■co

'i:;';:;:*';;;;í;;i!;|:;;;;

•Í';^Í^;%:!:;ÍÍÍ;!';;;:;ÍÍ-;':

•!•■;•;

¥^MM^'t

'x¡

-'•;':•!;

!:í

liiiíiSi

;:ií|ii;

j;h

I

1 -

CARTULARIO

DF.I.

I

X3TJBXiIC-A.DO F(D:R

V. V.

PRIMERA PARTK

MADRID

IMPRENTA UE LA VIUDA DE HERNANDO Y C. Calle de Ferraz, mim. 13.

1885

CARTULARIO

DFÍ.

fu:bxjXCj^idcd 'jp<d:r

V. V.

PRIMKRA PARTK

MADRID

IMPRENTA DE LA VIUDA DE HERNANDO Y C* Calle de Ferraz, núm. 13.

1885

CARTULARIO

DKÍ.

lio DE ESLOI

I^TJBLICJ^lDO 1PCD:R

V. V.

PRIIVEKRA PARTB

MADKID

IMPRENTA DE LA VIUDA DE HERNANDO Y C. ' Calle de Ferraz, núm. 13.

1885

-^'

L^. 6 Í374

SECCIÓN PRIMERA.

DOCUMEISrTOS REALES.

I.

Donación de varias iglesias hecha al monasterio de Eslonza por el rey

Don García.

30 Agosto. A. 912.

Dominis sanctis atque gloriosis et post Deum nobis fortisimis pa- tronis venerandis Martiribiis, quorum reliquie condite requiescunt sánete Eulalie uirginis et sancti Uincenti leuite, in cuius honore base - lica fundata esse dignoscitur in suburbio Lesiónense ciuitatis in uallem quam uocitant Elisontie, nos adelines faniuli uestri Garsea princeps et Mumma domna regina si beneficiis diuinis nostra compe- setur oblatio paruipeuditur quod offerimus que quod sumus quod uide- mus quod est rregno predicto et rerum presentium nutu Dei sumus celesti largitate locupletati, sed quia omnis oblatio pro fidei quantitate et sincera pietate pensatur non putamus esse rainima que magna fides Deo consecratur. Denique offerimus idem ad patronos uestros pro subsidio fratrum in eodem monasterio uitam sanctam degentibus de propriis facultatibus nostris pro remedio animabus nostris et ut ante Deum mercedis recipiamus uicem, ecclesias sanctae Mariae uirginis et sancti Martini episcopi, item sanctae Mariae et sancti luliani et Bassi- lise et sancti Saturnini quam obtinuit tius noster doranus Nunnus de dato patris nostri, per omnes suos términos seu et de parte oriéntale

I

2 DOCUMENTOS nEALRS.

secus dextros ecclesias concedimus terminum usque ad ipsam fontem qui est in uallem de Cascita, de parte qiioque meridiana usque in uallem de Zuleiman, et de partem occidentalem ad uallem de Priiento; omnia supra taxatum iure hereditario in liunc testamentum fieri iussimus in loco sacrosanto sicut altari uestro prona deuotione oferi- mus. Quod si quisquam pontificum aut sub pretextura nostrum uel cuiuspiam asertionis aut generis homo hanc nostram uoluerit conue- llere deuotionem, aut nostri huius decreti uel testamenti infringere tenorem, sit anatheraa in conspetuDei patris et sanctorum apostolorum uel omnium martirum eius et insuper inferat parti idem sanctae eccle- sias uestras tantum et aliud tantum quantum auferre conauerit. Facta scriptura testamenti III kalendas Septembris Era DCCCCL. Anno secundo rregni nostri. Garsea princeps hanc scripturam testamenti a nobis factam. »^

Mumma Domna regina hanc scripturam testamenti a nobis factam conf. >^ Ranimirus conf. >^ Sub Christi nomine lauadius Dei gratia astoricensis sedis episcopus conf. Sub Christi nomine Attila gratia Dei zamorense sedis episcopus conf. Sub Christi nomine Cixila Dei gratia legionense sedis episcopus conf. Sancilupio testis. Ordonius ts. Abtaman ts. Sisebutus ts. Rundesindus presbiter ts. Abdias presbiter ts. Mironius presbiter ts. Amoi' presbiter ts. Sisnandus diaconus ts. Sisuertus diaconus ts. Maruan diaconus ts. Abhilal diaconus ts. Theu- diselus diaconus ts. Ranemirus ts. Sisebutus ts. Monnio ts. Flaianus ts. ^ Hordonius ts. confirmans. >^

Letra cursiva visigoda. 0,43 X 0,31. Tiene cortotlo el principio.

DOCUMENTOS REALES.

11.

Donación de varias villas hecha al monasterio de Eslonza por el rey

Don García.

13 Octubre. A. 013.

In nomine Domiui Dei et saluatoris nostri Ihesucristi, dóminos sanctos gloriosissimos nobisque post Deum fortissimos patronos beatis- simos sánete Eulalie et sanctornm Petri et Pauli apostoli in cnius honore dedicatum atque fnndatum est monasterium in nalle qne uoci- tatus est Elysongie territorio legionense inter riunlos nuncupatos Istola et Forma siue et cultoribus ecclesie uestre Aiubandus abba uel collegio clericorum eodem in loco degentinm, nos famuli tui Garseas Rex una pariter cum uxore mea Munia domina oramus nt dignenimi de nostro suscipere piam oblationem, denote offerimus pama atque exigua munuscula a sancto al tari uestro pro reparationem eiusdem ecclesie, pro luminariis iungiter accendendis et pro adolendis odoribus sacris et sacriflciis inmolandis Deo placabilibus, pro uictu uel uestitu monacliorum que sub aula uestra morabuntur, pro susceptione peregri- norum et sustentationibus pauperum, damus uobis atque concedimus villas procul monasterio uestro sitas cum adiacentiis et prestationibus suis, id est uillas de sancta María, villa Uermude, villa de Uiduas, villa de illa Fonte, Rebollare, valle de Ferrarlos, TaroQos, medio de Me- llanzos, villa Ratario, villa de Mauros, valle de Oueko, ipsas uilllas nominatas cum ómnibus adiacentiis et prestationibus suis, ita ut omnis populus ad uestram concurrant ordinatiouem pro uestris uti- litatibus peragendis, et quicquid anos inuictum uel ordinatum fuerit uel acceperint, omnia illa inexcusabiliter adimpleant atque peragant, habeatis liceutiam ad adplicandos liomines et ad populandum de

4 DOCÜMEXTOS REALES.

ciuitatibus, de uicis, de castellis, omnia tributa, furta, omicidia, indicia, nobis persoluant et ad peragendum. Sunt ñero ipsas uillas intus términos per uel concedimiis ad sepe dicto monasterio tam qui sunt popnlatas qnam et qui nenerint ad populandnm infra términos nomi- natos. Per carraria de uilla Montane, et per illo Molare et per carrada de tomba de sancti Miehaelis, et per media villa Mellareos, et per illo Molare super presa usque ad illos ortos de uilla de Mellanzos, et per regó antiquo apártense usque ad ualle de Usso, et per medio Tállelo usque ad uia ad illo carnalio que posueruut in termino sub sancto Stephano, et inde per uia ad sursum usque ad ualle de Ouecco. et per ipso termino usque in Capdez de Senza, ad aquilone usque in carrale maiore que discurrit ad monte, et per termino de sancti Micliaelis, et per illa forcata et per illa canalelia et per carraria de tomba, inpruno et per otero de Ulcelias, et per ualle de Tallas, et per illa lomba de Castriello et refringet in Carrale de uilla Montane unde prius diximus, delude ad suso tomus (.<f?V) ualle de Elison^ia ad integro concedimus post parte uestra quare hec omnia quicquid superius est taxata aduestros usus semper pro nostre perpetuitatis mercedem nostrisque abolendis delictis uestro nomine sit dedicatum. Nihilque exinde aquolibet clero ius ecclesiasticum comutatem nicliilque inquelibet persona transferen- tem ita ut dum taxat abbas supradictus Aduiuandus uel qui post eum successor fuerit in loco sancto uestro secundum regulam beati Bene- dicti precepit, sit fratribus hec omnia communia pro ut opus fuerit, expendant, liabeant et contineaut et pro nos orare non pigeant. Siquis uero post tempus nostrum ad inrupendum liunc uotum nostrum con- surgere miterit sit anatbema in conspectu Dei patris omnipotentis, et duplam confusionem a Spiritu Sancto non careat, et uiuens térra obsorbeat illum, et insuper danna seciilaria aflictu inferat parti ecclesie tantum et aliud tantum quantum auferre conauerit, et hec scriptura testamenti firmum obtineat uigorem ualitura per sécula cuneta. Amen. Factum et confirmatum hunc series testamenti sub die quod est III idus Octuber, sub Era DCCCCLI, anno feliciter regni nostri. In Dei nomine commorante in ciuitate legionense Garseas rex hunc testamen-

DOCUMENTOS IIEALES. 5

tiim ti iiobis factiim coufimnauit. Muma domina confirmat. Hordonius princeps quem relegendo cognoui conf.

Es copia escrita cq letra francesa del siglo XIII. 0,3ü X 0,18.

III.

Donación de la Villa de Mutarraf hecha al monasterio de Eslonza por el rey Don García.

13 Mayo. A. 923.

XPS. In nomine Domini et Salbatoris nostri Ihesu Christi, dómi- nos sanctos et gloriosisimos nobis qnem post Deum fortissimos patro- nos beatissimos sánete Eolalie et sanctornm Petri et Pauli apostoli in cuius onore et dediqatione ñindatnm est monastoorium in ualle qne uocitatus est Elisonza territorio Legionense Ínter rivulos nunciipatos Istola et Porraa, siue et cnltoribus eglesie uestre Aiubandus abbati uel collegio clerigornm in locnm degencium, nos famnli tui Garseani nutu Dei rex nna cum cougugie mea Mnma doma regina prolis in eternaní solicitatem et perpetnam dicnitatem, ex propris bonis rebns parentum uel auorum nostrorum, tibi Domino et sanctis tiiis apostolis umilitser aulae santae dediganms munus digne Dominse in domun celi- ga mansione multarum, siue quod domui tue iustisime sepse digat et lizet tue sunt Dominas tam ereditaria quam et adque sita, et nos tui, et ea que a te accepimus tibi concessimus, tamen ob inde petimus ut nostra deleas nostra que uetes {s¿c) aduerse et ad oc opus et tua asueta misericordia mereamus ex candorse chorea regna et nigrauitaret genna. ideo que oíferimus ad supra taxatura monasterium uestrum, tam pro luminariis sagris sanctis altaribus, quam ecciam pro sustentacio fra- trum in eodem logo in Dei figaní (sic) adquem onestitatem uitam degen- tes id est uila de Mutarrafe que fiiit de auorum et parentorum meorum

6 DOCUMEMOá REALES .

ciun uiiieis et terriá pomiíeris, pratis, pasquis, padulibus, cesuin et regresum. siue lülam populataní quomodo et qui srperueneríiit ad po- pulaiidum ipsa uilla ad integritate ad domum Dei illa conzedo, et est ipsa uilla Ínter uilla Reiiellse et sánete Alessander, et a partem orien- talae per sánete Marie uirginis et a partem ocidentis per termino de Frontes, et de uilla de Anuitos omnia denozidia de uita uel omni indigatum tributa ad eius monasterium exolbat ad integritate. Si quis une uotum nostrum infringerae conauerit in primis careat suis a fronte luminibus, penibusque ultricibus cremetur cum opibus suis adque in die examinacionis cam tartareis lugead penis, et insuper inferat omnia sancto monasterio duplatum perpetim auiturum, et non uideat que bona sunt in lerusalem ñeque pars in Israhel, set fiat ut pulcus que flt uentus a fifacie terre, retro gradiar, retro atuertat, et sit pars eius cum luda Christi traditorae in perpetua damnacione. Facta sci-iptura testamenti die III idus Magii Era DCCCCLXI.

XPS. Garseani rex lianc testamentum une cum coniuge mea Muma domna, regina a nobis factum et roboratum. p^ Eauimirus confir- mans. ►J^ Urraca regina conf. >^ Fronimius gracie Dei episcopus. \^ Sub Christi nomine Gaudecus episcopus confirmans. ^^ Ueremudo testis. Uellite testis. Didacus testis. XPS. Gutierre Menendiz conf. Sesebutus Petri conf. Guisuadus conf. Sesebutus Mauratelli conf. Eresindus conf. Gebuldus conf. Sancius Lupiz conf. Conancius conf. Petrus notuit.

Letra cursiva visigoda. 0,4i X 0,25.

DOCUMEM0S REALES.

IV,

Donación de una heredad, otorgada al monasterio de Eslonza por Ramiro II.

26 Judío. A. 938.

Sub Christi nomine. Domnos et patronos nostros sanctorum apos- tolorum Petri et Pauli iu cuius honore fundatum est monasterio in iialle Elissongia. Nos faranli uestri Ranemirus rex et Uraca regina, paruis pro magnis offerimus acl sacris altaribns nestris pro sustenta- cionibus pauperiim adueniencium, uel seruis Dei que ibidem cotidie in oracionibus et uigiliis Cliristo militant, tam Adiuuandus abati quam et qui post iilum loco sucesserit, damus adque concedimus lacum predic- tum in berno Bustum quod uocitaut Uitalicum, cum ómnibus exitibus et introytibus, montes, fontes, pratis, pascuis uel ómnibus appeudiciis et prestacionibus suis, per suis terminis determinatum, per illam lameram et per termino de domno Guysando, et a fine de alia parte ad nado de Córrela, et per termino de sancta Marina, et per summa gerra de Are- nes, e per summa penna Laga, et per illa lonba de Mercoria, et per sum- mos leíales, et afine ad illas pennas de Ualle Martini, et per summa gerra de Ualle Martini, et a fine in regnum (^) de QepoUero, et per regnum et fine ad illa lamerá superius nominata, ut ante iudicem nostrum me- reamur pro quo animum remissionem, ita ut de hoc die in se ipsum Busto de nostro dato in uestro dominio traditum et perheuiter contes- tatum, pro que accepimus de uos in honore (^) mulo castaño et alia raula amarela et ad Uirmundus Nunioni Sala Caremiz proque uobis illum

{') Por regum. V. glos. (^) Por robore.

8 DOCUMENTOS REALES.

coiisideraui. Siquis tamen quelibet homo, uel propinqiüs nostris aut in- temeratus, per potentiam, lianc nostram oblacionis kartulam disrrum- pere temptauerit, sit in primis a sancta Eclesia extraneus et in futuro cum luda traditore Domini lugeat penis, et hec scriptura firraum uigo- rem obtineat per sécula ualitura. Et est notum die VI. kalendas lulias. Era DCCCC.LXXVI.

Ranemirus princeps lioc testamentum a me factum et confirmatum.

Letra francesa. Es copia hecha al parecer en el siglo XIII. 0,31'" X O.^I.

V.

Donación de heredades en territorio de Aguilar, por Alfonso VI á su hermana Urraca.

i 5 Octubre. A. 1071.

XPS. Magnum est enim titulus donationis in qua nemo potest hactum largitatis inrumpere ñeque foris legem proicere sed quicquid grato animo integroque consilio et prona mea volúntate accessit sem- per libenter amplecti. Ideo namque ego Adefonsus rex uobis dilectissi- ma adque amantissima sóror mea domina Urracca prolis Fredenandiz fació uobis scriptura donationis de hereditates quos ganabit pater meus de comité Flagino Fredenandiz, qui ei semper tirannus extitit cum multis argumentis malis, et sunt ipsas hereditates secus flubio Estola, territorio Aquilare, id sunt: Uilla Noufar per suis terminis, Carualiarper suis terminis, Sancto lohannes per suis terminis, Cam- po Rodondo per suis terminis, Ualle Martini per suis terminis. Adi- cio uobis uilla quam dicunt Cento Fontes qui fuit de abio meo comes Fredenando Ueremudiz, hic in ripa de Estola, etiam et monasterio de Cisterna cum ajuntionibus suis, simul et alias hereditates que fuerunt

DOCUME.XTOS REALES. 9

de comitissa domina Geluira, filia comes Fafíila Feriiandiz quos abuit in ripa de Estola et iii illa térra de Siimontia quos ego iiobis incar- tabi. Do iiobis ipsas uillas uel monasterio ab integro per suis termi- nis et locis antiquis sicut eas obtinuerunt parentes nostri uel ego usque nunc, cnm omnes abitantes in eas uel qui ad abitantuní uene- rint extra meos júniores ad uestram concurrant ordinationem, et in cunctis uestram adimpleant jussionem, per tale foro dum modo illas alias iücartationes quos antea uobis feci nullo scurro fisci uobis in eas non pretermito quod eorum jauuas inquietet nec inmodice. Si quis tamen quod fieri non credo contra liunc factum meum uiolare uenerit uel uenerim, quomodo dupplet uel dupplem uobis quod sursum resonat uel quantum ad uobis fuerit melioratum et insuper pariet auri libras quinqué et uobis perpetim abituras et une factum meum plenam obti- neat firmitatis roborem euo perenni et sécula cuneta. Etpro confirman - dum igitur lianc scriptura accipio de uos una adorra auro texta que fuit empta in dúos mille metlitecales de auro. Notum die ipsas idus Octubris, Era I.^ C. VIIII."

Adefonsus rex in bauc scriptura donationis manu mea confirmo. Froilani, ovetense sedis aepiscopus conf. Bernaldus, palentine sedis aepiscopus conf. Pelagius legionense sedis aepiscopus conf. Petrus astoricense sedis aepiscopus conf. Gundissalbus britonien- se sedis aepiscopus conf. Fredenandus abba de sciterio Sancti Fa- cundi conf.— Petrus Gundisalviz conf. Uisclamundiis arcipresbiter conf. Adefonso Didaz notarius conf. lohanne Baldemiriz conf. Rudericu Uimaraz conf. Ueremudo Ordoniz comes, conf. Fer- nando Fernandiz, comes, conf. Petro Ansuriz, comes, conf. Martino Adfonso, comes, conf. Gundisalbo Adfonso, armiger, conf. Tello Gutiérrez equinomius conf. Uellite Petriz conf. Munnino Uelas- quiz conf. Munnino Didaz conf. Ueila Ouequiz conf. Euderico Ouequiz conf. Fernando Uermudiz conf. Didacu Uimaraz conf. Gutier Telliz conf. Sonna Telliz conf. Uermudo Ouequiz conf. Guttier Adefonso conf. Ruderico Didaz conf. Fernando Didaz conf. Guttier Neptianiz conf. Pelagio Neptianiz conf. Dominico Petriz

-10 L)OCU.ME.\TOS IIEALES.

coiif. Eita Uita •■ testis. Dominico testis. Memmi testis. Petro testis. Suario testis. Martino Cresconiz notuit conf.

Letra visigótica cursiva. O.iS^XO.GO.

VI.

Donación del monasterio de Santa María de Algadefe al de Eslonza

por Alfonso VI.

14 Marzo. A. i 099.

XPS. In nomine sánete et individué Trinitatis eterni scilicet Ge- nitoris ante sécula Deus existentis unigenitique redemptoris sine ini- tio temporum de eodem Patre eructuantis almi adque flaminis exutro- que, scilicet Patre et Filio equaliter ab eterno procedentis, qui veré est trinus in una tñnitate et veré unus in trina unitate quem laudant si- mul astra matutina, cui angelorum et arcangelorum turma concelebrat gaudía mira coUaudando trinum Deum in una usia (sic), qui celos exten- dit mirabili potencia, qui terram fundavit potenti dextera, cuius nutu reguntur huniuersa, pro cujus pauore concutitur celi columna, ad cuius aspectum nutat mundi tabula subquo curuantur qui portat orbem et astra ypsum collaudant bestie siluicole propia lingua miscendo uocum faminaper diuersa linguarum genera, cui est honor et laus pernunquam finienda seculorum sécula amen. Hoc est privilegium quod facimus ego Adefonsus rex et germana mea Urraka, Fredinandi regis et Santie re- gine filia, tibi factori et creatori omnium rerum tibique benignissimo redemptori nostro Ihesu Cristo, tibi etiam pneumati almo qui ubi uis spyras et cum genito genitoreque omnia gubernas, et quia tu Domine Ihesu Criste expandens manus tuas in cruce traxisti omnia ad te, inter que omnia nos exiguos sacre fontis lauacro renatos traxisti ad te

DOCUMlíMOS ItEAl.KS. i\

ideoque perpendentes animo nostro illum ultimum diem tiii examinis iu qiio ventiirus es indicare uiuos et mortuos, manifestus et terribilis per timore iudicii tui conturbati, quamtulamcumqiie partem de heredi- tate nostra sequestramus tibi oíferenda, ne inconspectn tiio uaciii appareanius, non quod a nobis hal)eamus liec tibi tribuenda, sed quod a te acceperimus tibi oíferenda, suscipe iam o Deus pie qni es inmensus in minimis, snscipe a nobis parna et hec tibi placabilia ut cum ante te fuerimns presentati, nobis regni tni reddas gandia inmensa. Offerimus itaque bone Deus tibi et sanctis apostolis tuis Petro et Paulo quorum cenobium situm est in ualle Elysontia, abbati etiam Cliristoforo cum collegio monachorum sub regula sancti patris Benedicti die noctuque ibi Deo militantium, tam presentibus quam futuris, oíferimus inquam monasterium sánete Marie de Algadef consitum in territorio de Coan- ca cum ómnibus sibi pertinentibus, cum uillis et hereditatibus, cum montibus et fluuiis, cum molendinis et dinisis, cum eclesiis et suis ter- ciis et cum suis terminis, imprimis per terminum de Toral, de inde per terminum de uilla Palmaz, et per terminum de Castroferet, et per ter- minum de Villarabines, et per terminum de uilla Adamandos, et per terminum de Sancto Salvatore, et per terminum de Nigrellos, et per terminum de Laguna, et infringit ubi primitus nominauimus villas illius monasterii siue liereditates pernominatas, tam infra términos quam extra. Pedregales, Carriones, barrio sanctus Romanus, barrio de Perales, Villa Kabines cum sua ecclesia ab integro, Sanctus Vincentius de Uillakexida ab integro, in Castrellino medietatem ab integro, in uilla Ornad terciam partem, in Castroferet medietatem ab integro, Sanctus de Coanca Uincentius ab integro, in ualle de Fonte ecta. Pie- ros ab integro, Populatura de Pepe ab integro, villa Arelio cum suis pertinentiis, in Sancta Maria antiqua uno solare cum sua liereditate, Sanctus lolianes circa Sanctum Adrianum, in Baradonis uno solare cura sua liereditate, in Sancta Marina de Sancto Christoforo una posada de sale, in térra de Astorica ual de Boraz et Beldedo, in villa Uelaz una corte cum sua liereditate, liereditatem etiam de Treuledo. Accipe Deus hec numera a nobis tibi et apostolis tuis oblata nomini tuo et

i2 DOCUMENTOS HEAI.ES.

eorum cousecrata et concede ut cuní iudex adveneris et cum eisdem apostolis orbem iudicaveris, eorum precibus pulsatus nobis sis iudex mittissimus, eruatque nos oratio eorum de flammis ermi ultricibus et púrgalos ab omni culpa introducat in paradisiali curia Amen. Quisquis autem liomo contra hanc seriem scripture uenerit et eaní iníringere conauerit, vel ex liis que nos offerimus ausu temerario aliquid aufferre temptauerit, tam de propinquis nostris quam de extrañéis quisquis ille fuerit qui talia conmiserit, ueniat super eum iram Dei et rumpliea celi, careatque duobus fronte luminibus, hereat eius lingua antro ne aspiret confessionis sermo in die supremo, sit separatus a Cliristi corpore et a uiuorum regiones, et cum Datam et Abirom obsorbeatur in inferno in- feriere, multetur eterna dampnatione, cum luda Domini proditore dere- lictus a Deo in inferno perpetuo igne, nec inultimo examinis die, careat eterna confusione ut has luat penas in generatione et generatione amen, et ne inpresenti careat tribulatione, post partem monasterii, quamtum auferre uoluerit, duplatum et triplatum in simili loco com- ponat, et post partem regís libras auri D. exoluat^, et hec nostra scrip- tura et series oblationis plenum obtineat roborem et firmissimam stabilitatem euo perlienni et sécula cuneta. Amen. Amen. Amen.

Facta karta testamenti et scriptura oblationis II idus Marcii ^ra C'^ XXX'^ VIP post I'\ Regnante Adefonso rege una cum Berta regi- na in Toleto et Legione. In Galléela Raymundo comité una cum supra facti principis Adefonsi prole Urraka coniuge. Adefonsus princeps serenissimus namque Dei adiutus rex gloriosissimus lianc seriem tes- tamenti quam fieri iussit et lectam audiuit manu sua roborauit et sig- uum iniecit 88 Urraka Fredinandi regis et Santie regine filia hanc seriem testamenti quam fieri iussit et lectam audiuit manu sua robo- rauit et signum in iecit ^ Urraka Giluira Ferdinandi regis et San- tie regine filia conf. Taraxia Adefonsi regis filia conf. Berta quoque regina conf. Henrik comes conf. Braulio Fernandiz testis. Gutier Pe- tris testis. Gonzaluo Didaz. testis. Bernardus archiepiscopus toletanie sedis conf. Petrus pontifex legionensis conf. Martinus presul oveten- sis conf Didacus abbas sancti Facundi conf. Eaymundus comes conf.

DOCUMENTOS REALES. Í3

Comes Petrus Ansuriz conf. Comes Martinus Flainiz coiif. Comes Froila Didaz conf. Comes Fernando Didaz conf. Maior donnis aule regie Fredinando Monniz conf. Armiger regis Gómez Gundesaluiz conf. Citi Didaz testis. Petro Fafilaz testis. Pelagio Roderiqniz testis. Didacus Citiz testis. Pelagio Ectat testis. Uermudo Suariz testis. Pe- tro Sarracinis testis. Hordonio Sarracinis testis. Pelagio Petriz testis. Hanc autem seriem oblationis qnam domini mei Adefonsiis rex et Urraka infantissa fieri insserunt et ego Martinns presbiter eorura pa- rens imperio concripsi manu mea roboraui et signum inieci ^ Mar- tinus confirmat.

Se coascrvaa los hilos á ([ue debió estar sujeto el sello pendiente. Letra fran- cesa. 0,69 X 0,45.

VII

Donación de varios monasterios al de Eslonza por la reina Doña Urraca.

U Mayo. A. 1099.

« gg O) In nomine sancte et indiviüye trinitatis íeterni scilicet

GENITORIS ANTE SECVLA DEVS EXISTENTIS VNIGENITIQUE REDEMPTORIS SINE INICIO TEMPORVxM DE EODEM PATRE ERVCTV ANTIS ALMI ATQUE FLA-

MiNis EX UTROQUE PROCEDENTis qiü uere est trinus in una trinitate et uere unus in trina unitate, quem laudant simul astra matutina cni an- geloriim et arcbangelorum turma concelebrat gaudia mira collaudando trinum Deum in una usia {sic), qui celos extendit mirabili potentia qui terram fundauit potenti dextera, cuius nutu reguntur huniuersa, pre cu- ius pauore concutitur celi columna, ad cuius aspectum mutat mundi ta- bula, sub quo curuantur, qui portant orbem et astra ipsum collaudant bestia3 siluicole propia lingua miscendo uocum famina per diuersa lin-

14 DOCUMENTOS REALES.

guarum genera, ciii est honor et laus per nunquam finienda seculcrum sécula amen. Hoc est priuilegiiini quod fació ego Urraka Fredenandi re- gis et Sancioo regine filia, tibi factori et creatori omniíim rerum, tibique benignissimo redemptori meo Ihesu Cliristo, tibi etianí pneumati almo qui ubi uis spiras et omnia bona inspiras et cum genito genitoreque omnia gubernas, et quia tu Domine meus Thesu Cliriste expanden» ma- nus tuas in cruce traxisti omnia ad te, interque omnia me exiguam sa- cre fontis lauacro renatam traxisti ad te, ideoque per pendens animo meo illum ultimum diem tui examinis inquo uenturus es indicare uiuos et mortuos manifestus et terribilis, pretimore iudicii tui couturbata, quantulam cumque partem de bereditate uel substancia mea sequestro tibi offerenda, ne inconspectu tuo appaream uacua, non quod ame ha- beam hooc tibi tribuenda, sed quod a te acceperim tibi offerenda. Sus- cipe iam, Deus pie, qui inmenssus es in minimis, suscipe ame parua et hec tibi fac placabilia ut cum ante te fuero presentata michi regni tui reddas gaudia inmensa. Offero itaque tibi, bone Deus, cenobium in honore principis apostolorum Petri et uas electionis Pavli constru- otum in ualle Elisonza situm, quod cenobium tritauus meus Garsias rex in culmine regni positus construxit, etiam et collegio monacbo- i'um sub regula sancti patris Benedicti Deo militancium decorauit eum benedictione abbatis Adiuuaudi perornauit, qui regio sumptu eclesiam miro opere ediñcauit, quam supra factus rex in honore pre- dictorum apostolorum consecrare fecit, sicque multis aunorum curri- culis Deo protegen te substitit, sed quia in creaturis nil inmutabile quo- niam tu solus es incommutabilis Domine, hoc cenobium nescio qua causa urgente uersum est in clericorum seu laicorum habitatione doñee ad me est deuoluta hoec possessio hereditaria sorte, quam ut supra fata sum a me separo e tibi eam Deus offero ac rediuiuo honore ordine sci- licet monástico eam se induo, abbatemque in ea nomine Christoforum concordia fratrum simul et mea benedictione pontificali consecro, eamque monachis tibi deseruientibus semper seruituram confirmo, talique te- nore eam tibi Deus meus offero utpostquam uite diem ultimum somno mortali clausero, nullus de traduce mea, nuUus de extranea, nemo de

DOCUMENTOS REALES. ■IS

regali dignitate, nenio de populari hiiniuersitate ab hoc loco sancto aliquod obsequiuui requirat uel aliquid in eo dominii exerceat nisi pre- sens dominiis et germanus meus rex gloriosissimus Adefonsns, et qui post eum regni sceptra eius ex semine obtinuerit, mihi aiitem quandiu ni lia fuero hauc karitatem abbas et monacM exhibeant, nt cuní eos ni- dendi uel causa orandi ibi nenero, decem seruientibus meis annonam alimentorum prebeant, nuUusque post mortem mea existat qui lioc requirere presumat; sic dilecte redemptor meus Cliriste pro expian- dis criminibus meis tibi hoc cenobium consecro et pietatem tiianí sup- plicans adoro ut me exiguam quaní precioso redemisti cruore regni tui facias participem esse. Adicio etiam et offero his sanctis altaribus in honore tui nominis alia III. monasteria, ut tibi seruientibus milla sit prorsus indigentia, monasterium scilicet sancti lohanis intus municio- nen! muri legionensis iuxta aiüam sánete Marie situm, quos est sedes episcopalis quod fuit de -comité Flaino Tredinandiz et perdidit eam propter rebellionem eam propter rebellionem quam exercuit contra pa trem meum regem dorainum Fredinandum, et dedit eum mihi pater meus sine sorte diuisionis Ínter meos iermanos, hoc monasterium offero to- tum ab integro eum ómnibus hereditatibus suis sicut eum tenuit Tota Liipizexmea nianu gratifice, offero etiam monasterium sancti Adriani quod est inmontanis situm, eum ómnibus apendiciis suis totum ab inte- gro cui quoniam caiidas atque perspicuas emanat aquas uetustus fun- dator Balneare uocabulum indidit, adicio quoque in Asturias monaste- rium sancti lohannis qui uocatur Uirbiu totum ab integro eum ómni- bus seruis et aneillis suis et cunetis hereditatibus suis [simile modo do et concedo médium sancti Cipriani qui uocatur Ñamo situm Ínter Li- lium et Pennamian] (') offero quoque imum uelum ante altare ponen- dum auro et argento frixo mirifice textum. Adicio alterum uelum ante altare appendendum, kandelabrum quoque eum septem lucernis argen- teum ante altare illuminandum, capsulam argenteam, crucem etiam ar-

(') Lo que va catre paréntesis está tomado del documento siguiente.

■I 6 DOCUMENTOS HEALES.

genteam pleuam sanctorum reliquis, offero etiam libros XI quorum no- mina hec sunt: Biblioteca, Moi-alia, Job, Vitas patrum, Passionum, Dialo- gorum, Sententiarum, Genera officiorum, Librum ethimologiarum, Li- belluní de uirginitate sánete Marie, Apochalipsim, Librum Hieremie. Ac- cipe Cliriste hec muñera a me tibi et apostolis tuis oblata nomini tuo et eorum consecrata et concede ut cum iudex aduencris et cum eisdem apostolis orbem iudicaueris, eorum precibus pulsatus, mihi sis iudex mi- tissimus, eruatque me oracio eorum de flamis ereui ultricibus, et pur- gatam ab omni culpa introducat inparadisiali curia amen. Quisquís au- tem homo contra hanc seriem scripture uenerit et eam infringere co- nauerit uel ex is que ego offero ausu temerario aliquid auferre tempta- uerit, tan de propinquis nieis quam de extrañéis, quisquís ille fuerit qui talla commiserit, ueniat super eum ira Del et rumphea cocli, careatque duobus fronte luminibus, ereat eius lingua in palati antro ne aspiret confessionis sermo in die supremo, sit separatus a Christi corpore et auiuorum regione, et cum Datham et Abiron absorbeatur in inferno inferiore, multetur seterna dannatione, cum luda Doniini proditore de- relictus a Deo in inferni perpetuo igne, nec in ultimo examinis die, ca- reat eterna confusione ut has luat penas in generatione et generatio- ne amen, etne in presentí careat tribulatione, post partem monasterii, quantum auferre uoluerit, duplatum et triplatum in simile loco com- ponat, et post parten regis libras auri D. exoluat, et hec mea scriptura et series oblationis plenum obtineat roborem et firmissiman stabilita- tem euo perhenni et sécula cuneta. Amen. Amen. Amen. Amen.

Facta kartiüa testamenti et scriptura oblationis II idus Mai, ^ra C'*^. XXX'\ VIP^ post T'*. Regnante Adefonso rege una cum Berta regina in Toleto et Legione. In Galléela Raj-mundo comité una cum supra fati principis, Adefonsi prole, Vrraka coniuge. Adefonsus princeps serenissimus manuque Del adiutus rex gloriosissimus hanc seriem priuilegii >i* Berta quoque regina conf. Ego Urraka Fredenandi regís et Sancie regine, filia, hanc seriem priuilegii quam fieri iussi et lectam audiui manu mea roboraui et signum inieci ►í^ Giluira Fre- dinandi regis et Sancie regine, filia, conf. Urraka Adefonsi serenissimi

DOCUMENTOS REALES. 1*

regis et Constantie regine, filia, conf. Tarasia Adef onsi regis filia conf. Henrik comes conf. Maiordomiis aiile regie Fernando Monniz conf. Armiger regís Gómez Gnndesaluiz conf. Didacus abbas sancti Facnn- di conf. Bernardus arcliiepiscopns toletane sedis conf. Petrns pontifex legionensis conf. Martiuus presnl ovetensis conf. Raymundus comes conf. Comes Petrus Ansuriz conf. Comes Martinus Flainiz conf. Comes Froila Didaz conf. Comes Fredinando Didaz conf. Branlio Fernandiz testis. Gutier Petris ts. Gonzalno Didaz ts. Citi Didaz ts. Petro Fafi- laz ts. Pelagio Roderiqniz ts. Didagns Citiz ts. Pelagio Ectaz ts. Ver- mndo Suariz ts. Petro Sarraciniz ts. Hordonio Sarraciniz ts. Pelagio Petriz ts.

Hanc autem seriem oblationis qnam domina mea Vrraka fieri iu- ssit et ego Martinus presbiter eius parens imperio conscripsi mann mea roboraui et signum inieci. Martinus confirmat.

Letra de transición de la visigoda á la francesa, 0,27X0,50. Hay otro ejemplar del mismo documento escrito en letra francesa de la fecha del documento con algunas variantes.

VITI.

Donación de la villa de Vilela otorgada por la infanta Sancha á, Gonzalo

Alvarez,

27 Setiembre. A. H20.

XPS. Sup Christi gratia Dei Patris omnipotentis indiuidue tri- nitatis Pater et Filii et Spiritus Sancti amen. In Dei nomine. Ego Infan dona Sansia filia Comité Eeimondus et regina dona ürraka ad uobis Gonzaluo Aluarici et uxor tua Maria Pelaici in Domino Deo eterne et in Cliristo salutem amen. Placuit milii per amoren et gratum meum et per meas mentes et uolumptas ut fació ad uobis kartula do nationis sicut et fació de una bereditate que abeo in territorio de Le-

18 DOCUMENTOS REALES.

gione cUscurrentem ribiilo Estola iuter Uale et terminum sancti Petri Deslonza, uila pernonimata Uilela, dono uobis illa uila toda intecra cum cortes et solares populatos et impopulatoS;, cum térras et niñeas et eiras et pratos et cum montes et fontes uel sesigas molinarum et con quan- tum ad prestitum hominis est in ipsa uila per suis terminis et locis antiquis et quanto ego iurificabo, sic dono uobis tota ad intecritate ha- beatis et posideatis, et sunt suis terminis: per portel de Castro et cuomo discurre ad octer Denizal, et inde octer Deruim, et cuomo discurre ad portel de Hila Montan usque deuene ad flan (sic) de Uint, et inde deuene ad plan Damaia; damus ad uobis adque concedimus pro amorem et ser- uicium bonum quod mihi fecistis, et ad confirmandam uel rouorandam istam kartulam accipio de uobis Gonzaluo Aluarici et Maria Pelaici un manto uero tantum quantum fuit inter me et nos conueniente, hec uobis dono et post parti uestra concedo habeatis et possideatis et fa- ciatis de illa liereditate toda uestra uoluniptate sic in uita uestra quomodo et post morte uestra. Et si ego Infan dona Sansia non per nulla mala querencia, tam eo quam de partes meas, tam rex quam regi- na, tam commites quam potestates, qui quid sedeat qui ista hereditate uoluerit demandare aut incontrariare uel istam kartulam uoluerit in- rumpere, in primis sedeat excomunicatus de Patrem et Filium et Spiri- tum Sanctum, et sedeat separatus ad fide katolica et ad sancta mater ecclesia, et non uideat que bona sunt in Ilierusalem, nec pars habeat cum electis Dei, sed habeat parte cum luda traditore in perpetuum in- ferni usque in sécula seculorum amen, et super maledictio ista pariat ad uobis Gonzaluo Aluarici uel ad uxor tua Maria uel a qui noci uestre pulsauerit, illa hereditate duplata uel triplata in simile tale, et de super mil solitus de ariento. Pacta kartula donacionis sub die quod erit V"^ kalendas Octubris Era C^ Ij^ Ylll^. post milecima. Regnantem regina dona ürraka in Legione et suo filio rex domino Adefonso in Toletuo. In sedis sancta Maria toletanee archeepiscopus Bernaldus. In legio- ne sedis sancta Maria episcopus Didagus. In Astorga episcopus Pela- gius. Ouetaneus Pelagius episcopus. In sanctorum Fagundus et Pri- mitibuus abbas Bernaldus. In térras de Luna commite Susirus. In

DOCUMENTOS REALES. ^9

Asturias Gouzaluo Pelaici. Iii Uale Petro Dieci. Tn Kastro térra Roy Dieci. In Zeia García Lopici. In Melgar Eodrigo Martinici. In Lara commite Petrus. Ego Infan dona Sansia filia commite Reimondus et Regina dona Urra ad uobis Gonzaluo Aluarici et uxor tua María Pe- laici in hanc kartam donationis maniis meas rouoro. >^ Qvi presentes et sapitores uel testimonias fuerunt. Commite don Fernando conf. Gon- caluo Pelaizi conf. Petro Dieci conf. Roi Dieci conf. Ordon Petrici conf. Pelai lohanis conf. Gonzaluo Garcia conf. Fagun Petrici maior domus in kasa de illa Infante. Moniu Petrici conf. Saluator Petrici conf.

Anaia conf. Petro Gonzaluici conf. Gonzaluo Aluarici conf.

Pelai Nunici conf. Petro testis. loanes testis. Monius testis. Et toda illa criaQon qui sum de illa Infante qui sunt sapitores.

>ii Et ad rouoratione kartulam un manto uero preciatum in CCC solidos. Et plures legendum in concili sancti Fagundi. Guimara notuit.

Letra francesa, 0,37X0,23. Copia de mediados del siglo XII.

IX.

Convenio con aprobación real sobre la propiedad de la iglesia de San Juan de Verbio.

A. 1132.

Era I^ C^^ LXX=\ Presidente domino nostro totius Yspaniae rege gloriosissimo Adefonso, Oueto, una cum Berengaria regina et eius ger- mana infante domna Sanctia, comité etiam domino Suario, nec non et Rademiro Froilaz, Rodrico quoque Uermutiz et Petro Braoliz, dominoque Adefonso ouetensis ecclesiae tune episcopo omnisque curia regis tam legionensium militum quam etiam asturicensium. Orta fuit contentio inter abbatem sancti Petri Elisonzie domnum Pelagium et Petrum Didazi super monasterium Sancti loliannis de üerbio quod

20 DOCUMENTOS REALES.

iucartauerat et intestauerat domna Flauila Sancto Pelagio et Sancto Isidoro et infanti domine Urrache Fredenandi Regis et Sanctiae i'eginae filia et dederat eum ipsa iufans ecclesiae sublimium apostolorum Petri et Pauli Elisouziae et possederat eum ipsa aecclesia omni uita ipsius et omni tempore quo usque uixit g-loriosissimus rex Adefonsus. Quod post mortem ipsius suprafati regis intrauit eum ipse Petrus Didaz uiolenta manu et abstulit supra fate ecclesiae , medietatem sibi uindicans et aliam eidem eclesiae relinquens. Super quod ante supra fati principis presentiam uterque conuenientes atque diu multumque i'aciocinando contendentes, regis uoluntate et amicorum consilio, in- fantisque domne Sanctie mandato, dedit ille abbas Pelagius Petro Didaz illud monasterium totum ab integro, bac condicione et hoc pacto ut teneat eam tota uita sua ipse et uxor eius María Ordoniz et contineant et laborent illud sicuti suam, bereditatem et gubernent et obtineant illam criacionem sicut suam, et pos mortem amborum rema- neat eum toto suo directo pos partem Sancti Petri sine tota calumnia, non filius, non filia, non nepos, non aliquis homo ex illius natura inde aliquid querat aut tollat ñeque de hereditate ñeque de substantia. In cognicione autem et in honore et seruitio debet per singulos anuos Pe- tro Didaz et uxor sua Maria Ordoniz daré ad abbatem Sancti Petri LX anguillos tritici et X libras cere per solitum pondus illius terre. Maiorino regis, Fernando Gutierriz. Maiordomus aule regie, Lop Lo- piz. Armiger regis, E,admiro Froilaz. Pelagius abbas. >^

Este documento está escrito de letra francesa. Es carta partida, en cuyo cor- te, de forma recta, se loe: Pelagius abbas et Petrus Didaz. 0,13 X 0,16 metros.

DOCUMENTOS REALES.

X.

Donación de «Villa Taranna» otorgada por Alfonso VII á Martin Diez. 12 Setiembre. A. 1 142,

Iii nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti. Eqiütati et iusticie conuenit nt ei benefaciat unusquisque qui sibi fideliter et legitime seruit. Hnius rei gratia ego Adefonsus imperator Ispanie, nna ciim uxore mea ymperatrice Berengaria, illam uillam quam dicunt Taranna, existentem Ínter magnos montes circa Neionem flnuinm^ nobis Marti- no Diez meo sub maiori domus propter seruicium quod michi fecistis et facitis grato animo et uolnntate spontanea, hereditariam dono ad faciendum ibi hospicium transeuntibus. Dono inquam uobis ipsam ui- llam cum illis montibus qui sunt ab ipso loco per suos términos et loca antiqua, ex nna parte per illo Franco, et ex alia parte per illum Posa- torinm, infra istos términos qnantum potueritis inuenire ab integro concedo, ut totnm rumpatis, laboretis, quocumqne modo potueritis nos et filii uestri et quibus uolneritis ipsam hereditatem tradere. Tali ñero modo talique tenore dono uobis Martino Didaci meo submaiori dómus prenominatam uillam cum determinatis montibus, quatinus uos et filii uestri et omnis generado uestra eam in perpetuum libere et quiete iure hereditario possideatis et sine omni contradicto faciatis de illa quod uolneritis. Si quis autem in posterum de meo uel alieno ge- nere huius mee donacionis paginam, sciens eam infregerit uel infrin- gere temptauerit, sit a Deo omnipotente maledictus et in inferno ciim luda proditore sine fine damnatus, nisi digne emendauerit, et pro te- merario ausu pectet regie parti mille morabetinos et restituat dupla- tum quod inuaserit.

22 DOCUMENTOS BEALES.

Facta Karta apud urbem Toletanam XIIII'^ Kalendas Octubris. Era M^CLXXX*. Ego Adefonsus ymperator hanc kartam quam iussi fieri ymperante me una cnm filiis meis Sanctio^ Fredinando et Garsia, Toleto, Legione, Saragocia, Naiara, Castella, Gallecia confir- mo et manu mea roboro. signum imperatoris. Ego Santius et ego Fredinandus et Garsias filii ymperatoris, conf. Raymundus toleta- nus arcbiepiscopus, conf. Petrus secobiensi episcopus, conf. Pe- tras palentinas episcopus, conf. lohannes legionensis episcopus, conf.— Martinus ovetensis episcopus, conf.— Comes Fredinandus de Gallecia, conf. Comes Poncius maiordomus imperatoris, conf. Comes Rodericus Gómez, conf. Comes Almarricus, conf. Comes Ramirus Froylez, conf. Comes Urgelli Ermengaudus, conf. Gutier Fernandiz, conf. Didacus Muniz de Carrione, conf. Petrus Alfonsi de Asturiis, conf.— Ver mudus Pedrez, conf. Micbael Félix maiori- nus Burgis, conf. Gonzaluus Vermudez maiorinus in Asturiis, conf. Annaia Rodriguiz maiorinus in Legione, conf. Giraldus scribsit scriptor per manum magistri Hugonis cancellarii. >^

Letra francesa. 0,4o X 0,31.

XI

Donacidu de heredades en Rebollar y en Barrio otorgada por Alfonso VII al monasterio de Eslonza.

A. 1142.

XPS. Sit presentibus et futuris manifestum quia ego Adefonsus Hispanie imperator una cum uxore mea Berengaria grato animo et vo- lúntate spontanea pro mea pai-entumque meorum salute et peccatorum nostrorum remisione, dono iure hereditario ecclesie sancti Petri de ualle Helisoncie et eiusdem loci abbati domno Petro ceterisque fratri-

DOCUMENTOS REALES. 23

bus Deo ibidem regiilariter seruieiitibus, omuem liereditatem regiam qiiam iiiipsa ualle Helisoncie habeo, uidelicet in illa iiilla quam diciiDt Ribolar, et in Barrio, et in ualle de Ferrarla, térras uidelicet et niñeas, solares, ortos, montes et ualles, exitus et regressus, prata, pascua, aquas et omnia alia quecumque in tribus uillis prenominatis uel in tota ualle Helisoncie iure regio mihi pertinent ubicumque sint etpoterint reperiri. Tali quidem modo et tali ten ore dono prenominatam lieraditatem eccle- siae santi Petri de ualle Helisoncie et domno Petro abbati eiusdem loci et fratribus Deo ibidem seruientibus quatenus ipsi et eorum sucessores eam in perpetuum libere et quiete sine omni contradictione possideant et deipsa quicquid uoluerint faciant. Si quis autem de meo uel alieno genere lianc meam donationem infregerit, a Deo maledictus in inferno cum luda proditore sine fine dampnetur nisi resipuerit. Insuper pro te- merario ausu pectet regie potestati mille marchas argenti et duplatum rredat quicquid violenter in illa liereditate acceperit. Et in roboracio- ne huius kartule accepi de uobis dúos equos colore rodanos adpreciatos C morabitinos. Facta carta Vege de domna Limpa. Era M'C^LXXX*. Adefonsus imperatore imperante in Toleto, Legione^ Sarragocia, Naia- ra, Castella, Galicia.

Ego Adefonsus imperator lianc cartam quam iussi fieri anuo VIII mei imperii confirmo et manu mea roboro. >^ Signum Imperatoris. Petrüs palentinus episcopus conf. lohanes legionensis episcopus conf. Comes Rodericus Gómez conf. Comes Ramirius Froilez conf. Sancia in- fantissa sóror imperatoris conf Didacus Munioz maiordomus impera- toris conf. Podericus Ferrandez conf. Rodericus üermudiz conf. Pon- cius de Minerua alferiz conf. Lop Lopiz de Carrione conf. Geraldus scripsit iussu magistri Hugonis cancellarii imperatoris >^ Cidi testis. Vellidi testis. Dominicus testis.

Letra francesa, 0,4.oX0,30.

2t DOCUMENTOS UEAI-ES.

XII.

Donación de la villa de Moral otorgada por Alfonso VII á, Diego

Fernández.

4 Diciembre. A. 1144.

XPS. In nomine Domini. Sit presentibus et futuris liominibus manifestum quia ego Adefonsus imperator Hispanise una cum uxore mea Berengaria grato animo volúntate spontanea, tibi Didaco Feí-nan- dez, quandam uillam modo lieremam nomine Morale, propter serui- cium quod mi fecisti et facis, iure hereditario dono illam inquam uillam nomine Morale tibi dono que iacet in illo alfozo de Uillalili inter sanctum Felicem et Sanctum Martinum, que uilla est herema, et dono tibi ipsam uillam cum ómnibus eius pertinentiis uidelicet cum eius terminis et terris et uineis, solaribus, ortis, montibus et uallibus, plani- ciebus, ingressibus et egressibus, aquis, pratis, pascuis et cum alus causis que ad eandem uillam pertinere noscuntur ubicumque poterint inueniri, eo uero modo dono tibi Didaco Fernandez prenominatam uillam quatenus tu et flUi tui et omnis generatio tua eam cum ómni- bus suis pertinentiis libere et quiete in perpetuum hereditariam ha- beatis teneatis possideatis et quod uobis placuerit de illa faciatis ven- datis detis cambiatis cuicumque volueritis. Si quis autem de meo vel alieno genere lioc meum factum in posterum ruperit, a Deo maledica- tur et in inferno cum Juda proditore et Datam et Abiron semper danpnetur nisi resipuerit, et pro temerario ausu pectet sex millia solidorum regise potestati, et hereditatem duplatam restituat.

Facta carta Secobioo pridie nonas Decembris Era M". C. LXXXII''' in reditu fossati quod fecerat eo tempore imperator in térra Granate. Eodem imperatore tune temporis imperanti in Toleto, Legione, Sa-

DOCUME.N'TOS REALES. 23

ragociti, Naiara, Castella, Galecia. Ego Adefonsiis imperator haiic, cartam quam iiissi fieii confirmo et maiiu mea roboro. ^ Signum imperatoris. Petrus Sancti lacobi arcliiepiscopus conf. Petrus se- couiensis episcopus conf. loannes legionensis episcopus conf. Pe- trus palentinas episcopus conf.— Comes Rodericus Gómez conf. Comes Fernandez conf. Comes Ramirus Frolez conf. Guterrus Fernandez potestas conf. Didacus Muniz maiordomus imperatoris conf. Poncius de Minerue Alferiz conf.— Petrus Adefonsi de Asturiis conf. Geraldus scripsit per manum magistri Hugonis cancellarii imperatoris. >^

Lotra francesa 0,39 X 0,31.

XIII

Donación de la iglesia de Santa María de Velerda otorgada por Alfonso VII á Martín Diez.

19 Agosto. A. lUe.

XPS. In nomine Patris et Fillii et Spiritus Sancti. Equitati et iusticiae convenit ut ei benefaciat unus quisque qui sibi fideliter et legi- time seruit. Huius rei gratia ego Adefonsus imperator Hispanie una cum uxore mea imperatrice Berengaria, illam ecclesiam quam dicunt sanctam Maria de Uelerda existente in térra de Casa circa Nelonem fluuium, uobis Martino Diez meo submaiori domus propter seruicium quod miclii fecistis et facitis, grato animo et uoluntate spontanea heredi- tariam dono. Dono inquam uobis ipsam eclesiam cum illis montibus qui sunt ab eo loco ubi cadit Uelerda riuulus, influuium Nelonem, usque ad illum collado de Castello, tam domitum quam indomitum ex integro, et insuper illam hereditatem Pallidie tam domitum quam indomitum ubi- cumque potueritis inuenire, ut eos montes supra dictos rumpatis et la-

2<) DOCLMF.MOS REAl.liS.

boretis quocumque modo nos poteritis, et qui post uos uenerit, tali uero modo et tenore dono iiobis Martino Didaci meo submaiori domus prenominatam eclesiam cum determinatis montibus et ciim hereditate Pallidie siipradicte, quatenus uos et filii uestri et omnis ^eneratio ues- tra eam imperpetimm libere et quiete iure hereditario possideatis et sine omni contradicto faciatis de illa quod uolueritis. Siquis autem inposte- rum de meo uel alieno genere liuius mee donatiouis paginam seiens eam infregerit uel iufringere temptauerit, sit a Deo omnipotente male- dictus et in inferno cum luda proditore sine fine dampnatus nisi digne emendauerit, et pro temerario ausu pectet regio mille morabetinos et restituat duplatum quod inuaserit. Facta carta Toleto X^IIII» ka- lendas Septembris Era M.'' d'' LXXX.'' IIII/ post reditum fossati quo prenominatus imperator principen! IMaurorum Abinganiam sibi ua- ssallum fecit et quandam partem Cordube depredauit cum mezquita ma- iori, eodem imperatore tune imperante in Toleto, Legione, Saragocia, Naiara, Castella, Galecia. Ego Á defonsus imperator hanc cartam quam iusi fleri confirmo et manu mea roboro >^ Signum imperatoris. Ego Sancius et ego Fernandus et Garsias filii imperatoris conf. Kaimun- dus toletanus archiepiscopus conf. Petrus secobienis episcopus conf. Petrus palentinus episcopus conf. lohannes legionensis episcopus conf. Martinus ouetensis episcopus conf. Comes Fredenandus de Galléela conf. Comes Poncius maiordomus imperatoris conf. Comes Rodericus Gomes conf. Comes Amalricus conf. Comes Ramirius Frolez conf. Co- mes Urgelli Ermengaudus conf. Guter Hernández conf. Diego Munio- nis de Carrione conf. Petrus Alfonsi de Astui-iis conf. Uermudus Petri conf. Micliael Felicis maiorinus B urgís conf. Gundisaluus Uermudi maiorinus in Asturiis conf. Anaya Roderici maiorinus in Legione conf. Geraldus scripsit scriptor imperatoris per manum magistri Hugonis cancellarie ►Jí.

Letra francesa, 0,.doX0,34.

Hay otro ejemplar del mismo documento de letra coetánea, con algunas va- riantes.

DOCL'MENTOS REALES.

XIV.

Donación de heredades en Villa Fafíla otorgada por Alfonso VII al monasterio de Eslonza.

2o Enero. A. H5o.

XPS. Principium scripti fiat siib nomine Christi. Siib nomine sánete et indiuidue Trinitatis Patris nidelicet et Filii ae Spiritus Saneti amen. Ego Adefonso imperatore nna cum coniuge mea impe- ratrice dompna Riclia fació kartam donacionis sen comfirmacionis Deo omnipotenti et beato Petro de Eslonza nec non et abbati dompno Petro ceteroque conuentui fratrum sub regula Saneti Benedicti ibidem Deo seruiencium tam presenciiim quam ñitnrorum, de hereditate de Uilla Fafila que est mea propria ereditas^ et illa prenominata moneste- rio Sánete Marie tota ab integra et medietati Saneti lacobi, et hoc fació ob remediiim anime mee et matris mee et parentum meorum tam uiuorum quam defunctorum. Habet enira iacenciam supra nomi- nata uilla Ínter Oter de Frates et Furtunola et Terrones. A modo uobis illam sicuti superius dixi dono et concedo ab integro cum ómni- bus directuris suis seu apendiciis, casis, terris cultis et incultis et so- laribus et uineis et pratis et fontibus, et pascuis, et egressibus et re- gressibuS; per ubiqumque illam potueritis inuenire ista et alia que Deus dederit uobis donata uel conparata, et pro ista hereditate non faciatis nullum forum nisi ubi uolueritis, habeatis, possideatis, donetis, et omnem uoluntatem uestram de ea faciatis per infinita seculorum sé- cula amen. Si quis uero quod fieri non credo contra hoc factum meum spontaneum ad disrrumpendum uenerit sit maledictus et excomunicatus, et cum Datan et Abiron quos uiuos térra obsorbuit infernales penas luat. et in super huic qui uocem liuius kartule pulsauerit centum libras

28 DOCUMENTOS llKAMiS.

auri purissimi exsolüat, et quod in calunipiiia miserit iii duplo com- ponat, et hoc meum scriptum semper maneat firmum.

Facta Karta donacionis seu confirmacionis in Era M." CLXXXXIII et quotum VIII Kalendarum Februarii. lacinto Sánete romane aeccle- siae kardinali et legato tenente genérale concilium apud Ualle Oleti. Adefonso imperatore imperante cum coniuge sua imperatrice dompna Riclia, Legione, Toleto, Castella, Galleoia, Naiara, Saragoza, Baencia, et Almaria. Maiordompnus Imperatoris Comes dompnus Poncius. Al- feriz eiusdem imperatoris Nuno Petriz. Episcopo existente in Oueto dompno Martino et in Legione dompno lolianne et in Astorice Petrus episcopus. Maiordomus imperatoris in térra Legionis^ Petrus Balzan. Tenente turres Legionis, Pondo de Miuerua.

Ego Adefonso imperatore quod fieri iussi propria manu confirmo. Siguum Imperatoris. >^ Ego Rege Sancio confirmo. Imperatrice Ri- cha conf. Rege Fredinando conf. Comes Poncius conf. Comes Ramirus conf. Comes Osorius conf. Comes Petrus Alfonsi conf. ►í^ lohannes notuit.

Letra francesa, 0,45X0,33.

Hay otro ejemplar del mismo documento con ligeras variantes. Letra de la época, 0,46X0,24.

XV

Donación de la mitad de Villarejo otorgada por la infanta Sancha al monasterio de Eslonza.

25 Enero. A. 1 155.

XPS. Principium scripti fiat sub nomine Cliristi. Sub nomine sánete et indiuidue Trinitatis Patris uidelicet et Filii ac Spiritus Saneti. Amen. Ego Sancia regina comitis Raimundi et Vrraclie regine regia proles, fació kartam donacionis seu confirmacionis Deo omnipo-

DOCUMENTOS REALES. 29

tenti et beato Petro de Eslonza nec non et abbati dopno Petro cete- roque conuentui fratrum sub regula Sancti Benedicti ibidem Deo ser- uientium, tam presenciuní quam futurorum, de medietate de Uilarelio que est mea propria hereditas et illam aliam medietatem habet iam Sanctus Petrus et hoc fació ob remedium anime maese et matris mgeae et parentum meorum tam uiuorum quam defunctornm. Habet enim iacenciam supranominata uilla inter Negrelos et Algadefe et Sanctum Saluatorem. A modo uobis illam sicuti superius dixi dono et concedo ab integro enm ómnibus directuris suis seu appendiciis, terris cultis et incultis et solaribus et uineis, et pratis et fontibus et pascuis et egressibus et regressibus, per ubicumque illam potueritis inuenire, habeatis, possideatis, donetis et omnem uoluntatem uestram de ea faciatis per infinita seculorum sécula amen. Si quis uero quod fieri non credo contra hoc meum spontaneum factum ad disrrumpendum uenerit sit maledictus et excomunicatus et cum Datara et Abiron quos uiuos térra obsorbuit infernales penas luat, et insuper huic qui uocem huius kartule pulsauerit C. libras auri purissimi exoluat, et quod in calumpnia miserit in duplo conponat, et hoc meum scriptum semper maneat ñrmum.

Pacta karta donacionis seu confirmacionis in Era M.C.LXXXXIII et quotum VIII° Kalendarum Februarii. Jacinto Sánete Eomane aecclesiae kardinali et legato tenente genérale concilium apud Ualle Oleti. Adefonso imperatore imperante cum coniuge sua imperatrice dompna Richa Legione, Toleto, Castella, Galléela, Naiara, Saragoza, Baencia et Almaria. Maiordomus imperatoris comes dompnus Poucius. Alferiz eiusdem imperatoris Nuno Petriz. Episcopo existente in Oueto dompno Martino et in Legione dompno lohane. Maiorinus imperatoris in térra Legionis Petrus Balzan. Maiordomus supradicte regine, Ni- cola Pelaiz,et maiorinus eiusdem regine in Legione, Raspaldo. Te- nente turres Legionis Poncio de Minerua.

Ego Sancia regina quod fieri iussi propria manu confirmo. >^ Nicüla Pelai conf— Petrus Karro conf. -Munio üelasquiz conf Martin Diaz conf. Petrus Diaz conf. Nazareno conf.— Adefonsus

30 DOCUMENTOS HEALES.

Ispaniarum imperator confirmat ►J^ signüm imperatoris. Comes Poncius conf. Comes Ramirus conf. Comes Osorius conf. Comes Petrus Alfonsi conf. Ilex San chis coní. >^. - Rex Fernandas conf. Poncius de Minerva conf. Abril conf. Fernán Brolio conf. Gudesteus aecclesiae beati lacobi canónicas et regine notarías notait et confirmat >^ Gudesteas.

Letra francesa.— 0,53 X 0,26.

XVI.

Donación de un huerto en Mayorga otorgada por Fernando II al monas- terio de Eslonza.

A. 1168.

XPS. In nomine Domini nostri Ihesu Christi amen. ínter cetera que regiam magestatem decorare aidentur sunima et precipua uirtus est sancta et loca et religiosas personas diligere et uenerari et eas largis ditare numeribus atque in prediis et possesionibus ampliare ut dando terrena adipisci mereatur eterna. Ea propter, ego dominus Fer- nandas Dei gratia Hispaniarum rex, do Deo et monasterio sancti Petri de Elisontia unum ortum quem babeo in Maiurga loco certo sub ipsa ailla inter uiam que uenit de Maiurga et uadit ad Piscarla et aliam uiam que uenit similiter de Maiurga et uadit ad Sanctum Ro- raanum et aliam uiam que uenit de Furones et uadit ad molendinos de Uado. Absoluo insuper Deo et predi cto monasterio illam domum suam que est in prefata uilla Maiurga insta ecclesiara Sánete Marie de Auterio et libero eaní de ofertione et de apelido, et de peito, et de fossado et de tota faceudeira et de omni ñsco et regio foro. Ab hac ergo die et deinceps ipsam domum semper liberam et absolutam esse

DOCUMENTOS REALES. 3i

mando et predictum ortum cum ómnibus directis et pertinentiis suis sepe nominato monasterio jure hereditario in perpetuum liabendum per manum prioris domini Martini dono et concedo et presentis scripti pagina confirmo pro remedio anime mee et parentum meorum. Cauto insuper eamdem domum ut nullus homo nec maiorinus neo alius homo audeat in ipsam domum per uiolentiam intrare uel aliquid inde pignorare uel abstraeré quod si fecerit peitet mille morabitinos. Si quis igitur tam de meo genere quam de alieno hoc meum uoluntarium factum irrumpere attemtauerit iram Dei omnipotentis et regiam in- dignationem incurrat et cum luda Domini proditore in inferno penas luat eternas. Facta carta apud Legionem. Era M. CC. VI. Regnante eodem rege domino Fernando Legione, Extremadura, Gallecia et Asturiis.

SiGNUM Fernandi Regis Hyspaniarum. Petrus Dei gratiacom- postellanus archiepiscopus confirmat.— lohannes Legionensis episco- pus conf. Petrus salamantinus episcopus conf. Gundisaluus oue- tensis episcopus conf. Petrus auriensis episcopus conf.— lohannes lucensis episcopus conf. Fernandus astoricensis episcopus conf. Stefanus zamorensis episcopus conf. Dominicus calabrensis episco- pus conf. Comes urgelensis regie aule maiordomus conf. Comes Ramirus in Beriz conf. Comes Petrus in Asturiis conf. Comes Ro- dericus in Sarria conf. Garcia Ramii-ez signifer regis conf. Fer- nandus Rodericus legionenses turres tenens conf.

Ego Petrus de Ponte domini regis notarius magistro scolarum cancellario feci scribi et conñrmaui.

Letra francesa. 0,53 X 0,-33.

32 DOCUMENTOS REALES.

XVII.

Donación de una heredad en Pilona otorgada por Fernando 11 al monasterio de San Juan de Verbio,

A. H7o.

XPS. In nomine Domini nostri Ihesu Christi amen. ínter cetera que regiam magestatem decorare uidetur summa et precipua uirtus est sancta loca et religiosas personas diligere et uenerari et eas largis di- tare rauneribus atque in prediis et possessionibus ampliare ut dando terrena adipisci mereatur eterna. Ego propterea doniinus Fernandus Dei gratia Hispaniarum rex do Deo et monasterio Sancti lohannis de üerbio et tibi abbati domno Martino et ómnibus monacbis tam ad profectum uestre ecclesie quam etiam ad sustemptationem eiusdem do- mus pro remedio anime mee et parentum meorum, do et concedo he- reditatem quandam uidelicet in Asturias in loco predicto scilicet in Estel in territorio Pilogna. Nouimus ab antiquis hominibus quod iam supradictam hereditas fuerat eiusdem monasterii nunc autem ut dixi mus pro remedio anime mee et parentum meorum damus et concedi- mus et etiam resipiscimus eam monasterio sancti lohannis et hoc cum ómnibus suis pertinentiis habituram et etiam eam possessuram deinceps in perpetuum. Si quis igitur tam de meo genere quam de alie- no hoc meum factum uoluntarium inrumpere taemptauerit iraní Dei omnipotentis et regiam indignationem incurrat, careat a fronte lumi nibus, non aspiret sermo in die supremo et cum luda Domini traditore luat penas in inferno. Et in cauto pectet quingentos solidos et alios tan- tos morabitinos, et hunc factum nostrum firmum habeat roborem. Facta Kartam apud Legionem. Era M^CC'^XIII'i Eegnante eodem rege domno Fernando. Legione, Extremadura, Gellecia et Asturiis. Ego rex Fer-

DOCUMENTOS REALES. 33

nandus in hac cartula quam fieri iussi et relegendo audiui manus robo- raui et signum feci.

SiGNVM Feknandi Regis Hyspaniarvm. Petrus Dei gratia com- postellanus archiepiscopus confirmat. lohannes legionensis episcopus conf. lohannes lucensis episcopus conf. Rodericus ouetensis episcopus conf. Bernaldus astoricensis conf. Suarius Menendiz conf. Gundisalus Gebellin. conf. Comes urguelensis, regie aule maiordomus conf. Comes Poncius conf. Comes Eodericus de Sarria conf Fernandus Eoderici conf. Nunus Menendiz conf. Aluarus Didaci tenentem Pilogna conf. Alfonsus Pelagii conf.

Ego Pelagius de Loro domni regis notarius feci scribi et com- firmari.

Letra francesa. Privilegio rodado. Pergamino, 0,40X0,27.

xvm

Sentencia de Fernando II en el pleito que seguían el convento de Eslonza,

Fernando Pérez, Pedro Mantega y los vecinos de Villa Sabariego sobre

la iglesia de esta villa.

A. H78.

Orta fuit intencio inter domnum Martinum Sancti Petri Elisoncie abbatem et inter dúos milites scilicet Fredinaudum Petri et inter Pe- trum Mantegam et inter homines de uilla Sauarigo super ecclesiam eius- dem uille. Milites namque predicti et eiusdem uille homines dicebant suam deberé esse ecclesiam et ad se quippe pertinere uel clericum ab eadem ecclesia expeliere uel in ea recipere. Ad contra Martinus abbas dicebat ipsam ecclesiam deberé ad Sanctum Petrum pertinere et iure eam possidebat sicut et antecessores eius permulta annorum curricula pos-

34 DOCUMENTOS BEALES.

sederant tam ad expellendura de ea clericum qnam ad recipiendum et hoc nullo inquietante uel contradicente. Tándem assenciente utrorum que parte uenerunt inde ad iudicium coram rege Fredinando et coram iudicibus eiusdem regis. Tune rex una cum bis qui tune in eius curia erant iudices electi, scilicet cum Roderico Fredinandi, Pelagio Tabula- dielo, et Fernando Roderici iudicauerunt ut exquirerent secundum exquisiciones imperatoiia et secundum quod reperiretur in kartula exquisicionum quam imperator iusserat faceré, firmiter ita se res abe- ret, ita ut amplius inter abbatem et milites super ecclesiam predictam nulla oriretur intencio. Repererunt quippe tune in kartula exquisicio- num predictam ecclesiam ad partem Sancti Petri Elisoncie pertinere. Tune rex Fredinandus iussit abbati ut super boc qualiter orta fuerat intencio scriberetur ita plañe ut deinceps nec abbas cum militibus uel cum bominibus predicte uille, nec milites cum abbate ad controuersiam uenirent. Insuper predictus rex tale proposuit cautum ut quicumque uoluisset ausu temerario monasterium Sancti Petri inquietare super boc persolueret ad partem regis CCC.os áureos, duplato uel triplato eiusdem ecclesie damno. Facta kartula orte intencionis iussu serenis- simi Fredinandi regis sub Era CC^ XVI^.

Qui presentes fuerunt: Comes Adefonsus. Garsia Rademiri. Froyla Rademiri. Martinus Sancti Ysidori abbas. Rodericus Fredi- nandi.— Fernandus Roderici. Martinus Raizan. Pelagius Tauladie- 11o. Petrus Captiuus. Fernandus Aprilis. Sonna Baccon. Nun- nus Pelagii. Martinus notuit. Letra francesa, 0,42X0,23.

DOCUMENTOS REALES. 35

XIX

Confírmación por Alfonso IX de la donación de la iglesia de San Salvador de Caso otorgada por Fernando II al monasterio de Eslonza.

24 Mayo. A. 1189.

XPS. In nomine Domini nostri Ihesu Christi amen. ÍJatliolicorum regum esse dignoscitur sancta loca diligere ac uenerari et illa que eis a suis antecessoribus misericorditer et diuino intuitu sunt concessa robore perpetuo confirmare. Ea propter ego Adefonsus Dei gracia Rex Legionis et Galléele et Asturiarum per istud scriptum semper ualitu- rum notum fació uniuersis de Asturiis et Caso et alus per totum reg- num meum constitutis presentibus et futuris quod concedo et confirmo Deo et monasterio sancti Petri de Eldonza et vobis Domino Martino eiusdem loci abbati et capitulo et successoribus uestris in perpetuum, illam eclesiam sancti Saluatoris de Caso quam eidem monasterio pre- dicto pater meus Rex domnus Ferrandus dedit et iure hereditario pre- concessit cum ómnibus suis pertinenciis et directuris ubicumque po- tuerint inueniri et defendo ómnibus modis quod nuUus sit ausus in- trare in ipsam predictam ecclesiam uel eius iura per uiolenciam ut ibidem malum aliquid faciat uel contrarium monasterio supradicto. Hoc autem fació ob remedium anime mee et patris mei et auorum et parentum meorum et quod partem habere desidero in orationibus et obsequiis que in sepe memorato monasterio Domino exliibentur. Siqíüs igitur tam de meo genere quam de alio istam meam cunfirmationem uoluerit reuocare et contra istud factum meum spontaneum tempta- uerit uenire iraní Dei omnipotentis et maledictionem incurrat et re- giam indignationem liabeat et quantum inuaserit in triplum restituat et pro ausu temerario regie parti M}^ morabetinos in penam persol-

36 DOCUMENTOS REALES.

uat. Facta karta apud Uillarpandum IX'^. kalendas lunii. Ei'a MaCCXXVIP. Ego Rex domnus Adefonsus hanc cartam roboro et confirmo. Petrus compostellanus archiepiscopus conf. Manricus le gionensis episcopus conf. Fernandas astoricensis episcopus conf. Willelmus cemorensis episcopus conf. Menendus ouetensis electus conf. Comes Gumiz teneiis Transtamarem conf. Comes Fernandus regius maiordomus conf.— Froila Ramiriz tenens Asturias conf. Ve- lascus Fernandi tenens Beriz conf. lohanes Fernandi regis signifer conf. Rudericus Petri tenens Maioricam conf. Goterus Fernandi tenens Mansellam conf.— Rudericus Fernandi Regis cancellarius conf. Froila regis notarius scripsit et conf.

Letra fraacesa, 0,44 X 0,31.

Va autorizado este privilegio coa el signo real que figura ua león. CoQScrva señales de haber tenido sello pendiente.

XX

Confirmación por Alfonso X de la donación del realengo de Anciles otorgada por Alfonso IX al monasterio de Eslonza.

U Abril. A. -1255.

XPS. ConnosQuda cosa sea a todos los omnes que esta carta uie- ren cuerno yo don Alfonso por la gracia de Dios rey de Castiella de Toledo de León de Gallizia de Seuilla de Cordoua de Murcia et de Jahen vi priuilegio del rey don Alffonso mió auelo ffecho en esta guisa: Quonian que ecclesis Dei siue a regibus siue a quibuscumque aliis pie ac uotiue collata dignoscuntur in earum iure persistere deberé regali legum eternitate firmatur, idcirco ego Adeffonsus Dei gracia rex Legionis et Galléele et Stremature tibi Ffernando abbati et con- uentui monasterii sancti Petri de Eldoncia et ómnibus successoribus

DOCUMENTOS HEALES. 37

uestris ífacio cartam in perpetuum ualituram uidelicet do uobis et con- cedo quantum habeo uel habere debeo de meo regalengo ad integro in villa que uocatur Anziles que est sita in alfíbz de populatione mea que dicitur Camelo per omnes suos términos antiquos sicut predicta villa de Anziles eos babuit uel abere debet a tempere imperatoris aui mei cum suis exitibus et regressibus, montibus, ffontibus, aquis, paludibus, piscariis, molendinariis, pratis et pascuis et cum ómnibus suis directu- ris, per ubicumque potuerunt inueniri, hanc autem predictam villam de Anziles cum ómnibus directuris et pertinenciis suis vobis do et heredi- tario iure in perpetuum concedo in concambium pro illa uestra villa que dicitur Barrio quam abstuleram uobis et dedi populatoribus de Camelo quam de nouo populaui, et hoc concambium ffactum est tam de bene- plácito uestro quam populatorum ipsius uille ita tamen quod si casu aliquo uel de uoluntate mea uel alicuius successorum meorum illa po- pulatio de Camelo destructa ffuerit, si monasterium sancti Petri vo- luerit recuperare et habere villam de Barrio que fuit sua, recuperet et habeat illam in nomine Domini sine ulla contradictione et laxet uil- lam que dicitur Anziles mihi uel successoribus meis in pace. Hoc au- tem ffacio ob remedium anime mee et paren tum meorum et quia uolo regnum meum sic temporaliter dilatare ne monaateriis uel eclesiis Dei in cuius manu et potf state sunt omnia iura regnorum, iniuriam ffaciam uel grauamem. Siquis igitur tam de meo genere quam de extraneo con- tra hoc ffactum meum uenire aut illud inffringere attemptauerit iram Dei omnipotentis et regiam indignationem incurrat et cum Datan et Abiron quos uiuos térra absoruit penas luat perpetuas in infferno et in super predicto monasterio mille morabetinos exsoluat , carta nichi- lominus robur perpetuum obtinente. Facía karta apud Villam Fafilam VIII. o Kalendas Octobris. Era CCL octaua. Regnante eodem rege donno Adefonso in Legione et Galléela et Asturiis et Strematura. Et yo sobredicho rey don Affonso regnant en uno con la reyna donna Yolant mi mugier et con mis ffijas la inffante donna Berenguella et la inffante donna Beatriz en Castiella en Toledo en León en Gallizia en Seuilla en Cordoua en Murcia en Jahen en Baega en Badalloz et en

38 DOCUMENTOS REALES.

el Algarue otorgo este priuilegio et conffirmolo et mando que uala assi cuerno ualió en tiempo del rey don Affonso mió auuelo et en tiempo del rey don Ferrando mió padre. Fecha la carta en Sant Fagund por man- dado del rey, once dias andados del mes de Abril en Era de mili et do- zientos et nonaenta et tres annos. En el anno que don Odoart ffijo pri- mero et heredero del rey Henrich de Anglaterra recibió caualleria en Burgos del Rey don Affonso el sobredicho. Don Alffonso de Molina la conf. Don Frederich la conf. Don Henrich la conf.- Don Manuel la conf. Don Ferrando la conf. Don Felipp electo de Seuilla la conf. Don Sancho electo de Toledo et chanceller del rey la conf. Don lohan arzobispo de Santiago la conf. Don Aboabdille Aben- nazar rey de Granada uassallo del rey la conf. Don Mahomath Abenmahomath Abenhuth rey de Murcia uassallo del rey la conf. Don Abenmafhoth rey de Niebla uassallo del rey la conf. Don Gas- tón bizconde de Beart uassallo del rey la conf. Don Gui bizconde de Limoges uassallo del rey la conf. Don Apparitio obispo de Burgos conf. Don Pedro obispo de Falencia conf. Don Remondo obispo de Segouia conf. Don Pedro obispo de Siguenga la conf. Don Gil obispo de Osma la conf. Don Mathe obispo de Cuenca la conf.— Don Benito obispo de Auila la conf. Don Aznar obispo de Calahorra la conf. Don Lop electo de Cordoua la conf.— Don Adam obispo de Placengia la conf. Don Pascual obispo de lahen la conf. Don frey Pedro obispo de Carthagena. Don Pedriuannes maestre de la orden de Calatrava la conf. Don Nunnó González la conf. Don Alffonso Ló- pez la conf. Don Rodrigo González la conf. Don SymonRoyzlaconf. Don Affonso Tellez la conf. Don Ferrand Royz de Castro conf. Don Pedro Nunniz la conf.— Don Nunno Guillen la conf.— Don Pedro Guzman la conf. Don Rodrigo González el merino la conf. Don Ro- drigo Aluarez la conf. Don Ferrand Garcia la conf.— Don Alffonso Garcia la conf. Don Diago Gómez la conf. Don Gómez Roiz la conf. Diago López de Salcedo merino mayor de Castilla la conf. Garci Suarez merino mayor del reino de Murcia la conf. - Maestre Ferrando notario del rey en Castiella la conf.— Don Martin obispo de León la

DOCUMENTOS REALES. 39

conf.—Doii Pedro obispo de Ouiedo la conf. Don Suero Pérez electo de Qamora la conf. Don Pedro obispo de Salamanca la conf.— Don Pedro obispo de Astorga la conf. Don Leonard obispo de Cibdad la conf. Don Migael obispo de Lugo la conf.~Don lolian obispo de Orens la conf.— Don Gil obispo de Tuy la conf.— Don lohan obispo de Men- donedo la conf. Don Pedro obispo de Coria la conf Don frey Eo- bert obispo de Silue conf.— Don Pelay Pérez maestre de la orden de Sanctiago la conf.— Gongaluo Morant merino mayor de León la conf. Roy Suarez merino mayor de Gallicia la conf. Don Suero Pérez electo de Qamora et notario del rey en León la conf. Don Rodrigo Alffonso la conf. Don Martin Alffonso la conf . Don Rodrigo Gómez la conf. Don Rodrigo Ffrolaz la conf Don lolian J'erez la conf. Don Ferrand Yuanneslaconf. Don Martin Gil la conf, Don Andreo pertiguero de Sanctiago la conf. Don Gongalo Ramírez la conf. Don Rodrigo Rodríguez la conf. Don Aluar Diaz la conf. Don Pe- lad Pérez la conf. Roy López de Mendoga almirage de la mar la conf. Sancho Martínez de Xodar adelantado de la frontera la conf. Garci Pérez de Toledo notario del Rey en el Andalucía la conf.

Millan Pérez de Aellon la escriuió el anno tercero que el rey don Alffonso regnó.

Letra de privilegios, 0,50X0,56.

Es privilegio rodarlo; en el sigoo aparecen estas leyendas: Signo del rey don Alfonso. El Alferezia mayor del Rey xmga. Don Juan Garda maiordomo de la corte del Bey la conf.

Conserva los hilos de seda rojos, verdes y amarillos de que debió pender el sello.

40 DOCUMENTOS REALES.

XXI

Sentencia dada por el infante D. Fernando en el pleito que sostenía el monasterio de Eslonza con los vecinos de Algadefe.

28 Mayo. A. 1271.

Era de mili e CCC e quarenta e hun anno quatro dias de Mayo. Sepan quantos esta carta viren commo yo Pero Alffonso notario pu- blico del Rey en León ui una carta que me mostró Johan Johanes monge de ssan Pedro Baldonea escripta en papel e sellada con vn se- yello de gera en que se contenia que era del inffante don Ffernando segund en ella aparesgia, fecha en esta manera. De mi inffante don Ffernando primero fiyo e heredero del muy nobre don Alffonso por la gracia de Dios Rey de Castilla de Tolledo de León de Galicia de Se- uilla de Cordoua de Murgia de Jahen e del Algarbe a nos Gil Peres juys de Ualengia salut et gracia. Sobre contienda que era entre el abat e el conuento de San Pedro de Aldonga de la una parte et los omes de Algadeffe de la otra en rrason que el abbat e el conuento desian que seyendo ellos en juro e en possesion de rrecebir cada anno de los omes de Algadeffe de cada uno dos obras a baruechar e dos a sembrar e dos a ssegar e una amalar el pan del monesterio e una apodar elas vinnas e todos en vno trillar vna trilla de pan qual gelo e] so prior de Alga- deffe ffesiesse e sennos dineros de cada cossa para los arcos de las cu- bas e por en furgion sennos carneros e cada vnno veynte panes e dos cantaras de buen vinno e sennos pares de lonbos et todos dar vna gen- tar al abbat de ssan Pedro de dos en dos anuos de todo lo que ouiere mester para so despessa todo aquel dia et cogeren las bestias del abbat quando ffuesse en Algadeffe en sos cassas e el que morasse en Alga- deffe que heredat touiesse del monesterio e la uendisse de guisa quel

DOCUMENTOS REALES. 41

non fficasse y mays de uender aquella, era dar della el tergio del precio al monesterio et toda viuda que cassase en Algadeffe dar treynta suel- dos al abbat por huessas. Et que estos sobredichos de dos anos acá que sseles alearan con estos fueros sobredichos e non gelos querian ffaser Rodrigo Yanes monge con carta de personería del abbat e del conuen- to e Domingo Guerrero con carta de personería de los ornes de Alga- deffe venieron en juysio ante don Juanes Paneagua que era juys a la sason y en el lugar; et el personero del abbat e del conuento demandó estas cosas sobredichas e pedio que tornassen al abbat e al conuento en aquella posesión en que erau a la ssason quesellos algaron con estos fueros sobredichos e les ffesiesse quelles entregassen los fueros que ne- gligiran des aquel tienpo que selos asaren (sic); et esta demanda negó el personero de los ornes de Algadeffe et el personero del abbat e del con- uento prometió aprouallo e troxo sos pronas sobrello et el juys uistos los dichos de las pronas e oydas las rrazones de amas las partes judgó que el personero del abbat e del conuento prouara so entencion e con- denno elos omes de Algadeffe ennas cosas sobredichas e ennas costas que fusen de derecho. Et deste juysio Domingo Guerrero personero de los omes de Algadeffe agrauiosse e alcosse a mi. Et juys dio gelo al- eado segundo que se contenia en una carta que me enbio sellada de so seyello. Et puso plazo a las partes a que la ueniesen seguir et al plazo que lies puso Domingo Peres personero del abbat e del conuento e Do- mingo Guerrero personero de los omes de Algadeffe aparecieron ante mi. Et yo uista la allcada e oydas las rrazones de amas las partes ffallé que el personero de los omes de Algadeffe que sse aleó mal e el juys que judgó bien e confflrmé so juyzio et a plaser de las partes conde- né a los omes de Algadeffe en trezientos maravedís de la moneda del tienpo de la guerra por cuestas; et mandé que los diessen al abbat e a conuento sobredicho o a sso personero fasta quince dias despes de la fiesta de ssan Johan primera que uiene. Onde uos mando que vista esta mi carta que ffagades a los omes de Algadeffe que entreguen al abbat e al conuento sobredicho o al so personero los fueros quelles ouieren de ffazer des aquel tienpo que selles alfaron con ellos acá o la estimación

42 DOCÜMEMOS nEALES.

dellos. Et daqui adelantre que gelos fagan assi commo sobredicho es que gelos solían fazer et los trezientos maravedís se gelos non entrega- ren al plaso a que yo mande que gelos díessen tomar a tantos de los sos bienes porque gelos entreguedes e non ffagades en de al. La carta ley- da datgela. Dada en Valladolit veynte e ocho dias de Mayo Era de mili e CCC e nueue annos. Martin Pérez la ffizo por mandado de Al- íFonsso Martines alcallde del Rey. Et yo Pero Alffonso notario sobre- dicho por que ui tal carta fecha en tal tennor commo de ssusodicho es e apedemiento del dicho Johan Johanes escriui este tresllado por la dicha carta e pus en ell mió signno que es tal ►J^ por testimonio de uerdat. Testigos que vieron ela dicha carta. El arcidiano don Pero Pé- rez, Johan Fferrandez so sobrino. Martin Martínez e Johan de Villalon criados del arcidiano sobredicho. Alffonsso Rodríguez notario de Al- mazan.

Letra de albalaes, 0,22X0,43.

XXII

Confirmación por D. Fernando IV de los privilegios del monasterio

de Eslonza.

27 Mayo. A. 1300.

Sepan quantos esta carta uíren commo yo Don Ffernando por la gracia de Dios Rey de Castíella de León de Toledo de Gallizia de Seuilla de Cordoua de Murcia de lahen del Algarbe e ssennor de Molina, vi una mi carta escripta en pargamíno de cuero e sellada con mío síello de gera colgado que era ffecha en esta manera. Sepan quantos esta carta viren

DOCUMENTOS REALES. 43

commo yo Don Fferiiando por la gracia de Dios Rey de Castiella de León de Toledo de Gallizia de Seuilla de Cordoua de Murgia de lalien del Algarbe e ssennor de Molina vi una carta del Eey don Sancho mi padre que Dios perdone que me enbiaron mostrar el abbate el conuento del monesterio de Sant Pedro de Aldonca en que desie de commo vira carta del Rey Don Alffonsso su padre en que se contenya queporrrason que vira priuilegio del rey don Alffonso de León su auuelo en que falla- ra que nunqua diera gentar en ningún tienpo, que gela quitaua e que mandaua que gela non demandassen. Et otrossi queles confirmaua e les otorgaua sus priuilegios e sus liberdades ssegund que las ouieran en tiempo de los otros Reis. Et agora enbiaronme pedir por merget que yo queles confirmasse esta carta del Rey mió padre. Et yo por les faser bien e merget con consseio e con otorgamiento de la Reina donna Ma- ría mi madre e del infante don Enrique mió tio e mió tutor otorgo e confirmo les la carta sobredicha del Rey don Sancho mió padre que tienen en esta rasson sseellada con su siello de gera colgado, et mando que les uala e ssea guardada en todo segund que ffue guardada en tiem- po del Rey Don Sancho mió padre, et deffiendo que ninguno non ssea osado de les pasar contra ella, ca qual quier que lo ffesiesse pechar me- ya la pena que en la carta del rey mió padre se contiene, et demás al cuerpo e a cuanto que ouiesse me tornarla por ello. Et desto les mandé dar esta carta seellada con mió siello de gera colgado. Dada en Valla- dolit veynte e siete dias de Mayo Era de mili e trezientos e treynta e ocho anuos. Yo Per Alffonsso la ffiz escriuir por mandado del Rey e del inffante don Enrrique ssu tio e ssu tutor. Fernán lañes. Garcia Pérez. Garcia Fferrandes. Et yo el sobredicho Rey Don Ffernando por ffasser bien e merget al abbat e al conuento del monesterio sobre dicho de Sant Pedro de Aldongae por que so en tiempo e en hedad que lo puedo láser por mi. Et porque ellos sean siempre tenudos de rogar a Dios por el alma del Rey don Sancho mió padre e de los otros Reis onde yo ñengo e por la mi vida e por la mi salut otorgo esta mi carta e con- firmóla e mando que uala e sea guardada en todo ssegund que lo ffue ffasta aqui, et deffiendo que ninguno non sea osado de les pasar contra

44 DOCÜMErfTOS HEALES.

ella, ca qual quier que lo ffesiesse pecliar meya en pena mili maravedís de la moneda nueua, e a el e a lo que ouiese me tornara por ello. Et desto les mandé dar esta carta seellada con mió siello de gera colgado. Dado en la uilla de Medina del Campo dies e ocho dias de lunio Era de mili e trescientos e quarenta e tres annos. Yo Per Alfonso la escreuy por man- dado del Rey.

Letra de aibalaes, 0,26X0,32. Conserva sello peadieate, do cera.

SECCIÓN SEGUNDA.

DOCUMENTOS PARTICTJLA.RES.

XXIII

Donación de la villa de Valdealiso otorgada por el conde Ouisuado al monasterio de San Adrián.

24 Abril. A. 928.

XPS. Inmenso Deo ac Domino Saluatori nostro cui cedunt cele- stia et dominantur terrestia, in cuius nomine fundata est ecclesia san- cti Adriani et Natalia, siue alus sanctis, quorum reliquie in ipso loco recondite sunt. Ego comité Guisuadus et uxor mea Leuuina pauemus presenciam Dei bonis operibus ese nudatos, paruis pro magnis oíferi- mus a sacro sancto altarlo uestro, pro substentationibus pauperum ad- ueniencium uel seruis Dei qui in eodem loco cotidie in oracionibus et uigiliis Cbristo militant, ac tibi Eldemirus abbas et omme collegium fra- trum qui modo ibi sunt uel qui post uobis in eodem loco successerint, offerimus ad ipsum locum uilla nostra propia quem liabemus de auibus et parentibus nostris in territorio Legionense locum predictum que uo- citant Valle de Aliso prope Cento Fontes, et est ipsa uilla determinata per suis terminis antiquis, de prima parte terminum per auteiro maio- re et inde per Ualle Calido et per illa fonte et inde uenit per illa carra- ña, et inde uadit ad illo oteiro de Nido, et inde uadit per illa lomba, et de illa lomba ad illa fonte de illo ualle qui uenit de Castro Millanos, et de ualle ad illa carraria qui uenit de Ualle Aliso et exiit ad illa et

46 DOCUMENTOS PARTICULARES.

inde uadit per illos planos et uadit ad illo regó que uadit de Ualle Ali- so de sursum ad illo frexenale et uadit sursum per illo et uadit ad illo ualle de Ual Martino, et inde tornat ad illo canto maiore de Ualle Cal- lido unde primiter iuchoauimus. Concedimus ista uilla ad integro ad ipsum monasterium sancti Adriani iam superius nominatum que est situm in territorio Balneare uocabulo Bouata iusta alueum Forma ut semper ibi seruiat cum abitatoribus suis qui modo ibi sunt uel qui ad abitandum uenerint licenciam abeant populare et discurrere infra ipsos términos quos supra nomiuabimus, ad montes, ad fontes, ad pascuis, pratibus, domitum que etiametindomitum, cum adiacentibus suis, ces- sum uel regressum, quantum ibi potueritis inuenire, damus et oferimus per remedium animas nostras, ita ut de odie die uel tempore ad ipsum locum seruiat et nobis uitam eternam adquirat. Si quis tamen quod fieri non credimus aliquis homo ad irrumpendum uenerit et liunc fa- ctum nostrum infringere uoluerit, sit maledictus et condempnatus, et a fide Dei separatus, pro dampna secularia pariat uobis ipsa ereditate duplata uel triplata siue quantum ubi fuerit meliorata, et aparte regis auri libras senas et hunc factum nostrum plenam abeat firmitate. Fa- cta karta testamenti notum die quod est VIII. kalendas Maii in Era DCCCCLX«VI'^. Regnante Radimirus rex in Legionem. Fronianus episcopus in sede sánete Maria. Ego Gisuadus comité et uxor mea Leo- nina a uobis abbas Eldemirus et omne collegium uestrum fratrum in hane kartulam testamenti que fieri iussimus et legente audiuimus ma- nus nestras rouorauimus >^ et signum fecimus. Guter Menendiz conf. Recemirus Dicentiz conf. Sisebutus Petriz conf. Radimirus rex conf. Qui hic sunt testes : Petrus hic testis. Ueliz hic testis. lohannes hic

testis. Froiluua presbiter qui notuit.

1— P. (') Letra visigoda de transición á la francesa, 0,58X0,18.

(1) Los números qne van al final de cada artículo indican la signatura del documento.

DOCUMENTOS PARTICULARES. 47

XXIV

Donación de unos molinos en el rio Cea, otorgada por Teodomiro en favor del monasterio.

5 Agosto. A. 928.

XPS. In Dei nomine. Domnissimis et gloriosissimis nobis domnos et patronos nostros sánete Eulalie et sanctorum Petri et Pauli apo- stolorum in cuius honore fundatum est monasterium in locum que di- citur Elisonza. Ego famulus uester humillimus Tendemirus pabeo pre- sentiam Domini ad stare bonis operibus nudatus et parbo pro magnis offero sacrissanctis altaribus uestris superiori loco fundatos pro utilita- te et sustentatione fratrum qui ibidem orationibus et uigiliis Christo militant quorum abbas Ariulfus uocatus quam etiam et qui post illum loco eius successerit offero in primis in flumine Zeeia meos mulinos proprios ut in uita abeamus illos per médium meum et uestrum comu- ne pro medietate et post obitum meum seruiat pro anima mea ad mo- nasterio sic ipsos mulinos quam etiam meas térras quam abeo in circuitu uestro cum aqueductu egressu uel regressu pratis pascuis padulibus cum arbores pomiferis et in pomiferis cum ómnibus presta- tionibus suis et uobes obes caballos amienta uel uestimenta omnia mobile et inmobile quem ganabi uel quem aduc aucmentare potuero post obitum meum seruiat ad ipso monasterio ut merear remisionem pecatum nieorum excepto uno mulino que detis ad filium meum minore nomine Pascuale ipso nos comendo ut faciatis de eo intentione et detis de omnia sua ratione et suo casamento quia alios filios quem abui ma- iores nati ia donabi illis sua portione etiam et de mea portione abent

aput se solidos L et omnia que orto tum meum dimiseri que iam

suprataxabi et ad sacris sanctis altaribus uestris conccessi coniuratio-

u

■eeoafl etden

•Mi mt]

peÉbet ia

abe*t I

noa&s

fedet

e die et tcspore de parte bm a paite ■\ atqoe oooocan eC tt qiod akát attqn de llüt i ibas »ets aans et ioteaerariat ad trtifirf «t ia prúrit a ...,. u .. . mui alieM» iaeoMÚeasat careat tamniit IBM c«« Jada proditore Doaiai poiticipíai mU daaiBatioM tu a man taactítaa altaritas ¡«tioi abitaras et bec leripuira tnii Jiiora. r riptira twtif ti

n DOCc. ..A . 1. Teodoairi qae, ^^

oofoobí maaa propiia ágmoa 4* Í^B ^ V

giu tradi F.iqaUone conf. Manaio Froflaaos ta. du L iaaldopreobíierts.*iti

Qoeran :.v >^i>AikoB ts. •{•

' vmia

ina et triplid penosa, patroois que Adriano et Katalie oel obbíI exigoi qae Gisoado eam ooaiiige ligati seealaria bhiitifiti inlidu secoU eoutricti qiid fiMve aot a preda £uidb«s zaboli oieríta deteriora ooa -dbas oeatna óamúmimi» Martiribas pn>

I

intereessüri, ideo que iam nos Deo fauente, in larta, consulni-

miLS antestite? qni iam migranernnt in Domin* ^, Attila. et

niaens Cnpilanis siue cnníítornm abbatnnm qoi tur; erant uel modo

de^nt, talia deniqne illis precabimj nt cnm benedi

^mns a.r

'iim ues-

^j^d r ~

..onorem

^^^^raiti>

? omnia ista or-

Iw"

limns etiam

r^^

¡moacsere-

^w

1' .!i snam

^

1 ...Uíi. .sen

1

1 i >ro dicatnm

B^olmns san-

^^ksteríom a

^^^mn dmn

^^^^^onfir-

^^^Wege-

Ltea

Venal

rare maiore,

gnm qni discnnit ex^

rentera per nostros términos secuii/iu.i

pallnde de illa sansa uel ad illam lacnnai

lacnnam qnantnm passos- XX et sub illos a

48 DOCUMENTOS PARTlCULAnES.

ne confirmo ita ut de hodie die et tempore de parte mea a parte uestra et de eglesia sit tradita atque concessa et si quod absit aliqui de filiis aut nepotibus uel eredibus meis ausus et intemerarius ad disrumpen- dum uenerit uel uenero aut contrauenire sit in primis a sancta eglesia extraneus et a cetu katholiconim alienus incomunicatus careat lucernis et in futuro ultricium cum Juda proditore Doniini participium abeat penis et in sécula damnatione et a sacris sanctibus altaribus uestris auri libras quinas perpetim abituras et hec scriptura firmum uigorem abeat perpetim ualitura. Facta scriptura testamenti notum die ipsas nonas Agustas era DCCCCLX^VI. Teodomiri que hoc testamentum feci et relegendo cognobi manu propria signum >^ feci et testibus ro- gita tradi. Facquilone conf. Munnio Froilanus ts. >^ Maura ts. Acari- ci ts. Lupon ts. Giualdo presbiter ts. >i< Sanastianus ts. >ii Arcaio ts. >i* Queran ts. >^ Gathon ts. >^

2-P.

Letra visigoda, 0,28X0,19.

XXV

Donación de varios bienes, otorgada por el conde Guisuado y su mujer al monasterio de San Adriétn.

5 Marzo. A. 929.

Sub maiestate diuina et triplici persona, beatissimis egregiis que martiribus sacris patronis que Adriano et Natalie uel ómnibus san- ctis. Nos humiles exigui que Gisuado cum coniuge Leuuina, nimis ceno peccati mole ligati, secularia blandimenta connexi, scatentium uermium et omnia inlicita seculi constricti quid faceré aut quomodo eruere possimus a preda faucibus zabuli merita deteriora non iubant nisi fuerint almis precibus uestris domnissimis martiribus pro nobis

DOCUMENTOS PARTTCULAUES. IH

intercessuri, ideo que iam nos Deo fauente, indictione quarta, consului- mus antestites qui iam migrauerunt in Domino lennadius, Attila, et uiuens Cupilanis siue cunctorum abbatunm qui tune erant uel modo plunmi uitam degunt, talia denique lilis precabimus ut cum benedi- ctione et sanctificatione eorum conderimus ac dicaremus templum ues- trum qui ex iussione illorum omnia quod postulabimus ob honorem uestrum cuneta perfecimus sieuti omnes eernitis. Ergo omnia ista or- nare aligideque (sic) a nobis atria uestra honorifiee ampliauimus etiam modo Deo propitio, indietione secunda, regnante gloriosissimo ac sere- nissimo principe nostro Adefonso, anno regni sui V, per jussionem suam et sugestionen! nostram omnes proceres palatii, episcopi, abatibus, sen honestissimi laici, iussit peruenire ad locum nostrum Deo dicatum. Ergo rex ibidem aduenit igitur nos supra fati in meriti rogauimus san- ctissimum concilium ut hunc locum quod parabimus monasterium a modo et deincebs sit confirmatum et semper ualiturum ; nerum dum princebs a nobis talia audiuit episcopis seu abbatibus decreuit confir- mari quod misericordia deifica et pietate ipsius actum est quod elege- runt eadem hora ex ipso concilio Gaudegiso abbate quod iam antea illis efílagitaueramus itaque iam prefati in meriti elegimus hunc locum Balneare in Christi nomine et Christi amore et uestre glorie perpe- tual! honore licet exigui exigua munuscula altarla uestra oíferlmus ita inprimis secernimus termina uestra nam ex parte septentrionali ca- stellum anticum qui est supra monasterium ex penna ad pennam peí' illum arborem et per illam portam de ipso easti-o set per terminum de tio nostro Vegila nec non terminum de Braulio germano nostro, pre- designatum locum Stagnum a uulgis uocitatum Tintraria et ex inde di- rectum ad regum sursum uern ad ipsum regum usque ad limitem de Venarlo siue per ipsam lumbam inuertentem ad illum spinare et car- rare maiore, etiam sursum ad illam matam quam dicunt Malam et re- gum qui dlscurrit ex ulllam dietam Sandoi et per ipsum regum discur- rentem per nostros términos secundum iam receximus per caput de illa pallude de illa sausa uel ad illam lacunam de iusanam usque ad aliam lacunam quantum passos-XX et sub illos aucteros de illis aréis usque

50 DOCUMENTOS PARTICULARES.

Bouata fluminis, ita per ipsum regum usque ad uadum predictis aluei quin etiam per caput de illam serram et nostram uineam et in illum montera quera dicunt Mauroso nostrara porcionera qui nos quadra Ínter germanos nostros et consanguíneos pergens ípsa serra ad ipsum lacum, in plaga australe tam diu discurrit ípsam serram que usque ínuergít in himbam de Castro, ínterea ex parte orientalis terminum de germano nostro Braulio iam supra memorato lineara rectara continens quo usque perueniens ad presara molinum monasteríí huius íuxta fraxínura in eodem loco situm, et per ípsam petram que sta infestara: orania ista a nobis ordinata locura sacrura uestrura coucediraus, id est uineas, ortos, frutecías, poraiferandos a nobis fabricatos et adiciraus uobis uillara nostram propriara Busto mediano per cunctis terminis suis, prirao ter- no per Poszo Lobar et per illa collata de Ual de Goita, et per illa col- lata de Truiliar, et conlana per illa lonba, et inde ad collata de Mortos et uadit per illa loraba ad collata de illo carapo, et uadit ad illas colla- tellas et uadit per illa karraria ad illa collata de Órete quomodo aqua reuertet, et inde ad illa collata de Uillar et inde ad illo castello et ua- dit ad sancto Christoforo, et conlana ad illa hera de Lacu et uadit unde priraiter diximus ad Poszo Lobar infra ipsos términos, potesta- tem habeatis pascendi bibendi, in montes, in fontes, in éxitos et in illa diuisa que ad ipsa uilla pertiuet infra ipsos términos, uilla populata et pro populare, per cunctis terminis suis, promo terraiuo per illa fonte de Auelano, et per illa portella, et per illa zerra, et inde ad illa colla- ta de raonte de Fratres, quomo aqua reuertet et uadit ad illas collatel- las et inde con lana ad illa lonba de illo Uenario, et uadit per illo quato de illa tabula scripta, et descendit per illo sementarlo ad illa fonte de illo prato de super illa uilla, et desceudit ad illo regó quomodo aqua discurrit de illa fonte ad illa uilla ad ipsa carraña et per ipsa car- raria usque ad fontem unde primus diximus , ipsa liereditate et ipsa uilla infra ipsos términos uobis ad integritatem concedo; qua propter hanc donationera optirae manere censemus ut tara eglesiara quara et oranera nostram quara ibidera concesiraus donationera Gaudegiso abbati uel eglesiara sancti Adriani cura fratribus suis concedimus monasterium

DOCUMENTOS PARTICULARES. 5-1

regere tenere et monasticam uitam secundum docet sancti Benedicti regulam texere. Nullum in aliquo eiim salubriter inquietare quesumus set quiete et secure perenniter permanere subplicamus et ut uires eis miuistrauerint edificare, plantare, procurare non desistant et iu suis stipendiis liac utilitatibus pro ut opus fuerit monasterii expenderé li- centiam de ipsis facultatibus qua dedimus non denegauimus liabere. De- nique ad climis poscimus tam iste supra nominatus abba seu fratres qui post eum in loco eius successerint uotum lioc nostrum qualibet te- pida conuersatione audeant disoluere, obtamos etiam et eos qui post temporibus nostris exgessum sobolis nostris uel ómnibus ad flnitatibus uitam dabitur per eterne regis imperium ut de nostris oblationibus cunctis quibus Deo placeré studuimus nihil auferre niliil emutillare presumant. Quisquís uero quod absit ad inrupemdum ausu temerario uenire uiterit sit anatemlia marenata in conspectu Dei patris omnipo- tentis et iré se cum luda ad ignem eternum uelotius pergat, ac sine fine crutiaturus penas inextinguibiles permaneat, et ad duplam confu- sionem ab Spiritu sancto non carea t, uiuens que afronte careat lucer- nis, postque picea non euadat baratri tenebras et in futuro iuditio reus existat, et in duplo reddat de auri libras quinas, ideo obsecramus tam abbates quorum et ceteri qui ibidem aduenerint frates ut pro sospitate eui et pro incolomitate regni celestis ut fruere mereamur orare non desinant.

Factum et confirmatum sub die III nonas Marcias sub Era DCCGC. LX. VII. Bgo Gisuadus cum coniuge Leuuina hoc testa- mentum a nobis factum proprie manus firmauimus. Adefonsus Eex confirmans. Onneca regina conf. Leuuina conf. Garuiso conf. Eldemi- rus conf. Scemena conf. Petrus conf. Sub Christi nomine Cixila episco- pus interñiit. Sub Christi nomine Ouecus episcopus interfuit. Sub Christi nomine Fortis episcopus interfuit. Sub Christi nomine Dulci- dius episcopus interfuit. Sub Christi nomine Frunimius episcopus in- terfuit. ileccessuindus abbas testis. lohannes abbas testis. Seruandus abbas testis. labiscus abbas testis. Attarius abbas testis. Ariulfus ab- bas testis. Sisebutus testis. Uigila iudex testis. Maurellus iudex testis.

52 DOCUMENTOS PAnriCULARES.

Abaiub. testis. Bazarius testis. Mutarraf testis. Zacarías presbiter notuit.

3-P.

Letra visigoda, (i,7 2X0,2!».

Hay otro ojoinplar de este documento, tainbiéa de letra visigótica, con ali^uaas variaütes.

XXVI

Donación de la mitad de una villa junto á. Santa Eugenia, otorgada por Mascito y Odón en favor del monasterio de Eslonza.

17 Octubre. A. 920.

XPS. Sub Christi iioinine et iiidiuidue Trinitatis, domnos et patro- nos nostros sánete Eulalie uirginis et sanctormm apostolornm Petri et Pauli quorum reliquia sunt recondite et monasterium in Elisonza, nos umilis serui uestri Mascito et Odo pabemus presentiara Domini, bonis oi)eribus ad stare nudatos, deinde paruis pro magnis oíferimus ad sa- cris sanctis altaribus uestris tam Ariulñis abba quam etiam et qui post illum, loco eius susceperit pro sustentatione pauperum aduenientiuní et utilitatem monasterii uel seruis Dei qui in ipso loco deseruierint et co- tidie in orationibus et uigiliis Christo militant concedimus eglesie ues- tre in primis ego Mascitu in uilla insta sancta Eugenia medietate de omnia mea causa in casas, in niñeas, ortales, pomares, térras cultas et incultas, rauppa, nestimento, argento, tam mobile quam etiam innio- bile, quem post obitum meum a inri meo dimiserim cum filiis meis per- medium illut sortiatis, similiter et ego Odo quantum aucmentare po- titero in omni uita mea quando Deo a seculo exire quantum a juri meo dimiserim omnia ex integro in ipso loco sit traditum atque confir- matum ut ante iudicem, meorum merear pecaminum remisione, ita ut ab odierno die et temporií omnia que iam supra diximus atque taxamus el

DOCLMKATOS I'AítTlCL l.AUES. o3

coniuratioiie confirmamus ut omnes Deiim timentibiis et uobis beueuo

lentibus uotum nostrum ad impleant et confirment si conflrmati in re-

gno Dei eterno permaneaiit. Et si quo absit nos aut aliquis de propin-

quis nostris filiis an nepotibus uel eredibus nostris ausus et intemera-

riiis hanc nostram oblatiouis cartiilam ad inrrumpendum uenerit uel

conaiierit, uenire aut inmutare uoluerit, sit in primis a sancta eglesia

extraneus, et ac cetu catholicorum alienas, in hoc seculo lucernis ca-

reat uisionem, et in futuro ultricibus flamis cun luda proditore Domi-

ni participium lugeat penas, insuper secularia dañina multatus, confe-

rat sanctis altaribus uestris uel seruis Dei auri libras quinas perpetim

abituras, et liec scriptura firmum uigoreni obtineat per sécula ualitura.

Facta scriptura testanienti notum die XVI kalendas Nouembiis. Era

DCCCCLXVII/' Regnante et imperante principe nostro glorioso do-

mnus Adefonsus Legionense sedis. Ego Mascito qui hoc testamentum

a me factum fieri uolui et relegendo cognoui manu propia signum >^

feci et testibus rogitas ad rouorandum tradidi, similiter et ego Odo

confirmans manu mea. ^ Reccemiri testis. >^ Coraisci ts. ^ Fafila

ts. >^ Frola ts. Lupi hic ts. Gennaius presbítero hic presens fui ts.

Elleca presbiter hic ts. Sesualdo ts. Ceronio ts. lusti ts. *^ Braulio

ts. Sub Christi nomine Oueco sepiscopo. >i<

4— P.

Letra visigoda 0,4oX027.

XXVII

Donación de unos bienes en la villa de Calzada, otorgada por Egica y Munnina en favor del monasterio de Eslonza.

16 Noviembre. A. '.t2(t.

XPy. In nomine sánete et indiuidue Trinitatiis. Domnos et patro- nos nostros sánete Eulalie uirginis et sanctorum apostolorum Petri et Pauli in cujus onore fundatum est monasterio in locum predictum albeo

54 DOCUMENTOS PARTICULARES.

Elisonza, nos umillimis serui uestri Egica et Miinnina, mole criminum grauati, et ingenti sceleribus opressi pauemus presentiam Domini ad- stare bonis operibus nudati, parbis pro magnis offerimus sanctis alta- ribus uestris pro utilitate monasterii ad sustentatione fratrum adue- niencium uel seruis Dei qui cotidie in orationibus et uigiliis Christo militant, tam Juliaui abba quam etiam et qui post illum loco ejus suc- cesserit. Offerimus in primis in locum predictum in uilla que uocitant Calzata nostras casas cum solares, térras, niñeas, ortales, mulinos, raupa, argentum, uestimentum, oues, bobes, jumenta, armenta, tam in mobile quam etiam inmobile que post obitum nostrum omnia que a nobis fuerit de nostro laxatum in jure et potestate uel dominio uestro sit traditum et perpetuo confirmatum et quicquit de illut pro utilitate monasterii fuerit aut abueritis uoluntatem faceré plenissimam in Dei nomine abeatis potestatem et que jan supra diximus et conjuratione confirmamus ut ante judicem nostrorum mereamur peccaminum rem- missionem, ita ut ab odierno die et tempore de parte nostra a sanctis altaribus uestris sit concessum, et si nos aut aliquis ex eredibus uel propinquis nostris ausus et intemeratus hanc nostram oWationem car- tula disrumpere aut inmutare uoluerit sit in primis a sancta eglesia extraneus et a cetu catholicorum alienus, a corpore Christi segregatus, et in futuro ultricibus flamis cum luda proditore Domini participium abeat penis, et insuper secularia damna multatus conferat sanctis al- taribus uestris uel seruis Dei que cotidie ibidem abitant auri libras quinas perpetim abituras, et hec scriptura firmum uigorem obtineat per sécula ualitura. Facta scriptura testamenti notum die XVI kalen- das Decembris Era DCCCCLXVII. Ego Egica hanc testamento a no- bis factum manu mea signum )^ feci et rogitas testibus ad rouorandum tradidi. Munnina confirmans manu mea. ►$< Vimara confirmans. t^ Gondesaluo confirmans. ^ Leto presbítero testis. >^ Lubila presbiter testis. y^ Icquila presbiter testis. )^ Albaro testis. ^ Hale testis. >^ Ambron testis. ►í^ Saprella testis. >^ Donna Cislo testis. ►Jí

5— P. Letra gótica, 0,41X0,18.

DOCUMENTOS PARTICULAHES. 55

XXVIII

Carta de venta de la mitad de una viña en la villa de Gañones, otorgada por Egilo y sus hijos en favor del monasterio de Eslonza.

20 Mayo. A. 943.

XPS. In Dei nomine. Ego Egilo una ciim filiis meis Adefonsus et Ratario et Seniplicio tibi Aj libando abba uel omnem collegio íratrum in domino Deo eternam salutem. Placuit nobis ad que conbenit nulis que egentis inperio ñeque suadentis articulo set propria nobis accessit uoluntas, ut uinderemus uobis uineam nostrara propriam sicut et uen- diuimus et est ipsa uinea in uilla que uocitant Caniones super ripa fluminis Estola insta ipsos uestros molinos determinata per cunctis terminis suis, de termino de Fafila usque ad termino de Greudo, et de alia parte usque in kasas, et de quarta parte termino de Aldreto, me- dietatem uobis uendmimus cum omnes arbores suos, et acepimus de uos pretio XXIII solidos que nobis nene complacuit et de ipso pretio aput uos nicil deuite remansit. Ita ut ab odierno die et tempore abrasa ipsa medietatem de ipsa uinea de nostro jure sit in uestro jure et domi- nio traditam et conflrmata abeatis, edeatis, teneatis, uindicetis usque in perpetuum, et si aliquis uos ad inrumpendum uenerit pro ipsa uinea, que nos uindicare non ualeanius, tune abeatis potestatem de nos ad pren- dere ipsa uinea duplata uel quid quantum ad uos fuerit meliorata et uobis perpetim abiturum. Facta cartula uenditionis sub die quod erit XIII Kalendas lunias Era DCCCCLXXXI.

Ego Egilo in anc cartula uenditionis de ipsa uinea manu mea i^ feci. Adefonsus conflrmans >^ feci. Ratario confirmans ►J* feci. Semplicio confirmans ►í^ feci et coram testibus tradimus ad rouoran- dum. Armeutari Heliz testis ^i* feci. Eldesendo filius don Tio te- stis ►ítfeci. Adefonsus filius Burgala testis ►J^ feci. Onorico mallato

56 DOCUME.\TUS PAiniCLI-AHUS.

de tísUibulo te«tis >J« feci. Stefauo filius Calzato testis >i< feci. I)i- (laco testis >ii feci. Halel de Legión testis ►J^ feci.

Letra gótica, 0,20X0,1 i.

6-P.

XXIX

Carta de cambio de unas tierras en la villa de Cañones por otra en Es-

lonza, otorgada por Sarracina y sus hijos de una parte, y de la otra el

abad de este monasterio.

24- Mayo. A. 1»13.

XPS. In Dei nomine. Ego Sarracina una cum filiis meis Albaro et Gotina Faquilo et Gontrode et Remesildi tibi Ajubando abba uel omnem collegio fratrum Elisonza in domino Deo eternam salutem. Placuit nobis adque conbenit nunlisque egentis inperio ñeque suaden- tis articulo set propria nobis accessit uoluntas ut comutaremus uobis térra cum suos pomíferos sicut et comutauimus, et est ipsa térra in uilla que uocitant Caniones, justa flumen Estola, determinata per cun- ctis terminis suis, de termino de Mauro, et per ipso regó que discurrit de ipsa presa de uestros molinos usque in corte qui fuit de Albaro, et per corte qui fuit de Sparandeo, et de alia parte termino de Sesguto, et usque in ipsa uinea qui ftiit de Furtunio, et in alio loco ad ipsa muli- iiaria qui fuit térra, cum suo puntare iufra uestros términos, homnia uobis comutamus adque concedimus, et accepimus de uos alia térra in Elisonza que nobis ueue complacuit et aput nos uicil deuite remansit. Ita ab odierno die et tempore abrasa ipsa térra cura suos pumares et suos fructuarios de nostro jure sit, in vestro jure et dominio traditam, et pereniter confirmatam abeatis, edeatis, teneatis, uindicetis jure quie- to usque in perpetum. Et si aliquis orno uos ad inrumpeudum uenerit pro ipsa térra uel pro ipsos pomíferos que nos uindicare non ualeamus,

DOCL'MEMOS I'AHTICL'LAUKS. o7

tune cibeatis potestatem de nos adprendere ip.sa tena ciini saos puma- res duplata uel quid quamtum ad uos fuerit meliorata et uobis per- petim abiturum. Facta cartula comutationis sub die quod erit VIIII Kalendas lumias Era DCCCCLXXXI. Ego Sarracina in anc cartula comutationis quam fieri uolui manu mea ►Jí feci. Albaro confirmans >^ feci. Gotina confirmans >^ feci. Faquilo confirmans ►J» feci. Gontrode confirmans )^ feci. Rensildi confirmans t^ feci. Et coram testibus tra- dimus ad rouorandum. Félix de Sancta Maria ts ►J^ feci. Emelato ts. i^ feci. Vacauda filius Pruenzi ts. >i* feci. Gnimara presbiter filius Zalama ts. ►Jí feci. Imila suo germano ts. >^ feci. Valeiro presbiter filius Lello de Riparubia ts. >^ feci. Fatino filius Sesnando ts. ts. >i* feci. Adeíbnsus filius Burgala ts. ts. ►í^ feci. Aldreto filius Hamdom ts. ts. ►i^ feci. Onorico de Sancta Maria ts. ts. >^ feci. Molini ts.

ts. ^ feci.

7— P. Letra gótica, 0,24X0,20.

XXX

Donación de una tierra en Cañones hecha por Selera en favor del monasterio de Eslonza.

30 Agosto. A. ítoT.

XPS. Sub Christi nomine et indiuidue Trinitatis domnos et patro- nos nostros sanctorum apostolorum Petri et Pauli [et sánete Eulalie?] uirginis etemeri tense in cuius lionore fundatum est monasterio in loco predicto Elisonza. Ego fámula uestra Selera Deo uota mole criminum grabata et in gentis sceleribus oressa pabeo presentiam Domini bonis operibus ad stare nudata paruis pro magnis oftero ad saeris sanctis altaribus uestris pro sustentatione pauperum aduenientium uel ser- uis Dei qui cotidie in orationibus et uigiliis Christo militant tam

58 DOCUMENTOS PARTICULARES.

Adiubandus abba quam etiam et qui illum loco eius successerit ofíero uobis térra mea pro parte quod abeo in loco predicto Kaniones iusta fliimen Extula de termino de Delgata usque in termino de Donno et de alia parte de meo termino usque in orgas de üoni Ranosondo ipsa térra infi-a ipsos términos ab integro uobis concedo post obitum meum pro remedio anime mee et parentum meorum siue in ipsas orgas et in ipso sauto quod latus iacet illut uobis oñero post parte eglesia uestre. Si quis sane minime credo cuntra hanc factum meum uel meam obla- tionem infriugere uel disrumpere uoluerit pro aliqua subroita persona imprimís ad sancta eglesia Dei sit extraneus et ad cetu katholicorum alienus et cura Juda proditore Domini lugeat penas et insuper pariet

á partera eglesia uestre aurias libras et liec kartula testamenti

firmum uigorem obtineat per omnia sécula ualitura. Facta kartula te- stamenti notum die III kalendas Setembres in Era DCCCCXCV. Ego Selera in anc testamentum a me factum uel contestatum manu mea >^ . Lecinus de Ualderezmondo ic preses fui manu mea ►J». Kabesza filius Cisla ic preses fui manu mea ►J^. Muune de Rezmondo ic preses fui

manu mea ►Jh.

8— P. Letra visigoda, 0,24X0,19.

XXXI

Donación de unos bienes en Villa de Moros, otorgada por Bermudo en favor del monasterio de Eslonza.

28 Diciembre. A. 976.

XPS. Sub Christi nomine gloriosisimus et post Dominum nos for- tisimos dóminos patronos mei sanctorum apostolorum Petri et Pauli et sancta Eulalie in cuius onore fundamei.tum est mouesterium in Ali- sonca. Ego umilis serbus uester Uermudo, mole criminum grauatum, abeo pabeo presentía Domini adstare bonis operibus nudatum, parbis

DOCUMENTOS PABTICULARES. o9

pro magnis olferimus saucti altaribus uestris pro sustentatione fratrum et iitilitatem monesteri uel serbis Dei qiii ibidem coticlie in orationibus et uigilibus Christo militant tam Cibriani presposti et Albaro diaconi quam eziam qui post illos subsenserit, oífero in primis ad sacris sanctis altaribus uestris ubi corpus meum uoleo ebeo iacere pertinere logum de iiide in logum predictum Uilla de Mauros uinia I de duas estirpias per terminum de Memi alia parte de Donadeo in sentegra et cupa una de nobe palmos in sentegra et in alias uinias teras meditate et in mon- tes et cortes et ingrosicum de kasa meditate in post obitum meo relin- querit sit traditum pereniter confirmatum et qui de illum locum sus- senserit. Siquis tamen ego Uermudus aut aliquis omo ex eredibus uel probinquis meis contum ex temerarius et audax hanc mea oblatione cartula dirumpere aut inmutare uoluerit, in primis sancta eglesie ex- traneus et ac cetum catolicorum alienus, insuper secularia damna mul- tatum conferat sanctis altaribus uestris auri liberas quinas et scriptura firmum uigore obtinea per sécula ualitura. Facta scriptura testamenti notum die V kalendas Genuariis Era XIIII super milésima. Ego Uer- mudo in anc testamenti manum meam roborabit ►J^ Pro testes. Domenco testis. Citele >^ testis. Gaudioso ^ testis. Eegnante Adefonso in Le- gione. Leuta noduit. t^

9— P.

Letra visigoda, 0,16X0,21.

XXXII

Donación de unos bienes en Villarabínes, hecha al monasterio de Algadef por Lá,zaro, presbítero.

25 Marzo. A. 1005.

XPS. Domnos sanctos et gloriosus hac post Deum mici fortissimos patronos sánete Marie uirginis hacque sánete Martini episcopi corum

lio UUCLMK.\TOS PAUTICLI.AIIES.

baselice ñindate suiít in locum qiiot nuncupant Algadeí iiobis doiiino Eiza abba iiel collegium fratnim qui Deo militant in ipsum locum, Hec uiiiilimum serbus uester Lazaras presbiter non est duuium set multis manet notissimum quia ex puncta morte corpórea de hoc seculo ad alium humana transfferuntur anima. Qualis uamque se illi peruenire con- siderat quia ic ad bona peragenda corde et corpore pigritat. Monetenim Dominus dicens: date et dauitur uobis. Licet enini omnia que in une niundum ad ussum ominis coiiferantur ad Deo qui creauit orania ordi- nantur tamen Deo naide dignum est ut de hoc cot acQepimns ex hoc con- placeat poneré oblaciones instinctum hoc eo enim unns quisque futura cu- mulat pro eo presencia eorum Deo digne dispensat. Ad nos qui sumus futuri temporis illius posteritas eins de uoni operis deuocionem trans- misit et tali emolumento corde subsequencium ad depetenda semper Domino confirmauit. Addo is talibus presentís oraculis pío it ut me- rcar uestro sacro sancto suífragio aput Deuní cuuctorum nexibus ab- solbit peccaminum et dessiderare uitetis ne studium placidum percur- rere passum offei-o et dono ad sacro sancto eglesie uestre pro remedium anime mee id est corde cum suas domos qui uocitant Billa Rapiñas sub- tus flumen Stula, in uineis, in terris, in pratis, in mulinaris, in arbus- ta, in rem, in quantum poturitis, in caballos, in boues, obes, argentum, uel uestimentum, .seu et homnia causa quantum potueritis in uenire, ad integrum uobis concedo, ut de seruiat in ipsum monasterio iam su- bra nominatum Algadef pro remedium anime mee. Ut abeam coronam ante Deum ita dumtaxat abodierno die uel tempore perpetim confero concedo ab integro. Quod si quisqum i)rogenies mee aut eredum meorum uel cuiuspiam asercionis aut generis omo anc meam deuocionem aut uius mei decreti uel testamenti infringerit in primis sit excomunicatus et a corpore Christi et careat aífrontibus amborum lucernis et non ui- deat que bona sunt in Hierusalem nec pars in Srahel set fiet pulbis ille et progenie sua et insuper pariet in duplu uel triplo auri libras III. Regnante domino Adefonso principe. Facta scriptura testamenti Sub die cot erit VIII kalendas Aprilis. Era XLIII post millesima. Lazarus in anc scriptura testamenti cod fieri uoluit et reliendo cognouimus manu

DOCUMENTOS I'AHTICUI.AIUÍS. fH

mea >^ Honorífica Deo nota coiifirniat. Suarius conf. Kazem conf. Elde- demirus conf. Fredinandns conf. Froilano conf. Ainb conf. Frater Bi- rimudus presbiter conf. Frater lohannes conf. Frater Teuda conf. Froila presbiter conf. Gaudius conf. Lupus coní. Dulcidla conf. Salba- tor conf. Andreas conf. loannes conf. Benze conf. Julianus conf. et alii plures ñlii uonorum liominum.

10— F

Letra visigoda, 0,39X0,28.

XXXIII

Donación hecha al monasterio por Ñuño Gutiérrez y su mujer, de todos los bienes que tenían en Villafale.

16 Mayo. A. 1033.

XPS. Inmenso Deo hac Domino Saluatori que nostro cui cedunt celestia et famulantur terrestria in cuius nomine fundata est eglesia monasterio dedicata sanctorum Petri et Pauli apostolorum. Ego fámulo uestro Nuno Gutieriz una cum uxor mea Maria pauemus presentiam domini bonis operibus esse nudatis parbis pro magnis oífe- rimus ad sacris sanctis altaribus uestris pro substentationibus paupe- rum aduenientium uel seruis Dei que in eodem loco cotidie in ora- tione et uigiliis Christo militantium Ualeribus abbatiuum eciam et qui post illo loco eius sucesserit et hofferimus in primis uillam nostram probria que fugit de Joan Ueluz que nos incartauit rex domno Uere- muto in territorio leonensem insta fluminis Istulam in Sonlatio uilla que uocitant Uillafalei quem abuimus in nostro iuro térras uineas montibus fontibus pomiíeris arboribus pelacus santus molinarias pi- scarlas fructuosas uel infructuosas pratis pasquis padulibus aquas aquarum cessum uel regressum quantum ibi potueritis inuenií'o tam

62 DOCUMENTOS PARTICULARES.

etiam in prauo quam etiam et indomitum homnia que supra diximus ad domiim Dei illum concedimus ad integritatera in monasterio Elison- ca et cum coniuratione comparationes totas. Siquis tamen quod fien mi- nime credimus aliquis homo ausus et intemeratas hanc testamentuní ad disrumpendum uenerit uel uenire conauent in primis sit a sancta eglesia extraneus et a cetu catholicorum alienus et futuro ultricibus cum Juda proditore Domini participium abeat penis et insuper secu- laria damna multatus conferat sacris sanctis altaribus uestris uel seruis Dei que in ipso loco deruierit auri libras quinas et ec scriptura testamenti firmem uigorem obtineat que homnia sécula ualitura. Facta scriptura testamenti notum die quod erit XVII kalendas Junias Era LXXIII post milésima. Ego Nunno Gutierriz in anc cartula te- stamenti quem fieri uolui manu mea. ►í^ fecit. María conf. manu mea. >^ fecit. Ciprianus episcopus in sánete Marie sedis, Pelagio Goncaluiz conf. }^ Frolia Xemeniz conf. >^ Gómez Guteriz conf. >^ XPS. Domi- nigo ic ts. f^ Obeco ic ts. >^ Martino ic ts. >^ Petru presbiter ti- tulauit >ii.

Letra visigoda de transición á la francesa, OjSgXOjSI.

XXXIV

Venta de unos bienes en la villa de Quintana, otorgada por Bellido Gonzá,lez y su mujer en favor del monasterio de Eslonza.

i 8 Mayo. A. -1050.

XPS. In Dei nomine ego Belite Consalbic et uxori sua Foba una pariter cum filiis meis, tibi Ualerius abba, in domino Deo eterna salute amen. Plaguit nobis adque conuenit uoluntas, nunlis quoque gentis im- perio, ñeque suadentis artigulo, set propria nobis accensit uoluntas, karo animo et spontanea nostra uoluntate, ut uiuderemus uobis jam su-

DOCUMENTOS PARTICULARES. 63

pra dicto Ualerius abbas uilla nostra propria que abemus de parenti- bus iiel abios nostros in terridurio legionensis iusta flumine Forma in logo predicto uilla que uocidant Quintana siue de nostra ganantia có- modo et de nostras comparationes in ipsa uilla medietates ad intecri- date uobis uindimus ipsa uilla cum domus edifigatus, cortes, exitus, montibus, fontibus, molinos, cum suas molinarias, ortos, pumiferos, san- tos, pelagus, pescarlas, uineis, terris, pratis, pascuis, padulibus, aquis, aquarum cessum regresum quantum ad ipsa uilla pertinet et Belite Consalbic juriflgauit, sibe in brauo quam etiam et in domitum, medie- tate ad intecridate uobis uindimus et concedimus pro que accepimus de uobis in precio CV solidos de ariento, precium placibile que nofeis et uobis bene conplaguit, et de ipsum pretium aput uos nicil indeuitum non remansit, set totum complestis ita ut de odie die uel tempere de nostro iure abrasa et in uestro iure dominio sit confirmata, aueatis teneatis uindices atque defendatis, sic uos quam etiam et posteritas uestra, et fatiatis inde quod uolueritis et si aliquis homo ad inrumpen- dum uenerit uel uenerimus quod ego uos auctoritare non ueluerimus hanc per nos hanc per mandatore aut inlicita asertoris cómodo parie- mus a tibi Ualerius abbas ipsa ereditate duplata uel tri plata quantum a uobis fuerit meliorata et in perpetum auitura, et apartem regis auri libras bis quinas. Facta kartula uindictionis nodum die quod erit IIII'* feria XV. kalendas iunias. Era LXXXVIII post milésima. Ego Belite Consalbic et uxori sua Foba in hanc kartula uindictionis manus nostras rouorauimus. et signum fecimus ►J^ )^ Regnante rex Fredinando in Le- gione. Ziprianus Dei gratia episcopus in sedem sancta Maria. Qui fui pro testis Martino ic ts. ts. Pelagio ic ts. ts. Citi ic ts. ts. Peidru pres- biter notuit.

12— P.

Letra visigótica, 0,3IX<i,2'l.

64 DOCUMENTOS PARTICULARES.

XXXV

Venta de una tierra en Garfudos, otorgada al monasterio de Eslonza por Vicente y su mujer Gogina.

28 Noviembre. A. lOoO.

XPS. In Dei nomine. Ego Uicenti et uxo sua Cogina tiui Ualeri- btls abbas qum sobrinis uestris IJaleiro et Atila in domino Deo eterna .salntem, amen. Placnit nobis aque conuenit uolumtas ñeque per me- tum ñeque per ebrietatem set spontanias nostras uoluntates ut faci- mus uobis scriptura uendicionis de tena que est in teridorio leonesse in ualle de Alissonza in logo predicto in Garfudos ipsa térra per suis termiuis, in primo termino per uia Castellana et illos alios términos de mine Ualeribus aba et alia térra ibidem in Garfudos per suis ter- minis per termino de Sancti Petri qui fuit de donna Quilio et illos alios términos de mive Ualero abbas ipsas térras per ipsos términos dauo uobis illas ex integras uobis concedo pro quo accepimus de uobis in precio pro ipsas térras qui in scripto isto resonant solidos VIIII de argento, preciura placiuile quod nobis et uouis bene conplacuit et de precio aput nos nicil remaso set totum precium conplistis. Ita ut de odie die uel tempore ipsas térras de meo iure abtersas et in uestro iure

sedcant conflrmatas i et abeatis, teneatis uindere, donare,

uel conmutare et que uobis fueri uolentia inde faciatis. Si quis tamen aliquis orno ad scriptura ista ad derampendum uenerit uel uenerimus aut per nos aut per aliquis orno subrogita pei-sona quem nos Uicenti et uxor Gogina uindigare uel obtoricare non uoluerimus a parte uestra de uobis Ualeribus abbas et sobrinos uestris quomodo pariemus istas térras dupplatas quantum ad uobis fueri prendere meliorata et in per- petuum seculi teneatis illas firmiter. Facta scriptura uendicionis no- dnm die IIII. feria ITII. kalendas December. Erat LXXXViri post

DOCUMENTOS PARTICULARES. 65

raillesima. Ego Uicenti et uxo sua Cogina in ac scriptura uindicionis manus iiostras )^ t^ rouorauimus. Qui presentes fuerunt. Saluador ic testis >^ Uicenti ic testis t^ Pelaio ic testis >{< >^ Andrés presbiter scripsi.

13— P.

Letra visig. Pergamino opistógrafo, 0,20X0,14.

XXXVI

Donación de Villanova, Santa Eulalia, Moral y otras villas, otorgada por García y Leonina en favor de este monasterio.

29 Julio. A. -105.5.

XPS. In nomine Trinitatis Patris et Filii et Spiritus Sancti in unitate equalis. Ego nos coniímti in unum nominibus iam dictis Garcia qui sum fllius condam patris mei Gutier Uelasquiz et Leonina qui sum filia condam patris mei Garcia Olaliz in Christo semper salutem amen. Magnum est enim titulum donationis in quo neme potest actum largi- tatis inrumpere sed semper libenter amplecti idem quod sumus in uno consensu sicut ex uno ore directi ex eo quod abuimus nos filios natos et sunt migrati a seculo et deuenimus sine filios in hoc mundo et pro taliter eius causa agnoscentes nos in nostris malis delictis uel quod sumus sanguinis destirpe pecatis ad multis manet cognitum sed a pau- cis exaratum. Modo uero uenit nobis consilium de Christo auxiliatore fortissimo et sub Dei adiutorio uenit nobis uoluntas pro pacis bone uoluntatis et facimus Ínter nos unitas perfeta uel benefactis seno scri- pturarum de omni re nostra uel de uillas et hereditates de quantum iusus sum habere que nobis Dominus condonauit et dedit cum suo ad- iutorio id est uillas nominatas in territorio Balneare uilla nominata Uilla noua cum casas cum cupas, torcularia, uineas uel cum suis presta-

«6 DOCUMEríTOS PARTICULARES.

tionibus que ad ea pertinent pratis, pascuis, padulibus, aqiiis, aquarum aque ductibus, molinarum cessum uel regresum. ítem ibi alia uilla saucta Eulalia cum casas, cupas, torcularia, uineis, pratis, pascuis, pa- ludibus, busta, arbuscula, montibus, foutibus, aquis, aquarum aque du- ctibus, molinarum, cesum uel regresum, quantum ad ipsa uilla perti- net. ídem alia uilla que uocitant Moral secus fluuio Forma sicut iam su- pra est taxatum cum sua edificia prestationibus que ad eam concurrunt. ítem alias uillas in territorio legionensi Uilla Gontilde insta fluuio Ystola cum casas, cupas, torcularia, uineis, pratis, pascuis, padulibus, busta, arbuscula, montibus, íbntibus, aquis, aquarum, aquaeductibus, molinarum, cesum uel regresum, cum suis prestationibus quantum ad ipsa uilla pertinet. ídem a sancto Adriano secundum quod super resonat similem taliter uerborum, ídem Uilla Foquer. ídem alia uilla Quinta- na et in Balneare unde prius diximus alias uillas Bouada et sancta Columba. ídem alia uilla secus numen Estola uocitata Cent Fontes ipsas uillas que de super sunt taxatas uel nominatas ab integritate cum tota sua edificatione casas, cupas, torcularia, uineis, pratis, pascuis, paduli- bus, busta, arbusta, montibus, fontibus, aquis, aquarum aqueductibus, molinarum, cesum uel regressum, ab integritate cum suis adiacentiis facimus Ínter nos talem scripturarum ut habeat stabilitatem tam de hereditates quam etiam et de omnia nostra re que liabemus data de ma- nus Domini quantum ganamus et opulentamus uel ganauerimus usque ad exitum mortis nostre, aurum, argentum, palleum, tam sérico laneo lintgeo, equas, uacas, boues, mulos, kauallos, res, uestitum, porcos, uel omnia re quae abemus sub manus Dei potencia secundum quod est iam supra taxatum facimus ista scriptura unitatem equalitatis uel bene fa- ctis causa terminata ut liabeant robur et stabilitas firma usque meo- rum tempus uel in sécula seculorum amen. Ita ut deinceps Ei-a que est L^^XXXX.* III super milésima IIII kalendas Augustas. Hegnante

rege Fredinando in Legione. Froilanus episcopus in sede uel (*)

commissas Oueto. Cibriani pontificalis ordo in comissas legionensis

(1) Está, en blanco en el original.

DOCUMENTOS PARTICULARES. 67

Vnus quisquís de nos qui fuerint migrati a seculo primus qiiomodo mitat illa sua ratione ad illa ecclesia pro sua anima et cura pro anima sua et de- pos isto illo alio transito quomodo totum ab integro aeclesiae sit traditum pro animabus nostris ut inde antae Deum inuenire mereamur mercede uel de píecatis nostris ueniam. Ita ut de odie die uel tempore uno de nobis qui illut infringere couauerit aut per nos aut per aliqua sub ro- cita persona aut fratribus aut heredibus uel consanguinibus aut extra- neis aut quolibaet homo in quolibaet tempore qualiter pariat tantum et alio tantum ad eum ex nobis quantum uel supra resonat in duplo et triplo et sedeat extraneus afide sancta catholica et sit condempnatus cum luda Domini traditore abeat participium in eterna dampnatione et careat hereditate celeste et non resucitet cum animas beatorum sed semper lugeat penas in tenebris inferorura. Insuper et pariat auri li- bras XXX'*^ ad illo rege uel commite et inquolibet concilio scriptura ista firmiter permaneat usque in perpetuum habiturum. Ego Garcia Gutierriz et Leouina inter nos facimus et confirmamus pro unitate Spi- ritus Sancti manu nostra roboramus et coram testibus confirmamus >^ Saluator Liliz hic testis. >^ Oiti Bellitiz hic testis. íj^ Vela Ouequiz hic testis t^ >^ Ordonio presbítero scripsit. ►^4

Letra visigoda. Mintíseula propiamente dicha, 0,43X0,'! 9.

14— P.

XXXVII

Venta de una tierra en Cafiones otorgada por Columba y sus hijos en favor del monasterio.

-18 Marzo. A. 1063.

XPS. In Dei nomine. Ego Columba una pariter cum filiis meis Asuse Labiane Godenunde Monnina Vitabona uobis Adiubandus abba uel omne collegio fratrum, Elisoza, in domino Deo eterna salute. Placuit

68 DOCUMENTOS PARTICULARES.

nobis atque conuenit nuUis quo egentis inperio nec suadentis articulo

set propria nobis accessit iiolumtas ut uinderemus uobis térra nostra

propria quod abemus in loco predicto territorio Kaniones infra uestio

termino et accepimus de uobis in pretio pro ipsa térra XX arenzos

pretio quod nobis bene complacuit et de ipso pretio aput uos nihil re-

mansit ita ut de odie die et tempore sit ipsa térra de inri nostro in

uestro dominio tradita et perenniter confirmata et si aliquis orno uos

inquietare uenerit pro ipsa térra han per nos an per alicum ominen

uel sub roita persona quod nos uindicare non ualuerimus tune abeatis

potestatem de nos adprendere ipsa térra duplata uel quantum ad uos

fuerit meliorata et uobis perpetim abitura.

Facta kartula uendictionis notum die quod erit XV. kalendas Abri-

lis in era Mía. I.^ Ego Columba una cura filiis meis in hanc kartula

uendictionis manus nostras. ►Ji Cipriani ts. Comparade ts. Donpater

ts. et alii plures.

15— P. Letra visigótica 0,2iX0,i3.

XXXVIII

Donación de Villa Sabariego, otorgada por doña Goto y por sus hijos en favor de este monasterio.

22 Agosto. A. 10G7.

In Dei nomine. Ego donna Groto una pariter cum filis meis uobis Pelaio Frolazi et uxori uestra donna Bona in Domino Deo eterna salu- tem amen. Placuit nobis aque conuenit uoluntas ut lulis quoque gentis imperio ñeque suadentis articulo ut nullis pertimentes ñeque per ebrie- tate semper claro spontania nostra uoluntate ut dono ego donna Goto ad uobis Pelaio Frolaz et uxori uestra dona Bona térra mea propria

DOCUMEMOS PARTICULARES. 69

que est in territorio Legioueuse in loco vocabiilo in uillam qui uocitant üilla Sauarigo per locis cunctis tei-minis suis peí- terminum de loanes Fetriz et de suos erredes et de II pars per términos de Domen^iio Qiieag et de suos herredes et III pars per terminum de Pelaio Fro- lag IIII pars per ila kararia qui discurre ad uilla de Moros ipsa térra iiifra ipsos términos ad integritate ad uobis concedo pro que accepimus de uobis ad inuestiendum kartula uno lenco óptimo que ad uobis et ad nobis bene complacuit. Et si aliquis orno ad factum nostrum ad distor- uandum uenerit uel uenerimus, aut per nos aut per erredes nostros in licencia fecerimus, et in coro que concilio obtoricare non ualuerimus, quomodo pariemus nos qui super taxattus sumus ad uobis ipsa térra duplata uel in duplo quantum ad uobis meliorata fuerit. Facta kar- tula uindicionis te relegente concepcionis notum die 11" feria XP ka- lendas Setember. Era C.V. super milésima. Regnate Rex Anfonso in Legionem et sub Christi Dei gracia Pelaius episcopus in sancta María sedis. Ego donna Goto in lianc iscriptura donacionis manus mea rouorabit coram testibus. loanes ic testis. Uelite ic testis. Eiti ic tes- tis. >ii Domingo presbiter titulabit.

16-P. Letra visigoda, 0,20X0,18.

XXXIX

Donación de Villaseca hecha por Vela Ectaz al monasterio de Eslonza.

26 Febrero. A. 1075.

Sub Christi nomine et indiuidue Trinitatis domnos et patronus no- stros sanctorum Petri apstolo martirum et sánete Eulalie uirginis et- meritense in cuius onore fundatum est monasterio in logo predicto El'souQa suburbio legionense. Ego fámulo uestro Uela Ecta^ mole cri-

70 DOCÜMEXTOS PARTICL'LAHES.

miniim grauato et ingentis seleribus opreso pabeo precentia Domini bonis operibus asta nutato parba pro mamís offero ad sacris sanctis altaribus uestris pro sustemtationibus pauperum adueiiientiura uel seruis Dei qiii (luotidie in orationibus et uigiliis Christo militant uel pauperum qui superuenerit ad abitaiidum damus adque concedimus uobis nostra hereditate quam abemus in loco predicto quod uocitant Torre et Uilla seka suburbio legionense in ipsas uillas de totas meas hereditates quinta, térras uineas montibus fontibus ortis pratis pasquis padulibus uel stipendis suis tam Adosinda Roderiquis quam etiam et qui post illum locum eius successerit domum Dei offero pro re- medio anime mee sibes de genitores meos cognomento Ecta

Fabibi§ us et quiquid exinde faceré uolueritis pro utilitate

monasterii mde abeatis potestate tam in uita quam etiam et

post obitum meum. Si quis sane minime credo hanc factum meum uel mea oblacionem infringere uel disrumpere temtauerit per aliquam su- broitam persona sit et totam meam rem imprimis ad sancta Eglesiam Dei extraneus et accetum catholicorum alienus et in futuro ultricius flamis et cum Juda traditore Domini participen! lugeat penis. Et insuper secularia damna multatus conferat ad sacris sanctis altaribus uestris auri libras binas quinas et ec cartula scriptura abeant firmitatis firment uigorem obtineat per omnia sécula ualitura. Eacta cartula testamenti notum die quod erit IIII. kalendas Marcii in Era CXIII. super mille- sima Regnante Rex Adefonsus in Legione. Pelagius Aps. in sede Sancta Maria. Et ego üela in anc cartula testamenti manu mea rouorabit. ►í^ qui ibidem fuerunt pro testes. Martino testis. íj^ Citi testis. ►í^ Ci- priane testis. >í< Dauid presbiter conf. Arias presbiter conf. Pasquale presbiter confir. Joannes presbiter titulauit.

17— P.

Letra visigoda, 0,31X0,19.

DOCUMENTOS l'ARTlCULAHES. 7<

XL

Donación de unos bienes en Castrillo hecha al monasterio por Pedro Citiz.

Febrero. A. 1075.

XPS. Sub Christi nomine et indiuidue Trinitatis domnos et pa- tronos nostros sanctorum apostolorum Petri et Pauli et sánete Eulalie uirginis emeritense in cuius honore ftmdatum est monasterio in loco predicto Elisonga. Ego famuli uestri Petru Citiz mole criminum graua- tis et gentibus sceleribus opresis pabemus presentiam omni bonis ope- ribus astare nutatis parbis pro magnis oíferinius ad sacris sanctis al- taribus uestris pro substentationibus paupernm ad uenientium uel sernis Dei qui quodidie in orationibus et nigilis Christo militant uel paupernm qui superueniunt ad abitandum. Tum Adosinda Roderiquiz quam etiam et qui post illo loqo eius suscescerit oferimus uobis in uilla que uocitant Castrello de bonomne quinta de mea ereditate tota ad integritate quantum ibi potueritis inuenire infra VI mensis in riba fluminis Porma quinta in una corte in Castrello cum kasas térras ni- ñeas montibus fontibus pelagus santus aquis aquarum cessum uel re- gresum quantum ad ipsa uilla pertinet tam etiam in prabo quam etiam et in domitum in ortales in pomiferis in linares in obes in boues in pane in uino in tota omnia mea rem abeant mea uxor Uita ata quandum tenuerit castitate suo uiro et si alio uiro abuerit relinquat ipsa quinta ad sancti Petri quamtum de superibus resonat abeant ipsa quinta ubi corpus meus inmigratus sum pro reraedium anime maeae ut omnes deum timentes uotum meum ad inpleat et confirraet sit con- firmati in regó Dei eterno permaneat. Si quis sane minime credunt et aliquis omo ac factum meum uel uestram oblationem infringerit tem- ptauerit uel disrumperit per alia sub roita persona inliciter asertoris in primis ad sancta eglesia extraneus et a cetu catoligorum alienus et

72 DOCUMENTOS PARTICULARES.

in futuro ultricibus cum Juda Domini traditorem parte et in super secularia damna multatus confera et a parte eglesie uestre auri libras binas quinas et cartula scriptura testamenti firmet uigore obtineat et omnia sécula ualitura. Facta cartula testamenti notum die quod erit IIE feria X Febrarius Era CXIII super milésima. Ego Uita una cum filis meis in anc cartula testamenti meas manos nostras. ►Jx^í^ Regnante rex Adefonsus in Legione. Pelagius episcopus in sánela Maria sedis. Qui preses ibi fuerunt Citi ic conf. k^i Pelagio conf. ►$< Saluator conf. >^ Qui preses fuerunt. Steuano ic ts. ►Jx Martino ic. ts, ►Jx Dominco ic. ts. >^ Joannes presbiter titulabit. >^

18— P. Letra visigoda 0,16X0,17.

XLI

Donación de unas heredades en Herrera y Quintanilla, hecha al monasterio por Helio Ferná.ndez.

3 Marzo. A. 1080.

Dominis inuictissimis hac triumphatoribus sanctis gloriosis que martiribus Petri et Pauli celestibus regni quorum baselica fundata esse dinoscitur in territorio Legionense in loco certissimo insta ribulo Porma et de alie pars flumen Estula nominato Exlonza. Ego humílima ancilla uestra Helo Fredinandez peccatore mole depressa in spe et fiducia per sanctorum merita respiro sicut cedo et oífero sánete ecele- sie uestre adque sacro santo altarlo vestro sancti Petri et Pauli et domna Urraca prolis Fredinandiz sub cuius doema monaci ibi degent uita iam supra dicto loco concedo hereditatem meam propriam quam babeo de meos parentes et de meos abios in locos certissimos in Fe- rrera in Quintanella mea racione in Val de Osa mea ratione in Asen-

DOCUMENTOS PARTICULARES. ' 73

tero mea ratione in casa in lleneros aliter ista hereditate íuit concam- piata cum Fredinando Uermiidez in Zeon mea ratione et in Eauanal et in Lario in istas villas coi'tes casas solares palombares ortos ar- bores pommiferos fontes pratis pasquis térras vineas montes molina- rias pescarias exitus torcularia cupas kavallos mnlos boues oues aurum et argentum roppa uasilia tam inprano quam etiam indomitnm nbi po- tueritís inuenire de tota mea rem quantum resonat in isto testamentum usque ad minimam guliare propter remedium anime mee et de parentis meorum ad sancti Petri et Pauli de Exlonza et sit licitum abbati ipsius monesterii totum hoc uindicare pro nieto adque uestitum sacerdotum Dei et monacorum in illa ecclessia seruientium et quidquid faceré uolue- rit potestatem habeat. Et si quis contra lianc seriem testamenti ad inrumpendum uenerit in primis sit excomunicatus et cum Dadan et Abiron quos pro suo scelere térra uiuos obsorbuit dampnatus teneatur et cum Juda Domini traditore partem sustineat in eterna dampnacione et insuper pariet de ipsa hereditate quantum in calumpnia misserit duplatum ad pulsantis uocem ecclesie et pro partem regis uel iudicum terre libras D. auri et hec series testamenti plenam habeat firmitatem, Facta series testamenti V. nonas Marcii. Era M.» C.^ XVIII.» Reg- nante Adefonso rege in Legione. Pelagius episcopus in sancta María. Ego Elo Fredenandez ad uobis domna Urracca prolis Fredenandez in hac kartula uel testamenti manum meam signum fecit. >í^ Migaher presbiter conf. t^ Martino presbiter conf. >J< Nunno presbiter conf. ►Ji Stephanus diaconus conf. Dominicus diaconus conf. >^ ítem Donimi- cus diaconus conf. Claudius presbiter notuit.

19— P. Letra visigoda de transición á la francesa 0,41X0,28.

74 DOCUMENTOS PARTICULARES.

XLII

Donación de una heredad en Villacentol, otorgada por Mayor Gutiérrez en favor de Diego Citiz.

3 Diciembre. A. 1081.

XPS. Magiium est enim titulum doiiacionis quem faceré iiolui. Ego Maior Guttierriz cognomento Moma Donna tibi Didago Citiz pla- cuit mihi atque conugenit niiUus quoque gentis imperio ñeque suadentis artigulo saet propria mihi et caro animo accessit uoluntas ut facaerem tibi Didaco Citiz cartulam donacionis sicuti et fació de hereditate mea propria que babeo in Uilla Zentol et babuit ipsa hsereditatae de auia mea Fronilli Dalldiz, ut sicut gratanter animo concaessit mihi ita et tibi Didaco Citiz concedo ipsam portionem nieam ab integro et sic quomodo ea tenuit mea auola Donna Fronilli in uita sua solares, cor- tes, térras, uineis, pomifseris, arbores fructuosas uel infructuosas, aquas, aquarum cum eductio earum, montes, fontes, pratis, pascuis, pa- dulibus, cessura uel regressum, quantum ad illam uillam pertinet per suis terminis antiquiis cupas, torcularias, mesas, saedilias, homines, habitantes uel qui ibi usenerint ad habitandum, habaeas tu et filii tui uel nepti et omnis posteritas tua et facias de illa que tibi placibile fiíae- rit usque in perpetuum et accepi dae te ad confirmandum cartulam uno galgo colore nigro ualente caentum solidos dae argaento, et alium mul- tum seruitium bonum que mihi fecisti et me placibile fuit, ita ut de hodie die et tempore sit ipsa uilla uel hereditate dae inri meo abrasa et in tuo iure sit tradita atque confirmata. Siquis tamen aliquis homo contra hunc meum factum ad inrumpendum uaenerit uel uenero, tam meo marito siue filiis meis uel neptis tam regia potestas quam populo- rum uniuersitas que tibi auíferre uoluerit aut in baralia misserit in

DOCUMENTOS PARTICULABES. 75

primis sedeat afflictus et anatliematus et careat ficlem et communionem

sauctam et oculis et uel psedibus et animam eius lugeat cum Datan et

Habiron in profundum inferiiii et insuper pariat ad partem regis X.i»

auri libras et tibi Didaco Oitiz persoluat ipsa uilla in duplo uel triplo.

Regnante rex Adefonsus imperator totius Ispanie in Legione. Pela-

gius episcopus in sedis sánete Marie. Facta cartulam donacionis uel

coufirmacionis diequod aerit IIP nonas Decenbris. Eral.^^C'^XVIIII.'^

Ego Maior Guttierriz cognomento Moma Domna tibi Didaco Citiz

manu mea rouoraui et confermaui et signum elegit inieci ►í^ Adefonsus

nutu Dsei rex prolis Fredaenandi regis et impaerator totius Ispanie

conf. k^ Constantina regina et uxor illius imperatrix conf . Sub auxilio

Daei Paelagius episcopus saedis Legionensis conf. Baernardus Palentine

S3edis episcopus conf. >^ Simeonis Burgense sedis episcopus conf. Ab-

bas Bernaldus sancti Facundi conf. Gundisaluus Comes conf. Paetrus

Comes conf. Martinus Comes conf. Dae Galléela Rodorigo Comes conf.

De Asturias item Rodorigo Comes conf. Didaco Ansuriz Comes conf.

Armigaer regis Rodorico Ordoniz conf. Saeniscalke illius regis Paelaio

Uellitiz conf. Paelaio testis. Ruderigo testis. Petro testis. Adefonsus

testis. Ranemiru testis. Lucius clericus ipsius regis scripsit et signum

faeci et conf. t^

20— p. Letra cursiva visigoda 0,42X0,35.

XLIII

Carta de venta de unas viñas en Villasabariego hecha por Vellida y sus hijos en favor de Pelayo Froilaz.

24 Febrero. A. 1084.

XPS. In Dei nomine. Ego Uelita et flliis meis Joannes et Felici et Oria a uobis Pelaio Froilaz et uxor uestra doniia Boiia in domino Deo eterno salutem amen. Placuit nobis adque conuenit uolumtas

76 DOCIJMK.NTOS PAHTICUI.ARES.

ut imlulis qiioquegentis inperio ñeque suadentis articulo ut nullis pertimentes ñeque per ebrietatem sed per claro spontanea nostra uo- luntate ut rogamus et donamus ego Uelita una pariter cum filiis meis Joannes et Felici et Oria ad uobis Pelaio Froilaz et uxori uestra dona Bona uineas nostras proprias que abemus in territorio leionense in loco uocabulo in uilla que uocitant Uilla wSauaricu per locis cuntis ter- minis suis per terminu de Petro Pelaiz de II pars de Pelaio Domin- quez et III,''^ pars de Uelite Uitas et IlII.a pars per termino de rege et alia uinea per termino de domna ExlonQa et de II pars de Dominqo Uitas et de III pars de Petro Pelaiz de Uilla argent et de IIII pars de Pelaio Dolcidiz et aflige unde prioriter diximus ipsas uineas pro uino que abuimus a daré de renouo a uobis Pelaio Froilaz et uxori uestra domna Bona ipso uino III.s eminas et III kls. et laxauimus inde uino in apreciatura XX solidos de argento pro ipsas uineas et laxauimus Il.as eminas pro remedio animas nostras et si aliquis orno ad factum nostrum ad disrumpendum uenerit uel uenerimus aut per nos aut per ederes nos- tros in licencia fecerimus et in concilio obtoricare non ualuerimus quomo- do pariemus ipsas uineas duplatas uel triplicatas quantum a uobis fuerit melioratas et a parte regis auri libras binas. Facta kartula notum die quod erit dominigo VIII.o kalendas Decembris. Era C.XXII.» super Millesima. Regnante rex Adifonso in Legione. Pelagius episcopus in Sancta Maria sedis. Ego Uelita et filiis meis Joannes et Felici et Oria in anc scriptura donacionis manus nostras rouorauibus. ^J^ Ueliti ts. Domingo ts. Citi ts. Joannes conf. Petro conf. Mames conf. Domingo

presbiter titulauit. >^

21— P. Letra visigótica, de transición á la francesa, 0,25X0,13.

DOCUMENTOS PARTICULARES. 77

XLIV

Donación de la villa de Valle, hecha por Pedro Vellitiz y su mujer en favor de Juan Citiz.

30 Setiembre. A. -108.5.

XPS. Scimus ueraciter et credimus qiiia Deus omuipoteiis adiutor et retributor est ominum sperantium se et seruientium sibi unde oppor- tet nos exemplum accipere qiiia omnis qui seruit domino suo et qui me- lius seruierit melius proficiat de beneficio domini sui. Magnum est satis titulum donationis in qua nemo potest actum largitudis inrumpere nec

foris legem proicere. Ego Petro Uellitiz et uxor mea et filiis que

de nobis nati fuerint tibi Johanne Citiz facimus tibi kartula donatio- nis de ereditate nostra quos abui ea ego Petro Uellitiz de parentes meos et ipsa ereditate abuit ea per partitione inter meos germanos quos ego partiui et est mea probria sine alteros omines et sine aliqua calumpnia dono ea tibi de probria mea uoluntate pro seruicium bonum que mici plaqui et ipsa uilla que dicitur pernominata üalle territorio Ceilone discurreute ribulo Ceia sub aula sánete Marine uirginis et est determinata inprimis per ribulum Ceia et de Cubraria et inde ad Calua- ria et inde ad términos da Mataus que fige inde per términos unde se imprimiter leuauit concedo ea tibi de ea medietate cum quantum ad prestitum ominis est et facias de ea que tua fuerit uoluntas ad donando uindendo uel possidendo euo perenni sécula cuneta. Siquis tamen co fieri minime non credo aliquis homo de mea parte uel extranea qua ego per me infringere uel temptare uoluerit sit reus aLrociis ministris et inde bello componat cui uim fecerit et insuper pariat auri libras C"" cum ipsa uilla pagatas et si contenserit in duplo uel triplo. Ego Petro Uilitiz accebi de te Johaue Citiz T accetore ad conñrmandum

78 DOCUMENTOS PARTICULARES.

cartilla. Facta cartilla donationis iiel confirmacionis pridie kalendas October sub Era I.^C.-'^XXIII."'' Regnante Adefonsus rex. Pontifex in Legione Pelacius Dei gratia episcopus. Ego Petro Uellitiz et uxor

mea et filiis qiii de nobis nati fiíerint signiiin ingerinius et

roborem fecimus. Pelagiiis episcopus coiif. Ariaiii episcopus conf. As- mondus episcopus conf. Arias Gimaruz conf. Pelagius aba conf. Rode- ricus presbiter conf. Bonellus arcediaganus conf. Pelagio Uellitiz conf. Pelagio Domenquiz conf. Martino Flainez conf. Pelagio Gómez conf. Roderico Ordoniz conf. Pelagio Ectaciz conf. Pelagio Petriz conf. Pe- tro Muniz conf.

22 -P.

Letra visigoda de transición. Ov^íXOjíS.

XLV

Donación de una heredad sita en territorio del monasterio de Algadef, otorgada en favor del mismo por Diego Rodríguez.

Diciembre. A. 1087.

XPS. In Dei nomine. Ego Didaco Ruderikiz in Domino Deo eter- nam salutem amen. Ideo placuit mici adque conuenit, nullius quo egen- tis imperio nec suadentis ingenio, sed propria mici accessit uoluntas, caro animo et spontanea uoluntate^ in corde meo elegi ut facerem karta Domino Deo et ad monasterium sánete Marie uocabulum Algadef et ad uos Domina mea infante domna Urraka prolis Fredenandi regis et Sancie regine filia offero et concedo ibi ad ipsum locum sanctum iam de super dicto mea ereditate quem abeo in territorio de ipso monasterium Algadef, id est in primis in uilla que uulgo uocatur Rastro Olheret medietate de mea ereditate quantum ibi abeo et possideo a facie de meos ereditarios cum terris et uineis cum ortis, ortalibus, cum exiis et

DOCUMENTOS PARTICULARES. 79

regresis siiis^ cum montibus et afrontacionibus earum et ciim eo ibi abeo et abere debeo uel aucmentare potuero in diebiis uite mee medie- tatem uobis concedo adque confirmo. Aduc eciam adicio ibi alia mea ereditate quem abeo in uilla uocitata Petregales de quantum ibi abeo a facie de meos eredes medietate uobis concedo adque confirmo de ter- ris et uineis, ortis, ortalibus, arboribus pomiferis, uel infructuosis, et cum eo ibi abeo et abere debeo uel aucmentare potuero in omni uite mee seruata uero omnia teneam ego Didaco Ruderikiz ipsa ereditate quod in karta resonat ex dato de ipso monasterio sánete Marie de Alga- def et ex dato de ipsa dona mea Infante domna Urraka ad seruiendum cum ea ad ipsum locum sanctum et faciendi uoluntas cui me iusserit ipse abbas que ipso monasterio obtinuerit usque ad obitum fine mee, post finem uero meum ueniat ipsa ereditate quod in karta resonat ad ipsum locum sanctum sana et intemerata et de meo ganato VIIII equas pro remedium anime mee et non permitto ibi ullo homine que ad uos in ea disturbatione faciat uel in modice tali uero pactum mito adque confirmo ego Didaco Ruderikiz et fació ad ipso monasterio sánete Ma- rie de Algadef ut de ipsa alia medietate de mea ereditate ut abeat illa et possideat mea mullere una pariter cum filiis meis sicut uni de ipsis eredibus que in propria ereditate sedent et obtinent ex iuri sánete Ma- rie, et si inde aliter uoluerint faceré careat illa et uobis perpetim abitura et est manifestum. Siquis tamen quod fieri minime credo ego aut aliquis homo uel femina contra hanc karta donationis uenerit a disrumpendum quomodo pariet ipsa ereditate quod in karta resonat in duplo uel triplo in simili tali loco et aparte regis exsoluat auri talen - ta II.o Facta kartula donationis ipsas kalendas Decembres. Era M.^ C.^ XX.a V.^ Regnante Adefonso rege et imperatore in Legione et in Kastella et in Toleto. Ego Didaco Ruderikiz hanc karta scribere iussi et manibus propiis dedi et firmaui et corroboraui ►J» Petrus epis- copus Legionense sedis conf. Abbas Domno Martino conf. Sénior Domno Petro conf. Ruderico Saluatorez presbiter conf. Sancio Didaz conf. Veliti Saturniniz conf. Petro Gutterriz conf. Ruderico (.iprianiz conf, Veremudo Mozorez conf. Pelaio Migaeliz conf. Scupe Citiz conf.

80 DOCUMENTOS PARTÍCULARES.

Veremudo Sendiniz conf. Citi Pelaiz conf. Dominico Citiz conf. Donno Andries conf. Keia Aliaziz conf. Gundisaluo Aluarez conf. Adefonso testis. Petro testis. Martino testis. Didaco testis. Pelaio testis. Pe- tras Diaconus notuit.

23— P.

Letra francesa, 0,27X0,22.

XLVI

Carta de permuta de unas tierras, otorgada de una parte por Salvador Vellidez, y de otra por Flaino Arias y por su mujer Guntina.

9 Noviembre. A. 1089.

XPS. In Dei nomine. Ego Saluator Vellidiz cum omni noce mea uobis Flaino Arias et uxor uestra Guntina Dominiquiz in domino Deo heternam saluten amen. Placuit michi Saluatore Vellitiz ut facerem uobis Flaino Arias et uxori uestre Guntina Domenquiz, sicuti et fació, kartulam concanpiationis de duas térras cum uno medio orto et cum tota nostra diuisa in illa uilla que uocitant Quintana et ratione in pe- laco et in santo ab omni integritate quantum ibi in predicta uilla ha- bemus uel habere debemus ex parte parentum nostrorum, totum uobis uendimus uel concanpiamus et accepimus de nos in precium et in concanpiatione CCC.»>* solidos et uineas in Paratella que abuistis de comparatione que nobis naide complacuit, et de pretium apud nos ni- chil remansit in debitum sed totum apud nos completum est. Ita ut de liodie die et tempore sit ipsa nostra hereditate que in Quintana usque nunc habuimos ab omni integritate sicut superius dicit de nostro iure abrasa et in uestro iure adque dominio sit tradita et confirmata ha- beatis ea uos et oninis posteritas uestra. Et si aliquis homo aut ego Saluator Vellitiz aut aliquis et filiis meis uel neptis vel aliquis homo

DOCUMENTOS PARTICULARES.

ex parte mea uel de extranea ad irrumpendum uenerit ista kartula aud uos inquietare quesierit super ista hereditate quomodo pariat quisquis ille fuerit uobis Flaino Arias et uxori uestra Guntina Domenquiz so- lidos M. pacatos et illa hereditate duplata vel triplata in simile tale loco meliorata. Ego Saluator Vellidiz cum omni noce mea lianc kar- tiilam confirmo, >^ Facta kartula concanpiationis uel uenditiouis sub Era M.^ C.^^ XX.a VII." et quod Y idus Nouembris.

ílegnante Adefonso rege in Toleto et in Legione. Petrus his tem- poribus legionensem episcopatum regebat. Maiorinus in domo regis super mensam Ermegildus Ruderiquiz. Citi Didaz conf. Pelagio Froi- laz conf. Velliti Saturniniz conf. Pelagio Ectaz conf. Qui presentes fuerunt Dominicas hic testis. Citi hic testis. Petro hic testis. Domini- cus lustiz notuit. ►í^

24— P.

Letra visigoda de traasicioa á la francesa, 0,46X0, U.

XLVII

Donación de unas heredades en Ñamo y en otros lugares hecha por Rodrigo Salvatoriz en favor del monasterio de Eslonza.

12 Febrero. A. 1090.

XPS. Domnis inuictissimis liac triumphatoribus sanctis gloriosis- que martiribus Petri et Pauli celestibus regni corum baselica fundata esse dignoscitur in territorio legionensis in loco certissimo insta riiiulo Formula nominato Elisonza. Ego humilimo fámulo uestro Roderico Saluatoriz et uxor mea Mater Vita pecatorum mole depressa in spe et fiducia per sanctorum merita respiro sicut cedo et oífero sánete eccle- siae uestre adqúe sacro sancto altarlo uestro sancti Petri et Pauli tam Paschual abba sub cuius docma monachi ibi degent uita in supra dicto loco concedimus hereditatem meam propriam que habemus de nostros

82 DOCUMENTOS PAnTFCULARRS.

parentes et de nostros abios et de nostras comparaciones in locos cer- tissimos in Ñamo in Uilla Puniti et in Riu de Ponhlios et in Liiedes in istas uillas nostra porcione inter nostros heredes cortes casas sola- res ortos arbores pomíferos íontes pratis pasquis térras niñeas montes molinarias piscarlas exitus torcularia cupas kauallos boues oues aurum et argentum ropa uasilia tam in praiio quam etiam indomitum ubi po- tueritis inuenire de tota nostra rem quantum resonat in isto testamento usqúe ad minimam guliare propter remedium animas nostras et de pa- rentum nostrorum ad sanctorum Petri et Pauli de Elisonza extra una corte et una linarae quod dedit ad suo criato Fredinando et de illa comparatione qui fuit de Petro Gatonez medítate et si fuerit ouitum suum et non abuerit radicem quem torne ad isto testamento et si lici- tum abbati ipsius monasterii totum hoc uindicare prouicto adque uesti- tum sacerdotum Dei et monacliorum in illa ecclesia seruiencium et quid- quid faceré uoluerit potestatem habeat. Et siquis contra hanc seriem testamenti ad inrumpendum uenerit uel uenerimus inprimis sit excomu- nicatus et cum Juda Domini traditore partem sustineat in eterna dam- pnacione et insuper pariet de ipsa hereditate quantum in calumpnia mise- rit duplatum ad pulsantis uocem aecclesie et pro partem regis uel iudicum terre libras Ifi auri et hec series testamenti plenam habeat firmitatem. Facta series testamenti II idus Februarius Era I.'''C.''iXXVIII. Reg- nante rex Adefonsus in Legione et in Toletola, Sub Dei gratia epis- copus Petrus in sede sánete Marie uirginis. Ego Roderico Saluatoriz et uxor mea Matre Vita in hanc kartula uel testamenti manus nostras rouorauimus. >^>^ Justus presbiter conf. >^ Santius presbiter conf. ►J^ Domingo presbiter conf. >Í4 Cidi ts. >^ Petro ts. ►í^ Bellidi ts. >^ Sal-

vator presbiter noduit, ►Jí

25 -p.

Letra visigoda, 0,38X0,30.

DOCUMENTOS PARTICULARES. 83

XLVIII

Donación de unas heredades en Villa Árente , hecha por Pedro Gómez y su mujer en favor del monasterio de Eslonza.

30 Julio. A. 1093.

XPS. Sub Christi nomine et indiuidue Trinitatis domnos et patro- nos nostros sanctorum Petri et Pauli in cuius honoie fundatum est monasterio in loco predicto Elisoncia sub urbio legionense. Ego Petro Gómez una cum uxor mea Geloira Uermutiz mole crimine grauato et in gentis sceleribus opresso pabeo presenciam Domini bonis operibus nutatu prauis pro magnis ofero a sacris sanctis altaribus pro sustenta- tionibus pauperum adueniencium uel seruis Dei qui cotidie in oracio- nibus et uigilis Christo militant uel pauperum qui super uenerit damus adque concedimus a uobis Christoforus abba uel collegium fratrum sancti Petri meas ereditates quem babeo in loco predicto que uocitant in Uilla Arenti cortes térras uineas montes, fontes, ortis, pumiferis, sautis, pelagiis, piscarlas, molinarias, pratis, pasquis, aquis aquarum, arbores fructuosas uel infructuosas, in exitis tam domitum quam eciam brauum, cessum uel regressum quantum ad ipsa uilla pertinet per ubique illo potueritis inuenire damus a uobis Christoforus abba que abeatis ipsas hereditates in uestra uita quam eciam et qui post illum locum eius successerit illud a domum Dei offero pro remedium animas nostras sibe de genitori nostro Romano et quidquid ex inde fa- ceré uolueritis pro utilitate monasterii liberam in Dei nomine abeatis potestatem. Siquis sane minime credo hanc factum nostrum uel nostra oblacione infringere uel disrumpere temtauerit per aliqua sub rogita fecerit persona sit inprimis at sancta eglesia Dei extraneus et a cetu catbolicorum alienus et in futuro ultricibus flamis et cum .Tuda

8t DOCUMENTOS PAUTICULAnES.

traditore Domiiii participem lugeat penis et insuper secularia damna multatus conferat a sacris sanctis altaribus uestris auri libras quinas et hec cartula scripture firmitatis firmum uigorem obtineat per omnia sécula ualitura. Facta cartula testamenti notum die quod erit III." kalendas Agustas. In Era Milésima C.^XXX.^l.^

Regnante regina Urraka in Legione. Episcopus Didagus in sedem sánete Marie uirginis. Ego Petro Gómez et uxor mea Geloira in hanc kartulam testamenti manum meam roboraui. i^ Qui presentes fuerunt. Petrus Didaz conf. >^ Rodrigo Uermutiz conf. >í^ Pedro IJellitiz conf. >^ Pelagio Xemeniz conf. >^ Coram testes. Petro ts. >J( Cidi ts. t^i Martinus presbiter notuit. \^

26— P.

Letra visigoda de transición á la francesa, 0,37X0,16.

XLIX

Venta de una corte en La Vega, otorgada por Goto, su hija y otros en favor de Alvaro Peláez y su mujer.

1 Mayo. A. -1094.

XPS. Sub ipsius nomine. Eius Goto et filia mea Maria Nuniz et cogermanos meos Petru Fernandiz et Nuno et Didago et Azenda et Eslonza. In Domino Deo eterne salutem amen. Placuit nobis prompto animo et spontanea nostra uoluntatem nullum pertimentes metum nec suadentis articulo, set pronas nostras uoluntas, ut faceremus ego eam Goto et filia mea Maria et Petru Fernandiz et germanos meos Nuno et Didago et Azenda et Eslonza facimus a tibi Aluaro Pelaiz et uxor uestra Maria Goncaluiz, sicut facimus, kartula uendictionis de una corte que nos ereditaraus de tios nostros Gómez Uermutiz et Didago

DOCUMENTOS PAIlTICULAllES. 85

Uermutiz ereditarunt ad parentum nostrorum Nuno Uermutiz et Oro Uermutiz, ipsa corte cum sua ereditate, in territorio legionense insta fluminis Estula, in uilla que uocitant illa Uega, ipsa corte cum sua di- uisa poplata cum suo orto et cum sua era et cum suos exitus et cum suos aramios in niñeas in sotus in pascuis in aquis aquarum siue in domito quomodo in brauo ibi potueritis inuenire ipsa hereditate ab in- tegro damus nos ad uobis et concedimus cuneta que supra diximus et omnes abitantes in ea auetis adprendere et perpetim obtinere ipsa corte quomodo obtinuit, per termino de Didago Domenquiz, II termino de Citi Didaz et de Petru Rodriquiz, III termino de sancta María, IIII termino de Aluaro Pelaiz, damus et concedimus, set ego uobis confir- mo per hanc seriem firmitatis, pro quo accepimus de nos in precio C. solidos de argentum que nobis et uobis bene complacuit et de precio nicil remansit pro daré uobis Aluaro Pelaiz et uxor uestra conplien- dum, ita ut de hodie die uel tempore de nostro iure abrasa et in uestro dominio sedeat tradita atque confirmanda cuneta per sécula aueatis uindere uel donare uel comutare uel intestare et faciatis ex inde quid- quid domini uestri extiterit uoluntas. Siquis uero ausum temerario contra une íactum nostrum uenerit a disrumpendum uel scriptura ista infringerit minime credo propinquis uel extrañéis subditus uel prelatus inferior aut qualibet persona hanc per me Goto aut per filia mea Ma- ría aut per mihi Petru Fernandiz aut per germanos meos aut per gens nostra aut per qualiue generis homo quisquís fuerit qui talia noce co- miserit pariet a tibi Aluaro Pelaiz aut uxor tua Maria C.osC.osC.os so- lidos de argento et ipsa ereditate duplata in simile tale locum et a par- tem regis qui lex dederit auri libras bineas. Hanc uero conceptionis cunctis aueat rouore et plenissimum obtineat firmitate. Facta kartula uendicionis notum die kalendas Maias. Era C." XXX.* 11/ Regnan- tem rex Adefonsus in Toletula et in Legione. Sub Christi nomine Dei gracia Petrus episcopus in sancta Maria sedis. Ego eas Goto et filia mea Maria et cogermanos meos Petru Fernandiz et germanos meos no- minatos Nuno et Didago et Azenda et Eslonza in hoc cartula uendi- tionis qui relegendum audiuimus et manus nostras roborauimus. >^

86 DOCUMENTOS PARTICULAllES,

Domingo testis. >í< Citi testis. ►i< Ueliti testis. >^ Didago Doininquiz conf. Petrii Didaz conf. ►í^ Didago Aluariz conf. ^ Petrus titulauit.

27— p. Letra minúscula visigoda, 0,49X0,18.

Carta de venta de una heredad en Valdealiso, otorgada por Martin Pérez y su mujer en favor de Alvaro Peláez y de la suya.

4 Enero. A. 1099.

XPS. Siib Christi nomine. Ego Martino Petrez et uxor mea Ma- rina MoniuQ et uocabiüo nomen eius quem uocant homines Sol MoniuQ et cognata mea Acenda Moniug in Domino Deo eternam salutem amen. Placuit nobis atquam conuenit nullis quoque gentis imperio nec suadentis articulo, set proprium nobis accessit uoluntas, ut facere- mus nobis iam nominati Martino Petrez et uxor mea Marina MoniuQ et cognata mea Acenda Moniug ad uobis Aluaro Pelaiz et coniunge ue- stra Maria Goncaluez kartula uendicionis de nostra liereditate propria que habemus de auibus et parentibus nostris, una corte populata qum suos solares et suas deuisas et suas hereditates cessum uel regressum ubicumque potueritis inuenire ex integro, et est ipsa liereditate in ter- ritorio Legionense insta flummine Estola in loco predicto in uilla que uocitant Valdealiso, et est ipsa liereditate cum omnia sua bona cum exitus ad montis ad fontis ad riuis simul ad pascuis uel ad molinariis, cessum uel regressum, qnomodo melius sedeat de his alius hereditarius, et est ipsa hereditate per locis suis terminis, in prima pars per termino de Cent fontes, et in secunda pars per termino de Val de Falcone, et in tercia pars per termino de Abellare, illa hereditate de sancto Mi-

DOCUMENTOS PARTICULARES. 87

chaelle, damus uobis atque concedimus ipsa hereditate pro que accepi- mus de uobis in precio C™ et L*^ solidos de argentum quantum a nobis et a uobis bene complacuit et de ipso precio aput uos non remansit sed apud nos est corapletum ita ut de hodie die uel tempore de nostro iure abrasa et in uestro iure atque dominio sit tradita atque confi]-mata, habeatis, teneatis, iurificetis, vendatis, donetis etfaciatis inde que uos astiterit uol untas, uos et filiis nestris, et qui de uos nati fuerint. Si quis uobis aliquis homo tam de nos quam de alius tam de extrañéis quam de propinquis ad disrrumpendum uenerit uel uenerimus aut in- fringere scriptura ista quomodo pariet ipsa hereditate duplata uel tri- plata et quantum a uobis fuerit meliorata in simile tale locura et in cauto D solidos de argento et a parte regis uel iraperatoris terre, auri talentos X. Facta kartiila uendicionis notum die quod erit sabbato primo kalendas lanuarias in Era CXXXVII. Regnante Rex Ade- fonsus in Toletola et in Legione. Petrus episcopus in sancta Maria se- dis Legiouense. Commes Martinus in Aquilare. Michael Anfonso maior- domino in Legione et in Ceia. Et nobis iam nominati Martino Petrez et coniuge mea Marina Moniug et cognata mea Acenda Moniug in hac kartula uendicionis manus nostras roborabimus et sig ►í^hJ^^J^ nos fe- cimus. Qui pro confirmatores ibi fuerunt Commes Martinus conf. Com- mes Froila conf. Braollo Fernandez conf. Cite testis. Vellite testis. Moniu testis. Ciprianus quasi presbiter notuit. »^

28— P.

Letra minúscula visigoda, 0,55X0,2 f.

88 DOCUMENTOS PARTICULARES.

LI

Carta de arras, otorgada por Juan BraoUez en favor de su esposa María Álvarez.

28 Marzo. -11 0 i-.

Conditor et consecrator humani generis gratie spiritualis largitor Dominus noster Ihesus Christus fecit hominem ad imaginem et similitu- tinem suam, ad imaginem Dei creauit eum, et ait: Non est bonum esse hominen solum, faciamus ei adjiítorium similem sibi, et tulit unam de co- stis ejus et hedificauit in mulierem, et uocauitnomen ejus uirago, quia de uiro sumpta erat, benedixitque illis Deus et ait: Crescite et multi- plicamini et replete terram et subicite eam et dominamini piscibus maris, et uolatilibus celi et uniuersis animantibus que mouentur super térra, ita et Matheum in euangelio ad testante qiii ait: Accedentes fa- risei interrogabant Dominum Ihesum temptantes eum, si licet homo di- mittere uxori sue quecumque ex causa, at Ule respondens dixit eis: Pro- pter ea derelinquid homo patrem suum et matrem suam et adherebit uxori sue et erunt dúo in carne una. Et iterum: Quod Deus coniunxit homo non separet. Ita Dominus noster Ihesus Christus in Cahnaa Ga- lilee eum discipulis suis ad nupcias uenit quando de aqua uinum fecit.

Nos uero sub inde taliter consolans origo pariter coniuncti

letemur in unum unde Deo patrocinante michi accessit uolumptas et tui consensit animus et parentorum nostrorum annuit uolumptas ut te michi in coniungio copularem sociam sicuti et feci, ob inde propter amo- rem dulcedinis tue et pro coniungalis gracia et pro federe coniunganda dono atque concedo ego lohan Brauollez a tibi Maria Aluarez mea he- reditate propria que habeo de habibus et parentibus meis in territorio Aquilare iusta flumen Estola in uilla que uocitant Ualde Aliso solares, populatos uel pro populare et eras, ortos, uineas laboratas uel inlabo-

DOCUME.MOS PAnTICULAHES. 89

ratas térras doniitas iiel indómitas, petras mouiles uel inmouiles, ar- bores fructuosas uel infructuosas, fontes, montes, aquaductos, riuis, pascuis, cessum uel regressum, quantum ibi potueritis inuenire ex in- tegro tibi concedo; et alia hereditate que habeo in Quintanas de mea comparatione de parte de Dominico Petrez sicut superius diximus de illa alia hereditate sic dono ab omni integritate et cum suas deuisas integras. Dono atque concedo tibi in honore arrarum sicut superius resonat ita ut de hodie die uel tempoi-e de meo iure sit abstersa et in - tuo iure atque dominio sit tradita atque conflrmata babeas, teneas, iurifices, uendas, dones, et facias inde quid tibi adstiterit uolumptas, sic facias cuneta per sécula amen. Siquis tamen aliquis homo contra hunc factum nostrum ad disrumpendum uenerit uel uenero minime cre- do propinquis extrañéis subditus uel prelatus quisquis fuerint qui talia uoce comiserit et scriptura ista infringere uoluerit et nos otorigare no- luerimus quomodo pariet tam ipse qui uestra uoce pulsauerit aut nos si otorigare noluerimus ipsa hereditate duplata uel triplata et quantum ad uobis fuerit meliorata in simile tale locum et in cauto M solidos de argento et aparte regis auri talenta bis. Facta kartula arj-arum notum die quod erit III. feria V. kalendas Aprelisin EraM.'iQ.XLII. Kegnan- te Anifunsus rex in Toleto et in regno patri sui in Legione. Sub Dei gracia Petrus episcopus in Sancta María sedis legionense. Comes Mar- tinus in Aquilare. Michael Anifunsus maior dominus in Legione et in Ceia. Nam et ego lohan BrauoUez in hac kartula arrarum manu mea roboraui et signum ^ feci. Qui ibi fuerunt ad confirmandos. Pelagius episcopus ouetanense conf. Petrus episcopus legionense conf. Pelagius episcopus astoronicense conf. Commes Martinus conf. y^ Commes Froi- la conf. >ii Commes Fredinandus conf. >^ Petro Ennegez conf. t^ Al- uaro Goncaluez cof. >^ Goucaluo Didaz conf. ^ Cite hic testis. Vel- lite hic testis. Dominico ic testis. >^ Ciprianus notuit.

29— P.

Lelra visigoda, 0,32X0,19.

90 DOCUMENTOS PARTICULARES.

LII

Carta de venta de una heredad en Villamontán, otorgada por Doña Sol

Velátzquez en favor de Domingo Sesgutez y su mujer

Elvira Rodríguez.

6 Mayo. A. 1105.

XPS. In Dei nomine. Ego Sol Uelasquez ad uobis Dominico Ses- gutec et coniunge uestra Geloira Rodrigez, in domino Deo eterno salii- tem amen. Placuit michi atquam conuenit, nullis quoque gentis in- perio nec suadentis articulo, ñeque per uinum ñeque perturbatum sensum, set propria michi accessit uolumptas, ut faciam ad uobis kar- tula uendicionis de mea hereditate propria que babeo de mea ganancia de parte de meas arras in teñtorio Sollango insta riuis Eslonza in uilla que uocitant Uilla Montan, solares populatos uel pro populare, térras domitas uel indómitas, niñeas laboratas uel inlaboratas, arbores fru- ctuosas uel infructuosas, petras mouiles uel inmouiles, aqua ductos, riuis, molinariis, fontes, montes, pratis, pascuis, eras, exitus ab omni integrita, cessum uel regressum ubicumque potueritis inuenire ex in- tegro uobis concedimus. Damus atque concedimus ego Sol Uelaskeg et filio meo Pelaio Petreg ad uobis Dominico Sesgute§ et coniunge uestra Geloira Rodrigez proque accepimus de uobis in precio 00.°^ L.^ solidos quantum a nobis et a uobis bene complacuit, et de ipso precio aput nos non remansit prodare in debitum set aput nos est completum. Ita ut de bodie die uel tempore de nostro iure sit abstersa et in uestro iure atque dominio sit tradita atque confirmata habeatis, teneatis, iuri- flcetis, uendicetis, donetis et quicquid uobis adstiterit uolumptas sic faciatis cuneta per sécula amen. Siquis tamen contra hunc factum nostrum ad disrumpendum ueneiit uel uenerimus minime credo, pro- pinquis, extrañéis, subditis, uel prelatis, quisquís fuerit qui talia uoce

DOCUMENTOS PARTICULARES. 91

commiserit, et nos otorigare noluerimus, quomodo pariet tam ipse qui uestra noce pnlsauerit uel nos, si otorigare noluerimus, ipsa hereditate duplata uel triplata et quantum ad uobis fuerit meliorata in simile tale locum, et in cautu Mile solidos de argento et aparte regis auri talenta bis. Facta kartula uendicionis notum die quod erit VI feria II nonas Maii in Era IííC.''iXLIII. Regnante Anifunsus rex in Toleto et in regno patri sui in Legione. Sub Dei gracia Petrus episcopus in Sancta Maria sedis legionense. Commes Martinus in Aquilare. Michael Anifunsus maior dominus in Legione et in Ceia. Nam et nos iam nominati Sol üelaskeg et Pelaio Petreg in hac kartula uendicionis manus nostras roborabimus et signos ►^^►í^ fecimus. Qui ibi fuerunt ad con Armandos. Sub Dei gratia Petrus episcopus legionense conf. ►Ji Sub Cristi no- mine Pelagius episcopus ouetanense conf. \¡Í4 Sub Dei pietas Pelagius episcopus astoricense conf. >^ Commes Martinus conf. ►í< Comes Froila conf. >^ Commes Ricus conf. ►Jh Petro Pelaiz conf. ►J» Aluaro Gonza- luez conf. >^ Petro Didez conf. >^ Cite ts. ts. ►$< Vellite ts. ts. >^ Do- minico ts. ts. ¥^ Ciprianus notuit.

30— P.

Letra visigótica minúscula de transición 0,36X0,22.

Lm

Donación de una heredad en Castro Froila, hecha al monasterio de Eslonza por Cipriano Vitas y sus hermanos.

20 Setiembre. A. M05.

XPS. In nomine altissimi genitoris filüque sui mundi redemptoris ac Spiritu Sancti consolatoris cuius imperium permanet per cuneta sécula amen. Ego Ciprianus Uitas et fratres mei Petrus Uitas et Pe- lagius Uitas et Chete Uitas facimus kartulam de nostra propria here-

92 DOCUMENTOS PAKTICULAIIES.

ditate que abemus de patre nostro üita Uesca a uobis abbate domno Petro et monachis sancti Petri Elisoncie pro aiiimabus nostris et pro anima patris nostri et ipsa hereditate iacet interritorio de Castro Froyla in loco que dicittur sancti Georgii Ínter dúos riuulos Cela et Aradue ista hereditate damus et concedimus uobis quantum nobis per- tinet interris uineis pasciüs arboribus quantum ibi potueritis inuenire tam indómito quam etiam inbrauo ut abeatis possideatis uendatis do- netis faciatis de illa quic quid uolueritis ita ut de hodie die de nostro iure sit abrasa et in uestro dominio sit tradita. Si quis hunc factum nostrum ad disrumpendum uenerit tam ex nostris quam alienis quisquís ille fuerit qui talla comiserit sit excomunicatus et cum Juda traditore dampnatus et aparte qui uoci uestre pulsauerit exsoluat triginta morabe- tinos et ipsa hereditate duplata intali uel insimile loco et hunc factum nostrum firmum habeat roborem. Facta kartula donationis die quod erit VP feria XII. ^"ii" kalendas Octobris. Era. M'iC-'iXXXXniIa Eegnante rege Adefonso cum regina Berengaria in Toleto Castella et Legione . Maiorino regis Anaa Roderiquiz , Maiordomus aule regle Pontius cónsul, Episcopus Johannis in sede sánete Marie. Ego igitur Ciprianus Uitas et fratres mei Petrus Uitas et Pelagius Uitas et Cete Uitas in hac kartula donationis quam fieri iussimus et relegendo audi- uimus manus proprias rouorauimus et signum fecimus. i^

Qui presentes fuerunt de Golpellones. Dominico Vitas conf. Citi Donez conf Isidorus conf. De Val de Junco. Pelagius Michaelis conf. Johannes Michaelis (jonf. Johannes Petriz conf. Citi ts. Vellidi ts. Do- minico ts. Fernandus notuit. >^

31-P

Letra francesa, 0,43X0,19.

DOCUMENTOS PARTICULARES. 93

LIV

Venta de una heredad en Castrillo, otorgada por Eulalia Juanes en favor de Pedro Domínguez y su mujer.

8 Mayo. A. 1H3.

XPS. In Dei nomine. Ego Eulalia Jotiannes fació tibi Petro Domi- niqíiiz et uxor tua Maria Dominiquiz kartula uendicionis in Domino Deo salutem amen. Placuit michi prompto animo et expontanea uolum- ptate ut uiudeo ego Eulalia Johannes a tibi Petro Dominiquiz et uxor tua Maria Dominiquiz una térra qui est ex mea hereditate de patre meo ipsa térra est in territorio leonensis iuxta flumine Porma in uilla que dicitur Castrello in loco predicto ela térra de la senra de primo termino de Pelaio Fernandiz de II.« pars terre uinnas de deganna de III.^ pars terre de Maria Martiniz per suis terminis uendo ego ad nos quod accepi de uos in precio VIII.° solidos de argento tantum que michi et uobis bene complacuit ita ut de odie die uel tempore sit illa térra de meo iure abrasa et in uestro iure confirmata et si aliquis homo uenerit tam per me quam per alios homines et scriptura ista tempta- uerit pariet tibi Petro Dominiquiz XXX. « solidos de argento et illa térra duplata et a parte regis qui iudicat de auri libras tres. Pacta kartula uendicionis notum die VIII idus Madii Era M.^C.^L.^^I.** Reg- nante regina Urraka in regno patris sui. Didacus episcopus in sede sancta Maria. Eoderigo Didaz tenente illa uilla Castrello. Et ego Eu- lalia Johannes et iermanus meus Petro et Dominico in hanc kartula uendicionis raanus nostras roborauinus et signum fecimus >^. Qui pre- sentes fuerunt Petro ts. Dominico ts. Johanes ts De homines bonos confirmantes. Fernando Dominiquiz confirma. Fernando Martiniz conf. Dominico Saluadoriz conf. Citi Saluatoriz conf Pelagius notuit. ►$<

32— P.

Letra francesa, 0,0.5X0,8.

94 DOCUMENTOS PARTICULARES.

LY

Carta de venta de varias heredades en Villacidón, otorgada por Diego Fernández en favor de Juan Eulaliz.

29 Abril. A. 4 i 19.

XPS. In Dei nomine. Ego Didacus Fernandiz pariter cum filiis meis nominatis Sancio, Munio, Maiore et Sancia, uobis Johanes Eula- liz fació kartam uendicionis in Domino Deo id est in eterna salute amen. Placuit milii atqiie conuenit quod uenderem uobis sicut et uen- didi nieam hereditatem quam babeo in Ualle Sabuco iu loco nominato Uilla Cidon exincartacione domine mee Infantis Giloire et ex mea comparacione, scilicet XIIII. térras et dúos solares cum suo orto et cum sua parte de área et cum exitu et ingressu et III.«s uineas, prima térra de illo montezelo iacet determinata, de una parte térra de Domi- nico Spasandiz et de alia, térra iudeorum, que fuit de Sancto Cosme, et de tercia parte uia que discurrit ad illu montem, et II. ¡' térra iacet iuxta carreira de uinadeiros de semedeiro ad uisum inter térras de Jobane Micaeliz et de Petro Didaz, et III. ^ térra de Uinea mala iacet iuxta carreira que discurrit ad Cástrelo et de alia parte carreira de Mazeleiros et de tercia parte térra de Petro Arnaldo et IlII.a térra iacet partita in carreira de Mazeleiros inter térras de Martino Mi- cbaeliz et de Pedro Arnaldo et de illos condes, et V.''* térra iacet iuxta carreira que discurrit ad Maria Alba, et de alia parte carreira que discurrit ad Mazeleiros, et de tercia parte térra de sancto Petro, et VI.^ térra que fuit de Micabel Fernandiz iacet inter térras de Do- nimico Spasandiz et de Uelidi Cidiz, et VII. '^ térra iacet ad uineam de Ansarino iuxta carreira que discurrit ad Alixa et iuxta térras de Petro Didaz, et VIII. ^ térra iacet iuxta carreira que discurrit ad Uilla To- rel inter térras de Ordonio Fernandiz et de sancta Maria, et VIIII."

DOCUMENTOS PAUTICULAnES. $5

térra de illo prato iacet iuxta calzada que discurrit ad Marin ínter pra- dos de sancta María et de Petro Arnaldo , et X.^ térra que uocítaut de Sancto Crístoforo iacet ínter térras de me Dídaco Fernadíz et de Fiducial iudeo et de Petro Didaz, et XI.^ térra ad illo refoio de una parte carreira que ducit ad Tóldanos et de alia parte semedeiro que discurrit ad Lombana, et XII.^ térra que fuit orto iacet ad pratum Ín- ter térras de me Dídaco Fernandíz et de sancto lohane, et XIII, tér- ra a Bustellos iacet determínata de prima parte térra de Petro Didaz et de secunda térra de Sancto Cosme et de tercia parte térras de ho- mines de üal de la Fonte, et XIIIL^ térra uocatur Quintana et iacet determinata de una parte solares et térras de Infante donna Vi'raka et de altera parte térra de lohane Micaheliz et dúos solares de duabus partibus infra istos términos determínatos et de tercia parte corte de Micahel Cidiz et de Petro Pinioliz, et totam partem quam tam babeo in área de Palacio, et una uinea ad nía Cisterna, et est determinata de I.« parte carreira que discurrit ad Ual de la Fonte, et de II.'* parte uinea de Petro Torto, et altera uinea que uocatur Uinea mala, et est sic determinata de tres partes uineas de Uelidi Cidiz et de quarta parte uinea regís. Istos solares cum ómnibus rebus sibi pertinentibus et ístas térras et ístas uineas sic determínatas uobis uendidi pro pre- cio diffinito CCC solidos monete de tercia parte et totum precium mihi persoluistis. Siquís ego de propínquis mei&uel de extrañéis uobis istam hereditatem inquietauerit aut a uobis aliquo ingenio auferre uolueiit, duplet uobis quantum inquietauerit in simile uel melíori loco insuper persoluat ad partem regís XXX marcas argentí, et pi-o temerario ausu maledicatur excomunicetur et ab ecdesia et a fidelibus sequestratus nisi penituerít cum luda Domini traditore et cum ceteris dampnatis atque dampnandis pereat in eternum, postremo hec scriptura mee uen- dícionis firma uobis et íllibata permaneat in sempiternum. Facta karta uendicionis III. kalendas Maií in Era M.^C.^L.^^VII.''* Regnante re- gina domina Vrraka cum filio suo in Ispanie regno. Domno Didaco Legionensium. Pelagio Ouetensium. ítem Pelagio Astoricensium epis- copis existentibus. Ego Didacus Fernandiz pariter cum flliis meis su-

96 DOCUMENTOS PARTICULARES.

perius nominatis hanc kartam qiiam fieri iussi et dum legeretur audiui

uobis lohani Eulaliz confirmaui et roboraui. >^ Episcopus Domnus

Didacus conf. Didacus Aluitiz conf Ordonius Fernandiz conf. Petro

Pinioliz conf. Petro Arnaldo conf. Velidi Cidiz conf. Dominico Spa-

sandiz conf. Martino Spasandiz conf. Martino Micaheliz conf. Qui

presentes fuerunt. Petrus testis. lohanes testis. Cidi testis. >^ Arias

notuit.

33— P.

Letra francesa, 0,46X0,25.

LVI

Venta de una heredad en la villa de Barrio, otorgada por Elvira Salvadorez en favor de Dia Domínguez y de su mujer.

A. H22.

XPS. Sub triniis et imparabilibus iinus Deus Deorum et domina dominancium qui creauit celos, funda térra fecit, mare simulque con- didit, omnia simulque Spiritus Sanctus in nobis. Ego Eluira Saluadoris a tibi Dia Domengez et uxor tua Eluira Aluariz fació tibi kartula uendicionis adque incartacionis de mea propria ereditate quem abeo de parentorum meorum, et.accipio de te in precio cento solidos de ar- gento, quanto michi et tibi beue complacuit, et de illo precio nichil reraansit pro daré sed conplitum est. Ego Eluira Saluatoris eriauit mu- lier de Dia Domengez et mermauit illa de mea ereditate medietate et altera medietate douauit nobis pro meo precio quod in an cartula re- sonat et ipsa ereditate babeas, tencas, facias, quicquid uolunptas tua fuerit tu et filiis tuis, et post mortem tuam dones illa ubi uoliueris et ipsa ereditate iacet in locum predictum in uilla que uocitant Barrio ínter Uilla Nofar et Uilla Cidaio iusta Estula. Ego Eluira Saluadoris a tibi Dia Domengez fació tibi kartula uendicionis in casas, solares, exitus, in montes, fonte, pratis, pascuis, riuia, aquarum molinis, moli-

DOCUMENTOS PARTICULARES. 97

naris, rius, cauale, tam in brauido, quam in domido, cesum uel regresum ubi potueris inuenire. Ego Eluira fació cartula quodo quod erit III.^» calendas ienuarias. Regnante rex Adefonsus in Legione et in Toletula. Sub Dei gratia Arias episcopus sedis in Sancta Maria, e merino in illas torres comes E,ui Martínez. Et si aliquis homo contra han cartu- lam ad disrumpendum uenerit in primis sedeat excomunicatus et ana- tematizatus e pectet CCC.tos solidos de argento a parte regis. Era I'^C^LX. Qui preses et testes hic fuerunt: Dominico, testis, Cide tes- tis, Uelide testis. Et confirmadores: Martin Domengez, confirmat, Concaluo Alfonso conf. Vermul Uelaz, conf. ►J^ Pelagio qui notuit.

34— P.

Letra francesa, 0,45X0,20.

LVII

Donación de una heredad en Villa Argento, otorgada por Domingo y Pedro Ciprianiz en favor de este monasterio.

4 Mayo. A. 1128.

XPS. In Dei omnipotentis nominse in. cuius honore fundatum est monasterium sub nomine eximium apostolorum Petri et Pauli in Eli- soncia. Nos famuli uestri Dominico Ciprianiz et germanus meus Petro Ciprianiz pro remedio animarum nostrarum, non per uim ñeque per metum alicuius, sed propria nostra uoluntate, grato animo, facimus kartulam ad supradicto monasterio Sanctorum Petri et Pauli et abbate domno Pelagio, de hereditate nostra propria quae habemus de auiis et parentibus nostris, damus illa hereditate Deo et Sancto Petro et uobis abbate iam supradicto fratribusque uobiscura degentibus et alus post uentibus, ut habeatis et possideatis et uestram uoluntatera inde facia- tis, Est autem ipsa hereditas in territorio Legionensi discurrente ri- uulo Porma in uilla que uocitant Uilla Argento quantum nos ibi abe-

98 DOCUMENTOS PARTICULARES.

mus uel habere debemus in cortes, in solares, in ortis, et in exitibus suis, cessum uel regressum, tam in brauo quaní in domito totum damus uobis et concedimus, ita ut ab hodierno die uel teraporoe de nostro iuro sit abrasa et in uestro dominio sit tradita atque confirmata. Et si aliquis ex nobis uoluerit eam populare cum grato et seruicio de manu uestra faciat. Si quis haliquis homo contra hunc factum nostrum ad disrumpendum uenerit sit ille maledictus et excomunicatus et cum luda traditore habeat in inferno inferiori et hunc factura nostrum ha- beat perpetuara firraitatera. Facta kartula donacionis sub die quod est IIIP nonas Maii. Era PC<'íLXíiVI.'^ Regnante rex Adefonso in Toleto et in Legione cuna cura regina Berengaria. Didacus aepiscopus in sede Sancta Maria Legionensis. Maioi'dominus aulae regie Roderigo Uerraudiz. Maiorino regis in Legione Ysidro Nabzanez. Ego Domi- nico Ciprianiz et ego Petro Ciprianez in hac kartula quam fieri man- dauiraus manus nostras roborauimus et signura feciraus. ►J^ Petro Di- daz confirraat. Rodrigo Uerraudiz conf. Guterre Stefanez conf. Joan Petriz conf. Joan testis. Cidi ts. Vellidi ts. Petrus notuit.

35— P.

Letra francesa, 0,40X0,15.

LVIII

Venta de una aranzada de vifia en Pozuelos de San Adrián, otorgada por Domingo Juanes en favor de Alfonso Bermúdez.

8 Marzo, A. U29.

XPS. In Dei noraine. Ego Dominico lohannes et uxor mea Do- minga Dominiquiz et fllios nostros uobis Alfonso Uerraudiz et uxor uestra Urraka Raimundo in Domino nostro Ihesu Christo perpetuara salutem amen. Placuit nobis atque conuenit, nullius cogentis imperio nec suadentis artículo, sed propria nobis accessit uoluntas, ut faceré-

DOCUMENTOS PARTICULARES. 99

mus uobis Alfonso Uermudiz et nxor uestra Urraka Eaimundo, siciiti et facimus, kartam uenditionis de una arenzada de uinea quam habe- mus in territorio Legionensis in Villella pernominata, et est iuxta Tóldanos in loco predicto in Pozólos de Sancto Adriano et habemus ibi illa uinea de postura quae posuerunt nostros parentes, determinata per siiis terminis de prima et de secunda et de tercia parte uinea de Sancto Adriano, de IIII-'^ parte uinea de Saluator Uellitiz de Ñaues, damus et concedimus uobis eam propter precium definitum XVII so- lidos de diñarlos de medietate quae nobis et uobis optime placuit et in nostro aluaroco panem et uinum sicut mos est predicte urbis. Damus uobis eam tali tenore ut de hodie die et tempore sit de iuri nostro abrasa uestroque dominio sit tradita atque confirmata. Quod si aliquis homo tam nos quam de propinquis nostris uel etiam ex extrañéis quis- quís fuerit qui talla comiserit et hunc factum nostrum infringere uo- luerit pariat uobis ipsam uineam duplatam uel triplatam in simili tali loco melioratam et ad partem regis uel qui uoci uestre pulsauerit C."' solidos exoluat et insuper uox eius pro nichilo reputetur. Facta carta uenditionis sub Era laQ^LXVII^ et quod VIII.^ idus Marcii. Reg- nante rege domino Adefonso in Legione et in Toleto et in Yspania. Didacus episcopus in sede Sánete Marie Legionensis. Villicus regis in Legione Ysidorus Nepzaniz. Tenente illas turres comité domino Ro- derico Martiniz. Sub Christi nomini ego Domingo lohannes et uxor mea Dominga Dominiquiz uobis Alfonso Uermudiz et uxor uestra Urraka Raimundo hanc kartam uenditionis quam fieri iussiraus et legentem audiuimus manibiis nostris roboramus et signum facimus. >^ Ysidorus Nepzaniz confirmat. Pelagius Nepzaniz conf. Fernando Mu- niz conf. Pelagius Muniz conf. Petrus Moniz conf. Martinus Moniz conf. Ciprianus Moniz conf. Guter Moniz conf. Rodericus Gondisa- luiz conf. Pelagius Pinioliz conf. Petro Arnaldo conf. Rabinado Nu- niz conf. Qui presentes fuerunt: Citi testis. Velliti ts. Dominicus ts. Gondisalvvs notuit. >^

36— P.

Letra francesa, 0,48X'>,Í5- Hay otro ejemplar de este mismo documento.

4 00 DOCUMENTOS PARTICULARES.

LIX

Donación del monasterio de San Juan de Verbio, hecha al de Eslonza por Pedro Díaz y su mujer María Ordóñez.

13 Julio. A. -1129.

XPS. In Dei omnipotentis nomine cuneta regentis et omnia dis- ponentis, hsec est cartula quam fació ego Petro Didaz et uxor mea Maria Ordoniz uobis abbati domno Pelagio et secclesie sanctorum apos- tolorum Petri et Pauli uallis Elisonze cunctisque monacliis tam pre- sentibus quam futuris ibidem I)eo seruientibus de hereditate uel mo- nasterio Sancti lohanis de Uirbiu in Asturias iu Piaronia quod fuit de auiis et parentibus meis et perdiderunt eum aut sponte aut inuiti et deuenit in manu et potestate infantis domne Urrache Fredenandi regis et Sanctiae regine filia et concessit eum suprafate ecclesie sanc- torum apostolorum Petri et Pauli et possedit eum toto tempore uite gloriossissimi regis Adefonsi. Post cuius obitum ego supradictus Pe- trus Didazi iussu et instinctu mei animi quia nuUus fuit qui prohibe- ret intraui eum et possedi retinui et iuri meo subdidi. Nunc uero ad me ipsum reuersus me non bene egisse cognoscens eum ame separo et Deo et sanctis eius apostolis oífero eum cunctis hereditatibus et pos- sessionibus quas habuit ea die qua rex obiit uel qua die ego eum te- merarie intraui. Oífero eum et concedo eum rebus adquisitis et adqui- rendis eum seruis et ancillis et eum ómnibus ad se pertinentibus. Si- quis autem extraneorum seu propinquorum meorum filius aut nepos uel alius aliquis contra hunc factum nostrum uenerit et eum infringere eonauerit Dei omnipotentis iram incurrat et maledictione perpetua non careat, penas lude proditoris sustineat et bona Iherusalem num- quam uideat et quantum auflferre uoluerit in duplo recomponat et aparte regis C. libras áureas persoluat et hunc factum nostrum ratum

DOCUMENTOS l'ARTICULARES. i 0-1

et firmiim permaneat. Facta cartilla testamenti III idus lulii Era I.''^(J.''^LX.'^VII.='^ Regnante rege Adefonso una cum Berengaria regina in Toleto et in Legione. Didacus episcopus in sede Sanctae Marie le- gionensis. Pelagius episcopus ouetensis. Maior domus aule regie Ro- drico Uermutiz.

Ego Petro Didaz una cum uxore mea Maria Ordoniz et cum filiis meis in hanc cartulam manum posuimus et roborauimus et signum fecimus. >^ Comes Suarius Uermutis conf. Comes Rodrico Martinis conf. Gonzaluo Peíais conf. Petro Didas conf. Petro Braolis conf. Ro- drico Gonzaluis conf. Fernando Gutierres conf. Suarius Ordonis conf. Garcia Sanzis conf. Pelagio Rodriguiz conf. Petro ts. Dominico ts. lohanes ts.

Tali pacto facimus ego Petro Didaz et uxor mea Maria Ordonis hoc testamentum ut in tota nostra uita semper liabeamus illum monas - terium integj'um et post mortem nostram reuertatur ad sanctum Pe- trum. Pelagius notuit.

37— P.

Letra francesa, 0,46X0,15.

LX

Venta de una heredad en villa Bercianos, otorgada por Botet y su mujer Marina en favor de Pedro Díaz y la suya.

17 Julio. A. 1129.

XPS. In Dei omnipotentis nomine. Ego Boteth et uxor mea Ma- rina Antoliniz uobis Petro Didaz et uxori uestrae Christina Gonzaluiz in Domino Deo eternam salutem amen. Placuit nobis atque conuenit, nullius coegentis imperio nec suadentis articulo, sed propria nostra uoluntate nobis accessit, ut uinderemus uobis iam supra dictis Petro Didaz et uxori uestre Cristina Gonzaluiz hereditatem nostram quam

102 DOCUMENTOS PARTICCLAUES.

habemus iii territorio 8ancti Facundi super flumeii uocitatum Ceia in uilla pernominata Berzianos, ipsa hereditas que fuit de Comité Fer- nando Fernandiz et dedit eam mihi Boteto per cartam ipse pariter et infans domna Geloira, hanc hereditatem iiendo ego iam dicto Boteth uobis Petro Didazi et uxori uestre iam supra nominata totam ab inte- gro quantam ego babeo uel ibi habere debeo domitum et indomitum, cesum uel regressum, solares populatos et ad populandum aptos, térras, uineas, ortos, pratis, pascuis, montibus, fontibus, exitus et ómnibus ad illam hereditatem pertinentibus, ubi eam potueritis inuenire, excepto illo solare de Annaia Aluariz cum suo muratal et cum suo corral que fecerunt ubi fuit illo muratal et alio solare quem dedi ego Boteth ad lohannes Petriz cum sua era et cum suo muratal, istos dúos solares foras inde iactamus, totam uero aliam uobis uendimus ab integro ut abeatis posideatis uendatis et faciatis que uolueritis. Pro qua heredi- tate accepimus de uobis in precio CC^s solidos regie monete precium placabile quod nobis et uobis placuit; et de ipso precio apud uos nichil remansit sed totum complestis ita ut ipsa hereditas ab hodierno die a uostro iure sit abrasa et in uestro dominio sit tradita atque conflrmata. Siquis autem aliquis homo tam de propinquis quam de extrañéis nos- tris contra hunc scriptum nostrum ad infringendum uenerit uel uene- rimus quisquís fuerit sit maledictus et excomunicatus et a Christi corpore separatus et cum Juda Domini traditore sit in inferno dam- natus in perpetuum has paciatur penas cum Datbam et Abiron in aeterna dampnacione amen et quantum de ista hereditate retemta- uerit duplatum in meliori loco recomponat et a parte regis C. libras auri persoluat et hunc factum nostrum firmum permaneat euo perhe- ni et sécula cuneta. Facta cartula uendicionis XVI kalendas An- gustí Era T.'^C.^LX.VII."' Regnante rege Adeíonso una cum Be- renkaria regina in Toleto et in Legione. Didacus episcopus in sede sánete Mariae Legionensis. Maiordomus aulse regiae Rodrico Uermutiz. Armiger regis Petro Alfonsi. Ego Boteth et uxor mea Marina Anto- toliniz hanc cartulam uendicionis quam faceré mandauimus manibus nostris roborauimus et signum fecimus ►í< et in roboratione a uobis

DOCUMENTOS PARTICULAIIES. 103

unas cirotegas idest lunas accepimus. Bernaidus abbas saucti Facundi couf. Comes Suarius Uei-mutiz conf. Comes Rodrico Martiniz conf. Comes Citiz conf. Aunaia Rodriquiz conf. Dominico testis. Johanes ts. Citi ts. Pelagius notuit. ►^

38— P.

Letra francesa, 0,93X0,17.

LXI

Carta de permuta de unas tierras, otorgada de una parte por Juan Olaliz y de otra el abad de este monasterio.

7 Agosto. A. -1129.

XPS. In Dei omnipotentis nomine cuneta regentis et omnia gu- bernantis. Haec est cartula concambiacionis quam fació ego lohannes Olaliz uobis abbati domno Pelagio sancti Petri Elisonzie et ómnibus mo- nacliis uobiscum regulariter uiuentibus et uxor mea Geloira Uermutiz de hereditate mea propria quam babeo in territorio Legionensi i a uilla quae uocitant Ualle de Sabuco in Uilla Cidon quam habui de compara- cione mea legitima et fuit ipsa hereditate de Didaco Fernandi et uen- didit eam mihi precio CCC."!"'^!"^ solidorum regie monete. Hanc here- ditatem do ego iam supra dictus lohanes Olaliz et uxor mea Geloira Uermutiz uobis supra fato abbati domno Pelagio et ómnibus monachis sanctorum Petri et Pauli Elisonzie totam ab integro quantum ibi babeo uel habere debeo tam domitum quam etiam indomitum montibus fontibus pascuis pratibus exitibus térras niñeas solares cesum uel re- gressum totum ab integro uobis dono cum suo pane et uino et III.es boues cum suo loramine ut habeatis et possideatis per omnia sécula. Istam hereditatem uobis damus et accepimus a uobis aliam inconcam- biacione, uidelicet hereditatem bonam quae nobis beneplacuit, in ualle de Onzina in uilla nominata Uenemarias, cum ómnibus ad se pertinen-

104 DOCUMENTOS PARTICULARES.

tibus; hanc concanbiacionem fecimus in presentía Domni Didazi episcjo- pi Legionensis et in presentía bonorum uirorum tam clericorum quam laícorum. Síquís contra hunc nostrum factiim tam propinquus quam extraneiis ad íufringendum uenerít ueniat super eiim ira Deí et ruphea celi, incurrat penas inferní, nou iiideat bona Iherusalem et quan- tum inquietauerit tantum in meliori loco duplatum recomponat et a parte regis IIL^^s libras áureas persoluat et hunc factum nostrum fir- mum permaneat. Facta cartula conmutacionis VII. idus Augusti Era T.^C.aLX.VII.* Regnante rege Adefonso in Toleto et Legione una cum Berenkella regina. Didacus episcopus in sede Sánete Marie Le- gionensis. Maior domus aule regie Rodrico Uermutiz. Maiorino in Legione, Albertino. Armiger regis Petro Alfonso. Comes Rodrico Mar- tiniz tenente illas turres. Bgo lolianes Olaliz una cum uxore mea Ge- loira Uermutiz in hanc cartulam concambiacionis quam fecimus mani- bus nostris roborauimus et signum fecimus. >^ Comes Suarius Uer- mutiz conf. Comes Rodrico Martiniz conf. Petro Didaz conf. Rodrico Gonzaluiz conf. Infans Domna Sancia Remondi conf. Dominico testis. lohanes testis. Citi testis. Petrus abbas notuit.

39— P. Letra francesa, 0,.51 XO,i 7.

LXII

Carta de venta de un solar con su heredad en la villa de Quintana, otorgada por Pedro Vincentiz en favor de Pedro Gidiz.

]6 Noviembre. A. 1129.

XPS. In Dei nomine. Ego Petro Uincentiz fació kartula uendicio- nis ad uobis Petro Cidez in domino Deo eterne salutem amen. Placuit nobis promptos ánimos et expontaneas uoluntates, nuUus pertimentes metum nec suadentis articulo, sed propria nostra integra uoluntate, ut faceremus ego Petro Uincentig kartula uendicionis ad uobis Petro

DOCUMENTOS PARTICULARES. 405

CideQ de uno solare con sua hereditate nostra propria que babemu ; de parentorum nostrorum in territorio Legionensis iusta flumen Forma in uilla que uocitant Quintana ipso solare con sua hereditate in térras in uineas in pradis in riuis in soto in mulnera in montis in pascuis et in totum cessum uel regressum et con sua diuisa quantum ibi habuerit do atque concedo, et pro quo accepit de uobis in precium una egua et uno asino in precium de XL.-'i solidos de argento, et de precium non remansit in debitum sed ita conplitum est, ita ut de liodie die uel tenpore, isto que in kartula est taxata de iuri nostro sedeat abrasa et in dominio uestro tradita atque eonfirmata cuneta per sécula amen. Siquis tamen qui contra hunc factum nostrum ad disrumpendum uene- rit tam per me Pedro Uincentig aut per flliis meis aut per generacione mea uel de extrañéis quis quis ille fuerit qui talia noce comiserit, et in concilio autorgare non uoluerimus, quomodo pariemus a uobis Petro CideQ aut qui uoce uestra pulsauerit L.^ solidos de argento et ipso so- lare con sua hereditate duplato in simile tale locis et nos in perpetuum habituro. Facta kartula uendiciouis notum die quod erit X^VII-'^ ka- lendas Decembris era M.-'^CaL^XaVII.^ Regnante rex Adefonsus in Legione. Sub Dei gratia Didagus episcopus in sancta María sedis. Co- mité Roderigo Martínez tenente illas torres. Et ego Petro Uincentig in hanc kartula uendicionis manus nostras i'oborauimus et >^ fecimus. Cidi hic testis. Velidi hic testis. Dominigo hic testis. Et de homines bonos confirmantes. Petro Martínez de Uilla Púrgala conf. Petro CideQ. de Uilla Emer conf. Dominigo Alfonso conf. Et unas fero pelas in ro- boracione de illa karta. Petrus notuit. >^

40— P. Letra francesa, 0,40X0,17.

406 DOCUMENTOS PARTICULARES.

LXIII

Donación de la iglesia de Santa Eugenia, otorgada por Gontrodo y su marido Rodrigo Vermúdez en favor del monasterio de Eslonza.

29 Octubre. A. ^34.

XPS. In nomine Patris et Filii et Spiritus sancti amen. Ego Gon- trodo peccatrix una cum uiro meo Roderico Uermudez timens domini- ca precepta que quondam per Spiritum sanctum monuerat dicens: No- lite sperare in iniquitate et rapiñas nolite concupiscere et non concu- pisces rem proximi tiii. Pro monasterio sancti Adriani quod in cepeiam cenobio sancti Petri Helizoncie et sub iure et potestate mea multo tempore iniuste tenui et eiusdem monasterii res et diuicias diripui, uullo miclii proibente, oífero predicto monasterio sancti Petri Helizon- cie una cum ipso monasterio Balneariorum quod est situm in territorio de Buennar quamdam ecclesiam quam uocitant Sanctam Eugeniam que est iuxta fluuium Porma cum suo cimiterio et cum uno solare et uno orto et uno prato et cum primiciis et decimis sibi pertinentibus tali pacto ut in perpetuum eidem Sancti Adriani monasterio seruiat. Si quis uero contra hanc donacionis mee kartulam demens factus ad dis- rumpendum uenerit, cuius cumque dignitatis fuerit, tam meorum quam extraneorum, in primis sit maledictus et excomunicatus cum luda Sca- riote traditore Domini et cum Datan et Abiron eum uiuum absorbeat térra et cum reprobis ómnibus mittatur in inferno inferiori, careatque utroque lumine oculorum et in paradiso nequáquam intueatur faciem Dei cum ceteris sanctis. Insuper ad partem regis uel qui eiusdem eccle- sie uocem pulsauerit pectet niille morabetinos. Pacta kartula sub Era M.aC.^LXX.'-iII. Quodum IIII kalendas Nouembris. Regnante Ade- fonso imperatore in Toleto in Legione et in Galléela. Maiordomo eius- dem Imperatoris existente Didaco Muniz. Alfierez Urgelo comité. Se-

DOCUMENTOS PARTICULARES. 407

deni legionensem Petio episcopo regente. Ego Gontrodo una ciim uiro meo Roderico Vermudez quod fieri iussimus propriis manibus robora- mus et conflrmamus et sigmim roboracionis facimus. Gómez Pelaez couf. Petro Pelaez conf. Rui Pelaez conf. Michael Cidiz conf. louan Pedrés conf. Michael lohanes conf. lohaue testis. Pelaez testis. Petrus testis. Pelaez notauit et dictauit. ^

41-P. Letra francesa 0,33X0, 15. Hay otro ejemplar.

LXIV

Carta de permuta de unas tierras en Val Pexenim por un huerto en Villa Burgala.

i Enero. A. 1137.

XPS. In nomine Domini nostri Ihesu Christi. Híec est kartula concanbiacionis quam fació ego Maria Domenquiz una pariter cum filiis meis pernominatis Stepliano Domenquiz, Michael Domenquiz et Ma- rina Domenquiz facimus kartula concanbiacionis de illo orto de Uilla Burgala, et habuimus ipso orto de nostra postura, concanbiamus illum cum uobis Pelagius abba uel collegio monachorum Sancti Petri que ibi sunt commoranti uel aduenituri. De ipso orto damus nobis ad uobis illa nostra medietate que nobis contingit ab integro pro quod accepi- mus de uobis una térra que iacet in Ual Pexennin per cunctis terminis suis ab integro, per I'^ termino per illa karrera que discurrit a Uilla Sauarigo, et per IP termino per illo prado, et per IIIo termino per illa hereditate de Uilla Offanne, causa que nobis et uobis bene con- placuit. Si quis autem conti-a hunc factum nostrum ad disrumpendum uenerit quisquís ille fuerit qui talia commiserit in primis sedeat ex- comunicatus et cum luda traditore lugeat penas in inferno inferiere

108 DOCUMENTOS PAHTrCULARE.S.

amen. Facta kartula concambiacionis notum die qiiod eiit sabbatum ipsas kalendas lanuarii. Era LiC'iLXXaV.^ Regnante rege Adefonso una cum Berengaria regina in Ijegione et in Toleto. Petrus episcopus in sede Sánete Marie,. Comes Rodericus in illas Turres. Maiorino in Legione Fernando Gutierriz. Ego Maria Domenquiz una pariter cum filiis meis iam supranominatia in hac kartula concanbiacionis manus nos tras roborauimus et signum *^ fecimus. Et ego Pelagius abba una cum coUegio monachorum in hac kartula manus nostras roborauimus et signum. ►J^ Rodrico Uermutiz confirmat. Martino Didaz conf. Mar- tin Alluariz conf. Dominico testis Vellito ts. Citi ts. Petrus notuit.

42— P. Letra francesa, 0,42X0,9.

LXV

Donación de una heredad en Boniar, hecha por Juan García y su mujer, á, S. Adriá,n.

28 Diciembre. A. lliO.

XPS. In Dei nomine. Ego lohanes Garciaz et uxor mea Maria una cum filiis meis placuit nobis atque conuenit nullius cogentis im- perio nec suadentis articulo sed proprias nostras uoluntates accessit ut faceremus kartulam donationis a sancto Adriano de nostra heredi- tate propria que habemus de parentum nostrorum in loco predicto in territorio Boniar iuxta ñumine Porma in uillas que uocitant Uillella et la Presa et Nocedo quantum inter meos iermanos contingit in solares in éxitos in aquaductis in pasquis in pratis in molinarias in montibus in fontis in totas fructuarias cessum atque regressum ubi potueritis inuenire quantum me contingit uobis concedimus et confirmamus is- tam hereditatem cum totas suas diuisas uadat ipsa hereditate ab inte- gro sicut iam supradiximus ad sanctum Adrianum usque in perpetuum.

DOCUMENTOS PARTICULARES. 409

Et si aliquis homo istum factum nostrum ad inrumpendum uenerit aut iiiditium pulsauerit inprimis sedeat excomunicatus et maledictus et ciim Juda Domini traditore sedeat dampnatus. Fat fiat. Facta kartula donationis uel confirmatioiiis die quod erit IJL^ feíia IlII, kalendas lanuarias. Era M.^C.-'^LXX.^VIII. Regnante rege Adefonso cum Berengaria regina in Legione et in Toleto. Petrus episcopus iii sede sánete Marie. Roderico Martiniz comité in Aguilar. Abbates in sancto Adriano don Feliz et Dominico moñaco. Ego lohanes Garciaz una cum uxore mea et filiis meis in liac kartula manus nostras rouoraui- mus et signum fe ^ cimus et si aliquis contra hoc factum nostrum ue- nerit uel uenerimus duplet ipsam hereditatem duplatam uel triplatam in simili loco uel in meliore et ad partem eius qui uocem pulsauerit pariat CCC.s solidos. Qui presentes fuerunt Aluar Antoniniz conf. Rodrico Pelaiz conf. lohanes Petriz conf. Citi ts. Velliti ts. Dominico ts. lohannes scripsit. >^

43 -P.

Letra francesa, 0,33X0,17.

LXVI

Venta de una heredad en Villa. Cidaio, otorgada por Elvira Pérez en favor de Día Domínguez.

-11 Abril. A. iUi.

XPS. Sub trinus et inperabilibus unus Deus Deorum et Dominus dominancium qui creauit celos, fundauit térra, fecit mare, simul condi- dit omnia simulque. Spiritus Sanctus in uobis. Ego Eluira Petriz unapa- riter cum filiis meis a tibi Dia Domingez et uxor tua Eluira Aluariz fa- ció kartula uendicionis de propria mea ereditate quem abeo de parento- rum meorum fació kartula de solares de ereditate de aramio tam in brauio quam iudomido pratos, uineas, pumares, cerullales, fructuales, fontes, in montes, in exitus, in dinisas^, in rius, molinis, molinariis, rius, canales

-no DOCUMENTOS PARTICULARES.

cessum uel regressum per ubi potueritis inuenire ego Eluira Petriz una pariter cum filiis nieis a uobis Dia Domengez et uxor uestra Elui- ra Aluariz facimus karuila de nostra ereditate et accepimus de uobis in precio V. morabetis sicut uobis et nobis bene complacuit et de illo precio nicliil remansit pro daré set conplitum est. Et illa ereditate que uendimus uobis iacet in locum predictum iusta Estula in uilla que uocitant Uila Cidaio. Ego Eluira Petriz a uobis Dia Domenguez fació kartula uendeatis, teneatis, faciatis quiquit uoluntas uestra fuerit, de hodie die uel tempore de nostro iuro abraso in uestro confirmado. Facta cartula uendicionis noto die quod erit III.'^ idus Abrilis. Era M.^C.aLXX.'^VIIII. Regnante rex Adefonsus in Legione et in Tule- tula et regina Beringella. Sub Dei gratia lohanes electus sedet in sancta Maria et merino in illas torres Petro Manga et Comité Radrai- ro Frolaz. Ego Eluira Petriz una pariter cum filiis meis a uobis Dia Domenguez kartula uendicioni facimus et manus uostras roborabi- mus. ^Ji fecimus Qui preses et testes hic fuerunt. Dominico hic teste. Cide hic teste. Uelide hic teste. Et confirmadores Petro Caro conf. Fernán Braolo conf. Gonzaluo Alfonso conf. Martin Domingez conf. >^ Pelagio qui notuit. ►J^

44— P

Letra francesa, 0,47X0,17.

LXVII

Donación de unas heredades en la villa de Garfudos y en otros lugares, otorgada por Jimena Vermúdez en favor de este monasterio.

A. 1142.

In nomine Altissimi Genitoris Filiique sui mundi redemptoris ac Spiritus sancti omnium consolatoris cuius imperium permanet per sé- cula cuneta amen. Ego domna Xemena Uermudi preuidens in corde meo uuUam pulcritudinem ñeque honorem secularem hominem neo fe-

DOCUMENTOS PARTICULARES. iii

minam diuitem faceré posse, et diiierse res diuerso modo niiitari tem- pore exig-uo, quamiiis diu parte sint et iii uniíiersis iii quibus desudatur presens caro in lioc mundo non uocari iieras diuitias sed fallaces cum aliquem felicem non reddant. Itaque ista desursum adueniens ani- mumque menm arripiens et prístina facta recognoscens et totam uitam meam in nano duxisse, nicliilque anime mee boni seruans, placuit milii expropiis facultatibus meis daré in monasterium sancti Petri et Pauli nec non et beate Marie uirginis et aliorum sanctorum quorum mentio iugiter ibi agitur ab ipsis qui Christum magnificant. Ofero igitur pro remedio anime mee et patris et matris atque aliorun parentum in mo- nasterium sancti Petri Elisoncie et abbati Petro et omni conuentui, hereditatem quam habeo de parentibus meis in territorio legionensi in uilla que uocitant Garfudus et in Castro et in üalleio et in uilla Mon- tant ut ibi deseruiant monacbis et peregrinis seu orphanis cum ómni- bus rebus pertinentibus ad ipsas hereditates tam domitum quam etiam indomitum, cum diuisis suis, pratis, montibus, pascuis, diuisis, fonti- bus, piscariis molendinis, paludibus, aquarum cesum uel regressum, do et confirmo illas abbati et ómnibus monachis ut ipsi habeant me in memoriam sui ómnibus diebus uite sue, et post obitum eorum qui superuenerint in monasterio, et cantent trecentas missas proremedio anime mee post mortem meam ac partem habeam in ómnibus beneficiis eorum et sánete ecclesie et nullus habeat aliquam illarum in presta- mio. Et siquis ausus fuerit in prestamio daré spernens mónita mea et cogitauerit sapiens esse inter homines cum stultus factus sit dando alus tam retinendo sibi, sit maledictus et excomunicatus in genera- tione et generationem. Si quis contra hunc factum nostrum ad dis- rrumpendum uenerit tam ex meis proximis quam etiam ex alienis quisquís fuerit qui frangere uoluerit et nos despexerit in priniis sit excomunicatus et a parte sumni regís separatus et ad diuinum officium segregatus et a consortio cliristianorum remotus et cum reprobis dampnatus et cum adulteris collocatus et cum maledictis participium teneat et cum Datliam et Abiron habeat partem et cum Simone malé- fico sustineat penas et cum luda Domini traditoi-e luat penas in inferno

H2 DOCUMENTOS PARTICULARES.

inferiori et careat a fronte luminibus amen et reddat triginta libras auri purissimi in monasterio sancti Petri. Quod ego Xemena fatio ut subueniatis michi in ómnibus necessitatibus meis in quibus pro posse uestro poteritis, quod si non feceritis meque meumque consilium des- pexeritis, et mihi ex uestiis rebus non acomodati fueris, si ego ad tan- tam egestatem peruenerim hereditates supra dictas de monasterio aufe- ram et in loco alio ubi uisum et utilius mihi fuerit ponam. In Era M'*C*iLXXX.^ Imperante imperatore Adefonso in Legione et in To- leto una cum germana sua Sanctia ac filio suo Sanctio. Episcopus in sede legionensi lohanes Albertin. Maior dominus aule imperatoris comes Pontius. Armiger eius Nonnus Petri. Maiorinus ipsius impera- toris Martinus Nauzani. Comes Ranimirus in Aguilar.

Ego Xemena Uermudí hanc kartam quam iussi ñeri de meis pro- piis liereditatibus pro remedio anime mee gratuito animo roboraui et signum feci. ►J»

Qui presentes fuerunt: Fernandus Ruderici conf. Fernandus Bra-

uulio conf. Didacus Fernandi conf. April conf. Petrus Auricula conf.

Gondissaluus Didaci conf. Petrus testis. Dominicus testis. lohanes

testis. Fernandus notuit.

45— P.

Letra france.sa, 0,38X0,22. Hay otro ejemplar coetáneo que mide, 0,26X0,29.

LXVIII

Donación de una heredad en Villa Montan, otorgada por Isidoro Pérez en favor de Pedro Martínez.

8 Mayo. A. 1143.

In nomine sánete et indiuidue Trinitatis uidelicet Patris et Filii et Spiritus Sancti. Magnum est enim titulum donacionis in quo nemo potest actum largitatis inrumpere nemo foris legem proicere. Ideo ego Isidoro Petriz filius quondam patris mei Petro Didaci a tibi Petro

DOCUMENTOS PARTICüLAnES. U3

Martiniz filio de Martin Citiz fació kartulam et testamentum de pro- pria mea hereditate que liabeo de pareiitibus et de auibiis meis in te- rritorio Legioneiisi, inter Estola et Forma, in ualle Elisoncia in uilla que uocitant Uilla Montan ipsa liereditate do et concedo tibi non ti- mentis imperio nec suadentis articulo set caro animo et spontanea uo- lumptate pro ubi cumque potueris inuenire tam indomitum quam etiam in brauum, diuisam, solares populatos et populandos, cortes, casas, térras, uineas, pratis, pasquis, fontes, montes, pasquis, molinarias, pis- carlas, petras mobiles et inmobiles, cessum et regressun, ista omnia que reáonat do tibi pro amore tuo et pro seruicio tuo bono ita ut de hodie die uel tempore de iure sit abrasa et in uestro dominio sit tradita babeas teneas dones uendas facías de illa quicquit uolueris. Si quis hunc factum nostrum ad inrumpendiim uenerit uel uenerimus tam ex nostris quam ecciam ex alienis quisquis ille fuerit qui talia comiserit in primis sit excomunicatus et ab ecclesia Dei segregatus et careat suis afronte luminibus et cum Datam et Abiron luat penas inferni et cum Juda Domini traditore sit in eterna dampnatione et hunc factum nostrum firmum habeat roborem et in cautum pariat C. numos áureos et ipsa duplata uel triplata in tali uel in simili loco liereditate.

Facta kartula donacionis notum die quod erit sabbato et quot VI1I° idus Mal. Era M.aC.^LXXXI.^ Imperante Adefonso impera- tore Toleto Castella et Legione cum Berengaria imperatrice sibi con- iuge. lolianes Albertin episcopus in sede sánete Marie. Maiorinus et maiordomus aule regle Didaco Monniz. Albertinus tenente illas turres. Petrus Malatellus abbas sancti Fetri Elisoncie. Ego igitur Isidoro Fe- triz in hac kartula donacionis quod fleri mandaui et relegendo audiui manu roboraui et signura feci ►J^ et accepi a uobis Fetro Martiniz in roboratione uno gauilane. Eadimirus Cónsul conf. Foncius de Minerua alferaz conf. Fernando Roderiqui conf. Felaio Taubulatelo conf. Ro derico üermudiz conf. Fetro Martiniz conf. Citi testis. Velliti testis. Dominicus testis. Martinus presbiter et monacus notuit. >^

46-P.

Letra francesa, 0,38X0,24.

Hi DOCUMENTOS PARTICULARES.

LXIX

Venta de dos heredades en territorio de León, otorgada por Pelayo Dominguez, en favor de Pelayo Estévanez.

I Octubre. A. 1143.

XPS. Iii Dei nomine. Ego Pelagio Dominiquiz et nxor mea Maria ad nobis Pelagio vSteplianiz et nxor nestra Dominica facimus kartula nendicionis in Domino Deo eterne salute Amen. Placuit nobis ad qne conuenimus nullis quoque gentis imperio nec suadentis articulo set karo animo et expontanea nostras uolumptas ut facimus nobis ad uobis ego Pelagio Dominiquiz et uxor mea Maria ad uobis Pelagio Stephaniz et uxor uestra Dominica facimus kartula nendicionis de duas térras in territorio Legionensi in uilla que uocitaut ibi Uilla Ketero inter duas flumines Porma et Estula in loco predicto térras illa lomba per suis terminis directis illa una térra est per termino de luxta Salamoniz et secundo termino illa karraria que descurrit de Mellanzos pro ad Ualde Ouequo et tercio termino de lohanes Rubio et quarto termino de illo monte, et illa allia térra per termino de illo coniide et secundo termino illa karraria quem uadet de Mellanzos pro ad Ualde Ouequo et tercio termino de Pelagio Didaz et de Micael Citiz, et istas térras uendimus nobis ad uobis illa medietate proquo accepimus nobis de uobis in pre- cio placibilem quem nobis et uobis bene complacuit tres solidus de ar- gento, et non remansit pro daré in debitum, sed contra nos est com- plito, ita ut de hodie die uel tempere de iuri nostro abrasa et in do- minio uestro sit tradita adque confirmata abeatis, teneatis, uendidatis nos et filiis uestris uel neptis, per cuneta sécula amen. Et si aliquis homo ad disrumpendum uenerit uel uenerimus tam per nos quam per alias gentes et in concilio obtorigare non uoluerimus, quomodo parie- mus nobis ad uobis istas térras qui in ista kartula resonant dupladas

DOCUMENTOS PARTICULARES. fio

iiel tripladas et iii simile tale locum melioratas et in kauto XXX:^ so- lidus de argento et ad partem regís qui lex dederit exolaat libras áu- reas tres. Facta kartula iiendicionis notum die qiioddum kalendas Octuber Era millesima C.^LXXX/'^I.í^ Regnante rex Adefonsus impe- rator in Legione et in Toleto. Albertino in Legione maiorino. lohanes episcopus in sancta IMaria. Ego Pelagio Dominiquiz una pariter cura uxor mea Maria ad uobis Pelagio Stephaniz et uxor uestra Dominica in banc kartula uendicionis manus nostras roborabimus et hoc sig- num \^ fecimus. Qui hic fuerunt perse coram testes. Cidi testis. Ve- llidi testis. Dominico testis. Et de liomines confirmantes: Petro Petriz conf. Dominico lohanes conf. Petro Uincentiz conf. Saluator Citiz conf. Vicenti Dominiqui conf. lohanes notuit. >^

47— P. Letra francesa 0,()i)XO,l I.

LXX

Venta de una viña en VillafaíUa otorgada por Justa Domínguez, su marido é hijos en favor de Juan Spora.

A. 1143.

XPS. In nomine Patris et Filii ac Spiritus Sancti ab utroque pro- cedens nec non cum ipsa Trini tate cooperante in perpetnum. Ego Justa Dominici uxor Micahel Calni una cum flliis meis Pelagio Micahelici et Maria Micaheliz et Marina Micaeliz et Marta Micaheliz et Domin- go Micaheliz tibi Johanni Spore, obedienciali monasterii Sancti Petri Elisoncie, facimus kartulam de una niñea que habemus in Uilla Fa- fila pernominata, in illos ortos hanc itaque uineam supradictam uendi- nius tibi Johani Spore , nullius suadentis imperio nec alicuius amoni- cione facientes sed spontanea uoluutate et begnigno corde accidit nobis ut uenderemus illam uineam pro V.*^ morabitinos melequinos quos bene

H6 DOCUMENTOS PARTICULARES.

complacuerunt inter nos et uisum fuit satis iuste. Similiter ergo sta- tuimiis nostrum de lianc uiiieam partem aliquam sibi uiudicet atque ex corde excogitet sed cum omni obseruatione et magna diligencia in monasterio sancti Petri permaneat, sic denique facientes et cum omni alacritate precium a uobis accipientes, et nullam partem inde retinen- tes, permittimus lianc uineam in manibus uestris scilicet Joliani Spore ut quicquid uolueris facies damus itaqiie et confirmamus cum atoritate tibi supradictam ut teneas uendas et destruas et plantes et edifices atque operibus exinde bonis magis ac magis semper adquiras ut die ista ex nostro iure sit abrasa et in uestro dominio sit tradita quantum igitur ad supra nominatam uineam pertinent damus et confirmamus pro precio. Siquis liunc scriptum nostrum adisrumpendum uenerit tam exprogenie nostra uel nos uel extrañéis qui frangere uoluerit, in primis sit excomunicatus et a corpore Domini separatas^ et cum ma- ledictis damnatus et cum adulteris coUocatus et cum Juda Domini tra- ditore luat penas a generacione et generacionem, et careat afronte lu- minibus amen, et reddat ipsam uineam duplatam uel triplatam in tali uel simili loco melioratam etqui uocem pulsauerit redad XXX. ^^ libras auri. Era M.-'^C.íiLXXX.^I.fi Regnante imperatore Adefonsso una cum coniuge sua Berengaria imperatrice in Legione et in Toleto. Sub Dei gracia episcopus astoricensis Arnaldus. In Legione episcopus Johanes Albertinus. Maior dompnus aule imperatoris comes Poncius. Villico in Legione Anaia Rodriquiz. De TJilla Faflla, villico, Johanes Pelaici. Ego Justa Dominiquiz et filiis meis tibi Johani Spore hanc cartam quam fieri iiissimus manibus nostris roborauimus et signum fecimus ►í^ Qui presentes faernnt. Pelagio Cidiz conf. Martino Dorain- quiz conf. Petro Telliz conf. Dominico Ramnadiz conf. Domingo testis. Johanes testis. Pelagio testis. Fernandus notuit.

48— P.

Letra francesa, 0,38X0,20.

DOCUMENTOS PARTICULAUES. 117

LXXI

Carta de avenencia otorgada por el abad de Eslonza en el pleito que sostenía con Pelayo y con Rodrigo Ordóñez, sobre una heredad en la Vega.

'¿'6 Agosto. A. 1144.

Cliristus. Iii Era M/'^C.-'^LXXX.alI.^'^ Orta fuit intencio Ínter abba- tem sancti Petri Elisoncie uidelicet Petriim et ínter Pelagíiim Ordoníi et Rodericum Ordoníi filios Ordoníi Petri super heredítatem que iacet interrítorio Legionensi circa flumíne Estula ín uílla que uocítant illa Uega quam dederat sua germana Gontrodo Ordoníi pro remedium anime sue ad domum sancti Petri et uenerunt índe ad confectam ante liomínes bonos et conuenerunt ínter se quod tenuissent ambos germa- nos ípsam lieredítatem ómnibus diebus uite sue inprestamío et dent illam medietatem decímarum ad sanctum Petrum et post mortem illo- rum ueníat ipsa heredítas integra cum ómnibus ibi ínuentis ad domum sancti Petri absque ulla retentacíone germanorum filíorum uel aliorum parentorum, et lioc placitum firmum habeat roborem quod est firmatum et roboratum VIII. =^ kalendas Setembrís. Síquís liunc factum et scríp- tum nostrum ad inrumpendum uenerit quisquís ílle fuerit qui talia co- míserít sit excomunicatus et acetu christianorum sequestratus careat afronte lumíníbus et cum luda Domini tradítore luat penas ín eterna danpnacíone et aparte regís exoluat quingentos morabitinos et ipsa he- reditate duplata íntali uel insímilí loco. Eegnante Adefonso ímpera- tore cum Berengaría consorte Toleto Castella et Legione. lohanes pontifex ín sede Legionensi. Cónsul Radimirus ín Aguilar. Albertínus maiorinus in Legione. Maiordomus aule regie Didaco Moniz. Armiger imperatoris Poncius Míneme. Qui presentes fuerunt. Martinus Urgel

lis DOCUMENTOS PARTICULARES.

conf. Fernando Roderiquis couf. Martinus Dominiquis conf. Petro Karro conf. Didaco Fernandiz conf. Geloira Citiz conf. Petrus ts. Do- minicus ts. Pelagius ts. Martinus notuit. >^

49— P. Letra francesa, 0,13X0,30.

LXXII

Donación de una corte con su solar, otorgada por Juan Vicentiz en favor de este monasterio.

3 Setiembre. A. Hii.

XPS. In nomine altissimi Genitoris Filiique sui mundi redempto- ris ac Spiritus sancti omnium consolatoris, cuius imperium per infinita extat seculorum sécula amen. Ego lolianes Vincentis una cum matre mea lusta Ciprianis et germauis meis Petro et Dominico, Pelagio et Dominico et Marina facimus kartulam de una coi-te cum suo solare et cum suas kasas et ego lohanes Vincentis meam liereditatem que milii contingit Ínter meos germanos offerimus ad sanctura Petrum situm in ualle Elisoncie regente uenerabili Petro abbate una cum coUegio mo- nacorum assidue Deo seiuientium. Hanc liereditatem do ego supra fatus lohanes sub tali foro , ut abeam eam ego et generatio mea et seruiainus cum ea in anno scilicet IIII.'^s ¿ies ad quod nobis preceperit et demus una terraza de uino et unos lombos et unus anser et postea cum uenero ad seniorem etatem si ibi uoluero uenire , ut dent michi meam porcionem in monasterio. Siquis hunc factum nostrum ad dis- rurapendum uenerit uel uenerimus tam ex nostris quam alienis quis- quís ille fuerit qui talla comlserit in primis sedeat ex comunicatus et ab ecclesia Del separatus et cum luda traditore luat penas in eterna damnatione. Facta kartula die prima feria quotum erat III idus Se- tembris Luna X.^ Eegnante rege Adefonso in Toleto et in Legione cum Berengaria regina uxor sua. Era M.«C.'^LXXX.«II.« Maiorinus

DOCUMENTOS PARTICULARES. 119

aule regis Didacus Moiiiz. lolianes episcopus in sede Saute Marie le- gionensi. Albertinus supra illas torres Legiouis. Qui presentes ibi fiierunt. Cidi ts. Villidi ts. Dominico ts.

50— P.

Letra francesa, 0,40X0,11.

LXXIII

Venta de una heredad en territorio de Perreras , por Sarracín y Jimeno Armentariz, en favor de Martín Diaz y su mujer.

Setiembre. A. \ I i.'i.

XPS. In Dei nomine. Ego Sarrazin Armentariz et Xemeno Ar- mentariz ad uobis Martino Didaz et nxor tua Xanxia Garcia in Domino Deo eternam salutem amen. Ideo nnllis quoque gentis imperio nec sua- dentis articulo sed propia nobis accessit uolnmptas et facimus uobis nos nominatos kartulam uendiciouis de nostra hereditate que habemus in territorio Ferreras^ in uillas nominatas in Campiellos et in rio Kauo, kasas, térras, solares, pratis, pascnis, montibus, fontibus, arbores fruc- tuosas uel infructuosas, cessum uel regressum, cum omnia sua prestan- cia, damus uobis et confirmamus proque accepimus de uobis in pre- cio LX.''^ solidos argenti precio placiuile que nobis et uobis bene complacuit, et de precio non remansit pro daré sed conplitum est, ita ut de odie die uel tempore sedeat ípsa hereditate de iure nostro abrasa et in uestro sit tradita atque confirmata, liabeatis, iurificetis, faciatis de illa quicquid uolueritis. Siquis tamen contra hanc karta uendicio- uis, ad inrumpendum uenerit pariat ipsa hereditate duplata uel triplata in simile tale locum et insuper L.'^ solidos argenti et a parte regis auri libra. Facta karta uendiciouis notum die quod erit VIL* feria mense Setember cúrrente Era T.aC.¡^LXXX.''iIII.a Regnante rex Adefonsus in Legión et in Toleto et regina Berengaria ad latus eius. Johanes

420 DOCUMENTOS PARTICULARES.

episcopus in sancta María sedis Legionensis. Comité Radmiro hic et ubi- que. Maioríno imperatorís Didago Moniniz et Petrus testis et Cidi tes- tis. Vellide testis. Monnio testis et ego Sarrazino et Xemeno ad uo- bis Martillo Didaz et uxor tua Sanxia Garda in banc karta uenditionis manus nostras roborauimus et ►J^ fecimus. Petrus notuit.

51— P.

Letra francesa 0,5fiX0,2l.

LXXIV

Venta de una heredad en Villa Sabariego, otorgada por Justa Pérez en favor de Pedro Marinez.

A. \ 1 45.

In Dei nomine. Ego lusta Petris et filiis meis a tibi Petro Marinis et Oraka Petris facimns uobis kartula uendicionis de liereditate nostra que habuimus de parentum nostrorum in uilla que nocitant Sauarigo insta numen Estola et Porma pro quo accepimus in precio sex áureos de uobis, quantum nobis et uobis bene coraplacuit, et ipsa hereditate per omnis terminis derectis ubi potueris inuenire. Et si aliquis homo ad inrumpendum uenerit uel uenerimus et in concilio non uoluerimus octorikare, quomodo pariet XXX.' áureos in quocto, panem et uinun in roboracione. Era M.^^ C." Octuagesima III. -^ Eegnante rex cum Be- rengaria regina, Adefonsus in Legione et in Toletula. Episcopus loha- nes Albertini in sede Sánete Marie. Yillicum Annaa Hodriquiz in illas torres. Ego Justa Petris et filiis raéis in banc kartula manus nostras roborauimus et signum fecimus Qui fuerunt ad confirmandum Pelagio lohanis conf. Dominicus Peíais conf. Petro Ciprianis conf Martino Cotax conf. Petro ic testis. Citi bic ts. Viliti hic ts. Petrus notuit.

52-P. Letra francesa, 0,30X0,12.

DOCUMENTOS PARTICL'LAnES. <21

LXXV

Donación de una heredad en Perreras, hecha por don Esteban, su mujer y otros varios en favor del monasterio de Eslonza.

28 Marzo. A. 1 1 i6.

XPS. Sub Christi nomine et indiuidue Trinitatis dóminos et pa- tronos nostros sanctorum Petri et Panli in cuius honore fundatum est monasterium in loco predicto que uocitant Elisonza nobis famulis ues- tris domno Stephano et uxor mea Eluira lohanes et Pelagio lohanes et uxor mea Maria Saluatoris et Dominico Ectaz et uxor mea lusta lohanes et Maria Komaniz et lusta Romaniz filias qui sumus de Ma- ria lohanes pauemus presencian! Domini bonis operibus ad stare nu- datis paruis pro magnis oíferimus ad sacris sanctis altaribus uestris tam que uocatur Petrus abbas quam etiam et qui post illum loco ejus successerit siue fratrum seruorum Dei qui in ipso loco de seruierint uel pauperum qui super uenerint ad abitandum concedimus pro remedio animas nostras et de parentibus nostris hereditatem nostram propiam quam habemus de auiis et parentibus nostris in territorio Ferreiras in loco predicto in riuulo Cano que uocitant Uega, nostra hereditate cum chortes cum solares cum terris cum pomiferis cum arboribus fructuo- sis et infructuosis^ cum molinarias, cum ortis, cum heris, cum montes, cum fontes, cum pascuis, cum diuisis, cum aquis, aquarum cessum uel regressum, ubi illum potueñtis inuenire ut et nos et filiis nostris et generatio nostra teneamus illam de manu seniorum, sancti Petri et demus ad illo abbate et ad illos séniores quando uenerint in illa térra seruicium cum pane et uino secumdum de fuerit posibilitas nostras et quidquis de generatio nostra qui istum seruitium noluerint faceré ut non perdat ipsa hereditate pro nuUius homo ñeque pro datiua ñeque pro seruitium melioratum et non dent illa in prestamio a nullus homo

122 DOCUMENTOS PAUTICULARES.

sed seruiat ad ipso monasterio et si de nobis aliquid ad impediinentum

sui corporis uenerit ut abeat portionem de uictum uel uestimentun in

illo monasterio; concedimus et con iuramus ut si quis sane quod fieri

minime credimus aliquis homo ausus et intemeratas hanc testamentum

ad disrrumpendun uenerit uel uenerimus sit imprimis a sancta ecclesia

extraneus et a cetii catholicorum alienus et in futuro ultricibus flamis

cum luda Domini proditore participio abea penis insuper secularia

dañina multatus conferat sacris altaribus uestris uel seruis Dei qui in

ipso loco de seruiunt auri libras binas et scriptura testamenti firmun

abeat uigore per omnia sécula ualitura. Facta kartula testamenti no-

tum die quod erat tertia feria V.'^ kalendas Aprilis. Luna II/'^ Era

M'^C-'iLXXXalIII.^ Regnaute rex Adefonso in Legione et in Toleto

una cum Berengaria regina. lohanes episcopus in sede sánete Marie.

Comes Rauimirus mandante Ferrarlas. Ego domno Stephano et uxor

mea Eluira et Pelagio lohanes et uxor mea María et Dominico Ectaz

et uxor mea Insta et Marina et lusta in hanc kartula testamenti quam

fieri mandamus manus propias roborauimus et signum fecimus. ti*

Fernando Brauulio conf. Guter Patella conf. lohanes Petriz conf. Citi

testis. Uelliti testis. Dominco testis. Fernandus notuit.

53— r. Letra francesa, 0,40X0,19.

LXXVI

Carta de cesión de unas heredades en Villa Burgala, otorgada por María Ovequez en favor de Diego Fernández, á, cambio de ciertas prestaciones

en favor de aquélla.

A. II 40.

XPS. In nomine altissimi Grenitoris Filiique sui mundi redemptoris ac Spiritu Sancti omnium consolatoris cuius imperium permanet per cuneta sécula amen. Ego Maria Ouechez fatio kartulam donationis et

DOCL'MEXTOS PAUTICULARES. 123

coilueutionis a tibi Didago Fernandiz de cuneta mea hereditate que abeo de parentibus meis in Uilla Burgala et iii Kandanedo et iu Otero de Balneare et in Ascissa et in Sub ripa et in Gamnedo que hereditate de Gamnedo iacet in pinnores pro uiginti solidos. Et has hereditates quas supra nominauimus do tibi una queque earum cum suos solares et cum exitibus suis et diuisas suas in riuulis in molinaria in pascuis in saltibus in montibus et in omnia que pertinaent ad hereditates istas quas diximus et ad omnia bona eanim scessum uel regressum do et concedo tibi Didago Fernandi. Et tu Didago Fernandiz das mihi per singulos anuos tredecim stopos de trigo per mensura legionensis et quinqué morabetinos per tres annos in uestitu uude me uestiam. Et si hoc quod resonat in kartula ista non mihi dederis nec adimpleue- ris recedas ab hereditates istas et non abeas potestatem super eas nec dandi nec abendi in tuo iure. Ego Maria Ouechez do et concedo tibi istas hereditates quas nominaui super; ita ut de isto die de meo iui'e sint abrasas et in uestro dominio sint traditas atque confirmatas ita ut abeatis licentiam tenendi dandi et in quo loquo uolueritis daré illas si hoc pactum mihi dederitis quod resonat in hanc kartulam et hoc firmum abeat roborem. Siquis hunc factum nostrum ad disrumpendum uenerit uel uenerimus tam ex nostris quam ex alienis quisquís ille fue- rit qui talia comiserit in primis sit excomunicatus et a parte Dei sep- paratus et cum Juda traditore dampnatus in eterna dampnatione he- reat eius lingua in palato et ne aspiret sermo confessionis in die su- premo et cum Dathan et Abiron luat penas in eterna dampnatione in generatione et generationem amen, et ipsa hereditate reddat duplata in tali loco et insimili uel triplata et exsoUuat quingentos solidos de ar- gento et tres libras auri. Facta kartula donationis et conuentionis no- tum die quod erat VI.^ feria luna VIII.^X.^ Era M.aC.aLXXX.'^IIII.^ Regnante imperatore Adefonso in Legione et in Tholeto cum regina Berengaria. Episcopus Johanes in sede sánete Marie legionensis. Anaia Roderiquiz tenente illas turres legionenses. Comes Radimirus tenente Aquilar. Armiger imperatoris Nonnus Petriz. Maiordomus aule regis comes Pontius.

i24 UOCUMEXTOS PARTICULARES.

Ego Maña Ouecliez in hanc kartulam quam fieri iussi mauus meas roboraui et signum feci. i^

Qui presentes fuerimt. April. conf. Fernandas Braiiulio conf. Non- nus Dominiquiz conf. Fernandus Roderiquiz conf, Ysidorus Petris conf. Cidi testis. Vellid ts. Dominico ts. Fernandus notuit. >^

54— P. Letra francesa, 0,UX0,2I.

Lxxvn

Donación de una heredad en Valle, hecha por Domingo Domínguez y otros en favor del monasterio.

i Febrero. A. H47.

XPS. In nomine Altissimi Genitoris Filiique sui mundi redemptoris ac Spiritu Sancti omnium consolatoris cuiíis imperium permanet per cuneta sécula amen. Ego Dominicus Dominiquiz et Martinus Petriz et ISIaria Pelaiz uobis patronibus Petro et Paulo simulque monacliis qui ibi abitant scilicet abba Petro uel alus sociis facimus kartulam de hereditate nostra propia que abemus de auiorum uel parentum nostro- rum in territorio legionensi in uilla que uocitant Ualle insta Castelluní que fuit de Petro Didaz damus illa uobis a seruiendum pro animabus uostris et parentorum nostrorum et ut nos seruiamus pro illa nos et filii nostri et generatio nostra et ut nuUus sénior qui ibi uenerit non sit ausus daré ista hereditate in alia parte in prestamio ñeque auferre illa monasterio. Siquis tamen hunc factum nostrum ad inrumpendum uenerit uel uenerimus quisquís fuerit qui talia comiserit imprimís sit excomunicatus et aparte Dei segregatus et adiuinum offltium abaliena- tus et luat penas in inferno inferiere cum Juda Domini traditore ut has luat penas ingeneratione et generationem amen. Facta karta no- tum die quod erit ipsas kalendas Febroarii. Era M.^(y.aLXXX.«V.«

DOCUMENTOS PARTICULARES. i2o

Regnante imperatore Adefonso una cum Berengaria imperatrice in Legione et in Toleto. Episcopus Johanes Albertin in sede legionensi. Maiorinus Anaia Roderiquiz. Maiordomus aule regis comes Pontius. Arniiger imperator Nonniis Petriz.

Ego Dominicus Doniiniquiz et Martinus Petriz et Maria Pelaiz hanc kartulau quam fieri iussimus manibus propris roborauimus et signura fecimus. >^

Qui presentes fuerunt. April conf. Didago Fernandiz conf. Fer- nandas Brauulio conf. Ysidorus Petriz conf. Dominicus testis. Petrus testis. Cedi testis. Fernandus notuit.

55— P. Letra francesa, 0,81X0,15.

LXXVIII

Donación de la iglesia de Santa Maria de Villafafíla, hecha por Cipria- no, presbítero, y por el concejo de Terrones en favor del monasterio de Eslonza.

18 Abril. A. 1147.

In Dei nomine. Hsec est kartula donacionis largitatis nullus potest infringere quia propter Deum donatur et in eius amore illius largicio determinatur sic et enim Paulus apostolus dicit: Hilarem enim datorem diligit Deus. Propter hanc dileccionem ego Ciprianus presbiter una cum concilio de Terrones a tibi lohanes Spora obediencialis de Sancti Petri Elisoncie dabimus isto monasterio de Villafafíla per nominata Sancta Maria quae babeas tu lohanes Spora in uita tua et post obitum tuum illo abas de Sancti Petri cum concilio de Sancta Maria et de alios homines bonos de illo monasterio Sancti Petri ueniat ad Sancta Maria de Villafafíla unus de his monachis et accipiat illo monasterio cum quantum ad illo pertinet. Et est ipsa hereditate in Uillafafíla et

126 DOCUMENTOS PARTICULARES.

dabimus a tibi lohanes Spora et a Sancti Petri Elisoncie et dabimus tibi in exitus ubi ciimque potueris inuenire babeas tu et omnis poste- ritas tua, tenendi donandi, uendendi licencia sine impedimento nostri generis et alterius nature usque in sempiternum. Si quis hunc titulum donacionis uendiciones quae nos fecimus infringere uel contendere uolue- rit, quicumque fuerit habeat Dei maledictionem super cunctam quam habuit generationem. Sit anethema marenata id est duplici confussio- nem confusus sic Datan et Habiron quos térra uiuos absorbuit. Sit etiam dampnatus sicut ludas qui Dominum nostrum Ihesum Christum prodidit et pro dapno seculari ad te uel ad qui tuam uocem pulsauerit quomodo pariat in cautum CCC.'^' libras áureas et ipsa aeclesia dupla- J:a uel triplata et in simile tale loco meliorata. Facta kartula donacionis notum die quod erit VI feria XIIII kalendas Mai Era M.aC.^LXXXV.» Regnante imperatore Adefonso in Legione et in Toleto uxorem regis nomine Berengaria. Sub Dei gracia Arnaldus episcopus in sede Sancta Maria astoricensis. Maior domus comes Poncius. Yillico in Legione Annaia Roderiguez. Episcopus in Legione lohanes Albertinus. Et in Villafafila uillico lohanes Pelaiz, et in roboramentum XVI marabeti- nos. Pelagio Zidez conf. Martin Diaz conf. Petro Gondisaluez conf. Pedro Telez conf. Martin Michaelez conf. Petrus Uelidiz conf. Palagio Pedrez conf. Palagio ts. Domingo ts. Petro ts. Martinus presbiter notuit.

Es carta partida en cuyo corte que va en la parte superior, se lee en caracte- res unciales: CIROGRAFUM.

56-P.

Letra francesa, 0,14X0,28. Hay otros dos ejemplares de letra de la época.

DOCUMENTOS PARTICULARES. 127

LXXIX

Donación de una heredad en Villafafila, otorgada en favor del monasterio por Pelagio Micaeliz , su madre y hermanos.

27 Febrero. A. 1148.

XPS. In nomine Patris et Filii ad Spiritus Sancti abutroque pro- cedens nec non ciim ipsa Trinitate cooperante inperpetuum. Ego Pela- gio Micahelici una cimi matre mea lusta Dominci et germanos meos Maria Micahelici et Marina Micahelici et Marta Micahelici et Do- mingo Micahelici tibi lohan Spore obedientiali monasterii sancti Petri Elisoncie facimus kartulam hereditatis nostre que habemus de parenti- bus nostris in territorio Lampreane in uilla que uocitant Uilla Fafila et est ipsa hereditas una corte adcimiterio sánete Marie et una posada in Requexo et una uinea in illos ortos et alia hereditate per ubi ea po- tueris inuenire per suis terminis et locis autiquis extra uno quinione de térras de Maria Michaelici; hanc itaque hereditatem super dictam quam uendidimus tibi lohane Spore nullius suadentis imperio nec ali- cuius amonicione facientes set spontanea uoluntate et benigno corde accidit nobis ut uenderemus illa hereditate pro X^™ et Illpr morabi- tinos melequinos quos bene complacuerunt inter nos et uissum fuit satis iuste; similiter ergo statuimus ut nuUus nostrum de hanc heredi- tatem partem aliquam sibi uindicet atque excorde excogitet sed cum omni obseruacione et cum magna diligencia in monasterio sancti Petri remaneat sic denique facientes et cum omni alacritate precium a uobis acipientes et nullam partem inde retinentes permittimus hanc heredi- tatem in manibus uestris scilicet lohani Spore ut quicquid uolueris fa- cias; damus itaque, atque confirmamus cum actoritate tibi supradicta ut teneas uendas et destruas et edifices et plantes atque operibus inde

428 DOCUMENTOS PARTICULARES.

bonis magis ac magis senper adquiras ut ex die ista ex nostro iure sit abrasa et in uestro sit dominio tradita. Quantuii igitur ad supra no- ininatam liereditatem pertinent damiis et confirmamus pro precio. Siquis hunc scriptum nostrum ad inrumpendum uenerit tam exprogenie nos- tra nel nos uel extraneus qui frangere uoluerit inprimis sit excomuni- catus et a corpore Domini separatas et cum maledictis dampnatus et cum adulteris coUocatus et cum luda Domini traditore luat penas a generatione et generationem et careat afronte luminibus amen et red- dat ipsam liereditatem duplatam uel triplatam in tali uel simili loco melioratam et qui uocem pulsauerit reddat XXX. ''^ libras auri. Era M.»C.«LXXX.ayi et quotum IIIlo kalendas Marcii. Regnante im- peratore Adefonsso unacum coniuge sua Berengaria imperatrice in Legione et in Toleto. Sub Dei gratia episcopus astoricensis Arnaldus. In Legione episcopus lohanes Albertinus. Maior dumnus aule impe- ratoris comes Poncius. Villico in Legione Anaia Rodriquiz, et in Uilla Fafila uillico lohanes Pellaici. Ego Pelagio Micahelici unacum matre mea Insta Dominci et germanas meas et germanus meus tibi loani Spore lianc kartam quam fieri iussimus manibus nostris roborauimus et signum fecimus. ►í^ Qui presentes fuerunt Pelagius Citi conf. Pelagius Petris conf. Martinus Dominci conf. Petrus Telici conf. Dominico Ramnadiz conf. Domingo testis. lohanes testis. Pelagio testis. Fer- nandus notuit. >^

57-P. Letra francesa, 0,36X0,19.

DOCUMENTOS PARTICULARES. 429

LXXX

Carta de venta de una heredad en Curueño hecha por Fernando Bordón y su mujer en favor de Pedro Aurícula y la suya.

A. \\'i9.

XPS. In nomine altissimi genitoris filiique sui mundi redemptoris ac spiritus sancti omniími consolatoris cuius imperiiim perraanet in sé- cula. Ego Fredinandus Bordón una cum uxore mea Maior Didaz fació kartulam uenditionis tibi Petro Aurícula et uxori tuae Urrace Petriz de mea propia hereditate quam habemus ex nostra progenise quse iacet in proiünciam legionensem in loco quem uocitant Curionno iuxta ipsum riuulum nomine Deuesa nuUus nobis suadens articulo ñeque constrin- gens alicuius imperio sed una uoluntas accessit ut uenderemus eara no- bis pro precio quod uidimus satis esse bonum scilicet pro uno caballo et ceteris rebus bonis quos dedistis nobis in precio quod apretiauimus in triginta morabetinos melquis et uno pallio óptimo ex colore lüride satis ualentem in roboratione kartulae. Hanc autem hereditatem quam emistis anobis tradimus in manibus uestris cum omnia que pertinent ad hereditatem istam cum pascuis montibus riuis pratis molinariis pis- cariis scesum uel regresum tam domitum quam indomitum trado eam inpotestate uestra ut quicquid uolueritis faciatis et ex nostra domina- tione sit ex hoc die abstracta et in uestra conscientia tradita, Siquis hunc factum nostrum ad disrumpendum uenerit tam ex mea genera- tione quam exaliena quisquís fuerit qui talia comiserit inprimis sit excomunicatus et ad parte Dei separatus et a corpore Christi alienatus et ad ministerium altaris segregatus et cum adulteris dampnatus et cum condempnatis condempnatus ante tribunal Christi et cum luda Domini traditore luat penas in inferno inferiore et careat afronte lu- minibus amen et exsoluat centum morabetinos. Pacta kartula notum

9

"130 DOCUMENTOS PARTICULARES.

die quod erat mía feria in Era M.aQ.^LXXXVIP inperatore Ade- fonso imperante in Legione et in Toleto. Episcopus in sede legionensi lohanes Albertin. Maior domus aulae imperatoris comes Pontius. Te- nente illas turres Legionis Pontius Miueruae. Maiorinus imperatoris Petrus Manica.

Ego Fredinandus Bordón una cum uxore Maior Didaz hanc kar- tulam quam fieri iussimus una cum flliis nostris manibus nostris robo- rauimus et signum fecimus. >^

Qui presentes fuerunt. Fredinandus Brauulio conf. Rodericus Pe- triz conf. Fredinandus Roderici conf. Comes Ramirus conf. Gutterrus Padiella conf. Lope Alegría conf Petrus testis. lohanes testis. Domi- nicus testis. Feruandus notuit.

58— P.

Letra francesa, 0,30X0,18.

LXXXI

Donación de una heredad en Revellines hecha á, Juan Spora, por Salvador Romanez y sus hijos.

A. Mol.

XPS. In nomine Patris et Filii ac Spiritus Sancti abutroque pro- cedens nec non cum ipsa Trinitate cooperante in perpetuum. Ego Sal- uador Romanez et Michael Romanez et Maria Romanez et Marta Ro- manez et alia minor Maria Romanez tibi lohannes Spora obedienciali ex monasterio sancti Petri Elisoncie facimus kartulam de nostra ere- ditate que abemus in Reuelinos pernominata una corte cum suas térras et cum suis directuris exitus et egressus et regressus montibus et in fontibus in pratis et in pascuis et in ipsa aciesia quantum ad ipsam ereditatem pertinet et in Uilla Fauila quantum ibi abebat de sua ere-

DOCUMENTOS PARTICULARES. 43 i

ditate sine casas. Hanc itaque ereditatem supradictam uendimus tibi lohannes Spora niilliiis suadentis imperio ñeque alicuius amonitione fa- cientes sed spontanea uoluntate et benigno corde accidit nobis ut uen- deremus tibi illam ereditatem quam supradiximus pro Vil morabitinos et VIIII oxouas de centeno quod beue couiplaciiit inter nos et nos et uisum ñiit satis inste. Similiter ergo statnimus ut nullus nostrum de liac ereditate partem aliquam sibi uindicet adque excorde excogitet sed cum omni obseruacione et cum magna diligencia in monasterio sancti Petri permaneat. Sic denique facientes et cum omni alacritate precium a nobis accipientes et nullam partem inde retinentes permi- timus hanc ereditatem in manibus uestris scilicet tibi lohannes Spora ut quicque uolueris facias damus itaque et confirmamus cum auctori- tate tibi supradicta ut teneas uendas plantes destruas edifices adque operibus exinde bonis magis ac magis semper adquiras ut die ista ex nostro iure sit abrasa et in uestro dominio sit tradita quantum igitur ad supra ereditatem nominatam pertinet damus et confirmamus pro precio supradicto. Siquis hunc scriptum nostrum adisrumpendun ue- nerit tam exprogenie nostra uel nos uel extráñeos qui frangere uolue- rit inprimis sit excomunicatus et a corpore Christi separatus et cum maledictis damnatus et cum adulteris coUocatus et cum luda Domini traditore luat penas ageneracione et generationem et careat afronte luminibus amen et redat ipsam ereditatem duplatam uel triplatam in tali uel simili loco melioratam et a partem regis uel qui uocem pulsa- uerit redat XXX.^ libras auri. In Era M.'^C.aLXXX.'-^VIIII.^ Impe- ratore Adefonso imperante una cum coniuge sua Richa imperatrice in Legione et in Castella et in Toleto. Episcopus astoricensis Petrus Christianus. Episcopus in Legione lohannes Albertin. Episcopus in Zamora Sthephanus. Maior domus aule imperatoris comes Poncius. Maiorinus in Legione Petrus Balzan. Maiorinus in Uilla Fafila Micael Paschaliz et alius Petro Saluadoriz. Ego Saluador Romanez et Micael Romanez et Maria Romanez et Marta Romanez et alia minor Maria Romanez hanc kartula quam fieri iussimus manibus roborauimus et signum fecimus. ►í» Qui presentes fuerunt. Petrus Saluadorez de Ui-

132 DOCUMENTOS PARTICULAUES.

dalenes conf. Rodericus de Toro conf. Petras Martiniz conf. Petro Martiniz de Armelada conf. lohannes Mironez conf. Petrus ts. lo- hannes ts. Dominicus ts. Martinus notuit. >^

59— P.

Letra francesa, 0,40X0,25.

LXXXII

Donación de una heredad en Valdealiso, otorgada por Urraca Fernández en favor de su hermano Pelayo Martiniz.

Setiembre. A. Mo2.

XPS. In Dei nomine. Ego Urraca Fernandez a uobis Pelagio Mar- tiniz meo iermauo fació carta de mea liereditate que est in territorio de Aquilare in uilla que uocitant Ilalde Aliso et abet iacencias in se de 1.^ pars Castro Milanos de 11.^ pars Ual de Oueco de Ill.fi pars Ual de Falcon. Ego ürraka Fernandez a uobis meo iermano Pelagio Mar- tiniz fació carta de ipsa liereditate que babeo in Ualde Aliso de auo- lorum nostrorum solares deuisas térras et niñeas et quantum ibi potue- ritis de mea hereditate peruenire et ita uendo uobis ut abeatis nos et cui uoluntas uestra fuerit euo perenui et accepimus de nos inter precium et aluaroc XIII morabitinos et de ipso precio non remansit super uos debitum pro daré nec super nos de ipsa hereditate pro iurificare. Et si- quis tamen contra hanc cartam uenerit uel uenero ad disrumpendum anatematizetur et excomunizetur et cum luda traditore qui Dominum nostrum tradidit eternas sustineas penas et in coto pectet uobis uel qui uoci uestre pulsauerit C morabitinos. Pacta carta uendicionis noto die quod erit kalendas Septeber IIII.o idus Era MC.^LXXXX.a Im- perante imperatore Aldefonsus in Toleto et in tota Spania. Episcopus Johannes sedis in sánete Marie legionensis. Infans donna Sancia in territorio in Gragare. Maiorino de imperatore Martino Nazanez. Co-

DOCUMENTOS l'AnTICULARES. i 33

mite don Ramiro in Genfoiites. Don Ponz teñen tes illas torres de Le- gione. Hereditarios. Coram teste. Cide Me teste. Xab hic ts. Velide hic ts. Fernando Eodriguez signat et coní. Didago Fernandez signat et conf. Fernán Brauogio signat et conf. Et ego Urraca Fernandez a nobis meo iermano Pelagio Martínez in liac carta qne fierim iussi manus meas roborani et hoc signum feci. >^ Martinns scripsit. >^

60— P.

Letra francesa, 0,3GX0,H-

LXXXIII

Venta de una heredad en Garfudos, otorgada por Martin Ciprianiz y otro en favor de Juan Domínguez.

A. 1153.

XPS. In nomine Patris et Filii et Spiritns Sancti amen. In Dei nomine. Ego Martinus Ciprianiz et mea mulier Justa Martiniz cum filiis nostris et ego Martinus Rufus et mea mulier facimus kartulam nendicionis tibi Johanes Dominici de nostra hereditate quam abemus exparentibus nostris in nal de de Garfudos. Placuit nobis atque conue- nit nnllius coegentis imperio nec suadentis articulo sed propria nostra uoluntate et animo caro ñeque per ebrietatem ñeque per sensum tur- batum sed spontanea nostra uoluntate ut faceremus tibi Johannes Do- minici nos supradicti uidelicet ego Martinus Ciprianiz et uxor mea Justa Martiniz cum filiis nostris et ego Martinus Eufus et mea mulier kartulam uenditionis sicut et fecimus de nostra hereditate quam abe- mus in ualle de Garfudos quicquid ibi abemus per locis et terminis suis ex una parte karrera que discurrit de Garfudos ad uineam dongam de alia parte iacet Pelagius Martiniz et Martinus Johannes et Petrus Jobanues de Uilla Emer et de alia parte Pelagius Ordoniz et Marti - ñus Perrero cum ñliis suis et de alia parte Johannes Dominiquiz de

i 34 DOCUMEMOS PARTICULARES.

Rebollar et suos iermanos et ex una parte alteriiis uinee iacet Marti- nus Ferrero cum filiis suis et filii de Dominico Annaiz et ex altera parte Pelagius Ordoniz et suos iermanos et Joannes Dominiquiz et suos iermanos. Hanc itaque hereditatem uendimus et concedimus tibi Jobannes Dominici nos supradicti uidelicet ego Martinus Ciprianiz et uxor mea Justa Martiniz cum filiis nostris et ego Martinus Eufus et mea mulier pro undecim solidos quos dedisti nobis precium placabile quod placuit nobis et uobis et de precio nichil remansit aput uos sed to- tum complestis. Siquis itaque ad hoc factum irrumpendum uenerit tam ex nostris quam ex alienis quisquís fuerit qui talia commiserit inprimis sit excomunicatus et a corpore Christi segregatus et cum Juda Domini traditore in inferno inferiore dampnatus et ad parte m eius qui uocem pulsauerit pareat trecentos solidos et ipsam bereditatem duplatam uel triplatam in simili uel in meliori loco. In Era M.aC.«LXXXX.*I.a notum die quod erat 11.^ feria. Eegnante rege Adefonso in Legione et in Toleto et in Baesca una cum uxore sua Henrica. Maiordomus aule regis comes Poncius. Maiorinus regis Martinus Nauzaniz. Gubernante illas turres Legionis Poncius Minerue. Episcopus in sede sánete Marie Jobannes Albertin.

Ego Martinus Ciprianiz et uxor mea Justa Martiniz cum filiis nostris et ego Martinus Rufus et mea mulier Maria Ciprianiz hanc kartulam fieri iussimus ac manus nostras roborauiraus et signum fe >^ cimus.

Qui presentes fuerunt domnus Antolinus conf. Martinus Domini- quiz conf. Petrus Jobannes conf. Petrus ts. Jobannes ts. Domini- cus. ts. Martinus notuit. y^

61— P. Letra francesa, 0,24X0,^5.

DOCUMENTOS PARTICULARES. <35

LXXXIV

Venta de una heredad en Villafafila, otorgada por Justa Domínguez y sus hijos en favor de Juan Spora.

A. 1133.

XPS. In nomine Patris et Filii ac Spiritus Sancti abutroque pro- cedens nec non ciini ipsa Trinitate quo operante in perpetuum. Ego Insta Domiuiqniz nxor Micliaeli Caluo una cum filiis meis Pelagio sci- licet Micaheli et Dominico Micaheli atque Marina Micaheli et Marta Mcaheli tibi lohanni Spore obedentialis ex monasterio sancti Petri Elisontiae facimus kartam nostre hereditatis que liabemus de parenti- bus nostris in territorio Lamprehane in uilla que dicitur üilla Fafila in bago malo. Hanc itaque liereditatem supra dictam quam uendidimus tibi lohanni nuUius imperio suadentis ñeque alicuius amonicione fa- cientes sed spontanea uoluntate et benigno corde accidit nobis ut uen- deremus illas pro nouem morabetinos melquis quos bene complacueruut Ínter nos et uisum fuit satis iuste. Similiter ergo statuimus ut nullus nostrum de liis uineis partem aliquam sibi uindicet atque ex corde ex cogitet sed cum omni obseruacione et cum magna diligentia in monas- terio sancti Petri permaneat. Sic denique facientes et cum omni ala- critate precium a uobis accipientes et nullam partem inde retinentes permittimus has uineas in manibus uestris scilicet tibi lohanni Spore ut quicque uolueris cum licentia monachorum fatias. Damus itaque et confirmamus cum auctoritate tibi supra dicta ut teneas uendas plantes destruas ediflces atque operibus ex inde bonis magis ac magis semper adquiras ut die ista ex nostro iure sit abrasa et in uestro dominio sit tradita. Quantum igitur ad supra nominatas uineas pertinent damus et confirmamus pro precio supradicto preter hereditatem Marie Mi- caheli nostrse germane que noluit uendere uobis partem seiam sed ce-

-136 DOCUMENTOS PARTICULARES.

teras partes damiis uobis et concedimus. Siquis liunc scriptum nostrum ad disrumpendum uenerit tam ex progenie nostra uel nos uel extra- neus qui frangere uoluerit inprimis sit excomunica tus et a corpore Christi separatas et cum maledictis dampnatus et cum adulteris collo- catus et (íum luda Domini traditore luat penas a generatione et gene- rationera et careat afronte luminibus amen et reddat ipsas uineas du- platas uel triplatas in tali uel in simili loco et qui uocem pulsauerit red- dat XXX libras auri. In Era M.^C.LXXXXI.^ Imperator Adefonsus imperante una cum coniuge sua imperatrice Richa in Legione et To- leto. Episcopus in Astorica Petrus. Maior dominus aule imperatoris Comes Pontius. Maiorinus imperatoris Martinus Nauzani. Maiorinus in Uilla Fafila Pelagius Eomani.

Ego Insta Dominici una cum filiis meis Pelagio Micalieli et Do- minico Micalieli et Marina Micaheli atque Marta Micalieli hanc kar- tam quam fieri iussimus manibus nostris roborauimus et signum feci- mus. ►í^ Qui presentes fuerunt. Pelagius Citi conf. Pelagius Petri conf. Petrus Gondissalui conf. Marlinus Dominici conf. Martinus Analiia conf. Micabel Garsia conf. Petrus ts. Dominicus ts. lohannes ts. Ci- prianus notuit. y^

62 P.

Letra francesa, 0,42X0,9.

LXXXV

Carta de hermandad otorgada por Miguel Pérez en favor del monasterio

de Eslonza.

i9 Diciembre. A. 11 54.

In nomine Domini nostri Ihesu Christi. Hoc est pactum et conue- neuciam quam ego Micbael Petriz cnm abbate domno Petro sancti Petri Elisoncie et cum omni collegio monacorum Deo inibi seruiencium

DOCUMENTOS PARTICULARES. 437

ut sim in societatem ipsorum et abeam iiide prestamium illa hereditate de Villa Kexida quantum pertinet ad sancta Maria de Algadef et illa de Castrellino et illa de Coria, in omni uita mea et post mortem meam quantum ibi inuenerint do et concedo ad sancta Maria de Algadef et ad sanctum Petrum illam medietatem que mihi pertinuerit panem et uinum, equas et nacas, oues et boues, moros et moras nasa et super lectilia. Et illa alia medietate per manu ipsius abbatis et prioris sánete Marie et per manu de meos iermanos diuidant in débitos et pro missas cantare et ubi cumque bonuní uisum fuerit. Siquis liunc factum nos- trum disrumpere uoluerit tam nobis quam eciam ex alus in primis sit ille excomunicatus et a corpore Cliristi separatus et a diuino remotus et cum luda traditore collocatus et in inferno damnatus et careat a fronte luminibus, amen et a parte qui uocem uestre pulsauerit pariat centum morabetinos et quantum calumniauerit in duplum et hunc fac- tum nostrum firmum abeat roborem. Factum pactum et conuenenciam quarto décimo kalendas lanuarii Era M.'^C.^LXXXX.^II. Inperante Adefonso inperatore cum Eicha inperatrice in Toleto, Baecha, Alma- ria, Castella et Legione. Maiorinus inperatoris Petrus Balzan. Marti- nus episcopus in Oueto. Episcopus in Legione lohanes Albertin.

Ego Michael Petriz in hac kartula quam fieri iussi manu rob.oraui et signum v^ feci. Qui presentes fuerunt de Villa Kexida: Pelagius Vita conf. lohanes Michaelis conf. Michael Petriz de Pecaras conf. Petro Citiz de Algadef conf. Satorninus Dominici coní. lohanes Citiz conf. Dominici ts. Petrus ts. lohanes ts. Martinus notuit. >^

63— P. Letra francesa, 0,34X0,18.

<38 DOCUMEMOS PARTICULARES.

LXXXVI

Donación de una tierra en Revellinos , otorgada por Roméin Xabiz , su miger é hijos, en favor de Juan Spora.

A. 4155.

XPS. In nomine Patris et Filii ac Spiritus Sancti abutroque pro- cedens nec non cura ipsa Trinitate cooperante in perpetuum. Ego Ko- man Xabiz et nxor mea Juliana et filii mei Saluador Eomaniz et Mi- chael Romaniz et Maria ílomaniz et Martha Romaniz et alia minor Maña Romaniz tibi Jobanni Spore obedentiali ex monasterio sancti Petri Elisontie facimus kartam nostre de una térra que habemus in Reuelinos prenominata de sober lo pozo quomodo discurrit usque ad uillam et exinde usque ad uianí que uenit de Uilla Lobos ad Reuelli- nos . Hanc itaque terram supradictam uendidimus tibi Johanni Spore nullius suadentis imperio ñeque alicuius admonitione facientes sed spontaneauoluntate et benigno corde accidit nobis utuenderemus illam terram pro quinqué morabitinos melequis quos bene complacuerunt Ínter nos et uisum fuit satis inste. Similiter ergo statuimus ut nullus nostrum de hac térra partem aliqua sibi uindicet atque ex corde exco- gitet sed cum omni obseruatione et cum magna diligentia in monaste- rio sancti Petri permaneat. Sic denique facientes et cum omni alacri- tate pretium a uobis accipientes et nullam partem inde retinentes per- mittimus hanc hereditatem in manibiis uestris scilicet tibi Johanni Spore ut quicque uolueris facias damus itaque et conñrmamus cum auctoritate tibi supradicta ut teneas uendas plantes destruas edifices atque operibus ex inde bonis magis ac magis semper adquiras ut die ista ex nostro iure sit abrasa et in uestro dominio tradita quamtum igitur ad supra nominatam terram pertinent damus et confirmamus pro pretio supradicto. Si quis hunc scriptum nostrum ad iurrumpendum

DOCUMENTOS PARTICULARES. 139

uenerit tam ex proienie nostra iiel nos iiel extraneus qui frangere iio- luerit in priniis sit excomunicatus et a corpore Christi separatas et cum maledictis dampnatus et cum adulteris coUocatus et cum luda Domini traditore luat penas a generatione et generationem et careat a fronte luminibus amen et reddat ipsam hereditatem duplatam nel triplatam in tali uel simili loco melioratam et qui uocem pulsauerit reddat triginta libras auri. In Era M.^C.^ nonagésima III.^ Imperatore Adefonsus imperante una cum coniuge sua Richa imperatrice in Legione et in To- lete. Episcopus in Astorica Petrus Christianus. In Legione episcopus Johannes Albertiniz. Maiordominus aule imperatoris comes Pontius. In Legione maiorinus Petrus Bazam. Maiorinus in Uillafauila Michael Paschaliz et alius Petrus Saluadoriz. Ego Román Xabiz et uxor mea Juliana et filii mei Saluador Romaniz et Micbael Roraaniz et Maria Romaniz et Martha Romaniz et alia minor Maria Romaniz hanc kartam quam fieri iussimus manibus nostris roboi-auimus et signum fecimus. ^ Qui presentes fuerunt. Petro Saluadoriz de Uidallanes conf. Saluador Illas conf. Ciprian Facundiz conf. Martin Johannes conf. Johannes Aluitiz conf. Petro Martiiiiz conf. Petro ts. Domingo ts. Pelagio ts. Pelagius notuit.

64— P. Letra francesa, 0,52X0,1 1.

LXXXVII

Venta de una heredad en Villafafila , otorgada por Pelayo Miguélez , su mujer é hijos, en favor de Juan Spora.

A. 1 1 55.

XPS. In nomine Patris et Filii ac Spiritus Sancti abutroque pro- cedens nec non cum ipsa Trinitate cooperante inperpetuum. Ego Pe- lagius Mchaelis una cum uxor mea Columba Michaeliz et cum filiis

Í40 DOCUMENTOS PARTICULARES.

nostris Micliael Pelaiz et Petro Domiiiguiz et Pelagio Dominguiz et Martlia Dominguiz tibi Johaniii Spore obedieutialis ex monasterio sanc- ti Petri Elisontise facimus kartam nostre hereditatis quam habemus de paren tibus nostris in territorio Lampreane in uilla que uocitant Uillafa- uilla et est ipsa liereditas una corte cum quatuor pausadas una in Vila- rigo et alia in Abrollar et tercia in recheixo et IIII.''^ in Oter de SerigO; hanc itaque liereditatem supradictam quam ueudidimus tibi Johanni Spore nullius suadentis imperio ñeque alicuius ammonitione suadentes facientes sed spontanea uoluntate et benigno corde accidit nobis ut uen- deremus illaní hereditatem pro nouem morabitinos melequis quos bene complacuerunt inter nos et uisum fuit satis inste. Similiter ergo statui- mus ut nullus uostrum de hac hereditate partem aliquam sibi uindicet atque ex corde excogitet sed cum orani obseruatione et cum magna dili- gentia in monasterio sancti Petri permaneat; sic denique facientes et cum omni alacritate precium a uobis accipientes et uuUam partem inde retinentes permittimus hanc hereditatem in manibus uestris scilicet tibi Johanni Spore ut quicque uolueris facias, damus itaque et confirmamus cum auctoritate tibi supradicta ut teneas uendas plantes destruas edi- fices atque operibus ex inde bonis magis ac magis semper adquiras ut die ista ex nostro iure sit abrasa et in uestro dominio sit tradita quan- tum igitur ad supra nominatam hereditatem pertinetur damus et con- firmamus pro precio supradicto . Siquis hunc scriptum nostrum ad dis- rumpendum uenerit tam exproieniíe nostra uel nos uel extráñeos qui frangere uoluerit in priniis sit excommunicatus et a corpore Christi separatus et cum maledictis dampnatus et cum adultis collocatus et cum Juda Domini traditore luat penas a generatione et generatiouem et careat a fronte luminibus amen et reddatipsam hereditatem duplatam uel triplatam in tali uel simili loco melioratam et qui uocem pulsaue- rit reddatXXXt^ libras auri. In Era M.-'^C.-'^ nonagésima HE.»' Impe- ratore Adefonsus imperante una cum uxore sua imperatrice nomine Richa, in Legione et in Toleto. Episcopus in Astorica Petrus Christia- nus. In Legione episcopus Johannes Albertinz. Maior dominus aulae imperatoris comes Pontius. In Legione Maiorinus Petrus Bazam.

DOCUMENTOS PARTICULARES. Hi

MaioriniisinUillaFauilaMicliael Paschalizet aliiis Petriis Saluadoriz. Ego Pelagius Michaeliz et mater mea Justa Dominguiz et uxor mea Columba Michaeliz et iermanos meos Dominicus Micliaeliz et Marina Michaeliz atque Martha Michaeliz et Maria Michaeliz et alius filius de Columba Michaeliz Petro Dominguiz et Pelagio Dominguiz et Martha Dominguiz hanc kartam quam fieri iussimus manibus nostris roborauimus et signum fecimus >^

Qui presentes fuerunt. Pelagius Citiz conf. Pelagius Petri conf. Petrus Grundisalui conf. Martinus Dominiguiz conf. Martinus Anaiaz conf. Michael Garsia conf. Petrus ts. Dominicus ts. lohannes ts. Pela- gius notuit.

65— P.

Letra francesa, 0,-38X0,14.

LXXXVIll

Venta de una tierra en Revellines, otorgada por Domingo Pérez, su mujer é hijos en favor de Juan Spora.

A. i \ .DO.

XPS. In nomine Patris et Filii ac Spiritus Sancti abutroque pro cedens nec non cum ipsa Trinitate cooperante in perpetuum. Ego Do- minicus Petriz et supernomen Faragullas et uxor mea Marina Feliz et filiis meis Clemente Dominguiz et Petro Dominguiz tibi lohanni Spore obedientali ex monasterio sancti Petri Elisontie facimus kartam nostrae de una térra que habemus in Reuelinos pernominata in ipsa carreira que discurrit de Uillalobos ad ecclesiam de Eeuelinos et ipsa térra iacet cum alia de sancto Petro. Hanc itaque terram supradic- tam uendidimus tibi lohanni Spore nuUius suadentis imperio ñeque alicuius amonitione facientes sed spontanea uoluntate et benigno corde accidit nobis ut uenderemus illaní terram per quatuor morabitinos

<42 DOCUMENTOS PAIITICULARES.

melequis quos bene complacuerunt inter nos et uisum fuit satis iuste. Similiter ergo statuimus ut nuUus nostrum de hac térra partem ali- quam sibi uindicet atque ex corde excogitet sed ciim omni obserua- tione et cum magna diligentia in monasterio sancti Petri permaneat. Sic denique facientes et cum omni alacritate precium a uobis accipien- tes et nullam partem inde retinentes permittimus hanc hereditatem iu manibus uestris scilicet tibi lohanni Spora ut quicque uolueris facias damus itaque et confirmamus cum auctoritate tibi supradicta ut teneas uendas plantes destruas edifices atque operibus ex inde bonis magis ac magis semper adquiras ut die ista ex nostro iure sit abrasa et in uestro dominio sit tradita. Quantum igitur ad supra nominatam terram per- tinent damus et confirmamus pro precio supradicto. Siquis liunc scrip- tum nostrum ad disrumpendum uenerit tam exproienie nostra uel nos uel extraneus qui frangere uoluerit in primis sit excomunicatus et a corpore Cliristi separatus et cum maledictis dampnatus et cum adul- teris collocatus et cum luda Domini traditore luat penas a generatione et generationem et careat afronte luminibus amen et reddat ipsam he- reditatem duplatam uel triplatam in tali uel simili loco melioratam et qui uocem pulsauerit reddat XXX*^ libras auri in Era M.^C* nona- gésima Ill.a Imperatore Adefonso imperante una cum coniuge sua Richa imperatrice in Legione et in Toleto. Episcopus in Astorica Pe- trus Christianus. In Legione episcopus lohannes Albertinz. Maior dommus aule imperatoiis comes Poncius. In Legione Petro Bazan maiorinus. In Uilla Fauila maiorinus Micael Pascbaliz et Petro Sal- uadoriz, Ego Domingo Petriz Faragullas et uxor mea Marina Feliz et filiis meis Clemente Dominguiz et Petro Dominguiz tibi lohanni Spore hanc kartam quam fieri iussimus manibus nostris roborauimus et sig- num fecimus. y^i Qui presentes fuerunt. Saluador Dominguiz couf. Petro Caluo conf. Garsia Pelaiz conf. Domingo Pelaiz conf. Pelagio Petriz conf. Martin Morat conf. lohannes ts. Domingo ts. Pelagio ts. Pelagius notuit.

66— P.

Letra francesa, 0,51 XO,i T.

DOCUMENTOS PARTICULARES. 443

LXXXIX

Donación de una heredad en Bercianos, otorgada por Elvira Sánchez y su marido en favor de Alvaro Rodríguez.

30 Mayo. A. 1137.

XPS. Magnum est enim titulum donationis in qua nenio potest actum largitatis inrumpere sed quidqiiid grato animo expontanea nos- tra uolumptate pro faceremiis tibi kartula iam sepe dicto leluira San- xez damus et concedimus illa nostra hereditate et illa hereditate iacet in uilla que uocitant Bercianos in alfoz de Cea et ista hereditate fuit de don Esydro que dedit a mihi leluira Sanxez in arras damus nos leluira Sanxez et Petro Moniuz et donamus a uobis Aluaro Roderi- guiz casas solares ortos térras niñeas pratos éxitos afontes et a mon- tes et illos solares con totas suas deuisas cesum regressum quantum potueritis inuenire. Et ista hereditate fuit de don Esydro Petriz et damus in roboramento I.» gauilan et damus nos ista hereditate a uobis don Aluaro ñeque permetum ñeque perturbatum sensum sed de tota uolumptate et de tota mente et pro amorem ita ut de hodie die et tempore de iuri nostro abrasa et in uestro iuro sit tradita atque con- firmata abeatis teneatis uos qui uolumptate uestra fuerit. Et qui istum scriptum ad inrumpendum uenerit uel uenerimus tam propin- quis quam extraneus quomodo sedeant excomunicatus et maledictus de Deo et de homines et non habeat parte in regno Dei sed cum Datam et Abiron et cum Simone mago rege atque Neroue et angeli eius in eterna dampuatione in sécula seculorum amen et in captum CC.^s morabitinos et ipsa hereditate duplata uel triplata in simile tale loco meliorata. Facta kartula quoddum die quod erit III. o kalendas Junii. Era M.f^C.aL.^XXXX.ay.a Eegnante rex Adefonsus imperator in Le- gione et in Toletula et in Baeza et in Almaria. lohan episcopus in se-

U4 DOCUMENTOS PARTICULARES.

dis sancta Maria. Regina imperatrix dona Anrica. Et in Legione don Ponz de Uenerba illas torres tenente, Maiorino in Legione Petro Ba- zan. Abas in sancti Facundi Dominicus. Merino in Carrion et in Sal- dadla don Buso.

Ego Petro Moniuz Eluira Sanxa in anc kartula donationis manus nostras roboramus et signum fecimus. l^^ Et de prima pars lace Pei-a- les et de secunda pars iace Gordaliza et de tercia pars iace sancta Ale- xandria.

Qui presentes fuerunt Cite ts. Dominico ts. Velite ts. Qui confirma Nicola Roderiguiz conf. Don Asur conf. Peíalo Dominiguiz conf. Pe- laio Ciprianez conf. Guter Ciprianez conf. lohanes notuit.

67— P.

Letra francesa, 0,40X0,17,

xc

Donación de una heredad en Valdealiso, otorgada por Urraca Pérez y sus hijos en favor del monasterio de Eslonza.

31 Enero. A. i 161.

XPS. Principium scripti fiat sub nomine Christi. In Del nomine. Ego Urraka Petriz una cum filiis et filiabus nostris Pernandus Pe- triz Isydorus Petriz Martinus Petriz Eluira Petriz Maria Petriz facimus kartulam donationis ad sanctum Petrum de Elisoncia de ereditate nostra propria quam habemus in uilla que uocitaut Uallis de Aliso pro remedio animarum nostrarum et pro anima mariti mei Pe- trus Martiniz qui uia iherosolimitana ab lioc seculo dicessit et pro quatuor morabetinos quos ego debebam ad supra fatum monasterium quos eciara tulerat secum maritus meus supra dicta iam uia. Ofiferimus itaque supra dictam hereditatem Deo et altari sanctorum apostolorum Petri et Pauli de Elisoncia abbati eciam Petro et ómnibus raonacliis

DOCUMENTOS PAnTlCULAHES. 145

eodem iu loco degentibiis tam presentibus quam futiiris hereditatem prenomiiiatam dúos solares cum ómnibus sibi pertinentibus sicut nos uel parentes nostri habuerunt cum exitibus cum diuisis cum terris cum uineis cura pratis cum aquis cum montibus cura pascuis cessum uel re- gressum ubi potueriiis inuenire totum concedimus uobis iure heredita- rio babeatis possideatis faciatis de illa quod uolueritis. Siquis antera hoc factura nostrum tara ex genere nostro quam ex alieno quod fieri minirae credimus infringere conatus fuerit imprimís sit excomunicatus et a consorcio christianorum sequestratus non uideat lucera nec ortura surgentis aurore curaque contigerit eura de hoc seculo exire ouolutus tetra calígine deraergatur in inferno inferiore amen et a partera illius qui uocem pulsauerit persoluat centuní morabetinos purisirai auri et ipsara hereditatem duplatam uel triplatara in tali loco uel in meliori et hoc factura nostrum firraissirau habeat tenorem. Facta kartula die III* feria quodura quod erat pridie kalendas Februarii. Luna I^ in Era M.aC.aLXXXX.aVIIII.a Regnante rege Fernando in Legione et in Galléela. Maiordomus aule regís comes Poncius. Gubernante illas turres Legionis Poncius Minerue. Maiorinus in Legione Dominicus Froyla. Episcopus in sede sánete Marie legionensis lohannes Albertin.

Qui presentes fuerunt. Doranus Abril conf. Fernandus Brauolii conf. Didacus Fernandiz conf. Petrus ts. Doniraicus ts. lohannes ts. Martinus notuit, i^

Ego Urraka Petriz cura filiis et filiabus meis Fernandus Petriz Ysydorus Petriz Martinus Petriz Eluira Petriz Maria Petriz hanc kartulam quara iussiraus fieri manibus nostris roborauimus et >^ fe- cimus,

68— P.

Letra francesa, 0,35X0,15.

10

446 DOCUMENTOS PARTICULARES.

XCI

Carta de donación de una heredad en la villa de Publiellos, hecha por Urraca Martínez en favor del monasterio de Eslonza.

^9 Setiembre. A. M63.

XPS. In nomine Domini Patris uidelicet et Filii et Spiritus Sancti amen. Ego Urracha Martini fació cartulam donationis de propia mea hereditate que habeo in territorio legionensi in uilla que uocitant Publiellos in ipsa uilla meam portionem quam me quadrat inter meos germanos offero et concedo ecclesie sanctorum Petri et Pauli que est sita in uallis Elisoncie et uobis Petro abbati et ómnibus monachis ibi Deo seruientibus tam presentibus quam futuris pro remedium anime mee et parentum meorum etiam et fratrum meorum tali pacto et tali tenore ut numquam inde exeat nec eam detis in prestamio, dono uobis atque concedo lianc supra dictam hereditatem sicut ego habeo uel ha- bere debeo ingressus et regressus pratis, pascuis, fontes, diuisis et etiam do uobis porcionem meam de una casa cum totas suas directuras quam habemus in Uilla Moratel. Siquis boc meum factum quod ego sano ani- mo et prompta uoluntate iussi faceré ad irrumpendum uenerit tam de nostris quam de alienis quisquís fuerit sit maledictus et excomunicatus a Deo et beate Marie et ómnibus sanctis et cum luda proditore in in- ferno dampnatus amen et ipsa hereditate duplet uel triplet in tali loco et ad partem regis pectet X libras argenti et careat uoce et hoc meum factum firmum maueat semper.

Pacta karta in Era M.-'^CC-^V.-i et quodum tercio X.o Kalendas Octuber. Eegnante rege domno Fredenando in Legione et in Galléela cum uxore sua domina Urraca. Maiordomus aule regie comes domnus Poncius. lohannes episcopus in sede sánete Marie. Ego Urraca Marti-

DOCUMENTOS PARTICULARES. 4 47

ui kartam quam fieri iussi et legendo audiui manu propria roboraui et signum feci. >^

Comes Ramirus conf. Didacus Fredenandi conf. Fredenandus Ro- derici conf. Gundissalus Martini conf. Dominicus Froila conf. lohan- nes capellanus sancti Martini conf. Qui presentes fuerunt. loliannes ts. Petriis ts. Martinas ts. Adam notuit. >^

69— P. Letra francesa, 0,29X0,19.

XCII

Carta de donación de unas heredades en Manseleia, otorgada por Pedro Arias y su mujer en favor de Fernando Tizón y la suya.

Febrero. A. 1105.

XPS. In Dei nomine. Ego Petrus Arias et uxor mea Constantia Osoriz a uobis Fernán Tizón et a uxor uestra Sol Nicholaz in Domino Deo eterne saliite amen. Ideo placiüt nobis per bona pacis et per bona uoluntas et propter amorem uestrmn que liabuimus contra uobis do- namus a uobis una hereditate que habuimus in Manseleia cum sua diuisa et cum suos solares cum pascuis cum mulinaribus cum exitibus cum arboris fructiferis et non fructiferis cum cesum et regressum et cum illa tota causa que habetis et que uos potueritis inuenire in uita uestra, et habet afrontaciones de prima parte Mansela de illa ponte de II.»' parte Mansella de hereditariis de Ill.fi parte sancta Elena de IIII.''^ parte Sandoual et damus a uobis in aluaroc uno capello. Si quis tamen aliquid uenerit uel uenerimus tam filiis quam etiam neptis uel de nostris propinquis aut extrañéis huno factum nostrum inrumpe- re uoluerit sedeat excomunicatus et a fide Christi separatus cum ludas traditore lugeat penas in inferno inferiore amen et pectet in cocto C.i^ ibras áureas. Facta kartula de ista condonatione VI nonas Februa-

^^^ DOCUMENTOS PARTICULARES.

rías in Era M.^^CC.íiIII.'i Reguante rex Fernandus in Legione. Rex Alifonsus in Castella. Comité Poncius de Menerba tenendo torres de Legione et de Coanca. Comité Eamiro in Aguilar. Comité Petrus in Asturias. Episcopus loliannes iu sede sánete Marie Legioneusis. Epis- copus Fernandus in Astorga. Steplianus episcopus Zamoranensis. Vi- llicus regis Petrus Alrot. Velasco Petríz conf. Donnus Aprílis conf. Aluarus Ciprianus conf. Michael Tomas conf. Alifonsus conf. Abate de Aruas conf. Petrus testis. Dominicus testis. loliannes testis. Et bo- nos liomines et mulieres auditores et sapitores et hoc signum robora- mus. >^ loliannes notuit. Pro anima eius. Pater noster.

70— P.

Letra francesa, 0,41X0,15.

XCIII

Carta de avenencia otorgada por el monasterio de Eslonza de una parte, y de otra Miguel Arias y Román, clérigo, sobre la iglesia de Santiago de Villafafila.

8 Julio. A. -nes.

XPS. In nomine Domini nostri Ihesu Christi amen. Notum est ómnibus morantibus in Lampreana et in Uillafafila quod ecclesie sancti Jacobi qui est in eadem uilla est comunis Ínter monasterium sancti Petri Elisonzie et Michaelem Arias et Romanum clericum et suos heredes scilicet medietas ipsius ecclesie est predicti monasterii et alia medietas iam dictorum lieredum. Ne itaque insequentibus tempo- ribus Ínter predicti monasterii monaclios et prenominatos heredes aliqua controuersia super iam dicta sancti Jacobi ecclesia debeat oriri aut si orta fuerit de facili rationabiliter possit decidi placuit utrisque conuenientiam in die consecrationis ipsius ecclesie unanimiter et con- corditer in presentía Domini Ferdinandi astoricensis ecclesie reue- rendi antistitis consilio etiam et mandato eius factam in seripto re-

DOCUMENTOS PARTICULARES. -149

digere. Est autem hoc conuientia uidelicet ut capellanum in iam nominata ecclesia sancti Jacobi monachi et heredes uel eorum succe- ssores uel commnniter prouideant uel ipsius ecclesie officia per totum annum medietatem monaclii et aliam medietatem heredes compleri equaliter faciant. Similiter quicquíd in primiciis decimis oblationibus mortuorum laxatiouibus et in ómnibus alus beneñciis predicte ecclesie sancti Jacobi prouenerint data prius tercia decimarum astoricensi ecclesie monachi et heredes pro médium diuidant hoc tamen obseruato de comuni consensu ut ecclesia sánete Marie que iuxta ipsam ecclesiam sancti Jacobi est propter quam in parrochianis grauamen aliquod sen detrimentum nec paciatur nec iuferat. Facta conuenientia VI*^ idus Julii Era M.<'^CC.''^III.a Reguante rege dompno Fernando cum regina domna Urracha in Legione Toleto Galléela et Asturiis. Comité dompno Nunno et Fernando Roderici tenentibus TJillam Fafilam. Dompno Fernando astoricensium episcopo. Qui presentes fuerunt ui- derunt et audierunt. Michael Petriz conf. lohannes Petriz conf. Domi- nicus Petriz conf. Petrus de Legione conf. Pelagius lohannis conf. lohannes lohannis conf. Petrus luliani conf. Yspanus conf. Fernandus Martini conf. Petro ts. lohanue ts. Pelagio ts. Facundus notuit. >^

71— P. Letra de privilegios. Carta partida, 0,17X0,30.

XCIV

Carta de donación de una heredad en territorio de Caso, otorgada por Martin Diaz en favor del monasterio.

■17 Junio. A. 1171.

XPS. Sub nomine Christi fiat principium scripti. In Dei nomine. Ego Martinus Didaci de Ferraras quamuis peccatorum mole grauatus tamen de Dei misericordia ualde confisus credens per elemosinarum

1 50 DOCUMENTOS PARTICULARES.

beneficia mea posse extinguí delicta atque per orrescens terribilia Domini dicta dicentis: multos esse uocatos ad caeli regna paruus uero numerus eorum qiiibus datur ingressus ad ea. Ideoque desiderans in illo et ex illo pusillo Domini grege esse cui promissa sunt gaudia que nec oculus uidit nec auris audiuit ñeque in corde hominis sunt as- censa horuui omnium raemor ego infelicissimus de hereditate mea pro- pia non nulla sequestro offerenda omnipotenti Deo et appostolis eius Petro et Paulo de Elisontia abbati etiam Martino monachis que ómni- bus qui sunt uel futuri sunt in supradictorum apostolorum casa. Offero itaque uobis domnis apostolis hereditatem meam que est in territorio de Caso discurrente flumine Nelon in locis nominatis uilla que uoci- tant Taranna per suis locis et terminis antiquis ex una parte per illo Franco et ex alia parte per illo Posatorio infra istos términos quan- tum potueritis inuenire ab integro et in alio loco in illos cobos, casas et hereditates et in alio loco in Soto et in Uillaiusti quantum miclii pertinet et sancta Maria de Uelerda cum suis pertinentiis quomodo liereditabit illas Adefonsus imperator et in alio loco in uilla que uoci- tant lleneros in ipsa uilla quantum michi pertinet et in alia uilla que uocitant Keues uno solare cum sua diuisa et cum sua hereditate. Quid- quid ego Martinus Didaci in istis uillis supradictis babeo de auorum et parentorum meorum uel de gananciis seu de comparationibus cum exitibus cnm diuisis cum pascuis cum pratis et pomariis cum montibus et aquis cum molinariis et piscariis cesum uel regresum ubicunque in- uentum fuerit. Aditio etiam uobis aliam uillam in territorio Riannio discurrente flumine Estula uilla que uocitant Barrio ab integro cum pratis et pascuis cum molinariis et piscariis cum pomariis et ómnibus sibi pertinentiis cesum et regresum ubicumque potueritis inuenire. Do etiam uobis aliam uillam que uocitant Feruenzosa que teneo inpenna- da pro centum morabitinos de Petro infanzone tali pacto quod si traxerit eam usque ad decem anos sicut scriptum babemus Ínter nos det uobis ipsos morauitinos centum, sin autem transierint decem an- uos ipsa bereditate sit uendita et in uestro dominio sit tradita iure he- reditario habenda. Siquis autem quod fieri minime credo ex genere

DOCUMENTOS PARTICULARES. Í5Í

meo uel ex alieno hoc factum meum disrumpere uolueñt iu primis sit excomunicatus et a consortio Christianoriim seqiiestratus non uideat liicem nec ortum surgentis aurore cumque contigerit eum de hoc se- ciilo exhire deiectus iu inferno inferiore multetur eterna damnatione a generatione in genera tionem amen et ipsam ereditatem quam calum- niauerit duplet uel triplet in tali seu simili loco et a paite regis mille morabitinos exoluat et hunc factum nostrum firmun habeat roborem. Facta kartula die quod erit II. ^ feria XI kalendas lulii in Era í30.aVIIII.''^ post M.íi Regnante rege Frediuando in Legione et in Gallecia cum Regina Urraca sibi coniuge. Maiordomus aule regie. comes ürgelensis. loliannes Albertini presidente in sede sánete Marie legionensis.

Qui presentes fuerunt. Nunno Menendiz conf. Aluaro Roderici conf. Didacus Fernandi conf. Fredenandus Roderici conf. Suarius Ro- derici conf. Pelagius Tabladello conf. Comes Adefonsus conf. Froila Ramírez conf. Episcopus ouetensis conf. Episcopus astoricensis conf. Archidiaconus Arnulfus conf. Abbas sancti Isidori conf. Martinus ts. lohannes ts. Dominicus ts. loliannes scriba notuit.

Ego Martinus Didaci de Ferreras in hac kartula donationis quam fieri iusi et relegendo audiui raanus roboraui et signum feci.

72— P,

Letra de privilegios, 0,56X0,34. Hay otro ejemplar de letra coetánea y uaa copia de letra itálica.

(52 DOCUMENTOS PARTICULARES.

xcv

Venta de unos solares en Villa Moros, otorgada por María Pelaez y por Sol Pelaez, con sus maridos, en favor de Diego Pérez y su mujer.

Marzo. A. 1173.

XPS. Sub nomine et lionore siimme et indiuidne Trinitatis Patris et Filii et Spiritiis Sancti. Ego Maria Falaz cum marito meo don Isi- dro et ego Sol Falaz cum marito meo Domingo Saluadorez, uendimus tibi Dego Pedrez et uxori tue Maria Domingez dúos solares cum suos exidos et cum suos muradalos et unum ortum in Uilla Moros in lalfoz de Uillalil inter la Cenia et Uillaelquit non per metu ñeque per ebrie- tatem, sed propria nostra accessit uoluntas ut uenderemus uobis hanc hereditatem; et isti dúos solares se tenent in unum, de prima parte iacet solar de Sol Esteuenez, de secunda parte solar de Fernant Martínez, de tercia parte solar de filios de Palai Fauiutt; et in orto de prima parte iacet solar de filios de Palai Fauiutt de secunda parte térra de Sol Esteuenez, de tercia parte careira que uadit ad eclesiam, et istam hereditatem uendimus tibi Dego Pedrez et uxori tue Maria Domingez et concedimus et accepimus in pretio ego Maria Falaz in mea parte tres marabetis et ego Sol Falaz in mea parte unam asinam et dimi- dium marabotin et in roboramento panem et uinum et pescado, et pro tota ista liereditate de precio et de aluaroc nicliil remansit pro daré sed totum completum est. Siquis autem de nostris uel de extra- neis istam cartam a nobis uobis factam et inconcilio legitime rabora- tam frangere uel uiolare temptauerit sit maledictus et excomunicatus et cum luda traditore in inferno dampnatus et insuper uobis illam he- reditatem duplatan uel triplatam et in tali loco melioratam et uobis uel qui. uestram uocem pulsauerit pecet in coto triginta marabetis. Facta carta Era M.^CC-'^i undécima, die VI.^X.o kalendas Aprilis.

DOCUMENTOS PARTICULARES. ÁoS

Regnante rege Fernando cum uxore sua dona Urraclia in Legione et in Gallieia. lohannes legionensis episcopus. Tenente turres in Legio- ne Fernant Eodrigez el castelano. In Castro térra lohannes legio- nensis episcopus. Qui presentes fuerunt et audierunt: Fernat Martínez conf. Palai Martínez conf. Pedro Palaz conf. Pedro Moro teste. Mar- tin Clprlanez ts. Pedro Bernaldo ts. Cydi ts. Xabbi ts. Yellidi ts. Ego Igitur María Palaz cum marito meo don Isidro et ego Sol Palaz cum marito meo Domingo Saluadorez hanc cartam quam fieri iussimus et lectam audiuimus i^ propriis manibus roboramus et confirmamus.

Raimundus notuit et conf.

73— P. Letra francesa, 0,33X0,13.

XCVI

Venta de un solar junto á, Santa María de Villaf afila, otorgada por Juan Spora, en favor de Miguel Remoluda, previas ciertas condiciones.

3 Enero. A. 1174.

In nomine sánete et indiuidue Trinitatis uidelicet Patris et Filü et Spiritus Sancti amen. Ego lohannes Espora inflamatus diuiuo spirami- ne et intentus sollicitudinem martem (sic) non tautum curans presentí lucro quantum prouidens futuram utilitatem domui sánete Marie de TJilla fafila et beatorum apostolorum Petri et Pauli Elysoncie quorum ego quamuis nimis indignus et omni fece pecatorum phisquam nimium pregrauatus atque piger et inutilis seruus sum seu monachus caro ani- mo pronaque uoluntate uendo unum solarem quod est iusta supra fa- tam ecclesiam beate Marie tibi Micaell Remoluda et uxori tue Eugenia tali pacto et tali tenore ut tu et filü tul uel quicumque in eo morantes fuerint similiter qui in eum partem habere uoluerint ubicumque fue- rint longe aut prope semper sint feligreses illius ecclesie que predixi-

154 DOCUMENTOS PARTICULARES.

mus et si hoc faceré noluerint dimittant ommino solarem cum omni la- bore qui in eo fuerint et reuertatur ad predictam ecclesiam super hec notum sit ómnibus quod dedistis milii in precium dúos morabitinos hoc quod mihi et uobis bene complacuit quamuis ego eum emptum abuerim propter V. morabetinos optimi auri et médium in cebaria. Quisquis autem hunc factura nostrum quos nos caro animo et sponta- nea uoluntate fecimus ad disrumpendum uenerit quisquis ille fuerit qui talia comiserit in primis sit excomunicatus et anethematizatus et cum Dathan et Abiron dampnatus et cum luda Domini proditore luat penas inferni inferiore et a parte regis uel qui uocem buius kartule pulsaue- rit persoluat centum morabitinos. Facta kartula noto die quod est V.^ feria tercio nonas lanuarii. Luna quidem XX/^^YI.^ Era CC-iXII.* post M..^ Regnante rege Fernando in Legione et in Gallecia. In sede sánete Mane astoricensis episcopus nomine Arnaldus. Maiordomus aule regis Aluarus Koderici. Qui presentes fuerunt. Fernandus Rode- rici conf. Petro Catino conf. Rodericus Herexeda conf. Dominico Pe- triz conf. Migael Salgado conf. Dominico Fagundiz conf. Pelagius ts. Petrus ts. Dominicus ts. Ego lobannes Espora lianc cartulam qua iussi fieri manibus meis roboraui et signum >^ feci. Ramirus notuit. >^

74— P

Letra francesa, 0,36X0,10. Hay otro ejemplar de letra coetánea.

XCVII

Carta de venta de una heredad en Villafafíla, otorgada por Pedro Fedo y su mujer Justa Núfiez en favor del monasterio de Eslonza.

25 Mayo. A. 1177.

In nomine Patris et Filii ac Spiritu Sancti ab utroque procedens nec non cum ipsa Trinitate cooperante in perpetuum. Ego Petrus Fedo et uxor mea lusta Nunez tibi lohanni Spore obedienciali monasterii

DOCUMENTOS PARTICULAnES. J55

sancti Petri Elisoncie facimus kartulam hereditatis nostre quam habe- mus de parentibus nostris in territorio Lampreane in iiilla que uoci- tatur Uillafafila et est ipsa hereditas una pausada ad Laroia hoc quod in ea habemus hoc tibi danius atque relinquimus atque monasterio sancti Petri Elisoncie et ego lohannes Spora do tibi Petro Pedo et uxori tue Inste Nunez dúos morabitinos pro predicta pausada quod bene complacuit inter nos et uisum fuit nobis satis inste. Siquis hoc scriptum nostrum ad dirumpendum uenerit tam exprogenie nostra uel nos uel extraneus qui frangere uoluerit in primis sit excomunicatus et acorpore Domini separatus et cum maledictis danipnatus et cum adul- teris collocatus et cum luda Domini traditore luat penas ageneracione in generacionem et careat afronte luminibus amen et reddat ipsam he- reditatem duplatam uel triplatam in tali uel simili loco meliorata et qui uoce huius kartule pulsauerit reddat XXX. '^ libras auri. Era M.CC.XV. et quotum VIII. ° kalendas Aprilis. Regnante rege Fer- nando in Legione et in Galicia. Sub Dei gratia episcopus Astoricensis Fernandus. In Legione episcopus lohanes Albertinus. Maior domnus aule regis Cxundisaluus Osoriz. Villicus in Uillafafila Abraham iudeus. Ego Petrus Fedo et uxor mea lusta una cum parentibus meis atque cum parentibus uxoris mee predicto tibi lohanni Spore hanc kartulam quam fieri iu^simus manibus nostris roborauimus atque signum feci- mus. k^ Qui presentes fuerunt. Dominicus Petriz conf. Michael Sal- gado conf. Dominico Roderici conf. lohannes Facundiz conf. Pelagius

lohannes conf. Domingo ts. lohannes ts. Pelagio ts.

75— p. Letra francesa 0,24X0,1 1.

156 DOCUMENTOS PARTICULARES.

XCVIII

Donación de la mitad de la iglesia de Mansilla con otros bienes otorgada por Pelayo Domínguez en favor del monasterio de Eslonza.

31 Agosto. A. 1178.

XPS. In Dei nomine amen sécula existentis eterni uidelicet re- demptoris et pii. Ego Pelagius Donimiguid pauescens in presentiam Dei bonis operibus sesse denudatum dum constet nos nudos in hoc seculo natos forae nudos tibi abeo recedere tantum exilio toUentes quantum in eo intulimus opportet ergo ut quod ab omnipotente Deo accepimus illiqumque fideliter reddamus. Igitur pro abolendis peccatorum macu- lis ego iam supra fatus Pelagius sine uUa perturbatione uel aliqua ne- cessitate propria equideni uoluntate, parua pro magnis offero ad altare sublimium apostolorum Petri et Pauli abbati etiam Martino et ómni- bus fratribus ibi nocte dieque Deo militantibus oífero etiam omneni meam partem scilicet medietatem ecclesie sancti Micbaelis de Manse- 11a cum suo cimiterio et una casa que insta eam est sita pro thesauro cum libris etiam et uestimentis cum ómnibus suis pertinentiis do et concedo iam supra fatis sanctisutin illorum suífragiis anima meaerua- tur aflammis tartbareis. Et si aliquis homo unquam ductus cupiditate contra hunc factum meum ame spontepatratum adinfringendum uenire temptauerit tam de extrañéis quam etiam de propinquis quisquís ille fuerit qui talia mouere conauerit a sánete ecclesie secernatur gaudio et alienetur acetu catliolico ereat eius lingua in palati antro ne aspiret confessionis sermo in die suppremo, sit segregatus a Christi comunio- ne, dampnatus cum luda Domini traditore multetur penas cum Dathan et Abiron in eterna dampnatione, derelictus a Christbo in inferno in- feriore ut has penas patiatur in genera tione et generatione amen, et ad partem regis uel qui uocem eius pulsauerit persoluat L libras auri

DOCUMEMOS PARTICULARES. loT

purissimi et ipsam ecclesiam sit duplatam iiel triplatam iu tali loco uel in meliori et hoc factum meum permaneat firmum. Facta kartula sub Era M.a CC/^ XVI. '^ et quotum pridie kalendas Setembris. Regnante rege Fernando in Legione et in Galletia. Maior domus aule regi3 co- mes Vrgelensis. Guterrus Eoderici tenente Mansella. lolianues epis- copiis in sede sánete Marie legionensis. Qui presentes fiierimt. Fernan- dus E,oderici conf. Pelagius Taiiladello conf. Petrus Ordonii conf. Pe- lagius sánete Elene conf. loan Preste conf. Martinus lohannes conf. Petrus ts. Ihoannes ts. Dominicus ts. Ego Pelagius Dominiquid hanc kartulam quam fieri iussi manibus rneis roboraui et signum >^ feci. Lupus notuit.

76-P. Letra de privilegios, 0,34X0,23.

XCIX

Venta de una heredad en Moral, otorgada por Rodrigo Diaz en favor del monasterio de Eslonza.

Diciembre. A. 1179.

XPS. Principium scripti fiat sub nomine Cristi. Notum sit ómni- bus hominibus tam presentibus quam futuris ad quorum aures littere iste peruenerint quod ego Rodericus Didaci fatio kartam uendicionis iure hereditario in perpetuum ualituram Deo et monasterio beati Petri Helisontie et uobis dompno Martino eiusdem ecclesie abbati et toto conuentui monachorum ibidem Deo seruientium de omni hereditate mea quam abeo uel abere debeo in Moral scilicet ecclesiam, terris, pra- tis, pascuis, paludibus, montes, fontes, ingressum et regressum quantum ibi abeo uel abere debeo totum ab integro uendo uobis tali pacto ut extraatis eam apignore de Guillelmo uinatore qui tenet eam pro cen- tum morabetinos et mando dompno Guillelmo et uxori sue uel qui hanc

<S8 DOCUMENTOS PARTICULARES.

hereditatem tenuerit iit quando abbas uel conuentiis saucti Petri de- derint uobis centum morabitinos tune in pace et quiete dimittatis hanc hereditatem monasterio quia primitus uendidi eam abbati et conuentui sancti Petri et recepi ab eis in signum dúos áureos; et ista hereditas de hoc die et tempore sit de iure meo abrasa et dominio uestro tradita et concessa, potestatem abeatis uendendi donandi conmutandi faciendi ex ea quic quid uobis placuerit et in roboratione huius kartule accepi a uobis unam mulann in quindecim morabitinos apreciata. Siquis igi- tur hoc factum meum infringere temptauerit sit maledictus et excorau- nicatus et cum Datan et Abiron et cum luda traditore in inferno dam- natus et a parte regis uel qui uocem huius karte pulsauerit pectet quingentos áureos et duplet hereditatem et careat noce et hec karta semper sit firma. Pacta karta uendiciouis in Era M.^CC.fiXVII.^ et mense Decembrio. Eegnanterege dompno Fernando cum filio suo domp- no Adefonso in Legione Galletia Asturias et Strematura. Comes ur- gellensis Maiordomus regis et tenente turres Legionis. Yenerabili domp- no Manrico cathedram Legionis tenente.

Martinus abbas conf. Petrus Uillanus prior conf. Dompnus Gun- disaluus conf. Rodericus Ponzardi conf. lohannes prior conf. De sancto Isidro. Dompnus Gutericus canonicus conf. Dompnus Marcus conf. Dompnus Dominicus prior sancti Michaelis conf. Dompnus Helias ca- nonicus conf. Dompnus Guterius ürguioso conf. Gutericus Eoderici conf. Marcus Guterici conf. Urracha Martini eius cognata confirmat. Petrus notuit. Ego Rodericus Didaci hanc kartam uenditionis quam fieri iussi propriis manibus roboro et confirmo et signum fació. ►J^

77— P. Letra francesa, 0,.52X0,31.

DOCUMENTOS PARTICULARES. 139

c

Donación de unas heredades en Villa de Moros y en otros lugares, otorgada por Pelayo Martin y su mujer Gontrodo en favor del monas- terio de Eslonza.

A. i 179.

XPS. In Dei nomine, ante sécula existentis uidelicet redemptoris et pii. Ego Pelagius Martini et uxor mea domna Gontrodo pauescentes in presenciara Dei bonis operibus esse denudatos, dum constet nos nu- dos in hoc seculo natos fuisse nudos et babeo recedere tantuní ex illo tollentes quantum in eo intulimus, igitur pro abolendis peccatorum ma- culis sine uUa perturbatione uel aliqua necesitate, parua pro magnis offerimus ad altare sanctorum Petri et Pauli ad sustantiam seruorum Dei abbatis Martini et fratrum inibibi die nocteque in Dei seruitio per- manentium, oíferimus itaque omnem propriam hereditateni nostram qua cumque ex auiis uel parentibus nostris iure hereditario Deo mise- rante possideraus quendam etenim pars huius hereditatis iacet iusta fluuium Estule in uilla qua uocitant Uilla Moros, altera uero pars ia- cet in Super riba in uilla pernominata uilla Abdella, altera etenim in nal de Fenar, que dicitur Candanedo, altera namque en ual de Cerne- rá, in uilla quam uocitant Uega, per loca et términos suos, térras, ni- ñeas, arbores, fructuosas et infructuosas, molinarias, pischarias, fontes, prata, montes siue diuisas, cessum et recessum et que cumque ibi pos- sidemus, damus et concedimus iam suprafatis sanctis ut in illorum su- fragiis anime nostre eruantur a flamis tbartliareis. In huius rei testi- monium prefati monachi donant nobis in prestamio unam uillam quam uocitant Camones, et concedunt uxori meae per dúos quosque anuos unam monachalem pelliciam per soluere et si uitam suam mutare uo- luerit dabunt ei portionem comextionis quasi uni ex illis et dabunt ei seruum et ancillam ad seruiendum illi quibus de proprio monachorum erit uictus et uestimentum. Et ipsa quasi unus ex monachis obedientie

{60 DOCUMENTOS PARTICULAHES.

sit semper subdita. Si quis uero contra hoc factum nostrum quod nos caro animo et integra mente fieri decreuimus ad disrumpendiim uene- rit, quisquís ille fuerit qui talia commitere temptauerit, in primis sit excomunicatus et cum luda Domini traditore per luat penas in inferno inferiere, et ad partem regís uel qui uocem liuius kart ule pulsauerit mille purissimi libras persoluat auri et hereditatem in simili loco dupla- tam. Facta oblationis kartula noto die qui est VI feria. Era X^VII" post millesima. (*) Regnante rege Fernando cum regina Tharesa in Le- gione et in Galléela. Episcopus in sede legionense lohanes Albertin. Qui presentes fuerunt: Abbas Martinus conf. Froila Ramires conf. Fer- nandus Roderici conf. Petrus Didaci conf. Omne capitulum supra fati monasterii conf. Ego Pelagius Martini una cum supra fata uxore mea hanc karta qua fieri iussimus manibus nostris roborauimus et sig ^ num fecimus. Petrus ts. Martinus ts. Ciprianus ts. Lupus notuit.

78— P. Carta partida por A. B. C. de letra francesa, 0,37X0,20. Hay otro ejemplar del mismo documento de letra de fines del siglo XII.

CI

Restitución de la mitad de la iglesia de la viUa de Devesá, hecha por Fernando Pelaez en favor del monasterio de Eslonza.

3 Setiembre. A. i 180.

XSP. Notum sit tam presentibus quam futuris qui buius kartule scríbturam uiderint et legerint uel audierint quod ego Fernandus Pe- lagii una cum uxore mea dompna Marina expauescens uocem Domini terribilem qua nos terret dicens: non concupisces rera proximi tui et rapiñas nolite concupiscere et qui de rapiña offert Deo sacrificium quasi qui uictimat ñlium in conspectu patris. Tot et tantis minis perte-

(1) La fecha de este documento está equivocada por haberse suprimido en eUa dos C; corresponde al año 1179 en cuya época era rey de León D. remando 11; obispo de esta ciudad Juan Albertin, y vivía el notario Lope que otorgó esta documento, pues su nom- bre aparece en dos cartas de donación escritas por el mismo, una en el año 1178 y otra en 1181.

DOCUMENTOS PARTICULARES. 464

rritus ego Fernandiis Pelagii una cum uxore mea iam dicta Marina fació kartulam Martino abbati monacliisque sibi subiectis qui famu- lantiir Deo die ac nocte in templo eius uidelicet apud sanctiim Petrum Helizoncie de niedietate ciiiiisdam ecclesie quam usque nunc iniuste possedi et per uiolenciam olim monasterio sancti Adriani abstuli, alia nanque medietas est predicti sancti Adriani monasterii et est preno- minata ecclesia in uilla quam uocitant Deuesa inalfoz de Buennar, huius quippe medietas ab hac die et deinceps sit a nostro iure abrasa et dominio sancti Petri Helizoncie tradita tali uidelicet pacto ut pres- timonium quod dant nobis in predicta uilla Deuesa habeamus possi- deamus quanto tempore uixerimus et post mortem nostram remaneat ad sanctum Petrum uidelicet post mortem amborum. Et quicumque hoc scriptum a nobis factum infringere temptauerit siue sit ex mea gene- racione siue ex aliena in primis sit maledictus et excomunicatus, dextruatur et tabescat, expectet lucem et non uideat nec ortum surgen- tis aurore, expectet pacem et non ueniat ei bonum tempus curacionis et súbito fíat ei perturbado, obscurentur oculi eius ne uideant et dor- sum illius incuruetur, fiant filii eius orpbani et uxor eius uidua, serat et alius comedat, plantet et alius bibat, uxorem habeat et alius cum ea dormiat et post hoc luat penas in inferno inferiori cum luda Scariote uel cum Datam et Abiron, insuper pectet mille morabetinos ad partem illius qui huius karte uocem pulsauerit duplata uel triplata hereditate in simili loco. Pacta kartula sub Era M.^CO-^XVIIP quodum IIJo nonas September. Eegnante rege Fredinando in Legione et in Gallé- ela. Alfierez Gonzaluus floderici. Maiordomus comes Urgelensis. lohanes in sede sánete Marie episcopus. Ego Fernandus Pelagii una cum uxore mea dompna Marina hanc kartam quam fieri iussi propriis manibus roboro et confirmo et signum roboracionis inprimo. *^ Rode- ricus Fernandi conf. Rodericus Guterrii conf. Didacus Petri conf. Martinus lohanes conf Marcus Guterrii conf. Somna Bacon conf. Pe. trus ts. Pelagius ts. lohanes ts. lohanes notuit. \^

79— P. Letra francesa, 0,44X0,21.

11

462 DOCUMENTOS PARTICULARES.

en

Carta de donación de unas heredades en Vega de Balnear y en otros lugares, en favor del monasterio, por Mayor Meléndez.

15 Enero. A. 1181.

XPS. Non debent dimití que nos uocant ad celestia (3hristi et quia non est nobis in hoc mundo thesaurus durabilis nec manens ciuitas illuc thesaurizare debemus ubi est uite eternitas iuxta illud euangelicum: Tesaurízate uobis thesauros in celo ubi nec erugo nec tinea demolitur et ubi fures nec fodiunt nec furantur. Qua propter ego Maior Melendiz timeo et ualde pertimesco ante presentiam Dei bonis operíbus esse denudatam dum constet nos nudos fore natos in hoc seculo nudi eciam recedere abeo tantum toUentes exilio quantum intulimus in eo et id- circo in Dei nomine ante sécula existentis eterni redemptorís et pii parua pro magnis oíFero ad altare sublimium apostolorum Petri et Pauli et Martino abbati omnibusque fratribus in loco suprafato nunc et semper comorantibus olfero igitur inprimis pro illuminacione ecclesie et sustentacionibus pauperum necessitatibusque monacliorum Christo inibi die noctuque famulancium et propter hereditatem de Pormiela que est iusta flumen Porme quam mihi dederunt in prestamio ut eam possiderem in omni uita mea propter hec omnia et propter hanc con- uenieuciam concedo predictis fratribus omnem hereditatem quam iure hereditario Deo miserante habeo in uillis pernominatis uidelicet Uega de Balnear que est iusta flumen Porme et Uilla Centol et Uilla Noua que iacet inter fluminibus Ceie et Estule ut habeant et possi- deant in perpetuum et quod uolumptati sue libitum fuerit de illa sem- per faciant et ipsa hereditas est per nominata locis et terminis suis scilicet suis scilicet térras uineas arbores fi'uctuosas et infructuosas prata pascua molinarias piscarlas fontes montes ecclesias siue diuisas

DOCUMENTOS PARTICULARES. i 63

cessum et regressum domitum et indomitum omnia que ibi inue- niuntur do et concedo tam suprafatis sanctis iit in illorum suífragiis aüima mea omniumque parentum meorum eruantur a flamis tartareis. Si uero aliquis homo iniqua ductiis cupiditate contra hunc factum meum ame sponte patratum ad infringendum irenire temptauerit tam de extrañéis quam eciam de propinquis quisqiüs ille fuerit qiii talia moliere conauerit a sánete ecclesie secernatur gaudio et alienetur a cetu catholico ereat eius lingua in palati antro nec aspiret derelictus a Christo in inferno inferiore ubi paciatur penas sine fine amen. Hec autem kartula ame facta et manu propria roborata permaneat intacta ualitura per sécula cuneta amen et ad partem regis pariat mille mo- rabitinos. Facta kartula sub Era M."CC.f'XyiIIIa et noto die quod est XVITI kalendas Februarii. Luna XX.^VI.^ Regnante rege Fer- nando in Legione et in Gallecia. Maiordomus aule regis comes urge- lensis. Episcopus in sede sánete Marie legionensis lohannes Albertin. Ego Maior Melendi hanc kartula quam fieri iussi manibus roboraui et signum >^ feci. Qui presentes fuerunt. Archidiaconus Manrich conf. Nicholaus archidiaconus conf. Petrus Arnaldus conf Nunnus prior conf Martinus Fanón conf lohannes conf Melendus lohannes conf- Lupus conf Fernandus Gondissalus conf. Petrus ts. lohannes ts. Do- minicus ts. Lupus scripsit. >^

80— P.

Letra francesa, 0,40X0,11. Existe un ejemplar de letra coetánea.

-164 nOClIMF.NTOS PAnTICULAnES.

CIII

Donación de una heredad en Moral, otorgada por Pedro Diaz y su mujer en favor del monasterio.

19 Enero. A. 1181.

XPS. Nobilis est thesaurus pagine per quam et oninis calumpnia excluditur et actionis series declaratur. Notum sit ómnibus hominibus tam presentibus quam et uenturis quod ego Petriis Didaci et uxor mea Hurraca Martinez nullius quoque gentis imperio nec suadentis articulo ñeque sensus perturbacione sec propia uoluntate imo magis ac magis spiritali inflamati spiraraine pro abolentis pecatorum maculis et Dei amore oranem hereditatem quam iure hereditario habemus in Moral que est iusta flumen Estule oíferimus ad sublimium apostolorum Petri et Pauli altare. Tali etiam pacto et tali conueniencia oíferimus supra- dictam hereditatem locis et terminis suis cessum et regressum domitum et indomitum cum parte ecclesie quamtum inter meos germanos uide- licet Rodericum et Gondissaluum sorte dederit uel eam habeamus in uita nostra cum hereditate de Uilliela quam nobis donant in presta- mio excepto illa que est sancti Adriani. Notum sit etiam ómnibus quod inconueniencia huius hereditatis de Moral dat nobis adhuc predictus abbas XX. t' morabitinos et II. « boues et post mortem nostram seu conuersionem si sorte in aliquo ordine uitam nostram mutauerimus cum ómnibus bonis cumquibus inuente fuerint predicte hereditates tales eas suscipiant fratres et at nos nunquam a foro suo predictam he- reditatem de Uilliella extraamus. Si quis hunc factum nostrum anobis sponte patratum confringere temptauerit tam nos quam aliqui de pro- pinquis uel extrañéis quisquís ille fnerit sit anathematizatus et cum luda Domini proditore luat penas sine fine in inferno inferiore et ad partem regis uel qui uocem huius kartule pulsauerit pariat mille

DOCUMENTOS PARTICULARES. 165

morabitinos. Facta kartiila hereditatis. Noto die qiiod est XIIII.o ka-

lendas Febniarii. Era M.íiCC.aX.'^VIIII. Luna XXX. Regnante rege

Fernando in Legione et in Gallecia. Maiordomus a ule regis comes

ürgelensis. Episcopus in sede sánete Marie legionensis lohannes Al-

bertini. Qui presentes fuerunt. Rodericus Fernandi conf. Rodericus

Gutierriz et Marcus Gutierriz conf. Fernandus Petriz conf. Monius

Fernandiz conf. Martinus Santii conf. Lupus lohannis conf. Petrus ts.

lohannes ts. Dominicus ts. Martinus scripsit. Ego Petrus Didaci et

uxore mea Hurraclia Martini hanc kartulam quam fieri iussimus raa-

nibus nostris roboraiiimus et siguum fecimus. Super hoc adicimus

etiam ut predictus abbas cum suis fratribus nunc et semper edificent

et plantent et sua pécora pascant per omneni predictam hereditatem

de Moral et ego Petrus Didaci defendam et prouideam semper sua

tamque meam et si in aliquo neglexero ipsi cum quolibet uel cum quo

defensore potuerint que sua sunt defendant.

81— p. Letra fraacesa, 0,50X0,23.

CIV

Donación de varias heredades en Mansilla, otorgada por Fernando Dente en favor del monasterio.

4 Febrero. A. 1181.

Principium sciipti fiat sub nomine Christi In Dei nomine. Ego Fer- nandus Dente sine uUa perturbacione uel aliqua necessitate propria equidem uoluntate timorem mortis abendo et diera ilhnn terribilem iudicii expauescendo pro Dey amore qui dat vniquique secundum opera sua bona bonis mala malis et pro remedium anime mee con tota pars hereditatis mee et domos et molinos quas abeo uel abere potuero in uillam quam uocitant Mansellam et in alus locis et cum toto meo auer offero ita que me ipsum Deo et sancto Petro Elisoncie et tibi Martino

466 DOCUMENTOS PARTICULARES.

abbati et ómnibus monachis qui senper statis in aciem Christi oran- do pro uiuis atque defunctis Deo rogando. Tali conueniencia do illam hereditatem pernominatam ut abeam in ómnibus diebus uite mee et post obitum meum illas accipiatis et quicquid uolueritis de illas faciatis con toto meo auere quantumcunque potueritis ad illum diem inuenire et eciam si abuero filium uxoris istius quammodo abeo uos accipiatis illum et creetis et doceatis et postea uobiscum monachum faciatis. Et nos Martinus abbas sancti Petri Helisoncie una cum omni conuentu eiusdem loci tibi Fernando Dente Manselle pro Dei amore recepimus tibi in nostram fraternitatem et societatem et in ómnibus bonis tam in temporalibus quam in spiritalibus et damus tibi de nostro proprio auere quod abemus unam cubam bonam et XXV.' oues et una vaca cum so filio et ligna ad faciendam domum tuam quam abes in Mansellam. Et ego Fernandus Dente adhuc super hoc promitto obe- dienciam tibi Martino abbati predicti loci et qui post te in loco tuo suc- ceserint quasi vnus ex monachis et non abeam potestatem ullam here- ditatem uendendi adque subpignorandi sine iussu uestro et si forte uenero ad paupertatem quo non possum uiuere in domun meam uos in uestram detis mihi uictum et uestitum sicut unus ex uobis, ómnibus diebus uite mee. Si quis contra hunc factum nostrum ad disrrumpen- dum uenerit tam nos quam aliquis de propinquis uel extrañéis quisquís ille fuerit qui talia commiserit imprimis sit excomunicatus et a corpore Christi segregatus et cum luda Domini traditore dampnatus et con Datam et Abiron in inferno sepultus et luat ipsas penas per infinita seculorum sécula amen. Facta kartula sub Era CC^^XVIIII.^ post millessima et quodum II.» nonas Februarii. Rennante rege Adefonso vna cum Berengaria regina in Legione et in Galléela in Asturias et Stremadura. In sede sánete Marie legionensis Martinus episcopus. Maiordomus aule regis Fernandus Garsie et regine Petrus Fernandi. Signifer regis Monnio Roderici. Tenente Mansella Gundisaluus Rode- rici. Et ad partem regis qui uocem huius cartule pulsauerit in coto pectet CC.os morabitinos. Qui presentes fuerunt. Petrus prior conf. Rodericus Ponzardi conf Petrus monachus conf. Fernandus monachus

DOCUMENTOS PARTICULARES. ^61

conf. Nicolaus mouachus conf. Fernandus Gutteri conf. Pelagius fra- ter conf. Petriis Martiiii conf. Garsie monachus conf. lohannes Bel- tran conf. Bartolomus conf. Gundi saluus conf. Didaciis lohannes conf. Nicolaus lohannes conf. Petrus Martini conf. Gundi saluus Lupi conf. Fernandus Martini conf. Michael lohannes conf. Fernandus Nieto conf. Petrus Vincencii conf. Petrus Fogaza conf. Et ego Fernandus Dente hanc kartam quam fieri iussi manus meas roboro et confirmo et signum feci. >í< loannes notuit.

82— P.

Letra de albalaes, 0,31X0,19. Es una copia de fines del siglo XIII y debe tener equivocada la fecha á juzgar por otro documento, otorgado en el año 1198 con motivo de esta donación, por el abad de Eslonza D. Martin, (V.) En ambos docu- mentos aparecen los mismos confirmantes y testigos y tienen 17 años de dife- rencia en sus fechas.

cv

Donación de unas viñas, hecha al monasterio de Eslonza, por Benedicto Miguel y su mujer.

7 Enero. A. 1182.

XPS. In nomine domini nostri Ihesu Cristi amen. Obliuionis sen- timus incomoda dum ea que facimus scripto non tradimus. Qua propter ego Benedictus Michaeli et uxor mea Oro Maria Petri facimus cartam donacionis Deo omnipotenti et monasterio sancti Petri de Eldoncie et ecclesie sánete Marie in qua lohanes Spora habitat ob remedium ani- marum nostrarum et parentum nostrorum de duabus quartis uinearum quas habemus in Uilla Falila in bago de Furtunola et determinantur ut hic audietis, uidelicet de prima parte uinea de Pe tro Caluo de se- cunda parte Saluator Petri de tercia parte Vermudus Xabez de quarta autem parte uia publica et insuper damus et concedimus supradicto

468 DOCUMENTOS PARTICULARES.

monasterio sancti Petri et supra memórate ecclesie sánete Marie illas pousadas quas habemus iuxta poiisadam donni lohannis Spora ad sanctam Eolaliam. Tali siquidem racione hec omnia sancto Petro et sánete Marie damus ut nos omnia teneamus ómnibus diebus iiite nostre et quando aliquis nostrum a seculo migrauerit medietatem accipiat ecclesia sancti Petri et ecclesia sánete Marie. Alter uero qui super uixerit habeat alia medietatem ómnibus diebus uite sue et post eius obitum totum dimittat sancto Petro et sánete Marie. Et ego lohannis Spora do et concedo uobis illam salinam quam de me tenetis ut ómni- bus diebus uite uestre illam teneatis et post obitum amborum in pace illam sancto Petro et sánete Marie dimittatis. Et ego Columba Petri et uir meus Petrus Fauiez damus et concedimus monasterio sancti Petri de Eldoncie et supradicte ecclesie sánete Marie I.» iiinea in bago malo et I.* pousada in ostes iuxta carcauam; hec omnia eclesie sánete Marie et monesterio in perpetuum iure hereditario possidenda sancti Petri damus et concedimus. Ego supradictus Benedictus Michaeli et uxor mea Oro Maria Petri et ego Petrus Fauiez et uxor mea Columba Petri hoc scriptum quod fieri iussimus propriis manibus roboramus confirmamus et signum fieri iussimus, et qui illura infringere uoluerit sit maledictus et excomunicatus et confracta manu et euulsis oculis iram Dei omnipotentis et regiam indignacionem incurrat persoluatque monasterio sancti Petri uel ecclesie sánete Marie uel sue uoci pulsan- ti ce. morabetis et quod inuaserit in quadruplum reddat et hoc nos- trum factum semper maneat firmum. Facta carta Era M.^CCXX.^iVIII." idus lanuarü. Regnante rege Fernando cum filio suo rege Alfonso in Legione Galléele Asturiis Extremadure. Maiore domus Gundisaluo Osorii. Signífero Fernando Gascón. Fernando astoricensis ecclesie episcopo. lohanne legionensis ecclesie episcopo. Maiorino in Uillafa- fila Abraham iudeo. Et in super ego iam dicta Columba Petri et uir meus Petrus Fauiez damus et concedimus monasterio sancti Petri et ecclesie sánete Marie II.^s térras in Reuelinos et unam domum in Uilla Fafila iuxta suas domos de lohannes Spora, hec omnia hic et su- perius scripta que sancto Petro et sánete Marie damus in diebus nos-

DOCUMENTOS PARTICULARES. i69

tris tenebimus et post obitum nostrum monasterio sancti Petri et

sánete Marie remanebit. Et totum de nostra tercia erit et in nostra

tercia erit recontatum. Dominicus Petri conf. Leonardus conf. lohan-

nes Pelagii conf. Benedictas carnicero conf. lohannes Benedicti conf.

Dominicus Roderici conf. Petrus Arias conf. Don Lobo conf. Michael

Caluo conf. Michael Salgado conf. Pelagius lohannes conf. Michael

Remoludo >ii conf. Dominicus ts. Petrus ts. Pelagius ts. lohannes

prior notuit.

83— p. Letra francesa, 0,41X0,28.

CVI

Carta de venta de una heredad en la villa de Moral, otorgada por

Gonzalo Díaz.

29 Enero. A. 1182.

XPS. Principium scripti fiat sub nomine Christi. In Dei nomine Ego Gondisaluus Didaci de quadam propria mea hereditate queo habeo de patre meo in territorio legionensi, uilla uidelicet que uocatur Mo- ral insta fluuium Estule fació kartulam uenditionis uel donationis Deo et gloriosisimis apostolis scilicet Petro et Paulo nec non et Martino sancti Petri Elisoncie abbati et ómnibus monachis ibidem Deo seruien- tibus pro remedio anime mee patrisque mei et pro centum et XXX et VI morabetinos quos accepi de uobis in precio huius supradictae hereditatis non perturbatum sensum ñeque per aliquam insanam ratio- nem sed bono animo et propia mea uoluntate accésit milii ut uenderem uobis iam prefatam hereditate pro supradictis morbitinis et de precio huius hereditatis nichil apud nos remansit sed totum mihi dedistis quantulamcunque uero partem que mihi quadrat inter meos iermanos totam ab integro cessum et regressum domitum et in domitum ubi-

no DOCI

cumque eam potueritis inii pascuis montibus fontil)ns aiacentiis do et concedo m ditario imperpetuum habei ea quicquid uobis placuerii animo et spontanea uolunt excomunicatus et acorpore Domini traditore in infern cem uestram tenenti D. m

Regnante rege Fernai et in Gallecia. Maiordom bernante turres Legiouisis gratia Dei in sede sánete '. Era MCCXX et quodiim Didaci hanc kartam quam firmo et signum fació. >^ Q fus conf. Archidiaconus T Petrus Arnaldus conf. Pri Fernandus Monionis conl nandi conf. Sonna Bacon Petri conf. Grimaldus Ma hel Stepliani conf. lohan notuit. >^

Letra francesa, 0,37X0,29.

BNTOS PARTICULARES.

iré cum ecclesia sua et etiam cum exitibus ratis uineis terris et cum ómnibus suis s laní supradictam hereditatem iure here- 111 teiieatis etiam uendidatis faciatis de Sniuis hoc factum nostrum quod nos caro i facimus infringere uoluerit imprimis sit : sanguine Christi separatus et cum luda lampnatus et insuper pectet uobis uel uo- abetinos. ) cum filio suo rege Adefonso in Legione

regis Urgelensis comes. Tenente et gu- m comes Urgelensis. Episcopus Manricus uie. Facta kartula huius hereditatis. Sub 31 kalendas Februarii. Ego Gundisaliuis eri iussi propria manu mea et roboro r

presentes fuerunt. Archidiaconus ^

las conf. Areb Nunnes cor ^odericus onf. ( ni co } ts

j.

Nichol Mich

yy^

DOCUMENTOS PARTICUl ES.

Í7<

CVII

Donación de unas heredades en Cásasela n otros lugares, otorgada por García Ordóflez en favor monasterio.

29 Abril. A. Mtt

XPS. In nomine sánete et indiuidiu ingeniti Filiique geniti necnon flaminis i'ii in sinu pauperis absconsam promisit nol »i.^ pria extinturus pecata dicens: Absconde lie ipsa orabit pro te ad Dominum quia sicut lemosina extinguit pecatum. Ego Garsia.^ bus monitus meorumque peccatorum timo 'pibus apostolorum P< beu de pignoracione ieluira comparaui et lesla etiamque hered ) illud quod teneo pigt paraui cum predicta u

ique medietatem herec

4^Hbte patrimoníi mei. Do

^ui in Casasola cum don

I do atque concedo sane

3regrinorum quam uocita

le seruiant ex quibus ad

XV. Quicumque contra hoc

ampendum uenerit siue sit t

latema a Christo et a sánete

j proditore damnatus, insufle]

huius karte uocem pulsaueri

'rinitatis Patris uidelicet ' (lui propter helemosinam -r scripturam sacram pro- losinam in sinu pauperis et na extinguit ignem ita he- )rdonii preceptis salutari- perterritus offero Deo et I et Paulo proprias meas r comparacione quas cum ignoraui tam in Casasola tem pignoratam de Ualle atum in Anziles et in Con- re mea domna Geluira in itis de Uilla Nenin quod im hereditatem quam com- Sanctia. Has igitur pre- Petri Helizoncie cenobio Aíalburguet semper adhe- uencium pauperies egeno- iptum nostrum ausu teme- nostris siue ex alienis im- atre ecclesia et post cum Hctet mille áureos ad eius aplata hereditate in simili

170 DOCUMENTOS PARTICULARES.

cumque eam potueritis inuenire cum ecclesia sua et etiam cum exitibus pascuis montibus fontibus pratis uineis terris et cum ómnibus suis aiacentiis do et concedo uobis iam supradictam hereditatem iure here- ditario imperpetuum habendam teneatis etiam uendidatis faciatis de ea quicquid uobis placuerit. Siquis hoc factum nostrum quod nos caro animo et spontanea uoluntate facimus infringere uoluerit imprimis sit excomunicatus et acorpore et sanguine Christi separatus et cum luda Domini traditore in inferno dampnatus et insuper pectet uobis uel uo- cem uestram tenenti D. morabetinos,

Regnante rege Fernando cum filio suo rege Adefonso in Legione et in Gallecia. Maiordomus regis Urgelensis comes. Tenente et gu- bernante turres Legionis isdem comes Urgelensis. Episcopus Manricus gratia Dei in sede sánete Marie. Facta kartula huius hereditatis. Sub Era MCCXX et quodum IIII kalendas Februarii. Ego Gundisaluus Didaci lianc kartam quam fieri iussi propria manu mea et roboro con- firmo et signum fació. >^ Qui presentes fuerunt. Archidiaconus Arnul- fus conf. Archidiaconus Tomas conf. Archidiaconus Nicholaus conf . Petrus Arnaldus conf. Prior Nunnes conf. Martinus Michahelis conf. Fernandus Monionis conf. Rodericus Fernandi conf. Guterrus Fer- nandi conf. Sonna Bacon conf. Gundisaluus Pardo conf. Ciprianus Petri conf. Grimaldus Martini conf. Benedictus Garinus conf. Micha- hel Stephani conf. lohannis ts. Petrus ts. Dominicus ts. Martinus notuit. >^

84— P.

Letra francesa, 0,37X0,29.

DOCUMENTOS PARTICULARES. 171

CVII

Donación de unas heredades en Gasasola y en otros lugares, otorgada por García Ordófiez en favor del monasterio.

29 Abril. A. -1185.

XPS. In nomine sánete et indiuidue Trinitatis Patris uidelicet ingeniti Filiique geniti necnon flarainis piique qui propter helemosinam in sinu pauperis absconsam promisit nobis per scripturam sacraní pro- pria extinturus pecata dicens: Absconde helemosinam in sinu pauperis et ipsa orabit pro te ad Dominum quia sicut aqua extinguit ignem ita he- lemosina extinguit pecatum. Ego Garsias Ordonii preceptis salutari- bus monitus meorumque peccatorum timore perterritus offero Deo et gloriosissimis principibus apostolorum Petro et Paulo proprias meas hereditates quas babeo de pignoracione et comparacione quas cum uxore mea domna Geluira comparaui et pignoraui tam in Casasola quam etiam in Ribadesla etiamque hereditatem pignoratam de Ualle Aliso itemque oífero illud quod teneo pignoratum in Anziles et in Con- forcos et quod comparaui cum predicta uxore mea domna Geluira in Uilla Nenin etiamque medietatem hereditatis de Uilla Nenin quod mihi accidit ex parte patrimonii mei. Do etiam hereditatem quam com- paraui et pignoraui in Casasola cum domna Sanctia. Has igitur pre- fatas hereditates do atque concedo sancti Petri Helizoncie cenobio tam ut domui peregrinorum quam uocitant Malburguet semper adhe- reant semperque seruiant ex quibus adueniencium pauperies egeno- rum sustentetur. Quicumque contra hoc scriptum nostrum ausu teme- rario ad disrumpendum uenerit siue sit ex nostris siue ex alienis im- primís sit anatema a Christo et a sancta matre ecclesia et post cum luda Domini proditore damnatus, insuper pectet mille áureos ad eius partem qui huius karte uocem pulsauerit duplata hereditate in simili

Í72 DOCUMENTOS PARTICULAIlES.

loco. Facta kartula Era M.''GC.''XX.HIL^ quodum III.o kalendas

Maii. Regnante rege Fredinando in Legione et in Gallecia una cum

filio suo Adefonso. Alfierez regís Pondo Uelaz. Maiordomus Roderi-

cus Lupi. Comité Petro tenente turres Legionis. Manrico episcopo

sedem legionensem regente. Ego Garsias Ordonii quod fieri iussi sci-

licet lianc kartulam propriis manibus roboro et confirmo et signura ro-

boracionis inprimo, t^

Rodericus Fredinandi conf. Fernandus Guterii conf. Petrus Dida-

ci conf. Petrus Roderici conf. Aluarus Petri conf. Nicholaus Naiz conf.

Petrus ts. Dominicus ts. lohanne ts. Pelagius notator notauit et

scribsit.

85— P

Letra francesa, 0,42X0,17.

CVIII

Carta de donación de la iglesia de San Salvador de Castrellino, otorgada en favor de Eslonza por Marina Bermúdez.

29 Abril. A. 1186.

XPS. In nomine sancti et indiuidue Trinitatis Patris uidelicet et Filii ac Spiritus Sancti qui summi largitor est premii qui est spes única mundi qui ideo dat nobis bona temporalia ut cum eis in presentí uita semper sibi amministremus et ut ab eo postmodum premia eterna recipiamus. Id circo ego Marina Uermudes pecatrix mulier meorum facinorum timore perculsa. pro deposicione tantorum facinorum una cum marito meo donno Sonna et filio meo Munio Sonna karissimo ía- cio kartulam perpetué donacionis sancti Petri Elizoncie cenobio proprie mee porcionis quam babeo in ecclesia sancti Saluatoris que est in uila quam uocitant Castrellino. Hanc igitur eclesiam que michi contingit ex iure auorum meorum ofíero sanctis apostolis Petro et Paulo ibique mo- nachis degentibus, Deoque seruientibus quatinus iure hereditario im-

DOCUMENTOS PARTtCULARES. -173

perpetimm possideat tantum ut ecclesie sánete Marie de Algadefe semper adereat semperque seriiiat. Hanc oífero gratuita mente et sincero corde gloriosissimis principibus terre Petro scilicet et Paulo predictoque ce- nobio pro ómnibus beneflciis que semper a prefato monasterio suscepi. Quam quicumque inde sacrilego ausu uoluerit demere auxilio uel con- silio cuiuscunque dignitatis fuerit siue potens siue inpotens inprimis sit anathema a Christo et a sancta matre ecclesie sepultus cum luda Scariote in gehenna. Deinde cogatur reddere mille áureos predicto monasterio uel eiusdem uocem pulsanti. Pacta kartula instante Era M.ftCC.aXX.^IIII.a quodum 1 11." kalendas Maii. Regnante rege Fre- dinando in Legione et in Gallecia. Maiordomo regis existente Uermu- do Aluarez. Alfierez Poncio Uelaz. Turres Legionis teñen te comité Petro. Maiorino regis Roderico Suarez. Marrico episcopo sedem le- gionensem regente. Ego donina Marina Uermudez una cum uiro meo domno Sorana et filio meo Munio Somna quod fieri iussi propia manu roboro et confirmo et signum roboracionis inprimo. Garsias Lupi conf. Petrus Somna conf, Fernandus lobannis conf. Petrus Didaci conf. Fernandus Uermudez cont. Suer Uermudez conf. Rui Fernandes conf Gutier Uermudez conf. Rui Uermudez conf. April Uermudez conf. Vermudo Rania conf. Fernandus Gonzalui conf. Petrus testis. Pela- gius testis. Fernandus ts. Gondisaluus iuuenis et sancti Petri Elizon- cie monaciis licet indignus dictauit et scribsit cui Deus suam conferat graciam salutarem. Amen. Amen. Quisquís es dicito.

86— P.

Letra francesa, O,. 57X0, 2 6.

474 DOCUMENTOS PARTICULARES.

CIX

Donación de varios bienes heclia á, la iglesia de Santa María de Algadef

por Pedro Moro.

2 Abril. A. 1188.

Sub nomine Christi fíat principium scripti. Ego Petrus Moro diui- no spiramine inflamatus nuUius quogentis imperio nec suadentis ar- ticulo set solo amore Christi desiderioque regni celestis oífero Deo et ecclesie beate Marie de Agadef unam sortem et quartam ereditatis et duas cortes cum suis domibus in Gampazas oífero tibi iam dicte eccle- sie de Algadef una cum uxore mea Marina Micaeli et filio meo Martino Moro et uxore sua Maria Dominice quatur sortes et quartam in ecclesia sánete Marie eiusdem uille de Campazas hanc prenominatam eredita- tem ut prediximus offerimus sepedicte ecclesie sánete Marie de Alga- def pro nostrarum remedio animarum omniumque parentum nostrorum uiuorum hac defunctorum et ut semper simus participes in ómnibus beneflciis que Deus per moñacos sancti Petri Elysoncie siue per succe- sores eorum usque inñnem seculi dignatus ñierit operari et ut prior lobannes qui nunc est in ecclesia sánete Marie de Algadef uel quicum- que post eum uenerit contineant me Petrum Maurum et uxorem meam Marinam Micaeli comextione et potu sicuti unum ex fratribus et tri- buant nobis uestimentum et calciamentum pro ut racio poposcerit et post mortem nostram faciant pro animabus nostris sicuti faciunt pro animabus fratrum suorum isto eodemque modo ut de istis duobus pre- dictum est. Ego Micael lobannes offero Deo et ecclesie beate uirginis Marie del Algadef unam sortem ereditatis et unam cortem cum suis domibus in Campazas et aliam sortem in ecclesia sánete Marie eius- dem uille de Campazas insuper ut si in aliquo tempore me uoluero mo- nacare abbas et monachi gancti Petri Elisoncie absque ulla contradic- cione et dilacione teneantur me recipere in monacum.

DOCUMENTOS PARTICULARES. 175

Siquis autem hunc factum nostriim quod nos caro animo et spon- tanea uoluntate fecimus uenerit uel uenerimus ad disrunipendum quis- quís ille fuerit tam de nobis quam de propinquis nostris uel extrañéis qui talia coniiserit inprimis sit maledictus et excomunicatus ereat eius lingua in palati antro ne aspiret sermouem confessionis in die supre- mo uiuens eum ut Datan et Abiron térra obsorueat et derelictus a Christo in die nouissimo cum luda Domini proditore luat penas in in- ferno inferiore. Facta kartula oblacionis noto die quarto nonas Apri- lis, Luna prima, Era CC.aXXVI post millesimam. Regnante rege Alle- fociso in Legione et in Gallecia in Asturiis et in Stremadui-a. Comes Fernandas gubernante Coanca. Episcopus in sede Ouetensi dompnus Rodricus. Maiordomus aule regis Monius Fernandiz. Qui presentes fuerunt. Prior lohannes conf. Micael loliannes conf. Fernandus Petri conf. Domnus lulianus. conf. Didacus de Kastrello conf. Dominicus de Sena conf. Facundus lohannes coní. Facundus Fernandi conf. Mar- tinus de Fontibus conf. Petrus Andrés conf. Martinus Maurus conf. Martinus de Uilla Vicencii conf. Petrus ts. Martinus ts. lohannes ts.

Ego Micael lohannes et ego Petrus Mauro una cum uxore mea Marina Micaeli et filio meo Martino Moro et uxore sua Maria Domi- nici hanc kartulam quam fieri iussimus manibus nostris roborauimus

et signum >^ fecimus. Petrus notuit.

87— P. Letra francesa, 0,40X0,23.

ex

Cesión de un solar en Cabesteio, hecha por el monasterio de Eslonza, en favor de Juan Martin.

2 Julio. A. 1190.

In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti amen. Ego Martinus abbas una cum conuentu sancti Petri Helizoncie facimus kartulam tibi lohanni Martino de quodam solari quod est in loco qui uocatur

<76 DOCUMENTOS PAnTICULAUES.

Cabesteio ubi facías domum et ubi ponas orreum tuum et facías ortum et ab ípso orto damus tibí exitum quod exit ad locum qui uocatur Scribta per quem exeas. Hoc pactum facimus tibí et filiis tuis et filiis filiorum tuorum et omni generacioni tue tali conueniencia ut semper sitis uassalli de Priore qui tenuerit sanctum lohanem de üer- uio et non alterius domini. Et cum uolueris recedere a predicto solari per aliquam causam interuenientem dimitte ibi quintana partem de toto tuo auer mobili et sic recede. Et cum uolueris rediré libere predictum solare posside nullo contradicente excepto si feceris ali- quam calumniam quam quousque pectes non intrabis inpredicta doipo. Dabis etiam de predicta domo per singulos anuos priori sancti lohan- nis II.<^s solidos nullo alio faciente foro. Post niortem uero tara tui quam propie uxoris dabitis quintara partem de toto uestro auer mo- bili pro animabus uestris ecclesie sancti lohannis de Ueruio. Alie uero IIII"!' partes remanebunt uxori tue et filiis. Concediraus etiam tibi ut quicquid ruperis per montes siue per alia loca indómita in hereditate sancti lohannis iure hereditario possideas dura uolueritis commorari tara tu quam filii tui et omnis generado tua in predicto solari et esse fideles uassalli prioris sancti lohannis. Qua die autem uel hora uolue- ritis recalcitrare et esse uassalli alterius domini uel a predicta domo recedere ut ad aliara transeas predicta hereditas quamuis a te rupta remaneat ab integro sancto lohanni. Et quicumque hanc kartulam a nobis factam infringere temptauerit imprimís sit maledíctus et exco- munícatus una cum luda Scariote. Insuper pectet quinquagínta mora- betínos ad partem illius qui huius karte uocera pulsauerit. Facta kar- tula sub Era M«CC«XX«VIII.a quodura ¥1° nonas lulií. Regnante rege Adefonso una cum regina. . . . (^) in Legíone et in Galléela. A4- fierez lohannes Fernandus. Maiordomus Petrus Fernandi. Maiorinus in térra legionensi Somna Bacon. lohanne episcopo sedera oue- tense regente. Aluaro Didací tenente Pilonnam. Ego Martínus abbas una cum conuentu sancti Petri Helizoncie hanc kartulam quam fieri

(1) Está en blanco el nombre de la reina, en el original.

DOCUMENTOS l'AnTICULARES. 177

iussi propiis manibus roboro et confirmo et signum roboracionis im- primo. Martinus abbas conf. Petrus prior conf. Gonzaluus prior de Uilla Fafila conf. lolianne prior sancti lohannis de Ueriiio conf. Mar- tinus conf. Dominicus conf. Fernandus Guterris conf. Rodericus Pon- zardi conf. Petrus Pelagii conf. Infantes Fernandus conf. loliane et lohane. Petrus ts. Dominicus ts. loliane ts. Gonzaluus dictauit et scripsit.

88— P.

Letra francesa, 0,51 X0,17. Es carta partida por ABC.

CXI

Donación de una heredad en Santa María de Velerda, otorgada por Garcia Martínez en favor del monasterio de Eslonza.

2 Enero. A. 4 491.

XPS. In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti amen. Ego Garsia Martini pro releuamine facinorum meorum et omnium paren- tum meorum fació kartulam donacionis et oblacionis monasterio sancti Petri Helizoncie monacbisque ibi degentibus sub regulari habitu nec non Martino abbati qui supradicto preest monasterio de tota mea he- reditate quam babeo ab integro quam uel babere debeo in sancta Maria de Uelerda cum montibus funtibus riuis pratis pascuis paludibus pisca- riis domibus solaribus, tali quippe pacto eam trado et dono ut ab hac die a meo iure sit abrasa uestreque potestati tradita ut faciatis de ea quecumque propria uoluntas deliberauerit. Hec omnia ut predixi cum ómnibus fructestis suprafati loci propria spontanea uoluntate dono et concedo sancti Petri Helizoncie monasterio et hoc meum donum sit firmiter in perpetuum ratum. Et quicumque hanc kartulam ame factam temptauerit frangere tam de meis quam extrañéis in primis sit male- dictus et excomunicatus cum luda Domini traditore eruantur oculi a

12

178 DOCUMENTOS PAniICULAnES.

fronte eius^ incurrat Dei maledictionem et meam, antequam moriatiir Corpus eius a uermibus consumatur, cum uoluerit bene prosperar! cum Satana retro i'edeat de die in diem. Et iacet predicta hereditas in al- foz de Caso iusta monasterium sancti Saluatoris. Quam quicumque uoluerit sancti Petri monasterio auferre uel lianc kartulam frangere pectet CC.o-^ morabetinos ad partem illius qui huius karte uocem pul- sauerit.

Facta kartula sub Era M.í^CC.fiXX.'^VIIII/'* quodum IIII.o nonas lanuarii. Regnante rege Adefonso in Legione et in Galléela. Alfierez lohane Fernandns. Maiordomus Garsia Roderici. Aluaro Didaci tá- ñente Caso. lohanne episcopo sedem ouetensem regente. Ego igitur Garsia Martini lianc kartulam quam fieri iussi propriis manibus roboro et confirmo et signum roboracionis imprimo. >^

Dominicus Roderici conf. lolianne Ectas conf. Dominicus Martini conf. Cipriauus Martini conf. Pelagius Rullan conf. Petrus Pelagii conf. Martinus lohanis presbiter conf. Petrus Dominici presbiter conf. Dominicus Martini presbiter conf Aluardero conf. Dominicus lohan- nis conf. Martinus Martini conf. Petrus ts. Pelagius ts. Dominicus ts. Gonzaluus monacbus dictauit et scribsit.

89— P.

Letra francesa 0,41X0,20.

CXII

Venta de an huerto en el arrabal de León, otorgada por Pedro Lorenzo, en favor de Fernando Terrón.

Mayo f191.

XPS. In Dei nomine. Ego Petrus Laurentii fació kartam uenditio- nis uobis Fernando Terrón de medietate illius orti quem emi de domno Guiso et de filiis eius et iacet in suburbio Legionis et sic determina-

DOCUMENTOS PARTICULARES. <79

tus, (le prima parte iacet ortiis qui fuit Martini peguero sicut uadit m directum, de secunda parte ortus qui fuit loliannis Martini de Cas- tello, de tercia parte ortus Petri Laurentii uenditoris, de quarta uero parte prensa que discurrit de molendino. Hunc ortum sic determina- tum uendo uobis pro XTI morabetis et medio quos mihi dedistis de quibus ad persoluendum apud nos nicliil remansit salua tamen direc- tura mea scilicet introitu et regressu et aqua mea que debet discurrere per ipsum ortum ad meum et in roborationem liuius karte tantum mihi dedistis quantum mihi et uobis bene complacuit. Sit itaque hic predictus ortus sic terminatus de iure meo remotus et alienatus uestroque do- minio datus et confirmatus et habeatis licentiam uendendi donandi fa- ciendique de eo quicquid uobis placuerit in uita et in morte uestra. Si- quis igitur de mea generatione uel de aliena uel ego hanc kartam uen- ditionis infringere temptauerit sit maledictus et excomunicatus et cum luda Domini proditore in inferno dampnatus et parti uestre uel uocem huius karte pulsanti pectet centum morabetinos et hec karta firma permaneat. Facta karta sub Era M^^CC^XX^VIIir^ et mense Maio. Regnante rege domno Adefonso cum regina donna Tarisia in Legione et in Galléela in Asturiis et in Extremadura. Domno Manrico in Le- gione episcopante. Comité Froila turres Legionis tenente. Lancea em- pegada, Nicholao frenarlo, luzeph uillicantibus. Ego predictus Petrus Laurentii uobis Fernando Terrón hanc kartam uenditionis quam fieri iussi roboro et confirmo et signum fació. >^ Martinus Petri presbiter conf. Petrus León capellanus sancti Petri conf. Michael de Hollados conf. Dominicus Boquinas presbiter conf. Petrus Gallecus episcopi conf. Dominlcus Martini alcalde conf. 3.Iergolies alfaiat conf. Petrus lohannis pergamenarius conf. Dominicus Martinus furnarius conf Petrus Domi- nici ortolanus conf. Petrus Maurus ortolanus conf. Pelagius Cogoliada conf. Leonardus ortolanus conf. Bartholomeus ortolanus conf. Nicho- laus scriptor conf. Fernandus Munionis iudex conf. Didacus Bezo conf. Pelagius Lupi conf. Dominicus Ordonii conf. Petrus Nariz conf. Domi- nicus Torlita conf. Fernandus Porcel conf. Petrus Nicholai conf. Marti- nus Gallecus conf. Domnus Nazarenus conf. Dominicus Pelagii filius de

180 DOCUMENTOS PAnTICUI-AHES.

Benelauata conf. Frater eiiis Vilielmus conf. Didacus üallecus conf. Ros- sinol conf. Rodericus Michaelis conf. Pelagius Palea conf. Domnus Gri- maldus iudex conf. Martinus Petri episcopi conf. Dominus Chrispia- nus conf. Pelagius Isidori conf. Qui presentes fuerunt. Petrns testis. lohannes testis. Dominicus testis, Petrus notuit. >^

90— P.

Letra francesa, 0,44X0,15.

CXIII

Donación de la mitad de una heredad en Villamizar, otorgada por Gonzalo Rodríguez en favor del monasterio.

45 Julio. A. 4191.

In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti amen. Ego Gonzaluus Roderici pro remedio anime mee et pro releuamine peccatorum meo- riim meeque iixoris nomine Sanctie Roderici oíFero Deo que beatorum apostolorum Petri et Panli monasterio quod uocatur Helizoncia eius- que monachis ibi degentibus proprie mee hereditatis medietatem quam babeo in XJillamizar quam habui ex Fernando Braulione et ex filiis suis tali pacto ut eam uenderem donarem íaceremque ex ea quicquid uellem, liuius medietatem relinquo filiis aliamque medietatem ut prefa- tus sum concedo sancti Petri Elizoncle monasterio et ut ipsi monachi diligenter exibeant sepulturam corpori meo, Et quicumque hanckartu- lam ame factam infringere temptauerit in primis sit maledictus et ex- comunicatus cum luda Scariote. Insuper ad partem eius qui huius karte uocem pulsauerit pectet C áureos. Et si fuerit ex mea genera- cione diabolus stet adextris eius, cum iudicatur exeat condemnatns et oratio eius fiat in pecatum, fiant filii eius orfani et uxor eius uidua. Non sit illi adiutor nec sit qui misereatur pupillis eius. Facta kartula sub Era M.^CC.'^XX.aVIIII.ft quodum idus lulii. Regnante rege Ade-

DOCUMENTOS PARTICULARES. 181

foiiso in Toleto et iii Castella una ciim regina Alienor. Alfierez Ro- dericus Lupi Maiordomus Eodericus Guterii. Maiorinus Lupus Dida- ci. Tello Petriz tenente Ceiam. Episcopo Marrico in sede legionense existente. Ego igitur Gronzaluus Roderici hanc kartulam quam fieri iussi propriis manibus roboro et confirmo et signum roboracionis in primo. >^ Tellus Petri conf. Guterius Fernandi conf. Adefonsus Telli conf. Fernandus Pelagii conf. Pelagius ts. Petrus ts. Dominicus ts. Gonzaluus monaclius dictauit et scribsit.

91— P.

Letra francesa, 0,23X0,16.

CXIV

Cesión de la iglesia de Castroferet, otorgada por el monasterio de Eslonza en favor de Juan Pérez, clérigo, imponiéndole ciertas condiciones.

1 Julio. A. 4192.

XPS. In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti amen. Ego Mar- tinus sancti Petri Helizoncie abbas una cum eiusdem loci conuentu facimus kartulam tibi lohanni Petriz clerico de quadam nostra eccle- sia quam habemus in Castro Feret in honore sancti Thome fundata, tali uidelicet pacto quatiuus babeas eam in omni uita tua cum suis do- mibus et cum sua hereditate quam liereditatem et quas domos renoua- bis pro posse tuo et ut tu sis nobis fidelis uassallus absque alio dominio et si forte contigerit ut in aliquo oberres contra nos uictus testimonio et racione coram probis hominibus nobis pro posse stude emendare quod si nolueris emendare tune ut reus ab ecclesia deiciaris de ipsa uero ecclesia terciam partem decimarum deferes, duas autem abbas. Statuimus etiam tecum ut nusquam cellarium recondendi propiam substantiam facias nisi in ipsa ecclesia uel eiusdem ecclesie hereditate quod si aliter feceris totum karte pactum frustrabitur et si acciderit

182 DOCUMENTOS PARTICULARES.

iit de uita uel de morte a nobis recedas quartam partem tam de auer mobili qiiam etiam de hereditate quam ibi adquisieris simul cum eccle- sia et cum hereditate nobis relinques, dabis etiam per singulos anuos uniim prandium abbati per suo foro sicut antecessores tui dederunt. Et hoc pactum karte facimus inter nos et te ut perdas querimoniam tamtu qnam pater tuus de una equa cum suo mulo et de I morabetino et de uno modio pañis quod totum tibi prior de Algadefe debuerat per- soluere. Et quicumque hanc kartulara a nobis factam infringere temp- tauerit in primis sit maledictus et excomunicatus una cum luda Sca- riote insuper pectet C.™ morabetinos ad partem illius qui huius karte uocem pulsauerit. Facta kartula sub Era M.'^CC.^XXX.a quodum kalendas lulii. Regnante rege Adefonso una cum regina Taresa in Legione et in Gallecia. Alflerez Garsia Lupi. Maiordomus loliane Fer- nandi. Maiorinus Petrus Fernandi. Episcopo lohanne sedem oueten- sem regente. Ego igitur Martinus abbas sancti Petri simul cum con- uentu eiusdem loci lianc kartulam quam fieri iussimus propriis mani- bus roboramus et confirmamus et signum roboracionis imprimimus. í^ Martinus abbas conf. Petrus Uillanus prior conf. Fernandus Guterii conf. Eodericus Ponzardi prior de Algadefe conf. Petrus Pelagii apo- tecarius conf. Martinus camerarius conf. lobane inflrmarius conf. Fer- nandus infirmarius conf. lohane inflrmarius conf. Bartolomeus inflr- marius conf. Rodericus Xemenes conf. Bon uassallo conf. Simón conf. Petrus Saturnines conf. Petrus ts. lohane ts. Dominicus ts. Gonzaluus monachus dictauit et scribsit.

92— P,

Letra francesa, 0,33X0,23. Es carta partida por ABC.

DOCUMENTOS PARTICULARES. 183

cxv

Donación de unas heredades en las villas de Sahagún y Gordaliza, otorgada por Gonzalo Gómez en favor del monasterio de Eslonza.

1 Mayo. A. 1193.

Principium scripti fíat sub nomine ÍJliristi. In Dei nomine. Ego Gondisalus Gómez pauescens in presentiam Dei bonis operibus esse denuclatum dum constet nos nudos in lioc seculo natos fore. Nudos etiam abeo recedere tantum ex illo tollentes quantum in eo intulimus. Opportet ergo ut quod ab omnipotente Deo accepimus illi qumque flde- liter reddamus^ igitur pro abolendis peccatorum maculis ego iam supra fatus Gondisaluus sine ulla perturbatione uel aliqua necessitate pro- pria equidem uoluntate, parua pro magnis offero ad altare sublimium apostolorum Petri et Pauli abbati etiam Martino et ómnibus fratribus ibi nocte dieque Deo militantibus. Offero itaque me ipsum et omnes meas bereditates quas abeo in uilla que uocitant Sancti Facundi et in alia uilla que uocitant Gordaliga del Pino et ipsas uillas prenominatas iacent iuxta riuulum Sceie, offero itaque illas totas ab integro casas térras niñeas cultas et incultas prata arbores fructuosas et infructuo- sas cum ómnibus suis pertinentiis tam domitum quam indomitum, do et concedo iam supra dictas illas liereditates tali pactu et tali conue- nientia ut ipse iam supradictus abbas et omnes monacbi recipiant me secum in monachali liabitu et dent mihi uestitum et lectulum sicut dant unicuique monacho qum recipiunt eum nouiter in ordine suo. Siquis contra liunc factum meum ad inrumpendum uenerit tam de ex- trañéis quam etiam de parentibus meis quisquís ille fuerit qui talia commiserit in primis sit excomunicatus et a corpore Christi segregatus et cum luda Domini traditore dampnatus et cum Datan et Abiron in eterna dampnatione multetur penas in inferno inferiore per nunquam

18i DOCUMENTOS PAUTICULARES,

finienda seculorum sécula amen et ad partem regis uel qui uocem eius pulsauerit persoluat CCCos morabitinos auri purissimi et ipsas lieredi- tates sint duplatas uel triplatas in tali loco uel in meliori et hoc factum meum permaneat firmum. Facta kartula sub Era M.^CC.aXXX.al.'^ et quodum ipsas kalendas Maii. Regnante rege Adefonso una cum uxore sua regina Olionor in Toleto et in Castella. Maior domus aule regís Rodericus Guterriz. Tenente Ceia Don Tello. In sede sánete Marie legionensis, Manricus episcopus. In sancti Facundi, lohannes abbas. Qui presentes fuerunt. Alfonso Telliz conf. Fernandus García conf. Petrus Martiniz conf. Fernandus Matamoros conf. Rodericus Cabera conf. Don Romio conf. Fetrus ts. lohannes ts. Donimicus ts. Ego Gondisaluus Gómez lianc kartulam quam fieri iussi manibus meis roborauí et signum i^ feci. lohannes notuit.

93— P. Letra francesa, 0,32X0, H.

CXVI

Cambio de una heredad en Villa Burgala, otorgada por Femando Terrón en favor del monasterio de Eslonza, que dio ¿t aquel otra heredad en el mismo lugar.

.lulio. A. ^93.

In Dei nomine. Quod per longum temporis spacíum integrum et ínconaulsum permanere uolumus scripture testimonio comprobamus; idcirco ego Martinus monasterii sancti Petri de Alduncia abbas una cum omni conuentu eiusdem monasterii, tibí Fernando Terrón facimus cartam donacionis damus tibí hereditatem quam habemus in Uilla Burgala nominatim illas térras que dicuntur de Quintana et illud pres- timonium totum quod nos tibí contrariauímus quod dicitur de Pelagio cum sua domo et etiam addicimus tibi térras ín Casa Sola trium stopo-

DOCUMENTOS PARTICULARES. 185

rum semnadiira et uiiiim pratum quem habemus in Legione loco nomi- nato in Quiutanella circa térras sancti Isidori et cirea pratum Marie Babada et ex alio latere aqiiam que discurrit ad illos ortos et totam nostram porcionem quam habemus in illam domum que fuit Pelagii Martini canonici, hoc damus tibi pro bono seruicio quod semper a te recepimus et recipere speramus. Et ego predictus Fernandus Terrón timens Deum pro amore Dei et remedio anime mee et omue pro bene isto quod meo mihi facitis et cunctis diebus uite mee conceditis, simili- ter do et concedo monasterio sancti Petri de Alduncia illam heredita- tem quam habeo in Uilla Burgala quam emi de Garsia Nuni excepto iilo meo solo cum suo orto que stat in media uilla et propter illum ma- llollium quod dicitur de illos Cantos do etiam et unum ortum quem habeo in Legione uidelicet extra muros que sic terminatur de I.^ parte molendinum episcopi, de H.^ molendinum de illa canónica, de tercia ortum Fernandi de Morella hunc ortum et hanc hereditatem do et con- cedo predicto monasterio tali modo ut in cunctis diebus uite mee uiuam in redditibus oninium hereditatum istarum tara raearum quam uestra- rum tantummodo non habeam potestatem eas uendendi donandi nec supignorandi, post mortem uero meam hereditates iste sicut sunt su- prascripte tam mee quam uestre sint monasterii sancti Petri ab inte- gro, et etiam concedo quod omnem medietatem tocius decimi istarum hereditatum monasterio sancti Petri fideliter reddam annuatim sicut exierit fructus per témpora anni et omne statuo uobiscum quod si ego obiero in hac patria corpus meum sepelliatur in predicto monasterio et in offerenda accipiatis ómnibus modis XII morabetinos de proprio meo si habuerint unde sinant accipiatis hoc quod inueneritis et si forte su- per XII. cim morabetinos inueneritis uestros XII morabetinos recipia- tis super totum alium auere meum quod remanserit , potestatem nou habeatis et ut ómnibus sit relatum nullam obedienciam super hoc face- re uobis debeo. Tamen concedimus ex utraque parte quod siquis ex parte mea uel de uestra hoc scriptum disrrumpere uoluerit sit maledictus et excomunicatus a Deo omnipotenti et pectet alie parti C. morabetinos et ad partem regis alios C. morabetinos et hoc scriptum maneatiu con-

186 DOCUMENTOS PAUTICULAUES.

uiüsum. Factum scriptum in mense lulio sub Era M.^CC.^XXX.^I.^ Et ego predictus abbas simul cum omni coniientu nostro testificamus et afirmaraus et concedimiis quod tu Fernandiis Terrón habes porcionem in monasterio nostri qiiasi unus de melioribus monacliis.

Et ego Martinus predictus abbas hoc scriptum quod fieri iussi cum omni conuentu monasterii sancti Petri roboro et concedo. Qui presen- tes fuerunt dompnus Petrus Uillanus prior. Petrus Francus prior claustre. Dompnus lohannes sacrista. Dompnus Micaliel armarius. Dompnus Garsia bodeguero. Petrus Martini refectorerius. Fernandus Guterrii prior. lohannes Fernandi prior. Dompnus Micahel qui tenet obedientiam Legionis. Kodericus Ponzardi monacus de Legione. Dompnus Rodericus arcliidiaconus. Dompnus Facundus prior. Rode- ricus Petri canonicus. Martinus Ferrozinus canonicus. Isidorus lohan- nis canonicus. Petrus Leo, presbiter. Petrus Gallecus. Fernandus de Morella canonicus. Dominicus de Fontibus canonicus. Dominicus notuit.

94— P.

Letra de privilegios, 0,19X0,29. Es carta partida por ABC.

CXVII

Donación de una heredad en Villareter, otorgada por Domingo Domínguez y su mujer en favor del monasterio de Eslonza.

A. 1193.

In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti amen. Ego Dominicus Dominici de Uillareter una cum uxore mea Insta Uincentiz compunc- tus timore mortis et pro releuamine peccatorum meorum offero una cum couinge mea predicta monasterio sancti Petri Helizoncie totam meam hereditatem de Uillareter ab integro tam emptam quam pigno- ratam quam etiam illam que nobis ex proprio patrimonio accidit. Sci-

DOCUMENTOS PARTICULARES. 187

licet cum terris iiineis pratis pascuis paludibus fontibus montibus clo- mibus solaribus egressibiis et regressibus. Tali uidelicet pacto eam offe- rimus ut iii uita nostra seruiat nobis et post mortem nostram rema- neat domui sancti Petri ab integro. In qiia domo abbas et conuentus eiusdem loci sepeliant nos bonorifice deferentes secum omnia bona nos- tra pro quibus mereamur compiitari in memoria eterna et ab audicione mala non timere hoc tamem de predicta hereditate de ómnibus ut cum unus nostrum mortuus fuerit alius qui superuixerit uiuat in ea in pace. Facta kartula siib Era M.aCC.aXXX.-'^I.a Quam quicumque ausu te- merario infringeve temptauerit in primis sit maledictus et excomuni- catus una cum luda Scariote. Insuper peíítet C morabetmos ad partem illius qui huius karte uocem pulsauerit. Et ego Dominicus Dominici una cum coniuge mea luxta Uincentis hanc kartulam quam fieri iussi propriis manibus roboro et confirmo et signum roboracionis impri- mo. ^ Qui presentes fuerunt. Gutierrus Euuio conf. Pelagius Domi- nici conf. Pelagius Petri conf. Martinus Petri conf. Dominicus Domi- nici conf. Dominicus Petri Pelagii conf. Dominicus conf. Petrus ts. Dominicus ts. lohane ts. Gonzaluus monachus dictauit et notuit.

95— P.

Letra francesa, 0,23X0, «4.

CXVIII

Convenio celebrado entre Urraca Martínez y sus hijos con Gonzalo García y otros sobre una heredad en Cásasela.

49 Diciembre. A. M94.

XPS. In nomine Domini nostri Ihesu Christi amen. In Era M.''^CC,aXXX.^II. Oc est pactum uel piiuilegium Ínter Oracha Mar- tiniz et suos filios Fernandus Petriz et Didacus Petriz et Eluira Ro-

<88 DOCUMENTOS PARTICULAUES.

driguit et suo filio Gunzaluo Rodriguit cum Gunzaluo Garda et Elena García et filios de Maor García super lieredítatem que fuít de Gonza- luo Diez en Casa sola et ita nos facimus pactum ínter nos ut qiiando ego Oracha Martiniz et meos filios Fernandas Petriz et Didacus Pe- triz et Eluira Rodríguít et filio meo Gonzaluo Rodriguít a uobis Gon- zaluo García et Elena García et filios de Maor García dederimus oc- tuaginta et VII*^^^ morabitínos propter ípsa heredítate de Casa sola que fuít de Gonzaluo Díez^ uestrum laborem alcetis et nostra heredí- tate láxate. Et ne per epíscopum neo per regem neo per ullum decre- tum nunquam uobis detis sine uestros morabítinos et si uolueritis uen- dere uel subpignorare a nobís et non ad alter. Síquis tamen contra hunc factum nostrum ad dirrumpendum uenerít uel uenerímus tam propínquis quam extrañéis sedead nialedictus et excomunicatus et cum luda traditore ín inferno dapgnatus et insuper pariat ipsa heredítate duplata et in tali simile loco melíorata et qui uocem eius pulsauerít CCtos morabitínos pectet. Regnante rege Adefonso in Legione et iu Gallecia. Petrus Fernandiz maiorínus et tenente turres Legionis. An- ricus epíscopus in sede sánete Maríe. Tenente Mansella García Tellez. Facta karta notum die quod erit X.oIIII.o kalendas Januarii. Qui presentes fuerunt. Didacus Petriz conf. Didacus Martiniz conf. Diego lohannes conf. lohan Beltran conf. Don Bertolot conf. et alíorum bo- norum omínum qui uíderunt et audierunt. Ego Oracha Martiniz cum filios meos Fernandus Petriz et Didacus Petriz et Eluira Rodriguít cum filio meo Gunzaluo Rodi'iguit et Gunzaluo García et Elena Gar- cía et filios de Maor García in hac kartula quam fieri iussimus manus nostras roborauímus et signum fecimus. t^

96— P Letra francesa, 0,30X0,12.

nOCLMEXTOS PARTICULARES. 189

GXIX

Venta de unas heredades junto á, Mansella, hecha por doña Mergeria González en favor de Gonzalo Fernández.

29 Diciembre. A. 1194.

XPS. In nomine Domini amen. Equum et rationabile est ut ea que uendimtur ne obliuioni tradantur litteris confirmentur. Ea propter ego Mergeria Gonzaluiz fació cartam ueuditionis uobis Gonzaliio Fernan- diz de unas meas liereditates proprias quam ego ganaui in arras de marito meo Martino Martiniz in térra de Legionem iuxta Mansella in uillas prenominatas inEdrados et in Uilla Erenti. Vendo siquidem uobis in prefatas uillas totam meam directuram que ad me in illas pertinet de terris cultis et incultis pratis pascuis casas uineis molina- riis fontibus montibus piscationibus exitibus per ubicumque potueritis inuenire meam directuram de pauco et de multo intus et foris uendo eam uobis atque in carta concedo. Pro pretio quod accepi de uobis C.°i morabetinos áureos. Hoc pretium fuit placibile inter me et nos et de pretio apud nos uichil remansit et si super ualet liereditas quam precium sit dimissum. It ut abhac die et deinceps de meo iure sint abstersas et in uestro iure sint traditas et confirmatas habeatis eas possideatis uendatis detis in pignetis et faciatis de illas totam uestram uoluntatem. Siquis igitur lioc meum factum infringere temptauerit tam ego quam aliquis ex progenie mea uel extranea quisquís fuerit qui talla commisserit in primis sit maledictus a Deo et excomunicatus et cum luda Domini proditore cum diabolo et angelis eius sit in iufer- ferno dampnatus et pro temporali dampno persoluat uobis uel pulsanti uocem uestram quantum in carta resonat in duplo in simili tali loco et insuper C™ libras auri et parti regie aliud tantum exoluat et carta plenum obtineat robur per euum. Facta carta uenditionis IIII^ kalen-

<90 DOCUMENTOS PARTICULARES.

das lanuari. Era M«CC^XXX"II.'^ Regnante rege Adefonso in Le- gione et Galecie et Asturiis. Malricus Dei gratia legionensis epis- copiis. Petro Fernandiz Uanauides maiorino regis. Ego dompna Mer- geria uobis Gonzaluo Fernandiz banc cartam quam fieri iussi et legere audiui propris manibus meis roboraui et confirmaui et signum iuieci. >^ Qiü presentes fueriint. Dompniís Bartolotus conf. Fernandas Micbaliz conf. Don Cabás conf. Didacus lobanes conf. lohannes Bel- tranconf. Et alii phires. Coram testes Petrus ts. ►J^ lobannes ts. ►í^ Martinus ts. >U Martinas presbiter notuit. ►í^

97— P.

Letra francesa, 0,ilX0,21.

cxx

Carta de confraternidad otorgada por el monasterio de Eslonza en favor

de Fernando Dente.

4 Febrero. A. 1198.

Principiíim scripti fiat sub nomine Christi. In Dei nomine. Ego Martinus abbas sancti Petri Helisoncie una cum omni conuentu eius- dem loci tibi Fernando Dente Manselle pro Dei amore et timore re- cepimus tibi in nostram fraternitatem et societatem et in ómnibus bo- nis tara in temporalibus quam in speritalibus et damus tibi de no&tro proprio auere quod abemus unam cubara bonaní et XXV oues et una uacca cura suo filio et ligna ad faciendara domum tnam quam abes in Mansellam. Etego Fernandus Dente sine ulla perturbatione uel aliqua necessitate propria equidem uoluntate timorera mortis abendo et diera illura terribilera iudicii expauescendo pro Dei araore qui dat unicuique secundura opera sua bona bonis raala malis et pro remediara anirae raee cum tota pars hereditatis mee et doraos quas abeo uel auere potuero in uillam quara uocitant Mansellam et in alus locis et cum toto meo

DOCUMENTOS PARTICULARES. i^t

auer oífero itaque me ipsura Deo et saucto Petro Helisoncie et tibi Martillo abbati et ómnibus mouachis qui seraper statis in aciera Christi orando et pro uiuis atqiie deñmctis Deo rogando, tali conue- nientia do illam hereditatem pernominatam iit abeam in ómnibus die- bus uite mee et post obitum meum illas accipiatis et quicquid uolue- ritis de illas faciatis cum toto meo auere quamtum cumque potueritis ad illum inuenire et eciam si abuero filium uxoris istius quam modo abeo uos accipiatis illum et creetis et doceatis et postea uobiscum mo- nachum faciatis. Et ego Fernandus Dente ad huc super lioc promitto obedientiam tibi Martino abbati predicti loci et qui post te in loco tuo ' siiccesserint quasi unus ex monacliis et non abeam potestatem ullam hereditatem uendendi atque subpignorandi sine iusso uestro et si forte uenero ad paupertatem que non possim uiuere in domum meam nos in uestram detis mihi uictum et uestitum sicut unus ex uobis ómnibus diebus uite mee. Siquis contra liunc factum nostrum ad disrumpendum uenerit tam nos quam aliquis de propinquis uel extrañéis quisquís ille fuerit qui talla commiserit in primis sit excomunicatus et a corpore Christi segregatus et cum luda Domini traditore dampnatus et cum Datan et Abiron in inferno sepultus et luat ipsas penas per infinita seculorum sécula amen. Et ad partem regis qui uocem huius cartule pulsauerit in coto pectet CC^s morabitinos. Facta kartula sub Era CC.^XXX.'iVI.** post millesima et quodum II nonas Februarii. Reg- nante rege Adefonso una cum Berengaria regina in Legione et in Ga- lléela in Asturias et Stremadura. In sede sánete Marie legionensis Manricus episcopus. Maiordomus aule regis Fernandus Garsie et Re- gina Petrus Fernandi. Signifer regis Monnio Eoderici. Teñen te Man- sella Gundisaluus Roderici.

Qui presentes fuerunt. Petrus prior conf. Rodericus Ponzardi conf. Petrus monachus conf. Fernandus monachus conf. Nicholaus inonachus conf. Fernandus Gutterrii conf. Pelagius frater conf. Petrus Martini conf. Garsia monachus conf. lohannes preste conf. Fernandus lohannis conf. Petrus Facundi conf Archipresbiter Dominicus Facundi conf. lohannes Beltran conf Bartolomeus conf. Gundisaluus conf. Didacus

192 DOCUMENTOS PARTrCULAKES,

loliannis conf. Nicliolaus lohannis conf. Petrus Martini conf. Gundi- saluus Lupi conf. Fernandus Martini conf. Michael lohannis conf. Fernandus Nieto conf. Petrus Uincencii conf. Petrus Fogazaconf. Ego Martinus abbas una cum omni conuentu et Fernandus Dente lianc kartam quam fieri iussimus manus nostras roboramus et sigiium faci- mus. >^ loannes notuit.

98-P.

Letra francesa, 0,42X0,23. Es carta partida por ABC. (')

CXXI

Venta de una heredad en el Soto de Valle otorgada por Gonzalo Rodríguez en favor de Domingo, presbítero.

Diciembre. A. 1198.

XPS. In Dei nomine. Ego Gundisalus Roderici tibi dompnus Do- minicus presbiter de Uale. Placuit mihi ut fació tibi cartam uendicio- nis de una térra que abeo in illo soto de Uale quantum ibi pertinet in loco prenominato ad illa presa et est determinata per suis terniinis de prima parte et de secunda térra de sancti Petri Deslonza de III:'"^ par- te térra del Re de IIII.-'^ parte illa presa et accipio de tibi in precio et in roboracione yiIII.em morabetis et medio et una quarta de ceua- da que mihi et tibi bene complacuit et deprecio nichil remansit pro- dare. Ita ut de hcc die et tempore sit ista térra de meo iuro abrasa et in tuo dominio tradita atque confirmata abeas tu et omnis posteritas tua. Et si aliquis homo de nostris uel de extrañéis contra hoc meum scriptum ad inflrgendum uenerit uel uenerimus in primis sit maledic- tus et excomunicatus et cum luda traditore in inferno dampnatus et ad partem uoci tue XXX.-'^ morabetis in coto. Facta kartula uendi-

(1) Véase el documento CIV, pág. 165, cnya fecha está equivocada.

DOCUMENTOS PARTICULARES. 493

cionis sub Era M.íiCC.^XXX.-'iVI.a et mense December. Regnante rege Ildefonso cum regina dompna Berenguella in Legione et in Ga- lléela. Episcopo dompno Manrico in sede sánete Marie. Tenente Mansella Gundisaluo Roderici. Alcadibus Micael lohanes, Fernandus Nepto, Petro Uincenci, Don Petro. De Ualde Asneros, Dominicus Roan- ne, Esidro Gordo, Petro Martini, Petro Fogaza. Ego Gundisalus Ro- derici in lianc kartula manus meas roboro et signum >^ faeio. Qui pre- sentes fuerunt. Petrus Güera de Castro eonf. Petrus Benaito conf. Pelagius lohanes eonf. Dominicus Benaito conf. De TJale, Petrus Mau- ro conf. loliannes de Castro conf. Mal Romio conf. Don Esidro conf. De Mazariefes, Don Geruas conf. lohannes Pelagii conf. De Uiliela, Don Saluado conf. Martinus lohanes conf. Petrus Ade notuit.

99— P.

Letra francesa, 0,33X0,15.

CXXII

Donación de una tierra en la laguna de Monago, otorgada por Pedro Arias y su mujer en favor del monasterio de Eslonza.

A. M99.

XPS. In Dei nomine. Ego Petrus Arias et uxor mea donna Ue- lida dabimus una térra ad sancti Petri Elisoncie et ad sánete Marie et illa térra iaeet a la laguna de Monago de una parte iacet una térra de Dominicus Petri et de altera parte térra de don Lobo et altera parte cararia que discurit a Toro. Et ista térra nominata dabimus pro re- medium animas nostras et filiis nostris et pro parentorum nostrorum pro tali pacto et tali conueniencia ut nos habeamus in uita nostra et post hobitum nostrum remaneat illa térra ad sancti Petri Helisoncie pro hereditate et ad sánete Marie de Uilla Falila. Era M.^CC.^iXXX.aVII.a

13

<94 DOCUMENTOS PARTICULARES.

Eegnante rex Adefonsus in Legione cum regina Berengaria in Le- gione et Asturias et Estremadura. Tenente Uilla Fafila dompno Pon- do Uelez. Alcaldes en Uilla Fafila. Petrus lohanes. lohanes Redroio. Vachero Garcia Rodrici. Qiii presentes fuerunt homines bonos. Don Lobo conf. lohannes Beneitez conf. Fernandas Romanez conf. Mi- cael Salgado conf, Don Pedro de donnagada conf. Panposado conf. Don lohannes filio de dompna Sanxa conf. Don Pedro filio de dompna Ce- cilia conf. Dominicus Gago conf. lohannes Beneytez conf. Don Apa- ricio conf. Pelagius Petri conf. Dominicus Petri conf. Garcia Domini- cus conf. Gondisalus Micaelli conf. Dominicus Rixa conf.

100— P. Letra francesa, 0,42X0,17.

CXXIII

Donación de unos bienes en Mansilla, otorgada por Miguel Pérez Cigallo, su mujer é hijas en favor del monasterio de Eslonza.

A. 1199.

Notum sit ómnibus horainibus tam presentibus quam futuris quod ego Michael Petriz Cigallo et uxor mea domna Marina Martiniz et filiabus nostris Maria Michaeliz et Marina Micaeliz facimus kartulam donacionis de nostra hereditate quam habemus in territorio de Mansella in uilla que uocitant sancta Eugenia et unam domum quam habemus in Mansella donamus sancti Petri Elisoncie et domno Martiuo abbate et toto con- uentui eiusdem loci tali pacto et tali tenore ut istam hereditatem ha- beant et possideant terris pratis pascuis solares cessum et regressum et monachi sancti Petri Elisoncie recipuerint me in ordine suo propter amorem Christi. Et ego Martinus abbas una cum omni conuentui da- mus istam hereditatem prenominatam de sancta Eugenia in prestamio Maria Michaeliz ut habeat in uita sua. Et non habeat potestatem uen-

DOCUMENTOS PARTICULARES. OS

dendi ñeque supignorsinái ñeque donandi sed acrescendi. Et post mor-

temeiusremaneat¿2:)saliereditasindomum sanctiPetriíJfeowc/f;

US inuenire. Siquis hunc factum nostrum ad disrumpendum uenerit uel uenerimus in primis sit maledictus et excomunicatus et cum luda Domini traditore dampnatus et duplet ipsa hereáitate in tali loco uel

in meliori et pectet LX.-*^ morabetinos Facta kartula sub Era

M.aCC.«XXX.aVII.» quodum VI Regnante rege Adefonso una

cum uxore sua in Legione et in Gallecia. Maiordomus aule re- gis Fernandus Gundisalui Rodericus Manricus episcopus.

Tenente turres legionensis Petrus Fredinandi. Ego Michael Petriz et uxor mea Maria Martiniz et filiabus nostris Maria Michaeliz et Ma- rina Michaeliz hanc kartulam quam fieri iussimus manibus nostri ro- boramus et signum facimus. >^ Qui presentes fuerunt. Petrus Carrus conf. Don Bartolot conf. Gondisalus Martiniz conf. Do Lope conf. Pe- trus Pesado conf. Don Pasqual conf. Don Aluito conf. Lupus conf. Pe- lagius Ruuio conf. Petrus ts. Dominicus ts. lohane ts. lohane notuit.

101— p.

Es carta partida por ABC. Letra francesa, 0,26X0,17. Este documento se halla en muy mal estado do conservación. Los espacios en blanco están rotos en el original y las palabras ó fracciones de éstas subrayadas son la reproduc- ción más probable de lo que falta.

CXXIV

Donación dd una heredad en Val de Pobló y en otros lugares, otorgada por Pedro Peladez en favor de Eslonza.

41 Mayo. A. 1201.

Notum sit ómnibus hominibus qui litteras istas audierint quod ego Petrus Pelagii Uille Montane fació kartule donacionis mee hereditatis cum filiis meis Roderico Petri, Alfonso Petri, Maiore Petri, damus

<96 DOCUMENTOS PARTICULARES.

omnia nostra hereditate quam habemus in Ualde Pobló scilicet, uno solare cum nostra porcione in ecclesia, in pratis, in terris, in uineis, in pascuis, in exitibus, in diuisis, in montibus, in fontibus. Et adhuc ego Petrus Pelagii adicio uobis porcionem ex duobus fratribus meis que habui ex ei duobus morabitinis. Et si filius unius istorum meorum fratrum, scilicet, Ordonii Pelagio uoluerit extrahere terciam partem istius hereditatis detur ei. Do e tiara uobis medie tatem mee hereditatis quam habeo in Bolneare, in uilla predicta que uocitant Candanedo, scilicet, solares et omnia mea porcione meorumque fratrum que com- paraui eam que aliam medietatem est meorum fratrum. Do eam uobis cum terris, cum arboribus, cum piscariis, cum molinariis, cum diuisis, cum montibus, cum fontibus, cum pratis, hic et in Fonpanera terris et pratis, et in Uega de Bolneare pratis cum riuis cum exitibus, tam do- mitum quam indomitum cessum uel regressum, ubicumque potueritis mee hereditatis inuenire, habeatis, possideatis pro remedio anime maeae uel parentum meorum, et pro beneficio quod accepi de uobis et ut filiis meis qui uobis adquieuerint, aliqua beneficia habeant ex uobis. Si quis autem hunc factum nostrum ad disrumpendum uenerit uel ue- nerimus in primis sit maledictus et excomunicatus et cum luda Domini proditore in inferno inferiori dampnatus et ad partem regis pectet CCo^ morabetinos et qui uocem istius cartule pulsauerit alios tantos. Facta kartula donacionis istius hereditates sub Era M^CC-'^XXX'iVIIIP et quodum V idus Mai. Regnante rege Adefonso una cum Berengaria regina in Legione et in Galléela. Maiordomus aule regis, Fernandus Garsia. Armiger regis, Monius Roderici. In legionensi ecclesia, Man- ricus episcopus. Tenente legionenses turres, Petrus Roderici. Qui pre- sentes fuerunt: Didacus Fredinandi conf. Fernandus Nicola conf. Fernandus Petri conf. Petro Abbate presbiter conf.

102— P.

Letra francesa, 0,41X0,28.

DOCUMENTOS PARTICULARES. 497

cxxv

Donación de la mitad de la iglesia de Santiago de Villafaflla , otorgada por Pedro Miguelez en favor del monasterio de Eslonza.

Setiembre. A. Í20L

XPS. Principiíim scripti, fiat sub nomine Ohristi. Quoniam hu- mana fragilitas omnia que uidet uel audit memorialiter minime potest retiñere ideo literarum memorie comendamus que uix aut nunquam deleri solet quatenus ego Petrus Micaellis una cum patre meo Micae- lle Salgato et matre mea domna Marina et fratribus meis et sorori- bus damus et concedimus in perpetuum illam medietatem ecclesie sancti lacobi de Uilla Fafila qua lohanes Micaellis meus consan- guineus dedit mihi Petro Micaellis, domno lohani abati ecclesie sanc- ti Petri Helysoncie et conuentui eiusdem ecclesie et eorum successo- ribus, ego inquam Petrus Micaellis predictus hoc donum fació et con- cedo et pater meus et mater et fratres et sórores mecum faciunt et concedunt hoc donum et ego cum illis nos omnes facimus et concedimus amore Dei prímitus et pro redencione animarum nostrarum et paren- tum nostrorum et pro fraternitate et societate et beneficio quibus nos ipsi receperunt et hoc facimus et damus et concedimus firmiter sicut predictum est absque fraude et contradiccione aliqua. Et si aliquis ex parentibus meis uel ex alienis hac kartam et hoc factum nostrum et donum quod facimus et quod roboramus corrumpere uoluerit uel contra ierit in aliquo, maledictus sit a Deo omnipotenti et cum luda traditore in inferno sit damnatus et uox sua non ualeat nec audiatur super hoc et persoluat in cauto CCC.os morabetinos medietatem regi et aliam me- dietatem dominis prefate hereditatis. Isti sunt testes qui hoc uiderunt et audierunt et ante presentes fuerunt. Micael Carestía conf. lohanes Redroio conf. Garcia Dominico conf. Gordo conf. Pelagius Caluo conf.

498 DOCUMENTOS PAUTICULARES.

Gondisalus Pelagii conf. Petrus Gutiérrez conf. Petrus lohanis bales- tero conf. Don Dominico conf. Don Pedro el alcalde conf. Micael Cal- uo conf. Don Lobo conf. Pelagius lohanis conf. Petrus Arias conf. lohanes Masoco conf. Dominicas Roio conf. Pan Posado conf. Prior Dominicus Suuarez tenente domum sánete Marie. Martinas presbiter capellanus. Martinus Bartolomeus monacus.

Facta karta in mense Setembri sub Era M.aCC.aXXX.aVIIII.^ Regnante rege Adefonso cum regina domna Berengaria in Legione et Galecia. Petro Suuari existente Compostelle archiepiscopo. Lupo As- torice episcopo. Martino Zamore episcopo. Manrico episcopo Legionis. Roderico Petri de üilla Luporum tenente Uillam Fafilam. Habram iudeo, merino Uille Fafile. ludicibus eiusdem uille, Petro lohanis et Petro Martínez et Pelagio Felici et Martino Bagoro. Martinus scrip- sit. >í<

^ 103— P.

Letra francesa, 0,29X0,27.

CXXVI

Venta de la cuarta parte de la villa de Palazuelo, otorgada por Juan Guillermo, en favor de Martin de Aralia y su mujer.

Febrero. A. 4206.

XPS. In nomine Domini nostri Ihesu Christi amen. Ego lohanes üilielmi fatio kartam uenditionis in perpetuum ualituram de tota quarta parte de illa uilla de Palazolo que iacet in ualle sancti Petri hanc quartam partem istius uille iam dicte uendo uobis Martino de Aralia et uxori uestre Marie Petri totam ab integro cum ómnibus di- recturis et pertinenciis suis uidelicet casas solares uasallos ortos térras cultas et incultas niñeas prata pascua arbores fructuosas et infructuo- sas partem in ecclesia áreas sterquilinia molendinos montes fontes riuos paludes exitum et regressum et cum diuisa. Istam quartam par-

DOCUMENTOS PARTICULARES. i 99

tem de illa uilla de Palazolo sic pernominatam uendo uobis totam pro C.mL.aY.e morabetis bonis quos mihi iam dedistis et ad persoluendum de eis apud uos nichil remansit et in roboratione huius carte quicquid mihi et uobis placuit dedistis. Sit itaque hec prenominata quarta pars predicte uille ab hac die et deinceps a iure meo remota et abrasa ues- troque dominio et potestati tradita et confirmata ut habeatis liberam potestatem uendendi donandi conmiitandi uel faciendi ex ea qiiicquid uestre placuerit uoluntati in uita et in morte. Siquis igitnr de meis uel de extrañéis contra hanc kartam uenerit uel uenero sit male- dictus et excomunicatus et cum luda proditore Domini in inferno dampnatus et uobis uel uocem huius karte pulsan ti D. morabetinos pectet etquantum inuaserit in simili et tali loco duplatum reddat et ca- reat uoce et hec karta sit fií^ma omni tempore. Facta kartula sub Era M.^CG.^XL/^IIII.a et mense Februario. Eegnante rege Adefonso in Legione Galléela Asturiis et in Strematura. Domno Petro in Legione episcopante. Lupo de Lamas turres Legionis tenente. Roderico Apri- lis tenente Mansella. Villicantibus in Legione Dominico Nariz et Pe- tro Stephani. Ego lohanes Uilielmi hanc kartam quam uobis iussi scribi robore et signum fatio. }¡^

De Palazolo domnus Pelagius presbiter conf. Dominicus Pelagii conf. Domnus Saluator conf. Petrus Pelagii conf. lohanis Pelagii conf. Dominicus lohanis conf. lohanes Dominici conf. Domnus Alfonsus conf. lohanis Alfonsi conf. Petrus Alfonsi conf. Michael Maranion conf. Petrus Monazino conf. De Uilla Montan domnus Garsias conf. et domnus Eodericus conf. De Uilla Emer, Domnus Geruasius^ Maiori- nus. De domna Xemena, domnus Ciprianus. De Legione, cognatus lo- hanis Uilielmi. Petrus Martini maiorinus Roderici Petri. Domnus Isi- doras. Domnus Nicholaus de Uilla Moratel. lohanes presbiter. Mar- tinus Petit presbiter. Domnus Alfonsus alcalde. Domnus Marcus. Isti sunt de Mansella. Qui presentes fuerunt. Petrus testis. Martinus ts. lohanes ts. t^ Dominicus Martini notuit.

104— P.

Letra francesa, 0,33X0,15.

200 DOCUMENTOS PARTICULARES.

CXXVII

Cesión de unas heredades en Vállelo y en Villa Moros, hecha por el monasterio de Eslonza en favor de Diego Fernández, estipvilando ciertas condiciones.

31 Enero. A. i 208.

In 'ira M.^CC^ quadragesima VI. ^ Notum sit tam presentibus quam etiam et futuris quod ego lohanes Dei gratia abbas una cum omni conuentu facimus uobis Didaco Fernandi kartulara donationis de quadam nostram hereditatem quam habemus in Vallello et aliam he- reditatem in Villa Moros damus uobis in prestimonium uidelicet solos, ortos térras uineas prata montes fontes cessum uel regressum cum ómnibus pertinentiis suis quantum ibi habemus uel habere debemus tali pacto et tali conuenientia ut habeatis eam ómnibus diebus uite ues- tre et ut persoluatis nobis per unumquemque annum de hereditate de Uilla Moros V.® estopos de pan et tertiam partem de tritico et terciam de centeno et alliam terciam de ordio et medietatem de decimis de Va- llello et de Villa Moros de omni labore uestro et non habeatis potesta- tem uendendi nec suppignorandi nec alienandi sed plantandi et cres- cendi et multiplicandi et post obitum uestrum remaneant nostras he- reditates liberas et absolutas domni sancti Petri cum laboribus et domis et seminibus quas ibii nuenerimus. Et ego Didacus Fernandi pro remedio anime meae et parentum meorum do et concedo post obitum meum hereditatem quam babeo in Uilla Moros que iacet cum hereditate quod mihi dedistis in prestimonium, Siquis contra hunc factum nostrum ad disrumpendum uenerit uel uenerimus sit maledictus et excoraunica- tus et cum luda traditore in inferno dampnatus et cum Dathan et Abiron luat penas in sécula seculorum amen et ad partem regis uel qui uocem huius karte pulsauerit pectet C morabetinos et duplata he- reditate in simili loco uel meliori.

DOCUMENTOS PARTrCULARES. 20-)

Facta karta II kalendas Februarii. Regnante rege Adefonso in Legione et in Gallecia. Maiorimus Pelagius Aluardan. Electus in sede sánete Marie Pelagius Petriz. Qui presentes fuerunt. Abbas lohan- nes conf. Prior Michael conf. Rodericus Andrés infirmararius conf. Martinus operarius conf. Fernandus Martiniz bodegarius conf. Garcia Petriz camerarius conf Isidorus quoquiuarius conf. Fernandus Dente ts. Pelaetrus Moro ts, Dominicus Martini ts. Petrus Gago ts. Michael Sobrino ts. Matheus ts. Petrus Martini ts. lohannes Dominici ts. Ga- bi'iel presbiter ts. lohannes thesaurarius notuit.

105— P.

Letra francesa, 0,23X0,22.

cxxvni

Permuta de unas tierras en Algadef, otorgada por el monasterio de Eslonza con María Domínguez.

30 Junio. A. 1213.

In Dei nomine. Ego Rodericus Dei gratia ecclesie sancti Petri Elisoncie abbas una cum conuentu eiusdem ecclesie facimus cartam conmutationis tibi María Dominici Fortunna et filiis tuis Martinus Fortunni lohane Fortunni Petrus Fortunni Dominica Fortunna et Mioro Fortunna de una térra quam habemus in Algadef carrera de Villa Amandos pro alia quam uos habetis super carrera de Villa Amandos. Ita ut eo die uel tempore tam nos quam etiam uos habeatis possideatis faciatis inde quidquid uolueritis. Si forte alicui homini ista térra quam nos commutamus tibi Maria Fortunni et filijs tuis aliquo tempore uenerit abbas et conuentui fiant flde iussores pro illa responsuri Siquis hunc factum nostrum infringere temptauerit quisquís ille fuerit tam de nostris quam de extrañéis in primis sit maledictus et excho- municatus et a fide Domini segregatus et cum luda traditore dampna-

202 DOCUMENTOS PARTICULAHES.

tus et insuper pectet sexaginta morabitinos. Facta carta iii Era M.aCC.^L.al.a II kalendas lulij. Regnante rege Adefonso in Legione. Maiordomus illius Petrus Guterrij. In sede legionense Rodericus epis- copus. Qui presentes fuerunt: Domnus Rodericus abbas conf. Prior Mi- chael conf Petrus Francus conf. García Petri conf. Fernandus conf. Petrus ts. Dominicus ts. Martino ts. Ego Rodericus abbas una cum conuentu ecclesie sancti Petri hanc cartam quam fieri iussiraus mani- bus nostris roboramus et signum facimus. ►í^ lohanes notuit.

106-P.

Carta partida por A. B. C. D. &de letra francesa, 0,'I2XO,<0.

CXXIX

Venta de una heredad en Mansilla, otorgada por Isidoro Gervasio y su mujer, en favor de Moran y de la suya.

2 Julio. A. 1218.

XPS. In Dei nomine. Ego Isydorus Geruasii una cum uxore mea Maria lohani facimus cartulam uendicionis tibi dompnus Moram et uxori tue Marina lohani de quadam nostram hereditatem quam habe- mus in territorio Manselle in uillis prenominatis in Torre et in Uilla Secca uendimus uobis adque concedimus illam supra dictam heredita- tem pro uiginti morabitinos uidelicet terris uineis uel quantum ibi habemus uel habere debemus tali pacto talique conueniencia ut ab hac die uel hora sit de iuri nostro abrasa et in uestro dominio tradita possideatis uendatis donetis et faciatis de illa quicquid uolueritis. Et insuper si aliquis homo tam de nostris quam de extrañéis inquietare uobis uoluerit istam iam dictam hereditatem nos concedimus uobis li- beratores et defensores esse eam ab ómnibus hominibus. Siquis contra huno factum nostrum ad disrumpendum uenerit tam de nostris quam de extrañéis quisquís ille fuerit qui talia commiserit in primis sit ma-

DOCUMENTOS PARTICULARES. 203

ledictus et exchomunicatus et cum luda traditore et cum Datara et Abiron luat penas in eterna dampnatione et insuper ad partera regis uel qui huius karte uocera pulsauerit pectet XL^ raorabitinos et ista hereditas duplata uel triplata in tali loco uel in raeliori et hoc nostrum scriptura seraper raaneat firraum. Facta carta in Era M.^CCaL.^VI.* et quoduní II idus lulii. Regnante rege Adefonso in Legione. Maior doraus aule illius lohanes Fredinandi. In sede sánete Marie legionen- sis Rodericus episcopus. Tenente Turres legionensis lordan Ouequiz. Tenente Manselle Aluarus Roderici. Maiorinus illius Pelagius Ni- chola. Alcaldes Manselle Lupus lobani, Dominicus Saluatori. Doranus Apparicius. Martinus Pelagii. Qui presentes fuerunt. Doranus lobanes de Ualleio conf. Doranus Uerraudus conf. Martinus Fernandi conf* Doranus Stephanus conf. Doranus Petrus de (^astro conf. lohane pres- biter conf. Petrus Michaeli conf. lohanes Pelagii conf. Pelagius Fa- cundi conf. lohanes testis. Petrus testis. Martinus testis. Ego Isydo- rus Geruasii una cum uxore mea Maria lohani hanc cartam quara fieri iussiraus raanibus nostris roboraraus et signum facirans. >^ lohanes notuit.

107— P.

Letra francesa, 0,10X0,36.

cxxx

Donación de una heredad en Pértiga, otorgada por Lope Pérez en favor

del monasterio.

Abril. A. 1223.

XPS. In noraine sánete et indiuidue Trinitatis uidelicet Patris et Filii et Spiritus sancti araen. Ego doranus Lupus Petri prompto anirao et spontanea mea uoluntate pro remedio anirae mee et parentum raeorum et ut merear a Domino recipere illam retributionera quam

204 DOCUMENTOS PARTICULARES.

promisit seruis suis dicens: Date elemosinam et ecce omnia munda sunt uobis. Ideo fació kartam donationis in perpetuum monasterio sancti Pe- tri Elysoncie et abbati Fredinando et raonachis ibi sub regula sancti Benedicti Deo seruientibus de tota mea hereditate quam babeo in te- rritorio de Rota scilicet in ualle que dicunt Ualle Lorma in loco no- minato Portiga excepta medietate quam dedi Martino Lupi filio meo et excepta quarta parte de alia medietate quam dedi filiis meis Rode- ricus Lupi, Maria Lupi et Sancie Lupi tali pacto quod si migrauero ab hoc seculo iam dictus filius meus Martinus Lupi et filii mei iam dicti non habeant potestatem uendendi nec subpignorandi nec aliquo modo alienandi predictam hei-editatem sine mandato abbatis sancti Petri usque ad decem annos et post decem anuos uel ante si migraue- rint ñlii mei sine ñliis legitimis corpora sepeliantur in predicto monas- terio predicta hereditas iam dicti filii mei pro animabus suis et patris sui cum ómnibus rebus suis remaneat monasterio ante dicto et si post decem annos predictam hereditatem uendere uel subpignorare uolue- rint omnes filii mei non habeant potestatem nusi abbati et conientui sancti Petri per manus bonorum hominum ita scilicet quod dúo siut exparte abbatis et alii dúo exparte meorum filiorum qui debeut apre- ciare hereditatem bona fide sine malo ingenio et tune abbas debet eme- re hereditatem etdompnus abbas debet proficereet adiuuareMartinum Lupi de fructibus hereditatis. Siquis igitur contra hanc kartam uene- rit uel uenerimus sit maledictus et exchomunicatus et cum luda Donii- ui proditore in inferno dampnatus et insuper uobis uel uocem huius karte pulsanti pectet M.e morabetinos et careat uoce et duplet heredi- tatem in tali aut in simili loco et hec karta semper sit firma. Facta karta in Era M.^CC^LX.^I.^ et mense Aprili. Regnante rege Ade- fonso in Legione Asturiis Galléela et Strematura. Dompno Roderico in Legione existente episcopo. Aluaro Petri tenente Legionem. Mi- chael Dominici tenente Turres Legionis de manu Infantes. Garsia Ro- derici existente Uillico de manu Regis. Tenente Rota dompnus Ra- mirus Froile. Qui presentes fuerunt dompnus Fernandus abbas conf. lohanes prior conf. Petrus Francus sacrista conf. Bartholomeus prior

DOCUMENTOS PARTICULARES. 205

conf. Isydorus camerarius conf. Petriis Stephani armarius conf. loha- nes Fernandi sénior coquine conf. Petrus Stephani bodegariiis conf. Dominicus Martini refictorarius conf. et omni conuentu monasterio santi Petri conf.

108 -P. Letra francesa, 0,29X0,26. Es carta partida por ABC.

CXXXI

Venta de parte de la heredad de Palazuelo , otorgada por don Cipriano y sus hijos en favor del monasterio.

Abril. A. Í223.

XPS. In Dei nomine, Ego domnus Ciprianus et filii mei lohannes Cipriani et Dominicus Cipriani et Ego Marina Lupi cum consensu mariti mei domni Reimundi et cum filia mea Maria Reimundi uobis abbati domno Fernando et conuentui sancti Petri Elysoncie facimus kartam uenditionis in perpetuum ualituram de medietate quarte partis tocius hereditatis de Palazuelo quam tenebat de nobis Martinus de Aralla subpignoratam et de alia medietate predicte quarte partis uen- dimus uobis duas partes et alias tres filiabus Martini de Aralla, Ma- rinna Martini, Maria Martini et Maria Martini. Hanc quartam par- tem supradictam uendimus uobis pro C.™LXXX.^III et dimidium morabitinis quos nobis iam dedistis et ad persoluendum ex eis nichil remansit et eciam in roboratione huius karte quantum nobis et uobis placuit dedistis. Ethoc tali pacto quod si iste filie Martinus de Aralla porcionem suam istius hereditatis supradicte uendere uel subpignorare uoluerint non habeant potestatem uendendi nec subpignorandi nullo homini nisi abbati et conuentui monasterio sancti Petri uel nobis. Sit itaque hec predicta quarta pars hereditatis ad iure nostro remota et alienata, uestroque dominio tradita et confirmata ut habeatis potesta-

206 DOCUMENTOS PARTICULARES.

tem uendendi, donandi faciendique ex ea quicquid uobis placuerit in uita et in morte. Si quis igitur contra hanc kartam uenerit uel ueneri- mus sit maledictus et exchomunicatus et cum luda Domini proditore in inferno dampnatus et insuper uobis uel uocem huius karte pulsanti pectet D morabetinos et careat uoce et duplet liereditatem in tali aut in siraili loco et hec karta semper sit firma. Facta karta in Era M.aCC.«LX.''^I.'^ et mense Aprili. Regnante rege Adefonso in Legione, Asturiis, Gallecia et Strematura. Domno Roderico in Legione exis- tente episcopo. Aluaro Petri tenente Legionem. Michael Dominici tenente turres Legionis de manu Infantis. Garsia Roderici existente uillicu de manu Regis. Tenente Mansellam, Siluestro lohanni de manu Fernandi Petri.

Qui presentes fuerunt: De Uilla Fanne: Pelagius presbiter conflr- mat. Paulus conf. lohannes Dominici conf. Dompnus Adefonsus conf. De Uilla Púrgala: Dominicus Abbate presbiter conf. lohannes Mar- tini conf. Dominicus lohanni conf. Dompnus Laurentius conf. Domp- nus Isydorus Geruas conf. Fernandus Nychola conf. Dominicus Petri conf. Dominicus Pelagii conf. De Sancta Eulalia: lohannes Pelagii confirmat. lohannes Baruado conf. De Sancti Michael de Scalada: Rodericus Martini conf. De Sancta Maria del Monte: Martinus supri- nus de Martinus Ruuio conf. De Uilla Montan: Isydorus presbiter conf. Martinus Garsia conf. Petrus Garsia conf. Dompnus lulianus conf. Dompnus Cornelias conf. De Palazuelo: Petrus Monazinus conf. Michael Marannon conf. et ñlius eius Adefonsus conf. Dominicus filius de lohannes Alfonsus conf. Dominicus lohannes filius lohannis Domi- nici conf. Petrus Adefonsus conf. lohannes Pelagii conf. Petrus Pela- gii conf. Ego dompnus Ciprianus et filii mei lohannes Cipriani et Domi- nicus Cipriani, et ego Marina Lupi cum consensu mariti mei domni Rei- muudi et cum filia mea Maria Reimundi hanc kartam quam fieri iussi- mus sicut superius resonat propriis manibus roboramus et confirmamus et signum facimus. >^ lohannes prior notuit.

109— P.

Letra francesa, 0,24X0,30.

DOCUMENTOS PARTICULARES. 207

CXXXII

Donación de varios bienes, otorgada en favor del monasterio, por Morant y su mujer.

2 Enero. A. 1224.

In nomine sánete et indiuidue Trinitatis uidelicet Patris et Filii et Spiritus Sancti amen. Notum sit ómnibus hominibus tam presen tibus quam futuris quod ego Morant una cum uxore mea Marina lohanis ob remedium animarum nostrarum uel parentum nostrorum et ut merea- mur a Domino accipere illam retributionem quam promisit seruis suis dicens: Date helemosinam et ecce orania munda sunt uobis. Propterea oíferimus Deo etbeatis apostolis Petro et Paulo et ómnibus sanctis qui in hac continentur ecclesia et in manu Fernando abbati et omniummo- nachorum ibi Deo seruientibus. Offerimus nos ibi cum toto nostro ha- bere quantum babemus uel postea habere potuerimus cum tota nostra hereditate quam habemus uel habere debemus extra illa que est in Torre et in Uilla Secca que est de illa auolenga de don Morant tali pacto talique conditione ut in omni uita nostra uiuamus in isto nostro auere et in istis nostris hereditatibus et post obitum unius cuiusque nostri ueniat corpus suum cum illa medietate de isto auere supradicto et cum suo lecto, monasterio sancti Petri. Et alius qui superuixerit remaneat cum alia medietate et cum ómnibus hereditatibus supradic- tis ómnibus diebus uite sue. Post obitum uero amborum omnes res et omnes hereditates remaneant monasterio sancti Petri. Et ego Fernan- dus abbas monasterio sancti Petri una cum omni conuentu eiusdem loci recipimus de uos dompnus Morant et uxori tue Marina lohanis

208 DOCUMENTOS PARTICULARES.

pro nostros monachos tam in temporalibus quam in spiritualibus uide- licet iu portionibus in niissas et in omnia bonis sicut unius cuiusque nostri et insuper damus uobis illas nostras domos de Uilla Sauarigo cum una iugaria bouum bona et cum illo coto que iacet iuxta Fonte et illas uineas quam ibi liabemus ut liabeatis in omni uita uestra sicut habuit Rodericus Martini et uxor illius dompna Sancia et ut uos reci- piatis nos tam abbate quam monachis bene proposse uestro sicut fra- tres uestros spirituales et sitis obedientes abbati et conuentui. Et si forte Marina lohanis uixerit super uiro suo et uoluerit morare in hac domo de Uilla Sauarigo supradicta ubicumque morauerit habeat istas hereditates supradictas tam de Uilla Sauarigo quam de alus locis. Et si forsitam uoluerit nubere non habeat potestatem nubendi nisi abbas monasterio sancti Fetri ei permiserit. Siquis contra hunc factum nos- trum ad disrumpendum uenerit quisquís ille fuerit qui talia conmiserit in primis sit maledictus et exchomunicatus et cum luda traditore et cum Datam et Abiron luat penas in eterna dampnatione et insuper ad partem regis uel huius karte uocem pulsanti pectet D morabitinos et hoc nostrum scriptum semper maneat firmum. Facta karta in Era M.^CC.^LX.alI.* et quodum IIIIo nonas lanuarii. Eegnante rege Adefonso in Legione. In sedem legionensis Rodericus episcopus. Ma- iorinus regis Garsia Hoderici Carnotha. Tenente turres legionenses Micliael Dominici de manibus Infantis. Tenentes Mansella Ramirus Froila et frater ipsius Didacus Froila. Maiorinum ipsorum Dominicus Saluatori. Qui presentes fueruut. Fernandus abbas conf. lohaues prior conf. Petrus Francus sacrista conf. Isydorus prior conf. Nycholaus conf. Petrus Pelagii conf. Petrus Stepbani armarius conf. Rodericus Pelagii conf. De Uilla Sauarigo. Pelagius lohanni ts. lohannes Mar- tini ts. Dominicus lohanni ts. lohannes Petri ts. Michael presbiter ts. lohannes Petri ts. Martinus Micaelis ts. lohane Riesco ts. Dominicus Marchi ts. De Torre et de Uilla Secca. lohanes presbiter ts. lohanes Pelagii ts. Garcia Roderici ts. Martinus de Bonnar ts. Pelagius Fa- cundi ts. Pelagius Cimarra ts. Dominicus Cimarra ts. Petrus Uillella ts. Ego Fernandus abbas Dei gratia ecclesie sancti Petri Elysoncie

DOCUMENTOS PARTICULARES. 209

una cum conuentu eiusdem monasterii et ego Morant una cum uxore mea Marina lohanis hanc kartam quam fieri iussimus manibus nostris roboramus et signum facimus. >^ lohanes prior notuit.

IIO-P.

Letra de privilegios, 0,25X0,20. Es carta partida. Hay otio ejemplar de este mismo documento de letra coetánea.

cxxxni

Cesión de una heredad en la vega de Balnear, hecha por el monas- terio de Eslonza en favor de Gonzalo Rodríguez, previas ciertas con- diciones.

A. 1227.

In Era M.^CC.<'^LX.aV.« Notum sit tam presentibus quam futuris quod ego Fernandus abbas sancti Petri Elysoncie una cum omni con- uentu uobis Gondissalus Roderici et uxor uestra Tharesa Pelagii fa- cimus kartam de quadam nostram hereditatem quam habemus in üega de Balneare quod fuit de Maior Melendez et de Petro Ordonii tali pacto talique conuenientia damus uobis ut habeatis eam ómnibus die- bus uite uestre et ut persoluatis nobis singulis annis ad festum sancti Michaelis VIIII stopos de pane VI de centeno et III de tritico pre- terea eodem modo firmamus ut faciatis in hanc hereditatem fideliter domum maiorum et non habeatis potestatem uendendi nec suppígno- randi nec alienandi sed adcrescendi et meliorandi et multiplicandi post obitum uero unius cuiusque uestri ueniat corpus suum cum tota me- dietas de illo auere quod habueritis absolutis debitis sine fraude et sine malo ingenio monasterio sancti Petri, alia uero medietas remaneat in illo qui superuixerit cum ista hereditate supra numerata ad tenendam eam ómnibus diebus uite sue et ad persoluendum illum quod est supra

14

240 DOCUMENTOS PARTICULARES.

nominatum post obitum uero aniborum reinaneat hereditatem libera et absoluta domni sancti Petri cum bouibus cum doniibus et cum la- boribus et seminibus et cum omnia bona quod ibi inuenerimus. Num uero quod absit si aliquis homo ista liereditas inquietare uoluerit siue per uim aut indicio uobis uicerit quamtum coniuctum fuerit tantum de supradicto pane debemus relinquere pretei'ea si non persolueritis et non feceritis sine occasione et contradictione sicut in karta resonat nos potestatem habeamus accipere nostram hereditatem cum omnia bona quod ibi inuenerimus insuper daré in prandium abbatis quantum ha- bueritis uel tenueritis de hereditate tantum debetis persoluere ideo propter hoc et propter amorem Dei et pro remedio animarum nostra- rum uel parentum nostrorum. Ego Gondisalus Roderici et uxor mea Tharesa Pelagii faeimus kartam donationis monasterio sancti Petri et uobis Fernando abbati et omni couuentu ibidem die ac nocte Deo ser- uientium de quadam nostram hereditatem quam habemus in territorio de Balneare in uilla prenominata sancti lohanis de la Arimada circa sancta Columba scilicet quartam partem de totam ipsam uillam pre- nominatam damus uobis istam supradictam hereditatem scilicet unum solum cum domos terris pratis ortis montibus fontibus pascuis cessum uel regressum tam domitum quam eciam et indomitum quantum ad is- tam quartam partem supradictam pertinet ita ut ab hac die uel ora sit inri nostro abrasa et in uestro dominio tradita habeatis possideatis et sit in perpetuum iure hereditario monasterio sancti Petri tali pacto talique conueniencia ut teneamus nos eam exparte monasterio sancti Petri in prestimonio in omni uita nostra post obitum unius cuiusque nostri remaneat in alio qui superuixerit et non habeat potestatem do- nandi nec subpignorandi nec uendendi ñeque alienandi eam, post finem uero amborum remaneat inri quietam monasterio sancti Petri, in super promittimus obedienciam abbati et conuentu sancti Petri Elysoncie et successores eorum qui post eos in isto monasterio supi'adicto habita- uerint. Siquis contra hunc factum nostrum ad disrumpendum uenerit sit maledictus et exchomunicatus et cum luda Domini traditore in in- ferno dampnatus et ad partem regis uel qui uocem huius karte pulsa-

DOCUMENTOS PAIITICULARES. 211

uerit pectet LX^» morabetinos. Regnante rege Adefonso in Legione et in Gallecia.

Qui presentes fuerunt de homines bonos de Balneare. Fernandus abba conf. lohane prior conf. Nicholaiis conf. Petrus Pelagii prior conf. Bartholomeus armarius conf. Rodericus Pelagii conf. Rodericus Fernandi sacrista conf. lohane Monezino conf. Pedro Mergino conf. lohanes Crespo conf. Petrus lohanes conf. Pelagius Stephani conf. Pe- lagius Martiui conf. Michael lohani conf. lohanes testis. Petrus testis, Dominicus testis. Ego Fernandus abba monasterio sancti Petri una cum omni conuentu eiusdem loci simul cum Gondisalus Roderici et uxor sua Tharesa Pelagii hanc kartam quam fieri iussimus manibus nostris roboramus et signum facimus. ►í^ lohanes prior notuit.

111— P

Letra francesa, 0,20X0,30.

CXXXIV

Carta de avenencia otorgada por el monasterio de Eslonza de una parte , y de otra Juan Domínguez , en el pleito que sostenían sobre unas propiedades en Villarabines y la cuarta parte del molino de San Romá-n.

1(i Enero. A. 1228.

XPS. Notum sit tam presentibus quam futuris quod orta fuit in- tencio Ínter dominum Fernandum Martínez abbatem sancti Petri Eli- soncia ex una parte et lohanes Dominici ex altera super hereditate pertinente ad honorem sánete Marie de Algadef que est in Villa Rabi- nes et super quartam partem cuiusdam molendini quod est in sancto Romano quam heroditatem cum predicta quarta molendini dicebat ab- bas deuoluendam esse ad predictum honorem sánete Marie de Algadeí

2-12 DOCUMENTOS PARTICULAnES.

quia piedictus lohanes Dominici non fecerat forum honori Sánete Mai'ie de Algadef per tres annos uel ultra et dicebat quod ex quo mo- rabatur in solo sánete Marie de Algadef quod non debebat esse uasa- llus alterius et quod predicta pars molendini non erat de illo heredi- tamento de quo debebat faceré foium et quia erat uasallus alterius morando in solo sánete ISfarie propter istud perdiderat hereditatem. lohanes Dominici dicebat quod semper fecerat forum quando petitum fuerat ab eo, dieebat etiam quod habebat eartam de predicto heredi- tamento quod faceret forum abatí et esset uasallus euiuscumque uellet, dieebat de quarta parte molendini quod pater et mater eius abueraut et illud forum faciebant pro ea sieut pro alio hereditamento ; tándem ad instanciam Fernandus floderiei militis per manus domni Uermudi legionensis canonici et Isidro Garsie ad talem composieionem de uene- runt, quod predictus lohanes Dominici faceré forum ecclesie sánete Marie de Algadef sieut faciunt alii socii eius qui comorantur in hono- re sánete Marie de Algadef et esset uasallus eiusdem abbatis sancti Petri Elisoncie sine alio domino et debet tenere quartam partem pre- dieti molendini in uita sua, et post eius obitum debet rediré ad pre- dietam ecclesiam et predictam quartam molendini non debet uendere nee donare nec alio modo alienare et in tota uita sua debet daré deci- mam quarte partís molendini ante dicte ecclesie et similiter non debet uendere nec alienare alii de predicto hereditamento pro quo debet fa- ceré foro nisi uasallis de monasterio qui faciunt forum in onore com- morantes et si forte sine uolumptate abbatis se fecerit uasallum alte- rius domini uel sub pignorauerit uel uendiderít nisi quod supradictem est eo ipso debet perderé hereditatem quam tenet predicte ecclesie et quartam partem predicti molendini et abbas debet intrare et reeipere sua auctoritate et nulli teneatur responderé et si ipse fecerit foros si- eut supradietum est non debet perderé nec quarta parte molendini in uita sua. Facta karta in Era M/'CC «LX/'Y!. et quoddum XVII ca- lendas Februarii. Regina domna Berengela domna de Ualencia. Te- nente Ualencia Moran Petris. Uillicus eius Martin Paraíso. Tenente ipsa Mota Garcia Rodrici. In sede ouetensis episeopus lohanes. Alcaa-

DOCUMENTOS PARTICULARES. 3

dibiis de Ualencia Petrus Fernandez, Don Lazareno. Qui presentes fuerunt: Donnus Fernandns monacus sancti Facundi. Rodricus Pelagii, monacus sancti Petri. Dommo Dominicus monacus. Domnus Uermudi canonicus sánete Marie. García Nauarro militis. Esidro Garsia mili- tis. Micliael de Ordiales de Uilla Amandos. Fernandas Roderici mili- tis de Uilla Rabines. Don Gonzaluo de sancta Marina. Mulacho. lohan Cochin. Don Micliael. Rui de Uega de Uilla Rabines. Dominicus mo- nacus notuit.

112— P.

Es carta partida por A. B. C. 0,19X0,23. Hay otro ejemplar de letra coetánea que confronta con este.

cxxxv

Venta de unas viñas en Mansilla, otorgada por Juan Martínez, monje de Eslonza, en favor de Domingo Martínez, monje de dicho monasterio.

Febrero. A. 1228.

In Dei nomine. Ego lohanes Martini monachus sancti Petri Ely- soncie fació kartam uendicionis tibi Dominicus Martini similiter mo- nachus sancti Petri, de uineas meas quas babeo in territorio de Man- sella in uilla prenominata Castro in illo bago que uocitant de la Siluar uendo tibi istas supradictas uineas pro XX. J solidos quos mihi iam dedisti tali pacto talique conuenientia ut ab hac die uel ora sint de iuri meo abrasas et in tuo dominio traditas ut babeas eas et possideas iure hereditario in perpetuum et facias de illas quicquid uolueris et est numerus illarum uinearum VIII o uineas. Siquis contra hunc fac- tum nostrum ad dirumpendum uenerit quisquís ille fuerit qui talia con- miserit in primis sit maledictus et exchomunicatus et cum luda tradi- tore et cum Datan et Abiron luat penas in eterna dampnatione et

214 DOCUMENTOS PAKTICULARE9.

insuper ad partein legis iiel huius karte uocem pulsan ti pectet C.™ morabetinos et istas niñeas duplatas in tali loco uel in meliori et hoc nostruin scriptum semper maneat firmnm. Facta karta in Era M.^CC.^LX 'iVI.''^ et quodum in niense Februario. Reinante Domino nostro Ihesu Cliristo et sub eius imperio rege Adefonso in Legione Galléela Asturias et Strematura. Maiordomus illius Petrus Infans. Maiorinus regis, Garsia Roderici Camota. In sede legionense Roderi- cus episcopus. Tenentes Mansella Ranimirus Froila et frater illius Di- dacus Froila.

Qui presentes fuerunt. Petrus Pelagii prior conf. Bartliolomeus armarius conf. Bartholomeus sacrista conf. Isydorus camerarius conf. lohanes Martini conf. Rodericus Fernandi sacrista conf. lohanestestis. Petrus testis. Martinus testis.

Ego lohanes Martini monachus sancti Petri hanc kartam quam fieri iussi manibus meis roboro et signum fació. >^ lohanes prior notuit.

113— P.

Letra francesa 0,1 0X0, i 5.

CXXXVI

Venta de dos tierras en Mansilla, otorgada por don Esteban y su mujer en favor de Domingo Martínez, monje de Eslonza.

Febrero. A. 1228.

Iq Dei nomine. Ego domnus Stephanus una cum uxore mea Ma- rinna Cortes facimus kartam uendicionis tibi Dominicus Martini mo- nachus sancti Petri Elysoncie de duas térras quas habemus in territo- rio de Mansella in uilla prenomiuata Ualle in locis prenominatis in Uilla Filoria et alia in illo soto de Ualle illa de Uilía Filoria iacet infra istos términos: De prima parte illa térra de Dominicus Patón, de se-

DOCUMENTOS PA RTICCI.ARES. 21.^

cunda parte illa uia que pergit ad illa presa, de tercia parte illa térra saucti Michaelis, de quarta parte illa térra de Petrus lohani et alia térra de illo soto de Ualle iacet similiter infra istos términos: De prima parte illa térra de lohanes Stepliani de secunda illa térra de lohanes de Alion, de tercia illa térra de domnus Guilielmus, de quarta parte illa térra del escobar, uendimus tibi istas térras supradictas pro VI. •'-'^ morabetinos bonos et directos, tali pacto talique conueniencia ut ab hac die uel ora sint de iuri nostro abrasas et in tuo dominio traditas iure hereditario habendas ut lacias de illas quicquid uolueris. Siquis contra hunc factum nostrum ad dirumpendum uenerit quisquis ille fuerit qui talia commiserit in primis sit maledictus et exchomunicatus et cum luda traditore et cum Datam et Abiron luat penas in eterna dampnatione et insuper ad partem regís uel huius karte uocem pulsan ti pectet C.'" morabetinos et istas térras duplatas in tali loco uel in meliori et lioc nostrum scriptum semper maneat flrmum. Facta karta in Era M.'^CC/^LX.^VI.^ et quodum in niense Februario. Regnante Domno nostro Iliesu Cristo et sub eius imperio. Rege Adefonso in Le- gione Galléela Asturias et Strematura. Maiordomus illius Petrus In- fans. Maiorinus regis Garsia Roderici Camota. In sede legionense Rodericus episcopus. Tenentes Mansella Ranimirus Froila et frater illius Didacus Froila.

Qui presentes fuerunt. Dompnus Geruas presbiter conf. Dompnus Marclius clericus conf. Dompnus luuannin conf. Dompnus Facundus conf. Martinus Lupi conf. Petrus Lupi conf. Dompnus Ciprianus conf. lohanes Isydori conf. Dompnus Guilielmus conf. Petrus testis. Domi- nicus testis. Martinus testis.

Ego Domnus Stephanus una cum uxore mea Marina Cortes hanc kartam quam fleri iussimus manibus nostris roboramus et signum fa- cimus. *^ lohanes prior notuit.

114-P.

Letra francesa, 0,11X0,17.

S'ie DOCUMEMOS I'AHTICULARES.

CXXXVII

Venta de una viña en Vilella, otorgada por María Peláez y sus hijos en favor de Domingo Martínez, monje de Eslonza.

Febrero. A. 4228.

In Dei nomine. Ego María Pelagii de Uillella una cum filiis meis Dominicus Petri et Maria Petri et luxta Petrí facimiis kartara uendi- tiouis tibi Dominicus Martini monachus sancti Petri Elysoncie de quandam nostram uineam quam habemus in üilliella in loco pernomi- nato Ualle de üilliella et iacet infra istos términos: De prima parte uinea Dominicus Martini, de secunda térra de Petrus Camota, de tercia uinea de filiis dompnus Lupus, de quarta parte uia que pergit per ualle de üilliella, uendimus tibi istam supra dictam uineam pro Xll.cim soli- dos quos nobis dedisti tali pacto talique conueniencia ut ab hac die uel ora sit de iuri nostro abrasa et in tuo dominio tradita ut babeas , pos- sideas iure hereditario in perpetuum, uendas dones et facias de illa sicut tibi placuerit. Siquis contra hunc factum nostrum ad dirumpen- dum uenerit in primis sit maledictus et exchomunicatus et cum luda traditore et cum Datam et Abiron luat penas in eterna dampnatione et insuper ad partem regis uel huius karte uocem pulsanti pectet. C.™ morabetinos et ista uinea duplata in simili loco uel in meliori et hoc nostrum scriptum semper maneat ñrmum. Pacta karta in Era M.^^CC.^LX.aVI.^ et quodum in mense Februario. Regnante rege Ade- íonso in Legione Galléela Asturias et Strematura. Maiordomus aule illius Petrus Infans. Maiorinus regis Garsia Roderici Camota. In sede legionensem Rodericus episcopus. Tenentes Mansella Ranimirus Froila et frater illius Didacus Froila. Qui presentes fuerunt. Dompnus Ger- uas presbiter conf. Dompnus Facundus conf. Dompnus Ciprianus conf. Dompnus Marchus clericus conf. Martinus Lupi conf. lohanes Isydo-

DOCUMENTOS PARTICULARES. 2il

ri conf, Domiius luuannin conf. Petrus Lupi couf. Dompuiis Guiliel- mus conf. Petrus testis. Dominicus testis. Martinus testis.

Ego Maria Pelagii cum filiis meis Dominicus Petri María Petri et luxta Petrí hanc kartam quam fien iussimus manibus nostrís robora- mus et signnm facimus. ►!< lohanc prior notuit.

115— P.

Letra francesa, 0,13X0,14.

CXXXVIII

Venta de una tierra en Mazariefes, otorgada por don Sancho y sus hijos en favor de Domingo Martínez, monje de Eslonza.

Febrero. A. 1228.

In Dei nomine. Ego Domnus Sancius simul cum flliis meis scilicet Marchus Sancii Maria Sancii Marina Sancii et Dominica Sancii facimus kartam uenditionis tibi Dominicus Martini monachus sancti Petri Ely- soncie de una térra quam habemus in Mazariefes in loco prenominato Canalellas et iacet infra istos términos: De prima parte térra sancti Adriani de secunda, uinea de dompnus Geruasius presbiter, de tercia térra de Dominicus Martini, de quarta parte térra sancti Michaelis vendimus tibi istam supranominatam terram et accepimus de te in pre- cio pro illam X solidos tali pacto talique conueniencia ut ab hac die usque in perpetuum sit de iuri nostro abrasa et in tua potestate tra- dita ut facias de illa quicquid uolueris Siquis contra hunc factum nos- trum ad dirumpendum uenerit quisquís ille fuerit in primis sit male- dictus et exchomunicatus et cum luda traditore et cum Datan et Abi- ron luat penas in eterna dampnatione et insupper ad partem regis uel huius karte uocem pulsanti pectet C.»i morabetinos et hoc nostrum scriptum semper sit firmum. Pacta karta in Era M..^CC.^1jX.^YI.^ et quodum in mense Februario. Regnante rege Adefonso in teto regno

2Í8 DOCUME.NTOS PAHTICLLARES.

legioneiise. Maiordomus illius Infans Petras. Maioriiuis regis, Garsia Roderici Camota. In sede legionense Rodericus episcopus. Teñen tes Mansella Raimirus Froila et frater siius Didacus Froila Qui presentes fnerunt. Dompnus Geruas presbiter conf. Dompniís Marclius clericus conf. Dompnus luuannin conf. Dompnus Facundus conf. Martinus Lupi conf. Petras Lupi conf. Dompnus Ciprianus conf lohannes Isy- dori conf. Dompnus Guilielmus conf. Petius testis. Dominicus testis. Martinus testis.

Ego Domnus Sancius cum filiis meis scilicet Marchus Sancii. Ma- ría Sancii, Marina Sancii et Dominica Sancii hanc kartam quam fleri precepimus manibus nostris roboramus et signum facimus. ►J^ lohannes

prior notuit.

116— P.

Letra francesa, 0,17X0,9.

CXXXIX

Venta de una tierra en Mazariefes, otorgada por María Micaeles en favor de Domingo Martinez, monje de Eslonza.

Febrero. A. 1228.

In Dei nomine. Ego Maria Martini una cum filia mea Maria Mi- cliaeli et cum amnado meo Dominicus Michaeli et cum nepus meus Pe- trus lohani facimus kartam uendiciones tibi Dominicus Martini mo- nacus sancti Petri Elysoncie de quadam nostram terram quam habe- mus in Mazariefes in loco prenominato in Oter mayor et iacet infra istos términos in prima parte térra de donpna Marta in secunda uia que pergit de ualle de Relligos in tercia térra de Dominicus Martini in quarta parte uia que uenit de Uilliella et in iungit se in alia uia supradicta uendimus tibi istam supradictam terram et dedisti nobis in precio pro illa XV'^"" solidos tali pacto talique conuenentia ut ab hac

DOCUMENTOS PARTICULARES. 219

die uel ora sit de iuii nostro abrasa et iii tuo dominio tradita babeas eam et possideas iure hereditario amodo et usque in sempiternum et facias de illa quicquid uolueris. Si qius contra hiinc factum nostrum ad disrumpendum uenerit quisquís ille fuerit in primis sit maledictus et excliomunicatus et cum luda traditore et cum Dataní et Abiron luat penas in eterna dampnatione et insuper ad partem regis uel huius karte uocem pulsanti pectet L.^ morabetinos et ista térra duplata in simili loco uel in meliori et hoc nostrum scriptum semper sit íirmum. Facta karta in Era M.'*CC.'''LX.íiVl.^ et quodum in mense Februario. Regnante rege Adefonso in Legione Galléela Asturias et Strematura. Maiordomus aule illius Petrus Infans. Maiorinus regis, Garsia Rode- rici Camota. In sede legionense Rodericus episcopus Tenentes Man- sella Raimirus Froila et frater eius Didacus Froila. Qui presentes fuerunt. Dompnus Geruas presbiter coní. Dompnus. Marchus clericus conf. Dompnus luuannin conf. Dompnus Facundus conf. Martinus Lupi conf. Petrus Lupi conf. Dompnus Ciprianus conf. lohannes Isy- dori conf. Dompnus Guillielmus conf. Petrus testis. Dominicus testis. Martinus testis.

Ego Maria Martini simul cum filia mea Maria Michaeli et frater illius Dominicus Michaeli et nepus meus Petrus lohani hanc kartam quam fieri iussimus manibus nostris roboramus et signum facimus. >^ lohannes prior notuit.

117— P.

Letra francesa, 0,17X0,8.

DOCüME>"TOS PARTICULARES.

CXL

Venta de una heredad en Vilella, otorgada por Domingo Isidorez y sus hermanos en favor de Domingo Martínez, monje de Eslonza.

Febrero. A. 1228.

In Dei nomine. Ego Dominicus Isydori una cum frater meus lohan- nes Isydori simul cum sororibus nostris Marina Isydori et Maria Isy- dori facimus kartam uenditiouis tibi Dominicus Martini monachus sancti Petri Elysoncie de totam nostram hereditatem quam habemus in Uilliella et in Ualle ex parte auorum nostrorum tam terris quam uineis quantas ibi habemus uel habere debemus ubicumque potueris eas inuenire uendimus tibi istam supradictam hereditatem pro uno mo- rabetino, tali pacto talique conuenientia ut ab hac die uel ora sit de iuri nostro abrasa et in tuo dominio tradita ut babeas et possideas uendas dones et facias de illa quicquid uolueris usque in perpetuum. Siquis contra hunc factum nostrum ad disrumpendum uenerit tam de nostris quam de extrañéis quisquís ille fuerit qui talia commiserit in primis sit maledictus et exchomunicatus et cum luda traditore et cum Datan et Abiron luat penas in eterna damnatione et insuper ad par- tem regís uel huius karte uocem pulsanti pectet C."^ morabetinos et ista hereditas duplata in tali loco uel in meliori et hoc nostrum scrip- tum semper maneat firmum. Facta karta in Era M.*^CC.»LX.*VI.^ et quodum in mense Februario. Dominante toto regno legionense domp- no Rege Adefonso. Maiordomus illius Infans Petrus. Maiorinus regis, Garsia Roderici Camota. In sede legionense Rodericus episcopus. Tenentes Mansella Raimirus Froila et frater illius Didacus Froila. Qui presentes fuerunt. Dompnus Geruas presbiter conf. Dompnus Marchus clericus conf. Dompnus luuannim conf. Dompnus Facundus conf. Martinus Lupi conf. Petrus Lupi conf. Dompnus Ciprianus conf.

DOCUMENTOS PARTICULARES. 221

lohanne Isydori conf. Dompnus Guilielmus conf. Petrus testis. Domi- nicas testis. Martiniis testis.

Ego Dominicus Isydori et frater meus lohannes Isydori simul cum sororibus nostris Marina Isydori et Maria Isydori lianc kartam quam fieri iussiraus manibus nostris roboramus et signum facimus. >^ loha- nes prior notuit.

118— P.

Letra francesa, 0,17X0,16.

CXLI

Venta de dos viñas en Mansilla, otorgada por Don Jordán en favor de Domingo Martínez, monje de Eslonza.

Febrero. A. 1228.

In Dei nomine. Ego Domnus lordan fació kartam uendicionis tibi Dominicus Martini monachus sancti Petri Elysoncie de duas niñeas quas babeo in territorio de Mansella in uilla prenominata Uilliella et iacet unam ex istis uineis in illo bago de super uillam infra istos tér- minos: In grima parte illa uinea de Marinna Andrés in secunda illa ni- ñea de dompnus Gemas in tercia illa serna sancti Micbaelisin quarta parte illa uinea de Marinna Andrés et illas de filios de Petrus Mauro et illa alia uinea iacet in illo bago circa illam uiam que pergit in Uilla Montan infra istos términos: In prima parte uinea sancti Michaeli in secunda uinea Domnus lohanes in tercia uinea et térra de domna lu- liana in quarta térra de domnus lordan. Vendo tibi istas supradictas niñeas pro XVIIII solidos tali pacto talique conuenientia ut ab hac die uel ora sint de inri meo abrasas et in tuo dominio traditas ut ba- beas eas in perpetuum iure hereditario et facias de illas quicquid uol- ueris. Siquis contra hunc factnm nostrum ad dirumpendum ueuerit quisquís ille fuerit qui talla conmiserit in primis sit maledictus et

222 DOCUMENTOS PARTfCULARES.

exchomunicatus et cum luda traditore et cum Datan et Abiron luat penas in eterna dampnatione et insuper ad partem regis uel liuius karte uocem pulsanti pectet C."' morabetinos et istas niñeas duplatas in tali loco uel in meliori et hoc nostrum scriptum semper maneat fir- mum. Facta karta in Era M."()C.'iLX.«VI.-' et quodum in mense Fe- bruario. Reinante rege Adefonso in Legione Gallecia Asturias et Sti-e- niatura. Maiordonius illius Petrus Infans. Maiorinus regis, Garsia Ro- derici Carnuta. In sede legionense Rodericus episcopus. Tenentes Mansella Raimirus Froila et frater illius Didacus Froila. Qui presen- tes fuerunt. Dompnus Geruas presbiter conf. Dompnus Marchus cle- ricus conf. Dompnus luuanin conf. Dompnus Facundus conf. Martinus Lupi conf. Petrus Lupi conf. Domnus Ciprianus conf. lobanes Isydo- ri conf. Dompnus Guilielmus conf. Petrus testis. Dominicus testis. Martinus testis.

Ego Dompnus lordan hanc kartam quam fieri iussi manibus meis roboro et signum fació, t^ lohanes prior notuit.

119— P.

Letra ftance.sa, 0,1.3X0,17.

CXLII

Venta de una parte de la iglesia de Palazuelo con sus heredades, otorgada por Maria Martínez y su marido en favor de Garcia Pérez.

Octubre. 1228.

XPS. In Dei nomine. Notum sit ómnibus per hoc scriptum quod ego Maria Martini filia de Martino de A raya et marito meo lohanes Lupi uobis Garsie Petri et uxori uestre ]\Iarie Guterrii uendimus to- tam nostram partem ecclesie de Palazolo cum tota sua hereditate quem nobis pertinet et pertinere debet ex parte predicte ecclesie scili-

DOCUMENTOS PARTICULARES. 223

cet casas solares térras uineas ortos prata pascua montes fontes áreas arbores fructuosas et infructuosas exitu et regressu et cum ómnibus directuris et pertinenciis suis totam nostram pars istius ecclesie cum sua hereditate et cum omni iure et integritate sua uendimus uobis pro IIII morabetinos et medio quos nobis iam dedistis et ad peisoluendum de eis apud uos nichil remansit et in roboratione huius carie quantum nobis et uobis placuit dedistis. Sit itaque totam nostram pars ecclesie cura omni iure et integritate sua ab liac die in antea a iure nostro re- mota et abrasa uestroque dominio tradita et conflrmata ut faciatis de ea quicquid uobis placuerit in uita et in morte. Si quis igitur ex parte nostra uel extranea uel nos contra hanc cartam uenerit uel uenerimus sit maledictus et excomunicatus et cum luda Domini proditore in in- ferno dampnatus et uobis uel uocem huius carte pulsanti quantum inquietauerit in simili et tali loco duplatum uel triplatum reddat et careat noce et hec carta semper sit firma. Facta carta sub Era M,»CC.^LX.f^VI.« prima die Octobris. Regnante rege doniino Ade- fonso in Legione Galléela Asturiis et in Strematura. Domno Koderico in Legione episcopo. Infante domno Petro Legionem tenente. Garsia Koderici maiorino regis. Garsia Martini turres Legionis tenente. lo- bane Pelagii et Munione Fernandi in Legione uillicantibus. Ego Maria Martini et marito meo lohanes Lupi hanc cartam quam uobis fieri iussimus roboramus et conñrmamus et signa facimus. >^ Domnus Pe- lagius clericus conf. lohanes Isidoii conf. Petrus abbas conf. loha- nes Martini conf. Micahel Maranon conf. Alfonsus conf. Dominicus lohanis conf, Petrus Alfonsus conf. lohanes Alfonsus conf. lohanes Pelagii conf. Bartholomeus conf. lohanciello monacus conf. Dom- nus Stephanus conf. Domnus Dominicus conf. Qui presentes fuerunt. Petrus testis. Dominicus testis. lohanes testis. >í< lohanes Micahel qui notuit.

120— P

Letra francesa, 0,2(3X0,18.

DOCUMENTOS PARTICULARES.

CXLTII

Donación de una heredad en Valdealiso, otorgada por dofia Maria Gutiérrez y su marido en favor del monasterio.

Mayo. A. 1229.

P. In Dei nomine amen. Equum et racionabile est ut ea que do- nantur ne obliuioni tradantur literis confirmentur. Ea propter ego donna Maria Guterii una cum uiro meo donno Garsia Petri damus et offerimus ad monasterium sancti Petri Elisoncia pro animabus nostris et pro animabus parentum nostrorum illam nostram hereditatem quam habemus in alfoz de Roda locum predictum Ual dalisu que fuit de meo patre don Guter Fernandis de Fuinas, damus ab integritate quantum nos habemus in hac hereditate uel habere debemus et quantum nos ibi potuerimus adquirere et comparare et partem in ecclesia. Damus et concedimus solares, domos, terris, pratis, uineis, pascuis, fontis, mon- tis, domitum indomitum intus et foris, cessum et regressum. Ista he- reditate est in Ualdaliso de suso. Insuper damus uobis dominum loha- nem abbatem et omnes monachi ecclesiae sancti Petri in ipso ualle locum nominatnm Palazolo, damus illas porciones de ipsa ecclesia de Palazolo, cum sua hereditate iure hereditario quas comparauimus de Maria Martinis et de Marinna Martin filias de Martino Daralla et insuper si nos ibi plus comparauerimus uel adquisierimus totum dimi- timus a supra dicto monasterio. Et nos quitamus illa demanda quod facimus uobis in illa hereditate de piscarla quantum nos ibi demanda- uimus. Has dictas hereditates damus et confirmamus per iure heredi- tario ad monasterium sancti Petri et ad uos domnum lohanem abbatem et ad omnes qui ibidem sunt Deo seruienti pro remedium animarum nostrarum uel parentum nostrorum et pro bono prestimonio quod nobis datis in uita nostra usu fructuaiio. Sit itaque totas istas hereditates

DOCUMENTOS PARTICULARES. 225

cum suis pertinenciis ab ac die in ante de nostro iure sint remotas et iii uestro iure iiestroque dominio sint traditas atque confirmatas et faciatis de eas quicquid uoluutas uoluerit. Siquis igitur hoc nostrum factum tam de nostra parte quam extrañe contra hanc kartam infrin- gere tentauerit qui talia comiserit sit maledictus et excomunicatus et cum luda Domini [proditore] sit in inferno dampnatus et uobis uel qui uocem huius karte pulsauerit quantum inquietauerit duplatum uel tri. platum reddat in tali loco et ad partem regis aliud tantum ex soluat et careat uoce et hec carta sit semper firma. Facta carta sub Era M.«CC.aLXVII.** mense Maii. Kegnante rex Adefonsus in Legione et in Galléela et in Astremadura. Domno Roderico episcopo in Legio- ne. Tenente Roda et sua alfoz donnus Ramirus. Maiorino regis donno García Roderici Camota.

Ego domno García Petri et uxor mea donna María Guterrij hanc kartam quam uobis fieri iussimus propris manibus roboramus et con- ñrmamus et signa facimus. Qui presentes faerunt et audierunt.

Petrus Monazino presbiter conf. Pelagius Ceon conf. Dominicus Martini filius de Martiuus Didaci conf. Domnus Martinus ñlius del archipresbiter conf. Donnus Martinus ñlius de donna Meor conf. Donnus Martinus maritus de luxta lohani conf. Donnus Dominicus suo genro conf. Dominicus Pelagii conf. Martinus Trotero conf. Suo germano Ochubre conf. Don Barnabe conf. Dominicus lohani filius de lohan Uermello conf. Dominicus mancebo de Pelagius Ceon conf. Fer- nandus lohani diaconus conf. Donnus Petrus filius del archipresbi- ter conf. Coram testes. Petrus ts. lohanes ts. Martinus ts. lohanes notuit.

121 -P. Letra francesa, 220,X0,27.

15

22fi DOCUMENTOS PAIITICULARES.

OXLIV

Carta de venta de un solar en la villa de Algadefe, hecha por Juan Leonardes, arcipreste, en favor de don Juan, monje de Eslonza.

1 Mayo. A. 1231.

XPS. In Dei nomine. Ego lohanes Leonardi archipresbitero, fació kartam uenclitionis tibi dompno lohani monacho de Sancto Petro de Aldonza et alus monachis de ipso monasterio de uno solo cum suis casis et cum suo muradale et cum exitu et regressu que babeo in uilla que dicitur Algadefe et est bene terminato de prima parte callem de media uilla que discurrit ad ecclesiam, de 11.^ solo et casas de lohane Terciero , de III^ orto de monasterio. Et accepi de uobis in precio IlIIor morabitinos et medio, et uno solo circa solo et casas de Texafin et circa ela carrera, et in roboratione quantum mihi et uobis placuit. Ita ut faciatis de ipso solo et de ipsis casis quicquid uolueritis euo perhenni. Siquis homo hoc scriptum fregerit sit maledictus et excomu- nicatus et pecchet uobis in coto XX.^^í morabitinos et careat noce et ipso solo et ipsas casas duplet in tali loco. Facta karta kalendis Madii Era M.^CC.-'^LX.aVIin.*^ Regnante regina Berengaria in TJalentia. Uillicus eius lohanes Longo. Tenente TJalentia Morant Petri. Te- nente ipsa Mota Marcus Gil. In sede ouetensi episcopo lohane. Ego lohane Leonardi archipresbitero hanc kartam quam faceré iussi manus meas roboro et signum fació. >^ Qui presentes fuerunt. Petrus ts. lohanes ts. Dominicus ts. lohanes Caluo conf. Dompnus Xicholao conf. Dompnus Lope conf. Petro Fortuno conf. Fernandus Michaeli conf. louanin Brauo conf. Dominicus Brauo carpentero conf. lohanes Ba- gan zo conf. Dominicus Facundi conf. Dompnus Romanus conf. Petrus Remuludo conf Michael Andrés conf. Fernandus Martin conf. loha- nes de los Caluelinos conf. Petro Fortuno minor. conf. Lopus notuit.

122— P.

Lelra francesa, 0,24X0,M-

DOCUMENTOS PARTICULARES. 227

CXLV

Venta de un solar en Algadefe, otorgada por Martin de San Jacobo, en favor del monasterio de Eslonza.

Mayo. 1232.

In Dei nomine. Ego Martinus de Sancto lacobo presbítero fació kartam uenditionis uobis abati dompuo lohanni et conuentui de Sancto Petro de Elisoncia de uno solo que babeo in uilla que dicitur Algadefe et est bene terminato de prima parte uiam que discurrit de Deuesa ad Uilla Omandos, de 11» orto de monasterio, de 111*^ solo que fuit de Ba- ganzo, et accepi de uobis in precio pro ipso solo IlIIor morabetinos et in roboratione quantum mihi et uobis placuit. Ita ut faciatis de ipso solo quicquid uolueritis euo perheni. Si quis homo hoc scriptum frege- rit sit maledictus et excomunicatus et pecchet uobis in coto YIII mo- rabotinos et careat noce et ipso solo duplet in tali loco. Facta karta mío nonas Marcii Era MaCCaLXX» B,egnante regina Berengaria in Ualentia. Yillicus eius lohannes Longo. Tenente Ualentia Morant Petri. Uillicus eius Rodericus Martini. Tenente ipsa Mota Marcus Gil. In sede ouetensi episcopo lohanne. Ego Martinus de Sancto la- cobo hanc kartam quam faceré iussi manus meas roboro et signum fació. Dompnus Romanus confirmat. Guerrero conf. Fernandus Mar- tini conf. Dompno Lope conf. Garsia Petri presbiter conf. Garsia Martini conf. Fernandus Michaeli conf. Dominicus Texafin conf. Do- minicus Facundi conf. lohannes Caluelino conf. Martinus lohannes conf. Martinus lohannes Frexa conf. Petro Fortuno conf. Dompno Ni- cholao conf. Qui presentes fuerunt: Petrus testes. lohannes testes. Do- minicus testes. Lopus notuit.

123— P.

Letra francesa, 0,22X0,10.

228 DOCUMENTOS PARTIC LLARES.

CXLVI

Cambio de unas viñas én Rebollar por una heredad en Val de Masoria, otorgada por Domingo Cipriá,nez y su mujer de una parte, y de otra por don Salvador y la suya.

Abril. A. 1235.

In Dei nomine. Cognitum sit ómnibus per istud scriptum quod ego Dominicas Cipriani et uxor mea María Petrí damus in concambium uobis domno Saluatorí et uxoñ uestre domne Dominice tres uiiieas quas habemus iuter Rebolar et Uilla Ermudi prima uinea iacet in Ual de Masorio circa uineam confratrum de Kebolar de II." térra et uinea sancti Petri, secunda uinea iacet in Ual de Lolyelo circa uineam Petri Martini maiorini de II.«^ uinea enfermerie sancti Petri, tercia uinea iacet in costa de la Cabana circa uineam de Maria Martini et circa uineam Dominici de Barrio. Istas uineas sic nominatas et quantum potueritis inuenire qui nobis pertinet de Ual de Massorio contra Re- bolar damus uobis pro toto uestro hereditamento quod uos habetis et uobis pertinet in Uila Montan et in suis terminis et ab isto die in an- tea de iure nostro sint remote et in uestro dominio date ut habeatis liberam potestatem faciendi de ipsis uineis quantum uobis placuerit in uita et in morte. Similiter ego domnus Saluador et uxor mea domna Dominica damus in concambium uobis Dominico Cipriani et uxori ues- tre Maria Petri totum nostrum liereditamentum quod habemus et lia- bere debemus in Uilla Montan et in suis terminis pro uestris uineis iam dictis et ab isto die in antea totum ipsum liereditamentum de nostro iure sit remotum et in uestro dominio datum ut habeatis liberam potestatem faciendi de illo quantum uobis placuerit in uita et in morte et qui contra istud concanbium uenerit pectet L. morabetinos scripto isto semper durante firmo. Facía carta in Era M.íiCC.«LXX.«III.* et

DOCUMENTOS PARTICULAUES. 529

Iliense Aprilis. Regiiante rege domno Fernando ciim regina dorana Beatrice iii Legione in Castella et in Tolelo. Domno Arnaldo in Le - gione episcopante. García Roderici Camota maiorino regis. Petro de la Megia tenente turres et Fernando Pelaiz Pardo in Legione maiori- no. Ego Dominicus Cipriani et nxor mea et ego domnus Saluador et uxor mea istam cartam quam iussimus scribi roboramns et confirma- mus et sigua facimus. ^ istud fuerunt presentes. Domnus Nicolaus clericus de Uilla Ermudi. Domnus Micael. lohanes Manso. Donnus lago. Dominicus Pelaiz. Petrus frater eius. Dominicus Martini. Dom- nus lolianes Paris. lolianes. Domnus Sebastianus. Bartolomeus. Petrus Pelaiz de Palazolo. lolianes Isidori. Alfonsus gener eius. Micael Ma- raynon. Dominicus lohanis. Petrus Alsi. Petrus Abat. Dominicus Mar- tini notuit. >ii

124— r.

Letra francesa, 0,1 iX0,2i. Es carta partida por ABC.

CXLYII

Venta de una viña en Mansilla otorgada por Diez Alfonso y sus hijos, en favor de Pedro Peláez y su mujer.

Diciembre. A. 1238.

XPS. In Dei nomine. Ego Diez Alfonso simul cum ñlio et ñliabus meis Martinus et Marinna Isidori et Maria Isidori facimus cartam uendicionis de una uinea que habemus in termino Mansella in uilla que uocitant Torre in loco predieto in Naxasa et est uinea sic determi- nata de prima parte uinea dominus Stefani de secunda uinea filiorum Pelagii Baconii, de tercia uinea lohanis Sauarigo de quarta uinea Maria Martini ec uinea uendimus uobis Petro Pelagii et uxori uestre domne Estefanie pro XX solidos de quibus iam bene pacati sumus et in roboracione quantum nobis et uobis placuit iam dedistis ita ut odie

230 DOCUMENTOS PARTICULARES.

de iuro nostro alienata iiestro dominio data et confirmata ut habeatis

potestatem donandi uendendi faciendi quiquit uobis placuerit in iiita

et in morte. Siquis igitiir de nostris uel extrañéis anc cartam infrin-

gerit tentauerit sit maledictus et descomunicatus et cum damnatis

damnatus et duplet predictam uineam in tali uel meliori loco et careat

noce et pectet in coto XX solidos et ec carta semper sit firma. Facta

carta sub Era M.^CC.''^LXXVI in mense Decembris. Regnante domno

Fernando in Legione in Galléela in Castella in Toleto in Badaloz et

in Corduba cum uxore sua regina dona Tenentibus Mansellam

don Ramiro.

125— p.

Es copia de letra algo posterior á la fecha del documento, 0,24X0,1 1.

cxLvm

Carta de avenencia otorgada por el monasterio de Eslonza y por doña María Pédrez y sus hijos, sobre la propiedad de la iglesia de Villa- rabinos.

25 Julio. A. 124Í.

In nomine Domini amen. Conoguda cosa sea a todos que esta carta uieren que contienda fu gran tiempo entre los abbades y el conuiento del monesterio de sant Pedro de Aldonga de la una parte ye donna Maria Pedrez de villa Rabines ye sos fijos Pedro Fernandez ye Diego Fernandez de la otra parte sobre la meetat de la eglisia de sancta Maria dessamisma Villa Rabines, después a tal composición fu fecha entre el abbat don Pedro ye el conuiento des mismo monasterio ye los deuandichos donna Maria Pedrez ye sos fiyos sobre la antedicha de- manda que donna Maria Pedrez ye sos fijos Pedro Fernandez et Diego Fernandez connocieron que la meetat de la deuandicha eglesia sobre que yera la contienda 'y era del deuandicho monesterio ye aun se per

DOCUMENTOS PARTICULARES. 231

uentura algún derecho hy auien quitáronse dello et arrenunciaroiilo por siempre en tal manera que el deuandicho monesterio aya aquella meetat daquella misma eglissia sobre que yera la contienda liure et quita et sin toda contradicion yelos deuandichos abbat et conuiento de sant Pedro de Aldonza deuen dar a donna Maria Pedrez et a sos fiyos de susodichos diez et nueue cargas de pau tersiado de trigo, de centeno et de ordio a ses quartas la carga pella quarta que agora corre en Valencia et se per uentura tempestat de piedra ferir en Villa Ra- bines que tanto danno faga que non aya hy de que se dar las diez et nueue cargas de pan segundo que ye dicho de suso dar el abbat et el conuiento per albidrio de omraes buenos quanto pan ouier enna meetat dessa eglesia sacado ende por que la eglesia se pueda seruir ye los fueros que a de fazer. Este pan se deue dar cadanno ata la fiesta de sant Migayel de Setembrio per todo el día et se el abbat ye el conuiento non dieren este pan assi como de suso dicho ye deuem dar una carga de trigo cada dia por pena ata que lo den et se lo non dieren donna Maria o sos fijaos prindien por ello sin calonna et cuando el uno dellos finar ficar ennos dos et quando el otro finar ayalo el tercero en todos sos dias et después de la muerte de todos tres ficar el monesterio liure que nunqua mas de esta rienda de suso dicha et los deuandichos abbat et conuiento obligaron a si e a so monesterio de complir assi como aqui esta scripto a donna Maria et a sos fiyos et por que este fecho siempre sea firme et non uenga en dubda fizieron las partes duas car- tas fazer partidas per A. B. C. et selladas de los seyellos de don loan obispo et de don Gonzaluo Pedrez arcidiano de Ouiedo et de los deuan- dichos abbat et conuiento. Esta cosa fu fecha et firmada en Villa Ra- bines enno dia de Santyago de Julio en Era M.^CC.^LXX.^ nona en presencia destos onimes que fueron presentes. Pedro Steuanez cantor de san Pedro. lohan Pedrez. Pedro Pedrez monges de sant Pedro. Don Nycholao capellán de Algadefe. Domingo Pelaiz clérigo de Villa Seca. Don lohanniz capellán de Villa Rabines. Don Jacob clérigo de Villa Emandos. Roy Fernandez cauallero de Antymio. Monio Alfonso cauallero de Val de Spino. Fernando Alfonso escudero de Val de

232 DOCUMENTOS PARTICULAHES.

Spino. lohan Monazino de sancta Marina. Martino Monaziiio. Don lohan merino de sancta Marina. lohan Rodríguez. Don Luchas. Don Aparicio. Pedro Fernandez Gallego. Pedro Perón. Don Aparicio. Do- mingo Saluadorez. Don Esydro. Migayel carpentero. Martino carpen- tero. Pedro yerno de don Feliz. Domingo asturiano. lohan Picudo. Domingo Descalzon. Pedro fiyo de don lohanin. Pedro Rodríguez fiyo de Roy de Vega. Gonzaluo Pico sendero del abbat. Gonzaluo Pardo. Estos furen presentes ye otros del conceyo de Villa Rabiues ye de otros logares.

126-P.

Letra francesa, O, .32X0, 29. Es carta partida por A B C. en cuyo corte de forma recta se ven de la A á la G. Conserva señales de haber tenido cuatro sellos pen- dientes.

OXLIX

Carta de cambio de unos solares en Castro feret, otorgada por el monasterio de Eslonza en favor de Pedro Martínez y otros.

Junio. -1243.

In Dei nomine amen. Conocido sea por este scripto a los que son ya a los que an por uenir que yo don Pedro pela gracia de Dios abbad de san Pedro de Aldonza ensembla con el conuento des mismo logar facemos carta de concambia de IIII solos que auemos ena uila de Castrofert ya parte de un orto e de una casa quanto nos hi pertenez damos ya otorgamos a uos Petro Martiniz de la cal del rio ya a nues- tra muyer donna Dominga ya a uos donna María ela gascona ya a uostros fiyos y a uos María Gil ya a uostros fiyos ya a uos Marina Uasala ya a uostros fiyos ya a uos Oro Beneites con uuestros fiyos ya a uos donna Marina muyer que fu de Martiuanes Potro con uuestros fiyos ya a uos don Miguiel ya a uostra muyer María Domínguez e

DOCUMENTOS PARTICULARES. 233

doiina Maria ela gascona heriedan esos fiyos ena tercia parte de los tres solos contral monte ya Pedro Martínez con sua muyer e Maria Gil con sos fiyos ya Oro Beneitez con sos fiyos ya Marina Uasala con sos fiyos ena otra tercia parte de los tres solos e donna Marina muyer que fu de Martiuanes Potro con sos fiyos en a otra tercia parte contral rio de los tres solos e lotro solo ya una casa eno corral que fu de Do- mingu luanes Potro damola a don Miguiel con sua muyer Maria Do- mínguez ya estos solos son bien determenados; de la prima parte cal de conceyo que ua del rio poral monte, de la 11*^ cal de conceyo que ua de sancto Thomas contra Sanctiuanes, de la 111» solo ya casas de Do- míngu luanes Potro, de la 1111» parte e déla otra parte solo de Do- mingo luanes Anegron ya solo de donna Maria e la gascona e de sos fiyos. E a uos Pedro Martinis ya a uostra muyer donna Dominga ela parte que emos eno orto con sua casa e ias de la prima parte cal de conceio que ua del rio por al monte de la II» casas de muyer de Ro- drigo Melero e de sos fiyos damos ya otorgamos a uos ya aqui uos per- tenecir pora todos tiempos. E recebimos de uos polo orto e pola casa una uina ena longuera^ de la prima parte nina de don Bortholome erno de Pedro Pardo e de sos fiyos, de la II uina de san Pedro de Al- donza, de la III. » uina de luán Marcos e polo solo de donna Maria ela gascona e de sos fiyos recebimos III tierras ela una ias carrera de Uila Órnate, de la prima parte ela riba de la otra parte tierra de don Bortholome erno de la Galuana e las otras duas tierras iazen ena carua ala una tierra de la prima parte tierra de Pedro pelitero e de sos fiyos, de la II tierra de Martin Pelaz de la III tierra de fiyos de Juan Tirado e la otra tierra de la prima parte tierra de don Martin fiyo de don Pedro de la II tierra de Pedro Martiniz, erno de Mioro de ual de Mora, de la III.» tierra de Maria Fernandez. E polo solo de Pedro Martinis una uina en ual de Monie, de la prima parte tierra de nietos de Miguel Tisera, de la II uina de sant Pedro Daldonza de la III.* tierra del ospital e Marina uasala ya Oro Beneites dan una tierra que ias en apresuras, de la prima parte tierra de lusta Fernandes e de sos fiyos, de la II tierra de fylos de Pelaiuanes; e Maria Gil e sos fiyos dan

234 DOCUMENTOS PARTICULARES.

una tierra que an eua carua de la prima parte tierra de Pedro Mar- tinis de cal del rio, de la II« tierra de don Pelao fiyo de Maestro, de la otra parte tierra de Domingo Moro, e polo tercero solo da donna Ma- rina 6 sos fiyos duas tierras e la una ias a Oter Daguilar de la prima parte tierra de donna Maria Fernandez e de sos fiyos, de la 11^ tierra de San Pedro Daldonza, de la otra parte tierra de Martin Podras e la otra tierra ias a Oueya bona, de la prima parte tierra de San Pedro Daldonza, de la IP tierra de donna Colomba e de sos fiyos, de la otra parte tierra de fiyos de Domingo Martinis fiyo de la Paradiela, E po la casa da don Miguiel ya sua muyer Maria Domenguez una tierra que iaz en Oueya bona. De la prima parte tierra de San Pedro Daldon- za, de la 11*^ tierra de Gil Parto. Nos ommes ya muyeres deuandicbos damos ya otorgamos estas uinas ya estas tierras deuandichas pora todo tiempo a San Pedro Daldonza. Se algunas de las partes contra este scripto quesier uenir sea maleito e descomungado, peche en coto C. morabedis, ya caá de la uos ya essa heredat deuan dicha duple en otro tal lugar o meyor. Pacta carta en Era M.»CC.*^LXXXI eno mes de Junio. Regnando ela riña donna Berenguela en Ualencia. Teniendo üalencia ya essa Mota Alfonso Pedrés. Ena se de Ouiedo electo Rui Dies. Yo abbad de San Pedro Daldonza ensembla con el conuento e nos ornes ye muyeres dandichos esta carta que mandemos fazer con nuestras manos las roulamos ya sinal fazemos. ►í^ Aquelos que presen- tes furon e odiron don Beneito prior maor. Don Bortholote sagrista- no, prior de Santadriano. Don Paulus soprior. Pedresteuanus cantor. Don Cibrian el bodeguero ya todol conuento. De Castrofert Domingo Moro, Pedro pelitero, Martin de Santiago el clérigo. Don Esteuan fiyo de Maestro. Domingo Martiniz Kenanio. Don luanes fiyo de Pedro Uasalo. Domingo Pedrés fiyo de Juan Tirado. Alfonsus scripsit.

127— P. Letra francesa, 0,27X0,29. Carta dentada en cuyo corte está desde la A á la G.

DOCUMENTOS PARTICULARES. 235

CL

Carta de avenencia entre el monasterio de Eslonza y Don García Alfonso y otros, sobre la tercia del feudo de la villa de Castroferet.

-I I Abril. A. 1246.

In nomine Domine amen. Cimnuzucla cosa seia a quantos esta karta iiirent que contienda fue entre labbat don Pedro Martiniz ye el conuiento de san Pedro Dallonza de la una parte hie don Garcia Al- fonso ye sua muler donna Aldonza Aluariz ye sua madre donna María Fernandiz ye sua hermana donna Eluira Alfonso déla otra parte, helos deuandechos abbat ye conuiento demandauant por parte del moneste- rio ela tercia del feudo de toda la uila de Castroferete conuien asaber ela tercia de todas las calonnas ye de todas las pescadurias hie de to- das las molineras hiela tercia de toda la heredat de la Carua ye de todos los otros exidos ye de todas las otras deuisas hie de todas las otras cosas que pertenecent odeuent pertenecer al sennorio dése deuandecha uila ye todas estas cosas deuandechas pediant a don Garcia Alfonso ye asua muler donna Aldonza Aluariz hie asna madre donna Maria Fernandiz ye asua hermana donna Eluira Alfonso por razón de dona- ción" que fezo el re don Alfonso ye sua hermana ela riña donna Orra- cha en Castroferete al monasterio de sant Pedro de Aldonza he sobre- sto i-azonauant iur délas deuandechas cosas ye queriant prouallo hie los deuandechos don Garcia Alfonso ye sua muler donna Aldonza Al- uariz hie sua madre donna Maria Fernandiz ye sua hermana donna Eluira Alfonso razonauant por si que deuient aauer todas las deuisas déla uilla hie magar el abbat ye el monasterio heredauant con elos ena deuan decha uila no debiant adeuisar con elos porque hierant de orde- ne por tal razón que dizient que ordene non deuia adeuisar con caua- leiios. Ena cima don Garcia Alfonso ye sua muler donna Aldonza Al-

236 DOCUMENTOS PAUTICULAIIES.

nariz cunnuceront al monasterio sobrededlo el tercio del señorío en todas estas cosas sobrededlas ye qniteronse de cuanto ende teniant liie prometieront abona fed que nunquam farient contraria al monesterio sobre nenguna cosa que pertenesca al tercio disti señorío que de suso cunnucieront esto hie a saber el tercio de todas las calonnas ye de to- das las pescadurias ye (Je todas las molneras ye de toda la lieredat de la Carua hie de todos los otros exidos ye de todas las deuisas hie de todas las otras cosas que pertenecent al señorío de Castroferete hie los deuan dechos abbat ye conuiento por amor ye por natura que ha- uiant ye hant con elos hie por los adebdar mayas a seruicio hie aaiuda del monesterio sobredecho dieronlospor en sua uida de ambos el quarto disti senorio de que si quitaront esto ye asaber el quarto que elos te- nient hie prometieront hie otorgaront delis dar en préstamo por en sua uida de ambos quanto uenciesent de sua madre ye de sua hermana ede qual délas quier del tercio disti senorio sobredecho hie estas cosas so- bredechas los dieront por tal pleito en préstamo que cada ano diant délos. Y solió en cunnucensa in dia de sancto Thomas ena iglesia de

sancto Thomas de Castroferete al o aluigario que hi for del

abbat hie que las tengant en sua uida por inr ye por nomine del mo- nasterio hie asua morte que les dexent liures ye quitas hie en paz sen toda contraria hie en sua uida fagant isti encienso assi como hie de- cho hie por maior adeptamiento de don Garcia Alfonso dieronli ela comienda de quanto elos auient en Castroferete en toda sua uida hie eli conuieno que lola guardas bien elos prestamos dieront aambos asi que quaudo el uno morir finquen al otro por pleito que de suso ye decho. Todos los deuan dechos abbat ye conuiento ye don Garcia Al- fonso ye donna Aldonza Al nariz otorgaront quanto esta karta diz hie que fos firme pora siempre partirona por a. h. c. hie saelaronna con- nos saelos de los deuadechos abbat ye conuiento hie rogaront todos adon Alfonso Jordán ye adon Pele Diez iuyzes del Re en León que posiesent en ela sos saelos hie elos por so ruogo posieronnos en ela en testimonio de uerdat. Facta karta XI dies andados de Abril. Era M.»OC.*LXXX.»III.'^ Qui presentes fuerünt. De León don Alfonso

DOCUMENTOS PARTICCLARES. 237

Jordain, don Pele Diez, don Migel Fernandiz. De Uila Quexida Pedro Martiniz el caualero. De Mayorga Gonzaluo Alfonso, Pele Pedriz monge de san Clodio, Garda Aluariz monge de san Pedro, Fernán lohanis monge, de San Vicenti de Ouiedo qui hanc scripsit.

128— P.

Letra francesa, 0,24X0,25. Es carta partida por ABC. Conserva señales de haber llevado sello pendiente.

CLI

Carta otorgada por Ruy Gutiérrez y sus hijos, en la cual renuncia en favor del monasterio de Eslonza, á, todos los derechos que puedan co- rresponderle, en la iglesia de Santa Olalla de Pesquera.

Agosto. A. 1248.

In nomine Domini amen. In Era M.íiCC.'tLXXX.aVI.-^ tres dias por andar de Agosto. Cunuzuda cosa sea a quantos esta carta uiren que yo Ruy Guterriz dicho Ruy del Monte ye mios fillos Pedro Ro- drigues Garcia Rodríguez Hernán Rodríguez Marco Rodríguez Bar- nabe Rodríguez cunucemos ye entendemus ye sobemus por uerdat que la yglesía de sancta Olalla de Pesquera con so heredamiento de que yo dicho Ruy del Monte leuaua ela meatad yel quinto de la otra mea- tad yel monesterio de san Pedro de Aldonza elos quatro quintos dessa meatad que foron ela deuandicha yglesa ye la heredat desse deuandi- cho monesterio elos quatro quintos de entregamente ye deuen a seer ye por ende quitemi ye partime délas ye metí el monesterio en iur délas, ye se algún derecho yo hy auia enna yglesa ye enna heredat de todo me quitey ye dila asse mismo monesterio por mía alma ye de mios pa- rentes por otorgamiento de los mios fillos deuandichos ye por se uen- tura Alffonso Rodríguez o Gutier Rodríguez mios fillos o María Ro-

238 DOCUMENTOS PARTICULARES.

driguez ho Taraesa Rodríguez mias filias ho estos otros quel otorgaron ueneren contra este mió fecho cada qual délos quelo fezer sea desere- dado déla otra mia lieredat queles yo lexe ye ayan a elos otros mios ñllos ye quilo demandar peche la demanda doblada en tal logar al monasterio ye C morabetinos en copto y el mió fecho uala toda uia ye nos Pedro Martin abbatye todol conuento de san Pedro de Aldonza por- que nos non tenades en plecho nen juyzo nen costas sóbrelo nuestro da- mus a uos Ruy del Monte deuandicho estas mismas heredat ye yglesa de que uos quitastes al monesterio ye todo lo otro heredamiento quanto nos aueraos ye auer deuemos enssa deuandicha uilla de Pesquera quela ayades por en toda nuestra uida mays non ayades poder déla uender nen déla dar nen déla enpennar nen déla aleñar por nenguna guisa ye a uestra morte fiquen liures ye quitas al deuandicho monesterio ye nos deuandichos abbat ye conuento ye Ruy del Monte ye mios fillos de- uandichos otorgamos todo quanto en esta carta seye ye se per uentura algún ho algunos de nos uenerimos contra este fecho pechemos a la parte quelo agardar quinientos morabetinos y este fecho uala totauia. Qui presentes fuerunt. Fortun López de Robladura. Don Yuanes cléri- go de San Adriano. Don Paulus clérigo. Don Lucas clérigo de Uega. Martin López clérigo. Don Lorente de Colé. Martin Rodríguez. Do- mingo Pelaez ye Martin Pelaz de las Bodas ye Lorente ye Pedro todos quatro hermanos. Don Yuanes de Santiago. Don Pedro ye Domingo Yuanes déla Deuesa Martin López de Portiga. Escuderos del abbat. Fernán Pelaz. Jam Tinna. Pedro Andrés. Cibrano. Alfonso Caluo. Gonzaluo Rodríguez de Uega.

Estos sum elos hommes que foron presentes quando Ruy del Monte se quitó déla Yglesa de sancta Olalla de Pesquera con so her- damento al monesterio de San Pedro de Aldonza ye meteo enna po- session déla ad loham Pérez monge desse mismo monesterio. Don Pedro abbat clérigo. Pedro luanes de TJilla Paderna. Martin portero de Mercadello. luán Caluo de Ual Martin. Don Lorente. So filio lohan Lorente. Don Andrés. Domingo Pelaz. Domingo Martin. Domingo Fernandiz. Pedro Martin. Pedro Pelaz. luán Caruonero. Domingo

DOCUMENTOS PARTICULARES. 239

López. Pedro Ueyo. luán Fruchos Lorente filio de Peley Martin Pedro Tolosa filio de Yuan Tolosa de Caruallar. Pedro Domínguez. Domingo Gil. loanete. loham Fagundiz. Estos sum de Pesquera.

129— P.

Letra francesa, 0,27X0,14. Es carta partida de la A á la N.

CLII

Venta de unas casas en Valencia, otorgada por Miguel Fafilas y su mujer, en favor de Alfonso Zapatero y la suya.

Mayo. A. 1251.

XPS. In Dei nomine amen. Ego don Miguel de Fafilas et mié mulier Marine Garcia fazemos carta de uendetion a nos don Alfonso Zapatero et a uestra mulier Maria Domenguez de unas casas que aue- mos en Ualentia et son bien determinadas de la primera parte cal del concejo que ua para san Zaluador de la lis casas del comprador de la Ill.e casas de Pedro Bonetez de la IlII.e casas de Domenga Fie- rro et recebimus de nos en precio XXVII morabetinos en roulacion quanto a nos et nos plogo por tal guisa que nos fagades dessas casas elo que a nos ploguier por iamas en uida et en morte. Se algún omme este scripto quisier quebrantar sea maldictO et escomungado et pe- che a uos en coto L et IIII marabotis et caye de la uoz et essas ca- sas dablelas en otro tal logar o en meyor. Facta carta sub Era M.aCC.^LXXX.^VIIII.'^ in mense May. Regnaute el re don Fernan- do en León en Castiella. So meryno en tiera de León Don Pedro Gu- tiérrez de Cepeda. So meryno en Ualencia Alfonso Fernandez. Te- niente Ualencia Ruyz Gonzaluez Girón. So meryno Miguiel Pérez. Teniente ela Mota Fernán Rugel. Obispo en Ouiedo Don Pedriuanes. Yo Don Miguiel de Fafilas et mia mulier Marina Garcia esta carta

240 DOCUMENTOS PARTICULARES.

que mandemos facer con nuestros manos la roulamos et ssinal face- mos, ►í^ Qui presentes fuerunt Petrus ts. loliannes ts. Dominicus ts.

Et Aparicius notuit.

130-P. Letra de albalaes, 0,20X0,10.

CLIII

Carta otorgada por Pedro Fernández en favor del monasterio de Eslonza, en la cual cede á, éste todos los derechos que tiene sobre la iglesia de Villarabines.

1 Abril. A. 12.52.

In nomre de Dios amen. Conocida cosa sea per est escripto a quantos esta carta uiren que yo Pedro Fernandez caiialero de Vila Rabines por remisión de mié alma e por las almas de mió padre e de mia madre e de todos mios parentes fago carta de quitación e de dona- ción a nos don Pedro lohanes por la gracia de Dios abbat e a todo el conuento de San Pedro Dallonza e a todos nuestros sucesores conuien a saber de XYIIII cargas de pan que me dauades cada anno siempre de la nuestra egrisia sancta Maria de Vila Rabines de suso dicho e da- queste pan de suso dicho et de todos derechos que auer auia de la de- uandicha egrisia me quito por sempre per esta carta auos abbat e con- uento de susodichos e a todos los nuestros sucessores por amor de Dios e de san Pedro e por bon fecho que recebi de jios conuiene asaber vn rocin enselado e enfrenado e vnos pannos de ualenchina uiada e sobre tot esto mando me sepultar in uestro monasterio con mia madre que iaz y e seper auentura yo o alguno de mea proienia o de estrania qui- sier uenir contra este mió fecho que yo fiz de mia sana memoria e de bona noluntad sea mallito e descomungado et con ludas in inferno da- nado e peche CC morabetinos al abbat e al conuento de san Pedro da- llonza que en este tiempo fure e al rey otros tantos e la carta perma- nesca firme e staule por sempre. Yo Pedro Fernandez de suso dicho

DOCUMEXTOS PARTICULARES. 244

mande facer esta carta e odila leer e roulela e otorgue todo quaiito en ela i:.ie escripto e por que seelo propio non e ri-uego los ioyzes e los al- caedes e los conceyos de Mansiella e de Valencia que pongan y sos seelos en testimonio de uerdat. Fecha karta primero dia dabril anno Domini M.oCC.oL.oII.o Regnate el rey don Alfonso en León e Caste- 11a. Merino maor del rey en León Gonzalo Moran. Teniente Valencia roy Gonzaluez Girón. Obispo Douiedo don Pedro lohanis. Electus en León Martin Fernandez in discordia. Qui presentes fuerunt et audierunt, de Mansiela. Domingo Liebre el ioyz, lohan Michel ioyz conf. Gonzalo Martínez presbiter. Don Bartolomé Maquexuela. luanes nieto de León presbiter conf. Don Fernando presbiter. Creciente iodio so ermano Aceclin.

De Ualencia Don Martin Rocho alcaede. lohan Leonardo arcipres- te. Don Alfonsso tendero. Fernán Rodríguez. lohan Martiniz zapate- ro. Pedro Esidrez zapatero. Testigos de Vila Rabines. Martin de Santiago arcipreste. Martin Fernandez capelan. lohan Rodríguez. Pedro Rodríguez. lohan Martinez. Martin lohanis. Don Aparicio Pardo. So hermano Juan Domínguez. Pedro Martinez. Martin Cabe- za, lohan Quexida. lohan filo de don Pedro. Por asi Don Fagundo Andrés.

131— P. Letra de albalaes, 0,13X0,29. Conserva las cintas de dos sellos pendientes.

CLIV

Venta de unos bienes en Villaquexida , otorgada por Martin Miguélez y su mujer, en favor de Martin de Santiago.

28 Febrero. A. 1260.

XPS. In Dei nomine amen. Notum sit ómnibus hominibus presen- tibus et futuris que yo Martin Miguélez con mia muyer donna Do- menga uendemus a uos don Martin de Santiago arcipreste de la Uega

16

242 DOCUMENTOS PARTICULARES.

quanto que nos auemus et aiier deuemos eu Uilla Quexida et en so termino conuien a saber térras uinnas cortes casas suelos pobrados et porpoular molneras pesqueras prados entradas exidas de lo poco ataño mucho por L morabedis onde somos bien pagados et nulla rem non re- maneze por dar. Et se dalgun omme de nuestra parte o de aleña con- tra este fecho quisier passar sea maldicto et descomungado et con ludas en enferno dampuado et caya de la uoz et dublé esta heredat en otro tal Ilugar o en mellor con todo sola uoz et peche C. morabetinos a la parte del Rey. Fecha esta carta en Era M.«CC.aXC.^VIII anuos enno mes de Febrero postremero dia del mes. Regnante el rey don Al- fonso en León en Castilla en Cordoua en Murcia en Jeen et en Seuilla. Tenente Benauent don Rodrigo Alfonso. Endelantrado en térra de León don Gonzalo Gil. Obispo en Ouiedo don Pedriuanes. Yo Martin Miguelez et mia muyer donna Dominga que esta carta mandemus facer con nuestras maanos la robramus et sinal en ella mandemus facer. Qui presentes fuerunt et uiderunt. lohan Bortolomeus clérigo de Uilla Omandos. Pedriuanes clérigo de san Pedro. Pedro Maladin. lohan Pé- rez Alegre. Pedriuanes Alcayde. Sos filos Domingo Pérez et Martin. Yuan de Ordiales. Yuan Garcia Domingo Martínez. Domingo Pelaz. Domingo Lorentez. Martin lohan carpentero. Rodrigo del arcipreste. Barnabe. Domingo Abril. Fernando fi de Domingo Lorentez. Pedro Pastor. Pedro Guerrero, Domingo Ramos. Fernando Domínguez. lohan Pérez Anxo. Garcia Rodríguez notuit.

132— P.

Letra de albalaes, 0,13X0,19.

DOCUMENTOS PARTIGULARES. 243

CLV

Carta de venta de un huerto en Santa María de los Barrios, otorgada por D. Juanes y su mujer en favor de Alfonso Gonzá,lez.

Marzo. A. 4260.

XPS. In Dei nomine amen. Yo do Yuanes e mia muller donna Maria facemos carta de vendicion a vos don Alfonso Gonzalues e nues- tra muyer Maria Domingues de vn uiierto que hauemos en termino de Sancta Marina de los Barios. De I.^ parte uuerto del comprador. De 11.''^ casas de don lohan el clérigo. De III.^ casas de donna Maria ela uelaca. De IIII uuerto de Pero Pastor. Et recibimos de nos en plecio IIII marauedis e cinco sueldos de que somos bien pagados en roblacion quanto a nos e nos plogo que uos fagades de uuerto, e lo que nos quisierdes pora jamays. Se dalgun omme esta scriptura quisiere que- brantar sea maldicto e descumengado e peche en coto VIII morauedis e X sueldos e cada de la noz, este uuerto doble en tal dugar o me- yor. Fecha carta Era M.»CC.«^XC.^VIII.''^ en no mes de Marzo. Reg- nando el Rey don Alfonso en León en Castiella; so adelantrado mayor en tierra de León Gonzalo Gil. Teñen te Valencia e la Reina donna Violante. Tenente la Mota Melen Pérez. Obispo en Oviedo Pero Yua- nes. Yo do Yuanes e mia muyer donna Maria esta carta que manda- mos fazer con nuestras manos la roblamos e sinal facemos. Pesquisas: Pero Pastor. Martin Mulacho. Pero Susano. Don Esteuan Lebero. Do- mingo Giraldes. Martin Susano. Martin Pacaron Martin Poblacho. Esidro Mulayo. Don loan el clérigo. Martin Cobico. Joanesla escribió

por Marcos, Joanes notario.

133— P. Letra de albalaes, 0,16X0,10.

244 DOCUMENTOS PARTICULARES.

CLVI

Venta de unas tierras en Algadefe, otorgada por D. García, en favor de Alfonso Gonzá,lvez.

Junio. A. 1260.

XPS. In dei nomine amen. Yo Bon Garda e mía müyer (*)

Marina Pérez facemos carta de uendicion a uos don Alfonso Gunzal-

uiz et a unestra muyer María Domínguez de quantas tierras

nos auemos en termino de sancta Marina en termino de Algadefe en termino de Uilla rahines e termino de Castroferete et ri-ecebimos de uos en precio por esta heredat que uos uendemos XXXII morauetinos onde somos bien pagados et in robracion de la carta quanto a nos et uos plogo en tal manera que uos fagades desa heredat elo que uos quisierdes pora todos tiempos. Et se alguien uenier del nuestro linage o del strauio que esta carta quiera contradicir sea maldicto et desco- mungado et peche a uos en cocto o a quien uestras bonas ouiere LX.IIII morabetinos et caya de la uoz et dublé esta heredat en otro tal lugar o en meior. Facta carta enno mes de Junio en Era M.aCC.aVIII. anuos. Regnando el rey don Alfonso en León en Oastiella en otros sos regnados. Endelantrado en tierra de León don C4unzaluo Gil. Tenente TJalencia e la Reyna donna Uiolant. So merino don Bortolote. Tenente essa Mota Melen Pérez. Enna see de Ouiedo obispo don Pedro. Yo don Garcia de suso dicho et mia muyer Marina Pérez que esta carta mandemos facer con nuestras e la robramos e sinal en ella mandemos facer. Qui presentes fuerunt. Garcia Mulacho. Martin Patarron. Pedro Pastor, lohan Pérez clérigo. Martin Mulacho. Doyuanes Pachón. Diego Giraldez. Esidro Mulacho. Diego López. >^ Esidro Fernandez notiiit por mandado de Marcos lohanes notario en Valencia.

134— P.

Letra francesa, 0,19X0,8.

(1) Lo subrayado corresponde á un trozo que falta de pergamino y se ha supuesto por conjeturas, por el texto del documento y por las notas del dorso, que asi debía decir.

DOCUMENTOS PAIITICULARES. 245

CLVII

Venta de unas tierras en término de Santa Marina, otorgada por Diego Girá,ldez en favor de Alfonso Gonzéilez.

Agosto. A. 1260.

XPS. In Dei nomine amen. Yo Diego Giraldez et mia muyer María Gunzaluez facemos carta de vendicion a uos don Alfonso Gunzaluiz et nuestra muyer María Dominguiz de IIII tierras que auemos en ter- mino de Sancta Maria de que son bien determinadas ela primera tierra iace enno Pedroso esta tierra le uendemos toda liure e ben determi- nada de prima parte tierra del comprador déla II tierra de Pedro Gar- cía déla III tierra de fijos de Mulaclio de la IIII el sendero del Pedroso elas tres tierras son en no Fenoyal de estas tres tierras uendemos la meetat e son bien determinadas frontera de la primera tierra de la prima parte et de la II, tierra de los compradores de la III tierra de fijos de Diego Pachón otra tierra y luego de prima parte et de la II tierra de los compradores de la III tierra de Diego Pedrez otra tierra iace y luego de prima parte tierra del comprador de la II tierra de fijos de Mulacho de la III tierra de Martin Patarron et recebimos de uos en precio por estas deuandichas tierras VI M.^^' et I sueldo onde somos bien pagados e in robracion de la carta quanto anos e uos plogo en tal manera que uos fagades desas tieiras elo que uos quisieres para todos tiempos. Se alguien uenier delnostro linage o del stranio que esta carta quiera contradicer sea maldicto e descomungado e peche a uos en cocto o aquien nuestra bona ouier XII M.o^- e quarta e caya de la uoz e du- blé esta heredat en otro tal lugar o en melor. Pacta carta enno mes de Agusto en Era M.'iCC.^XC.^VIII anuos Regnando el rey don Alfonso en León en Castiella en otros sos reguados. Endelantrado en tierra de León don Gunzaluo Gil. Tenente Ualencia e la reyna donna Uiolant

246 DOCUMENTOS PARTICULARES.

Tenente esta Mota Pedro Melendez, Obispo en Ouiedo dou Pedruianes. Yo Diego Giraldez e mia muyer Maria Gunzaluiz que esta carta man- demos facer con nuestras manos e la robramos e sinal en ella mande- mos facer. Qui presentes fuerunt et viderunt Esidro Fernán la escribió por mandado de Marchus lohanes notario en Ualencia. >^ Martin Ma- druga. Martin Prouecho. Don Esidro fi de don Yuanes Pecudo. Yuan de Riuera. Yuan Pachón. Don Paulos Miguel. Andrés Pera. Yohan Mi- guel Remuludo. Pedro Pastor. Yoan Martínez clérigo.

135-P.

Letra de albalaes, 0,16X0,59.

cLvm

Venta de una tierra en término de Santa Marina, otorgada por Juan Ganancia en favor de Alfonso González.

Agosto. A. i 260.

XPS. In Dei nomine amen. Yo luán Ganancia e mia muyer doña Maria facemos carta de uendicion a uos don Alfonso Gunzaluiz e nues- tra muyer dona Maria Dominguiz de una tierra que auemos eno ter- mino de Sancta Marina o dicen los Laganales e ben determinada de la prima parte tierra del comprador de la II tierra de la Chauantona e de sos fijos de la III tierra de fijos de Mulacho de la IIII tierra de fijos de don Saluador, esta tierra uos uendemos e uos otorgamos por que recebimos de uos en precio IIII.M.^r e medio oude somos bien pa- gados e in robracion de la carta quanto anos e uos plogo en tal manera que uos fagades dessa de uandicha tierra elo que uos quisierdes. Se alguien! uenier del nostro linage o del stranio que esta carta quiera contradicer sea maldicto e descomungado e peche a uos en cocto o aquien nuestras bonas ouiere VIIII M.or et caya de la uoz e dublé esta tierra en otro tal lugar o en melor. Facta carta enno mes de Agos-

DOCUMENTOS PARTICULARES. 247

to en Era M.^CO.''^XO.^VIII annos. Regnando el rey don Alfonso en León en Castiella en otros sos regnados. En delantrado en tierra de Leen don Gonzaluo Gil Tenente Ualencia e la ryna donna Uiolante. Tenente essa Mota Pedro Melendez. Enna see de Ouiedo Obispo don Pedro lohanes. Yo Juan Ganancia e mia muyer dona María que esta carta mandemos facer con nostras manos e la robramos e sinal en ella mandemos facer. Qui presentes fuerunt et uiderunt Esidro Fernán la fizo per mandado de Marchos lolianes notario en Ualencia. loban Pé- rez clérigo don Bortolame. >^ Pedro lohan. Diego Moratino. Domingo yerno de don Apparricio. Pedro Pastor.

136— P.

Letra de albalaes, 0,16X0,59.

CLIX

Venta de una tierra en término de Algadefe y de Santa Marina, otorgada por Juan Furtuno, en favor de don Alfonso y de su mujer.

Setiembre. A. UoO.

XPS. ín Dei nomine amen. Yo Yoan Furtuno e mia muyer Mioro facemos carta de uendicion a uos don Alfonso e nuestra muyer Maria Dominguiz de una tierra que auemos en termino de Algadefe e de Santa Marina e ben determinada o dicen el Pedroso de prima parte tierra de la Zapatina e de sos ñjos, de la II tierra de la Uelaca e de sos fijos, de la III tierra de Miguel Andrés e de sos fijos, de la IIII el sandero del Pedroso e recebimos de uos en precio por essa tierra Vi M"r minus quarta onde somos bien pagados e in robracion de la carta quanto anos e uos plogo en tal manera que uos fagades de esa tierra elo que uos quisierdes para todos tiempos. Se alguien uenier del nostro linage o del stranio que esta carta quiera contradicer sea mal- dicto e descomungado e peche a uos en cocto o a quien uuestras bonas

248 DOCUMENTOS PAnTICÜLAHES.

ouiere XI M°r e medio et caya de la uoz e dubre esta tierra en otro tal lugar o en mellor. Facta carta enno mes de Setembrio en Era M.^CC.^XC^YIII annos. Regnando el rey don Alfonso en León en Castiella en otros sos regnados. Endelantrado entierra de León Don Gunzaluo. Gil Tenente Ualencia el reyna dona Uiolante. Tenente essa Mota Pedro Meleudez. Enna see de Ouiedo obispo don Pedriuanes. Yo Yoan Furtimo e niia muyer Mioro que esta carta mandemos facer con nostras manos e la robramos e sinal en ela mandemos facer. Qui presentes fuerunt et uiderunt. Esidro Fernán la fizo per mandado de Marchus lolianes notario en Ualencia. Diego Brauo. Yuan Tayafin. YuanDominguiz. Miguel Coyco. Martin Yoanes Fineya Pedro Pastor. Rodrigo.

137— P.

Letra de albalaes, 0, 1 6X0,59.

CLX

Venta de unas tierras en Santa Marina, otorgada por Isidro en favor de Alfonso Gonzáilvez.

Setiembre. A. i 260.

YPS. In Dei nomine amen. Yo Esidro fijo de Diego Giraldez fago carta de uendicion a uos don Alfonso Gunzaluiz e nuestra muyer Ma- ría Dominguiz de III tierras que ey en termino de Santa Marina o dicen el fenoyal fronta de la primera parte tierra de fijos de Diego Pachón de la II e de la III tierra de los compradores e la otra tierra iace y luego de prima parte tierra de Diego Pérez de la II e de la III tierra de los compradores e la otra tierra iaze y luego de prima parte tierra de los compradores de la II tierra de fijos de Mulacho de la III tierra de Martin Patarron et reciño de uos en precio II M.^^ e in ro- bracion de la carta quanto a mi e uos plogo e onde soi bien pagado en

DOCUMENTOS PARTICULARES. 249

tal manera que uos fagades desas deuandichas tierras e lo que uos qui- sierdes pora todos tiempos. Se alguien uenier del mió linage o del stra- nio que esta carta quiera contradicer sea maldicto e descomungado e peche a uos en cocto o aquien nuestras bonas ouiere lili M.°^ et caya de la uoz e dubre estas tierras en otro tal lugar o en mellor. Facta carta enno mes de Setembrio en Era M.'»CC/^XC.^VIII annos. Reg- nando el rey don Alfonso en León en Castiella en otros sos regnados Endelantrado en tierra de León don Gonzaluo Gil. Tenente Ualencia e la reyuna donna Uiolante. Tenente esta Mota Pedro Melendez. Obispo en Ouiedo don Pedro. Yo Esidro que esta carta mandey facer con mias manos e la robro e sinal en ella mandey facer. Qui presentes fuerunt et viderunt. Esidro Fernán la fizo por mandado de Marchus lohanes notario en Ualencia. lohan Pérez clérigo. Martin Mulacho. Martin Patarron. ►J^ Don Bartolomé Pedro Pastor. Juan de Ribera.

138-P.

Letra de albalaes, 0,16X0,59.

CLXI

Donación de una heredad en Villaquexida , otorgada por Martin de Santiago en favor del monasterio de Eslonza.

Enero. A. 1261.

Conozuda cosa sea a todos per aqueste scripto como yo Martin de Santiago do et otorgo toda ela heredat que yo e en ganar e comprar e compre en TJilla Quexida conuien a ssaber, tierras e uiflas e cortes e casas con exida e con entrada dola e otorgóla a San Pedro de Aldonza por uniuersario por mia alma cada anno para todo tiempo , que la ayau e fagan déla e lo que les ploguier e de uuey dia en delantre sea de mió juro salida enno uuestro monesterio deuandicho sea otorgada para fazer déla elo que uos ploguier para todo tiempo. He que esto

250 DOCUMENTOS PARTICULARES.

non uenga en dubda. Yo Martin de Santiago seelé esta carta de mió seyello pendiente en testimonio de uei dat. Fecha ela carta IIII dias andados leñero. Enna Era de mil e ducientos e nouenta e nueue. Tes- tes: Don Thomas prior. lohan Martinez Sacristano. Don Esidro de Ualda üasta almario. Garcia Aluarez soprior. Fre Domingo celare- ro. Domingo abbat de Uilla Burgala. Domingo luanes. Ruy Pelaz de Algadefe. Pedri Uanes alcayde de Villa Quexida. Pedri Uanes el clé- rigo. Garcia Rodríguez. Pedro Maladino. Miguiel Lorenser. Bartolo- mé Bonin. luán Garcia.

139— P. Letra francesa, 0,23X0,8. Conserva el sello de cera pendiente.

CLXII

Venta de dos viñas en término de Cabañeros otorgada por Pedro Gato en favor del monasterio de Eslonza.

Junio. A, 12G3.

XPS. In Dei nomine amen. Conoscido sea por este scripto que yo don Pedro Gato de San Saluador fago carta de vendicion a uos don Johan Moniz abbat de San Pedro Daldonza e al conuiento desse mis- mo lugar de duas vinnas que ey enno termino de Cabañeros. E la pri- mera vinna iaze a la Cabana del Olmo, de prima parte vinna de don Migyel Martinez, de la 11.^ vinna de los compradores, de la III el Adil del Olmo. E la otra vinna iaze y luego enese bago, de prima parte vinna de Miguiel Martinez, de la II vinna de San Pedro, de la III el carrera que ua de Cabañeros pora Uilla Maor. Estas deuandichas vinnas uos uendo e uos otorgo porque recibo de uos en precio VII mo- rabedis e medio onde fuy bien pagado e iu robraciou de la carta quanto a mi e a uos plogo en tal manera que uos fagades desas uinnas elo que uos quisierdes pora todos tiempos. Se alguien venier del mió linage o del

DOCUMENTOS PARTICULARES. 25Í

stranio que esta carta quiera contradicer sea maldicto et descomungado et peche a nos en cocto o a quien nuestras bonas ouiere XV morave- dis et cayade la iioz et dublé estas vinnas en otro tal lugar o en rae- llor. Facta carta enno mes de Junio en Era M.»CCC.»I anno. Rei- nando el rey don Alfonso en León, en Castilla en otros sos regnados. Endelantrado en tierra de León don Gutierre Suarez. Tenente Laguna don Alfonso Fernán. Obispo en Astorga don Pedro Fernán. Yo don Pedro clérigo de susodicho que esta carta mandey facer con mias ma- nos et la robre e sinal en ella mandey facer. >^ Qui presentes fuerunt et uiderunt: don Pedro clérigo de Cabañeros, Ruy Mazias, Pedro Ha- zlas, don Vidal, Alfonso Nuniz, Pedro Aamez, don Gutierre, Isidro

Fernán, Pedro Domínguez.

140— p. Letra dealbalaes, 0,29X0,12.

CLxm

Donación de unos bienes en Villarratel, otorgada por doña Dominga del Pozo en favor del monasterio de Eslonza.

8 Setiembre. A. 126S.

Sepan quantos esta carta uieren como yo donna Dominga del Poqo moradora en Uilla Retel a plaser de mi et sin toda condition et de bon coraron et de bona uoluntat et por Dios et mi alma do en donnacion al monesterio de sant Pedro de Aldonga todos quantos heredamientos cas- sas ssuellos térras et vinnas et huertos et fferrenales et otros hereda- mientos qualesquier que yo he e auer deuo ho me pertenesgen ho perte- nesger deuen como quier e en qual manera quier ífasta el dia déla Era desta carta que son en Uilla Retel e en sos términos et esto todo se- gunt dicho es do al dicho monesterio con entradas e con ssalidas con pastos e con todos los otros derechos e pertenencias que a los dichos

252 DOCUMENTOS PARTICULARES.

heredamientos pertenecen et pertenes^er deuen. Et desde el dia de la Era desta carta adelante do al dicho monesterio el iuro e la posesión e la propiadat e la tenentia de todos los dichos heredamientos e tiro- lés e partoles de mi en tal manera quelos pueda el sobredicho mones- terio vender e dar et canbiar e enpennar et enagenar e los mal meter e faser dellos e en ellos bien como faria de todas las otras sos cossas liures et quitas. Et otorgo et prometo de nunca yr en demanda contra el dicho monesterio por rason de lo que dicho es et ssy venier que me non ualga en juysio nin fuera de juysio. Et por que esto ssea firme et non ueuga en dubda rrogué Alfonso Rodrigues notario publico en Eue- da que escriuise esta carta que fue fecha ocho dias de Setenbrie Era de mili e ccc e tres anuos. Domingo Andrés. Miguel Domingues. Alffonso Martines Alcalde. Don Jiisepe portero. Alfonso Peres pele- tero. Garcia Alfonso. lohan Garcia . . . . Et Alffonso Rodrigues notario sobredicho fue presente e a rruego déla dicha donna Dominga escreui esta carta e ñs en ella mió signo en testimonio de verdat. >^

141— P.

Letra cortesana, 0,25X0,10.

CLXIV

Donación de unas tierras en favor del monasterio de Eslonza, hecha por Abril Vegas y su mujer.

A. 1267.

lu dei amen. Conoscida cosa sea a quantos esta carta viren como yo don Abril de Vegas e mia moyer Maria Fernandez habiendo miedo de estar desnudos ante ela presencia de nuestro Señor en el dia del juicio, nos ambos e dos ofrecemos a la lampada de san Pedro dues tie- rras elas quales nos auemos entre Deuesa e Vegas en na Rozada e la

DOCUMENTOS PARTICULAHES. 28 3

huiia ye prenominada que compre, de Domingo Fernandez con sua re- manga, de prima parte fexa de Pedro Dominguez, de secunda, fexa de Pedro Martínez, de tercera, fexa de Domingo Pérez marido de Justa Martinez, de quarta coafruenta ela deuesa de los Escuderos. E la otra tierra que jaz entre la carrera que va pora Ceresales e la carrera que va pora Deuesa, de prima, tierra de Pedro Martinez, de secunda parte de lusta Martinez de tercera parte ela carrera que va para Ceresales de quarta ela carrera que va por Deuesa. E estas tierras prenomradas oferezcolas a san Pedro porque sea alumbrado el so altar e por alma de mi e de mié moyer e de nuestros parientes de ambos e dos e de vuey dia en delantre de nostro poderiu sean quitas e eno nuestro otorgadas e qualquier de nuestra parte o de aliena enos mismas que contra este nuestra donación veniese sea maldito e descumuugado e peche al B,e ce sueldos e al monestero de San Pedro otra tanta eredat en otra tal logar o en meyor e caya de la demanda e esta nuestra donación sea sienpre firme e estaule. Fecha carta en Era de M^CCC^V. Eegnando el Re don Alfonso en León et en Castiella et ennos otros sos regnados. Endelantrado en tierra de León don Gutier Suarez. Obispo en Santa Maria de Riegla don Martin Fernandez. Abat en San Pedro de Al- donza don Esidro Martinez. Yo don Abril e mié raoye Maria Ferran- dez sobredichos que esta carta mandemos fazer con nuestras manos la robramos e siial en ella mandemos fazer. Qui presentes fuerunt et viderunt. Frater don Andrés clergo de Ceresales, don Abril escu- dero de Deuesa, Martin Pérez merino de Gonzalo Nufiez, Pedro Fur- tunez de Pouladura, Domingo Castelanno de Maranna don Martino vasalo de San Pedro; Domingo Pérez marido de donna Teresa de Vegas, don Guillelmo alcayde de Degas, Domingo Abril merino de Sant Esidro. Micael de Riaño. ilodericus notuit.

142— P.

Letra de albalaes, 0,22X0,13.

254 DOCUJIBNTOS PARTICULARES.

CLXV

Venta de unas tierras en Cañones de suso , otorgada por Martín Sierra y su mujer, en favor del abad de Eslonza.

A. 4^99.

In Dei nomine amen. Conosgida cosa sea a todos los ornes que esta carta vieren como yo Martin Siera con mia muyer donna Marie face- mos carta de vendegion et de confirmación a nos don Esidro Martinez abbat del monasterio de san Pedro de Aldonza lie a lolian Domínguez camarero et al conuento des mismo logar toda la nuestra parte que nos hemos et auer deuemos en Cañones de Susso enas casas que fueron de don Esidro e de Marina Martinez. Estas casas sobre dichas vos vendemos et vos otorgamos con so taral et con so log et con sue exida et con sue entrade assi como auos pertenescen por XVIII solidos de que somos bien pagados e enroboracion quanto anos e auos plogo e se dal- guno uenier de nuestra parte o destrama contra esta carta sea maldito et cofondido et con ludas perdido et peche encoto auos o aquien uos maudardes quati-o morabetis et medio et caya de la voz et doble otro morabeti ental logar o en meyor. Fecha la carta Era M.^CCC.^VI.^VIII dies andados del mes de Marzo. Regnante el rey don Alfonso conna reina dona Violant en León en Castilla e en otros todos sos regnados. Adelantrado maior en tierra de León don Gutier Suarez. Bispo en León don Martin Fernandez. Teniente Rueda Ramir Diez. Juiz ena misma Martin Couiellas. Alcaydes don Paulos e Pero Vinas. Don Guyllielmo notario scripsit e signum meum fegit. >^ Testes.

143-P. Letra de albalaes, 0,19X0,U.

DOCUMENTOS PARTICULARES. 1255

CLXVI

Donación de un heredamiento en Pajares, otorgada por doña María Rodríguez en favor del abad de Eslonza.

16 Setiembre. A. 1270.

Conoscida cosa sea a quantos esta carta viren que siempre sea fir- me e ualedera pora todo tiempo como yo donna Maria Kodriguez de Valí de Sallge do en donagion e por mia anima e en rremesion de mios pecados a nos don Pedro Martinez por la gracia de Dios abad de sant Pero Daldonga e al conuiento desse mismo lugar todo quanto hereda- miento yo compré en Payares el qual heredamiento fu de don Pelao e el heredamiento que yo compre de don Esteuan que lo ayades libre e quito por juro de herengia pora ya mays e ninguno de mia parte nin- destranna no sea osado de venir nin de pasar contra esta donación nin contra esta almosna que yo fago al monesterio de Sant Pedro de Aldon- ga en ninguna manera e nos don Pero Martinez por la gracia de Dios abad de sant Pedro Daldonga e el conuiento dése mismo lugar por esta almosna e por esta merged que nos nos donna Maria Rodríguez de Valí de Sallge ífagedes, nos otorgamos por bien pagados de dues yugarías de heredade e de vinas pora tres eminas de vino que nos ouiestes a dar en Payares nos e nuestro marido don Ysidro Garcia e por que esto non venga en duda e sea mas ffirme yo donna Maria Rodríguez sobre dicha rrogé Alfonso Fernandez notario de Mansiela que fegiese esta carta e posiese en ela sua señal en testimonio de verdad e yo Alfonso Fernandez a rruego de donna Maria Rodríguez sobre dicha ffiz esta carta e pus en ela mia señal en testimonio de verdad e por mayor fer- medumle yo donna Maria Rodriguez sobre dicha mandé poner en esta carta mió seyelo pendiente en testimonio de verdad. Dada en Val de Salge miércoles XVI dias de Setembrio Era de mili e CCC^s e VIII

S56 DOCUMBXTOS PAnTlCULARES.

annos. Testes don Pedro Martínez por la gracia de Dios abad de sant Pedro de Aldon^a. Yohan Domenguez camarero. loan Moniz ambos monges dése mismo lugar. Frey Fernán Fernandez. Frey Lorenzo am- bos descalgos de Benauente. Martin Domenguez canoligo de Astorga. Yo Alfonso Fernandez la escriui.

144 ~P

Letra de albalaes, 0,10X0,27.

CLXVII

Carta de fuero, otorgada por el abad de Eslonza, en favor de sus vasallos de Soto y de Velerda.

A. 1272.

In Dei nomine amen. Conuozuda cossa sea a todos por este escripto como nos Pero Martínez por la gracia de Dios abbat de San Pedro Daldonza e nos el conuento desmismo logar a ruego dellos nuestros uassalos de Soto e de Uelerda e pediron nos por merced a nos abbat e conuento de ssuso dichos que nos quelles diessemos fuero e nos enten- diendo que yera derecho e por ffageles bien e merced damosles tal fuero porque uiuan ellos pernomnados ommes quesse en esta carta cuntan ellos e toda sua generación que nos diedes cada anno XXtí libras de Qera por el peso de la liura de carena alia ífiesta de san Martin e que diedes cada anno unna procuración all abbat quando fur en el logar e callomnias e omme^ios sei uenieren que el nuestro merino quello reca- lle pora nos e damos uos quanta heredat auemos en Soto e en Uelerda e en üenindes con araturas e con montes e con pimientos e con yxidos e con todas las heredades lauradias e con todas las cossas que a estos logares pertenecen e pertenecer deuen en que uiuades uos e nuestra generación por este fuero que uos damos por tal pleyto que ffagades della XX I. préstamo e estos son los ommes que recebiron estos pres-

DOCUMENTOS PARTICULARES. 257

tamos. Filos de Domingo luanes II prestamos. Pedro Cuecho I prés- tamo. Gonzaluo Rodrigez e Sancha Pelaj'z I préstamo Pedro Pelayz I préstamo. Maria Pérez con sos fillos I préstamo. Filos de Pelay Pelayz III. prestamos. Guillelmo Rodrygez I. préstamo. Pillos de don Pedro II. prestamos, e filos de Fernán Domínguez II prestamos. Filos de Juan Abat IIII prestamos. lolian Pérez clérigo I. préstamo. Martin Domingez e lolian Fernandiz I préstamo e lotro préstamo que finca re- tenemos pora nos o pora darlo a nuestro merino o pora facer dello lo que nos quixermos e retenemos nos el senoryo desas uillas e destas he- redades e destos logares sobredichos e que seades todos uasalos de la- bbat e del monesterio de san Pedro Daldonza quantos morardes en Soto e en Uelerda sien otro senoryo nenguno. E se per auentura al- guno morir osse fur déla tierra e non ficar so herede que quiera fager el fuero del préstamo que el préstamo fique en palacio e ellos conplien- do estos fueros sobredichos e non saliendo de mandado all abbat nin al monesteryo non seer labbat nen el conuento poderossos deUos dessafo- rar nen les tomar los prestamos e nos los omes de Soto e de UeUerda otorgamos nos por uassalos delabbat e del conuento e recebimos este fuero que nos dades e otorgamos délo conplir lealmientre e qualquier délas partes que aqueste fecho passasse peche alotra parte C. maraue- dis e esta carta ualla pora sienpre e que esto non uenga en dobda e sea mas firme nos abbat e conuento e los ommes sobredichos de Soto e de Uellerda mandemos facer duas cartas e ¡partillas por a, &, c, e por maior firmedumne nos abbat e conuento e los omes sobredichos rogemos al conceyo de Casso que pussiessy so sielo en testimonio de uerdat e nos el congelo a ruego de abbat e del conuento e de los sobredichos omes pussymus hy nuestro seello e nos abbat e con- uento pussimos hy nuestros seelos en testimonio de uerdat. Fecha la carta en el mes de Setenbrio. XIII dias andados Era de mil e CCC^'^'^ e X annos.

145— P.

Letra de albalaes, 0,23X0,2S. Carta partida por A, B, C. Conserva señales de haber tenido sellos pendientes.

17

258 DOCUMENTOS PAnTICULARES,

CLXVIII

Venta de una tierra en término de Geresales, otorgada por Pedro Mar- tínez de Vega en favor de Juan Domínguez, sacristán del monasterio de Eslonza.

A. 127o.

XPS. In Dei nomine amen. Connoscida cosa sea a todos quantos esta carta uiren que por todos tiempos sea estaule que yo Pedro Martinez de Vegas de Pozina eyo sua muyer Yusta Esidrez vendemos a uos lolian Dominguiz sagristan del monesterio de sant Pedro de Aldonza una tie- rra que auemos en termino de Ceressales en logar nompnado al Pradie- 11o eye assi determinada de la I.-*^ parte tierra del monesterio de sant Pedro de Aldonza de la 11.'^ tierra de Pedriuanes de Uegas de la III. '^ ela riba, de la 1111.-'» parte tierra del monesterio sobredicho, esta tie- rra assi determinada con todo so iuru et con todas suas pertenen- cias uendemos a uos por XX morabetinos de bonos dineros blancos de la guerra que nos ya diestes onde somos bien pagados et en roura- cion de la carta quanto a nos et anos plogo nos diestes por ende la deuandicha tierra deste dia endelantre de nuestro iuru sea remouida e derayda et aluestro iuru trayda et confirmada que ades liure poder deuender de donar de fazer della a toda nuestra noluntad elo que uos ploguier en uida et depues a la morte. Se perauentura alguno de nues- tra parte o destrana contra esta carta desta nuestra uendeda uenier o nos ueniermos sea maldicto et descomungado et con ludas enno infier- no dañado et de susu anos o al quien uoz de la carta puxar dublada otra a tal tierra en otro tal lugar et peche en coto XL morabetinos et caya de uoz et esta carta desta nuestra uendeda remanesca firme por siempre et sobre todo esto somos tenudos per nos et per todas nuestras bonas mobles et non mobles denos uos sanar ela deuandicha

DOCUMENTOS PARTICULARES. 259

tierra a todo tiempo de todo demandante et sobre todo esto renuncia- mos a todo derecho escripto et non escripto et a todo foro et a toda exepcion de enganno et a toda otra exepcion qualquier que sea et a todo tiempo feriado que uos por nos amos que a nos aiude et auos destorue et especial mientre renunciamos ela exepcion que non poda- mos dezir que los dineros non nos fueron dados nen cuntados a toda sazón. E yo lohan Dominguiz sagristan sobredicho otorgo et conozco que compre esta tierra sobredicha per mandado del abbat don Pedro Martínez et del conuento del monesterio de sant Pedro de Aldonza pora ellos et pora el monesterio sobredicho et en el so auer del mones- terio. Fecha la carta. Era M.^CCí a^XIIL^ enno mes de Mao Eegnan- do el rey don Alfonso con na reyna donna Violante en León en Galli- zia en Castiella en Tolledo en Seuillia en Cordón a en Murcia en Jahen et en Algarue. Don Martin Fernandez en León obispo. Rodrigo Ro- driguiz merino maor del rey en tierra de León et León teniendo Martin Moro teniendo las torres de León. Nos deuandichos uendedo- res esta carta desta nuestra uendeda que uos mandamos faser rouramos et confirmamos et esta sinal en ella mandemos faser. ►J^ Pedro Migue- les ferrero de Moral. Qui presentes fuerunt. Juan Requexado de lle- gas conf. Don luanes clérigo conf. Abril conf Domingo sos fiyos conf. Domingo de Ualle. Domingo Pérez de Uegas. Barnabe fiyo de Yuan Requexado. >^ Qui presentes fuerunt. Petrus testis. Dominicus testis. lohanes testis. Et yo lohan Perrandez escriuan publico et iurado del conceyo de Torio qui notuit.

146— P.

Letra francesa, 0,29X0,16.

260 DOCUMENTOS PARTICULARES.

CLXIX

Carta de cambio de unas tierras, otorgada por el monasterio de Eslonza y por Alfonso Fernández.

Julio. A. 127G.

Conocida cosa sea a quantos esta carta uieren que ssienpre sea ffirme e valedera pora todo tiempo commo nos don Pedro Martines por la gracia de Dios abbat de San Pedro de Aldonca e nos el couento deste mismo lugar nacemos concambio comuusco Alffonso Fernandez notario e con uestra mulier donna Teressa moradores en Manssiella en tal ma- nera que nos damos todo el nuestro heredamiento que nos auemos en Torre e en üilla Seca en todos sos términos el qual heredamiento fu dellos Lacones conuien a saber que tierras e vinas casas e suellos po- blados e por poblar uuertos e aruoles con ífrucho e sien ífrucho prados paxtos, eras edeuisas entradas e salidas et nos Alfonso Fernandez e don- na Teressa sobredichos damos a uos el abat e al couento sobredichos todo el nuestro heredamiento que nos auemos en Torre e en Uilla Seca en todos sos términos del préstamo que ffu de Pedro Pelaz e de donna To- ribia sobrina de Juan Martines clérigo conuien a saber que tierras e ninas casas e suellos poblados e por poblar uuertos e aruoles con ffru- cho e sien ífrucho prados, paxtos, eras e deuissas entradas e salidas. Et cada qual dellas partes sobredichas ffagan destos heredamientos assi commo sobredichos son lo queles proguyer assi enna uida commo enna muerte. Et noslas partes sobredichas otorgamos e prometemos de auer por ffirme este concanbio para todo tiempo por mientre el mundo durar. E qual quier dellas partes que contra esto quisier venir o pasar en alguna manera sea maldito e peche en coto ala otra parte quelo manparar quinientos maravedís della moneda prieta e esta concanbia sienpre sea ffirme e valedera para todo tienpo. Et por que esto sea mas

DOCUMEMOS PARTICULARES. 261

ffirme e non venga en clubda nos el abbat el conuento de snso dichos posiemos en esta carta nuestros sej^ellos pendientes e yo Alífonso Fer- nandez notario de suso dicho pus en esta carta mió seyello pendiente en testimonio de verdat. Fecha ífu esta carta partida por A B C en Mansiella dies e nueue dias de Julio Era de mili e CCC'^ e catorze annos. Testigos. Don Elias Alcalde. Yuan Peres carpentero. Miguel J'elaz e Julián anbos andadores. lohan de Ceresinos joglar. Esidro Pérez omme del abat. Garcia Fernandez e Marcos Fernandez so her- mano. Et yo AlíFonso Fernandez e donna Teressa so niulier uos damos a uos abat e conuento elas nuestras uinas que emos enno préstamo ennos amales elas quales uinas concanbiemos con ñusco por la nues- tra uina della Xosa. y^

147— P.

Letra de albalaes, 0,19X0,29. Carta partida, corte dentado, letras A, B, C. Con- serva sello pendiente de cera, cuya leyenda es: Sigilhun conventus sancti Petrt Elisoncie, y en cuya área están representadas seis cabezas de frente.

CLXX

Donación de unas viñas, otorgada por Martin Domínguez en favor del abad de Eslonza.

1 Junio. A. 1280.

Era M.^CCC-'^XVIII.''^ primero dia de Junio. ConosQuda cosa sea a quantos esta carta viren commo yo Martin Domenguez canónigo de León et de Astorga de mia clara veluntat et sen premia nenguna do auos don Pedro Martinez por la gracia de Dios abbat del monesterio de sant Pedro de Aldonza et al conuento dése mismo lugar por nomne dése monesterio duas vinnas que yo conpre en sancta María ela anti- gua ela primera vinna iaz al exido et ye assi determinada déla primera parte ela carera de Eibera déla II. '^ vinna de Fernant Rodríguez Te- yiado déla III.^ vinna del monesterio de sant Pedro, déla IIII.^ parte

2()2 UOCUMEM'OS PAUTiCtLAUES.

vinna de sancta Maria. Ela otra vinna iaz eniio Valleyio et ye assi determinada de la primera parte ela carrera que va para Grayar de la 11/^ vinna del monesterio de sant Pedro déla III. '^ vinna de Gonzalo ÍTarcia, Estas vinnas assi determinadas con todo so iuro et con todas suas pertenencias nos do por mucho algo et por muclia aiuda que me ífeciestes et polas uestras casas de León et polo otro heredamiento que uos y auedes et polas uinnas et polo heredamiento que yo tenia de nos en sancta Maria ela antigua et pola yglesia de sant Sepulcro de Bena- uente que yo tenia de uos commo sobredicho ye por en toda mia vida que uos e el monesterio sobredicho quellas ades después de mia muer- te bien e complidamientre según t quellas falardes et otorgo que ffaga- des délas a toda uestra veluntad e quellas podades uender e empeñar e donar e concanbiar e fazer délas atoda nuestra uoluntat assi commo yo mismo ffaria. E otorgo e prometo a buena ffe de non uenir contra esta donación que uos yo ffago por mi nen por otre en nenguna mane- ra et seper auentura nos contra esta, donación veniese por mi o por otre enuida o enmuerte otorgo de uos pechar por mi et por todos mios bienes mili morabetinos et eitü jarta desta mia donación que uos yo fago finque firme et do uos luego el iuro et la posesión délas sobredi- chas uinnas por esta carta et rrenunmpcio a toda exenpcion de engan- no et a todo derecho escripto e non scripto que por mi aja que a mi pueda aiudar et auos destoruar. Et que esto non uenga en dubda rogué a lohaunes notario publico del conceyo de León que fí'eciesse desto vn publico estrumento. Et yo lohannes notario sobredicho porque fuy pre- sente a todo esto de suso dicho et a rruego de Martin Domenguez ca- nónigo sobredicho escreui este estrumento et pus en el mió sinnal ^^ en testimonio de verdat. Testes. Pero Pérez canónigo de la yglesia de León. Garda Fernandez clérigo del coro. Pero Domínguez de Torio. Matheos Pérez so ffiyo. Geruas Pérez. lohan Ferrandez.

148— P.

Letra de albalaes, 0,2.oX0,28.

«OGUME.\TOS PAHTICULARES. 263

CLXXI

Sentencia dada por Domingo, Maestrescuela de la iglesia de León, en la cual condena á, Juan Pérez á, pagar cuarenta y seis cargas de pan al monasterio de Eslonza.

A. I28(i.

Sepan quantos esta carta uiren commo ante mi Mestre Dominigo Mestre Scola de la eglesia de León e uicario general del Obispo ve- nieron en juyrio Pero Martínez rrector de la eglesia de sancta Maria de Uilla Uermud procurador del abbat e del conuento del monesterio de san Pedro de Aldonra por nomne dellos déla una parte e Martin Pelaz Casso procurador de lolian Pérez clérigo íiyo de Pedro Gago de Uallonquiello por nomne del déla otra et este Pedro Martínez pro- curador sobredicho demandó a este Martín Pelaz por nomne de este lolian Pérez sobredicho por nomne del abbad e del conuento sobredi- chos quarenta e VI cargas de pan meatad de trigo e meatad de ce- nada e duas procuraciones cada anno de aquellas cosas que el abbad sobredicho ouiese menester dos días enno anno por rrezon que decia que este lohan Pérez auia a dar a este don abbad e conuento sobre- dichos por los bienes que ellos auian en la eglesia de Pouladura de Uallonquiello et otro por el heredamiento que ellos auian en esta pouladura por X annos en rrienda et esta rrienda non lela pag(3 qua- tro annos assi commo deuia et pedióme quelo constrenysse por senten cía por nomne deste lohan Pérez quele diesse estas quarenta e VI car- gas de pan destos quatro annos con las procuraciones assi commo lelas el demandó ante mi en juyrio e este Martin Pelaz por nomne deste lohan Pérez clérigo sobredicho cuyo procurador era negoye que atal rrenda non federa este lohan Pérez del abbad e del con- uento sobredichos nin les auia a dar estas cosas que le este Pedro

264 DOCUMENTOS PARTICULARES.

Martínez procurador sobredicho demaudaua e yo fiz iurar estas partes iui-amento de calompnia e de decir iierdat e ellas iuraronlo e per el iiiramento que federoii non mudaron rren délo que sobredicho auian dicho e rrezonado e Pero Martínez procurador sobredicho por nomne del abbad e del conuento cuyo procurador yia dixo que lelo que- ría prouar e troxo suas testimonias en dos plagos quele yo puse e yo iuramenteles presente. E este Martiu Pelaz procurador sobredi- cho e rrecebi el juramiento délas e ellas recebidas este Martin Pelaz en la tercera producion rren unció la procuración e dixo que non que- ría seer mays so procurador deste lohan Pérez en este pleito ca decia que lenon facía por que e demetia la procuración e yo depues desto en- uie mías cartas a Pero Fernandez arcipreste de Aguilar que rrecebisse las otras testimonias quele don abbad o sso procurador presentarían en este pleyto en Pouladura sobredicha e que chamasse ante ssi a este lohan Pérez sobredicho que uisse iurar las testimonias e el arcipreste enuiome decir commo citara a este lohan Pérez por ssua carta e commo rrecebira las testimonias e el iuraniiento délas, presente este lohan Pérez e enuiome los dichos u Jlas cerrados so sso siello e de commo enplacó a este lohan Pérez que ueniesse antemi uc:r abrir las testi- monias e el non niño e Pero Martínez procurador sobredicho ueno e tiuo so placo assi como deuia e pediume que yo abrisse las testimonias e que fusse por el pleyto adelantre quanto derecho fusse e yo publi- quelas non obstante la contumacia deste lohan Pérez clérigo sobredi- cho e de pues desto enuíe mía carta a lohan Pelaz arcipreste de Roales que enplazasse perentoríe a este lohan Pérez que ueniesse ante mi se- guir so pleyto con el abbad sobredicho o con so procurador e oyr sen- tencia se mester fusse. Et este arcipreste enniome decir por sua carta commo lo enplacara que ueniesse ante mi al placo que sse en la mía carta que tenia e el non ueno nin otre por el quelo escusasse e Pero Martínez procurador sobredicho ueno e tiuo sso placo assi commo de- uia e pediume por nomne del abbad e del conuento sobredichos que yo uisse e enxaminasse los dichos délas suas testimonias e que diesse ssen- tencia en este pleyto qual axasse por derecho. Et yo auido e enxamina-

DOCUMENTOS PAUTICüLAnES. 265

dos los dichos délas testimonias bien e diligentamientre e anido con- seyo con ornes bonos e gardada la orden del derecho en todo, die tal sentencia: In nomine Patris et Filii et Spiritns Sancti amen. Porque Pero Martínez procurador sobredicho por nomne del abbad e del con- uento sobredichos prouo bien e conplida mientre sua entencion contra este lohan Pérez sobredicho. lo Mestre Dominigo Mestre Scola sobre- dicho julgo por sentencia que Pero Martínez prono sua entencion e condepno por ssentencia a este lohan Pérez sobredicho en las quaren- ta e VI cargas délos quatro anuos e enlas procuraciones quele ante mi demandó en juycio este Pero Martínez segundo que sobredicho es e assigno placo perentorio a este lohan Pérez que pague este pan e las prociwaciones destos quatro anuos al abbad e al conuento sobredi- chos ata día de san Miguel de Setenbrio primero que uien e condepno por sentencia a este lohan Pérez en las costas legitimas e rreseruo la laxación délas para mi para taxarlas en so tienpo e en so lugar quando mester fur e este Pero Martínez pediume por nomne del abbad e del conuento ssobredichos quele diesse esta sentencia en escripto seelado con mío siello. Et que esto non uenga en dubda e sea mays firme yo Mestre Dominigo Mestre Scola sobredicho dielle ende esta carta desta sentencia seelada con mío siello pendiente en testimonio de uerdat. Que presentes furon. Alffonso Pérez, lohan Pérez. lohan Martínez. Donimigo Janes. Pero Martínez hermano deste lohan Martínez. Domi- nigo Martínez. Dominigo Pérez hermano deste lohan Pérez. AlíFonso lañes. Andrés Pérez, clérigo todos criados del Mestre Scola. Dada en León 11II« días por andar de Marzo. En Era de mili e CCC e uinte e

quatro anuos.

149 -i\

Letra de albalaes, 0,26X0,38. Conserva el cordón del sello pendiente.

Urn UOCUMKMOS l'AUTICUI.AUKS.

CLXXII

Donación de varios bienes en Pinilla y en Villanova, otorgada por Diego Rodríguez en favor del monasterio de Eslonza.

A. 1289.

In Dey nomine amen. Sepan quantos esta carta uiereu como yo Diego Rodrigues de Penialba de la Qemoca do et otorgo al monasterio de San Pedro de Aldon<;a todo quanto heredamiento yo he et a mi per- tenece en Peniella et en Uillanoua et en todos sos termino* conuien a saber que casas suelos tierras, uuertas, aruoles, montes, ííbntes, pra- dos, paxcas, eras et deuisas entradas et ssalidas yesso y rregresso todo quanto heredamiento yo he et a mi pertenece en estos lugares sobre- dichos déla gran cosa ata la pequenna. Et daqui adelante uos do el iuro et la possession deste heredamiento sobredicho quelo ayades liure et quito para sienpre jamas. Este heredamiento uos do e uos otorgo por Dios et por mi alma en rremission de mis pecados et por alma de mió padre. Ottorgo et prometo de auer por ffirme todas estas cosas que son escritas en esta carta et de nunca venir contra ellas por mi nin por otre en ningún tiempo por ninguna manera. Eque esto sea ffirme et non uenga en dubda rrogue a Pedro Ferrandez que tien las veses de lohan Roys notario del Rey en Maussiella que íFeciese esta carta. Fecha quinse dias de Julio Era de mili et CCC et veinte et siete anuos. Testigos. Nunno Goncalles de Uilla Qalama. Goncalo Nunnes. lohan-

nes Roy alcalde del Rey. lohan Peres que fue notario. Barna-

be Martines. Domingo Abril capatero moradores en Mansiella. Yo Pedro Ferrandes teniente las veses de lohan Roys notario sobredicho ífuy present a esto et por rrogo de Diego Rodrigues sobredicho screui esta carta et puse en ella este signo. ►J^

150— P.

Letra de albalaes, 0,l9X0,ííi.

DOCUMENTOS I'AUTICULAUES. 267

OLXXIII

Carta otorgada por el abad del monasterio de Eslonza en favor de Facundo Martínez, capellán del monasterio de San Adriá.n.

A. 1289.

Conoscida cosa sea a quantos esta carta uiren como nos don Pe- dro Martines por la gracia de Dios abbat de ssan Pedro de Aldonca damos a nos Fagun Martines capellán del nnestro monesterio de sant Adriano de las Callas por soldada e por prouesion de diesmo déla lao- ria de los bues del monesterio de Sant Adriano e ela tercia del diesmo de todos los feligreses que pertenescem al sobredicho monesterio. Et damos nos la meatad de quarentena e de manda e de anno al quelos feligreses dieren por suas almas et ponemos nos que el nuestro prior de sant Adriano que nos nuestra rracion de comer e de beuer ala sua mesa quando el comir. Et yo Fagun Martines por este bien e por esta mercet que me facedes otorgo de uos sseer bono e leal e de nunqua demandar maor prouesion en el monesterio e de proueer a todos los feligreses del lugar de todo beneficio de dicta eglesia. Et otro si yo Fagun Martines sobredicho otorgo de lexar la meetad de quanto auer mueble yo ouier a mió finamiento por mia alma al monesterio de sant Adriano e qualquier. de las partes que contra esto passar peche ala parte que la conplier O marauedis déla bona moneda e esta carta nal- ga por en dias de Fagun Martines. Et que esto non uenga en dubda e sea mays firme nos abbat e Fagun Martines mandemos faser dos cartas partidas por a, h, c, e por maor firmedumne nos abbat manda- mos las seellar con nuestros siellos en testimonio de uerdat. Ffechas en ssan Pedro de Aldonca XIII dias andados del mes de Abril en Era de mili e CCC e XX e VII anuos. Testes. Rodrigo luanes. Don Simón. loham lohanes de Valle. loham Lopes monges. Miguel loha-

268 DOCUMENTOS PAHTICULARES.

nes thesorero de Saut Esidro. Marcos lohanes canoligo de Sant Esi- dro. Fre Domingo. loliam Martines clérigo de Palacuelo. Domingo Mateos de Villa Sauarigo. loham fiyo de Domingo Peres déla Losie- 11a. loham Leonardo de Barrio.

151-1».

Letra de albalaes, 0,IGXO,áo. Carta partida por A B C.

CLXXIV

Donación de unas tierras al monasterio de Eslonza, otorgada por Martín Liá^zaro y su mujer.

Setiembre. 1289.

In Dei nomine amen. Conoscuda cosa sea por este scrito a qiiantos esta carta viren como jo Martin Lázaro et yo Maria Andrés su a mnyer damos a uos don Pedro pela gracia de Dios abad de san Pedro Daldonza et al conuento des mismo lugar IIII tierras et V uignas que auemos en termino de san Uizente en concambio por II tierras que nos dades en este termino sobredicho que son bien pernombradas, e la primera tierra et e la 11'^ yazen a las Juncales e la determina assi déla I*^ parte tierra déla Puente de la 11-^ tierra del monesterio e la 11'^ tierra determina asi 1=^ parte uinna de don Felipe e de la IP tierra del monesterio e la III* tierra e ele IIII^ jacen a Ual Roo e la I*^ deter- mena asi P parte tierra del monesterio de la 11^ tierra del monesterio e de la III* tierra et ela IIII* tierra determina assi I* parte tierra del monesterio de la ir** tierra de fiyos de don Isidro e la I''^ vinna jaze a Ual Roo e determena assi P parte el sandero IP tierra de don Bartollame et la 11^ vigna jaze alos Negrielos parte et déla IP uigna del monesterio et la IIP uigna et ela IIIP jazen a Calabazos ela P determina assi P parte et IP tierra del monesterio et la otra uinna prima parte et IP tierra que era del monesterio e la V uinna

DOCUMENTOS PARTICULARES. 269

jaze alos amales I" parte et de la IP uinna del monesterio et estas uinnas el estas tierras sobredichas nos damos et uos otorgamos et desde oy die adelantre auos damos el iuro et ella possesion et ella propiedat que uos fagades ello que uos quisierdes por jamas et obriga- mos nos por todos nuestros bienes de uos sanar uinnas tierras sobre- dichas a todo tiempo de todo demandante. Fecha ela carta XIIII dias de Stembrio. Era de mili et CCC et XXVII anos. Yo Martin Lázaro et yo Maria Andrés roguemos a Martin lohannes notario de Ualenzia que possise en ello so nombre et so sino. Testes: Diego Pérez Cazami- nos. Pedro Yuanes de Uilarrin. Pedro Martines de la Reguera. Abril Yuanes. Martin Cardera. lohan fiyo de Martin Lázaro. Pedro Issi- drez testis.

Martin lohan notario de Ualencia fiz escriuir esta carta et pus enella mi señal. ^

152— P. Letra de albalaes, 0,27X0,20.

CLXXV

Carta otorgada por Juan Domínguez, clérigo, en la cual se obliga a pagar ciertas prestaciones al monasterio de Eslonza.

8 Octubre, i 291.

Sepan quantos esta carta uieren commo yo Johan Domínguez clérigo morador en Uila Fafila obligo a mi e a todos mioss bienes de dar a uoss Pero Martínez abat de Ssan Pedro de Aldonsa e a loss otros abades que uenieren después de uoss de uoss dar cada anno quatro cargas de cenada unna bonna procurasion de pan e de uino e de carnes o de pescadoss e dos dosenas de quessos de sal en rrason del padrona- digo de la uuestra igrissia de Santa Maria de la Moral que yo de uos tiengo e por la tergia que vos soledes leuar desta egrissia sobredicha

270 DOCUMENTOS PAnTICULAHES.

de pan e de iiino e de ssal e rrenimgio toda ley e todo ffuero escripto e non escripto que a mi podiese ajudar e a uos en pescer que nos yo non pagase este pan ela sal ata la fiesta de santa María de Setenbre e sse uolo non pagase a este plaso ssobredicho de uos pagar de pena cada dia I marauedi de la bona moneda e otro ssi me uos obligo de uos dar una procuragion cada anno desdel dia de san Martin ata san Mar- tin quando la uos enbiardes pedir sola penna sobredicha. Et nos don Pedro Martines damos I ssuelo en que raoredes desos que hemos y Qerca déla igrisia en que rricibades y a nos e a los nuestros monges e a los nuestros hommes quando y acaysiren con la mercet que uos Dios dier e yo don Johan sobredicho asi lo recibo e assi lo otorgo e a mi finamiento otorgo de delexar ela metat del muebre que y auier al mo- nesterio por mi alma. Et nos don Pedro Martines abat de san Pedro de Aldonsa e Johan Domingues sobredicho rrogemos a Martin Pelays notario publico del rrey en Uila Ffaífila que nos diese ende sennos estormentos ífechos en unn tenor e anbas las partes nos obliga- mos a lo que se contien en este estormento ela parte que a ello non quisier estar que peche cient marauedis de la bona moneda a la parte que lo touier. Que ífue ífecho XVIIII dias de Ochubre Era de mili e CCC e XXIX annoss. Firmas que fueron plesentes. Don Pedro Peres arcidiano de Ual de Meriel. Matheo Peres canoligo. Johan Abrill no- tario de la igrisia de León. Goncalo Peres criado de don Uellasco. Diego Martines de Mayorga. Domingo Martines clérigo. Don Matheos Geruas Peres clérigo del arcidiano.

Et yo Martin Pelays notario publico del Rey en Vila Fafila fui plesente a el pleito e por ruego de las partes fis escriuir este estor- mento e pus este mió sino en testemonio de uerdad. ^

153-P. Letra de albalaes, 0,Í8X0,Í7.

DOCUMENTOS PARTICULARES. 27<

CLXXVI

Carta de donación de unos bienes en Cañones de Suso, otorgada por el monasterio de Eslonza, en favor de Don Yago.

A. 4300.

Sepan qiiantos esta carta uieren commo nos don Fernán Garda por la gracia de Dios abad del monesterio de ssan Pedro de Aldonca et nos el conuento desse mismo lugar damos a uos don Yago fi de don Beneyto de Carrion e a nuestra muller donna Ordona las nuestras cassas e los heredamientos que nos auenios en Cañones de susso e en Castro Sollanco et la tierra déla Serra que uos teniedes de nos en tiempo del abad don Pero Martines que es en termino de Villa Saua- rigo et estas cassas con sus heredamientos e con vassallos e con todas las otras cossas quelle pertenecen assi commo ssuelen andar vos damos por muchos seruicios e aludas que ífesestes ha nuestro monesterio e es- peramos que ffaredes et por tres mili marauedis de la moneda déla guerra que ficeron de debda que nos deuiemos del tiempo del abad don Pedro Martines nuestro antecessor de que teniedes ssus cartas del e de nos el conuento sselladas con nuestros sellos que nos luego diestes a romper et otorgamos que tengades estas cassas e estos here- damientos sobredichos con entradas con ssalidas e con tfueros e caloñas e con quantos derechos nos y auemos e deuemos auer por en todos nuestros dias saluo la apresentacion de la eglesia que retenemos para nos. Et nos Deago e donna Ordonna rrecebimos estas cassas e estos heredamientos denos abad e conuento sobredichos en la manera que ssobre dicho es et otorgamos délas tener e guardar e leuar los ífruchos dellas por en toda nuestra vida et délos non vender nin mal meter nin en agenar nin enpenar en otra perssona ninguna mas lexarnos las cassas ffechas e los heredamientos todos liures e quitos e desenbarga-

272 DOCUMENTOS PARTICULARES.

dos con ssos bonos paramientos al tiempo de nuestra muerte et nos abad e conuento sobredichos otorgamos e juramos e prometemos en bon- na ffe sien mal engaño de nunqua venir contra ella per nos nin por otros por el tiempo sobredicho. Et sse contra ella veniessemos otor- gamos de uos pechar en pena quatro mili maravedís de la moneda nue- ua e la rrenta fficar por firme et rrenundamos todo ffiiero e todo dere- cho escripto e non escripto, dia íferiado e non íferiado e toda carta de papa e de obispo e de rrey e de nina e de otro sennor o juis qual quier et de mays otorgamos que nos podades prindar por la pena sso-

bredicha con qual por o juis nos quissierdes todos los bienes de

nuestro monesterio o quier que los fíallardes. Et que esto ssea ffirrae rroguemos a Fernán Garcia notario del rrey en Mansiella que ífesies- se desto dos cartas ífechas por hun tenor e possiesse en cada hunna dellas sso signo et por mays ffermedumne. . . . nos abad e conuento sobredichos possiemos en esta nuestra carta que uos Doago tenedes nuestros ssiellos colgados en testimonio de verdad. Fecha la carta XXIX dias de Junio. Era de mili e CCC e treinta e ocho anuos. Testigos lohan lohanes prior e lohan lohanes camarero. Martin lohan prior

de e lohan prior de Valle. Nicolás Pérez e Martin lohanes

e Pero Ihoan todos monges de san Pedro de Aldouca. Martos Pérez cauallero de Valde Fialcon. Diego Pérez caballero de Nana. lohan

Nicolás e Goncalo Mones e Domingo Gil e Don Fernando de

lohan Nicolás moradores de Mansiella. Yo Fernán Garcia notario ssobredicho por rrogo délas partes ffise escriuir esta carta e ffis en

ella mió ssignno. >^

154— P.

Letra de albalaes, 0,24X0,19.

DOCUMENTOS PARTICULARES. 273

CLXXVII

Carta de arrendamiento de una heredad en Vegas y en Devesa, otorgada por el monasterio de Eslonza, en favor de don Martin y de otros.

10 Junio. A. -1302.

Era de mili e CCC e XL anos X dias andados del raes de Junio. Sepan quantos esta carta viren como nos don Fernán Garcia por Ha gracia de Dios abbat del monesterio de ssan Pero de Allonca e nos el conuento des mismo logar arrendamos a uos don Martin e a nos Yuan Martines e a uos Diego Martines ffiyos de Martin de Armada sobredicho de Cerressalles quanto heredamiento nos auemos e auer deuemos en Vegas e en Deuesa por en todos nuestros dias de anbos e dos, por tal pleyto que nos dedes cada ano en rrenda VII estopos de buen centeno limpio e seco e bien medido por lia quarta de León e este pan deste eredamiento sobre dicho auedes a dar al obediencial que touier ella nuestra ssacristania cada anuo por lia fifesta de ssancta Maria de Setembrio sso pena de huna eminna de centeno o quantos dias passaren del placo ssobredicho en dellantre e que raoredes eno ssuello de lia ordenne e sseades nuestros vassallos e nos Yuan Mar- tines e Diego Martines prometemos en bona ífe ssien mal en gano de- nos dar cada ano este pan desta rrenda al placo ssobredicho según sse contiene en este estrumiento ssola pena sobredicha e nos ellas partes ssobredichos obligamos a nos e todas nuestras bonas ganadas e por ganar de complir todo esto que en este estrumiento sse contien e qual- quier dellas partes que contra esto passar peche alia otra parte que j'o touier C. morauidis de la bona moneda e estar que estar alia compus- tnra ssobre dicha e por que esto sea ftlrme e non veenga en dubda nos abbat e conuento e Diego Martines e Yuan Martines ssobredicho rro- gamos Alfonso Peres notario publico por Diego Ramirris eno condado

18

274 DOCUMENTOS PAIITICÜLARES.

de Forma que ífidesse duas cartas ífechas en hun tenor e por mayor ífirmedume nos abbat e convento ssobredicho mandemos sellarllas con nuestros siellos e yo Alffonso Pérez notario ssobredicho arruego de las partes sobredichas del abbat e del conuento e de Diego Martínez e de Yuan Martínez escriui este estrumento e pus en el mió siugno que es tal ►J^. Pero Pelaes de Carocera e Nunno Rodríguez claueros del abbat. Domingo de Rebolar, Domingo Gil de Rueda.

Testes: Gil Fferrandez de Castrillo. Román Peres merino del con- dado. Simón Pérez clérigo de Ceressales.

155-P. Letra de albalaes, 0,24X0,29.

CLXXVIII

Testamento otorgado por Gonzalo Fernandez de Negriellos.

A. 1312.

Sepan quantos esta vieren commo yo Fernand Domínguez notario publico del Concejo de Valencia vi vna carta que me mostró el abbat de ssant Pedro de Aldonca escripta en papel abierta e seellada con dos seellos de cera colgados el vn seello sse contenia que era del Con- ceio de Laguna e el otro sseello sse contenia que era el de Goncalo Ferrandes de Negriellos e conteniesse en ella que era ssingnada de mano de Miguell Domingues notario del Conceio de Laguna la qual carta era fecha en esta manera. Era de M^CCCfi séptima veynte e tres dias andados del mes de Nouenbrio. Este yie el testamento que yo Goncalo Ferrandes fago con mió ssesso e con toda mia memoria con- prida. Mando ssepultar mió cuerpo en Santa Colonba hu jase mia madre e quito quantos merinos hey e quanto me dixieron e me ficieron aqui 6 pora ante Dios e quito a Alfonso Dies el rocin rroano e toda

DOCUMENTOS PAnXlCULARES. 275

cosa que de mi tien e dolle la muía rrucia que tiengo de mió primo Pero G encales por ssessenta e tres maravedís e medio assi commo la yo tiengo e do a Goncalo Ximeiies cinquenta maravedís por el cauallo castaño que conpre de ffljos de Gil Gomes e doy cinquenta maravedís a Pero de Valencia por el mió cauallo rrucio e doy a don Guyllelmo entre por el mulo e por el vino que tien treynta maravedís e doy a García Dies cinquenta maravedís e a lohan Reson treynta maravedís e a Matías treynta maravedís e a Pero Dies de Ribas cinquenta ma- ravedís e a Ruy Tafur quinse maravedís e a Garda, del cauallo, treynta maravedís e a Pero Gonsales ela meatad de quanto hey en Fresno e a lolian Gonsales la otra meatad e a lohan Gonsales quanto hey en Negriellos e quanto hey en Villastrigo e en Villa Mayor e a Goncalo Moran quanto hey en Mata de Lobos e en Bustiello e en sant

Ybannes en la veyga e don Guyllelmo que non que rregiba todos

los fruchos buenos que vienen a Alfonso Dies cinquenta ma- ravedís por que vaya por mi a Santa María de Roca Mador e doy lo de Villa Rabines a ssant Pedro de Aldonca e doy lo de la Somoca e de Ponferrada a Santa María de Astorga e doy lo de Songuyello a los Descalcos de León e mando a santa Colonba cient maravedis e dolo de Villa Lobar a Alfonso Dies e quito lo de Pobradura a la niugier que lo tiene que nunca ffaga ffuero por ello e quito a don Guyllelmo todos los perfios de casa e los puercos e yo Goncalo Ferrandes perdi vna loriga de cuero que tenia del Rey e sela enbiar demandar peché lohan Goncales por ella cinquenta maravedis e vendan la mi muía parda e la mi siella gallega e den a los Descalcos de Benauente veynte mara- vedis e a los Descalcos de León veynte marauedis e a los Predicadores de León veynte maravedis e mando a Nicolás treynta maravedis e den a Sant Pedro de juso veynte marauedis pora un calce de plata e las mis coberturas e mando a Pero Lorente dies maravedis e a Miguell de Lugo dies maravedis e dexo por mios cabeceros a lohan Goncales e a Pero Gonsales e a don Guyllelmo e donna Eluira que ssea veedor que cunplan este testamento pello mió e ssin danno de ssi e leyxo a don Guyllelmo en comienda de lohan Gonsales, mando a la Puente de Ri-

276 DOCUMENTOS PAnTICULAnES.

capegas dies maravedís e mando que paguen quanto tome que ssea metido en verdat e doy a Miguell Domingues notario de Laguna cinco maravedís e ningunno non ssea poderoso de partir enno mió a menos de seer mias debdas e mias mandas conpridas e mando a Pero Negrie- llos dies maravedís. Et yo Goncalo Ferrandes mando que den a ffija

de elo que ffu de Bartolomé Lopes e mando que metan cín-

quenta maravedís en misas cantar en ssanta Colonba por mi alma e mando a Teresa Martines mía hermana cínquenta maravedís e quito a Alffonso Dies que touo míos dineros de mi e rruego a Dios que lo perdone e apúsome mío padre que le vertirá ocho eminnas de vin- no e maldixome sobrello e rrogolle que me perdone e tome de mi lo que quisier por ello et si valier esta manda sobredicha que yo ffis a Pero Goncales e a lohan Gonsales a Goncalo Morant que yo ffis por mi alma ssí non mando queles vala todo aquello que yo podrey dar por mi alma de aquellos heredamientos sobredichos queles yo mandaua et mando que don Guyllelmo que sse entregue délo qual yo deuo ele mando dar pelle pan epello vínno e per quanto yo he en Negriellos e en Fresno e mando que den a Bortolame Perrero QÍnco maravedís por seruÍQÍo que me ffigo e mando a lohan Sínbudo qíuco maravedís e den a Alfonso Dies el mío perpunte e el mío capíello de fflerro e vendan la mía ssiella délas armas e el yelmo e pongan ende vn frontal ante Santa María de San Pedro de jusso e lo al metan lo en misas cantar e den a estos míos omes elas sumas de casa epartan las commo sse ellos quisieren e den a Juan Adrianes dos maravedís. Et por tal que esta carta ssea fflrme pora todo tienpo e non venga en dubda yo Goncalo Ferrandes sobredicho rrogue al conceio de Laguna que ffesíesse seellar este testamento de su sseello pendiente por testimonio de verdat e yo ffiís poner euel el mío sseello. Et nos el congelo de Laguna a rruego de Gongalo Ferrandes sobredicho ffessiemos poner en este tes- tamento nuestro seello pendiente Testigos Gargia Ferrandes de Na- raye. Alffonsso Peres de Toral. lohan Cíbrianes clérigo de Antonan. Monio Sanches e ssu hermano Diego Sanches. Domingo Ramos clérigo. Don Tomas clérigo. Pero Soga clérigo. Alffonsso Dies escudero. Pero

DOCUMENTOS PARTICULARES. 277

Dies de Ribas. Pero de Valencia. Don Guyllelmo Beneyto ferrero. Miguel Peres de Oro. luanes. Gongalo Ximeues. Don Pedro de Santi- bannes. Nicolás Ferrero. lohan Ferrandes. Pero Pequenno. Don Simón. Yuan Castellano. Pero Negriellos. Yo Miguel Domingues notario de Laguna escriui este testamento por mandado de Goncalo Ferrandes. Fecho este trasUado de vieruo a vieruo por el tenor de la sobredicha carta ginco dias de Desiembre Era de mili e CCO e ginquenta annos. Testigos que vieron la dicha carta. Francisco Peres del Poco e Martin Pareysso e Adán Peres e Miguell Domingues notario sobredicho e otros omnes de Valencia. Yo Fernán Domingues notario sobredicho vi la di- cha carta e ffis escriuir este traslado por ella de verbo a verbo e pus en él mió nomne e mió ssig )^ no.

156— P.

Letra de albalaes, 0,16X0,59.

CLXXIX

Donación de cuatro préstamos en Cerezales y Villela , otorgada por Martín Gil y otros en favor del monasterio de Eslonza.

Junio. A. 1.317.

Era de mili e CCC e cinquenta e cinco annos onge dias de Junio. Sepan quantos esta carta de donación hieren commo yo Martin Gil fijo de Gil Martines de Gordalica e yo Lionor Alfonso so muger mo- radores en Villoría damos a nos don lohan Andrés por la gracia de Dios abbat del monesterio de sant Pedro de Aldonca e al conuento dése mismo logar para el dicho monesterio quatro prestamos que nos aue- mos enno barrio que yase entre Qeresales y Villiella con todos sos términos et con el tergio de los montes de los dichos logares de Barrio e de Qeresales conuien a saber que casas, ssuelos pobrados e pobrar tierras, huertos, piados, molinos, eras e el tergio de los ssobredichos

278 DOCUMENTOS PARTICULARES.

montes et todo lo al que nos enel dicho logar de Barrio con todos sos términos e con el tergio délos dichos montes emos e auer deuemos et nos pertenesgeu ho pertenesger deue comnio quier e en qual manera quier ffasta el dia déla Era desta carta et estotodo segund sobredicho es nos damos con entradas e con ssalidas e con deuisas e con pastos montes e ffontes et con todos los otros derechos e pertenengias que alos dichos quatro prestamos e montes pertenesgen e que nos hy aue- mos, per condición que después de nuestros dias que nos dedes enel dicho monesterio sepulturas pertenesgientes para sepultar nuestras carnes et desde el dia de oy déla Era desta carta adelantre damos el iuro e la possession e la propiedat e la tenencia alos dichos abbat e conuento para el dicho monesterio de todo lo que sobredicho es e tira- mos lo e partimos lo nos Martin Gil e Lionor Alfonso los sobredichos todo de nos en tal manera que el abbat e el conuento ya dichos quelo puedan todo entrar e tomar e dar e enpennar e concanbiar e possedir e faser dello e enello assy commo farian de todas las otras cosas liures e quitas quel dicho monesterio ha et otorgamos e prometemos a bona ffe ssin mal engaño e iuramos t i.rporal mientre de nunca per nos nin per otre en ningún tiempo yr nin passar contra esta dicha donación que agora fasemos alos dichos abbat e conuento e monesterio et ssy ueniessemos otorgamos que nos non nalga nin seamos sobrello oydos en juysio nin fuera del, especial mientre para nonbenir nin passar nos nin otre por nos contra esta dicha donación renunciamos la ley en que dise que por ser omme desconoscido contra aquel quella donagion effa- siendoUe algunas cosas que son sien derecho quelle puede reuocar la donación e mays obligamos a nos e a nuestros bienes ganados e por ganar deuos fasser ssana esta dicha donación para en todo tiempo de todo demandante o embargante que nos la quisiesse contrariar en al- gund tiempo. E por que esto ssea firme e non benga en dubda rrogue- mos Alfonso Rodrigues notario publico en Rueda que escriuiesse esta carta e la signasse de su signo e la diesse a los dichos abbat e conuen- to. E yo el dicho Alfonso Rodrigues notario sobredicho ífuy presente e a rruego délos sobredichos Martin Gil e Lionor Alfonso escriui esta car-

DOCUMENTOS PARTICULARES. 279

ta desta donación e arruego délos dichos abbat e conuento e ffise enella mi signo que es tal >^ en testimonio de uerdad. Testigos que fueron presentes Fernand Gonsales e Alfonso Gonsales escuderos moradores en Villa Keter. Toban Peres clérigo desse logar. Gomes Gil hermano del dicho Martin Gil. lohan Miguelles clérigo de Rebollar. Miguel Peres clérigo de Villoría. lohan Monis amo del dicho Martin Gil e Pero Gonsales so omme. lohan Peres fijo de Pero Martines de Villa Reter e otros.

157— P.

Letra cortesana, 0,24X0,19.

CLXXX

Donación de unas heredades en Mellanzos, otorgada por María Alfonso y otros en favor de Alfonso Suárez.

A. 1323.

Sepan quantos esta carta vieren commo yo María Alftonso mugier que ífue de Pero Alfonso de Boycan cauallero e yo Pero Alffonso e yo Ssancha Peres ssos ffijos todos moradores en Rueda a plaser de nos e ssyn toda condidon nin íforciados nin constreñidos mays de nuestra propia clara veluntad dammos e otorgamos en pura donación por juro de heredat a uos Alffonso Suares ffijo de mi la dicha Maria Alfonso e hermano de nos los dichos Pero Alffonso e Ssancha Peres todos cuan- tos heredamientos rrayses nos auemos e auer deuemos en la aldea de ^Nlellancos e en ssos términos conbien a ssaber que casas solares pobla- dos e por poblar tierras vinas huertos llinares fferrenales aruoles con ffrucho e ssyn frrucho prados aguas corrientes e non corrientes exidos deuissas entradas e ssalydas pastos et montes e a ffontes yglisario e padronalgo en la ygiisia yessu e rreglessu e todos los otros derechos e pertenencias que nos y auemos e auer deuemos enel dicho Hogar

280 DOCUMENTOS PAnTICULARES.

de Mellancos e en sos términos segunt sobredicho es ffasta el dia de oy déla Era desta carta. Et esto que sobredicho es uos damos e uos otorgamos como dicho es por rrason e por nome déla vues- tra partiya e pertenencia que uos auiedes de auer de los bienes que fflncaron del dicho Pedro Alffonso que Dios perdone marido que fue de mi la dicha Maria Alffonso e padre de uos los dichos Pero Al- ffonso e Ssancha Peres e damos al dicho Alffonso Suares nuestro her- mano et otrosy por rrason e por nomme déla partiya e parte de los bienes que uos auedes de auer de posspartes de mi la dicha Maria Al- fonso vuestra madre et quelo ayades todo esto que sobredicho es que uos damos e uos otorgamos Iliure e quito desenbargada mientre et otrossy atorgammos que sse mays val esto todo que ssobredicho es que uos dammos commo dicho es de lo que uos deue a caber en vuestra parte de los dichos bienes por rrason e por nomme de las dichas par- tiyas que uos el dicho Alfonso Suares auiedes de auer de pospartes del dicho Pero Alffonso vuestro padre e de mi la dicha Maria Alffon- so vuestra madre todo lo que y mays mentar e mays valier damos uos lio e otorgamos uos lio en puid donación por juro de heredat en ayuda de vuestro casamiento para que casades con Orraca Nunes vuestra esposa e que uos ffaga bonna prod et desde el dia de oy de la Era desta carta adelantre uos dammos el juro e la possession e la propiedat e la tenengia de todos los dichos heredamientos e bienes e algos que uos damos e uos otorgamos commo dicho es e tiramosllos e partimosUos de nos todos en tal manera que ayades poder délos vender e dar e donnar e los concanbiar e los enpenar e los enagennar e los mal meter e ffa- ser dellos e en ellos e en todos todo lo que uos quisierdes e vuestra veluntad ffuer assy en la vida commo después a la muerte bien commo ffariedes de todas las otras vuestras cosas mays Iliures e mays quitas que uos auedes ho podriedes auer. Et otorgamos e prometemos en bon- na ffed ssyn todo mal enganno de nunca en ningunt tiempo del mundo per nos nin per otre venir en demanda contra uos el dicho Alffonso Suares nin contra vuestros herederos por rrason desta dicha donación que uos damos e uos ffasemos commo sobredicho es e sy veuiessemos nos

DOCUMENTOS PARTICULAKES. 28<

nin otro por nomme de nos nin de qual quier de nos otorgamos que nos non valga nin seyamos oydos sobrello en juysio nin fuera de juysio. Et obligamos a nos e a todos nuestros bienes gannados e por gannar de uos ffaser ssannos estos dicbos heredamientos e bienes que uos damos e uos otorgamos commo sobredicho es para todo tienpo de todo deman- dante ho enbargante e por qual quier rrason. Et por que esto ssea ffirme e non venga en dubda nos los sobredichos Maria Alffonso e Pero Alffonso e Sancha Peres sos fijos rroguemos a Beneyto Peres no- tario publico en Rueda por donna Inés Ramires que escriuiesse esta carta que ffue ffecha siete dias de Junio Era de mili e tresientos e sse- senta e vn anno. Testigos. Garcia Ferrandes de Rebollar cauallero. Nunno Peres de Villa Toriel escudero. Isidro Ferrandes clérigo. Bar- tolomé Peres e Gonzalo Peres alcalldes. Martin Peres tauernero. Asenxo Peres gapatero. Matheos Peres estos de Rueda. lohan Garcia Damio. lohan Ferrandes e lohan Asenxo de Quintana del monte. Et por que yo lohan Alffonso notario publicu en Rueda por la dicha ssen- nora donna Ynes Ramirres ffallé la nota desta carta en el Registro del dicho Beneyto Peres notario que ffue en el dicho logar de Rueda e segunt que aparecia esta carta non ffuera ffecha nin sacada del dicho Registro e por la obturidat que me a mi dio la dicha sennora e me mandó que todas las cartas que ffallase por fazer en los Registros de la dicha notarla que les sacasse de los dichos rregistros escriptas por mi mano e las diesse a cuyas eran e ualiessen para todo tiempo e ffe- siessen sse escriuir esta carta por la dicha nota e ffis en ella mió \^ ssignno en testimonio de verdat.

158— P.

Letra cortesana, 0,21X0,22.

282 DOCüMEMOS PARTICULAIIES.

CLXXXI

Carta de donación de unos bienes en Cerezales, otorgada por Martin Domínguez en favor del monasterio de Eslonza.

A. 4323.

Era de mili e tresientos e ssessenta y liuii anno nueue dias del mes de Desiembrio. Sepau quantos esta carta de donación uieren como yo Martin Domingues dicho Basan y yo donna Esteuania sua muller fiya de Don lolian de Ceresales que fur et yo Domingo lohan fijo de lohan Domingues y de Buena Ventura fiya del dicho don lohan mo- rador en el dicho logar de Cerezales damos en pura donación a uos don lohan por la gracia de Dios ahbad del monesterio de Sant Pedro de Aldonca e al conuento desse mismo logar para el dicho monesterio todos quantos heredamientos nos auemos e auer deuemos e a nos per- tenescen que nos toueron en partiya con nuestros hermanos délas com- pras que el dicho don lohan conpró en el dicho logar de Ceresales e en sos términos conuien a saber que casas suelos poblados e por po- blar tierras, prados, huertas, linares, molneras e todo lo al que nos en el dicho logar de Ceresales en sos términos hemos e auer deuemos e anos pertenesce e pertenecer deuen en commo quier e en qual manera quier ífasta el dia de la Era de esta carta et esto todo segund sobredi- cho ye hos damos e donamos con entradas e con salidas e con diuisas e con pastos, ea montes, ea fontes, e con todos los otros derechos e pertenencias que alos dichos heredamientos pertenescen e que nos h3' auemos et estos dichos heredamientos e todo lo al uos damos segund dicho es con tal condición que nos fagades para siempre jamas en cada un anno un aniuersario enel dicho monesterio por nuestras almas e por las almas de nuestros padres e nuestras madres. Et nos los dichos abbad e conuento asi nos obligamos délo cumplir por nos et por nostros

DOCUMENTOS PAUTICULARES. 283

successores. Et nos los sobrediclios Martin Domingiies et donna Este- uania et Domingo lolian desde el dia déla Era desta carta en delantre damos el juro ela possesion e la propiedat e la tenentia a nos los so- bredichos abbad el conuento para el dicbo monesterio de todo lo que sobre dicho es que nos nos damos para fasser dello e en ello assy como fariedes de todas las otras cosas libres i quitas del dicho monesterio e otorgamos et prometemos en bona fe e sien mal enganno e juramos corporal mientre de nunca por nos ni por otro en ningún tiempo yr contra uos los sobredichos abbat e conuento niu contra el dicho mones- terio por rracon desta dicha donación. Et se ueniessemos otorgamos que nos non balga nin seamos oydos sobrello en juysio nin fuera de juysio e obligamos a nos e a todos nuestros bienes ganados e por ganar asi muebles como rayses de uos faser sano para todo tiempo esta dicha donación de todo demandante e enbargante que uos le quisiese deman- dar o embargar. E por que todo esto sea firme e non ñenga en dubda rroguemos a Beneyto Pérez notario publico en Eueda por donna Ignes Ramiles que fesiesse esta carta e la signase de so signo. Testigos Si- món Peres clérigo de Qeresales e Domingo Peres clérigo de Palazuelo de Bonar. Lorengo Ferrandes morador en Eueda e Paulos Peres car- pentero de Maraña. Domingo Martines ferrero de Villa Imer. Domin- go fyllo de Esidro de Villa Moros. Antón de Ceresales ñllo de Domin- go Gurgetimas. Antón de Sant Adriano. E porque yo Beneyto Peres notario sobre dicho fui presente a esto que sobredicho es i por rruego délas dichas partes fise escriuir esta carta e fise en ella signo en testi- monio de verdat que es tal. >^

159— P. Lelra de transición de la de albalaes á la cortesana, 0,23X0,24.

"28i DOCUMENTOS PAHTICULAnES.

CLXXXII

Carta de arrendamiento de la casa de Valdealiso , otorgada por el monasterio de Eslonza, en favor de Diego Fernández.

A. 1325.

Sepan quantos esta carta vieren como nos don lolian por la gracia de Dios abbat del monesterio de ssaut Pedro de Aldonga et nos el con- uento del dicho monesterio arrendamos a uos Diego Ferrandes fijo de Ferrant Martines cauallero que ffue de Fogaya esta nuestra casa que uos auemos en Ualdalisso de medio en que está la yglesia de santa Maria Macdalena con todos los heredamientos e con todas las cosas quelles pertenesgen e pertenesger deven en commo quier e en qual ma- nera quier queles nos auemos ho podemos auer sacada la apresenta- cion déla dicha yglesia se vagar. Et esta rrenta sobredicha uos fiáse- mos por ocho annos complidos enque ayades ocho coyechas tenpranas aleadas et auedes nos a dar cada anno en rrenta por esto que sobredi- cho es que uos arrendamos dose estopos de pan cada anno terciado tercia trigo e tercia centeno e tercia ceuada de qual pan sse cogier en los heredamientos de la dicha casa seco e linpio e bien medido por la quarta derecha de Rueda bon pan que sea de dar e de tomar ssyn es- catima ninguna et dar nos lo cada anno en saluo en el dicho nuestro monesterio. Et este dicho pan nos auedes a dar cada por la fiesta de Santa Maria de Setenbrio que sse ssyguera en la Era de mili e tre- sientos e ssessenta e quatro annos en que uos el dicho Diego Ferran- des auredes la primera cocyecha et dende en delantre dárnoslo cada anno a este dicho plaso ssegunt sobre dicho es sopenna de media quarta de pan cada dia quantos dias passassen del dicho plaso adelantre por en cada anno por nonme de penna o de postura ede ynteresse que uos el dicho Diego Ferrandes ponedes sobreños, et otrossy que uos el dicho

DOCUMENTOS PARTICULARES. 285

Diego Ferrandes que las casas que están dentro en el corral desta di- cha casa que uos arrendamos que están fechas que las adobedes e las mantengades en este estado en que están e en mayor por vuestra costa e por vuestra misión et después de los dichos ocho annos pasados e la dicha rrenta pasada que las dexedes las dichas casas con todos los otros heredamientos que pertenesQen a la dicha casa e con todas las otras cosas que uos arrendamos commo sobredicho es liures e quitas dessen- bargadamientre a nos e al dicho nuestro monesterio et otorgamos de uos non toller nin uos tirar esta dicha rrenta que uos fassemos commo sobredicho es por mays nin por menos que nos o otro por ello diese por el tienpo sobredicho. Et yo el dicho Diago Ferrandes rrescibo e tomo de uos abbat e conuento sobredichos esta dicha rrenta ssegunt sobre- dicho es e en la manera que sobredicho es por el dicho tiempo et obligo me por mi e por todos mios bienes muebles e rraysses gannados e por gannar de uos pagar elos dichos dose estopes de pan cada auno al di- cho plaso e sola dicha pena todo commo dicho es en esta carta. Et para esto que sobredicho es meyor pagar e faser e cumplir e tener ssegunt sobredicho es douos por fiadores e debdores e principales pagadores e cumplidores e facedores con migo demancomun e cada qual por todo por ssy e por todos sos bienes muebles e rrayses ganados e por ganar a lohan Peres pellitero e a Domingo lohan moradores en Cient fuen- tes e a Martin Martos morador en Nana presentes e otorgantes. Et nos los sobredichos lohan Peres e Domingo lohanes e Martin Martos nos otorgamos por tales fiadores e debdores e principales pagadores e cumplidores e ffacedores commo sobredicho es et mas otorgamos et nos confirmamos en la dicha fiadoria commo sobredicho es. Et nos las partes sobredichas otorgamos e promettemos en bona fíed e syn todo mal en- ganno de tener e cunplir e auer por firme todo quanto sobredicho es en esta carta bien e fielmientre. Et qual quier de nos las partes sobredi- chas que lo non touiesse ho lo passasse en algunna manera que peche a la otra parte que lo touier cinquenta maravedís de la bonna moneda e tener que tener e cunplir que cumplir e pagar que pagar e fasser que ffasser e esta carta finque firme por el dicho tienpo commo sobredicho

286 DOCL'ME.XTOS PAnTICULARES.

es et sobre todo esto sse por auentura yo el dicho Diago Ferrandes non pagasse el dicho pan cada anno al dicho plaso e lo non tomasse ho non complisse como sobre dicho es yo el dicho Diago Ferrandes e nos los sobredichos lo han Peres e Domingo lolian e Martin Martos dam- mos poder a uos los sobredichos abbat e conuento que nos podades prendar e tomar e mandar prendar e tomar por vuestra abtoridat e ssyn sseer nos llamados en juysio tantos de los nuestros bienes assy muebles commo rrayses do quier que los fallardes en casa e en canpo en feria e en mercado en camino en yermo e en poblado de noche e de dia en todo logar cotado e previlligiado ssyn pena e ssyn calopnia esse y pena ho calopnia ouier que sea toda sobre nos enon sobre uos et la prenda que sobre esta rrason fesiesedes que la podades luego vender e mandar vender a vuestra prod e a nuestro danno ssyn justicia ninguna e ssyn plaso ninguno e uos entreguedes de todo quanto sobredicho es en esta carta et nos seyades traydos de la vención que de los nuestros bienes feciesedes syn jura e ssyn prona e ssyn testimonio et sobre todo esto anbas las partes rrenundamos a todo fuero e derecho escripto e non escripto e a toda exepcion de fuerea e de enganno e a todo tiempo feriado e non feriado et a todos plasos de conseyo e de auogado e la demanda en escripto e el tresllado desta carta e plazo de tercer dia e de nueue dias e de treynta dias e a todos husos e costumbres e liberta- des et a cada carta e merced de papa e de rey e de rejma e de infan- te e de ricoomme e de ricaduenna e de otro sennor qual quier gannada ho por gannar que contra esta carta sea et a toda otra bonna rrason e deffension que por nos ayamos que nos non valga nin seyamos oydos sobrello en juisio nin fuera de juysio. Et por que esto sseya firme e non . venga en dubda nos anbas las partes sobredichas rroguemos a lohan Alfonso notario poblicu en Rueda que escryuisse desto dos cartas en vn tenor para cada qual de nos las partes sobredichas la suya. Que fue- ron fechas trese dias de Febrero Era de mili e tresientos e ssessenta e tres annos. Testigos. Domingo lohanes. lohan Marcial. Gonsalo Peres moradores en Santa Olalla. Pero Val portero del dicho monesterio. Domingo Guerrero merino de Algadefee. Gil Peres. lohan Peres. Al-

DOCUMENTOS PARTICULARES. 287

f oiiso Gomes Parrado ommes del abbat. Et yo lohan Alfonso notario sobredicho fuy presente et a rruego de las partes sobredichas escriuy desta dos cartas en vn tenor para cada una de las dichas partes la suya e ffis en cada una dellas mió sygno en testimonio de verdat. >^

160-P.

Letra de albalaes, 0,16X0,oí-.

CLXXXIII

Donación de unos bienes en Cerezales , otorgada por Juan Domínguez en favor del monasterio de Eslonza.

A. 1232.

Sepan quantos esta carta vieren comino yo lohan Domingues mo- rador en Qeresales ffago carta de donación auos don lohan por la gra- cia de Dios abbat del monesterio de ssant Pedro de Aldonga e al con- uento del dicho monesterio do toda la parte e derechos de todos los heredamientos rrayses que lohan mió ffijo de que yo ssoy tutor e guar- dador del dicho mió ffijo e de ssos biennes del e tiner deue el dicho mió ffijo conel sso tienen eiiUa coto de Pospertas de sso madre donna Violante los dichos heredamientos sson en Qeresales e en ssos térmi- nos e en barrio de Entre anbas aguas e en ssos términos et rrecibo yo el dicho lohan Domingues con nomme del dicho mió fijo e para lo ves- tir e calcar e gen e aministrar que non es de hedat ocho marave- dís a ocho el maravedi déla monneda del rrey de que me otorgo

por bien pagado et desdel dia de la Era desta carta adelantre uos doy el iuro e la possesion e la propiedat e la tenengia a uos abbat e conuento sobredichos por estos ocho maravedís sobredichos que de uos rrecebir de todos los dichos heredamientos que uos uendo commo dicho es e tardes e ssoles teñir e del dicho mió ffijo en tal manera que fagades dellos e en ellos a toda vuestra voluntad assy commo de todas las

288 DOCUMENTOS PAHTICULARES.

otras vuestras cossas e del dicho monesterio et yo el dicho lohan Do- mengues vendedor rrogue a lohan Alfonso notario publicii de Rueda que escriuiesse esta carta que ífue fecha catorce dias de Febrero Era de mili e OCC e sesenta e quatro anuos con mis manos la rrobre e me obrigue por mi e por todos mios biennes gannados e por gaunar e por los biennes del dicho lohan mió fijo de que yo ssoy tutor de nos ífager sanno estos dichos heredamientos para todo tienpo de todo demandan- te e por qual quier rrason assy commo tutor y vendedor et especial mientre del dicho lohan mió fñjo que agora non es de hedat. Testi- gos. Domingo Gil e Ihoan Yannes clérigo de Rueda. lohan Gomes de lohan Andrés Alfonso ñjo del Parrado. Et yo lohan Alfon- so notario sobredicho ffue presente e a rruego del dicho lohan Domin- gues vendedor escriuy esta carta et fis eu ella mió synguno en testi- monio de verdat. >^

161— P. Letra de albalaes, 0,16X0,59.

CLXXXIV

Carta de arrendamiento de la casa del Moral del Payuelo , otorgada por el monasterio de Eslonza, en favor de Pedro Ferná.ndez.

23 Marzo. A. 1327.

Sepan quantos esta carta vieren como nos don lohan por la gracia de Dios abad del monasterio de sanct Pedro de Aldonca et uos el conueuto de dicho monesterio arrendamos a uos Pero Ferrandes de Valdefresuo caballero et a uuest]'a rauger lohana Gil moradores en Mansiella la nuestra casa de Moral del Payuelo con todos los hereda- mientos e monte e con todos sos derechos e sos términos e con todas suas pertenencias poco e mucho de la grant cosa fasta la pequenna e esto que sobredicho es uos arrendamos de oy dia que esta carta es

DOCÜMEXTOS PARTICULARES. 289

fecha fasta dies annos conplidos en que aya dies coyetas de pan et de yerua aleadas et auedes nos a dar en rrenta cada anno por esto que sobrediülio es ginquaenta estopes de pan los treynta estopos de centeno e los dies estopos de trigo e los dies estopos de ceuada e avedes nos a fasser la primera paga deste dicho pan en la dicha casa de Moral bon pan linpio e seco e bien medido por la quarta derecha de Mansiella fasta este sant Miguell de vendimia primero que viene que sera en la Era de mili e CCC et sesenta e seys annos e dende adelante pagar nos cada anno los dichos cinquaenta estopos del dicho pan por la fiesta del Sant Miguell de vendimia fasta los dichos dies annos conplidos en que aya dies coyetas aleadas de pan e de yerua como dicho es e se a cada uno de los dichos pagos non nos fesiesedes pago como dicho es que nos pa- guedes hun estopo de centeno cada dia quantos dias estouiesemos por pagar de cada uno de los dichos pagos en adelante por nomine de pena e de interese e postura que con ñusco ponedes e ante pagarnos la pena e interese e postura que el cabdal e de sy pagar nos cabdal e pena e interese e postura todo entregamiente e auedes nos a faser la primera paga por este dicho Sant Miguell como dicho es por razón que uos damos que leuedes e ayades el pan que Dios y dier en los dichos he- redamientos que nos e Diego Martines nuestro monge tenemos y, sen- brado en los dichos heredamientos este anno de la Era de esta carta e esto todo uos arrendamos como dicho es saluo los diezmos que ouie- ren a dar los lauradores que lauraron et lauraren daqui adelante los dichos heredamientos a ración que tenemos por bien de rrelaxar en nos para prouesion del nuestro monge que touiermos por bien que esté en una casa que llenos Pero Fernandes daredes y en el dicho lugar que diga las oras e cante por las almas de aquellos que nos dexaron los dichos heredamientos. E otro sy nos auedes a dar mays cada anno dos iantares cuando nos don lohan abad o otro abad del dicho monesterio las fuéremos comer ala dicha casa de Moral e aquellos que con ñusco y fueren e otro si nos auedes a dar mays cada anno dos puercos cena- dos e se por auentura acaesciese en este tiempo lo que Dios non quiera que ferisse piedra o niebra o arfia o gelada en los dichos heredamien-

19

290 DOCUMENTOS PARTíCLLARES.

tos O en parte dellos en manera que pan tollisse esto que sea a esti- maraiento de ommes bonos e quanto ellos estimaren que tanto uos descontemos de la dicha renta segunt huso e costunbre de tierra de León e otrosi se guerra o aluoroco se Ueuantase en la tierra, de ommes poderosos o mal feitosos en manera por que se non pediesen laurar los dichos heredamientos de la dicha casa iiin podiesedes y tener los ommes e los ganados seguros que non seades tenudos a pagar nos la dicha renta saluo se algunt llauor se y fesier que nos dedes el quarto del pan que Dios y dier e nos el abad e conuento sobre dichos otorgamos a uos los dichos Pero Ferrandes e lohana Gil nuestra mugier la dicha renta en la manera que dicho es e con las condiciones que dichas son et de uos faser sanos los dichos heredamientos e sementera e la dicha renta e de uos la non toller por mays nin por menos que nos otro por ella diesse por el dicho tienpo complido como dicho es so pena de cient marauedis de la bona moneda e todauia la dicha renta finque e sea firme e estabre por el dicho tienpo conplido e yo el dicho Pero Ferrandes por nonbre de mi e de la dicha lohana Gil mia mugier re- cibo de uos los dichos abad e conuento la dicha renta e casa e hereda- mientos e sementera en la manera que dicho es e obligo ami e a todos mios bienes ganados e por ganar de uos dar e pagar cada anno a uos los dichos abad e conuento o aquien uos mandardes los dichos cin- quaenta estopos del dicho pan en la dicha casa e so la dicha pena e de lo conplir e pagar todo como dicho es e en esta carta se contien por mi e por todos mios bienes ganados et por ganar e sobre todo esto nos los dichos abad e conuento e Pero Ferrandes renunciamos a todo fuero e a todo derecho escripto e non escripto e atodo tienpo e dia feriado e non feriado e praso de conseio e de abogado e la demanda en escripto e el traslado de esta carta e praso para desir contra ella e carta o car- tas del Papa o del rey e de la reyna o de ombres poderosos e todas otras bonas rasones e exebciones e defenssiones que por nos pediése- mos auer por que contra esto que en esta carta se contiene pediésemos uenir o otro alguno por nomre de cada uno de nos que nos non uala nin nos sea rrecebido nin seamos oidos sobre ello en juysio nin fuera

docu'mentos particulaues. 291

de jiiysio e por que esto sea firme e non ñenga en dubda nos los dichos abad e conuento et Pero Ferrandes roguemos a lolian Ferrandes e notario publico del Rey en Mansiella que fisiesse desto que sobredicho es dos cartas fechas en un tenor, e diese a cada una de las partes la sua. Que fue fecha ueint e tres dias de Marco. Era de mili et CCC et sse- ssenta et cinco anuos. Testigos que fueron presentes: Ruy Bartolotes. Diego Román sso criado. lohan Rodrigues de Uilla Yguer que moran en Mansiella. Aluar Ferrandes criado de dicho abad. Pero Ferrandes fijo de don lagope de Santolaya. Diego Gonsales de Reuollar. Don Martino e Matheo de Qeresales que moran en Sant Pero de Aldonca. Don Bartolomé de Moral del Payuelo e yo lohan Ferrandes notario sobredicho fui presente a esto que sobredicho es e por rogo de las dichas partes escriui esta carta e fice en ella este mió signo tal. >^

162— P.

Letra de albalaes, 0,22X0,41.

CLXXXV

Pleito seguido por el monasterio de Eslonza con doña Elvira Pérez, sobre la propiedad de una viña en término de Algadefe.

15 .Setiembre. A. 1332.

Era de mili e tresientos e ssetenta anuos martes quinse dias de Setembrio. Sepan quantos esta carta vieren commo en presencia de mi Francesco Martines escusador por Fernán Rodrigues camarero de nuestro ssennor el Rey e notario publico por nuestra sennora la Reyna en Valencia e ante los testigos de yuso escriptos estando en vna vinna que es en termino de Algadefe que iase hu disen Las Puertas que de- terminan de la primera parte la carriera que va de Algadeífe para Villamandos e de la ssegunda tierra de Diego Martines Lleonardo de

292 DOCUMENTOS PAnTICULARES.

Toral et de la tercia vinna de Yuan Toiiito de Toral e de la quarta tierra de la orden de ssant Pedro de Aldonca et estando y Pero Bretón clérigo arcipreste de Valencia Diego Martines monge del monesterio de ssant Pedro de Aldonca procurador que parescio que era de don lohan por la gracia de Dios abbat del monesterio de ssan Pedro de Aldonca et del conuento deste mismo liugar por una carta de procura- ción que mostró luego escripta en pergamino de cuero e seellada con dos seellos de cera colgados el vn sseello páresela que era del dicho abbat et el otro sseeJlo páresela que era del dicho conuento la qual carta de procuración era fecha en esta manera. Sepan quantos esta carta vieren commo nos don lohan por la gracia de Dios abbat del mo- nesterio de ssant Pedro de Aldonca et nos el conuento desse mismo liugar ffasemos nuestros procuradores ssufficientes e ahondantes a Euy Martines el menor et a Diego Martines e a lohan Peres monges de nuestro monesterio et a Pero Alfonso notario et a lohan Peres escri- uano e a Marcos lohannes portero de la yglesia de León moradores en León portadores desta carta, en todos los pleytos e demandas mouidos e por mouer quantos abemos e esperamos auer contra quales qnier per- sonas e de qual liugar quier que ssean contra quien nos ayamos de mandar o demanda ho ellos contra nos para ante quales quier juyses o juys que sean e de qual liugar quier assi leygales commo de santa yglesia ordinarios o delegados o ssudelegados álcali es merinos o ape- lados porque selos pleitos deuan julgar e tratar et damos lies libre e conprido e general poder para demandar e para responder e para rra- sonar e para deffender e para empesar rrecebir rrecabdar abenyr e conponer e conprometer e para pleito o pleitos contestar e para propo- ner exenciones e rreportaciones e deffenssiones et para jurar en nues- tras almas o en las ssuas juramiento de calonnia e de desir uerdat e toda otra manera de juramiento que mandaren por derecho ssegund la natura del pleito o de los pleitos e para oyr sentencias o sentencia e para apellar del las o della e sseguir la apellacion e apellaciones e para demandar las costas que ffueren pagadas e rrecebirlas e para ffaser todas aquellas cossas e cada vna dellas que ffueren conuenientes onec-

DOCUMENTOS 1»AKTICULARES. 293

ressarios e que rrequieren mandado especial e que lleales e uerdaderos e Ilegítimos procuradores puedan e deuan ffasser e que nos mismos fa- riemos ssi presentes ffuessemos e ottrossi líos damos poder a todos e a cada vno dellos que puedan ante del pleito contestado o después susti- tuir en ssu lug-ar e en nuestros nonbres otros procuradores o procura- dor cada que quisieren e rreuocallos cada que por bien tovieren en tal manera que estos nuestros procuradores ho el vno dellos o los ssus ssustituydos lio ssustituydo non sea de meyor condecion el que prime^ ro uenyer e tomar el pleito ho los pleitos mays en aquel lugar e estado de vn. procurador llenar el pleito que en aquel mismo estado e lugar lo puede tomar el dicho procurador que uynier e rrasonarlo yr por el pleito adelante quanto derecho ffuer et todas aquellas cosas que fueren fechas e procuradas por estos nuestros procuradores hi por el vno de- llos ho por los ssus ssustituidos o sustituido o por cada vno dellos en todas las cosas sobredichas en cada vna dellas nos lo otorgamos e lo abemos e lo aberemos por firme e por estable para en todo tiempo assi commo ssi nos mismos lo fesiesemos e a ello presentes fuessemos et obligamos a nos e a todos nuestros bienes de nuestro monesterio para obedecer al derecho e para conplir lo que ffuere judgado et pero que nosotros personalmientre vayamos al pleito ho a los pleitos non enten- demos reuocar a estos nuestros procuradores sobredichos niu a ssus sustituydos mays cada vegada los confirmamos. Et porque esta pre- sente ssea ffirme e non venga en dubda nos abbat e conuento sobre dichos mandamos la seellar con nuestros seellos en testimonio de ver- dat. Fecha en el monesterio sobre dicho veynte dias de Janero Era de mili e tresientas e ssetenta anuos. La carta de procuración leyda el dicho Diego Martines en nombre del dicho abbat e conuento cuyo pro- curador es mostró e ffiso Ueer delante el dicho Pero Bretón arcipreste una carta de don Martino por la gracia de Dios abbat del monesterio de ssanto Isidro de León escripta en papel abierta e seellada con su seello segunt por ella apáresela fecha en esta manera: De nos don Martino por la gracia de Dios abbat del monasterio de Sant Isidro de León a uos Pero Bretón arcipreste de Valencia ssalud e firme-

29i DOCUMENTOS PARTICULARES.

mientre obedesced los mandamientos de nuestro sennor el Papa. Bien ssabedes en como nos uos enbiemos mandar e desir por nues- tra carta que emplassedes a Elvira Peres de Valencia fija de Roy Peres que ífue que paresciesse ante nos por si o por su procurador su- ficiente a plaso gierto que lie asignamos a querella del abbat e del con- uento del monasterio de ssant Pedro de xlldonca et páreselo ante nos ssu procurador en nombre della e el procurador del abbat e del con- uento e del abbat e del conuento del dicho monesterio puso ssu deman- da en rrason de vnna vinna que decian que era en termino de Alga- defe e el procurador de la dicha Elvira Peres pediónos que lie diesse- mos praso de conseio et nosotros diemos lie aquel que ffallaraos que era de derecho al cual praso venydo la dicha Elvira Peres nin so pro- curador en nombre della non apáreselo ante nos et el procurador de los dichos abbat e conuento apáreselo ante nos e touo su praso bien e complidamientre et pediónos que diessemos por contumaz a la dicha Elvira Peres e la condenassemos en las costas derechos e que posseye- semos contra ella en quanto fallassemos por derecho. Et nosotros a praso del procurador de los dichos abbat e conuento dismosla por con- tumaz et condenamosle en las costas derechos e reseruemos la tasación dellas en nos et diemos nuestra carta contra ella en que la descomul- gamos e mandamos a uos que la denuneiassedes por descomungada cada domingo e cada fiesta de guardar fasta que viesedes nuestro mandado sobre ello et la dicha Elvira Peres non se vino a soluer nin envió pedir asulucion en rason de la dicha descomunión et por quel derecho quier que creciente la contumacia debe crescer la pena et por- que la dicha Elvira Peres estaua en durada en su rebeldía apeticion del procurador de los dichos abbat e conuento de santo Pedro de Aldonca a nos pedio que agraviásemos la dicha sentencia contra los pertenegien- tes de la dicha Elvira Pérez a su procuración nosotros diemos gela en que amonestemos a giertas personas que non comiesen nin beuiesen nin participasen nin fessiesen alfaya ninguna a la dicha Eluira Peres et después en general que todos los otros assi commo todo esto apares- ce compridamientre por el proceso del pleito et por la nuestra carta

DOCUMENTOS PARTICULAnES. 295

que nos a nos enviamos sobre esta rrason agora después desto vieno a nos el procurador de los dichos abbat e conuento de sant Pedro de Al- donca et pediónos que pus la dicha Elvira Peres estaba endurada en su contumacia e non queria obedescer a santa yglesia nin salir de la dicha descomonion que por mingua de respuesta lo metiésemos en nombre de los dichos abbat e conuento en tenencia e en possesion de la dicha vinna que demandara ante nos et fassiessemos y todo aquello que fa- llassemos por derecho ca desia que lo debemos a fasser de derecho ca por estar descomungada la dicha Elvira Peres que deuemos ameterlo en posesión de la dicha vinna ca puesta vna pena el juis deuia a passar a otra por rrason de tan grant rrebeldia et contumacia en que está la dicha Elvira Peres endurada e sobre esto que liurasemos aquello que fallásemos por derecho et nos ávido conseio con ommes buenos e Iletra- dos achamos quel procurador de los dichos abbat e conuento del mo- nesterio de sant Pedro de Aldonca deue a ser metido en possesion e en tenencia de la dicha vinna por rrason de la grant rebeldía e contu- macia en que está la dicha Elvira Peres segunt dicho es porque nos mandamos por uirtud de obediencia e ssopenna de descomonion por la otoridad que nos es dada de nuestro sennor el papa que vallades Al- gadeíFe e que metades al dicho procurador en nombre de los dichos abbat e conuento en tenencia e en possesion de la dicha vinna que dis que demando ante nos e que nos paguen vuestras despesas convenidas et que amonestedes e defendades que ninguno non gela embargue sopeña de descomunión saino so derecho a la dicha Elvira Peres en rason de la propiedat de la dicha vinna si la quisier demandar et de commo compriedes esto que uos nos embiamos mandar que fagades enviadnos ende fasser ciertos por estromento de notario publico si lo podiedes auer e se non enviadnos vuestra carta sseellada con vuestro ssello con suscrecion de los testigos que a esto estodieren presentes. La carta leyda dadgela. Dada en León onse días de Setembrio Era de mili e tresientose setenta annos. La carta leyda el dicho Diego Martines en nombre de los dichos abbat e conuento cuyo procurador espedio e afronto al dicho Pero Bretón arcipreste que gela compriese en todo ssegun se en ella

296 , DOCUMENTOS PAUTICULARES.

contiene et que lo entregase en nombre de los dichos abbat e couuento cuyo procurador era en la en la dicha vinna et el presto estaña para la rescebir en nombre de los dichos abbat e conuento cuyo procurador el era. Et el dicho Pero Bretón arcipreste dixo que el que obedesgia la carta e el mandado de su sennor el abbad que lo compriria en todo segund que en ella desia et metió luego en tenencia e en possesion en la dicha vinna que es determinada de suso al dicho Diego Martines monge en nombre de los dichos abad e conuento cuyo procurador es. Et respondió que ninguno non gela embargase sopeña de descomunión saluo fincase so derecho a la dicha Elvira Peres en rason de la propie- dat de la dicha vinna si la quisier demandar segund se contiene en la carta del dicho abad. Et desto todo en commo passo el dicho Diego Martines monge pidió a mi Francisco Martines escribano sobredicho que gello diese ende esta carta de todo esto en commo pasó scripta e sig- nada con mió signo. Testigos que fueron presentes a esto: Diego Gutie- rres et Alfonso Aluares criado del abbad de San Pedro et Diego Rebo- llar e lohan Esteuanes et Diego iillo de Euis Peres estos todos moradores en Algadefe e Ferran Ferrandes criado del abad de san Pedro de Al- donga e Diego Peres carpentero de Valencia e Fernán Garcia clérigo de Toral. Yo Francisco Martines escusador sobredicho fui presente a todo esto que sobredicho es et apedimiento del dicho Diego Martines monge escriui esta carta de todo esto en commo passó et pusse en ella mió siguno tal í^^ en testimonio de uerdat.

163— P.

Letra de albalaes, 0,39X0, 3L

DOCUMENTOS PARTICULARES. 297

CLXXXVI

Traslado de una carta otorgada por Martin González, por la cual vende al monasterio de Eslonza un majuelo en Algadefe.

4 Diciembre. A. 1332.

Era de mili e tressientos e ssetenta annos quatro dias de Desem- brio. Sepan quantos esta carta vieren como ante Goncalo Yanes jnys por el rey enna cibdat de León e en presseucia demi Pero Alfonso no- tario pubrico del conceio déla dicha cibdat e ante las testimonias de yuso scriptas Diego Martines monge e procurador del abbat e del con- uento del monesterio de ssan Pedro de Aldonca mostró e ffiso lleer vna carta scripta en pergamino de cuero e ssignada con el signno de Fernán Domínguez notario del conceio de Ualencia ssegun que por ella apáresela ela qual carta era fecha en esta manera. Sepan quantos esta carta vieren como yo Martin Gonzales de Algadeffe bendo anos don lohan por la gracia de Dios abbad del monesterio de ssan Pedro de Aldonca y auos el conuento desse mismo Ilugar de un mayuelo que es en termino de Algadeffe que jas hu disen alas Puertas carrera de Uilla Imandos que fftie puesto amedias en una tierra del dicho mones- terio que determina déla primera parte la dicha carrera e déla sse- gunda tierra de Diego Lonardo de Toral e déla tercia tierra del dicho monesterio déla quarta binea que ffue de Yuan Garcia e de este ma- yuelo es la meatad del monesterio por el senorio del terradgo et el otra meatad es mió por que lo compre et ela mia meatad de este ma- yuelo uos uendo por dusientos marauedis déla moneda del rey Don Fernando adies dineros nouenes el marauedi que recebi de Pero lohan prior en Algadeffe por nonbre de uos en precio por él de que me otorgo por bien pagado et en rrobracion quanto ami et auos prugo diestes et desde oy dia en delante uos doy el juro ela possession et e la propiedad

298 DOCUMENTOS PARTICULARES.

que ffagades desta mia meatad del dicho mayuelo e lo que uos pro- guyer para siempre jamáis et obligo ami et atodos mios bienes deuollo ssanar atodo tienpo e a todo demandante et renuncio la exepcion de los marauedis sobredichos que non pueda diser que me non fueron dados e cuntados e todos los marauedis sobredichos e todos entrega- miente amia parte passados eselo dixier que me non uala et otorgóme dellos por bien pagado que nenguna cosa non remaneció contra uos por pagar et por que esto sea firme y non uenga endubda rogue a Fernán Domiugues notario del conceio de Valencia que ffeciesse escreuir esta carta e posiese en ella sso nombre e so signo. Fecha quinse dias de Marco Era de mili e CCC e quarenta e tres annos. Testigos Bartolames Heredero. Yuan Peres de Tras Ygrisia anbos de San Millan e Juan Rebollar de Algadeífe e Martin Peres ffi de Diego del Poco e Miguel Peres del Poco so primo et Martin Pareyso, estos de Valencia. Yo Fernán Domingues notario sobredicho aruego del dicho vendeder fis escriuir esta carta e puse en ella mió signo et esta carta Uida el dicho Diego Martines por nonbre del abbad e del conuento del dicho mones- terio pedio al dicho juys que mandase e diesse octoridat ami Pero Al- fonso notario sobredicho que llefeciese el trasllado della signado con mió signo et el dicho juys mandóme e diome octoridat que gelo diese. Testigos lohan Martines Macano. Alffonso Gomes campanero e Aluar Gonzales monederos e Grarcia moradores en León. E yo Pero Alffonso notario sobredicho por que vy tal carta como sobredicho es per acturi- dat del dicho juys ffis escriuir este trasllado per ella e ffis en el mia signal en testimonio.

164— P.

Letra de albalaes, 0,24X0,32.

DOCUMENTOS PARTlCULAnES. 299

CLXXXVII

Traslado de una carta otorgada por María Furtunez, en la cual cede en favor de Eslonza el derecho de patronato que le corresponde en la igle- sia de Santa María de Villaseca.

Febrero. A. 1333.

Sepan quantos esta carta vieren commo yo Marina Furtunes de Pobladura de Ciirueno ffija de don Furtuno, por la grant naturalesa que yo he con el monesterio de Sant Pedro de Aldonca do e ofteresco en rremyssyon de mios peccados e por las almas de mió padre e de mia madre a sobredicho monesterio e a nos don Johan por la gracia de Dios abbat e al conuento desse mysmo Hogar el padronalgo que yo he e auer deuo déla eglesia de Santa Maria de Villa Seca que jas cerca Torre asy commo lo yo he e auer deuo e assy commo lo auia mió padre don Furtuno por tal pleyto que seyades uos el abbat e conuento e elos e o otros abbades e monjhes que venieren después de uos en el dicho monesterio rrogadores a Dios por mi e por la alma de don Ffurtuno mió padre et desde oy dia enadelantre uos enjuro en el padronalgo de la sobredicha eglesia e per esta carta mando al rrector della que uos rrecuda con los ffueros que yo deuo auer porrrason del padronalgo so- bredicho assy commo los fasian a mió padre don Ffurtuno. Et que esto sea fflrme e non venga en dubda rrogue a Alfonso Peres notario pu- blico en el condado de Forma que ffesiesse un publico estrumento e syngnado de so syngno desta donación que yo fago al sobredicho mo- nesterio. Et yo Alfonso Peres notario sobredicho por que ffuy presente a rruego de Marina Furtunes e la sobredicha escriui este estrumento e pussy mió ssyngno que es tal en testimonio de verdat. Que fue fecho ueynte dias de Febrero Era de mili e CCC.XL.IIII.o anos. Testigos: Johan Gonsales fijo de Goncalo Furtunes e Johan Rodrigues de Fuent

300 ÜOCt'ME.NTOS I'ARTICILARES.

Panera morador en sant Noual. Gomes Peres fijo de Pero Furtunes. Don Yuanes monge de sant Pedro de Aldonca. Et por que yo Jolian Alfonso notario publico en Rueda por donna Innes Ramirres vi e ley tal estrumento escripto en papel e syngnado de mi syngno de ocho picos ffecho en tal tenor commo sobredicho es a rruego e a pedimiento de Diego Martines monge del dicho monesterio e procurador que sse desia délos sobredichos abbat e conuento e del dicho monesterio et per obturidat e per mandado de Alffonso Rodrigues juys en Rueda escriui este trasllado en publica fforma per el dicho estrumento que ffue fecho este trasllado XVI dias de Agosto Era de mili e tresientos e setenta e vn ano e fis en él mió syngno tal >^ en testimonio de verdat. Testigos que virón el dicho estrumento e lo oyron leer e virón en commo el di- cho juys dio obturidat a este trasllado que ualyse e fesiese fe asy commo el original se aparecise. Testigos. Gonsalo Rodrigues clérigo. Alfonso Suares. Beneyto Peres, e Marchos Peres e Asenxo Martines e Alfonso Bartolomé e Marcos Johan todos de Rueda e otros.

165 -P.

Letra dealbalaes, 0,23X0,18.

CLXXXVIII

Carta de arrendamiento de unas tierras en Mayorga, otorgada por el monasterio de Eslonza, en favor de Pedro García Girón y de su mujer.

A. 1334.

Sepan quantos esta carta uieren commo en presencia de mi Diego Ferrandes notario publico del Rey en Mayorga e délos testimoias que enel fin desta carta son escriptas Diego Martines monje del monesterio de sant Pedro de Aldonca mostró e fizo 1er a mi el dicho notario una carta escripta en papel abierta e seellada con dos sellos de cera el vn

DOCUMENTOS PAKTICULARES. 301

seello era luengo e en medio del estaua vna figura de abbat con uirga en la mano e el otro sello era rredondo e en medio del está vn árbol e del vn cabo deste árbol estaua vna figura de omme los ynoios fincados e del otro cabo estauan tres figuras de monjes el vno los ynoios finca- dos e los otros estauan leuantados en pie e las manos altas contra el del aruol e las letras de cada vno destos seellos non sse podian leer el tenor déla qual era fecho en esta manera. Sepan quantos esta carta uieren conmo nos don lohan por la gracia de Dios abbat del monesterio de ssant Pedro de Aldonca et nos el conuento desse mismo monesterio damos a uos Diego Martines nuestro monje portador desta carta todo libre general e complido poder a que podades por esta nuestra carta arrendar essas tierras uinnas ssalinas e que podades rrescebir fueros e para poder dar iantares en nuestro nombre doquiera quelo ros e nuestro monesterio auemos e nos pertenescen e pertenescer deue en cada vno de los lugares de el monesterio sobredicho lo a e auer deue en commo quier e en qual manera quier e otrossi uos damos todo libre general e conplido poder para rrecabdar auenir e conponer e para dar cartas o carta de pago o de cobracion en nuestro nombre quando fisser mester et en commo quier e en qual manera quier quelo uos facierdes e tractaredes e auenieredes. Nos los sobredichos abbat e conuento lo auemos e lo aueremos por firme e por estable para ora e para todo tiempo assi commo si nos mismos lo ffisiersemos e presentes fuessemos. Et porque esto sea firme e non ñenga en dubda damos uos esta nuestra carta abierta e sseellada con nuestros seellos fecha en el monesterio sobredicho veinte dias de Mayo era de mili e tresientos e setenta e vn anno. Et esta dicha carta leida el dicho Diego Martines fiso arrenda- miento en esta manera. Commo yo Diego Martines monge sobredicho por el poder que yo he de los dichos abbat e conuento segund que sse contiene en la dicha carta arriendo a uos Pero Garda Girón e a Maria Gomes uestra mugier uesinos e moradores en Mayorga todas las vinnas e tres ferrenales quelos dichos abbat e conuento han en Mayorga e en sus términos los quales ferrenales sobredichos son el vno es cerca la fuente que disen de Malpica et el otro ferrenal es cerca del castiello de

302 DOCUMENTOS PARTICULARES.

la uilla de Mayorga cabe ferrenal de lohan Martines carpentero et el otro ferrenal es cerca de la puerta de sant Lazare e cerca ferrenal de Francisca Peres muUer de Caballero et esta renta uos ffago del día déla Era desta carta fasta ueynte annos complidos ende oy e ueynte cogetas tenplanas de pan e de uino cogidas e aleadas et auedes de la- brarlos en cada anno et auedes a faser destos lauores que sse

siguen ararlas dos ueses e socauarlas e podarlas e cogontrarlas e bi- narlas e si non uos ffasieremos los dichos lauores cada anno que per-

dades el fructo del lauores por el anno quelos non ouier e en-

menderedas el danno délas uinnas alos dichos abbat e conuento et aue- des a dar e pagar en rrenta por esto que sobredicho es cada anno alos dichos abbat e conuento o a quien ouier de rrecabdar por ellos cada anno en Mayorga en ssaluo ochenta e ocho maravedís de a ocho ssol. dos el maravedi et la primera paga auedes a ffaser deste sant Martin primero que uiene a vn anno que sera el de mili e tresientos e setenta e tres annos et dende adelante pagarlo cada anno por este mismo prazo faste que los dichos veynte annos ssean conplidos e acabados et auedes los a pagar cada anuo en esta manera sobredicha a los dichos abbat e conuento o al quelos ouier de rrecabdar por ellos e los otros dies e ocho maravedís alos que ouieren de rrecabdar las cucharas del concejo de Mayorga por la cancellería de el seello deste mismo lugar ssopena de vn maravedi de la dicha moneda cada dia quantos dias passaren de cada vnno délos dichos prasos passados en delante por pena e por postura e por nombre de intereses que ponedes conmigo. Et si por auentura los dichos ferrenales tapiaredes o algunno dellos quelo que y uos costar que uos ssea desquitado délas rrentas postremeras que ouieredes a dar aquello que fuer ssabido por bona uerdat que uos costar. Et si por auentura lo que Dios non quiera venier arffia de pie- dra o de nieble o otra arffia algunna que quite pan o uino o se uenier guerra de rey o de reina o de infante o de rrico-home conque no po- dedes labrar las dichas vinnas e ferrenales que non seades tenudos a pagar la rrenta fasiendo lo antes ssaber a los dichos abbat e conuento o al que por ellos ouier de rrecabdar ssaluo que rrecibiedes a estima-

DOCUMENTOS PAnXICULARES. 303

QÍon de commo les nos descontades los friictos e esquilmos de las dichas vinnas e ferrenales et esto quelo paguedes a determinación de ommes labradores; et otorgo nos en nombre de los dichos abbat e conuento esta dicha rrenta para el dicho tiempo e otorgo de uos de non tirar para mas nin para menos nin por al tanto que me otro por ella dier nin por otra rrazon et de uos le faser para en este dicho tiempo de quienquier que uos le demandar o embargar en nombre de los dichos abbat e con- uento. Et nos los dichos Pero Garda e Maria Gomes asi rresQebimos de uos el dicho Diego Martines monge esta rrenta sobredicha por el dicho tiempo en la manera que sobredicha es et obligamos nos ambos de mancomún e cada vno por todo por nos e por todos nuestros bienes ganados e por ganar assi muebles commo rayses de dar e pagar alos dichos abbat e conuento o el que lo ouier de rrecabdar por ellos los di- chos setenta maravedís e al que ouier de rrecabdar las cucharas del castillo de Mayorga los otros dies e ocho maravedís en cada anno alas dichas partes e a cada vno dellos en la manera que sobredicha es e sso la dicha pena cada dia cuantos dias pasasen de cada vno de los dichos prasos en delante por pena e por postura que ponemos conuosco e por nombre de intereses et antes pagamos la pena e postura e intereses que el cabdal e pagar cabdal e pena e intereses todo entregamiente et costas e dannos e menoscabos a los dichos abbat e conuento o al que lo ouier de rrecabdar por ellos o el que ouier de rrecabdar las dichas cucharas del castiello de Mayorga fasiesen o rrescebiesen sobre la rrason todas sean sobre nos e sobre nuestros bienes e a qual que las fisier que ssea ende creído por su palabla sana ssin jura e sin testimo- nio, Et para esto meyor tener e complir nos ambas las partes sobredi- chas renunciamos fueros e ferias de pan e de vinno e todo derecho scripto e non scripto e todos plasos de conseio e de auogado e de de- manda en scripto e el trasllado desta carta e toda otra bona rrazon e defensión que por nos ayamos. Et por que esto ssea firme nos ambas las dichas partes rroguemos e Diego Ferrandes notario sobredicho que ffiisiesse escriuir desto dos cartas en vn tenor e diesse a cada vna de nos las partes la ssuya ssignada con ssu signno fecha diez dias de No-

304 DOCUMENTOS PARTICULARES.

uenbrio Era de mili e tresieutos e setenta e dos annos. Testigos. Al- fonso Peres andador. lolian Peres Gato. Alfonso lohan zapatero so- brino de Alfonso Ibannez. lohan fijo de Sancho Martines. lohan e Guiluelmo criados de cinco sóidos. Alfonso Ferrandez escriuano, mo- radores en Mayorga e otros. Et jo Diego Ferrandes notario sobredi- cho fue presente a esto que sobredicho es e a rruego de ambas las dichas partes ffise escriuir esta carta para Diego Martines e fice en ella mió signno a tal ^ en testimonio de uerdat.

166—1'.

Letra de albalaes, 0,32X0,28.

CLXXXIX

Venta de unas tierras en Villa Montan, otorgada por Domingo Lorences, en favor de doña Dominga y de su hijo.

A. 1336.

Sepan quantos esta carta vieren commo yo Domingo Lorences que moro en Villa Montan uendo a uos donna Dominga mugier que fues- tes de Martin Abat e a uestro ffijo Rodrigo moradores en Torre vna tierra e vna vina que yo he en termino de Villa Montan e la vina de- termina assy, déla primera parte vina de ffljos de don Andrés e déla ssegunda tierra de Martin Peres Pardo de Torre de la tercera parte vina de lohan Peres Pardo de Villa Gontilde; la térra determina assy de la primera parte la carrera que uiene de Uilla Montan para Torre de la ssegunda e déla tercera tierras de Pero Resgado de Uilla Mon- tan et rrecebi de uos conpradores ssobredichos en precio por esas di- chas tierra e uina assi determinadas commo dicho es veynt maravedís déla moneda del rrey a ocho sueldos el marauedi de que me otorgo por bien pago e por bien entrego et rrenuncio la exepcion destos marave- dís que non pueda desir que me non ffueron dados nin a mió poderlo

DOCUMENTOS PARTICULAUES. 305

pausados et ninguna cosa contra nos conpradores ssobredichos non ffincó por pagar del precio nin déla rrobra e desde oy dia en adelantre que esta carta es ffecha nos doy el juro el poder e la possession la pro- piedat de las dichas tierra e uiua assy que ayades libre e conplido po- der de las uender e dar e donar e enpenar e concanbiar e enagenar e ffaser dellas e enellas toda uestra noluntad assy enla uida como al tiempo déla muerte assy commo déla cosa mas libre e mas quita que uos auedes o podiedes auer en qual manera quier e como quier. Et yo uen- dedor sobredicho esta carta desta uencion rrobro e confirmu e otorgo et obligo me por mi e por todos mios bienes ganados e por ganar de uos ffaser ssanas las dichas tierra e nina a todo tienpo de todo deman- dante o enbargante de quien quier uos las quisier demandar o em- bargar o contrallar en qual manera quier e commo quier et de non uenir ni passar contra esta carta desta uencion en ningún tienpo por ninguna manera nin contra ninguna cosa délo que en esta carta se contiene et se uenier otorgo que me non uala nin me ssea oydo ni recebido en juysio nin fuera de juysio. Et por que esto sea ffirme e non ñenga en dubda rrogué a lohan Ferrandes notario publico del rey en Mansiella que escriuiese esta carta desta uengion e la signnase de su ssigno. Fecha quatro dias de Abril Era de mili e tresientos e ssetenta e quatro anuos. Testigos. Diego Ferrandes ffljo de Pero Fe- rrandes de Ualdeffresno, Diego Gonzales ffijo de Gonzalo Rodrigues de Cassa sola, moradores en Mansiella. lohan Alfonso clérigo de la Cenia. E yo lohan Ferrandes notario ssobredicho ffuy presente a esto que sobredicho es e por rruego del dicho uendedor escriui esta carta desta uencion e ffig en ella mió signno >^ tal en testimonio.

167— P.

Letra de albalaes, 0,10X0,18.

20

306 DOCUMENTOS PARTICULARES.

cxc

Carta de venta de unos bienes en Valle, otorgada por Juan González de Casasola, en favor de Juan Alfonso.

Enero. A. 1347.

Sepan quantos esta carta vieren commo yo lolian Goncales de Ca- sassola ffijo de Goncalo Rodrigues vendo a uos lolian Alffonso clérigo de la Qenia et a Aldonca nuestra fija todos quantos bienes e algos e derechos e heredamientos yo he e auer deuo e heredé e deuo heredar por parte e herencia del dicho Goncalo Rodrigues mió padre e de The- resa Ferrandes mi madre fasta el dia de oy que esta carta es ffecha et que yo compré de Alffonso Gonsales mi hermano los qualles here- damientos e bienes e algos e derechos que uos yo uendo son en Valle e en sus términos et esto que dicho es vos uendo salao vna tierra que llaman déla Qarca que cambié por la huerta que tengo concanbiada con el monestesio de san Miguell Descalada et saluo los bienes y here- damientos que yo conplé de Domingo lohan de Castro Ferrete et saluo las casas que compré de Alfonso Gonsales mi hermano que son en Valle esto que non entra en este vención conuien a saber que es esto ai que uos vendo casas tierras vinnas vuertos ssuelos poblados e por poblar piados pastos montes ffontes eras deuisas entradas e ssali- das yiesso e rregreso, de la grand cosa de los bienes rrayses fasta la pequenna saluo lo que dicho es que non entra en esta vención et rre- cebi de uos compladores en precio por esto sobredicho que vos vendo mili e ciento maravedís de la moneda del rrey a ocho sueldos el mara- vedí que luego me pagastes et me fesiestes ende la paga ante Garda Ferrandes notario publico del Rey en Mansiella e ante los testigos desta carta de que ssoy bien pagado et rrenuncio la excepción destos maravedís que non pueda desir que me non fueron dados e cuntados e

DOCUMENTOS PARTICULARES. 307

todü¿ entregamientre a mi poder passados et espresamientre rrenuncio las lees del derecho la vna en que dis que los testig-os de la carta de- uen ver faser la paga e cuntar la moneda de aquella cosa sobre que es fecho el contrabto et la otra lee en que dis que fasta dos annos es omme tenudo a prouar la paga sse la parte aduersa lo allegar saluo sse expresamientre lo rrenunciar; et deste dia en delantre por esta carta vos doy el juro e la posesión e propiadat e sennorio de los bienes e algos e derechos e heredamientos sobredichos que ayades poder de los entrar e dar e canbiar e vender e enpennar e ennagenar e faser dellos e en ellos toda uestra veluntat en la vida e al tiempo de la muerte commo de la cosa mas liure e quita que uos avedes e podrie- des auer en qual manera quier e commo quier ca ninguna cosa contra uos compladores non ffincó nin rremanesció por pagar del precio sobre dicho nin de la rrobra. Et yo lohan Gonsales vendedor sobre dicho esta carta e esta vención con mias manos robro e confirmo e otorgo et obligo me por mi e por todos mios bienes mobles e rayses ganados e por ganar para vos ssanar esto ssobre dicho que uos vendo a todo tienpo de todo demandante o enbargante que uos lo demandar o en- bargar o contralliar por qual rrason quier e commo quier et otorgo e prometo a bona ffe e sin todo mal enganno que por mi nin por otro en ningund tienpo por ninguna manera nunca verné nin passaré contra esta dicha vención nin contra ninguna cosa de lo que se en esta carta contien. Et sse contra ello venier o pasar por mi o por otro que dobla- dos peche e a vos los dichos conpladores o a quien nuestra vos touier otros heredamientos e bienes tan bonnos commo sson estos que vos vendo omejores en tan bon lugar commo estos sson. Et demays que me non valga nin me sea oydo nin recebido en juysio nin ffuera del et todavia esta carta e esta vención fñnque et rremanesca ffirme e va- , ledera para ssiempre jamays et sobre todo esto que dicho es renuncio e parto de mi a todo fuero e a todo derecho escripto e non escripto assi eclesiástico commo sseglar et a todo tiempo e die feriado e a toda excepción de fforcia e de enganno e praso de consseio e de auogado et la demanda en scripto e el traslado desta carta e fferias de fferia e ffe-

308 DOCUMENTOS PARTICULARES.

rias de pan e uino coger et a todo vso e constunbre e ffranquesa e li- bertat e a toda hueste e rromerya e crusada e voto de profession et a toda carta e priuillegio de rrey e de rreyna e de inffante e de rrico- omme e de rrica duenna que ssean ganados e por gannar et a todo priuillegio de apostoligo et de puebla et lugar nueuo et a todo casso ffortuyto et al derecho que dis que la rrenunciacion general non valga et a toda otra bona rrason e deffenssion que ssea assi de ffecho commo de derecho que por mi pueda auer o allegar por que contra esto que en esta carta es escripto o contra parte dello podiesse venir o passar por mi o por otro en algún tienpo por algunna manera rrenun- (•io lo todo e otorgo que me non valga nin me ssea rrecebido en esta rrason en j uysio nin fuera del et esto sobre dicho que uos uendo vos vendo con el pan que en los dichos heredamientos jas ssenbrado e con la ssementera dello que y esta fecha. Et por que esto ssea ffirme e non venga en dubda rrogue al dicho Garsia Ferrandes notario publos del Eey en Mansiella que escriuiese esta carta e la ssignnasse con sso ssigno. Fecha en Mansiella dies dias del mes de Enero Era de Mili e tresien- tos e ochenta e cinco anuos. Testigos que ffueron presentes. Alffonso Peres juys. Fero Ferrandes alcalde. Lope Ferrandes notario. Alffonso Juanes clérigo. Antón Peres moradores en Mansiella. Domingo app.» de Villa Gontillde. lohan Miguelles de Mansiella mayor. Alffonso lohan den de Mansiella mayor. Et yo el dicho íohan Alffonso clé- rigo estando presente en nomme de mi e de la dicha Aldonca mia fija rrecibo los dichos heredamientos e bienes e algos e derechos de uos el dicho lohan Gonsales a conpla en la manera sobre dicha. Et por que yo Garda Ferrandes notario sobre dicho fuy presente a esto que sobre dicho es et vi ffasser la dicha paga et por rruego e otorga- miento del dicho lohan Goncales escriui esta carta et porque es uerdat ffis en ella mió signno tal >^ en testimonio.

168— P.

Letra de albalaes, 0,20X0,43-

DOCUMENTOS PAUTICULAUES. 309

CXCI

Venta de unas casas en Mansiella, otorgada por Zag Tiutor en favor de

Juan Alfonso.

6 Marzo. A. 1 3 ti.

Sepan quaütos esta carta vieren commo yo Qag Tintur judio mo- rador en Mansiella e yo Hana so muger ueudemos a uos lohan e loha- ua fiios de lolian Alfonso clérigo déla Cenia moi-ador en Mansiella vnas casas que nos auenios anbos en Mansiella a la collarion déla eglesia de ssant Lorenco las quales casas assy determinadas: déla pri- mera parte casas e huerto de nos los dichos vendedores e déla segun- da casas del dicho lohan Alfonso et déla tercera la calle que va de la eglesia de ssant Lorenco para la Reuariega et rrecibimos de uos con- pladores sobredichos en precio por las dichas casas assy determinadas con todo so juro e derechos e pertenencias con sos entradas e con sos salidas quantas ha e deue auer dosientos maravedís déla moneda que corre a ocho sueldos el maravedí que nos diestes por ellas en bonos dineros cuntados e deso nos otorgamos por entregos e bien pagados del precio e déla rrobra et rrenundamos la excepción délos marauedis sobre dichos que non puedamos desir nin aldegar por nos que nos non fueron dados e cuntados e todos entregamientre a nuestro poderlo pa- sados et si lo dixieremos que nos non vala en juysio nin fuera del. Et por esta carta vos damos e entregamos luego el juro e la tenencia e la possession e la propiedat e el ssennorio délas dichas casas en tal ma- nera que desde oy dia endelantre las ayades por nuestro juro de here- dat para sienpre jamas para las entrar e tomar e vender e dar e can- biar e ffaser dellas e enellas toda nuestra uoluntad lo que vos proguier asy en la vida commo después al tienpo déla muerte et otorgamos e prometemos a bona ffe sin todo mal enganno de non venir nin passar

310 DOCUMENTOS PARTICULARES.

contra esta iiencion por nos nin por otro en alguna manera et obliga- mos a nos e a todos nuestros bienes muebres e rrayses ganados e por ganar para vos sanar e faser ssanas e desenbargadas las dichas casas a todo tieupo de todo demandante e enbargante e de uos arredrar de quien quier que vos los demandar e enbargar e contrariar en qual manera quier e commo quier e por qual quier rrason. E nos vendedo- res sobredichos esta carta de esta uencion con nuestras manos rro- bramos e confirmamos e otorgamos e rrogamos a Alfonso luanes no- tario publico del rrey en Mansiella que escriuiese esta carta e vos la diese ssignada de sso ssignno. Fecha en Mansiella des e sseys dias de Marco Era de mili e tresientos e ochenta e cinco anuos. Testigos. Al- fonso Ferraudes Dalmacer e Ferrand Estevanes *e lohan Martines de Piniella moradores en Mansiella e otros. Et yo Alfonso loanes notario sobredicho porque ffuy presente a todo esto que dicho es e a rruego e a otorgamiento délos dichos vendedores escriui esta carta e fñs enella mió signno que es tal >^ en testimonio de verdat.

Letra de transición dealbalaes á cortesana, 0,20X0,13.

169— P.

CXCII

Donación de unas casas en Geresales, otorgada por Teresa Díaz y su hijo en favor del monasterio de Eslonza.

Mayo. A. -134:.

Era de mili e tresientos e ochenta e cinco anuos veynte e ssiete dias de Mayo. Sepan quautos esta carta vieren commo yo Theresa Dias muger de lohan de Riero que íFue et yo Goncalo Ferrandes ssu fijo nin forcados nin costrenidos mas de nuestra propia voluntad franca e liure sien premia alguna anbos e cada vno de nos damos e ofrecemos en pura donación a Dios, e al monesterio de san Pedro de

DOCUMENTOS PARTICULARES. 3 I 1

Aldonca e a uos don Rodrigo por la gracia de Dios abbat e al conuento del dicho monesterio e oífrescemos por remisión de nuestros pecados las casas que nos auemos en Ceresales cerca el condado en el barrio que disen Viliella con el préstamo que nos auemos et yo la dicha The- resa Dias e el dicho lohan de Riero conpremos de Juan lohanes de Naredo e de ssos fijos, otrossi uos damos e otorgamos en pura donagion entre vinos que por todos tiempos ssea estable todo quanto al auemos e auer deuemos e nos pertenescen et pertenesger deuen en qualquier manera fasta el dia de oy de la Era desta carta en el dicho logar de Qeresales e en todos ssos términos conuien a saber casas suelos pobla- dos e por poblar vasallos fueros e derechos e quantos oy dia y auemos e auer deuemos tierras piados pastos montes fontes aguas rrios moli- nos molineras eras deuisas entradas e ssalidas amóles con frucho e ssien frucho yeso e rregreso et todo esto assi pernombrado como dicho es con todos ssos juros derechos e pertenencias con entradas e con sa- lidas quantas hemos e auer deuemos e nos pertenesgen e pertenesger deuen en qual quier manera damos e otorgamos en pura donación se- gund dicho es al sobredicho monesterio de san Pedro e a uos el dicho sseunor abbat e conuento del dicho monesterio por la alma del dicho lohan de Riero e por las nuestras e en rremision de nuestros pecados et porque roguedes a Dios que quiera perdonar la alma del dicho lo- han de Riero e las nuestras et por que vos el dicho sennor abbat per- donedes la alma del dicho lohan de Riero e antes lo que el en ssu vida e nos después de su muerte ouiemos e leñemos de lo que el dicho mo- nesterio auia en el dicho lugar de Qeresales de lo qual nos ssentimos que es carga de nuestras almas. Et esto sobredicho uos damos en tal manera que desde oy dia que esta carta es fecha endelante del nuestro juro e poder sea todo rremouido partido e enagenado e al juro e poder del dicho monesterio e deuos el dicho sennor abbat e conuento en nom- bre del sea traydo e conffirmado e que ayades liure e conplido poder de lo entrar e tomar por uuestra octoridat para el dicho monesterio e ffaser dello e enello lo que uos proguier asi commo de cosa propia del dicho monesterio. Et se perauentura alguno de nuestra parte ho de es-

312 DOCUMENTOS PARTICULARES.

traniia contra esta doiiaciou e offerenda e oblación que nos ffasemos al dicho monesterio e a nos el dicho abbat e connento venier lio nos mismos veuiessemos quien quier que ssea doblado al dicho moneste- rio he auos el dicho abbat e conuento sobredicho e a los abbades o nuestros subcesores otro tanto commo esto sobredicho que nos damos en otre tan buen logar ho en mejor et demás que peche en coto e por pena al dicho monesterio ho al quela uoz de dicha carta por el touier cient marauedis de bona moneda et la pena pagada ho non pagada todauia esto que sobredicho es ssea firme e estable para ssiempre jamas et por esta carta a uos e cada vno denos damos e otorgamos luego al dicho monesterio e auos el dicho abbat e conuento en nombre del el juro e la possession e la propiedat e ssennorio de todo esto que sobredicho es. Et juramos e prometemos abona ífe ssien mal enganno de non venir contra esto que sobredicho es nin contra parte dello por nos nin por otro en algún tiempo e sse contra ello venieremos otorgamos que nos non bala nin sseamos sobrello oydos en juisio nin fuera del et demás si nos ho otro qual quier que Ifuesse contra ello uenier que aya la yra de Dios e de San Pedro et todauia la dicha donación e oblación finque firme e valedera para ssienpre et sobre todo esto que dicho es rrenun- Qiamos e partimos de nos todo ffuero e todo derecho scripto e non scripto e todas ferias de feria e ferias de pan e de vino coger é todo otro tienpo feriado e toda exepcion de forcia e de enganno e todas cartas de rey e reyna e de infante e de rrico omme e de otro sennor qual quier ganadas e por ganar. Et toda otra cosa qual quier porque contra esto que sse en esta carta contiene o contra parte dello pediére- mos venir por nos ho por otro en alguna manera sse contra ello ve- niesemos otorgamos que nos non Ijala nin sseamos sobrello oydos en juysio nin fuera del. Et yo el dicho abbat por mi e en nombre del con- uento del dicho monesterio e para él rescibo esta donación e oblación que uos la dicha Theresa Dias e Gongalo Fernañdes fasedes a nos e al dicho monesterio. Et porque esto sea firme e non venga en dubda rro- guemos a Domingo Santos notario publico del' congelo de la cibdat de León que fesiesse escriuir esta carta e la ssignasse de so ssigno. Fe-

DOCUMENTOS PAnTICCLARES. 313

cha eu la dicha cibdat euuo mes e dia sobredichos. Testigos que fueron presentes: Don Pedro Uasques chantre de la eglesia de León. Gil Casques so hermano conpanero de la dicha eglesia. Uiuas Peres, Este- uan Peres clérigos del coro de la dicha eglesia de León. Pero Martines maestre de la gramatiga. Goncalo Guerrero. Fernán Peres. Francis- co Yanes carpentero. Pero Garda. Pero Coruacho. Fernán Martines ommes del dicho chantre e otros muchos. Et yo Domingo Santos nota- rio sobredicho porque ftuy presente a esto e a rruego de los sobredi- chos abbat e Theresa Dias e Goncalo Fernandes ffis escriuir esta carta e ffis enella este mió signo >^ en testimonio de verdat.

170— P. Letra de albalaes, 0,41X0,39.

CXCIII

Venta de una huerta en Valle, otorgada por Andrés Domínguez y su mujer en favor de Juan Alfonso.

Enero. A. I3i8.

Sepan quantos esta carta vieren commo yo Andrés Domingues de Valle e yo Maria Bartolomé sso muger moradores en Valle vendemos a uos lohan Alfonso clérigo de la Qenia morador en Mansiella vna huerta con ssos aruoles con ffrucho e ssin ffrucho que nos auemos en el dicho lugar de Valle que determina assy, déla primera parte hera de Rodrigo Alfonso e de la ssegunda huerto que ífue de Orraca Al- fonso de Mansiella que nos tenemos ora los dichos vendedores e déla tercera huerta de Lope Ferrandes de Val de Fresno e déla quarta parte la rreguera que vienne délas fuentes por que se niegan las huertas et rrecebimos de uos conprador sobre dicho en precio por esta dicha huerta assy determinada commo dicho es con todo sso juro e derechos e pertenencias con ssos entradas e con ssos ssalidas quantas

3!4 DOCUMENTOS PARTICULARES.

ha e deue auer ciento e cinquenta maravedís déla moneda del rrey a ocho ssoldos el maravedí de los quales maravedís nos luego ífesíestes la paga ante García Ferrandes notario e ante los testigos desta carta de que nos otorgamos por bien pagados et renungíamos la exepgion de los dichos maravedís que non podamos desir que nos non fueron dados nin a nuestro poderío passados et ninguna cosa contra vos com- prador sobre dicho non ffincó por pagar del precio nin déla rrobra et desde oy día endelantre por esta carta vos damos e vos otorgamos el juro e la possessíon e la propiedat e el ssenorío desta dicha huerta que ayades libre e conplido poder de la entrar e labrar e dar e donar e vender e enpenar e canbíar e enagenar e ífaser della e enella toda nues- tra voluntad en la vida e al tiempo déla muerte commo de nuestra cosa propia libre e quita. Et nos vendedores sobredichos esta carta e esta vención rrobramos e conffirmamos e otorgamos e nos otorgamos e nos obligamos por nos e por todos nuestros bienes ganados e por ganar para vos ssanar la dicha huerta e ffaser vos la sana a todo tiempo de todo demandahte e enbargante et otorgamos de non venir contra esta vención que nos nos ffasemos nin contra ninguna cosa délo que sse en esta carta contiene por nos nin por otro en ningún tienpo por ninguna manera et ssy contra ello venieremos otorgamos que nos non vala en juysio nin íFuera del. Et por que esto sea firme e non venga en dubda rroguemos a Garsia Ferrandes notario publico por nuestro señor el rrey en Mansiella que ííesiese escríiür esta carta e la ssignnasse de so ssigno. Fecha en Mansiella veynte e dos días de Enero Era de mili e tresientos e ochenta e ses anuos. Testigos. Alfonso Yuanes e Pedro Martines clérigos. Aluaro fijo de Aluar Peres Marcos e Marcos escri- uanos moradores en Mansiella e otros. Et yo García Ferrandes nota- río sobre dicho fuy presente a esto e al dicho rruego fis >^ escriuir esta carta e ffls enella mío ssignno tal en testimonio.

171— P. Letra de albalaes, 0,24X0,11.

DOCUMENTOS PARTICULARES. 315

CXCIV

Testamento otorgado por Adam Pérez. Octubre. A. 1348.

Era de mili et tresientos e ochenta e seys annos dies dias de Octu- bre. Sepan quantos este testamento biereu commo yo Adam Peres mo- rador en León a rrua nueua jasiendo doliente de mió cuerpo pero ssano mió ssesso e mió entendemiento e con toda mia memoria comprida tal qual Dios tuno por bien de me dar ffago mió testamento e ordeno assy de mias cosas. Primamientre reuoco todos los otros testamentos o testa- mento que yo fise o mande faser antes deste assy por escripto commo por palaura et confirmo e mando que valga este que agora mando fa- ser a Aluar Goncales notario publico del concejo de la cibdad de León et ssi valier commo testamento ssenon mando que balga commo codeb- cillo et sse balier commo codebgillo ssennon mando que valga commo mia postrimera boluntad en comiendo mia alma al nuestro sennor Jhesu Christo e ala Virgen santa María sua madre e a toda la corte celestial del ciello e pidolles por merged que mela quieran rescebir et mando sepultar mi cuerpo ala merced de ssennor sant Pedro de Al- donga et mando que canten por mia alma cinquenta missas e al tercero dia otras tantas e a las seis selmanas otras tantas et a cabo del anno otras tantas et mando al monesterio de sant Pedro de Aldonca por mi sepultura e por dos aniuerssarios la mia parte de toda la heredad que yo he en Serpinas de Valdoncina et en termino de Quintana e de sancta Ouenia. Mando que den a Martin lohan e a Goncalo Martines monges de sant Pedro de Aldonca hun manto de un brauo escuro que yo tengo en las mias casas de las tiendas. Tengo en Uilla Vente con Salvador Martines la meatad de veynte e tres cabras e vna

316 DOCUMENTOS PARTICULAUES.

vaca cou sua criancia e ha el de auer el tergio de la crian^ia, lolian Peres el clérigo de Villa rettor de sant Pelayo tien de mi dos yeguas en que auia parte mia muger. En Rioseco de Ordas tien de mi Aluar Alfonso vna yegua con una muUeta. En Eioseco de Torio tien de mi Fernán Martines tres vacas con suas crian^ias e en ella vaca bermeya a el quarto e en las otras a el tercio. En sant Martino de Quadros tien de mi Juan fijo de Alfon Rodrigues tres caberas de nacas lio e lo que el dixier per sua uerdat. La muger de Alfon Rodrigues de Quadros tien de mi una vaca o lo que ella mas dixiere per sua verdat e destos bienes sobredichos he yo de entregar setenta e cinco marauedis para dar por el alma de mia muger e mas lie he de entregar veynte maravedís de la partilla dellas bestias. Mando a la eglesia de sant lohan de rúa nue- va donde yo soy feligress diez maravedís. Et para conprir este mió tes- tamento lexo por mios testamentarios exepcutores del a Martin lohan e a Goncalo Martines monges de sant Pedro de Aldonca e a mió so- brino fijo de Domingo Peres clérigo de sant Adriano que lo cumplan per los mios bienes sien dampno de ssy e de sus bienes dellos. Et mió testamento comprido e mias mandas pagadas todo lo al que délo mió fincar e remanescier assi moble commo rrayses lexolo e mandólo a los dichos Martin lohan e a Gonzalo Martines monges del dicho moneste- rio de sant Pedro, de Aldonga e a Martino mió sobrino e fago los mios legitimos herederos en todo. Et porque esto ssea ffrme e non venga en dubda rogué a Aluar Geniales notario sobredicho que fessiese escreuir esta carta e la ssignasse de sso ssignno. Que fue fecha en León anno mes e dias sobredichos. Testigos que fueron presentes Martino de ssanta Engracia. Martino Ferrandes pariente de Alfonso Ferrandes de la Eiviella. Bartolomé Felaes clérigo de Sotiello. Domingo lohan clérigo retor de sant lohan de rúa nueva e otros. Et yo Aluar Gonca- les notario sobredicho fuy presente a esto que dicho es e al dicho ruego fise escriuir esta carta e fise enella mió signo tal ►$< en testimonio de

verdad.

172— P. Letra de albalaes, 0,36X0,41.

DOCUMENTOS PARTICULARES. 317

cxcv

Acta de entrega hecha por el monasterio de Eslonza al procurador de Pedro Núñez del lugar que éste habla elegido para su sepultura.

A. 1349.

Era de mili et tresientos et ochenta et siete annos lunes trese dias del mes de Abril. Sepan quantos esta carta vieren como eupresencia demi Gonealo Gonsales notario publico por nuestro ssennor el Eey en Manssiella et ante los testimonios que en fin desta carta están escrip- tos estando este dicho dia en el monesterio de ssan Pedro de Aldonca don Rodrigo por la gracia de Dios abad del dicho monesterio et el conuento del dicho monesterio juntados en so cabildo acampana tañida ssegunt que lo han de uso et de costumbre por .sy de la una parte e Gargia Alfonso de Mansiella en nonbre de Pedro Nunnes de Gusman cuyo procurador es per vna carta de procuración escrita en papel et signada del ssigno de mi el dicho notario el tenor de la cual es este que sse sigue. Sepan quantos esta carta vieren como yo Pero Nunnes de Gusman fago mió procurador general sofeciente et abundante a Garda Alfonso morador en Mansiella mió criado procurador desta presente carta de procuración et dono le todo mió libre et cumplido poder a este dicho mió procurador quel por mi et en mió nombre pueda yr al monesterio de ssant Pedro de Aldonca et rrecebir dentro en la eglesia del dicho monesterio ante la altar mayor el lugar que me el abbad et conuento del dicho monesterio dieran enque se ponga el mo- numento para enterrar ami quando la voluntad de Dios fuer déme leuar deste mundo et otrosi para quel dicho Garda Alfonso mi procurador pueda en mi nombre dar et entregar al abad et al conuento del dicho monesterio por rrason desta dicha sepultura que me ellos dieren para me enterrar por iuro de heredat para siempre jamas todo el mió lugar

318 DOCUMENTOS PARTICULARES.

de Alcuetas con todos sos términos et con todos sos vasallos et con todos sos eglisiarios et con todos sos derechos et con todos sos juros et pertenencias ssegimt que mejor et mas cunplida miente lo yo he fasta el dia de oy et me pej-tenecen et pertenecer deuen en qual ma- nera quier et como quier et toda auenencia et postura et trabtamiento et donación quel dicho Gargia Alfonso mió procurador fesies et dies alos dichos abad et conuento del dicho monesterio et al dicho mones- terio del mió lugar de Alcuetas ssegunt dicho es por rrason déla dicha sepultura yo lo otorgo et lo he et auré por firme et por estabre et por valedero para agora et para siempre jamas bien asy como sy yo mismo lo fesiese et deste otorgase ssy presente fuese et otorgo et prometo abona fe et sin todo mal eiiganno de nunca uenir nin pasar en algunt tiempo por alguna manera per mi nin per otro contra lo quel dicho Garda Alfonso mió procurador en esto que sobre dicho es et en esta carta sse contiene fesier et dier e otorgar e sse contra ello venier otorgo que me non vala en iuysio nin fuera del. E para lo todo desi tener e conplir et guardar en la manera que dicho es et en esta carta se contiene obligo todos mios bienes ganados et por ganar et por que esto sea firme rrogue a Goncalo Gonsales notario publico del Rey en Mansiella que fesiese escriuir esta carta et la signnase de so signo." Fecha en Mansiella catorse dias de Marco Era de mili et tresientos et ochenta et siete annos. Testigos lohan Garda de Madrit et Goncalo

Gil de Castriello et Lorienco Yannes e Rodrigo Alfonso de

Mansiella et Alfonso Gonsales de Mansiella. Et por que yo Goncalo Gonsales notario ya dicho fuy presente a esto e por el dicho rruego que dicho es fis escriuir esta carta et fis enella mió signo tal en testi- monio de uerdat de la otra parte. E el dicho Garda Alfonso en nonbre del dicho Pero Nunnes dixo que composición et auenengia et postura ouiera el dicho Pero Nunnes et don lohan abad que fue del dicho mo- nesterio et con el conuento sobre dicho del dicho monesterio sobre rraQon de una sepultura alta quel dicho Pero Nunnes dixo queles de- mandara et le por ellos fuera otorgada al dicho Pero Nunnes dentro enel coro déla eglesia del dicho monesterio de santo Pedro qerca. la

DOCUMEXTOS PARTICULARES. 319

altar mayor do rresan las oras en manera que fuesen tirados dos ter- cias de la grada de medio que está a salida del coro do rresan las oras contra la altar mayor por enque fuese puesto el monimento para el dicho Pero Nunnes et la mayor parte del monimento del dicho Pero Nunnes que fuese puesto dentro en el dicho coro do rresan las oras et que por la dicha sepultura que los dichos abad et conuento ouieran a dar en el dicho monesterio ssegunt dicho es quel dicho Pero Nunnes queles prometiera et otorgara de dar por iuro de heredat al dicho mo- nesterio la sua aldea et uasallos quel dicho Pero Nunnes ha de Alcue- tas con todos sos iuros et pertenencias que le pertenecían et pertenecer deuian como quier e en qual manera quisier enel dicho lugar de Al- cuetas et en todos sos términos et con todos sos eglisiarios en tal ma- nera quel dicho abad et conuento que lo ouiesen para siempre jamas por juro de heredat asi como la cosa mas libre et mas quita que ellos hauian en qual quier manera o podrien auer. Et agora que el en nombre del dicho Pero Nunnes que estaua presto para rrecebir la dicha sepul- tura assenalada segunt dicho es para el dicho Pero Nunnes enel lugar sobre dicho para quel dicho Pero Nunnes o el o otro en sso nombre la podiesen faser et labrar para que estodiese presta para cuando fuese la 'merced de Dios de leuar deste mundo al dicho Pero Nunnes et para lo meter enella et otrossi que estaua presto en nombre del dicho Pero Nunnes para dar et entregar a los dichos abad et conuento luego o cuando quisieren el iuro et la possesion et el sennorio et la propiedat del dicho lugar de Alcuetas con todo lo que sobre dicho es assi como lo el dicho Pero Nunnes gelo prometiera de dar a los dichos abad e conuento por la dicha sepultura, e luego los dichos don Rodrigo abad e conuento sobredichos dexierou que uerdat era que tal auenencia e composición e postura e trabtamiento que fuera fecho en rrason de la dicha sepultura e otorgada al dicho Pero Nunnes por el dicho don lohan abad sso antessecor et por el dicho conuento et ellos que dauan luego et asenalaban e desenbargaban luego el dicho lugar sennalado para fasser la dicha sepultura al dicho Pero Nunnes para quel dicho Pero Nunnes o el que lo ouier de ver por el puedan de aqui adelante

320 DOCUMENTOS PARTICULARES.

fasser da dicha sepultura cuando el quisier et mandar labrar enella sin enbargo alguno et que eran prestos para rrecebir la dicha aldea de Alcuetas para el dicho monesterio con todos ssos derechos i perte- nencias i vasallos segunt dicho es por la dicha sepultura ssi gela el dicho Pero Nunnes o el dicho Garcia Alfonso o otro en sso nombre del dicho Pero Nunnes gela diessen et entregassen el luego el dicho Garcia Alfonso por el poder sobre dicho quel ha del dicho Pero Nun- nes por la dicha procuración rregebio la dicha sepultura et lugar se- ñalado para el dicho Pero Nunnes et por esta carta dixo que daua luego el juro et la tenencia et la possesion et la propedat et el sen- norio et basallos sobre dichos del dicho lugar de Alcuetas quel dicho Pero Nunnes j ha e en todos sos términos alos dichos abad e conuento para el dicho monesterio en tal manera que los dichos abad et conuen- to quela ayan desde oy dia que esta carta es fecha en delante libre et quito i desenbargado i ayan poder délos entrar i dar i donar i concan- biar i faser dellos i euellos toda so veluntad a todo tiempo asi como de la cosa mas libre et mas quita que ellos han o podrían auer en qual ma- nera quier et como quier et para los todos faser sanos el dicho Garcia Alfonso en nonbre del dicho Pero Nunnes obligó a los bienes del dicho Pero Nunes ganados et por ganar et dixo que por mayor abundancia' que yria enel nonbre del dicho Pero Nunes con los dichos abad et conuento al dicho lugar de Alcuetas o con el quelo ouiese de rrecabdar por ellos i los pornia i asentarla en la tenencia i posesión de todo esto que dicho es e otorgó e prometió en nombre del dicho Pero Nunnes de nunca uenir el dicho Pero Nunnes por sy nin por otro en algund tiempo por alguna manera contra esta donación nin contra parte délo que se enesta carta contien. E se contra ello yeniese que le non vala en juysio nin fuera del elos dichos abad e conuento dexiron que rrece- bian la dicha aldea de Alcuetas en la manera que gela el dicho Garcia Alfonso daua para el dicho monesterio por la dicha sepultm^a en la manera e condiciones que dichas son e obligaron los bienes del dicho monesterio para quel dicho Pero Nunnes aya la dicha sepultura para sy en la manera que dicha es libre quita e desembargada ssin enbargo

DOCUMENTOS PARTICULARES. 321

e contienda alguna e elos dichos abbad e conuento por sy e el diclio Gargia Alfonso en nombre del dicho Pero Nunnes otorgaron e prome- tieron entre sy que qual quier délas dichas partes que esto asi non quisieren tener e complir que peche ala otra parte que a ello estodier mili maravedís déla bona moneda por nombre de pena e depostura que sobre sy ponían e la pena pagada o non que todo esto que dicho es finque firme e valedero para agora e para siempre jamas et desto todo en commo pasó anbas las dichas partes pedieron a mi el dicho Goncalo Gonsales notario que fesiese escreuir desto dos cartas anbas fechas en vn tenor signnadas de mió signno esta para los dichos abad e conuento. Fecha en el dicho monesterio dia e mes e Era sobre dichos. Testigos lohan Miguelles camarero de Torres, lohan Martines e lohan Domin- gues e lohan Ferrandes, Toribio Ferrandes. Per Alfonso e Alfonso Garcia monges del dicho monesterio. Goncalo Gil de Castriello e Ro- drigo Alfonso e Gil Ferrandes e Alfonso Gonsales alcalle moradores en Mansiella. Domingo Santos morador en León e otros. Et por que yo Goncalo Gourales notario sobre dicho ffuy presente a esto todo que dicho es e al dicho rruego fis en ella mió signno tal ►í^ en testimonio de uerdat.

173— P.

Letra de transición de albalaes á la cortesana, 0,48X0,29.

CXCVI

Venta de unos bienes en Torre , otorgada por Pedro Fernandez en favor de Guillermo Domínguez.

Marzo. A. 13.51.

Sepan quantos esta carta vieren commo yo Pero Ferrandes de ssan Martino yierno que flfue de Alfonso Garcia que moro en Mansiella a la collación del dicho lugar de ssan Martino vendo a uos Guillelmo

21

322 DOCUMENTOS PARTICULARES.

Domengues clérigo rrebtor de la eglesia de santo Tomas de Uilla Go- ntilde todo poco e mucho quanto yo he e aiier deuo e a mi pertenesge e pertenesger deue en Torre e en sso termino íFasta el dia de oy de la Era desta carta, convien a ssaber: que tierras vinnas casas ssuelos pia- dos pastos huertos exidos eras deuissas entradas e ssalidas todo de la grand cosa fasta la pequenna los quales bienes ssobredichos ffueron de Sancha Alfonso mia muger a quien ella heredó Alfonso sso ffijo e ffijo de mi el dicho Pero Ferrandes et rrecebi de uos conplador ssobredicho en precio por estas heredamientas e algos e bienes ssobredichos ciento maravedís déla moneda del rrey a ocho sueldos el maravedí que me luego diestes en buenos dineros cuntados ante Ferrnand Martines no- tario e ante los testigos desta carta de que me otorgo por bien pagado por bien entrego et renuncio la exepcion destos maravedís que non ' pueda desir que me non ffueron dados nin a mió poderlo passados et ninguna cosa contra uos conplador ssobre dicho non fincó por pagar del precio nin déla rrobra et desde oy dia en delantre por esta carta uos doy el juro e la possession e la propiadat e el sennorio todo entrega- mientre destos heredamientos e algos e bienes sobre dichos assy que ayades libre e conplido poder délos entrar e labrar e dar alabrar e dar e donnar e vender e eupennar e concanbiar e enayenar e ffaser dellas e enellas toda uestra veluntad assy en la vida commo al tienpo déla muerte assi commo de la cosa mas libre e mas quita que uos auedes o podriedes auer en qual manera quier e commo quier. Et yo vendedor sobre dicho esta carta e esta vención rrobro e confñrmo e otorgo et obrigo me por mi e por todos mios bienes ganados e por ganar para uos ssanar e ffaser ssanno todo esto que dicho es a todo tienpo de todo demandante o enbargante de quien quiera que uos la quiera demandar o eubargar o contrallar en qual manera quier e commo quier et otorgo de non venir contra ello por mi nin por otro en ningún tienpo por nin- guna manera. Et sse contra ello venier otorgo que me non vala en juysio nin ffuera del. Et por que esto sea ffrme e non venga en dubda rrogué a Ferrand Martines notario publico del rrey en Mansiella que escriuiese esta carta e la ssignnasse de sso signno. Fecha en Mansiella

DOCUMENTOS PARTICULARES. 323

veynte e oclio dias de Margo Ei*a de mili e tresientos e ochenta e nueiie annos. Testigos Miguell Peres e Domingo Simón e Pero lolian mora- dores en Villa Gontilde. Ferrand Martines clérigo de Mansiella fijo de Ruy Martines. Et yo Ferrand Martines notario sobre dicho fue pre- sente a esto que dicho es e por el dicho rruego escriui esta carta e ffis

enella mió signno tal ►í^ en testimonio.

174— P. Letra de transición de la de albalaes á la cortesana, 0,20X0,^1.

CXCYII

Donación y entrega de unas casas en Valencia, otorgada por María Ferrá,ndes en favor del monasterio de Eslonza.

A. 1339.

Sepan quantos esta carta vieren commo yo Maria Ferrandes de Valencia muger que ftue de Johan Peres de Burgos e su cabecalera e heredera que soy en ssu testamento otorgo e conosco por esta carta que por rason que el dicho Johan Peres mandó en el dicho su testa- mento al monesterio de Sant Pedro de Aldonca e al ahbad e conuento del dicho monesterio unas casas con su bodega quel dicho Johan Peres auia aqui en Valencia en la collación de Santa Maria de la Plaza vieja que han por linderos de las dos partes calles de concejo e de la tercera cassas de fijos de Pero Martines que por complir e pagar el dicho tes- tamento que do e entrego e apodero corporalmente a nos don Rodrigo por la gracia de Dios abbad del dicho monesterio e para el dicho mo- nesterio en las dichas casas e bodega sin las cubas e otros bienes que en ellos están que son mios. E entrego uos la llaue dellas e salgóme fiador dellas. E nos el dicho abbad rrecebimos de uos la dicha Maria Ferrandes las dichas casas e bodega en la manera que dicha es. E otor- góme por entrego dellas en nombre del dicho monesterio. E porque

324 DOCUMENTOS PAIITICUI.ARES.

esto sea firme e non venga en dubda yo la dicha María Ferrandes ro- giie a Diego Aluares notarío publico en Valencia por nuestro sennor el Rey que fisiesse fazer ende esta carta e la signasse con su signo. Fe- cha en Valencia dos dias de Jullio Era de mili e tresientos e nouenta e siete años. Testigos: Goncalo Gil mió fijo, Alfonso Martines fijo de Francisco Martines, Alfonso Martines alguazil, e Pero Alfonso zapa- tero e Miguell mancebo de Fernán Johannes moradores en Ualencia e Johan Martines canónigo de Sant Isidro de León. E Yo Diego Alua- res notario sobredicho fuy presente a esto que sobredicho es e fis escri-

uir esta carta e fis aquí mió sig^í^no.

175— p. Letra de albalaes, 0,-2oX0.10.

cxcvni

Testamento otorgado por Juan Alfonso , clérigo de San Román

de Valle.

A. iUG.

Era de mili e quatrocientos e quatro anuos dos dias de Agosto. Sepan quantos esta carta hieren commo yo lohan Alfonso clérigo cu- rero déla eglesia de san Román de Valle yasiendo doliente demi dolen- cia natural tal qual Dios touo por bien de me dar pero con todo mió sano seso e con toda mi sana memoria sin premia e sin costrenimiento de todo omme del mundo ífago e ordeno mi testamento en esta manera. Primera mientre mando mi alma a Dios e a sancta María su madre coi toda la corte del cielo et mando enterrar mi cuerpo enel monesterio de san Pedro de Aldonca et mando para la obla del dicho monesterio todo el heredamiento que yo he en Valle saluo la linar e laganal que yase carrera del mulino. Otrosí mando para la obla de la eglesia de san Román de Valle quatro ouejas e mando a la compañía de Santíspíritus

DOCUMENTOS PARTICULARES. 323

de Mansiella ela tierra del laganal que yase carrera del miiliuo et mas otra tierra que yase carrera del dicho mulino cabe tierra de Eodrigo Alfonso et que me fagan cada anno por ellas vn innauersario ssegund lo han vso e costumbre et mando a Goncalo mi sobrino dos ouejas et mas sses estopos de pan meytat trigo e meytat centeno et mando a Pedro mió nieto dies ouejas e mas cinco estopos de pan de trigo e de renteno e vna vaca et mando a Garcia dies ouejas et mas cinco estopos de pan meytat trigo e meytat centeno et mando a mis afilados a cada vno vna quarta de trigo e mando a santo Tomas de Villa Gontilde vna oueja e mando a sancta Maria de villa Yguer vna quarta de trigo e mando a sancta Marina de la Yermeda vna quarta de trigo e mando a sant Miguell de Otero vna libra de aseyte e mando a sancta Maria de Castro vna libra de aseyte e mando a sancta Maria de la Cenia dos oue- jas e a sancta Maria Madelena vna libra de aseyte et mando las mis calcas prietas e los mis capatos al clérigo de Villa Iguer e mando las mis calcas de blao con otros gapatos al clérigo de Castro e mando a lohan Rodrigues clérigo de ssant Lorent de Mansiella dies mará uedis desta moneda usual e mando al abat e al conuento de sant Pedro de Aldonca ciento e setenta marauedis e mando a los clé- rigos de la conpannia de la Repisa dies marauedis a cada uno e man- do me oferendar vn anno de pan e de bino e de cera quantia que vala vn marauedi cada dia e otrosi mando que fagan misas por mi alma quatro beses en el anno que yo finar e a quantos y legare quelles den pan o bino e carnes e que canten vn anoual por mi alma esto todo enel dicho monesterio de san Pedro de Aldonca do mando poner mi cuerpo et mando mas que canten cient missas por mi alma selas poderen can- tar en tres dias o en quatro sinon lo mas ayna que podieren et que las canten en el dicho monesterio e mando a Dominga Tojuena vn estopo de trigo otro de centeno e mando a lohan Martines capellán de sant Lorenco quatro marauedis e mando que den a la conpannia de San- tispiritus de aqui de Mansiella cinquenta marauedis e que salgan por mi e mando que den a Ferrand Alfonso mi hermano vna piel vna saya e un caperote mió de tornayre e dos estopos de pan metat trigo e

326 DOCUMENTOS PARTICULARES.

meetat centeno e mando que den a Domingo Peres vn pellote mió e vn caperote e mando que den el mi tabardo a lolian Guillelmes canónigo de san Miguell de Valde Auasta e mando que den a lolian mió nieto seys estopos de trigo la meytat e la otra meytat de centeno e mas cinco cabos de ouejas con ssus fijos e mando al espital de Valle vna casa mia que yo y he et tres cabecales dos de lana y vno de lino e mando al espital de santa Maria Madelena de aqui de Mansiella un cabecal de lino e mando que canten en el dicho monesterio de sant Pe- dro de Aldonca por mi alma misas el dia que me enterraren e al tercer dia o alas seys semanas e al cabo del anno los clérigos que podieren auer et otrosi mando a lohan mió nieto fijo de Toribio lohanes de Vi- lla Gontilde quatro estopos de pan nieetad trigo e meetad centeno e mando a Aldonca mi criada la linnar que yo he in termino de Valle que yase carrera del molino et mas la laganal de la Sudria e mando a Lucas Ferrandes de Mansiella vn estopo de pan meatat trigo e meatat centeno et para conplir este mi testamento e las mandas que yo enel mando dexo por mis cabeceros a Domingo Peres clérigo de Castro e a Gonzalo mi criado para que lo cuiiplan e paguen por todos mis bienes sin dampuu dessi e de los suyos et este mi testamento conplido e las pagadas que yo enel mando dexo por mi legitimo heredero en todos los otros mis bienes que rremanescieren assy muebres commo rrayses a don Guillelmo abat del dicho monesterio de sant Pedro de Aldonca e por este mi testamento reuoco e desfago todos los testamentos o man- das que yo fis o mandé fasser fasta el dia de oy tan bien por escripto commo por palaura et mando que non valan saluo este que agora fago que mando que vala commo testamento sinnon valier commo testamento sinnon mando que vala commo codescildo e si valier commo codescildo sinnon mando que vala commo mi postrema veluntat que es esta. Et por que esto firme e non venga en dubda rrogue a lohan Alfonso no- tario publico por nuestro sennor el rey en Mansiella que escriuiese esta carta deste testamento e que la signnase de su signno. Fecha en Man- siella Era e dia e mes de suso dichos. Testigos que fueron presentes e lamados, Domingo Peres, lohan Rodrigues, e Diego Alfonso clérigos,

DOCUMENTOS PARTICULARES. 327

e lohan Peres ferrero, lolian Marcos e Toribio loliaues de Villa Gon- tilde e Lucas Ferrandes e lolian Ferrandes de Valle e Ferrandes Al- fonso, Toribio Ferrandes e Ruy Martines monges del dicho monesterio de sant Pedro de Aldonca e Goncalo e otros. Et por que yo lolian Al- fonso notario sobredicho fue presente a esto que dicho es e por man- dado e otorgamiento del dicho lohan Alfonso clérigo escriui esta carta e fis enella este mió signno que es tal en testimonio de verdat.

176— P. Letra de albalaes, 0,34X0,23.

CXCIX

Donación de una viña en Valencia, otorgada por Mayor Alfonso en favor del monasterio de Eslonza.

A. 1385.

Sepan quantos esta carta vieren commo yo Mayor Alfonso muger que fue de Pero Antón de Castro feret non costrenida nin apremiada por alguna persona que sea, mas yo de mis propias mientes e clara vo- luntad sin miedo e sin otro so precio que me alguno faga nin entienda a fa- ser otorgo e connosco que doy en pura e libre donación e fago carta en- tre vinos para sienpre jamas valledera al prior e conuento del monesterio de Sant Pedro de Aldonga e a nos Ruy Peres monge del dicho monesterio que estades presente et rrescebiente esta donación para el dicho con- uento de vnna vinna que yo en termino de Valencia en el bago que disen de Canta Pelao que determena déla prima parte carrera de con- cejo que va para Campacas e déla segunda parte vinna de Goncalo Peres notario e déla tercia parte vinna de Ferant Ferrandes e esta vinna sobredicha de suso determinada vos doy en tal manera e so tal condecion que vos el dicho prior e conuento e para siempre jamas que

328 DOCUME.MOS PARTICULAHES.

fagades de cada anno tres aniuersarios el primero que lo fagades el primo jueues de Quaresma e el segundo otro dia de Cinquaesmas e el tercero otro dia de Sant Miguel de vendimias e roguedes a Dios por las animas de Alfonso Sánchez mi padre y de Eluira Ferrandes su muger e por la mia e por las animas de aquellos a quien yo soy tenuda de rogar a Dios e desde oy dia en delante por esta carta me parto de todo el derecho que yo e o podria auer en qual quier manera en la di- cha vinna et renuncio lo e traspasso lo en vos el dicho prior e con- uento para que desde oy dia en delante que la entredes e posuyades por vestra propia abtoridad sin mandado de jues nin de alcalle nin de otro justicia espiritual nin temporal para dar e donnar e uender e enpennar e camiar e enagenar e para que fagades della e en ella toda vuestra voluntad asi como déla cosa mas libre y mas quita que vos abedes o podriedes auer en qual manera quier obligo me por mi e por todos mis bienes mobres e rraises ganados e por ganar de vos la sanar e íFaser sanna a todo tienpo que sea de quien quier que vos la deman- dar o enbarguar o contrariar e demás desto otorgo e prometo a bona fee e sin mal eugauno de non yr nin beuir contra esta carta de dona- ción que vos yo fago por mi nin por otro en alguna manera nin en al- gunt tiempo que sea puesto que vos el dicho prior e conuento me seades caldos e bolados en caso de ingruacado por que esta donación se pueda reuocar e si contra ella venier en qual quier manera que sea que me non valla nin me sea hoydo nin rescebido enjuycio nin fuera del. E demás demanda que vos sea fecha sobrestá rrason que non seades te- nudos a responder a ella nin a mi non me sea rrescebida en juisio nin fuera del. Et yo Ruy Peres monge del dicho monesterio de sant Pedro de Aldonca otorgo e conosco que rescibo de uos la dicha Mayor Al- fonso la dicha vinna para el dicho conuento en la manera que dicha es e en esta carta se contiene et obligo los bienes del dicho conuento para faser en cada anno para siempre jamas los dichos aniuersarios segunt de susodicho ese en esta carta se contiene et porque esto sea firme e non benga en dubda yo la dicha Mayor Alfonso rogue a Lope Alfonso notario publico en Laguna por donna Sancha muger que fue

DOCUMENTOS PARTICULARES. 329

de Ferraut Gonsales Portocarrero e por Leonnor Ferrandes su fija que fesiese escriuir esta carta e la signase e de so signo. Fecha en La- guna dose dias de Febrero anno del nascemiento del nuestro sennor Ihesu Cliristo de mili et tresientos et ochenta e cinco anuos. Testigos que fueron presentes. Goncalo lohanes fijo de Juan Buenno e Alfonso Peres sapatero e Ferrant Alfonso su yerno e Alfonso Lopes de La- guna e otros. Et yo Lope Alfonso notario sobredicho fui presente a lo que dicho es e por el dicho ruego fise escriuir esta carta e fise en ella

este raio signo tal ►í^ por testimonio.

177— r. Letra cortesana, 0,27X0,23.

ce

Carta de restitución de una parte de la iglesia de San Salvador de Caso, otorgada por Doña Aldonza en favor del monasterio de Eslonza.

Julio. A. 1383.

Sepan quantos esta carta vieren commo yo donna Aldonca de Currono muller que ffuy de Alfonso Ferrandes de Cisneros a que Dios perdone estando en todo mió sseso e entendimiento qual nielo Dios quiso dar et con mia clara voluntad e ssiu premia ninguna do e des- enbargo a nos el abbat e prior e conuento del monesterio de sant Pe- dro de Aldonga el tercio de vn ochauo déla yglesia de ssant Saluador de Caso que yo fasta aqui tenia con todo quanto al me pertenesce e pertenesQer deue en qual quier manera et por qualquier rrason. El qual tergio e otras cosas ssy yo he en la dicha yglesia uos do e desembargo por Dios e por mi alma ede aquellos que me lo dexaron. Et por quanto fallo e sse por gierto que non era mió de derecho por Has rrasones e maneras que aqui diré: Conuien a ssaber primeramientre por quanto vy quatro buidas délos padres ssantos que lo otorgaron al dicho mo-

330 DOCUMENTOS PARTICULARES.

nesterio et por quanto vy otras cartas e escripturas délos Reyes don Alfonso e don Fernando quelo confirmaron al dicho monesterio et por estas rrasones e por cada vna dellas et por Dios e por mi alma e de aquellos onde yo vengo quelo dono e otorgo e do et rrenuncio enel di- cho monesterio de sant Pedro de Aldonga con todo el poder e possys- syon que yo en la dicha yglesia he et do mala maldigion a todo aquel ho aquella de mia progenia ho de extranea que nos lo enbargar et contra esta donación que yo ffago passar en ningund tienpo, et ssy yo o otro por mi contra ello passar que non bala en juysio nin fuera del et esta carta que mandé faser en el concello la oy lleer e con mias ma- nos propias la rroure bala e sea ñrme para sienpre e a todos tiempos. Et por que esto ssea ffirme e non benga en dolda rrogué a Aluar Pe- res Gomes notario publico del Rey enel concello de Pillonna que ffe- ciesse ende esta carta ela mas firme que ffallase enesta rrason e ela ssignnase con sso signno. Que foy fecha enel monesterio déla yglesia de ssanta María de Villa Mayor viernes quatorse dias del mes de Julio anno del nascemiento del nuestro Saluador Ihesu Christo de mili e tre- sientos e ochaenta e ^incoannos. Testigos que estañan presentes. Don frey Miguel abbat del dicho monesterio e frey Pedro prior e frey

lohan e frey monjes del dicho monesterio e lohan de Preco e

lohan Vermudis de Viedes e otros. Et yo Alfonso Peres notario ya dicho fuy presente a esto e por el dicho rruego escriui esta carta e ffis aqui mió signno tal. ^

178— P.

Letra de transición de la de albalaes á la cortesana, 0,22X0,22.

DOCUMENTOS PARTICULARES. 331

CCI

Donación de unas tierras en San Juste de los Oteros, otorgada por el monasterio de Eslonza en favor de Alfonso Moro, para que las plante de viña.

i o Mayo. A. 1387.

Sepan quantos esta carta uieren como yo Alfonso Moro e yo Maria Domengues su muger con otorgamiento e licencia del dicho Alfonso Moro mi marido que está presente e moradores uecinos que somos en el lugar de Santeyuste de los Oteros otorgamos e conoscemos por esta carta que tomamos de uos lohan Garcia monge de Sant Pedro de Al- donca procurador que sodes del abbad e conuento del dicho moneste- rio de Sant Pedro de Aldonca según se contiene en vna procuración que luego ante nos e ante los testigos desta carta mostrastes en que auedes por ella poder gierto e conplido para lo faser lo cual leyó Al- fonso Diaz notario publico de nuestro sennor el Rey en la su corte e en todos los sus regnos ante nos e por el dicho poder que uos auedes para lo faser tomamos de uos las tierras que están puestas agora de majue- los en el termino de Sante Yuste la una a los millares que es en el termino de Santo Yust que determina assy de la prima parte tierra de Peralfonso del dicho lugar e de la segunda tierra de Maria Escuerra de riego del monte e de la tercera parte tierra del dicho Alfonso Moro e la otra uinna es una tierra que esta prantada de nueuo a la Corona termino del dicho lugar de Sante Yuste que determina assy de la pri- ma parte tierra de Gomes Peres de Ualde Rábano e de la segunda parte tierra de Pero Martines Calabaca e de la tercera uinna de lohan Clauijon que es de Campiello e estas dichas tierras e mayuelos que están prantados de nueuo en ellas e lo al que esta por plantar en ellas tomamos de uos el dicho lohan Garcia en nombre délos dichos abbad

332 DOCUME.NTOS PAnTICULARES.

e conuento en tal manera e con tal condición que nos quelo labremos e criemos e prantemos de majuelos e lo que en ellas esta por poner lo que entendiermos que sera bono para uinna e que lo labremos de todos los lavoresque ouier mester de cada anno a bona fe e sin enganno por nues- tras costas e despensa fasta seis annos conplidos. E a cabo del dicho tiempojas dichas tierras criadas e prantadas de uinna que vos el di- clio lohan Garda o los dichos abbat e conuento o los que subcedieren en el dicho monasterio después de uos otros que vengan al dicho lu- gar de Sante Yuste e que partamos las dichas tierras que fueren pues- tas de uinna e criadas e labradas commo dicho es de por medio e ellas partidas quelas parta yo de por medio e que vos o los dichos abat e conuento o los quelo ouieren de tener que escogan en ellas e tomen la meatat para si e para el dicho monasterio e la otra meatat que la aja- mos nos los dichos Alfonso Moro e María Domingues o los que de nos uenieren. E lo que Dios dier en ellas en este tiempo destos seis annos del fruto que lo ajamos nos los dichos xllfonso Moro e Maria Domin- gues para la costa e misión que en ellas posiermos en las labrar e obli- gamos nos e por todos nuestros bienes de labrar los dichos majuelos de todos sus labores de cada anno bien e complidamente a vso e cos- tumbre de aquellos que toman tierras para prantar de uina e las non labran de todos sus lauores. E jo el dicho lohan Garda monge en nombre de los dichos abbat e conuento otorgo e conosco por esta caita que doj a uos los dichos Alfonso Moro e Maria Domingues las dichas tierras e majuelos para prantar de uinna en la manera e condición que dicha es e obligo los bienes del dicho monesterio para vos las sa- nar e tener e conplir todo lo que dicho es e en esta carta se contiene. E porque esto sea firme e non uenga en dubda rrogamos al dicho Alfon- so Dias notario sobredicho que escriua desto dos cartas la una para nos e la otra para vos los dichos abat e convento e la signe con su sig- no. Fechas en el dicho lugar de Sante Yuste quince dias de Majo anno del nascemiento del nuestro sennor Ihesu Christo de mili e trescientos e ochenta e siete annos. Testigos. lohan Ferrando fijo del dicho Alfonso Moro e Pero Alfonso e otros; e jo el dicho Alfonso Dias notario sobre-

DOCUMENTOS PAnXlCULARES. 333

dicho fuy presente a esto que dicho es e a ruego de los sobredichos escriui esta carta para el dicho abbad e conuento e fis aqui mi signo tal >^ en testimonio de uerdat.

179— P. Letra de albalaes, 0,22X0,23.

CGII

Venta de una tierra en Santa Cristina , otorgada por Toribio Juan en favor de Pedro Marcos.

Mayo. A. Í390.

Sepan quantos esta carta vieren commo yo Toribio lohan morador en Rebollar fijo de lohan Bartolomé et yo Maria lohan su muger con licencia e otorgamiento del dicho mi marido anbos a dos vendemos a uos Pero Marcos morador en sancta Christina de Val Madrigal fijo de lohan Marcos e a vuestra moger Marina Alfonso vna tierra que nos hemos en termino de Sancta Christina do disen el Carrical a los bóga- les que determina déla primera parte tierra de uos los conpladores e déla segunda el sendero que va para Gallegos e déla tercia tierra de Palacios et esta tierra sobredicha asi determinada como dicho es vos vendemos con todas sus entradas e salidas e con todos sus derechos e pertenencias quantas han e auer deue asi de fecho commo de derecho por precio de quarenta maravedís de moneda vieja a dies dineros el maravedí que nos luego diestes e pagastes e pasaron a nuestro poder a nuestra voluntad de que nos otorgamos por bien pagados et desde oy dia endelantre por esta carta vos damos el juro e el poder e la posesión e la propiadat e la tenencia e sennorio desta dicha tierra para que por vuestra propia abtoridat la podades entrar e tomar e poseer e aminis- trar vender donar e faser della e enella como déla vuestra cosa propia para sienpre jamas et obligamos a nos e a nuestros bienes muebres e

334 DOCUMENTOS PAnXlCULABES.

rrayses ganados e por ganar para vos la faser sana a todo tienpo de quales quier personas o persona que nos la demandaren o enbargaren e contrariaren toda o parte della en qual quier manera e por qual quier rrason asi en juysio commo fuera del. Et por que esto sea firme rro- guemos a lohan Alfonso notario publico en Valencia por nuestro sen- nor el Infante don lohan duque de la dicha villa que escriuiese esta carta e la signase de su signo. Fecha en Valencia jueues cinco dias de Mayo anno del nascemiento del nuestro Saluador Ihesuchristo de mili e tresientos e nouenta annos. Testigos. Alfonso Fernandes yerno de Fernand lohanes e Pero Fernandes ñjo de Fernand López vesinos de Valencia e lohan Alfonso de Sancta Christina. Et yo el dicho Toribio lohan otorgo e do la dicha licencia a uos la dicha mi moger para otor- gar e faser esto que dicho es. Et yo lohan Alfonso notario publico so- bredicho fuy presente a esto que dicho es con los dichos testigos e al dicho rruego escriui esta carta e fis aqui mi sig y^ no en testimonio de verdat. lohan Alfonso notario.

180— P.

Letra de albalaes, 0,2-5X0,10.

CCIII

Venta de una viña en Santa Cristina, otorgada por Juan Pascual en favor de Pedro Marcos.

Marzo. A. 1393.

Sepan quantos esta carta vieren commo yo lohan Pascual el ruuio morador en santa Christina vendo a uos Pero Marcos el viejo morador en el dicho lugar vna vinna que yo he en termino del dicho lugar a do disen el sendero de la Eresina que determina de la primera parte vinna de uos dicho conplador et de la segunda el dicho sendero et esta dicha vinna asi determinada commo dicho es vos vendo por precio nonbrado

DOCUMENTOS PARTICULARES. 338

que de nos rrecibi quinse maravedís desta moneda vsal de a dies dine- ros nouenes el maravedí délos quales dichos maravedís me otorgo por entrego et por bien pagado et ri-enunrio la exepcíon de los dichos maravedís que non pueda desír nin alegar en algund tienpo que me non fueron dados e cuntados e todos entreganiientre a mi parte e poder passados et de oy día en delantre que esta carta es fecha vos doy el juro e poder e possession et sennorío et propíadat de la dicha vínna para que la podades entrar tomar dar donar vender enpennar faser della et enella toda vuestra voluntad asi enla vida commo al tiempo de la muerte commo de la cosa mas propia libre e quita derecha e des- enbargada que vos habedes o podedes auer commo quier et en qual quier manera et obligo a mi et a mis bienes muebres e rrayses ganna- dos et por ganar de uos sanar e faser sana e desenbargada a todo tien- po la dicha vínna de todo demandante o enbargante que vos la de- mandar o embargar o contrallar commo quier e en qual quier manera et por qual quier rrason. Et por que esto sea firme e non venga en dubda rrogue Alfonso lohan notario publico por nuestro sennor el obispo de León en Valmadrigal que escriuiese esta carta e la sígnase con su su signo. Fecha en santa Christína quinse días de Marco auno del nascemíento del nuestro Saluador Ihesu Christo de mili e tresien- tos e nouenta e tres annos. Testigos, lohan Calordo et Pero Basan clérigo et Goncalo fijo de Francisco Martines vesinos de santa Christí- na. Et yo Alfonso lohan notario sobre dicho fuy presente a esto que dicho es et al dicho rruego escriui esta carta e fis aquí mi sígnno tal >^ en testimonio de verdat.

181— P.

Letra cortesana, 0,2oXO,8.

33fi DOCUMENTOS PARTICULARES,

CCIV

Venta de una viña en Santa Cristina, otorgada por Juan Pascual en favor de Pedro Marcos.

Junio. A. 1393.

Sepan quantos esta carta vieren commo yo lohan Pasqual el ruuio morador en santa Christina vendo a uos Pero Marcos el viejo e a vues- tra muger Maria Alfonso moradores enel dicho lugar vna viunia que yo he en termino del dicho lugar ado disen Vayel de Gómeme que determi- na de la prima parte vinnia de lohan Gorido e de la segunda vinnia de Goncalo Ferrandes de León e de la tercera parte vinnia de Maria Pe- niella et esta dicha vinnia asi determinada commo dicho es con entradas e salidas e con todos sus derechos por que se ha a seruir vos vendo por precio nonbrado que de uos rrecibi cien maravedís desta moneda vsal que corre a dies dineros nouenes el maravedí délos quales dichos maravedis me otorgo por entrego e por bien pagado et rrenuncio la exepcion de los dichos maravedis que non pueda desir nin alegar en algund tiempo que me non fueron dados e a mi parte e poder todos en- tregamientre pasados e de oy dia en delantre que esta carta es fecha vos doy el juro e poder e sennorio e possession de la dicha vinnia para que la podades entrar tomar dar donar vender enpenar faser della e enella toda vuestra veluntad asi enla vida commo al tienpo de la muerte commo de la cosa mas propia que auedes o podedes auer en qual quier manera et obligo a mi et a mis bienes ganados e por ganar de uos sanar e faser sana e desenbargada la dicha vinnia a todo tienpo de todo de- mandante o enbargante que vos la demandar o enbargar commo quier e en qual quier manera. Et por que esto sea firme e non venga en dubda rrogue a Alfonso Juan notario publico por nuestro sennor el obispo de León en Valmadrigal que escriuiese esta carta e la signase

DOCUMENTOS PARTICULARES. 337

con SU signno. Fecha en Santa Christina veynte e dos dias de Junio anno del nacemiento del nuestro Saluador Ihesu Chrísto de mili e tre- sientos e nouenta e tres annos. Testigos. Martin lohan clérigo e Fe- rrand Gomes e Alfonso Matheos vesinos de Santa Christina. Et yo Al- fonso Juan notario sobredicho fuy presente a esto que dicho es e al dicho rruego escriui esta carta e fis aqui mi signno tal *^ en testimo- nio de verdat.

182— P.

Letra cortesana, 0,15X0,13.

ccv

Donación de unas casas en Rueda, otorgada por Ruy González en favor del monasterio de Eslonza.

6 Mayo. A. 4 398.

Sepan quantos esta carta vieren como yo Ruy Gomes de Bosme- diano vesino et morador en Villalua cerca Mayorga demi propia vo- luntat franca et libre sin premia alguna fago carta de donación entre vinos e doy e ofresco e otorgo al monasterio de sant Pedro de Slonea todas las mis casas taxadas que yo e Maria Aluares mi moger que fue feziemos en Rueda las quales han por linderos de la primera parte la eglesia de sancta Maria, seruimiento en medio, de la segunda parte el seruimiento dellas e de la otra parte casa mia pagica, de la tergera parte, exido de conceio, de la quarta parte, calle publica e deconceío. Las quales dichas casas asi determinadas con todo su corral ofresco e doy en la dicha donación al dicho monasterio e al abad et prior e conuento del ensu nombre por la mi alma e por la alma de la dicha Maria Al- uares mi mogier de las quales dichas casas con todas sus entradas e salidas quantas han e aver deuen de derecho do luego el juro e la pos- session e el sennorio e la propiedat a vos don lohan abad del dicho

22

338 DOCUMENTOS PARTICULARES.

monasterio questades presente en tal manera que uos en nombre del dicho vuestro monasterio e vuestro ayades libre e conplido poder de las entrar e tomar por vuestra propia voluntat e abtoridat para faser dallas e enellas vos e los que después de vos venieren por sennores del dicho monasterio todo lo que quisierdes e por bien touierdes como fariedes délas otras cosas e heredades que mas propias ha el dicho mo- nasterio délas quales dichas casas vos entrego e do luego las llaues dellas con la dicha possession ante notario e testigos desta carta, contra la cual donación otorgo e prometo de non venir nin passar por mi nin por otro en algund tiempo nin por alguna manera nin la revocar por carta nin por testamento nin por manda nin por otra razón alguna, es pecialmente otorgo de non reuocar esta dicha oferenda e donación que fago al dicho monesterio e a vos el dicho don lohan abbad e prior e conuento del dicho vuestro monesterio en su nombre haon que me seades desconoscidos e fagades contra mi alguna de las cosas que disen leys e derechos que pueden ser reuocadas las donaciones. E sobre todo esto que dicho es renuncio e parto de mi, todo fuero e todo derecho scripto e non scripto e a todo tiempo e dia feriado e toda exe- oion de forgia e de enganno e todas ferias de feria, ferias de pan e de vino coger e la demanda en scripto e el trasllado della e de carta e prasos de concejo e de abogado e todas otras buenas rasones exepcio- nes e defenssiones qualesquier que sean asi de fecho commo de derecho porque contra lo que se en esta carta contiene o contra parte dello podiesse venir o passar por mi o por otro en algund tiempo por alguna manera otorgo que me non vala en juysio nin fuera del e si contra ello venier yo o otro de mi parte que non nos sea oydo nin rescebido. E porque esto sea firme e non venga en dubda rrogué a Fernand Rodri- gues notario publico en la uilla de Rueda por nuestra sennora la Reyna dona Catalina que escriuiesse esta carta e la signasse de su signo. Que fue fecha en la dicha uilla seys dias del mes de Mayo, anno del nas- cemiento del nuestro sennor Ihesu Christo de mili e tresientos e no- uenta e ocho anos. Testigos: Ferrand Martines prior del dicho mones- terio e lohau Ordonnes e lohan Gonsales e Gonsalo Rodrigues obispo

DOCUMENTOS PARTICULARES. 339

e Lope e Alfonso Ferrandes uesinos de Rueda. E yo Ferrand Rodri- gues notario publico sobre dicho fui presente a esto que dicho es con los dichos testigos e por el dicho rruego fise escrebir esta carta e fise

en ella este mi signo que es tal en testimonio de uerdat. >^

183— P. Letra redonda, 0,34X0,24.

CCVI

Donación á, fuero, de un solar en San Adrián, otorgada por el abad de Eslonza en favor de Juan Alfonso.

A. 1399.

Sepan quantos esta carta vieren como nos don lohan por la gracia de Dios abbad del monesterio de Sant Pedro de Eslonza, por facer bien e merced a uos lohan Alfon nuestro merino en Sant Adrián de las Caldas que es en Val de Bonar e a vuestra mogier Toribia Rodri- gues damos vos hun suelo en que fagades casa e verto e hun pedaco de tierra que jas sobre la tierra que vien ferir a la casa sobre la cor- tina. E este dicho suelo e verto e tierra jas en el dicho lugar de Sant Adrián so el palaco de cabo la eglesia de Sant Saluador a do solie morar Alfonso Peres el clérigo. E este sobredicho suelo con lo que di- cho es vos damos a fuero con hun pedaco de piado que jas en las vo- das cabo hun piado de Goncalo Pérez para vos los sobredichos e para vuestros fijos e fijas e para aquellos que de uos venieren e auedes a dar cada anno en fuero a nos e al dicho nuestro monesterio o al que lo ouier de rrecabdar por el por la fiesta de Sant Martino del mes de No- uembrio dos maravedís e hun par de gallinas en saluo en el dicho lu- gar de Sant Adrián. E que vos los sobredichos e los que venieren de vos non ayades poder de lo vender nin dar, nin donar, nin enpennar a omme poderoso nin a otro alguno por que el dicho monesterio pueda

340 DOCUMENTOS PARTICULARES.

vender el sennorio e fuero de la dicha casa e verto e heredat. E porque esto es verdat damos vos esta carta de fuero sellada con nuestro see- llo e robrada de nuestro nombre. Fecha en el dicho nuestro monesterio dies e siete dias del mes de Mayo auno del nascemiento de nuestro Sal- uador Ihesu (ühristo de mili trescientos nouenta e nueue annos. lohan- nes Abbat.

184— P.

Letra de transición de la de albalaes á la cortesana, 0,30X0|^^-

APÉNDICE".

CCVII

Donación de unos bienes en Sublancio, otorgados por Polemia, en favor del monasterio de Eslonza.

A. 924.

Sub Ohristi nomine gloriosisimis et post Dominum nobis fortissimis domnos et patronos nostros sánete Eulalie uirginis et sanctorum Pe- tri et Pauli in cuius honore fundatum est monasterium in locum pre- dictum Elisonza ego umilis ancilla uestra Polemia mole criminum gra- uatum et ingenti sceleribus obpressum pabeo presentiam Domini bonis operibus abstare nudatum parbis pro magnis oíFero ad sacris sanctis altaribus uestris pro sustentatione pauperum et fratrum aduenientium pro utilitate monasterii uel seruis Dei qui ibiden cotidie in orationibus et uigiliis Christo militant, tam Aiubandus abbati quam etiam et qui post illura locum eius successerit. Concedo inprimis in locum pre- dictum territorio Sublantio iusta ripam fluminis Extule mea uilla cum casas térras vincas molinos montes fontes pratis pascuis paduli- bus uel ómnibus prestationibus suis quod mici quadrat inter meis eredis quam etiam et que aduc aucmentare potuero ómnibus diebus uite me, aurum argentum obes bobes baccas ouectiones tan mobile quam et imouile omnia que ad iuri meo dimiserim qui post obitum

(1) Publicamos en este apéndice una colección de documentos importantes, pertene- cientes á Eslonza, cuyos originales no existen en el Archivo Histórico Nacional, habién- dose tomado de una copia de los mismos, hecha por el P. Guardiola, archivero de Sahagún.

342 DOCUMENTOS PARTICULARES.

meum de omnia mea ereditate uobis concessa et contestata ad domum Domini et atrio sancto uestro ut ante iudicem meorum merear pecca- minum remissionem, omnia que iam supradixi adque taxabi et cum iuratione confirmo ut omnes timentes Deum uotum meum adinpleat et confirmet si confirmati in regno eterno permaneat ita ut ab odierno die uel tempore de meo iure in uestro dominio sit traditum et perenniter confirmatum et quicquit de illut uoluerit faceré uel faceré pro utilitate monasterii liberam in Dei nomine abeatis potestatem. Et si quod absit aliquit bomo ausus et intemeratus de ómnibus eredibus aut propinquis meis hanc meam oblationem kartula disrumpere aut inmutai-e uolue- rit sit imprimís ad sancta eglesia extraneus et ad cetu katholicorum alienus et in futuro ultricibus flamis cum luda proditore Domini par- ticipen! lugeat penis insuper secularia damna multatus conferat sacris sanctis altaribus uestris uel seruis Dei auri libras quinas. Et hec scrip- tura firmum uigorem obtineat per omnia sécula ualitura. Facta scrip- tura testamenti notum die XV kalendas IVIaias in Era DCCCCLXII. Sub principe nostro ürdonio Rex. Polemia qui in anc testamento ame factum quem fieri uolui et religendo cognobi manu propria signum feci. Et roitas testibus ad roilorandum tradidi. Didaci ic testis. Placenti ic testis. Habze ic testis. Gumarani ic testis. Aluino ic testis. Arbano ic testis. Seuero ic testis. Herete ic testis.

185— P.

Es una copia sacada por el P. Guardiola.

DOCUMENTOS PARTICULARES. 343

CCVIII

Venta de unas tierras en la villa de Cañones, otorgada por Fernando y por su mujer, en favor del monasterio de Eslonza.

7 Marzo. A. 940.

Iii Dei iiorailie. Ego Fretnando una pariter cum uxor mea Donueza uobis Aiubandus abba uel omnem collegio fratrum Elisonza placuit no- bis adque coniienit niülis quo egentis imperio ñeque suadentis articulo set propria nobis acesit uolumtas ut uinderemus uobis térras nostras proprias et nostra cassa cum suas parietes et suos solares et suo adito illas tres partes in loco predicto in territorio Solían tio in villa que uo- citant Caniones iusta flumen Estola de termino de Cisla usque in termi- no de Vimara et de termino de Arsenda usque in carrale per cuntos suos términos et alio agro de termino de frates de sancti Mieael usque in termino de Harón et de alia parte términos uestros et alia térra de termino de seso ualido usque in termino de Piloti et de termino de Ha- ron usque in alio termino de Harón et alia térra de termino de Lilla usque in termino de Piloti et alia térra de termino de Piloti usque in termino de Munez medietate de ipsa térra et alio agro de termino de Cisla usque in termino Luba et de Justo et per termino de domna Are- 11a usque in termino de Gelile et alio agro in vaiga de Estola de ter- mino de Uelasco usque in aquaducto et per termino de Flaino et de termino de luannes usque in termino de Sarracina ad ipso agro me- dietate et de ipsa alia medietate quarta portione et in alio loco ortum conclusum cum suos pumares v. de termino de Didaco pater et per termino de Zaeiti et per termino de Munez usque in termino de Piloti

per locis et terminis suis et accepimus de uos in pretio et pelle

et bobe et modio de ceuaria que ad nos bene conplacuit et aput uos de ipso pretio nicil remansit deuito ut ex odierno die et tempore de nostro

344 DOCUMENTOS PARTICULARES.

iure abrasum etinuestro iure sit traditum et confirmatum abeatis adea- tis et in perpetim uindicetis iure quietum et si aliquis orno ad iiirum- pendum uenerit iscriptura ista uenditionis aut nos an filiis nostri uel alicus orno quem nos non ualuerimus uindigare in Dei nomine abeatis potestatem pars nostra a parti que uestre ipsum quod concesimus du- platum uel quantum ad uos fuerit melioratum.Facta cartula uenditio lis notum die ipsas nonas Martias. Era DCCCC LXXVIII. Regnante domno et imperatorinostroRanemirusRexsedem regni sui Amem. Ego Frednando una pariter cum uxor mea Donnesa manus nostras >ii ►Ji fecimus et coram multorum testium roborabimus. Didaco presbiter ic tes. >^ Argese ic tes. >^ Mairao ic tes. \^ Domno pater ic tes. >^ Ea- nislo ic tes. >^ Ninna ic tes. >^ Faraze ic tes. >J< Todmiro ic tes. ►{< Pegito ic tes. >^ Adfons ic tes. >^ Flaino ic tes.

186— P.

Copia como la anterior.

CCIX

Venta de un huerto en la villa de Cañones , otorgada por Pedro, en favor del monasterio de Eslonza.

15 Octubre. A. 940.

In Dei nomine. Ego Petro una pariter cum uxor mea tibí

Aiubandus abba uel omnem collegio fratrum Elisonza placuit nobis adque conuenit nemine quoque egentis inperio ñeque suadentis arti- gulo set propria nobis acessit uolumtas ut uinderemus uobis nostrum ortum proprium cura suos pomares et suo aquaducto in loco predicto in territorio Sublantio iusta villa que uocitant Caniones it est de ter- mino de fratres de sancti Migaelli usque in termino de fratres de Eli- sonza et de termino de Donno et de Seuera usque in termino de En-

DOCUMENTOS PARTICULARES. 345

dislo per locis et terminis suis et acepimus de uos in pretio pelle el daos uobes que ad nos bene conplacuit et aput uos de ipso pretio nicit remansít deuito ita ab odierno die uel tempore de nostro iure transla- tum et in uestro iure sit traditum uel comfirmatum abeatis adeatis et in perpetuum uindicetis iure quietum et uos et qui post uobis locum uestrum susceserit. Si quis tamen nos aut filijs nostri autquiliuet orno ad inrumpendum uenerit iscriptura ista uenditionis quem nos non ua- luerimus uindigare in Dei nomine abeatis potestatem pars nostra a parti que uestra ipsum ortum duplatum uel quantum ad uos fuerit melioratum. Facta cartula uenditionis sub die quod erit ipsus idus Oc- tubres. Era DCCCCLXXVIII. Regnante Domino nostro Ihesu Chris-

to et in principem Rex noster dorano Ranemiro sedem Regni

sui Amen. Ego Petro una pariter cum uxor mea in anc cartula uendi- tionis manus nostras proprias rouorabimus Armentario tes. Montano tes. Frednando tes. Vigilio tes. Osrosno tes. FUios Freiolfo Nepza- no tes.

187— P. Copia como la anterior.

ccx

Donación de unas tierras en Revellines, otorgada por Ellas y su mujer Sisverta, en favor de Eslonza.

Í3 Octubre. A. 945.

Sub nomine Trinitatis domnos et patronos nostros Sanctoruní Apostolorum Petri et Pauli et sánete Eulalia virginis in cuius onore fundatum est monasterium Elisonza nos famuli uestri Elias cogno- mento Zulaimen et uxor mea Sisuerta mole crirainum grauati et in- gentibus sceleribus opresi pabemus presentiam Domini adstare bonis

346 DOCUMENTOS PAnTlCUI.ARES.

operibus nudatus parbis pro magnis offerimus ad sacris sanctis alta- ribus uestris pro sustentationibus pauperum ad benientium uel seruis Dei qui in eodem loco cotidie iii oratione et uigilijs Christo militant tam Aiubandus abba quam etiam et qui post illum loco eius sucesse- rit oíferimus imprimís medietatem de meas térras proprias quas abemus in territorio Lampreana insta villa que uocitant Reuellines determi- natum pro cuntis terminis suis de termino Domnico usque in karralo qui discurrit de castro de Gundisalbo ad Lampriana et pro termino de Cristoplioro et de alia parte termino de Mataco per ipsos kasares per ubi eam uobis delimitabimus et coram testibus ad signabimus et ipsa medietate que remansit acepimus de nos pretio solidos XX. que nobis bene conplacuit et de ipso pretio aput uos nicil deuite remansit itaut ab odierno die et tempore homnia que iam supra nominabimus adque con- testabimus pro nos med ipsos uel pro parentibus nostris sit de nostro iure abrasa ipsa térra et in uestro iure et dominio tradita et perenniter confirmata in et omnia quidquid iude faceré uolueritis pro utilitate monasterij plenissimam in Dei nomine abeatis potestatem. Si quis tamen nos aut quiliuet omo anc nostram oblationen cartula disrum- pere temtaberit sit imprimís a sancta Eglesia extraueus et acetu kato- licorum alienus et in futuro ultricibus flamis cum Juda proditore Do- mini participem lugeat penas et insuper per secularia damna multatus conferat sanctis altaribus uestris uel servis Dei qui in eodem loco abi- tant auri Huras quinas et ec scriptura firmun bigorem obtineat per omnia sécula ualitura. Facta cartula testamenti uel uenditionis sub die quoderitipsas kalendas Martias. Era DCCCCLXXXIII. Regnante principe nostro Ranemiro rex. Ego Elias cognomento Zulaym anc cartula testamenti uel uenditionis quam fieri uolui et relegendo cog- nobi manu mea. ií< feci. Sisuerta confir. manu mea. >^ feci et coram testibus tradimus ad rouorandum. Mayor testis. ►{< feci. Dolquiti testis. >^ feci. Gontario testis. >^ feci. Rarael testis. ►{< feci. Lili testis >^ feci. Vilarco testis. ►$< feci. Sénior testis. ►í^ feci. Ordonio testis. >^ feci. Amor testis. >i< feci. Sendaniaro testis. ^ feci. Ramal testis. >^ feci. Garseas testis. >í^ feci. Hálete testis. ►J* feci. Zaaton testis. >^

DOCUMENTOS PARTICULARES. 347

feci. Hílala testis. >^ feci. Mantelle testis. >^ feci. Ferro testis. ►Jí feci. Benze testis. ►í^ feci: Ziti testis. >^ feci.

188— P.

Es una copia como la anterior.

CCXI

Venta de unas tierras en Revellines, otorgada por Proflcio, en favor del monasterio de Eslonza.

30 Junio. A. 946.

In Dei uomine. Ego Proflcio abba tibi Adiubando abba uel omnem coUegio fratrum Elisonzia in Domino Deo eternam salutem, Amen. Pla- cuit mici adque conbenit nunlis quo egentis inperio ñeque suadentis articulo setpropriamici acessit uoluntas ut uinderem uobis meas térras proprias quem abeo in territorio Lampriana in locum predictum iusta villa que uocitant Reuellinos determinatas pro cunctis terminis suis de carrale qui discurrit de castro de Gundisalbo ad Lampriana et per termino de ipsa uinea de Cristoforo et pro eglesia Sancti Mametis et per terminum Daniel et afñget de Furtunio et de Veremudo et pro termino de Ensila et afiget in termino de Veremudo et alio agro qui fuit de Ferronio usque in termino de Veremudo et Vanisendato et alio agro qui est in finem de ipso quinionem infra Ensila et ermiayro et ipsum villare qui est in termino de Veremudo et per uia qui discurrit de Reuellinos ad Lampriana et in circuito pro carrale maiore, sicomodo includet usque in binea de Cristoforo cum meas kasas et ipsas cortes et ipsos ortos cum suos puteos et ipso agro qui fuit de Ferronio et alio agro qui est iusta Ensila et ermiario santi H. qui iam resonat in carta ad integritatem uobis concedo et comflrrao ita ut ipsa térra qui est in termino et pro carrale qui discurrit de Reuellinos ad Árcelo et per termino de Juliano aben Motaher et de Joanes et de Cario abba et per

348 DOCCMENTOS PAUTICULAIVES.

termino de Ensila et de ermiario et de Cristoforo et pro alio termino de ensila et per termino de Veremudo et de Rauza et afiget in karrale qui discuret de Reuellinos ad Arcello medietatem uobis concedo citra ipso agro qui fuit de Ferronio et de Ensila qui iacet ipsas ereditates

de uendiui ad integritate et ipsum qui determinabimus per

circuitu medietatem uobis concedo ut diuidat illam cum Vanisenda siluenerint uos pro ueritate ea tamen ratione seruata post qua firma- berint ipsa térra prendite de illorum parte tantum quantum uobis ad integritate uendidi et in alios locos in lacunas de Arcello uindo uobis meas pausatas ad integro ubique potueritis eas inbenire omnia uobis uindo adque concedo et acepi de uos pretio CLXIIII. solidos que mici bene conplacuit et aput uos de ipso pretio nicil remansit, ita ut ab odierno dierno die et tempore abrasas ipsas térras et ipsas kasas et ipsas pausatas de meo iure sint in uestro iure et dominio traditas et perenniter confirmatas abeatis edeatis teneatis uindicetis iure quieto usque in perpetuum. Et si aliquis omo uos ad inrumpendum benerit que ego uindicare non baleam tune abeatis potestatem de me adpren- dere ipsas térras et ipsas kasas et ipsas pausatas duplatas uel quid quantum ad uos fuerint melioratas et uobis perpetim abiturum: Facta cartula uenditionis sub die quod erit pridie kalendas Julias. Era DCCCCLXXXIIII. Regnante principe nostro Ranemiro. Froia con- fessor confirmans manu mea ►J^ feci. Gontino confessor confirmans manu mea i^ feci. et coram testibus tradimus ad rouorandum. Deli- soncia Fantim filius Sesnandi tes. i^ feci. Dauid nepus Sabarici tes. manu mea >^ feci. De Ceralsinor. Dolquitisce Viuiz tes. i^i feci. Zaa- ton filius Animii tes. >i< feci. Matel suo germano tes. ^ feci. Hilali tes. manu mea *ii feci. Delegina Maruan germano de Gaudenzius pres- biter testis manu mea >^ feci. Ego Proficio abba in anc cartula uen- ditionis manu mea. ►J^ De Villa de Auriolo Emiliano tes. >^ feci. Motaraf tes. ^ feci. Ruderico tes. ►Jí feci. Gontino tes. >ii feci. Re- cemondo presbiter tes. ►í* feci. De sancti Micaello: Gondefredo confes- sor >í< feci. Vanbamira confessor manu mea ►í^. feci. De Reuellinos Cristoforo tes. y^^ feci. Laurentius testis manu mea \^ feci. Gandioso

DOCUMENTOS PARTICULARES. 349

tes. manu mea ►í^ feci. Ensila tes. t^ feci. Rayseudo presbiter tes. ►J^ feci. Zayti tes. manu mea >^ feci. Vincemalo presbiter tes. >ii manu mea feci. Zentanio tes. ^ feci. Fortes presbiter filius Gemondi testis manu mea ►í^ feci. De Valdemian Pinioli confessor testis manu mea >i< feci. Valeriano conffessor de Sancti Cipriano de Fano tes. manu mea ^ feci.

189— P.

Es copia como la anterior.

CCXII

Donación de unos bienes en Matillas, otorgada por Fulgencio y por su mujer, en favor de Eslonza.

U Febrero. A. 948.

Inmenso Deo hac domino Saluatori que nostro cui cedunt celestia et famulantur terrestria in cuius nomine fundata est eglesia monaste- rio dedicata sanctorum Petri et Pauli apostolorum ego fámulo uestro Fulgentiouna cumuxor mea Nonita pauemus presentiam Domini uonis operibus tsseuudatis parba promagnis boíferimus adsacris sanctis al- taribus uestris pro substentationibus pauperura aduenientium uelseruis Dei qui in eodem loco cottidie in oratione et in uigiliis Cbristo mili- tante tam Adiu bando abba quam etiam et qui post illo loco eius suces- serint. Hoíferimus inprimis villam quem abemus in locum predictum que uocitant Matellas super villa de Patricio territorio Aratoy bom- nia quod abemus in casas in térras et uineas pomiferis auro argentum et uestimentum iumenta et armenta siue et pécora tam mouile quam etiam et inmouilem homnia quidquid hacmentauimus uel hacmentare potuerimus in uita nostra quam etiam et post obitum nostrum sernos uel ancillas homnia que supradiximus ad domum Dei illum concedimus ad inteo:ntate in monasterio Elisonzia et cum coniuratione confirmamus

350 DOCUMENTOS PARTfCüLAHES.

Si quis tamen quod fieri minime credimus aliquis homo ausus et inte- meratus hanc testaraentum ad disrumpendum uenerit uel uenire cona- uerit inprimis sit a sancta Eglesia extraneus et a cetu catholicorum alienus et in futuro ultricibus flamis cum Juda proditore Domini par- ticipium abeat penis et insuper secularia damna multatus conferat sa- cris sanctis altaribus uestris uel seruis Dei qui in ipso loco deseruie- rint auri lluras quinas et ec scriptura testamenti firmum uigorem ob- tineat per homnia sécula ualitura. Facta scriptura testamenti notum die quod erit, XVI kalendas Martias. Era DCCCCLXXXVI. Ego Ful- genzo in anc cartula testamenti quem fieri uolui manu mea ^J^ feci. Nonita confirmans manu mea ►J^ feci et coram testibus tradimus ad rouorandum, Argemiro presbiter tes. >^ Juliano presbiter tes. ►Jí feci. Hazmon tes. >^ feci. Maxito tes. *^ feci. Joanes tes. ►í^ feci. Koda- nio tes. ►i^ feci. Martino tes. >^ feci. Tello tes. >^ fec. Abdela tes. >ii feci. Dolquiti tes. >^ feci. Spera in Deo tes. ►J^ feci. Adulfo tes. }^ feci. Domno patre tes. >^ feci. Marini tes. >^ feci. Ferrio tes. >ii feci. Gego tes. ►i< feci. Hozen tes. >^ feci. Abduc tes. >í< feci. Abduz tes. ^^ feci. Christoforus tes. i^ feci. Zaete tes. >^ feci. Abolazba tes. >ii feci. Godesteojd tes. i^i feci. Stefano tes. >^ feci. Abaysa testis. >ii feci. Alio domno patre >i< feci. Edesso tes. >^ feci. Lopontes tes. ►{< feci. Hanni presuiter testis.

190— P

Copia como la anterior.

DOCUMENTOS PARTICULARES. 354

CCXIII

Donación de unoi bienes en Mellanzos, otorgada por EIduara, en favor de Eslonza.

17 Abril. A. 952.

Inmenso Deo ac Domino salbatori que nostro cui cedunt celestia et famulantur terrestria cuiíis nomine fundata est eglesia monasterio dedicata sanctorum Petri et Pauli apostoloruní in baile Elisonzia. Ego fámula uestra sóror EIduara mole criminum grauata et ingentibus sce- leribus hopresa pabeo presentiam Domini uonis operibus esse nudata parbis pro magnis hoífero sacris sanctis altaribus uestris pro substem- tationibus pauperum adbenientium uel serbis Dei qui cotidie in ora- tionibus et in uigilijs Christo militant tam Adiubando abba quam etiam et qui post illum loco eius sucesserit, offero inprimis liomnia mea ereditatem que abeo in ualle Elsonzia in uilla que uocitant Mellanzos in kasas in térras in bineas pomíferos montibus fontibus aurum argén - tum uestimentum bobes obes et armenta pécora et iumenta homnia que abeo uel acmentare potuero ad integritate uobis concedo ita ut ab odierno die uel tempore homnia que supra iam nominabimus post obitu meo sit abrasum et in uestro iure traditum et perenniter confirmatum homnia quidquid inde faceré uolueritis pro utilitate monasterii licentiam in Dei nomine abeatis potestatem. Si quis tamen quod^ fieri minime credo anc oblationem cartule testamenti infringere uoluei'it quidliuet sit persona inprimis sit extraneus a sancta eglesia et a cetu catholi- corum alienus et ultricibus flamis cuní Juda proditore Domini partici- pem lugeat penas et insuper damna secularia multatus conferat sanc- tis altaribus uestris uel serbis Dei qui in eodem loco deserbierint auri libras quinas et ec scriptura testamenti firmum uigorem obtineat per sécula ualitura. Factum testamentum die quod erit XV kalendas Ma-

382 DOCUMENTOS PARTICULARES.

gias Era DCCCCLXXXX. Ego Elduara in testamentum a me factum quem fieri uolui manu mea ►J^ feci et coram testibus tradidi ad rouo- randum. Ababdella Tello ibi preses fui et manu mea ►J^ feci. Abalza Adefonsi testis ►í^ feci. Don patre suo Gasaliane testis. ►í^ feci. Sábi- la Animio testis ^J^ feci. Helizorbicio testis >í< feci. Prubiano con- fessor scripsit.

191— P.

Copia como la anterior.

CCXIV

Donación de unos bienes en villa Contildi, otorgada por Pelayo, presbítero, en favor de Eslonza.

A. 1015.

Sub Christi nomine indiuidue Trinitatis uobis domnisimis adque gloriosimis et post Deum nobis fortissimis saggre Eulalie uirginis et sanctorum Petri et Pauli celestibus regni corum reliquie recondite sub aulam idem gloriosi suis sanctis in logum qui uocidant Elisonza in terridorio legionense. Ego umilimus serbus uester Pelagio presbiter cum mater mea Gota licet indignis piaculorum meorum cupiens expia- re flaicia et peccatorum meorum honeris oratiouum mearum deside- rans adiutorio subleuare parba pro magní offero, sciens quod a nuUus quidam in hoc seculo ómnibus uos indigere censum qui a iatu per sanctiflgacionem dominus noster sua in regno deitatis muñiré cumula ut ergo pro luminaria eglesie uestre adque instipendia pauperura uel qui in aulam beatidudinis uestre cotidianis diebus militet uidentur concedimus in uestro logo ic in Solíanco insta flumine Istola in logo predicto villa Contildi quos abui de auorum et de parentum meorum et de meas conparaciones qum domus edifigatus térras uineas pratis

DOCUMENTOS PARTICULARES. 353

pascuis padulibus montibus fontibus santos pelagus molinarias exitus aquis aquanim cessum regressum quantum ad ipsa villa pertinet ad intecritate concedo ad sacrosancto altarlo uestro sánete Eulalle vir- ginis et sanctorum Petri et Pauli qui ibidem in laudem Del deseruire omnia quo ibidem pro piaculis meis ofíerrui ad expendum illis in supra decior adque contestator ut omnes Deum timentes Pasquale abba uel collegium fratrum qui ibidem auidant et qui uenerit ad auidandum uotum meum adinpleat. Quam ore damus adque concedimus sanctis al- taribus tuis superio logo fundatis pro utilidate et sustemtacione fratris qui ibidem oracionibus et uigiliis Cliristo milidant inprimis nominatos Pelagius presbiter et mater mea Gota donamus et concedimus eredita- tes nostras sigut superibus diximus ita auodierno die ex tempore de inri nostro translata et in iuri et in podestate fratrum qui in supra- dicto monasterio permanserit ex integro sint tradita et perpetuo aui- tura et confirmata. Quod sic quod absit nos aut aliquis libet et eredibus aut propinquis nostris ab odierno die et deinceps contra lianc dona- cione ad inrumpendum uenerit aut cómodo aliquis et lude infiingere aut inmundare uoluerit sit inprimis a sanctam Eglesia extraneus et a zetu catholicorum alienus et a corpore Cristi sit extraneus et in futu- ro ultricibus flamis et cum Judas proditore Domini inflnitis temporibus cruciaturus, in supra secularia damna multatus conferat sancto altarlo tuo uel seruis Del qui in ipso logo deseruiens auri libras bis quinas et scriptura firmo uigore obtineat per sécula auitura. Pacta donacio tes- tamenti die quod est idus Decembris. Era Lili, post Millesima. Pe- lagio presbiter et Gota hanc donacione a me facta manus nostras pro- prias rouorauimus. Testibus ad rouorandum tradidit. Juannes ic testis. >^ Belite ic tes. >^ Peidru ic tes. ►Jí Fauiui conf. Amelle conf. ►Ji Be lite conf. >^ Juannes presbiter titulauit.

192-P. Copia como la anterior.

23

354 DOCUMEXTOS PARTICULAUES.

ccxv

Donación de unas heredades en Ceresales y en otros puntos, otorgada por Pelayo Bermúdez, en favor de Eslonza.

26 Octubre. A. -1049,

Tn nomine Domini. Magniis est enim titulus donationis, inqua ne- mo potest hac actum largitatis inrrumpere ñeque foris legem persolvere sed quidquid libenter semper amplecti evo perenni. Denique lex cuneta Godorum ut rem donata si presentibus tradita fuerit magis nullo modo repetatur a donatore, sed per scriptura vel presentes convincat vera esse quae narrat et posttea donationis plenissimam habeat firmitatem. Ego Pelagio Vermudez uobis Domnos meos et Principes magnus, et domno Fredenando, et conjungem vestram regina donna Sanctia, et filiis vestris in Domino Deo Dei filio super annixo et veram sospitatem Amen: Ideo placuit mici per bono pacis volumptas ut facerem vobis Domnos meos desuper iam memoratos per hanc scripturam donationis et confirmationis de omnes meas ereditates vel divisiones quos mici evenerunt inter meos heredes, et quos ereditavi de fratribus , et filiis meis: ítem concedo vobis inprimis in ripa ñuminis Forma, in Ceresa- les tres quartas, et inri vi Curonio, villa quam dicunt Decania, et alia villa Vezella quos fuit de tia nostra, et sogra donna Gromacia, et alia uilla in Boniare fonte Peñera quos fuit de genitoribus meis Vermudo Nunnez et donna Sanctia, et ibidem alia quam dicunt Villa Illici , et Ítem ibi in Boniar uilla quam dicunt Villela quos fuit de mea compa- ratione, et Villanoba in ualle Ezebrero quos hereditabi de sóror mea domina Elvira et de fratri meo lohannes Veremutiz, et alia uilla in Colleselectus, et in Isoda populatura qua dicunt Almuzara, et item in ripa fluminis Estola uilla quam dicunt Campos Caduazer quos fuit de genitoribus meis Veremudo Nunniz, et domna Sanctia, et alia uilla

DOCUMENTOS PARTICULARES. 335

qiiam dicimt Villa Didaci. El in Valle Porkero illa tertia et uilla qnam diciint Manmellar sicut fuit de genitoribus meis^ et uilla quam dicunt Morale quos fuit de tia nostra donna Estregóte, et alia uilla quos fuit de socro nostro Scemeno Veilaz. Ibideni iu Morale, item et in Campos in Riosicco uilla quíe vocitant Valle de Genebro, et ibidem in Riusic- co... Villa. Et in adhuc concedimus vobis adquisitiones et compara- tiones et atondos de filio meo Anaya Pelayz. ítem et intus portum Asturias concedo vobis in ripa fluminis Nelone Villa auria quos fuit de fratre nostro lohancs Veremudiz, et in Flabiana duas tertias in veiga et Villa in Era Kio, et alia uilla in Fonte auria, et alia Villa in Tiranía, et in lacuneio Villa petralacta quos pariaront V^ere- niudo Vilieniz ad pater meus pro omecidio, et alia uilla in Villa vi- ride quos fuit de sóror nostra domina Gelvira et in Opiniana villa quae vocitant Riusicco et villa qua? vocitant Salaes, et villa quae dicunt Aquis, et interminos de Caso uillaquae vocitant Latinis et in Isoda Bus- tus quos fuerunt de avio nostro Nunno Osoriz, et patre meo Veremudo Nunniz; et in Lectata concedimus illos pinos cum suos fornos dúos la- boratos et III.fr profacere. Omnes has villas, et hereditates sicut de su- perioribus resonant cum omnia sua pi-estantia vobis eas dabo, adque concedo ab omni integritate cum cortes et casas, per vineas, et térras, montes, fontes, pratis, pasquis, paludibus, arbores fructuosas, et infruc- tuosas, aquis aquarum, cumductibus earum, secundum eas obtinuerunt abios et parentes meos Veremudo Nunniz, et mater mea donna Santia cum cunctis ajacentijs et prestationibus suis, per quam includeut suos términos et cum omnes habitantes in eas, velqui venerint ad habitan- dum ad vestram concurrant jussionem. Ita ut de odie die vel in omni tempore sit ipsas villas de juri meo abrrasas, iurique vestro sit traditas, atque conflrmatas, ut habeatis, et teneatis tam vos, qua etiam et filiis vestris etaduc accepi de vobis ad confirmandum istam scripturam soli- dos ce de argentum. ítem et iu Riosa concedimus vobis villas et here- ditates cum sua prestantia quos fuerunt de socrum nostrum et de uxor sua donna Gromacia et Scemenu Ueilaz et de nostra razone, licentiam et potestatem habeatis illisinquirere et aplicare et vobis serviré. Siquis

3b6 DOCUMENTOS PARTICULARES.

autem aliquis homo venerit adisrrumpendiim vel venire temptaberit contra hunc factum nostrum tan ego Pelagio üermutiz, vel ex quosan- guineis meis, aut extrañéis velquemlibet homo quisquís ille qui fuerit, qui talia commiserit pariet vobis donnos meos rex donno Fredenando et regina donna Sanctia, et ad filiis, et adneptis vestris velqui voci vestrae pulsaverit ipso quae in carta resonat perduplum et ad parte regis exolbat auri libras dúo et hanc scriptura confirmationis plenum ha- beat roborem et perpetuara firmitatem nunc et jugiter... Notum die IV kalendas Novembris Era LXXXVII super millesima. Ego Pelagio Veremutiz in hanc carta donationis et confirmationis manu mea roborabi et coram testes signum feci. >^ Donus Adjuctus Ciprianus legíoneuse sedis Dei gratia episcopus. Sub Cristi auxilio Sisinandus Porto Kalense sedis Dei gratia episcopus. Comité Veremudo Ordoniz conñrm. i^ Adefonso Ordoniz confirm. *^ Sanctio Ordoniz confir. ►í^ Miliano. >^ Ruderico testes. >^ Miguael testes, ►J^ Hecta Nunnu Alvariz cf. ►J^ Gundisalbo Albariz cf. y^^ Hanne Hannez cf. ►í< Scemeno Lupiz cf. ^ Flaino Nunniz cf. >^ Martino Sancxiz cf. >^ Garsea Fernandiz cf. ►i^ Ero Salitiz cf. i¡^ Veremudo Eriz cf. ►Jí Nepzano Eriz cf . >^ Daniel Pelaez. cf. ^ Rapiñado Ectaz. cf. >ii Froila Ruderiguiz cf. >^ Adega Pelaez cf. >^ Petro Vequiz cf. *^ Didago Pelaiz cf. >^

193 -P. Copia como la anterior.

CCXVI

Cartas de venta de unas viñas en Villamontá,n y en otros lugares, otor- gadas por Vicente, en favor de Doña Acenda Rodríguez.

29 Noviembre. A. iOIL

In Dei nomine. Ego Uincenti ab uobis domna Acenda Roderiquiz in Domino Deo eternam salutem amen, Placui miei uoluntas adque

DOCUMENTOS PARTICULARES. 3o7

conueni niülis quoque gentis inperio ñeque suadentis articulo set propria nobis accesint uoluntas caro animo espontanea mea uoluntate fació io üincenti ad uobis domna Acenda cartula uenditionis II. as té- rras et una uinea quem abeo de abios meos uel de parentes meos Lo aut de mea comparationes aut de eredibus nos tris ipsas térras et ipsa uinea in territorio leionense inter fluminis Porma et Istola: item in loco predicto in Uilla Montane in loco predicto in illo plano de Garfu- dos ipsas térra in primo termino de domna Quilio et alia parte per ter- mino de mibe Vincenti et de III.^ parte in margine antiqua et IIII.» per termino de Citi Justiz et alia térra in primo termino pro termino de Citi Justiz et de suos germanos ipsas infrane ipsos términos et affli- gen unde primiter diximus it ipsa uinea in primo termino de parte An- nagia Joannes et de alia parte pro termino de domna Gello unde primiter diximus ipsa uinea in autero magior ipsa uinea et ipsas térras infrant terminis suis et amatestes pro ipsas térras et pro ipsa uinea L " eminas de uino de renobo que abuimus addare et si aliquis orno ad scriptura ista ad arumpendum ueneri uel uenerimus aut per nos aut per aliquis orno quomodo parie in üincenti aut aliqui.s orno isto duplato quanto a uobis fuerit preendere melioratura et scriptura ista abe ant firmitate. Facta cartula uenditionis notum quod erit sub ato II nonas. Et ego domna Gello ad uobis domna Acenda Roderiquiz fació uobis cartula uenditionis uel pactura uinea mea propria quem abeo de abios meos aut de parentibus meis in territorio legionensem inter Porma et Istola in loco predicto in Uilla Montane in i])so autero magiore pro cuntis terminis suis in primo termino per termino de Annaia Joannes et alia parte per termino de Vincenti et de III. parte per termino de Ectta Citiz et affligit unde primiter diximus et alia térra in illa solana inter Garfudos et Uilla Montane pro cunctis et terminis suis, in primo termi- no per termino de domna Quilio et de alia parte per termino de Pelagio Gongalbiz et de III. parte per termino de Goncalbo Sonnaz et de IIII. parte afflije ad illo prato ipsa térra iufra ipsos términos et accepimus de uobis pro ipsa térra et ipsa uinea C. eminas de uino, precio placiuile que nobis et uobis bene conplacuit et de ipso precio contra uos nicil

358 DOCUMENTOS PAIITICULAUES.

remansit set totum precio complistis ita ut de odie die uel tempore de nostro iiiro absterset set in uestro iuro sedeant ipsas niñeas et ipsas térras confirmatiis abeatis teneatis uindicetis possideatis faciatis que uobis fiierit uolumtas, et si aliquis homo ad scriptura ista ad disrum- pendiim uenerit uel uenerimus aut per nos aut per aliquis orno quoniodo pariemns ipso niño duplaium uel triplato quantum a bobis fuerit preen- dere melioratum. Et ego Annia a bobis Accenda Roderiquiz facimus cartula uinditionis uel pactum de una uinea nostra propria quem abeo de mea conparatione et ipsa uinea in autero magióre in primo termino per termino de Pelagio Goncalbiz et de alia parte per termino de Ecta Gitiz et de mibe Accenda Rodderiquiz et afflige unde primis diximus et alio medio maliolo quem abeo cum Ecta Citiz et accepiraus deuobis pro ipsas uineas XXV. eminas de uino precio placiuile que nobis et uobis bene conplacuit et de ipso precio aput uos nicil remanssi set totum precio conplistis ita ut de odie die uel tenpore de nostro iure abstersa set in uestro iure sedeant confirmatus abeatis teneatis uindicetis et fa- ciatis que uobis benefuerit uoluntas, et si aliquis homo ad scriptura ista ad erumpendum uenerit uel uenerimus aut per nos ant per aliquis omo quomodo parie jo Annaia Joannes ipso uino duplatum uel triplatum et a parte rex auri libras quinas et scriptura ista abeant firmitate. Facta cartula uenditionis notum die quod est dominico. Ego Velite Migaelliz a bobis Acenda Roderiquiz facimus cartula uenditionis uel pactum de uinea nostra propria in territorio leonensem insta fluminis inter Porma et Istola in loco predicto in autero de Uellosellos per locis et cunctis terminis suis in primo termino de Sancti Petri et II.o per termino de Santa Maria et de 111.° termino de Belliti Petriz et afflige unde primo diximus et alia uinea ad illas fontes in primo termino de Pelagio Gon- calbiz et alia parte per termino de Annaja et alia parte per termino de mibe Accenda Roderiquiz et afflige unde primis diximus ipsas ab uobis concedimus ex integras et accepimus de uobis in precio pro ipsas uineas VIII. eminas de uino de renouo pretio placiuili qui nobis bene conpla- cuit et ipso uino aput nos nicil remansit set totum pretio complistis. Facta cartula uenditionis uel pactum ita ut de odie die uel tempore

DOCUMENTOS PAnTICULAIlES. 359

in uestro iuro redeant confirmatus ipsas niñeas in uestro iuro et si aliqíiis homo ad scriptiira ista ad erumpendum ueneri uel uenerimus aut per nos aut per aliqnis ex eredibus qnomodo paiiemus ipso uino dnplatum qnantum a bobis fuerit prendere melioratum et parte rex auri libras quinas, notnm die quod erit dominigo. III. Kalendas Di- cembres in Era C. VIIII. super Millesima, Hegnante Rex Adefonsus in Legione. Sub Christi Dei gratia Pelagius episcopus in sedem Sancta Maria. Et ego domna Gello et Citi ad uobis donna Accenda facimus cartula uindicionis de alio maliolo insta alia niñea qnam de uobis primiter accepimus ipsa illo autero et accepimus de uobis pro ipsa niñea in precio XVII eminas de uino precio placiuile que nobis et uobis bene complacnit et de ipso precio abut nos nicil remansit set totum precio conplistis. Facta cartula uindicionis notura die quod erit Dominco. Ego Vincenti in anc cartula una pariter cum filijs meis ma- nus nostras rouoranimus. >^ Et ego Annaia manu mea roborabit. >^ Etego Donna Gello et Citi manus nostras. >^ Qui ic fuerunt pro tes- tes, Ecta ic testis. Vincenti ic testis. Citi ic testis. Belite ic testis. Joanes presbiter titulabit.

194— P.

Copia como la anterior.

COXVII

Donación de una heredad en Villa Montan, otorgada por Anaia Juanes

en favor de Eslonza.

U Octubre. A. 1077.

In Del nomine ante sécula existentis eterni uidelicet redemptoris et pij. Ego Annaia Johannes una cum uxore mea Speciosa paueo pre- sentiam Dei bonis operibus esse nudatus dum constet nos nudos fore natos in hoc seculo nudi etiam recedemus ab eo tautum ex illo tollen-

360 DOCUMENTOS PARTICULARES.

tes quantum in eum intulimus. Opportet ergo ut quod ab omnipoteuti Deo accepimus illi quandoque fideliter reddamus. Ego igitur iam su- prafatus Johannes cum coniuge mea et filiis meis pro abolendis pecca- torum maculis sine ulla perturbacione aut aliqua necessitate sed propria mea uoluntate parua pro magnis oífero ad altare sublimium apostolorum Petri et Pauli et abbati domno Christoforo uel qui post eum loco eius successerit pro sustentacionibus pauperum et pro nece- ssitatibus monachorum Christo die nocte que famulancium nt anima mea exinde ante Deuní aliquod abeat solacium. OíFero igitur inprimis hereditatem meam propriara que mihi a parentibus meis iure heredi- tario donata est in Villa Montane per locis et terminis suis térras ui. neas arbores fructuosas et infructuosas pratis pascuis molinariis pis- cariis fontibus montibus cesum uel regressura domitum et indomitum omnia que ibi inueniuntur do et concedo santis iam suprafatis Petro et Paulo ut illorum suffragiis anima mea eruatur a flamis tartareis. Si quis uero aliquis homo iniqua ductus cupiditate contra hunc factura meum a me sponte patratum ad infringendum uenire temptauerit tam de extrañéis quam etiam de propinquis quisquís fuerit qui talia mo- uere conauerit a sánete Ecclesie secernatur gandió et alienetur a cetu catholico, ereateius lingua in palati antro ne aspiret confessionis sermo in die supremo, sit seiunctus a Christi communione, damnatus cum Juda Domini proditore, multetur pena cum Datan et Abiron in eterna dampnatione derelictus a Cristo in inferno inferiore ut has paciatur penas in generatione et generatione. Amen. Hec uero cartula a me facta et manu propria roborata permaneat intacta ualitura per sécula cuneta. Amen. Facta cartula testameuti II. idus Octobris. Luna XXV. Era M. C. XV. Kegnante Eege Andefonso in Legione et in Toleto. Petrus episcopus in sede sánete Marie legionensis. Paschasius abbas sancti Michaelis conf. Pelagio Vellitiz conf. Petro Didaz conf Dida- gus Pelaiz conf. Aluaro Pelaiz conf. Petro tes. Johannes tes. Didago tes. Ego Annaia Johannes cum uxore mea Speciosa et cum filiis meis in hac cartula testamenti manibus nostris roborauimus, et signum fe- cimus. >^ Et ego Dominico Annaiaz una cum uxore mea Maria Viuiz

DOCUMENTOS PAnTICULAUES. 361

iu hac cartilla manus nostra roborauimiis et siguiim fecimus. ►J^ Pe- triis presbiter scripsit.

195— P.

Copia como la anterior.

CCXVIII

Donación de la quinta parte de una heredad en Villafalegi, otorgada por Cid y por su mujer María, en favor de Eslonza.

24 Agosto. A. 1080.

SubChristi nomine et indiuidue Trinitatis domnos et patronos nos- tros sanctorum Apostholorum Petri et Pauli et sancti Vicenti et sancti Joannes Babtista in ciiius lionore fundaíiim est monasterio in albeo Elisonza in territorio leonensem inter ribolus nunicupatos Porma et Estola nos famiili uestri Citi cognomento Ecce Xemeniz et iixori sue Maria mole criminum grauati et ingentibus sceleribus oppressis paiie- mus presentiam Domini bonis operibus astare nutati parbis pro magnis oferimus ad sacris sanctis altaribus uestris pro substentationes paupe- rum aduenientium nel seruis Dei qui quotidie orationibus et uigiliis Christo militant nel pauperum qui siiperuenerit tam Adosinda aba quam etiam et qui post illum locum eius susceserit offerimus uobis quin- ta de nostra ereditate que abemus in Villafalegii et in Uillaoníferro quinta in mea ereditate que abemus de abios et de parentibus nostris et in Paramello quinta in mea ereditate quantupi inde quatraberit in- ter meos eredibus térras niñeas praiis pasquis padulibus ortales ponii- feris exitus sautis molinarias piscarías montibus fontibus aquis aqua- rura cessum uel regressum quantum ad ipsas villas adpertinet et nos famulis Dei Ecce et uxori sue Maria tam etiam in prauo quam etiam et indomitum ipsas ereditates ubi illas potueritis inuenire quomodo de superioribus resonat pro animas nostras et de parentibus nostris de

362 DOCUMEXTOS PARTICULARES.

genitoribus nostris ut omnes Deum timentes uotum nostrum adinpleat et si aliquis orno ane factum nostrum uel nostrara oblationem iiifrin- gerit uel disrumpere temtaberit imprimís sit extraneus ad fidem catlit- licam et fidem Christi et a ceto catholicorum alienus et in futuro ul- tncibus cum Juda traditore Domini participem lugeat penis et insuper secularia damna multatus et ad parte Eglesie uestre auri libras binas quinas, et cartula testamenti firmum uicore obtineat uigore. Facta cartula testamenti notum die quot erit Dominigo VIIII kalendas Au- gustas. Era CXYIII super millesima Regnante Rex Adefonsus in Le gione. Pelagius episcopus in Sancta Maria sedis. Ego Citi et uxor sue Marie in anc cartula manus nostras rouorauimus. >^ >^ Juuan pres- biter conf. Pasquale presbiter conf. Dominigo presbiter conf. Joannes presbiter titulauit.

196 -P.

Copia como la anterior.

CCXIX

Donación de una heredad en Villacentol, otorgada por Sonna Moniz y su mujer Sancha, en favor de Diego Citiz.

i." Julio. A. 1085.

In nomine sánete et indiuidue Trinitatis Amen. Magnus est enim titulus donationis inqua nemo potest actum largitate inrumpere nec foris legem proicere, sed quicquid grato animo pronaque volúntate fa- ceré decreuerit semper libenter amplectitur. Ideoque ego Sonna Moniz et uxor mea Sánela, euenit nobis caro animo integroque cousilio et li- berali arbitrio pagina stilo texere de nostram diuisionem quam habe mus in Villa CentoUe et concedimus eam tibi Didaco Citiz et uxori tue ab omni integritate propter seruitium bonum quod nobis facis, et pro- mittis faceré. Ideo damus ipsam diuisionem tibi cum suis exitibus,

DOCUMENTOS PAnTICULARES. 3(53

terris, vineis, pratis, pascuis, padiilibus, arboribus fructuosis et in- fructuosis montes, fontes, cessiim, et regressum abomni integritate, concedimus tibi Diduco Citiz et uxori tiie Insta. Et ad confirmandam caitulam istam accepimiis de te vnum azor valens C. solidos de ar- gento, ita araodo et inceps sit ipsara diuissionem de inri nostro abs- tersa et in vestro dominio tradita atque confirmata per secnla cuneta; sane quod minime credimus fieri que contra hunc nostrum factum ad disrumpendum uenerit uel uenerimus tam de propinquis seu de extra- neis quisquis fuerit quitale commisserit sit ille Deo reus, et a commu- nione extraneus, et a corporis et sanguinis Domini nostri Ihesu Christi, priuatus, et cura luda Scariot per euo infinito cruciandus , pro damna secularia inferat tibi Didaco Citiz et vxori tue lusta et posteris tuis ipsam diuisionem in duplo et in limite cum simili labore, et aparte re- gia auri libras quinas stante et permanente hec series stripture per sécula cuneta. Facta cartula donationis notum die quod erit ipsas, Ka- lendas Julii. Era millesima centesima vigésima tertia. Ego Sonna Monnius et vxori mee Santie in liac cartula donationis quam fieri iu- ssimus manus nostras escribimus. Regnante Adefonsus Rex in solio patris sui. Pelagius episcopus in sánete Marie legionense sedis. Acxi- mundus episcopus in astoricense sedis. Bernaldus archiepiscopus in palentine sedis. Petro Assuriz comité. Martino Adefonso comité. Mon- nio Velazquez conf. Gutierre Telliz, conf. Nunno Monniuz conf. Citi.

testis. Belliti testls. Dominico testis.

197— P.

Copia como la anterior.

362 DOCUMENTOS PAIITICÜLARES.

genitoribus nostris ut omnes Deum timentes uotum nostrum adinpleat et si aliquis oiiio ano factum nostrum uel nostram oblationem infrin- gerit uel disrumpere temtaberit imprimís sit extraneus ad fidem cathc- licam et fidem Christi et a ceto catholicorum alienus et in futuro ul- tricibus cum Juda traditore Domini participem lugeat penis et insuper secularia damna multatus et ad parte Eglesie uestre auri libras binas quinas, et cartula testamenti firmum uicore obtineat uigore. Facta cartula testamenti notum die quot erit Dominigo VIIII kalendas Au- gustas. Era CXVIII super millesima. Regnante Eex Adefonsus in Le- gione. Pelagius episcopus in Sancta Maria sedis. Ego Citi et uxor sue Marie in anc cartula manus nostras rouorauimus. ►J( >^ Juuan pres- biter conf. Pasquale presbiter conf. Dominigo presbiter conf. Joannes presbiter titulauit.

196 -P.

Copia como la anterior.

CCXIX

Donacióa de una heredad en Villacentol, otorgada por Sonna Moniz y su mujer Sancha, en favor de Diego Citiz.

1.° Julio. A. 1085.

In nomine sánete et indiuidue Trinitatis Amen. Magnus est enim titulus donationis inqua nerao potest actum largitate inrumpere nec foris legem proicere, sed quicquid grato animo prouaque volúntate fa- ceré decreuerit semper libenter amplectitur. Ideoque ego Sonna Moniz et uxor mea Sancia, euenit nobis caro animo integroque consilio et li- berali arbitrio pagina stilo texere de nostram diuisionem quam habe mus in Villa Centolle et concedimus eam tibi Didaco Citiz et uxori tue ab omni integritate propter seruitium bonum quod nobis facis, et pro- mittis faceré. Ideo damus ipsam diuisionem tibi cum suis exitibus,

DOCUMENTOS PAnTICULAHES. 363

ttíiris, vineis, pratis, pascuis, padulibus, arboribus fructuosis et in- fructuosis montes, fontes, cessura, et regressum abomni integritate, concedimiis tibi Didaco Citiz et uxori tue Insta. Et ad confirraandam cartulam istam accepimus de te vnum azor valens C. solidos de ar- gento, ita amodo et inceps sit ipsam diuissionem de inri nostro abs- tersa et in vestro dominio tradita atque coníirmata per secnla cnncta; sane qnod minime credimns fieri que contra hunc nostrum factum ad disrumpendum uenerit uel uenerimus tara de propinquis seu de extra- neis quisquis fuerit quitale commisserit sit ille Deo reus, et a commu- nione extraneus, et a corporis et sanguinis Domini nostri Ihesu Cliristi, priuatus, et cum luda Scariot per euo infinito crnciandus , pro damna secularia inferat tibi Didaco Citiz et vxori tue lusta et posteris tuis ipsam dinisionem in duplo et in limite cum simili labore, et aparte re- gia auri libras quinas staníe et permanente hec series stripture per sécula cuneta. Facta cartula donationis notum die quod erit ipsas, Ka- lendas Julii. Era millesima centesima vigésima tertia. Ego Sonna Monnius et vxori mee Santie in liac cartula donationis quam fieri iu- ssimus manus nostras escribimus. Regnante Adefonsus Rex in solio patris sui. Pelagius episcopus in sánete Marie legionense sedis. Acxi- mundus episcopus in astoricense sedis. Bernaldus archiepiscopus in palentine sedis. Petro Assuriz comité. Martino Adefonso comité. Mon- nio Velazquez conf. Gutierre Telliz, conf. Nunno Monniuz conf. Citi. testis. Belliti testis. Dominico testis.

197— P.

Copia como la anterior.

364 DOCUMENTOS PAnTICULARES.

ccxx

Venta de una corte en Mansilla, otorgada por María Miqueléz y sus hijos, en favor de Pelayo Frolaz y de su mujer Oro Pérez.

30 Diciembre. A. 1085.

In Dei nomine. Ego María Migaelliz et filio meo Migael Pelagiz et filias meas Elena Pelaiz et Justa Pelaiz a uobis domno Pelagio prolis Frolaz et uxor uestra Oro prolis Petriz in Domino Deo eternam salutem Amen. Placuit nobis adque conuenit uolumtas claro animo nullisquoque gentis imperio ñeque suadentis articulo setpropria nostra nobis accessit uoluntas ut uinderemus nobis a uobis una corte in Mansella minor cum suo exitu et cum sua media closa, in primo termino de Martino Flagi- niz et II. termino de domna Elisonza et III. pars de mine Pelagio Froi- laz que abuimus de parentibus nostris in territorio legionensis inter ribulus nuccupatus Istola proque accepimus de uobis in precio XVIII solidos de argento precio placiuile que nobis et uobis bene complacuit et de ipso precio apuf nos nicil remansit set toto precio conplistis ita ut de odie die uel tempore de nostro iure sunt abrasa et in uestro iure comfirmata abeatis teneatis uindicetis lacias que tuas fuerit uoluntas; et si aliquis homo ad disrumpendum uenerit uel ueneriraus aut per aliquis homo suposita fecerimus et in concilio auctoricare non uolueri- mus quo modo pariemus nobis a bobis ipsa corte cum suo exitu et sua media closa duplata uel triplatum quantum a uobis fuerint prendere meliorata et scriptura ista abeant firmitate. Facta kartula uendicionis notum die quod erit III.^ feria III.» kalendas jenuarias. Era CXXIII super millesima. Regnante Ilex Adefonsus in Toleto et in Legione Sabastianus episcopus in sede Sante Marie. Et ego María Migaelliz una pariter cum filiis meis in anc cartula manus nostras ►J» rouoraui- mus >^ Qui ibidem fuerunt pro testibus. Citi testis. >^ Domingo testis. ►J^

DOCUMENTOS PARTICULARES. 365

Uelite testis. Pelagio Ueliz conf. Joannes Doiieliz conf. Migael Rate- riz conf. Petro Pelaiz conf. Domingo presbiter titulauit.

198— P.

Copia como la anterior.

CCXXI

Donación de una heredad en Pesquera y en otros lugares , otorgada por Geloira Rodríguez y su marido, en favor de Eslonza.

11 Febrero. A. 4 09.5.

Domnis inuictissimis liac triumfatoribus sanctis gloriosis que mar- tiribiis celestibus regni corum baselica fundata esse clignoscitur in te- riturio leonensis in loco certissimo insta riuulo Porma et Estola no- minato Elisonza. Ego ancilla fámula Dei Geloira Rocleriquiz una pari- ter cum niro meo Ueliti Saturnini peccatornm mole depresa inspe et fidiictia per sanctorum merita respiro et concedo et ofero sánete Egle- sia vestre adque sacro sancto altario uestro sancti Petri et Pauli tam Pasqual abba sub cuius docma monaci ibi degent vita iam supradicto loco concedimus ereditatem nostra propriam que abemus de nostros parentes et de nostras canancias in locos certissimos in Peskera et in Celdegnanis et in sancti Joanis ¿et in villa de Argenti duas tercias in istas villas nostra porcione, cortes, casas, ortos, amores pumiferos, pra- tis, pasquis, térras, niñeas, montes, molinaria, piscarias, exitus, torcu- laria, cepas, kauallos, boues et oues, aurum et argentum, ropa, uasilia, tam in brauo quam ecciam indomitum ubi potueritis inuenire de omnia nostra rem quantum resonat in isto testamento usque a miniman qu- liare propter remedium animas nostras et de parentorum nostrorum ad sanctorum Petri et Pauli Elisonza et si licitum abbati ipsius mo- nasterium hoc uindicare pro uinctu atque uestitum sacerdotum Dei et monacorum illa ecclesia seruientum et quiquid uoluerit potestatem

366 DOCUMENTOS PAUTICüLARES.

abeat, et si quis hanc series testamenti ad inrumpendum uenerit uel uenerimus inprimis sit excomunicatus et cum Juda Domini traditore partem sustineat in eterna damnatione et pro partem regis uel iudi- cium terre libras L/ Et ec series testamenti plenam abeat firmitatem. Facta series testamenti III. jdus Februarij Era MCXXXIII. Reg- nante Rex x'Vdefonsus in Legione et in Toletola. Sub Dei gracia epis- copus Petrus in sede sancta Marie virginis. Ego fámula Dei Geloira Roderiquiz una pariter cum uiro meo Ueliti Saturniniz in anc kartu- la testamenti manus nostras rouorauimus et signum fecimus. Qui fue- runt ad confirmandum. Pelaio üeliLiz conf. Pelaio Didaz conf. Didaco Dominquiz conf. Arias Nunniz conf. Qui fuerunt hic testes. Dominico testis. Ueliti testis. Cidi ic testis. Joannes presbiter titulauit.

199-P.

Copia como la anterior.

CCXXTI

Donacióa de una heredad en Villa Burgala, otorgada por Justa Juanes y su -I hijos, en favor de la Infanta Urraca y del monasterio de Eslonza.

13 Marzo. A. 1095.

In Dei nomine. Ego lusta lobannes filia de Vita Citis et de Marta Petris vna pariter cum fi,liis meis Petro Vellitiz et Maria Vellitiz faci- mus vobis domina nostra infante domina Vrraka prolis Fredinandi regis, et adipsum locum sanctum et monasterio sancto Petro de Es- lonza et eius abbas domino Pasqual, carta de ipsa nostra hereditate de Villaburgula quos mihi dedi et donaui Velliti Saturniniz in meas arras pro quo mihi accepi in conjugio maritale, dono vobis ea abinte- gro quantum ibi babeo uel habere debeo, pro quo nobis mercedem fe- cistis, et adnos dedistis ipsa hereditate de Villa Argenti que vobis ad- uenit et ad ipso monasterio de Geluira Ruderiquiz et ad illa dedit et

DOCUMENTOS PARTICULARES. 367

donauit Velliti Saturniniz in siias arras, et in conj ungió maritale sicut adme feci modo domina nostra jam dicta facimus vobis carta et ad ipso monasterio vna pariter cnm filiis meis jam desuperdictis, ut te- neamus ipsa hereditate quod in carta resonat, et juri ficemus ea in diebus vite nostre, et si radice uel progenie denos exierit possideat ipsa hereditate usque inde de ipsaprosapie fuerit qui denos exierit, qui filios sumus de Velliti Saturniniz et sinos obitum nostrum uel morte uenerit ante quam denos radice uel progenie non sedeat, possideat ma- ter nostra ipsa hereditate quod in carta resonat dum vita vixerit, et capo fecerit super ipse pater noster Velliti Saturniniz, et modo sic con- firmo et fació carta vna cum filiis meis, ut si ego Justa Joannes capo non fecerit super Vellitiz Saturniniz et virum alterum acceperit in conjugio ipsa hora careat ipsa hereditate quod in carta resonat, et ve- niat ad ipsum monasterio sancto Petro sine ulIa inquietatione, et modo fuit migratus ab hoc seculo ipse pater noster Velliti Saturniniz, et atertio die conjuge sua Geluira Ruderiquiz et non reliquit ex ea filio et fecit ad illa carta de quanta hereditate habebat in Villa Argenti pro qua accepi ea mullere in conjugio maritale in suas arras, et ipsa Gel- uira Ruderiquiz jam desupradicta quando uenit amorte adhuc integro sensum mandaui ipsa hereditate et testaui, amonasterio sancto Petro de Eslonza pro anima sua et de ipso viro suo jam dicto, ubi corpora sua sunt sepulta et tumulata, at ex modo quando uidit, illa infante do- mina Vrraka que est domina et sénior de illo monasterio vna pariter cum ille abbas nobis filiis de Velliti Saturniniz orfanos, et non habere- n.us alia hereditate, ubi potuissemus viuere mota misericordia et mer- cede fecit super nos et super nostra matre Justa Joannes et dedi nobis ipsa hereditate de Villa Arienti, et quando vidi ego Justa Joannes vna pariter cum filiis meis quod ipsa domina nostra jam dicta mercede et misericordia fecit super me et super filios meos, placuit in animo meo et de ipsis filiis meis et fecimus carta ad ipsa domina nostra Infante domina Vrraka, et ad ipso monasterio sancto Petro de ipsa hereditate de Villaburgula quod sic similiter ad uenit raihi de meas arras quos ad me donaui et dedi ipse Velliti Saturniniz ita ut teneamus eas in die-

368 DOCUMENTOS PARTICULARES.

bus nostre et si exierit denos aut remanserit radice uel progenie qui filios sumus de Velliti Saturninizijossideant ipsa hereditate, et si de nos qui filios sumus de V elliti Saturniniz radice se agotauerit uel progenie ueniat ipsa hereditate de Villa Arienti et de Villaburgula ad ipsum locum sanctum et monasterio sancto Petro pro anima de ipso genitor noster Velliti Saturniniz et si ego Justa Joannes remanserit super meos filios et illos mortuos fuerint et radice uel progenie nondexaue- rint quomodo teneam ego ipsa hereditate in diebus vite mee quod in carta resonat et marito non prendiderit, nec aleiue non fecerit super Velliti Saturniniz et si absit me diabolo me deceperit et marito prendie- rit, ipsa hora uel die careat ipsa hereditate, et non habeam ego ibi parte nec vilo meo filio qui de alio marito habuero nisi ipse monaste- rio habeat ipsa hereditate sana et intemerata euo peremni et sécula cuneta, et quisquís ille fuerit quinde alia egerit pariet ipsa hereditate quod incai-ta resonat duplata uel triplata in simile tale locum et aparte regis exoluat auri talenta dúo. Facta carta. III. Idus. Marcii. Era I.C.XXX III. Regnante Adefonso rege in Legione et in Castella, et in Nagera etiam et in Tolleto. Ego Justa Joannes vna pariter cum filiis meis Pelaio Vellitiz et Maria Vellitiz, in hanc carta manus nos- tras roborauimus. Petrus episcopus legionense sedis conf. Asemondus episcopus astoricense sedis, conf. Reimondus episcopus palentine se- dis, conf. Pelaio Vellitiz, conf. Pelaio Didaz, conf. Didaco Domenquiz, conf. Pelaio Didaz suo filio conf. Ule abbas domino Pasqual conf. loanne Getiz conf. Dominico Citiz conf. Pelaio Migaeliz conf. Fernan- do Gutierriz. conf. Juliano Monnuz. conf. Aceñas Ciprianiz. conf. Mar tino Petriz. conf. Munio Salvatoriz. conf. Petro Pelaiz conf. Pe- laio testis. loanne Facundiz testis. Dominico testis. Petrus Domencons notuit.

200-P Copia como la anterior.

DOCUMENTOS PARTICüLAnES. 369

CCXXIII

Venta de una heredad en Villa Aquer, otorgada por Pelayo Pérez, en favor de Martin Pérez.

iS Julio. A. -1126.

In Dei nomine ego Pelagio Petriz fació kartula uendicionis tibi Martino Petriz in domino Deo salutem Amen. Placuit mihi prompto animo et expontanea uoluntate nnllum pertimentes metum nec sna- dentis articulo sed propria mihi acessit uohmtas ut facerem ego Pela- gio Petriz kartula uendicionis tibi Martino Petriz de liereditate mea propria que liabeo de parentum meorum que me quadrauit inter meos iermanos, ipsa liereditate est in territorio leonensis insta flumine Es- tula in uilla que uocitant Villa Aker illa liereditate est pernominata quantum qui fuit de pater meus uel mater mea et tantum uel quamtum que me quadrauit inter meos iermanos exintegro uendo tibi in cortes in solares in térras in niñeas in pratis in pasquis in ortales in linares in exitus ad fontes ad montes cessum uel regressum quantum ad me pertinet taní in brauo quaní in domitum ubi potueris inuenire concedo et confirmo pro quo accepi de te in precio X solidos de dineros jaque- ses et pane et uino et carne et alium multum bonum seruicium que mihi fecisti pro ad roborandam kartam. Ita habeas teneas nendere comutare uel testamentare et facias que tua fuerit uoluntate, ita ut de odie die uel tempore de meo iure sit abrasa illa hereditate et in tuo dominio sit tradita atque conñrmata cuneta per sécula amen. Et si aliquis homo uenerit tam pro me Pelagio Petriz quam per mater mea aut per iermanos meos aut per alios homines quisquís fuerint qui serip- tura ista temptauerit et ego Pelagio Petriz in concilio augtorigare non uoluerim quomodo pariem tibi Martino Petriz C.'" L.*^ solidos de ar- gento et illa hereditate duplata ueltriplata insimiletale locum ubi uobis

2i

368 DOCUMENTOS PARTICÜLAHES.

bus nostre et si exierit denos aut remanserit radice uel progenie qui filios sumus de Velliti Saturniniz possideant ipsa hereditate, et si de nos qui filios sumus de V elliti Saturniniz radice se agotauerit uel progenie ueniat ipsa hereditate de Villa Arienti et de Villaburgula ad ipsum locum sanctum et monasterio sancto Petro pro anima de ipso genitor noster Velliti Saturniniz et si ego Justa Joannes remanserit super meos filios et illos mortuos fuerint et radice uel progenie nondexaue- rint quomodo teneam ego ipsa hereditate in diebus vite mee quod in carta resonat et marito non prendiderit, nec aleiue non fecerit super Velliti Saturniniz et si absit me diabolo me deceperit et marito prendie- rit, ipsa hora uel die careat ipsa hereditate, et non habeam ego ibi parte nec vilo meo filio qui de alio marito habuero nisi ipse monaste- rio habeat ipsa hereditate sana et intemerata euo peremni et sécula cuneta, et quisquís ille fuerit quinde alia egerit pariet ipsa hereditate quod incai-ta resonat duplata uel triplata in simile tale locum et aparte regis exoluat auri talenta dúo. Facta carta. III. Idus. Marcii. Era I.C.XXX III. Regnante Adefonso rege in Legione et in Castella, et in Nagera etiam et in ToUeto. Ego Justa Joannes vna pariter cum filiis meis Pelaio Vellitiz et María Vellitiz, in hanc carta manus nos- tras roborauimus. Petrus episcopus legionense sedis conf. Asemondus episcopus astoricense sedis, conf. Reimondus episcopus palentine se- dis, conf. Pelaio Vellitiz, conf. Pelaio Didaz, conf. Didaco Domenquiz, conf. Pelaio Didaz suo filio conf. Ule abbas domino Pasqual conf. loanne Getiz conf. Dominico Citiz conf. Pelaio Migaeliz conf. Fernan- do Gutierriz. conf. Juliano Monnuz. conf. Aceñas Ciprianiz. conf. Martino Petriz. conf. Munio Salvatoriz. conf. Petro Pelaiz conf. Pe- laio testis. loanne Facundiz testis. Dominico testis. Petrus Doraencons notuit.

200— P

Copia como la anterior.

DOCUMENTOS PARTICULARES. 369

CCXXIII

Venta de una heredad en Villa Aquer, otorgada por Pelayo Pérez, en favor de Martin Pérez.

18 Julio. A. 1126.

In Dei nomine ego Pelagio Petriz fació kartula uenclicionis tibi Martino Petriz in domino Deo salutem Amen. Placuit mihi prompto ' animo et expontanea uoluntate nulluní pertimentes metum nec sna- dentis articulo sed propria railii acessit noluntas ut facerem ego Pela- gio Petriz kartula uendicionis tibi Martino Petriz de hereditate mea propria que babeo de parentum meorum que me quadrauit inter meos iermanos, ipsa hereditate est in territorio leonensis insta flumine Es- tula in uilla que uocitant Villa Aker illa hereditate est pernominata quantum qui fuit de pater meus uel mater mea et tantum uel quamtum que me quadrauit inter meos iermanos exintegro uendo tibi in cortes in solares in térras in uineas in pratis in pasquis in ortales in linares in exitus ad fontes ad montes cessum uel regressum quantum ad me pertinet tam in brauo quam in domitum ubi potueris inuenire concedo et confirmo pro quo accepi de te in precio X solidos de dineros jaque- ses et pane et niño et carne et alium multum bonum seruicium que mihi fecisti pro ad roborandam kartam. Ita babeas tencas uendere comutare uel testamentare et facias que tua fuerit uoluntate, ita ut de odie die uel tempore de meo iure sit abrasa illa hereditate et in tuo dominio sit tradita atque confirmata cuneta per sécula amen. Et si aliquis homo uenerit tam pi-o me Pelagio Petriz quam per mater mea aut per iermanos meos aut per alios homines quisquís fuerint qui scrip- tura ista temptauerit et ego Pelagio Petriz in concilio augtorigare non uoluerim quomodo pariem tibi Martino Petriz C.™ L.^ solidos de ar- gento et illa hereditate duplata ueltriplata insimiletale locum ubi uobis

24

370 DOCUMENTOS PAIITICULARES.

sit meliorata et a parte Regis qui lex dederit de auri libras III. Facta kartula iiendicionis notum die quod erit XIIII. Kalendas Augusti. Era C. LXIIII. super Millesima. Regnante Rex Adefonsus filius Regina ürraka in Legione et iii Toleto. Didagus episcopus in sede Sancta María sedis legionense. Petrus Didaz tenente Toleto et illas torres in Legione. Roderigo Martínez in Aquilare. Didago Froilaz in Cento fontes. Petruz Didaz in Valle. Roderigo Bermudiz in Cornelios. Abbas Pelagios montere in sancti Fetri. Et ego Pelagio Petriz in hanc kar- tula uendicionis manus mea roboraui et signum feci. >^ Qui presentes fuerunt Petro tes. Cite tes. Vellite tes. De homines bonos confirman- tes. Vermudo Petriz conf. >^ Gutterre Stefaniz conf. Petro Gómez conf. Petro Alfonso conf. Dominico Michaellis conf. Comes Suarius conf. Comes Monnin in Maiorca conf. Abbas Bernaldus in sancti Fa- cundi. Ramiro Froilaz conf. Pelagius presbiter notuit.

201— P.

Copia como la anterior.

CCXXIV

Donación de una heredad en Ramales, hecha al monasterio de Eslonza, por Pelayo Pérez y su mujer.

1 i Febrero. A. i i 40.

XPS. In nomine Domini nostri Ihesu Christi cuneta regentis adque gubernantis. Ego Pelagius Petri grauatus pondere criminuní meorum et timens illud ultimum terribilemque diem absque bonis ope- ribus expectare una cum uxore mea Sol Pelaiz facimus uobis dommis et monachis et abbati uestro domino Petro sancti Petri Elisoncie kartulam testamenti de propria nostra hereditate quam comparauimus de Petro Lazariz et uxoris eius Marina Citiz in territorio Asturicensi in ualle Antonian in uilla que uocitant Ramales una corte cum sua he-

DOCUMENTOS PARTICULARES. 371

reditate térras cultas uel incultas pratis pascuis montes fon tes diuisas quantum potueritis inuenire et dúos boues cum sua loramine. Si quis hunc factum nostrum quod nos propria uoluntate libentissimoque ani- mo facimus ad inrurapendum uenerit tan ex nostris quam ex alienis quis quis ille fuerit qui talia conüserit sit excomunicatus et cum Juda traditore damnatus in perpetua damnacione et ad partem regis uel qui uoci uestre pulsauerit soluat CCC solidos argenti et ipsa hereditate duplata uel triplata in tali loco et hunc factum nostrum flrmum habeat roborem. Ego Pelagius Petri in kartulam banc quam fieri iussi una cum uxore mea Sol Pelaiz manu roborauimus et signum fecimus. \^ Facta kartula testamenti notuní die quod erit dominico in Era C^LXXVIir^ post Ma et quotum IIP idus Februarii. Imperante Adefonso imperatore in Toleto et in Legione cum regina Berengaria sibi uxore. Radimirus cónsul in Asturica. Ximeno Eriz episcopus in eadem uilla. Maiorino regis Martinus Nepzaniz. Qui conftrmatores fuerunt. Petrus Pelayz conf. Petrus Martiniz conf. Andrés Pelaiz conf. Citi testis. Uelliti testis. lohanes testis. Martinus presbiter et monacus notuit.

202— P

Letra francesa, 0,43X0,14.

ccxxv

Venta de una heredad en Castrillo, otorgada por Eulalia Juanes, en favor de Pedro Domínguez y su mujer.

8 Mayo. A. 1213.

XPS. In Dei nomine. Ego Eulalia lohanis fació tibi Petro Domi- niquiz et uxor tua María Dominiquiz kartula uendicionis in Domino Deo salutem amen. Placuit mihi prompto animo et expontanea uolump- tate ut uindeo ego Eulalia lohanis a tibi Petro Dominiquiz et uxor tua

372 DOCUMENTOS PARTICULARES.

María Dominiquiz una térra qui est ex mea hereditate de patre meo ipsa térra est in territorio leonensis iuxta flumine Porma in uilla que dicitur Castrello in loco predicto ela térra de la Senra de primo ter- mino de Pelaio Fernandiz de II'^ pars terre uinnas de deganna, de III'i pars terre de Maria Martiniz per suis terminis uendo ego ad uos quod accepi de uos in precio VIH" solidos de argento tantum que milii et uobis bene complacuit ita ut de odie die uel tempore sit illa térra de meo iure abrasa et in uestro iure confirmata. Et si aliquis homo uenerit tam per me quam per alios homines et scriptura ista temptauerit pariet tibi Petro Dominiquiz XXX-"^ solidos de argento et illa térra diiplata et a parte regis qui iudicat de auri libras tres. Facta kartula uendicionis notum die VHP idus Madii. Era M.^CCaL.^I.» Regnante regina TJrrakain regno patris mei. Didacus episcopus in sede sancta Maria. Roderigo Didaz tenente illa uilla Castrello. Et ego Eu- lalio lohanis et iermanus meus Petro et Dominico in hanc kartula uendicionis manus nostras roborauimus et signum fecimus. *ii Qui presentes fuerunt. Petro testis. Dominico testis. lohanis testis. De homines bonos confirmantes. Fernando Dominiquiz confirma. Fernando Martiniz conf. Dominico Saluadoriz conf. Citi Saluatoriz conf. Pela- gius notuit. ►Jí

203— P. Letra francesa 0,65X0,8.

CCXXVl

Sentencia dada por la Reina doña Violante , en la cuestión pendiente entre el monasterio de Eslonza y los concejos de Algadefe y de Santa Marina.

Mayo. 1284.

Sepan quantos esta carta vieren commo sobre contienda que era entrel abbat e el conuento de sant Pedi'o de Aldonga de la una parte

DOCUMENTOS PARTICULARES. 373

e los conceios de Algadefe e de santa Marina e los ornes que an here- dades en estos lugares déla otra porque el abbat e el conuento desia que estando ellos en juro de recebir ciertos fueros de los conceios e ommes sobredichos e se alearon con aquellos fueros e non gelos querían dar e les tiraran del jur enque estañan los quales fueros eran estos. Dos omhes a binar e a azar dos a ssembrar e dos a ssegar e dos a maiar pan del monesterio e uno a podar las uinas e dos el uno a tri- llar una trilla de pan qual quelo don Alfonso prior Dalgadeff ffessiese e sennos dineros de cada cossa por los arcos de las cuba¿ e por enfor- cion sennos 3arneros e cada vno veynte panes e dos cantaros de buen vino e sennos pares de lonbos e todos dar vna gentai a) abbat de San Pedro de dos en dos anuos de todo lo que ouier menester para ssu des- penssa todo aquel dia e cogeren las bestias del abbat quando ífuesse en Algadeífe en sus casas e el que morasse en Algadeífe que heredat touiese del monesterio e la vendiesse de guissa quel no ficasse y mays de uender aquella aya dar della el tercio del precio al monesterio et toda biuda que cassase en Algadeífe dar treynta sóidos al abat para hvessas et los procuradores de anbas las partes parescieron en juysio ante mi donna Violante por la gracia de Dios Reyna de Castella e de León e sennora de Valencia e de su alfoz e proposta la demanda sobre- dicha por el procurador del abbat e del conuento e el procurador de los conceios e ornes sobredichos confifeso que verdat era lo que se con-

tenya en la demanda sobredicha meys deñendiase por cartas del

don lohan Martines ffijo enque mandaua que non recodissen al abbat nin al conuento con ninguna cossa fasta que mostrassen priuilegio por quelo auian de auer, otro ssi se deffendian por una ssentencia que de- sian que dierg, don Vicent alcallde de Valencia en que deffendia quelles non rrecodissen con ninguna cosa segunt mandaua la carta del infante don lohan. Et yo vista la demanda del procurador del abbat e del con- uento e vistas las respuestas e las confesiones del procurador e omes sobredichos mando por esta mi sentencia quel monesterio de ssant Pedro de Aldonca sea tenudo e defendido en jur e en tenencia de re- cebir las rrentas sobredichas saino a anbas las partes el derecho de la

374 DOCUMEXTOS PAUTICULARES.

propiedat. Et que esto non venga en douda mandelles dar ende esta mi carta seellada con miu seello colgado. Dada en Toledo primero dia de Mayo Era de mili e tresientos e veynte e dos annos. Gil Pérez al- calde del Rey la mando facer por mandato déla Reyna. Yo lohan Pé- rez la ffis escriuir. Gil Pérez. Ffernan Alfonso. Vista.

204— P.

Letra de albalaes, 0,21X0,25. En muy mal estado de conservación, que difi- culta su lectura.

CCXXVII

Donación de unas casas en Mansilla, otorgada por Alfonso Martínez, clérigo, en favor del monasterio de Eslonza.

8 Marzo. A. 1350.

Sepan quantos esta carta vieren commo yo Alfonso Martines clé- rigo de Mansiella heredero que soy e ffinqué de Maria Martines de los Cabellos moradora que ffue aqui en el dicho lugar de Manssiella co- nosco e otorgo por esta carta que doy al monesterio de ssant Pedro de Aldonca por juro propio de heredat para siempre jamás las casas que fueron de la dicha Maria Martines en que ella moraua al tiempo que morió que son aqui en Mansiella las quales casas determinan assy, de la prima parte la calle de la Rúa e de la ssegunda parte casas e huerto de Alfonsso Domingues e de Catalina Pereg sso mugier e de la tercera parte casas que fueron de Ruy Ferrandes ballestero de nuestro sennor el Rey et de la quarta parte la calle que viene de la carniceria para la eglesia de ssant Lorente et estas dichas casas assy determinadas con todas sus entradas e ssalidas e con todos ssos derechos e pertenencias vos doy en rremesion de mios pecados e de los que dexaron las dichas casas et por que el abbat e conuento del dicho monesterio que ora sson

DOCUMENTOS PARTICULARES. 37?)

e sseran de aqui adelante ssean temidos de rrogar a Dios por mi e por las almas de los que las dexaron. Et nos don Rodrigo por la gracia de Dios abbat del dicho monesterio en nonbre de nos e del conuento del dicho monesterio assy rrescebimos esta dicha donación destas dichas casas en la manera que uos el dicho Alfonso Martines nos las dades al dicho monesterio. Et por esta donación e alimosna que nos vos el dicho Alífonso Martines ffasedes rrescebimos a la dicha Maria Marti- nes en todos los bienes que se farán e dirán en el dicho monesterio agora e daqui a delante et prometemos delle ífaser desir de cada anno hun inauersario por sso alma de cada anno de daqui adelante. Et por- que esto ssea ffirme e non venga en dubda yo el dicho Alfonsso Marti- nes clérigo rrogue a Goncalo Goncales notario publico por nuestro ssennor el Rey en Mansiella que escriuiesse esta carta e la ssignnase de sso ssignno. Fecha en Mansiella ocho dias de Marco Era de mili e tresientos e ochenta e ocho annos. Testimonios. Fernán Martines e Johan Martines clérigos e Johan Miguelles camarero de Torre e Fran- cisco Martines monge del dicho monesterio e otros. Et porque yo Gon- calo Goncales notario sobredicho ífuy presente a esto todo que dicho es e por el dicho rruego escriiü esta carta e ffis en ella mió signno tal >^ en testimonio de uerdat.

205-P. I^tra de albalaes, 0,19X0,28.

índice CRONOLOaiCO

DEL CARTULARIO DE ESLONZA.

SECCIÓN PRIMERA. Documentos reales.

Págs.

I. Donación de varias iglesias, hecha al monasterio de Eslonza por el rey

D. García— A. 8 1 2.— -1 R 4

II. Donación de varias villas, hecha al monasterio de Eslonza por el rey don

García.— A. 913.-2 R 3

III.— Donación de la villa de Mutarraf, hecha al monasterio de Eslonza por el

rey D. García.— A. 913.— 3 R 5

IV.— Donación de una heredad, otorgada al monasterio de Eslonza por Rami- ro II.— A. 938.— 4 R 7

V. Donación de heredades en territorio de Aguilar por Alfonso VI á su her- mana Urraca. A. 1 07 1 . 3 R 8

VI.— Donación del monasterio de Santa María de Algadefe al de Eslonza por

Alfonso VI.— A. 1099.— GR 10

VIL— Donación de varios monasterios al de Eslonza por la reina doña Urra- ca.—A. 4099.— 7 R '13

VIII.— Donación de la villa de Villela, otorgada por la infanta doña Sancha á

Gonzalo Al varez.— A. M20.-8R 47

IX.— Convenio con aprobación real sobre la propiedad de la iglesia de San

Juan de Verbio.— A. 1132.— 9 R 19

X.— Donación de Villa Taranna, otorgada por Alfonso VII á Martín Diez.—

A. 1142.— 10 R 21

XI.— Donación de heredades en Rebollar y en Barrio, otorgada por Alfon- so VII al monasterio de Eslonza— A. 1 1 42.— 1 1R 22

Págs.

XII.— Donación de la villa de Moral, otorgada por Alfonso Vil á Diego Fer- nández.—A. 1144. 12 R 24

XIII.— Donación de la iglesia de Santa María de Velerda, otorgada por Alfon- so VII á Martín Diez.— A. 1146.— 13 R. 2o

XIV.— Donación de heredades en Villa Fafila, otorgada por Alfonso VII al mo- nasterio de Eslonza. A. 1155. 14 R 27

XV Donación de la mitad de Villarejo, otorgada por la infanta Sancha al

monasterio de Eslonza. —A. 1155.— 15 R 28

XVI. Donación de un huerto en Mayorga otorgada por Fernando II al mo.

nasterio de Eslonza. - A. 1 1 68.— 1 6 R 30

XVII. Donación de una heredad en Pilona, otorgada por Fernando II al mo- nasterio de San Juan de Verbio.— A. 1175. 17 R 32

XVIII. Sentencia de D. Fernando II en el pleito que seguían el convento de Eslonza, Fernando Pérez y los vecinos de Sabariego, sobre la iglesia de esta villa.— A. 1178.— 18 R 33

XIX. Confirmación por Alfonso IX de la donación de la iglesia de San Sal- vador de Caso, otorgada por Fernando II al monasterio de Eslonza. A. 1189.— 19 R 3o

XX. Confirmación, por Alfonso X, de la donación del realengo de Anciles,

otorgada por Alfonso IX al monasterio de Eslonza. A. 1255. 20 R. . 36

XXL— Sentencia dada por el infante D. Fernando en el pleito que sostenía

el monasterio de Eslonza con los vecinos de Eslonza. A. 1271. 21 R. 40

XXII. Confirmación, por D. Fernando IV, de los privilegios del monasterio

de Eslonza.— A. 1300.— 22 R 42

SECCIÓN SEGUNDA. Documentos particulares.

SIGLO X.

XXIII.— Donación de la villa de Valdealiso, otorgada por el conde Guisuado

al monasterio de Eslonza.— A. 928. IP 45

XXIV. Donación de unos molinos en el rio Cea, otorgada por Teodomiro, en

favor del monasterio. A. 928.-2 P 47

XXV. - Donación de varios bienes, otorgada por el conde Guisuado y su mu- jer, al monasterio de San Adrián. A. 929.-3 P 48

XXVI. Donación de la mitad de una villa junto á Santa Eugenia, otorgada

por Mascito y Odón, en favor del monasterio.— A. 929.-4 P 52

Págs

XXVII.— Donación de unos bienes en la villa de Calzada, otorgada por Egica

y Munina, en favor del monasterio de Eslonza.— A. 929.-5 P 53

XXVIII.— Carta de venta de la mitad de una viña en la Villa de Cañones,

otorgada por Egilo y sus hijos, en favor del monasterio A. 943.-6 P. .5.5

XXIX.— Carta de cambio de unas tierras en la villa de Cañones por otra en Eslonza, otorgada por Sarracina y sus hijos de una parte, y de la otra el abad de este monasterio.— A. 943. 7 P 56

XXX.— Donación de una tierra en Cañones, hecha por Selera, en favor del

monasterio. A. 957.-8 P 57

XXXI.— Donación de unos bienes en Villa de Moros, otorgada por Bermudo,

en favor del monasterio.— A. 976.— 9 P 58

XXXII. Donación de unos bienes en Villa Rabines, hecha al monasterio de

Algadef, por Lázaro, presbítero. A. 1005.-10 P 59

XXXIII.— Donación hecha al monasterio por Ñuño Gutiérrez y su mujer, de

todos los bienes que tenían en Villafale.— A. 1035. 1 1 P 61

XXXIV.— Venta de unos bienes en Villa Quintana, otorgada por Bellido Gon- zález y su mujer, en favor del monasterio.— A. 1050. ! 2 P 62

XXXV.— Venta de unas tierras en Garfudos, otorgada al monasterio de Eslon- za, por Vicente y su mujer Gogina.— A. 1050. 13 P . . . 64

XXXVI.— Donación de Villanova, Santa Eulalia, Moral y otras villas, otorgada

por García y Leovina, en favor de este monasterio. A. 1055. 14 P. . 6o

XXXVII.— Venta de una tierra en Cañones, otorgada por Columba y sus hijos,

en favor del monasterio.— A. 1 063. í 5 P 67

XXXVIII. Donación de Villa Sabariego, otorgada por doña Goto y sus hijos,

en favor del monasterio. A. 1067. 16 P 68

XXXIX. Donación de Villaseca, hecha por Vela Ectaz, al monasterio de Es- lonza.—A. 1 07o.— 1 7 P. 69

XL. Donación de unos bienes en Castrillo, hecha al monasterio, por Pedro

Citiz.— A. 1075.— 18 P 71

XLI. Donación de unas heredades en Herrera y Quintanilla, hecha al mo- nasterio, por Helio Fernández A. 1080. 19 P 72

XLII. Donación de una heredad en Villa Centol, otorgada por Mayor Gutié- rrez, en favor de Diego Citiz.— A. 1081. 20!' 74

XLIII. Carta de venta de unas viñas en Villa Sabaripgo, hecha por Bellida

y sus hijos, en favor de Pelayo Froilaz. A. 108L— 21 P 7o

XLIV. Donación de la villa de Valle, hecha por Pedro Vellitis y su mujer,

en favor de Juan Citiz. A. 1085. —22 P 77

Págs.

XLV.— Donación de una heredad, sita en territorio del monasterio de Alga-

def, otorgada en favor del mismo, por Diego Rodríguez.— A. 1 087. 23 P, 79

XLVI.— Carta de permuta de unas tierras, otorgada, de una parte por Salva- dor Vellídez, y de otra por Flaino Arias y por su mujer Guntina. A. 1089.— 24 P 80

XLVII.— Donación de unas heredades en Ñamo y en otros lugares, hecha por

Rodrigo Salvatoriz, en favor del monasterio de Eslonza.— A. i 090.-25 P, 8i

XLVIII.— Donación de unas heredades en Villa Árente, hecha por Pedro Gó- mez y su mujer, en favor del monasterio de Eslonza. A. -1 093.— 26 P. 83

XLIX.— Venta de una corte en La Vega, otorgada por Goto, su hija y otros,

en favor de Alvaro Peláez y su mujer.— A. 1094. 27 P 84

L.— Carta de venta de una heredad en Valdealiso, otorgada por Martín Pérez

y su mujer, en favor de Alvaro Peláez y la suya. A. 1099.-28 P 86

SIGLO XII.

LI.— Carta de arras, otorgada por Juan Braollez, en favor de su esposa María

Álvarez.— A. 1 104.— 29 P 88

LII.— Carta de venta de una heredad en Villamontán, otorgada por doña Sol

Velázquez, en favor de Domingo Sesgutez. A. 1 105. 30 P 90

Lili. Donación de una heredad en Castro Froila, hecha al monasterio de Es- lonza, por Cipriano Vitas y sus hermanos.— A. 1103. 31 P 9i

LIV.— Venta de una heredad en Castrillo, otorgada por Eulalia Juanes, en fa- vor de Pedro Domínguez y su mujer.— A. 1 1 13. 32 P 93

LV. Carta de venta de varias heredades en Villacidón, otorgada por Diego

Fernández, en favor de Juan Eulaliz.— A. 1 1 \ 9.-33 P 94

LVI. Venta de una heredad en la villa de Barrio, otorgada por Elvira Salva-

dorez, en favor de Día Domínguez y de su mujer. A. 1 122. 34 P. . . 96

LVII.— Donación de una heredad en Villa Argento, otorgada por Domingo y

Pedro Ciprianiz, en favor de este monasterio. A. 1 128. 33 P 97

LVIII. Venta de una aranzada de viña en Pozuelos de San Adrián, otorga- da por Domingo Juanes, en favor de Alfonso Bermúdez.— A. 1129.-36 P. 98

LIX. Donación del monasterio de San Juan de Verbio, hecha al de Eslonza,

por Pedro Díaz y su mujer María Ordóñez. A. 1 !29.— 37 P 100

LX. Venta de una heredad en villa Bercianos, otorgada por Botet y su mu- jer Marina, en favor de Pedro Díaz y la suya.— A. 1129. 38 P 101

LXI. Carta de permuta de unas tierras, otorgada de una parte por Juan 01a-

liz y de otra el abad de Eslonza.— A. 1 1 29.-39 P 1 03

LXII.— Carta de venta de un solar con su heredad en villa Quintana, otorga-

Págs.

da por Pedro Vincentiz, en favor de Pedro Cidiz.-A. 1129. 49 P. 104 LXIII.— Donación de la iglesia de Santa Eugenia, otorgada por Gontrodo y su marido Rodrigo Bermúdez, en favor del monasterio de Eslonza. A. 1134—41 P 106

LXIV. Carta de permuta de unas tierras en Val Pexenin por un huerto en

Villa Burgala.— A. 1137.— 42 P 107

LXV. Donación de una heredad en Boniar, hecha por Juan García y su mu- jer á San Adrián.— A. 1140.-43 P 108

LXVI. Venta de una heredad en Villa Cidaio, otorgada por Elvira Pérez, en

favor de Día Domínguez.— A. 1141. 44 P 109

LXVII. Donación de unas heredades en la villa de Garfudos y en otros lu- gares, otorgada por Jimena Bermúdez, en favor de este monasterio. A.1142.— 4oP 109

LXVIII. Donación de una heredad en Villa Montan, otorgada por Isidoro Pé- rez, en favor de Pedro Martínez. A. 1 1 43. 46 P. 112

LXIX. Venta de dos heredades en territorio de León, otorgada por Pelayo

Domínguez, en favor de Pelayo Estévanez. A. 1 1 43. 47 P 114

LXX. Venta de una viña en Villafafila, otorgada por Justa Domínguez, su

marido é hijos, en favor de Juan Spora. A. 1 1 43.-48 P 115

LXXl.— Carta de avenencia, otorgada por el abad de Eslonza, en el pleito que sostenía con Pelayo y con Rodrigo Ordóñez sobre una heredad en la Vega.— A. 1144.-49 P H7

LXXII. Donación de una corte con su solar, otorgada por Juan Vicentiz, en

favor de este monasterio. A. 1 1 44. 50 P 118

LXXIII.— Venta de una heredad en territorio de Perreras, por Sarracín y Ji- meno Armentáriz, en favor de Martín Díaz y su mujer. A. 1154. 51 P 119

LXXIV. Venta de una heredad en Villa Sabariego, otorgada por Justa Pérez

en favor de Pedro Marines. -A. 1 145.— 52 P 120

LXXV. Donación de una heredad en Perreras, hecha por D. Esteban, su mujer y otros varios, en favor del monasterio de Eslonza. A. 1146.— 53 P 121

LXXVI.— Carta de cesión de unas heredades en Villa Burgala, otorgada por María Ovequez, en favor de Diego Fernández, á cambio de ciertas pres- taciones en favor de aquélla. A. 1 1 46. 54 P 122

LXXVII. Donación de una heredad en Valle, hecha por Domingo Domín- guez y otros, en favor del monasterio. A. 1 1 47. 55 P 124

LXXVIII. Donación de la iglesia de Santa María de Villafafila, hecha por Cipriano, presbítero, y por el concejo de Terrones, en favor del monas- terio de Eslonza.— A. 1147.- 56 P 125

Págs.

LXXIX— Donación de una heredad en Villafafila, otorgada en favor del mo- nasterio, por Pelagio Micaéliz, su madre y hermanos.— A. 4148. 57 P. i2~i

LXXX.— Carta de venta de una heredad en Curueño, hecha por Fernando

Bordón y su mujer, en favor de Pedro Aurícula y de la suya. A. i 1 49. "^ —58 P i29

LXXXI. Donación de una heredad en Revellines, hecha á Juan Spora, por

Salvador Romanes y sus hijos. A. M 5 1.-59 P 130

LXXXIL— Donación de una hered:id en Valdealiso, otorgada por Urraca Fer- nández, en favor de su hermano Pelayo Martíniz.— A. 1 152.— 60 P.. . . 132

LXXXIII.— Donación de una heredad en Garfudos, otorgada por Martín Ci-

prianiz y otro, en favor de Juan Domínguez. A. 1153. 61 P 133

LXXXIV.— Venta de una heredad en Villafafila, otorgada por Justa Domín- guez y sus hijos, en favor de Juan Spora.— A. 1153. 62 P 135

LXXXV.— Carta de hermandad, otorgada por Miguel Pérez, en favor del mo- nasterio de Eslonza. A. 1 151.— 63 P " 136

LXXXVI. Donación de una tierra en Revellines, otorgada por Román Xabis,

su mujer é hijos, en favor de Juan Spora. A. 1 155.— 64 P 138

LXXXVIL— Venta de una heredad en Villafafila, otorgada por Pelayo Migue-

lez, su mujer é hijos, en favor de Juan Spora. A. 1 155. 65 P 139

LXXXVIIL— Venta de una tierra en Revellines, otorgada por Domingo Pérez,

su mujer é hijos, en favor de Juan Spora. A. 1 155. 66 P 141

LXXXIX. Donación de una heredad en Bercianos, otorgada por Elvira Sán- chez y su marido en favor de Alvaro Rodríguez.— A. 1 157.-67 P. . . . 143

XC— Donación de una heredad en Valdealiso, otorgada por Urraca Pérez y

sus hijos, en favor del monasterio de Eslonza. A. 1 161. 68 P 144

XCI.— Carta de donación de una heredad en la villa de Publiellos, hecha por Urraca Martínez, en favor del monasterio de Eslonza.— A. 1 163.

69 P 1 46

XCII.— Carta de donación de unas heredades en Manseleia, otorgada por Pe- dro Arias y su mujer, en favor de Fernando Tizón y la suya. A. 1 1 65.

70 P 1 i"

XCIII.— Carta de avenencia, otorgada por el monasterio de Eslonza de una

parte, y de otra Miguel Arias y Román, clérigo, sobre la iglesia de San- tiago de Villafafila.- A. 1165—71 P 148

XCIV.— Carta de donación de una heredad en territorio de Caso, otorgada por

Martín Díaz, en favor del monasterio. A. 1171. 72 P 149

XCV.— Venta de unos solares en Villa Moros, otorgada por María Peláez y por Sol Peláez, con sus maridos, en favor de Diego Pérez y su mujer. A. 1173.— 73 P <S2

XCVI. —Venta de un solar junto á Santa María de Villafafila, otorgada por Juan

Págs.

Spora, en favor de Miguel Remoluda, previas ciertas condiciones.

A. -1174.-74 P isa

XCVIl.— Carta de venta de una heredad en Villafafila, otorgada por Pedro Fedo y su mujer Justa Núñez, en favor del monasterio de Eslonza. A. 1177.— 75 P 154

XCVIII. Donación de la mitad de la iglesia de Mansilla, con otros bienes, otorgada por Pelayo Domínguez, en favor del monasterio de Eslonza. A. 1178.— 76 P 156

XCIX.— Venta de una heredad en Moral, otorgada por Rodrigo Díaz, en favor

del monasterio de Eslonza.— A. 1 1 79.-77 P 1 57

C. Donación de unas heredades en Villa de Moros y en otros lugares, otor- gada por Pelayo Martín y su mujer Gontrodo, en favor del monasterio de Eslonza.— A. 1179.— 78 P 159

CI. Restitución de la mitad de la iglesia de la villa de Devesa, hecha por

Fernando Peláez, en favor del monasterio de Eslonza. A. 1180. 79 P. 160

CIL Carta de donación de unas heredades en Vega de Balnear y en otros lugares, en favor del monasterio, por Mayor Meléndez.— A. 1181. 80 P . 162

CIII. Donación de una heredad en Moral, otorgada por Pedro Díaz y su mu

jer, en favor del monasterio. -A. 1181. 81 P 164

CIV.— Donación de varias heredades en Mansilla, otorgada por Fernando

Denti, en favor del monasterio.— A. 1181. 82 P 165

CV. Donación de unas viñas, hecha al monasterio de Eslonza, por Benedic- to Miguel y su mujer.— A. 1182—83 P 169

CVL— Carta de venta de una heredad en la villa de Moral, otorgada por Gon- zalo Díaz.— A. 1 1 82.-84 P 169

CVII.— Donación de unas heredades en Casasola y en otros lugares, otorgada

por García Ordóñez, en favor del monasterio. A. 1185. 85 P 171

CVIII.— Carta de donación de la iglesia de San Salvador de Castrellino, otor- gada en favor de Eslonza, por Marina Bermúdez, A. 1186. 86 P 172

C IX.— Donación de varios bienes, hecha á la iglesia de Santa María de Alga-

def, por Pedro Moro.— A. 1188.-87 P 1*4

ex.— Cesión de un solar en Cabestelo, hecha por el monasterio de Eslonza,

en favor de Juan Martín.— A. 1190.— 88 P '185

CXI.— Donación de una heredad en Santa María de Velerda, otorgada por

García Martínez, en favor del monasterio de Eslonza.— A. 1191.-89 P. 177

CXII.— Venta de un huerto en el arrabal de León, otorgada por Pedro Loren- zo, en favor de Fernando Terrón.— A. 1191.-90 P 178

CXIII.— Donación de la mitad de una heredad en Villamizar, otorgada por

Gonzalo Rodríguez, en favor del monasterio.— A. 1191.-91 P 180

Págs.

LXXIX— Donación de una heredad en Villafafila, otorgada en favor del mo- nasterio, por Pelagio Micaéliz, su madre y hermanos.— A. 4148.— 57 P. 127

LXXX.— Carta de venta de una heredad en Curueño, hecha por Fernando

Bordón y su mujer, en favor de Pedro Aurícula y de la suya. .\. i \ 49. ^ —58 P 1 29

LXXXI. Donación de una heredad en Revellinos, hecha á Juan Spora, por

Salvador Romanes y sus hijos.— A. 1 151.— 59 P \S0

LXXXII.— Donación de una hered;id en Valdealiso, otorgada por Urraca Fer- nández, en favor de su hermano Pelayo Martíniz.— A. 1152.-60 P.. . , 132

LXXXIII.— Donación de una heredad en Garfudos, otorgada por Martín Ci-

prianiz y otro, en favor de Juan Domínguez. A. 1153. 61 P 133

LXXXIV.— Venta de una heredad en Villafafila, otorgada por Justa Domín- guez y sus hijos, en favor de Juan Spora.— A. 1 153.-62 P 135

LXXXV.— Carta de hermandad, otorgada por Miguel Pérez, en favor del mo- nasterio de Eslonza. A. 1 1 5 1 .— 63 P 136

LXXXVI.— Donación de una tierra en Revellines, otorgada por Román Xabis,

su mujer é hijos, en favor de Juan Spora. A. 1 1 55.-64 P 1 38

LXXXVIL— Venta de una heredad en Villafafila, otorgada por Pelayo Migue-

lez, su mujer é hijos, en favor de Juan Spora. A. 1 155. 65 P 139

LXXXVIIL— Venta de una tierra en Revellines, otorgada por Domingo Pérez,

su mujer é hijos, en favor de Juan Spora. A. 1 155. 66 P 141

LXXXIX. Donación de una heredad en Bercianos, otorgada por Elvira Sán- chez y su marido en favor de Alvaro Rodríguez.— A. 1157.— 67 P. . . . 143

XC— Donación de una heredad en Valdealiso, otorgada por Urraca Pérez y

sus hijos, en favor del monasterio de Eslonza. A. 1 161. 68 P 1 44

XCI.— Carta de donación de una heredad en la villa de Publiellos, hecha por Urraca Martínez, en favor del monasterio de Eslonza.— A. 1163.

69 P Ii6

XCII.— Carta de donación de unas heredades en Manseleia, otorgada por Pe- dro Arias y su mujer, en favor de Fernando Tizón y la suya. A. 1165.

70 P ^i"

XCIII.— Carta de avenencia, otorgada por el monasterio de Eslonza de una

parte, y de otra Miguel Arias y Román, clérigo, sobre la iglesia de San- tiago de Villafafila.- A. 1165—71 P 148

XCIV.— Carta de donación de una heredad en territorio de Caso, otorgada por

Martín Díaz, en favor del monasterio.— A. 1171. 72 P 149

XCV.— Venta de unos solares en Villa Moros, otorgada por María Peláez y por Sol Peláez, con sus maridos, en favor de Diego Pérez y su mujer. A. 1173.— 73 P ''S^

XCVI. —Venta de un solar junto á Santa María de Villafafila, otorgada por Juan

Págs.

Spora, en favor de Miguel Remoluda, previas ciertas condiciones.—

A. 1174.-74 P 133

XCVII.— Carta de venta de una heredad en Villafafila, otorgada por Pedro Fedo y su mujer Justa Núñez, en favor del monasterio de Eslonza. A. 1177.-75 P 154

XCVIII— Donación de la mitad de la iglesia de Mansilla, con otros bienes, otorgada por Pelayo Domínguez, en favor del monasterio de Eslonza. A.1178.— 76P 156

XCIX.— Venta de una heredad en Moral, otorgada por Rodrigo Díaz, en favor

del monasterio de Eslonza.— A. 1 1 79.-77 P. . . 1 57

C. Donación de unas heredades en Villa de Moros y en otros lugares, otor- gada por Pelayo Martín y su mujer Gontrodo, en favor del monasterio de Eslonza.— A. 1179,-78 P 159

CI.— Restitución de la mitad de la iglesia de la villa de Devesa, hecha por

Fernando Peláez, en favor del monasterio de Eslonza. A. 1180. 79 P. 160

CII.— Carta de donación de unas heredades en Vega de Balnear y en otros lugares, en favor del monasterio, por Mayor Meléndez.— A. 1181. 80 P 162

CIII. Donación de una heredad en Moral, otorgada por Pedro Díaz y su mu

jer, en favor del monasterio. - A. 1181.-81 P 164

CIV.— Donación de varias heredades en Mansilla, otorgada por Fernando

Denti, en favor del monasterio.— A. 1181. 82 P 165

CV. Donación de unas viñas, hecha al monasterio de Eslonza, por Benedic- to Miguel y su mujer.— A. 1182.-83 P 169

CVL— Carta de venta de una heredad en la villa de Moral, otorgada por Gon- zalo Díaz.— A. 1182.— 84 P 169

CVII.— Donación de unas heredades en Cásasela y en otros lugares, otorgada

por García Ordóñez, en favor del monasterio. A. 1185. 85 P 171

CVIII.— Carta de donación de la iglesia de San Salvador de Castrellino, otor- gada en favor de Eslonza, por Marina Bermúdez. A. 1186. 86 P. . . . 172

CIX.— Donación de varios bienes, hecha á la iglesia de Santa María de Alga-

def, por Pedro Moro.— A. 1188.-87 P 174

ex. Cesión de un solar en Cabestelo, hecha por el monasterio de Eslonza,

en favor de Juan Martín.— A. 1190.— 88 P 185

CXI.— Donación de una heredad en Santa María de Velerda, otorgada por

García Martínez, en favor del monasterio de Eslonza.— A. 1191.— 89 P. 177

CXII.— Venta de un huerto en el arrabal de León, otorgada por Pedro Loren- zo, en favor de Fernando Terrón.— A. 1191. 90 P 178

CXIII.— Donación de la mitad de una heredad en Villamizar, otorgada por

Gonzalo Rodríguez, en favor del monasterio.— A. 1191.-91 P 180

Págs.

CXIV. Cesión de la iglesia de Castroferet, otorgada por el monasterio de Es- lonza, en favor de Juan Pérez, clérigo, imponiéndole ciertas condicio- nes—A. M92. -92 P iSi

CXV. Donación de unas heredades en las villas de Sahagán y Gordaliza, otorgada por Gonzalo Gómez, en favor del monasterio de Eslonza. A. 'H93.— 93 P 483

CXVI.— Cambio de una heredad en Villa Burgala, otorgada por Fernando Te- rrón, en favor del monasterio de Eslonza, que dio á aquél otra heredad en el mismo lugar.— A. 1193. 94 P i84

CXVII. Donación de una heredad en Villareter, otorgada por Domingo Do- mínguez y su mujer, en favor del monasterio de Eslonza. A. 1193. - 9o P -186

CXVIII. Convenio celebrado entre Urraca Martínez y sus hijos con Gonzalo

García y otros, sobre una heredad en Cásasela. A. i 1 94.-96 P i81

CXIX.— Venta de unas heredades junto á Mansilla, hecha por doña Mergeria

González, en favor de Gonzalo Fernández.— A. 1194. 97 P -189

CXX.— Carta de confraternidad, otorgada por el monasterio de E§lonza, en

favor de Fernando Dente.— A. 1198.— 98 P 190

CXXI. Venta de una heredad en el soto de Valle, otorgada por Gonzalo Ro- dríguez, en favor de Domingo, presbítero.— A. 1198.-99 P 192

CXXII. Donación de una tierra en la laguna de Monago, otorgada por Pedro

Arias y su mujer, en favor del monasterio de Eslonza. A. 1 1 99. 1 00 P. 1 93

CXXIII.— Donación de unos bienes en Mansilla, otorgada por Miguel Pérez Cigallo, su mujer é hijas, en favor del monasterio de Eslonza.— A. 1 199. 101 P 194

SIGLO xiir.

CXXIV.— Donación de una heredad en Val de Pobló y en otros lugares, otor- gada por Pedro Peláez, en favor de Eslonza.— A. 1201.-102 P 195

CXXV. Donación de la mitad déla iglesia de Santiago de Villafafila, otorga- da por Pedro Miguólez, en favor del monasterio de Eslonza. A. 1201. <03P 197

CXXVI. Venta de la cuarta parte de la villa de Palazuelo, otorgada por Juan

Guillermo, en favor de Martín de Aralia y su mujer.— A. 1206. 104 P. 198

CXXVII. Cesión de unas heredades en Vállelo y en Villa Moros, hecha por el monasterio de Eslonza, en favor de Diego Fernández, estipulando ciertas condiciones.— A. 1208. 105 P 200

CXXVIII.— Permuta de unas tierras en Algadef, otorgada por el monasterio

de Eslonza, con María Domínguez.— A. 1213.— 106 P 201

Pags.

CXXIX.— Venta de una heredad en Mansilla, otorgada por Isidoro Gerv^asio

y su mujer, en favor de Moran y de la suya.— A . 1218.-107 P 202

CXXX.— Donación de una heredad en Pértiga, otorgada por Lope Pérez, en

favor del monasterio.— A. 1223.-108 P 203

CXXXI Venía de parte de la heredad de Palazuelo, otorgada por D. Cipria- no y sus hijos, en favor del monasterio. A. 1223. 109 P 203

CXXXII.— Donación de varios bienes, otorgada en favor del monasterio, por

Morant y su mujer.— A. 1224. 110 P 207

CXXXIII.— Cesión de una heredad en la vega de Balnear, hecha por el mo- nasterio de Eslonza, en favor de Gonzalo Rodríguez, previas ciertas condiciones.— A. 1227.— 111 P 209

CXXXIV. Carta de avenencia, otorgada por el monasterio de Eslonza de una parte, y de otra Juan Rodríguez, en el pleito que sostenían sobre unas propiedades en Villarabines y la cuarta parte del molino de San Román. —A. 1228.— 112 P 211

CXXXV. Venta de una viña en Mansilla, otorgada por Juan Martínez, monje de Eslonza, en favor de Domingo Martínez, monje de dicho monasterio. —A. 1228.-113 P 213

CXXXVI. Venta de dos tierras en Mansilla, otorgada por D. Esteban y su mujer, en favor de Domingo Martínez, monje de Eslonza.— A. 1228. 114 P 214

CXXXVII. Venta de una viña en Villela, otorgada por María Peláez y sus hi- jos, en favor de Domingo Martínez, monje de Eslonza.— A. 1228.— II.'SP 216

CXXXVII r.— Venta de una tierra en Mazariefes, otorgada por D. Sancho y sus hijos, en favor de Domingo Martínez, monje de Eslonza.— A. 1228. 116 P 217

CXXXIX. Venta de una tierra en Mazariefes, otorgada por María Micaeles,

en favor de Domingo Martínez, monje de Eslonza. A. 1228. 117 P. . 218

CXL. Venta de una heredad en Villela, otorgada por Domingo Isidórez y sus hermanos, en favor de Domingo Martínez, monje de Eslonza. A. 1228.— 118 P 220

CXLL— Venta de dos viñas en Mansilla, otorgada por D. Jordán, en favor de

Domingo Martines, monje de Eslonza. A. 1228. 119 P 221

CXLII. Venta de una parte de la iglesia de Palazuelo con sus heredades, otorgada por María Martínez y su marido, en favor de García Pérez. A. 1228.— 120 P 222

CXLIII.— Donación de una heredad en Valdealiso, otorgada por doña María

Gutiérrez y su marido, en favor del monasterio. A. 1229. 12f P. . .. 224

CXLIV. Carta de venia de un solar en la villa de Algadefe, hecha por Juan

Pngs .

Leonardes, arcipreste, en favor de D. Juan, monje de Eslonza. A. <231.

422 P 226

CXLV. Venta de un solar en Algadefe, otorgada por Martín de San Jacobo,

en favor del monasterio de Eslonza.— A. 1231.— 1-23 P 227

CXLVI.— Cambio de unas viñas en Rebollar por una heredad en Val de Ma- soria, otorgada por Domingo Ciprianez y su mujer, de una parte, y de otra por D. Salvador y la suya.— A, 1235.- 1 2i P 228

CXLMI.— Venta de una viña en Mansilla, otorgada por Diez Alfonso y sus hi- jos, en favor de Pedro Peláez y su mujer. A. 1238.-125 P 229

CXL VIH— Carta de avenencia, otorgada por el monasterio de Eslonza y por doña María Pédrez y sus hijos, sobre la propiedad de la iglesia de Vi- Uarabines.— A. 12il.— 126 P 230

CXLIX.— Carla de cambio de unos solares en Castroferet, otorgada por el mo- nasterio de Eslonza, en favor de Pedro Martínez y otros.— A. 1243. t27 P 232

CL. Carta de avenencia, entre el monasterio de Eslonza y D. García Alfonso y otros, sobre la tercia del feudo de la villa de Castroferet. A. 1246. 128 P 235

CLI.— Carta otorgada por Rui Gutiérrez y sus hijos, en la cual renuncia en fa- vor del monasterio de Eslonza á todos los derechos que puedan corres- ponderle en la iglesia de Santa Olalla de Pesquera.— A. 12 48. 129 P. 237

CLII. Venta de unas casas en Valencia, otorgada por Miguel Fafila y su mu- jer, en favor de Alfonso Zapatero y la suya. A. 1251. 130 P 239

CLIII. Carta otorgada por Pedro Fernández, en favor del monasterio de Es- lonza, en la cual cede á éste todos los derechos que tiene sobre la igle- sia de Villarabines A. 1252.— 131 P 240

CLIN'.- Venta de unos bienes en Villaquexida, otorgada por Martín Miguélez

y su mujer, en favor de Martín de Santiago. A. 1260. 132 P 241

CLV, Carta de venta de un huerto en Santa María de los Barrios, otorgada por D. Juanes y su mujer, en favor de Alfonso González.- A. 1260. 433 P 243

CLVI. Venta de unas tierras en Algadefe, otorgada por D. García, en favor

de Alfonso Gonzálvez.— A. 1260.— 134 P 244

CLVII. Venta de unas tierras en término de Santa Marina, otorgada por Die- go Giráldez, en favor de Alfonso González.— A. 1260.— 135 P 245

CLMII.— Venta de una tierra en término de Santa Marina, otorgada por Juan

Ganancia, en favor de Alfonso González. -A. 1260.— 136 P 246

CLIX. Venta de una tierra en término de Algadefe y de Santa Marina, otor- gada por Juan Furtuno, en favor de D. Alfonso y de su mujer. A. 1 250. 137 P 247

Págs.

CLX -Venta de anas tierras en Santa Marina, otoi^da por Isidro, en faror

de Alfonso Goliálvez. A. 1260. 138 P. .. 2i8

CLXI— Donación de ana heredad en VUlaquexída, otorgada por Martín de

Santiago, en favor del monasterio de Eslonza. —A. \ 26 1 . 139 p 249

CLXII. Venta de dos viñas en término de Cabañeros, otorgada por Pedro

Gato, en favor del monasterio de Eslonza. A. 1263. liO P 250

CLXin. Donación de unos bienes en Villarratel, otorgada por doña Domin- ga del Pozo, en favor del monasterio de Eslonza. A. (265. 141 P. . . 251

CLXrv. Donación de unas tierras, en favor del monasterio de Eslonza, he- cha por .Abril Vegas y su majer.— .\. 1 26T. 1 42 P 252

CLXV. Venta de unas tierras en Cañones de suso, otorgada por Martín Sie- rra y su mujer, en favor del abad de Eslonza. A. 1268. 143 P 254

CLXM. Donación de un heredamiento en Pajares, otorgada por doña María

Rodríguez, en favor del abad de Eslonza. .\. 1 270. 144 P 255

CLXMI.— Carta de fuero, otorgada por el abad de Elslonza, en favor de sus

vasallos de Soto y de Velerda. \. I2T2.— 145 P 2-56

ClXMn. Venta de una tierra en término de Ceresales, otoi^ada por Pedro Martínez de Vega, en favor de Juan Domínguez, sacristán del monas- terio de Eslonza.— .\- 1275.— 1 P 2-58

CLXIX. Carta de cambio de unas tierras, otorgada por el monasterio de Es- lonza y j)or .Alfonso Fernández. A. 1 276. 1 47 P 260

CLXX. Donación de unas riñas, otorgada por Ibrtín Domínguez^ en favor

del abad de Eslonza. --\. 128*)— I4SP 261

CLXXI. Sentencia dada por Domingo. Maestrescuela de la igleaa de León, en la cual condena á Juan Pérez á pagar cuar^ria y seis caigas de pan al monasterio de Eslonia. A. I2S6. 149 P 263

CLXXn— Donación de varios bi«ies en Pínula y en VUlanova, otorgada por

Diego Rodríguez, en favor del monasterio de Eslonza. A. 1 289. I -50 P. 266

CLXXm.— Carta otorgada por éí abad áti moBasterio de Eslonza en favor de Facundo Martínez, eapeDáii dd moMSierio de San Adrián.— A. 1 289. Í5Í P. 267

CLXXIV. Donación de anas tierras al monasterio de Eslonza, otorgada por

Martin Lazar y sa nnier.- -A. «289.-152 P -^^

CLXXV.— Caita otorgada por Joan Donúagnez, clérigo, en la cual se obliga

ápa^ardertasprestañnesalmonasleriodeEsloaza.— A.129I. 153 P. 269

SIGLO nr.

CLXX^T Carta de dammáóm de anos tnenes en Cañones de Soso, otorgada

por el monasterio deSdoma, en favor de D. Yago. A. «300. 154 P.. 271

Págs.

Leonardos, arcipreste, en favor de D. Juan, monje de Eslonza.— A. 1231. -122? 226

CXLV.— Venta de un solar en Algadefe, otorgada por Martín de San Jacobo,

en favor del monasterio de Eslonza.— A. 1231.-123 P 227

CXLVI,— Cambio de unas viñas en Rebollar por una heredad en Val de Ma- soria, otorgada por Domingo Ciprianez y su mujer, de una parte, y de otra por D. Salvador y la suya.— A. 1 235.— 1 2 i P 228

CXLVIL— Venta de una viña en Mansilla, otorgada por Diez Alfonso y sus hi- jos, en favor de Pedro Peláez y su mujer. A. 1238. 125 P 229

CXLVIII.— Carta de avenencia, otorgada por el monasterio de Eslonza y por doña María Pédrez y sus hijos, sobre la propiedad de la iglesia de Vi- llarabines.— A. 1241.— 126 P 230

CXLIX.— Carla de cambio de unos solares en Castroferet, otorgada por el mo- nasterio de Eslonza, en favor de Pedro Martínez y otros.— A. 1243.

127 P 232

CL.— Carta de avenencia, entre el monasterio de Eslonza y D. García Alfonso

y otros, sobre la tercia del feudo de la villa de Castroferet. A. 1246.

128 P 235

CLL— Carta otorgada por Rui Gutiérrez y sus hijos, en la cual renuncia en fa- vor del monasterio de Eslonza á todos los derechos que puedan corres- ponderle en la iglesia de Santa Olalla de Pesquera.— A. 12 48.-129 P. 237

CLII. Venta de unas casas en Valencia, otorgada por Miguel Fafila y su mu- jer, en favor de Alfonso Zapatero y la suya. A. 1251. 130 P 239

CLIII.— Carta otorgada por Pedro Fernández, en favor del monasterio de Es- lonza, en la cual cede á éste todos los derechos que tiene sobre la igle- sia de Villarabines.— A. 1252.— 131 P 240

CLIV.— Venta de unos bienes en Villaquexida, otorgada por Martín Miguélez

y su mujer, en favor de Martín de Santiago. A. 1260. 132 P 241

CLV. Carta de venta de un huerto en Santa María de los Barrios, otorgada por D. Juanes y su mujer, en favor de Alfonso González. A. 1260. 133 P 243

CLVI. Venta de unas tierras en Algadefe, otorgada por D. García, en favor

de Alfonso Gonzálvez.— A. 1 260.— 1 34 P 244

CLVII. Venta de unas tierras en término de Santa Marina, otorgada por Die- go Giráldez, en favor de Alfonso González.— A. 1260.-135 P 245

CLVIIL— Venta de una tierra en término de Santa Marina, otorgada por Juan

Ganancia, en favor de Alfonso González. -A. 1260. 136 P 246

CLIX. Venta de una tierra en término de Algadefe y de Santa Marina, otor- gada por Juan Furtuno, en favor de D. Alfonso y de su mujer. A. 1250. 137 P 247

Págs.

CLX -Venta de unas tierras en Santa Marina, otorgada por Isidro, en favor

de Alfonso Golzálvez.— A. -1 260.— i 38 P 248

CLXI. Donación de una heredad en Villaquexida, otorgada por Martín de

Santiago, en favor del monasterio de Eslonza. —A. '1261. 139 P 249

CLXII. Venta de dos viñas en término de Cabañeros, otorgada por Pedro

Gato, en favor del monasterio de Eslonza.— A. -1263. 140 P 250

CLXIII. Donación de unos bienes en Villarratel, otorgada por doña Domin- ga del Pozo, en favor del monasterio de Eslonza. A. 126-5. 141 P. . . 251

CLXIV. Donación de unas tierras, en favor del monasterio de Eslonza, he- cha por Abril Vegas y su mujer. A. 1 267. 1 42 P 252

CLXV. Venta de unas tierras en Cañones de suso, otorgada por Martín Sie- rra y su mujer, en favor del abad de Eslonza.— A. 1268.-143 P 254

CLXVI. Donación de un heredamiento en Pajares, otorgada por doña María

Rodríguez, en favor del abad de Eslonza.— A. 1270. 144 P 235

CLXVII.— Carta de fuero, otorgada por el abad de Eslonza, en favor de sus

vasallos de Soto y de Velerda.— A. 1272.— 145 P 256

CLXVIII. Venta de una tierra en término de Ceresales, otorgada por Pedro Martínez de Vega, en favor de Juan Domínguez, sacristán del monas- terio de Eslonza.— A. 1275.— 146 P 258

CLXIX. Carta de cambio de unas tierras, otorgada por el monasterio de Es- lonza y por Alfonso Fernández. A. 1 276. 1 47 P 260

CLXX. Donación de unas viñas, otorgada por Martín Domínguez, en favor

del abad de Eslonza. -A. 1280—148 P 261

CLXXL— Sentencia dada por Domingo, Maestrescuela de la iglesia de León, en la cual condena á Juan Pérez á pagar cuarenta y seis cargas de pan al monasterio de Eslonza.— A. 1 286.— 1 49 P 263

CLXXII.— Donación de varios bienes en Pinilla y en Villanova, otorgada por

Diego Rodríguez, en favor del monasterio de Eslonza.— A. 1289.-150 P. 266

CLXXIII.— Carta otorgada por el abad del monasterio de Eslonza en favor de Facundo Martínez, capellán del monasterio de San Adrián.— A. 1 289. 151 P 267

CLXXIV.— Donación de unas tierras al monasterio de Eslonza, otorgada por

Martín Lazar y su mujer.- -A. 1289. 152 P 268

CLXXV.— Carta otorgada por Juan Domínguez, clérigo, en la cual se obliga

á pagar ciertas prestaciones al monasterio de Eslonza.— A. 1291 . 1 53 P. 269

SIGLO XIV.

CLXXVL— Carta de donación de unos bienes en Cañones de Suso, otorgada

por el monasterio de Eslonza, en favor de D. Yago.— A. 1300. 154 P.. 271

Págs.

CLXXVII.— Carta de arrendamiento de una heredad en Vegas y en Devesa, otorgada por el monasterio de Eslonza, en favor de D. Martín y de otros.— A. 1302.— i 55 P 273

CLXXVIIL— Testamento otorgado por Gonzalo Fernández de Negriellos

A. 1312.— 156 P 274

CLXXIX.— Donación de cuatro préstamos en Ceresales y Villela, otorgada por Martín Gil y otros, en favor del monasterio de Eslonza.— A. 1317. 157 P 277

CLXXX.— Donación de unas heredades en Mellanzos, otorgada por María Al- fonso y otros, en favor de Alfonso Suárez. A. 1323. 158 P 279

CLXXXI.— Carta de donación de unos bienes en Ceresales, otorgada por Mar- tín Domínguez, en favor del monasterio de Eslonza. A. 1323. 159 P. 282

CLXXXIL— Carta de arrendamiento de la casa de Valdealiso, otorgada por el monasterio de Eslonza, en favor de Diego Fernández.— A. 1325.— 160 P 284

CLXXXIII.— Donación de unos bienes en Ceresales, otorgada por Juan Do- mínguez, en favor del monasterio de Eslonza. A. 1326. 161 P 287

CLXXXIV.— Carta de arrendamiento de la casa del Moral del Payuelo, otor- gada por el monasterio de Eslonza, en favor de Pedro Fernández.— A. 1327.— 162 P 288

CLXXXV.— Pleito seguido por el monasterio de Eslonza con doña Elvira Pé- rez, sobre la propiedad de una viña en término de Algadefe. A. 1332. 163 P 291

CLXXXVI.— Traslado de una carta otorgada por Martín González, por la cual vende al monasterio de Eslonza un majuelo en Algadefe. A. 1332. 1 64 P 297

CLXXXVII. Traslado de una carta otorgada por María Fortúnez, en la cual cede en favor de Eslonza el derecho de patronato que le corresponde en la iglesia de Santa María de Villaseca.— A. 1 333.— 1 65 P 299

CLXXXVIII. Carta de arrendamiento de unas tierras en Mayorga, otorgada por el monasterio de Eslonza, en favor de Pedro García Girón y de su mujer.— A. 1334.-166 P 300

CLXXXIX.— Venta de unas tierras en Villamontán, otorgada por Domingo Lo-

rences, en favor de doña Dominga y de su hijo. A. 1336. 167 P. . . . 304

CXC Carta de venta de unos bienes en Valle, otorgada por Juan González

de Cásasela, en favor de Juan Alfonso. A. 1 337. 1 68 P 306

CXCI. Venta de unas casas en Mansilla, otorgada por Zag Tintor, en favor

de Juan Alfonso.— A. 1347.— 169 P 309

CXCII. Donación de unas casas en Ceresales, otorgada por Teresa Díaz y su

hijo, en favor del monasterio de Eslonza.— A. 1347.-170 P, 310

Págs.

CXCIII. Venta de una huerta en Valle, otorgada por Andrés Domínguez y

su mujer, en favor de Ju£m Alfonso. A. 1 348. 1 71 P 313

CXCIV.— Testamento otorgado por Adam Pérez.— A. 1 348. 1 72 P 31o

CXGV,— Acta de entrega, hecha por el monasterio de Eslonza al procurador de Pedro Núñez, del lugar que éste había elegido para su sepultura. A. 1349.-173 P 317

CXCVI. Venta de unos bienes en Torre, otorgada por Pedro Fernández, en

favor de Guillermo Domínguez. A. 1331. 174 P 321

GXCVII. Donación y entrega de unas casas en Valencia, otorgada por María

Ferrández, en favor del monasterio de Eslonza. A. 13S9.- 173 P 323

CXCVIII.— Testamento otorgado por Juan Alfonso, clérigo de San Román de

Valle.— A. 1366.— 176 P 224

CXGIX. Donación de una viña en Valencia, otorgada por Mayor Alfonso, en

favor del monasterio de Eslonza. A. 1 385. 1 77 P 327

ce. Carta de restitución de una parte de la iglesia de San Salvador de Caso, otorgada por doña María Aldonza, en favor del monasterio de Eslonza. —A. 1385.— 178 P 329

CCI. Donación de unas tierras en San Juste de los Oteros, otorgada por el monasterio de Eslonza, en favor de Alfonso Moro, para que las plante de viña.— A. 1387.-179 P 331

CCII. Venta de una tierra en Santa Crislina, otorgada por Toribio Juan, en

favor de Pedro Marcos.— A. 1390. 180 P 333

CCIII. Venta de una viña en Santa Cristina, otorgada por Juan Pascual, en

favor de Pedro Marcos.— A. 1393.— 181 P 334

CCIV.— Venta de una viña en Santa Cristina, otorgada por Juan Pascual, en

favor de Pedro Marcos.- A. 1393.— 182 P 336

CCV.— Donación de unas casas en Rueda, otorgada por Rui González, en fa- vor del monasterio de Eslonza.— A. 1398. 183 P 337

CCVI. Donación á fuero de un solar en San Adrián, otorgada por el monas- terio de Eslonza, en favor de Juan Alfonso. A, 1 399. 1 84 P 339

APÉNDICE.

CCVII. Donación de unos bienes en Sublancio, otorgada por Polemia, en fa- vor del monasterio de Eslonza. A. 924. 183 P 341

CCVIIL— Venta de unas tierras en la villa de Cañones, otorgada por Fernán-

CLxxvir

Otón otro.^ CLXXVIII, A, i?, CLXXIX.— Martí) Í57P CLXXX.— L fonso CLXXXI.-( tín Do: CLXXXII.-( monas I <60P.. CLXXXIII.- míngiK CLXXXIV.— ( gada pe A. 4327 CLXXXV.— Pl rez, sob —ies P. CLXXXVI.— Ti vende al 464P... CLXXXVII.—Ti cede en fí; en la ígle.v CLXXX VlII.-Ca por el mon mujer. A. CLXXXIX.— Venl. rences, en í CXC. Carta de v de Cásasela, CXCI Venta de ii de Juan Alfoi CXCII.— Donación . hijo, en favor

Págs.

CXan.— Venta de •■

su nnv CXOV.-Tcí: CXCV.— Acta de en

de Pedro

A. n49.-i: CXCVI.— Venta d<

favor ''•■ CXCVlI.-l'

Ferránde/ CXCVIII.— Test.

Valle.— .V CXCIX.— Doníi

favor (f ce— Carla <

otorga

—A. 1 CCI.— Don;

mon;

de V CCIl.— Ve

favc CCIII.— ^

fa CCIV-

Vi lite en la cuestión pendien- ¡os de Algadefe y de San-

372

orgada por Alfonso Martí- iiza.— A. i 330.— 205 P.. . 374

Págs.

do y su mujer, en favor del monasterio de Eslonza.— A. 940. 186 P. . 343

CCIX. Venta de un huerto en la villa de Cañones, otorgada por Pedro, en

favor del monasterio de Eslonza. A. 940. 187 P 344

CCX. Donación de unas tierras en Revellines, otorgada por Elias y su mujer

Sisberta, en favor de Eslonza.— A. 945.— 188 P 345

CCXI. Venta de unas tierras en Revellines, otorgada por Proficio, en favor

del monasterio de Eslonza.— A. 946. 189 P 347

CCXII. Donación de unos bienes en Matillas, otorgada por Fulgencio y por

su mujer, en favor de Eslonza. A. 948.- 1 90 P 349

CCXIII.— Donación de unos bienes en Mellanzos, otorgada por Elduara, en

favor de Eslonza.— A. 952.— 191 P 351

CCXIV. Donación de unos bienes en Villa Contildi, otorgada por Pelayo,

presbítero, en favor de Eslonza.— A. 1015. 192 P 352

CCXV. Donación de unas heredades en Ceresales y en otros puntos, otorga- da por Pelayo Bermúdez, en favor de Eslonza. A. 1049. -193 P.. ... . 354-

CCXVI. Cartas de venta de unas viñas en Villamontán y en otros lugares, otorgadas por Vicente, en favor de doña Acenda Rodríguez. A. 1 071 . 194 P 356

CCXVII.— Donación de una heredad en Villamontán, otorgada por Anaia Jua- nes, en favor de Eslonza.— A. 1077.— 195 P 359

CCXVin. Donación de la quinta parte de una heredad en Villafalegi, otor- gada por Cid y por su mujer María, en favor de Eslonza. A. 1080. 196 P 361

CCXIX. Donación de una heredad en Villacentol, otorgada por Sonna Moniz

y su mujer Sancha, en favor de Diego Citiz. A. 1085.— 197 P 362

CCXX. Venta de una corte en Mansilla, otorgada por María Miguélez y sus hijos, en favor de Pelayo Frólaz y de su mujer Oro Pérez. A. 1085.

198 P 364

CCXXI. Donación de una heredad en Pesquera y en otros lugares, otorgada

por Geloira Rodríguez y su marido, en favor de Eslonza.— A. 1095.—

199 P 365

CCXXII.— Donación de una heredad en Villa Húrgala, otorgada por Justa

Juanes y sus hijos, en favor de la infanta Urraca y del monasterio de Eslonza.— A. 1095—200 P 366

CCXXlíl.— Venta de una heredad en Villa Aquer, otorgada por Pelayo Pérez,

en favor de Martín Pérez.— A. 1 126.- 201 P 369

CCXXIV.— Donación de una heredad en Ramales, hecha al monasterio de Es- lonza, por Pelayo Pérez y su mujer. A. 1 1 40. 202 P 37o

CCXXV.— Venta de una heredad en Castrillo, otorgada por Eulalia Juanes,

en favor[^de Pedro Domínguez y su mujer. A. 1213. 203 P 371

Págs.

CCXXVI.— Sentencia dada por la reina doña Violante en la cuestión pendien- te entre el monasterio de Eslonza y los concejos de Algadefe y de San- ta Marina.— A. 1284.— 204 P, 372

CCXXVII.— Donación de unas casas en Mansilla, otorgada por Alfonso Martí- nez, clérigo, en favor del monasterio de Eslonza. A. -1 350. 205 P.. . 374

Se vende esta obra en la portería del Archivo Histórico Nacional (Paseo de Recoletos, 20), al precio de CChO pSSStclS.

I

Se vende esta obra en la portería del Archivo Histórico Nacional (Paseo de Recoletos, 20), al

])recio de ocho pesetas.

¡PP

■ícv

''■■■'■ ''"^^í'.'í'-''

';! K;-;;;i;;|í,||ÍÍ;í-'.íx^^^^^

l-|:^í;;'^'''íví'.:;;ii':'Í!;í;i

1

^ o

= °"

^ o

O)-

^ CVI

= o

^ o co-

= o

lO-

= o

=

CVJ

=

_ l<á _

m

iS"^

=

«"ü

=

05

o

I^

^

=

to

=

z=

_ o

^— -^

^ C\J

=

,

s

=

=

^ o

O)

^ CVJ

=. o

zz

^ ^

■=i o o-

= CNJ

= o

O)-

1 o

00-

o 1^-

o

CD

=

=

03

=

=

-

=

t^

=

=

O)

=

1

m

1

F®£8-GLASS

6

7

8

1

C\l

z

=

3 = 3

o

I

m w

=

O -- (O =

o -

^ o 3^

O) ^

-Ni =

o --

-§^

-

I^

.

=

'^

=

rz

ro

=

o

:=

-

=z

=

-

—^

=

03

=

O)

-

-

-

=

§ =

00

^

-^

=

o ^

-

-

o 1=

■o =

-^ ^ o =

h-

^

=

=

-

O)

:^

^

o ^

7 8

9

1

O 1

1 12 13

^'