 0 ad quaestionem Juridicam; B. NIEUHOFF, Oratio ea -e t3 N # pi” i Á g z r S R i ' ER. D a a - Ft. DENA x - s Cad ia TS w lor ER, ti # # kvo vod |i så CETS f f f] tasr 2 v ə , <3 $ s tai Y ; > tay 5 Ha AY a u oi ESK iS -raias g r 4 E s -+ ç - P t ni Wera r D TE CitA a 9 yi i $ Atan asi siio >x ARDT TY p Eh > 7 iW Y m a” í 4 i : $ : Y A Ti Ay + { i r N.| f c J A a T E L e p ye S g i Me y A Taa W 9 s hy e a Ni S AUN NJAS E S ACADEMIAĘ RHENO:TAAZECTINAE; E | 2 EP -På PE” k g FFFS Aai Y Pe t Ann. CIDIƏCCCXVI - CLJLICCCXVI, ~N HE A N PA a e A Ae E OAE RAE V A R) rya ON LERIA Š EA FA O a T aa a A a A N, REE E G E T mme GGG Eaa ». 7 r ' E Yas P i i Ps LARA $ a S a i A a A A ` S. i. Ka ra ha s t: Ín Zeadèmia: Traiectina za'die «svr Mâriiè, A. cICCCXVI., æd ‘diem XXVI Marki, Aa ÇIJƏICÇCXVII , munus obierum docendi MATTHIAS VAN GEUNS, 0b. aetatem puh “~ genariam yude donatus. ` lanüs BuëibpanD , %, t. Acad. Rector. Nis vI NıcoLAus CORNELIUS DE FREMERY: BERNARDUS FRANCISCUS SUERMAN. DaxiëL Dyuius (*), MATHESÌN ET PHILOSOPHIAM l NATURALEM}, "> TJoANNES FREDERICUS Eubovicts SmRÖDER. aar mea Ta Pornpin Morpa n a AIONO PHILOSOPHIAM THEORET. ICAM ET LITERAS H UMANIORES; loannes’ Turoporus Rossyn, ob aètatem feptuagenariam rude donatus, a- PHILIRPUS GOLIBLMUSiVAN HeusDe. A Ditnmarus, HUISMAN.. ToANNES Henricus PAREAU, ANTONIUS VAN ĜOUDOEVER, ADAMYSTİSIMOŅS. | 9) 1 Sa œ) Ruins Piri Clari fimi s- ahó JAiidiiiëo hondum exacto , dieix. Martii , rebus humanišereptiy memoriam eelebrayit Cla BLEELAND. > Vid, horum dnnal. p. 32 KAL aa 'Opufcula ab co cdita indicantur #: 57. feq ( 5 N vIí THE 0. LO GIAM; SesaLous Rav, ah actatem f AREE AE rude donais >Y SMST. A patie Bi ‘` Hermannus RoYAARDS.\ Anti M lopocus(Hermeasienw ilam risans, GaBriëL van GORDA AA spyna w] TŪRÌŠPRÙDÉNTIAM; Corirhios Wirnermüs de Riork™™ O HERMANNUS ARNPZENIUSS l G HORA 3 Cra- phigrinsi Sh AANT S Ua IOANNES RIcHARDUS DE BRUEYS. Do 7 4 LEOEORE D Puurus Franciscts HevLioeRs; Chirurg, et Obfletriciae artis. SamueL Nynort y Zing. Graecaes creatus xy unii, A. ceccxvi. MAGISTER ACAD E MICÙS: lonan Särentyn Horman, Eguitationis. 3 s JI- viy sm Quaestiones ad certamen ; Uet aiam ritli, eum disciplinarum fludiofis-- in Academiisi i et Athenacis Batayis, ineunte:anno cIoroccexVi. > fuerunt propofi tae his formulis.. y uar DH MALO GEACA Quaenam. est: Theologiae: Naturalis: in fe fpec- taiae praehantia? Quid. doctrina infuper diyini- tus patefacta confert ad cam illufirandam et firs: mandam}? Quaenam ; denique. eius: Este yis atque utilitas apud cos, qui religionis Gir ifhiuni no~ titia funt beati? | / LU Ril D-L-CoA: „Quaeritur , an. ipfa: natura obligationis: ciyilis, liberam e patria migrationem ciyi permittat? Si; yulgo permittat, quae fi Nnt CXCOPtONGS y quibus facultas illa migrapdi coarctetur ; ex’ Ture". Pu- blico vel communi. omnium Europae populorum, vel fingulari huius iiliusye imperiis: réperiendag? Quas o. Gi Quae porro ‘praecipuae fint causfae impeditae illius. libertatis &. An tandêm omnia iura et offi- cia mutua, et civis, qui iure fuo migravit, et parriae, guam a À jai mij ationem: nper Ar My 4 ” nirus intereant? SARAD AREA DEEA byor: Sy j AEA TA E INN i AN vai IS Akk ARD pi j . 4 (5 E A ý i $ y À 5 r i 4 D? y$ aN X ) i w RARAN Ri E Á) + ` y Ñ Šo Ai f Mh ps Lti pas ; $ i A ' i oS Breyiteri diflincièque indicetur modus et raito actionis nervorum, quaeque fit maxime proba- K biles huius actionis ACAREET gioiakoctirs : sN ainar yn oi UATE MA TECA Quandoquidem fpcnoiba. lieki theoria, a yariis mathematicis yario AA tractatur, nge. tamen, uila methodus, omaes ; tollit Aelii n quaeritur o oi ; -d Recenfio. et. comparatio praecipuarum mes thodorum quibus ` Geometrae, in. primis " rECEntIQTES., parallelarum theoriam expos P aun. nai Eaa E Investi oatio ciiikaruiis: EUR, adeg parum in, hac re prifeserint Mathemätici, ut fere, ad Euclid idis rationem: redeundum, fi Ae j PAASI: A: s¿ Quamvis multi- Phyfici phaenomeña magnetis explicare fiuduerint, eorum ‘phaenomenorum causfja nos adauc latets Ttague proponitur itie yenibus; Phyfices- fludiofis , ut i Recenfean , exponant, comparent prae- cipuas lypothefes , e- quibus magnetis phaenomena\ explicari folent. H. Indicent phaenomena, quae- facilius ex hac illaye aypothefi explicari posfint. HI. Ostendant; quid accuratae- perfectiaegue magnetis theoriae adhuc defit. os HEST O RICA ~ Quam vim habuerunt apud Romanos foeminaè in res eorum politicas, bellorum civilium tempo- ribus? Adiiciatur huic disquifitioni foeminarum Romanar um characterismus. Quandoquidem explicanda haec erunt e domestic maxime yit principum Romanorum, fontes historicos, unde - kauriatur, in primis fig Ereet vi- tas Plutarcheas. Ad „KI peld quasserit. refþondendum « ante diem XX. Janari, H; CIIDCCCXVIT libellis, aliena mani firipiis, ac Senatus Aeademici Secretario misfis , ut praemia teporiata. difiribui pòsfint ; ‘ipfo die - Academiàe natali; qui firurušsest xxvi. Mar: % tii, ilius annis ooro 59 o itt t oih o pron §: M.. SA " Ti P h {IED , na tiiat a s finitis präis aestivis; Di CIDIDCÇCXVI ad ferias Bestivasy Ae CIDIDCCCXV IL, Agbendarani fuit ordo propofitúš, fecundum guem docebunt y», dn Epea THEOLOGICA;, oR heológ ciam BANAM GiS van. OORDT, d. lunae et iovis; h. X1. JTistoriam: Ecclefi afticam = D: HUISMAN; “quarer per ‘dierum hebdomadėm, 'h. IH. y Fundamenta interpretationis N. T.: 1,- HE- RINGA, E.T F. diébus rE ‘iovis et vene- ris, h. XH. Ki. t Exegeticas: 'Jectiones in PRO Tobi habebit I. M PAREAU, d lūnac, martis et iovis, hT br RN da talin $ XI ARpifolam D. Pailt: ad Romznosinterpreta. biturt H. ROYAARDS , d. mercurii, b XIL- e Aetorum poft. priorem partem interpretable tür ILHERINGA, E. F. diebus-łunde: et iovis h. VIH. Parabolas Domini nástri f. «Ce câdem hora, diebus martis ẹt veneris. doun woy wo. Primum quidem univerfa quaedam capia, quibus doctrina Religionis Chriftianae expona- tur, illustretur, aut firmetur , (de algemeene Feer ban den 'CHrisiélijken Gòdsilienst y interpre- tábitur: dein “autém Theologiam Dogmaticam docėbit H. ROYAARDS) diebus lunae, : mars tis, iovis et veneris, h. IX. Collocuitiońibùs) Ae locis theologitis” ‘vačabunt IL HERINGA, E. F. d. iovis, horis vefpert. a VIK ad IX ;etyGiivan OORDT ṣ`die mercu- rii, horis vefpertinis a VIK ad dX: Christianum morum discipliñam dostie G. van OOR DT, cd. lunae; marees iọvis et vẹ- -neris,' h. X. EERE Praecepta ha viiiitioo rader H: ROYAARDS, d. mercurii, h. X. Hoy Exercitationes Oratòrias. Sacras ia JT HERINGA; ExF. die faurni, h: L- XIN o Offcia nuntiorum -Euangelii exponet. H. ROYAARDS, d. mercurii, hora IX. “nPuerorum doctrinae:Christianae: initiis. erudien- Pe exercitationem inftituent. L HERINGA ,, EF. die martis, hora Xicet: Givan OORDT, die mercurii, hora XL alternis hebdomadibus. Orationibus Sacris pronunciandis praeerunt H. ; ROYAARDS, -die martis; hora XI; i HE: RINGA, E. F. die lunae , hora XI; et G. VAN. OORDT; die mercurii, hora XI Disputandi-pexcrcitationibus -; praeerunt H.: -= ROYAARDS. -et I. H. PAREAU, d, veneris, b: I; alternis hebdomadibus; f, HERIÑŃGA, E.: F.die-faturni, priyatim h: VHI, publice die. mercurii -hora I;.et: G. van OORDT , publice eadem die ac hora : hietiam alternis hebdomadibusé Denique: S: RAVIUS ; licet. propter aetatem rüde fit doñatus; - iis. tamen, nom; deërit, quos confilio fuo iuvare poterit o m Io FACULTATE IURIDICA; - docebunt = Īnflitutioness We stenberg i O duce 5 H. ARNTZENIUS, quater per dierum hebdoma- pa gém 9 h. X. i e e Pag- kiv -| Pandèčias, coden duce, Hi ARNTZENI US, fexies per dicrum hebdomadem, h. IN) ^ -Jus natnrdéė C. W. poe RHOER, diebus lu- ` mae, martis, iovis et veneris, h XL via ` Tus gentium et publicum C. W: DE NE iisdem diebus, hora 'I. OA y ` Jus criminumet poenarum CW. pe RHOER, diebus mercuri et faturni, hora piai vel iag auditoribus forte magis- commoda. tS: Tus belgicum §. R; ne BRUEYS , diebus lunae, martis, iovis et veneris, hora XII? ` Encyclopaediam et Methodologiam Turis E R; pe BRUEYS, diebus mercurii ét fäturñi ead. horas ` Historiäh iurisprüdentidè -Romanae H: ARNTZENIUS, diebus mercurii ert faturni; hora X. himan: lina “ Disputandi exercitationibus alternatim prace- Fint H: ARNTZENIUS er I. R: be BR UEYS: in FACULTATE ME DICA, $ J docebunt ` SAR i Anatomiam B. F. SUERMAN, quater per- dierum hebdomadem, h. IV. ; Phayfi dlogiäm i BLEULAND, quater: he VIII. ; ` Pathologiam B. F. SUERMAN, quiter, h. X Prax- Prażin: mediżam D.: DYLIUS ;;;die lundes martis, mercurii et. iovis, horå XII. “o Pharmaciam y fecundum Pharmacopoeam Ba- tavam, verńaculo fermone, N. C. pe FREME.. RY, diebus martis et veneris, horå HI. Materiem medicam, five Historiam remedio- rum D; DYLIUS enarrabit diebus mercurii etg veneris, horå I. Inflitutionibus clinicis vacabit D. DYLIUS, fingulis diebus; Nofocomio Academico hunc in finem exftructo et aperto. y Chirurgiam B. F. SUERMAN , quater per dierum hebdomadem, A ` Iaftitutioni clinicae in arte iin, quovis die, vacabit B. F. SUER MAN. - Artem: obßetriciam theoreticam et practicam L BLEULAÑD:y teri qùavis hebdomade , h. I; , Diaeteticam;, Medicinam- politicam ct forenfem N. C. DÈ FREMERY, diebus, mercurii’ et fad, KOV. o Denique M: VAN; GEUXS,, oniu folito doçendi-er agendi oflicio academico fuo, , regia auctoritate, honorifice, folutus.. iam. fits integra tamen manente docendi facultate fua, hac gui- en, quantum actas et valetudo finent, lubens ad- KVI adhuc: utetur; ut, exponendis partibus ‘ad Jamatologiam facientibus, five Pathologiae; five Diaeteticae ac Materiae medicae, Studioforum utilitati nostrorum- infervire totus hondum definet. „In FACULTATE MATHESEOS £T.4 PHILOSOPHIAE. NATURALIS yi o docebunt ; L aiii Elementa Mathefeos % F. L. SCHRÖDER; d. lunae, martis, iovis et veneris , h. VIII. i pr? rigonomeiriam, rectilineam et s fphaericam, gå Eein Astronomiae, atque Geographiae, ma- thematicae adhibitam aique applicatam LLT SCHRÖDER, iisdem d. h. Xh ¿ Aydraulicam et. „Hydrotechnicam I. F. L; SCHRODER, iisdem dahs IV}? o A “Cålculum intègralem I. F. L; SCHRÖDER, ; dicbus lunae et martis, h. I,- i Phyficam experimentalem G. MOLE, d. Jus fae, martis, iovis et veneris, h: L > Phyficam máthematicam 1. F.L. SCHRÖ- ; DER, diebus iovis ét ‘veneris, h. iy, e20) Aflironomiae primas notitias G. MOLL, d: lunae, martis, iovis et veneris, h. IX. Afiro- tarum I. atá ċoóte us lunae, ”, bis per sommodá. qA. lūñae, ta fa d. lus, meritus, tùis., a Li- xvm s, Literas Latinas Ae VAN GOUDOEVER, di Ee: martis, iovis et veneris, „h, XI. ș; Angiquitatem Romanam A. VAN GOUDOE- VER, d, mercurii et faturni, h. IX. + Historiam Literariam Scriptorum. Latinorum A. van: GOUDOEVER, d. mercurii et fature nii, h, XIL Exercitationes, Öratorias Modenabiair A VAN GOUDOEVER, d. faturni, h. I. TETAN „„_ Literas Graecas Ph. Ġ. van HEUSDE in- terpretanido cum Dialogos Luciani, die lunae et jovis,. horå X: tum, Aristophanis Piutüm- et Łomeri Ódysfeam, die. martis er veneris , hora X. Antiquitatem. Graecam. Ph. G. van HEUS- DE ,, d. merçurii et faturnis h. Xes +; | Literas Hebraicas, docebit I H: PAREAU, “3ta út Grammaticam exponat: d: luñae et iovis h. IX. eademque bora, d.. martis et veneris, quaedam- třactet capita e priore Samuëċlis. libro. Literas: Arabicas I.H. PAREAU, d.. lunae et iovis, h. XÍ. ; Literas Chaidaicaset Syriacas I H. PAREAU, d; martis: et veneris, h, XI. Antiquitatem Hebraicam. 1. H. PAREAU, d. lunae, martis, iovis et veneris, h. IV. His- t XIX Historiâm univerfam. Ph.: Gx vAN HEUSDE, d. lunae, martis, iovis et veneris, h. XII sHistoriam politicam et literariam. gentium Europacarum recentiorum Ph, G. van HEUS- DE, die mercurii et faturni , hora XI. Historiam Påtriae Ai SIMONS, d. mercurii ep faturni, h. VII. Literas Belesi. et Eloquentiam. A. SIMONS, d. mártis,' idvis- et veńñcris, h b. IH. et d; dorisi h: 1X: A i Historiam Poëf. Belgie. A: SIMONS, diebus et horå, auditoribus commodis. = Ae vrz “Disputandi exercitationibus pracerit, alternis hebdomadibus,»=die faturni, hora Is Ph. G. van HEUSDE.: Dani T PHSF. HEYLIGERS. ‘Artem obftetriciam theoreticam et practicam docebit ter per dierum hebdomadem, hora: XHM, ~„Morbos osfium bis per dierum hebdomadem, diebus et horis deinceps indicandis. : Operationes: chirurgicas in cadavere humano~v publice’ demonftrabit tempore hyemali , earimque encheirefium rationem vernaculo fermone expônet. tta so Die ` Diebus "Diercnirii ès Shrupni Bibliotheca Aea- demicå, in dèile B, khamis, tömpėsidte dts=' a A ‘hora II in V, hyjemali yero ab hora II in Y unicuigne patebit. PATENS S 1 Ses baa A die- XXVI. Marii, ” CIOIICCCXVI \y o dim. xxvi. Martiis M CIJIOCCCEVII: , disputa- tiones publice defenfze funt hoc ordine. EUG EIROA crdoccesvi. gxv Sept. Diatribe'de Simplicitate: in Euripidis: “Oreste, guamy. pro-gradu magistri Philif. «heor. et Doctoris: Liit. Humani, defendië ån auditorio maiori Casparus- Bax, Camè” pentis. xxvi Sept. Disputatio Weädönic de Nfiniufiées ad excolendum hominem, e fententia Pla- ionis; qaam +n auditorio muiorio defendit ` . CórNEeLIUS Änne bEN : Tex) Tilbargenfis, (pro graii: f aie Magon et Aity N, 7 Doétoris: 1Y" .TiBH hont } vcOo: o Disfertátio i piignirárikoiiibis j: ro ORE Medicinae; defehfa ir Senata A Joanne Barrisin aeii Chimon E t% O R: vul Oe., rX vir Ooto Disfer tatio: de: Ahasi quam; pré „gradu: Woctonis Medicinae in Senatu defen- -dit CAROLUSAUGUSTUS: BEUMIER g c: Jamappa Hannonienfis i ess NRR A Decendlislentgtia.: He Doei GUAM. TN gradu. Doctoris Medicinae RA Auditoria maiori defendit: Quirini: Berixies SLA DERG; di su XK Raer: niiae dl Marti, Serotulafor ln i aia 2r iid lin Medicinae, N i “ ! Æo dtoccok var 00L? odvod py Jii fiire Medicum, de-Ufu- Medico «muriatis. hydrargyri-oxydulati in morbo im ` fammatorio , quod, :pro:| gradu> Medicinge Doctoris y in auditoria maiori. defendit. Sas OMUL: DE BRUIN p Arghemie Gelrys: = cus s Fe ; Abiti a SAS n, NANE Die XXVI, dor ilis, A g ÇIDIICCCXVIT: pA ie. Clea risfi NUS y D. DYLIUS postquam KA illustr ifimis, Academiae Curatoribus noge. legitimo: as folenn. esfor. inaugura atus, in fengtu ai Medicinae. doçendge, munus aufpicatus est kabita o ratione s A: airo hi d mea w xiir mèdicorüm principum. proventu, ad`amplifican: dam tamen Medicinam fufficiente. Haec oragio hoc annalium yolumine deftripta est. Quum in annum Academicum, “a” natalibus Academiae A. Cabeccxvii. incipientem, è dž creto Regis augustisfimi , Rector Magnificits defis- natus esfet Vir Clarisfi mtis , PuiLipPùs GULIEL- Mus van Heuspe, Philof. theor. et Litt: Hum. Prof. Ord.; partes yero Gräphiarii Senatus, in concesfu Curatorúm, adiunctis Rectore et Hdfesfori- bus , mandatae eslent Viro Clärisf. FrepeRico Eu- ` DOVICO SCHRÖDER, Mathefset Philof. Nat. Prof, ord»; fecuta est die xxvi. Martii 4: ĠIICCexVit folennis horum virorum: inauguratio: Quibus pèr- actis, Vir Clar., LANUS BrLeuranD, Med: Prof. otd. munere Rectoris fe abdicaturus s orationem habuit: de vitae fructu , quo animalibus pr4eftánt homines, e corporis etiam fabricatione Confpi- cuo. Hanc excepit narratio eorum , qüae- fi į magifiratus_ anno adyerfa acciderint Academiae êt prospera. Victorum porro in certamine lite- rario recitatis nominibus, praemiisquè Jolenni ri- tu distributis ; indixit quaestiones dènud' bropofi- f- sas. Tandem yero noyu ipio Eabiapeny Magnificum, XxIIN $. Vi ki Fn Athenaeo Harderoyiceno , a natalibus eius, dle xxv. Iunii, A. CIDÐCCCRVI. 44 natales Annè fequentis, docuerunt Vi iri Clatisfimi, Ioannes ANTONIUS LOTZE, Theol. Prof. ord: ` Ioannes OTTO ÄRNTZENIUS, Iurisprud. Prof órd. A. 4. Graphiarius. THEODORUS GERARDUS ` VAN LIDT DE nhas E Anatomiae et Phyfiol. Prof. ord. IACOBUS VOSMAER , Botan. Chem. et Pharmai ciae Prof. ord. BERNARDUS NIEUHOFF, Philos. heor, et Nau Prof. ord. %. t. Rector Magnif. ` 'Iäcosus AMERSFOORDT , Eie rient. Pro ọrd. -Casparus Iacogùs CHRISTIANUS Reuvensg Lit. C Gragcar. et Latinar. et Historiae Prof, ordi F Y, s ` Lectionum et exercitationum în Aihenato Ha*i d&r oviceno o kabendarum hic ordo d fuis, deferipiüin : ` y ` A + a a r r aN ¿ NS à j SN TARTA A 3 t | X w O Ja” a a | pa 7 ` w Tea E a M EE A e ree e ` aa y i RE E rS Wika In FACULTATE, THEOLOGICA. „deanyes Antonius- Lorze; -Theol Doct. ei Br of. a Scholas -habebit - quater. hebdoma» de; diebus Lunae, Martis, Iovis et Veneris, hor 1 IX. Historiam ecclefi sasticam enarrabit; horå agt em - X. T heologiam Theoreticam docebit ; horâ Xi. denique, duce K £1 LIQ; Her meneuticam traz det, et primam, Petri epiftolam interpretabitur : Bis, diebus Mercurii et Saturni, hor 1x. Chrifti, foi morum disciplinae partem alteram expo- Bis item Encyclopaediam et Methodologiam. mahe 30t raionem fungendi mynere docto- ris Chrifliani, duce. Boergsı Q tracțaturus Este Garpais ,Commitironum. defiderijs. non. defu- turus. genayvU IoANNEs OTTO ARNFZENIUS , 1. O; D. 18- ris Civilis Romani, nec non Hodierni, Pro- hi om ordinarius, ~ Jn domefticis exercitiis, Sus Lunae , Martis, Iovis et Veneris, horå ni Tús Naturae; iisdem diebus horå XI, Zn- EI fii- fPirutiones; hortsi et dicbùs SEPT nan dis Pandectas doegi: ii Th FACULTATE MEDICA: upel Diinan dkicaiaiei VAN shane DË Ieue >, Matho) Mag: * Philofophi. Natur. Doctor, Andtomiae et Přiyfiologiae Profesii grà dinarius, diebus- Martis, Mercurii, Iovis et Veneris, horå ânte mèridiem X , ttadet Elemen- ta dAnatomiae cor boris humani; horà XI Phy- fiologiam docebit.. Diebus: Martis et- Iovis, horâ pomcridianâ I, Zoilogiam. cum Anatomig coniunctan Exponer. ' Tempõre autem hyemas li, horis commodis , Corporis húmani fabricam cadaverum fectionibus illufirabit. © Publicis denique lectionibus Jelectă quaedam _ Zoölogiae capita wactabits lacogus VosmAER, Me D. Botanicès s Chè» miae et Pharmaciae Profesor ordinarius; fe cquentes habebit fcholas: De terminoloġiá botanic et plan» tarum historid s diebus Martis et Verer!s, horâ VIU matutinå ; De plantarum naturáz die Eu- nae, horå XU; De Chemid univerfa , câdem- ho- XXVI horå, diebus veto Martis, Mercurii, ‘Iovis et Veneris; De Pathologid , diebus Lunae, Martis et Mercurii, horå IX matutinâ ; De Pharmaco- logid, eâdem horå, diebus Iovis er Veneris. Porro izflitutiones medicas , ad praxin medicans ruralem adaptatas , belgico fermone; id roga- tus, exponet;: Nec deërit occafio: pertractandag theoriae chirurgicae ; atque artis obfetriciaes ` In FACULTATE PHILOSOPHICA; BeknARDus Nrethorr, Z. L. M. Phib Doct. eiusdemguè facultatis, ut et Mathefeos et Aflronomiae Profesor Ord., in domefticis exercitiis, hor IX matutinâ Logicam et Ma- tkefin; horå IE pomeridiani P#y/ficáam experiż mentalem; horå IV Metaphyficam ; Vitae felicis praecepta, et Philofophiae practicae fundamen: tã, horå XI fingulis diebus, tradet. Ad or- diniària disputandi exercitia, de primariis Pħilo- fophiae theoreticae et practicae quaestionibūs , fuos invitat commilitones, ceterisque ipforum, qui Philofophiae cupiditate ferantur, petitioni- bus, lubens, quantum in fe est, faciet fatis. ` in ; ş , 0 h kd ait In, FACULTATE LITTERARIA: «0017 , CASPARUS lacogusi CarIstranus RegS WENS Juris, Licenta Lita- Graec:. Lat. negl Hiflore Prof. Ordin: fcholas- Aabebitaquater! hebdomade, diebus Lunae, Martis, Mercurii et Iovis, horå XI ante merid. Latinas, de fa- bulá TERENTII, et Oratione aliqua Cice- RONIS; eA de OyIDII ‘Eleroidibtis p Quater item hebdomade fcholas. Graecas ; quibus- X e» NOPHONTIS -memorabilia ; loca quaedam e. ` Selectis Principum Hifßoricorum; éd, WYT- TENB.; et HOMERICAE Odys/cae Rkapjodi- am: tractaturus. est; :Quinquies hebdomade febolas de Historiá Uniyerfali z, bis; : de An- tiquitatibus Romanisg cbis -itemy dei Antis: quitatibus Graecis. Quibus omnibus tempora Auditoribus opportuna conftituet, TacoBus 'ÅMERSFOORDT, Theol Doct., Liter. Orient. - Prof. Ordin. Linguae He- braicae elementa tradet fecundum N. G, SCHROEDERI Žrflitutiones, adiunctå exer- citatione Analyfeos Grammaticae, diebus Mar- tis EVH tis, Mercurii, Iovis et Veneris, horå VHI. Nonnulld Jáiáé! Vaticinia interprèétabinit, die- bus Mercurii et Veneris horå X. Antiquitatem Hevřhicam èxpoiet, diebùs Martis et Idus, horå X: Ziids literæs Orientales döčèbitz diès bus Lunae et annyit ħorå r ES A nt N Hońòres Rectoris èt OAphkiri henti 2i anmúm fègueniém dènuo funt colidti in cösdem Viros Clarisfiñs; B. NirùHorh èr 1: O: ARRP- ZENIUM. Recto? pèro Äthenäëi Nätäles cele: bravit oratióne fòlènnij pró nostfa aevi horå, bunianitatis felicius amplificandae; práenünciä. ` Deinde expofüit, ğuğè hoe amhò ipfis Aihenais | - påtalibus iads videřentir. D A- DANIËLIS DYLII T KATI O, Doo B DE RARO MEDICORUM PRINCIPUM PROVENTU, AD AMPLIFICANDAM TAMEN MEDICINAM SUFFI- CIENTE. RUBLELEILCOEHABITA DIE XXVI. APRILIS MDCCCXVI. QUUM. IN ACADEMIA RHENO - TRAIECTINÄ ORDINARIAM MEDICINAE |, PROFESSIONEM SOLEMNITER AUSPICARETUR. TRTE T T o FAN CADEMIAE RHENO- TRAIECTINAE CURATO= RËS, VIRI GRAVISSIMI, AMPLISSIMI, MAGNIFICI! Qur ın Recno BeLcico , IN Hac REGIONE, AUT HAC IN URBE, REBUS PUBLICIS ADMINI- STRANDIS, 1USTITIAEVE “VINDICANDAE PRÀÄE» ESTIS, VIRI NOBILISSIMI, SPLENDIDISSIMI ! ACADEMIAE RECTOR; CAETERIQUE ARTIUM AC DISCIPLINARUM PROFESSORES, VIRI CLARIS* SIMI! ; CHIRURGICAE ET OBSTETRICIAE ARTIS Lec- TOR EXPERTISSIME ! A o Dı- IŅV DIVINORUM ORACUĊLORUM INTERPRETES, PRAECONES DOCTISSIMI, VENERANDI! ARTIUM DOCTRINARUMQUE DOCTORES CON- SULTISSIMI, EXPERTISSIMI, ACUTISSIMI ! Cwrs rT Hosprtes omnis ORDINIS y. LOCI E. j o A "j AC DIGNITATIS, ACCEPTIŠŠIMI ! Vos ETIAM, CIVES ACADEMICI, ORNATISSIMIy SPES PARENTUM ; PATRIAB J HUMANITATIS! „Mirum aS nemini vestrum, videbitur, iico incipientem me magnopere perturbari ac commoveri; neque, leves. fed fumma pertur- bationis agitant me concutiuntque causfae ; et hiaiores etiam, qüåm valgo, iń dicendi dnitio et ip -in dicendo imperiti, commoverez:folent Oratores. Etenim Numinis Divini favore- in fplendidâ. hac tantorum hominum luce pofitum me video , cui, non longo abhinc tempore, ex grav ¢ gravisfimo et 'periculofisfimo morbo ‘fatalis ìm- minebat rerum exitus; ‘Numinis vero Divini beneficio refticuta est iam eum . in-modum: fani- tas, ut, qui“ latuisfem forte in fepulchri: fqual- lore ac tenebris, fauftâ mihi hacce diè, novam quafi vitam ingresfo, mihi” meisțue reddito, in hac doctisímorum hominum coron® frequenti- que virorum, omnis:“doctrinae confesfu, verba facere liceat; quāe.ómnia profecto +taiita ac: ta~ lia funt, 'ut iusta® omnino ` fint excufandi® ratio- -nes ab animi commotioñe :vehementiori, mihi excitatå, cum- ex gratisfimå erga- Deum, me- arum-rerum arbitrum, mente, tum Cx Vestro in bunc- locum amplisímum“ foleinñi concur- fu; dicentem itaque fic audite ,'ut nihil magis Í presfiti me: difficultas, tex Mediçinae» ambitu} ceam oeligendin -gude S a ; À çons yr conveniret omnibus, èt ad omnium captum er jntelligentiam esfet accommodata , non neglectå imprimis, quae, publicis: folemnitatibus , cuiusvis ordinis Auditoribus debetur reverentiâ, quà in re medici oratores caeterarum disciplinarum ora- toribus infeliciores fere femper exftitere, cum èx iphus disciplinae naturâ, tum ex rarâ inter medicos facundiae et eloquii famâ, Attamen? annuentibus vobis, A. A. H. H. talem-in- venisfe materiem mihi vifus fum, fi dixero, et breviter quidem, ut- hac faltem dote fe mea gualiscumque commendet Oratio: De raro Medicorum Principum ` proventu ad amplificandam' tamen Medicinam fijjicia enie. f | gai Volventi mihi falutiferae Artis annales, at- ue in immenfam illam medicorum copiam in- tuenti, a quibus famam atque existimationem, post hominum memoriam , medica acquifivit disciplina, movit admirationem hoc- impri- mis, nequẹ pari operi, nec fimili etiam lau- dis fructu, ad disciplinae profperitatem contu- Jisfe illos omnes, quos medicos praeftantiores omnis aevi -celebravit Historia; alios enim fu; isle, qui diligenter aliquam disciplinae- partem CO= vi? colendo: atque perficiendo, laudem < metuerint haud vulgarem; aliosy-qui fortuito. quideni in« venta atque“: detecta’, industriâ fingularivulterius perficerent,y -et “fic, Medicinae maxime: pro- fpiciendo, magnam nominis: :celebritatem con- fequerenturş paucisfimos: vero inter» omnes reperiri, iHos, a quibus--univerfa: Artis Mes dicae:-iforma- in melius -mutata fit, quique adeo : «Parentes. :Principesque huius- discipli- :nae fint- falutandi y Medicinae tam faustis omi- :nibus Principatum tenentes, ut, quamvis ras ri, fuå tamen excellentià fuffecerint ad- conci- - liandam Medicinae eam: dignitatem, quam con- fecuta: fuit, Historiã Mtéste, non quidem mul- torum,- fed paucorum- Principumque: viroram : fortunâ-perfecta atque: amplificata. -Quae me- ditantem atque: in Medicoram horum iHufteis um rari proventus causfis intentum, fapientisimi BaconisVerutamii mirifice me movit fens tentia , utpote:çam, :qùam tractanda fumfimus, plane'coatinens exhibensque materiem. :,, Me- s dicina (inquit) - adhuc ‘taliter est conmpard= s ta, Uut fuerit magis ostentatæ; quam- elabo: '»„ tatā, magis etiam elaborata , quam ampli- s» fcata, cum labores in eam- infuimpti, poti- ai u? çik j us in circulo; guam in progresfu fe exercue- p rin” (*). Quae fententia, a fummo viro fuå aetate prolata, üti modeste de falutiferâ hac Arte iudicare nos docet,- fic ex ipfå quoque Medi- cinae omnino -illustratur Histori. -Subtiliter nempe distinxit ille inter eos qui elaborarant, et illos“qui amplificarunt disciplinam, medi- cos; illorum,: ut- nos TÖStrO tempore, ita ille fuo infignem uberemque viderat proventum ; ho- rüm vero valde exiguum númerum quum obfer- varet, amplificaram ‘minus, guam elaborätram Medicinam pronuntiavit, et ita quidem“ vere, ut ex: hac ipfå eius animadverfione, fummis medicis fui indicentur -tituli atque honores? E- tenim levioris! est operae aliquem -disciplinae locum animadvertere , ad hunc illustrandum omhem industriam et diligentiam impendere, deditå adeoque operå quandam ‘disciplinae perfi- cere partem, quam fummam eorum, quae fingu- li ad perficiendam- disciplinam contulerint , per- fpicere, aut omnium in claborandâ disciplinå labo- ribus`ad-totius disċiplinae formam emendandam follerter uti, er in ipfåvet univerfà fcientiâ quaft- 5 hit ha-«. (*) De ugm. Scientiar, Libr. I. C M. 1i Käbitare, illius vitia lacunasque detegere, deftde- tanda ante oculos habere , uno verbo, disciplinae novam plane formam creare,- limites eius extene. - dere, et Medicinae ut itv dicam imperium tene- re; hoc demum medici amplificatoris est, hoc dificilimum opus, haec ` non interiturae glo- riae et. immortalis - nominis feges, haec omnia ád Medicum Principem, ut magno et fplen- dido hoc utar nomine, formanduim, me iudice? requiri videntur. \ Tales. autem’ quos Anag © tantosque Prin- cipes medics, paucos habuit Medicina ; rém vero bene perpendenti patebit, plures eam has ‘bere non porùisfë, fed paucos illos fuffecisfe ad àmplifcandam Medicinam , nempe ut amplifis catam eamdem gaudemus, quae fententia iim ulterius explicanda est. l Scilicet ab omni aevo disputatum est, ratio- ne an [experientið magis perficeretur Medici- na, praeponderante tamen eorūm fententiâ, ġui iilam: exgperienti maxime perfici cenferent, Ñ- rationis luce, quantum oporteret colaftra- retur; id enim ni fiat, futurum est, ur vèl ad fpeculatores fubtilisfimos, velat i ignavos omnino - empiricos k angvot qui”fe medicos profiten- ; tur, x tur. Fuit autem ea Medicinae fortuna, ut fems per: tanquam perpetuå agitaretur vicisfitudine 3 hinc alterum quoque intelligitur perfpicacisfimi Baconis effatum: „ Medicinae impenfos la- s bores, in circulo. magis quam in progresfu » Je exercuis/è” quippe inter rationis et ẹX- perientiac, tamquam duo quafi extrema, puncta femper agitatą Medicina, fic continuis rerum converfionibus obnoxia fuit, ut altera alteram femper ex fe gignẹret. Factum inde, ut cir- culi; quidem ,- progredieņnte tempore, femper maior fięret ambitus, et circumferentia, fed a rect viâ perfectionis metam verfus progre- di plane prohiberetur disciplina, a circuli am- bitu auctiori, auctâ quidem ipfå in dies, fed non in totum perfectâ, — Hinc rationum fecta- rumque inmenfa multitudo; hinc, -post certa tempora, et, fi fic vocare liceat, periodos pro- fperitatis , redeuntes tencbrarum et calamitatum in Artevices; hinc, ut in rerum humanarum cur- fu „teste: quoque -Historiĝ, post certa quaedam temporum intervalla redit opinionumatque even- tuum fimilitudo , fic in Medicinå quoque factum videas. Quippe conftans obfervatio est, profpe- ritatis in arte periodos ortum femper ducere a re- XI zerum ftatu minus felice , progrediente tunc ipe få felicitate, ab excultâ. minus- Arte ; aut per-fe; ipfam, tamquam neglectu, imdeteriora vergente; aut a vicinarum et iunctarum cum:illå doctrina» rum, ut. Philofophiac,: Mechaąnices, Cheniiae fimiliumve, praegravi mole- atquevpondere op» presfå ; negłectà imprimis, has:inter: turbaşṣ, Na- turae in ftatu fano et morbọofo iustå: obfervandi ratione, et quae- hinc nasçituroiustå quoque ` agendi råtione omisfå, | Ad talium vero periodorum proventum re-+ quiri maiora vel minora temporuni intervalla li- quet; hinc- fub. infelice. in arte : rerum: fta- tu, commodum tèmpus ést,- ady viri. Princis pis felicem proventum, quo: femel-fceptra te» nente, regnique imperio potito, -licet in ar- tibus doctrinisque: non valeat imperium ullius, et, quamquam non’ imperahte ;> inter aequales attamen eminente , caeteri quidem ad elaboran- dam Medicinam concurrunt , Tle vero ad inftau- randam, amplificandam et perficiendam fcien- tiam, unus a natur factus videtur, „Medici itaque Principis. ante alios dignitas, non ad folam referenda est, quà caeterós ante- cellit, pracftantiam, fedèomnino qgwogquead tem per xi porum , quibus“existit, rationem, naim'et exftat- aliquando agitgue‘ Medicus princeps, quamvis- eum non attendant-coactanei; cumque“ haec mi» nus -profpera tempora non exiguis, fed- longis- fimis aliquando , annorum intervallis continean= tur, hinc raros illos fuisfe, et raros esfe des- buisfe, ex iis, quae diżimus, cuivis facile pa« tebit. Ein Kafana AR Exigui vero rarique huius proventus haec- €st maxima utilitas, et in Medicinâ hic praet fertim. fructus, ut, Artis rebus. in“ meliorem conditionem dispofitis, amplificarâ per medicunt Principem fcientiâ, aureo, utita dicam, enato faeculo,` per medici Principis eximiam, quam rebus desperatis attulit. opem, felicitatis longa post eum currant tempora; non annorum, fed faeculorum aliquando. fpatiis metienda 5 vigente - eius doctrinå et falutarem vim exercente, feri- ptis. fcholisque propagatam;. ita ut formatus temporibus ipfe Princeps, posteriorum: tempo- rum formator ipfe quoque dici haberique mes reatur. . Cuius quidem Principis; medici: ọpera ác labores, ad amplificandam Medicinam, fi ad Naturae -confirmata fint iudicia, nec in opinios num commentis-poűta:reperiantur, maximå co» aes xa 3 "A actancofum 'extolletur ldude , et,-quamdiu. Arti fuus conftabit honos, posterorum ii cele» brabitur...memoriå. -Æt baec ALA. H. H. quamguam ita-in genere, teste experientiâ folent evenire, et ab ipfå Prin- cipum medicorum ,. quos adducere, animus ests „Histori confirmantur , est tamen ea nostrae disci- plinae indoles, ut non tantum univerfa eius. for- ma» -fed feparatae.aliquando. partes , a diverfisine ventoribus, et industri nonnullorum- elaboran- tium nonnumquam maxime perficiantur, imme vero -quod horum adeo opera in emendandâå atque amplificandå Medicinâ, fummae perfaepe fit uti- litatis., | Porro disciplinae. medicae in eo. di» Verfa est a reliquis, disciplinis indoles, ut, quum experientiâ. imprimis.. perficiatur, : longå variâ- que experiengiå „habeat opus,: magnoque ex- perientium . mediçorum numero, quorum. col- lect. experientiã,. casti ratiocinii. ope, regulae in . medicando conduntur. tales, quibus, ficubi iukeriore experientiâ reperiantur verae, Medici- naé accedit illustre augmentum, ipfaque:ampli- ficatur ; Medicina; huius ‚ergo facies- non, ut nostris temporibus mutatam vidimus Chemiam, fingulari; aliquo invento in. totum: potest. mutari, Ita- xiy Itaque cóncedimus; non’ fine aligut dificultate’, itin omni dlii re, pont cdrtós quosdam limi- tes, inter illos qui elaborarunt et inter illos qui- amplificardnt Medicinam , ‘uri voluit Ba- čo, cum non ‘femper exactè adeo facileqūë Ħmites illi ponendi fint, et ipfa nonnumquam ämplificandi opera habenda quoque fi it, quae in äliquå parte etaboranda cónfùmitur. Sed tamen amplificasfe is demum vere dici potest, qùi nöh tantum ad disciplinae augmentuni atque ampli- fiéätionem ` aliquid conúlit, Ted’ Maxime, dui univerfa disciplinam amplificavit, ufus amplifi- catorum fi ngulórum , claborantiumque , ut ita di- cams” operĝad disciplinae eam formam eamque dignitatem“ cohciliandam, quå tamquam appa- reat nova, adaucià aliorum piecëdentiumque in- Ventis; atque ita fabilita, ue eventu fuccesfi- Dus probato, nóvam periodim iniisfe discipli- nam conftet, practérlapfi il diğnioréti, fuâque pe- feci one maximae utilitatis, non tempore tantum’ qio fplendidiór quafi refurrexit disciplina, fed- quamdiu rendte huius disciplinae felicitas du- "ar; tandem, Histotià teste, denuo ab infeli- scióre rerum conditione excipienda; quae ip- ` ‘fa rerum inffabilitas non in Medicinå fola, fedin re- xy řeliguarum quoque fcientiarum , ad Medicinam pertinentiùm , inconftantið quaerenda ` mihi vis detur. Circůmfpicienti itaque mihi Principum Medi: corum opera in amplificandå Medicin, et quot modo, quamvis rari, amplificandae feientiac fut fecisfe vifi fint, diverfis quidem modis ipfos uti“ litati disciplinae“ profpexisfe viđeo mèdicos Prin- cipes, et amplificandi non unim eandemque reperiri rationèm modumque; Tribus auteh viis disciplinae promoveri augmentum mihi posfe vi- detur; aut enim obferva ationum , inventionuhi , ferumve repertarum cumulo augetur disciplina? ġuå operå Br disciplinam amplificasfe ali qud modo dicendi illi, qui conigerendo, iiveńien- do, experiundo ipfas Artis duxerunt divitids ; rerumque iam notaram tHef itros 'niterius loču: plëtarunt, quae prima est amplificandi ratio, Baconis fenfu, elaboratio. ` Altera,” quae èst amplificatio totius disciplinae, fpectat eiú$ üniverfam mutationem , tuingue fièri videtur , fapientisimo confilio Principis ' medici, fi, vi- tiofå disciplinae formå exfistentė, novam plane indicet viam, quae est fequendà; Talis erat regia 3b immortali medicinae Parente monftrata via , ëks Boa cuse XYI cusfo oọpprimentis. Philofophiae , ratiocinationutie que iugo, de qua mox dicèndi locus erit; Ulti- ma tandem ratio confistit, non adeo excogitan- do, aut fingendo aliquo fystemate, quo promo- veatur an turbetur disciplina, dubitatur merito, immo. vero quo :fystemate,. tamquam fom- no, quafi fepelitur Medicina, et ulteriores ad eam perficiendam labores - retinentur; fed in- novando totius disciplinae quafi obfoletam fa- ciem, retinendo, quae vera, indubitata, Na- turå et Experientiâ testibus, prior aetas- in- venerat, copulâque indisfolubili - haec iungen- do cum iis, quae posteriora. repererunt tem- pora, eaque adaptando ad hodierni temporis ra- tionem, et ex illis, quibus medicus Princeps vivit, temporibus , fummå cum fagacitate , utilis- fime reperta fuos in ufus ad disciplinae amplifi- cationem colligendo, etiam a disciplinis, cum Medicin arcto iunctis vinculo, mutuando; quae ad disciplinae: profperitatem floremqúe fa- cere posfe, videntur, licet non: permittat medi- cus Princeps, ut ab iis-ipfis medica quafi óppris matur disciplina. Hinc. cum. in _emendandå amplificandåque Medicinâ, diverfà licet utrique eminuerint ratios ne XÝIL ñe Principes medici ambo, tum excellenti prac- fantiâ, tom ingeniorum fimilitudine, er fucces- fuum felicitate pàcne inter fe pares, alter, divi- nus Artis nostrae parens Hippocrates, al- ter, terrarum nostrarum immortalis gloria, Her- mannus Boerhaaviùs, hos tamquam eem- plum liceat producere eorum > quae huc usquè propofita fuere. In horum vero: Prinċčipim ihedicorum laudibus occupató, quamquam mei longe füperiores laude, ne`àntiquitatis fervilèm . mihi quis vitio vertat’ exprobetve veneratio> ieni; amquain per hos folos,” quibus tamen maiores ne é unquam ulla vidit actas, ftetisfet Medicina, nec posterorum operá aur fuisfet për fecia, aut ulteriús perficienda. Abit a liberali, êc praciudicat T opinioñe imbuto cuivis, 'hostrå aetate imprimis talis fententia, Sed Principum horum imagines éo” magis et. prae ahis effe- rendis esfe ‘duxi, ad confirmandam fententiam, ‘raros hosce Principes, quamvis diverfå rattone quemque, ad fcientiaé ipfius ampliäcationem maximå quidem pervenisfe felicitate, et emen- dandae disciplinae liberalem Ta regiam P monftrasfe viam. ‘Quae vero verba poterunt inveniri. À quae cmi : B ex- ġvu excellentiam, qualis in Hippocrate: fait, ex- priimant, aut quaenam orationis vis, quae tanti Viri meritis laudandis conveniat. Etenim omnium Ile mortalium primus, quae fit ad regios in Me- dicinå progresfus, fegquenda, viam Experientiae monftravit; Ille, in Philofophorum feholis, S o- cratic masime, enutritus ac fofmatus ; quid Philofophia iù Medicinan valeret; probe intel- lexit, et a Philofophia Medicinam feiunxit. Ita- gue quo apparebat tempore, omnia ad recipien- dum magnum hunc Artis amplificatorem erant . dispofita; Ars erat divifa et in vatias fectas di- vulfa , -magna ratiocinationum de morborum na- turå copia, . exiguae. ad curandum utilitatise Infinitus vero ẹxftabat numerus obfervationum y quae totum. illum; pro. magno quo erat in- genio, occupabant, confervatarum in Deorum templis, et in finu familiarum medicarum, quze ante eum floruerant. Has omnes, pro fum- må, quå erat fapientiã$, non collegit tantum: fed itineribus, a feipfo inftitutis, et ab, iis. qii in magno eum adiuvarunt opere, fcriptis dẹin- de, er. continuã obfervatione usque adeò auxit; et verborum divinå illâ, et fideliter ad Naturam compofitå fimplicitate deferipfit, ut Naturamip- fani j 4e fam timgduatm pinxisfe: videatur’ Ab Hlo: itaĝue prima Artis forma est repetenda ; qtii; Naturâ viam montrante; quê {fit eundum, docuit; 4b lllo non fecta condita, non in aretos‘fystema= tum cincellos redacta feientig; fed- liberali, er: vero Philofopho dignå fatione, fcientiam operfi- cięndi monftrara est ĉia, ita ut ciasmodi ne- glecto abiectogwe Medicinae ftatu fuerit opus; ùt tantus, qüi coórrigeret atque amiplificaret edmy Princeps exfisteret; Vir iHe raritatis cxi- mia, et cui plane fimilem nec praecedens ae~ tas viderat, nec ulla posterum videbit unquam. Numiyero fuffecii ille ad aniplificandam Mes dicinani? Suffecit inquam; ac folus ita fuffecit; ur; quum ab hoc Viro honorifice dicm ftu- dium; = uwlera viginti faccula, © non“ 'interiisfe: agnofcas; ubi fapientisfimos fagacisimosques post hominam eR: mėdicos ‘colaisfe: il- ļud obferves, übi feholam a fummo tondita Viro; per omne hoc tempus non exktiñctam fed varið fortunå; -pro'temporum ratione varig” florentem videas; ecquid luculentum magis pot terit reperiri argumentum , ad unius et rari Medici Principis in amplificandâ feien pores-’ ee tatem probandam ? Ecgùid pracftantius ad °acter= Bog na X pa Naturae iudiciå confirmanda, et fundatam in illà Mediċinam;\ :certam; per omnem aeta~)- . tem, per -omnes gentes, per omnes rerum vi». cisfitudines, per omnes; denique rationum fecta- remqùe-mültitudinem duřaturam ? ý Huic vero tanto Viro fimilem, alterni hostrav tulit tellus; fummum „dico :Boerhaaviim,” iņ cuius magni Viri laudes eo iuvat ire luben-- tius, quod: factå eius cum; Hippo crate-di» vino comparatione múlta adeo fint, quae inter hos: convenire reperias, ùt magni Viri non, aliĝ : plenius ratione appareat magnitudo.: „Erat qui- dem in nostris terris alius rerum ftatus ac in Graeciâ; Artis post tot: faeculorum fpatium“ non eaverat apud nos, : quae Coi Principis tem- pore; infantia; namiet hoc ‘fenir, quaecumque. funt artium fcieñtiarumve incrementa, quicum- : que regresfus -auctior tamen ac locupletior; ip- fo temporum. decurfu ; quoque faeculo: aliquid adiiciente , progreditur disciplina; fed quo tem- pore Boerhaavius florebat, vel ut meliusdi-- cam, florere incipiebat, abiecta erat omnino fte- rilisque per univerfam Europam Medicinse: con- ditio; Chemicorum -five Alchemistarum potius fcientiae pondere obruta i&çebat Medicina; fom- ni xłI niamini Gencidis evalcali fermentantibus mor- borum cduslis figraenta; alia; quae cnàrrare Tongùm erant in ufu, omnia uño verbo dis- . pofita, ad amplificátoris Jér -magni | illius: êt raritnVirbinproventuni vexfpectandam, o Ey in dummor Boerhaavio, ‘chius vim. ferii- “ferunt: muldy magnitudinem vero. etoicelebri- tatem, quibus adeo excelluit, critices disqui- fivit nemo, “tamquam: Principe: Medicos: mul- tae omhino maximaeque apparébańt «dtes: ád iamplifcandam : Medicinamg -wti -verius>» disci- -plinam amplificasfe- qüan inftaurasfe dici-pos- fit. Nam .inftaùraroris; titulus ipfi l maxime conveniret; fi quando ;veičtem collapfamque «fcientiae. formam . in pristinam. reftituisfet, quod quidem quoad * ftudium Hippocrati- cum fecit; cuius ipfe commendaverat inftau- rationem ; univerhe vero Mediċina ftatum -emẹndavit, eamque fuis alioramque fuo tem- pore praeftancium ingeniorum inventis ‘usque adeo adauxit, illorum labores fuos, in. ufüs itą, vocavit, temporis, quo vivebat, in diverfis disciplinis excellentiam. adeọ adhibu- it,- et, pracfentis aevi commoda atque emo- lumėnta cum veterum; Hippocrasicag | maxis 4 XXH maıxime fcholae,' prdeftantiå et fimplicitate. fiç iunxit, yt ab haċ: imprimis fapienti® tempo- ribus futuris in exemplum proponi, >et fammis jfemper: laudibus cumulari debeat. Immo vero {fi Vir magnus in explicandis morbis mechanicam aliquanto magis fuerit fecutus fententiam, quo vitperio posteri magni Viri memoriam nimiuin petiverunt, non, tamen mechanicus: erst . dicen- -dus medicus, qui omnium maxime naturae ob- fervandåe ftudium; adeo commendavit (*). Ab -hac^ vero vuniverfam o disciplinam ; :còmplectendi -augeidique,;: quå. excelluit virtute, maxime’ qui- sdem-mihi repetenda. videtur ratio, quê fuå ae- «tater peri totam Europam haberetur Princeps» aliisque: longe : praèçelleret, shosque ipfòs fuo ! Pe f | "i mE Aa, Hine non ferenda iniuria magni Viri Manibus illata 2 Francico, caeterum haud indocto, medico Cabanifio, fic feribente: ,, fans doute ce non , juste- » ment ‘illustre, vivra dans la Postérité, fi non comme » celui Zun genie eminent et veritablement philofophi- gii TE a 'Zümoins comme celui dun pr ofésfeur tres labo- >, Pieux, tres habile, et d'un ecrivain tres elegant”, Coup docil fir les Revolutions dela Medicine § 14 Pi Iys: y XXi obnubilaret fplendore , fuis interea quoque me- ritis infignes, et omnino praeftantes, uti- G.or- terum, fingulari excellentem ingenii acumine» in rimandå interiori nostri corporis 'fabricâ er functionibus ; ét in vieis Anglii Sydenhav mum, fuó loco non nifi ümmå cum laude no” minandum, qui indefesfa fuå morborum Epi- demicorum obfervationes, iuxta Hippocra ricas leges inititutâ, famae immortalitatem -et ipfe fucrat mériths, Sg ~ Talis aurem Principis Medici dóétriia; quie: ut olim Coi Principis ; -fuo tempore tót ter- rarum orbem famâ fuå ińplevëerat, num dd am- plificandam‘, per fatis longum tempus , füffecerit Medicinam, f quis quaérat, -confulat ille nos- rarum regionüm Historiam repetat memoriâ fcholama magno Viröcörditát j et per Europam univerfani in Honore habitam reẹpétát Gaübii, Viri Ilustris; merita, et qui’ his Acädemiae famam“atque gloriam Artë fàlutari docendå quan maxine promovit, Ooster f Kii nobilem re- cordetur memoriam, "et tiam quoque Para- difi! in cuius beneficiis recolendis’ et laudi~+ bus extolleñdis; non quidem nifi cum vitå meå mihi finis erit — Quippe” Vir iHe A'A, i H. H XRTY HoH. so guemp patcisiabhinc annisefaton func- tüm adhuc vicina: Leidensis luger Academia, . quaenam fänae orationis! folertjsi ingenii,- per- fectdei cognitionis- -fatorum nostrae fcientiae. fit. vis; atge porêstas; edocuit 3 fi quis alius, -ille cerce ;ner acerrimây qå erat, iudicandi: faculta- te, perfpexeraty quae j fit, veteris:set. genyinae, Hippocraticae doctrinae praeftantia, it ye- ro, uter recentiores: labores, etin commodum Artis impenfas lucubrationes, : maxime- femper acstumarety: nec mirun ergo {fi huius Viri deces- fus: iudicis acutisimis het atemporum,) quibus; vivebat, fi perfpicacisfimi ; feiu catoris , disci pulo- romo vero, : quos- habuit, fagacishimi s ductoris cts:plura inter-pericula atque aberrandi modos: candidiçet aperti;hortatoris;; [immenfam iacturam ‘Cum. itaque ex iiss: guae diximus,’ conftitue- ré- liceat, veramgomnine fummi Bacónis esfe fententiam, gquå z, elaboratom magis quam- am- pificatam Medicinam fuisfe” pronuntiavit, et am- plificatorum , guae attulimus, exemplis omnino patuit, - raros cos, fuistes attamen in ipfo raro. fuo, proventu: fuffecisfe, ad. disciplinae: Medicae: formam ac fummam profperitatem, ct hinc ul- te- x3y teriores progresfus. fuccesfusgue conciliandam , liceat iam in temporum nostroraąm, racione confide- .randå,„ Orationis quaẹ, restata„partem abfolvere, Haec autem tempora perfẹrutanti liquet, myl- ta egregie excogitata atque propofita „alia ad diss ciplinae medicaę, ambiium;sproferendum eximie, inchoata aç fuscepta, plurima, denique diverfis, modis felici, exitu, fuisfe-tentata s- etuin ompibns, „et, magnis-istis moliminibus humange mentis faz, torum Artis: confideratione habità ə; illud impri- misiapparere s, yolyi per, gyros eh., çirgulos”. tok, dixerat Baco, quaecumque ad, Artem, períicien-; dam, fuerepropofitay €t s, 472 circulo magis guan in. progresfi u L fe exercuisfè” istos ad; Arris. ambitum; proferendum labores. immo yero, A lem. nostrå ;getate,, et quae hanc ali quantum. praccesferat, remm fuisfe condizionem, ut nos - vatorum m undarum „more , fefe „propulerint opia, niones , negue, diuturnam; fuisfe,, „guae praeces= ferat a cuiusque: opinionis dignitajem , alrerå alten ram „excipiente „tantumque: uniųs., fere feculi fpatio tamque uberem, fuisfe opinionum in Med li- cin proventum , ut cum ali quåâgue AIN CON- ` ditione -ex řemọzisimorum, temporum historiĝ comparari omnino,non posits., Ba te~ Etenim quae mortuo fummo Principe Boer- hħaavio fequuta fuerat aetas, aliisin terris, etin Germanorum praefertim oris, Stahlii, acutis- Jimi Philofophi Medicique viderat felicitatem , čuius magni quidem -Viri opiniones, nifi“viy vae corporeacġue Natmrae humanae indiga? ionem, animae ciusqué potentiąe in nostrum corpus, fubtile nimium ` rctardàsfet ftudi- üm, forte quidem `diuturniore fortüná. fuis? fent ufae; Srahlii, cui güoquein laudis focie- tatem, tamquam dè re medicâ multis nominibus Bene meritus , Sungi meretur Hoff mannus, Stahlii inquam conamind fubrilior Culleni excepit doctrina de Tolidis C. H. partibus > fum- mi etiam Halleri face praelucente, infigniter aücta, quo quidem ftudio ert väcillari omnino coepta funt fluidorum in morbis cònfideratio- nis dignitas atque ufus, et cönítitui nova me- dendi ratio, unice folidarum partium gegritu- dini, atque ‘adeo per“ priva adaeguataque Te- media reftituendac intenta, quas opiniones in- ter medicos våriarūum nationum et nostros quo- que receptas tamguam excepit ‘vel intercepit rurfus Stollii, eximii itidem practici, theo- riz de plurimis, dixeram fẹre”omnibus, mor- bis, XXN E bis , tangquám primarum viarüm bili inhaerefcenti~ que eius collovieiadferibendis opinio; et opinioni huic itêrum fuperftructa, et largior, et nociva forte, ab intemperanti nimisoufu ,- yémediorum evàåcuantium purgantiumque administrandi. ratio. "Quae postea ad promovendam’ Medicinam’ fe- quuta fuere çondmina, aliå rurfus ratione et: prófuisfe er 'nocuisfe quoquè vifa fonr -Nam ex nuper:accenfå-luce, quam per Europam unis: verfam, pulchrius exiens, -et fuprå veteris dis» ciplinge ruinas fefe extollens. Chemia fparferat; fani corporis -et -morbof usque adeo. illastratæ fuerat naturay: medicaminümçque. cet auxiliorund 2d morbos tollendos indoles, copiaegue et diyi* tiae usqüe' adeo adauctae , ut infiniča omnino fint ; cenfenda commodi, quae in Medicin attulis® fent Chemicorum labores ç ftudia; felicius tas men fortunatjusque cum. ipfà fcientið fuisfer actum, fi, qui medentiumconamina fud egres gie- fulcirent Arte Chemici, ipfi fe medicos'non fuisfent profesi, id est: morborum curam -tali fuscepisfent ratione, ut duct a fuarum operatio- nüm fimilitudine , ipfos quogue morbos eorum- que fanationem fimili :adgresfi fuisfent ratione; probasfentque ipfi, quantumyis vituperat, quae a y prae- XXVI przecesferar fuperiori faeculo , methodo, vitatis- que aliquantum prioris veterisque imøödi. erro- ribus, nec novam quoque fine his esfe: Discipli- nam, fallique. omnino illum, qui in bominum: morbis, inon vivaċ-eiūsdem animataeqúe -indo-. lis, ¿fuis propriingu legibus eae habeat racionem. jooi prDRDI MN PoR p Chemicorum iu Mediha: vigente adhuc im- perio et'potestate; iam quoqoe exortae novac rationes,- rutfus nova condi: fnt coeptà fys- temata, novac-ad limités Artis -extendendos ExXe: .cogitatae' viae, novi aperti’et profporitatymi eti É calamitatum in Arteifontes.; quarumvicisfitudi~s «nùr historiani exponere cum noù finant ér to» cus cr tempus et- Auditoribus reveréntia debita; cogitando raieñ-asfequi me dóctrinam cöniicict quisque illorumñ, `qui: non relict tańtum theo- riâ. Cherhicotúm j% fedi fpretå quoġue Experien- tia o priôrum- temporum, novå“excogitatå Mees dicandi. ratione, inter arctos fystematis cancel- lòs, non ftricti et laxi, quå in rë T hesfalum antiquitus iam: decesforem habuerant, fed vagå divifione morborum, excesfu defectuve viriam vitalium, non fatis firmo fundamento, eorum- dem adgrederentur curam. Brownii eiusque. a, fec- XŽIX TETUN ; 3 - fectatorum itelliga doctrinam, et ex illå doc- trinà progenitam Įncitationis, ut vocatur , multa- rumġue aliarum rationum fystematumve historiam hic non protrahendam; quarum quidem opi- nionum , quantumvis modum excedentium, qui Artis fata penitius contemplatur, non. omni quidem utilitate caruisfe copiám et diverfita- tem cenfebit, immo vero medios inter hos ru- mores tumültusqüë’, fapientioribus prudentiori» busque Medicorum ` filiis fuisfe vifum, Tiacos intra muros extrage peccari, et dignas omni- no esfe vitalés vires ut earum in morborum curâ habeatur ratio’, ne pesfumdentur metho- dö“ five: expectante et hihil moliente, hacque ipså male intellectå, aut, quod pèius, gastricå fevere nimis” adhibitâ contererentur et irrepa- rabili deperderentür ruiñå. =~Itaque, tamquam fi converfionum in Ar- te non fuficeret numerus, -non fubftitere hic Mediciñae impenfi labores ; Quae” in inidñis Artis, et Hippocratis tempore quoque, in- fantili Artis aetate, Artem opprėsferat Philofo- phia, pondere fuo nostfis quoguè diebus oppres- fit Medicinam » immo'nonnullis terrarum in locis opresfit adeo , ut, relictå longiori nimis vifà Ea `s Ex- tix Expericntiae vić; fiatui oporter&a priori, ut vg< ; cants. fit iudicatum, non quid fiat, fed quid- fic- ri debeat; fomhiatum.- de excogitando Artis Or<, gano, philofophatum de- perficiendå Atte, quam multis nominibus inperfectam femper esfe debere: cenfcbunt rerum aequi iudices atque fic infelicì Philofophi, quae a Naturå nomen-habety Medicae» discip] inac arctata potius quam-éxtenfa pomocrias Non quod non laudandum cenfëremus huma- ni ingenii. ardens. illud ftudium- ad perfec- tiora quaevis: attingenda,. quod- nostrå impri mis aetate; in immenfo illo fcriptorum- de re: medicâå. proventu emicuit, et. quod: in Mutandå fcientiae medicae, formå -intentum adeo appa» ruit, fed illud ‘quidem -per fe laudabile fcien-: tiam promovendi ftudium quosdam- adeo abri- poit, ut obliviscerentur in Arte falutiferå, non: impetu neque ardore, fed ratione et longi-tem- poris Experichtiâ viam --ad:-progresfus : muniris: pec istis conaminibus -quidquam profici in bre+ vitate huius. vitae, nifi. fine- fructu breviorem reddendi Artem, quam longam esfe vérisfime ado pronunciaverat Cous: Princeps. Leviter- itaque iam illâ, -et-guantum ad pros) pofitum fuerat - necesfe, adumbratà nostrorum tem» M o temporüm Historiá, A. A. H.. H., liccat iam Orationis contrahere. vela, finiamusque eê in opinione, ob qúam omnis huc usque habita hdeë et inĝituta fait commemoratio. Nimirūni vixisfe nos eå temporum condi- tione apparet, ut converfiones cornverfionibus fuccedentes, quam brevisfima reliquerint in- tervalla inter novum quemque renáscentemque Medicarum rerum ordinem, ipfūumque tempus celeri adeo. praeteriisfe curfu, ut vel damna; guae attulerit quaeque mutatio, diu fatis per“ ciperentur į vel fructus, quos revera fi non ha= ; buerint, at certe potuisfent habere, rerum mu- tatae. formae gustarentur fatis; dum in toto hoc tumultu. et continuà rerum vicisñtudine attento et perfpicaci ferutatori illud imprimis. attentione dignum videtur, an- non multitudo , turbarum et converfionum in Arte er ipfa fe compofuerit, innovandi miscendi mutandi li- bidine, ad politicas totìus Europae turbas; nostrae quoque olim Patriae adeo infestas. lam vero duplici Tatione ac viå res eventu, quae nospris temporibus acciderunt, mihi videntur disciplinae Medicae nocuisfe et in fe quidem ra- tiones continuisfe , cur Viri Medici Principis pro- ven- XxXÍÍ véńtuti, nifi me fallant omnia, qualem déline. avi. confpicere haud füerit datum. Priorem‘ fi defideratis , fapiens idem prae ceteris mors talibus dabit illam Baco: „ alius, inquit y` K. error est práematúra atquė proteryæ radluc- tio doctrinarum in Artes et Methodos, quod cum fiat, plerumque ftientid aut pärum aut- nihil proficit; nimirum ut ephebi, postquám” membra et lineamenta corporis ipforum per- s5 Jecte eformäata: Junt, vix amplius crescunt y fic fcientia, quamdiu in Aphorismos et Obfer- -yationes [þargitur , crescere potest et exfurge-' -rez fed: methodis femel circumferipta et con- sy clufa', expoliri fotfan et illustrari aut ad ufus- s humanos eyolyi potest, non autem mole auge » 71” (*)- = Fuit haec nostrorum temporum cúlpa; methodis! circumfcripta conclufa- güe ‘nunc his nune illis Medicina mole om- nino aucta non fuit; fuit elaborantium ils- lam magna, vere amplificantium , id est, Medi-. corum Principum“ copia- non item; nec inqui- cta adeo follicitague ad innovandum illa fu- is- (9 De Augm, Scientiar, Libr. L p. 56. X*XUĽ islet libidò,> i noh -viguisfet HEM oiunr fystematumyè cřeandórim “ardor et “a cre- atis ‘miethodis fystematjbusque, fapiéntióribus Medicis ` perfpecrae calamitates dominii five . Chëmici, five Philofophiċi, five alius deni- qúė. ` Hine er cnatae” funt tam“ fubito," et èvanuerunt iterum vix ortae hövae methodi , ne- que longae valdë morae cùilùusquë fuit imperium. Alrérati causfami, quo minus fucceosferint nu- per iñventae merhodi et tratiońnës in Meédicinâ, ġuaeri , me quideth iúdicè, debere liquet in in- confultâ innovantium nostři temporis procedendi ratioñë, ‘'quå ante acti temporis ët qüaė in eo longo- rerum ufu erånt ‘čomprobata coningere cüi noóvisfimis quas ipfi” tentabant mutationi- bus neglexeruñit omniño ütilitatem, tum de Disciplinå bené mieruisfe fe opinati, cum novå investirent Discipliñam faċie , fovamgque excogitarent novos, -quoś’ finxisfent ipfi, mor- bos curandi viam: Utiliter et philofophó dignå ratione incdutos potuerant iterim monere fa- pientiac ` plenisfima verba, quae ‘Idem om- nis Humanáe' fapientiae protulit magistér, feili- CEt; p Antiquitatem eam mereri reyerentiam s s uë hoñines aliquamdiù grädum fisterë ; et- fu- | Ç l s Pre axxIv y Pra eam fiiré debeant, atquè. undeguagte „»„ circumfpicere quäë fit via optimas quum at- „ tem deviá bene čonfiiterit; tum-demiim non s Yestitandum , fed alacriter progredicndum” in quam guogque fehtentiäim ivit, immo aperte illam fignificavit- Italorum mėédicorgm: decus, Baglivius, fic nempe ftatuiensi j, Nova nom- s» Veteribus esfe opponenda, fed perpetuo iungen- s. da-esfe foedere” (*)s. Tali itaque rerum, nostrå hac aetate, tamquam inftabilitate et iti Medici- nå tumultu , memorià imprimis roperentibus j; ab omni aevo. att ab Experientiae, aut g ratiocis nii, partibus. in promọovendå Disciplin mediçå; fummos -post hominum ; -memoriam Medicoş; ftetisfe suifelicisfimas: vero Artis periodos tum demum illuxisfe, quum Experientiae, fani, caus tien obril ratiocinii cope:-cọllustratae., primae: tribUGrentUr _partesy: GUF NON eX- praeteritorum: temporum : histori, ex fcientiaram fatis in univerfum. çonfideratis,- coniicere. liceret, - fini= to tantisper. fibi.. fuccedentium fystematum, di- verforum- furore., lactam. affulfuram. esfe -diem ş guae; orbi medico Principem iterum montret i c); Lidy. L de Pra., Med.: C» l Mone Se Err Medicum, perpetui illins neglectigue fóederis veteres iñter ert novos fundamenta ponentem } hon fectárúm ftadioð bréptum ; fed ex omnibas quae conyeñjuńťt véříéntėm in fuam rem, ne> glectisque errorum caisfis, gqude mukitudirei abripiūnt, non opinione, non awctoritatė fivè antiquitatis , five magistri inductuni, per fe`ip> fum verum inquireprem fine follicitudine ; ubi- fam inveniat veritateni, in bac illáve Schol, apud Veteres, vel apud aèquales; miaximé ver providum, ne occurrentia, fingat torqueatquè phaenomena ad univerfália támgoäni pofita principiä, vefitacisãúe unice adeò añántéri, út ab intolerabili fectarum pertinaciâ ét å levitate quoque fimul feepticorum puerili abhorreat; Naturae itaque Serotatorem talem, veram Me- dicum Principem talem nobis, ad amphi R çandam Medicinam fufcientem, Reipublicáe Medicae causfà cxfpectare pe Pme: diiinia no liceat. Et hic quidem luxorianti forfitán in amplo hoc argumento Orationi finem imponere iubente diei huius folennitas- èt- debit vobis reveren- tia, Huysetrisfi mi Academiae Rheno - Traiectinae CUN Viri generis fplendote, bonarai B- C 2 ges XXXVI terarum cultu, renatae Patriae nostrae amore; multis-denique` virtutibus infigaes! © Regis Auf gustisfimi- favore :ac voluntate ‘huic adfcriptus Academiae, Vobis, qui eam- regitis, me mea que omnia çommendo ; mukta fuerant fane, quaė . collati in me ab Augustisfimo Rege beneficii nonnihil, temperaąrent laetitiam. Linguenda erat Urbs mihi patria, linquendi in illà confangui> nei, amici, perquam multi aegrotantes, aegre meum decesfum ferentes; fed vestris fub aufpi- ciis, Viri. Įlluftres! quoniam vitam ftudiis dedi+’ tam ducere licebit, honorificå in ftatione, di- ctorum bonorum omnium iacturam refarciri pos- fe, iubent cogitare vestra, quå estis, non in li- teras tantum, fed in literatos, qui eas profi- tentur , aequalis benevolentia fammaque huma- nitas; -quam ego vestram -benevolentiam ac hu- manitatem, quum felicitatis meae fastigium cen; feam, haud interrupto erga vos ftudio, et per- petu vestrarum virtutum veneratione, in Acar ` demiae huius tuendå gloriĝ,, et in ipfis meis. Academici muneris explendis accurate partibus omni modo demereri, conabor; -Utinam vobis, Viri Hluftres! -plurimos feli- gesque largiatur Deus Optimus Maximus dies, ut ZXXVIÉ ut redivivae huius inftaurataeque Academiae flo- re et profpéritate, quam promovetis adeo, in fplendido quo infigniti estis munere, diu adhuc gaudeatis; Utinam inltaurari inceptam fanità= tem, aliquando in integrum mihi reftitutam larè giatur quoque, ut fic, Vobis conatibus meis annuentibus, fi non fcientiae, doctrinaeve, ce- teris, quibus Academia haec Profesforibus gau- det, praecellam laude, at indefesfo faltem lu- dio, in Academiae et Iuventutis promovendis commodis, nemini, Vobis Iudicibus, Viri Hue ftrisfimi! inferior posfim haberi. Vos vero cuiusvis doctrinae laude clarisfimos compellare liceat huius Academiae Profesfo- res, valde honorifico mihi Collegaraum nomine falutandos ; Vestro adfcriptus iam Ordini, fan- cte Vobis polliceor, neminem habituros vos, vestri Ordinis ftudiofum magis, neminem admiratione ` vestrae, quî praecellitis, doctri- nac, magis captum, neminem ad omnia offi- ciorum genera magis paratum, neminem ad amicitiae fëmel neka vincula farta tectaque con- fervanda abimo magis pröpenfum; quae cum cuiusque bene et`honeste fentieñtis fint oficia, qd exfequenda tamen illa €o magis compellor, RUO OAAR ; EES a ” d XXXVI ex quó omnibus benéficiôóram , hùmavitåtis et benevolentiae documentis; novam me vobis-ho- minem, omnes comulastis ac beastis; ut adeð ex mutuo, qùod inter vos infigne est, concor» diae itudio, fi in aliguam cius focietàtis . par» tem pervenire me fiveritis, ad quam felicitatem ego me, licet doctrinae meritis inferiorem voe bis omnibus, totum tamen commêndo, praeclare mecum agi non tantum, fed faustá quaevis ét huic Ordini et huic Academiae, et erudiendäe Juventuti et Patriae pracfagiri posfe ñọn opi- nor, fed certa quådam fpe confido, : Verum enim vero arctiori etiam necesfiindi- nis vinculo quum Vobiscam iuñgar, Viri, in clarisfimo Ordine, ad Machaoniam Artem edo- cendam praefertim conftituti, Vos imprimis coni» pellare, et primọ quidem loco Țe falorate li- ceat, Celeberrime Geu nfi! illaadmirationis, illa venerationis profundae fenfu , quo decet fa- lutare Senem, Ordinis- huius clarisfimi columen; Academiae Rheno- Fraiectinae, per longam an- norum feriem, decus, Patriae denique nostrae ornamentum, Et profecto, fi fenectuti per fe fuus fit habendus honos,: quanto maiori Fu honore colendus eris, qui per Nestoream , quám at- XXXIX atcigisti aetatem; per ingenii Tui praeftantiam; esque in ipfa hac aetate fuperftitem adhuc vi» goremutiin omnibtis, fic in Arte falutari et do» ` cëndå er ekercendå, tam: illiistri et inimitabi» li: fere exemplö, vitam viresque impendisti, ut Doctorem Acadèmicum peritiorem , Medicum exercitatiórem , annis denique et famå infignio- tem :Patria-frustra quaerat; -Tuae itaque par- tes; in Academico munere; cum:inihi ton fint implendae dico; : fed modesie ët eum virium mearum difidentiå excipiendae; amicitiam Tuam; Venerande Senex H quà mè per plures iam annos konorasti,: ne. deneges; oro. te arque obtestor, ad quam retinendam; uti femper ftudui, “ita nune maxime ftudebo, túm-ex innato, ut quem- que decet, ita et mihi quoque, erga fenectus tem fummae venerationis fenfu, tum êx prac- ftantið Tuarüm doctrinarum, quibus. me, bene de: Te merentem , ulterius docere; erudire, in Academico munere rectam viam monftrare, erus ditionis denique et experientiae loeupletisimos, fi Tibi fic placuerit, posfes aperire thefauros: atgue ita -honorum et vitae: huius terrestris metas quuavattigeris , nec tamens nif per'ali~ quod: tempyss quod longum`nosira Tibi pre-` can- FU cantur vota, “réndtae htias Academiae videris florem profperitatremque , beatorúm regionibus excipiare placido id- optamus: omnes; et fine dolore ex -haċ:vitā: fecesfu , relictonobis, in quod‘ imitando intueamur , illustri; Tuarum vir- tutum exemplo, grasfque:: et fuperftite fempér 'Tui memoriĝ; 1: Vestram vero“ in . tradendå Medità: IETT NNE muüneris Academiei Socii aestumatisfimi , eflagi- tare mihi quoque -licèat amicitiam;’ quê quideni fi frui mihi contingdtz. omni felicitatis cumulo beasfe vos intelligetis hominem , vestrorum me- rita: venerantem, sutonemo magis, atque viroz ruin , excellehtiums - ġuales: vos- %stis, © confue=s tudine et, afamiliaritate , . tentis. fuae doctris nae- copiam- augendi cupidum, ʻet -hanc im» primis : tenentem: fententiam , cuiusvis generis . amicitias plane :posthabendas. ésfe illi, quae; inter eruditos exculta, veram quoque promo- vet eruditionem et ad eximiae in vitå erudit® felicitátis percipiendos fructus utilisima esè cenfenda. l =- Vos vero, Iuvenes, in fpem falútiferhe At i tis fuccreseentes, fic existimetis velim , diem” hancce non adeo ftudiorum vestrorum Vobis de- dis- XLI disfe magistrum , fed focium, fed amicum, im- mo vero talem, qui, quum olim fuerit exper- tus ipfe, quae fit confuetudinis et amicitiae vis eorum, a quibus erudimur, hinc contractå a fe ipfo erga Vos obligatione, ad vestram au- gendam felicitatem , ad vestra commoda promo- venda erit paratus, ad Vos, tali ratione erudi- endos, ut cum ex hac Academiå prodeatis , Me- dicis vobis gaudeat Patria, aegritudinum hu- manarum confolatoribus peritisfimis, Belgarum , in! Medicin quoque gloriae vindicibus egregiis, ad Artem denique nostram elaborandam , immo vero amplificandam eximie idoneis. TAS % € rit CES A IANI BLEULAND, ORA I 109, D EÈ VITAE FRUCTU, QUO ANIMALIBUS : PRAESTANT HOMINES, E CORPQ- RIS ETIAM FABRICATIONE ` CONSPICUO, PURER CEHA BRETA; DIE XXVI, MARTII, MDCCCXVIL QUUM MAGISTRATU ACADEMICO ABIRET. > ETT A, IUTE E t A ta TOSR CAT t0, -if * Z 4 > A \ IRI AmrtissiMmi! Acapemtae Rueno - TRa- IECTINAE CURATORES, MERITIS ET HONORIBUS ILLUSTRISSIMI! QUI IN REGNO BELGICO, IN REGIONE TRA- IECTÌNA j SIVÈ IN HAC- URBE , REBUS PUBLICIS AD ~ MINISTRANDIS + VEL- IUSTITIAE. TUENDAE PRAE~ ESTIS j VIRI: GRAVISSIMI, INTEGERRIMI ! QUARUMVIS DISCIPLINARUM PROFESSORES CLA- RissiMI! COLLEGAE CONIUNCTISSIMI! LECTORES ERUDITISŠIMI , pxPerissrir! ; SACRARUM LITERARUM INTERPRETES FACUN= DISSIMI , FIDELISSIMI! CuIÙsĊUMQUE ĎDOCTRINARUM FORMULAE DOS CTORES CONSULTISSĪMI ! Aa ORo Gor DA ORNATISSIMA IUVENTUTIS“ÅCADEMICAE CON- CIO, AMOR PARENTUM , PATRIAE SPES, NOSTRA CURA! i QUOTQUOT DENIQUE AD FESTUM HUNC DIEM CELEBRANDUM HUC CONFLUXISTIS, CIVES, HOSPI- TES , AČCEPTISSIMI , OpTaTİSSIM AŭDITORES ! a fi quis unquam hujus Academiae natális dies festus fuit, hic profecto perfolennis, et “plus folito cultu , -fumma cum religione celebrandis ` videtur. “Mito cnini, inegpectitos aiqùe be- nigno Dei O, M. favõřé èt “ómmiporenti aixilio} ab efrenatie iin jigo liberati Régis opt timi et dilecüsfimi Behevoléntia, atque liberáli munificentia redditam: huic urbi Pallade ante gaudebamus;: nunc -veros non tantum; in; pristi- nam dignitatem reftitutae , fed honore et „gloria etiam n amplificate , uberrimos jocondisfi imosque Y hoc die contingit. | ~ Quis vero ego fum, qui bévjns diei folenni- tatem publica oratione rite celebremg ‘cuicper ? ;! OCO RA a iT A - a Rad deton fere Misia, ihiter mortuos aut'jacgrotintës veifanti y Vixmlineloguentiae) operám dare licuit ®& Id’ vero) pét onmeVitae tempus ftudiofe fum: fès étuis: ypuescorporis hüumadi, anińaliumque: nite / randai fabrican er functiones > fūbtiliori examine vet indefeso laborez addiscere igt clinica rta exercititus miferis opëhycepifolatium afeitem? > N -o Suadëbat hoc amorillesincredibilis piquo- i in anatomic ftudium ab ineimte:fere aetate ducebary iho veroijúbebar taŭo: muneris, i adoiġuod i antea ii Harderovicena, dein iti lac T rajectinx. Acá demiatyocabar. S> Sim. osi Hiig IBE DS Quuünr itaque: inter tot tantasque Havdointer misfas occupationes vix mihi ‘vek horae particula füperfuerit, qùuam“êlegantioribus literis propfiam addicere: posfemn', Cquodi quidem: quetidies fed eheti! vano defiderio’s, dđolui;) firer bkt o f meimalaisfe, modesta excufacione utig: Hibnorem- qùe qui: me ekpectdigt,“ iqetrectare ; quani: hag hota! dú p ut meam in'diceñdo :tenuitarem: cónai ferrem icum“tanta’ tot: collegarum’ eldguéntid- et čöpia dicendi, vquas i dotes : mi tantoperè proba runt, ut aliquam hac me -hora 'landemsi postè Haurireyiequidem penitus-defperemo Q qJanvero iwjhi oparteş hodié- ‘Apandis: funi seoicermyi AE i i gra» ( x CS ) graviores , quo recentior est illius orationismemas řia, qúam ex hoc ipfo:-loco, eadêniqueopportus nitate, fummo eum Auditorym applaufu etad? miratione > dixit C1,.HERINGA, cum munus:mihį traderet, quod ille per quinġuennium.: tanta fapi-+ entia, tanta prudentia, ét: tam: fingulari gloria y difficillimis etiam temporibus, ita gesfit, ut eum hac in>re nemini fecundiim esfe bhabenduùts me- cum omnes ftatuatis lubenter, < Animum vero addit jäm:dicenti, et me:recreat Cogitatio; Neg gloriae captandae aviditatem , negue publice: di» cendi pruritum in hunc me locum deduxisfe, fed muneris mihi aıRege mandati rationem fed legi feriptae párendi oficium. >i De- argumento autem cùm: cogitarem,: dals quaefivi, quod a perfona, quam.fustineo non abs ~ horreret planes-nec tånieh e reconditis: discipli» nae medicaçi partibus defumtum, apüd medicos folos; vel a iucunditate, vel ab utilitate , aliquam haberet commendationem 5: quod: porro ab huius loci {plendore non aliénumg: fed dignitati etseru= ditioni fpectatisfimae Auditorum . coronáe cons fentaneumi videretur, o` K Haec veroscum mecuni agitarem, ieai graviorem dicendi locum peterem, quamiex ipfa P cor- oo Er} corporis humani praeftantia? Scilicet, fi-profpe- ra etadverfa, quae humano generi in hac. vita fo- lent accidere,- aegua lance ponderemus;. fi, per- pendamus ,guoties ipfum genus humanum fuam fe- licitatem turbet ; mirabimur certe , omni tempore fuisfe homines, qui, disputantes ,- num fumma malorum, quibus homo, premitur, vincat fum> mam bonorum, quibus» fruatur, in deteriorem partem pon tantum de: hac quaestione pronuncia- rent; verum eo etiam- peryenirent -impudentiae ac temeritatis, ut de fapientisfimi Creatoris opẹ+ re judicium. férentes, contenderent, fabricam corporis humani. talem esfe, -quae magis. aerum- nis et: miferiis hominem objiciat, quam vita felicitatem tueatur atque conferyets Ab. ingratis huiusmodi divinae, fapientiae :et bo- nitatis-contemtoribus alienus-erit „gui re.ipfa didis- cerit, incredibili quodamac divino artificio ita esfe conftructum corpus humanum „ut, guo accuratius fingulas:ejus-partes, carumgue agendi rationes cognoverit ;»eo ardentius. adoret. ẹt -veneretur fummi-ac divini Creatoris. favorem, et ultro fa- teatur, non, impedire innumeras cçalamitàtes et miferias:, quibus aflictum.. fubinde genus huma- ARM Soap, quominus, non opinionis levi- tas KR D tite; rð. certa pêrfuafi one dučamit i éa fem “tenta , nihil esfe i in univerfa’ retim 'natürad; chi (ui taceam animum rationis’ paräcipëmy tot tan- ‘tiqúe favores'ád vitae jucundae fèlicititem latè sae manu fint cóncesfi. 136 apil o Haec igitur, grato. ut decet, aimo, perpen- denti haud incongruum mihi videbatur, fio haè ocċafione, fingula,” quae huc perënéant; paulo magis explicarem. “Diċcamigitür : Ye vitae fri- ctu ; quib “änińalibüs prestant homines’, ê ċorporis | ctiam Jobricatione CR icto A, ihe PIEI AS “Quantum externa“ hominis “förma jam. prinio adfpectu ceteris Panimalibus™? antecéllat, ° qum membrorum elegantià “tüm vèro tiam iig nitate, €t coloris grâđa, tànto 3 imo'máióri etiam, artificio, a famo Creatore intrinfecùs homo'con- ftrucis apparet, mitibilicilo“ contex parium- intêrharum , quarum 'fingülie ad diverfäs functio: pes founi tribuun “eE: b. Quod vero-ad` externae figürae humanae ele- gantian’ attinet, quis quácfo dubitàt sejus“excel= léntiam agnoscere j" qoi’ confideret” celfäm“ ejüs er erectam cóelümi” imtientis faturam? Hac fola. fefe terrarum animantiutidüe SRNO et; quod. Df 19n HO eai E iAd ” gi Sth bs; > OO Ž N EES A S T C g ) longo mixinùmsest, 'unumdivińi; creatoris culs törtem declarát, PEEN a: rêrum fupera~ rui dtquepcoelestium,tHononissut sun fotti m Mitamur faney pahiran oiii bonis et intelligertribiis i perfpicuanr “atque probatanrý haci nostra ‘aetate, novitatis: tudióyopotuisfe im. päties vocari] ač fi homo hatura' fuar quadiupes ésfets qua quident opinionej: nescio, quid dich poslite, qaod magis fitabfürdums toaioocy" - Quod fie capitis externam formam contemple= ijd „eamque cui praeftantisfimis: erian animas libus comparemus, tantaiconfestim diverfitàsap=«: paroup ut, fio velò iw haciparte fola, Hingulaipesi nicus Texplorare ivëllem, amhe: huic orationi hasi bende idesiinatumirempüsyixifeficeretn nuniomi © Quorumyain animalium vúltümneoniparabimhus cun facie humana ș “aperta frone , genis: itofeisy oculis acerrimis ,¿orẹ ibliddientes smollisfimis las: biis, erımento:rowmndolornati?) Quam: elegans; verridisvet occipitis forma ;iäd-hobilislimi, visce=; niš, cerebricinfignenr: moleniscontinendam aique; tuendam; apiipiimi kuitua N etii iir SGH < Quam praeftañti,. et- decora vihko eminentipars} zes, quae ivel rerum! habitum? fpiritumve refe - Funt ex'otloratys vel quae aëris-fonoritremoribus A Aa j y ; ape aa aptisfime - recipiendis deftinatae furit! Quam fplendidam in colli::proceritate admiramur cos lumnam;, caput fustinentem „ eidemguequaguaver= füm ‘movëndo= ettorjuendo aptisfimam!. Quam latum porro pectus; quam validi 'ád onus fustis nendum humerii : quani mobilia: in OmneEn: par- tem břachia:et lacerti, cad pondus ingenstollen= dum, ad caedem inòpraelio aeque apti, atque ad gratisfimos et. rénerrimos atiplexust-Brachia inġdúam , quae non definunt in durasi: callofas- que''plantas, aút 'uhgulas- equinas ; bifulcasye;: aug ad praedam idilacerandam confectos ungud;i fed in 'agilès mánus, in in flexilesi digitos , in quibus -Inest , cum'vis et'robūr, darisimametalla gravis- fimorund målleorany ictibus” flectendi,_ faxagua durisfima disrumpendi; et difringendi, tum vero , etiam facultas , fila, telis araneorum fubtiliora ş- tractandi et connectendi! digitos,- inguam, quos omini nátura dedit multorumcartificiorum mi~ nistros, quorum facilis estcontractio; façilisque . porreetio , quorum admotione fonos nervorum ac: tibiarum prolicimūs, quorum’ denique ea est af- fectio, urt tactus: fenfi usexquifitisimo -vifus forte deperditi vicem fuppleanti ! In externa totiuscorporis forma; giii tandem i est Cany “est in animalibus; >quod vel ullo modo cum hu~ mana posfit conferri ?:* Dicant pictores, dicant {ftatuarii. Quam- gratus-est virginei pectoris ad- (fpectus; . velo marris ubera- praebentis. infanti! -Contra , guam vim produnt, et facrum veluti hor- rorem incutiung incmusculofo viro; lacertorutmto- -ri: dorfum in. coxas femora; furasque. definens,! quae partes omnes ftabili non tantum‘ pede nitun tur, verum; etiam; et motuumgratia, et virium intenfióne , tantamadmirationem movent, ut neg i 'inrobu stisfimo; hec- alacerrimo animali guidquam -appareat, quodin ; bomine non fit longe PAR sftantius. | ` Sed: ne pisini a A, Hh H. vobi joi cognitam, quamvis forfan; propter- coufuetudi- hem , minus obfervatam , externam hominis, fors mam: verbis éxtollam, E ‘ad propoli argumenti: demonftrationem. i f | “Dicati forte quispiam; dit tu aiiniisih laudas: hominis perfectionem ?r Nascitur homo onmium animalium-ftupidisfimus; fùi ipfius fere ignarus, nullo ad fẹ tuendurh àit confervandum pracfidio inftructus:: bruta vero Móx; postquam ìn lucem prodierunt , fefe movent, ambulant, faltant, . victum- fibi quaerunt, imo ad: propa- ng gaie 'gandam fobolemn breyi' ápta funt: Largior haee "omnia: fed ipfam“hane indigentiam alieni auxilii "infanti prodesfe contendo. Hic matres mihi testês fint, quariii fedüla:et follicitaicùra , non :digo "nihil nestigity fed fedulo omnia`atripitz quac “ihfantem fovendam 5; nutriendum ; © eumque infan- ‘Mim a quibusvis iñjuriis et periculis:defendein ‘dün, cóndücant:’ © Quanta follicitdine ftatim;a ‘primo ñasceñdi tempore per artemoiphi conferya- ‘tur calor! Quänta cúra cavétut; hne vicishtidines ‘aëris, in quem' prodiit, tenelli corpòrisifanitati ‘noceant! Matrem“ cogitate , ‘vitae pationent ap- tisimam, et utilia. tantum- alimenta. feligėênteñn ‘åbftinentemque - ab. omnibús ; vqùae fanguinis fui indolem ita mutarent, ut füadotéi carererlao, “quod: foetui est pracbitura E Infantem: porrorad- ‘tendite} qui śifüis pedibus cuminfistérer negue- at, in gremio matris jacet , fedèrveșotuiusoabionr- mii pericùlovert laefioné stquam laudata haectiala- cctitas animaliúm foetui femper èri ubivis: mirid- stur. o Quid ergo: in © homineiireprehendamus enta, guaecapic, incrementà Imo potius vens» - tyemur fummi Creatoris: benevolentiam > quae fenfuiet motui inferviunt; quae res in animalibus longe. aliter: comparata ests; Crescunt-enim çelerius corpora, animi, vero -vires vix in ullo animalium. genere maiorem in modum augentur quam, ut in posterum ad -victum fibi quaerendum et prolem propagandam patura fua duci; posfint; er-quemadmodum cito crescunt, ita brevi decrescunt, et, paucisfimis exceptis, , citius’ confumuntur, In homine. vero fenfim; minuitur capitis- moles ; osfium. teneri- tas et mollities. quaedam infignem. in modum firmatur ș tenaciore vinculo tandem artuum com- misfurae -nectuntur ; qui ipfi ; et, amplituding et robore 'increscunt, aptique. redduntur ,. tum ad-ftabilitatem y tum ad omnem corporis, actio- nem. ; Hoc. demum. tempore , pedibus. nititur corporis levitate; velox puerulus, quo periculum ex audacia, fua praevidere et avertere quodam; modoiam posfit. vin A h Quid igitur? Scilicet omnia, quae hominem minus pêrfectum:, guam animai, tenera aetas te reddere videntür, cin fummum., ejus; emolus, mentum , fummamque fliciaem cedunt, Ma Sed i Syaip 1 REULA Y u j k Sed quid in hisce diùtiús moremur A. A: H.H. 4 Contemplemur homiñem adultum, arrificiofisfis mum illud omnipotentis Dei opus, et videbi> mus’, in`homiñe omnia ‘esfe, quae in reliquis animalibus vel prorfus non, vel tahtum-ex par- te, et non adeo perfecta inveniuntur, imo, fi quae in ahimalibus appareant perfecta magis; haec, fi esfent in homine eodem modo conftru+ èta, ipfi non prodesfent , fed nocerent, Sed agite paucis rem exponaius! Primarium illud organi m attendamus, quod ho- mini commune èst omñibüs cüm`animalibus, in quibus purptireus ille liquor , iù duo vitam ét ani- mum habitare omnes novimus , pêr venas ér ártertias in omne corpus, in circùli módümti; movetur ; hoc organum , fi diligënter intucamur , in homine ita conftructum videmus, ut partem fili muneris-tan- tum posfit abfolvere, niâ pulmones fueccurránty guibus vapores, qui terram nostra ambiunt, larga fatis copia haurire folemüs: quod adëo est necesfarium, ut, horum functione impedita, cesfet actið cordis, cesfet hominis vitas Quid ni ergo feliciord fünt illa animalia, in quibus có? fine pulmonum auxilio, liberrima fii ipfius ać- tone, omni munere fungi postit? Haec enim AAN noi ES 2 reo PP? aquis- ierti vivere pergunt, quibus hħómo fuf- focatur. At vero, quanta ést'éficacis pulmonum în omnem hominis vitam; qüantús ufus; qumita útilitas; quanta necesfitas ; quot commoda, quot oblectationes homini praebet pùūlmonum et cor- dis iuncta agendi ratio, qùibus illa animalia pror- füs deftituüuntür! Perpetua réquiritur in homine púlmonum actió, ut calor aequabilis per omnia membra, per omnia viscera diffufüs fervetur, ut omnes fucci ; partes omnes folidae integrae fèr- ventur ac valentes. Quo vefó minus ex inertix pulmonum cordis actio minüatur, fanguis ex hu- ius altera parte fatis valido impulfir in vañ pul- monalia influit, quo ad haúrieñdum fpiritum con? tinuo incitantur; hoc ftimùlo deficiente, fi éa- dem ftructura cordis esfet, ac in iis animalibus 5 quae fub aquis etiain vivere posfünt, omnis oecotoiniä turbáretuf ; ‘omnibusque commodis, ömnique voluptatis fenir, quem homini libera tefpiratio praėbet, privaremiir. ` Neque fabtistit humhánorum pulmonum ufs in oc fotó, ut animam „ qude dùcta est fpiritu, exci- piant , et'ex èo vitam et ċilorem codem > qùo in añi- - mhälibus refpiranitibus fieri folet , modo confervént, : ve~ Ç 16 )} verum tubi aëriferi fuprema pars ita conftrneta est, utin folo homine etiam exfpirandus aër, qui aliis animalibus. vix ullam utilitatem affert, „commoda praebeat., nullo, fane prerio aestimanda. Ex ağa -ig enini, „quem @ pulmone refpiramus,, . vocem, homini fuppeditat.. artificiofi síma, laryngis {trus ctra; e voce vero per admirabilem. machinatios nem. formar vis eloquendi,, quae, guam.-fi fit-praes clara, quamque divinas e Turto audiamus. s» Haec”, inquit HIE iisk efficit, ut ea, quae, { feix » mus, alios docere posfimus ,. hac, cohortamur , s: hac: perfuademus,,. , hac confolamur afflictos.» „ hac deducimus pêrterritos a`timore „hac, ges- »; tientes.conprimimus, hac cupiditates iracundias=: 5 que restinguimus -haec nos focietatidevinzit.’?, i -Ex omnibus fane „quae natura, humano — ge+; neri .concesfi it: nihil potest, excogitari, quod, hoc dono magis fit eximium et exquifitum.: ib Dicat autem, quispiam: haec, facultas; non foli, fabricae. partis. illius, quae: fono formando destinas ta est, tribuenda yidetur; imo pọtisiimum -hang caufam, habet, „guod ufu rationis. bruta cateant. Sed careant bruta recta ratione ; num. vero. ideor illae partes, quae. ad, fonos distinguendos infer-, viunt, in brutis tanta: arte. funt confectae, quanz, t3 i - A S ta in homine? Neque :de omnibus quaero; féd de iis, quae propter fimilem fere conformatio, nem -homini guan: proxime: accedere. videntur, Oculos meem convertite-ad-fimias- fonos edere posfunė, voce distincta non-utunturz. non: ideo, quia:loqui' nesciunt, fed ob peculiarem ftructuz rawiorgañorum , quae vocem et; loquendi facula tatem in:homine formant: Nimirum; in ~ radice, epiglóttidis::fimiarum rima infignis àdest;, quae; ducit ad:marfupium quoddam, quo fit, Uts cum, fonum: edere-conatur fimia ,_in-faccum veluti; cas, dat aër; ad-vocis aut loquelae ufum nequaquam, infervitürus::- Jgitur, fingamus fimiam,. ratione, inftructama ` mutari-etiam eius, fabricatio:debebit s, ut- eloquendi-vim, cum homine: habeat commu- nem: Apparet ergo- luce. clarius, bumanac: praeftantiae veram. caufam, ex ipfa huius -organį Gructurapeti-non postës. fd deberts io cstsr £ Ad-illud-organum. pergo A. A.-H. H.! i renh quidem:a pulmonibus admodum videtur diverfum;- fua tamen functione cum iis connexam atque coniunctam.: habet--rationem; cutem dicoy quanatura omne; corpus humanum. vestivits -etita fepfit, ut partes, intus-inclufas non;contineat- tane tum et obduçat,: fed- tegat arque defendat; cuius i ope N e)? ope aliena qüaevis , guae retentinocérent, eX prins cipe hümorum masfx eliminatur; quaeque adeo continua’ perfpiratione fahitati confervandáe in= fervit. © Favet’autem maxime cutis fi ingulari ge- néris huiani formae aë pulcritudini: ¿Coloris hitidisimi fedes est in Europaejs , ciusdemque diverfi in řeliquis gentibus. Sèd, quod omnium Maxime huius pařtis artificiüm prodit; in quaque Corporis parte adeo diverfa est crasfitudinis te+ ñuitatisque ratio; at prorfus diverfo' modo eant čöüflruüctam dicerés,. nifi diligentior ciuscon- tmplatio doceret, “candem ubique esfe partium , dëferiptionem. At véro extérna cuis lamina y quae epidermidis nomen habet, cřasfiof evont- pacta magis quibüsdám in locis deprehenditur; út ptesfus dùrorùm” corporuin imnpůne forane fübtiles “illae papülae; guac™ iph ‘fübiectäe latent; eandéñm vero 'aliis“ini Föcis confpicimüs tenüem adeo et'exilef , üt fübiaċcentia vascula ñuda dicêres: Hihilo damen minus tatitae neces” j PEP üt ii a minimo ane hai Hi» fius aëris iètësfisrdaleka7 excitet" kn iee tóleráandos. © Añiñë vero meliori conditione utun- tür r nimialiag Quáé tóris técta fuńt; iue pluma hd À v fqua-~ Pa E -fġuüdmave öbductaş Aut fpinis hirfataşalijsvëmo. -dis armata Contra uasvis aëris< hostiumgue fug- ttum: iniutids, ipfa. naturae benignitate tuta esfe -videntur ? Non negos jita posfe diċis :modmet shominis cet añimälis: cidein esfet ratio. c Natura -yero animalibús: certas fedes destinavit; er etipřo -äivérfa in iis: coeli: aërisgue tatione, iù: funia drutorim värierate y fińgulis genetibiis pellem-pa- tavit talem, qua frigoris et calorisoappulfus fug ini fede. commiodesferrentidAv vero pi quisnescit, hominem: praecoimibus` anintantibus: totius- orbis -terraram civérh:esfe,: èun et frigidisfimas êi ca- Jidisfimas rêgiònescincolere , catbmque: diverfum Sêremi fine:damno ferre pobfe ?anNam: manet: da discdiVerfis: řogionibuš calor isintėpñus:: femper Jder ziofed veutis fubtikitas: hominem monetniis Pariiediis uri p- fivë arte inventis» bfive ufu com; probatis ; ġğuibussin quaġùe tègione:fentiat' fea frigoré ér calote tutumi: `- Neglectanocérentcer- isime? dualis vero vesfe huius necesfitatis in- dexy fio alia ratione t cùtis: -esferi conttrúcta? Quanim porro haec: fingula valdant ad utilitd> tem, quantum ad iucurditatiss dicam “añ vo? luptei fenfum, omnes epena Pa aT. ; j Aie at E ne ] wS Sl a EDE W SI we >b X i ; { so }ĵ -cnt fit fponte ducimur:ad organà fenfuum ek- -férnotum y”qude non tantum onmibus animáli- bus -et ‘homini:-concesfa funt, fed: quorum ‘nonnulla etidm idis videntur perfectiora: þar- smoniam vero et confenfum fingulorum: fenfuwn ‘fi fpectes in homine, fi ad intelligėndi et -pet- fpiciendi facultátem attendas ; >nemö fåne. dubi- -taverit, prae illis; hos dicere- praeftantisimos, pAn toS, EXimios Quod fi minus vetbis` dém kabiratig: agite tactus organum; quale in homine: apparet, cuth eiusdem fenfus organis in. animalibus. compare- mus; tactum: dico „ qui omnis ‘fenfus externii, perceptionis omnis , fundamentum este Hic enim fenfus mirabili veluti iudicio noù tantum formam rerum externam eárumque adiuncta menti re- praefentat , fed etiam füa fubtilirate. et artificiofa machinatione“ varias dotes internas ita indicat, üt fingula contuens nimus a-tactu accipiat- plê- nisimam rerum notitiam, nonalitet, ac fi manůs humanae et extrema digitoruim-oculis. esfént in- ftructa. Quodnam vero animal tactu etiam €x- quilitisfimo haec `asfequatur ?- In bestiis porro plerisque vix cognitum habo mus peculiare tactus organum; in aliis vero non nifi C 2 ) nifi: exigua quaedam pars huic fenfui quodam» modo apta videtur.: Itaque rostro porcūs, pros- boscide elephas, vacca et equus labio fuperio=.. re, anas. ‘et anfer maxillae- fuperioris margini adnexis papillis, piscis ląbiisą ° iūfecta antennist tactum exerceant; in homine'non-tantum fumma: digitorum; nòn‘ tåntum vola: manus et: pedum planta hac dote excellunt, verum intota corporis fuperficie adest tactus, ut“ àòmnes affectionesy: amoenitates omnes utilitatesque experiri posfii. LGustatus porro vix ullum im nonnullis bestiis- vestigium apparet. Quae vero animalia fentire i posfunt; quae: vescantur y- quam exigua, quam) imperfecta est illoruņm in discernéndo facultas !: aūt, fi dote hac gaudeant;, tantus tamen est hue; ius fenfus ftupor, ut viy ullam ex gustu valupv. tatem capiante: - Vita qüotidiana hoe confirmat, Girib Cut: hoc utar exèmplo), fi, quod maxime amant alis; menti: genus, carnèm : offeras, infatiabili quafis voracitaté ingurgitant, ut vix ea linguam attin» gere vidėatur. Quod fi minus grata açceperinty lente et pigre folentea manducare, quafi: ipio videatur difficile discernere, utrum delicatum , an: -yero ingratum faporem haçc habeant. Homa con~ € w tragtatiss mw fibi cibum; vek'potum fumens u curat; fedulos meccito: nimis. per pharyngeny: tranifeat guodsàcceptum estet ,hoċ ipfo fenfus! qio; mirabiliter: afectúm +est« palatum fponte: incitatur; utpriùs eaidigerat-in orèyaut emuk geat-lente, utiquam:diutisfimé hiscævdeliciis: = SN gustu fruatur Quidni 'igitur hominem et:taċtub eti gusur longe! fuperare cetera animalia omnes mecum `ʻasfentiamini? u ,: | e Seéd-odoratumo forte mihi `obiiciat quisquamss qui'hominis'praeftahtiam non viw quibusdam: fed in omnibus: fenfibusiafirmoi > Sane olfactus mul tis atimalibus valde est acutus, etacutior quani hominiy fedramideo präeftantior? an ideo:ma-: iores animi voluptates creat ?:Miremur profecto. AGA.” providam fólèrtemque’ fummi? creatoris: operam! Hic acutisfimum dedit nonnullis ania: malibus olfactum, ut in- pasti “ciréumfpectent , uč maler affecta herbas quaèrant falubres', quasi aliavratione discernere non noverunt :ponnullis: etiani; uticxi hoc ipfo homini’ commọditates et oblectamenta: iprocurewt, i! Þlomini isndárus est: odorandi fenfus -qui faac naturae est confenta« neus j cacutior, “guam quo’ gaudere folet, odora- cas homińi “nocérét? potius ,o quam: prodesfeta Non- En Nonne aromaticorum, nonne: florum. gratisfimo- rum odores, quibus fummopere , delectamur , guos vero canes tanquam venenatos fugiunt, no- bis esfent aeque, intolerabiles? nonne esfemus privati fexcentis fuavitatibus , quibus iam frui- mur? Urt brevi complectar: est huius fen- fus organum.in homine adeo perfectum , nostris- que defideriis adeo adaptatum, ut non tan- tum falurares exhalationes a noxiis, gratas ab ingratis apte discernamus, verum. etiam cum omni nostro:fystemate nervofo tam arcto vincu- lo est connexum , ut huius confenfus ope vitam fere exftinctam excitari non fi ine admiratione yi- deamus., Non minori elogió dignum est rag pat au- ditus.. Quamyis enim nonnulla animalia vehe- mentius afficiantur fono, in homine tamen cons. fpicuae funt partes, quibus-bruta vel destituun- tur penitus, vel quae in illis apparent non adeð perfectae omnibusque numeris abfolutae.; adeo ut: dubium, fit Phyfi ologis ,. quaenam earum, ad fonum perficiendum necesfario requirantur ? quae- nam vero in hoc fenfu adiuvent potius, i Ín ho- mine autem hoç organum praefțanti us dicendum sfe, quam in, animąlibus, quis, dubitat, qui, vi- deat, A E, eit, non folum adesfe, quae ad exguii tisimüm auditum necesfaria videntur , fed etiåm et gene- ra fonorum et intervalla et flexiones mođorum dinga, quae non animalium” fä [hominnm auribus iudicantur. Mulcet porro aures varios rum fonorum cọmpolitio; harmonia quadam co? | rum capimur , quae non est fonorum tantum, fed auditus humani: turbatis enim partibus au- ditus, quibus ile confenfus conftituitur, qod in morbis aliquando fieri obfërvamus, acuitur ^quidem valde hiċ fenfus, fed fimul 'iñcommoda maxima inde expcriüntur aegrotantes $ hanc.- ve- ro harmoniam non ita larga manu naturam ani- malibus quamvis acutisfime audientibus '‘tribuis- fe, nemo negabit, qui obfervaverit, quam in- tolerabilis illis ft fonorum varietas in tibiarum fidiumque cantibus, quae hominibus tot iaai que oblectamenta affert, ut divino Gigis gaudio animus perfundatur. i ! i Juid vero dicam de oculo humano, tantae artis opere, ut kuiús fane fubtilis ‘pàrtium 'de- feriptio et admirabilis fabrica’ doceat”divinam ar- tem etcuram fui Auctoris ? Quod, qiàdfo', ‘prác< ter talpam, invenitur animal; in ğüo jateáiit Ocu: li nm útiliter excelfis undigúc” pirábus fopi? i Cula Cis Cuius’ bèstiac oculi adeo” funt mobiles; ùtvade fpèctům , qüo`velint,. tam facile convertant, aur úndiğüeradiós lucis recipiant? Quod animal:lo=: corun intervällaoculo' diindicare potest? Cuius nam in oculisatunicae diverfae iita funt dispofi® tae; ut vario lucis modò ‘non= laèdatur vifus? Sane, fhacc fint communia utrique animantium generi, haec infùnt in hominis oculo `certisfime: fumma, Bestiis'antecellit oculus: humanus in iis artibus, quarum iudicium est“oculorum 5- in dis=: tinguendis coloribus, in contemplanda -rerum univerfarum forma et venustate. Loquuntur fine: voöce` ocüli humani; funt virtutum, vitiorum, affectionum indices; admirationis, animi atten« tionis, venerationis, amoris, irae, gaudii,- ti- moris, fortitudinis et vindictae nuntii er inter pretes: > pu orii En! Neque illis tantum humani corporis partibus,’ guae vim fuam et efficaciam habent in animi fås; cultats, tanta inest praeftañtia, vèrumi veiy dem étiam confpicitur in illis, quae pracpa- ránt cx cibó potuque` ingesta ad“ totam- machi» nam confervandam , reparandumgue, quod vitae: aétionet ebt detritumi. Paucisfimis ‘exceptis 30- mnia lanimahia has-parteş jita conitrúctas habent, Wg Uta C s6) ut vel ex: fola animalium'carñe ¿vel exi plantis ħerbisve petita- alimenta- digerantoet: inv nutri» menium` convertant: in homine:vero dentes ita funt: facti, ut et herbas,- et’ fructùs.y- eti granai eŭ carnes morfu dividant -et apta:manducatione gonficiant. ` Ini animalibus porro ventriculus -et intestina: omnia- eå- funt :ftructurâ, ut-paucisfimis tantummado:confuetudine et domestica vita-con< cedatùr: ex: utroque o regno :fibiialimenta pa+ rare: ventriculusovero humanus et-omnis:intese tinorum tractus eas habent partes p quae nin cars nivoris apparent; habent etiam, :quáe: in iis in~ veniuntur, quae per herbas pafcunturscita ug omnis: generis . cibos extenuare, digerereş et in fuccum et fanguinem convertere posfints Quass cumque etiam regiones: inhabirent, ubivis inves niunt, unde fe nutriant: imo vero per egregiam hanc partium ftructuram natura- humana- et fim- plicisfimo , et vario, etquacumquę ratione mixto yictui facillime asfuefcit, Quae cum ita fint; quis est, qui dubitet, gùin: hoc:etian-nominei homo animalibus. lone ge fit anteponendus ? | «Restat, ut ex functionibus, quae ad oeconos - miam corporis humani pertinent, uļimo loco, pros proliss:procreandae ftimulum attingam. ow Nog opus est multis: uç. doceam, hunc in., brutis nön: nif corporeae :yoluptatis. fenfu perfici. et abfolviş guae vis-libidinis, f in homine locum haberet is omnium yilisfimus merito haberetur eg esfete Quare non estout illorum -argumentis moveamůr ; qui existiment, : maiora: gaudia» et plura-has. partes „praebituras esfe. bestiis, : quae citius hune: ftimulum-experiuntur, etad fobolem procreandam incitantur 3 dum per -aliquot anno- rum fpatium, quos innocens homo tranfigit, par- tes hui¢ functiońi, inferviturae veluti, quiescung in utroque- feyu. Ira. ftatuat, inquo dominatur voluptas; quique, efrenatas. libidines cohibere - nón edoctus, impuros feguitur amores ! Hoc au- tem ftimùlo impellente, in-animalibus extingui tae fuae auctores; prolem deferere genitores Vie cisim -hos +deferi: ab illa; nullam remanere integ bruta cognationem, confanguinitatem: hullam, nullum-vinculum, quo-inter fe iungantur , quae ex eâdemi-ftirpe- originem ducunt. Quot;vero commoda, quot- gaudia ,quot-ani- mi. voluptates snimo. quam. veram felicitatem-haec partium generationi infervientium tarda: maturitas T T hu- i Cat) Hunano generi Targicor! Quam grata`parentum čura! quam iučundüni liberorum quotidie laete crescentiim' confortiüni! quot voluptates“ ipfis ` parentibus praebent gaddia, quae“iuvenili aetate ët pubertate matura experiuntur liberi ex en fum honestarum appetitu! `- Quot animi völuptares humano generi praebet adülta aetas, quå vigent nervi, robur fummum ș. et illius roboris cóõnfcientia! quorum omnium animal nihil Gmile experitur. ` Multa iam dixi A; A: H. H. l multa vero fnt praetereünda. In hoc uno defuangar. Longae- vitàte plerague animālid fuperat-hómo. `- Arguat quisquam vitae humánag miferias in provēćta ae- tate, aut ingravescentis fenectutis dolores et infir- mitaätes. Non conturbor. Hi euim dolores, hae infirihitates, haec ihertia, füntne affectiones morböfae? An funt përpetui fenectutis comi- tes? Sed videmus fenes vultu hilares, corpore fänos, auctoritate venerabiles, prudentia eximi- Quot non reperiuntur, qui animi conftans» tia, confilii fapientia, iudicii vigoro vincant:iuə nióres? Nonne denique ex rêpetitis nuptiis ali- qüando quafi iúvenescere videmus aetate’ iam proyectos? Profecto non est per: fe` mifera fe- NFR ne? a C ao 3 acctus, ifed: gta, | fed :optandas, Habet piqu Jaetewray qui ad- vitaeiimeram:;properat:homo, vitae bene sactae:’ fibi confeius;et, fanus; quijin convictu. fuorum, :qui. ftirpem, fui. generis -cos Íunt, veńerantur , amant, aut in aequalium peon- fortio iuvenilis aetatis gaudia recordatur; qui vitae feliciter et cum-fructu peractae memoriam repetit; _ qui-infinita - beneficia: accepta refert- Deo, guem colit, quem amat, a quo futurae . {ar lutis et aerernae vitae beatitudinem pia: mente placidus expegtage goii day ny piit n Quod fitandem adeo: diirit machina- est, ur:menti amplius domicilium; praebere negueats morti, tandem; homo fueenmbit: : : Sed hic-etiam miremur, Creatoris benignitate; qui partes Gne gulas‘corporis ita conftroxit:ut hanc- vitam,re+ linquere. huic aetati nonfiti dificile. -Solvitur enim omnis nervorum. yis et musculorum irritas bilitas; obtunduntur et 'hebescunt: paulatim s fey- fus externi; hinc :internarum facultatumavigor minuitur; et fic- exitusex hac. vita, fpectatoribus multo terribilior quam aegrotantibus, totius -Mae chinie: iam.. detritae deftruetione facilis; redditur et fere optandus: © Praeclaram. corporis humas” ni ftru curam! Q Sapientisímum, rerum moderas } $0- Ni; (C 980 J töem 1 gni homini tadis, dt tam” kinis; et d natura et ab arté dótibus praë ceteris" anima- libüs bèavisti , utet Te laidire; ev fias ipfe čórpõris "et animi vires ailifirai Dpr i fatis . aegris BHOR DI-M, a ILIR e TIRTA V JLI i Shein temps monet irt adiit porgam, ad eiis {ne votar festa die tiatalis Academiaé nöstrae ce- têbratio: qiii dies ut huic Múfarünt fedi felix fit atquè fortunatus; vehemente opto! BEDE RREG “Reëté a maiótibüs iñftitutüni ceñfui Rë Aú- pistist imus; út, dui Måpistratús Acäđeñiti fta: tionen? relinquunt,’ rerum, quaei perid tempus propere vél advëffie acċiderint; memoriám re: hovent ét ëxpoiànt guod duii agéré” 'iùftituo; 5 illud afirmare iam licerjomůlta hobis “hóë” anno évenisfe, cum obis órnibüs iicundag tuim Académiae “fahitaria» Aque ftatim güidém in čo ežfultare’ licet, “gúód fimmö onini rerin Moderátori plačuėrit, Regėéhi nostrum,“ Acádë- miae húius inftaúratoréni éč fautórem êximiuni; falvum fervare atque-iéolumen; nec añiplis+ fimorum virorum , quibüs Academide « cufa- esë puni turbatain fisie váletudincni 9 C ât -Şi togam büncče ordiñém intueór, cosderit člarisfimos vitös, ğui ineurite meo! magistrátu fostrin Atádeéiiiam i oinabant; in hunc usque dièm falvos'esf®, nón fine grati animi. fenfw diè cere licet,“ Id-Yero èo magis oportet commemo- tare, {i recoidamur; guain. ütistia fata nobis hoc añho immineréñt, quáe iažimam (Çutinañi omnem dicere liceret) partem AAR Maximi Dei gratia funt fublata; Aeinporni ponoisd Gravi enii morbó dècumbentes aë mòrti vi- cinos vidiñùsRAvium atqué” GEUNSIUM; “qii laboris ġuidèmi per multos annos perdcti horori? fica quiete-iam früüntur, fed ğuötum nomina eë méfitörüm - rëcordatio , dum-vivunt,; Academide přaeclaro-erunt órnamenið + fed Talvi’ funt; fed; 4uoad eorum ‘patitur actas’ Aiad bene” væ jent oozid ebael oni A oio H -~ Rovaanpsrum atque REÓERIUM iOS EGES timur” falvos €t fófpites t güds f levis” affectio corporis; qua laboránt conii; negotiis publi cis interésfe vix Patiátur, vivúnttamen , omnes: que muneris fúi partes éâdei ihgenii alacritate et docminae copia expléñt; quibüs dignistimi Ht praeceptoresdocili iuveathti fee Tehpei” reddit diderünt conimeridatistimos: Te quögde” cors- r S po- E s) poris quidem: viribus: non vero facultatibus; aniż mi; fenem ROSSINUM:5: hic praefentem videre non tantum contingit, -fed tibi, gratulari; licet..-de fänitate si hoc: anno. meliore, quam-.gua ante fruebaris: - quo:olicuit-tibi in docendo fine ulla fere intermisfioñe pergere, easdemque: fere „par? tes inbpleres quas ultra dimidii; feculi bifpariam ap aa E S batione, pe aT sei g ami derici Ei aada a et- VAN hisi DOEVER ! valucruntş et ita; valuerunt; ut nobis redditi fitis; ut reftituta fanitate 5; reparatis au- ctisque: viribus», Vos kic. adfpicere , falutare, vobisque et: nobis-gratulari,: non fine fummaani- mi voluptate; GORDE Ai n yiriagad OA DALO Utinam vero A.. A. in laetis iii nod omnino pergere liceret! Sed vix,unquam:res ‘hu- manae- ita: funt comparatae, ut non claetis- quo- que tristia MİSCEITUE. - Utinam; nullius: funeris memoranda mihi-esfeç tristitia et luctús b-Utinam cl, quogue Dymium, sprofpera i Valetudine:; fru- entem,- hic. praefentem.: videre: nobisque, et ipfi, qui tot animi facultatibus excelluit, »-de eftituta. quoque. fanitate; de reparatis corporis ; yi- < 86 ) viribus cum veri amici voluptatis: fenfü gratúla» ril Ar vero, A» A:kinon ita placuit:-fummo re- rum humanarum Rectori j- arbitro- iustisimo, fapientisfimo: Frustra enim :hic quaerimus- Dx- LIUM nostrum, quem hoc folenni die: publice . Academiae nostrae infigne decus , . togati ordinis dignisfimum fociunt, mihi carisimam amicum, Medicinae ftudiofis eximium Praeceptoremfalu+ tare; :cuicde honorifico, quód aufpicatus: hoc, anno fuit; munere ,:de' fumma cum: laude ihcoep- to: Academico labore: gratulari fperaveram. Defideramus:vhostrum: DyLtum ; virum, + fi; eruditionem fpectes;: doctisimum; - fi: MOrES y blandum y>comem, : afabilem; piunt; ~ vitus praeter utiiverfaè eruditionis famam „tanta Medi- cinac (practicae excellentia; infignem, ut- cives Amftelodamenfes; fibi; tam:-cari et, omni” dote optimi medici:tiectuürani illatám fuisfe, in hune usquetdiem`merito doleant o i Infirmonaútém. ñimis ċorpoti quum inesfet in- aa genii alacritas:zincomparabilis , literarum omni~ , § um, et inprimis disciplinae: Medicae:amplificans dae sinfatiabilisamor, fperabat ipfe; et nos. fpe=: rebamus:: fore piut honesta, a ` dificili munere ' přáxdos:iņ tam:celebri urbe exercendae, guies waid fn’ et lterarium otium, Deo favente, amisfas grå- vi“ haemorrhagia pulmonumivires, fed quodam- modo recüperatas; in intëgrim reftituisfern “Er revcra, quanta cùm laude opus fuum in hac Academiņ et quam felicisfimo cum fuccesfu ; ag+ gresfüs fucrit, omnes novistis, quì eum, quê eråát' eloguentia; audivistis dicentem: de raro Medicorum principum proventu, ad qmplifican- däm.tameň Medicinam fuficientes Ita pergebat et animi facultatibus excellere, et corpore fatis bene- valere, et iuventuti nostrae medicae egres gia artis faluraris praecepta aliquamdiu tradere. Quüantum itague fibi detractunr querebantur Am» ftelodamenfes , tantum nobis accesfisfe fummo iure gaudebamus.: Utinam illud gaudium dius turnym fuisfet} Ea vero;est humanarum rerun -ìnconftantia , ea varictas, ut, qui hodie" in gras tísfima felicitatis fede pofiti funt mortales} nom Taro inopinato fortunae damna gravisfima fentiants -:-Dytio nostro ideyenisfe; A. vA:tzquid vobis , memorem! Vix enim munusaufpicatus, vitaėque: deliciis, quas: fibi é nova hac provincia promi- ferat, per-aliquot tantum menfes‘ frùctus eraty * quum atrocisfimis* lumborurh doloribus corripe= Geur, quibus aliquamdiu ùtilisfimas; quas-infti« tue- LUD - therat lecciones, i ntermittere fuit çoactus. Hiss ce vero totminibus, quae mira animi conftantia fuerat perpèsfus, quodammodo cesfantibus, mox dilectum fibi laborem denuo fuscepite . At ye- ro, prob dòlor!+non diu^ñeum fästinere potu- it: verum maiori malo- afflictus, funesto fcilicet fanguinis e-vafis pulmónum fluxu , tantam virium patiebatur jacturam: ut de recuperanda fanitate nobis; guiiad fervandum Collegam eximium, ad - fervandumvamicum dilectisfimum. omnes : vires ‘indefesfau curai intendere conabamur , parum fpei . fuperesfer >: Eventus -tristis metum nostrum non inanem füisfe eheu! -docçuits:- Etenimaltiores in- dies ‘malum egit radices ,` ut- confumtis tandem héctica-febri omnibus: corporis viribus, animus placide admodum fuam fedem relinquerete. et nobis, confañgùineis; Academiae, et univere rei literariacereptus fit Dyrtyse-Est fane, quod Academiae; quod-negesfariorum ,, -quod amico» cum fortèm-infelicem doleamus,: qui per Dy LHI mortem; Viròingeniofisfimo ,diligentisimo, do- ctisfimo, etícommunis utilitatis augendae ftudio- fisfimo privati: fumuss ; Studiofae: iuventutis vicem dolemus, qguaevdoctorèm, amifit: egregium, (6t - discipulorum’ commodis- femper et: ubique- det 1 i C o2 VOe C gs } Fom? fediph eratulimur, quitan corporis Pinculis folitis, etlbet omnium malorum con» “tigionė, Täbötis et pep epsa sa A quiere. ` “Tgnoscite A. AVI fi pioiitins paii CI; Da 'hortem vobis ET cùm tot alia 'memorihda réstant. ' Dindum: hoc- videbatur hiic” ločoy qüi em “horum” virorum ordinem nuper “adhuc “ornanterm “confpexit »-dandum hoc amicitiae, duni licuit, cùm egregio'viro cultae: dandum hoc denique`eius discipulisyoquibús tant ti mágistri, (cüius' quamvis per breve tantuni Yemporis fpatiü cura et eruditione frui licueė Tit,9 memoria; grata femperet honesta mentione, ih omne: térpus erit memoranda: Gřave.itaqué huiot Academiae ét ordini ħostro médico vul- m est illatum; “quod ut oprôvidà Maecenas KanN curi, digno’ ċrèando fucinifiegi noni aik per’ Tentiatur, < êttàifi dique tiam optamus. i<^. skd ‘plori funta me commemoranday ` quae “þer dinum magistratus medy eradrdoctrinarum ftudid adiüvanda, et ad tuendatwohuins Acades mide 'olotiam avitány iiprimis videritur’ pertinere? “Quie, cimi haberi debcantofructus; qui laiga “Mesfin Hoc anio utg icollectb ex amplificata sOy ; s S S Aca- Lz Academia nostras: certisima fimul: praebent do~ cumenta, € quibus ftatuazus ‘de fumma} Regis in: lioras munifiegnia iaceo dsido ioidonnsA c-Etenim Academiae nostrae Bibliotheca mul- tis- hoc anno 'in:omnii literarum doctrinaramque gensre praeltantisfimis operibus autta estz eaa demque: ad publicum! ufumhet legentium com- moditatem rite inftrui ; adaptarique GoEpits Speramys autem; foreyiuto lọcus cisaliquando; dessinettr singui et praefenti ORTUAN conditioni: çonfenganeys avidertursstilu i910 Infignia- habuit:hoc-anno-incrementa-:hlortus Academicus,- In fuos ufus mmtos labore! èt in- dustria: collegerat fymmus:GEUNSUS herbarium g quod ferester mihe: fpeciesnplantarumarefactan rum, aliarum vero; femina; aliarumdeniqua fructus arte. conferygros, còntinebatsi Has divitias , privato ufui destinatas, publicas iam factas esfo gaudemus.: ¿Donis porro feminumes recentium et integrorum, ndnobusiy altero:-ex) Indija ocgidens talis -altero tex -promentorio, Bonae) Șpei, açcep3 tiS;s; inftructior factus: est ftudii-Botanici apparas ass adgiris eidem. entum, enquodexgedit, fpes - ¢iebus plantarum, guaein horgo. detiderabanture T siinfiramentisn;Phyfigis navą aponye inse- ji runt € 3 ) rúnt nonnulla, alia exfpectamuss EA etiam mulum fünt eméndäta +0 iun > Astronomicis obfervationibus: atesdinawss togii brëvi ñon tantum dtaerit “inftructus, ut fedpo fit aptior, et accuräta diligentia obfervari pos- fit} quidquid'in hoc'disciplinàruni gênero ‘coes lum còntemplanti fefe offerat; fed etiam con- ceslit Regis optimi t Curatorum“ liberålitas in baec ftudia, woa clàrisfmho. dftifice Reicheù- bachio conficiatùr ` inftrümentüm y quod -pretio carum , utilitate eximium; et adeo inter fúnimà Priücipis beneficia, commemorati meretur. “Zoölogicum Mufeum’ post inftauratdm Aĉd- demiam auctum inprimis faitplarimis jiis qué egregiis, avium farcrarùthi y: dūâe hactenus iri illo penitus: defiderabaùtur, exëmplist <7 ‘Múüfei Minëeralogici 60 sapari 'Gotidendi pes Falga ecaiidne a rrsantsas j Labofátoriuii Chemicam ; in lalim Tocina güum fit traisféereńdüii , ita dAntruétit , ut per- féctaè adéo Kódiernáe disċipliñde Chemicãe con- ditioni; düoad eiis fieri pösfit, 'fit'adaptatums guo etian confilio” plura” aatren j“ hacg: pus deficientia, fütit coëmia., -Tne g uoo Regii c&tréti fapientia caitunt quoque fuit, ut C3 y nt in hac Academia conftitucretur Nofocomi- um, ut nostrae 'disciplinge alumni in Medicina, Chirurgia, et Arte obftetricia, exercenda, ip- fo ufu: peritiores evaderent, Facile, hoç for- ` fitan, videbitur :opus cogitanti, idem iam ante -quadrantem feculi . a „Grunsus š patre et filio, fuiste et. inftitutum, et effectum... Sed quid non delet omni vàstans; manus tyranni? Novum fere: ex fuis ruderibus prodiit, opus, nec novum tantum -fed dotibus aucim. fed ad disciplinae amplitudinem conformatum;, ut his ufibus ester confentaneume:;; Non. defunt. loca tum aegtiş raninien eining tuim- inftruendis, arti, medicae ope- FRIDA bla. recipiuntur, aegris quoiguor: aut, r Miieiio, aut fortunae tenuitas. mifericordiac. commendat, fed tales ; quos., vifi tare. quotidie. et quorum. pe- riodos; obfervare maxime, interest eorum, quì : medicam, artem. aliguando. exercere velint, 3 s Utilisfir ima haec inftitutio.. non, inchoata est fed SonfmmaEy Ad lectos deçumbentinm pis: iii pinak iiA aS -de plipa fadi Praxeoş /ihbi mediçae et schirurgicac; de cura, aegris haben- $ da; È o da; de ope pärtūrientibus ferenda; dé artë mèi dicamentorim recte parandorum;' verbö, de oms in eod, quod Medicim practicum formate posfit Quae denique in‘ hac Academia ad Phyfiolö+ giam 'hūmanam animaliumque ìillüstrandam ` në- cêsfäria defiderabatúr fupellex, quae ad det gcidas morborum’ diuturnorumi, quos Tent mots fequi folet, Haréntes” caufas, regüireban- tur fpecimina, Haec, ne discëntibus deësfent, indefesfo labore, industria et nów exiguis fum: tibus ` mihi paärdre in 'Harderoviccha Academia incepi, hic perficérè condtus fum Cüt operi per mültös ännos me totum ita třàdidi, uton nid,’ “quae "dd" “ffHetionibus” corporis fani vél morbis ` dfe “in lectionibus ëxpófita esfeńt9 očüfis discertidni prâeberentur coñfpicienda! $ Sid fénfim mufeuni nihi comparavi,’ fi “númeruti fpeciminum fpectes,” hon existi fi Formas} nón inelegans;” Ñ utilitate, pernecesfarium: Sed plura filentio prieteimitro. pa praéftantig mei laboris iutlicen ati Optinie vēro de hoc meo labore actüm arbitror, quüm annis ères- centibus et "ad metam próperánte méa aerdte; evanuerint curáe cr folliċcitudines“ meae, quas non inficior menti obve; üsfe, né reş°nýhi taii ca- cara velin- alias. forfitan:migraret regiones xiyeh tandem: post mortem) mifere; distracta, argue dise. cerpta, Auctoris etiam: fui memoriam.. apud,-pose; teros: nequaquam: feryaret. |, bs Sed, provida. Regis; - nostri- cura Mey quam: ihonorificentisfime:,,; ab, hoc, metu.liberavit,_ atque, pro fuo munificens, tisiimoset liberali. erga, cAcadenjiam, nostram. fas vorę- effecit: ut, in, Medicas disciplinae ufum s. ẹt: meaei industriae miemagiaM ai: ARPS: io bae, urbe fervavegur. e i Anaesb nendi eild ue 25 Uti attem.-Academige dẹ; hka ilh opiniii disciplnas:iomnes liberali:euras gratulari, Higeta mihi- imprimis ,;:Çnam- quid ;disfimulem}- dgetarh contingity. piia meumRegen imenih faus, wreme. siig esl todion daienng 3 ganon N SuD ` F Ak Pro hocigitur inaestimabili hibai siebAcas demiąe-et-mibiopraeftitos Regi; 'nostrosdileotis- fimo optimo; »eńiqui rebus Academicis: fupres mam curam: gerit javito: Mpeeratisfimo;, excellens, tismo yi RÀEPELAR IO VANGDRIELS; quique huic: ab-actis estii praeclaro nosttgiDE: GEER sia PEOI meritis palami fummas exanime gratiasiagoy Gti babebosidum vivae bisos zidom aiup gdtsdorg Vestra vero, viri Amplisfimi et Gravisfimi.! hr aihn huius! Aeademianip uraania esta prae- i fen- E ) fntia zideo miht “praefertim iùcundisfima acci- dit; quod dceafionem praebet y non tantum- pro Bénévolö läniñto ét pro indefesfo taborê, qui- bus omnia, “quae 'ad: promovendás áttes' atgue disciplinas conferri pösfint, er pë et ieonfilio' Conalistis,, “ gtatiäs agéñdi , qias posf máxi- ias 3 “verfum êtidnr" pro’ magno iho, beneficio mimum Obtetañdi gratisfirhui ,“ġuo vobis pla- , düt Omre ftudium t operam impendere, ut publicis ufibus destinaretur mea fapellex ana~ ömica; tum vero etim, quod-amplisfimum’ et Jplendidum” locum 'éóncedere voluistis, quo im fenpiternáti -meimoóriam fervaretur, quodcumque ad explicandas corporis > humani animalium- que functiones pra et morbofas ante oculos pónerė“ tertivbriar ilidanijanhi giani a1 ‘Dënique` iiia nuper, me: Rectores. An- niles“ Aċađëmise® quae 'inftitutio> juantopere agere postit glotiam’Academideiy canm: propter rérüin “geftarum:! mémoriam ; -tüm pfbprer” rei Iiëéfariae progtesfum y vel metfilonte, somnies jè inëlligitisy uti merito haed inteidactaes Oi a nobis KEMPA Cnain liceat, VEO E kunea Aoo Riy 019% 83 ! CORN fi- pé aè tanta fiit- cobddayi guae hoc an- muitèrus not Yiiorami; qui hisce" fictis’ fart initiarit cita ur- fpes hobis afalgedt? cföfé; üt brevi ichdi nobis a tyranno inflictae effectus deletis vidé amus. Quod fi asfiduitatem quaeratis , adfunt f{pecimina-in plurimis disquifittonibus-publice in- - ftitutis; quód prudentisfimum a Rege inftitutum er aügêr discentium adlicritatemiy er dochtiunm ‘honorem. © Adfünt industu fpeciminiiin ndis- putatonibus publice habitis, iir orni fere dis- ciplinarüm génerè. Adfuit fpecimins ini distet- tarionibts publice prol igrada doctoriss'fannia ` tum taude disceptatis , ‘quáepariter èloriaii ha- cjus Acddemhiaeg etiam “in extrema! cdlamine 'confervatanr c TE i fican pamti HNE SSUP miis AUEI HaBsoqx3 musimna *Modisiens hisce“ NUNRENS licedu fùmnany "er D ý mo- morun: ip iai ASPERN u agetep pem Hp ia0b tae isy ba didimo hifi 4 ! Sed quidiega.de. paiet iaganigi et iiiaj Periremmemore mg fi Novistiscomnes; ex -Re giodecreto praçmia iesfe propofitá iis,--qui vi- ctores. forent in certamine literarios s: Patebit jam continuo, ; s$ quid hac inp parte pracftiterint Siyesunostri;, cum, mihi. haec fitpimpofita pra- Nincia „iut de- „disfertasionibus pro praemio ad mos perlatis exponam, quid. agris fenka Andieagineisi, zg ooro Miami onager e gidoi ry tgrt i Fo gr ery As IR a px PEE d NS tik j ipod ; t PErTE d mii INR g RiT tetese a ssi 4j i4 PJ $ ` saad Sesi litds s pis -” . #rp PENNA SE YER Uaa i -i 2 g) Hath AUP EUSTEINI T G SE ENSIA A AF AAPAE L p3 É -y . rX MN r m r 2 Eip? yry t Arf te ryt . ra ngs - L “o £ wA mm hiirkow f enua hio raar , v i Á s siu Sisguac» resvoratorer turbare o posht: atque -cönfiindere,: fane fentioy quantopere hue dfacidt -festum novi«moris, fotenne :celebrandi-necestitas. -Moyenti animum meum et liberalitas::aç;:muni- ' cficemia: Regis, et-fenfus honoris: quic vestros -animos i Oenatisfimi: in „eertamine:, lireragior: Vi- sotóresil hac:sfolennitatermeritos Stimular atque -excitatis fed- iprae cetērisicpublicas hilaritasset omnium expectatio. Caufa enim, quae agitur, Jonom: Ad juvenes! tantumyipesie praemiissornan-- -OM . dOS3 i C 43 ) dos, won ád Prófesfores', nom ad cives Acade- micosyc ifed âd omnes, - quorquor doctrinarum dulcedine capiuntur, Quidni enim ad“hos ‘@è mnes pertineat, quod comtiunia ftudia uventury alantur, er; quod fummu cst y praemiis ornen tür, quř in inventure relijuis 'palinam praeri- piunt: Fièri non potest, A: A.l gnin tanti fas vöris> taħtaeque. laétitiae auctorem ab oiinibus; qui literis favênt, “debita reverėntia ‘er ES colendum putetis, i t ergo iisfo Regio paiëamus, flagităt offi- cii mei ratio, ut exponam, quid quisqué orda cenfuerit de` quagùe disquifitione, quam ` ad quaestiones, fuperiori anno propofitas, certaminis caùsfa coñferiptam acéepit ; -maxime vero sut pom edicañtur nomina aaaagh T victores funt iudicati, ; Ùt iniia ab‘ otdiñe Mêédicó , qui- hoc anno primus est; initium fist. Propofuėrat hanc quaesė tiohem: --E: i protot erie Breyiter et distincte indicetur modüs et ratio actionis nervorum , “quaeque fint maxime aiy babiles huius actionis expiicaikones, Tra» C 4. ) „ofTraditae funtiordini Medicodisfertationes qua- tuor omnes diligentiae , imọ vero eruditionis tes- bs idantite ie aiidigas ¿Prima fuit iNetipta: E E T a presius der Natur dringt kein ji a Gèist Zu glücklich wenn Sie nur die üusfre Schaleweist, - Esti-haecsimultis’ in- locis bene- confcriptąa, et yalde-commendanda ab egregia, vguam conti» net, -magnetismi spimslias theoria: deferipip» ne. Secunda praeferebat aostratis: Anai j biyange sats irh i i Een ander g grigi: `; iA, of gespe IEPENE ain, Ominde zenuws koord of yochtbuiis yoorteflaan. Arbitratus est ordo: Medicorum: hane-disfertas tionen exhibere egregiam- -enarrationem- theos riae GALLII, de fystematis cerebralisftractura, et iustam expofitionem discriminis, quod inter fýstema- cerebraleyiet’ 'ganglioruta intercedit; post quae- ad- propofitarh quaestionem in ultima disfertationis pare: breviter ERRERA -aa dia; tribes auctors iussit -+ Tertia disqnitdo d distinc fuit hoc efiato Te- RENTII : ani ! ij li Quid- C)? ` Qnidquid ponie fhem everiety:i 5 omnè- depu : taboresjein lirot o A tot : È Ex ordinis Medici iudicio haec Jalar iusè covrerum ordine est conferiptà,` et pluribus>de “causfis ` vehementer placuit: fed: quum: verofis militer eius auctor non ilhid -temporis fpariúm 3 quod res postulavit, impendere potuerit, pai- lo’ minus distincte . quaestionem opertractavit Eam certe vicit quarta, infcripta dicto: Purs- NIANO: Mirum et indignum: $ minila Artium Medicina inconftantiorem fuisfe , et etiamnum faepius mu» tari, cum fit fruciŭofior núlla: Omnia enim; ġuae in quaestione *requirebans tur, tanta cura et diligéntia hic confcripta fuñt, ut dignisima haberetur, quae praemium re portaret, ` Refignatis-litéris prõdiit Auctor V CHRISTIANUS BERNHARDUSTILANUS; è In Acad: Rheho- Trajectina; Med. Studiofusi „Qui in examine ; ex lege-Academica ‘cum ceo inftituto,. ita fatisfecit i ordini Medicorum’ ut ‘abunde fe-fcriptorem: huius disfertationis piaba? rer solie) Me- CM) Medicos excipiattordo Philofophiae > Thed- reticae ẹt' Lit, Hum. riie Seo: přopo* fuerat : 4b oasrieoi obQuäm yim» 'habuċrúnt apud Romanos finis naein res'eorum politicas bellorum ciyilium tem- : poribus? Adjiciatur’ hic quaestioni. Jotmina ans l Romanarum chardeterisñhuss EE Quatuor accepit refponfa , fuis fi ol laudi: bus‘ infigñia. Memoramus: primam disputatio- nem E odde mor yg money igas TEE V T kipa anuni A9., Ay AR ETORRA Quae commendat: fe- distributionis diligentis; disférendi ordine, tum etiam Auctoris modestia. -+ Magnis item >virtutibus, fed aliis excẹllig feriptioi Sory ioga Croyez-moi afise fais pour charmer, Contentegz yous. i Caan i] i+ PALLISÓT. Ingia mirabilis exftat lectionis oèdinkoghe cum copia: tum varietas,^et sigen Saul fervor quidanr; et: veluti lužurñičs ingenious omiiia «Utrique tamen longe: aa vifa est dispu« tatios ~ j yi Ty- + 49 ) ER Dusan) Fkh oiyh Te tal tò cuoQpoveTvy ` KéAAtoy" loa D oüyov évei Jimuv i ' Evgipi: Heracl. v. 477: Mágis ‘ehiti ħed? propofitie fatisfacit quaes tionis et prodit infignem iñquirerńdi perfeverán+ tiam, cum pari coñiunctam iudicandi fubtilitas te. Quapiopter dignam eim” cenfuii > ordo Phi- : lofóphicó - literaria ; qüae typis mandareturż (Nos vero, veiiam nacti; Academiae annalibus . eam infêrendam dabiinus ; gřatulamur autem hune honorem? praestantisfimo Auctoti; RES > NicoLao O TAHOLEN; > ğn tilinen Franequerano Med. Studio) ` Nec dubitasfer Facultas forte; 'hüic nit aidn palmám tribuere, nifi excelleret etiam disfertatio inferipta; NATES. Švlpurói rõy yuyay A XoDED ÅRETS òè "TARD jvipázav; S d gi puvætreg: pug iCarros Nanis five brationet ahii perfpicuitas‘et ele» gans fimplicitas -fummam legentibus Voluptatem praebent; five historiae agitur Romaànae'ftúdium } patetmanifesto , interiùs eam perguifivisfe àùctOe rems.: {ive tandem ad- curam attendasi; ‘omnid congesta ad quaestionis explicationem actomė. H a a CH) mödandi s iudicia miraberis iuvenis ,'-qui;: üt nihil voluit omittere + guod ad propofitum-fa- cere-posfe videbatury«hihil tamen addiderit in- utile et otiofum ; -fed omnei potius’ feriptionis {fuae materiem iisdem ; Jimitibus terminayerit; guos: Facultas. ipfi praeferipli ITE A E -i Jtague-dignisimashabita est ,` unanimi ordinis Philofophico - literarii confenfit, haec disputatios cui praemiutù asfignaretur:: Patuit- autem, auc> torehreina eez oro i yaidnd miebrsi Srima STEPHANÜM [OANNEM MATHIAM VAN, GEUNSş:' In Acad. Trai. Juris: Studiofum , l qui’ `fólenñi etiam- disquificione -navitèr. vean adverfus Paniisforans disik uNe ie ' ‘Ab akíne Ticoldarei propofita fuit quaestio: > -Quaenam est Theologiae naturalis in Je fpec= . atae praehantia?. Quid doctrina infuper dii yinitusi patefacta confert ad eam illustrandam et firmandam? -Quaenam denique eiusest yis aique: utilitas apud cos; qui notitia religionis Christidnae: funt beati. a data c Exhibitae fueruntiordinii tres commentationess Thiis prima pracfixa: habebat ‘verbav Payri: ócbedpeyàp ipuuipias > 4 Ey WNA a ar ; Fa p R SE gi D. KÁlidrh einsdem ‘Apostoli peibis erat inferiptä: h ofide DOLAULÄGETE: T PEERI neTÉETESN ATA TES “Tertia denique CičrroNIė dictum. additum: Br einsi Ani alit diteri O an Nh Nüli tarum disqàifitionyni Ñijiz dii non is ddiin ifüerit dignisimà: in'omnibus apparuit ftu- dium conftans in conatibus perficiendis : Jin. fin- -guliso iula -obfervavicsordo Theólogorum, å iquibus, quaeque feriptio esfet commendarida y de- „fideravit yero yel quargnivis. pattium v abfolutam - -iáðjs tractationem i Yelsin elaboratioae exactam imagis diligentiant, veliindisputando fubtilitateng, | „mågisaccuratam:»:Doluin fànë ordos nullam ed- »rumipragmio conilecorari: potuisfes d Generoforuni s tamemifuveium conamisslaudat:; eosquë: excitat, Uth equaletumgue viritin fudniin -fucrit pèricu- sdumsonoidefugiant coutertationis: laboreni; saut : gi AAEN alios anno; TE sdéfperent; y$ F IRO OSE gi r3 HOZI OII “iiia Jbigöd &i Kariscoafialsorum ordine ; vpropofita: haeeifiitayta gisissust nii C “Qiideritir ; ; an ipfa natüra akdi. gatidnis civilis lür é Patrig: miġrationem permittat? Si cyùigo - permitiaty guae. fintvéuceptiones; quibus ju oraait ben miġrandi coarctetir:, NCN UTE pike i D 2 bli- C 9 blico yel commüùni onhium Europae ` populóřum j vel fingulari huius iliusye imperii repetendae? Quae. porro. praecipuae funt causfae impeditae i illius libertatis? An tandem omnia itra et ofi- ciæa mutua et civis, qui iure’ fuo migravit, et Patriaeyi quam dereliquit; post. TOA a. penitus : ititereant ? liig NNOD - Tráditãe funt ad-hanc guzestióner dme om- mentatiońes,: ordini - Jureconfultorum, ` quae fingulae: vim ingenii et industriae“ přodebant. Harum caltera vindicata his CICERONIS vërbis: Ne: quis inyitus in ciyitate -maneate + non'unade causfa'laudem mereri vifa est: Sin- gula, gua huius feriptionis ‘Auctor fibi tradere propofuit, et iusto ordine propofita funt, et dictione beñe tatina. -Non pauca fahe ingenii ` fpecimina ín hac disfertatione reperiintur: et probavit Auctor; fe pluresj>qui de hoc arga- mento expofuerunt, fcriptores cum fructu legisfe. Altera:vero disfertatio hoc lemmate inftruc- ta: O iura. praeclara atque divinitus iam inde -a principio Ròmäni nominis æ Maioribts nos- tris comparata; ne quis vinyitus civitate mtie- tur; neye in- civitate maneatsinyvitus: »Faec fun enini sfundamenta>fiimisfima nostraečtiber-" : ; igs A Csa) tatis y fui quemque iuris et retinendi et dimit- zendi esfe dominum: egregie placuit.. Facultas. enim iņ ẹa- notavit fermonis puritatem ețeleganti- am: porro fpecimen hociuvenile ingenii vere acuti - iņdiçcium-est:-: Magnam etiam diligentiam Auc- tor -ad illud feribendum; ‘contulit; natn res trac- tandas 'non-itantum. distincte, atque ordinate dis- poluit, fedet fingulas, quae: argumento çonti- nebantur: au quaestiones açcurate elaboravit, etad ças recte respondit; denique fuam, -fententiam ubique: Jaudatisfimorum. iuris Naturae; et: Publici interpretum: testimoniis erudi, ee cum delëcu, copiii E tg kini «Itaque his. diciani interi $ aitans Fav criin -hanc posteriori loco memoratam utigue. dignam esfes::quae praemium reportaret, „Aperta fubinde epistola, qua- fcriptoris 107 men, caniaebamirs Auctorem indicąvię i CORNELIUM ÅNNE DEN TEX, Philo òphiae. Theoreticae Magistrum, et Liti. „ìi Hum. Doctorem ; Turi în. Academia Traiecti 1na. operam NAYANLEM $+; qui in, examine per én praefcripto itą rem geshit, ut, quin ipfe çoñferipferit hanc disfertatios nem, nylla prorfus dubitatio fuperesfe potuerit- i En 7 CD a YEiitiàuė y venes) dani indini p qud phr didisfimis praemiis cofdecoreminih Haee int epregja Müdióráim vesirórüiy döcimerea ji KLw fune exitii Vestrae idustriad apran ioei Au- gusûsfiio Rib dosto “pra” funineegaaoiat vêstřarůmn Thi caihpoo Lirio dyiiuhi l beticóla probätèt atque faded" opice "pisaldi honore ormare placuit. Quid iinde y mii hdt) nièneg yésifas miovedel exent iAfdnithet IP net eling vobis aitiqunia fahetiisque:inenmBat Metui? quai pr viris Regi didus (Paisie edere y qiiae Phirecps in: Pairis flute vobi argir w < Pergratum mihi igiiur est arquotindegto? ik nöingitio tibi griralatiyo oriai] TIRANE ! giad priina ordei guaco ceftamièh Mieratilii dèscenderis qian oprofpërum hh rét cEoharaS HA ierit ficcesnii Atepe a RedAMütfien- ` usfimo tbi defionsaini optaoinudamiin? prae mium, fieğüe Hot'přétřofisfiiirittao in Theo- rêtiba'Međiciiiaė: opare yndàsteie pigias Hear umim, Cv prctiot qoqa dddiseetda atque excolenda rantos facias propres Ms ut i SPinfain felicitare E egròtandiniii aliqdindö? Wide erde cgmiiitendorgm ; j fhiëm Ex Foi dgrunheR gedane idoh AR JOIe pL e IE € $) Tu -quoque ,örnatisime > Grunst! accipe, guod meruisti» quodquè laetus tibi trado, inė figne illud honoris ornamentum.. Quidni, enini animo: daeter, -quod mihi iuvene cotidecorane contingit, quis: cùm Avi; aum Patris giogue yir- tutes referens, codem: rei. literaria amore ie iay jobis hac aetate ardere comprobasti., quo illi tantopere inclaruerunts. - Perge in exercenda vir- tüte, in literàrum ftudio, -uti huc. usque fecisti, yeram-:vitae felicitatem quaerere.: nusguam „enim hanc certius tutiusgue inveniri, guis ignorat?) Tibi autem doctisime nen, Tex, qui dani publica in Literis Hümanioribus er egregia, eru- ditionis. fpecimina, rara fane iuvenili tua, acetate dedisti, gratulor €X animo, guod. tam feliciter etiam tibi cesferint conatus, quibus probasti ; guid a Te Iurisprudentia quid Patria a Te iu- re fug expectare postit: Accipe, quod. tibitra- do, etdë-quo tibi giatulot , honoris praemiyrii- Gratulor Pracceptoribus:de tam,eximig discipulo; Perge: et animi dotes intendere s €ïrmodestia, xe cellere, et corpore bene valere, ut tibi felixy iustitiae utilis, Patriae ornamentum fis, infi igne! Pergite fic. vos exempla. ésfe vestris. com; militonibus, Academiae nostrae-decora! Pergie L. AUN kg) te yos omnes, orhatisfimi Iuvenes! föstrae delis ċiae, nobis lactam laböris mercêdén “afferre , vobismmet ipfis laetisfiñim indústiaé fructum! Pergite ram asfiduitate vestra, quami Bónis mo- ‘ribus, Traiectinaé Pallidi ornamento esfe, uti (palam enim confitebor hoc atno fūistis ! Per- gite câdem qua coépistis vid, et ex puris fór. tibus, ‘quos vobis- monftramus, eam ` “indefesfa cùra 'hàurire féientiani, “qùde quanta vobis ‘aferar laudis 'er'éðmimódi copian, taitath: exea Per ütilitatém përcīpiat aligiando necese est. "Edhe võbis defit argumentům in ĝuo, quid Hëndii ‘valeant tëntarė liceat, agite, vobis recita» Bo e fint a fingulis” SERPI in annum feguenteh propoli taegüaestionés. =% 2 iea retkUiRe funt quaestiones” in" 'dnnum t “fiqtentem “propofitae YY > Eh erûm, optimi uvene’! apërtam vobis Pà- Taésiram! Erigite'ergo'animios,” et qüibüs Koc Aio vel öpPoriúñitas defuit; vel quos Virium tenuitas derérrùit $ aut quorüm conamina’ fucces- {u` ‘Opráto caruėrúńt, jam in arenam - descen- dant, 'honore', guo Cómmilidones:fuos ornari vi- dërüht, excitati, corb diliöentiäm aequare, dut, g feri postit asfiduo labore fuperare ftudeant. g At- K er) TEY HLT s Pa r3 t ; A Roas f J3 ASh tIDHTI Hyp poao ita peractis laoiin Aa Aat -adi Mer tam properare» licet et: Magisratum:Academigum tradere, ¿Viro: ¿Clarisfimo »--qui;: €x, 'benignisfimi gai dëcretob mihi idefignatusestyfucçesfor. ni “Teiraque', PHILIPPUM: GUIAELMUM: VAN HEUS? pe; incproximum annum i:Academiaei: Rheng; Traiectinae Rectorem Magnificumii PURS adi- co; pionuhcio et přočlamo. i AREAN EET N -jı AcċedasretgooVir Clarisiwe ! fedemgue, hang.» guaia merelicram-iam adcTe pertinere, puto» quemque Jubens: ribi abii tet fasces " AcadEmicgsaecipe JA hi, riuimiRanotih mi it ia -ni Salve; recensiereate Daimi Ajamiiiet | Honor -rem , quem viterumasfecutus res amplisimun exnanimo: Tibihegratulor ! Praeidnobis. confilio., prudentias iet quibus -pelles plurimis; animi doti- ‘bus-egtegiis , in-nostrae Academiae ngm potes, gloriam-et incrementum. < :Quum.veros, uti: cum xeliquis :Honoribus, fic:hoc quaque „tuo: Mar gisiratu aliquot incommoda / plu ipesque,) curae æóniuncta esfe-sfolents) Collegarums:confenfio, concordia et amigitia s uri.nec:me;; quidni enim gratus confitear) reliquerunt, fic et Tibi in mi- neris oneribus fustentandis et levaudis lubentes wga aŭe- nA i € w ) adetunt; licet et Ipfe viribus et ingenio vales as tibique facile fufficias: PatingumA “Acädeftiiant igitur, quam ttie curae commit ümus, inelyéin órnes atĝue adaugedás , 'Omni in munéře obeundo voluptate ac dulcedine fruas rèl Cuncta tibi è voto profpera ac laetacedant, cum carisfimis omnibus Collegis opremo pas camurgue pii. Ita et Vos, Viri Atplistimi iiaa pers gite Academiae commodis nostrisque labori- bus favere! Conatibus vestris nostrisque adfpiret benigne Deus Optimus Maximus! Servet Regem nostrum dilectisfimum, in Academiae , in Paride falutem ; ad feram usque fenectutem falvum, in- columem , er cum omni Regia domo, cum fpera- tis Nepotibus , beatum ! Servet praeclaros Viros qui fummam artium atque discipliharum in Patriâ nostrå curam Habent, falvos, etad prove- hendum Academiae nostrae decus eâdem feme per benevolentiå pronos! Servet vos onmes Viri Gravisfimi Amplisfimi! fofpites; omnique fortuna beatos! Ita vivite omnes diu in Acade- miae; vivite in Patriae commodum et utilitatem: SE- & r y Ẹ * t A A Ñ , PERO 1 IGG E y ¢ T Í ¢ S f Ei ka PRSA hy Es CyN í Wuta. À "AY i ʻ 4 NA, N y $ Eia ABENIRE S) OPUSCULÖRUM, aT 5 t fi rh] "o AE IAN P PARSI JABI e CISL yi frre Aia t ERA pi ANIT PILE A A sÈ r A a TYF ANF -ép r eeart e 245 x p) F BS AICINA EAL AA h LE TOTTETETET E e E Ah DANI ELEN DY DIO TE es ġnde p aia 1793 sihis aa: E87 ony andus m A EEEa I wa aeaa 4 t N yi ) Disfertatio Medica inaugoralis, de Claudica: gione. Lugd, Bat, 117938; Verzameling -van Waarnemingen. oyver de borstwonden, Praemio ọrnata ẹt inferta est haec disquifitio operibus, a focietate Amftelaedamen- fi editis , hoc titulo: Verhandeling sen van het Amfierdamsch. Cenootfthap ter bevordering der . Heelkunde. Vid. Vol. VI A. 1801. i Vere AOB D Verhandeling oyver den Breukband, en dess geifs gefthiedenis. = Haec praemium- reportavit a moderatoribus Legati Monnikhofiani. A. 1801, Sed in editis ab hac focietate disferrationibus non optar A proptér fumis qui iņexcudendis -centum tabulis, huic feriptioni additis, erant impendėndi; Vid, eiii Disfert, N. HL part: CP ‘i ` Orati, 1al. ai. Medicovuih Aleuti put yenu, ad amplificandam tamen Medicinam If: á ficient. Triccti mahagoh a Aren. t ' i nyü grako s R ENN ee cŻ silen wigupdi spikati, gigise G ii eua s gpeerr Ja ebed EET ad à $ $ 43O niii iaat pation ai nek 32g ertad 39. Lemo oinor AAN pourtas i r "py raei! ; apis Per A 9I R2 igot B: „éudiago, pihiupeib - ai ndenagutishandag i solgis. 20d; eiuiha, R Winontorad -tot Asin I. damshasiuk, JOGI A AV dov Hi EAA TAT Ey hi DA k CHRB- i 3g j a.) yi m . CHRISTIANI BERNHARDI TILANUS; HARDEROVICO = GELRI 5 Ç x ON ’ Í MED. STUDIOSI IN ACADEMIA TRAIECTINA, Ue T RESPONS IGQ JAD. .QUAESTIONEM Aa ARD INEe Menica”. ATORO ROR 0S LTA Ma # ~ IC SE HABENTEM: „ Breyiter distincteque indicetur modus et ræ- x tio actionis Nervorum, quaeque fint maxime 9 probabiles huius actionis explicationes”, HUS QUAB PRAEMIUM REPORTAVIT, ~ / r hd Vi hih. AA ER NI A eie, SE Ka ois y g EXORDIUM.. Mkia nervofum priores in: corpore. animali agere partes, nemo ibit infitias.- Homini inpri- ~ -mis intrumenta dargiri debet,: quorum ope men- te fua rationali-ùtatur, et -dotes fuas s. quibus caeteris antecellitanimalibas; exferat. Non igi- tur est quod miremur, ab omni aevo phyfiolg+ -gos-Multum-operae pofuisfe, in-ftructura et ac- -tione cerébri et nervorum. indaganda s, ut; tali indagatione'nostrasintimae oeconomiae animalis „coghitio augeretur: Verum enimvero: quativis aon et inquifitione dignisimum fit. boe argumentum , omagnis tamen: difficultatibus dubiisque premitur y quibus circumferipta. nostra cognitio: et impo- tentia ea diiudicandi, quae fenfus nostros fugi- ünt, nullam lucem afferre posfunt: -Quo minus ‘mirari fubeat, doctisimos omnis aevi phyfiolo- gos, quamvis omnià , argumentum nostrum a ad Lydium quafi AE exagerent, nil JA Ea) ñil tamen fere profecisfe, ita ut etiam nune ni- hil certi de eo conftet. 4 Hoc ánimo volventi, inprimis mihi difäcile vifum est quod aggredior opus, respondendi ad quaestionem, de Nervorum actione, in Aca- demia Rheno -Traiectina a Facultat Medica propofitam ; coque, „magis cum mihi caufa esfet verendi , ne‘ nimis ‘afta petens% ‘graviore cade- rem ruina; at vero animum quafi fractum, re- ficiebat Nafonis illud: ut, defint vires; tamer est Taudända> vòluntäs $“ cùiüsvhàud imme- -fħor; pro viribus, quas éxiguas esfe ifentios opüs propofitum perficerė conabor Traque fe- f pegea mihi ordinem propofùi; ut : E Sectionė agam a Nervorui firi: $ FRG uno. -Gi türa i PN 5 odii meie e eorth snfuncslonibingai e3 rätidenti M: hahusa ge yari modo, qúoom- eilamins osimoncogo osinislaeyiophyfiologi ner- porum agendi rationem ` 35 muminololug eiyèicueyplicare ftudierunt. (aaa N Quórum auter iti tractatione, caufa brevitatis -cómmeéndätae, praecipua taieunmi' mapan: mee “múlta fane in ea defiderabitstur. = 9 t v Sh À h PA OETA fr ii 4 i K 7 P » s kat rPpiT < ` Cy N. f : LINY Şj Eris $s d í 4 ~ IUU PISH 4 yory rip g rT i f Jit iii e gé VAP ARAE š % "h 3 - i bay i atey’ f ' $ PAA h Ti y d -A w 1u 7 ' sh , SEC- . į { `% j Li b `à 4 5 E A miian K v j "pE NËRYVORUM TRUET URA m ES R CEN N He fectione. e _ propòfit to. nostro acturi. dé Nervorum {tructura » Videamus „primo. breviteť de fententiis: maxime diverfis; quas 2b omni aevo auctores hacce. de, re. foverunt, ; ut dein fufius exponamus ea; de quibus recentior et. perfectior, anatome nos. certiores reddidit: i „Tempore Hippocratis er Aristo telis, - quos-fere Sec: 36. M. (*) vixisfe conftat ; exigua erat nervorum notitia; Hi enim ligamenta et tens dines cum nervis confundebánt, et omnes. has - pattes communi, Nervorum nomine infi igniebante di Praxagora Eb Erafisirato eorum noa titia iam. aliquantúni tucta faits -Hero philus veto primüsfuit ¿aqui eos a tendinibus et ligas, mentis aliquo. modo distinxio - Tresenim-pofuit netyorum: fpecies,» squamim prima eos-continety ġui e cerebro- oriuntur -et voluntarii fint, five iervos;proprie-dictos z altera vero fpecies eos E, qui ab uno osfe orti, in alterum f. e % sa m A pae ; dn- © Cons.. P REA PEN kakrh in T Dedic, Litter, Goetting 1786, ETU EISE AN j } \ Cay) infèrüntur ; tandem tertize fpeciei nervos vocačś a mufculis procedentes. Celfus (*) nervoruni medullam. non cognovit; locutus enim de nervis Opticis et fpinalibus, tantum membranularum 3 a membrana cerebri deductarum ; mentionem fe+ -E a A R In fummi Graeci medici et auctoris Gaten tüp” plura de nervis, eorumque ftructurå invenimus. Vir enim erúditisfimus, qui Perga- Mo naids, regninte Marco Aurelio Romam veniens , ibi'ċhirùrġiae ét thediciņae praxih cir< cirer annum 165 post C. N. exercuit, ‘optime de re anatomica meritus est. Ligamenta et ten- dines retté a hervis distinxit 3 cognovit Nervo» rum fubftantiam mediam , feu medullarem, eè eorum membranas: illam a'cetebro, has a pig ét durd mëninge ořiginein ducere cënfuie Du- riöres nervos iötofios, mòólliores fenfficös -es fé; et hos à` ċérebro, ‘illos a cétèbellò oriri, ftatuit. Nervos, uti etiåm`arterias et venás, hoti e`rubrò fingùine'; fed éx álbo femińe generari putavit.’ iNES opticos esfe” perforaros, d ventriculis` antéřioribus. usqúe:ád öculúmi ; cre- didit; quia nondum noverat àrtèriani centralei: Per hùnc meatum fpiritum lucidum deferri dixit imo So oia de up euniolqea “(9). Haller Bibl. anat. T. 1. L. I. §30.- (y) Celfus de Medi “Libr. VIL jni VIL. årti 14. et Libr, FIIL Caf L | i j ( 653 ët hine peranalogiim ĉonélufit, jaligu: dini- bus nervis eosdem ińesfe meatus; për quos! fpi ritus quidani deferretur, ert `gùuos in ekortu’ fpi nålis međullae- etiam vilui patere perhibuit (*): Malti posteriorum “feriptoruiy non a' Galéno diferanta: Per löngum ètiam tempus anatomè post ‘Gal enum inculta iacuit, donec ab Italis denuo coli coepisfet. Inter-hos Berengarius fimpliciter Galenum fecutus est, porum vero in nervoopticonnegat GPE cA wdrews Veéfari us åàitem, vir mericisfiinus, Galei fehtentiani guoquë probatş etnon dubitatinértos “vafa dii cere; quamquam: cavitates:fenfibiles - fon finti Vifotium > néryvum o nunguatit “pérforatunt vi- dit (§); Abiisvero disfenfitt V Coit er intan rator: anatomes comparatae mericdisimus, “Crot ningac natus y déin: medicus Norimbtirgenfis ; ‘gġüi ‘'nervosiintuscompofitos *esfegi tex Hilis divèrfis fibi> contiguis, = demonftrare’ volūit, guaë ` in principio coöperta find expanfiones piae miátris usque ad foramina’ fui exitusy: posteasveroidúra måne invesiiantur (A )ag e VitiILLLW iofhn- TCH Giateiiy Opèra ed.’ häire? T] P.E. de osf Le 9- ide: ufu parti Qt3i T&F: Le TE R ea ea Pla deora Erg a Raoa pl! r roi AGD Haller, Bibl anát. Tom. L Lib. 1r. ; 149. CS) Vefali us, de Corp, Hum, fabr: b, IVG. n ("*) y. SMES Ta C, H. Tab; „et, Obferys Norimtås į 1573 J9 j wiak ER, $ P E a >W. š E ' » C 66 ) ‘Eandem. filiformen nervorum. ftructuram,; ex chordis albis ọblongis , nulla; fenfibili cavitate donatis: agnoverunt Casparus. Bauhinuss Bartholomaeus Gabrol;p Andreas Laurentius- et: Joanes: Riolanus Porofam autem five fpoügiofát: ponuntreorui fubftantiam z- quam: -fpiritus animales teiisúoi libere: permeënt (*).+ kinsoa iHaovaunab „„Novae fententiae:atictot: fuj: Reat tus Des p rtess externam nervorum tunicam durae mas tri continuatámi esfe „cenfensj:guain -confiderat tamquam maiorem: tubum, quo pluresalii tobuli teneriores , a pia: matre producti; continentur Hisce, fecundum eius opinionem:yrinest medullag conftans:e tenuisfimñis:filamentiszveleëtebri fubs ftantia prodeùntibus; quibus vero-cavitas: tubus lorum non-itasrepletur, ut nulli fpiritus transire posfint, :- | Extremitates :- autem -o ramorum in musgulis tuñicas flaccidas formare finxit, quae ipflari posfintoa copiofiorè : fpiritu- adflūentes Tandem-valvulas nervis:tribuit:(})- ; ¿Cel Willifius putavit gisdelinii cerbi ` protrahi in nervosyinvolvi primo a piamátre , dein et, egresfami ex>osfeis partibus, a: duara matres Rgp ex ie -opinione medulla conftat “nervulis E a A :mi- SOS j. Ri olanus, Öpera ommnig Pat. eto ‘pars diat: Sect, IZ C pe 7 CG) R Descartes, de homine pag. 19-25, E E E N SOT - mine, Tab, XVU, : Ez) iinimis; Ay cerebro; feorfim. ortis; “quiy: jini tae ies „ per totunt ductum usque ad finem decurrunt: Nervos non, esfe. cayos perhibet:; fed-fila folidaş intra quorum: latera fpiritys nervei moventür *): „Audiamüs yero meritisimums olin civem noss irum; Antonim a Leeuwenhoeck, rocus lacisîmüm- illüm, totius + naturae obfervatorem: Microscopiis.- fe. derexisfe gloriatur cerebrum inedullam fpinalem et nervosy: toui quantum, e ` meris wvasculis couftare,. humori alicui; perviis$ porro»vasculor um, parietes crasfost lesfe, Tefpécs imexiguae,cavitatis ; denique fesbon -tanitim -cas ayitates vasculorum nervorum ċonfperisfe y- ve tum - etiani. èxilisíma „aninralculas adua sitna- tantid yi Jibere-pex illas cavitates. transcurrisfe Gti Posteriorum, nonnulli denuo: «nervorum -cavitatent pegarunt,. wi C h, Graanenpgqui-nervos cons ftare demọntravit-fibrillis: icylindsicis-folidisinnu> meris, in. rectum. Exporrectis s: feq ; per fibrillas transverfas Jnterçextas., in fug firi, custoditi; ihag ‘gonformatione finxit oriri canales triangulares, inter açcumbentes, fibrillas cylindricas, per qyas nimirum vetant npa OES nec non -G or AS isiy a Ae- K DOE TÈ WiU 2 T Cereb anâžomiä Ps XIR; d Oper. omü.: Amf. ETS PN T, CGH Leecuwenbkbo eck, Epift. Phabi tu. o ($) Graanen,; Trasbatus insiem BaD a: w, E? Cos J defridus Bidloo, qui testatur fe fempér ner- vos vidisfe conftare e filis foølidis, iuxta fe pofitis et tela cellulófa iüncñs, cun òmnem iis cavitd-» tem plane`deneset (*) Cum quibus vero dis- fentit Clar- R åy mundus Vieusfens, nervos etiam wcoùfiderans tamquarh cotiftartes e fibris medullaribus , e'cerebro ortis, et membranis, piae et durae matri continuatis, inclufis; quam texturam plures iñtrare’ arterias ert venas docu- it; meatús porro in hisce fibris asfumfit infenfi- biles (}) ° Boerhavius (§) et Heistes rws (**y eiusdem ac Vièusfenfius fuerunt fententiae. «Guilielmus cekir fibras nervofas cel: ilas continere glóbofas, quae originem ducerent immediate a vafis fanguiferis in fibrillas nerveas transeintibüs, affiriiavit? fretus obfervationibus fuis microscopiċis, “miñimé vero has cellulas e cerebro oriri, cum neque fibrae cerebri , ppw ovan T tübulatac ippareren H): ARNI Eo BT410.0, Opera anat, chir. Deel. Exerc, 12 to, ; TATS Ry Vientigns, APE, fni Lib. HIJ Caps hissine Tes (§3) Boerhave, Infiitshod. § Bry nete. CH Heistër, Comp. anatom. Tom I. § 301s ` CGH G- Cowper, Anat. rlan Ham, L.B, 1739. Tab. X. figs 6e CI = JeB. Winslowonervum habét vas membra- paceum innumeris feptis. membranaceis, oblon- gis, atqie[ofilis+-medullaribus inter, haec Jaa fitis; ocçupatumo(*).:: n Summus- nunci memorandus venit- vir, Al- bernas Habterus, qui ipfe- nervorum inda- gans ftructuram ,-decesforum nonnullorum fenten- tiam confirmavit, de nervorum medulla, quani feil- etiam encephalo et: fpinali: medullae. cons t inuatam deferibit: Cum Willifio fumit om- fes funiculos:; quibus-nervi funt: compofiti, a cerebro aut meduļla fpinali ortum ducere et us- que ad ultimum nervorum finem distinctos esfe. Vafa rubra in disi jinvenite Singula nervi fila- mentą aımembrapulâ, vasculis picta et piae ma- tri continuata, cincta vidit, quae. filamenta ` tela cellulofa inter fe cohaereńt, dum totus funiculus pariter a tela cellulofa ambitur, quam cum a+ — rachnoidea cerebri tunica continuari dicit,- Per hanç tẹlam çellulofam vafa nervorum fanguifera decurrunt. Negat, fuis et Cl. Zinnii obfer- vationibus fretus, nervos durae matris con= ünuatione-- investiri ~ excepto nervo- optico , quem manifestęe ab ęa çingi invenit. Putat = yero internam durae'matris laminam refolvi in eam telam cellulofam, quae funiculos nerveos in ta ie aiid - ©) J.B. Winslow, Eypofit. Anat, fructis corpa kun. T, II. p. 235, 6 » A Læ funes maiores ligat, dum externa eius lamina reflexa. coùtinvatur: cum pericránio.: In telany - cellulofam, quae funiculos nerveos ordinat, va- porem, ut in alias eius textus cavernulas, hala- re èx arteriolisvobferyavit ` pan nervorum filamenta fistulas esfe contendit (fJ, < 7799 Kirckland novum guid -excogitare ftudoit, Medullam i nervorum non oigas e fibris per- hibet, fed e:fubftantia:fingulari'mucofa , ` con- - yeniente cum fimili cerebri mucofa materia; in- -de concludir? nervos: infervire; mucofae cerebri fubítantiae per totum corpus distribuendae , quae pereos, tamquam per canales, a durg et pia matre formatos, a cerebro ad totum cor- pus defluat; et in apie continuo a fanguine al- Jato reparetur ct). p Ast curiofius Biad nobl docuit P: D. Gip yanni Maria della: Torre: Per obferva- - tiones enim microscopicas'invenite fe credidit , medyllarem fubftantiam nervorem nihil âliud es- fe, quam accnmulationeni i infinitórtm globülorum transparentium étin fuido “aligo vifcofo,. fa< tis pellucido, natantium’s’ qui'tdmern in Tineas fe- ye rectas esfent dispofiti t fila aur fibràs affec- i R tla 'CĦ® Haller, Elementa phyfol, LIIL. X. Sect. 4A ; C) Kirckland, Two disf. on thè, brain, ner- esy Syupathy of n neryes and irritability, C 7 D. tarent.: Hos- globulos\ furfum et deorfum -fluere existimat; âd fenfüm et motum prøducendoss::: Post eum Georgius:Prochaska in pe» culiari tractatu de: firucçtura. nervorum egit: Cum Hallero aliisque çconfenfit fubftantiam cerebri medullarem nervosinttare, hâne ftatim in originè involucró. arcto“ cingi; quod certo“ piae matòi continuum fit, et nervos per totum decurfum comitetur; porro ¢unicam 'arichnoideam etit- ternam durae matris laminam; refolutas:in teg» tum: celluļofum , èos per totum tractum inyolve- re, defendere ; atque vicinis “partibus alligare. Haec»tela:cellulofa haud raro aliouid pinguedi- pis conüner, et vafa , tamarteriofa quam venofa', multa, forfan etiam lymphatica.: Involucro, a pia matre; orto, _ fortem texturarh et elasticitą- temnutriuntur:°nam, transverfim disfecto nervo‘ -isehiadicou ranae, post elap- fum annunm'pars nervi, infra fectionerm, eadem gaúdebat rotunda et bene nutrita forma'ac` fepe- rior pars. Piarmater per-totum decurfum ner- -vis partimieorim fubftantiam largitur; vel po- tius. yafa fanguifera-iw:ea. contenta. * Måâgnamñ obfervavit: fimilitudinem inter -duram matrem et -tunicani- cellulofam-nervorum ; -monet étiañh non folym maiores: funes; uti voluie Hallerus, fed:ețiam minores snervoram_ funiculos tela “illa .cellulofa cingi. o Nervis per microscopium vifis, „quod 146'°s diametrùm:`obiecrorum augebat, úl- tima eorum fibra seicapparebane ferpentina et -convoluta , valde: fimilia: convolutionibus ductu- um feminaliam-iñ:téstibus et epididymide. Cum autem in omnibos: nop-tantum animalium , fed etiam vegetąbilium et miñeralium partibus, ean- dem- hanece-ftrücturain ;: fi nempe: per. micros- copium memoratim ‘viderentur, obfervaret, con- ludic hiç: fallaciany pricam $4 nimia: maghitudi- pig t iE 25 03 pis auctione êt nimia Iiis adhibitne: quanriarë productam, Toċum‘ Obtinêrè, eij 'Pervenimus iam ad egregias illás obfervatió» nes, quas CHR eil, (in Eyercit. fuarum Ana- ~ zom. fasc: T.) de ftrücturá nérvórum cum publico communicavit} Vir ille eximius, (quem, prae» matura morte Germaniae nietr nostrae feientiae ereptum, moerent iam omñės genuini- artis~falu- taris cultores}, peculiari chemici methodo ufus’, cognitionem nostram , de intima nervorum ftrúc- tura, certe “ad “tantam perfectionem perduxit, nij fere nihil ulterius dèfideretùr. — Videamus Jgitur primo de iis; quae circa nervorum’ invo- feri dètéxies GSI Funes Nervorum éotiapond fuñt ë canatióo- Jis, medullá’ fárcitis. “Hanc fabricam organifa- tioni fingùliris membranae, quam ` Neurilema vocat auctor, debent. Hocneurilema neqùe a pia meninge , neque ab ullaalid corporis pāärte gig- nitur, fed iis “ipfis locis, quibus apparet p tia- “teriae animalis attractione immediate Iprócreature Facile distingüitur “a tela:-cellülófa colore fuo, ob transparentei medullam z Jicreo , vel; fi mê- dulla iam corruptione fit affecta, fusco, ét- ab argenté čelae cellulofae colore fatis diverfo. Medulla fecundum neurilematis:et extenfionent, _ 'etdiminttioñem, aut crescitj aut decrescit, qua- re: voluminis mutationes, ramificationibus còn- -Hi ve- y Ca? veaisnitea, non ficin nervis „utin vafis., obfervan= tur, et opinio falfa est,iquodvis, filum nerveum {eparatima peripheris.ad cerebrum, procedere. | ->Paucisfimae nervorum, propagines, cum, cerce brocer meduila:-fpinali , per- medullam. fuam, et neyrilema,- in piam;;matren Aransiens s, Amme; diate cohaerent; reliquae. inter- çaeteras. corporis pårtes libere: finiuntur: fola- telâ-cellulofa, firma- tag: Internizet; fubtiliores canaliculig, in funi- um vaginis- contenti, paullo. ante, copularionem cüm cerebro,- iam cesfayisfe: videntur, faltem dn nervis opticis,- ubi tantum- citra commisfu- xami hi: canaliculi inveniuntur.: -In vaginae am- bitu longius procedunt, in axi autem. çitiųs fi- -niuntur, unde cavea oritur onbidea, | Neurilema conftructum este- tela cellulofa, multis valis fanguiferis-et lymphaticis munita., quaes tuniça: est fatis. firma, imo „elasticitate -praedita, cuius vọpe -medullam arcte amplecti- -tur , €t per fubtilisfima fila. parum cum. ambiente „tela: cellulofa cohaeret: c Exigua. haec. cohaefio ‚motum quemdam -neurilemati permittit, - forfan ne medulla „Jaedatnr s«valida GORANA RRRRMAHE ; intentione, PE ` Diameter Sai A paj quos nervorum funes folvuntur, -differt pro variis'nervis. In nervo fcil. optico dimidiam lineau aequat, in caeteris veronervis minor est Hiçanaliculi ;tongitudinem fus (3 fuhium fequentes, varias anastomofes -inter fe ineunt, iunde, expresfa medulla, per: mnum canaliculum omnis tunica:hydrargyro, replewr.-4 Neurilemashoc, ne-nervis-peregrinum et ac- cidentale, vel :tantum ad eos- tuendos et corro- borandos datum , confideret, caveat quisque sin ipfa cenim calvaria et: vertebrarum fpecu: eriam e0- vestici funt, quibus-locis nulto tutamine in- digent. Medullae enim receptaculo infervit reg jactura,- guam haec in:unervorum detiopenpar-e .— tium fuarum. conftituengium: patitur ex fangti- ne, neurilematis vafis contento, continue Teftituitur, quae tunica igion est ORTOR fe- -- cretorium medullae. Te Nervi itaque nulla definita. at origine; fi illam referamus yelad: locuti natalitium ; vel ad partem -ex qua energiam petunt. Tunica neryorumn cellulofä neurilema ambiens ẹxtus laxa est, intus in denfam compactam tex» turam abit, argenteo colore gaudentem, © Aner- yis feparata textum refert cellulofum, neurile- ma vero fibrofum, Omnes cingit nervorum fu- nes, quorum duo, tres, guiņ èt plures;_in una yagina coniunçtim funt -pofitiy in. qua alia pella- =; Sida et fubtilisima cellulari tela vestiuntur. Non feparari potest haecce tunica tin dúas membra- nas, unam a tela-cellulofa; alteram a dura md- otre petitam, quod quibusdam placuit. Crasfior i e. o Oke) Ét fortior est ubicmnqüe nérvi, inrer muscùhloè asperi; maióti defenfione indigent.“ Deëst fe- rein própaginibus- nervorum, qüi cerebrum et’ medullam fpinalem adéwnt, cam duram matrem -füpefaverint. Interna durae matris-lamina, ner- ‘yuni”initio extra çalvariam ‘ambiens, in telam inostram cellulofam folvitur, excepto unico ner- “VO optico, qusni EAN ac oculi bulbun cin- neh SER j “Ji cellulis telae butus elijes arteriae con- sitinion vaporem animalem exhalant. Pinguedo *etiam in iisinvenitur. ' ; -. Non vera, fed quafi peregrina nervi peil ha- peli necesfe est, x c~Håec de nervorum ‘involucris; jeskiti ver- bum dẹ eorum ‘divifione et medulla. l Omnes nervi, quales fefe fenfbus nostris ofe- ruńť, funt fasciculi plurium chos darum feu fua pium. «Omnis nervus dividi potest in corpus, f. medi- -am partem, et propagines , f. extremitates: Nu- merus funium maior est in corpore, quam in propaginibus ; fed numerus omnium nervi pro~ paginum fuperat numerum funium in corpore. Medulla, canaliculis neurilematis contenta’, fila f> fibrillas nervorum fistite ‘Eoruni crasfi- gies est diverfa in fingulis nervis, ubique tameh fubtilisima. Fila haec; quamvis parallela iùx- t2 `“ C? na) t4 fe. pofitayı nexm mutuo: non carat, plexus retia, anastomofes invicem formantia ; quare fu- nem tamquam plexum -filorum, ope `neurilema- tis in -unum corpus” Ayinin coligatum , confiderare licet. Nervorum -vafa _fanguifera funt valde nume- rofa, n nam eorum fasciculi maiores ubique vafa maiora comites. habent. Arrteriae ubivis pari ratione dividuntur aç nervis in plures ramos Tei cedunt; denfo numero: ramos laterales ad, ners vos dimittunt , $ qui rami i plurimum in duos disce- S TSJE fum comitatur, ita ut fabtilisîmae nervorum n fu- i nes fuas arterias comites habeant.. Mirandae fub- tilitatis_rete vascùlolum in neurilemate formant arteriolae, ex quo radiculi furculique neyrilema perforaht et ad canaliculos tendunt. Vafa lymphatica, an in neurilemate inveni- åntur, non inquaefivit Reilius; verum „non dubitat, {quin revera adínt. Sii Et haec, quantúm ad, nostrum, facit, propoli- tum, AE nervorum ftruċtura dicta, fufficiant, Se» ġuitur nunc ut, ordine nobis :PropeRto a de, cos rum. functione breviter. agamus, ROTAN I ka A TA e TAAA aa ti f - 5 í Hrga ro MFE e prif ji Tor FALAS er i DE. NERYORUM F UNCTIONLBÙ $: Hym PA RAA , t a: A A ikad AA ú EI TE Niog proxime “infervite Haidi mafla eR ĉitando èt 'fenübus. variis in corpore animal? conitituernidis, nemo. est, qùi dubitat, Primum illud ut přaeftėne oficium, voöluñtátis impéria ‘non cantuinn ad müsculos etiam remo- üsfi mos, brévistimo “tempore, deferunt; fed etiam iñ involuntarios, motus, ftimulo fuo ho- jum örganorum çontřactiones ežcitando, foam ex Grunt i vims in Hit pern his i E sb iis Htepiae, Taim ommuni Tehforio commünietitür, úbi anima aram con- Teia fit; vel etian honñumguam , Teactioneb in áfiãs` torporis partes èžcitantur. ~, Quaeritur veio, a nervi praetérei Unh praeftent ufum? — Et huic ġuaestioni omnino áffirmando respondendum esfe. mihi videtur, quamvis illae actiones nondum diftincte i in apri- co poni posfint. Ra Vas | PORAS Ait E E T E T e E O L EE EAA AE E G A C w D O Vatia enimocorporis animaliso organa confides fanti phira occurrant)? nervorum-non exigua aeaa bapian! maii 3g: fenfu: iphng in iiaeuMisg f eorum eiia Happe ta pi motum” eğelüfivecterminareturi si Qua dere eor; etn ivigcera paralyriça: revadunts:» disfectis éorúm nërvisgg—i Quid cdeficerénte: nervi» ims iis añimalibus y iqiae) frbi nonunifi: imperfectas- vel pae inullass formare: gposfont: repracfentatios ai — jn moùftris, fine .cêrebro; iQt medulla Tp ald mais, catèrmen nervireperiùntur. == bläec minia facile probant netvorum vim, ad -vitam et paréiuili Organifarionem Coñfervandasiy: recess fario reguiri. Ọna modo? An: nutriendo?. Mihin i de! arguinentocfufius: videamussine meinogast Pluresiveterum Phyfiologorë m-putarunt omnt: s coiporis partesi fluido: nerveo, in cerebro {feert: i e eicmotuiifenfuigue fimul tinfervieite; nuti- nner THosrnominari debentoG lisfoniu +9, eia fenfiwsy Wilki fiu s Dantorinuss, Boerhaviisjo alique] Nónndlihetiamif üca cumo nêtveumy: viscidum> en-glutinib: fimile: m, hüit ofirion: sidoneumi: crediderunt: > ‘Dicet oant úempenvulneratotnervo etidm eiùsitartys mw miie Paepe ‘æt paralyticzsi partesi gracili seg- cupe Hallerus, licet acris fluidi n ervei aeai > hancce opinionem iam refutavite Di- Kaaa Ne TE y A S EESE F A TO LERIT Y ` 7eit L) cit enim nutritionem lentioti, magisque wiscido liqùore egere) quem: fenfus et- motus pofcunst imobilisfimum y; atque lateri fui-canalis-quammi- nime adhacfurum : porro multas- absque- nervo in corpore humano: partes esfe} quae: perinde nutriuntur! inalis exigui copit adèsfe: nervos, uti -iñ - vasto: hepate, liene, et- pulmonibus s guae igitar minime ab | iis ali-posfunte Dein atropliiam partis: paralyticae derivat , a tota- in- tegritāte et-niotu aT in> artus cuius lac- fus est nërvus (*). s iri a o9Posteum etiam: Anlied Monro bii enten tiae fe oppofiit. n: Existentiam énim cerebri ante cor (quam adverfarii contendebant) Fal leri experimentis “refutátañ esfe: dicit Deinsgracia lescentiam partium“ paralyticarumo aio monnullis epihyfiologis valde exaggeratam esfepofuit , quam -porro noh: folum derivat a nervi laefone,: fed -etiam a- diuturhêifemper eâdemärtusopofitione „et 'deficiente motu: oContrá-nurritionhem:corpo- „risi per cerebrum., opè nervorum; ëêtiam adferty 1° In diverfis aninialibus: magnitudinem cerebri minime adaequatam> esfe- celeritatiy:guår cres» cunt, vel quantitati hutritionis cquamàctipiunt 3 -fic ve g5cerebrunr bovis, licetohuinsnanimaliss ipe at fenjos faper, ponie eaer mow nifi a guare F BSS) T IF. Lib. X. Sect. VIIL § 30. n a a aT aa aa aa OMI quartam humani -cerebri- partem --pondere:t ae- quat; inde fequereturs bovis cerebrum viçieş: duatuor :tahtum -inutrientis-: materiae: parare, quantum: portionem :humani:cerebri -ei analogam. aV% uinymonftris: absque- capitè natis, artis egn- dem: habebant niagnitudinem et perfectionem: ac, inialis-neonatiss >: g°-:Organa:,::quorum nervi: adeo funt parvij-ut: disfectione inveniri non pos~; fiit, uti- osfasi «placentasnetc. aeque» celeriter. cresennt:sii ae reliquae:: 4°; Anno. elapfo post, ` abícisfum , nervum - ischiadicum:: ranaej-viventis,i bocimembrum, alrero non- gracilius;erat ,set;vnla, neras:£i inflietas, aeque celeriter fanabantur.açane tea. 5"™ ab co propofitum; argumentum misy nus firmo mihi niti: videtur talo, dum. quaerit: aù organa; NOSTER y colore ) jaciyriialibůs itè äügetur; ut humor ille- guüttàs tim destillet; quod absque dübio explicandum est, ex maiori arteriarum actióne; ab aucta) energia; hervéo ftimulo producta Quot dein, guam infignes humoru vicis» firudines in nullis non nervorum : morbis ; five febrilibus, five fpasticisj quotidie: obfervandae hobis- occùřrunt; quae prötinus cesfantz -aç tervorüm dctio pačatà ëst:! Cio Bich à team nervofaé: actionis eficaciam devem habüith ae nullus fere momenti; cumin nervočum veftcaë: réfolitionibuüs; mucus: tamen fecernaturi: eum in patalyfiartuuni inferiorum, erectio- tameñ penis et-coitüs obtingerë postit? -cum přaefectis nërvis, testiculus vanis tamen:pus conceperit icum in hemiplegia; ët autis ,:6t_na- falis membrana’ fecretiones fuas perffiċiatè cum uvulae refolutae glandulacitameit ` itmicunt: ex- cernatit: cumi refcisfo nervo vago: álčrius lateris; bronchia ‘eius. lateris tamen müctmfecernant: cum tandem, a convülfionibus partiim y carui Baneri aue A aeiaa ‘laticis copiam ne ceducann coio n t yiri Quae eA adgietrtis il: pidbsiði» nii féñfibiliratem etiam post rescisfos aut infirma- tos nervos per aliduod tempus fuüperftitem; tecte animadvertit: S pren gelius, dum addit, paralyfin etam artuum: inferiorum necesfario l F å eier- uD eñervare viresigdnitalium: non.. deberes. quoniam ifpërmâtici nervii et pudendigsplicei ie lumba- Jibus et 'facralibus: oriantur «neguaguam, tamen iidem fint ac cruralis: et is$chiàflieus;zoẹt quotidie ös 'obfervarevih paralyfibus imperfgctis fuperes- Te”calorem z: fenfumque; ; cum fečretionibus: mje. hime vero ind&aliquem icolligere:y:: fenfum haud a nervis ipendereii{tJa asip o ongrtiaoo Licet veterum nodio ORINIO:, 2C- Pa Car Tor animalis inicerebrogeneranetur j: €t:-€X‘€0,; Ber- yorum ope ‘per: totüm: torpus: distribuereturi, güäm maxime fit:èirohedz!nervorbm tamen:-vis in'öslore animali:prödücendoñegari nequit: Mas īòrëim enim fystematisnervofiteffjcaciam , o maio» réfín etiam producėérei:cal oremprexi ed letiam-pa- tët, quodin iis ahimalibusi, șquaesmakimâ gau- deit cérebri mole; habita ratione:religui corp- riş magnitudinis; etiam maximus: càlòris anima- lis'gradusiobfervetur; qui fenfim: decrescit; pro decrescentecerebri ivolumiñe Çt ).euioFhid accet dit, cquod nervoruiiatiionoim: feeretiones, cet- váfa capillarix:Çquibus hodieimetitoimagnå párs in calore producendo tribuitur) calor animalis necesfes etiam ab:iisoregiidebeat: hiin sua ' ermil Jug 20 toia: ei 120i GiS i19 mrga ii idi Di- e WAITIIGU AENIL, bonpiiz (Ige Ovar ROI hiy o byieidani TflE, PORS PE TL p iA ” negy GF spreng etj E pag, yigi 3 ARVERET ENS : eA E Y) Divèrs" Vero illas! fünctiones néit quis vabsa -duél dischimine oiipibus nervis: tribuat ji caveat Hëceste esi an up RIGUR OLL = iy DIX “"Duo' feilicet hefvorum fysteiata in animaz libis dobilioribus esfe distiñatienda , récentióres - Phyfiologi manifesto probaverunt. ` Alterunyaus tem conftituunt cerebrum, medulla, fpinalis ẹt neryj in iis definentes; altêrum vero ganglia et plexus nervorum, abdomen, thoracis cavum et collum occupāntes, cuius centrum in magno illo' folari f. coeliaco plexu invenitur, qui'ven? triculum circumdat, ; Primum illud nervorum fystema, cerebralis nomine gaudens, voluntatis imperio fubieçtum est, nec non commercium animum inter et res externas conftituit, nobi- liori itaque illi vitae infẹervit, quem fenfiferam vocamus, Gangliorum nervi ad ea` tendunt or- | gana, in quae nullum est voluńtatis imperium , et ad vitam reproductiyam conftituendam fuas conferunt partes, Vita yero frritaæbilis ab utro- que fystemate fimul pendere ,- fatis probabile vi- detur. Denique monendum est, commercii ope, quod inprimis nervus ille fympatheticus magnus, cüm ramis 5t et 6i paris nervorum ce- rebralium et amnibus nervis fpinalibus commu- nicans, inter utrūmque fystema conftituit, nonnumquam ex interioribus illis organis, mor- bo pecie, fenfaciones quasdam cun- anima j çame Ek Cu? eommtinicaris uty,- c; dolores:colicos, Vae Juntarem vero: nullam. unquam., haec in organa, exercere vim, — De aucta huius gangliorum fystematis: vitalitate, quae- a. Magnetismo ani- mali produci videtur, disferendi. lapua hig non: invenicnp, HOCA rog 4s pea r ME S i é $Y i > fi H å N5 i w is . f > < ys g t. i A fi ity r i ý r v / 2 š t Ai ? -e y a Í i iP ip ry i & È à { p + 4 í d 4 i npe 3 i A " Š F! $ IELIKA $ ye i Py - d AJ A 1 i b2 ~ C “ n SEC- WO E AS S E, DE VARIO MODO, QUO OMNIS AE- VI PHYSÍOLOGI NERVORUM As GENDT RATIONEM EXPLI- | CARE: STÜDUERUNT. EA wanani: certe opinio nostrum fpectans argumentum; est ea, quae.: nervos: confiderat tamquam chordas muficas tenfas, quarum actio yibrationibus- perficitur, -Brevi iam post Hip- pocratem orta fuit, ftrenuisfimos autem de- fenfores nacta ese in-Fernelio, Argente- rio, Helmontio. Inprimis vero Stahli- us; ciusgue Schola, nervos elateri agere, ac in oscillationes erumpere percusfos,: çum magna animi contentione. asleruerunt: , -iOmnium vero esẹ rudisfima. -Ponit enim in nervis vibrationes et- oscillationes apertas, quas qüotidie in- chordis muficis, fortiter tenlis, obíervamuse: Talis -vibratio, a fenforio orta, per- totum- nervi decurfum transferretur ad mus- culos, etiam remotisimos, vel. verfa vice, a TENEN fenfus ọrganọ ad fenforium, communes In- CBr) infinite t hih hyporheft hant ratio- nes, quarum nonnullas paullo latius expo- nepus. iym Ð dyo ogrom Gi rR ig Prima: feil. reĝuifita ‘ehordaè vibrantişs funt élasticitasi « et- tenfios o quaes tamen „in nervis defunt. Qaid:enims:qupefo ,sa;mo]li et tenera ‘nervi interna ftructura, magis abhorret, -quam elasticitas ? Fibrae fcil. medullares ,' in canali- culis neurilimatis” töntentaé, “pulpam~referunt , quae vestigia impresfa fervat, presfione defluit, neque umquam figuram nativam recuperat. - ‘tilla hacl "gmidEm E fibis Canalictloruny Ais- fecti fervi” proininet, ab- exigúa neürilematiss edni cöhtinëntis; i elástica] LUG eroine 'fafticiat" ogg féqüiifitam iHa Telasticitaceim ioti Hérvö" iperticndni 1Negiè mjágis fnt? eik e abfeisi eim Bón rêt liunt Stel breviores’ fiüneg fed, uod’ Ha Herts! jamorhoniity ne distat t quideni” 'brévitáterm” fuðm recuperant, at lons Hotes potiùs Manene d oquv zondinliiyeo Porro e phyfi ici$ Contat vibrations ini eiae | ‘Poñbus elásticis fiil” Etar figu corpori- BaF mollibus et” Hön eldeis i conticuivpor tntu, unie fequitàr f heriyos a talës vibiarig hës“ ereh, Hbėrós vesfe" Aeberéct nfepata> ros aà partibus 1giéiitis, “ MEmésto Nero pater:fi tum et néexüm nervor“ hiie cönditióni minime ~ fivére. Nervi enim për ttir wom decyrfim TART ; un- 7 ba De a aa AE TE E a a NE E A ER E AE O NT O PGE PRSS k x k s a ER) unidiguėioeinor füntrely cèllulofa! imotltsina g adipe, aliisque fucéisrepletajitet cwiusi ope ubi> visi cumvicinis: partibus cöhaerent. " egiisd eir -i-Deindez ut vibratio iperittotam chordasena aui Tongitudinem : ipropagetur ; chòrdà italis y directione vecüilinea „nohi; abrupta} adfineny fut am decurrat. ooporter. i’ biContrarinm Ycronplahe quid locum habet in nervorum. decurfih 29 tis enim locis: eorúmiodęcůnfusointerrúmpitur per plêxns»et ogangliabinpquibuscplures tpamÈ inviċem cownectuntür, aiġjuloslihter fe formant et: dein turatåfaepe: digectionejjailteriusadlecora l rimt.: nmo ‘Talii ftructhrav:cercersomnis n vibratiozsen oscillatio plane: impedirindebent:: "Aceedicines eesfariorperturbationes:oniti in meryoruní ačtlo- nibüss fiigorimr fila Pibrarents şrämus:; enim:Via bransi, Jm deenrfir fuoichm aliis támisiıcohaeręnsis ebsu certe; riam; insyibratiogem:; irápeictp erifie cònfufus:fonfassin fenforio excitàrewmrs. Sérifus etjam nonnifi furfum teńdiy jrisaccuty; neverim humerocpunctojsnioh doleat digims, dumh chòr- cdarunicivibrotionesș uno eipuncto `ortáey ñor chordae „ aeque deorfum ag im, communi CRUT: Denique fecundúm hanc Eepothbi n, fenfa- tiones et: in kenere nervorum FUNCIONES a „debc- reit Sesle G 'vividīorès, , ‘Quo, ‘magis 'netvi "hd chordaruin tenfayum nafuram accederent. 3 Con- - s5 W sii se sini i W aug C 0) tariùm Attamen: obtineri experientia quotidie dos cetu sim pueris enim;-iim-quibus ‘omnes corpò= ris partes quam»:mollisfimae -inveniuntur s- im- presfiohes vividisfime -per nervorum commerci- umad fenforium:deferyntur ş dui: fenilis aetas, in'qua-oinnes fibrae: rigidum, ecftrictum -habitum referunt; o hominesiad: tardiores er obtufiores fen- fationes disponata oviss i ib 19E cdlicet: nonnullis clarinin arte,i viri:hanc fententiam ornatiùs:quodammodo ‘propufiierints cum:feih -à rudibus illis vibrationibus abftine- rent, 'et:óscillłationestopicas locum habere dice- rent, im minimis nervorum elementis, contraria argumenta tamen minime :refutantur: -i< | -oCl: Newtonus intere folida nervorum“ ca- pillamenta aetheremquecofficiüm: divifit. Vibras tionesautenraetheris voluntatis potestate , in ce- rebro excitari ftatuit indeque per folida,- peł- lucidi, ec uniformia nervorum pap iaman in musçulas propagari (*)o i Vo di Mondebnervos fpirales:contortos es- feofcripfitet eo magis < Pam quo pira li- nêgvarctior p a niSic \ O ae N ewton, Optice, Lb. TT. Quass, 24e Eed) Van der Monde, Esfais fur la maniere de perfectionner Zefpe hum. Ts 1 p. 372 ~ (o D. Sice Clh-Nicolaus Robinfon in nervis fenfificis 'machinulas papillares pofuit, :quaegra fentili-obiecto percúsfae j in fe:imutuo oscillant- impresfionem, quam pasfae< pp ad animam porrotransmittunt,: > ioo } = De-Bordeu fenfit. nervós jabat rugas; quae in eorum actioħe. ampliores reddanturet vicisfim mindantur:(*). Hae tamen opiniones nullam umquàm-obtinuerùnt auctoritatem, i108 Nonnulli: yibrationem tunicårum nervorum coniunctim: :¢um fluido nefveo: agere putarunt, ` ta ut motus 'huius fluidi per ‘vibrationes. illas acceleretur. „Inter hos eminent Gorterus, Ludwigiuss Crufius er nostroietian teite pore Ch: Bimma eohi Asti veroi. fatis iam din a inaioa 'aigutiento cmorati fumus; cum enimliquidozdemonftratum fit, actiones) nervorum:ocumwibrationibusovel -oscillationibus : funiculorum: folidorum minime -comparari :posfe, ad okaim třanseamus fen- tentiam, dep : lama Galeno orta hýpóthëíis de fpiritibus animalibus, ` neryos: permeantibus, plurimorum phyfiologorum `fufragium: tulit- Crediderunt :€nim huius opinionis feçtatores ultima nervorum Hekali irii g i n C w) flamenta cavà esfe p i humòre aliguo!fabtilisfi- moguin crebro fecteros; perertdrig ACen “alii fpiritiimanimaliumh vel vitalium; alii-fliidi ner» weiihomdm impofnerunt), eiusque itu eè reditù . fenfus et motus peragi. Quostomnes: enumerar receum sinutile ducam ,1fafficiat honuisfe ; inter eosimasime eminéte:Cl.-Bóier hawiu m, eius» queindiscipalum sA] b er ġumaskhatl efu ms porro Unz ermm siúiisfolo, meo op nah ss Mayeru myibteing aliosques IFortiiėt vero pp- pugnatacestiam aSwah kiósħery iinterirecentio> resi ab'utiogučA thi niot H awtil e y:og:! Hro f£ manning krwdwigio fill, Gatdami, Metz geroyAnrne minn o etei! iyviwbud Argumenta praecipta 5 quibus iniditu hapcep opinio, fünt feġuentia: ` oin R Scil- eius! fuidariientum z pili ihl- itatesijii quibuso'ópińniacde inervoram: vibratione İpremitir;] diċebant:oenimiceius! fautoresg quia :demonftratumi ‘ést nervos non? følidaram: chor- -datumi inzmodumvagere, e esfe ba fluidum vehere. À ribin ciai Tania bodfanguinisp cengbran kamatis, i imir folivéiùssnurtritioni dnferviretiequeav, Jexinid néčesfarióufeqnimir yldidumquoðdàn in mo focernipigiod persnervosgiquah: peri duetas -ẹÈxcretosios, devehatur: non enim-ea ex caufa fanguis cerebrum mAP , üt a ygnis rẹdu- çatur. a oek e E E D y A E E O A O KT E oC o ber Nervi, sado perfeerdm susque:»itorporis magnítudinemş i icrescuhts: tohgionesofiunts: eriad extremuiiimsgue, vitaeñfihéend nuirientuns duod nowekplicarin potest pnifiiliguidam aut fluidum fubtilis imu: ihvijis: DIRA a COs, exs tendat: . mokiiss Supana .iistolg p 74% Ligatis nervis: perit fenfus. toii par- tis: presfis vero his nervis infra. ligaturams mo tis aliquis- iùteam. partém: Pey h fi vero: fiipra eam irriteturș! nullusʻinde motüssosio , eullod:} 3go vAdducitur.:fubita Nervóruu actiossr: Givisin iaioa, sfiveiini imotüşoneģuc: finesfluidovtáli; rapidisime .perbinervorum canales - niL lengh et defcendentiei;: intelligenda.: j tior TN, s6iM :Argumeñtumipetitur ex analogiae cum vas wan fanguiferorum: fonceiatesi?. , 0Iq3907. oro -3'Cuutaútem i fuidomsiHud: nerveum TEDN um:reddii nequeat: vdifferunt auctores de. eius iġdoleviet-proprieratibus::: Nonnullis; ilud:fpiris wofum zo acidum: et fulphureum invenere jualii aëreum, quodiinfpiraripurabant! ex.atmospháes a perinaressiet:inde:viam-ei adicerebramipated MAçtheris: nomine | valde: etiam ucelebratsm asi u iAlii, quoscinter G Lisfo niui s hosce ipis ritusiaqugos ;albuminofos y: fecerùnt , :quiszivero conditiones- in iis nonsinvenitiy monet: Hatiaz rusp gui feguentesdis tribuitconditiones: opor? ter eske mobilisfmunr adi excitangos" iinis Ae MO- A Ca) motus idoneum et ‘absque cordis potestatë; & Kiasi et a fenfuum: impresfione in motum - cieri posfes dein fluidisfimum ,tenuisfimum et tamen adhaerere nervis, ne, ante munus abfolu= tum, nervum deferat; porro infipidum, inodo- rūum, non coloratum, nequè calidum, ne tali qualitate fluidum hocce TP fe: menti res praefentet. piit à < £ Porro illud vòõċáť activum , omni ieiaits äcie fubtilius, tamen igne, aethere, electro'er mag= nética materje cerasus, elementum; ut er conti» nėri vafis , et vinculisicoërceri: aptum dit, deni- ĝue ex cibis nostris comparandum; -not fine fufpicione partem tamen eius fluidi; non exis guam, ex rectore illo- ftirpium fpiritü icćonftare, quo recepto, fpiritus-nostri augeantur, ut et fenfuum acumen intendatur, iet itaginatio fùc- cedar vividior, et vires musculorum increscant: Oportet autem, haet mobilia elementa in rari- tatem quandam expanfa esfe,“ ut:noóstros fenfus non feriantes Reiicit vero fententiam nonnula lorum; quos intr pertinent, uti jam vidimus; Bauchinusy Gabiol, Riolanus; Car- tefius, Willifius, Gtaanen; ac fi in nervis-inter .folidos funiculos elementuri fpiritu- ale moveretur.: Nam'elementum illud , aetherë, electro, aut aëre crasfius} non videtur ea celeri- tate moveri posfey-pẹèr; vias: cellulofis laminis fie ) C 93 2 filisque abruptas, quae poscitur 2 piienaiiiiii: Movetur igitur per fistulas, e quibus ultimae nervorüm conftant fibrillae. Duplicem ei tri- buit motum: alterum 2 corde impresfum, lene tum, quo motu in foetu, homine dormiente , et in nervis, guorum auxilio anima nunc non ùtitüur, fpiritus continuo a cerebro ad nervo- rum fines tendunt; alterum rapidisfimum, quem ad objectis, fenfus feriêntibus, aut ab anima, motum muscularem válente, accipit. Tandem ei videtur, pro partè faltem, fluiduni hocce're- forberi; cüm vero ultimaé fibrillae nerveae ‘nos lateant, ita et eae fenfus nostros fugiunt, quae inċonfpicuum liquorém reducunt (*). Expofita fiċ fluidi "hervei, nervos permeantis, hypothefi, examinemus. nunc argumentorur , quibus nititúr, pondus, © " Quoad primum ,' Hoc nihil valere facile liquet; cüm’ nervorum actio , licer vibrationem 'réiicia< müs, meliori modo explicati posfit, quam per hancce hypóthefin uti déin ekponemus. Ad aum vero animadvertimus, magnam etiam fanguinis copiam adire lienem , 8 glañdulam thymuni t thyreoidċam , cum tamen, ad nostrum usquë tempus, nullum fluidu detectum fit, quod in jis 'òrgānis fecernatur. Porro in nonnullis ani- gis iiy o I coraa aan aR T a Cey o o K malibus cerebrum, tam, parvam | Esty Ut: minime fuliciat, ad rquifitam fluidi huius quantitatem ; nervis propinandam; fic;v.:¢. pisces valde. paryo gaudent, cerebro;, rätione. habita, nervorum cres fitięi, KN multitudinis, dum tamen, maxima agilitate finty; ‘praediti, „Dein: ad prenh dinem lon corruptionem., ¡corporis adeo mollis er laxi; quale; cerebrum. est, „arcendam,: certa - fangùis magna. copia. id. adeat aparer, >% isque fae= pius, renovandus., aA as -Torijum argumehiin $ nimis. est, imbelle, To pice enim augeri et nutriri neryos „e vafis_ fuis fanguiferis, verofimillimum. est -et-hocç nil ma- gis rationi obftat, quam, topica, nyrritio; et aug- menjim geusan E Hanae: passim foli- ' 4° Eear nervis auai Geofom: et, . motum partis, non probat: fluiduni’ quoddam, per, liga- turam „prohiberi, in, fuo curfus, fed, folummodo, laefa, „ħeryorum.,, integritate , | eorum.: ;actionęm estare! Integro, porro: adhuc:nervo fub. ligas tura., hic „etiam „aipresfione poteşt..irritari etafic motus cieri: atque Agitur hoc. argnmento, non | probatur. portionem „flyidi ;nerveis:; fub ligatura refiduam , illa preshone ulterius protrgdi.: aus Celeritas actionis. inq5’ argumento. propofita nil, probat. Ei opponimus quaéstionem: an materies electrica, AEP metalli çondu- cen- \ C o centis fecuta, ideo quod celerrima fit: peri fises tulas meràllo inferiptasy decurrat? oco | ouosu 2:6% Nullamo: comparationem: -inftittere: licet: inter nervorum et vaforum fanguiferorum:: moss dum agendi. Ubi enim videre posfumus vimş fluidum: nerveumipellentem:;- ficuti: eam óbfer- vamus in cordis et arteriarem- ocontractioniss bus, fanguinem pellentibus?} -Fnr genere etiam argumenta, €xX-ânàlogia depromti fallacisimieg funt; habendas: n320] 3 - -Ad hypothefin illam drhsilasdanii infervit: porà ro accuratioronostra nervorum- intimas. ftructue rae notitias Anastomofes enim :et:plexus, quos: Reiliusoimimedullaribus fibrillis, obfervavity potentisimuúm; fluidi cuiusdam regulari motui, pet- fibrillarum:harum:cavitates , Obftaculum- ponunt: Galyánicumveros facile inftituendum,!experi-; mentum; quod argumentunt: crucis: contra: ftúi-! dis nervei nervorum: :tubulos,;permeantis; hy- pothefin fistitant: CH. Soemmerringio proe: põfitum „est: fequens : Crus:ranae posterius: prae- paretur: cum nervo ifchiadico,--folitoi: more $: - dein transverím disfeceturinervus et €ọ fitu pos. patur , utoparsofuperior, fita fic iuxta inferiorent; partem. Excictur nung, ope metallorum, actio Galvanica, et cruris contractiones. eodem modo fequentur, ac fi; nervus intacius, ẹsfets- Sin au- zem actio nervi esfet tribuenda -fluido p nervorum, i i OETA N Ch- CC g8) catàles permeani z nulla: hie- fequeretur con» tractio, nam flùidum>illud eflueret ex fuperiore) partè! er deflùueret ad latera inferioris,“ More nom intrarer oio I WaS o ANTOVTAM y {i gi a ; Ę Vetbum dimas Pi tertiauneryorum dca? tionis explicatione y> fes” de Collifione.: ^nExgcogitáta> fait illa hypothefisveto cum pui blico communicdta jab iHustrisfimo, olimenos:s tro, Petro Campero. , Postquam: enim opi=} niönes” refùtàvit de hervis j chordarum vfotiđa- rum ad igitar agentibus necomnom'de“fluido?t nëfvcéo “titu ew rédi peri nervou canales; mótum er fenfum- efi ieiente, bfanr opinióneni! hisce: verbis exprimit? ;, Verofimilenigitür vide=? tur) nervos non esfe- chordarum ‘intar folidos,' Ted canales regolares, Hquidumovehentes.: fubti- lisfimum | valde élasicum, d cerébrog ac ceres bêllo praepārtatútn. "© Conċipimus fimul, ultimas ` húius fluidi particulas” fphaèricas vesfe, = fibi cõntiguds, non nifi” tardisfime avolàntes, maxi- mó” gradu elasticas: Easi ficcum globis ebur- péis, in dirêëctum pofitis} fibi contiguisa con féřimus , probatu facile efit; ictu” trininio. mo- tum 5 ia, vim aera pe intermedias tranfi=? ety I a kanot A 3 e Soinevie) Hays KoT: FO ER ET W Alene: van: ker “Zenruwyocht door de Wuriryaten PVR OAOE on kas A AE Sik ; i raiti i i 6i i i H E) į Miega : UL E E A `eh Y 7 i tirain, Momento eniad,’ ep veluti iñ inftant úbi vlifhus globulus’ definit, intéger' erie effec- ayá de fi direcië ictus fúisfei ” CrN , Hane fetëntiam,; quam eriam anipien est ci PÌ otcket, minimë posfe admieti ; fieile Hiquet cuivis “confideranii, phyficas lëgesy o fe- cundum qùás mótus, in fee Tecta dürisfimótiih globulorüm ` éburneorum propagatur; non qüd- \ \ drare infphactulas fdidisfitas; cito’ citius iti fe ipfas. conflüentes, itd ut Möts 'acčeptus Mok deftriarira" fed praefertim" éis hon quadrare in nerv pét gahglid, plexus, aigalós obtiifós et retrogrados iħċedeńtes, què èis generis mo- üm non admitcúnt fet ‘intéréipiünt. Mirt certe riobis videtiir, fagacisfimiii Campert de hisce non cogitasse Eriesiws P rirhër feré' eodem iiöđo explicarè “Rudàit” nervórui actionem. oDicié enim nérvos fpitita vitäli, non” cerébfo addieto, fed ed “ip ipis Hervis fe- treto, imbutos esfe, He Hü fericun imbäitir ‘materia eléctrica y dein fenftis Tipulfn in f- “bris“nervorüm propagari; për PA huius vitd- lis ka globulos; vèl elementi CJE Ryaria , ad nervorum actionem pepene ; To P, c àm pe F Dewoair at, (anan fasho), Lih. lp aS GAT CH) E Pito er, Quaest PhS. Lib. U Q I: -D ) 4 190 S) excogitata hypothefis. habetur. Cl. Arneman- ni opinio, -quae vero mihi videtur potius vi- brationis hypothefis-: modificatio esfe; dicenda. Expanfionem fcil. et contractionem. nervorum in fcenam vocat, ad functionum. nostri, corporis energiam fustentandam , , quibuscum.: ,vibratio- - nem, et oscillationem quandam fimul agnos- cit Gy: Rem. eodem modo.. explicare ftudue- runt Darwinus Ct) et:Brandis,.reiectis tamen omni .vibratione et oscillatione;. quam ` fententiam. hic fulcire conatur, analogia actionis hervorum cum ea. fibrarum oecus, Affert enim, - disfectis vel-ligatis- muscularibus fibris , æorum actionem perire eodem modo ac-in ner- vis, eamdem vim- musculos incitare ,: quae ner- vos- in actum, ducat; nos igitur ex- arbitrio aliam huius: actionis-quaerere explicationem ; et iure posfe concludi; timulo. admoto in nervis, eodem modo- acin fibris muscularibus contrac- tionem materiae organicae produci, guae. vero contractio,- peculiaris nervorum. organifationis caufa; ita. fit modificata, -uti nostris . fenfibus animadverti nequeat, usque ad fenforium_ pro- i s pa. (H Arnemann, Kerfuch. über die Regenera- Hoes PM A ee aate (1) E. Darwin, KUMIS Lond. 1794 pagetur, et verfà vice ab animos in nonnullis faltem nervis, excitari postit, quae tüñč, usque ad huius nervi finem decurrens, ftimuli loco in fibrat muüscūülarėm agat (*). At vero huius fententiae fautores certe non cogitarunt, mus- ċulorum ` Mtiictúrain toto coelo differre a ner- vorum “fabrica, “et ideo contractiones ,' quas in fibris muüsculáribús, firnia ftructura et fixo infer- tonis loto gaüdentibús, obfervare licët,' nom čoncedi pósfe nervis; 'pattibus ‘mollisfimis, cas halicùlis tConipofitis ei Allo" firmo puncto in- fertis; praëtetëà difficultates, qüibus vibrariónis hypothefis prëmitur, fuò' Pe pecenie hanc eriam Aint i MeRy sis Reċehíi tis itaque práčcipiis , de neryorút agèndi ratione, opinionibus,” quae usque: ad ültimos přaccedentis feculi annos exčogitatde fuerunt, alia núne mémoranda venit nostri art- gumenti explicatio, quam, viginti circiter annis“ èlapfis, primo têntárunt phyfiologi ; nervos čonfiderantes $ tamquam Conductores fluidi cuius- dam imponderabilis , ultra eorüm pe vim fuam cxferentis. Cha fee heina piimns EK coniecnara ' a hinggo “i ferip» KOE L. D: abiit Varfuch aler di Dre Anes § ho. ; BO Sm U ~ feripfie: Eficaciam nervorum ultra ipforum mgs. teriem extenfam,, extremitatesque eorum irritas. bili- quafi orbe. efticientiae. esfe : cirçumdatas ;. quam opinionem Kgyennipas BTSF faper Rruebapaarinico tary M i si Nervi. quidem dividus. in iae et quam fübtilisime y nón ita fubrilişer:, vero ac ipfe fibrae musculares, Nulla est inter molem mus= culi: nerAtUMqVS: inv illum; ingredientium justa proportio; == :Nervus plerumque; fibras. musculas res, faltem fub introitu in musculo, traņnsverín fecat, quodovix-fieretyiifi quaevis; fibrilla: ners vumi reçipere-deberer = _Nullus;adest conti= nuus nexus. neryum- inter er fibram, #musculaz rem, —. Quodvis cutis punctum fentit: foret vero cutis continya-lamina medullae: fi. in om- ni» puncto fentjente, neryis: opus esfer, Pars k quae; fana fenfu ‘Cagis. baud. raro a morbo ip> fius matetiem-animalem emolliente, fenfibiliratem nanciscitur setca; Ct). ; „Anterim FErsAdy ah, Hubakdr varia in- fimebir experimenta, de. imulo ; Electrițatis galvanicae ÇF) in. partes animales, Jnter:muls AC İn dibroziam citato de ffructutd Netyorums „cCt)i Phaenomenon hocce nomen traxit a Cl. Gal- vami, dulo s ¿qui detexit ,, fimplici-copgactu duo- zum mètallorum cum conductore humido, vel et anis ma- Cosy ‘tas “miagni “mometiti obfervationes ab eò°faetas, “illa praécipue’ ciiiinev per quàm: praefentiim»il- Jus orbis eficacise nervòruiyj quam Reihkiars ifuspicatus “erar O fenfibns fabiicere) credidi. Scil in- crire Pósteriöti ratae; cuias) nervas ifehiadicus metallö'eratarhatus’, coniungenda at- matura ila cum pårie'musculofa" cturis, tope 'condactaris® metallici, facillime’ vcóhtractiones ciebat cum aitem cacdeni contracciones oti- rentùr, (Ho nervin’ catte“ transvéniii disfoca- retoer eiis fines ad distantia $ lim" poneret, conclufit fe“ vifibilèm reddidisfel wimosphaerat illam fenfibilemp per quati nervidih distans age- re posfünt; fddm phaenomenoti obfervávie yH -nervorum finestiùxta fe ád eandèm pońerėt“di- iftantiam. Experimentum nön” füccedit, niti ‘Tana pae pone ftierit cre iepuris praepáratio mali, electricitatem cieri. soirs pniaioa bh V0liA ‘modo explicare füdüerunt phyfiċi, et plurimi eùm in Scopum. fluidum quoddam peculiare! asfumferut j"qiuod 'ab: inyentore fuidum Gaiyanicum:yocarunt y recentis- fima vero- experimenta analogiam.: probaverunt: clecrri- Sitarem vulgarem, inter et. fluidum, istud. Galvanicum , qnod ab iila non Aen MA modo, quo cietur; hoc igitur vocant hodierni phyfici Electricitatem per cone - Jactum „illam -vero Electricitatem. pen friotionetm Vis deatur, praeter al. Asraclins å ienes, der, raig- Miki 1816. Toli pag. 24e Po * C dos) „celeriter inftitutas; Senfim vero-distantia- diminui „deber, ita utig 8min. elapfis; nulla oriatur ‘eontractiop nif nervorum fines» {e invicem tan- „ganto: . Experimento. inftituto, scum animalibus calidi fnguiniss ve c.i cum- muribus, cuniculis), -ẹt Agnoy: fuccesfus idem erat s:-fẹed -distantia , agua, nervi agebant, pon -fuperabat $: lineam, -quod explicari debet e vitali efficacia, post mor- -tem :celerinsievanescente. in- hisce. animalibus, -cum in amphjbiis longe diutius fuperfie (*)- „» Ad hasce igitur cobfervatianes: explicandas, snecesfeest:ut ponamus -mediumi iquoddam adeste -fuperiorem meryis:partem interet: inferioreni, Hocce -medium ab- ipfa nerviimedulla, quam maxime differt- Noọn distituria: fluido -quedam ftillatitio, nam -nervorum finibus, per fuppofita vitrea. füstentacula „in Jibero aër ẹlevàtiss, çon- &ractiones codem mòdo ac antea obfervantur 3 guod dein, probatur ,fenfibili illa eficaciae huius atmosphaerae diminutione, unde-etiam ife, tam- iguam -a vi-vitali:pendentem, maniféstat. Eius actio convenit- cum actione calorici; lucis, vel fluidi magnetici aut electrici (f). Alio experimento probavit Humb oldt, at- l moss (A F. A. vön rE T Perie über die gereizte muskel- und: nerven - fafer, Te Lp. 213- 219 (h pia in l C pe 319, 220. mosphaeram-illam. fenfibilemrnon folii nervos; fed eriahnalias animales: partess: va C. musculos; - circumdare, Nervus enim=cerurális ranae pos nebatur lâmina: zincis~cui etiam:frustuluim: Cars nis muscularis -einsdem individùi-erat impofitumg ` Ranae crus, tangebaturio:excitatroréė argenteos cuiús-alterum brachium, ftatim ac carnem hane 'distantian ge lins) natapanje 'contracriones jjam çieþar:(* Jsi napp emt hi $ Siob - Doctisfr Riolnhi; pidele Buidis CU- jusdam conducentis inter nervorum fines; it his- ice :experimentis-refellere ftuduit: = Dicicenim :phaenomenon : hoçee: longe fimpliciús: explicáti. posfe e fluido, galvanicosishon folum per séan- -ductorem :imniẹdjate -applicatum, fed eriam dis- tanja quadam jn neryum:ruenteiCH) 3 quaè ve~ yo explicatio;h eum aliis: expêrimentis-et phaeno- menis hujus ẹlectricitatis mihi iminimecongrue- Te videturss Praeterea eriam novnulla: phaenos mena; -ac Reilio, tamquam fuae coniecturae faventiaş; allataz- alio: modo egplicatu facillima proponit, - Senfilitatem v. :civcutis:non derivan- dam putat-ab activitate nervorum s: ultra -orui fines CnpDD fed bpooi a ftimyli Iprapagiiie ; i anorylsao . qrara Ad vi œ j c.p. 36. ef. Hilai J: 933 ` CH CF R eilyidrehs fotk P T3 PPAG 2. Aih BeAr) Cwe Y adnorum vicinum g duni ponit ad minimum guihvam Cutis pårrem tervis conftare'; ostium au- tem morbo àfectorum, dolores explicandos esfe, veb abi ostis” tumore, “vicinas parteésftimulante, velia morbofa yaforon fanguiferoruim osfis et pë riostei conditione; vel" ab ipforum Dervorimi, vafa ita Tpi ai “affectione $ primario afféctis maioribusioramişj e quibus deducudtur. “Ad haec Reilius Rajietia animađyèrtit: quodi quinta’ täntuni: rcùtis pais nervi icónffet punc- türa in parte, nervo carente, per presfioñeñi ih iyicihum 'fenfationem produceretz “haec autem ab- 'ncutisfimo acu excitat, in iquovis= cutis puncto; femper eadem ebt, dum’ presfione ih nervum fub èt cirċuthniacentetn , fenfus plane di- [verfus excitari débëret'ab illo, quen ipfiàs nervi punctio producit; 'dejnde probato difficillimum es~ fer, recentis calli ii osfibus fractis fenGlitatem , a nervis; úbiġwe in~ eco disperfis, peñdere (*). SiiAttamen animhadvërténdum” est‘, H u'm bô ld- tium proprié nom Confirniasfe Reitii con- dectiram: hunc'enim rem alio modo noT fap ex ipforum verbis luculenter patet t pis oiHumbolä čius feik e narratis eapare- ftis hancce conclufionem deducit (f): » Man Ae Eu ieta Aa Dea kann ri anan Rer} iY goo, in notai N pa srs. Cay kann: -Goh ium jeden Nerven:; : wie um einen - magneðifehen Stab seine punktirte. Lienie. den- ken, avelehe denofenfiblen und reizenden Wir- An kingskreiz»desfelben: bezeichnet’? Reilius- biennio postgeditum: Humboldtii. „librum dixiri(t): ssideh mufs bemerken, dafs ich. un+, ter demmireizbaren, Wirkungskreiz. ider.. Nerven niáhal rerwan vein elastifehes, ‘Fluidum verftehe, das. gleich: seinem :Heiligenfehein ; den; Umfang der-Nerven:umfehwebt, Nein; ich: denke:mir daruntep iein; Vermögen der: Nerven, den ansfie angränzenden::Theilen;: dic. „nicht. Nerve find, in einemi verfchiedenen: Maafs.. nach, ihrer; ver- . - fehiedenen;Çapacität Reizbarkeir. > und Emp- findlichkeit mitzutheileny «Wie fie dies: bewerk- . ftelligen; mòg i das afit dii völlig: unentfehic= den? HBD IOT Oi A - Quidquig;: ea exo ideoaaiha, inftitmtiss et-cauto. ratiocinio , mihi videtur; maximo, iure concludi; posles» acrionems, nervorum.. perfici ope fluidi cuiusdam imponderabilis, quod , alio- rum imponderabilium: s: Veç» lugis: autifluidi eleg- tricişi ad inftar, fine: temporis dispendio; fanc- tiones, fuas, exferere capax esti cBtiamhi fphae- ram fenfibilem:et irritabilems: e tali flujdo pitra piivaran: ultimas propagines formatan reiicia~ Pe ie oiy To À j s Í t QF tas Y SA ¥ a w? X + , N PE y (*) h ce CI SIR RATTI Ctog) inus, huius flúidi praefentia. “Aliis tdinei expèri- mentis probati pores Etenim in cruribus ra- narum contractiónes cieri põsfe absque- ullo ‘metallo, folummodo reflectendo nervo ischiadi- cò “denudato’ in müsculofam lumboruth partem ; édeqüe eo 'vehementiores , quo“ maior’ fit longi tudo nervi denúdati ér aëre añibiente ifólati (fit venia verbo), docuerunt etiam “experimenta Humboldtii jy ab aliis phýficis pòst ĉum inftiiuta atque probata. Neque plane rëiicietda mihi videtur huius’ phaenomeni explicatio; iguám proponit Vir fagacisfimus;’ ftatuit feit. Avidim illúd impondėrabile in nervo, `“ mediö fön con- ‘ducente (aëreY circumdato’, acëumulariy ita ut differat a musculo = y5 post aliquot tempöris “aequilibriüm restituitur per'nervi infertiðnem in musculo; fin autem, aequilibrio nondùm resti» tuto, nervis cum musculo’ in contactu pona- tur,’ ‘contractio feqüatur necésfe - est, éo ‘fortis or; quo magis’ distet musculus’ á néivo MOTT ‘Ne verō quis putet fluidum illud folum fof i “ficere ad nervoruni actionem explicandin; réfpi- ciendum cèt ad illa, qüae fupra de tiervorum iñ: terior ftrüctura honuihnus. Ibi feil? êxpofhimus nervos ipai canāliculis HORNER forma» i le € p. 32. CH) h cs pe 4173 418. É ia) tis.et fibrillis medullaribus farcitis, qui. canali- culi, telae cellulofae ope, invicem in nervorunt fünes coniunguntur. Igitur verofimilimum vi- detur ia päidatabia. illud, cuius ope quaevis nervi actio. perficitur, a valis fanguiferis, neu- rilémate contentis, fecerni una, cum vapore vel halitu , in interftitiis nervorum ceÌllulofi s. conten- to. Hicce vapor, ¡totum nervum lubricando, multum. conferre videtur . ad eius actionem pro- movendam, dum praeterea confderari debet tamquam, optimus ,fubtilisfimi imponderabilis fluidi nervei conductor.. Neurilema igitur , medulla, et -vapor ille nerve- us communiter. requiruntur ad. fubtilius illud fui- dum imponderabile in actum deducendum: a . quibus quatuor tota nervi:actio pendere Et hinc facile refellitur obiectio, contra , praefentiam tae lis fluidi nervum ambientis a ligato nervo de- fumta. : Quaerunt enim. cur, nervo ligato, gius actio- definar, cum talis fluidi motus nọn a li- gatura impediri posfete Respondemus autem nervi actionem minime tantum a fluido illo im- ponderabili. pendere, verum etiam omnes, nervi partes, illud: conducentes, integras requiri.. Quod'ad naturam huius fluidi imponderabi- p multum de. ea philofophati funt recentiores phyfiologi ac phbyfici.. Nonnulli illud analo- gum dixerunt. materiae licis, fluido electrico, mag- P o e l magnetico alov: Alit; “quos inter Girtat ner et Ackermann, oxygeńiurm eius prin cipium “habuerunt. - Attamen Hil cert? deed conítat. Eius ` naturà tos adhuc tater et förfan femper latebit: neque definire’ posfumus’, nüm procesfu quodam chemico- vitali “in ipfo cor- pore animali foriétur, eique’ privit fit, ah po- tius partem conftituar fluidi cuiusdam ‘aethere; per totam rerum naturam difatis Ac né fluidi quidem nervei nonien meretufi cuim’ fecündüni Húmboldiium nón foluni nèrvi, féd'etam musculi, aliaeque partes, ab ëd animentur: © “Alia quaestio ` êst, -An nervis, durante actio- ne fùd, tamquam tonducior mere phyficup it confderandus ? — hum vero intima eius chemica mixtio, ratione’ polaritatis cui inter er pattes adnexas, aeque | ac in catena Gilvanica cliii mutationem fabeat? AECE N TELO PGE: profecto hic iterdm ` Aob aqiam haċre- rè ingenue ~est farèndum. Quanta’ enim fidücia er atçtróritate Hova. illa theoria, fecuindùm quam onnes vitales procėésfis finctionësguė', galvåni- cóttim procesffum in modam, poliricá aR- torum direcüone peragantur , et ubicumque ma nifesto, inter omnes dnimalisi corporis partes po- Taiites illie ostèndanttr , “in vicija” Gérmatia ‘ventilata ft, ‘Mihi tamen” vidétur” nondum" ita plane extr a idii aleam esfe” pofita j” fed "aan va- A ` C r >) variis Tadhuc:difficultatibus:spremi:: Polaritstemi illam neryos sintér et musçylos , hvius:fyftema-: tis: propugnatores n evidenter :demonftrari:posfe putant. io Negvosgfcikchydrogenioy musculos vés ro oxygenio; {carere perhibent: odum onervoran velamentar intercet ipuilpam, medullarenr polaris tas- iHa-eriam` locum habeat, hanc eninr negas tive, illa vero» pofitive electrica: ftatuuinty ünde: concludunt nervos: noi folum Galvanis icons ductores, fed etiam: motores esfe ,: ut cumi Vols tae columna comparari’ posfint,- - procesfusgue Galvanico - chemici continuô ab iis excitentur. Tandem probabile mihi videtur, ezndem ner- yi irritationem: fimul: motuurin muscalis et> fèn-e fotionemsin:fenforio producere. = Scio equidem. cum hacce. opinione: multas 'obfervationes , ` de fenfu deperdito y fuperftite motit, in parte gias: dam morbofe' affecta; non congruere; explicas: tiones vero huius phaenomeni pathologiciy: guas: tentarunt phyfiologi, minime conveniunt: Diss: tinctiovenimy veterurm inter- nervos -MOrorigs: er fenfificos minime- ufui vehit, :dunt dudunr iam’ demonftratüm fit, eunden: nervum partis alicus: jus motui et fenfui infervirè. : Alii ftatudńint im ` eodem nervo fibras feparatas motui et fenfui destinatas ëf; hoc vero, “cognita nervorum intima `ftructura canaliculata, “qui canaliculi anostomofibus er plexibus invicèm’ funt con- JAG | iunc- E ma luneti, non magis veritfpeciem Habet: ` Postes riore tempore Treviran ús dubia 'ʻlla- folvere conatus est :° “dum motum? nértorum membras nigi fenfum. vero medullac' ope- perfici- puta- reri. Convenire posfethaecce explicatio, f nervi unum canalem „medulla farcitüum, confti~. tuerent, canaliculata vero eorum ftructurd pror- fus impedit membranarum er medullae’ fepara= tam actionem. Phacenòomenorum igitur talium pathologorum - explicationem mittamus : OpOFtet y danog nos dies meliora doceat! Sic igitur T vai mihi propofitum, pro: Aaa ae abfolvi; « Explicationéems, quae. mihi maxime probabilis videbatur, expofui 5 multum tamen ei deësfe; et certam haberi mi- nime: posfe, Iubens fateor+ Dolendum:certe nostram intimae organifationis aniinalis cognitio- nem, etiamfi ab ultimo: praccedeñtisfeculi de- cennio usque ad nostrum tempuss multum prosi fecerit, tot ac:tantisi dubiis) premi, et adeo vas riationi obnoxiam esfe, -utuhodie adhuc nobis cum Plinio caufa fit querela ` Mir irum. et REE h By piy artium Mes, „ diciná inconfiantiorem-fuisfe y et etiamnum ~ faepius mutari; cum: fit fructuofior nullat STE- STEPHANĪ IÔANNİS MATTHIAE VAN GEUNS, RHENO - TRALECTINİ, .* ITT. HUM. CAND. IUR; STUD. İN ACADEMIA RHENO -TRALECTINA ; RESPONSI 0, AD QUAESTIONEM; SAB AA nuimdé DETLAOSOPHIAE. 'THEORETICAE ETLITERARUM HUMANIORUM PROPONITAN, ? Quam vim habuerunt ápud Romanos foeminaé in res eorum politicas, bellorum ciyilium temporibus? Adiicidtur huic disqui- fitiom foeminarum Romanarum characterismius. QUAE PRAEMIUM REPORTAYVYIT: i| i i $ 4 Ai y na y A E g k : 7 TY Yi è G E t NA ~ n ; p å % é a EREN BA iui 5 sATA Dreis Amiiin f t Pai ie “i et- PEN SA aliah pý WHR a IE PPE TE n NN ANG GARA O e AA RDT HoE INE T MAT Susi: Snina koe ie Je w ETE a0 a i g: W. g Se ā: T CEA pnta aa a EIS {i A TAT RA ELANA pN iA ENDRE VA EF Bit t k AMEPOINT TERA RU Ga ira Äuipumot ËY YUVLIKĞY PYON s huee D mdvtav dslaúran i ela ah yovañnss r arnt ant aA grdi ATo io WU AOTANEIT ua aamia T e AIETAN A K p ka y y. x v k i y A G s BE DEEA o NE D oA DanS A D A E De TETTI : D ti .? * e, i , y n t Baa a An 2 SA d tr ST ar TOR Pi A ; diie n Aih yei. E y ARTA Ke Š y y, RU FORI ~ IY EEN § ari KIEN A a hiari. oi HA i E Ii KE O: K a ¥ % Ph; Resepe EA A Rg fyi { ji d x A . e A PR (e i R aa % i CINESE so 23 WAE A PEF Ay PAMA ETE METEEN I Ea i n Me a A E Ae E ARP Aran X A npe MEE VAN E bats kaspas leia ) A R naii: Mna Eo si a AA A nst Fah. Aa ig S SA d Bos voyeii SA EN : TT Ani : p: AS akis ERA i ) RL ih A P are ma a o Kr Wri sA i a AA sokygp faer E 3 x Ni KEA, i J j i i 4 w PE ji [$ b x $ ogra t “i W liri E ‘i i h TE " i h. j ? ( FH iisora geteris humani itriusgue fexus his- toriam prse dubió continet, eë tite -illiopè- “ram dederimús; ‘nifi’ tami Foeminárüm , ‘quam “virorum efficaciam apüd"várias gentes confide- _řaverimus Vulgo eT ogêntümi fata “unice a viris 'peperńdisfe; Viros’ fébus ` ben andis praefuisfe, viros “leges 'dedisfe, ‘ges cieavisie; bella gestisfes “alia? multé kie “gisfe; quibus gentiuni conditio vel mütaretür, “Ver fiiriaretiir y> foeminas "contra “ad ° nihil aliud valuisfe; "nifi ad liberós přöcreiidosi êt 'Eğücandos 'ac” fes" domésticas 'eurandasi"” Qui- cumque Vero. Tive “antigüaruñi j i ive recen- “tiórum geitiùm fata? acetrari iao 'tonfideravèe. it faaite Ahintääverrit; pdiicas rids fuisfé rè- “Fumi coniverfiönés paċi menöfabilia extis- fe; in quibüs foeminse nòn aliti ratione fiis egerunt pärtess Ubique occurrunt foeminae, quae rerum domesticarum cutrà non contentae, rebus politicis fe immiscuerunt. Nullus vero eT talia nobis praebet exempla, qualia H 2 apud C 16) apud Romanos exftant. Iam inde, a primis Romanorum incrementis usque ad gentis lap- fum, modo palam, modo minus aperte, maxi- mam vim habuerunt foetninde iñ res eorum po- liticas. Summi momenti: foret, datå operą illud ostendere, eumque in finem 'univerfam Romanorum investigare historiam. Nostrum: vero: propofitum nunc tantum ĉo sheik. ut inguiramus,. quam vim habuerint -apud Romanos faeminae,, in res. corum pòliti- -Casy bellorum civilium temporibus , iştiqueé dis- :gùifitioni Romanarum „foeminarum characteris- - mum adiiciamus., antiquorum., {fcriptorum testi- -moniis fingula firmantes, «Hac ; disquifitione respondere- banabinor „quaestioni historicae, quam. Academia Rheno- 'Traiectina propofuig s, etiamfi exiguas nostras vi- stes. tantis-aufis impares fentiamus. ‘a Primum igitur, varia bella- civilia percurre- pea foeminas, quae in illa fuam, vim. exer- „Cuerunt y notabimus,„. easque „accuratius depin- „gemus 5 urtdein ad alias. etiam, : progréediamur, atġue ex earum- omnium. confideratione , foemi- Barum Romanarum cHaracterismun, eficiamus. f T ` ARETA i £t S 7 Ierd bd ir > s t SE AE MEE NE EERS. PA OPAT EY ERE FÓEMINARUM ROMANARUÑ viS IN RES POLITICAS Eii BELLORUM, CIVILIUM, TEMPORIBUS Š ` Gracchorum . feditionese kar E Hia SN f iy p Je us Y J3 Ben civilia, quae vulgo ita dicuntur, cer- te ante Marium èt Syllam non exftitrerunt; feditiones autem, quarum Tiberius. et Caius Cracchus auctores fuerunt; inde‘ ab anno. Us C: 620. primùm belli civilis dėderunt -fpecieme: Antea Patricii et Plebeii faepius: fibinoppa= fiti fuerant, turbasque infe invicem: excitayes rant; fed numquam cives aperto impetu, alios: civés aggresfi fuerant, eosque» trucidaveranis . id demum» obtinuit in Gracchorum : fediçionis bus; illae viam ftraverunt, qua deinceps tog turbae civilẹs:orrae funt, n ia, AAA Ņon alienum igitur iudiçamus.a kontemplario> ne bellorum civilium, etiam res gestas‘Grasa cho.» pw Cine) chorum confiderares, atque indagate , ìguañ vim foeminae in illas exferterint. > Magis etiim eo addyçimyr, ut Gracchorum feditiones nos» trå contemplation comprehendamus , “eum in Gracchorum historiâ ftatim occùrrat foèmi- na, dignis ima profeçto, a quà disquifirionem nostram ordiamur, ; C orneliayeScipionis Africani- filia,- Grac» chorum-mater, - [lam uyorem duxit- Tiberius Sempronius Gracchus, „cuius fumma fuig laus in Republicå ‘administranda, Ex eq Cornelia duodecim.. liberos, fuşçepit, guo- rum plurimi post patris obitum immaturå mor- te. decesferunt; martri füperftites tantum -fuc rune Tiberius; #Caius:vaccSemptönia, - His liberis educandis fummas +laudesidibi peperit praeftàntisfima umülien: us Filioss Cornelia libe» ros fuos € fehola redeuntes «ei monftravio, tame quam’ fua örhamenta präeftantisfima (2): Re gem” Piolemieim,; gap illam petebat“ uxo- rem, àbnüit, «ac maluit vidua: Hberoram edu> cañoni” Mope vacare” (3). Tm filios? únice intenta erdt , ¿ filios” praeclarisfimoš > redderè ftudebat; Jpg fimul per filioso”inclarescere cupiebät, Filig eius“ Sempronia nupta erat Scipioni Africano minori, atque inde Cor hėèlia' vulgo focrus Scipionis vocabatuť; im overo Cornelia “ Tiberiom ` fuum 'eto Caium excitabat, ut egregium aliquid praeftarent; quò ipfa nón tantum’ tamquätm ‘Scipioniso fo: crus, fed'maxime tamquam Gracchorum“ mas tër omnibus innotesceret (4) Huic materio voto filii eximie’ fatisfecerunt. Primum Tis betius,> quë antea” in bello“ Punico’ tërtið uE ie f g A dein ad Tributan SAUEN 2a e MESTA pA 0) Cic. Brut, Cap. 38. h np : ia pi Val, Max, Like IV. Cap. 4e Eks I» a “C) Plutarch. Vita Gracch, pag. S24e D.. TEY RUA Ibid. pags g Re ATT i UE Fp { aeo ` Plebis adfcenderat, :legem propofuit de agris hostium ~ devictis < inter.» cives, rite ~- dividen- dis, «prout , antea i lege: Liciniâ fancjtum fue- rati Tali- lege, Plebem omnino- fibi. devins xit; „divites:-verp,, :qui; agros devictos posfi+ debant; + fibi iatea, eyi „Variis. dificul- tatibusremotis z: Țiberius yoti- compos: factus est; «Octaviús ,seius-i:collega, | qui; divitum parti fe adiungerat, > Tiberio- fuceumbere de- buit 3o lex. Agraria- fuit-olata; plebs Ro- mana- fummo. honore. Tiberium: affecit. Cum vero deinçeps- Tiberius. ulterius; progredere-= tur, et- contenderet- Regis Attali Philopas tris ;haereditatemi;-plebis ; dispọfitioni,, relin- quendam- esfe, :fenatum:i-gravius eriam- offendit, pluresque- fibi inimicos, reddidit; Confilium ` ideo ei datum fuita ut, denuo Tribunaçum Ple- bis. ambiret, eogue adverfus inimicos; fe munis, retz- fed ipfo illo ‘diẹ, quo Tribuni- creandi erant ~: adverfarii- in, Çapitolio i- Fiberium | ags gres funt; ipfum; multosque, eius amicọs. trus Çidarunt. = i, i l sy i Cornelia graviter hac fli morte afli- ta fuit, quod. maxime cernimus in istis ‘Caii Gracchi yerbis, a Cicêröne adducris: » qno „ me _ mifer" conferam ? quo yertam? in g” capitoliumne ? at fratris fanguine , teduhdat. 2 An es C I2I X p domun? matremne ut miferam lamentan- „ temque. videam: et. abiectam ?’- C1) -Dein etiam Tiberii fato ẹdocta, | Caio. prudentiam femper: commendavit.. Eius ẹpiftolae - Cicero- nis- aetate, celebrabantur (2), quas. nobis tem- pore abreptas maxime dolemus; ; harum tamen fragmenta duo fuperfunt, quae, liçst parva ,plu- rimum eo faciunt, ut Corneliam tite cog- nosçamus, et. cerñamus, quomodo. filiis confi- Jjis. fuis adftiterit, Fragmenta, ista epiftola- rum post Tiberii. caedem ad Caium Gracchum. misfarum, hic- negligere non potuimus, illaque integra hic apponimys, caii, ) « Prius fic. fefe habet., Dicis, merata esfè „inimicos „ulcisci. Id- neque maius, neque „» pulchrius cuiquam atque esfe mihi videtur, » fed fi liceat. republicà falvå ea., perfequi; > fed quatenus-id fieri non potest, multo tem- =» POre, multisque partibus, inimici — nostri » non peribunt; atque uti nunc funt, erunt 3 PPRS a: quam Fespublica profligetur argue » pereat”, In altero fragmento eandem prudentem, patriae amantem, , eț de. filio follicitam maronam fic - audimus, kaa a oo a oai, CG) Cic. de Orat. HI Cap. 58. (2) Cies Brut. Cap 5g C 122 J K "Verbis conceptis deierare “aufim, praëter-, quam qui Tiberium ‘Gracchim neëcarunt, ne- minem inimicum tahtum moòlestia, tantum- què laboris, quantum te ob has res-miki ‘tras didisfe : quem oportebat omnium” "eorum: , quos “ante habuerim liberós; partis eorum tolèrare? atque cutare, ut quam” minimum follicitudiņis in feńecta haberem, utique quae- “cùnque ageres, ea velles“ ‘maximè mihi pla- cere: atqüe uti nefas haberes” reru maiorum” “adverfüm meam fententiam quicquam facere,’ 'Praecferttim mihi, “Cui” parva pars vitae fus „perest, ne id quidem tam breve- fpatium pos: tesi opituliri, quin-et mihi adverferis ; > et Rempublicam profliges, Denique quae paus: “fa erii? er ‘quando definet farilia nostra in- fanire?' et quando’ ‘modus ei rei haberi potes: , rit? et quando ''definemids, et‘ Habentes, “et: , praebentes, molestiis defistēre, “et quando perpudescer miscenda atque përturbinda Res publica? fed fi ömnino'id feri non porést; ubi ego mortua ero, petito Tribunatum5 ‘post me facito, quod licebit, cüm ego non fens tian. ubi“ moring eró, parentbis mihi; et invocabis Deum parentem, In eo tempore: nón pudet te eorum Deum preces expetere, quos vivos atque praefentes. relictos atque. de- fertos habueris. Ne ille finat Jupiter x: te 2 éa C s) ETT „perfeverare si: nec tibi tantam aleance ý venire in animumiș. etf perfeveras, ; avereop ‘siii omnem, vitam tantum laboris. culpâ: tuâ, Ier s Cipias, utiip nullo MPEG tUe tibi placere s»:pOsfs Gip i ani WaN meai H) PRY ‘Nevero, PA in eam kii opinióy w Caium: matri: obfeguium non praehtitiss Quamvis iuvenilis fervor; maternae prudens tiag: fubinde ;adverfaretur,; Gaius, fummo- amos rë Corneliam; profeguebatur,” eits; çonfiliiş faepius., „utebatūr, >- eiusque; honorem vadverfus inimicos. y maximo: fervare- vindicabataii]: Cum Caius, slêgem proponere; ÇUpEret y p quaen Qcr tavium Gracchorum» adverfarium- omni- mune» ye publico privarer -maternis confiliis -ab--hog Propofito destitit, „ac palam id profesfüs fuit, Populo-id iquam: maxime, plaçebat „quippe iqui Corneliam, et'proptér patrem,‘ ẹt propter di- lios , splurimum: ;veneraretur:» Postea etiam Corneliae; iftatuam aeream; erexit populys,. quae ado posteritatem eius; laąudes\u transferret, (2), Caius: aytem, non illa prudemiâ-ufus,, guam çommendaverat perfpicacisfima mater; C3)» fra- gris inftar ; Plebis. privilegia adverfus Patricios me PREFE $r M ERI Aig eia ' ps a VES vins į ’ EEI 7] 2l P S Fragmenta c. Ne e p P $ g iptis adiuncta, i } (2) Pi út, yiia 'Grácch pige EYE ESNS neg 8) Ibid. pag. tyor D. tm) o, yindicávit; fed tandém optimorum” coñâiminum Victima : cecidiù 4 Cornelia hane calamitatem màgnanima -tulit quippe quae “virtüte“ moe- forem! vincere “didicerát. © Rêliġgbim vitam in villa fu ad Mifenum transegit, multos ‘Grae cos icphilologos dliosqüe hóspitio fuo- excipi- eñs; regos eriam“ dona illi mitfëbant, ac vi- cisim ab illi accipiebant. Loca facra, “quibus ceċidefant filii, tumulos illis dignos dicere fole- Bat, Omnibus familiaribus gratisfitma crat} quum patris "Scipionis ” vitam moresque exponeret, aút filiorum res “gestas narrarèt, “Multi pror- fis ftùpebant; quód tanta animi tranquilhirre filiorum” mentiönem facéret; eorumque fata ita tráderer; ac fi prioribus: facculis iyigúaisfent 3 non ‘faris animadverteńtés, quintam efficaciam itidoles egregia exercere vieian hia Pel “moërórei Cre ISRA : y StSic igitur Cerit: ad fititistem us- quë, a Romanis aliisgue cùlia fait; cuius -historiam hic fufins ëxpofuimús, ut- praeftai- tisfimas haec föemina accurate céögnosceretur. Prout Gracchorum feditiones’ ‘bèllis “civilibüs ‘viam aperuerunt, “ita Coinëlid; istå educåtio- “ne, quam filiis praebuit, istis' hortationibus, quibus- utrosque, incitavit, his. feditionibus an- fam dedisfe videtur.. Dein etiam fuis confiliis T E SSA aa (1) Plut, vita Gracch. p, 843. C a25) cavit, ne; Gracchorum, conamina maiorem etiam turbam in Romanà civitate excitarent. - Pares huic; Corneliae :paucisfimas foeminas Romanas inveniemus, cum , quod ad.-indolem,, tum etiam, quod ad yim, in res:politicas. Aliae ‘“tamen - fingulae fuis. laudibus. celebrantur , in» +- têr quas praetermittere hic. non posfumus — Semproniam, _ Corneliae filiam = Sci- pionis Africani minoris; uxorem. : Hauc :: me- rito laudavit Valėrius. Maximuss „nihil nosceret, - Sempronia | vero. fexus fui, imbe» cillitati non. fuccubuit, qua- alii, abuti cupie- #tJ i neque clamore plebis permota fuit, ut: L. - Apu- Jeio: morem- gereret; ; Equitium repulit, -istå+- que conftantiå fuå magnam vim in Romanae reipublicae conditionem habuic (1). Non aufim huic Semprọoniae neque Cor- i E N g T k ge- C1) Val Max, II, Caps 8. ex. 6e Ca ) nelide “iatri, cdédemo tribuere Sèipiótis Afris cani minoris’, cüis’ 'Wonhulli historici illas äc- cüfárüne C1): UVitiusúe éhÌîm hùius eid indoles d tali feelère abhorrere vidèťgr 7 "'Quantöpere Hoë ienipore foeminae tebus po- liticis fefe immiscère, virisque clarisfimis afiini=: täte”conungi ftuderènt, palam nöbis facit == Antistia, Appii Claudii uxor. IAppius y; infeia “uxore, ‘filani Claudiam Tiberio Grac: ĉho 'despondėèrát, áe doñüm ` redux“ 'uxóri ‘dei: fpönfam filiám afrabat “Hace “vero “Hiülie> briter indignabunda, ftatim in: eam fic ‘ine yéčta fuit: $ ünde tänta festinatio % ante Tibë- tio “Graĉchó ‘ian despòndisti Ç J3 Iph’ pilis confli ctipiebar; qüan maritus åliġuiä dë- communi” fili- ftátuéreť; fed Tiberii; Gracchi finiti tañto pretio habebit, jise ipfåsinconfaltå; filiam ei concèdi” páteretut. r Quamvis’ Livius (39 eadem “referat de” Sci- iiaa Äfricano minores eiusque dxóre Aemiè liaj giorumi filia hari minor ‘Tiberio “des-- pórderetdř’; Plutarcho hic maiorem fidem Biia ğüi pm ipaha aa accuratë rém indas- gavit o LCH , ehinog DEED {t Judei m9 i 6I osoiidu digi LO Appin AeL L A T (2) Plut. viżta Gracch, p. 8257 Èe : (3) Liv, Hil Le XXP. Caps 576 THA 4 É taz) :Eådem istå aetate cernimus Liciniam, Caii Gracchi uxorem , confiliis fuis: marito’ adfan: tem, ciusque` politicam agendicrationem regere ftudentem:: Îlla praevidebát; quod ipfe C> iüs cernerë `nolebat; illa -maritum - praemo» nebat, eum + ss fun obiicis} iñermem quidem pulchre, 3 ut potiùs iniuriam patiaris, “ġuam inferas; 5, fed> ad nullum Reipublicae ufum pereas. » [am deteriores partes funt victrices; iam vi 3 äc ferro iüs administratur, ° $i fřatër tuus j ad Numaāñtiam cecidisfer, eius cadaver pacto „ nobis redditum fuisfet; nunc et ego forfitan 5; flumini vel mari cuidam fupplež “ero, ut j aliquando ċorpùs čtüum detentum- appareat; 5 quid enim ltra legibus ‘aút Diis fidem: hdt 3 bes oe iph caedem 7 2 Caius vero | uxo- C1) BUUR Ñ vita Gracch, pag. 341 D, E. Cots) uxoris monita non: audivit, eius amplexibus folutüs in forum`abiit; dum Licinia humi delapfà animae ‘'defectumipateretur, ét domum fratris Crasfi vèheretur. : Neque diu post factum- est, quod- Licinia- vaticinata fuerat: Caius cecidit; ipfa ne-dotemn quidem fibi férvare potuit , ats que ab omni luctu abftinere coacta fuit Çi)e LaNa ae i Bellum Ciyile Marianum: Gracchorum- contentiones exemplum. praebue-< rant«belli intestini, quo cives:civium- fangui- nem: palam profunderent; illisque: -post aliguot annos-:graviora bella: civilia fuccesfernnte In hisce primum exftitit bellum inter: Marium et Syllami, cuius belli. tempore: variae: occurrunt foeminae, eficacia fuâ in res poltigas confpi- Euaeu oa aP i Romanis belli Apiay etj „erat Savera Mithridatem, ¿Ponti Regem ,: anno: U.C, 665; ciusque -belli - principatum: Marius; et Syll2 „~ utrique. fibi; cupiebante | Marius: auc- toritate. P.--Sulpicii , tribuni- plebis,: adiu- tus ,. Voti; compos- factus -este miSylla sve- C1) Plutarch, viżta Graċch, pag, 844. Fo tô cum. copiis fuis Romam, ingresfusa” Marium coëgit, ut fugå vitam fervare, ; Variis pericu- lis Marius ba fugå expofi tus fuit; tandem- ad fenem: quemdam -prope Minturnas_ fe contulit, qui in vicinam paludem. eum immifit, ut ab equitibus infequentibus tutus; foret. Mox. ve- ro equites. isti Marium. ex palude eduxerunt, eumque nudum, : coenogue oblitum , Mintur- narum Magistratibus. tradiderunt. İsti viri mul- tum dcliberarunt , quå ratione -Marium trac- tarent,, cuius caedem. adverfarii. itsferant;. in- terim autem. illius curam mulieri commife - Kat runt Aderat Minturnis Fannia. quaedam, foemina nobilis, quae antea impydicitiae rea, a Mario fextertio nummo: damnata erat, eam: que ob. caufam: Mario infesta. credebatur, Il- la. vero. istius ignominiae vindictam fumere no- luit; ope, quantacumgque, potuit, Marium ad- iuvit (1), Fanniae, profecto maximam partem tribuendum videtur, Minturnenfes Mario peper- cisfe; nifi. baec illi bene confulu! sfet, Ma~ rius; veroĝmillime fospes Mintùrnis non egres- fus fuisfet. — Marius igitur Fanniac viiam de- buit; . -Fannia Marium . fervando ‘omnibus istis an- G) Vail. Max. Lib VHI: Capia. esra PO- tarch, vira Marii pag. 427 433, n (C 130 ) e At dedit, quae déin a Mario in PTA Romani gesta fuerunt. Eâdem aerate viguit Méietti, quam L. Sylla uxorem itie ‘fummoque loco habuit. Haec per Syllam in rés politicas magnam vim exferuit; haet'Sylláè cónfilia faepius rexit. Cum popůlus Romanus Mariànos revocare /cuperet, Sylla ` vero id concedere nollet, Romani Me- tellam adierunt, ut fuå ` intercestione hanc revocationem impetraret C1). Metella “Syllam comitabatur , quocumque fe` conferret, etiam ad mòenia Athenarum, qùas iHe obfidione cin- gebat. Aristion Athenarum tyrannus, aliique Athenienfes, qui, ut ipfum. Syllam, uxorem quoque Mètellam ludibrio habuerant, ‘Athenis captis, €ọ graviori poeni a Sylla afligeban- tur (2). „Dein eriam Metella Syllae nuntia fuit, Marianas partės Romae victrices esfe fac- tas; Syllamquë incitavit, ut Romam rediret, ac fuos vindicaret (3). Sic foemina ista Syl- lae confi liorum particeps erat, ejusque actiones regebat, qho magnam vim in civitatem Ro- manam habuit. i Aliam foeminam peculiarem E prae- ter- (1) Plutar cehewita Syilae pe 455. (2) Ibid. pag. 460., A. C3) Ibid. pag, 466, B. Tigi y) termittere non posfumusy quae aperte ostendit , quantopere foeminae Romanae hoc tempore -clarisfimorum virorunnconfortium defideraverint, ut ipfae per illos gloriam atque auctoritatem acquireřent:: Significamus V ale riam Mesfalae filiam, Hortenfii oratoris fororem, a priore ma- rito nuper divortio: feiunttam. -Hace Syllae vicina in gladiätorum: :fpectaculo< adfidens:, e loco fuo furrexit;- dad: SyHam a- tergo -acces- -fit floccumgque “ex eius toga avullit ;--dein-in - fedem priorem: 'rediite: : Sylla - respiciens: hanc cagendi rationem magnopere: mirabatur; cui res- pondit' Valeria: 53 Cuperėm; Imperatot:t tuae » gloriae- tåntillum- particeps fieri.’ -Huius voti brevi compos:evafit aùdacisfima foa. omina: aSylla, postquamillius conditionem cog- -novit,. Valeriam -uxorem duxit. : Inter illðs ceúim., uti: Plūtarchus “nativa. adeo::rationes de- -pingit! piperg MLÁTOY OTi | ANAMAOIKig: i PHÅETI” cppæg TUVERETG TPOTOTOY 5i RAL MEDA MÉTHY rædd- ceig tandem s Shipeng aohoyiae sal- mage Të fltiorv: K ai apap eper yita, Sylla pag. PAT A "Bellum Catilinarium. > Quemadmodum foeminaé in variis: Romano- runi “bellis” civilibus. magnan: vim exferuerunt; in'iullo profecto vis ista foeminarum- adeo elucet, -atque in bello Catilinario, © Coniurationi Cartili- ~ħatide maximam partem foeminae anfam dederunt; foeminae:illius foċiacifoerents fed foeminaé'quo- :gue prohibuerunt ;' quo mius hae eoóniuratione -Respublica Romana penitus everteretur: iiPrimo doco hic notanda eritAuretia O restil Ia, quae nubere Catilinae dubitabat proptet filiums cui hae -nuptiae non placuisfentCr)e Hunc autem e medio -füstulir Catilina; eaġue“res Sallustio meritærvifa ¿fuit caufa fuisfe facinoris” maturandi: s» Name -que“'animuso impürus; ” * Çu ille aity- ,y1Diis *» hominibusque inféstus;’ neque vigiliis one- ‘ss “que -quietibus fedari“ poterat; -ita-confcientja ‘mentem excitam vdåstabat” (2). <- :Orestilla igitur Catilinam ad tale flagitium impellendo, reliquis fceleribus aptiorem illum reddidit. Aliae vero foeminae magis *apèrte, coniùratiónis’ Ca- tilinariae participes memorantur, Multae mu- lie- (1) Appian. Al- de Bell. Ciy. II pag. 428. (2) Sallustii, Belh Catil Cap. 15. ri s `W CEt: 2 leressilli fe adiungebant, y- luxuriâperditae, quae rerum. novarum ftudio, ducebantur yut d&aerë alieno non: tenerentur, vela, maritis liberarenturs. Catilina -perillas fervitia; urbana.. follisitzareis earumgue viros: fibi- adiungere ji vel e imedio`tollere-posfe credebat: Crha i’ Ut istarum foeminarum; mores COgNOsSCAmUS:» iuvatihiç adducere efgiemz; quam Sallustius- nos, bis-reliquitų Sempr oniag, inter hasi çoninra- i tasa vaide -;confpiçuae. n3: Haec mulier yugyas) » multa faepe virilis- audaciae facinora cous. »» miferaty genere atque, forma, praeterea. yisi EFiJ E s T@,-liberis fatis fortunata :»:litceris Grasgisr s» vatque- Latinis: doctas: pfallere,faltarenelegana,; „» tius, quam: necesfe,; ẹstoprobae:+ multa aliaj » quae inlrumenta :luxuriaey - Sed-ei cariora „femper omnia, “guam decus, atque: pudicitia. 5» fuits pecuniae an famae, minus parceret haud s» facile decerneres : lubido,ficaccenfa, ut faepius: s peteret: viros, quam: peteretur.: Sed eafaepe 3 antehac fidem: prodidẹrat-a,i crediuny abiu+. s raverat „caedis confcia fuerat: duxuriâ satgue, » inopi praeceps abierat. Verum. ingenium »„ cius- haud. .abfurdums sposte. -yerfus,façerç:» „x Ìocum movere, fermone uti, vel modesto, vel „ mol- Ci) Sallustii, B.M Cal. Çap.24 Àp p. A paa CETIDE „í molli; vel proćáci ; 1pförfus multae Fiberi ! » multùsgue” lëpos® inerat ” (1). Huiusnfodi foeminis adiutus ;, Caatida Roma- pae“'civitati interitum parabat, IAITETOC IL “Alia vero foeminae huius éóniúrationis faceese . fus profperos inhibuerunt. Aderat inter Carlie” nae coniufatos Q. Curius, vanitaté át gartuli- tatë infiphis, cum? Fürvix qüadämi; muùliere- nobili; ċländestinå cônfuëtüdine” iunctis Haec foemina ‘ex Cyrii våniłoquió" intellexit, qian- tum Romanae reipublicae iniminërèt pericu-: lum; idquës auctórem reticens; compluribus indicavit. < Huius’ rei fama mültos: permovit;: ut M: T- Ciceroni confulatüm mandaren, gui ad eam dignitateni ievêctús, fortiter coniuratis refisterè potit (2): Fulvia igitur, reipubli- cae‘ periculum indicando; effecit, ut Ciceroni- facultas daretur, qua cunctis viribus illūd aver- teret. Nifi Fulvid reipublicae falūti“confulere maluisfet, quam ċonitràtörum partibus fe tras- déré; incautos- Romanos Catilinarii facile fu- perasfent.” Deinde civitati etiam utilisfima fuit Fùlvia, cum coniuratorùm confilia, fibi @ Cu- rio Kato ya continuo Ciceroni nuntiaret (3)s Ca- C1) Sallust AL Cap. 28. C4) fhid. t Lo Cabe aaa h i 2) Sallust. Z 4 Cap. 23» A C 135 9) Carilinaeciduo equites fesobtulerantp suta Cice. ronem , coniurarorum propofitis 'molestisimum, e- medioi:tollerent: - Conftituerant, ip si cumar- - matis -hominibus , velut, falatandi caufå,, eddem nocte ad- Giceronem intrôirents Eulvia vero cui Curius: hocipropofitum prodideratiy cum Çiçero- - ne illudcómmunicavitj egqueeffecit „ut, Cicero - istå nocte:adverfus coniuratos fefe muniret, ac postridie Cáatilinam -in»fenatu ;palam aggredere- tur (1) Huic igitur, foeminae, Cicero, vijam debüitj totaque- civitas; Romana Per HAM a maximê calamitate; liberata Miena onniid -Nec vero Fulvia fola fuit foeminas: qpa; Çi- cêroni vim: tribusret:in Çarilinarios. < ni akari NFerentiaguoque, Ciceronisuxor, adverfus iştoseumincendit, atqueaudaciâ implevit- Teren- tiscistay. OÙÒÈi mpæekd Tie Ghd ATOApog TYY QÙT4 GAAà& Qirdrizos: Yuvhs uti Plutarchus: aits magis politiċis- mariti confiliis :fe-immisceres folebat, quam :illum- domesticae curae- participem: pa- tù Haec: foemina, unde- omnes opem: pete- re folebant: (2), maritum: regebat, et ab: e9 multum: impetrare poterat» fd etiam; oppor- POTER E Ey ai 3 S) Sallust, Z Z Cape 28. Cic. Orat. Catil. l. Cap. 4, Plutarchi vita Cic. p. 868. D. (2) Cic, Epist. ad Terent, Je Bpis. i4) (E 1286 7) rüñitdte' hviàs coiinrationis Coalinhis iea ‘Mořè Romanorum i in sedibus € Cicéhinit: y quip- pe eo’tempore Confulis , nobilisfimae foeminae pracënñte Terentia uxore, praefidibusque Vir~ piiibus’ Vestalibus, annta Bonae Deae festa ce- Jebrabantorm © ` Istis mulieribus“ facrificantibus: fplendida flamma” fefé obtulit, qúdm- Vestales tamquani faüstisfimui omen accipientes, Te- řentiam emiferant “adt monendum: iCicerónem, út “intrepida exfequéretür > quaevad Reipu- blicae falurem -fibi própofuisfet. | Cicero eds dem“ jócte',! propier Bonae Deacon ficra ac- dibus. fuis - éclebrata 3}. domum“'eviusdam ami- ci inörėsfüs ; aiina deliberaäverát qua “rati- oñe' Carilinariós’ oppritñeret y iam“ veto; nuntio ist a ‘Terentia’ acéépros, “eius™ hórtationibus: permotus fuit, ut fortiter coniuratos agerede- retur Çi); postridie in fenatu fententiam: defen- dit istös coniuratos mortezdamnandos'esfe; mox illos“ in carcere” interficiendos curavit- Post- quam Cicero 'isto diechac re occupatus fuerat, vespérâ per forum domum fe conferebat; “eoque jñinere non tantum a viris, fed maxime etiam a foeminis fummọ bonore afficieþatur, Mulie- y; ; reS a C1)Piutarch. yita Cit, p. 870 1 KIr) res , quaerantea coniurationis: Skia. perterritaes magnopere, fefe adflictaverant, ac fuperbia de=; liciisgue omisâs ,- fibi, patriaeque, difiderant (135: laudibus « fummis: Ciceronem extollebant-5anex, tectis praelucebąnt, ut eum, contemplarentuťy: . agug honorarent C2 rinon. i iat Sic igitur Terentia, Ab revera aipa, quaes, dam; non: vulgaris Vestales» Virgines. in, huiųss modi opinionem induxerit.;. fivedam antea inter: illam et Ciceronem de. huiuşsmogdi-nuntio, ferens do “convenerit şo- five, etiam ipfa eiusmodi. qpid çonfinxerit, -utiefiçaçiam in Ciceronen exfereret; maiorem: vim: Ciceroni pracbuit, ut-Catiliņnariz. os opprimeret nsabi: defii | W Reapnhlieh it : pi Aliis sa ipese Aebi p orania SN t ra ih: „confilia Ciceronis» politica, - Clodi+ us clandestino - amore, Pompeia; Caefaris, UXO: Siis coniungębatur:; illamque yifere- cupiens, p~; portunitate ; Bonae. ‘Deae facrorum; utebatur.: quae: in aedibus: J. Caefaris :iperagebanturs mus, liebri veste-indutus aedes istas: jingresfus, fuer rats fed paullo; post ab. ancillà, quadam, agnis m, atque Aureliae cur detectus fuit. Dein Vẹ= C) Salhust ol A Cad Aii ila (2) Plutarch, vite Cic. p87 Ia verð “Huius facinoris reus contendëre ftudiit, f isto tempore Romae‘ non adfaisfe,, quo Bonaë Deae festum célébretüm esfer: ` Ipfe Caefar, quamvis Pompei? repudiata. Clodium nön dan~, nabat:- Cicero vero testimonitm protulit, fey ipfo peractorum facrorum’ diej“ Clodio Rôtnaé obviùm fuisfe. Idque Cicero’ tèsratús fuisfe non videtür , propter aeqüitárem, vel proptër fimul- tém cum Clodio peculiarem, kta ut dauie füae Tereñtiae OEE pe Pere ECER AAan b'Clodius enìm', Cätilinaria coñiutatione flag- rante, Ciceroni fe adiunxerat j iHique amicùn ac defenførein fè" praéstiterat; Terentiä vero qdüae Clodium credebat fororem ‘Clodian Cio cétoni” uxorem datirum, Clódio’ infestisfii ima erat, ac Ciceronem incitabat, ut illum hoccë testimonio premeret, Ipfe Clódius deinćėps id fatebatur , ideoqùe quodammodo cùni Cicerone reconciliatus fuit (2); fed fpecie magis, quan rë verå conciliatio fsta obtinuit. Testimotiunt istud a Cicerone latum Clodium adèó in Ci- ceronem exacerbavit, ut deinceps aùctoritatë pollens gravisfimņam de istê iniuria vindictam fumferit, Ciceronemque coëgerit, utin exilium abiret, Om- C13 Plutarch. vita Cic, pag. 874» 875. (2) Ibid, pag, 876, A. ! Œ iso J ‘Omie? igitur turbae, quae propter istam Clodii a Qiéro ilienationem >in civitate Ro- Mmanorum exftiterunt, hisce Terentiae'incitamen» “üs”originei debterünt. Eadem vero Terentia fummå "ope nifa fiit, ut Ĉiċero: Ronam revo+ carétur; eis calamitates quam maxime levare - ftüuduit, idque feliciter etiam peřtegi& °Ex Cis ‘ceronis epiftólis aperte illud' intelligimus. Lit- teris multorum 'et fermone omninm ad Cice: ronem péiferebatür , incredibilem. Teèrentiae' for- titudinem esfe, illamquë', nët animi’, ‘necicorpoż ris? laboribus -defatigari’ Ct). «° Cicero ab illé omħia fortisfirhe er- “amantisfi ime fieri cernebats illam omnes'läbores excipêre; ittillà omnia esè fé videbat. Terentii Róomae magns contumeż . liâ, Ciceròĝis grati, afličièbâtur j“aë vendebat, qüae ipfa fibi pròpria habėret, ut Ciceronis caufam agere posfet (2). Terentiąditeris con- tinuo Cicerónem certiorem faciebat, ghid’ cì agendum esfét; in queminam locum fe conferrers quae Romae peragereñtur, aliaghé multa -ihi utilia mandabat (3). Ipfa ad ‘Ciceronem fe contulisfet, ut in exilio: ei ddftaret: hic véro; qui fciebat, magnam onėris partem Romae ab illa C1) Cic. Ep. ad Ter. 1. (2) Cic. Ep. ad Ter. 2, 3> 4. caet: G) kerer KEKR E. AEDA illa fùstineri, istic Terentiam -remanere ma- lebat. > Tempore -huius exilii, -ac -deinceps quoa -que, literis fuis Cicero Terentiam. continuo. optimam, fidisimam, ac fuavisfimam, fuam: vocat uxorem; faepius ei-fignificat:>illå: fibi carius. pil esfe , nec umquam- fuisfe. Tandem vero ma- nifeste“ ostendit, laudes istas: non ex conftanti animi fententiâ,»i fed obfequii caufå- 'Terentias tributas fuisfe;. vel ex- imbecillitate -quâdam oris ginem duxisfe.: Terentiam eniñr, quae rebus politicis -fe immiscere malebat; quam rei do, mesticae. asfiduam curam--habere , ; fenex repus diavit;«-anfam arripiens ẹx-aere alieno, qua ` illa ipfum oneraverat (1). -Cicero-deinde Pu- bliliam quamdam, divitiis fe commendantem, duxit; Terentia. etiam ‘ad fecundaʻac- tertia vos ta tranfiit, annymque-aetatis oagtoamum tertium explevit (2). ı In Ciceronis: histori verfantes , Ait iih bic noluimus Tulliam, praeftantisfimam Ciceronis filiam, quae. in Ciceronem, eiusque confilia polis tica fummam vim exercuit, Hanc pater pluri- mum amabat , eique petenti lubenter. fatisfacie- bat. Tullia; {cribendo. Ciceroni. confilia dabat, vel amicorum fententias cum eo communica- bat C1) Plutiwit. Ciçop, 88E. C2) Val, Max, FIH, Cap. 13i 6X. 16a ( A C4) Plut, viza Cic, pag, 882, A C 4r) bat (1); aut ipfa ad patrem fe conferebat, ut fuå praefentiâ illum bearet. Cicero ex eius virtute , humanitate et pietate fummam capiebat volupta- tem (2). Tallia primum rata fuit, pauloque post interiit; quê morte Cicero tantå tristitiâ afliciebatur , ut neqùe phi- lofoøphi, neque amici, five peaj five voce, illius dolorem fedare posfent (4) Itaque iam confideravimus, quantam efficaci- am foeminae exferuerint in res Romanorum po- liticas , tempore belli Catilinarii, ut: et in Cice- ronis fata, cuius tanta anctoritasu apud Roma- nos fuit. Progrediamur deinde ad bellam Cae- farem inter et Pompeium , -cuius fpatio foemi- nae multum- quoque: ad civitatis conditionem contulerunt, Kals E9) Ep. Cic ad ditl. X $, C2) Fp. Cic: ad Att. XI. 17. C3) Ep, Cic» ad Fam, VIII 13. (( 1142 `) S ë Bellum Caefaris et Pompeii. Magnam vim in; civitatem Rómanàm : habuit T.:Caefaris : cum Pompeio: coniunctio, Hanc autèm fola effecit Lu lia, Caefaris filia, Pom- pċio in matrimonium data. Sg «Tulia ista cpacificizerat -ingenii , Pompéiumque perquam diligebat, adea, ‘ut’ tunicam -Pompeii fanguine maculatam cernens, post: tùrbas quas- dam in foro exortas; ftatim animi deliquium pateretur Ç1): Haec igitùr ; et'apud patrem Cae- farem, ‘et apud maritum Pompeium , fuå effica- ciã utebatur, ut pacem inter illos: fervaret < < Lucanus eam hac de caufå fic alloquitur s: s Tu fola fürentem „ Indeyirum poteras atque hinc retinere parentett, >» Armatasque manus excusfo. iungere ferro, » Ut generos foceris mediaeiunsere S abinae”- (2). Dum vivebát Iulia , tranquilla erat reipubli- cae conditio’; fed vix illa morte immaturå dis- cesferat, quin fubito Caefar et Pompeius an- fam (1) Plut. vita Pompeii p. 647. " Œ) Locani Pharfal, L. y. 115-118. I C 143.) fam quamdam arripere: ftuderent, ut arma in fe invicem converterent. i Istå aetate. plures eiusmodi nuptiae. viros in republicå pollentes inter.’ fe iungebant: quod Cato maximopere reprehendit, intolerabile aięns, viros per foeminas ad imperia militaria, ad mu- nera, ad auctoritatem omnino qualemcunique fefe invicem evehere (1)... Ipfe Cato, quum Pompeius, Iulia nondum uxore ductå, illius filias utrasque, fibi aç filio Sexto. uxores peteret, ut Catonem fibi- devinciret, Pompeio morem päi noluit, etiamfi filiabus: uxorique Cato- x gloriae. et-auctoritatis ftudiofis , tales nup- tiae b ancepnaf imae viderentur: (2). Quantum hoc tempore. foeminarum, aura captaretur ab iis, qui auctoritatem fibi in civitate quaerebant, ex l. Caefaris exemplo patet. — Hiç enim. bel- lis: Gallicis occupatus,- aurum, argentum , reliquamque praedam Romam- mittebat: his donis non: tantum Magistratus complures, fed et eorum uxores fibi adiungere, fimul Pom- peii potentiam labefactare itudens. Dein. quo- que e Gallicis bellis- reduci, obfequii -gratiâ, vì- &) Plut. yita Caef.. p. 7I4. App., AlL u P. 435- (2) Pilut, vita Pompeii, pe- in C. C im ) | Virdrim "nulifumgge ingens’ numerus Cacfari obvius ivit (1). . aor toi - Post Iuliae obitwn Pompeius! uxorem düxit Cörneliam, Metelli Scipionis filiam, quam - maximo profecutus est'amore4' confiliorumgqùè participem. habuit. Háec fóemiña formå; inge: nio, moribusque magnopere praeftabat; literas ram, mufices; geomèéttiac; uter philofophiae periti fe commeńdabat C2). Bellò inter Cae» farem Pompeiumque flagrante3“ Cornelia- in Leş: bum abiit, ut illie 'púgnae evehtum exfpectas ret; rebusque feliciter a Põmpeiót ad? Dyrraə chian “gestis, ‘multi ad illam“in: Lesbum navi- garünt, ut istiustyictoriae nuntium illi fers rênt (3). "Interim vero rêrum` faciesomagnos ` pere mütáta fuit? Pompeius in fugam fe-con- veftite Cornelia, quae ‘marito victori: obviam ire cupiebat, “fügitivum fibi appropinquante cognovit. Hacce” calamitate compertâ, Corne- lia prorfus obftupüit'; exanimis humum delapfa. fuit; mox autém vires recollegit;¿ad: mare fe contulit , ut cum Pompeio re TQuum in Pompeii ‘cónfpectum venisfet, © -fatogue fa infausto infortunii caufam faren -Pom- Uh Piui oie Pompeii Pe 646. B: (2) lbid, p. 648. E. C3) lbid. pi 654: C. Ciia a aa a a peis” moguiham :fedavið; vargue aĝ fpem: egi ëitavit. Cornelia igituty 'opibùs fuis ex urbe addoctis?) Pömpeium iuvit, illumdie ndvi: (fus giéntemi comitata estj \deitide, yero z quamvis ihvita; anfam. praebuit; i uti mortem. -Ponipes, ius “obiret! 1: Hiec enim-ad: Parthos: ferocon= ferřëcupiebat, ut praefens . periculini > evitaret: opemquëádverfüs Cacfarém: peteret; fed ab is» ‚to: propofito Pheòphanes: etim avertit, indignum, cenfens, Corneliam. mulierem nobilem; ad bar- barọs deportare:> In- Aegyptum +igituf tendere - conftituit Pompeius; ado: Regem Ptolemaeum progřesfus est, qùi, confiliis: principum: :viro~: rum auditis , ċccaedem- ci parabat: : Cornelia eius exitum iamvdeplorabat, cum Pompeius èx navi füa in naviċúlam: Acgyptiacám procedens, vfalu= tem ei precářetur..: Anxia cùm, fociis- reii evens tum fpecúlabatúr , donec Pompeium ictibus vi- rorum Aegyptiorum petcusfum i cerneret; mo% autem magnoterrore confecta jancoram navis folyi curavit, ac-fugae fe mandayit Çr) «Hag iratio-« ne Cornelia Pompki neci opportunitatem,- -de- dit. Nifi Cornelia Pompeium: comitata: fuisfet p 5 : Pompeius Aegyptum non periisfet, fed ad Pare -' thos, vel ad Tubam, Numidiae Regem fe con- tulisfet, AWE, ab istis opem accepişfer, qua ka rye brd Cac- o Plutarch, Vita Pompeii bär, 638- t S K \ C o) Caefarem forte fuperasfet; alia omningc civitatis.. Romanae conditio'exftitisfet: F -i Duabus: Pompeii „uxoribus, Julig Caila que; confideratis , alias>etiam duas: foeminas ate- tendamus , quae“ in Iulium -Caefareth magam vim exercuerunt, matrem ejusiAureliam, uxo% temque Calpurniam. -© Plurima fanes egregias., quibus I. Cäefar- eluxit, praeclarae ninftitutioni debebantur, quam illi mater Autedia- procu- ráverdt°Çr). Hanc Caefar deinceps- magno ho» jore profecutus fuit eamqgüe confiliorum con- feiant habuit. | Caefare' Pontificis Maximi mu- nus åmbiente, Aurelia, de filii falute valde fol-;. licita fuit, eique-Caefar, dieiinftante , foras egres. diens dixit: ,, Omater! hodie vel Pontifi® scem Maximum; vel fagitivumh me vidébis (2 Y?a} Caefaris uxorem ,“ Pompeiam „~“ 'a-Clodio amds tañ , diligenter obfervabat Aurelia! (3) 5° istuma- qüe veste müliebri ad Pompeiam accedere cos. nantem asfiduå fuá “curâ detexit (quod fopra- iam vidimus (4). Sie per tota vitam egregia haecce matrona Caefaris commodo apii eis s confi liis 'adftitit. ? Magi X 1) Dialog. de Orat, Cap. 28. K2) Plutarch, vita Caefe pag. 710 D. " C3). Ibid, pag, giie De` (4) Pag. 137. EE TMY ) ohMaaeiii guogueë binisó fibi- vindicat Çaj pPürmria; cuius cum-Caefare: nuptiae -Pifonem 'Caefari. ädivnxerünt y huiusque vires- uxerunt: Contiliis- fuis Caefarem Calpurnia iuvåře folebat; quibus fipařtiisfet,; fupremo vitae dié ingrtem sin fenatù tot obiisfet:o Illa enim non: tantum ‘foüinio tetrifico, verumi-aliis-etiam indiciis, fibi Perfiadebat; magnum Caefari inftare peticulum; ideoque’ Caefarem hortabatur; he in fenatum fe ‘conferret: Monitis“ hisce neglectis; -Cacfar ad fenatum abiit, ibiqùe iccibüs:M::“Bruti; reli- quorumque coniuratorum - periit (1): -Non posfumus Caefaris caedem ‘attendere, aë Bru- tüm illis’ auctorem contemplari, -quin fimul foeminam pracftantisfimam cogitemus, quae. Bru + tuni aďd istim caedem řėddidict alacriorem; Porcia; Caronis:filiaş: Marčo Bruto nupta, coniurationis confcia fuit; Brutimque magno- pere excitavit; -ut propofitum audacter eyfe- quereturs Bruto Caefaris- interficiendi- confi- lium fecuii volvente; perfpicacisfimam Porciam ñon latuit; maritum > màiord quaedam: fovere propoófita- Uc igitur fortem:Brutó fe- ostende- řet, dignimque-fe praeberet; cui fecreta crede- tentür confilia; acuto’ cultro . ipfa fibi femur vülneravit$ âc Gp inde fanguinis: iacëaram n ph Çiy PERLAREH | yita Caef: pi 238. SR e Ep 7 Ceas y -pasfa ; Brutum ekfpectavit, eumque hac- rátio» ñe allocuta.- fuit: ,, Ego, Brute! quae; patre ‘Catone gaudeo; non pellicumi inftar ,i ad- lec- »- ti ntum eti menfae :confortium | tibi nupta -s füi; fed etad profperae adverfaeque: fortunae "4s fociétatern. Tuâ quidem caufa nihili est, quod-de nuptiis-querar; fed: quidnam -oblec- tamentu, aut documentum. tibi: e me pro- véñiét, fi regue rèconditum aniti- crucia- p uñ, negue- cúras fidem requirentes -tecum feram? Procul Wuübio novi, muliebrem natu- ram fecretis fervandis imbecilliorem videri; mihi vero contigit: ut: Càâtonñis fim. filia, Brutigue coniux, quibus antea: quidem: mi- 22 99 93 BET E 3> 22 > 2? 5 Vvictām cógnovi”» His‘ verbis auditis, perfpectoque vulnere, quo -Porcia dè fe ipfå! prois fumferat; -Deos “invocavit Brutus -ut fuccesfus -ipfi felices praeberent, dignmque: tali fe muliere redde- Yênt matitum. -- Porciae deiñ- ~ coniurationis „propofita djier eiusque - fortitudine -ineita- tis, Cacfari necem :paravie (1)s 7 Unâ'confeig "üxore , Brutus- pugione accinctus ad -fenatum prögredicbatur , < ut propofitum ‘exfequeretur. Qùid mirum ? fortisimam caeteroquin foemi- i nam Fra (1) Plutarchi vita Bruti pi 989: 990 Ae: nus freta, miri memet ipi ad dolorem iñ- re a a a a o nA nae ( (c 149:1) nam hoc tempore fexus infirmitati fuccubuisfe, et prae magnå fuâ de Bruto follicitudine animae deliquium pasfam fuisfe: (t): Porcia deinceps cônfiliis fuis: Brutum iüvabat; cum illo- aliisa. que perpendebat, qualem agendi-rationem: Bry- tus er Casfus post mortem. Caefaris inftitue- - ént (2). Quum dein.: Brutus, et Casfius- Italis: am relinquere: conftituishént, ut Macedoniam: Syriamque ` poterent, Porcia: ad Veliam usque eos‘ comitata: fuit, Ramam inde. reditura» -Ap+ propinquantè / reditus- tempore i: picturao quae»: dam, guae Andromaċhen-Heçtori valedicentem. referebàt, :Porciae lacrymas: faepius , expresfite: Hinc Acilius quidam, Bruti amicus , Androma-, ches ad Hectorem verba , giRiae convenientia obfervabat: - ee ES “Enrop, åràp où pol syi ER s KOl TóTýE MUTAP S. HO? xæsiyvyTog , GYE kot dahspde Fäparolthe C3); Cui: retulit. Brutus : A ‘agtameń “Porciae f non "i mandaturum , quod Hector Andromachae prae- 3 cipiebat : 'IséuT’, JAaudryv Te, nal ugirinuai xéAcUS G: a Porciam enim sapai aniden, iniale vi- iay E7 fi- C2) Bh. „ad Aie. Xv. Iana e Foia Xa e C3) Iliad PL y, 429. agan AA RoR i À C4) lbids y. 491 di 18o A rilibtis Facinðribusi dmiparem, animo o:virilirer ije patria pugnare” Ci). atA g - “Tali laude orħatani Prius Porciam. O ni Athenas “ipfe profectus faitz: :Rómam illa `re- diit: (2). Quamvis Plutarchus- ẹx quadam Bru- ti'épistólå , cui ipfe plenam fidem non:haber, de- monitráre conetür ,” Pórciam morbo periisfe. C3) ab “huius? mulieris indole aliena non videntury dùae Valerius Maxitnus (4); Dio Casfius:(5)a Appianus’ Alexandrinus (6), aliique ce Porciaę füicidio memoriae prodiderunt-o His: testibus, post caedeny Bruti“ coğñitam, Porcia- accurate a familidribus obfervabatür , ne violentas: fibismae nüs inferret: Illa vero patris maritighe exitum imitari vitaeque fiúem fibi ipfa imponere. cupi- 'ẹns, ferro deficiente, prunas PE ore haur fit,-modoque isto exfpirayit: h ; Quemadmodum, Porcia :magnam..in “Brutum . habuit eflicaciam, ita in Bruti historia , mater eius $ ervilia non exiguas egit päărtės. Servilia ista, ante alias amicas a Cacfare dilecta fiic; Ka HO Pireka yita Bruti p. 994. D k Er prn “E2 Y Trid, pë 994. D Bo Heiviod ~C) Plutarch. viza Bruti. pe 1009, Co De C4) Valer Maxe IP. Cap. Go ex gin Gi C5) Dio Casf, XLVH. pag. 238. Dae a LS (6) App. Al, I7. pag, 669 aaen nai Y qui inter varias ` donationesy :;: margaritá --qua~ satika ni HS, empta, paa omplis- dhn Parii, Aquilae; eciam: adane Ae Brati focius.(in` occidendo Caecfare- fuerat; unde me» . ritou Ciceroninter istius: temporis: öyossAuxæ. re- ferret: matrem:tyrannoctonii Pontii bopa. pos- fidere (2); Post . Caefaris necem apud : partes Caefarianas magnam ,fibipfervabat auctoritatem, adeo ut et fenatuscorfulta posfet immutare, Brutum autem conlilio precibusque regebat (3). Quum:, Hirtio „- Ciceroni „aliisque necesfe vide- JET. Brutum Çasfiumque, Italiam nondum re- linquere, Servilia apud filium effecit, ut ab lta- lia non discederent (4), Cicero deinde Åntium ad. Brutum er Casfium. fe contulit, ibique. Ser- yili, Porcijâ, Tertullå Casti -UXOTE, aliisque audientibus , deliberarunt, qualem agendi ratios nem inftituerent, Brutus et. Casfius in Afiam ë itiba atque, Siciliam tendére nolebant , in ‘quas re- giones fenatus ad frumenti cürationem eos emit- zere decreverat, — Casfius in Achaiam fe con- ferre, Bruus. Romam redire cupiebat 5. quamvis NCY Srevon trus, yira Caef Cap. gosinu ni GCE) Cicero, Epifi, „ad Att, XIF 2i C3) Zbid. XV. 10e (4) Cic "i: ad Att BA kA s a Cape ) Ciceroni ista" propofira muùltunii displicerènt, "Quuny vérö' Servilia polliceretur fe curaturant, ut'illa frumèng curatio de ifenatusconfulto tol- leretur, cujüs ignominiam non ferebant, Ci- cerońis confiliis bfsgbi conftituerunt Çi). Tan- tami” vim Servilia in’ imig t atque- fimul in A P Ra E 5 $ PAGRA i j hillin, Musinenfes,. Mortuo AEA Romam pétit Octavius five Octavianus, Caefaris ẹx fororis filia nepos, ut Caefaris haereditatem adiret, eiusque necem vindicaret. ‘Tuvenilia ista Octaviañi cónamina rexit, atque adiuvit Atia, prudentisti ma ma- trona, Octaviani mater, primum ehy Octavi 0, dein, Marcio. Philippo nupja. Corúcliam Graci chorum, atque Aureliam, a Caefaris matrem antea laudavimus , qùae ipfac filiorum’ educa- tioni praefuerunt , iståque cúrå principës fi- lios prodůxergnt; eandem vero laudem Atia fbi vindicat (2). “Octavianus, qui quadrimüs patrem amiferat, maternå inftitutione praeclare informatus T Ahigde e aetate magis pros r 0) Ciçi n ad Att, XV. 11, (2) Dialog, We 'Oraror, Cap. 28x. provëcti; € maternis: čoufliis inii utilicateri PÈPITE LAEL NI {al io, mekashb Morte ‘Tuli Ciefiris: compertâ;' (Ocaränns Römam ftatim ire cupiebat, Caefarisquèi cae» dem ‘vindicare; guod forte incautus 'pèregis+ fet, : difi Atia, vitricusque; Philippus: literis: prudentiam ei commendí âşfent Çr). Bormi vero cońfiliis © permotus , -primum decupate de Caefaris morte cognovit, a¢ Romae con ditionem ferútatus est , “antequam aliquid: coa naretur. ~ Quum deinde Romae conditionemifibi opportunam intelligeret, | plurimique Caefaris amici illi fe` ádiungerent, Romam progresfus fuit; ubi denuo mater atque vitricusconĝliis illi dadftarent, eiusque . temeritate paulum. fol- licitarentur. Matrem iam allocutus fuit Octa- vianus, ' Achillis ad Thetidem.- verbis: Ri Abina V AN ira où ah fasnhoy irapa Krevopévg. iraya (2). Atque alia addidit, quibus. ostenderet, ofi- , cium Caefareae necis vindicandae . fibi incum», bere. Tla, hisce permota, gaudio metum dex, pofuit, filium amplexa , folum: Caefare dignum. judicavit; eumque commonuit,.ut, Diis faven-, bys, decreta exfequeretur ; fimul vero pru- den= (1). Aat Al de Bell, Civ. IU pag. KF OIER AOE, oN Hom., Uiady XVIIL v. 98, 93- E EADE N x Cm dentizù ac patientiam imagis, quam apertam aus daciam ei commendavit: (1). Octavianus ma~ ternisvconfiliis obfecuturum fe pollicitus, asfi- due „illa vobfervavit ,. istâque ratione: ad tantam auctoritatem eveċtus fuite — Initio- enim: ab om- ni:vèì'abftinuit; | ipfe M. Antonium adiit, qui Caefaris bona occupaverat, eiusque-vindicem fe praebere ftudebat ; iniurias: ab Antonio;ac- ceptas ¿patietiter- tulit; « Deinde. fenfim fenfim- que auctoritatem , fibi quaefivit y: belloque Mu- tunen, < cuius- Antonius ‘adverfus: D. Brutum fueràc-auctor , fenatui fe- addixit, istiusqgue cau- fam contra Antonium defendit, ut -huncce ade vérfarium :opprimeret,; s Mog:isto: voto. potitus y coníulatum. a fenatu vi armatå, fibi- extorfit; cum‘ Antonio Lepidoque: foedus iniit ad- Cae- faris inimicos‘ exftirpandos , argue, cum. iis; Tri- umviratum conftituit, qua atrocisfima quaeque in civitate Romana peracta fuerunt. Non ọm- nia vero triumvirorum propofi ta fuccesfùs habu- erunt prosperos; 'foeminde maxime ẹos inhibue- rünt. Triumviri omnes Caefaris adverfarios pro- feribébant ; fed plurimae fuerunt uxores, foro- res, aliaeque mulieres, guae maritoruin, fratrum, aliorumque vitam. fervardnt ad laciiora Roma- pre T. Ony R Beee C1) App AL de Bell, Ciy, III. pag. 535 5 534 C ass J norum tempora , quibus-iidem ad màgistràtusure banos pervenerunt, exercitibusque praepofitii vic- torias reportarunt (1), Acilium, omni mundo fiò muliebrimilitibus prolato, borum. militum`ope fervavit uxor fidisfima (2). Apuleius , “quia uxor :comitabatur, fugae fuspicionem“ evitavit. - Reginus ab uxore occultus fuit; donec’ tempus fugae opportunum: adesfer. © Coponii uxor, haè- tenus pudica, proftratå apud: Antonium pudici- qtiâ, vitam marito fervare conftituit (3). Thuria maritum fuum Q; Lucretium j: guideinde adicon- fülatum ‘evectus fuit ,u inter cameragmet tectum cubiculi, und ceonfciâcancilli, abdidit, eumque hac ratione, ipfa periculum fibiznon verita, tu- tum praefticit (4). Plura huiusmodi foeminarum .memọrantur exempla „ quae 'çuråofuã er 'audaciĝ profcriptos : :fervarunt pomagnamque vim-in civis otatis Romanae conditionem habuerunt. cor ai wAliâ etiam opportunitate, foeminae : Trìiums -virorum :conamiñibus: fortiter fe: oppofuerunt, :Quümprofcriptorum praedia vilius venderentuť., equam- Triumvirorúm: cupiditas vexfpectaverat. , ¿novam yiam ingredi illi=conftituerunt , ut num- G) 1, Àl, T. pag. 598.. -ay Ibid. pag. wre : C3) Did. iy. Sap Grol ORN noR epis E pae Val Max. PI Cap. ga ex. 2a Casé) mos fibi ċolligêrent, -bellumque gerere posfent, Mulieres: mille~et quadringentas ditiores de» dfignatunt; :qüas cogere Gudebant y ut bona fua profiterentur -ac fingulac! tantum ad belli appa- ratum, tribūerent , quantum Triumviris placuis- fet: Mulieres illae. hancce iniuriam aegerrime ferentesy viti alicūius patrocinium: frustra quat- fivérunt ;: Triamyitoruni cognatas: adierunty fed 4 Fulvia Antorii uxore repulfae: fuerúnt.: Ipfae iġitur fuam caufam agere conftituerunt; Horten- fiam; celeberrimi Oråtoris Hoftenfii filiam, fibi ducem praepofucrunt; in. forum usque ad Tri- umvirorum tribunal fè contülerunt; ibique- hūnce in modum: ı intrepide: Pimapisn allocuta fiir Hortentias oeni f i ra Lia » Quod nos aleate dits: vestrae egentes, siad cognatas vestras confugimųs ; quod vero - » non decebat'a' Fulviacpasfäe; ab ea- coactae -5 fuimus:utiunå forum: peteremuss” Vos nobis. 3; iam ademistis parentes y filios , maritos, fra- „autres, crimen'illis imponentes; quod laeti fiùs p ab iis: fioetiam opes nobis- auferatis; ad ea “> ginos adigetis „ quae nee gêhus-nostrum decent, 2g mec mores, -nec fexum muliebrem; fi quidem » 2 nobis, prout ẹ -viris ʻiniurjam 'vOŞ“ pasfos „ dicatis, nos etiam ut illos proferibitę : quod „ f mulieres neminem vèstrum hostem. iudica- » Verimus, neque cuiusquam acdes diruerimús, n aut i 157) aut> exercitum corruperimus ; aut: aligtien coëgerimus y> ut magistiarùm honoremve» al- ` teri concederet; cur poenarum participes: fu- mus, quae ab iniuria alienae fuimus?.iCur tributis gravamur } quaecnec de: magistratibus, nec de dignitatibus, nec de přaefecturiscon- y teħdimùs , nec de republicà adminiftiandà pde quà vos tantopere puguatisi An; quia bel- Jluminftare> dicitis ? dt guañido defuerunts Bel- >, la? sev quañdo '&ibutal la cmulieribus petita y fünt, quac inter homines ipfarum naturâ. db comnibus’ foune immunes ?:'1 Matres nostrae’ ‘aliè ‘quando fupra'istam naturan tributa`tulerünt3 uquum totmin imperiumi ipfaque urbsiperi» 'culó verfaretúr, Poenis” prementibus : -tunic etiam ültro contulerunt tributa, idque nom ex agris, aut villis, aut pecunia dotali, aut ac- “dibus, fiùe quibus ingeñue non vivendum est; fed ex folo: mundo. muliebri, negue ad cer» tüm cenfum, neque propofitis indici praes miis, neque ob vim ac necesfitatem 3i fed quantum ipfis placuerit. Quid autem nune imperio. vel patriae timetis? :Oriatur ; cui Gallis- Parthisve bellum; matribus ad. patriae falutem non deteriores erimus: ad bella vero civilia, neque tributa dabimus, neque pem vobis feremus inter vosmet dimičäntibus. Neque enim Cacfari Pompeiove tributa tu- 2 li- Cot ) 53 limits $: neque Mariusy neque Cinna eoo tios a coëgitg nedue:Sylla patriae oppresfor. = Vos y aurem Se andae, conftimere:- porti ay Ak Tiun siiperi da SEND i »uDolehdum piafotós Hartan or gilani: non nifi Graece nobis-ápud Appianur: exftate > eams que non integram ad nos pervenisfe.. - Quâlicum= que vero ratione-nobis innotuerit; fatis inde: in- telligimùs, guàntå fortitudine, > quańtâque fas cündi4 ; Hortentia illa Triumvirisoexsexpofue-» rit; -guae viri ilis palam facere: non paudebant. Qnis: miretut, - Triumviros: molestisime -Hors tenfiae verba tulisfe; ac iusfisfe;out mulieres a tiibunali : fubmoveteńtur ? Adftantis- multitudinis chmor Triumvirorum - apparitores: cohibuit, quaro: minusi iHudi w mandatum: exfeguerenturs . Triumviri coäcti fuerùnty: ut cin erastinum diem tem differrent y ac dein mille et:quadringentarum mulierum oco ; iquadringentis:tantùm :ditisfimis praefcripferunt; uttributum ipfis:iconferrent Çi J naSic foeminae ,:dum viti triumvirisımorem ges terent; eosque adularentur, illis -refistere audes. bant ; villórûm ‘conamina 'avertebant ;u ac mags nam arina agii im Tes pikea j ITA K Kýr A I IV. pag. pe pax oi DIBER d. Näki M osdlihh Ci gareg moig Bellum, Perufinuns Varias conf deravimus foeminas Romanis, quae per filios, maritos., aliosque multa eflicerent, quae, civitatis Romanae conditionem, five im- mutárent , five confirmarent: iam, vero ad Tea minani accedimus, qua, per, fe ipfa plari peregit.. Accedimus ad Fulvia, M. Antonii u uxorem, Haec mulier, ut ait Plutarchus, non lanifis cium_ vel , domestica negotia, curabat, neque virum. privatum regere, cupiebat: unice ftudebat Žoxovrog ĞOXEs æl SpxryyoŭyrTog spatny si C DA Primum Clodio „ quem Milo. trucidavit dein Curioni, qui.cum legionibus a Iuba in Africa delerus fuit, «+ tandem M. Antonio nupfit; vas riis iam. ante opportunitatibus, rebus politicis fe immiscuerat , genioque füo indulferat, ge profcriptionis tempore, quam modo memoravyis mus, atrocisfime. faevierat. ‘Ciceronis caput ad ipfam: allatum, omni, contumeliâ affecit, uč mortuum etiam puniret,. qui; et Clodio, et An- tonio inimicisfimus fuerat- Cady Rufus quida Fule = C1) Plut. vita Antonii pag. 920. C) Dio Cà s f XCPIIL pag: 3 Cei Fulviae pridem aedes fuas, ei opportunas, veñs dere noluerat; tunc vero} quamvis illas ei con- cesfisfet , profcriptus fuit. Huius caput ad An- tonium ac deih “ad Fulvidin adductum fuit, quod illa ante istaş aedes exponi iusfir, ut cui- rge inöoresceret, quam ob caùfam Rufus in- ter přofcriptos tefatus fuisfët (1J. Pari ratione multós morte affecit Fulvii, Antonio num- quam cegnitos. Maxime vero confpicua facta - fùit bello Perüfino, cuius ipfam auctorem cér- nimus. Postquam Antonius atque Octaviaùūs ad Philippos Brutum Casfiümġüe devicerant, fuam aùctoritarem firmaverané, aíquè impefiuni . inter fe dividerânt, “Atitontus in Orientem fé contulit, ibique amöribüs Cleópattaė corrup-. tus, inertem. et Tascivàam vivendi rationem in- ftitúit: ‘Cum illa Alexandriae turpiter- tempus trivits _ Interea L.‘ Antonius, Tridmviti frater; et P. Servilius Varia Ifaúricús Romáe confu- Tari munere fungebantur, fèëd re verå Fulviä Romanam civitatem tegebat. Illa enim, cuiùs filia Clodia Öcrtaviano ` in matrimonium ` datá fuerat, tamguan Octaviani focrus, atqùe Antonii úxór, Lepido ob ignaviam nihili habito, fum- må auctoritate pollebat. Neque populus, ne- que Senats ‘áliqtid” ftatucbar, nili Fulviå pro- ban- ; a) App. A pX. Ao éob. € i j o bante: Quam L: Antonius triuniphutn agere: cuse .pêret deiquibusdam Alpumsincolis devictis,’ as- fequi illud:votum non potnit; quamdiu Fulvia ei refisteret; Fulviam' vero dépreeatus ; istiqgues - annuente, triumphum impetravit. Sièfpecie-qui-. r dem Antonius: de :victoriâ; quam- prae fe fer- retz: triumphum egit, fed reiwerà Fulvia ho-> nore Afficiébatur e&t triumphabat; praeftat: enimiT triumphandi facultatem: alicui gorcedere ; quam istå facultate ab alio piiijitie are ages; reCi ii b j 3 Dum Paia AAA tantan AH aucto= ritatem; Romam rediit Octavianus, quem. pri> mum`fibi devincire conata» fuitz -deinde :bello,; opprimere ftudkit, ut iniuriam; ab Octaviano acceptam; vindicaret; ac fimul Marcum Anto: nium“ Romam revocaret; eumque a Cleopa-. erae amoribuüs averteretso -Ocrayianus agrorum: divifi onem :infticuere niai iintor -fuos aci Marcis Antonii >milités j- quemadmodum.: anțeaj eum istoc pactus- fueran ¿ili Fulvia contra con- tendebata: fibi: Lucioquê'agros Marci. militibus: esfe dividendosi; iståqueliratione eontroveriam: cum Octaviano ordiebatur: Quum vero ỌQcta- - vianus agrorum dominos, quos militibus cons cedere Staruerata ,plurimmn'eyacerbasferg Ful- HS any Wii Cia (C1) Dio Cst. YLKUL pag, 24%. i C e Y vider Lucius hisce: fe'cadiunxcruntsO© horam caufam adverfus Octavianúin | fuseeperunth imi- Jiibus intérim” osteidetitesg agrorum: divifone non öpus 'esfepifel hostium bora optimeillis cohnceditposfë; -Hisce Fúlvine Luciique:cona~ minibus Octavianus in angustias adeocadductus fuit, ut pacem cum hillis. compondre” ftuderet IHi vero laero fuccesfe freti, Octavianum non: audiverunt, fed obellumi adverfus cèum intruxe= runt (1). Fulvia ‘Praeneste occupavit; fe- natores et equites fibi adiunxit, cùm jistis. con- filia inivit, edicta" propofuit, ‘gladio: fe raccin- xit, militibus infignia dedit, concionem faepius: iter istos habuit; viriliter omnid /perêgit (2): ` Sed belli eventus Fulviam: fefellit} -post -va- rids “contentiones et 'exenrfones | Cquasthic ex- poñéře longoni foret): Ocravianus Eucitm Pe- rifio continuity post gravem- obfidionemy ur- bem fame Confliċtam cepit, Lücium: devicit; Fúlviani' coëgit; ur fugå fibi liberisque 'confule- ret. Ad maritum fe illa contulit eiquecAthenis obviam venit (3)^*: Marcus Antoniusi: duteny Fulviam tanquanr belli Perufini auctorem ini- (D Dio igis iiimÑ page ar, zsh: (e) Ibid, pag. 2 G) App. Ak 7. Pig. ATE eřepabat; illaingue déindezs Sicyotesàdgřótañs temi, nowcurabat::Ambitiofistima mulieraegef: řimë istasogquerelas tüliny prieomoerore^ipfa fibi moriem vaċcivisfé ereditar. Çi): Had l-mortë caufa fublata fuitş egua belo: Brundufinos iner Oċtavianum: âtgüei MarĉumAntodiuii, cori pi- hemidëderát, acvbrevi sposi pacem ihi” inter: fë çompofirdtunt ajg ong oto gno Poundin Sic- Fülviamoconemplatin fumus y! dwaen tin- tasotürbas im civitate: Romana excitiwerat ĝuag belio erufini ipfw nexttiterit aucto; mistoqie bellum Bründáfinum. pepereiii: >Nunernvero ad alias foeminas oprogregdinidr >- duari “eficacig in res Romanotünm politicis bella nön vexci> tavit; >ofed pacem -åtqueocončofdiami peperit: ĊConfiäerandae nobisirestanit Tulia, Marci Anto- hiii maàtërj -èt Octavia viri; tekati arot; Oca taviani- Törö RET NSi CEF ETN idigi tiguocen oFuliapipractantistima: vlier JPAtinid Cre tico nupta fuerat, qui nimiå liberalitarecfacile abreptus g acerrime. abiarxote cobfervibaiiri] ne rem fariliiremi corramperér. “Quni 'aliquiridò feyphum aigenteuniahico esëhii cliicolum de- disfetcAtitonitis j“ oftatit Folia aedes pertastia- tit, omnes de isto fcypho inguifi yit, donec ie: KAA ; w Ayi atie tala r Die li) App. Ai. P ik pA G3 Piutareh, yiraddhA ipag. 90j;o Ab ille ôpäv: yarerælsousay rhy yuyalza's : rem cone fiteretur; uxorisque confenfum precareturi Post huius- ‘Antonii obitum, Fuliam: uxorem daxit Cornelius Lentulus, :quemoCicero vinter Catili> mae 'conitratos:dëpréhehfammorte damnaviv tr). Filium MeAntonium funiñâ curå educavit ifa» lia, ac per toram, vitam magnam vim 'inhihum exferuit.. Tempore profcripiionis La Antonium, triumviri; avunculum y cuius necem Octavidnus postulaverats - aedibus: fùis-fervavits: Centurio» nesseam diu- revẹritiofúüerant, tandem véro ‘eius aedes intrar conftituerunt,: ut Lucceium cindë proráherent:; Isto propofito :cognitogoTùlia in forum fe-contulit ; Triumvirorum tribuñak adiit , ipfa; fe indiċavit, oquaeLucceium treceperat, guae. poeñam, candem meruerats -Antonigs ilə lam reprehendit, quae optimam fororem: ma-s gis quam probam matrem fe praeftitisfet3- at- taen i: morèm illi- Sap ananpi iferva- b T LD N Ne ti SAT a H so Bello Deaiiko jiran iilis Boni Te- Jiguit, ad Sextum -Pompeium in Siciliam con- fugit, qui amicisíme -ilam excepit, eamque Amig ut: Slinm M; Antonium cüm. sih con- Pa TRTE LTI £ WAEN: cCP M Pilut. vita Ant. h 916. A. B. C2) App. Al. Io pag. 611. jaa 0. Dio. Gaag KEIT. tale LEN p K We: ) ciliàret (1):. Sed maior: Juliae fuit eficacia in Qçrtaviqno: cum filio- M. Antonio coniyngendo. Post Fulyiae obitum optima oriebatur oppor- tunitas,:gua' Octavianus cum Antonio pacem de= nuo. composeret, ` -Utrique confoederationem cupiebant, ipfi vero ad. illam primum accedere vercbantur, Çocceius igitur, utriusgue amicus ad; lulja: fe- convertit x quius: iinterceshone ad - çonçordiam reduci, posfe A videbantur.: Neque ~ fpem Çoaccçii fefellit, evẹntus,/. Julia, „precibus confiliisque, fuis ab Antonio. impona ut ami- citiam, cum: Octaviano jungeret Q1} 3 Loo Hanc. amicitiam.: diy, çgufadivit.; Derri Oçtayiani, foror , isto tempore; M. Antonio. in ` matrimonium. data.: Quum pos, Antonii; de Parthis victoriam, inter fratrem atque; maritum fimultas quaedam . exorta. esfet, „ Çcuius, cayfam veteres non accurate. tradiderunt) Octayia prohi- buit,:quo minus ista, in, bellum tranfirete, An- tonius. trecentarum navium. çlasfe in- Italiam teten- derato ac Tarentum appulerat. Inde Ọctavia , quae maritum e Graeciá jâ çomitata fuerđt, ad,Oç- tavianum, fẹ. contulit, in itinere çi ọccurrit, ab illo impetravit, ut pacem, cum Antonio fervaret, , Fratrem orabat, ne Gneretipfam ex muliere ome Hi- wt f e %4 $ n CAPP Ak Aimara a A ERA (C we Y jum apa y miferritany fieri 3, Núho 5 enii? tie, 9 omnes- homines me adfpiciunt 3 oro E peraroran Htiiso uxorem, “iius s» fororem. © Quodhi” dereriora confilia praêvalu- 3 erinti ni cef béllhim ‘exftitetit , utri iet ti F ig af clades obtinga, B Fncériimh esty z Véro fors ütrimqüe mifer eres, -uii ds OGRO précibus on restitit Ocfiviamis’; iih catis’ Tarcjium ‘ad “Aftöniurmh aecesfit, prang caufis ‘pfiof ab Antoñiö 'cdhvivio ëxcepnis fuit, Deinde påctuny inieruneyi ût Antonio dui 3 egi? ones ad Parthiċuni Belli Hp! Očüyiine coñe? dêreñtur; ilgi anem haves” rostřjtas Ceni ab jlloaëe fperet. Odiya infüper: ab Antonio yid gimi ‘tiyoparones OcüVianoobtinäi Eina fatre mile Hilitès marito pacia fiit CE). oE winie Taic axoté indignum prorfus W prálntitit’ AñieHiüsi Post isih Sabhi Ocata cònventonéii Anto niis Ocevi libérosdućtuos illi cohmendavit; ipfe in “Afiam fe conii ic" deio Ceopitrae amöribhs detentus” Ociitian" 'Heglexir. j Qun ad 'måritüm pabigare” AARE Ociivii S at- qüe Athenas SERE Tireris ëi ‘mandavit Anto: nits, t alie Prastolatttdr. “Arulérá dt dorem Anitonio estes permutras' militarés, plufima Juz jmen- o Plut. vita Ants Pe 931. 932e e > i App Al 7. pagi 17I a E E E \ K y > : menta, pecüniäm, dona dras akifejádtė tribu- enda iiilires praeterea bisiiitle dilëčtosy idque Nigri ciitisdämn ope"! Antonio fiéniféavig Hi hS compeftiss Miaxiiö pere iverébátur Cleð- -paira , ne AfArohiús Octiviae fese tradèret, ip- faimque‘ 'deferérer 'Omñi' opennifa! foit ut ab uxore ilun dvërteret ; s'idaue tanto" ifuccesfü pèr- fecit, Put Oetäviä" coaren rhs) inipaticis Athe» ‘Näs rèliguërit;? dë Riam erédierit, PERDE “Domüh reverfr;" Očtaviandii facillime" pet- moveré poiritfet, ae iniri forori illata Vii- "dicarer; et ariha ddveèrfis Antonium Tisciperer. ‘Octavia PPer windictim Hon fpirávivj o fritrem “oravit, t Febus Huis nions mavereti nime de caufE Aniu belló pëtcre conltituisfét. Antonii aedes; prout antea inhábitavit , eitsĝie liberos ex Folvif atat pràcèlare edircavit» Ai- cis Antonii", honorésant fiunëia fibi cupientibus, ab Oċräviano impetravit guae! postilasfënt ÏS- tA fätione effecit,” ut ipfam -honore atque i amóře omnes proleguerentur ; at Y maxime “Anfónim cóniemNereni; -qui elenip foeminam Cloopitrae Pöstpoheret” YIN MWe vera maöis ngisque ‘Cleopatrae 'fäübiectüs fuit, ac tandem cprégiarm Octividm repudiavit, qik bat apriga aame, 1 pel AA O C1) Piwk ria ilate pigi pyn AT O) 7 € 68) „belli intestini -caufam ipfam, fieri pinvitam (} «Dirupto enim, vinculo, quod Octavia inter. má rium ẹt fratrem fervayerat,: Oçtayianus Anto- nium atque Clepopairam. bellos petiit, tandem ad Acüum. eos. devicit, bellis: çivilibus finem «Jmpofuit, Imperatoriam dignitatem. adeptus ests folus Romanam civitatem. gubernavite. i; ss -fi ‘Itaque: iam ad; finem- perduximus, quae. de psani Romanis, -bellorum civilium : tempo- -ribus disquirere çupicramus., Bella civilia ma- xime. infignia. notavimus, ac tempora. proxime „cum istis çọnjuncta percurrimus, ut, foeminas idepingeremus, : quae his temporibus -iñ -res ‘Romanorum -politicas vimiet efficaciam babue- Tünt i Post talem. disquintionem. cuique, facile ‘spaiebit , focminasapud Romanos, in rebus eorum politicis, isto fpatio maximas. egigfe partes, -i _- Foeminą prmam: bellis ¿civilibus anfam-dedit. Foemina -Marium sfervayit, -~ gui tantas. deinde «turbas in civitate Romana- excitavit, Foeming Syllae~confiiia -rexit . Fog wipae Çatilinariam coniurationem- pepererunt., : dein; detexerunt, tandem everterunt,-; Eoemina; Pompeium cum ¿Caefare, coniunxit.. Foemina-necando, Pompeio anfam- dedit... Foemina. Bruçi. cgnamina mutā- vite Foemina Octavianum inftruxit. Sed (1) Plut, vita Anta pag. dyn Ge Deita C> % C 169 J “Sed quid omnia ista repetam, quaè-exifue perioribus innotuerunt? Nulla fere magna facis nora nullae fere rerum çonverfiones. isto fpa« tio nobis ` occurrunt, quorum foeminae magis minusve participes non, tuerunt. Si foeminae apud Romanos rebus politicis fe non immiscuis« fent; fi-euris-domesticis unice-intentae reliqua omnia vipis penitus reliquisfent, alia prorfus: ci- vitatis Romanae facies fuisfet; aliam Pry Romanorum cognavisfemus:, historiam, ıı Húc -usque ad -istas foeminas Romanas. shine ea quae: belloram--civilium temporir -bus viguerunt;-iam vero ad alias:ducimur, quat rum permultae ,, fummam quoguė -in res Roma- ‘norum: politicas: efficaciam iexferuerunt. -Resy -tap enim; -uti nostrae- disquifitioni, fọeminarym Romanarum: çharaçterismum :adiiçiamus, Jii PARS F * . A A SNY NPr Ar B hA., f, A E A A A: > t Papae n TR E i Í y» el SRI PUEMI arg iui IONS Grr 2i Spa roO A Tro ios etii cpIOA i FOEMINARUM ROMANARUM apukrT O e AOGE a E OALA E | CHARACTERISMUS, "i Aeri iD w boia € a ? TET AmE WHIRI d D a id R is r- - -3 m~ - Se. ~ g ee ROON Ataoi iiaii tibus, dificil vidéatür foéminirun Römanarum Characterismum” acctrite conficere. -Variis enim ‘Römanóruim aetátibus“ varias admodünr apud eds ' fer pracstiterint foeminie:” Quantöpire', 'egémpli cahi, distántinter fe Litere vidée Mesfolina! Cröttis eiPoppoea Sabiaa! Ve rtria Co- riolani er Agrippina Neronis mareit? Quantin intereat inter prima Romanorum tempora, quibus portentum crederetur, fi foemina caufam fuam in foro ipfa egisfet (1), ev Hortenfiae aetatem ! Quantopere inter fe diffẹrunt priora Romanorum faecula, quibus „ad Tarquinium usque Superbum, nullae mulierum rigae innotuerunt, nii Thaleae. cuiusdam, Pinario nuptae cum Gegania focru litigantis (2), et a Catilinarii fpatium! Quan- e C1) Plut, yita Numae p. 76, G} bits Ewy N discrepätit ini Rimandiini mules YESI quibus vini 'üfus interdicebatrur CEP qüi bus; ad anyum U T. 330 rdivörtid ignota fue- Tut (EDE i a foeminis istis’, “ih qüaäs” lüvenalis ddeo invectus fiit tegy Veruntamen; licet ci- fiih indres Variis teimporibus" qdmhodim varii fue- ni, nonnulla” Jn jis'ömnibus imignis ipparent, quae Romanii Faéminarum idolem conltita-= une. Neque diio” iid’ istam” indolem 'coghos- Cendam,” nëcesfé erit, ùt qàshibet: fóeminäs dttendamusi, aiie Tide a Romiti sqi: d Tüsti- "niani temporg “exftiterunt , Hobisqhe innotüe- Funt: Prout iñ genere idoles Ronaha ex iis facculis’ malimè Cögnoscitürguibus ad vigo- Fém fuum pervdnerůnt Ronahi ;* itaet fóemina, yom Romanirùm ingenium “ex isto fpario' opit me intelligitur, adi: eda maruinost bat pi "Nos igitur ag e arim 'eharacterRnun confici- endum plurima: dddacemus exempli fočminarúmt Ek istis emporibAs, qüibus Hixiine’ vikuetune Romani, paucistifi vero. ex Redüm ecilis, Vel èx Irnperitóroii” aetate. "FPobiinae- RGN- mie iyya Tore ad Ver ih “fõemitie Ajy re s, mi TTIR TED S $ ma- SEY A yong Ki à akit ko $ EEA PAT AAEN ; G) Plut. vita Numáe p. 76. g VaL M.I Cap. Lexy, qui iiie a sradii ke Puvenak S RARS, EAA FA igy 4 173 ) S maturitatem.: Prôuti genus humanum fenfim ~feniimque; ad-perfectionem tendit, fuogue proz -gresfu, cuiusliberiihominis progresfam, ad . matte iitatem | (refert; fie etjam foeminae, apud varias „genres; varias. cuiuslibet foeminae. aetates ẹxhi- bents. Gens Romana ad. maturitatem istam -ma Jores. fecerat-progrésfus, quam yarii Orientis at- que Graeciae! populi, ; -Sed mulya adhuc, in illa defiderabantur,: quibus Germanicae: geytes adeo, prachitg&runt,. In foeminis- Romanis in ge- nere ea nondum- cernebatur -humanitas ; non- -dum aderat» fenfus ille, nobilior „ aibs foçmi- nae, verę--Germanicae : excellunt. - Vigebat. in. -foeminis Romanis fumma fortitudo; fed in au- „daciam. fubinde: -illa ẹt. ferociam- vertebatur. -Flagrabant in, cọrum animis -honoris gloriger gue fludia; fed coniuncta haec fere erant:cum „pari ambitione etdomiņnandi. SPRI Singula ¿exemplis quibusdam illustreninş..;: Wr Wy Primum, fortitudinis doçumentum urágben mulieres istae, Sabinae, omnium. Romanirum “matres. J Bellicum ftrepitum non timentes: iu medias acies-proruunt;; ab rE E. forg 4 . tes f F i La fex fyir ò% d i į ? EE% Ajai MRF f DEA E rE ip tip atebai aginmonidin mo SY Cic Ep ad Terent? y C3) App. AlL Wopaeg. Gigi ire sni TCs) Va h Malhkelapyi enea y aani E Ca Co 9) ifl Eadem:vero: foeminarum. Romanartm: AN ido in ferociam, atrocitatrem et, crudelitatem faepenumero vertebatur.: -i Abhorremus: „Tul liam > Servii Fullii filiam ,:quae ‘fororem; ma- tjti fratrem, tandem; patem inecandos: Corayita ut ipfa- fibi Tarquinioque Superbo regiam : ac- quirereto auctoritatem; guae. per, patris: Conpus carpentum agere iuslit, ut Bn atroci indul- gerer GED igui ii . i Tr Stupemuüs ad. Livii testimonitm:s (qnod ipfe falfum volebat). eiusdem janni: fpatio centum. er i quinquåginta: matronas veneficas: Romae cdepres henfas: fuiste: (2): - , Terremut sdetectis istis ‘Bac chanalibus , quibus discrimen omne: pudoris cx+ tinguebattrş: quibus; falđ stess. falfa figna ac tætimoniä , -venena intestinaegue: caedes: pata» bantur y cquibusi illi necabantur,; qui fcelerum participes ; esles ñollent5-quibus Duronia Ae» butium: filium, corrumperenftudebat 4; magis:au+s tem eoterremut s: quod foeminae -hiscei-festis maximas egerint- pattes- (3) l »Horrorem nobis iniicit: aoia ‘Quinto “Okei fratri nupta, diristimo fupplicio-Phis lologum aficiensi;, qui. ocenltum Çiceronem pers gr ete- (1) Liv. Z Cap. 46548 iD aii GC Liye HIU Cape IIAN aa n Liv, XIXI, Ceh, 8- in C s.) cüsToribtrs indicavērát C r); nec“minus Fulvia; åtfocisfima illa, mortuo Cicerðni” jape evel- Hs} quod fupra åttiginius: j £Odiő incéndiimui in Salasli iig) Säpiimiidue x uxo aläs gaam Kas ob eändem atrócitatèm dima namus, sia ATAG memorare nercesfe non erit; ; i i, Ea S T, Te , 5 HI. Ad alia enim přoredimitz: par foes minarum: Romànárùm indólem miâgis’ êxornant. Foeminaie Romanaë fumma gloriae cùwpiditate; maximo honoris- ftuüdió ` confpicuae :fuerunts Qoid magis eo adegit Lii cretiamjeur vio? lentas fibì manus inferret, qüami fumma hono» tis cûüpido?- Amisfa pudicitiã, o mulieri > nihit falvii esfe- ftaruébati; ideoque vitäe -finem ‘fibi ipfa impofuit (3) Summus’ ad ‘gloriam ‘ardor elucet in’ foròribùs” ùtrisgue Fabiis; +- quarunt natu minor ‘aegerrime tulit fororem maximo haberi- honore‘; propter? mañiinin patricium; eumque milium Tfibunum 5; ipfäim°vero, quips pe viro- plebeio nuptam,” huius hoñoris ex- pertem`csfe: Parri dolorëm fighificavit y isto? ge modo perfecit, ut propediemi Plebeii istos Ea M mas P Plut. yit. Cica 888: nA II Ci (2) App. Al Lib. W: pag: 6 Gn, n C8) Livs de Camisi An A a E Ixi a). ERN ERETT E NA Č izz.) a niásistiatüs capésfereit y quos anted Pátricii. fibi: vindicavérant C1). Eandem- dandis” Aviditatenb ópüiè demoñktrát certamen: in-ifacello Púdici- tiie pattiċhe, cuius Virginia? auctor:jfuids Virginiáii äb` isto ¿facèllo arcuerante matronae) påtriçidd y gúod e Patribusienupfisfet.: + Ilasyez, rö Pudiciae plebeiae: arm facravitjimulieresz dü” plebëčias' hórtarw est put- fanctiorescetiam, ét castiórės “istam colerent ; iardue ‘hoc niodo, praelfantisfimàm aemulationem inter ordinis i u- iusque- foètninas inftituit G2 Js’ NETO Varias ` foeminas eodem: ftimutlo< ductas ånteg: conteriplati fuimus Cor mweliam;: Graccho, runi matrem guae per filios maximas fibiilau-, dés quäétebary AttistiamyoClaudič uxorem x. ġúde Tiberii Gracchi affihitatemiovehemėnteroeu+, piebais Valerià m; quae: Syllae matrimonium fummo) ffúdio petebat; Catonis. filias atque. fo+, röfřes “quae TJAP ji Magni- Aoma oeigi ýgefa- áron (gyi İD ORIG EFES CIV. Istud>vero jinis Aelian ¿eoniunctom: ferënfibi; habebat magnar dominandi cupidiném ,. fummum ad auctoritatem ¿ ardorem.: Mxille:Por-, eius ‘Cato: optime- foemiiasvfui teńporisi noves, raty (1) Liv. 4i Cap. 34e , . VA E Eei G: ; s (2) Liv., X> Cap. 23. (9: E reohaet Catonis Pini p PAn iT KE) M C.D ràth tarmgquim-hononisravidisfimas-»-ac- dominans: di cupidisfimasş:optimes principia, tenebat, qui- būsi nitebaďür-Mmagùa: illa: feditio:;de- lege Ọppiå abrogandã::< Muliėres i veram illius- caufam ita; exponentes :inducit: , Uriauro et purpurå ful- s geañis zut- carpentis; festis profestisgue dic- s» buso velút triumphantes de lege victåi et » abrogatâ, eè captis, et ereptis fuffragiis vess, „5 ttis, pert urbem ;vectemur x ne iullus-: modus, s; fumptibus = nec :luxutide fits”: (a1).- -- Viros: Romanos hunc in modum increpat:. ss Si in sj fu quisquechostrim:mattefamilias, Quirites! „iúùs et maiestatem :vitò retinere inftituisfets s minus cumi univerfis foeminis: negotii: haberes: „s mus © Núnc domi: victa libertas- nostras im+4, -5 potenti® muliebris: hic quoque insforo obs, ;mteritur et calciuir:ser quia: fingulas“ fustinere. „ non potuimüs , univérfas: horremus?h (2) -:Plutarchüs: ciusdeńe Cätojis -nobis fervavit-ef-: fatum, initio nostrae disquifitionis notatum: quo:ooyuveixozpariay: maxime dnerepavit (3). „ Omħhes hòmines, vairs: mulieribus imperant s » gens nostra. omnibus hominibus; nobis: vero „į mulieres.” 9- Ex variis hisces:fententiis:patet p Ca- C1) Liv. XXXIV. Cáp. 3s- (2) Ibid. Cap. 2. (32 PIRRSLE a vija: P. ARR 340; Be; e a a C 9 Ù „Catonem; acttisfimum ‘illum. iùdicem, set-ġlo- „tiaeņ vet auctoritatis cupidinem in foeminis Ro- -manis obfervasfe, -Post aliquot faecula, : pari modo Severus Caecihaş: quum cenfuisfet, avidisfima. cog- nøsĉituré - Pompo niä,icAttici- foror. -Quinto Ciceronis fracri nupta pv ihatitam o maximâ acer- bitatè vexabat; nifi ipfa omnium rerum domes- ticarum confcia fieret; 'hospitam: fe aiebat; ipfa omnia curare cupiebat, caeteroquin, neqne ad imenfam accedere, neque cum Quinto, dormire LIS at A LA dg vo- Ci) Tacit, Minc Un Ei gas D aid Ce) ; Ma “Ani 14 Bo ) a volebat (1). Terentiae, Iuliaeque Antò- niï matris, domesticam- auctoritatem notavimus} ac: multavalia istius: dominandi’ cupidiniş indi- cia vidimus.: Matres in genere apud Ronianos in filiosimagnam vim exferebant. Pauca offen- dimus patrum Romanorum exempla; qui a filiis, - auctoritate pollentibus , taliguid impetřaverunts - plures autem`innotescurnt matres, quae filios., fumimis muneribus -confpicuos,: fuis praèceptis regebante Cognovimus Veėéturiam,! Corio- lani matrem, Corneliam Gracchorum Aus reliam Cacfaris, Serviliam Bruti;cAtiam Augusti Iuliam Antoniiṣ“iliasgue, quae iper totam fere vitam filios'titexerunt, atque ‘per iilos dominandi ftudium exferuerunt. = þndeetiam Romani Muciam,”“SéktiPómpeii matrem; adi» bant; ab cc -postulantes), ut ofiliunt cum Octa. viano et Antonioiconciliarer: (2). < Summå do- minandi cupidine-cërnitur quoque. Livia, Oci tāviani“uxor y squãe, isto: regnante jo plurimum- polluerat, eiusque ĉonfilia: rexerat (3): Post quam vero ad imperium cpervenisfet Tiberius; Liviaė filius „Livia omnia agebat „quafiipfa impe- rio pracësfet; maiorem fibiṣiquam filios potesta» mereg Efi 3RN IROSIN- STEI Sirem p daN T7 N S MES E aea Paa ae C2) App Al V. pag, 712. C3) Dio Casfe LAED nogo. r o i D i @ iu ) Ro, tem vindicabat; quiafiliumiad; imperium evexe-. rari C1)s Pari indole\icernungur vùtraegue \ispae Agrippinae z Germanici et Claudii ugores., -aligeque istius aetatis mulieres notisfimae, # Caeterum. a poëtis maxime ċxagitari . foler - haec Romanárum mulierum Tahal cupiditas. Cernimus Cynthian ilam, quam“ Properti~: us celebrdvit; quum dmicúm inter aliis“ PücHas convivantemideprehendisfet;:fummê ar daok, jjs- ` tasiêxpellentem , ipfumqne verbcerantem: , 10 > Oyarhik g oarder in exuviis ;yitriżqüe Peenrriry. 5 S Et mea perverfa faitiat ora ‘mattip: gizim ,; Fmponiigtie notam collo z mor uguë řüëhtar o» Praecipue oculos, qul 'meruère, HOL anit », 3. ndai leges. Respondi: : Eoo esibiti o 3 U Rifeřat imperio foira Jibertd Zåto Ei efi TE PrO RN TIGAN ti niio Ovidius maxime. amatoribus comme dat, i amatis puçllis oppor tunitates praçbeant, PE ambitionem- et dominanäi cupidinem exlerant, » Libertas alicu? fuerit promisfa tuorum; »„ Hanc temen: a dominá fac petat illeitù f `.» Si poenam fervo , fi yincula [aeva remittisz) s» Quod façturuş e asi debeat illa tibi, a Ute. C) Dio Casf, EPIL pag. 417. - (2) Propert IP. El, 8. v. 63-66, 8I. B2 "$ » Uriliras tua fit © titulas dohetur amicde; iT m -gy iParde mikil: partes illa porentis agat C INEI * Puellae apud varios hosce poëtas Temper oet currunt, tamquam dominde , quibus amatores’ fabmittuntur, Audiamus Tibullum (e): 2 » Hic mihi feryitium videos, dominamgie DARMA 122 > -o5 Jam mihi libertas, illa paterna, yale. Eädem ratioñe plurimis locis foeminae prbinsd nuntur , ` quibus hancce'idisquifitioneni nimium’ producere „non: licet. „:Sufiiciat. nobis historicis, maxime documentis. declarasfe , quibus, potisfi= mum virtutibus, quibus. item. vitiis infi ji fuc, rint foeminae Romanae.. i veremur; A, A ag pait atque. eme iia cacisfimi in illå defideraverant. Attamen, iis il- lam, ‘exhibere conftituimus, fore fperantes,, uta quamvis vires defuerint, nihilominis fit Taudin Poig KRJ 33 >To da voluntas. ? aJ ovia. Arr P VATA EN ANST G PY GN Tibii Ai Bany. Ae A EA a a yåvr a IER SGS i IAS sA Si Y (y ék s31 3 et MEEN TA INA ty i Fi (1 ` e2 £ nya J X G iX Ay 4 y: < a i EP, NICOLAI THOLEN, IN ATHENAEO FRANÊQUERANO MEDICINAE STUDIOSI RESPONSO, AD AA RORI HISTO RICAM, ISENG OT TNR ST a NA A AB, ORDINE ; (PHILOSOPHIAE TÀEORETICAB ET LITERARUM HUMANIORUM, IN ACADEMIA RHENO -TRAIECT. INA a PROPOSITAM, „ Quam yim habuerunt apud Romanos foemi- <, nae in res eorum politicas, bellorum ciyi- , lium temporibus ? Adiiciatur huic - disquifi- „ tioni foeminarum Romanarum Characteris= js. Mus: NE mpi WARN O Y Y >i b m n fe š j pro i i y? er? ? 7 Fai H Err t $ T ph Hyri rarer E ALAE ERAI E Paek g ESS piy e y 5 M LE Aa R UGLI OS IGNI ViID. MINTO RA ErP MAAAR r daS rg , Asror Orek mt A EARRA P rtra ATEA et e Err prit X Ai C EUTRErIoJ onte A NSUN SILUONORN e NED S A : Í F ' wey f La Í 2 rat 2 i Gaio SNAN ron etr * pi " HA nT Sp HJD MRA e WEDA N DUME STJ 2 po cy Arar F P ter ft- yee Py thdy Per ppp eer g >e eligi NISIRIRINOJE ATEU TRRLRTI O ťODTIL ' M : Papes r3 À R r ? ” th o d Matis ant ak a o hh a Aa DAE A S AE. AN A e ATA Ego gr Eep ' yA AAAA OE ANNS OANA EN DE ARNOT e EIRIS MIBIJIJ 4 r ey >p k EE d é f Trate To A rytas arer Aana riir y STIEG EREING Jeg. OTELU ERLIEN to { Eii LIRL Š Š k Gitna TPAR E E PIERS? RA yr REET ETET Y MIYA REESTERI Jre: {i ERSE, FI T0 y è oie Falki jOCLA nh. gib. comlivb ohani Du . fioi slobi Sb b eaa injanimum: aiaiai pi pro: virs ribus meiss refpondendorquacštioni historicae oins Academias: iNustrisfimà Rheno~Traiectina, pror - pofitae seperieulnin facere suròsinimagnis voluisfe) - faù est „ iuveni! [pradfeitim i eme ioftigasfe lubens, ter prhfishroi oNeque:eñim, -ubi òpus aggresfus:; crams me illud ad finem: perducere posfes artos: ganter: icogitnbani , Subbladdighbatur autem: ; mihi cogitatio, me quoque certamen literarium, mobis; lisimumsinire:d , Abfolvi etian disquiitionem , ct: labot- haud iniucundus:fuit 4i fed. longe abest a- uvexistimem; vme ita opus abfolvisfe, ut de pal ma- haud: omnino; desperaudum certamen; aggredi postit p ats -ubi defuere. vires, faip tamen ladann dafvoluntas; mənoije WUP V imiraa A ORT De! operis;smei. aione nibil; praemonendum } habeo. In disquifitione ipfa dẹgfoeminarpm aio apud Romanos, ordine chronologico, quantum apte hoc fieri posfe mihi videbatur., procesí, pogui de. temporis opportunitate ad vim mu- ` lie- à ` ei y. liebrem, bellorum civilium temporibus, augen- dam, nonnulla praemonueram. Characterismum praemittere haud inutile credidi; nam cum de moribus et indole, foeminarum. Romanarum no- titiam haberem, rectius de vi istarum foemina- rum in res politicas me iudicare posfe putabam. Existimavi autem, non tantum disferendum esfe de indole mulierum, uti fuerit civilium discordi arüin? témpore Jed generatii de antigua, etiam afite- Mórümcoirptionemş agendam” esfe.” Pri müti fpeciatim lnonmtullà de maire Gracchorum Cordelia coñfctipieram y ast ubil mecum repusi taten iam aio bellaicivilia foroisfé y atque ji. proprie jad idisquifitionem propofiram hån periiierd, {t odeunobilicilla matrona "agerem y hiec'ierun, brevičitis ftudio, abftuli atquë ai feribëhdi Tibrarió pon trdidinpoup smi. OT ) e UP eiit laboris iiei eventus, hocceicerte Hsi! criiniinde iam tàli ji quod amoena lexercitatióne> mùlfa didiċerinr i milagüe, quamvisıminus rec- té,“ in: “historia! Roana’ perfpexerim; quae for=: fmi nón itan inrelexisfem , niio Academiae nos~! trae Celeberrimi Viri quaestionem hancce ides fóëmitatini Wi iniiés ae HMeeriraar ftudi~ ofis PET l LI PARS Binpi A RESI nP iR pM om semo Cik BARDE RLM U Morbins J EOEMINARUM ROMANARUM, CHA=' loded. mei RANE OANA X ł Roun antiquisfimis temporibus, multarum -yerum indigentes., iis -virtutibus clari fuerunt, quas omnis recens- exorta civitas cives exercerę iubet. „Mores, , luxu nullo. corruptis., quamvis rudes.. (1), „gravitate “tamen. quadam infignes fuere : character enim popularis in :famma fim- plicitate (2), ad eas facultates wirtutesque componebatur, quibus e parva magnam Ro- mani Aetgonit T jei yna ani- : -oma GY C Forgifon, Hit. of the ‘Rom: Rep: I. ch. T. pigi 4. C2y'Cr, Valer, Maxim: IV." 4:°6, Livius XXI. 18. De : morum Romånorúm `fimpliéitaťe Jaüte - disferuit Meicrótto , uber Sitten únd Lebejnsárt der Römer, Tom I. pag. igi et fag, Cag 3) mo c$ cotporé adhlabares prompti ét flagranti erga patriam amore, quo folum, quod habita- bant, tum- amplifi icarent, tum validisime de» fenderent Hisce certe l virtutibus primi Romae conditores civesque praestiterunt; et pro cer- tọ afirmandum videtur, raptum -Sabinarum et dëinde’ cùn? Sdbinis fecutani Tocietarem, qui mores. quodammođo emendatos iam habebant, Romana quoque vitia emendasfe. Mores autem hominum tudis., Let inçulti- ingenii,- in fumma etiam antiquitate , eo vitio iam laborasfe-con- ftat, quo debilior generis humani pars vilioris habetur pretiis. fic et Romani veteres, foemis nas” ‘pårvi faciebant: corum fältem Jeges grave E iniquum onús fexui fequiori mena “ne- mo nón mecum ‘affirmet Ci). Parum equidem abfuit, quin’ üxöres máritorum äncillae evade: rent, quúni etipráetérea mandatum téas- 'přesfé: At, quo Bidäs; bit ab fexui INte pro- { Er i P Af rias; E r S, h Ve Bei “AUBO: $ pen 2 -1i€1) Fodmina -tit rès mobilis in mánum viri convek fiébat: qui matrimoniorum contrahendorum modus fatis probare videtur, Romanos: ne-quidem magni,foc- minas dūxisfe. Cf. Ernestus Spangenberg , Hist, Civiķ Roman. foemin; fpecim. Sect, 1. § 8er pago ?7 feg Vid. porro Aulus Gellius X. 23.. Valer.: Max., Ih ke Chi Dionyi Halics Lib, HeoegsoPlutarchey i8 comp. 'Lycurg. et Num, et Cicero-pro; Muke 12es; I C aso ) prias, domare coactae erant, cutiofiratemvet logquentiam;, italuty testè' Plutarcho Ct); de ne- cesfariis: quidem rebus :verba tantum, abfente marito , facerent. -In bellis femper fere verfa batur exoriens: civitas , qua de caufa -pars ma» jor civium cum exercitu in castris rdo Teo igitur rerum ftatu: vel necesfe fuit, © foeminas maiorem ` rêrum :domesticàrum adniinistrandarum partem tulisfe , o quami illis -tribúta fuisfet, irai tione: foeminarum»dignitatis habita >> Ne autem abfentibus: maritis-intemperantia er victu inuto- dico: praecipites Jabirent , olegibus ` prohibituw fuit (2). Mulieribús ‘fevere: fie habitis; pri- mo rerumadfpectu afirmetur y: illas! iugi'intole- rantes; neque- maritos neque patriam amavisfe s nam cum maritum prodomino, patriam pro er- gaftulo haberent; “iurevquaerdtur, quid tandem maritos, quid urbis“incolatuin ‘amarent? ‘Roma narum: autein rerum feriptóres “plurima nobis tradiderunt exempla, quibus extra omnem du- bitationem. ponitur, amorem atque fidém focia- lem non minùs dc:patriae amorem. apud:Roma- nas mulieres- valuisfe.. Ne autem longa rerum notisimarum enarratione quemquam defatigare videar, fufiiciat in memoriam revocasfe, quae a r (a) In V: L: pag: 77. Edit, Xylands' ar GE Aiak A ono A ( C ao ) {matronis Romanisy duce Herfilias belli Sabini tempore gesta funt (1), et adj illam matrimonios. rum fanctitatem respexisfe; qua quingentos ams plius annos inaudita Rómae fucrint divortia (2); guae tamen! ob levisfimas etiam- catfas. erant- lis cita „et licita remancebant, quum leges. duode- cim Tabularum aequiora | paulo ‘iura: foeminis tribuisfent.: Verum enim vero, fi facta: et eos rum in:mores:vim accuratius confidèremus , difis cile intellectu:mon est, under iste: foeminarum Romanarum erga :coniuges et patriam amor s quae quidem virtutes , inprimis in Romanarom indole -enituerunt, ortüm duxerint: "Jiul Simulace homines libertatem amifetutit, et vis tam fervilem: trahere: coacti:funt , unusquisque aut vi affliċtam „fortundm: extollere :conabitury omnesque neryos-intendet,: ut oppresfam libertas tem: resttuat; aut : Stoicorum more in animunt fibicinducet;'-fe¿nibil nifi rem parviżvel nullius prétii amifisfe:;- -corporis fetvitutem : fperhensz dummodo: libera fitomentis cogitatio. Licet hi iugum minus urgens ferant; nihil impedit, “quo4 minus animus; fervili conditione presfus ; a libes TeS S e IPAs (1) Yd. Piutarch. in Rom. page 29. fêèd. l (2) Vd. Id. 1. 1. fub. fin. comp. p. 390. Conferri meretur Zach. Hubers Disfi, Libs 28:Disfi 37 page 2886- cf, ctiam Plutarch, Quaestse Rom. Tom. II, pag. 267. (m? ra fententia et reogitatione abalienetór. Minus autem -molestam iio fervituteny : existimabunt; quoruinasfuevit conditioni natura, quique:cam ab incunabulis: pàs funt 5 tunt nullus: quafi- li- berioris- vitae ftatus: infcius fervunt fe: esfe dos lebit. u Facit autem eformandis. moribus: mule tuni baecce: fervitus, et hoc: guoque:ad' foemi- nas- Romanas omnino: pertinere, nemo facile infitias-iverito Hae’ enims quandoquidem erant ħatae atque:enutritae fub legibus, quae: mulies rumlibertaten circumferibebant,: diu. ante: nup> tias maritale imperium: noverantet iugum fuum guafi- deceret: ita, dèqguo animo- ferebanti Nam quum, per 'iuvenilem aetatem „ macrum édoc> s tae exemplis, anili pradéntiay matronali gra» j, vitate, et tamen fuavitate puellavi , cum. virè -> -ginali verecundia ° (1), 'infignestiam: esfent; et vitae domefticae asfaevisfent; neque alius vi» tae excmplum: ante voculosshabuisfent, fenfim; ipfis invitis, nullam poenituerit fervitutis, verum gaudia omnes: Aperceperint e-conditione vitae. Omnes porro: e rerum ftatu intelligere, fibique in animum itiducere, neċesfe erat; magnarum terum er ingemii facultatum gloriam, fibi noù esfe propofitam: virtutis folum exercitii laudem et maritorum amorem fcopum sle a. quem pe- ; iea Ri 20 N ; tes C1) Sunt verba Plinii, Epit, V. tso iereht. -Quum lquidem ` omnem ` fuai“ fortêniş immo-vitam: (1) in: maritorum esfe potestates fcirent (2), duplicis 'profècto> illis: pretii, ins tegra coniugum caritas fuit; ád haie adipifcen- dam rerum domesticarim:angia Cura, torus ins violatus et bona liberorum educatioi unicum erat iter. Hino quod mirům- erat, n? quaeque Ro~ ‘mana domi; ancillis: fuis> circumdata’ reperere= - tur, nuneitelastrahens (3) tum educatione liberorum: occupáåtao(4)« Quunritaque: atid femper attenderent; qio arctius: maritisoconiun= gerentur;j: et cuminprimis: inviolata tori fide coniugum: amorem fibi vindicarenty deinde: pua dicitiae virtus, sin:animos penitus: inductaş quafi ` foeminarum :Ròmanáirum characteris nos bile indicium, -facta est: Omnia quae-quidem impudicitide: odorem. fpirařent y mulieri Roma- nae vituperio/erant, àtque ita abicumbra: etiam mali: HARUO amoris-vinculum uxorem -eg tangilan c omas AÇI) Cfs Dion Halt. EibiIi: 25s A: Gell. Hoegi ou(2) Cf. Spangenberg,zin Disf. laudata: §: 13. pags37à -: (3). Exemplo fint Lucretia etiam; antea Tanaquils de quibus praeter : alios. cf, Plinius Hift; Dater VU. 48e , ' C4) Conker meretur fcriptor dialogi de Oratore § 23. fub fiñ. cf. et Columella Rer. Rut. XI. tb fiù. Praefat. d'Arnaud de la vie privée des Romaa ch, 6. page 396: Č i93 ) Piätitüm inter arctius “in dies conitringebatiit Maritos“enim- eo pluris püdicitiam facere hei” cesfe eraàt, quo peccaridi otcafio mulieribus fáepius data’ fuerit; praebebènt autem continua bella:impune ` peccandi erebram opportunitatem; haecéniiw ab uxoribus njaritos diw fepararos tenebåńt. Neque in bellis utbiumque obfesfio+ nibusoimariĉos uxoruti oblitos 'fuisfey fedre: coútrario illarūny virtütė fieros; fuam TERE i laudavisfe Ardem restatür 'obfesfa: (1): Licétirague exercuerint mulières primo vère= cuùdidms- et°quae huic'iunétae esfeofolèntovirs tutesp fui commodi caufa fubinde- tamen” haec virtus ,o: praeftantiâ fuâ daudatas : nobihas’ etiam calcar habuit, jer. veterum uxores į Ro- manóruni , coniugum “amore felices, focali virtutum ‘feriem, tanguam -pudicitiae et wiae doriėsticac , fequelas’ fovent: C Réipublicaie pórró ipfa fortuna ` conugaleni 'ġioque” duxit amorem: magnum ènini ‘dbfeñtium dmoris defi- déřium: est; negque`aliter évenire põtiit; “qùin virive; bellis -reverfi maxima etidi + pérceperint gaudia in uxorum dmplext, -oblitique- füëtint istas „leges feveras_in quibus. marjtalis; potestas et'vis d tae „erants i - Reduces. Romam victores. A AE oG) Vid. Livius, I 57. rën, et r Çvidins, Fastor - M.725. feqq. A. E hostium- fpolia ante uxorum. pedes:depofuerints: et- de vulneribus fuisy patriam: defendendo vet’ imperio reipublicae amplificando- acceptis, glo-o riari aməverint:s ::mülieres; ab- åltera) patte, mutua amoris pignora pro fè tulerint, matrisque’ -pietatem in ánimos maritorüm quafi effuderints et ĝuis negare audeat; parentum éfga .libéros:. amorem mültum et Matrimoniorum fänctitati et, coniugali amori contulisfe? -An fuerit a milite ftrenuo alienum , magna cum voluptate, parvus“ los fuosy fibi- blandientes;, confpicere? Cur, Hectorem potius quam: Romdnum: fortent bella- torem-decêret, manus puero: porrigere? quum: heros ille, oratione digna tańñto viro-habita, y Ye 3» cmane MA madds dpiiard Gäldipos “ExTop : Pap Jo Taai certe Mite virum: rollin s ihollir pietatis commotum. fuavicate , in uxoris ét libe- ` rorum amplexu adfpicerezset nihil dubitandum; ferocis: Romani animum et mores domesticis: voluptatibus - ftudiisque-emollitos. fuisfe; nihit- dubitandum , Romanos veteres incultos: pacenr. potius quam. bella amavisfe, Ś où uly ykp to ye xpeleeoy PTA eeg s CE j buoppovéoiTe vouas olxoy čxyTov, a Avhp dé yury =—— ” (2), 5 A TA e E Sic {1) Homer. Iliad. Ż 466. £2) Homer. Odysf. Z 182 faq. w (C as ) rao Siè veřecundiaşncoñiugali: amore- Çt) ët- ftú- dio cdontéstico foeminae Romàaae, antiguislimis témpofibus;-|inclaruerinti et: multa in ciyitatë Romana-concürrére; ğüibus foeminarum. virtus æt motuitiwaufteritas fervaretut: ` Nominanda, ma- ğistratuum cenfura; leges-de-luxu ac dotibus, legés-fumptuariaê ,-gúae: cultum et- ornamenta vestituscidefiniebants, “honoafes, viftutis praemia foeminis tributi; templim, Deae Pudori con- fécråtüm z“ facelum denique- Deae , Viriplacae, úbi-distidis: uxoris: atğue matiticčomponebantur ; ut domestica čoñcordiė;-firmùm -illud civita- tis fulcrum, fitmaretuts «Merito hac de re-Vale- rius'ille Máximüs y mágharimi virtutúm fcriptor, ivēneraiida y Ęsingüit; > (2) s; et' nefcio -an $ praecipuis; fed exguifitis facrifiċiis. colenda: şpiuütpote qüotidiahae ac domesticae pacis cus- „loş, in pari iugo charitatis ipfa fui appella- sb:tione virorum- maiestati. debitum, ac foeminis patai honorem” h] adia DHT e o Ci) Que dutem Marco Ciändio Marcello. et c Va- lerio Cosf. a foeminis perpetrata, esfe narrantur ,, vene- ficia nempe, haec mihi fide- vix videntur digna , êt cum Livio (vui. 17. ) potius credimus , tot- viros non vene- Ho-, fed morbo forfan contagiofo-obiisfe. - Vid, Stuart å Rom, Gefch. Deet IV, bl- 361, fqq: (a) IL ONE TOR Noa t € w6 ) Y Håêcl igitur omnia ad morum integrititem eformandám conduxerunt; quae quidem prae- terea affirmare videntur; magnam foemineae vir- ttis apud Romanos fuisfe existimationem; dum ét ipf virtutes colerent. `Erdt porro igravitas qüiedam viris foeminisgue communis; :etubi-» que'in Romanorum ritibus decorum quoddam grave óbfervatur (1): ©-Non evirorumicoeti- bus’ ac commesfationibus mulieres fegregabarn- tür (2Y; , fed'cumviris cubantibus ufedentes s, Coenitrabant C3)”: Inipfis nüptiaruñi folemni- büs eadem reperitur vereċundiaş quum:nova nup- taimariti domum noñ ingrederetur, veruni: quå» fi- invita fuper limem tolleretur:(4).^ a Magni fane ipfi" Romani muliebrem verecinidiam-facie- bant EC). Nora est illa Catonis: penoas: feveritas , =f pe Anopenob ge miuaiibhors jonugua f ; * Š > PEIEMICLA E at A Farine T A ; m š " E E r $2 a ki s CIIKITEHAGIO A Eiis E ay à p s=? LIR a , E GIY Maximi dixiste Romanos décoriin vet exinde pateat , quod dubitaverit Cicero, Ofétim ah Decorum aħtëiquius habendum esfet: quod pasfim ex opere eius p amirimo de Officiis liquet, EY Conf. Corn. Nëepos“in Praef 6s TET Valer. Maxim. TE IP g UNSO e pet ) a) Piütarch. Quae. Rom. Tom. I. pàg. yeg A Lucan. “Pharf. IH, 358. Serv. ad Virgil. Ecl- Viti. vs. 29. ~e ACY Cf Getiús TV? a ‘Festus’ in v. pėllëx. Tert- lian. de Cult. Foem, cape XII. dt Val. D ih eaa 4. t VE 1. Poig a e., € z 9). gua:Cenfor fenau Manilium quemdam movit, quia. : videntenfilia, uxorem. osculatus esfet, (1). EIA «dı Notisimum illud Virginii facinus, qui. necare Siiani maluit, quam-pati, ut: foedus. ille ARBI us Decemvir fcortum illam. haberet C2), ia nQuuni iraque magni muliebrem virujem, viri facerent,- foeminae quoque vita fua domestica, contentae remanfërunt, neque: aliam. ferme vo- luptatem noverunt, nifi quam. recta, rei, familia» ris- afferret adminiftratio. Quum, ega ofis domesticis, cesfayerint nunquam >: „maior: cu- ra in liberis educandis: bonos, „cives, protulita Wtdtai ftrenuis militibus- patria.. gauderet s. uç ipfarum: matrum dama € gloria, fi fi ligum. inçlares- çeErer. He „Sic. apud antiquas. Romanas non virtutes Tate fulgentes, non ingenii çlaras facultates a quae vel- doctos. ‘admiratione: impian verum, tran- N B AET N PEN A PERRYS quib ! t " MIBU aie Pineagch iú Tan i Op Tom, i Ea STAT 46. Quas coniugatis - foeminis , non tameg vir ini- bus’, vifu vel auditu funt decòra.. Hing 'Virgò" pies- yamo; apud Erasmum , in Cottogutis, pè g. 17i, jepd. Elzev.) s» Offendunt me”, ingui p, in addibiip: pa- » teris erébra convivia; nee fêniper Virgine finih » ' quae illic dicuntur inter coniugatas z 15e0 aienaie : > fit, út osculum negare: ion: possim hsiicoinsi ia Ce) un; praçter alios: Livius, HE à Ate: ci melyb € 93 ) åüillim ‘Hanéce Teperimus boni animi indolem; et humilem ` -illam ast venerandam rei domefti- Cae peritiam > _quarum' virtutum “praeftantią faepius , proh dolor! “ignóta jacuit; ‘quae tamen vera fint, atque femper erunt fulcra civitatüm firmisfii ima, — Probe vivere, ‘ñeque malos’ 'novyisfe mores; in oficia incumbere, ne- qué. volüptatum caufa ab ‘iis unquam abftinuisi fe; rem familiarem diligenter curare | neque jäctavisfe unquam, civitatis falutem’ inde firs mati; “placida tangi naturae dulcedine, néque infectds esfe unġuam fübtilitate ‘illa, immo déi pravátionie fenfus, quae Taepisfime ridicula est¥ ecce vittütem fimplicem , foeminarum Romana- rum decus et orhamentum, Quum opulentam intuear matronam , voluptatibus plane deditam , quae ubique ingenii fui acumine fulger, quam- que türba ádmirätorumi circumdat; atque oculis verfis, matremfamilias contempler, quae nun- quam a labore vacat, quae ad'id femper rendit, quo. falutem doiesticam firmet, quo liberos reddat. beatos. atque utiles. patriae ` cives : licet magnificentiae ostentatio, licet, cultus vic- tusque:fumtuofus et fplendidus oculos meos ca- ligine. primo obumbraverit, rationemque -obttu- pescere:feçerit; fubinde -ramen tranquillus ani- mus fententiam pronuntiabit, matremfamilias fe- dulam magn? faciet, illam illustrem -dücet;) et al- o mr 1) Hpi piet NTE aai matronas’ facið Kioniinkig a anti- Ni reipublicae temporibus; quae quidem pla- 'cida illa er domestica virtute praeclatae” appel- ‘Jentur, Sunt quoque yéterum feriptórum ‘testimonia , quae nostram firmant probántque Yententiam. ` „ Apud Romanos Cità Columel- s» la C1) J usque in patrum nostorum mémori- ,» am, fere domesticus” labor matrónalis“ fuit, „ tanquam ad requiem forenfium exercitatio- » num, omnicura depofita , patribusfamilias i intra ‘p domesticos penates fe recipientibus. Erat enim Si fumma reverentia, cum concordia êt diligentia s» mista, flagrabàtque, mulier pulcherrima . dili- ia» gentiae aemulatione, ftudens negotia yiri „çura ‘sy fut, maiora. atque: meliora: reddere, -Nihil » Confpiciebatur:in :domoidividuum, nihil: quod s auc maritus, aut fooinina proprium esfé"iuris o» fui diceret: fed in 'comniüne confpirabatür ab FA ütrögqùüe, ut cum forenfibus negotiis, marró- Sy nalis fedulitas industriae rationem parem fà- 3>, ceret” Tinte > virtutes skonde cum Aitan ai foe- minas. honorandas ,. alia. accesfit virtus, guam ipí Romapi ulienea; Kea » in -honore i: ha- ; LTAM EAL e3 buc- Ko Rei. Ret, zu: PriiË, PRANA NEIE P ANA 1 ( g 080 D „buerunts-'cacrerisenint, Cuti iam antea diximus) Virtutibus infignis erga patriam amor iungenduųs est ». quis ERE A mulig; dhaka foemipaun Romanarum Morese i uoa Hdrqist pito -Rectio i imperii apud. Ro Dad, di commune cum heaoiicis omnibus.. hoc, habuit infigne lu- crum, quod. ipfe-nrerum,; administrandarum; ma- _ dus. patriae amorem inper, cives augeretz. ita et foeminae, e populari; regendi, modo. Demgeratia) MRR, traxerunt Erg4 rempublicam pitir bY mejüpah þaimhopaaN sa EELE E EA Ji A A ban Pry ifi { Ka z Facillime prorlus Romanis. ea accommodentur, quae generatim de populis antiquis dixit acutisimus “Montesq, Epris des Liis. IV.: 4. La plupart des péü= » ples’ anciens vivoient dans. dës goùyérnemeñs , 3 qvi ont >» “Ta Vti ‘pour priticipė; et ‘Jorsqwelle y était dans fa J force, on y- faifoit des chofes, que nous ne voions ouenl aujord’hui et quiétonnent nos petites anres p’ = cEuicapao gaofic pergitaicsLa crainte des gouverne- da mens disporigues: nait-d'elle ‘méme. parmi iles; pme- _»», NACCS Et les chåtimens,;, ;lhonnenr des, monarchies a est: favorité. par Jes pasfions j êt les. favorite, à. fon Pe cour: mais la Veriu est un renoncement à foi, mé- >» Me, qui est toujours une chofe trés péhible. Ôn Ta y pett Yäctnir certe "Pertun, La amour des lois. et de la Oj pätřige Cot amóuf Aehahdant une prëtereice icone =g tinell, de Pinceretopiblie aŭ fien piópre; donne ¿Sii čoutes les vertus particulieres ;. elles. ne font que $ cette. préférence, Cst amour esp fingmliérement REES IETT ; ; af- XÍ p Jerin Pa m e EAS C caer 0) Sed er alia ermtoquae mulierum ergaipatriam ‘Hagrantein amorénrauxérunt's vita domesticaşlabor fäsfduus-in tre familiari; cura- lHberoramsioćum eğüórum vittuteipfarum! foeminaram iunttaverat gloria] omñis impudicitiie detestatio;+amor de= ‘nique erga maritos 'liberosquesihdec omaia qua di totidem 'adhortanienta fuerunt, quibus- patri- -amc amarent;i antcbias falute: invitis legibusa qüae. (de focminis: : fevere ufno'opronunriabant, - -pröpria; pendebat fortúna Subblandiêbàtùr porro -muliebri fuperbiacjiquód uxoresidicerëntur-invic- -töfum virorumwsjoetta coniugibyisotantis adaimia- entur s guiz ptifructus. victoriafym.. perciperent ingenti. femper cum gloria domum redibant. Odisfę gentes; yictas. vicinas „yve}» donge abiacentium regionum incolas:« -nomen Ro- ¿manum sio nifi oiam intellectum: tenuisfenth experientia certe» ogue ' nopuine enim- viç- t ah noman jort sb wame Las egna Eid jpe s affecté aux Demoeraties. "Däps eltês reüfes 1 bot- s» Vernement est- confié à chàque citöyčn. ' Ör 1e 2y gouvernement est comme toutes lës chafres du mone aide: pour le Conferver il “faut. ‘Parmer’ ; aA Pfrein, über die Gerh.” der Mênschh, ‘Tom. TË. Lib. 7. ĉap: 8. pag. T45. et Cap. 205, age 197-204. et G. Herder, Ideén zur Phiofaphie: der Gefch. det Menschh, Tom, ME Lib: i4. cap,‘ 2, pag. 280s 295. i Heak t (C 202) tor; qui tot: regiones regnaque armis ceperat, quomodo svacuusivab odio remanúsfet? Quo maiora'igitur incrementa imperium : Romanum Sumeret, :éo-magis:odium erëêscere:necesfe erat, eù maior, quogue j oblata: accafiones. timenda yindicta; o Quum itague dewimentum: aliquod €aperet. Poem u ipfis: hoc:fóeminis damûo erat, ei tihorgi ne ipfam urbem: inimici popula- zentùr j animos- muliebres afiligebat Çi). -Sic amor fai fioruiive; originem pràcbuit praeftan- -tisfimae iHiomulierum virtuti, ‘quae: iteratisvi- cibus'in historia‘'Romana tantoperesenituitn Ve- pha et Zii KON haii vel ei ETE i =J; ~ föt- D Sic “Montesq. Renai fúr la fand, et dëch- “fehce dèsi Romiins ch, i. p 8. Edit.. Stercotyp. {Les Rømains): y; toujours expofés au“ plus afreufës -s3 vengeances ;iilacónftançe etcla valeur iéùr devintent w3 nécesfairesz et çes vertus ne purent être distinguéës ə» Chez eux, de l'amour de foi même, de fa famille, sde fa patrie ,, et de tout ce qu'il y ade pis cher a parmi tes hommes” gi PIT Ca) Iure enim mèêrito apud Plutarchum id.: Bruco Tom. L pag. 989. ét -fa Jad maritum Porcia PAAA Fse Tisy ` Y Betri, pui nMp™ yalis xai ipuihiag xpuas £% nles degie, ipot E xa 7 Karaurog siett boyuripa, xi To. Bpow” Toy yoriirg , Fps Cf, omnino Saunt, in: lug. pag. ‘20` fqq. (Ed. Thyf.) et Polyb, Hih VI 5L feqesk p. 659. Ed. Gronov. C o3 ) fortuna atque clarorum viròrim exempla (1); tantum apud ‘foeminas yaluetunt, quod” vel iidéo virtutes exercūerint; quae fexum müůlid- Þrem mascùlo nobiliorem fecerunt, Sic nobi- Jior Veturia Coriolano, fic fortior Terentia Ci- 'eerone, Paulina philofopho marito; fic Scipio- his Catonisque filiae ; fic Gracchorum mater, fic Bruti ċonjux ab antiquis generis virdüűńbus abä- lienari fullo modo potuerunt Non ex ‘Orien talium, teque Graecorum gynaeceis, cum op- tima etiam indole, tales prodierine mores ét ‘virtutes, . quales educatio et vita äustera ‘ac do- ‘mëstica inter Romanos prötulerunt. -Siquidem historias čonfùlendas adeamüs, genus 'muliébte ‘facinorum clarorum ferie praeclarim et infigne ‘yëpériemus , videbimusque; pöpulüm “quoque benii gratos mulieri 'iniericis folvisfe dé- n DOi- o) Ipfe Cicero , vel publiċaoratione , virtùtis xef- -plum foeminam è çontrario propofuit viro; ut in Orat pro M. Coelio cap. 14, ubi, quum (Coecum) Ap% pium loquentem induxerit, , Nonne’ te , CQ. Mèrelli ,) a fi nostrae imagines viriles non commovebant,’ ne s progenies quidem mea, Q. illa Claudia, aemülam ‘əs domesticae laudis in gloria muliebri esfe admone- » bat? non virgo illa Vestalis Claŭdia , quaė ` pa- ~ trêmi complexa triumphantėm , ab inimico tribuno , plebis de curru detrahi pasfa-non: est? &e. : Çgos: ) bitas. ¿Sic audaci. Gloelisa hovoris testimonium ftatua equestrisipofita; est (1). “Sic amore erga -patriam ductae » mulieres omnes, maximi viri Publii Valeții:Confulismortem » ut Bruti, luxe- Fungi Çe). Sic Coriolani- temporesa: foeminis feryata Borha est, ẹt praemia facti mulieres-a See :patu-lauta repośtarunt` (3), -Sic matronae Ro- manae, urbea Gallis capta, aureis- cultus orna- -mentis patriim quafi redimere., -promptas- fefe -prachiterunt;;laudationes publicae. patriae amo- ixis praemium-fuerunt (4); Sic, quum Terentii -Varronis, infigni -temeritate , feptuaginta, militum Willia icecidisfent, in: hiscnobiles multi -et ma- gous Aemilius: quum clades'illa Cannenfis: sem- publicam fere -evertisfets quumoHannibal. exitio -urbis -'inftare videretur: quumque Romanis-ni -hil füperesfer;: nifi. ipfa civium: virtus, omne -quod haberent divitiarum foeminae, libenter in maxima moeftitia patriae devoverunt (5). De-- nigue, neplyra addam, tanti matris: Graçchorum IRENI ; toe me- UG) Vid, Livius I3. CQD ddemy th Caps L6. C3)-Vid. iinta, in Coriol. gai Lep. 230. fq. „et Livius, b hiciigos . C4) Piutarchesin Cam. Tom, T g 140. Peai «K5) Vid. :Plutarch, :in, Fabio. Tom. Ia:pe 1824 feg. ci porro “Livius , XXI 44s eqe E E E E E N Da PEE A EER, T E T C %5 ) mėérita de patria Romani duxerunt, ut ftatua il- li poneretur (1). Vidimus itaque mulierum Romanarum cha» fTactėrismum-multis virtutibus ,. pudicitia inprimis et erga patriam amore ornari; verum de iis hactenus foeminarum moribus nihil disferui- mus, qui laude {minus videntur digni: ut de hisce nunc agamus ,,brevitatis ratio fuadet, e i. A. (1) Vid. Plutarch, Gracch, Tom: I. p. 836. vert An Tu horankaatgis ni it Arry f Cls > : 14 PA POT SECUNDUM T enera et „modestiå praeftitisfe.. ,mülies tes Romanas antiqvis temporibus , afirmo 3 neque ideo negandum, nulla eas ad intemperarniti= am proclivitate laborasfe. Numä enim, praestans ille Rexet pacificus, Roranorum fapientisfimus legislator, qui quidem populi Romani indo- ‘lem exploratam omnińò fe habuisfe demon- ftiavit, mores ftatutis legibus prorfus frugales reddi, necesfe duxit Nifi igitur timendum fuisfet, ne quodammodo a vitae austeritate et temperantiae inftituto abetraret populus; hul- lam invenio caufam , cur in maxima’ morum fim- plicitate, de victu foemineo leges esfent la+ tae (1). Iam ipfe Romulus, licet fexui ob taptum Sabinarum: blandiretur (2), legibus ta- ! men C1) CF. Meinets , Gefeh, der Weibl. G eIcI. Toms I. pag: 385. : (2) Vid. Plutarch., in Comp. Lyce cum Num, pags èz: C %7 ) meneum cohibuit; ee Nama, in integtofoeminds relictis: honoribus , fevere de múlieribus fta thit Ç1).- Romulus foèdere-cum Sabinisiictos ut: via fóeminisdecëderetur ; iusferat, ne mulics bris unquani: laederetut: pudor Ço): mfigne. quoddái liberise Romana müliere nàtis tribue». rat, et; ġuod maximum honoris‘ ergtdocumen=. tom; Mairinalium inftitutione` dies festos auke-. rat (3) Quamvis:hisce inftitutis adfenferit: de=: in Numa, nihilominus: fóoemindrum mores feve=: ri iusfis €émendari: necèsfecexistimavit. > Mira. gutem-nartata mihi créderem y fi quis, däta dc- caline, genio nuhquam foeminas indulfisfe , afa firmare: vellet Si quidem contra modestiam vet pudicitiam aliqua peccasfet, inter ipfas foemie: nasy crimen -obprobrio erat 5- fedi teviüs multo intempêrantiae ctimen : ductum: fuerit; et quo» . modo tandem fieri pottisfety ut-vetùs illa in lis guritionem-proclivitas:hunguam praevalueric? „Maritorum:-fūit hac ih re leges vindičarey guod fatis indulgenter-ab_ iis traċtatum videtur: ji Nis i ĉi) yid. Idem eod. Í. et Plin. Hit. Nars XIV. 3. Gellius , X. 23. et Valer. Maz. VH. 3, 9. (2) Cf. Acta Societ, Rheno - Traj, Tom. I. pag. 116. feq AEN (3) Vid. Prutatohs ia Rom, Toimi. I paz. 3o. méd, et fub fin, i & zog D y Nimiam enim illam .viroiûm indulgéntiam moš grávisfimús Cenfor- inprobat- rin oratione oits: la; inë Oppia: lex abrogaretur::Çi). :“:,, Si » in fua, inquit: Cato, quisque nostrům mas: „> trêfamiliae) Quirites! ius et maiestatem virii „retinere:inftituisfet, minus cum `univerfis foe=> » Mminiscñegotii+haberemus: mme domi victa tis“ «` bertas nóstraib impótenŭa muliebri.’ ` Neque: aurem- facilė fuit, foeminim v cohibere i Rosis - manåm; quippe iñ eadem oratiohe Cato i, Res! „$ cenfete, inghit; omnia muliebria‘ iura, guii » bus:licentiam earum alligaverint maiores nos-“ » tri, per quaeque fubiecerint viris: quibus k: dines conftrictas vix tamen continere: ‘pos 39 testis.” HIJiSI ; Pi f; iL ika vaj CLHA HOC fraa E cuius magnopere étiam nit tronae Romanae amabant: er'úbinam mulier re~ pēritůr cui alia mensest? fàaciuntbeatitudini mù- lieris ornamentorum copia et' delectus Ce): Ni- mium autem :cúltus tàuti 'defidêrium virtutum Romanarum nitorem cet morum gravitatem intet foeminas imminuit, Ignobile et vile fuisfe prac- mium a Senatu. Pane tributum ,, uno orna- mento laitius caput EXOrnare, quis infirias edt? R ? A ; Ai : 7 y Ri- "i vid. E dih XXXIV. i. T „C2 ). Apud omnes gentes’, etiam, minime cultas i €or- pori exornando foemimas íftudere, viatores nobis afirmante } ; aR w p Ridiculim' HOfčtó faerit fi quis olim Ronià- nus vir foeminarum nobilisimuüm faciùus: cum facti praemio comparaverit. . Magnus Coriolanus jure in pátriam- infenfas cum Volscoram exerci- , tù ipf Urbièrimminetrs frustra deprecari: Impera- torem facerdòtes-et+iSendtus Romanus conan turs adeunt cautem matet oseiussert Duxorodu- cem belli; acobinis virtutibus: falva Roma esr Qualei facinus} fplendidius capitis: tegmèriuinter praemiyrecenfeiúr. Hociprofectonaturaliiquo- dam modo'mulisbrëem hataram exponit ssis -o Sed ċomusque pitu orantes aique postulantes, utofaltem Oppia lex, frenuni illud foeminei fasnis ;¢ abrogaretun Quam alienum::á:: moribus Romanorumi fictuñ hoc fuerit, exinde afirmare licet ș oSenatum qon- damad» Deos iconfulendos-mifisfeşv quidnant: urbi portenderet mulier, caufam in foro dicere aufa Çi X. ii Ka t js Gra- Çi) Plutarh. ih Comp Lydi oni Wama. 8. »4,Čon- ferendus Valer; Maxi VIII. 33. oi ubiidei Afrania g} matrotia minime “obfcura p'quae femper pro fé ipud Praetorét verba fecit, „ Non quod adyocati' eficiebatiir fiu » quod dapi daid abundabat} , iyiJ BiN d Q X ew ĵ Graviter etiam Cato, quùm de Oppiá legë äge- getur; facinus:muliebrè infectatus-est (1). , E- a gùideim , inquit, . non fine rubore quodam "4 paulo ante pet medium agmen- mulierum- in -p forum perveni. Quod nifi me-veřécundia fins y gularum magis maiestatis ac pudoris, quam s puniverfarum: : tenuisfet; ne- compellatae -a sy Confule viderentur dixisfemş qui hic mos in y3 publicum procürreñdi, et obfidendi vias, €t viros alienos appellandi?” . Nolo autem: affir mare, antiquis- temporibus aùdåciam ` mulieris Romade tantam. fuisse; quippe quamc haee fies renty morumcorruptionemincrementa: iw dies-fite merë pérfpicoum iam eratv> Quamquam: Cars thagës Corinthus: eti:Númantia nondum dirutaë iacërentp quanta tameii, -pröfligatóbello- Pig- ico fecuódo y: mórum corruptela fuerit, inte? onmes conftat {2).) ilam faepius de motum 4 fimplicitate etzvirttite-ad Juxuriem et- vidiaveon> verfione questus erai Cato (3) Tam iam ad eå a eap s necib aoia quibus semok To Livius, ŠXÝIV, £. noe) CR Grotii Paralk Ters: pubh Jedeme Meêers Han Tome:hipagidgIe et. Valers: Maxi: Hei 7oigà bicde meretricum urba e: AS A ad Nux wiantiamyi A Scipionespalfas tisy n a 309} sdioy C3) Vid, Livius, h H USA MiraN AANS nany c € ön ) pleraeque yitiColumellae verbis utir (1Y; s fiè s, luxu et inertia difucbant, ut ne laneficii gui j; demcuram fuscipere digýarentur; fed doniö' fet yjudentesconfietas vestes fastidio baberént; pori b) verfaque' cúpidine pretiofiorës álias a viris pelti- jy COren; quae grandi pecunia er totis pene fenfi-- j bus redimebantir” s Jam iari ad ea aëetdebat bbid , quibus foeminae acèufarentur de bidini bus-;amoribuš adulteriis | Bäiis ; Acis 5 conviviis ; cömmesfationibus, cantu ; fymphoniis, navigiis (2); Ad ex iam iam pervenerat têmpörd; uibus, üt cum Salustio loquar (3) 3; Pro pudore, prò -x abftinentid; pro’ virate; aiddácid, lärgitid , p avaritiavigebant”. Et präcterlapfa illa tempos rå, quibus, sanimi vifórdrh èt foéminarum vigé- E bant“in civitate (4X : Obfervavimus itaĝue indølei foemiñarum Riónikiartii anitidüis prde ferti rêmporibus, fediilitate; “fimplicitatè vitaë' j öbédiéhtia , pd- dorë, D pudicitia, liberorii? cüra, doméstico ftudio et'inprimis dtilore’ `erga ipfam patriam; pericutofishintis: réipablicae' temporibus, práe-` aai aiara 0 et licer dd °fammum dcereverit sgoth SIn GMR MOMS S ARI ga eyi De Re Bust, Xi. nb fn. aae, R í (OF Süni verba Ciceronis pro M. Coel: aap: J. kera Bell Catit. pag. 7. A ' GF Be Valér Mdr TV. gge e A. *gils QO 2 C ma ) fastigium: corruptió:moriim; "vestigia, tamen: ah» tigquae -virtutis inter foeminas unquam svara :fue» qunt; dini verou integra Banseierentur exempla s frustra quaefitum i foret. <- Maculasiietan nonñule las: eandem illam :practgnteim dûdolemreditami- .nasfe vidimus: Negqupeniimynikikipenfectè fub fole; fapientes yquipdixetint s immérito dixerunt. ;. Addamus. etiam nonnullas o e uguibusrcbellis Punicis. finitis. mulierum ¿mores cognoscantura3 Foęminarum. probitatem arctisfie cums viro- rum virtute cohaerere, ipfa:docet res suet nunieà, rus-probat, exemplorum’ p Verum lad: Rönianamw civitatem haeccen veritas praeprimis: opertinet,. qua, virtus; maliebris; ex:ipfa reipublicae: fórtuna,. ex iphis, virorum „virtutibus ` originem ndüxerats Quamdiu uxorum fuarum ; amorem magni feces, runt, mariti, quamdiu illis. recta rei familiaris adminiftratio, cordi.: fuit, tamdiu fides:ifociat lis „; tamdiu.: foeminarum. /domestiċa: curg; moruni?- nobilis character, remanfite: “Sed icum iiph Ros mani: Afiae. a luxu.. setoyoluxuiie iunctiss vitiis? conmaculati;: felices z, Gsi tesfe: postè- Uukorumr amore, negare.. auderent ogum finipliĉis zvita domesticae dulcedinem amplius gustare detrec- tarent 5 incitamenta , quibus, virtutes, foeminae colerent , patiter evanescere, ‘dura, fuit necesã- e A Qúum viri libidinibus fefe darent; et invi- tia- praecipites abirengy quum; bella, „meretrix et e O alie- ie o r cecinisfet poeta : a C ag } aliena“ forma magis placeret y quam pulchra et proba coniux; iqu? tandem matronarum pudici- tia eri puellarum integtitasovacua' ab' infidiisiesfe potuerunt? : Ubinam tanid in virtutibus pèrfèéve- rantia, guam- Imorum” univerfa 'contagio"intacs tam reliquit? ‘ubinam sdeniqùe: probae i imuhietes quo defunt probi vii&: m bi baii Sic-bellis tribus Punicis- profligatiss fenti m fenfimque deleta antiqua frugalitare , láxus vitia - attulitcer omnium rerum faciem inter Romanos müùravit ( ee Viri; 'focminaèy" iùveñe puellae, virtutis immemores “de vitiis idmolati videban- tür. Qüim ftitert adhuc moénia lCarthaginis, Roma magnitudinis ‘acmulam habuit, et ful honoris,- caufas mores „ANStErOS,, “dle gesque, „fervare, debuit. fed -guum €o; usque perve- nisfet imperium. Romanum; ut armis, vel; Car-, thaginem cepisfet: magnús: Scipio 3 parum:tẹm- poris-intercesfie, quumtindipfius: Cariaginis $U» Minia riny eigara aiaa ‘delere (oy a ia Naira . E JAL iV ron CA g E. memini et meminisfe. dolet , quia Pry sfugerjune, E T n Temporibus nostris prifeae. véstigia laudis? " Wro 22 Remoto. Càårthaginis Met, inquit, Velleius aan Paterculus „Hif, Rom. IR Jaa fubiatague., „imperif a aemula k non gradu» Ted, praecipiti, curfu a virte La, defeitum, ad vitia tradscurfom; ` 'vepus “disciplina } w C a4 ) Orientis divitiarum copia et luxus: Roñam ites vafereş; Africa et Afia expilatis:Ç1);:Cum priva« örum divitiae ita accrevisfent, ut fiogulorun - posfesfiones regias opes adaequarent; omne in- genium eov: tendit; ùt; voluptates augerentur atque artium utilisfimarum inter cives nobiliores ` cura nulla esfet. Ad ea úsque tempora exeogis tatùn non erat; artes utilisfimas minime- -confen-. Tea io agoine 2i ctas s» deferta, nova inducta, in fommum: a vigiliis;ab armis s» -ad voluptates , a; negotiis in otium cóonverfa, civitas”. Et Florus e PT TAA Nefcio., inquit, an} fatius s» fuerit populo Romano Sicilia et Africa contento 9 fuisfe, aut his etiam carere, dominanti in Italia ss tuag quam eo magnitudinis crefcere , ut viribus fuis » COuAceretür; qùae enim res alia furores civiles pe- » perit, quam nimia ` felicitas ? Syria prima nos victą A corrùpit , mox Afiatica Pergameni hereditas , illae opes atque. divitiae- adflixere faeculi mores: mer- » famgque vitiis fuis: quåfifentina , rempublicam: pesfuny s dedere.?- Cf. Meiners. Gefch. des Verfals der- Sitren uud der Staatsverfasfung der Römer pag. 4a m 48, » Die herrlichen Bildfäulen, inquit pag. 45- , Ge- » mälde und Geräthe, womit Mummius alle Tempel „ und öffentliche Pläze in Rom und andern Städten bọ von Italien anfülltè, erregten in den vornehmen » Römerń eine wüthende Begierde nach fchönen „ Kunstwerken, befonders nach Korinthifchen ` Ge- s» fäszėn”. Vid. porro Auct. ad h, I. cit. Ki) CF Florus , 1, 1, etPolyb, de virtut, et vit, pe 1458% Bod v Cous) tancasuesfe cum gratia muliebri- placendique. ftudio ; nègue hasce Pléräque corrupta aci dépravata fant = Mu- o lietes omnes“ (Ñ: lexcipias Vestales): props » ter“ iifirmitatem ċònfilii maiores: im tutorum j5 potestate esfe voluerunt: (hi inveneruntgene- p» nera tutorum j quae (appraeie ONORI cons pidenn S eigos egila ovaa dod Iu -+ Habuit“ in mores ` ot chatavieterog populi W maior illa paaa vim wng Seveenaa Nam AA EEEE i A E EE i PEAS PEES AE E AS ~ quum ay ‘Quo magis idculta gens fit, eo duriör fortùna mulieres premit. Mëretür hac de rë'conferri oratio’ Vg Er. Kantelartover: denuinvloed der ware verlichting op hetdot; dey Vroùweùreh het Huwelijksgelikiz Quym igiturpçum, morum, coryuptela;, literarum ftudium;et ine genii cultura inter, Romanos augerentur,, ipfa milie’ rum auċta licentia, RINNE e rerùm fatu originem RLN xit. PPP N KO Pio Mitth Cp 12 A pio. E ačëin ai A Eo a a a aaar a aa a a noe T a aaa i Coz) „guum olit matrona Romand mariti uxotj masi ter:quogue familias veneranda esfet, “hisce. remi poribùs rara» fuére:matrimönia , quae fecundum. vetéruni iħftituta: AAE A et nullaif pon: facmaterfamilias: fieri voluit ©. Tres quum esr: fent-mátrimoniorum Sik ilbendornm linii ivel, confarreatione, quae. nobilior ifuit? ratiogi vel, “coëmilopes uvel ufu, temporë luxus cmaùcipatio, et-remancipario xris. úfui venit, quum: ULores, tantum iesfent foeminae, curà hienn 'domesz, 4 tica (1). Quantum ` hoc morim Bena i aliet debuerit, ; quantam: efficere < in : mulieribus iins dolis cońnverfoncm,;: exripfă re:patetvet ‘docet historia: © Nonņeʻille, mores qur noverit tantnm veterum Romanorum , fabulim“ legere crederet) ‘fiequidem:haeç Senecae (27; nanteoculos pofita viderer. "v Pudoremirei tollit: multitudo” peca "s cantium , èt definit esfe probri loco; comms, » ne maledictum. Num quid iam ulla repúdio. ə erubescit, postquam iHuftresiquaedami ac:no+. əs biles ‘foeminae non confilum „numëro, fed, » maritorum; annos: fuos: compurtanti; -et ex+. (macbur matrimonii çatsa: puhut Pepan. gt à žst EE EG HEESTA S ER EDE p bki AED cr bhis. Ak odori Rom, cap, VIT, pag. ` 294a io et auctores a doct; virói çi ai, y C(e) De’ Penéne., i TOST TOE (ay Et ‘deinceps. -u5 Num quid iam ullus,” ad- dit,- „ adùlterii pudor est, postquam eo vers » fum: est; ut. nulla virum habeat, nifi cuti » adulterum irritert? Argumentum est deformita- » tiş pudicitia. Quam invenies tam miferam , » tam fordidam ,-ut illi fatis fit unum adultero- » rum- par? nifi fingulis divifit horas et non » fufficit dies:omnibus, nifi ad alium`gestata- » est; apud alium manfit. Infrunita et antiqua » est, quae nescit matrimonium vocari unius” » adulterium.” Vera, quąmvis ińđudita, fcripfit philofophus. Hae‘ autem fub: Impéra- toribus nequitiae ac morum pestis fummum fass tigium attingunt.: Verum quid? cumiam ante, multos annos, vir: Senatorii ordinis, C ato ille Uticenfis,: in ipfo- Patrum concilio fc- disfe- ruerit- (1)? : .„ Nolite existimare, majores nos- -tros. armis rempublicam ex parva . mags) 'nam fecisfe; — fed alia fuéres -guae nos s bis nulla funt} domi industria (4), o fos. » riso iustum imperium; animus iņn--coufite: „ lendo: liber, 'neguecdelicto -nequeo lubidini: „+ Obnoxius. -Pro -hiso nos hąbemus` luxuriam. satgue avaritiam 5 publice egestatem, privar. a Üm opulentiam: laudamus divitias, fequi- . | -p MUR C1) Sallet. Bell. Cat. pag. 163. C2) Ci: Cicero, pro Rosc, Am, cape 18, m E ua. D » mur inertiams. inter: bonos:et „malos discri- w mėn nullum; omnia virtutis praemia, ambitia. ox posti det ; neque., mirum ,, ubi yos. feparatim „fibi quisque confilium. capitis „ubi. domi y9- 93 luptatibus, hic, pecuniae ant gratiae.. fervitis a, » €0 fit, ut impetus fiat-in vacuam. rempublicam.” Sic revera ardor pro patria extinguebarur s» fi- mulac morum pestis integram. civitatem jnfece-:, rat, et adoccafum. repentino gradu y vergebat res», publica libera. (1). . Neque, mirum; quippe, magnorum, oficioram cura yoluptatibus cesfit.3. s» per Deos immortales,” idem, inquit Cato (2), s» Vos ego appella, qui. femper domos, villas, » figna, tabulas VESTAS, pinis quA POPAT » blicam fecistis,” E, Hi oa Quare, fi iquidem, vergente 'Sapablios Romin na, civium erga patriam amor elanguit , ipfam aemulationem principum, virorum haud parum huc contulisfe conftat. Etenim gloriae cupiditas magnos caeteroquin virós, fuam famam patriae faluti praeferre docuit: haec Marium et Cinnam et Syllam ; haec Pompeium et nobilem Caefa- rem; YRR Montesq. (Gr and. eci dec, CU. 4. ' Dar a5.) hinc iure dixit. , La tyrannie d’un Prince ne met >» pas un etat plus pres de fa ruine, que Pindiferen- 2 Ce pour le bien commun n'y mer une republique,” (2) Salut. l 1. pag. 159. têm; hacc Ardn èt t Aügüstum, patriae pess tés, DEmIIEe E j Quum ïgituf tot et tanta vitia viros macula- verint, quid de mulieribus cogitandum ? Has profecto principum exemplis, patriam 'neglexis- i fe; quis negarer? Has faeculi fui peste cor rùptas, reliquam quoquė Virtutum feriém, in- dölis quondam ornamentum , ` ‘despexisfe, quis fäcilé non créderett 2 Sed ne`plura’ his adda- mus; quum nontulla certe, quae ad characte- rismum foeminaftam Romañarum faciùnt, dicên- da erunt, ubide vi, quam habuerunt apud Ro- “ manos foeminae in res corum politicas, bello-“* rum civiliùm tempòóribus, agemus ; quam iai arget iam meihe. aA nR dR aoh iird bi Ai ) x s y cy pT s a fi tir à EAPEARE í e ii A IRIG t d pA : SFiw d ICA RUT PRIMUM” SRE O mE ANNO oN aran Sii tiA Supon W ia gied A y Lang DE UVI FOTMINARÓM APUD RöMaNös İN ror -RESO POLITICAS BELLORUM CIVILIUM TEMS ° DILOİPORIBOS'; GENERATIM CONSIDERATA: “" A: oeminas, animo. et, ‘corpore, minus quam. viro valere, uemo,infisias, facile ibit zy „neque, autem omnibus ingenii. facultatibus vitos ¡mulieribus prorfus. pragftare. affirtmandum ; ; id, tantum. agin EUr a illam, ; tationis. fublimiratem » nquae viris, Erry åm n fexui muliebri. minus. quam. pia ieia re Voluiç rudentia: Divina-foeminam. vitae comitem virð aa atque utilem praebere, et "eam, ob. caufam idem. ille Creator ‚iis animi ~et corporis facultatibus.: foeminas, inftruxit, :quibus adfinem potisimum, quo; ducit earum natura; pervenirent: Ingenium- enim>acutum., iucunda er'hilaris loquela; fermonis” iocofi" facetiae et lepos, fomma clementia, bx f oeRorum nutu ef- I a ICI To Iati: i dahin cuai -fül- . Na g “s i C òsi j) fulgens , “vel è fuavi vocis fono iñtellectă, forma : yenustisima cum arte blandiendi fubtilisima 5 en! quae. habet a -natura muliers ęt ubinam vir reperiatūr ; “quem haec omnia nullo modo tan- gant? (1). Est praeterea in utroque fexu mu- tius- appetitus; qui vinculum ? praebet: firmitis etim viruni; foeminamque inter»: Nonne:mari- tus uxore; cuiys maximi- facit merita; beatus et amoris dulcedine captus ad obfeguendum coniugi coactum- prorfus fefe videbit? Ac per Deos! qid ungümi animo carts y ämabilius- ve; guam iuvenilis et venüsta miaterfamilias 3 guae animo hilari officiis per diem intenta dö mësticis, fàùb vespèram’ marito ad quiescéndumi á'Hibore dòrium repétenti, obviam” Eat parvi- lus puet a tiatre édoctùs;” duó patti fubblan- diatur ët gënübus ‘haereat; ët pia mater, castá Pree; Hifandën übere 'Hactaäs’ et maritö offe- rens. — Hoc modđo vel viris impérent mulieres $ hoc móõdo àáitiğuis Romae téniporibüs fibi ma fitos O habuerunt (2): “yie ; it- sry Güir imitierom ilarümgud” onimefcli ind terfie viru , beñe expofaerunt Pockets, (Characrér? fehets der Vrowwëitj- >cdeñie vi” dét? Liden- Tomë Hi p. 10g fa )ocetcelegantisimus: Thorias |,- ÇEs4 fai fut les femmėésgi Pie Tom,. Di pag: 193 fq disa a 1802), nantia S KE Ò a Iam Pina” , “iädnit Tenma D Disli. de e. § 284. ' É i3 J Virtutis autem domesticae: amabilitate- bello- rum civilium tempore, nihil ferme mulieres: vas luerunt;ovirtus enih fimplex-a luxu aliena ests Sed , quod: tristius est corruptio morum omnes fere quoque foeminasiinfecerate: i Alia itaque norma extitit, fecundum quam vis foeminarum? in viros arque fic in restpòliticas ‘ageren ciivio Maximam aftutiam generioiinprimis: müliebrÈ propriam esfe} quis neget? Variastarripere op“ portunitates, quibus ad voluntatem fuam inego> tia dirigat; nunc Kanc, inune illani agentes perfonam, nunc fenfus, nunc rationem, iam virtutem ct mores corruptos: Oppugnantes, en, varia artificia, quibus vim fibi facile paret cals lida mulier (1), quibus profit; quibus nocèat y quippe quidem mulieris vafra nemo ab infidiis tutus (2) KU ATEI Aie TH Dries i $ 28, s fuus cniqdue filius :ež-casta parente nmátüs y- s» Bon in-cella emtae' nutriĉis:fed grentto at finu- 5, Matris educabatur, cuius besonh laus ert ; ttie- s TÈ domum-et iufervire tberis?. IRN : 1) Huiusmodi arium: gnara certe Semiprótia ila z: qva ufus Catilina, quae: verfus facere poteidt s:ióčum movercy feriione: uti veb modosto, vër molli, vete procaci gregetan Vid. Sahut. Helt, Cätir- r al èfa: Meiners, Über den Verfall &c, p. 199. Ag; C2) Si tufpisfimae , ast ntin våfrae , mulieris in his- (m -o Prihsguami auteme de ipfa foeminarum: Riora harumwildisquifitiojen: historicam ʻincipiamusy ` care nosita Haud alienimarbiiror pu påuciside iis praemoneregriquae: civilium» bellørumotempòri+ bup svimsihuliebremoaŭxérunti oc Quum rerum isaque:ftatuin ;* foedo, etoitetertimonällo» furoris civilis tempore +: dońfideremus p primum ‘'ed’de fecógitandùni; aqguođd:dicentia: maiore:multo: foe- minaeufe finty: deguesab. iis; guae dedecori; olim fuisfeńt marronačto R ómanat , nune abftinere necesfesductum fit:iGI J» piei aequis: kehon inci c e EAn oieT onu s AaS ri snduae. € à PA RDEO LOIT x gaoli historia Romana. o n c atil: unum p en ai, ceat, Sasfiam, nominamus, È iA ‘Ciucntii, matre, quam: inie acerbe verbis Tecratus ESE. Ĝicero. -in Keini po Cite Tap. EA Ka fed. ga PN a » Cap. 6, in vita vidit calamitatis ‘i VEDETE senùlfým periculum mortis adiit, nihil mali timuit, » guod non totum a matre esfet conflatum et pro- sp fectum in= s Hocvenim #vipfun iudiċiùm, - hoc. sn pernculuma (villas 'accufatiory comnis testium” Coe: sopia, quae- futura-êstzyva matre initio “est adórnata;- » a matre hoc tempore inftrúitur, atqiie rpn l ə» Ciussopibus et copiis comparatur: caet.” /iUT] C1) is, QuaeOppiis: quondam aliisque legibus: con- y ftrictaes nune vinculis exfolutis,! dómos , foran iam” » it exercitus: regerent”. „Severus Caecina apud Taciti- Ann, IL: dea odi GAA ha h S0 eot piri , SDiIUOS j 2i TS Mim e SELIR Mr iia Ci 2s) qüaë taniöpëre îinodèstiam “atque Emperañtidm tuebantür, Roma florerét; omne quod” potüe-+ rünt’ foêminae , intra dòmi parietes- potuerunt. Intėrdictum illis frequens cuim viris alienis erat commerćiùni. Quod'fi për matřönaleni modesti= am licùisfet, viri tamen a fua maiestate dlienum pakra 'esfent, cum foeminis frequenter Vétfa- = 'Deleta autem maiorum auftera gravitate ș ojis mulieribus cámpus patuit Omnès’ quos. libūisfet viros, muülier adire potuit, cönimerci« um inftituere ér de füis illecebris periculum fas céré. Qüaäntam viróřüm characteris convërfio-s nemillàd fóéminarum aŭta licentia efficefe™'de- buerit, ex ea inprihis morum muütationė päte- bit, quam in aulas régias matrónae dttulërinti lam mperium- Romanin hac de rè“ exeiipla protulit luculentisfi maet recéniorum “rerun historiâ adhuc clariora (1 ).* Hac autem- de’ re agere vetát ‘operis nostri 'řatio. Liceat potiuś fententiam memorare Severi Caecinae anti- ' qoam aY cE Montesq. Bfn des tó Toms L ci g Siquidem: Francisca h -vel Carolo IX: vel: Lu- dovico XII. regnantibus , Gallorum mores et res confie deremus:;:debfoeminarnm- yi nihil dubii erit reliquum, Conferi bac de re moretur doct. Meiners; Gefch; des Weib. Gefechl. Tom IL. cap.t4. pag. O4 fags et aN fe. pagn 365. fad P rE T) guam. -legem vindicantis; ne- quem- magistratus um, cui provincia obvenisfet,, uxor comitaręe~ tur Çt)on s: Haud ~ fustras inquitsplacitum, o- » limine foeminae. in: focios aut gentes exter=+ s; nas traherentur :inesle; mulierum- comitatui s, s» :guae pacem luxu; bellum formidine: moren- als ydas 3, man, Weiber in die Voiksvërífamlungen ; ; wie in die j» Amphiteater zügelasfen y oder fies wie Heliogabas «a lus. feine -Mutter förmlich la den Senat eingeführt y hätte, otm fie- öffentlich für, das-„wasfie wirklich » waren, für Herrinnen ihrer Männer und Liebhaber, 5 und für- Regentinnen des' ganzen Volks- zu eskiä- a tonn, P s ({ 228 ) moderandae ftuderent, mirum profecto not est, illos leviori etiim momento‘ impulfos et fubac- tos fuisfe (1). Accesfit fumma” illa univerforum itnpuden- tia, qua pluribus pålam concubinis vir, pluri- bus procis foeminä blandiretur et amoré faepi- ‘üs infaniret (2): Turpisfimae meritricis cedere ‘voluntati, pluris tpud degeneres Romanos pon- ‘deris fuit, quam nérvos ad falutem publicam intendere; fuamque fententiam reëiicere, fi véllet dta fordida muliercüla, leve existîmatum fuit. Hoc modo revera mulicres. coniunctas rebus fuis “habere interfüit multim istórum virórum, qui in fumma luxuria, immemores nunquam feopi fúerunt, duem pesfima úniuscúiusqué péterét ‘ambitio. Principes itaqúėe, qui tyrannidem oc- cupare conabantur, optîmátiúm quoque matri» móniis fuas partes firmare ftudebant, et eae fre- (1) Cf. Plutarch. in Lucull. Toni. 1. pág; 495 feq. (2) Tanta iañ diw aħte bella civilia morum- erat “contagio, ut honori fuerit Scipioni minori, illum “ab amoribus Romanorum folitis abftinuisfey et, ,, piyas „ oùòres (uti ait Polyb. de Virt. er Vit, pag. 1457.) xa? sa SvrQisros è rriro, ivlnparos ny uT èttiboy, TOV xapi ss i» TÀ Pam die ai imi To xeipor opum rõrimAnrTar ot pa» ýs yxp ig ipapuinovg Tar vión, oi ot i6 itaipeg ier e 29 s. Te Aan E wd frequentes fponfiones ac. nuptiae fuerunt, quae arcte cum bellorum civiliúm eventu cohaere- bant, verum: totidem repudia -et divortia haud minus. celebrata. (1)., ` Postquam femel itaque, bellorum civilium et civitatis moderatores , fog- minas rebus. fuis infervire, utile duxerant.,: la» tior inde campus mulieribus patuit, Varia. por- ro ipfa ftudia partesque, quae Romanam. civitae, tem tantopere-turbabant, viam quoque àd, foes minarum- vim apertam praebuerunt. Quum... & neutris.. partibus aliena mulicr, loquacitate, fua, çallida-abufa , arcana-olim-fibi- commisfa ,,; cons ditione mutata ,. proderet., facile intelligatur a quantum- in- res valuisfe proditio. dębuerit. < Sed ẹt alia: exftitit norma. quain rebus.politicis maximi momenti fuerunt mulieres. Neque enim praetereunda. funt, quae laudationibuş ;honorir busque fogminarum addiderunt „ -virtutes ; puto et ingenium cultum, Vis autem virtutis, maioris ea de caufa, ponderis, ẹxistimandaą,.€st, quod contagio morum et pestis integram. fere Romam occupavisfet. ... Quum callidaę:co usque. esfeng matronae , quod temporibus. fapienter uterentura rectâque, viåâ ad fcopum. fuum. tenderent, ipla ti EE, cs aktai: gratia- PANO in ‘Syll, “Tom, h p. 473. èt in Pomp. pa 623, Id. in, Çat mite, K %70. ` É a6 ) virttis nunquam et nusqudin’ quiefceridi, ne- gue vitam defidiofe” tralendi,” fait calars vir” tus quippe mald er vitia “avërtere” 'iisgüe” mederi amat © Timideâütem er cunctañtër hic” aliquis řogėt; ubinam Römaë qüserst probam fitiùlque fápientëm matrondin ? Tpha Urbs praebuit; Hcet abiecta virtus” iacterit, in honńullarum’ timen praecordiis peñitus remañfit et- probis Roma úünquam plané caruit! ' Sint 'testës'tot inter Ro- mańos còniugälis’: adimoris ekeripla , quum tyrans - Árum ` ċrudelitas “caedėni fpargerer: fint “testes fóéminae , ġqüde’ coniuges maximo kiepe as péticúlo faėvičae fubtraxerúnt: sas Fuerünt nounulláe quidem eiêduë' principes Matrone virtútis™ laude “et ingenii ‘celebritate hobiles: | Sic láboriofi simi Caefaris Glid, magni Pompeii casta Coniüx, türpisfina aevi fai nòta ihüsta Hungüam ` fuit ° Sic” Porcidm“ Uticenfis filidin , véñeran dique Bfuti fortem ct próbán uxó- rem, náionim" virtütis patrisgüë exempli më- morem , civiátis Römánae måculas‘ aixisfe, neèż to est, qùi Calirirare, qui existimare” audeat Sic Octaviae Aúgusti Imperatoris forori; mife: findaegüe "Marcelli viduae fapientiam -nema denegabiț, et virtutes eius omniùm faeculorum probi homines fibi eêxethplo fument. ` Siè Livia Augüsti coniux et magni ‘facienda, ` 39 Nam s C sr} s Nám vitiisnemo finenafeitur ; pen ille est; hile minimis prurgergn? pomi E IISTO i i aD iah iam literaram. rarab quo. mulin etiam mulieres inclarefeebañût ; : hoc- enim : prae- buitcum viris -et principibus et. doctis commer- cium foeminarum; hoc auctam vim, aucto lepo- re ẹt venustate , dedic Ca). Iam ante bellorum jory sati Sat pg. 683. fq. » (2) Non: postam; dùd minus vérba, ret hoftrae fa. < cientiy, doctissimi et eleganrisfimi” Thomas CESÈ fur les Femms Tom. IV, pE ogy memorem, P Remar- s guons, inguit, 33 diè ceite: époque des talens 5; daüs'les' femmes fe trouüve' ð Rome ‘dans lè temps „où la fociété devoir étre beaüćonp plus perfection: p héehpar eloquence, par te Tfoxe, par Pifage êt ` p Tabus desvarts ét des richesfes. ` Alors faretraite des » femmes dut“ être moins auftère 3. leur’ efprit plús z actif fut plus exerce Ieur -ame eut de` nouveaux s befging Tidéeo de la-répùtačion nacquit poür él- s less tpu? loifir augnienta par la distinction des de- - 5 Vvoifsi “lly eut des “dévoirs vils, et que les feni- 5 hevoputenteslatsfoiene, pour aint dire, au 'peùple a» ilyen eucde nobles,” er qui étoient Bientot rems „> plis. Pendant fix cents ans Tes vertůs avoient fuf » fi pour'plaire “alors “il” fallut encore’ lefprit, „On s» Voulut joindre Peclat à Pestime, jusqgwa ce `qwon , apprit à fe pasfer de l'eime même; car, dans touk 39 PAJ Sa Bed Ga C 233! } çiviliúm tempora: mater Gracchorum doctisfima. exftiterat (1). - Erat perita literarum Sempron nia illa, Cartilinarize coniurationis focia (2): ükor illd Pompeii, iunioris Crasfi vidùa, quae nomine Cornelia, doctrina fua matre Grac- chorum haud inferior erat (3). Nec non ẹloquen- T -tia ss PZYS , è mefure que lamour des vertus diminue, le s» rix des talens augmente” caets Ingenii autem exis- timationem augeri, dum virtutis: pretium minuitur , Tententia est, -quam integram auctori- relinquimus. Cf. porro Meiners , Gefch. des Verf, der Sit; und Staasve der Röm. qui pag. 199, haec habet de foeminis., » Zwar ə» Wurde ihr Leib, und ibr. Geist durch'eine jede 3. Kunst und eine jede Gattung voñ Kenntnisfen- ge- n bildet, wodurch die Reize von beydev'erhöht ; und ai für Kenner der Schönheit und-des fnnlichen Vere 33: gnügens anziehend und verführerisch wepden-konne 3 CEN? CAET, ! (1) Vid. apud. Corn. Nepotemy Epift. -eius frag- menta pag, 745 et fq. Edit. Staveren. Çf mi lian, Inft, Or, I. 3. Cicero ad Brutum, Cap. 27. Cap- 58. Ubi haec habet Tullius, , Legimus ve »» las Corneliae matris Gracchorum^°=—= apparet filios non „ tamin gremio ẹducatos, quam-in fermone matris”, Add. Plutarch, in Graeçch, Tom. L. pe 824" C2) Vid. infra C. IH, et auctores ibi cita (3) Vid, infra C. IV. et aucte ibi-çits.ci € %33 ) tia infignis fuit filia fummi Oratotis: Horten» fia (1). l o Literarum hocce ftudium cum Sea et in-civitate doctis viris commercium auxisfe , ipfa res docet et probat historia. Sumimus enim Roe: manorum orator, rhetor et philofophus Cicero ornatum uxoris Scaevolae fermonem amabat, eiusque Mucias filias eirumque Lucinias neptes loquentes lubenter audire folebat(2 J). Sic propter: philofophiae’ ftudium, familiaris et:necesfaria (3) Cicęroni Academica Caerellia, quam Tullius: magnopere curasfe et magni fecisfe videtur (4)e Haec igitur fere, bellorum civilium tempori- bus, foeminarum Romanarum vim, quae antea fatis exigua vel nulla potius in res polițicaş fue- rat, auxisfe videntur, -Fuit autem duplicis fpeciei illa mulisróm vis, vel directa (fit venia verbis) vel indirecta. Quum quidem, e. gr., Fulvia quaedam Çu- rii pellex, qui Catilinae erat partium, omnia. ` quae C1) Vid. infra C. V. et auct. ibi clt. (2) Vid. Cicer. in Brnt. Cap. 58. (3)-Vid. Cic. ad Famil. XIIL. 72 (4) Vid. inprimis de Caerellia Aeg. Menag, Hift. mul, phil. (Edit. Weiten.) p: 33. et-ad Diog. Laert, Tomi H: pag: 495." Cf, Thomas, Esf. fur les Femm., Tom, IV, p.e 41. ubi de Stoicorum philofophia, C 23 D) quae de coniuratiònd novêrat, compluribús nars ret, atque ita primam confilii detegendií viani Ciceroni aperiat Çr), vėl- confiilern ode: Manlio et Cethego, eum interficere-ftudentibus-; certios: rem faciat; directa haec: foéminaecvis habéndaą: est. Jndirectæautem, quuin Caefar parcereg: et Diodo parcere militibus manđaret propter Servi liam (2). De.quibus fi feparaŭm agere inftituais mus, ne multá faepisfime repetenda fint vereorș' neglecta itaque- illa distiñctiong, ad-disquifitio«s nem historicam ordine iA porgon” Ag nos Ponreahui Ja Sierinj í i Tes Vid. Salluft. Bell. Cat, p. 66. et Z2 Flofus Iy, 1. Plutarch. in Cic. Tom. I, p. 808, et Appian, Belle, civ. Lib. II. p. 429. Ed. Steph, i $) Vid. Aag di in Brut. Tom. L Pe 985 ét a AOA- CAPUT EC U N-D-U -Me DE V] FORMINARUM: APÜD ROMANOS IN. :EO+¢ RUM “RESU POLITICAS) AnNPRIMO: BELLO CIVIEL; MARIÚM İNTER ET fiions USQUE aR! HUIUS: MORTEM, oun? Si ferret operis nostri“ ratio, iucunduni fane officium’ hobis foret, de’ Gracchòrim màtre ‘Cornelia: pracmonere. © Ja enim exemplum praebvisfe egistimetur, quantum foemina pösfet Romani; et ipfa Gracchòrum facinora et- dis- fidia in 'çivitate inde orta, bellorum civium praėfagia appellari merentür : quin imo nihil, quod fanim” rationem oppugnat, me “affirmare existimo, dum Corneliam bellorum civiliüm re- ‘motisfimain caufam’ nominavérim. Semel enim “Gracchorüm tempore belli ċivilis ežêmpltfin da- tüm erat, femel armati cives contra cive“ prod- 'dicrant ét dsfuéfiéri disfidiis” civilibus Romani “Coeperant. i Breve tempus. post „Riepe electos, trans quilla libertate Romani flùcbantur; fubinde fé- di- C 3as6 i) ditiones exortae funt, qüac?ex ipfa Séñatus rec- tione originem duxerant. Patricii enim, populo vel plebe depresfa , magnitudini et divitiis viro- rum Senatorii ordinis ftudere videbantur -© Iam ante fecesfionem in montem facrum, rumores plebs moverat, quae- tamen “decimo libertatis vindicatae anno facta est. © A Senatu et ordine omni Senatorio plebs premi noluit, ac iure ma- iorem auctoritatem fibi petiit. Tribunos ergo fuos; invito Senatu , fibi adfcivere cives, post- quam ingeniofisfima Menenii Agrippae oratio, animos civium, iniuriarum mole oppresfos , ad moderamina fapientiora:reduxerat. ~ Sed eadem illa Tribunitia potestas, quae quidem iura -plẹ- bis acriter vindicaret, maximum ie çivkatis ; damnum evafit (1). Rei nostrae prorfus non convenit, tot et tan- ta enumerare mala, guae in civitate Romana. Tri- bunorum plebis Senatusque disfidia genuerunt. Ut mare ventis agitatum , aggeribus-imminens, victum faepius recedere cogitur, -fed iterato ic- tu, tandem triumphans per. regiones, late: fefe -diffundit . et- diu mifera - devastationis, vestigia relinquit; fic etj Romana- libertas luctationibus plebis et Senatus, defesfa, fracta fenfim, fublata tan- C1) Seditionumomninm caufam, Tribuniiiam potefta= tem., existimat Florus UR i3. C ägt) tandem esti Nostrum fert oficium , üt videiè müs ; quid valucrint foemińae civili? discordiae - témpodribus; Prius tamen breviter ` de origine- čivilium bellorum inter Romanos tonnata prac- monenda habeo. : Iam multórurm civium A iiiiitia Ro- ma erat, quum Patricii, imperii cùpiditate, et přácfertim avaritia incitati, audacia ast proba Gracchorum facinora publica vi conftringerent y fed nulli huc usque cives, pesfima ambitione in- ftigati, fūam magnitudinem multorum civium caede condere ftuduerant. 5, Hoc deërat unum -, populi Romani malis, iam ut ipfe intra fe » parricidale bèllum domi ftringeret; in” urbe „ media-ač foro, quafi arena, cives cum ci- 5 Vvibūs fuis, gladiatorio more, concurrerent (1).” Prima in civitäte Romana Mariùs et Sylla, ime mani in cives crudelitate, nomina famofa habue- re; qui`ante decora et ornamenta faeculi » fui (2)”, deinde aemulatione et invidia Ro- mam: luctu «impleverunt: ~ Huic malo invidia Patriciórum er plebeiorum anfam quoque prae- buisfe quodammodo videtur. Marius enim na- ts e parentibus perobfcuris (3), qui opere fa- aia Mag ci~ C1) Sust verba Fiori HI,-210. init (2) Eiusdem cod, (3) De Marii firpe omnes; çonfentinnt i Plutar- chus poguem fecuti fumus r afirmat eum yoia. yo- YE Cet) | čiendo fè alerent;. fatis rustice: amatreFalcini educatus; cum infima plebe in -pueritia rem has buerat, (1): avariis:deinde cafibus in militia, dua yirtute ad -fummos; magistratus pervenit pita- ug hominis novi honoris fastigium ; :magna:cùm dn vidia „Patricii adfpiecrent:: v -Syam conma e nobilisfimas gentes:GCornelia atum- libentius ideo, Patres fovisfe: videntur: Quum desImpes tatorę contra invictisimum Mithridatem: creando: ageretur et uterque: -imperium :ambirent į dictus Conful et-lmperator Syta ests «Hine-Marii;- dac- fa ambitios :idẹsbudere coepit4.: quo; potisfimum - vindictam fumerctner fuo honori adderet CE) Fnit, autem-Mariusg yt Melleiii verbis: utar-C3 )s pi quantym belli, optimus y. -tantum. paceihpeshi-. 5 MUS immoọodicus gloriae > infatiabilisa femper- E deridir ieai j iliteratus set;-diteras cfpers nens (4) neque: facundia neque:-opibus» quibus KO ISMP ORS imprimis fadiam, , populi; ieira -07 MIOR aatab à ipol- vsa parérado: da &urovjyõr P xal Hanra jieti v [pass fim apud- alios » nifi excipias unim- Velleii. Patercult locum, gui Hift. Roim. IL. 9. equefiri. loco ;natum ait. Recte forfan agresti. coniecit Lipfius, Vid, viri dogri ad d. 1. Velleii. CI) Cf. Tavenat. VIIE. 243. fega, "7 (2) Vid. Appiañ; Alex: Bell Civs riis I pig, 383. r C3) Hift: Rom. Tr g. ) Ee) Vid, Plutarch; in Mars Tom. T pags jio CC c239 0) „pollebat 3fed. ipfareius laboris :asfiduitas „in. bel- ~lis fortitudo.,: vita er animus :popttlaris ei hono- -res et magistratus fummos paraverunt C h N gue autem a: veritate discesfisfe, credimus, affir- rmantes, nuptias eius ctm Iulia E jie gente Cae- farum illuftrisíma,, multum.. illi, opitulatas fuisfe. ‘Tam, dudum sodio- in, Syllam Hagrayerat Ma- rius, cuius originem a., Iugurthae, capti. „eta ;Boeccho.-Syllae;traditi. honore, repetendum esfe; .cum: Plutarcho 63)-credimus. — _„Mirandum nobis ¡quoque non videtůr. Patricios. odio. in Marium ¡abiecrae originis virum, gui nuperrime. adhuc Confulatum gesferat, lubentius, JTugurthae capti -gloriam Syllae, Patricio | nobilisfimo tribuisfe ; „ut ita fimul hunc, honore. augerent 4 illum immi- nuerent. Iph us autem, Syllae fi gillum , in quo _Bocchum Iugurtham fi fibi tradentrem infculpferat, non parum Marii iram aüxit. Quum vero ipfe «Sylla gloriae fuae Marium invidiofisímum argue „acmulum videret, qui gravenihil ẹi. ampliusi com- mitteret, bellọ, Cimbrico a Confule: Mario de- „feivit et alteri Catulo fe coniunxit : cuius belli, qvum Catulus maiorem gloriam, tülisfet (4), no- C1) Vid. Plutarch. in Mar. pag. 408. (2) Vid, eod, et Vell, Pat. II, ~ C3) Pilut. in Mar. pag. 410. (4) Vid. id, cod; pag. 431. C oero yj} Hövüm indé invidiae calcar Marius traxit! Bot- “chus denique, dona multa Romam ad Capito- “lium 'ornandum mittens, auredn quoque Iùgut- thae traditi Syllae ftatuam addidit, quo facto “culmen Marii odio quoque additum erat. Jam “ad arma res fpectare videbatur; ne auten erú- “perit contentio, bellum cavit Matficum (1). Ita res fefe habebant, qüum belli Mithtidå- tici Impëērator crearetur; et hinc origo belli primi post Gracchos civilis repetenda videtür; hinc millia optimatium civiumque 'Romanorii crudeliter ċaefa, hinc matrum de filiis, filiorum de patribus fletus. l i — 'Quùm itaque nutie de vi ratkhikariii Ró- ñmanarum in res politicas, quaestionem inftitua- “mus, ea inprimis accommodentur, quaè gené- ratim ptiori capite diximus. Sed et alia ob- fervare licêat, Quum Marius proconfulari potestate, post Syllam, belli Mithridatici Imperator a plebe creatus esfet (2), quum paulo post a Sylla fractus (5), in exilio degens, ad fummam ' miferiain pervenisfer, quum captum eum Min- tur- (1) id. 1. Í. P. 434. (2) Per Tribunum Sulpicium, viä Appian, Bell Civ. Lib. L. pag. 383. (3) Id. L1. pag. 385. £ Ae 2 tütnenfes, tenerent, vitam s quinimo, falutem - _Fanniae mulieri Romande, acceptam. tulip 1) Erat toti illi regioni: mandatum , ut infortunatum - Confulemi, perfequerentur captumque morti d3- „rent. , Nullus autem quum, adeg férox invenere- „tur, qui tantae dignitatis. virüm Romanum; bel- dica fama, celeberrimum, i médio tollere aude- “ret, “Senatus Minturnentis cüm Fannie, tradi idit 3 „quam illym necaturam fpérabant- ob iniúriam {- bi olim a. Confule. illatam C 2): Sed proba my- A mulla, offenforun habita gfiemorig; iua SSiN p quidam, Marlim E iecare posfe , dicere, x et ` „magistratus auctoritate caedem. peracturus ‘esiet „Fanniae arte (8) Ja Marius fervarus fugi falyiem BERIE iia What Syin p I, JE Mianli. Aie damnum Ahar Romanae no: Bins sost basap virtus EESAN fed: WPa SAGtIJ i Noei héi esi; ut t quaeramus s cur 'vikerit TA i TERT Sh fÀ ke Shi r i RS i t malasa gobe godi ai Ciye Vid. Plutarch.” {hi Mar, pi i347, Hy ONOR TARERE Inr i Asir OGY NIP Z qudam afafiue aFiknbu'; difci! iio “egplicäbuirur j qude -Uel Gätlo’; “mêtu : TE A fugiènce narrát Plunch 1p. ipaa leao ran M aee A C sf) “amplius bellator cruđélis, cur poste4 Romam redux, urbėm quin et tötam Italiam fummis do- loribus affecerit. Horrenñda quippe et ingentia mala exinde Roma tulit; neque enim Syla, morti datus fi fuisfer teter fenex, tanta faevitia in miferrimos egisfet Romanos, neque demon- firasfet, civitatem Romanam fub tyranno esfe ‘ posfe t9 Alia etiam foemina , quamvis Birbara, nonni- hil faluti, fortunae certe Marii magis prosperat, contulit, -Iunior enim Marius, postquam a pa- tre aberraverat , benigne exceptüs èt cum fuis in honore habitus est a Rege Numidiae (2), fed ubi cum fociis discedere vellet, Rex e contra- rio eum detinere ftudebat, xal Biaos u ET og- den? XInTTO ToicUuEvoG Tù žváßornv T Una tamen e Regis pellicibus , , five „Marii ` ‘minoris for- o E a, # Ci) Non certe iltud fuisfer belum. s o» quod”, ut yerbis útat Flori, HE È pep “noù civicam modo, fed hostilem quoqxe rabiem fupergresfum Est, quum are morum furor totius Italiae viribus niteretur , eo Usg- - que odiis faevientibus, donec deësfent , qui occi- » derenur”” a Cfa de Sertoriano bello paeta pro- fcriptionis hereditate idem 1. 1. 22. pr: «ii(2) Apud Hiempfalem: Marium iuviorem remanfisfe parrat: Plut. sin: Mars po 429., Appian, autem l; l po 388. Mandrestálem dixit, (3) Plutarch- 1. L. p. R 1.99 Ei 39 <) Fórttnie Cömmifératione; five amóřè eiga eum commota, viam illi ad patrem, quem in ‘Car: thaginis *verfari ruderibus rumor erat; ape- PORI TARE TETEA a Malà tulta igitur quum üteiqué Matids evi- taster, Bona fitis fortuna in Italiam venit, fibi coniunxit quotquot militum fécum habëret Con- ful Ciùna , ab ` Octavio expulfüs Urbe; atque; praeterea multis aliis partis copiis, eum exercitů Romani petiit: et tüm ferox feñež, fäħguinem fitiens; immani crudelitate cäedem inftituit (1): Videtur generatim afirnianduñm, fummam Bar- diacoruri (2) libidinem, qui foeminas èt mas tronas fere omnes ftüprdbant, animos mulierùms in crudelerń corum mägistrüm, fümmo odio önt: plevisfe, et hinc postea Syllae partes, de quo mi= tiora omnia fperabantur, auxisfe, Sylla autem, perfecto bello Mithridatico , folus rerum potitus l Vds Ons KORG tot â Mario interféctos bini fuêrè Crasfi, pater et filius’) j “ênius fratër minor nata ș idem ille, oqùi pöstea cini Cåefare ët Pompei“ triùmviratum iniit, a foeminis quoque per: Vibiùm düemdam adiutus in füg vidétùr, vid. Plut: "in Crasfs Tóm: I pig. 545. <2) Bärdideðs vočavit Märius ‘feryos illos, qie numero erant eörüm , dui porte ad illum fe contule- rant, vid. Plutarch. in Mar. Pe 431. ét 432 cf. idem in Sertore Tom, I. pe 570. Cf, Vösfius , Erýin. in ye Bardeacus, Ọ S OHA aS ii ŝ Cm) omnium -fpes fefellit. Nam atroci, caede. plura millia civium necavit, -bona eorum publicavit er tyrannus prorfus crudelisfimus evafi, qui. tan- -tum mactare defiit, ut fuperesfent nonnulli qui- bys imperaret (1)..; A ET Nulla unguam; fupplicatione motus, dirus- il- 5 Dictator, ab, uxore tamen „Metella fepius ad mifericordiam revoçabatur ( 2), Magno cum amore usque i ad extremum uxorem; hancce colu- åt, et eius caufa cum mitius leniusve, tum du- rius et crudelius: egit. s: Miro”, inquit Plutar- chus i( 3) ; et infano tenebatur (Sylla); expug- „5 nandarum. ardore Athenarum , vel quod aemula- Ta RONE quadam.. umbratilem pugnam fufciperet- a Cum: EOIN: illiys, civitatis gloria, vel quod 4 (BT IRI , 3 a AT EN Tn l efitem VititBani verba Furti (apüd Tio. tum PAG 21.9 adhoónenis3! (Wivdre aliqūem debere; ut “esfent , quibus imperarente nÇ2) Fenmpóre caedis: Marianae Metella: haec cum Hiberis fuis fuga tantum falva -esfe potuit-Çvid. Appian Bak Mithr. pago 204.)acquae postearmagimam. fane vimsin res Romanas, habuit, sT% pira Miriànar. Çin- quit .Plutatche in“ Syll oTom. -L p. 4554. dr mari, hspza meian Merire: (Sylla), kori nal ro- Pupae. Dive, ora zobs mepi - Mapier ' Quyadus Srsbúws xatayuys. wgrotesev set Zirin , Aimser imiboncucias ray MiTidrar?. o ii (3). In Syll. pag. ;459. fub, fins Verfionis,. apie: Xy- tddi, edit, Rolie ci, id, ’ 455° i a C PAO 2 ia esfet feritas dicteniis èt Teittrlitaibas, qui- i „». bus” euni Mercllamqye. asfidue ex muris dè- » ridendo et - infultagdo „exacerbavit ` tyrañnus 2 Ariston”. MUC baee o ak Coniicinus igitùr, ‘Merellam et ‘posteg in Tes _Syllanas vim faepius magnam emg dolmus interim, rerum deësfe famam hi Quamvis Sylla i iam fummo nsii Dictrüme imperio , non fine anxietate, quadath , aliosin ivi- tate viros “valentes confpexit; ep funt qui pù- l tent, imperii Dictațoris. abdicationem > quae ĉaeteroquin explicatu ditällima videtur, ex - auctoritate., Çn. Pompeii idies accrescente, “ÈX- plicandani esfe? itait Gpiñarctur Sylla; IOUN tum et tutum imperium fibi lnn reri fore; qua. cogitatione iñftigatus privatám din féñecttte yitam fibi defideravisfet Co). Ututfit. ity certùm videtiir, Syllam , , uti milites largitione, ita et variis arti- bus „praepollentes viros iq. fas. partes. qum Dictatura iam gauderet, adducere! iconanim:esfes ` Hucv façic ressa Plutarcho:tradita-Ç3). +- Quip- s E re ent REAN OR Non, fola Metella, fd aiii Aoniak eiusque uxores devi fya in Syllam nagie WA, facere, poigne vid, Plutarcha k. E N KR i Ees C2) Vid. Stuart, Rom. Gefch: Dest- Ig Cti sas fa. et act, ibi, cit; Aa R ZNA (1) Licéat. bl, verba Piurarehi adiicere,: guak. pofi, O e A Ay C 246 ) pe, asfentiente uxore, Mtella, Pompeio perfua- fita ut. matrimonio acciperet privignai eius Scauri et Metellae filiam, quae quidem tung temporis utero ferebat. Neque autem fieri |po- tucrunt hae nuptiae, nifi.uxorem Antistiam Pom“ peius, dimitteret; illam quoque dimifi it, fed paz rum laeta huius rei fuit fequelaą. In odio.Caefarem Sylla habuit variis de. cau- fis, praeferiim, quia Tulius Syllae , uxorem di- mittere mandanti $ obfequi noluerat (1). . Quum autem Sylla VİCtOr,, 009" amigiy. ovde Pihu, Cor- neliam Cinnae filiam a Caefare divellere pomuisfet, dotem eius publicavit, „Magno, fane amoris. vincnlá nobilis illa pa- tris- piene fequelas nuptiarum „Pompeii ; cum, -Aemilia CIpanRDN, »? "H Cingvit in Pomp, Tom. I. pag. 623. j 3> ow Tugano TA TOÙ yámeu , xai Tois EVAA® xipo RAn a5 A0, D r3 e iar Bia, spirita, Ths win Apaid &yomis so me iyxómwoos rap iripov THOG QUT, iea lainájadrnd ðs $ 3 Avristiag wriwug zai orero, re dy xui Tob maTtpg s eyo, iorspnmin! Aw irw gidya, ` Kurirdyn yxp ò 3) Arris riag ir ra Bovhsutnpiw, donan re Eúóarw taper dig s» Hoprhio. y 0è warho abris imire tatrap mpohxato sh For Bioy ixovr ies, rte xal toro Tò rabos P mepi Tiy s3 Yor inhor rpayoNaæ npogymirbas, nel m Ala T r s, AimiAlas tulis daplapiint meow TË Topanga TILTOVTAI. o Cf. idém in Sylt; p473 P ae (i) Vid. Plutarch in. Caef, init. cf etiam Velh Pan, I. gr. er Sueton: in [uli Cder cipe toi Ç 347. 2 trisque disfimilis filia. in morum illa peste, qug vel fid3 coniugia rara erant, maritum fibi. cons . iunctum tenuit, ut ne crudilisfimi quidem tyranni. iusfum Caefarem a coniuge divelleret: et cum iam hac occafione , tum et defunctå Corndliâ, ipfe Caefar certa amoris fui integritatis docu- menta praebuit, Nam , quum Iuliam patruam publica oratione laudavisfet ( 1), ipfam quoque Corneliam fuam funebri oratione decoravit ho- nọoravitque (2), ¡Quantum autem Cornelia apud maritum vas luerit atgue in, res politicas, ex mulieris indole- et Caefaris amore: facile intellectu est. Habuit autem Sylla, animum Caefari. ob foe- minas duas. infenfum :. nam illum odisfe Marii affines, nemini.: mirum erit (38). _ Plutarchus ipfe, Syllae odium e propinquitate Caefaris cum Mario explicandum esfe, affirmat ;: adiiciendum tamen huic rationi credimus, ipfum. Caefaris mae trimonium cum filia Cinnae. Quippe quidem Ma- (CON Erat. profecto laudarione digna mulier illa, guae magua cum moefitia et dolore Marii faevitiam viderat, O), Vid- Plutarch. 1, L pag. 709, et Sueton, 1. L cap. 6- -c^ Thomas Esf. fur les feinmes Op. Tom, IY; pag: 209.: fqq, Ca) Via, Plutarch, in Cacti i aig é J y Marii Reids “i et propinglios aigre. giim talea i qir aig. iure, guogde - in „Cinnae. progeniem, Ral PN pore > virum etiim ` obviam hibemut hi aa triae amore motüs ingenium exåcuit fium, üt civium miferiei folamén daret, qui, "Hr Grat- chi ġquondäm, a matre vidua fummo titio edis catus, ad cius voluntatem_in rebús ` “gerendis fe, aċcommodasfe videtor, magnum” Homino, Sertorium (23 Antea Cinnáe partibus’ tunc- tus, magna tamen cun laude “ea tempestate’ ; probum. fe esfe maniftstavit. “ Tenébat a ma- tre _ virtutis praecepta,“ quae malini ëum fieri prohibebant. ` Manfuetus, moderatus ` EC CIES mens ińfortunatis opëm tolit (3): SSF eferrima crudelitatis monítra, Mario duce digna,“ Bars- diacos ilios, iusto pigi interfici taiant (į). a Huu (1) Vid. Plutarch. in Syt! pag. 453. k; (2) De. nomine et familia, matris Sertorii im m parem certi VIETUr O FEE TF PP EE 8) fokis testimonium ù Plutarch, Ka Sertotið , ẹt "pot (4) Vid. Plutarch, y k h P579. et ag, ia iae’y pag ge er feq, PEE aY A Ea Oum Syllai in Italiam rvii ERE, Sertöiiüs im exercitù Confis Scipiónis erat èt rebus in Urbe plané desperatis, in Hispaniam fe čontùlit ut E ottenimi ai eum aae ppap iset EIDER A7 E prEN atm f fatis terñpus o omni fere řüm. 'Potentiáé réstitisfėr, tlie h bello dëfesfus Höneste in” patriam redirè“i cupiebat et ob matris amorem patria iam diu detidéiaverit 4 3). Nam obfcure vivere in Urbe práetalit fümmo exti patridm “ith petid. " Maximó Temper amore mi- trem, a qua toiús pèniebar; còlilit, et'mortem eius pon: fne gravisfima mogftitia tulit: Ç4)s si5 [nterim, Jam, naturae debitum, dẹrerrimo,, mor- bo (5) Sylla folverat privatus y iam- vit® defunc- tus ille vir, quem.,i magistrùmiitrium pestifero- rum vitiorum, luxuriae et avaritiae et crudeli- tatis vocat Cicero (6). Superftes autem illi fuie Jorg Ma- (1) Cf. Piutarch. 1, 1- iń fin. pag. in vits Sertor. C2, Ov yep i "e „ia dsgos Sure mohsmenatspos >» Ados tars imiToKit Tepos” < Appian. Bell. Civ. Lib.-I, pag. 421. f (3) Cf. Plularch» in Serte L L (4) Cf. idem eod. (5) Vid. Plutarch in Syll. p. 474. Nihil kad k re : habet- Appian :Bell. Çiv: Lib. I p. `416. feq. i ; (8) De. Finib, Bon, ert Mah I 22, De Sylla quo- sA: gue Si Erto C 250.) Valeria Mesfalae filia, quam post Metellae obi- tum in fenectute uxorem. duxerat (2). Est obfervatione omnino dignum , matronas Romanas magnam. aromatum copiam, in Syllag cadaver ingesfi isfe, Sici itaque it inter foeminas niger ille nonnullas babuit, quae tyrannum tántunm et faevum. honorare videbantur (EDY Di Varia post. Dictatoris mortem, fata Romanag reipublicae acciderunt, „priusquam, Caefar . Pom- peius et, Crasfus triumviratum , inireùt videamus ergo deiis, quae, hocce temporis intervallo, in civitate Romana ad foeminarym vim in res. politicas pertinere videntur, i oeo qùe historicus Ålexandrinus Bell, Civ. Lib. I. pig. 409. apuros, Inquit, ixóiars basato tpoypé yas EN WEY Vao PiútarchiriitSym paiol ive Cy C2} idem ini Syllis fub fin. vit. aii CA- CAPUT TERTIUM, ES F, 4 4 hy $ DE VI FOFMINARUM APUD ROMANOS IN FORUM ` RES POLITICAS, A SYLLAE MORTE UŞQUE à AD PRIMUM TRIUMYIRATUM, PART Ta y i na PAN y s i ~ e A g A a al : aN èi z Á J * d3 Ti Į am florente Sylla, agnam fatis” “auctoritatem vindicaverat fibi Pompeius, cuius ambitio gloriae- què cupiditås ad maiora adfpirabat, Erat Et Cras- fas divitiis praepollehs, qui honores et magistra- tus fummos; quos Vendles poptilüs. habebat, in fe conferret et ita Pompċio aemulus” evaderet (e $ Quamvis hi viri iam tunc. temporis esfent in ci- vitate primarii, in'eorum tamen contentione, an foeminarum partes nonnullae fuerint, parum con- ftare Verum paulo post, çcum,ultimum, exorire - tur bellum Mithridaticum ,: Praeciam quandam obviam: habemus, quae quidem maximamivim in res Romanorum urbanas habuit; quam “ut “cog - noscamus, paululum ad fuperiora redeundum ërit E CEES i Et- pra Vid» Simak in Crasf. Ton p. na et Appian, Bell, Civ, Lib, L PEG ii C 252 ) RR FT O xY i y Erf inoin enit Paa ai li Lucullus tamen haud obfcurus. fuit. Erat honore, ayctus, a, Sylla, gui., et illi fua com- mentaria, infcripferat (3da. atque, fli i tutorem , praeterito Pompeio , “nominayérat iSe . Non diù post Dictatòris morten , Lucullus et Can Confùles erant, et a multis de bello con- tra invictishiuans Mithridatem Anftaurando. con- filia- agitabantur.„ . Interim Confules fortieban= tur- provincias; Gallia Comata Lucullo obtigit, Acmulus Pompeii magnitydinis» er gloriae ftudio fia agrans aegre, tulit, fuam proyinciam ‘claris, faz cjnoribus nullam, apeten T BRERA a dem Po ttid TEE SE nOJ (i UISG sJuNoyI asligi HOL CIVILA ti i ; oiy Erit “ietis Bomo PEER Ifid, Ĉi- ter? testimóñiún Acad; Qriaest. A iie, EUS Ia ni @XV Hine: Plotarchús discordiaruni ëLórdium Poni peivm intenset Luċcutium repetiit icfapřaeprimis “dë gwmni hagce: re ayéronim dacill. Tomi: Iapags 494001 s13) Hinc explicetur illa Luculli erga Pompeium, pecunias a Senatu petentem, A s ne ulla Pom- Peidsin „ktalamidedetndiD aa. foret Cf omnino a Plutarch, ia Pomp. .pe 628.. Le d siz Hod nriagh y CASEIRA -Erat antem_ in , Urbe Cethegus, : primas qui obdebit apud populum partós ,„ vir turpibus dedi- tus voluptatibus et amoribus, atque oB vitia fua Lucullo odiofus. „Sed cum tantopere Imperium concupisceret , Cethegi ọpera uti necese, fal- tem utile videbatur, Interim moriebàātuf, qui pracërat Ciliciae, Octavius. Multi ad hanc- ce provinciam adipiscendam ` conatús parabant > in,his etiám. Lucullus, råtus fcilicet, illum qui Cappadociae finitimam teneret provinciam, bel- li Mithridatici. Imperatorem delectum iri, èt ad extremüm, ut cum Plutarcho loquar Ci); a Eo > yoy où cepyèY, gu ÈTRIVETÒY, A pied Divi 2 cijaoy TÒS. Tò TÉAOS ¿x TÄS Qyġyzng úréneie s Topè TÀv EzuToŭ, Júri” RE Degebar in Ürbè . mulier quaedam ,, cui Praecia nomen, forma êt protervitate famofisfima; quae cum publico fcorto nibil praeftaret modestia, eo tamen ad inna- tam; gratiam addito, qùod,, qui cüm ea confue- tudinem habebant, operá ipfius., in amicorüm conatibus promovendis, ` et ‘honoribus iti rêpü-=. plica adipiscendis, utebantur, amicorum ftudiofa et cfiicax eredia, plurimum potentiqe fi bi a~ savera s oT oan Postquam haec ` Cethegum > tüm florentem et ‘urbanas fes fua . volůùtate mo- „ derantem i in eta poeem e agent, atque HR? ‘àtho» C1) In Lucull, pag. 495- ng C 4 3 atore eiis córirüpto fe coniunkerat, omnis civitatis | potestas ad Praeciam pervenit. Etenim, ħeque quidquam publice actuni est absque Ce- thego; negue is iniusft Praeciae fecit quid guam. — Hanc ubi femel Lucùllus donis et adulátione fuam fecerat E dé mój al to Au- KOVAAG ciuPiroripovuivyY ôpžoðæis peyěg yu+ yain `coßep xa. maævyyvpixý pishdc) Ci) tarim habuit Cethégum laudatorem, qui éi quöquë Ciliciam . provinciam tribuit. Hanc femel nac- tüs ,, oùðèv” ut, ait Plutarchus (2); », fr s> Íipziżízy, 00òè Kélyyov det mapardne s RAAS 39 TOUTES buZAĞS xciv. Qépovreg vexelpioay TÒY «s MiDpiDaTIXÀY, TOAEKOV, ÜG Zo êrépou pde Ğueivóy, Saroreunbñvaær duvæpevov” s -Quamvis itaque nihil aliud _ in egregio ' hocce de mulieris Romanae potentia exemplo effecisfe Praecia videatur, nifi quod Lucullo im- perium tribucrit, temporis tamen lapfü; haec ipa res maximi momenti fuit in res Romaho» rum publicas, _ l Pompeius quippe, celeriter et magna cum gloria, post Sèrtorianum , bello quoque Piratico confecto; tantam populi gra- tiam mita, ut fumma iniuria Lúcullum afficere po“ 2) Erat enim ditaha, ci Plut. in vik p.51 gi Piutarch, l. le page 495s {2) L l -99 Cs 3) populus Romanus non dübitavérit, dutimodo Pompeii honores augerentur. Hoc còoúfilió, im- “perium belli Mithridátici Lucullo abrogati, et Pompeio populari viro traditum ést. (1). Haec res inprimis duorum přiņńcipum virorum acerbitatem maghoperé'auxit, et Lucullo caufam praebuisfe videtur, quod Mariam minine imi- tatus (2), a rebus publicis agendis in posterūmt fe abltineret. Neque enim ullas partes in rebùs ‘Crasfi, Caefaris ët Pompèėii egit, fed voluptä- ‘tibus dedirus, luxuriofe mollem 'et privatam vitam traxit. Quantópere autem Lucullus fáciem re- rum postea gestarum mutare potuisfet, cùhr di- vitiae eius aMrmant, tum ingentam fatis aa, cuit. (3). B ~ Idem ille Cethegus, ` cuius auxilio Prae- ‘ciae’ opè imperium contra Mithriđatėm nactus -erat Lucullus, maximum , quod antea nemini ; ‘'qui- CI) s, “Es (inquit Plotarch, in Eie. p. 516.) "i 3g YE Bovài xal toi àpo oig PENELA ELAT EETA ‘Addeota- : iga AOG, où moriou diadoxoug AAH bpiæw Bov AupBavo’ oùds 99 Ths epenn aeyagerios QAX Ta iraba Tis T Tp- iei Tnyias igirrasbai xei Fapa opiii brija “iri A XAA 99 iQas To yiroweoy roi in? mapovTi Apirnra CUTS x F, À”? Cf. id. in Pomp. p. 634. yaeua) (2) Plutarch. in Luc. p. 518. E> à CII CR Cider Acad Quies Tol. Ptutarch, in i Luc. p. 519 feg. LENI \guidem iconcesfum fuit,- imperium maritimu M: Antonio tribuit Q1). «o Dedit. igitur, Praecia exemplum de vi, foe- iuran, in res politicas, luculestisimum ; Andi cet taceant historiae, nemo tamen; inlitias ibit; plurima et manifesta. exempla nobis fučara. fuisfe -de eius et: aliarum meretricum potentid dummo- do- amplior rerum „domesticarum : Romanarum «historia ad, nos: pervenisfet,. -Probabilé enim videtur, ad Catilinariani quoque coniurationem promovendam .. „ħonnihil valuisfe. eandem illam Praeciam; quippe Cethegusi İSLe a quo, ufus Luculs Jus,idem est; de quo., priusquam morté damnare- gur Çatilinariarum pattiim focius y., bi ignoscite” > in Senatu ad Patres inquit Cato, ,, Cerhegi ado- e ApSCERiE niĝ iterum. iam patriae, bell um fe- iya Git” Cadei: Neque Praecia. A. quidem „in ¡coniurationem Çatilinariani „quidquam. potuerit, ley vim habuit: alia enim meretrix, fummo illo „periculo, civitatem liberavit, detectis, quae de coniuratione, „povetatąs rebus.: < Animis coniura- ; aaae aa aA a a Gia vii a ` i ż : ` DE e. DE it: e AO PES Vid. Cicer, in Verr, Lib.. yit Eip. e et ibi - Ascon, Paed. Add, id. in Verr. Lib.. HIF 9L “Erat M. ille Antonius Triumviri paters homo fordidus. et avarus, Periit in expeditione Crerenfi, - Çe) Cato apud. Sallyft, Bell, Cat, pe 169.. ubi vids viri docti, ' KC t8s7: )) tòruüin caeéterorüm hinc quodammodo - afflictis, ‘Catilina folus eð acrius rem perfequi : conatus est; et, út fibi omni modo“ focios:compararet, ‘foeminis quoque abiectisfimis ufus-est (1). Rem omnem gravis ille, Thucydidis aemulus, Roma- narum in princeps, Crispus‘ Sallus- tius expofuit (2) ,, Ea,” inquit, ;, tempess ttè (apertum astida esfet Ciceroni confi- 3, lium} plurimos cuiuscunque generis homines a, adfcivisfe “fibi dicitur (Catilina); mulieres 3 etidm`aliqtot, quae primo ingentes fumptus y ftupro cøórporis' toleraveraht:" post, ubi ae- 3 tas tantummodo quactui, nequè luxuriae: moe „ dum fecerat, aes alienum grande - conflave-» „> fant per eas fe Catilina credebat posfe fer- z, vitia úrbana `follicitare, urben incenderè; 3 viros ċédruti vel “adiungere ` fibi, vel interfice». 5 re ṣ fed in his erat Sempronia , quae multa s faepe virilis audaciae ‘facinora ;commiferat s» Haec mulier genere'arque forma; praeterea vi- j; to (3) atque- liberis fatis fortunata fuit: lit- 33 "leris Gravi et Latinis doega; pfallere, et "T bj fal- (1) Cf. Piútarch, in Cic. pag. 866. (2) Bell. cat, pag. 69. et feqq, Idem. I'l p. 1i% < ẹt 113. vid. viri docti ad h. L (3) De marito parum confire vider, nif faerit - D. Brütusi, fed hic Catilinae párti non erat, R E, ifaltare elegantius; quam necesfe: est-probae: multa alia, -quaes inftrumenta luxuriae. funts fed eì cariorac femper omnia; ‘quam decus, atque pudicitia fuit: - pecuniae- an. famae minus parceret, haud facile discerneres; lu- s bidine fic-accenfa , ut faepius: peteret viros, quam peteretuř; fed ea, faepe antehac- fidem prodiderat, creditum abiuraverat, caedis. con- fcia fuerat, luxuria:atque inopia -praeceps 'abe äerate Verum ingenium eius haud abfurdum : posfe verfus-facere; iocum movere; fermo- ~ne uti, vel: modesto vel- molli-vel procaci, »“Prorfus mułtae facetiae, multusque: lepos-in- ap eia.: rO ri ! TIA : Haud dubium est ¿quin mulier hisce. facultas tibus praedita confilio -Catilinario quam maxis me favere potuċrit ; et fiquideh: numerum talium foeminarum „in fuas partes traxerit pesimus con- iurationis princeps, nihil mirandum fuisfet, fi tötam civitatem, tot ctiam rerum- novarum ftu- dioforum ope evertisfet; minimeque mirum, tam åámplam, fociorum numero, coniurationem: -fac- tati esfe, ut omniom animi formidine imple- rentur. „ Ey fumma enim laetitia, atque la- fcivia, quam diuturna quies pepererat, repen- te omnes tristitia invafit: festinare, trepida- sre y neque-loco , neque homini, cuiquam fatis credere: neque bellum gerere; neque pacem . Oo h ha- y9 - CoD) s». habere : fuo quisgue metu-pericula metiri -Ad s hoc, mulieres, quibus pro reipublicae mag- j nitudine belli. timor 'infolitus incesferat , af- s flictare fefe; manus fupplices ad coelum ters s dere; miferari parvos liberos; rogitare; ome s» nia. pavere ; fuperbia, atque- deliciis omisfis , s fibi patriaeque dilidere” (1). Quum autem nonnullae mulieres ad civitatis Romanie damnum contùlerint multum, Fulvia quaedam : contra , quae , confuetudinem habe- bat cum:Curio, rei Catilinariae focio, -non tantum necem a. Cicerone propulit, indictis in- fidiatoribus ; fed -etiam omnia, quae per Cu- rium -de -coniuratione noverat, Ciceroni pros didit < 2)»-Cüm: Catilina quoque » Aureliae Ores- tillae -uxoris -confilo, quae pesfima erat mu- licr (3); fectam foam firmare ftuderet, et Praes neste urbem, olim- Marii iunioris arcem (4), ¿< ma- CY) Ita Sallustius ftatum diseribit urbis Romanae , Bell. Cat. c, 87. (2) Vid. Sahut, : Bell. Cate 66. et 72.: -Florns, IVi Appian. Bell, Cit. Libio: H. opago 429. et Plutarch. in Cic. pag. 868. Cf. Conradus Quaes- tura pag. 128. et feg. Add. Middleton, Leven van Cicero door Zilleèsfen Tom, I. pag: 212. (2) Vd. Salut. Bell. Cat; p. 36. (4) Vd: Piutarch in Mar. fub fm, CF, idem in Syll pag. 470. et Middleton, b t Ra Coo?) maximi’ momenti ducerét, eam fibi' vindicare ` acriter conabatur. ` Fulvia autem confilium tur- bävisfe videtur; 'ħam Cicero ea de ‘re certior factús, Catilinae in periculo futuro refugium ademit (1). ; < Denique multorum et Fulviae ; Allobrogum- que indiciis et testimoniis, vigilañtią praefens magni Confulis totam coniurationem reftinxit. = Maximam inde Cicero gloriām tulit, et, Ro“ må falvå, Pater patriae, fummo ‘honoris gratiae- quëtitulo , falutatus est (2). Quum-autem in- tegrùm huis rei honorem foli Ciceroni tribue- rimus, parum iusti in Terentiam esfe videamur, quam prudenti confilio opem Tullio 'tulisfe, ex: ipfa vel mulieris indole affirmari Jiċerer, nifi praeterea ipfius Ciceronis epistolae, nif et his- torica Aini fcriptores: afirmasfent antiqui pia - Erat -"€1) Vid. Cicer. Orat. Cat. I. 3. C2) Cf. praeter mnlros alios Appian“ Bell. “Civ. Lib. II. p. 431. in fin. Hg (3) Vid. Plutarch. in Cicer. pag. B7o:? Miadi illud. de quo . Plutarchus 1. 1 , vel ostentum potins fiammae ex cinere `in. ara exortàe,: 1 Middletóne nibil alind est; nifi ‘dolus’ et rest conventa »intrer: Terentiam et Ciceronem.: En ipfus berba: ,, Het is „ niet onwaarfchijnlijk.y dat dit gewaande onderyère „„ fchiinfel ontworpen was. tusfcheu Cicero en Teren- » tia; wier zuster eene der Vertaalfehe. Maagden zijns 29 de, # C 26: ) Erat Terentia mulièr haud:timidi aut demisfi-in~ genii, fed animo- clato praedita ,:et-ut ipfe di- xit, fecundum- Plutarchum. (1), Cicero's 3, BČAÀov Orõy moiiTiuăv pergiguyBbavousy - mag s9 éxclvou Qpoutiðuv, ği pergddoŭov -räv olnerwa s xõy (vel oiziguãy) èxelvgp e= Sed- cum iam hoc loco Terentiam verbo miemoraverimus ,:-tą- cenda non erit vis eius aliarumque foeminarum invea negotia, quae maximi momenti reipubli- cae: Romanae fuerint, nuen exilia Gigszanis anfam praebuerunt. Ai Giit S sanmR. FuQuisquis Romanam: kiaphini praiy il no+ tiain est; Clodii odium pracoipuam Cicero- naii i u$ nai A ` » se S en het beftuur over de iehi plegtigheid » hebbènde , zonder achterdocht korde helpen ter $, uitvoer brengen , hët géen zij heimelijk’ ondero ele 37 kandērem afgëfproken hadden: Want. het was: van 35! groot: belang: voor::Cicero., : om; de gemoederen- van „irhet volks Żż0o -fterk hij maar kony eene vrees „j: VOOr hun gevaar inteboeżemen, om ze des te ge- 3 makkelijker te bewegen tor-heț. goedkeuren van het » Befluit , omde, zamenzweerders. ter dood te bren- s» 8En dat hij reeds ia zijne gedachten gemaakt had”. Vid. Middlet. Lev, van Cic, Tom, l p, 250 €t 251. Fuisfe inter Vestales ‘Tereniae fororem paer e Plu- tarch, in Cat. min, pag. 762. ubi ż z ét5 Cispa , vestali- bus fcil.) Daßia Tooria, NAG Ths Kixtjros Y UIWILOGo nbe) Ai Cie hk i u C 262 }) i ni caufam foisfe, qia in exihum abire còrctis fit. — Prius“autem de alio` Ciceronis Medans aliqua adnoranda in promptu funt; jix 'Simëlac Tullius gloria honoratus Aisa., omniumque aestimatione ornats: Vitam. privas tim publicae praetulerat, invidi- ftatim multi, rem, postea'a Clodio confectam , movėreincipie- bant. | Metellus inprimis- Tribunus plebis Ci» ceroni €ġprobrabat ; illum -indicta caufa cive Ronanos fecasfeiru Sed fummus vir pacisque amans a litibus quam maxime! refugiebar. "Ut itaque cum Metellótin gratiam rediret foeminis quoque ufus; est“ ripis ado Ttibuni fratrer Celerem „ ego cum comperisfem , fcribit (1), 3 Omnem fui tribunatus conatum in meam per- » niciem, parare:atque meditari: „egi cum Clau- „o dia, uxore-tua, et cum vestra. forvre Mucia, 3 cuius ergaimë ftudium, pro Cn. Pompeii ne- „ 'cesfitudiñe, multis -in rébus perfpéxėram,: ut joa cum ab TE deterrerent” (2). Non- fiy e ah nul- -AA } Vid. ad Famil. V de OTNI BI TOAMNEI qi - C2) Ex illo multis iñ rebns” Caer: patère videtur; faepius iam foeminarum auxilio gavifum fuisfe “Cis ceronem, Videntùr přaeterea haec` âd ‘Ceterem fcripta affiimare, . nihil hoc “tempore, ` a moribus Romanorum alichum fuisfe, ut muüliérùm vim” et auxilium viri implórarėnt, — Erat protecto Q. Mé- telius Celer Ciceroni amicisfimus , ġuo etiam dd Clodii iras C a ) mulla interim evenerunt, quaes et alium inimi- cum Ciceroni pärarent, Clodium. nempe., virum loco illustrisfinto natum., w! Juvenis- Patricius: audaci - animo, Pmi Dii 5 Cacfàris uxorem Pompeiam, amabat: C1). --Difs ficilis -Clodio «ad, Habebat: Celer Claudiam Clodii fororem in matrimonio, quae, marito fubita morte extincto ,acaedis- fufpicionė wacua non fuit. Cf. Cicero pro:Coeh caps:24. | dari? (1) Vid. Plutarch -in Cic. -pè $74 -etifegq. Id. in Caef. p.711- fqq. Cicer, ad: Att L 15: DIO Casf. bib. XXXVI cap} 45: pagi 139: Ed: Reimar. Cf.'Sueton, in Caef. cap.. 6. et praeprimis Ases Paed. Orat, pro Mil. Add. Middtetonș«Lev. van. Cic. Tom. 1. pag. g93 ot feqqgái o (2) Conferri potest fuiven, vi 339 ai C a ) postulatus- est? (1p Caefar aurem’ impudiċim repudiavit vxofem. Dum caúfa agebatur . ova» riis artibus et falfis testimoniis ‘reus: fefe defens dit; quin imo' a Caefare ipfo; ut Clodium fibi påraret amicisfi imti, purgatüs est (2). Cice- ro autein , quamquani cacteroquin ‘Clodio haud infenfus (3), tesümonium coñtra tulit, ‘minus veritati ftudens, quàm Terentiae : mandato (43 quae erat iratå reo, propter^Clodiam fororem} qram mátrimónio cum 'Ciċeroneftüdere fufpica™ batur (5). Terëntia igitur, Cüt cum Plutarcho loquar C6)) gaaer rò rpõron ooay xal roð Krxéipövop pgo r a, mepukuve To Kivdiu cuverhichai nay narapasropãræi. “Hine Clodiús ira accëńfus, malm malo reddere 47); acriter et fumma cum calliditate (8Y contendit, piuHaer i OIE: zain an= E (1) Vid. Cicer. 1, 1. Ep. 13. 14. et 16. (2) Vid, Plutåtch. in Caef, p: ia id. in Cic.: pi 875. (2) Cf. autem Ciut, sajari p.: t95 nin C4) Vid. Piutarch. 1, er Valero Maxi VIIL 5...50 (5) CF Cicer. dd Att. 1. 1. et Plutarch.. 1 1. C6) In Cicer: p. 875. ubi quoque mūltaidđe Clodii ' turpisfimis moribüs atque flagitiis, quae quidem ad mo+ fm péstem comprobandam faciunt, (7) Vid. Plutarch. in Cic. pag- 876. (8) Cf. Piutarch. 1. l. et Dio Cast. Lib. XXXVII, Cap. 12. pagi i57e ` C 265 ) añhuentibirs “Caefare: Pompeio. et Crasfo(1)5 qui auctoritatem Ciceronis , in dies aċcrescentemà minime amare videbantur: “Erat quoqueo'Caefar Ciceroni infenfüs omnia fpernentimunerdy quae -a Triumviro offerebantur. -Rëes:denique òmnis'ad eķiliüîů Ciceronis rediit; quodmaximi interfúisfe civitatis , luctus fere omnium manifestavit o3 Summo odis in 'ådverfariom u Clodium: iure posteg fgrabat Tullius; quiy illum ita iddicid poenamqué 'contemlisfe; adfirmat; utveumnihik delectarer, quod aut per naturam fas esfer;' aug r m loges Heeten Ç y oi i stul NOT ee Quamvis itaque videatur: Terentia. ài piijjam fummi viri aliquid contulisfe; hoci tamen quoa que'conttat y illam-marito femper 'opitùlatani ese fe atque omnibus fuis viribus eo“incupþuisfe y: ug in urbem Cicero revocaretur.. 0 Erat enim mu- lier; TE morofa (85 pe tamen -ét l l f auxis (1) Cf- Vell.. Pat, H, 45, et Plutarch, 1. y add: Sueton, in I. Caef. c. 74. Ut abfojveretur poena CÍo- dius, Crasfus, dum non vąlerët pêčuańia, certas mu- lieres et adolescentes, pro mercedis cumulo. per noc tem iudicibus ¢radidit. Cf. Cic. ad, Att. 1,4. C2) Vid., Cicer. pro Mil. cap. 16. Cf. de feèlesto Clodio Plutarch, in Cic. p. 875. et Vell. Pat. IT 45. (3) Ex illa iudole lites nonnunquam conflabag cum Quinto, fre CE Cicer, ad Fam, XIV. 1. C 266 ) atxilioc pračfens, cin omtibus` Ciceroni: eficax. Quum: non: finesmhagno ftrepitu >de Cicerone Te- vocañido: :Romac:agererurs -ipfa Terentias aliis adiuvantibus;viñprimis-Pifonep Quinto: fratre- er Aticoy haud quievit! - Liceat eniñ:absque du~ bioi hoc: afirmare:ex ipfius i Ciceronis-aẸ coniu- gem epiftolis ;«enquibus eius:sefga: maritum- dili- gens patet ftudium ins, Mihi, adtuxorem.: ferie bit Tullius (14 »imihi:dnte oculos-dies noc- Akesan: averfaris:: Omnés labores:te: excipere; uvideo. Timeo: utfustineas 5 fed video in:te es- ə fe omnia. Quare, ut id, quod: fperas ; etguod dgis; confequamür,: fervi valetudinis: Ego» spad quos-fcribamg nescio, L nifi ad €9s,: què SPOP me fcribuntsraut ad Man -de iquibets, vossaģ u melaligquidferibitis?. Kerdidero Stait st -1Quantis momenti awem: paraa Slocemin ci; vitari Romanaesifueritg ; fii exponeren velimus; disquifitionis nostrae fines nos excesfuros vere- OT ` Flòrébát diöguc“ “hisce tempõribus Cato, vir integritate vitae “clarus , feveritas’ dignitatem ad- di~ mAT, Ey (1) Ad Fim, 11. Ep. 2., ; REP KEP Quamvis, posterioris temporis haec. omnia RN origo tamen ‘repetenda ẹrat ex illo tempos , de quo hoc capite agebamus :. itaque baec „opte s l nobis traĉiari posfe videbantui, ` X e D didératjceonftántiacierari laudabilis ;“ modėsursyi non divitiis cum divite , neguè factione cum fac» tiofoznfed cum: sftreñuo:virtutė ;ocwmn modesto pudoré; cumsinnocente'abltinentia certabarp es] fer qùamovideri bonus.malebarn + Tncconiurariosi nis Catilinariaévpericulo forvis cètypatriaeo ftudiós” fisimus t evalite: Antea > puer adhuc y avor mn viiturum ¿i hawd: ddgener cexftirératci rij 95 Parung quidem in huius gravisfimi Romani'yititirebus. gestis de vi foeminarum liquet: Matrimonio ne habuerit duas ùxores,, ‘qüarum alieřa ` dú- bič virtutis LOF licer infenfus. „Merello fucrit. propter mutatum eius de Lepidas a Çatone adas, mata, ducenda confilium (3); licet impudicas habucrit forores, et Caefirem magis oderit Sor- viliad caufa (4); nulla tamen, quantum nóvimus, mulier quidquam apud Catonem valuit. Neque enim conjug, neque filia neptisque eum in afie nitatem Pompeii adducere potuerunt. Quippėè quidem Pompeius, Lucio Afranio confularum deferre ftudens, et adverfante inprimis Catone , hunc ECR Pintargh, in a min Tom., I. pag. 759 éi ieg, C2) Vid. idem 1. 1. p. 770. ` (3) Vid. idem eod. pag. 762. (4) Cf. Plutarch, in Brut. Tom, I. init, vit, es pag. 984. id. in Cat, min. i h C 268: y) - hunc-binis: matiimhóniiė in- fuani aaant a> Cerci conati em GaJn e aivibi muk aiieib men oCaeterum yout huic sapit afen dikepi: parum:añplius de vi foeminarum:apud Roma=?- nos in :eorum:res politicas, hocce temporis intere vallò şiconftare videtur Et quae vis'earúmshoe»:: ce:tempore fuerit, capite. demônftrabitur fequei? tẹ, ubi de vi; fosminiitud: fub Triumvitis primis agendum: EeriRiro f i eip etina peat gabio G) Dr e „in frai min, pag., 773. et fede. r Singularis res de uxore Marcia Hortenfio, tradenda Çar ; töni fuit. Qua de're vidd. Plutarch: h; X P: 270. in piä et krp Bell, Cive Lib, ig ' Pige 490, TX t POETER S 525 Y = a Ghi ge Eyi J 19 å py H E pt í f P Liy TA pa ri r TE. i$ i ' dresta t i Å, LTA i Hib EIA Ca a a a a 7 i E t PFN i i A etta f l f Ts SA i ii si 2 ri { Lra AA w b ýa é H X H Ma $ CAPUT: QUARTUM. r „DE, VL. FOEMINARUM' APUD: ROMANOS IN RES: EORUM POLITICAS: A PRIMI TRIUM- VIRATUS TEMPORE,- USQUE > AD‘ -CAESAREM INTERFECTUM. OE VD Eix aemuli in civitate Crasfus et Pompeius 5 prudens autem Caefar , illis reconciliatis (1), fe ini amicitiam tertium adiunxit atque ita primÌ evaferunt Triumviri Caefar, Pompeius et Cras- fas C2). Iureiurando fe fibi- invicem obftrinxerant, pne quidquam in civitate fieri finerent, absque communi ipforum confenfu. Summum olim in repubtica TOD fastigium confulátus fuerat ; fed : post (1) Iam ab eo inde tempore, quo facrorum poilue corum reum obviam Clodium habuimus , triumviratus origo et exordium repetendum'est , indeque illius bel- ib remotisfima caufa repetenda est, ,, quod (Cuti. Flo- „ rus ait IV. 2.) totum, qua patebat imperium , quafi „s tdiluvia et inflammatione corripuit.” (2) Conferri potess Sueton, in Iul Caef. capl rgs (C 270 ) post Marium et Syllam Romani didicerant, confulatuñ iter tantum ád magnitudinem- esfe; magnus autem qui haberetur, ilium potentiam Jonge maiorem fibi quaerere. Cällidus et prûdeñs lullis perfpectüm” fubito tenebdť, utile omnino fibi fore, Pompeio con- iunctisfimo uti amico (T): Noverat autëm pro- bos Iuliae fuae mores,’ noverat ingenium eius: er apta videbatur, quae amicitiam et fludium Pompeii erga Cacfarem, firmaret, Rerum quo- que conditio matrimonium fovebat. Pompeius enim victor de bello Mithridatico in urbem re- dux- et, triumphans., -uxorem Muciam repudiave- rat (2 „ atque, Iuliae amore, erat captus. Fi- liam igitur uxorem, illi Caefar dedit 3): one aus tem. in fe Servilium (Caepionem infenfum ‘red-» deret, cvi Iulia desponfata _:erat,*. huic iterum Pompei filiam promifit (4).- Eodem fere teme pore ipfe Calpi niam, Lucii Calpurnii Pifonis, Confulis del gnati, filiam. duxit, ur, et; Calpur- nium in fuas partes traheret (s). Nunc au- ' tem, a) Vid.: Plutarch.: it Pomp. pag: ip C2). Vid. eod; P., pte: (3) -Idem.eod, 1. 1. pag. 644 ct in Caef. pag. 714s C4) Vid. loca laud. (5) CF Sueton, in I, Caef Cap. 21. et Dio Casf, Libs XL. cap. 63. pag: 261r. ÇC a7. 9 eén nimis manifestum erat, Caefirerh per mas trimonia res’ fuas agere ftüduisfe , quai 'ur” 'Ciátoj indignatione motus, tacūisfet:- qui rëm’omnem contemnèns ; ,, palam tëstátus est climavitque $ » rem indignant esfe, ùt dddicerètur nuptiarum „ lenoċiniis imperium, “ac pér mulicres murio s» fe ad provincias , impeřiâ, exercitus proves s» herent (1).” © Habuerunt tármhen” per aliquod tempus (2) vim faluberrimäm bhae” nuptide in res Romanorum; qùippe nobilis Pompeii con- iux maritum et patrem cdritatis vinculo diu co- hibuit: “illâ vero defunctå, furor denuo’ belli civilis exarfit (5): Erač Iulia Pompeii artiore' dignisfima uxor, «et qui Pompeii cum Caehire amicitiam minime laudarent, éius tamen erga coñiugêni amorem pon IAEN C4) aiia . Haud QG Vid, Plutarch, in Caer pag. 7TA (2) Hine Cicero „ utiifam inquit, „ Pompeii! „» cum Caefare focietarem' aut nungùam coisfes aut » Nunquam diremisfes * Phil, II. 10: me Vid. Plutarch. in Pomp. pi) 647. id. in °Caef p. 719. Dio Casf. Lib. XXXIX. cap. 64. pe 224. idx Lib. XLe cap. 44. pe 250. Appian. Belle Civ. Lib. H. p::438: Ve!l, Pat. II. 47. Flor. IV. 2. Val. Max» IV` 6. Seneca: Conf. ad Matts SR J4 et Lucan, I. 114. feqq. (5) tulia erga- maritum amoris daaim egre cgiun leg. apud Piutirch. 1, 1. in Pomp. k Z Caze ) „p Haudiniurianconferas cum. Iulia Octayiam Casa faris Augusti fororem „` rebus gestis: vitae, condi- tione ,: virtutibus et-ingenio; fed dolendum. est: periisfe. antiqua. monumenta; quibus Juliae- -vis in res Romanas luculentius ` exemplis probare- tur.. Nihil autem a veritate alienum nos exis- timare. arbitrors-'illam,. cuius. laudes, omnium ore ferebantur, multum: -Romanae civitati- pro- fuisfe: afirmant rem-eivium luctus de -morte et, honores in. eius; fepulturà Ca), «quae magno”. uti inquit, Valeriųs;:+s çum totius- terrarum. or- „bis detrimento. œxfpíravit” Nam mortuâ in partu Ioliâ et- paucis post. diebus filiolå,, Caefar et Pompeius «5 oùTe êpeTpiæķov, oùb .úyièg oġòèv ërolouy: -QAAQ ET? QAAYAGYUG TUPOPLAYTO ,» TOA Q ÈY ÖAUTAVOWMLEVOL y FOAAG: SETE MASTO- paxiwEuo kor. à. (2), manebatque furor ille, donec Pompeius folus Conful crearetur. Pugnabat hoc tempore Crasfus -contra k. thos, ibique cum. interfectus esfet (3), - duo fuperftites triumviratus į viri, palam- +bellum_ gerere civile atrocisfimum acriter conaban- tur. å <- Al- (1) Cf. Dio Casf, Lib. XXXIX. cap. 64. pag. 224. (2) Idem Lib, XL. cap. 46. pag. 251. (4) Vid. Plutarch. in Crasf, pag. 563. et:feg. etin Cach p. 721 C a D stAlterañġuoqueiduxit uxorem: Pompeius: Cor- neliamjaMerehi?Scipionis Kt) filiam; Pe:Crast Marci fihividuam: o Videtur ciHagi idm dtas tanúim apudi maritum ovaluisfes: ut :Metebludy focerumńcambitiis«sreum poëna, :folverit zı oguae res igrátiam c AR aia MSA minime auixid Cay aordi aihn Toir getup PiNiqg 194 Magnasduténmd f ptik 'Conhiliae hi Pom4 péiut auctoritas ; -ñuljoË« modo. illad miranduñ est: -t Quippe“dilidemi ingénti lavdore, Poiipeiús uxorent amabat; set erat:ulžorioquòque ,. wi:aig Plutarchūs. E35 pràcter iuvenilei formam, muls tun gratiae Ehia ykp mep y Ypauuxre ngaia yp iyERITO pO inei mepu xipaæy iiun o yèuperplay > nal BEAY ay: oxiri Ha ellier ypydipog o zoteri xal ” haie Todrórçhlog, dydek repepy lap pahua K Y ZOD déwi mpodrpl berei yuvar rè iroaŭi gýta pabipiarad ton Atcuium quoque ?Corneliie ingeniunnires i omnes! recte: TO To ai gi ¿ki t OTIT i ENT B AN. 3q TSS Hrecs ag 1Y Adopiatus H fein = fuit Mètetis in illa fantitias pë: ppinp J“autem familia vids Niierus ad Eus trüp. II. (2) va Plutarch in ; Böp» P. 649. Metellum illum hoc modo Pompeio’ edniùndtiii ‘Caefar pòstea inimicum habuit , ‘qüi una cuh Catone ii Africa post reii Hipni Hortem} ‘bellom A vid Piidarch) in Cat: hint pag 787. minimo S S tit mvisguog C3)}`in:Pómp. pag” st E INTES EY CE2 S ANa AaS NN l Pt J tectegue de rerumceventu iudicia tülisfe, nêĝġüe ignarum illorum 'fúisfe, quae mariti Imperatoris esfent. Nam quum magnus {mperàitor Pompes js culpari meruerit; quod; victoria apud: Dyr= rachium ‘potitus, Caefarem nullo «modo per- fecutus fuisfet ,cuxor Cornelia rem: melius ces perat: quippe certior i victoriá facta (1)s. hoo unum -marito 'restare | opinabatur, ut Caefarem perfequeretur: (2). . ©- Verum bello Pharfalico p quod reipublicae liberae- 'interitunb âttulit,. confecto; Pompeiique ‘fortuna mutata ș ukor Cnei necis indirecta forfan cãufa extitit Morabatur illa Mytilenis*-ubi-aliena, navi'advec= tus coniux mifer, qui quingentis navibus per ae- - quor illud quondam: navigaverat;: uxorem- fugae comitem. et infortunii folatium fibi reeepit:(3 ). Jöcertus-quo -dein tenderet iter, -et fato adverfo, afflictus; Corcyra et Africa negleetisṣ\ubi clas- fes er exefcitus-illi erant (4); maluit:in:Oriente a Parthis opem petere. Amici vero, iis in iti- nere- confilio detecto, opinabantur omnes; Par- this , nuperrime a Crasfo` patre- et filio lacesfitis pe di gas : sI) Vid, Plutarch, l. tp: 654s d aiaa n k (2) Jdem eod. pagr 658. fubifige jpdsi ma: aiiz „hegatur,, quod, haber Plutarchus colloquium siJ iil (4) Vid. Appian. Bell. Civ. Lib. ÍL pag. 479e > K ss D cdvendim esfe, pracfértim comitante Íunioris:vis dua (1); Aegyptum petere pluribus magis plaə Tuit; infeiis} ab- Huius -regionis incolis, an- huentë Proleniaeo smiferandum : imgenin do medio fublatüm iri (2). igita : 1 Jntet-illosy qui'nobile et Raoniaki hdc temė pore nomen fibi vindicarunt, erapudiguos foemis iarum vis valuit, aút vim valuisfe facile coniici- tür, €-partibus Pompeii: prae aliis nominandus est'Brutus. «Cum iam- drmis et furore civili perè türbarerur “řespüblica i Caefar et ‘Pompeio; Brürüs, licet “patët mandato! Põmpeii necatus esfet , huitis tamen partes fovit Non ġuiè ad privata , fed qüàe ád publica commöda fpectabanů, apud hoñiinem nobilisfimum valebant (3). Tusti- orem quam lulio., Cncio belli caufam esfe ratus; Caefaris adverfarius, evafit: Ast Bruto, nili Servi» Jiam matrem. falutasfet, parva pats vitåe fuperfuise fet; etnifi Seryiliaeamore flagrasfet Caefar; nume- fus civium a civibus intérféctoram tàhtopère auc- tus, miferiei Romanóruñi culmen Hoi addidisfet: Tgnorasti Caefar!" quum Brithn èx inimicis inter amicos recipeřés, te ittërfëctorëni cuum amavis- fr neque tu Servilia! filium peperisfe cogita- T it na niist sia ie K i Vid. aiióis j: d fin 48o izag sige)» Vide -Plutarch. tod- pag.. 66bsy si a Idem, in Brar Tom.-l. pag: a Sh: Soe Ci a76) -as ; qui: caufa heli: ihi AER nio teb; (i)er endil nPerfüafimh fibi inhebat’ Caetir, Banie lium ebs fuummyquei e Sèrviidà fusceperati etiquumad Pharfalicam pugnam bellúnd um Pompeioiiper- -yenisferj!. Brútum inequei daptim teneri, : neġue Saiora fuis KOA PEEK oaee sidings- alio i Rain RVO RRIS GIRY cones Ar ti (iJ Licet pra kiaia 3 iiki civi wmnodiscordia Romanae civitati tanta tiala ittatafdisfes nifionecańis esfe Caefar Virsenim-egregiusş-fortitu- dinem -ceum v diapaia iNYEGNS A clementia < et magnanimi potenia vaigbats, at facile. gerum, arbitrium apud, hier im manfi fete Necarunt certe. Brutus et Casfiys e interfecrorés réfiqui vi virūm fimmum ipforumquie amicum , Ted” etiam iyrantim e niedi Tistulerunt , qui” quidd lia iath ‘þeipèitiverat, ut hula” amplius existéret fes piblicaibéra j red: mb viyrdnnó estén Omnia: Conférii wererùr Herdet Ideen: Tomie eapiigacpag. zro. ifeg. Ça) Vid: n Piutarchiok i korpidelkivet pen g986> eda gratidmi Serviliae ita, [factum „fuisfena Caefareiyn narat Plutarchus-4;neque id profecto mirañdum.: nam, Servilia certe multum, apud, Gaefarem , yaluit ,, „inprimis cùm de. Bruto , res eser; , verüntamen videtur mihi Cae: faris magnanimitas ét clementia, Aar RN a: Hoitante Servilia ,. Bruto pepercisfe. Saepius Cae- farem iam_ benighê* Brüčuni tolersste conflat ni- mirum cum de Verti, Pompel» iteificiendi - confilio CAmulato) ad Atticùi feribar Tunis CIL 24i. hon W ; nula , C "57y ao ĉöiifecta ; Brutoqüe filyo; guari makine aetaBi tur mågnus ille vir j cui cùm“ yigi mutih virė tutis erat mixtum. Britün deinde”ad fe vöcavit; inter amicos.. tenuit. et.. cum. Casfio> honoribus auxit (1), Sed Brutus, cui inter proavos Cuti ipfe “faltem fi muldbat (2J). Lucrėétide 'ùltör et Hbertätis vindexs "cur “Catones ‘propinqui; cur in iplius praecordiis 'flağtans” erga påtřiam ‘amor tftanfitim ferre’ diu “hon potdit Y g% T Artimen jegas “animo ` confi Fum" Chlfaris? mérfnäci eöncoqueré Haud vaii; ét qium ‘foris qurin ötünino f esfe'fi mùlaret, domi anxius et per- turbatus erate — Sed Porciam habebat uxorem, Te animum eius | „geficerer, “Nobilis illa et OCGPEN ONM e ELTOJIS. Gil IYETOTIS : GOI T Hiag Holla obviam Rab aMhs." è quae hic Pekia idéhtur Nim quum Vettius reus a Caefare. in rostra” “productus, 3. illuc” > ait Cicero, » factus inftitutusque venisfet , 5; primm Caepiohei” (Bratim nempe ab avincilo Caepione adoptatum) „» de oratione fia fastulit , quem 3? in fênatu acerrime nominaverart ; ; ut OPpArriE y nocteng 53 èl hoctúrnanm dept étiridhem èntercesfi ai $ EAT (1) Plutarch. lh ; Te AA ORA; (2) Anre vera e gentë Tuhia ortus Gt' BAs, odide dubitandum, Vid. Ernesti in- Clave Hiftor. in v. Brutuss : © (B) Accesfere incitamenta na? , literas Mitens ; in quibus , Bpoðrs Karside, mal oùx is BpoŭTas KAnIuS, 4T. Às Cfa Piytarche in- Brut: ' p. 938. et- Dia Cash Liba Ae: R: 12, pag. 389e (C -278 >) magnanima mulier, coniurationis confcia, tanta re dignam fefe;praeftitit C1) 3- neque enim+talis erat, cui Brutus: dicere- posfet =: a » Ioro T ihanien TE Kæ? Zu Qiaizoat nihsue C 2y verum: decebat illum potius „uti fecit, Deos im- precari. ;, Soüyai GÖTÜ., xaroploövræ TÀ Tožěw y y ŽV Mopzigs dla Qavivar n (3): -Quantum autem Bruti et caeterorum coniuratrorum fas cinus in- res Romanas valuerit, tetra nobis docet. fecundi , triumviratus historia... Taceo mala illa, : quae bellum contra Brutum. Cas- fiumgque, genuit. Procedamus-iam ad historicam disquifitionem nostram fub triumviris alteris; quo tempore de vi foeminarum in res „politicas luculenter admọ- dum conftat. li X 1) Plutarch, 1. E p. 939. Teq, add. Dio Cast. Lib, Jand. cap. 13. pag. laud, {32 Plutarch, in Brut, pag. 994s Hectoris haec verba Graecae potius, » quam. Romanae, huius temporis matronae conveniunt. (3) Plutarch, -1 1s. Pa: 990s a ci Ot CAP UE QUEN Fo Y-Maoi N ; S. j ; y i A. ` bi . ES ' = È DE. VI FOEMINARUM. APUD, ROMANOS INEO+ . RUM RES-POLITICAS,. A; CAESARE :INTERFECTO;; l USQUE AD AUGUSTUM, IMPERATOREM»; g iig X M.. y Pirhi 5 Jam. “florente ‘Caefare primarius in civitate MiP Lepidus „ct mox Cagfaris, adope tatus filius, Octavius, post. Iuliųm interfectum principes exftiterunt, sarab: Octavius fummg - Cura a matre Attia C1) educatus viduâ , er: dlite- rarum, peritus. Mortuo, Caefare., ftatim Apollo- nià Romam tendit, ut Īvulii heredem fefe fer- Tefa necem, ulçisceretur. et mandata exfequere- tur C2), Haec, res autem exordium et origo novi belli civilis fak C 2)y PropaekG Caefaris., shereditasem MF T arr Vid. iA in Ang. cap. i ot, tiei Beil, Civ. Lib. III. pag. 532. — Inirebug-fuis agez gis D c- tavianūm iuvenem faepius matris:confilio ufuny fuisfe » luculenter> apparet: ex Appian. 1. do et pd Liet pe 334o xy C2) Vid. Plutarch. in ANOV Tom, L pag: aRt. ei gog. #5 n? owu C3 F Suitone Lle aapokanuig ouinmo BIV C t C 280 ) et coniúrationis fuspiciońèm cùm Antonið mox inimicitias exercebat Octavianus (1), dum Le- pidus Antonio. coniunctisfimus erat (2). Post him dlerimte phghani coùvéntiih timen inter ilĵós est, ‘multorum Cotuinqúe Optima fuafü : et tui quideñt iiumviri primm fidêih fibi invicem dixerunt; fed, qua horret natura huma- na crudelitate , caedes caedibus inter fe com- penfarint: Mulim autem militum hoc foedus iniri- intererat; quo etiam factum est, ut trium- virorunn amicitiam firmari matrimonio cüūpé- Tent: hóc čonfilið Ociivianas Clodii Fulviae, tunc temporis Mitci? uxoris, filiam’ düxit € J: Sed eimh futius” de Fulvia efit agendum , mistis Ociaviaho d dt Lépido; de collega’ primum videamus. Fifi am Caii Antonii; in confilan Ciceronis collegae; Uxorem’ “primat Habhic ` Wiircùsi, ob ctiius å Dolabella ` violar pudicitiae fuspicio- iti CON pärtes” m Gvitkte” Foise vider} quas ex” animi fententia oppugnare" Araluis= " En EA T dein uxore; Fulviam in i R i i OL DUE BI A ( ma- uy Vid; Pitarch: ij ke fe ugeg IEE diTi Es Pde eddiaipagrigsg, Hiigod monsvut mfènsivar EC3Y Vid: Pluraroh. 1. Nopi o2 4e eP Dio Casni Libi piaga čap, 569 pagio %90. EF. Velki Pars FL. PSr e et Sueton, in Aug. cap. 62, ; C4) Vid, omnino Plutarch tit? Ahti! proio? C Moa C oB J matrimonio fümphity quae huptanprius: Clodta? et sip aoaia i Aa Pivk, tesimöni 3> Plutarchi: (rY, ioù ruAkilxi, o gudè oixoupieii ji Opovoin yI uBè vps Wiorivzoartr )ágiyuy; dA ' OAD ayira pens PIE ctpxrýyoðrog orpžryal piyi: Boua uerdi??? Negùe aoco elegans ille auctor fecabftincre potuit; quippe ” gi (Katama? P rpan” pergit DDhexarhi Po ibvABig yi VAI si roulo) Foviicowgiilas - Seinna worin Hepi 59 Xæè memaDzyuoynuévov áT Qpxip poni O yuitixäv, repäraßodsa düróv SY c2 Stu- debas aútem ipfe Triumvir qulingieniaais ge tibns" mitiorem. reddere, quöd? tämén parant prospere illi cestfisfe, mox apparebit wis «751:9 Sed utintegram muúlieris indolem cognósca= mus p quae ini hiftoria- Romand nonien fatis fas’ -Mófum fibi comparavit, nna ad: bipenn rcvêrtendum wk aggiop en ioa iaig “Quum atrocem Clodian- Milė- spaibrfddiiReg Fùlvia mariti necis acerrima exftitit ultrix. Nam ‘übiccadaver .yesperå Rómamoperlatúm tès- fet, et infima plebs-aci fervorum” maxima türba lugentes cirêum' cörpùs, ` jå arrið domùs pofi- um, BAP! Pulvia inviđigm facti auge- ti A id i i Pat aA aray an ii kian ia. edi: Pe 19290 et ; Flows IV., Sount MAURI S ; HA RGE 39 C2 } Pi: i Lsk pag) Daor: ; pbagsaass shigo} g Ç 282 ) bar, quae cum:effufa lamentatione^ eius: vulnera @stentabat: quo -facto , ortis inter plebem rue moribus, magna, populi caterva, in: foro per:nòc- tem degit (1t) Sed. quuminterfectoris: Mie lonis caufa ageretur , ipfa Fulvia et: Clodii {o-, crüs gemitu et fletu fuo magñopère circumftan- tium animos commoverunt (2); tantoque metu; perculfus fuit Cicero, ut-ne.. auderet quidem. effari,- quae- vellet. ; Hoc modo nanii neee ulcisci -conata est, m Ana «Postea nuptiis-Antonio iunet in Teininigo: rum profcriptionibus fefe eius indoles atrą:cx+ plicuite Nam ipfa multos, Romanos quoque cives, marito'-fuo faepius vixi yel nequaquam cognitosą- necari curavit C3 )-¢vSilentio teius in : Ciceronis cadavere crudelitatem - obtegere: malim (4). - Alia: etiam -occafione mores . eius perfpici potuerunt; quippe cum: Triumviri s pain licet iam opibus foedisfimo-modo‘cu- awa ort : Mu P Vid. Ascon. Paed. in re Orat. pro, Mil. Cfi Appian. Belle-Civ.Lib Ih pag.4 39 je C2) Vid, Ascon, Paed. 1. 1. fub, fin.-arg, | (3). Vid.. Dio, Casf. -Lib XLVII. cap. 8. pag. 496.. (4) Vid. Dio Casf, 1. 1. çap. l. pag. 497. Fulvia certe Ciceronis morti multum conduxit, Antonium- qúeÇf aliter: inftigationėë opus. esfet} inftigavit. . Sed et alia Antonii in Ciceronem iavidiae caufa fuit, quae a foemina repetenda est Vid. Plut. in'Ant init. ~. f C 383 ) mulätis, ‘indigentes, matronas -ditiores numerg mille ġuadringentas. pecunia- mulctarent-guaeiin fumprus -belli impenderetur omnesque: ftatim adirent> Friimvirorum çognatas, ut--deprecatris cesohaberent', : laudabilis: :Qctayia Octaviani fo- ror, cet: mitis-matër Antõnii: C1 )-faciles: fefe praeftiterunt; Fulvia atitem , ADINA A ers fupplices foribus: expulit Ço). awid Hoc loco:non posfüm ş quin: Hortenfiam, vere bo memorem, mulierem élaquentiae laude er animi fortitudine celeberrimam -quae mulierum | çaufam apud Triumviros: feliciter dixit (3). Rer pràefentata enim-patris celeberrimi Oratoris-far cundia (4) impetravit, utimaior- pars imperatae pecuniae- foeminis remitteretur : y orevixie tum?” inquit Valerius Maximus (5), muliebri. ftirpe 3 Q Hortenfius verbisque filiae- asfpifavit: cu- 3 ius-fi virilis fexus posteri vini fequi voluisfeńt, a Hortenfiange eloquentiae -tanta hereditas- ung EEEE] igifoe- T Tulia nikia de qua vid. disq. nostrae pag. 98. (2) Vid, Appian. Beli, Civ, Lib, IV. p. 6o07, et 638. zj C3) Leg, eius Orat... ad.. Triumv. ap, Appian, i i p. 608 et 609. (4) Vid.. de 'Hortenfio Cicer, in iia. 88, e Iy Fat, Dist. Inang, de Hortenfio Ciger. aemulos AN 1810. ; Š C- 8g ) fH fóetiinde actione'abfeisfa qion esfe’. .- Uhica iiA mulier gloriari potait, fe'uno'eodemque die, vitis praebuisfe “audentiae, foeminis” elo- qgüentiae, et- tyrañiis virtutis exemplum Çr jao "“Düo deinde Triumviri, Lepido Romaeitelic- to, iñ IMacedoniam Bruto Casfioque “arma illa- turi, profecti funt, belloque confecto, cuius praecipua gloria Antonio ‘tribuenda videtur, ae- “protatite Octáviano (2); hic Romam`tendit, il- le in Orientem 'deflexits ubi; maximo civitátis Rómanie damno p Cleopatrae amore corrúptus ést! Sed misfam faciamús ; quae Romaña non erat “mülier j“ reginam; “utad Fulvia . Ro- maë imperantenm redeat disquifitto: -Plurimo- rui quae nobis‘ de: Fulvia-restant, accuratam notitiam Diori inprimis Casfio débemus (3J. -HErat Romae fparfas tumor, Octäviañum " Macedonia obiisfei v Varisei inde oriebántur ani- :morum commotiones, erat“nonnúllis id- gratum, -plurimi autem iniquo animo rumorem audiebant , ; ve Ahim: w t APEN ie E ? 3 s nrs COK epi į p: e Ë Cf. Thomas, Esk fur les femm. Tom. IV: pag, 208. ; (Oa Appian, Beil; Ciy. Lib. z p. 677. cf.. Plutarch. in Anton. pag. PEI Ee: Magus fane Impe- Tatort eråt, ipfo Caèfaie reste, Antonius. Pùgni Pharfa- fica Itlius Ünistro cornu cum práefecits vid, Piu- tarch, in Ant. p. 919. (33 Lib. XLVIII: pag. 529. et tad. t a85 ) gume nova rerun cònverfione nihil boni fibi aúgůrárentars> Interim iple Càefar Romamipros prabar, ney languente Lepido tumultus cohcis rehnin: Erant Confiles frater Antonii Lucius ét P) Servilius lfauricusy evel potius trenébánti fit confulum' infignia, cduniiimperium- apud: Fùlvis at et Oeravianumi Roman reducem esfet: j Fuls via autèm`iami ante cadterntunt Caefaris}? ignas vunriuLepidum. fpernéhs, rerum gubernacula fumpferat;i ev adeo rebus fuis erat intenta; ut nequeSenatusy nequenpopulis praeter tillamde ‘> digis negoŭoò ftatuererduderetyiiio oU g esrin ~ GêsfèérátiConful Lucius paucula armis: cótitra populðs> nonnullos: Alpinos s et Romam- redux triumpħi-honorem perban Sed Fulvia adverfans tegonemo concesfit Sannughre, omnes decrevere s ia uria rg xoy, inqiirDio Çi), rd Apr hvi aliy pral i Gumèp zexpartyrévaei neye” (nihil ènini wiumphovdignum gesférat) iy ry VZAytela yi s DAdoiars na rjeybjuar ine routera. Haco quumagcbantur, Romåt' venit Octaviands? Aicrebus: gerendis; animi infirmitatis caufa fe! abftinueraisLepidus; Caefar aurem- eco acrigsi net gotia agitabat; et Fulvia ob propinquitatem cum €:n parum „amplius, moyebat, neque: Lucium” agere quidquam volebat, Exora amen fe agros ; KE SA f crum .- 0) i. l. Cap; AREA at toasig m (2) + y C 2) hið divifióhe riran ädi bellum- hox ~ apertuni ` Fulviam:iinter ét Octavianum res fpectabat-(1)e Multa, ut Caefari ddverfaretur , Fulviam propul- fabanti ‘Callidum mülieris ingenium perfuafunt fibi:zhdbebar; ` Octavianum; = remos - përiculis piaėfeñtibus, omnem militum gratiam im-fen cole linfrum esfe; agris: nempe intersiloscdivilis, atque itaifacillimeṣuuto Lepido ş ita:M« Antonio pòrtentiorent. futurum. ,+ Postulat jigiùir: Fulviaş ur pars: militumin, qui imperatore: maritos milita»: vérantj!ifratri eius Luciogtradereturs: Caefar iurë milites a fe retineriş contendit Quum: autent verbis nihik pröficeret Fulvia; prinum=:turpisfi- maiarre: (2) deinde viiufa estii Hine Qctavias hussoFulviäe mores detestatusy «uxore o Clo- diamdøtactam:remifit (g): Hoc-facto ş concor diajinter Triumyirunt €v Fulviam prorftis disfolu+ taest. iii Tum Marcisconiuxwer frater pseollega languescente; dunctigssviribus rid: fruduerunts quọ--damnum ÖOcstaviand: spotisfimumi: sädferrent: Ad: eos -ftatim callidanialier: fefésconferro opti- mum existimabat gùi:animos in Gaefareiw prop- ter nRotesionesa pian PARA habebants-Hos meron dosiel ias., duiae piits veiy Vid. praeter‘ Dionem I. l. Appiän;” Beit Civ EDL Vipi 6797 et phg M PE TEATA (2Y CF. Martial. Ep. XI. 20. ` (3) Vd. Sùeton, in Auge capi62s c50 C 287 Y) riter fe coniunxit fibique chicitianit er hisqüö- ique opera: fuda-praefens fuit: effecit aucemy: uts -qui Cacfarem meruisfent -adeptii patronos Ful- viamcet! Lucium; animun: inutarent ;: neque de -agrisi füis< cuiquam; ccederents; Erat interim- -mhuliere provida:cautumi; ne ‚Oetaviani militibus -ådvërfariis uteretur ; : demouftrandos , nihil-agra- qum: divifione-opus esfe, victorum populorum sbona - fufficerezu -pecunias ‘praeterea largiendo, (affirmarido iderique -de praedå ex »Afiaë regioni- -bus, ubi taritis, maultavilløs) fperare posfe. Sedgquid-müld? Variis modis; Octavianum pla- ne ad:angustias redegits guis:mọdo ob populis -moädovob: militum ftudia; male- audiens: (1), nì- hil proficiebat;' fed dn: dies -odig: populi in-mi- dites, militum:ińccives adcrescentg > pacet com» ponere:cum! Fulvia-et Lucio ftudebatr: Per:fuog aurem pde: ċonciliatione« nibil ::procedens, ad iilites veteranos confugit s utiHorūmo ope in componenda pace uteretur. Hinc Fulvia- œt #Confulctaudaciores, magis: "palam: omnes / qui agros amiferant, fibi adiunxerunt. Postremo fuos omnes-iniagmen unum cogebat Lucius $ dum Fùlviâ, úrbe Práeneste im fuas partés Jad- (eD) Fulyiae, confilium , quo.. milites ab Octaviano abalienaret , recte cesfisfe,. Nonius testatur necatus ; gua de rewid. Appian, ; Belk, Civ., Lib., iVe pag. 6gos. ; Xa) «€ wass D) dùctaj i Séndtotesibi-nülrósevrequitesfibi devit- cêiebati Cuti his dei rebusogerendis sconfilium inibatp et gladio cincta resferani faepius militi- shug “dabat: Cätioncmque lapudzuitHos! habebit Jreratts viċibús reconciliationistfritra siam ftu- aggératOttaviTius; ` Mmisfisveiim Senatorii- ordi- fis legatis, cititi tandeme Hiris arbierisveterani uhi- dites iudicii frt i vGabios convenirent Caefar, «Filyiaet Lucius 1) +ipromptusPifofec exhibuit Caefar, tehe adfieresramennMarbi raren o) etukor: i Abféntibus damnatisji:Caecfiris . emi- "fám Veterani? fovent (V. Bellami iamh -áb atradu parte p 'ömül iconita oconfatissuidiqre -éópiis?, j pärabatůr?!: tinterim’ coppignahte“ Cac- fate'Sentinares 9 Urbent repentè fupetveriens Uu- cius cepit (49e Hacore cogni: Obtravianus!, iratus Lepiđoig! : cuin: i cusródis i Riomae-oterat ‘mandata; oad urhem properavitsoLucius, autem reuni non'ëxfpéctávic 3 Ka Roma'exivitvatquë iin ‘Galliam deflexit. U Im RhAG NED iuoVerum nequé’ Fulvia, neguerlAntohioicres ommaga EES $ i ueyriutbe igi ETE SHIN if gei pro- ‘ eeto iki Jeg SOI ARENS N I8 mi srmiO g jt -ba():Vid. Dip Gasfozbibso laga diae PREISS tiji s62) Cf. Appian. Bell. Civ: 1.1 pag: 684. Refert “historicus Alexandrinus, Lucium Gabios tendentem propter infidias" ÖctäviatiP a Paa apn N WG) Vid. Diisi. p ggi S91, wisilede Ca) Vid: Dio. T et Appian! BR praa ş1 $b Z Č sy J proóspere“cesferont (1Y et eo:tandem tesi perve- nit, “ut Capta urbe Péiufia; nFulvia cuin rliberis fuis ad maritum aufugeret (2), quo'in ‘inerte Sicyone morbo confumta obiit (3). ` Haec omnia dumi fiebant, M: Antonius vitit mollèm, nugis. et voluptatibus deditim!, „apud Acgyptorum Reginam trahebat (4): quae ab- iečta vivendi ratio Fülviaėo caufam ` praebuérat, ut tantos rumorés,: tanta «disfidia y :tånta: mala agitaret) -Opinabatur eñimy;- nec immèrito; fi rixam Ociavianum ińter etomaritum- moveret y Antonium; urgente necesitate; Cleopatram res Hcturumvesfe (5). Opiniorquogie eam non fe- fellit yratramen ferius-é, fomno i:tandemufurrexit Antonius.. Metus primum :eum'- excitaverat, ‘Labieno cum Parthis ingruente: ét in:itinere li- teris. Fulviac, Jamentacionuni plenis, PRANITA iO DNL Sakr 9] D niliticiuner ¿iJ 3 Vid, Dio i. i. cap; g. piggy otd ipiank b ip. 686ipubi rde proeliis; anteá coñtra, Gaefarem. gestis. (2) In -itinere Sextio cuidam -Africam iovadendam fual; rebus autem male gestis p Sextius ille parum efu fecisfe videtur. Vid. Dio 1. 1. cap. 22. pag. 542. l (3) Vid: Plutarch. in Anton. pag: 929. et Din Er. cap. :28. pag. 546. < ) ~ (4) De amoribus Antonii.et Cleopatrae ; viii präeter alios Plutarch. in vit, p. 923. ifeq., (5) Plutarchs L 1. p. 229+ €t Dio Cast, 1 h Y e 547. wA A My y C 39o b) verfus Italiam fefe convérfit (1) átque; :Fulvig obviam habita, cum ea collucutus est (2) et arma Caefari intulit. - Mortua autem breve post uxo? re, pacem ftatim cum: Caefare fecit (3): quippè Octavianus fe. in Antonio nihil culpandum` ha- bere, fed. Fulviam mappa paate profiteba» AUE, : . - 'Fantum igitur unius” jie Romanae vis potuit, immo dicam trium- foeminarum: quis enim Cleopatram’ excipiat vel quis de Glaphyra non cogitet? Verum- fi in Fulvia, cui-nihik mu: liebre praeter -corpus (4), virtus hacfisfet, Ro» mani infelices illam laudibus in.coelum- certe tulise fent, quippe quidem ingenium eius aptum. erat, quo mala multa in civitate fanaref, - Defuneta' Fulvia paceque inter Caefarem ét Antoniùm compofita; tempus iam- aderåt ,- quo Octavia, filla diverfae plane indolis matrona, pro- diret Habebat hanc.Cacefar fororem nñatůù maio- rem (5) Marcelli vidam egregiam, quam et maximi ob virtutes PEER et fraternô amore ASTA ! amd- (H prinarchi Ssn ig C37 CT. ni - fub; fin. p. 546. aey. Appian. Berk Civi Lib. Ah pe gagi C3) Cf. Appian, I 1. p:°706. C4) Ita Vell. Pati Hist. Rom. II 740 ge" (5) Vid. Pintarch, in Ant, pag., 929- \ (ap D amabat atque honorabar (r). Erat Octavia per Urbem celébérrima, tion tantum forma, fed-e- tiam morum gravitate, integritate vitae, atque animo fapieñti. Haec ut Antonio nuberet, om- hes fere cupiebant, ut vinculum amicitiae inter Tritmviros binos ëgğstaret firmisimum (2). Agėbát illa post“ Marcelli- mortem- vitam quietam; nullis intehtàm rebus . publicis, fed e- ducationi liberorum dicatam, neque fecundi ma- trimonii dëfiderio tenebatur, atque amavisfet. in eea inferiptioñemi: „ In lapide hoc úni upia fuisfè zih Ey Brie Fratre. tamen "Octaviano fuadente et rogante, illa annuit, patriae fratrisque amore ducta, at- que cum Antonio, nuptias iniit Noverat procul dubio Octavia, quae. de , Antonii et Cleopatrae amoribus. ferebantur , fed publicam falutem pri- Vata, fortuna antiquiorem habuite Erat illi fitave et iucundum. fi civitati Romanae prodesfer' fer- vando,;,concordiam: inter fratrem et maritūm. Mae imonle igen magna cum omnium laĉtitia coi- ć3) cE Dio Casf. Lib. XLIX. cap. 38, pag. 596. et id. Lib. LIV. cap. 35. pag. 766. C4) Cf. praeter Plutarch. 1. 1. Appian. Bėll, Give Lib. V. pag. 709. (3) Propert, 1V, 12. 36. Conferri potest F Arneau de ja vie priv. des Rom. ch. 5. pe 365. Ç 3292 2 ëčontracto , ` Athènas. cum: marito petiit (1)iibi- ġue`per aliquod tempüs:cum coniuge, morabatur; + atque in Graecia remanfisfe RA aa quum An» tonius iterum in Orientem rediret (a); Sed: brevi tempore post novae :contentiones inter" Triumviros duos: exortae funt. ; -Antonius čerte cum ‘trecentis: ndvibus:contra Caefarem in Italiam navigavit. e: Imitinere Tarentum appulfus, ibi pus Onrawiani apang, habuit iq Proba tes, máritum exorevit, r ae aD de pace, ad gaad mitteret (3). Quo. facto, adiuvantibus, Maece- nate et Agrippa, amicis fuis, Caefarem Bici- ta est, ne ex bestisfimå muliere miferrimam fè fieri fi neret s Yy plv yàp ärevra. àubgárovs eleo Ai aù. ämobaénew, Qütozpardpwy TOLEN TOÙ kèY 59, YUAIRA y. Tob Sadap oŬray kiih Er TŘ ` 59 3>: yelp. XPXTÄTEL KoE E77 yéjoTo FÍAEWOC 3 979. úuűy pè Äònao T xparery bi Hputerobar, 32, TETPOTAI, TÈ EX S uDoripws viia?” (4) Fractus hisce . Caċfár, ipfe Tàrentüm ahimo ad pacem prono venit, “ubi pideféns inttebzér tur- ba 3 friga xýAMOTOY —— Tody mèy êz yie eibi O a» Erpa- ći) ci. p AAS in Ái, pag. 931. praepr. ante: 7 kpo i C2) Cf. Appian. Ben. dik, Lib, y pàg. Di6. ; (3) Cf. praeter alios Plutarch, Li . pag. 93. Le C4) Plutarch, L I et fege. k 393 X n otpxtèy Ñouydlovte, “Tonaže Dè váŭg èrou ji Tpò; rotg giyiaxotg iyovcag, gòräv è CAntonii „nempe et: Ottaviani) ` xa Plhwv grash- 3s FELG Kæ) Piropporúvag,” EEE E Paci igitur facta, discesfere Imperatötes in Siciliam Caefar i in Syriam revertebatur Åntonius; ubi iterum amore Cleopatrae, gravi Ho malo, corruptus est. Ab'eo inde principio" “coes pit, Romanas provincias Cleopatrae TONG > iram populi Romani in fe convertere (1). Octavià rurfus omnia tentare cupiens, Abis “maritum fibi devinciret; ` et duos Triùmviros pace coniunctos teneret, ad Antonium: navigas vit, annuente ‘Octavian; no'in gratiam fororis dilectae, fed uč, HR ab Antonio ` iniuriofe T pea ipfi honé stior belli caufa foret. j eO Ut Octavia Athenas pervenit, - titéras ibi`ab Niionis misfas invenit; #Bi mandantes, ut Athenis fubfi isteren -Doni autem “müla fen cum Antonio offererida attulerat," et: quamquáni agna” moọestitia magnoque’ dolore literis ac- ceptis affecta esfet; per epistolam tamen mari -~ tum percontata est, quo vellet, mitterentur vestes - mùltae militares , egui, pecuniae et, duo millia , militum, quae omnia Antonio dong. offerebat, Cleopatra hinc metushs, netanta magnanimitate, H AE E Ci) Vid, praeprim's Piucarch, L k p 932. e Me 3) fanta benignitate , tanta virtute Antonius movere- tur, omni arte efficere ftuduit, ut fibi Antonium devinctisfimum teneret; quod bene illi cesfit (1). Tum Caefar, Octaviam magna contumelia afectam- existimans, -illam Athenis reverfam, deferta Antonii domo, feorfim habitare iusfits fed illa mariti domo non excesfuram profes- fa,- fratrem praeterea , . tanta eius erat miran- da magnanimitas, precáta est: „ & u X ss Èrépxo. airigg lyvuge moremstv.! 'Avruvka, a Tapexdasi rè xah aury èžv' g où dxoŭcaæó gs KAAÙY y El TV peEyisT@Y gòToxpæTpaY, å pwèv òr » žpuræa yuvaixòc, ô Yè Yuk ÇyaotryTigy , sic iupihoyu s» móacuov Pupælous xaréoryge (2), Nunquam profecto deftitit nobilis matrona Antonio favere; - liberos eius e Fulvia natos cum fuis honeste ct li- beraliter (3 )educavit, et, cum de rebus fuis Romam legatos mifisfet Antonius, uxor cum fratris, tum ipfa aliorum ministerio id egit, ut mariti res cura» rentur. ”Axoveæ ð Baarre Çinquit Plutarchus , quod haud parum Octaviae honori est (4)) Xà o TOYTUY 'AvToviov” pisito yo &òiny yyvaæïxæ aiT (1) Vid. praeprimis Plutarch. in Anton. pag: 941. (2) id. eod. pag. 940. fub fin. C3 Kaiðs xei wryuorprõg inquit Plutarch. pag; 94r ivit C4) Pilut. d, h Ç 6 ) h: TozýTyy.” - Neque,“Caefare contra Antonium bellum: parante,-quiete omnia Romae peragc- bantur.: + Habebat Triumvir. Marcus multos fuae partis, et augebat horum numerum.: et. poten“ tiam Octavia, ita utin Senatu graviores. inter», dum-moverentur rixae; (1). Ad bellum decernendum. contra- Aaah i res tandem- ab. Octaviano perducta est; quod. ta», men ab utraque parte edem évepyeíg non- para+ batur; nam libidine:immerfus Antonius langue- bat, -Sed Cleopatra, : ubi noverat, : Octaviam iterum mariti. defenfioni - ftudere , -metuens ne tandem fumma bonitate. victus adulter „ad meliorem animum rediret ,. ipfa. Antonium -ad bellum; comparandum fuscitavit. et comes-illi adftitit (2). Effecit praeterea Regina- crudelis ,, ut faevo iusfu Antonius Octaviae doloribus- cul- men: adderet. Quippe. quidem. tantum: apud, ferocem Marcuin valuit, ut vẹel ille Romam mi- ferit, qui uxorem domo, fua eiicerent (3). Mi- feranda mulier abiit cum omnibus Antonii li- -be~ C1) Dio Casf. Lib. L. cape 2. pag. 604 èt 6o05. C2) Vid. Plutarch. in Ant, pag. 941. (3) Vid. Plutarch. lelẹ page 942. < Narrat Dio, quod eodem redit, Antonium repudiasfe Octaviam Lib. L. cap.: 3. pag. 6o05. cf. Caefaris Oratio ad exercitum apud Dion, 1. l. pag. 622. feq. ; C 6 ) bériss nhals Dè zar suapahitea: cl yë più 9 Täy niriðv róð moréwóù xoi aút yeyovéyar, Pu- » varor $p ÖKTEIPOY oùk nelvny ZANG t Aurovioy y » tal učÀaov o Käeorárpæv' uparte , lYTre uaa- . s ASt TFG OnTABike, oÜré pg 'JraQipovrwv.? Cry Quum igitur de binis Añtonii uxoribus mūlta facti memoraverimuś, dè Matre eius haudí omnino tacendùm ` est. Nihil ünquam benigne’ egit Triümyir 'Märêus , uii âit Dio (3) mahiye EH Sger Tò beto y’ TOKA& rc vuTpòg Tig ¿äiroð 3 Ugie ovatus Ixerivodoney Apine. ` Erat atl- tém, teste Plutarcho (3), Tulia e génie Caefa- rum orta, virtùtis et pudicitiae ‘laude praestan-' tislima matrona , quae, cum Luciùm- Caefarem profcripfi sfet Antonius, fratrem ad illám fügien- tem audacter primo defendit, infi diatorésque pro~ pulit 4) fed deinde tantum apud filiùm potuit, ut a heg avunculi abftinuerit. - Quun pos- ted, “Fulija et Lucio -Antonio ‘ab Octaviaño Cacfare“ bèllo oppresfis, captis urbe /Perufia mülisġte™ Italiae urbibus; complures ex- Tralia aufugerent , nonnulli ad Antonium ; alii ad Sex- tum Pompeium, qui. Siciliam adhuc tenebat, ten- (1) Plutarch. K4. pag: ohal : (2) Lib; XLYII. capi 8. in fin. pagi 497. > (3) in Anton. pag. 016. l C4) Vid. Piutarch, in Ånti pagi 9:4. C 2o7 ) tendentes, Iulia guoque defertavpatria im-Sicir liam abiit ad Pompeium, et benigne sab illo ac- cepta- lést. < ¿Jllavodeinde -~ reconeiliationi inter Pompeium, Gaefarem, et AinioninpYy apui filium ftuduit: (1); : Exftitit etiam fabii magni in ‘historia Ro- mana nominis, Livia Drufilla, quae Octaviano nupta, multum profecto apud maritum vyaluerit, guippe qui eius amore captus cum Scribonia uxore divortium fecerat (2). Erat certe belli civilis tempore, ante imperium fundatum, eadém for- ma, gratia atque ingenio infignis, quibus pos- tea tantam in Augustum et in res Romanas vim {ibi adfcivit. Parum autem de illius vi bello- rum civilium temporibus annotaverunt fcripto- res; èt nobis tantum coniicere licer, illam tunc temporis magna iam potentia in civitate Romana inclaruisfe. J Fufius haec omnia tractari posfint; fed tan- em disquifitioni finem imponamuse Sa:ðs iam S ad- Å C1) Cf. Dio Casf. Lib. XLVIII. çap. 15. pag. 537. ibique Fabric. et ab eo cit. auct. ` (2) Vid. Dio, Cash 1l. cap. 34+ pag. 551. = Ch Idem, l. l, cap. 43. pag. 559. et feqq. et cap. 44° C 398 ) adduximus exémplorum, quae foeminarum vim apūd Romanos in res eorum politicas, bel: lorum civilium temporibus, explicare . videntur; et quamvis nequaquam haec recte`a nobis fii+ erint tractata, in magnis yoluis/e fat est. COR- CORNELII ANNE peN TEX, TILBURGENSIS, PHIL. THEOR. MAG. LITT. HUM. DOCT, ET IUR. CAND., IN ACADEMIA RHENO -TRAIÈCTINA , & ESP PONSI O AD QUAESTIONEM AB ORDINE IURISCONSULTORUM adna PROPOSITAM, „» Quaeritur an ipfa natura obligationis civilis lì- beram e patria migrationem. ciyi permittat? fi pulso permittat, quae fint exceptiones, quibus facultas illa migrandi coarctetur , ex Ture Pu- blico yel communi omnium Europae populorum , yel fingulari huius illiusve imperii, repetendae? Quae porro praecipuae fint causfae impeditae illius libertatis? an tandem omnia iura et offi- cia mutua, ¢t civis, qui iure fuo migravit, ct patriae, quam dereliquit, post migrationem penitus intereant ? ” QUAE PRAEMIUM REPORTAVIT. wè Ña ‘å O iura praeclara atque divinitus iam inde a principio Romani nominis a maioribus nostris comparata , ne quis inyitus civitate mutetur , neve in civitate maneat invitus, Haec funt enim fundamenta firmis- fima nostrae libertatis, Ju quemque i iuris Ye retinen, di et dimittendi jid dominum. E O ANETA č l ONAA e UCYORRO ssároyBitbo. is hanc fbi R iuris e oublie t traci tatio laudem, ut non huius illiusve, hominis, non paucorum quórundam commoda er iura inde de- finiantur, verum ut univerfae foçietatis humanae, omniùm, omnino Civitatum , uńiverforum etiani civium commoda; officia, : iura, obligationes , eodem hoc iure- publico contineäntur. Ex hoc fonte: petenda funt omnis libertatis, felicitatis , - falutis nostrae fundamenta,»o- Veruntamen: ea`est naturae nostrae imbecillitas; cuvsfaepe naturalia iûùris. principia ° non parir=omnes ratione ata gue iudicio asfequi posimus Ita factumg out ; i$ Faki Joe eN i Jin C gò: ) in iis etiam rebus definiendis, a- quibus libertatis civilis pendeat coñnfervatio et tutela, faepe alii aliud fentiante Et fane, in ea tractanda quaes- tione, quam explicare conftituimus, in alia ọm- nia viri docti, cum veteres, tum recentiores ab“ ierunt, quo magis nobis annitendum erit, ut’ quoad eius fieri posfit, certis principiis fententia nostra nitatur.. Ex antiquis Cicero liberam ñfigrandi faculta- tem , firmisfimum vocat libertatis fundamen- tum (1)”. Ex recentioribus Bynkershoekius af- firmare non dubitavit, ubivis civibus e civitate licere discedere , , ubi civitas carcer non est(2)”s Eodem tendit Burlamacquii (3) fententia: ,, c'est » un droit naturel à tous les peuples libres, que , chacun. a la liberté de fe retirer ailleurs, ys’it ; Te juge convenable”. Praeclira quoque verba funt in S ayn Principes de lä législation Uni- yerfélle (4): >, Une loi, qui nous üéfendroit dè 5 Jortir dun pays, où le hafärd nous a placés, 3 attaquerait directehient Ta liberté de Phomme. 3» Une defence h i ne a, cire préferite; j3 JER TY Cie pró Balboc: T3. (2) Quaest: Iur: Publ. I. c. 2; ; (3) Droit PolitiquesP, Il; coi5a § 18i ci de Fe ideri Droit de-lä Nat. et des- Gens Tom. Il: p. 247, : C4) ira ki pe 174 Cf Foni Ii p. 247. C p ) „guà des esclaves, ou à des ferfs attachés à la „glèbe; etil est:contre la nature d'y asfujettir » des citoyens Xune focieté policée”’. -Nec minus acrem fe prodic huius migrandi libertatis defen- forem Ampl. I. Meerman Ct) agui existimat eam a fimplicisfiima libertatis. notione feiungi omnino non posle. iS o Sunt- fane acerrimi illi; huius iuris vindices. Non defuerunte tåmen, qui in contrariam - abirent -fententiam arbitrati, civem tam arcto cum ipfa ċivitate vinculo conftringi, ut libera dis? cedendi venia prorfus ei fit neganda (2). Ira Wolf» fiùs (3) ftatuit, per naturam-obligationis civilis civibus liberum. non esfe discesfum,- fed a pacto expresfo , aut ab, imperantis vel asfenfu vel dis- fenfu omneme civitate discedendt veniam unice pendere. ARO RA - -Multum itaque ‘nostra intererit, inthoc, docto- rum- virorum disfidio cerra: ĝuacdam pofuisfe, caqdüe naturae congrua priheipia, unde haec-Iu- ñs Publici quaestio rite definiatur. Saepe enim de< (1) Berichten. omtrent de Pruisf. Oostens, enz. Mor, Mon. to p..498, EEN EAr de Jure: Civito Pies eCt 2 Cates 09.. g3 p i (3) L-N. § 1019. et, r1oge-Magis libertati: favet Luzac addi. goig, RS S C $ ) define ipud popülòs exprësfaerde hoc argumens tò ‘Jeges; Wels i quae habeñtur s deearam ius- ftia quaestio moveri potest.. 5" “Ürroque ‘atten cafu, e folo iure naturali , höiminun OEN jura poterunt Cognofei. MISS SA mro} -Sunt argamènta'guaedah , güaë prope Ti hine nostram. accedunt quaestionem, abea tamen omċ nino Teparanda esfévidėritur, ‘Huc pertinèt v. c. ius mutandi domicilii in“ ipfa patria. Sed hae facükas dded" ‘pertinet ad libertateiti civilem, ùs übi migrare e patria vel omniño nom ilicear, ivet hon mifi difcüket coñcedatür; ibictamen migras fe ir ipfa patria omnino permiwatwr (r> Sie in Anglia;' teste ”Blackftonjo C2) s euivis licet fes dem rëram fuarum conftituere , quocunque loco yeli Et “meritoi Etenim j; forcer da refè „» dence, ce ferait blesfer la liberté. On' doit > “Zire ausfi libre`dans le thoix et dans le chan- 3 gement de fon domicil, que “däns fes autresat 5. u C 3) : agora ihis € patria affinis TO AAN, E pi a gaa S DAT: eti- (1) Wolff. I. N. et G: 5 1193. Hah ot PARI Civit. IE Sect s: ET TRN rge nuii (2) Cońim. far les bis Angl. oR Î: p. 197. “ana tanien libertas , ratione: paiperum eÙ cgenorum inprimis hominum , nonnihil coàrctatur, Voyage dun Frane. en Anglet Tom. Kypilgog: rae iA (3J Conférence dw Code Ciżil fi p. BA A ëtiim est Xbertas in exteras regiònes fe conferen- di peregrinationis causfa. > Haec fcilicet ubique hon ,aeque conceditur (1r). Sic Romae e. gr. Imperatores vetabańt, nė quis Senator, fe invi- tis, peregre proficifceretur (2). | Pariter edixe- runt recentiori aetate Principes; ne qui:cives Tine confenfu fuo extra patriam iter fufcipiant. Agendum vero mihi erit de libertate civis mi- grándi e pätria, id est, j € terra illius nationis in qua quis natus est, cuiusque nationis partem obtinet”; ;, feu in eam fis delatus forte nascen- di ex parentibus, qui intra eius fines habitarunt, . feü éam maturiori aetate domicilium prosperitatis manentis tibi ipfe tconftitueris” (3). Ert iftius- modi hic esfe debet e patria discesfus, ut is, qui migrert; antiquam patriam abdicet;c novam ñanciscatur: ;;, Tales enim patride amisfiones novimus, quibus quis ex ea migrat, abit, fügit: quibus autem quis in ea manet, vivit, fervatur, migrationes non novimus” (4). ti In Cr) Vattel, Droit des Gens. Í. c. 19., § 221. fq. (2) Vid. citt. ab Averranio, opi Iuris, 1. ce i2 § ra. Wy. Ci Wyttenb. Protrept. in Philomathiage lib. HI, p. 180. et Pestol, additam. §69. C. PET Droit des Gens I. €. TI. 1$ 122. e C4) Ch Wiyrreib. hic. ibiTgs | y ? C 6 -=-Jñargumenti huiusce nostri disquifitione eaîn “fecuturus füm viam , quam ipfi indicasfe. videntur Viri'Clarisfimi, qui publicae disceptationi hanc ġuaestionem. própofuerunt. Primum fcilicet bre- viterəconfiderabiñus obligationis civilis naturam, quàntúm: ad: propofitum atque inftitutum nos- truim` hoc. pettinere-videbitur. : Deinde inqui- -+Femus, an obligationis civilis- natura. liberam Ain ipfa natura obligationis cbvikis liberam e patria migrationem rivi civi permirtat? ; Contienda hic- inprimis erit, an obli- gatio civium ad .civitatem confervandam atque perficiendam , et obligatio civilis univerfa, falva esfe posfit, fi civibus liber concedam e patria discesfus, Naturam obligationis civilis hanc migrationem civibus nequaquam denegare , inde facile ap? paret, quod cives: néc voluerint, nec debuerint abdicare eam migrandi facultatem , aan in fos cietates. venerint, . Non yoluerunt confenfu fuo cives hac fe li- kiet privare. Nam, qui in, civitate de- TE gunt, (1) W otefs. is N EGS k i C2) Vattel; droiż des Gens Is § 21e £ 3i 2) gunt, ideo: Kr non posfunrt s curam fuite- rümque: fuarum: abiecisfe, imo, €o0 propofito in civitatéi funt, ur fibi¿rebusque-fuis bene-cons falante. Retinuerunt’ iccirco: liberam“ fibi mis grandi- facultatem, quam- primum.: alia i civitate melius fibi -fe- prospicere: posfe Tan ment. :Venerùnt in-civitätem,ibrevi: forte:diss plicituram.=: An-cenfebuntur: perpetuos fefe huie ċivitati mancipare volnisfe?; Nequaquam. profec> to. Homini propria est cura naturalis libertatis ideoque nomi maiorem- huius, libertatis partem ciy ves abdicațunt , quam quae, ad:civitatis: quietem et falutem necesfarixerat (1) ¿Quodfiigitur migranr di etiam -facùltas cum -civitatis fine., confistere qüeat, (quod deinde-ọstendereijconabimur }: di- cendi etiam funt cives. noluisfe haci fe libertate - privareso Ita fitsuut yoguisin focieratrem civilem venerit; cenferi debeat, tacite fervasfe fibi- far cultatem ex ea discedendi, quamprimum fibi li- bucrit (2). KA aior pin OTS aT, Non (1 } Spectat tuc obfervatio M a ndrillonii,; Speci Americain P. IL. pi'8. „Chez teus lés peuples dè Vuni- vers Tamour : de la liberté parait Tavoir emporté fur celui ‘méme de la patrie. Râremeént on a vu facris fier la liberté à la patrie, trës: Jouvent ” patrie a été [acriféer% la dibérté, (2) DeFelice, Dr. di N. etd, Gens Tom. HI: Pa 147. de:Réal, /c, du Gouvern, Tom. IV. p» 548%. oE gis 9 “Non debuerunt cives; per naturam pacti civilis, liberum fibi e patria exitum praecludere, quia incommoda , quae in civitatem ex libera illa mi- grandi facültate forte posfint redundare , levio- ra, commoda contra; quae merito inde exfpec- tare licet, magna fint, et non parum ad ipfam civitatum perfectionem atque felicirțatem vale- ant. Quae fi ita fint, certum est, hanc migrandi facultatem focietatis confervationi aut perfectioni nequaquam obftareé , ideoque non esfe defuturum officiis fuis civem, qui e civitate alio discedat. Deinde non ea est obligationis -civilis naturas ut fit perpetua, ut ea fe liberare cives numquam pósfint. Finis quidem civitatis est, ut fit per- petua (1), fed illúd pactum, quo cives fe obs ftrinxerunt ad- reipublicae commoda promoven=s da, non ita est perpetuum, ut eo fe exfolvere cives numquam posfint; i. e, non fe obftrinxerunt, ut (1) Pertinent eo eximia Ciceronis verba Repe II. Ed. Ernesti, fragm. p; 1157. 5, Debet conftituta fic esfe civitas, ut aeterna fit. Itague nullus interi» tus est reipublicãe naturalis , ut hominis , in quo mors non “modo. necesfaria est, verum etiam optanda per- faepe. Civitas- autem cum tollitur, deletur, exftin- guitur, fimile est quodammodo, ut magnis parva cons feramus, "ae fi> omnis hic mundus intereat, ac con- çidat”, O ng 9 ut perpetuo in una eademque civitatè fint man- füris Ideo; penes civitatem-ius non est, civem iovitum ;> quali tem aurt mancipium, quodin dominio quis tenet, retinendi (1). < 000 u7 -| Non :defunt quidem, qui-ẹx inftituta. compas ratione officiorum, quae inter civitatem et-cis ves mutua funt, ftatuant, -per paeti civilis in- dolem, non magis: civi licere ,^invita- civitate discedere; quam liceat civitati, civem invitum: non delinguentem e patria eiicere..: Sed hacc comparatio non: procedit, ,-Civès-enim, quum irreparàbile damnum esfent pasfuri, fi inviti e civitate elici postent, omnibusque vitae civilis commodis pro lubitu privari ; five tacite, five expresfe hanc pofuerunt civitati legem, ut ne inviti ẹ patria- eiiciantur , nifi: in, poenam crimi- nis (ẹ). -— Civitas- contra non ẹàdem -paties tut- ex libera. civium nonnullorum discesfù in- commoda; fatis enim virium retinet, ut fe de- fendat, et faluti fuae rite profpiciat;, egregium praeterea civem, alio migrare parantém , muneri- bus ac praemiis facile retinėbit. ‘Ideo non de- buit illa civibus fuis- exitum e patria adimere. Civi poro, cui patria fua- minus placet, nullum re- C1) Ka nt, a Marh, anfangsar: der rechtslehre p. 207. (2) M orean, Þititen der Oyerheden p. 130 fa. C ER D reniedium fuperest niñ ut vel patienter- rerum conditionem‘ ferat. vel alio 'migret ş et hoc ulti- mum malorum efugium'adimi iph non debet (1). Ex hisce, obfervàtionibus, ni' fallor, non diffe ` eulter. propofita argumenta araen refel- e luntur. ofr | Sunt- etiam, | qui existiment ,. bèi inie civibus migrandi facultate , rempublicam exhau+ riri civibuš, et nimium fic viribus frangi. Sed his opponere liceat Barbeyracii (2Y eximia ver- ba: ;, On ne yoit' pàs, que les pays, où chacun & pleine liberté de sen-aller ailleurs; fi celd Pac- commode, foient moins peuplés , guè les autrese dlu coniraire ; cette méme liberté, et la douceur dù Gouvernement, qui- la laisfe, fonr ` que pour un gaon perd, on en “recouyre' mille; ' gui augmentent les forces et les richesfes de Tétat”. Non parum aucem iuvabit, paucis hic confis pT Hat g kee, giii de- PR Puffend. U, Di la N. et des G. VIIL PA T § ó. de Réal, Tom. IF. PA 553 f4. s». Un citoyen mé- content d'un conirat , que [es ancêtres ont fait Jans fa participation, et fe trouvant réduit ĝ une horrible pauvreté , peut , fans qwon ait droit de ẹ Y OPpofer y > fuir Larita générale, et fe rétirer. Esfai fur ia politique et la législate des Romains. p, 363. (2) Préf. ad Grot, dr. de la N. et des se 2. Atei grs D derasfe, quanta commoda: civitates vulgo: ex ipta- hacce libera civium migratione percipiånt. Quae commoda fi adfent, nono potest obligationis civilis nàtura liberum denegare ‘civibus > disces- fum. Abfurdum enim videretur. id prohiberi j quod non potest non civitati prodesfe , -eiusque perfectionem augere. Mutųuum: itaque commercium et iner iter: diverfas gentes migrandi facultas efficiunt; ut alii apud alios maioris humanitatis êt morum in- geniique cultus- auctores exfistant, „artes dique: doctrinas. perficiant, et. fic fotietati civili quie~. tem, falutem, felicitatem’ maiorem © afferant. > Docet ‘historia, quantum Graeci debuerint: co% loniis, aliundė ad fe adventantibus Çr), quan-r tum Graecis item debuerit Romanorum ctltior aetas. «Recentior etiam historia docét; quàn- tum Europaeae gentes mutuo. profecerint ab: extraneis, -quos in fùas terras reċiperent (2). Multi principes èxteros ad fe vocarunt artifices, qui opifiċia perficerent (3): Neque ignoratur, quantum profecerint Americani ab opificibus il- lis peregrinis, qui magnis primum praêmiis, fa- į i 1O, ANO» (1) Heeren, Ideën Tom, II: p. 104 fqq. (2) CF. Bodin, dè Rep: I. c 6. p: 93. C3) Vie de Franklin et Ocuvt, phia. Tom, H, Pe 163.. A | voribus et privilegiis invitati, in Americam hae: bitatum- cedebant C1). Sublata itaque migrandi - libertate, magnum civitatum emolumentum, et princeps aliquod perficiendae focietatis humanae praefidium necesfario interiret. -~ Fateor, ea, quae hic obfervavi, proprie per« tinere ad univerfae humanae confociationis com- moda, quae ex liberọ civium e patria discesfu oriantur, non ‘vero proprie ea referri ad- come. moda illius civitatis, unde quis decedat; doce- mur quoque, menfuram officiorum, quae cives praeftare patriae debent, vulgo non esfe exigen- dam ad univerfam humani generis focietatem , fed: ad peculiarem illam, ad quam illi cives proprie. pertineant (2). Videri itaque posfent haec minus recte fuisfe allata, uë inde in- telligatur ipfa obligationis civilis natura hac in causfas. Verum , ant fallor, aut ea, quae ad univerfam focietatem generis nostri perficiendam valent, haec eadem fingulis civitatibus aeque proderunt, = Praeterea, quando in obligationis civilis indolem inquiritur, femovenda inde vide- tur omnis legum pofitivarum confideratio, et in nostra definienda quaestione, vel univerfe prohi- ben- (1) Franklin, Op. L Tom. Hp. 3515 158fq. (2) De Réal, Æ. du Gouyerne Tom. IV. p. 550.: A CE 3i ) benda, vel ubivis libera est reliiquenda mi- gtandi potestas. Quodfi ita res confideretür, nullum est dubium, quin univerfe ubivis per- = misfa migratțio fingulis etiam- civitatibus: magis fit profutura, quam univerfa huius libertatis ablatio. Deinde obfervandum , non etiam hic pro- priċagi de officiis, quae univerfae humanae fo- cietàti quis debeat, fed confiderari commoda, quae ~ ex libero civium e patrià discesfu univerfum hue manum genus percipiat, quaeque :necesfario ics circo ad peculiares etiam civiles focietates. per- tinent; et ex hiš peculiarium adeo etiam, civi- tatum commodis, iura et oficia civium hac in causfa definiri posfùnt. Vidimus fic de commodis, quae ex libero ci- vium discesfu valgo oriuntur. ~ Saepius autem plura adesfe posfunt incommoda, quibus civitas prematur, fi cives pro lubitu posfnt discedere, Videndum itaque, an hacc incommoda tanta fint, út ideo ipfa obligatio, civilis nonnumquam dicÌ queat impedire , quominus civibus alio mi- grare liceat. Ea certe est civitatum conditio, ut non paus corum quorundam, fed univerforum ope felix ft-ert quieta civitas. Generatim itaque dici ne- quit, migratione {fingulorum tantum civitati dam- um inferri, ut fic confervari er perfici ea fon pos{it. Veruntamen fieri posfit, ut vel ex uni- us, Coas Y us; vel ex plürium etiam discesfu gravi patia- tur civitas incommoda; et hoc cafu distingui oportere videtur, inter boni civis oficiæ , quae funt perfecia, et ea, quae funt imperfecta, „ ad quae pracftanda per vim compelli non debet, fed quibus ftrenue exfequendis ‘de civitate bene mereri potest” (1). Perfecte a cive exigitur» ne focietatem laedat, imperfecte, ut ea agat, quibus focietati profit. Quoties itaque migratio- ne civium perfecte laeditur civitas, toties mi- gratio erit illicita habenda; quoties vero hoc non obtinet, roties etiam liber discesfus civi non negature. De fingulis videamus. asdabilis est civis, et intėrnorum Sitctaru obfervantisfimus , qui patriam non relinquit, quia profpicit, civitati inde forte damnum posfe oriri C2), fed perfectis officiis non deërit migrans, fi modo civitatem discesfu. fuo vere non laedat, Nibil itaque obftat, quominus is, qui patriae fùaeiantea profuit, alio iam migret, ita ut no- vae patriae, in quam venerit, deinde profit. Est enim in rerum natura fitum, quod canit Lucretius (3). Augescunt aliae gentes, aliae minuuntur, rn Sed (1) Pestel, additam. § 65. (2) Cf. Vattel, Dr, des G.I. C. 19. § 220. fect 2 GY de: Rer: Nat, TL vs. 760 ie E 3u J Sed f civitasinde tantum patiatur damnum , út fibi ipfa non amplius fufficere posfe videatur, quando: talia agere civibus liceat; tum perfecte civis mae. nere tenetur, et patriam non relinquere Çt): Omnis itaque migratio, quae`vel intempestive fic, ita ut fic focietati vere. noceéatur, vel quae dolo malo inftituitur, perfectis civium officiis, adeoque obligationis civilis naturae contraria est habenda. . Dolo malo fiet migratio, fi ‘civis PRSA pro- pófi ito nocendi patriae fude, vel fraude fe iis liberat officiis, quae civitati ipfe debet. - Huc: - pertinent’, qui bello. imminente, vel agi iam coepto, fölum vertunt, ert ad hostem profu- giunt, velûti ut patriam- prodant. ` Sic enim obligationi civili maxima infertur vis, quia per- fecte tênéntur ives omnes- fuam ipfi patriam ab exteris hostibus defendere.: Potest autem fine dolo migrantis, tam- intempestivus civitati etiam esfe discesfus, ut obligatio civilis hanc quogue migrationem omnino ferre nequeat. -Ob- tinet hoc v. ç. in iis, qui metu belli inftantis aufugere conantur. Sic iure post cladem Can- nenfem Scipio iuvenes nobiles- prohibuit, ne Italia excederent. Iure etiam Q. Fabius Maxi- - Mus urbis Romae portis custodes. appofuit,. ne Cui C1) cÊ Woiff, L N. et G. $ 59, pe yo cui excedere liceret. =- Haec fcilicet, et quac alia huiusmodi ` funt, adeo civitatum- con- i fervationi et quieti obftant,. ut admitti nequa- quam posfint: Non incommode itaque ad. hane intempestiva migrationem. trahi forte poterit dispofitio legis civilis, quae'iubet; ne unus fo~ cius focietati renunciet y- fi- ceteròrum interest focietatem. non dirimi: ,, femper enim- non-id, quod privatim interest unius ex fociis, fervari folere; fed-guod focietati expedit? Ç1)- Sie iam pofùimus univerfa quaedam- princi- pia, unde iúris naturalis publici dispofitio de- migrandi facultate intelligi. posfite —— Confide- ravimus autem obligationem civilem, gualis illa ad omnes omnino. cives. pertinet- Non raro tamen peculiaris nonnullorum civium condi- tio, et fingularia, quae in fe receperunt, ofli- cia efficiunt, ut,- arctiori quam ceteri cives vinculo civitati adftricti fint (2), quod eiusmodi esfe potest, ut per eam, quam: in fe recepes runt, peculiarem obligationem, omnis e civi- tate discesfus iis interdictus fit. Pertinent huc, quotquot munere publico ornati, in regenda re- publica et curando bono communi praecipuam fuam i 1.. 65. § 5. D. pró Socio I. 14.1.17. § 2. Eod, (a) Puff, dé D: HE Gi M, ci 1845 Eey E 9 fiam politi funt operim "Cry: ; 'epdhiigt tg prac Cercis ihilites; qüi totos fe čivitàti manci~ parit, gibus Adeo, Hede eam pér Brévisi mihi êhipus, fedem mutare licet, principe ini cónfalto aut invito: his "ides migratio e pàs tiii iiimgudin esfe Tibera potesi noi eSiht etiim as 1y àui” "ún čönfentu quidem, ut Hi, ‘qus mès moravi ; 7 ia ficio tanieri fe jake He telina ytty a gaitian vef aliá icùnguë A RE fa CPi Vel ad poenam, Ai ‘ad pecùnige fi-: manvi 'Eehique ad åliud'nodäini fint, obig ati.. Hoh? Hiire noh taui "iH patria debent, ve- rum Cii fi exCesferiit a hagistrati T regionis re- vocari per iteras; Hle äicühtur requifioriàlës; a omii posae. OC erettihn?" ` quiåe de his divim ordinibus aiki ad id T ei tempus peritedt, gie jA hai gërini , güö' 'Pelufiari i8 viðtuið ĉivitdti" adftriñguntur: 'Pösigüani enimire Ko” vinculo” re Eefolverine i dd Omminet ERA örditiem redeúnt, negue “aliis tenentur, quam cereri cives. öbligatiónibus; sa T “fii itą 'expotis, pacis adhue videndi um 1 de, siidi ni Ei e r i cëlsbn ifla“ quaestione, ah, prouti amn itg, Miagamlge Gont g d ato Woti(Ehi E MNISI M TON rutes JR tai Jins taht “Epr. FA Lois yin, nta not, We, » orp at f $) d gor asa3 ig} Apantiin G gi Uaa yi Wi LISIS HOR IPASE Ç 3 ) etiam ribas hominibus,- five: magnae, civiu nis, -ejlis. idòl: -Nota hic obriger Grotium inter et: Puffendorfium, disfenfio. Negat, ille. Ç1);, hiç. afürmar, T 2), Alii aliter item distinguynt (3). Sed hac, quaestione. facile. careri, posit a, quum, non, feparatim „tractanda, fed. ex ASis io quae: iam, proponita.. fanta. y rerum , mọomențis ; diiu». ' dicanda esfe Videtir,. i ‘Scilicet, fi.. civis. unys, migrando, non, violet obligationem. ‘civilem,: neg, plures , etiam, cives; fipgulatim fumti;. pecçabunt s fi ẹ, patria. alio migrente , «¿Deinde finguli, homiş. nes, fua fibi iura, habent, propria, „Iccirco -mihi meYM, migrandi ius, adimi non, ‚potest: > quod alii item, fuo migrandi i îure uti velint. „Praeterea, dif., ficile negotium fit, , acçurate definire, magnam il- lam, hominum. copiam, magnum illum, numerum, Per, rei, naturam accurati limites ; hiç, non, facile. ftatui gueunt, nec tamen iuris et naturalium. obs laiga s definido, : ab incerto, gyod numero, SiT ian S japi npepe GY BiB ac P. H e va $ 24s. fect. 2 Bocu i AEN L N, er G. yui. C, {IL s ha. Hune., ¡iterum SRDS TETTEY nuog tp ghi s4 e B x i tavit. “C3) Sic Wolff, I. N. et G. § 1019, plurium di cesfum tum tantum admittit , ubi tanta est rerum pe- miria, ut exrremåè viae neceslitati discedentiün pro- fpicerte non detur ,, cf. No Est, Staatsreg? p. ‘Zio, K ag) pendere debet. Dicunt, qui hanc plurium mi- grationém omnino'prohibiiamr: existimdùt , eius- ‘mödidiscesfu) civitarem nimium dlabefactarby:imo eius interitum cinde soriri bfaepius ‘debere (1). Neque nos. etiam haec fieri posfe negamus. Nam fitalia’ funtorerum momentaşiut:haec: migratio civitatem verev Jaedat;oiiHicitazea prófecto::est Habenda , -fed noniideò: tantum ,, quia: pluresiie mu) migranty fed ;qyia: fie sin tali reranmideondie tione- hac? VRO patriav iure:fuo diae panies 8 MSD eJrmirayzi Oid a15 mMiDaaifi dI ii e Sic quaestio; r> imigråtiotevmagni; alli dish tür; nomeèricivium non: peculiariter tractandás fed ex communibus principiis definienda eśfe;vij detur. Probeiquoque feihabetiBarbeyracii o) obfervario, huic catervaram imigrationis locui fere non futurim, dummodo curent principes ut“ felices fintrcives: Hli hos:bene»reganopiet přöspiciant uteorum;:quael aduvitamnécesfa» tia funt, copia adfic: tnmsiprofectro:vcives:glio catervatim- tionimigrabunt, : SA in patria: ivitaé commodis: AERA Sih pegi; okomi doracius HIROT IIA] HOL Í BINI Gi RIGS IE fí ] IR slotg “at De Rit aty Selëiie du Cyuöern: “Tams IV: p: 550; T j yigg iii IRG “w i21 TeRi ini A T O NRE < K2} not. ad fupra citt. Grotii “etPuffend. locã, C ei J Am monuia ongi iopo 20nd saadab- s orsEnog eiia g aein ipini pafitiytesois drainón liberi miumig ron Hin danaa IGLA neivibussädimere: pio addsieioi enig meio eumgo Skog itot.sogiimgi eom supo cigala iure publicojpofitivo panana qui ver» finti illis duasquaéstiones: antesoculosoverfari -Opôrtet y uñam ,quithisprinċépsæt ĉies promit» Térofibiipotucrint ialceràamiyrqúid voluerint? (a1) 03Prinumätaquë videbimus anveivesomigrandi Jibertatem adimere fibi potuerint, piti, autem, an éamh fibi'adimerewoluérint yiquae posterior quaes- tió ex- recenfiondilegymcpofitivarimi: Sinerforam popülorum modò cögnoscetursdinuemoy- s {e Videntur prõfectotivês posfesabdicafe piraseg illam! ci:påtriamigrandivfacultatėmi , m:genere enims, permisfa aċratarabdicatioyiuris:est eaz guae:nọn e:diametro réjugnateonfilio quoi nas türa:distinxit iute hominy; choc estscqua:aba dicċatione»non efficiturguut hominesaqvivendoicun hominibusodeterioñis fiant conditionis ,nquam:-fus turi erant in folitudiņes« vel utad eudbdtatun prolabantur, in quem folertia hominum redigit brutál animantia Ç3 J» Tale. autem. “quid fieri, quando cives migrandi e peró libertate fe pri 4201 bns” uT iiro ge iyi Geli bg Jon vánt, G) Pestelg additam, § 9. C) Pestel, Fund, L N. Part. II. fect. 8. § 437» m A æ FA nA 2 C B3 ) vant? nullás: estsvqii contendat. „Videtur: quin dem-huiùsmodi libertaris, coarctatio, esfe- odiofa etiad feryilèni prope: ea conditionem; aççedere fedr nevvel: fic-tamenopateaty civem :non-post.; omnino hane fibi- Jibertatem; adimere; Imon yem rozi- quutir: homo- in: fervitutemijita; fe, tradere, postit, out, actiones fuas nad. ARS iustam: vOs; Juntatempregere: teneatur soutnihil proprii, habẹz; at: (1)sčiiccirgo multo, etiam; magis ‚licebit, hoz, mini ylibertateimn i fuam. acidi foargtatGia;i ratios) neicertåe'ocuiwsdami et-dtigițae, actionis, qualis, esti [migrėndi -facultas 3u nam., non, debet, ga licet, quod minusręsta non, licere’? (OM »:Posfunt-itaque cives dibergm fibi ẹ patria.. gfe ċesfim+praecludere ; quod fi sfegerint s, imperans, iurg istiusmodi, leges.. ferctm guae. migrationen iHa impediant; Nonnunquam;eriam fieri, poter, rity Utatalis migrandi, iuris, abdicatio; givitatis, commodis; ; eprfaluti admodum , prodesfe , ebeiss nis: enim-gens , fe, confervare atque perfi» cere teneiury ideo çuiliberigepti ius, est, 2, duy bendi et verandi, quibus ab interitu fi bi cave- at:(3). -Potest itaque discesfus civium vetari, fi civitas nimlipe if kbna as) videarür. 19 Perti- } mot an. iiA aa E Cie D G Satalm BaS. Horg a aA. i aT més wW Dhe Da de Re L RA A SAT apun Airal (3) Wolff, L Ne, et: GaS 1095. ;, Ai C 36 ) niet “erim haec -Miğratdi libertas“ ad Uea: iura: » ‘quibüs f nèfcias uti, eorum posfesfio'i cons fervata magis noet; qüarti prodest” C1): Spon- te` Hific' etiam fequitur y non iniuste ' agere- prin- cipéni, qui migrationem ` e patrià ita- coarctat; ut'migrans modicam bonorum partem relingnereg vel” péčüniae quamdam” fummam folvere -cögası tir, €o ‘quidem éotifilio, uë damnum, quod iex eits discësfu pati posút” civitas, ita -réfarćiaturs Quodfri itaque lèx civilis migrandi” libertatem ico=: arctét, vel prorfus adimat, huic legib obfequium' praèftarë dèbènt' civés', quia ineam vel'expres+ fe, vel tacite ċonfenferünt CAJ SOUP e1991 emi “Parér ex dicús’, posfe omnino imperantem ‘jus migrandi e patria coarctare ; fi civitaātis'ratio-id flagitet. ` "Põtest” “tinen aliquando eiusmodi exfis-' re rerum condido, ur nec civis naturalem: migrandi libértatér abdicare, "ädeöqüe Meč“prin= cèps eam “citbus adimeré posfiti ` “Tünd, etii- fi lex prohibet, tto tàmen migrare licebit C3)? Etenim, À ieia civitas civi non i ptiefat cany IOJ Ce Pestie ls: Fyide I, Ne g-citoin = L2) De R éal, Science du Gouy. Tom., IV. p. 847 (3) Hoc argumentum tractat quoque de Réal, i. 1. p. 550 fq. fed“ vereór, ne hic nonnulla eo retu- lerit, quae, iure perfecró faltem , non fempèr abfolüchm dare posfint migråndi facultatem. Yi € 3i 2) PT Sam “felicitatem; gah fperare. jpa- IE celt quamgüe” confëġùi debeat ex ipfo” fht föcietatis eivilisy” “töfiės’* ius discéedendi čiviL uim in dibit yocàti, adt tôli nlla lege“ pot terit Ini civitate noi” 'ffguli inim ihivertis; féd et wivérh few civitäs , fingulis obftrihgun? tür. Has obligationes eTPRES hegligit, cui güe libèr debët esfe diséësnis (CpG Nam” prõüi ti civitati jùs est, civem” nokiu” et’ pačio" ‘iciyili vim iiferentem. é medió” tolleñidi, fie Tcivi’ Téti per ličėt' discedere é fociénte éiviliş qfiaé': füà erga civès ôfficia non’ implet. -Obtinet hace rel ; fûm coriditið univérfe , 'düdidö valida nôt praes ftarur a -civitate defénfio; “güies atque felicis tis (2) v gi. fi bene viveñdiť pia čivi iñ ist usmodi eivitáte defit, et ófferáč“illam alid tëið. Sic'hisipfis tëniporibus; mågtð rümero in Amè. ricami Concësferune Helve oed” fpe ut” feličiofi lautiorique' vita ibi fruatur quim” im ‘paii fui ipfis Hicueras Patiter?’ migfátio” “civibis liberi esfe debet, fi éx impëriř Ffórma” gadni ipi añtea' pröóbarant, deiide ii aliam i iutdtúr, ih quani cóoñfentire cives’ Hölins CIdem obtineri fi pösteri imperii rationem , a maioribus acceptam , commutare.velint, neque.hoç tamen per rerum COCE CE WOP T Niet Ge S 442. 3 (2) Vattel, Dra des Gens Le § 33. 223. ` r! C asy aut j temporum conditjonem:. perficêre - queant, Haec, enim istiusmodi ; HfuntaUta „abyiis probari necesfario. debeant ,, ¡gui imperio „illi ;co tempore fubfunt.| Inhaecnsmo nifi pro- fe tantum „nuny: quam, vero, pro. aliis, confentit Çi )siy :Sicjquoque ob pacpi civilis. viọlationem - cives libere. Semper disçedent; fi princeps arrogarẹ fibi velit: imperi- um- in,easi TeS% ; quarum arbitriumo vel. ex: fola lege-naturali, vel: ex civium: ẹtiam expresfa, vo= luntate:„penes ; eum, esfe non, potest;-yyeluti s quandọ-opiniọnes; religiofas. civium ;fuo-imperio fubiicere „conatur. +- Ludovicus:- itaque;i XIV:s Franciae rex, formulam Catholicorum; ovin et armis acerrime, propugnans, iniuste egit, quum vetaret ; ne it, quipalii: formulae addicti esfent, Francia excederent-(2). - Pariter , quando rudio+ res nonnullos: i in; gente, fua, princeps-ad; huma» niorem. vivendi rationem, adigere;tentat s: nom: de- ber iis, quibus, haec çultior ratio;minugs placet; discedendi: faculasadimi. Sic; gui ing Scotia Seprentrionali hbabjtant (Highlanders) freguentes in Americam migrarunt sput efugerent regis; An- glici iusfa, avitam yurelinquerent, vivendi- ratio- nii nem, efi ipata ke ak j£ na hoig i gs č gri p i tir N £i Lr CY Raynal, Sohromert. van Amerika pi Sh. Meerman, Bor. omir. Pruisf. I. p. 192. (2) Negoi tiatien van den Grave, dA, gn xa V deel. pasim. NAER, T EPET N AE C 329 ) fem fecere ilis pracëipicntissi Hoci sigeffaiá Waiadimere: inhumanum- fobêr, !iñio netiamitins istum (1yo Ledges itaġdue' i omnes equae hisgei rerúrromoniemis imigrandi facultarem i civibus: adimerent, iniustae forent; quia moni facere: cih ves iuberent;“guod hi ifeinon facturosiprinsipi fponderè 'vel'c now tpotueruntyovel snór! vòlue-t rint (2): i Profeċto neciposfants nec cyolunt: civesiexitum fibi» e-patriàcpraecludete ; quando! einsmodi:funti ress: AOE DE fwTOS x9 SHOJI- SOFIS IAUTET aio os Disp.ofitióneshi iueiio üti gip “Ruropaciy. ert aliorut pop ukorum: j! SFA Sin wnest hpr ipie Gu rio tpioleps tispen ii. piminietia muiaidsd peia sinsi» Siiani ipii. variós Suoi pipii veli liberuni- fit, velmagis Coarctatuimsi cognosci idebet::ex: peculiari: fingulorum, populo» runviute publicos et pactiönibusihac de: re inteh gentesinitisy (3)e Ad hoc autem -argumëntumi accùurates eti plenes-tractandinig tanta:reguiriti tùr: historiae et legum diverfarum gentium cog- ni- wI sA ane tasionn, idasa, ista 2a a C SJA i: TTA eh: iari To. kipe yt ie OJR esit ekp Additanti. Fragt aties xÀ iwe -S C3) vons Matt én si Eih. fei: ; poft. a * Vülkerr.. § Eira i Fi Ad g EY C a3 } nitio} oqúantală iuvenili- feriptoreiexfpectari vix posfit3; quocirca, id folum agâåm -ut -quas leges! cognoscerecmihi licuit shas excitem, eti ita qualemeunqúe exhibeam iiuris pofitivi publici: de argumento nostro expofitionem; =i ,17>ttatBe i cAntiquisfimorüm popülorùum legum-ea univer-/ fe ratio fuisfe videtur, ut cuique volenti liberan) migřfationem concèderento: Ad migrandum facil=: limi'esfe folebant populi- veteres Çi). Patet hoo ex corum coloniis: magno :nùmero:in omnes'ters rarum partes emis{is. -Neque hinc ceñany 'discedebañtoAthenienfium leges; quae capud Plaronérhific dloqùentes ihdu- cuntur: s Edicimus nosy quodicuicungue At- henienfium permittimus, ut, postquam explora- verte; et viderit negotia et' rationem“ civitatis , item nos, legess”tunc ..- fi ei non placemus, lia céat-illi, fuis rebus fecum fümtis , discedere, ğüocungüe velit Et nulle nostrum, legum; impedit, aut cprohibet, five qúis/ vestrum’; cui nós civitasque minime placeamus, im coloniant -i (ig sdiiorid alt ( 1) , Ces anciens peuples avaient une humeur in- giiiète iqi des Trendaitotrès. [ujets aus migrations, jet qui ls pørtait à changer: de: féjour. avec une facilité qui noùs étonne tòujaurs à préfent”, : Go g w ety de Ho- rig, des loix, V. p. 95o PARTEA C agn ĵ aliquam velin discedere, five -habitationem»;alio transferre; quominus, id-pro' arbitrio afaciatss €t fecum fua perferat” (1). Parer hoc eriam- ex ras tione „gua coloniae illae Athenis-a metropoli mitti folebant;, fcilicetinon- defiderabatur: vulgo populi aut Magistratum auctoritass fed principes quidam viri, alio coloniam ducturi, quotquot poterant , fibi aditngebant i itineris fociðs, et cum^ his fua auctoritate in aliam’ régionem concedebănt Liber: fic-èrat omnibus: € patria. diseesfus C$). Zaleuci-lēges rém iesfe maximè reprehenden» dam: iudiçabant; {i quis..Zocrenfium patriaiterta orbatus>:in peregrino. folo habitaret G3)»: Vetu- erat:etiam: Lyctirgus;- nes cives PAPES vel alio. habitica irent Cai Similem ` fuisfe A ET Cre- " e Gedei sti D Mi civitate tamen , -quam -finġd- iu ipfe Plato p edixit: où & Qy: årodnwious Bovruvras Nta Kesras atos Rep. IV. 420 A. Façukatem, vero, pe- Tegrinandi in lib. de Legg., non omnem prohibuit, Plato : . 59 7 Sat | prrs ZAAoug dyar Yas» whet aÙToY Aros Erednoi, 2 Žymi wi oùz iyxopi To ye mapkrav iri DE dypior xai kanis ' Gibo? Z To% XAAois tsja 3 Peregrinari ides lieet en k giti? 4o annis maior est, fi mödo acte- Ñat auctorltas publica. Legg. XII. p. 950. A. D. ~ (2) Pertinent eo vërba Piatoñis , în loco Ctiton, cit., ubi dicitur nulla’ tex’ imeda i Hvat, aid kawye. ginn, iwr: Tig Bosànrs i% emoias evar. (3) Stobaei Serm. XLII pi 279. V. Ọ. C4) Piutarch. Lycurg. e A C iige Ciêtctifium rationem docet Plató Ciy: 3 Nul Jum iuvenem ialias exire civitates finnt Lä? celdemóniiy ati ñegue Cresenfes ;" ïè “dèdiscant itayoquae ipfireos/docuerunt”? l o94rgivi mullà önnin üfi funt yi faciate: Cëänit dè. fis: Ovidius anae Sne peN ane nugoq f {f thiri fi pitri 33: yere PTOnIOCnE ALSC z0 Poenague. mors “polit ta est pairiam mutare olent + Romaaerath ți iale: í fua:icuique civitate conftit tuchndirlibera facùltas” {9) = Pine Cicéro (4) in Oratione: prou L. Corn. -Balbo fufiusidé tioc ar- güménto: dicens: ;; O- iura praeclara j'inguiti, at+ quendivinitus iama principio Romani hominis a:màioribus i hostris comparata; ne qisinvitus civitate mutetur, neve in civitate maneat invitus. Hacc funt -enim fundimehta firmisfima >nostrae Jibertatis; fai quemque iuris et' retinendi ét qit mitcèndi esfe” dóminum, lure enim’ nostro ‘negi Pi mutare, civitatem quisquanr invitus, potest, ng- que, ni velit; mutare non potest, I “Multi. etiam. {fuperiore memoria cives Romanis, fua voluntate inderanati et incolumes, his yebis melicsiau alias r ufe MPN enia Protag; 3425 D. iaeei pi ) Cle) Meramorp he XMa vaget o idu Aa ESF Reri: SpR o aata et: poslin. et, l y Ça D. adp nieipahi iry ao io rdo (4) pro Balbo €. 1I- TEN E ER Ė( 383 ) fe in civitates icôntulerunt. Proiitidtaque ohmis. busicivitatibusovia:eso în mostrar, ficonostristei vibus spatetoitercad- ceteras -civitates ”. u Obfer» vandumiautem esty noni femel per“rerunsmo= menta: faetum fuisfes -ut haécmigrandi:facúltas Romaecparctatanfucrit:oiquo etiamo referri po~ test illud, ¿quod :fuprå attigi; uiuvenumillorunmw exeinplum, quide patriae falute-diffidentes, mrbe: excesfuri,) aıScipione Africano ut manerent fuérünteepaeti Çr). . Aliud véciamo huius: reimes: morabile iexémplúm»estciù SCro,'ġuo pluresy) qui-exborbibůs-Latii , Romam webaliorhibitatum: - iveranti itbénturi in fuam: quisque: civitatem::re+] dire: : Queste lenimi! fuerant':legationes fociðm nominisnLatinicss i cives- fuos plerosque: Romams conmigrasle; soquod ficipermitratur ,-: perpaucisa lusttis fuiurur, ueideferta oppida), :defertivagri, nüluptimilitem dareiposfent” u Geg: voScilicetr ido RAKA focii ihi etLatini / iaa dt? siy Sleog' istobinoo wmi sit gzsintiivio osti éw (OHP Hion RXIEP Eti Videntur aitem hii 'adótéscéñtėii inon migradon ded J fed potius? proditióredy pamide moliticesfesHabnerüntenim 4, veri: ba orationeniqgue; adverfus rempyblieant y: quo coniuratio deferenda, Iratiae causfa fiererh, Liwii XXIV, Cerb.. £3) LTU ALEG. T 9. on i XXXIX. C, 3. tradit, non multis A ante idem accidisfe. cf Ni ebuhr, Rm. Gefen, f P; 388. 372. Portincht èo Leges Clau- dia er papini yia Badh È, pP Tign i66. Ere C 63 ) minibus: tabùlis-cènfualibus infcriptis; Romam cóommigrarent, ‚et furtim fic ius vcivitatisi confe- guéréńtur. Quae ut irrita fietenty ipfamigrandi facultas ademtacfuits: < Haec: vero , «uvi dicebam; fpeċiatim ita-noónnulliside-càusfis; fuerunt conftis tuta. i Univerfe enimwniure Romano; -posteriori etiam témpore, umigratio libera lerap; quod tes= tantur .verba' Graeci interpretis = 'éfésm uwy fraw Bourówsbz y ty nærToaxýoiy ivuridore g DA Gao terum“animadvertehdumuest, hanc migrandi“ li- bertāätem ai Romäánis faepius “alio “fenfu càccipiṣ quam gui: nostro-argumento: convenire videatur, Nonnunquam enim magis de :migratione in“ipfoi orbe Romano ex>aliocin alium>locami quaestio» estġgïquam de discesfiwex ipfoimpeèrio'-in'i peres: grinas'terras: Sed quoniam ea erat imperii Ro= mani ratio,- ut fingulae ‘regiones, -fingulae etiam’ civitates peculiari uterenturiiureh vebiLatii; veb Italici,‘ vet Municipiorumi,i vel alio ṣsideo fin- : gulae illae civitates rite ita confiderari posfe vi- dentur „ut peculiarem quafi patriam conftituerint, eo effectu, ut commutatio domicilii ex-una:in- alteram Amp: Rom: partem, omnino haberi pos- fet veluti ex ipfa patria migratio quaedam: Ve- runtamen illi, gios adduxi » loči pA (3) B Agi li ic on lib 54. ad ik 4» Cod, de munice e „originar, cit, a Cu u i ace parait ad, ii, leg, i :Romanis:etiam-ex fiopráafonin ¿peregrinas ree p ahireshiegisfe. 9 ou idide Jaotobaazo muProuticin ‚Oriènte -raro quid reperitur, guod peoman faveaç p ita furhmani:quóguebhac. incaufa Jeveritatemp proderes folent leges Orientalium, Aliorumdġue populorum: quidespotis. fubfunts:pro arbitrio quidvip iubendi pótrestatreñm:e%erçentibus. Tirenim hominum. fe atbitrantesrerumque domi- -nos Tancrisfina fubditòrum-iurass migrandi ietiat Jibertatemsomhem auferre: föleng (1 Jzn Sic dmp, Sinenfis póõenam capitalem et publicationem sbo- möórum. iiso minitatur:;o qui«vebs patriam: relique- qin, ivel relinquere conati fim:91 Eorumuceonfarn- -guinei imperpetðum: fuñt:deportandi:, &tqui:vil- lius migrationis confcii funt, nec rem denuncia» - suty ‘fustibus sieti. èxtraimperitith exfulés;mit- wmurş quodcopem inlenihbsi i piesni aucia) 25v muioluqoq muioi Eri: liaiio ins Mafitonia fibdiiyvolim capitis Bbigsl cisóviohhyesidio beins iun poe “I N Perfae , forte foli Orientalium , migrandi libertate ufi funt., WR Montesquieu, Efpr. d, Loix, pds AA 30 iS La coùthme dë Pira: ` gui permèt ğ gui yent, de in du röjaume , est tros bonñe y Ph- fage contraire w tire Jon or igine Wú” Wesporismé, où Lén a êègardé les Jijërs ` comme mpr i iéa cui qui igota comme des 'esrtayé fügitifs’. AA sý A i Code Ptiat'a a Ja Chine; s feet: ai, iwi. i. (Ton, 3t. y? pes a $. ~ x CC 2886 D pöcàftatuta, nproliibebantur yəquoininis:patria excederent, et ibi, ut et. inéPariidria; s Aethio- Bpan aliisgagoObientis regionibus, moistańtum. Rivibui, fédəipfiwetiam aliquando pereğrinisieki- ti hegabatàre Qe). 11 Hùmaniores quidem:sfues Fihr reddine hae-in:Rusficocimperiou leges pae Peirtumy Rusfi faaaprinr iheni: qùi‘ iicogiomine Manus vocas-oestiÇe)s =) Sedoineqüen:posien :- Müsfis patrias excedere: ièi mifi-iconfentien- Lihpetanté Q3 Jao Nupereiawithperatror: Ma epótcánus o Edidto: e poMaii- 116 mortis: füppliči- Gip feripficjrinmeósynon folum p igai: ecregnoialio -habicmumucederennj fedrim cowieriain; qui. per- éprinandi tamam sedusfa"' imu Europani peigee fanunab. margan iah iduooeinoisestreini -euil #jiifneiúrèzpublicogGor manicaruin gentium expo» fiéndol; feresfolactimeconfiderationėmuyenire:pos- font recentiorum populorum leges. De legibus atitjaquisimorginibGêrmanorum parum»: iñnotuit, Videntur Germani, Infubres, Helveti, Iapides, faiai ihasrgim igenis hO Hararo R To CT PEAN i AN AA " E OA AE S EE A E oD 9105 A aak iisi Grot. inie ac P, Ah Ce 5S 24. fect. 1. Bọ- AAT ades Repubh.J. Carla PaE DOn, Hinc Mon tesq de Mosfchisisostaus ses sfuiers de Lemire s. comme. des wsolaves, o n'en, peuventy, {ortir „ni faire. Jortir, leurs biens fans permisfion, Efpred, Loin XXII.. Co Ie, Ki „mi2 CfnS Chg çk. Algem, Gefthied. VI Pe 56° (3) De Réal, Science du Gouv. Tom.¿IV. p 539 C Sy J üonnulliiteem e% Gallix barbari disceSfum e` rès -gionibus fuis prohibuisfe) „ giöram in'foederi- bus egceeptum eraty nesgüis etum a Romanis civis reciperetur’ Çp)ioDeinde autêm, medii ae- vi temporibus, iura certi omnino deërantyj quum juris naturae atgue publiċi prima etiam ignorāren- - tur principia.. Acerbun etiam ‘odiùm inter edi- verfarum civitatum cives intercedebatz>. Prouti ante Romani; ita huńc- Germanici populi pere- -grinum. %ostis nomine fignificabant, et fi cquis peregrinus pet aliquod tempus alicubisdegeret, eius>perfona et bona imperanti règiónis cède- bant: (2). Patet hinc3 eò'tempore nullum om- nino huie migrandi libertati locum esfe potuisfe, quum: naturalia gentium-iura adeo- fpèrńèrentur, ut nullam putarèñt fibi eum aliis gentibus, cum hominibus: exteris; e repgore iuris ccommuñio- nem. tHe G ped i ti e. GB ERRITICHE Leges vero peris r Si -fecentiorum’ Europse - gentium- non omnèsconfentiunt. .IhnHispa- nia liberum. est- cuique alio commigrarey'ietalie- nae civitati adfcribi, dum id testato apúd`prin- cipem fiat (3): Ealar etiam pactum quod- dam C) Cic. pro. Bilbok E T T9 (2) Mciners, Mittelalter I: pag: 616 fq: Mon- tesq. Efpr. des Loix XXK.:Cv: L5: 1AE C3) Bodin., de Republ. I. c6. ps 91 Y i a P C 83S D Įdaminter Regem Hispaniag, et Ordines: móstrarunt regionum Generales „ d.-30: lan. 1648, quó:con- ¿cedituri Hispanis liber-e regno discesfus (1). In Portogallia quoque 'ciýes, libere: alio migrare posfunt, modo expresfe perfonam civis abdi- cent, et relinquant; quod :ex-liberalitate princi- pis adi eos pervenerit ui Contra vero Sabau- diae Rex, a. 1721; fubditis fuis discedendi: fa- -cultatem interdixit. < Cuiudispofitioni convenit dictum a.. 17932- Caroli VI- Imp. Rom. “Germ. quo vetuit, nè Bohemi regno: excederent. In terris illis, qguaetimperio Romanos Germa- nico continebantur, libera erat fubditis -migratio, „quotquot fcilicet liberae erant conditionis homi- nes:9:Qui vero inter fervos numerabantur; qui- gue. glebaecadferipti erant, ‘his, nifi expresfe -cònfentiente imperahte; discedere- non licebat. Imperans autem, cuius imperio eiusmodi fe ho- mo- fübtraxerátr, eum 5> ubicunque reperiretur , prehendere, et in terram:fuam reducere pote- rat, quod iuperinrispi ius Wildfangiatus vonia- tür A mub. aig jiyia o6n ; (y dei. iiaia- G) Bynk. Q. I Publ. I. c. 25. § 7e C2) De Réal, Séiênce di Gouv? Tom. IV. p.546 fq: IDeniure™ publico Germaniae , vide Seidenft is cher, de iure emigrandi ex moribus Germanorum., PS , O u e góit. C as Ì orGravis äliquando de hoe migradi iure qudess tïofuitvexorta; 'quum=Episcopus -Salzburgentis fatis magùosnumero eoru, qui noyis-facrorum formulis adhaererent, e terra fua discesfüm nëga- rèt: Hi-fcilicet ea conditione in ditionéii illam habitarum: cesferant; utcfacra fua libére cole- rent: > Quum utem- -déinder libero: cultus. di- vini exėrcitio eos privasfet: Archiepiséopus s lis berum-illi fibi diseesfem pøsśtulabant; o guem fum» má tamén-ille iniutia depegavin: Legati qduidém exterarum gentium; ipfe ctiam Imperatór Ros maño--Germanicuss cum monuerunt; ne contra leges: impérii iHoS hothines-invitos retineret) fed neque- his moveri fe pasfusiihe fait; imo; utoex+ fules et criminibus :dámnatos; eos e ditione fig ai bönis eorum omnibus publicatis Çr): o > «In regno Borusfico admodum etiam impedita estcivium ini exteras terrás migfatio.: Univerfe, <- punquam, nifi antea certiore de hac rë facto im- perante, discedere licet. Saepius etiam expres- fus eius confenfus requiritar.. Semper aurei a migrante decima bonorum pars reipublicae ac ER MT | TASTMA - Gött 1788, et Leth, dë cod. arg. écot- amoy Citt. “a Marteds, Europ. pof. Volkert. § F8. n. 6. CIJ) P. le °Clerèg, Gefchièd. der Fereenigd, Wederl Tom: I pe 433 ff © iT O EaR "E S C se ) fario > petfolvi odèbee Qua necesfitate hanë - Borusforum e patria 'migrandi libertatem. maxis mopere 'coarctatam esfe, fatis apparet ÇI). +- Quod leges nglicas acçinet, Magna Charta, a. 12158 Rege loanne, cognomine fine terra, Angli- -co populo concesfa, Haecipfa verbacontiner C2). -ş, Inposterum. cuivis liberum erite regno excede- re, erin illud denuó rëverti , falva fide ñobisdebi- ta? Asfentitur de POlme: (g) , Leges An- glicae ab- initio inde peregrinis manendi -et dis- cedendi potestatem liberam fecerunt; et cuivis civi plenam concesferune de bonis et perfona fua disponendi facultatem”? Nec minus aperte huic ‘fententiae favet Blackitone (4), quum -di- cicio, Omnis civis Anglus potest habitare: et degere in Anglia, quamdiu ipfe velit”. Habe- müs:vero`dliys fententiae fautorem Ampl. Byn- - kërshóekium (5), qui*non uno“ loco: expres- vsar A ond. ob Sein T BAE e anono C (Meerman, Berichten omtrent de: Pruisf. enz, Mon. I. p.19% Algem. landra für die Preusf. -saaten Part. IE tita 17. Co i2. §. 127 fgg. (2). D e Réal, Science du Gouy, IV. p. 541. Cf. Iu mes Histor, van Engeland: II. p: 1118 C3). Staatsgefeldheid yan Engeland p.. 237e C4) Comm, fur -les tois, Angl. le, p:3202 CGY OFT Publ. I.e. 23; inprimis II. c, 2s. $ § 6. cf, de for. legat. C. 3. pP. '440. q m) fe negat; Anglis licere fubditi conditionem exues re, ct civitatem, ut libet “mutare. Imo eius- modi hic excitat "ex história- faeta, quibus omne - dubium’ tollere videatur. “` Adducit lites, quae inter nöstrates et Anglos hac ipfa de causfa agi- tatae fuerunt. © Tolli autem’'hic disfentus -po tese, fi animadvertimus, Regem pósfe> ediċto vetare , ne guis exeát regnumg' hoc cafu fubditi non posfüńnt Anglia excedere ; nifi impetrato Rie- gis confenfu. Magna Charta quoque libertatem migrandi'negat, fi bellunradfit, vel necesfiras pu- blici commodi causfa id flagiter; item fi gens, ad quam`cives funt migraturi , populo Anglico fie hostilis ° Videtur ideo Bynkershoekius, liberta- tem migrandi Anglis non tribuens, existimasfe , univerfe prohibitum esfe illud, quod'vulgo qui- dem liċet, fed quod nonnunquam peculiares ob causfas prohibetur. Facta igitur, quae quidem ille retulit, itå accipienda'esfe videntur; ut Rex eo tempore refcriptum dederit, ne exent regnum y aut'obtinuerie oa rerum ratio, qua discesfum e patria, ceteroquin liberum, impediendum cen- fuerit ipfa lex Anglica, Sane illis temporibus, Nostrates inter et Anglos, continyae erant lites et bella; quocirca. non immerito Angli çiviym_ fuo- țum-in nostras terras- migrationem -ço tempare - impedivisfe videntur, non ex univerfa legis fuae aale C 3 ) dispofitione, fedsiniicafu exceptionisi in- eadem illa, lege memoratae, ;+- Praeterea exceptio il- la, quae -pertinet ad regni commune Donum fatis vaga èst, atĝue indefinitaiy utofacile:hac in re ipfi: forrecAngli: non femper fibi:fatis-conftite» rint, Imo- fuerunt s qui: Anglossideo; çarperent; quod. cives ipfi:-fuos co excitaverints ut patria exirent: -~ Existimabąnt, : oportuisfe: potjuss ut cam migrationem prudenter legibus impedivisfent; he civibus Anglia exhaúriretur Çi): 2 De legibis- Francicis morè fuo FONTE est d Réal. - Antiquitus liberum ieratepcivibus, quandocunque: lubebaty:in alias regiones:fe con- ferre. ibique- þabitare , orelicta-antigua,: patria Primus vero, -Ludovicus XIV.: Edicroctg Aug, 4669- capitis- bonorumque poenam ftatuics f guis Francuss:-veniaimab ipfo non impetrata, Franciam- relinqueret panimo non tevertendi{2). Idem dein Edicto menfis: Octobrisi 1685-peculi-. arem: legem tulit , -deomni :migrandicfacultate iisadimenda qui nòvis facrorum: formulis, quae post neloriiionem, prodierant; adhaerebant (3). Me- C1) Filangieri. fè. de Ta legisl. Hom: J- P 58. (2) Bynkersh. Q. I Publ I č. 3o. cùius Edic- ti dispòfitiones exhibet Merlin, aT PrN: voce Emigration § r43 0] Wde BPE C3) De Réal, Op. L Tox. IV, pe 543. C H } Memoråbile est, in historia patriae etiamnastrae a hocRegis placitum, iquo celebre -illudi Nanne- tenfe Ediċtum revocatum fuit. i Scilicet erant co tempore- ini Francia plurimi noströrwmticiyium , qui Protestantium: parges, fequebantur s guique -a Rege Francico id folemniterpacti éra, ue libe- ro frverentur cultus: Divini exercitio Hoe quum negaret Regy, petierunt Nostiatess uts liceret fibi; iniparriam fuamoreverti; qùas civiuni fuo- rumpreces : merito adioverunt : Ordines cnostris giü dicehatur, Generaless Sed Rex Franciae his rögarionibus prorfus fë oppofaits teque: eos non antum detinuit-& civibus nostris x: qui iuxa pa:ivitatis: ia Francia nacticeranty ibique- habitar bant; ofedset -ipfos nostros: cives Coërguit , qui negociorum eti mercarunie -eausfa forte eop tem- porcin Francia degebant; nom nifi paucistimis . abhgeilege veniam concedens Çr). -: Uerumgue iðiustisfimum profecto facinus. Nam, etiam ceteroquin. ii, gui alicubi, nativitatisniura con- fecuti funt ;: non: magisofacultatem: migrandi habeant »oguanr ii ipfi cives, quiin e0. ùihnperio nati fant (2); amen aderané hic peċtiliares con- cesfionės, ipfis naturali: tas; , quae barBárë diei- gak] OY SS tur, f SE S ioii eC) eesi Paderi. Bist, ad As: s a685 Sa. ; PV iR A fga. (2) Cf von Makiai i Dri Faire Soze ; $ C $4 ) tur, literis infertae, deccultu divino libero ros tinguendo; quod quuni -iis non permitteretur, inviti in >Francia - retineric non debebånt C1). Leges illae“ Ludovici XIV; migrandi, ita facultas tem toHentes; vim foam deinde retinuerunt. Be- nignitáte Regis, aliquando veniaimigtandi impé- trabátur ; fed vel tune eiusńñodi addebantnr=con» ditiones,“ fecundum quas Francico imperio’ ad: ftrieti manerent discedentes. : Valuit haec iuris conditio ad'annúm usque 1789. Quum-veroʻeo tempore civiles- turbae ingravescerent; distraheretur Francia, quum everfo de- inceps imperio Regio, commutäta iesfetr“ plane regni ratið, tum“ feverae latae funt leges in eos, qui aliarum partium esfent, eg - pátriam reliġuisfent. Eo pertinet lex data 1o Aùgusti 1791. Brevi vero alia :iterum fuccesfit iuris ra- tio: Kuom fcilicet eiei menfe Septembri con? diz C1) Fufe tota haec’ rés expofita exftat in Gwi k 'Negotiatieni van den Grase A`Aiyyux, Vi rig. et faq. VIs p. 11.:fq. Dici posfint Franci non fatis fibi -conftares; qui- ço tempore contendant, cives: DOstros, „abi: iis. receptos, Francos :evafisfe.. cf. de Réal, IV. p. 594. fq. deinceps autem contra ftatúant , cives fu- os , ab aliis receptos, Francos femper manere, Confér. edw Code civih, Io p. 64467." Sed non admodúm’`mi-' rum est, alio tempore aliud eos drasi paer ip» " forum“ commodum ferret, É 3) di iek imperii cuivis concedit tiberam abeè undi, manendi , migrandi facultatem (1J Sé ‘guenti vero anno, in alia iterum’ ‘omnia abierunt Franci. Eorum, qui migravërānt, ` bona pú- blicae administrātioni fubiici coepta funt; deits de publicata, ët vendi- iusfè fucruñt:. Tandem perpetuo exfilio cos, qui patriam rèliqueranty plectendos cenfuerunt; et ultimum iis fupplici- um minati fünt, qui fpreto 'exllio în Franciam redirent (2). 'Redölent fane hac leges, tristem et conturbatami pline rerum“ illo tepore con- ditionem, -` Deincèps rebus mågisad třanquilli~ tatem compofitis, humaāniores éváferunt. Eti- əmfi enim emigfationis poenam’ “omnino fustinc- rent, qui ante diei ‘4 mentis zivofe dni y patriam 'réliqhisfent, poena tamen vacui” 'dëclararti funt, cum qui deinde migraturi“esfenëy tüm qüi post gaps Tegem” impėriè? “iam” migràs- TREC) t Tandem emigrantium caufam 'omhëém jefiðivit Senatusconfültum ; , datum diè 6. meihs foréal an- a G) Confitutès duia Septembre 317 95e Cf. Art. 5>» de la loi du 18. Sept. méme année, La conftitution garantisfait , comme droit naturel ef civil,- la liberté &tout- homme, Ballers Ge rester de. partie” f Q2) Laoi de 2$; Mars. oiio or g sb e RA (3) drt. 3. li 12 Ventoje an 8, t ( w3 niro -quoi redeuntibus in Franciam poenae venia egncesfa esty redditis iis, quae.nondum, vendita. es» {ent bonis:Çt)s Hodie lex Francica, cives ex, im- perio libere discedere, omnino finit, Refertur enim admodos:ş: quibus, quisciviş esfe. defi inaty s, 40u gtablisfementy fai en. pays ÉNIS a fons: espris i retour K Jrz $ Leges | etiam: peaa rrinin migradis hepe, non pifiideducta certa bonorum parte, con- gedunt ,: guod apud plerosque; Europae popu Jos. in.;mores ivisfes novimus (3). Sic v, gi Hamburgae. ‘ÇİviS qui“ alio, migrabat, decimam debebat: cedere; bonorum, fuorum, partem. (4). -Hoc amem vectigal, «quod:- migrantes folvere deberent, iure- patrio plurimis--in locis obtine- bat: Vocabatur: illud regt van isfue of exue 5). Varia quippe-erant in; Belgianet-alibi urbium privilegias: ex quibus-illi., qui inde discederent, ali- SvG Cf Merlin, réperta univs voce Emigration. -Ẹà ioi Adminifiratif. Police Ye Eimi- ig bse C2) Art. 17. fect, 3. Cod.` Civ. l niee deena El. lyi Ns ep iuGi IT, Aros ta de Réan, Boe. p. 540," p (5) Noest, Staatsri p. 209. Sehorer, iae- zeek, op de. Groot, Inleide 5 r3 9 3. P 91. fq. s } C iay 9 aliquam bonorum- fuorum partem- ydr exte op isjue, ut. valgonappellane , -tenebantur folves re (13e: Haec bopnorunm-parssaliis iin urbibús erat vel decima, :veb guintwy veli vicefima;” alió loco alia C2). Urbs Zierickzea tertiam partei exigebat -(3)e. o Ex- Amftelodamenfum: famiié effici potest non abi oninibus migrantis bonis vectigal. illud ibi exactum ifuisfe} fed- abeiHis y tantum ,quae-in-¢a divitåtenpasfidebat; quaeqaé inde fecumesfer vecturus (4) il Quum verd ali quid. hostile- Jpirares viderentur:hac exacijones, -non uno modo hocoius Erné éoarettim fwit cum, quod plyrimae civitates- inter fe picisces rentur, ne altera ab altêriusicivibus huiusmodi tribuwnt egigeret (5); tumgriquod illud vecie gal postez non:amplius beigi coeperie ab ctisy gui folum--verterent, fed a pèregrinis rarum, ad-quọs-:bona hereditaria çiviumicnostrogum për tinere. incipiebant. © Frequenti “quoque -ifane gaen a Nanrasihinsa cunt exteris: principibus cón ven- 0 Bynk. a E Publ, DE TER T Cay Zure RY COE. Bat. Voće Esue, num: T. de toto hot argum.. ‘vid. Atntzen „Inftit, L Belg. A p. yerning, ; (3) Sehorer, over de 'ongerijmdh.. in de prak- AE E O Tan : C4) Wagenaar, Anferd,. X. pado i68 a 65) Wigèn R cip. 64- 6z Zurck, esn 2 Pá à; ue p C 348 ) venta p quibus+omne ius detractus, abella. he». reditaria, et cenfus migrationis, quae alter: ab akerius civibus exigėre posfet, abrogantur C5). Senfimitaque hoe vectigal ex ufu nostro recess fit, vel- expresfe étiam fublatum- -penitus fuit: Nec: tamen ‘iure nostro antiquo ,+ hoc vectigal unicė coarctabat discédendi- facultatem e civita- tibus nonnullis.: Erant alia etiam, quibus li- bertas: migrandi permultis in “locis-coaretabatur, Sic faepecnon>licebat civi, alio migrare, nifi per aliquod certum et’ definitum- tempts in is- tiusmodi urbe habitasfet (6), © Imo non om- nino deërant. civitates, ubi non tantum discedere cives prohibebantur; fed ii etiam, qui iam mi- graverant , gravi:nonnunguar poena’ ftatuta re- vocabantur (7); © Sed ‘haec attigisfe fuficiats plenius hacc perfequi à propofito nostro alienum este Proprie enim ea, quae attuli, pertinent ad domicilii mutationem, >ex alia pátriae nostrae urbe in aliam, non vero, ad discesfam ex ipfe på- (5s) Cf. Bynk LL Pertinent huo quogue con» ventiones illae, a Rege nọsiro cum Hannoveriae Rege, Duce Mecklenburgiae,aliisque principibus contractae, de quibus-vide Veger, Staatse. 4 Nov. et 26 Decemb, 1816. © C6) Arntzen. Infit L Belg. I, p, 163: tite 14 § 13. ik nia A O QG) Befehrijy, van Oudewater, Pa 491. u i 349 ) | -patria terra. Sed quod ipta, de Romano imperio 'obfervavimus, :idem¿ ratione patriae nostrae; illo tempore. valet Erenim-ea tunc- illius. ratio. erat, ut-urbes er civitates. füa fibi., propria iura. habee rent, et peculiarem adeo: quafi -patriam conftis tuerent fi ngulae. Sic altera civitas ratione alte- rjus quafi extera quaedam regio. confiderari.-po- > uterate Er haec: fuisicausfa:: cur nonnulla de, hac oetiam re dicenda viderentur. Quodf. quaeratur ` de ~ migrandi, facultate- ex g7 patria nostra in- peregrinas. regiones :.s,- In. Bek. -gio certe: foederato non-est lex,.:quae impe- diat, quominus. liceat in alterius, principis: im perium-tranfire, imo et militare licet fub. prin- -ipe illo , qui patriae novae pracest C1): dn Bel- garum itaque- finibus nemo. invitus, manet PNS Hodieque , fecundum leges illas,.quas eriam nunc cum Francis communes habemus; libera apud -nos RINE est discedendi\e, patria facultas (3). De praecipuis causfis impeditae il- i lius libertatis. E multis, quae” ad causfas his referri pos- funt, praecipua tantum Guaedam exponemus. Nonnunquam próhibitae migratiónis nulla p E PE - po- Lsa Bynkersh. Q. I. Publ. I. c. 22. (2) Pestel, Comm., de Rep. Bat. § 82. C3) Art. 12. fect. 3. Cod, Civ. fupra cit. COs j pötest inveniri -alia ratio, nifi quòd omni foblá ta ‘libertatis civilis notione; fūbditos fúos ferè vorum inffar fibi proprios esfe iudicet imperans, osque imperio fuo, veluti carcere” inclufos; în perpetuum retineat. Haec folet esfe Orien- taliom regnorům conditio. C Sacepè tamen dliae exftant, eaédue probabilio- res caùsfae próħibendi e patria discesfus. ` Huc pertinet metus, ne civium numerus migrandó -mitm minuatur, er civitas ita debilitetur. Prouti enin ex officinis artificum mẹliora folent “opera prodire , fi maior est numerus operario- rüm, qui coniunctim operi pêrficiendo incum- bunt; fic etiam , 'qüando maiór“ est civium nu- mèėruüs, qui commune bonum proveliant , feli- cior futura est reipublicae ratio. Potest quoque imperans artificuti et operari- orum frequentem discesfum impedire. Sic enim Terum ad vitam ùtilisfimarum defectus oriri pos- fet: fic artes et opificia vel male tractari, vel omnino negligi inciperent., Quod quidem dam. num uta civitate avertatur, iure meritoque prin- „ceps: Cavebit, eż. eorum- migrationem, prohi- bendo., ct, quod potius etiam est., curando., uto honeste. vivendi occafio -in patria iis non defit, et opportunitas. illis- detur, ex arte atque operi- büs fuis honestum lucrum faciendi (1). -~ E Ex (1) Vattel, Dr. des Gens Le Ce 6e, LEK eadem rationc, fi civitas iÀ rernm angus tiis verfetur, et pecuniae adio imdigedtia,- qua respublica quear fusrentari, divites, ut ne e pa- tria discedant, “merito cogünturi > Tdem ‘dicer düm” videtur de’ mercatoribus," Megi frequenti eoruni discesfu metus fit, ne mercaturae fedes e patria alio’ transferatur. POORT SD ENEY -> Vidimus fupra, ipfam obligationis čivilis natu- raii, dt intempestivám et pacto civili contrariam; prohibere migrationem civium, tempore bellie confilio fuscepráni, ut fe- exfolvänt obligatione civitatem defendendi. © Iure” iraque “princeps illórum discesfim-iîmpediet, inprimis; fi migra- fe velint ad'ipfos illos peregrinos, “quibuscum _ nobis bellum-est; ne ceteroguin Mmigrandi prac- textu patriae proditores fieri posfint. Nam qui iusto'et legitimo>bello patriae detrectet défenfio- nëm, tón tantum iners erit et ignavus! dicen düs, fed et fanctisfimum violasfe patriam tuendi oficium, iure meritoque cëénfebitr (1M. Te fit, ut minime rara fint edicta, guibüsbelli rér pore vètitum fuerit ‘civibus, civitatem deferere. Sié lege” Wifizothoram, (2)>capite plecti, aor, > aa adverfiim we vel aq ECOG par ~ c ; 3 Do viLOT UYM nG) Barb. ad Grot, H cot, § 5. fect. 2e NOt, 3. C) Ic 7. ape Heinca Córp. iuris German, p 1860, 2 pos pir otiisilg ig 352) tém perrexit, five: perrexerit, aut. etiam irenvä- duit ,. vel-quandoģue: voluerits. ut feeleratisfimo aufu. contra gentem- Gothorum vel parria; ja ret, aut fortasfe conetur aliquatenus: agere’ Nec alia-est ratioccorum, qui gregarinv: ecpd? tria alio migrante -Quodfi enim: inde- fotietas:ci- vilis damnum patiatur, nullum- est: dubium- quin hanc -libertatis i coarctationem, ipfo „etiani ci- vili pacto-iusfam , lege confirmare „queat prin- REPSI J r Saepe etiam; per: diverfas res èt tempO: pe bertas:- migrandi optimo iure- coarctatur, ime penitus tollitur:- Sic- in urbe, ¿hostium vi undis que- obfesfa, aliquando merito impediet militiae praefectus, ` quominus quis urbe excedat. -Sie fi gua in civitate-pestis grasfatur, aliusve mor- bus gravior epidemicus, principis est vetare; ne- quis-civium, alio -fe conferat; hoc enim tan- tum modo-contagio morbi arceri poterit. Quin etiam folet fere poena mortis, feribi in eos, qui tali- loco,- peste infecto, excedant. l His itaque exempli causfa enarratis- praecipuis coarctatae per leges migrationis causfis, brevis ter- videndum 4- qua ratione optime videantur caveri posfe incommoda et detrimenta, quae e w De Felice, Dis de ia Ne. et des Gens. Fom: III. pe 149: uC usss D ê niis freduenti civium‘ migratione civitas. par ti“ posfit. j! > Hominum vero aviao. faluti bene- con- fuli, minacibus illis regum -edictis quibus lie bertas::miġrandi, gravisfimis etiam ftatutis fup- pliciis, civibus adimatur, haud profecto existi- mámus.: © Acerbae leges:a Ludovico XIV. latae , migrationes e Francia non coërcuèrunt , fed per easdem illas leges, et revocatum Edictum Nan- netenfe, Francia`civibus exhausta fujt "Aliud igitur :fuadent fanac, prudentiae.. eçivilis praecepta. Tot funt et-tam fortia viacula, quibus ånvpatria fpoùte nostråi tenemur; ut non facile quis fiñe idonea causfa alio -videatur migraturus, Maiores nostriin ea: floruerunt. parentes, in, ea habemus et < liberos -nostros vest in- ea; rerum nostrarum ofortunarumque- fedes, cives: nostros magisħobisibenevyolos; -quami peregrinos exper rimur, eadem -hâbentyr: ftudia, ziidem.. mo- res; fenfus: iidemi; opiniones, religiones. Haeg tanta funt, ut nemo facile in peregrino folo oberrarè, quam in Tao terra felix esfe malit, Et yerge iot Jaini sijaisia d s Nefcio qua nali i PRPA cunctos ` 52 Ducit, ct immemores non fi nit “esfe fui”. K 1) i Prae- (1) Ovid. Ep. eg Ponto. I. Ep. 3. vs 35. f. Cf. yerba F urii Camilli , apud Liv. Hiftor. Ve G. 54- , T ; Ait < am J Praeterea; Ni duat Obi causfahfabditi ad dis- cedendum e patria invitëitür > vix illi vi řetineti pórerûii Quo fever fiferit prohibitio; co maitis id iis ërit“ad' tigtahdunr: incitamentur: Optima via, quå etti’ discestié cohiberi:pos- fit, éa profecto etit, qa tarita civibūs präebe- ahtür vite commoda, tatta felicitas} üt-perfpi» ċint fua ipfórumi initeresfe; ür in pattisidegere pergat (1); „Cë Hde quidem vid, primum- cis ves aliunde princëps allicieťt; deinde quos potes+ tat fudë fübiecros àbets- éds ceditiusho ġùam ëdictis mihacibus “reinebit, : deficientibus: mi- gràndi èdusfis.” (4Y Harc feliciratemiquando civibùs' fiiis "civita přaėftat j videntur ipfa natu- taliá práccépta fuficërejoqude migrationeme på tria fatis coarctenti nec “opus esfe ‘videtur alia Tege 'pofitiva-, nif -quae fimpliciter -confirmet iu~ Tis Publici haturàlis häc in cáúsfa principia: Non diffitedt“ esfe (4); qutiy ëtt existiment liberia- tem Pisi danga ë civitate Öthnio dari irinen OEI PA PA a E aih TU eA disd an dteocziigteerioi siesi ni ; CSETE c 1), Egregie haec principia sekedultssi auctoroperis Princ.. de las legist, univa Tom. I. pi 175.: fq. item Barb eyra ca ad oT 1N. et. Ge NIL chI1. E 4ifecter. cf Wolff, Staatk, 1L Deel, 6 Hoofd. $ 483. G Pestel, Addifam: 5 t67. ih fine: ” pt vatti; ‘Dr. a, Gens DE TY ș gaal C 353- ) putent. tatheù lin itiiiint beñe eonltitura ferri rion posle; ut eivibusgi quandoeunguey yelinty nulla- reddita distesfus catisfa s; migrare liceat: imo etiam, arbitrentur, han, quam vocant, lis centiamo esfe: non posfez: mmifininseiusmhodi itegio- ne, quae necesfariis yitaei caredty et eiusmodi-in ciyitate; quaei civium: felicitati prospicere: ne~- -queatsoExistimant: titaguesillis; hane libertatem dege pofitivar admodum: esfe coarctandam»:: -Sed - aut fallor; suito ea, quae: propofui: iuris natu- rae principia; ercivitatissfaluti yet: commodis:ci- vium; ët'deńique’ focietatis: ivilis: cónfervationi fatis profpiciunt. Fraqueiinea'civitatep qua- ci- - yest fuistutela atġùe defenfione : gaudent, ::qua quiete roebùsifuisi etofortunis uti posfunt, -ibi nulla est ratiop cur liberacmanere nonsposfit ici- vium e pdäiria:migratioy quatenus- haec:s libertas ' åpfo:iure naturalivcivibusi eoñcesfayfuit:> Ve- Tuntamen posfunt: oinido ut) civitatis confulas tur, Jhonnuth addi; quibuseies facultatis- jexer- . icitium definiatutyi veluti utiby> qui patriam est reliotutussiháci:de re: Magistrátum légitime, çet- ‘tiorem ‘faciat. Posfunt etiam pecularia existere huiusmodi .rerum momenta, ut ipfa, migrandi fa- cultas. coarctanda fite; Sed g. . haec, nop, adfúnt,» univerfe recte dicitur‘ ipfa migrandi. facultas per legem” panyo Hanas svel apetit: jion ? Puii naa talg e iT ANR a z g ye Caman) An omnia iura et officin idsig et civis et patriae; posu migratio nem penitus intereant?: ) Bal Alii im'hoc argumento tractandoaliter fenti- unt, prouti magis minusve :libērae-civium mi» grationi favent. Sic, ġui omnem-civibus:e pa- tria discedendi facultatem- denegant , hon::pose funt non quoque ftatuerey:per migrationem ; ut- pote illicitam;, nequaquam interire civis -et ci- vitatis oficia atque lurasi -Sic putant`aliquiy ci» vés `“discedentes ideo ‘non liberari- obligatione civili, qúia ius dominiiṣș-quod fingunt; imperan» tibus adimi non posfit Çi). -Alii:item:negårunt, pér migrationem legitime aliquem: folvi posfe, obligatione fua erga patriam priorem; putantes civem eúm manere ‘in veteri republica,- inco~ lam eum tantum fieri in regione, quo postremo Pabitatum ivit (2). © Scilicet non pauci-iuris publici interpretes, vetustiores ius-ċivileo Roma- mańum confiderabant, ut- iuris:-etiah, publici fonten (3). Irafactum, ut; quod haccincaus- $ ni i ASE e E TE ETA (1) Huber, de Iure Civic. IE fect z: c, T. § 32. Heinecc, ad Grotium; IL. 5. § 24. (2) Vid. ap. HUbër; L g 29. fq- (3) Quen; errorem notat Montes ganEspri; d. Lois XXVI. 36. „ Qwil ne faut point décider par Kr kre les C C3357) fay ratione municipiorum conftitutum èrat Gi), hoc adiipfas ‘liberas civitates , et respublicas ‘transferrent. Verum facile intelligitur, non tutọ 'e'iure Romano argumentum peti posfe de e0, ‘quid ius publicum naturale: velit: cum quia ma- li doctores-iuris Gentium Romani.: fuerunt: tum quia faepe jin iure Romano agitur- de folo iure “civili, ev de re, quam maxime diverfa-ab €% quae ex iure Gentium naturali-debear declarari, -quod'hoc etiam loco obfervatur, : Multum: enim interest inter eum, quiin eodem imperio:duo- “büs ‘in municipiis iure» civili utitur, et alium , ‘qni -in-duobus diverhs:imperiis vel civis velin- colac iure gaudere dicitur (2). Haec, et fimilia "argumenta misfa facere licet- Nos-vero primum --inquiremus, an 'jiura çcivis-et obligationes, civi- tatis post migrationem iùtereante — Deinde- ex- eplorabimus, an- obligationes civis, et: iura. çivi- taris codem illo modo pereant, y Tk í Qui les règles du droit ciuil, qudnd il s'agit de décider par ` celles du droit KS E SA D . ad münicipalen f S et 5: C: sde 'muniċip, ' Chi Hiber, UIRE p fai eeiGiroti I [5e OS ayi wmon ibi Darbh. LeyTfer,-ad D: fpèc, 662. X. Pe 1634. 0B yn kersh, pe, faro Legat.: Ce, Ge pe 461. fq C C1358 Y) . Qui fpontealio: migrat; ifemperigemittitiurg fù in patriam , zadeògùe patrialiure perfecto liw. bérřa iest ab omnibns iis- obligariohibus ,: quibus illa erga ciyes fuos adftrictasesté: “Etenim: „qui fpont" civium numero: fe exemit; i ' deinceps nequaquam arrogaré fibi n potest eiusmodi il- ra, Oġqwae’ civibus folis Competuñt po quaeque ille fponte abdicavit. Quodfi quis optime. de pätřia {ua meritus fuerit; perfecta quidem officia pariter cesfant, etfi accepta beneficia remünera- ré' imperfecto iure teneatur respublica. Mea in Quod vero‘ attinet oficia civis et iura : pa- triaej videtur: distingueňdunr esfe inter eos, qui iure Tuo, nulla prohibente lege, vel confentien- tè fuiimo imperante, e' patria discedant: et ali- os, qúi' contra legem, five naturalem feu pofi- tivam“ migrant, modo huius ferendae potesta- tem Cives” er T er dare pätiieiiaten De fingulis videamus. i0ig oD moi Ti, qui permittente lege parriam PRANIE: omni videntur folvi perfecta erga patriam obli- gatione. Nullum fuperest i in eos veteri patriae ius „perfectum ' YEN - Omne fcilicet jus si -quod ab -alio quodam ' iùre vel re pendet, perit cum ipi D iure vel te; quacum cohacre ti viecir- eDa Hay : co Gya d'e raice, Dr, g: la Ne ct -des G. ‘Tom, 1, p. rA co, ius givitatis; in. cives, fuos, quod 7 ex pacto civili oritur, perit, quoties cives. iure et` legiti- meillo fe pacto exfolvunt, : Oföcia fie Tocigrañ alicui praeftanda pereunt < cum ipfo. vinculo , „qug focietati illi adítringimyr : Hap. hoc igitor. vinculo femel, legitime „foluto, pristinae civitati nihil ; an- plius iuris. in, civem demisfum competit’ Sas Pactum illud, quọ- civitas defenfio onem, ‘civis obedientiam promiferunt, folutum ESti ý Haec ita dicta ;funto. de officiis perfectis, quae hulla amplius patriae debent, RA cå excesferunt O E S ATS AR Y Aliter paulo. de imperfeèns ; civium "officiis enis tiendum. esfe yidetur: Antiquae enim patrias om- nia debemus ; bona nostra + quippe accepimus. ab ea omnia vitae commoda. Defendit illa nọs et tui- ta est, adverfus. omnem quietis , felicitatisque ños- trag perturbationem, Haec, accepta beneficia ad gratum animum, i. € ad officia imperfecta pra- {tanda ciyem obligant, € etiam „ġuando pária. iain ẹxcesfit C2). Principia, quae propofai, populorum histöria nor raro'confirmata reperiuntur: faepius tamen eti- : s Titis ad Puf de O. i. KEN H c» 18 $ ult. nota ge i (2) Ita Tigi est Perrenu, Elenen da lga ge tajers pesi o aani, € Feo > eiam, “poptlós êt Pprinéipes ab iis feteste, é ea: dem docet historias ; Romanis, teste Cicerone C1), haec erat iug- ta régula, , ut duarum civitatum ciyis esfe ne- mo postit”. Sic fiebat, ut cui aquå et ighi inter- dictum erat, hic omni erga veerem civitatem obligatione plane Tifen "Migrabat enim volenté, imo iubente populo, quocirca merito jis liberabatar ofücijs, quibus antea fuae civitati adftriċtus fyerat. Eam ob causfam pùtant o) nonnulli, iuste Coriolanum adverfus urbem Ro: „wam,, bellum gesfisfe, quia patria eum eiecerat, et vinculis mutuae obligationis ipfa ae wi exuerat, R Recentior autem historia exemplum duoddam praebuit perquam illustre, Patkulii cuiusdam , no- ‘bilis Livonienfis (3), qui adolescéns adhùc, ve- nia a rege impetruta, Sueciam reliquerat. Hic deinde Saxonum, in bello contra Suecos, düùxs captivus, iusfu regis, qùdfi civis esfet Suecus re- bellis, ulümo fupplicio affectus fuit. Injustis- (1) Cic. pro Balbo c. tI. Ce) L ey feri, Medit. ad D. fpec, 662, in fine, cf. Livii, Hist. II.c. 35. fqq. de quo tamen Ley- -ferh iudicio; in , „ytramgue, partem disputari posht. (37 Rem totam enarratam vide apud a t el, Dr. de G. § 220; fect. 2. nota. TE fimum profecto "Acids. Pickolins” enim, Coke fentiente rege, iure patriam mütaverat, Cėsfave> rant fic officia, quae erga veterem iam patriam antea przeftare. debuerat, et: nóvam nactůs, pro hac fummo“ et ‘optimo iure årma fumferat. Nor plane etiam ‘Propofitis his principiis , ad- haefisfe videntür Françici legum conditorës. Hi de eo` homine loquentes, qùi, relicta Francia, pro noya patria fua arma adverfus Franciam ges- fit, ita fere. ratiocinantur , quafi gratiam illi faž ciant ,, quod. ultimo eum non afliciant fuppli- cio (1). Seq quam illi graciam putant, reve< ra est iuștitia) Nulla enim poena afūci deber} fi is, qui finẹente. lege e patria discesfit, dein ad- verfus eam‘ militavit, quia nulla amplius | civil? obligatione erga eam tenetùr, ‘qui eius imperio non amplius fubest, Haec fuffiċiant de illis, qui, volente lege, aut confentiente imperante, e patria migrant. Viden- dum nunc, de „iis, qui conira Vegem ciyitäte e% ` cedunt. Videntur hi. non liberari “obligatione civili, erfi ex voluntate ipli fua ‘amittant omnia iuray quae fibi in civitātem antea competebant.: Ci- vitas ergo iñ pöstêrun eam dpfis défenfionem , qui- C) Cf Male ville, Anal raif. dh Cade, Tom, L p: 35» E 382) guietem, et, tutelam, praeltare non debebit, quau civibus fiis illa debet.. Videtur autem civitas p retinere, in, illum çivem iura, qui. fecundum egem, naturalem, 1a aut conftitutiónem publicam civitätis , iniuria Ma reliquit dih Nam noz lųit civitas; ius uym in, çivem z abdicare; quod ẹx lege eius migrationen, prohibente. apparet; nec, tamen ius, çivigari invitac, „adimi potest, Ts: ünsmodi. Jtaque, mi sratio, „pon, inepte compa- rari posfir it cum dispofitione : illa i duris civilis, qug S qui callide, et intempestive focietati renůn- ciavit, commodis “omnibus privattra fed’ dam- norum, tamen fuam fert. partem (2). 3 ; Hgec: de-co, qui., migravit, quum. leg ves s hoc omnino vetabant, ‘Alia erit causfa p fi, non plane prohibia, migratióne, „poena quacdam, feripta fit in eos, qui ita migrant. Tunc enim “plane « ui- dem eriam, intereunt civilia iura, fed folk et praçftita poena, antiĝua civitatis iura denno, recuperari posfint., Eorum, qui ‘contra jeiki 4 patria migravè- runt y, Bynkershoekius (3) exemplum adduxit, iaf fuprada iam atigi, AOS: cives Angli, qui r ac> fi ji im Tob Liag Des de h Na: et. des Gs Tom, HL. » Pe: 149. (2 ) -S4 Inti, Ae fociotakes le Ea A 3. fg D ‘pró focio, yir: À (3) Q- 9 Publ, © 6; 25. § 6 n wei (ESD faeculo: 175 in nòstras: terras :habitatum. veneri ranë, patriam: reliquerant , legẹ id vetante y; five; istiusmodi: repam gausfae » veluti, bellum, obti», nerënty: quae fecundum legem: publicam: migra- tiònem impédiebant , five Rex eo: tempore dediss; fer" referiptuni;i: ne exeðt regiüm. z: Ideo: Ann; glis non défierantieos; ut: fubditos et ciyes:fuos: confiderare, et illos. Maiestatis damnaverunts Pariter, ex causfa utilitatis publicae , feu com- munis regni boni» Magnâô=Chartâ--memorata , repetendus videtur mos Anglorum, in medio aliĝüando thari Otaves’ exteras Ppeřģuirentium , nüin forte inter náútas fint, qü in Anglia nati ad fuos pertineant cives; hos“ repertos, etfi'ali> bi ‘civitatis ius impetraveriàt, übitamen, ùt fus os femper cives vindicant, Hlád tenentes haci in eausfa dhari >> airat nE a maner? Cay! ugm ODS OEg” idiètis meife etiam Ailg quaenam fitin cives migráñtes literarum; ; ngage dicuntur , Ayocaivriärüm vis, quibus civitas ionet, etii béticivem füuni,; qui alio fecesfiy ut in patri’: àm redeat. Obftringent hac omnes illos, qui contra ius et fas pairiam reliquerunt, _ Sed nul- Bone RIETEN R E T TI E E ia 1 CY Voyage d'un: Franc. en:Angictu Tom, Iip. 344e i. Tom, I. p. 395- 397. e € k J laserit edrum efficacia, ratione habita eorum; qui ex natutae èt'pofirivae legis praeceptis, iure. fuo uf; e civitate discesferunt (1). ‘Inprimis huius- mödi litera® mittuntur ad eos; qui, ‘non confen=: dënte civitate, militiae peregrinae dd tempus fe: adfcripferunt.. Hoc cafu fine dubioureverti: de- bÞébunt cives nostri, aut rebelles: et hostes pas iiae merito iudicantur (2). ei ene EEE EE Di i TOIDE NASEER G e , 'Abfolvi fic,-quam fusceperam -huius quaes=. tionis explicationem, - Longior aliquando fuis: qüam -et - ipfe- voluerim, -et huiusmodi. forte disfertationis: -propofito conveniat,- -Sed non: poini non -quae ad ius-in primis naturale refer, ruġtur, accuratius exponere, quumividerem, in eodem tractando argumento, aliquando iura. po~ fitiva a legum naturalium çonfideratione non fa- tis: fuisfe feparata..- Non raro enìm,; non: ex:na» turae. folis legibus res definita. reperitur, fed vuigo hoc attenditur tantum, an legislator pos- [i (1) Paffend, 1... Ne t GVU a11 S-S. De Felice, dr. de la N. et des G. Tom, IIL p. 149. (2Y De Réal, Seience du Gouv: Tom. IV.) p. 552 fq C 36s) fi: migrationem lege impedire. - Videntur autem ius pofitivum, et facultas ferendi legem pòfitivam , ab ipfis dispofitionibus iuris publici naturalis omnino esfe feiungenda. Praeterea tot erant ab interpretibus motae quaestiones, et tantas re- periebam in iis definiendis eorum disfenfiones;, ut longior paulo esfe cogerer, quando omnes , quae mihi occurrebant, factorum- fpecies, prin- cipiis univerfe pofitis comprehendere conarer. Quod tamen quum tentaverim, accuratior re- rum. confideratio , et perfpicuitatis cura nonnaun- quam me brevem esfe non fiverunt. Ea enim foler esfe disquifitionum, de iure inprimis naturali ratio, ut, nifi dilucide et perfpicue ipfam ferip- toris fententiam enuncient, aequo ipfarum iu- dici diiudicatu dificillimae fint habendae. Quatenus autem propofitae quaestioni nos fa- tisfecerimus, iudicium eorum VV. CH. declara- bit, qui hoc argumentum ad publicam {itudio- forum disceptationem propofuerune, MaR e T e » Ei a 2 f s VHA ji A fif y Ş San 5 sd $ b ; k ' í '] ‘i S i ; $ AE $ i sf r: x ‘Ș ʻ re> { h è à y HIA { TREGT * EEEE ye 4 i ; ? p aA : vei : D Si aai | xP TaS N Ti ž ji P A A WE Ae X EAM $ # kae y AE r à 3 ia H F j X - A ' T i: ‘ J ya E AAR A, oA AE A j e x PEE N p Ei i ; K ẹ ? R a A g r g Í 0 ; s "i t } ta H a t TLA BERNARDİ NIEUHOFF oR TT TO NOSTRA ABVI sHORAy HUMANITATIS, FELIGIUS. -AMPLIFICANDAE , PRAEINUNCIZA, HABITA; HARDEROVICI, DIE XXV IUNII MDCCCXVIL, ATHENAEI NATALI " EN Tonua rasana © 1 r A a > ai K Me oR mox iras perofs a ii gp Siia uen? meliora Begh”, b4 agia. € Ak CRPI ME. Ee ETIE yie A JAAA, AA: EE TAAR ATIAN # i y: ; AT EN Ea: FAR ELA ARE ozoda PrAUYT vz gia AIAT INAMSNTS. m ha TI Y fas Afren a H aare tt SAE. Stt y t Pri P tiis er P, A f` $ T) Ciy ita f A n r torry m g às i i rijo Aoa € oi ` ffi i Qu ‘MIHI, CANNIVERSARIÀ P ALLADISO SACRA CELEBRATURO , ADESTIS:5i VESTRAQUE PRAESEN TIA HOC ATHENAS NOSTRI. FESTUM ÞCOŃDECO- "9 RETIS linaileym: GOMINA -Voŝ, INPRÍMIS » VIRİSPERİLLUSTRES | CINCLY= TI ArHÈNAELr MAECENATESG HUMANITATIS DE= cora'hi in agenllogeib nonm eibuge sriiy j! koa NOS 3I DOCTRINARUM) PROFESSIONE UPRAE= CLARI, TOGATI MUNERISOSOCIDAESTUMATISŠIMI ý% HUMANITATIS _ ANTISTITES! Er QUOTQUOT MINERVAE ARAM ORNETIS, SI> VE MUNERUM SANCTITATE REVERENDI, SIVE PA- CIFICA TOCA, MARTIALIÝE SAGO SPECTABILES, SIVE SCIENTIARUM ARTIUMVE CULTU HONORANDI ! ~ AUDITORES-NOBILIŞSIMbj; HUMANITATE POLIȚ1! ş > EN „3 y Ane p r yf Ei Ti ) r apitie gag D Tempora! o Mores! Quorfm inpe ver- gitis homines! qui, nefcio, <90 dpeculatricis Aa cul- C oo ) culturae numine inflati augures, iactitantes ra- tionem et moralitatem, iactitantes iustitiam et religionem , ‘iactitaptes fapientiam į morumque probitatem , fidem, animique candorem, Castan legum et aequi reverentiam, bonique publici curam fanctam, jiactitantes aurea ex Hesperi- dùm: hortis mala, humanitatisque , felicius; am> plificatae, profectus” inauditos, . nos: :eenfetiss nuncodenique natos , felices $ :27sir A son Et, quisille, quem non circumvallentieastra dolorum!:Quem mihidabitis, quisnon dillacry- metur: temporum: nostrorum iniquitati H: Cuius [vitae gaudia non dispellant, hinc domestica, il- linc-publica malat: Qui non ; flebiles : reperendo paea a ESA accinet Lyrico: oi Damnofa quid non imminuit dies ? a Aetas parenu, „peior avis, tulit Nos nequiores > MOK daturos „Prog geniem vitiofio forem, 'YjfE ; haec uhai” demum est rauca civiim , haec anhela populorum-.vox, furdo malorum fenfu excita. Hanc reboat cafa plebeia, inedia presta, marmoreumque palatium, luxu ambiti- ofo fplendide miferüm. ` Hauc L oi 9 Hanc refonat in familia rara fratrum grìtit, ‘hanc in Lcivitate hospes; -non ab- hospite::tu- tus. 3 fi Ad hinc isk miferiàe domus , ferri frido- -re, horrido' catenatum ilrepitn crudisguê man- -cipiorum vulneribus.: In hanc erumpit dòctai döhors, pairar bar- barici: praefaga}. doletque :fanetior vatum : cho- rus repudiatam patrum auctoritatem, = Hanc :concitativastatrix :Bellonaş rapto- vie vens, horrentė cive licentiofam praedandi libidi- niem, 'horrenteicolono conculcataim fegerem, hot- rente populo vaerumnarum: fa evientis ferri- -et ignis AMELIE Et hanc elicit ae TaN donadi iad fuþ= dola fuavis> patriae anioris fitmulatione , foedum obtegens proprium amorém , aàcftuansque implay» cåbili feditionis monftro , duo faeviente, s; Fran- sy cus vocat ino certamina Francùm.” : Vipercor que istius contigio , quot, :quantaene prodierutię regnantium populorunique! calamitates ?- cala» mitates , an unquiami- tupertandàe? -Ad humanitàtem., hominis dėctis ; thetamque 5 hac jn vitae periodóò fummam, tendere- hotini» ngm, dictitat-fpeculatrix fchola; medigationuni Aas fuas Coa 9 fuada, pulchre colorata; fuperbiensi =Quisiste , ‘tantum“qui non deveneretur decus; iad itam fi- blimem qui non adípiret metam ! ‘Sed guam deploranda'iüa, "O :humanitàtis kul: tor! fórs, modo ztibişy mi Humane !cäolenäa. fa- tis, cum decus tam fublime;, metånr adeo cel- fam respicias, utrefpicis ih vitae:fpeculo adùla- tioñis féfcio, tantum ‘nonin dies rèetrogradam!? cum respicias, ut respicis: in vitae thèatro, ho- p ® minem per vastum opinionum- oceanum: iatta- wm, et citcumagitatum; quiy- furgentibus m> dis, àd nobiliorem veri, :pulehriy boni cuk tum adfpirare videturş~ cuiusvero': humanitatis po fubfidentibus isdem, tantum'non gen tä iacet: : Jugi Tn homine respicere datum est hominem, in fui opprobrium y in: aliorum perniciem pronun Humana -pariter aco divina perfringentėm. -In obscuro improbitatis cum tyrannide et vdiscota dia 'triumviratu, parantur civium libertati vincula et laquei, piaeque fraudes in Druidarumi coetus Quid, quod ipfum humanioris>eulturae numen non fit discrimiñum expers. ° Quissobfëécro , cui; ex-tot millenni, contigit radians id cintels tigentiae lumen; -radians ille -ingenii fplendor ; ani- L ya 2) animinfenfum movens j excitans; pectusgùè- in7 flamansy 'quo vigeat generofonincoctum; hones., to, fpecteturque recte:tagéndot Non finceram humanitatis, at fervide-fuam: agere: causfims fis: fic fere feculum ; culpae fecundum. pa .-Digladiantes confpieitótec 'cùltioris: humanita-. tis propùgnatores hos:purioris rationis-oraculo: fubiicientes humana, aïquevdivina; illos: féênfum conftituentes: veriş: bonique cenforem; illosirex: interno; -atòquam-àlto! - fapientes> myfticae fa- pientise fonte: In exceeMó isto cultusae:ithegtro: applaufus “comitatur: rationalismuni : ett materi- alismum, indifferentismum et egoişmum ,-libers: tinismum et myfticiimüm; dógmatismum: eti feep- ticiimum ou: Eaque ihaud'rato: fpeciofancaftae religiofitatis imbra:òbyelansuri ivg oi omgil Sed -et quoties. mire culta laudattur’ ingenia: illa fcilicét ; quae arte::polleñsofcite-fimulandi y etjdišĝmulandi, fasque: nefasquei:tuendiyEt Exa tenuandi: =i Lugurientibus: hitingeniis-quandogue, céderévdebet:vetitasysmoralitass: religiossi ,2sio7 otres medici; duo athei ! Quin et apud ipfos--humaniorum praecones hu- manitatis ara inornata-friget. | Neque haec funt avita, multo minus ex va- gis priscorum traditionibus, conquifita lamenta. -= Haec, fed quis cuncta enumerando est} Spisces- cünt. haec aerumnarum: fpectacula; ut nubium agmina. Haec omnem -perfonant: vitam. Hos gemitus extrudit, quin effundere cogit, nostra, adeo‘ mire culta, aevi hora» Eorumque ea est wis, ut folitudinem quaeret fapiens; ut fine tes- te dolens malorum: Iliada; fractúsquė calamita- te,- inlacrymetur aevi invidiae. > Profecto, fi antiquitatis‘incanae! auctoritas, fi plurium, in aevi horam declamantiunmi y (horum verð, qui opinanti oraculo facrosy coeca ‘fide, libart honores, legio quam numerofa !)- conien- fus; “haud ambiguus, intemeratum ‘praeftaret veri patróćinium 5 fi quascunque hominumque- relas, haud raro intempestivas,: {fi quorùmvis vel- liċationės, haud“ raro. ʻineptas} ‘ac malenfanas , cumulare liceat; fi rauci jmorofae pẹervicaciae clamores aeftimandi’ fiit, nec iure ndc ratione destitùtiš quis ille, quì vel fomniare foret- aufus de Ce ) de: temporum felicitate, quid dieam, de eadem, nostra aevi hora : amplificata , deque | nostri- iaevi genio, ad meliora natób:Fallor, an proborum optimum; :a;:Simonideis non. temperert. laerymis:į lacrymis -lacrymas urgentibus „ infausta: rempo» rum iniquitas, in- dies:iniquiore - Animofsíimeo quid fuperesfet, jil ut ingemiseac: humanitatis genio, lethargo inexpugnabili occupato: i- Er, fquis, -ego profecto! haud , difiteor y obvia esfe neutiquam pauca spio et aequo fato- rum cenfori merito illacrymanda; durae: iniquità tis plena! obvia ẹsfeẹ, ebeu!: nimis: niulta, cin aevi: cyļtioris- -dedecus pgin gliscecntem: civiuny perniciem, in tetrum regħantium opprobrium; probrofae perverfitatis flagitia, humanitate «ea» que hodie ad tantum cülmeñ: ducta; prorfs des digna, fine piaculo:abominánda, nAi Aronp Btj fi quis, ego acerbo me fentio: affectu dolore tam: dênfum adhuc vagare errorùiù , tam denfum malorum agmen; tam attam adhuċ: mo- rari ciyes:j- motari populos, quihe Europacos, opinionuni; temere:conceprarum , Moruwwgue in» temperatorum -atque calamitatum, indet- manan tium, nubem; idque in tanto ingeniorum adeo excultorum domine I: Ve! C Bre) \ „aVèl fic tamen, finiquisy ego vercor nullus gratisimo laetantis -animi fenfu p °faustos cele- brareiiostrae> diei in méliora progresfùs. - Nul- lus vereor, invitis eorum, qui aevum`increpant, expostulationibus, ut ut non omni ex partè mio- rofe “effictis , aut promiscue vituperāndis, nos” trorum temporum celebrare felicitatem © 9 Crebriqueiisti querulorüni questus; ut ut rau- cïfonent, nec tamen, fi noñ cuni'aliquo- favò- ris; faltem indulgentiae fenfu , fünt excipiendi. Contucamur aegrotantes: hos, medicorim éxem- plo “mali moralis ‘fenfu percċitos3 conteamur ; mihoc fenfu, conftitutionis, aegritudine frac- tae; nec desperabundac; omen’, ‘haud infaus: tume © Contucamur“et in iis, quod quantumve fupetfittad expoóliendam: humatiitatem! Ea deni- que A. A.! his non intempestiva fit animadver- fio: > Admirari folent homines prisci aevi- mo- res: . Disperierunt: quippe, “fpisfa> fub’ umbra, mentis; -animique morbi, aeque”ae ii grata vi- tae incommoda : nostricaevi mala, pleniori lu- ce -collustrata, et iin apricum “prolata, ac fi praefentia;' cernuntur, Ila fi cogitentur, haec {entiuntur, Sic denuo nullus vereor, Nafoni accinêre: » Pris- „5 Prisca invent ülios, € go nune iiè denique iaith » Gratulor”. A iat y à t Ta: iro T TETTI) 6 L A Lidè PER h i o an o a n “j TIENS, msfiini T snonnnin eyi poani Taivianitatis ` filiciuis amplifitandae praeiuntidm: En vobis festi huius fermonis argümëehtuñii” Idque fpr, “qùi confidò j“ vobis probabile, iHuftri pröcerums- humàånitatis praci, fö? lemni virorum , ‘humanitatis éhusfam “agentium fplendidae auditorum, humanitatis tudio flagran- tium, panésyri, nec ingratum; nec intempes” üvum, frems causfac, pro qua milito’, gravita- te, argumen ‘pulchritudine ac ` fuavitdte, “nec ron habitu , ad inimum REAR Ben nobili- andum perquam infigni ~ l Y Quoin’ argumento, aeque ac fpeculo béne fido, résplendet fanctisimi hominu Réćtoris fapientia èt "amot. Neque minus™eo nos vocať EEEN w ETN es Eo ‘nos vocat ditinitus” fncita hominis gema tio, illüdgue ipf infitum ftudium fine fine eni- tendi ad ampliorem, homini tón- termindndånr, perfectionem ; fümmym illud humanitatis: privi- le- C ) legium ! Eo denique nos vocat intemeratum hise, toriae hominis oraculum. Tanta vero argumenti fublimis amplitudo , tantum ipfius momenium ac decus, me dictu- rum- haud parum reddunt follicitum. Ut ut enim: vix aliud noverim effatum , me: magis allici- ens, intimumque, animi fenfum- movens; utut hoc ipfum- mihi,- in numerofo annorum: decurs fu, fefe pasfim obtulerit, ultro obvium. pieque; demirandumş ut -ut id ipfum mihiş-in:lubricoi rerum privatarum aeque ac : publicarum. 'vicisfi- tudinibus, neque enim. tristi caruit-nube -nostrae vitae orbis- nunc- folatium- attulerit, nunc- te- fugium obtulerit :+ huic ipfitamen animi- fenfui, humanitatis decus. -fi expendam, fi expendam fublimes fanctasque providentiae- gubernatricis, vias; me oratorem. perfentio , nimis imparem, Hominem. ecce Vobis, artis dicendi; vestris au- ribus congruae „parum peritum, -in comptiori Attica, in puriori Latio, tantum non- hòspitem,, Quid : magis! : refpicitote: canos, i occiduamque feneçtutem , gelidam,-invalidam ,; ad. opus-tar- de furgentem ! in fenium` quiz-fatorumi gravis; dum, vergens, languentem experitur aetatisivi-, gorem; viresque ingenii guasfas.: ;Disperiits: fi; quae Egzona quae fuerit fandi gratia, eloguiigue nitor.. La- bafcit memoria ; neque oculis ampla humanita; tis arva collustrare iam licet. _ Temerarium cen- ferem: perorandi- sufum,, ni mihi, breviter ct plane dicturo animum firmaret benevola yes- -tra facilitas , favorque lar gus, „ Suggerat i ob- fecro, fermonis argumentum , huiusque gratia, quae defunt, fermonis nitori, de eo, quod, in homine pulcerrime nitet, habendi.. „a Neque enim usquam nitidus fplendet homo, aa ante humanitatis aram culturae face co- ruscam, calente benevolentia odoram, „aequitate ornatam. _ Ecce in mundi cive, mundi orna- mentum , fublime naturae prodigium ! In_natura. fi quid admirandum vigeat, est f- nel vis agendi, uberrimum, recludens vitae fontem, integrumque. tot virium quafi com- plexum., Non miror equidem, ; hanc celebrasfe priscorum fapiences, tamquam, mundi animam, ex divinitatis finu, at ex nostro cogitandi. tenore, divino potestatis arbitrio, : tque, divinae provi- dentiae moderamine , manantem, cunctaque ani- mantem. Haec prodit, Deo., yniyerfi opifices illius modificatore, in coelorum orbibus , nos. trogue terreno, attractrix, in cryftailo formi- ogha C 38o ) trix, in planta vegėtátrix, in animante fentiens. Haec vero in homine, fed in co ftupendo` viri- um complexu, prodit divina prorfus! In - hō- mine haec fummum attigit culmén; attigit in perfi ca illa vi, quae praeëst reliquis omnibus, cuiusque numini åuriganti fubfervit cum orga- “hismo fenfus, in råčione. } Eo munitum numine, humanum animans y vitali vescentiüm áura dominus, fefe fupra ani- înantium, nudam fentiendi fphaeram non egre- dientium, fortem effert, nobilitate âc maicsta+ te confpicuum. Mundi rationalis civis verum indagat, veridue principia; rerum causfas per- quirit, causfarumque nexum ; fuaque fibi intelli- gentia viam munit ad aeternum veritatum regnum. “Eo munitus numine prodit homo, mundi moralis civis, non nubilo fenfationuh aeftu proiectus, at diva pollens libertate. Sic, fùi arbiter, praelucente rationis face, fibi quae conveniunt, appetit, ipfeque fuum fibi fi git vò tum exercitium. ai Eo mùůnitus numine abfolútum, pak quovis fu- periorem , fibi vindicat valorem , dignationemqud’, fummo rationis a¢ moralitatis tribunali fancitam, Eo munitus numine homo ptodit, fociae vi- tie C e) üe focius, qui 'in:-homineireveretur hominem, pihi humańi reputata fe: plienu: in proxi- nii causin fAMmeimniiiivib myr seis inus -Eo münitùs:ñumine orh; terrenae inditja {phaeram i escendit: homo; ` operum ;divinjoruny contemplator et admirator! divinitatemque cogs nòscendi pietate ardens, religionisgue: cultus pis us; Ife:Dei amore, nunc et- olim: praetare,dig- num, amititur.i lra demum- in homine fplendet, hamanitgtisjdeeushjiisi bI ememijo, imon esi Bt; profecto! ad ipfum, alte a EAE que^ fanctum:y humanitatis fenfum, -provocare’ fas duco y quo inñotescat,> fi; quis- fupinam foyeaty inovirium, cultu-recte: cogitandi, caste, fentiendis: rationaliter appetendi negligentiam., probrofum sy isto- im- homine, dedecus:s:1 Quosinnotefeat:s fis iņ putidis- fenescat opinionum» commentis s avis, tisque serroribus; fi fordidis: indulgeat -fenfatio- num igniculis, grata fpecjesfallentibus ; fi, -af- feetuunifervus damnofae feratur libidinis ardore, fastidiofa fui abiection cuivis abominanda. : Quo: innotescat fis; rationis: acie improba cudat.: fale. lendi. arcificia;-fi gelido: coptugatur animo, aflice. toss: guideatgue, aliorum aerumnis; fi, homing; utatur y fuiocommodiinftrumenso ambitiofoss Venny di- - CB) dibiligue ; fi füperftitionem arripiat religionis y fi itihòtalitarcih ; virtutis fpecie- fallentem , laefae: | tum humanitatis, tum divinitatis crimen: o Vestrum erit hemo; qui hon feniat huius in- humanitatem ; illius humanitatem se fimulque y ġùaih praegnans fit humanitatis, cui hic milito, théoria ! Ea quippe rëcludit ptincipémh hominis charactere, nobilitatémiqué nativa; Haud te~ were eam dixérim homis, in hac terrena : mo- ra, metam enaa jaa eea pan pri-: ai ogie ~ mariai ' ‘Té ergo, quii Hán přomoves i Kiii hae felis ciùsëxcolis, nostri aevi Gèni! falatare fas est, ut hûmanitatis } felicius amplificandáe ," fauto- reiñ; fic et praeńtińcium haud fallacem: Hanc cåusfam placide , ég humanitatis æ concerratione alienae, práefctiptó acturus, antea- nonnulla gi quae: paruni tempestive, nec ‘opportune, 'ad hutic «locuri coguntuf , amovebo. --' ‘Sic deprecor enixe mystica millenariorum, qúi áùdiunt, fomnia, vifonesque abftrufas: Phi- lofophus non obetro in fpectris apocalypticis , calculörumque miyfteriisinviis. Pròvidentiae di- vinde moderamen caste meditari, hominis natu- raii, et indolem, et historiam , fedulo confule- ! Te, C +9832) ize, praefentis horae genium, atque culturae fta- -tm j ingenue'expendere, ut meum esfe fentió, fic et inde sapere 3 ftudet mea Ger crnci P -fophia: REHV SR e anmoterm mia - Eamqüe NI cotfundunt Horan iürdnpesiiā, tistorům atrábiliarii, in aevi protérvitáteti “cla- -mores y minus 'ädhüc ironiċáé Tidificaitiun onti- nationes , ac Hi obvium Aöbis ocëürrerer Sdturài -Yegnam, qüó „fiie enfelet milité, pax peret- cmat, cunetiqué , ` fine iudice wti, fine fraide probi, atrea’ iste aetas,” dide colit fine lége orëctim; arva “ültro foeta, T fuder- "ges roscida IERIE ENAN MONSIG PENAIS “Quae, iit ingênua” de ifantdñitéikis. ftatu cot- “Méntatione, fefe aliro offert conelufio inon prae- 'numciat tetrestrem” nostram Progenieriy nectare “ét ambrofia epülándaii, vitage élyfřacae püti- : tate bearidam: -praénunciat humanitatem; eamquè, non fine labe, perfectam, fed 'wtterits; fed fe- licius, dthplifcandam” Ea vérö', | qùantuni am- plifichri potest, quamvis terricótá 'expériator hù- “miana fata , nec'errotis', Hee vitii immůnis, fön fine ffrentio virium exerėitioʻ; háťurae muñera “lecturus, non fine intenfb mentis animique robore, fápièntiae;, virtútisqúť -nobilitate “gävi- ira f fu- C e884 7) „fürus: Neqgueosenjm şidin; nimis? hiemante.: globi ĮBoştrii atmosphaeraw; maturescit mih CON- „fummatae: beatitatisagloria. joantvaboi In lugubrem malorum, iida vitam selaa tin- „Sunt exagitationem, erumpit utcunque: fuii im- -potens animus. Tantum: non ;dominans cenfenda est; ardens plerorumque- pronitas:s damnofa flg- igitiap aerumnasque; ductuofasprolatandi sin dis- -pendium-verhsiifauftique.n Avide, profequitur.-li- smusoculus culpanda: piacula ; _videtque cuncta sini deterius vergentia s. yeri pulchri bonique -fenfum in- diess:magis- infectum ,yfinuofumque barbariei gurgitem latius hianteMen Spreta veri -eto:aegui i fpreta; divinac-fapientiae reverentia -fancta, praecipites, ruunt exaggeranda: €a quae «displiceant. n»Vitae bona, , animoque grata, di „ggando veniant-in cenfum 5., protinus -attenuan- tur, Quis: nefciaty: quam, fint homines, fatorum zåpigui cenforesl pst, mossig E ad Wal: s¿Oculo. qui non. iiaa iiti rimetur iii- » toriam,y hominem, contuetur , haud raro ab erro- re, in errorem șia, vitio in vitium, labantem , pro- ¿gredientem, tameng; ambages et discrimina eluç- stantem, incommoda, fuperantem a, placidioriqie -vitae -commercio appropinquantem, _- Eoque fti- < 335-2) rniii tüm nátura èt ratione, tum empor et. necesfitaté. rikpi | È “Přabsťuntem confpicere 'datüm est Hominem a nomadico vitae genere, ad aliquem“ agrorum cultum, à barbarie ad qùodđàam humanioris vi“ tae Jnftititum, ab ignavia ad industriam ; a crasta fenfudlitate ad aliquem rationis ufum, a violenti at liberálitatis, a licentia ad aliquani legis reverentiam , àb aimořum ftrepitu ; a fu- perititione , ét crasfo egoismo ad aliquem pa- cisi, feligiònis , bonique půblici cultum. Tardos fi qùis dicat hos progřesfùs’, veredr ne fùam mas gis confitat; guam nattirae’; biten diniēriêndi- menfitam. Fäitan ilum in viui, vére huimanaruni; explicätione" et‘ cultu, :in`“delendis tot opinio” nami commentis, in dilatando veri regnò y iñ depurando humanitatis religionisqúe flati’, pro” restum, intüenduh práebet grandè id fatorum theatfum, qeqùe ac prisca Eúropaë facies; Tdci- giy óbliviofi temporis viñdicis, auctoritate còm“ menńdáta. ə A H - Feéundo`huic: ferutinio id mihi fuit cönfë- qùens, ; uty quinque abhing lustris, Haud dúbi- j R Bb s . RULU tg C 386 ) tayerim, non paucis-licetid paradoxum cenfere- A pro temporum felicitate perorare. ; a o <-Obftupesco „et quis;non mecum- gui repu- tety: quae dein perluctati fimus tumultuofa fata } In truces- fi redeam irrequietae, discordia., -bélli nutricis, -Martis comitis, fastos, mihi.: ct cui non? . nihil benignius,- nihil homini falutarius, nihil magis pie admirandum, ‘refulget, quam in- tëmeranda futurorum ignoranti. oo pouss i «-Nec minus obitupesco, respiciens, in tam fae- vo discordantium civium, populorum princi- “pum, disfidio, in tam, ambitiofo dominatus, iusti et aequi nefcii, ufurpatione, falutiferam calamitatum vim, quae cunctos tantum non‘coë- git, ad.tuendam. humanitatis causfam , revocavit- “que horam, humanitatis a felicius-amplificandae, praenunciam ,victrice cultura, humanitatis prae- fidio uno fummo! j- re h Uü, natura manu; fatis larga, homini counedit “Eekates s. viresque. DQuid demum opinióñüm: fpectra, vitäe füavi- tirem et tranquillitati fuffodientia , quid fu- perftitionis tyrannideni , | metu faevientém, quid tot alia, immitia humanitát?s flagella , fi non dif- fregerit, mitigaverit fältém ; fic et nùne diffrin- gere, corumque vim. nocendi ac-vexandi domare potest -nifi -cultura 1- Hovius fub Aegide humanitatis dignitas inté- . Db - me. (C 888 Y jtmerata viget; animusgue-fovet :füireyerentiam ; aliorum; benevolentiam „ Deigue ‘amorem „:quo humanius., quo-homini decentius x nihil; „ Ea- cultura, guae neutiquam indiget-compto elegantiarum habitu, iut ut fimplicitatis: atque urbanitatis fautrix -qaae y eruditionis Charitùm- que amans, non fuperbit frigida eruditione, va- naque, ingenii. fubtilitate:: ea,iinquam , cultu- raj virium: ¡explicatrix, errorum; expugnatrix, veri propagatrix, recti scultrix:' hominis forma-« trix, iÌmmoralitatis: domitrix, , non itantum: alla- bòrat mentem veri lumine :coHustrare y: fedet animi fenfum depurare. :vitam s: intelligentiae’ lu- mini congruam. , Ordinare: xii hominemquei inte- grunrea munire. nobilitate, qua praecordia, fpon- te. fubeant moralitatis g+ qua, lubens fubéat:ipfe rationis , legisquea munia: A -i En vobis numen st:cub iuni ab, aevo Jibarunt fapientes; ; cui. uni;debętar ;::quidquid humanita- tem promovit; Idemque, nostris: diebus 5- uti fefe, diffundit: per :omneshominum: clasfes z. a „cive;ad principem : ficsets nec pauca ,, nec exi- gua’, fuggest, atque fuggerere pergitsoquae il- li amplificandae non minuss funt; jdihea sad ELOpA in eminada sbio Tes- à & 589 N ` Testòr, ut èx multis delibaverim ‘pancà > Dre: vibus, educationem : fed háčč, fatentibis om- nibus, uti praėfentis horae“ gaudia rècludit, ét futuraë falutem, fi fuscipiatur Sai Hie malorum recludit ` vóraginėi, fi negligenter: Tenellus animus, ac fi huimianitaris" ager; üt fint dum `praëbeat frugiferum , mature est pracpa- Pain, atque cura, femper iyigili, colendus: At qüantö operè fäpientës, probe experta hu- manae fatürae' noritia' ëxcėlléntes , fexûůs“ üpris- gue decòra !'tradêndis! regulis idoneis, ġüippë ipfi iùs 'nåturae 'Praefcripto attemperatis , ad cor- poris, "aninique vires, dextre explicandass, "t prompte applicandas, de tenella aètátülá fht bène mêrit cenféndi; tanto etiam peré, e Hu- mänitatél ipfa, er nunc et olim. 1 Hine augm locum, quam eximie et ample, in aevi laudéim ; elaboratum’ esfe ab iisdén y uti vestrúm fügit eminem, fic er affatim conitat ex recentisfini humanitatis ét'hominis historia, Testor adolescentiae’ informationem, altiorem gëgue ic eleientarem 9 “egi patent Hidi nostri litterarii. O Profecto! nón Gine ddmiratione, non fine blinda aniti affectiöne; contueòr fltitaria haec nostra tàltirúra ; nosti advi genio, rectius culs € 30 ) culto , debita , : petentibusque- -gratuito accesfa. Viget in- iis digestio, concinno ordine dispofis . ta, docendi discendique methodus. puerili. in- , genio adaptata, aeque ac rerum percipiendarum fes cunditate commendata. -- Viget im iis exercitatio» num liberalitas, docilitatem excitans. Compa: ret hic aevi genius , non uno- denomine laudans dus. Centenari, fpectaculum : re vera bumas num et iucundum! fine. ftrepitu , placide fimul discunt, fi mul inftruuntur , docente uno. Ea- que, :exercent puerilem chorum,; quae continent, ingeniorum nutrimenta „ipfis, appofita: non - tan- tum , fed et: vitae praecepta, plana- et falutaria y fimulque faniora fermonis patrii elementa; totie dem humanitatis germina. :: Lucidam mihi vi- deor videre auroram., humanioris dici; praenun, ‘ciam! Eae g l ya Neque. hic. omittenda est informationis- illius dna mentio , cui. dicatae funt fcholae , -quas dicunt, doctae. Quanta fit illarum ad- folidam eruditionem, aeque ac ad germanum humanita- tis cultum, vis, nemo ingenuus nescit p: tes- tanturque affatim numerofa, ubivis in Europa; jin patria nostra. praefertim, lauta» inftituta avo= rum, prudentia fundata. Discipulorum- in jis-fre- quen- É e ) quentia ;“ olim'incredibilis fermé, nostris quidem diebus,- populorum tumultu; bellorumvė ftrepis tü, ipfiüsgúe comite; temporum dificultate nie mis, eheu! decrevit; :incorruprus tamen: perftis tit illorum genius. Eximia istà Mufarum: fëdes: tantum abest, ut prisco fit valore orbatày ut ? potius liberalior vigeat in iis doctarumlinguas: rúm cültüs, non nudis’ verborum’ formis fèr- vüs, fëd cét Graecum “prodens humånitatis ge~ nium. 'Harumque! cum ‘ftudio nunc coniuùctà: ` videmis alia ` exercitia; ` 'ëxacuandis ingenii: viri- büs perqúam idonea, viamque ‘ad fablimiorem. fëiéntiarumi artiunive liberalium; cultum: fruc: tuofe munientiaą. Quanto opere haec; idque, vore humanitatis ergo, mihi est perfuafsfiwun, règiam exerceant- providentiam ,'' testein i vòbis/ ofero, regiam Regis nostri conftitutionem Bata- vae iuvertitis ingeniis , animisque ,°dèxtre” for- mandis , dicatam. lisque fovendis-;“ excitandis:, quanto cum fervore, tua “invigilet, illustris Gelriae: Maecenas !'generofitas , tua humanitas, ` tüm testatur nitidum- Lyceum, pe Elburga fuperbit,” Îngenuum fi expendam fcientiarum et arcium ingenuarumi, in Academiis tradendarum et CX- tio co“ C 392 ) colehdarum ; inftitutuin; quidni. dixerim , te fa- cimus, Pallas! humanitatis Deam, coeloque lo» eimus: Uti ipfius aedes: vere (diciturs. boni puz blici facra, fic et non-alia datur-univerfalis res- publica; quam Jitteraria, humanitati.. „dicata, vinculoque vere aek homines ligans, po- pulosqüe. pi si Ni iY ieilriodil tuhou -Tametfi calamitofa-temporum. nostrorum, faê- vitia permultos, a: Mufarum commercio ; prospe», ritatis, pacis, et tranguillitatiss fed haéċ Mufis: benignå:!--indigòs-divulfit; ab -alijs id: eo. ardet- tius fuit percultum , -i quo fpisfiores - prodie= runt nubes malorum: gravidaes einopm saelan obnučilantes: sdo OInEGC) Sinum: . Tanta quippe est litterarum felicitas. illaque. beati; fibi. gavifi funt, olim er nostriyodiebus , viri, fortuna fatòve -maiores ,; qua ipfisṣs«in pro- cellofo: vitae, mari,- recludant folaiums refu- gium; afylum. D, ”'Doctrinarum s fi mihi kaat eycutere fi ingu- las: orbem -confpiceretis incorruptum ,o-quin) er, non uno de: nomine,, amplificatum. — Nes: que enim ulla, vitae, humanitatique, vere`proz) ficua y-iacet neglecta, -Excoluntur Cunctac , nec fine fuccesfu, a mathematica: demonftrati=-; one oùe. PT üsque fanctiorum: oraculorum profun ditates. e Excogitatis, mira ingenii fagacitate , inftras mentis, artificiisgue , fine exemploļexquifitis, naturae fcrutačtores: fibiviam ftrayerunt, ad-per: quirenda eao ġuae habita fuerunt: olim invia; quin “ináccesfa. ` Perquifiverunt: fidereum natu- rae opificium: Uraniae antistites , quos non dis vellit minax regnantium Erinnys, non :'dişcors civium ardors aut inhumanum’ nationum odiums De. Olympo` réduces nunciarunt nobis ,i plane- tarum folem ambientium: choram duplicatum ; artisque divinatricis quae coelum iactat. fatorum codicem, futurosque nascentium cafus, ex vago fideris motu; pendentes, vanitatem: j .‘Perquifiverunt impigri rerum naturalium fẹruz tatores abditum-naturge : facrarium:, peplogue revelato , introfpéctarunt guafi: naturae, compo- nentis , et refolventis „ et modificantisa per fins gula ipfius regng, ; myfteria. > Eoque ex feruti- nio ,) furgentem yidimus artem chemicam facie nova indutaim, fabricantis-naturaeraemulam,. < + Perquifiverunt: rerum tamanag TC. diviņa+ rüm fpeculatores abftrufam principiorum veri, bonique, doctrinam; imperiofamque rationis, vi- C aaor) vitae gubernatricis> ditionem, .non fine lauto rectius .fapiendi emolumento, aeque conípi» cuo in. caste regundis fenfus ac fpeculátionis finibus, quam in planiore , adcuratiusque “des ducta, commentatione de moralitate, officio- rúm fanctimoñia, hominisque valore. "Sed , quorfum me dèlectabili disciplinae mo» mento, piaéfidiorumque humanitatem fovendi ätqüe ampliandifertilitáte , inde manante, de? ; ductum video! Vestra me destitueret audiendi ` patientia, nec ego finem dicendi: reperirem , fi hic auctum , ibi illuftratüm féientiaruin et arao üuüm cyclum, vel ex longinquo, vellem indi- ćare. 3 SEPO ia Eoque mihi‘ coepto, forte non’ uno’ de no- mine teńmerariò, eo lubentius mihi interdico, fë, Sophiae mêae fphaeram migtans y alienam ` oberrando, minus idonea hic loci proferam. Sed et eo tutius huic fuperfedeo, quo mihi magis habeam ‘perfudfisfimum de vestro fuffra- gio, práefentem fcientiartum et artium cultúm cenfendum esfé, praefidium, mentis animiqġue’ vires explicandi, exoptatisfimum ;principia veri et boni, pulċhri et honesti; aequi “et iusti perċi» i 'cipiendi, atgue recte fapiendi, tutisimum; é+ l que | EC aDSE ) que:Benefició fruendi prostare copiam , ‘publi< cam, privatamque ,`hodie uberrimam. dut ¿Jnterim id ofilentio “praeterire, religionem? duxerim , auctum esfe nostrum ` academicarum? doctriñarum ‘orbem, regia: Gulielmi Regis pro=' viđentia, — tum Oeconomiae ruralis discipli= na; quae, fi quae alia , humanitati valde proficua ! Id'naturae ftudium, praeiudiciorum, tremulac- que fuperftitionis-:fpernax ; fua: fe eommendat,* et commodorum “in vita ubertate, et volupta=i tum non poenitendarum , fuavitate; et`fruitio= niscultřonea oblatione, ‘er animi- vi modera-: trice, placida, piaque'; c>: tum fermonis patrii. provincia, = Ea autem::quid- hominis cultura digniùs; quid civi caris , quid- populo fanc- tius! Fidem vestram, A., A! inclaruit uspiam ` aviti fermonis: et ftudium, et pretium s incla- ruit novisfima periclitantis patriae, periturique' populi Batavi, hora, faèviente Gallorum domi- natu: =< Neque: enim aliud erat istis gentium do- minis propofitum, quam, cum populi:genio , populi linguain (verfutos : istos- non fugiebat huius cum illa necesfitudoĵ expellere; 'Sed et hic, ecce calamitátem, carae vernaculae vindi- cem! In voce Batava, uti Batavi fenfus, fic -et Ba- C ae D) Båtavae ,miferiae -vehiculo ,--réfulfit indivuls fum gentis Batavae vinculum.. +u Įnnotuit; invi»> tao nationis maghae cgrandiloquentid, crei pa- triaeccura etoamors: Eoque- patrocinio - Batavo+ rum:Reyg Batavis fuis patrii fermonis et ufum’ et cultum commendat non tantum, fed etin- ter publica humanitatis ftudia retulit, -De amplificata humanitate,” ab- Omni aevo ji Palladis numen optime. fuisfe: meritum, quis nes get? Idemque, de- eadem amplificande 5 non minus meriturum esfe , quis negabit? Eorquip=- pe numine , humanioris culturae: radii fefe! uper: omnes diffundunt hominum iordines; nationes= que ipfae ;i:éo:qgùafivinculos:scolligantur, tan- tumque non. coġüntur. ad aliqùem progresfum ,- quoidefinant:esfeibarbarde; ; miimosy mohit --In fcientiärum artiumve liberalium cultu ves neratur Rex Frédericus, Borusforum Magnus! gencris humani legislationem:» eaque fublata, -neque principes, neque nobiles, neque popu= lps , cenfet-barbariem devitaturos.: SIE TEL Uti enim folis: fplendore; disfipantur tene- brae, et nebilae:-fićcèt: Palladis nimine disper- ierant: permulta: noctis tempora: tetris opinio- -num commentis z- credulisgue erroribus gravida» ta: (C cgr Y itásofie et- Palladis: numine; huiusque’ fplèndos se, dispelenturiniagis: magisque; perfida mens» tis animique idola; accrescet magis magisque, yirium rationalium; o et morndiuonoukusimyitas gue humanioris Rudiimiioiziion ornon D mad -Occurréntem ecce Vobis: TENA CSA acade» miarum copftitutióonem ,. ipfo prihcipumg «eos interi veros Batavorum: rex, cuiyin Batavorum cultura, ipfa cquoĝue ‘humanitatis caùsfal curae æst cordique j ifümma hobis:cum:łáudescelebran+ -dus est, auctoritatécrenovatam s carque virorum}, prudentiaibeti fagacitate: inçirodinyog curisiide :mandatim.. i RARO: UIN HRNO D ieina oani iu Fateor equidem , o luxuriañsi'ista frigidaeveru» ditionis pompæşoninmcforte, dìixisfervel fem cer te! minusy. quamcolih pvidicendan ese lúxutiinss ddque reveravfine ulla fakutiferae eruditiónis «iactura, fediomnino in ipfiusudecus y vera; foli- -day miscirla eruditio, ‘xi vanitate aliena; ré- arum, vere utilium intelligentiae ftudiofa, nið- destiae amica, nitidisfimo fplendet apparati, „éaste:et exactèrfelectroş- eormaximey qui, “haud ‘neglecto tempestivo pulchriòudecore, ad falutä- rém veri intelligentiam faciat plurimum ;,'vitaé- tque ufui inferviat. maximopere. 9 Arquireg'vde F no- J (C2898: | nómińe laudandus merito est eruditorum nostri aevi: fenfus, humanitati aivoni mgao favens. | R s:¿Fateor denuos eam esfe quandoque in quibus- koi degenerem cultioris“ingenii vim, qua ‘fefe > eļxacuant in cudendis artificiis nefandis;' fubtili- tate arguta: fallentibus , nec iis tueri erubescant’, nunc opiniones male fanas, erroresve periculo- rum haud immunes, nunc denuo ambiguos fa- lacis ingenii lúfusş argutiasven finitras;, fpecio- fo integritatis. praetextu prolatas, limpidam ve- ritatem: obnubilandi , indecorum: inədictis, ani- mique fenfu, condecorandi, officii," legisque effatay quin et ipfa religionis facra, eludendi. Non- defunt illi, fi diis- placet; mire culti, verlipelli. acumine tire famofi: > Nec defunt, qui dedignentur fastìdiofe, in isto'verfutiloquo ingenii habitu, probrofum ,“ingenúuaè culturae -abufum , atque im ista artificiofa ahimi perver~ fitate,. haud` ambiguum probae calante defec- tus Erag | Ea esto optimarum rerum ċónditio, ut ipfä- rwt abufus-noniposfit non esfe-pesfimus: Is- .tiusmodi- aùtem aufus id esfe folet infauftum „confequens , ut tendat, definatque faepe, fi non in C.s399. D : in- propriam. ludificantis : perniciem, certe des decus. ii ZEt earnest ingenu2e; menti quae-facem, ani- mo nobilitatem praebet, culturae vis, qua ip faufubministret, contra inhumanos istos abufus et aufus, -praefidia, -haud invalida, vindicet- que, in iisdem, humanitatisius et decus, Sed non est5equod huic loco, qui fapienti cuivis facer: habetur, intemerandusque ,-immo> rer fufius.: Ecceivobis: confpicua , uni. culturae numini debita, fplendida humanitatis inftituta, ipūusque amplificandae non: vanx auguria. soTestor: ex uhis únum, industriae dicatum Torpent inculti, otio dediti fomnoque. Ad in- dustriam ciet hominėm, hominé: digna, cultus ra; ipfiusque diligentiam -liberaliter fovet cultà liberalitas. < Neque:enim haec hodie: ambit glos riam, nec fitit fanctitatem >; iù fundandis inftitus tis, ftruendisguec hortulis » pia otia nutrituris. 'Sanior viget vitac „:morumgùe-prudentia, quae têtrum: laborem naufeans , praeiudicium vi fua foporifera ; deñudavit, repofuitque falutiferam fëntiendi rátionem = dulcisfimos esfe propriae in= dusiriae früctus: Largam uti his fruendi. copi» am -fuggerit hwmnanitas,: pie in'patriam amore; CX- ( 4go D excita 3-fic et ooperis ftrenuitati invigilat feve- ` ritas. aigal »iaNeque tamem fenectani ;i frigéntem;> et ex- 'kaufto virium- vigore infirmam, deferit humani- tass Eademque, — fed hic humanitátis“Foĉus}, tuae, mi Ærntzemi! industriae fautor nobilis me non finit esfe immemorem tuae» Hberglitatisz tuag prudentiae mòderairicisyogratae et: bėnevo- lae! ~ Eademque inopes , urgenti temporis. dif- ficultate , pafcit cibo,“ nonovmendicato. i Pro» fecto! inter festa humanitatis’ retulisfent’ prisci id, quod, nostro die, patant Riumfordianaiiu» ra, neutiquam higro illi Spartnae» gentis àe- müla dugó yi ati uouii ig T -Testor id iinftitututi , . cui: fundando praefuit3 cui — perficiendo «práeësfe pergit, et quid: ni pergeret ? ipfècùltioris humanitatis gemiusg qüd coeci,: Mifetiz:Îsttżi pulchri: naturae’) fpectaculi hospites ! ex mifériae profundo“ tantum non exs tahantur ; ñequesdestituantur. invita vitae for- te; adeo deploranda , virium; quim et organis carum , cùltu y: neque vitae“ gaùdiis; vere humas nis. - Huc adêstotey Vos! priscis*qui aévis ad- dicitis, laute -t ample; omnem hümanitatis progresfum, novismo nostro- vix ullum; adess tò- E AOL) rote; iihi fpectacula, incognita priscis, -vie dentium exercitia peragentes.coecos -artifi icium dexteritate: operantes „iguin, cum. geographó; per. Europae, tabulas, iter. facientes, «tg edi i Testor id humanitatis, tantum, non miraculum, ,; quo furdo - muti nunc audiuntur, voce loguentes fonora, nunc CODIpicİUNTU Fas vifu quafi, audien- tes, etidfine voce: fermocinantes.:; {ermocimus, ipit tes non; tantum de iis, quaç,fenfus afficiunt; den, gue-vite muniis fed e; deveritatibus,s puriori. rationis lumine perfpiciendis, religionisgue my- PAo hia aiit a ai Laon a asia ` Testor y vaccinationcem., Eaa beneficium, perquaminfigne! Nasta dieş edidit hog morbi.. in fe horridi „.fuoque, contagio extimescendi, qui quoties. reclufit aeltuantem mortalitatis gurgitem £: remedium, eficax, nec- fatis; admiran dume: -Sive {pecratis forcuiam inventionem, , five remedii fimplicitatrem, aie vim.: ipfius falutarem ,. five ipfius: commendationem, praeiudicii , fed, huius vis. quam,terribilis! triumphatricem ,-pẹr omnes orbis regiones- reyerenter habitam , -er-grate. fuss- ceptam, -lJivo hoc invento humanitatis mytae. letalom; istius morbi. impetum; faufto; cmn fuçi çesfu , abhinc iam per, longam, annorum, ferięmy, Cc teme C 4% ), tëmperarunt, Faxit fümmus hominum Sofpitá- tor, ut ferid? gchcratio bcüignum hoc morbi máligúi medicámeh , praèfidiúmvé, èxperiri pér- gat vere falutare, idque bénéfcium db àlia; vi- taé noxii, aestitudihė ñon ‘turbetur, aliðvè imalo exċipiatúr ! R “Testr; féd audiamus istum , lèpidë iboon] mirifice ëžtollentem disfimnlańtet , fi Diis plà- cét, in gloriofam aeyi decus! mirificás miagnė- tishi animidlis virtütes, non fine piaculo rericéńñś dà, Negue enit; fic iste, cūurandae debilitati nervofae , non tantum, fed et, quotae malorum , qiaé orğanismum labefactänt, añimumve arro- dait} compertum fuit uspiam médicamen fit- pličius; fiñulque efficacius, vim fuam ëxferens iù id etidm, quod amplis distet. Eo ġuid dë- miránduíi mäðis! five enim refpiciīs Podaliri- ùm manipulante, five Mmanipplarionis diréctió-» fèm, fivè fomnåhbulistni pröductionem, fix vė atgtim člhre videhtem actrae fuae conftitutionis fénfüm, five definirám, in diem et horam, fana- tiôiisyaticinaciónem ; five.: .Stüpër, profecto! atfonitús; mághericun id qui confpiciåt miraci- lom. Qui expèndát nágicah 'magñetismi ener- gián , aurigańtem tënëran virgincih, (inńüba (ia fit, {Faw 2) Tii, fivè fpont hon frigida virgo), magnetifo- tis aŭ dúċcin et nütum, Ecce Mcidioris nôs- tri aèvi prodigium ; inauditum prisco, glorio- fum nostro! Haeë ille 7 | Gaüdeant fibi mapnetici Themifones; mani- púlatis’ mýĥicae potestatis miraculis fùperbien- tes: Sobie fapieñtihie ùltro fuccurrit Juvena- lis cfitum: y dificile er faiyrem mon feribere”. -90 Deiis i gai ex verdi pronunciet, atque inge- “nue, fripie non taituùthi rerum probe giaris , -Fed eë ititorrapta initrüctus fotertia, ftrenue:ob- fervaddi, rie diudicardi, tum manipulantëm magistrum ; tñ perfonaiñ coramdam, ipfius fi- dùm, er aiim Tehriehdi, imaginandique .teio- Tëstibüs vitis, dras petitis, fideque dignis, Kawdimpióbabile videmt, illam, quam dicunt, at pdit concite, operationem magneriéam , excitatricem quafi debilitati vitalis iprincipii, honnüllis faise filürarem. Sed er ewm hostrae horaë foet, co'fab tituló priscis inatditum , "piinis adhüc Pmiiatüraihi y maturiori 'expertorum Audicio ét-indazandims et ifithandum, er diri- gendum, cenfent iidem” arús prudentes; rei gravitate, er- dignitate pelthoti Sic decòr- Ea i Cc quip- “C g404.>) " quippe'virtútis vitalis idea, quid;fit in fe? haud Pfrcilerest definitu, Saniores vim, ẹxplicaturi % “fëfeiçontuentur: tnttminon in ultimis: intelligen- tiae humanae oris. Negue enim ivis» vitalis, ac- que aç quaevis-alià innotescit, nif pirendo vel «iopérando.: Eamquej: procul -dubio p; aegue-ac «guamvis aliam s ambit si 'eigue infervit -medium „quoddam; wvehiculi> .organivei ad inñar,- guo -meäiante prodeant-vitalia; phaenomena.Siecine, „e vitalitatis intuitu; et ductu, pro, nimis ambigua -Țmagnetismi, denominatione , appofita „magis fub- nftitui i posfe: videtur , ilja- -vizalismi?; Hanc; vero -Qynáímicam naturae operationem, ,: fagacitati Me-' "dici, verë,:quin rèligiolfe, ingenui, dedicatam , demiratur fagax naturae investigator: hanc, il- , lius 'energiae , qude-cuneta in- univerfoi animat, .« modificationem Phiyficus: obftupescit -huius pe- , nitiór: perfpicientia; fapientiae ftudiofum ultro , ulioiiy hursianitati profutura. | Mihic- liceretrin Wisiáiábdi den ex- pora neutiquam i:deësfem, etea tecenfere, quaercultioris aevingenius-dolet-culpanda non -tahtum in:fexus utriusque- vita, et moribus-y-ve- : rum gogue in ecclefia et foro, Sedset largam odeleetavilemque; mihi fenha rent >. 9 D CC 4h.) reñt disferendi. copiam: rpraeclara ingenii. culti... invènta; pulchra artis producta, eximia comz. N mercii humani inftitutas quae uti vitae COmmo=,,- disraugerdis aptiusque:concinnandis, haud: pa- rum favent;ocfic et permultum emolumenti, afez. runt rei geographicae, nauticae, , MeErcaturae, s., agricultyraez=er quibusvis :opificiis, litterariis quoque: Atqae cuncta-illas wi; humanitati ams, pliícandae nüne profunt, -fic et-olim. funt pro- futuras N ai Sed fuperesfe mihi Ep slitn ingeniorum, culturae , ipfiusque numini debita. humaniratis,, praefidia;, maxime infignia: neque- hic. ọmirens.. e ATE E AT 5 Hairini -Testor libertatem.: -Libertatem dicos Aret: ety inrea, quis non revererur divinitatis in hos.. mine characterem !. Eamque non -huius illiusye,. -perfonae ynon: huiusiilliusve gentis, fed homis. nam nostra» vidit dics, inhonoris feryitwutis vinz, culis ereptam, atque humanitaċi „vindicatam a, uno favente culturae numine, - in regnantjąm Tonoremnon. interiturum. ohi: Eavenim uti ese virium rationalium expliça Gås, trix , atgue»humanitatis fautrixy fic.et- homini, reverendum „praedicat hominis valorem yhumaz has Atai Ciak) nitatisque dignitatem. “Haec, etfi proprio mi- cat fulgore in recto rationis ufu, moọralitatis=- que exercitio, respicit tamen abiectum fervilis conditionis fenfum, humanae nobilitatis igni- culos fufocantem, Suus prodeat homo in hu» mana perfona. ig Inhumanum istum foverunt fenfum; eam profanarunt, ad nostros usque dies, dignitatem ,- qui hominem cenfuerint glebae emtae appendi- cem, fundique colonum, fundo adhaerentem , obiectum fervile, pecoris ad inftar, illi pretio venditum , huic dono datum. Nostra demum aetate Reges et Principes celebrare fas est, hu- manitatis vindices, qui nativae fervitutis igno- minjam, moremque inhumanum, hominem aes- timandi, arboris inftar, abrogarunt. Hliusque tributi, humanitati praestiti, pulchritudo, in Alexandri, Rusforum Imperatoris fummi! dia- demate, gloriofius micat, quam quaevis alia gemma, maxime corusca, Dirius adhuc, atqué atrocius profanarunt eandem duri isti, ac irreligiofi, homines qui non erubescunt mancipare, ut rem in merca- tum trudere, pretio vendere, vernasque ad- nùmerare pecori fervo, Si eo in flagitio huma- ni- Ceto; ) nitatis. fenfus horrcat atrox laefae humanitatis cri- - men: in nefanda ista hominum venatione abolen- da ,. iņ -delenda barbara- ista; hominum praedą , mercatugue :probrofoy deveperatur animus, bp- manitatis {fenfu PRICINA ienee humanitatis gloriams Eamgque fi bi iaia iie aioi mam- Prin- cipes, Ęuropaci , nuperrime fordidum istud mep- caturae genus non tantum fevere prohibentes, fedet armorum vi, qua nulla reperiatur iustior , nulla humanior, nplla honorifica magis, capti- vos. miferoş ẹx barbaris piratarum antris, orci 1r quafi faucibus , eripientes, a ferri ftridore, fer- ratisque collo catenis liberantes, eosque fihi; ẹt TES fuis, et patriae, et humanitati, reddentes, Egge generofitarem, qua generofior nulla! Munjfico. _ humanitatis fenfu inflammati, divo libertatis, bẹ- nefcio :bearunt cunetas; indiscriminatim p jn barbaram praedam cąrenatos , quippe homines. Eo ex humanitatis de inhumanitate triumpho s furgit monumentum hymanirati carum, regiaque humanitare quovis- alio, fublimias,. Nobisque Batavis co cariųs, quod, eo in- praelio, Batavo- rum., heroismys compareat. quoque pirap laurea. cinctus, ; ` Nec- C 408 ) Nec minor cenfenda est imperantiüm hümsni- tas, aeġuitatis cuúltrix! in despotismum fuppri- mendo , “potestatem arbitraridm deprecado; cì- vile" libertate vindicando, civibùsque; fibi- que; leges cońftituendo. Sic Miscet; póst tót dubia rerum discrimina, rectius fapiens regnaù- tüm provideñtia res, disfóciabiles olim, prin- cipatum et libertatem, cuius munimen lex, bù- i iusque vindex regnanti potestas. ’ “Ne obfecro, A. A! mie reputet Vesirům ali- gais adeo exorientis diei ferenitate, melioruin prrefiga, fascinatum, ut'himbofae noctis; cuius fiébilesadhuc patent rúinae ab Heréulis columnis ad ultita Thulcs littora, horrida’ disfdia , dam- na, serùmnas, iam iam nihili faciam, R Gémentem ádhuc audire mihi videor pópuló- “run; qui, annis bis quinis ferme . ambitiófo vic- tori tantum non in praedam cesfere, Genium, Aaii o PEEN tortas EVENTS flébis meos’ ue y j fam civium populorumqgue luctum, tru- ccm èt pugnacem , Galloramque dominatum , füriofe exaltatum, recolere, co lubentius fuper- fedeo, quo felicius Bene multa iam funt oblite- rara, aliorumque memoria cuivis fuperest, fatis Te- EE a reċens; dein, quo ad pauciora revocari posi! funt, hic animadvertenda , utpote huc facientia. © Prodcuntem vidimus, ac fi ex Cyclopūm: dn- tro, terrificam factionem, licentiofe in princi- pës, nobiles, civiumque ċultisfimos, faevien- tem, libertati, quam iactitabant, laqueos pa- ` råntem , fceleracertantem: fed er hanc vidimus, » 3uctorem fcelere repetente,” fastidiofe dispe- rendrem, hon“ 'fine proprio 'ferocitatis fup- plicio. ERA ; eje “Prodeontem vidimus, illius in loeum, Impe- ratorein ùfurparorem, quiy audax, tamquam alter Geryon, fervens” intemperaro” dominandi aclu, Europae imperiò vix fatiando, despotis? mum renovavit , quovis alio infolentiorem ,. om- nemque reponens in ferro falutem, in Principum fåbmisfione, populorum fubiugatione, regio- nümquüe occupatione, nullam novit- ufurpatricis potestatis modum. Neque enim ambitio, cui nihil fnctum, reperit , quod fuppetat. ~ Sed er prodeuntem vidimusiin regnantiunm hu» maniorum viribus foedere fancto confociatis Herculem quafi y humanitatis vindicem; aufu- qüe -ipfius invictô , una fparfas“est. manu ` miñax Geryon; revixit Regum auctoritas; populorum li- C 4io } libertas, regionumque integritas. „, Neque -enim retinenuir diu invifa imperia”. Prodeuntem vidimus Trimalcianem , gigantéo mosarchiae univerfalis aeftu inebriatum, iura gestantem in armis, munitum flammis: et mu- cronibus, populorum civitatiumgue flagellum, ; omnibus tremèndum , potestatis ep morum infugs vi auctoritate, cuiyis invifum. ' Sed et prodeuntia vidimus, in illustri princi- pum coetu , generofa humanioris culturae decos rag oa vi vastattice, a licentia populatrice , prorfus aliena, libertati, Deo, patriaeque: mi- litantia, reftavuratura ciyitatium ordinem, regno» rum trahguillitatem , Europae pacem, omnibus eara , philophrofynes et maiestatis connubio cui- vis deveneranda. Flammans fi prodierit, ex auftrina coeli plia ga, crine feraliicometa, terribilis Europaci or- bis fax! bella gerens:et ciens, fubitosque tu- multus , ` arma cudens , clandesrinis artibus fur- geħtia; extrema minitans: Sed et-ex Arctois plagis prodiit ferenum blandae humanitatis fie dus, cuius ductu congregatos vidimus; úr nul- la vidit aetas, Europae, in Viepnenfi congresfus, Principes; non concertantes de vindicta, de res gio- Ce tr.. Y gionum raptu, deque immani belli jure, Saa, cro istarum. eladium horrore affecti, concertane tes audiuntar de generofitate et humanitate, dẹ. pace- firmanda, praeveniendisque bellis, de` ex- ftirpando dominatu arbitrario, regionumque fish nibus, contra ufurpatricem apprehenfionem tus. tandis, quin de Gallia, non conçremanda, fed confervanda. Demirati funt hune, fine ẹxems, plo glorigfum, humanitatis genium, quotguog ipese pectus, generofo incoctum- honesto, Isque tibi maxime fit reverenter -colendus Gallia! armorum. gvida, Corficani infolentią tu», mens, dominatu ẹt praeda, ferro er igne: fed: inde furgunt tua per Europam vestigia, in tui dedecus non delenda! populis Europaeis in=« vifa. ur pea Et quis ile, qui expendẹns, quorfum iste decreverit gigas, regnorum qui feepera tenebata atque fibi gestanda parabat! in folitaria fanctae Helenae infula, rupium diademate cincta! qui non, expendens tot principum, populorumgue infperatas vicisfitudines, rerumque converfio» nes, perfpiçacisfimorum votis maiores, admira- bundus agnosçat fanctisfimi , vangs qui morralis um aufus fuo flectit- fapientia fato, moderar men? (Saray) an men! Eò prodiit fümmi Rectoris modëtamine, fancte provido, ex Cimmeriis tenebris, lucidi= us fplendens fol, libertati humanisfime favens.” Ecce fammi imperantes ipfi, placide prae=i. ftantes civibus- ea, quae afectari quondam per tümultusfos motüs, partiùm turbás, ftatusque” converfiones, nitebantur cives: Ecce imperans- tês, germani hümanitatis fautores! conftitutio- nisque, lege fancitae, antistites! Cultior eorum prudentia rectrix, aequi iustique tenax, civiim culturam vertit in Caram leguni reverentiam , civium libertatem in patriae amorem , civium bo- ni“ pūblici ftudiùm in imperii tranguillitarem civium falutem in imperantium 'décus “et glori- am. Sic peragit tranquilla potestas, quod vio- lenta nequit. iv -© Sicnostra aevi hora, principi; civique prius inhumana, dura, cálamitofa, arque huius illius- ve `acerba castigatrix, fapiente verėque patėr- nö Dei erga homines amore, fit humanitatis fe- rax, ipfiusque, felicius amplificandae, faust praenuncia ! Eminet' inter humanitatis praefidia , non minus 5 ea ihaxime, cuius profesione nos, Christo devó: tOS3 quam luna inter” ftellas minores, religio Cits) tos,-beavit paterna Dei providentia unice, quips pe tendens in , mọralem hominis. .perfectionem, Confummatisímum humanitatis; exemplar. Jconė tueri nobis est datum, in amabili. Christianismi fundatore. Ipfusque titulus: 44 Filius homi- nis,” quosnullus fimplicior „- fimulve nobiliord baud obfcure indicat hominis valorem. et digni- tatem.. Huic. felicius.amplificandae militat inte- ger Chriştianismi genius, hominum generi, expor pens: regnum, moralițatis er libertatis. Is: quọ fefe difundat-amplius, co. amplius perficitur, ves ra humanitas.: Şi ¿Liberae Enea profesfioni , iboi galsas, Deo; facri, exercitio; militarunt,, ab aevo, inge- puis ingenii cultura, mentis, perfpicacia, aniz mique JODIE inclyti, :triumphante nostra agyi horae ni por SEA PERTE “Publica auctoritas, in principum bonoa.. aevi. cultioris, decus, humanitatisque emolumens 'tum!. commendat loca, T cultui facra, cuivis reverenda. „ Deferbuit perfecutionis dan ¡cuivis religio- e Christianae, maxime. «:dehonestans oppro- brium. | ~ Intemeranda cenfetur confcientiae liber- tas, omni inguiğtionis tribunali, fuperior. _ Nee que C y4 ) gùé. eñin ex écclelie pracferipó, ait éulrâs täy ant fynagögaé foriulas aétiiandis est Höminis välor, ré Fidaco quidem exeépto. Ne ġüè hune amplhiús prêniit, üt čontümeliofo prèsi fit alicubi, dehoréstùm tibütüm, péčóri ith þöfitüm. Humánitátis alri âsfidéar cüm Aë: thiope Arabs, cum Tudacó Grsecis: = Si tantiim potterit quöndam religio fuidèrë málórum: guis fanus, €o in efatö, nöñ për: féiitisċit daċmönem , religionis fpecie fallente, hiërátchicó faćerdotuin fastu timentem , aut it- religiofo politices astu circumvenieñtėńi? = + Nóvi eġuidem lainentañtes ġuosdäm dè rèli- piońñis ftüdio, ofi ardentistimo, hodie frigên tè, tantúmqüëe hon përdico. Et; ġüae iustiof đoléndi caùsfa hac ipfa, fi vera? Sed vix novi istos, tanquam religionis arbitros, incórrúptós; acģûös, fisdüe idóhcös, ğu religioñis piëta- tisque fenfum , purum et fanctum, probe et cåste, dignoscant ab affecrato habitu, fiñe pie- tate devoto, myfticisģue fufpiriis, fine mörali» čke piiss Maece Histriónalia frigida refpuits Deuùin qui timét átġue amat, cultiòre religionis nümine, cui rècte cúlia advi Hora esfe debèt ditata, inflammatus. Po ; Cla- (wèh c) Clamitantes nôvi dë ċõnċuúlċàta Pátrüm duetos ritaté;, přácëipiibusqgie Neologorâm, duñðus: Spéremus bene! Uti Han fuó, nune adhac; Ìēgitimo prėtio ; aéltiniáte norúat Theologi nos- tri; qui ingehios animoque, frente cultos fë: ligionis čàusfäin agunt; fë et Wos norint teiipès rare, ne praemátúři qúorudfidam cúlturie gresi füs; üo eëafent setmidos progresus, deho- ñestent poris religiónis doċtřinam,; et fenfum Atqui, Deo grates! nëgåè Boc; değue iHa desi titutus habéñdus ést nostri devi geüiüs. Fáecretificom fecraruñ ftüditm: aeğuë maufeat fapicñtiots thëölögos, cändidos rèligionis añtis ftités, yé feivile istud, fystemati alligäturñ. Tä eò člaboriit Agentti; ür dvinora doctrine dë: cret ingenio pèilusuent fysteraticó, quò ipä fäpiańe, cóiraArâüe reri divifarüm Horiti- añ hofmidi cdncësfam, éa ut fit vitac, iiio üue flürfera, intellecta perfpicuam, fràatióńi- busque firitis inńixam. Neque aeftimanda funt probi Thedloði mêrità ` èx intëiperäto 'disteptndi pratitu, atquė acu- mije diáléctico, aftifiċiofe fübtili, inflat ist aevi mëdii abortu?! fed folida et plana euáñgeli- ca Christianişmi expositione. -Culor aevi ge- ene ui- C 46 ) niusuti alienus -estiab artificio theologico reli- gionis fanctioris fimplicitatem iugulante, fic. re- yocat polemicum.fchølae inftitutum:ad irenicum4 fọvetque inter disfidenteşs i liberalitatem , fagaci atque humano religionis. praefectuis-Çatqui hic; utut erranti non denegec amorem,- errori tas men neutiquam, favet) decoram. ERT -o Polet merito, cuires humana VETS LUFI- GSA aeaa piboiieenes deai diaos ia turae fol, aequeiac. aethereus, Titam: Sicoin mundo. daai aeque ac: phyficoy:non-fine um- bra-dlux:, Speremusş bene !. Animum -erigit aeyi genius, perficiendo -religionis cultul invigilans3 nec frustra.: In; mundo morali, aeque ac phydie co, decrescit umbras) luce magis. culminante. s 0 Quis. adeo ingratus., laete qui; non agnoscat percarum. id- providentiae- divinas, beneficium, confpicuum in fanctioris religionis lumine; non tantum non. retrogrado, fed. progredicnte y. et progresfuro. ; Pracdicant, divinioris. asali ciata precantur Christianismi vota; divinitus culrae:rationis -proe genies! Venturum Dei regnum,«regnum moras litis, quae- pyurisima fulget in divinitatis culs tü, C y tu, Christo: doctore, ftabilito y humanitati, fes licius amplificandae , prorfus accommodato. Hu- jusmodi: feopus, qui tendit în ftatus moralis perfectionem, per òmnem tempòris đecnrfum continuandam , ex ipfa innotescit doctrinae p ' üs indolë, ipfiusque argumento. eria Huic cultui confervando , propagando » dopis rando, non tantun noñ dëëst nostra aevi; hora, fed et fausta valde. faggerit aufpicia, 17 9 Hucie referre fas est vecélefiasiticum. : regi men , iphiusque órdinatiónent; novisime redac tam, pùriori cuktui haud parum faventem I Huci ne hy morum euangelicorim », ¿4 hofum vero. vis ad Déo grato pietatis cúltum praetandiinz ad animun erciimdamy farctogüe reveréntiaer feń> fi animaidim; quantanet —praeftantiam p €wank gelicam fapicnciam ; fimplicitate aeque se fubli- mitate excellentem! Hücie illúbtria caritatis} Christiañismò Hötora, in religiónis dècus practi» ta, praeftita non huic, illive, fectam profitèntis fed Christiand; guih homini !. Hucnè guor alia geferrei pasfem bie filentio praciereundat: Hora uúrgentej cläudami hunc locúni faeta mentione initituti gi hümanius, guo religidfius; exper- ta fi actas ñullaş- Biblici! novisíme ørti,. vi- Dd gen- LE O] gêntisque l fine exemplo laete, in'decus religió- nisi i Coëuntes -eccè viros., religionis: amore, 'humanitatisqüe ftudio fincero iacenfos,: iuncsis ` qui viribus: Christianae: doctrinae s reyelationis- „ġüe fanctioris codicessi in; ; quasyis populorum linguas trañslatos per omnes distribuuns! gentes, cunétas benturi. diyo dillius-fapientiae -et falutis fonte „` paraturi- fingùlisa- ad gratiae; plenum Christiañismi -eultum ;iviam o exftimulaturi + in Mauroret ‘Indo. hominem ad perfectionis möra- Jis ftudium ; humanitatis saci felicitatis 'non inter- iturum fonteni: unicuni! Faustis faveat coep- tis, piisque- dnnuat- votis y benignisfimus: homi- numPater ! Faxit: út hominom univerfitas, ac {i-euangelica respublica, aethereo hoc irradiata duminė ; :falutiferam. fentiat euàngelicae., doctri- aé vim et- gratiam | Faxit, utia 'polo-ad po- lum:;` vescentibiis -fingulis ı aura -illa -diviniori , réfonet Dei amor; romian caritas- humanita- iisiidecasd rinit avilir, diad hon atiii “T Ọuodfi fi naii,» i uae; 3 vastum; NiE, - gevi nostri,- faltem, quo ad mihi , cuiuş horizon arctis- circumfcribituri limitibus -patet ,; cam- pum; hic illicve; :magis-arrepta,, quam. felecta, delibavi, expendatis' ingenue ,: ftrenue quogue, Sn ' hrY -non Eei etA, A hon. vaga opinione, fed, aequo. erga. Deum, et homines; iudicio, infticuta collatione, et. ‘habita ESAn ERGI tatione, horum, cum, integro, opinionum ETTO. TE. i nearum >, pervyerĝtiumque, agmine, nullus du- À t bito de, vestro. fuffragio. pro, nostra aevi. hora, AA humanitati felicius amplifi icandae , praenuncia l i ENP ferenioris diei lucifera aurora, cara no» i i3 HAURA pts praenuncia, praečunte, „fperemus. ‘benel Spisfae.. licet „prodeant, hic nebulae i illic. atrae nubes: humanitatis fol, Tetrogradiendi nescius, : Tasg a altius. altiusque,, furgit, finon fi ine nebuli (Sar „ne> bulofe, minus, tamen 5. reditgue ex, nube fere- Niema i: ; wy 1 3J A a Te, „eara, nobis, pragnuncia, animum a blama e UELI cọrroborante, fperemus, bene ! nec terreamur Opie nionun fpectris, praciudicioramgue idolis! Spe- remus, pene! nec teneamur., multorum vanitate, Miot pravitate.. Errores et vitid , nocte. fa- EI POJI j P) ta, „umbris nutrita, in, fui opprobrium, fuigue pernicie PAS, ferius ocius, Tep TR A PEFHGY ut. t lumine, non mutuato. illuta, P fi c er vivo, exe citat ardore humanitatis igniculos. Tencara nobis, praenunçia imeamys „quan- "Da S do- C 40 ) doque, prudentes: desperantes nunquam. Spec- temur agendó. Aevi genius, inhümanitatis die- Ìuvio eluctatus, humanitatis fymbòólo nitet: aèvi hora humanitatis praefidiis large est bèa; laete germinans nobis arrider humanitátis ager; eique percolendo invigilát, vacat, militat, übivis lo- corum, iñ patria maxime, nobilium ajaairik invennitisque Hos. e g ; Testor réêgium Regis Batavi, regiieque do- inus, genium, qui cum Frederico, Borusforum Magno, in humanitate, conftituit virtutem rê- giam, atġuè, in civium cúltuta , utvitae felicis, fiet patriae tranquillitatis, fontem uberriñùm: Diu, favente Dei’ fapicite amore, diu perennet Batavorum Rék, humanioris cúlturàë protéčtóř, religiofe ‘colendus, atġuë integra domus Aü- iaca, in Altisfimi favore, regni pröfperitatë, civiùm amóôré', meritorum a i ioiii ~ Testot vestram, Viri péñllisties, Athenaei -Maccenatés! quòs inter tua mê laetatut pracfeins ii, nobilisti me Staringi vestram, Maecéna- čs! üti huius inftituti, Palladi et humanitati eti; flórém et inċrementà, fic et omnem cul- curae humanioris orbem promovendi et atplifi čindi cür Euh in vobis genium, isque fit et a E et est fummorym virorum , venerari fas est, qui , de fais bene merenda i ferae posteritati prodes» fe, et ftudeat, et optet, Çonamina vestra, gen nerofitate. nata y, fecundet ; votis yestris, animi nobilitate , aeque , ac patriae , humanitatisque amore , „confpicyis; faveat fummus rerum Rec- tor! Fruamini , nunc curarum praemio exoptè- tisfi imo, diu et Targe ! Perenner. olim, vestra me- moria gratae posteritati caristi: ma! wy Testor.. vestrum , ‘Viri çlarisimi ,. muneris fo- cii, inque Palladis, humanitatis cultricis , templo : Sacerdoteş ! hanc causfam tuendi ardorem. In- ter omnes qui de cultura, atque, culturae Ope, de humanitate , bene. mereri et posfùunt, et de- bent, primum vos occupatis locum. Sive enim Dei causfam ,agatis, divinitusque patefacta trac- tetis; „five populorum ac principum, hominum ac civium, iura., legesque 5 five naturae , orga. nicae oeconomiam, rerumque naturalium mira- cula; five operum divinorgm contemplationi in- vigilatis , rationisque fontem „ducatis per omnem veritatis, virtutisque ditionem ; five , in huma: niorum cultu , populorum fata perquiratis, pul- i chrique fenfum, Mufarum Charitumque.- facris., exerceatis ; nuspiam , non humanitatis, causam _ agi- E ajia ASE iiy maorier % digitis, eamque gatis, 'atspicarisfin ! Aiai W Éi Ip nùmine’ profuisfe i quam p utimis, a "vobis, dextre formitis , qi, vēri ' famine, 'eitorùm nebulas, opinionėsque temere concepts distipändo, veri, pulchri, 'honestigiè fenfum” in quibusvis exci- HERE ED, $t an, arque inidan: co, coque vobis, 4 uo n A Ae ABE 1ER HESU? eua | T03 neć dulcius esfe pôtest, egüe exopratius, ii meritorum de Palladis lumnis, dë patrias, des’ ETA aR Oir que humanitate, praemió, “vobis 'Contingat, f as xit Numen! beari dincistime copiofistiuie ,. ; ts aladi; S LR iwr s pii » ETEY m. iR LA ; E licisfi mef “estón vestram , “mihi cari; > ' Athenaei alumni, v pipai $ at PETINE srie KUA Y | neea et atium ‘cùltores i ing enui, “am lifi- - m. RIE xi candace humanitatis Candidati!” vestram Re fi eng Bod àn excolendis humanitatis praefi idiis diligent iam, "E E S latidabili morum honestate commendatam a nobi- ; 33 lique animi fenfu, Bene meritis ‘tendendi ‘ad Ho- og noris Ačdem, inflarhmatam. Hos igniculos, OTO es D era rie aT | hanc flammam, ut foVeatis, non alio opus est piu incentivo , quam quod vobis, et quis ‘vestrum spn ETR f non fentit tanti citali nobilitem. et decis! vo- y bis incumbat fpes patriae, fpes humanitátis ! Ti Hoyi (i Non’ addam plura, folennia diei ñon ‘ante Oc-~ HRD cùpaturus ;' tametfi haed” non multa fiie, Athe» i A ESTE a ES ) pacum quippe, cx "Acddčmide cinere renam , fub, à # C ag) füb vésttis, iluftrisimi Próceres! aufpiciis} revis viscerë incipit: E ETO Tine Taio oie Ai Collegii nostri integritàsp ut ut. haudipårunt pericliata, KeNaRE SURN yaçante hicat pent parani cui ii Lucik eómiatu y des. ? jiy “ Alumnóřuiti” frequentia nóndúm valde’: nume3 tofa: * Quid mirum! Cito destruitur Pallådium4 restauratüttarde, <" Quae” ‘adfuit autem; ? »cultio> riso erwditióońis ardore cèrt amore, ` eximiam Hfibì comparavit lauden: neeodefuèrunt, qui’ gregh nobis obtülerint profectüum fpeciming. si" o5:91 -32 Eaqué mie nunt vocant adoficium pergratum. ` Mihigratulörg cu? contingat oribi ; illustrisfime . Maecenas "meritis qui’ annos aequare onon des - finis, offerre tuae generofitatis primitiasi > i17 Neque enim defuit -noster -ördoz: quin discipu- © Hs praeberet occafionemtadfpirandi; ad Palladium : palmae Honorem; ex: tua; lautitia, victoribus propofitum. Neque defuerunt, fefe qui praefta» , re fuerint conati, P einar laudo premi | . óquė; dignos: > miagrigo ogni titi ii CorrůptumNoachidarum:: ftatum an fibi propofuit E. E.vanL oeneny futurus Theon logus; dëqueipforum - crudis: moribus, >tibidine, RNT T AE A s C 44 vlionis: ardore, latrocinandique. aeftu , wti esfe folet populorum incultorum, fenfualitatis nudagə ẹt phantafiae vi latorum, ftatus y fufe- Ani: er doctes. -i Aesthericar Phyllidis P eN vit A` N y man, humaniorum cultor,» Quang opere :abfentem lugeat Demophöontem Rhode- peia virgo, arque abfentiac,: nimis longac’, (at quain bene hane numerat amor) non patiensy de» fatigata causfas. fingendo, desperabunda; dolet fpem frustratam ,- fpretogue amore y: undas: Aai intumvulata occifurąa Demophöonti -do ei -:Phyfiologorem patnobile, H.G. pee eemi et ii. Kleinpemnink, fefe exercuit exponendo respirationis miraculo, ftupendo vitae -pendaloi, foni animalis, wocişque humanae vehiculo , fube fiftentise et fanitagis praefidio. ienis o Tametfi fingula- véstra: conamina, PE gràrisfime funt accepta; atque ab-iisdem mukta , kude funt candecorara , ex inftituti genio con- cersantes cvocantur ad praemiwm:woidque, €09 in phyfiologico certamine, tibi. congigit, He G van Dalent coque te condécorandam: ishit illuftrisi nósrer Maeeenase Sedet twie diligen tiac, tuac, in. organica, et; ehemica corporis: hes na ma- Cd ànt odbio, papii abimi at, Kleinpenat nk rétimia qtioğüt , TEE VLERA zne; dedisti fpëčiitiina eximit čim Hute meto- Tanida. ~ Est; “finet” quot ‘Athħenaco gratiile, eega de vestris tyrociniis. seNe Pergite vos, ‘cinctique mihi èdtishmi Athe- maei alumini 1 pèrgite ; aetatis floreni dicare flu- diis, quae iuvénurti ornamenta praebe, Si emolumenta; feni folatias, omidue viae dimiet- ta. Pergite vos; domentre imbtitre prehte t- mine, eo animum hùmanitatis ftudio, ut in hü- ius amplificatione , vestrae inferviatis faluti, dè- ‘que aliis bene- merendo,. gaudeatis. Pergite ovos; tánto providentiie’ divinae munere, quan- tum est falutifera ingenii cultura! beati, eoque nune religiofe fruamini, ut vobis' olim liceat, aliis, et doctrina, et exemplo, pracire ad Ae- ‘dem meritorum, honoris et humanitatis! Id mihi fuperest vobis, illuftrisfimi Proceres ! ut gratum obtester animum, pro vestra mihi nus- iquam nori pratita benevolentia, ut et nune pro benevola mihique bonorifica invitatione , Rectoris “Magnifici munus continuandi. Sentio, quae vo- bis, Maecenates! qui me denuo tanto condeco- ratis honore, tanta dignitate! debeam oficiofa ' ob- a Ew obfervantjae. ftudia.: his; A nunquam, aid rer ligìofè meun m duco s: Vos, obfecro.s y muneris f pelihiiri mihi nync,denuo „yestro gZonfilio, vesa, OPG ET, anA adesfe pper; gatis ! snno Hatos nA -Faxit Numen: Q, M. ut vestras, illuftrisfimi Proceres! VESELA Vici. Pawa imyneri isque focii! conamina , tendant. in „Dei, gloriam, pa- triac falutem , ‘ecclefae, emolumentum, „Atle „maci florem , humanitatis; dsgush piovariproT is " “i t af pi A wE r pS f. ` : Pete i det ke a3 { w p Ey ; í i } =i a $i p5 $ r win g gi it A ki pi T Wii i : r mAb aoti a W r F ; A DEA t i y Í f 5 * P ” igt LE! yrs fg “ y Eu : Sh 9T ” JI = da Ady J i f A f; k j Wa i hs ra ” - La * g. ~ ” f ye Pey Fi r Fa 4 rer ry ery EUP RADE y f I> 4 i Cii y j i l Zd is = a a 1: ANTAA $ ` p : N r y my Fr o va piryt Oi} r i Z $i EELS 2 ; iii iiy Vi ~ 7 z * Ha $ $ ry f aj kie i , i EA * trf 3 jit Harg { AEE FA A ke T E AE aN i JI) $ € i "g s. y= e 4 $ r A t Dra g Jiri PARE EA et aA í eryr] T3 rry: 4 iå Aas å ý € a nas t E3 O + ` ngr + A e r T? 7 { Pas rl r A -4 à á : # . ° i d 3 % s t (s ge pre r Fian i FES roe F, e rie "5 L ae prr RIEF: yis : - ; ~ ] at M 7 ar AN $ A pe i f j TARE. a E T J IAF ` aF r i 3 à 2 è > ep tY e) prn kal : - Y 4 ti I $ id Me t i r j à s r $ k EA EA G r$ $) f Í 4 t9 I d č y S m W a B s $ z f r f^ Pr AE yr ; gerih RI S Pai e hard i 5 ERRORES SIC EMENDANDI: Pag, T2. Jin 24. Jéntitbaiis . lege oontatenas; = 40, — 3. omin, Æge omni, e=— 4le =— 12, disciplinas, žege disciplinas. —a Ai, — 90. Raepelario, lege Repelae PAO = 47. == 1, praoter, ege praeter. g e= I99, =— Q, NOStOrum , lege nostrorum, m 202, === 26, SPSI, lege mpre . = I1. Staasv. , lege StaatsŲ. omm 247, me 22, Magua, ge magna, neema p A> TOAERÉTEDOG , lege TONIAETEpOG, = 10, neget? jege negat? S s Te $ n g ANNALES ACAD. RHENO- 'TRAIECT. 1816% 1817.