tane M IF BULLETIN qase. 2 jr Aui it 29 un : XM Ty ebd QE | | SOCIÉTÉ DIPÉRIALE | DES NATORALISTES de la DE MOSCOU. Publis sous la Rédaction du Docteur Renard. ANNEE 1870. j^ № 1. (Avec 2 planches.) EXTRAIT DU REGLEMENT DE LA SOCIÉTÉ IMPÉRIALE DES NATURALISTES DE MOSGOU. Année 1870. —65-ете de sa fondation. Les Membres qui auront payé la cotisation de 4 Rbls annuellement ow la somme de 40 Rbls une fois payée recevront, sans aucune redevance | nouvelle, les Mémoires et le Bulletin de la Société. L'auteur de tout Mémoire inséré dans les ouvrages de la Société, re- cevra gratuitement 30 exemplaires de son Mémoire tirés à part. Les travaux présentés à la Société peuvent étre rédigés dans toutes. les langues généralement en usage. : Les Membres de l'intérieur de l'Empire peuvent envoyer à la Société leurs lettres et paquets affranchis de tout droit, en ayant soin de les adresser à la Société Impériale des Naturalistes de Moscou. Les Membres étrangers peuvent se servir de la voie des ambassades et des légations de Russie aecréditées auprès de leurs gouvernemens re- UP spectifs. С : La Société doit à la munificence de Sa Majesté он une somme annuelle de 2,857 r. 14 c. BULLETIN DE LA SOCIÉTÉ IMPÉRIALE DES NATURALISTES DE MOS CO TU. Tome XLII. ANNÉE 1870. I SPRL SL PL PL PPS ST LPS SPP PLIS EL ESS № I, MOSCOU. Imprimérie de l'Université Impériale, (Katkoff & C9.) 1870. TS Yan EIN VERMEINTLICHER THAETIGER VULKAN AN DEN QUELLEN DES EUPHRAT. Vom Akademiker H. ACH: TS In dem elften Нейе des Jahrganges 1869 der geo- graphischen Mittheilungen von Petermann findet sich un- ter dem Titel «Ein thätiger Vulkan an den Quellen des Euphrat» eine Notiz aus dem Briefe von T. K. Lynch in den Proceed. of the geogr. Society of London. Vol. XIII, Nro Ш, pag. 213 aufgenommen, welcher zufolge der . engl. Consul Herr Taylor in Erzerum zwischen dem Van- See und dem durch seine heissen Schwefelwasser hin- länglich bekannten türkischen Orte Diadyn einen;thätigen Vulkan aufgefunden hat, der wie Herr Taylor meint, bis jetzt unbekannt geblieben ist. Wenn ich auch voraus- setzen darf, dass der gelehrten Welt, welche eine solche Entdeckung im hóchsten Grade interessiren müsste, die Mittheilungen nicht unbekannt geblieben sind, die in zwei wissenschaftlichen Zeitschriften des In- und Auslandes von mir im Jahre 1863 und 1864 über einen erlosche- nen Vulkan zwischen dem Vansee und Bajazid gemacht № 1. 1870. 1 2 worden sind ('), so sehe ich: mich doch im Interesse der geographischen Wahrheit veranlasst, die Irrthümer, welche der Bericht des Herrn Taylor enthàlt, durch eine kurze Angabe der Thatsachen zu verbessern, die ich in Betreff der: von dem Genannten erwähnten Oertlichkeiten auf- merksam zu beobachten Gelegenheit gehabt habe. Diese Oertlichkeiten gehören der Wasserscheide zwischen dem östlichen Euphrat-Quellen-Gebiete und dem Агахез an und sind schon deshalb von grosser geographischer Be- deutung. Herr Taylor, nachdem er die Umgebung des Vansee bereiste, folgte vom ôstlichen Ende desselben aus, der Hauptstrasse, welche von dem Orte der alt ar- menischen Festung Beigir-Kala über einen der Pässe der vorerwähnten Wasserscheide durch die weite Hochebene von Bajazid westlich nach Diadyn führt. Er hatte auf diesem Wege auf der Passhóhe den von ihm bestiege- nen und als thätigen Vulkan bezeichneten Berg zur Lin- ken, den er mit dem Namen Sunderlik Dag d. h. Ofen- berg belegt. Dieser Berg ist nun aber kein anderer, als der von der Bevölkerung auf der Nordseite der Wasserscheide einstimmig Tandurek (?) genannte. Auf der neuen zehn werstigen Karte des Kaiserlichen Generalstabes trägt er den Namen Хоръ und sein deutlich daselbst ausgezeich- neter Gipfelpunkt liegt in lat. 39°. 43’ und longt. 61° 33. (! Société géol. de France. 2 Ser, Vol. XXI, pag. 213 und Bulletin der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaft. zu St. Petersburg. 1863. (?) Le mot Tandour signifie en effet un fourneau ou brasier. Mais il se trouve déjà en Hebreux et dans les langues Arabe, Persane et Turque etc. Son origine n'est pas encore éclaircie. Je metterai donc simplement tandour mot oriental pour une езрёсе de brasier en cuivre, Tandour signifie une espéce de brasier (Note de Мг. ‚ Brosset à St, Pétersbourg). 3 Derselbe Gipfel befindet sich demgemäss genau in 49,5 west-südwestlicher Entfernung von dem des grossen Ararat und 27 Werst von Bajazid. Lange war mir dieser vul- kanische Berg bekannt. Von den Gipfeln beider Ararate, wie von den volkanischen Gebirgshóhen auf der Ostseite des grossen Ararat hatte seine ausgezeichnete und um- fangreiche Gestalt meine Aufmerksamkeit oft erregt; auf einer Reise nach den Schwefel - Thermen von Diadyn war ich dicht an seinem Fusse vorübergekommen, aber erst im Jahre 1862 gelang es mir, von Bajazid aus, die eigenthümlichen physikalischen Zustände desselben nä- her zu studiren, von welchen mir viel Befremdendes er- zählt worden war. Es wiederholt dieser erloschene Vul- kan auf langgedehnter elliptischer Basis in der Richtung von W° 45" N ganz die chrackteristischen Formen. des flachkegel -fórmigen Alagez und des Bingól im Süden von Erzerum. Von allen mir bekannten alten Vulkanen Hoch-Armeniens und des Kaukasus ist er es, der die grós- ste Aenlichkeit mit einem wirklich thätigen Vulkane der Ge- genwart zeigt und der einzige in Klein-Asien, der noch jetzt eine deutliche und dauernde Verbindung zwischen dem vulkanischen Heerde und der Atmosphäre unterhält. Man erkennt diese Verbindung in der physikalischen Na- tur des Kraters dieses Berges, der sich im Mittelpunkte der nach meiner barometrischen Bestimmung 14386 Fuss das Meeresniveau überragenden flachen Wölbung befindet. Dieser Krater wird von einem mässig hohen mehrfach un- terbrochenen Felswalle umgeben, dessen höchste Stelle eine absolute Höhe von 11697 Fuss hat. Diese westliche Kraterhöhe und eine entsprechende ihr östlich gegen- überliegende, projiciren sich, aus nördlicher Ferne gese- hen, auf der Mitte der flachen Bergwölbung, als die sy- metrischen niedrigen Gipfelhörner des Tandurek. Der À E 4 Krater selbst hat viel Aenlichkeit mit dem des . Vesuv und besitzt einen Làngendurchmesser von etwa 9000 Fuss. Zwei bis dreihundert Fuss unterhalb seines Randes be- ginnt eine Zone, wo Wasserdämpfe mit sehr wenig Schwe- felwasserstoff verbunden mit der Siedhitze des Wassers unter starkem Geräusch wie von Dampfmaschinen in zahlreichen Fumarolen, am steilen inneren Abhange zwischen den Fels- und Trümmerschuttmassen hervor- treten. Diese Zone nimmt etwa den fünften Theil des gan- zen inneren:Kraterumfanges an der Ostseite ein. Nur mit Mühe;wird der Boden der ungeheuren Vertiefung erreicht, die 965 Fuss unter der niedrigsten Stelle des Kraterrandes liegt, ziemlich eben und von grossen herabgerollten Bloc- ken trachytporphyrischer Gesteine bedeckt ist. Durch die Einwirkung der Fumarolen auf die Felsmas- sen und Conglomerate, welche in schroffen Absätzen den inneren Abhang bilden, hat sich im weiten Umfange nie zersetztes hell und bunt gefärbtes Terrain gebildet, welches von Schwefel in den feinsten glänzenden Krystallen durchzogen ist. Die Ausdehnung und Mächtigkeit dieses durchweg schwefelreichen Terrain machen den Krater des Tandurek zu der produktivsten Region für Schwefel- gewinnung, die mir in Hoch-Armenien irgend wo bekannt ist. Nach den Untersuchungen, die auf meine Уегащаз- sung in dem Laboratorium des Kaiserlichen Berg-Corps in St. Petersburg mit den von mir dahin geschickten Proben gemacht worden sind, enthalten die Schwefeler- den und epigenesirten Gesteine des Kraterherdes des Tandurek 75°/, reinen Schwefels, woraus die grosse tech- nische Bedeutung dieses merkwürdigen Ortes hervor- geht, wo der Sehwefel ohne Anwendung von Brennma- terial, eben so leicht auf dem Kraterboden, aus den be- nachbarten Gesteinen gewonnen werden kónnte, wie dies = 9 z. B. auf dem Krater-Boden der liparischen Insel Vul- cano der Fall ist. Diese Phaenomene echt vulkanischer Natur zeigen je- doch nur, dass der Tandurek, nach dem der Zeit nach unbekannten Erlöschen seiner eruptiven Lava hervor- bringenden Thätigkeit und nach den letzten, vielleicht noch innerhalb der historischen Zeit gefallenen Aus- brüchen derselben, nach Art anderer Berge von ähnlicher Natur und Vergangenheit, in den Zustand einer Solfatara übergegangen und bis jetzt darin verblieben ist. Ist es doch Erfahrungssatz, dass vulkanische Berge, die Solfa- taren geworden sind, sehr wohl plótzlich und ohne er- kennbare Veranlassung wieder in den Zustand eines thátigen, Lava hervorbringenden Vulkans übergehen kón- men. Bis zum Jahre 79 unserer Zeitrechnung hatte der Vesuv, dessen erupiive vulkanische Natur die Alten ganz riehtig beurtheilten, geschlummert; selbst eine Solfataren- Thátigkeit war nicht vorhanden, wie aus den Beschrei- bungen des Berges von Strabo, Diodorus Siculus und Vitruvius Pollio, die letzteren Zeitgenossen von Julius Сазаг und Augustus, hervorgeht. Da erfolgte plôtzlich der Ausbruch, durch welehen Pompeji und Herculanum, beide auf Leuzitreichen Lavenströmen gebaut, begraben wurden..Von diesem Ereignisse an, beginnt erst die bis in die Gegenwart reichende Geschichte des Vesuv als ethätiger Vulkan». Der einzige bekannte Vulkan, von dem man sagen könnte, dass er die Eigenschaften eines permanent thätigen Vulkans und die einer Solfatara in sich vereinige, ist Stromboli (‘) im Mittelmeere. Von der benachbarten Insel Vulcano würde Gleiches gelten, (!) Siehe meinen Besuch des Kraterbodens von Stromboli in der Zeit- schrift der deutschen geologischen Gesellschaft, Jahrg. 1857. 6 wenn nieht durch Jahrhunderte geschiedene Lava-Erup- üonen, wie die von 1444, 1693, 1739 und 1771 am 17 Febr. daselbst bekannt wären, so dass die Eigenschaft dieses Kraters als Solfatara überwiegt. Ausser der sol- fataren Thátigkeit findet sich auf der Hóhe des flachen Berggewölbes des Tandurek, in drei Werst östlicher Entfer- nung vom Haupt-Krater, noch eine starke Ausströmung, beinahe die Siedehitze des Wassers bezitzender Wasserdäm- pfe ohne die geringste Spur von beigemengten Schwefel- wasserstoff. Diese Dàmpfe dringen am äusseren südlichen, dem Vansee zugewendeten Abhange eines grossen flachen Eruptionskegels hervor, dessen Inneres von einem ziem- lich grossen Krater-See eingenommen ist. Der Spiegel dieses Sees hat nach meiner Messung eine absolute Hóhe von 10516 Fuss. Die Entwicklung der heissen Dämpfe findet auf dem Grunde einer Höhlung statt, die eine Meereshöhe von 10,831 Fuss besitzt, mithin 315 Fuss höher als der Spiegel des Sees liegt, Es wiederholen sich hier die gleichen Phaenomene, welche die Eigen- thümlichkeit der Dampfgrotten oder Stufe von Baja bei Neapel begründen, auch steht die Dampf-Höhle auf dem Tandurek bei den Kurden wegen ihrer Heilkraft in An- sehen. Ausser den hier angeführten Phaenomenen ist der Tandurek von unterirdischem Getöse im Inneren ausge- zeichnet, welches ganz mit dem zu vergleichen ist, was nach v. Humboldt in den vulkanischen Regionen der Andes unter der Benennung «bramdos» bekannt ist. Ein sonderbarer Vorfall, der sich an die bramidos des Tandurek knüpft, soll im letzten oder in einem der früheren Kriege mit der Türkei vorgekommen sein. Die Geschichte wurde mir von Fezy Pascha in Bajazid erzählt und ich gebe sie als unverbürgte Thatsache. Nach der Einnahme von Bajazid lagerten die feindlichen Armeen, beide am 7 Fusse des Tandurek, die russische in der Umgegend von Tebberis (5829 F. Meereshóhe) auf der Nordseite und die türkische auf der Südseite. Ein donnerndes anhal- tendes Getóse, einer fernen Kanonade vergleichbar, wurde nächtlich vernommen und schien beiden Armeen von der Bergseile zu kommen, genug um auf beiden Seiten Alarm zu bewirken, den erst die Erörterungen Seitens der Gegend kundiger Kurden über diese ihnen bekannte mitunter häufige Erscheinung beilegten. Die heissen Schwefelquellen von Diadyn, auf welche der briefliche Bericht des Herrn Taylor gleichfalls Bezug nimmt, stehen mit der Geologie des Tandurek allerdings in einem sehr denkwürdigen Zusammenhange, insofern diese Thermen genau in der Verlängerung der Längen- achse der schildförmigen Erhebung jenes Berges ein- treten, welche auf dem Scheitel desselben, durch. da- zwischen liegende Intervalle von 3 und 4 Werst von einan- der getrennt: 2) die Dampfgrotte am Kratersee, 3)den Haupt- krater mit seiner Solfataren Thätigkeit und 3) einen zwei- ten Eruptionskegel von besonderer Form und Grösse, aul- nimmt. Genauer orientirt, finden sich diese heissen Schwe- felwasser 5 Werst west-nordwestlich von dem durch die Ruinen eines Genueser Kastells ausgezeichneten Ortes Diadyn, der 6352 Fuss Meereshöhe hat und zwar an der Stelle, wo der Muradtschai die Hochebene, auf der sich die verschiedenen Quellenarme dieses Flusses vereinigen, im engen von basaltischen Gesteinen gebil- deten Felsen-Thale zu verlassen beginnt, in grader Li- nie genau 30 Werst von der Solfatara des centralen Kraters des Tandurek gegen NW entfernt. Die Haupt- quellen liegen auf dem rechten Ufer, 40 Fuss über dem Muradtschai in absoluter Erhebung von 6300 Fuss und nur 515 Fuss unier dem Niveau des 6845 Fuss hohen 8 Passes der Murad Araxes Wasserscheide zwischen Dia- dyn und Bajazid. Die Temperaturen dieser sehr wasser- reichen Thermen liegen zwischen 40 und 42?.7 R. Die Quellenpunkte befinden sich zum gróssten Theil in beckenfórmigen Ausweitungen, mehr spalten - als canal- ähnlicher Vertiefungen, die auf dem Rücken schmaler, dammartig neben einander fortziehender Hügel in line- aren Gruppen vertheilt sind; aber auch unten im wenig- tiefen Thale zu beiden Seiten und zwar dicht am Fluss- rande sind sie vorhanden. Auch sollen am Flusse auf- wärts auf der Thalebene der schon vereinigten Muradt- schai Zuflüsse noch weitere Spuren solcher heissen Quel- len vorkommen. Durch die starke incrustirende Thätig- keit des Quellwassers ist eine grosse Menge der son- derbarsten sphärisch concretionirten, biumenkohlähnlichen Hervoragungen und kleiner Kegelbildungen entstanden, die einen hellgelblichen, mitunter róthlich braun nüan- cirten Quellenstein darstellen, zwischen welchen das heis- se Wasser unter Mitwirkung eines Gemenges von vor- herrschend kohlensaurem Gase nebst Stickstoff mit etwas Schwefelwasserstoff verbunden, mitunter mit heftigen Sprudeln hervorgetrieben wird. Bemerkenswerth ist die, gewissermassen еше Luftquelle bildende, starke Aus- strómung des eben erwàhnten Gases, die sich in einer mit Incrustationen bekleideten Spaltenóffnung bemerkbar macht, von der sich die ehemalige Quellenthätigkeit zu benachbarten in einem tieferen Niveau liegenden offe- nen Quellen-Canälen zurückgezogen hat. Die Tempera- tur dieser Luft-Quelle fand ich 22,5, В. bei der Atmo- sphäre von 14,6? В. am 6 Juli um 6 Uhr. Die Bildung des Quellensteins von ähnlicher Art, wie derjenige von Päti- gorsk, ist in einer früheren Periode sehr viel stärker ge- wesen. Die nähere Untersuchung zeigte, dass die ganze 9 Kälkformation, deren schalenfórmig übereinandergelager- te Schichten die vulkanischen Gesteine der Uferwände in dieser Enge des Muradtschai in bedeutender Mächtig- keit bedeckt haben, allein thermocrenische Bildungen sind. Wie die, über die Kalkschichten dem Thalrande zurinnenden thermalen Wasser noch jetzt zur stellenwei- sen Vergrósserung überhängender abgerundeter Sinter- kalke beitragen, welche die Thalwand mit hervorsprin- genden Incrustirungen bekleiden, so hat die:steinbildende Wirkung dieser heissen Quellen in einer früheren Perio- de, wo sie gleichzeitig an gegenüberliegenden Stellen der Thalränder statt fand, die enge Schlucht des Mu- radtschailokal ausgefüllt und dieselbe auf eine Strecke von etwa 150 Fuss, thalabwärts mit schichtenfórmigen unregelmässig über einander gelagerten Kalkabsätzen überbrückt. Demgemäss scheint der Fluss unterhalb der heutigen Hauptquelle unter einem engen und niedrigen Gewölbe zu verschwinden, dessen stalaktitenartig herab- hàngende Massen die Oberflähe des Wassers berühren. Von anderen Seltsamkeiten, wie Geysir etc., deren der Bericht des H. Taylor in Betreff der heissen Quellen von Diadyn noch erwähnt, habe ich nichts beobachtet. Sehr interessant und wichtig ist die von H. Taylor gegebene Nachricht, dass die frühere Hauptquelle des Thermensy- stems in Folge des Erdbebens versiegte und eine entfern- tere Stelle eingenommen hat, welches im Frühjahre 1859 für Erzerum verderblich wurde und seine Entste- hung in der westlichen Verlängerung der Euphrat - Ara- xes Wasserscheide, in dem umfangreichen Riolith Porphyr- Gebirge des Palän Tjukän im nahen Süden von Erzerum nahm. 10 Nachtrag als Anmerkung. Bei etwas näherem Eingehen - auf die in dem Vorste- henden angegebenen, die Umgebung des Tandurek be- treffenden Höhenverhältnisse, könnte die Grösse der ab- soluten Erhebung von Diadyn, wie die der Muradtschai Ebene überhaupt befremden. Da ich hier diesen nicht unwichtigen physikalisch-geographischen Gegenstand zum ersten Male berühre, der die absoluten und relativen Höhenverhältnisse der Terrainstufen betrifft, in welcher der orographische Uebergang von der Araxes-Ebene zu den plateauförmigen Massenerhebungen stattfindet, die der eigentlichen grossen physikalischen Gränze zwischen den Kaukasus-Ländern und Klein-Asien angehören, de- ren grösste Höhenpunkte überall durch die Gipfel Dom- förmiger, theils centralisirter, theils in Reihen geordne- ter vulkanischer Eruptiv-Systeme dargestellt werden, so will ich hier kurz diejenigen Höhenpunkte resümiren, welche das Profil, von der Araxes-Ebene am Fusse des Ararat an, bis zu dem Theil der Thalebene des Mu- radtschai bestimmen, auf welcher die Basis des Tandu- rek in SO und die des hohen vulkanischen Agdagu in Süden ruhen. Die Numern der angegebenen Höhen schreiten von den niederen zu den höheren Niveaus fort. 4. Die Thalebene des Araxes, das Niveau derselben am nordwestlichen Fusse des grossen Ararat bei der Qua- rantaine von Igdir angenommen. . = 2663 Е. engl. 2. Höhe des Passes, der zwischen dem Ararat (16915 F.) und dem Pambug (8716) von Igdir nach Bajazid führt nach 11 einer Messung im Niveau des kleinen Sees Djaganly, der dem Schlachtfelde von 1855 ans chart E LES LA — 3. Hochebene von Bajazid, genau die Mitte zwischen diesem Orte uud dem 20 Werst nordwestlich davon entfernten Dorfe Arzab (Meereshóhe 5367) aus wieder- Bolten Messungena.. c Due nu. 4. Die südöstliche höhere Stufe des Ba- jazid Plateaus, von Tebberis am nördli- chen Fusse des Tandurek aus mehreren Messungen e aaa. = 5. Die Hôhe des sehr flachen Passes zwischen der Hochebene, von Bajazid und dem Muradtschai; von amygdaloidischen Eruptivgesteinen basaltischer Zusammen- setzung durchbrochenes Nummuliten Ter- rain von Bajazid (einmalige Messung). — 6. Wasserspiegel des Muradtschai un- terhalb Diadyn, bei den heissen Quellen am nordwestlichen Ausgange der flachen gegen SW sehr allmälich ansteigenden Thalebene des Muradtschai, in dessen Quellen Nahe 20 Werst von Diadyn die Dorfer Ylikànt und Alakar liegen. . = 7. Von den letztgenannten Orten führt ein Reitweg über den Pass am Aladag zu der Thalebene hinab, wo nach den Messungen von J. Brant der Vansee in Méereshohe" liegt. Vo oo. I A DS 6805 F. 5055 5829 6727 6340 5470 engl. 12 Áls anschauliches Resultat dieser Uebersicht ergiebt sich," dass die absoluten Niveaus der Hochebenen-Stufen von der Araxes-Ebene an bis zu der Thalebene des Mu- radtschai und von da über den Agdag hinweg, abwärts bis zu der des Vansee, in den Verhälinissen von 1 : 1,9; 2,3 : 2 von Ost nach West aufeinander folgen. Um eine Prüfung der Richtigkeit dieser Bestimmungen, so wie auch derjenigen zu ermóglichen, welche die hyp- sometrischen, den Tandurek betreffenden Angaben an- gehen, stelle ich in dem Folgenden noch die Werthe der von mir unterwegs gemachten Instrumentalbeobach- tungen mit den gleichzeitig in Erivan angestellten zu- sammen. Dieselben gehóren zwei verschiedenen, weit von einander entfernten Perioden an, in welchen die Barometer-Cuvette in Erivan sich jedesmal in demselben Niveau befand. Die auf die Periode von 1862 bezüglichen Beobachtungen wurden von dem Dirigenten der Krons- Apotheke Herrn Kotscharopsky in Erivan, aus wissen- schaftlichem Interesse übernommen, und von demselben während vier Monaten in dankenswerthester Weise drei- mal täglich auf meine Bitte ausgeführt. Die der früheren Periode von 1845 zugehórigen Correspondenzen, wurden gleicher Bereitwilligkeit des damaligen Oberlehrers, an der Kreisschule in Erivan,zu Folge, erhalten. In der Colonne A sind die ambulanten Beobachtungen, in der Colonne B die entsprechenden Correspondenzbe- obachtungen aus Eriwan nach Datum und Stunde ange- geben..Durch b ist der Barometerstand, durch T die Temperatur der Skala, durch t die der Lufttemperatur verstanden. T und t waren immer Réaumur. Sämmtliche Berechnungen sind nach der Formel von” Gauss angestellt und ist den erhaltenen Werthen die ab- 13 solute Hóhe der Barometer-Cuvette in Erivan mit 3174 engl.Fuss beigelegt worden. Alle absolute Hóhenwerthe sind in engl. Fusse ausgedrückt. A B 1. Quarantaine bei dem Dorfe Igdir auf der Аталез Ebene. Absol, Erheb. Mittelzahl von vier Beobachtungen vom 25 bis 26 Juni 1845 b==pariser Linien. . . = b. T. t. b. T. t. 20299722. 191 19.3 | 30460 204 204 2. Höhe des Passes zwischen Igdir und Bajazid am 12 Sept. 3^. 1862 b russischethalbe Piment ne) si. 0 — 468.80 12.0 9.0. | 53530 160 43.0 3. Hochebene von Bajazid in der Mitte des Weges von Bajazid nach Arzab 5 Juni 2 В. französische Linie. . . == 25040 224 20.2 | 298.24 90.7 ET 4. Thalebene von Tebberis nordwestl. Fuss des Tandurek. Am 5 Sept. 1862 um 5^ p. m. b cuss, Пар. бе. о. = 484.80 13.0 11.6 | 533. 70 "3r 17.6 5. Passhóhe zwischen den Hochebenen von Bajazid und Muradtschai. Am 7 Juli 1”. p = französische Linien. . . A N MEC 263.74: 19.29 17.5 | 299. 40 20 20.8 6. Heisse Schwefel- Wasser von Dyadyn am 6 Juli 1845 1 hora. b—franzósische Linien = 268.08 17.0 .14.6 | 299.34 20.0 21.0 2071 Е. 6815 » 4997 » 9840 » 6814 » 6300 » 14 Die nächstfolgenden Numern beziehen sich auf die Höhenverhältnisse am Tandurek, an welche sieh noch einige die Meereshóhe von Bajazid und Маки betreffende Beobachtungsangaben . schliessen. 7. Höchster Gipfelpunkt auf dem Gewöl- be des Tandurek. Westlicher Kraterrand. Beob. um 1” 30” am 6 Sept. 1862. b—= ‘7, russ. Linien #00 = 393.40 74.0 34| 539.20. 18.27, 22:0 8. Niedrigster Theil des Kraterrandes des Tandurek Kraters. Beob. um 5 h. p. m. am br Sept. 19602 — = 396.90 40 12155500 18.0.2103 9. Kratertiefe des Tandurek um 5 №. am 6 Sept. 1846. Stationsberechnung basirt auf den Stand der Instrumente sub Nro 7. . . = 442.10 45 46| 39340 40 34 Diesen Beobachtungen zu Folge liegt der Boden des Kraters 1276 Fuss unter dem hóch- sten Gipfelpunkt und 965 Fuss unter dem Niveau der hóchsten Stelle der Gipfelwólbung des Tandurek nach Nro 8. 10. Niveau des Sees auf dem Boden des westlichen grossen Eruptionskraters des Tan- durek. Am 6 Sept. 1862 um 12 hora 3 Fuss über dem Wasser-Spiegel des Sees. . . == #1050 5.4 3.59 | 335.34 15 200 41. Die Dampfgrotte auf dem südlichen Abhange des Krater Walles—des westlichen 11697 F. 11386 » 1276 » 10316 » 15 Eruptionskegels sub N 10. Am 6 Sept. 1862 um 12 h. 30 m. Stationsbeobachtung bezogen а. — 40» ИО 57 3230| 41050 24.39 12. Dorf Tebberis am nördlichen Fusse | des Tandurek. Am 6 Sept. um 7 В.а. т. = 6026 » Я. 10 2.7 | 93680 17.2 908 13. Niveau des Schlosshofes in Bajazid. Am 4 Sept. 1862 um 12 В. 2760-104 130 12.6 | 532.50 174 20.6 Die absolute Erhebung des Schlosshofes in bopxdwstebrermaebe Los ue n 16286.» 14. Niveau der mittleren Höhe der oberen Stadt Bajazid. Mittel aus 9 Messungen vom 30 Juni bis 9 Juli 1845. b == französische Linien. 21042 107 14:5, | 300.03 20 20.5 Die Meereshóhe dieses obersten Stadttheils ware, demnach ^ 6.5. 2.) ое OMA We 15. Am Fusse der letzten Rn im Westen unter- halb der Stadt Bajazid am Flüsschen Batagul. Am 5 Juli 1845 um 2 Uhr. 250.15 921.3 20.9. | 998.84 20.612253 Demgemäss ist die absolute Höhe des Eintritts der Ebene unterhalb Bajazid 5055 Е. also 952 Fuss unter- halb des oberen Stadttheils. 16. Niveau des Flüsschens Sjary Su, der einen Haupt- zufluss des Makutschai bildet und aus den Karassu Süm- plen am südwestlichen Fusse des grossen ‘Ararat her- vorgeht, Ап der Brücke von Burdaschir nôrdlich von Bajazid am 2 Juli 1845. 270.12 11.0 10.6 | 283.48 17.4 17.0 16 Die absolute Erhebung dieses Niveaus ergiebt sich hier- : nach zu 4485 Fuss. 17. Niveau der Stadt Maku am Flusse gleichen Ма- mens aus einer Reihe von zehn Beobachtungen vom 95 Juni bis zum 14 Juli 1845. b — franzós. Lin. 00977 16.0 15.7 | 902.28 153 48 5 Die absolute Erhebung des Ortes ist mithin 4259 Fuss. Zur Vervollstándigung der vorstehenden Angaben be- merke ich, dass ich am 10 Sept. 1862 noch einmal Ge- legenheit hatte, die mittlere Erhebung der Bajazid Hoch- ebene zu bestimmen und zwar auf dem Wege von dem letzteren Orte nach Barakent; am Ufer des von der Thalebene bei Tebberis (№ 4) kommenden kleinen Ger- naut-Flusses. Ein Beobachtungspunkt, der jedenfalls in einem hóheren Niveau als das meiner Messung im Jah- ге 1845 etwa 10 Werst weiter abwärts an demselben Flusse liegt. 18. 495.60 - 4 190 176 | 531.30 174 1860. Das Resultat der Berechnung ergiebt für die absol. Hóhe dieses Niveau 5172. Wird hiervon der Hóhenwerth aus № 3 von 4997 Е. abgezogen, so giebt die Differenz von 173 das Gefälle des Gernaut-Flüsschens mit 17 F. für eine Werst an. Ich füge hier noch einen auf die Hochebene von Bajazid bezüglichen hypsometrisch bestimmten Punkt hinzu, der sich auf dem Wege zur Passhöhe der Wasser- scheide (№ 5) noch einige Werst abwärts und »zwar nördlich von derselben befindet, und der, das sehr all- mäliche Ansteigen der Hochebene nach jener Wasser- scheide hin darthut. Mein Journal von 1862 bezeich- net diesen Theil der Hochebene wie folgt. Man ver- lässt jetzt die W 40 N aufgerichteten Mergel- und Sand- 17 steinzüge aus der eocänen Periode, die von den Analzim- führenden Mandelsteinen vielfach durchbrochen sind und gelangt auf eine in rôthlich schaaligen Kalkschichten gleich- sam eingesenkt erscheinende Ebene, die in die Basis des Tandurek übergeht, von dessen Laven sie theilweis unschlossen ist. In ihrer Mitte befindet sich der kleine See Golasgoell, von einem isabellfarbigen tufartigen Terrain umgeben. Auf den Laven des Tandurek, dicht an diesem kleinen See wurde um 11 Uhr am 6 Juli die Messung angestellt. 19. Der kleine See Golasgoell am 6 Juli 1862 um 11 Uhr. 271569 217 2291 | 299.00 204 918 Die absolute Erhebung dieses Sees beträgt hiernach 5991 Fuss. Die Entfernung von hier bis zur Hôhe der Агахез Murad Wasserscheide (№ 5) beträgt ungefähr das Gleiche wie von dieser, bis zu den heissen Quellen von Dyadin. Tiflis im Februar 1870. M 1. 1870. ES ÉNUMÉRATION des NOUVELLES ESPÈCES DB COLBOPTERES rapportés DE SES VOYAGES par Victor MorscHoursky. 9-iéme ARTICLE. (Avec 1 planche). LUGANID E'S. Les espéces des Pectinicornes en général ont toujours été les Coléoptères favoris des amateurs et on en a, en con- séquence, décrit un grand nombre, tâchant d'en faire le plus d’especes possible. C'est la raison de la confusion qui existe maintenant dans leur synonymie surtout pour les espéces exotiques. Ceux de l'Europe étant bien moins nombreux, leur distinction était plus facile, preuve qu'il 19 fut possible d'en donner une Monographie il y a plus d'un demi siècle. Mais comme la forme générale des espé- ces européennes ne présente pas de variations saillantes, on s'est реп occupé d'étendre leur étude au delà de ce qu'avait fait Thunberg dans sa Monographie. C'est seulement dans les derniers temps que Sturm, Mulsant, Reiche et moi avons porté l'attention sur les formes nou- velles que présente l'Europe. MM. Jaquelin-Duval et Kraatz n'ont fait que rebantiser les espèces déjà connues et embrouiller la diagnose des espéces, en composant artificiellement des passages d'une espèce à l'autre, par les aberrations que présente le nombre des feuillets, la massue des antennes ou bien le nombre et la posi- tion des dents ou mandibules. Cette tendance de réunir par force ce qu'a partagé la nature, en introduisant dans la série naturelle des élémens étrangers, nullement prouvés appartenir aux espéces comparatives, a mis le comble dans la confusion qui existait. Effectivement, si l'on se rappelle qu'une espèce comme le Luc. cervus, dont les individus parfaitement semblables ont été ob- servés en nature et dans les collections des milliers de fois et toujours avec des massues à 4 articles, des dents aux mandibules toujours d'une construction analogue, doit tout à coup, герагайге avec une massue de 5 ou de 6 articles, avec de mandibules fourchues et simples, le double plus courtes et bien autrement dentées, on pour- rait révoquer en doute toute notre étude entomologique. Si l'on peut admettre que, dans une méme espéce, la massue antennaire peut s'oblitérer de six articles à cinq et de cinq à quatre,il n'y a pasde raison pour nier la possibilité qu'elle puisse aussi se réduire à 3, 2, 1 et 0 articles. Ce dernier cas n'a pas été observé, quoi qu'on ait déjà examiné des centaines et des milliers d'individus. Les 9* 20 monstruosités citées par Kraatz ne sont pas des oblité- rations, mais simplement des soudures de deux ou de trois articles ensemble, comme cela se rencontre par- fois dans les monstruosités d'autres coléoptères. I me parait done beaucoup plus rationel de distinguer comme espéces toutes les formes dont les individus semblables constituent une majorité trés-sensible dans une ceríaine localité, с. à. d. si dans une région c'est un Lucanus à massue de 4 articles qui prédomine et qu’il présente d'autres caractères semblables au cervus, nous recon- naitrons l'espéce pour le Lucanus cervus L.; si au con- traire le Lucanus prédominant dans une autre région présente une massue de 5 articles avec des caractéres semblables au cervus, nous y voyons le Lucanus pen- taphyllus Reiche; enfin si cette méme forme extérieure offre une massue de 6 articles aux antennes, nous de vons y voir le Lucanus turcicus Sturm. Il peut, sans aucun doute, se trouver des localités ой toutes ces- espéces se rencontrent ensemble, alors on les distingue- ra aisément en trois espéces. L’accouplement de deux espéces, comme cela arrive quelquefois, ne prouve rien contre l'opinion que j'ai émise; c'est la majorité des individus semblables qui doit décider. De cette ma- niere nous voyons que le Lucanus à massue com- posée de 4 articles prédomine dans toute l'Europe tem- pérée et c'est le véritable Lucanus cervus L. Plus vers le midi, en Espagne, en France, en Suisse. et jus- qu'en Grèce, apparait un Lucanus qui a une massue de cing articles et qui n'y est pas rare; c'estle L. pen- taphyllus Reiche; mais en méme temps on y rencontre aussi une espéce plus méridionale, le L. barbarossa Е. et le L. teiraodon Thunbg., dont le premier prédomine vers l'oceident en Portugal et l'autre en Italie. La der- 21 niére limite du premier est la France méridionale, où le L. Pontbriantii Muls. avec ses mandibules fortement ar- quées et 6 feuillets à la massue, parait en étre le re- présentant;—la limite du second vers l'occident est éga- lement la France méridionale et les Pyrennées, oü les piéces à massues composées de six articles trouvées par M. Delarouzée sont le Г. serraticornis I. Duval. Plus loin à l'orient, notamment en Turquie, le №. cer- vus à massue de 4 articles est le moins commun et се sont ceux de 5 et de 6 articles qui le remplacent. Le premier est le Г. pentaphyllus Reiche, entièrement iden- tique avec mon exemplaire de Toulouse, qui a 20 lignes de longueur; le second est d'abord le .L. tetraodon Thunbg., auquel se rapportent tous les exemplaires énu- mérés et figurés par M. Kraatz (Berlin. ent. Zeitsch. 1860) sous le nom de éurcicus et capra à massue 6 articulée; et le véritable L. turcicus Sturm, dont mes exemplaires de Constantinople ont une longueur de 28 lignes et que M. Kraatz parait ne pas avoir vu en nature. Dans la Russie méridionale d'Europe, méme dans les latitudes de la France méridionale. on n'a encore ob- serve aucun Lucanus qui aurait Ja massue des antennes composée de plus de quatre articles; si donc toute la sé- rie que nous présente M. Kraatz des prétendues aber- rations du L. cervus, étaient exactes, pourquoi ne les trouvent - on pas en Russie, ой le L. cervus est si com- mun? Preuve que ce ne sont pas des aberrations, mais une compilation artificielle d'espéces disparates. Au delà du Caucase, le Г, cervus devient rare, le Г. tetraodon Thunbg., manque complétement et c'est le Г. cwrtulus Motsch. (Bull. de Mose. 1845. 60. № 170) qui le remplace. Outre celui-ei il y a encore une forme 22 plus allongée qui habite les forêts transcaucasiennes, c’est mon L. ibericus (Bull. de Mose. 1845. 60. № 167). Près de la mer Caspienne, dans le Nord de la Perse et en Tureménie, se trouve une espéce veloutée à mas- sue sixarticulée, mais qui présente les angles postérieurs du corselet fortement saillants latéralement et que j'ai nommé H. subvelutinus. En Sibérie on n'a pas encore observé de vrai Lucanus et la 9 du Metapodontus dawricus à massue antennaire de quatre articles, que j'ai décrite dans mes Coléoptéres de la Sibérie orientale, appartient probablement au Pris- mognathus subaeneus décrit dans le méme ouvrage, et je n'ai vu que des máles. En Syrie c'est le syriacus M. qui apparait et se ré- pand jusqu'en Asie mineure; plus loin à l’orient il est remplacé par le L. tetraodon Thunbg. et ensuite par les piger Motsch. et ibericus Motsch. Outre ces espèces, on y rencontre encore mon curtulus et le L. macrophyl- lus Reiche, remarquable par la longueur des lamelles de la massue. Maintenant il s'agit de savoir siles petits exemplaires des Lueanus appartiennent aux mémes espéces que les grands? Avant tout il faut savoir comment un petit in- dividu peut devenir grand et recevoir des mandibules énormes, une léte à rebords tranchants, etc. Par la crois- sance? certainement non; cela ne peut non plus étre un état anormal, parce qu'on trouve des individus complètement semblables en quantité, tant petits que grands, et tous les ans, depuis qu'on pratique l'ento- mologie; tandis que les formes intermédiaires par les- quelles Kraatz tâche de relier les espèces, sont toujours rares et on est obligé de les chercher dans les collec- 23 uons plutót qu'en nature. Qu'est ce que cela prouve? Cela prouve que la majorité des formes semblables forme l’espece et que les prétendus passages ne sont que des exceptions, des aberrations, des variétés, des majorités, qui, par leurs caractéres simulants ont trompé l'obser- vateur. Citons un exemple. Personne ne contestera que l'Oryctes grypus et le О. nasicornis L. sont deux bon- nes espéces.— Cependant, quand on prend les aberrations que présentent l'une et l’autre et qu'on en forme une sé- rie de passages, on trouvera qu'elles sont beaucoup plus voisines entr'elles que le Lucanus cervus etle L. capra. Il sera méme très - difficile de décider à laquelle des deux espèces doit être rapportée telle ou telle variété, aberration ou monstruosité. Néanmoins, on rencontre РО. grypus, très-communément dans l’occident du bassin de la Méditerranée et l'énorme majorité d'individus pré- sente les formes et les caractères telles qu'on les a dé- erits; le nasicornis n'est pas moins commun en Russie et en majorité tel qu'on l'a décrit, mais jamais en- core on n'y a trouvé le grypus. Tout cela peut aussi être appliqué aux Lucanus cervus et capra Ol. I y a des contrées où le capra est beaucoup plus commun que le cervus et la majeure partie des individus se ressem- blent si parfaitement que presque tous les entomologis- tes l'ont, dans leurs collections, comme espéce distincte, preuve que ses caractères distinctifs sont assez saillants pour le reconnaitre. Kraatz lui-même a senti cette distinc- tion naturelle, car page 70 de за brochure il а reconnu deux formes différentes pour le cervus, qu'il nomme plus grande её plus petite, disant qu'il n'a eu que 2 ou 3 individus de formes intermédiaires, tout le reste était des cervus ou des capra. Eh bien, ces deux formes distinctes et qui se rencontrent en quantité abso- 24 lue, ont été reconnues comme espéees depuis que l'en- tomologie existe et existeront tant qu'on n'aura pas prou- vé par des observations positives leur identité effective. En attendant nous signalerons les espéces qui prédomi- nent dans les divers pays. La compilation de toutes les Zucanus d'Europe en quatre on cinq espèces, comme l'ont fait MM. Kraatz et Duval, n'a aucun fondement scientifique. Chez ces prétendues espéces tous les caractéres sont à tel point variables qu'il n'est pas possible de les définir, et je prie MM. les entomologistes eux-mêmes de vouloir bien les déterminer d'aprés les indieations de Duval et de Kraatz. Comme preuve combien une pareille compilation est peu naturelle et contradictoire, je citérai la table synop- tique que Kraatz lui—méme a donnée pour la distinetion des espéces. Pour base des divisions est prise la posi- tion de la dent médiane aux mandibules, qui est placée un peu avant le milieu chez le cervus, — au milieu chez le orientalis et — — un peu en arriére du mi- lieu chez le tetraodon. Quoique ces divisions paraissent très-simples, M. Kraatz lui-même ne les suit pas, rap- portant à son cervus ses figures 1, où elle est placée au milieu, exactement comme dans la fig. 18 qui appartient à la seconde division; dans la 2-de division à dent pla- cée au milieu, il introduit la fig. 20, chez laquelle cette dent se trouve trés - en arriére, comme dans la division 3, où nous rencontrons de nouveau la fig. 26, avec une dent placée comme chez les espéces de la 2-de divi- sion. Ces indications suffisent pour diminuer la valeur scientifique qu'on doit attacher à l'ouvrage de Kraatz. Pour appréeier le travail de M. Duval sur le méme sujet, je citerai içi се qu'en dit M. Kraatz p. 272 de sa brochure: 25 «L'opinion de Duval, qu'en Europe nous n'avons peutétre que deux espèces de Lucanus, n'a pas été confirmée par mes recherches; cette opinion est ba- sée sur son Essai monographique, publié au commencement de cette année (1860), dans lequel il a réuni le penta- phyllus avec le cervus et en revanche séparé le tur- cicus comme espèce distincte; le Lucanus du Caucase, il l'a fait passer, (ausgegeben) pour le tetraodon Thunberg, ce dernier décrit sous le nom de serraticornis; le bidens et impressus Thunberg est entiérement passé sous silence et le Pontbrianti est placé comme espéce distincte à cóté du barbarossa.» i Daus ma collection j'ai séparé les Zucanus en trois sections, d’après le nombre des feuillets aux antennes, ainsi; A articles, . . . . Tetraphylli. 5 articles. . , . . Pentaphylli. 6 articles. © . . . Hexaphyll. Aux Tetraphylli appartiennent les espèces suivantes: cervus L., capra Ol. maxillaris Motsch. d'Europe, ela- phus F., dama Thunbg., placidus Say et lentus Casteln. de l'Amérique du Nord, Cantor? Hope de Chine, luni- fer Hope, Меагзи Hope et Fortunei Saunders des Indes orientales, Aux Pentaphylli appartiennent: ewropaeus Motsch., Reichei Motsch., tawricus Motsch., brevicollis Motsch., et Fabian? Muls., tous d'Europe. Aux Hexaphylli enfin: turcicus Sturm, tetraodon Thunberg, bidens Thunberg d'Europe, piger Motsch., be- ricus Motsch., curtulus Motsch., intermedius Motsch., Syriacus Motsch., subvelutimus Motsch., tenebrosus Motsch., macrophyllus Reiche de l'Asie et barbarossa F. du nord de |’ Afrique. Massue des anten- nes composee de: 26 Pour faciliter la distinction éces voici une de ces esp Tatraphylli extrémité des mandibules: 5 = dm = Pentaphylli = extrémité des © mandibules: = Q Re CN CIB .—. = um. 3 un peu avant le milieu; largement marginée, surface du corselet parallèle sur fourchues; corps: glabre; ) sur les côtés . . . dent média- téte. faiblement marginée, ne placée corselet atténué vers latete= ==> 4 уе... glabre, tête for- tement margi- ие. >. =. : sensiblement еп arriére; corps dessus: simple c. à. d. que la dent interne subapicale est petite et fortement reculée en arriére; la dent médiane est obliterée, formant seulement un élargissement au milieu du cóté interne dessmandibules 3, =... .. 0.9 1 an... simple et sans renflement sur le milieu. . . . . . . . . largement marginée; corselet: atténué vers la tête fourchues; téte: parallèle. . . . . assez long et paral- faiblement marginée; léle en avant . . corselet: court et sensiblement atténué en avant. . SIMPLCS 5 lo. + m X. . 579 .'.9.«* vq € e e e Lunifer Hope Ind. or. cervus L. Eur. capra, Ol. Eur. Cantori Mope Chine. elephus F. Am. bor. maxillaris Motsch. Cauc. dama Thunbg. Am. bor. europaews Motsch. Eur. tauricus Motsch. Taur. Reichei Motsch. France. brevicollis Motsch. Rus.mer. Fabiani Mulst, France. 3 un peu avant le milieu . . . . . . . turcicus Sturm. Turcia. 3 glabre; plus courts , trés transver- a dent mé- | au milieu; /quelagrande sal. . . . piger Motsch. Conf. Pers. à diane pla-| denticules dent du mi- unpeu carré. éntermediusMotsch.Ca- = cée: médians: lieu; corselet: ramanie. © presqu'aussi 2 four- longues que = chues;. la dent du E dessus milieu, de (ruguleux . . zberöcus Motsch.Iberia. 5: du corps: sorte que les) presque glab- = mandibules Jres sur le mi- © k paraissent [lieu. . . . curtulusMotsch.Asiam. Я comme bi- "S dentées; téte > Hexa- et corselet: 5 1m phil. un peu en arrière du milieu. . . . . . tetraodon Thunbg. Ital. F 6% extrémité faiblement vélutineux . . . . . . . . . . . © Sulvelutin.Motsch.Pers. 5 des man- E dibules: presqu'aussi (en arrière du milieu. . . bidens Thunbg. Italia. = étroites [ longues que = à la base;! ladent du mi- = denticules| lieu; celle-ci [au milieu. . . © . . . tenebrosus Motsch 5 simples; | médians: placée: Conf. Pers. 2 mandibu- a les: sensiblement E plus courtes| pas plus longues que les ar- E du milieu; = lamelles de }plus longues que les artic- : la massue [les 2, 3 et 4 réunis. . . . macrophyllus Reiche antennaire: Anatolie. élargies à leur base. . . . . . . . . . . . . barbarossaF.Portugal. Note les Lucanides du musée seul | que la dent \ticles 2, 3 et 4 réunis. . . syriacus Motsch. Syria. Etudes ento- des Pays-Bas, parmi lesquels il n'y en à qu'un d dans mes Dorcus niponensis v. Vol.—Macrodorcus ; qui correspond aux espéces décrites mologiques, notamment rectus Motsch. 28 1) Lucanus cervus L. & nigro-piceus, mandibules elytrisque rufo-castaneis, capite thoraceque confertissime rugoso-punctatis, elytris corporeque subtus subtiliter punctatissimis; capite trans- verso, supra acute marginato, marginis posticis angu- lisque anticis elevatis, medio antice paulo producto, clypeo transverso, truncato, trisinuato (Tab. II, fig. 1); thorace capite angustiore, transverso, longitudine duplo latiore, antice leviter attenuato, angulis posticis rectis, elevatis subprominulis, т © fere rotundatis; elytris capitis latitudine sed triplo longioribus, oblongis. postice arcuatim attenuatis; mandibulis elytrorum longitudine, exsertis, subarcuatis, valido tridentatis, medio 10 — 12 denticulatis; antennarum articulo 1 sequentibus con- juncto longitudinem subaëquale, tibiis anticis 5 denta- tis. Long. 24 | — 30 1. lat. cap. 6'/, 9 1. Le Lucanus cervus représenté par Kraatz dans sa brochure fig. 1 est trop grand et ses dimensions parais- sent étre prises d'un L. turcicus. Du moins mes exem- plaires sont tous plus petits. La larve vit dans le chéne commun (Qwercus robur). 2) —— carpa 01. 4 nigro-piceus, mandıbulis elytrisque rufo-piceis, capite thoraceque confertissime rugoso-punctatis, elytris corporeque subtus subtiliter punctatissimis; capite trans- verso, supra leviter marginato, angulis anticis non ele- vato-productis clypea arcuatim truncato (Tab. IT, fig. 2); thorace transverso, postice capitis latitudine, lateribus angulatis, antice distincto attenuatis, angulis posticis obtusis vix prominulis; elytris capite latioribus et fore triplo longioribus, oblongo-ovatis, mandibulis elytris di- midio brevioribus exsertis, subarcuatis, valido triden- ‚29 tatis, dente postico ante mediam instructo, denticulis mediis 6—8 tibiis anticis tridentatis. Long. 18—20 1. — lat. cap. 5—5, 1. Ceite espèce parait s'avancer plus au nord que le cer- vus et on a observé sa larve méme dans les vieux sapins. 3) —— maxillaris Motsch. Tab. Il, fig. 3. Bull. de Moscou 1845. 60. № 168. & nigro-piceus, mandibulis elytrisque rufo-castaneis, confertissime punctatus; capite transverso, postice dis- tincto attenuato, supra plano, ad angulos anticis solum paulo marginato, medio antice non producto, clypeo truncato, medio profundo excavato (fig. 3); thorace subtransverso, longitudine 1'/, latiore, capitis latitudine, antice oblique angustato, angulis posticis obtusis, non prominulis; elytris capite paulo latioribus et 3'/, lon- gioribus, oblongo-ovatis; mandibulis elytrorum longitudi- ne fere dimidio brevioribus, exsertis, vix arcuatis, ante medium intus subdilatatis vix distincto 4—6 denticu- latis, apice bidentatis; antennarum articulo 1 capite paulo breviore, clypeo medio lato sinuato tibiis anticis angustatis, trispinulosis. Long. 14 — 18 1. — lat. cap. Зи, 41. Cette езрёсе se distingue facilement du cervus et du capra par sa taille plus petite, sa téte à peine marginée vers les angles antérieurs et fortement rétrécie trapézoi- dalement en arriére, par ses mandibules plus courtes, plus droites, sans grande dent au milieu sur le bord in- terne, qui sur les deux tiers de sa longueur présente sim- plement une dilatation anguleuse, garnie d'une denticu- lation peu régulière et souvent confondue, par le 1-ier article des antennes plus court; par son corselet plus 30 long, sensiblement rétréci en avant et avec des angles postérieurs obtus, pas saillants. Je possède 7 4 tout à fait semblables par la forme et les couleurs et seulement un exemplaire du Caucase parait un peu plus étroit que les autres qui proviennent de la Crimée, de Kharcov et de la Hongrie. Cet ехет- plaire du Caucase est représenté sur la planche II. Des deux femelles que je posséde de cette espéce, l'une présente un corselet normal à angles postérieurs obtus comme le 4, chez l'autre il y a de chaque côté en arriére deux impressions (fig. 3”). 4) —— europaeus Motsch. Tab. II. fig. 4 4 niger, mandibulis elytrisque castaneis, capite tho- raceque confertissime rugoso-punctatis, elytris corpo- reque subtus subtiliter punctatissimis; capite magno, transverso, supra acute marginato, marginis postice angulisque anticis elevatis; thorace capite angustiore, valde transverso, longitudine plus duplo latiore, antice subparallelo, angulis posticis rectis, elevatis, prominu- lis; elytris capitis latitudine sed 2'/, longioribus, ob- longo-ovatis; mandibulis crassiusculis, elytrorum longi- tudine, exsertis, subarcuatis, valido tridentatis, medio 14 denticulatis, antennarum articulo 1 capitis longitu- dine, sequentibus conjuncto longiore, clava 4'/, articu- lata; clypeo fere recto-truncato, angulis paulo promi- nulis; tibiis anticis 3 — 4 spinosis. Long. 30 1. — lat. eap. .9*/, 1. | I] est un peu plus grand que le cervus et surtout . plus robuste, téte et corselet plus larges, les élytres moins convexes, plus amples et plus longues. Les ang- les antérieurs de la téte, vus de dessous, paraissent plus 31 élargis, le chaperon simplement tronqué, sans sinuosité ni échanerure comme c'est chez le cereus, le Reichei, eic. le 5-iéme feuillet de la massue des antennes moitié plus court que le 4-iéme, la grande dent du milieu des mandibules est placée plus prés de l'extrémité que de la téte; du reste il ressemble beaucoup à la figure du twrcicus, donnée dans le catalogue de Sturm. Il parait que c'est à cette espèce qu’appartiennent les grands exemplaires 9 d'Albanie, mentionnés p. 267 de la brochure de Kraatz. Je l'ai pris aux environs de Kharcov 5) —— Reichei Motscb. Tab. IL fig. 5. Lucanus pentaphyllus? Reiche Revue et mag. de Zoo- logie 1856 № 2 et 3. d nigro-piceus, mandibulis elytrisque rufopiceis, ca- pite thoraceque confertissime grosso, elytris confertim, corpore subtus sparsim punctatis; capite trasverso, pos- tice attenuato, supra leviter marginato, angulis anti- cis non elevato-productis clypeo truncato, medio pro- fundo excarato (fig. 5) thorace transverso, capitis la- titudine, dorso paulo convexo, lateribus subrotundatis, antice vix attenuatis, angulis posticis rotundatis, non prominulis; elytris capite paulo latioribus et triplo lon- gioribus, oblongo-ovatis, medio leviter dilatatis, apice arcuato-attenuatis; mandibulis elytrorum longitudine. */, brevioribus, exsertis, subangustatis, arcuatis, valide tri- dentatis, dente postico ante medium instructa, denticu- lis solum antice 4; antennarum articulo primo capitis longitudine, sequentibus conjuncto paulo breviore. Long. 21 l. lat. cap. 6 1. Si l'on compare cette espéce avec les grands exem- plaires du Luc. capra, on trouve les différences suivan- tes: la ponetuation du corps est en général plus grosse 32 et moins serrée, la forme plus convexe dessus, surtout au corselet qui parait un peu gibbeux; la téte est plus large en avant, plus sensiblement rétrécie en arriére plus arquée sur les cótés, ses angles antérieurs plus avancés et vus du dessous, plus fortement sinués sur les côtés extérieures, le chaperon avec les angles laté- raux moins saillants et fortement excavé au milieu, les mandibules plus gréles, plus arquées au milieu; le corse- let plus large en avant, plus quadrangulaire, à angles latéraux et postérieurs arrondis, pas saillants; les ély- tres plus allongées, plus sensiblement rétrécies aux an- gles huméraux et plus prolongées à l'extrémité. Les man- dibules correspondent justement avec celle que M. Kraatz fig. 13 du type du L. pentaphyllus Reiche, à l'exception de la dent médiane qui dans mon exemplaire est placée un peu plus en avant et le 1-ег article de l'antenne qui est aussi long que les suivants réunis et non plus court comme l'a représenté Kraatz. Du reste cette ез- péce est trés-facile à reconnaitre par son corselet con- vexe et peu rétréci en avant. Elle vient des environs de Toulouse et je me fais un plaisir de la dédier à mon ancien ami M. Reiche à Paris. Il parait que c'est à cette espéce qu'appartient la fig. 26 chez Kraatz, si les angles antérieurs de la téte étaient plus saillants, ce qui pourrait être dû à l'inexactitude du dessin. 6) —— tauricus Motsch. Tab. II, fig. 6. Lucanus tau- ricus Motsch. Bull. de Moscou. 1845 № 169. d' nigro-subpiceus, mandibulis rufo-piceis, capite thoraceque confertissime rugoso-punctatis, elytris corpo- reque subtus subtiliter punctatissimis; capite transverso, postice valde obliquo attenuato, supra marginato, an- 33 gulis anticis paulo elevatis, clypeo truncato, medio lato arcuatim excavato; thorace transverso, antice fortiter oblique attenuato, angulis lateralis valde distinctis ca- pite paulo latioribus, posticis obtusis, non prominulis; elytris. capite '/, latioribus et plus triplo longioribus, convexis, ovatis, postice arcuatim attenuatis; mandibu- lis elytrorum longitudine dimidio paulo logioribus, ver- sus apicem leviter arcuatis, valido tridentatis, dente postico subobtuso, ante medium instructo, denticulis antice 3 et postice 3, valde distinctis, antennarum ar- ticulo primo capitis longitudine, sequentibus conjuncto paulo breviore clypeo arcuatim truncato, angulis acu- tis; tibiis anticis tridentatis. Long. 20 1.—lat. cap. 5 1. Comparée aux grands exemplaires du Luc. capra Ol. cette espèce parait un peu plus ramassée, surtout la tête et le corselet, tandis que les élytres conservent les mé- mes dimensions que les premiers ou deviennent méme un peu plus longues.La téte, quoique plus petite, est endes- sus assez fortement marginée, mais l'espace interrompu au milieu du bord postérieur est plus large, les angles antérieurs dirigés plus latéralement, le chaperon plus étroit et plus profondement découpé au milieu, sans présenter cependant des angles latéraux aussi prolongés et aussi saillants, les petites dents qui garnissent le côté inter- ne des mandibules sont plus longues que même chez les grands exemplaires du L. cervus. Le corselet présente les angles latéraux plus saillants que chez le capra, parce que les côtés sont plus fortement rétrécis vers la tête. Les élytres sont un peu plus longues, leurs angles hu- méraux plus saillants. Je l'ai pris en Crimée, où il vit dans les vieux poi- riers sauvages. N 1. 1870. 3 34 On pourrait rapporter également à cette espéce la fig. 26 de Kraatz, qui représente un Lucanide d' Albanie (Tur- quie du Nord) avec une massue 5 lamellée, si les angl- es antérieurs de la tête étaient saillants et avancés la- téralement. Mais probablement il est mal représenté et dans tous les cas cet insecte n'a rien à faire avec les Hexaphyllus. 7. —— brevicollis Motsch. Tab. Il, fig. 7. Niger, supra subaeneo sericeus, confertissime ритс- tatus, mandibulis tarsisque subpiceis, capite transverso, postice distincto attenuato, supra plano, ad angulos anticis paulo carinato, clypeo arcuatim truncato, angu- lis prominulis; thorace valde transverso, longitudine plus duplo latiore, medio leviter bifoveolato, angulis posticis obtusis; elytris capite fere ‘/, latioribus et 3'/, longioribus, ovatis; mandibulis elytrorum | longitudine plus dimidio brevioribus, exsertis, apice arcuatis, bi- dentatis, ante medium intus dilatatis, 4 denticulatis; antennarum articulo 1° capitis longitudine, articulo 7° breviter lamellato; tibiis anticis trispinulosis. Long. 14 l.—lat. cap. 3% 1. Sa forme parait plus large et plus ramassée, que celle du L. mazillaris, la tête et le corselet plus courts et proportionnellement plus transversaux, les élytres plus larges, un peu dilatées au milieu etla couleur d'un noir un peu bronzé sur tout le corps. Cette espéce rappelle du reste beaucoup le Г. íawricus, qui en diffère prin- cipalement par son corselet plus allongé, ses élytres moins larges, sa taille plus grande et ses mandibules plus nombreusement denticulées. Les deux fovéoles sur le milieu du corselet se retrouvent aussi chez une fe- melle de la Russie méridionale, mais qui a les élytres roussátres et dont le corselet est plus amplement arron- 35 di sur les côtés en avant, que chez les femelles du cervus, du capra et du тах ат, le 7-iéme article des antennes n'a qu'un faible vestige d'une lamelle. Je crois qu'elle appartient au brevicollis. Jen'en possé- de qu'un seul mále, qui m'a été envoyé du gouver- nement de Voronége dans le midi oriental de la Rus- sie européenne, mais comme cette localité présente déjà beaucoup de ressemblance avec les productions de l'Ou- ral, il зе pourrait que ce soit vers l'orient que ce Lu- canus prédomine. 8. —— Fabiani Muls. Tab. II, fig. 8. Je ne le connais pas, mais M. Kraatz, qui a vu les irois exemplaires qui en existent, dit qu'ils ont une longueur de 13 lignes et complétement la forme du L. Pontbrianti Mulst. figure dans les Coléoptéres de France Lamellicornes. tab. ll. Leurs mandibules sont un peu plus longues que la téte, avancées, peu courbées. étroi- tes, simplement acuminées, avec une seule dent aigüe au devant du milieu et 1 — 3 denticules antérieurement. Ces mandibules non fourchues à l'extrémité me parais- sent suffisamment caractéristiques pour justifier l'espéce, vü qu'elle ne se rencontre chez aucune des variétés des autres Pentaphyllus, ni de Lucanus, ой les ex- emplaires offrenttoujours une dent sensible à l' extrémité. C'est iei probablement que doit étre placé le Lucanus impressus Thunbg. Monogr. p. 164 № 19. d'Italie, qui évidemment est décrit d'aprés une femelle, dont le cor- selet présente de chaque côté deux fovéoles ou points, comme j'en ai décrit chez la femelle du Lucanus ma- xillarus. La description de Thunberg ne contient, outre les impressions sur le corselet, rien de saillant qui puisse distinguer l'espéce de femelles des autres Lu- canides, mais sa faile égale aux plus petites femelles 3* 36 du Lucanus cervus et sa massue à cinq feuillets, font fortement présumer que c'est à la femelle du Fabiani qu'il appartient. Kraatz l'interprète comme femelle du L. tetraodon Thunbg., s'appuyant sur les angles posté- rieurs du corselet qui doivent être trés-saillants, carac- tére qui n'est pas dutout mentionné par Thunberg. 9. —— turcicus Sturm. Catalog. 1843. p. 34. Tab У nor № d nigro-piceus, mandibulis elytrisque castaneo-piceis, capite thoraceque confertissime rugoso-punctatis, elytris corporeque subtus subtiliter punctatissimis; capite trans- verso, supra acute marginato, marginis postice angulis- que anticis valde elevatis, angulis posticis lato arcua- tis, clypeo simpliciter truncato, angulis rectis; thorace capite angustiore, transverso, longitudine duplo latiore, antice subparallelo, lateribus postice angulatim | subdi- latatis, angulis posticis rectis, prominulis, in Q di- stincto productis; elytris. capite paulo angustioribus et 2'/, longioribus, postice leviter arcuatim | attenuatis; mandibulis elytrorum longitudine, | exsertis, subarcua- lis, valido tridentatis, medio 9—10 denticulatis, dente postico ante medium instructo; antennarum articulo 1° sequentibus conjuncto longiore, tibiis anticis in d 6—8,- in Ф 4—5 dentatis. Long. 28 l.—lat. cap. 8'/ 1. Cette espèce ressemble au premier abord beaucoup à notre L. cervus, mais, examinée de plus prés, elle pré- sente des différences dans presque toutes ses parties du eorps; la téte parait un peu plus eourte, les angles an- térieurs plus étroits et plus saillants, les rebords poste- rieurs plus élevés en angle vers le milieu de la téte; le eorselet plus paralléle sur les cótés, pas plus étroit en avant qu'en arriére, angles postérieurs plus saillants, sur- 37 tout chez la: femelle; les élytres moins atténuées en ar- rière; les mandibules avec une denticulation interne moins nombreuse, tandis qu'aux jambes le nombre des dents est plus grand; le 1-ier article des antennes plus long que les suivants réunis. La direction de la créte posté- rieure de la tête, en ligne droite, désignée comme ca- ractére distinctif par Sturm, varie dans mes exemplaires et devient souvent aussi anguleuse que chez le cervus. M. Kraatz a confondu cette espèce avec le cervus. Des environs de Constantinople. 10. —— piger Motsch. Tab. Il, fig. 10. d migro-subpiceus, mandibulis subrufescentibus, ca- pite thoraceque grosso-punctatis, interstitiis coriaceo-ru- gosis, elytris corporeque subtus confertissime punctatis; capite subconvexo quadrangulato, transverso, supra an- tice morginato, angulis anticis prominulis, oblique trun- catis, clipeo medio lato simuato, angulis leviter promi- 715; thorace capte latiore, transverso, longitudine plus duplo latiore, antice vix angustiore, lateribus po- stice oblique attenuatis, angulis posticis rectis, vix pro- minulis, linea media distincta, integra; elytris thorace paulo latioribus et 2*/, longioribus, convexis, ovatis; mandibulis capite vix longioribus, exsertis, subarcuatis, valido tridentatis, medio 3—4 denticulatis dente postico paulo ante medium denticulis duabus antice, uno posti- ce instructis; antennarum articulis: 1° sequentibus con- juncto fere longiore, 2—4 latitudine fere. non longiori- bus; tibiis anticis 4—5 dentatis. Long. 16'/,—17 1.— lat. cap. 4'/, l.—lat. elytr. 6'/, 1. 5 obtuso-elliptica, convexa, punctata, elytris sub- 1490818. 38 ll se reconnait facilement par sa couleur presque noi- re, sa forme courte et ramassée et la ponctuation sur la téte et le corselet, dont les intervalles sont ruguleux; les grandes dents sont toujours sensiblement plus fortes et plus longues que les petites. Il est difficile de décider si l'espéce du Caucase, rap- portée faussement par M. Jaquelin Duval au tetraodon Thunberg, doit être placée ici où à mon L. ?bericus Bull. de Moscou 1845. 60, № 167, ou bien à quelque autre espèce parce que ce savant français ne mentionne pas le principal caractère, la briéveté des articles 2—4 aux an- tennes et, ne connaissant que ses propres descriptions, il ignorait expressément tout ce qui a été décrit avant lui, procédé fort peu encourageant pour ceux qui auront plus tard à déchiffrer la confusion synonymique que M. Du- val s'est plu à produire. — M. Kraatz se borne à don- ner un nouveau nom à un insecte qui était déjà nommé et décrit, prétendant que mon ibericus, qu'il n'a раз vu, est une variété de son orientalis, qu'il n'a pas dé- crit. La fig. 18 que donne Kraatz de son L. orientalis res- semble au piger, mais la téte est trop longue, les angles du chaperon trop saillants; et comme il ajoute que la dent du milieu aux mandibules se trouve quelquefois avant le milieu de leur longueur (fig. 20 de Kraatz) c. - à. d. postérieurement, comme on le voit sur un Lucanus de Turquie (')) notre fig. 9, que les angles postérieurs du corselet sont trés-saillants et avancés (vorspringend), et que dans une lettre récente il dit: Zurcicus hat (!) Ce Lucanus est évidemment uu tetraodon Thunberg. 39 «6 Fühlerglieder, bei orientalis sind sie länger, der Käfer ist kürzer und gedrungener», tandis que sur les figures 18, 19 et 20, qu'il en donne ces lamelles de la massue des antennes sont au contraire plus courtes que chez le turcicus (fig 3 de Kraatz), on voit aisé- ment que son orientalis n'est qu'une compilation de dif- férentes espéces. La fig. 4 d'une antenne 6 lamellée d'un Lucanus de l’Ararat, représentée par Kraatz, parait appar- tenir au piger. Une grande femelle des environs de Lenkoran, sur les bords méridionaux de la mer Caspienne, de la taille des plus fortes 9 du cervus, présente aussi une couleur noire et une forme obtuse du L. piger, mais sa ponctu- ation sur le dos du corselet est plus fine, celle desély- tres plus rugeuse, les angles postérieurs du corselet ar- rondis et les jambes antérieures garnies chacune de cinq dents réguliéres, dont les trois premiéres rapprochées et placées à égale distance l'une de l'autre. Le corselet est marqué sur son milieu, prés de sa base, de trois faibles fovéoles. D'aprés la taille de cette femelle il doit y avoir aussi des mâles beaucoup plus grands que ceux du Г. piger, que j'ai décrit. Le L. piger habite les environs de Tiflis en Géorgie et vers l'orient jusqu'en Perse. 11. —— ibericus Motsch. Tab. II, fig. 11. Bull. de Moscou. 1845. 60. № 168. d nigro - piceus, mandibulis vufescentibus, capite thoraceque grosso-punctatis, interstitiis coriaceo-rugosis elytris corporeque subtus confertissime punctulatis; ca- pite plano, quadrangulato, transverso, supra antica via marginato, angulis anticis oblique truncatis, lateraliter 40 angulatim productis, clypeo medio bisimuato, angulis declivis, prominulis (fig. 11°); thorace capite latiore, transverso, longitudine fere duplo latiore, antice vim angustiore, subparallelo, lateribus postice oblique atte- nuatis, angulis posticis rectis, prominulis, linea media distincta, integra; elytris thorace paulo, latioribus et triplo longioribus, subconvexis, ovatis; mandibulis capi- tis longitudine, exsertis, subarcuatis, quadridentatis, dentis subaequalibus, antennarum articulis: 1° sequen- tibus conjuncto paulo longiore, 2 — 4 brevissimis, 3° paulo longiore; clava duplo longiori; lamellis dimidio clavae longitudine; tibiis anticis 4, posticis 3 dentatis. — Long. 12 — 131/, 1.—lat. cap. 3°/, l.—lat. elytr. 5% 1. Q elliptica, convexa, nitida, punctulata. Cette espéce est de la forme du Г. piger, mais plus petite et un peu plus étroite, et remarquable par les dentieules des mandibules qui sont beaucoup plus longs et dont les deux médians presqu'égaux, ce qui fait dis- paraitre la grande dent qu'on voit chez les autres Luca- nides. L’ exirémité des mandibules est toujours fourchue, mé- me chez les plus petits de mes exemplaires, qui n'ont que 12 lignes de longueur; la massue des antennes est le double plus longue que les trois articles précédents réunis, dont le premier et le troisième évidemment trans- versaux, les lamelles de la massue atteignent seulement la moitié de la longueur de la derniére. Cette espéce est la plus commune en Géorgie. 12. —— curtulus Motsch. Tab. H, fig. 12. Bull. de Moscou. 1845. 60. X 170. < migro-subpiceus, mandibulis, elytrorum | margine subtus tibique rufescentibus; capite thoraceque nitidis punctatis, interstitiis vir rugulosis, elytris subopacis 41 corporeque subtus confertim. punctulatis, pectore cinereo puberulo; capite quandrangulato, transverso, subcon- vexo, postice longitudinaliter impresso, ad basin in me- dio glabrato, lateraliter antice paulo marginato, angu- lis anticis oblique truncatis, obtusis, non prominulis, clypeo medio lato sinuato; thorace capite latiore, valde transverso, longitudine plus duplo latiore, antice dis- tincte attenuato, lateribus | postice oblique angustatis, angulis postice obtusis, vix prominulis, linea media vix distincta, punctura dorso sparsiore; elytris thorace la- tioribus et 2?/, longioribus, convexis ovatis, medio pau- lo dilatatis; mandibulis capitis longitudine, exsertis, sub- arcuatis 3 — 4 dentatis, dente postico paulo majore; antennarum articulis 1° sequentibus conjuncto breviore, 2 — 4 brevissimis, subtransversis, fere aequalis, clavae ` lamellis subelongatis; tibus anticis 4, posticis 3 denta- tis. Long. 11 — 13%, 1. — lat. cap. 27/,—3'/, 1. — lat. elytr. 4'/, —5*/, |. Cette espèce est plus courte et plus large que le L. ibericus, son corselet est distinctement atténué en avant, ses angles postérieurs plus obtus, la massue des anten- nes plus allongée. Elle se trouve rarement au Caucase, mais plus com- munément dans l'Asie mineure, notamment aux envi- rons de Diarbekir. 13. —— intermedius Motsch. Tab. I, fig. 13. d nigro-piceus, mandibulis elytrisque plus minusve rufescentibus, capite thoraceque grosso punctatis, inter- statis coriaceo-rugosis, elytris corporeque subtus con- fertim punctulatis; capite leviter convexo, quadrangu- lato, valde transverso, postice medio longitudinaliter impresso, antice lateraliter submarginato, angulis anti- 42 cis subprominulis, oblique truncatis, clypeo lato exca- vato, angulis declivis, vix prominulis; thorace capite via latiore, subtransverso, longitudine */, longiore, an- tice paulo attenuato, lateribus postice oblique angusta- tis, angulis posticis obtusis, vix prominulis, linea me- dia valde distincta, integra; elytris thorace via latiori- bus sed 2'/, longioribus, subconvexis, oblongo - ovatis; mandibulis capite paulo longioribus, subarcuatis, exser- tis, quadridentatis, dentis anticis subaequalibus, medio majore, postico minutissimo; antennarum articulis: 1° sequentibus conjuncto fere aequale, 2 — 4 minutis, sub- aequalibus, latitudine non longioribus, clava '/, lon- giori, lamellis dimidio clavae paulo longioribus; tibiis anticis 4, posticis 3 dentatis. Long. 14'/, 1.—lJat. cap. 3°/, l.—]1at. elytr. 5?/, 1. Un peu plus allongé que le Г. ibericus, surtout au corselet, qui a les angles postérieurs plus obtus, la mas- sue des antennes est plus courte, les lamelles plus al- longées. Du piger il se distingue par sa forme plus étroi- te, surtout du corselet et du Zetraodon Thunb. par l'emplacement de la dent médiane presqu’avant le mi- lieu des mandibules. Je l'ai pris aux environs d’Akhalzik en Arménie; un exemplaire avec les élytres presque noires me vient de la Caramanie. 14. —— tetraodon Thunberg. Tab. Il, fig. 14, 14’ et 9. Мет. de Moscou. 1806. et 1811. 155. № 2. Lucanus serraticornis. Duval. Gen. des Col. d'Eu- rope. 1859. 7 — 14. d? fusco-brunneus, tenuissime punctatus; capite sub- quadrato, modice transverso, convexo, antice ad lateri- bus leviter marginato, angulis, clypeo medio lato sinu- 43 ato; thorace capite latiore, transverso, antice fere pa- rallelo, angulis. posticis prominulis; elytris. thorace la- toribus et triplo longioribus, convexis, ovatis; mandi- bulis capite vix longioribus, exsertis arcuatis, valido tridentatis, antice 3—4 denticulatis, dente postico dis- tincto post medium instructo; antennarum articulis: 1° sequentibus conjuncto breviore, 2—4 brevissimis sed la- titudine paulo longioribus, clavae lamellis mediocre elon- gatis. Long. 16 l.—lat. cap. 5 1. Comme je ne posséde pas cette espéce, j'ai composé sa description d’après les indications de Thunberg et de Kraatz. Des dessins dans la brochure de ce dernier, les Ne 20, 23, 24 et 25 se rapportent à notre espéce, tandis que la figure 22 présentant des mandibules non fourchues à l'extrémité, et la figure 26, ой la grande dent médiane est placée au milieu, appartiennent à d'autres espèces. Le caractère le plus essentiel du ¢etraodon est l'empla- cement de la dent médiane des mandibules sensible- ment plus prés de la téte que de l'extrémité, qui est fourchue. Cette espèce, suffisamment caractérisée par Thunberg, il y a déjà un demi siécle, vient d'étre découverte de nou- veau par M. Jaquelin Duval et décrite sous le nom si impropre de serricornis. Probablement le savant auteur des Genera des Coléoptéres d'Europe, n'a pas dutout connu la Monographie de Thunberg ou bien il l'a voulu passer sous silence. Autrement il aurait dû non seule- ment reconnaître le tetraodon d'Italie, mais encore faire mention des Luc. bidens Thunberg et Luc. impressus Thunberg, qui se trouvent aussi décrits dans la dite Mo- nographie. 44 M. Kraatz fait ressortir la méprise commise par Du- val, sans éclaircir non plus la question, que le bidens et impressus Thunberg appartiennent effectivement au tetraodon du méme auteur. Thunberg décrit les mandi- bules chez le tetraodon: «bifurcatae», chez le bidens: «simplices» et chez l’impressus: «obtusae». On ne peut donc pas jetertoutes ces espéces dans un méme groupe et défigurer ainsile sens des descriptions de Thunberg. Je veux bien admettre que le L. émpressus, comme je l'ai déjà dit dans la description du L. Fabiani, a été décrit d'après une femelle, mais qu'elle soit celle du éetrao- don, comme le veut Kraatz, c'est suffisamment réfuté par le seul caractère, qu'elle présente une massue antennaire de 5 feuillets, tandis que le tetraodon en a 6. Cette espèce est propre au bassin oriental de la Mé- diterranée, notre fig. 14 vient de Sicile, les fig. 14' et 9 de la Turquie. 15. —— bidens Thunberg. Tab. Il, fig. 15. Мет. de Moscou. 1. 1841. p. 165. № 20. Я niger, laeve-nitens, punctatus, elytris tenuissime rugosis, brumneis; capite subquadrato, convexo; thorace convexo, obsolete 4 impresso, mandibulis capitis longi- tudine, exsertis, medio bidentatis, apice simplicibus. Long. 14 |. Cette espéce italienne ne m'est pas connue en nature et j'ai emprunté ses caractéres à là monographie de Thunberg. Duval l'a omise dans ses Lucanides d'Europe et Kraatz l'a réunie sans aucune raison plausible avec le ¢etraodon. La fig. 22 qu'il donne d'un exemplaire d'Italie de 12 1. de longueur et que nous avons reproduit sur notre planche 49 fig. 15, s'accorde assez bien avec la description de Thun- berg, sauf les impressions sur le corselet, que Kraatz ne mentionne pas. Un autre Lucanus de Corse, notre fig. 15' présente des mandibules semblables, mais leur extrémité est four- chue. Il serait donc encore à prouver par des suites plus considérables si ce dernier ne forme pas une espéce distincte. 16. —— syriacus Motsch. Tab. II, 16 et 16*) L. ori- entalis Kraatz. Berl. ent. Zeitsch. 1860. p. 270. Tab. VIT "Ha 24. I fusco-brunneus, capite thoraceque grosso puncta- tis, elytris corporeque subtus confertim punctulatis; ca- pite plano, transverso postice atienuato, supra antice declive, lateraliter paulo marginato, angulis anticis lato truncatis, vir prominulis, clypeo medio lato sinuato, angulis subacutis; thorace capite latiore, transverso, an- tice vix angustiore, angulis posticis productis; elytris thorace paulo longioribus et triplo longioribus, subcon- vexis, ovatis; mandibulis capite paulo longioribus, ex- sertis, apice arcuatis, simpliciter acuminatis, ante me- dium dente valido et denticulo armatis; antennarum articulis: 1* sequentibus conjuncto paulo longiori, 2—4 modice elongatis, clava paulo longiori. Long. 13 1.—lat. cap. 3°/, l.—lat. elytr. 5 1. Па la forme de mon JL. ibericus et s'en distingue par sa téte plus transversale, à angles antérieurs plus obtus, ses mandibules non fourchues à l'extrémite et sans dentieulation prononcée au milieu, à l'exception d'un petit denticule au devant de la grande dent médiane. La fig. 21 dans la brochure de Kraatz représente assez bien la tête de cette espèce, à laquelle parait aussi ap- 46 partenir la fig. 16 du L. Pontbriantii de la collection du Comte Mnizech à Paris, notre fig. 16‘). Il habite le Liban en Syrie. 17. —— subvelutinus Motsch. Tab. Il, fig. 17. & fusco-brunneus, nitidus, punctatus, elytris rufes- centibus, brevissime pilosis, corpore subtus cinereo pu- bescens; capite longitudine duplo latiore, quadrangula- to, grosso punctatissimo, subconvexo, postice leviter im- presso, lateraliter marginato, angulis antice oblique truncatis, paulo prominulis, clypeo medio lato excavato, angulis divaricatis, prominulis; thorace capte latiore et fere duplo longiore, transverso, subtiliter punctato, interstituis nitidis, fere glabris, lateribus subpuberulis, antice vix attenuatis, postice oblique-angustatis, angu- lis posticis rectis, productis, linea media indistincta, elytris thorace paulo latioribus et 2'/, longioribus, ob- longo-ovatis, utrinque leviter 2—4 carinulatis, calinu- lis nitidis, vix elevatis, ad suturam linea punctorum irregulariter impressa; mandibulis capitis longitudine, exsertis, subarcuatis, medio bidentatis. apice simplici- bus intus subsinuatis; antennarum articulis: 1° sequen- tibus conjuncto paulo longiore, 2—4 subelongatis, clava paulo- longiori; tibiis 4 dentatis. Long. 15, 1. — lat. cap. 4 |. — lat. elytr. 6 l. Espéce extrémement remarquable par la pubescence trés-courte qui couvre le dessus du corps et qui le fait paraitre un peu velouté et les cótes luisantes, à peine élevées, qu'on voit sur les élytres. La forme est celle du H. ibericus, mais la couleur plus roussátre et plus claire. Les fig. 27 et 28 de Kraatz ressemblent beaucoup à cette espéce, qui vient de Turemenie et d'Astrabad au Nord de la Perse. 47 Une femelle de couleur plus noirâtre, présente des vestiges de côtes sur les élytres, qui sont rugueuses, un corselet trés-transversal grossement ponctué à angles postérieurs trés-saillants, pourrait être la femelle de Гез- péce décrite. Etant en mauvais état, on n'y voit la pu- bescence que sur le dessous du corps. Elle vient du Caucase. 18. —— tenebrosus Motsch. 4 niger, mandibulis rufescentibus, nitidus, capite thoraceque grosso punctatis, punctis dorso minoribus, interstitiis glabris, elytris corporeque subtus confertis- sime punctulatis; capite plano, valde transverso, posti- ce subattenuato, lateraliter paulo marginato, angulis anticis lato arcuatim | truncatis, lateraliter angulatim vir productis, clypeo medio lato excavato, angulis de- clivis, prominulis; thorace capite vir latiore, subtrans- verso, longitudine ‘/, latiore, antice subattenuato, pos- tice oblique angustato, angulis posticis obtusis, vix pro- minulis, linea media indistincta; elytris thorace paulo latioribus et 2'/, longioribus, subconvexis, ovatis, man- dibulis capite paulo longioribus, exsertis, apice. arcua- tis, simplicibus, quadridenticulatis, denticulis: tribus an- ticis elongatis, subaequalibus, postico brevissimo; anten- narum articulis: 1° sequentibus paulo longiore, 2 — 4 subelongatis, clava */, longiori, lamellis longitudine cla- vae fere duplo brevioribus; tibiis anticis 5, posticis 3 dentalis. Long. 15 1.—lat. cap. 4 l.—lat. elytr. 5%, 1. Celle espèce parait correspondre à la fig. 19 de Kraatz, mais l'exemplaire est plus grand et présente la dent subapicale plus forte et plus éloignée de l'extrrémité. Elle se distingue du .L. ibericus, par son corselet plus long, sa surface plus luisante, sa couleur plus noire et ses mandibules non fourchues à l'extrémité. 48 Je l'ai reçue des environs de Lenkoran, 19. —— macrophyllus Reiche Tab. fig. 18 Berl. ent. Zeitschrift. 1860, p. 272 Tab. УП, fig. 29. » A niger, elytris corporeque subtus confertim. subtili- . ter punctatis, capite basim versus thoracisque disco : utrinque parcius punctato, nitidulo; capite quadrangu- lato, subtransverso, lateraliter antice paulo marginato, angulis anticis oblique truncatis, non prominulis, clypeo: medio lato excavato, angulis antice productis; thorace capite latiore, transverso, angulis posticis prominulis; elytris thorace paulo latioribus et triplo longioribus, subconvexis, ovatis; mandibulis capite тете longioribus, exsertis, arcuatis, apice simpliciter acuminatis, medio tridentatis, dente postico minuto; antennarum articulis: 1° sequentibus conjuncto breviore, 2 — 4 subabbreviatis clava. dimidio longiori, lamellis valde elongatis. Cette description, je l'ai donnée d'aprés les courtes indi- cations p. 271 & 272 et la figure 29 de Kraatz, qui a bien voulu s'approprier cette espéce (p. 273) décou- verte et nommée par Reiche; mais comme la description de Kraatz n'est rien moins que caraciéristique, il sera difficile de reconnaitre l'espéce. Ce Lucanus vient de l'Asie mineure et doit être voi- sin de mon tenebrosus, mais les feuillets de ses anten- nes sont le double plus longs que dans la derniére espéce. 20. —— barbarossa Е. Tab. fig. 19 et 19°) Syst. Eleuth. lI, р. 251. Thunbg. Mémoir. de Moscou I p. 168 № 27 ed. 2. c? ater, glaber, corpore subtus rufo pubescens; capite transverso, postice arcuatim angustato, antice lateraliter 49 submarginato, angulis anticis. obtuso truncatis, modice . prominulis, clypeo fere simpliter truncato, angulis re- etis; thorace capite latiore, antice paulo inflato; elytris thorace vir latioribus, ovatis; mandibulis capite paulo longioribus, exsertis, arcuatis, medio unidentatis, basi dilatatis; antennarum articulis: 1° sequentibus conjuncto aequale, 2—4 subelongatis, clava '/, longiori, lamellis longitudinae clavae paulo brevioribus. Long. 12 1. Je n'ai pas vu cette espéce et j'ai donné la descrip- tion d'aprés Thunberg et le dessin fig. 30 de Kraatz, fait d'aprés l'exemplaire qui se trouve au Musée de Berlin. La téte atténuée en arriére, les mandibules non four- chues, trés arquées et uni-dentées, ainsi que le corselet, renflé en avant, ressemblent beaucoup à ceux du Pont- brianti Muls. copié chez Kraatz fig. 17. Il se pourrait done qu'il appartint à cette espéce, si effectivement, com- me l'assurent Duval et Kraatz (‘), l'insecte de M. Mul- sant ressemble plus à la fig. 16 dela planche de Kraatz qu'à celle qu'en a donnée le savant entomologiste fran- cais.— Dans tous les cas lespéce appartient au méme type que le barbarossa et pas dutout au L cervus, com- me l'a placé M. Kraatz. (9 Berlin entom. Zeitschrift 1860. p. 266. № 1. 1870. 4 UEBER EIN EINFACHERES VERFAHREN der TRENNUNG DER SAEUREN von NIOBIUM UND ILMENIUM, sowie UEBER DIE ZUSAMMENSETZUNG DES COLUMBITS, FERROILMENITS und SAMARSKITS. Von В. HERMANN. Als ich eine ziemlich grosse Masse eines angeblichen Columbits von Haddam benutzen wollte, um daraus die Säuren von Niobium und Ilmenium darzustellen, war ich sehr verwundert, statt ilmeniger und niobiger Säure, Un- terniobsäure und Unterilmensàure zu erhalten. Dieser angebliche Columbit war daher nicht nach der Formel R R, sondern nach der Formel R R? zusammen- gesetzt; er war daher ein eigenthümlich zusammenge- setztes Mineral, welches ich Ferroilmenit nennen werde, m 51 Bei dieser Gelegenheit habe. ich auch ein besseres Verfahren gefunden, um die Säuren von Niobium und 1- menium zu scheiden und sie leichter in reinem Zustande darzustellen, als dies bisher möglich war. Bei diesem neuen Verfahren fällt die umständliche Lô- sung der Metallsäuren in Salzsäure und ihre Fällung dureh schwefels. Kali ganz weg. Man hat es nur noch mit einer fractionirten Krystallisation der Kalium-Metall- fluoride und Darstellung von krystallisirten Natronsalzen zu thun. Die Kalium-Ilmenfluoride sind nämlich etwas schwerer lóslich als die Kalium-Niobfluoride. Sie brauchen un- gefähr 20 Theile Wasser von 10° zur Lósung, während die Kalium - Niobfluoride noch in 15 Theilen Wasser ge- lösst bleiben. Ausserdem unterscheiden sich die Krystalle der Na- tronsalze der Säuren des Ilmeniums durch ganz verschie- dene Formen. Die Natronsalze der Säuren des Niobiums krystalli- siren nämlich gewóhnlich in prismatischen Krystallen, während die Natronsalze der Säuren des Ilmeniums blät- trige Krystalle bilden. Auch sind erstere etwas schwerer löslich als letztere, weshalb sich diese Salze leicht durch fractionirte Krystallisation trennen lassen. Dass aber die prismatischen Natronsalze Säuren des Nio- biums, die blättrigen dagegen Säuren des Ilmeniums ent- halten, lässt sich leicht durch Löthrohrproben nachweisen. Die Säuren der ersteren geben nämlich mit Phosphorsalz in der innern Flamme geschmolzen rein blaue Gläser, die auch nach der Abkühlung ihre blaue Farbe beibe- halten, wogegen die Säuren der blättrigen Natronsalze 4 52 unter gleichen Umständen rothbraune Gläser bilden, die auch bei starker Sättigung und langem Behandeln in der inneren Flamme nicht blau werden. Diese Natronsalze der Säuren des Niobiums und Il- meniums haben eine sehr schwankende Zusammenset- zung. Es kommt diess nicht allein daher, dass die da- rin enthaltenen Metalle ein etwas verschiedenes At. Gwt. besitzen (Niobium 713,6; Ilmenium 654,7), son- dern auch daher, dass diese Natronsalze Säuren mit ver- schiedenem Sauerstoff - Gehalte (R und R) enthalten und sich endlich auch noch in verschiedenen Proportionen mit dem Natron zu basischen, neutralen und saureu Sal-. zen verbinden können. Als dergleichen Natronsalze wurden bisher beobachtet: a) Natronsalze der Säuren des Niobiums: Na № + 5 H. Na’ Nb‘ + 21H. Na? Nb + 8 H. b) Natronsalze der Saured des IImeniums: Na M + 7,9 und 13 H. Na‘ Ii? + 22, 26 und 36 H. Na? li‘ + 30 H. Na? ii? + 19 H. Es ist daher eine schwierige Aufgabe die Zusammen- setzung dieser Natronsalze richtig zu deuten. Es gehórt dazu eine sehr scharfe Bestimmung der Proportionen 53 ihrer Bestandtheile und еше Controlle, die darin besteht, dass man sie in Kalium - Metallfluoride umwandelt und auch diese einer genauen Untersuchung unterwirft. Die Analyse der Natronsalze wurde wie folgt ausge- führt: Man erhitzte die Krystalle in einer kleinen Glaskugel in einem Strome von Luft, die zuvor über Kalihydrat ge- leitet worden war, um ihr alle Kohlensàure zu entziehen und bestimmte durch Wägung des Verlustes ihren Was- sergehalt. Die entwässerten Natronsalze wurden hierauf mit ihrem 30 fachen Gewichte saurem schwefelsaurem Ammoniak geschmolzen. Dabei entsteht eine klare Salzmasse, die sich in lauem Wasser zu einer opalisirenden Flüssigkeit lóst. Aus dieser Lósung schlägt überschüssiges Ammo- niak die Metallsáuren vollstàndig als Hydrate nieder. Dieselben wurden ausgewaschen, geglüht und gewogen. Man erhält dadurch das Gewicht der in den Salzen ent- haltenen Metallsäuren. Der Natron - Gehalt dieser Salze ergiebt sich aus der Differenz des Gewichtes des Wassers und der Metall- sáuren einerseits und des ursprünglichen Gewichts des untersuchten Salzes anderseits. Es wurde auch versucht, die Quantitit des Natrons di- rekt zu bestimmen, indem man die von den Metallsäu- ren abfiltrirte Flüssigkeit eindampfte und das schwefels. Ammoniak durch Erhitzen verjagte. Dabei erhielt man aber nicht die ganze Quantität des Natrons. Es fand ein Verlust statt, der dadurch herbeigeführt wurde, dass die Dàmpfe des schwefels. Ammoniaks eine nicht unbeträcht- liche Menge schwefelsaures Natron mit sich fortrissen. 94 Ich habe es daher stets vorgezogen, die Quantität des Natrons aus der Differenz zu bestimmen. Hat man die Analysen der Natronsalze durch Umwand- lung derselben in Kalium - Metallfluoride zu controlliren, was besonders deshalb nóthig werden kann, um in Be- тей des Oxydationsgrades der Metallsàuren sicher zu gehen, so verfahre man wie folgt: Man lóse die Natronsalze in kochendem Wasser und falle diese Lósung durch Ammoniak und Salzsäure. Die Hydrate der Metallsáuren lóse man in Flusssáure und setze zu dieser Auflösung etwas überschüssiges Fluor- kalium. Jetzt ist diese Lósung der Kalium - Metallfluoride bei gelinder Wärme zur Trockne zu verdunsten, worauf man die Fluoride in wenig kochendem Wasser lóst. Beim Erkalten erstarrt dann diese Lösung zu zarten blättrigen Krystallen, die auf einem Filter gesammelt und ausge- presst werden. Es ist wichtig, sich genau an diese Vorschrift zu hal- ien, denn hat man es mit Sàuren von der Zusammen- setzung В zu thun, so bilden sieh Fluoride mit dem Mo- leküle R Fl’, welches bei fractionirten Krystallisationen aus sauren Lósungen leicht in die Moleküle R^ ЕР und В EI” zerfällt. i Man kónnte daher Fluoride erhalten, deren Fluorge- halt nicht mehr dem Sauerstoff- Gehalte der in den Na- tronsalzen enthaltenen Metallsäuren entsprechen wurde. Das weitere Verfahren bei der Analyse dieser Kalium- Metallfluoride ist folgendes: 55 Ein Theil der Fluoride wird bei sehr gelinder Wär- me entwässert und der Wassergehalt bestimmt. Das trockne Salz wird hierauf mit Schwefelsäure ein- gedampft und der Rückstand bis zum schwachen Glühen erhitzt. Beim Behandeln dieser Salzmasse mit kochen- dem Wasser löst sich schwefels. Kali, während die Me- tallsáuren ungelóst bleiben. Man sammelt sie auf einem Filter, glüht sie unter Zusatz von kohlensaurem Ammo- niak und wiegt sie. Die Lósung des schwefels. Kalis wird eingedampft und der Rückstand unter Zusatz von kohlensaurem Ammo- niak geglüht und gewogen. Ein anderer Theil der Fluoride wird benutzt, um den Gehalt der Verbindung an Fluor zu bestimmen. Zu dem Ende wird eine abgewogene Menge des Flu- orids in Wasser gelósst und diese Auflósung mit einer abgewogenen Lösung von Chlorcalcium in geringem Ueberschuss versetzt. Dabei entstebt ein Niederschlag von Fluorealeium; aber nicht alles Fluor wird dabei aus- gefällt, indem ein grosser Theil des Fluorcalciums in der freien Säure gelóst bleibt. Man setze daher zu dem Ge- menge nach und nach verdünntes Ammoniak im Ueber- schuss und fälle dadurch neben dem Fluorcalcium auch die Metallsáuren vollstándig aus. Nun aber neutralisire man das überschüssige Ammoniak wieder durch Essig- säure, um eine Bildung von kohlensaurem Kalke zu ver- hindern. Der Niederschlag wird jetzt auf einem Filter gesammelt, ausgewaschen, getrocknet und geglüht. Wenn man nun von dem Gewichte dieses Niederschlags das bereits gefundene Gewicht der Metallsáure abzieht, so 56 bleibt das Gewicht des Fluorealeiums, woraus man den Fluor- Gehalt der untersuchten Verbindung berechnen kann. Zieht man nun von diesem Fluor-Gehalt die Men- ge des Fluors ab, welches von dem Kalium der Verbin- dung gebunden wird, so bleibt die Quantität des Fluors, welche mit dem Metalle verbunden war. Bei den Metallsäuren der Niobmineralien beträgt diese Proportion von Fluor, in den mit ihnen dargestellten Ka- lium - Metallfluoriden auf 1 Atom Metall, entweder 1//, oder 2 Atome. Hieraus ergiebt sich, dass die Niobmineralien Metall- säuren enthalten, die entweder nach dem Typus В cder В zusammengesetzt sind. Metallsiuren, die nach dem Typus В zusammengesetzt sind, enthielt nur der Columbit. Metallsäuren mit dem Typus В enthielten der Ferro- ilmenit von Haddam und ausserdem auch noch folgende Mineralien: Tantalit, Aeschynit, Samarskit und Fergusonit. Beim Pyrochlor, Euxenit und Polykras ist der Oxyda- tionsgrad der in ihnen enthaltenen Metallsáuren noch nieht bekannt. 1) Ueber die Zusammensetzung des Columbits von Dodenmais. Dieses Mineral bestand nach meinen früheren Unter- suchungen, wobei die Metallsäuren in Salzsäure gelôst, dureh schwefels. Kali gefällt und ausserdem in Kalium- Metallfluoride umgewandelt und einer fraktionirten Kry- stallisation unterworfen worden waren, aus: 57 Sauerst, Gef. Prop. Ang. Prop. Zinnsäure 0,36 0,07 Tantalige Säure 28,12 4,17 Niobige Säure 35,49 6,16 Ilmenige Säure 16,38 3,05 Eisenoxydul 12,11 3,13 Manganoxydul 4,13 0,92 13,45 2,94 3 Talkerde 1,07 0,500 2f b aod Kupferoxyd 0,13 0,02 99,99 Bei meiner neuen Untersuchung dieses Minerals wur- de dasselbe mit saurem schwefels. Kali geschmolzen und die Metallsáuren zuerst mit Schwefel - Ammonium und hierauf mit schwacher Salzsäure bebandelt, Die so vorbereiteten Metallsäuren wurden in Flusssäure gelôst und die Lósung so weit verdünnt, dass auf 1 Theil Kalium - Metallfluorid 25 Theile Wasser kamen. Hierauf wurde etwas Kieselerde durch einen geringen Zusatz von Fluorkalium als Kalium-Siliciumfluorid gefällt und abfiltrirt. Endlich setzte man zu der klaren Lösung Fluorkalium in geringem Ueberschuss. Dabei bildete sich sogleich ein Niederschlag, der aus zarten Krystallnadeln von Kalium - Tantalfluorid bestand. Dabei wáre aber zu bemerken, dass sich auf diese Wei- se, auch wenn man die Flüssigkeit noch weiter verdun- stet, nicht alles Kalium - Tantalfluorid abscheiden lässt, weil dasselbe in 150 — 200 Theilen Wasser lóslich ist. Den Rest der Tantalsäure, so wie auch möglicher Wei- se noch beigemengte geringe Mengen von Titansäure, scheiden sich aber ab, wenn man die Kalium - Fluoride des Niobiums und Ilmeniums durch Natronhydrat zer- 58 setzt und die Natronsalze der Sàuren dieser Metalle in kochendem Wasser lóst. Es kommt dies daher, dass so- wohl die Tantalsäure als auch die Titarsäure in schwa- cher Natronlauge unlóslich sind, während die Säuren von Niobium und Ilmenium auch durch schwache Na- tronlauge leicht zu löslichen Natronsalzen umgebildet werden. Die von dem Kalium- Tantalfluoride abfiltrirte Flüssig- keit wird jetzt durch Verdampfen concentrirt und so lange verdampft, als sich noch Krystalle von Kalium- Metallfluoriden abscheiden. In der Mutterlauge bleibt jetzt nur noch das in Ueberschuss vorhandene Kalium- fluorid. N Diese Kalium-Metallfluoride werden jetzt in ihrem 10 fachen Gewicht heissem Wasser gelöst und die Lösung bis 10° abgekühlt. Dabei scheidet sich ein Theil der ge- lössten Fluoride in zarten blättrigen Krystallen A ab. Diese Krystalle bestanden, nicht allein bei den Metall- säuren des Columbits von Bodenmais sondern auch bei denen des Samarskits, vorzugsweise aus Kalium - Ilmen- fluoriden. In der von obigen Krystallen abgegossenen Flüssigkeit B dagegen waren blos Kaliumfluoride des Niobiums ent- halten. Die Krystalle A und die in der Lósung B enthaltenen Kalium-Metallfluoride sind jetzt in Natronsalze umzuwan- deln und zu krystallisiren. Man verfährt dabei wie folgt: Die Krystalle A werden in ihrem 50 fachen Gewicht ko- chendem Wasser gelóst und zu dieser Lósung nach und nach so viel Natronhydrat (Na H) gesetzt als das Gewicht des gelósten Fluorids betrug. 59 Dabei trübte sich anfänglich die Flüssigkeit durch aus- geschiedenes Hydrat der Metallsáuren. Nach mehr Zu- satz von Natronhydrat lóste sich das Hydrat der Metall- sáuren wieder zu einer trüben Flüssigkeit auf. Nach Zu- satz des Restes des Natronhydrats bildete sich aber wie- der ein weisser pulverfórmiger Niederschlag von Natron- salzen der Metallsäuren. Man filtrire die klare Lósung noch heiss von diesem Niederschlage ab, lóse letzteren in reinem heissen Was- ser und filtrire diese Lósung ebenfalls. Jetzt vermische man beide Lósungen und lasse erkalten. Dabei bilden sich blättrige Krystalle von Verbindungen der Säuren des Ilmeniums mit Natron, die näher zu untersuchen sind. Auf dem Filter bleibt eine geringe Menge einer Sub- stanz, die Tantalsäure und Titansäure enthalten kann. Ist die Quantität dieser Substanzen einigermassen be- tráehtlich, so sehmelze man sie mit saurem schwefels. Kali. War darin Titansäure enthalten, so wird sie gelöst und kann nach der Behandlung der sauren Salzmasse mit warmem Wasser aus der filtirten Lösung durch Ammo- niak abgeschieden werden. Gewöhnlich besteht aber die- se Substanz aus Tantalsäure. Man löse sie in Flusssäure und bilde durch Zusatz von Fluorkalium Kalium-Tantal- fluorid, dessen Quantität der früher erhaltenen zugefügt wird. Das in der Lösung B enthaltene Kalium - Metallfluorid wird ganz ebenso behandelt wie das Fluorid A. Dabei bilden sich aber bei der Krystallisation der Na- tronsalze stets prismatische Krystalle von Verbindungen der Säuren des Niobiums mit Natron, die ebenfalls noch näher untersucht werden müssen. 60 Das aus А entstandene Natronsalz bildete hexagonale blättrige Krystalle. Dieselben besassen anfänglich Perl- mutterglanz, wurden aber an der Luft leicht trübe. Durch schwaches Erhitzen im Kugel-Apparat verloren diese Krystalle 28,30°/, Wasser. Nach dem Schmelzen mit saurem schwefelsaurem Ammo- niak und Fällen der Lösung durch Ammoniak wurden 57,74°/, Metallsäure erhalten. Aus der Differenz ergab sich der Natron-Gehalt zu 19:900. Die aus diesem Natronsalze abgeschiedene Metallsäure hatte ein spec. Gwt. von 4,33. Sie fárbte das Phosphor- salz beim Schmelzen in der innern Flamme rothbraun. Bei der Zinnprobe entstand eine blaue Lósung, die an der Luft nach und nach farblos aber nicht braun wurde. Durch diese Reaction unterscheidet sich die ilmenige Säure von der Unterilmensáure, die bei der Zinnprobe eine blaue Lósung giebt, die durch grün in braun übergeht. Das Salz bestand daher aus ilmenigsaurem Natron und war nach der Formel Na It + 7 H zusammenge- selzt. Diese Formel giebt: Berechnet. Gefunden. И 1609.1 57.72 57.74 Na 390.9 14.09 13.96 пн 218205 28.26 28.30 gez. MU о In 100 Theilen des wasserfreien Salzes waren daher enthalten: llinenige Sàure 80,531 Natron 19,469 100.000 61 Diese Proportion stimmt genau mit der Zusammen- setzung überein, die ich schon früher für das wasser- freie ilmenigsaure Natron erhielt. Nàmlich: Ilmenige Säure 80,42 80,34 80,36 80,40 80,34 Natron 1958 1900 1904 19,60 19.606 100,00 100,00 100.00 100,00 100,00 Das in der Lösung B enthaltene Fluorid gab nach der Zersetzung mit Natronhydrat ein Natronsalz, welches in kleinen glasglänzenden Prismen krystallisirte. Die in diesen Krystallen enthaltene Metallsäure hatte ein spec. Gwt. von 4,60 und färbte das Phosphorsalz intensiv blau. Bei der Zinnprobe entstand eine intensiv blaue Lösung, die nach und nach farblos wurde. Auch diese Reaction der niobigen Säure unterscheidet sich von der der Unter- niobsäure, die bei der Zinnprobe eine Lösung giebt, die aus blau durch grün in gelb übergeht. Dieses prismatische Natronsalz war daher niobigsaures Natron. Seine Zusammensetzung entsprach der Formel: Ма No: + 91 H. Diese Formel giebt: Berechnet. Gefunden. 4 № 6908, 8 61,54 61,23 5 Na 1954,5 17,44 17,21 21 Н 9369,5 91,05 21,56 Е Ш oi Aus diesem prismatischen Natronsalze wurde blättriges Kalium-Niobfluorid dargestellt und dasselbe näher unter- sucht. Man erhielt bei der Analyse: Niobige Säure 44,23°/, = 36,65 Niobium. Schwefels. Kali 58,07%, = 26,51 Kalium. Wasser 5,55%, Fluor aus dem Verluste 31,29%, 62 Dieses Kalium-Niobfluorid war daher nach der Formel: 2K Fl + Nb? Fl? + 20 zusammengesetzt. Diese Formel giebt: Berechnet. Gefunden. о МЬ 1497-9 37.57 36,65 2 К 979, 6 25,74 26,51 5 Fl 1169,0 30,77 31,29 9 H 255.0 5,92 5,55 3797,8 100,00 100,00 Es ist dieselbe Zusammensetzung, die auch Mariguac für das niobige Kaliumfluorid erhielt, wenn man dasselbe nach obiger Formel zusammengesetzt betrachtet. Mari- gnac erhielt nàmlich: Wasser 5,75 bis 5,98 па Mittel 5,87 Niobsäure 44,15 » 44,60 » 44,36 Niobium nach 713,6 — 36,66 Schwefels. Kali 57,60 » 58,05 » 57,82 Kalium 25502 Fluor 30:62 5 52.22 » 31,42 Das niobige Kaliumfluorid besteht daher aus: Marignac. Nach m. Versuchen. Niobium 36,66 36,65 Kalium 25,99 26,51 Fluor 31,42 31529 Wasser 5,87 5505 99,87 100,00 Was nun die durch diese neuen Versuche gefundene Zusammensetzung der Metallsáuren des Columbits von Bodenmais anbelangt, so wurden für 80 Theile dieser Metallsäuren gefunden: 63 Tantalige Säure aus der Fluoride 24,93 Niobige Säure aus dem prism. Natronsalz 36,93 Ilmenige Säure aus dem blättrigen Natronsalz 18,84 80,00 Der Columbit von Bodenmais bestand daher aus: Sauerst. Gef. Prop. Ang. Zinnsäure 0,36 0,07 Tantalige Säure 24,23 3 60) Niobige Säure 36,93 Se 13,59 2,97 3 Ilmenige Säure 18,84 3,51 Eisenoxydul 14,11 3,13 Manganoxydul 4,13 0,92 Talkerde or AD SU ein ee Kupferoxyd 0,13 0,02 100,00 Der Columbit von Bodenmais ist daher, wie dies schon früher gefunden wurde, nach der Formel В R zusam- mengesetzt. 2) Ueber die Zusammensetzung des Ferroilmenits von Haddam. Unter der Bezeichnung von Columbit von Haddam er- hielt ich ein 4 Unzen sehweres, schwarzes Mineral, das mit einem grossen Krystalle von gelbem Beryll und mit grauem Glimmer verwachseu war. Bei der Analyse ergab es sich aber, dass die in diesem Minerale enthaltenen Metallsáuren nach dem Typus À zu- sammengesetzt waren und dass die Mischung des Mine- rals der Formel В R? entsprach. Dadurch unterschied es sich wesentlich von dem Columbite von Bodenmais und 64 von anderen Columbiten, die sich zu Middletown, Haddam und Grónland vorfinden und die alle nach der Formel R R zusammengesetzt sind. Ich habe daher dieses eigen- thümliche Mineral Ferroilmenit genannt. Der Ferroilmenit von Haddam bildete eine derbe Masse ohne deutliche Krystalflächen. Dicht. Blätterdurchgänge nicht bemerkbar. Bruch kleinmuschlig. Bruchflächen glatt und stark glänzend. Von metallischem Glasglanze. Un- durchsichtig. Schwarz, mit den Farben des Regenbogens angelaufen. Strich dunkelbraun. H. 6. Spec. Gw. 6,28. Für sich in der Zange erhitzt verändert sich das Mi- neral nicht und schmilzt nicht. Im Kölbchen erhitzt giebt das Mineral kein Wasser. Als Resultat der Analyse wurden vorläufig erhalten: Zinnsäure 0,50 Tantalsäure 40,95 Andere Metallsäuren 39,97 Eisenoxydul 14,30 Manganoxydul 4,28 100,00 Die Metallsäuren wurden, nachdem die Zinnsäure durch Schwefelammonium entfernt worden war, in Kalium Me- tallfuoride umgewandelt und das Kalium -Tantalfluorid abgeschieden. Die übrigen Kalium-Metallfluoride wurden vollständig auskrystallisirt. Sie wogen 418 Gran. Man löste sie in ihrer 10 fachen Menge heissem Wasser und liess bis 10 Grad erkalten. Dabei schieden sich 238 Gran Fluoride in blättrigen Krystallen ab und 180 Gran blieben in Wasser gelöst. 65 Bei der Umwandlung obiger 238 Gran Fluoride in Natronsalz bildeten sich blos blättrige Krystalle von un- terilmensaurem Natron. Bei der Umwandlung der in der Lôsung gebliebenen 180 Gran Fluoride in Natronsalz bildeten sich blos pris- matische Krystalle von unterniobsaurem Natron. Diese Natronsalze wurden jetzt näher untersucht. Das prismatische unterniobsaure Natron bestand aus: Unterniobsäure 62,05 Natron 17,68 Wasser 20,27 100,00 Seine Zusammensetzung entspricht mithin der Formel Na? Nb? + 8 Н. Diese Formel giebt: Berechnet. Gefunden. 3 Nb 2740,8 61,98 62,05 2 Na 784,8 17,07 17,68 8H' 900,0 20,25 20,27 4492.6 400,00 - 400,00 - Die aus diesem Natronsalze abgeschiedene Unterniob- sáure hatte ein spec. Gwt. von 4,45. Mit Phosphorsalz gab sie ein rein blaues Glas, das auch nach der Abküh- lung blau blieb. Bei der Zinnprobe bildete sich eine blaue Lósung, die erst nach làngerem Stehen an der Luft grün und zuletzt gelb, aber nicht braun wurde. Die aus dem prismatischen Natronsalze abgeschiedene Unterniobsáure wurde in Unterniob-Kaliumfluorid umge- wandelt. Diese Verbindung krystallisirte in blättrigen Krystallen: № 1. 1870. 5 66 Bei der Analyse wurden erhalten: Unterniobsäure 44,35 = 35,48 Niobium Sehwefels. Kali 55,25 — 94,80 Kalium Fluor 35,00 Wasser 6,00 Die Verbindung bestand daher aus: Niobium 35,48 Kalium 24.80 Fluor 35,00 Wasser 6,00 101,28. Eine solche Zusammensetzung führt zu der Formel: К Fl + № Fl? + H. Dieselbe giebt: Berechnet, Gefunden. 1 № 713,6 35,39 35,48 1 K 488,8 24,24 24,80 3 Е 701,4 34,80 35,00 Au) 112,5 5,51 6,00 2016,3 100,00 101,28 Das blättrige unterilmensaure Natron krystallisirte in hexagonalen Blättern, die häufig zu reifáhnlichen Aggre- gaten gruppirt waren. Bei der Analyse der Salze wurden erhalten: a. b. Unterilmensäure 55,20 55,20 Natron 15,80 15,62 Wasser 29,00 29,18 100,00 100,00 Die Zusammensetzung des unterilmensauren Natrons entspricht daher der Formel Na? Из + 12 H, welche giebt: 67 Berechnet. Gefunden. a b. 3 Ti 2564, 54,60 55,20 55,20 2Na 781,8 16,70 15,80 15,62 12 Н 1350,0 28,70 29,00 29,18 4695,9 100,00 100,00 100,00 Die aus diesem Natronsalze abgeschiedene Unterilmen- säure hatte ein spec. Gwt. von 4,00. Sie gab mit Phos- phorsalz ein braunes Glas. Bei der Zinnprobe entstand eine blaue Lósung, deren Farbe rasch durch grün in braun überging. Aus dem blättrigen Natronsalze wurde endlich noch Unterilmen - Kaliumfluorid dargestellt. Dasselbe bildete blättrige Krystalle, die bei der Analyse gaben: : b. Unterilmensáure 44,145 33,81 Il 44,095 = 33,77 17 Schwefels. Kali 55, 25 24,80 K 55, 00 — 24,69 K Fluor 39, 86 — Wasser 6, 00 6,95 Man erhielt also als Zusammensetzung des Unterilmen- a Kaliumfluorids die Formel К F7 + V F/? + H, welche giebt: Berechnet. Gefunden. a. b. П 654, 33,44 33,81 33.71 К 4888 2497 24,80 24,69 3 Е 704,4 35,85 35,86 35,86 1H 1425 Bu iu 60017 10.08 1957,4 100,00 — 400,47 100,57 68 Dureh die Krystallisation der Natronsalze der in dem Ferroilmenite von Haddam enthaltenen Sàuren von Nio- bium und llmenium wurden erhalten: Unterniobsaures Natron 70 Theile mit 43,38 Th. Unter- niobsäure Unterilmens. Natron 115 — 63,34 » Unter- ilmensäure. Da nun 100 Theile Ferroilmenit 39,97 Theile dieser Säu- ren enthielten, so bestehen diese aus: Unterniobsaure 16,23 Unterilmensäure 23,74 30797 Der Ferroilmenit von Haddam besteht daher aus: Sauerst. Gef. Prop. Zinnsáure 0,50 0,10 | Tantalsäure 40,95 7,02 3 5 9 Unterniobsäure 16,23 8.09 dp N Unterilmensäure 23,74 979 Eisenoxydul 14,30 917 4,99 | Manganoxydul 4,28 1,05 Wolframsäure Seh ge. ne ehr geringe Menge 100,00 Der Ferroilmenit von Haddam ist daher nach der For- mel В R° zusammengesetzt. R—(Fe Mn); R=(Ta, l7, №). 3) Ueber die Zusammensetzung des Samarskits. Bei meiner früheren Untersuchung des Samarskits er- hielt ich folgende Zusammensetzung: 69 Sauerst. Gef. Prop. Zinnsáure 0,35 0,07 Titansäure 4,94 1,96 Tantalsäure 3,40 0,045 19,24 2,01 Unterilmensäure 24,81 9,15 Eigenthümliche Säure 26,61 5,82 Thorerde 4,47 0,53 Yttererde | 14,00 1 2,78 Uranoxydul 10,58 1,25 7,06 1 Eisenoxydul LOMO 5190091 Talkerde 0,34 0,13 99,96 Die Formel des Samorskits war daher В В. Von der als eigenthümliche Säure bezeichneten Sub- stanz hatte ich angegeben, dass sie die allgemeinen Eigen- schaften der Unterniobsäure besässe, sich aber durch abweichendes Löthrohr-Verhalten von ihr unterscheide. Ich musste es damals unentschieden lassen, ob dieses eigenthümliche Verhalten der Unterniobsäure zukomme, die bisher noch nicht in reinem Zustande bekannt war, oder ob dasselbe durch eine Beimengung anderer Sub- stanzen bewirkt werde. Ich habe daher die Metallsäuren des Samarskits von neuem untersucht und mit diesen Säuren Natronsalze dargestellt. Dabei schieden sich ge- ringe Mengen von Titansäure und Tantalsäure ab, welche die Eigenschaften der Unterniobsäure modificirt hatten. Man erhielt nun theils prismatische, theils blättrige Na- tronsalze, deren Metallsäuren sich in jeder Beziehung wie reine Unterniob- und Unterilmensäure verhielten. Dadurch wurden aber die Proportionen der im Samars- kite enthaltenen Metallsäuren etwas verändert, denn man 70 erhielt jetzt folgende Mengen der Bestandtheile dieses Mi- nerals: Zinnsäure 0,35 0,07 Titansäure 203003592 | Tantalsäure 7,19 1,35 › 15,08 213 Unterilmensäure 19,84 4,64 \ Unterniobsäure 25,10 9,49 Thorerde 4,47 0,35 Yttererde 14,00 9,78 Uranoxydu! 10,58 1,25 7,06 1 Eisenoxy dul 10) 70,2537 Talkerde 0,34 0,13 99,96 Die Proportion des Sauerstoffs zwischen Basen und Sauren blieb aber auch bei dieser Untersuchung dieselbe wie sie schon fruher gefunden wurde, namlich nahe wie { : 2. Die Zusammensetzung des Samarskits entspricht daher nach wie vor der Formel В В. Werfen wir zum Schlusse noch einen Blick auf die Sauerstoff-Proportionen der Niobmineralien im. Allgemei- nen, so finden wir folgende einfache Verhältnisse: Auf eine Menge von Basen, welche 1 Atom Sauerstoff enthalten, kommt eine Menge von. Sàuren, deren Sauer- stoff-Quantität: 1, 2, 3, 4 und 5. Atome beträgt. Die Formeln der Niobmineralien sind nämlich, so weit sie. bisher ausgemittelt wurden, folgende: 71 Fergusonit (R'R)—1: Samarskit Aeschynit Columbit (R hy zd Ferroilmenit (R R*) — 1 : Tantalit (В: В’) =1: (R В = 1 : bs SYMPHYTI SPECIEM NOVAM DESCRIPSIT Е. В. а Trautvetter. Symphytum abchasicum Trautv. caule subsimplici, de- bili; foliis radicalibus elliptico-ovatis; basi rotundatis, — caulinis ovatis ellipticisve, basi sensim angustatis vel ro- tundatis, inferioribus et mediis sparsis, petiolatis, secus caulem non decurrentibus, 2 supremis suboppositis, sessi- libus vel brevissime secus caulem decurrentibus; perian- Ши 5-parliti laciniis longissime. acuminatis, corollae tu- bum aequantibus; fornicibus inclusis; caryopsibus minute granulatis, opacis. In Abchasiae distrietu Zebelda leg. Dr. Lagowsky. Radix..... Caulis tenuis, debilis, ramulo solitario instruc- tus, puberulus setisque parcis, tenuibus tectus. Folia te- nuiter membranacea, breviter acuminata, utrinque pube- rula et parce setosa, margine ciliata: radicalia magna, elliptico - ovata, basi rotundata et in petiolum laminam subaequantem breviter decurrentia; caulina elliptica vel ovata, basi sensim angustata vel rotundata,—inferiora et 73 media in petiolum longiuseulum angustata, secus caulem non decurrentia, sparsa, — 2 suprema subopposita, sessi- lia vel brevissime seeus caulem decurrentia. Pedicelli pro genere longi, graciles, perianthium aequantes, puberuli setisque crebrioribus, tenuibus tecti. Perianthium fere. ad basin 5-partitum, extus puberulum setisque crebrioribus, tenuibus tectum et ciliatum, corollae tubum aequans, de- mum auctum: laciniae longissime acuminatae, primum li- neari-subulatae, demum lineari-laureolatae. Corolla albi- da (?). Fornices inclusi. Stamina inclusa, corollae tubo medio inserta, fornicibus vix breviora: antherae filamenti partem anthera non obtectam aequantes. Stylus exsertus, Caryopses ovoideae, opacae, dense et minute granulatae, basi truncatae, supra basin constrictae: areola basilaris lata, margine tumido, spinuloso - ciliato cincta. Planta nostra ob caulem subsimplicem, debilem pro- xime accedit ad S. cordatum W. et S. ibericum Stev., quorum illud foliis caulinis inferioribus et radicalibus or- biculato-ovatis, basi profunde cordatis recedit, hoc autem perianthii laciniis obtusiusculis, corollae tubo duplo trip- love brevioribus a specie nostra differt. UEBER DIE IM MENSCHLICHEN OHRE BEOBACHTETEN SCHIMMELPILZE von H. Karsten. (Mit 1 Tafel.) Von den. Hyphogonidien tragenden Pilzen, welche auf dem menschlichen. Kórper angetroffen wurden, sind Arten von Aspergillus diejenigen, welche mit grósster Sicher- heit als Krankheitsursache erkannt wurden. Durch die Güte des Herrn Dr. Gruber erhielt ich drei verschiedene. Aspergillen zur Untersuchung, die derselbe als die Ursache von Schwerhörigkeit verschiedener Indi- viduen erkannt hatte. Zwei dieser Pflanzen zeigten die grösste Aehnlichkeit mit den kürzlich von Wreden unter gleichen Verhältnissen wie von Gruber beobachteten und in seinem Werke «über Myringomycosis aspergillina» Pe- tersburg 1868 beschriebenen Variationen von Aspergillus glaucus, die derselbe wegen ihrer braunschwarzen, oder bräunlich-gelben Farbe А. nigricans und A. flavescens nannte: während die dritte gleichfalls braunschwarze Pflanze an die von Virchow und Fresenius in den Lun- gen von Vögeln beobachtete und von Lezterem in seinen «Beiträgen zur Mycologie (Frankfurt 1858—63) als А. fumigatus aufgeführte Art erinnerte. 75 Da die nähere Vergleichung und Untersuchung dieser Pflanzen einiges Neue über die Natur derselben ergab, so ist es bei dem grossen Interesse, welches sie durch ihr Vorkommen und ihre Wirkung auf den menschlichen Organismus für die medicinische Wissenschaft haben, wohl nicht unzeitig, meine Wahrnehmungen öffentlich auszusprechen, zumal ich durch die Güte des Herrn Col- legen Gruber in den Stand gesetzt wurde, mit einem die- ser Schimmel Culturversuche anzustellen. Was zunächst die Zusammengehórigkeit meiner Pflan- zen mit den oben genannten Aspergillus - Arten betrifft, so hat die von Wreden als varietas nigrescens des As- pergillus glaucus bezeichnete Form die grósste Aehnlich- keit mit einer derselben und zwar derjenigen, die von Gruber im äussern Gehórgange aufgefunden wurde (Taf. I, Fig. 9, und 10 bei mittlerer Einstellung gesehen); beide Formen haben die kugelig angeschwollene, characteri- stische — wie die Micheli'sche Abbildung sie andeutet — Aspergillus-Hyphe, das die einfachen Gonidienketten tra- gende, Receptaculum, von dem diese Ketten aufpfriem- formigen, unverästelten kurzen Stielen ringsum radial abstehen; beide sind von. braunschwarzer Farbe, ihre nach der Basis hin nach und nach bis zur Dicke des Myceliums dünner werdenden Hyphen sind dickwandig; in der Grösse weichen aber beide sehr von einander ab, da Wreden’s A. nigricans ein 0,04 m. grosses Recepta- culum hat und zwar das grösste, von ihm beobachtete, während dasselbe an meiner Pflanze 0,09 m. misst. Grössere und wichtigere Differenzen finden sich zwischen Wreden’s A. flavescens und meiner zweiten, wie dieser mit gelben Gonidien versehenen Art (Taf. I, Fig: 1). Bei- de haben, mit einander gemein das keulenförmige nicht kugelige nur oberwärts mit aufwärts. gewendeten Sterigmen 76 bedeckte Receptaculum, den kleineren Kopf und die grós- seren Gonidien, wie bei А. nigrescens: die Gonidien und die oberen Regionen der bei dieser Pflanze gleichfalls oberwärts dickeren und dickwandigen Hyphe sind bei Wreden's Pilz, glatt, bei dem meinigen mit kórniger Ober- flache versehen; überdies bei Letzierem die endständigen Gonidien Jeder Kette meistens etwas grósser als die übri- gen, unteren, jüngeren. ^ Der dritte mir übergebene dem menschlichen Ohre entnommene Pilz, den ich dem А. fumigatus Fres. zu- nächst verwandt hielt (Taf. I. Fig. 11. a, b.—c. d. bei mittlerer Einstellung gezeichnet), ist sehr klein, mehr als um die Hälfte kleiner als der Fresenius'sche Aspergillus, stimmt sonst mit demselben überein, so weit ich dies nach dem Vorliegenden beurtheilen kann, da das Recep- taculum bei beiden keulenfórmig ist, wie beim A. fla- vescens und alle auf ihm stehenden, kurzen, pfriemen- förmigen unverästelten Sterigmen nach aufwärts gerich- tet sind. Alle diese unter einander ähnlichen Formen sind höchst wahrscheinlich nur Variationen einer Species, und zwar sind sie wohl zunächst hervorgegangen aus dem, dem A. nigricans sehr ähnlichen A. glaucus, wie dies von Wreden bei Aussaat seiner beiden Aspergillen auf Ci- tronen und Orangen wirklich beobachtet wurde. Mir gelang es nicht, diese Beobachlung bestätigen zu können, da die Gonidien des A. flavescens, die ich auf Citronen sääte, nicht keimten. Dagegen erkannte ich aus meinen Culturen, dass so- wohl A. glaucus als auch diese gelbliche Varietät des- selben der A. flavescens (Fig. 1) bei der Aussaat аш ein an Proteinstoffen armes Substrat mehr oder minder direct in Penicillium glaucum Lk. (P. crustaceum Fr.) 71 oder in andere, diesem ähnliche Formen übergeht und zwar z. Th. in solche, die mit Rhodocephalus Crd. über- einkommen, indem die kopfformige Anschwellung des Hyphenendes verschwindet und die Sterigmata mit ihren aufwärts gerichteten zusammengeneigten Gonidienketten alle aufrecht auf dem spitzen Ende der hin und wieder, besonders oberwärts, mit einer Querscheidewand verse- henen Hyphe doldenförmig stehen, wodurch der auf der Epidermis heimische A. flavescens dem auf der Chitin- haut einer Wanze beobachteten Penicillium Fiberi Crd. (Prachtflora taf. IX) ausserordentlich ähnlich wird. Von manchen Variationen (2. B. Fresenius Beiträge pag. 35. Taf. X.Fig. 25—29) des Penicillium crustaceum Fr. un- terscheidet sich dann dieser Fig. 2 und 3 gezeichnete Schimmel, so wie auch Rhodocephalus, besonders durch die nicht oder sehr spärlich gegliederten Hyphen. Unter den Hyphen, die aus dem Aspergillus flavescens hervorgegangen auf Glycerinkleister wuchsen, der mit weinsteinsaurem Ammoniak vermischt war, fanden sich auch solche, welche die Gonidienketten nicht auf den aus dem Hyphenkopf entspringenden Sterigmen tragen, sondern erst auf den Zweigen derselben, (Fig. 4 und 4. a. vergr.) auf Sterigmen zweiter Ordnung— wodurch die Form eines anderen im menschlichen Ohre beobach- teten von Cramer (Vierteljahresschrift der naturf. Gesellsch. in Zürich, Bd. 4 und 7, 1859 und 1863) als eigene Gat- tung Sterigmatocystis beschriebenen Schimmels hervor- gebracht wird. | Auch finden sich unter den aus Aspergillus flavescens, wie oben beschrieben, cultivirten Formen auch solcbe, die dadurch um so mehr zu Penicilium übergehen, dass die Sterigmen nicht auf einem Kopfe sondern auf dem spitzen Ende der Hyphe stehen und ein Sterigma 78 als Hyphenast etwas abwärts an der Hyphe eingefügt ist. Die typische, von Cramer in einem idealen Bilde ent- worfene Sterigmatocystis-Form trägt bekanntlich auf einem kugeligen Hyphenkopfe ringsum radial abstehende Sterig- men erster und zweiter Ordnung von ziemlich gleicher Lànge, jede der Letzteren mit einer endständigen Goni- dienkette. ij Als eine Uebergangsform des Aspergillus in Sterig- matocystis antacustica Gramer erscheint die in Fig. 5 gezeichnete, bei der sich sehr wenige nur eine Gonidien- kette tragende Sterigmen erster Ordnung, dagegen meh- rere solcher entwickelten, welche mehrere Ketten jede auf einem Sterigma zweiter Ordnung tragen. Diese Sterigmatocystis - ähnlichen Formen habe ich nun auch aus Penicilium glaucum Lk. durch Cultur auf ei- nem an Protein und Traubenzucker reichen Substrate erzogen (Fig. 14.), z. Th. das Hyphenende selbst, z. Th. die Aeste und Zweige kopffórmig angeschwollen; ausser- ordentlich àhnlich der von Hallier aus Aspergillus erzo- genen, in der bot. Zeitung 1866, Taf. ХШ, Fig. 15 ge- zeichneten Form. Alle diese Erfahrungen geben mir die Ueberzeugung, dass auch Sterigmatocystis in den Formenkreis von Pe- nicilium gehört. Ausser diesen Culturformen bestätigten Aussaaten von Gonidien des Aspergillus glaucus und derjenigen seiner Varietät flavescens direct die Zusammengehörigkeit die- ser beiden, bisher als zwei verschiedene artenreiehe Hyphomyceten-Gattungen betraehten Pflanzenformen, da diese Gonidien auf einem an Nährstoffen sehr armen Bo- den gesäet, z. B. auf rohem Kartoffelsafte, zu Mycelien 19 sauwuchsen, deren Hyphen Torula- und Penicillium-Goni- dienketten trugen (Fig. 13.) und zwar hat hier die zuerst entwickelte Torula (a) noch etwas grössere Gonidien als das später auftretende aus der Aspergillus-Gonidie dann nicht mehr ernährte Penicillium (b). Mit diesen Beobachtungen stimmen auch die Angaben Bail’s und Hallier's, von denen Ersterer gleichfalls in obigem Sinne sich aussprach, Letzterer dagegen (Bot. Zeitung, 1866, Taf. ХШ, Fig. 22 und Pflanzenparasiten Taf. Ш. Fig. 14.) die gleichfalls beobachteten Mittelformen für Bastarde der beiden von ihm als verschiedene Ar- ten betrachteten Pflanzen (Aspergillus und Penicillium (^) hielt. Auch Cramer sah schon Penicillium aus den Gonidien seiner Sterigmatocystis hervorgehen, was als Bestätigung meiner Angabe des Zusammengehórens von Penicillium, Sterigmatocystis und Aspergillus ais Culturformen einer und derselben Species (vielleicht der Gattung Eurotium) betrachtet werden kann. Die schon von Hallier beobachteten degenerirten be- senfórmigen Pinsel von Aspergillus (dessen Pflanzenpa- rasiten, Taf. Ш. Fig. 14 und Bot. Zeitung 1866, Taf. XIII, Fig. 22) erschienen bei diesen Culturen des A. flavescens auf Glycerinkleister vielfach; sie entstehen dadurch, dass sich in den fadenfórmig auswachsenden Sterigmen statt kug- liger Gonidien längere zu Gliedzellen werdende Tochter- zellen bilden (Fig. 6.). Neben diesen sterilen Aspergillus- (! Bei einer der Culturen des Aspergillus glaucus auf Glycerinklei- ster entwickelte sich die höchst eigeuthümliche, Fig. 12 gezeichnete Form, bei der auf dem Ende der nicht selten mehrere gestielte As- pergillus Kôpfe tragenden Hyphe zwischen diesen Kópfen eine Kette von ausserodentlich grossen durch kleine Zwischenstücke getrenn- ten Gonidien sich befand. Weitere Beobachtung der Keimung und Entwickelung dieser Gonidien konnte ich leider nicht ausführen. 80 formen wuchsen, auf demselben Mycelium, solche, die den oben beschriebenen (Fig. 14 gezeichneten) Penicillium- Metamorphosen hôchst ähnlich waren (Fig. 7 und 8). Zu den oben aufgeführten, im menschlichen Ohre be- obachteten Aspergillus-Arten, gesellt sich noch das auf der beiliegenden Tafel I, Fig. 15. 1) copirte Graphium peni- cillioides Crd., welches Hallier im Archiv für Ohrenheil- kunde 1869, Heft Ш, pag. 166 beschrieb und zeichnete. Fig. 15. 2) Ein triehterfórmiges Stammende desselben Pilzes; 3) Gonidienketten aus dem Trichter; 4) Einzelne Gonidien; 5) Stemphylium, welches am Grunde des Gra- phium vegetirte mit verschiedenen Gonidien; 6) Einzelne reife und abgelósste Gonidien. Ueberdies beobachtete J. Bócke (Ungarische medizi- nisch - chirurgische Presse, 1868) den weitverbreiteten Mucor Mucedo (') und Hagen (Hallier. Zeitschrift für Pa- rasitenkunde, Heft 2) einen grasgrünen Aspergillus mit verzweigten Hyphen und glatten Gonidien im menschli- chen Ohre. (1) Vielleicht gleichfalls mit Aspergillus uud Penicillium zusammenge- hórend. Vergl. Chemismus der Pflanzenzelle von H. Karsteu. Wien bei Braumüller. 1869. PLANTAE RADDEANAE MONOPETALAE. Die Monopetalen Osisibiriens, des Amurlandes, | Kamt- schatka’s und des Aussischen Nordamerika’s nach den im Herbarium des Kaiserlichen botanischen Gartens be- findlichen, von С. Radde und vielen Anderen gesammel- ten Pflanzen, bearbeitet Von FerpinanpD von HERDER. Heft IV. CASSINIACEAE C. H. Schultz Bip. (Compositae Adans.) (Continuatio.) 195. Carduus crispus L. Ledeb. fl. ross. II. pag. 720. Ledeb. fl. Alt. IV. pag. 36. DC. prodr. VI. pag. 623. Turez. fl. Баса]. dahur. II. pag. 124. Bunge. reliq. Lehmann. p. 189. № 748. Rupr. Я. Ingr. pag. 536. Maxim. primit. pag. 172. № 440. Rgl. tentam. pag. 94. № 292. Miq. prol. fl. Japon. р. 416. Fellmann. pl. vase. in Lapp. orient. sp. pase. p. 40. Je 1. 1870. 6 82 Blüthen- und Fruchtexemplare von Krasnojarsk (Kono- waloff), von Irkutsk (Haupt), von Nertschinsk (Sensinoff), von Nertschinskoi Sawod (Sosnin), aus Daurien (Vlassoff und Weslopolozoff) von der Ebene des Sungari d. d. */,, Juli 4857 (Radde), vom untern Amur (Maximowicz), vom Amur (Maack in herb. Acad.), vom Ussuri (Maack), von Wiluisk (Petroff), von Nelkan d. d. 5 Juli 1859 (Stubendorff), von Jakutsk (Strutschkoff), zwischen Ja- kutsk und Ochotsk (Langsdorff) und aus Ostsibirien (Herb. Pallas). Ausserdem lagen uns noch Exemplare vor: aus dem Altai (Andrejeff, Koptjeff, Ledebour und Ludwig), aus dem Tarbagatai (Karelin, Kiriloff und Schrenk), vom Nor-Saissan (Semenoff), aus dem Alatau (Schrenk), aus Lappland (Andersonj, aus Cis- und Transcaucasien (Frick und Hohenacker) aus dem Gouv. Orel (Taratschkoff), aus dem Gouv. Mohileff (Pabo), aus dem Waldai (А. Regel, von Dorpat (Ledebour) und von Petersburg (Meinshausen und Regel). C. erispus L. ist durch das ganze Gebiet des Russi- schen Reiches, von Norden nach Süden und von Westen nach Osten, und auch sonst durch ganz Europa und Nord- und Mittelasien verbreitet. 196. Cirsium arvense Scop. Ledeb. fl. ross. I. pag. 734. Ledeb. fl. Alt. IV. pag. 10. DC. prodr. VI. pag. 643. et 644. Torr. et Gray l. c. Il. pag. 460. Turez. fl. baieal. dahur. II. 1. pag. 126. Rgl. tentam. pag. 95. № 295. Rupr. fl. Ingr. Г. pag. 533—535, Rupr. fl. Samojed. cisural. № 175. Bunge. re- liq. Lehmann. p. 190. № 752. Trautv. pl. Schrenk. № 674. Rgl. et Herd. pl. Semenov. № 618. Kôrnicke in der Oestr. bot. Zeitschr. 1863. № 6. pag. 6. 83 y setosum subulatum Ledeb. (—C. argunense DC., = C. halophilum Turcz.) Blüthen- und Fruchtexemplare von salzigen Localitäten am Fl. Argun (Turezaninoff), vom Ussuri und Sungatschi (Maack), von der Bai Possjet, d. d. 4 Aug. 1860 (Ma- ximowicz), aus Nordchina (Herb. Fisch.), von Port Hamil- ton auf Corea (Wilford) und aus dem Altai (Ledebour); Von der Var. setosa Ledeb. lagen uns noch vor: Ex. aus dem Altai (Andrejeff, Gebler und Politoff), aus dem Gouv. Orenburg (Lehmann), aus dem Gouv. Samara und vom Don (Pabe), aus dem Gouv. Simbirsk (Vesenmayer) von Asträchan (Becker), aus der Krimm (Ledebour) und von Petersburg (Kühlewein). Von С. arvense Soop. (var. mitis, horrida et incana) lagen uns ausserdem noch vor: Ex. aus dem Altai (Andrejeff, Gebler, Ledebour, Ludwig, Politoff), aus der Kirgisensteppe und aus dem Ilithale (Karelin, Kiriloff, Schrenk und Semenoff), von Tobolsk (Haupt), aus dem Caucasus (Hoefft, Kolenau, | Szovits und Wilhelms), aus der Krimm (Ledebour), von der Wolga (Claus), aus dem Gouv. Mohilew (Pabo), aus dem Gouv. Orel (Taratschkoff), aus Livland (Basiner), von Dorpat (Ledebour) und von Petersburg (Graff, Koer- иске, Korin, Kühlewein, Meinshausen und Regel); aus- serdem noch Ex. aus Schweden von Upasla (Anderson und Fries), aus Nord, - Mittel- und Süd- Deutschland: von Greifswalde (Ledebour), von Olsdorff (Fischer) und von Stuttgart (Lechler), aus Bóhmen (Tausch), aus Ungarn (Lang), aus Griechenland (Heldreich), von Elmali (Haus- knecht), aus Cilicien (Kotschy), aus Nordwest - Indien (Royle) und aus Nordamerika (Olney und Sartwell). Was die geographische Verbreitung der einzelnen For- men von C. arvense Scop. betrifft, so scheint die var. sefosa subulata auf Südostsibirien, Nordchina, die Amur- 6* 84 länder und Corea beschränkt zu sein; die var. horrida, mitis, integrifolia und setosa in Westsibirien, dem Eu- ropäischen Russland und überhaupt im Norden von Eu- ropa am Zahlreichsten aufzutreten, während die Formen incana und hypoleuca Boiss. in Mittelasien, Nord west-Indien, im Caucasus, und im Süden Russlands und Europa's den Mittelpunkt ihrer Verbreitung haben; die amerikanische Form ist dagegen eine echte var. horrida. Em 197. Cirsium Kamtschaiicum Ledeb. Ledeb. fl. ross. II. pag. 736. DC. prodr. VI. pag. 644. Rgl. tentam. pag. 95. unter № 294. Ма. prolus. fl. Ja- pon: ^р. 362. Wir unterscheiden zwei Formen dieser Pflanze: a genuinum: capitulis hemisphaericis, paucis vel soli- taris pedunculatis, in apice congestis; squamis lanigeris reflexis; limbo corollae tubum aequante. Blüthen- und Fruchtexemplare aus Kamtschatka, «auf Ebenen und Bergen», (Kastalsky, Kusmischscheff, Langs- dorff, Levicky, Mertens, Peters, Rastargujeff, Rieder, Steller und Stewart). В Weyrichit. (—Cirsium Weyrichii Maxim.): capitulis ovatis, longe pedunculatis, in apice, solitariis; squamis sublanigeris, angustioribus, magis recurvatis, limbo corollae tubum superante. Maxim. primit. pag. 174. № 444. Schmidt. fl. Sachal. pag. 153. № 264. Blüthen- und Fruchtexemplare von Sachalin (Weyrich). C. Kamtschaticum scheint hinsichtlich seiner geogra- phischen Verbreitung auf Kamtschatka und Sachalin be- schränkt zu sein; doch soll es auf Jesso noch vorkom- men. 85 198. Cirsium litorale Maxim. Maxim. primit. pag. 173. № 443. Rgl. tentam. pag. 95. № 294. Wir unterscheiden mit Maximowicz und Regel folgende Hauptformen dieser vielgestaltigen Pflanze: a genuinum Maxim. Blüthen- und Fruchtexemplare vom nórdlichen Ufer der "Castriesbai (Maximowicz); B asperum Maxim. Ein Knospenexemplar vom Ufer bei Fort Alexandrov- ski (Maximowicz); Y Schrenka Maxim. Ein Blüthenexemplar von der Hadschibai (Schrenk in herb. Acad.); б nudum Rel. Bluthenexemplare von Tutkumi und vom Summurge- birge (Maack); = ussuriense Rgl. (—€C. Maackii Maxim.) & floribus purpureis. Blüthenexemplare von der Imamündung und bei Dam- gu am Ussuri und vom Sungatschi (Maack), von Wiesen in der Bai von Possjet, «sehr häufig», d. d. 18 und 21 Juli 1860 (Maximowiez) und vom südlichen Amur, un- weit der Ssungarimündung (Maack in herb. Acad.) b. floribus albido -sulfureis. Blüthenexemplare von Wiesen bei Possjet «selten», d. d. 2 Juli 1860 (Maximowicz); C setosum Herd.: simplex vel parce ramosum, foliis argute pinnatifidis, supra pilis griseis stellatis scabris, subtus lana araneosa dense tomentosis, omnibus, inpri- mis vero floralibus, setis vel potius aculeis flavidis spi- nuloso - ciliatis. 86 Blüthenexemplare von der Mandshurischen Küste, zwi- schen dem 44 und 45° N. Br. (Wilford 1859) und von der St. Olgabai an der Mandschurischen Küste, «ziemlich häufig auf steinigen Abhängen», d. d. 9 Juli 4860. (Ma- ximowioz); n schantarense Herd. (—C. schantarense Trautv. et Mey. fl. Ochot.,—C. pen- dulum В oligocephalum Rgl. fl. Ajan.) Blüthenexemplare von den Inseln Schantar und Udskoi (Middendorff in herb. Acad.) und von Ajan (Tiling). Die Nordgrànze dieser vielgestaltigen Art liegt bei Ajan und auf den Schantar-Inseln, die Südgränze ап der Possjetbai, soweit sie bis jetzt bekannt ist; doch dürfte sie vielleicht auch in Nordehina, Korea und auf den nórdlichen Inseln des Japanischen Archipels noch zu finden sein; ihr westlichster Fundort ist bis jetzt am Sungatschi. 199. Cirsium pendulum Fisch. (—€C. faleatum Turez.) Ledeb. fl. ross. Il. pag. 739. DC. prodr. VI. pag. 650 Turez. fl. baical, dahur. IL 1 pag. 126. Rgl. flor. Ajan. pag. 107. № 176. Maxim. primit. pag. 173. № 442. Rgl. tentam. pag. 95. № 293. Schmidt. fl. Amgun. Bur. № 235. Wir unterscheiden: & genuinum: Blüthen- und Fruchtexemplare von Irkutsk und Nert- schinsk (Turezaninoff), von Nertschinskoi Sawod (Vla- dzimeroff), aus Daurien (Vlassoff), aus dem Burejagebirge (Radde), vom Sungatschi und Ussuri (Maack und Maxi- mowicz), vom Amur (Maack in herb. Acad.) und von der niedrigen Prärie des linken Ufers des Sungari vor Njelka, «sehr häufig», d. d. 44 Juli 1859 (Maximowicz); 87 8 microcephalum Herd.: floribus lilaeinis, foliis minus profunde fissis, flaccidioribus. | Blüthenexemplare vom Sungari, in lichten Weidenge- büschen der Insel Kaure, «nicht häufig», d. d. 16 Juli 1859 (Maximowicz); y recurvum Rgl.: involueri squamis exterioribus magis recurvatis. Cultivirte Exemplare aus Saamen vom Amur (m. Ма- ximowicz). С. pendulum Fisch., eine dem С. littorale Maxim. sehr nahe stehende, aber doch leicht davon zu unter- scheidende Art, scheint hinsichtlich ihrer geographischen Verbreitung auf Daurien und das Amurgebiet beschränkt zu sein. 200. Cirsium heterophyllum All. (— Carduus helenioides L.) Ledeb. fl. ross. П. pag. 739. DC. prodr. VI. pag. 653. Turez. fl. baical. dahur. II. pag. 129. Meinsh. Beitr. p. 59. № 195. Fellmann. pl. vasc. in Lapp. orient. sp. nasc. pag. 40. Rupr. Verbr. der РИ. im nórdl. Ural. p. 65. Bunge. relig. Lehmann. pag. 190. № 754. Blüthen- und Fruchtexemplare von Krasnojarsk (Kono- waloff), vom Baikalsee (Radde), von Chamar und Moty (Turezaninoff), von der Wedenskaia Stanizia (Schtschukin) und: in sylvis subhumidis Sibiriae ubique ineunte aestate (Herb. Pallas). Ausserdem lagen uns noch Ex. dieser vielgestaltigen und weit verbreiteten Pflanze vor: vom Altai (Koptjeff und Ledebour), vom Ural (Haupt, Herrmann und Meins- hausen) vom Nordural (Branth), von der Insel Nokujew an der Lappländischen Küste (Schrenk), aus Lappland (Anderson), von Archangelsk (Robert), von Wiborg, (Fi- 88 scher), von Petersburg (Kórnicke, Meinshausen, Regel), aus Cur- und Livland (herb. Ledeb.), von Gorenki (Fi- scher), vom Südural (Lehmann), aus dem Gouv. Sim- birsk (Vesenmeyer), aus Samogitien (Besser), vom Rie- sengebirge (Nees), von den Sudeten (Blittner), aus Bóh- men (Tausch), aus Schleswig-Holstein (Nolte), aus der Lausitz (Ludwig), von Kitzbüchl (Traunsteiner), von Ga- stein (Mielichhofer) und aus der Dauphinee. Cirsium heterophyllum АП., varians capitulis majoribus et minoribus, foliis integris et pinnatifidis, ist eine Berg- wiesenpflanze und durch ganz Mittel- und Nord-Europa, durch den grössten Theil Russlands und durch Nordasien verbreitet. Ihre Südwestgränze liegt an den Pyrenäen und in der Dauphinee; ihre Nordostgränze am Nord-Ural, ihre Südostgränze aber an den Gestaden des Baical- see's. 201. Cirsium Vlassovianum Fisch. Ledeb. fl. ross. Il. pag. 744. DC. prodr. VI.. pag. 653. Turez. fl. baical. dahur. Il. 4. pag. 129. Maxim. primit. pag 175. № 445. Rgl. tentam. pag. 96. № 296. Wir unterscheiden: & genuinum. Blüthen- und Fruchtexemplare vom Baicalsee (Koptjeff und Kruhse), von Nertschinsk (Sensinoff, Taskin und Turezaninoff), aus Daurien, zwischen den Flüssen Argun und Gasimur (Radde), aus Daurien (Pflugradt, Rytschkoff, Schtschukin, Sosnin, Treskin, Vlassoff und Weslopolozoff), vom Amur unterhalb Aicho (Maximowiez), vom Amur (Schrenk), vom Sungatschi und Ussuri (Maack), vom Po- stern Michailo- Semenofskoje am Amur, d. d. 2 August, 1859, vom Hafen May, an schattigen Waldbächen, an gra- sigen Laubwaldsteller, einzeln auf sumpfigen Wiesen, 89 recht häufig, d. d. 18 und 20 August 1860, in lichtem grasigem Laubwalde des Hafens Deans Dundas, häufig, d. d. (Sept. 1860 und ziemlich hàufig auf Wiesen an der Bai Possjet, d. d. 12 Sept. 1860 (Maximowiez). Cirsium Vlassovianum Fisch. variat caulibus simplici- bus et supra ramosissimis, capitulis minoribus et majo- ribus, foliis longioribus et latioribus. Die Exemplare von der Victoriabai (Maximowiez) und die Ex. von Radde gehóren zu der verästelten Form mit grósseren Kôpichen; В bracteatum Ledeb. Ein abnormes cultivirtes Exemplar im Ledebour'schen Herbar, mit dem Zusatze: «m. Fischer». y laciniatum Herd.: planta tota 1 m. alta, pilis canis densissime tomentosa, dense foliosa, foliis margine argute spinuloso-ciliatis vel potius laciniatis. Ein Exemplar vom Cap Aua am Ussuri (Maack). C. Vlassovianum Fisch., ebenfalls eine echte Berg- und Waldwiesenpflanze, war früher nur aus Daurien bekannt; jetzt hat sich aber herausgestellt, dass nur ihre Nordost- gränze in Trans Baicalien und Daurien liegt, dass sie aber noch weiter südwärls verbreitet ist und dass ihre Südwestgrenze an der Dai Possjet liegt. 202. Cirsium serratuloides DC. Ledeb. fl. ross. Il. pag. 742. DC. prodr. VI. pag. 652. Turez. fl. Баса]. dahur. II. 1. pag. 128. Blüthen- und Fruchexemplare von Krasnojarsk (Kono- waloff), von Irkutsk (Haupt, Schtschukin und Turez.), vom Berge Munku-Sardyk (Radde), von Werchne-Udinsk (Schtschukin), von der Birjussa (Stubendorff), von Wil- uisk (Petroff), «in Sibiria orientali» (Herb. Pallas) und aus dem Altai «in pratis montosis» (Bunge, Karelin, Ki- riloff, Koptjeff, Ledebour und Meyer). 90 C. serratuloides DC. ist eine echte südostsibirische Pflanze und tritt am Zahlreichsten zwischen dem Altai- gebirge und dem Jablonnoi Chrebet auf; ihr Vorkommen am Ural und in Nordostsibirien am Aldan dürfte einiger- maassen fraglich sein, da sie seit J. G. Gmelin, wel- cher sie als dort vorkommend bezeichnet, dort nicht mehr aufgefunden worden ist. 203. Cirsium esculentum C. А. Mey. (=C. acaule 8 sibiricum Ledeb.) 1 Mey. in Mem. Acad. Petrop. VI. ser. t. Vl. p, 42. Ledeb. fl. ross. П. pag. 743. DC. prodr. VI. pag. 652. Turez. fl. baical. dahur. II. pag. 127. Gmel. fl. sib. II. р. 64. tab. 25. Trautv. pl. Schrenk. № 676. var. acaulis Trautv. (=a. exscapum Ledeb. = « acaule Turez.) Blüthen- und Fruchtexemplare von Irkutsk (Haupt und Turezaninoff), von Nertschinsk (Sensinoffj, aus der rus- sischen Mongolei zwischen den Flüssen Onon und Argun (Radde), aus dem Altai «in subhumidis» (Andrejeff, Le- debour, Mardofkin und Meyer) und aus der Kirgisen- steppe (Karelin und Kiriloff, Schrenk und Semenoff); var. caulescens Trautv. (=b. Gmelini Ledeb. = В caulescens Turcz.) Blüthen- und Fruchtexemplare von Irkutsk (Haupt), von Barguzinsk (Turczaninoff), von Werchne-Udinsk (Schtschu- kin) aus Daurien (Vlassoff), aus dem Altai «in subhu- midis» (Andrejeff, Bunge, Gebler, Ledebour, Mardofkin und Meyer), aus der Kirgisensteppe (Schrenk und Se- menoff), aus dem Gouv. Samara (Pabo), aus dem Gouv. Simbirsk (Vesenmeyer) und aus dem Caucasus (C. A. Meyer). = 91 C. exeulentum С. А. Meyer, welches von dem С. acaule All. specifisch verschieden sein soll, ist hinsicht- lieh seiner geographischen Verbreitung auf den Süden Sibiriens, auf den südöstlichsten Theil des europäischen Russlands und auf den Caucasus beschränkt. 204. Гарра communis Coss. et Germ. Coss. et Germ. fl. d. Paris. 1845. pag. 289. Neilr. Е]. у. Wien. 1846. p. 267. Ledeb. fl. ross. Il. (pag. 148. DC. prodr. VI. pag. 661. Asa- Gray. Manuel of the Bot. 5 th. edit. p. 275. Maxim. primit. pag. 175. № 446. Rgl. tentam. pag. 96. № 297. Bunge reliq. Lehmann. p. 191. № 757. Schmidt. fl. Sachal. № 265. Miq. prol. fl. Jap. p. 117. Rehbch. ic. fl. germ. ХУ. p. 54. tab. 81. a major Neilr. (—L. major. Gärtn.,—L. officinalis All.) Blüthenexemplare vom unteren Amur und von der Küste der Bai Possjet, d. d. 19 Juli 1860 (Maximowicz), von Nagasaki (Oldham), aus Japan (Maximowicz), aus Nordchina (Tartarinoff), aus dem Altai (Andrejeff), aus Nordwest-Indien (herb. Royle), aus Somchetien (Kole- nati), aus dem Gouv. Tschernigow (Borszcow), aus dem Waldai (A. Regel), von St.-Petersburg (Kórnicke), von Riga (Basiner), von Góttingen (Schrader), und von Stutt- gart (Lechler). L. communis Coss. et Germ., ursprünglich in Europa und Asien zu Hause; hat sich nach und mach, mit Hülfe seiner Früchte, welche mit Thierwolle leicht fortge- schleppt werden, über die Inseln und Küsten des Stillen Oceans und über einen grossen Theil von Nordamerika verbreitet. Ihre Nordgränze dürfte jedoch unter den 60° N. Br. zu liegen kommen. 92 905. Leuzea carthamoides DC. (=L. altaica Fisch.) Ledeb. fl. ross. IL. раз. 753. DC. prodr. VI. pag. 666. Turez. fl. baical. dahur. Il. pag. 134. Blüthen- und Fruchtexemplare vom Chamar - daban (Schtschukin und Turezaninoff), vom Jvanovsky - bjelok (Semenoff), vom Altai (Gebler, Karelin, Kiriloff, Lede- bour) und vom Alatau (Schrenk). Г. carthamoides DC. dürfte ihre Nordostgranze am Chamardaban erreicht haben und hat jedenfalls das Cen- - trum ihrer Verbreitung weiter südwestwärts im Altai und in der Kirgisensteppe. 206. Rhaponticum atriplicifolium DC. (= Carduus atriplicifolius Trev. = Cirsium ficifolium Fisch. = Serratula atriplicifolia Sz. Bip.) Ledeb. fl. ross. II. pag. 751. DC. prodr. VE pag. 663. Turez. fl. baical. dahur. II. I. pag. 132. Maxim. primit. pag. 175. № 447. Rgl. tentam. pag. 96. № 298. Rchbch. hort. tab. 18. Mém. de la soc. des nat. de Mosc. Ш. pag. 69. Schmidt. fl. Amgun. Bur. № 236 et fl. Sachal. № 266. Sch. Bip. in Linn. XIX. p. 327. Blüthen- und Fruchtexemplare von Nertschinsk (Sensi- пой und Turezaninoff), aus Daurien (Treskin, Turezani- noff und Vlassoff), aus dem Burejagebirge (Radde), vom Amur (Maximowiez und Maack in herb. Acad.) vom Ussuri und vom Sungatschi (Maack), von nordischen fel- sigen mit Laubwald bedeckten Abhängen am Hafen May in der Bai Victoria, d. d. 7 Sept. 1860, aus lichtem Laubwalde unterhalb Noor am Ussuri, d. d. 22 Aug. 1859 und aus Japan (Maximowicz). Rhaponticum atriplicifolium DC. ist eine echte daurisch- mandshurische Pflanze, deren Nordostgränze auf Sacha- 93 lin, deren Nordwestgränze am Südabhange des Jablonnoi- Chrebet und deren Südostgränze, soweit sie bis jetzt be- kannt ist, an der südlichen Mandshurischen Küste und auf dem Japanischen Archipel liegt. 207. Rhaponticum uniflorum DC. —(Cnicus uniflorus L., —Serratula uniflora Spr. —Leu- zea davurica Bunge. Ledeb. fl. ross. П. pag. 751. DC. prodr. VI. pag. 664. Turez. fl. baieal. .dahur. I. pag. 433. Sch. Bip. L c. MEX 19.1927. Blüthen- und Fruchtexemplare von einer steilen Fel- senküste am linken Amurufer, in der Nähe des Olga- zuflusses, d. d. 3 Juni 1857 (Radde), vom Amur (Maack in herb. Acad.) aus Daurien (Kusnetzoff, Frisch, Sosnin und Vlassoff), von Nertschinsk (Sensinoff und Turezani- noff), vom Chamar-daban (Turez.), von Irkutsk (Haupt, Schtschukin und Turez.), vom Baicalsee (Kruhse), von Kiachta (Uftiuchaninoff), aus Nordchina (Bunge, Kiriloff, Tartarinoff und Turczaninoff), von sonnigen Abhängen an der Schilka, d. d. 7 und 10 Juni 1859, von son- nigen Abhàngen oberhalb Tschernajeff am Amur, d. d. 19 Juni 1859 und von Wiesen an der St. Olga-Bai, d. d. 13 Juni 1860 (Maximowicz). Rhaponticum uniflorum DC. hat eine ähnliche Verbrei- tung wie die vorhergehende Art, jedoch mit einer gleich- mássigern Ausdehnung nach Nord- und Südwesten und mit einer geringern Neigung nach Südosten hin. 208. Serralula coronata L. Ledeb. fl. ross. Il. pag. 756. DC. prodr. VI. pag. 667. Turez. fl. baical. dahur. Ц. pag. 136. Maxim. pri- mit. pag. 176. № 449. Rgl. tentam. pag. 96. № 299. Bunge. relig. Lehmann. p. 191. № 761. Schmidt. fl. Amgun. Bur. № 237. Miq. prol. fl. Japon. pag. 118. 94 Blüthen- und Fruchtexemplare von Krasnojarsk, von dem Wercholenskischen Berge (Schtschukin), von Irkutsk und von Wedenskaja (Turczaninoff), von Nertschinsk (Sen- sinoff), aus Daurien (Pflugradt und Sosnin), aus Daurien zwischen den Flüssen Argun und Gasimur und aus dem Burejagebirge d. d. 14 Aug. 1857 (Radde), vom Ussuri (Maack und Maximowiez), vom Sungatschi (Maack), vom Sungari, d. d. 26 Juli 1859 und von der Bai - Victoria d. d. 1 Sept. 1860 (Maximowicz); ausserdem noch aus dem Altai (Andrejeff, Karelin, Kiriloff, Koptjeff, Lede- bour, Ludwig und Politoff), von Kokbekty, vom Alatau, Sartau, Tarbagatai und den Karkaraly-Bergen (Schrenk), aus dem südl. Ural (Lehm.) und aus dem Gouv. Simbirsk (Vesenmeyer). var. macrophylla Rgl. ms.: folis majoribus, rigidiori- bus, foliolis latioribus. spec. cult. in h. Petrop. S. coronata L. ist eine zwischen dem 45 und 55° N. Br. in ganz Sibirien zahlreich auftretende Pflanze, deren Westgränze bei Simbirsk diesseits der Kama und deren Ostgránze an der Mandshurischen Küste und in Japan liegt. 209. Serratula centauroides L. sp. 1148. (nec. M. a В. nec. Spr. nec. Fl. Alt.) | (=S. pectinata Turez. in herb.) Ledeb. fl. ross. II. pag. 757. DC. prodr. VI. pag. 668. Turez. fl. baical. dahur. II. 1. pag. 137. Wir unterscheiden mit Ledebour: | а macrocephala: Blüthen- und Fruchtexemplare von der Insel Olchon, aus Transbaicalien und von Zachtui (Turezaninoff), von 95 Nertschinsk (Sensinoff), aus Daurien (Rytschkoff, Vlassoff und Weslopolozoff) und aus der chinesischen Mongolei (Kiriloff). B microcephala: Blüthen- und Fruchtexemplare vom Baicalsee (Kruhse und Schtschukin) aus Transbaicalien (Koptjeff) und aus dem Altai (Tschikatscheff); und y saligna Herd.: foliis superioribus integerrimis, lineari- anceolatis et mucronatis. Blüthenexemplare aus Daurien (Vladzimeroff). S. centauroides L. scheint das Centrum ihrer Verbreitung in Transbaicalien und Daurien zu haben; ihr nórdlichster bis Jetzt bekannter Fundort ist auf der Insel Olchon im Baikalsee, ihre südlichster dagegen im Altai und in der chinesischen Mongolei. Weiter östlich und weiter west- lich scheint sie auch nicht vorzukommen. 210. Serratula nitida Fisch. var. glauca Trautv. (=S. glauca Ledeb. — S. Laxmanni Fisch., = Carduus uniflorus Turcz.) Ledeb. in Mém. de l’Acad. de St.-Pétersb. V. p. 560, Ledeb. fl. ross. II. pag. 758. DC. prodr. VI. pag. 668. Turez. fl. baical. dahur. Il. 1. pag. 137. Rgl, Rach et Herd. l. e. pag. 13. № 99. Trautv. pl. Schrenk. № 683. Meinsh. Beitr. p. 59. № 197. Bunge. relig. Lehmann. pag. 192. № 764. Blüthen- und Fruchtexemplare von Krasnojarsk und zwischen Werchne-Udinsk und Selenginsk (Turczaninoff), von Nertschinsk (Sensinoff und Turcz.), aus Transbaica- lien (Koptjeff), von Jakutsk (Stubendorff), aus der Son- garei, vom Alatau und Djel-Karagai (Kar. et Kir., Lud- wig und Schrenk) und aus dem Altai (Ledebour, Lud- wig, Politoff und Semenoff). 96 var. plejocephala Herd.: foliis angustioribus, subinteg- ris, capitulis pluribus; varietas quasi intermedia inter S. nitidam Fisch. et S. glaucam Ledeb., quoad typicas. Blüthen- und Fruchtexemplare von der Tschuja (Gebler und Politoff). var. typica Trautv. (=S. nitida Fisch.) Von dieser Form lagen uns nur Ex. aus dem Altai, «in rupestribus montium et in desertis» (Gebler, Meyer und Politoff), aus der Songorischen Steppe und vom Alatau (Kar. et Kir., Ludwig und Schrenk), vom Thian- Schan (Semenoff), vom südlichen Ural (Lehmann), aus Baschkirien (Claus), von Troitzk im Ural (Basiner) und aus dem Gouv. Samara (Pabo) vor. S. nitida Fisch. hat eine ähnliche geographische Уег- breitung wie S. coronata L., durch ganz Sibirien hin, geht jedoch nördlich weiter über den 60° N. Br. hinaus bis nach Jakutsk, ebenso auch nach Süden weiter, bis nahe an den 40° N. Br. am Thian Shan oder Himmels- gebirge; ihre Wesigränze liegt jenseits des Urals im Gouv. Samara, ihre Ostgränze dagegen bei Nertschinsk in Daurien. MUTISIACEAE. 911. Anandria Bellidiastrum DC. — А. lyrata Less., = А. discoidea Less., = А. di- morpha Turcz.,— Tussilago Anandria L.,— T. Bellidia- strum L., —T. lyrata W., — T. tomentosa Pall., —Chaptalia Anandria Spr., — C. lyrata Spr..—Leibnitzia phaenogama Cass.,—L. cryptogama Cass.,— Perdieium Anandria В. Br.,—P. tomentosum Thunb.,— Gerbera Anandria C. H. Sch. Bip. 97 … Ledeb. fl. ross. IL pag. 768. DC. prodr. VII. pag. 40. Walp. Rep. VI. p. 316. Turez. fl. baical. dahur. Il. 4. pag. 140. Maxim. primit. pag. 176. № 450. Rgl. ten- tam. pag. 96. № 300. Schmidt. fl. Sachal. № 267. Asa-Gray. List. of dried plants coll. in Japan. р. 314. Miq. prol. fl. Japon pag. 118. a forma vernalis Turcz. Blüthen- und Fruchtexemplare von sonnigen und tro- ckenen Abhängen der Schilka, d. d. 22 Mai 1857 und aus Daurien zwischen den Flüssen Argun und Gasimur (Radde), aus dem Ononthal zwischen Kiriask und Alta- wersk (Pansuer), von der Lena (Tilesius), aus Transbai- calien (Koptjeff), von Nertschinskoi - Sawod (Kusnetzoff und Rytschkofl), von Nertschinsk (Sensinoff und Sosnin), von Irkutsk (Haupt, Schtschukin und Turezaninoff), aus : der chinesischen Mongolei (Turez.), aus Nordchina (Tar- tarinoff), und vom Ussuri, auf niedergebrannten Stellen im Laubwalde hàufig, sonst überall aber zerstreut, d. d. 4 Mai 1860 (Maximowicz). i: B forma autumnalis Turez. Blüthen- und Fruehtexemplare von Irkutsk (Haupt und Turezaninoff), «ad acidulam Pogromezensem» (Basnin), von Dorominsk (Vlassoff), aus Daurien zwischen den Fl. Ar- gun und Gasimur (Radde), vom Ussuri (Maack), aus Nordchina (Tartarinoff), aus dem Altai (Ledebour), vom Amur, vom Hafen Deans Dundas, im Walde auf Steinen selten, d. d. 31 Aug., von der Bai-Possjet, auf trocke- nen Anhôhen hàufig, d. d. 12 Sept. 1860 und von Jesso (Japan) an Laubwaldrändern und in schattigen Wäldern (Maximowicz). A. Bellidiastrum DC. bewohnt die trocknen und son- nigen Bergabhànge, («in locis montosis asperis et apri- № 1. 1870. 7 98 cis») des südlichen Sibiriens vom Altai an bis an die. Mandshurische Küste und kommt auch im nördlichen China, auf Sachalin und auf Jesso noch vor; zweifelhaft dagegen erscheint, was Gmelin (Fl. Sib. II. p. 144) dar- über mittheilt, dass sie: «inter saxa ad Bielae fluvii trac- tum in itinere a Jaeutia Ochotiam versus» von Steller of ter gesehen worden sei. CICHORIACEA E. 212. Achyrophorus maculalus Scop. (—Hypochaeris maeulata L.) Ledeb. fl. ross. ll. pag. 776. DC. prodr. VII. pag. 93. Turez. fl. baical. dahur. И. pag. 143. Bunge. reliq. Lehmann. № 777. C. H. Schultz Bip. rev. erit. gen. Achyrophori im XVI und XVII Jahresbericht der Pol- lichia pag. 61. № 27. Trautv. pl. Sehrenk. № 688. Rgl. et Herd. pl. Semenov. № 634. Bischoff Beitráge. p. 145 — 148. Biüthen- und Fruchtexemplare von Irkutsk (Haupt und Turezaninoff), vom Baicalsee d. d. 40 Juni 1855 (Radde) von der Angara, von Krasnojarsk (Konowaloff und Tur- ezaninoff); aus dem Altai (Gebler, Kar. et Kir., Koptjeff, Ledebour, Ludwig, Politoff, Schrenk uud Semenoff), aus dem Caucasus (Hohenacker und Wilhelms), von Oren- burg (Вазшег), von Simbirsk (Vesenmeyer), von Orel (Taratschkoff), vom Don und aus dem Gouv. Mohilew (Pabo), von Moskau (Annenkoff) und vom Waldai (A. Regel). A. maculatus Scop. ist über ganz Mittel- und Nord- europa und über Nordasien verbreitet, seine Nordgränze liegt in Finnland, seine Südgränze im Caucasus und am 99 Südabhange des Altai, sein ôstlicher bis jetzt bekannter Fundort ist am Baicalsee. 213. Achyrophorus grandiflorus C. H. Sch. Bip. = A. aurantiacus DC., = Hypochaeris grandiflora Le- debour. Я. Alt., — EH. davurica Pall. Ledeb. fl. ross. Il. pag. 777. DC. prodr. VII. pag. 93. Turez. fl. baical. dahur. П. pag. 144. Maxim. pri- mit. pag. 176. № 451. Rgl. tentam. pag. 96. № 301. C. H. Schultz-Bip. rev. crit. gen. Achyrophor. (|. c.) pag. 64. № 29. Blüthen- und Fruchtexemplare von Nertschinskoi- Sa- wod (Gesnokoff, Sosnin, Turezaninoff und Vladzimeroff), vom Fl. Argun (Turezaninoff), aus Daurien (Frisch, Rytschkoff, Sokoloff, Vlassoff und Weslopolozoff) aus dem Burejagebirge (Radde), vom Amur (Maximowiez), vom Ussuri (Maack), aus Nordchina (Tartarinoff), aus dem Altai (Tilesius), von Busseva am Amur, recht häufig an steinigen, sonnigen Stellen, d. d. 23 Juni 1859, von Blagowestschensk, häufig auf der Pràrie, d. d. 29 Juni 1859, unterhalb Kudjamo am Amur, nicht selten auf der Prärie, d. d. 11 Juli 1859, vom linken Ufer des Sungari, auf hoher trockener Prärie, d. d. 26 Juli 1859 und von der Bai-Possjet, auf Wiesen häufig, d. d. 4 Juli 1860 (Maximowiez). А. grandiflorus Sch. Bip. hat das Centrum seiner Ver- breitung im Flussgebiete des Amur und seiner südlichen Nebenflüsse; seine Nordgränze scheint am Südabhange des Jablonnoi-Chrebet zu liegen; seine Südgränze dage- gen im Altai. im nördlichen China und an der Bai-Poss- jet. Im Altai, wo zugleich seine Westgränze liegt, soll er sehr seltem vorkommen. ях / 100 214. Tragogon pratensis L. В orientalis Kan. (—Tragopogon orientalis L.— T. undulatus В orienta- lis DC.) Ledeb. fl. ross. П. pag. 786. DC. prodr. УП. pag. 113. Turez. fl. baical. dahur. Il. pag. 145. Bunge. reliq. Lehmann. № 781. Meinsh. Beitr. p. 60. № 201. Bi- schoff. Beitráge p. 93—97. Müggenb., Kanitz, Knapp. Die Pfl. Slavon. pag. 111. Blüthen- und Fruchtexemplare von Krasnojarsk (Kono- waloff und Turezaninoff, von Irkutsk (2) (Herb. Fischer), aus Daurien (?) (Vlassoff); aus dem Altai (Koptjeff und Ledebour), aus dem Caucasus (Frick), aus dem Ural (Basiner, Herrmann und Meinshausen) und von Ore! (Taratschkoff). Nach Ledebours Angabe soll T. orientalis L. in Mittel- und Süd-Russland, im Caucasus und in ganz Sibirien vorkommen. Wir halten diese Angabe jedoch für ungenau, und glauben, dass der echte T. orientalis L. das Centrum seiner geographischen Verbreitung im Ural und im Altai hat; seine Nordwestgränze liegt im Gouv. Orel, seine Nordostgränze bei Krasnojarsk am Jenissei, seine Südwestgränze im Caucasus und seine Südost- gränze vielleicht in Transbaicalien und Daurien. 215. Scorzonera austriaca Willd Ledeb. fl. ross. Il. pag. 792. DC. prodr. VI. pag: 102. Turez. fl. Баса] dahur. II. pag. 147. Maxim. primit. pag. 177. № 452. Bischoff. Beitráge p. 110—113. Ru- precht. Ueber die Verbreit. der Pflanz. im nórdl. Ural. p. 65. № 145. Bunge. reliq. Lehmann. pag. 199. № 787. x genuina. Blüthen- und Fruchtexemplare von Krasnojarsk (Tur- ezaninoff), vom Baicalsee (Kruhse und Koptjeff), von Ir- 101 kutsk (Haupt und Turezaninoff), von Werchne - Udinsk (coll. Karp.), von Nertschinsk (Sensinoff und Tureza- ninoff), aus Daurien (Rytsehkoff, Vlassoff und Weslopo- lozoff), von Stretensk an der Sehilka d. d. 10 Mai 1859 (Maximowicz), aus Nordehina (Bunge, Kiriloff, Ladyshen- sky und Tartarinoff); aus dem Altai (Koptjeff, Ludwig, Schrenk und Tschichatscheff), von den Karkaraly- Bergen (Schrenk), von Orenburg (Basiner), vom Nord- Ural (Branth), von den Wallisser Alpen (Huet du Pavillon) und von den Steyerischen Alpen (Fürstenwärther und Pit- toni). B linearifolia DC. (forma humilis). Blüthen- und Fruchtexemplare von Jakutsk (Stuben- ЧогЯ), aus Transbaicalien (Turezaninoff), vom Baicalsee (Kruhse), aus der Russischen Mongolei zwischen dem Fl. Argun und Gasimur (Radde), von der Ingoda, an der transbaicalischen Strasse d. d 29 April 1859 (Ma- ximowicz), aus der Chinesischen Mongolei (Kiriloff); aus dem Altai (Bunge, Gebler, Kar. und Kir., Ledebour und Ludwig), aus der Songorei (Schrenk), vom Süd-Ural (Lehmann), von den Schweizer Alpen (Schleicher), von den Steyerischen Alpen (Норре und Wulffen), aus Ungarn (Rochel) und von Wien (Rohde). Y intermedia Rgl. Blüthenexemplare vom Alatau und vom Thian-Schan (Semenoff). Hierher gehört auch 5. erispa М. а В. nach einem uns vorliegendem Originalexemplare Bieberstein's im herb. Stephan und nach den uns vorliegenden Ex. aus der Krimm (Pallas in herb. Fisch.) S. austriaca Willd. hat zwei Verbreitungscentren, de- ren Zusammenhang bis jetzt zwar noch nicht nachge- 102 wiesen, aber doch nicht unwahrscheinlich ist. Einmal ist sie nämlich über einen grossen Theil von Südeuropa verbreitet, wobei ihre Nordwestgränze in den belgischen Ardennen, ihre Südwestgränze aber in Südfrankreich und in der südlichen Schweiz liegt, während das Centrum ihrer Verbreitung hier in Oestreich, Ungarn und Dalma- tien ist, wobei ihre Nordostgränze in Mähren und Po- dolien, ihre Südostgränze dagegen im Banat und viel- leicht noch weiter südlich liegt. Merkwürdigerweise fehlt sie in dem ganzem Flächenraum zwischen Dniepr und Wolga und tritt erst wieder im Gouv. Orenburg auf, von wo aus sie durch den ganzen Ural, durch den Altai und die Kirgisensteppe ôstlich bis an den Argun und an das Chingangebirge verbreitet ist; ihre Südgränze liegt hier am Thian-Schan und in Nordchina, ihre Nordgränze am Nord-Ural und bei Krasnojarsk, wo zugleich auch ihre nordöstliche Gränze ist. Die Verbreitungsgränzen von $. austriaea W. erweitern sich jedoch und runden sich ab, wenn wir sie nur für eine Form der vielgestalügen S. humilis L. nehmen und S. radiata Fisch. ebenfalls als Form dazu ziehen; dann füllt sich auch die grosse Lücke zwischen Dniepr und Wolga, und die Gränzen erweitern sich nach Westen bis nach Portugal, nach Norden bis Scandinavien, nach Sü- den bis in den Caucasus, nach Südosten bis an die Mand- shurische Küste und nach Nordosten bis an die Küste des Ochotzkischen Meeres. 216. Scorzonera radiata Fisch. Ledeb. fl. ross. ll. pag. 793. DC. prodr. УП. pag. 122. Ledeb. fl. alt. IV. pag. 160. Turez. fl. baieal. da- hur. ll. pag. 148. Rgl. et Til. fl. Ajan. pag. 108. № 177. Maxim. primit. pag. 177. № 453. Schmidt. fl. Amgun. Bur. р. 52. № 938. et fl. Sachal. p. 153. № 269. 103 Blüthen- und Fruchtexemplare von KrasnoJarsk (Tur- ezaninoff), von Irkutsk (Speransky), vom Berge Munku- Sardyk (Radde), von den Ssoigutischen und Ssabinenser Bergen (Lessing) vom Baicalsee (Turezaninoff), vom kleinen Katüschindigoi-Berge d. d. 10 Juni 1845 (Stu- bendorff), von Kiachta (Uftiuchaninoff), von Nertschinsk (Sensinoff, Sosnin und Taskin), von Nertschinskoi-Sa- wod (Sosnin und Vladzimeroff), von Werchne - Udinsk (Schtschukin), aus Daurien, zwischen den Flüssen Argun und Gasimur (Ва@4е), aus Daurien (Kusnetzoff, Taskin und Vlassoff) vom Amur (Maximowiez und Orloff), vom oberen Amur zwischen Ust-Strelotschnaja und dem Aus- flusse der Dseja d. d. 29 Mai 1857 (Radde), aus dem Burejagebirge d. d. 16 Mai 1858 (Radde), von der Mand- shurischen Küste zwischen dem 44 und 45° N. Br (Wilford), aus der Chinesischen Mongolei (Kiriloff), von der Lena d. d. 24 Mai 1849 (Stubendorfl), von Jakutsk d. d. 6 Juni 1859 (Paulowsky und Strutschkoff), zwi- ‚schen Wiluisk und Olokminsk (Kruhse), vom Fl. Mirkan (Paullowsky), von Wiluisk (Petroff und Podgorbunski), zwischen Jakutsk und Ochotsk (Langsdorff), von Ochotsk (Kruhse und Walront), vom «Strande des Ochotsk' schen Meeres im Grande» und «auf den Gebirgen in steiniglem Boden» (Krushe), von Ajan (Tiling), von der Schilka, unterhalb Gorbiza, in trockenem Nadelwa!de, am Fusse steiniger Abhànge, selten, d. d. 9 Juni 1859, zwischen Gorbiza und Ust-strelka, in grasigem trockenem Birken- und Lerchenwalde, hàufig, d. d. 10 Juni 1859, oberhalb Ust-strelka, in etwas feuchten Birkenwäldern, hàufig, d. d. 11 Juni 1859, vom Amur, unterhalb Jermakowa, an der Ononmündung, in Laubwald, häufig, d. d. 20 Juni 1859, vom Oberlaufe des Baches, der von Norden iu die Bai St. Wladimir fliesst, d. d. 30 Mai 1860 und au! 104 steinigen Strandwiesen der Bai St. Wladimir, ziemlich häu- fig d. d. 31 Mai 1860 (Maximowiez) und vom Altai (Bunge, Ledebour, Mardofkin, Meyer, Pallas und Po- litoff) . Die Verbreitungsgränzen der S. radiata Fisch. fallen zum Theil mit denen der S. austriaca W. zusammen, z. Th. sind dieselben knapper gezogen, namentlich nach Westen hin, erweitern sich jedoch sehr bedeutend nach Nord- osten, über Jakutsk bis Ochotsk und nach Südosten durch das gauze Amurgebiet bis an die St. Wladimirbai an der Mandshurischen Küste. Anders und weiter gestalten sich diese Gränzen, wenn wir die S. radiata Fisch. eben- so wie die S. austriaca W. nur für eine Form der S. humilis L. nehmen (‘). (* Von der genuenen 5. humilis L. (=S. plantaginea Sehl., S. lanata Sehr.) lagen uns Exemplare vor: aus der Schweiz (Schleicher), aus Böhmen (Tausch und Wagner), von Triest (Tommasini), aus Croatien (Noë), aus Würtemberg (Hohenacker), von Bitsch (Е. Selultz), von Regensburg (herb. Schrad. ), von Wien (Unger), aus Oberungarn (Geneesich), von den Salzburger Alpen (Braune und Preiss), von Schwein- furt (Wolff), von Halle (Richtsteig), aus Hessen (Wallrath), aus Ostfriesland (Blume), aus Pommern (Homann), von Greifswalde und von Dorpat (Ledebour), aus Schweden (Theugberg), von Jamburg (Maximowiez), aus der Ukraine (herb. Fischer), und aus Sibirien (Pallas, Salesov und Schangin). Die schmalblättrige Form ($. angustifolia Gaud. et Maill., = S. graminea Thoré, = $. macrorhiza Schl.) scheint constant auf Torfmooren vorzukommen: Ex. aus der Schweiz, (Schleich), «in éricetis turfosis» im Dep. des Lan- des (Thoré), bei Montpellier (herb. Mert.), von Paris (De 105 917. Scorzonera macrosperma Turez. Ledeb. fl. ross. Ш. pag. 795. DC. prodr. VII. pag. 121. Turez. fl. Баса]. dahur. Ц. pag. 149. Maxim. pri- mit. pag. 177. № 454. Rgl tentam. pag. 97. № 302. Blüthen- und Fruchtexemplare vom Flusse Argun (Tur- ezaninoff), aus der Gegend von Nertschinsk (Sensinoff und Turezaninoff), aus Daurien (Treskin), vom Amur aus dem Burejagebirge (Radde), vom Amur (Maximowicz), vom Ussuri (Maack), aus Nordchina (Tartarinoff), aus Corea (Wilford), vom Coreanischen Archipel (Oldham), von thonigen Entblóssungen bei Ssussa am Sungari, selten, d. d. 24 Juli 1859 und von Possjet, auf begrasten Ab- hängen, nicht häufig, d. d. 4 Juli 1860 (Maximowicz). S. macrosperma Turez., bisher nur aus Daurien be- kannt, hat hier und am Baicalsee nur ihre Nordwest- gränze erreicht, erstreckt sich jedoch bedeutend weiter nach Süden nach Nordchina und besonders nach Süd- osten an den Amur und seine südlichen Zuflüsse Sun- gari und Ussuri, bis an die Bai von Possjet und weiter nach Corea hin und auf den Coreanischen Archipel, wo sie noch von Oldham gefunden wurde. 218. Picris hieracioides L. var. japonica Rgl. — P. japonica Thunb. = P. Kamtschatica Ledeb. fl. Alt., =P. davurica Fisch. et DC., = P. tenax Wormsk. la Roche, Loiseleur und Thuillier), in torfaceis Jurae (herb. Schrad.), in ericetis prov. Estremadurae (Welwitseh), aus dem Depart. der Saone und Loire (Parceval de Graud- maison), von prairies humides bei Soye in der Prov. Namur (Thielens und Devos), «in turfosis» pr. Rollberg in Böhmen (Schauta); von Rostok (Kühlewein), aus Sjólland (Blytt) und aus Wolhynien (Besser). Cf. Bischoff. Beiträge р. 113 — 116. 106 Ledeb. fl. ross. ll. pag. 800. Ledeb. fl. АН. IV. pag. 159. DC. prodr. УП. pag. 129 et 130. Turez. fl. baical. dahur. Il. pag. 150 et suppl. pag. 42. Maxim primit. pag. 177. № 455. Rgl. tentam. pag. 97. № 303. Schmidt. fl. Sachal. p. 154. № 270. Asa- Gray. List of dried plants coll. in Japan. p. 314. Miq. prol. fl. Japan. pag. 120. Trautv. pl. Sehrenk. № 697. Rgl. et Herd. pl. Seme- nov. № 642. Sz. Вр. in Flora 1852. p. 135. Wight contr. p 26, Blüthen- und Fruchtexemplare aus Kamtschatka (Kas- talsky, Kusmischscheff, Langsdorff, Mertens, Peters, Rie- der, Tilesius und Stewart), von Nertschinsk (Sensinoff), von Tunka (Kusnetzoff) von Zachtui und vom Amur (Turezaninoff), vom Amur uad vom Ussuri (Maximowicz), vom Amur aus dem Burejagebirge d. d. *°/,, Aug. 1857 (Radde), vom Ufer des Amur, gegenüber Kasatkina, häufig, d d. 6 Juli 1859 und vou thonigen Entblóssuu- gen bei Ssussa am Ssungari, hàufig, d. d. 24 Juli 1859 (Maximowiez). aus Japan (Bürger, Maximowicz, Oldham und Wright), vom Ussuri und Sungatschi (Maack), aus Nordehina (Kiriloff), vom Tarbagatai (Kar. und Kir. und Schrenk) vom Altai (Ledebour, Meyer und РоШой). Nach den uns vorliegenden Exemplaren dürfte hierher noch gehóren: die P. hamulosa Wall. aus Nordwest - Indien (Royle) und die P. Metziana Sz. Bip. von den Nilagiri- Bergen (Metz), und Ex. der P. hieracioides aus Tas- mannien (Gunn) und von Sitcha (Mertens). Ein Exemplar von Hakodate (Wilford) bildet den Ueber- gang zu P. hieracioides Г. 219. Picris hierocioides L. typica Rgl. — Closirospermum hieracioides Вирг. 107 Ledeb. fl. ross. II. pag. 798. DC. prodr. VII. p. 128. Schultz Bip. Cichoriaceotheea № 85, Rehbch. ic. fl. germ. XIX. p. 41. tab. 24. Rupr. fl. Ingr. p. 612. Blüthen- und Fruchtexemplare von Krasnojarsk (Kono- waloff und Turezaninoff), und von Irkutsk (Haupt); aus- serdem noch vom Altai (Gebler, Kar. et Kir., Ledebour und Meyer), aus dem Saissan- Gebiete (Semenoff), vom Alatau und Tarbagatai (Schrenk), vom Tersakan (Politoff), vom Süd-Ural (Borszeow und Lehmann), aus dem Cau- casus (Hoefft und Hohenacker), von Simbirsk (Vesen- meyer) von Samara (Ender), von Orel (Taratschkoff), von Sarepta (Becker) von Moskau (Annenkoff) vom Waldai (E. Regel), von Mohilew (Pabo), aus Curland (Trautvetter), aus Sibirien (Schangin), dem Caucasus (Hansen und Wilhelms), aus Gurien (Pansner), vom Kas- pisee (Karelin), aus Bessarabien und von Moskau (Ste- phan), ex Ross. inter. (Pallas), ex monte Assa, vom Dnjeper, von der Wolga und von Dbyretscha (herb. Fisch.), von Usen und vom Don (Herrinann), aus Schwe- den (Ringius) aus England (Forster), von Rostok (Küh- lewein), von Greifswalde (Ledebour), von Driburg (Mertens), von Göttingen (Schrader), von Halle (Ru- dolphi), aus dem Albthal bei Ettlingen (Mayer), von Stutt- gart (Lechler), aus Böhmen (Tausch), aus der Schweiz (Hohenacker, Moricand und Schleicher), aus Oberbayern (Einsele), aus Ungarn (Rochel), von Fiume (Noé), von Deidesheim (Schultz) und von Narbonne (Mertens). Picris hieracioides L. ist über den grössten Theil von Europa und durch ganz Mittel- und Nordasien verbrei- tet; die typische Form mehr in Westeuropa, im europäl- schen Russland, im Caucasus und im südwestlichen Si- birien, wo ihre Nordostgränze bei Krasnojarsk und ihre Südostgränze sogar bei Irkutsk zu liegen kommt; die ja- 108 panisehe Form hat das Centrum ihrer geographischen Verbreitung in Ostsibirien, wobei ihre Westgränze bis in die Kirgisensteppe und in den Altai hineingeht, wäh- rend sie nach Nordosten hin in Kamtschatka und nach Südosten hin auf den Japanischen Archipel fällt. Cf. Bi- schoff. Beitráge. p. 71—76. 220, Microseris borealis Sz. Bip. . 2 Crepis b. Sz. Cip.,—Apargidium b. Torr. et Gr., —Apargia b. Bong.,— Leontodon b. DC. Ledeb. fl. ross. Il. pag. 845. DC. prodr. УП. pag. 102. Bong. |. e. pag. 146. Torr. et Gray |. c. Il. pag. 474. Schultz im XXII— XXIV Jahresber. der Poll. pag. 306 et 310. Blüthen- und Fruchtexemplare von der Insel Sitcha (Chlebnikoff, Mertens, Peters und Wrangell). Anderweitig wurde sie bisher noch nicht gefunden, und gehórt auch heutzutage nicht mehr in das Bereich der Russischen Flora. 221. Lactuca sativa L. Ledeb. fl. ross. Il. pag. 806. DC. prodr. УП. pag. 138. Maxim. primit. pag. 177. № 456. Rgl. tentaın. pag. 97. № 304. Bischoff. Beitráge p. 185, 190 et 192. Miq. prol. fl. Japan. pag. 191. Blüthenexemplare vom Amur und Ussuri (Maximowiez) und.aus Nordchina (Tartarinoff). Diese ursprünglich dureh Cultur aus der wildwachsen- den L. Scariola L. entstandene Salatpflanze ist gegen- wärtig in cultivirtem und verwildertem Zustande über alle Welttheile verbreitet und es darf daher auch nicht Wunder nehmen, dass wir sie im äussersten Südosten von Sibirien in der Nähe chinesischer Küchengärten und selbst in Japan noch antreffen. 109 299. Lactuca amurensis Rgl. Ind. sem. hort. bot. Petrop. 1857. pag. 42. Maxim. primit. pag. 478. № 458. Rgl. tentam. pag. 97. № 305. Blüthen- und Fruchtexemplare vom Amur, 1856, von thonigen Entblóssungen, häufig, bei Ssussa am Sungari, d. d. 94 Juli 1859, in Gebüschen und auf Wiesen der Bai Possjet, nicht häufig, d. d. 12 Sept. 1860, (Maximowiez), vom Ussuri und Sungatschi (Maack), aus Nordehina (Tartarinoff) und von Port Chusan auf Corea (Wilford). L. amurensis Rgl. ist im ganzen Flussgebiete des Amur und seiner südlichen Nebenflüsse Ssungari und Ussuri zu Hause; ihre Südwestgränze liegt jedoch in Nordchina, ihre Südostgränze dagegen bei Port Chusan auf Corea, oder noch weiter nach Südosten hin, auf dem Japani- schen Archipel. 293. Lactuca triangulata Maxim. Maxim. primit. pag. 177. № 457. Rgl. tentam p. 97. № 306. Blüthen- und Fruchtexemplare aus dem Burejagebirge (Radde) und vom Amur (Maximowicz). L. triangulata Maxim. scheint hinsichtlich ihrer geo- graphischen Verbreitung auf den untern und mittleren Amur beschränkt zu sein. L. amurensis und L. triangulata stehen übrigens einer dritten Art, der nordamerikanischen L. elongata Mühlb. sehr nahe und sind vielleicht nur Formen derselben. 224. Lactuca versicolor Schultz Bip. (=Barkhausia у. C. A. Mey.,—Prenanthes v. Fisch., = Ixeris v. DC., = Crepis v. Fisch. = Chondrilla v. 110 Sz. Bip. mus. Senkenberg. Ш. p. 49. obs. 2. = Laetu- ea Fiseheriana DC. pr. УП. pag. 435. — Prenanthes longifolia Bunge in herb. Ledeb., == Crepis graminifolia Ledeb.) : Ledeb. fl. ross. II. pag. 817. DC. prodr. VII. p. 151. Schultz Bip. Cichoriaceotheca № 80. Turez. fl. baical. dahur. II. pag. 155. Maxim. primit. pag. 180. № 461. Rgl. tentam. pag. 98. № 309. Schmidt. fl. Amgun. Bur. р. 52. № 240. Miq. prol. fl. Japan. pag. 123. Blüthen- und Fruchtexemplare von Irkutsk (Haupt, Spe- ransky und Turezaninoff), vom Baicalsee (Koptjeff und Kruhse), zwischen Jakutsk und Ochotsk (Tilesius), von Kiachta (Asiat. Depart), von Nertschinsk (Sensinoff), aus Daurien (Bunge, Frisch, Kusnetzoff, Pflugradt, Rytsckoff, Treskin und Vlassoff)) von Bergen bei Archa und vom Argun (Turezaninoff), «in montosis ad Ononem» (Herb. Pallas), aus Daurien zwischen den. Flüssen Argun und Gasimur, d. d. 16 und 20 Juni 1856, aus der Wüste Gobi zwischen den Flüssen Onon und Argun, vom rech- ten oberen Amurufer oberhalb Kemar d. d. 6 Juni und unterhalb Aigunt d. d. 15 Juni 1857 und aus dem Bu- reja-gebirge 1858 (Radde), vom Amur, 1856 und 1859, vot der Schilka, d. d. 17 und 31 Mai und 10 Juni 1859 und auf dürren Abhängen der Bai Possjet, d. d. 2 Juli 4860 (Maximowiez), vom Ussuri (Maack), aus der Chi- nesischen Mongolei (Kiriloff und Turezaninoff) und aus Corea (Wilford). Lactuca versicolor, eine ächte südostsibirische Pflanze, hat das Centrum ihrer Verbreitung auf den dürren Ab- hängen («im montosis locis») Dauriens; ihre Nordwestgranze 111 scheint bei Irkutsk; ihre Nordostgränze am Amgun (und vielleicht noeh weiter nórdlich zwischen Jakutsk und Ochotsk (?) zu liegen, während ihre Südgränze, soweit sie bis jetzt bekannt ist, in der Chinesischen Mongolei, auf Corea und in Japan liegt. (Continuabitur.) DESCRIPTION D'UN ARGYNNIS NOUVEAU DE LA SIBÉRIE ORIENTALE PAR N. ErRscHorr. Argynnis Angarensis m. Alis fulvis, nigro-maculatis, maculis antelimbalibus sagittatis; posterioribus subtus ferrugineis extus obscu- rioribus, maculis basalibus fasciaque media albido-fla- vis; puncto cellulae mediae (in d' rarius nullo) ma- culisque submarginalibus (posticis) nigris; maculis lim- balibus transversis utrinque acuminatis albis, intus nigro-adumbratis. Exp. al. 40—45 mill. d$ 9 Patria: Provincia, Irkutzkensis. Voisine de À. Thore dont elle a la taille. Facies, des- sus des ailes et disposition du dessin noir comme chez A. Selenis (*), seulement les taches noires avant les lunules (') Pour la comparaison il faut prendre des A. Selenis de Kasan ou de l'Oural et non des individus de l'Altai et de la Sibérie Orien- tale, car ces derniers, étant de couleur plus obscure en dessus et plus vives en dessous, doivent étre selon moi désignés sous le nom de A. Selenis var., Sibirica (colore supra obscuriore, subtus multo vivaciore.) 113 marginales sont chez la 9 un peu plus grosses. Ligne lim- bale noire est unique, les échancrures sont blanches. Tête, antennes, corps et pattes comme chez À. Thore. Le dessous des ailes supérieures est comme chez À. Selenis. Les inférieures sont àla base ferrugineuses avec les taches basales variant en nombre d'une jusqu' à trois et la bande médiane transverse disposée à peu prés comme chez À. Thore, mais de couleur blanc - jau- nâtre. Cette bande est traversée par des nervures noi- res distinctes et bordée d'une étroite lisiére noire. La cellule médiane est chez la 9 toujours marquée d'un gros point noir, quelquefois entourée de blanc sa- le; ce point manque rarement chez le mále. L'espace en dehors de la bande médiane est également ferrugi- neux mais plus foncé extérieurement; ilest traversé par une bande nébuleuse de taches violacées plus claires vers le bord antérieur et suivie d'une série de taches noires arrondies. Sur le bord terminal se trouve une ran- gée de lunules blanches nacrées, bordées du cóté inter- ne de taches triangulaires noires. Ces lunules sont le prin- cipal caractére qui sert à distinguer cette espéce de А. Thore. Cette description est faite d’après six exemplaires dont 2 d$ et 4 2 parfaitement semblables entr eux et qui-proviennent tous de différentes localités du midi du Gouvernement d’Irkoutsk où cette belle espèce vole vers la finide Juin et au commencement de Juillet se- lon MM. R. Maack et M. Pouzilo qui me l'ont envoyée. La véritable À Thore dont tous les individus sans exception appartenaient à la var. Borealis de Staudinger m'est aussi parvenue de ces mêmes localités. № 1. 1870. 8 114 Dans la collection de feu Mr. E. Eversmann se trou- vent trois À. .Angarensis m. confondues avec À. Thore auct., ce qui explique sa diagnose et sa description de A. Thore (Fischer de Waldheim: Entomographie de la Russie. T. V, p. 38.) qui conviennent plutôt à mon езрё- ce nouvelle qu'à À. Thore auct. Une figure de cette espèce sera ajoutée à l'énumé- ration des Lépidopières d'Irkoutsk, que je me propose de publier dans les Annales Russes de la Société En- tomologique de Russie. Mr. le Dr. Herrich-Schaeffer, qui a eu l'obligeance d'examiner la figure de la femelle de cette espéce, m'a- vertit, que dans son systéme (Systematische Bearbeitung der Schmetterlinge von Europa etc.,) elle doit prendre place dans la division Il. 4. B. et y former une subdi- vision à part: | | ia C. costa transversa (alarum post., subtus) nigra, spe- cula maxima, nigerrima. : T $t.-Pétersbourg, le 4 Avril 1870. - REISE NACH MAN GYSCH LAK. Alex. Becker Nach der Halbinsel Mangyschlak und von da nach Gurjew fährt ein Dampfschiff von der Wolgamündung nur 4 mal im Laufe eines Jahres, zu Anfang der Mona- te April, Juni, August, October. Will man sich nicht Segelschiffen anvertrauen und auch nicht 2 Monate auf Mangyschlak verbringen, so ist man gezwungen, mit dem- selben Dampschiff, auf dem man nach Mangyschlak ge- kommen, nachdem es von Gurjew zurückgekehrt, die Rückreise anzutreten, wobei dem Reisenden ein 8 tägi- ger Aufenthalt auf Mangyschlak verbleibt. Der Juni schien mir von den 4 gebotenen Monaten der geeignet- ste, um Pflanzen und Insekten auf Mangyschlak zu sam- meln; ich begab mich demzufolge von Sarepta nach Astra- chan, von wo ich am 16-ten Juni neuen Styls 7 Uhr Morgens weiter gebracht und in der 8-ten Stunde Abends in offener See dem Schraubenschooner «Fürst Gortscha- kof übergeben wurde. Ein heftiger Südostwind trieb hohe Wellen, welche mir nur ein unbehagliches Gefühl À 8 116 erzeugten, Anderen aber den bekannten Tribut in rei- chem Maasse abzwangen. Das Personal des Schooners bestand aus wenigen Menschen vieler Nationen: der Ka- pilän, Linigren, war ein Schwede, der Steuermann ein Tatar, der Meschinist ein Russe, der Koch ein Deutscher, die Matrosen Perser; Passagiere waren 6 Armenier, 1 Kalmük, 1 Truchmene, 1 Kirgise, 1 Russe, 1 Deutscher. Der Schooner besass nur 23 Pferdekräfte, fuhr aber dabei mit vollen Segeln ziemlich rasch, so dass wir schon den 18-ten Jun! in der 5-ten Stunde Nachmittags bei Mangyschlak ankamen. Das Mangyschlaker Ufer, das 530 Fuss hoch sein soll, sieht man auf dem Meere sehr weit. Die Dampschiffe fahren an demselben südlich hin und halten in dem Einschnitt einer Sandbank bei den Schiffen und Bóten des Fischerdorfes Nikolajewsk, wel- ches auf der Sandbank liegt und aus 26 hólzernen Häusern und Hófen besteht, welche sich von Norden nach Süden in ziemlich gerader Richtung erstrecken. In einem dieser Hàuser nahm ich Quartier und machte von hier tägliche Excursionen nach dem sehr zerrissenen Ufer, dessen Ent-. fernung von dem Dorf 4 Werst betragen mag. Diese Strecke besteht aus Sand- und Muschelboden, ist daher sehr ermüdend; hat man das Ufer, auch Berge genannt, erreicht, dann beginnt das Steigen fast nur auf Steinen, unter welchen interessante Käfer, 2. B. Capnisa elliptica, Microdera convexa, Psammocryptus minutus und Scor- pione, Asseln, Ohrwürmer, Scolopender, Schlangen und Eidechsen verborgen liegen. Aber auch frei umher lau- fen und winden sich mehrere Arten Eidechsen und Schlangen sehr zahlreich. Nicht überall lässt sich das Ufer erklimmen, an demselben fliegt auch Epinephele, Narica, welche Dr. Staudinger wegen ihrer Kleinheit «Narieina nennen will, sie ist aber sehr unbequem zu 117 fangen, da sie gerade an den schroffsten Stellen umher- fliegt. Ganz oben auf dem Ufer wachsen interessante Pflanzen, 7. B. Inula multicaulis, Onosma stamineum, Lagochilus acutilobus, Nanophytum caspicum, Malacocar- pus crithmifolius, Gypsophila diffusa, Allium rubellum, Zygophyllum turcomanicum, Z. macropierum, Cousinia onopordioides, Jurinea chaetocarpa, Rhinopetalum Kare- lini. Von diesen ist für die Kirgisen und Truchmenen Na- nophytum caspicum die nützlichste Pflanze, denn sie er- setzt ihnen das Brennholz. Das Land über dem Ufer ist sehr wellenförmig und öde, Pimelia cephalotes, Thrin- chus muricatus, Platycleis intermedia, Chortippus anten- naius, Mantis brachyptera begegneten mir daselbst, als ich einmal einen weiten Gang nach dem nórdlichen an- sehnlichen Leuchtthurm machte. Der südliche niedrige Leuchtthurm liegt nicht weit von dem Ankerplatz der Schiffe auf dem Sand. 4 Werst südlich von Nikolaewsk liegt das Fort Alexandrowsk auf einem steinigten Berg- rücken mit einem Thor auf der Südseite. Auf der West- seite des Forts in niedriger ziemlich ebener Fläche ist seit einigen Jahren durch Armenier eine Strasse steiner- ner Häuser enistanden, welche auch Buden enthalten. Zwischen den Häusern befinden sich auch Kibitken der Truchmenen und Kirgisen, bei denselben ihre Kameele, Pferde und ihre Handelsartikel: Schafe, Ziegen, Wolle. In einiger Entfernung von hier südlich befindet sich der Garten des Kommandanten. Er enthält ein steinernes Wohnhaus und Nebengebäude für das Dienstpersonal, eine Wassermaschine, hauptsächlich zur Bewässerung des sehr nôthigen Gemüses. An Gemüse ist auf Mangysch- lak grosser Mangel, die Einwohner von Nikolajewsk be- schäftigen sich nur mit dem sehr einträglichen Fisch- fang, würden auch wohl in dem Sandboden bei ihrem 118 Dorf wenig Gemüse erzielen. Auf den Bergen würde ebenfalls wenig gedeihen, da Regen zu den Seltenheiten gehort. Der im Fort schon 4 Jahre wohnende russische Geist- liche versicherte mich, dass es nur einmal im Jahre regne; ich selbst sah den Himmel mit schweren Wolken bedeckt, es donnerte auch, aber zum Regnen kam es nicht; die Wolken schienen aus dem caspischen Meere aufzutauchen und entluden sich in der Richtung nach Chiwa's Hauptstadt. Da, wo der Garten des Komman- danten liegt, ist der Boden besser, in demselben gedei- hen Bäume und Sträucher gauz gut, auch ein dem Kom- mandanten räthselhafter Baum, der nach seiner Behaup- tung wild gewachsen sein soll, aber wahrscheinlich aus Nordamerika stammt, denn ег. gehórt zur Gattung Ma- clusa, M. aurantiaca? Er hatte zur Zeit meines dortigen Aufenthalts runde, grüne, etwas haarige, Milchsaft ent- haltende Früchte von der Grósse einer grossen Wallnuss. Hinter. dem Garten wohnen die Kirgisen und Truchme- nen in Kibitken längs dem caspischen Meere so weit das Auge reicht. Die Aulen der Kirgisen sind aber immer von den Au- len der Truchmenen abgesondert. Ich besuchte sie ei- nige Male und nahm mit Interesse die Arbeiten ihrer Bewohner in Augenschein. In den Kibitken sassen die Weiber und webten wollene Zeuge. ihr Webestuhl war von der einfachsteu Art, sie sassen auf der Erde und hatten die Füsse zu den Tritten des Webestuhls in einem Loch in der Erde, die Webelade war nur ein Stück 3 Zoll dickes, */, Arschin langes, hartes Holz mit einer scharfen Kante. Die Kette des Gewebes war durch die Thüre der Kibitke ins Freie hinaus und zurück in die 119 Kibitke herein gespannt. Sie strickten auch Shawle von 2 Faden Länge, '/, Arschin Breite, aus grauer feiner Ziegenwolle, machten auch ?/, Arschin lange und ebenso breite sehr dauerhafte bunte wollene Taschen, deren immer 2 zusammenhängerde über den Rücken eines Pfer- des gelegt werden. Der Truchmene liebt den Ackerbau; er gräbt in der Nähe des hohen Uiers die Erde unge- fáhr 3 Faden tief auf, findet trinkbares Wasser, setzt ei- ne leichte Wassermaschine hinein und bewässert mit Hülfe eines Pferdes Alles, was er gesäet, 2. B. Sorghum vulgare, S. cernuum, Panieum miliaceum, Secale cerea- le, Triticum dicoccum Schrank, Melonen und Arbusen. Seine Felder waren ansehnlich gross, in viereckige ei- nen Quadratfaden enthaltende Kasten eingetheilt. Die Melonen und Arbusen waren aber nicht in diese Kasten- form, sondern in einen Faden von einander liegende Rei- hen gebracht, jede einzelne Pflanze eine Arschin weit voneinander entfernt und bei den Reihen eine Furche zur Bewässeruug gelassen. Alles wuchs vortrefflich. Ми Zuversicht kann hier der Truchmene auf eine gute Ernte rechnen und hat nicht wie anderwärts zu befürchten, dass der viele Regen, oder Hagelschlag, oder mangeln- der Regen seine Hoffnung vernichtet. Nicht weit von diesen Feldern befindet sich ein Begräbnissplatz (Steine mit bunten Inschriften über den Gräbern) der Truchme- nen, der durch Erschlagene seinen Anfang genommen haben soll. Wie mir der Kommandant, Herr Selenin, erzählte, stürmten die Truchmenen einmal auf das ihnen ärgerliche Fort, von dem sie aber mit ungelähr 50 Tod- ten abziehen mussten, die sie an der Stelle des jetzigen Begräbnissplatzes beerdigten. Der Truchmene ist bei den Russen weniger beliebt als der Kirgise, denn er ist ver- schlossen und unfreundlich. Der Kirgise ist der eigent- 120 liche Arbeiter in Nikolajewsk und respektabler als seín Herr, denn er ist fleissig und nüchtern, sein Herr dage- gen oft faul und dem Trunke ergeben. Er sitzt halbnackt vor dem Hause seines Herrn, der ihn Karsak nennt, und schárft die Angeln, und wenn er diese Arbeit beendet : hat, fáhrt er ins Meer und bringt reiche Bootsladungen Fische nach Hause, meist Knorpelfische, besonders Se- wruga (Acipenser stellatus), welche sogleich in Schiffe verladen und eingesalzen werden. Das Salz dazu wird aus 2 Salzteichen genommen, die zwischen Nikolajewsk und Alexsandrowsk liegen und von Eisentheilen eine rothe Farbe haben. Es ist sehr scharf, etwas bitter, je- denfalls aus der Verdunstung des Seewassers entstanden. Bei und in diesen Teichen liegen grosse Steine, von der- selben Beschaffenheit, wie die Steine des hohen Ufers, die, wie auch auf der Westseite des caspischen Meeres, aus Seemuscheln entstanden sind. Viele dem Salzboden angehórenden Pflanzen, die auch bei Sarepta vorkommen, wachsen bei diesen Teichen, z. B. Anabasis aphylla, Schoberia maritima, Salicornia herbacea, Haloenemum strobilaceum, Statice suffruticosa, St. tomentella, Fraukenia hispida, Salsola Kali, Atriplex laciniata, Atr. nitens, Alhagi camelorum, aber auch meh- rere bei Sarepta fehlende, z. В. Salsola verrucosa, S. aphylla, Anabasis brachiata. Im Sandboden standen hàufig: Euphorbia Gerardiana, Peganum Harmala, Gypsophila paniculata, Syrenia sili- culosa, Haplophyllum obtussifolium, Convolvulus frulico- sus, C. erinaceus, C. persicus, C. arvensis, Tournefortia Arguzia, Tribulus terrestris. An den Wurzeln von Peganum Harmala hielten sich viele Käfer verborgen, z. B. Cymindis cruciata, С. dor- salis, aber auch viele Schlangen und Eidechsen. Von 121 Schlangen ist am häufigsten eine Wasserschlange, auf der Oberseite grau mit kleinen schwarzen Strichen, auf der Unterseite schwarz. Seltener ist eine giltige mit gel- ber Schwanzspitze, auf der Oberseite und an den Seiten graugefleckt, auf der Unterseite fleckenlos, welche sich am hohen Ufer aufhält. Von Eidechsen kommt dieselbe Art vor, welche ich auch am Tschaptschatschi fand, mit dickem Kopf und 2 zinnoberrothen Flecken im Nacken, eine andere Art ist auf der Oberseite grau gefleckt, eine dritte kleinere hat graue Längsstreifen auf der Oberseite und ist auf der Unterseite vom After bis zur Schwanzspitze ziegelroth gefärbt. Die Deilephila Euphorbiae - Raupen sassen so zahl- reich an der sehr häufigen Euphorbia Gerardiana, dass sie nicht Nahrung genug an den Blättern dieser Pflanze fanden und genóthigt waren, auch noch ihre Stengel zu : fressen. Die Deilephila lineata-Raupen frassen Peganum Harmala. Am Seewasser liefen häufig Cicindela contorta, C. li- toralis. | An Anabasis aphylla sass ein unbekannter grosser Cle- onus, an Cousinia onopordioides ein unbekannter Larinus. Von Fliegen und Netzflüglern fing ich nur dieselben Arten, welche auch bei Sarepta vorkommen, dagegen fanden sich von Hautflüglern auf Peganum Harmala ne- — ben Pelopeus destillatorius, Pompilus chalybeatus, P. me- ridianus 15 mir unbekannte hübsche Gattungen ein, welche ich bisher noch in keiner Localität gefunden. Von Scorpionen ist der gelbe sehr häufig, der auch am Bogdo und bei Derbent vorkommt; ein auf der Ober- 122 seite schwarzer mit schwarzem Schwanz, gelben Beinen und gelber Unterseite ist selten. Er unterscheidet sich von dem gelben auch durch sehr dünne Scheeren. Von Mücken hat man auf Mangyschlak nichts zu erlei- den, es ist aber daselbst eine sehr kleine Fliege, welche besonders gern in die Ohren beisst. Eine unschädliche helle, auch rothleibige Mücke fand sich während der Ue- berfahrt auf dem Meere so häufig auf dem Dampfschift ein, dass man sie mit Schaufeln über Bord werfen konnte. Die Mileh der Kühe habe ich nirgends so schlecht wie auf Mangyschlak gefunden, was natürlich mit der sehr schlechten Weide zusammenhängt. Heu kann nicht ge- macht werden, man bringt es von den nächsten Inseln, Swätoi, Podgornoi. Der 20-ste Juni war Pfingstsonntag, an welchem nach altem Gebrauch die Stuben mit Baumzweigen und Blu- men geschmückt werden mussten. Da aber auf Mangy- schlak kein Baum wild (') wächst, dessen Zweige hätten genommen werden kónnen und schóne Blumen selten waren, so mussten sich die Leute mit dem begnügen, was am ansehnlichsten und hàufigsten wuchs, mit Eu- phorbia Gerardiana, Gypsophila paniculata, Peganum Har- mala, Haplophyllum obtusifolium, mit welchen sie den Fussboden der Stuben bedeckten. Um diesen Schmuck, der mich am Gehen hinderte und bald einen widerlichen Geruch verbreitete, noch zu erhöhen, warf ich, wenn ich von einer Excursion zurückgekommen war, auch noch das abgeschnittene Untaugliche meiner Pflanzenausbeute dazu. (1) Morus alba kommt einzeln am hohen Ufer vor, wahrscheinlich nicht wild. 123 Mein Hauswirth war ет eifriger Brantweintrinker, aber auch ein eben so eifriger Beter. Er erwies mir nebst seiner nüehternen Frau alle móglichen Gefälligkeiten. Fuhrwerk gibt es in Nikolajewsk nicht, wodureh ich gezwungen wurde, meinen physischen Kräften alles zu- zumuthen, welche bei grosser Hitze, schlechter Kost und übermässigen Excursionen ой sanken, aber durch häufiges Baden im Seewasser wieder aufgerichtet wurden. Kam mir ein Truchmene mit einem Kameel entgegen, so liess ich mich auch manchmal für gute Bezahlung eine weile Strecke tragen, die ich aber fast immer zu- rücklaufen musste. Es ist gewagt, sich dem Truchmenen anzuvertrauen, da derselbe die Arbeit eines Sclaven in Gàrten und Feldern immer noch sehr vortheilhaft findet. Ein Perser kam gerade während meines dortigen Auf- enthalts auf Mangyschlak an, der vor 8 Jahren bei Astra bad geraubt war und Frau und Kinder zu Hause hatte. Er hatte jedenfalls anfangs óftere Versuche gemacht, der Gefangenschaft zu entrinnen, was ihm aber so schlechi bekommen sein mag, dass er spätere Versuche nicht mehr wagen wollte und erst nach Verlauf von 8 Jahren wieder einen Versuch in nördlicher Richtung, nicht in südlicher, glücklich zur Ausführung brachte. ш meinem Quartier waren die Nàchte wegen der Hitze unerquicklich, ieh legte mich daher einmal auf das Haus- dach schlafen, der starke Thau aher nóthigte mich mitten in der Nacht ins Haus zurückzukehren. Aus beifolgenden Verzeichnissen ersieht man, dass die Ostküste des caspischen Meeres an Pflanzen und Insek- ten bedeutend ärmer ist als die Westküste. Die meisten Pflanzen und Insekten sind dieselben, die auch westlich 124 vom caspischen Meere vorkommen; merkwürdig ist, dass interessante bei Sarepta fehlende Insekten, die ich auch bei Astrachan, Tarki und Derbent nicht gefunden, in der europäischen Kirgisensteppe, am Bogdo und Tschap- tschatschi dieselben sind wie auf Mangyschlak, 2. В. Ci- cindela contorta, Mierodera convexa, Pimelia cephalotes, Cerallus n. sp., auch soll Julodis variolaris auf Mangy- schlak im Juli an Alhagi camelorum vorkommen, die ebenfalls am Bogdo zu finden. Sarepla, am 2-ten Mai, 1870. Verzeichniss der auf Mangyschlak (Ги Karagansk) wildwachsenden Pflanzen. Aeluropus laevis Trin., Astragalus aduncus М. В. var. paucijuga Trautv., Astr. hyrcanus Pall, Astr. ammoden- dron Bunge, Artemisia nutans Willd., Art. austriaca Jaeq., Art. sp., Arenaria serpyllifolia L. var. glutinosa Koch, Alium rubellum M. B., Acroptilon Picris C. А. Mey., Atraphaxis compacta Ledeb., Anabasis brachiata Fisch. et Mey., An. aphyila L., Amaranthus retroflexus L., Al- hagi camelorum Fisch., Atriplex laciniata L., Atr. nitens Rebent., Andrachne rotundifolia C. A. Mey., Asperula bumifusa Bess., Androsace maxima L., Bromus tectorum L., Br. squarrosus L. var. villosa Koch, Calamagrostis Epigejos Roth, Cynodon Dactylon Rich., Ceratocarpus arenarius L., Caragana grandiflora Dec., Convolvulus fru- ticosus Pall, C. erinaceus Ledeb., C. persicus L., C. arvensis L., Colpodium bulbosum Trin., Ceratocephalus incurvus Stev., Chenopodium album L., Cousinia onopor- dioides Ledeb., Cirsium arvense Scop. var. mitis Koch, Corispermum hyssopifolium L. var. nitida Trautv., Eu- 125 phorbia Gerardiana Jaeq., Ephedra vulgaris Rich., Echi- nospermum patulum Lehm., Ech. Vahlianum Lehm., Echi- nops Ritro L., Elymus sabulosus M. B., Eurotia cerato- ides C. A. Mey, Frankenia hispida Dec., Fumaria par- viflora Lam., Falcaria Вупи Host., Gypsophila paniculata L., G. diffusa Karel, Gagea reticulata Schult., Galium Aparine L., Heliotropium elliptieum Ledeb., Haplophyl- lum obtusifolium Ledeb., Hyoscyamus niger L., Halocne- mum strobilaceum M. В., Inula multicaulis Fisch. et Mey., Jurinea chaetocarpa Ledeb., Kochia prostrata Schrad. var. canescens Moq. Tand., Lasiagrostis Caragana Trin., Lina- ria odora Chav., Lagochilus acutilobus Bunge, Lomato- podium Lessingianum Fisch. et Mey., Lepidium latifolium L., L. perfoliatum L., №. Draba L., Medicago falcata L. var. coerulea Trautv., M. arcuata Trautv., Malva rotun- difolia L., Mulgedium tataricum Dec., Marrubium vulga- re L., Matthiola odoratissima R. Br., Malacocarpus crith- mifolius Fisch. et Mey., Melilotus arvensis Wallr., Me- niocus linifolius Dec., Nepeta Cataria L., Nanophytum cas- pieum Lessing, Nonnea pieta Fisch. et Mey., Onopordon Acanthium L., Onosma stamineum Ledeb., Orobanche cumana Wallr., Pyrethrum millefoliatum W. var. micro- cephala Trautv., Peganum Harmala L., Phelipaea lanu- ginosa C. A. Mey., Potentilla recta L., Rhamnus Pallasii Fisch. et Mey., Roemeria hybrida L. var. eriocarpa Dec., Rhinopetalum Karelini Fisch., Stipa Szovitsiana Trin., Syrenia siliculosa Andrz., Spergularia media Pers. var. marginata Fenzl, Silene Otites Sm., Setaria viridis P. de B., S. verticillata P. de B., Suaeda altissima Pall., Sta- tice tomentella Boiss. St. suffruticosa L., Salsola verru- cosa M. B., S. aphylla S. A. Меу., S. Kali L., S. sp., Salicornia herbacea L., Schoberia maritima C. A. Mey., Sisymbrium contortuplicatum Dec., S. Sophia L., Sola- 126 num nigrum L., Sonchus oleraceus L., Triticum repens L., Tr. sibirieum W. var. desertorum Trautv., Tr. pro- stratum L., Tr. orientale М. B. var. lanuginosa Griseb., Teucrium Polium L., Tragopogon sp., Tamarix Pallasii Desv., Tournefortia Arguzia В. et Sch., Tribulus terres- tris L., Zygophyllum turcomanicum Fisch., Z. macropie- rum C. A. Mey., Zostera nana Roth. Verzeichniss der auf Mangyschlak vom 18-ten bis 26-ten Juni erbeuteten Insekten. Schmetterlinge. Vanesa Cardui, Satyrus Anthe, Epinephele Narica, Ep. Eudora, Antocharis Daplidice var. Bellidice, Colias Erate, Deilephila Euphorbiae, D. Lineata, Macroglossa Stellata- rum, Orgyia Dubia, Lithosia Unita, Callimorpha Pulchra, Anthophila Amoena, Ligia Plusiaria, Naclia Famula, Sco- pula Sticticalis. Küfer. Cicindela contorta, C. litoralis, Calosoma auropuneta- ta, Cymindis cruciata, C. dorsalis, C. kleine sp., Steno- lophus proximus, Bembidium argenteolum, B. pussillum, B. striatum, B. n. sp.? Calathus fuscus, Amara parallela, Am. apricaria, Harpalus serripes, H. optabilis, H. sp., Hydrophilus piceus, Aleochara erythoptera, Philonthus debilis? Saprinus quadrisiriatus? Trogosita mauritannica, Attagenus megatoma, Ай. pulcher? Convolouli m., Ateu- chus sacer, Onitis Menalcas, Aphodius punctipennis, Oni- ticellus flavipes, Serica sp., Rhyzotrogus volgensis, Ano- xia pilosa, Anisoplia agricola, Cetonia Karelini? Sphenop- tera sp., Cerallus n. sp., Xyletinus niger? Pseudochina cyphonoides, Capnisa elliptica Menetr., Microdera con- 127 vexa, Psammocryptus minutus, Ps. sp., Tentyria mit langem Halsschild, Akis grosse sp., Blaps grosse зр.. В]. convexicollis; Pimelia cephalotes, Crypticus quisquilius, Cr. sp., Tenebrio molitor, Nothoxus interruptus, Anthi- cus hispidus, Mordella’ aculeata, Spermophagus Cardui, Cleonus tenebrosus, Cl. candidatus, Cl. sp., Cl. п. sp.? Larinus sp., Phytonomus Bartelsi var.? Ptochus porcellus, Tychius Morawitzi, Chrysomela marginata? Coccinella 19 notata, C. 11 punctata, C. mutabilis, Exochomus auritus. Wanzen. heduvius grosse schwarze sp., Oncoma Germari, Phi- modera galgulina, Rhopalus errans, Nysius punctipennis, Lamprodema maura, Chorosoma Schillingi, Salda sp. ОПИСАНТЕ НОВЫХЪ ВИДОВЪ ПОЛУЖЕСТКОКРЫЛЫХЪ НАСЪКОМЫХЪ. В. Ошлднина. 1. Tropicoris Basnini nov.; sp. Nitidus, viridi-metallicus, supra dense punctatus; ca- pite, "maculis prope oculos et apicem jugorum positis ex- ceptis, marginibus, lateralibus'et postico et fascia’ trans- versali anteriori thoracis, lateribus scutelli пес non ma- cula oblonga mesocorii cupreis; puncto basali medio et apicali scutelli atque connexivo testaceo-flavis; apice et basi segmentorum connexivi, angulis lateralibus tharacis productis, antennisque nigris; membrana elytrorum, cor- pore subtus, pedibusque dilute-testaceis, nitidis; pedibus dense nigropunctatis, tibiis apice tarsisque fuscis. Q Long. 18 шт.; latit. 10. mm. Patria Kjachta Sibiriae ‘orientalis. (Mus Univers. Cesar. Moscov.) Голова трехъ-угольная, густо покрытая черными точками; лобный валикъ (tylus) въ концу слегка съу- живающися, одинаковой длины CO скулами (jugum); края головы слегка приподняты и заострены, HBBTb ея сверху темно красновато мздный, съ двумя метал- 129 лически зелеными пятнами на концахъ скулъ; два та- Kid же пятна находятся близь глазъ; глазки блестяпие. краснаго nBb5Ta. Усики равнаются длиною */, T'bura; 4-й и 5-й членики самые длинные, 1-й короче прочихъ и He достигаетъ вершины головы; цвЪтъ усиковъ черный, основная половина 1-го’членика, а всЪ остальные у сочлененй желтые. Переднеспинка поперечношести- угольная; передый край ея трапецоидально выр%зан- ный; передн1е углы выдаются въ видЪ маленькихъ, на- правленныхъ кнаружи, шипиковъ; передне-боковые края вогнутые, пилообразно зазубренные; боковые углы сильно выдающтеся, вершиною своей обращенные на- задъ; задне-боковые края извилистые; задй край пря- мой, обрубленный, одинаковой длины съ переднимъ краемъ щитика. Поверхность переднеспинки при са- момъ основан горизонтальная, слегка выпуклая, по- томъ наклонная, покрытая черными точками, сливаю- щимися въ иныхъ MÉCTAXB въ KOPOTKIA, извилис- ThA, поперечныя линш. Цвзтъ переднеспинки ме- таллически зеленый, задый и боковые края ея OTO- рочены красноватом$днымъ, полоса такого же цвЪта тянется поперегъ передней части переднесписки, по- середи она разширяется, HO не достигаетъ передняго края. Щитикъ удлиненно трехъугольный, боковые края co вступающими углами; frenum доходитъ почти до */, его длины. Поверхность щитика y OCHOBAHIA выпуклая, У вершины плоская, покрытая точками, сливающимися y основан1я въ KOPOTKIA поперечныя линш; небольшое, срединное, желтое, продольное пятно у OCHOBAHIA, два такихъ же на боковыхъ углахъ и самый конецъ щи- тика гладк!е. Его выпуклая часть металлически зеле- Haro цвЪта; боковые края красновато-мВдные. Над- крылья уже и длинн$е брюшка; вершинный уголъ corium'a острый; перепоночный шовъ (sutura membra- nae) прямой. Corium и clavus металлически зеленые, покрытые точками того же цвЪта; на mesocorium, № 1. 1870. 9 130 продольное къ зади расширенное, м8дно-краеное пятно; перепонка коричневая съ 7 не разв тляющимися жил- ками. Connexivum желтоватый съ четырехъугольными черными пятнами, помфщенными HA сочленен1яхъ сег- ментовъ; только на этихъ черныхъ пятнахъ есть точ- ки. Нижняя поверхность тзла®свзтло-коричневая, бле- стящая, съ разсВянными черными точками; Hà шестомъ брюшномъ членикЪ небольшое, продольное, черное пятно. Шипикъ при основании брюшка короткий. Ножки свЪтло-коричневыя. густо покрытыя черными точками; концы гозеней и лапки черные. Хоботъ достигаетъ ос- HOBAHIA 3-го брюшнаго членика, свзто-коричневый; 4-й членикъ черноватый. Видъ этотъ р%зко отличается OTD Tropicoris гайрез L. своимъ лобнымъ валикомъ и заднимъ краемъ передне- спинки; онъ BEPOATHO очень близокъ съ T. metallife- rus Motsch. (Bull. de la Soc. Imp. des Nat. de Moscou, 1859. № 4, p. 501), если только этоть mocabauif nbi- ствительно относится къ роду Tropicoris (!), но первый отличается OTS посяЪдняго окраской вершины щитика. Видъ этотъ найденъ А. X. Басниной близь Кяхты, ry онъ встр%чается въ 1юл% и августф. Myrmecophyes Fieb. in litt. Elongatus. Caput triangulare, maxime declive, con- vexum, thorace latius; oculis magnis, globosis, in parte postiea capilis positis, libere prominulis, fere peduncu- latis; tylo ab vertice linea impressa separato. Antennae corporis longitudine, in linea ficta, e centro oculorum ad (') Mouyasckiä относитъ къ роду Tropicoris Cimex nigricornis Fabr., который имфетъ съ Tropicoris общаго только одни выдавииеся боковые углы средне-спинки; крайняя краткость AÏATHO3EI He по- зволяетъ судить о TOMS принадлежитъ ли ero T. metalliferus къ ‘этому или къ другому какому нибудь роду. 131 basin tyli dueta, sitae; articulo primo omnium breviore, apicem capitis superante, secundo primo plus quam duplo longiore, tertio */, seeundi; quarto primo nonnihil longiore. Rostram crassum, coxas postieas attingens, articulo primo crassissimo, secundo aequilongo, tertio et quarto breviori- bus, hoc apicem versus gracilescente. Prothorax maxime convexum, fere annuliforme, marginibus lateralibus dele- tis, marginibus antico et postico rectis. Prosterni xyphus impressus; mesosternum pro et metasterni longius, con- vexum, xypho brevi, truncato. Pedes in parte postica seg- mentorum thoracis inserti, breve setosi, postici longi, fe- moribus incrassatis, articulis primo et secundo tarsórum aequilongis. Elytra valde abbreviata, scutello nonnihil longiora, postice truncata, venis destitutis. Alae nullae. Abdomen basi versus subito constrietus, fere petiolatus, postice dilatatus, convexus. Orthocophalo Fieb. et Diplaco Stal affine, sed thoracis, elytrorum atque abdominis forma facile distinguendum genus. j Myrmecophyes tricondyloides (') nov. sp. Niger, nitidus, subtiliter punctatus, scutello opaco; ely- tris apice late albomarginatis; antennarum articulis primo et secundo flavis, tertio et quarto infuscatis; rostro rufo, apice fusco; pedibus rufo-flavis, tibiis anterioribus apice, posticis totis tarsisque fuscis. eis Longan 31 5 s lat Ne; Е dim. Habitat in provinciis Rjasanensi et Tamboviensi Rossiae centralis (Mus. Univ. Ces. Mosc.). (f Этотъ suas былъ посланъ мною Фиберу, который возвратилъ его съ назвашемъ Myrmecophyes Oschanini nov. gen. et spec., Tax» какъ c» Tbxs nop прошло цЪлыхъ два года, a Фиберомъ OHB AO сихъ поръ He описанъ, то 3 и ршился сдЪлать это самъ 9* 132 Тьло удлиненное, къ переди и къ зади расширенное. Голова шире переднегруди, впереди глазъ вертикаль- ная, трехъугольная, выпуклая; длина ея болве ширины темени между глазъ; глаза схерическе, свободные, почти стебельчатые. Лобный валикъ образуетъ при своемъ основан острый уголъ. Усики сидатъ на ли- giu, проведенной orb центра глазъ къ основан 106- Haro валика; длиной своей они равны Thay; первый членикъ заходитъ за конецъ головы, второй Gombe чвмъ вдвое длинн%е 1-го, трет!й короче втораго на !/, четвертый HBCKOIBEO длинн®е перваго. Хоботъ толстый доходить до заднихъ ляжекъ; первый и второй членики равной длины, цилиндричесве, первый самый толстый, трей короче BTOparo, посереди вздутый, четвертый одинаковой длины съ предъидущимъ, коническй [le- реднегрудь выпуклая какъ въ продольномъ TAKE и Bb поперечномъ направлении, бока ея также выпуклыя; боковые края не замЪтны; по середин5 она выше и шире WbMb у OCHOBAHIA и у вершины; передний и зад- Hifi края ея обрубленные. Шитикъ широкй, не много короче переднеспинки, выпуклый, крал его прямые. Надкрылья укороченныя, немного длиннЪе щитика, на- зади обрубленныя, непрозрачныя, только ихъ задняя слегка приподнятая оконечность немного проевзчива- ющая; жилокъ Hà надкрыльяхъ HbTb; крылья He за- MBTHBI. Отростокъ переднегрудины (xyphus prosterni) вдавленный no cepemuHb, съ приподнятыми краями. Среднегрудина выпуклая, длиннЪзе прочихъ грудныхъ сегментовъ, удлиненно пятиугольная, къ переди съужи- вающаяся, ея отростокъ короткй, обрубленный. Задне- грудина почти правильно шестиугольная, съ неболь- шимъ килемъ на переди. Брюшко у основан!я сильно съуженное, почти стебельчатое, къ зади сильно рас- ширенное, особенно у самокъ, позади округленное, сверху и снизу выпуклое. Ноги, въ особенности го- лени, усажены короткими шипиками. Задн1я ноги удли- 133 ненныя, бедра ихъ расширенныя, первый и второй членики лапки одинаковой длины, короче третьяго. Голова и туловище чернаго BETA, мелко точечныя, съ довольно сильнымъ блескомъ, только щитикъ мато- вый. Основная непрозрачная часть вадкрышй черная, блестящая, задняя ихъ половина б$Ълая. Первые два, членика усиковъ желтые, послфдн!е два буроватые. Ножки красноватожелтыя, шипики черные; конецъ го- леней двухъ переднихъ паръ, голени заднихъ ножекъ и лапки бурые. Хоботъ красноватый, конецъ его черный. Видъ этотъ найденъ мною въ itoHb и тюль въ Ле- бедянскомъ и въ Данковскомъ уЪздахъ. Lusanda (*) taurus п. sp. Sordide-pallido-flavescens, supra dense fusco irrorata, linea longitudinali media verticis thoracisque pallide fla- va, processubus frontis vertice nonnihil longioribus, ex- tus apicem vesus impressis, nigris; genis et fronte me- dio nigris, clypeo. lineisque longitudinalibus inferioribus processuum frontis flavidis; tegminibus sordide griseis, fusco granulatis, venis fuscis; alis nullis; pedibus luteis, fusco irroratis et lineatis, coxis posterioribus extus lon- gitrorsum fusco lineatis. & Long: eum. tegmin. 5 mm; lat. 2,75 77 Patria Elisabethopol Transcaucasiae (Mus. Univers. Cesar. Mosc.). Голова съ двумя довольно большими коническими выростами, образующими между собою острый уголъ; до конца на вишней поверхности они глубоко вда- влены; длина ихъ превосходить длину темени. ‘Tema съ продольною бороздкою, He доходящею до OCHOBAHIZ выростовъ. Y основаня и съ боковъ темя ограничено (*) См. Stal въ Berl. Entom. Zeitschr. vol. ИТ, p. 322. 134 приподнятыми, тонкими килями; основной киль слегка вогнутый, боковые идутъ вдоль внутреннихъ краевъ глазъ и продолжаются по наружному краю верхней поверхности выростовъ, на конц которыхъ заворачи- ваются внизъ и назадъ, образуя границу выше упо- мянутыхъ вдавленй, постепенно понижаются и исче- заютъ наконецъ совершенно. Снизу OCHOBAHIE вырос- товъ доходить до лицеваго щитика (clypeus), этотъ nocıbAHif выпуклый, безъ киля. Переднеспинка имъетъ Форму отр%зка круга, зад! край ея прямой, она въ полтора раза короче трехъугольной, снабженной npo- дольной бороздкой стеднеспинки. Надкрылья длиннзе брюшка, выпуклыя, внЪшей край ux? угловато H30- — гнутый, жилки многочисленныя, образующля много не- правильныхъ ячеекъ. Corium вполнф отдЪленъ OTS clavus'a. Ножки волосатыя, задн!я голени съ двумя ши- пиками. Генитальныя пластинки самца на концЪ за- кругленныя, верхвй край ихъ съ небольшой вырзз- кой, передъ которой сидитъ вертикальный, черный от- ростокъ, на конц своемъ загибающийся впередъ въ вид зубца, другой зубецъ. вершиной своей также Ha- правленный впередъ, находится на половинв высоты отростка. Анальный придатокъ удлиненный, къ вер- UAH расширенный, ниж! край съ глубокой выр$зкой ЦвЪтъ Thia желтоватый. Tema и грудь сверху по- крыты многочисленными, неправильными, бурыми кра- пинками; ихъ HBTB тоько на срединной линш; идущей вдоль темени, передне и среднеспинки. Головные вы- росты снаружи и внутри черные, на нижней поверх- ности ихъ идетъ продольная желтовато бЪлая лин!я; лицевой щитикъ и OCHOBAHIE щекъ желтовато - Ó'Bubre. Надкрылья сЪроватыя, съ бурыми жилками, и такими же зернышками внутри ячеекъ. Брюшко сверху чер- ное, основан1я первыхъ члениковъ и срединная про- дольная полоса красновато-желтыя. Huss брюшка 65- 135 ловато-желтый съ бурыми крапинками. Ляшки желто- вато бвлыя, задния съ продольной бурой полосой. Нож- ки желтоватыя съ бурыми крапинками, особенно мно- гочисленными Hà двухъ переднихъ napax' b; Hà наруж- ной и внутренней поверхностяхъ бедръ и въ борозд- кахъ голеней проходятъь бурыя, продольныя лини; шипики голеней и посльдн! членикъ лапокъ бурые. Столь описалъ другой видъ этого рода 1. fissiceps (Berl. Ent Zeit. vol. Ш p. 322) водацийся на ЦейлонЪ. Aphalara pilosa n. sp. Luteo-viridis, immaculata, tegminibus vitreis, maculis minutis fuscis conspersis, corpore lolo tegminibusque dense pilosis. Q Longit. cum tegminibus 3 mm. Habitat prope Mosquam Rossiae. (Mus. Univ. C. Mosc.). ЦвЪтъ TBIA, усиковъ и ножекъ желтовато-зеленый; концы усиковъ и лапокъ буроватые, конецъ яйцеклада врасновато-коричневый. Глоточный отростокъ короткий. Надкрылья покрытыя очень маленькими точками, про- зрачныя съ небольшими буроватыми крапинками, 60- лъе многочисленными къ вершин крыла. Все buo голова и надкрылья волосатыя; волоски очень густы на темени, переднеи среднеспинк%; ва верхней поверх- ности тзла они коротки и толсты, на нижней части брюшка они длиннЪе и тоньше. Ha надкрыльяхъ они расположены вдоль жилокъ и внутри ячеекъ. Buy» этоть очень близокъь къ A. Artemisiae Fôrst. но PB3KO отличается какъ OTD этого, такъ и OT'b BCX другихъ MHS извЪстныхъ видовъ этого рода, водоса- тостью Tha и надкрыий. VERZEICHNISS DER IM ELATOMSCHEN KREISE, GOUVERNEM. TAMBOW, GESAMMELTEN PFLANZEN. von W. WiAZEMSKY. Als ich das Verzeichniss der von mir im Laufe der Frühling- und Sommermonate in den Jahren 1866 bis 68, in dem Elatomschen Kreise, Gouvernement Tam- bow, gesammelten Pflanzen zusammenstellte, liess ich mich hauptsächlich von dein Wunsche leiten, dem Man- gel an der genaueren Kentniss der mittelrussischen Flora, wenigstens theilweise abzuhelfen. Da ich die Móglich- keit hatte, mich zuerst mit den nördlichen Kreisen des Gouvernement's bekannt zu machen, so wendete ich mich vor Allem zu dem, was von meinen Vorgängern in dieser Beziehung gethan worden ist; doch von dem Material, das ich in den Arbeiten von Meyer, Semenow, Petunnikoff, Weinmann und Ikwitz gefunden hatte, konnte ich für meine Zwecke nur einen sehr kleinen Theil be- nutzen. Allerdings haben die obengenannten Autoren, 137 was das ganze Gouvernement Tambow anbetriffi, ziem- lich vollständige Verzeichnisse von Pflanzen geliefert, so dass ihre Nachfolger wohl nur eine sehr geringe Ап- zahl von neuen Arten hinzuzufügen haben werden, doch wurden dabei fast in allen Arbeiten, diejenige von Se- menow theilweise ausgenommen, die anderen Seiten des Gegenstandes fast gar nicht berührt. Das Verzeichniss der im Gouvernement Tambow wach- senden Pflanzen von C. A. Meyer, das wir in der ersten Lieferung der «Beitráge zur Pflanzenkunde des Russischen heiehes» 1844 finden, ist das einzige Material für eine Flora des Kreises Elatma. Es enthält 39 Arten, bei de- nen dieser Kreis als Fundort angegeben ist. Daher er- laube ich mir zu hoffen, dass ausser des Verzeichnisses der Namen der Pflanzen und der Angabe des Fundor- tes und des seltneren oder hàufigeren Auftretens dersel- ben, die von mir beigefügten ausführlicheren Beschrei- bungen der Fundorte derjenigen Pflanzen, die für. die Localflora als characteristisch erscheinen, nicht ohne In- teresse sein werden. | Die Zeit der Blüthe und der Fruchtreife entspricht im Allgerneinen den Beobachtungen, die im Gouvernement Moskau gemacht worden sind. Daher hielt ich für nóthig, nur die Blüthezeit derjenigen Pflanzen anzugeben, die in dem Werke von N. N. Kaufmann keine Aufnahme fin- den. Zum Schlusse folgt hier eine Aufzählung derjenigen Werke, die mir beim Bestimmen der Pflanzen als Hülfs- mittel dienten. Ledebour. Flora rossica sev Enumeratio plantarum in totius Imperii Rossici observatarum. 138 Dieses Werk diente mir als Leitfaden bei der Zu- sammenstellung des vorliegenden Verzeichnisses. Als Material zur Kentniss der Flora des ganzen Gou- vernement dienten: Weinmann. Observationes. quaedam botanicae ad flo- ram Rossicam spectantes. Bulletin de la Société Impé- riale des Naturalistes de Moscou 1837. № 7. C. A. Meyer. Florula provinciae Tambow, oder Ver- zeichniss der im Gouvernement Tambow beobachteten Pflanzen, in den Beiträgen zur Pflanzenkunde des Rus- sischen Reiches, Lief. 1. 1844. C. A. Meyer. Supplementum ad Floram Provinciae Tambow. Beitráge zur Pflanzenkunde des Russischen Rei- ches Lief. 9. 1854. A. Petunnikoff. Verzeichniss der im Gouvernement Tam- bow wild wachsenden Pflanzen zugleich als dritter Nach- trag zu Meyer's Florula Provinciae Tambow. Bulletin de la Société Impériale des Naturalistes de Moscou. 1865. № 3. H. Семеновь. Придонская флора, въ ея отношенш съ географическимъ распространенемъ Европейской Рос- cin. Enthält ziemlich viele Pflanzen mit der Angabe des Tambowschen Gouvernements. lixewws. Медико-топографичеекое описаше Тамбов- ской губернии. Enthält ebenfalls ein ziemlich reichhaltiges langes Pflanzen - Verzeichniss. 139 Endlich «Московская флора» von N. Kauffmann, die zur Zeit als das einzig vollständige Werk über die Flora von Mittel-Russland zu betrachten ist, habe ich zur Be- stimmung vieler Varietäten benutzt. W. Wiazemsky. Petrowskoje - Rasumowskoje 28 December 1868. Ranunculaceae. 1. Thalictrum minus L. Ledeb. 1. e. p. 8 v. 1. В pro- cerum Rgl. Kauffm. «Московск. флора» p. 17. An den Ufern der Oka аш Wiesen und Sandflächen, häufig. Болушевы Починки. 2. T. simplex Г. Ledeb. 1. c. p. 10 v. 1... An den Ufern der Zna und in der Mitte des Kreises; hàufig. C. Малыя Мочилы, Любовниковсюй Aber. 3. T. angustifolium Jacq. Ledeb. 1. с. р. 12 v. 1. a stenophyllum Wim. et Grab. Kauffm. «Московск. флора» p. 20. An den Ufern der Zna, ziemlich selten. Малыя Мочилы. 4. T. flavum Г. Ledeb. I. с. p. 12 v. 1. B rufinerve Rgl. Kauffm. «Московек. флора» p. 24. An den Ufern der Zna, selten. Малыя Мочилы. 5. Anemone ranunculoides L. Ledeb. l.c. p. 14 v. 4. In Wäldern und im Gesträuche, hàufig. 6. Myoswrus minimus L. Ledeb. l. c. p. 26 v. 4. An den Ufern der «Черная pbura» einmal gefunden. Цер- нево, 140 7. Ranunculus divaricatus L. Ledeb. 1. с. p. 28 v. 1. Im Sumpfe hinter dem Dorfe «Ункоръ» gefunden. 8. В. FicariaL. Ledeb. |. c. p. 30 v. 1. In Wäldern und im Gesträuche, häufig. 9. В. Lingua L. Ledeb. 1. c. p. 31. у 1. In Sümp- fen an der Zna und in der Mitte des Kreises selten. 10. В. Flammula L. Ledeb. I. с. p. 32 v. 1. In Sümp- fen und Wäldern, häufig. 11. А. auricomus L. Ledeb. 1. e. p. 32 v. 1. « ty- picus Kauffm. «Московск. флора» p. 28. In Wäldern und im Gesträuche, hàufig. 12. R. cassubicus L. Ledeb. |. с. р. 38 v. 1. В. auri- comus В cassubicus Kauffm. «Московск. флора» p. 29. So wie В. auricomus. 13. В. polyanthemos L. Ledeb. |. c. p. 41 v. 1. Auf Erhóhungen, ziemlich selten. Цернево. 14. R. repens L. Ledeb. |. c. p. 43 v. 1. Auf feuch- ten Wiesen und in sumpfigen Wäldern, gemein. 15. R. acris L. Ledeb. l. с p. 40 v. 1. Auf Wiesen, häufig. 16. Caltha palustris L. Ledeb. 1. с. р. 48 v. 1. Auf Wiesen und in Sümpfen, hàufig. 17. Trollius europaeus L. Ledeb. |. c. p. 49 v. 1. In sumpfigen Wäldern und im Gesträuche, häufig. 18. Aquilegia vulgaris L. Ledeb. |. c. p. 55. v. 1. In Gàrten häufig verwildert. 19. Delphinium Consolida L. Ledeb. 1. c. p. 58. v. 1. Im Roggen, gemein. Berberideae. 20. Berberis vulgaris L. Ledeb. 1. c. p. 79. v. 4. In Gärten, häufig. 141 Nymphaeaceae. 21. Nymphaea alba L. Ledeb. |. c. p. 83. v. 4. In Seen und Sümpfen, hàufig. 29. Nuphar luteum Smith. Ledeb. 1. c. p. 84. v. 1. So wie N. alba. Papaveraceae. 23. Papaver somniferum №. Kauffm. «Московск. флора» p. 38. Cultivirt und oft verwildert. | 24. P. Rhoeas L. Ledeb. 1. c. p. 88. v. 1. In Gär- ten, verwildert. | 25. Chelidonium majus L. Ledeb. |. с. p. 94. v. 4. Auf Schutt, an Mauern, gemein. Fumariaceae. 26. Corydalis Marschalliana Pers. Ledeb. |. c. p. 98. v. 1. In Schluchten (овраги), im Gesträuche ziemlich häufig. Цернево, Черная р$чка. 27. C. solida Sm. Ledeb. |. c. р. 100. v. 1. So wie C. Marschalliana aber häufiger. 28. Fumaria officinalis L. Ledeb. 1. c. p. 103. v. 1. Auf Feldern, Schutt, ziemlich selten. Polygaleae. 29. Polygala comosa Schkuhr. Ledeb. 1. c. p. 103. v. 1. Auf Wiesen, Hügeln häufig. Cruciferae. 30. Nasturtium amphibium В. Br. Kauffm., Московск. флора» a прагит p. 47. An Wassergräben, ziemlich selten. C. Цернево. 142 31. N. palustre DC. Ledeb. 1. с. p. 112. у. 4: An den Ufern der Zna, auf Wiesen, hàufig. 32. Barbarea arcuata Reich. Ledeb. 1. e. p. 115. у. 1. Kauffm. «Московек. флора» p. 49. An den Ufern der «Черная рЪчка» häufig. 33. В. stricta Andr. Ledeb. |. с. p. 145. v. 1. In den Saaten als Unkraut, hàufig. 34. Turritis glabra L. Ledeb. 1. e. p. 116. v. 4. Auf Wiesen, ziemlich selten. 39. Cardamine pratensis L. Ledeb. 1. c. p. 125. v. 1. Auf Wiesen an feuchten Stellen, ziemlich selten. 36. Sisymbrium Sophia L. Ledeb. 1. c. p. 180. v. 1. Auf Wiesen und auf Schuttboden, häufig. 37. S. Thalianum Gaud. Ledeb. |. c. p. 184. v. 1. Auf Brachfeldern, hàufig. 38. Farsetia incana В. Br. Berteroa шсапа DC. Ledeb. l. c. p. 135. v. 1. Auf Wiesen und Feldern, häufig. 39. Sisymbriwm officinale Scop. Ledeb. 1. с. p.176. v. 1. Kauffm. «Московск. флора» p. 53. Auf Schuttbo- den in der Nàhe der Wohnungen. 40. Draba петотоза 1. Ledeb. |. c. p. 154. v. A. Auf Viehweiden, Feldern, hàufig. 41. Г). verna Г. Ledeb..d.-ie.:p. 155. v. 1. So wie D. nemorosa. 42. Cochlearia Armoracia L. Ledeb. 1. c. p. 159. v. 1. Cultivirt und oft verwildert. Цернево. 43. Thlaspi arvense Ledeb.-]. с. p. 162. v. A. Auf Brachfeldern, gemein. 44. Erysimum cheiranthoides L. Ledeb. |. с. p. 184. v. 1. Auf Feldern hàufig. 143 45. Camelina sativa Crantz. Ledeb. |. с. p. 196. у. 1. Auf Feldern häufig. 46. Capsella bursa-pastoris Mönch. Ledeb. 1. c. p. 199. v. 1. Kauffm. «Московек. флора» p. 63. В integri- folia Schl. und y sinuata Koch. Auf Schutt, häufig. 47. Lepidium ruderale L. Ledeb. |. c. p. 204. v. 1. Auf Schutt, hàufig. 48. Brassica Rapa L. Ledeb. 1. c. p, 216. v. 4. a campestris Kauffm. «Московск. флора» p. 57. Auf Brachfeldern, Schutt, gemein. 49. Bunias orientalis L. Ledeb. 1. e. p. 226. v. 1. Auf Feldern, hàufig. Violarieae. 50. Viola hirta В. Ledeb. 1. c. p. 248. v. 1. Im Gesträuche, häufig. Цернево. 51. V. mirabilis L.’ Ledeb. 1. c. р. 150. v. 1. Im Gesträuche und in Wäldern, ziemlich selten. Цернево, Малыя Мочилы, Любовниковск!й Ach. 922 И. stagnina Kitssltedeb: с. р. 952. vi. "In Wäldern ziemlich selten. Цернево, казенные .rbca за Ункоромъ. 53. Viola canina L. Ledeb. 1. c. p. 252. v. 1. Kauffm. «Московск. флора» p. 73. В typica Trautv. Auf Wiesen ziemlich selten. 54. V. arenaria DC. Ledeb. |. c. p. 254. v. 1. Auf Erhóhungen ziemlich selten. Цернево. 55. V. tricolor L. Ledeb. 1. c. p. 256. v. 1. Kauffm. «Московск. флора» a vulgaris p. 74. und 6 arvensis. In Wäldern, häufig. Казенный abcs Петасъ. Die Varietät (2 5 auf Brachfeldern, häufig. 144 Droseraceae. 56. Parnassia palustris L. Ledeb. 1. c. p. 269. v. 1. Auf sumpfigen Wiesen, hàufig. Caryophylleae. 57. Gypsophila muralis L. Ledeb. 1. с. p. 288. v. 1. Auf Brachfeldern, hàufig. 58. Dianthus superbus L. Ledeb. 1. c. p. 285. v. 1. Im Gesträuche gefunden. Любовниковеюй Aber. 59. D. arenarius L. Ledeb. 1. с. р. 284. у. 4. Auf sandigen Plätzen, an den Ufern der Oka. Балушевы По- чинки, по дорог въ Касимовъ, Быкъ. Blüthen in der Mitte Juni, Früchte im August. 60. D. deltoides L. Ledeb. 1. c. р. 281. v. 1. Auf Erhóhungen, Wiesen, häufig. 61. Saponaria officinalis L. Ledeb. 1. c. p. 300. v. 4. An den Ufern der Zna, Oka, Pét, mit weissen und rosa Blumen, hàufig. 62. Silene inflata Smith. Ledeb. 1. c. p. 304. v. 1. Auf Wiesen und Feldern, häufig. 63. S. Otites Sm. Ledeb. 1. c. p. 309 v. 4. An den Ufern der Oka. Болушевы Починки, Быкъ. Blühten in der Mitte Juni, Früchte im August. 64. S. tatarica Pers. Ledeb. |. c. p. 312. у. 1. An den Ufern der Oka, Zna, Pét, hàufig. 65. S. nutans L. Ledeb. l.c. p. 348. v. 1. Auf Wie- sen, hàufig. 66. Lychnis Flos- Cuculi Г. Ledeb. l. c. p. 330. v. 1. Auf Wiesen, hàufig. i 67. L. Viscaria L. Ledeb. |. c. р. 328. v. 1. Auf Wiesen, im Gestràuche, hàufig. 145 68. L. sylvestris Hoppe. Ledeb. |. с. р. 327. v. 1. in Wäldern und in Gesträuchen, ziemlich selten. 69. № pratensis Speng! ‚Ledeb.. |: с, р. 323: v. 1. Auf Wiesen, hàufig. | 70. Agrostemma Githago Г. Ledeb. l. c. p. 332. v. 4. Als Unkraut, hàufig. | Alsineae. 71. Sagina nodosa Fenzl. Ledeb. l.c. p. 340. v. 1. Auf den Ufern der Zna, ziemlich selten. Малыя Mo- UBI. 72. Moehringia trinervia Claerv. Ledeb. |. с. p. 371. v. 1. In Waldern, Gärten, häufig. 73. Stellaria media Villar. Ledeb. |. c. p. 377. v. 4. In Gärten, häufig. Mar Sc“ Hlolostea, № еде. 1 6 » Ут In Wäldern und jn Gesträuchen, hàufig. lo 5: gkamınea L. Ledeb. с р. 399. у 1. Auf Brachfeldern, in Gesträuchen, häufig. 16. St. glauca, Wither Ledeb: |1 6. р. 389. v. 1. In Sümpfen, hàufig. Ункоръ, Малыя Мочилы. 77. Malachium aquaticum Fries. Ledeb. 1. с. p. 416. у. 1. Ап Wassergräben ziemlich selten. Черная рЪчка, Цернево. 78. Cerastium triviale Link. Ledeb. 1. с. p. 408. v. 4. Auf Brachfeldern häufig. 19. Spergularia rubra Pers. Ledeb. |. c. p. 167. v. 2. Auf Brachfeldern häufg. 80. Spergula arvensis L. Ledeb. |. e. p. 169. у. 2. So wie Spergularia rubra. № 1. 1870. 10 146 Lineae. 81. Linum usitatissimum L. Ledeb. |. c. p. 495. у. 1. Cultivirt und ой verwildert. Malvaceae. 82. Malva mauritiana L. Ledeb. 1. с. р. 434. v. 1. In Gärten, oft verwildert. Цернево. 83. M. borealis Wallm. Ledeb. 1. с р. 436. у. 1. Auf Schutt, sehr gemein. 84. Lavatera thuringiaca L. Ledeb. 1. c. p. 430. v. 1. Auf Schutt, an Mauern, selten. Tiliaceae. 85. Tha parvifolia Ehrh. Ledeb. 1. c. p. 441. v. 4. In Wäldern, gemein. Acerineae. 86. Acer ‚platanoides L. Ledeb. 1. с. р. 456. у. 1. In Wäldern, gemein. Geraniaceae. 87. Geranium запдитеит L. Ledeb. |. с. p. 460. у. 4. Im Gesträuche, ziemlich selten. Любовниковеюй IBC. 88. G. sylvaticum L. Ledeb. 1. с, p. 464. v. 1. In Waldern, Gestrauchen, gemein. 89. G. pratense L. Ledeb. 1`с. р. 466. v. 1. Аш Wiesen, hàufig. 90. G. palustre L. Ledeb. 1. с. р. 467. v. 4. Аш sumpfigen Plätzen, im Gesträuche ziemlich selten. 91. G. pusillum L. Ledeb. 1. c. p. 4707 v. 1. Auf Schutt, häufig. Цернево. 92. Erodium cicutarium L’Herit. Ledeb. |.с.р. 476. v. 1. Auf Brachfeldern, Schutt, gemein. 147 Balsamineae. 93. Impatiens noli-tangere L. Ledeb. |. c. p. 481. v. 1. In Wäldern, ziemlich selten. Церневекмй лъсъ. Celastrineae. a Evonymus verrucosus Scop. Ledeb. J c. p. 498. v. 1. In Wäldern, hàufig. Rhamneae. 1 95. Rhamnus Frangula L. Ledeb. 1. c. p. 503. v. 1. In Wäldern, hàufig. Papilionaceae. 96. Genista tinctoria Г. Ledeb. 1. c. p. 546. v. 1. An den Ufern der Oka, Zna, Pöt, und in der Mitte des Kreises. Любовниковск!й abet, Соколово, Ункоръ, По- чинки. Häufig. 97. Cytisus ratisbonensis Schaeff. Ledeb. 1. c. p. 520. v. 1. In Gesträuchen selten. IIo дорогЪ изъ ИЕ B'b Мокрое. 98. Medicago falcata 1. Ledeb. |. с. p. 594. v. 1. Auf Wiesen, hàufig. 99. М. sata, L. Ledeb. 1. с. р. 525. vaM Au Wiesen, verwildert. Цернево. 100. Melilotus officinalis Lam. Ledeb.]. c. p. 537. у. Wiesen, Feldern, hàufig. 101. M. alba Desr. Ledeb. 1. c. p. 536. v. 1. Aut Wiesen, Felde:n, häufig. i 102. Trifolium arvense L. Ledeb. |. с. p. 540. v. 4. Auf Wiesen, Feldern, hàufig. 103. T. pratense L. Ledeb. |. e. p. 547. v. 1. Auf Wiesen, Feldern, häufig. 10° 148 104. T. repens L. ud liste: pis 503. v. 1 Ам Wiesen, gemein. 105. T. spadiceum №. Ledeb. 1, в. p.995: 1 v.94: Auf Wiesen, häufig. 106. T. agrariwm L. Ledeb. 1. c. p. 556. v. 1. Auf Wiesen, in Gesträuchen häufig. 107. Lotus corniculatus L. Ledeb. |. e. p. 560. v. 1. Auf Wiesen, hàufig. 108. Caragana arborescens Lam. Ledeb. I. c. p. 568. v. 4. Cultivirt und oft verwildert. 109. Astragalus Cicer. L. Ledeb. |. c. p. 620. v. 1. An den Ufern der Pét (Петъ) und auf Wiesen. Цернево, . Соколово. Ziemlich selten. 110. Pisum sativum L. Ledeb. l. c. p. 660. v. 1. Cultivirt. 144. Ervum hirsutum Г. Ledeb. 1. с. d. 662. v. 1. Auf Schutt und Feldern, hàufig. 119. В. Lens L. Ledeb. 1. c. p. 669. v. 4. Culti- virt. 113. Vicia Faba L. Ledeb. l. c. p. 660. v. 4. Cul- tivirt. 114. V. sepium L. Ledeb.z se. ip. 6095v- M PANT Wiesen in Gesträuchen, häufig. 115. Y. Cracca L. Ledeb. 1. с. p. 674. v. Auf Wie- sen in Gesträuchen, häufig. 116. Lathyrus pratensis L. Ledeb. 1. с. p. 683. v. 1. Auf Wiesen; Feldern, hàufig. 117. №. sylvestris №. Ledebz' 1. ‘с. р. 683. м. dem Waldern,in Gesträuchen, ziemlich selten. Любовниковек!й ABCD. 149 (348. Г. pisiformis .L. Ledeb. 1. с. р. 685. v. 1. In Wäldern, selten. C. Малыя Мочиль, Любовниковекй aber. Mit schmalen und breiten Blättern. 119. №. nalusiris №. Ведев. № с. р. 686. v. № Sümpfen ап den Ufern der Zna, selten. Малыя Мочилы. 190. Orobus vernus L. Ledeb. 1. c. р. 688. v. 4. In Wäldern gemein. 191. Coronilla varia L. Ledeb. 1. с. ор. 696. v. 1. An den Ufern der Zna. Наща. Selten. 199. Phaseolus vulgaris L. «Московек. флора» Kauffm. р. 148. Cultivirt. Amygdaleae. 123. Prunus -Cerasus L. Ledeb:. 1: e. p..6. v. 2. Cultivirt. 124. Po spinosa, L. "Ledeb. dep. 4. №. 2: Culti- virt. | 125. P. Padus L. Ledeb, 1. ep. 81. 9 Ine Wal dern häufig. Rosaceae. 126. Spiraea Filipendula L. Ledeb. 1. c. p. 16. v. 2. Auf Wiesen, Feldern, sehr gemein. Цернево, Любовни- KoBcKlü bc», Yukopm-lleracs. 127. Sp. Ulmaria L. Ledeb. |. с. p. 18. v. 9. В. di- scolor. Koch. Kauffm. «Московск. флора» р. 150. In Wäldern, in Gesträuchen gemein. 128. Gewm strictum L. Ledeb. |. с. p. 29. v. 2. Auf Wiesen, in Gesträuchen, häufig. 129. Ge моде №. еде, oe. p. 23. v. 2. № Wal- dern, auf Wiesen, häufig. | 150 130. Sanguisorba officinalis L. Ledeb. 1. c. p. 27. v. 2. An den Ufern der Zna, Oka, Рё, (Ilérs) und in der Mitte des Kreises. Любовниковсюй л5еъ. Ziemlich selten. 131. Alchemilla vulgaris L. Ledeb. 1. c. p. 29. v. 2. Auf Wiesen in Gesträuchen, gemein. 132. Agrimonia Eupatoria Г. Ledeb. |. c. p. 31. v. 2. In Gesträuchen, ziemlich selten. 133. Potentilla norvegica L. Ledeb. 1. c. p. 36. v. 2. B ruthenica. Kauffm. «Московек. флора» v. 162. Аш Brachfeldern, häufig. 134. Р. Anserina L. Ledeb. J. с. р. 44. у. 2. Au Wiesen, Schutt, gemein. i 135. Р. argentea L. Ledeb. 1. с. p. 47. v. 2. Auf Wiesen, Erhöhungen, gemein. В incanescens Opiz. Kauffm. «Mocxoger. флора» p. 160. So wie P. argentea. 136. Р. Tormentilla Scop. Ledeb. 1. e. p. 51. w.2. In Wäldern häufig. 137. Р. Thuringiaca Bergnh. Kauffin. «Моск. флора» р. 159. In Wäldern, Gesträuchen, häufig. 8 Goldbachi Kauffm. «Моск. флора» p. 159. 138. Comarum palustre L. Ledeb. |. c. р. 62. v. 2. In Sümpfen, häufig. 139. Fragaria vesca L. Ledeb. 1. e. p. 63. v. 2. In Gesträuchen, Wäldern, häufig. 140. Fr. elatior Ehrh. Ledeb. l. c. p. 64. v. 2. Auf Erhöhungen, in Gesträuchen häufig. 141. Rubus idaeus L. Ledeb. 1. с. р. 65. v. 2. In Wäldern, häufig. 142. В. caesius L. Ledeb. 1. с. р. 66. v. 2. In Ge- sträuchen, an den Ufern der Zna, Oka, Pet, häufig. 151 143. В. fruticosus L. Ledeb. 1. с. р. 68. v. 2. So wie В. caesus. 144 В 39100023 bo Ledep luc. р 62 у 2. In Wäldern, häufig. ion Rosa canına В. Ledeb. |. e. p. 22. № 2 In Gärten gemein, verwildert. 146. В. cinnamomea Г. Ledeb. |. с. p. 78. v. 2. In Gesträuchen, Wäldern ziemlich selten. Pomaceae. 147. Pyrus Malus L. Ledeb. |. с. p. 100. v. 2. In Wäldern, Gesträuchen, häufig. 148. Sorbus Aucuparia Г. Ledeb.]. c. р. 100. v. 2. In Wäldern, ziemlich selten. Onagrariae. 149. Epilobium augustifolium 1. Ledeb. |. c. p. 105. v. 2. In Gesträuchen, Wäldern häufig. 150. E. palustre L. Ledeb. 1. e. p. 109. v. 2. In Sümpfen, Wäldern häufig. 151. Oenothera biennis L. Ledeb. |. с. p. 112. v. 2. Cultivirt und oft verwildert. Lythrarieae. 152. Lythrum Salicaria L. Ledeb. |. c. p. 127. v. 2. In Gestrauchen an den Ufern der Zna, Oka und in der Mitte des Kreises, ziemlich selten. 153. Г. virgatum L. Ledeb. 1. с. р. 128. v. 2. So wie L. Salicaria, an den Ufern der Zna, aber seltner als dasselbe. Cucurbitacea. 154. Bryonia alba L. Ledeb. |. c. р. 140. v. 2. Cul- üvirt und sehr ой verwildert. Цернево. 152 155. B. dioica L. Ledeb. l. e. p. 140. v. 2. So wie B. alba, aber seltner. Caumreno. 156. Cucumis sativus Г. Kauffm. «Московск. флора» v. 190. Cultivirt. Paronychieae. 157. Herniaria glabra L. Ledeb. 1. с. p. 159. v. 2. Auf Brachfeldern, gemein. Crassulaceae. 158. Sedum acre L. Ledeb. 1. с. p. 159. v. 9. Auf sandigen Plätzen, Steinen. gemein. 159. S. Telephium L. Ledeb. |. c. p. 180. v. 2. In Gesträuchen, Wäldern häufig. 160. Sempervivum globiferum L. Ledeb. 1. c. p. 189. v. 2. Auf зап@ еп Plätzen, selten. Цернево. Grossulariaceae. 161. .Hibes rubrum. В. Ledeb. 1. с. р. 199. v. 2. Cul- tivirt und oft verwildert. 162. В. nigrum 1. Ledeb. 1. с. р, 200. м. 25 An den Ufern der Ипа, Oka, Pét, häufig. "163. В. Grossularia №. Ledeb. 1. с. p. 19%. wm 2 Cultivirt und ой verwildert. Saxifragaceae. 164. Chrysosplenium alternifolium L. Ledeb. I. e. р. 226. v. 2. In Wäldern, ziemlich selten. Umbelliferae. 165. Eryngium planum L. Ledeb. I. c. p. 239. v. 2. An den Ufern der Zna, Oka, Pet, häufig. 166. Apium graveolens L. Ledeb. |. c. p. 242. v. 2. Cultivirt. 153 167. Petroselium sativum. Hoffm. Kauffm. «Московск. флора» v. 198. Cultivirt. 168. Carum Carvi L. Ledeb. 1. c. p. 248. v. 2. Auf Wiesen, Feldern, häufig. 169. Aegopodiwm Podagraria L. Ledeb. 1. с. p. 247. v. 2. In Wäldern, in Gesträuchen, häufig. 170. Pimpinella Saxifraga L. Ledeb. 1. c. p. 255. v. 2. Auf Wiesen, in Gesträuchen, häufig. y major Kauffm. «Московск. флора» p. 200. 171. Levisticum officinale Koch. on ев 292 v. 2. Cultivirt und ой verwildert. 172. Angelica sylvestris L. Ledeb. 1: c. р. 296. v. 2. In Wäldern, häufig. 173. Anethum graveolens L. Ledeb. 1. с. р. 317. v. 2. Gultivirt. 174. Daucus Carota L. Ledeb. 1. c. p. 338. v. 2. ‚Cultivirt und auf Wiesen, häufig. 75. Conium maculatum L. Ledeb. |. с. p. 359. V. sr Auf Schutt, häufig. Caprifoliaceae. 176. Adoxa Moschatellina Г. Ledeb. |. e. p. 382. у. 2. In Wäldern, selten. Цернево. 177. Sambucus racemosa L. Ledeb. |. с. р. 383. v. 2. Cultivirt und oft verwildert. 178. Viburnum Opulus L. Ledeb. |. с. р. 384. v. 2, In Wäldern, in Gesträuchen hàufig. 179. Lonicera Xylosteum L. Ledeb. 1. в. p. 388. v 2. In Wäldern, hàufig. 154 Rubiaceae. 180. Sherardia arvensis L. Ledeb. l. c. p. 346. v. 2. Im Garten gefunden. Цернево. 181. Asperula odorata Г. Ledeb. 1. e. p. 400. v. 2. In Wäldern, ziemlich selten. Цернево, M. Мочилы. 182. Galium Mollugo L. Ledeb. 1. c. р. 407. v. 2. Auf Wiesen, Feldern, hàufig. 183. G. uliginosum L. Ledeb. 1. c. p. 408. v. 2. In Sümpfen, ziemlich selten. M. Мочилы. 184. G. palustre L. Ledeb. l. c. p. 408. v. 2. In Wäldern, häufig. 185. а. verum L. Ledeb. L e. р. 414. v. 2. Auf Wiesen, Feldern, häufig. 186. G. Aparine L. Ledeb. 1. с. p 419. v. 2 А Wiesen, Schutt, häufig. В Vaillantii Koch. Kauffm. «Моск. флора» у. 228. Valerianeae. 187. Valeriana officinalis L. Ledeb. 1. c. p. 438. v. 2. In Wäldern, in Gesträuchen, häufig. Dipsaceae. 188. Knautia arvensis Cault. Ledeb. ]. с. p. 400. v. 2. Auf Wiesen, Feldern, häufig. 189. Scabiosa Succisa L. Ledeb. 1. с. р. 458. v. 2. In Wäldern, hàufig. Compositae. 190. Tussilago Farfara L. Ledeb. 1. e. p. 480. у. 2. An Ufern, hàufig. 191. Erigeron acris L. Ledeb. |. c. p. 488. v. 2. Auf Wiesen, hàufig. 192. Solidago Virgaurea L. Ledeb. 1. c. p. 493. v. 2. In Wäldern, in Gesträuchen. 155 193. Inula Helenium L. Ledeb. 1. e. p. 500. v. 2. Cultivirt und oft verwildert. 194. I. britanica L. Ledeb. 1. c. p. 505. v. 2. Auf Wiesen, Feldern, hàufig. 195. Pulicaria vulgaris Gärtn. Ledeb. 1. c. p. 504. v. 2. An den Ufern der Zna, häufig. Hama. 196. Ptarmica cartilaginea Ledeb. l с. p. 530. v. 2. In Wäldern häufig. Цернево, Ункоръ, Любовни- KOBCRi ABC. | 197. Achillea Millefolium L. Ledeb. 1. c. p. 531. v. 2. Auf Wiesen, Feldern, häufig. 198. Matricaria Chamomilla L. Ledeb. 1. с. p. 545. v. 2. Auf Wiesen, Schutt, hàufig. 199. Pyrethrum Parthenium Smith. Ledeb. 1. c. p. 553. v. 2. Im Garten gefunden, verwildert. Гридино. 200. P. corymboswm Willd. Ledeb. l. c. p. 551. v. 2. In Gestráuchen, Wäldern, häufig. Любовниковскй лЪсъ. Кусты около С. Антонова. 201. Leucanthemum vulgare Lam. Ledeb. |. с. p. 542. v. 2. Auf Wiesen, Feldern, hàufig. 202. Artemisia scoparia Waldst. Ledeb. l. c. p. 564. v. 2. An den Ufern der Zna, hàufig. Hama. 203. A. procera, Willd, \Ledeb 1. с. р. 99. uw» 2. Ап den Ufern der Zna, häufig. Устье. 204. A. Absinthiwm L. Ledeb. |. c. p. 598. v. 2. Aut Feldern, Schutt, häufig. 205. Tanacetum vulgare L. Ledeb. 1. c. p. 600. v. 2. Auf Feldern, hàufig. 206. Gnaphalium uliginosum L. Ledeb. 1. e. p. 609. v. 2. An Ufern, in Sümpfen, häufig. 156 907. G. dioicum *L. Ledeb. 1. c. p. 619. у. 2. Auf Erhóhungen, hàufig. 208. Senecio Jacobaea L. Ledeb. l. c. p. 635. v. 2. In Gesträuchen, auf Erhóhungen, ziemlich selten. 209. S. paludosus L. Ledeb. 1. c. р. 639. v. 2. Ап den Ufern der Zna, Oka, Pét, hàufig. 210. Carlina vulgaris L. Ledeb. 1. с. р. 675. v. 2. Auf sandigen Plätzen, ziemlich selten. Виряево Co- сенки. 211. Centaurea Cyanus L. Ledeb. I. с. p. 698. v. 2. Auf Roggenfeldern, gemein. 919. C Уасеа №. :bedeb. 1 ve. "р. 1690. у 2 А Wiesen, häufig. | 213. Cirsium palustre Scopol. Ledeb. 1. с. р. 733. v. 2. [n Wäldern, ziemlich selten. 214. C. helenioides All. Kauffm. «Моск. флора» p. 264. In Wäldern, hàufig. 915. Lappa tomentosa Lam. Ledeb. 1. с.’ p. 749. v. 2. Auf Schutt, häufig. 216. Leontodon autumnalis Г. Ledeb. 1. c. р. 778. v. 2. In Gesträuchen, häufig. 217. Tragopogon orientalis L. Ledeb. 1. c. p. 786. v. 2. Auf sandigen Plätzen, in Wäldern, ziemlich selten. Виряево, Сосенки. 218. Taraxacum officinale Wiggers. Ledeb. 1. c. р. 812 v. 2 Auf Wiesen, Feldern, häufig. 2119. Crepis tectorum, №. Ledebi es ps) 32272. Auf Hafer- und Roggenfeldern, als Unkraut, gemein. 290. O0. sebersca 1. Ledebw) leo" p38 283 v.722n Wäldern, ziemlich selten. Петасъ. | 294. Sonchus oleraceus: L.. Ledeb. lc. p. 833 v. 2. Auf Schutt, hàufig. 157 299. Hieraciuw furcatum Hoppe. Kauffm. «Моск. флора» p. 298. In Gesträuchen, ziemlich selten. 993. Н. pratense Tausch. Ledeb. 1. с. p. 850. v. 2. So wie Н. furcatum, aber hàufiger. 994. H. bifurcum М. a Вер. Ledeb. l. c. p. 847. v. 2. In Gesträuchen, auf Erhóhungen, hàufig. 295. Xanthium Strumarium L. Ledeb. l. c. p. 514. v. 2. Auf Schutt, hàufig. Campanulaceae. 996. Jasione montana L. Ledeb. 1. с. p. 870. v. 2. An den Ufern der Oka, selten. 297. Campanula glomerata L. Ledeb. I. с. p. 880. v. 2. In Gesträuchen, in Wäldern häufig. 998. C. Cervicaria L. Ledeb. Ll «e: р. 881. v. 2. In Gesträuchen, in Wäldern häufig. 299. ©. Tatifolza №. Ledeb. 1: ©. р. 882. у 9 In Ge- sträuchen, Wäldern, häufig. 930. С. Trachelium Л БеаеЪ. 1: с. р. 889. v. 2. т Gesträuchen, hàufig, В dasycarpa Koch. Kauffm. «Моск. Флора» p 308. 231. C. bononiensis L. Ledeb. 1. с. p. 884. v. 94. In Gesträuchen, häufig. 232. 0. persicifolia b. Ledeb. 1. с. p. 885. v. 2. In Gesträuchen, an den Ufern der Zna, häufig. 233. C. patula L. Ledeb. L e. р. 881. v. 2. Auf Wiesen, Feldern, häufig. 234. C. rotundifolia L. Ledeb. 1. с. p. 888. v. 2. Auf Wiesen, Brachfeldern, hàufig. 235. Adenophora Шира L. Ledeb. 1. c. p. 894. v. 2. Ап den Ufern der Zna,zwischen den Dórfern Ти- метево und Campa Момышева, im Gesträuche, häufig. 158 Vaccinieae. 236. Vaccinium Vitis-idaea L. Ledeb. 1. c. p. 904. v. 2. In Wäldern. Боръ, no zopor$ въ Елагинъ. 937. A. uliginosum 1. Ledeb. I. c. p. 204. v. 2. In Wäldern. Боръ. hàufig. Ericaceae. 238. Calluna vulgaris Salisb. Ledeb. 1. с. р. 914. у. 2. In Wäldern, ziemlich selten. Боръ. Pyrolaceae. 239. Pyrola rotundifolia Г. Ledeb. 1. с. p. 928. v. 2. In Wäldern häufig. Lentibularieae. 940. Utricularia vulgaris L. Ledeb. 1. c. p. 4. v. 3. In Sümpfen, hàufig. Чубарово. Primulaceae. 241. Primula officinalis Jacq. Ledeb. 1. c. p. 8. v. 8. In Wäldern, in Gesträuchen, häufig. 242. Р: elatior. Jacq.) Ledeb. 1 в. р. 9. vw. эм Gàrten, verwildert. Цернево. 243. Апатозасе elongata L. Ledeb. 1. c. p. 20. v. 3. Auf Brachfeldern, hàufig. 244. Lysimachia vulgaris L. Ledeb. 1. c. p. 27. v. 3. In Gesträuchen, Wäldern, häufig. 245. Г. Nummularia L. Ledeb. 1. с. р. 28. у. 2. In Gesträuchen häufig. _ 246. Naumburgia thyrsiflora Reich. Ledeb. l. c. p. 25. v. 3. In Sümpfen, häufig. 159 Oleaceae. 247. Frawinus exelsior L. Ledeb. 1. c. p. 36. v. 3. In Wäldern, in Gesträuchen hàufig. 248. Syringa vulgaris L. Ledeb. 1. c. p. 38. v. 3. Cultivirt. Apocyneae. 249. Vinca minor L. Ledeb. 1. c. p. 42. v. 3. Cul- tivirt und oft verwildert. Цернево. Gentianaceae. 150. Erythraea Centaurium Pers. Ledeb: 1. с. p. 48. v. 3. In Wäldern, selten. Починковекй aber, Ункоръ, Петасъ. 451. Gentiana Amarella L. Ledeb. |. с. р. 52. у. 3. Auf Wiesen, hàufig. у pratensis Froel. Kauffm. «Моск. флора» p. 327. 152. G. Pneumonanthe L. Ledeb. |. с. p. 66. v. 3. An den Ufern der Oka, Zna, Рё, selten. Пятницюй app, Bupaesckiü «be. | 253. Menyanthes trifoliata L. Ledeb. |. с. р. 76. v. 3. In Sümpfen, Мочильскй лБеъ. Polemoniaceae. 254. Polemonium coeruleum L. Ledeb. |. с. p. 83. v. 3. In Wäldern, Gesträuchen, hàufig. Convolvulaceae. 259. Convolvulus arvensis L. Ledeb. 1. c. p. 81. v. 3. Auf Feldern, Wiesen, häufig. 256. C. sepium Г. Kauffm. «Моск. флора» v. 330. An den Ufern der Zna, und in Gesträuchen, selten. Казен- ный Jbce между Цимеревымъ и Саврай Момышевой, Цернево. 160 257. Cuscuta europaea L. Kauffm. «Московек. флора» p. 331. Auf Urtica dioica, Humulus Lupulus, häufig. 258. C. monogyna Vahl. An den Ufern der Zna, sel ten, Наща, Устье. Boragineae. 259. Echium vulgare L. Ledeb. 1. с. p. 404. w 3 Auf Brachfeldern selten. Пернево, по aoporb въ Kpac- ную Слободу. 260. Pulmonaria officinalis L. Ledeb. |. с. р. 137. v. 3. In Wäldern, in Gesträuchen, häufig. 201. P. azurea Besser. Ledeb. 1. c. p. 158. v. 3: In Wäldern, in Gesträuchen seltner als P. officinalis. Любовниковск!й bcm. 262. Myosotis palustris Wither. Ledeb. |. c. p. 143. v. 3. In Sümpfen, hàufig. 263. M. caespitosa Schultz. Ledeb. 1. c. p. 144. v. 3. Auf Wiesen, häufig. 264. M. sylvatica Hoffm. Ledeb. 1. с. р. 145. v. 3. 8 alpestris Koch. Kauffm. «Моск. флора» p. 396. Аш Erhóhungen, ziemlich selten. 265. M. intermedia Link. Ledeb. l. c. p. 146. v. 3. Auf Brachfeldern, häufig. 266. M. stricta Link. Ledeb. 1. c. p. 147. v. 3. Аш Brachfeldern, hàufig. 267. M. sparsiflora Mikan. Ledeb. |. c. p. 168. v. 3. In Wäldern häufig. 268. Echinospermum Lappula Lehm. Ledeb. |. e р. 155. v. 3. Auf Brachfeldern, häufig. 269. Cynoglossum officinale L. Ledeb. 1. ec. p. 165. v. 3. Auf Schutt, häufig. | 161 270. Borago officinalis L. Ledeb. 1. c. p. 113. v. 3. Auf Schutt, häufig. Solanaceae. 274. Hyoscyamus niger L. Ledeb. 1. с. р. 183. v. 3. Auf Schutt, häufig. 272. Solanum Dulcamara L. Ledeb. 1. с. p. 187. у. 3. In feuchten Wäldern, in Gesträuchen, ziemlich selten. 973. S. nigrum L. Ledeb. 1. c. p. 188. v. 3. Аш Schutt, häufig. « vulgare Coss. et Germ. Kaufim. «Моск. флора» p. 334. 274. S. tuberosum L. Kauffm. «Моск. флора» p. 335. Cultivirt. Scrophulariaceae. 275. Verbascum Thapsus..L. Ledeb. 1. с. p. 193. v. 3. Auf Erhóhungen, ziemlich selten. Цернево. 276. V. Lychmitis L. Ledeb. l. c. p. 200. v. 3. Auf sandigen Plätzen. Между Балушевыми Починками и Ка- симовымъ, Быкъ, 3a с. Виряевымъ, Сосенки. Ziemlich selten. 277. Linaria vulgaris Mill. Ledeb. |. с. p. 206. v. 3. Auf Wiesen, Feldern häufig. 278. Scrophularia nodosa L. Ledeb. 1. c. p. 218. v. 3. In Gesträuchen ziemlich selten. 279. Gratiola officinalis L. Ledeb. 1. с. p. 224. v. 3. An den Ufern der Zna, häufig. 280. Veronica spuria L. Ledeb. |. e. p. 231. v. 3. An den Ufern der Oka, Рё, häufig. Починки, Виряево. 281. V. longifolia Г. Ledeb. 1. e. p. 232. v. 3. An den Ufern der Рё, und im Gesträuche, häufig. Чер- ная рЪчка. № 1. 1870. 11 162 289. V. spicata L. Ledeb. |. с. p. 233. v. 3. An den Ufern der Oka, ziemlich selten. Быкъ, Боръ. 283. V. Beccabunga L. Ledeb. 1. e. р 232. v2 An den Ufern der «Черная р$чка» ziemlich selten. 284. У. Чайрова 1. Ledebi 15 cs) разу 30 In Gesträuche häufig. Кладникъ, Цернево, Виряево, Cra- Hune. 285. V. Chamaedrys L. Ledeb. 1. c. p. 243. v. 3. Auf Wiesen, in Gesträuchen, hàufig. 286. V. scutellata L. Ledeb. 1. с. p. 244. v. 3. Auf Wiesen, in Sümpfen, ziemlich selten. Петасъ. 287. V. serpyllifolia L. Ledeb. 1. c. p. 248. v. 3. Auf Wiesen, häufig. 288. V. arvensis L. Ledeb. 1.`с. p. 249. v. 3. Auf sandigen Plätzen. Боръ, на болыпой дорогф. 289. Euphrasia officinalis Г. Ledeb. 1. с. p. 262. у. 3. Auf Wiesen, Feldern, hàufig. x pratensis Koch. Kauffm. «Московск. флора» p. 260, und В nemorosa Pers. an den Ufern der Zna, häufig. Hama. 290. Odontites rubra Pers. Ledeb. L e. р. 261. v. 3. An den Ufern der Zna, und in der Mitte des Kreises, häufig. Ункоръ, Наща. 291. Rhinanthus Crista-galli L. Ledeb. 1. с. p. 265. v. 2. « minor Kauffm. «Московек. флора» p. 358. Aut Wiesen, häufig. 292. Pedicularis palustris L. Ledeb. 1. с. p. 283. у. 3. In Sumpfen, ziemlich selten. Петасъ. 293. P. сотоза L. Ledeb. l. в. p. 292. v. 3. In Wäl- dern, in Gesträuchen, ziemlich selten. Ileracr, Любовни- KOBCKIH ABCD. 294. P. Sceptrum L. Ledeb. 1. с. p. 308. v. 3. In Wäldern, Gesträuchen ziemlich selten. Петасъ. 163 295. Melampyrum nemorosum L. Ledeb. 1. c. p. 305. v. 3. In den Wäldern und Gesträuchen häufig. 996. M. cristatum L. Ledeb. |. с. p. 304. v. 3. In Wäldern, in Gesträucher häufig. Петасъ. Labiatae. 297. Mentha arvensis L. Ledeb. 1. с. р. 338. v. 3. a conferta Kauffm. В glabriuscula Koch. Kauffm. «Моск. флора» р. 369. Auf Brachfeldern, Wiesen, häufig. 298. Lycopus europaeus L. Ledeb. |. e. p. 341. v.3. An den Ufern der Zna, häufig. 299. L. exaltatus L. Ledeb. 1. с. p. 342. v. 3. An den Ufern der Zna häufig. 300. Origanum vulgare L. Ledeb. 1. с. р. 343. v. 3. In Wäldern, in Gesträuchen häufig. Любовниковекй aber, 301. Calamintha Acinos Сашу. Ledeb. |. c. p. 353. v. 3. Auf sandigen Plàtzen selten. Боръ. 302. Salvia sylvestris L. Ledeb. 1. c. p. 365. v. 3. Auf Brachfeldern, selten. Цернево. 303. Nepeta -Cataria L. Ledeb. 1. в. р. 374. v. 3. Auf Schutt, selten. Цернево. 304. Dracocephalum thymiflorum L. Ledeb. 1. c. р. 387. у. 3 Auf Brachfeldern, häufig. 305. D. Ruyschiana 1. Ledeb. 1. с. p. 389. v. 3. In Wäldern, in Gesträuchen, häufig. Любовниковеюмй Tbe». 306. Scutellaria galericulata L. Ledeb. 1. с. p. 398. v. 3. In Wäldern, häufig. 307. Betonica officinalis L. Ledeb. 1. с. р. 407. у. 3. In Wäldern, häufig. 308. Stachys sylvatica L. Ledeb. 1. c. p. 413. v. 3. In Gestráuchen, ziemlich selten. Черная рЪчка. Цер- HeBO. 11* 164 309. S. palustris li. Ledeb. 1. св. р. 414. У 8 serrata Kauffm. «Моековек флора» р. 384. In Ge- stráuchen, auf Schutt, hàufig. 310. S. annua L. Ledeb. 1. c. p. 445. v. 3. Auf Brachfeldern, häufig. 311. Galeopsis Tetrachit L. Ledeb. |. c. p. 420. v. 3. In Gesträuchen, ziemlich selten. Цернево. 319. G. versicolor Curt. Kauffm. «Моековек. флора» p. 383. Auf Schutt, hàufig. 313. Leonurus Cardiaca L. Ledeb. l. c. р. 422. v. 3. Auf Schutt, hàufig. 314. Lamium maculatum L. Ledeb. 1. e. p. 430. v. 3. Auf Schutt, hàufig. 315. Galeobdolon lutewm Huds. Ledeb. |. c. p. 430. v. 3. In Gesträuchen, Wäldern häufig. 316. Phlomis tuberosa L. Ledeb. |. e. р. 437. v. 3. An den Ufern der Zna, selten. Наща. 317. Ajuga reptans L. Ledeb. l. c. p. 446. v. 3. In Gesträuchen häufig. 318. Elscholzia cristata Willd. Ledeb. |. с. p. 335. v. 3. In Gärten, verwildert. Цернево. 319. Clinopodium vulgare L. Kauffm. «Mock. флора» p. 375. In Gesträuchen häufig. 320. Prunella vulgaris L. Kauffm. «Mock. флора» р. 388. Led. 1. с. р. 342. v. 3. In Gesträuchen, auf Erhöhungen, häufig. 321. Р. grandiflora Mönch. Kauffm. «Моск. флора» р. 388. In Gesträuchen, selten. Любовниковсюй JC. 322. Glechoma hederacea L Ledeb. 1. c. p. 379. v. 3. Auf Wiesen, Brachfeldern häufig. 165 Plantagineae. 323. Plantago major L. Ledeb. l. c. p. 476. v. 3. Auf Wiesen, Schutt, häufig. 32%. Pr media, 1. ' Vedeb! 1 с.. т. 480. у ЭТ Auf Wiesen, Feldern, hàufig. 325. P. lanceolata L. Ledeb. 1. e. p. 481. v. 3. Auf Wiesen, hàufig. Chenopodiaceae. 326. Chenopodium album L. Ledeb. |. e. p. 697. v. 3. Auf Schutt häufig. 397. Blitum rubrum Rchb. Ledeb. |. e. p. 707. v. 3. Auf Schutt häufig. Amaranthaceae. 398. A. retroflexus L. Ledeb. 1. с. р. 856. v. 3. Аш Schutt, häufig. 329. А. Blitum L..Ledeb. 1. cs р. 857. у. 3. Auf Schutt, häufig. Polygoneae. 330. Rumex domesticus Hartm. Ledeb. |. c. p. 506. у. 3. Auf Schutt, haufig. Цернево. Sod adv Acetosa №. Ledeb. № с. р DE м SAN Braehfeldern, Wiesen häufig. 332. №. vIcetosellax №. Ledebnl. ep. volte vais. Aui Brachfeldern häufig. 333. Polygonum Bistorta L. Ledeb. |. с. p. 518 у. 3. Auf Wiesen, häufig. Любовниковеюй bcm. 334.) ©. Dersicaria №. Ledeb. ive) pi 599.1. 3. Auf Schutt, an Ufern, häufig. 335. P. Convolvulus L. Ledeb. |. e. p. 528. v. 3 Auf Schutt, häufig. 166 336. P. aviculare 1. Ledeb. 1. с. p. 531. v. 3 Auf Viehweiden, Feldern, hàufig. 337. P. Fagopyrum L..Ledeb. |. с. р: Say Cultivirt. | Thymeleae. 338. Daphne Mezereum L. Ledeb. ]. e. p. 546. v. 3. In Wäldern ziemlich selten. Aristolochieae. : 339. Asarum europaeum L. Ledeb. 1. e. p. 553. v. 3. In Wäldern hàufig. 340. Aristolochia Clematitis Г. Ledeb. 1. c. p. 554. v. 3. Ап den Ufern der Zna, hàufig. Hama. Euphorbiaceae. 341. Euphorbia palustris L. Ledeb. l. c. p. 568. v. 3. In Gesträuchen, in Sümpfen, hàufig. 349. E. virgata W. еК. Ledeb. ives р. 505.903 Auf Brachfeldern, hàufig. 343. Mercurialis perennis L. Ledeb. 1. c. p. 580. v. 3. In Wäldern, Gestràuchen häufig. Cupuliferae. 344. Corylus Avellana L. Ledeb. |. c. p. 588. v. 3. In Gesträuchen, Wäldern, hàufig. 345. Quercus Побит L. Ledeb. ]. c. p. 590. v. 3. In Wäldern, häufig. Salicineae. 346. Saliv pentandra L. d 9 Ledeb. 1. e. р. 597. v. 3. In Gesträuchen, in Sümpfen, hàufig. Ba. iS.) alba Г. Al. Шеаеь. 1 ср. 55 У ANS Ufern, hàufig. 167 348. S. amygdalina L. 3 Ledeb. 1. с. p. 600. у. 3. Auf feuchtem Boden, häufig. 349 5 Gaprea bon Ledeb 1. с. р. 609. у 3.4 In Wäldern, in Gesträuchen, hàufig. 350. 5. cinerea № eet O Ledeb. 1. c. р. 6070. 39. In sümpfen, häufig. : 351 © aepressde lan bedebs 1 с р. уз. In Gesträuchen ziemlich selten. Акишево болото. 399. Seenigricans Sm due MEedeb |. с. р.. 608. v; 3. In Gesträuchen, hàufig. 353. Populus alba E. Ledeb. 1. e. р. 638. т. 3. Cul- tivirt. 25%. В. inemula В: ВЕЕТ о. р. 627. УЗ. In Wäldern, hàufig. 355. Р. nigra №. Ledeb. 1. с; p.' 628. v. 3. „Ап den Ufern der Oka bei Kassimov und Elatma, häufig. 356. P. suaveolens Fisch. Ledeb. 1. с. p. 624. v. 3. Gultivirt. Cannabineae 357. Cannabis sata L. Ledeb. |. c. р. 634. v. 3. Cultivirt. 358. Humulus Lupulus L. Ledeb. |. с. p. 635. v. 3. In Wäldern, hàufig. Urticaceae. 299 Urtecay urens №. Ledeb, |. ср. 6302 VO Aut Schutt, hàufig. 360. Urizew ‘dioica L.PLedeb. cp. 637. У. 3. Auf Schutt, in Wäldern, häufig. Ulmaceae. 361. Ulmus pedunculata Fuger. Ledeb. |. с. p. 648. v. 3. In Wäldern, häufig. 168 Betulaceae. 362. Betula alba L. Ledeb. 1. c. p. 650. v. 3. In Wäldern, häufig. 363. Alnus glutinosa Willd. Ledeb. 1. с. p. 657. v. 3. In Wäldern, an Sümpfen, häufie. Abietineae. 364. Pinus sylvestris Г. Ledeb. |. c. р. 674. v. 3. In Wäldern, häufig. Боръ. 305. Picea vulgaris Link. Ledeb. 1. c. p. 662. v. 3. In Wäldern, ziemlich selten. bops. Cupressineae. 366. Juniperus communis L. Ledeb. 1. c. p. 684. v. 3. In Wäldern, in Gesträuchen. Боръ. Typhaceae. 367. Typha latifolia L. Ledeb. |. c. p. 1. v. 4. In Sümpfen, häufig. 368. Sparganium татозит Huds. Led. 1. c. p. 3. v. 4. In Sümpfen, häufig. Черная р$чка, Цернево. 369. S. simplex Huds. Led. |. c. p. 4. v. 4. In Sum- pfen, hàufig. Ункоръ. 370. S. natans L. Led. l. c. p. 5. v. 4. In Sümpfen, häufig. Петасъ, Ункоръ. Aroideae. 371. Calla palustris L. Led. 1. с. р. 11. v. 4. In Sumpfen, häufig. Ункоръ, Петасъ. Lemnaceae. 312. Spirodela palyrhiza Schleid. Led. |. с. p. 18. v. 3. In Sümpfen, häufig. Цернево. 169 Najadeae. 373. Potamogeton perfoliatus L. Led. 1. с. p. 27. v. 4. In Sümpfen, hàufig. Петасъ. Alismaceae. 374. Alisma Plantago L. Led. |. с. p. 34. v. 4. An Sumpfrändern, hàufig. 375. Sagittaria sagittaefolia L. Led. |. с. p. 41. v. 4. In Sümpfen, hàufig. Ункоръ. Butomaceae. 376. Butomus wmbellatus L. Led. ]. c. p. 43. v. 4. In Sümpfen, an Ufern; hàufig. Hydrocharideae. 377. Hydrocharis morsus ranae Г. Led. |. c. p. 45. v. 4. In Sümpfen, ziemlich selten. 378. Stratiotes aloides L. Led. |. c. p. 45. v. 4. In Sümpfen, hàufig. Orchideae. 379. Orchis incarnata L. Led. 1. с. p. 56. v. 4. In Wäldern, hàufig. 380. О. maculata L. Led. |. с. p. 58. v. 4. В Meyeri Reich. Kauffm. Моск. флор. р. 462. In Wäldern, in Gesträuchen häufig. Любовниковсюй Aber. 381. Gymnadenia conopsea В. Br. Led. | c. p. 64. v. 4. In Wäldern, im Gesträuche häufig. 382. Platanthera bifolia Reich. Led. |. c. р. 69. v. 4. In Wäldern häufig. 383 Peristylus viridis Lindl. Led. 1. с. p. 72. v. 4. ln Wäldern, selten. Петасъ. 170 384. Epipactis latifolia All. Led. |. с. p. 83. v. 5. in Wäldern, selten. Цернево, Петасъ. Irideae. 385. Iris sibirica L. Led. 1. c. p. 96. v. 4. In Ge- sträuchen, Sümpfen, ziemlich selten. Любовниковеюй Abe», Малыя Мочилы. 386. Г Pseudo - Чсогиз №. Led. ]. c. р 9 ча Ш Sümpfen, ziemlich selten. Ункоръ. 387. Gladiolus imbricatus L. Led. 1. c. p. 107. v. 4. In Gesträuchen, ziemlich selten. Любовниковск!й abe. Smilaceae. 388. Paris quadrifolia L. Led. I. с. p. 120. v. 4. In Wäldern, häufig. 389. Polygonatum multifiorum All. Led. 1. с. p. 125. 4. In Wäldern, hàufig. Цернево. 390. Convallaria majalis L. Led. |. c. p. 126. v. 3. In Gesträuchen, in Wäldern, häufig. 391. Majanthemum bifolium Dec. Led. |. с. p. 127. 4. In Wäldern, häufig. Liliaceae. 392. Gagea lutea Schult. Led. 1. с. p. 138. v. 4. In Gesträuchen, Wäldern häufig. 393. G. pusilla Schult. Led. № ce. р. 138. у. 4. Ш Gesträuchen, auf Brachfeldern, häufig. 394. G. minima Schult. Led. 1. c. p. 139. v. 4. In Gestrauchen, in Wäldern, häufig. 395. Allium angulosum Г. Led. 1. c. p. 180. v. 4. An den Ufern der Zna hàufig, und in der Mitte des Krei- ses, Любовниковскй лЪеъ, seltner. 171 396. A. rotundum L. Led. 1. e. p. 464. v. 4. Auf Brachfeldern, selten. Рагожка, Сасово, Соколово. 397. Asparagus officinalis L. Led. 1. c. р. 196. v. 4. An den Ufern der Zna, hàufig. Melanthaceae. 398. Veratrum album L. Led. |. c. p. 208. v. 4. In Gesträuchen, häufig. Цернево, Любовниковеюй лЪсъ. Junceae. 399. Luzula campestris DC. Led. l. c. p. 219. v. 4. 6 multiflora Kauffm. Mock. Флор. р. 507. In Gesträu- chen, häufig. 400. Juncus compressus Jacq. Led. 1. с. р. 229. у, 4. ш Sümpfen, an Ufern. Cyperaceae. 401. Scirpus lacustris L. Led. |. ce. p. 248. v. 4. In Sümpfen, häufig. 409. 5. palustris №. Led. |. св. р. 24%. v. 4.) In sumpfen, häufig. 403. Eriophorum angustifolium Roth. Led. |. с. p. 254. v. 4. In Sümpfen, häufig. | 404. Carex Schreberi Schrank. Led. |. с. p. 284. v. 4. Auf Wiesen, in Sümpfen, häufig. 405. C. vulgaris Fries. Led. |. c. p. 311. v. 4. Auf Wiesen, in Sümpfen, häufig. 406. C. pilosa Scop. Ledeb. Ll с. p. 240. v. 4. In Sumpfen, häufig. 407. C. ampullacea Good. Led. 1. с. р. 348. v. 4. In Sümpfen, häufig. 172 408. C. paludosa Good. Led. |. c. p. 315. v. 4. In Sümpfen, häufig. | Gramineae. 409. Hordeum vulgare №. Kauffm. Моск. флор. p. 588. Cultivirt. 410. Secale Cereale L. Kauffm. Моск. флор. p. 587. Cultivirt. 411. Briza media L. Led. 1. c. р. 365. v. 4. In Ge- sträuchen, häufig. 419. Dactylis glomerata L. Led. |. e. p. 368. v. 4. Auf Wiesen, ziemlich häufig. 413. Glyceria fluitans B. Br. Led. I. e. p. 390. v. 4. Auf Wiesen, an Ufern der Sümpfe, ziemlich selten. 414. С. aquatica Sm. Led. l|. c. р. 382. v. 4. Ап den Ufern der Zna, ziemlich selten. 415. Melica nutans L. Led. 1. в. p. 399. v. 4. In Wäldern, häufig. 416. Hierochloa odorata Wahlb. Led. |. c. p. 407. у. 4. Auf Wiesen, ziemlich häufig. 447. Avena sativa L. Kauffm. Моск. флор. р. 566. Cultivirt. 418. А. pubescens L. Led. 1. ec. p. 413. v. 4. Auf Wiesen, ziemlich häufig. 419. Milium effosum L. Led. 1. c. p. 444. v. 4. Auf Wiesen, hàufig. 490. Phlewm pratense L. Led. |. e. p. 457. v. 4. Auf Wiesen, hàufig. 491. Alopecurus pratensis L. Ledeb. 1. e. p. 462. v. 4. Auf Wiesen hàufig 173 499. À. geniculatus L. Led. 1. e. р. 464. v. 4. Auf Wiesen hàufig. 493. Panicum miliaceum L. Led. |. c. p. 469. v. 4. Cultivirt. 424. Triticum vulgare L Kauffm. «Моск. флор.» p. 586. Cultivirt. La pagination des observations météorologiques а été complétement dérangée par la négligence du Composi- teur. — Ces observations doivent avoir la pagination 1 — 27. OBSERVATIONS a MÉTÉOROLOBIQUES faites À L'INSTITUT DES ARPENTEURS (DIT CONSTANTIN) DE MOSCOU, | pendant les mois de Janvier, Février, Mars, Avril, Mai, Juin, Juillet, Aóut, Septembre, Novembre et Décembre avec le Résumé pour toute l'année 1869 et communiquées par J. WEINBERG. № 1. 1870. 1 112 JANVIER 1869 (nouveau style). — Observations météorologiques fai 559 45° 53" N. Longitude = 37° 39° 51" à l'Est de Greenwich. Ele 164 "I Baromètre à 131/0 В. 30 extérieur | ll (demi-lignes russes). de Reaumur. Sh. du hh. aprés | 40h. du 2 iu] an matin midi soir matin | midi soir 1 \ 593,01 593,67 89994 2 CT | 02 2 | 59240 | 589,04 | 587,84 | — 0,8 |— 30 |— 5,1 3 || 586,99 | 587,46 | 588,24 |— 85 | — 10,2 | — 10,0 4 || 590,39 591,94 594,43 “1 6,81 | 0 5 598.38 | 600,07 600,02 | — 44,2 | — 9,2 | — 10,8 6 | 60194 | 601,32 | 60057 || — 16,0 | — 16,2 | — 13,5 7 597,89 | 596,38 596.50" | 9,0 | — 1709 008 8 596,68 597,30 | 599,72 | — 6,7 | 2 063 X ome | 9 || 600,32 | 599,32 | 59636 || — 6,1 | | nn 593,80 593,10 599 99 || + 0,4 | +: 1 208 RNAs | 594,90 | 597,82 508.31 | — 0,9 | oe 596.72 | 50489 "| 50484 |- 49 | ag ene 595,66 | 596,43 596,99: || — 4,9 NA EN йе 597,76 | 599,84 | 604,40 |— 4,0 |— 4,4 | — 11,3 609,38 61299 | 61347 || — 21,2. | — 19,7 | — 22,4 616,48 616,11 613,61 || — 24,0 | — 18,4 | — 416,2 609.93 | 609,04 | 608,93 || — 11,7 | — 44:8. | № 609,20 | 608,07 607,39. || — 19,4 | — 14,6 | — 17,0 605,97 | 60444 | 60440 | — 16,8 | — 14,8 | — 16,4 605,41 | 603,66 | 603,08 | — 15,9 | о e LS 603,60 | 602,66 | 60258 || — 42,3 | — 43,0. | — 16,0 600,56 | 599,38 .| 598,72 || — 17,2 | — 16,2 | — 45,8 596.90 | 596,04 | 59490 | — 12,8 | — 13,5 | — 16,4 593,95 | 590,50 | 588,49 || — 18,1 | — 15,5 14,3 584,92 | 589,71 583,03 ls м 583,58 | 582,54 582,61 | — 15,3 | — 12,2 | — 13,7 582,49 | 583,52 | 585,92 | — 16,8 | — 13,5 | — 12,5 589.10 | 50474 | 593,97 | — 10,5. | — 10,2 MY 595,41 59712 | 597,05 || — 149 — 19,3 , 338 59672 | 594.96 | 503.88 | — 195 | — 8,4 | 7.5 592,63 591,47 591,38. |— 67 | — A003 "Moyennes.| 397,13 | 596,93 | 596,99 и ls: 9,3 | — 40,2 E | i | | 13 tes à l'Institut des arpenteurs (dit Constantin) de Moscou. Latitude — vation audessus de la mer — 538 pieds anglais ou à peu pres métres. Direction des vents. 8 h. du matin Calme Calme N modéré NO faible N faible Caime Calme Calme Calme W faible N faible SW faible Calme NO faible O faible Calme N faible Calme Calme Calme O faible Calme Calme Calme Calme Calme NW faible NW faible W modéré SW faible SW faible 4 h. apres midi W faible NO modéré N faible NO faible Calme Calme Calme S faible SW faible W faible NO faible W faible Calme NO faible Calme Calme N faible Calme Calme NO faible Calme Calme Calme Calme Calme Calme W faible Calme SW faible SW modéré SW faible 40 h. du soir. Calme NO modéré М faible NO faible Calme Calme S faible - Calme SW faible Calme NW faible | Calme Calme О modéré Calme NW faible Calme Calme О faible NO faible Calme Calme Calme Calme Calme Calme Calme NW faible SW faible SW faible | SW faible | EIE ue 8 В. du | 4 h. aprés 10 h. du matin midi s Hates emo le ther SOUT " Nuageux | Cou. | Neige. Couv. Neige Neige . Neige | Neige Neige Nuageux Couv Couv. Couv. Couv Ser. Couv. Couv Couv. Couv. Couv Couv. Neige Neige Neige Couv. Neige Couv. Couv. Couv Couv. Couv. Couv. '"Couy. "7 "Y" Nuageux "y Cour, | Nuageux Couv. Couv. Ser Sun. Cour. Couv. Couv. Couv Cour. Couv. Cour. Ser. Ser. Ser. Ser. Ser. Neige Couv. Nuageux Couv. Ser. Ser. cir. cum. | ‘Ser. Sen. Ser. str. Nuageux Ser. sti Nuageux Nuageux Nuageux Nuageux Nuageux Couv. Couv. Couv. Couv Couv. Couv Couv. Ser. cif. str. Neige Couv. Neige Ser. Ser. str. Nuageux Ser. str. Ser. Ser. Ser. str. Ser. str. Ser. cir. cum.| Nuageux Ser. Ser. Ser. cir. Ser. str. Nuageux Ser. Nuageux Couv. . Neige | Etat du ciel. EL eem 14 FÉVRIER 1869 (nouveau style). — Observations météorologiques fai 559 45' 53" N. Longitude — 37? 39' 51" à l'Est de Greenwich. Ele vw w 584,49 164 Baromètre à 131/0 В. Thermomètre extérieur DATES. (demi-lignes russes). de Réaumur. | 8h. du | 4h aprés | 40h. du ops 10h. du 8h. du hh. aprés | 40h. du. matin EID TM soir matin midi soir 1 590,31 Se ETT E 585,87 |— 3,7 |— 2,7 | — 1,6 2 581,59 579,88 519, ‚89 todo + 4,0 | + 44 3 579, 149 580,78 582,47 + 2,0 + 16 | — 92,7 4 582,65 582,69 583, 75 |— 62 |— 2,7 | — 2,2 5 584,72 586, 109 887, 32 || — 2,0 | — 23 | — 3,4 6 590,75 585,92 586, 30 al — 5,9 | — 2,7 + 12 7 580,04 577,92 380, 38 + 1,8 + 3,5 | + 4,2 8 579,93 577,90 577,76 || — 0,3 + 4,5 + 1,8 9 573,15 574.98 576, 21 + 012,2 + 3,8 | + 3,2 10 578,30 578,25 576,94 + 2,3 + 32 | + 23 7577,48 | 878,29 | 57913. + Пе о: 583,79 584,80 586,76 | —Ó 1,9 | — 3,7 | — 10,0 587,11 586,58 587,13 || — 12,2 | — 10,7 | — 11,8 587,15 583, ‚85 583,19 || — 8,7 |— 2,5 | — 2,0 573,40 568,07 568,07 || — 0,2 + 0,4 | — 4,7. 568,71 574,53 578,58 ||— 3,2 | — 32 | — 5,3 584.16 587,13 588,83 |— 7,5 | — 5,7 | — 6,6 584,40 581 ‚08 581, OS 6,2 ape gh + 0,4 587,83 589, 19 588,00 | — 1,7 | 4,3 | — 5,0 581,27 580,89 581,17 + 0,9 + 4,8 + 41,2 | 1880,44 | 58507 | 58869 | 3,4 |0 ees 593,48 593,80 593,72 | — 14,4 | — 6.0 | — 6,4 592,34 | — 6,7 — 43 | — 3,7 594,59 596,56 598,18 |— 1,3 | — 0,2 | — 0,6 599,80 598,94 599,02 | — 2,0 | — 2,3 | — 2,8 597,84 595,74 594,24 | — 3,2 | — 2,8 | — 4,0 599.46 592,29 590, 70 |— 4,2 |— 42 | — 5,0 587,22 585,69 | 585,42 || — 7,2 |— 2,0 | — 2,3 593,49 EB 591,50 | Menus | 584,84 585,09 | — 3,2 | - 1,9 | ~ 2,7 15 tes à l'Institut des arpenteurs (dit Constantin) de Moscou. Latitude— vation audessus de la mer = 538 pieds anglais ou à peu près E | mètres. Direction des vents. Etat du ciel. 8 CCE qo de prés AO au A 2h. aprés | 40 h. du 8 В. du | 2 h. après | 40h. du midi soir matin midi soir m ias SW faible SW faible Couv Couv, Couv. SW faible SW faible SW faible Couv. | Cour. Couv, SW faible Calme Calme Couv. Ser. Ser. Calme W faible W faible Ser. Couv. Ser. W faible NW faible NW faible Nuageux Nuageux Nuageux SW faible W faible NW faible Couv, Neige Couv. W faible NW fort NW modéré || Couv. Nuageux Ser. Calme W faible W faible Couv, Nuageux , Couv, W faible Calme Calme Pluie Couv. Gouv, Calme SW faible . . Came | SW faible | SW faible _ SW faible Couv, Nuageux Pluie " Wfíabl | Came | Calme — Nuageux Couv. | Neige NO faible NO faible O faible Nuageux | Neige Couv, O faible Calme Calme Ser. str. 4 Ser. Ser. Calme W faible Calme Couv. Couv. Couv, SW faible SW faible SW faible Neige | Nuageux Neige W faible NW faible NW faible Couv. Neige Couv. N faible NW faible Calme Nuageux Couv. Couv, SW faible W faible | NW faible Neige Nuageux Nuageux NW faible Calme S faible Cour. Couv. Couv. 8W faible W faible W faible || Cour. Cour. Neige " Wiaible | NW modéré | N modéré | Cour. Neige Neige NW faible W faible W faible Ser. | Ser. Ser. W faible W faible W faible Neige | Cour. Couv. N faible NW faible Calme Cour. Nuageux Nuageux Calme Calme Calme Couv. | (оу. Couv, SW faible SW faible SW faible Couv. | Nuageux Nuageux SW faible S faible S faible Nuageux Nuageux Ser. S faible S faible S faible Ser. str. | Nuageux Neige 16 MARS 1869 (nouveau style). — Observations météorologiques f| 55° 45' 53" N. Longitude = 37° 39° 51" à l'Est de Greenwich. El} 16| Вагоше(те а 435100 В, Thermométre extérieur DATES. (demi-lignes russes). de Réaumur. 8h. du 4h. apres | 10h. du 8h. du ! hh. apres | 40h. du matin midi soir matin midi soir 4 587,37 588,75 589,48 — 2,4 — (0,2 u QM 587,72 | 586,77 10.586,98 || == 0,9 Wo er 3 587,80 589,56 591,40 | — 1,5 — 1,6 — 3,0 4:1-599,70:-|* 593,45 |! 893.57] 7.290 Gg о 5 || 593,86 893,44: 1) 894,08 | 3,2. 0 20.9 | 6 594,26 594,41 594,54 — 8,0 — 21 — 5,3 7 594,46 593,80 594,42 — 1, 5,5 — 3,0 — 4,3 8 593,86 593,47 593,67 — 8,2 — 5,2 — 5,4 9 593,56 593,04 593,40 — 5,3 вт c ay 10 593244 593,58 593,70 — 7,8 SEDIS 7 CORO 41 594,98 593,31 592,89 — 1,8 — 3,6 — 4,0 ^02 592,82 592,90 599.79 — 5,7 — 9,0 — (279 13 590,78 589,98 589,35 — 6,7 — - 2,9 EL Biel 14 589,26 590,52 590,63 — 3,4 — 0,3 + 0,4 15 591,23 593,64 594,49 — 5,2 — 1,8 —_ ieu) 16 195,93 595,66 596,63 — 8,7 — 07 — 2,2 17 597,07 596,94 596,96 — 5,5 — 1,8 — 3,9 18 597,39 598,03 598,06. hl 2 7.8 MER OLS) Dear 19 598,16 596,19 595,32 — 6,6 + 1,8 — 3,0 20 594,09 | 593,83 99 70H 61 0 a 103 | 21 503,32 592,77 599.91. || 2— 69 NET В 29 891,85. | 592.24 .11599,83 || = zen Hz We 23 592,54 : 599,49 592,67 — 0,2 + 1,7 — 94 24 590,46 588,60 587,29 — 2,9 — 0,8 | — 0,6 25 584,74 584,12. 1 0582,19] + Обь 13 ges 960) || 584.480 884,55 70584,4014] een ee 27 584,92 585 96 588,24 — 1,9 + 1,8 CANONS 28 591,51 593,09 592,99 + 4,4 + 4,2 40 0,2 29 591,76 591,07 590,68 — 0,4 + 1,9 + 4,9 30 || 589,60 589,98 590,16 | 06 | x 02 E QS 31 589,55 589,59 590,19 — 0,4 + 1,1 + 0,2 Moyennes.| 591,75 | 59157. | 592,01 — 4,0 | — 0,6 | — 2,2 | 17 es а l'Institut des arpenteurs (dit Constantin) de Moscou. Latitude = ation audessus netres. de la mer 538 pieds anglais ou à peu prés Direction des vents. 8 h.'du oie 1 В. apres matin midi Calme S faible $ fort S modéré S modéré SO modéré S faible S faible $ modéré $0 faible $ faible O faible SO faible S faible SO faible S faible $0 faible $ faible SO faible ; SO faible $0 faible S faible SO faible SO faible SO modéré SO fort SO faible | S faible SO faible SO faible Calme SO faible O faible Calme Calme Calme $ faible Calme Calme Bi Le sen camer S faible S faible S faible Calme S faible S faible O faible SO faible S faible S faible S faible S faible SO faible SO faible S faible Calme SO faible SO faible S faible Calme SO faible O faible S faible 1 Е | | 10 h. du soir S modéré R modéré SO faible S modéré $0 faible SO faible SO faible Calme Calme SO faible S faible SO faible $0 modéré S modéré S faible Calme Calme Calme Calme Calme S faible Calwe Calme Calme S faible $0 faible S faible S faible Calme 50 faible S faible CR LL | 8 В. Etat du ciel. du № h. aprés matin | midi Ser. Ser. * Couv. Nuageux Cour. Couv. Couv. Nuageux Couv. Ser. Ser. Ser. Nuageux Nuageux Ser. str. Couv. Conv. Couv. Ser. Ser. Ser. sir. Nuageux Cour. Nuageux Ser. Neige Couv. Couv. Couv. Ser. str. Ser. Nuageux Ser. Ser. Brouil. Ser. Ser. Ser. Ser. Ser. Ser. cir. Nuageux Couv. Nuageux Nuageux Ser. Couv. Nuageux Neige Neige Neige Couv. Gouv. Couv. Couv. Nuageux Couv. Neige Ser. cir. Ser. str. Neige Couv, —— ns | M ——— — | —— | ——— 10 h. du soir Ser. Nuageux Couv. Cow. x Ser. Ser. Ser. Couv. Nuageux Ser. Nuageux Nuageux Neige Couv. Ser. Ser. Ser. Ser. Ser. Ser. Nuageux Couv. Ser. Neige Neige Neige Couv. Nuageux Nuageux Nuageux Couv. str. 18 AVRIL 1869 (nouveau style). — Observations météorologiques fai 559 45° 53" М. Longitude — 37° 39’ 51" à l'Est de Greenwich. Ele 164 L————— M ee ,— Baromètre à 13/, R. Thermomètre extérieur DATES. (demi-lignes russes). de Réaumur. 8h. du Ir apres | 10h. du Sh. du | 4h. apres | 40h. du matin | midi, 4. sor jh matin ee midi soir matin midi soir 590,79 591,18 591,26 | — 1,3 SEIS a 9 59118 № 501,26. = 13 ee NC 591,47 592, 19 503,04 | + 02 | + 20 | + 08 598, 10 595, 79 596, 48 fi + 0,8 | 2,3. bees 596, 10 595,42 595, 48 | — 12 | + 056 | 3 596, 05 596, 27 596, 50. | — 35 Lh 3,8 р — 06 596, 94 596, 89 596, 90: + 0,4 pcs 54. | 597,66 597,28 597,98 250 + 7,0 + 3,6 596,43 594, 47 5938,92 + 40 | + 7,3 | Е 30 599, 59 590, 84 590, 06 + 3,3 | + 9,2 + 5,0 _ 58849 | 588,14 | 589,92 _ 19 | 58844 | 589,92 |+ 4,6 kk 23 | к 053 7592.82 | 591,16 | 585,58 |— 1,7 | + 28 | + 1,8 576, 50 576, 10 579, 80 + 02 | + 09 | — 24 58314 | 583,44 | 585,20 | — 33-|— 0,3 |— 1,8 588, 04 588, 66 589, Q0. || 2,1 | 03 |8 588, 79 588, 00 586, 78 | — 90 p 0-450. 1202 585,46 584, 42 582, 38 1+ 4,3 + 45 EST 580, 97 583, ‚91 584, 4201 + 6,3 ob + 72. nahe 585,39 | 584,78. | 584,62. || + 7,5: | МО Et 584, 46 582, ,36 578, 39.] + 9,244) 9,2 em 580,37 | 583,89 | 585.40 - 37 583, 89 585.40 || 0,4 5 4) 22 RBS (889,94 | 593,30 | 59330 | + 2,1 |+ 54 | + 24 598,45 598, 93 599, 39 | + 4,7 1047.62 ett 599, 90 599, 32 598, ‚91 + 2,3 + 8,6 + 3,6 599, 22 598, 72 598, B8 ие 42 |+ 87 INSEE 598,08 598, 09 598, 44 8,7 [+ 14,0 202 598, 21 596,82 596, 74-4 458,3 5 12,7 One 596, 05 594,54 594, 18 + 8,1 + 11,0 + 90 592, ‚49 588, 04 584, 93 || + 9,2: + 413,0. | в 579, 62 578, 04 576, 59 4 9,5 + 6,0 + 5,0 574, 45 573,12 572, 37 + 5,6 + 47 + 3,0 590,45 + S» m | 590,13 | 589,83 || + 2,6 | * 5,6 | 9 tes à l'Institut des arpenteurs ips Constantin) de Moscou. Latitude — vation audessus de la mer — 538 pieds anglais ou à peu prés metres. Direction des vents. 8 h. du matin O faible SO faibie Calme Calme Calme Calme W faible SW faible SW modéré W faible NW faible / NW faible NW modéré NW modéré NW faible Calme NW faible Calme S faible NW faible NW modéré NW faible Calme Calme Calme SW faible Calme W faible W faible O faible | № В. apres midi SO faible $ faible Calme Calme Calme SW faible SW faible Calme SW faible | NW faible W faible NW modéré NW modéré NW faible Calme ! SW faible | Calme Calme | S faible | NW faible N modéré N faible Calme Calme S faible W faible W faible SW faible NO faible S faible Etat du ciel. | 10 h. du soir. | SO faible Calme Calme Calme S faible SW faible SW faible Calme | SW faible | NW faible | SW modéré N fort, | NW modéré NW faible Calme Calme Calme Galme 5 faible W faible NW faible N faible O faible Calme Calme Calme SW faible SW faible | Calme | SO faible =. Ss | № 1. 1870. | 8 h. du matin. Couv. Nuageux Cour. Brouil. Brouil, Ser. Ser. Ser. Ser. Couv. Ser. Nuageux Nuageux Ser. cir. Ser. cir. str. Neige Nuageux Nuageux Nuageux Ser. str. Couv. Ser. Ser. Nuageux Ser. Ser. str. Nuageux Ser. Nuageux Nuageux & В. apres midi Nuageux Ser. cir. cum. Nuageux Couv. Ser. Ser. Ser. Nuageux Ser. cir. str Couv. Nuageux Nuageux IS eir. cum Nuageux Nuageux Ser. cum. Ser. cir. Ser. Ser. Ser. Ser. cum. Nuageux Pluie Nuageux Couv. Ser. Neige 10 h. du soir Ser. str. Ser. cum. | Nuageux | Ser. Зег. str. Ser. Neige Nuageux Ser. Ser. Pluie Ser. E SEEN EE Ser. Ser. Ser. Ser. Ser. Nuageux Ser. cum. Nuageux Ser. 10 MAI 1869 (nouveau style). — Observations météorologiques fa} 550 45 53° N. Longitude = 37° 39° 51" a l'Est de Greenwich. El} 164 | Baromètre à 43140 В. Thermomètre extérieur DATES. (demi-lignes russes). de Réaumur. | —————— NN 8h. du "E Pas m Aue hh. aprés | 40h. du 8h. du | ^h. aprés | 10h. du matin midi soir matin | midi soir оф 568,96 | 57286 | 576,71 || + OS а meee 2 || 58049 | 383.97 | 589,28 00 | 4.94) | 2 as 3.|| 579.48 |. 883,20 | 585.77. || + 29.02 2:2 Er 4 | 58839 | 58899 | 58848 | + 40 | + 57 | + 25 5 || 587,22 | 579,32 .| 575,23 || 5 1,9 ee c'e 6 574,25 576, 53 579, 74 4 604,5 + 17 | — 0,4 7 | 58464 | 58883 | 59408 | +. 0,9: a + 780 я 8 || 590,70 | 590,49 | 589,90 | + 69 | + 142 | + 193 9 || 590,56 | 50095 | 59147 | + 12,4 | + 20,0 | + 44,2 10 || 591,51 | 592,78 | 392,80 | - 14,3 | + 49,7 | +1449 44 || 593,47 | 593,22 | 59327 | + 15,20 | + 16,7 | X 4&2 12 | 59436 | 59510 | 59483 | + 13,6 | + 18,5 | + 45,7 13 | 59451 | 593,98 | 593,56 | + 15,0 | + 20,0 | + 14,0 14 592,47 590.37 589.91 || + 16,0 | + 46,7 | + 49,5 15 || 588,45. | 587,26 | 58734 | + 143 pee 41,6 | Sep 16 || 587,86 |- 887,74 | 88840 || + 10,0 | + 45,2 Та 43.8 17 | 588,87 | 589,83 | 590,53 || + 10,9 | 15,0 | + 44,2 18 | 593,16 | 593,64 | 593,82 | + 10,0 | + 434 | + 90 19 595,26 595,25 395 18 + 8,6 + 10,9 dE dep ll 20 || 595,06 |. 593.72 | 593.39. | =: 9,0 Jr Ой 21 || 599,92 | 591,43 | 590,74 || + 40,4 | + 151 р + 10,0 22 || 589,78 | 587,87 | 587,32 || + 102 | + 468 | + 44 23 | 582,86 | 582,63 | 582,06 | + 13,5 | + 132 | + 106,5 24 583.! 54 584,83 586, 28 01073 E979 + 82 95 | 589,85 | 590,23 | 301.76 || + 7,8 | x: 40,7. | os 26 | 592,68 | 59271 | 59343 |+ 91 | +494 | + 89 27 | 59371 | 59204 | 591,76 | + 108 | + 15,3 | + 40,4 28 || 590,56 | 58935 | 58998 | + 142 | +414 | + 10,9 29 589, 39 588, 63 588, 99 + 12,4 + 46,9 + 10,8 30 591,60 901, ‚70 590, 99 + 6,5 + 9,9 RS 31 588,19 588,32 588,74 | + 8,8 | + 13,9 | 7 123 ЕВ N ue in) Moyennes.| 588,51 | 588,59 | 5 588,87 + 8,8 | + 420 | + 9,0 | 11 tes à l’Institut des arpenteurs (dit Constantin) de Moscou Latitude = vation audessus de la mer — 558 pieds anglais ou à peu pres * metres. Direction des vents. веса du. xe: -— 85h. du | & h. aprés | 40 h. du || 8 h. du lh h. apres 10 h. du matin midi Solr. matin midi soir "NW faible | SWfaible | SW faible || Сом. Nuageux Neige. W faible W faible SW faible Nuageux Ser. cum. Couv. W faible NW modéré | SW faible Nuageux Nuageux Ser. NW faible W faible Calme Ser. cum. |Зег. cir. cum Couv. $0 faible O faible $ faible Couv. Pluie Pluie NW faible W fort W fort Nuageux Neige Neige NW modéré NW modéré W faible Ser. Ser. cum. Ser. str. S faible SW faible Calme Ser. cum. Ser. str. Ser. cir. SW faible SW faible S faible |'Ser. cir. cum.| Ser. str. Ser. Calme Calme SW faible Pluie Ser. Ser. О 0 Calme d Ser. V pluie LU. Ser st. Calme S faible Calme Ser. str. Ser. Ser. Calme Calme Calme Ser. Ser. cum. Ser. Calme SW faible W faible Ser. Nuageux Nuageux Calme Calme Calme Pluie Ser. cum. Ser. SW faible W faible Calme Ser | Ser. str. | Ser. Calme Calme Calme Nuageux | Ser. cum. Ser. NO faible O faible | NO faible Ser. cir. |Ser. cir. cum.| Ser. SO faible O faible O faible Ser. Ser. cir. Ser. SO faible Calme Calme Ser. Ser. Ser. петь | |. = Calme Calme || Ser | Ser. cir. Ser. Calme SW faible Calme Nuageux Gouv. Nuageux S faible SW faible Calme Nuageux Nuageux — |Ser. cir. cum. NW modéré | NW modéré N faible Nuageux Nuageux Nuageux N faible W faible W faible Ser. Nuageux Nuageux W faible NW faible | NW faible ue cir. cum. | Ser. cum. Nuageux S faible SO faible $0 faible Ser. Ser. $0 faible S faible SW faible zu Couv. Gouv. NW faible W faible Calme ^ |Ser cir. cum.| Nuageux Pluie W faible NW faible SW faible Ser. Nuageux Nuageux S faible W . 8 faible | W faible NW faible Cour. Ser. cir. Ser. cum, 12 JUIN 1869 (nouveau style). — Observations météorologiques fai 559 45' 53" N. Longitude = 37° 39° 51" à l'Est de Greenwich. Ele DATES. 1 2 3 4 5 6 1 8 9 164 Barometre à 431.0 В. (demi-lignes russes). 8h. du matin 585,99 588,84 596,11 597,41 594,42 587,22 589,51 582,95 583,97 585,42 587,47 590,98 593,73 599,20 590,07 589 41 588,81 590,35 594.15 591,91 589,93 586,99 584,99 586,39 590,18 591,97 587,44 583,77 585,59 589,17 589,53 4h après midi 586,80 591,96 595,91 595,92 592,52 587,18 586,18 582 22 584,81 585,21 537,91 591,02 592,75 591,95 589,17 589,19 587,81 291,89 599743 589,77 588,76 585,55 585,11 586,92 590,04 590,79 ‘584,65 583,62 586,96 588,77 588,86 10h. du soir 587,03 593,91 596,52 595,99 589,44 589,28 533,99 583,99 585,13 386,36 589,74 592,53 893,04 590,76 589,45 589,21 588,66 592,97 592,44 589,24 588,85 584,29 585,46 588,54 390,77 590,50 584,29 583,67 588,07 988,96 586,37 Thermometre exterieur de Reaumur. 8h. du hh. aprés | 40h. du matin midi Soir 1-302977 + 14,9 + 13,8 + 12,4 + 17,2 + 14,0 0090 OT + 6,4 1.0.0968 + 13,5 + 9,8 + 11,6 + 16,4 + 44,8 +) 49,4 + 10,0 NNI + 9,2 + 13,4 + 10,1 AZ + 13,3 114202 1.4955 + 17,5 + 14,3 +.19,2 + 14,4 + 10,6 + 11,8 + 12,9 + 14,8 + 41,4 1 14,3. | 440,3 + 11,0 + 16,1 + 41,3 + 14,5 + 17,0 + 13,3 SEAT LADA + 12,1 + 14.0 + 18,1 + 14,4 | 175 + 20,8 + 16,3 + 16,3 9207 + 14,7 + 10,9 + 13,8 + 10,9 4140 + 16,3 Len r 126 Weed + 16,6 2 461 Ae г 298% A5 1 + 14,3 г 154 + 12,2 + 13,1 MIRO TEE PET + 43,7 мы l/s US + 45,0 MAUR fe Ааа 01437] ЕЙ ед И AIDES AO ИИ + 12,1 О 4504973 4/428 Je 46,4) | END 4 12,8 | 15,6 | + 12,5 1 tes à l'Institut des arpenteurs (dit Constantin) de Moscou. Latitude — vation audessus de la mer — metres. Direction des vents. 8 В. du matin — Calme | SOfaible | N modéré NW faible W faible W faible S faible N faible NW faible SW faible SW faible W faible SO faible NW faible NW faible N faible Calme SO faible S faible W faible NW faible NW faible Ec OS Go ЕТ Calme NW faible NW faible NW faible SW faible Calme SO faible S faible N faible TE an | 2h. après | 40h. du 2M midi $0 faible Calme NW modéré N faible S faible NO faible NW faible W modéré W faible SW faible SW faible Calme N faible $0 faible N modéré SO faible NW faible W faible N faible SO faible S faible NW faible S faible NW faible SW faible SW faible S faible $0 faible S faible W faible qr 1 40h. du soir N modéré Calme NW faible Calme Calme NO faible NW faible SW faible W faible SW faible SW faible Calme Calme Calme Calme Calme Calme W faible Calme Calme SW faible Calme Calme Calme Calme Calme Calme Calme Calme Calme 8 h. du matin Gouv Couv. Ser. cum. Ser. Ser. cir. str. Couv. Couv, Ser cir. Nuageux Ser. cum. — Ser. Couv. Ser. Ser. cir. cum. Couv. Cour. Ser. Ser. cum. Couv, Ser. Ser. Ser. cum. Ser. cir. str. Ser. Ser. Ser. Sen: Nuageux Pluie Nuageux 2 В. aprés midi Couv, Ser. Ser. cum. Ser. cir. cum. Ser. cir. Pluie Nuageux Nuageux Ser. cum. Ser. cum. Pluie Ser. cum. Ser cum. Couv. Ser. Ser. Ser. Ser. Ser. cum. cum. cum. Nuageux Ser. cum. Pluie Ser. cum. Ser. cum. Ser. cum. Ser. cum. Ser, cir. cum. Pluie Ser. cum Etat du ciel. Ser. cir. cum. | | | 538 pieds anglais ou à peu pres 10 h. du soir Pluie Nuageux Ser. Ser. str. Ser. Pluie Nuageux Nuageux Pluie | Ser. Nuageux Ser. Ser. Pluie Nuageux Ser. Ser. cum. Nuageux Ser. Ser. Nuageux Ser. str. Pluie Ser. Ser. Ser. Nuageux Ser. Pluie Ser. 14 JUILLET 1869 (nouveau style). — Observations metéorologiques fa: 55? 45' 53" N. Longitude — 37? 39' 51" à l'Est de Greenwich. Ele 164 Barometre a 4310 В. Thermometre extérieur (demi-lignes russes). de Réaumur. 8h. du Ih. anit 10h. du 8h. du | Ah. aprés | 40h. 8h. du | Ah. aprés | 40h. du matin | midi soir matin mam, |i URN NN midi soir 589,29 589,99 590,68 CE USA 2 М О 14,9 590,91 590,85 590,89 4 14,4 + 16,7 + 14,2 589,53 590,92 590,62 + 14,9 + 48,7 + 14,9 590,25 590,09 590,19 + 15,9 + 18,4 + 15,1 590,26 591,85 593,22 + 12,0 + 44,1 + 9,9 595,50 594,90 595,15 + 10,2 + 14,3 + 11,4 594,20 594,00 592,21 + 14,1 + 17,4 +'42,7 588,65 587,10 587,02 + 44,4 219,5 + 44,7 586,15 586,35 586,55 + 10,9 + 14,3 3-042357 587,46 588,33 588,06 + 12,8 + c 12,8 [ope MM + 430 588,25 588,11 588,08 + 15,5 + 19,8 PASS [UE 408 TM 588,12 586,51 586,75 + 43,5 + 16,4 + 43,8 586,73 586,16 587,16 + 14.2 + 18,4 + 14,8 587,35 586,52 585,81 + 45,9 + 484 + 14,9 585,62 585,92 584,99 | + 15,0 + 18,9 + 45,8 583,17 582,47 581,90 + 15,8 HEU + 12,8 532,68 582,04 583,07 + 14,7 + 13,9 3501912 584,99 586,73 587,67 + 13,8 | AE 588,61 588,48 587,59 + 14,3 + 15,4 3104359 586,21 586,09 | 586,11 || + +15,0 | +147 | + 12,9 585,96 587,99 | 588,22 mU MS - 16,7 + 14,1 588,84 | 588.94 589,16 AAN + 48,9 + 15,3 594,45 7 594,93 592,01 + 15,4 + 90,1 + 17,5 592,29 592,51 592,80 + 48,0 4 20,9 + 19,3 593,67 599,84 592,80 + 19,9 + 92,3 + 18,8 593,03 599,60 592,93 || + 17,9 | + 93,5 |+ 49,4 593,69 593,74 593,84 118,9 04973 + 16,7 593,72 592,63 592,66 + 47,3 + 992 ui sa 599,70 592,59 592,64 -- 18,0 4 92,7 + 18,4 592,63 592,58 592,59 + 18,9 + 93,3 + 49:2 592,54 591,87 591,90 + 17,9 + | + 22,50) E + 18,5 | Moyennes.|| 589,50 589,43 | 589,52 4-154 : + 485 pm | о + 15,0 | | 15 tes а l'Institut des arpenteurs (dit Constantin) de Moscou. Latitude == vation audessus de la metres. mer = 538 pieds anglais ou à peu prés Direction des vents. 8 h. du A В. apres 10 h. du matin midi soir NW faible NW faible Calme Calme N faible Calme Calme W faible Calme NW faible Calme Calme N modéré N modéré М faible N modéré N faible Calme W faible SW faible Calme SW faible NW faible Calme N faible W faible N faible N faible |. N faible Calme NW faible N faible | | Маше | NW faible | N faible | Calme N faible Calme Calme N faible | Calme Calme Calme | S faible Calme SW faible Calme Calme $ faible | Calme Calme Calme Calme Calme S faible № SO faible Calme S faible SO faible SO faible S faible S faible Calue S faible S faible Calme Calme SO faible Calme NO faible SO faible $0 faible SO faible SO faible S faible SO faible $0 modéré Calme SO faible SO modéré Calme Calme S faible Calme SO faible S faible Calme W faible NW faible Calme NW faible NW faible Calme KOSHER В. ue Ser. Ser. Ser. Ser, Ser. Ser. Ser. Ser, Couv. Nuageux Ser. Ser. Ser. cir. Ser. cum. Ser. cir. Couv. Nuageux Ser. Ser. Ser. cum. Couy. Ser. cir. Ser. Ser. Ser. Ser. Ser. str, Ser, Ser, Ser, Ser, cir. ei Etat) du ee aprés midi Ser. cum. Ser, cum, Ser. Ser. Ser, cum, Ser. Ser, Nuageux Nuageux Ser. str Ser, cum, Ser. cum, Ser. Pluie Ser, cum, Nuageux Pluie Ser. eir. cum Pluie Nuageux Ser. cum. Ser, cum, Ser, cum, Nuageux Ser, cum, Ser. eir. Pluie Ser. cir. cum, Ser. Ser. Ser. cum. ’ Ser. 10 h. du soir Nuageux Ser. Ser. Ser. Ser. Ser. Ser. Pluie Nuageux Sen Ser. cum. Nuageux Nuageux Nuageux Nuageux Nuageux Nuageux Ser. Nuageux Pluie cum. Ser. Nuageux Nuageux Ser. Ser. Ser. Ser. Ser. Ser. Ser. 16 + — e 19 + = So e + 15,6 АООТ 1869 (nouveau style). — Observations météorologiques fa 55° 45° 53" N. Longitude = 37? 39° 51" à l'Est de Greenwich. Ele 164 Е. о (14 be un ne а _____[____—_ —-- Baromètre à 13'/,^ R. Thermomètre extérieur DATES. (demi-lignes russes). de Réaumur. 8h. du hh. apres | 40h. du Sh. du | 4h. après | 40h. du matin midi soir. matin midi soir 1 | 89248 | 592,39 | 592,93 | + 15,9 | + 482 | + 141 2 | 59377 | 59325 | 59314 | + 141 | + 21,2 | + 16,3 | 3 || 59297 | 593,06 | 593,48 | + 15,4 | + 22,2 | + 17,3 4 593,30 593,72 594,64 i: 15, 6 + 22,4 + 18,5 5 | 50562 | 59549 | 59452 | + 45,4 | + 2,3 | 177 6 | 59245 | 592,07 | 592,72 | + 18,9- | + 23,3 | + 19,5 7 || 50246 | 591.00 | 590,57 | + 18,4 | + 23,2 | + 18,2 8 | 59092 | 59047 | 588,72 | + 17,9 | + 20,6 | + 17,6 9 || 58660 | 586,52 | 586,26 || + 15,7 | + 18,0 | + Е 10 || 58494 | 58434 | 58400 | + 171 | + 18,6 | + 15,4 585.04 | 588,96 | 589,97 || + 16,6 | + 19,7 | + 16,6 589,97 | 588,33 | 587,85 | + 47,1 | + 22,5 | + 17,9 587,89 | 588,09 | 589,72 | + 17,3 | + 21,5 | + 13,7 589.95 | 590,49 | 589,92 || + 13,7 | + 20,3 | + 16,9 590.96 | 592,42 | 593,05 | + 16,9 | + 21,4 | + 17,6 593.59 | 59236 | 592,40 || + 169 | + 21,5 | + 16,1 59274 | 592,01 | 592,02 || + 15,5 | + 221 | + 17,6 59936 | 59134 | 59104 | + 16,5 | + 23,5 | + 17,9 500 87 | 590,03 | 589,83 || + 16,7 | + 20,6 | + 15,8 59130 | 50046 | 594.48 || + 15,3 | + 18,4 | + 153 + 430 0 as LT | О | + 137 UNIS | + 457 Le 993 | 56? 4464. is 24,5. | PR | + 478 | 47,5. l'E 344,820]: 45,0 | aa | + 43-40 [a 4752 | а | + 448 |+ 43,4 | Son | +78 ir 28,1) d Se + 421 | + 17,0 | Sa | + 84 | MOMIE [so | ee ONE 27 tes а l'Institut des arpenteurs a Constantin) de Moscou Latitude — vation audessus de la mer — 538 pieds anglais ou ä peu pres mètres. Direction des vents. Etat du ciel. 8 В. du ^ В. apres | 10 h. du 8 h. du № В. aprés 10 В. du matin midi soir. matin | midi soir | NW faible NW faible Calme Ser. Ser. | Ser. Calme W faible Caime Ser Ser. | Ser. W faible S faible Calme Ser. Ser, | бег. S faible W faible Calme Ser. Ser. cum. | Nuageux NW faible Calme Calme Pluie Ser. cum. | Ser. Calme Calme Calme Ser. Ser Ser. S faible S faible | W faible Ser. Ser. cir. Nuageux S faible S faible Calme Nuageux Ser. cum, Ser S faible NW faible Calme Nuageux Ser. Ser, W faible oe SW faible: |) Саше! SW faible Calme Ser. cir. Nuageux . | Nuageux _ BENE if Stable | came Nuageux Ser. cum. | Nuageux - Nuageux SO faible S fort | S faible Ser. Ser. cir. Ser. | Calme NW faible NW faible Cour. Nuageux Ser. | NW faible Nfaible | Níaible || Couv. Ser. Pie | SO faible S faible Calme Ser. cum. Nuageux Nuageux | SO faible Calme | Calme Couv. Ser. cum. Ser. Calme Calme | Calme Nuageux Ser. cir, Ser. Calme S faible Calme Ser. Ser. Ser. SO faible swale | S faible NO faible Ser. cum. | Nuagenx Nuageux SW faible NW faible W faible | (Calme | Ser Ser. cum. MSc MNT SET Cum ca Seni) NWfaible | Маше | Calme _ Calme IS op NP T пе Ser. Calme NO faible N faible Ser. Ser. sir. Nuageux NO faible $0 faible SW faible Nuageux Nuageux Nuageux S faible | SW faible | SW faible || Ser. cir. Ser. eum. | Pluie | S faible SW faible Calme Ser. cum, Ser. cum. Ser. Calme NW faible | NW faible Ser. cH Ser. cum. Ser. W faible NW faible NW faible | Ser. ‘Ser. cir. str. Ser. W faible NW faible NW modéré | Ser. cum, Nuageux Pluie NW faible W faible SW faible Ser. Ser. cum. | Nuageux SW faible SW faible SW faible Ser. Ser cum. Ser. ° N modéré | — N faible ПЕ. В. N faible Pluie Pluie Pluie | № 1. 1870. 3 DEN SEPTEMBRE 1869 (nouveau style). —Observations météorologiques fai 55° 45 53" N. Longitude = 37° 39 51° a l'Est de Greenwich. Ele 164 (demi-lignes russes). de Réaumur. | Baromètre à 4349 В. | Thermomètre extérieur ah. du | hh. après | 40h. du | 8h. du | 4h. aprés | 40h. du | | matin midi ый soir matin | midi soir | WU 585,89 | 586,76 | 587,88 | + 25:21 TROIS GRIPE | 2 589,25 589,84 590.05 + 75 | вре | 3 589,39 587,56 586.090 + 77 И oa nT | 4 585,89 589.80 591,14 + 6,7 | 7.2. 1 20029 | 5 592,69 599.38 592.36. || + 3,5 ar a | 6 || 59226 | 699,74 ]59575 | + 5,8 | ao | en | 7 594,24 594,14 593,56 | + 8,4 ne 13.3 т в 8 594,30 593, 2 | 503,70 f + 8,5 1 + d3,9 р andi | 9 | 503,65 | 594,28 | 594,70 | 11 918 | + 195 | + 402 ИО 595,274 145 595, 56 | 595.46 1 ом | il | 59545 | 5 593,14 | 503,44 À + 14,5 | + 16,7: | + 12,9 12 593,48 591,79 | 594,60 1 +. 44,10 |1 1651 | а 13 591,69 590, 30 | 59044 || + 9,9 = pee 14 537,84 586.32 1535, 93 | +402 11126 | MIA] 15 582,78 584,82. | 882.43 |+ 100 4! 1a | Kos 16 583,24 | 583,44 | 583,05 | + 89 11118 | 20106 17 582,53 | 55964 | 582.37 | + 13,9 ИЕ 077 08 18 582,26 584,03 585,19 | + Зи 44,2 TES EE 19 586,49 586,07 585,49 | г 88 | + 40,7 | + 10,3 90 584,04 581,29 | 580,84 M4 44,7 | + 456 | SEMINA | 21 583,39 583,80 | 585,02 | + 8,4 | + 12,0 | + 10,3 29 586,69 587,48. | 58718 Jr. 82 |1 Aa es 23 588,30 586,90 584,29 07,9 0 | Е 24 584,34 582,94 58185 |+ 05,3 na 103 а 95 584.30 586,50. | 586,70) (ie 3,3 | - 15 Sum 96 586,03 | 587,06 587.80 | 149 ius 172 | 97 582,74 582,70 583,90: J. 4418.4 1) + 400 | о 28 585,74 588,14 589,70 || + 6,8 jus: 8,9 MES 29 592.98 594,08 594,40 И + 3,9 | + 9,0 | 4 47 300 59343 | 500.07. | 58502 ИИ 6921 i 12,5 | + 116 Moyennes.| 588,34 588,25 | 588,15 + 8,0 | + 41,2 | + 8,8 | | uus mda? we heap matin “ON ве | Nfaibe | Nfaibl - NW faible S faible W faible NW faible Calme NW faible W faible NW faible Calme CNW faible. | Саше | Calme | NW faible SW faible SW faible Calme SW faible SW faible W faible SW faible SW faible W faible Calme W faible W faible NW faible SW faible SW faible | NW faible W faible Calme ma | mid | sie N faible NW faible S faible N faible NW faible .NW faible NW faible SW faible NW faible _ Came | NWfaible | Calme | Calme SW faible SW faible SW faible Calme S faible Calme W faible SW faible $ faible - SW faible SW faible М faible Calme W faible W faible SW modéré W modéré NW faible SW faible | | | | Diutrerctrom des wents. | | | 10 h. du soir № faible NW faible Calme Calme Calme Calme Calme Calme Calme Calme Calme Calme Calme Calme W faible 5 faibie Calme W faible Calme EAST 121816 SW SW faible Сайте № IS é Calme Calme Calme W modéré W faible Calme SW faible BI NIE UOGNEXCNE | | 29 tes à l'Institut des arpenteurs (dit Constantin) de Moscou. Latitude — vation audessus de la mer = 538 pieds anglais ou à peu prés métres. Etat Фи cel 8 h. du & h. aprés 10 h. du matin. midi | soir Ser. cir. cum.| Ser. | бет. Ser. cum. Ser, cum. Nuageux Couv. Pluie Ser. Pluie Nuageux Set. Ser. Couv. | Nuageux Nuageux E Nuageux Ser. |" Ser. cum. | Ser. iSer.cir. cum, Ser. cir. cum.' Ser. Couv. | Nuageux | Nuageux Cour. | Ser. cum. | Nuageux Ser. Ser. cum. Sel Ser. Ser | Sei Ser. Ser. Sel Ser. cir Pluie Nuageux Pluie Couv Pluie Pluie ' Nuageux Nü geux Couv Pluie Ser. cum. Ser. cir. cun.| Pluie Nuageux Nuageux Pluie Nuageux Ser. | Couv. Ser. cum. Nuageux | Nuageux Ser. cum. Ser.sir cir. | Nuageux Nuageux Nuageux | Pluie Pluie Couv. Pluie Nuageux Couv | Ser. cum. Nuageux Nuageux Nuageux Nuageux Cou. Ser. cum. Nuageux Nuageux Ser. cum. Ser. Ser. | Ser. Ser. Couv. DIL ETE с. Nuageux | ! 30 OCTOBRE 1869 (nouveau style). — Observations météorologiques fa. 959 45' 53" N. Longitude Baromètre а 431.0 В. 10h du solr 590,50 587,59 595,44 594,56 590,84 501,00 591,64 594,33 594,78 591,96 592.24 589,75 588,45 583 73 587,49 587,60 557,65 588,88 593,04 589,37 591,96 591,26 593,71 593,55 588,80 589,59 589,71 596,79 599.59 599,74 597,42 594,70 DATES. (demi-lignes russes). 8h. du 4h apres matin midi | 1 586,26 588,81 2 590,79 589,41 } 590,16 593,69 4 596,56 595,85 | 5 599,49 590,70 | 6 590,81 590,98 7 | 590,81 | 590.76 | 8 593,94 594,73 | 9 595,10 59468 | 10 593.17 19 591.94 al 11 591,73 592,90 12 588,10 538,78 | 13 589,68 589,12 14 586 95 584,36 | 15 583,93 585,59 | 16 587,84 586,93 | 11 590 59 | 589,15 18 58497 | 585,61 | 49 591,79 | 592,24 20 594,79 | 591,82 | 21 591,51 | 592,05 | 22 591,38 591,16 93 590,94 593,45 24 594,38 DOO 23 509.54 390,29 26 588,10 588.86 | 582,08 587,95 28 | 593,45 590,90 29 | 593.38 600.06 30 598,83 599.93 31 599,49 D s | ! Vorne: | 591,51 | 591,38 | | LTMZTTMLTLLLLDL——————————————————————————————M——————MM—Ó————————Ó———————— 37° 39 51" a l'Est de Greenwich. Ek 164 Thermomètre extérieur de Réaumur. Sh. du | 4h. aprés | 40h. du matin | midi soir A E53 + 25 | + 4,9 + 7,3 + 5,0 + 0,1 + 44 + 0,8 — 1.6 + 4,5 + 2,0 + 22 + 5,9 + 333 +30 + 6,1 + 4,3 en euin] A 28) + 45 oe LODS) + 2,0 + 4,3 + 04 | + 49 + 4,9 + 5,0 1) 60 elle + 5,9 + 2659 + 5,8 NO + 10,0 + 9,5 + 8,9 + 10,0 + 7,2 Jb uU + 443 + 8,9 SE SNO а + 4,7 ane eal Ол + 4,1 et 2-050850 TES IS T TIRE TS + 5,9 A 9r + (7 РИ 2.02 702 + 8,9 + 8,3 te see LE) D) + 7,9 + 102 a8) йо An © | + 72,8 ale + 4,1 A + 4,7 50-17 5/0) MESSE JE 83 142 | URGE 20459 + 8,5 + 74 + 43 + 4,6 2 51349 + 43 + 6,5 + 40 + 4,7 + 7,5 бо + 959 + 75 2 BM) | Яо | + 69| = а 31 tes à l'Institut des arpenteurs (dit Constantin) de Moscou. Latitude — vation audessus de la mer — 538 pieds anglais ou à peu près métres. | Е ———M——————M——M—————Á Direction des vents. Etat du ciel. 8 h. du 2 h. aprés | 10 h. du sch. En 2 В. aprés | 40h. du matin midi soir d midi | soir NW modéré N modéré | NW faible Nuageux | Ser. cir. Ser. W faible W faible Calme Couv | Nuageux Ser. NW faible NW faible Calme Ser. Ser. cir. Ser. Caime Calme Calme Ser. Sen. Ser. Calme Calme Calme Ser. Ser. Ser. Calme SW faible Calme Couv, Nuageux Ser. | NO modéré NO faible NO faible Couv, Couv. | Nuageux | N faible N faible Calme || Ser. Ser. Nuageux Calme Calme Calme Couv. Couv. Nuageux W faible | W faible W faible Cour. Couv. Couv. W faible NW faible Calme Couv. Ser. cum. | Ser. NW faible NW faible Calme Couv. Couv. Ser. Calme Calme Calme Couv. Pluie Ser. W faible SW faible SW faible .| Ser. Ser. Nuageux . NW faible W faible Calme Couv. Ser cum. Ser. Caime SW faible Calme Ser. Nuageux Nuageux W faible Calme SW faible ||Зег. cir. cum.|Ser. cir. str. | Ser. S modéré | NW fort W faible ||Ser. cir. cum.| Pluie Nuageux Calme SO faible Calme Couv, Neige | Nuageux N faible SW faible SW faible Couv. | Pluie Pluie Calme Calme Calme Couv. Ser. cir. cum.| Ni Nuageux S faible S faible SW faible Ser. str. Ser. cir. Nuageux SW faible NW faible Calme Couv. ups Nuageux SW faible SW faible SW faible Ser. Ser. SW faible SW faible S faible Nuageux S str. Couv. Calme ! Calme | SWfaible Pluie Nuageux Couv. SO faible Calme Calme Couv Pluie Nuageux W faible SW faible S faible Couv. Couv. Nuageux SO faible ; | SO faible SO faible Couv. Ser, cir. cum.| Ser. SO faible Calme S faible Couv. Cour. Couv. S faible S faible S faible Brouil. Ser. cir. Ser. 32 NOVEMBRE 1869 (nouveau style). — Observations météorologiques fa: 550 45' 53" N. Longitude = 37° 39' 51” à l'Est de Greenwich. Ele 162 DATES. Moyennes. | Barometre a 4310 В. (demi-lignes russes). 8h. du matin 594,13 587,02 584,58 580,62 582,38 578,47 585,90 586,90 588,37 584,22 580,48 589,99 586,29 584,59 586,38 593,02 594,71 596,84 596,35 590,21 587,10 591,87 597,99 598,52 596,72 592,12 587.83 585,13 585,65 585,38 10h. du 591,18 586,10 583,64 580,27 580,50 580,05 585,39 587,60 584,06 582,08 588,92 586,51 585,68 585,25 588,09 591,97 595,99 597,94 594,11 588,14 586,49 593,49 598,46 597,76 596,06 390,96 586,87 585,49 585,67 585,72 soir 8941,17 — 585,25 582,49 580,22 579,64 580.55 585,05 587,91 584,09 583,84 590,09 586,63 584,78 586.17 589,99 592,80 396,90 597,94 592.98 587,19 588,19 594,99 598,53 597,44 594,87 590,44 586,38 584,51 585,59 586,29 588,88 | 588,34 | 588,42 Thermomètre extérieur de Réaumur. 8h. du ! kh. apres. | 40h. 7 8h. du ! kh. aprés | 40h. dun matin а MSN midi soir + 4,3 3o] 65 | + 6,5 TL DAD C 14,6 Sala AM ANNEES ty dig + 02,4 + 1,8 + 0,5 + 2.4 + 3,2 + 2,5 + 59 + 5,4 9,8 | + HT EE G и 08 аи | + 4,9 0,0 Moe (aa а + 0,6 | + 4,0 | + 0,4 + 0,9 + 22,1, oq seb FONS EN cx are apes M AS | ща | + 6.0. se tes S Tes ZO 47 EE US C or 0.0... | 0,0 — 04 use ON a О ean 00 4-594041 ER + 0,9 SR — 0,2 — 0,8 | — 0,7 | м5 — OR + 0,9 + 0,9 + 0,7 inn 0,4 — 4,0 — 0455. | 0 4210451 3 453 4:148 ip 3,0. oos WIES: INA re 0:939 1 a Зо до 0 iO Зи ЗА | а + 0,3 UMA + 1,6 + 3,9 + 3,5 + 2,4 ео 1,7 + 33 es à l'Institut des arpenteurs (dit Constantin) de Moscou. Latitude = ration audessus de la mer — nétres. Direemon des vents. 8 В. du ^ h. apres 10 h. du matin midi soir S faible SO faible S faible SO fort. W faible NW faible W faible SW faible S faible SO modéré S faible S faible Calme SO faible SW faible Calme SW faible SW faible S faible S faible Calme SW faible SW faible Calme S faible S faible | SW faible Calme ; SO faible SO faible Calme SW faible | SW faible NO faible Calme | S faible S faible S faible S faible S modéré | SW modéré | SO modéré S faible S faible S faible O faible Calme Calme N faible Calme | Calme Calme | NO faible |. Calme Calme | O faible Calme Calme | Sfaible | SW faible SW faible W faible W faible W faible W faible W faible W faible SW faible S faible S faible Calme Calme Calme Calme Calme Calme $0 faible S0 faible S faible S faible $ faible S faible SW faible SW faible Calme SO modéré SO fort S fort S fort $ fort 538 pieds anglais ou à peu près | État du ciel. sh. du h h. aprés 10 h. du matin | midi soir Couv. Nuageux Ser. Couv. Piuie Pluie Couv. Nuageux Couv. Neige. Nuageux Pluie Couv. Pluie Pluie Nuageux Pluie Ser. Nuageux Nuageux Nuageux Ser, Ser. Ser. Couv. Neige Nuageux Nuageux Neige Nuageux Cour. Couv. Brouil. Couv. Couv. Cour. Couv. Couv. Couv. Nuageux Nuageux Nuageux Nuageux Nuageux Nuageux Couv. Couv. Couv. Neige Nuageux Nuageux Nuageux Neige Couv. Couv. Couv. Couv. Nuageux Nuageux Neige Nuageux Nuagenx Nuageux Couv. Nuageux Nuageux Ser. Ser, Nuageux Cour. Brouil. Pluie Couv, Cour, Pluie Brouil. Nuageux Naugeux Pluie Couv. Pluie Pluie Pluie Neige Couv. Neige Pluie Couv. Couv. Couv. j Ju a oa | 34 DÉCEMBRE 1869 (nouveau style). — Observations météorologiques fai 55° 45° 53° N. Longitude = 37? 39' 51" à l'Est de Greenwich. Ele 164 Baromètre à 13 ," В. Thermomètre extérieur DATES. (demi-lignes russes). de Réaumur. Sh. du | 4h. apres | 10h. du Sh. du | 4h. apres | 40h. du matin | miai soir matin midi soir 1 390,87 594,51 TUE ac- 0:5 то ее 2 600,16 601,86 603,4 20,8. ll MONSIEUR | 3 || 60743 | 60860 | 610,34 || —— 2,7 = 3.9) | QNS 4 610,89 612,12 613,79 | — 5,7 | — 3,3 | — 48 5 616,20 616,27 615.79: 12500707 обо 6 613,66 610,32 60035 | — 89 |— 63 | — 6,7 7 604,54 601,84 5991801 8,6 I 038 | 09 8 599,43 599,34 59999 | — 24 | — 05 | — 05 9 600,28 600,29 600,48 || — 1,1 s 0,7 | 2008 599,94 598,91 597,22 | — 15 | — 23 | — 42 594,63 593,77 59439 | — 6,0 | — 38 |— 3,6 595,61 596,70 596,87. 1 2.8 oe 79 597,11 596,68 595,84 | — 5,8 | — 5,1 9,6 595,28 593,92 593,24 | — 29 | — 1,7 |— 2,1 591,49 590,14 589,56 | —O 2,3 | — 2,8 2,3 589,21 589,03 588.28 || — 2,7 | — 1,1 | — 11 586,53 585,89 585,84 || — 02 | + 0,4 | + 0,3 585,33 582,22 580,70 |i 0,6 | = 0,7 |0 581,48 583,25 584,56 | + 04 | — 0,4 |—- 1,1 584,60 587,15 587.45 |} — 2,3 | — VAT 588.14 ; 589,15 | 58943 | — 25 |— 19 | — 1,1 589,10 590,08 50089 |+ 0,7 | + 0,7 | + 93 591,49 591,63 599.07 | — 2,0 | | ВА 591,65 589,61 586,26 || — 27 |= 22 | los 582,54 583,36 586.40 || + 0,7 а 1 | M 538,24 586,80 584.65 | — 28 | — 45 |— 6,3 584,64 585,53 585,87 | — 5,2 |— 4,4 |— 5,8 586,92 585,47 59442 || — 81 |— 94 | — 12,5 596,67 596,60 504.52 | — 15,3 |} — 7,2 | ee 595,52 | 596,24 508.46 | — 3,2 | 3,2 | в 596,72 | 599,16 60034 |— 2,0 |— 21 |— 43 ! | | Moyennes| 594,71 | 594,82 | 595,01 |— 25 | + 30 1 | 35 [tes а l’Institut des arpenteurs (dit Constantin) de Moscou. Latitude — ‘vation audessus de la mer = 538 pieds anglais ou à peu près | méfres. PT Inu Ay | Etat du ciel. | | Direction des vents. {4 $ В. du ^ В. apres | 10 h. du 8 h. du h h. aprés 10 h. du | matin midi soir. matin midi soir | SO modéré S faible S faible Nuageux Nuageux Nuageux $0 faible | $0 faible S faible Cour. Couv. | Couv. ` SO faible SO faible SO faible Nuageux Nuageux Ser. Calme SO faible SO faible Ser. Nuageux Ser. S faible S faible S faible Ser. Ser. Ser. S faible SW faible Calme Nuageux Ser. Ser. W faible W faible W faible Couv. Couv. Couv. Calme NW faible Calme Couv. Couv. Couv. Calme Calme W faible Couv Couv. Couv. W faible SW faible SW __W faible | SW faible | SW faible - Couv. Couv. Couv. SW faible | SW faible | SW faible SW faible SW faible Couv. Ser. cir. cum.| Ser. Calme S faible S faible Couv. Couv. Couv. SW faible SW faible SW faible Cour. Couv. Couv. SW faible Calme Calme Couv Couv. Couv. Calme SW faible SW faible Couv. Couv. Couv. S faible S faible S faible Neige Neige Neige S faible SW faible SW faible Neige Cour. Couv. S faible S faible S faible Couv Neige Nuageux SW faible SW faible SW faible Cour, Couv. Couv. Calme Calme W Romer Calme | W faibles Couv, Couv. Couv. Bes rise "p (SW faible || SW faible faible SW faible SW faible Couv, Gouv Couv SW faible W faible W faible Cour, Couv, Couv W faible W faible W faible Couv Neige Couv. S faible S modere | SO faible Couv, Couv Neige SW faible SW faible SW faible Couv Couv Couv W faible NO faible NO faible Couv, Neige Neige Galme Calme Calme Gouv, Couv Couv Calme N faible N faible Couv, Couv Ser. Calme $0 modéré S faible Brouil, Couv Couv, | W faible NW faible W faible Couv Couv, Ser. . NW modéré W faible W By mpcere | У faible |. W faible Neige Ser. cir. str. Ser. "uu № 1. в 4 36 Résumé des Observations météorologiques faite: Hauteurs barométriques à 13!/," В. et exprimées en Mois. , demi-lignes russes. 1869 (nouveau style). YA Moyennes Différence|Moyennes 8 h. du .' |10 h. dujdes trois; Maximum |Minimum|du maxi-[du maxi- : res matin. aD : soir. observa-|du mois. [du mois. mum et du|mum et du | tions. minimum. |minimum Janvier 597,13) 596,93) 596,99] 597,02 T 582,49 33,99 | 599,48 Février 584,84! 584,49 585,09| 584,81| 599,80 | 568,07| 31,73 | 583,93 Mars 591,75. 591,77| 592,01| 591,84| 598,16 | 584,12| 14,04 | 591,14 Avril 390,45; 590,13! 589,83| 590,14| 599,90 | 572,37| 27,53 | 586,13 Mai 588,51| 588,59! 588,87| 588,66| 595,26 | 568,96; 26,50 | 582,11 Juin 589,17| 588,77, 588,96| 588,97| 597,41 | 582,22| 15,19 | 589,81 Juillet 589,50| 589,43! 589,52| 589,48| 595,50 | 584,90] 13,60 | 588,70 Aout 590,74! 590,38 n 590,51| 595,62 | 584,00} 44,62 | 589,81 Septembre| 588,34| 588,25) 588,15| 588,25) 595,56 | 580,81| 14,75 | 588,18 Octobre | 591,54| 591,38| 591,70. 591,53] 600,06 | 583,73, 16,33 | 591,89 Novembre| 588,88| 588,34| 588,42! 588,55| 598,53 | 578,47, 20,06 | 588,50 Décembre| 594,71| 594,82) 595,01! 594,85| 616,27 | 580,70! 35,57 | 598,48 Moyennes. | 590,46) 590,27) 590 M5 90,38} 600,71, 578,99, 21,73 | 589,85 | aul Maximum de l'année. , . 616,48 Minimum: rhe, a 568.07 Difference . . . 48,41 а Moscou en 1869. Calculé par J. Weinberg. du maxi- minimum Moyennes mum et du | mum et d Différence du maxi- minimum. pus du mois = d — > b B. = © = Bg o a > = S |= eee cec ob) o c: Din В.Е © SEES oo р =) = = = m B's un > = Température moyenne de l'air exprimée en degrés de Réaumur. | ПЕНН | WU со =D (OD CO p. o OMS — ^" e ^ n ^ ^ nn romeo ue o) DNS SRE ne MÀ =. Ne © OO "ui cO I BIO 29 29 a aa ~ ^ ea ^ ^ ^ ^ Bw «4 Seesen Ne a Tee E © “+ D 210 OO "wh Où OO 10 к €» ^ - a - ^ ^ ^ - nn nm € NT OO D < <> D CÓ са m 20 GN e ps E :© are | 3 К о aes = Я = mn Я E, à E Sone A S SS < \S NS < \ NS ET. ra E 3 Ar Fig. ^. Abflussrôhre mit Piézometer Natürl. Grösse. " " “OSSOLD YLTIFOU $e f " SEITE Se —oWwosruo) Seitenansicht. 20 naturl. Grosse = di ND : E , Eb T NNI] Le EE 1% 15° : Bi" © E X E > | a i c — Ne | à D = \ | i N N | ) = BR \ = | " E "o^ NEA || | = u NZ ы | | = = <= | | E] А | " | Re : а 2 1j | Fe + У Il 1 7 4 . * А, (WU 17 Mr. Jean D. TscutsTIAKOFF a parlé sur une particularité de la vie de l'écureuil; c'est près du village Gorokhi, district de Volokolamsk, Gouvernement de Moscou, que Mr. Tschistiakoff а souvent obser- vé des établis construits par des écureuils pour extraire plus facilement les graines des cônes du pin. Les établis sont formés d'un trou creusé dans l’enfourchure des branches ou dans le tronc des arbres près de la terre, dans lequel l'écureuil fait entrer les cônes par le gros bout. Alors il lui est facile d'arracher les écailles au moyen de ses dents et d'en extraire les graines. Le bibliothécaire de la Société, Mr. Atex. PETOUNNIKOFF, en metlan еп ordre les ouvrages périodiques de la bibliothéque de la Société a trouvé quil était indispensable, de rédiger des règles à observer con- cernant l'emploi de la bibliothèque. La Société a chargé Мг. Petoun- nikoff de vouloir bien s'en charger; Lettres de REMERCIMENS pour l'envoi du Bulletin de la part de l'Uni- versité de Varsovie, de la Société économique de Kasan, de l'institui d'agriculture à Novo-Alexandrie, de l'école d'horticulture d'Ouman, de la Société des sciences à Helsingfors, et de la Société des Naturalistes de Senkenberg à Frankfort s. M. Mr. Semen Marrinovitsca Sorskv envoie le prix du diplôme et Mr. Bas. Ivan. Rosensrraucu la cotisation pour 1870. DONS. a. Livres offerts. 4. Magazin herausgegeben von der Lettisch- Literarischen Gesell- schaft. Band 14, Stück 3. Mitau 1869 in 8°. De la part de la So- ciété literaire de l'Esthonie à Riga, 2. Leonhard, G. u. Geinitz, H. B. Neues Jahrbuch für Mineralogie, Geologie u. Paläontologie. Jahrgang 1869. Heft 6, 7. Stuttgart 1869 in 8°. De la part de MM. les Rédacteurs. 3. The Canadian Naturalist and Quarterly Journal of Science. New series. Vol. 3. N° 6. Vol.-4, № 2, Montreal 1868—69 in S. De la part de la Société d'histoire naturelle de Montreal. № 1. 1870. 3 18 4, Archives de la Commission scientifique du Mexique. Tome 9, litr. 1—5. Paris 1865—06 in 8°. De la part du Ministère de l'instruction publique de France à Paris. 5. Nature a weckly illustrated Journal of Science, № 12, 13, 14, London 1870 in gr. 80. De la part de la Rédaction. 6. Heyer, Gustav. Allgemeine Forst- und Jagdzeitung. 1869. Novem- ber. Frankfurt am M. 1869 in gr. 8'. De la part de Mr. G. Heyer de Münden. 7. Vierteljahrsschrift der naturforschenden Gesellschaft in Zürich. Jahrgang 13, Heft 1—4. Zürich 1868 in 8°. De la part de la So- ciété d'histoire naturelle de Zürich. 8. Garovaglio S. Octona Lichenum genera. Milano 1868 in 4°. De la part de la Société italienne des sciences naturelles de Milam. 9, Achiardi, Anton. Corallari fossili del terreno nummulitico dell’Al- pi venele. Parte seconda. Milano 1863 in 4. De la part de la Société italienne des sciences naturelles de Milan. 10. Nouvelles Archives du Muséum d'histoire naturelle de Paris. Tome 4-éme, fasc. 1 ei 2. Paris 1868 in 4°. De la part du Musée d’his- toire naturelle de Paris. 1t. Schriften der Königl. physikalisch-ókonomischen Gesellschaft zu Königsberg. Jahrgang 9. Abtheilung 2. Königsberg. 1868 in 4°. De la part de la Société Royale physico-économique de Königsberg. 12. Atti dell'Accademia pontificia de nuovi Lincei. Anno 24. Sess. 14-a del 19 Aprile 1868. Roma 1868 in 4°. De la part de l'Académie pontificale de Nuovo Lincei à Rome. 43. Московскёя ВЪдомости на 1870. № 17 — 33. Москва. 1870, in gr- fol. De la part de la typographie de l'Université de Moscou. 44. Современная лЪтопись на 1870. № 4—6. Москва, 1870. ш 4. De la part de la typographie de l'Université de Moscou. 15. Pyceria Bbaomocru. 1870. № 17 — 33. Москва, 1870. in 4°. De la part de la Rédaction. 19 16. Современныя извЪст!я на 1870. № 20—40. Москва, 1870. in pt. fol. De la part de la Rédaction. 17. St. Petersburger Zeitung. 1870, N? 18 — 38. St. Petersburg, 1870, in fol. De la part de la Rédaction. 18. Journal de St. Pétersbourg. № 14—31. St. Petersbourg, 1870. in fol. De la part de la Rédaction. 19. Вечерняя Газета на 1870. № 14 — 31. С.-Петербургъ, 1870. in fol. De la part de la Rédaction. 20. Annalen der Landwirthschaft. Wochenschrift, 1870. № 3, 4. Berlin 1870, in 49. De la part du Ministère d'agriculture prussien à Berlin. 21. Медицинский Въстникъ на 1870 г. N 3, 4, 5, C. Иетербургъ, 1870 in 4. De la part de la Rédaction. 22. Calvary, S. et C. Catalogue d'une collection précieuse de livres d'histoire naturelle. №. 68 et 71. Berlin 1870 in 8°, De la part de Mr. Calvary de Berlin. 23. Gartenflora. 1869. November. Erlangen, 1869 in 8°. Dela part de Mr. le Dr. Regel. 24, Протоколы aacbaaniá Combra ИмпеРАТОРСКАГО Харьковскаго Университета. 1869. 6 и 7. Харьковъ 1869 in 89, De la part de l'Université de Kharkov, 25. Haage и. Schmidt. Haupt-Verzeichniss über Samen u. Pflanzen. Erfurt 1870 in 89, De la part de ММ. Haage et Schmidt, 26. C.-llemep6ypackia ВЪдомости na 1870. № 1 — 40. С.-Петер бургъ, 1870. in gr. fol. De la part de Mr. Valentin Korsch. 21. Monatsbericht der Kónigl, Preuss. Akademie der Wissenschaften zu Berlin. 1869. November. Berlin, 1869 in 8. De la part de l'Académie R, des sciences de Berlin. 28. Курнал Министерства Hapoanaro Просзъщен!я. 1869. Декабрь. С.-Петербургъ. 1869 in 8°. De la part de la Rédaction. 29. Bulletino meteorologico dell'Osservatorio dei R. Collegio Carlo Alberto in Moncalieri. Vol. IV. № i0. Torino 1869 in 4°. De la part de l'Observatoire du Collège Charles Albert de Turin. * 20 30. Comitato (В) geologico d'Italia. Bollettino N° 1 1870. De la part 31 32 33 36. 41. du Comité géologique d'Italie à Florence. . Международная выставка Садоводетва въ С.-Петербург 1869. С.-Петербургъ 1870 in 8°. De la part de la Société I. d'horticul- ture russe de St. Pétersbourg. . Bnemnurs ИмпеЕРАТОРСКАГО Pocciäckaro Общества Садоводства. 1870. N° 1. С.-Петербургъ 1870 in 8°. De la part de la Société I. d'horticulture de St. Pétersbourg. . Koninck L. Recherches sur les animaux fossiles. Premiére partie ауес 20 planches. Liege 1847 in 4. De la part de l'auteur. —— Description des animaux fossiles qui se trouvent dans le terrain carbonifère de Belgique. Supplément. Liège 1851 in 4. De la purt de l'auteur. —— Résumé de la théorie chimique des types. Liège 1365 in 8°, De la part de l'auteur. —— Mémoires de Paléontologie. Bruxelles 1857—58 in 8°, De la part de l'auteur. —-— Notice sur une nouvelle espèce de Davidsonia. Liège 1855 in 89. De la part de l'auteur, —-— Nouvelle notice sur les fossiles du Spitzberg. in 8°. De la part de l'auteur. —— Lucien fils. Notice sur une variété de Pyrophyllite in 8°. De la part de l'auteur. #0. Jahresbericht (S-ter) des Vereins von Freunden der Erdkunde zu Leipzig. 1868. Leipzig 1869 in 8". De la part de la Société géo- graphique de Leipzig. Bulletin mensuel de la Société Impériale zoologique d'acclimata- tion. 2-me série. Tome 6 N’ 12. Paris, 1869 in S9. De la part de la Société Impériale zoologique d'acclimatation de Paris. . Green, J. S. À descriptive Catalogue of medical and scientific books Newpont, 1869 in 8°. De la part de l'auteur. 21 43. Усолвцев$ A. D, Отчеть о Abäcısiax® Сибирскаго ОтдЪла ИмпЕРАТОРСКАГО Русскаго Геограхическаго Общества 3a 1868 г. С.-Петербургъ 1869 in 8°. De la part de la Section; sibirienne de la Société géographique russe à Irkutsk. 44, Московская Медицинская Газета, 1869. № 45 m 46. Москва in 4-. De la part de la Rédaction. 45. Richiardi, Seb. e Canesrini Geov. Archivio per la Zoologica l'Anatomia e la Fisiologia. Serie И. Vol. 1. (Edizione «ci soli 100 exemplari), Torino e Firenze 1869 in 8". De la part de Mr. le Professeur Richiardi de Bologne. 46. Nevill G. and H. Description of a New Genus and five new Spe- cies of Marine Univalves from the Southern Province, Ceylon. May 1569 in 8°. De la part de Mr. Hush Nevill de líie de Ceylon. 47. —— Descriptions of marine Gastropoda from Ceylon, 1869 in 80. De la part de Mr. H. Nevill. 48. —— On some new marine Gastropoda from de Southern Pro- vince of Ceylon, 1868 in 8°. De la part de Mr. H. Nevill de Vile de Ceylan. 49. Giornale di science naturali ed economiche publicato per cura del Istituto techuico di Palermo. Volume 5, fasc. Зе 4. Parte 1. Scienze naturali, Palermo 1569 in 4°, De la part de l'Institut tech- nique de Palerme. 50. Société des sciences physiques et naturelles de Bordeaux. Extrait des procès verbaux des séances, Bordeaux 1869 in 8°. De la part de lu Société des sciences physiques et naturelles de Bordeaux. 51. Verhandlungen des naturforschenden Vereins in Brünn. Band 7. Brünn 1869 in 8°. De la part de la Société des Naturalistes de Brunn. 52. Mittheilungen der geographischen Gesellschaft in Wien, Neue Folge 3. № 1, 2, Wien 1870 in 8°. De la part de la Société géo- graphique de Vienne. 22 53. Verhandlungen der К. К. geologischen Reichsanstalt. 4870, N°2. Wien 1870 in 8°. De la part de l'Institut I. В. géologique de Vienne. 54. Heidelberger Jahrbücher der Literatur. Jahrgang 62. Ней 10. Heidelberg 1869 in 80. De la part de l'Universite de Heidelberg. 55. Ricca-Rosellini, Gues. L'esposizione di agricoltura d'industria e di belle arti in Padova e il Comizio agrario di Forli. — Forli 1870 in 89. De la part de l'auteur. 56. Tchihatcheff, P. de. Asie mineure, description physique de cette contrée, Quatriéme partie. Géologie. Tom. 1—3. Paris 1861—1869 in gr. 86. De la part de l'auteur. $7. —— Paléontologie par А. d'Archiac, P. Fischer et E. de Verneuil. Ouvrage accompagné d'un Atlas grand in 4°, Paris 1866— 69. in 8 et in 4°. De la part de S. Exc. Mr. P. de Tchihatcheff. $8. Университетская Извъет!я. 1869. № 12. Kies» 1869 in 8. De la part de l'Université de Kieff. 59. Bulletin de la Société botanique de France. Tome 16-éme. 1869. Revue bibliographique. C. — Comptes rendus des séances, N? 3. Paris, 1869. in 8°. De la part de la Société botanique de France à Paris, 60. Proceedings of the literary and philosophical Society of Man- chester, Vol. 6. Manchester, 1867 in 8°. De la part de la Sociéte littéraire philosophique de Manchester. . 61. Crosse et Fischer. Journal de Conchyliologie. 3-éme série. Tome 9, № 3. Paris 1869 in 80. De la part de MM. les Rédacteurs. 62. Comptes rendus hebdomadaires des séances de l'Académie des sciences. Tome 69. № 14, 13. Paris 1869 in 4°. De la part de l' Aca- démie des sciences de Paris. 63. Zeuner, Gustav, Abhandlungen aus der mathematischen Statistik. Leipzig 1869 in 8°. De la part de l'auteur, 64, Perrey, Alexis. Note sur les tremblemens de terre en 1866 et 1867. in 8°. De la part de l'auteur, 23 $5. Извьстая и Ученыя Записки Казанскаго Уннверситета 1869, Выпускъ I. Казань 1869 in 8°. De la part de l'Université de Kasan. 66. Daubrée, А. Rapport sur les progrès de la Géologie expérimen- tale. Paris 1867. in gr. 89. De la part de l'auteur. 67: Index librorum quibus bibliotheca Academica Giessensis aucta est annis 1867 et 1868. Gissae 1869 in 4°. De la part de l'Université de Giessen. 68. Verzeichniss der Vorlesungen, welche auf der Grosh. hessischen Ludwigs-Universität zu Giessen in den Jahren 1868 — 69 gehalten werden (4 Cah.), Giessen 1868—69 in 4°. 69. Lang, Ludov. Specimen tertium et quartum codicis scholiorum Sophocleorum Lobkowiciani. Gissae 1868—69 in 4°, 70, Dillman, Aug. Von der Hochschule und den Hochschulen. Fest- rede. Giessen 1869 in 4°, 71. Vullers, J. А. Vitae poetarum persicorum. Anvarii vitam tenens. Giessae, 1868 in 8°. 72. Hnoll, Phil. Beitráge zur Physiologie der Vierhügel. Giessen 1869 in 4°. j 73. Hüffell, Wilh. Experimentaluntersuchungen über die kürzeste Zeit, in welcher sich ein schlussfähiger Thrombus bildet. Giessen 1869 in 4°, 74. Dillman, Aug. Ueber die Propheten des alten Bundes. Festrede. Giessen 1868 in 4°, 15. Biedert, Ph. Untersuchungen über die chemischen Unterschiede der Menschen- u. Kuhmilch. Giessen 1869 in SU, 76. Senkendorff, Arth. Beiträge zur Waldwerthrechnung und forst- lichen Statik. Franf. a. M. 1863 in 4°, 71. Noellner, Friedr. Die Anatomie des Splanchnicus und der Nieren- nerven beim ,Hunde. Giessen 1869 in 4°. 78. Drescher, Karl. Ueber die Percussion des Herzens in vorgebeug- ter Kórperhaltung. Giessen 1869 iu 8°. 24 79. Dalquen, J. Th. Die Schwankungen der Pulsfrequenz im gesun- den Zustande. Giessen 1868 in 8°. 80. Leissler, Wilh. Ueber den Austritt der Blutkörperchen aus den Gefässen. Giessen 1868 in 8°. 81. Weyland, Ludw. Vergleichende Untersuchungen über Veratrin, Sabadillin, Delphinin, Emetin, Aconitin, Sanguinarin und Chlor- kalium, Giessen 1869 in 4o, 82. Arcularius, Ludw. Untersuchungen über den Arterienpuls. Giessen 1868 in 8° 83. Curschmann, H, Beiträge zur Physiologie der Kleinhirnschenkel. Giessen. 1868 in 89, 84. Schack, Osc. Die Galle in ihrer Einwirkung auf die Herzthätig- keit. Giessen 1808 in 8°. 88. Werner, Karl. Ueber Anomalien der Jahrstellung. Giessen 1868 in 8°. (Les Numéros 68 — 85 incl. de la part de l'Université de Giessen). 86—104. Dissertationes Universitatis Gissensis. 1868 — 69 in 4 et 8^. De la part de l'Université de Giessen. 108. A Record of the metropolitan fair in aid of the United States Sa- nitary Commission held at New-York in April 1864. With photo- graphs. New-York 1867 in 8°. De la part de la Commission sa- nitaire des Etats-Unis à New-York. 06. Military medical and surgical essays 1862—64. Washington 1865. De la part de la Commission sanitaire des Etats-Unis à New- York. 107. The United States sanitary Commission a sketch of its purposes and its work. Boston 1863 in 8°. De la part de la Commission sanitaire des Etats-Unis а New-York. 108. Stille, Charles J, History of the United States sanitary Commis- sion. New-York, 1868 in 8, De la part de la Commission sani- taire des Etats - Unis d'Amérique à New-York. 109. Jung, Eug. et Alglave, Em. Revue des cours scientifiques de la France et de l'étranger. Sixième année. № 35—40; Paris 1869 in 4°. De la pert de ММ. les Rédacteurs, 110. Jung, Кое. et dglave, Em. Revue des cours littéraires de la Fran- се et de l'étranger. 6-ème année. № 34—49. Paris 1869 in 4°. De la part de МИ. les Rédacteurs. 111. The transactions of the Linneau Society of London, Vol. 26, part the second. London 1868 in 4'. De la part de la Société Linnéenne de Londres. 412. The Ibis a Quarterly Journal of Ornithology. New series. Vol. 5, = UNO: 17,18 (January, April 1869). London 1869 in 8°. De la part de Mr. H. Dresser de Londres. 113. Apzunoss, M. О красящихъ веществахъ Дербентской марены. Москва 1869 in 8°. De la part de l'auteur, ^ Bulletin [870 PL. p Nach d. Natur gex. vorn Dr C Wars. Lith. von CF Schmitt. Bulletin 1910 PL. Nach d, Natur gex. vor Dr 0. Harz. Lith von CF Schmidt, E es dab I Е cé * dr У Ao ER ant} 5870. 3 snas MEMBRES DU BUREAU POUR L'ANNEE 1870. PRÉSIDENT. Mr. le Prince ALEXANDRE SCHIRINSKY- SCHICHMATOFF, Con- seiller privé, Curateur de l'Arrondissement Uni- versitaire de Moscou. A la Iakimanka. maison Nétchaeff. VICE-PRESIDENT. Mr. ALEXANDRE FiscHER DE WarpHeım, Conseiller d’Etat actuel. Quatrieme Mestchanskaia, maison Sederholm. SECRETAIRES: Mr. Cuarıes RenarD, Conseiller d'État actuel. Milou- tinskot Péréoulok, maison Askarkhanoff. Mr. Nicoras Kauremann, Conseiller d'Etat. Premiere Mestchanskaïa, au Jardin botanique. MEMBRES DU CONSEIL: Mr. G. Schweitzer, Conseiller d'État. A la Presnia, maison de l'Observatoire d’astronomie de lUni- versite de Moscou. Мг. Sexce Oussow, Conseiller de Collège. A la Ni- kitzkaia, maison du Prince Metschersky. BIBLIOTHÉCAIRES: Mr. Aprıen Ferrein. A la Mesnitzkaïa, Krivot Péréoulok, maison Goloubev. Мг. Acexis Perounnirorr. Zemlenoi Val, maison Perepletschikov. | CONSERVATEURS DES COLLECTIONS: Mr. Jean Beur, Conseiller de Collège, Conservateur des collections entomologiques. Premiére Mestchan- skata, dans sa propre maison, Mr. Арвтех Gorovarscaev, Conservateur des collections zoologiques. A la Moltchanovka, Krivo-Nikolski Péréoulok, maison Kamensky. | Mr. Herman Твлотзсното, Conservateur des collections minéralogique et paléontologique. A Ja Tverskaia, maison Galiaschkine. TRESORIER. Mr. Mıcarı Lavrov, Assesseur de Collège. Dans la maison de la typographie de l Université. MEMBRE ADJOINT pour la Rédaction des Mémoires et du Bulletin. Mr. Geonces снов, Conseiller d'État. Pont des ma- réchaux, maison Beckers. Seances pendant l’année 1870. 22 Janvier. 17 SEPTEMBRE. 12 Février. 15 OCTOBRE. 19 Mags. 19 NoYEMBRE. 23 AvRIL. 17 DÉCEMBRE. Les séances ont lieu dans le local de la Société, hôtel de l'Université. C "ONTENUES DANS CE NEM — ee — : i BS . Pages. ABICH, H. Ein vermeintlicher thätiger Vulkan an den : Quellen des Euphrat............ ee ee LI 12 MOTSCHOULSKY, Victor. Enumération des nouvelles espé- _ ces de Coléoptères rapportés deses voyages.(Aveclplanche). 18 HERMANN, h. Ueber ein einfacheres Verfahren der Brent | nung der Säuren von Niobium und Ilmenium, sowie über die Zusammensétzung des Columbits, Ferroilme- nits und*Samarskifs ..... 5 12 03:08 0 e DAE О ^ 50 | TRAUTVETTER, E. R. Symphyti species nova.. ume qa KARSTEN, H. Ueber die im menschlichen Ohre beobach- = teten Schimmelpilze. (Mit 1 Tafel)..... SEA o us 7h VON HERDER, Ferdinand. Plantze Raddeanae Monope- | (alae, (Continualio.)5.52 PAPIERS NE о. ERSCHOFF, N. Description d'un Argynnis nouyeau de la Sibérie. orientale. ;.... 22:22: Su 412 BECKER, Alexander. Reise nach Mangyschlak....... в" OHIAHHHA, В. Описаше новыхь виловъ полужесткокры- | лыхь HACHKOMLIXE. | 2, LU. see ee. ee 128° WIAZEMSKY, W. Verzeichniss der im Elatomschen Krei- | se, Gouvernement Tambow, gesammelten Pflanzen. u... 136 WEINBERG, J. Observations metenrologiques............ bs d Séances de la Société Imperiale des Naturalistes de Moscou. | m! ER,