e 7 Fe : - es 4 ” 7 < a : « “A É x : #3 « - à : « É : | ; 3 5 : 4 >} | DE MOSCOU. Tanbe FT tout MEnteie ciété, recevra gratuitement à à part. He: Les travaux ae à a Société peuvent être rédi tes les langues généralement en usage. La Société doit à ja munificence de Sa Majesté | 1 : somme annuelle de 4.857 Te 4. Ge | © 17 ns ne . 21 Février. 14 Mars... : | 18 Avril BULLETIN SOCIÉTÉ INMPÉRIALE DES NATURALISTES DE MOSCOU. Publié sous la Rédaction du Docteur Renard. © ANNÉE 1884. Tourxe Lx. Deuxième Partie. (Avec 7 planches) MOSCOU. Imprimerie de l'Université Impériale. 1884. ani ss nt xx " ‘ s ; ù à ; her 1 e DT E 1 si EEE P ñ à sT \ bee ; À BULLETIN DE MODS OC © U. TouE iX, MOSCOU. Imprimerie de l'Université Impériale. (M. Katkoff.) 1884. PÉRUE 5 no 17 at à Si pp Se TEE UE (Es x 4 » \ . { L L 10e f, Li _ = < / K F ù - ‘+ t : $ + À : / EL ; : ‘ % x 4 : ù c* » cie e \ L d , : : < !] nt = à \ ! | ‘ si { # \ i ü Wa 1 né ' ” à ' ; ' : : ; : U . \ . ÿ " 1 £ a L mnt FX + Ÿ : À À x f) i 4 , \ ï à 4 à ME \ 1 cr ke il Î = < ù n … 1 f { ù % QUELQUES FORMULES DE LA THÉORIE DES COMÈTES. Par Th. Bredichin, Associate of the Royal. Astronomical Society. a ————— Les formules du mouvement hypérbolique d’un point soumis a l’action de la pesanteur et de la force répulsive du soleil se déduisent de la manière suivante. L'équation de l’hyperbole étant V— pie » Si on pose Î:e — cost e. COS 1—1 On aura sn on p cos Ÿ " e(cos u—cosÿ) 2 sin : (4 + v) sin ? (b — 0). Sins (DD) 0 s En Posons sin 1 (L rt v) ? pour v—0o u—1l et pour v—% =. 1* Puis on à _ 2sinio.csi4 y 2-3. cos v D RCD) u—1 : ne ; PUR De (O0 coing :% , Cotng, 3 Ÿ — PR - En posant {ng ! \/ A — ing 2 F, on aura E — _ Sin;()+v) sin 3%. cos io + cos 3%. sin rv _ sinmi(d — 0) sin iv. cos 0 — cos À Ÿ. sin ro Lee Lringio.cotng. 1% 1-r-ing1F 1—tngio. cotng. 14 1—imgiF u —= tng (45° +. F), (2) pour U—0 F—0 UN © = = 90! U =. On déduit facilement U + 2 u cos F ii en on obtient ei COMME 4 — — sin 3 (Ÿ — 0) { ; EN E=Cosiv ; COS F=iU+:)= e COS 0 — 1 (3) logu — log. sin 1 (4 + 0) — log. sin à (4 — v), d’où d = | cong à (460) + cong 14 — 0) | dv, ou ns du sin À dv u ©. sin : (d + w). sin : (b— a) et d’après l'équation (1) nn. ing %. du, d'ou Up r do= EE. du. (4) _ À l’aide de Péquation (3) on obtient e: cos F' + T = a ing° À, d’où, en faisant b = p. cotng”. Ÿ, on à 1 = p.coing 1) 4 1), ou ri $(us—)r1l —= ; | ë (us. +) (3) En introduisant cette expression de » dans l’équation (4) el 9 9 1 7°. dv — b*. ing À. |: e(u à lg u — K, Vb.ing Lt, e — 1 K t U mA b le QUES D at ei pour les logarithmes tabulaires: 2 Ha e (* ; *) 2 dou = STE b''« 2 où Log. À —9.6377843et K—k V4, k étant le nombre de Gauss et u l’accelération effective du soleil sur la particule à l’unité de distance. — Au lieu de « introduisons maintenant F. 2 ing F — eo — et u = tng (45° + 1 F), donc ÀKt Tu heing FE + log ing (45°+ : F)— ing 2 0 —= ing 2 F. ing 3 Ÿ pour l’hyperbole convexe vers le soleil. Quand l’hyperbole est concave vers le soleil, on aura: ÀiKt A etng EF — log. tng (45°+: F) mo ing 10 — ing ; FE: ing i à. 2. En nommant « et Ô les coordonnées du novau, «° et 0! celles du point observé de la queue et « et d les coordonnées du soleil, on aura pour le calcul des angles de position du rayon vecteur prolongé (p°) et du point de la queue _(p) au noyau les formules: ing M _ ctng d cos («—a) ing (a — a). sin M Qi un RP RS RU nr ge DURE cos (M + à) - a ju où m. sin M — cos d. cos (x — à) m. cos M — sin d éng N — cing à! cos (x*— à), ing (x' — a) sin N AU cos (à + N) cing (0 + N) ing $ —= 79 COS p n sin N — cos d' cos (a! — a), n. cs N — sin d!. s est la distance angulaire entre le point observé et le noyau. 3. Réduction de l'angle 9 — p° au plan de lorbite.— Soient: O le point de l’intersection de la sphère célèste avec la ligne menée par le noyau perpendiculairement à Porbite; Æ— le point où la ligne, menée du noyau vers la particule de la queue dans le plan de lorbité, rencontre la sphère; L — le point de la sphère indiqué par la ligne menée du noyau vers le centre de la Terre. Posons O L — $, KL — T. — Le point O est pris de la manière que pour lui le mouvement orbitale du noyau se présente dans la même direction que le mouvement de la Terre se présente au pôle nord de Pécliptique. Les coordonnées (À R et Decl.) géocentriques du point O s0- ient À et D. En connaissant l’inclinaison de F’orbite & et la longitude Q de son noeud, ou trouvera la longitude À et la latitude 5 du point O et on les transformera en A et D: ing N—=—— ; ing À — cos(N+ :). ing À ing À sin No cos N ne ing D —= ing{(}\ +£<\. sin À sin N a le signe de sin B; cos N — le signe de sin À. cos B. sin À. cos(N + :)— cos D. sin À. cos N sin À a le signe de cos (N +) et cos À le signe de cos À. Puis on a les formules connues: ing G — cing D. cos (A—x) ing G'— cing à. cos (A—0) sin G. tng (A—a) PE cos (G + Ô) — _ Sin ing (A2) yo (G+ D) | chng S = — cos P.tng(G-+8) — cos P’. ing (G'+-D) S <7 180° | g. Sin G — cos (ÀA—1); g cos G — ing D sin S. sin P — cos D. sin (À — a) sin S. sin P'— cos Ô. sin (A — 0) g'. sin G = cos (A — 2); g'. cos G = ingè cos S— —g. sin (G +3) cos D— —g". sin (G'+- D) cos à Puis on a | | ing (u —P') = — cos S. ing (p —F) Eng (u°—P') —= — cos S. ing (p°—P) cos T — sin S. cos (u —F) sin T cos (p—P) — — cos S. cos (v LR sin T sin (p—P) = +- sin (u—?") et enfin D. Sin S Æ= ——— — U—U—= 9. sin (T' 1-5) L A est la distance linéaire entre la particule et le noyau; p la distance Terre-noyau et + l'angle de À avec Île rayon vecteur prolongé. 4. La vitesse linéaire sur l’orbite est où la quantité 0 pour la parabole; elle est positive pour lellipse et négative pour lhyperbole. L'unité de temps est 58.13244 jours. Pour calculer l’angle 5 du rayon vecteur avec la tan- gente dans l’ellipse, on trouve l’angle «x de la tangente avec l’axe de xx SR — .” RES Eng à = — où æ— r. cos (180° — v) — ae y = r. sin (180° — ») bi QG (1 — e*) A l’aide de a donnée on truuve b, et à l’aide de » et v on calcule x, y et a; «et ù donnent £. Il arrive quelquefois de mener la tangente à l’orbite parabolique par le point de la queue. Soient les co- ordonnées de ce point x’ et y’ et les coordonnées du point de tangence x et y. Alors fo 2 y—=ye VYy — Age, y°— bax so A Que et (si l’angle v est obtus): g'—=q+7. COS (180 °—+)-+-A. cos (180 °—v—%) y'=r. sin (180°—v)+ A. sin (180—-0—) a paie 0 re ba tayt oumtE = 5. Le point qui se présente situé sur le bord de la queue ne se trouve pas, généralement parlant, dans Île plan de l'orbite. Dans ce cas la réduction de l'angle #—p° au plan de l'orbite est affectuée d’une erreur plus ou moins grande, et on sait que Pape (A. N. N° 1173) a donné les formules suivantes pour calculer les valeurs corrigées (approximativement) o et A’: on à sin t — sin $. sin (p—?P), Puis Sin n —= SN m. SEC. t, Sin 6 — ing m. ing. t (1) ing | sin m —= sin (T+-6) — sin s on obtient la valeur approchée de #» en posant pre- mièrement c — 0 dans la formule (2); alors les formules (1) donneront les valeurs approchées de © et de », et puis, après on aura les valeurs plus exactes de m, # et c, et enfin L'—=D + NM ; p.sin s a DATE EE) Il faut avoir pourtant la valeur de Z. Si les sections de la queue normales à son axe étaient des cercles, la valeur de Z serait la demi-largeur (angulaire) de la queue près du point observé. Comme cela n’a pas lieu, on peut prendre pour { le rayon (angulaire) du conoïde (isodynamique) du bord de la queue, dont on va calculer la largeur à l’aide des valeurs adoptées de g etG pour le cas en question. On comprend que pour le bord postérieur lapplication des formules écrites ci-dessus, pour la plupart est impos- sible. Elles deviennent inapplicables pour les bords, quand la quene consiste en conoïdes isochroniques (synchro- niques). N° OF EeS: 1. Les phénomènes observés principalement par Ché- seaux, dans la queue de la comète de 1744 ont montré la vraie signification des formations synchrones (isochro- nes) dans leur développement complet. La forme, la di- rection et la structure de ces conoïdes se trouvent tout à fait conformes à la théorie, et, ce qui est très important, le calcul a montré clairement leur origine dans les émis- sions correspondantes du noyau. Dans la queue de la comète Donali, on a aperçu aussi quelques bandes inclinées vers l’axe général de la queue, et on sait que le Prof. Norton a donné l’explication de ce phénomène (Amer. Journal; 1860, Ne 85, pg. 81): «They accordingly find dheir natural explanation in the quantity of nebulous matter given off simultaneously from the nucleus».—«each had the position of a line *) *) D’après ses formules approximatives les synchrones coïncident avec des lignes presque droites passant près du noyau. Un 0 vue [1 connecting particles which started from the region of the nucleus at a certain previous date, and at the same instant of time». | Bond a vu ces bandes mieux que les autres observa- teurs, ét on sait d’après lui que leur position et leur di- rection étaient très incertaines, et par conséquent il füt impossible de démontrer d’une manière tant soit peu per- suasive leur coïncidence avec les synchrones et leur cor- réspondance avec les émissions du noyau. Ainsi l’explication de Norton ne s'élevait pas au dessus d’une supposition plus ou moins plausible. | C’est en s'appuyant sur laccord du calcul fait à l’aide des formules exactes, avec les phénomènes présentés par la remarquable comète de 1744 qu’on a obtenu le droit d'étendre hardiment l’analogie sur la comète de Donati et sur les autres comètes, où les phénomènes homogènes ont été faibles, peu prononcés et difficiles à observer. : 2. Quelques uns prétendent que les comètes contien- nent les combinaisons de l’hydrogène et du carbone et que, d’après les donñées spectroscopiques, elles ne peuvent pas contenir des éléments purs. Au lieu de répondre à celte remarque, je citerai les lignes suivantes de M. Berthelot (Comptes Rendus; 11 juillet 1881, pgg. 26—27): «Suivant le savant astronome anglais (W. Huggins), les comètes émettent une lumière propre qui, d’après l’ana- lyse spectrale, accuse la présence du carbone, de l’hydro- gène et de lazote: ces éléments sont indiqués par les spectres qui caractérisent l’acétylène et l'acide cyanhv- drique. Ces résultats me paraissent rendre vraisemblable l’origine électrique de la lumière propre des comêtes.... Sans vouloir discuter s’il existe quelque action mécani- que ou chimique, capable de maintenir à l’état d'incan- descence continue des masses aussi peu considérables — {5 — que celles qui constituent le noyau des comètes et les nébulosités qui les environnent, il semble que l’état de combinaison du carbone, de lhydrogène et de l'azote, accusé par l’analyse spectrale, et spécialement la pré- sence de l’acide cyanhydrique fourniraient un argument considérable en faveur de l’hypothèse d’une origine élec- trique de cette lumière. En effet, j'ai montré que l’acé- iylène se produit d’une manière immediate et nécessaire, toutes les fois que ses éléments, carbone et hydrogène, se trouvent en présence sous l'influence de larc électri- que. Si l’on ajoute de l'azote à l’acétylène, sous l'influence des étincelles ou sous celle de l'arc électrique, j'ai re- connu quil se forme aussitôt de l'acide cyanhydrique, dont la formation électrique constitue peut-être le ca- ractère chimique de l'azote le plus net et le plus prompt à manifester». «Les spectres de l’'acétylène et de l'acide cyanhydrique sont donc caractéristiques de l’illumination électrique d’un gaz Contenant du carbone, de l'hydrogène et de l’azoie, libres ou combinés. Si le spectre de l’acétylène apparait également dans la combustion des gaz hydrocarbonés, celui de lacide cyanhydrique, au contraire, ne résulte pas de la présence de l’azote libre dans les gaz enflammés. Il n’est guère possible, d’ailleurs, de concevoir une com- bustion continue dans les matières cométaires; tandis qu'une illumination électrique est plus facile à com- prendre». Il est très instructif de lire aussi les remarques récentes de M. Berthelot concernant les conventions et les hy- pothèses atomiques sur le nombre des molecules ou sur leurs poids et leurs volumes (C. R. 21 avr. 1884, pgg. 952— 956). = Poe 3. Pour la théorie physique des comètes est intéres- sant le résultat obtenu par M. Prazmowski (C. R. 1 août 1881, pg. 263), à l’aide des études polariscopiques: «On est amené à admettre la constitution gazeuse des comètes, entrevue par l'étude du speciroscope; mais, de plus, on doit supposer que cette matière gazeuse est disposée re- gulièrement autour du noyau». Œn effet, l’hypothèse d’un essaim de matières solides ou liquides pulvérulentes, ou même gazeuses, disposées sans aucune loi, conduit à une réflection diffuse et tu- multueuse, et par conséquent à une absence de polari- sation. C'est ce qui a lieu pour les nuages de notre atmosphère». Œn résumé, il nous parait que les comètes sont formées d’une partie condencée, qui est le noyau, entourée d’une atmosphère gazeuse incandescente, qui réflechit en même temps la lumière solaire, et, enfin, d’un essaim de ma- tières désagrégées, n’obéissant plus à l'attraction comé- taire et cheminant de conserve sous la seule attraction universelle». 4. La présence des hydrocarbures et même des métaux non seulement dans les têtes mais aussi dans les queues des comètes est maintenant mise hors de doute par les observations spectroscopiques. Je me contenterai des ci- tacions suivantes. | Tacchini (G. R. 1 août 1881, pg. 261).... «j'ai con- tinué l’examen spectroscopique le long de la queue de la comète (b 1881). J’ai pu voir les trois bandes du carbone jusqu’au tiers de la longueur à partir du noyau.... Dans la comète c les bandes du carbone étaient visibles dans la nébulosité et dans la queue». Cruls (C. R. 6 novembre 1882): «Sur le spectre continu se détachait admirablement un groupe de raies brillan- 5 qe les: celles du sodium et du carbone (la grande comète 1882).... Le spectre de la queue reproduisait l'aspect de celui du noyau, les raies étaient seulement beaucoup plus faibles, quoique bien visibles, tant celles du sodium que du carbone». Copeland et Lohse (Copernicus; N° 24, pgg. 236—243): «Judging from the totality of the appearance presented by these four large comets (1881 et 1882), we are strongly inclined to think, that the difference of spectra of mucleus, coma and tail is only one of intensity, ho wever thai may be brought about»... «On June 6 the whole Comet Wells was seen brilli- anily in the light of sodium in an open slit, the tail as well as the head, and in the spectrum of the great co- met of 1882 al! ihe brighter lines extended through the whole length of the slit, being, however, fuller of light in the nucleus, thus indicating their presence in the nuc- leus as well as in the commencement of the tail». «But not merely an odd one, nay, all the six brighter lines observed in the green and yellow (la grande co- mête de 1882) correspond to the most prominent fron lines in that part of the spectrum and even the two broad bands, noticed there, fall into à group of nume- rous Iron lines».— Il me parail que par rapport aux observations spec- iroscopiques on peut encore ajouter la remarque, que les bandes de l'hydrogène pur, plus faibles que celles de ses combinaisons avec le carbone, doivent se placer sur les bandes obscures correspondantes du spectre continu (solaire) et par cela il sera toujours impossible de les discerner, sauf quelques circonstances exclusives. — 5. M. Meyer, dans sa recherche intéressante sur la ré- fraction des rayons lumineux dans l’intérieur d’une co- — 16 — méte (A. Nachr. NeNe 2471, 2477), a trouvé que cette réfraction est sensible près du noyau de la comète 1881 b, et il vient à la conclusion que: «Die Substanz aus welcher der Kopf des Cometen 1881 IIT (ou b) bestand, hat sich optisch wie ein Gas verhalten und seine brechende Kraft war in einem Abstande von 10200 Kilometern vom Kerne gleich 0.0000093». Pour l’oléogène cette force réfringente correspond à 0.007 de, la pression atmosphérique ou à 5 millimet- res de la hauteur du mercure. i Pour la comète de Halley (1835) M. Meyer a trouvé que cette action réfringente est inappréciable. De notre point de vue les résultats obtenus pour ces deux comètes ne sont nullement en contradiction. En effet, la queue principale de la comète de 1881 D était du IT type (voir nos Annales) et consistait en hydrocar- bures, tandis que la queue de la comète Halley est du [ type qui correspond à lhydrogène. Or, ce gaz étant beaucoup moins dense que les hydrocarbures, il en ré- sulte qu’il ne doit pas produire une réfraction sensible.— Th." Bredichin. 1884, 15 novembre. RE A ie . cle (D ’ ! C vhelle le PAVA 1 DO 2 NEUE BEITRAGE ZUR KENNTNISS DER CRUSTACEEN-FAUNA _ DES BAIKALSEES. Von Dr. B. Dybowski. | Mit 3 Tafel-Abbildungen. Seit ich die Resultate meiner zoologischen Arbeïiten am Baikalsee verôffentlicht habe *), fand ich, dank der liberalen Unterstützung seitens der sibir#schen Abtheilung der geo- graphischen Gesellschaft in Irkutsk, wieder Gelegenheit, die Fauna dieses hôchst interessanten Sees aufs neue zu untersuchen, und zwar in einem bedeutend weiteren Umfange, als es bis dahin der Fall gewesen. Ich habe jetzi nämlich nicht allein viel grüssere und weit von ‘einander gelegene Partien des Sees einem genauen Stu- *) Vergleiche hierüber: Beiträge zur nüheren Kennitniss der in dem Baikalsee vorkommenden Gammariden (Russische entomologische Zeitschrift 1874). Die Fische des Baikalwassersystemes (Zeitschrift der sibirischen Abtheilung der geographischen Gesellschaft (1876) und andere kleinere Abhandlungen in der leztgenanten Zeitschrift enthalten. M 3. 1884. | 2 De dium unterworfen, sondern ich zog mehrere der Zuflüsse so wie den Ausflussstrom des Sees (die untere Angara) in den Kreis meiner Untersuchung. Diese recenten fauni- siischen Forschungen des Baikalwassergebietes bereicher- ten uns mit einer Fülle von neuen und interessanten For- men, welche gewiss Gelegenheit bieten werden, eine brei- tere Basis zum Vergleich unserer Fauna mit anderen ibr verwandten zu bekommen, so wie neue Anhalispunkte fur die Hypothese ihrer Abstammung und Entwickelung zu gewinnen. Betrachten wir nur vorläufig die Ergebnisse un- serer Untersuchungen im Allgemeinen, so zeigt sich, dass die Crustaceen im Baikalsee die Hauptrolle spielen und numerisch alle übrigen hier vorkommenden Repraesen- tanten des Thierreichs zusammengenommen bei weitem übertreffen. Das Üebergewicht der krebsartigen Thiere unier anderen der Baikalfauna wird schon aus der ein- fachen Zusammenstellung der bis jetzt hier aufgefundenen Arten ersichtlich, so haben wir über 200 Arten Crustaceen -gesammelt, neben 40 Arten Mollusken, 20 Arten Wür- mer, 4 Arten Schwämme (nebst einigen Varietäten), 22 Arten Fische und einer Art Säugethiere, also doppelt mal so viel Crustaceenspecies as Arten aller übrigen Thierklas- sen zusammengencgmmen. Aber unter den Crustaceen sind nicht alle Ordnungen, dieim Baikalsee vorkommen, gleich üppig entwickelt, im Gegentheile, wir finden nur eine einzige unter ihnen, welche sich einer besonderen Mannigfaltigkeit der Ar- ten erfreut; die übrigen Ordnungen stehen in Hinsicht auf die Zahl der Arten, der ersten bei weitem nach. Die be- vorzugte Ordnung, die im Baikalsee die bestmôüglichen Bedingungen zur Entwickelung eines unerschôpilichen Reichthumes von Formen gefunden hat, ist die der Am- phipoden, sie steht grell gegenüber den übrigen, so den. = 09 Copepoden *), Isopoden, Ostracoden und Branchispoden, welche alle hier eine sehr untergeordnete Stellung einneh- men und nur durch wenige und dabei winzige Arten repraesentirt sind. Es soll die Aufgabe dieses Beitrages sein zu zeigen. wie sich die jede der erwähnten Ordnungen der Cru- staceen im Baikalsee, nach den für sie günstigen oder ungünstigen Verhälinissen, entwickelt hat. Ich fange mit den Zsopoden an, also mit demijenigen Crustaceentypus, welcher in den süssen Gewässern über haupt eine schwache Entwickelung erlangt und speciell im Baikalsee sich kaum nur den allerbescheidensten Plaiz zu erkämpfen gewusst hat. Die Isopoden des Baikalwassersystemes. Die Zahl der Arten dieser Ordnung, welche von uns bis jelzt in den Baikalgewässern aufgefunden worden ist, beläuft sich nur auf zweï, beide Arten sind klein, trei- ben ein verstecktes Leben und sind wahrscheinlich auch deswegen von den früheren Forschern unbemerkt und unerwähnt geblieben. Die eine Art bewohnt den littora- len Theil des Sees, sie ist ziemlich häufig, aber nur auf die Strecke angewiesen, wo der Grund mit felsigen Blüc- ken bedeckt ist, sie steigt hier bis zu einer Tiefe von etwa 12 Meter hinunter und lebt dem grellen Lichte ent- zogen auf der dem Boden zugekehrten Fläche der Steine, *) Die Copepoden nehmen die zweite Stelle in der Crustaceen- ‘fauna des Baïikalsees ein und zwar in Hinsicht auf die Individuen- zahl der hier vorkommenden Arten; so wimmeln 7. B. die Uferpar- tien des Sees den ganzen Frühling hindurch von Millionen dieser kleinen Thierchen, welche der massenhañften Fischbrut zur Nabhrung dienen. | 2% PQ oder untergesunkener Baumstämme. f[hre Bewegungen sind sehr träge, langsam, beinahe kriechend, grell kon- trastirend mit den munteren, schnellen Bewegungen der Gammariden. Diese Art scheint ausschliesslich auf den See angewiesen zu sein, wir haben sie niemals in den Flüssen gefunden, auch fehlt sie überall dort im See, wo der Grund mit Lehm, Sand oder Schlamm bedeckt ist, sie hat somit einen verhältnissmässig beschränkten Ver- breitungsbezirk, welcher sowohl durch die Tiefe, als auch durch die Beschaffenheit des Bodens eingeengt wird. Die zweite Art kommt nur in dem unteren Angara- flusse vor. In diesem reissenden Strome haben wir sie in ähnlichen Verhältnissen lebend angetroffen, wie die Baikalsche Art. Beide Arten schliessen sich, wie gesagi, gegenseitig aus, wenigsiens ist uns bis jetzt nie gelun- gen, sie nebeneinander zu finden, trotz dem, dass zu diesem Zwecke grosse Strecke des Sees und des Flusses untersucht worden sind, wir müssen däher die eine Art als Seeform, die andere als Flussform betrachien, und ihre UÜnterschiede, wenngleich als artliche, doch allein durch die Verschiedenheit der Lebenshedingungen er- zeugte auffassen. Beide Arten gehüren zu der Gaitung Asellus (Geoff. Gattung Asellus (Geof. Diagnose. Der Kürper länglich, depress. Der Schwanz- theil (Pleon) ziemlich gross zu einem Schilde verwachsen. Die Fühler ungleich lang, die oberen bedeutend kürzer als die unteren. Die Awgen klein, seitlich am Kopie, ge- wôhnlich von schwarzer Farbe, selien weisslich, in letzie- rem Fall sehr schwer zu erkennen. Die Mandibel unsym- metrisch: auf der rechten fehlt der Nebenfortsatz; der Mandibulartaster dreigliedrig. Die vorderen Maxillen… oo Joe ohne Tasler, die hinteren mit einem eingliedrigen Taster. Die Maxillarbeine mit einem fünfgliedrigen ‘aster, ihr Stamm mit zwei, oder drei Lappen versehen: der innere untere Lappen (der innere bei den Amphipoden) entwe- der unausgebildet und mit dem inneren oberen (dem äusseren bei den Amphipoden) verschmolzen (Asellus aqua- ticus und Aseilus Angarensis) oder als deuilicher Lappen entwickelt (As. baicalensis), dabei mit einfachen Borsten versehen; der äussere Lappen der Maxillarbeine (bei den Amphipoden nicht vorhanden) immer nach Aussen umgeklappt. Das erste Beinpaar subcheliform, ihr dritt- Jeizies Glied (Carpus) klein, schwach entwickelt, mit dem vorletzien Gliede (Propodos) enger verbunden, als die ubrigen unter einander. Die sechs folgenden Beinpaare als Gangbeine entwickelt und alle nach einem Typus ge- baut, am Ende des Propodalgliedes dieser Beine, und zWar aui seiner oberen Fläche ein eigenthumlicher, kurzer, dreieckiger Fortsatz angebracht. Das erste Paar der Schwanzbeine (Pleopodos) kurz, die nächstfolgende Paare nicht deckend, diese Function übernimmt das zWeite Pleopodenpaar bei den Weibchen, das dritte bei den Männchen, bei welchen letzteren ein Pleopodenpaar mehr vorbanden ist und zum Genitalapparate gehôürt. Das letzte Paar der Schwanzbeine gablig gespalten, von verschiedener Länge. Alle zu dieser Gattung gehôürigen Thiere leben im süssen Wasser. Ucbersicht der Arten. [. Die letzten gablig gespaltenen Schwanzbeine länger, oder so lang, als der Schwanzschild. À. Das Krallenglied der ersten Gnathopoden mit 8 bis 11 Stacheln versehen. Das Krallenglied ni Pereiopoden mit 4—5 Siacheln. A 1. Asellus aquaticus Auct. *) B. Das Krallenglied der ersten Gnathopoden mit zwei Stacheln versehen. Das Krallenglied aller Pereioporen mit einem oder zwei Stacheln. 2. Asellus Sicboldii. Rougem. IL. Die letzten gablig gespaltenen Schwanzbeine kür- zer, als der Schwanzschild. A. Diese letzten Schwanzbeine sehr kurz, nur mit der kurzen Gabel über den Rand des Schwanzschildes hinaus ragend. Das Krallenglied der ersten Gnathopoden bei Männchen nur mit 3 Stacheln versehen. Das Propodal- glied aller Pereiopoden kürzer als das Carpalglied. 3. Asellus angarensis nov. spec. B. Die letzten Schwanzbeine ziemlich lang, mit dem Ende ihres Basalgliedes weit über den Rand des Schwanz- schildes hinausragend. Das Krallenglied der ersten Gnatho- poden bei Männchen mit # Stacheln versehen. Das Propodalglied aller Pereiopoden länger als das Carpalglied. *) Unter diesem Namen sind meiner Ansicht nach mehrere For- men beschrieben worden. Um sie von einander unterscheiden zu kônnen, mache ich auf folgende diagnostische Merkmale aufmerk- sam: 1) Die Form der Hand, 2) Die Zahl der Stachel an dem Kral- lengliede der Beine. 3) Die relative Länge des Carpalgliedes der Pereiopoden, 4) Die Form der Augen, 5) Die Art der Behaarung des Kürpers und der Extremitäten. so wie die Granulation des Ober- kürpers. ? on 4. Asellus baicalensis nov. spec. Asellus angarensis nov. spec. Diagnose. Die unteren.Fühler eiwa */, der Kôürper- länge gleich. Der Schwanztheil nach hinten beinahe gleich- mässig abgerundet, sein freier Rand mit einem dichten Besatz von kurzen Borsten versehen. Die Entfernung der Insertionsstelle der letzten Schwanzbeine von einander grôsser als die Länge dieser Beine. Die gabligen Schwanz- beine sehr klein, nur mit ihrer kurzen Gabel über den Rand des Pleons hinausragend. Das Krallenglied der er- sten Gnathopoden immer kürzer als die Hand (Propodos), bei den Männchen mit drei Stacheln versehen. Das Pro- podalglied aller Pereiopoden kürzer als das Carpalglied. Der Kopf weisslich, stets heller als der übrige Kôürper gefarbt. Lahl der Glieder in der Geissel der oberen Fühler—# bis 5. Dee » » » der unteren Fühler—1# bis 15. Ô P Pénce des Kôrpers.: }.:,.....41.1.. 6,37 5,12 Mm. 2 er oberen Fuühler:::.....: 0 0,80 0,64 > > >» Stiele der oberen Fühler... 0,49 0,41 » > >. unteren. Fühler.......... 2,40 41,90 » > Stiele der unteren Fühler. 0,96 0,88 > > > ersten Gnathopoden....... 100 : TAr > > > zwWeiten Gnathopoden...... 224 102 > > >» leizien Pereiopoden....... 2,48 1,92 » > > letzien Pleopoden......... 0,64 0,41 » D des Pleons tt. 7... 2,08 1,52 » Breite d. Kôrpers am7 Pereionsegmente, 2,24 2,08 » Hreite dés Pleons.... ul 2.16. 1,84 >» Lu QE Deschreibung. Der Kôrper dieser kleinen Wasserassel, welche kaum ein Viertel unserer grüssten Exempiare der europäischen Ârt erreicht, ist depress, länglich, oben schwach gewülbt und deutlich nach vorn verschmälert; die grôsste Breite des Kürpers ist etwa 2*/, bis 3 mal in der Kôrperlänge enthalten, und übertrifft die Breite des ersten Pereion- segmentes um ‘/.. Das Kopfsegment ist verhälinissmässig lang und breit und zwar um ‘/, länger als das ihm zunächst liegende Kôrpersegment. Von oben betrachtet erscheint der Kopf wenig kantig, er ist im Gegentheik ziemlich abgerundet, init sehr schwach vorstehenden Ecken *). Der Stirnrand ist beinahe gerade, oder in der Mitte schwach eingebo- sen, nie aber in eine mediane Spitze oder abgerundete mediane Ecke verlängert. Die Augen sind klein, mehr oder weniger rundlich, selien oval, sie liegen ganz nahe vom Seitenrande, eitwas näher vom Vorderrande als von dem Hinterrande entfernt, ibr Längendurchmesser misst ungefähr ‘. der Kopflänge. Die Ruwmpf- oder Pereionseg- mente nehmen allmälig von vorn nach hinten an Breite zu, dagegen aber an Länge ab, die drei vordersten sind. schwach nach vorn gebogen, die drei hintersten nach hinten gekrümmt, das vierte in mitten dieser beiden Gruppen gelegene Segment bleibt beinahe gerade ohne eine enischiedene Tendenz der Biegung auf die eine oder die andere Seite zu zeigen. Die Verbindung der Segmente unter einander geschieht nur in ihrem mittleren Theile, *) Eine im Hintertheïle des Seitenrandes spitz nach vorn und Aussen vortretende Ecke, wie sie bei As. aquaticus entwickelt ist, komæt bei den baiïikalischen Arten nicht vor. von Wo aus sie sich seitlich in flache, am Aussenrande abgestutzie, durch tiele Ausschnitte von einander ge- trennte Fortsätze veriängern. Diese Fortsätze erscheinen bei flach ausgebreitetem Kôrper, als breite rippenfürmige Verlängerungen des mittleren Theiles der Segmente, sie iragen am Aussenrande und theilweise am Hinterrande kurze, einfache, ziemlich dicke, spitz zulaufende Borsten. Die Epimeren. Am Ende aller sieben Fortsätze sieht man, Wenn man den Kôürper von oben betrachtet, kurze Nebenfortsätze auftreten, welche unter den scharf ge- zeichneten Contouren des Aussenrandes sich deutlich markiren, dies sind die Coxaltheile der Beine, welehe bei Asellus aquaticus, Wenn man das Thier von oben betrach- tet, nur an den drei letzien Pereionsegmente deutlich zu erkennen sind. Diese Coxalsiücke oder Epimeren sind fast unbeweglich mit den Segmenten verwachsen und las- sen sich nur schwer mit den Beinen vom Kôrper lossreis- sen, ibre Aussenränder sind mit kurzen Borsten besetzi. Die relative Lage der Epimeren zum Aussenrande der Segmente, sowie auch ihre Gestalt ist nicht an allen Seg- menten gleich, so nehmen die Epimeren am ersten und zweiten Segmente die vordere Hälfte des Aussenrandes ein, am dritten sind sie gegen die Mitte des Randes gerückt und an den drei letzien stehen sie auf dem hinteren Theile derselben. Was ïhre Gestalt anbelangt, so sind die (sechs ersten) breitbasig und am freien Rande mehr oder weniger abgerundet, die siebente dagegen ist ziem- ich lang und am Ende zugespiizt oder im Allgemeinen der Gestalt der 7-ten Epimere bei Asellus aquaticus ähnlich. k Die Schwanzsegmente oder die Segmente des Pleon sind zu einem blattfürmigen Schilde verwachsen, dieser Schild zeichnet sich durch eine ziemlich gleichmässige Ab- A OGE rundung seines hinteren Theiles aus, was ihn vom Schilde des Asellus aquaticus und As. baicalensis deutlich unter- scheidet. Von dem verschmälerten kurzen vorderen Theile, welcher den Pleon mit dem Rumpfe verbindet, breitet sich der Schwanzschild stark seitlich aus, und erreicht die grüsste Breite schon in dem ersten Drittel seiner Eänge; von hier aus beschreibt seine Contourlinie einen convexen Bogen, der in dem hinteren Theile durch zwei tiefe Ausschnitte, aus welchen die kurzen gabligen Uro- poden hervortreten, unterbrochen wird. Obgleich alle Seg- mente des Pleon zu einem Schilde verwachsen sind, so bemerkt man doch in dem vorderen verschmälerten Theile desselben, drei parallele querverlaufende Linien, welche als Ausdruck der vorderen rudimentären Schwanz- segmente aufgefasst werden müssen. Die Länge des Pleon erreicht ungefähr die Länge der vier letzten Segmenie des Pereion oder ein Drittei der ganzen Kürperlänge, seine Breite kommt der grüssten Breite des Kôrpers gleich; der ganze freie Rand des Schwanzschildes ist mit kurzen Borsten beseizi, deren Zahl etwa 150 beträgi und um mehr als das Doppelte die Zahl der Borsten übertrifft, welche auf dem Rande des Schildes bei Às. baicalensis angebracht sind. Die Fühler der Angaraschen Art zeichnen sich durch ibre Kürze aus, besonders, wenn man sie mit den Fühlern der Europäischen Formen vergleicht: die unteren Fühler erreichen hier nur ungefähr ein Drittel der Kürperlänge, während sie bei den Europäischen Wasserasseln oft die Länge des Kôürpers übertreffen. Die oberen Fühler erschei- nen besonders kurz und verkümmert, denn sie erreichen kaum den dritten Theil der unteren, und nach vorn ausgestreckt, berühren sie etwa nur das Ende des vierten Stielgliedes der letzteren. = 96, Die oberen Fühler inseriren sich am Vorderrande des Kopfsegments ganz nahe bei einander, ihr erstes Stiel- glied - ist ziemlich lang und mässig dick, die Länge be- trägt ungefähr den dritten Theil der ganzen Fühlerlänge. Die Form des Gliedes ist mehr oder weniger eifürmig, das obere Ende desselben ist abgerundet, dabei die Verbidungsstelle mit dem zweiten Stielgliede nicht an seinem Ende gelegen, sondern am Aussenrande, was eine winkelige Knickung des Fühlers bewirkt. Das zweite Stiel- olied ist fast zweimal so lang wie das dritte, beide sind cylindrisch und erreichen zusammengenommen die Länge _ des Basalgliedes. Die Geissel ist vier bis fünfgliedrig, die Glieder sind kurz cylindrisch, das zweite längste ist um ‘/, länger als das erste, das Endglied ist sehr klein bei- nahe rudimentär. An den Geisselgliedern kann man ein- fache Borsten und «Geruchspapillen» oder «Leidygsche Cylinder» unterscheiden, diese letzteren stehen am Ende der zwei bis drei letzten Glieder, zu je einer, unter dem Schutze von einer oder zweier einfachen Borsten. Die unteren Eühler sind dreimal länger als die obe- ren, ikr Stiel istziemlich stark entwickelt, erreicht aber nicht die Länge der Geissel; die drei ersten Glieder der Stiele sind kurz unregelmässig napffrmig gestaltet, alle drei sind fast gleich lang und zusammengenommen 50 lang als das vierte Stielglied, welches um ‘/, kürzer ist als das Endglied, die beiden letztgenannten Glieder sind cylindrisch. Die Geissel ist etwas länger als der Stiel, * die 14 bis'17 Glieder, aus welchen die Geissel zusammen- sesetzt ist, verschmälern sich allmälig gegen das Ende, sie sind alle mit Borsten versehen, welche keine regel- mässige, alternirende Anordnung haben, sondern die Endränder der Glieder zu je zwei bis vier besetzen; von D ne sogenannten der «Nebenfortsatzr, und die «Borstenreihe», sind als homologe Theiïle der Rand- borsten des Maxillarlappens zu betrachien. Bei den Asellus-Arten hat es keine Schwierigkeit zu er- kennen, dass an dem Kauaste die Reihe der Zahnplat- ten den Randborsten des Maxillarlappens entspricht. Nach diesen kurzen Vorbemerkungen, welche dén allge- meinen Bauplan der Mandibel angeben, werde ich in der zunächstfolgenden Beschreibung jedes von den erwähn- ten Gebilden der Mandibel näher zu charakterisiren und zu erläutern versuchen. Der Zahnast oder der äussere Lappen der Mandibel ist stärker entwickelt als der Kauast, er stellt einen kur- zen von oben und unten zusammengedrückien Lappen dar, an welchem der vordere freie Rand mit Borsten besetzt ist. (Fig 7 und 10 z f, z n und b). Die Borsien siehen bei Asellus nur in einer Reïhe, während sie bei vielen Amphipoden eine doppelireihige Anordnung he- sitzen. Einige von diesen den Rand des Zahnastes be- setzenden Borsten sind im Verhältniss zu den übrigen stärker entwickelt und an Gestalt ihnen mehr oder weni- ser unählich. Die erste Borste ist dick, breithasig, sie nina beinahe den vierten Theil des ganzen Rardes ein, sie ist unbe- weglich mit dem Lappen verbunden, doch deutet die Anwesenheit einer zarten Querlinie, auf die hier stattge- fundene Verwachsung der Gelenkflächen. Die Borste endet mit vier starken Zähnen, welche zum Zerreissen oder Schneiden der Nahrung dienen, sie wird gewôühn- lich von den Autoren «Zahfortsatz» processus dentalis genannt, und für gleichwerthig mit allen zum Zerreissen der Nahrung dienenden Gebilden der Mandibel gehalten, dieses ist jedoch in sofern unrichtig, als der Zahnfortsaiz nicht bei allen Crustaceen eine umgestalteite Borste ist, sondern in vielen Fällen den Rand des Lappens selbsi darstelit. Bei den Asellus- und Gammarus-Arten ist der Zahn- fortsatz immer aus einer Umbildung der ersten Borste entstanden, welche als solche ohne grosse Schwierigkeii erkannt werden kann. (Fig. 7 und 10, z f). Neben der ersten Borste, die zum Zahnfortsatz wurde, steht auf der linken Mandibel eine zweite ihr an Gestalt ähnliche, eben- falls mit vier Zähnen versehene Borste. Diese zweite Borste (Fig. 7 und 10, z n), welche mit dem Lappen ge- lenkig verbunden ist, ist etwas kürzer und dünner als die erste (Fig. 10 und 7 z ») und wird gewôhnlich «Neben- fortsatz» der Mandibel genannt. Auf der rechten Mandi- bel ist die zweite Borste bei Asellus nie zu einem Nebenforisatze entwickelt, sondern hat die Gestalt der nächstfolgenden Borsten, was gewühnlich bei der Beschrei-. bung der rechiten Mandibel durcb den Ausdruck «der Nebenforisaiz fehlt» angegehben wird..”) Ausser diesen *) Bei den Amphipoden ist der Nebenfortsatz auf der rechten Man- dibel anders als auf der linken gebildet. Die Ungleichheit besteht in folgendem: Der Nebenfortsatz der rechten Seite ist aus einer Verwachsung von zweien Borstenpaaren entstanden, wobei die ber- den Borsten der oberen Reihe einen starken, nach oben gegabelten, mit vielen Zähnen oder Zacken auf der oberen Fläche versehe- nen Nebenfortsatz bilden, dagegen die beiden Borsten der unteren — 32 — zwei dicken Borsten auf dem Zahnaste der linken Mandi- bel und einer einzigen auf dem Zahnaste der rechten, steht noch eine Reihe von 7 bis 9 oder sogar 10 Bor- sten auf dem freien Rande jedes Zahnastes (Fig. 7 und 10 b), letztere Borsten sind bedeutend dünner als die ersteren und nehmen gegen den Kauast, etwas an Dicke ab, sie bilden die sogenannte «Borstenreihe» der Man- dibel. Jede von diesen Borsten stellt einen starken, abge- rundelen, etwas gebosenen Schaft dar, welcher in seiner oberen Hälfte und zwar auf der Fläche, die nach oben gekehrt ist, mit einer Reihe von mässig starken, steifen faserartigen Fortsätzen besetzt ist (Fig. 10 b), die Fa- sern. sind nicht sehr zahlreich und nicht regelmässig angeordnet, sie geben den Borsten ein struppiges, ruthen- artiges Ansehen, was sie von den zierlichen Fiederbor- sten deuilich unterscheidet, ich nenne die so gestalteten Borsten Faserborsten. Sie sind auf der rechten Mandibel mit grôberen und kürzeren Fasern versehen als auf der linken, und dieses Verhältniss findet nicht allein bei den Aselliden statt, sondern ist noch deutlicher bei den Am- phipoden. Die Borstenreihe endet am vorderen Rande des Lahnastes und läst den oberen Rand, welcher bis zur Basis des Kauaste reicht, unbesetzt. Reihe zu einem ganzen Bündel zarter Borsten umgeformt sind, und die Basis der hinteren Fläche des Nebenfortsatzes bedecken. Auf der linken Seite aber ist der Nebenfortsatz aus der Verwachsung eines einzigen Paares von Borsten entstanden; hier ist die Borsien der oberen Reihe zu einem starken Fortsatze entwickelt, während die Borste der unteren Reihe in ein Bündel von Fasern aufgelüst ist und auf der hinteren-Fläche der Basis der ersteren zu stehenu kommt. Eine speciellere Schilderung dieses Verhältnisses behalten ich mir vor, hier will ich nur bemerken, dass ein Verständniss dieser Umstaltungen für die Systematik von grosser Wichtigkeit ist. Der Kauast (Fig. 7 k) ist nicht flachgedrückt wie der Zahnast, sondern cylindrisch, er ist ziemlich lang, erhebt sich zapfenartig, hoch über die Fläche des Stammes der Mandibel, und ist unter einem spitzen Winkel zur breiten Fläche des Zahnastes geneigt. Trotz dem, dass der Kauast durchaus anders gestaltet ist als der Zahnast und das flache Blatteines Mundlappens, künnen wir doch an dem Rauast dieselben Theile erkennen, welche den inneren Lappen der Maxille charakterisiren, d. h. den ZLappen selbst und die seinen oberen Rand besetzenden Borsten. Was den Lappen unbelangt, so ist derselbe, wie gesagt, cylindrisch und endet mit einer schief abgestutzten Fläche, diese Fläche stellt die sogenannte Kaufläche dar. Was nun die Borsten betrifft, so sind diese sehr eigenthümlich geformt und sind sogar bei oberflächlicher Betrachtung schwer als solche zu erkennen. Sie legen sich nämlich dicht an die Kaufläche und sind dabei voliständig an derselben angewachsen, so dass sie durch diese Anord- nung eine Reihe von /ahnplaiten darstellen, deren /ahl hier etwa 12—15 beträgt; die freie nach oben gekehrte Fäche jeder Borsie oder Zahnplatte ist mit Zähnchen versehen, weiche als verkürzte oder abgenuzte Fasern der Borsten (Faserborsten) aufzufassen sind. Die dicht an einander gelagerten Borsten, mit ihren als Zähnchen oder vorstehenden Kerbe gestalteten Fasern, stellen ein Reibapparat dar, welcher zum Zerkleinern der Nahrung sehr gut geeignet ist. Jede Borste oder Zahnplatte endet am unteren Rande der Kaufläche mit einem frei empor- ragenden Zahne, wodurch der ganze genannte Rand mi: einer Reihe von Zähnen besetzt erscheint; diese Zähne nenne ich Randzähne des Kauastes. Ausser den Borsten, welche die Zahnplatten bilden, treten noch andere auf dem Kaufortsatze auf, diese beselzen den unieren Rand JM,3. 1884. | 3 ne ee der Kaufläche so wie auch theilweise die beiden Aussen- rander derselben und kommen an der Basis der Rand- zähne zu stehen. Es sind diese Borsten dünne, einfache, rôhrchenférmige Fasern, die sich über die Reibplatte er- heben und keinen Antheil an der Zerkleinerung der Nah- rung nehmen; sie sind als homologe Gebilde der unteren Borstenreihe des Zahnastes zu betrachten, welche aber bei den Asellus-Ârten nicht zur Entwickelung kommt. Diese zarten Borsten des Kauastes müssen hier desto schärfer ins Auge gefasst werden, als sie die einzigen Gefühlsborsten der Mandibel repraesentiren. Diese eben geschilderten Verhälinisse an dem Kauaste der Mandibel, welche hier so einfach auftreten, lassen uns eine Éinsicht in den weit mehr verwickelten und complicirten Bau des Kaufortsatzes bei anderen Zsopoden und Amphipoden gewinnen; wir kônnen, pachdem der Grundgedanke der Entwickelung erkannt worden ist, überall den Kauast als umgebildeten inneren Lappen deu- ten und die Zahnplatte so wie andere borstenartige Gebilde als umgestaltete Borsten desselben auffassen. Der Mandibulartaster ist dreigliedrig und um ‘/, kür- zer als die Mandibel, sein basales Glied ist ziemlich lang, schwach nach oben verbreitert und hier mit ein Paar einfachen Borsten versehen. Das zweite Glied des Tas- tiers ist etwas länger als das basale; an seinem schwach convexen inneren Rande und zwar in der oberen Hälfte desselben sind 5 bis 6 dicke, mit zarten Kammzähnchen versehene Borsten angebracht. Das Endglied ist um ‘/, kür- zer und um die Hälfte schmäler als das zweite Glied, da- bei schwach sichelférmig gebogen und am Ende abge- stumpft, in der oberen Hälfte seines Innenrandes stehen ie DE 10 dicke, mit zarten Kammzähnthen versehene Borsten *), von welchen die zwei änssersten beinahe doppelt so lang sind als die übrigen (Fig. 15 und 7) *). Die Unterlippe besteht aus zwei symetrischen Hälften, welche an der Basis verwachsen sind, jede Hälfte ist aus der Verwachsung des inueren und äusseren Lappens entstanden. Von oben betrachtet hat die Unterlippe die Gestalt eines Kartenherzens (Fig. 5), wobei die Spitze desselben nach hinten gerichtet ist, und der Herzeinschnitt nach vorn; die tiefe Spalte, weiche die beiden Hälften der herzfürmigen UÜnterlippe scheidet, isi mit zarten ein- fachen Borsten besetzt: diese Borsten sind nach unten geneigt und begrenzen von unten den Eingang in die Mundspalle, sie füllen den ganzen Raum des Herzein- schnittes aus. Auf dem unteren Theile der Vorderfläche, oder der oberen Fläche der Unterlippe, seitlich von der Verwachsungslinie, erhebt sich ein kleines Läppchen, welches mit der ganzen Länge seines inneren Randes angewachsen ist. Dieses Läppchen ist der rudimentäre innere Lappen der Ünterlippe und pflesgt in der Regel bei den Isopoden und Amphipoden in der Entwickelung weit hint er dem äusseren Lappen zurückzustehen, so erreicht er z. B. in unserem Faille kaum ‘/, der ganzen Länge der Unterlippe und weniger als ‘” ihrer Breite (Fig. 5. a). Die vorderen Maxillen (Fig. 8) sind im ganzen. *) Diese Borsten sind für den Taster charakteristisch. ibre zarten Zähnchen stehen in kammartigen Reihen zu beiden Seiten der oberen Hälfte des spitz zulaufenden Schaftes; ich nenne solche Borsten gefiederte Kammborsten zum Unterschiede von den einfachen Kammborsten, welche gewühnlich den Rand der Maxillarlappen besetzen. 3+* ag schwach entwickelt, sie haben Keinen Taster und besiehen jede aus zwei dünnen und ziemlich schlanken Lappen, der innere Lappen ist kleiner und schmäler als der äus- sere, er ist in der Mitie elwas verbreitert und gegen seine beiden Enden verschmälert, der freie obere Rand ist abgestutzt, etwas abgerundet und trägt fünf dicke, ge- gen die Spitzen stark verdünnte haarige Borsten *). Der äussere Lappen ist lanzettfürmig mit schief nach innen abgesetztem oberen Rande: auf diesem Bande stehen zwei Reihen stachelartiger Borsten, deren Zahil ähnlich wie bei den Amphipoden elf beträgt, sie nebmen von aussen nach innen allmählig an Länge ab; die vier äussersien unter ihnen tragen selten Nebenzähne, meistens sind sie glatt und stumpf, die 6 folgenden haben zarte Neben- zähnchen und sind zugespitzt, die letzte innerste (die elfte) ist spitz und entweder glatt, oder mit zarten Kerben versehen. Die hinteren Maxillen (Fig. 9) sind dreiblättrig, so wie bei den Gammariden die vorderen Maxillen, ihre Gestalt ist aber ganz verschieden, sowohl von den vor- deren wie auch von den hinteren Maxiilen der Amphi- poden. Versuchen wir die einzelnen Blätier dieser Maxil- len auf das allgemeine Schema der Mundextremitäten zurückzuführen, so stellt das innere Blait den äusseren Lappen dar (Fig. 9 i), das müttlere Platt den äusseren *) Solche Borsten sind den Fiederborsten am meisten äbnlich und waren bis jetzt von demselben nicht unterschieden worden, obgleich sie sehr leicht zu charakterisiren sind; ihr ‘Unterschied von den Fiederborsten besteht darin, dass die zarten haarfôrmigen Fasern nicht symetrisch an beiden gegenüberliegenden Rändern der Borsten angebracht sind, sondern von der ganzen Fläche des Schaîftes entspringen. Ich proponire für so gestiltete Borste den Namen Laarige Borsten. | | Î Ho) QE Eappen (Fig. 9 a) und das äussere den Taster (Fig. 9 t). Der iunere Lappen (Fig. 9 i) ist an der Basis ziem- lich breit, verschmälert sich allmählig nach oben und hat im ganzen eine lanzettiôrmige Gestalt. UÜngefähr in der Mitlte seiner Hôühe auf der inneren, dem Munde zu- gekehrten Fläche trägt das Blati eine schiefe Reihe von Borsten, welche etwa bis zum zweiten Drittel der Breite des Lappens reicht. Die Reihe hesteht aus 14% bis 20 einfachen Borsten, die ziemlich lang sind und an iührer Basis eine bulbusartige Anschwellung besitzen. Von die- ser Reihe ab, befinden sich an dem inneren Rande bis zur Spitze des Lappens etwa 15 Borsien in zwei Reihen geordnet, die innere Reihe besteht aus geraden stache- ligen, oder einfächerigen Kammborsten, deren Kamm- zähne düun und nadelfôrmig sind, die äussere Reihe dagegen wird aus schwach S-fürmig gebogenen Stachel- borsten gebildet, deren Spitzen eine Gabelzacke tragen. Die beiden folgenden Blätter der hinteren Maxille, &. h. der äussere Lappen und sein Taster, sind beide sehr ähnlich gestaltet, beide sind gleich lang und gleich breit, sie stellen kurze und ziemlich breite Blätler dar, deren oberer Rand schief abgestutzt ist; auf diesem Rande stehen stachelige Kammborsten in einer Reihe geordnet, die Zahl derselben ist an beiden Blättern ungleich, sie beträgt auf dem äusseren Lappen 9, auf dem Taster 13. Die Borsten der beiden Blätter nehmen von aussen. nach innen allmählig an Länge ab, nur machen die drei äussersten Borsten der Taster eine Ausnahme davon, indem sie gewôühnlich kürzer sind als die ihnen zunächst- stehenden. Alle Borsten sind schwach gegen den Innen- rand des Lappens gekrümmt und tragen auf ihren con- caven Flächen zierliche, dichtstehende, feine Zähnchen oder Kerbe. 2° pos ci Die Maxillarbeine (Fig. 11) sind im Verhältniss zu den beiden Maxillen stark gebaut zu nennen, sie sind eltwas anders gebildet als die der folgenden Art, ähneln aber sebr den Maxillarbeinen des Asellus aquaticus…. Betrachtet man die Maxillarbeine von der Fläche wie sie auf der Fig. 11 dargestellt sind, so sieht man bei der Angaraschen Art zWei Lappen aus einem gemeinschaft- lichen Stamme entspringen. Die Deutung dieser Eappen aber wird dadurch erleichtert, dass wir den Bau der Maxillarbeine der Baikalschen Art zu Rathe ziehen (Fig. 12). Hier sehen wir aus einem gemeinschaftlichen _ Sitamme drei Lappen entspringen, den äusseren (Fig. 12 a), den inneren unteren (Fig. 12 in) und den inneren obe- ren (Fig. 12 i o). Mit den Maxillarbeinen der Angara- schen Art verglichen, sehen wir, dass der zweite Lappen bei dieser letzteren Art fehlt. Vergleichen wir ferner die drei Lappen der Baikalschen Art mit dem allgemeinen Schema einer Mundextremität der Amphipoden, so ent- spricht der innere untere Lappen dem inneren Lappen eines solchen Schemas, der innere obere dem äusseren Lappen, der äussere Lappen dagegen findet keinen entsprechenden Theil in dem Mundorgane der Amyphipoden uud muss als ein überzähliger angesehen werden. Dieser äussere Lappen ist charakteristisch für die Isopoden und zeichnet sie angesichts ihren nächsten Ver- wandten besonders aus. Es nimmt der äussere Lappen keinen Antheil an der Function der Nahrungseinnahme und ist nur als Deckblatt der anderen Theile zu betrach- ten, er liegt auch demgemäss ganz an der Seite des Stam- mes der Maxillarbeine und indem er sich hohlhandfür- mig an die gewülbte Flâche der drüberliegenden Mund- theilen anschmiegt, behält er die Gestalt eines schwach gebogenen Blaites bei, breitet man dieses Blatt aus, 90 so hat es eine unregelmässig dreieckige Form (Fig 11 u. 12 a). Die Vereinigung des Blattes mit dem Stamme ist durch eine gelenkige Verbindung zu Stande gebracht, die äussere obere Ecke des Blattes ist mit wenigen kurzen einfachen Borsten besetzt, deren Zahl etwa 7 beträgt, sonst ist der ganze freie Rand haarlos. Der innere un- tere Lappen fehlt, wie gesagt, bei der Angaraschen Art, und der Stamm des Maxillarbeines erscheint an der Stelle, wo ein solcher Lappen bei der Paikalschen Art entwi- ckell ist, rechtwinklig zugeschnitten, ähnlich wie bei À4s. aquaticus. Der innere obere Lappen (oder der äussere Lappen der Amphipoden) ist ganz anders als bei den Gammariden gestaltet. Während er dort ähnlich wie der äussere Lap- pen der Maxillen meist flach ausgebreitet ist, so ist er hier winkelig gecknikt, oder winkelig gelfaltet, und zwar in der Weise, dass die beiden Theile desselben unter einem rechten Winkel zu einander zu stehen kommen. Die Kante, welche aus dieser Faltung entsteht, tritt mit der der anderen Seite in der Medianlinie der Mundrinne zusammen, und vonihr aus breitet sich der äussere Theil des Lappens horizontal nach aussen, der innere Theil steigt senkrecht in die Mundrinne hinein und legt sich an den inneren Theil des Lappens der anderen Seite flach an. Am Rande desjenigen Lappenabschnittes, welcher in die Mundrinne hineingesenkt ist, stehen elf lange und, dicke Borsten, welche auf ihrer ganzen Oberfläche dünne Haare tragen (haarige Borsten) *) (Fig. 11). Am oberen Rande des horizontal ausgebreiteten Theiles des Lappens befinden sich 9 dicke, ziemlich lange, gebogene, nach *) Diese haarigen Borsten sind eigenthümlich gebaut, sie unter- scheiden sich von den gewühnlichen dadurch, dass die Haare nur in dem unteren Theile des Schaîftes auftreten, während der obere Theil desselben haarlos glatt und stachelartig geïormt erscheint. 40 innen allmählig an Länge abnehmende, mit einem Stachel endende haarige Borsten. Ausser dieser Randreihe kom- men noch auf der Fläche des Lappens zwei oder drei kurze Querreihen von Borsien vor, welche zu je 3 bis 4, sel- ien 6, am Ende der inneren Fläche des Lappens stehen. Die Kante, welche die Knickung des Lappens andeutet, ist verdickt, hornig und macht den Eindruck als würde hier eine Verwachsung zweier Blätier vor sich gegangen sein, sie reicht nicht bis zur Spitze des Lappens, verläuft äber geradlinig bis zur Basis desselben und trägt 3—5 kurze, dicke hakenfürmig gebogene Borsten, welche an ïhrer schief abgestutzten Spitze mit zwei, drei oder vier kleinen stumpfen ähnen versehen sind, die ihrerseits in 2 Reihen geordnet stehen (Fig. 11 und 12). Der Taster der Maxillarbeine ist fünfgliedrig *), er reicht mit seinen drei letzten Gliedern über das freie Ende des oberen inneren Lappens hinaus, das Basalglied ist kurz und breit, ja kürzer als die übrigen und trägt nur ein Paar kurze Borsten an seiner oberen äusseren Ecke. Das zweite Glied ist bauchig aufgetrieben, dabei länger und breiter als alle übrigen, ihm folgt das dritte Glied, an Gestalt dem zweiten ähnlich, aber kürzer und schmäler, worauf dann die beiden letzten bedeutend schmä- leren Glieder kommen; das erste von diesen ist so lang wie das zweite Tasterglied und um die Hälfte länger, als das Endglied, welches stumpf abgerundet endet. Am In- nenrande der vier letzten Tasterglieder stehen einfache D pou vu *) Weil die Kralle bei den Asellus-Arten an allen Extremitäten zWeigliedrig ist, so wird der Endstachel des Tasters, welcher hier die Krallenspitze repraesentirt, nicht als besonderes Glied gerech- net, wollte man aber dem Endstachel des Tasters als ein Glied betrachten, so müsste der Taster sechsgliedrig genannt werden. | He Borsien in eine mehr oder Weniger regelmässige Doppel- reihe geordnet. Die Zahl der Borsten ist nicht constant, so finde ich am bauchigen Rande des zweiten Gliedes 10 bis 12 Borsten, am Rande des dritten 6 bis 8, am Rande des vierten # bis 6 und ebensoviel am Rande des Endgliedes, ausserdem trägt dieses letztere eine lange und mässig dicke Endborste, welche an der Spitze schwach hakenfôrmig gebogen ist und als Endspitze der Kralle angesehen werden muss. Am Aussenrande der Glieder, und Zzwar gegen das Ende derselben, stehen meistens 2 kurze einfache Borsten. Das Geschmacksorgan ist bei den Asellus-Arten, wie bei den Amphipoden, nicht auf ein einziges Paar der Mundwerkzeuge beschränkt, sondern ist längs der Mund- rinone mehr oder weniger constant auf alle den Mund besetzenden Fresswerkzeuge vertheill. Betrachten wir der Keihe nach die einzelnen Mund- stücke, so finden wir auf jedem von demselben borsten- arlige Gebilde, welche als Geschmackvermittelnde ange- sehen werden müssen, zu solchen rechne ich die dün- nen Borsten der Oberlippe, die dünnen haarformigen Borsten auf dem Kauaste der Mandibel, die dünnen Borsten der Unterlippe, die haarigen Borsten der vorde- ren Maxillen, die Borsten aus der schiefen Reihe der hinteren Maxillen, die haarigen Borsten des oberen inne- ren Lappens der Maxillarbeine. Allen diesen Borsteu ist gegenüber den übrigen Bor- sien der Mundwerkzeuge als gemeinschaftlichen Charak- ter, die Zartheit der Cuficula eigen;, was einerseits ihre Permeabilität bedingt und sie als gefühlsvermittelnde Organe anzusehen erlaubt, andererseits sie zu mecha- nischen Zwecken bei der Nutrition untauglich macht. Der genannte Charakter der Borsien, ihre Zahrtheit und di D a ihre Sitellung in der Nähe der Mundrinne muss uns vor- läufig genügen, die Borsten als Geschmackorgane aufzu- fassen, wenigstens so lange nicht andere unumstôssliche Beweise für die Function der einzelnen Borsten in der specifischen Gestalturg ihrer Nervenendigungen gefunden werden *). Die Stellung, welche die Geschmacksborsten auf den Lappen der Mundiheile einnehmen, sind entweder der vordere oder innere Rand des Lappens oder die innere Fläche desselben. Was endlich die Gestalt der (reschmacksborsten selbst anbelangt, so kann man bei Asellus-Arten zwei Typen unterscheiden, es sind die Bor- sten entweder dünne, cvlindrische, einfache Rôhrchen, oder es sind haarige Borsten, d. h. kurze dicke stämmige Borsten, deren ganze Oberfläche oder nur die Basis der- selben mit zarten cylindrischen Häärchen oder Fäserchen besetzt ist. Den ersten Typus finden wir auf der Ober- hppe, auf den Mandibeln der Unterlippe und den hin- teren Maxillen, den zweiten nur auf den vorderen Maxil- len und den XKïieferbeinen. Die Extremitäten des Pereions. Das erste Paar ist zu einem Greiforgane ausgebildet, die 6 übrigen Paare zu Gangbeinen, welche letziere die Function des Ortwechsels ausüben. Das erste Paar endet mit einer Hand, die zum Grei- fen eingerichtiet ist (Fig. 14, 15 und 16), sie ist bedeu- tend kleiner als bei Asellus aquaticus (Fig. 17 u. 18), *) Es ist im Voraus nicht zu bestimmen, in wie weit genauere Untersuchungen einen specifischen Unterschied in den Endigungen der Nervenfasern in den einzelnen Borsten der Mundwerkzeuge nach- weisen werden, bis dahin müssen aber die Form und die Zartheit der Borsten selbst oder ihrer Nebenzweige, die nothwendigen Cha- raktere für die Eintheilung abgeben. Loge obgleich im ganzen nach demselben Typus gebaut. Das Charakteristische für die Hand der Asellus Arten ist die Kürze des Carpalgliedes, welches kaum ‘/, bis ‘Z des Propodalgliedes erreicht, ferner die innige Verbindung dieser beiden Glieder untereinander und schliesslich die zum Einschlagen gesgen das Propodalglied eingerichtete, zwWeigliedrige, mit Zähnen oder Stacheln versehene Kral- len. Charakteristisch für die Gangbeine der Hand gegen- über, ist die Länge ihrer Carpalglieder, welche die Länge der Propodalglieder erreichen, ferner die mehr oder we- niger cylindrische Gestalt dieser letzteren, die fast un- beweglichen Krallen und der an der Basis der Krallen- glieder angebrachte dreieckige Fortsatz (Fig. 29, 23, 24 und 25). | Das erste Glied oder das Epimeralglied des ersten Beinpaares ist kurz, klein, am freien Rande abgerundet und hier mit wenigen kurzen Borsten besetzt, seine Ver- bindung mit dem Kôürpersegmente ist fast unbeweglich, Das zweite Glied desselben Beines (Basos) und das dritte (Ischium) sind länglich und haben keine vorstehenden Ecken an ihren Rändern, das zweite Glied ist beinahe so lang wie die Hand und etwa um ‘/, länger als das dritte Glied, beide tragen vereinzelt-stehende zarte Bor- slen, die unregelmässig hier und da ihre Ränder beset- zen. Das vierte Glied (Meros) und das fünfte (Carpus) sind kurz, dreieckig oder mehr oder weniger herzfürmig sestaltet, jedes von ihnen hat eine stärker vortretende Ecke, und zwar ist an dem vierten Gliede die Vorder- ecke vortretend, an dem fünften die Hinterecke *). Diese *) Bei der Streckung der Beine nach Aussen oder beim Zurück- ziechen derselben unter den Leib des Thieres, bildet immer den Dorsalrand der Hand den Vorderrand, der Volarrand den Hinter- genannten Ecken sind gewôhnlich mit 3 bis 4 starken stachelartigen Borsten besetzt, ausserdem findet man auf der hinteren abgerundeten Ecke des vierten Gliedes einige schwächere einfache Borsten stehen. Das sechsie Glied, die Hand (Propodos od. Propodalglied) ist länglich, schwach aufgetrieben, ohne eine vortretende Ecke auf dem Volarrande zu haben, deshalb wird auch die Pal- marrinne nicht deutlich abgegrenzt. Die Breile der Hand erreicht bei den Männchen nur die Hälfte der Länge. Von den die Hand beselzenden Borsten sind folgende zu nennen: auf dem vorderen gewôülbien Rande stehen meistens drei Paar in gleicher Entfernung von einander, auf dem Hin- terrande, an der Grenze der Palmarrinne, welcie wie gesagt nicht deutlich abgesetzt ist, stehen bei den Männ- chen zwei breithasige, beweglich eingelenkte, eigenthüum- lich gestaltete Stacheln, welche mit einer dünnen beinahe haarfôrmig zulaufenden Spitze versehen sind, bei dem Weibchen ist gewühnlich nur ein einziger solcher Stachel vorhanden, selten sind wie bei den Männchen zwei ent- wickelt. Parallel mit der Palmarrinne, auf der gewülbten oder Dorsalfläche der Hand steht eine ganze Reihe von einfachen Borsten, etwa 7 bis 10 an der Zahi, ausser- dem ist die Palmarrinne selbst, bei beiden Geschlechtern mit einer Reihe zarter, kurzer, wimperartiger Borsten aus- serüstet, die nur bei starker Vergrüsserung deutlich her- vorireten. Die Hand ist bei dem Weibchen (Fig. 16) im Allge- meinen ähnlich gestaltet wie bei den Männchen, nur ist sie kleiner und der Voiarrand schwächer gewülbt. Die Kralle rand, deshalb glaube ich die, diesen Rändern entsprechende Ecken weit natürlicher als Vorder und Hinterecke zu bezeichnen, anstatt sie, wie es gewühnlich geschieht, obere und untere Ecken zu nennen. | hi = (Dactyios) ist bei beiden Geschlechtern zweigliedrig, sie ist um ‘, bis ‘/, kürzer als die Hand. Das Basalglied trâgt am convexen Rande 3—5 dünne einfache Borsten, am concaven Rande bei den Männchen drei Stacheln, bei den Weibchen nur zwei. Das Endgiied der Kralle ist schwach gebogen, vollkommen glatt, ohne Nebenborsten. Die folgenden 6 Paar Beine sind alle sehr ähnlich ge- bildet, die wenigen Kennzeichen, durch welche sie sich unter einander unterscheiden, beruhen hauptsächlich auf den mehr oder weniger zahlreichen Borsten, welche die Ränder der einzelnen Glieder besetzen, in der relativen Länge und Breite der Glieder und in der verschiedenen Stellung der Coxalglieder zum Endrande der Segmente. Was aber die Gangbeine der Asellus Arten von den Beinen anderer Jsopoden auszeichnet, ist ein kurzer Fortsatz, welcher auf der äusseren Fläche des Propodal- oliedes, am Endrande desselben neben der Basis des K:allengliedes angebracht ist; dieser Fortsatz stellt ein kurzes dreieckiges Glied dar und ist gelenkig mit dem Propodalgliede verbunden, er dient wahrscheinlich dazu dem Krallengliede mehr Festigkeit beim Vorwärtsschrei- ten zu geben. Beim Vergleiche der Beine der Angaraschen Art, die im schnellfliessendem Wasser lebt, also beständig gegen den reissenden Strom zu kämpfen hat, mit den im ste- henden Gewässern lebenden Arten ({Asellus aquaticus. und baicalensis) ist hervorzuheben, dass ihre Beine ver- hältnissmässig kürzer und stärker gebaut sind, die ein- zelnen Glieder gedrungener und das Propodalglied immer kürzer ist als das carpale. Was nun die einzelnen (rlieder der Gangbeine anbe- langt, so müge darüber folgendes erwäbnt werden. — 46 — | Die Coxalglieder oder die Epimeren des zweiten Gna- thopodenpaares und der beiden ersten Pereiopoden, sind breiter als die der drei letzten Paare und stehen beinahe in der Mitie des Aussenrandes des Segmentes, während die Epimeren der drei letzten Pereiopoden am hinteren Ende des äusseren Randes der Segmente gelegen sind: besonders schmal und zugespitzt ist das Coxalglied der jetzten Gangbeine (Fig. 3 a bis g). Das zweite Beinglied (Basos) (Fig. 22 und 24 D) ist in allen Gangbeinen länger als das dritte, es hat eine unregelmässige längliche Gestalt, fängt stets verschmälert an, intumescirt in der Mitte, um wieder verschmälert zu enden. Der vordere und hintere Rand des Gliedes sind mit Borsten versehen, diese sind an den drei letzten Pereiopoden länger als an den übrigen. Das dritte Glied ({schium) an Gestalt dem zweiten ahnlich, ist etwas kürzer und schmäler als jenes; beide Glieder künnen gegen einander gebogen werden. Drei Borsten, welche die Ränder des dritten Gliedes besetzen, sind steif und kurz (Fig. 22 und 24 i). Das vierte Glied (Meros) ist gegen das Ende erweiteri und hat eine mehr oder weniger ausgesprochene drei- eckige oder sogar eine Herzgestalt, seine vordere obere Ecke ist zugespitzt und mit einer Gruppe von 3 bis 5 stachelartigen Borsten besetzt, der vordere und hintere Rand des Gliedes tragen nur wenige, Zzerstreute dünne Borsten. (Fig. 22 und 24 m). Das fünfte Glied (Carpus) zeichnet sich von dem (Car- palgliede des ersten Beinpaares durch seine starke Ent- wickelung aus, indem es fast die doppelte Länge des vierten Gliedes erreicht und das Propodalglied an Länge übertrifft. Die Gestalt des Gliedes ist länglich viereckig, die vordere Eudecke tritt am meisten vor und ist mit MR RE drei Stacheln bewaffnet, der etwas gewülbie vordere Rand trägt 3 bis # Borsten, der hintere Rand 6 bis 8. (Fig. 22 und 24 c). Das sechste Glied (Propodos) ist schmal und lang, bei- nahe zweimal so lang wie breit, es ist stets kürzer als das Carpalglied, sein vorderer sehr schwach gewôlbter Rand trägt 4 bis 6 Borsten, sein hinterer noch weniger gewülbter, 3 bis 4 kurze stachelige Borsten und eben- so viele dünne haarfürmige. Am Endrande des Gliedes, auf der oberen Fläche desselben steht ein dreieckiger, die Basis des Krallengliedes bedeckender Fortsatz, welcher die Form eines kurzen, meistens gleichschenkligen Drei- ecks hat und mit dem Rande des Propodaigliedes, ver- miitelst eines wenig beweglichen Gelenkes verbunden ist (Fig. 22 und 24 p). Das siebente (Glied, die Kralle (Dactylos), ist zwei- gliedrig, das basale Glied ist dick und immer länger als das Terminale, es trägt auf der Endhälfte seines vorde- ren Randes mehrere dünne Borsten und am Ende seines hinteren Randes zwei kurze Sitacheln ”) sowohl bei Männchen, als auch bei Weïbchen. Das Endglied isi stachelférmig und schwach gebogen, stets ohne Borsten oder Nebenstacheln (Fig. 22 und 24 dj). Alle Gangbeine sind, wie schon oben gezeigt wurde, kurz, die längsten hintersien Beine betragen etwa ‘/ der Kôrperlänge, sie sind fast um ‘/, länger als das erste . *) Die beiden Stacheln sind gewôhnlich von gleicher Länge, es | kommt aber bisweilen vor, dass der vordere Stachel stärker ent- | wickelt istuid sogar die Länge des Endgliedes der Kralle erreicht, 1 in solchen Fällen hat es den Anschein, als sei die Kralle doppelt. [ Diese hypertrophische Entwickelung des vorderen Stachels kommt : aber nie an allen Beinen gleichzeitig vor, sondern tritt nur ver- : einzelt auf. pou Gnathopodenpaar und nur um ‘/, länger als das zweite Paar der genannten Beine. Die Extremitäten des Pleons. Bei den Männchen ist das erste Paar anders gestaltet als bei den Weibchen (Fig. 26 und 27). Bei den ersteren sind die Beine zwei- gliedrig; das basale Glied ist Kürzer und schmäler als das oblonge blattfürmige Endglied, es stellte ein unregel- mässig abgerundetes Blätichen dar (Fig. 26 b), welches auf seinem inneren, fast gerade verlaufendem Rande vier eigenthümlich geformte, schwach gebogene, kurze, schiel abgestulzte Stachel trägt, diese Stachel sind am Ende mit vier kleinen, in doppelter Reïhe geordnete stumpfen Lähnchen versehen. Das Endglied des ersten Pleopoden ist zweimal so lang wie das Basale und trägt auf seinem abgerundeten Ende und seinem schwach convexen Aussenrande 14 bis 17 lange Fiederborsien (Fig. 26 c). Bei den Weibchen sind diese Beine eingliedrig (Fig. 27), sie stellen längliche Blätichen dar, deren abgerundeter Endrand sowie das Enddrittel ihres Aussenrandes mit 13 bis 19 langen Fiederborsten besetzt ist (Fig. 27). Das zweite Pleopodenpaar ist nur bei den Männchen entwickelt und hier zum äusseren Begattungsorgane um- gesialtel. Jedes Bein besteht aus einem breiten blattfür- migen Basaltheile (Fig. 28 b) und zwei verschieden ge- stalteten Fortsätzen (Fig. 28 c und d). Der äussere c ist von dem Basaltheile durch eine schwache Linie geschie- den, er besteht aus zwei Theilen ce’, welche beweglich … mit einander verbunden sind; von der Fläche betrachtet, hat das Endglied c' dieses Fortsatzes einige Aehnlichkeit mit einer kleinen Eichel, welche wie auf einer napffôr- migen Unterlage, auf dem Theile c ruht. Der äussere Rand beider Theile des Fortsatzes, ist mit wenigen etwa k bis 5 Fiederborsten besetzt. Der innere Fortsatz dd’ entspringt etwas unterhalb des äusseren, er ist einglie- drig aber deutlich durch eine Einschpürung in zwei Theile geschieden, der obere Theil d ist zweimal kleiner als der untere d', er hat eine unregelmässige dreieckige Ge- stalt und geht continuirlich in den retortenfürmigen End- theil (Fig. 28 d') über, der schwach nach Aussen und unten gesenkt, mit einer spitzen Rühre endet. In dem retortenfürmigen Theiie sieht man einen länglichen bla- senartigen Hohlraum, der durch die Endrôühre nach Aus- sen mündet. Die drei folgenden Pleopodenpaare sind bei beiden (reschlechtern ähnlich gebaut und dienen als Athmungs- organe. Jedes Bein besteht aus zwei Blättern, von welchen das äussere immer grôsser ist als das innere und an dem vordersten Paare so stark entwickelt ist, dass es die folsenden Beine derselben Seite vollständig deckt, somit zam Schutzblatte des Kiemenapparates verwendet wird. Der äussere stark convexe Rand dieses Blaites ist mit langen Fiederborsten besetzt, deren Zahl etwa 40 be- trägt (Fig. 29 a). Der innere Rand ist beinahe gerade und trâgt keine Borsten. Vom Aussenrande des äusseren Blattes und zwar von seinem oberen Drittel läuft schief zum unteren Theile des Innenrandes eine Linie, welche das Blatt in zwei ungleiche Theile scheidet, wobei der obere */, des unteren beträgt, diese Linie deutet auf eine | bewegliche Verbindung beider Theile mit einander. Dasinnere Blatt des ersten Kiemenbeines zum Kiemen- säckchen umgebildet ist verhältnissmässig klein (Fig. N 29 i). Das zweite Kiemenbein hat ein äusseres schwach ‘entwickeltes Blatt (Fig. 30 a), dessen äusserer Rand \our mit 3 bis 5 kurzen einfachen Borsten besetzt ist, \die Scheidung des Blattes in zwei Theile wird durch | À 3. 1884. 4 ni eine zart angedeutete horizontale Linie angegeben, welche quer über das Blatt im unteren Theile desselben hin- reicht. Das innere Blatt des zweiten Kiemenbeines sowie die beiden Blätter des drüten Kiemenbeines (Fig. 31 à und i) sind ähnlich gestaltet, sie stellen längliche, flache Säckchen dar, welche durch eine in ihrer oberen Hälfte quer verlaufende zarte Linie in zwei ungleiche Theile geschieden wird, sie tragen keine Borsten. Das letzte Pleopodenpaar ist sehr klein; die Beine ragen nur wenig über den Rand des Pleons hinaus (Fig. 1). Jedes Bein besteht aus einem Pasaltheile (Fig. 32 und 33 b): und zwei neben einander gelagerten Ændgliedern (Fig. 32 und 35 c und d). Das basale Glied ist fast so lang wie die Ændglieder und erreicht kaum ‘/, der Länge des Pleons. Die Endalieder sind lanzettfôrmig, das äus- sere ist etwas kürzer als das innere, beide tragen 3 bis 5 Endborsien und ein Paar stachelartige Randborsten. Die Peine der Weibchen (Fig. 33) sind etwas kürzer ais die der Männchen. Die Fürbung ist wie bei allen Asellus Arten eine schmutzig graubräunliche. Die Vertheilung des Pigmentes über den Kôrper ist aber für die beiden asi- atischen Arten sehr eigenthümlich und charakterisirt im Speciellen iede Art so trefflich, dass man nach der Fär- bung allein sie unterscheiden kann. So zeichnet sich die in Rede stehende Art durch den pigmentlosen Kopf aus, was bei der dunkien Färbung der übrigen Kôrperseg- mente sehr auffällig ist. Das erste Rumpfsegment und der ganze Schwanztheil sind immer am intensivsten gefärbt, die übrigen sind bald dunkler. bald heller tingirt. Das Pigment ist nicht gleichmässig über die ganzen Segmente vertbeilt, sondern bildet auf denselben symmetrisehe im ganzen aber unregelmässig contourirte Zeichnunger, welche in Fällen starker Färbung den hellen Grund nur als kleine — D! — Pünktcher erscheinen lassen. Die Extremitäten sind schmui- zig weisslich. Die Auger schwarz. Zweite Arl. Asellus baicalensis nov. spee. Diagnose. Die unteren Fühler erreichen fast ?/, der Kôürperlänge. Der Schwanziheil hinten merklich zuge- spitzt, sein freier Rand mit ziemlich langen, weit auseinan- der stehenden Borsten besetzt. Die Entfernung der Inser- tionsstelle der letzten Schwanzbeine von einander klei- ner als die Länge dieser Beine, welche */, des Schwanz- schildes erreichen, und mit dem Ende ïhres Basalgliedes weit über die Contourlinie des Pleons hinausgreifen. Das Krailenglied der ersten Gnatopoden so lang oder länger als die Hand, bei den Männchen mit vier Stacheln verse- hen. Das Propodalglied aller Pereiopoden länger als das Carpalglied. Der Kopf dunkler als der übrige Kürper ge- farbt. ZLahl der Glieder in der Geissel der oberen Fühler— 5 bis 6. Lahl der Glieder in der Geissel der unteren Fühler— 20 bis 22. : S C2 Lünge des :-KOrPers. 2... cu. 4,32 . 3,04 ». der oberen Fühler..:..1...1.. 0,72 . O,Ë8 » » Sliele der oberen Fühler.. 0,48 . 0,32 >.» unteren Fübler::....: 2,68 .:1,92 » » Stiele der unteren Fühler.. 1,04 . 0,76 » des ersten (Gnathopodenpaares 1,56 . 0,64 » » Zweiten Gnathopodenpaares 2,08 . 0,88 » » letzten Pereiopodenpaares . 2,56 . 1,04 » ». letzten Pleopodenpaares... 0,82 . 0,51 4* | | | Ô RP Lange der Pleons 650 ds 140,283420:88 Breite des Kôrpers am 5 Pereionsseg- Mentéss..r ue, on see 10024412 Breite des Pleons. ........ dues ea AB OR AUS Die Baicalsche Art unterscheidet sich wesentlich von der Angaraschen. Die Ünterschiede sind nicht allein auf einzelne Kôr- pertheile beschräankt, sondern beziehen sich in einer mebr oder weniger ausgesprochenen Weise auf alle Theile des- selben, die hauptsächlichen fübre ich hier vor. Der Kür- per ist mehr depress, er erreicht seine grüsste Breite schon in der Gegend des fünften oder sechsten Pereionsegments, von wo er sich nach hinten allmählig verschmälert. Der Kopf ist schwächer gewülbt, sein Hintertheil brei- ter; seine Seitenränder sind mit 4 bis 6 langen und dic- ken Borsten besetzt (welche bei der Angaraschen Art dünn und unscheinbar sind). Die Augen sind grüsser, der Diameter derselben beträgt etwa ‘/, der Kopflänge. Die Pereionsegmente unterscheiden sich durch die stär- kere Entwickelung der rippenfürmigen Fortsätze im Ver- hältniss zum mittleren Theile des Kôrpers, durch ihre mehr flache seitliche Ausbreitung, durch eine ganz an- ders geformte Abrundung der Ecken der Segmente, be- sonders aber der drei hintersten, durch eine ganz ver- schiedene Stellung der Epimeren zum Aussenrande der Segmente und durch die starke Entwicklung der Rand- borsten an den Segmenten selbst, sowie an den Epime- ren. Diese eben genannte Unterschiede sind bildlich dar- sestellt worden auf der Figur 4. Der Schwanzschild ist schmäler als der Kôrper, seine Gestalt ist eckiger als bei der Angaraschen Art, er ist — 958 — weniger abgerundet und deutlich nach hinten verschmä- lert; der zwischen den Insertionsstellen der beiden letz- ten Schwanzheine gelegene Theil ist mehr zugespitzt, und die Borsten, welche seinen äusseren und hinteren Rand besetzen, sind dicker, länger und nicht so dicht geordnet, die Zahl der Borsten längst des ganzen Randes beträgt etwa 70 (Fig. 2). Die Fühler sind verhältnissmässig länger, besonders die unteren, die Länge dieser letzteren beträgt ungefähr */, der Kôürperlänge, die Zahl der Geisselglieder ist grüs- ser, etwa 20 bis 22 Die Mundtheile, welche bekanntlich bei allen Crusta- ceen am wenigsten dem Wechsel unterworfen sind, be- weisen auch hier ihre Beständigkeit. Die wenigen Unter- schiede, welche sich hier bemerkbar machen, gehen mei- stentheils nicht über die Grenze individueller Veränder- lichkeit hinaus, sondern beziehen sich hauptsächlich auf die verschiedene Anzahl der die Mundiheile besetzenden Borsten, was ich auch hier im Kurzen anführen will; der einzige wesentliche Unterschied betrifft das Auftreten eines dritten Blatles an den Maxillarbeinen, worüber schon oben das Nôthiges gesagt worden ist. Die Borstenreihe auf dem Zahnaste der linken Mandi- bel besteht aus 8 Borsten, der rechten aus 10 bis 11. Die Kaufläche des Kauastes ist mit 18 bis 19 Zahn- platten besetzt. Der Mandibulartaster hat auf seinem Zzweiten Gliede 1 bis 8, auf seinem Endgliede 8 kurze und 2 längere sefiederte Kammborsten. Die schiefe Reihe der einfachen Borsten auf dem inneren Lappen der hinteren Maxillen besteht aus 19 Borsten; die doppelte Randreihe desselben Lappens hat 6 einfächrige Kammborsten und 4 äussere Stachelborsten. ju A de Der äussere Lappen der hinteren Maxillen trägt auf sei- nem Rande 8 einlächrige Kammborsten; der Taster 11 solche Borsten. ; Die Maxillarbeine haben 3 Blätter (Fig. 12), der én- nere untere Lappen (Fig. 12 u) fehlt bei der Angara- schen Art, er stellt ein lanzettfürmiges Blättchen dar, des- sen unterer Rand mit 8 einfachen Borsten besetst ist. Der obere innere Lappen hat an dem in die Mundrinne sesenkten Rande u haarige Borsten und an dem freien Rande des horizontal ausgebreiteten Theiles 9 Borsten, ferner auf dem verhornten Faltungsrande 2 bis 4 kurze stachelige, am Ende gezähnte Borsten. Die Gnathopoden und Pereiopoden unterscheiden sich einerseits durch ïhre verhältinissmässig grôssere Länge und Schlankheit, andererseits durch die Gestalt und re- lative Länge ihrer drei letzten Glieder. Die Hand ist schlanker als bei der Angaraschen Art, besonders fällt in die Augen die Länge des Krallengliedes (Fig. 19, 20, 21) im Vergleiche zur Länge des Propodalgliedes, sowie ferner die # langen Stachel, mit welchen das Basaglied der Kralle bei den Männchen ausgerüstet ist (Fig. 19, 20). Die Pereiopoden Sind überhaupt schlanker als bei der Angaraschen Art; das Charakteristische aber an diesen Beinen ist die Länge des Propodalgliedes, welches im- mer länger ist als das Carpalglied, in dieser Beziehung nähern sich die Beine der Baikalschen Art mehr dem Beintypus des Asellus aquaticus als dem des As. anga- rensis, ferner ist als charakteristisch hervorzuheben, dass bei der letztgenannten Art das Krallenglied der Beine mit drei Stacheln bewaffnet ist, während es bei As. baicalensis nur ZWei Stacheln trägt. Die Pleopoden gleichen im Allge- meinen den der Angaraschen Art, der wesentlichste Un- terschied an den Kiemenbeinen besteht darin, dass die 1H A] — j)j) — Zahl der Fiederborsten am Rande des äusseren Blaties des ersten Paares uur 24 bis 27 helrägt. Das letite Paar der Pleopoden ist länger und bedeutend schlanker (Fig. 31), der Unterschied in der Länge der beiden Endblät- ter ist bedeutend grüsser als bei der vorigen Art. Die Fürbung des Kürpers ist dunkler als bei der An- garaschen Art, besonders intensiv aber ist das Kopf- segment gefärbl, welches gewôühnlich dunkier tingirt er- scheint als der übrige Kôrper. Erklärung der Abbildungen, welche mit Hülfe der Camera lucida gezeichnet worden sind, Fig. 1. Asellus angarensis (Schematische Darstellung des ganzen Kôürpers). Fig. 2. Asellus baicalensis (Schematische Darstellung des ganzen Kürpers). Fig. 3. Die Enden der Segmente des Asellus angarensis mit den entsprechenden Epimeren dargestellt; a erstes Segment, b zweites Segment und so weiter. Fig. 4 Die Enden der Segmente des As. baicalensis mit den ent- sprechenden Epimeren (die Buchstäven wie in der Figur 3). Fig. 5. Die Unterlippe; « der innere Lappen der Unterlippe. Fig. 6. Die Oberlippe des As. angarensis. Fig. 7. Die linke Mandibel des As. angarensis, a der Stamm der Mandibel; z der Zahnast; 4 der Kauast; zf der Zabnfortsatz; 2n der Nebenfortsatz; b die Borsten der Borstenreihe; é der Taster. Fig. 8 Die vordere Maxille des As. angarensis; a der äussere Lappen; à der innere Lappen. Fid. 9. Die hintere Maxille des As. angarensis; a der äussere Lap- pen; 2 der innere Lappen; t der Taster. Fig. 10. Das Endstück des Zahnastes der linken Seite bei As. an- garensis; z2f der Zahnfortsatz; 22 der Nebenfortsatz; b Borsten aus der Borstenreihe. Fig. 11. Die Maxillarbeine des As. ang.; a der äussere lappen; o der innere obere Lappen; £ der Taster. Fig. 12. Die Maxillarbeine des Às. baicalensis: a der äussere Lap- pen, « der innere untere Lappen; o der innere obere Lappen; & der Taster. Fig. 13. Der Mandibulartaster des As. angarensis.' Fig. 14. Das erste Gnathopod des As. ang.; b das zweite Beinglied (Basos); g das dritte Glied (Ischium); »m das 4 Glied (Meros); c das (\ \ EX X . > C2 ! = = s \ \ | : | | | È LE > f {ui Ta Et | ) D ÿ Das 2h pr) Æ Pilat \ Jlur. B. bax MAHE. MBuiietin 1884 den al LP, { \\ NN \ en ne P e. Jur. B. Baxmaur. “Bulletin 1884 PI. 20. 21 JÎur. B. Dax M@aH®. 5 Glied, die Hand (Carpus); p das 6 Glied (Propodos), d das 7 Glied die Kralle (Dactylos). Fig. 15. Die Hand des & des À4s. angarensis. Fig. 16. Die Hand des © des As. angarensis. Fig. 17. Die Hand des 5 des 4s. aquaticus aus Dorpat. Fig. 18. Die Hand des à des À4s. aguaticus aus Warschau. Fig. 19. Das Gnathopod des à des As. baicalensis (Die Buchstaben wie in der Figur 14). Fig. 20. Die Hand des 3 des As. baicalensis. Fig. 21. Die Hand des © des As. baicalensis. Fig. 22. Das zweite Gnathopod des As. angarensrs. Fig. 23. Das zweite Gnathopod des As. baicalensis. Fig. 24 Das letzte Pereiopod des 4s. angarensis. Fig. 25. Das letzte Pereiopod des As. baicalensis. Fig. 26. Das erste Pleopod des 5 des As. angarensis; b das basale Glied; c das Endglied. Fig. 27. Das erste Pleopod des ? des As. angarensis. Fig. 28, Das zweite Pleopod des 5 des As. angarensis, b der Stamm.; c der äussere Fortsatz und zwar c das Basalglied des äus- seren FKortsatzes; c’ das Endglied desseiben, dd der innere Fortsatz. Fig. 29. Das dritte Pleopod, oder das erste Kiemenbein des à des As. angarensis; a das äussere Blatt; : das innere Blatt. Fig. 30. Das vierte Pleopod, oder das zweite Kiemenbein des As. angarensis; a das äussere Blatt; : das innere Blatt. Fig. 31. Das fünfte Pleopod, oder das dritte Kiemenbein des As. angarensis; a das äussere Blatt; à das innere Blatt. Fig. 32. Das sechste Pleopod des 5 des Às. angarensis. Fig. 33. Dasselbe Bein des ? des As. angarensis. Fig. 34. Dasselbe Bein des & des As. baicalensis. SUR LA GRANDE COMÈTEDE IS. | (Avec une planche). Par Th. Bredichin, A. R. À. $. La queue de cette comète peut être regardée comme le représentant complet du [ type: les substances des autres types ne se développaient en elle que dans une | quantité insensible et ne pouvaient pas produire des perturbations dans la forme de la queue principale; la substance du [ type y était par contre tellement spores dante, que son conoïde füt très long (0.6) et présentait | la figure normale de la queue, qui à lintérieur creurs et les parois assez denses pour rendre bien visible non, seulement le bord antérieur, mais aussi le bord posté- rieur. Jai déjà dit plusieurs fois que la constante provisoire de la force du [ type 1 — x — 12, calculée à l’aide de! la formule approximative de Bessel, doit être augmentéeh de quelques unités, comme le montrent les {formules exac- tes du mouvement hyperbolique. | | Le dessin de la comète de 1811, fait le 11 octobre sur la carte de Bode (Mon. Corr. XXIV, pg. 422), donne très suffisamment la position des bords de la queue près de son bout, de manière que la position et la figure de celle queue est plus favorable que les queues de toutes les autres comètes pour la détermination de la force et de la vitesse initiale du Î type. Le dessin se rapporte à 13* 49°* 57° t.m. de Secberg, c’est à dire à 14° 0” 42° tm. de Berlin, donc M — oct. 11.583819 t.m. Berl. Le bord antérieur du conoïde passe premièrement par l'étoile 5279 B. A. C ei puis au milieu des étoiles 5348 (à Draconis) et 5307 B.A.C; le bord postérieur passe très près de Pétoile 5097 B.A.C (: Draconis), et d’après la carte on trouve que pour lui à lascension droite de l’étoile on doit ajouter 29’. Nous allons calculer les re- ductions au plan de lorbite pour ce point d de la queue et pour léloile 5097, et nous verrons que ces deux points se trouvent très près l’un de l’autre. | Pour le temps de l'observation A les coordonnées du noyau Son: dl 120 3 04410781 et les coordonnées du soleil: D 1)0 24 A4 00." 6 59 :297 Les éléments de l'orbite d’après Gauss: 11811, sept. 12, 5" 46” 34° — Sept. 12.240671 t.m. de Berlin. | Te Jo 4 19 lg q = 0.015530 = 140,21. 40 ls m = 9.936833 == 19,511 Mouv. rétrogr. — 60 — Avec e—= 923197 Ac 5929970947 49” on trouve: D — + 1° 30° 12” La Terre a passé par le plan de l’orbite le 13 août. Les éléments nous donnent pour le temps 4: v=— 36° 10° 50”, Igr = 0.059563, lg: Les positions des étoiles de d pour 1811,8: ’ (o à 5279 15% 47 545,6 5348 1551558 181: 5307610248 520111 5097 15 20 45,5 d 15:29, 44,5 Pour le bord antérieur il — 0.082620. comparaison et du point é’ + 56°23 13” 59.69% 59 27 29 59 37 44 + 29 37 44 faut calculer les points: | 5219 (a) et la moyenne arithmétique de 5348 et 5307 | (b);, pour le bord postérieur on a 5097 (c) et le point d. Les calculs qui vont suivre pour la plupart sont faits | sous mon contrôle par l'étudiant P. Sternberg. Pour les reductions au plan de l'orbite on a d’abord: | G—= 2713056 P 353 9,6 D 39 94,0 et puis a b p : 30°16,0- .25%51,7 S 10 45,0 13 38,9 2 £:916:418:14-209 ISA 9,57853 9.729929 £ 0.377172 0.53161 7 0.02990 0.07539 G = 311 346 P°.97 Toro S 49 10, 4 C d 70: Ge RPAUTS 42:18:02 205 210.31, 020751 2.720929: 09972029 0.48822 0.419072 0.193146 0.18691 Lis Ces points a, bd, c, & sont portés sur la planche dont l'échelle est 1 — 300 millimètres. Notons en passant que les données précédentes donnent pour l’axe du conoïde 8—0.51117, 1 — 0.13115 2 —14" 27.7, d'où on a d'après la formule de Besset 1—u—10.7. Traçcons maintenant quelques isodynames à laide des points correspondants à différentes époques d'émission M, (voir les formules dans mon Mémoire: calcul des éphémérides des queues. Annales, X, 1; Astron. Nachr. etc.) Ÿ > a 2 == ne NE L._2 He S m6 +290 57 17” +22°50" 21” A) du19 58 R2=87569777 { 2 5) Sept. 36,0 Sept. 30,0 Sept. 24,0 0,045551 0.0328970 0.0233450 +15° 20" 56” 0,0683917 0.0701194 0.0714479 2° 15° 28 1° 43° 13 1° 10° 10” on 19,9 91 1127 31 58 20 7.386394 12.988756 18.499804 8.663628 9.274430 9.626702 l 4125 JD 19 14 41 38 0.046072 0.185743 0.409507 0.001356 0.029796 0.107386 B) 1—u—16 ; Ig K=—8.8236271 £ 5 6 Sept. 30.0 Sept. 24.0 Sept. 20.0 0.0328970 0.0233450 0.0189730 +29050 21" +152 20° 56” 10° 11° 47" 0.0524943 0.0534988 0.0539776 1::25,,,10 0 53 50 0 35 95 27:90025)121 6199 M NLr08: 42 12.7408198 18.2870477 22. 043900 Fi 200 PR re IgR 0.1443415 IgA 9.397850 © 9 17 43 £ 0.246668 1 0.040372 — $2 — 01::53 : 3 16 54 50 0.2258440 9.7384846 14 56. 27 0.529113 0.141191 67 . 8. 55 18 46 4f 0.2827350 9.9011857 A9 Eu US 0.752740 0.260361 En portant les points 1,2...5 sur la planche (petites croix et numéros), on voit que l’isodyname de 1—u—16 passe exactement par le milieu de la figure de la queue. D’après les mésures d’Olbers, le 14 sept., le rayon li- néaire de la nébulosité vers le soleil est «—0.00137, d’où on à pour 1—u—12, g—0.168 et pour 1—u—16 g—0.183. Ces mesures d’Olbers faites à l’aide d’étoiles (Mon. Corr. XXV, pg. 6) donnent pour le rayon angu- laire vers le soleil 413” et pour le rayon perpendicu- laire à l’axe et passant par le noyau 698’; le rapport du premier nombre au second est 0,59, tandis que pour la parabole il doit être 0.50. Ainsi le contour de la tête était à peu près parabolique. Introduisons maintenant dans le calcul, en adoptant 1—p=16, la vitesse g, en la posant successivement égale à 0.3, 0,2 et 0.183; pour l’angle G essayons 40° et 60°. C) 1—p—16; M,=Sept. 24.0 ; 79 K—8.8236271. | 7 8 9 10 Gt Tape Mg: Go +60 g 0.300 0.200 0.200 0.183 IE 0.0684084 0.0632585 0.0668289 0.0423370 V, 0°1# 40" 0 9 90 O0 926 50 O0 24 80 J'EN AO SON. 0 SR TE 53 25 À y à J iü t 17.7519314 17.6953243 17.8951487 17.9485730 D .01612:18::01. : 0.50: 61:24 59:61: 11:41 PA NTS 404 ,18,..3.14 18 4194 14-59: 18 Ig9R (0.2220692 0.2193648 0.2238049 0.2174332 lg À. 9.718709 9.711816 9.724995 9.720612 o 14040099 9: 28 40, 8 10 46. 901 99,98 We 0.519222 0.509084 0.525235 0.492615 1 0.065386 0.084457 0.075541 0.183116 Les points 7—10 sont aussi portés sur la planche (pe- tites croix et numéros). Enfin pour l’axe du IT iype, 1—u—1, on obtient fa- cilement: M, o Ë ñ Sept. 30.0 9°45 0.01621 0.009258 10.0 25 50.8 0.11836 0.05734 Août 1.0 56 53.4 0.31587 0.48437 d'où on a la courbe désignée sur la planche par le nu- méro II, qui n’a pourtant rien de commun avec la queue observée. En examinant la planche on s'aperçoit aisément que la vitesse g—0.2 avec l’angle G—60° représente parfaite- ment les bords de la queue, et cette g est en accord avec g déduite du rayon de la tête à l’aide de la for- mule approximative. On parvient ainsi à la conclusion que la queue ne contenait qu'une espèce de matière, car avec une seule force et une seule vitesse en construit l’axe et les bords de la queue et le contour de la têle. En général, Îa figure de cette queue du [ type, sa structure et sa lar- geur peuvent pleinement justifier mon opinion el ma con- Ge viction tirées de l’étude comparée, que les queues min- ces de ce type ne sont que les bords antérieurs des co- noïdes larges et creux. Le bord postérieur de la queue du I type a été vu aussi dans la comète Donati, mais il y était excessivement faible. La vitesse g=—=0.2 est équivalente à la vitesse de B900 mètres par seconde. Les particules observées le 11 octobre près du bout de la queue ont quitté le noyau le 24 septembre, et il est facile de calculer qu'elles ont parcouru dans 17.58 jours un espace égal à 0.7285, d’où leur vitesse moyen- ne est 9.59 lieues géographiques par seconde. Il est intéressant d'ajouter que cette comète, d’après Olbers, Schrôter et Herschel avait un noyau dense et peut être mème solide (M. C. XXVIIT, pg. 458), dont le diamètre embrassait 107 lieues géographiques. Outre l’observation importante de la queue que nous avons discutée, on trouve chez Brandes (Unterhaltungen für Freunde der Physik und Astrenomie, 2 Heft, pgg. 115—117) les positions de l’axe de la queue tirées d’au- tres observations et représentées par les cordonnées 9 et A. Nous les reproduisons ici en y ajoutant & et (ln du 9 décembre est chez nous réduite à l’époque du 11 octobre, en étant augmentée de 0.0154): F UT ; ñ Sept. 10. 3253© 0.061 - 00612: UU02 7 1 202407 0: 0-2D8m 010288 10/40 00048970 024095900080 D O2 0.1014 0.1004 0.0141 (Det NP ET 0.0290 0.0287 0.0040 0.2899 0.2851 . 0.0525 0.5176 0.5035 0.1201 + (=) ND D © COCO Ur) o A £ ñ 12 0.0919 0.0914 0.0099 44 0.2194 0.2168 0.0359 0 9.1211 0.1202 0.0148 99 0.2154 _0.2118 0.0394 15 01989 1601081 700119 510 U.1449 0.1446 0.0099 26 03147 0:3127 0.0507 Le point du 11 oct. le plus éloigné du noyau se trouve un peu plus près de l’axe de € que le point correspon- dant calculé par nous. En prenant la moyenne arithmé- tique de ces deux posilions on trouvera pour l’axe de la queue la force 1—u=—17, et alors tousles points de Brandes se disposeront tous près de cet axe à gauche et à droite de lui. Ainsi il parait que le nombre 1—u=—17 peut èire re- gardé comme la valeur définitive (à quelques dixièmes près) de la force du E type. Pour les formules exactes cette valeur conviendra aussi mieux a toutes les autres queues du Î lype que j'ai examinées *). *) M. H. C. Wilson (observatoire de Cincinnati), dans sa lettre du 16 déc. 1884,—concernant la comète Pons-Brooks, dont la queue du I type pour lui était deux fois plus longue (0.2) que pour M. Schia- parelli (Q.1),—m'écrit entre autres: ,From a series of observations made with the 2.5 inch finder of the equatorial I obtain the same value which you get for 1—u, namely 1—u—2.4 From another se- ries made with a small opera glass. in which I observed a much longer tail, reaching even the length of 20°, I obtain an entirely different value viz. 1—u>12.0, or—about 16.0“. Je 3. 1884. 5) 65 — Jusqu'au passage au périhélie l'émission de la matière vers le soleil était très uniforme, de sorte que l’enve- ioppe extérieure (parabolischer Reif) de la tête était tout à fait détachée du novau et de son atmosphère par un large espace obscur (voir entre autres le dessin d’Olbers; M. C. XXIV, pg. 6). Plus tard, après le périhélie, dit Olbers: «Die Wände des Dunstkegels wurden immer dic- ker, und so die Helligkeit des parabolischen Reifens we- niger von dem innern Raume verschieden… Auch war der äussere Rand des BReiïfens schon von der leizien Hälfte des Septembers an weit weniger scharf abgeschnit- ten, sondern mit leichtem Dunst umgeben, der sich im November... in einzelnen Streifen von 25’ his 30’ Länge parabolisch von der Sonne abwärts krümmte». W. Herschei décrit (M. C. XXVII) le plénomène plus en détail: ? | Eq. 5. 0.000157 0.000000 117 197 0.000000 0.000313 Pour le premier faisceau: G ee ñ Eq. 3 10° 0.000000 0.000000 10 713 | 15 10 122 30 10 148 45 Eq. 6., 7. 10 152 55 15 145 84 20 136 114 Eg. 4 20 0.000000 0.000200 G* Lu NE a Pour le second faisceau: Es £. ñ Eq. 6., 7. 40° -+0.000047. 0.000262 30 —0.000065 0.000372 Pour les sommets de ces paraboles et leurs intersec- tions avec laxe de :: : 19 0.000091 0.000154 0.000000 308 30 0.000039 135 0.000000 0.000270 La construction est représentée par la fig. 1., où l’é- chelle est 0.000100 — 10 millim. Pur. 1. à ; Les lignes pointillées ad et eg sont les parties du con- tour parabolique correspondant aux émissions sous tous les angles G: Oab et Oef correspondent aux angles 10° et 20° à droite et à gauche du rayon vecteur; Ocd— correspond au faisceau 40°—50°. Pour completer la figure, il faut avoir en vue 1) que les faisceaux ne se trouvent pas toujours dans le plan de l’orbite, 2) que la matière, après avoir monté vers | les limites ab et ef descend en bas en remplissant ainsi l'espace de la tête, et 3) que la perspective à toujours | 89 .une infiuence plus ou moins grande sur l’aspect du phé- nomène. Il est intéressaut de comparer ce tracement théorique avec le. dessin de quelque comète, p. ex. avec le. cro- quis de la grande comète de 1861, fait par O. Séruve (Beobachtungen des grossen Kometen von 1861. Mémoi- res de l’Acad. de S. Pet. VIT série, T. XIE, Ne 5. Fig. 3, D Juli), que nous réproduisons ici (fig. 2) d’une ma- pière schématique: Pur. 2. Ce # La ligne pointillée désigne la partie visible du contour extérieur vers le soleil; les gros traits—-les masses prin- cipales des émissions, et les autres lignes—les formations les plus claires de la tête. Les formes analogues, très in- téressantes et encore plus caractéristiques sont présen iées aussi par les comètes suivantes: la comète de 1862, Il (Secchi. Bolletino del Coll. Romano, Vol. 1, pg. 149 et Planche); la comête de 1881, IL, juin 25 (Vogel. Pu- d'en blicationen des Obs. zu Potsdam, N° 8. Planche. — Kon- koly. Beobachiungen in O Gyalla, B. IV); la comète Pons-Brooks (Wälson. Sidereal Messenger, N° 25, pgg. 139, 141—143.—Rayet. Bulletin Astronomique, 1884), "iC... I n’est pas difficile de se présenter les formes qui sont produites par un nombre plus grand des faisceaux (p. ex. 5 ou 6) et par les jets des différents types, dont chacun a sa propre vitesse initiale. Note.—La constante de la force du I type est exprimée jusqu’à présent provisoirement, vu le manque d'observations, par le nombre 12; et j'ai déjà répété plusieurs fois que les unités entières de ce nombre s’chtiennent moyennant l’observation avec moins de préci- sion que les dixièmes de la constante du II type. Une révision ap- proximative parait indiquer que le nombre provisoire 12 devrait être augmenté de quelques unités. On ne peut pas se hâter de le faire, quoique ce changement soit plus favorable à l'hypothèse sur la constitution chimique des queues: pour la constante augmentée du I type. les forces les plus intenses (celles du bord antérieur) du II type peuvent être plus facilement mises en accord avee les poids atomiques des hydrocarbures, dont la présence est directement indiquée par le spectroscope. Les for- ces plus faibles de ce type- pourraient être rapportées aux poids plus grands (p. ex. l’azote, les métaux légers etc), ce qui a pour soi une probabilité assez considérable. La fixation définitive de la constante du I type doit être basée sur des observations plus exactes, qui seront obtenues dans l’a- venir. 1885, 17 janvier. CHHCOKBR PACTEHIH H3D CHBEPHOË UACTH PA3AHCKOËM FYBEPHIH. Buxmops Mnuaeecr. Îlepeyncienabia BB CumCKb pacTeHif COOPARBI MHOË Bb KPATKOBPEMEHHVIO HOb3AKY KB 036paMB Pasanckoï ry6ep- Bin, 10 nopyueniso Mmneparopcrxaro OGmecrsa JIrwoôure- aeñ EcrecrBosmais, AxTponororiu x Jruorpaæin Br 1868 roay. Coôpanubiüi Marepial OBITIR TOra #Æe OOPa(OTAHR H PE3YAIPTATRI AOIOKERPI OGIECTBY CB XAPAKTEPHCTHKOË MÉCTHOÏ PACTUTEIBHOCTH U 3aMbTKAMH O Han6oïbe 3a- CIVRHBAIOIINNB BHUMAHIA HAXOJKAXB, HO HOIHDIÜ CHU- COKR He OBIAR HANCIATAHR BB BMAY HAMbDeHiS HONOMHATE éTO BB NOCIBACTBIN H CB HaKONIeHIeMB MaTepiala CYb- IàTB HONPITKY 06pa0oTkn Pasancroït œxopei. B% By xe npequpaaatTaro B. fl. Ifunrepomr o6mupnaro Tpy4a, n37a- HiA œiopei Cpeaeïñ Poccin, Bp44-14 HpeACTABUTCA Ha- AOOHOCTE BB OCO0€HHOÏ Pa3paOOTRÉ MÉCTHBIXB DIOPb— HO TYOePBIAMB, H09TOMY CUMCOKR H NOMPMACETCA BB TOM BUAb, KaKb OBIAB COCTABECHD, UTOOBI CIYÆHUTB AONOIHE- HIMB KB HMPIOIIHMCA MATEPIalaMr. Iobaxrka cabaana 6braa 07 Koaomapi 40 Paszaun OKoü n 0TR PA3aHU KB C'ÉBEPY NO 101TOBOMY TPAKTY U 110 03EPAMb, Legal CB OCTAHOBKAMNH BB MbCTAXD, VHOMUBACMBIXD BD CHUCK. TA u30bKaHÏA UOBTOPeHIÏ H AIA YAOÔCTBA OTBICKAHIA Ha KapP- TB VKA3AHHBIXR MBCTR HYÆAHO 3aMBTUTR, ATO OKPeCTHO- CTH Cex n aepeseur 0 Okb: Abanoso, lopouenr, Jto- Gnuu, BbioowyrTo8o, flepesunxa, Cexbubt, ROHCTAHTHHO- 80, Ilomynoso n RopoctTogo, nuoChbINeBPr NO HOPAAKY 28-10 Mas—3-ro liona, 10 goport %e OT? Pasaan KR 03epamr: Arpaennno, Coxogua, Jackosa, KRerpun, Rpu- Ban, 03. Beanroe, Roôrisekra, Epmoso, Cuacr-hRreneru, Baagmiaus, n 03. Maprbiao8o, Jecuna, Uapconr, bhaaa, Tumoxuno, Ymmapr, [locepza, 03. Cearoe, 03. Uepuoe u Tiopmex?—5 10 13 lou. Ha Geperax? OKkn 3ambieupr Th xe ae dI10- PbI, KOTOPPIA VKA3aHPI ObIIN RaäaYŒMAHOMR JA14 MOCKOB- CKOË TYOePHIU, H HaïJeHBl TaMB OOIBINER JACTIN Th xe DACTEHIA CB HEMHOTHMA AO0aBIeHIiAMU. VÜTO KaCaeTCA 40 O3epHOËÏ MÉCTHOCTH, TaKR-HasbiBaeMOü Memepcrkoïü cTopo- Hbl, TO OHà UMbCTR JOBOIBHO PE3KO HaCTYNaRi ChBep- HblÜ XAPAaRTEPR Ch OAHOOÔPA3HOË PACTATEIPHOCTBEO Ha OOIBHUXBE HPOCTPAHCTBAXE. [Ipe001AZANTR neCKH n 60- JIOTA, OO1PUIER UACTIO TOPHAHBIA. liashaa nbnb 03eP? npexcrasiaeTs He Oo1be KaKb Pasansbl phku Îppi (a na MÉCTÉ UXB AACTO HA3bIBAIOTR PhKON) Ch ObAHOO 06bl- KHOBCHHOË PhAHOÏ PaCTUTCIBHOCTEO H TaKOKW xe Oepe- TOBO. DBARPI A HeOOZbIIA VEAUHEHHBIA O3P4, KAKD 10. Bexuxkoe u Ap., 06pa30BaBmiACA BH TOPoAHOË HO1Bb, CB KPaCHOÏ BOAOÏ N HOCTOAHHO HSMPHARINUMUCA OTB Bbi- MPIBaHIA OeperaMH, Ha KOTOPPBIXB TOPAATR JUNE KOPHN # CBbIIHBAIOTCA OOBIKHOBCHHPIA HA36MBBIA H TOPŒAHHKOBDIA TpaBbi. CiomHBIe COCHOBBIE JÉCA CB MOKKEBCIBHUKOMD H TOUNUMB HNOAIPCKOMB HO HeCKAMB PhARO. CMPHARTCA CMÉDAHHPIMO TbCRAMU H3B OJCHE HEMHOTUXB H CAMbIXD UPOCTBIXB APEBECHBIXB H0p0AB. ÂY6Y HOUTA COBRCÉME HT, LEE RQ EEE 3à TO HBHAKB BCIOAY BB U300u4in. BB 16CAXP, PACTYIHUXP Ha TOP&AHOÏ nOUBb NOAABCOKB NOATH HCKIIOUNTEIBHO CO- CTOUTR N3B CHIOIUHBIXD MaCCB OATYIBHUKA, AHAPOMEABI TOHOOO0Ôe14. TOpæAHNEN, MÉCTAMA XHAKIe H HEHPOXOAU- MbIE, COCTOATR TIABHBIMB O6Pàa30MB H3b OÔbIKHOBEH- H6IXB BUAO0BB MXOBR Polytrichum, Sphagoum un Hypnum, JeMB KaKAAA OTAbIDHAA TON 3AHATA OAHAMBE KAKUMB-HU- 6VAB BUAOMB. [10 KOYKAMR XD PasChAHBI KOG-rA6 Hamn O6PIKHOBOHHBIA OOIOTHPIA PaCTeHIA, alle CE BCETO aH- APOMezJa H OaTVIbPHMKD. lepôapiñ HaxoquTcA LR pacuopaxenin Oômecrsa LL. Gurexeï Ecrecrsosnauis, ABTponoïoriu 4 JTHOrpaœin npu Mocrosekom? Vuansepcureré. a Cnucoxt pacteniñ 43% cbBepxoï uacrtu PASaHCKOÏ ry6epHiy. | 1. Thalictram minns L.—]T#h1H080. 2, — angustifolium Jacq. v. stenophyllum W.et Gr.—]IHxa0Bo. 8. ” v. heterophyllum W. et Gr.—]léraoso. 4 — flavum L.—Téraoso, Jecura. 5. — simplex L.—Brarnua. 6. Pulsatilla patens Mill.—Cexpuni. 7. Myosurus minimus L.—loporent. 8 Ranunculus Flammula L.— Uapcorr, Tumoxna. D EU EU v. radicans Wk.—Cn. KRrenekn, Braxnaua. 10. — acris L.—/]lh1no8o, epeBunxad. 11. — polyanthemos L.—TlHhxaoso, Ileperanxas. 12. — repens L.—lExao80. 13. — sceleratus L.—“Uapcort. 14. Ficaria ranunculoides Roth.—/l'rHoBu. 15. Caltha palustris L.—Tl'h1no8o, Bars. 16. Actaea spicata L.—RoncraxtTuxo80, Ilomyÿnogo. 17. Nymphaea alba L.—O03. Bexukoe u8., [ocepxa ns. 18. Nuphar luteum Sm.—J]hxao8o. 19. Chelidonium majus L.—]Ibxno8o, [epeBnnxkas. 20. Nasturtium amphibium KR. Br. v. riparium Tausch.—/[$1#080. DIE v. varüfolium DC.—Thruoso, Jroôuar, Brant. 22. — palustre DC.—Hbrxo8o, Bhroouyro8o, O3. CBaToe. 23. Barbarea vulgaris R. Br. v. arcuata Koch.— 814080. 24. — stricta Andrz.—KRopocrogo. 25. Torritis glabra L.—Ilepesanxas, Topuexr. 26. Cardamine amara L.—ÏThrxo8o. DT A v. hirta W. et Gr.—Tepernnxas. 28. Sisymbrium Sophia L.—.]Ir6nux. 29. — Thalianum Gaud.—Topoxrenr. 30. Erysimum cheiranthoides L.—loporenr, Hapcort. 91. Farsetia incana R. Br.—barnopo, Vnimapr. om PRE Eee RS RTE DES Pi a mo 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44, 45. 46. 47. 48. 49. 50. 51. 52. 55. 34, 19. 96. 37. 58. 59. 60. 61. O2. 63. 64. 65. 66. 67. 68. 69, 70. 71. Thlaspi arvense L.—Fopoxrent. Lepidium ruderale L.—IepeBatikas. Capsella Bursa pastoris Münch. v. éntegrifolia Scil.—T%xao- BO, l'opoxerrr. Raphanus Raphanisteum L.—Vmmuapr. Bunias orientalis L.—/T#xno8o. Drosera longifolia L. v. vulgaris Ma!y.--Uapcorr. Viola palustris L.—Cu. Kzrerexu. — mirabilis L.— Iomyno8o. — canina L.—Toporenr, Bh1oomyroro. — colina Bess.—loporenr. — tricolor L. v. vulgaris Koch.—Tleperxnxa. à v arvensis Murr.—loporen. Polygala comosa Schk.—Ilepesunxas, Tapcort. Dianthus deltoides L.— apcozr. Gypsophila muralis L.—Ymmuapr. Silene inflata Srm.—Cezbunr, Bas. — nutans L.—Cexsun, Kezbun. O3. CBaroe. Lychnis Viscaria L.—[eperanxas, Iomynopo. — pratensis Spr.—Iepesnnkas, O3. Csaroe. — Flos cuculi L.—Topoxrerz. Sagina procumbens L.—Crn. KRrenexkn, Uapcorr. Arenaria longifolia M. a Brleb.—Rerpnn. — serpyllifolia L. v. glutinosa Koch.—Iepernnras, Cu. Kure- THEN. Moebringia trinervia Clairv.—Homynoso, Cr. Rrernexn. Stellaria nemorum L.—Ilepez:uKas. — Holostea L.—Toporeus. — glauca With.—Cn. Rxeuexn, Baaruuns. — gramipea L.—Cexrus, Ymmapr, O3. CBaroe. — Jlongifolia Mühlb.—Toporelrs. Cerastium triviale Link.—Cn. Raienexkn, Japcozr. Spergula arvensis L. v. sativa Bôn.—Vmmapr. , ©. vulgaris Koch.—Vinmapr. Spergularia rubra Pers.—Toporenr, On. Raenexx, Vimapz. Herniaria glabra L. +. scabriuscula Led.—bBhioomyroso, Cr Krenexn. nn Le Scleranthus annuus L. v. arenarius Rupr.—Toporeur, ÿumapz. Tilia parvifolia Ehrh.—/{$1n080. Hypericum perforatum L.—Tlepesauxaa, O3. CBaroe. — quadrangulum L. Vimapr. Geranium sanguineum L.—Cezrun. — sylvaticnm L.—[lepernuran, Cerpuir. © IN eV TV NI NI SN SÙ I O D =1 © Ct 8 A (CO . Geranium prateuse L.—KonCTa4TH808B0. . Erodium cicutarium L’Her.—]hbanoso, Ca. Rrencæn. | . Evonymus verrucosus Scop.—T'oporeu?, KOoHCTaATHRONO. . Rhamnus Frangula L.—l'oporenr. . Genista germanica L.—Cexbna. . — tinctoria L.—Cexpn. . Cytisus ratisbonensis Schaef.—Cerpur, KRexpir. . Medicago falcata L.—kRerbns. . Trifolium pratense L.—Tbraoso, Uapcorr. . — medium L.—Tropnexr. . — montanum L.—JIrwônun, Cexrpbuit. . — repens L.—Hepepnnkaa, O3. Csaroe. . — elegans Savi.-—]Thxxo20, Tapcorr. 5. — spadiceum I.—Uapcorr, ocepra. . Lotus corniculatus L. ». ciliatus Led —Bhioomyro80, [lepe- BHRRA4A. . Astragalus Hypoglottis L.—bBhroouÿToBo. . — arenarius L.—KRexbnrl. . Vicia sepium L.—Topoxens, ]bxaoo. . — Cracca L.—Uapcorr. » %. leptophglla Fries.—KRpupas. . Lathyrus pratensis L.—T'oporenrt. . Orobus vernus L.—T'opozémt. . Prunus Padus L.—]Thxraoro, Koncraatunopo. . Spiraea Filipendula L.—JlepesnxEas. . Geum urbanum L.—Tlepesnnxaa. . Sanguisorba offcinalis L.—Toporenr. . Alchemilla vulgaris L—Icpernnkaa, O3. Tepuoe. . Potenuilla anserina L.—BSr100MyToBo. . — norvegica L. v. ruthenica—Ymmaprt. 101. 102. 103. 104. 105. +106. 107. . 108. 109. 110. 111. 112. 115. — argentea L—Tlepesnuxas, Ymmapr. » % incanescens Opiz.—Cerrnr, O3. CraToe. P. thuringiaca Bernh.—Topoxens. Tormentilla erecta L.—Topoxenr. Comarum palustre L.—Cerbux, Jackxopa. Fragaria vesca L.—Epmoga. — elatior. Ehrh.—]'hrao8o., [eperanxaa. Rubus Idaeus L.—Kpupas. — fruticosus L.—Uapcorr, 03. Csatoe. — caesius L.—JIrwôuux, RoOHCTAHTHHOBO. — saxatilis L.—Toporenr,. Cerpun. : Rosa cinnamomea L.—loporenr, Cersnsr. Sorbus Aucuparia L.—Toporenr. 114. Ha, 116. 117. 118. ML: 120. 121: 122 152 134. 135. 136. 137. 138. 139. 140. 141. 142. 143. 144. 146. 146, 147. 148. 149. 150. 351. 152, 158. 154. : 1b5. 156. à Gare Epilobium palustre L.—Uapcozr. Myriophyllum sp.—05. Bhuoe. Sedum acre L.—Ilepesirnkas. Cbrysosplenium alternifolium L.—Koucranranoso. Ribes nigrum L.—]b1n080. Aegopodium Podagraria L.—Toporent. Carum Carvi L.—Tkhraosce. Sium latifolium L. .Ibônur. . Anthriscus Sylvestris Hoffm.—Illepersnurasx. 125. 124. 12h 126. 127. 128. 129: 130. 131. Viburnnm Opuius L.—Topoxeur, ilepepnirkas. Lonicera Xylosteum L.—Toporenr. Linnaea borealis L.—Toporeur Galium sylvaticum L.—Toporenr. — Mollugo L.—Toporeur, Cerbusr. — verum L.—Toporenr. — rubioides L.—Bh100oMyToro. — palustre L—Tleperrnras, Cn. Rieneky, O3. Craroe. — glabrum Maly.—.Irwôuur. 2. — uliginosum L.—TNepesunrkaa, O2. Bexnroe, apcorr. 135. Valeriana officinaiis L.—TJepernukns. Trichera arvensis Schrad.—Bhras. Petasites spurius Rchb.—Th1n080. Erigeron acris L.—Tlepesunxas, Cn. Raenexu, O3. Csaroe. Filago arvensis L.—Tlepepnnxas, Vnmapr. Gnaphalium dioicum L.—Ilepesnnkax, Vmmapr, O3. CBaroe. — uüligmosum L.—"Tapcoir. Artemisia procera Willd.—KopocroBo. Achillea Millefolium L.—Tepernnxkas, Mapcoxr. Anthemis tinctoria L.—1lepesnixkas. Chrysanthemum Leucanthemurm L.—Viruapr, Tropuexs B. — inodorum L.—BbroomyroBo, Vnmapr. Cirsium palustre Scop.— l'oporenrr. — arvense Scop.—.lwônun, Ropocropo. -— helenioides All. CexPun. Jurinea Pollichii DC.—Kexrupr. Carlina vulgaris L.—Tipuexr. Centaurea Cyanus L.—Topoxenr. Leontodon autumnalis L. v pratensis Koch. —Yinnuapr. — hastilis Koch.—Ilomynosc. Tragopogon orientalis L. v. revolutus Bisch. _Cersu. Secrsonera humilis L.—Cezbunr. Crepis tectorum L.—{$rao8o, Arpabenxno, VHiMADE: Hieracium Pilosella L.—Tlepesnmkas, Virmapr. . Echinospermum Lappula Lehm.—Jbraoso, {lepezunxan. . Cynoglossum officinale L.—Ilepesxnxaa. | . Hyoscyamus niger L.—[epepuuKas. . Solanum Dulcamara L.—Cn. Krenexm, dapcorr. . Scrophularia nodosa L.—Crn. KRreuern. O3. Csatoe. . Linaria vulgaris Mill—Cexpux, Bhuas. . Veronica longifolia L. v. glabra Koch.--IlomymoBo ! . — Sparsiflora Mik.—Ieperunxaa. | But 0e . Hieracium auriculaeforme Fr. Cu. Raenexn, Ymmapr. . — praealtum Koch.—Tawoxuna, O3. CBatoe. THpmexr. . — Nestleri Vill—Tleperunkas, apcorz. . — pratense Tausch.—Tlomyso8o. . Campanula glomerata L.—Jrwônan, Cexpupr. 2. — rotundifolia L.—KRerpupr. . — patula L.—Jlepepnnkas, Bransiaus, O3. Caaroe. . Vaccinium Vitis idaea L.—Cerpus, Tropmext. . — Myrtillus L'—Cerpnn, apcors. . — uliginosum L.—Cexbnn, Kerbum, Tropuexr. . Oxycoccos palustris Pers.—Cexpun, Jackxopa, dapcors. . Andromeda ealyculata L.—Cerpnn, O3. Bexnroe, Braxsuns. . — polifolia L.—JTacrosa, Cn. Krenexu, Aapcorr. . Calluna vulgaris Salisb.—Cerpnr. . Ledum palustre L.—Cexprri. . Pirola rotundifolia L.—Toporenr. . — secunda L —Toporenr. . Cgnanchum Vincetoxicum R. Br.—Kexpuni. . Gentiana Amarella L.—Ilepesunxas, Ilocepxa. . Menyanthes trifoliata L.—J]hraopo, Biaxpiaus. . Primula offlcinalis Jacq. . Androsace elongata L.—Ilepernuxas. . — septentrionalis L —Ilepesanxas. . Hottonia palustris L —Cn. Kxrenerr. Lysimachia vulgaris L.—Iccnaa, Vurmapr. . — thyrsifiora L. Cexpun, Braxtausa. . Trientalis europaea L.—Toporeurt. | . Polemonium coeruleum L.—Cerpus. Kpasas. | . Symphytum officinale L.—bBhroomyroBo, Cexpus. . Pulmnonaria azurea Bess. Cexbrrr. - Myosotis palustris With.—Iepcenueaa, Bransaua, Viwapr. . — caespitosa Schultz.—Uapcozr. . — intermedia Link.—ITleperunxas. — stricta Link.—Toporenr, ILepesznnas. | — incana L —Cexbun. EE LS OT EE . Veronica Anagallis L.—Uapcozrt. . — Beccabunga L.—Tepepnrras. . — officinalis L.—Ynimapr, O3. Cesroe, . — Chamaedrys L.—]braopo, Os. Craroe. . — scutellata L.—Bararnaaa, Vimapr. . — serpyllifolia L.—Toporens, [epesnagas, Cu. Krenegu. . — verna L.—TlepeBunxas, Cu. Rxenerxu. . Euphrasia officinalis L.—Vuwmaps. . Rhinanthus Crista galli I. v majon —Koncrantuxoso, Vinmap. . — v. minor.—Vimmapr. . Pedicularis comosa L.—Ilepesnnxas. . — palustris L.—KRoncrantunopo, Ca. Kxenexu. . Melampyrum nemorosum L.—Tepesnnkas. . — pratense L.—03. Csaroe, Tipuexr. . Calamintha Acinos Clairv.—Topuexr. . Glechoma hederacea L.—]THx1#080. . Dracocephalum thymiflorum 1.— Ilepesuanaa, Ceux. . — Ruyschiana L.—Cexrpnn. | . Prunella vulgaris L.—kRoncTaxTaxo80, Uapcozs. . Scutellaria galericulata L.—Cn. Kzrenekx, Vnmapr. . Galeopsis versicolor Curt.—Ynmapt. . Galeobdolon luteum Huds.—Toporenr. . Lamium maculatum L.—Ilepesgnnxas. . Ajuga reptans L.—Toporenrz. . — genevensis L.—Toporenr, Ilepepauraa. . Plantago media L.—/]l'hrno8o, Ymmapr. . — lanceolata L.—Ileperuxxas. . Chenopodium album L.—Ymmapr. . Polygonum Convolvulus. L—Vmmapr. . P. amphibium L. v. terrestre Leers.—]T#ra080. » %. natans Moench.—Tropmexr. . Rumex Acetosa L.—Toporenr, Ilepepunnaa. . — Acetosella L.—l'oporenr, Ilepesunxkar, O3. CBatoe. . — crispus L.—]lb1H080. . — confertus Willd.—]#14080, He 100. . — conglomeratus Murr.—Ilonyno8o. . Thesium ebracteatum Hayne.—Cerbrs. . Asarum europaeum L.—Toporenr. . Aristolochia Clematitis L.—Cexbun, Momynono. ). Euphorbia virgata W. et K.—Cernnn. , — palustris L.—]TÉrao8o. . Mercurialis perennis L.—Koucranraa080. . Quercus pedunculata Ehrh.—/]Jbraoso, Aapcoxr. Re ee . Salix Lapponum L.—Crn. Rxenexun, Braxnuna, O3. Ceartoe. . — repens L. (S. angustifolia Wulf.).—Cexpun, Brañnisa, ap- cor, O3. CBaroe. . — myrtilloides L.—Cerburn, ]ackopa. . — depressa L. (S. livida Wahl.).—KRoncraaTra08o. 7. — aurita L.—Topoxenr, Cexbnw, Cu. Rxenexn, apcoxr, O3. CBaroe. . — Caprea L.—KRoncTaHTH080. . — cinerea L.— TÉxrxoso, KonCTaxTuno8o, Kpupas, Jecnna. . — Stipularis Sm.—][hrn08o. . — pruinosa Wendl. (S. acutifolia Willd.).—Arpaberuno. 2. — amygdalina L. (S. triandra L).—]hraoso, JIn6nun. . — alba L.— Thx1H08B0. . — pentandra L.—/]{'1H080. . Humulus Lupulus L.—1fepennKas. . Ulmus effusa Willd.—Ilepesnmxkas. . Betula pubescens Ehrh.—Cezsnr, O3. Bexnxoe. . — humilis Schrank.—Crn. Kaeneky, Braxuum4. . Alnus glutinosa Gaertn.—03. BezxnKxoe. . Callitriche palustris L. v. stellata, dubia Rupr. Ci. Raenern, Vmuapr. . Ceratophyllum demersnm L.—03. Bhroe. 2. Orchis incarnata L.—Ileperunxas, Bh1as. . — maculata L.—Tlepesnnxas, Ymmapr. . Platanthera bifolia Rich.—Yinuapz. . — chlorantha Cust.—Iomyrnoso. . Listera ovata R. Br.—KoncranTunopo, Ilouxynopo. . Neottia Nidus avis Rich.—Ilomynoso. Epipactis latifolia All.—Tloyno8o. . Iris Pseudacorus L.—l'h1no80, Kexpblrnr. . Juncus communis E. Mey.—l'oporeur, Cexpur. . — filiformis L.—Cn. Kzxeneku, Japcorr, Os. Csarce. . — lamprocarpus Ehrh.—VYmmapr. . — Ccompressus Jacq.—“apcozr, Ilocepxa. . Luzula pilosa Willd.—Toporer. . L. multifiora Lej.—Cezxpur, Cr. Raeteu; O3. CBarToe. . Convallaria majalis L.—Toporenr. . Polygonatum officinale All.—Ilepessnkas, Cersun. . Majanthemum bifolium DC.—Toporexs. . Allium angulosum L.—Jn6na. 250, 281. 282. 283. 284. 285. 286. 287. 288. 289. 290, 291. 292. 298. 294. 295. 296. ZT. 298. 299. 300. 301. 302. 305. 304. 905. 306. 307. 308. 909. 910. 311. 912. 319. 314. 915. 316. 317. 318. 319. 920 po ee Veratrum album L. ». Lobelianum Koch.—Toporelrr. Alisma Plantago L.—Baaxtuns. u v. lanceolatuimn Mart.—.frGnun. Sagittaria sagittaefolia L.—T$1H080. Triglochin palustre L.-—Ilepesankas, Vaimaps. Scheuchzeria palustris L.—.]ackoBo. Hydracharis Morsus ranae L.—]T$1H08a. Stratiotes aloides L.—Th1H#080. Scirpus palustris L.—BxnoBo, Jwo6mau, Biaïnuna. — Jacustris L.—Tl'hxaono, 03. Mapiznopo. — sylvaticus L.—Tlbinoso, Vurmapr. — radicans Schk.—03. Uepnoe. Eriophorum angustifolium L.—Toporerr. Cexsnnw, Baraïruns. D 9 — vaginatum L. — gracile Koch.--Baaïpuus. Carex chordorrhiza.—Cexpirr. — vulpina L.—.[o6mur. — muricata L.—1[onryro80o. — teretiuscula Good.—Ynrmapr. — Schreberi Schrank.—Tlhxxo8o, Ilepepmikas, Arradennno. — stellulata Good.—Vnmaps. — Jeporina L.—Tlepepnnxas, Virmapr, O3. Csartoe. — elongata L.—THepesnukas, On. Krenery. — canescens L.—loporeur, Cerbiipr, Braun. — Joliacea L.—Toporelrr. — caespitosa L. (C. Drejeri Lang. C. vulgaris v Dreeri Kaufm.)—Vnmaprs. — vulgaris Fr.—1l'Sxxo8o, l'oporenr, Braryuns. — acuta L.—/l'hxnoBo, Hocepxe. — limosa L.—Ymmapr. — tomentosa L'—Cexbun. — pilosa Scop.—1lomyro8o, — pallescens L.—Toporenrt. — ampullacea Good.—l'oporerr:z. — vesicaria L.—/1brnopo, l'oporexrr, Cr. Rxenenr. — filiformis L.—Cexpur. — paludosa Good.—[lepernnkas, — hirta L.—/{braoso, Ilepesaikas, Cexrbix. Nardus stricta L.—Cu. Krenerxw. Festuca ovina L.—Arpabennxo, Viimapr. — rubra L.—Ci. Kirenexw. , +. villosa Koch.—03. Beanroe. €. Ds 22 nn Go Ve] LS si 321. 322. 323, 324. 325. 396. Sa 398. 329. 330. 331. 32. 338. 334. 335. 336. =57p 338. 389. 340. 341. 342. 343. 344. 345. 946. 347. 348. 349. 350. 351. 992. 393. 394. 950. 396. — 8 — Bromus inermis Leyss.—Jérno8o, Ina. Poa annua L.—Toporenr, Vurwapr. — trivialis L.—[Tepepnnkas. — pratensis L.—Toporenr, Mepernukas, Cu. Krenexs. — v. angustifolia Sm.—[lepeBuikas. — compressa L.—Tamoxuxa, Vimap. — nemoralis L.—Toporenr, ROHCTARTHHOBO. — fertilis Host.—Brarnuns. Glyceria fluitans R. Br.—Tlepernnxas, Yimapr. Donax borealis Trin.—lecuxa. Melica nutans L.—Toporerr. Koeleria cristata Pers.—KRexsnpr. Anthoxanthum odoratum L.—Toporen:. Avena pubescens L.—[lepernuxas. Aiïra caespitosa L.—Tumoxuxa. Phragmites communis Trin.—ocepra. Calamagrostis lanceolata Roth.—Bararmuna, Jecxna. Agrostis stolonifera L.—Vimvapr. — çcanina L.—Cn. Kaeneru. Milium effusum L.—Tepernnras. | Beckmannia eruciformis Host.—.lecuua. Phalaris arundinacea L.—Brarnuna. Alopecurus pratensis L. #. obscurus Led.—J]braoso. — geniculatus L.—Toporen?, Hepepnirkas. Sparganium natans L.—Biarvuus. Potamoseton natans L.—T$rxo8o. — perfoliatus L.—Cn. Kxenexku. — pusillus L.—Cn. KRrexerxn. Calla palustris L.—Cr. KRrenerx. Lemna minor L.—Thrao8o. L. trisulca L.—03. Xepnoe. Pinus sylvestris L.— loporexr, Epuiosa (rophau.). Juniperus communis L.—Toporenr, Coxoxua. Polypodium Dryopteris L.—Toporenrt. Polystichum Thelypteris Roth.—KoncTax1xx080. — Filix mas Roth.—Ilepernnkas, KOHCTaHTH40B0 cg ue à 357. Polystichum cristatum Roth —Toporens, Uapcoxt. 358. — spinulosum DC.—Toporenr, KogcrantTaao8o, O3. Beïnkoe. V4 859. Cystopteris fragilis Bernh.—Ilomynopo. PRE ti 360. Aspienium Filix femina Bernh.—Koncraarunogo, Cr. Kresere. se 861. Pteris aquilina L.—T'oporeur, Hepessrrkas. à _ 362. Equisetum sylvaticum L.—T'opoxeur. D …— 363. — limosum L.—/]braoso, Braitiuna. pores { SLA * GX | fe h NOTES SUR L'HISTOIRE GÉOLOGIQUE DES OISEAUX. Communication faite le 20 Décembre, 1884, par A. Pavlow. Dans les derniers mois de l’année 1884, la littérature paléontologique S’est enrichie d’une description mono- sraphique très détaillée de l’Archaeoptéryx. On sait que cet oiseau jurassique joue un rôle im- | portant dans l’histoire de la doctrine de l’évolution. La description nouvellement éditée d’un exemplaire Île | mieux conservé a complété considérablement nos con- naissances sur cette forme très-intéressante et, en mème temps, sur l’histoire géologique des oiseaux. | Avant de passer à l’objet de ma communication, je me permettrai de dire quelques mots sur les moyens, les méthodes et les principes dont se servent les paléonto- logues, quand ils cherchent à rétablir l’histoire géologique de l’un ou de l’autre groupe du monde animal, d’après quelques débris dispersés dans les couches terrestres. On peut dire avec certitude que dans le dernier temps l’idée de la modification des êtres, l’idée de parenté, se | — 101 — manifeste dans lous les ouvrages, comme le fil conducteur le plus inportant. La tentative de rechercher les liens génériques entre les groupes isolés du monde animal do- mine dans ces ouvrages. [l est évident que les formes intermédiaires entre les groupes isolés doivent exciter maintenant le plus vif intérêt des naturalistes. On conçoit l’attention qu'excita ?’Archaeopteryx—f{orme inter- médiaire entre les groupes aussi isolés que le sont les oiseaux et les reptiles. L'autre principe régnant dans les travaux paléontologiques—la corrélation des orga- nes—est une idée qui date de loin et qui était déjà appréciée par Geoffroy Saint-Hilaire et par Cuvier; d'après ce principe, l'organisme ne peut exister que quand une harmonie complète règne dans toutes ses parties. Tous les organes, et mème leurs différentes parties, doi- vent fonctionner dans une corrélation resserrée entre eux mèmes et le monde extérieur. L'importance de cette cor- rélation, qu'on apercoit mème entre les parties peu impor- lantes en apparence, à été prouvée par feu le pr. Ko- valevsky dans ses recherches sur le carpe et le tarse des ongulés. Ses magnifiques ouvrages serviront toujours de modèle à une recherche paléontologique guidée par les deux principes que je viens de rappeler. Les recherches du pr. Kovalevsky avaient jeté une vive lumière sur les circonstances très importantes qui accompagnent lhistoire du développement géologique du groupe qu'il a étudié. Mr. Kovalevsky a démontré que la réduction du nombre des doigts—direction principale prise par les ongulés dans lévolution—était atteinte de différentes manières par les membres de ce groupe. Ce problème étant mécanique, peut être résolu avec des ré- sultats plus ou moins satisfaisants. La nature ne s’est pas TER NS. ES = a h ù et VER EE ne nu — ve 158, ee — 102 — toujours servi des mèmes moyens et par conséquent leel ne devait pas arriver aux mêmes résultats. Comme exemple, je rappellerai les membres de deux fossiles du groupe des © l'extrémité inférieure de tibia, après s'être élargie et tournée en dehors, à pris la fonction du peroné. Le peroné de l’Archaecopteryx ne montre pas ce raccourssissement: au contraire il est plus long que le tibia. Ce fait (peu important au premier aspect), mis par le pr. Damès au nombre des caractères du lype embryounaire du squelette de l’Archacopterix, mérite, semble-t-il, plus d'attention. Cette particularité nous fait supposer que le méca- nisme de Particulalion du tarse de l’Archacopteryx se développait d’une autre manière que chez les oiseaux vivants. [Il faut espérer qu'une étude plus détaillée de cette articulation dans différents groupes de Dinosau- riens nous donnera des renseignements sur les moyens dont se servait l'extrémité des repliles, en se transfor- mant en celle des oiseaux et des différents groupes des Dinosauriens. Nous ne connaissons pas encore les restes des oiseaux qui par la construction de leurs membres de derrière pourraient nous expliquer la marche de ce pracédé. Il est probable que ce procédé à eu lieu dans les premiers äges géologiques de l'existence de cette classe. Maintenant, quand nous étudions le dernier 1é- sultat d’un pareil développement — membre déjà accompli d’un oiseau—et le comparons à celui des reptiles, nous pouvons vous figurer la marche probable du dévelopype- ment de cet organe; nous pouvons supposer le procédé suivant: l’extrémité inférieure du tibia s’élargissait, en se tournant en dehors autour de son axe longiludinal, et s'emparait de tous les os de la première rangée du larse; cela fait, les résultats suivants ne manquèrent pas à s'elfectuer: 1) Le peroné, déplacé de son contact avec le tarse, devint rudimentaire. 2) Tous les tarsiens de la première rangée, en s’articulant avec le tibia seul, com- mencèrent à fonctionner comme un seul os et se sont enfin .| | = fl à soudés. (Nous apercevons encore ce stade chez l'embryon des oiseaux.) La marche suivante nous parait évidente: nous voyons Particulalion s'établir entre la première et la seconde rangée des tarsiens, qui en même temps ’approchent du libia d'un côté et des metatarsiens de l’autre, enfin se soudent complètement. Parallèlement s’effeetuait le raccoursissement du premier doigt et la soudure de trois (chez Carinatae) métatarsiens. Ce der- nier procédé ne s’est pas encore accompli chez tous les oiseaux vivants: nous savons que les mélatarsiens des pingouins laissent voir les limites entre ces trois os, même quelquefois des espaces vides entre eux. En sup- posant qu'une pareille marche de développement de cet organe s’effectuait dans les temps géologiques, nous pou- vons nous expliquer les particularités de lorganisation et du développement embryologique de lextrémité des OISeAUX. En considérant la jambe de l’Archaeopteryx, nous y vovons Îles particularités étrangères aux oiseaux et nous rappelant les Dinosauriens; d’un autre côté nous obser- vons les mélatarsiens soudés et les phalanges réduites au lvpe tetradactyle des oiseaux. À peine pourrail-on,. sans aucune hésitation, reconnaître dans un pareii membre le type embryonnaire de. l’extrémité de l'oiseau. En se basant sur ces considéralions, à peine-pourrail-on admettre les conséquences du professeur Damès que voici: «Alle diejenigen Eigenschaften, welche die Archaeo- pteryx auf den ersten Blick so seltsam und isolirt erscheinen lassen, finden ïbre natürliche Erklärung, wepn man die individuelle Entwickelung des Vogels zum Vergleich heranzieht und dabei im Auge behält, dass Archacopteryx auf einer Slufe der Entwickelung der Vo- selelasse steht, auf welcher dieselbe die Vorderexiremi- ee 2e TE — ee a en M CNE — 118 — at noch nicht ausschliesshich zum Fluge verwerthete and dass in Folge dessen eine Reibe von Skeletverände- rungen, namentlich der Vorderextremität und des Brust- korbes, noch nicht vor sich gegahgen war oder noch nicht die letzte Vollendung erreicht hatte, welche die Anpassung an die Ausübung des Flugvermügens der Vorderextremilät allein erheischie. So stellt Archaeopteryx mit ihren geologischen Nach- folgern ein schünes Beispiel für die Richtigkeit des bio- genetischen Grundgesetzes dar, nach welchem das Indi- viduum heute dieselben Étappen der Entwickelurg zu- rücklegt, wie sein Stamm im Eaufe der geologischen Pe- rioden *). Il faut admettre avec le professeur que la faculté du vol de ? Archaecopteryx a du être très imparfaite; son thorax et sa ceinture thoracique fortifient cet opinion. Îl est pro- bable qu’il ne volait pas du tout, c’est à dire qu'il ne pouvait pas s'élever dans les airs et franchir de grandes espaces à l’aide des ailes; mais cependant on ne peut pas affirmer que cette aile n'est qu'une des phases du dé- veloppement de Paile véritable des oiseaux vivants, et que lorganisation de lanimal fait voir en lui le germe du futur perfectionnement de l'organisme. Malgré les recherches approfondies, faites par le pr. Damès sur organisation de ce fossile, cette forme nous parait étrange et incompréhensible; nous doutons encore pour plusieurs raisons que nous puissons lui donner la place que lui assigne Damès dans le système des oiseaux, la place d'un ancêtre des Carinates vivants. Si celte opinion sur lArchaeopteryx ne nous salisfait pas, quelle autre explica- *) Damès. Ueber Archaeopteryx. Palaeont. Abhandl. Zweiter Band 3 Heft. 1884. p. 62. + pd tion pourrons nous en donner? Ce que nous savons de son organisation est insuffisant pour nous donner une réponse satisfaisante, Mais il nous reste encore un bon mover, qui peut, il nous semble, éclaireir ce phenomène, encore obscur jusqu’à présent, faute de faits paleontologiques. fl ne serait pas superflu de voir S'il nv à pas dans d’autres groupes d'animaux, groupes bien étudiés, des nhénomènes plus ou moins analogues. N'y a-t-il pas parmi les représentants d'autres groupes des formes qui aient des traits particuliers, qui les distingueraient de leurs parents? Si de pareilles formes existent, il faut examiner comment la science à expliqué leur apparition; il faut essayer d'utiliser les moyens dont se servait la science, quand elle faisait ses recherches sur les groupes qui nous ont donné ües matériaux sûrs. Les lois du dé- veloppement des animaux, et surtout des animaux du même type vertébré, doivent être les mêmes. Nous savons que, de tous les représentants du type vertebré, les mammifères sont le mieux étudiés; il est vrai que les représentants prétertiaires de cette classe ne sont pas plus connus que ies oiseaux anciens, mais nos Connaissances sur les mammifères tertiaires sont si complètes que nous pouvons en déduire des conséquences irès intéressantes, qui pourrons nous instruire sur la marche de l’évolution de ce groupe, et ces conséqnences ve seront pas théoriques, mais fondées sur des faits cer- tains. En considérant les mammifères fossiles, en étudiant l'histoire géologique d’un groupe quelconque, qui soit riche en représentants dans la faune actuelle (les ongulés p. ex.), nous observons que le plus grand perfectionne- ment dans les dernières époques géologiques atteint les sroupes les plus spécialisés, groupes, qui après être par- venus à un type déterminé de l’organisation, adapté ES EP AE PT SE = 10f [2 à certaines conditions biologiques, ont réduit ce typeen Pamenant à une certaine organisation terminale. Parmi les mammifères nous pouvons citer: les rumi- nants parmi les paridigités, et les chevaux parmi les im- paridigités; les uns comme Îles autres montrent le dé- veloppement de la surface trilurante des dents d’un côté et d’un autre la réduction du mécanisme des membres, poussée au maximum. Les félidés présentent un autre exemple parmi les carnivores, groupe qui a complètement developpé la flexibilité des doigts et réduit la dentition. En éludiant les ancêtres de ces groupes, nous voyons parmi eux les types peu spécialisés, portant les caracté- res ambigus et ne jouant pas de grand rôle dans la faune de leur temps; au contraire, nous connaisons les autres formes voisines, surpassant même les premières, dans Île dévelopgement d’un iype spécial poursuivi par Île groupe. Pour le perfectionnement de ce type, il n’v a qu'une voie la plus sûre, mais elle n’etait pas suivie par ces dernié- res formes, qui avaient pressé, pour ainsi dire, leur dé- veloppement, en choisissant une autre direction; c’est pourquoi leur règne n’a pas duré longtemps: elles dis- paraissaient peu à peu, dounant place à leurs confrères, qui saivaient d’une manière lente la route de leur dé- veloppement. Le groupe des ongulés nous présente une masse d'exemples d'une pareille marche d’évolution, nous voyons les ruminants remplacer les Anoplotheridae, formes qui s’étaient très tôt, mais inadaptivement réduites; les cochons remplacer les Entelodons gigantesques, qui dans le miocène encore, atteignirent le plus haut degré de là réduction des membres, réduction que le groupe rem- plaçant n’a pas atteint jusqu’à présent; les Paleotheridae pouner place aux ancêtres polydactvles des chevaux etc. Lt L'un et l’autre groupe remplissant, avec ou sans succès, leur problème biologique, sont si proches l’un de l’autre. par les traits principaux de l’organisation, que nous avons tout le üroit de les regarder comme deux branches de la même souche ancienne, avec des caractères encore moins déterminés. Une pareille marche de l’évolution nous parait évidente pour quelques groupes des mammifères, qui sont le plus étudiés. Passons maintenant aux oiseaux. Les oiseaux voiliers (Carinatae), présentent aussi un groupe terminal extré- mement spécialisé, groupe qui a simplifié le squelette de son aile et de ses pieds et qui est parvenu à un type spécial de lPorganisation du thorax et de la queue. Pour avoir une idée de la marche de lévolution du type des oiseaux, nous devons (en nous basant sur les documents embryologiques et paléontologiques et sur analogie avec d’autres groupes), arriver à la pensée que ce type tire son origine d’un ancêtre plus ou moins éloigné, qui n'avait pas encore les traits caractéristiques de la classe des oiseaux. _ À peine pourrions nous croire que cette évolution ne se faisait que d’une seule manière: il est probable qu’ii y avait des branches latérales, qui avaient pris une autre direction moins sûre, avaient continué leur développe- ment jusqu’à un certain stade de spécialisation, avaient même surpassé d’autres formes (qui poursuivaient le même but, mais d’une autre manière), et néanmoins dis- parurent, parce que la voie choisie ne pouvait pas les amener au perfectionnement d’une organisation solide, adaptée à certaines conditions. Ne serait—il pas plus juste de considérer l’Archaeopteryx comme le membre d'une des branches qui avaient pris une autre direction et Rss = = RS Le 2 Æ de — s'étaient écartées de leur rameau paternel qui a abouti aux oiseaux actuels. Sans doute cet écartement a eu lieu à une époque bien éloignée, quand les ancêtres des oiseaux présentaient justement des stades, qui peuvent être comparés à ceux que nous observons maintenant dans Îles recherches sur l’embryologie des carinates. Nous serons obligés alors de conclure que le rameau de ?’Archae- opterix a pris dans son évolution une autre voi, que celle qui amena au perfectionnement du type spécial des oiseaux vivants; qu'il a eu peu de chance dans cet: direction et a disparu enfin comme les ongulés anciens, qui ont réduit inadaptivement leurs membres; p. ex. les Anoplotheridae, les Palaeotheridae l’Entelodon etc. Il est probable que cette branche latérale des oiseaux atteignit ‘e plus haut degré de son développement dans la période jurassique et, par le nombre des individus, jouait un rôle assez important dans la fauue locale d’alors, fait dont nous sommes redevables à deux trouvailles bien con- servées. Considérant l’Archaeopteryx comme membredela branche disparue du groupe des oiseaux, nous devons, sans doute, renoncer à la pensée que nous connaissons les ancêtres précrétacés des Carinates; les connaissances que nous possédons maintenant sur lorganisation de lArchaeopteryx ne nous permettent pas de reconnaître en (ui l’ancêtre jurassique de la souche des Carinates. [Il est vrai que lembryologie pourrait servir de guide sûr au paléontologiste, qui dispose de peu de documents sur l’histoire géologique de cette classe; mais cetle science ne nous indique pas jusqu'à présent un stade qui se laisse aisément comparer au prélendu ancêtre jurassique des OISeaux. — 123 — En me basant sur toutes les considérations précédentes, je me permets de considérer en attendant l’embranche- ment des Saurornites, comme une des trois grandes sub- divisions de la classe des oiseaux: I Saurornites, IT Ka- titae, IL Carinatae, plaçant, comme le fait M. Damès, les Odontolcae parmi les Ratites et les Odontormae parmi les Carinates. LISTE DES ALGUES OBSERVÉES DANS LE GOUVERNEMENT : DE MOSCOU. Dar A. Artari. Dans cette liste des Algues, je n'offre pas au lecteur Pénumeration complète des représentants de ce groupe qui se rencontrent dans le gouvernement de Moscou; je me bornerai à citer les espèces que j'ai observées et dé- terminées dans le courant de l’année passée et de cette année-ci. Je me fais un devoir d'exprimer ma profonde recon- naissance à M. le Professeur Goroschankine pour les indi- cations qu’il a eu lextrème obligeance de me donner plus d’une fois. Explications des abréviations. Rabh. FT Alg.—Rabenhorst: Flora Europaea Algarum aquae dulcis et submarinae. 1864—68. Rabh. Krypt. FT. v. Sachs.—Rabenhorst: Kryptogamen— Flora von Sachsen etc. Leipzig. 1863. Kirchn. Alg—Kirchner: Algen. Zweiter Band, erste Hälite «Kryptogamen—Flora von Schlesien» hrsggb v. Prof. F. Kohn. Breslau. 1878. Reinsch, Algfl. v. Fr.—P. Reinsch: Die Algenflora des mittleren Theiles von Franken. Nurenberg. 1867. Kutz. Tab. Phyc—kKutzing: Tabulae phycologicae. Nordhausen 1869. Gorosch. Genes.—(Goroschankine. Genesis chez les Pal- mellacées. Moscou. 1874. Dites Gatt. einz. Alg.—Naegeli: Gatiungen einzelli- ser Algen. Zurich, 1849. Ehrb. Inf.—Ehrenberg, Die Infusionsthierchen. Leipz. 1836. DBy Conj.—De-Bary: Untersuchungen über die Fam. der Conjugaten. 1858. P. Pt. Sp.=P. Petit: Spirogyra des environs de Pa- ris. 1880. Îu.—1 micromillimêtre=0,001 millimètre. — 126 — Ordre: Confervoideae *) a) Oosporeae. Famille: Coleochaetaceae. Famille: Oedogoniaceae. Famille: Sphaeropleaceae. b) Syuzoosporeae et Asexuales. Famille: Confervaceae. 1 groupe: Cladophorinae. 2 groupe: Ulotrichinae. Ordre: Siphoneae, Famille: Vaucheriaceae. Famille: Botrydiaceae. Ordre: Protococcoideae, Famille: Volvocaceae. Famille. Protococcaceae. Famille: Palmellaceae. Ordre: Zygosporeae, Famille: Conjugatae. 1 groupe: Zygnemeae. | 2 groupe: Desmidieae. | *) En fait de Classification, je me guide sur l'ouvrage de M. Kwck- mer. Algen von Schlesien. | à | | Ordre: Confervoideae, a) Oosporeae. Famille: Coleochaetaceae. Genre: Coleochaete Bréo. 4. Coleochaete scutata Bréb. (Rabh. FI. Aïg. 390; Bréh. Aun. des sc. nat. 1844). Localité. Dans les environs de Moscou (Bogorodsky, Rostokino) sur les plantes aquatiques (Nuphar luteum, Lemna trisulca). 2. Coleochaete pulvinata A. Br. (Rabh. FL Alg. 389; Kirchn. Alg. 49; Ktz. Tab. phyc. IV, 20). Localité. Dans les mêmes endroits, 3. Coleochaete soluta Pringsh. (Rabh. FI Aig. 3859; Kirchn. Alg. 50; Pringsh. Jahrb. fur wiss. Bot. Bd. fi, 1856). Localité. Dans les mêmes endroits. Famille: Oedogoniaceae. Genre: Oedogonium Lk. 4. Uedogonium undulatum Kg. (Rabh. FI. Alg. 351; Kirchn. Alg. 54). Diamètre des filaments végétatifs 15__17u *). Oogones 51—54u de largeur. Localité. Etang de Pétrowsky-Rasoumowsky, près de l'Acadé- mie d'Agriculture. *) Les dimensions sont indiquées d’après mes observations. =, RE = — 128 — Famille: Sphaeropleaceae. Genre: Sphaeroplea. Ag. 5. Sphaeroplea anaulina Ag. Seule espèce. (Rabh. FI. Alz. 318; Kirchn. Alg. 64; Cohn. Ann. des se. nat. V. 1856). Diamètre des filaments 36—64 u. Localité. Sokolniki, dans les fossés de la forêt (Avril) Jardin botanique de l’Université, fossé; près de Rostokino, dans les fossés et les marais (Avril, Maï. Genre: Cylindrocapsa Reinsch. 6. Cylindrocapsa involuta Reinsch. (Kirchn. Aig. 65; Reinsch, Algfl. v. Fr. 66—67). Diamètre des filaments 27—30u. Localité. Près de Bogorodsky, fossé de la forêt (Août). b) Synzoosporeae et Asexuales. Famille: Corfervaceae. Genre: Draparnaldia Ag. 1. Draparnaldia glomerata Ag. (Rabh. FI. Alg. 381; Kirchn. Alg. 67; Kutz. Tab. phycol. IF, 3). Diamètre des filaments 45—60p. Localité. Près de Bogorodsky, fossé de la forêt. Genre: Chaetophora Schrank. S. Chaetophora endiviaefolia Ag. (Rabh. FI. Alg. 385; Kirchn. Alg. 69; Ktz. Tab. phycol. TEL 5). Diamètre des filaments: a) axe 10—12p; rameaux 7—9%. Genre: Ulothrix Kg. 4. Ulothrix parietina Kg. :Rabh. FI. Aig. 367 et 368; Kirchn. Alg. 78; Ktz. Tab. phycol. Il 31). Diamètre des filaments 13—15u. Localité. Sokolniki, sur les troncs d'arbres. Genre: Conferva Lk. 0. Conferva vulgaris (Rabh.) (Kirchn. Alg. 79) [Micro- spora vulgaris Rabh., FL Alg. 3211. jou Le Diamètre des filaments 10-—12u. Localité. Près de Bogorodsky, dans les fossés de la forêt. Ordre: Siphoneae, Famille: Vaucheriaceae. Genre: Vaucheria DC. {1. Vaucheria geminata DC. (Rabh, FI. Alg. 263; Kirchn. Alg 84; Walz, Jahrb. f. wiss. Bot. V. Bd.p. 147). Localité. Près du village Zwiaguino, dans un ruisseau (Août). 12. Vaucheria sessilis DC. (Rabh. FL Alg: 267; Kirchn. Alg. 82, Walz. Jahrb.f. wiss. Bot. V, 145—116; Ktz. Hapiphye. NL 20e Genre: Botrydium Walir. 13. Botrydium granulatum Grev. Seule espèce. (Kirchn. Als. 83; Reinsch, Algfl. v: Fr. 219; Rostafinski et Wo- ronin. Ueber Botr. gran. Bot. Zeit. 1877, p. 649). Localité. Près de Grandes—Mytistchi; près de Bogorodsky, sur la terre humide (Juillet, Acût). Ordre: Protococcoideae, Famille: Volvocaceae. | | Genre: Volvox Ehrb. 14. Volvox Globator Ehrb. (Rabh. FI. Alg. 97; Kirchn. Alg. 86—87; Gorosch. Genes 28—32; Cohn, Entwickelungs- gesch. der Gatt. Volvox, Beitr. z. Biol. der Pflanz., [, 1875 ; Ebrb. Inf. T. 1V, D. Colonies de 300 à 1,400p. de diamètre. Cellules végét. Bu. Oospores 56 — 30u. *) Localité. Environs de Moscou, dans les eaux stagnantes. *) D’après Goroschankine. Ne 3. 1884. ÿ — 130 — 15. Volvox minor Stein. (Rabh. F!. Alg. 97; Kirchn. Alg. 87; Stein, der Organismus d. sn T. XVI, f, 5—12). Local. Près de Bogorodsky, dans une ge (Belajew). | Genre: Eudorina Ehrb. 16. Eudorina elegans Ehrb. (Rabh. FI. Alg. 98; Kirchn. Alg. 88; Gorosh. Genes. 15—25; Ehrb. Inf. T. II, Vi). Colonies 50—1404. de diam. en long. Cellules 10— 25u. Oospores 22— 926u. *). Local. Très répandu. Dans les flaques remplies d'eau de pluie et colorées en vert; dans les eaux stagnantes entre les algues filamerz- teuses. . Genre: Pandorina Bory. 17. Pandorina Morum Bory (Rabh. FL Alg. 99; Kirchn. Alg. 89; Gorosh, Genes. 25—26). Colonies 20—120u. de diam. Cellules 6 — 12. Zygospores 16 — 20. **) Local. Très répandu. Dans les eaux stagnantes. 18. Synura Volvox Ehrb. (Kirchn. Alg. 98; Ehrb. Inf. Ti. CVID: | Local. Dans les eaux stagnantes des environs de Moscou. Genre: Gorium Muller. 19. Gonium pectorale Muller. (Rabh. Fi Alg. 99; Kirchn. Alg. 90. Gorosh. Genes. 26—27; Ehrb. Inf. HI, D Colonies 60—80 x. de largeur. Cellules végét. 8—14 pu. **%*) Local. Assez répandu. Dans les eaux stagnantes. *) D’après Goroschankine. **) D’après Goroschankine. #*) D’après Goroschankine. — 131 — Genre: Chlamidococcus A. Br. 20. Chlamidococcus pluvialis A. Br. (Kirchn. Alg. 93: Rabh. FI. Alg. 93). Cellules végét. 21—54 y. de larg. Kystes 40—63 u. de diam. Local. Environs de Moscou, dans les flaques remplies d'eaux de pluie. ; Genre: Chlamidomonas Ehrb. 21. Chlamidomonas Pulvisculus Ehrb. (Kirchn. Alg. 92; Rabh. FI. Alg. 9%; Ehrb. Infth. T. II, X). Local. Très répandu. Dans les eaux stagnantes. 22. Chlamidomonas Brauni Gorosch. (Gorosch. Genes. 32— 35) *). Cellules végét. 12—20y. Macrogamètes. 20—22. Microgamètes 6—10u, Zygospores 18—21u. Local. Près de Vladykino, dans les flaques colorées en vert. Famille: Protococcaceae. A. Coenobiae. Genre: Hydrodictyon Roth. 23. Hydrodictyon utriculatum Roth. Seule espèce. (Rabh. F1. Alg. 66; Kirchn. Alg. 94; Kutzing, Tabulae phyc. V. 53). Localité. Dans un étang près du bord de l'Oka (district de Ser- poukhow). Genre: Pediastrum Meyer. 24. Pediastrum Boryanum Menegh. (Rabh. FI. Ale. 74: Kirchn. Alg. 95; Naeg. Einz. Alg. 95; Reinsch. Algfl. v. Fr. 96). Localité. Étang près de l'Académie d’Agriculture (Petrowsky- Rasoumowsky), entre les algues filamenteuses *) Cette espèce a été décrite dans l’ouvrage de M. Goroschankine sous le nom de Chlam. Pulvisculus Ehrb. PE — 132 — 25. Pediastram pertusum Kg. (Rabh. El. Alg. 75; Kirchn. Alg. 95; Reinsch, Algfl. v. Fr. 92—94). Localité. Dans le même endroit. 26. Pediastrum Rotula Ehrb. Rabh. FI. Alg. 79; Kirchn. Alg. 96). Localité. Bogorodsky, dans un ruisseau, entre les algues fila- menteuses. Genre: Coelastrum Näg. 27. Coelastrum microporum Näg. (Kirchn. Alg. 97; Rabh. FI. Alg. 80). ( Diamètre des cellules 12--14u. Localité. Étang près de l’Académie d'Agriculture (Pétrowsky- Rasoumowsky). Genre: Sorastrum Kg. 28. Sorastrum spinulosum Kg. (Kirchn. Alg. 97: Rabh. FI. Alg. 81; Reinsch, Algfl. v. Frank. 86; Naeg. (Gatt. einz. Alg. 91). Colonie 36—39u. de diamètre. Cellule 13—15u. de largeur. Localité. Près de Bogorodsky, dans le fossé de la forêt, entre les algues filamenteuses. 29. Sorastrum bidentatum (?) Reinsch (Reinsch. Algfl. v. Fr. 86; Rabh. FI. Alg. 81). Localité. Étang près de l’Académie d'Agriculture (Pétrowsky- Rasoumowsky). Genre: Scenedesmus Meyen. | 30. Scenedesmus acutus Meyen (Rabh. FI Alg. 64; » Kirchn. Alg. 98). Cellules 4—5y. de largeur. Localité. Répandu. 31. Scenedesmus obtusus Meyen. (Kirchn. Alg. 98; Rabñ FI. Alg. 63; Naeg. Gatt. einz. Alg. T. V, f. 1). Cellules 4—6u, de larg. Localité. Répandu. — 133 — 32. Scenedesmns caudatus Corda. (Kirchn. Alg. 98). Cellules 6—9x. de largeur. Local. Répandu. | 33. Scenedesmus dimorphus Kg, (Kirehn. Alg. 98; Rabh. FI. Alg. 64). Cellules 4—4,5p. de larg. Local. Répandu. B. Pseudocoenobiae. Genre: Sciadium A. Br. 34. Sciadium Arbuscula A. Br. (Rabh. Krypt. FL v. Sachs. 138; Kirchn. Alg. 99). Cellules 4—5u. de larg. Localité. Près de Bogorodsky, fosse de la forét, sur les algues filamenteuses. C. Eremobiae. Genre: Characium A. Br. 35. Characium obtusum A. Br. (Rabh. FI Alg. 83: Kirchn. Alg. 83). Cellules 12—15:. de largeur. Local. Dans les environs de Moscou, sur les algues filamenteuses. 306. Characium pyriforme A. Br. (Hydrianum pyriforme Rabh.) [Kirchn. Alg. 101]. | Cellules 8—10u. de larg. Local. Bogorodsky, fossé de la forêt, sur les algues filamenteuses. 37. Characium longipes Rabh. (Kirchn. Alg. 102; Rabh. FI Alg. 85). | Cellules 9,2u. de larg. 27,6 de long. Local. Dans le même endroit. | — 1934 — . Genre: Protococcus Ag. 38. Protococcus viridis Ag. (Kirchn. Alg. 103). Diamètre des celllues 83—12u. Local. Assez répandu. Sur les pierres, troncs d'arbres; sur la terre humide. Genre: Polyedrium Näg. 39. Polyedrium trigonum Näg. (Rabh. FI. Alg. 61: Kirchn. Alg. 104; Reinsch., Algf. v. Fr. 75, Näg. Gatt. einz. Alg. 84). Diamètre des cellules 12—18u. Local. Étang près de l’Acad. d'Agriculture, Petr.-Rasoumowsky. Famille: Palmellaceae. Genre: Dictyosphaerium Näg. 40. Dictyosphaerium Ehrenbergianum Näg. (Kirchn. Alg. 106; Rabh, FI. Alg. 47; Näg. Einz. Alg. 73). Cellules 4—7x. de largeur. Local. Bogorodsky, dans un ruisseau. Genre: Palmella Lyngb. 41. Palmella uvaeformis Kg. (Kirchn. Alg. 110; Rabh. Krypt. FI. v. Sachs. 129). Cellules 5—7y. de diamètre. Localité. Assez répandu. Dans les eaux stagnantes. Genre: Gloeocystis Näg. 42. Gloeocystis ampla Rabh. (Rabh. FI. Alg. 29; Kirchn Alg. 112). Cellules 10—]12u. Localité. Étang de l’Académie d'Agriculture, Petrowsky-Rasou- mOowsky. Genre: Rhaphidium Kg. 43. Rhaphidium polymorphum Fres. (Kirchn. Alg. 115; Rabh. FI. Alg. 44). Cellules 15—20 fois plus longues que larges; largeur des cellu- les 2—3u. Localité. Assez répandu. ee) el Genre: Pleurococcus Menegh. 44. Pleuroccocus vulgaris Menegh. (Kirchn. Alg. 114; Rabh. FI. Alg. 24). Cellules 3—6u. de largeur. Localité. Répandu. Sur les pierres, troncs des arbres etc. Genre: Eremosphaera D. By. 45. Eremosphaera viridis D. By. Seule espèce (Rabh. FI. Alg. 23; Kirchn. Alg. 115; De Bary, Untersuch. up. die Fam. der Conjugat. p. p. 55—6). | Diamètre des cellules 119—141u. Localité. Bogorodsky, fossé de la forêt, entre les Desmidieae. Ordre: Zygosporeae, Famille: Conjugatae. 1 groupe: Zygnemeae. 1 sous-groupe: Zygneminae. Genre: Spirogyra Link. 46. Spirogyra quinina Kg. (Rabh. FI. Alg. p. 240; Kirchn. Alg. 118). Diamètre des filaments végétatifs 27—50. Local. Près de Bogorodsky, dans les fossés et les mares. _ 47. Spirogyra orbicularis Kg. (Kirchn. Alg. 118; Rabh. BD Ale. 245, P. Pt”: Sp. p. 91; Ktzg. Tab. phyc. V, pl XXVID. Diam. des fil. végét. 84—120u. Local. Près de Zwiaguino, dans un fossé (Août). £S. Spirogyra setiformis Kg. (Rabh. FI. Alg. 246; Kirchn. Alg. 119; P. Pt. Sp. 29; Kizg. Tab. phye. V. pl. XXVII). Diam. des filam. vég. 102—112y. 49. Spirogyra crassa Kg. (Rabh. FI. Alg. 246; Kirchn. Alg. 119; P. Pt. Sp. 32; Kizg. Tab. phye. V, pl. XVI). Local. Dans un étang près du bord de l’Oka (District de Ser- poukhow). _ ! or — LE - eus | Dr 2 To hu _— == = — 136 —. 50. Spirogyra tenuissima Kg. (Rabh. FI Alg. 233; Kircho. Alg. 119; P. PL Sp. 6; Kizg, Tab: phye. V, pl XXXIN). Diam. des fil. vég. 10,5—12y. Local. Assez répandu. 51. Spirogyra Weberi Kg° (Rabh. FI. Alg. 233; Kirchn. Ag: 120::P..Pt. Sp: 9:4Kiz Tab::1phye2Wplex XX), Diam. des fil. vég. 16—28u. Local. Assez répandu. 52. Spirogyra Grewilleana Kg, (P. PE Sp. 10); (Kirchn. Alg. 120) [Sp. Weberi, var. Grewilleana]. Diam. des filam. végét. 24—30x. _ Cellules 4 à 10 fois plus longues que larges. Cellules fructifères (fortement renflées) 36—40%. de larg. Zygospores 30—36u. de diam. en larg. Local. Près de Bogorodsky, dans un ruisseau. 53. Spirogyra varians Kg. (Rabh. FI. Alg. 239; Kirchn, Ale. 121; P. Pt. Sp. 19; Tab. phyc. V, pl. XXXIV). Diam. dos fil. vég. 33—39. Local. Près de Bogorodsky, fossés et mares. 54. Spirogyra dubia Kg. (Rahh. FIL Alg. 243; Kirchn. Alg. 122; Tab. phyc: V, pag. 8). Diam. des filam. végét. 49—48y. Local. Dans le mêm: endroit. 55. Spirogyra communis Kg. (Rabh. FI. Alg. 237; Kirchn. Alg. 122; P. Pt. Sp, 16; Ktz. Tab. phyc. V, pl, XIX). Diam. des fil. végét. 18—24y. Diam. des zygosp. 18—22u. Local. Dans le même endroit. 56. Spirogyra longata Kg. (Rabh. FI. Alg. 238; P.. Pt Sp. 20; Kirchn. Alg. 123; Kzg. Tab. phyc. V, pl. XX). — 137 — Diam. des fil, vég. 27—30:. Diam. des zygosp. 21—27u. Local. Assez répandu. b7. Spirogyra nitida Lk. (Rabh. FI. Alg. 245; Kirchn Alg. 1238; P. Pt. Sp. 28; K1z. Tab. phyc, V, pl. XX VI). Diam. des fil. vég. 54—63u. Diam. des zygosp. 52—60y. Local. Près de Rostokino, dans un ruisseau. 58. Spirogvyra fluviatilis Hilse (Rabh. FT. Alg. 243; Kirchn. Ne 1240P Pt Sp95) | Diam. des fil. vég. 39u. Local. Près du bord de l’Oka, dans un étang. (District de Ser _ poukhow). Genre: Sirogonium Kg. 59. Sirogonium sticticum Kg. (Kirchn. Alg. p. 125: Rabh. FI. Alg. 256; P. PL. Sp. p. 34; Ktz. Tab. phyc. V, pl. 4). | Diam. des fil. végét. 40—48u. Local. Près de Bogorodsky, dans une fossé. Genre: Zygnema Kg. 60. Zygnema cruciatum Ag. (Rabh. F1. Alg. 251; Kirchn. Alg. 126; Tab. phyc. V. pl. 17). Diam. des fil. vég. 40—45u. Local. Près de Bogorodsky, dans les fossés et les mares. 2 sous-groupe: Mesocarpinae. Genre: Mesocarpus Hass. 61. Mesocarpus scalaris Hass. (Kirchn. Alg. 128; Rabh. BEVAIS 2567; Ktz. Tab. phyc. V, pl. 5). Diam. des fil. vég. 25 —30u. — 138 — 2 groupe: Desmidieae. Genre: Hyalotheca Ehrb. 62. Hyalotheca dissiliens Bréb. (Kirchn. Alg. 131; Rabh; FL. Alg. 152). Diam. des fil. vég. 27—30u. Local. Près de Bogorodsky, dans les fossés de la forêt. | Genre: Desmidium Ag. 63. Desmidium cylindricum Grév. (—Didymoprium Gre- villei Kg). (Kirchn. Alg. 132). Diam. des filam. 60—63u. Local. Près de Bogorodsky, dans les fossés de la forêt. 64. Desmidium Schwartzii Ag. (Kirchn. Alg. 132 Rabh. FI. Alg. 154; de By. Conj. p. 76). Cellules 39—42u. de largeur. Local. Près de Bogorodsky, dans les fossés et les ruisseaux. | Genre: Penium Bréb. 65. Penium interruptum Bréb. (Kirchn. Alg. 135; De By. Conj. PI. V, f. 1—4). Cellules 36u. de larg. Local. Près de Bogorodsky, dans les fossés de la forêt, entre les algues filamanteuses. 66. Penlum closterioides Ralfs (Kirchn. Alg. 135). Cellules 39-—42u. de larg. Local. Dans le même endroit. 67. Penium Navicula Bréb. (Kirchn. Alg. 135). | Cellules 154 de larg. | Local. Dans le même endroit. Genre: Spirotaenia Bréb. . | 68. Spirotaenia condensata Bréb. (Kirchn. Alg. 156; Rabh. FI. Alg. 146; De By. Conj. PI. V, f. 12). | Cellules 21—24u. de larg. Local. Dans le même endroit. | — 139 — Genre: Closterium Nitzsch. 69. Closterium gracile Brèéb. (Kirchn. Alg. 137). Cellules 6m. de larg. Local. Dans le même endroit. 70. Closterium striolatum Ehrb, Var, elongatum Rabh, (Kirchn. FI. Alg. 139; Rabh. FI. Alg. 126). Cellules 30,36u. de glar. Local. Dans le même endroit. 71. Closterium Cornu Ebrb. (Rabh. FI. Alg. 137; Kirchn. Alg. 140; Ehrb. Inf. PL VI V). Cellules 6—7u. de larg. Local. Dans le même endroit. 72. Closterium Dianae Ehrb. (Rabh. FI. Alg. 133; HU Alg. 140; Ehrb. Inf. PL V, XVID. Cellules 18u. de larg. Local. Dans le même endroit. 13. Closterium Venus Kg. (Rabh. FI. Alg. 134; Kirchn. Alg. 140). Cellules Ou. de largeur. Local. Dans le même endroit. 74. Closterium parvulum Näg. (Rabh. FI. Alg. 134; Kirchn. Alg. 141; Naeg. Einz. Alg. p. 106. T. VI. C. Fr.;, De By. Conj. T. V, f. 14—23). l2u. de largeur. Local. Ébnc près de l’Académie d'Agriculture à Pétrowsky- Rasoumowsky; entre les algues filamenteuses. 75. Closterium Ehrenbergii Menegh. (Rabh. FI. Alg. 131; Kirchn. Alg. 141). 18u. de larg. Local. Près de Bogorodsky, dans un ruisseau. 16. Closterium moniliferum Ehrb. (Rabh. FI Alg. 131; = D Kirehn. Alg. 141;-Naeg: œinzAMg"pe 106 T° VE C;; Ebrb. 1nfs T5 1006): a) Genuinum Kirchn. 48—51u. de larg. b) angulatum Rabb. Local. Près de Zwiagino, dans un ruisseau; près de Bogorodsky. 77. Closterium rostratum Ehrb. (Kirchn. Alg. 141; Ra bh. FI. Alg. 135; Ebrb. Inf. T. VL f. X). 24u. de larg. Local. Près de Zwiagino, dans un ruisseau. 18. Closterium Kutzingii Bréb. (Kirchn. Alg. 141). 18u. de larg. Local. Dans le même endroit. Genre: Calocylindrus DBy. 79. Calocylindrus connatus Bréb. (Cosmarium connatum Bréb.) [Kirchn. Alg. 143]. 48u. de larg. 9J0u. de long. Local. Près de Bogorodsky, fossé de la forêt, entre les algues filamenteuses. (Une fois). Genre: Pleurotaenium Näg. 80. Pleurotaenium Trabecula Näg. (Naeg. einz. Alg. p. 104. T. VIT. A; Rahh. FI. Alg. 141; Kirchn. Alg. 145). 27 — S35u. de larg. 270 — 400u. de long. Local. Assez répandu. 81. Pleurotacnium nodulosum DBy. (P. crenulatum Rabh.) [Kirchn. Alg. 144]. 60u. de largeur. | Local. Près de Bogorodsky; fossé de la forêt. 82. Pleurotaenium coronatum Rabh. (Rabh. FI. Alg. 143; Kirchn. Alg. 144). — 141 — 40u. de larg. 400u. de. long. Local. Dans le même endroit. Genre: Cosmarium Corda. 83. Cosmarium tumidum Lindell. (Kirchn. Alg. 147). 30u. de larg. 33u. de long. S4. Cosmarium punctulatum Bréb. (Kirchn. Alg. 148; Rabh. FI. Alg. 157). J0u. de larg., 34u. de long. 85. Cosmarinm Meneghini Bréb. (Rabh. FI. Alg. 163; Kirchn. Alg. 148; Naeg Eninz. Alg. T. VIT A). 18—24u. de larg. Local. Assez répandu. : 86. Cosmarium margaritiferum Menegh. (Rabh. FI. Alg. 457; Kirchn. Alg.. 150; Ehrb. Inf. T. 12. f. VIT [Euastrum marg. |). Var. genuinum Kirchner. 42—48u. de larg. Local. Étang de Pétrowsky-Rasoumowsky. 87. Cosmarium Botrytis Menegh. (Rabh. FI. Alg. 158; Kirchn. Alg. 151). | 40—45u. de larg. 51—-57u. de long. Local. Assez répandu. 88. Cosmarium biretum Bréb. (Rabh. FI. Alg. 171; Kirchn. Alg. 154). 62. de larg. 66u. de long. Local. Étang de Pétrowsky-Rasoumowsky. (Une fois). — 142 — Genre: Xanthidium Ehrb. 89. Xanthidium aculeatum Ehrb. (Rabh. FI. Alg. 929: Kirchn. Alg. 155; Ehrb. Inf. T. X, f. 23). Gdu. de largeur. Local. Près de Bogorodsky, dans un ruisseau. 90. Xanthidium fasciculatum Ehrb. (Rabh. FI. Alg. 223; Kirchn. Alg. 1556; Ehrb. Inf. T. X. fig, 24). 5éu. de larg. Local. Dans le même endroit. Genre: Arthrodesmus Ehrb. 91. Arthrodesmus convergens Ebrb. (Rabh. FI. Alg. 227; * Kirchn. Alg. 156; Ehrb. Inf. T. X, f. 18). | 42u. de larg. Local. Près de Bogorodsky, dans les fossés. Genre: Euastrum Ehrb. 92. Euastrum oblongum Ralfs (Rabh. FI. Alg. 181; Kirchn. Alg. 157; Ehrb. Inf. T. XIL f. #4). 78 — 84u. de largeur. 144 — 160u. de longeur. Local. Près de Romachkowo; près de RES dans les fossés et les mares. 93. Euastrum ansatum Ralfs. (E. Ralfsii Rabh., FI. Alg 184) [Kirchn. Alg. 158]. 42u. de larg., 87u. de long. Local. Près de Bogorodsky, fossés de la forêt. | 94. Euastrum elegans Kg. (Rabh. FI. Alg. 185; Kirchn. Alg. 159; Euastr bidentatum Naeg. cie Alg. T. VII D. 1) 21—36u. de larg. 54—57u. de longueur. Local. Assez répandu. 95. Euastrum binale Ralfs (Rabh. FI. Alg. 186; Kirchn. Al. 159). | — 143 — 15,18u. de larg, 18,21u. de longueur. Local. Bogorodsky, dans les fossés. 96. Euastrum verrucosum Ebrb. (Rabh. FIL Alg. 179; Kirchn. Alg. 160; Ehrb. Inf. T. XI). 63,692. de larg.; 78,811. de long. Local. Près de Bogorodsky, dans un ruisseau. Genre: Micrasterias Ag. 97. Micrasterias rotata Ralfs (Kirchn. Alg. 162; Rabh. FI. Alg. 191; (M. furcata Ag.); Ebrb. Inf. T. XIf, f. 1. Euastrum Rota.). 276,279,281u. de long. Local. Près de Bogorodsky, dans les fossés de la forêt. 98. Micrasterias denticulata Bréb. (Kirchn. Alg. 162; Rabh. FL Alg, 192. (M. furcata, v. denticulata). 249,2512. de longueur. Local. Dans le même endroit. Genre: Staurastrum Meyen. 99. Staurastrum muticum Bréb. (Rabh. FI. Alg. 200: Kirchn. Alg. 163). 21—30y. de largeur. 100. Staurastrum orbieulare Ralfs. (Rabh. FI Alg. 200; Kirchn. Alg. 164; Ehrb. Inf. T. X, f. 9). 36—45u. de largeur. Local. Près de Bogorodsky, dans un ruisseau. 101. Staurastrum punctulatum Bréb. (Rabh. FI. Alg. 208; Kirchn. Alg. 164). 28,64. de largeur. Local. Dans le même eudroit. 102. Staurastrum dilatatum Ehrb. (Rabh. FL Alg. 207: Kirchn. Alg. 165; Ehrb. Inf. T. X, f. 13). 21-27. de largeur. — 141 — 103. Staurastrum echinatum Bréb. (Rabh. FI. Alg. 215; Kirchn. Alg. 166). 34—364. de larg. Local. Près de Bogorodsky, fossé; Petr.-Pasoum., étang. près de Acad. d’Agric. | 104. Staurastrum spongiosum Bréb. (Rabh. FI. Alg. 217; Phycastrum Griffithianum Naeg. Einz. Alg. T. VILLE C;,; Kirchn. Alg. 166). 49—524. de larg. Local. Près de Bogorodsky, dans les fossés. 105. Staurastrum tetracerum Rabh. (Kirchn. Alg. 168). 24,26p. de largeur. Local. Étang de Petrowsky-Rasoumowsky. 106. Staurastrum dejectum Bréb. (Rabh. FI. Alg. 203 Kirchn. Alg. 168; De By., Conj. Tab. VE, f. 25—32). 28—530u. de largeur. Local. Près de Bogorodsky, dans les fossés. Moscou, le 13 Novembre 1884. EIN BEITRAG ZUR KENNTNISS DER IM RAIK£L-SEE LEBENDEN ANCYLUS-ARTEN VCn Dr. W. Diybouski in Niankow. Hiczu Taf. IV. Die von mir bearbeitete Monographie der Baikal- Schnecken *) veranlasste die beiden Forscher des Baikal- Sees, den Dr. B. Dybowski und V. Godlewski zu neuen Untersuchungen am genannten See. Die Aufgaben, welche unsere Forscher in Bezug auf die Gasteropoden- Fauna dieses Mal sich gestellt haiten, waren folgende: 1) Die Ergründung der von den einzelnen Schnecken- Arten bewohnten Tiefen, und 2) Die Prüfung der Selbstständigkeit jener Arten. Diesen wiederholten Forschungen am Baika!-See haben wir sowohl eine môüglichst genaue Angabe über die Tie- — #) Cfr. W. Dybowski, die Gasteropoden-Fauna des Baïkal-Sees (Mém. de PAcad. de Sc. de St.-Pétersb. VII Sér. Tm. XXIT, X 8. 1875). lé 3. 1884. 19 RER ET E EEE LT ER SA EEE ou fen, in welchen die einzelnen Schnecken-Arten sich be- finden, als auch eine neue, sehr reiche Collection der Baikal-Mollusken, zu verdanken. Die Resultate ïhrer Untersuchungen haben die beiden Forscher mir, zur wis- senschaftlichen Bearbeitung, gütigst überlassen. Eine tabellarische Uebersicht der Wohntiefen aller bis jetzt bekannten Baikal-Schnecken habe ich verôffentlicht; mit der Bearbeitung der Mollusken bin ich eben be- schäftigt. Um mir diese Bearbeitung zu erleichtern, will ich die einzelnen Gattungen gesendert in Betracht ziehen, und habe eben die Untersuchung der Ancylus-Arten abgeschlossen, deren Resultate die vorliegende Mittheilung zum Ge- senstand bat. In meiner Monographie der Baikal-Schnec- ken (L €. p. 61.) habe ich nur zwei Ancylus-Arten angeführt und zwar: Anc. sibiricus Gerstfeld und Anc. Troschelii Dybowski; in der neuen Collection habe ich noch eine dritte Art entdeckt, welche ich zu Ebren meines hochverebrten Freundes und Fachgenossen, Herrn Dr. Karl v. Renard, Präsid. d. Kais. naturfor. Gesell. in Moscou, Ancylus Renardii nennen will. Abgesehen davon, dass ich die beiden ersteren Arten schon vorher (I. c,) a abgebildet und beschrieben habe, will ich hier jedoch alle drei Arten beisammen in Betracht ziehen, um dadurch die Kenntniss über die beiden ersteren Species, zu erweitern nod zu vervollständigen. Bevor ich aber zur speciellen Beschreibung schreite, will ich hier zwei besondere synoptische Uebersichten aller Arten vorausschicken. Die eine Synopsis habe ich nach der Form und Gestalt der Gehäuse, die andere *) Cft. W. Dybowki, Przyczynck do fauny s'limakôw bajkalchich. (Wiadomosei z nauk przyrodzongch. Warszawa Tm. IL. 1880 v. dagesgen nach der Form und Gestalt der Zahnplatten zusammengestellt, um dadurch zu zeigen, dass die nach ihren Schalen nahe zu einander stehenden Arten durch die Beschaffenheit ihrer Zahnplatteh auseinander weichen und umgekehrt. Synoptische Uebersicht der Ancylus- Arten. I. Nach der Form und Gestalt der Gehäuse. A) Das Gehäuse ist spitz kegelfôrmig. a) Der Wirbel ist stark nach links umgebogen. 1) Ancylus sibiricus (vid. Taf. IV. Fig. 3, a. D.}. b) Der Wirbel ist nach hinten umgebogen. 2) Ancylus Troschelii (vid. Taf, [V. Fig. 1. à. b.) ‘). B) Das Gehäuse ist stumpf kegelfôrmig. a) Der Wirbel ist abgerundet und steht in der Mitte des Gehäuses. 3) Ancylus Renardii (vid. Taf. [V. Fif, 2. à. b.). I. Nach der Form und Gestalt der. Zahnplatten. A) Die Zahnplatten sind länglich schmal und be- trächtlich an Zahl (75 Glieder zu je 65 Zahnplatten): der Buckel ist Tänglich, der Seiten-und Nebenzahn sind lateralwärts gestellt. Die Krone ist lang und schmai. a) Der Seiten-und Nebeñzahn sind stumpf und abge- rundet. *) Man sollte erwarten, dass &iese beiden nach ihren Schalen nabe zu einander stehenden Arten (A. sibiricus und A. Troschelïii), eben- falls ähnlich beschaffene Zahnplatten besitzen, man ist aber überrascht gerade das Gegentheil zu finden (vid. sinopiis Il). 19% — ES — 1) Anc. Troschelii (vid. Taf. IV. Fig. 5). b) Der Seiten-und Nebenzahn sind spitz. 2) Anc. Renardi (vid. Taf. IV. Fig. 4) 7) B) Die Zahnplatten sind breit und mächtig, und gerin- ger an der Zahl (60 Glieder zu je 32 Zahnplatten). Der Buckel ist quergerichtel, dick und plump; der Seiten- und Nebenzahn sind medialwärts gestellt. Die Krone ist sehr breit und gross. 3) Anc. sibiricus (vid. Taf, IV. Fig. 6). Nachdem wir alle drei Arten nach ibren Haupt- Merkmalen Kkennen gelernt haben, gehen wir nun zu specieller Beschreibung dieser Arten über. 1) Ancylus sibiricus Gerstfeld. Taf. IV. Fig. 3 à. b., Fig. 6 und Fig. 7. 1859. Ancylus sibiricus Gerstfeld: Ueber Land - und Süsswasser-Mollusken Sibiriens und des Amurge- bietes (Mém. des Sav. étrang. Tm. IX p. 326) Separ. Abdr. p. 23. Taf. !. Fig. 30 a. c. 1875. — — Dybowski: Die Gasteropoden-Fauna d. Baikal-Sees (Mém. de lAcad. des Se. de St.-Pétersb. VIL Sér. Tm. XXII, NE 8) p. 61. Tar. IV. Fig. 38—40, Taf. VIL Fig. 11—-14. 1880. — — Idem. Przyczynch do fauny slima- kow bajkalskich (Wiadomosci z nouk przyrodzo— uych. Warszawa Zeszyt D. Taf. I, N° 10. *) Ich muss bemerken, dass die Unterscheidung der Zahnplatten von Anc. Troschelii und Rensrdii einer sehr grosse Uebung erfordert, dagegen erkennt man die Zahnplatten von A. sibiricus schon auf den ersten Blick. Fast ebenso verhält es sich mit den Gehäusen von An. Troschelii und sibiricus (nicht Renardii), während man die Schale von À. KRenardii sofort erkennt. = 19 + Das Gehäuse ist spitzkegelfôrmig mit breiter, ovaler Ba- sis. Der Wirbel ist spitz, zusammengedrückt und stark nach links umgebogen. Die vordere und die rechte Seite des Gehäuses sind convex, die linke dagegen abgeflacht und fast ganz steil unter dem Wirbel abfallend, woher das ganze Gehäuse etwas unsymmetrisch gestalliet erscheint. Die Mündung ist eiformig, vorn breiter ais hinten; der Mundsaum ist scharf. Die Schale des Gehäuses ist düon und durchscheinend; die Epidermis ist ziemlich dick, derb und entweder ganz Weiss oder etwas ins Gelbe oder Graugelbe spielend. Die Oberfläche des Gehäuses ist fein quergestreift, wobei die Querstreifen von Strecke zu Strecke mit dickeren Anwuchsstreifen abwechseln. Die innere Fläche ist glänzend. Die Dimensionen des (rehäuses sind folgende: Die Hôhe 5, die Länge 8, die >reite 7 Mm. Die jungen, unausgebildeten Exemplare sinc ähnlich gestaltet, erscheinen aber viel niedriger und flacher, als die alten. Das Thier hat die Gestalt des Gehäuses und ist im contrahirten Zustarde vom Mantelrande gänzlich bedeckt. Die Oberfläche des Mantels ist schwarz und mit einer schmalen, wWeissen Umsäumung am Mantelrande; das Thier selbst ist mehr oder weniger dunkelgrau gefärbt wobei der Fuss etwas heller, oder ganz weiss erscheint. Die fleischige Mundmasse ist beinahe kuglig und nur nach vorne etwas verlängert; am vorderen Ende der Mundmasse befindet sich eine schlitzfôürmige Mundôffnung, welche rundum mit einem einfachen Kiefer umgeben ist; auf der unteren Fläche der Mundmasse und etwa in de- ren Mitte entspringt die Radulascheide, welche als ein langer und schmaler Fortsaiz in horizontaler Richtung nach hinten hervorragt. Die Länge der Mundmasse he- RS EL RE DS SE SR ET à ET = 5 — ne —, — RE — ee LR à — 150 — irägt 1,8—2, die Dicke (Hôhe) 1,6—1,8 Mm. Die Ra- dula-Scheide ist 1, 1—1,3 Mm. lang und 0,3 Mm. dick. Die Zahnplatten. Bevor ich zur Beschreibung der Lahnplatten schreite, ist es nothwendig auf die Nomen- klatur derselben einen Blick zu werien. Die Nomenklatur der Zahnplatten der Lungenschnec- ken ist bisher ganz unberüchsichtigt geblieben; um aber die Beschreibung der genannten Organe zu ermôüglichen, ist die Beschreibung der einzelnen Theile derselben unentbehrlich. Ich erlaube mir daher eine folgende No- menklatur zu proponiren *). {) Synopsis. Basis à Basale Zäh (Mig. 6. K. c) He Lateraler Zahnplatten (vid. Fig. 6) Buckel ) Nebenzahn fMedialer Krone (Fig. 6. K. a) | (Fig. 6. B.a) J Fig, 6. B. à.) CHERS) ’ Lateraler | Zahn. | Seitenzahn je 5. B.a) lis. 6. K.b) Nic Ba JMedaler beschreibung. Jede Zahnplatte der Pulmonaten stellt eine längliche, chitinisirte und derbe Lamelle dar, welche der Quere nach zusammengelegt oder zurückgeschlagen ist. Es entstehen dadurch zwei zusammenhängende und aufeinander liegende Lamellen: die untere mag die Basis, die obere die Krone heissen. (cfr. die Synopsis) **) Dass diese beiden Theile *) Ohne jedoch auf die Autorität irgend welche Ansprüche zu ma-. chen; es wird mich im Gegentheil sehr erfreuen, wenn meine Termini technici eine bessere Nomenclatur veranlassen. | *#) Um diese Bezeichnung zu rechtfertigen vergleiche man die Zahn- platten von Helix, Lymnaea, Planorbis, Succinea und Amphipeplea- Arten. = No — sehr manigfaltig gestailel sein künnen und dass der eine Theil das Uebergewicht über den anderen nehmen kann, liegt auf der Hand. | | Die Basis, welche unmittelbar auf der Cuticula der Radula liegt und in dieselbe hineingewachsern ist, er- scheint stets viel einfacher als die Krone. Sie stellt eine einfache Lamelle dar, welche auf ihrem freien, hinteren Ende mitunter ausgezackt ist (Fig. 6 ce.) oder auf ihrer Oberfläche kleine, spitzige Auswüchse trägt. Diese Aus- wüchse, deren Zahl und Gestalt verschieden sein kann, heissen Basalzähne (z. B. bei den äusseren Neitenplatten von Limnaea- und Planorbis-Arten) *). Die Krone ist stets sehr mannigfaltig gestaitet und lässt zwei Theile unterscheiden; 1) Der vordere un- mittelbar in die Basis übergehende Theil ist verdickt und erscheint gleichsam wie eine Érhôhung oder Anschwellung, ich nenne diesen Theil: der Buckel (Fig. 6. K. a). Unmittelbar von dem Buckel entspringt der Zahn (Cfr. Fig. 6. K..b.). Der Zahnist entweder einfach oder er ist mit einem kleinen Z/ahn verseben; dieser kleine Zahn (vid. Fig. 5. b.) heisst der Seitenz:ahn. Neben dem Zahn steht mitunter, unmittelbar an dem Buckel, ein zweiter stets bedeutend kleinerer Zahn; das ist der Nebenzahn (vid. Fig. 6. B. a. u. Fig. 5. B. a.), welcher bald late- ralwärts (vid. Fig. 5. B. a), bald medialwärts (vid. Fig. 6 B. a) stehen kann. _*) Soviel ich weiss, existiren bis jetzt keine entsprechenden Ab- bildungen der Zahñnplatten unserer Binnen-Schnecken. Ich besitze eine grosse Collection dieser Abbildungen, welche ich nächstens zu ver- ôffentlichen die Absicht habe. Alle diese Abbildungen sind mit Hülfe der Camera lucida von mir gezeichnet worden. 2 Hope Nach dieser theoretischen Betrachtung der Zahnplaiten der Lungenathmenden Schnecken gehen wir jetzt zur Beschreibung der Zahnplatten von Ancylus sibiricus über. Die Forme! ist: 1—1—5—10 (60) a). Die Mittelplatte (Fig. 6 A.) ist VTänglich, mit einem zwWeitheiligen Zahn; der Buckel fehlt oder ist nur undeuit- lich begrenzt. Mie Platte ist weiss und durchsichtig. Die innere Seitenplatte hat eine nach unten (hinten) sich verschmälernde und am Hinterrande ausgezackte Basis. (Fig. 6. K. c.); der Zahn ist kräftig und abgerun- det (vid. Fig. 6. B. b.); der Nebenzahn ist medialwäris gesiellt und ebenfalls abgerundet (|. c. a.). Diese Plaite, wie auch die nachfolgenden 5 Zwischenplatten sind bei durchfallendem Licht bernstein-gelb, bei auffallendem dagegen dunkelbraun gefärbt. Die Zwischenplaiten (5 an der Zahl) haben eine nach hinten sich verschmälernde und ausgezackte Basis (Fig. 6. C 1—5.). Die Krone ist grüsser als die Basis. Der Buckel ist sehr gross, plump und quergerichtet. Der Zahn ist sehr gross und ausgebuchtet. Der Nebenzahn fehli. Betrachtet man die Zwischenplatten in ibrer Gesammtheït, so bemerkt man, dass sie von der ersten bis zur dritten an Grôüsse zunehmen und dann bis zur 5-ten abnehmer. Die äusseren Seitenplatten (8—11 an der Zahl) be- sitzen keine Kronen (vid. Fig. 6. D. 1—10) und stellen nur die Basis dar, welche als einfache, an beiden Enden ausgezackte Plätichen erscheinen. Sie nehmen lateralwäris allmäblig an Grüsse ab und sind weiss und durehsichtig. Die zwei ersleren Platten (vid. Fig. 6. D. 1 u. 2.) zeigen *) Die eingeklammerten Ziffern bedeuten die Gliederzahl auf der ganzen Radula. sauz undeutllich und unregelmässig contourirte Figuren, welche gleichsam unausgebildete Kronen darstellen, die übrigen Zahnplatlen dagegen sind viereckige Plättches, welche in der Mitle dunkler erscheinen, als an allen vier Seiten (vid. Fig. 6. D 3—10). Betrachtet man die ganze Radula unter dem Mikros- kop (Hartnak Object. N. #4), so erscheint dieselbe als ein 2,5 Mm. anges und 0,5 Mm. breites Band, welches in der Mediallinie und lateralwärts durchsichtig und weiss ist, in dem miltleren Abschnitt dagegen gelblich gefärbt erscheint, Was von der verschiedenen Färbung der Zahn- platten abhängt. Das hintere Ende der Radula ist eben- fails weiss und durchsichtig, weil alle hier befindlichen Zahnplatten erst in der Bildung begriffen sind und kaum contourirt erscheinen. Die einzelnen Glieder bestehen aus zwei gleichen,symme- irischen, schräg verlaufenden Zahnplatten-Reihen, welche in der Mediallinie der Radula unter einem spitzen Win- kel an einander stossen *). Genau in dem erwähnter Winkel und also in der Mediallinie der Radula steht die Mittelplatte; die allen übrigen Platten füllen die beiden Hälflen des Gliedes (cfr. Fig. 6.) aus.—In dem mittleren Abschnitt der Radula liegen die einzelnen Glieder so dicht neben einander, dass die Platten aneinanderstos- sen; in dem äusseren dagegen weichen sie auseinander und jassen einen breiten freien Raum zwischen sich, (Fig. 6. L.) \n jedem freien Raume bemerkt man einen dicken Streifen, welcher die einzelnen Glieder von einander trennt (Fig. 6.S.) In Bezug auf die Zahnplatten bietet die. _ *) Vid. Dybowski, die Gasteropoden-Fauna des Baikal-Sees. (L c.). Tab. VII. Fig. 14. | — 54 — Radula in verschiedenen Abschnitten ein besonderes Aus- sehen dar. In den allerersten Gliedern der Radula be- nmerkt man ôfters die Zahukroren vüllig abgenutzt, so dass die Basis allein übrig bleiben; etwas weiter fehlen die _Lähne, indem sie bald bis auf die Buckeln, bald aber nur zum Theil abgenutzt werden, je weiter man nach hinten (gegen das hintere Ende der Radula) schreitet, _ desto vollständiger erscheinen die Platten *. Die normal ausgebildeten Platten findet man erst inerhalb des zwei- ten Viertels der Radula. Am hinteren Ende der Radula kommen die unausgebildeten Zahnplatten vor (vid. oben). Der Kiefer von An. sibiricus ist einfach, aber so gross, dass er die Mundôffnung rundum begrenzt. Die Struktur des Kiefers ist ganz eigenthümlich und steht in einer ge- wissen Beziehung zu dem, die Mundhôhle auskleidenden Epithel, was nämlich folgendermassen sich verhält: Die Mundhôhle ist von einem 0,016 Mm. dicken Epi- thel ausgekleidet, welches aus grossen, 0,010 Mm. breiten (dicken) Cylinderzellen besteht. Die Zellen scheiden im vorderen Abschnitt der Mundhôühle eine 0,006 Mm. dicke Cuticula aus. An der unmittelbar binter der Mundôütf- nung befindlichen Region besteht die Cuticula aus meh- reren Reihen von zarten, weissen und durchsichtigen Schüppchen, welche bei Ansicht vou oben dachziegelfür- mig einander bedecken. (Vid. Fig 8). Neben diesen Schüppchen entsteht eine einzige Reihe von dicht, pali- sadenartig angeordneten und aufs innigste mit einander verwachsenen Fasern oder Stäbchen, welche die Mund- *) Diese Erscheinung lässt sich bei allen Pulmonaten ohne Aus- rahme wahrnehmen, so dass die für eine Species charakteristischen Zahnplatten erst in dem mittleren Abschnitt der Radula zu suchen sind. — 159 — ü#nung kranzartig umgeben. Jedes einzelne Släbchen entspricht einer elle (vid. Fig. 7) des unmittelbar da- runter befindlichen ÉEpithels, dessen Product sie auch sind. Diese Stäbchenkrone stellt hier eben den sog. Kiefer jar. a Die Kieferstäbchen sind 0,04— 0,05 Mm. lange und 0,010—0,014 Mm. dicke, chitinisirte, strukturlose und zarte Fasern, welche vierkantig-prismatische Gestalt ha- ben; die Farbe derselben ist bei durchfallendem Licht selb, bei auftallendem dagegen braun. Die Contactflächen der Stäbchen sind mit Querfurchen versehen, welche an der Grenzlinie der benachbarten Stäbchen zickzackfôrmig erscheinen. (Vid. Fig. 7. b.). Die Kieferstäbchen haben eine schräge von unten nach oben aufsteigende Richtung und sind auf ihrem freien Ende schräg abgestutzt. Es entsteht dadurch eine Art Säge, welche leistenartig in die Mundhôhle hervortritt. Bei geschlossenem Munde kreuzen sich die Stäbchen der beiden Gegenhälften des Kielers schräg mit einan- der, indem die linke Kieferhälfte sich unter die rechte legt. Maassangaben, in Mm. innere äusseren Mittel- Seiten- Zwischen- Seitenplatten. platte. platte. platten. Länge. 0,040 0,036. 0,024—0,040 0,026—0,014 Breite. 0,010. 0,024 0,026—0,032 0,020 —0,012 Fundorte: 1) Der Baikal-See, in einer Tiefe von 6— | 30 Mt 2) Der Fluss Angarà. Ueberall sehr häufig. *) Das, im allgemeinen, als Kiefer bezeichnete Organ sehe ich als cin Analogon der Radula an, was ichin einer, eben im Druck befind- lichen Arbeit, in Wort und Bild, auseinander gesetzt habe. — 155 — 1) Ancylus Troschelii m. Taf. IV. fie. Lound. Fis45! 1875. Ancyius Troschelii Dybowski: Die Gasteropoden- Fauna des Baikal-Sees (Mém. de l’Acad. des Sc. de St.-Pétersb. VIT Sér. Tm. XXII Ne 8) p. 64. Taf. IV. Fig. 35—37. Taf. VII Fig. 12. a—d u. Fig. 15. 1880. — — Idem. Przycezynch do fauny slimakow bäikalskich (Wiadomosei z nauk przyrodzonych Warszawa Leszyt 1) Taf. IL. N° 14 *. Das Gehäuse ist von dem der vorhergehenden Art nur wenig verschieden; der Hauptunterschied besteht da- rin, dass der Wirbel noch hinten umgebogen ist, die sanze vordere Seite des Gehäuses ist convex, die hin- tere dagegen fast steil abfallend; seitlich ist das Ge- häuse schwach zusammengedrückt, woher die Oefnung nach hinten schmäler ist, ais vorne. Im übrigen stimmt das Ge- häuse mit dem der vorhergehenden Art uüuberein. Die Zabnplatiten sind vôllig verschieden von denen der vorhergehenden Art und lassen sich schon auf den ersten Blick erkennen (vid. Fig. 5). Die Formel: 1—1—17—9 (70). Die Mittelplatte ist länglich mit zweispitzigem Zahne und einem undeutlich markirten Buckel. Die innere Seitenplatte hat einen abgerundeten Zabn und einen ähnlich gestalteten, aber bedeutend kleineren lateralwärts gestellten Nebenzahn (Fig. 5. B. a.) Der Buckel ist länglich und demjenigen der benachbarter Platiten ähnlich. *) In der Taf. IL (1 c.) ist, wegen des Druckfehlers, die Colonne von Ancylus Troschelii mit der von Anc. sibiricus umzutauschen. AT Die £wischenplalten (17 an der Zahl) sind lang und schmal. Die Kronc ist sebr lang und deckt mitunter die Basis vollkommen zu. Der Buckel ist langgestreckt (Fig. 5. GC 1—17). Der Zahn ist ausgebuchtet, wobei der lateralwärts gestellle Seitenzahn abgerundet erscheint. Der Nebenzabhn fehlt. Die Mittelplatten nehmen bis zu der sechsten allmälig an Grüsse zu und weiter, bis zu der letzten, ab. Die Farbe dieser Platten ist gelb oder braun, ebenso wie bei der vorhergehenden Art. Die äusseren Seitenplatten (9 an der Zabhl) sind lamellen- artig (Fig. 5. D 18—26) mit ausgezackten Rändern und stellen nur die Basis vor; die Krone fehlt. Sie sind weiss- hich, durchsichtig und in der Mitte schwächer licht- brechend als an den Rändern. Die Grüsse der Platien ist verschieden, indem sie lateralwärts allmälig kleiner werden, so dass die letzte kaum bemerkbar wird. Der Kiefer ist ebenso beschaffen wie bei der vorher- cehenden Art. Maassangaben., in Mm. Mittel- innere Zwischen- äusseren platte. Seiten- platten. Seitenplatten. platte. Länge. 0,030 0,032 0,034—0,024 0,024—0,008 Breite. 0,010 0,010 0,012—0,010 0,010—0,002 Fundort: Der Baikal-See, in einer Tiefe von 10 — 30. Mt. D. Ancylus Renardi m. Taf. IV. Fig. 2. u. Fig. 4 1S80. Ancvylus sp. Dybowski: przyczynek do fauny sli- makow baikalskich (Wiadomoseci z nauk przyro- dzonveh. Jeszyt, D) Tabl, [ N° 13. — 158 — Das Gehäuse ist von dem der beiden vorhergehenden Arten gänzlich verschieden; die Gestalt desselben ist stumpf kegelfôrmig d. h. patelloid; der Wirbel ist stumpf, ab- gerundet und steht genau in der Mitte des Gehäuses; an der Stelle des Wirbels bemerkt man eine kleine grüb- chenartige Vertiefung. Im Übrigen stimmt das Gehäuse mit dem der beiden vorhergehenden Arten (vid. je 2) überein. Die Zahnplatien sind denen von Anc. Troschelii ähn- lich. Die Formel: 1—1—21—7. (65—70). Der Hauptunterschied besteht darin, dass der Neben- ie (vid. Fig. 4 B.) und der Seitenzahn (vid. Pis. . 5. 2—921) zugespitzt sind. Es versteht sich von selbst, dass es oft verschiedene Uebergänge zwischen zugespitzten und abgerundeten Zahn- formen giebt; in solchem Falle erkennt man die Radula vom An. Renardii an den Seitenplatten, (vid. Fig. 4. D. 21—29), welche hier etwas kürzer aber breiter sind.— Im Uebrigen stimmen die Zahnplatten mit denen der vor- hergehenden Arten übcrein. Maassangaben. Mittel- innere Zwischen- äussere platte. Seiten- platten. Seitenplatten. platte. Länge. 0,022 0,024 0,026—0,020 0,018—0,006 Breite. 0,008 0,006 0,008—0,006 0,010—0,002 Fundort: Baikal-See, in einer Tiele von 10E208 Mt. (sehr selten). Schliesslich muss ich noch :erwähnen, dass nach einer brieflichen Mittheilung des Herrn J. Clessin, in dem Bai- kal-See noch eine vierte Ancylus-Art vorkommen soll. Diese Mittheilung lautet: — 159 — Œs giebt noch eine vierte Ancylus-Art im selbeu See {Baical-See), bei welcher der Wirbel so sehr nach links gerichtet ist, dass dessen Spitze die Grundfläche sebr stark überschreitet, und auch die Verticalansicht giebt eine ganz andere Form. Ich halte diese Art, deren zwei Exemplare in der Sammlung des Herrn Dohrn in Stettin sich befinden, von den obigen (3 meine Arten) für ver- schieden, weil ein junges Exemplar schon vüllig wie das grüssere, das ich sah, gestaltet ist». (Ochsenfurt, bei Würzburg d. 10 X. 1880). In meiner Samlung der Baïikal’schen Mollusken habe ich vergeblich diese Art nachgesucht und kenne sie da- her aus eigener Anschauung nicht. Niankow d. 15 Nov. 1884. Erklärung der \bbildungen. Fig. 1. Die Schale des Ancylus sibiricus Gerstfe:d. *). Die Fig. 1—35 verdanke ich der liebenswürdigen Gefälligkeit des Herrn Dr. J. Clessin, Redacteur d. Malacolog. Blätter (in Ochsenfurt bei Würz- burg), welcher dieselben, nach den von mir zugesandten Exempla- ren, anzufertigen die Güte gehabt hat. a) Die Seitenansicht. b) Die obere Ansicht. Fig. 2; Die £chale des Ancylus Renardii n. sp. Die Bezeichuung wi2 vorher. Fig. 3). Die Schale des Ancylus Troschelii m. Die Bezeichnung wie vorher. Fig. 4 Die Zahnplatten von Ancylus Renardii n. sp. *). A). Die Mittelplatte. B) Die innere Seitenplatte. C) Die Zwi- schenplatten (2—21). D) Die äusseren Seitenplatten (22—29). Fig. 5) Die Zahnplatten vom Ancylus Troschelii m. (Ein halbcs Glied) a) Der Nebenzahn. b.b) Die Seitenzähne. s. 6) Die Zabnplatten von Anc. sibiricus Gerstfeld. B) Die innere Seitenplatte. a) Der medialwärts gestellte abgerun- dete Nebenzahn. b) Der abgerundete Zahn. K) Die letzte Zwischenplatte. a) Der Buckel. b) Der Zahn. c) Die Basis. d) Die Verlängerung der Basis. R) Der Rand der Radula. S) Der Streif, welcher die Glieder von einander trennt. Z) Der zwischen den äusseren Seitenplatten befindliche freie Raum. Fig. 7). Ein Stück des Kicfers. (Schematisch). a) Die Epithelzellen. b) Die chitinisirten Stäbchen. Fig. 8). Die dachziegelfürmig einander deckenden Schüppchen des Kiefers. (Schematisch). F bi o *) Die Reihen der Zahnplatten in dieser wie auch in den nach- folgenden Figuren, stellen je ein vollständiges, halbes Glied in situ dar; alle diese Figuren sind mit Hülte des Hartnak’schen Zeichen- prismas (bei d. Object. M S) dargestellt worden. Die Bezeichnung ist überall die gleiche. | , È É ; “ ‘ { d 1 5 “ À nt k er — { à = > ï ( \ ‘ & { é 1FICUS. ‘a : œ) ÿ =] = à (a, Ke ©®) OO rl LES Æ = +— Fe ab] = | A à rs 4 =) | =) de [ae ee È = = m < Le E Anc bal 026 2 28 c Rae "NE TA L À \ th Nils UT Fe = — De ET rm is Î | Jur. B.baxmaue. ROBIE 8MAbI POAA JALLA HAAN. PB. E. Anosreea. BB eBponeïckoï œayuk n3BbCTeHB TOIBKO OAUUB BH HTOrO poxa—J. dumosa Lin.; npaBza, v Dnôepa, 8% ero Die Europäischen Hemiptera onncano Tpn Bnja 3Tor0 poya, HO ero J. nigriventris eCTR He 601b€ KAKB Pa3HOBNAHOCTE OÔPIKHOBCHHOÏ J. duMOsSa, TO KE KACACTCA 40 J. Herricki K. TO æopMa 3Ta OTHeceHa MHOI KB poay Parbiger Jak, HPEACTABUTEIN KOTOPATO pacnpoCTpanenbi Ha RaBka3b, BB Chsepnoï Ilepciu m Cnpin. Ilepecmarpusas, BB noc1bqnee BpeM“, KOIIEKHIIO HOKOÏ- HATO 1pO&. JBEPCMAHA, COCTABIMIOINIYEO HBIHb Co6CTsen- HOCTR PYCCKATO JHTOMOIOrHIeCKArO OGmeCTBA, 4 BCTPb- TUXB BB Hei A8a Hen3BbCTHBIXE BHAA p. Jalla, n3B KOTO- PRIXB OAMHB HPONCXOAUTE H3B JOHTAPIN, à APYrOÏ H3b Dpanuin. He cmoTpa ua To, 470 Dpaunit n3C1b10BAHA BB TeMHI- - TEPOIOTHIECKOMB OTHOMEHIN OJEHB HOAPOOHO, BB PyCCKOÏ KOIIERIIN OKA3BIBACTCA BHAP, HPONCXOHACHIE KOTOPATO H3B Dpaunin ecommbano, 100 ua HTHKeTRÉ pYyKOIO JBepCMaA oGosmaueno— Hières. #RexaTeibHo 6BIIO ObI, ITOOPI bpau- uy3Ckie JUTOMOrorn 06C1bj08ain BHuMarerbube ykasannoe J6 3. 1584. 11 — 162 — MÉCTOHaxOXKAEHIe D HOATBEPAUIN ÔPI HARTR CVIECTBOBAHIT TaMB HOBATO BHAa, OCTARWIMATOCA X0 CHXB HOPB HEONH- CAHHPIMB. 1, Jalla anthracina n. sp. P Kôrper breit, ganz schwarz, oben matt, sehr grob punctirt, Kopf klein, eiwas länger als breit, grob punctiri- serunzelt; Seitenränder fein ausgeschweïft. Fühler schwarz, sehr kurz graubehaart; Wurzelglied vier bis fünf mal kürzer als Glied 2, welches auf ein Drittel länger als 3 und fast gleichlang mit 4; Endglied kaum kürzer als Glied 4. Halsschild doppelt länger als Kopf und 1'/ mal breiter als lang; sein Seitenrand breit, dick, fast gerade, etwas aufgeworfen, sehr grob punctirt und quergerunzell; in der Mitte der Seitenränder eine grosse Vertiefung. Schild grob punctirt, Grundwinkel glatt. Halbdecken und Connexivum fein punctirt. Brust mit zerstreuten, tiefen Puncten, Hin- terleib sehr fein gestrichelt. Beine schwarz, die Behaarung der Schienbeine und Füsse, eben so wie die Klauen rost- braun, Kôrper unten glänzend, stellenweise mit schwa- chem Metallschimmer. L. 15, lat. 9 m. m, Frankreich (Hières). 8 Tyxogume GoïPIN0e, OeHR NHPOKOE, BC JepHaro uB8b- Tä, TAKE KAKB NH KOHEYHOCTH, KPOMB KOTTEË, KOTOPIE PHHKarTO nBbTa. l'O10BA HeGONPNIAA, PasBATAA HÉCKOAPKO 60166 BB AAUHY, YPMB BB IHPUHV, IPYOO MOPIAHUCTO- LYHKTAPOBAHHAA, OOKOBIE KPaA 64 HMbIOTR HerIYOOKYE, HOIOTYIO BBIGMKY. VCHKN “ePHBIE, HOKPPITEIE OUCHE KOPOT- KUMI CÉPOBATEIMH BOIOCHKAMH; OCHOBHOÏ CYCTABB XP OHCHP KOPOTKIÜ, Bb —5 Pa3b KOPOYE BTOPATO, KOTOPHIË Ha ‘/, AIMHHbE TPETRATO U HOUTU PABEHB HETBEPTOMY; N0- | ‘| Î à’ | [ | { OR ART SRE — 153 — Cibauiü CYCTABD CABà KOPOde HPeANOCIbARATO. XOGOTOKE MaCCHBHBIÜ, AOCTUTANMIH A0 BTOpOË napsi HOr8. Ipoctbie raasa Goxbuie. [lepeanecnnuka BAB06 qA1nHube TOIOBBI (0 cpeauelï ruuin) 6o1be EMB BB HOITOPA pasa mnpe CBOeË AAAHbI, OOKOBBIE KPa4 €A HOUTE HPAMBIE, HPHNOAHATHIE KBEPXV, HO CPeIUHB OH TAIYVOOKO BAAaBIeHbI A NEPeAb 3THMB BJaBICHIEMB OOPA3YOTB NPOAOITOBATOE BO3BBIIHEHIE, HAVE BAOIP OOKOBATO KPañ A0 IeÜHATO Vria; CaMble GOROBPIE KPaf YTOXHCHHPIE, HOKPPITPIE BR HePeAHCÏi 4aCTu CHIPHBIMN HONCPE4HBIMN MOPIIMHKAME, à Bb 3a{Hei—TPpY- GHIMB HIVHKTUHPOMB, KaKB M BCA IICPCAHECINHKA, OCOOCHHO 8% saggeü no1oBuuf. [lreueBpie Yrabt MAPOKOOKpYrAeHHbIe. [{nTorr TpYO0 HYHKTUPOBAHHPIÏ, BB OCHUBHBIXB VIIAXP CB TIAAKAMN BBINVRIOCTAMH, OAHOOÔPA3HATO JEPHATO HBTA. HaAkpBIAIPA D HUPOKI OPIOHHOÏ OOOAOKB BPIANININCA U3R OA HIXB—MEIKONVHRTUPOBAHPI. DPYAB CHH3V HOKPBITA PAKRAMN, TAVOORAMH TOYKAMU, OPOIIRO Ke BeCEMa Hbx- HBIME HYVHRTHPOMB BP BHADb MITPUXOBS. Horn 4epHaro nBbTa, TVCTBIA DIOTEN BOXOCB HOKPBIBANIMNXB KOHHPI TOIeHEË CB BHYTPeHHEÏ CTOPOHBI H JANKRN CHU3Y OVPOBATATO UBbTA. TyxoBuie CBepXY MaTOBOe, Cuu3y—0018e GiecTaIee, Mb- CTAMI Ch CIAOPDIMB METAIIHUCCKUMB OTAHBOMP HA ACTAXD Tpyau. A. 15, mur. 9 M. nu. Ppaunia (Roïr. JBepcMaa). 2, J. subcaltarata n. Sp. d Kôürper oval; Unterseite, Fübhler und Schnabel schwarz. Kopf etwas länger als breit, ziemlich grob und dichf punc- ürt-serunzelt, schwarz, vorn gelb gerandet, mit rosigei- bem Fleck im Nacken; Stirnschwiele platt, quergerunzelt. Fühler schwarz, Kurz abstehend gräulichbehaart; Wurzel- 11# — 164 — glied fünfmal kürzer als Glied 2, welches auf ein Drittel länger als 3, etwas länger als # und fast gleichlang mit 5. Halsschild 1‘, mal länger als Kopf und viel breiter als lang, Seitenrand in der Mitte fein ausgeschnitten und oben mit Vertiefung, dicht und ziemlich grob punctirt, schwarz; Kielf‘rmige Seitenränder, durchlaufende Mittelrippe und zerstreute kleine Fleckchen am Hintertheile—gelblich. Schild sehr dicht punctirt-gerunzelt, ohne kallosen Knoten im Grundwinkel, schwarz, am Ende bräunlich. Halbdecken bräunlich, sehr dicht schwarz punctirt; Seitenränder der Halbdecken und Connexivum sehr fein gelb gerandet. Beine pechschwarz, Aussenrand der Schienbeine gelblich, Klauen rosthraun; Hinterschnekel innen mit stumpfem Zahn. 2549, at7 mm. nr Songaria (Evm). 4 Tvyiosnmie npoAOITOBATOOBAIPHOC, CHH3Y JEPHATO HBbTA, TAKKE KAKB VCHKM M XOOOTOKB. | OI0BA HÉCKOIPKO 60166 PasBUTAA BB AAUHY JDMB BB INHPUHY; OOKOBbIE EPaA 64 HOUTH LIPAMBIE, CB HCOOIBINOÏ BBIEMKOÏ HEPETB T123aMH; BCA JePHATO NBPTA, JAUIIB Y3Kie KPai €eA BllePeAN, TAaKKE KaKB I HaPYXKHDIlÜ Kpañ CKVIOBBIXD HIACTHHORD—REATO- BATIE; Hà S8aTHIIKB APKO PbIKCC HATHO; IOBEPXHOCTE 84 FVCTO H AOBOIPHO CHIBHO IYHKTHPOBAHA, HPHIEMB TOUKH NYHKTHPA COCAMHANTCA HONCPEARBIMN MOPIIUHKAMU; H10C- Ki H AOBOIPHO IMPOKIË HOCOBOÏË BAAUKB HOKPBITBE OAHNMH DON6PEYHPIME MOPIHAHKAMM. VCHEKN AOBOIPHO AIUBHPIE, HO- KDBITRIE CTOAUAMU CÉPOBATPIMI BOIOCKAMH, HEPBbIÏ CYCTABP UXB BB IATb Pa3b KOPOUE BTOPArTO, KOTOPPIË Ha /, AIUH- ube TPeTLATO M Ha ‘/, AIuHHbe JETBEPTArO; HOCIbAHIE ABA CYCTABA HOUTIH OAUHAKOBOÏ AXUHBI. XOGOTOKE MaCCuBEbli, aoCTHraINIMIE BTOPOÏ naPbi HOrR. [lpocrhie riasa HeGoir- ie. Ifepexuecnnuka BR HOATOPa Pasa AINHHbE TOXOBHI M 46 3HA'HTCILHO INHPC CBOCÏ AAHHPI, OOKOBbIE Kpa4 A LO CPE- AMHB Cb HOIOTOÏ BbICMKOÏ M OTPAHUICHBI OUCHBR Y3RUMb RAUTIKOMB ÆKCITATO UBbTA; OKO1NO CPeANHPI OOKOBPIXP KPaeBB UCPCAHECIIHHRA ILIOCKO BAaABIeHA H OOPa3VeTb, BIE- peau 3THXB BAABICHIN, HPOAOITOBATHIA BO3BPBINICHIA, HPpO- CTHPAIOIMIACA A0 IeliHATO YrTAA, KOTOPPIÜ O6PA3YeTR He- Coxmoü 3yOuurr. [epeanecunura uepuaro uBbra, TOIBKO BB 3a{HeÏi CA HOIOBUHE 3aMÉTHBI PA3CHAHHPBIE OYTOPKN KCI- TOBATATO NBbTA N HAPYÆKBbI COPTHRB OOROBBIXB KPACBE— REITHIÏ; BAOIL CA IIPOXOANTR OJCHB TOHKOC RO3BBIUCHHOE Pe6po, KOTOPOE BIEPCAN UePHATO NBbTA, à HA3AAN ÆKCATO- BATOC; UVHKTHPB €A TYCTOÏ Æ AOBOÏPHO CUAPHBIÏ, (TOUYKH HYBKRTUPA TOpa3A0 Mexbue ubmB y J. dumosa, Ho pacrto- 10KEHPI rOpas1o ryte). [{urTokr BecbMa TYyCTO HYHKTH- POBAHB M HONePEYHO-MOPINNHNCTR, 063b BCAKATO CAbAR TIAARIXB BO3BDIICHII Bb OCHOBHBIXB VrAAaXP, UCPHATO HBÉTA, CB OYPOBATLIMN HATHAMU Ha KOHNb. OCHOBUOÏ UBbTE HAAKPPIALEBE OIPAHOOYPOBATRIÏ, HO OHH TaKb TVCTO H0- KPPITHI JCPHBIMB HOBCPXHOCTHBIMB HYHKTUHPOMB, TO Ka\T- CA TEMHPBIMH, HAPYÆHBIE KPaf HXB H COBCPIHICHNO AEPHATO OprOmFA OKaÏMICHBI OUCHP V3KOÏ OTOPOIKROÏ ACATATO NBb- Ta. Horn CMoiucTo-uepapia, anime Hapyæubliüi Kpaï ro1e- uell ÆReITOBATIIH; TOICHN CB BHYTPeHHeÏ CTOPOHBI, OCO- GeHHO NEPEAB KOHHOMB, TVCTO HOKPbITHI OUCHB AIUHHPIMN PPHREBATOCHPEIME BOIOCKAMH, KOTTN prie. bexpa sagueii TaPPI HOT, CB BHVTPEHHEÏ CTOPOHbI, BOOPYREHPI TYDBIMb 3YONOMB; TYHOÏ ÆC OVTOPOKR 3aMb4ACTCA NH CPEAN TPETBATO Gplomnaro KOZBIà Cuu3y. Ar. 13, map. 7 MM. Sonrapia (98epcmaxz) — 166 — [ra BCÉXB TPEXR BHAOBB MeAY COOOÏ MOKETB CIVÆUTE CHPAVHOINAA TAOINIKA: 1. Kôrper ganz schwarz, nur die Klauen rosthraun. Halsschild doppelt länger als Kopf, sehr grob punctirt. Seitenrand des Halsschildes breit, grob quergerunzelt. Hinterschenkel unbewehrt. J. anthracina n. sp. 1. Kürper schwarz, gelb gezeichnet. Halsschild nur 1‘/ mal länger als Kopl, Seitenrand glatt. . . . . . . . . 2. 2. Hinterschenkel unbewehrt. Schildgrundwinkel mit srossen kallosen Knoten, Seitenrand des Halsschildes breit, DGSE J. dumosa. Lin. 2. Hinterschenkel mit einem stumpfen Zahn bewehrt. Schildgrundwinkel ohne kallosen Knoten. Seitenrand des Halsschildes sehr schmal; kielfôrmig. J. subcalcarata n. sp. C. Herep6ypre 20 Anpbaa 1884. ER TR REISE NACH CHANSKAJA STAFKA UND ZUM GROSSEN BOGDOBERG. BESCHREIBUNG der Mylabris melanura—Larve; Verhinderung der Wasserscheu derch Cetonia aurata; das Vorkommen verschiedener Insekten und Schmetterlingsvarietäten. Von Alex. Becker. Am f uny 1882 fuhr ich auf einem Dampler nach Wladimirofka und von hier weiter am nächsten Morgen mit Postpferden 4 Stationen und kam am Abend in dem Dorfe Chanskaja Stafka an. Bis zu diesem Dorf führt von Wladimirofka eine seit einigen Jahren errichlete 106 Werst lange Telegraphenleitung. Der Postweg nimmt we- gen der im Fräbjahr überschwemmten Wiesen oft einen bedeutenden Umweg. Hinter der letzten Station vor Chan- ckaja Stafka ist viel Salzboden und endlich bis zu die- sem Dorf eine weite Strecke tiefer Sand, bewachsen von vielen Elymus sabulosus - Pflanzen, durch deren Wurzeln der Sand, wo die Pflanzen dicht beisammen standen, — 168 — festsgchalten und an ihren Seiten vom Winde fortgeblaser, auch aufgehäuft wurde, wodurch viele schroff abfallende, oft 1 Faden hohe und breite Hügel gebildet wurden, die in grossem Raum der Landschaft ein auffallendes Ge- präge geben. Das Dorf ist umgeben von ansehnlichen, zum Theil unbewachsenen Sandhügeln, zum Theil mit Populus alba, Salix Ledebouriana Trautv., S. viminalis L. bewach- sen. Populus alba zeigt sich nur als Strauch, jedenfalls Triebe der Wurzeln abgehauener Bäume. Häufig wächst dazwischen Artemisia inodora var. Steveniana, deren dickes Holz in der Nähe der Wurzeln das eigentliche Brennholz des Dorfes ist, Welches in den Hôfen massen- baft aufgestapelt wird. Sehr wenige andere Pflanzen kom- men dort vor, grüstentheils Xanthium Strumarium, X. spinosum, Kochia hyssopifolia, Malva borealis, Calligonum Pallasia, Phragmitis communis, Agriophyllum arenarium: Orobanche und Chondrilla waren noch unentwickelt. Was- ser ist nahe der Oberfläche, aber oft salzig. Das Dorf ist bewohnt von handeltreibenden Russen und Kirgisen, welche Buden besitzen, hat einige Strassen, eine Apotheke, eine Kirche und russische Verwaltung. Der kirgisische Chan, Dschingis-Chan, befand sich in St.-Petersburg. In Entferaung von ungefähr 4 Werst vom Dorf, auf der Hôhe des wieder beginnenden harten Steppenbodens steht eine Moschee, zu der ich einmal durch die vielen Sand- hügel ging, zwischen welchen ich viele graue, thünerne, mit tatarischer Schrift beschriebene Scherben fand. Aus den Sandhügeln grub ich häufig den ansehnlichen Käfer Scarites bucida Pall., welchen ich früher auch aus den Sandhügeln der Jnsel Tschelegän ausgrub. Obgleich diese Jnsel im Kaspischen See weit entfernt von Chanskaja Stafka ist, so ist doch eine auffallende Âhnlichkeït beider Plätze durch ihre Sandhügel uud diesen Käfer. Von an- — 169 — deren Käfern fand ich nur sehr wenige Arten, nur Sap- rinus osiris, S. biguttatus, Cleonus foveicollis, Cicindela liltoralis, C. hybrida var. Sahlbergi, Blaps convexicollis, BI. parvicollis, Labidostomis spec. Auch von anderen Jnsekten war sehr wenig da; es ist aber anzunehmen, dass zu anderer Jahreszeit und bei grüsserer Entwicke- lung der Salzkräuter auch reichlichere und interessante Jnsektea vorkommer. Ich hielt mich nur 2 Tage im Dorf auf und fuhr den 5. Iuny Morgens zurück in Gesellschaft eines Russen, der aus Poltawa war und bedeutende Ein- käufe an rohen Häuten gemacht halte, und eines Kirgi- sen, der bei mir in einem anderen Postwagen sass. Hin- ter der ersten Station von dem Wege links sahen wir in Gestalt einer langen Mauer den kleinen Bogdo, nach Aus- sage des Fuhrmannes ungefähr 20 Werst entfernt; auf und neben dem Wege liefen und flogen viele Syrrhaptes paradoxus. Bei weiterer Fahrt von einer anderen Station verirrten sich unsere Fuhrleute auf falschen Wegen. Ein Kirgise bemerkte den Irrtham, kam uns seitwärts auf gruner Wiese entgegengeritlen und brachte uns durch seine Zurechlweisung auf den richtigen Posiweg. Wir hatten aber durch die Irrfahrt so viele Zeit verloren, dass wir erst in der Nacht nach Wladimirofka kamen. Ein starker Regen mit Sturm bhaîte uns die Fahrt von der letzten Station, während 3 Stuuden noch rechl unan- genehm gemacht. Sehr auffallend waren mir die gerade blühenden beiden Grasarten Stipa Lessingiana uud Si. sareptana, welche sehr häufig überall in besserem Bcden von Wladimirofka bis Chanskaja Stafka standen, von kei- nem Botaniker aber bisher bemerkt wurden, da sie we- gen der Âhnlichkeit mit Slipa pennata und St. capillata für diese Pflanzen gehalten wurden, Slipa pennata scheint D Det dort zu fehlen; nur am Bogdo-Berg fand ich sie, Wo auch die später biühende SI. capillata vorkommi. Einige Werst seitwärts von Wladimirofka liegt die vor einigen Jahren erbaute Eisenbahn, welche zum Baskun- tschack—Salzsee führt. Ich begab mich dahin und fuhr mit dem Zug dicht an den Salzsee. Von hier musste ich einen Fuhrmann miethen, der mich noch 7 Werst weiler bis zur Wohnung des Aufsehers des Salzsees brachte. Von hier ging ich in die Sehluchten des Slazseeufers und auf den Bogdo-Berg und suchte nach mebreren Dingen, die ich früher gefunden hatte, z. B. Gymnodactylus pipiens, Eryx jaculus, Pimelia cephalotes, Anatolica subquadrata Tausch. und andere Käfer, Schmetterlinge und Pflanzen. Diese waren durch die angebahnte Kultur, durch einen Posthof und Gärten am Berg, durch Kirgisen, die auf dem Salzsee arbeiten und mit ihren Familien und Vieh sich am Berge ansässig gemacht, fast sämmtlich zu Grunde gegangen. Alle kleineren auf dem Berge zerstreut liegen- den Steine wurden zusammengelesen, in Haufen aufge- setzt und mit vielen Ochsenfuhren zur Eisenbahn befür- dert. Nur unter diesen Steinen an der Spitze des Berges befand sich Gymnodactylus pipiens, und da jetzt die Steine alle fortgenommen werden, findet natürlich diese arte geckoartige Eidechse keinen Verbergungsort mehr. Dadurch leiden auch die sich verbergenden Käfer, andere durch die Verminderung, Verstümmelung und Vernichtung ihrer Futterkräuter. Von mehreren interessanten Pflanzen, wie Ferula nuda, Glycyrrhiza asperrima, Eversmannia he- dysaroides, deren Plätze ich genau wusste, war schon nichts mehr zu sehen. Natürlich wird der Botaniker und Entomolog eine Reise zum Bogdo spâter nicht mehr an- züglich und Johnend finden. tn ms me ee Die Mvlabris melanura - Larve kam aus ihrem 1 Li- nie langen, ‘, Linie breiten, ovalen, blassgelben Ei am 12 August. Hat an den Mundtheilen, an den Sei- ten des Koples, des Rückens, des Leibes und der Beine Silberglanz. Unterseite hellgelbh mit Silberglanz. Augen schwarz, rund. Oberseite der vorderen Hälfte des Kôürpers und Beine dunkelgelb. Oberseite der hinteren Hälfte des Kürpers schwarz. Die Zwischenräume der 12 Bauchringe silberglänzend, mit Ausnahme der 2 vorder- sten, welche gelb sind. Kopf dick, quadratisch, dicht an den Thorax anschliessend. Die Enden der starken, krum- men und spitzen Kinnbacken schwarz. Fühler glatt, an der Spitze dunkel. Die 6 Beine nicht auffallend lang. Klauen lang und dünn. Bedeckt mit braungelben borstigen Haaren, zahlreicher auf der hinteren Hälfte des Kôrpers. Am Ende des Leihes 2 lange, schwarze, borstenähnliche Haare. Die Länge der einen Tag alten Larve ist 2 Linien, Breite ‘/, Linie. Sie läuft sehr schnell, säuft lange Wasser, krümmt sich bei Berührung und stellt sich todt wie ihre Mutter, verbleibt in diesem Zustand lange Zeit. Ist offen- bar nicht diese von mir in diesem Bulletin 1880 Ne 1 beschriebene Mylabris-Larve. Im Bulletin 1864 N° 2 erwähnte ich des Goldkäfers Cetonia aurata, der zerstossen auf Brod einer wasserscheuen Kuh eingegeben wurde und dieselbe kurirte. Seit der Zeit sammelte ich immer einen Vorrath von diesem Käfer und “ab oft den Leuten davon, deren Hunde von tollen Hun- den gebissen wurden, und immer hôrte ich, dass die ge- bissenen Hunde nach dem Gebrauche des. Mittels nicht toll wurden. Im Sommer 1883 brachte der Mollah des in OS = der Nähe von Sarepta liegenden Tatarendorfs seinen Sohn zu mir, der, auf dem Pferde reitend, von einem tollen Hunde vom Pferde heruntergerissen und in den Leib ge- bissen wurde, und bat mich, ihm den Käfer zu geben, von dem er gehôrt hatte. Ich gab ihm 2 Käfer uud sagte, dass er nur einen zerstossen auf Brod gestreut von seinem Sohne essen lassen müchte. Am nächsten Tage kam eine Tatarenfrau zu mir und war sebr in Angst, da derselbe Hund ïihr tiefe Wunden in die linke Hand gebissen hatte. Ich gab ihr 2 Käfer und sagte ïhr ebenfalls, dass sie nur eineu einzunehmen brauche. Die Furcht aber hatte sie veranlasst gleich beide Käfer zu essen, wie ihr Mann mir später sagte. Derselbe Hund lief nach Sarepta und biss hier mehrere Hunde bis er endlich erschlagen wurde. Auch die Eigenthümer dieser gebissenen Hunde erbaten sich von mir diesen Käfer. Nach 2 Monaten erkundigte ich mich nach dem Befinden der gebissenen Leute, welche sich noch ganz wohl befanden und mir für das Mittel sehr dankten. Auch die gebissenen Hunde, die die Käfer gefressen hatten, wurden nicht toll. Da nun schon 9 Mo- nate vorüber sind, seitdem das Mittel von den Gebisse- nen gebraucht wurde und sie sich alle wobhl befinden, so scheint der Käfer nicht nur die ausgebrochene Wasser- scheu zu Kkuriren, sondern auch die Entwickelung der Krankheit zu verhindern. Von dem Monographen der europäischen Ameisen, Herrn E. Andrè in Graz erhielt ich folgende Namen der bei Sarepta vorkommenden Ameisen: Aphoenogaster bar- bara L. var. Aph. structor Latr., Camponotus latera- lis O!., C. marginatus Latr., C. pubescens Fab., Cremas- togaster sordida Nyi, Formica rufibarbis Fab., F. praten- sis de Geer, Formicoxenus nitidulus Nyl, Lasius abienus Foerst, Leptothorax tuberum F. var. unifasciatus Latr. Myrmica seabrinodis Nyl., M. lobicornis Nyl, M. rugi- nodis Nyl., Myrmecocystus cursor Fonsc., Plagiolepis pyg- maea Eatr., Solenopsis fugax Latr., Tetramorium caespi- tum L. Bei Derbent ist häufig Myrmecocystus viaticus Fab. und in Achal-Teke bei Kisil-Arvat fand ich Myrme- cocystus allisquamis Andre. Von Hautflüglern sind den sareptaschen noch Systropha curvicornis Scop. hinzuzufügen, welche in den Blüthen von Convolvulus arvensis am 28. Juny häufig vorkommt. Die Wanze Irochrotus lanatus ist bei Sarepta am 26. July ausgebildet. | Käâfer bei Sarepta. May 19, Grammoptera Kiesenwetteri auf Crambe aspera. July 1, Cicindela desertorum auf den Wolgainseln. » €, Clythra Atraphaxidis auf Statice sareptana. » 20, Die schwarzen Galeruca sapertana—Larven auf Alhagi camelorum. » 26, Mylabris melanura in Begattung. ». 30, Sitaris apicalis auf Éryngium campestre. Aug. 4, Myodites subdipterus auf Scabiosa ucranica. » 9, Eumecops Kittary auf Salzboden. » 10, Cryptorhynchus Lapathi. Sept. 5, Eixus Salsolae auf Kochia prosirata. Lu der früheren Beschreibung dieses Käfers (Bull. 1867 N2 1), der für Lixus Ascanii var. gehalten wurde, habe ich noch hinzuzufügen, dass die Punktreihe neben der Nath und die vielen schwarzen Punkte auf der Unterseite — 174 — des Bauches des L. Ascanii bei L. Salsolae fehlen. Er ist sehr schmal und nur von halber Grüsse des L. Ascanii. Sept. 22. Larinus Serralulae und Pseudochina cypho- > 24, noides in Serratula xeranthemoides—Samen kôpfen. Bruchus tessellatus in Astragalus vulpinus— Samen. Aphodius scybalarius, Anthicus Steveni, Leichenum pictum, Ochthenomus sinuatus, Saprinus biguttatus, $. osiris. May 12, Juny 9, » 19. D 2 > "21, July 17), D» 21, D 00, Aug. 5, » 7 » 8, » 9, LE TTR > “LE Sehmetterlinge bei Sarepta, Botys sartalis auf Allium tulipaefolium. kam Pterogon Gorgon aus der Puppe. Thais Polyxena-Raupen auf Aristolochia Cle- matitis. frass die Deilephila lineata—Raupe Linaria odora. Apatura Clytie auf den Wolgainseln. Epinephele Janira. Harpyia interrupta, Phragmatoecia Castaneae. Harpyia aeruginosa, Acidalia Beckeraria. Satyrus Arethusa, Mycteroplus puniceago. Amphypira tetra, Hadena monoglypha. Cucullia magnifica auf Alhagi camelorum. Agrotis desertorum, Pterostoma palpina, Ma- mestra Sodae, M. praedita. Ophiusa regularis, Agrotis C. nigrum, Agr. Christophi, Acidalia marginepunctata, Ac. flac- cidaria, kam Euclidia triquetra aus der Puppe. Dypterygia dentriuscula, ÆEpisema trimacula var. tersina, Macaria alternaria. Ang. 17, Simyra argentacea; ihre Raupe frisst Statice sareptapa und Si. Jalifolia. > 20, kam Cucullia argentina aus der Puppe. Sept. 8, Cucullia argyrea. > 21, in dünuen Populus (BR EANORER gelbe Cos- sus—hRaupen. » 24, kam Orgyia antiqua aus der Pappe. Ihre Raupe frisst Salix-Blätter. Cucullia Boryphora, C. Artemisiae—Abrotani, Zygaena Sedi, Ocneria detrita, Luperina Zollikoferi, Episemaæglau- cina, Agrotis Tritici, Scodonia conspersaria, Arctia Man- nerheimi, Eugonia Alniaria, Dasypolia Templi. Von Colias Edusa, Hvale, Erate erscheinen bei Sa- repta oft Varietäten. Manche sind in Form, Farbe, Zeich- nung so sehr abweichend, dass sie schon für besondere Arten gehallen wurden. Bei vielen zieht sich die schwarze Binde der Oberseite der Vorderflügel schwach gefärbt bis zum Punkt des Flügels; bei wenigeren stark gefärbt, und bei diesen sind auf der Unterseite der Vorder—und Hinterflugel dunkle Zeichnungen. Ich besitze ein grosses weibliches Thier, dessen Vorderflügel auf der Oberseite schwarz sind, nur näüher der Basis weiss; die Oberseite der Hinterflügel isl weiss mit einem gelblichen Streifen in der Mitte. Die Ünterseite der Vorderfiügel hat an der Basis und in der Milte weiss, um diesen Fleck schwarz in Form der Flügelgestall, fast ein Dreieck bildend; nach der Spitze der Flügel dunkelgelb, nach unten he!l, der Flügelrand roth. Die Unterseite des Hinterflügels ist dun- kelgelb mit braun in der Mitte und brauner zackiger Zeichnung unfern längs des Flügelrandes. Der grosse und Kkleine silberglänzende Augenfleck steht im Braunen. Im Sommer 1883 fing ich über ein Dutzend dieser Varie- täten, die grôsstentheils der GC. Hyale anzugehôren schei- A ner. Von C. Erate fing ich einige, dem Aussehen nach weibliche, deren Oberseite der rechten Flügel mit ihrer regelrechten schwarzen Binde gelb ist, die Oberseite der linken Flügel dagegen ist weiss mit derselben schwarzen Bindenzeichnung. Von Triphysa Phryne fing ich 2 Thiere, deren linken Fliÿgei schwarz und die rechten weiss sind. Da bekanntlich der Mann dieser Art schwarz ist und das Weib weiss, so sind die zweifarbigen vielleicht Zwitter. Die zweifarbigen C. Erate kônnen weniger für Zwitter sehalten werden, weil von dieser Art die weibliche weisse Varietät Pallida häufig vorkommt. Zwischen Wiadimirofka und Chanskaja Stafka wachsende Pflanzen. Artemisia fragrans, Art. austriaca, Art. monogyna, Art. procera, Achillea Gerberi, Ach. leptophylla, Are- naria longifolia, Atriplex laciniata, Alvssum minimum, Alhagi camelorum, Astragalus virgatus, Astr. contortup- licatus, Bromus tectorum, Br. inermis, Br. squarrosus, Beckmannia erucaeformis, Berteroa incana. Cachrys odon- talgica, Carduus uncinatus, Convolvulus arvensis, Coch- learia austriaca, Conium maculatum, Ceratocarpus arena- rius, Carex nutans, C. stenoghylla, Chorispora tenelia, Cannabis sativa, Chenopodium album, (Capsella bursa pastoris, Chondrilla juncea, Centaurea adressa, Echinos- vermum patulum, Ech. Leppula, Euphorbia Gerardiana, Elymus sabulosus, Euclidium syriacum, Érigeron cana- densis, Ferula nuda, F. tatarica, Festuca ovina, Glycyrr- hiza glandulifera, Glyceria festucaeformis, Galium Apa- rine, Gvpsophila muralis, Herniaria odorata, Hierochloa borealis, Hyoscyamus niger, Halocnemum strobilaceum, | — 171 — Halimus eanus, Halimocnemis crassifolia, Isolepis Holos- choenus, Juncus bufouius, LE. Gerardi, lurinea Eversmanni. Koeleria glauca, K. cristata, Kochia prostrata, Lepidium ruderale, L. perloliatum, Lithospermum arvense, Malva borealis, Medicago falcata, Melilotus alba, Melandryvum pratense, Mulgedium tataricum, Nasturtium brachyecarpum, Onosma tinctorium, Phragmilis communis, Poa pratensis, Polygonum Convolvulus, P. aviculare, P. strictum, Po- tentilla bifurca, P. argentea, P. supina, Phlomis tuberosa, Phelipaea lanuginosa, Rumex cerispus, Ranunculus oxys- permus, Sisymbrium pannonicum. S. Sophia, S. toxophyl- lum, Stipa Lessingiana, St sareptana, Salsola Kali, Silene viscosa, Serratula xeranthemoides, Salvia sylvestris, Sta- tice incana, St. tomentella, Sterigma tomentosum, ®riti- cum desertorum, Tr. sibiricum, Tr. repens Tr. ramosum, Tr. orientale, Fr. cristatum, Tr. prostratum, Tragopogon heterospermus, Taraxacum cofficinale, Tulipa biflora, T. tricolor, T. Gesneriana, Thlaspi arvense, Verbaseum phoe- niceum, Xanthium spinosum, X. Strumarium. _Sarepta, 13 April 1884. NOTE SUR LES PECTEN LUCIDUS GOLDF. E. BIFIDUS MUNST. Par le Marq. Ant. De Gregorio. Dr. ès sc. nai. Palerme 24 Janv. 1885. Ce sont deux espèces très liées l’une à l’autre, ou pour mieux dire, qui passent par des formes intermédiaires d’un type à l'autre. Mr. Deshayes retient le nom de bifidus pour toutes les deux et il rapporte à la même espèce les P. Hausmanni Goldf. multisulcatus Braun, asperulus Miünst. Pecten bifidus Münst. F-e. type de l'espèce (Goldfuss Petr. Germ. t. 97. f. 10— Speyer Koenen Cassel Tert. t. 18, f. 9; t 19, f. , 2, 3, D, 6). F-e emblus De Greg, (Spever Koenen Cassel Tert. t. 19, f. 4; t 18, £ À type de la forme). E-e. espirus De Greg, (Idem t. 19, f. 8, 9) Cette forme fait passage au P. optatus Desh. — 179 — F-e. ergellus De Greg, (Deshayes An. s. vert. Bassin Paris t. 79, f. 21—23). F-e. sbirtus De Greg. (Speyer Koenen Cassel Tert. t. 28, 1) C’est une forme ou plutôt une espèce différente de celle de Münster, et qui à beaucoup d’analogie avec la forme estopus De Greg. (du P. lucidus Goldf.). Pecten lucidus Goldf. *. F-e. type de l’espèce (Goldf. Petr. Germ. t. 97, f. 10 — Speyer Cassel Tert. t. 30, f. 2). F-e. ectopus De Greg. (Speyer Koenen Cassel Tert. t, 30, f. 1, 3) Cette forme rappelle le ?. flabelliformis Brocc., qui du reste est différent. F-e. erbus De Greg, (Idem t. 50, f. 4). Forme intermé- diaire entre la précédente et la suivante et qui fait passa- ge au P. bifidus Miünst. F-e, enchilus De Greg, (Idem t. 30, f. 5), F-e. entebus De Greg, (Idem t. 30, f. 6, 7). *) Le P. lucidus Jeïfreys est un Amussium (1873 Thompson deapths of the sea p. 464, 78 etc.) et par conséquent il ne faut pas changer son nom. SÉANCES de la SOCIÉTÉ IMPÉRIALE DES NATURALISTES DE MOSCOU. SÉANCE DU 20 SEPTEMBRE 1884. La Séance a été ouverte par Mr. le Secrétaire de la Société, Île Professeur Lindeman, par quelques paroles consacrées à la mé- moire du défunt Président de la Société, Alexandre Grigorevitsch Fischer de Waldheim, dont la mort arrivée le 13 (25) Juillet estune perte bien sensible, le défunt s'étant voué plus de 80 ans de sa vie laborieuse au bien être de la Société et à la science en général. Mr. Fischer, élu Secrétaire de la Société en 1825 et Vice-Président en 1853, remplissait les fonctions de Président depuis le commen- cement de l’année 1872. En suite de cette communication, la Société a élu par ballotage Mr. le Docteur Charles Renard, Président et Mr. le Professeur Th. A. Bredichin, Vice-Président. . W. N. Lwow présente un article sous le titre: Beiträge zur 10 des Haares, der Borste, des Stachels u. der Feder. Avec 4 planches. Mr. B, E. lakovlev à envoyé la description de pRSt nouvelles espèces du genre Jalla Hahn. X 5. 1884. 1 D Du Mr. le Professeur H. Trautschold a remis une notice sur les der- niers travaux des géologues d’état de l’Amérique du Nord. Mr. V. D. Meschaeff présente une liste des plantes de la partie septentrionale du Gouvernement de Riasan. Mr. le Docteur À. Weiss a fait remettre un article intitulé: Ce que devient la bile dans le canal digestif. Mr. le Professeur N. Sorokine envoie une courte description de son voyage dans l’Asie Centrale (1878, 1879). Mr. le Dr. Vencesl. Dybowski envoie une notice intitulé: Über eine die Entstehung der Baïkal-Sees betreffende Hypothese. Mr. Bachmeteff remet ses Observations météorologiques faites à Petrovsky-Razoumovsky pendant les mois de Juillet et d'Août 1884. Mr. le Professeur Th. Sloudsky présente un essai de solution du problème géodésique. Mr. le Secrétaire, Professeur Lindeman, fait part à la Société que Son Altesse Impériale, Monseigneur le Grand Duc Nicolas Michai- lovitsch, a envoyé ses Mémoires sur les Lépidoptères, et que le Conseil de la Société propose de présenter à Son Altesse [mpé- riale les remerciments les plus respectueux, en le priant de vouloir bien accepter le titre de membre honoraire. La Société se joint una- nimement à la proposition du Conseil. L'Université de Kiev annonce la fête prochaine de son Jubilé cinquantenaire et prie la Société de vouloir bien prendre part à cette solennité. La Société a envoyé une adresse de félicitations et prié ses membres, MM. les Professeurs Théophilaktoff et Avenarius, de vouloir bien représenter la Société à cette occasion à Kiev. Le Comité organisateur du 7-ème Congrès des Naturalistes et Mé- decins russes à Odessa envoie un exemplaire des conditions pour le Concours de deux prix Marasly., de 800 roubles chacun. Mr. le Dr. Lendenfeld de Sydney promet d’envoyer son ouvrage sur les Coclenterata d'Australie et propose de faire parvenir à la Société différents animanx marins et terrestres. ee to Mr. N. M. Surandinaky, de Rostov sur le Don, envoie un exem- plaire du Thrips cercalium qui a paru en grand nombre sur le seigle des environs de Rostov, en priant de lui donner des renseignements sur cet insecte nuisible. Le même envoie des exemplaires du Calandra granaria, qui fait aussi des ravages aux environs de Rostov. MM. À. A. Belopolsky et A. P. Sokoioff remercient la Société pour leur élection comme membres. Mr. le Baron, Professeur Æ. Nordenskiold, remercie pour l'envoi des Mémoires et des Bulletins de la Société, et fait don d’une collection complète des récits de toutes les expéditions polaires suédoises et d’un facsimilé photographique d’un manuscrit de Marco Polo, édité sous la rédaction de Mr. Nordenskiold. Mr. le Professeur Alex. A. Fischer de Waldheim envoie à la So- ciété en don plusieurs ouvrages de son père, et entre autres un volume lithographié des leçons de son père à l’Université de Moscou. Le Département du Ministère des affaires étrangères envoie, au uom du gouvernement hollandais, le texte de l'ouvrage Werbeck, appartenant à l'Atlas géologique de Sumatra, reçu 1l y a quel- que temps. Mr. le Dr. Horwat, Directeur de la station phylloxérique de Bouda- Pest, envoie le compte-rendu officiel de cette station pour 1885 et un travail sur les insectes nuisibles de la Hongrie. La Société géographique italienne de Rome envoie le second et dernier volume des comptes-rendus du 3-ème Congrès internationa! géographique. 3 ( Mr. le Professeur Briosi envoie quelques uns de ses ouvrages publiés par la station agronomique de Rome, dont il est le Direc- teur. i ï Mr. le Docteur Prestel d'Emden présente plusieurs fascicules mé- téorologiques, publiés par lui à différentes époques. Mr. le Dr. Guido Schenzl envoie ses observations magnéto-météo- rologiques faites pendant l'été de 1884 à Bouda-Pest. ae Mr. le Dr. Just de Carlsrouhe envoie une copie lithographiée du compte-rendu officiel concernant les spores qui s’attaquent aux vi- gnobles de Baden. Le Musée nationat de Rio Janeiro, la Société Iris de Dresde, l’Ob- servatoire Royal de Bruxelles, l'Académie des sciences naturelles de Philadelphie, l'Institut national de Genève, la bibliothèque Royale de Dresde, la Société Royale de Londres et la Société des Naturalistes de Stuttgart prient de leur complèter la collection de nos publica- tions dans leurs bibliothèques. L'Observatoire astronomique de Dorpat, désirant avoir sa propre bibliothèque spéciale, prie la Société de lui envoyer un exemplaire de nos publications. Le Cercle littéraire et scientifique russe au Polytechnicum de Dresde prie de lui envoyer les publications de la Société. Mr. le Dr. Æ. Ragousa, rédacteur du journal Naturalista Siciliana, ainsi que l’Université John Hopkins à Baltimore et la Société d’E- tudes scientifiques d'Angers proposent l’échange de leurs publications. En suite d’une circulaire de notre Société aux différentes insti- tutions scientifiques, qui avait pour but de compléter les lacunes de notre bibliothèque, nous ont envoyé tout ce dont ils ont pu disposer, les Institutions suivantes: L'Académie nationale de Bordeaux, la Société Iris de Dresde, les Sociétés des Naturalistes de Danzig et de Gôüttingue, l'Institut national de Genève, la Société physieo-médicale de Wurzbourg, l’Académie des sciences de Vienne et la Société Vaudoise. La Societé hongroise des Alpes annonce qu'elle à transporté le lieu de ses séances de Kesmark à Letschay. Mr. le Professeur I. G. Galle de Breslau remercie pour l'envoi d’un télégramme à l’occasion de son Jubilé cinquantenaire. MM. 1, I Wild. de Pétershourg, Æ. D. Félisine d'Ekaterinodar et Français Fasbender de Vienne remercient de leur nomination com- me membres de la Société. 6 La Société a reçu l’annonce de la mort de MM. Hochstelter à Vienne, I. Simonin à Nancy et Würtz à Paris. | 428 de 5. 20 vw — — Le Secrétaire de la Société, Mr. le Professeur ZLindeman, a pré- senté le Bulletin Xe 1 de 1884 et les observations météorologiques de la première moitié de 1884. Des lettres de remerciments pour l’envoi des publications de la Société ont été reçues de 53 Sociétés et savants. Mr. le Professeur Alex. Sabanceff a fait une communication sur les travaux les plus importants de Dumas et de Wurtz. DONS. Livres offerts. . Johns Hopkins University, Baltimore. Studies from the Biolo- gical Laboratory. Vol. 3, X 1. Baltimore 1884 in 8°. De la part de l’Université John Hopkins à Baltimore. Revista trimensal de Instituto historico geographico e ethno- graphico do Brazil. Tomo 46, parte 1 e 2. Rio de Janeiro 1882 in 8°. De la part de l’Institut historico-géographique et ethno- graphique du Brésil à Rio de Janeiro. . Bulletino di Paletnologia italiana. Anno 9 Ne 1—7—12 Anno 10. X 1—4. Reggio dell'Emilia 1883—84 in 8 De la part de la Rédaction. (P. Strobel). . Botanisches Centralblatt. Jahrgang 5. Xe 1. M 18, 19, 20, 21, 22. 23, 24, 25—39. Kassel 1884 in 8°. De la part de Mr. Oscar Uhlworm a Cassel. . Garten-Zeitung. Jahrgang 5. Xe 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24—939. Berlin 1884 in 8°. De la part de Mr, le Dr. Wiltmack a Berlin. . Bulletin de l’Académie de médecine à Paris 1884. X 18, 19, 20, 21, 22, 23—37. Paris 1884 in 8°. De la part de l’Académie de médecine de Paris. . Feuille des jeunes Naturalistes. Année 14. M 163, 164, 165 --167. Paris 1884 in 8. De la part de Mr. Adrien Dollfus à Parus. . Atti della R. Academia dei Lincei. 1883-81. Serie 3. Tran- sunti. Vol. 8, fasc. 10. Roma 1884 in 8°. De la part de l’Aca- démie R. de Lincei a Rame. 10, 11. 14. 16. 17. 18. 19. 20, 21. de pue . Omuems Mocrosckaro Tyéxurnaro x Pyuaanosckaro My3eerr 5a 1879--82 r. Mockpa 1884 in 4°. Hymusmamuuecrix KaGnnerr Mocx. [ly6r. u Pymann. MyseeBr. Buuyckxr 1. Mocxpa 1884 in 8°. Les X 9 et 10, De la part des Musées public et Roumanzoff de Moscou. Æypuarr Muuucrepcrsa Hapoxaaro Hpocsbmienia. 1884. Aup'he, Maïü, lion, Lions, Agrycrr. C.-[erep6ypre 1884 in 8°. De la part de la Rédaction. . Jannettaz, Ed. Mémoire sur les clivages des saches et sur leur reproduction. Paris 1884 in 8. De la part de l’Auteur. . Mitiheilungen des Ornithologischen Vereines in Wien. Jahrg. 8 Xe 4, 5. Wien 1884 in 4° De la part de la Societé ornithologique de Vienne. Ipomorou Sachrania un. Raskasckaro Mexrununekaro O6me- erBa. l'o0% 20. Ne 19, 20—24. T'ods 21. Xe 1. Tupaucr 1884 in 8°. De la part de la Société I. des médecins du Caucase à Tiflis. . Johns Hopkins University Cireulars. Vol. 8. Xe 29, 30. Baltimo- re 1884 in 4°. American Journal of Mathematics. Vol. 6. X 3. Baltimore 1884 in 4°. Les 5 15, 16 de la part de l’Université Johns Hop- kins à Baltimore. The Canadian Entomologist. Vol. 16. X 2, 3, 4 London 1884 in 8°. De la part de Mr. Wim. Saunders de Londres. TIpomoxonw roxnuaaro sacbrania (733) un. Burenckaro Mexx- uackaro Oômecrsa. 1883. Xe 10. 1884. Xe 1, 2—5. Buipno 1884 in 8°. De la part de la Société I. des medecins de Vilna. Omuems KaBka3ckaro Oômecrsa Cexscrkaro Xo3añcrBa. 1884. Xe 1. 4. Tubpaucr 1884 in 8°. De la part de la Société d'agriculture du Caucase à. Tiflis. Hsencmia Bocrouno-Cuôunpckaro Orxbra Hun. Pycckaro l'eorpa- puueckaro Oômectra. Tour 14. X 3. Uprkyrcxr 1883 in 4°. De la part de la Sociélé géographique de la Sibérie à Irkutsk. Journal of the American Medical Association. Vol. 3 Xe 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22—25. Chigaco 1884 in 8°. De la part de la Ré- daction. 122. 23 24, 29, 99. 94. Da Revue mensuelle d'Entomologie pure et appliquée. Vol. I, X 5. St-Pétersbourg 1884 in 8°. De la part de Mr. VI. Dokhtouroff à 5l.- Pétersbour g. Nature. 1884. N° 757, 758, 759, 760, 761, 762, 763—776. London 1884 in 8°. De la part de la Redaction. Der Zoologische Garten. Jahrgang 25. X 4, 5—8. Frankfurt a. M. 1884 in &. De la part de la Societe Zoologique de Franc- fort s. M. Mittheilungen der schweizerischen Entomologischen Gesellschaft. Vol. 6. Heft 10. Vol. 7, Heft 1. Schaffhausen 1884 in 8°. De la part de la Societé entomologique suisse de Schaffhouse. . Neues Jahrbuch für Mineralogie etc. Jahrgang 1884. Band 1. Heft 3. Stuttgart 1884 in 8°. De la part de la Rédaction. , Vnusepcumemcrin V3sbctria. 1884. Xe 5, 4, 5, 6. Kies5 1884 in 8°. De la part de l’Université de Kieff. . Zoologischer Anzeiger. 1884. A: 166, 167, 168, 169, 170—176. Leipzig 1884 in 8°. De la part de Mr. le Prof. Victor Carus à Leipzig. . The Geological Magazine. 1884. M. N° 239—242. London 1884 in 8. De la part de Mr. Henry Woodward à Londres. . Giornale ed Atti della Societa di Acclimazione ed agricoltura in Sicilia. Vol. 24. X 1 e 2. Palermo 1884 in 8°. De la part ae la Societé d’Acclimatation ete. de Palerme. . Bolletino mensuale dell'Observatorio centrale del Real Collegio C. Alb. in Moncalieri. Ser. 2. Vol. 4. X 1, 2, Torino 1884 in 4°. De la part de Mr. Fr. Denza de Turin. . Chronique de la Société nationale d’Acclimatation de France. 10-ème année. 1884. X 9, 10, 11. Paris 1884 in 8°. De la part de la Société nationale d’'Acclimatation de France à Paris. Powell, 1. W. Second annual Report of the United States Geo- logical Survey. 1880—81. Washington 1882 in gr. 8°. Dutton, Clar. E. Tertian history of the grand canon district. With Attas. Washington 1882 in 4°. 39. 40, 41. 42, 43. 44, 45, 46. Élus Bulletin of the United States Geological Survey, X 1. Was- hington 1833 in &°. 36. Hayden, F. V. Twelfth annual Report for the year 1878. Part 1. 2. and Maps and Panoramas. 1878. Les Xe 33—36. De la part du Département géologique des Etats-Unis a Washington. . Preudhomme de Borre, À. Analyse et Résumé d’un Mémoire de Mr. le Dr. G. Horn. Paris 1882 in 8°. De la part de l’Auteur. . Irmischia. Jahrgang 4. X 1—4. Sondershausen 1884 in 8°. . Abhandlungen des Thüringischen Botanischen Vereins fIrmi- schia. Heft 5 pag. 17-—32. Sondershausen 1884 in 89. Les N° 38, 39 de la part de la Societe Irmischia de Sondershausen. Bockwerken ter Tafelgebracht der K. Natuurskundiga Vereini- ging Jaas 1883. (Juli December). in 8°. Braun, M. Beiträge zur Kenntniss der Fauna baltica. II Die Land-Süsswassermollusken der Ostsecprovinzen. Dorpat 1884 in 8°. De la part de l’ Auteur. Pyceriü Bremuure. 1884. Anphar, Maïñ, Iron, Is, ABrycre. Mocxga 1884 in 8°. De la part de Mr. Katkoff. Bulletin de la Société AcadCmique franco-hispano-pcrtugaise de Toulouse. Tome 4. 1883. X 2, 8. Toulouse 1883 in 8°. Staluts et Reglements de la Société académique fr.-hisp.-portu- gaise de Toulouse. Toulouse 1883 in 8°. Les N° 43, 44 de la part de la Société Académique franco-hispano-portugaise de Tou- louse. Bulletins de la Société des sciences physiques naturelles et climatologiques de l'Algérie. 1883. Alger 1883 in 8°. De la part de la Société des sciences physiques de l’Algérie. Annales de la Société des sciences naturelles de la Charente- inférieure. 1882. M 19. La Rochelle 1883 in 8°. De la part dela Société des sciences naturelles à La Rochelle. . Bulletin de la Société des sciences de Nancy. Série 2. Tome 6, fase. 15. Paris 1883 in 8°. De la part de la Société des sciences de Nuncy. Re. 49. 90. 51. 52. 93. 54. 55. 56. 97. 58. .k 3. 1884. Pa CCE . Miüttheilungen der Anthropologischen Gesellschaft in Wien. Band 14. Heft 1. Wien 1884 in 4°. De la part de la Société anthropo- logique de Vienne. Mémoires de la Société des sciences physiques et naturelles de Bordeaux. 2-e Série. Tome 5, Cahier 3. Bordeaux 1883 in 8. Ragyet, M. Observations pluviométriques et thermométriques faites dans le Département de la Gironde, de Juin 1882 à Mai 1883. Bordeaux 1885 in 8°. Les N° 49, 50 de la part de la So- ciété des sciences physiques et naturelles de Bordeaux. Bulletin de la Société zoologique de France pour l’année 1883. Parties 4—6. Paris 1883 in 8°. De la part de la Société z00l0- gique de France à Paris. : Mémoires de l’Académie des sciences, inscriptions et belles lettres de Toulouse. 8-ème Série. Tome 5. Semestre 1, 2. Tou- louse 1883 in 8°. De la part de l’Académie des sciences, inscrip- tions et belles lettres de Toulouse. Bulletin de la Société géologique de France. 3-ème Série. To- me 11, feuilles 32—39. Tome 12, feuilles 1—9—15. Paris 1883— 84 in 8°. De la part de la Société géologique de France à Paris. Actes de la Société Linnéenne de Bordeaux. Vol. 56. Bordeaux. Vol. 36. Bordeaux. 1882 in 8. De la part de la Société Lin- méenne de Bordeaux. Annales de la Société d'agriculture, histoire naturelle et arts utiles de Lyon. Série 5. Tome 5. 1882. Lyon 1885 in 8°. De la part de la Société d'Agriculture de Lyon. Proceedings of the Royal physical Society. Session 1882—S85. Edinburgh 1883 in 8°. De la part de la Société Royale de Phy- sique à Edimbourg. Der Naturforscher. 1884 M 14—19, 20, 21, 22, 28, 24 Berlin 1884 in 4°. De la part de Mr. le Dr. Sklarek. Bericht (11-ter) des Museums für Vôlkerkunde in Leipzig. 1883. Leipzig 1884 in 8°. De la part du Musée pour la connais- sance des peuples à Leipzig. [es 99. 60. 61. 62, 65. 64. 65. 66. 67. 68. 69. 70, ee Li OARE, Ati della R. Accademia delle scienze di Torino. Vol. 19, Disp. 2, 8. Torino 1884 in 8°. De la part de l’Académie R. des scien- ces de Turin. Janucru Hosopocciñckaro Oômecrsa Ecrecrszoncusrarereñ. Tome 8, Br. 1. Oxecca 1882 in 8°. De la part de la Société des Na- turalistes d’Odessa. Archiv für die Naturkunde Livl., Estl. u. Kurlands. 2-te Serie. Biologische Naturkunde. Band 9, Lieferung 5. Dorpat 1884 in 8°. Sitzungsberichte der Naturforscher-Gesellschaft bei der Univer- sität Dorpat. Band 6, Heft 3. Dorpat 1884 in 8°. Les J 61, 62 de la part de la Société des Naturalistes de Dorpat. Tpydu Yumi. BoxsHaro 9Skonomudeckaro Oômecrsa. 1884. Toms 1, Ban. 4 Tows 2, put. 1. Ibab, Iwar, Asrycrr. C.-Ierep6ypre 1884 in 8. De la part de la Société TI. libre économique de St. Pétersbourg. Sauvage, H. E. Notice sur le genre Caturus. 1883 in 8°. De la part de l’Auteur. Bollettino della Società africana d'Italia. Anno 3, fasc. 2. Na- poli. 1834ïin gr. 8. De la part de la Société africaine d'Italie à Naples. Joly, Charles. Note sur les importations et les exportations de produits horticoles de 1881 à 1883. Paris 1884 in 8. De la part de l’Auteur. Bulletin mensuel de la Société natiosale d’Acclimatation de France, 1884. X 2, 3. Paris 1884 in 8°. De la part de la Société nationale d'Acclimatation de France à Paris. Atti della Societàa Toscana di scienze naturali. Processi verbal, Vol. 4. pages 53—70 et Indice Vol. 2. 3. Pisa 1884 in 8°. e— — —— — _—— — — — | — ———. — — — a Memorie. Vol. 6, fasc. 1. Pisa 1884 in 8. Les X 68, 69 de la part de la Société Toscane des sciences naturelles de Pise. Zeitschrift für Naturwissenschaîften. 4-te Folge. Band 3, Heft 1. Halle a. S. 1884 in 8°. De la part de la Société des Naturalistes de Halle a. S. — ai _ 78. -80. 81. 82. ne 71. Petermann’s, A. Mittheilungen. 1884. X 4 Ergänzungsheft. X 74, 75. 5, Gotha 1884 in 4°. De la part de Mr. Justus Perthes. . Sitzungsberichte der K. Preus. Akademie der Wissenschaften zu Berlin. I—X VII. Berlin 1884 in gr. 8°. De la part de l’Académie KR. prussienne des sciences de Berlin. . Verslagen en Mededeelingen der K. Akademie von Weten- schappen. Afdeeling Natuurkunde. Tweade recks. Deel. 18. Am- sterdam 1883 in 8°. — — — — — — — — a = — = a —— — Letterkunde. Tweade reeks. Deel. 12. Amsterdam 1883 in 8° . Jaarbock van de Kon. Akademie von Wetenschappen voor 1882. Amsterdam 1883 in 8. . Processen-Verbaal van de gewone Vergaderingen der K. Aka- demie van Wetenschappen. Afdeeling Natuurkunde van Mai 1882 tot April 1883. Amsterdam in 8. . Naam - en Zaakregister op de Verslagen en Mededeelingen der K. Akademie van Wetenschappen. Afdeeling: lLetterkunde 5 Serie. Tweede Reeks Deel 1—12. Amsterdam 1883 in 8°. Les NM 73—77 de la part de l’Académie Koyale des sciences d’Am- sterdam. Verhandlungen der K. K. Zoologisch-botanischen Gesellschaft in Wien. Band 33. Wien. 1884 in 8°. . Pelzeln, Aug. v. Brasilische Säugethiere. Wien 1883 in &. Les X 78, 79 de la part de la Societé I. R. Zoologique-Botanique de Vienne. Amtlicher Bericht über die 56 Versammlung Deutscher Natur- | forscher und Aerzte zu Freiburg im Breisgau 1883. Freiburg I. B. 1884 in 4°. De la part du Prof. Dr. Claus de Freibourg. Abhandlungen der Kôünigl. Gesellschaft der Wissenschaften zu Gôttingen. Band 30. Gôttingen. 1883 in 4°. Nachrichien von der K. Gesellschaft der Wissenschaften zu Gôttingen. Aus dem Jahre 1883. N 1—13. Gôttingen 1883 in 8°. Les X 81, 82 de la part de la Sociéte KR. des sciences a Gôttingue. 83. 84. JTE Zanucxu XaprkoBCKarO Orxbienia un. Pyccxaro Texnnieckaro O6mecrsa. 1884. Toxr 3, Bin. 1. XaprkoBr 1884 in 8°. De la part de la sectiou de la Société Imp. technique russe à Kharkoff. HMsencmia Umun. Pycexaro leorpahuuecxaro OGmecrea. Tour 20. sg. 1. C.-Iertep6. 1884 in 8. De la part de la Société I. russe de Géographie de St.-Pétersbourg. : Incuoë SKypaarr. 1884. BH. 3, 4, 5, 6. C.-Ierep6. 1884 in 8°. De la part de la Société forestière de St.-Pétersbourg. . Braun, m. Schwaznbildung bei einem Erwachsenen. 1881 in 8°. .— — Ueber die Thätigkeit des Regenwurmes für die Frucht- barkeit des Erdbodens. in 8°. .— — ÜUeber 2 neue in Dorpat beobachtete Brunnenplana- rien in 8°. .— — ÜUeber rudimentaire Schwanzbildung bei einem Er- wachsenen. in 8°. Re éper die Entwickelung der Enten-oder Teichmu- scheln. .— — Ueber seine Fabrten im finnischer Meerbusen. .— — Untersuchungen zur Entwickelungs Geschichte des brei- ten Bandwurms. .— — ÜUeber den Stand der Schrenk’schen Molluskensam- lung. in 8°. .— — Embryologische Mittheilungen über Papageyen. .— — Ueber die Ergebnisse der Untersuchung von 6 Hech- ten. in 8°. . — — Üeber die Entwickelung der Mäusefinnne. in 8°. Les N° 86—96 de la part du Professeur Braun de Dorpat. Compendium of the tenth Census (une 1, 1880) Part I, II. Washington 1883 in 8°. De la part du Départament de l’Inte- rieur a Washington. 4 ET Er je ns ET 98. O0: 100. 101. 102. 108. 104. 105. 106. 107. 108. 109. Anales de la Sociedad espanola de historia natural. Tome 153, Cuaderno 1. Madrid 1884 in 8°. De la part de la Société espa- gnole d'histoire naturelle de Madrid. Bullettino della Società entomologica italiana. Anno quindice- simo. Tremestre 4. Firenze 1884 in 8°. De la part de la Société entomolngique italienne de Florence. Anales de la Sociedad cientifica argentina. 1884. Entrega 3, 4. Buenos-Aires 1884 in 8°. De la part de la Societé scientifique argentine de Buenos-Aires. Boletin del Instituto geografico argentino. Tome 5, Cuaderno 4. Buenos-Aires 1884 in 8°. De la part de l’Institut geographique de Buenos Aires. Gedder, Patrick. Ru - Statement of the cell Theory. Edinbourgh 1884. De la part de l'auteur. Memorie della Reale Accademia delle scienze di Torino. Serie seconda. Tomo 35. Torino 1884 in 4°. Atti della R. Accademia della scienza di Torino. Vol. 19, disp. 1. Torino 1883 in 8°. Il primo secolo della R. Accademie delle scienze di Torino. Notizic storiche e bibliografiche. 1783—1885. Torino 1883 in 4°. Les Ne 108—110 de la part de l’Académie K. des sciences de Turin. Memoire del Reale Instituto lombardo di scienze e lettere. Classe di scienze matematiche e natural, Vol, 15 fasc. 1. Mi- lano. 1883 in 4°. Atli della fondazione scientifica Cagnola della sua istituzione in Poi. Vol. 7. Milano 1882 in 8°. Rendiconti. Reale Istituto lombardo di scienze e lettere. Sér. 2. Vol. 15. Milano 1882 in 8°. Les M 106—-108 de la part de l’Institut Royal Lombard des sciences et lettres à Milan. Comptes rendus des séances et Mémoires de la Société de Bio- logie. Année 1881. Paris 1882 in 8. De la part de la Société de Biologie de Paris. 1e 110. LUS 112. 115. 114. 115. 116. 117. 118. 119. 120. la part de l’auteur. 121. 122. M Omueme un. Pycckaro l'eorpapnuecraro O6mecrea 3a 1883 rox. C.-Ilerep6. 1884 in 8°. De la part de la Société I. géographique russe de St.-Pétersbourg. Pycexoe CaxroBoxcrBo. 1884. Xe 1—19—22. MocxBa 1884 in 4°. De la part de la Rédaction (A. lemnxiax®). Bulletin de la Société Khédiviale de Géographie. Série 2-de. Xe 5. Le Caire 1884 in 8°. De la part de la Société Khédiviale de Géographie. Latzina, Franc. La République Argentine relativement à l’émi- gration européenne. Buenos-Aires 1883 in fol. De la part de la Société argentine des sciences à Buenos-Aires. Bulletin astronomique et météorologique de l'Observatoire Im- périal de Rio de Janeiro. 1883. X 12. Rio de Janeiro 1883 in fol. De la part de l’Observatoire Impérial de Rio de Janeiro. Sanucxu Mur. OGmecrsa Cexsckaro XosaïñcrBa xnoï Poccix. 1884. X 3. Orecca 1884 in 8°. De la part de la Société I. d’agri- culture du Midi de la Russie à Odessa. Bollettino della Società geografñca italiana. 1884. fasc. 5. Roma 1884 in 8°. De la part de la Société géographique italienne de Rome. Tpydw 4-r0 AHTOMOJIOrHueCEArO OGIACTHATO CRÉ3LA NPeICTABATE- ie 3eMCTBR Oænoñ Poccin cr 10-ro no Z21-e egpara 1884 Oxecca 1884 in 4°. De la part de l’administration locale d’Odessa. Mémoires de l’Institut national genevois. Tome 15. Genève 1883 in 4°. De la part de l’Institut national genevois à Genève. Braun, M. Ueber sogenannte Schneewürmer. Dorpat 1884 in 8°. De la part de l’auteur. Taczanovwski, L. Liste des vertébrés de Pologne. 1877 in 8°. De Boletin de la Academia nacional de ciencias en Cordoba. Tomo 6. Entrega 1. Buenos-Aires 1884 in 8. De la part dé l’Académie des sciences de Cordoba (Republ. argentine). Annales de l'Observatoire de Moscou. Vol. 10 livr. 1. Moscou 1884 in 4. re _ are à ms mA : 2. - ms ane — 125. 124. 125. 126. 127. 128. non Lier Die Meteoriten-Kreisreihen als Erzeuger der Kometen, Son- nenflecke etc. etc. in 8. Les M 127, 128 de la part de l’Obser- vatoire de Moscou. Bollettino del Naturalista. Anno 4. M 5. Siena 1884 in 4°. De la part de la Rédaction. The Quarterly Journal of the Geological Society. Vol. XI, part. MX 158. London 1884 in 8°. De la part de la Société géologique de Londres. Verhandlungen der Naturforschenden Gesellschaft in Basel. Theil 7, Heft 2. Basel 1884 in 8°. Die Basler Mathematiker Daniel Bernoulli u. Leonhard Euler. Basel 1884 in 8°. Les M 131, 132 de la part de la Societé des Naturalistes de Basle. Notisblatt des Vereins für Erdkunde zu Darmstadt. 4-te Folge, Heft 4 Darmstadt 1883 in 8°. De la part de la Société géogra- phique de Darmstadt. 129. 150. Bulletin de la Société belge de Microscopie. 10-ème Année. X 8, 9. Bruxelles 1884 in 8°. De la part de la Société belge de Microscopie a Bruxelles. Jahresbereicht (68-tes) der Naturforschenden Gesellschaft in Emden. 1882—83. Emden 1884 in 8°. De la part de la Société des naturalistes d’'Emden. 134. . Jahrbuck der K. K. geologischen Reichsanstalt in Wier. Jahr- gang 1884. X 2. Wien 1884 in gr. &. . Verhandlungen der K. K. Geologischen Reichsanstalt. 1884. X 4—8. Wien 1884 in gr. 8. Les Je 136, 137 de la part de l’Institut I. R. géologique de Vienne. - Mittheilungen der K. K. Geographischen Gesellschaft in Wien.’ Band 26, Xe 10—12. Band 27, Xe 1, 2. Wien 1883—£4 in 8. De la part de la Société I. R. géographique de Vienne. The Twelfih Annual Report of the Board of Directors of the Zoological Society of Philadelphia. Philadelphia 1884 in 8. De la part de la Société Zoologique de Philadelphie. 135. 1085 8» Mockrb 3a Slepapr 1884 Mocxsa 1884 in 4% De la 139. 140 141. 142. 145. 144. 145. 146. 147. 16 — Cmamucmuuecxia TaOinur POXHBINIHXCA li MHOCCIBEHHHNXE PO- part du Comité statistique de Moscou. .." Albrecht, Paul. Snr la fossette vermienne du crane des Mammi- fères. Bruxelles 1884 in 8°. De la part de l’auteur. . Journal de Micrographie. 1884. Ne 5, 6. Paris 1884. De la part du Dr. I. Pelletan de Paris. . Sitzungsberichte der gelehrten estnischen Gesellschaft zu Dor- pat. Dorpat 1884 in 8°. De la part de la Société savante eston- rienne de Dorpat. Bollettino della Società Adriatica di Seienze naturali in Trieste. Vol. 8. Trieste 1883—84 in 84 De la part de la Société adria- tique des sciences naturelles à Triest. Report of the Entomological Society of Ontario for the year 1883. Toronto 1884 in 8°. De la part de la Societé entomologique d’Ontario à Toronto. Tpydw l'eoxorniecxaro KRouyrera. Tous 1. X 2. C.-ferep6ypr? 1884 in 4. | Hsencmis l'eoxoruueckaro KomureTa. 1884 r. Tour 3-f N° 8, 4, 5. C.-Terep6. 1884 in 8. Les JW 141, 142 de la part du Comité geo: logique de St-Pétersbourg. IIpomororr Co6pania KRiesckaro Oôwecrsa Écrecrsoncunmrateref. 3 Mapra 1854. Kierr 1884 in 8. De la part de la Société des naturalistes de Kieff. Thiemen, Felix. v. Die Pilze des Oelbaumes. in 8°. De la part de l’Auteur. Sitzungsberichte der Naturforschenden Gesellschaft zu Leipzig. Jahrgang 10. Leipzig 1884 in 8°. De la part.de la Société des naturalistes de Leipzig. Journal de l'Ecole polytechnique. Cahier 53. Paris 1885 in 4°. De la part de l'Ecole polytechnique de Paris. Iamuroes I. H. Coo6menie o Tapuauaxr. MoexBa 1984 in 4°. De la part de lauteur. 148. 149. Re a Bulletin de la Société d'Etudes des sciences naturelles de Ni- mes. 1884. MX 3, 4 Nimes 1884 in 8. De la part de la Société d’études des sciences naturelles de Nimes. Bulletin de l'Académie I. des sciences de St.-Pétersbeurg. Tome 29, feuilles 15—25. St.-Pétersbourg 1884 in 4. De la part de ’ Académie I. des sciences de St-Pétersbourg. 150 Joly, Charles. Note sur les Halles centrales 1884 in 8°. De la 151. 152. 155. 156. 157. part de l’auteur. KRemsen, Irec. American Chemical Journal. Vol. 6. X 1, 2. Bal- timore 1884 in 8. De la part de Mr. le Rédacteur. La Phoïographie appliquée aux sciences biologiques et le phy- siographe universel du Dr. A. L. Donnadieu. Lyon 1884 in 8°. De la part de Mr. I. B. Carpentier de Lyon. . Mittheilungen des Naturwissenschaftlichen Vereines für Steier- mark. Jahrgang 1683. Gros. 1884 in 8°. . Haupt-Repertorium über sämmtliche Vorträge etc. etc. der in den Mittheilungen des Grazer Vereines publizirten Materien von 1863—1883. -Beilage zum Jahrgange 1885. Graz. 1884 in 8°. Les M 153, 154 de la part de la Société d'histoire naturelle de Graz. Oversigt over det Kongelige Danske Videnskabernes Selskabs Forhandlinge 1883. X 3. 1884. X 1. Kjobenhavn 1883—84 in 8°. De la part de l’Académie Royale Danoise des sciences et des lettres de Copenhague. Philosophical Transactions of Royal Society of London. Vol: 170, part 1, 2. Vol. 171, part 1. London 1879—80 in 4°. — — Proceedings of the Royal Society of London. X 197— 209. London 1879—80 in &. 158. 159. The Royal Society of London. 1-st December. 1879. London 1880 in 4". Les A5 156—158 de la part de la Societé Royale de Londres. Cooôwenia nu IlporTorors sachrania Martemarnueckaro OônecrBa BB XaprKOB$. 1884 roxa. I. XapbkoBr 1884 in. gr. 5°. Le la part de la Societé mathématique de Kharkonw. M 3. 1884. | 3 ? 160. 161. 164. 165. 166. 167. 168. 169. Here Records of the geological Survey of India. Vol. 17, part 2. 1884. Calcutta 1884 in 8°. De la part de la Société géologique des Indes à Calcoutte. Accademia pontifica de nuovi Lincei anno 37 (1884) sessione 3. Febrar. 17. Roma 1884 in 8°. De la part de l’Académie pon- hficale de Nuovi Lincei à Rome. . Sitzungsberichte der Gesellschaft für Geschichte u. Atterthums- kunde der Ostseeprovinzen Russlands aus den Jahren 1877—81. Riga 1834 in 8°. De la part de la Société d’histoire et d’antiquités des provinces baltiques à Riga. . Archiv des Vereins der Freunde der Naturgeschichte in Meck- lenburg. 38-tes Jahr (1884). Abthl. 1. Güstrow 1884 in 8°. De la port de la Société des amis d'histoire naturelle de Mecklenbourg. Russische Revue. Jahrgang 13. Heft 2. St.-Petersburg 1854 in 8. De la part de Mr. Ch-s. Rôttger. Jahres-Berichte des Naturwissenschaftlichen Vereins in Elber- feld. Heft 6. Elberfeld 1884 in 8. De la part de la Société d'histoire naturelle d’Elberfeld. Almanach der K. Bayerischen Akademie der Wissenschaften für das Jahr 1884. München 1884 in 8% De la part de l’Académie R. des sciences de Munich. Mueller, Ferd. v. (Baron). À descriptive Atlas of the Encalypts of Australia. Ninth Decade. Melbourne 1883 in 4. De la part de l’auteur. Hsewcmir ITerposcroï Semxexbasuecxoï nm JbcHoï AKkajemi. loxr 7-ü. Bar. 1-f. Mocxpa 1884 in 8°. De la part de l’Acadé- mie agricole de Pétrovsky. Tpyôw Uunep. Mocx. Oémecrsa Cexrckaro Xosañcrea. Ban. 14. Mocxsa 1884 in 8. De la part de la Société I. d’agriculture de Moscou. - Journal of the Royal Microscopical Society. 1884. June. London 1884 in 5°. De la part de la Société R. de Microscopie à Londres. . Astronomische, Magnetische u. Meteorologische Beobachtungen an der K. K. Sternwarte zu Prag im Jahre 1853. Jahrgang 44. Prag 1884 in 4°. De la part de l’Observatoire I. R. météoro- logique de Prague. 172; 178. 174. 175. DE | Ven Mémoires sur les Lepidoptères. Rediges par N. M. Romanoff. Tome 1. St-Pétersbourg 1884 in 8°. De la part de 5. Altesse Impériale le Grand Duc Nicolai Michailovitsch. Jmonucu Trasnoñ Dusnuecko OGcepsaropin 1882 r. U. 1 x 2. Oruers 3a 1881 y 1882 rr. u Mereopozoruaecxiñ COopnuxt. T. 8. C.-Terep6é. x 4°. Wmuneparopckoï Boenxof Mexrnunackoï Axaxemin. Junccepranin 42 fasc. C.-Ierep6ypre 1884 in 5°. H3encmis n Yuenna Sanncku Rasancraro VanBepcurera. “l18.— Ieka6pe 1885 r. KRasanp in 6°. . Janucxu Hogroporckaro Oôémecrpa uexoroxcrsa. Anphais. 1884. C.-Herep6yprs in 8°. . Giornale ed atti della societa di Acclimazione X 3 u 4. 1884, Palermo. in 8°. . Bolletino della Societa Geografica Italiana. 1887. fasc. 6, 7, 8. Firenze. in 8°. . Proceedings of the Academy of natural sciences of Philadel- - phia. 1884. Pert 1. in 8. 180. 181. 182. 183. Janucxu XapPkoBckaro Vnngepenrera. 1880. T. 12, 4 XapPKOBE. 11 9 KepurcKkaro YaugepcunTtera. 42 fasc. AkaxemnueckuxR H31anif 34 1883—84 r9]7. Mittheilungen d. Ornithologischen Vereins in Wien. 1884. Iuni, Juli. in 4°. Verhandlungen er Gesellschaft für Erdkunde. 1884 X 1—5. Berlin 1884 in 8°. . Zeitschrift der Gesellschaft für Erdkunde. Band XIV Heft 1. : Berlin 1884 in 8°. . Sitzungsberichte 4. k. Akademie der Wissenschaften in Wien. 1884. X 10—14 in 5°, . Bolletino del R. Comitato Geologico d'Italia 1884 X 8 u 4, 5, 6—8. Firenze in 8. 187. 183. 205. 204. — 2) — Berliner Entomologische Zeitschrift XVIII Band 1 Heït. Ber- lin in 6°. Schriften der Universität zu Kiel aus d. Jahren 1882—83. An- zahl 25. . Notisblatt d. Vereins für Erdkunde zu Darmstadt. IV Folge. TITI Heft. Darmstadt 1882 in 8°. . Boletin del Instituto Geografico Argentino. Tom V. Cuaderno 6. Buenos Aires. 1884 in 8°. . Landwirtschaftliche Jahrbücher 1884 Heft 3. Berlin in &. . Bulletin de la Société de Nimes 1854. MX 5—7. Nimes in &. . Memorie Spettroscopisti 1884. April. Palermo in 4°. , Academie Commerciale Catholique de Montreal 1875—76. Mon- treal. 1876. De la part de L. A. Huguet-Latour. . Puissance du Canada. Le grand occident Canadien. Ottawa. 1882. . Tasse. Le Nord-Ouest. Ottawa. 1882. . Verhandlungen d. Siebenbürgischen Verei ns für Naturwissen- schaften. Jahrg. 34. (1884). Hermannstadt in 8. . Anales de la Sociedad cientificz Argentina. 1884. Tom XVIL ent. 4 u 5, XVIII ent. 1. Buenos-Aires in &. . Boletin da Sociedade de geographia de Lisboa. X 6, 7—9. Lis- boa in 8°. . Rogartani Lapok. Füzet 4—6. Budapest. 1884 in 8°. . Verbeck. Description topographique de Sumatra. Batavia 1883 in or. . Annales de la Société Belge de microscopie. T. 8. Bruxelles 1882 in 8°. Bulletin du Musée royale d’histoire naturelle de Belgique. 1883. X 4. Bruxelles in 8. Annales de la Société géologique de Belgique. T. 9. Liége. 1882 in 8°. = Re ‘ 921. 205. 206. 207. 208. 209. 210. 211. 212. 215. 214. Abhandlungen, herausgegeben vom naturwissenschaftlichen Ve- reine zu Bremen. Band VII. Heft 2, Band IX. Heft 1.1883—24. Atti della R. Accademia delle scienze di Torino Vol. XIX. Disp. 4—7. Torino. 1883—84 in 8°. Boletino della Osservatorio della regia Universita di Torino. 1884 in 4°. Bulletin mensuel de la Société zoologique d'acclimatation X 4—9. Paris 1884 in 8. Bulletin des sciences de la Société Vaudoise des sciences natu- relles. Lausanne in 8°. M 90. 1863. Août. 1864 Juil. 1864 Juil. 1866 Juin. 1874 Févr. 1876 Oct. Garten Flora. April—Aug. Erlangen. 1884 in 8°. Aitti della Societa Toscana di scienze naturali. Vol. IV. 1884. Pisa in 8°. Bulletin de la Société Botanique de Belgique T. XV. 1876. Bruxelles in 8°. Comptes Rendus des séances et mémoires dela Société de Bio- logie X 1—28. Paris. 1884 in 8°. Mittheilungen der geographischer Gesellschaft in Wien. Band XXVII. M 3—5 in 8°. . Bulletin de la Société d'Anthropologie. Mars à Mai. 1884. Pa- ris in &°. . Zeitschrift für die gesammten Naturwissenschaften. Mar Ne cl ‘ri. 1884. Halle in 8°. ; Nederlandsch Meteorologisch Jahrbookvor 1883. Utrecht in 4. à Doc: du Musée Teyler. 4 partie. Haarlem. 1883 in 8°. \ ie Neerlandaises des sciences exactes et naturelles. T. XVII Livr. 2—5. T. XIX. Livr. 1. 2 Haarlem. 1883—84 in 8. * , Archief Middelburg V. 3. 1881 in 8°. Natuurkundig Tijdschrift voor Nederlandsch—Indie. Batavia. 1883 in 8. Decl. XLIT. __ 99 _— 22%, Ath del Instituto Veneto di scienze, lettere ed arti. Disp. 1. 2. 4—10. Venezia in 8°. . Daniels. Un cas de Leontiasis osseo. Haarlem. 1888. . Janucku RaBkasckaro Orxbra Muu. Pyc. Teorp. Oômectsa. Rx. XIIT. 1884. Tnpancr in 8°. . Report on the progress of the botanic Gorden. Jear 1883. Ade- laide. . Bolletino della Societa Africana d'Italia. Giugno. 1884. Napoli. in 8°. . Bulletin de la Société de Borda Dax 2 trimestre 1884 in 8°. . Zeitschrift der deutschen geologischen Geselischaft XXXVI. Band 1. Heft. Berlin 1884 in 8. 9. Folie. Douze tables pour le calcul des reductions stellaires. Bruxelles. 1883. . Proccedings of the American Philosophical Society. X 115. Philadelphia. 1883 in 8. . Meddelanden of Societas pro fauna et flora fennica. Häftet 9 u 10. Helsingfors in 8°. . Rosenberg. Untersuchungen über die Occipitalregion des Cra- niam. Dorpat. 1884. . Meteorolog. Beobachtungen in Dorpat. Im Jahre 1877—1880. . Cantoni Saggio di fisiologia vegetale. Milano. 1888. ». Annales des sciences naturelles de Bordeaux. 1883. Mém. M 4. in 8°. . Paescrkaio. Pacteia Huxeroporceof ry6epraix. H. HoBroport. 1884. 1. Lataste. Catalogue provisoire d. mammifères. Bordeaux. 1884. . Mittheilungen d. deutsehen Gesellschaft für ET u. Vülker- kunde. Heft 21—30, . Hugo de Vries. Sur l'affinité des substances dissoutes pour l'eau - in 8°. 240. 241. 242, 243. 244. 245. 246. 247. 248. 249. 250. 253. 254. 255. 256. — Untersuchungen über die mechanischen Ursachen d. Zell- streckung. Leipzig 1877 in 8°. — Sur la mort des cellules végétales. — Ueber Wundholz, Regensburg 1876 in 8°, — Langenwachsthum der Ober-und Unterseite sich krümmen- der Ranken in 8°. Jahreshefte des Vereins für vaterländische Naturkunde in Wür- temberg. Jahrg. 40 (1884) in 8°. Mittheilungen aus dem Jahrbuche d. k. Ungar. geologischen Anstalt. Band VI Heft 7—10. VII Heft 1. Budapest in 8°. Foldtani Küzlôny XIII Kôf 7—12. XIV. 1—3. Budapest 1884 in oi Epunoea. ]'hexoï Bonpocr 8r Poccin in &. Abhandlungen der mathem.-physikalischen. Classe d. Kôngl. Bayerischen Akademie. 15 Band-München 1884 in 4°. Memoirs of the geclogical Syrvey of India. Serie X. Vol. IL Philadelphia in 4°. Janucxu KieBckaro OGmectsa ecrecrzoncamTatereü. T. VII, grrr. 2. Kierr in 8°. . Bulletin mensuel de l'Observatoire meteorol. Upsal. Vol. XV. 1885 in 4°. . H3ewcmia Muuep. Oômecrsa JIpbôurereñ ecrecrsosmanis. Tor XLV, som. 1—3. M. in 4°. Sitzungsberichte d. k. Akademie d. AMEL in Wien. X 17— 10Pin8?. Omuemr RaBskas3ckaro OGmecrsa Cexscraro XosaïcrBa. Xe 2—5. Tubpancr. 1884 in 8°. The Journal of anthropological Institute of Great Britain and Ireland in 8. Vol. XIV. X 1. Revista do Sociedade de instruccao do Porto. N 10—12. Porto. 1883 in 8°. MA) . Bulletino della Societa entomologica, Italiana. -Trim. lets? 1883. Firenze in 8°. . Blasius. Ueber die letzten Vorkommnisse des Riesen-Alks in 8°. . — Ueber neue und zweiïfelhafte Vügel von Celebes. Braun- schweig. 1883 in 8°. . — Ueber Spermophilus rufescens Keys. u. Blas. in &. .— Zur Geschichte der Üceberreste von Alca impennis. Linn. 1884 in 8°. . Bulletino della reale accademia di Palermo. N° 1—3. 1884 in 4°. . Mittheilungen der naturforschenden Gesellschaft in Bern X 1004—72. 1073—82. 1884 in 8°. . Neues Lausitzisches Magazin. Heft 1. Gürlitz. 1884 in &. . Lotos. Jahrbuch für Naturwissenschaft. Band V. 1884. Prag. Noires . Verhandlungen der Schweïzerischen naturforschenden Gesell- schaft 1882—83. Zürich. in 8. . Verhandl. d. naturhistorischen Vereins der preussischen Rhein- lande und Westfalens. Heft 1. 2. 1883—84. Bonn. in &. . Jahresbericht d. physikal. Vereins zu Frankf. am Main. 1882— 83 in 8°. . Journal of the royal microscopical Society. 1884. Part 4 Lon don and Edinburgh. in 8°. . Zanucxu Kiepckaro OGmecrsa Ecrecrzoncunrarereñ T. VII px. 2. 1884. KieBr. in 8°. . Anzeiger der kaïserlichen Akademie der Wissenschaften. Wien. 1867: 1--5. 7—14. 1868: 1. 8. 1869: 2. 20. 23. 1870: 11. 22. 1871— _ 78. 1874. 1875. 1878. 23. 26. 1881. 1883: 2. 3 in &. 279. . Beitrüge zur Anthropologie und Uressopiqate PAReEnse Heft 1 München. 1884 in 8°. Bulletin of the Museum of ne Zoology at Harvard Col- lege. 1883. Cambridge in 8°. 274. 288. 289. 290. Giornale ed Atti Societa di acclimazione ed agricoltura in Si- cilia. Vol. XXIV X 5 u 6. Palermo in 8°. . Bulletin de la Société Belge de microscopie. X X u XI Bru- xelles. in 8°. . American Chemical Journal. N° 8. - Tijdschr. voor entomologie Aft. 1. 2. Sgravenhage in 8°. . Schriften d. naturforschenden Gesellschaft in Danzig. VI Band. Heft 1. 1884 Kôünigsberg in 8°. 9. Hsoncmir Tiunep. Pyc. Teorpab. OGmecrsa. Bu. 2. C.-Ilerep- 6yprr. 1884 in 8°. . Berg. Addenda ad hemiptera Argentina. . Mémoires de l’Académie Imp. des sciences de St.-Pétersbourg. T. XXXI X 3—16. T. XXXII. X 1—5 in 4°. . Beiträge zur Kenntniss d. Russich. Reïiches. Band 6. 7. St.-Pe- tersbourg in 8°. . Braun. Physikal u. biolog. Untersuchungen. . Annali della stazione chimico agraria sperimentale di Roma. Fasc. 10. 1883. Roma in 8°. . Dechen von. Geologische Briefe aus America. Bonn. . 15 u 16 Bericht des Offenbacher Vereins für Naturkunde. Offen- bach am Main. 1876 in &. . Sitzungsberichte der naturwissenschaftlichen Gesellschaft Isis in Dresden. 1868. M 1—3. 1869. NX 1—3. 7—9. 1871. Jan.—Juni. 1872. Jan.—März. 1873. Apr.—Decem. 1879. Jan.—Dec. 1880. Jul.—Dec. in 8°. Abhandl. v. 4 Senckenb. naturforsch. Gesellschaft. Band XIII, Heft 4. Memoirs of the literary and philosophical Society of Manche-’ ster. Vol. 7. 9. 1882 in 8°. Proceedings of Manchester. Vol. 20—22. 1860—83 in 8°. .V 3. 1584. + — 26 — 291. Jakrbuch für Mineralogie. Geologie und Paläontologie 1884. Heft 1. 2. Stuttgart in 8°. Ci 292. Report of the British Association. 183, London in æ. 293. Proceedings of the Royal PAU of Queensland. Vol À, s 1884 in &. 294. The Quarterly Journal of the geological Society. M 159. Lon- don 1883 in &. 295. Annuaire Statistique de Buenos-Ayres. 2 année. 1882. 296. Record of the geolog. Survey of India, part à. 297. Mittheilungen aus dem Vereine der Naturfreunde in Reichen- berg. XV Jahrg. 1884 in 8°. 298. Mittheilungen aus dem Osterlande. Band 2. Altenbourg. 299. Plateau. Recherches expériment. des insectes. 1884. 300. — Recherches des invertébres. 1884. SÉANCE PUBLIQUE DU 3 OCTOBRE 1884. Le Sécretaire de la Société, Mr. le Professeur Lindeman, fait lec- ture du compte rendu des travaux de la Ms pour =LLRE aca- démique 1883—84. Mr. le Vice President Bredichin communique des observations sur l’ecclipse pleine de la lune qui a eu lieu le 22 Septembre 1884. Mr. J. Ign. Weinberg parle de la transmission du travail du cou- rant galvanique à distance. La lecture a été accompagnée de plu- sieurs démonstrations avec des appareils mis à la disposition de la Société par son membre correspondant Mr. Hamburger, le suc- cesseur de Mr. Schwabe. ent à À mu 4: Fée NC si SÉANCE DU 18 OCTOBRE 1884. Le Secrétaire de la Société, Mr. le Professeur Lindeman, fait lec- ture d’une lettre adressée au Président de la Société de la part de Son Altesse Impériale Monseigneur le Grand Duc Nicolai Michai- Iovitsch qui remercie pour son élection de membre honoraire de la Société. Mr. le Professeur Alex. Sabanéeff remet un travail sur la compo-. sition chimique de la boue d’un des volcans de la presqu'île de Tama. Mr. E. Kislokovsky présente une notice sur l’analyse chimique de 2 specimens du sel glaubérien, provenant du Caucase. Mr. le Secrétaire, Professeur Lindeman, communique que Mr. Île Professeur Goroschankine a annoncé au Conseil de la Société que les herbiers de la Société qui se trouvent entre ses mains sont examinés et mis en ordre et que le Conseil dans sa séance du 12 Octobre a décidé, d’après le $ 3 de son Réglement, de faire don à l’Université de tous ces herbiers en demandant à Mr. Goro- schankine de prendre les mesures nécessaires pour indiquer pour. toujours que ces herbiers sont un don de la Société. Ces herbiers consistent en 73 différentes collections. S. Exc. Mr. Bitschkoff envoie 12 paquets destinés à la Société, et venus par la Commission internationale d'échange de la France et de l'Amérique. Le même envoie sa carte photographiée. Mr. Venceslav Iv. Dybovsk? demande si un travail de son frère sur les Crustacées du lac Baïical pourrait être publié sans retard dans notre Bulletin. Le même écrit qu'il est occupé d’un travail sur les éponges de la mer d’Ochotsk, que son frère a rassemblées dans le temps et prie de lui envoyer les Bulletins qui contiennent le travail de Mr. Tcher- niavsky sur les éponges de la mer Caspienne. La Société pour l’histoire et l’archéologie des provinces baltiques à Riga célébrera le 6 (18) Décembre l'anniversaire de 50 ans d’exi- S: stence et invite à y prendre part. Mr. le Dr. E. Kugler de Pfronten en Bavarie envoie le 22-ème Rapport de la Société silésienne pour l'échange botanique. Mr. Kug- ler communique que 75—77000 parts (de plantes) sont à distribuer cette année et prie MM. les Auteurs d'envoyer les diagnoses des nouvelles espèces, en particulier de telles qui sont divulgées par la Société. —._ 2$ Mr. le Dr. Guido Schenzel envoie ses observations magnéto-mé- téorologiques faites à Boudapest pendant le mois de Septembre de cette année. Mr. le Professeur Dr. Alexandre Pagenstecher, Directeur du Mu: sée d'histoire naturelle de Hambourg, envoie plusieurs de ses publi- cations et en même temps son Rapport imprimé sur les travaux exé- ceutés et l'état du Musée d'histoire naturelle de Hambourg pour 1883 et propose l'échange des publications. Mr. Adolph Senoner de Vienne annonce la mort de feu notre mem- bre, Leopold Fitzinger de Vienne, et engage à prendre part au Ju- bilé de 50 ans du Professeur Meneghini, qu’on va célébrer au com- mencement de Décembre à Pise. M-elle Virginie le Comte annonce le décès de son frère, feu notre membre François Théophile Lecomte, mort le 6 Octobre dans sa 66-e année. Mr. le Professeur Ad. Schuster de Krems prie de lui faire savoir l'adresse: de Mr. Hugo Christoff et d’autres Entomologues de la Russie. ) La Bibliothèque publique d'Alexandre à Samara prie de lui accor- der nos publications. La Société Royale bohémienne des sciences à Prague va célébrer le 6 Décembre (24 Novembr e) le centième anniversaire de sa fondation et invite à prendre part à à cette solennité. Mr. L. Cruls annonce que, par Décret en date du 9 Août, Sa Ma- jesté l'Empereur du Brésil à daigné le nommer e Dir ecteur de l’'Ob- sérvatoire Impérial de Rio de Janeiro. La Socisié d'histoire naturelle de Hannovre, la Société des N atur = listes de Danzig et la Société Linnéenne de Bordeaux ont envoyé cha- cune plusieurs volumes ou livraisons de leurs publications, qui man- quaient dans notre bibliothèque. D’autres Institutions ou Sociétés de l'Allemagne et de la Frarice ont annoncé l'envoi fait de leurs ubli- cations pour remplir les lacunes de notre bibliothèque. "ie le Professeur Baron Nordenskiold de Stockholm a :envoyé le don annoncé des Comptes-rendus de toutes les expéditions polaires suédoises; le. Conseil de. la Société propose. en suite de cet envoi délire Mr. Nor denskiold membre de la Société. — 29 La Cotisation pour 1585 a été payée par Mr. Th. À. Sloudsky. Des remerciments pour l'envoi des publications de la Société de da part de l’Université, de la Bibliothèque publique, de l'Institut forestier, de l'Observatoire central, du Comité géologique de St.-Pé- tersbourg, de l’Observatoire météorologique de Dorpat, des Jardins botaniques de St.-Pétersbourg et de Varsovie, et de l'administration des mines de la Finlande à Helsingfors, de MM. Alex. Fischer de Waldheim de Varsovie, Ed. Bogd. Lindemann d’Elisabethgrad et F. E. de Herder de St-Pétersbourg, de la part de la Société amé- ricaine philosophique de Philadelphie, de la Société d'histoire na- turelle, Lotos, de Prague, de la Société entomologique suisse, de la Société d'histoire naturelle générale à Berne, de l’Institut Smith- son de Washington, et de Mr. Adolph Senoner de Vienne. Mr. le Professeur À. P, Sabanéefj fait une communication concer- mant la polemérisation du Brome azetilène. Mr. M. A. Mensbier expose les résultats de ses observations con- cernant l’ostéologie des pinguins. DONS Livres offerts. 1. Pagenstecher, H. A. Trematodenlarven u. Trematoden. Heidel- berg 1857 in 4°. 2. — — Ueber das Lufteinblasen zur Rettung scheintodter Ne eu- geborner. Heidelberg 1856 in &. ‘© 8. — — Zur Anatomie von Echinorhyngus proteus. 1863 in 8°. HN Ueber Aufstellung der Quallen in den Museen. in 8°. or ren Die Thierwelt Australiens. 1865 in 8. | 6. — — Mensch und Affe. in 5°. a — — Aus dem Agrikulturbericht der Vereinigten Staaten von Nordamerika für 1871, 1872 u. 1873, 1872, 1874 in 8. 8 — — Miszellen zur Thierwirthschaft in Nordamerika. 1873 in 8°. DU | RAS . Pagenstecher, H. A. Zur Entwickelungsgeschichte der Trema- toden. 1881 in 8°. 19. — — Dr. Pagenstecher. Ein Kurzes Lebensbild. Heidelberg 1875 in 8°. 11. — — Ueber die Hirsche. 1881 in 8°. 12. — — Naturhistorisches Museum zu Hamburg. Hamburg 1884 in 6°. 13. Fischer, I. G. Ueber einige afrikanische Reptilien, Amphibien 14. 20: u. Fische des Naturhistorischen Museums zu Hamburg. Ham- burg 1884 in 8. Les M 1—13 de la part de Mr. le Dr. A. Pa- genstecher. de Hambourg. Bulletin of the Torrey botanical Club. Vol. XI, X 1—9. New- Iork 1884 in 8° De la part du Club botanique Torrey a New Tork. . Journal of the American Medical Association. Vol. 3 X 11, 12, 13, 14. New Iork 1884 in 8°. De la part de la Rédaction. . Nature. X 178, 779, 150, 781. London 1884 in 8% De la part de la Rédaction. . Zoologischer Anzeiger. 1884. Jahrgang 7. M 177, 178, 179. Leip- zig 1884 in 5°. De la part de Mr. le Prof. Vict. Carus de Leipzig. . Bulletin de l’Académie de médecine. 1884. X 39, 40, 42. Paris 1884 in &*. De la part de l’Académie de médecine de Paris. . Feuille des jeunes Naturalistes. 1884. X 168. Paris 1884 in 8°. De la part de Mr. Adrien Dollfus de Paris. Russische Revue. Jahrg. 13, Heft 3. St-Petersburg 1884 in &°. De la part de Mr. K. Hammerschmidt de St-Pétersbourg. . Janucxu Mun. Oéuwecrsa Cezxbckaro Xosaïñcrsa ÜDænoï Poccig. 1884. Maï, Iiop, liouk. Oxecca 1884 in 8°. De la part de la So- ciété I. d'agriculture d’Odessa. . Ofversigt of finska Vetenskaps-Societetcns Fôrhandlinger. XXV. 1882—83. Helsingfors 1883 in 8°. . Acta Societatis scientiarum fennica. Tomus XIII. Helsingforsiae 1884 in 4°. Les X 22, 23 de la part de la Société finnoise des sciences à Helsingfors. I RS 27: 30, 1 DZ: 93. 94. 33. 30. . Comptes Rendus des séances de la Société de Biologie. 1884. Xe 29— 832. Paris 1884 in 8°. De la part de la Société de Biologie de Paris. . Annales des sciences naturelles. Zoologie. Tome 15, X 5 et 6. Tome 16. X 1—3. Paris 1883 in 8° De la part de MM. Milne- Edwards de Paris. . Zeitschrift für Naturwissenschaften. 1884. Mai—Iuni. Halle a. S. 1884 in 8% De ia part de la Société d'histoire naturelle de Halle a. S. The London, Edinburgh and Dublin Philosophical Magazinie and Journal of scienee. Tifth series. X 110. London 1884 in 8. De La part de la Rédaction. . Jahresbericht des physikalischen Vereins zu Frankfurt a. M. für 1856—57, 1857—58, 1859—60, 1861—62, 1865—66, 1874—75. Frankfurt a. M. 1857—76 in 8°. De la part de la Société physi- cale de Francfort s. M. . Bollettino della Societa geografica italiana. 1884. Fase. 9. Roma 1884 in 5°. De la part de la Societé géographique ilalienne de Rome. Æypnarx Mununcrepcrga Hapounaro Ilpocsbmenia. 1884. Cen- r46pr. C.-Ierep6. 1884 in 8°. De la part de la Rédaction. Mittheilungen des historischen rite für Steiermark. Heft 32, Graz 18814 in 8°. Beiträge zur Kunde Steiermarkischer Geschichtsquellen. Jabr- gang 20. Graz 1884 in 8°. Stiria illustrata Bogen 9—12. Graz 1884 in 8°. Les A 31, 32, 33 de la purt de la Société historique de Graz. H3encmia Teoxornyeckaro Komnrera. 1884. X 6. C.-[erepôypre 1884 in 8% De la part du Comité géologique de St.-Pétersbourg. Mittheilungen der K. K. Geographischen Gesellschaft in Wien. Band 27, Xe 6. Wien 1884 in 8° De la part de la Société géo- graphique de Vienne. Trautvetter, E. KR. a. Incrementa florae phaenogamae rossicae. Fase. 4 Petropoli 1884 in 8°, De la part de l’Auteur. 137. 98. 40. 41. #2. 45. 44. 48. 49, Garlen-Zeitung. Jahrgang 3. X 40, 41, 42. Berlin 1854 in 8 De la part de Mr. le Dr. Witimack. Der Naturforscher. 1884. X 25, 26, 28—33, 35—37—59, 40. Ber lin 1884 in 4. De la part de Mr. le Dr. Sxlarek. 99. Mittheilungen aus der Zoologischen Station zu Neapel. Band 5, Heft 2. Leipzig 1884 in . De la part de Mr. le Dr. À. Domi de Naples. Petermann’s Mittheilungen aus I. Perthes Con EE An- stalt. Band 30. Heft VI—VIIT, IX. Gotha 1884 in 4°. De la part de Mr. Justus Perthes de Gotha. Mau, W. Ueber Scoloplos armiger C. F Müller. Leipzig 1881 in 8°. De la part de l’Auteur. Berichte des naturwissenschaftlich medizinischen Vereins in Innsbruck. Jahrgang XIII. Innsbruck 1883 in 6°. De la part de la Société d'histoire naturelle et de medecine d’Insbruck. Mittheilungen der naturforschènden Gesellschaft in Bern aus dem Jahre 1882. Heft 2;—aus dem Jahre 1883, Heft 1. Bern 1883 in 8°. De la part de la Société des Naturalstes de Bern. Miltheilungen der Schweizerischen. Entomologischen Gesell- schaîft. Vol. 7, Heft 1. Schaffhausen 1884 in 8°. De la part de la Société entomologique suisse de Schaffhouse. . Ath della Societa crittogamologica italiana. Anno 27. Ser. 2, vol. 3. Disp. & Varese 1884 in 8°. De la part de la Société de Criptogammologique à Milan. . Hsewcmia Mur. Pycekaro l'eorpabnuecxaro Oémecrsa. Tour 20, Bol. 3. C.-Herep6. 1884 in 8°. . Omuems Bocroïxo-Cnôénperaro Orxbaa UM. Pycex. l'eorpad. 06- #ecrsa 3a 1883 rot. C.-Ilerep6. 1884 in 8°. — ‘Hanaxao-Cnôupcx. Orx. Mun. Pycex. l'eorpad. Oômecrsa 3a 1883 r. C.-Hlerep6yprt. 1884 in 8°. Les JW 46—48 de la part de la Société I. géographique russe de St-Pétersbourg. Verhandlungen u. Mittheilungen des Siebenbürgischen Vereins für Naturwissenschaften in Hermannstadt. Jarhgang 34 Her- mannetadt 1884 in 4. De la part de la Societé d'histoire natu- relle de Hermannstadt. o1. 92. 53. 94. 55. 56. 57. | 58. 59 60. — 99 — .« Report of the scientific results of the voyage of. H. M. $, Chal- longer during the years 1873—76. Zoology. Vol. 9. Plates. Lon- don 1884. Crepin, François. Manuel de la flore de Belgique. 5 édit. Bru- xelles 1884 in 8°. De la part de l’Auteur. Bericht (18-ter) der Oberhessichen Gesellschaft für Natur-u. Heiïlkunde. Giessen 1879 in 8. De la part de la Société d’his- toire naturelle et de medecine de Gissen. Meduuuncrix Côopanxr. 1884. Xe 38. Taprncr 1884 in 8°. Ipomorozs JKCTpaopauapaaro Sachrauia un. RaBkascraro Mexrunuackaro Oômecrtea. 1884. NX 5. Tnphrucr 1884 in 8°. Les X 54, 55 de la part de la Société I. des médecins du Caucase à Tiflis. Bulletins des travaux de la Société murithienne du Valais de- puis 1868 jusqu'à 1871. Fascic. 2, 7 et 8, 11, 12. Genève et Neu- chatel 1873—84 in 5°, Tissière, P. G. Guide du Botaniste sur le Grand St. Bernard. Aigle 1868 in 8°. Les N° 56, 57 de la part de la Société muri- thienne du Valais à Neuchatel. Anales de la Sociedad cientifica argentina. Entregaz, Tomo 18. Buenos-Aires 1884 in 6°. De la part de la Societé scientifique argentine de Buenos-Aires. The Geological Magazine. 1884. September. London 1884 in 8°. De la part de Mr. Woodward, Jahresbericht der Gesellschaft für Natur-u. Heilkunde in Dres- den. 1883—84. Dresden 1884 in 8°. De la part de la Societe d'histoire naturelle et de medecine à Dresde. Neueste Schriften der Naturforschenden Gesellschaft in Danzig. - Band 6. Heft 2 u. 3. Danzig 1861 in 4°. En Schriften der Naturforschenden Gesellschaft in Danzig. Neue Folge. Band 6, Heft 1. Danzig 1884 in 8°. Les A 61, 62 de la part de la Société d'histoire naturelle de Danzig. . . Chronique de la Société nationale d’acclimatation de France. Année 10. X 19, 20. Paris 1884 in 8°. De la part de la Societé nationale d’acclimatation de Paris. 4 3. 1884. 5 68. 64. 65. 69. 20. 71. 73. 74. Lipoae Sitzungsberichte der Kôn. Preussischen. Akademie der Wissen- schaften zu Berlin. XVII—XXXIX. Berlin 1834 in 8’. De la part de l’Académie K. des sciences de Berlin. Tesæuurs. 1884. Xe 54, 55. Mocxsa 1884 in 4 De la port de la Rédaction. Landwirthschaftiiche Jahrbücher. Band XIIL, Heft 4 u. 6. Band XIII. Supplement 1. Berlin 1884 in 8°. De la part du ministère d'agriculture de Prusse à Berlin. . Müller. Konrad. Vergleichende Untersuchung der anatomischen Verhältnisse der Clusiaceen, Hypericaceen etc. Leipzig 1882 in 8°. De la part de l’auteur. . Bulletin de la Société de Borda Dax. 1884, trimestre 5. Dax 1884 in 8°. De la part de la Société de Borda Dax. . Duuepr ponr-Bardeïne A. KRyper boranuxku. Uacrk I. BapuaBa 1884 in 8°. De la part de l’auteur. Moberg, K. Adolf. Beskrifning till Kartbladet X 7 avec la Carte géologique. N° 7 de la Finlande. Helsingfors 1884 in 8° et in fol. De la part de l’adminmstration des mines en Finlande à Helsing/fors. st Rovartani Lapok. 1 Küôtet. Füzet 7—9. Budapest 1884 in 5°. De la part de Mr. le Rédacteur Horwath Geza. Jahresbericht (1, Z, 5, 6, 7, J-ter u. 833 ter) der Naturhistori- schen Gesellschaft in Hannover. Hannover 1851—1884 in 8° u.. 4%. De la part de ia Société des Naturalistes de Hannovre. . Hayden, F. V. Preliminary Report of the United States géolo- gical Survey of Wyoming. Washington 1872 in 8°. De la part de l'auteur. Proceedings of the American philosophicai Society. Vol. 16, X 99. Philadelphie 1879 in 8°. De la part de la Société philoso- phique américaine de Philadelphie. Macoun, John. Catalogue of Canadian Plants. Part 1. Montreal 1883 in 8°. De la part de l’auteur. . Schomburgk, R. Report of the progress and condition of the botanic garden etc. during the year 1882. Adelaide 1883 in fol. De la part de l’auteur en 78. (ÈE 81. 82. 83. 84. 85. 86. 87. Merci Les . Overzigt over det Kong. Danske Videnskabernes Selskabs For- - handlinger. 1873. X 2. Kjobenhavn 1873 in 8°. De la part de la Société Royale des sciences de Co openhague. - Mittheilungen der Anthropologischen Gesellschaft in Wien. Band 11, Heft 3 u. 4. Band 12, Heft 11. III, IV. Wien 1882 in 4. De la part de la Société anthropologique de Vienne. Joly, Ch. et André, Ed. Exposition universelle de la Nouvelle- Orléans. Paris 1884 in gr. 8. De la part de Mr. Joly. Botanisches Centralblatt. 1884. N° 40, 41, 42. Cassel 1884 in 8°. De la part de Mr. le Dr. Oscar Uhlworm de Cassel. - Dokoupil, Wilh. v. Jahresbericht (9) der Gewerbschule zu Bis- tritz in Siebenbürgen. Bistritz. 1883 in &°. De la part de l’au- leur. Annual Report of the Board of Regents of the Smithsonian In- stitution for the year 1879. Washington 1880 in 5°. De la part de l’Institut Smithson de Washington. Annales de la Société entomologique de France. Série 4. Tome 10, partie supplémentaire. Paris 1875 in 8% De la part de la Société entomologique de France de Paris. Jahr buch der K. K. Geologischen Reichsanstalt. Jahrgang 1851- Xe 1. Jahrg. 1882. X 2 u. 3. Wien 1881—82 in gr. 8°. De la part de l’Institut I. R. géologique de Vienne. Report of Progress for 1880—82. Montreal 1883 in 8°. De la part de la Société géologique et d'histoire naturelle du Canada à Montréal. Transactions of the American philosophical Society. New se- ries. Vol. 15, part 2. Philadelphie 1875 in 4°. De la part de la Societé américaine de Philadelphie. Omuemr o cocroanix C.-Ilerepôyprenaro Jécaro Uncruryra 3a 1883 r. C.-Ierep6. 1884 in 8. De la part de l’Institut forestier de St.- -Pétersbourg. Memeopororuuecrix COOPHHKR n31xaBaemnh Mmnepar. Akajemien Haykt. Tour 6, BH. 2. C.-Herep6. 1879 in 4. De la part de Mr. le Dr. H. Wild. de St-Pétersbourg. 88. 89. 50. 91: 93. 94. 95. 96. 98. Or age The scientific transactions of the Royal Dublin Society. Vol. 1 (serie 2) XX—XXV. Vol. 5. (Ser. 2) 1. Dublin 1882—83 in 4°. The Scientifie Proceedings of the Royal Dublin Society. Vol. 3 (Hew ser.) X 6, 7. Vol. 4. À 1—3. Dublin 1882—83 in 8°. Les 89, 90 de la part de la Société Royale des sciences de Dublin. Bulletin mensuel de la Société nationale d’Acclimatation de France. Année 31-ème. X 5, 6. Paris 1884 in 8°. De la part de la Societe nationale d’Acclimatation de France de Paris. Favre, Alphonse. Carte du phénomène erratique et des anciens glaciers du versant Nord des Alpes suisses et de la Chaine du Montblanc. 4 cartes. Genève 1884 in gr. fol. De la part de l’auteur. . Bulletin del Instituto Geografico argentino. Tomo 5, Cuaderno 9. Buenos-Aiïres 1884 in 8°. De la part de l’Institut géographi- que argentin de Buenos-Ares. Entomologisk Tidskrift. 1884. Häft 1 o 2. Stockholm 1884 in 8°. De la part de la Société entomologique de Stockholm. Anales de la Sociedad espagnola de historia natural. Tomo 15, Cuaderno 2. Madrid 1884 in 8*. De la part de la Société Espag- nole d'histoire naturelle de Madrid. Personalstand der K. K. Franz-Jos. trier zu Czernowits 1884-85. Czernowitz 1884 in 4°. Verzeichnis der üffentlischen Vorlesungen an der K. K. Franz- Jos. Universität zu Czernowitz 1884—85. Czernowitz 1884 in 4. Les N 96, 97 de la part de l’Université de Czernowitz. . Bulletin de la Société géologique de France. 3 série: Tome 9. X 7. Tome 10, X 7. Tome 12, Xe 4, 5, 6. Paris 1882—84 in 8°. De la part de la Société géologique de France à Paris. Menvnuxoss, H. Il. Bucrarku BR Oxecc$. 1884. Oxecca 1884 in 8°. De la part de l’auteur. Bulletin de la Société norme de France pour l’année 1384. Parties 1 et 2. Paris 1884 in 8. De la part de la Société zoolo- gique de France à Paris. 100. 101. 102. 103. 104. 105. 106. 107. 108. 109, 110. 111. nt UE Mittheilungen des K K. Militär-Geographischen Instituts. Band 4. Wien 1884 in 8°. De la part de l’Institut I. R. géoyraphique militaire de Vienne. Actes de la Société Linnéenne de Bordeaux. Tome 25, Tome 29 et Tome 30. Bordeaux 1864—73 in S°. De la part de la So- cité Linnéenne de Bordeaux. Bulletin de la Société botanique de France. Tome 28. Comptes- rendus 6-bis. Tome 29, Tome 30. Comptes rendus 1—4. Revue bibliographique A—D. Paris 1881—83 in 8. De la part de la Societé botanique de France de Paris. Annales de la Société entomologique de France. Année 1888. Trimestre 1—4. Paris 1883—84 in 8. De la part de la Societé entomologique de France de Paris. Journal of the Royal Microscopical Society. 1884. October. Lon- don 1884 in 8°. De la part de la Societé Royale de Microscopie de Londres. ; Nuovo Giornale botanico italiano. Vol. 16. X 4. Firenze 1884 in 8. De la part de Mr. T. Caruel de Florence. Pyccrix BEcrauxr. 1884. Cenraôpr. Mockza 1884 in 8. De la part de la Rédaction Katkoff: Bulletin de la Société Linnéenne de Non die 3-e série. Vol. 7. Caen 1883 in 8°. De la past de la Societé Hrnenne de Nor- mandie a Caen. Bulletin de la Société des sciences de Nancy. Série 2, Tome 6. Fasc. 16. Paris 1884 in S°. De la part de la Sociélé des scien- ees de Nancy. Bulletin de la Société d'histoire naturelle de Toulouse. Année 17 et de l’Année 18 (1884). Janvier—Mars. Toulouse 1883—5$4 in &. De la part de la Société d'histoire naturelle de Toulouse. Danielssen, D. C. og Koven, Johan. Asteroiden. (The Horwegian horth—Atlantie Expedition) met 15 planches. Christiania 1884 in 4. De la part du Comité de l’expédition Norvégienne du Nord Atlantic. : Tpyôw Vi. BOzPHaro 9xronomnuecx. Oômecrpa. 1884 r. T. 5. Cexraôps. C.-Ierep6. 1884 in 8°. De la part de la Société I. libre économique de St.-Pétersbourg. 112. 115 114. 118. 119. Se Annali del Muséo civico di Storia naturale de Genova. Vol. 18. 19. Genova 1883 in gr. 8. De la part du Musée civique d’histotre naturelle de Geneve. Journal de Conchyoliologie. Tome 923. X 1, 2. Paris 1883 in 8°. De la part de MM. Crosse et Fischer. Bulletin de la Société académique franco-hispano-portugaise de Toulouse. 1884. X 1. Toulouse 1884 in 8°. De la part de la So- ciété académique franco-hispano-portugaise. . Cmpyse. T. Ilo noBoxy noaBienia duiokceps 88 Rpasy. Tu- xaCcr 1881 in 8°. . — —— — — — — —— — — — — — — — 7 — 85 Cyxymé. Tupancrs 1882 in &°. e — — — — — — — — — = —— — — — ——s — BB Cyxymb. Trance 1884 in 8°. Les JM 115—117 de la part de Mr. le Professeur Ch-s Lindeman. Journal de Micrographie, 1884. X 9. Paris 1884 in 8°. De la part de Mr. le Dr. I. Pelletan. Mémoires de l'Académie des sciences, belles lettres et arts de Lyon. Classe des sciences. Vol. 26. Lyon 1883—84 in gr. 8°. De la part de l’Académie des 732 de Lyon. . Nordenskiold, A. E. Vega Expeditionens Dé. Jaktta- gelse. Bandet 1—3. Stockholm 1882—83 in 8°. .— — Vegas färd kring Asien och Europa. Del. 1—2. Stock holm 1881 in 8°. . Rosny Leon de. Catalogue de la Bibliothèque Japonaise de Nor- denskiold. Paris 1883 in 8°. Les 120—121 de la part de Mr. A. E. Nordenskiold. MEMBRES DU BUREAU POUR L'ANNÉE 1885. à PRÉSIDENT Mr. Charles Iv. Den Conseiller privé. Sfaroi Pimène, maison de la Princesse Koudacheff. À VICE-PRÉSIDENT: Mr. Théodore Bredichin, Conseiller d'État actuel, & la Presnia, m. de l'O ervaoire d’Astrono- . mié de l'Université. » sorgrame Mr. Charles Londouen Cons ces d'État, Pro j fesseur à l’Académie de Pétrovsky, à Pétrovski y- L "0 _ Razoumovwsky. | % MEMBRES DU CONSEIL: Mr. Serge Oussov, Conseiller d'État actuel. : Aphanasieuskoi Péréoulok, maison. Fritsch. Mr. Théodore Sloudsky, Conseiller d'État ac- Peu tuel, & la Pakrovka, maison Karpow, prés de l’église onde dre Troitzi griazi. .-Mr. Valerien Kiprijanotf, Conseiller Li vé. Chérémetiévsky Péréoulok, m. Chérémetiéff, 16 11. Mr. Alexandre Sabanéef, Professeur à l’Université. Det Per. m. de l'Uni- à versilé. LBLIOTHÉARE: Mr. Constantin Pérépelkine. Rue alle- mande, Poslannikov Péréoulok, maison Delsalle. JNSERVATEURS DES COLLECTIONS: - :. : Mr. Adrien Bon Conservateur des col- lections zoologiques. Première Metschanskaïa, m. du Jardin botanique de l’Université. Mr. Ch. Lindeman, Professeur, à l’Académie dAgri d- culture de Petr ovsky-Razoumowsky, Mr. J. N. Goroschankine, Professeur. Conservateur des collections ones au Jardin botanique de . l’Université. Ar des collections minéralogique et paléontologique. dé Cher émetiévsky Péréoulok, m. Chérémetiéff, A5 11. BRE ADJ OINT pour la Rédaction des Mémoires et du Bulletin: 6 “+ Mr. Jean Dumouchel, Conseiller d'État actuel. Gonicharnaïa, maison Slépa now. ORIER ET AIDE-BIBLIOTHÉCAIRE: Mr. Alexis Koudriavzev. Arbat, ne REaniol, M ne Mr. Valerien A Cons. privé. Conservateur mi TR + = D RE D 6 ep nm re pm — qe 4 Re + PR TABLE DES. MATIÈRES CONTENUES DANS CE NUMÉRO. re D mr Quelques ol oi la théorie. des comètes. Par Th. Bre- dichin. . MO A ME ee ut tu dau Neue Beïträâge zur Rennes der A des Bailel- $ … Sees. Von Dr. B. Bybowski. Mit5 Tafel-Abbildungen. 4 Sur la grande comète de 1811. Le une planche} par The Bredichins: 42. hd OC xo6nBanin x NOMME PA SAN nn A. Cacanteza. Sur les têtes des comètes. (Avec deux HER Par The Bre- à 7 dre er «és ne) Cuucoxs pacrenif 3 _chseproit YaCTH Pasancnoït ryéepeir Baxropa Ménmadesds 2% , vies St RL Do “Notes sur l’histoire géologique des oiseaux. Par A. Padlons. Ha Liste des algues observées dans di gouvernement de Moscon Par As Arfa: ir SN ee Be ‘Ein Beiïtrag zur Kenntniss der im Rails See lebendgn arten von Dr. w. : or in ARE Hiczu ; D dun che ui à Von Alex. Becker. . . . . ot Mes de Note sur les Pecten lucidus Goldf. E. bifidus Mimst Par Marquis. Ant. de Gregorio. Pa se a En us des RARES des séances de la Société des Mistob ae eos je die ee ee PEU de la ” : CADRCUIETTEE \ D EN X ATURA LIS TES vec ? planches) | Te. onde qui auront. payé Ja cotisation. des . ou la somme de 40 Rbls une dois de tes de langues en usage. ie -Éo Société doit à ja in de Sa Maj este 1 | somme annuelle de 4857 | 1 Fo | ns DL Février. D uote 14 Mars. Fe s nu : ee re 18 AR Re no 17 Javier. Le . Rss 4 ne . 19 BÜLLETIN DE LA SOCIÉTÉ IMPÉRIALE DES NATURALISTES DE MOSS CO U. Tome LX. PPS ANNÉE 1884. MOSCOU. Imprimerie de l'Université Impériale. (M. Katkoff.} 1884. ENUMÉRATION DES ESPÈCES DE PLANTES VASCULAIRES DU CAUCASE par M. Smirnouw de Tiflis. L’énumération de toutes les espèces de plantes vas- culaires recueillies jusqu’à ce jour au Caucase, à l’état spontané, avec l'indication des localités, où elles furent trouvées, ainsi que l'examen critique des opinions, souvent contradictoires, exprimées par divers botanistes à l’é- gard d’un grand nombre de ces plantes, constituent uB travail préparatoire indispensable pour les recherches ultérieures relatives aux rapports de la flore du Caucase avec celles des autres pays de l’Europe et de l'Asie. Les mémoires des divers savants, qui ont consacré leur _ temps à l’élude de la flore Caucasienne, sont épars dans | différents recueils périodiques, souvent peu répaudus et dif | ficiles à obtenir; la nécessité de remonter à ces travaux | originaux, malgré les obstacles qui se présentent, dérive | du peu d'accord qu’on rencontre chez les auteurs plus récents qui les citent. La Flora Rossica de Ledebour, X 4. 1864. 12 18 — terminée en 1853, et la Flora orientalis de M:r Boissier qui vient d’être achevée, sont les deux grands ouvrages où se trouvent mentionnées les espèces de la Flore Cau- casienne, mais aucun d'eux n'en donne une énumération complète. Le nombre des espèces découvertes au Caucase depuis l'apparition de la Flora Rossica est trés considérable, et l’oeuvre de M-r Boissier ne les contient pas toutes: le savant auteur de la Flora Orientalis, s'étant donné a täche de décrire la flore d’un immense territoire, on ne saurait s'attendre à trouver dans son livre une énumé- ration complète des espèces de chaque province. En outre, des espèces nouvelles ainsi que d’autres qui n'avaient pas été trouvées au Caucase jusqu'alors, tout en étant connues ailleurs, mais qui y furent recueillies après la publication des premiers volumes de la Flora Orientalis, vinrent former un appoint considérable à la flore du pays *). Cet exposé des sources où l’on doit puiser pour obtenir une énumeration complète des espèces qui composent la végétation du Caucase, et le catalogue détaillé des écrits qui y ont trait placé à la fin de cette préface, démontrent la nécessité du travail de colligation dont nous nous sommes chargé, en vue d’établir une base indispensable pour des recherches ultérieures d’un ordre plus élevé. Le nombre et la réputation des savants qui ont con- tribué à l'étude de la flore du Caucase, soit en collection- nant dans le pays, soit en examinant les herbiers ‘qui leur étaient envoyés, nous autorise à penser que les *) Les descriptions des espèces nouvelles sont dûes à M-r de Trautvet- ter et se trouvent dans les huit volumes des Acta Horti Petropolitani. — 183 — espèces nouvelles, que pourront nous donner les recherches futures ne sauraient être bien nombreuses. Il n’en est pas de même pour les données nouvelles relatives à la dis- tribution des espèces dans les différentes régions du Cau- case. Les notions que nous avons sur ce sujet sont d'ordinaire bien vagues et bien fragmentaires. La plu- part des savants qui vinrent visiter le Caucase, en vue d’herborisations, ne purent accorder à leurs excursions hâlives qu'une partie de l’été, et les rares botanistes qui y séjournèrent plus longtemps, se consacrèrent à l’étude de certains districts de prédilection. Le manque de recher- ches s'étendant du printemps à l’automne, explique pour- quoi la flore des plateaux et des plaines du (Caucase est bien moins connue que celle des montagnes, laquelle développe toutes ses richesses au coeur de l'été, à l'épo- que habituelle des herborisations. | Notre but étant de fournir une contribution à l’étude du ‘Caucase au point de vue de la géographie botanique, nous trouvons nécessaire de faire précéder lénumération des espèces qui composent la flore Caucasienne par un court aperçu de l’orographie et du climat de son domaine. Apercu orographique.. L’exposé, que nous offrons, des principaux traits oro- graphiques du Caucase, n’est qu’une traduction abrégée d’un excellent article de M-r Salatzky, inséré dans les Mémoires de la section caucasienne de la Société Impé- riale de géographle. ”) t. VII. Le territoire désigné sous le nom général de Caucase, *) Sauncru RaBras. Orabaa Hunep. pycceKaro reorpabar. O6. T. NEL 12# — 84 — comprend l'isthme ponto-caspien et les parties adjacentes de l'Arménie. Cette région n’est pas renfermée dans des limites de géographie physique bien tranchées. Nettement défini à l’est comme à l’ouest par les deux mers qu'il sépare, le Caucase n’est délimité an nord et au midi que par des frontières politiques, ne coïncidant pas tou- jours avec quelque trait saillant du relief: Au nord, les plaines du Kouban, de Stavropol et du Terek se confondent insensiblement avec celles de Ja Russie du sud-est. La frontière administrative de la lieutenance générale du Cau- case y est indiquée par les cours de deux petits fleuves, le Kouga-Jeia et l’Jegorlik moyen, et par le sillon occupé par les deux Manvytchs, dont l’un déverse ses eaux dans la mer d’Azoff et l’autre se dirige, sans l’atteindre, vers la mer Caspienne. Ces minces filets d’eau, acceptés comme limite septentrionale du Caucase, séparent des plaines qui ne différent sous aucun rapport; mais, à défaut de toute frontière plus naturelle, on est bien forcé de s’en contenter. La limite méridionale du Caucase n’est pas beaucoup plus naturelle que la précédente. Sa ligne sinueuse coïncide bien, dans quelques parties de son trajet, avec des chaines de montagnes ou avec le cours de l’Araxe, mais ici com- me au nord, Jes contrées, situées des deux côtés de la frontière, ne diffèrent pas par leurs caractères physiques, La difficulté d’assigner au domaine de la flore, qu'on étudie, des limites de géographie physique bien tranchées a été déjà signalée par M-r De-Candolle dans son célèbre ouvrage; “) elle apparait toujours, dès qu’on est en pré- sence d’une vaste région continentale qui n’a pas le ca-. actère de péninsule. | *) Géographie botanique raisonnée T, II. — 185 — La nécéssilé de se contenier d’une limite convention nelle s'impose donc ici d'elle même. Considéré dans le sens étendu qu’on vient d'indiquer, le Caucase se trouve compris entre les 46°, et 38° lai N. et les 54,3° et G8° long. E. Fer. et embrasse une éten- due de 472666 kil. c. dont une moitié est occupée par des montagnes et dont l’autre est formée de plaines. La grande chaine qui traverse en diagonale du N. 0. au S. E, tout listhme ponto-caspien, et à laquelle appar- tient plus spécialement le nom de Caucase appliqué de- puis à listhme même, divise ce dernier en deux parties inégales. La partie située au nord de la grande chaîne ou Ciscaucasie *) à une étendue de 253926 k. c., tandis que celle, qui est placée au sud de la chaîne et qui porte le nom de Transcaucasie, n'embrasse que 218740 k.c. **). Chacune de ces deux parties de l’isthme présente, outre les versants partiels, deux versants généraux: locciden- tal ou pontique, et l’oriental ou caspien. L’aire occupée par le versant pontique est à celle du versant oriental dans le rapport de 1 : 1,4 pour la Ciscaucasie et de 1 : 3,5 pour la Transcaucasie. Le versant septentrional **) de la grande chaine forme deux saillies hemi-ellipsoïdales, separées par le défilé du Térek {long 62 Fer.) et occupant ensemble 80000 k. c. ou près du tiers de l’élendue totale de la Ciscaucasie. La partie restante est constituée par des steppes, plus élevés vers le milieu de listhme, plus déprimés vers les côtes, qui se confondent au nord avec les plaines de la Russie. #) Y compris le Daghestan. -**) En y ajoutant les provinces de Batoum et de Kars. . ##*\ En donnant l'étendue des versants nous y compreuous tous IE remparts et avant-monts qui se dressent le long de l’axe principal. — 186 — Le versant méridional de la grande chaine occupe 63000 k. ©. soit environ un tiers de létendue totale de la Transcaucasie. Au versant méridional de la grande chaine, vers le 61°,5 lon. Fer, vient aboutir la rangée des monts Meschiques; dirigée du $S. O. au N. E. elle rattache à Parête prinei- pale de listhme, les massifs connus sous le nom de petit Caucase. Les montagnes ainsi désignées remplissent le Sud-Ouest de la Transcaucasie en y formant des chaînes multiples. Elles couvrent une surface de 61000 k. c. Des 94740 Kk. c. restant pour la Transcaucasie, 25820 kil. sont compris dans les provinces de Kars et de Batoum, 1925 k. c. sont occupés par les monts Meschiques, 2,300 kil. c. par les massifs de lAgri-dagh et de l’Ararat et 3,600 par la chaîne du Talysh, au sud—est de j’isthme; enfin 61,100 k. c. forment les plateaux inférieurs et les plaines compris entre la grande chaine, les massifs du petit Caucase et la Caspienne. La direction du N. Ô. au $. E., suivie par la grande chaine du Caucase, prédomine dans la plupart des autres massifs de l’isthme. La direction O—E. est la seconde en importance. Les lignes de soulèvement, parallèles au mé- ridien, et celles qui se dirigent du S. O. au N, E. jouent un rôle plus effacé dans l’orographie du pays. La grande chaine du Caucase. La chaine principale du Caucase, frontière naturelle entre l’Europe et l'Asie, forme une barrière non interrompue, qui s'étend depuis la péninsule de Taman au N. O. jus- qu’an cap d’Apschéron au $S. E., sur une longueur de 1200 kil, abstraction faite des sinuosités qu’elle décrit. La largeur moyenne de la chaîne, mesurée dans la direc- — 137 — tion N. E.—<$. O. atteint 140 kil. et la surface qu’elle recouvre est de 143000 kil. ce. ce qui équivaut environ à un tiers de la surface totale de l’isthme. Le versant septentrional offre une pente bien moins forte que le versant opposé. Des deux saillies hemi-ellip- soïdales qui le composent, l’occidentale atteint une longueur de 600 kil. et une largeur maximum de 110 kil.; les di- mensions correspondanies pour la saillie orientale sont de 460 et de 150 kil. La partie la moins large dn versant septentrional se trouve entre les deux saillies. Elle peut être indiquée par une ligne droite, reliant Vladikavkaz au col de la Croix et mesurant 65 k. À peu près au milieu de sa longueur, le versant nord de la grande chaine forme le massif du Songouti-Khogh, servant de point de départ à une importante crète, dite «datérale», qui se dirige parallèlement à l’arête principale, et s’étend vers l’est presque aussi loin'que cette dernière. Les deux chaines sont à une distance moyenne de 50 kil. et se relient l’une à l’autre par des crêtes transversales, qui séparent huit grandes vallées, occupant l’espace in- termédiaire. Dans sa moitié occidentale, le versant sep- tentrional de la grande chaine émet des contreforts qui ont d’abord une direction presque perpendiculaire à la sienne, mais qui s’élargissent plus loin en talus ou gra- dins, formant, par leurs juxtapositions succesives, des chaines secondaires parallèles à l’arète principale et d’au- tant moins élevées qu'elles en sont plus éloignées. Les versants méridionaux de toutes ces chaines sont abrupts, tandis que les versants opposés s’inclinent en pentes très douces. Ces remparts secondaires se prolongent à l’est aussi loin que la grande chaine et conservent la même direction, mais, à partir du Songouti-Khogh, ils longent le versant septentrional de la chaine latérale, qui — 1388 — se dresse entre eux, et l’arête principale. Cette dernière est une crête continue qui forme la ligne de partage entre les bassins de la Ciscaucasie et ceux de la Transcau- casie. L’altitude moyenne de la ligne de faite est assez variable dans les diverses parties de la chaîne. A l’ouest de l’Adai-Khogh, la plupart des sommets dépassent la li- mite des neiges qui, dans cette partie du Caucase, est à un niveau moyen de 10980 p. ang. ou de 3349 m. Cette altitude considérable se maintient dans la direc- tion N. O. sur un parcours de 300 kil., jusqu'au mont Oshien, à partir duquel la crête s’abaisse graduellement, pour finir aux bords de la mer Noire par les collines d’Anapa. La partie orientale de l’axe principal comprise entre l’Adai-Khogh et le Baba-Dagh, sur un trajet de 490 kil., à sa ligne de faite à un niveau moyen de 11240 p. ang. Ou 5427 m. Les sommets principaux qui se succè- dent de l’Ouest à l'Est et leurs hauteurs respectives sont indiqués dans la petite table qui suit; on y voit que la crête se relève notablement, tant vers sa terminaison orientale que vers le point de départ de la chaine la- térale. Long. E. d. Fer ait. p. an. met. Likatites cu hésl 61°36/.:::119.56%: 298932 Lillcha Khogh... 6153. 192.645. 3853. Tchokhi:s 6296. 12.107. 3692. Barbalô: 24. à 6252”. 40.807: 3296: Schavi Kiide.... 63916. . 11.314. 3450. Dide Gwerdi.... 63° 5. 10.939. 3335. Salawat 52:22 .. 6458". 11.943. 3641. basar üuz ..... 65317. 14.722. 4490. 69039. 13.764 41196. Tfan dagh ..... — 189 — Au delà du mont Babadagh (41°1”, lat. N et 65°58" long.) qui atteint encore 11934 p. a. ou 3637 m., la chai- ne se continue vers l’est sur un parcours de 120 kii. et se termine par les collines qui longent le littoral de la mer Caspienne. Les sommets les plus élevés de cette partie de la chaîne, ne dépassent pas 8917 p. ang. ou 2720 m. La hauteur moyenne des cols, dans la moitié orientale de l’arête principale, est de 94894 p. ang. ou 2895 m. Le col le plus élevé, celui de Kadlassar, entre la Liakhwa et le Terek, est à 10770 p. ang. ou 3284 m. Le col le moins élevé, qui porte le nom de Bouslatchir, n'atteint que 7746 p. ang. ou 2361 m. La grande chaîne latérale, qui se dresse au nord du Versant septentrional de l’axe principal, et dont le point de départ a été déjà indiqué, ne constitue pas une crête continue; elle est formée par une série de massifs alignés dans une direc- tion plus ou moins parallèle à celle de l’axe principal, et separés de ce dernier par de hautes vallées, où pren- nent naissance les rivières qui forment le système hydro- graphique de la Ciscaucasie orientale. Ces cours d’eau s’échappent des vallées supérieures par les défilés qui séparent les massifs formant la chaine latérale. Quoique le rôle de ligne de partage des eaux soit réservé à l’axe principal du Caucase, ce dernier est néanmoins surpassé par la chaine latérale, quant à la hauteur moyenne de la ligne de faite, et à l’altitude absolue des sommets prin- cipaux. Sous ce dernier rapport le Caucase présente une frappante analogie avec les Pyrénées, où les pics les plus élevés se trouvent aussi placés en dehors de l’axe prin- cipal. Le sommet le plus élevé du Caucase, le mont El- brous (3646 m.), se dresse au nord du versant septen- trional de la chaine principale, en massif indépendant, | tout en y étant rattaché par de puissants contreforis. Le — 190 — mont Dykhiaou occupe une position analogue, et, à partir du point où commence la chaine latérale, tous les som- mets les plus élevés se trouvent concentrés sur cette dernière. L’arête principale n'atteint des niveaux plus élevés que vers sa terminaison orientale, là où la chaine latérale s’écarte vers l’est et s’abaisse brusquement. Dans sa moitié occidentale la crête iatérale atteint en moyen- ne l'altitude considérable de 14420 p. ang. ou 4397 m., dépassant ainsi de 1775 p. ang. ou 541 m.les sommets les plus élevés de la partie correspondante de l’axe prin- eipal. (Le mont Ziltcha-Khogh 3883 m). Plus à l’est, la chaine latérale est moins élevée, mais jusqu’au 63°5 long. le niveau moyen se maintient au dessus de 12000 p. ou 3660 m. et le col le moins élevé à 10599 p. ou 3232 m. (Le col de Bot chagwis tavi entre Dido et Unkratl). Le tableau suivant indique les altitudes des principaux sommets de la chaine latérale. Long. Altit. p. an. m. Sehah Dagh. ... 6540. 13.951: .425b. Alakhun Dagh.. 6458". 12.655. 3853. Djulti Dagh .... 6433. 12.435. 3792. Tebulos Dagh... 62°58. 14.781. 4530. Kasbekoc aus 62°10". 16.546. 5045. Ghimerai-Khogh. 62°4. 15.673. 4785. Adai-Khogh .... (61°28. 15.244. 4646. Dykh-taou ..... 61°. 16.928. 5158. Koschtantaou ... 6050’... 17.080. 5211. *} Elbrous-cnse. 60°6. 18.571. 5646. *) Les trois derniers sommets ne scnt pas généralement consi- dérés comme faisant partie de la chaîne latérale, laquelle a son point de départ près de l’Adai-Khogh, mais ils se dressent au nord de l’arête principale, sur une ligne qui coïncide par sa direction avec celle de la crète latérale. Te Koschtantaou est du reste très rapproché du faite de partage. nr anna — 191 — Parmi les remparts successifs qui s’échelonnent au nord de la grande chaîne, celui qui se dresse immédia- tement au pied de cette dernière, surpasse tous les autres, en longueur comme en altitude. L’arête continue, formée par ce contrefort, porte le nom de Montagnes Noires, et constitue une chaine importante, qui accompagne la crète principale dans la plus grande partie de son parcours. Les plus hauis sommets des Montagnes Noires s'élèvent dans la région centrale de cette chaîne, et dépassent 3000 m. Les contreforits plus septentrionaux ne forment pas de chaînes continues, mais des massifs peu élevés se dressant au pied des Montagnes Noires, et n’attei- gnant des dimensions considérables que dans cetle partie orientale de la Ciscaucasie, qui porte le nom de Daghe- stan. Toute la superficie de cette dernière province, sauf une étroite zône côtière, est occupée par de smontagnes, dont l’ensemble forme un système très compliqué. Les recherches géologiques de Mr. Abich ont enfin permis de s'orienter dans ce dédale de massifs, dont les aperçus orographiques, qui se bornaient à un examen du relief, ue pouvaient donner une idée exacte. L'espace compris entre la chaîne latérale et la zône côlière du Daghestan est occupé par des rangées de montagnes dirigées du N. O. au S. E... La crête la plus rapprochée de la chaine latérale est la continuation des Montagnes Noires. Toutes ces rangées sont reliées entre elles par des ramifications plus ou moins perpendiculai- res à leur direction, et ce sont ces dernières crètes qui forment les lignes de partage des eaux de cette région. Parmi les cinq principaux fleuves du Daghestan, il y en a trois qui coulent dans des vallées dirigées du S. O. au N. E., et qui coupent les remparts successifs, échelonnés entre la grande chaine et les montagnes les plus rap- “> ni prochées de la côte. À une petite distance à l’ouest de ce dernier rempart, coule le fleuve le plus important de la province; dans la partie supérieure de son cours, ce fleure porte le nom de Koisu-Kasykoumyk, plus loin celui de Soulak; les trois autres fleuves sont les tri- butaires. La direction suivie par le Soulak est à peu près parallèle au méridien, et la rivière coupe les chaînes successives qu’elle rencontre sous des angles aigus. Le Soulak sert de déversoir général pour les eaux de la moilié occidentale du Daghestan, et s'échappe de cette région montagneuse par une profonde cluse taillée dans la crète des monts Salatau. Cette dernière chaine, qui forme la limite septentrionale du Daghestan, est dirigée de l’est à l’ouest, et constitue une partie du seuil demi- circulaire, servant de ligne de partage entre les eaux de cette province et celles des plaines situées au nord. La zône côtière du Daghestan n’a que des torrents qui se précipitent dans la mer après un cours de quel- ques dizaines de kilomètres. Le seul fleuve considérable, en dehors du système du Soulak, est le Samour, l'artère principale du Daghestan méridional. La moitié supérieure de son cours occupe la profonde vallée comprise entre la grande chaîne et la chaîne latérale, plus loin le fleuve se dirige brusquement vers le N. E. en coupant la chai- ne latérale et les crêtes suivantes, et se jette dans la mer Caspienne. Nous avons déjà remarqué que les remparts secondai- res, échelonnés au nord de la grande chaîne, dans la moitié occidentale de la Ciscaucasie, n’atteignent pas les mêmes dimensions que dans le Daghestan. En face du massif de l’Elborous les contreforts forment trois rangées de terrasses qui s’inclinent vers le nord, en pentes très douces, et présentent des escarpements abrupts du côté 1499 — du Sud. Le rempart le plus rapproché de la grande chaîne n’est que la continuation des montagnes Noires, et ses sommets dépassent 2500 m. À une petite distance des derniers replis, formés par les contreforts que nous ve- nons de décrire, s'élève au milieu des plaines le petit groupe volcanique qui domine la ville de Piatigorsk. Son sommet le plus élevé, le mont Beshtau, atteint 4500 p. (1372 m.). La région centrale de la Ciscaucasie est for- mée par le plateau de Stavropol, qui s'étend entre les 5720" et 6230 de long; il est limité au nord par le sillon que suit le cours du Manytch et au sud par le Terek et le Kouban. Ce plateau, qui a une longueur de près de 400 kil. sur une largeur de 230, atteint près de Stavropol une altitude de 2400 p., ou 732 m. A par- tir de ce point culminant, le plateau s’abaisse dans tou- tes les directions, et finit par se confondre avec les plai- nes qui forment les côtes de la mer Noire et de la mer Caspienne. La surface du plateau est couverte de collines disposées en rangées généralement parallèles à l’axe prin- cipal du Caucase, et séparées par des vallons creusés par les affluents du Manytsch, du Kouban et de la Kou- ma. Le faite de partage entre les eaux, qui se déversent dans la mer Noire et celles qui s’écoulent vers la Cas- pienne, peut être indiqué par une ligne unissant l’Elbo- rous et Stavropol et dirigée ensuite vers les sources du Manvich occidental. Dans ce dernier endroit, le niveau du faite ne dépasse pas 60° p. ou 18, 3 m. L'espace ‘compris entre le bord occidental du plateau de Stavro- pol et la mer d’Azoff, forme une plaine basse à surface unie. La région orientale de ces steppes a un sol argilo- sableux, et les terrains salins n’y sont pas rares. Dans la partie occidentale, le terreau noir ou tchernosème do- wine; les cours d’eau v sont plus nombreux, el les crues — 191 — du printemps donnent naissance à une multitude de ma- res et de marécages, qui se groupent le long du littoral el du cours inférieur du Kouban. Les plaines de la moitié orientale de la Ciscaucasie, au nord du Terek, sont formées par des terrains argilo- sableux et salins très stériles. Leur surface uniforme n’est accidentée que par le ravinement des cours d’eau temporaires qui descendent du plateau de Stavropol, par des mares salées et des dunes. Ces dernières for- ment une large bande, ie long de la rive gauche du Te- rek et sur les bords de la Kouma. Les steppes compris entre les cours inférieurs du Soulak et du Térek, et qui portent le nom de plaine des Koumykes, diffèrent à peine des précédents. Mais plus au sud, au pied du versant septentrional du Caucase, s'étend une longue zône de steppes fertiles et bien irrigués par les nombreux cours d'eau qui descendent des montagnes. Ces steppes qui se continuent à l’ouest par ceux du Kouban, constituent les territoires des Tchétchènes et des Kabardiens. Riches en paturages, ils ne sont pas dépourvus pourtant de forêts; celles-ci occupent une surface considérable du pays des Tchétchènes, entre la Sounjà et les premiers contre- forts du Caucase. Cette zône fertile est séparée des plai- nes arides siluées plus au nord, par les cours du Terek et de la Sounjà et deux rangées de collines élevées qui s'étendent le long de l’espace compris entre ces fleuves. Le versant méridional de la grande chaîne couvre une étendue d’environ 63000 kil., et acquiert son plus grand développement en largeur entre les 59° et 63° long. À l’est, comme à l’ouest de ces méridiens, sa largeur dimi- nue et ses pentes deviennent plus abruptes. Les ramifications émises par la partie du versant mé- ridional située à l’ouest du 58° long., remplissent tout — 195 — l’étroit espace réservé entre la mer Noire et l’axe prin- cipal, en formant de petites crêtes plus ou moins per- pendiculaires à ce dernier. Ces chainons, qui se termi- nent brusquement au bord de la mer par des escarpe- ments souvent verticaux, séparent d’élroites vallées occu- pées par de pelits cours d’eau très rapides. Les vallées ne s’élargissent qu’à leurs embouchures, et les petites plaines ainsi formées sont les seules surfaces plates de cette zône côtière, dont la plus grande largeur, près de l’embouchure du Bsyb, ne dépasse pas 40 kil Plus à l’est, le versant méridional de la grande chaîne s’élargit et acquiert une structure plus compliquée: dans la partie de son parcours comprise entre les 58° et 61° long. il émet des ramifications qui constituent traits dominants du relief de cette région et s'étendent en longues crêtes suivant une direction générale de PE. à lO. Ces chaînes forment les faîtes de partage entre cinq grandes vallées occupées par les cours supérieurs des principaux fleuves de la Transcaucasie occidentale: le Bsyb, le Kodor, l’Ingour, le Tskhenis-Tskhali et le Rion *). La plus importante de ces crêtes est le rem- part qui limite au sud la haute vallée de l’Ingour, en la séparant de celle du Tzkhenis-Tzkhali. Ses principaux sommets atteignent 3500 m. d’allitude et dépassent ja limite des neiges éternelles, rabaissée dans celle partie du Caucase grâce à l'apport incessant des vapeurs four- nies par la mer Noire. La crête qui sépare les vallées du Tzkhenis-Tzkhali et du Rion se détache de la chaîne principale à une petite distance de la précédente. Aussi longue, mais moins *) Ces fleuves se succèdent du N. O.au $S. E. dans l’ordre de leur énumération. TT et élevée que cette dernière, elle surpasse, par ses dimen- sions, la rangée des montagnes qui se dressent de l’autre côté du Rion et qui limitent, au sud, la haute vallée tra- versée par le cours supérieur de ce fleuve. = Avant d'entrer dans la plaine qui s’étend an midi des diverses chaînes secondaires que nous venons de décrire, l’Ingour, le Tzkhenis-Tzkhali et le Rion obliquent vers le Sud-Ouest. L’Ingour conserve cette dernière direction jusqu’à son embouchure dans la mer, et le Tzkhenis-Tzk- hali jusqu’à sa réunion avec le Rion. Cette dernière ri- vière est l’artère principale de la Transcaucasie occiden- lale. Au point de sa jonction avec la Kvirila, le princi- pal affluent de sa rive gauche, le Rion tourne brusque- ment vers l’ouest et conserve cette direction jusqu’à son embouchure. Le bassin de la mer Noire est séparé de celui de la mer Caspienne par une suite de montagnes disposées le long d’une ligne dirigée du S. ©. au N. E. La moitié méridionale de ce faite de partage est formée par le massif des monts Meschiques, tandis que sa partie septentrionale n’est qu'une ramification de la grande chaine du Caucase, intercalée entre le cours supérieur de la Kvirila et celui de la Liakhva. Entre ce point et le Mi. Barbalo (62°53° lon.) le versant méridional de la grande chaine émet des contreforts qui ont une direction à peu près perpendiculaire à celle de l'axe principal, dans la première partie de leur trajet, et s'étendent plus loin vers le S. E.; parmi ces remparts, ceux qui séparent successivement les cours de la Liakhva, de l’Aragwa, de l’Iora et de L’Alazane *) forment seuls des crètes d’une certaine importance. Plus à l’est, du Barbalo au Baba- — +) Ces quatre fleuves scnt les principaux affluents de la rive gauche de la Koura. — 197 — dagh, sur une longueur de 300 K., les ramifications de l’arète principale pénètrent à peine dans la plaine qui s'étale à ses pieds. Vers son extrémité orientale le ver- sant sud de la grande chaine reprend pourtant une Îlar- geur plus considérable, plusieurs petites crèles secon- daires surgissant dans cette région. La chaine principale du Caucase est séparée des mas- sifs de la Transcaucasie méridionale par des plaines qui s’élendent le long des cours inférieurs du Rion et de la Koura. Cette zône de surfaces planes n’est interrom- pue que par la chaîne, déjà mentionnée, des monts Mes- chiques et par une rangée de montagnes peu élevées qui surgit immédiatement au Nord de Tiflis La série des massifs qui composent la ligne de partage entre les bassins du Rion et de la Koura, s’étend sur une lon- gueur de 70 kilomètres. Dans la partie la plus étroite de ce faite, constituée par les monts Meschiques, la dis- tance entre les bases des deux versants opposés ne dé- passe pas 40 kil.-et le niveau s’abaisse au col de Sou- ram jusqu’à 920 m. Malgré leurs dimensions peu consi- dérables, ces massifs ont une grande importance au point de vue de la géographie physique, car, outre qu’ils for- ment la ligne de partage entre les bassins de deux mers, ils séparent aussi deux régions fort différentes sous Île double rapport du climat et de la végétation. Le fond de la vallée parcourue par le Rion, après sa sortie des dernières garges de montagnes près de Kou- taïs, constitue l’unique plaine &e la Transcaucasie occi- dentale intérieure. Sa longueur, comptée du pied des monts Meschiques jusqu’au littoral, est de 130 kil, et sa plus grande largeur ne dépasse pas 40 kil. Le niveau de l'extrémité orientale de la vallée n’étant que de 149 m., cette dernière s'incline vers la mer en pente à peine sensible. M 4. 1884. 13 — 198 — De l’embouchure du Kodor à celle du Tcholokh, sur un trajet de 100 kil., la côte de la mer Noire est formée par une bande de lerres basses qui atteint une largeur moyenne de 20 kil et qui est recouverte de sables et de marécages. En dehors de ces limites, les montagnes s’avancent jusqu’au bord de la mer, et la longue rangée des falaises n’est interrompue que par les pelites plaines, formées aux embouchures des cours d’eau par les dé- pots d’alluvions. Les diverses régions de la Transcaucasie occidentale empruntent leurs noms aux peuplades qui les habitent. Les vallées du Bsybe et du Kodor, avec la région cor- respondante de la côte, font partie de l’Abkhasie, Les hautes vallées de lIngour et du Tzkhénis-Tzkhali con- stituent le pays des Souanes, tandis que la région du cours inférieur de ce dernier fleuve et la contrée située entre sa rive droite et le littoral portent le nom de Min- grélie. La vallée inférieure du Rion, en amont du confluent de ce fleuve avec le Tzkhénis-Tzkhalé, et les montagnes qui l’encaissent, composaient l’ancien royaume d’Iméré- tie. Actuellement tous ces territoires, à l'exception de J’Abkhasie, constituent la province de Koutaïs. Les plaines qui s'étendent le long de la Koura com- mencent au pied du versant oriental des monts Meschi- ques, à l’endroit où le fleuve sort du défilé de Borjom et tourne vers l’est. En amont de Tiflis elles forment une bande étroite, interrompue par les contreforts des chaines voisines, mais au de là de ce point elles s’élar- gissent rapidement et s'étendent jusqu’au bord de la mer Caspienre, en occupant une surface de 500 kil de lon- gueur et d’une largeur moyenne de 130 kil. L’Alasagne, le principal affluent de la rive gauche de la Koura, longe le pied du versant méridional de la — 199 — grande chaine Caucasienne sur un trajet de 160 kil. La vallée de cette rivière et les hauteurs voisines consti- tuent une région très fertile, connue sous le nom de Kakhélie. L’Alasagne débouche dans la Koura à 180 kil en aval de Tiflis, immédiatement après sa jonction avec Vlora, le principal tributaire de sa rive droite. Jusqu'à son confluent avec l’Alasagne, la Koura coule à une pe- tite distance des massifs échelonnés le long de la fron- tière orientale de l’Arménie. Le bas plateau qui sépare les vallées de l’Iora et de la Koura a une altitude moyen- ne de 600 m. Quelques crètes qui traversent sa partie septentrionale s’élèvent pourtant jusqu’à 1000 m. Le plateau qui s’étend entre les cours de Flora et de PAlasagne à le même niveau moyen que le précédent, ses bords se dressent en remparts abrupts, qui atteiguent en plusieurs endroits la hauteur de 900 m. Du point où elle est rejointe par l’Alasagne jusqu’à som embouchure, la Koura se maintient généralement à une distance égale de la grande chaine du Caucase et des massifs de la Transcaucasie méridionale. Le niveau de la vallée et des plaines limitrophes, qui est de 170 m. au confluent avec l’Alasagne, diminue graduellement vers le sud-est et finit par descendre à 25,5 m. au dessous de celui de l'Océan. La région montagneuse de la Transcaucasie méridio- nale s’étend du Nord-Ouest au Sud-Est sur une longueur de 550 kil et atteint une largeur moyenne de 240 kil. Elle se raltache directement au haut plateau d'Arménie, dont elle constitue la moitié orientale, et se relie aux montagnes de la Perse par les massifs du Karabagh, qui la limitent au sud. À l’exception des plaines qui s’éten- dent entre Érivan et l’Ararat et de quelques vallées, dont le niveau est de 700—1,000 m., toute celte contrée à 13* — 200 — une altitude de plus de 1500 m.,et les nombreux mas- sifs qui s’y dressent atteignent une hauteur moyenne de 3,000 m. Dans cette partie de la Transcaucasie les chai- nes d’une longueur considérable sont rares, les monta- gnes isolées ou grouppées autour d’un sommet central prédominent. Les divers massifs sont séparés par des pla- teaux dont les bords se relèvent graduellement en for- .mant des terrasses et des replis qui vont rejoindre les contreforts des montagnes et dont Îles parties centrales constituent une surface plus ou moins unie. La chaine la plus longue de cette région est formée par le rempart qui la limite au Nord. Elle s'étend de la mer Noire jusqu'à Tiflis, sur une longueur de 290 kil. sa crète coincidant à peu prés avec la lat. de 41° 48’ N. La vallée supérieure de la Koura coupe cette chaîne dans toute sa largeur et la divise en deux parties à peu près égales. La moitié occidentale porte le nom de mon- tagnes Adjaro-Imérétiennes, la moitié orientale celui de monts Trialeth. Les sommets les plus élevés de ces crè- tes ne dépassent pas 3.000 m. et leur largeur moyenne est de 60 kilom. La chaine Adjaro- Imérétienne émet vers le Nord une ramification qui se rattache aux monts Mechiques et qui contribue ainsi à former le seuil de partage entre les bassins de la mer Noire et de la mer Caspienne. Un contrefort du versant méridional de cette même chaine prolonge ce seuil vers le sud en se réunis- sant aux crètes qui s'étendent à travers le plateau d’Ar- ménie et qui séparent le bassin du Tchorokh de ceux de la Koura et de l’Araxe. Le territoire traversé par le Tchorokh et ses princi- paux affluents: la rivière d’Adjarie, l’Jmerkhevi et lOI- titchai, présente un vaste ensemble de montagnes, inter- | | Î Î — 201 — rompu seulement par les étroites vallées des principaux cours d’eau. Une série de crêtes, qui se détachent du Saganlou- dagh et qui traversent, du S. O au N. E., toute la pro- vince de Kars, forment le seuil de partage entre les bas- sins de la Koura et de l’Araxe. Les principaux sommets situés le long de ce faite ne s'élèvent qu'a 1.000 mèêtres au dessus du niveau géné- ral du haut plateau, qui atteint, dans cette partie, une altitude moyenne de 2000 m. La moitié méridionale de la province de Kars est formée par le bassin de lAraxe. Les surfaces planes y acquièrent une extension considérable. Elles Jongent les cours du Kars-tchai et de l’Arpatchai et se réunissent au Sud-Est aux plaines qui s'étendent entre Erivan et l’Ararat. | La frontière méridionale de la province est formée par une rangée de montagnes dirigée de l’est à l’ouest et qui sépare les vallées de l’Euphrate (Mourad-tchai) et de l’Araxe. cn Cette chaîne, connue sous le nom de monts Agridagh, se termine à l’est par le mont Ararat. Les autres sommets principaux, telsque le Parly-dagh, le Bozdagh et le Tchinguil dépassent 3.000 m. d’altitude. Des massifs considérables occupent aussi tout l’espace compris entre l’Araxe et la région plane qui s'étend le long du Karstchai. Cette série de montagnes se termine a l’est par le groupe du mont Avliar, qui se dresse à une pelite distance de l’Ar-. patchai. do La plus grande partie du bassin supérier de la Koura | est une région essentiellement montagneuse; parmi ses | | nombreux sommets, plusieurs atteignent 3000 m. d’alti- tude, et la hautur moyenne des massifs dépasse 2500 m. — 202 — Les surfaces planes, qui au centre du bassin n’occu- pent qu'un espace restreint, acquiérent près d’Ardahan, à l’est de la Koura, une étendue considérable, et y for- ment le haut plateau d’Akhalkalaki. Ce plateau, limité au Nord par les monts Trialeth, est séparé du bassin de l’Araxe pas les massifs de l’Outch Tapalar et du Mada- Tapa qui s'étendent en rempart continu le long de son bord méridional. La limile orientale du plateau est constitüee par une rangée de sommets volcaniques, dirigée du N. au S, et qui s’étend des monts Trialeth aux massifs du Mada-Tapa, sur un trajet de 60 kil. Les sommets principaux de cette rangée tels que le Samsar et le Leghly dagh, s'élèvent jusq'à 3.200 m. À une distance de 20 kilométres des monts Trialeth la chaine volcanique forme un coude et émet vers le sud une courte ramification qui se termine par le sommet conique du gr. Aboul (3.301 m.). L'espace compris entre cette ramification et la rangée principale est occupé par lelac de Taparovan qui sert de récipient à toutes les eaux de cette partie du plateau. Le niveau du lac est de 2.095 m., sa superficie n’est que de 50 kil. car. Les autres bassins lacustres du plateau d’Akhalka- laki sont encore moins considérables que celui de Topo- ravan; ce dernier n’est surpassé que par le lac de Tchal- dyr-ghel qui occupe une dépression du faite de partage entre les systèmes de la Koura et de l’Araxe. Au massif susmentionné de Madatapa se rattache la chaine des monts Somkhetiques qui s'étend de l’ouest à l’est, sur une longueur de 80 kil. Ses derniers contreforts s’avan- cent jusqu’ au bord de la vallée de la Koura, en aval de Tiflis. La région comprise entre ce fleuve, les monis Tria- leths, la rangée qui limite à l’est le haut plateau d’Akhal- kalaki et la chaîne des monts Somkhétiques, constitue un 1009 plateau qui s'incline vers l’est et finit par se confondre avec les plaines de la Géorgie méridionale. Un rempart, a peu prés parallèle à la chaine des monts Somkhétiques, se dresse à une petite distance au sud de cette dernière. Les sommets principaux de ce massif, qui est connu sous le nom de Besobdal, s'élèvent jusqu’à 3.000 m. Un contrefort relie son extèrmité occidentale à la chaine du Pambak qui forme une lroisiéme rangée de montagnes, parallèle aux deux précédentes. La crète des monts Pam- bak se prolonge à l’est jusqu’au lac de Gokhcha et se rattache à une rangée de montagnes qui se dressent entre la Koura et ce lac. Ces derniers massifs, connus sous le nom de monts Armeno-gandiiques, s’élendent dans la direction du N. 0. au S. E., sur une longueur de 180 kil, et forment, ensemble avec la chaîne du Pambak, le faite de partage entre les bassins inférieurs de la Koura et de l’Araxe. L’altilude moyenne de ces montagnes est de 2.900 m. et leur sommet le plus élevé atteint 3.742 m. de hauteur. Le lac de Goktcha, dont l’altitude est de 1.930, occupe une superficie de 1.300 kil. car. il est entouré de tous les côtés par de hautes montagnes. La chaine susmentionnée longe son bord oriental, d’autres massifs se dressent au sud et à l’ouest du lacet remplis- sent tout l’espace compris entre ce bassin et l’Araxe. Parmi les nombreux sommets de cette région, plusieurs dépassent 3.500 m. d'altitude (Gesel-dara, Kyzil-dagh, Ak-dagh). Ces montagnes sont séparées du haut plateau d'Arménie par la vallée de l’Arpatchai et les plaines qui s’étendent entre Erivan et le mont Ararat, sur un espace d'une longueur de 80 kil. et d’uue largeur de 50 kil. Celle région, dont la hauteur moyenne ne dépasse pas 900 m., est limitée au nord par le massif volcanique du mont Alaghoez, qui se dresse à une petite distance au — 201 — sud de la chaîne de Pambak et à 75 kil. au N. N.E de lPArarat. Le sommet de l’Alagez n’atteint que 4.190. m. d'altitude, mais le pourtour de sa base n’a pas moins de 150 kil. en longueur et dépasse ainsi celui de l’Ara- rat. L’imposant massif associé au récit du déluge se dresse à proximité de l’extrémité orientale de la chaine susmentionnée de lAgridagh. Le pourtour de sa base me- sure 130 kil. et son sommet principai atteint 5.160 m. d'altitude. La contrée montagneuse qui occupe la plus grande partie de l’espace compris entre les vallées dela Koura et de l’Araxe, au sud-est du lac de Goktcha, porte le nom de Karabagh. Ce pays est limité au N. E. parle rempart des monts Arméno-Somkhétiques et au Sud par l’étroite vallée de l’Araxe, qui sépare la Transcaucasie de la Perse. Les ramifications de la chaine de Daralaghez, qui s'étend le long de la rive gauche de l’Araxe sur un parcours de 150 kilométres, remptissent toute la partie méridionale du Karabagh.Le sommet principal de la chaîne, le mont Kapoudjikh, a une hauteur de 3.715 m. Une crête dirigée du $. O. au N. E. relie la chaîne de Da- ralaghez aux monts Arméno - Somkhétiques. La région centrale du Karabagh est formée par un haut plateau. incliné vers le sud-est et que surmontent des massifs volcaniques, dont les sommets principaux tels que: Pshikli dépassent 3.500 m. d’altitude. Le rebord oriental de ce plateau est formé par la chaîne de Schousha qui s’étend d’abord du $S. O. au N. E. et se dirige ensuite vers le S. E. La longueur totale de ce dernier rempart est de 140 kil. et le sommet te plus élevé, le mont Mikhtoukhan, atteint une altilude de 3.615 m. Une région de plaines d’une largeur de 80 kil. qui s'étend de la Koura jusqu’en Perse, sépare le haut pe du Karabagh des monts Talysch. — 205 — Ces dernières montagnes qui constituent le rempart de la Transcaucasie le plus avancé vers le sud-est, se dres- sent à une petite distance de la mer Caspienne. La crète sinueuse de la chaîne de Talysdr à une direction générale du S. E. au N. O. Sa partie méridionale constitue le rebord oriental du haut plateau d’Ardebil, qui forme le district limitrophe de la Perse. La partie de la chaîne de Talysch comprise dans Île territoire russe a une longueur de 90 kil. Les sommets les plus élevés ne dépassent pas 2.500 d’altitude. L’étroi- te zône de basses terres qui forme le liltoral sud- Ouest de ia Caspienne s’élargit graduellement vers le nord et se confond avec les plaines qui s'étendent le long de la Koura. Apercu géologique. Les roches cristallines du Caucase forment trois grou- pes distincts. Le groupe le plus ancien consiste en gra- nites de diverses variétés, protogines, pegmatiles, gneiss et micaschistes. Ces roches constituent l’axe principal de la grande chaîne du Caucase dans sa partie la plus élevée, comprise entre l’Elborous et l’Adai Khogh, ainsi que le noyau central des M-its Meschiques. Des roches de même nature, mais d’une époque postérieure d’après M-r Abich, se trouvent dans la province de Karabagh, près d'Ordubad, et dans les M-ts Pambak. Des granites con- tenant une moindre proportion de quartz, des syénites el des diorites relient ce premier groupe au suivant, désigné par M-r Abich sous le nom de porphyrique. La structure particulière qui prédomine dans ce dernier et qui lui à valu son nom, se manifeste dans des roches fort différentes — 206 — quant à leurs éléments constitutifs. On y voit aussi bien des porphyres feldspathiques et amphiboliques quartzi- fères que des mélaphyres, diorites, diabases et porphyres divers dans lesquels le quartz fait défaut. Ces roches se relient à leur tour par des transitions insensibles à celles du troisième groupe, qui comprend les produits de Pacti- vité volcanique, tels que les trachytes, dolerites et basaltes. Les roches des deux derniers groupes acquièrent leur plus grande extension sur le plateau d'Arménie où l’ac- tivité volcanique s’est exercée avec une intensité sans cesse renaissante, et a déterminé tout le caractère oro- graphique du pays. Les roches du groupe porphyrique constituent aussi un élément important de la chaine Adjaro-Iméretienne, des M-ts Trialeth et des M-is Somkhetiques. Des produits éruptifs de mème nature ont troublé les terrains sédi- mentaires du versant méridional de la grande chaîne, en y pénétrant sous forme de coulées et de dykes. Au centre de la grande chaîne du Caucase l’activité volcanique s’est encore manifestée au commencement de l’époque quaternaire, en y édifiant les sommets les plus élevés, tels que l’Elborous, le Kasbek et plusieurs pics situés entre ces derniers. En dehors de ces limites l’arète principale de la grande chaine est formée par des couches de terrains sédimentaires. Terrains de Sédiment. Des conglomérats, des grés et des calcaires des époques ‘dévonienne et carbonifère qui occupent une certaine partie de la vallée de l’Araxe sont les seuls représen- tants de l’âge paléozoique au Caucase. Les couches des formations jurassique et crétacée atteignent au contraire une grande extension dans le pays. | un Le C'est au terrain jurassique inférieur que paraissent se rapporter les schistes argileux, plus ou moins ardoisiers, qui se trouvent en contact immédiat avec les roches cristallines de la grande chaîne du Caucase. Ces schistes, qui longent les parties supérieures des deux versants tant que la ligne de faite est formée par des roches cristallines, constituent, à partir de l’'Adai Khogh jus- qu’au Daghestan, la crête centrale de la chaine. Les schistes sont parfois remplacés par des grès quarlzeux à grain fin. Des grès et des marnes, plus récents que les schistes, mais appartenant encore au terrain Jurassique inférieur, s'étendent le long des deux versants de Îa grande chaîne. Ces couches contiennent des dépots de houille. Sur le versant méridional ces terrains furent bou- leversés par les nombreuses éruptions plutoniennes que nous avons déjà mentionnées. Le terrain jurassique supérieur acquiert un grand de- velcppement sur le versant septentrional de la grande chaine: il constitue la crête élevée des montagnes Noires qui accompagnent larête principale dans toute sa lon- gueur. Ce terrain est formé par des calcaires de diverses sortes et des dolomies. Bien moins développées sur le versant meridional, les couches du Jurassique supérieur n’y pa- raissent qu'en lambeaux détachés. Des dépots du même âge se retrouvent dans la vallée du Basartchai et près de Nakhitchevan. L'extension au Caucausé du terrain crétacé est trés considérable. Le crétacé inférieur y est représenté par les étages: Neocomien et Aptien, et le crétacé supérieur par des couches Touroniennes et Sénoniennes. Au nord de la grande chaine le terrain crétacé s'étend en zone continue d’une mer à l’autre. — 208 — Il y forme quatre escarpements successifs, dont le premier, qui repose directement sur des couches juras- siques, est constitué par des calcaires de l'étage Neoco- mien, le second est formé par une puissante assise de grés aptien et Île troisième par des grés et des cal- eaires appartenant à un horizon supérieur du même étage. Des couches calcaires qui se rapportent à l’étage Senonien constituent le quatrième escarpement. Au sud de la grande chaîne les dépots du terrain crétacé inférieur furent bouleversés par des éruptions plutoniennes. Les conglomérats, brèches et grès de diverses sortes qui correspondent à l’étage neocomien contiennent de nombreux fragments de roches éruptives qui leur va- lurent le nom de «formation de debris porphyriques». Des calcaires ei des marnes qui correspondent aux étages urgonien et aptien atteignent une extension notable le Jong du versant méridional de la grande chaïne, en Ime- retie et au Daghestan. Le crétacé supérieur, qui est représenté dans les deux régions que nous venons de nommer par des calcaires de l’étage Senonien, parait manquer dans la région intermédiaire. En Arménie, près d'Eriwan, et dans le Karabagh, l’étage touronien est formé par des calcaires, des conglomérais et des argiles à Rudistes qui rappellent beaucoup les couches de Güsau dans les Alpes orientales. Des dépots de lPhorizon Senonien font partie des M-ts Trialeth et des M-ts Somkhetiques; ils reparaissent encore dans les massifs du Karabagh et dans les montagnes qui limitent au sud la vallée de la Koura. Une bande d’argiles feuilletées et de marnes, qui s’é- tend sur une assez grande distance le long du versant septentrional de la grande chaine, est le seul représentant de l’époque eocène en Ciscaucasie. — 209 — Le terrain nummnulitique acquiert une grande extension en Transcaucasie. Le long du versant méridional de la ‘grande chaine ce terrain ne forme que des lambeaux, tels que ceux qu'on observe en Imeretie et dans les vallées de la Liakhva, de E’Tora et de L’Alazagne; mais dans les massifs du petit Caucase, et notammeut dans les vallées de L’Araxe et de la Koura supérieure, les dépots nummulitiques atteignent un grand développement et contiennent une faune riche et variée. La mer num- mulitique parait avoir occupé la plus grande partie de l’espace qui s'étend entre L’Arménie et la grande chaine du Caucase. Au Daghestan, où le terrain nummulitique fait défaut, l’éocène supérieur est représenté par des grès et des marnes feuilletées riches en fucoïdes, que M-r Abich com- pare au fiysch des Alpes. Des argiles feuilletées gypsi- ferès, contenant des écailles de poissons du g. Meletta et des traces de naphte s'étendent au nord, comme au sud, de la partie orientale de la grande chaîne. Dans les derniers contreforts du versant méridional, enire Tiflis et L’Alazagne, des couches schisteuses analogues, riches en gypse et en septaria, reposent sur les dépots nummuli- tiques. Les plus anciens dépôts de l’epoque miocène observés en Arménie sont représentés, suivant la localité, par des conglomérats, des grès et des marnes riches en sel et en gvpse, ou par des calcaires. Ces terrains correspondent à l'étage falunien. Les dépôts de miocène moins anciens, qui correspondent à l’étage sarmatique, atteignent une extension très vaste, tant au nord qu’au sud de la grande chaine du Caucase. Les nombreuses recherches géologi- ques exécutées dans l’Europe orientale out démontré l’exis- tence d’une mer miocène, qui s’étendait de L’Autriche — 210 — jusqu’au delà de l’Aral, en couvrant toute la Russie du sud. Entourée de tous cotés par cette mer, la grande chaine du Caucase formait une île étroite et allongée. Limitée au sud parle bord du plateau Arménien, cette mer séten- dait bien loin vers le N. E. *. Les dépôts qui for- maient le fond de ce vaste bassin couvrent la plus grande partie des plaines de la Ciscaucasie et les derniers con- treforts de la grande chaîne. Ils consistent en calcaires de diverses sortes, en marnes et en grès. Ces terrains, qui constituent tout le plateau de Stavropol, sont en partie recouverts de dépots quaternaires et d’alluvions modernes. En Transcaucasie la mer miocène remplissait tout l’es- pace compris entre la grande chaîne et le haut plateau d'Arménie. Les nombreux dépots sarmatiques qui se trou- vent dans toutes les vallées du versant méridional de la grande chaîne et qui atteignent en Imeretie et dans la province de Tiflis une altitude de 1550 mét. et dans le Da- ghestan oriental jusqu'a 2200-m, indiquent autant de gol- fes de l’ancienne mer. Les dépots de cet âge ne pénètrent pas aussi profondément dans les chaines qui limitent au sud les vallées de la Koura et du Rion. Le terrain pliocène n'a été constaté jusqu’ à présent qu’en Ciscaucasie. Le calcaire des steppes et les cou- ches subordonnées à ce dernier correspondent à l’étage inférieur de la formation Aralo-Caspienne de M-rs Mur- chison et Verneuil. Ces dépots s'étendent au nord du *) La communication avec l’océan polaire, à travers la Sibérie occidentale, est admise comme un fait établi par plusieurs auteurs qui s'appuient sur des données de géographie zoologique. Mais, ainsi que l’a démontré M-r Helmersen, les preuves décisives font défaut. — 211 — plateau de Stavropol et recouvrent aussi en partie la presqu'île de Taman. La délimitation des terrains pliocène et post-pliocène est toujours une tâche difficile, qui nécessite des recher- ches géologiques prolongées. Les données reueillies Jjus- qu'à présent au Caucase ne fournissent que des rensei- gnements forts incomplets relativement à la nature et à l’extension des dépots de l’âge quaternaire, et il est fort possible que plusieurs des terrains, considérés comme da- tant de cette période, seraient en réalilé plus anciens. En Arménie la première phase de la période quaternaire est représentée par des couches de conglomérats conte- nant les débris de toutes les roches des périodes pré- cédentes. Le ciment calcaire qui unit ces cailloux et les fréquents dépots de travertin, observés en Arménie et en Géorgie, témoignent de l’abondance des sources qui précipitaient cette substance. Le conglomérat forme des couches horizontales qui reconvrent le terrain tertiaire et s’'élendent le long des flanes ou sur le fond des gran- des vallées d’érosion. Parmi les cailloux qui les com- posent on ne voit aucun représentant des roches vol- caniques. Tous les indices de l’activité volcanique sont postérieurs à ces dépots. Les immenses coulées de lave- doléritique et trachylique, vomies par les nombreux cônes qui surgirent après le dépot du conglomérat, comblèrent les profondes vallées préexistantes et les convertirent en plateaux. Des tufs et des conglomérats, débris des roches trachytiques de l’Alaghoez et du Tchildyr, recouvrent ces laves dans certaines régions du plateau. Les dépots volcaniques subirent une forte érosion qui y tailla d'étroits défilés de plus de 100-m. de profon- deur. Les parois verticales de ces défilés présentent une section complète de toutes les coulées de lave, jusqu'à — 212 — la couche de conglomérat sous-jacente. Ces effets d’érosion sont nombreux sur les hauts plateaux de Schuraghel, d’Akhalkalaki, de Lori et dans le Karabagh. Le comblement des vallées, joint à laction nivelante des laves, qui s’étalèrent en coulées horizontates sur les surfaces plus unies, expliquent la prédominance des hauts plateaux dans cette partie de la Transcaucasie. Le mode de distribution des conglomérats diluviens sur les versants de la grande chaîne du Caucase prouve que les vallées principales avaient déjà à peu près leur configuration actuelle au début de l’époque quaternaire. La plupart d’entre elles étaient occupées par des lacs, étagés succes- sivement les uns au dessus des autres. Les laves émises par les sommets les plus élevés de la chaine se précipi- tèrent dans les vallées du Kouban, de la Malka, du Terek, de L’Aragwa et de la Liakhva et y recouvrirent les conglomérats, en formant des coulées de 150-m d’é- paisseur. Une de ces coulées combla entièrement la haute vallée de Kely, située au sud du Kasbek, et la convertit en un plateau. \ Les traces de la période glaciaire au Caucase, cons- tatées par M-rs Abich et E. Favre, démontrent que les glaciers n’atteignirent une grande extension que sur le versant septentrional de la grande chaîne. Ceux du ver- sant méridional étaient moins considérables, tout en sur- passant les glaciers actuels. Près de l’Elborous le terrain erratique ne parait pas en dehors de la grande chaine Plus à l’est les blocs erratiques s’avancent jusqu'aux débouchés des vallées et pénètrent même dans la plaine. M-r Favre *) observa un dépôt erratique sur un des som- *) E. Favre. Recher. géol. dans la partie centr. de la chaîne du Cauc. pp. 46 et 101. mets des montagnes Noires, le Khodoisek, à une altitude de 2865-m. Le versant septentrional de celte crète pre- sente des traces manifestes de polissage glaciaire. Le terrain erratique est tres developpé dans la vallée du Terek, des trainées de blocs se retrouvent mème près de Emievskoe, à 30 kil. de Wladicaucase. Les conglomèrats et graviers diluviens qui se voient dans [es vallées inférieures du versant sud de la grande chaine ne contiennent pas de cailloux striés; on n'a pas observé non plus de traces de la periode glaciaire dans les autres parties de la Transcaucasie. L'étude détaillée du terrain quaternaire et des dépôts plus récents du Caucase n'a pas élé entreprise jusqu’à présent. Il est vrai que,vu létendue du pays et les dif- ficultés inhérentes à ce genre de recherches, la tâche à entreprendre exigerait le travail combiné de plusieurs géologues; mais l’importance des résultats qu’on pourrait obtenir serait equivalente au labeur accompli. La con- naissance exacte des différents sols qui forment la sur- face du pays et leur indication sur une carte spéciale, pareille à celle de la Russie d'Europe, editée par le mi- nistère des domaines, seraient d’une utilité pratique évi- dente. Ces données fourniraient aussi un des eléments indispensables pour l'appréciation des causes qui ont régi la distribution actuelle des espèces végétales, les problèmes relatifs aux origines de la flore Caucasienne et à ses connexions avec les flores des autres pays de l’Europe et de l’Asie ne pouvant être résolus qu’en te- nant comple des derniers changements survénus dans la configuration et le relief du territoire. L'étude approfondie des formations pliocène et qua- ternaire acquiert ainsi une importance capitale au point de vue de la géographie botanique. VX 4. 1884. 14 — 914 — Une couche de terre noire identique au tchernosème de la Russie constitue le sol des steppes du Kouban et de la plus grande partie de la province de Stavropol. Elle recouvre aussi la moitié occidentale de la province du Terek.{Carte de la région du tchernosème. Dokoutchaieff. Rap. à la Société Impériale d'Economie 1882. Les terrains salins prédominent dans les plaines de la Ciscaucasie orientale. Le sol argileux des steppes qui s’e- tendent au nord du cours inférieur du Terek est. comp- lètement sterilisé par la forte proportion de sel qu'il contient. Les plantes qui composent la pauvre végétation de cette région sont toutes des halophytes typiques. Une flore plus variée ne s’y voit que sur les collines de sable, qui alternent avec les surfaces argileuses. Eu Transcau- casie les terrains salins ont une étendue considérable dans les vallées de la Koura et de lAraxe. Le chlorure de sodium n’y est pas toujours le sel prédominant. Les sulfates de magnésie et de soude prennent alors sa place. La rareté des lacs qui pendant l'époque quaternaire etaient assez nombreux aux pieds des deux versant de la grande chaine, constitue une des particularités du Caucase. Tous les bassins lacusires de quelque importance qui s’y voient actuellement sont concentrés sur le plateau Arménien, à une altitude moyen- ne de 2.000 m. Sur la grande chaîne il n'y à que quelques pièces d’eau, trop exigues pour mériter le nom de lac. Une de ces mares permanentes occupe une dépression du petit plateau volcanique de Kely, au sud du Kasbek; sen alti- tude dépasse 3.000 m. et sa surface est gelée la plus grande partie de l’année. Les mares salées des environs de Tiflis ont des dimensions un peu plus considérables; mais vers la fin de l’été elles ne présentent plus qu’une couche de sel, l’eau ne s’y conservant que quand la saison 215 — chaude est accompagnée de pluies suffisantes. Un de ces petits Jacs est envahi par le Ruppia marilima qui y pros- père aussi bien que dans l’eau de mer. Les marais recouvrent une assez grande étendue de terrain le long du cours inférieur des principaux fleuves du Caucase, tels que Je Kouban, le Terek, le Rion et a Koura. Dis le district de Lenkoran les marais côliers occupent une grande partie du littoral. Le long de la, rive pontique du Caucase, compris entre l’embouchure du” Kodor et Novorossiisk, les contreforts de la grande chaine s’avancent jusqu’au bord de la mer et les petites plaines alluviales aux débouchés des cours d’eau sont les seules localités marécageuses de cette région. La zône des ma- rais s’élargit au sud du Kodor et aiteint un grand déve loppement le Jong du bas Rion. Apercu Climatologique. pe contrastes frappants que présentent les climats: des différente parties du Caucase sont la conséquence de l'étendue du pays (7° de lat. sur 14° de long.) et des nom- breuses chaînes de montagnes qui le traversent. | Le tableau hypsomètrique qui suit permet de se for- mer une idée assez exacte du relief du pays. Les par-: ties des diverses provinces comprises entre les limites d'altitude indiquées en tête de chaque colanne sont ex- primées en centiémes des superficies totales *). .*) Ces chiffres furent obtenus en mesurant au planimétre les aires correspondantes de la carte hypsométrique de létat-majdr du Cau- case. Sur cette carte (à ‘ l1580000) les parties du territoire comprises entre les altitudes limites — 85’ — 0 pied ang, 0’ — 50v”, 500 — 1000, : 1090° — 2000”, 2000’ -— 4000”, 4000’ — 6000”, 6000 _— 8000”, 8000 — 10000, 10900 — 12000”, 12000” et au dessus sont indiquées par dix. teintes distinctes. Les données qui ont servi pour la delimitation des aires sont assez nombreuses, mais vu la petitesse de l'échelle: nous ne saurions attribuer aux chiffres du tablau qu'une valeur ‘approximative. 14 — 216 — Tableau hypsomètrique (les altitu- Altitudes. a m. m. m. Provinces, Kouban.:...:.. (21°/,) — 60,6 8.3 12,9 Stavropol.._ ..... (15,4) 1,8 65.9 19,8 11,2 Lereks...1 us (13,6) 9,8°/ 28.4 14 17,6 ensemble de la Ciscaucasie occid. et centrale...... (50,2) 3,2! 53.5 13,4 13,6 Daghestan....... (6,5) 11757 6,4 5) 11 Zakatal. 00e (0.9) —— — 26,7 36,3 MAIS 1 0 CL (8,9) Er _ 4,1 19,2 Koutais......-.0. (4,7) _ 20,6 10,1 18,3 Soukhum....... (14) — 20,2 19 17,1 Tchernomorsk... (2,1) — 11 22,3 30.3 Elisabetpol..... (10.1) _ 22,3 11,1 18,4 BAakKOH..-.- ue (8,6) 9.8 50,9 9,8 9,7 ErIVAR SRE (6,3) — — — 3,6 Transcaucasie avec le Daghes- ARNO ME RE (49,8) 24 17,3 8,3 15 Tout le Cau- CASE: : 212.2 00 (100) 2,9 35,5 10,9 14,3 *) Les chiffres en parenthèses qui suivent les noms des provin surface totale du Caucase. Pour les provinces de Kars et de Batoum encore, mais dans la premiére les trois quarts du territoire dépas passe 2.000 m. occupe plus d’une dixième de l'étendue totale du Cau dans les provinces d'Erivan et du Daghestan, dans la première, perfieie. — 217 — des sont exprimées en mètres). mi. m. M. m. nn. m. 608—1216; 1216—1824 ; 1824—2432 : 2432-5040 ; 3040—3648 ; 3648 et au des. 4,6 8,1 3 1,5 6,7 0,3 mon _— — — — — 77 11,6 5,2 3,5 1,4 0,8 4,4 6,5 2,7 1,6 0,7 0,4 9,7 25,8 25,2 6,6 9 0,5 8,1 14,1 8,9 1,5 4,4 — 29,3 27,2 15.8 3,4 0,7 0,3 12,3 18 11 6,1 2,9 0,7 11 11,9 9,5 72 3 ti 12,6 11,3 7 4 1,2 0,3 9.2 19.6 13,2 4,6 1 0,6 1.6 8,2 8 0,7 0,2 0,1 16,3 29,8 38,8 9,3 2 0,2 14 20,2 16,1 4,8 1,3 0,3 9,2 13,4 9,4 3,1 1 0,3 ges indiquent les superficies de ces dernières en centièmes de la la déterminations des aires de différentes altitudes n’a pas été faite sent 1.800 m. d'altitude. Le territoire dont l'altitude moyenne dé- case. Ces hautes terres acquièrent leur plus grand développement elles forment la moitié, dans la seconde près d’un tiers de la su- — 218 —- Les grandes différences d'altitude que signale le tableau précedent ne constituent pas ie seul facteur orographi- que dont il y ait lieu de tenir comple dans l’apprécia- tion des climats caucasiens. Les directions des chaines de montagnes exercent aussi une influence par les dé- rivatious qu’elles font subir à certaines portions des grands -courants atmosphériques. Le problème est donc compléxe; seule une Los suite d'observations faites dans des stations convenable- ment reparties pourrait nous en fournir la solution. Avec les données dont nous disposons nous ne pouvons dres- ser qu'un tableau fort incomplet des divers eléments climatologiques. En effet, sur les quarante stations mé- téorologiques du Caucase il n’y en à que quatre dont la periode d'observation atteigne ou depasse vingt années (Tiflis, Bakou, Poti, Stavropol). La plupart des autres stations n’ont eu qu’une durée bien moindre. En outre plusieurs parties du pays, telles que le . Daghestan et toute la vallée de la Koura en aval de Tiflis, n'ont été pourvues de stations que dans le courant des dernières années et les données relatives au climat de la zône su- périeure du Caucase, audessus de 2.000 m., se reduisent aux, observations faites à Goudaour (2,160 m.) pendant une période de quatre ans. Cela dit voici quelles sont les données fournies par les stations existantes. Pression atmosphérique et régime des vents. >» Nous ne pouvons offrir qu'un apercu sommaire de la distribution de la pression atmosphérique au Caucase. La pression v atteint son maximum en hiver et son mi- nimum en été. ON En Janvier l’isthme Caucasien est compris entre les isobares *) de 768 mm. et de 765 mm. Ces lignes dans les parties de leurs parcours limitrophes à l’isthme se dirigent du NO au SE. La prèmière coupe la côte septentrionale de la mer Caspienne à une assez grande distance du Caucase; la seconde coincide à peu près avec la côte orientale de la mer Noire. En juillet les isobares extrèmes sont de 758 mm. et de 755 mm. Leur direction est du S. O au N. E, La ligne de plus haute pression passe par la presqu'ile de Taman a l’extrème Nordouest du Caucase; l’isobare de 755 mm, coupe la côte meridionale de la mer Caspienne. Ces données sont empruntées aux cartes des isobares de l’Eurcpe et de la partie adjacente de Asie. Les obser- vations météorologiques que nous possedons actuellement ne suffisent pas pour pouvoir retracer le parcours de ces lignes audessus de listhme même. La position géographique du Caucase autorise à pré- sumer que les aires de haute et de basse pression atmos- phérique qui déterminent, conformément à leurs posi- tions respectives, les directions des isobares et des vents prédominants de l’Europe et de la Sibérie occidentale, exercent aussi une influence notable sur ce pays. Pour pouvoir apprecier les effets dus à ces différents . [lab CTATRH VKA3ATR Ha HeJOCTATRN u386CT- xaro Meïepopa BBBoza 3akoua MaucBezaa 0 pacnpeabie- HiH CKOPOCTEËÏ BB ra36 M, COXPAHNBE OCHOBHYIO TOJKY 3phuis Meïñepa, at Goxbe CTporiii BRIBONB 3T0T0 3AKOHa. Rank n3BbCTHO, BONPOCB O BBIBOAb MaHCBelIOBa 3aKO0Ha CB TOYKU 3PhHIA TeOPIN BÉPOATHOCTH, KAKB KE HaMBbPO- ATHÉÜINATO 3AKOHA PACHPEAbICHIA CKOPOCTH BB ra3F, HOCIÉ Meïepa GbIIB HOABED'HYTD BCECTOPOHHEMV PazCMOTPHHIR DozLTHMAHOMB. DR JBVXB OOMMAPHBXB PAOOTAXB, HOMb- eHHBIXR BR Sitzungsberichte der Wiener Academie der Wissenschaften 3a 1877—78 roaB *), bOIPTIMANR BOC-, Jo *) Ueber die Beziehung zwischen dem zweiten Hauptsatze der. Mechanischen Wärmetheorie und der Wahrscheinlichkeitsrechnung, respective den Sätzen über das Wärmegleichgewicht.1877. Octoberheft. Weitere Bemerkungen über einige Probleme der mechaniechen Wär- metheorie. 1878. Juniheft. «b 4, 1884. 16 — 216 — HON30BAICA VKA3AHHON TOUKON 3PDbHIA KaKDb AIA U3AU- Häro H CTPOrarO BBIBOAà 3aKk0oHa MauCBexia, TK? M AIA BBIBOAa BTOPATO 3äKOHä MeXaHHUIeCKOË TOP TeNIOTEI. TaknumB 06pa30MB CH 3TOË CTOPOHBI BONPOCB O0 3AKOHÈ Maucpexra MORETR CYNTATLCA BB CYINCCTBEHHPIXB JCPTAXD 3aKOH4CHHBIMP, Ipacrvnas KR uTeui CTatbu r. BblNHerPaACKaro, 4 GPIIXD H09TOMY BB HBKOTOPOMB HeEAOYMbHIN KACATEIDHO TO- TO, UTO MOXKHO eile 3AbCR CKa3aTb HOBATO HOCIb BCErO TOfO, UTO AaBHO CKkaseno borbramaom?. Îlo npouteuin Æe CTAaTHH 4 VObAUICA, UTO r. Bhimxerpayckiñ He TOIPKO HH4eTO HOBaTO He CKa3alb, HO elle COBCHMB He 3HaKOMB CO CTaPPIMH pa00TaMn (bOIPTIMAHA) 10 3TOMY BONPOCY H BB ABÜCTBATEIBHOCTM NPOIOIKACTBE CTOATE Ha TOË € xORHOÏË TOURS 3pbHia Meñepa; à HOTOMY n BPBIBOAR, HMB HPOAIOKEHHDIË, CTOIB C6 AAICKB OTP UCTAHBI, KAaKD E Meïüeport. Ho 7ar Kkak% pascvxyenia r. Boimerpaackaro oôue- YCHBI HOBMAIUMOMV BB CTPOTO HAYUYHYX ŒOPMV A AIA JAW- Aeï, HeAOCTATOUHO 3HAKOMBIXB CB BONPOCOMB, MOTYTE N0- KA3ATRCA BIOIHE SAKOHHPBIMU, TO 4 CANTAN NOIC3HPIMP VKA3aTh 3A5CP BKPATIS Ha 3a01Y#AeHia Tr, BbInIHerpay- CKaro. Ja 00166 OOCTOATEIRHBIMN € Pa3bACHEHIAMH OT- CHIIAN UUTATEIZ KB HUTAPOBAHHPBIMB BbIIlé Pa0OTAMb DOisTIMAHA, BR KOTOPBIXBR OHB HAaÏAeTB OTBbTB Ha BCb MOTVIIIE e[0 HHTEPECOBATR BONPOCHI. Hpexze Bcero 3ambuy, TO Bospaxenis, J'hiaeMbis r. Brimaerparcrumr Meñepy Hanpasienpr TIaBHPIMR 06pa- 30MB UPOTABS BHbIIHEÏ JUCTO MaTeMaTAYECKOË ACTA er0 BBIBOTà EH BB OOMNXB UCPTAXB COTIACVOTCA CB TÉME, RaRiA ObIIN UPEACTABICHPI MY DOIRTIMAHOMB HÉCKOIKO XbTR paubme. To xe kacaerca Goxbe cymecrseHHoû CTOPOBBI Abia, OCHOBHOË HAN BbIBO4A, TO Y [. Briuke- = 947 s1 mn YPaACKATO OHà OCTAlaCs 0€3B H3MbHCHIAN, KäKB HOKAZAND DOIBTIMAHD, OVAVAU COBCPIICHHO JOHKHON, NPHBEIA TO. KOHeUHO, Take Kak 0 Meüepa KB JO%KHOMV BbIBOAV. Uro6br VOPANTRCA Bb 2TOMB AOCTATOUYHO CPABHUTE Pb- uieHie BONPOCA, HO1Y4enH0e r. BRINHETPAACKUMB, CR HCTUH- HPIMB PbINeHIeMb, AAHHPIMB BB ICPBOÏ 1N3b HUTUPOBAE- HbIXB MHOI0 pa0oTBs boibTiMaHa. | B? pbiienin r. BPIINHETPAICKATO BCE AbAO0 CBOAUTCA KB HAXOÆJCHIO BUTà ©YHENN © (#4, v, w), BbIpakaWwImeï CO601 3akOHB pacnpeabienis CKOpoïcrTeË BB Ta3b, OA VCIOBIEMB, UTOÔBI HBKOTOPHIÜ ONPeAbICHHBIÜ HHTETPAAB [TF o (u, à, w) Lge © (u, v, w) du du dec HPHAUMAID HPH STOMB HauOOïBINCe sHauexie, à ABa Apyrie HHTETPadà QUE (TT : u, V, w) du dv du u. n +s. or ff] (uv +) 9 (u, v, w) du du dw ES COXPaHAIN OBI NOCTOAUHBIA Beiuumb. (Bsegeunoe exe 1. Benmmerpaackum® vciogie CoXpaneHiA ABnKeHif HeHTPA _TAKCTH OTHAAACTE CAMO COÛON, eCIH GVACTE PA3CMATPH- BaTR Fa8h Bb COCTOAHIH BHANMArTO HO0KOA) B? phiuexin DOolbTHMAHA BONPOCR TakKe CBOANTCA KB OTHICKAHIN EVER % (W, v, W) DOAD TÉMH K€ VCIOBIAMU, TOIBKO HePBbIÜ HHTETPAIP, MAXIMUM KOTOPATO Pa3bICKABACTCA, HMbCTR 3HAKDb —, à HE +, KAKB Y FI. Beruimerpaacraro. Tarb Kaïb DOIbTHMAUB OTHOCHTENLHO CBO6TO HATerpaa 10% — 218 — HOKA3AIP, UTO OHDb NOAVIACTR CBOC HAUOOMUEC 3HAUEHIE ANA CAVIAR, KOrTJA © (w, v, w) BbipaxaerCa MauxcBezno- BBIMB SAKOHOMB, TO OTCIJA CIBAVeTE, UTO MEHTETPAIR r. BhimHerpaiCckaro AOCTHTAeTE BB 3TOMB CIY4ab CBOErTO HAUMENTUAIO sHaUEHIA. BR NOCABAHEME JIETKO YOHANTRCA HETOCPEACTBEHHO, ONPeABIAA SHAKB BTOPOÏ Bapiauin 3TOTQ MHTeTPala, UPH YCIOBIM, AUTO HePBai er0O Baplania=Ù. Iostomy r. Brinuerparckiü CanmroMs nocnbmuit OKOHUATEIBHPIM BPIBOAOMP, 34ABIAA, UTO H3B ETO CO06Pa- xkeniü 3akOHR MancBexia OKka3biBaeTCA JÜCTBATEIBHO Ha- HBbPOATHÉÉUNME 3AKOHOMB PacnpezbieHiA CKOPOCTEË BB ra3b. EcauGw cooôpaxenif 9TM OBIAM BÉPHPI, TO CAbAO- BAO Obl, HaNPOTHBB, 8AKAOUNTE, UTO MAHCBETIOBE 3AKO0HD ECTB CaMblii HEBBPOATHBIÜ H30 BCÉXB BO3MOXKHPIXB. OJHOTO YKA3aHiA Ha 9TO OOCTOATEIRCTBO VX BOTH AOCTATOUHO, YTOOBI VYOBAUTE YUTATEIA BB COBCPMEHHOÏ HECOCTOATEIR- HOCTH BBIBOJa r. BrimHerpazckaro. Ho naTepecxo pa3cuo- TPBTE, BB JeMB 38KIIOUACTCA NPAYAHA HTOË HECOCTOATEIB- HOCTH. [Mpaunna 31bCR ABOAKaî: CR OHHOË CTOPORBI—HeBbpHAA UOCTAHOBKA 3aJauun, CB APVTOÏ—HeBbpHOE ea pbhmenie. Ocnosnas nocranopra sagaum V r. Brimaerpazckaro COBepPmeHHO Taxe, uTO nm y Meïÿepa. [pexnozaraercs, uro. BE TA3Ë umBeTE MÉCTO HBKOTOpOe pacnpeqhienie CKOpO- CTeü, XAPARTePH3YEMOe œYyHKUIeID © (#, v, w) HXB CIa- ratmuxr. Mpi gbaaemr À nenbirauiü (npu yemr X camo no Ce OJeHb BeINKO, I0 BB CPaBHEHIN CB NOIHPIMD JNCIOMB #% MOICKYIR Bb [436 BeCHMa Mal0), COCTOAIUXB BB TOM, TO HA YAAUY BHIHUMACMB OAHY MOICKVIV, 3à- Mb4aeMB e4 CIaTANIMIA CKOPOCTU H ONATE NPHCOCANHACMP KB OCTAIBHBIMB. JATMB COCTABIAEMB BBIPAXKEHIe BÉPO- ATHOCTH TOO, ATO. MEHKAY 9TUMU k MOIeKYIAMN PaCpe- xbrenie CKROPOCTeÏ TAKOBO Ke, KaKB M BO BCeñ MacCb —— 249 — ra3a T.-e. BbIPAHACTCS œYHKRuielN (4, v, w). Hakonens ineMBb UPn KAKOMB BHAb DYHENIN © 9Ta BÉPOATHOCTE ECTR Ban0OIbNAA, UPAHAMAA DD TOMB BO BHHMAHIe U3BbCTHbIA YC10BiA, KOTOPPIMR BCAKO pacnpeabienie BB 1436 AONKHO YAOBIeTBOPATE. Ho Taka n0CTaHOBKa 3ajaun, KaK? 3aMb- TUAB DOIPTIMANTH, HUKOUMPB 06PA3OMB He MOKETBR HOBECTH HaCB Kb PhlleHilO HHTEPECYIHMArO BOHPOCA, N00 H3b 3a- “KOHA GOZPMNXR UNCelb DePHYIIN UPAMO CIbAVETH, TO pu À O1eHB OOIBNOMB Camoe BbpoATHOoe pacnpexbienie CEOPOCTeË MeXAY À MOreKVIAaMn OYACTR HMEHHO TO, Ka- KO6 HMb£TR MBCTO M6KAY # MOICKVIAMN, COBePIICHHO He- 3aBHCHMO OTB BUAA DYHENIN Q. Ecan HecmoTpa Ha TO r. BbiNHErTPaACKOMY VAAIOCR A3 HIOCTAHOBICHHOË TAKHMP O0Pa3OMB 3aAa4N HAËTE BHAD 9TOË ®YHKHIA (TOIBKO, KaKb OPIIO HOKA3aH0, HE AA #4- U60AWE, à AIA HAUMEHIdE BBPOATHATO PaCHpeqbieHiA CKO- DOCTEË), TO 2TO HPOU3ONIO OTB HeBbPHATO phileHIA Ca- moü 3agqadu. BR camomt 416, pu cocrapienin BbpoaT- HOCTH CYIICCTBOBAHIA MEXAY À MONeKVIaMH pacupeabieuia ç (u, v, w) r. Brummerpazcxiü HPHHUMACTE BO BHuManie TOTB ONPeAbICHHBIÏ, XOTA M HPON3BOIBHSIË, NOPAIOKS, BD KAKOMB MOJCKYIBI CB Pa3AMAHBIMA CIATANINUMH CKOPOCTeÏ HOABISIOTCA BB OUNCAHHOMB Bblle ŒUKTABHOMB ONbITB. B% AbÜCTBNTeALHOCTU Ke ACKOMAA BÉPOATHOCTR He MO- KCTB 3ABUCbTR OTB 9TOTO CIV4AËHALO HOPAAKA, à AOIKHA BBIPAXKATECA CYMMOIO BÉPOATHOCTEÏ ANA BCÉXRE BO3MOXK- HBIXD HOPAAKOBB IOABJHIA MOICKYIB Bb DUKTHBHOMB ONBITÉ. JTa BÉPOATHOCTR DCIYAATCA, CAPAOBATENPHO, A3 CoCTaBienHOoë r. BbIMHerpaACKUMR 4epeszk H0OMHOXKeHIE eA Ha YUCIO HePeCTAHOBOKR 13h X 9DICMEHTOBB, NPAHHMAA HP TOMB BO BHUMaHie, YTO He BCb À 3ICMEHTOBB Pa3- IUAHPI, à Pa30UBANTCA Hà LPYDUbI H3B OAHHAKOBPIXB 9Je- MEHTOBb, COOTBÉTCTBYIOINXB MOICRVIAMPB CB OABHAKOBDIMH — 250 — BeIRUUBHAMA CIéTAHILUXE CKOPOCTEÏ. b34BNN BPipaxkeHie TAKOÏ BÉPOATHOCTH, Mbl HOCIP NPeO0Pa3OBaHI IETKO YOE- ABMCA, UTO OHa He COJEPRATE BB Ce0Üb HCKOMOË &YBKHIR 2 (u, v, W) H CAPAOBATEIRHO HBKOUNMB O6pa3OMB He MO- RETE HOBECTH KB OUPeAbIEHIO BHJA JTOË ŒYHKNIM, KaKB TOTO H CIbAOBAIO OKNAATE. TakuMB O6Pa3OMR 3ajau4a nOCTaBIeBHAA M pémennas r. BbIINHeTPaICKUMR, He uMbeTR HHKAKOTO OTHOIEHIA Kb BARBÉDPOATHÉUEMY 3aKOEY PacrpeAbieBiA CKOPOCTEÏ Bb ra3b. Mocrsa 1885 roja. 10 Anpbus. . MEROMYZA SALTATRIX MG. UND ELACRIPTERA CORNUTA F. von Frofessor K. Lindeman. . Üeber die Lebensweise genannter Fliegen ist bis jelzl noch wenig bekannt. Viel mit dem Siudium unserer Ge- treidefeldern schädlicher Insekten beschäftigt, habe ich Ge- legenheit gehabt auch über die zwei genannten Fliegen einige Thatsachen zu beobachten, weiche ich im folgenden mitzutheilen mir erlaube. Mehrere Jahre beobachte ich ein massenhaftes Erscheinen der Meromyza saltatrix auf Sommerweizen, Roggen und Gerste bei Moscau. Besonders auffallend war die Unmasse dieser Fliegen im Jahre 1884. Den ganzen Sommer waren sie auf den Feldern zu finden, aber im Mai urd Anfang Juni sellen. Erst Mitte Juni begann das massenhafte Erscheinen und dauerte bis in den September. Obwobhl die Fliege in unendlicheu Massen an dem Ge- treide erschien, konnie ich keine Spuren einer schädlichen — 959 — Thätigkeit des Insects constatiren. Die von ihr besuchten Felder wurden im Laufe des Sommers sehr genau untersucht well Chlorops taeniopus und Oscinis frit hier ebenfalls ir Wesen trieben und zu der Zeit Gegenstand meiner eingehenden Studien waren. Man solite denken, dass die Millionen im Juni und Juli erschienenen Fliegen eine we- nigstens ebenso grosse Brut hervorbringen werden, deren Thätigkeit an den Pflanzen uicht verkannt werden kônnte: Aber doch konnte ich keinen Schaden, der einer solchen Brut zugeschrieben werden musste, an den Getreide- pflanzen entdecken. Jede untersuchte absterbende Pflanze war voa anderen Însecten bewont. Es musste also der Schluss gezogen werden, dass die Larven von Meromyza saltatrix entweder an unvwichtigen Theilen der Getreide- pflanzen (B. alten Blättern), oder an Unkräutern leben. Letziere Môglichkeit hatte wenig für sich, da in dem gut bestellten Felde die Zahl der Unkräuter noch sehr gering und eine Beschädigung derseiben auch nicht bemerk- ich War. Ich wendete darum. meine pren Nnénérhedokeit den unteren Blättern des Sommerweizens und Gerste zu und untersuchte dieseiben im Juli und August an vielen Pflanzen. Meine Voraussetzung erwies sich bald als rich- ig. Anfangs August kounte ich, häufiger an Gerst in den welkenden unteren Blättern sonst ganz gesunder Pflanzen minirende Larven finden, aus denen es mir gelang die Meromyza sallatrix zu ziehen. Durch diese Beobachtun- gen ist also festgestelit, dass die Larve von Meromyza saltatrix in den Blättern gewisser Getreidearten mini- rend lebt und eine doppelte Generation hat. Am 15 Au- œust erschienen die Fliegen der Sommergeneration bei meinei Zuchtversuchen. Le En Die Larve von Meromvza saltatrix ist weiss, grünlich durchschimmernd. Die Kopfstig- menträger (fig. 1) Sind Kurz .und dick, pilzfürmig; ‘hr keulenfôr- mig verdicktes Ende enthält sie- ben kurze Thracheenendrühren, de- ren Offnungen auf kleinen, nie- Rte à drigen Warzen gelegen: sind. Die hinteren Stigmophoren haben die Gestalt langer dunkier Hôrner. Die beiden Kopfhaken sind gross, schwarz, und an ibrem Unterrande mit zwei -grossen stumpfen Zähnen bewaffnet (fig. 2). Die Tonnenpuppe ist hellgelb;: beinahe _farblos, mit deutlichen Sébnéitéinéehitiôn. Aus den am 2 August eingesammeitet Pup- Fig: 2, pen erschienen die Fliégen am 15 August, wodurch bewiesen: wird, ‘dass dié Puppenruhe wenig- stens zwei Wochen dauerl* Die ganze Entwickelung ver- langt nicht weniger als 6— 7 Wochen, denn ich erhiell Mitie August erwachsene Fliegen aus Gerstenpflanzen welche am 27 Juni von mir eingezWingerl wurden. Die eben aus der Puppe gekommene Fliege ist farblos; nur die Augen, zwei Rückenstriemen, die Fühler und Ta- ster sind dunkel gefärbt. Aber schon _ bald rbt sie sich vollständig aus. t RES A QG SEE HUE : Es gelang mir aus den isolirt gehaliéñen Puppen der Mendtnÿéa saltatrix auch einen Parasiten zu erziehen. Es erwies sich derselbe als Ceraphron destructor, also der nähmliche welcher in den Larven der Cecidomya de- struclor schmarotzt. Diese Thatsache scheint mir sehr inte- ressant und von grosser Bedeutung. — 254 — Üeber ÆElachiptera cornuta F., War schon früher durch Prof. Nowicki bekannt, dass deren Larve an der (Gerste lebt, wo dieselbe in Gesellschaft der Larve von Chlorops laeniopus das obere, ährentragende, Halmglied hefrisst. Es gelang mir auch diese Fliege in merklicher Anzahl bei Moscau, auf den Feldern der landwirthschaftlichen Academie zu finden und zwar nicht bloss an der Ger- sie, sondern auch am Sommerweizen. Während Nowicki bloss die zweite Larvengeneralion kannte, hatte ich Ge- legenheit die Larven der ersten Generation zu heobach- ten. Dieselben fand ich sehon Mitte Juni erwachsen im Inneren der jungen Weizenpflänzchen lebend, wo sie, ganz wie die Larven der Oscinis frit die Knospe und die noch zarten inneren Blätler ausfressen, in der dadurch verur- sachten Wunde ein nasses Wurmmehl nachlassend. Nicht bloss die äusseren Mermale der von dieser Flie- ge befallenen und absterbenden jungen Pflanze machen letztere täuschend ähnlich der durch Os- cinis frit verdorbenen Pflanze, sondern auch die Larven beider Fliegen sind ein- 5 ander so sehr äbnlich, dass nur bei ge- | nauem Untersuchen die Verschiedenheit Fig. 8. derselben aufgedeckt wird. Beide Larven sind dünne, farblose, grünlich durchschimmernde Maden, our ist die Larve von Elachiptera cornuta etwas dünner und länger als die von Oscinis frit. Sie unter- scheidet sich durch folgende Merkmale. Die Kopf- stigmenträger der ersteren sind gewethartig, schlank, und bestehen aus einem dünnen Stiel, welcher sieben dünne Aeste trägt (fig. 3). Die Kopfstigmenträger der Larve von Oscinis frit Fig. 4. sind pinselfürmig, und bestehen aus sechs dün- nen Fäden, welche ohne Stiel dem Kürper aufsitsen ns po AS da Rss Le) g. 4). Die Kopfhaken von Elachiptera cornuta sind an ihrem Kaurande sägeartig mit mehreren, ziem- lich grossen Zähnchen bewaffnet (fig. 5), wäh- rend bei Oscinis frit diese Haken hier kaum ge- kerbt sind (fig. 6). Die jungen Weizenpflanzen, deren Inneres sterben immer ab, so dass diese Fliege zu den schädlichen Insecten gehürt. Der von ihr ver- ursachte Schaden wird aber wohl nicht gross sein, da die Fliege gewôühnlich zu den seli- teneren Insekten unserer Fauna gehôürt. SA AL D 1 É N. “OBER Me ZANNPLATTEN DER GATTUNG LIMNAEA LAN. a Hdi ODA 48 + 49h à | :W. Dybowski ini Niaééows Hiezu Tafel _. Wir haben schon die Zahnplatten vou vier Gattungs- Typen der Süsswasser-Pulmonaten genauer kennen gelernt; diese Typen sind: Ancylus Bourg. ‘). Physa Drap. *). Amphipeplea Nils. *) und Planorbis Guet. ‘).— In den vorliegenden Studien geheu wir nun zur Be- trachtuvog der Zahnplatien von der Gattung Limnaea Lamk. über, welche den fünften und letzten Typus der lungen- athmenden Süsswasser-Schnecken repräsentirt. Die eben erwähnten fünf Gattungstypenzerfallen nach der Form und Gestalt ihrer Zahnplatten in folgende drei Gruppen. Physa *). — Ancylus, — Limnaea, ee AIS und Pla- porbis. 1) Vid. Bullet. de Moscou. Jahrg. 1884 Lief. 5. 2) Vid. Sitzungsber. d. Dorpater. Naturfor. Gesell. 1884. *) Vid. Malacozool. BL. N. F. 1885. ‘) Vid. Ibid. 5) Die Gattung Aplexa Flem. scheint hierher zu gehüren (Vid. Lehmann, Dic lebenden Schnecken u. Muscheln d. Umgeb. Stettins etc‘) p. 201. Tab. 16. Fig. 71. — 291 — Eine genauere Betrachiung der Gruppen muss der Zu- kunft überlassen werden, weil wir gegenwärtig noch keine Angaben über die specifischen Unterschiede der betreffenden Genera besitzen. Wir gehen daher zu unse- rer Aufgabe uber. | o-ter Typus. Die Zahnplatten der Gattung Limnaea Lamark: (Fig. 1 — 8). Die Formel der £ahnplatten: ? — 19 — 15 — 15. Die Mittelplaite (A. Fig. 1, Fig. 3 und 4) ist lärglich- dreieckig und bedeutend schmäler als die beiden benach- barten Seitenplatten (A. Fig. 1). Der Buckel ist deatlich abgegrenzt. Der Zahn ist Et nach binten zugespitzt und breiter als Jang (Fig. £ A. ), Die Basis ist schmal, läng- lich — dreieckig und Hu einem tiefen Einschnitte am hin- teren Rande versehen (A. Fig. 3). Die Krone ist sehr kurz (A. Fig. 3), so dass die Basis fast gänzlich entblôüsst wird. Die inneren Seitenplatten (B. 1 — 4. Fig. 1, B. À u. 2 | Fig. 3 und B' 1. B. 1. Fig. 4) sind durch den Umstand charakterisirt, dass die erste Platte allein mit einem media- len Seitenzahn (a. Fig. 3 u. 4.) versehen ist, während alle übrigen Platten der in Rede stehenden Gruppe (B.) keinen solchen Zahn besitzen (d. Fig, 1. B. 1—4 a. ni 3. B. 1—2), Ja 4 An der Basis der Platten bemerkt man ein grosses, etwa rnombisch gestaltetes Feld (k. Fig. 4), welches durch | ein eigenthümliches Lichtbrechungs-Vermôügen von dem übrigen Theil der Basis sich auszeichnet. Der Buckel ist sehr gross und deutlich abgegrenzt. Der Zahn ist einfach ”), zu- ‘) Der Seitenzahn tritt erst bei der 20-ten (resp. 1-ten mittleren | Platte wiederum auf (Fig. 5. C. 20. bei a.) | | (vid. oben). 7) Mit Ausnahme der ersten Platte, welche einen Seitenzahn hat gespiizt und s0 lang, dass er die entsprechende Platie des nachfolgenden Gliedes zum Theil bedeckt (Fig. 1). Der mediale Seitenzahn an der ersten Platte erscheint als eine mehr oder Weniger tiefe Ausbuchtung des Hauptzah- nes (a. Fig. 1, 3 u 4). Der Nebenzahn (nz. Fig. 3 u. li.) isi spitz und stets deutlich abgegrenzt. Wie die inneren Seitenplatten (in ihrer natürlichen Lage) in die Längs — und Querreihen (resp. Glieder) angeordnet sind, veranschaulicht die beigegebene Ab- bildung (Fig. 1.). Die Platten liegen so dicht neben einan- der, dass sie sich gegenseitig zudecken. Die beiden entge- gengeseizien Platten (B. 1. u. B’. 1’. Fig. 4), welche die Mittelplatien (A. Fig. 1) zwischen sich fassen, treten so nahe an einander, dass sie die Mittelplatten fast gänzlich zudecken (A. Fig. 4). Alle Platten der in Rede stehenden Gruppe sind ein- ander sehr ähnlieh ‘) und die Formänderung derselben lässt sich erst an cer driltletzten (resp. 17 — 19-ten) ‘Piatte wahrnehmen. Die Formänderung der Platten be- steht darin, dass die Platien bedeutend schmäler wer- den, wobei der Zahn sich nach hinten stark verlängert. Ihrer Form und Gestalt nach sind die 2—3 letzten, inneren Seitenplaiten den ersten Platten der nachfolgenden Gruppe {mittlere Seitengruppe) sehr ähnlich, von welchen sie sich *) Ich muss hier erwähnen, dess allerlei Missbildungen und rarie- täten der Zahuplatten vorkommen kôünnen welche jedoch ziemlich selten sind. Ist aber ein Mal eine gewise Missbildung vorgekommen, so beschränkt sie sich nicht auf eine einzige Platte, sondern lässt sich durch die gauze Längsreihe verfolgen. Ist z. B. bei einer gewis- sen Platte der Nebenzahn doppelt (gespalten), so tritt dieselbe Erscheinung, genau in derselben Weise, bei allen übrigen Platten der betreffeauden Längsreihe auf. — 959 — aur durch die Abwesenheit des Seiten—und basalen Zahnes auszeichnen. Die mitleren Seitenplatten (Fig. 2. 5.7 u.8).Die 2—3 ersiten Platten dieser Gruppe behalten noch die Gestalt der vorhergehenden Platien, haben jedoch zwei neue Zähne: 1) den Seitenzahr und 2) den basalen Zahn. Alle übrigen Platten andern ihre Form so sebr, dass sie von denen der vorhergehenden Gruppe gänzlich verschieden erscheinen; letztere Platten besitzen ausser den eben erwähnten zwei Lähnen noch die secundären Zähne. Die Basis ist bei denersten Platien der Gruppe von der Krone bedeckt (Fig. 5. C, 20), bei den nachfolgenden da- gesen Sireckt sie sich lateralwärts aus, sa dass sie mit der Krone in einer Ebene zu liegen kommt. (Fig. 8). Das rhom- bische Feld (K. Fig. 5. u. 7.) ist auch hier deutlich wahr- uehmbar. Die Krone streckt sich nach hinten aus und steht zu der Basis unter einem stumpfen Winkel, so dass die Platten eine winklich gebrochene Lamelle darstellen (Fig. 8). Der Buckel ist hier nicht abgegrenzt, sondern die Krone geht unmitteibar in die Basis über (Fig. 5. u. 8). Der Hauptzahn stellt eine längliche Lamelle dar, (Fig. 5, 7 u. 8), welche mit verschiedenartigen HN URse or Zähnen) versehen ist. Der Seitenzahn ist bei der aller-ersten Platte (Fig. 5. C. 90. bei a.) seitlich gestellt, bei den 3 — 4 nachfolgenden dagegen rückt er immer näher und näher gegen die Spitze des Hauptzahnes herab, woher der Lahu zweispiizig er- scheint (Fig, 5. 21. u. Fig. 7). Der Nebensähn ist bedeutend Kkleiner, als bei den vorhergehenden Platten (Fig. 4. u 5 bei nz.)\, anfanglich steht er an der Seite des Zahnes (nz. Fig. 5), dann aber in dem, zwischen Basis und Krone (Fig. 7. u. 8), entste- hendem Winkel. D ao Der Basalzahn trilt an der ersten, mittleren, Platte als ein ganz kleiner Vorsprung (bz. Fig. 5) auf, welcher allmäh- ich grüsser wird und auf die Basis der Platien übergeht. Fig: zuuc) 8) Die secusdären Zähne bilden sich allmählig aus. Aie zeigt sich in dem Ausschnitte des HMauptzahnes ein ganz kleiner Vorsprung (m. Fig. 7), welcher bei den nachfol- senden Platten allmählig grôsser wird, so dass der Hauptzahn dreispitzig wird. Es bildet sich ferner noch ein zweiter (Fig. 8), oder sogar drilter Zahn aus, welche alle jedoch stets kleiner sind, als die beiden ursprünglichen, lateralen Zähne Die Zahl der secundären Zähne ist nicht constant und schwankt zwischen 3 und 5. Die mittleren Seitenplatten sind in regelmässige Längs- und Querreihen der Art angeordnet, dass die Krone einer jeden Plaite die Basis der vorhergehenden Platte bedeckt (Eig. 2) was ein ungemein zierliches Aussehen darbietet. Die üusseren Seitenplatten (Fig. 6) erscheinen als läng- lich—viereckige Lamellen, welche in einer schrägen Rich- tung, ganz dicht neben einander, angeordnet sind. Die in Rede siehenden Platten zeichnen sich vor allen übrigen Platten dadurch aus, dass hier die Basis fast gänzlich zu- rückiritt und nur in der Gestalt eines ganz kleinen Vor- sprunges sich wahrnehmen lässt. (Fig, 6). Das rhombische Feld tritt auf das vordere Ende (K. Fig. 6) zarück und wird von den Platten des vorher- sehenden Gliedes bedeckt. Der Nebenzahn fehlt. Der ba- sale Zahn ist sehr undeutllich markirt. Die secundären Tähne sind ‘deutlich ausgebildet; die Zahl derselben ist nicht constant und beträgt 3—5; die allerlezien, am Rande der Radula stehenden Platten sind meistentheils “ungezähni. Die Plalten nehmen gegen den Rand der ppp Radula an Grôsse ab (Fig. 6). Der Rand der Radula (v. Fig. 6) zeichnet sich nicht besonders aus. Zur Untersuchung sind 10 Radulae von Limnaea emule Var. valgaris Warterl. (aus Niankow) benutzt verden. Maasangaben, Das iGeénauserts tr Mas SAN TARRAR MIA) Die Radula, Die PAnRRO A SNCreNUnN, 4 Mm. Die Bree sue Due Die £abl der Glieder . . 100 — 102 Die Zahnplatten. A. B. C. D. Die Länge . . . 0,034 0,060 0,064 0,020 bis 0,034 Die Breite . .. 0,012 0,030 0,030 0,004 bis 0,016 Niankow. Januar 1885. Erklärang der Abbildungern *). Fig. 1 — 8) Die Zahnplatten der Limnaea stagnalis Var. vulgaris Westerl. (aus einem kleinen Park-Teiche in Niankow) Fig. 1) Ein Stück der Radula mit den Zahnplatten. A, Drei über einander stehende Mittelplatten. B°1— 4) Vier innere Seitenplatten in drei über ein- ander stehenden Querreïhen (resp. Glieder) der rechten Seite. 1) Vid. Malakozoo!l. BI. N. F. 1855. *) Alle Abbildungen siud mit Hülfe des Hartnack’schen Zeichen- prismas dargestellt; die Fig. 1 — 2 mit Object. N 4 und die Fig. 3 — 8 Object. À 8, indem das Zeichen-Papier unmittelbar auf dem Tisch lag. 4. 1584. 17 | — 202 — B’. 17.) Drei übereiuander stehende innere Seiten- platten der linken Seite. Fig. 2) Ein Stück der Radula mit vier Reïhen der mittleren Seiten- | platten. (Rechte Seite). Fig. 3) Drei Zahnplatten (in situ). A) Die Mittelplatte. B 1) Die erste innere Seitenplatte (rechte). a) Der Seitenzahn. B 2) Die zweite innere Seitenplatte (rechts). n.z.) Der Nebenzahn (der Seitenzahn fehlt). Fig. 4) Drei Zahnplatten (in situ). A) Die Mittelplatte. B 1) Die erste, innere Seitenplatte (rechts). a) Der Seitenzabhn. n, Z.) Der Nebenzah:. k) Ein rhombisches Feld, welches durch eine eigenthüm- | liche Lichthrechung ausgezeichnet ist. B”. 1”) Dieerste innere Seitenplatte (links). Die Be- zeichnung wie vorher. Fig. 5) Zwei erste mittlere Seitenplatten: a) Der Seitenzahn. n.z.) Der Nebenzahn. b. z.) Der basale Zahn. k) Wie in der Fig. +. | Fig. 6) Dreizen_…n äussere Seitenplatten der rechten Seite (in mu | | k) Wie in der Fig. 4. Fig. #. u. 8) Die mittleren Seitenplatten (rechts). Die Bezeichnung wie ia der Fig. 5. Tab V HD. n ) £ JIAT. B. Dax mai NV E R ZL'ES CHINIES:S DER BEI MOSKAU VORKOMMENDEN BORKENKAFER. Von | Prof. X. Lindeman. Seit vielen Jahren die Borkenkäfer der Umgebunger von Moscau studirend, habe ich Warscheinlich alle hier vorkommenden Arten dieser Familie eingesammelt, den» schon seit mehreren Jahren finde ich keine mehr, die mir nicht schon von früher bekannt wären. Deshalb wird das Verôffentlichen eines Verzeichnisses der bei uns vorkom- menden Arten dieser interessanten Familie nicht verfrühet erscheinen. Die grüste Anzahl der hier zu nennenden Arteu ist im Parke und Forste der landwirthschaftlichen Aka- demie und deren Umgebungen beobachtet worden. Folgende 42 Arten kommen demnach bei Moscou vor. Hylastes decumanus Er. Sehr selten. > palliatus Gylh. Sehr häufg. > attenuatus Er. Sehr selten. » ater Pk. Sehr gemein. ) angustatus Hrbst. Häufig. ) cunicularius Er. Sehr selten. Hylurgus piniperda L. | » minor Hart. Beide Arten sehr haufg. Depdroctonus micans Kug. Selten. Carphoborus pilosus Rtzb. Burundukovo, bei Talyza selteu. Ploeophthorus rododactylus Marh. Selten. Hvlesinus crenatus F. » fraxini F. Beide bei Talvza. Selten. 17% — 26 — Polygraphus pubescens E. Selten. Crypturgus pusilus Gylh. Häufig. » cinereus Herbst. Häufig. Trypodendron domesticum L. Selten. Xvyioterus Zineatus Gylh. Sehr häufig. Ernoporus téliae F. Häufig. Cryphalus asperatus Gylh. Häufig. » abietis Ratzb Häufis. Stephanoderes alni Lindm. Talyza. Selten. Xvieborus dispar F. Häufig. Pitvophthorus pytiographus Rtzb Selten. Dryocoetes alni Georg. Häufig. > autographus Ratzb. Häufig. > coryli Perr. Nicht selten. > aceris Lindmn. Selten. Tomicus sfenographus Duft. Häufig. » typographus L. Sehr häufg. > accuminatus Gylh. Sehr häafig. > chalcographus L. Häufg. ‘os bidens F. Sehr häufig. » laricis. Sehr häufg. > nigritus Gylh. Häulig. Ù xylographus Sahlb. Sehr bäufig. ne destructor K. Häufg. | Ratzeburgi Jans. Sehr häufig. » rugulosus Ratzb. Sebr häufig. ) _ intricatus Ratzb. Häufig, » ‘ pruni Rizb. Sebr häufig. » multistriatus Marsh. Selten. DRITTER BERICHT ÜRER DEN BESTAND MEINES HERBARIUMS. von Eduard von Lindemann. Dr. der Botanik. Alles ist darin zu finden, Blätter, Kuospen, Blumen, Frucht. Goethe. Schon im Jahre 1863 hatte ich die Ebre der Kaiserl. Naturforscher Gesellschaft zu Moskau einen Bericht über den Bestand meines Herbariums einzureichen, welchem ich im jahre 1872 einen zweiten nachfolgen liess. Dem besonderen Woblvollen unseres gegenwärtigen hochverehrten Herrn Präsidenten Hr. von Renard hatte ich es zu verdanken, das beide in das über die ganze Erde verbreitete, verdienstreiche Journal: Bulletin de la So- ciété des Naturalistes de Moscou (1863 N° I u. 1873 N° IT) aufgenommen wurden. Ausser dem Interesse genaue Nachrichten über den Inhalt einer Sammlung überhaupt zu erhalten, hatte die Idee kurze Biographien derjenigen Naturforscher, welche an ir mitgewirkt hatten, zusammenzustellen, Gefallen gefun- den, weil dadurch zugleich mancher verdienstvolle, aber weniger bekannte Name der Vergessenheit entzogen wird. — 266 — Bei der mühsamen Zusammenstellung eines derarti- gen Namensverzeichnisses hatten mich beim zweiten Be- richt unter Anderen die Herren: Kawall, Pastor zu Pus- sen in Kurland; Beise, Svndik der Kaiserl. Universi- tät zu Dorpat, wie auch Dr. Senoner in Wien mit man- chen werthvollen Berichtigungen und Ergänzungen unter- stützi. Bei diesem dritten Berichte diente mir für die biologischen Nachrichten als Quellenstudium vorzüglich die reiche botanische Bibliothek der Kaiserl. Neurussischen Universität, die ich in ihrem ganzen Bestande durchgesehen habe; aber ausserdem kamen auch noch die neuesten Jour- nal—und Zeitungsnachrichten hinzu, die Bezug auf das Namensverzeichniss hatten. Da sich mein Herbarium in den letzten dreizehn Jahren seit dem Erscheinen des zweiten Berichtes, aufs Neue um ein Bedeutendes vergrôüssert und vervollständigt hat, so- mit gegenwärtig gewiss zu den grüssten Privatpflanzen- sammlungen Russland’s gehôrt, erlaube ich mir widerum einen neuen Bericht über den gegenwärtigen Bestand der Sammlung der Kaiserl. Naturforscher Gesellschaft vorzu- legen. | : Lu meinem Herbarium wurde der Grund von meinem verstorbenen Vater Emanuel v. Lindemann im Jahre 1814, als er in Dorpat studirte, gelegt. Zehnmal hat im Laufe der Zeit die Sammlung ihren Standort wechseln müssen, und befand sich dieselbe namentlich: in Dorpat 1814 — 1820. » Mitau 1820 — 1845. » S.-Petersburg 1845 — 1860. » Bjelgorod (Gouv. Kursk) 1860 — 1862. > Korotscha (Gouv. Kursk) 1862 — 1863. > Michailowka (Gouv. Cherson) 1863 — 1870. épi in Elisabethgrad (1870 — 1875). Kischinew (1875 — 1876). » Odessa *) 1876 —- 1878. | » Elisabethgrad 1878 — bis gegenwärtis. Ÿ Heute besteht die Sammlung aus 312 sehr stark gefüll- ten Mappen. Die Zabhl der catalogisirten Arten ist bis zum Augenblicke 23,640, mit ungefähr 62,000 Nummern. Die Lahl der Exemplare muss annähernd etwas über 200,000 betragen. Alles ist auf das (renaueste nach dem Systeme von De Candolle geordnet und in weissem Schreibpapier und grünen Mappen mit Inhaltsaufschrift auf das Sau- berste gehalten. — Bei der Sammlung befinden sich zwei Kataloge: 1) ein systematischer (205 Bogen), aber seit 5 Jahren nicht fortgesetzt, 2) ein alphabetischer (163 Bo- sen), vollständig und mit Nummerangabe, wo eine Pfalnze im Herbarium sogleich zu finden sei. Die grosse Anzahl der Doubletten ermôüglichte es mir mit anderen Botanikern des In—und Auslandes in Tausch- verker zu treten, so weit es meine Zeit und Mittel erlaubten. Nach den bei mir befindlichen Notizen, habe ich seit dem Jahre 1862 bereits 54 grôüssere bota- nische Sendungen gemacht und zwar ins Inland 24, und 30 ins Ausland, mit 20,765 Nummern. Während dieser Zeit erhielt ich 69 Sendungen, darunter 32 aus Russland und 37 aus dem Auslande, mit 20,560 Num- mer. | In der Sammlung befindet sich eine grosse Anzahl hôchst interessanter Handschriften berühmter Botaniker aller a) Wäbrend der Kriegszeit hatten sich besonders die Professoren J. J. Metschnikow nnd J. J. Walz für das Herbarium interessirt u. dasselbe, in 7 riesigen Kisten verpackt, im Vorsaale der natur. historischen Kabinete der Universität aufzubewahren erlaubt. "oise Lünder; was die russische Flora betritft, z.: B. vou: Andrzejowski, Besser, Bôüber, Bongard, Buhse, v. Bun- se, v. Chamisso, Czernajew, v. Eichwald, Eschscholiz, Fleischer, Gorski, Hofmann, Hohenacker, Kaufmann, v- Ledebour, Meinshausen, Pallas, Rudolph, Sievers, Sobo- levski, v. Steven, v. Trautvetter, Trinius, Turczaninow, Weinmanr, Wilhelms, Wolfgang etc. Auserdem verdienen noch ïhres Aliers wegen Er- wähoung einige sehr gut conservirie Pflanzen aus der Mitte des 17-ten Jahrhanderts von uest, Breyn und Clegero, welche vielleicht die ältesten Repräsentanten eines Herbariums in Russland sein môchten. A) Anzahl der Arten im Herbarium nach den Florage bieten: I. Luropa: AUSSIANU: 2er ee ART Re 6.500 Arten. NoVala De EE eee 270 DÉNAMINBUCN. LPC AE Man de ATChANC ERA MBA ERA AAC ARE 1 -09 Lappland 5.9 m0 Rage STE SOL. 4 Finnlandis es Aie. HOME fe 22180: Hochlanduy. eur QU us EH; Petersburgivnnliaee. Dacia 452 44 Estland;:Livlandis 4. 2. 485 LA KUPIANQE Se Mae PR Re O2 ES Lithauen es". # nr nr O0 e Polén er cr tr te AGE Volhymen cm RE 4900 MOSCANS 0 er APE PARUS SOLE Lula, Ralusa Mlampow "00e 1907 KUESK I Sr en A tn At 850 HAEWe Mo e euuitie A nier 420 AÂrten. POdDNENS EE Lure ae ren Mu DD ETS CAÉRMLOW LE LUE siva ren ST, ChAFCOM Ress Ps ee neue ASD UE DONCANA NERO des int Se 200 NS HR ATHETINOSIAW." Luce rm ne 200 Chersomusnrrinr His de 12000": BÉSSArabDiene hr sparesse FOGS HÉROS ACL ER ER 1504", MOI DOn SRE LINE Mint HOME MVolmasCrebiétet necessite. SOUPE PORC Re Rae de 8e RATE ASIE, CANADA En a C, 260, Norwegen und Schweden........ DOONE. Danemark ie eu. en 267, Deéutséhland is sense. 2500, SCNIOSIE NE A RES ne du, 8901: :, Oestreich, Bühmen, Steiermark.. 850 LORS SAS AE EMA ESSAIS RE 825 SIEMENDUTEM ere MeNeta ere, 22900, Dalmatian, Istrien, Illyrien..... GOORA, Admatisches Meer:. 41... DD D CNÉIZ pa ne et 692.4, BUPONPAE US RROe Es MARAIS 620% Heleohnd rs. en et LL AR ANU en dNe en ou Lun DelGIen nn Ar Do0 Éranepelche een me 1350. 4 Atlantisches Meer...:1........ DD Italien, Sicilien, Elba, Caprera.. 2.014 , Spain Poriugal."....4.. LOT, Serbien ..... dela oies 150 4: BUbel me t.ie 109 4 — 270 — IT. Asten. SIDICIEN.. st 0e En PA 1.380 Arteu. Aa cube RER Los. Kamtechatka ÉPRee SrRer Op SaChalin: sue UE ee LS Daghestan:.is NE TERRE 1490 TurkKestan ER CREER PEER 100%, PEFSIENT 2. 2e con PAS AUS 106, 0 ATINENIEI Se 0e ce MIE DA re Anatolten: 22422 0ImIAE. Deer DL SyTen Palastina cerner ARE ATabien ss. nets NOR Re: DOS Rothes Meer. 718 neRE 215 1) de China: Japan tree eee GORE, OstEndienés NES RARE SS01R- SUTIR AN. 2 and SRE 66164, JAVA. LOIRET ES Te 10 ; Mania ea eee DH, Ceylon eee Re DOISIE Philippinen prete mete LOS MAFOCCOL.1. "6 CAEN EM RRUErs 9 AUOT ES RER RTE LEE 275 REA TON GS Mod io too olatar dote 8 AetNIO DICNe De eee en Eee (: ADVSSINIEN:.... Rnb. 370 Capland "ste Rene SERRE 721 MORROSAE Le UN NE À Madera. :. 40 "er Mere Rent 137 Feénernita. pese entr ne 59 St: Helena... mire 2 tee | B) Anzahl der Arten aus verschiedenen ol IV. America. COM 2e ere Un 16 Arten. AUERE 0 PUR Ent ES, SEE a Li se L'on een Un, SON None AmMertka. ;e cs. sus Len D80 0, CAIDENIBN Eee Se at ue JON, HI ESS ANR RTE Core SUD ANOMICAES miee e es eo dico eee 2167... CHR ER een ad oi TA DRAM ee eau ceu ce 40: Machellänslands.4,:.. iii. 0 dl West-[ndien, Antillen.......... 80.0, Cup Ru en 22, D OMANAOD SE MUR nu NU SOS ÉNAICA PR ET PRO E ir AR SOPE MATMIQUE VAR RSA RNA 42; Neu-Holland its SUN AR 120 Néu-Seeland stone A 2 Faikland-Inseiniian uno. nr 31 OS TAMRI ARS ES MU M MUR 30 Sandwich-[nseln...... mens 83 RARE ne M MT à à 28 Éétersburo:.th Here Je. 330 Arten. PAMIONSKI SUEDE ANNE, FU, 260". Dorpat...:1.0.% rio eee 2.860: Sd nn SL es TRIER, 140. , Mit eat Gui FU APE UNS OO NU Warschau:i25 270 LSRNERS JADE Krzemenees 20: ru Cu 150 botanischen Gârten: MoOSCau ue une nee 300 Arteu. MEN sur. ce ee SÉDE Nikita: nee, dau ere FD PER Beni. 251400: THOSLA Breslau sos ss Re à 1.130, Hérdelbere sms er eee 40:97... Drésdens res ner ae LOIRE Ausserdem einzelne Arten aus den botan. Gärten zu: Abo, Wilna, Charcov, Upsala, Amsterdam, Leyden, Utrecht, Ham- burg, Güttingen, Frankfurt a. M, Cassel, Halle, Würzburg, Erlangen, Freiburg, Paris, Montpellier, Marseille und Pisa. Verzeichniss derjenigen Botaniker, welche zu meinem Herba- rium beigetragen haben. Ich habe mich gewühnt beim Vorzeigen meiner Samm- lung der Personen zu gedenken, durch deren Vermitte- lung ich das Einzelne erhielt. Die Urheber der Gaben steigen dann wiederholt vor der Einbildungskraft hervor, man ver- knüpft mit ihrem Bilde eine angenehme Erinnerung, macht sich den Undank unmôglick und ein gelegentliches Erwiedern leicht und wünschenswerth‘. Goethe. Wahrheit und Dichtung. | D nee n Artenzabl. 1. Agardh, Carl, Adolph. Geb. zu Bästad bei Lund 23 Jan. 1785; f zu Carlstadt 28 Jan. 1859. Seit 1812 Profess. der Botanik zu Lund, zuletzt Bi- schof zu Carlstadt. Berühmter Alsolog.—Agardhia von Sprengel, Cabrera u Fries....., RTE re 1 2. Agardh, Jac. Georg. Sammelte in Schweden... 82 8. Akermark, Botanisirte in Schweden.,.......... 2 2 10. J 4 e Le aq Artenzahl. Allamand, Botanisirte in Surinam....:........ Alliom, Carl. Geb. zu Turin 23 £Septbr. 1725, daselbst als Professor 28 Juli 1804. Allionia von LrnétuniORoisg UE, TONER et UNS Alschinger Andr. Geb. zu Wien 1791, + 10 Juli 1868. Professor zu Zara in Dalmatien. Alschin- DORAANOD VISA ee, NIEAPAIESET ARENA EAU Amblard, Louis. Batanisirte in den Pyrenaeen. Ambrosi, Francesco, 1ebte zu Borgo di Valsugana Anderson, Nils, Joh. Geb. zu Linkôping 29 Febr. 1821, ÿ zu Stockholm als Professor 27 Märtz 1880. Bearbeitete die Flora Lappland’s 1846, Scandi- naviens 1849 und 1852, die Salicineae zu De Can- dolle’s Prodromus 1868 und die nordamerika- nischen Weiden-1898 2202 rs0iMein, RMS RE Andorfer, Joseph. Apotheker zu Langenlois in Nieder-Oestreiche Mes TU, Li OCDE, ER QE à Anüré, Ed. Sammelte um Grenoble..:........ Andrzejowski, Anton (AHTOHB Ilyxkiaopnu). Geb. 1785 in Volhynien, + zu Stawicze im Gouv. Kiew 10 Decembr. 1868. Studirte in Krzemeniec, wurde Gehilfe Bessers; darauf bekleidete er zeitweise Professuren in Krzemeniec, Kiew und Neschin. Bekannt durch seine wissenschaftlichen, besonders : botanische : Excursionen zwischen Dnjestr und Bug 1814—1824; wurde ein Beglei- ter Eichwald’s auf dessen Reise durch Podolien 1829. Seine letzten Lebensjahre brachte er als pen- sionirter Gelehrter meist in Nemirow und Bjelo- Cerkow zu und machte sich einen nicht unbe- deutenden Rnf als polnischer Sehriftsteller. Nach seinem Tode wurden seine zahlreichen Papiere vom Grafen Branicki an Profess. J. Knapp zur Bearbeitung übergeben. Von mir ist sein Nekro- log 1869 in der Flora von Regensburg publicirt 15. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. me ie Artenzahl. worden. Andrzejowskia von Reichenbach, ausser- dem Rosa A., Scirpus A., Erysimum A. von Besser.. au. LR EL NEA LD RNA LEVATEe Angelis, Katholischer Geistlicher, botanisirte in den steirischen Alpen um Admont. Angelisia von Angstrôm, Joh. Sammelte in Lappland. Angstrô- mia, Yon Schimper- 5. A . Ankerkron. Botanisirte in Schweden........... Anzi, Martino. Presbyter, Abbé und Profess. im Seminarium zu Novo Como. Aussezeichneter Bryo-u. Lichenolog. Prasia A. von Rabenhorst Ardissone, Francesco. Seit 1863 Professor zu Genua, dann am Lyceum zu Feno auf Sicilien. Berühmter Alsol0®.: 7... 297 A0 oder Arndt, E. Botanisirte um Greifswald.......... Ayrnell, H. Botanisirte in Schweden........... Arnold, Fr. Assistent beim Appelationsgerichte zu Eichstädt. Ausgezeichneter Bryo-u, Licheno- log. Arnoldia von Massalongo................ Ascherson, Paul, Friedr., Geb. zu Berlin 4 Juli. 1834, Professor daselbst. Einer der bedeutendsten Systematiker der Gegenwart. Aschersonia von Endlicher, ausserdem wurden einige Arten nach ihm:benannt..... ss ## te Rene CREBÉERR Aubert, Gust. Geb. zn Lovette St. Pierre 1827. Auerswald, Bernh. + zu Leipzig 30 Juni 1870 als Lehrer an der Realschule.— Auerswaldia von Rabénhôrst. 404 thus MERS Augustinowicz, Thomas. (Ooma Marzbepuus). *) Studirte in Vilna. War Medicinal-Jnspektor des Gouv. Kursk. bereiste Sachalin u. Sibirien.... 300 20 60 16 20 DT *) Die sternch:n bedeuten: *—war oder ist mir persônlich be- kannt, *— war oder ist mein Correspondent, ***— war oder ist beides. 25. 26. DT. FX 28. 29, 30. 31. 32. 39. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. _ 4]. 42, 43. A4. Artenzabl. Aulin, F. R. Botanisirte in Schweden......... 1 Azxell, P. Botanisirte in Schweden'.....:..... 1 Baenitz, Carl, Gabriel. Dr. hat gegenwärtig einen Pflanzentauschverein in Kôünigsberg wo er Leh- rer ist. —Asperula B. von Heldreich........... DBaglietto, Francesco. Berühmter italienischer Li- chenolog.—Bagliettoa von Massalongo........ JET QUE OPEN OT PER CR ER ne ADI SON RS ne hs en ME ect, D : Balfour J. B. Botanisirte in England und auf Mauritius. Schrieb über Pandanus 1878..,..... Ball, John. Sammelte in Spanien, Portugal und MA ROCCO AT nn TE ne Dannon, H. Botanisirte in Frankreich......... Banse, Botanisirte um Magdeburg......... re Barcelo. Botanisirte auf den Balearen......... Barth, J. + 1875? Tüchtiger Botaniker Sieben- bursens.—Jnula B. von Schur.sfhsss 4e. Bary, Antoine de. + zu Strassburg als Professor 9 Mai 1877. Berühmter Algo-u. Bryolog.—Barya von KI0ËzSChe suis use ue, nt id Pastelier. Botanisirte in Belgien.............. Bauer. Chemiker in Berlin. Sammelte um Ber- li 1829 -u: in, Pommern 1849.42... .... Bauhin, Caspar. Geb. zu Basel 17 Januar 1560, + daselbst 5 Decembr. 1624, als Professor der Anatomie und Botanik, welches Amt er seit 1588 bekleidete; von 1614 erster Stadtarzt u. Profes- sor der Medicin. Der grüsste Botaniker seiner Zeit.—Bauhinia von Linné..........:...,ts.s PBaumbach. Dr. Arzt in Leipzig.............. Bausch, W. Bryolog in Baden............... DOUS CR ED er eu qe en De ee LR à Hs M ti NO 45. 46. 47. 48. 49, 90. o1. 52. 53. D4. 55. 26. 57. 08. 09. 60. aptes Artenzahl. Bayer, Joh., Nepom. Geb. zu Gross-Krosse im üstreichischen Schlesien 20 März 1302. Sammelte in Steve... 5072200 RD LDn à GR DORE à doc Beaujeau. Sammelte in Belgien............... Beaupré. ::: "FANS SR NME EME Beccari, Odoardo, Bekannt durch seine Reisen längst den Küsten des rothen Meeres und auf Borneo.—Beccaria von Venturi, ausserdem Da- valia:B:-von-Cesatii is 252 MANN SSSR Becker, Alexander (Aïekcagrpr Rapnoguur). Lebt in Sarepta. Sammelt im Gebiete der Wolsa, in Daghestan, Turkmenien, überhaupt im Süd-Osten Russlands. Gleichzeitig eifriger Entomolog.— Allium B. von Regel; Salvia B. von Trautvetter. Becker, Friedr. Staabsarzt in Wien....... JR Benesch. Botanisirte in Bôhmen.............. Benzon, Alfred. Botanisirte in Dänemark.—Bén- 20112" VON SCRUNIACHET MANS ER | Bergelin, R. Sammelte in Schweden........... Berger, M. Botanisirte auf Madagascar.—Cin- chona B. von Martins; Crepis B. von Stendel.. Berggren, Sven. Professor zu Lund. Bryolog... Pergh H. Sammelte in Schweden.............. Bergius, Carl, Heïnr. Geb. zu Berlin 1792, + am Cap. 4 Jan. 1818. Botanisirte als Pharmaceut fleissie im südlichen Africa.—Bergia von Fürnrohr; ausserdem Serruria B. von Rob. Brown....... Bergstädt. Sammelte in Schweden............ Bernard, G. Sammelte in Tyrol.—Bernardia von FÉOUSTOnS RER MIRE RE Res done Pernhardi, Joh., Jacob. Geb. zu Erfurt 7 Sep- tembr. 1774, + ebendaselbst als Medicinalrath u. Professor der Philosophie. Sein Herbar soll gegen 40,000 Arten enthalten haben, namentlich viel aus der Hedwigschen Sammlung.—Bernhardia von 12 11 234 On -tO 61. 62. 64. 66. 67. Willdenow ausserdem Aconitum B. von Reichen- a Artenzahl. achete et Rene TR ACTE ir Bertram, Carl. Sammelte Moose in Braunschweig. Bertram, Wilhelm. Pastor in Braunschweig. ... Besser, Wilibald, Joseph, Gottlieb. (BuauBazpx l'orxu6oguur). Geb. zu Innsbruk in Tyrol 7 Juli 1784; zu Krzemeniec in Volhynien 11 Oktobr. 1842. Schüler von Schiwereck und Schultes. 1807 Doct. med. 1809 Professor der Naturwissenschaf- ten zu Krzemeniec, darauf 1833—1835 Professor der Botanik in Kiew. 1835 Mitglied der Kais. Akademie der Wissenschaïten zu St. Petersburg. Lebte seit 1837 pensionirt. Schrieb 21 Werke u. Abhandlungen. Sein Herbar kam an die Wla- dimir-Universität zu Kiew.—Bessera von Schul- tes; ausserdem wurden noch 22 Arten nach ihm Denain ess On RER UNS Bicch, C. Bryo-u. Lichenolog zu Lucca. Biecberstein Marschall Baron von, Friedr., itaiste Geb. zu Stuttgart 10 Aug. 1768, * zu Merofa bei Charcow 5 Oktobr. 1826. Botanisirte 1793— 1796 in Taurien, 1797, 1798, 1802 u 1805 im Caucasus. General-Jnspektor des Seidenbaus im südlichen Russland. Hat 9 Werke u. Abhandlun- gen hinterlassen, darunter seine klassische Flora taurico-caucasica (1808—1819). Sein Herbar kam ans Museum der Kaiserl. Akademie der Wissen- schaften zu St. Petersburg.—Biebersteinia von Stephan; Marschallia von Bartling, ausserdem wurden 50 Arten nach ihm benannt....... MALTE Bienert, Theophil. + zu Riga 1873. Studirte in Dorpat. 1872 Magister pharmac. Eïfriger Beoba- chter der baltischen Flora.—Bienertia von Bunge. Bischoff, Gottlieb, Wilhelm. Geb. zu Dürkheim an der Haardt. wo sein Vater Apotheker war, X 4. 1884. 18 1 4 870 143 68. 69. 10. 71. 72. 73. 74. — 218 — Artenzahl. 1797; + zu Heidelberg 11 Septbr. 1854. Schüler Koch’s zu Kaiserlautern. Ging 1819 in die Ma- lerakademie nach München, muste aber eines Augenleidens wegen die Malerei aufgeben. 1821 bezog er die Universität Erlangen. Ging 1822 wieder nach München, wo er die Zeichungen für Martins brasilianische Reise aufertigte. 1828 Pro- visor und Doct. philos. zu Erlangen. 1825 Pri- vatdocent zu Heidelberg und seit 1833 daselbst Professor der Botanik.—Bischofia von Blume und Bischoffia von, Decaisne: 278. 02 Meme ner Bjornstrom. Botanisirte in Schweden......... Planche, Isidor, H. Franzüsischer Consul zu Tri- polis in Syrien.—Blanchea von Boissier....... Beisch Dr Us PUR ENENRRPRRRRN Blomberg, J. M., Botanisirte in None sen DL EAN Blum, Friedr. Geb. in Hannover. Studirte 1813— 1815 in Dorpat Medicin. War Medicinal-Inspector zu Astrachan. Seine Pflanzen bearbeitete Lede- Blyznin, Gregor (Tpuropiñ fropïesuws). Geb. zu St-Petersburg 22 Septbr. 1838. Studirte in Paris. Lehrer der Naturwissenschaften an der hôhern Realschule zu Elisabethgrad........... Bochkolz, C.. W. Botanisirte als Civil-Ingenieur um. Trier ie. HELENE RSR . Bôber, Joh. Geb. 1746; + 1820. Oberst und Di- rektor des Kadettencorps zu St.-Petersburg aus Moscau, Charcow, Ekatherinoslaw und Taurien. Verüfientlichte seine botan. Beobachtungen in Reichs Magazin des Pflanzenreichs und Pallas neuen nordischen Beiträgen 1793. Seine Pflan- zen theïlte er besonders Willdenow mit. Bôbera von Willdenow, Lessing u. De Candolle; aus- serdem Anemi B. von Hoffmann....... ETES 70 180 78. 79. 80. 81. 82. 2 D 2e Artenzahl. Bocttaer Dr: MYColog... 0 UN EE Doissier, Edmund. Geb. zu Genf 10 Mai 1810. Professor der Botanik daselbst. Verfasser der berühmten Flora orientalis 1867—1879.— Bois- siera von Stendel und Hochstetter; ausserdem wurden nuch 9 Arten nach ihm benannt....... Bolander, A. W. Botanisirte in Norwegen..... Bolle, Carl. Dr. Geb. zu Berlin 21 Novbr. 1821. Botanisirte in Deutschland u. auf den canarischen Inseln. Bearbeïtete die Algenvegetation Deutsch- lands und die Farren der Canaren.—Bollea von Reichenbach fil....... LA ART SR RERO RS REA ARE ‘bolus VE: Botanisirté am: Caps... 1211.00. BOMDARA NASA LE RME Li, Etant, DBongard, August, Heinrich, Gustav. (l'ycrars Ifer- pognur). Geb. zu Bonn 12 Septbr. 1786; + zu St. Petersburg 25 Aug. 1835. AÏs Arzt des Für- Sten Barjatinski promovirte er zu Marburg zum Dr. med. am 3 Mai 1817. Seit 1830 Professor und Mitolied der Kaiïserl. Akademie der Wissen- schaften zu St.-Petersburg. Bearbeite zum Theil das von Mertens und Postels auf der Erdumseg- glung 1823—1826 gesammelte Material. Schrieb 9 Abhandlungen u. eine Monographie.—Bongar- dia von C. A. Meyer: ausserdem Bauhinia B. von Stendel., Eriocaulon B. von St. Hilaire, Agaricus B: : von Weinmann:.:}111:..4..:..41.. Borbas, Vince. Geb. zu Nogrod in Ungarn 29 Juli 1844. Professor an der Staatsoberrealschule zu Pesth. Eifriger Erforscher der Flora Ungarns. Bordère. Lehrer zu Gédre in den obern Pyre- nacen. Hat unter Anderem das grosse Verdienst die einst von Babiani gesehene Dioscorea pyre- naica wieder aufgefunden zu haben, die einzige europäische Art dieser Gattung.............. 106 25 402 200 SV 99. Artenzahl. . EDoren, Pie. es ee SO CET ER . Bosse, J. À. Privatgelehrter in Odessa. Bota- nisirte in Podolien, Bessarabien und um Odessa. . Boswall Syme, J. Sammelte in Schottland. Gab 1854 English Botany heraus................ . Boulay. Abbé und Professor zu Besancon in den Vogesen. Verdienstvoller Bryolog............. . Bourgeau, Eugen. Sammelte in Spanien u. auf den canarischen Inseln.—Burgaea u. Astragalus B. von: Cossont ste SRE RS ARR Boutelou, Pablo. Geb. 1817; f zu Sevilla 1846. Ingeniero de Montes in Sevilla.—Bouteloua von Hornemanniu! Lapasca tt eee re Braig, Elise. + zu Triest 18 Novbr. 1870. Bo- tanisirtéanilistrien, te MEN e EN NneEr RES AE AR . Brandis, Dietr. Geb. zu Bonn 21 März 1824... Braun, Alexander. Geb. zu Regensburg 10 Mai 1805, + als Professor zu Berlin 29 März 1877. Braunia von Bridel u. Schimper; Sempervivum B: von Koch LORS ERR AEREERT DBraunstengel. Sammelte in Oestreich......... Brehier. Botanisirte in Frankreich............ 1, Breidler, J. Botanisirte in Steiermark und Kärnthen. ts Sat TR OR Breutel, Joh., Christ. Geistlicher in Bertelsdorf bei Herrnhut. Bekannter Bryolog.—Breutelia von Bridel -u.-SChimpeér. 28e em ER RONER EEE Dreyn, Jacob. Geb. zu Danzig 14 Jan. 1687, f ebendaselbst, wo er Kaufmann war, 25 Jan.1697. Berühmt ist sein Prachtwerk: Exoticarum plan- - tarum centuria 1678.—Breynia von Forster, aus- serdem Tulipa B. u. Capparis B. von Linné, Asplenium B. von Retzius, Ranunculus B. von Crantz u. Guajacum B. von Sprengel......... 90 12 250 12 10 36 — 281 — Artenz ahl. 100. Bridges, Thomas. Botanisirte in America: 1851 in Chili, 1853 in Californien, + 9 Septbr. 1865 auf hoher See, während einer Reise nach Nica- ragua.—Bridgesia von Hooker u. Bertoloni..... 101. PBrinkmann. Bryolog zu Rostock............. 102. Braittinger, Christian,Casimir. Geb. 30 April 1795, + als Apotheker zu Linz 1859. Bekannt als Bo- taniker u. Entomolog. Seine Biographie in Oestr. botan. Zeitung 1860.—Mentha B. von Opiz.... OS ME nomInenC URL REET ne AA n RE A 104. Brondelius. Sammelte in Schweden........... 105. Bronikowski. Sammelte in Schweden.…........ 106. Brosson, P. Botanisirte in Schweden....,..... 107. Bruch, Phil. + 17 Febr. 1847 als Apotheker zu Zweibrücken an seinem Geburtstage. Bryolog.— Piuchid Yon SChwaesrichen.... 214... au OS mbrurtelettels NN EN Re ui ass ee 109. Puchardt, Wilh. Sammelte auf Rüugen und in NEUSPOMINETMeR en Re AE En. A7, APPLE 110. Buchwald. Sammelte in Brandenburg......... 111. PBuek, Joh. Nicol. Geb. zu Hamburg 8 Aug. 1779, $ zu Frankfurt à. O. 30 Jan. 1856, wo er Apotheker war.—Buekia von Nees; Canna B. von Weinmann, Orobanche B. von. Koch........... 112. PBuhse, Friedr., Alexand. (deoxops Aïxekcanzpo- *% pus). Geb. zu Riga 18 Novbr. 1821. Studirte in Dorpat 1840—1842. Dr. Philos. Bereiste 1842—1843 Ober-ltalien, Ilyrien, Dalmatien und Montenegro; 1847—1849 den Caucasus und Per- sien. Einer der Stifter und thätigsten Mitglieder des Naturforscher Vereines zu Riga. Ihm zu Ehren benannt: Rosa B. von Boissier, Orobanche B. von Reuter, Reseda B. von Müller, Allium D} vom hesel nes ut 113. Punge, Alexand. von (ArekCaHIpR Aulpeesnub). 10 20 * 114. 115. 116. 117. 115. 119. 120. 121. 122. 123. 124. 125. 126. 127. __ 982. Artenzahl, Geb. zu Kiew 24 Septbr. 1803. Anfangs Professor in Kasan, darauf seit 1835 in Dorpat. Vom Jahre 1833 Mitglied der Kais. Akademie der Wissen- schaften zu St. Petersburg. Begleitete Ledebour zum Altai u. durch die soongarische Kirgisen- steppe 1826—1827; in viel späteren Jahren be- reiste er auch Persien in Begleitung von Bie- nart. Das älteste Mitglied (seit 1824) der Kaï- serl. Naturforscher-Gesellschaft zu Moscau. Lebt gesgenwärtig als pensionirter, aber immer noch wissenschaîtlich thätiger Gelehrter zu Dorpat.— Verfasser von 37 hôchst werthvollen Schriften. Sein grosses Herbar verkaufte er vor vielen Jahren an Cosson nach Paris. Bungea von C. A. Meyer; ausserdem wurden 24 Arten nach ihm bénannt..., 344 TRE, OT RRSReRRe Burkhard. + 1847. War Apotheker zu Sue in der, Lausitz. {tre CORAN Burle, KE. A. Sammelte in der Schweiz........ Burmeister. Sammelte um Uralsk............. ** Caflisch, Joh., Friedr. Lehrer in Augsburg.- Calavia, Botanisirte in Spanien............... Caldesi, Ludov. Berühmter Mycolog Italiens... Campana, Antonio, Geb. zu Ferrara 3 April 1751, ; daselbst als Professor 3 Mai 1833..... Carestia, À. f zu Valsesca 1836. Abbé zu Riva Bekannter Lichenolog.—Peziza C. von Cesati.. Carlsson, E. Botanisirte in Schweden. ........ Carpinski. Sammelte um St. Petersburg....... Carrington. Dr. englischer Bryolog............ ** Caruel, Theodore. Geb. 1830. Seit 1858 Custos des naturhistorischen Museums zu Florenz; seit 1871 Professor der Botanik zu Pisa.—Unter sei- 128. 129. 130. 131. 132. CT: En Artenzahl. pen Schriften hat ein ganz besonderes Interesse seine Flora toscana 1860—1864.—Caruelia von PARA LOree nl ia te de) it Ne Casavielo. Botanisirte in Spanien............. Cesati, Vincenzo, Barone. Professor am National- kollegium zu Vercelli, darauf von 1868 in Pisa, gegenwärtig in Neapel.—Berübmter Bryolog.— Cesatia von Endlicher u. Rabenhorst, ausserdem Agaricus C. von KRabenhorst, Ricasolia C. von Massalongo u. Mentha C. von Gandoger....... Chalon, Jean. Botanisirt in Belgien.......... Chamisso de Boncourt, Adalbert, Ludw., Carl. von. Geb. auf dem Schlosse Boncourt in der Champagne 27 Jan. 1781; + als Kustos des bo- tan. Kabinets zu Berlin 21 Aug. 1838. Emigrirte mit Seinen Eltern 1790 aus Frankreich. War Page bei der Kônigin nnd Leutenant in preussi- schen Diensten. Studirte in Berlin 1813—1815 Medicin u. Naturwissenschaften. Machte auf dem Rurik die Entdeckungsreise unter Kotzebue 1815—1818 mit. Ausgezeichneter Botaniker und einer der grôüssten deutschen Lyriker. — Das reiche auf der Reise gesammelte Material bear- beitete er mit D. F. L. von Schlechtendal in der Linnaea unter dem Titel: De plantis in expedi- tione speculatoriaRomanzoffiana observatis 1826— 1836.—Sein Herbarium, aus ungefähr 16,000 Arten bestehend, besitzt die Kaiserl. Akademie der Wissenschaften zu St. Petersburg, ein kleine- res befindet sich in Berlin.—Chamissoa von Hum- boldt u. Bonpland; ausserdem wurden noch 25 Artenonachihmibenannts.:c... hat. ss Chaubard, Louis, Anastase. Geb. zu Agen 17 Aug. 1785; f zu Paris 13 Jan. 1854. Begleitete 40 319 133. 134. 135. 136. 137. 138. 139. 140. 141. 142. — 284 — Artenzahl. die franzüsische Expedition nach Morea. Site bardia von Reichenbach fil...... TR Chauvin, Franc. Joseph. Geb. zu Vive im Dé- partement Calvados; f zu Caen 5 Febr. 1859.— Algolog.—Chauvinia von Bory, Steudel u. End- liChér ie Re PR Re Chavannes, Hermine. f zu Lausanne im April 1853.—Chavannesia von A. De Candolle....... Choulette, Sebastian. Geb. zu Toul 1803. Mili- tair-Apotheker zu Philippoville u. Constantine in Algier 1853—1858........... HR Res Chrustalew, Peter. Botanisirte vor ungefähr 40 Jahren fleissig im Gouv. Cherson.—Seine Pflanzen verkaufte er an das ehemaliche No. VAN Odessart CL EN AUS TRE Claus, Carl (Kapzr eroporuur). Geb. zu Dor- pat 11 Jan. 1796; f ebendaselbst 24 März 1864.— Als Provisor machte er sich schon durch seine Steppenflora 1817 bekannt. Von Kasan aus, wo er eine Apotheke gründete, machte er wieder- holte Exkursionen zwischen Ural und Wolga, so unter Anderen 1827 mit Profess. Erdmann und 1834 von Dorpat aus mit Profess. Goebel. Von 1839 Professor der Pharmazie in Dorpat.—Clau- sia von Kornuch-Frotzki; ausserdem Astragalus C. von ©. A. Meyer und Heracleum C. von Le- debour.. sion UNS. ARTS ENT PRE PRE Claussen, P. Gebürtig aus Dänemark. Botanisirte mehrere Jahre in Brasilien.—Rhus C. von Turcza- ANOMALIE Re RE QAR ENS CES APN PRE RS Clegero. Sammelte um'’s Jahr 1688 in Japan... Cogniaux, Alfred. Conservator des botan. Gartens Zu Brüsselis..,Ge OA RETRACE URERS Collinder, E. Botanisirte in Schweden....... 7 Colomiers. Botanisirte in Frankreich..... UE 36 36 28 200 50 38 145. 144. 145. 146. 147. 148. 149. 150. 151. h52. 153. 1 54. 155. — 285 — Artenzahl!. Coquerray. Botanisirte in Frankreich..... (LA 1 Cordier, F. S. Cordiera von Richard....... TR 5 Cosson, Ernest. Geb. zu Paris 1819. Bereiste 1852 die Ufer des mitländischen Meeres und be- sonders Algier. Verfasser der Flore des environs de Paris 1861. Besitzer eines der grôssten Her- barien.—Cossonia von Durieu, ausserdem Brassica C. von Boissier u. Reuter, Mentha C. von Gan- Costa y Cuxart, Antonio, Cyprianc, Professor zu Barcelona. Costia von Willkomm; Pulegium C. Von GaAndonep roi . Msn hr Coster, B. $. Sammelte in Schweden......... Couturier, L. Sammelte in Belgien............ Coyet, A. Botanisirte in Schweden............ Cramer, Carl. Professor am Polytechnicum zu Pürich:Craneriawvon Murray tps Crépin, Francois. Geb. 1829. Profess. an der Gar- tenbauschule zu Gentebrügge in Belgien. Schrieb Flora Belgiens u. Primitiae monographiae Rosa- rum. 1874—1876. Rosa C. von Deseglise, Cela- strophyllum C. von Saporta, Mentha C. von Gan- Cruse, Carl, Friedr, Wilh. Geb. zu Mitau 13 Mai 1803; + als Professor zu Kônigsberg 23 Jan. 1873. Schrieb über Cap-Pflanzen. Crusea von CAMES OS ORAN LEA LR ARE Csato, Joh. Gutsbesitzer zu Contza in Ungarn. Cuming, Hugh. Geb. zu West-Alvington in De- vonshire 14 Febr. 1791; + zu London 10 Aug. 1865. Hat bis 130,000 getrocknete Pflanzen, be- sonders aus Süd-Amearika und den Philippinen zusammengebracht. Cumingia von Don und Kunth; ausserdem wurden 9 Arten nach ihm benannt.. Curnow. Englischer Bryolog................. D I NN © 50 16 105 196. 157. 198. — 286 — Artenzahl. Czegl. Sammelte in Oestreich................ 1 Czemakowski. Sammelte in der Mongolei...... À Czernajew, Basilius (Bacuzxiñ Marsbepuas). Geb. ##*% ;u Woronesh 1793; { zu Charkow 21 Febr. 1871. 159. 160. 161. 162. 165. 164. 165. 166. 167. wo er bis 1863 Professor der Botanik war. Der gründlichste Kenner der ukrainer Flora. Hat nur 3 botanische Schriften hinterlassn. Sein Her- bar, ungefähr 15,000 Arten, erbte die Univer- sität Charkow, leider ist es aber gegenwärtig nicht aufgestellt. Czernajewia von Turczaninow.. Czetz. Botanisirte in Siebenbürgen............. Dahlberg, A. Botanisirte in Schweden........ Daldini, A. Kapuzinermünch im Kloster della Madonna dell Sasso im Canton Tessin. Gelebrter Mycolog. Lemania D. von Rabenhorst, . grophila D. von de Notaris etc........... RE Dandois, H. Botanisirte in Belgien........... Dabeaux J., Odon. Militairoberapotheker zu Bor- deux. Ge res D':von/Grenier; 2 6eameemenR | De Candolle, Auguste, Pyramus, Geb. zu _Genf 4 Febr. 1778; f daselbst 9 Septbr. 1841. Lebte anfangs mehr in Paris, dann in Montpellier u. zuletzt in Grenf, wo er Professor war. Einer der grôssten u. verdienstvollsten Botaniker. Candollea von Labillardière u. Raddi; Decandolia von Bas- ter; ausserdem wurden 17 Arten nach ihm be- Dante 2 5e ANS PONS SR NI RM OPEN Defacaz.-Kapitäne). ie) SPAIN. ELLE Delastre. Botanisirte in Frankreich. Delastrea von As tDé’/Candollei ip puer Et er RARE | De la Vigne, Gislain, Francois. Franzôsischer Emigrant. Studirte zu Erlangen und Gôttingen. Vorgänger Czernajews als Professor der Bota- nik in Charkov, wo auch noch bei der Univer- sität einiges von seinem Herbar vorhanden. ist. 170 165. 169. 170. 171. 72. 175. 174. 175. 176. 177. 178. — 287 — Artenzahl. Vignea von Palisot de Beauvois, ausserdem Koe- ler DvonCzernajew unique, OS ie Delbos, Joseph. Professor zu Mühlhausen im Elsass Delile, Alire, Raffeneau. Geb. zu Versailles 23 Jan. 1778; Ÿ Montpellier 5 Juli 1850, als Pro- ‘essor. Begleitete Napoleon 1798 nach Egypten. Delila von Dumortier, Delilia von Sprengel, Li- laea von Bonpland; ausserdem Orobanche D. von Decaisne A MORT ER ORS RARLLR SPR RNRE Delongchamp, J. S. A. Dr. med. Verfasser einer Flora gallica 1806. Longchampia von Willdenow DelOpnen NS US Deppe. Sammelte in Nord-America. Deppea von Chamisso u. Schlechtendal;. ausserdem wurden 8 Artentnaen/1hm|benannt.. .51 4.44 04. 0 Déséglise, Alfred. Lebt in Belgien. Hat sich beson- ders mit den Rosen Süd-Europas, Asiens u. Afri- Kkas beschäftigt; schrieb unter Anderen: du genre ROSE DOO NC MSER MR ER RMONE SUIRAN Ent Detharding, Georg, Gustav. Geb. zu Rostock 22 Juni 1765; + daselbst 1838. Dr. med. und prak- tischer Arzt zu Warnemünde. Botanisirte vorzüg- lich in Meklenburg und Holstein. Dethardingia MOMENERS SR ARR LARARRR AUS HENER QUE ri Devaux, Augustin, Nicaise. Geb. zu Poitiers 21 Aug. 1781; ÿ in der Nähe von Angers 12 Juli 1856. War seit 1817 Director des botan. Gar- tens zu Angers. Er soll ein Herbar von 40,000 Arten besessen haben? Devauxia von Poiret.... Devos, Andr. Geb. zu Champlon 1829. Lehrer an der Ecole moyenne zu Namur in Belgien... Dierbach, Joh,, Heinr. Geb. zu Heidelberg 23 März 1788; + daselbst als Professor der Medi- 19 20 14 . 22 179. #X 180. C2 181. 182. 183. 184. 185. 189. — 988 Artenzahl. cin, Pharmakologie und Botanik 9 Mai 1845. Dierbachia von Sprengels1 mme Dieudonné, Oscar, Baron de. Geb. auf dem Schlos- se Corbeck-Loo in Belgien, wo er auch gegen- wärtig lebt. Dr. scientiar. natural............. Dôngingk, Alexand. (Axekcanrpr Jlasunxopxab). Geb. zu Riga. Gründer und von 1835—1877 Di- rektor des botanischen u. landwirthschaftlichen Gartens zu Kischinew, zog verabschiedet nach Elisabethpol in den Caucassus. Seit 1875 Mitglied der Kaiïis. Akademie der Wissenschaften für Meteo rologie::c is Poe EE OPUS à Dolliner, Georg. Geb. zu Ratschach in Krain 11 April 1794; + als praktischer Arzt zu Idria 16 April 1872. Hatte in Wien seine Studien ge- macht. Sein Herbar vermachte er dem Krain- schen Landes-Museum. Doilinera von Sauter... Doria: Mycologert ee re Eee TRE Dreesen, Peter. Bryolog in Bonnet er Dufour, Léon. Geb.1779; + zu Saint Sever 18 April 1865. Ausgezeichneter Arzt und Naturforcher. Dufourea von Humboldt, Bory und Grenier..... Dupuis. Gelehrter Gärtner in Paris, machte mit Vahl mehrere neue Pflanzen bekannt. Dupuisea von Richard . Dupuy Dominique, Geb. zu Lectaure 1818. Abbé und Professor des Seminarii Auscitani........ Durando, Cajetan. Leutenant in Caraglio, Sam- melte in Africa ee. 20 8e ee 8 ee ee eee ee ee ee © © € . Durando-Duquesney, Don Gaetano. Apotheker und Direktor des Acclimatisations-Gartens in Algier. Durandea von Delarbre; ausserdem Chloris D. Von:Sehulteskis 4. en MR eut RME Durieu de Marsonneuve, Mich., Charl. Geb. 1796; f zu Bordeaux 20 Febr. 1878, als Direktor des 18 158 300 11 24 12 190. 1\QN EE 192. 193. 194. 195. -— 289 Artenzahl. boten. Gartens daselbst. Duriena von Merat u. BOIS STRESS ARA EU Dusla Carl. Sammelte in Schweden........... Duval-Jouve, Joseph. Geb. zu Boissy-Lambervilie 1810. Inspektor der Akademie zu Strassburg. Botanisirte 1853—1854 in Algier. Duvalia von NCC ORNE AR AN EMe RAT An ORSE Ecklon, Christ., Friedr. Geb. zu Apenrode bei Hamburg 17 Decembr. 1795; + zu Captown im Decembr. 1868. Bereiste das südliche Africa 1829—1833 im Auftrage des würtembergschen Reisevereins mit Carl Zeyher. Ecklonia von Steu- del; ausserdem wurden noch 31 Arten nach ihm DDASS RME IR et nieRs Egerstrôm. Botanisirte in Schweden........... Ehrenberg, Christian, Gottfried. Geb. zu De- litzsch in Sachsen 19 April 1795; + zu Berlin als geheimer Medicinalrath u. Professor. Studirte 1815—1817 in Leipzig u. Berlin zuerst Theolo- gie, dann aber Medicin und Naturwissenschaften. Promovirte 1818 zum Dr. med. mit seiner Dis- sertation: Sylvae mycologicae berolinenses. Be- reiste 1820—1826, anfangs mit seinem Freunde Hemprich, welcher jedoch schon 1823 starb Egypten und Nubien. Zurückgekehrt wurde er Professor der Medicin zu Berlin. Im Jahre 1823 machte er seine zweite grosse Reise mit Alex. von Humboldt und Gustav Rose durch Russland u. Sibirien bis au den Altai. Als bis dahin grôss- ter Beobachter der Mikroorganismen, wurde er auch der wissenschaftliche Begründer der Infuso- rienkunde. Ehrenbergia von Sprengel und Mar- tius: ausserdem Canna E. von Bouché, Euphorbia E. von Sweet, Acacia E. von Hayne, Lupinus 20 — 290 — Artenzall. E. u. Wedelia E. von Schlechtendal, Indigophora von: pteudel..ir2 ns, so 2 196. ** Æichwald, Eduard von. Geb. zu Mitau 4 Juli 1794; + zu St. Petersburg 20 Novbr. 1876. Stu- dirte 1814—1817 in Berlin. Bereiste darauf Deutschland, die Schweiz, Frankreich, England und kehrte 1819 nach Russland zuruck, wo er am 18-ten Mai in Vilna mit seiner Dissertation: de Selachis Aristotelis zum Dr. med. promovirte.— Von 1821—1825 Privatdocent in Dorpat; 1823— 1828 Professor der Entbindungskunde und Z00- logie zu Kasan; von dort aus unternahm er sei- ne berühmte Reise 1826—1827 nach dem kas- pischen Meere und dem Caucasus. Wurde 1826 Mitglied der Kais. Akademie der Wissenschaften zu St. Petersburg.—1828 ging er nach Vilna, wo er als Professor der Zoologie und Mineralogie bis 1837 wirkte. Von hier aus unternahm er 1829 seine für die Wissenschaft wichtige Reise durch die südwestlichen Provinzen Russlands, darauf besuchte er Deutschland. Italien und Hol- land.—Vom Jahre 1837—1851 war er Professor der Zoologie, Mineralogie u. Geologie bei der Kais. Medico-Chirurgischen Academie zu St. Pe- tersburg, wo auch der Verfasser dieses Berichtes 1841—1848 sein Zuhôürer war. In diese Periode fallen seine bekannten Reisen durch Estland, Livland, Nowgorod u. Moscau, wiederholte Rei- sen ins Ausland, unter Anderem nach Schweden u. Algier.—Seit 1851 Prof. emerit.—Feierte 1869 sein 50—;jähriges Doktorjubiläum, vwelches in den Schriften der Kaïs. mineralogischen Gesell- schaît zu St. Petersburg 1870 von mir geschil- dert worden ist.—EÆ. hat 8, meist mehrhändige Werke u. 66 Abhandinngen verôffentlicht. —Eich- — 291 — Artenzahl. waldia vou Ledebour, auch erhielt eine fossile Thiergattung diesen Namen von Billings, einem ausgezeichneten Paläontologen Canada's; ausser- dem wurden noch 35 verschiedene lebende u. fossile Thiere u. Pflanzen mit seinem Namen beehrt; zu den lebenden Pflanzen gehôren: Am- modendron E. von Ledebour, Zygophyllum KE. von C. A. Meyer; Heliotropium E. von Steudel, Helichrisum Even. Buhse:..,.,.,..4...1..:. 200 197. ÆEichwald, Karl. Geb. zu Mitau 19 Jan. 1824; ##* + 1854 während des Krieges als Militairarzt in Sevastopol am Typhus. Studirte in St.-Petersburg 1841—1846 Medicin.—Nefte des Vorigen..... 17 198. ÆEkelon, C. J. Botanisirte in Schweden......... 1 199. Ekmann, S. E. Botanisirte in Schweden....... 2 DORE mA ISON NP. Se dan dbrerare me ete 1 201. Endress, Philipp. Anton. Christoph. Geb. zu Lu- stenau bei Ellwangen 21 Septb. 1806; Ÿ zu Stras- burg 9 Decembr. 1831.—Apotheker und Mitglied des Esslinger Reisevereins. Botanisirte in Frank- reich und Spanien.—Endressia von Gay: Centau- rea E. von Hochstetter u. Steudel............ 10 202. Engstrôm, B. À. Sammelte in Schweden...... 2 203. ÆEschscholtz, Joh. Friedr. Geb. zu Dorpat 1 No- vembr. 1793; + daselbst am Nervenfieber 7 Mai 1831. Studirte in Dorpat 1813—1815. Begleitete Otto v. Kotzebue auf seinen beiden Erdumsegc- lungen: 1815—1817 als Arzt und 1823—1826 als Naturforscher. Wurde, nachdem er von seiner ersten Reise zurückgekehrt, Professor der Medicin und Direktor des zoologischen Kabinets zu Dorpat, welches auch seine von der Keise mitgebrachten Mineralien erhielt.—Sein Herba- rium, ungefähr 1300 Arten, in 15.000 Exempla- ren, kaufte 1825 der Kaiserl. botan. Garten zu 204. 205. 206. 207. 208. 209. _… 999 «— Artenzahl. St. Petersburg für 5000 Rub, B.—E. war mehr Entomolog als Botaniker. Seine reiche Insekten- sammlung mag sich auch, wenigstens theilweise, bei der Universität Dorpat hefinden.— Eschscholt- zia von Chamisso; ausserdem Claytonia E., Lis- tera E. Hippuris E., Saxifraga KE. von Cha- misso; Arabis E., Cardamine E. von Andrze- jowski; Loranrthus E. von Martius; Ranunculus E. von Schlechtendal, Veratrum E. von Gray: Stellaria E. von lFenzli 2. Lee Rens Ewers, Joseph, Philipp, Gustav. Geb. zu Amclun- xen im Bisthum Corvey 4 Juli 1781; + zu Dor- pat 8 Novbr. 1830. Studirte 1799—1803 in Gôt- tingen anfangs Theologie, dann Staatswissen- schaîften. 1803 Hauslehrer in Livland, 1808 be- gleitete er seine Zôglinge nach Moscau, wo er unter Karamsin's Leitung die alte russische Ge- schichte studirte.—1810 Professor der Geographie, Statistik und Geschichte bei der Universität Dor- pat. Seit 1818 eine lange Reïhe von Jahren Rek- tor der Universität. 1826 übernahm er das Ka- theder für Staats—und Vôlkerrecht. Wurde 1809 Mitglied der Akademie der Wissenschaften zu St. Petersburg u. 1826 deren Ehrenmitglied.— Sedum'E:von Ledebour 2280 05 cn 2e Fabre, Henri. Geb. zu St. Leon 1823. Profess, BU AVION: PORN AU MOSS CE RREE Fabry, Johann. Geb. zu Lassong im Neograder Comitate Ungarns 1803.—Profess. zu Romas- ZOMDALS LL LT MINES RARE AMENER Falk, Carl, Martin, Alfred, Emmanuel. Geb. zu Gladsax 30 Oktobr. 1784; + zu Lund 3 Jan. 1871. Botanisirte in Schweden u Norwegen.......... Favrat, L. Botanisirt in der Schweiz.......... Feditschenko, Olga, die rühmliche Begleiterin 530 40 23 210. 211. — 293 — Artenzahl. ihres Mannes P. F. auf den beschwerlichen und gefährlichen Reisen durch Turkestan 1868—1871. Das Material bearbeitete Regel 1873—1880.... Fellmann, Nils, 1sak. Botanisirte im russischen Lappland und um Kola. Schrieb: Plantae vas- culares ‘in Lapponia orientali collectae 1864— DOC AR A CARO NL EL IN Fenzl, Eduard. Geb. zu Krummnussbaum an der Donau15* Febr:" 1808; F:zu Wien 17 Seéptbr. 213. 214. 215. 216. 217. 218. 1879, wo er Direktor des botan. Gartens u. Ka- binets war. Rühmlicher Mitarbeiter an Ledebours Flora rossica.— Fenzlia von Endlicher u. Bentham, ausserdem Stellaria F. u. Peperomia F. von heselibitiarHavontSteudel..., suis in Merrarr, P.\Lychenolog u. Mycolog.:.:.:...,.. CSL mPastor zu Bureweldas : 000. 40000 san F'iedler, Bernh. + zu Dônitz 3 Juni 1868.—Dr. med.—Hat die Cryptogamen-Flora Meklenburg's untersucht.—Fiedleria von Reichenbach u. Ra- DENNORS TEEN AE RE Rats GLS Gien Fincke. Apotheker zu Oppeln in Schlesien.— inches von NI0CZSCh en BOT UN UC UT hier ON OM RER MAUR si ie Le * Fischer, Ferdin., Ernst, Ludw. (Deropr Borxa- HoBnudB). Geb. zu Halberstadt 20 Febr. 1782; + zu St. Petersburg 17 Juni 1854.—Studirte in Halle.— Dr. med. u. Direktor des Razumofskischen Gar- tens zu Gorenki.—1812 Profess. adj. in Moscau. Von 1828 Direktor des Kaïs. botan. Gartens zu St. Petersburg; wurde ungerechter Weise 1850 seines Amtes entsetzt, weil er Missbräuche beim Bau des srossen Palmenhauses aufgedeckt hatte.— Von ihm sind 46 Schriften gedruckt.-—Sein rei- ches Herbar, gegen 60,000 Arten enthaltend, besitzt seit 1855 der Kais. botan. Garten zu St. NW 4, 1584. L9; 10 18 12 — 295 — Artenzabhl. Petersburg.—Fischera von Sprengel u. Swartz: Fischeria von De Candolle; ausserdem wurden 40. Arten nach /ihm/Denannt An Tee SE 219. Fischer, H. Apotheker in Oestreich........... 220. * Fischer von Waldheim, Alexander (AïekCaHIpE AJeECaHApOBnuB). Gegenwärtig Professor der Botanik in Warschau. Verdienstvoiler Mykoiog u. Bryolog. Schrieb 20 botan. Abhandlungen, auch eine Florula bryologica mosquensis 1864...... 291. * Fleischer, Joh., Gottlieb. Geb. zu Mitau 15 Oktbr. 1797; + ebendaselbst an Phthisis pulmonum 22 April 1838. Studirte in Dorpat 1817—1821. Pro- movirte zum Dr. med. 9 Mai 1822. Bearbeitete mit seinem Freunde Emmanuel Lindemann die Flora der Ostseeprovinzen. Sein Herbar, ungefähr 7000 Arten, wird im Museum zu Mitau aufbe- MARNE NUS LS RL OR ie ENT FER RRE 222 PoOrES ons À EAN RER INR AU CORRE 223. * Forestier, G. von. War Sekretär bei der Univer- Sitat DOTDAt. 2 su retaeneeerc ete CEE 224. Forster, Joh., Georg, Adam. Geb. zu Nassenbu- ben bei Danzig 26 Novbr. 1754; + zu Paris am Schlagflusse 11 Jan. 1794. Folgte 1765 seinem Vater Johann Reinhold F. nach Saratow, Peters- burg u. London.—177;i—1775 begleitete er mit seinem Vater Cook auf der Erdumsegelung.— 1779—1784 Lehrer der Naturwissenschaïften an der Ritteracademie zu Kassel.—1784—1785 Pro- fess. der Naturgeschichte zu Vilna.—1788 Pro- fess. u. Bibliothekar beim Kurfürsten zu Mainz. Ausgezeichneter Kenner der orientalischen Spra- chen.—Forstera von Linné fil. u. Gärtner; aus- serdem wurden 15 Arten nach ihm benannt.... 224. : FOSSGRA NI MENT NT EU RER Re 225. Fournier, Bug. Dr. med. Géneral-Secretair de 3000 ‘226. 227. ‘2928. 299. ‘230. ‘231. 232. 233. Li t905 Arteuzah]. la Société botanique de France, Schrieb unter Anderem, über Farne und Gräser Mexico’s..... Franqueville, Albert, Comte de Fécamp bei Pau in Frankreich. Botanisirte in Abyssinien: Éranquevilea von Salisburyi issus tan ip Franzoni, À. Advokat im Canton Tessin...... Fredrickson, Th. Botanisirte in Schweden...... Freyer, Heïinr. Geb. zu Idria 7 Juii 1802; + zu Triest 1866. Custos des Museums zu Laibach. Freyerasvon /Reichenbach:. 2.44 ur un Freyn, Joseph. Geb. zu Prag. 7 Decembr. 1845. Ingenieur zu Pola in Istrien. Schrieb eine Flora von Süd-Istrien e. © ee © © © © 0 © € 0 © © © « © e © © ee ee © © © e © © ® © + © © + © © © © © © e © © ® 0 5 © + « © © © Fries, Elias, Magnus. Geb. auf der Ffarre Fem- sjô in Smoland 15 Aug. 1794; + zu Upsala 8 Febr. 1878.—1814 Docent, 1824 Professor der Botanik, 1834 Professor der praktischen Okono- mie, 1851 Direktor des botan. Museums u. botan. Gartens der Universität Upsala. Grosser Myco- log u. ausgezeichneter Redner in schwedischer u. lateinischer Sprache. Friesia von Sprengel u. De Candolle; Friesea von Reichenbach;: ausserdem Stellaria F. von Seringe, Statice F. u. Potamoge- con Avon Ruprechti etc iesin, Lun. ei, Fristedt, Robert. Professor in Upsala Bryolog. . Fritze, R. Apotheker zu Rubrik in Siebenbür- gen. Botanisirte in Schiesien, Polen, Bühmen, Spanien etc. Hieracium F. von F. Schultz..... . Fritzche, Carl. Julius, Philpp. Geb. zu Neustadt * in Sachsen 29 Oktbr. 1808; ÿ zu Dresden 28 Juni 1871. 1829 Apotheker u. 1833 Lehrer in Berlin. Seit 1853 Mitgiied der Kais. Akademie der Wis- senschaften zu St. Pétersburg. Bekannt durch 19 60 40 90 10 14 90 237. 238. 239. 240. 241. 906 —= Artenzabl. seine Werke über den Pollen u. über Campher ete. Fritzschia Von Chasse Froelich, Joh., Aloys von. Geb. zu Oberndorf im Algau 19 März 1766; f zu Ellwangen 11 März 1841. Medicinalrath zu Ellwangen. Bearbeitete die Gattungen Hieracium u. Gentiana. Froelichia von Môünch u. Vahl; ausserdem wurden noch mehrere Nrten-nach, 1m Denannt 2e RCE Fuckel, Leopold. Geb. zu Okriftet bei Hatters- heim in Nassau; $ zu Ostrich im Rheingan 8 Mai 1876. Bekannter Mycolog. Schrieb auch eine Flora. Nasa Se PENSE MEN PAR Funck, Heïnr., Christian. Geb. 1771; + zu Gefress bei Baireuth als Apotheker 14 April 1839. Aus- gezeichneter Bryolog. Sammelte besonders in Ty- rol u. im Fichtelgebirge. Sein Cryptogamen-Her- bar wird im Nationalmuseum zu Tyrol aufbe- wahrt. Hunckia’/von Dennstadte 27e ce Funk. Sammelte in Spamien tn 52/0 re Fürnrohr, Aug., Emanuel. Geb. zu Regensburg 27 Juni 1804; ; ebendaselbst 6 Mai 1861. Stu- dirte 1824—1826 zu Erlangen. 1830 Provisor in der Goldbachschen Apotheke. Später Professor am Lyceum, Direktor des botan. Gartens u. Prà- sident der botan. Gesellschaft zu Regensburg. Von 1843—1861 Redaktor der botan. Zeitschrift , Flo- ra UFienronria von CMEROCRE EEE Re Frürstenwärther, I. Baron von. Botanisirte in DÉBIB TL à 0700 0e MN à de ES PNR AE . Fuss Joh., Mich. Geb. zu FE 4 Oktbr. 1814. Pier zu Girelsau in Siebenbürgen. Hie- racium (von Pr SCUIEZ NON CREER DNA Gagliardi, Abbé und Professor in Domo dosolla. Bekannter Brylops enr SERIE FRERE 28 37 pes 13 br pd 249. 250. 251. 253. 254. 20/0. 256. 251. ro Artenzahi. Gander. Botanisirte in Tyrol.—Viola G. von Haus- AS ADS aie ce LE RAR ein ; Gariod. Botanisirte in Belgien u. in den Alpen Gayer. Professor zu Aschaffenburg. Bryolog.... Gebler, Friedr., August. Geb. zu Zeulenroda (Reuss-Greiz) 15 Decembr. 1782; + zu Barnaul in Sibirien als Oberarzt der Kolywanschen Hüt- tenwerke 21 März 1850. Seit 1832 Mitglied der Kais. Akademie der Wissenschaften zu St. Peters- burg. Ausgezeichneter Entomolog. Sein Herbar kaufte 1825 der Kais. botan. Garten zu St. Pe- tersburg. Geblera von Fischer u. Meyer; ausser- dem wurden noch 14 Arten nach ihm benannt.. Geheeb, AGelbert. Geb. zu Geissa im Sachsen- Moimarschen BRVOlOS 2... ie un Gennari, Patrizio. Professor an der Universität AA DNAPI IN SATAINIeN. 1 ee, nn Georgi, Joh. Gottlieb. Geb. zu Wachholzhagen in Pommern 31 Decembr. 1729; + zu St. Peters- burg 27 Oktbr. 1802. Bereiste 1770 —1774 Russ- land u. Sibirien. Georgia von Sprengel; Geor- An MON NV LIdENO. 2 ner Un Le. ete, Gerard, Louis. Geb. zu Cotignac in Frankreich 1733; + ebendaselbst als praktischer Arzt 1819. Schrieb eine Flora gallico-provincialis 1761. Ge- rardia von Linné; ausserdem wurden 14 Arten nach ebenanness es Ne Lee Gerecke. Gartenmeister zu Kônigsberg......... Gersdorf, Baron von. Botanisirte in Persien.... Gibelli, Guiseppe. Professor zu Pavia. Mycolog. Gilbert. Botanisirte in Belgien................ Girtanner, Christoph. Geb. zu St. Gallen 26 Oktobr. 1760; + zu Gôttingen 17 Mai 1800. Stu- dirte in Gôttingen Medicin, promovirte zum Dr. med. 1783. Bereiste Deutschland, Schweiz, Frank- 4 30 l © © mr FR À = pi 258. 259. 260. 261. 262. me se Artenzahl. reich u. England. Liess sich 1790 in Gôttingen nieder. Beschäftigte sich wenig mit der ärztli- chen Praxis, war aber tüchtiger medicinischer Schriftsteller u. deutscher Historiker. Girtannera von Necker ste" Mi ACER etes Glehn, Peter ({erpr Ilerposuut). Ÿ Custos des Herbars am Kaïs. botan. Garten zu St. Pétersburg. Begleitete die sibirische Expedition im Auftrage der Kaiïs. Geographisshen Gesellschaft 1859—1862. Rosa CG. 'Von SCNMIUT. 22, 00 PME SRE Gmelin, Johann, Georg. Geb. zu Tübingen 12 Juni 1709; f ebendaselbst 20 Mai 1755. Nachdem er auf der Universität seiner Vaterstadt seine Stu- dien vollendet, ging er mit seinen Lehrern Bil- singer u. Duvernoy nach Pétersburg, wo er Mit- glied der Academie der Wissenschaften u. 1731 Professor ord. der Chemie und Naturgeschichte wurde. Bereiste 1733—1743 in Begleitung des Geographen Delisle, Historikers Müller, Kapitäns Behring etc. Sibirien, u. machte dabeïi für die Wissenschaften hôchst wichtige Beobachtungen. 1743 kehrte er nach Tübingen zurück wo er Professor der Chemie u. Botanik bis an sein Le- bensende war. Berühmt ist seine Flora sibirica in 4 Theilen 1749—1769. Gmelinia von Linné; ausserdem wurden noch 59 Arten nach ihm be- DANNÉS PR ANR SUR NN ee eee Gotens. Aisne Rte NN er En ete Gomez, Bernardino, Antonio. Geb. zu Arcor 1769; + zu Lissabon 13 Jan. 1823. Dr. med. Leibarzt der Kônigin von Portugal. Gomezia von Robert BTOWT EST uit Sn SN Ann Me Rs Gôppert, Heinrich, Robert. Geb. zu Sprottau ia Nieder-Schlesien 25 Juli 1800; + zu Breslau 1879. 1816—1821 Pharmazeut zu Sprottau und 20: 263. 273. —— 299 — Artenzahl. Neisse. Studirte 1821—1825 zu Breslau Medicin. 1826 praktischer Arzt zu Breslau, 1827 Privat- docent u. 1831 Professor der Medicin u. Bota- nik, wie auch Conservator des botan. Gartens zu Breslau. Berühmter Paläontolog, den man auch den «Bernstein-Güppert» zu nennen pfegte. Güp- pertia von Nees u. Sternberg; Betula G. von FeSgnerreus han en Linie hero, ae Gorski. Stanisl.; Batys. + zu Polesje im Swecimer Kreise 3 April 1864. Lithauscher Botaniker u. Entomolog. Direktor des botan. Gartens zu Vil- na. Seine Arbeiten benutzte Eichwald in seiner Naturhistorischen Skizze von Lithauen etc. 1830. Tragoposon:G: vont Reichenbach, .::4:.44. 40 Gôth, J. Sammelte in Siebenbürgen........,.. CRAN ENT AC NOM TA LIN IR LES Graf, Ferdinand Botanisirte in Steiermark..... Graf, Sigismund. Geb. zu Laibach 23 Juli 1801; + daselbst 3 Septbr. 1838. Dr. med. et chem. Apotheker zu Laibach. Botanisirte vorzüglich um Gratz. Grafia von Reichenbach................ Graff, von. {. Gelehrter Forstmeister in Ekathe- rinoslaw. Stipa Ge von Steven. 2... 1402 Cane oms Or ES ERIC KE Ur Gravat, Bryolog in Belgien. Plagiothecium G. ND CL NN ER PE ENS FE ARR AE PURES ee ON PS ACER Gremblich, Julius. Dr. Sammelte in Tyrol...... Grenier, Charl., Jean, Marie. Geb. zu Besançon 1808; + daselbst 9 Novbr. 1875 als Professor der Botanik. Verfasser der Flore de France 1847— 1856.— Greniera von Gay; ausserdem Lamium G. von Mutel; Cerastium G. u. Orabanche G. von PSC la AR nn Dr RL RUE RTS * Grey. William. f ungefähr 1858 zu St. Peters- burg als Obergärtner des taurischen Gartens. sa) 20 14 100 3 Lo 15 30 274. 275. 276. 277. 278. 289. 280. 281. 282. — 406 — Artenzahl. Seine schôüne Insekten Sammlung vermachte er der entomologischen Gesellschaft zu St. Peters- bare... 10008 Lor RD A LERENT Gries, Jacob. Botanisirte in der Schweiz u. Tyrol. Grinal. Sigismund. Botanisirte in Ungarn...... Grünwall, T. A. L. Sammelte in Schweden..... Groh.; Apotheker n°Sachsen 2-27 Me mer Groschke, Johann, Gottlieb. Geb. zu Tuckum in Kurland 80 Aug. 1760; + zu Mitau 20 März 1828. Studirte in Berlin u. Gôttingen 1778—1780. Von hier aus lernte er S. Th. Si‘mmering u. G. For- ster kennen, die beide damals in Kassel lebten. Promovirte 1 Mai 1784 zum Dr. med. et chir. Ging dann nach Holland, Frankreich und England, wo er in London bis zum Ende des Jahres 1785 die medicinische Praxis ausübte. Von 1786—1788 machte er Nachstudien in Edinburgh und besuch- te damals die schottischen Hochlande und die Hebriden.—Am Ende des Jahres 1788 kehrte er nach Kurland zurück, wo er bis an sein Lebensende die Professur für Physik u. Naturwissenschaîften am damaligen akademischen, späteren Gymna- sium illustre zu Mitau bekleidete. Von 1791— 1795 war er auch gleichzeitig Hofarzt des letz- ten Herzogs von Kurland (Peter Byron).—Seine reiche Mineralien-Sammlung u. sein Herbar, aus ungefähr 1000 Arten bestehend, werden im Gymnasium zu Mitau aufbewahrt............. Groves:Sammelte in Italien... Jan eee Grzégorczek, Adelbert. Dr. Botanisirt in Ungarn. Guding. Botanisirte in der Schweiz........... Günther, Johann, Christian. + zu Breslau als Medicinalassessor 18 Jun. 1833.—Günthera von Sprengel; Güntheria von Andrzejowski u. Trevi- 150 20 bi bi Ov 126 283. 284. 285. 286. 287. 288. 289. 290. 29: 292. 293. 294. 295. LE SU Artenzahl. ranus: ausserdem Potentilla G. von Pohl....... Guepin, Jean, Pierre. Geb. zu Angers 1779; + daselbst als Arzt und Professor 11 Febr. 1858. Verfasser der Flore de Maire et Loire. 1830.— Guepina von Bastard; Guepinia von Fries Gouillon, A. Botanisirte in Frankreich......... Guirao, Don Angelo. Direktor dell Instituto zu e ® © «+ e € 2. ee 0e © © © © © « © © © © © © © © © © Gullbrandson, V. Botanisirte in Schweden..... Grundelsheimer, Andreas von. Geb. zu Feucht- wangen 1668; + zu Stettin 17 Juni 1715. Be- reiste Italien, praktisirte dann ais Arzt in Paris u. begleitete den berühmten Tournefort nach der Levante. Nach seiner Rückkehr diente er ais Arzt bei den Armeen in Piemont und Brabant, und wurde 1713 als erster Kônigl. Leibarzt nach Berlin berufen. —Gundelsheimera von Cassini; aus- serdem Ziziphora G: von C. Koch............. Haesendonk, L. Botanisirt in Belgien. Eine Cen- taurea H. wurde nach ïihm benannt.........., ** Halaszy, Eugen. Dr. med. Praktischer Axrzt in TECHNO JO) SE AR ENTER EL ES OR POP 22 SERRE RE RTE Hampe, Ernst. Geb. zn Fürstenberg an der We- ser 5 Juli 1795; +: zu Helmeétädt 23 Novbr. 1880.—Apotheker zu Blankenburg im Harz. Fei- erte am 5-ten OKktobr. 1859 sein 50—jähriges Jubiläum als Pharmaceut. Besass ein Moosher- bar von nahe an 4000 Arten.--Hampea von Semlechtendalmu Nesle ones ner Hamstrüm, Coss. Sammelte in Schweden...... OO NE DEEE EPA PEUT A ER E RPOE PE 2ESERR EAP ES LE Hanry, H. Botanisirt in Frankreich und Algier.— Ok von Jordan: tar: LHemNMe NA Rene Hans NN Herrnhuter 1.02. seen 34 mm N 90 296. 297. 298. 299 300. 301. 302. mr Artenzahl. Hatzy, A: tBotanisirteinPyrol eee te 21 DE LOL} LL RER RON EE ARS PA PE LS SPA LT 1 Hausmann, Franz, Baron von. Geb. 1810; + 5 Aug. 1878 zu Botzen. Schrieb eine Flora Ty- rol’s.—Hausmannia von Dunker; ausserdem An- drosace H. von Leybold, Saxifraga H. von Ker- : ner, Verbascum H. von Celakowski, Jnula H. von Huterisse. nn AR US RER RER Haussknecht, Carl. . u. Professor der Pharmacie zu Weimar. Bereiste den Orient.— Asplenium H. von Godet u. Reuter, Galeopsis H. von Ludwig, Pilostylis H. von Guillemain, Helotropum li moneBunse "cr eee Haynald, Ludwig von. Geb. zu Szécsény im Ne- ograder Comitate 3 Oktbr. 1716. Dr. Theol. War Erzbischof von Kalocza, gegenwärtig Cardinal. Ei- friger Botaniker. Sein reiches Herbar enthält unter Anderem die wichtigen Sammlungen von Henfiel, Kotschy u. Schott.—Haynaldia von Ka- nitz; ausserdem wurden auch einige Arten nach ihm benannt, z. B. Athamantha von Borbas u. Uechtritz. ssh RER RC RER Hazslinzki, Friedr., A. Geb. zu Kesmark 6 Jan. 1818. Professor am evangelischen Collegium zu Epernes nAUnearneer tree s'iratier cher Heer, Oswald. Geb. zu Niederuzwyl im Canton Gallen 31 Aug. 1809. Professor der Theologie in Zürich. Schrieb mehrere Florae fossiles. —Heeria von Meissner u. Schlechtendal; ausserdem Bia- .tora H. von Hegetschweiler, Salvia H. von Re- gel u. die von ihm 1826 entdeckte (Aretia) An- drosace H. von Hegetschweïler, von welcher nur drei Sammlungen, die von Siegfried in Zürich, die von Reïichenbach in Hamburg u. die meinige Exemplare besitzen sollen................ ne Qt (SL 303. 304. 305. 306. 309. 310. 311. 312. 313. 314. Artenzabl. ONE RES TRUE ST CEA ASEI AONRAN ARENA ER DE ) Le Res Lan Le el Open RER in AM ee eR er NU LE 2 Heldreich, Theodor von. Professor und Direktor des botan. Gartens zu Athen.—Heldreichia von Boissier; ausserdem sin mehrere Arten von Bois- sier u. Orphanides nach ihm benannt......... Henning, Johannes (pans Hsanoraus). Studirte in Dorpat 1829—1832. Vicedirektor der Garten- baugesellschaft zu Moskau. Sammelte vorzüglich um Moskau u. am Don.—Henningia von Karelin u. Kirilow, ausserdem Trinia H. von Hoffmann, Malva ErsvonGoidbach; 5254 Ds Un Henr, y, Aimé, Constante, Fidéle.—Henrya von . Hepp, Philipp. Geb. 1799; + zu Frankfurt a. M. 5 Febr. 1867. Arzt zu Neustadt an der Haardt bei Zürich. Berühmter Lichenolog. Sein Herbar um- fasste 180 Pakete. Henria von Naegeli........ Hepperger, Carl von. Sammelte in Tyrol....... Herminier. Dr. Bryolog zu Gouadeloupe.—Her- miniera von Guillemain u. Perrottet........... Herrnkohl. Botanisirte in Cleve.............. JE GOOM REMTRNCE AEPASNE RER ARR RE AE Heufler, Joh. Physicus zu Disos im Banat.. Heufler. Micolog zu Insbruck................ 315. ** Heugel, C. À. Apotheker in Riga. Hat sich 316. 917. 318. 319. rähmlichst mit den Chenopodiaceen beschäftigt u. 19 botan. Abhandlungen geschrieben........ Heuser, Emilie. Herrnhuterin. Sammelte in Nord- America in der Umgegend von Novo Eboraco.. Hillmann, Richard. Botanisirte in Schweden... Hilse. Botanisirte um Gross-Landau.........., Hinterhuber, Rudolph, Geb. zu Stein bei Krems 1802. Apotheker zu Mondsee unweit Salzburg.— Hinterhubera von Schultz-Bipont.............. 40 300 40 70 320. 321. 822. 323. 324. L21 8 Artenzahl. Hiadnik, Franz. Geb. zu Idria 29 März 1773: + als Priester und Professor zu Laibach 25 Septbr. 1844.—Hladnikia von Koch und Reichen- bach; ausserdem Gentiana H. u. Scabiosa H. von Host :SCOpONAN A Ont E eye A PRE IEEE Hochstetter, Christian, Ferdinand. Geb. zu Stutt- gart 16 Febr. 1787; + zu Reutlingen 20 Febr. 1860. War za Esslingen, wo er mit Steudel den Reiseverein leitete, Stadtpfarrer, Gymnasialdirek- tor und Profess. am Schullehrerseminar.—Hoch- stettera von Spach, Hochstetteria von De Can- dolle; ausserdem Cerastium H. vor Kenzl, Lysi- machia H. u. Ruellia H. von Steudel, Senecio H. von Schultz-Bipont ni EE Ne Hoffmann, Georg, Franz. Geb. za Markbreit in Baiïern 31 Jan. 1766; + zu Moscau 17 März _1826.—1792—1804 Professor in Gôttingen, 1804— 1826 in Moscau, wo auch sein Herbar, aus un- gefähr 8000 Arten bestehend, aufbewahrt wird. Berühmt durch seine Bearbeitung der Umbelli- feren.—Hoffmannia von Willdenow u. Swartz; ausserdem Trinia H. von Marschall-Bieberstein. Hoffmann, J. KE. Gelehrter Gärtner beim Lyceum zu, Krzemeniec An VolhymiIenLe Ce POUPEE Hohenacker, Rudolph, Friedr, Geb. zu Zürich 1798; 1872? Evangelischer Pastor zu Helenen- dorf in Transcaucasien, wo er viele Jahre lebte und botanisirte, bis er 1837 nach Deutschland zurükkehrte, Pastor zu Esslingen bei Stutt- gart wurde und sich durch seine botan. Kaufan- stalt grosse Verdienste erwarb. Sein reicher bo- tan. Nachlass ging an Carl Keck auf Schloss Aisterhaim in Nieder-Ostreich über.—Hohenacke- ria von Fischer u. Meyer; ausserdem ue 24 Arten nach ihmrbeninnterc ARE OeNReReRre 20 40 150 — 309 — Artenzabhl. 325, Holuby, Joseph, Ludwig. Evangelischer Pfarrer zu Presburg. Hat sich eïfrig mit der Gattung 327. Holzinger, Joseph. Dr. in Gratz. Lichenolog.... 328. Home, Everard. Geb. zu Hull 1 Mai 1756; + zu Chelsea 31 Aug. 1832. Ausgezeichneter englischer Wundarzt und Physiolog zu Edinburgh, Erhielt durch seinen Schwager J. Hunter die Professur der Anatomie u. Chirurgie am Kônigl. Collecium der Wundärzte zu London. Später wurde er Prä- sident dieses Collesgiums, Direktor des St. Georg- Hospitals, 1813 Baronet u. Leibarzt des Prinz- RNCS 1 CR A Rs en 329. Hooker, William. Einer der entité Bota- niker Een Schrieb unter Anderem eine Flora boreali-americana. 1833. Sein Herbar ist eine der orôüssten Privatsammlungen in der Welt.— Hookera von Salisbury, Hookeria von Smith;aus- serdem sind 30 Arten nach ihm beuannt....... 1 330. Hoppe, David, Heinrich. Geb. zu Vilsen in Han- nover 15 Decembr. 1760; + zu Regensburg 1 Aug. 1846. Anfangs Pharmaceut in Celle u. Re- sensburg. Promovirte 1795 zum Dr. med. Seit 1805 Professor der Naturgeschichte und Botanik zu Regensburg. Machte fast jährlich Alpenreisen. Feierte am 5 Mai 1845 sein 50 jähriges Doktor- jubiläum. Sein Herbar enthielt gegen 5000 Arten, darunter 1700 Cryptogamen und wurde vom Gymnasium zu Salzburg angekauft.—Hoppea von Willdenow, Endlicher u. Reichenbach; Hoppia von Sprengel u. Nees; ausserdem wurden noch 6 Ar- tennach im bénannt. :...:.......:.,...,.. 331. Hoppe, E. Botanisirte in Schweden............ 1 332. 332. 333. 334. 339. ee Artenzahl. Horaninow, Paul (Iagezxs Gexoposuus). Geb. zu Mohilew 1796; f zu St. Petersburg 21 Oktbr. 1866. Besuchte 1801 das Jesuitenkollecium zu Mohilew. Wurde 1810 Lehrling in der Hartmann- schen Apotheke und beim Durchzuge der Franzo- sen durch Mohilew 1812 Officier de santé. Stu- dirte 1817—1820 unter Scherer in St. Peters- burg. 1524 Dr. med. 1825—1851 Professor der Naturwissenschaîften u. Pharmakoïogie bei der Kais. Medico-Chirurgischen Academie in St. Pe- tersburg, welche auch nach seinem Tode Herbar u. Bibliothek für den Spottpreis von 1000 K. erwarb. Verfasser mehrerer medicinischer und naturhistorischer, meist origineller Schriften.— Seinen Nekrolog verôftentlichte ich in der , Flora“ von Regensburg 1867.—Horaninovia von Fischer us Meyer ses sul le M ee Hornung, Ernst, Gottfried. Geb. zu Frankenhau- Sen Mn SCHWarzDure lo LSEDIDR 7007 Aschersleben in Thüringen 30 Septbr. 1862, wo er Apotheker war und am 17 Mai 1860 sein 50 jäbriges Jubiläum feierte. Sein Herbar enthielt 8500 Arten in 25,000 Exemplaren.—Hornungia von Bernhardi und Feichenbach.. "40" re Houttuyn, Mart. Arzt zu Amsterdam im vorigen Jahrhundert. Schrieb Natural. histor. Amsterdam 1774—1783.—Houttuynea von Thunberg....... Hübner, J. P. W. Geb. 1772; + zu Hamburg im Febr. 1847. Bereiste Norwegen. Bekannter Bryo- log.—Hübneria von Rabenhorst; ausserdem Sphae- rià H. u. Desmidea H. von Rabenhorst........ Hübner, Wilhelm. + 16 Jui 1863. Obermilitair- apotheker zu Dresden —Hübneria von Reichen- Dachus ss RE MERS Tan STE ENSeERS 80 20 336. 337. 330. 339. 340. 941. 342. 343. 344. 945. 346. 347. 948. Pflanze — 907 — Artenzahi. Huest. Dr. Die im Herbar von ihm stammende (Anagyris) ist mit dem Jahre 1651 be- Zelchnets. us. PEER PTS OR NS AUS SAGE EE Huet du Pavillon, À. Professor zu Toulon. Gab seit 1861 die Botanik auf.-—Huetia von Boissier. Huguenin, A. + zu Chambery 1860. Sammelte die Flora Savoyens.—Huguenia von Reichenbach. Hulimark, C. Sammelte in Schweden Huter, Rupert. Pfarrer in Tyrol.—Hieracium H. VO ÉOUSMANNE EP URL OR ee REUEA Cie Jabornegg, M. Th. von. Verfasser einer Flora Kärnthen’s.—Achillea J. von Halaczy.......... Jachmann, Joh., Ludw. Geb. in Livland 1785; + zu Dorpat 1814; studirte daselbst 1803—1806. Dr. med. Privatdocent bei der Universität. Grin- del nannte ihn seirnen besten Schüler.......... Jack, Joh., Bernh. Apotheker zu Salem ïin Ba- denhaekiatvont-Blumie 4e nasal oies er Jacob, Jaeger, B'botamsirietinider Schweéiz.i .2is2it, B. Schrieb über die Flora O Taitis 1830. Jaegera von Gisecke u. Räusch......... Jan, Georg. Professor in Parma. Jania von La- VRA 1837. Diente als Oberleutenant bei den ôstreich- schen Kürassieren. Seit 1871 Conservator des bo- tan. Museums zu Pesth. Die Kenntniss der Flora 6 L ? UÜngarn ex sehr Ker ihn s, Siebenbürgen’s und des Balkan’s hat erweitert, daher die ungarischen Botani- auch ,Balkanski® nennen.—Fumaria d. von Haussknecht, Anemone J. von Fr. Schultz, Lilium 3. von Kerner, Centaurea J. von Simkovicz. Jenkins. Botanisirte auf Java.—Jenkinsia von 0 9 9e 8 0 0 8 2e 0e 0 0 0e 8e 0e 0e ee eee e © © © 112 349. 350. 351. 352. 393. 354. 355. 356. — 308 — Artenzahl. Jensen, Th. Sammelte in Norwecen und Eng- land; Moose: 42nbe0rc0 et MERE 1 NRA JerSon. Ge SNS OR PNR RE Mise, His ds RENE EE NT RER Indebeton. C. Sammelte in Schweden.......... Inzenga, Guiseppe.Professor zu Palermo. Mycolog. Jünsson, J. M. A. Botanisirte in Norwegen.... John, Joh., Friedr. Geb. zu Anklam 10 Jan. 1782: + zu Berlin 5 März 1847. Auscezeichneter Chemi- ker. 1804—1806 Professor der technischen Che- mie am ÔOkonomischen Institute zu Moscau. Von 1810, bis zur Auflôsung der Universität, Profes- sor der Chemie u. Pharmacie zu Frankfurt, von wo er nach Berlin kam.—Johnia von Ruxburgh, Wight. ue ArPnOt LS ES RME TEEN Jordan, Alexis. Professor zu Lyon. Specificirt die Flora Frankreich’s mit mehr oder weniger Glück, bis an die Grenzen der Müglichkeit. Sein Herbar enthielt 1366 gecen 500,000 Exemplare in 1840 Paketen.— Jordania von Boissier u. Heldreich... Jouffroy, C. + 15 Febr. 1859. Sammelte in Erankreichil. RCE CR RSR ITR Jundzill, Bonifacius, Stanislaus. Geb. im Dorfe Jasionci des Lidaschen Kreises 6 Mai 1761; f zu Vilna 27 Mai 1847. Wurde bis zum 14-ten Jahre im elterlichen Hause, dann bei den Pijaren im Lida, in deren Orden ertrat, erzogen. Seit 1784 Priester. Studirte in Vilna unter Gilibert u. Georg Forster, dann in Wien unter Jacquin u. in Frei- berg unter Werner. 1797 wurde er an die Uni- versität Vilna berufen. 1798 Doct. philos. 1802 Professor der Naturwissenschaften u. Gründer des botan. Gartens daselbst. Erblindet, wurde er 1824 emeritirt. Verfasser mehrer botanischer u. zoolo- M à D 0 M BR 22 OÙ Qt — 909 — Artenzahl. gischer Schriften in polnischer Sprache.— Jundzillia von Andrzejowski; ausserdem Rosa J. von Besser. 1 359. Juratzka, Jacob. Geb. zu Olmütz 8 Juli 1821; f zu Wien 22 Novbr. 1878. Bekannter Bryolog. 15 360. Jussieu, Adrien de. Geb. zu Paris 23 Decembr. 1794; f ebendaselbst im Juli 1838. Dr. med. Mitglied der Academie und Professor der Bota- nik- am Jardin.:des plantesasfiot ni ile 1 361. Kablick, Josephine. Geb. zu Hohenelbe 9 März 1787; ÿ ebendaselbst als Apothekerwittwe 21 Juli 1863. Sammelte im KRiesengebirge und in Oest- reich.: Nach ïhr sind 8 Arten benannt.. : 4... , 1 362. Kalchbrenner, Carl. Magist. pharm, Apotheker zu Langenlois in Nieder-Oestreich............. 4 363. Kaleniczenko, Johann (Bar OcunoBuus). + zu Charcov 1876. Dr. med. Praktischer Arzt und Professor der Physiologie an der Universität Charcov bis 1862. Botanisirte unter Anderem in der Krim und im Caucasus. Entdeckte die von ihm benannte Daphne Sophia im Gouv. Kursk 1849. Kaleniczenkia von Turczaninow; ausserdem Euphorbia K° von. Czernajewm.il es... 0%: 25 SO MSC RD etape iSeriL, meninoe 8 365. Kappler, À. Sammelte in Surinam 1840....... 49 366. Karelin, Gregor (Tpuropif Cnanus). {. Be- reiste 1828 u. dann 1832—1833 die Kirgisen- steppe in naturhistorischem Interesse. 1833— 1843 besuchte er im Auftrage der Kaïserl. Na- turforscher Gesellschaft zu Moscau und unter- _ stützt von der Regierung mit Kirilow und Mas- leninow Sibirien nach den verschiedensten Rich- tungen. Hat viele neue Pflanzen, aus noch ganz unbekannten Gegenden, entdeckt. Karelinia von Lessing; ausserdem wurden noch 18 Arten nach ihmabenanntss ins ARE ee 210 JX 4, 1584, 20 2 MO Artenzahl. 367 Karlssbr.-Lebtaine Wien ram ere RES 1 368: "Karl \Pfarrer An Lhoelimentt. 2 VII 4 369. Kastalski, G. Dr. Begleitete die Erdumsegelung unter Starinkewicz 1826—1829. Sammelte spä- ter um St. Petersburg. Seine Ausbeute, circa 600 Arten, erhielt die Kaiïserl freie ükonomische Gesellschaft ess I NE RIRE RARNERARER 370. Kastrapp, G. Botanisirte in Hannover........ 371. Kauffmann, Nicolaus (Hunrozañ Huxozaeruu®). % Geb. zu Moscau 8 Febr. 1834; + Daselbst 15 Decembr. 1870. Professor u. Direktor des botan. Gartens zu Moscau. Schrieb einehôchst werthvolle MocxoBckxas duopa 1869. und 5 botan. Abhand- lungen. Kauffmannia von Regel; ausserdem KRa- nunculus K. von Clerc; Tulipa K., Statice K.. Eremostachys K. u. Gentiana K. von Regel; Pe- ziza K. von Tichomirow; Peüicularis K. von Pinzgérniiss Hu CMS RME AE ARRePRE 372. Kawall, Johann, Heinrich, Carl. Geb. zu Mitau #% 3 März 1799; + zu Pussen bei Windau in Kur- land 17 Jan. 1881. Studirte in Dorpat 1818— 1821 Theologie. Bereiste 1825-—1827 Deutschland, Schweiz, Italien und Frankreich. Wurde Pastor zu Angermünde u. darauf 1835 zu Pussen, wo er sich bis an sein Lebensende eïifrigst mit Na- turwissenschaîften, besonders Entomoiogie beschäf- tigt hat. Sein Herbar, nicht von Bedeutung, er- hielt der Naturforscher-Verein zu Riga........ 373. Keck, Carl. Geb. zu Wien 1825. Lebt auf dem “* Schlosse Aïsterheim in Nieder-Oestreich. Der reiche botan. Nachlass von Hohenacker ist in seinen Besitz übergegangen. Keckia von Glockner. 374. Kemmler. Sammelte in Schweden Moose....... 375. Kennedy, Alb. Botanisirte am Cap. Kennedya , von: Benthami ssl nr MAR 595 270 ‘376. ST. LS. O0 ‘884. — 311 — Artenzahl. Kerner, Anton. Geb. 13 Novbr. 1831. Seit 1861 Professor am Josephs-Polytechnicum zu Ofen, gegenwärtig bei der Universität Insbruck. Ker- neraivonsRelchenbaiénh.sis. ti. .n abat eme Kersten, M. S. Professor zu Freiberg......... Kesselmeyer, Paul, August. Geb. zu Frankfurt a/M. 1814. Lebte mit Botanik u. anderen natur- historischen Studien beschäftigt in Frankfurt a/M bis 1865, in der Schweiz 1866, zu Corte auf Corsica 1867, darauf zu Freiburg im Breisgau Kaaer. Dr. Botauisirte in Norwegen........... TC OON CARS O6 D eue PIC FMH ES ERNEST ARE te Kéndberg, Nicolai, Conrad. Lector in Linküping. Schrieb über Lepigonum 1856 u. 1863 und eine Svensierlofa cle Tate na cuir Un tata Kirillow, Peter. Studirte in Dorpat. Schrieb über die Loniceren des russischen Reïichs 1849. War Ordinator am Kalinkinschen Hospital in St. Pe- tersburg, darauf Profess. adj an der Universität zu Charcov. Ertrank während des Badens...... Kirilow, Johann. Geb. zu Irkutzk 1822; + zu Arsamas 11 Septbr. 1842 auf der Reise nach Moscau von der Expedition nach dem ôüstlichen Soongorien mit Karelin (Vergl. X 866). Kirilovia von Bunge, Kirilovia von Lindley; ausserdem Eupatorium K., Pyrethrum K., Senecio K., von Turczaninow. Halimocnemis K. von Fenzk; Sor- Daria tk vol MAaXIMoOwWiCz ie duree unes Klinggräff, Hugo von. Geb. zu Wisnievo bei Lübau in Preussen. Rittergutsbesitzer bei Ma- rienwerder. Schrieb eine Flora von Preussen 1848 Koch, Carl, Heïinr., Emil. Geb. zu Weimar 6 Juni 1809; + zu Berlin 25 Mai 1879. Studirte in Jena und Würzburg; hier erwarb er sich 1833 den Doctorgrad mit seiner Dissertation: Monographia 20% 75 750 200 = MD generis Veronicae; habilitirte sich darauf in Jena u. machte 1836—1838 u.1844—1845 wissenschaft- liche Reisen durch Süd-Russland und die Kauka- sisch. Länder u. in den Orient; zurükgekehrt wurde er zuerst Professor in Jena u. darauf in Berlin, wo er sein reiches Reïise-Material bear- beitete. Hat 38 Werke und Abhandlungen ge- Sehirieben. ::4£2. .Ssithingu... ma Aero 408. Kunze, Johann. Botanisirte in Ungarn u. Sach- 409. 410. 411. Kühlewein, Paul, Eduard v. Geb. zu Reval r. Mai 1798; f zu Rostock 1780. Studirte u. pro- movirte zum Dr. med. in Dorpat. Praktisirte in St. Petersburg u. lebte seine letzten Jahre in Rostock. Sein reiches Herbar aus 370 Fascikeln und mehr als 26.000 Arten, in ungefähr 150.000 Exemplaren bestehend, vermachte er der Univer- sität Dorpat (Vergl. Willkomm: der Kaïiserl. bo- tan-:Garten zu Dorpat AS NSAAO) RENE Kühn, L. Sammelte Algen in Süd-Africa...... Kützing, Friedr., Traugott. Geb. zu Ritteburg in Thüringen 8 Decembr. 1807. War anfangs Apo- theker, studirte dann in Halle Naturwissensehaf- ten. Entdeckte während seines Aufenthaltes in Ei- lenburg die durch ïhr fossiles Vorkommen so be- rühmt gewordenen Kieselschalen der Baccillarien. Untersuchte 1835 die Tange des adriatischen und mittländischen Meeres. Lehrer der Naturwissen- schaften an der Realschule zu Nordhausen, her- nach Professor. Berühmter Algolos. Kützingea von Sonder;-sCailitriche Ke vonRuprecht 0eme Fortsetzung folgt. Artenzahl. 50 10 $EITRAGE ZUR HISTOLOGIE DER HAUT DER REPTILIEN von | W. Lwo fi. (Taf. VI. KL Ueber die Haut der Crocodile. Die letziten 15 Jahre wurde die Haut der Reptilien mebrfach untersucht, wobei die Aufmerksamkeit haupt- sächlich auf jene vielfachen Veränderungen gerichtet wurde, welche die Epidermis erfährt. Die Arbeiten von Leydig und Kerhbert haben es bewiesen, dass die Schuppe der Reptilien sich aus einer bindegewebigen Papille ent- wickelt und folglich ein dem Haare und der Feder ho- mologes Gebilde ist. Nach Kerbert ist die Schuppe am einfachsten bei den Ascalabotae und Chamaeleonidae gebil- det, wesshalb man ihre Schuppe als ein Anfangsstadium in der Entwickelung der Schuppen bei den Reptiilien annehmen darf. Ihre Haut ist mit kleinen Hôückerchen besäet, zwischen welchenstellenweise grôssere vorkommen. Jedes Hôückerchen stellt eine bindegewebige Papille dar, welche von aussen mit Epidermiszellen bedeckt isi. Po Es Indem Kerbert die Entwickelung der Schuppen beï Tropidonotus natrix verfolgte, fand er, dass die ersten Anlagen der späteren Schuppen als kleine Hückerchen auftreten, «entstanden dnrch partielle Wucherung des unter der Epidermis liegenden Bindegewebes. Es ent- steht eine Cutispapille, welche anfängt sich von der übrigen Lederhaut abzugrenzen». Anfangs wächst das Hôckerchen gleichmässig, dann biegt es etwas nach hin- ten um und wird mehr oder weniger abgeplattet. Nach- her wächst es schon bilateral-symmetrisch, nnd man kann eine obere und eine untere Fläche an der Schuppe: unterscheiden *). Die Schuppen der Eidechsen und Schlangen wurden auch von Cartier **)}, Todare *“*) Batelli +) und Blanchard +*) unlersucht. Nur über die Haut der Schildkrôten und Crocodile wurden keine UÜntersuchun- gen angestellt. Desshalb benutzte ich zwei Exemplare junger Crocodile, die in dem Cabinet der Vergleichenden Anatomie der hiesigen Universität mir zu Gebote stan- den: der Kkleinere derselben (Crocodilus acutus) war 28 cm., der grüssere (Crocodilus biporcatus.) 51 cm. jang. Die Haut eines jungen Crocodils bietet grosse Vor- theile bei der Untersuchung der Schuppen, da die Form *) Ueber die Haut der Reptilien und anderer Wirbelthiere (Arch. f. micr. An. Bd 13.) 1876. *) Studien über den feineren Bau der Haut bei den Reptilien (Arbeïten ans dem. zool.-zoot. Inst. in Würzburg, 1874). #*#*) Sulla struttura intima delle pelle de Retilli. (Atti R. Acad. Lincei Mem. Sc. Fis. Vol IL 1879), +) Beiträge zur Kenntniss des Baues der Reptilienhaut. (Arch. ï, micr. An. Bd. 17). 1880. +*) Recherches sur la structure de la peau des Lézards. (Bulle- tin de la Société zoologique de France. 1880). ue der Schuppen an verschiedenen Stellen des Kôrpers grosse Mannigfaitigkeit bietet. An den Beinen befinden sich kleine Hôckerchen, welche durch ihre äussere Ge- stalt, sowie durch ihren Bau an ähnliche Hôckerchen bei Ascalabotae und Chamaeleonidae erinnern. An den Seiten des Rumpfes werden diese Hückerchen grôsser und fan- sen an eéinander dachziegelfürmig zu bedecken, indem sie die typische Form der Schuppe annehmer. Auf dem Bauche haben die Schuppen die Form von glatten viereckigen Plaiten, die dachziegelfürmig gelagert sind. Am Halse uad auf dem Rücken haben die Schuppen einen Hôücker oder Kiel. Auf dem Schwanze errei- chen diese Kiele eine bedeutende Grüsse und bilden zwei Kämme, welche dann in einen zusammenfliessen, wodurch der bhintere unpaarige Kamm des Schwanzes gebildet wird. An allen diesen Formen der Schuppen kann man verfolgen, dass die grôssere Éniwickelung der Schuppen von einer grüsseren Entwickelung der binde- gewebigen Papille begleitet wird. Eine besondere Ent- wickelung erreicht die Papille in den Schuppen welche einen Kiel tragen, wo sie auf Querschnitten den Eindruck macht, ais ob sie diesen Kiel nach aussen vorgerückt habe. Was den microscopischen Bau der Croccdilhaut be- trifft, so finden wir einige Beobachtungen nur bei Rathke und Hoffmann. Rathke *) fand dass die Epidermis bei dem Embryo des Alligators aus mehreren £ellenschichien besteht. «Die nach innen gelegenen Zellen der Epidermis haben die Form von dünnen biconvexen Linsen und be- sitzen einen rundlichen Kern». (S. 22). Die oberen hal- ee *) Untersuchungen über die Entwickelung und den Kôrperbau der Crocodile. (1866). S. 19—28. ee ten so fest zusammen, dass sie mitunter nur nach Behan- dlung mit Aetzkali sich von einander trenuen lassen. Sie haben die Form sehr dünner Platten und lassen in der Regel mehr oder weniger deutlich einen verkleiner- ten und fein granulirten Kern erkenuen. In der Abtheilung «Reptilien» (Bronn’s Klassen und Ordnungen) *) bietet Hoffmann einige Abbildungen der Epidermis des Embryo des Crocodils dar; das sind die einzigen Abbildungen der Crocodilhaut, die man in der Literatur findef. Hoffmann beschreibt bei dem Embryo des Alligators die besondere Epitrichialschicht. «Dieselbe besteht aus einer recht schôünen Mosaik polygonaler Zellen; in jeder dieser Zellen liegt ungefähr in der Mitte ein ovaler Kern. Zwischen den Épitrichialzellen kommen kleine ovale Lôücher vor, den Stomata in der Epidermis der Pflanzen- zellen nicht unähnlich». (S. 458). Diese Lücher, wie sie auf der Zeichnung Hoffmanns abgebildet sind, erinnern durch ihr Aussehen ar ähnliche Lôcher in der äussersten Schicht der Epidermis des Frosches. Ich muss bemerken, dass ich in der Haut jener Crocodile, welche mir zu Gebote standen, keine ähnliche Zellen gefunden habe, welche eine besondere Epitrichialschicht bilden kônnten. Die alleräusserste Schicht der Epidermis hat schon längst die Aufmerksamkeit aller Autoren, welche die Reptilienhaut untersucht hatten, auf sich gezogen. Leydig betrachtet sie als eine wahre Cuticula. Diese Cuticula ist nach Leydig nicht glatt, sondern zeigt die sogenannte streifige Sculptur. *) VI. Band. IT Abtheilung $. 457- 460. — 917 — Indem Kerbert die Schuppen der Reptilien untersuchte, fand er, dass jene Schicht, die Leydig Cuticula genannt hatte, aus platien Zellen zusammengesetzt ist. Diese ausserste Schicht bezeichnet Kerbert und nach ihm To- daro und Batelli durch eine besondere Benennung als Epitrichialschicht (pellicola epidermica-Todaro). Eigentlich schlug Welker *) die Benennung Epitrichium für die oberflächliche Zellschicht der Epidermis vor, welche bei dem Embryo der Säugethiere die behaarten Stellen des Kôürpers umhüllt. Bei einigen Thieren (z. B. bei Bradypus, bei welchem diese Schicht eine Dicke von 1 mm. erreicht) bleibt das Epitrichium bis zur Geburt des Thieres, bei anderen lôst es sich während des Embrvo- nallebens ab. Kerbert versteht unter Epitrichialschicht «diejenige oberflächliche embryonale Sehicht der Epidermis, welche entweder allmählig und theilweise vor oder nach der Ge- burt des Thieres verloren geht (Säugethiere, Vôgel), oder welche mit der eigentlichen Hornschicht verwächst und in Zusammenhang mit dieser Hornschicht nach der Ge- burt bei der ersten Häutung abgeworfen wird. (Reptilien und Amphibien») **). Aber nachdem findet Kerbert, dass bei dem ausgewachsenen Thiere bei der Bildung einer peuen Hornschicht sich eine neue Epitrichialschicht ab- sondert ***). Aber welche Gründe führt er an für die *) Ueber die Entwickelung und den Bau der Haut und Haare bei Bradypus. **) Ueber die Haut der Reptilien. S. 232—285. *#*#) Dieser Widerspruch wurde schon von Gardiner bemerkt. In Be- treff dessen sagt er folgendes. ,Dabei scheint Kerbert freilich ‘ver- gessen zu haben, dass seine Definition des Epitrichiums sich nur auf den Embryo bezieht, da er von dessen Existenz bei ausgewachsenen Thieren nichts erwähnt. (Beitrâge zur Kenntniss des Epitrichiums und der Bildung des Vogelschnabels. Arch. f. micr. An. 24 Bd. S. 308.). — 318 — Absonderung dieser Épitrichialschicht aus der übrigen Hornschicht? Nach Kerbert ist sie zusammengesetzt «aus schünen polygonalen /ellen, in welchen hier und da deutliche Spuren eines Kernes wabrnehmbar waren» ”). Ferner findet Kerbert, dass man von diesen schünen polygonalen Z/ellen» Uebergänge zu den eigenthümlichen, schmalen, zackigen Zellen der ïinterstitiellen Partien Schritt für Schritt verfolgen kann **). Dasselbe wurde von Batelli gefunden, indem er auch einen allmäligen Üebergang der Zellen seiner Epitrichialschicht in die Lellen der eigentlichen Hornschicht bemerkte “**). Daraus wird es deutlich, dass die sogenannte Epitrichialschicht Kerberts keine bestimmte Charakteristik hat, weder eine morphologische, noch eine histologische. Desshalb scheint es mir, dass man Kkeinen Grund hat sie bei ausgewach- senen Reptilien von der Hornschicht abzusondern. Was die Haut des Crocodils betrifft, so bemerkt man au dem Schnitte, welcher mit Picrocarmin gefärht ist, die rothe Malpighische Schicht und die Hornsehicht, welche mit Picrocarmin gelb gefärbt ist. Die untere Lage, welche der Cutis anliegt, besteht aus cylindrischen oder cubischen Zellen, welche einen rundlichen Kern enthalten. (Taf. VI. Fig. 1 b.) Weiter nach oben folgen 1—2 Lagen rundlicher Zellen mit runden Kernen (Fig. 1 c.). Diese Zellen halten fest aneinander, und die Grenzen derselben sind nicht immer deutlich zu unterscheiden. Weiter fangen die Zellen an sich längst der Hautober- fläche zu strecken und scheinen auf dem Schnitle spin- delfürmig. (Fig. 4. d). Das sind diejenigen Zellen, welche *) Ueber die Haut der Reptilien. S. 212. SJ) TOC CIS 210: *##) Beiträge zur Kenntniss des Baues der Reptilienhaut. S. 348. — 319 — Rathke biconvexe Linsen benannt hat. In der spindel- fürmigen /elle befindet sich ein ovaler Kern mit einem Kernkôürperchen, welcher nach der Länge der elle liegt. Diese Zellen liegen eng aneinander. Weiter folgt die Hornschicht. Die Zellen aus welchen sie zusammengesetzt ist, sind in den unteren Schichten kôürnig (Fig. 2.) und werden in den oberen durchsichtiger. Hoffmann beschreibt die Zellen der Hornschicht als abgeplattete, verhornte Lellen mit Kernen und feinen Leisten, welche durch ge- genseitigen Druck der Ränder der polygonalen Zellen entstanden sind. Ich glaube, es sind stark zusammenge- drückte polyedrische Zellen, und die Leisten sind nichts anderes als die Kanten des polvedrischen Kürpers. (Fig. 3). Man kann sich davon überzeugen, indem man das Deck- oläschen bewegt und die Zelle unter dem Mikroscop rollen lässt. Dann werden die Seiten und Kanten abwechselnd sichtbar. Bei der Mehrzahl dieser Zellen kann man bei der Isolirung durch Zerzupfung mehr oder weniger deut- liche Spuren eines Kernes bemerken. In der Horn- schicht sind sie in geschichteten länglichen Reiheu gela- gert, und auf feinen Schnilten kann man sehen, wie sich diese Reihen abblättern, welche aus abgeplatteten Zellen zusammengesetzt sind. (Fig. #). In der Hornschicht der Crocodilhaut sind stellenweise feine, längliche, mit Luft angefüllte Spalten sichtbar. Das sind wabrscheinlich Lufträume; sie gleichen sehr den Lufträumen in der Rindensubstanz des Haares und der Feder. Einer der Crocodile, die mir zu Gebote standen, (näm- lich der Crocodilus acutus) war offenbar in der Häutung, wobei die alte Hornschicht auf dem Rücken schon abge- worfen war. Auf dem Bauche konnte man von den Schuppen ein dünnes Hornblatt, die alte Hornschicht, Le 9ÿ 2 leicht abnehmen. Auf dem Schnitte durch die Schuppe, von welcher dieses Blait abgenommen war, ist zu be- merken, dass sich eine neue Hornschicht bildet. Auf solchen Schnitten sind sichthbar: eine Lage von (Cylin- derzellen, welche an die Cutis anliegt, dann rundliche Zellen, endlich längliche abgeplattete Zellen mit länglichen ovalen Kernen. Nach diesen Präparaten kann man glau- ben, dass bei der Häutung junger Crocodile nur die alte Hornschicht abgeworfen wird, und anstatt derselben sich allmählig eine neue bildet. In der Epidermis junger Crocodile kann man also in der Malpighi’schen Schicht fo:gendes unterscheiden: 1) eine Lage von Cylinderzellen (stratum eylindricum);, 2) rund- liche Zellen (stratum dentatum) und 3) platte kôürnige Lellen, welche an die Hornschicht grenzen (stratum gra- nulosum). fn der Hornschicht kann man auch die unte- ren kürnigen (stratum granulosum superius von Batelli) und die oberen durchsichtigen Zellen unterscheiden. Ich werde die untere cylindrische Schicht näher be- irachten. Deren Zellen liegen eng aneinander und die Grenzen derselben sind nicht immer deutlich zu unter- scheiden; jede Zelle enthält einen grossen rundlichen Kern. An der unteren Fläche dieser Zellen auf der Grenze mit der Cutis längs der ganzen Verbindungslinie sind feine Streifen bemerkbar, welche von der unteren Fläche der Cylinderzellen zur oberen Fläche der Cutis gehen (Fig. 1. a). Manchmal geschieht es, dass die Mal- pighische Schicht sich von der Cutis trennt. An solchen Präparaten sind auf der unteren Fläche der (Cylinder- schicht deutliche Zähnchen bemerkbar. Âhnliche Zähn- chen sind an denselben Schnitten auch auf der oberen Fläche der Cutis zu sehen (Fig. 5). Der erste Eindruck von diesen Präparaten führt zu dem Schlusse,' dass die — 321 — Lähnchen der Epidermis und der Cutis in üer normalen Lage die Vertiefungen zwischen einander eionehmen und also die Verbindung zwischen diesen zwei Schichten der Haut befôrdern. Wenn wir uns zur Literatur wenden, so finden wir, dass Franz Eïlhard Schulze ähnliche Zähnchen in der Haut der Fische (bei Leuciscus erythrophthalmus und beim Stôür) und der Amphibien bemerkt hat *). In Be- treff dessen sagt er folgendes: «Bei den tiefst gelegenen Lellen erscheint zunächst die Bildung der auf der Cutis- oberfläche aufstehenden antern Seite für die Auffassung von der Verbindung zwischen Lederhaut und Epidermis im Allgemeinen und somit für eine der interessantesten und schwierigsten Fragen der Histiologie von der we- sentlichsten Bedeutung» **). «An der Fischoberhaut habe ich überall die antere quer abgestutzte Fläche der ge- wôühnlich Janggestreckten und palissadenartig neben- einander stehenden prismatischen /ellen der tiefsten Schicht besetzt gefunden mit kleinen blassen, finger- fürmigen senkrecht zur Fläche stehenden Fortsätzen. Dieselben stehen in gleichmässigen und in ihrem Quer- durchmesser gleichen Abständen von einander und sind an derselben elle sowie an allen Zellen einer Gegend ungefähr gleichiang. Bei verschiedenen Fischen und an verschiedenen Stellen der Haut eines und des- selben Thieres fand ich diese Zähnchen dagegen oft von verschiedener Länge.—Ganz dieselben blassen Zähnchen stehen nun aber auch auf der Oberfläche der Cutis als directe Fortsätze der obersten hellen Schicht 5 ihrem Durchmesser gleichen Abständen, ohne dass sich indes- *) Epithel- uud Drüsenzellen. (Arch. f. micr. An. Bd III. 1867, . #) loc. cit. S. LAIT. 999077 sen hier Fasern aus der Cutis selbst in sie hinein ver- folgen lassen». *) Bei den Amphibien (Triton taeriatus, Triton niger und Rana esculenta) beobachtete Schulze auch, dass die der Cutis aufsitzenden Zellen durch ihre Cylinder-oder Palissadenform sich auszeichnen und mit der Lederhaut selbsi durch Ineinandergreifen beiderseitiger Läühnchen fest verbunden sind. *) Daraus schliesst Schulze «dass die Forisätze der untersten ÉEpithelzellen zwischen die gleichgestaltelen der Cutisoberfläche» wie die Bor- sten Zweier in einander gesteckter Buüursten «eingreilen, wodurch eine feste Verzahnung ganz ähnlich derjenigen der Stachel-und Riffzellen unter sich zu Stande kommt» ***). Âus meinen Beobachlungen, sowie aus den Beobachtun- gen von F. E. Schulze wird es klar, dass diese Zähnchen, welche an den Schnitten der Haut zu sehen sind, die Epidermis mit der oberen Schicht der Culis, der soge- nannten Glasbaut (basement membrane der englischen Autoren) verbinden. Eine ähnliche Ansicht finden wir bei Ranvier. «Les dents de la face profonde des cellules épidermiques de la première rangée sont implantées dans la membrane basale et assurent ainsi lPunion solide de lépiderme et du derme». +) Aber Ranvier beschreibt nur die Zähnchen der Epidermis und erwähnt von den Lähnchen der Cutis nichts. Nach Ranvier greifen die Lähnchen der Epidermis in die Glashaut ein. Es ist klar, dass die Zähnchen der Epidermis Forlsätze der Cylinderzellen sind. Doch was sind ähuliche Fortsätze der Cutis? Sind es einfach Fortsätze der strukturlosen “loc. rcit. 5. 142, **) loc. cit. S. 166. MO CI SMS: +) Traité technique d’histologie. Sixième fascicule. 1882. S. 884. — 9323 — Schicht oder weisen sie auf irgend einen inneren Bau? Im ietzten Falle muss die Glashaut den Charakter der strukturlosen Membran verlieren. Das sind die Fragen, die mich bei der Untersuchung der Verbindung zwischen Epidermis und Cutis interessierten. Aber bevor ich zur Beschreibung meiner Beobachtungen übergehe, werde ich mich zur Literatur wenden, um es klar zu machen, wie diese strukturlose Glashaut beschrieben wurde. Alle Autoren, welche die Haut und ihre Anhangsge- bilde untersucht hatien, finden zwischen der Epidermis und Cutis eine besondere Membran, die strukturlose Glashaut (homogene Grenzschicht Leydig’s) *). In Toldts Lehrbuch der Gewebelehre (1877) finde ich folgende Beschreibung dieser Glashaut. «Unter der Bezeichnung Grundmembran versteht man ein homogenes durchsich- tiges Häutchen, welches an gewissen Bezirken der äus- seren Haut und der Schleimhäute zwischen dem binde- gewebigen und dem epithelialen Stratum eingelagert is- und an Querdurchschnitten als eine helle Grenzlinie zwil schen beiden erscheint. Sie wird derzeit fast allgemein nichi als selbstständige Bildung, sondern als eine Mo- dification und Verdichtung der obersten Schichte der bindegewebigen Grundlage aufgefasst» **). Diese Glashaut wurde gewôühnlich als eine strukturlose Schicht beschrie- ben. Doch finden sich in der Literatur Anweisungen, dass sie nicht ganz strukturlos ist. In seinem Artikel «Haut, Haare und Nägel» beschreibt sie Biesiadecki folgender- massen. «Die Oberfläche des Corium ist allenthalben von einem dünnen Häutchen begrenzl.….….. Die Grenze dieser *) Lehrbuch der Histologie. S. 67. **) Lehrbuch der Gewebelehre. (1877). 5.112. En D Re Membran gegen das Corium hin ist nicht scharf aus- seprägt, desto schärier die gegen die Schieimschichte, welche, abgesehen von seichten Grübchen, in vielen Fäl- len fein gezahnt ist. Von der Fläche aus gesehen zeigt sie feine Riffe oder selbst Stacheln, welche zwischen solche der Schleimzellen hineinragen. Sie lässt (nach Czerny) nach der Behandlung mit Siberlüsung, wie die Lymphgefäss- wände, einzelne Felder erkennen» *). Leider erläutert Biesiadecki nicht, was für Felder es eigentlich sind. In seiner Schrift «Die Epidermis der Ampibien» **) (1880) berührt Pftzner unter anderem die Frage von der Verbindung zwischen Epidermis und Cutis; aber er betrachtet diesen Gegenstand von einem anderen Stand- puncte als Schulze. Die Schrift von Schulze erschien 1867. Seitdem haben sich die Anschauungen über Stachel- und Riffzellen wesentlich verändert. Anstatt der Vorstel- lung Max Schulze’s über zahnradartiges Ineinandergreifen der Stachel- und Riffzellen entstand eine andere Anschaung (Dank den Arbeiten von Bizzozero, Flemming, Heitz- mann u. A.), nach vwelcher die Zellen unter einander durch sogenannte Intercellularbrücken verbunden sind, zwischen denen die [Intercellularlücken sich befinden. Pfitzner fand bei dem Salamander folgendes. «Zwischen den untersten Epidermiszellen und der Cutis sind bei jüogeren Thieren die Brücken sehr schwach ausgebildet, die sich jedoch hier verhältnissmässig stärker entwickeln als anderswo, s0 dass sie sich beim erwachsenen Thiere gerade durch besondere Grüsse auszeichnen. Wie sie sich zum Bindegewebe der Cutis verhalten, ob dieses ihnen *) Stricker’s Handbuch der Lehre von “en Geweben. 1871. Erster Band. S. 585—586. **) Morphol. Jahrbuch. Bd. VI. — 920 — etwa auch ähnliche Ausläufer entgegen sendet, habe ich nicht mit Sicherheit fesistellen kônnen» *) Ferner sagt er: «Aber auch nach dem Corium zu kann man Verbin- dungen verfulgen. Beim erwachsenen Thiere wenigstens, wo an der Cutisfläche der unteren Epidermiszellen die Brücken sebr stark entwickelt sind, stehen die von die- sen gebildeten Hohlräume mit ähnlichen Hohlräumen in der Cutis in Verbindung. In der oberen parallelfaserigen und pigmentlosen Grenzschicht der Cutis verlaufen in horizontaler Richtung Kanäle, die sich mehr oder minder rechtwinklig umbiegen und bis in die grossen basalen Interceliularlücken zu verfolgen sind; andere kommen mehr direct aus der Tiefe» **). Nach Pftzner also stehen die Hohlräume, welche zwischen den Fortsätzen der Epidermiszellen sichtbar sind, in Verbindung mit ähnlichen Hohlräumen der Cutis. In der Grenzschicht der Cutis beschreibt er horizontale Kanäle. Aber Pfitzner hat die Fortsätze der Cutis nicht gesehen, un lässt die Frage von deren Vorhandensein in der Cutis des Salamanders unentschieden; so dass es unerklärt bleibt, wie man die histologische Verbindung zWischen Épidermis und Cutis sich vorstelleu darf. Um diese Verbindung in der Crocodilhaut zu erklären beschloss ich solche Präparate zu bekommen, an denen die obenerwäbnten Zähnchen der Epidermis und der Cu- tis en face zu sehen wären. Deswegen trennte ich an der Schuppe die Epidermis von der unten gelegenen Cu- tis, was manchmal ziemlich gut gelang und nachdem ich mich durch Schnitte überzeugt hatte, dass auf dem Bin- *) Die Epidermis der Amphibien. $S. 496. *#) loc. cit. S. 497. .K 4. 1884. 21 edit degewebe keine Epithelschicht geblieben war, machte ich einen feinen der Cutisfläche parallelen Schnitt. An solchen Präparaten stellt die Oberffäche der Cutis ein Netzwerk von dünnen Querbalken dar, zwischen . welchen kleine bald rundliche, bald längliche Zwischen- räume gelagert sind. (Fig. 6). Diese Querbalken färben sich gar nicht, ebenso wie die obenerwähnten Zähnchen der Cutis. Vielleicht sind es jene einzelnen Felder, derer Biesadecki erwähnt. Pfitzner weist in der oberen Greuz- schicht der Cutis auf Kanäle, welche in horizontaler Rich- tung verlaufen. In der That bei dem ersten Anblick kann man dieses Netzwerk von Querbalken für Kanäle anneh- men, aber eine aufmerksame Beobachtung überzeugi, dass es keine Kanäle sind, sondern Leisten, welche sich über die Oberfläche der Cutis heben und zwischen sich Vertiefungen oder Zwischenräume lassen. Indem man die untere Zellschicht von der inneren Fläche des abgetrennten epidermischen Blattes (welches vorläufig mit Picrocarmin gefärbt war) mit dem Seaipel abschabt, uud sie unter dem Microskop betrachtet, kann man ein ähnliches Bild von einem Netzwerk mit Quer- balken und Zwischenräumen sehen. Hier erscheinen die Cylinderzellen als rnnde oder vieleckige Felder, die eng aneinander anliegen; jede Zelle enthält einen grossen run- den Kern (Fig. 7). Auf der Fläche der Zellen sind die obenerwähnten Querbalken mit Zwischenräumen sichtbar. (Fig. 7). Ihre verhälinissmässige Grôsse ist derart, dass die Fläche (eigentlich die Unterfläche) jeder Zelle 10—19 solcher Zwischenräume enthält. Die Querbalken sind heli und färben sich mit Carmin nicht. Sie zeichnen sich scharf auf der Fläche der /ellen aus, da die Zwischen- räaume kürnig und mit Carmin gefärbt sind. Indem man die Mikrometerschraube dreht, kann man sich überzeugen, 9210 dass die Querbalken wie durchsichtige Leisten über die Fläche der Zellen hervorragen. Es scheint mir, dass, wenn man diese Bilder mit denjenigen auf welchen die Zähn- chen sichtbar sind zusammenstellt, man zu dem Schlusse kommen kann, dass von der unteren Fläche der Epi- dermis, ebenso wie von der oberen Fläche der (Cutis (von der sogenannten Grenzschicht) Leisten oder Brücken einander entgegen gehen, welche an Querschnitten als Lähnchen auftreten. Zwischen ihnen bilden sich Zwischen- räume, und ich stimme mit Pftzner überein, wenn er sagt, dass die von den Brücken der unteren Epidermis- zellen gebildeten Hohlräume mit ähnlichen Hohlräumen in der Cutis in Verbindung stehen, obgleich Pfitzner da- rauf nicht weist wie diese Hohlräame in der Cutis ge- bildet sind. Man darf schliessen, dass diese leistenfürmigen Fort- sätze einerseits die Epidermis und die Lederhaut verbin- den, und dass anderseits die obenerwähnten Hohlräume als Lymphbahnen aus der Cutis zu den Intercellularräumen der Epidermis dienen, welche Meinung mit der jetzt in der Histologie vorherrschenden Ansicht vüllig üuberein- stimmt. Diese Beobachtung an der Crocodilhaut erregl jeden- falls grosses Interesse, weil sie auf die histologische Ver- bindung zwischen Epidermis und Cutis weist. Die Frage ob diese Verbindung eine allgemeine Erscheinung in der Haut der Wirbelthiere ist müssen künftige Untersuchun- sen entscheiden. Es bleibt mir noch kurz von der Cutis der Crocodil- haut zu erwähnen. Die oberflächliche Schicht derselben ist die obenerwähnte Grenzschicht, unter welcher sich eine Pigmentschicht befindet. Diese letziere hat an ver- schiedenen Stellen des Kürpers verschiedene Dicke. Am 21% — 328 — Bauche ist sie sehr dünn und verschwindet siellenweise vollsiändig. Auf dem Rücken, wo die Hant dunkel ge- färbt ist, wird die Pigmentschicht bedeutend dicker. Ünter der Pigmentschicht sind elastische und binde- gewebige Faserbündel gelagert, welche sich durchkreuzenu. Die dickeren Faserbündel laufen am Bauche der Ober- fläche der Schuppe parallel; die dünneren strecken sich von oben nach unten uud durchflechien sich in allen Richtungen. An den kleinen Hückerchen der Beine sind die bindegewebigen Fasern besonders regelmässig gela- gert da sie hier in paratlelen Reïhen laufen. In den Schuppen des Rückens, welche Kiele tragen, sind die Faserbündel sehr unregelmässig und verwickelt: dazwischen kommen /ellen des Bindegewebes und Bluigefässe vor. Bei dem Crocodilus biporcatus waren die Verknôche- rungen in der Haut schon eingetreten, doch nur an einer Sielle, nämlich in den Schuppen mit Kielen (auf dem Rücken). Die Verknôcherungen haben die Gestalt klei- ner Platten, die dem unbewañffneten Auge sichtbar sind. Auf Querschnitten erscheint die Verknôcherung als eine Platte, von der ein dünner Fortsatz in den Kiel läuft. Die Knochenkôrperchen haben die Gestalt von sternfôr- migen Zellen des Bindegewebes. Diese Zellen anastomo- siren mit ihren Forisätzen, welche die Gestalt feiner Ka- näle in der hellen Knochensubstanz haben. An den Seiten der Platte sind hie und da die Osteoblasten sichtbar. IL Ueber die Haut der Hatteria *). Ân verschiedenen Stellen des Kôrpers der Hatteria haben die Schuppen verschiedene Form und Lagerung. *) Günther. Contributions to the Anatomy of Hatteria (Philosoph. Transact. of the Royal Society of London. 1867). 9 = Auf der oberen Fläche der Kôrpers (auf dem Haise, dem Rücken und dem Schwanze) und auf den Seiten des Rumpfes, wo die Haut dunkel gefärbi ist, ist die Haut der Hatteria von kleinen Hôckerchen oder Kürnchen be- deckt. Man kann dunkele (braune) und weisse (oder gelbliche) Hôckerchen oder Kürnchen unterscheiden. Mei- stentheils sind es braune Kôrnchen, deshalb ist auch die Haut hier braun gefärbt. Doch zwischen denselben be- finden sich grappenweise wWeisse, zu 3—7 Kôrnchen in einer Gruppe. Von der Mittellinie des Rückens nach den Seiten werden diese Gruppen weisser Kôrnchen zahlreicher, und die Anzahi der Kôürner, welche eine Gruppe bilden, wird grüsser. Auf den Seiten fangen schon die weissen Kôürnchen an vorzuherrschen. Zugleich werden dieselben grôüsser und gehen nach und nach in Schuppen über, die dachziegelfrmig einander bedecken. Der Mittellinie des Rückens entlang ziehen sich drei Kämme. Auf dem Kopfe (von der Mitte seiner Länge an) und auf dem Halse befindet sich der erste Kamm aus 11 Zähnen bestehend. Jeder Zahn bat die Form eines von den Seiten zusammengedrückten Kegels, dessen Spitze zurückgebogen ist. Etwas weiter hinter jener Stelle wo die Vorderextremitäten ihren Anfang nehmen, zieht sich ein ZWeiter Kamm, der aus 20 Zähnen besteht, welche dieselbe Form und Grüsse haben. Dieser Kamm ziehl sich bis zu jener Stelle wo die Hinterextremitäten Anfang nehmen. Dem Schwanze entlang geht endlich ein dritter Kamm, in welchem die Zähne dicker, breiter, aber nie- driger als in den zwei ersten sind. Auf der Bauchoberfläche befinden sich biass gelbliche Schuppen oder Platien. Auf der unieren Fläche des Kopfes (wo der Unterkiefer ist) haben die Schuppen die Form von kleinen sechseckigen Platten, welche fesi — 9330 — aneinander änliegen. Weiter, auf dem vorderen Theile der Bauchoberfläche, dort wo die Vorderextremitäten ihren Anfang haben, werden diese sechseckigen Platten bedeutend grüsser und sind eng aneinander gelagert. Auf dem Bauche werden die Platten viereckig und sind dachziegelfürmig gelagert, so dass die vordere einen kleinen Theil der hinteren Platte bedeckt. Hier nehmen die Platten die typische Form von Schuppen an. Auf dem hinteren Theil des Bauches, wo die Hinterex- tremitäten ihren Anfang nehmen, verwandeln sich die Schuppen wieder in sechseckige Plaiten, die ebenso wie zwischen den Vorderextremitäten gelagert sind. Allmäh- lig kleiner werdend ziehen sie sich auf der unteren Fläche der Hinterextremiläten, wo sie eine rundliche Form haben. Auf der unteren Fläche des Schwanzes wer- den die Schuppen wieder zu viereckigen Platten, die dachziegelfôrmig gelagert sind *). Bei mikroskopischen Untersuchungen lässt sich in der Epidermis dasseilbe was auch bei anderen kReplilien be- merken. Die untere Schicht besteht aus einer Lage hoher Cylinderzellen mit grossen ovalen Kernen, deren längere Axe der Zelle parallel ist. (Fig. 8. b). Dann folgen 1—2 Lagen /Zellen mit runden Kernen (Fig. 8 c); die Contou- ren dieser Zellen sind im Durehschnitte nicht zu sehen, *) Der Unterschied in der Form und Lagerung der Schuppen auf der Fläche des Bauches zwischen den viereckigen Platten des Bau- ches, wo die Platten dachziegelformig gelagert sind, und den sechs- eckigen Platten derjenigen Stellen wo die Vorder- und Hinterextre- mitäten sich befinden, bringt auf den Gedanken, dass die Platten auf dem Bauche in der Locomotion des Thieres eine Rolle spielen. Diese Meïnung war schon von Günther, zwar auf Grund anderer Betrach- tungen, ausgesprochen. (Contributions to the Anatomy of Hatteria S. 610—611). — 331 —- doch bei der Isolierung erscheinen rundliche Zellen mit Kernen und feinen Fortsätzen an den Seiten. (Fig. 9. b). Weiter dehnen sich die Zellen und Kerne längs der Oberfläche der Schuppen (Fig. 8 d) und gehen in die Hornschicht über. Die Zellen der Hornschicht erscheinen als durchsichtige verhornte Platten, in welchen manch- mal schwache Spuren von Kernen zu bemerken sind. In der Epidermis der Hatteria kann man also das stratum cylindricum, stratum dentatum, stratum granulosum und die eigentliche Hornschicht (stratum corneum) unter- scheiden. Auf dem Rücken, wo die Haut braun gefärbt ist, be- findet sich das Pigment nicht nur in der Cutis, sondern auch in der Malpighischen Schicht: nämlich in den Cy- linderzellen und auf der Grenze der Malpighischen Schicht uud der Cutis sind Anhäufungen von Pigment- zellen zn bemerken (Fig. 8), welche bald eine runde, bald eine längliche, bald eine unregelmässige sternartige Gestalt mit vielen Fortsätzen haben. Auf der Bauchober- fläche sind die Pigmentzellen in der Cylinderschicht nicht sichtbar. Die Grenze zwischen der Malpighischen Schicht und der Cutis ist nicht immer deutlich zu sehen. Auf dem Rücken ist sie wegen des Pigments nicht zu bemerken. Auf dem Bauche, wo es an Pigment fehlt, ist die Grenze zwischen der Epidermis und der Lederhaut nicht so deutlich, wie z. B, in der Haut des Crocodils. Auf den Schnitten ist nur zu sehen, dass es in der äussersten Schicht der (Cutis eine Menge kleiner spaltenähnlicher Zwischenräume giebt, die sehr unregelmässig geordnet sind, so dass sie eine Art spongiüses Gewebe bilden. Es sind wahrscheinlich Lymphräume oder Lymphbahnen der Cutis. Ich muss erwähnen, dass ich in der Haut der Re C9 Halteria jene Verbinduvg zwischen Epidermis und Cutis, die in der Haut des Crocodils so deutlich zu bemerken ist, nicht gesehen habe. Doch bei fsolirung der Cylin- derzellen kann man sehen, dass die obere, sowie die untere Fläche dieser Cylinder von mehr oder weniger langen zahnähnlichen Fortsätzen bedeckt ist. (Fig. 9. a). Wabhrscheinlich senden auch hier die Cylinderzellen Fortsäize oder Brücken der Cutis entgegen. Was die eigentliche Cutis betrifft, so lassen sich darin an einigen Stellen (nämlich in den Hôckerchen des Rückens) zwei Schichten unterscheiden. În der oberen, welche aus parallelen dicken Faserbündeln besteht, sind hie und da unregelmässige sternfürmige Pigmentzeilen sichtbar. Sie häufen sich hauptsächlich oben auf der Grenze mit der Epidermis an und je weïiter nach unten, desto kleiner wird die Anzahl derselben. In der unteren Schicht, die aus feineren Faserbündeln und Zellen des Bindegewebes besteht, giebt es keine Pigmertzellen.Sie sind nur auf der Grenze zwischen beiden Schichten zu sehen. Darum kann man die obere—Pigmentschicht, die untere pigmentliose Schicht nennen. Auf dem Bauche ist kein scharfer Unterschied zwischen zwei Schichten der Cutis bemerkbar. Hier ist die Anzahl der Pigmentzellen viel kleiner. Hie und da lässt sich eine sternfôrmige Pig- mentzelle bemerken. Anstatt dessen sind in der oberen Schicht der Cutis unter der Malpighischen Schicht ein- zelne gelbe Pigmentkôrnchen bemerkbar. Ës bleibt noch die Verknôcherungen in der Haut der Hatteria zu betrachten. Günther, der einzige Autor, bei dem wir eine kurze Mittheilung über die Haut der Haite- ria finden, behauptet, dass kein Theil der Haut Ver- — 333 — knôcherungen enthalte *). In der That beñünden sich Ver- knôcherungen in dem Kamme des Schwanzes, in der Gestalt kleiner Kôrnchen die dem unbewaffneten Auge sichtbar sind. Diese Verknücherungen strecken sich nicht der ganzen Länge des Kammes entlang, sondern bilden ein Kôrnchen in dem Vordertheile jedes Zahnes. Im Durch- schnitte erscheinen diese Verknücherungen als rupdiliche oder ovale Platten, deren grüsserer Durchmesser 0,3 min. und der kleinere 0,24 mm. lang ist. In der durchsich- tigen Knochenplatte sind Knochenkôrperchen mit anasto- mosirenden Forisätzen zu sehen, welche letziere die ganze Platte durchsetzen. Manchmal ist die Verknôcherung noch nicht vollendet. Die Substanz der Platte wird noch oleichmässig mit Carmin gelärbt, und die Knochenkür- perchen gleichen den sternfürmigen £ellen des Bindege- webes, in welchen die Kürnchen und ein Kern wahrzu- nehmen sind. Neben der Peripherie der Platle sind spin delfürmige Zellen des Bindegewebes bemerkbar, so dass hier der Uebergang der Zellen des Bindegewebes in Knochenkôrperchen deutlich zu sehen ist. Solche Präpa- rate machen den Eindruck, dass die Verknücherung noch nicht vollendet ist. An anderen Stellen der Haut habe ich keine Ver- knôcherungen gefunden. Durch dieses ausschliessliche Vorhandensein derselben in dem Kamme des Schwanzes kann man erklären, dass Günther sie übersah und auf die vôllige Abwesenheit derselben in der Haut der Hat- teria hinvwies. *) ,No part of the cutis contains any ossification* (Contributions to the Anatomy of Hatteria. S. 620. Fig. 1. Fig. Fig. Fig. Fig. Fig. Fig. Fig. N 6. FROM: Erkiärung der \bbildungen. Durchschnitt einer Ventralschuppe von Crocodilus biporcatus (Hartnak. Syst. 7, Oc. 2.) . Grenzschicht der Cutis von der feine Streifen zur Cylinder- schicht der Epidermis gehen. . Cylinderschicht (stratum cylindricum). . Rundliche Zellen der Malpighischen Schicht (stratum den- tatum). . Kürnige Zellen (stratum granulosum). . Hornschicht (stratum corneum). . Zellen der Hornschicht, in denen Kôrnchen noch zu sehen sind. (Syst. 9, Oc. 2), . Obere Zellen der Hornschicht (Syst. 7, Oc. 2). . Querschnitt der Hornschicht (Syst. 7, Oc. 2). . Durchschnitt einer dorsalen Schappe von Crocodilus bipor- catus. (Syst. 9, Oc. 2). Die untere Fläche der Epidermis hat sich von der oberen Fläche der Cutis getrennt. Auf beiden Flächen sind feine Zähnchen sichtbar. Das Netzwerk der Querbalken mit Zwischenräumen auf der Fläche der Grenzschicht der Cutis. (Syst. 9, Oc. 2). . Cylinderzellen der Malpighi’schen Schicht. (Syst. 9, Oc. 2). . Zelle, an deren unterer Fläche das Netz der Querbalken sichtbar ist. . Zelle mit einem Kerne. . Durchschnitt der Haut von dem Rücken der Hatteria (Syst. 8, Oc. 2). . Cylinderzellen. . Rundliche Zeïllen. . Kürnige Zellen. e. cu Cutis mit Pigmentzellen. Hornschicht. Fig. 9. Isolirte Zellen der Malpighischen Schicht (Syst. 9, Oc. 2). à. D. Cylinderzellen. Rundliche Zellen. | 5 6 , | É e. #D ENT — fi, QT ps BE à) Û Ÿ (Na EEE = © Y QU D ST É : JD VA ES < en) GES DE = LR FORCOC) Sn SAN Jur. B. bax MAH®. TABLE GÉNÉRALE DES MATIÈRES POUR L'ANNÉE 1884. Artari À. Liste des algues observées dans le gouverne- Men MOSCON His Ua die Chers ca Becker Al Reise nach Chanskaja Stafka und zum grossen Bogdoberg. Beschreibung der Mylabris melanura-Lar- ve. Verhinderung der Wasserscheu durch Cetonia aurata. Das Vorkommen verschiedener Insekten und S CHINE LÉO S NATIC LAON MR least ee o 00e ele e. à Bredichin Th. Quelques formules de la théorie des comètes. — — Sur la grande comête de 1811. Avec une planche. — — Sur les têtes des comètes. Avec deux figures... Dybowski W. Dr. Ein Beïitrag zur Kentniss der im Bai- kal lebenden Ancylus-Arten. Mit Tafel............ — — Studien über die Zahnplatten der Gattung Lim- AE D RE ne il aféueloe se 0e Dybowski B. Prof. Neue Beitrâge zur Kenntniss der Crus- taceenfauna des Baikalsees. Mit 3 Tafeln.......... — — Notiz über eine die Entstehung des Baïkalsces betreffende Hypothese............................. Goroschankine J. Mémoire sur l’état des herbiers de l'Uni- versité Impériale de Moscou et de la Société Impé- riale des Naturalistes de Moscou............ .. de Page IT. 124 Il. 167 11. 01 IT. 58 K:-:0,76 I. 145 II. 256 | à PO 17 HUE 57 I. 290 hi Gregorio. À. Marquis de. Note sur le Pecten lucidus Goldf. étebiidus: Munsts. 200 eee Herder F. von. Plaïtae Raddeanae Monopetalae......... Jakovler (fxosze8r B. E.) Hogne Bn1n posa Ialla....... Ignatieff (Mraarsesr 0. A.) Marepiazn x11 paopn Tam6os- GRO, TYOCDHIN LU 26 oc eee Rene de ET E Joukoffsky AN. (“yroscxit. H KE.) Phmenie oxxoï saxaux H3B TOODIH ROMÉTR. en Le LE ECC ER Kisslakoffsky (Rucrakogckif E.) Xuwuueckif aHAJN3R ABYXP 06Pa3lL0BP eCTECTBEHHON rI4YOePOBOÏ COIN H3B 9a- MARRANT smic nee TS Le CON R eeoe Lindemann Dr. E. von. Dritter Bericht über den Bestand meines Her bariums is ne Le Nes a Lindeman. Prof. K. Ueber Meromyza saltatrix Mg. und Dlachipterad Comuta 27 enr AR Een — — Verzeichniss der bei Moskau vorkommenden Borkenkätfer, ess ce COR Re RE LÉ SET ANS — — Toxruamiñ Otuers luneparopckaro Mockogcxaro Obmecrsa ncnnTareïeñ npHPoI 3a 1883—84 rOrB.. Lwof, W. Beitrâäge zur Histologie des Haares, der Borste, des Stachels und der Feder. Mit 4 Tafeln......... — — Beiträge zur Histologie der Haut der Reptilien. Meschaieff (Mhmaerrs B. J[.) Cuncoxr pacreniit 135 chBep- HOK yacru Pasanckoï ry6epHin......,...........1. Paulow. A. Notes sur l’histoire géologique des oiseaux... Radoszkowski ©. Revision des armures copulatrices des mâles du genre Bombus. Avec 4 planches......... Sabancieff (Ca6asberr A. ÏÎl.) Xumuuecriit cocrapr rpasn OIHOÏ U3B CONOKPB TAMAHCKATO HOIYCCTPOBA. . ..... dE — — (O xo6HBanix M HOXNMEPU3aNIn OÉPOMaeTHIeRA.. Sloudsky Th. Essai de solution du problème géodesique . IL. UE II. IL. IT. + any = Smirnow. M. Enumération des espèces de plantes vascu- lines CuICAUCASE. 6.0 eue Ur a Ales Le IT. 182 Sokoloff (Coko1o8® A. II.) Io nopoxy npexxoxengaro tr. Bam- HeTPAICENMR BHIBOIA Mancsexrrosa 3aKkona.......... II. 246 Sorokine N. Courte description d’un voyage dans l'Asie cenvralemaAvec une: planche 50.55. ee I. 93 — — Copoxun H. B. Marepiarn x1a drop Cpexneïñ ASE D TA OIHIAME st d ie à eds » onda eho etes I. 183 . Weikrauch K. Studien zur Mittelbildung bei der relativen 'OMGINUNS RO AERENN NREER ASE SRE Rae ENT I. 1. et 304 Weiss A. Ce que devient la bile dans le canal digestif... I. 22 Necrologue: Alexandre Grigoriéwitsch Fischer de Wald- INC EN, 58 D 0 0 00 ER OPA SE RE ERA A PUR IT. 9351 Extrait des protocoles des séances de la Société I. des NOUS SRE orne SAT Ef1. et'[T: 1 Supplement au Bulletin: Bachmétieff B. Meteorologische Beobachtungen ausgeführt am Meteorologischen Observatorium der landwirth- schaftlichen Akademie in Moscou.—Das Jahr. 1884. (Erste und zweite Hälfte.), Das Jahr. 1885. (Erste Hälfte). \ Le LI NEIL pi] Ù fl Lift CA SÉANCES de la SOCIÉTÉ IMPÉRIALE DES NATURALISTES DE MOSCOU. SÉANCE DU 15 NOVEMBRE 1884. S. Exec. le Vice-président T4. À. Bredichin a communiqué les ré- sultats de ses observations, concernant les comètes de l’année cou- rante. M. B. N. Bensengre a parlé de l’ozone et de son rôle dans le trai- tement du cholèra. M. N. B. Goronoritch a exposé les résultats de ses recherches sur la formation des couches embryonnaires et du chorda dorsalis des salmonides. M. W. J. Béliaef à parlé de la structure des microspores et des anthérozoïdes des Selaginella et des Isoëtes. M. À. P. Artari a exposé ses observations sur les algues du gou- vernement de Moscou. Le secrétaire de la Société. M. le professeur Ch. Lindemaw, ayant déclaré que le terme triennal de son service était écoulé, il a été prié de vouloir bien conserver ses fonctions AÉANENT les trois an- nées suivantes. + 4 18584. 1 La société entomologique russe de St.-Pétersbourg annonce qu’elle va célébrer, le 4 Décembre, le 25-ème anniversaire de sa fondation. La Société a décidé d'envoyer, à cette occasion, une adresse, qui sera présentée par M. le secrétaire. M. le Recteur de l’Université de Kief envoie un exemplaire des ouvrages publiés pour la fête du jubilé de cette Université. Mr. le Prof. Goroschankine présente un mémoire sur l’état des herbiers de l'Université Impériale et de la Société Impériale des Naturalistes de Moscou. S. Exec. Mr. Th. Bredichin remet quelques formules de la théorie des Comètes. S. Exc. M. Théodore Wechn:akof, membre de la Société, a adressé a la Société la proposition verbale suivante: J'ai, a-t-il dit, successivement pendant plusieurs années formé une Bibliothèque d'ouvrages français et allemands relatifs a toutes les branches des connaissances humaines, la métaphysique exceptée, dans l'intention d’avoir une base pour constituer et développer une branche scientifique, non encore formulée. J'avais en vue de fonder une Encyclopédie Synthétique, basée sur une Histoire Générale et Comparée des Activités Scientifique et Artistique et une Théorie Gené- rale des mêmes Activités, basée sur leur Histoire comparée et gé- nérale. En marge de plusieurs livres de ma Bibliothèque se trou- vent mes notes manuscrites, qui ont servi de matériaux à mes re- cherches. _ Je voudrais que de jeunes chercheurs, non encore confinés dans quelque spécialité officielle ou officieuse s’attachent à élaborer les matériaux, que je n’ai pas encore pu utiliser, pour développer mieux que moi les résultats généraux, que j'ai pu publier jusqu’à présent dans mon Ébauche d’une Économie des Travaux Scientifiques et Es- thétiques 1860 et dans les Recherches sur les Conditions Anthropologi- ques de la Production Scientifique et esthétique 1865, 1868, 1870, 1872 et 1873. Dans cette intention je me suis décidé à léguer ou à re- mettre en partie pendant ma vie la partie Scientifique de ma Bi- bliothbèque à une Institution Scientifique, qui aurait su rendre ma Bibliothèque accessible à la jeunesse scientifique de deux sexes, qui auraient le goût de s'attacher au groupe de recherches, que j'ai réussi à former. tout ez ayant soin de conserver intacts les liv- nent LT — 4 œo— res ct mes notes manuscrites, qui s'y trouvent crayonnées. Il me serait agréable d'offrir la partie de ma Bibliothèque, relative aux sciences Naturelles, à la Société Impériale des Naturalistes de Mos- cow si la Société daigne préalablement garantir les conditions sui- vantes, que je me permets de lui proposer: 1-0. Que cette Bibliothèque forme une section distincte de la, Bibliothèque Générale de la Société. 2-0. Que cette même Bibliothèque deux ou trois fois par semaine, soit accessible non seulement aux Membres, mais aux personnes étrangères, qui s'occupent sérieusement des sciences. mais sans pouvoir prendre aucun ouvrage en dehors du local de la Biblio- thèque. S'il plaît à la Société de garantir l'exécution de ces clauses, vers le printemps j'aurais été à même de remettre à la Société les ou- vrages publiés jusqu’en 1880 *). - Depuis ma fixation à Moscou depuis plus de 18 ans, j'ai dépensé chaque année environ 900 r. arg. pour augmenter ma Bibliothèque. Voici à peu près le nombre d'ouvrages distincts, que renferme ma Bibliothèque, dont quelques uns comme le monumental Dictionnaire Encyclopédique des Sciences Medicales de Dechambre, oeuvre collec- tive admirable qui n’a de pareille dans aucune langue ni aucune spécialité, est composé de plus de 70 doubles volumes. A., Sciences Physico-Chimiques, Mincralogie, Géologie—65 ouvrages. B., Biologie des Plantes et des Animaux, Pathologie—223 ouvrages C.. Anthropologie Fonctionnelle et Somatique dans le sens le plus étendu, selon Bertillon et Letourneau: Psychiatrie, Biographies des Artistes et des Savans—219 ouvrages. S D. Histoire des Arts, des sciences et de la civilisation—185 ouvrages. E., Matériaux Encyclopédiques et Philosophie Scientifique —107 ou- vrages. *) Note de la Rédaction. Au mois d'Avril 1885 M. Wechniakof, a remis à la société 222 ouvrages en 650 volumes, avec un Catalogue de cette première série de son don. . En tout 799 ouvrages scientifiques proprement dits. _ Les 300 ouvrages que je n’ai pas mentionnées et qui se ratta- chent à l’histoire non scientifique et aux sciences dites sociales, malgré la destination et le caractère encycliopédiqus de notre So- ciété, ne se rattachent pas à ses attributions et devront se trouver en dehors du don projeté. | La Société décide d'exprimer sa vive reconnaissance à $S. E. M. T. W. Weschnialof pour le don généreux et important qu’il vient de faire à la bibliothèque de la Société. L'Université de John Hopkins à Baltimore en envoyant l’ouvrage de W. K. Brooks sur le développement des huitres renou- velle la proposition d'échange et fait parvenir à la Société une liste de ses dernières publications. Le professeur ÆE. de Martens annonce que la Société des amis d’histoire naturelle à Berlin ne possède plus d’exemplaires de ses Jahresberichte 1863 et 1864 réclamés par notre Société. L'année 1884 sera envoyée au mois de Février 1885. Mr. le Dr. F. Al. Buhse de Riga en remerciant pour le Bulletin de la Société parle dans sa lettre adressée au Président de la 5o- ciété de l’importance de l’article de Mr. le Professeur Weïhrauch de Dorpat commencé dans le Bulletin X 1 de 1884 et envoie en même temps 12 Rbls, la cotisation pour 5 ans. | La Société d'histoire naturelle & Bamberg annonce qu’elle va célébrer le 27 Octobre (8 Novembre) son Jubilé de 50 ans d’existence et invite à y prendre part. La Société n’ayant reçu l'annonce de cette fête que la veille du jour n’a pu rien faire qu’envoyer un télégram- me de félicitations ce qu’a fait le Président de la Société au nom de la dernière et de lui-même comme membre honoraire de la dite Société. La Société de médecine et d'histoire naturelle de Jena prie. de lui indiquer de rechef ce que nous possédons de son Journal: Zeit- schrift für Medizin u. Naturwissenschaften in Jena. Elle se fera un plaisir et devoir de remplir autant qu’il est possible les lacunes qui se trouvent dans notre exemplaire du Journal de Jena. La famille Sancerotte annonce Ja mort du Docteur Antoine-Con- stant Sancerotte mort à Lunéville le 3 Novembre dans sa 80 année. Mr. Alex. Karp. Becker de. Sarepta remerciant pour le dernier Bulletin écrit qu’entre les plantes d'Achal-Teke $S. Exc. Mr. Traut- vetter a trouvé beaucoup de plantes intéressantes et nouvelles, dont la description Mr. Becker nous enverra au commencement de l’an- née 1885. La Socicté d'histoire naturelle du District de Francfort sur l'Oder envoie un Numérode ses ,Mittheilungen“ qui paraissent chaque mois et propose l'échange des publications. Mr. le Chanoïine Dr. J. B. Carnoy, Professeur de la botanique à l'Université de Louvain fait don de son beau travail ,La Biologie“ fase. 1 et promet de nous envoyer en échange de nos publications la Revue biologique dont Ie X 1 va paraitre sous peu. S. Exc. Mr. À. J. Bitschkoff envoie de la part de la commision internationale d'échange des publications un paquet de livres amé- ricains. La Société nationale d’acclimatation de France à Paris, la So- ciété d'histoire naturelle de Colmar, l'Ecole des metiers à Bistritz en Transylvanie, la Société d'histoire naturelle de Carlsrouhe, la Société d’Anthropologie de Munich ont envoyé autant qu'il était possible de leurs publications les numéros ou livraisons pour com- bler les lacunes qui se trouvent dans leurs publications dans notre bibliothèque. Lettres de remercimens pour l'envoi des publications de la part de M-le Ministre des affaires étrangères, de l'Académie Impériale des sciences de St-Pétersbourg, de l'Université de Moscou, de la So- ciété Impériale géographique russe, de la Société libre économique, des Instituts des mines et forestier de St.-Pétersbourg, de l’Institut dagriculture de Nova Alexandrie, de l’Académie d'agriculture de Pétrovsky Razoumovsky, de l’école d'agriculture et horticulture d’Ou- man, de la bibliothèque de Karamsin à Simbirsk, de la Société I. des amis d'histoire naturelle de Moscou, du Comité statistique du Kouban à Ekatérinodar, des Sociétés d'histoire naturelle de Khar- koff, Kasan et de laroslav, et de la Société mathématique de Khar- koff, de la part des MM. Leder, Buhse, Becker, Ed. Bogd. Lindemann, Al. AL Fischer de Waldheim, Warneck; de la part de la Société R. zoologique natura artis magistra d'Amsterdam, de l’Académie Roy- ale Danoise des sciences de Copenhague, de l’Institut Smithson de Washington, de la Société nationale d’acclimatation de France à Paris, de la Société Royale des sciences, d’Upsal, de l'Institut Lom- nn Out bard des sciences et des lettres à Milan, de la Société Royale d'E- dinbourg et de Mr. Ad. Senoner de Vienne. : Annonce de la mort de notre membre honoraire, conseiller privé Ivan Timophéevish Glebow le 8 Novembre. S. Exc. Mr. Ant Iv. Radoszkowsky à Varsovie remerciant pour l’irmmpression de son article sur les Bourdons (Bulletin 1 de 1884) communique des extraits de lettres sur l’accueil qu’on a fait à l’é- tranger à ce travail. DO UNIES Livres offerts. 1. Hsencmis Mui. Pycecraro l'eorpabnueckaro OômecrBa. Tom? 20. 1884. Bar. 1. C.-ITerep6. 1884 in 8°. De la part de la Société I. géographique russe à St-Pétersbourg. 2. Janucxu un. XapLKOBCKaro Vuusepenrera. 1881. T. I. Xapt- xozr 1883 in 8 De la part de l’Université de Kharkoff. d. Der NA Li Jahrgang 1881 X 42, 43, 44. Berlin 1884 in 4° De la part de Mr. le Dr. Sklarek à Berlin. 4. Annali del Museo eivico di storia naturale di Genova. Vol. 20. Genova 1884 in 8. De la part du Musée civique d'histoire na- turelle de Gênes. $ TR . Journal de Conchyliologie. Tome 23. Xe 3, 4 Paris 1883 in se. De ia part de MM. Crosse et P. Fischer. 6. Brooks, W. K. The Developement and Protection of the oyster in Maryland. Baltimore 1884 in 4. De la part de l’Université John Hopkins à Baltimore. 7. Annals of the New-[ork Academy of sciences. 1883. September New-lork 1883 in 8°. De la part de l’Académie des sciences à New-Iork. 8. Proceedings of the American de dou Society. Vol. 21. X * 115. Philadelphie 1884 in 8°. De la part Fe la Société « américaine - philosophigue de Philadelphie. | e) 10. LE 12. 13: 14. 16. 17. 21, —  — . Jahresbericht der Geselischaft fur Natur-und Heïilkunde in Dres- der. Sitzungsberichte 1883—84. Dresden 1884 in S°. De la part de la Société pour l’histoire naturelle ef la medecine àa Dresde. The american Journal of science. 1884. Xe 161, 162, 163. New- Haven 1884in 3% De la part de MM. Dana et Silliman à New- haven. Hamiin, Ch-s E. Results of an examination ef Syrian Molluscan fossils. Cambridge 1884 in 4° De la part de Mr. Al Agassiz à Cambridge. Proceedings of the American Academy of arts and sciences, New series Vol. XI. Part 1, II. Boston 1883—S84 in 8. De la part de l’Académie americaine des arts et des sciences à Boston. Nature. 1584. Xe 182, 18%, 184. London 1834 in gr. &. De la part de la Rédaction. Journal of the American Medical Association. Vol. 3. Xe 15, 17. Chigaco 1884 in 8°. De la part de la Rédaction. . Comptes-rendus hebdomadaires des séances de la Société de Biologie. 1584. X 93, 34, 89, 96. Paris 1884 in 8° De la part de la Société biologique à Parts. Bulletin de l'Académie de médecine. 1884. X 43, 44, 45. Paris 1884 in S° De la part de l’Académie de médecine à Paris. Bulletin de l’Académie I. des sciences de St-Pétersbourg. To. me 29, feuilles 26—30. St-Pétersbourg 1884 in 4. De la part de l’Académie I. des sciences de St-Pétersbourg. . Grartenflora. 1884. September. Stuttgart 1884 in 8°. Le la part de Mr. le Dr. Regel de St-Pétersbourg. . Mittheilungen des Vereins für Erdkunde zu Halle a. S. 1884. Halle 1884 in 8. De la part de la Societé géographique de Halle. . Nova Acta Regiae Societatis Scientiarum Upsalensis. Ser. 5. Vol. 12, fase. 1. 1884 Upsaliae 1884 in 4% De la part de la Société Royale des sciences d’Upsal. Joiy Ch. Note sur la 7-ème exposition de la Société d'horti- culture d’Epernay. Paris 1884 in $°. De la part de l’Auteur. 22. 23. 24: 25. 30. aie 34. SE A LLPS Bulletin mensuel de la Société nationale d'acclimatation. 1884. X 7. et pour remplir les lacunes de notre Bibliothèque: 1865. NM 4. 1867. Xe 1. et 11. 1869. Xe 4. 1870. X° 8. 1873. X: 5, 9. 1883. X 1. Paris 1865—84 in 8°. De la part de la Société nationale d’'Acclimatation à Paris. Bulletins de la Société d'Anthropologie de Paris. 1884. Mai à Juillet. Paris 1884 in 8°. De la part de la Société d’Anthropolo- gie à Parts. Beiträge zur Anthropologie u. Urgeschichte Bayerns. Band 2, Heft 3. Band 3, Heft 2. Band 4, Heft 1 u 2. Munchen 1878— 81 in gr. 8. De la part de la Société d’Anthropologie de Munich. Irmischia. 1884. X 5—9. Sondershausen 1884 in S°. De la part de la Société botanique de Sondershausen. . Ryprars Muaucrepersa Haporaaro [Mpocsbnienis. 1884. OKkTA6p2. C.-Ierep6. 1884 in 8°. De la part de la Rédaction. . Botanisches Centralblatt. 1884. Xe 43, 44, 45. Cassel 1884 in 8°. De la part de Mr. le Dr. Oscar Uhlworm. . Garten-Zeilung. 1884. X: 43, 44, 45, 46. Berlin 1884 in 8° De la part de Mr. le Dr. L. Witimack. . Schenzel, Guido. Utmutatas füldmagnessegi helymeghatarozaso- kra. Budapest 1884 (Anleïitung zu erdmagnetischen Messungen). Buza. Janos. Kultivalt hôvenyeink betegsegein. Die Krankheïten uuserer Culturpflanzen). Budapest 1879 in 5°. Daday Jen. À Magyar Allattani irodalem ismerteléze 1870— tôl 1850—ig. (Darstellung der ungarischen zoologischen Litera- ten.) Budapest 1882 in 8°. . Grubes Lajos. Utmutatas foidrajzi helymeghat arazarokra (An- leitung zur geograph. Ortsbestimmungen) Budapest 1583 in 8°. . Kosutany, Thomas. Ungarns Tabaksorten u. deren Chemische physiol. Untersuchung. Budapest 1882 in 4°. Hagslinsky, Frigyes. A. Magyar birodalom zuzmo-Floraja. (Die Flechtenflora des ungarischen Reiïiches) Budapest 1884 in 8°. 35. 36, 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44, 45. 43. — ÿ — Mathematische und Naturwissenschaftliche Berichte aus Ungarr. Erster Band. Budapest 1884 in 8°. Les Xe 29 u 35 de la part de la Société Royale hongroise d'histoire naturelle à Budapest. Nordenskiold, A. KE. Framställning rôrande 1878 ars ishafsfärd. Güteborg 1877 in 8°. — — Redogôüreise fôr den sevnska Polarexpeditionen ar 1872—173. Stockholm 1875 in 8°. — — ÜUtkart till Isfjordans och Belsunds geologi. Stock- holm 1875 in 80. —. — Passage du Nord-est (Expédition polaire suédoise do 1878). Upsale 1879 in 8’. — — Svenska Färden till Novaja Semlja och Mynninger of Jenisej sommaren 1875. Gôteborg 1876 in &. — — Remarks on the Greenland Meteorites. 1872 in 3° — — Astronomiska ortsbestämningar under Svenska polar- expeditionen 1868. Stockholm 1870 in &°. — — KRedogôrelse fôr en expedition till Mynningen of Je- nissej och Sibirien är 1875. Stockholm 1877 in 8°. Duner N. and Nordenskiold, A. KE. Explanatory remarks in illustration of a Map of Spitzhergen. Stockholm 1865 in 8’. Deux exemplaires. Nordenskiold, À. E. Memorial concerning the Arctic expedition of 1878. Gôüteborg 1877 in 8°. — — Om sjôfart mellan Ob-Jenisej och Atlanten 1882 in 8°. . — — Anmärkningar om thaumasiten 1880 ie 8’, — — Om Müjligheten att idka sjôfart i det SibitiskA is- hafvet. 1879 in 8°. 49, — —- A. E. Sur la possibilité de la navigation commerciale dans la mer Glaciale de Sibérie. Stockholm 1880 in 8, Ex. 8. BO, p1. 02. — 1Ù — == _— Mineralogiska bidrag Xe 2, 5, 4, 5. 1878 in S°. — — och Theel H. J. Redogürelser für de svenska expedi- tionerna till Mynningen af Jenise] är 1876. Stockholm 1877 in 8° Jäderin, E. Geografiska Ortbestämningar under svenska expe- ditionen till Grônland 1870. Stockholm 1871 in 8°. 53. Sundevall, C. J. Spetsbergens Foglar. Stockholm 1874 in &°. 59. 62. 03. . Boheman, C. H. Spetsbergens Insekt-Fauna 1865 in 8°. . Lindstrüm, G. Analyser pa bergarter fran Spetsbergen 1867 in 8° . Malmgren, A. J. Om Spetsbergens fiskfauna. Stockholm 1865 in S° .— — Zur Vogelfauna Spitsbergens 1865 in 8°. — — Ofversigt af Spetsbergens Fanerogam-Flora 1862 in 8°. — — Anteckningar till Spetsbergens Fogel-Fauna 1863 in 8°. — — Om tandbyggnaden hos Hvalrossen 1863 in 8°. . Heer, Osw. Om de Miocena växter 1873 in 8°. — — Anmärkningar ôfver de af svenska polarexpedition 1812—73. Stockholm 1874 in 8°. — — Fôrutskickade anmärkningar üfver Nordgrônlands Krit- flora. Stockholm 1871 in 8°. . Andersson, N. F. Bitrag till den nordiska Floran 1866 in 8°. . Dunér, N. C. Magnetiska inclinationsbert. pa Spetsbergen. Stoek- holm 1870 in 8°. . Eisen. Gust. Redogürelse fôr Oligochaeter 1878 in 8°. - Karsten, P. À. Fungé in insulis Spetsbergen et Beeren Eiland .1872 in €*. | 1 68. 69. 70. 77. 78. EE PR Johannessen, : Edv. H. Hydrografiska lakttagelser under en Fangsttour 1870 rundt om Novaja-Semlia. Stockholm 1871 in &°. | — — Observationer af Stromsätninger etc. pa Novasemlia. Stockholm 1870 in 8°. Frier, Th. M. Om Beeren-Islands fanerogam-vegetation. 1869 in 8°. .— — Tillägg till Spetsbergens Fanerogam-Flora 1869 in &°. . Kjelimann, F. R. Nagra tillägg till Kännedomen om Spetsber- gen. Stockholm 1874 in $°. . Cleve, P. T. On Diatoms from the Arctic Sea. Stockholm 18738 in Se". . Lagerstedt, N. G. W. Sôütvattens-Diatomaceer fran Spetzbergen Stockh. 1873 in 8°. . Malm, À. W. Skelettdelar af Hval. Stockholm 1883 in 8°. . Waijkander, Aug. Om norrskenets spektrum 1874 in 8°. — — Jakttagelser ôfver luftelektriciteten under den svenska Polarexpeditionen 1872—73. Stockh. 1874 in 8°. Kjeliman, F. R. Om Spetsbergens Marina. [ Stockholm 1875 in 8°. .— — Bidrag till Kännedomen af kariska hafvets Algvege- tation. Stockholm 1877 in &®. . Torell, Otto. Bidrag till Spitsbergens Molluskfauna. Stockholm 1859 in 8°. . Heer, Osw. Om de af A. E. Nordeñskiold och Blomstrand pa Spetsbergen upptäkta fossila växter. 1866 in 8°. - Léljeborg, WW. Hafs-Entomostraceer. Stockholm. 1875 in 8°. . Wijkander, Aug. Bidrag till Kännedomen om vindférhallandena et. Stockholm 1875 in 8°. . Malmgren, À. J. Nya anteckningar till Spetsbergens fogelfauna 1864 in &°. 88. 89. 90. 91. 101. ne As . Wille, N. Ferskvandsalger fra Novaja Semlja samiede af Dr. F. Kjellman 1879 in 8°. . Cleve, P.'T. Diatomaceer fron Spetsbergen 1864 in &. . Stunberg, Anton. Evertebratfauna i Sibiriens ishaf. Stockholm 1880 in S°. Nordenskiold, À. KE. Account of an Expedition to Groenland in the Jear 1870 in 8°. — — Jshafsfärd 1878—79 in 8. N° 3, 10. Stockholm 1878— 79 un 8°: Malmgren., À. J., Bihang till berättelsen om de Svenska expe- ditionen till Spetsbergen 1864. Stockh. 1868 in 8°. — — lTakttagelser och anteckningar till Finmarkens och Spetsbergens Däggdjurs fauna 1863 in 8°. .— — Annulata polychaeta Spetsbergiae 1868 in 8°. Théel Hj. Études sur les Géphyriens inermes des mers de la Scandinavie etc. Stockholm 1875 in 8’. . Stuxberg, Ant. Myriopoder fran Sibirien 1876 1n 8°. EXC . Jäderin, E. Geografiska ortsbestämningar 1876 in 8". . Nordenskiold, À. E. Resplan fôr en Expedition till ee ar 1876. Tromsü 1876 in 8°. . — — Berättelse on Jenisej-Expeditionen är 1876. Tromsÿ 1376 in 8°. . Almquist, E. Tichenologiska iakttagelser pa Sibiriens Nordkust 1879 in 8°. . — — Studier ôfver Tschuktschernas fârgsinne 1879 in. 8°, Tullberg, T. Collembola borealia. Stockholm 1876 in 8°. : Berggren, S. Alger fran Grôünlands inlandis. Stockh. 1871 in 8°. mm ie D 102, 105. 104. 105. 118. 119! PRE ES Théel. Hj. Nagra bidrag till Nov. Seml. Fogelfauna 1876 in 8°. Huike, J. H. Memorandum on some fossil vertebrate remains. Stockholm 1873 in 8°, Smitt, F. A. Bryozoa marina. Holmiae 1868 in 8’. Nystrüm, C. Om den sista svenska SD père exp etiOnens utrustning och hygien. Upsala 1869 in 8°. . Nystrüm, C. Om järnings-och forr uttnelsepr ocesserna pa Spets- bergen. Upsala 1869 in 8°. . Kjeilman. K. KR. Om Spetsbergens marina. Stockholm 1877 in 8°. . Nauckhofi, Gust. Om fürekomsten af gediget jern i en Basalt- gang. Stockholm 1872 in 8°. . Isaksen, J. N. Provens färd i Murmanska 1882 in 8°. . Nordquist, Osc. Ur min dagbok fran St.-Lawrenceon. 1882 in &*. ; Nathorst, A. G. Botaniska anteckningar fran Net Grôn- land. Stockh. 1884 in 8°. £ Ekman. F. L. Vattenprot 1882 in 8°. . Lindhagen. Arv. Vega-Expeditiones geogratiska Ortsbestämnin- gar. Stockh. 1881 in 8°. . Chydenius, Karl. Om den under Svenska expeditionen till Spets- bergen är 1861. Stock. 1862 in 8°. . Théel. Hj. Berättelse om Landt-Expeditionen till Jenisej ar 1876. Güteborg 1877 in 8°. }. Expéditions suédoises de 1876.au Jénissei. Upsal 1877 in 5°. . Nordenskiold, A. E. Meteorstenfallet vid Hersle den lita Ja- nuari 1869. Stockholm 1870 in 4°. — — Geografisk och Geognostisk Beskrifning ofver Nordü- stra Delarne. Stockholm 1863 in 4°. — — : Meteorologiska Jakttagelser anställda pa Beeren-Ki- land. Stockholm 1870 in 4°. AM ee 120. — — och Duner, N. Forberedande Undersôkningar. Stockh. 1864 in 4°. 121. Heer, Oswald. Fossile Flora der Bären-Insel. Stockh. 1871 in 4°, 122. — — Die Miocene Flora u. Fauna Spitsbergens. Stockholm 1870 in 4°. 123. — — Die KreideMlota der arctischen Zone. Stockholm 1874 in 4°. 124 — — Beiträge zur Steinkohlen-Flora der arctischen Zone. Stockholm 1874 in 8’. 125. — — Beiträge zur fossilen Flora Spitsbergens. Stockholm 1876 in 4°. 196. — — Fossile Flora von Alaska. Stockholm 1869 in 4. 127. — — Nachträge zur Miocenen Flora Grünlands. Stockholm 129. 130. ” velle Zelande. Upsal 1877 in 4°. 151. 152. 195. 156. 1874 in &2. . Thiel, Hj. Les Annélides polychètes des mers de la Nouvelle- Zelande. Stockholm 1879 in 4°. — — Mémoire sur l'Elpidia. Stockholm 1877 in 4°. — — Note sur quelques Holothuries des mers de la Nou- Holwgren, Aug. Em. Bidrag till Kännedomen om Beeren Ki- lands och Spetsbergens Insekt-Fauna. Stocholm 1869 in 4°. Agardh, Ï. G. Bidrag till Kännedomen af Spetsbergens Alger. in 4°. . Cleve, P. T. und Grunow, A. Beitrâge zur Kenntniss der arc- tischen Diatomeen. Stockholm 1880 in 42 . Lemstrom, K. Selim. Magnetiska Observationer under Svenska Polar-Expeditionen är 1868. Stockholm 1870 in 4°. Nathorst, À. G. Bidrag till sveriges fossilia #lora. Stockholm 1576 in 4°. Wijkander, Aug. Observations magnétiques faites pendant l’ex- péd. arctique en 1872-73. Stockholm 1876 in 4°. 137. 158. RTS — — Observat. météorolog. de l'expédition arctique suédoise .1872—78, Stockholm 1875 in 4°. — — Sibiriens Land-och Sôtvatten-Moilusker. I. Stociholm 1877 in 4°. 139. 140. 145. 149. 150. — — Astronomiska Observationer 1872—73. Stockholm 1876 .in 4°. — — Observations magnétiques faites pendant l'expédition arctique en 1872—73. I. Stockholm 1877 in 4°. . Lundstrom, Anel. N. Kritische Bemerkungen über die Weiden Nowa-Semljas. Upsala 1877 in 4°. 2. Berggren, S. Undersükning af Mossfloran vid Disko-Bugten och Auleitsivikfjorden i Grünland. Stockholm 1875 in 4°. . — — Musci et Hepaticae Spetsbergenses. Stockholm 1875 in 4°. . Oberg, P. Om Triar-Fôrsteningar fran Spetsbergen. Stockholm 1877 in 4°. . Guennerstedt, Ang. Anteckningar om djurlifvet i ishafvet mel- lan Spetsbergen och Grünland. Stockholm 1868 in 4°. 5. Lindahl, Josua. Om pennatulis-slägtet Umbellula Cuv. Stock- holm 1874 in 4°. . Leche, Wilh. Ofversigt üfver de af svenska expeditionerna till Novaja Semlja och Jenissey 1875 och 1876 insamlade Hañfs-Mol- lusker. Stockh. 1878 in 4°. Fries, Th. M. Lichenes Spitsbergenses. Stockholm 1867 in 4°. Kjellman F. R. Ueber die Algenvegetation des Murmanschen Meeres an der Westküste von Novaja Semlja und Wajgatsch. Upsala 1877 in 4°. Les X 36—149 de la part du Baron de Nor- aenskiold. Mittheilungen der deutschen Gesellschaft für Natur-und Vülker- kunde Ostasiens. 31-tes Heft. lokohama 1884 in 4°. De la pari de la Société Allemande pour la connaissance de la mature el des peuples de l'Est d'Asie à Tokohama. . Annual Report of the Board of regents of the Smithsonian In- stitution for the year 1882. Washington 1554 in 8°. De la part de l’Institut Smithson à Washington. M AE . Mittheilungen des Vereins für Erdkunde in Leipzig. 1877. 1883. Leipzig 1878—84 in 8. De la part de la Société géographique de Leipzig. . The Geological Magazine. 1884. X 11. London 1884 in 8. De La part de Mr. Woodward. . Damon, Robert. Geology of Weymouth, Portland and Coast of Dorsetshire. New edition Weymouth 1884 in 8°. De la part de l’Auteur. 5. Dybowski, WI. N. Monographie der Zoantharia sclerodermata rugosa aus der Silurformation Estlands. Fortsetzung. Dorpat 1874 in &. 156 CUBE Beschreibung einer Permischen Koralle Fistulipora Lahuseni n. sp. St.-Petersb. 1876 in 8°. 157. — — Ueber die Gattung Stenopora Lonsdale. St.-Pétersh. 1876 in 8°. 158. — — Die mit Lungen versehenen Fische in 4°, 159. — — Lie Gasteropoden-Fauna des Baïikal-Sees. in 8. 160. — — Notiz über die aus Süd-Russland stammenden Spor- gillen 188 in 8°. 161. _ — Hbenedikt. Einiges über die bathometrischen Arbeiten at Baïkalsee. Dorpat 1878 in &°. 162. — — Monographie der Spongilla sibirica. Dorpat in 8°. 163. — -- Mittheilung über einen neuen Fundort des Schwam- mes {ubomirskia baicalensis 1884 in 8°. Li meet QE LA Eïinige Bemerkungen über die Veränderlichkeit der Form u. Gestalt von Lubomirskia baicalensis 1880 in 8°. 165. — — Some Remarks upon the Variability of Form in Lubo- mirskia baicalensis in 8°. 166. Dybowski. W. Notiz über die Vivipara-Arten des europäischen Russlands in 8". 167. — — Notiz über eine die Enstehung des Baikal-Sees betref- fende Hypothese 1884 in &°. 168. 175. 176. 177. 178. 179. 180. 181. QUE er — — S$Studien über die Süsswasser-Schwämme des Russischen Reiches. St.-Pétersb. 1882 in 4°. . Auôoecxiü, B. M. Sambren o Baxaraxr [Oxnoï Poccin. Xapt- KOBB 1884 in 8°. 2 Ex. Les Je 155—169 de la part de l’Auteur. . Chronique de la Société nationale d’Acelimatation de France. 1884. X 21. Paris 1884 in 8°. De la part de la Société natio- male d’Acclimatation de France à Paris. . Sanucru Mur. XapPkoBckaro Vansepcurera. 1881. Tom 2. Xapr- KOBB 1883 in 8°. De la part de l’Université de Kharkoff. . Czullik, Aug. Behelfe zur Anlage u. Bepflanzung von Gärten Wien 1882 in fol. . — — Bericht über die internationale Gartenbau-Ausstellung in St-Pétersbourg. Wien 1884 in 8°. . — — Ansichten von Eisgrub u. der neuen Park-Anlagen. Mit der Erklärung, Wien in 8. Les M 172—174 de la part de l'auteur. The Canadian Entomologist. 1884. X 7. London 1884 in 8. De la part de Mr. le Rédacteur Saunders. Zoologischen Anzeiger. 1884. N° 180. Leipzig 1884 in 8°. De la part de Mr. le Professeur Carus. Journal of the American Medical Association 1884. N° 16. Chi- cago 1884 in 8. De la part de la Rédaction. Upomorons Sachbrania un. Rapkazckaro Mexnnunckaro Oôrme- cTBa. 1884. Xe 6, 7. Tupancr 1884 in 8°. De la part de la Société TI. des médecins du Caucase à Tiflis. Zeitschrift der Deutschen Geologischen Gesellschaft. Band 56, Heft 2. Berlin 1884 in 8° De la part de la Société géologique Allemande de Berlin. Jhrcuoï Kypaart. XIV rox5, Bmu. 7 un 8-ñ. C.-Ilerep6. 1884 in 8. De la part de la Société forestière à St-Pétersbourg. Pycexoe Caxopozetso. 1884. N 43, Mockpa 1884 in 4. De la part de la Rédaction. .& 4 1884. 2 185. 184. 185. nets AN ares 2, Bockwerken ter Tafel gebracht der K. Natuurkundige Vereeni- ging Jahr 1884. (Januari—Juni in 8°. De la part de la Société R. des naturalistes a Balavie. Feuille des jeunes Naturalistes. 1884. Ne 169. Paris 1884 in gr. 8°. De la part de Mr. Adrien Dollfus à Paris. Petermanñ, À. Dr. Mittheilungen aus Justus Perthes Geographi- scher Anstalt 1824 X. Gotha 1884 in 4% De la part de Mr. Justus Perthes. Omboni, Giovanni. Della Ammoniti del Veneto. Venezia 1884 in 8°. De la part de l’Auteur., 186. Albrecht, Paul. Ueber die morphologische Bedeutung der Kie- fer-Lippen u. Gesichtsspalten. Berlin in 8. 187. — — Ueber die Zahl der Zähne bei den Hasenschartenkie- ferspalten. Brüssel 1884 in 8°. | 188. — — Sur les éléments morphologiques du manubrium du sternum chez les Mammifères. Bruxelles 1884 in 8°. 189, — — Sur les homodynamies qui existent entre la main et le pied des mammifères. Bruxelle 1884 in 8°. 190. — — KErwiderung auf H. Prof. Hermann v. Meyer’s Aufsatz 191. 192. 193. 194. der Zwischenkieferknochen etc. etc. Brüssel 1884 in 8° Les Y 186—190 de la part de l’Auteur. Rozpriawy i Sprawzdania z posiedzen wydzialu matematyczno- przyrodniczego Akademii Umiezetnosci. Tom XI. Krakowie 1884 in à. Zbior Wladomosci do Antropologii Krazowés. Tom 8. W Krako- wie 1884 in 8°. Sprawozdanie Komisyi fizyjograficznej. Tom osmnasty. W Kra- kowie 1884 in 8°. Les M 191—193 de la part de l’Académie des sciences de Cracovie. Atti dell’ Accademia pontifica de nuovi Lincei. Anno 35. Roma 1883 in 4°. De la part de l’Académie pontificale de Lincei à Rome. 195. 196. 197. 198. 100! 200. 201. 202. 204. 205. 206. ie Ce Carnoy, J. B. la Biologie cellulaire. Fascicule 1. Louvain 1884 in 8°. De la part de l’Auteur. Tpyd0u Oômecrsa Pyceruxr Bpaueïñ r5 Mocrrf. 1883. Mocxsa 1884 in 8°. De la part de la Société des médecins russes à Moscou. Pyccrii Bnemuuxz na 1884 r. Oxra6pr. Mocxpa 1884 in 8. De la part de la Rédaction. Sanuerxu Munepar. OGmecrpa Cexrscraro Xosaïñcerea I0xmoïû Poc- cin. 1884. X 8. Orecca 1884 in 8°. De la part de la Société I. d'Agriculture du Sud de la Russie d’'Odessa. | Mémoires de l’Académie Royale de Copenhague. Classe des sciences. Vol. 1. X 9, 10. Kjübenhavn 1884 in 4°. Bulletin (Oversigt) de l’Academie Royale de Copenhague. 1884. N 2. Kjobenhavn 1884 in 8°. Les JK 199, 200 de la part de l’A- cadémie Royale de Copenhague. Der Zoologische Garten. Jahrgang 25, NX 9. Frankturt a. M. in 8°. De la part de la nouvelle Societé zoologique de Francfort s. M. Anales de la Sociedad cientifica argentina. Setiembre de 1884. Buenos Aires 1884 in 8°. De la part de la Societé scientifique argentine de Buenos-Aires. . Giornale ed Atti della Societa di Acclimazione ed Agricoltura in Sicilia. Vol. 24. Palermo 1884 in 8°. De la part de la Societé d’acclimatation et d'agriculture en Sicile 4 Palerme. Bulletin de la Société d'histoire naturelle de Colmar. 1860, 1861, 1862, 1863. Colmar 1860-63 in 8°. De la part de la So- ciété d'histoire naturelle de Colmar. Programm der Gewerbschule zu Bistritz in Siebenbürgen, 1, 2, 3. Jahresbericht 4, 6 unü 10. Bistritz 1875—84 in &. De la part de la Direction de l'Ecole des metiers à Bistritz. Verhandlungen des Naturwissenschaftlichen Vereins in Carls- ruhe. Heft 1-—-6. Carlsruhe 1864-72 in 4° et in 8°. De la part de la Société d'histoire naturelle de Carlsrouhe. 9% 208. 209. 210. 211. 212. 213. 215. 216. "op" . Hcmopia Umneparopcrkaro Yaurepenrera Ce. Brannmipa cocra- Bus po. M. ®. Braxnmiperiü-byrano8r. Tomr 1. Kierr 1884 in 8°. Hrounuxos:, B. C. DBiorpabnuecriñ Crosaprs [lpobeccoposr n npenoxragarezeñ mn. Vanpepcurera Ce. Braxnmipa 1834—1884. Kierr 1884 in 8°. Hxounuxocr, B. C. Mcropuko-Cratnernueckia Sannckn 06% yue- HHIXPB M YUCOHOBCIHOMOTATEIBHHXS yupeækleHiax® mn. VauBep- curerTa Ce. Baaxumipa 1834—1884. KRierr 1884 in 8°. Axademuuecrie Ciuncrkn Hun. Vaupepeunrera C8. Brazumipa 1854— 1884. Kiegr 1854 in 8°. Les N° 207—210 de la part de l’Univer- sité de Kiefj. Haëerr, H. E. /ÎpeBecHHA n KÿYCTAPHBA HOPOLH PA3BOAUMHA BF Poccin CR YEKasaniemR CTemeHn IXP BHHOCINBOCTI. MockBa 1884 in 8°. — — Kyper Oô6meñ borannen. Pacrenia nebTkormsa. Mocrepa 1885 in 8. Les Je 211, 212 de la part de l’Auteur. Uljanin, Basil. Die Arten der Gattung Doliolum im Golfe von Neapel u. den angrenzenden Meeresabschnitten. Leipzig 1884 in 4°. De la part de l’Auteur. . Monatliche Mittheïlungen des Naturwissenschaftlichen Vereins des Regierungsbezirkes Frankfurt à. O0. Jahrgang 2. X 7. Frank- furt a. O. 1884 in 8°. De la part de la Société d'histoire natu- relle de Frankfort sur l’Oder. Tepnvnuoss, O. Marepiaïn KE N3YIeHIO JIeBONCENXR OTIOKEHIN Poccin. (Tpyas l'eoxornu. Komnrera). C-[erep6. 1884 in 4. De la part du Comité géologique de St.-Petersbourg. D. 9. Tundemaus. SAMÉTEN O ÆNSHN Tpyxaxr Koparpcxaro. De la part de l’Auteur. ge Membres élus. Actifs: (Sur la proposit. de M. M. Renard et Lindeman). Mr. le Prof. H. À. Pagenstecher, Directeur du jardin zoologique à Hambourg. Mr. le Dr. François Crépin, Directeur du jardin botanique à Bru- xelles. Mr. le Prof. Alphonse Favre, à Génève. Mr. le Dr. Geza Horvath, Directeur de la Station phylloxérique à Boudapest. (Sur la propos. du Conseil). M. le Prof. Adolphe Erik Nordenskjeld, à Stockholm. SÉANCE DU 20 DÉCEMBRE 1884. M. le professeur A. P. Sabanéicf à exposé ses recherches sur l’allyléne. M. À. P. Pavlof a communiqué les recherches de M. Damès sur l’Archacopteryx. S. Exec. M. le Curateur de l'arrondissement scolaire de Moscou annonce que, sur la demande qui en à été faite par ia Société, le Ministère de l’Instruction-publique a consenti à accorder au fils de Mme. Matwéïef, une bourse de pensionnaire au Gymnase de Sym- phéropol. Sur la proposition du Conseil, la Société a résolu: 1) d'organiser dans les appartements de la Société une salle de lecture, afin de donner au public la possibilité de profiter de la bibliothèque; 2) de nommer À. Æ. Koudriavtzef aide-bibliothécaire de la So- Clété; He pu 3) d'exprimer à Mr. H. À. Trautschold la plus vive reconnaissan- ce pour les services qu'il a rendu à la Société pendant de longues: années en qualité de secrétaire et de conservateur, et le regret que cause son refus de continuer de remplir ces fonctions; 4) de charger $S. Exc. M. le membre du Conseil V. 4. Kiprianof des fonctions de conservateur des cabinets géologique et minéralo- gique; 5) de charger $. Exc. Mr. V. 4. Kiprianof et Mr. le bibliothécaire K. P. Pérépelkine de quelques-unes des fonctions du secrétaire, sa- voir: de l’expédition des publications de la Société et de l’annonce des échanges réguliers faits avec d’autres sociétés. Mr. Serg. Nicol. Nikitine de St-Pétersbourg propose pour insérer dans les Nouv. Mémoires de la Société la suite sur le Jura de l’Elatma avec 5 planches et 8 politypages. Il désire de faire litho- sraphier les planches à St.-Pétersbourg chez Ivanson qui demande pour la lithographie 175 roubles et pour le papier et l'impression de 560 exemplaires 96 roubles en tout 271 roubles. L'Université de Moscou remercie la Société du don qu'elle lui a fait par son herbier consistant en 73 différentes collections. Mr. E. Boullet à Corbie (Somme en France) envoie une liste de Lépidoptères de l’Europe, du Sud de l’Amérique, de l’Asie, de l’Af- rique et de l’Océanie qu’il présente en échange. Mr. Léonide Alexeiv. Wojekoff à Tambov a envoyé 2 roubles ar- sent pour le Numéro du Bulletin qui contient le Flore du Gouver- nement de Tambov par Ignatieff. Mr. Edmund Reitter de Môüdling près de Vienne envoie sa 19-ème liste de Coléoptères qui sont en vente ou pour l’échange chez lui. MM. le Baron de Nordenskiold de Stockholm, les Professeurs À. Pagenstecher de Hambourg et Alphonse Favre de Genève remer- cient pour leur élection comme membres actifs de la Société. Le Président de la Société annonce la mort de notre ancien mem- bre du Dr. Ed. Rüppel à Francfort s. M. à l'age de 90 ans passés né le 8 (20) Novembre 1794 et mort le 29 Novembre (11 Décembre) mirage 1854. Le defunt avait donné encore au Président lors de son pas- sage par Francfort s. M. en été sa carte photographiée. Mr. François Fasbender de Vienne réiterant encore une fois pour son élection de membre de la Société envoie sa carte photographiée et la cotisation de 4 Rbles pour 1584. La cotisation de 4 Rbles pour 1884 a été payée de même par MM. Fed. Fed. Christoff, Al. Egor. Riesenkampf et Iv. Iv. Leder (le der- nier pour 1885) de même Mr. Jacques de Bedriaga à Nice pour 1885. Mr. Fed. Fed. Christoff donne quelques détails sur ses excursions entomologiques de cette années dans le Caucase, excursions qui, à cause des froids tardives et de beaucoup de pluies, n’ont pas fourni tant de papillons et insectes en général comme il avait espéré. Mr. le Dr. Guido Schenzl envoie ses observations magnéto-mété- orologiques faites pendant les mois d’Octobre et Novembre à Bu- da-Pest. Mr. le Dr. À. ÆE. Riesenkampf de Piatigorsk recommande Mr. Pierre Serg. Sipiagine (Cuuaruxr) actuellement à Moscou, qui a rassemblé pendant l'été de belles collections de plantes dans les environs de l’Elborous entre lesquelles doivent se trouver un bon nombre de plantes inconnues et neuves. Mr. Sipiagine voudra ven- dre son herbier ou les doubles des plantes neuves. Mr. le Dr. Jul, Christ. Knoch annonce qu’il est nommé médecin en chef de l'hopital militaire à Riga et prie de lui envoyer tout ce qui est destiné pour lui dans la dernière ville et promet en même temps d’envoyer sous peu son travail sur les maladies des vers à soie. La Commissions pour orsaniser la fête du Jubilé de 50 ans du Professeur Meneghini à Pise annonce que la fête aura lieu le 2 (14) Décembre. Mr. le Président a envoyé au nom de la Société un té- légramme de félicitations. La Société géologique de Belgique à Lüiége prie de lui envoyer: Bul- letin X 1 de 1874 et les livraisons 1—3 du tome 15 et la livraison 3 du tome 14 de nos Nouveaux Mémoires qui manquent dans leur bibliothèque et s'offre de nous envoyer les volumes de leurs Anna- les qui manqueraient dans la bibliothèque de notre Société. Les de- siderata ont été expédiées. — FR D'un S. Exc. M. À. I. Bitschkoff de St-Pétersbourg nous a envoyé plu- sieurs paquets avec des livres destinés à notre Société et venus de l'Amérique, de la France, Belgique et d'Italie. Mr. le Baron Fed. Roman. Osten-Sacken envoie la seconde livrai- son du tome 4 des Comptes rendu de la Société néerlandaise de Botanique à Nimégue présentée par Mr. l’Ambassadeur Hollandais pour notre Société. Mr. Marseu! Redacteur de l’Abeille à Paris (12 volumes); l’Ob- servatoire Royal de Bruxelles (Annales 24 tomes in 4°.) L'Académie L. des sciences à St.-Pétersbourg et la Société d'agriculture du Cau- case à Tiflis ont envoyés tous les desiderata qui leurs ont adressé de notre part pour remplir les lacunes qui se trouvent dans la bib- liothèque de notre Société. Le Président de la Société annonce que le Bulletin X 2 de 1884 est achevé et pret à être envoyé (distribué) un de ces jours. Remercimens pour l’envoi de nos publications de la part de l’'U- niversité de Varsovie, de l'Administration des mines en Finlande à Helsingfors, de la Société des médecins russes à St-Pétersbourg, de la Société I. d'agriculture de Moscou et de la Société des amis d’hi- stoire naturelle du Tourkestan à Taschkent, du Société des Natura- listes Lotos de Prague et de Basle, de la Société Royal de Londres. Le Professeur Neugebauer de Varsovie a envoyé plusieurs osse- mens fossiles trouvés dans la caverne de Gailenreuth. DAUENTS Livres offerts. 1. Hsewcmia T'eoxorusecxaro Komurera 1884. Towr 3-4. Xe 7. C-Fe- repo. 1884 in 8°. De la part du Comité géologique de St.-Péters- bourg. 2. Der Naturforscher. Jahrgang 17. N 45, 46, 47, 48, 49. Berlin 1884 in 8°. De la part de Mr. le Dr. Sklarek de Berlin. 3. Zoologischer Anzeiger. Jahrgang 7. Xe 181, 182. Leipzig 1884 in S. De la part de Mr. le Prof. I. V. Carus à Leipzig. = op 4. Nature. 1884. N° 785, 786, 787, 788, 789. London 1884 in 4. D. 7. oi 10. LT. 15. 14. la part de la Rédaction. . Bulletin de l’Académie de médecine. 1884, X 46, 47, 48, 49. Paris 1884 in 8°. De la part de l’Académie de médecine à Paris. . Journal of the American Medical Association. Vol. 3, N° 18— 20, 21. Chigaco 1884 in 4°. De la part de l'Association améri- caine de médecine à Chicago. Bollettino della Societa africana d'Italia. Anno 3. fasc. 5. Na- poli 1884 in 8. De la part de la Sociclé africaine d'Italie à Naples. . Memoire of the Museum of Comparative Zoology at Harvard College. Vol. 9, X 3. Agassiz. Selections from Embryological Monographs. Cambridge 1884 in 4°. De la part de Mr. Alexan- dre Agassiz. Anales de la Sociedad cientifica argentina. Tomo 18. Entrega 4. Buenos Aires 1884 in 8°. Holmberg, Ed. Ladisl. La sierra de Curamalal. Buenos Aires 1884 in 8°. Les .\ 9 et 10 de la part de la Societé scientifique argentine de Buenos Aires. Bulletin mensuel de la Société nationale d’Acclimatation de France. 1884. NM 8, 9. Paris 1884 in 8°. . Chronique de la Société nationale d’Acclimatation de France. 2-e série. M 22, 23. Paris 1884 in 8°. Les M 11, 12 de la part de la Société nationale d’'Acclimatation de France à Paris. Boletin de la Academia nacional de ciencias en Cordoba. Tomo 6, Entregas 2 y 3. Buenos Aires 1884 in 8° De la part de l’Académie nationale des sciences de Cordoba dans la République argentine. Comptes rendus hebdomaires des sciences de la Société de Biologie. 8-ème Série. Tome 1. M 37, 38—41. Paris 1884 in 8°. De la part de la Société de Biologie de Paris. . Ynusepcumemexia Mspbcria. 1884, Xe 7, 8. Rice? 1884 in 8°. De la part de l’Université de Kieff. 16, 17. 18. 19; 20. 21. 22. Sanucru Hogroporckaro Oômecrsa IlrexosoxcrBa. Tous 4 Cex- Ta6ps 1884. Hogropoxr 1884 in 5°. De la Sociëte. Bollettino della Societa geografica italiana. Anno 18, fasc. 10. Roma 1884 in 8°. De la part de la Société géographique italienne de Rome. Journal de Micrographie. 1884. Xe 10. Paris 1884 in 8. De la part de Mr. le Dr. I. Peélletan. Botanisches Centralblatt. 1884, X 46, 47, 48, 49, 50. Cassel 1884 in 8°. De la part de Mr. le Dr. Oscar Uhiworm à Cassel. Bulletin de la Société Belge de Microscopie. 10-ème année X 12 et 11-ème année X 1. Bruxelles 1884 in 8° De la part de la Societé Belge de Microscopie à Bruxelles. Bulletin de la Société d'étude et des sciences naturelles de Nimes. 1884. N 8 et 9. Nimes 1884 in 8 De la part de la Societé d'étude et des sciences naturelles de Nimes. Annals of the New York Academy of sciences. Vol. 8 kr and 2. New York 1883 in 8°. . Transactions of the New York Academy of sciences. Vol. 2. Contents Vol. 2. New York. 1882—83 in 3. Les M 22, 23 de la part de l’Académie des sciences de New York. . Müller, Friedrich. Grundriss der Sprachwissenschaft. Band 8. Abtheilung 2, Hälfte 1. Wien 1885 in 8. De la part de l’Au- teur. . Gartenflora. 1884. October. Stuttgart 1884 in 8. De la part de S. Exc. Mr. KRegel. . Bericht (4 ter) der Commission zur wissenschaftlichen Unter- suchung der deutschen Meere in Kiel für die Jahre 1877— 1881. 7—11 Jahrgang. Abtheilung 8. Berlin 1884 in 4° De la part de la Commission pour examiner les mers Allemands à Kiel. . Schriften des Naturwissenschaftlichen Vereins in Schleswig- Holstein. Band V. Heft 2. Kiel 1884 in 8. De la part de la Société d'histotre naturelle de Schleswig-Holstein à Kiel. 29, 30. 31. 39. 34. 90. 96. ae 38. 39, 40. . Mittheilungen des Vereins der Aerzte in Steiermark. XX. Ve- reinsjahr 1883. Graz 1884 in 8. De la part de la Société des Médecins à Graz. R. Comitato geologico d'Italia. 1884. Bollettino 9 e 10. Roma 1854 in 8°. De la part du Comité KR. géologique d'Italie à Rome. Sitzungsberichte der mathematisch-naturwissenschaftlichen Clas- se der K. Akademie der Wissenschaften in Wien. 1884. M 20— 23. Wien 1881 in 8°. De la part de l’Académie I. des sciences à Vienne. Annales de Observatoire de Moscou. Vol. X, livrais. 2. Moscou 1884 in 4°. De la part de Mr. Th. Bredichin. Sanucru KRiesckaro Oémecrsa Ecrecrsoucunmrareren. Tour 7, 8sur. 2. Ipunioxenie. KieBr 1884 in 4 De la part de l’Unaver- sité de Kieff. Russisches Revue. Jahrgang 13, Heft 4 St.-Petersburg 1884 in &, De la part de la Rédaction. Publicazioni del Reale Osservatorio di Brera in Milano. M 24. Milano 1884 in 4°. De la part de l’Observatoire Royal de Brera à Milan. Atti dell’ Accademia pontifica de’Nuovi Lincei. Anno 56. Ses- sione 1 del 31 Dicembre 1882. Sess. 2. 3. Gennaio 1883, Sess. 3. Febrar. Sess. 4 Roma 1883—81 in 4°. De la part de l’Aca- démie pontificale de Nuovi Lincei à Rome. KEpuaoss, A. Ilo Bonpocy o BHBO3$ namnx£ pochopurosr. 1884 in 8°. De la part de l’Auteur. André, Ed. Species des Hyménoptères d'Europe et d'Algérie, Fascicules 21, 22 et 23. Beaune 1884 in 8°. De la part de l’Auteur. ÿ Pydpuus, II. B. Oruers no ousraoï:hopu$ Incruryra Cexrs- ckaro Xosaïcersa n J'Écosozerga 85 Hogoïñ Auexcaupin 3a 1885 rox6. Bapmiapa 1884 in 8°. De la pa de l’Institut à ‘agriculture de Novii Alexandrie. Transactions of the Norfolk and Norwich Naturalits’ Society. Vol. 3, part 4, 5. Norwich 1888—84 in 8°. De la part de la So- ciélé des naturalistes à Norwich. 41. 42. 43. 44. 45. | 46. 47. 48. 49. 90. 51. 92. Oo Nova Acta Regii Societatis scientiarum Upsalensis. Seriei teraiet. Vol. 12, fasc. 1. Upsaliae 1884 in 4. De la part de la Société Royale des sciences de Upsala. Garten-Zeitung. Jahrgang 3. X 47, 48, 49, 50. Berlin 1884 in 8°. De la part de Mr. le Dr. Wittmack de Berlin. Tpyôw VUuu. Borsuaro 9konomnuecxaro OômecrBa. 1884 r. Tour 9-h BHIII. 2. C.-[lerep6. 1884 in 8. De la part de la Societé I. libre économique de St-Pétersbourg. Proceedings of the american philosophical Society. Vol. 21. X 115. Philadelphia 1884 in 8°. De la part de la Société philoso- phique américaine de Philadelphie. Sanucxu Vmn. XaprkoBckaro Vausepcurera.- 1881 r. T. INT u IV. 1882 r., T. 1. XaprrkoBr 1883—84 in 8°. De la part de l’U- niversite de Kharkoff. Mémoires de l’Académie Royale de Copenhague. 6-ème série. Classe des sciences Vol. 2, X 6. Kjobenhaon 1884 in 4°. De la part de l’Académie Royale de Copenhague. Mittheilungen des Vereins für Erdkunde zu Halle à. S. 1884. Halle a. S. 1884 in 8. De la part de la Societé géographique de Halle. Mittheilungen des Anthropologischen Gesellschaft in Wien. Band 14. Heft 2 u 3. Wien 1884 in 4°. De la part de la Société anthropologique de Vienne. Der Zoologische Garten. Jahrgang 25. N 10. Frankfurt a. M. 1884 in 8°. De la part de la Societé zoologique de Francfort s. M. The Canadian Entomologist. Vol. 16. X 8. London 1884 in 8°. De la part de Mr. le Rédacteur Wim. Saunders. Pessoa Allen, W. Portugal a Africa. Primeire parte. Lisboa 1884 in 8°. De la part de l’Auteur. Lanzi, M. Fungi in ditione florae romanae enumerati. Roma 1884 in 4°. De la part de l’Auteur. . Dybowski, W. Notiz über einen neuen Mammuthzahn:Fund im Gouvernement Minsk. St.-Petersburg 1874 in 8°. 04. 55. 96. 57. 59. 60. 61. 62. 63. = 9@ > — — Die mit Lungen versehenen Fische. in 8°. — — Éinige Bemerkungen über die Veränderlichkeit der Form u. Gestalt von Lubomirskia baicalensis. St.-Petersburg 1880 in 8°. Les M 53—55 de la part de l'Auteur. Feuille des jeunes Naturalistes. 15-ème Année. Xe 170. Paris 1884 in 8°. De la part de Mr. Adrien Dollfus. Mittheilungen der K. K. Mäübrisch-Schlesischen Gesellschaft zur Befürderung des Ackerbaues, der Natur—u. Länderkunde in Brünn. Jahrgange 1858 u. 1878. Brünn 1858 u 1878 in 4°. De la part de la Societé I. KR. de la Moravie et de la Silesie pour l’agriculture et de la connaissance de la nature et du pays. . Archives du Musée Teyler. Série IT. Vol. 2 première partie. Haarlem 1884 in gr. 8°. De la part du Musée Teyler de Harlem. Videnskabelige Meddelelser fra Naturhistorisk Forening i Kjo- benhavn for Aaret 1885. NX 2. Kjobenhavn 1884 in 8. De la part de la Société d'histoire naturelle de Copenhague. Rypuars Muaucrepersa Hapoxaaro [pocr'hnienis. 1884. Hoa6ps. C.-Ierep6. 1884 in 8°. De la part de la Rédaction. Abhandlungen der Naturforschenden Gesellschaft zu Gürlitz. Band 18. Band 2. Heft 1, 2. Band 3. Heft 2. Band 4. Heft 1 u 2. Band 5. Heft 1 u 2. Band 6. Heft 1 u 2. Band VII. Heft 1. Gürlitz 1836—81 in &°. Glocker, Ernst Fr. Geognostische Beschreibung der preussischen Oberlausitz. Gürlitz 1857 in 8° et 2 cartes géologiques in fol. Les M 61 et 62 de la part de la Société d'histoire naturelle de Gôrlitz. Satzungen der Freien Deutschen Hochstiftes für Wissenschaf- ten, Künste u. allgemeine Bildung zu Frankfurt a. M. 3-te Ausgabe. Frankfurt u. M. 1865 in 8°. . Verzeichniss des Hohen Beschützer sowie sammtlicher Genos- sen der Fr. O0. Hochstiftes. Frankf. a. M. 1876 in 8°. . Die Feier des Gôüthe-Tages. Frankfurt a. M. 1880 in 8°, . Carl August in Frankfurt a. M. Frankfurt a. M. 1880 in 8°. 67. 68. 69. 70. 79. 80. tr QE Die Schreibung der Deutschen Sprache. Frankf. à. M. 1880. : Berichte über die Verhandlungen des Freien Deutschen Hoch- stiftez zu Frankfurt a. M. Erstes Jahrgang. nes a. M. 1861 10) © Berichte des Freien Deutschen Hochstiftes in Güthes Vater- hause. Vom Lenzmonate 1878. Wintermonat 1879-87. Jahr- gang 1880—81. Lief. 1. Jahrgang 1881—2. Liefer. 8. Jahrgang 1882—83. Lief. 1—4 Jahrgang 1883—84. Lieferung 1 u. 2. Frankfurt a. M. 1880-84 in 8°. Satzungen der Freien Deutschen Hochstiftes in Frankfurt am Main 1884 in 8° Les J 63—70 de la part de l'Institut Allemand libre des sciences d’art etc, etc. à Francfort s. M. + Visit of the British Association for the advancement of science to the City of Quebec. 1884. Montreal in 8°. . Rayleigh Lord. Address, Montreal 1884 in 8°. . Programme. Local Arrangements. Montreal Meeting 1884. Mon- treal 1884 in 8°. . Second List of Resident and non-resident Membress and Asso- ciates. Montreal 1884 in &. Supplementary list and second Supplementary of Resident and non resident members and Associates. Montreal 1884 in 8°. : Journal of Sectional Proceedings. M 2—7. Montreal 1884 in 8°. . Report on Conveyance. Montreal Meeting. Montreal 1884 in &. . List of Visiting members. Montreal Meeting. Montreal 1884 in 8°. Les N° 71—78 de la part de Mr. le Chevalier L. À. Hu- gurt-Latour de Montreal. Ameriean Chemical Journal. Vol. 6. X 4. Baltimore 1884 in 8°. De la part de Mr. le Rédacteur Ira Remsen à Baltimore. Transactions of Vassar Brothers Institute and its scientific section. Poughkeepsie, N. I. 1883—84, Vol. 2, part 1. Poughkeep- sie 1884 in 8°. De la part de l’Institut Vaishr Brothers à Pough- keepsie. 81. 33. 84. 86. 88. 89. 90. 91. 92. Han nue Sitzungsberichte der mathematisch-physikalischen Classe der K. K. Akademié der Wissenschaftens zu München. 1884. Heft 2, Munchen 1884 in 8. De la part de l’Academie R. des sciences de Munich. . Bapuascria Yansepceurerexia Mssbcria 1884. N° 1—4. Bapniapa 1884 in 8°. De la part de l’Université de Varsovie. Jahres-Bericht (61-ter) der Schlesischen Geselischaft für Va- terlandische Cultur. Breslau 1884 in 8% De la part de la So- ciété silésique pour la culture du pays à Breslau. Petermanns À. Mittheilungen aus Justus Perthes geographi- scher Anstalt. Band 30. 1564. Gotha 1884 in 4. De la part de My: Justus Perthes. . Annales de l'Observatoire Royal de Bruxelles. Tomes I, part 1 et 2, 8, 4, 5, 6, 7, 8 partie 1 et 2, 9, 10, 11, 12, 14, 15, 16, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25. Bruxelles 1834—1877 in 4°. — — — — — — — — — — Nouvelle Série. Anna- les astronomiques. Tome 1—4. Bruxelles 1878—1883 in 4°. Les JW 85 et 86 de la part de l’Observatoire Royal de Bruxelles.. . Memorie della Accademia delle scienze dell’instituto di Bo- logna. Serie IV. Tomo IV. Bologna 1882 in 4. De la part de l’Académie des sciences de l’Institut de Bologne. Korrespondenzblatt des Naturforscher-Vereins zu Riga. XXVIL. Riga 1884 in 8. De la part de la Société des Naturalistes de Riga. Tijdschrift der nederlandsche Dierkundige Verecniging. Sup- plement Decl 1. Aflevering Il. Leiden 1883—84 in 8°. De la part de la Société Néerlandaise de Zoologie à Leide. Struckmann, C. Die Einhornhôhle bei Scharzteld am Harz. Braunschweig 1884 in 4°. De la part de l’Auteur. Verslagen en Mededcelingen der Nederlandsche botanische Ve: reeniging. Tweede Serie. 4-e. Deel. 2 Stuk. Nijmegen eee 8. De la part de la Société Néerlanduise de Botanique à Nim- wègen. The Geological Magazine. 1884. December. London 1884 in 5°. De la part de Mr. Henry Woodwurd à Londres. 95. 94. 95. oo Bulletin de la Société académique indo-chinoise. 2 Série. To- me 1. Année 1881. Paris 1882 in 8. De la part de ia Sociéte académique indo-chinoise à Paris. Preudhomme de Borre, À. Tentamen Catalogi Glomeridarum hucusque descriptorum. Bruxelles 1884 in 8°. De la part de l’Auteur. Service de la Carte géologique de Belgique: Prutot, M. A. et Van den Droeck, E. Explication de la feuille - de Bruxelles. 96. 98. 99. 100. 101. 102. 105. 104. 105. Dupont, É.; Mourlon, Mich. et Purves, L L — — — — — — — de Clavier. . Van den Broeck, E. et Rutot, À — — — — — — — de Bilsen. Dupont, Ë. Mourlon. Mich. et Parves I. C. — = = — de Nataye. — EE. et Mourlon — — — — — — — — — — Dinant. Bruxelles 1885 in gr. 8°. avez les 5 Cartes géologiques in gr. for. Builetin du Musée Royal d'histoire naturelle de Belgique. Tome 3. NM 1. Bruxelles 1884 in 8°. Les À 95—100 de la part du Mu- sée Royal d'histoire naturelle de Belgique à Bruxelles. Société d'histoire naturelle de Toulouse. 1884. Bulletin tri- mestriel: Avril, Mai, Juin, Toulouse 1884 in 8°. De la part de la Société d'histoire naturelle de Toulouse. Bulletin de la Société académique franco-hispano-portugaise de Toulouse. Tome 5. M 2. Toulouse 1884 in 8°. De la part de la Société académique franco-hispano-portugaise de Toulouse. Marseul, S. A. L’Abeille. Journal d'Entomologie. Tome 1—4, 8—10, 12, 14, 20, 21. Paris 1865—83 in 12°. De la part de Mr. Marseul à Paris. Denissenko, Gabriel. Kïniges über den Bau der Netzhaut des Aales 1883 in 8°. — — Üeber den Bau der Netzhaut bei der Quappe (Lota vulgaris) u. bei Ophidium barbatum 1881 in 8°. 106. 108. 109. 110. 11 112. 113. 114. 115. 116. 117, Len ot art — — Ueber den Bau u. die Function des Kammes (Pecten} im Auge der Vôügel. in 8°. Les M 104—106 de la part de l’Au- teur. . Hpomoror Sachrania Mun. Kapkasckaro Mexnunncraro O6me- crBa. 1884. M 8,9. Tupancs 1884 in 8. De la part de la Societé Imp. des médecins du Cauccse à Tifls. Sanucru [ur Oônrecrsa Cerrekaro Xosaïcrsa I0ænoï Poccir. 1884. NM 9 u 10. Oxrecca 1884 in 8. De la part de la Société I. d'agriculture d’Odessa. Incuoû SRypnarr. 1884, pH. 9. C.-Ilerep6. 1884 in 8. De la part de la Socièté forestière de St.- - Pétersbourg. Bulletin of the Torrey Botanical Club. Vol. XL X 10. New- Iork 1884 in 8. De la part du Torrey Cloub botanique à New- Tork. Pyccriä B'hcrauxEr ua 1884 r. Hoa6prs. Mocksa 1884 in 8. De la part de Mr. Katkov a Moskou. Au6oscxii, B. Tonozaurezpara cBbxbnia KB n03Hanin nphcRo- BOxHOÏ ry6Kn Dosilia Stepanovii. Xapskoër 1884 in 8. De {a part de l’Auteur. Memoria della Regia Accademia di scienze, lettere ed arti in Modena. Serie 2, Vol. 2. In Modena 1884 in 4°. De la part de l’Académie Royale des sciences, lettres et arts de Modène. Mémoires de l’Académie de Stanislas 1883. 5 série. Tome 1 Nancy 1884 in 8°. De la part de l’Académie de Stanislas à Nancy. Owen, Richard. Description of an Impregnated Uterus and of the Uterine Ova of Echidna hystrix. 1884 in 8°. De la part de l'Auteur. | Omuem?r KRagrasckaro Oônrecrza Cexscxkaro Xozaïñcrsa. 1884. 6—10. Tupaucr 1884 in 8°. De la part de la Société d’agricul- ture du Caucase à Tiflis. \Jahresbericht (12-ter) der Westfälischen Provinzial-Vereins für Wissenschaft u. Kunst 1888. Münster 1884 in 8°. De la part de la Société westphalienne des sciences et des arts à Münster. 118. lité 120. LAPS Tpyou Mu. C.-Terep6. Borannueckaro Caxa. Tom 8, Bb. 8. Tous 9, BH. 1. C.-Iercp6. 1884 in 8. De la part du Jardin botanique de St-Pétersbourg. Regel, Ed. Descriptiones plantarium novarum et minus cogni- torum. Fasciculus 9. Petropoli 1884 in &°. — — Supplementum ad fasciculum 7 descriptiorum planta- rum. Petropoli 1880 in 8°. Les X@ 119, 120, de la part de l'Au- teur. . Parrey, Paul. Gärtnerischer Katalog. in 8°. De la part de Mr. Parrey de Berlin . Jundemaus. K. O guxaxr Anisoplia, ÆuByux? BF Joncxoñ OGzactu. Orecca. 1884. Membres elus. Actifs: (Sur la proposition de M. M. Vechniakoff et Renard). M. je Prof. J. B, Carnoy à Louvaine. (Sur la propos. de M. M. Mensbier et Lindeman). Philipp Lutey Sclater. Richard Bowdler Scharpe. Henry Secbohm à Londres. Correspondants: (Sur la proposit. de M. M. Renard et Lindeman). Wen. Zw. Dybovsky à Niankow. près de Minske. Première série du don à la Société Impériale des Naturalistes de Moscou de la Bibliothèque des sciences na- turelles appartenant à M. THÉODORE WECHNIAKOFF, membre de la Société et auteur des ,Recherches sur les conditions anthropologiques de la production scientifique et esthétique. 1865—1873“. | Plusieurs ouvrages contiennent des notes manuscrites en marge du donateur. À. Anthropologie Somatique, Fonctionelle, Historique et Géographique. 62. *) Appun, C. F. Unter den Tropen. Venezuela. Britisch Guyana. Jena. 1871. B. 1—2. in 8°. 47. Aubert, H. Physiologie der Netzhaut. Breslau. 1864 in &. 22. Baerenbach, F. Das Problem einer Naturgeschichte des Wei- bes. Jena. 1877 in 8°. 6. Bain, A. Sens et l'intelligence. Paris. 1874 in 6°. 24. Barrier, F. Principes de sociologie. T. 1—2. Paris. 1867 in 8°. 27. Bastian, A. Das Beständige in den Menschenrassen. Berlin. 1868 in 5: *) Les ouvrages sont classés d’après les numéros d’ordre du do- pateur, lequels numéros sont conservés à ce Catalogue. 33. 46. 55. 11. F52. 6.. 15. ro. Biard, F. Deux années au Brésil. Paris. 1862 in 8. Bôühmer, H. Sinneswahrnebmung. Lief. 1—8. Erlangen. 1863—65 in of. . Brosius, ©. M. Elemente des Irrsinns. Leipzig. 1865 in 8°. . — Gehirn ist das Organ des Geistes. Neuwied. 1864 in 8°. . Carrey, E. Le Pérou. Paris. 1875 in 8°. . Cerise, Des fonctions et des maladies nerveuses. Paris. 1870 IRo Charcot, J.—M. Lecons sur les troubles trophiques consécutifs aux maladies du cerveau. Paris. 1872 in 8°. Cornelius, C. S. Theorie des Sehens und räumlichen Vorstellens. Halle. 1861 in 8°. . Cros, A. Fonctions supérieures du système nerveux. Recherche des conditions organiques et dynamiques de la pensée. Paris. 1875 in 8°. Dally, E. Programme d'un cours d’Ethnologie. Extr. de la Philos. positive. Nov.—Dec. 1861 in 8°. . D’Avril, À. Arabie contemporaine. Paris 1868 in 8°. . Delboeuf, J. Psychologie comme science naturelle. Son présent et son avenir. Paris. 1876 in 8°. . Dühring, E. Kritische Geschichte der Philosophie. 1-re et 2-me éditions. Berlin. 1869 u. 1873 in 8°. Dupin de Saint Andrée, À. Mexique aujourd’hui. Paris. 1884 in 8°. Eulenburg, A. Lehrbuch der functionellen Nervenkrankheiten : auf physiologischer Basis. Berlin. 1871 in 8°. . F'errier, D. Fonctions du cerveau. Paris. 1878 in 8°. . Fontpertuis, À. Les états Latins de l'Amérique. Paris. 1882 in 8° . Fournié, Éd. Recherches expérimentales sur le fonctionnement du cerveau. Paris. 1873 in 8°. . — Essai de Psychologie. La bête et l’homme. Paris. 1877 in 8. 59. 60, 43. = 25. 35. 15. 19. 14. RAP PAR Girard de Rialle, Peuples de l’Asie et de l'Europe. Paris in 16% — Peuples de l'Afrique et de l'Amérique. Paris in 16°. Gratiolet, P. De la physionomie et des mouvements d'expres- sion. Paris in 8°. . Guillaume de Moissey, J. À. Nouveau traité des sensations, T. 1=?2#Paris. 1876 in 8°. Houdoy,J.Beauté des femmes dans la littérature et dans les arts du XII au XVI siècle. Paris. 1876 in 8°. Jagor, F. Singapore. Malacca. Java. Reise-Skizzen. Berlin. 1866 in 8°. . Jouan, H. Iles du Pacifique. Paris in 16°. . Lange, F. A. Geschichte des Materialismus. Neuere Philoso- phie. Naturwissenschaften. Bd. 1—2. Leipzig. 1874—75 in 8°. . Lefèvre, A. L'homme à travers les ages. Paris. 1880 in 8°. . Letourneau, Ch. Physiologie des passions. Paris. 1868 in 8°. . Liard, L. Logiciens anglais contemporains. Paris. 1878 in 8. . Lotze, H. Geschichte der Aesthetik in Deutschland. München. 1868 in S°. . Luys, J. Cerveau et ses fonctions. Paris. 1876 in 8°. . — Leçons sur la structure et les maladies du système nere veux. Paris. 1875 in 8°. . Maudsley, H. Die Physiologie und Pathologie der Seele. Bearb. v. À. Boehm. Würzburg. 1870 in 8°. Medem, R. Grundzüge einer exacten Psychologie. Leipzig. 1876 in 8°. Moreau de Tours, J. Psychologie morbide dans ses rapports avec la philosophie de l'histoire. Paris. 1859 in 8°. Morel, B. A. Traite de dégénerescences physiques, intellectuel- les et morales de l’espèce humaine. Paris. 1857 in S°. 1 34. mA pas . — Formations du type dans les varietés dégenérées. Paris. 1864 in 4. . Morelet, À. Reisen in Central-Amerika. Jena. 1872 in 8°. . Müller, K. Allgemeïine Ethnographie. Wien. 1873 in 8°. . — Ethnographie. Aus Reise der osterreichischen Fregatte Novara. Wien. 1868 in 4°. . Ott, À. Raïson. Recherches sur la nature et l’origine des idées morales et scientifiques. Paris. 1873 in 8°. + Peschel, O. Geschichte der Erdkunde. München. 1865 in 8. . Quatrefages, M. A. Rapport sur les progrès de l’anthropolo- gie. Paris. 1867 in 8° gr. . Ribot, Th. Hérédité. Paris. 1873 in 8°. . — Psychologie anglaise contemporaine. Paris. 1875 in 6°. . Roche, P. Étude sur le mouvement de désassimilation chez le viéillard. Paris. 1876 in 8°. . Saleta, F. Principes de logique positive. Paris. 1873 in 8°. . Schlagintweit, H. Reiscn in Indien und Hochasien. B. 1—3. Jena. 1569—72 in 8. gr. . Semper, C. Philippinen und ihre Bewohner. Sechs Skizzen. Würz- burg. 1869 in 8°. . Taine, H. Intelligence. T. 1—2. Paris. 1870 in 8:. . Topinard, P. Anthropologie. Paris. 1876 in &. . Ujfalxy, K. E. Aus dem westlichen Himalaja. Erlebnisse und Forschungen. Leipzig. 1884 in 6°. . Virchow, KR. Gôüthe als Naturforscher. Berlin. 1861 in 16°. . Voisin, De l’homme consideré dans ses facultés intellectuelles, industrielles, artistiques et perceptives. Paris. 1867 in 8°. Wagner, M. Naturwissenschaftliche Reisen im tropischen Ame- rika. Stuttgart. 1870 in 8e. 26. 50. 99. 100. 94. 59. 83. pure Welcker, H. Untersuchungen über Wachsthum und Bau des men- schlichen Schädels. 1 Th. Leipzig. 1862 in 4°. Windelband, W. Geschichte der neueren Philosophie in ihrem ‘Zusammenhange mit der allgemeinen Cultur und den besonderen Wissenschaften. B. 1—2. Leipzig. 1878—1880 in &. Archiv fur Anthropologie. Zeitschrift für Naturgeschichte und Urgeschichte des Menschen. Band I. Heft 1. 3. B. IL H. 1. 8. B. II—V. B. VI. H.1—8. B. VIL H. 1. 2. Braunschweig. 1866 — 74 in 4°. Biologie et histoire de cette science. . Baer, K. E. Selbstbiographie. St.-Petersburg. 1866 in &°. . Bary, A. Vergleichende Anatomie der Vegetationsorgane der Phanerogamen und Farne. Leipzig. 187% in 8°. . — Morphologie und Physiologie der Pilze, Flechten und My- xomyceten. Leipzig. 1866 in 8°. . Beaunis, H. Nouveaux éléments de physiologie humaine. Paris. 1876 in 8°. Béchamp, Jos. Des microzymas. Montpellier. 1875 in 8°. . Benecke, F. W. Grundlinien der Pathologie des Stoffwechsels. Berlin. 1874 in 8°. Bencden et Bambeke. Archives de biologie. T. 1. fasc. 1—4. Pa- ris. 1880 in 8°. . Bernard, CI. Leçons sur les phénomènes de la vie, communs aux animaux et aux végétaux. Tom. 1. 2. Paris. 1878 in 8°. . — Leçons sur le diabète et la glycogenèse animale. Paris. 1877 in 8°. — Rapport sur les progrès et la marche de la physiologie générale en France. Paris. 1867 in 8° gr. — JIntroduction de l’étude de la médecine expérimentale. Pa- ris. 1865 in &. 98. (A 29. 85. 82. 50. 16. PE re Bordier, A. Nerfs vaso-moteurs. Paris. 1868 in &. Bouchard, Ch. Maladies par ralentissement de la nutrition. Paris. 1882 in 8°. Brücke, E. Vorlesungen über Physiologie. Band 1 u. 2. Wien. 1873—1874 in 8°. Cadiat, O. Cours de physiologie professé à la faculté de méde- cine de Paris. Fasc. 1. 2. Paris. 1883 in 8°. Charcot. Lecons cliniques sur les maladies des vieillards et les maladies chroniques. Fasc. 1—3. Paris. 1866—1867 in S*. Chatin, J. Organes des sens dans la série animale. Paris. 1880 in Oo Clémenceau, G. De la génération des éléments anatomiquese Paris. 1865 in 8°. . Cohn, F. Beïträâge zur Biologie der Pflanzen. 2 Band. Heft 1—3. Breslau. 1875 u. 1876 in 8°. . Cotard. Etude sur l’atrophie cérébrale. Paris. 1868 in 8°. . Deiters, Otto. Untersuchungen über Gehirn und Ruckenmark des Menschen und der Säugethiere. Herausg. v. Schultze. Braun- schweig. 1865 in & gr. : . Duclaux, M. Chimie biologique et physiologique. Microbiologie. Paris. 1883 in 8° gr. . — Ferments et maladies. Paris. 1882 in 6°. . Eichwald, E. Beitrâge zur Chemie der gewebbildenden Substan- zen und ihrer Abkômmlinge. Berlin. 1873 in 8°. . Espinas, A. Sociétés animales. Paris. 1877 in 8°. . Faivre, E. Variabilité des espèces et ses limites. Paris. 1868 in 8°. . Fourniée, E. Application des sciences à la médecine. Paris. 1878 in 8°, Galezowski. Etude opthalmoscopique sur les altérations du nerf optique et sur les maladies cérébrales dont elles dépendent. Paris. 1866 in &° gr. ES 7 Mr . Gautier, A. Chimie appliquée à la physiologie, à la Fablosie et à l'hygiène. T. 1—2. Paris. 1874 in 8. . — Etude sur les fermentations. Paris. 1869 in 8°. . Gavarret, J. Phénomènes physiques de la vie. Paris. 1869 in 8°. . Gorup-Besanez, E. F. Lehrbuch der physiologischen Chemie. 2-te u. 9-te Auflagen. Braunschweig. 1867, 1874—1875 in 8°. . Grassman, KR. Lebenslehre oder die Biologie. Th. 1. 2. Stettin. 1882 u. 1883 in 8°. 72. Hallopeau, H. Traité élementaire de pathologie générale. Paris. 1884 in 8°. 21. Hardy, E. Chimie biologique. Paris. 1871 in &. 60. Henle, J. Nervenlehre des Menschen. Lief. 1. 2. Braunschweig 1871— 1873. 61. — Eingeweidelehre. 2 Aufl. Braunschweig. 1873 in 8°. 34. Hofmeister, W. Die Lehre von der Pflanzenzelle. Leipzig. 1867 in 8° . Hoppe-Seyter, F. Medicinisch-chemische Untersuchungen. H. 1—41. Berlin. 1866—1871 in 82. .— Physiologische Chemie. T. 1—4. Berlin. 1877—1881 in 8. . Huguenin, G. Allgemeine Pathologie der Krankheïten des Ner- vensystems. 1 Th. Zürich. 1873 in &°. . Jaccoud, $. Leçons de clinique médicale. Paris. 1867 in 8. . — Traité de pathologie interne. T. 1. Paris. 1869 in 8°. . Jäger, G. Zoologische Briefe. Wien. 1876 in 8°. 3. — Lehrbuch der allgemeinen Zoologie. Abth. 1—3 Leipzig. 1571—1880 in 8°. 71. — Neuralanalyse. Leipzig. 1881 in 8°. 62, Jessen, K. K. W. Botanik der Gegenwart und Vorzeit. Leipzig. 1864 in 8°. 90. 96. 43. 84. (QG . Krukenberg, C. Fr. W. Grundzüge einer vergleichenden Physio- logie der Farbstoffe und der Farben. Heidelberg: 1884 in 8°. . Kühme, W. Lehrbuch des physiologischen Chemie. Chemie der thierischen Flüssigkeiten und Gewebe.—Chemie der thierischen Ausscheidungen. (Lief. 2—3). Leipzig. 1866—1868 in 8°. . Laborde, J. V. Ramollissement et congestion du cerveau prin- cipalement considérés chez le vieillard. Paris. 1866 in 8°. Lancereaux, E. Traité d'anatomie pathologique. T. 1. 2. 1875— 1881 in 8°. Lanessan. Le transformisme. Évolution de la matière et des êtres vivants. Paris. 1883 in 8°. . Letourneau, Ch. Biologie. Paris. 1876 in 8°. . Marey, E. J. Mouvement dans les fonctions de la vie. Paris. 1868 in 8°. . Nägeli und Schwendener. Das Mikroskop. Theorie und Anwen- dung desselben. Th. 1. 2. Leipzig. 1865—1867 in 8°. . Onimus, E. De la théorie dynamique de la chaleur dans les scien- ces biologiques. Paris. 1866 in 8°. . Papillon, F. Manuel des humeurs. Paris. 1870 in 8°. . Pfeffer, W. Osmotische Untersuchungen. Leipzig. 1877 in 8°. PiCOL, Je Je Grands processus morbides. Th. I. IL. 2 fasc. Paris. 1876—1878 in 8. . Pouchet, G. et Tourneux, K. Précis d’histologie humaine et d’hi- Stogénie. Paris. 1878 in 8° gr. . Puschmann, Th. Medicin in Wien während der letzten 100 Jahre. Wien. 1884 in 8°. Ranke, J. Lebensbedingungen der Nerven. Leipzig. 1868 in 8°. — Blutvertheiïlung und Thätigkeitswechsel der Organe. Leipzig. 1871 in &. 12: 40. 39. 56. 45. 31. 76. 82. 38. PE . Raoul le Roy, D. Anémie des grandes villes et des gens du mon- de. Paris. 1869 in S°. Recklhingshausen, K. Handbuch der allgemeinen Pathologie des Kreislaufs und der Ernährung. Stuttgart. 1883 in 8° gr. . Robin, Ch.. Leçons sur la substance organisée et ses altérations. Paris. 1866 in 16°. . — sur les substances amorphes et les blastèmes. Paris. 1866 in 16°. . — sur les vaisseaux capillaires et l’inflammation. Paris. 1867 in 16°. . — Leçons sur les humeurs normales et morbides. Paris. 1867 in 8°. . — Programme du cours d’histologie professé à la faculté de mé- decine de Paris. 1-re et 2-de éditions. Paris. 1867 et 1870 in 8°, . — Leçons sur les systèmes. 1876 in 8° er. . — Anatomie microscopique. Elémens anatomiques. Epithéliums. Tissus. Paris. 1868 et 1869 in 8°. Rollet, A. Untersuchungen aus dem Institute für Physiolcgie und Histologie in Graz. H. 1. 2. Leipzig. 1870—1871 in 8°. Sachs, J. Handbuch der Experimental-Physiologie der Pflanzen. Leipzig. 1865 in 8°. — Geschichte der Botanik vom 16 Jahrhundert bis 1860, Mün- chen. 1875 in &. Sachsse, R. Chemie und Physiologie der Farbstoffe, Kohlehyd- rate und Proteinsubstanzen. Leipzig. 1877 in 8°. Samuel, S. Handbuch der allgemeïinen Pathologie als pathologi- sche Physiologie. Abth. 1—4. Stuttgart. 1877—78 in 8°. Schiff. Lecons sur la physiologie de la digestion. T. 1. 2. Ber- lin. 1868 in 8°. Sée. Sang et anémies. Paris. 1866 in 8°. Strassburger, E. Uber den Theilungsvorgang der Zellkerne und das Verhältniss der Kerntheïilung zur Zelltheilang. Bonn. 1882 in 8°. 25. 19. 95. 89. . — Zellbildung und Zelltheiïlung. Jena. 1875 u 3 Aufl. 1880 in 6°. . Stricker, $S. Vorlesungen über allgemeine und experimentelle Pa- thologie. Abth. 1—2. 8. IL. Ab. 1—5. Wien. 1877—1883 in 8. . — Handbuch der Lehre von den Geweben des Menschen und Thiere. Lief. 1—5. Leipzig 1868—1872 in 6°. . Taule, M. F. Notions sur la nature et les proprietés de la ma- tière organisée. Paris. 1866 in 8°. . Tschirch, A. Untersuchungen über das Chlorophyll. Berlin. 1884 in 8°. . Vie, travaux et doctrine scientitique d'Étienne Geoffroy-Saint- Hilaire. Paris. 1847 in &. . Virchow, K. Vier Reden über Leben und Kranksein. Berlin. 1862 in 16°. . Vulpian, A. Lecons sur l'appareil vaso-moteur. Physiologie et Pathologie. T,. 1. 2. Paris. 1875 in 8°. . Weir-Miütchell. Lésions des nerfs et leurs conséquences. Trad. par M. Dastre et précédé par M. Vuipian. Paris. 1874 in 8°. . Wigand, À. Genealogie der Urzellen. Braunschweig. 1872 in 8°. . Wundt, W. Untersuchungen zur Mechanik der Nerven und Ner- vencentren. Abth. 1—2. Erlangen. 1871—1876 in 8°. Wurtz, Ad. Traité de chimie biologique. P. 1i—2. Paris. Rae 1885 in 8°. Ziegler, E. Experimentelle Untersuchungen über die Herkunft der Tuberkelelemente mit besonderer Berücksichtigung der His- togenese der Riesenzellen. Würzburg. 1875 in 8°. Archiv fur Anatomie, Physiologie und wissenschaftliche Medi- cin. Herausg. v. Müller. Berlin in 8°. 1856. H. 1—5. 1857. H. 1—5. 6. 1858. H.1—3. Leipzig. in 80. Bericht über die Fortschritte der Anatomie und Physiologie. Herausg. von Henle, J. Meissner, G. u. Grenacher, H. Leipzig et Heïdelberg. in 8°. 1856. 1857. 1858. 1859. H. 1—3, 1859. H. 1. 2. 1860. H. 1—3. 1861.H. 1. 2. 1862. 1865 —1569. She cé Ne Centralblatt Biologisches. Herausg. v. J. Roscnthal. Erlangen. in 8°. 1882 u. 1883. 99. Dictionnaire encyclopédique des sciences médicales. Directeur A. Dechambre. Paris. in 8°. Tome tp. 12 11410 2, LL AL 2'IV. L'2" VE XVIT (ch. 12). IL. L. 1 1864—72. L Série XV p. 1.2. XVI. 2. XVII—XXIV. XXX. 1. 2. XXXL 1. DT IE 2 VE OS VIL29) VIIT 1,2, IX: -1:00.:X To XE DUT 109. XVIL--XV. p: 1. 2 XVII 1: 2ÉX Xe 100) DATES ENNITEME 2 ENS 2 NV CLOSVE L 2:VIE: 1, VIIL UE 1. 1 DA 2 KL 2. XI 2. XIL 1.2. XLIL. IV 2000 1, 2 TE 2 IN EVE 2 NL. LS 2 NIL |: 142. 88. 90. 97. 98. MIEL 2 IX 12x00 Handwôrterbuch der Zoologie und Anthropologie.Herausg. von Pr. G. Jäger. Aus Encyclopädie der Naturwissenschaften. Lief 1—7. Breslau. 1879—1881 in &°. Jahresberichte über die Fortschritte der Anatomie und Physio- logie. Herausg. v. Hoffman und Schwalbe. Band I, II, IIL. H. 1. 2 VS OV. DNS 1.02 X, 1, 2: XI. 2. XIE 1..187%9=—1879; 1882—1884 in 8°. Journal d’anatomie et de physiologie normale et pathologique de l’homme et des animaux. Publ. par Ch. Robin et G. Pouchet, Paris. in 8°. 1870. 1872. 1—6. Xe 2—6.1873. X 1—6,1874. X 1—6, 1875. M 1—6. 1876. À 1—6. 1877. X 1—6. 1878—1884. Rêvue des seiences médicales en France et a l’etranger. Re- dig. par G. Hayem. Paris. in 5° 1873—82. NX 1. 3—23. 25—40. (T. 1—XX). l'able par noms d'auteurs et table des matièrs. Tom. VII—X, XIII, XIV, XVII XVIIL in 6°. Cosmologie: Chimie générale, Mathématiques, Physique, science inorganique concrète et leur histoire. C. 22. 06. Béchamp, A. Circulation du carbone dans la nature. Paris. 1867 in 6°. Behrens, H. Die Krystalliten. Kiel. 1874 in 5°. TO . Berthelot, M. Chimie organique fondée sur la synthèse. T. 1 —2. Paris. 1860 in 8°. 16. — Synthèse chimique. Paris. 1876 in 8°. 17. — Traité élémentaire de chimie organique. Paris. 1872 in 8° gr. 45. Buff, H. h. Ein Blickauf die Geschichte der Chemie. Erlangen. 1866 in 8°. 14. Buttlerow, À. Lehrbuch der organischen Chemie. Lief. 1—4 Leipzig. 1867—68 in 8°. 1. Cornelius, C. S. Grundzüge einer Molecularphysik. Halle. 1866 in 8°. 8. D’Assier, À. Ciel. Paris. 1870 in 8°. 10. Devillez. Élémens de mécanique, considerée comme science na- turelle. Liège. 1866 in 8°. Texte et Atlas. 2. Fechner, G. Th. Physikalische und philosophishe Atomeniehre. . 42. 48. Leipzig. 2 Aufl. 1864 in 8°. . Fick, A. Die medicinische Physik. 2 Aufl. Braunschweig. 1866 in 8. . Fonvielle, W. L’Astronomie moderne. Paris. 1869 in 8°. . Galicier, Th. Vie de l'Univers, ou étude de physiologie générale et philosophique appliquée à l'Univers. Paris. 1873 in 8°. . Gerhardt. Entdeckung der hüheren Analysis. Halle. 1855 in 8°. . — Geschichte der Mathematik in Deutschland. München. 1877 in 8°. . Helmholtz,H. Populäre wissenschaftliche Vorträge. 1 Heft. Braun- schweig. 1865 in 8°. Klein, H. Entwickelungsgeschichte des cents, Braunschweig. 1870 in 8°. Knop, A. Molecularconstitution und Wachsthum der Kr ystalle. Leipzig. 1867 in 8°. 26. 58. 24. 39. 18. 19. 20. 21. 54. 25. a1. 49, ed Kopp, H. Entwickelung der Chemie. Abth. 1—3. München. 1871— 73 in 8°. Lacroix. Etudes sur l'Exposition de 1867. Annales et Archives de l'Industrie au XIX siècle. Fasce. 1—20. Paris in 8. Ladenburg, À. Vorträge über die Entwicklungsgeschichte der Chemie. Braunschweig. 1869 in 8°. . Laugel, À. Science et philosophie. Paris. 1863 in 8°. . — L'optique et les arts. Paris. 1869 in &°. . Mach, KE. Einleitung in die Helmholtz'che Musiktheorie, Graz. 1867 in 8. . Marcou, J. De la science en France. Fasc. 1—3. Paris. 1869 in 8°. Martin, L. H. Les trois formes de la matière minerale-organi- que-organisée. Montpellier. 1868 in 4°. Mascart, Lecons sur l’eléctricité et le magnétisme. T. 1. Pa- ris. 1882 in 8° gr. Macé, L. Rapport méthodique sur les progrès de la chimie orga- nique pure en 1868. Paris. 1869 in &° gr. Mohr, Fr. Mechanische Theorie der chemischen Affinität und die neuere Chemie. Braunschweig. 1868 in 8°. — Allgemeine Théorie der Bewegung and Kraft. Braun- schweig. 1869 in 8°. Naumann, À. Grundriss der Thermochemie. Braunschweig. 1869 in 8°. Pfaff, Fr. Allgemeine Geologie als exacte Wissenschaît. Leipzig. 1873 in 8°. Rau. Grundlage der modernen Chemie. Braunschweig. 1877 in 8°. Saigey. La Physique moderne. Paris. 1867 in 8°. — Les sciences au XVIII siècle. La physique de Voltaire. Pa- ris. 1873 in 8°. 23. 30. 29. sh) 43, 44. MENT VER Schützenberger, P. Traïite, de chimie générale. T. 1—4. Paris. 1880—85 in 8. Snell, K. Newton und die mechanische Naturwissenschaft. Leipzig 1858 in 8°. Suter, H. Geschichte der mathematischen Wissenschaften. 2 Auñl. T. 1—3. Zürich. 1873—75 in 8°. Tait, P. G. Vorlesungen über einige neuere Fortschritte der Physik. Braunschweig. 1877 in 8°. Thomson und Tait. Handbuch der theoretischen Physik. 1 Band. Th. 1—2. Brounschweig. 1871—1874 in 8°. . Tyndall. Matière et la force. Trad par M. Moïgno. Paris. in 8°. .— — Radiation. Paris. 1867 in 8°. . Violle. Cours de Physique: physique moléculaire. P. 1.2. Paris 1883—1885 in 8° gr. . Vogelsang, H. Krystalliten. Herausg. v. F. Zirkel. Bonn. 1875 in 8°. .— Philosophie der Geologie und mikroskopische Gesteinstu- _ dien. Bonn. 1867 in 8° gr. 33. 37. . — Ueber die Systematik der Gesteinsiehre. Bonn. 1873 in 8°. . Wiener, Chr. Atomenlehre. Leipzig. 1869 in 8°. . Wiessner. Atom. Leipzig. 1875 in 8°. . Wolf, R. Geschichte der Astronomie. München. 1877 in 8°. Wundt, W. Physikalischen Axiome. Erlangen. 1866 in 8°. — Handbuch der medicinische Physik. Erlangen. 1867 in 8° gr. Würtz, À. Leçons de philosophie chimique. Paris. 1864 in 8°. 55. 40. 57. 12. Zirkel, F. Die mikroskopische Beschaffenheit der Mineralien und Gesteine. Leipzig 1873 in 8°. Züllner. Ueber die Natur der Cometen. Leipzig. 1872 in 8°. Dictionnaire des mathématiques appliquées. Par Sonnet. Fasc. 1—9. Paris. 1867—68 in 8°. 13. Dictionnaire de Chimie pure et appliquée. Par Ad. Wurtz. Fasc. I—VIII et Suppl. 1—8, IX—XVI, XX, XXV, XXVI Paris 1869-—72 in 8°. (à continuer). VTT 2: + FRA SE MRAES MEMBRES DU BUREAU POUR L’ ANNÉE 18859. | PRÉSIDENT: Mr. Charles Iv. Renard, Conseiller privé. Staroi Pimène, maison de la Princesse Koudacheff. F VICE-PRÉSIDENT" Mr. Théodore Bredichin, Conseiller d'État 2 | “ actuel, à laPresnia, m. de. Observatoire d'Astrono- nie de l’Université. it SECRÉTAIRE: Mr. Chao. inde eman, Conseiller d'État, Pro-.… ï fesséeur à l’Académie de Pétrovsky, à Pétrovsky- Razoumovsh Ye. MEMBRES DU CONSEIL: | Mr. Serge Oussov, en. d'État soucR Aphanasievskoi Pér éoulok, maison Fritsch. Mr. Théodore Sloudsky, Conseiller d'État ac- tuel, à la Pakrovka, maison Karpow, prés de l’éghise Troitzi griazi. ee Mr. Valerien A no, Consciller pri. vé. Chérémetiévsky Péréoulok, m.Chér Cmetiéff, .N: 11. Mr. Alexandre Sabanéeff, Professeur à l'Université. Dolgor ps Per. m. de l'Uni- versilé. é : ee BIBLIOTHÉCAIRE: Mr. Constantin Pérépelkine. Rue “ mande, Poslannikov Péréoulok, maison Delsalle. no CONSERVATEURS DES COLLECTIONS: Mr. Adrien Golovatsch n0v, Conservateur des col- lections zoologiques. Première Metschanskaïa, m. du Jardin botanique de l'Université. Mr. Ch. Li ndeman, Professeur, à l’Académie d’Agri- culture de Pétrovsky-Razoumovwsks. Mr. J. N. Goroschankine, Professeur. Conservateur. des collections panne au or botanique de l'Université. Mr.Valerien Kiprijanoff, Cons.privé. Conservateur descollections minéralogique et paléontologique. Chérémetiéosky Péréoulok, m. Chérémetiéff, A5 11. ee MEMBRE ADJ GINT pour la Rédaction des Mémoires et du Bulletin: Mr. Jean Dumouchel, Conseiller d'État actuel. ie Gontcharnaïa, Maison Slépanotv. “ . : LRÉSORIER LT AIDE-BIBLIOTHÉCAIRE: Mr. Alexis Koudriavzev. Arbat, Krivonikolskoi Poe me Us TABLE DES MATIÈRES CONTENUES DANS CE NUMÉRO. née ation des espèces de plantes vasculaire du Lo Par NE. Smirnow 2e... ee 4 ee © ee .: . 0e 9e + 0e Q «© Fe... . « Page. Îlo nos0xy nperioÆeHHaro Tr. Brinerparcruns BHIBOIA Mauc- BeJiOBa 3akona. À. II. Corodopa.s "te Ueber Meromyza saltatrix Mg. und Elachiptera cornuta ie Von Prof. K. Lindeman. er Etat TA Utd A Studien über die Zahnplatten der Cause. Doc. Lo . Dr. W. Bybowski in Niankow. Hiezu Tatel V:.... Verzeichniss der;bei Moskau vor kommenden Borkenkaefer. Von Prof. K. Lindeman:: 0eme Dritter Bericht über den Ft Herbarituns. ne Dr. E. Lindemann.............. SM RRNRE ee FES 4 De tue Ne SAMU à 245 951 _ 256 268 Beiträge zur Histologie der Haut der Keptilien. Von Ww.. Lwoff. Hiezu Taf. VI....:....:.. A D Re nee Extrait des protocoles des séances de la … ee Natura- | SES tn re sr SE AA A Première série du don la Bibliothèque appartenant à Mr. : Th: WI Wéechaiako® 0 0. : + SSI PTS data ns EPS PNR PM LISE ES Meme L'v Tare Chez i ah sat à, 7 J ; ra: ete te Tete H Tate) d'otgrers £ Ÿ ; Ta. Te x ve di 4 | # NACRE NN RES " ? 18 x | 7 : A 6 , 3 He … ; Ÿ Ce'et. AITITIORETET ’ ” : | gra L > LH} A R ete : { 4 HS LÉ Pa LI