*^^i
if
Digitized by the Internet Archive in 2013
http://archive.org/details/compendiumanatomOOheis
a LALfRENTll H E I S T E R I
Profeff. publ. Helmftadienlls, Academ.
C^far-Regiis Londm. ac Berolin.
collcgae.
COMPENDIUM
ANATOMICUM
TOTAM REIVI ANATOMICAM BREVISSIME COMPLECTENS.
Editio quarta Veneta juxta quartam kAI-
torjinam prioribus longe auElior at-
que emendatior ,
ACCEDIT EJUSDEM AUCTORIS
COMPENDIUM
INSTITUTIONUM MEDICIN^.
V E N E T I I S , MDCCXLIV.
Apud Sebastianum Colhti . SUTEJ^lOKUiM TEJ{M1SSU y AC TI{iriLEGIO .
MA-1 1744
ril{0 AMVUSSIMO jiTqiJE VOCTISSim
D. JOANNI BAPTIST^ MORGAGNIO
In ccleberrima Academia Patavina Anaromcs Pro-
feflori primaviojAnatomicoriim Iiujus fcciili fa-
cilc principi , Faiuori atquc Amico fuo
SEiiimaiifiimdjCompendii hujus Ana-
tomici edicioncm quartam in
amicitias pcrpctuam tel-
fcram confccrat
A U C T O R
Uod Kovam kanc, dmicl/pme Mor^ gaini , eamque quartam compendil mei in Germanideditionem , nomini Tuo fplendidiffimo infcripjerim , cum diuturndy fuanjijjimaydtqtte conflanti/Jfma y qud amultis annis
jam inter nos intercedit neceffitU'
dity tnm quod omnes eruditi ex doCliffimisTuis fcri-' ftis Te hodie Trincipem ^natomicorurK^maximeque ido^^
" 2 nennt
neu^ mim dridtomkdrum judUem , dtque ^quifjlmum earum drbitrum a^nofcant , effecernnt . Voftpiam enim Tude hifce meis lahoriytts , quos hucufque in comfen- dio meo anatomico concinnando , emendando^ atque au- ^endo impsndi , femper C^ puhlice O" in pri^vatis litteris amicum rnlifti judicium , atque ad iliud magis perfi^ ciendum mihi calcar atque auxiliHm dedifti , omnifiU' dio ac iahorey qtiAntttm alia mea negotia permiferunty etiam in hac editione id prdfiare annifus fum : inqtta rnrfus multa addita O* in difcipUna anatomica emen- data invenies ~ Qua fi Tihi non difplicehnnt , ^aude^ ho , atque cavillatores iniquos, qualem nuPer inOal- lia chirur^um quendam expertus fum , haiid curaho : in primis cum alii ernditi omnes hucufque lahoyeshos nteos laudarunty vel fi quid monendum jtidicarunt > Ht honefios decet , monuerunt , Fale,
Dabam Helmftadii X. Kaleiid. Martii A.MDCCXXXII.
PR^-
P R iE F A T I O
AD LECTOREM.
Jamvis ante compendii hujus editionem prl* mam libri anatomici non defecerint, neqiie compendiorum anatomicorum fuerit penu» ria : tamen me adtum egiflTe non cxiftimo , cum hocce Compendium anatomicum primum y & deiude aliquoties au(i^tius atque emendatius , in manus hominum edere lufceperim .
Et enim, quonfam fcientia anatomica ita e(l compara- ta , ut , moreomnium aliarum fcientiarum ^ induftria atque improbo praeftantium viiorum laborcj indies emen'^. dationer c> incrementa admittat , atque etiam noftris tem- poribus largilTima fumferit : hinc hari:m rerum gnaris facile eritmanifefrum 3 »» dntea ufitatis comfendiis & fyn* tagmatibus anatomicis quam fLurimx deficere^Qiix ab aliqud tempore a variis vel recens dete(fta ntque invcntaj vel e- mendata atque corred:a funt, quacque ftudiofx juvcntuti,' & ifl primis tyronibus Medicinx , fcitu funt & utilia > & necclTaria .
Cum vero his valde moleflum ac difficile fit , funda- menta Anatomes , & res jam cognitas , ex tam mul- tis , eheu 1 Iibris , & quidem fafpe ingentibus ac valde prolixis , colligere , aut conquirere ; atque hic labor haud levem in progrelTu ftudiorum eorum ponere poflit remoram , magnamque tyronibus naufeam crcare ,* hoe compendio ets fhhlevare , artemque effato HIPPOCRATIS jam fatis longam ac difficilem , bre- yiopem j facilioremque reddere fludui .
Rede enim fuadet illufhis BOYLEUS ( a ) , ut
* ^ in
( ^ ) Tentam» phyfiglQg, cgmmentatloiie prooemlali *
VI P R ^ F A T I O.
in fcientlls fubinde , quando largi progreffus , five magna incremenra facla fijnt ^ novum ryftemainlu- cem emittatur , ad optimorum fcriptorum fententias 3c oblervationes adornatum : Iftiufmodi enim opus 3 ait i lunc fumntx utilitatis ej^e fofe , fartim ad initiandam in fcholis & ^icademiis juzentutem : partim , ut ha- heant homines fra manibus eovum indicem , tjux ]am invent.t funt ^ ut de cognitis non amfUui Lahoretur ^ & humani in fcientia frvgrefus cvidentius appareant . Infimul tamen monetj ne iJiiHfmodi opus in pttbUcum detur 3 donec fcientia cumuh atiqua notabiUs accefjio ha-r heatur .
Plures vero quam viginti nunc prasrerierunt anni > cnm Chr. Scheihamments (a)j poHquam Ferheyenum :l- cri cenfura caftigaverat , jam fuerit conqueUusj nos commodo , quo partium hiftoria tradatur y defiitui com- pendio : atque optavit , ut ziir aliquis doEius , qui in 'ucterum recentiorumque fcriptis aque Jie 'verfatus , id ^wi prcefiet y publico bono excitetur , qualis olim P^eslin- gius fuerity atque propterea exclamavic : Utinam no- 'vum aliquem yesiingium concederet nobis ccelffiis favor, ^iti pAri cum zierboYum nit&re 3 brevitate ac pondere 3 no~ •va veteribus addita exponeret . Verum prorfus fere de- fperafit , ?fi?<5»«ff hoc feculo fortaffis optare licerey fperare njero noft> licere , indicavic . Nam pergic : .Artis fane tflncn vulgaris 3 majsrifque ^ quam facile creditur y con- cinnare ejufmodi Compendium , fuccinfie 3 nervofe 3 cum judicio 3 methodoque vera ac facili , denique eleganter ,. ^ <t media tetate petitis verhis . Ouod quam diffici- le {it 3 ex pra^di(flis nemo noii cognofcit : in primis quando fimul animo perpendit 3 quanta nunc lin- «uarum notitia ei hc neceffaria y qui hodie bonum Compendium conncere 3 omnefque res novas 3 qua-
rum
{ a ) \\-\ piacfatione Analeclor.Anatomico-phifiologic®-» 1 fum; qulliber prodiit Kilije An.i7o4'4»
P R iE F A T I O; VII
rum fane quam plurimoe func , qu^ hoc tempore non fola latina lin<;ua , ut VeslingH patrumqLie no- flrorum sevo , fed Gallica , Icalica , Anglica , Bel- gica 3 atque Germanica etiam fcribuntar , pr.evio prsefertim accurato illarum examine , in compen- dium apte transferre ftudet . Qhiantum practerea commercium litcerarum in hoc ftudii genere , quan- tumque laboris & fumtuum j ut libros :, eofque fse- pe pretio^irimos :, exteris prxfertim in regionibus imprelfos , acquirat, rcquirantur , dici fane vix po- tefl . Et quamvis yalingius non fim , r.iulro mi- nus me talem effe credam , qualem Schflhammerttt hic defiderat ; fumma tamen ope nifus fum j ut ea , qua: hic in compendio jure de/iderat , quan- tum tenues mese vires , aliaque mea negotia admit- tunt , prseflem : atque dum Fedingium ^quare non potui 3 eum tamen imitari , & qaoufque mihi li- cuit i afTequi fliidui . Operam minimiim haud \c em impendi , ut faltem longe perfecftius ac mel:us compendium exhiberem , quam ante meum habeba- mus .
Quodfi enim examinamus recentifllma illorum ^ quibus meum prima vice edere cccpi , temporum fyn- tagmata & compendia anatomica i profe(5lo ingens re- cens inyentorum cumulus , & acceiTio quam maxima novarum obfervationum occurret y qux in illis defi- ciebant .
Gonfideremus enim vulgatifllmiim librum anato- micum , &: in Academiis illo tempore ufitatiffi- mum , nimirum Anatomiam corporit humani clariffi- mi VERHEYENI ^ f de imperfedioribus enim jam nihil djcam } atque perfpiciemus , non folum multos adhuc errores in eo contineri , quos recenciores cor- rexerunt ^ emendarunt j fed etiam nova inventa qnar-iflHrimA in eo dfficere : & quidem non modo eorum audorum obfervationes j qui pofl eum fcri-
* 4 pfe-
VIII P R .^ F A T I O.
pferunc i verum etiam mulcse illorum , qui ante edi- cionem ulcimam libri ejus ( qux An-17 1 o. Bruxellis pro- diit ) jam prodabant .
Liceat ad fencentiam hanc noHram probandam ex multis tantum nonnulla commemorare , quae in hoc fcriptore, & plerifque aliis , qui ante ipfum fcripfc- runt , deficiunt 3 vel male defcripta funt : non qui- dem eo animo > ac ii honori atque exiftimationi ejus aliquid detraclum eife velim , ucnonnulli finiflre inter- pretari voluerunc : (a) quod abfit a mCittam tnultabo- nafrcefthit 3 & fgregU de re anatomica nteritus efi ^ fcd uc demonftrem 3 mulca ab ipfo fuifle negle^taj atque novum quoddam compendium j five novum rerum in anatome cognitarum indicem, fuiffe neceffarium ( ne jure mihi exprobrari queat y me aclum egiffe 3 aut nihil pr3E VERHEYENO prgefticiffe ) tam pro^ flu- diofa juventute 3 quam etiam pro aliis eruditis , qui , quae in Anacome jam noca func , cognofcere defideranc : ut in cognitts non diutius 3 quam far efi , fe detineant 3 fed , ut in incognitis tanto melius frogrediantur ^ atque uberiora incrementx facere anni^ tantur .
Primo autem loco generacim hic notamus > VERHEYENUxM fcriptlres Anglos 3 forte ob lin- gua? Anglicana^ imperitiam 3 non legijfe j quos ta- men , quia ab ipfo non adeo remoti fuerunt, habe- re facife potuiflet. Nominacim vero celeberrimi ana- tomici , GUILIELMI COWPERI fcripta ip- ii prorfus fuiife incognita , inde patere exiftimo , quia nufquam eorum ullam fecit mentionem . De- inde , cum in trad:. II. cap. XXIV. ( ubi de penc
{a) Prafertlm auflor Vcrfiojils gallicae hujus llbri, ut relatumlegi in Diario Gallico ( "journal des Seavans ) An.1725. merafe Juh"o; ubi tamen Audotcs hujus Diarii mc optimc dcfendunt.
P R ;t F A T I O: IX
agit, In edit. BruxcJlenfi p. 117. J ex Clar. MOR- GAGNIO aliquid referat de ufu foraminulorum in urethra virili , & MORGAGNIUS de glandulis COWPERI juxta urcthram loquatur , addit VER-. HEYENUS in parentheli : ^uales ilU gUndHU Jint ,' ignoro ', cum tamen non (olum in peculiari fcripto a & quidem non anglicano , fcd latino , An. i702.' Londini imprelTo , verum etiam poftea in ji^is Liffienfibus , Ephemeridibus Callorum 3 Uifloria ^c<tr demi^ B^egice Scientiarttm , KEILII Anatome j D R A- KII Anthropologia , & HORNII Microcofmo 3 cum notis clarifTimi D. PAULI Anno 1707- Lipfije edito 5 defcriptas fuerint : quos igitur libros omnes non evoIvifTe videtur .
Prxter has glandulas omifit quoque varios novos mujculos : quos COWPERUS in Myotomia fua re- formata 3 oux tamen jam A- 1^94. prodiit y defcri-! pfit : ut fiexorem capltis , reSium fcil. minorem antiM cum , d^ reSium Uteralem ^ inter fpinales coUi , wm* fcuhrum oculi ^, & linguce pulcherrimam delineationem ,' cum multis aliis egregiis inventis , quae tam in magno fuo opere ^ The Anatomyof the humain liody , quam in Actis Lipfienfibus , item in citato modo KEILIO , DRAKIO , PAULI , & alibi, repetita lunt. lmo'nihil ^uic^uam hahet VERHEYENUS ex jiSiis , ut Vocant, fhilofophicis Anglicanis 3 aut eJC Uifioria uicademict ^egia Scientiarum i neque ex £• fhemeridibus 2{aturte curloforum 3 neque e Diario Ta^ rifienfi , aut ^EIis Eruditorum Lipfienfibus 3 ullove alio libro fimili periodico , qui nova litteraria re- cenfere folent . Unde patet , VERHEYENUM in multorum iibrorum , etiam vuIgatiflTimorum j, kdlio- ne Ixpe non verfatum fuiffe . Hoc vero adhuc ma- gis manifeftum erit , fi confideramus eum obferva- tionum GAGLIARDI Itali . & HAVERI An- gli 3 circa ojfa & gUnduUs rnuciUginofas j tam diu
cum
X PRiEFATIO.
cum publico jam communicatnrum , ne quidem me- minilfe ; itemque obfervationes BONCLARI & LEA. LIS LEALIS circa tefies , ac FejicuUs feminaiesomi- iifle , atque mufculos nrethne > tranfverfales di(5tos , BIDLOO, COWPERO, LITTRIO, & aliis defcri- ptos 3 aliaque fimilia , non commemorade . Sic nec Celeb. DWERNEI librum de organo auditus , adeo tritum , & notum , ipfum viaJiTe 3 aut legilTe inde -patet, Quia ejus non folum non meminit, fed & fi- guras illius , quas BLANCx\RDUS , fine audoris mentione , in Anatomen fuam tranftulerat , pro fi- guris BLANCARDI venditat : Tab. XXIX. fig. 2. quae vero DUVERNEO adicribenda? erant . Silentio <]uoque prsterit B R U N N E R U M de Fancreate , glandtilis dfiodeni , atque gUndnia -pituitaria : qU3f tamen fcripta , a triiJinta quafi annis jam prolta- banc : iremque ANTONII MARI^ YAL. S A L V -^ traclarum de Anre humana : cum tamen 'is multa notatu digna fcripferit , ejufque liber in Bel^io non folum recufus ^ verum etiam in Aftis Lipfienfibus 3 aliifque Diaiiis jam etiam dudum re- cenfitus fit .
Miror quoque , eum corpus reticuiare M A L P I- GHII in lingua , ceteraque ejus tcgumenta omi- fiflfe j cum tanien hxc j:.m tam diu a MALPIGHIO, BELLINO , BURDONO , MANGETO , aliifque quamplurimis fcriptoribus , ab eo tempore defcripta fint . Ita nec TERRANEI obfervationum de glandu- Lii uYet.hr ^ , neque Tiahothi de Ovario fuo novo mu- lierum , ullam facit mentionem . SWA.MMERDA- MIUM quoque lilentio pratterit , qui tamen nitidas de utero exhibuit figuras , & obfervationes : itemque DEVENTEP.UM , qni fragnantium uterum bene delineavit:.
COWPERUS & DP.AKIUS penis viriiir ana- 'tQmen y vere elegantibus figurii illuflratam dede»
runt :.
P R /^ F A T I O. XI
runt •• In qua prxter fflandulas y & mufculos fupra memoratos , vafa penis mercurio pracparata , in pri- mis eciam vafa ejus Jymphatica , grato fped:acuIo exhibuerunt ; de quibus tamen omnibus altum apud VEPvHEYENllM eft filentium . Speciatim vero etiam DRAKIUS optimam , qu^ haClenus nota fuit, arterla aortdc evulgavit delineationem , ac praterea alias elegantes figuras , nimirum dnElus ihoracici CX homine y atquc artsria , & ven<e fulmo' nalis dedir - Pulchre quoque per fi^uras exprefilc wufcnloi j cir* cartiUgines naji ^ d iflributioncm mem. hrante narium fituiiarix , ojjn turhinata naji y finus ofjium maxiLlarium 3 cum corum aperturis in cavo narium J ffpti narium confiiiutionem ejufque mem* branam j fulcherrimam omniam organi auditus , in vnicafigura y repr^efentationem . Denique idem DRA- KICIS , decem in Tabulis , nitidiflimas exhibuic rnufculorum delineationes , eorum brcvtfque , 8c bo- nas defcriptiones addidit j unde fa(5lum effe opi- nor y ut a LISTERO , in prarfacione libri fui de humoribus , hoccc t;ilcrit elogiiuT. ,' Tiihil , ut ar^ hitror , inquic , aliquot annis generis ejufdem abfolti" tius fcriptum .
RIDLEUS quoque vcre clegantcm de cerehro tra- ftatum jam An. 1(^95. edidit, pulcherrimis obferva- tionibus , expcrimenris & fi^i.ris illuriratum ', qui tamen etiam VERHEYENO ignotus fuiife vidctur. Tacet prxierea , aux GLISSONIUS , Trad. de de Hepate , ^k Ceieb, BOHNIUS , jam tam diu in A(5tis Lipfitnf bus , Anno fcilicct 1682. &• 1^85, ut 6^: in Circul. (i\ ) Anatomico-phyfioloiiico y Cap. de hepatis officio, de duBllus hefatico eyfiicis , cum publico communicarunt : quse VERHEYENUS , dum , in defcriprione horum illos filet, pro fuis in- ventis venditare vidttur. Nec minus vafa nova faL- fcbrarum Meibimii noftri y in peculiari cpiiioln oliin
evul-
xii P R iE F A T I O;
evulgata, atque aBARTHOLINO, BLASIO, '^o. Maur, HOFFMANNO , aliirque reperta praECci- mittii:.
Siluit eciam inventovcs duSius fallvalh gUndt*U ful" lingualis m beftiis , RIVINUM , & BaRTHOLI- N U M : unde & hos ipli incognitos fuifle , haud obfcure divinare licet . Sihiit quoqiie MAuricium HOFFMANNUM 3 primum duEtus fancnatki in- ventorem fuiffe . Sic torte nec legit , quae LITTRIUS dedit de glandula novA urethra y in Hift. Acad.Rcg. Scienciar. A. 1700. Nihil loquitur de hiatu , five foraminulo , quod ^nmnm I^ivinusj (doccnteWEL- SCHIO !n tabulis {uis Anatomicis ) , & deinde £tlam MUNINCKS, VALSALVA , &DRAKrUS, I» membranx tympani ftatuerunt , per quod nonnuUi fumum nicotianjK , ore attrad:um , per autes emit- tunc . PACCHIONI obfervationes dc dura matre , in traft. de fabrica , & ufu durx matris , nec non de glandiilis congLobaiis dura matris , per figuras de- iignatas , paruer omittic ; ficut & finus inferiores dura» matris , quos partim VIEUSSENIUS , & OR- TLOBIUS, partim RIDLEUS dclinearunt, ac de- fcripferunt . Nihil refert de eis va/is , quac THE« BESIUS in inieriori eordis fnferficie detexit , & pecu- liari differtatione , Lugduni Batavorum A- 1708. edita, defcripfit : de quibus tamen , & a<^aLipfien- lialoquuntur , & figuras exhibent .
Silentio premit BRIGGIUxM de oculo , ^ quae HOVIUS de motu hnmorum ocularioruw publicavit ; cuorum tamen modo laudata A(fta Lipfienlia & mencionem fecerunc , & delineationem quoque de- derunt . Simiiiter , qux RUYSCHIUS nova de- dit , tam de arteriarum puUherrima fer charoideam l^uyfchianam , df ttveam difiribtttione , quam j qtiSE alias mirabilia in fuis epiflolls , & thefauris > tie- fcripfit quamplurima , vel prorfus omittit , ^el per
tran-
PR^FATIO. xiii
tranfennam tantum indicat . Pulcherrima qiioque muita i quae hic fiupendis fms hjefHonibus in cerebrOf auribus j nafo 3 linguA 3 corde y ventricuto , inttjiinis y emento y hepate ^ liene , tenibus 3 aliif^ue fartibus de^ texit 3 ficco fxpe pede tranfit i quorum tamen in fyftemate anatomico non fohim mentionem 3 fed etiam fufficientem dcfcnptionem , facere debuiffet .
Sic & ubi de glandnlis inteftinorum agic , PE- YERUM filet , inventorum eorum : id quod , vel ex ejUS fcriptis , Vel ex Mnngrti Bibiiotheca anatomi- ca 3 cognofcere potuiffe . Neque quse NOVESIllS de "veficulis ferninaLibus mulierum 3 ney-ijo auditorio , a- liifque rebus anatomicis , nova tradidit , perfpedl-a habuiffe VERHEYENUM inde coujicio 3 quia de eis nihil fcribit . I^evrograyhia , & novum vaforum fyfiema VIEUS'>ENI1 quoque meruiffent , ut plura ex eis retuliffet , quam retulit ; ^q^ haud memmi , eum horum librorum vel mentionem ufquam inji- cere .
. Nihil jam dicam (ff iis inventis 3 & obfervationi' hus , ejute fofi ediiionem tiltimam AnatoYniae V E-
RHEYENI prodierunt , quippe qux tunc fcire jiondum poterat ; ex quibus vero auiloribus bre- yitatis cauffa nonnulli tantum hic nominabuntur : ut Fantoni anatomja corporis humani 3 Ferceltonius y de glandulis oefophagi ; ^iigrifolius , Vldtifpus , Fo^ glius , Hilfcherus 3 f^altifnerius , & l^aitonus 3 de ge- neratione ; ^netlus de dudlibus lacrymalibus : ubi quidem Morgagni defcriptionem tradit , attamen ex hujus fabricaE: cognitione fiflula? lacrymalis curatio- nem emendat . Porro Cheftldeni Anatomia , & li- thotomia , Eufiachii tabuli anatomica: , Vieufjenius de aure , corde 3 et liquoribtis corporis humani ; Morgagni quinque ultima Adverfaria anatomica » Satq^atnannus 3 Uenningerus , et W/«m de du^u tho- racico i Henrici veficulas feminales mulierum ; Tal-
fni ,
XIV . P R ^^ F A T I G .
finl y AnatomiaChirurgica j Cantli impetus anatomi*-" ci : Mhhelottus de Separatione fluidorum ^ et fan- guiiiis in pulmonibus miitatione : Boerha.vius ^ ctK^y- fchius de glandularum fabrica 3 hujufque Adverfaria, epi/lola? i et thefauri varii ; Faterus , Cofchwit^^ius , et Waltherus de novis du(StIbus falivse, Teichmejerp Antropologia , Covvperi Myotomia reformata nova , et fplendidiifima >* Santorini obfervationes anatomi- cx 3 itemque Winsloi , I{auholti , et Uelvetii in Hi- floria AcademisE Parillnac j ^4lbinus de inteflinis ce- nuibus , Burggrnvius , de fpirituum animalium exi- flentia contra Gceiicl^ium , aliique fcriptores 3 qm in opufculo noRro de incremtntis Anatomes nominan- tur , quorLim res geftas przscipuas in compendiohoc indicavi .
PrSEter au»5lores vero enarratos j et forte plures alios , quorum inventa^ et obfervationes , imo in- tegios Jibros ignoraffe videtur VERHEYENUS 3 muUos adhuc alios defeBus 3 & errcres annotabo ^ ejuos facile evitare fotuiffet ; ut exemplis quamplurimis oppido demonfi:rem , anatomicam difciplinam li- bro perfediore ;, quam V £ P^ H E Y E N I eft , iii- dlguiife .
Et primo quidem in trunci corporishumanl divifio^ lie , eum tantum in tres fartes , caput , thora- cem , et abdomen, dividic > -^iC coUum omittit . Q[iia vero collum neque ad caput 3 neque ad thoracem ^ fine confufione referri poteft 3 merlto in ^uatuor far- tes dividendus eB truncus 3 & collum 3 tamjuam fars diverfa a reliquis 3 confiderandum . Nam dici rede jiequit j laryngem aut afperam arteriam in capite aut thorace elTe fitam 3 fed in collo . Sic etiam vul- rtus celli in chirurgia , ne^jue ad thoracis _, ufque ad capitis vulnera referri poteft : quapropter colH a re- liqins trunci partibus difrinc^io non ed entiuin prxter necelTitatem multiplicatio ; fed , quiaadcon-
fufio-
P R ^ F A T I O : x\- :
fufionem evirandnin facit j per quam utilis divi/io y^ multorumque clarifT. virorum authoritate nititur > vid. pag. 128.
Deinde dcxtrum 'ventrlculi orlfcium finiflro nltitudi- tie effe ^(juale , et fcribit j, et delineat ; cum tamen RUYSCHIUS (a) et plures alii » ipfaque experien- tia doceant > dextrum fniflro ej]e inferius . P^alvulant fylori in figiiris fuis omittit 3 et hunc tantum circu- Jum fibrofum eile ftatuit ; cum tamen fatis infigneni plerumque valvulam exhibeat 3 imo , nec fitum ohti- , net fyLorits hori-^^onteilem 3 ut a VERHF,YEN() deli- neatur,* fedobliquumj prout fij^ura VI. Tab. i. utrum- que hoc demonftravimus .
yalvuUm coli j ("quam Bianchus prorfus negat ) ad angreffum ilei in inreftina. craHa j rotur.dam deiine- at 3 et circuli in modum huic orificio effe circum- diiCta,m 3 ait Ferheyenus pag. 64. cum tamen in inflva- to 3 et exficcato inte/lino non rotunda 3 fed Longitttdi' nalis 3 et admodum fingularis appareat 3 ^x duahtts mtm^ hranis, quafi femilunaiibus , e regioni porr.is 3 ccm- ■ pofita : ficuti prolixiori- dercriptionc in diirert:,:ione peculiari de hac valvula , An. i7j8. ecita , ac nova figura illufiravimus . Valvulas KERKRINGII conm- 'uentes inteftinorum ex BARTHOLINO recenfet i iinde apparet 3 eum etiam vulgatum librum K E R- KRINGII non habuiflfe . Mufculos oefo^hagi ma'ede- Jineat , et defcribit ; quorum longe melior dclinea- tio eX C O W^ P E R O peti potuifiet . Lieni tunicam duflicem 3 p. 86. et cellulas adfcribit : qu3C quidem In bobus , ac vitulis reperiuntur ^ fed non in homi- ne ; uhl unica tantum ^ et quidem naturaliter iatis tenui tnembrana cingitur, ficut id etiam in canibus j et porcis ita repentur 3 Cellulofa vero fuhfiantia \n homlne a RUYSCHIO ( b ) quoque jara refutata
eft .
(a) Thef.Anat.II.Tab.V.
(b) Epift. ly.
XVI VKMIATTO: jfeft. Plerique autem Authores, quod obiter hic nota- irms 3 in eo errarunt> quod dejcriptionem llcnis vituUni fro humanodederinf i nam experientia , et RUYSCHII fcripta aliud docent.
ImpolTibile prxterea effe putat , fer unum eundem- '^ue duHum cyjiicum bilem in tyjiidem felleam influere , i^ rurfus inde effluere foffe j cum tamen nullum ad- fit obftaculum J nec repugnet analoi^ia in veficulis feminalibus , ubi per unum eundfmque dudum fe- men in has veficulas influit , ( quod ipfe concedit } et excretionis tempore rurfus effluit . DuBus cyfiicus in homine ferpentino utplurimum ti»0w infleditur , iit dudum RUYSCHIUS (a) et nos Tab. III. fig. 9. ihic demonftravimus : hmc male a VERHEYENO jTab. XI. fig. 4- re^us delineatur , Non notat , fphin^ Berem adejfe in veficuU felUs : cum tamen flatus im- miffus ab ea ira coerceatur , ficut in vefica urinac , lit non fponte erumpat . Uretherum ftruBura ex triplici mcmbrana compofita , a VERHEYENO omiflfa eft . Caffulas atrabilarias litaS efle delineat inter renes , .venam cavam 3 et aortam ; cum tamen 1 uti E U- STACHIUS (b) jam olim reCtc obfervavit , et de- lineavit , ipfl renum fuperiori 3 et interiori parti in- cumbant : in canibus vero fitae funt , uti a VERH- DYENO delineantur. Ufus , quem his capfulis ad- fcribit , ( quodjcilicet liquorem in eis fecretum ad arterias emulgentet tranfmittant y quo urinee in renibus pracipi- tatio melius fuccedat ) nullo experimento 3 neque ra- tione, neque analogia , nititur .
Troflatas 3 duo corpora globofa eflfe perhibet , p. 114. qusE vero nifi unicum funt . Vrethne fubfiantiam cavernofam circa glandem quafi obiiterari affeverati pag. 11 j. cum contra ibi magis expandatur 3 et to- tam fere glandem conftituat , ficut RUYSCHIUS
CO InEpift.V.Tab. ^fig.^. t ft) Tra^. deRenibus,
PRiEFATIO. xvrr dudum demonftravic '- ( a ) &: hinc male defcribic l^landem penis pag. ii8. quafi ex duobus corporibus fponfiofis componeretur ; nam modo laudatus RLIY- SCHIUS, & dein LITTRiLlS ( b ) dudum accura- tiores dederunt defcriptiones . Duo tantum mufculo' rum fen/j& uretrhae paria numerat VERHEYENUS; cum tamen tria j ut lupra jam didum , a lonsotem- pore nota atque defcripta lint : quibus LITTRIUS quartum addidjt y reSIum appellatum , quod ab ano oritur , & bulbi urethrx parti pofteriori inferitur : iicut in Myologia , §. 345- ea defcripfimus . Vrethnc fuUhra defcripth , quam LITTRILIS ( c ) dedit , eum prorfus fuiiiiTe videtnr : alias, fine dubio hac de re locutus fuiffec . GlanduUs in veficuUs feminalim hus fe manifefte ohfervaft^e in adolefcentulo , Uar- dtrus aflfeverat, ( d ) [cum du<ftibus excretoriis fe- tam admitcentibus : quorum vero ab illo nuJia fic men- tio .
TubuLos laFiiferos ntammarum ex glandulis rotundis provenire, fide NCICKII quidem affirmat VERHE- YENUS y [td non fua obfervatione , prout cx verbis ejus colli^erc licet ; quemadmodum etlam de illfs gian^ dulis mammarHm tam breviter & fiigide loquitur, ac li nunquam eas certe , faltem ita , ficut eas delineac , vidifTet . Inflore <etatis , ait tantum eas caniore nitere y in feneBute vero ftavedine obfufcari \ ceterum vero de eorum fitu , figura, magnitudine &c. nihil proponit . Deiineat quidem eas rotiindjs , & copiofifTimas ubique mox fub cute per m:mmas difperfas , Tab.XVIil. fig.2. & 4. fecundum NLiCKIUM ; fed nunquam eas ica re- perire pocui, quamvis la^^ancium puerperarum y vir-
U) ObfervacAnatomico-Chirurg. centefima . (b) Hiftoire de PAcad.des fcience& An.iZoo- ( c) locomodo citato: (d) Prodromophyfiologico.
xwtii y ^ m V A r l o.
ginum & allarum mulierum , mammas folicite facpius examinaverim . E contrarioobfervavi , illos globulos , qui cute feparata apparent , meram pinguedinem effe . Verum in medio mammae , fub pinguedine , alia quae- dam , parva quafi mamma , ex continua glandulofa fubftantia compo/Ira j ( nonglobofa ) latet , qux uberi- bus brutorum haud abfimilis eft , Per hanc fubftantiam olandulolam tubuli ladiferi , ^nftar ramufculorum, di*» jftribuuntur; atqne iic vera mammarum fabrica fe ha^ bet. (a)
Quare vafa diaphragmatis phrenica dlcantur, falfami profert rationem : nam docet, ea ita xiOcart 3 quafi fer-^ sineant ad mentem j fhren enim mentem fignificare 3 tjuet cum futentur habere ffecialem communicationem. Seo pla-* nior longe eft ratio ; nam phrenes C^geMx ) HIPPO- CRATI&aliisantiquis Medicis, tefte EROTIANOi etiam diaphragma vocabatur : unde vafa ad illud ex:cur=» rentia , fhrenicad.'i(i2Lii\x\t-. (b)
Arterias cordis coronarias , lub valvulis femilunaribtis aortaorh-i 3 tradit p.i7<?. cum tamen fufra eas orian-' 2ur , & hxc notitia magni fit momcnti , ad motum cor-^f dis rite explicandum . Praeterea VERHEYENUS cunt VlEUSSENlOaffirmat, pcr ofcula vaforum , in ven- triculos cordis hiantia , /(frw^«f»wce>yf//i' deponl, pag. 292. Verum hic fanguis venofuseftj a nutritionecor- dis, & aliis ftin<5i:io'nibus e fubf!antia cordis refluus > qui nulla ratione fermenti nomen meretar , qola cum fermenti ofHcio fungi ^ rationibus Idoneis nun-* quam probatum eft 5 nec probari poiTe puto ; ciim' nullum fermentationls in corde adfit vel minimum in- dicium . (c)
GUndulamthyroideam ab utraque afpera? artcrias par-^
te
(a) confentit mecum Morgagnlns AdverfMV.fig.III^j vid.LexIc.Med.Bj-Mwon^j , fub voce p^rtfnf j • Conf. ^©cr/j^x/.Inflit.Medie.'
\^]
^ .... - . - .
P R ^ F A T I O. iz^Q
te dependere 3 & haud inepte duas dici > aitVERHE<5 YENUS, &ficetiameam depingic, Tab.XXII. iig: I. Verumreaefcrip/it MORGAGNIUS , [«] eani male pro duabus a mulcis haberi , cum unica /it, & cre- fcentis lunae fi^uram obtineat, cujus cornua furfumfpe- flent , ficut in Epljemerid. cent. VII. & VIII. a no- bis exhitita eft , non deorfum , uti a VERHEYENO delineatur . T^nmeruKtannulorum affera arteri^ 3 a la- rynge ad divi/ionem in bronchiai frequentiorem effQ 20.22. autpaulio plures 5 affeverat p. 191. Egoinho- minibus tantum 16. ad 18. vix unquam plurcs nume- rare potui ; in beftiis vero longe plures adfunt . ^rteria hronchlalh , e]ufque diflributionis inventorem , RllY- SCHIUM, (ilet VERHEYExNUS, attamen ejufdem verbis eam defcribit , pag. i;^^. & quamvis quidem aliqui , antc RUYSCHIUM , eam aliquo modo in- dicaverint 3 L b 'l hic camcn orcus & diftributionis perfpicuam defcriptionem & delineationem primus dedit. [c]
Sanguinem non fufjlcere 3 perhibet VERHEYENUSj ad nutritionem , niji in futmonibus materia aerea im* fragnetur 3 atque pnifiro cordis 'ventriculo rite fermen"' tatus fuerit , p.196. Receptifllma vero haec olim fentea- tia nervofe refutatur a PITCARNIO [^] & BOE- RHAVIO L f ] aliifque . Clandularum bronchialium nullum ante fe mentionem fecille , exiftimat VERHE- YENUS pag. 197.. cum camcn BARTHOLINUS [ / ] cas defcripferic, & primam inventionem BOR-
* * 2 RI-
[^ ] Adverfar.Anat.prim. §.2^.
[ b ] ibid. §. 240 & Aa. Erudit, fupplem. Tom. VI; pag. 128.
[ c ] Dilucid. Valvularum lymphac.obf.XV.p.^i'
Id-] Differc.MQd.
[f] InftitMed. S
E/] Ana:om.p.457.Lib.2xap.id.
tt P H ^ F A T I 0.
RlCHlO tribuat : Imoab HORNIO quoque eas jatW .^(reaemonftratas, Jufitts SCHRADERUS affirmat . [*] GUnduUs epiglottldis , quas RUYSCHIUS jam Thefaur.Anatom-i.Tab.IV. fig.6.Iit. D. delineavit , e- narracionemque Faforum cefofhagi VERHEYENUS quoquecmifit .
T'/7of poy? TOor^fi» in cadaveribus crefc^re perhibet p." alo.hoc vero cum veritate utplurimum non convenire s certiffimis obfervationibus expertus fum i idemque RUYSCHIUM^ experientia vid-nm i mecum fentirc» novi . Tiios cufis efe foboiem y plenque Auctores exHH- mant ; in barba vero , pudendis, aliifque quibufdam locis manifefte demonltrare poflTum , eos bulbis fuis in- fra cutem ex pingucdine prodire .
Sinus durce iw«rr/j variis in Jocis cwi» 'xjinit externis capitis per varia foramina communieare , eum haud Cognoviife puto , quia nihil de hac apud ipfum in- yehio; &hoc tamen fatis manifeftum fic , ufumque in Medicina habeat. Locum in cranio , quem torcuUr J^erophiii vocant y non indicat . Cerebri mferloris de- lineationem meliorem , quam exhibuit , ex RUY- "SCHII epiflola XII. fumere poruilfet . Par cfuiutum Hervorum in duosrantum ramos in cranio dividit ait> •p.220. duod tamert in tres magnos dividi [ ^ ]. ji pa'^ ti fexto nervos ad linfjuam abire , ibidem fcribit : quod vero experientiae non refpondetj nam prxter fi- brillam , quam hoc par glandulae pituitarix dat , om- tie i quod a conflitutione nervi intercof^alis reliquum efl 3 ad mufculum oculi abducentem abit : ( id quod etiam non indicat ) . Ve pari decimo fatis perfpicue jfjaud loQuituf j re(5i:e tamen eadem pagina , dicit , illud infra primam vertebram coUi egredi y fed idcir- coj quia non per cranii foramina egreditur 3 & ab
ipfa
[<«] in Obfervat.p.l9^
ihl Conf. J^idiUy ofthe Brain ^g. lll.aliique .~
Ipfa rpinali medulla oritiir , me judice , rectias colli i quam cerebri nervis annumerarur ; & iic j uc Nota 71. docui , mclius novem tantum cerebri , quam decem , Itatuuntur paria . Foramen illud in cerebro 3 anus di(5lum , in anteriori natium parce ponic 9 p. 224, cum tamen anus fic in harum par- te pofteriori . Emintntiarum fyyamiddiHum C5* olivn" rium i in principio fpinaljs medullas confpicuarum , ut & valvuU ntagnte cerebri Vicujfenii , prorlus norl meminit . ^''«InTab.XXIV.fig.^expIicatione VERHEYENUS ,
ubi glanduUt corticali fubftantia eerebri j llve corpu- fcula f^Iobofa in ea exhibere vulc , ait 3 fubdantiam cerebri corticalem hic reprsefentari , protn T{/i. ^m<- hnfdam ope microfcopii apparet ; unde coiligendnm 3 ipfum fuis oculis nunquam talia globofa vcl cvatacor-' ptfcula glandulofa vidiffe, ficuti etiam LEEllWEN- HOECKfUS , RUYSGHIUS, e^o, aliique , optimis microfcopiis ea videre nou pocuimus ; ideocue ea- rum exilientia fi non falfa , tamen merito valde eft ■fufpe<5la . GlanduU pitnitaria dtfcriptio prorfus deeft in Audlorenoflro. De ufu vero , pag. 232. dilTerens, put.1t eam liquorem aliquem demandare ad o^, vel nares > fed nullas indicat vias , per quas hoc hat . Quamdiu vero viae hae non demonf^rantur , dum nemo adhuc eas invenire pocuic , fruflra hoc a(- feveracur . Idem fenciendum de multis uftbus fpe- tialibut ^ quos fine rationibus cerehri partibus variis tribuit .
MedulU fplnalis varia tegumenta exteriora omittit j qiise §. 274. pag. 140. defcripfimus , Sc mox a dura matre incipit . Mufculum fubcutaneum ( quem Galc nus platyfma wyoides appelht } §. J2i. a nobis de- fcriptum difficulter a panniculo carnofo avelli ait i p. 2g8. cum camen nullus decur pamiiculus carno- fus in homine . Ibidersi huccinatorem , aliofque lahra^
ffit P R i^ F A T I 6.
fifm mufculos 3 male defcribit : quod fatiim quoque ha- h^t dtgafirtcus pag. 240. In lahrlsj papilUrum neri/ea-^ rnm RUYSCHII nullam facit mentionem .
Pa<j. 242. nefcio , quo jureruiTus affeveret VE- RHEYENUS , palpebrarum firuSiuram ingredi pan- niculum carnofum ', cum is a recentioribus omnibus in homine negetur . Mufculus orbicularis palpebrarum pro duobus defcribitur pag. Z42. cum tamen revera non nifi unicus fit . Motus oculorum , pr^cipue obli- quos , Aucl:or hic non re<5ie explicat ; COWPERI que elegantem figuram mufculorum oculi ignoravit:^ qu3B tamen., ut obiter hoc moneamus , paulo longior reprefentatur j quam par eft . Defibris mufcularibus u- 've§ i qux pupillam dilatant & conftringunr , nihil , aut male loquitur . Qiiod tnnlca cornea fupra reliquum oculi globum emineat , haud commemorat ; quod ta- men ad vifum 3 aliafque res rite intelligendas fcirit pfl necefTarium . Tunica humoris cryfiaUini ipfl dubi^ 'uidetur p.248. qua? tamen non modo facile demonftra- ttir: fed ejus quoque vafa jam dudum a RUYSCHIO Thef- Anat. II. Tab. I. f. 8. delineaca funt . fiumtk" visvitrei fabricam 3 probabiliter vejiculofam 3 omittit . T^ervos ocuU peflGme defcribit , pag. 251. nam ad fen^ fum 3 ait j hibent oculi opticos 3 qni tertium par ner" 'vorum capitis confiituttnt : ad motum duo paria inte" gra y fcil, fecundum & tertium j querum illud cenfici-r V»r ex nervis infignis magnitudinis 3 ejui proprie oculor rttm tnotorii d^icuntur . Toflerius vero ex nervis exiguisy a WILLISIO patheticorum nomine defcriptis : qui er- pres revera adeoinngnes funt> utillosfatis mirari non pofTim : fufliciatque 3 me ecs tantum hic indicaffe . Conf. cui lubet > noftra nervorum oculi defcriptioj pag, 144.§.299, p.igl^2.
VuBum y cum Stenone &maltis aliis p. 2^0. & 2^1} Oatuit e naribus per palatum ad 0S3 mox pofi dentes ;»• ^ifm^ ftiperi^r^ ma^Jll^i ^tti Qrjinarh fafh effet manir;
'W^i.
P R -i^. F A T I O. xxirr
fefius , Sed hic du(5i"us in fcelero quidem , ad cujus fi, -guram provocat Ferheytnus , fatis manifeftus eft , ve- rum in vivis & cadaveribus tam accurace claufus eft j ut, ipfo StenonetQilQ y ne fetam tranfmittat . Conf. Nota [59*] tJfumjinuHmin ofjibus cYnnii incertum effe , aic VERHEYENUS p.2^1. cum tamen ad majorem tunicae pituitarias nariutn expanfionem 5 adeoque ad meliorem odoratum facere, mihi , aliifquerecencioribus nullum fit dubium . MembYctna narium , SCHNEIDERI wo- tnen non addit : quxtamenab aliis^ & quidem redle ita appellatur , quia ab hoc pnmum accuratepervefti- gata & defcripta eft: .
VERHEYENUS recentiores , qui de aure fcr;pfe- runt, ut DUVERNEUM , SCHELH AMMERUxM & VALSALVAM, prorfus non confuluiffe videtur . J^am ^nt.helicem auris y etiam fcaphamappellat pag^. 26*^, camramen omnibus accuratioribus antheiix eminen- tiam , fcaphavero cavitatem inter helicem & antheli- cem denotet . Deinde cencham 'vocat , ijuod cetcri omnes fcapham nuncupant , GUndulas febaceas VAL- SALVit iilet J &pagj. 266. ubi gUnduUs ceruminofas defcribit y colorem earum omittit , invencoris Yy\l- VERNEI haud memmitj atque fiiiuram DUVER-. NEI, ut jam diximus , BLANCARDO adfcribit y unde adhuc manifeftius eft, eum DUVERNEI tra- Oizxnm adeo celebrem non novjfle , alias verum au- d:Qrem citaffet . Nec reticulum , cui inhserenc h« oJan- dulas^, a VALS ALVA defcriptum , commemorat./liem- hran^ tympani convexitatem & dupiicaturam non in- dicat. NtQU.Qmembranee in foetu tympanum tegentisj ne- que corda tympani , mentionem facit . Mufculos mai- lti& ftapedis nufquam delincat . Dudtum , iive Tubat» EUSTACHII, Aquxdudtum appellat ; cum tamen ^quaduBus EALLOPII lonee alius lit dudus : uti SCHELHAMMERUS iam dudum , & poftea etiam
* * 4 VAL-
XXIV P R ^ P A T I O. VALSALVA aliique demonilrarLint : cujus vero de- fcriptionem proifus omittit . CochUam & labyrinthum pedime defcribic , dc dc canalibus [emhiYcuLaribus 3 de 'vtflibMh ^lamina ffiraii 3 fcalit ccchUa 3 q;onis fonorisy fortionis dtna nevii anditotii dlfiributione , & nervis i/ertebrahbus 3 qui ad attreni abcunt , nihil quicquam loquitur : aitque , fe ex harum rerum dtfcriptione con^ ^ fuftonem fotius 3 quam fcientiam metuere 3 p. 268, Ex quibus eviclum elfe puto , eum internam auris ftru- ^turam non intellexiife ; nec recentiores antea cita- tos aud:oreSa nec veteres , qui de aure fcripferunt , iit EUSTACHIUM , CXUTERUM , CASSERl- IlM 3 EOLIUM 3 unquam les^ifle ,* nam alias accu- jatioves delineationes & deicriptiones 3 quam exhi- buit 3 ex eis exhibere potuiifet , aut fdltem horum tnentionem feciifet : verbo , auris interna pelTimc ab audtore noftro defcripta eil .
Lingute Jex paria mufeulorum tribuit p- 271. melio- rem vero ex COWPERO petere potui(Tet defcriptio- nem . Nec papilUs Ungua accnrate defcribit ; Tegumen - turum vero , Faforum fanguiferorum , nervorumt^ue Ungute hoc in capite ne quidem mentionem fecit : id quod ta- men hic fieri me ito debuiiTet . Neque de /i-f«w/o ^ ne» ^ue de r^fi* Unguit , neque de gingivis , aut unguibus, vel verbulum profert -
VhBi*m faUvalem 'Warthoni audor definere fcribit p. 274. in oris interiora 3 NB frope dentes fofteriores ; cum tamen prope dentes anteriores 3 incifores , juxta freni:h;m linguse 3 in os hiet : unde ftifpicari licet , eum hunc ctiam non cognoviife . Mufculorum uvula duo tantum paria , eaque male , & fine nominibus deicrlbit . Ofjis hyoidis mufculorum confuiionem facit : par mylQ-hyoideum 3 a pleriique defcriptum, omittit , & duo paria genio-hyoideorum , refragantibus optimis Myotomis 3 tradit . Omittit quoque mufculos occipi-
taUs
P R i^ F A T 1 O: xxv
tales ] ut & lividum (ive feffinattm , femoris eleva-^ torem , aliofque .
Prsecermi/imus hic , ne prsefatio noftra nimis fiat prolixa, adhuc multas hallucinaciones Audtoris noftrij quas in ojpbus _, mufctUis , arteriit , ^venis & nerviM$ commifit , ex quibus demonftrari pofifet , eum non facis aj:curate anaromen tra^flalTe ; nec in Audtorum Anaromicorum cognitione bene verfatum fuide - Ni- hilominus tamen non polIumus*non adhiic pauciflima ex his notare : & quidem Tab. XXX. iig. 3. capiti infantfs recens nati magnttra $ ut in adttlco , procejfum maftoideum , appinglt 3 qui tamen in infantibus ad- huc deeft . Deinde pag. 341. ait , nullum mufculhm reperiti , per cujus folius aclionem caput reSia dextror" fum 3 aut finiflrorfum incUnaretur : cum tamen hoc fiac pcvmufculos reEios laterates 3 a PALLOPIO , COW-
PERO , KEILIO, PAULI , & DRAKIO jam du-
dum dcfcriptos . Paj^. jf6. fcribit , fe mufculumanco^ n<eum f cubiti extenforem j reperire nunquam potuijfe , fed fe eum ex alUs delineaffe ; cum tamen in omnibus cadaveribus, fi modo rite attendatur, facile reperiri queat : nullumque novi probatum fcriptorem , qui hunc mufculum unquam dcfecifte notaveric . Fenam 4!^7goi nufquam delineat; & pag. 576. ait, an venie cervicales five vertebrales in cerebrum ( intelligit fi- ne dubio cranium } afcendant , mihi nondum confiat , Ex quo apparet , ipfum earum ingreffum , per fora- mina peculiaria occipitis , poft proceffus ejus con- dyloides , & fines nefciviffe , ubi fe in finus latera- les durae matris inferant . { Conf. Nota ^8 * ) Hxc tamen foramina , quod notandum , in omnibus non funt aperta : hinc in his fanguis finuum cerebri per venas jugulares ad cor redit j & venae vertebrales claufas func . Quandoque etiam tantum unum horum foraminum in alterutro latere patct . yena, umhUicalis
lis
xxvl P R ^ ? A T I O.
lls a VERHEYENO Tab. XXXIX. fig. 2. delinea-^ tur , ac duplici ramo finitur ; uno , qui in venaiij cavam ; alcero y qiii in venam portae , definerec s quod vero falfum i nam unico canali fiye trunco in folum finum ven^ portae deiinit ^, & ex hoc demum linu in foeta canalis peculiaris ad venam cavamtran- fit i quem VERHEYEN US pro altero vense um- bilicalis ramo forte habuit - Conferatur id> quod in Ephem. Cenc. V. & VI. pag. 23^. de hac vena & dudu fcripfimus, ut & fig. 12, Tab. noftra III. ex^ hibita .
In pripri editione , cap. de Cerebello 3 VERHE- YENUS fcripferat 3 arterias 'vertebraUs ad meduUam oblongatam appellt , non fer magnum occipiti:^ foreimetd j f(d fer foramen aliquod mlnus y anterius a latere iflius magni foraminis ; hunc vcro errorem , cum An.lyoZ» apud ipfum Lovanii efTem , in familiari colloquio , cum fermo his de partibus fierec, ei amice indjcavij cafque arterias omnino per ipfum magnum occipitis foramen cerebrum adire affeveravi j atque inveni po- ftea , eum hunc lapfum in pofteriori editione emen- daffe . Singulares vero Jiexus arteriarum carotidum & n/ertebralitim , antequam cranium intrant ^ qui in DRAKII Tab. XX. egregie reprsefentantur ^ & ar- teriis j cera repletis , faciie obfervari poITunt, nofter quoque VERHEYENUS , uc & MANGETUS , prorfus omiferunt.
Cum ioitur tot tantique defedlus & errores in VERHEYENI Anatome adfinc , nullum fere ho- minem jequum exiftimo > qui himc noftrum labo^ rem 3 ucilitatis publicr caufa fufceptum , damnatu- rus fic , quo defe(^us illos ex recentilTimis Aud^ori-» bus , propriaque mea cxperientia fupplere, & erro^ res emendare liudui . Atque hoc ipfo me iludiofae jiiventuti non inucilc pfficium praeflicifie confido :
dum
P R /E P A T I O; xxvit dum in hoc compendio fcientiam anatomicam i alias valcie prolixam in idoneam epitomen ita re- digere aJlaboravi , ut commodiriime in Academiis pro iifu ftudiofae juventutis adhiberi queat . Etenim prasmilTa generaliori anatomes notitia , ac fubjunda breyi Oflium dodtrina , qua? fundamentum & fu- ftentaculum funt reliquarum ccrporis humani par- tium , ad partes molles progrefTum feci : ubi prius tegumenta corporis communia , brev'bus in tahelUs , f ut vocant , ) explicavi . peinde eadem methodo partes abdominis , thoracis ik capitis , ac tandeni arterias , venas , nervos , & mufculos expofui *. in quarum omnium defcriptione rem ita dirii^ere ftu- dui , ut plerumquQ fingulam partem organicam una in pagina , vel in duabus , e regionc iibi pofitis , explicaverim : quo juvenes ^ fub uno quafi afpe<flu , intueri queant , quid in qualibct parte notandutn cccurrat: quod ad attentationem excitandam j memo- Tiamque tyronum adjuvandam quamplurimum con- fert . Aliquoties tamen etiam plurcs paginas , ob rc" rum circa partes nonnullas dicendarum copiam , ad- hibere coa(5lus fum j quas tamcn ira diftribui , ut non facile confufionem pariant : fcrmamque hanc libri prae majoribus elegi 3 uc fit geftabili!» , atque ufus commodioris -
Quamvis vero paucis farpe verbis me expedive- rim , tamen ea pro indice & nerma , dicendorum & difcendorum commodiflima , fufficere obfervavi . Nam cum pro collegiis , ut vocant , & demonftrationibus anatomicis hic libelhis potiffimum fit compofitus , ubi breviora non folum oratione , fed &: demonftratione illuflrantur , & prolixiores libri juvenibus haud adeo commodi , ac farpe naufeam creant , fatis inde pa- tebit brevitatjs ratio : quam tamen rar.tam non ef- fe puto > ut auditor & fpec^ator attentus rcm indiT
catani^
xxviii V K M V A r l O.
cacain, aiit breviter defcnptanij inde intelligefc non poffit .
Confcribere vero jam crcpi hocce compendium 3 annis mei tyrocinii anatomici : fed verbis breviflTimis , &foIumpromeo ufu , ex ipfa VERHEYENI anato- mia :, tanquam cunc temporis ufitatinfima > ut in fe- Gionibus c\: inqui/itionibus cadaverum breviter atque in epitome mox perfpicere polfem , qua:nam quavis in parte , quam pervcftigaturus eram 3 inquirenda effent i Sc fi deinde in Audorum ledione , aut cadave- rum fedione , aliquid ofFc^nderam ^ quodinVERHE- YENO & tabulis meis non aderat j vel aliter , quam ab ipfo defcripcum erac , obfervaveram , illud notavi , tabulifqne meis addidi j atqne fic fcnfim , ob rerum addicarum copiam , in majorem molem > quam ab initio erat , accrevit, aliamque tandcm prorfus faciem af- fumfit .
Koc deinde , cum anatomen alios docere inclpe- rem , adhuc m.ajori mihi fuit ufui i nam ^ toties , quoties fedlioncm & demonftrntionem aggreffurus eram , tabulam partis demonftrandx cogitace per- currebam ; fic dcinde invefliganda & demonftranda ftcilius in memoria habebam , eaque levlori opera exhibere poceram .
Tandcm , quia haec mechodiis mihi in accurata ana- tumes cognitione comparanda multum profuerat > no- lui eam invidere auditoribus meis , eamque per aliquoc annos defcribendam ipfis conceffi ; ne tam mulca ad VERHEYENUM , vel alium AiKflorem, annocare ne- ceffe haberent; iifque tabulis , tam pro commoda re- petitione, quam pro norma , fi quando ipfi in fe(Sio- nibus fefe exercerent , felicius uti pofTent.
Denique vero , ut ipfos a defcribendi txdio Iibera- rem , prxfertim cum faepe in defcribendo multcs com- micterenterrores , ipforum defiderio > decrevi . totum
hocce
hocce compendiiim typis mandandiim ; id qiiod etiani An. 171') ■ incepi , atque An. 1717. primu.m abfolvi . Cum vero hic labor ab eriidic.s non male fuerit lufce- ptus, atque exemplaria primat cd.tionis brevi dinra(Sa fuerint , Bibliopolx ropritu 3 alreram editionem , & pofi aliquot annos tertium, prJonbus longe audliorenFi & nitidiorem edidi , eique iiouras aliquot novas mea- rum potiiTimum cbfervationum adieci . Hanc vero quartam edicionem 3 maxima fane induftria adhuc Jonge auifliorem arque emendatiorem reddere ftudui > quemadmodum. eruditi facile agnofccnt .
Quapropter non dubiro , hocce jam compendium adhtic majoiis utiliratis effe pofle , quam antea i dum non folum majori perfpicuitate illud digenl i (ed etiam omnes rurfus novos Audtores , quos obtinere potui , pervolvi ; omniaquej qua? in eis fcitu digna elfe invc- ni 3 in illud tranftuli ,* quod profedo in tanta fciipto- rum rerumquc invefligandarum copia fine magno la- bore fieri non potuifTe, quivis facile cognofc^ t ; pri- fertim cum paura pio vcris defcripferim , qua? non ipfe in cadaveribus humanis prius exploraverim , & vera efTc invenerim . Eo autem ipfo non folum artium Stu- diofjs & tyronibus Medicinx , fed etiam forte dodlio- ribus &. in primis etiam anatomes Profefforibus , uftii cfTe potefl, qui vel in compendiores , inanatomehu- cufque cognitas , nofTe , vel eas ipfi docere defiderant- Quam ob cauflam Au(flores recentiores , qui anato- men fuis obfervationibus locupletarunt , & VERHE- YENO ignoti , vel faltem citati non erant , in recen- fjone :;biervationum novarum , plerumque citavi , ut fic ii , qui prolixiorem earum rerum notitiam expetunt, eos ipfosevolvere queant.
Denique etiam huic editioni iterum ^dnobgiam 3 ac deinde notas 3 /»<//cfm^Mf rfrww locupIetifTimum ad- didi i uc iic totius anatomes compendium fit perfc-
^ius,
XXX P R ^ F A T I d. . ._
^ius, & tantomajori utilirati efife queat. In jidenolo^ gi(t haud perfundorie matertam de gUnduUs , hodie adeo controverfam , pertraftavi i &c quae partes prd glandulis habendxj & quse e glandularum cenfu pro- fcribendije , idoqeis 3 ut fpero , rationibus indicavi . i» noiis , ad calcem rejeAis , loca varia obfcuriora i dubia, vel nova , praefertim , ubi ob tabularum ra- tionem brevior efle coadus fui, illuftravi & prolixi- iis defcrlpii , controverfias modefle excudi , res, qua: tnihi incertac aut falfse vifas funt , emendare ftudui , &: quid circa eas obfervaverim , candide aperui . Qu« vero quia debita modeftia ubique a me perai^-a lunt , fpero neminem fe a me inique oflFenfum effe 3 jure conqueri poflfe ; nam utllitatis publlcae caufla resdu- bias & errores tetigi ; ut vei au(5lores ipfi , velalii^ res , qux mihi dubise , aut hlfx vifae funt , vel me- lius demonfl:rare , vel , fi erratum fuerit , errores eniendare velint .
Poflremo , quje de MANGETI Thearro anatonrii-
co in prsecedenti editione monui, hic repetere nolo .
Hoc tamen, opere illo penitius perfpedo , aflevera-=
re pofl^um , me plus laboris in hoc parvo conficiendo
libello impendifl^e , quam Mangetus in vafl:is (uis volu-
ininibusadhibuilTe videtur; quippe in quibus facram
difclplinam anatomicam , prout fere res in mentem
& manus inciderunt, ( fi nihil diflfimulare volumus)
fine jufto eorum examine, fine prudenti feledlu , &,
quod prsecipuiim , jfine manuum ad cadavera applica-
t'.one , ex aliis , & quidem non femper optimis , cujn
graviflimis fxpe illorum crroribus , exfcripfit , ut Cel.
MORGAGNIUS , in doaifrimis fuis Adverfariis ,
^uamplurimis docui£ exemplis , & adhuc pluribus ,
n opus efl^et j oftendi poffet | imo ne unicam fi^uram
aut inventum novum , fuo marte in toto ampiiflimo
^pere prQtuIit . Unde apparet, illud nrheyeno ,^ qul
P R .*, F A T I d. XXXI
pluribus fcatet erroribus , haud prsfferendum ^ par* vumque propterea hocce cempendium ^ in quo innu- meri horum errores corre<fli ^ defeftufque fuppleti , majori ufui efle poflTe . Vale , Ledlor bencvole ^ me- ifque laboribus fave , iifque cum fruftu utere ; do- nec forte aliquando major noftra Anatome , vel alia Jp erfe<ftior prodeat i
mi
XXX 12
NOI RIFFORMiATOKI
Dello ftudio di Padova.
c
Onccdemo licenza a SebaftimoCoIeti ftam- pator di Venezia di poter riftarnpare il Li- bro inuioldiio HeifteriCornpendiitm ^Anatofnicum , ftampatoin Venczia Tanno 1737- predo Scba* ftiano Coleti coii licenza de* Superiori.
Ddta li 21. ^go/lo ij^^'
( Alvife Mocenigo 1, Ref. ( Zuanne Qaerini Pr. Rel:.
(
jtgoftino Bianchi %.
Regiftrato inLibro a carte 47.
^lvife Leinn^tSeg, contro U Beftem.
LAU-
LAURENTII HEISTERI
COMPENDIUM
ANATOMICUM.
DE ANATOME IN UNIVF.RSUM.
NATOME, jflve ANATOMrA, ell Ars 3 cjiia: docet fitum , figu- ram j nexum , fabricam j adtio- iiem i &: ufum partium corporis humani .
2. OBIECTUM ejua prlm^trium efl corpus hnmaiUim ; fecundariam Vero qUOCvis alia ani- malia : rit per lia?c iJIud accuratiuscognofcaiur ^ & ut qiiandoque defecflum cadaverum humano- rum fuppleanr . Vocatur hxc beftiarum anatomCj ^otomia y {ivc jinatome comfjarativa . (a^
3 SUBIECTUM anatomes efl Vir,cadavera hurnana &bruta rc(fte dirfecandi , pcripicueque demonftrandi peritus : ut fpeiftatores inde par- tium pofituram , communicationcm , llrucluram, .i^lionem & ufum rite addifcere qiieant; vocatur- quetalis , ^natomicus , aut VrofeEior .
4 MEDIAj quibus Anatomicus harc perficit, funt pra?cipue/<ri?/o j five cadaverum incifo , nti- crofcopia 3 injeBiones , aliafjue infirumenta y de quibus mox feorfum dicemus . Media vero ,
A qui.
(fljDe hac videri merentur M.A. Severir.i Zoo. tomia Democritea j Blafii Anatome Animalium; ColUns Anatomej' DiffeEiionei anatomiae \d.nox\l\\\ animnlium Parifiisolim \n{i\t\xi7^: yalcntini hm- phitheatruni Zootomicum .
anato- mejaid
Eittm
fubje^
medtd^
a Cowpend. jinatcim.
autbiis dlfccntes habitum in hac fthi comparari fojfnnt 3 eli I. diligens obfervatioa qiiando ana» tomiciexeucitati cadavera incidunt J 2. imitatio, tam in belliis j quam in hominibus j 3. bonorum fcriptorum Jed;io .
5 Horum primarii Ik quafi principes funt , ex antiijuioribus , Galenus , Vefalius , Carol. Ste- phanus , Euftachius j Ingraflias , (nimirumref- peclu fcriptorum anatomicoriim ) Columbus , Paliopius, Coiterus 3 Vidiiis , VaroJius , Val- verda , Fabncius ab Aquapendente 3 Bauhinus, Spigslius , Cafferius , Laurencius , Afellius > Laurembergius , Pavius jCafp. Bartholinus Pa- ter 5 JVl.A. Severinus , Cafp. Hoffmannus.
6 Ex rrientioribus , Harveus , Veslingius , K.ioIanus ^*'ius , Warthonus , Gliffonius j Pec- quecus ,, vvi..'^us , Lovverus , Highmorus > Needham , Marchetti , MoJinettus y Diemer- broeck, KerKrirgitis ^ Blafius, Steno , Malpi- ghius , Bellinus , Rolfincius ^ Schneiderus > Hornins , Graafius , Svvammerdam , Thom. Barthoiinus > Rudbeckiu'* , Lyferus , Gagliar* dus , Peyerus , Bourdonus , Drelincwrt > Nu- ckius , Haverus .
7 Ex recentifjimis Ruyfchius, Bidloo, du Vei** neus , Bohnius , Brunnerus , VieulTenius , Or- tlobius, Verheyenus, ScheJhamerus ,Xo. Mati- ric lioffmannus , Dionis , Covvpens, Ridle- us , Cafp. Barrholinus nepos , Keilius , Hovius, Mor;.a<^nus5 Valfilva , Palfinus , Douglaffiusj Drak];;' , Fantonus , Pacchionus , Bianchus , Ver.:eron'us , Chefi-idenius , Arenf Cant , No- «uez , SyncorJnus , Winslous, Albinus , Garen- ?,eot . Ouibus adhuc jungi po' iint Anatomici, brevitaiiis c.a"fa hicnon nominati : quorum fcri* pta in Metngeti Bibli^thecct & Theatro anatomico
COXl-
JDe^natometnuntverfum. }
tontlnentur; itemqLieobfervariones nova? anato* mic3e, quaEin Ephemeridibus GalJorum , An- giorum j Italorum 3 atque Germanorum , fubin* dc prodcunt . Plures q iii noffe defiderat fcripto- res anatomicos , evolvat G«r//c /^^//Hiftoriam Ana- 'tomise j Jacobi Douglas fpecimen Bibliographiae anatomicse , & Orationem noRram de incremen- tis anatomts in hoc ieculo XVIII. anno 1 720. Helmftadii evulgatam .
8 FINIS anatomes multiplex eft : frimarius j/^/^ tamen eft operum mirabilium Supremi Numinis frimd' in corpore humano cognitio Sc admiratio : cum rius . artificiofiflimoe fabricae contemplatio , partium admiranda figura j, connexio , communicatio , ^(5lio & ufus , Creatoris non folum exiflentiam , fed &hnmenfam& ftupendam fapientiam ma- hifeftifrime , contra Atheos , demonftrent , & ad cultum ac venerationem ejiis invitent ; ideo- ^ue finis frlmarius ^natomlx gloria Vei efio . Atque hoc fenfu ^natomia Thilofophica , auc fhyjica , imoTheologica vocari poteft, omnibus vera? fapientiae ac Theologiae cultoribus utilif- iima .
9 f/w^i /fcH«<f<«r/i plures funt : intcr quos pri- A^^„i mum ponimus fanitatem _, ( quem alii prima- darius rium conftituunt ) thefaurum in hac vita ma->,y;,„^j, ximum, ut , cognita rite fabrica corporis huma-
ni , lanitatis tanto melior cura haberi queat , & morbi facilius pracveniantur , citiufque & me- lius curentur : a quo fine jinatomia tnedica au- dit.
10 Deinde > fi jufiTu Magiftratus cadavera j ^ilttfi ad caufTas mortis violentz , vel fufpeda? in- quirendas , aperienda 3 ut infpeftionis vera relatio , atque aptum judicium dari pofifit : utrum fcilicet naortuus ex plaga inflid-a ,
A a ver
4 tempend» ^natom.
veneno J aliave caufla vloienta interfent j ao ob cauffam aliam , five excernam y five incer- nam , moituiis fit : quod profedlo ijne accura- ta Anatomes cognJtione iieri non poteft . Ac- Cjue hanc ^natomUm , forenfem & jurtdicam appeJIare polTumus , tk propterea non foluiii Medicis & chiiurgis , fed eciam Jurcconfultis iane perquam utilcMTi : qui ea ipia quoque fa- oaciiis de impotentia , deaidla & fterili , cauf- iis divorcii , jufto partus tempore :, abortu , partu diQimulato , vitaiitate foetus , infancici- dio , vulneribus lechaiibus i aliifque cafibus rnedico-Iegahbas didis , mdicare & pronun- ciare poterunt • (« )
urtiui» *^' Tertio : quando cAdaTs^ra moYhis defunSin difffcamus , ob caufias moiborum 3c mortis in- veitlgandas : quam ^natomiam ■praElicam vo- cant; quia in praxi medica magnam habet uci- Jitatem : dum multa:; abditas morborum cauiiae ea deted-Ge func , & adhuc iubinde detegunair , qux alias latuiifenc ; quo ipfo dein facilius agnofcuncur & felicius curancur : exemplo caL- cnli z>efc<e 3 empyematis ^ afcitis , hevniai-itm fuf- fujionis five cat-ira^a y glaucomatis , ttepOinatio- ttis ^ coliae i & mulcorum aliorum . (^)
r^ 12. Hinc ob varios iines Anacomiaalia ffe//a-
fophica y phyfca , auc theohgica } oXidi forertfis 3 tne-
ttiplex* ^'^^^ Ifgaf-ii ^''nc JHridica i alia medica , dici poceft . Prscerea alia .Anatomia fpeculativa iive theore- tica audit; ouando quidam ex inipe(5^ione ca- daverum , dum alii profecanc j aut ex lihris,
fa- (a) Haud pridem Diirercacionem habui de Me»
dlcina €>" a^mprimis Anatomes tttilityiie tn jurifm frudentia ; ubi iongepluies adhuc utilitaces de- ^onOravi.
(h) vid. nonftt Sepulchretum anatomicuni .
t)t AiiAtome in hnlverfur» : <
fabticam corporis humani addireunt j (^UantMitl pro fcopo fuo nnicuique fufTicJc i & tales ^nat6' mici thgoretici vocari polfun»: : quo fenfu muki unaromen fcire dicuntur , qui tamen fe(5tione ca- daverum nunquam occupati fiierunt; neque (e- x^ionem 5 ut ars culcarequhit j vei ob naufeain 3ut horrore^-n , aliamve ob caiiffam ^ inflituere re<5le valenc . Quando vero cadavera incidendo j partes artificiofe refolvendo , prafparando , at- tqiie perveftigando nos exercemus :, jinatomijt fraSiica. aut exercitata, vocatur > talefquc , qui 'hanc artcm czllenc , jinatomici fraBici appel- iantur .
15. Llnde patet , ntliitatem jfnatomes efTe '^^' nti$ita.t gentem , nequefoiis Medicinx cancel]i<; inclu- -^^.^ fam ,* verum e;us fcientiam Theologis y Jiirecon- fultis & Philofophis valdc efle ur.ilem . Wedic6>s vero & Chinir^os falva confcieutia ea carere no« pofle j certumefl, fi artem j quam profitentur , Jiofi in detrimentiim generis humani j fed rite cxercerc cupiunt : nam , quod navis «ubernatori pyxis nautica five acus magnetica^id hiscfl noti. tia anatomicarquicquid etiam iqnari & malevoli quidam obganniantjatque in utilifTimae ac divinac hujus artis opprobrium calumniari annitantur .
DE INSTRIIMENTIS ANATOMICIS. ^
14. Q.uia vero in arte anatomica INSTRU- ^^P^^ MENTIS, utfupradic^um efl f^.^O, carer^ *"'"'*• Iion pofTumus , dum finehis {q&:\o 3 refolutio , pcrfcrutatio ac demonliratio partium fieri ne- C|Uit ; \^c\tCO i donti i Anatomict*^ injirttmentit de^ het ejfe inflruBus '\ quorum quidem Anatomici 'quamplurima excogitarunt >* ex quibus tamerl fequentia nobis fufficere videntur .
A I i^.Pri-
6 Compend, ^nataw.
I f . Pritno tAbuU vel menfa ^ncitomica > pra ca* davere imponendo . Dein a(fer v^I tabuU feSiio^ nibtis vivorum^animalium accoinrfiodacus , & /»- nes y pro hisligandis - Poftea cultYi five fcalpelU aliquotrefti , unorantum latere fecanteS:, (nam. ancipites, curvos , aliofque inanatome vel fu- perfluos , vel faltem minus reliqu is idoneos exi* Himo J (minores& majores j fubtiliores. & robu- ftiores . Vovro forfex y volfella y forceps , hamuli ^ /?;''/; diverfsE craflitiei i & fet^ requiruntur , pra xiu(5i-ibus partium quarundam explorandis : item. acu s rcCtx&z cuvwx y cum filo fortiore ^ pro ufa vario; ut Sc acicuUcapitata m:ijovGs &c robuftio- res . Prgcterea ferra , fcalpra * vel cunei cum cU^ 1/4 aut malleo , acque elevatorium pro cranio ape- riendo* TubuU quoque diverlse magnitudinis % pro vafis , dud^ibus , vefica , ventriculo, inte- ilinis &: piilmonibus inflandis: qua: ultima ta-^ men folle idoneo commodius diftenduntur .
i6. Tandem & »a/cro/co/j/<« 5 pro partibus mi- Horibus accuracius perveftigandis , ucilicer adrii- bentiir ; itemque magnifphones y ex asre vel ftan- no confecli , quorum minimum duo requirun- tur , cum tubulis diverlx magnicudinis & diame- tri : quorum alcer pro ceracea materia , alter pra aliis iiquioribus iniiciendis inferviat. Tubulut vero finguiaris ferreus y pro argenta vivo in vafa immittendo, quoque neceffarius efl . Denique fpongiapvo efFufis. humoribus abforbendis , for- dibufque detergendis ycos otearis &fingutare ce- tium pro cultris acuendis; terehra , varisB ma- gnitudinis, aliave infrrumenta , ad offa perfo- xa^ndz ) fila 4enea y tenacul^que pvoi^CQleto confi- ciendo five exflruendoj requiruntur . Uitima atitUa pneumctica in replendis vafis , aliifque ufl- bus j pulchre infervire poteil . Imo in ipfa fe-
'^ione
De An atomt In univtrfnm ." 7
£lione Anatomicus pracinElovio & manicis , ad fordes a veftibus avertendas j catere nequit : {ic & ollte i fatinte , aliaque ucerifilia j pro Anato- mici genio , commoditate & curiofitate 3 varia farpe neceirariafunt .
DE EXTERNIS CORPORIS HUMANI
APPELLATIONIBUS AC
DIVISIONE.
17. His defcriptis , antequam ad ipfas corpo-^^^^y^^ ris humani partes examinandas pergamus, ^^^^^^ corvorii eireduximus, i^VA-nuxn deexttrnis corforis ^t^ma.- ^pj^^n^^ ni appcUationibus agert : ubi autem non commu- f;o„j,, niflimas & omnibus e vulgo notas j neceas> quse jn fpeciali partium perveftigatione 3 ut in oculo, nalo , aure &c. indicandae atquc explicandx oc- currunt; fed tantum difficiliores , & non omnibus cognitasj hic enarrabimus i de reliquis fuo I^co .
18 DividitHr vulgoab anatomicis corpus hunt^m num in truncum & artus, iive extremitates. Ttun' cus coniidit tx capite i collo ^ thorace & abdomine j artus vero funt vel fuperiores vel inferiores : illi , hrachia five ntanus j hi pedts vocantur ,
19 InCapite notanda primo , pars capillata > (i;i//y>o . & non capillata , facies , didla : deinde ftnciput , occiput 3 tempom 3 'vtrttx y bucca 3 mala , philtrum {twUcuna y reliquGeomnibus notac . Inco//ojugu*
lum , pomumAdamij cervix . Inthorace prac- cordia , {a) doifum . In abdomine 3 fcrobiculus A 4 cordis ,*
(a) quid pcr pracordia re*fle intelligatur , inter auftores non convc^it. vid. Fabri Lexicon. Mihi denotat anteriorem Thoracis regionem: partim vi vocis , quafidiceres , parres prx corde five ante cor : partim ex Celfi pra-fat.pag. 11. ubi ait , cru- dele, vivorum hominum alvum atque pracordix
8 Compevd. jinatom,
cordis i regio epigafirica , hypogaflrica & umbilicaiis , hypochondria ;, regio iliaca , lum'^i 5 inguina 3 pubes 3 perinsciim , regio ifchiatica . *
20 In artuhtts fuftriorlhui ; humerus , axilla five ala, brachium , cubitus , carpus , metacar- pus, vola, &dorfum manns , digiti . In inferio^ ribus ', femurj genu j crusfive tibiaj malleoli , tarfus i metatarfus ^ planta , & digici •
, DE PARTIBUS SIMPLICIORIBUS . \
fartes ^^ Poi^^^^mils quidem jam ordine ad tegumen' folid<s td corporisioyHinunia i & inde ad interiores par- fimpli^ tes . p^ogredi j verum quia tyrones partes coni- ciorfs t pofiuf mtHus inteliigentj fi ipiims fimpllrioruni ide.im habeant: hinc hoc loco de hisprimum adli>ri (limus .
22 Omnes partes noflri corporis vel folld^/ funt, {wQ continentes i vel fimdtey fiwe contenta , SOLID^ rurfus in SJMILARES aut flmpll- ciores > & DISSIMILARES five compofitas, aut or^^anicas dh'idi folent . Ad fimilares fiVQ fimpUces 3 fl redc loqui velimus , non nifi fibrit pertincrent , ex quibus omnes reliqux partes mirabili artificio funt compofits : attamen la- tiori fenfu Anatomici etiam huc referunt om- nes partes fequentes , ad fenfum quafi fimpUces {iwtfintilares j id eft reliquis organicis , ut digito, manuj corde , pulmone &c. fimpliciorcs : dum illae j licet tion ubique omnes , ad harum com- pofitionem ccncurrunt . Tales funt : arteri* , venai, nervi 3 membrangE^Iigamenta , mufculi,
tendi- incidi , aliifque ejus locis plurimis : itemqueex P^irgil. z. lEnti^. redit in fracordin virtHs j ubi ab utroque pro thorace fumitur .
T)e Anntomt in untvtrfutn . f.
tendines , pinguedo , vaia lymphatica , vaf» iadea , dudus excretorii , ofia ^ cartilago j un- «nes , pili , glanduJx; reliquas partcs folidas ad dilJlmiLarts ^iti\ crganicas referunt: eafque rur- [us in nobiliorts & iiinohiliorts dividunt , prout majorem aut minorem ufum five neceffitatem ad vitam cbtinent .
2^. f/ir^ eft pars fJmpIiciflTima, tenuis j inflar fibrd* fili fubtilis , ad omnium reliquarum partiunfi conffrudionem deftinata. Hinc quidam fibrae funtdura:, ut ofTex j reliqux in ceteris parti- bus molliores. ]{itiont fttus fun: vel re^a? , vel obliqux, vel tranfvcrfae, annulares , fpirales : prout partium conformatio & ufus hoc requi- runt .
24. Arterice funt canales five vafa elaftica 3 arterix*^ puKantia , conica , fenfim angufliora ^ tandem minuti^fima , fan<iuinem ex corde ad omnes reliquas partes deferentia . Feme vero vafa in- ^^„^ ftar coni inverfi , non pulfantia^ fanguinem 3 aliofquc humores ^ a partibus ad cor redu- centia .
25. Titrvl funt partes albicantes j teretes , nervus fpecie filorum abfqiie manifefio cavOj a cere-
bro & medulla fpinali ad omnes corporis partes extenfx, fenfui , motui , & nutritioni infer- vienres.
26. Mtmhran<c{iint parres ad limilitudinem wew- lintei vel chartxexpanias, ex variisfilamentis & hrAnx vafculis compofita::, & variis ufibus deflinata? . Tunica a membranis haud differunt . Uga- menta quoquc pieraque vix nifi ufu ab eis di. eunicat ftindfafuntj & prsel^ertim ubi partes , praeci- i'g^*_^ pue ofsa , firmiter conjungenda , hoc nomen menti*, accipiunt . Dantur tamen etiam ligamenta quacdam nervis vcJ tendinibus fere fimilia ,
quaii
10 ^ Compend, jinatom,
quafi teretia , &a membranis divcrfaj ut in fe«
moris y tibiXi & patellse juneluris.
mnfcum 27- ^^»/c»/;funt partcs illaecorporis rubicun-
lus i dje, quasc«y»px vocamus , eX fibris contradili-
bijs & vafis conflantes , inftrumenra motus con*
rc»(io €^riituentes . Tendines vero funt horum partesal-
«/?o»c«-bicantescontinuje , jfirmiores& tenaciores , ex-
rofis* trema illorum maxime conftituences ; quas fi
membran2:aut lintei in modumfunt expanlae , a-
f owfHto/Jrj appellaii folent .
fw^ue^ 28. P;«|:ttfrfoeftfubftantiacrafra, oleofa , in
**^* cellulis membranaceis ubique fere in corpore a
fanguinefecretaet colledl-a j ufibus variis dica-
mednl' ^^ ^. ^ qy^ medulU offwm vix nifi Joco et fubtilitate
^^' differt. [^ ]
'uafx 29. Fafalywphatica funt canaliculi fubtiles ^
iym^ha. pellucidi , liquidum tenue , fere aquofum 3 a
tica & quamplurimis partibus more venarum verfus
la^ea * cor revehentes . FafaLaBea vero funt fimiles ca-
naliculi , in mteftinis & mefenterio tantum exi-
ilentes > chylum , id efl:, liquidum Ja(^ei coJo-
ris, ab alimentisdigefiis oriundum , ex intefti-
nis fufcipientes , & per mefenterium ad peculia-
remdudum deducentes : hinc fpecies funt ve-»
narum ,
ducius: 50. P«f?«* eArrmoy» dicunturcanales > liqul-
e.rcre- dum , in certis olandulis aiiifque vifceribus fe-
torims, cretum , fufcipientesa &in deflinata loca ex-
cernentes. o/fa . 31. Ojfa funt partes corporis durifTimae > albse ^
vartila- fen-
^ines. («^PoITec quoquepinguedo ad partes fluidas referi>fi in vivis oleofum fine cellulis in abflradlo confiderareturrquia vero in anatome foJida repe- ritur3& una cum cellulis confideranda, eam foli- disannumerare malui : &avariis etiam ad eas lefertur .
DtAnatomtinuniveyfum. it
fenfus. expertes ,, fiilciendis ^ defendendifque- mollibus deftinatx . CartiUgines vero vocanrrus partesoiTibus analocras , fiexiles , lubricas & e- Jafticas , nihil plerumque , vel parum medul- Jofi continentes, varios ufus praeftantes .
52. l/«^«f^ ad carcilagines aliquo modo acce- ungues dunt, funtque fammx ,"quafi cornese , extremis. digitorum manuum &:p^duiii impofitx. Vili funt filamenta variisin parcibus corporis 3 prarfertim & fWh vero ia capite , longe excra cucim propullulaa- tia .
55. G/^w£/««/<c func partes peculiaris habitus , . (4), ffive , uc veteresdixerunt /'fcM/Mr?*i caro ) ^.'^P' excongerie minuciflimarum arteriarum , vena- " ^* rum ,, nervorum, &: pkrumque etiam du(fluex- cretovio , conflata: ^ proprla membra cin^Sx^va- rixfiguras , colons , & confiftentise ; iifibus di- verfis , ut pIu:Jmum tamen fecretioni alicujus li- quidi , deftlnaCGE, De omnibiis vcro his parti- busfimilaribus fuo loco plura .
^4. FIuidgE fivC conrencT , funt thylut , lac , fanguit j ferum , t^>mjiha , fpiritus , faliva, mucus f^^y oris y bilis , lic^nor ■pa.ncreatis ^ ventriculi , inte- fl***^^ * fiinort*nt i cefophagi , cerehri , oculorum , ihura.cisy fericardii y abdominis 3 tuniae 'vaginaiis tefliumy genitura fve femen cum liquido frofiatarum 3 mw cus narium , tonflUmm , articulorum , nrethra , vteri 3 vaginof & tubarum uteri ; humor ovvlo^ rum (^ cui fcetus innatat 'j cerumen aurinm 3 uri- na j fudor .
5J. Dividi folet doiflrina anatomica in of^eo^ ioigam 3 qu3E dtiriorum : & Sarcologiam , quac divijt't molliumpartiumnaruram explicat . lOe priori- anato-*
bus tres^
(<»}vid. hac de re Differt .fub prsefidio ncftro Alcorfii habica , de vera GlandujU affellatior.e i Yelinfra Adenolooiam noftram ^
"il tofnfend Anaiojn.
hns primo agere confultum ducimiis j qiiia fufi*'' damentum & quali bafim pi.-^bent poflerioribus , utpote quoemelius poft eorum cognitronem in- telligi poflTuni .
DEOSTEOLOGIA, /
& quidem primo BE OSSIBUS IN UNIVEHSUM*
3^/^^Ui coiporis humani perfedam co^nicjo* \J nem defiderat , ante omnia exaclam e* jus ofluim iibi comparet notitiam . ^lj-eBu. i 7. OhicBum ofieologi^ funt cfTa (§. 31.) exfic* . .cara & recentia , adultorum & infantum : quo etiam pcrio/titnn , meduiU , iigamenta &L caVtiiA'" gines pertinent . fceleson ?8.Compaoes aut conjun^^ioartificialis offiimi naturali fimilis,vel etiam connexio eorumperli*- gamenta naturalia,ablatjs carnibus & membranis fine co<5lione , fctletus \'e[fceifton appellatur ; at- que hoc quidem naturale ; illud^ artificiale . confde- ^9. Con/iderantur ofla vel iheoriariWtl praBicef ratio priori modo j fi tantum conformationem exter- du^lex, nam & ufum eorum perpendimus ; pofteriori vc-» ro , li i.ad interiora luffranda, diliringuntur_; 2.fi ad articulorum (fru(^hiram nofcendam , li* gameuta circa junduras iti cadaveribus dilTecan* tur ; & ^.fi ad confervacionem, aut fceleton ex- (Iruendum j pra^paranrur . fnhf^xn- 40. St*bfiantia offiv.m conliderari poteft vel fia, chemice , vel anatomice ; hoc , in embryonum & infantum ; illud , in adultorum offibus , me* lius peragitur . conftdc- 41. Si examini chemico in retorta fubjiciuntur^ ratio obfervatis jgnisgradibus , producuntur 3 aqua i chemi- fal y fftritus 3 oleum 3 remanent fubftantia ter- ca* rea
\
Ve OptoUgla gtmrcttlm . ij
rea inretorta , figuram ofluim adhuc retinente, iedfragilii fpiricus vero rurfi s in aquam & o- leain refolvi poteft ; hmc oifa ex quatuor con- ftant principiis 3 live. eltmientis , ardiffime rnr duram talem fubftantiam compaclis .
42. Si anaiomico culcro eAaminantur j primum conltde" in gcnerationis princlpio membtanas molles erau- rath lantur {a) , qu£ ex varils fibris & vafis fubcilifli- anatO" misfunt compo^cae , a quibus fuum incrfmen- mit^ * tum & nutrimentuni capiun: . Kjt fibix&: mem- brana?3 lympha in eis infpilfaca , fen/im fiunt duriores 6c quafi car!:ila;:;incT , arque lamellas componLint : primls veru lamcllls varla deinde nova fibrarum & lamelhrum fcniim inducuncur ftrata five plar.a C/?J , quac tanc^em iirmiora red- dita j & ope librillarum obliqu: rum , tranfver- larum ^ claviculis quafi fimilium { c )) ardllus compaita 3 os randcm confticuunc : quod , quo craflius. eo plnres jibrx & IjmcIIae fibi Invicem incumbunc , foraminula & interflicia rclinquen- tes , rccfta , oblioua, lonuirudinaliaa tranfver fa 3 fucco plngui medullcfo rcpleta . ( d)
45. D;jffrn»f ofla quantitate , cavitatibus , fi- d/^ere, gura & ufu , ur ex fpecialiori confideratione ma- ^ia* nlfeflum erit ; fed anteqiiam adhanc accedamus , generalia adhuc qu^dam de olfibus prxmlttamus , necefTe eft .
44. In tjuovls ol^e covfidcrcinda OCCUrrunt I. OS gene^ ipfum 3 2. cavitJies in eo occurrences , 5. oHium ralix conjumftiones 3 ik 4.ufus. ^^ '^ffi'
45. In t»^-
(a)v]d.IIaYveus dc Gener.animal.Exercit.LVl KtfrKr/nj-. Ofleogenia fatus. I^uyfihius Thefaur. Anac.VI.Tab.I.iI.& III. (b) Malpighius Anato- me plantarum . (c) Gagliardi Anat.offuim part.I. capobf.Il. (d) Hxvers Ofleclogia .
^4 Compend. ^ttatotttl
45. In offe ipfo confideramus trla, i. corpYis oflis , qiiod diaphjfis zudlt Gateno (a)} '2. apO- phyfes ; j.epiphj^fei .
46. Viafhyfis ^ five corpus ojjis , dicltur pars onisprlncipaljs & maxima 3 qux in pueris pri- mum indurefcic, & reliquarum quafifundamen- tum eft . Adeoque ejus fubftantia ram externe , quam interneprobe confideranda eft , uc de na- tuf a ejus tanto melius judicare valeamus •
ttpophy^ 4-7' Apophyfts eft oflis protuberantla five excrci
^f. icentia ex corpoie {\6) enata, cujus vera pars
eft conrrnua 3 utiramuspars continua arboris 3
interca ramen ejus fubftantia femper magis fpon-
giofa eft j quam reliqui oiTis .
48. Varia haec habet fynonynja : nam procef- fiis , prominentia , protuberantia , eminentia , tuberct-Ium a tuberofitas &c. idem ( 47 J fere fi- , gnificant Anatomicis .
4<). Ob varium ficum , ufum , &figuram, va. ria re.cepitcognomina >• alia enim coracoides , mamttiiluris vel maftoides , ijlenoides , Coronoi- des 3 ftyloiaes , condyloides , pterygoides , odoi:roides , five dentiforfnis , anchoroides j fpinofa, re6la, obiiqna , tranfverfa , fuperfi- ciaiis &c^ dicirur ; qusedam caput , coilum five cervix , cohdylus , corone , ipina, mperciliuni vel labrum , trochanter &c. appellatur : ut fpe*- ciali ciTium demonftratione indicabuntur iinoii-
<^o.Ufus apophyfium i^eneraliseft i. ad melio- Jrem articulationem facere; five ea fit cum vel fi- nemotUj 2. mufculis originem & infertionetri pi-^bere commodiorem, eorumque fa?pe vim au- gere, ^.defendere alias partes . Specialis vero uftis in privato ofTium examine indagabitur .
<i,Epi*-
(«) Adminiftr,anat.V.
t)e Ofleologia generatttn . l J
^i. Eplfhyftt (45.) eft oiricuJum oflfi majori vel »/>»- principaJi { ^6 ) jnterventu cartilaginis adnatum: fhyps, cui in junioribus non eft continua , fed mediante cartiiagine tantum contigua : hinc etiam oflis
apfendix dicitur .
52. Precipuacirca epiphyfes notanda funtj 1. In Infantibus eas omnes eife cartiJagineasjque quidem fenfim indurefcunt , attamen femper fpongiofse manent . 2. PJerafque in aduJtis dege- nerare in apophyfes. 5.Non concrefcere pcrpJa- nam fuperficiem , fed per inaequaJem, /ive mu- tuum ingreffum cumcorpore offis. ^.Earum con- jundiionem & naturam meJius patere in juniorum offibiis , quam adiiJcorum. ^.Circahunc coaJi- lum corpusoflis quoque effe fpongiofum 3c t£-
nerrimum . 5j. Ufut epiphj/fum (^]) in adukis & infanti-
bus varius eft .
54. Jn adultis I. Oflibus meduJJofls pro opeJ*- cuJoefJe videntur , ne meduIJa effluat , aut ni- misfaciJe tranfudet. 2. Fabricae articuJorum cum motu amplitudjne.fua famulantur, ut moriis cer- tior effe podlt . j.CeJJuJis fuis conferunt ad Ic- vitatem ofllum .. 4. Prominentiis fuis circa tendi- nes vim mufcuJorum augent . y.MufcuJorum ex- tremitatibus Jocum infertionis ampJiorem prac- bent. 6. Lijiamentis, qua? articuJafonibus in- ferviunt, firmiorem coha^fionem Jargiuntur , & introitum concedunt vafis fanguiferis .
55. U ft* t ininfantibus flim ', I. Ut hi ob moJ- litiem epiphyfium in utero meJius compJicari,& Jn ansufiiori fpatio contineri queant . 2. Ut offa, quamdiu homo crefcit , commodius eJongari > et ad debitam mapnirudinem extendi poQint . ^. Ut in pueris impediant frequentiores fradturas ,
qux aJias fep;us et facilius acciderent in frequen* , ;^ ti ipforiiailapfu- 5^J ''^
i^ Cotnpend,jinatom<
eavfta^ %6. CAijitates { 44. ) alisE articulationum gratia tes» facfisc ftjnt , aliae vero ob alias cau(as . Priores \t\cntyic y (\\Q acetabulum y vel^/f«f VOCantur > in ofTibus recentibus profundiores cxiftentes , quam in exficcatis , ob eminenrias cartilagineas inhis ablatas , quibus fiimior fit articulatio. Hu- morem continent oleofum , mucofum , ex pecu- liaribus glandulis 3 Mt*cof( fivc tnMciUginofis di- <5lis (rt) , et li^amentis (^) articulorum ( forte etijm cx ipfa niedulla ) fecretum j qui ofsa , pro motufaciiiori , lubricat .
$7. Cxvitates articularionibus non infcrvicntey funt vel interuK, vel externa? . Illx j fi majo- res j meduUam j fin minores j fuccum Yubrum me • dHtlofum fivc olcofum continent j et cellulae feu cavernula ojfmm vocantur .
j8. Externa i puo diverfltate figurx , fovea , fofsa j foramen , canallsfive duiflus , finusjful- cus , incifura etc. audiunt .
59. Ofjium conjunfiiorjes five articuli (44), de quibus plerique Authores ante fceleti live oflium fpecialem explicationem agunt , a tyronibus y meo quidem judicio , rede percipi vix pofsunt j nifi prius fpeciali o(rium notitia inflrudli fint ; idcirco de illis in fine hujus ofleologist did:uri fumus , et jam ad /"ctf/er» (38) ex^licationem pro- gredimur .
DE
(a) Ha-verslocxit. ( h ') Ex ligamentisetiam hunc humoFem ex partc fecc-ni judico;Iicet J^a- verus hac dt re fileat) qiiia «'ianduls illz non in omnibusarticulis demonflrari pofsunt, et mem- branacesB partes ^ quales etiam ligamenta funt> ali<s inlocis certos humores fecernunt.
DeOffihus CvAnil . 17
DE SCELETO.
6o.Vividhur fcdcton in truncum Sc extremita- divifo tes feu arcus . Truncus conftat ex capite 3 fpina dorii , ofTibus pe<5to.'s atqnc inno-r.inatis .
61. CapHt tii , qaod fupremae colli vcrtebra» infiftit ; ac dividicur vulgo in cranium 3 2c faciem five maxilUs : quibus vero etiam os hyoides ad- di poteft .
62. CfAniitm i quod & calvaria dicitur, eft de cra^ pars capitis 5 magnam illam offeam cavitarem n/o. efficiens , qux cerebrum alias includit: adeo-
que omnia olfa , quas ad hanc cavitatem con- ficiendam confpiranCj vfia. cranii nobis vocan- tur .
67. In eo generatim confidcramus figuram o- valem , fuperficiem exteriorem convexam & in- teriorem concavam ; magnitudlnem , craff^ticm ina»qualem j fubftantiam , ex duplici tabula five lamella , interiori& exteriori , cum interjccla diploc , fiw2 medituUio y conftantem ; compofitio- nem ex diverfis oflibus ; connexionem per futu- ras ; ufus .
^4. Ojfa hujus {6i)oSto [unt : nimirum os fron- tis , duoparietalia , duo temporum , occipita- le , fphenoides, & ethmoides . (a)
B ^s^ Os
[4]0(ribus cranii nonnulli Authores varia ad- huc alia adfcribunt nomina , quam qua? nosad- duximus : quia vero reliqua apud fcriptores pra- dicos vixoccurrunt , & tyronibus nominum co- piaconfufionem creat , hic ea omittere conful- tum duximus , retinendo folum ufitatiora . Mi- ror vero recentem de ofTibus fcriptorem nonnulla horum olTium nomina omittere , ScnoMj eaque inufitata fubftituere.
01 fron th .
rieta" lix.
i^ Compend* ^natom,
6^, Os frontit 3 quod SccoronaU <\i^i\m y tA primiiin cianii os : dupJex in infantibus ^ fed ut plurimum fimplex in adultis ; quandoque tamen ik in his ad nafum ufqiie bifidum . In hoc nota- mus Ijtum i fiigurafn irregularem , connexionemi crafiitiem, iuperiiciem internami in qua fovea ec eminentia annotanda , quibus adh^eret finus lon- fjjitudinalis dursematris ; fuperiiciem externara* inqua locus , ubl fiti funt mufculi frontales y temporales, atque annulus cartiia^^^ineus rnufcu- li trochiearis ocuh j apophyfe<» feptem : qua- rum fex ad orbicas cf.tihciendas concurrunt > feptima vero offa nafi fuftentat: denique finus frontales > eorum ufum & variam magnitudinem ac conflitutionem in adultis ; f rfj ut & mirabi- lem illorum ortum atque genelim in pueris .
66. Ojfa parUtalia y offa bregmatis 3 lerticis i five Jincipitis quoquedi^-a , fecundum & tertium cranii os conftituunt : in quibus notamus fitum , figuram fere quadratam , maonitudinem , con- nexionem , craffitiem i fuperrtciem externam , in qua fitus partis mufculi temporalis feu crota- phitis ,* fuperiiciem internnm , in qua fulci , ar- bufculas repracfentantes , ab arteriis dura? matris imprefli> &foveae, tam pro finu longicudinali & laterali, quam pro glandulis durse matris / tandem locum , bregma , in infantibus F.ntanel- la five fons pulfatilis , dj^flum, & quomodo in his generetur .
67.0fa
(a) vidSchneider.de CitiYvh.fig.l.p.^S^-^Palfin. OileoIoj[T Tab.I.& IL8c differt.de cavitatibus oi- fiumcaptis, Alcoriii 1722. edita .
(b) De foraminibus eorumque ufu , tam hujus qii*m reliquorum cranii ofiium y infra conjun- ^li-n dicenius.
j)e ojfibus cYnnU . 19
^7. bjfd temporutni f^uamofaScpetrofaquoque temp6^ di<5i"a , quartum &:quintum os efficiunt : atque rum, in his confideramus fitum 3 figuram Valde irre- gularem , connexionem y ft*hfianttam[quamQ{a.m Bc petrofam ; apophyfes quatiiov , jugalem feu zygomaticam , mammillarem feu maftoideam , ftyloideam , (4^ & petrofam ; locumj ubi arti- iculatur maxilla inferior j meatHm duditorium', lo- cum 5 ubi ligaraentum auris inferitur juxra pro- fceflfum maftoideum ; /oJ/"<«/ y?^wo/Vf<f/ j ubi finus laterales durse matris fiti • ;nc;/Mr<i»» fub procef- fu maftoideo , ubi miifculus biventer oritur; /0- hfeam , in quafinus ven^ jugularis latet ; /inus in apophyfi maftoidea 3 in cavitatem tympani fx- pe hiantes . Statum denique in foctu 3 ex parte petrofa j fquamofa, & circuloofTeo /ive annuloj cujus rimsE membrana tympani innafcitur, qui tandem fiiccefTutemporis in meatum auditorium odeum mirabiliter expandicur .
68, Inoffe temporum j & prxfertim in pzvtQofaaui pecrofa, notanda adhuc funt CAVITAS TYM- (^itttt ; PANI 3 & in ea OSSICULA AUDITUS , vul- goquatuor, & toridem notabilia/or^w/ntf . Of- iiculorum primum malleus dicitur 5 in quo con- /ideranda caput , cervix j manubrium , cum mcmbranatympani jundlum i duse apophyfes ,
?iuarum altera longiflima , K^tviana male dicitur, ^Jquia a fo//o jamdefcriptaCfJproinfertione mu-
. (a) Hanc in junioribus per articuIationem,qu^ interventu cartilaginis fit, cum motu jungi offi- bus temporum , notavit ^M>/cfe/«x Adverf. A- nat. Decad.III. pag.50.hinc in plerlfqiie craniis eam deficere . Hxc vero cartilago in fienibus f«- pefitofTea, & fic cum olTe principali fic pars tontinua . (h) Boerhaave Inflit.Med.cde Auditu. C|J vid.Jo//; nova auris intcrna? defcriptio , &
20 Compend, jinatom*
fcLili mallei externi . Alterum Incus; in qua c^r- piis j fovea proarticulatione ciim malko, &duo crura : quorum longiori jungitur ofsiculum ter- tium j Stapes dictum . In hoc notanda ca/rMt^ in» cudis cruri longiorijunclum ; bafis , feneftraE; o- vali labyrintbi infiflens,8c: duaepartes lacerales , inrernam fuperficiem fulcatam habentes . Qiiod vero multi pro quarto of/iculo auditus numerant> inter incudem & ftapedem collocatum 3 atque os erbtculare zpTptUint y mea quidem fententia^ non efi: peculiare oisiculumj fed tantum epiphy- iiscruris longioris incudis . FORAMINLIM ve- roprimum, cui ftapedis bafis infiftir, fentftrao* 'valis j alterumquei huic vicinum , frmfiraro' tundaappelhnv: . Hoc ad cochleam i illud , ad veftibulum ducit. Tcrtium foramen percanalem ad os definit j, qiii dnRus f)ve tuba Eufiacbii an-' dit : per quem nonmilli famum tabaci , ore at- tradlum , per aures emitterCj & furdi , ore aper- to j melius audire pofTunt; quartum veroin cel- lulas proceffus maftoidei hiat , Omnia haec audi» tn inferviunt ,
69. Incima psrs aurls , ob varios mirabiles meatus LABYRINTHUS dicitur ; in qua no- tanda cavitas j medium labyrinchi confticuens, ^f^/i«/;<»j noaiinata<:ia cujus altera parte occur- runt: tret canales 3 femicirciiiares dldii 3 maximuSj nicdius,& minimus , quinqu? oriiiciis in veflibu- ium hiantes , ac altera parte cochleay fpiras duas cum dimidia periiciens : in qua w«c/*»/ , & ca- nalis a lamina fpirall in daos divifus, quorum (u- perior in vcriibulum hjut^.s i fcala vefiibuii ^ in« ferior ;, per feneftram rotundam cavum tympani
'refpi-
^«y«/?o///i. Anat.Reform.pacr. m. 715. qui ultimus
y€rg eam noii kih bene ddine^vic 3
teOjfihits crAnll , If
refpiciens 5 fcaUtympAni niincupatiu' a Falfat^ 'va. C<») Denifjiie c4rj^//j nervl auditorii , r.com- muniSi amplior^ ih quo tbraminula ad labyrin- thum 2* Proprius j anguftior^ & longior ; defi- nens partim exiguo foramine in cranii cavum > partim in aqusednflum fallofii - ( b )
70. OsOccipitiii fextum cranii 08 efl; in qiio occ/f //'V conlideramus fitum , fi:^uram irregularem; fla*»
tum in infante recens nato , ubi ex quatuor ple- rumque fruftis conftat ; connexionem , crafsi- tiem infignem ; apophyfes tres j duas condy- Joides, pro articulatione cum fuprcma verte- bra , totoque capite fuftentando ; & tertiam ad fellam equinam , cui jiingltur, extenfam . la fuperficie interna apud adultos , crucis figu* ram , cui finus longitudinalis & laterales , i- temque proceffus dura? matris adhxrcnt ; et in- tra hanc , quatuor excavationes , in quibus cerebri lobi pof!eriorcs & cerebellum recu- bant . In fnpcrficie externa , eminentias & foveas varias fuperficiales pofl foramen ma- gnum , quibus varii capitis mufculi inferun- tur.
71. Os feptifnum cranii 3 /fhenoides ^ cuneifor-' jP^'^^^* nte & bafiUre dicltin i quia inflarcunei reliquis ^'^ * €alvarix offibns efl infixum , et tanquam bafis pleraque , ut et quxdam maxilla? fuperioris
offa , quafi fuftinet. Figura ejus valde irregii- Jaris eft, unde nonnullis etiam mnltiforme au- dit . Dividi potefl in baflm et latera fn'ealas, adtempora expanfas , ac deinde in partem fu- periorem etinferiorem . In paite fupenori ba- fis oflendit fellam equinam five turcicam j
B 3 fub
(a) Trjdl.de Aure humana . (h) Ibid.Tab.VII.fi-.^-
^^ Campend. jinf^totn.
f^b qua pnn^ latec y fphenoideus di(5tus i qui quandoque duplex , et in nares hiat , quandoque nulla in nares apercura adeftj (a) interdum etiam tocus hic iinusdeficic. Apophyres habet trede- cim 3 fex incernasfive fuperiores , juxca fellam equinam i ec feptem excernas five inferiores j; quaCLior fcilicec fterygoldtai , niufculis orioineni prafbences , duas fiyloides exiguas, mufculis cer- tis uyulxcrochleae ofHcium prxfl-antes ^ et fepti- mam ^ quae vomerem fubit j foffas tres , iinam in fella equina,duas inter apophyfes pterygoideas- cribrt'^ 72. Qs ethmoides , feu cribriforme , o(5lavum farme . cranii os conflituit . In hoc confideranda fitus , extenfio per nares etorbiras , figura , connexio, ftatus in infante i aphopyfes quatyor , ut crifia. galtly fepti nanum pars fuperipr, et dut^ offafpon- gioja f qu3E et turbinata XOC^ntUl' ) fnperiora (b) , qiiibus 4/oy^<?^«/«j duo minora addit, (c) ; pars cribrofa , cavernofa , etpapyracea five plana ; fub quavarii )?««// diverfxfigura?, magnltudinis et numeri (d), et denique ufus diverfus diverfa- rum ejus parclum-
7j. Omnia haec offa in infantibus j recens na-
tis
(a) quod etiam in diff. de cavitatibus ofsium capitis notacur j p^g-i^.
(b) Multi has partes fpongiofas pro peculiari- busofsibushabent ; verumquia in annofioribus ^ontinu^ funt cum parte reliqua j re(ftius pro partibus ofsis ethmoidis haberj poffunt .
(c) Adverf.anat.VI.Tab.II.fig.^.^qq. ubi et ma-^ jora delincantur .
(d) conf.Afoy^.Adv.Lp.58.Sed finum in hoc of- fe anemine indlcatum,eta fe primum dete(5lum ^fse fcribit5*rfMfor/rtwjobf.anat.p.89.an veroa me
^ Jiig non fit indicatus^aliis ^iJHdic^n^um re^inquQ;
Ptf Ojfibus CYanti , 2J
?is nondiim fatis perfedla fiinc , iiniis & meditul-' liumferedeficiunt , fibreae ofleae in generatione plerorumque acentro inambittim, radiorum in- ftar , feruntur 5 & pleraque eorum ex diverfis adhuc conllant fruflis ; neque futurae adliuc ad- funt ; varia tamen faepe interjed:^ oflficula trique- tra .
74. Verum in adultis cranii ofTa junguntur iJt/V#f»r<e. plurimum per SLITURAS; qua? vel commHncs iunt,vel proprU . Ha? vel vev<e dicuntur , quando
olTa denticulatis quafi eminentiis inxquulibus , extus fere tantumconfpiciendis , mirabili arrifi- cio fibi invicem junguntur ; (a) ut coronalis , fa- «ittalis , lamboidea ; vel falfae feu fpurije , ut iquamofa^oQium temporum & parietaluim , imo ctiam oflis frontis & fphenoidis eo in angulo , ubi curn parietalibus coeiint . (b ) Communes vul^^o tranfverfaUs , Cosfrontis in facie cum fubjeciis oflibus jungensj fphenoidalis , ethmoidaIIs,zvgo- matica (cj&c appellantur; quae vero exioua: func confiderarionis . NonnuIIi calvarias futuris proc- fus deftitutas viderunt . ff^J
75, Inter futuras prasfertim lamdoideam & fa- gittalem , hinc inde in craniis variis diflindta quasdam parva ofliculaquandoque reperiuntur ,
B 4 a non-
(a)^Ninslovv Kifl-. Acad.Rei^.Scient. An.i72<j
(b) Idem , ibidem cum VefaIio,qui & graves fabricae rationes reddunt.
(c) NonnuIIi adhuc variasfuturas communes recenfent: ut nafolcs , palatinas, lacrymales &c. qux vero red:ius ad harmoniam referuntur .
(d) FAllopius de ofllbus.Conf.DiflTerc. Meibomii de Suturis craniiy Alcorfiifub praefidio I M./^ojf- manni decenfa,&Connors Dilfert.de (lupendo of- fiiim coalitu .
24 Compend» ^natom,
a nonnullis ob figuram (^ualemcunque tuq^f tra y ab aliis WormUna didla , ( quamvis Ga« lcno jam nota fLicrinc ) incerti fitiis & figurae, per uitiiras reliqufs jun<fta : qux a qLiibufdam Ipeciatim contra ep-lepfiam prxdicanrur. (a)
76. Ufas futuraii,m ^ii 1. uc dura mater fir- miiTime ibi cranio jungatur & pericranio ', z- ut obonacranJi, in infantibus ibi disjunda , caput facilitis extendi & crefcere queat ; ^.ut cerebri cranfpiratio , in primis in junioribus , utpote humidioiibus » foit:or ibi poflit fieri ; 4.ut prscaveantur aliquo rnodo ina^noe cranii fra(^ura?j 5. fortc etiam , uc medicamenta ibi applicata » prjefertim injunioribus , melius pe- netrare q-jeanc. ntaxille 77. A cr.nio pergimus ad MAXILLAS i fub quibus- intelligimus reliqua capitis olfa > fub anteriori parte cranii /ira , fed ad cavita- tem ejus nihil facientia : quarum alrera fupe- rlor dicitar, & immobilis cranii oflTibus adhx- ret ; alrera inferior, quaemobilis efl , pro ufii mukjpiici .
78- LoniiitudQ earum minor efl 3 quam in omnibus aliis animalibus , fi refpe^ftum habeas ad corporis magnitudinem : procul dubio ad pulchritudinem majorem homini concilian- dam .
79. Superhr componitur ex 13. offibus y & i6. dentibus 3 fi numerus eorum completus efi .
80. Interi^. illa ofTa fex funt paria ; quo- rum i.lacrymale. 2. nafale . 5. jugale . 4.ma-
xilla-
(«) Cranium afservo, ubi futura iamdoidea duos digitos tranfverfos lataefl, &plus quam viginti talia officuh dift:n6ta continet .
Ve Suturts cranii . ij
xillare. J.fpongiofunn inferius . 6. palatinum, & ultimum impar, Fow^r vocatur . (a)
81 Conjunountur inter fe per jun<5luram ad fenlum aeqnalcm , quas harmonia dici folet.
S2 Primum par , ofja Ucrymalia feu offa un^ guis y vocatur : in quibus confideramuson^inem nominis , fitum , magnitudinem ik civ^cumferen- tiam , connexionem , fubftantiam tenerrimam > fulcum , pro conformatione canalis nafalis j u- fum ; operationem chirurgicam 3 q»3c in fiftula lacrymali ibi fieri folet .
8j Secundum par funt ojfd «^yr : in quibus fi- tum , circumferentiam", hguram , fubfhntiam j fuper-ficicm utramque , connexionem , iociim ? ubi cartilagines narium adhacrent > 3c ufum no- tamiis .
84 Tertium , ojjajugaliapve c^ygomatica , c\iix &olfamaIa2 vocantur , conffituunt : in quibus etymolcgiam 3 fJtum , circumferentiam , fubffan- tiam duram , connexionem , apophyfes quatuor, Joca, ubi mufculi mafleter& zyj^omaticus origi- nem habent , foramina cum eorum ufu .
8s Quartum par , oJ[a maxillaria efflciunt : in quibus confideramus circumferentiam , ma-
(a) Multi ha»c ofTa maxillaria nonnominibus, fed folum numero , diffjnguunt : ut par primum^ fecundum , tertium &c. quod vero , quia tyroni- bus facile erroris & confufionis anfam fuppedi- tat , & leviori negotio nomina hyc , quani nume- ri retinentur , dum numerus nullam ideam de offe exhibet,atque eodem jure Iacrymale,nafale, jut^jale , palatinum &c. primum vdfecundum'di- ci potefl , &au(ftores etiam in modonumerandi 'non conveniunt, nominibus potius indicatis uten- dum effe cenfeo , quam numeris .
Z6 Ve Ojjibus maxilUYum
gnicudinem , iitum 3 nexum , apophyfes qua^ tuor : i.jugalem, 2. nafalem fuperiorem . 3. na- falem inferiorem ^ cui fepturn nafi jtingitur , & 4. paJatinam (^a) ^ excavationes palatinas & na- fales i dentium alveolos ; fnum, vulgo antrum Ui^hmoti di(S"Um {b) 3 qu3imv'is Fefaliq (c) Colum- bq 3 Bauhino 3 aliirque ;am co^nitum , hujufque magnitudinem , & orificii iive apetturse finus conftitutionem in viventibus ; ufum duplicem ; i.provoce, 2. pro muci fecretione ; canaiem nafalem ; operatipnem chirurgicarn in certaoz?-? nsE fpecie .
S^. Quintum par ojfx ff/Qngiofa five turbinata inferi^ra vocztiiv . Hsc parva funt , oblonga & friabilia, atque adhscrent interiori parti ofliuni maxillarium (^sO ^ odibus palatinis in cavo narium . Aeris adpulmones irruentisfrigus tem- peranc, illapfurn mufcirum aliorumque anima- jium in fauces impediunt , & membtan^ pituita- riseexpandonem pro variis ufibus au'jent. (d)
87 Sextum par , Ojfa faUti conftituunc : in quibus notamus valde irregulareni figuram &
exten- •
(a) Hac apophyfes palatinge a quibufdam male pro pcculiaribus olfibus fub ofjium. paUtinorum anticorum nomine , defcribuntur : quia nunquarn func a reliqua hujus ofTis parte diflindla .
(b) Delineatiocjus vid. in Talfni Ofleolo^. Tab.II.fig. z.^DrakJi Anatom. Tab. XVIIl, fig. I. &II. Verum hosfinus quandoque deeffe , notavit Morgagnius Adverf. anac- Vl.pag. ii^.fed rariflfime.
(c) de fabric. Hum. corp, pag. 49«
(d) Stfntoy/wwxObf. anat, p. 88.h3cc ofTa non prodiftiniSis offibus, fed pro apophyfibus offis palatitantum haberi vult . Verum eg:o ea facpQ ^jftinttiflrnna vidii .
Ve OjJibHS mtixUiarum 7 27
pxtenfionem per nares ufqiie ad orbitam ; cor- pus &apophyres Vurias , pterygoideam , nafar lem & orbitabm ; (a) fulciim in fuperiori fuper- ficie 3 cui vomer jungitur j ufum , i . ad forman- dum palatum , orbitam & linum maxillarem i 2. ad fuflentarionem membranae palatini & uvuls i 5. ad vocem .
88 Ultimum /ive decimum tertium maxilla* hujus os , quod impareft a ob qualemcunaue fi- guram f^omer appellatur : in quo fitum , fubftan- tiam j fuperius cralTam 3 inferius tenuemj cir- cumferentiam 1 Jamellam duplicem cum interje- <Sto fpatiolo 3 connexionem , fepti narium com- pofitipnem , quod anterius , cartilagineum j po- flerius, offeumj ex vomere & proceffu medio oCfis ethmoidisconflanSj& ufum exr.minamus . (b)
29 Reflant hic confiderandac magnx illae fofff , in quibus oculi locantur , orbita didtae j quae com- ^*'^'^'^* ponuntur ex concurfu feptem ofllum , nimirum I. coronalis , 2. fphenoidei , ^. plani j partis ethmoidei : 4. jugalis , 5. maxillaris , 6. lacry malis , 7. palatini .
90 Inhisnotamus fiouram j principium am- plum & fundum anguflJcrcm ^ loca , ubi mufcu- Ji oculorum & palpebarum ortum habent , & ubi gUnduU , c<zr««c«/4j atque /rtccwj lacrymalis lo-'
cantur.
91 MAXILLA INFERIOR ef} magnum rnaxil-
illud lainftt
rior
(a) vid. de hoc ofle Wintlowin Hiflor. A- cad. Reg.Scient.An.:7io, & Cant.pag.2o.Tab.y. fig.9.&: 10.
(i) hoc os partem oflls cthmoidei e(Te vult ^antor/wttj p. 87. verum & hoc , licet in adulcis cum ethmoideo concreverit, in junioribus diflin-? ^iflimum demonfirari poteft .
Dentes
•38 Dt Ojjlhns maxUUrum i
iJlud os mobiJe capitis , inferiorem dentiuril leriem continens ; a cujus mobilitate prasci- puiim manducationis negotium dependet .
92 In iiac confideramus j L ©s ipfum 5 2< d::ntes .
$3 in ofie ipfonotamus numernm , ftat^im in in'ante , ( ubi ex duobus conHac oiribus ) ma- gnitudinem ; fi^uram; fubHantiam ^ externam firmam , internam fpongiofam i faciem exter- nam & internam , hujufque margmem exter- num & incernum ; connexionem , locum ubi in pueris ex duobus oflibus in unum coalefcit ; & eminentiam pofteriorem adradicun inciforum , p;o variorum mufculorum infertions ; meiitum iivc geniam ; apophyfes condvloides , carti* lagine mcbili tedlas («j, harumque cum olTi- bus temporum articulationes i & coronoides , earumque ufumiduos angulos , alveolos dentium> foramina quattior , duos canales efiormantia j & tranfitum vafis & nervis praebentia . Vfus utriufque maxill^ pra?cipui funt manducatio & ioquela .
94 Superfunt confiderandi DENTES utriuf- que maxillx : qui funt offa duriflima aiveolis maxillarum , inllar clavorum , infixa : qu3e jun- ^tura gomphofis dici fclet .
9^ In his confideramus ^tum , in alveolis profundis; connexionem , ope perioflii & gin- givarum ; colorem naturaiem candidum ; nu^ merum , vigjnti o(5lo ad tri^inta duo , in qua* vis maxilla xiiii. xv vel xvl. fi numerus eft perfeiflus ; divifionem , in indfo^es quatuor , cnninos duos , qui in maxilla fuperiori ocu-
lares _
(a) quseaccurate delineata vid- in Morgag»f Adverfar. 11. Hg. u 2. 5.
rp Venttlus . 29
lares vocantui' i ^msUrts oCio 3 in quavls ma- xilia j & dentci fafienticc duos . Porro examina' mus eorum bafin j ejufque fubfianriam peculia* rem duplicem , lapideamfn'c vitreaui > & nie- dullarem ; radice^ , modo fmplices , ut in in' ciforiis 3 caninis& prioribus moIar:bus ; modo duplicesj triplices, autquadrupl ces , ut in mo- Jaribus poftericribus . Prgccerca cavitates illo- rum , membrana vafculofo nervea invefiitas (a) , & foraminula in fngul^s r:dicibiis , pro in- grelTu vjforum , nutritioni et fenfui iniervien- tium . Tandem deiniurn in infantibus ortum , ec accretionem j mutationem quoque et ret^e- nerationem poft anmitn feprimum , et quando- <3ue in ipfis fenibus ; coalitum ac C(;liapfum alveorum in fenibus mirabilem , pofl cafum dentlum • (^)
<)6 Circa dentes pr^tterea etiam adhuc fingu- laria ipfis contingentia hic ccnfidcranda : i.t , quando vel nimis di.lant , vcl inter fe (c)t aut cum alveolis plane concrel"cunt ; quando in palato proveniunt , aut laitem extra feriem vel pofituram naturalem .
97 llfus dentium , i.cibos ecm.mirucre, 2. Joquelar infervire j.ad pulchritudintm conferre ; ^,
58 ToramJna capitis corumqne uCus , ut me--''' - lius retineantur. conjunc^im hic tr:ic>abimus , ""'" eacue diviQimus in interna etexterna: inter
foratni'
nn
na vo-»
(a) quae a T^uyjchio defcripta Thef.Anat.l.p 48.
{h) v]^. I{uj/fcfiii Obfervat. pag. 107. Simile prorfus caput fenile olfeum ipfe affervo : in cujus utracue maxilia omnes dentes deficiuntj et al- veoli toti 3 quoufque alias radices dentium per- tingebant, omnino confumti et funditus quafi deletifunt .
( c ) CilHTnbus dc re anatomica ,
3<> Ve Forawinibus cYunli i,
ha vocamus ^ quae inrra cranii cavitatem bene in confpe<Sum veniunt j externa, quaeforisme- Jius patent .
99 Interna majora numeramus , undecini paria , nervis^ arteriisj ec vcnis cerebri tran- litum prscbentia; et unum impar, fcilicet fo^ ramen maj^num oflis bccipitis , medullsefpinali potifTimum , nervis fpinalibus accefforiis , et arteriis vettebralibus patens .
ibo Speciatim vero ftimum far illorum fo* raminam , ( quod re^lius eft congeries fo- raminum offis cribrofi ) filamentis nervorum primi paris , olfaElorii dicli , tranfitum con- cedit . Secundum in olTe fphenoide > nervis bpticis et vafis fanguiferis i tertium , inaqud' ie et Ucerum did^um , pari terrio et quarto nervorum , ramo prirrio quinci paris , et pari iexto , iremque va/is fanguiferis et emiffario recepcaculorum durae matris > (a) ^uartt*m j in olfe fphenoideos > ramum fecundum quinti paris , qui per canalem ofTis maxillaris, mox jnfra orbitam pergit , ec deinde per maxillam fuperiorem diflribuitur , tranfmittic ; quinium verd , five oxjale , ramum tercium quinti pa- ris ec emiffarium duroe matris . (b) Sextum ; exiguum , admitcic arteriam fer duram matrem diftributam , qua? ramtifculos illos ofTibus pa- rietalibus imprimit . Septimurh , inter fellam equinam et apophyfin petrofam , nihil tranf- mittit , fed dura matre claufum eft ) eique arteria carotis incumbit . Per oSiavum fora- minum par intrant arteritt carotides intema i hinc foramen caroticuth dici poteft , et fimul hervus intercoftalis egreditur . Hoc forameii .^analis eft varie inflexus i quo fic , ^"t^^
vivis
(a) Santorinus Obf anat. p. 7J. ( b) ^^^^•'
bf Toraminlbus cranii i Jl
vivls nimlus ianguinis impetus , in cerebrum multum infringatur . Per nonum , in ofTe petro- io i nervus auditorius ', per decimum 3 inter OS petrofum et occipitale , quandoque inciuodi- vifum , par vagum & finus Uterales dune matris, una cum nervo fpinaii egrediuntiu- . Per unde- cimum , ( quod nonnunquam quoque duplex } in olTe occipitis , juxta oras foraminis ma- ^ni 3 par nervorum nonum Linguale didum y exit .
loi. In ofTe petrofo intus adhuc exigua qua- dam foraminula fxpe occurrunt : quorum unum reflertit ramulum nervi auditorii ad duram matrem ; reJiqua 3 vafa fanguifera ad laby- rintham ilve organum auditus internum tranf- inittunt. Denique finguUris excavatio offium cra- rtii ob finui dura matris eji obferijanda : quae incipit a foramine cccco ante criftam galli 3 per medliim oflls frontis:, infra futuram fagit- talem ofluim bregmatis , ad medium ofTis oc- cipitis excurrens , fe dividit in duas / quse horizontaliter utrinque in ofTe occipitis & par- te bregmatis antrorfum abit , pofiea fingulari Hexione defcendit ad foramen decimum , ubi finus laterales in venam jugularem fe exone- ranc.
102 Exttrna 3 in oflTe frontis 3 duo {unt fro- pria '3 mox fupra orbitam , fufraorbitalla di- ^a , maximam partem nervi ophthAlmici W/7- lifii transmittentia : quorum loco faepe tantum incifura quaedam fuperficialis adefl j et ^ua- iuor commHnid cum offibus planis fivc papy- raceis in orbita , duo in quovis latere , quae nervulos et vafa ad finus oflTis ethmoidis trans- mittunc . In farietali unum pro tranfitu venas e cute crinii in finum fagittalem dura? ma-
J2 De For/c/ninibns cranill
ths , vel e /inu fcigitJ.aII ad venas capjtls ex- ternas : qiiod vero, qiiia faepe deefl , a multis proiTus omittitur. In quovis cjfe temporum com" miinia tria : quorum primuna eft foramen ju- gale , protraniitu murculi crotaphitis ; alterum ampla fovea j pro linu vence jugularisj et ter- tium duFius Eufiacbii 3 inter os petrofum et fphenoides 5 abore ad aurem internam ducens (§. ^8. ) Vropria , etiam tria : 1. meatus audi- torius J a. AquteduBus Fallopii ,'inter procef- fum mafloideum et ftyloidem , portionem du. ram nervi auditorii transmittens j 3. poft apo- phyfin maftoidem , pro ingreifu venac in fi- num lateralem > vel e finu laterali invenasoc- cipitis . (a) In uccipiiali duo , quac canales formant , poft apophyfes condyloideas , pro trandtu venarum vertebralium in finus latera- les durx matris : qux vero foramina modo al- terum , modo ambo in maltis craniis deficiunc. In fphenoideo , prscer interna jam defcripra 3 et aperturas finuum in nares, communia cum otfibus palati , quas funt aperturse narium ad fauces ; itemque canalem novum in parte fu- prema procefTuum pcerygoideorum , pro no- vi emiftarii tranfitu . (b) In etbmoideo i. com- munia cum ofle frontis in interiori latere or'' bitarum , modo jam indicata ; et 2. aperturae iinuum ethmoidalium in nares . Quibusj.ad- di poteft foramivtHlum cescum criBam ante gal- li y fum ofTe frontis commune ; qucd profir* miori nexu dur* matris , ec fpeciatim finus
lon-
{a) Hancfinuum cum venis externis commBi- nicationem primum. notaffe Lyferum ^ adirmat Bartholinus Anac- Kcform. p. ^6^,
(h) Santorin. Ohi^. anac. p. ZJ-
VeForamtn, cranii & maxilL ^ J
longitudinalls infervitj imo reciindum nonnul- los dudum tranfmittit, cum venis nafi commu- nicantem .
103 Foramina in !»<<*///<« /»/»^r/or/i ojfe maxil- fnaxiU lati i I. polt priores dentes incifores , ^aixtinum UxHm. anticttm ^i^um i in nares hians i in viventibus verojCt cadaveribus membrana palati ita claufum, ut nulla in ore apertura coufpici , & nihil , quan- tum hadlenus obfervare potui ■, tranrmitteie queat (a) 3 atque , dum per hunc canalem membrana oris jungitur membranae narium , pro firmiori il- lius nexu cum palato infervire videtur . 2, infra' orbiiale j nervis quinci paris patens ; 5. poft den- tes molires pofteriores : per quse vaia & ncrvi ad jinus maxillares ingrediunturi 4. incifura in la- tcre exteriori fundi orbicac communis cum olTe fphenoideo , pro traniicu vaforum ad naies & o- culos ; 5. canalis nAfalis j commnnis cum ofle unguis ; 6. aperturse finuum in nares } &c 7. fala- tinum fofticHm , commune cum orTibus palati 3 nervos ad palatum tranlmitcit . In offe jugali , I. commune five jugale j 2. proprium , modo fimplejc , modo duplcx , pro tranfiru nervi . In offc falati , prxter commune modo defcri- ptum 5 adhuc proprium, ubi jungitur cum pro- ceffibus pterygoideis , pro nervorum tranfltu ad palatum .
C 104. In
{<t) Plerique anatomici recentiores liquidum per hunc canalem ex nafo in os influere fuflincnt, atque hanc ob cauffam eum Stenonii tratijitum a tiaribus ad falatum vocant , qui etiam in ca- pitc ofTeo facis apertus & amplus apparet . Verum alias tam anguflus , ut neque in vivo , neque in cadavere eum in os hiare , aut fe- cam tranfmittcre ^ unquam deprehei>dere po- tuerim ,
j4 De Foramiti. cranit &maxiU, 104 In tnaxilU inferiori dlio in facie interna ^ pro arteriae , venx& nervi ingreffu in fubftan* tiammaxillas, pro ipiius & dentium nutritione i & duo mfacie externa , pro exitu eorundem vafo- rum in gingivas & mentum .
loT Si fortehinc inde incapitis cflibus adhiic
alia foraminulareperiuntur , vel extraordinaria
funt, fut quandoque contingit} vel vafculis pro
nutritione ofifium ingreifum concedunt .
tfhyoi* '^^ ^^ capitis ofTa adhuc referri folct os ,
flf^^ bafi lingusB inhxrens , & propterea Unguale y
vel ob hguram literx gracca? v y yf>filoides five
HYOIDES , item bicome di<^um . NuIIum a-
liud os tangit , & in junioribus extribuscon-
flat fruftis mobilibus > baji fcilicet , mediam
partem occupante j & duobus lateralibus 3 «»r-
nt*bus did:is , quibus lingua connafcitur . In
adultis vero ad junduram eorum cum bafi foe-
pe duo adhuc alia , valde exigua , a multis
negleda, feminis tritici fere figura , reperi >
(qixx triticea inde dJci poffunt J quibus liga-
menta junountur , quorum ope adhxrent pro-
ceflibus ftyloideis . In his ligamentis quan-
doque , fed rariflime , adhuc alia oflTicula re-
periuntur; hinc fadum cft > ut Ftfatius , qui
fex in eis vidit, aliique , undecim frufta oflfis
liyoidis numerent i {td imm^Tito . Infervit hoc
os linguae pro firma bafi, mufculique varii , qui
tamad linguam, quam laryngem movendam ra-
ciunt, ei infcruntur.
lar/n* J07 Quia cartiUgines Uryngis <|uatuorquan-
g" •j^<**doquein fenibus ex parte oflea; fiunt, nimirum
thyroides , crfcoldes , & dua? aryttenoides t hinc ali-
quo modo ad offa refern poffunt . Qnoniam
vero eorum natura & ufus melius intelligun-
tur, quando recences > qAwm quando exficcata?,
plu-
te Offe J^yotde . H ^
pldvi dc ils hic non dicemusj fedubidepuf- Inone agemus , & nunc ad ofifa trunci examinaf''' daj^rogredimur .
m OSSIBUS TRUNCr .
io8 TRUNCUS , tanquam fecundapars fcC'? leti, conflatex fpinadorfi, olTibus pe(5toris , of- fibufque inriominatis ;
109 SPINA DORSI i Graecis rfc^c/?/i didai /^ ;^^ vocatur columna ilia offea , flexilis i a capite ad 'y"g ^num ufque extenfa 3 ex vertebris potirtimum & ** Oflefacro tonftans, ac fpinalem medullam con- tinensi
tio Hanc confideramus primo gerieratim i deiride fpeciatim .
iii Generatim notanda.occurrunt , notiieri i figtira quaii pyramidalis ( a ) ^ 3c fere ut lite- ra /inflexa; hujus figurae ratidj connexio , 8c
tifus-
tii Speciatim vero perpend^nda dtvlpo fpi-^ hte in colium , dorlum , lumbos i os faciunt & coccygis .
ii^ Collum , dorfum, & lumbi conflant ^t ^ertehris ilve fpondylis : in quibus nunc rurfus quaedam in univerlum, quaedam figillatim mo- iienda.
ii4 In vertcijris iri uriiverfuni confideranda 'ue¥ies. funt numerus , vigiriti quacuor,* & in qualibet hr^ * bafis five corpus , f quod anterius & ad latera convexum efl , poflerms finuatum , pro fpinae riiedulla recipienda , fubflantiamque habet fpon- giofam > tenui lamella offea cindlam); apopbyfes
G 2 primo
C«) vid. de hac Winslovv iri Hifl. Acad; ^eg. Scient. A. 1720. inMemor. pag. 35^. edis.» Amftel..
I^ Ve Sftna derft ,
primo dus, e parte pofteriori corporis prove- nientes i ex qiiibus mox aliasfeptem, nimirum una fpinofa , du*e tranfverfas , Aux fuperiores , duaf inferiores; epiphyiefque cartilaginexj ar- ticulatio , qua quxlibet recipit alreram , & vicif- iim ab alcera , mediante cirtilagine recipitur; foramen unum proprium magnuai , protran/itu fpinalii medHLLa } ik quatuor communia , five dimidia , duo in quovis larere , qua? conjundim viginti quatuor foramina in quovis latere colum- nsehujus conficiunr ; per qua: medullx nervi e medulla in fpina tran(eunt . Foraminula mino- ra , in corpore vertebrarum potiQimum confpi- cua , vaf's fanguiferis pro nutritione ingrelTum conccdentia .
1 1 j In adulfis ex uno vertebra? conflant fruftoj in Infantibus vero & pueris ex tribus : corpus enim&duo latera diftinda funt offa , & adhuc defunr apophyfes fpinufa? . ff. ii^ COLLUM feptem conftat vertebris ,* in
quibus ruifus quaedam generatim , qua^dam fpe- ciatim conl;deranda fe cfFerunt .
ir/ Generatim colli vertebraj reliquis func minores , fubftartiam tamen habent casterij folidiorem . Coipus minus rotundum^ ^ anterius quafi compreflum eft : fuperius, fmuatum i infe- rius , convexum . Pleracque hse vertebrae^fof/^y- fes habent novem : nam fuperius e corpore utrin- queadhucuna elevarur, pro firmiori articulo • Prasterea tranfverf^ & pofreriores, fpinofx di- ^x j plersque bifurcx funt j & transverfae etiam funt perforatx , pro tranfitu vaforum vertebra- Jium ad caput . Forainina communia fex effi- ciunt paria ) pro nervorum cojli tranf tii e meS ijulla.'
418 Speciatini prima vertebra peculiare ha-
bet
te yertehfis : ^f
bet riomen , & ^tUs dicitur j caret corporc? & apophyfi fpinofa , atque ad figuram annuli accedit . Loco corporis adeft arcus oireus , & lo- co procelTus fpinofi , tuberculum inaequale . EjuSr fubftantiareljquis folidior; fupra & infrareci- pit i fed non recipitur . Caput ejus anteriori parte articulatur, quo in articulo caputfledli- tur & extenditur : foramen proprium , ob cor- pus deficiens , eft omnium maximum j procef- ius tranfverfi rcliquis longiores ,• peculiare quod- Adim ligAtnentum habetfemicirculare , quod pro- ceflum dentiformem fequentis vertebrx ample- ^itur . {a)
119 In altera vertebra , tpifirofhieus five^- xis dicta , confidcramus nomen , in fuprema cor- poris parte apophyfin odontoidem live denti- formem , quseinapice inaequalis , ubi Iigamtrn-« tdis quibus occipiti nedl-Jtur , fortiter inferun- tur> articulationem inftar cardinis cum prima vertebra (b) 3 & motum capitis fuper hac ro- tatorium .
120 TertisE vertebra? quidam nomen axis tri- buunt; qux vero njhil habet , quod axi fimi- le efl ; ied in hac & in reliquis colli nihil pe- culiareoccurrit i quod non jam generatim de iis fuerit di(5lum .
i2i. Dorfum five thorax duodecim habet ver- tebras : in quibus in univerftim notamus ma- ^^^1* gnitudinem mediam inter colli & lumborum vertebras ; apophyfes fpinofas longiffimas > & (" exceptis duaDus ultimis ) valde inclinatas ; cartilagines inter corpora minores , quam in collo, ut motum laxum . pedori non conve-
C 4 nien-
(a) vld. yefAlius Hum. Corp. fabrica , lib. i-' cap. XV. [h-] ibid.
pieneem , itnpedianc i apophyfes tranfver(^§ ^rafliores^&foveacartilagine obduda donatas ^ ob articulationem cum coflis ? quem in finem etiam in lateribus duorum corporum junfto- rum 5 fi primam & ulcimas excipias > un^ communis eminentia parva excavata confpici-r tur : foramina duodecim communia in quovisf latere , pro exitu duodecim pariunn nervorurn dorii .
122 Speclatim priniam dorfi vertebrarn qui-* dam axilUrem pve eminenfem vocant ^ eique fuprema cofta anneflitur . Reliquis nonnulli quoque nomina impofucrunc , fed prxter ne* ceflitatem ? quia feCtius nMmerp diflinguun^
h^hq* 125. Lumbi quinque hibent vertebras ! in
1*«f»» ; quibus generaliter nctamus corpora & cartila-?
gines interjedas , crafliflima ,* apophyfes traHs-
verfales lon^iflimas , tenujor^s tamen dorfi i
fpinofas crafllflimas , re(5las > & reliquis ma-
ois diflitasa ob motum hic laXiorem, forami-^'
na pro nervis lumbarlbus quinque communia
in quovis btere . Qiiidam etiam his peculia-s
ria nomina dant i fed fuflicic eas numerq di-?
^ ftinguere .
^* ^^' 124 In OJfe facra notamus nomen , fitum ,'
^^^^' connexicnem ^ figuram triangularem j fuperr!
fi^iem externam afperam > & inrernam laevemji
concavam , fubflantiam fpongiofam i bafin >
apicem j apophyfes duas fiterales arnplas ,
pro articulatione cuni oflibu^ innotninatis (a);^
apo,
(4) Quod conncxus oflis facri cum innomina^
|is mobilis fit j a nemine antefe obfervatum eflfe
Vult Schelhammer. A naleiSt.diflf.VI. §. 57.Dehoc
articuJQ&ligamcntis , quibus h«c plTa jungua^
Dt Ojfe coccygis. 5^
apophyfes duas iuperiores parvas , cum cavi- tatibus glenoideis , pro articulo cum vertebra inferiori ; apophyfin inferiorem , pro articu- lo cum ofTe coccygis ; canaUm , pro fine fpi- ualis medullas i foramina. anteriora & pollerio- ra , quandoque quatuor , quandoque quinque paria ; diverlitatem hujus olVis in viro & fe- minai
125 Ujtts : i. fpinaeproba/i infervire ; 2. pel- vim cum innominatis efformare ik partes inea contentas defendere ; j. paitem inferiorem fpi- nalis medullas , feu potius ita didae caudae e- quinae, in canaii fuo continere ; 4. neivis in- teftiniredti , ve/icac , partium eenicalium , ma- gnifque cruralibus , & ifchiadicis per forami- na anterioia tranfitum prrbere ; pofleriora ve- ro vei nihil , vel folum nervulos haud perci- cipiendos, emittunt ; 5. mufculis variis ongi- nem prabere .
126 In adultis unicumos efl ; quatuor tameti vel quinque fruftorum divifiones femper olten- dens . In Jnfantibiis recens natis, maximampar- tem adhuc cartilagineum cfl , atque in pueris adhuc ex multis conflat frufiis .
127 Os cQccygis etiam in fenioribus plerum- que unicum elt ,* in junioribus vero ex tribus vel quatuor conltat > cartilaiiinibus ut pluri- mum diftjndtisj atquc in infantibus mere car- tilagineum f fl . In hoc noramus , nomen , fitum, connexioncm , figuram , fubflantiam , bafin , a- picem , apophyfes tranfverfasexiies, cavitatem glenoideam , ubi facro jun^itur ; motum in alvi difficili excretione & partu ; ftatum infeminis: ufum , pro fuftentando inteflino re(5lo , variif- que mufculis inferendis .
128 In iHddru^tdibHs multis hoc os longutn C 4 eft ,
40 ^o Co/ils »
eft , & ex quamplurimls conflat fruftis 5 ex- trorfum reflediicur , & caudam conflituit ; un- de etiam oi caud^e appellatur i in homine ve- ro breve eft , & varias ob caufas introrfum fiexum.
DE THORACE.
thorax> ^*^ Secunda pars trunci infceleto PECTUS fiye THOR ^ X vocatur ; funtque illa ofifa , qux caviratem efformant , in qua cor & pulmones concinentur .
130 In hoc confldersmus f^rufturam ex parte ofream,& ex parte cartiiat;ineam , hujufque com-* pofitionis rationem j figuram &i ejus circumfcri- ptionem j magnitudinem , partes tres > verttbras lciliccLj co/ias, ik ffernum 3 De vertebris vero jam d i<5lum efl: j er«;o hic tantum de coftis & fter- no adhuc dicendum reflat . „ 131 InCOSTISj GraEcis f/tf«r<f di(5lis , con-
^*' * fideramus ficum j magnitudinem valde diverfamj mediaequippe fant maximx, fuperiores & infe- riores minores j proclinationem fingularem ver- fus inferiora i connexionem j morum , ligamen- ta 5 numerum , duodecim in quovis latere , divi- lionem in veras & fpurias , & ufum .
132 SubffantU eofiarur/i pSLtnm oi^Qa. td , par- tim cartilaginea : hasc , in parte anteriori ; illa, in pofieriori . Flgura , e(i incurvata : intus , con- cava j extus , convexa , pro cavitatis pe(^toris msliori conformatione.
153. Tartet coflac funt corpus & extremi- tates . In corpore notamus fuperficiem inter- nam & exrernam , labrum interius & exteri- us , fuperius & inferius , ac fulcum in labro anfcriori > fuperioribuj novem vcL decem
in-
Vi Cofiis ; ^I
inrculptum i vafa coftarum condentem . A qui- bufdam f yof m'/j nominibus infigniunturj rcdtius yeronumeio diftinguuntur .
154. In extremitatibus anterioribus cartilagines feptem coftarum verarumcum flerno junguntur ; odlava 3 nona , & quandoqueetiam decima,cum feptima, ac limul inter fe , per.cartilagines tranf- verfas cohxrent i reliquarum extremitates ante- riores liberae inter mufculos abdominis ik. diaphra- gmahajrent. In extremitatibus poflerioribus in plerifque duoobfervantur capitula , quas cum ver- tebris dorfi,ubi articulos mobiles conftituunt (a) , firmiter junguntur; &tuberculum alperum iuxta capitulum anterius , cui ligamentum inferitur , capitulum vero antenus deficit in duabus vel tri- businferioribus . (b)
Ij^ In STERNO attendendum ad /Itum 3 fi- <^^y, guram pugionis , /lattim in infante ^ ubi ex plu- ^ rimisfruft.'s conftatCcJ; numerum fruftoium in adultis , ubi modo unum , modo duo , modo tria; fubftantiam fungofam ; partem ejus fuperiorem , tnanubrium ^[(kdim 3 in qua utrimque cavitas pro clavicularum articulo , cartiJagine mobili inftru- <^a ; partem mediam , qua? anguftifllma ; & in- feriorem , qua? latior ; cui adhirer cartilago , 6k) iiguram , enftformis (iwQ Xiphoides di^tz , faepe bi- furcata, non raro tota offea ; cavitates laterales
utrim- (tfJDe mlrabili effedu harum articulationum in refpiratione^vid.W/ni/ox;!; in Hiil. Acad.Reg. An.1720.
(b) De collarum &vertebr3rum mirabilicoali- tu \id.Connors diderc.Medico phyficac .
(c) Quomodo in infantibus non folum ex variis ofTibus conftet, verum etiam tam ingenti vaforum fanguiferorum copia abundet , videri poteft in ^«•^/cfe.Adverf.Anat.Decad.II.Tab.II.fig.s,
42 De ofphus Beynl & Innomlnatls»
wtrimque fepteni y pro articulo cum coftis verls^ ;:
Ufus fterni eft , r. partem anteriorem ped:oris
formare i 2. coftas & claviculas fuftentare i 3.
defendere partes pedtori inclufas : 4 infervire in-
fertioni mediaftini , pro cordis fuftentatione j &
mulculorum variorum .
^jjaln^ li^' Ultjmam trunci partem conftituunt diio
nomina- offa , INNOiMINATA quidem vulgo didajquae
r<i, Ue- vero in infantibus & pueris ex tribus fruftis di-
uMf if' ftiniftiirimis componuntur, quorum quodlibet
chiumy fuum nomen habetjvocaturque fuperius ILEUM
«^ «w- anterius, OS PUBIS five pefiinis ; inferius 8c
his, pofterius , OS ISCHIUM. Hsec interventii car-
tilaginis junguntur quafi in medio (d) infignis il-
Jius cavitatis , acetabulum didse, & ad puber-
tatem ufque ibidem did:in<5la videri poftunt i po-
ftea vero concrefcunt , & in unum os abeunt, ita,
ut ne minimum priftina? divifionis veftigium rc
linquant.
137. Junguncur in patte pofteriore utrinque ofli facro per cartilagines & ligamenta , fir- mumque articulum, licet quodammodo mobi- lcm y ibi confticuunt ; atque cum hoc ofife cavi- tatem , qua^ pelvis vocatur, conficiunt. Inan» teriori vero parre ofla pubis inter fe per carti-^ lafTinem coeunt (b) ; ubi quandoque in mulieri- bus, pi-:^(ertim junioribus , in partu difficili, didu<Aa cartilaome^parum a fe invicem recedunc
w
(a) Male igitur a qulbufdam alTeveratur, aceta- bulum in ifchiofoloexiftere , cum commune fit omnibustribus .
(b) Santoiinus conjun(Sionem horum ofnum non per fynchondrofin fieri exi/iimaf , 1. c. Cap.' XI. §. IV. quod Veio aliis dijudicandum relina» quo.
Ve ogibus fternl & innontinatu, 4 j
(a)y pro foetus egreflu facilitando . Cohaerent vero fixcofTa ulterius ucrincjuecumoiTe facro per duo ^dhllC pecftUftriit robttfia Hgamenta , tranfverfum quafi digitum lata , & tres quatuorve di^itos lon- g^(b)j quorum fuperius ab apophyfi ifchii acuti pofleriori ad os facrnm abiti akeium vero & infe^ rius tubercuUm ifchiioCii facro jungit; quibus tamen nonobftantibus , osfacrum &: ofla ilei in partu a fe invicem lecedere cbfcrvai unt varii. (c) I^Sf Ceterum in offibus innominatisconfideran- da fignra j fMperficies excerna & interna , pro Variorum mufculorum ori<iine i af.fhyfcM du^ ^nteriores , fuperior j &infer:or , ac lUjaepofte- riores , ampla&acuta; iV/c/Yyc^ mai^n : inter has duas pofleriores i crifia ilei ; i^betculHm five tu-* herofitas ifchii ^ variis mufculis 8>: Ii<^amento(» ^7) prtum prjebens , foramen odi^ pnbis & ifchii com-» rnune j ovale , omniurn in Gflibus maximum & piembrana claufum y pro pundlo Hxo mufculorum obturatorinTi ; acetabnlnm (d) pro femoris articu- Jatione ; ]t\ quo minor cavitasj pro olandulac mu- cilaginofx fitu commodo ; d^ indfura 3 pro vafo- rum inh^nc glandu|am& ligamentum teres (e)
fe-»
(a) Au(ftores varii' j qui hoc obfervarunt , ci- tantur in Morgagni Adverf Anat.ni.p.58.& S«<x/-» fart. vander Wiel.Obf Cent.I ^-289. idem tefla-' tur Santorin. l.Q,
"^ (b) vid, de his ligamentis Covvperi Myoiom» nova. itemque Santorinui p.!75.
(c) VaraushziX.ii.GnilLemeau Oevur. chir.p* ^98.
(d) demirabilibus cjus yafis vid^l^^^/cfc.Adver- iar-Anat-Dec lI.Qbferv.i ..
( e ) Haud pridem \uttx jindrynm^VetUum PariftUtoortae funt^ utrmn hoc ligamentuni
44 ^^ OjfihHS InnomtnAth,
femoiis ingrefTu ; locus infertioms hujtis llgamen- tij 3i fitperciliacum eoitnn ufu notancia . 'diferen- T59. Denique hic ncn negligenda eft confide- ttte in ratio diverf<e conflitutionli horum ojjitim in mnlieri" fnare & bus & viris ', in mulieribus enim tenuiora funt, femina. & magis a feinvicem diftant, quam in viris, pr^- fertim ofsa pubis : ut fic non fohim cavitatem pel- vis , ^Q<i & anguliim inter ofsa pubis & ifchii, ma- jorem efficiant , pro foetus commodiori geilatio- ne 3 faciliorique in partu exclufione . \)jtfus , 140. t7«/ horum ofllumj prgerer jam indicatos, funt I. fuftentatiofpinae dorfi ^ omniumque par- tium fupenorum ; 2.junclura reliqui corporiscum fc.iioribus ; 5. mufculorum multorum origo : 4. formatiopelvis , quse pars eft abdominis , & de- fenfio partium contcntarum .
DE EXTPvEMITATIBUS SIVE ARTUBUS.
dehra' T4r. Extremttates {unt vel fuperiores , vel irl- ehiis » feriores; fuferiores , manus aut brachia ; infe^ riores y pedes audJunt .
142. Superiores CompleCtumin fcapulant, cUvi* cuUm i oshumeri yfiWQbrachii y cubitum j & ma* num extremam, (capuU, 145. in SCAPULA , qua? GrsEcis homoplatar vocatur^ confideramus /itum , numerum , figu- ram , connexionem , fubflantiam renuera , fatis firmam, caput cum cavitcte glenoidea , ( quam nonnulli acetabulttm fapuU zppclhnt ) collum »,
Ba-
vocandum /it i^rf / , ^n flanum , Planum revera incadaveribus deprehendltur, non teres : atta- men ufu invaluit , ut prsEflantifTimi etiam Anato- mici illud«yffjappellaverint.
is, Ve Brachih , ScapuU & CUvhuU , 45" Bafnj angulos diios , fuperiorem & inferiorem; co/?ai fuperiorem & Inferiorem i fuperficiem an- teriorem 3 qua coftis incumbic j Ixvem et conca- vam ; pofteriorem vero , inxqualem ; ffinam prxterea , criftam , acromion , cavitatem fupra et infra fpinatam , procefsum coracoidem : duas in- cifuras , unam inter acromion & coJIumj ulte- ram in cofta fuperiori , juxta procefsum cora- coidem, ubi mufculus coracchyoideus oritur : iigamentum robuftum , acromion et procefsum coracoidem jungsns , atque luxationem humeri furfum impedicns . Vfus , ifuflinere et ccnne- (Stere brachium cum trunco , 2. ortum auc fi- nem prxbere multis mufculis ; 5. defendere a- liquo modo contenta thoracis . Denique nota- mus , acroii.ium ct procefsum coracoidem in junioribus efse cartilai^ines , po/lea fieri epi- phyfes , et tanquamofsa dif!in(Sa circa annum XVI. imo circa vigefimum , quod in primis de procefsu coracoidem valet , adhuc deptehen- di .
144. In CLAVICULA , quseprimum fere os ^i^^^^ in foetu , obfervamus nominis rationem , nume* ^^^^ rum 3 fitum tranfverfum , ec connexum cum fterno atque acromio , interventum cartilagi. nis mobilis ; figuram , quafi Jittera? / j fubftan' iam , fpongiofam , fragilem ; corfus , pio pun- (f^o fixo mufculi pe(5lor^Iis, deltoidis , malioi- dei , tiQ. tifrotu^trantiam pro mufculo fubcla. vio , unde etiam Ji^amentum ad procefsum co- racoidem abit; duas extremitates , rotundiorem^ qua? cum llerno ct cofla prima jungitur; pla- niorcm , qua: cum acromio articulatur : defe- ftum in plerifque quadrupedibus : ufum I- pro brachii fuflentatione , ne nimis , ut in beflus , yerfus pe(^us ruat; quo ipfo magna brachio a-
4^ t>e Offe humeYi &tutfUb,
agilitas conciliatur; 2. pro mufculorum varlo* rum ori^ine ; ^.prodefenfione magnorum , qu^ fubjacent , vaforum fubclaviorum . ^^ ^^_ 545- ^^ OSSE HUMERI five BRACHlt , confideramus primd fitum, jun<5turam3 magnitii- ^*'* * dirtem^* deindefo»-/?»/ multis mufculis pro ori- o^ine vel fine infervienss quod fuperius CrafTius efl& rotundius 3 inferius tenujus& comprefTuisi porro protuherantiAm afperam circa medium , cui ipeciatim mufculi deltoides & peftoralis inferun* tur j fpinam externam & internam , in duos condylos definentesj intus cavitatem infighemi medullam concinentem : motum prae omnibus teliquis offibus liberrimum , five ampliffimum & 14<>. in e^tremttate VGVO e)usfuperioiri ^ capui y tiiagnum j levi caVeje fcapula? juH(ftum , hinc tarrt facilc excidit: collum 3 cui ligamentum annulare et multi mufculi bicipitis includentem : tc dud tubercula , maius& minuSi
147. In extremitate irtferioriiRgiiram et articuld-
tionem cum offibus cub]ti,ope trium capitulorunl
et duarum cavitatum : (a) diwscondyiosi five tu-
bercula , quorum externusextenforibus^ internus
flexoribuscarpi pundum fixumlargitur i duas/o-»
'ifeat, anteriorem et pofleriorem , in extenfione
et flexione cubiti , duos ulna^proceflus alternatini
excipientef^ • , .,
tulitUi 148. IriCUBlTd Confideramus genefatim fi-
tum , numeriim offium binarium 3 ulnam fiwe c«-
bitum , flridle fic di^tum , et radium^ ob flexio-
jlis feu motus diveffitatemjmagnitudiriem et cra(-
fitiem eorum diverfam ; )unSiufam 3 tam inter fe
Iftextremis, quam cum ofTe humeri et cirpoj
(a) Delineatur hic artlculus a C<«^;oTab.<.
Ve Offe httmerl & Cuhlto l 47
ligtimentum robuflum j ouo utrlufqiie corpora col- Jigantur ; i. pro iirinioiiconnexione ; 2. promu- fculorum hic copioforum conimoda origine.
149- Speciatim in IILNA , ( quae et cubitus ulna* dicitur ) fimanus fupina con/iderarur , notamus iitum interiorem : Jongitudinem radio maiorem > angulos five/jpiwrfx tres, qnarum exteriori prx- di^S^um ligamentum (§.]48.Jduabus vero internis mufculi varii inferuntur. Motum admittic flexio- nis &exten{ionis .
150, In extremitate fuperhrf , cavitatem I. in- fignem , Jigmoideam diiftam 3 aut femilunarem , cum eminentia in medio , eminentiis etcavitati ofTis humcri refpondentem i i.cavitatem exiguam in latere externo , pro articulo cum crifta radii: duos ffocejfus , anteriorem coronoidemj et poftc- riorem anconaum /ive olecranum , eorumque ufus : co//«i»,et mox fub eo tubercuium 3 pro infertionc mufculi brachialis interni , flexoris cubiti »
1^1. Ininferiore , capitulum , malleolum quafi conflituens ; inquoi. cavitaslcvior proarticulo cum carpo : 2. afophyfis parva flyhides , pro fir- mioriarticulatione carpi , nehicfacils luxetur; ct^^crifia, pro articulo cum radio; 4- cavitas inter hanc criilam, et procefTum flyloidem , pro fitu tcndinis mufculi uln^ris , carpi extcnforis > notanda «
152. In RADIO animadvertimus fitum exte- raditts riorem : longitudinem ulna minorem ; fpinamiCUi iigamentum (148 J inferitur^ w«*i»»f pronum ec fupinum . (<»)
(tf)Radium inquadrupeJibus arfte concreturn cflTe cum ulna , ficuti iibula cum tibia : quu illis motus pronusccfupinusdeeft , nQMiic SchelhMm^ •Analea.difren.V.f,/.
4^ Ve Ulna & ^adto •
'- lyjj Inextremitate fuferiori , capltulum CUfrt cavitate glenoidea pro articulo cum capitulo hu- meri , ejus crifiam , quae cum ulna ad latus arti- culatur ; collum : et ultimo t«^erc«/M»ij pro mu- fculi di{li hicipitis , infertione .
154. In inferiori y fpeClamus capitulum fupc- rioricrafliuset anguloflus , in cuius extremo ma- gnafofiit, pro articulo cum carpo , in latere in- teriori , foveam ^ pro rotatione criftae ulna?j iti latereexteriori , apophyfinhrevQxj] .^ crafsamjpro praediiflo carpi articulo firmando : in fcie pofte- riori , aliquot leves inclfuras : in quibus collo- canturtendines mufculornm extenforum manus et digltorum , prsfertim vero pollicis .
15;. Sequitur iam MANUS EXTREMA , qnxin carpuwi ntetacarpum , dlgitofjtt oJSa fefa. tnoidea dividitur ,
IS^. In CARPO confideranda </f/7»i?/oj/»f«/ , officuU oBo in Infantlbus adhuc cartilaginea ; horum y?^«r<t irregularis ; connexio , pars pofte- riorconvexa; pars oppofita, concava, procom- modiorltendinum et vaforum ad manum , digi- tofque tranfitu ; ordoduplex ; fuperior five prl- mus quafi capitulum efficit , pro artlculo mobih cum radio; inferlus verocavitatem format pro reciplendo ordine inferiorl , qui offibus metacar- pi jungitur, ubi vero in artlculopriml et fecun. di ordinls horum ofticulorum inter fe motus de- prehenditur . (a)liinc articulus offiumcarpi tri- plexeft; i-interfea 2.cumcubiro, j.cumme- tacarpo . (i>)
157.
(a) Manifeflam hanc in medio carpo artlcula- tlonem fe primo obfervafse affirmat idemSchelham jn ProgrammateJenenfi ultimo.
(b) Suntj gui carpi ofliculis nomina imponunt ;
Ve Manu extremx & Caypo , 49
157. In METACARPO examinanda cjfa m«ta'» quatuor y eorumque triplex quoque j cum inter C4rpwi. ie , tum cum carpo & digitis articuUtio j atque inquovis elfe corpus ik extremitates . In corf 0-
ribus 3 figuram obiervamus quafi teretem j ca- vitates intus pro medulla; magnitudinem , of- fa digitorum fuperantem . Pars gibba five po- fterior earum dorfum manus , concava > volam conficic. Corpora a fe invicem diftant , & in- terftitia mufculis 3 imerojfeis didis ^ digitos mo- ventibus j replentur ; capitula vero, fiveextre- mitates jund;2E & contigua? funt . Magnitudint inter fe diffeyunt : illud enim , quod digitum minimum iultentat , minimum eft ; fubffrquen- tia verfus pollicem 3 fenfim fiunt longioia j ali- ter quam offa digitorum . Extrcmitas carpo junda irregularis ell figuras ;, fed qux digitos tangit i capitula habet rotunda fatis magna , quoe cum cavitate glenoidea digitorum articu- lantur .
158. In DIGITIS noramus littim , nume- digiti . rum j nomina cuique peculiaria : ut pcllex , /n-
dex y mediitt i annularis 3 auricuUris. Oila tria funt in unoquoque , quae tresordines , fhaUn- gas di(5las conficiunt : quarum fuperiores lon- ge majores inferioribus . Suferficies earum ex- terior gibba eft ; interior plana & concava , ob prehenfionis commoditatem . Prima phalan- ga y ubi cum capitulis metacarpi jungitur , ca- vitatem habet liJenoideam , & motum quaqua- verfum . In alcero extremo duo capitula , cum duabus cavitatjbus fecundx juncta, ubi flexio tantum 6c extenfio fieri potefl : quod eodem
D modo
quod vero fupervacaneum effe cenfemus . Si laaien forte diftinguenda vel n^minanda ^ nu- mero illud fieri polle cenfeo.
50 De Metacarfo & Vlgltls .
modc inter fccundam & tertiam fe habet. Iii fuper'ori extremo phahn^x fecundae & tertix , inter duas 'cavitates , exigua eminentia adeft j eundem prsifans ufLim 3 quem olecranum . Ex- tiemitas ulcuna tertiae phaiangas apicem habet pau'o litiorem , quam corpus, ut digitorum ex- tr,ema liant amplioraj pro variis ufibus. pollex»^ 159^' POLLEX fpeciatim crafliora habet of- fa : quorutn primum figura , articulatione > li- tuque qujof.m convenit cum oflibus metacar- pi ; verum motu ab his ditfert . ydrticuiatio aU' tem primas phalangae cum fecunda , & fecun- dae cum tertia , coincidunt cum articulatione & motu fecundae ac tertisE ceterorum digito* rum In reliquis digitis, praeter ea , qua? jam di(^afunt, nihil peculiare notandum occurrit . Reflant oj(/rf fefAmoidea manus examinanda : kA de his infra §. i8o-
DE EXTREMITATIBUS INEE- RIORIBUS. i(5o. EXTREMITATE5 INPERIORES , PEDES did"as, conftituunt , femur ^ tibia live crus r fatella y pes extremus & cffa fefamoidta % totum corpus fubftentantes . femur* i^'- InFEMORE, maximo & robufti(fima totius corporis ofle , confideramus litum , nu- rrierum , fiijuram > magnitudinem , raotum , cor- pus & extremitates , una cum eorum ufibus .
\62. In extremitate fuperiori perluftramus I. caput magnum , & in hoc fojfam , pio liga- m^r^to 'Tothndn i f]\'Q trreti vulgodidio, ( Lcet revera fUnum fic ; J (a) quo acetabulo junsitur ,
ne fa- (a) De lite circa boc figamenrum v\\,T-xamen de divers points d* Anatomie &c. par. M» ./i»^^»'/» pag. 77. &feq.
DeFemorel si
he fdclle luxetur j locumque ubi hoc ligamen- tum acetabulo adhaeret jfitum capicis bbiiquum» & tiriiculumQmn acetabulo . 2. coUum ^ cui li- garrientum robuftum annulare ^ ab ambitu ace- tabulioriundumj inferitur j (a) quod colluiri & capucquafi in caf/«/i continet j pro firmiori articulationc . Piasterea colli hujus progreflfumi non perpendicularem , fed obiiquum , fere ho- rizontalem > extrorlum verqentem 3 pro femori- bus magis disjungendis , ut firmius ftare & ince- dere queamus , & ob rheliotem multorum mu- fculorumhic requifitorum collocationem i fub- fiantUm ejus fponi^iofam , cavernofam, ob quarrl faepefrangitur j foraminuU pro ingrelfu vaforuni nutrientium . 5. duas apophyfesj tYochanierei diftasi majorcm five externum , & minoreni five internum , mufculorum femoris infertioni- bus infervientes ,* quae vero una cum capite ante pubertatem diflindtasepiphyfes fu nt . (b)
161. In extremitate infetiore Contemplanda ^ i. duo cdpituLa&C c^\\X.zs media , pro articulo fcum tibia y 2. cavitas poflerior y pro tuto vafo- irum ad tibiam tranfitu ; ^' cavitas anterior y pro patellae collocatione & motu ; 4. duo condyli y iive tubercula juxta capitula , pro mufculorum D 2 pedem
{a) Delineata haec vid. in Fe[aL cap. de Liga- rhentis , & Bourdon. Tab.anat.5 fig. 5 i.Vafa ve- toeorum eleganter depida in J{uyfchii Adverf; Anatom. Decad. II.Tab. III.
(b) In fuperiori parte artlculi femoris & oCTis innominatl ligamentum effe robuflum , a D. Vouglat inventum , quod valde muniret hunc ajticuhim , ne mole corporis hic fierec luxatio, fcribit Chefelden.m Anatomefua . Ve- rum quiaillud clarius non defciibit, reperirfil ftucufque ngn potui i
$2 t)e JFemore
pedem moventium pun(5lo fixo ; in quoriim ex- teriori , in peculiari confpicienda fovea 3 fas- pe infigne os felamoideum i quandoaiie etiam minus in altero tuberculo:, prsefertim in valde fenibus , reperitur . (a') Tota ha?c extremitas ad pubertarem ufque diflin^iflima confpicitur epiphyfis .
164. Incorpore femoris notamus faciem ante- ^riorem convexam , pofteriorem concavam i ejus obliquitatem fingularem j five naturalem infle» Xionem > robur ingens ; fpinam , five Uneam af' feram 3 pro mufculi tricipitis infertione j &" ca- vitatem magnam , pro medulla mulraconden- da . Ufus oUuim femorum efl , ut corpus five truncum fuftineat j quando flamus vel ambula- mus , & ut fuper capitibus eorum prarcipua to- tiuscorporis ffexio fiat . (b) fdtellf. j^^ PATELLA, qux & ROTULA di»5ta , confideranda offertfitum , figura^ , numerum , magnitudinem , craflTitiem diverfam 3 fuperfi- ciem anteriorem , sequalem , leviter convexam; & pofleriorem , inxqualem , eminentia & dua- bus foveis prseditam i fubflantiam fpongiofam & fragilem i connexionem per tendines & li- gamenta cum femore (c) & tibia ; motum afcen- dentem & defcendentem in flexione & exten- fionetibiae; & deniquc ufum > pro robore con- ciliando mufculis tibiam extendentibus , qui- bus pro trochlea infervit , ut firmius flare & jncedere valeamus . In infantibus , imo & in pueris , mere adhuc cartlLiginea efl . tihU* 166 In TIBIA five CRURE in univerfum
nota-
(a) vM.^^iel-neatio corum Tab.noflra I fig. 2,^. &4. C^) 5cy;e//;4w.AnaIe<fl.difr.VI.§.7i.
(c) Lijramentum . quo femori jungiturj vid.jn V^i^yfch. Thef. anat. VIL Tab.j.iig.u
teTatelU & TihU : f ^
notamus fitum ; os duplex , tibiam ilricle i\t di- ^am i &c fibuUm ; magnitudinem & craflfitien* horum diverram ; aiticulationem utriufqU^ tam inter fe , quam cum femore & pede extre» mo.
167 IntihU fpeciatim fitiis ih interiori cru* risparte^ corpus & extremitates perpendenda . In extremitate vero /"«ffr/oyf cra(l"ities , duae c^- vitates glenoidexj pro articulo cum femore , quibus duae cartilagines femilunare s moh\h$ in- cumbuntj (a) eminentia interje(fla 3 qua/i bifi* da , pro nervoforum & quafi cruciformium li- gamentorum , quibus femori junoitnr ( h ) y m\-* fertione i cxvitas pofl: hanc eminentiam , jn qua gUnduU mucofa colloc^tur . In facie antc- riori tuberculum , cui extenfoies tibise , quibus pateJIa innata eft , inferunruri ad Jateia duo tubercuJa, pun(5lum fixum pratbentia mufcuJis quibufdam pedis exrremi ; quorum exteriori etiam ar(fle jungjtur fibula : fic tamen , ut ha;c nihiJ faciat ad articuJum cum fcmore , quia fe* mur non attm«:^it .
168. In extremitate inferiori , notamUS exca-
Vationem pro articulo cum tarfo ; in latere exte- riori aliam pro artirnlo cum fibuJa i in latere interno apophyfin craffam& robuflam , mallet- lum internumdl£t2m , pro articuli pedis firmita- te . Utraque extrcmitas ad pubertatem ufque ex diflin(flisconflatoffibus .
16^ In coy;>orf rres anguJos five fpinas : qua- tum exteriori Ugamentum interojfeum jungiturj
D s fibu-
C«) vid.i«0r^tf^^7.Adverf II.fig.IV.& V.W/«x- tovvin Hifl^.Acad Reg. Scient. An. i/i^.qui de illarum mechanica difpo/Itione & ufu eJeganter differit & Canf.Tab.j.fig.^.
(if) BQHrdQn.Tzb. anat. V. fig.n»
54 ^' TihvU •
fibulam cum hoc conjungens i anterior acuti(fif ( ma eft i fe4 roboris cauiracrafififlrima, fola cute I & perioftip te(^ta : qtiapropter in contufione ejus ' dolorum valde fen/ibilium fafpe caufia . Hi an- guli in infantum tibiis vix apparent , fed eorurri tibisE fere cy/indrica? funt j tandem vero angu» lofa^liunt, Denique tibia intus cavitatem pro m^dulla habet infignern . fibuU, 170. InFIBLlLA, qu« & PERONE audit , examinamus fitum & junchiram , longitudi- peni , craflTitiem valde exiguam ; capitnlum fw* ftritts 3 quod articulationem cum femore non at-? tingit , fed tantum tibias lateri externo jungi- tur y inferluf , malieolus fXfernus di(5j-um , ad articulum cum tarib coneurrit , fua eminenti^ articulum firmat , ^c fic facilem luxationem muItu.TTi impedit . Corpus fere criangulare eft j, & a tibia dift^at i ejus fpinas acutiori ligamen-^ tum inferitur interofeumi quod cum tota fibula pro commodiori inicrtione mufculorum multo- rum pedis extremi infervit. MG$um r/^/<euni- ce iequitur, nullum habens peduliarem . pnf:(^ '^^- -^" ?^^^ E^CTREMp confideramus C^^^j^^ jfitum , longicudinem in homine prse reliquis animalibus longiflfimam , ob firmiorem incef- fum > pedis deinde dorfHm i pUntam , quae con-? cava , ne vafa , dum homo ftat vel ambujat j, facile compiimantur ; partes , quibus , dum ftamusyel ambulamus , proprie in/iftimus ; di- vifionem intarfum y metatarfum > digitos & ojp^ fefamoidea ,
* 172. In TARSO notamus iTtum , numerun^
* * feptenarium ofl]um , ut ajlragalus , calcaneitm^of
navicuUye ^ cnboi^es , & tria cuneiformia i horurn figuram irregularem ; articulationem cum ti-? bU^ inter fe ^ & cum oHibus metatavfi: atque
QQnz
Ve Tede extremo & Tatfo . 5 j
connexionem per ligamenta fortifTima ; deni- que ftatum Jn recens natiss ubi pluraque adhuc lunt cartilaginea .
175. Nominatim in a/lragctlo , qui $z talus vocatutj fitus j figura , articulatio cum tibia , fibula } 3c calcaneo 3 atque capitulum pro aiTti- culo cum naviculari pra^cipue notanda .
174. Incalcaneo, ku Oj(/<r Ci«/c//, coniideran- duslitus, figura , ma^nitudo , articuIar:o cum aftragalo & olTe cuboide; apophyiis retrorfum prominens , ad lapfum fupinum prchibendum > jn cujus faciem pofteriorem inferirui tendo Achillis omnium fortifTimus . In Iac»^re irc^ rio- ri excavatio , pro tuto vaforum tranfitu ad me» tatarfum & digitos , confpicicur .
I7f . In na-vlcuUri feu fcaphnide , fltUS , af- ticulatio , cavitas glenoidea , pro capicisaftra- gali articulatione ; & tres facies anteriores , olTa cuneiformia excipientes , perpendenda ie offerunt .
176. In cuhoide luftramus fitum , inrarfila- tere externo , ubi faftinet r., mctatarfi extimum, quod minimo digito artici-Ijrur , & fiinul os metatarii haic proximum; deinde articulatio- nem cum ^'.fibus vicinis ; .'«c/r^^-am in inferiori parte , in oua os fefamoidcum frequenrer , in tendine mufculi rer^nsi p.^ftici , reperitur .
177. lii olTiL'.'? trjbus atncifo/mihuf (icum > magnuu^imem diverfim , articulation m cum navicular' & tribus oiribus metatarfi , poll cem fCiiJce:, fecundiim (k. tertium digitum fuiien- tantibus .
178. In METv* TA.RSO nocimus fltuTi ;of- ^^^^, fa quinque, iu quibus corpora fere tcretia , fu- farfut* perius c mvexa , inferius concava , inrerflitia
pro CQliwcandis mufculis interdffeis ; capitula D 4 poite-
^6 T>e Mtfatarfo & TfigUls l
' pofteriora , cum tarlo jundla , ingequalia ante-
riora, rotunda , pro articulo cum digitis , quae multum eminentj ut vim mufculorum digitos fleiStentium augeant j magnitudinem diverfam horum offium ; apophyiin in extimi five quinti offis capitulo pofleriori magnam, cui pes 3 adeo- que tota moles corporis , mulcum infifiit . digiti , ^79' In DIGITIS PEDUM pleraque ita fe habent, utinmanuumi attamen tredecim ple- rumque tantum in adultis, fa?pe tamen etiam quatuordecim hic inveniuntur ofla , longe mi- nora &tenujora3 quam in manibus , fiipollex excipiatur) . Motum habet ftri(^iorem* quaai digiti manuum > atque digitorum maximus eft: pollex , quamvis folum diio habeat offa five in- terncdia ; reliqui fenfim minores, aliterquam in digitis manuum : digitufque minimus ut plu- rimum , & faepe etiam huic proximus , duotan* tum diftinfta in fenibus habentoffa, quia duae ultimaephalanga; haud raro concrefcunt : hinc non nifi duodecim tunc numerare pofTumus . 0/fafe. 180. SuperfuntOSSASESAMOIDEA:qu3e famoi' funt parva oflicula, in annofioribus & fenibus dtaj maxime confpicua , ad figuram feminis fefami aliquando accedentia : quorum fitus frequen- tiflimus I. in pollicibus manum & pedum , in quolibec fxpe duo, non raro tantum unicumj 2. unum in junftura metacarpi & digiti auri- cularis, in abdudtore hujus digiti frequentiffl- me haerens (a) ; j. unum fxpe in quovis condylo externo femoris (b) ; 4. unum fub ofl^e cuboide tarfi , in ten-dine perona?i poftici . Ha?c quatuor- decim in virili a?rate &fenibus plerumque re- periuntur , quandoque tamen etiam unum in
condy- (tfjvid.ejiis figura & fitus inTab.noftra Lfig.J. C0Tab.r.fig.2.5,&4.
Vf Ojjihut fefa moideh .' 57
condylo femoris incerno , fcd rarifTime . Ali- quoties etiam unum in facie externa ofTis meta- carpi, quod indicemfuflentac , intendine mu- fculi addu(ftoris indicis reperi ; fafpius vero ia pollicibus manuum altcrum deefl . Plura igitur fedecim rariflTime , fed frequentiui pauciora in- vtuiuntur; hinc errant iili , qui ultra quadra- ginta generatim adeffe fcribunt & numerant , at- que cuivis digitorum articulo duo & adpingunt , &adfcribunt, ut tamen plurimi feccrunt . Om- niainhasrent tendinibus mufculorum , exceptis ijs , quae in condylisfemoris repcriuntur : ha^c enim principiis mufculorum innafcuntur . Fi- gura & magnitudo eorum diverfa eft & irregula- ris . In junioribus cartilaginea funt , idcirco fa- ciliusinfenibus reperiuntur . Mufculispro tro- chleis inferviunt , eorumque vim augent . Conf- Notasfub /igno (1*)
DENllMERO OSSIUM.
181. Exhibitis /ic oflibus omnibus totius corpo-'»«mf- ris , facile jam erit numerum eorum noffe, in quo vus of- determinando Audtores tantopere varianc . In lium , fenibusplerumque ultra 25o. non reperiuntur ; in juvenibus & pueris major quidem eft nume- rus , verum incertior ; quiamulcain unum po- fteaconcrefcunt.
In cfl/»/tf expofuimus fexaginta novem : exqui- buscranium> unacum fex officulis audirus ,
habet -14
maxilla fuperior — • — 15
maxilla infcrior ^i
dentes in utraque maxilla - — 3z
os hyoides ^— . — ~» 5
larvnx — . — — 4
In
II
5 8 J^e Tiumero Ojftum :
In truneo adfunt offa 53. nimirum vertebrje 24
coftse . , 24
fternum flicet fxpe ex duobus fruftis conftet;i
os facrum ■ — » i
os coccygis - — - i
olTa innominata • 2
In f;v«r<?»»/f4r/&»/adfunto(Ia 1^8. ut fcapulse 2
claviculx ; 2
offa humeri, , 2
— carpi , in iingula manu odo , 16
metacarpi , , quatuor , 8
•"— ^digitorum , — - ij. jo
— -femoris : — — ■ — . 2
rotulx/ive patellsE j — «««« 2
oflTa tarfi utriufque pcdis ;, i4
metatar/i , lO
digitorum . • ■ • 26
— — fefamoidea/iaro ultra \€* reperiuntur , i^
Igitur totius numerus fivQfumma eric — • 260
182, EPIPHYSES (§.51. ) in hominibus circa annospubertatisfacile adhuc 124, diftind^as de- monftrari pofTunt ; quse ii his 2<Jo.addantur , nu* merarepofTumusin univerfum offa corporis hii- mani 384,
DEJUNCTURIS SIVE ARLICULATIO- NIBUS OSSIUM . Aejun*
Huris 18^. DE JUNCTURIS OSSIUM , quarum #»wj fcientia in chirurgia adeo necc/Iaria j Anatomici
vulgo
vulgo agere folent in principio ofteologiac i quod ego in iineejusj cognitis prius oQibus ^ redius fieri exjltimo: quapropter jam ad eas progredior .
184« Gracci nomina iis impofuerunt Gracca , a figura articuli & medioconjungentederumta ; in quorum ve- roexpiicatione, quia fcript:res anatomici immenfum variant,& confufe mulci fcribunt , fequenti modo eas , ^exmente(?<i/f«/ et fJip}.ocra(ts3 opcime dilpcfci atquc cxplicari polfe credidi i al:o tempore prulixius forte de iis adurus . I8T. SYivrTHESIS five SYNTAXIS OSSIUM , (Lzunii commiffMra 3 conjunEiio) genus eft apud hos 'Auclores omnium jun^urarumj tam cum j quam iine motu, comple(fi:tns duas fpecies a
CArthron i id eft, artkulum 3 junSiuram '. quas con/l- derat contadlum olfium five figuram conjundionis ^ fine refped:u ad connexionem . Hujusfpecies rur" fus duas funr : CDIarchroJis j motum habens manifeftum; qiio com- prehcnditur fEnanhtofis jqiiando caput profunda: cavitati jun- I gitiir : fit caput femoris cum acctabulo \ Arthrodia j quando caput cavitati leviori jungi- I tur : uc junttura hiimeri cum fcapula f {^Ginglymus , fi os fufcipit ec fufcipitiir : ( Gallis c^^rw/fyf j ficut injunc^^ura humeri cum cubito etc. Quibus a Fallopio 7Vo«6o/t/fx additur, ubi motusinlKir rotae circa axin , ficut articulus pri- ma?colli vertebrx ''u:n fecunda. Hisa recentio- ribus quibufdam adjeCta eft Amj^hiarthrojis j quj^ comprL-hendere voluntomnes juniSi^uras cum mo* tumanifjfto, diffjrentes a pra^cedentibus , vel figura , vel motu . K^Synarihrofis i motum habens vel
f^obfcurrum y utoffAcaipi, metacarpij tarfij me- I [ tatarfi etc.
nuHnm
r o Ve^JanSfH rh Offiu m *
II »»//»01 3 eujus fpccies func : ftttufa y harmonU C gomphafis . S^Symfhyfin , Luniontm , indicans ofliiim connexionem: et Ht vei fftne medio i ( fcil.alieno j aut ab offe in adultis dl- verfo J ut in ofle frontis y maxilla inferiori , oflfi* bus innominatis 5 vertebris etc cHmmedhy Cfcil.alieno > ab offe adhuc diverfo ) s cujus pro diver/itate tres (unt fpecies , ac quaeli- C betcum etfinemotu, ut
CSynchondroftsyXn ofTibus pub'iS,vertebris intcr fectc. J Synnevrojis , in omnibus jun^turisartuum > futu- I riscranii etc. ^^SyJfarcofis , in fcapulis , ofTe linguali,gingivis etc«
DE PERIOSTIO , MEDULLA , LIGA.
MENTIS ET CARTILAGINIBUS , tanquam partibusad ofTa adhuc pertinentibus *
ferto' ig6 PERIOSTIUM efl membrana nervofa , fllum . vafculofa f-*} , fenfus acutiffimi; omnia offa ex- terne et interne proxime invefliens , dentlbus , quantum fuper gingivas eminent , locifqucj »" bi mufculi inferuntur , exceptis ; hinc in tKter- WMf» et internum A\\\d\t\XV y V0MUXC\ut fericra" rtium i ubi offacratiii extus , dura mater vero > ubi intus ea inveftit .
187. Conftituit rudimenta ofTinm inutero^ organum efl fecretionis materi^ offea? y ficut membrana adipofa pinguedinis^ et ofsa ab hoc accretionem , angmentum, et nutritionem ca- ^ piunt J nam huius vafa fanguifera offa innume-
ris in locis penetrant , ficut in juniorum ofTi- bus maxime obfervatur . Senfum o(fibus lar-
(a) Vafcula hulus copiofiffima variis ia hguns cxhibuic ^.uyfchius .
t)e Ttvioflio & MedulU l 6\
gltur ; nam hocorbata, uri & fecari poffiint fine dolore . Termlniim & figuram prgEfcribit offi- biis : nam ubi lajilim efl , exoftoles , tophi , ca- ries&c.oriuntur . Diverfam in variis partibus habet craffitiem j internum tamen exteriori lon- ge e(l tenujus , & ofla intus nutrit ', vafaque fani^uifera & nervos recipit per fingulares ca- nales , o^Tjbus hinc inde infcuiptos , quje cum medulla communicat . Oriri vulgo dicitur a dura matre cerebri : quod vero re(5le loquen- do dici non potef> ; quia fimul & codem tem- porecum dura matre in foetu «eneratur.
188. MEDULLA , mada olim informis ha- medul' bita , conftat ex fubflantia olcofa , pingui , fnb- /<j . tili , & minutififimis veficulis membranaceis , in qttibus e fanguine arteriofo , fere uc pinguedo, pinguis haecce fubftantia feceriiitur j contine- turque in plerifque olTium cylindricorum ca- vitatibus ; nim in cavernofis oHibus fuccus tantum rubicundus , pinjiuis , quafi medullo- fus , deprehenditur . Vafa medullx , per pro?- di<5^05 canales , hinc inde oflibus occurrentes , ad cava offium penetrant : arteri^E: materiam medullofam adferunt & fccernunt , venx fan- Suinem redundantem revehunt ; rervi vcro fenfum ejus vefictilis lareiuntur. ( a ) Titqy.e crtfciXy nte^ue decrefcit fecuhdum iurne augvntntttfvi n)tl decrementum , ut nonnulli exiflimarunt ; fcd prout animalia motu exercentur , vel quiete gaudent , idoneo & fufflcienti , vel inepto pa- bulo , fruuntur . Ha:c fubtilis pin^uedo iive oleum , interflitiis fibrarum ofTearum fe infi- nuans , offa ab ariditace & fiagilitate prasfer-
vat i
(a) Experimentu D«i»rr«rf» hac de rc vid.in Hift.Acad.Reg.Scient.Aj700.
II
^i Ve McduUa & LtgAmtntts l
fervat ; fed ea » uc olim pucarunt j non nii-^
189« LIGAMENTA func vincula robufta i ut plurimum membranacea , jundturas mobiles fpecie annuli cingentia , connedentia , oflfi- Umquecollis firmiffime innata ; nunc carcilagi- nea, nunc nervea quoqiie auctendinea i iive te- iretia , colligandisoflibus deftinaca. Danturqui- dem adhuc alialigamenta j qtiam quae offa li- gant y Cubqiubus vero femper partes membrana- cea* intellrguntur i certaspartes colligantes ; wt Jigamenta ml>(cuIorUm , lingusc 3 uteri , penis &c. de quibus fuo loco . CdYtiU' lob. CARTfiAGINES deinde ad offa pef- gints . tinent, quaci ut §-^i. dicSum eft, funt partes of- fiuma»mulaej elaftica? ; nihil vero plerumque i vel parum meditullii aut niedulloft contineri- tes* .^
191. Cingunturiuo pertchondrtoi & i. ad oftd conjungenda , ut in vertebris i &c. 2. ad cavita* tes articulorum formandas > ^. ad extrema of- iium obducenda 3 eaquepolita, & laevia^ red- denda, ubiciimque eorum motus requiritur i inferviunt . Ceterum eciani ad afperam arteriami
. jaryngem , bronchia, nares , aures , oras pal- ptbiarum, aliafque parces , de quibus infra i €onftituendas i uciliflimae funtrf
DE SARCOLOGiA^
^ quidem primd
£)E TEGTTMENTIS COMMUNIBUS CORPORIS HUMANI.
192. Confidefatis ha^enus oflibus, canquant
fulGris
Ve Cartjtagraihus * ^|
fulcris machlns humanae :, partibufque ad ea pertlnen- libus, progredimur nunc ad partes molles examinan- das: quarum dodrinam §.5J.SARC0L0GIAM voca- yimus .
I9j. Dlvidi hzc poteft r. In do^rinam de Ttgumtrf tts five vdnmentfi communibtts corporis humani ^ 2. in SfUnchnohgiAm 3 i.in Anchiologtam ^ ^.lieurologiamj $ * Myologiam , ec S.Adenologiam .
194. In Splanchnologia confiderantur r. vifcera ab- Aominis chylopaa j /ive digcftioni alimentorum deftina- ta : quzfunt, ventriculus , inteftina , hepar, lien et pancreasj 2.uropaa^ five urina^recretioni infervientiaj iitrenesj ureteres, ve/ica urinaria , urethra ; ^,f>artes gcnerationi dicatte } ^.organa refpirationis & clrculationit faniiuinls j in thorace etcollo/ita; ut pulmones , cor i diaphragma , partefque ad has pertinentes; et deni- que ultimocrrf/^i-Mw , orgaha^ue fenfuumln capite col- locata .
155. Antequam vero ad inreriora pergamus , TEGtJ. MENTA COMML7NIi\, totun» corpus cingentia 5 prius confideranda funt ; quorum in beftils quideni plu- ra , in homine vero non ni/i tria reperiuntur : ut CU- TICULA, CUTISetPINGUEDO, C.memhrana adi- fofa: quas partes jam , cum fequentibus reliq' '«• , in forma tahularum i uc vocant , exhibebimus J ut tyrone s in fe(Sionibus omnia , qua? in parte quavis corporls no- tandaec difcenda occurrunt, unoquafi intuitu perfpi- cere intucrique polTinc .
I9<). CUTICULA eftmembrani tenuis, totam cu-
tem , cuius quafi pars eft ar^e ambiens , undeetGraeca
vocabulo Epidermit vocatur . In hac notanda .
Adhffio , firmacumcute, inter^^eniente co/fjorr reticu-
iari Malpighii ; fic 3 ut in fe(5lione cadaverum non
fcalpeilo , feJ aqua fervente feparari pofiic . Alias
tamen etiam m viventibus eam putrefaclione > igne
« veficatoriis a cute recedere obfervamus .
Color y
64- t)e CuticnU*
t^lor , in Europais albus ; in -^thiopibus, niger .
Strn&ura vclfubflantia exminutilfimis lamellis , et quafi fquamulis, arcle tamen cohajrentibus , microfcopio obfervandis , conftat : in quibus copiofifl^ima
ForaminuU , pilis , tranfpirationi et fudori exitum s Mercurio ahifque rebus ingrefsum praebcntia ; fori vulgodidlav Hisquidam 7;<i/t/«/rti tribuunt , pro fu- dore moderando ; quod tamen vielafti^a horum va^ forum potiusfieri , exitlimo-
CraJJlties dlverCs. , eaque maxima in plantis pedum et
t volis manuum r reliquis in partibus valdetenuis.
Sulci 3 iive//«f«, incifuix Plinio , varii , profundiores et leviores ubique , prarfertim vero in volis manuum j confpiciuntur ; exquibus mulci vaticihari conantur . In apicibus digitorum , fpiralesfunt , dudufque cu- tisexcretorios , certoordine hic difpo/itos, defende- re videntur .
"B^egeneratio , in viventibus facilis eft ; attamen eJHS
ertus , non a condenfatis ab aere exhalationibus corpo- ris , iitveteres voluerunt ; fed potius fecundum Leeu- vvenhceKium , ab expanfione du(5luum cutis eXcreto- riorum; vel fecundum t^uyfchium ab expanfione pa- piUarum cutis nervearum , multas minimas fquamu- las flve lamellas , interfe cohxrentes , conficientium, ut mihl videtur , ab ucrifque fimul . Vid. Notx fub
Vafa , neque a B^uyfchlo fubtiliffimis fuis inje^Sionibus dccegi , neque ab aliis adhuc certe demonftrari pof- funt; hinclxfafanguinemnon fundit , et fenfu fere deftituitur; a fubtili tamcnliquido eam nutririe:re* generatl necefse eft .
pfus , I. defendere cuteb ab attritu , dolore , et ficci- ta?e, atque /ic z.fenfum ta(5lus iuvare et moderari, 5- moderari humorum nirniam exhalationem . 197. CORPUS RETICULARE MALPIGHII >
five RETICULUM CUTANEUM , eft tenuif/ima
mem*
Ve CorpOre reticuUri Malpighli , 6^
membraniila , innumeris minimis foraminulis , reticuii
inftar , perfurata , cuticul;r prcxime fubjacens j eique ,
dum vel arte vel cafua cute auft^rrur , iirmidime adhae-
rens, ut vix inde feparari poifit , &: interior quafi tan-
tum e;us luperiicies videatur . In hcc examinanda
tocus , ubi maxime repericur : illis in partibus , ubi
fenfus cutis exquifiti^Timus eft , nimiruvD in volls ma-
nuum , apicibus digitorum , et plantis pedum t dein-
de etiam u\ lingua , & quidem ioni^c m jnifcftius &
accuiacius i quam alibi conlpicitur; ex qua ctiam
ejus nacura & conftitutio melius pjtent , quam ex om-
nibus aliis partibus. In aliis piitibus ob tenuitatem
vix confplcitur .
Color : in Europxis , albumeft:; in ^.thiope verofcu-
te licet candidiflima j nigerrimum : in femiaethiope,
dilutius nigrum : hinc color hominum , ctprorcipue
nigrities itthiopum, maxime ab eo dependet . (a)
Vfus ? per foraminula fua pilos , papiilas cutaneas ,
dudufque excretorios et abforbenres cutis tranf-
mittlt ; quge certo ac deteiminato ordine detinec ,
n€ facile de fede fua dimoveri queanc : papilla-
E rum-
{a) Yid.KHyfchii recentifTimas hac de re obfervationes in Adverf.anat.Dcc.Iil. pag. 26. qui etiam fruftum ctitis i^ithiopis , cum cuticula ex parte inde feparata et de- pendente , in fpiritu mihi transmi/it : in quo apparec cutis candidifllma , ut in Europxis; cuticulsefuperficies excerior , nigra : interior vero, ubi rericulum confpici- tur , ni:^errim>i . Fx quo apparet , in cot-pore reticulari praecipuam ni^^ritudinis fedem effe . Confirmat idem Santorintis , Obf. anat.p.2. qui f.mii\ indicat , colorctn cutis Europarorum iTJultum a colore bilis pendere ; nam in i(^cro fiavo, bilem quoquc efTe flavam > in idtero ni» gro , nigram; in chlorofi vero pallidam . Conferri dc cuticuli uberius merentur Af^/^/pfc/wx de Tadlus orga- no t et I^Hyfchiuf In Epift.prima , fig.^.j.^. et 7. qui po^ flerior prioris inventum egregie illuftravit .
66 Ve corpore rctlcuUri Matpighlt .
niiTiquemollitiem &adta<ftiim aptitudinem confer*
vare viuetur . .1^8 CUTIvS eil membrana robuih , inflar coriicraf-
fd 3 elafiica > totuiTi corpus invefiiens : in qua conli-
deianda . Connexio • fuperficics fuperior cum reticulo Malpighii , &
cuticula : inFeriorvero cum pinguedine , & quidem
in quibufdam locis laxe , in aliis ardiflfime, cohxret . Craffities etdurities varia , in variis corporis partibus Si.
in variis quoque animalibus , ficut ex diverfitate corii
patec Sulci 3 incifuraefive Unete ^ multij cum cuticula com-
munes . Toramina. ^majora y utinore, nafo , auribus , & ubi
habec S tamen cutis potius refiexa , quam perfo- "5 rata j dici potefl. ^minora , vulgo pori : qui rurfus funt vel W4-
joret vel minores i pro piiorum , tranfpirationis & fu*
dorisexitUj mercuriique _, contagiorum &c. ingref-
fu . Mitjores , prxfeitim in nafo , nudus oculus perci-
pit i minores vero microfcopia s atque mercurii tran-
fitus per corium demonftrant . StrftBnret fiye fitbfianiix ex
(fitr;\rrf?j(i/»f/j iingularibus tenaciflfimis mire im- plexis. Vajis fangtiJferis copiofifTimis ^ eX KuyfchH inje" Bionibus ftupendis primum rite cognitis - vid. tejusfcripta ^J^ervis copiofts , papillas ut plurimum pyramida'' les 3 per rete Mlplghianum in cu^iculam protenfas j conflicuentibus •■ qua? in labris ;, volis manuum , prx- eipue circa apices digitorum , & in planris pedumy cuticula ablata, maxime confpicuas , tafiuf^ue orga^ num conftituunt primarium . (a)
Glan- ' {a) ^uyfch, Epifl. Tab. XVII. fig. 2. Sc Adverf. Anacr Dec.II.Tab.i.fig.5,
be Ctite, ^f
ClanduU cutanta tn}liares copiorilTlmae > a plerilqul recencioribiis , ipoii Stenoner» 3c MalpJghium y in cntG ubique ftatuuntiir 5 pro fecretione materiac exipiran- dx > quas tamen vfx , vel falcem paucilTimaE , demon- firari poflunt 3 earumque attnbuta fuhdio a iolis in cu- te arteriolis fieri potefl . (a)
FoUUuli iive B^cceftacuia. cutanea 3 aliorum forte funt glandula febacea , (b)
Vfus cutis ell : i. partes lubjacentes involvere & defen- dere ; 2. organum tac^tus efTe j & j.emuncloritim unr- verfale fanguinis j ope fuddris & tranfpirationis : quae vero fimul pro ariditate cutis avertenda infervit -
199 PILI ad cutim quoque rcfernfolent i atque in ca- pite y ubi CAPILLI dicuntur 3 maxime notabiles funt : horum
Tars extra cutem apparet teres : at miciofcopio perluftra- Z2i 3 inaequalis eft j pellucida & farpe nodofa ; fed nec cava (c) , nec ramofa : extremitas vero fafpe inftar
_ peniciili in filamenta fiffa .
Tars intra cutemiadix 3 & ob figuram bulbus vocatur : verifimiliter cava & vafculofa , ut pennae avium ju- niorum in radicibus , quae vafculofa pars folliculo in- cluditur, in fetis& majoribus pilis barbaebovisj fe- Iis &c. confpicuo. (d)
Orlgo : incutc & infra cutem in pinguedine (e) : pro- babiliter ex nervis , ob dolorem 3 cui in cvulfione eo- rum percipitur . (/)
Materia nutriens e^dQmefi , ac aliarum partium ; noni excrementitia , ut veteres voluerunt j nec poft mor- temcrefcunt, ut vulgo credunt , ficuti certoexperi- mento edochis fum : (g)
E 2 Color :
(a) ib.Dec.i.pag.9. (^) ihidem defcripta. Conf.Nota
(l*) {c) Leeuvvenhoeck ASt.Y.riid.^A6S;.p.Ul'
(d) Gfc/r^c inSuppl.Tr.Afl.Erud.Tr-b.VIII. (e) Kt*y-'
/c/;. epifti. (/) idemThef Anat.X.pag. $. (g) vid. &:
i^"7M'.Adveifar.Anat,Dec.II.p.4^.
Color : \t) regioiiibus calidiflitnis , ni^errimus >* in temperatis, fufciis vel niger : in frigldis , flavus , rutfus , fubfufcus ; qui vero in fenibus ubique in canum mucatur , & in cuprum tradlantibus 3 in vi» ridefcentem .
tortgitudo : rati')ne fartlum iorparlt , in capite , lon- gilTimi (unti ratione vero fubjefiorum zutregionum: fub zonitorrida , breviffimi &cnrpi ; intemperatio-
• ribus , longiores .
ConfPemia ad taflam : i. pio diverfitate fubjfffcrum & regior.Hw : in /Rthiop"bus dz ficcloribus , duriores : in humldiorjbus dc infannbus molliores . 2. Pro di- veriitate locorum corforis : in pudcndis & alis , du' rillimi ; in capite molllorcs : in reliciio corpore , brevin.lmi ^ moillTiml .
Originls temfus : quidam connafcunt , ut In capite , ciliis 8v fapercillis ; quidam vero certa demum setate provcniunt, uti barbie , alarum i^ pudendorum . Sic & qiiidarn pill femper ; quidam vero poft nativicatem non crefcunt .
Vfus : I. caput calefacere et ornare j 2. partes quafdam defendere > ut cilia , fupertiUa. , vibrijja , rellquorum vero pllornm non adeo manlfeftus .
^oo. UNGUILIM (§.32 j fitus , numerus, figura , ma- gnitudo et color omnlbus nora funt; fed notanda.
Tarses : pars extrema apex , oppo/ita rad.x /ive prirl» cipium appelhtur ; hxc tenujor et mollior ; illa cral- {lov et durior; candicanfque ad radicem pars /mw«/<« vocatur .
Suhflantia . Conflant ex papillis cutaneis prclongatis , indirMcis , et crdine parallelo firmiter conjun^is > propterea in radice, ubi papilla: adhuc teneriores , vaLde fenfiles ; in apice vero , ubi indur^tx , fifie do' lore refecari puflunc . IWx paplllx tam a radice , quam ab inferiori parte, e cute provenlunt ; propte» rea in prQgrpITu verfus apicem , ob majorem papilla-
i)e Urtgu:U'ss . if
J*llm accedentium copiam , cranloresriint ei f^ortiorc^i earumque beneficio firmifllme cuti fubjeOa? cohaTent* Aqua tamen fervida Jn cadaveribus faciie feparari poffunt.
^mritio : Slcuti alix papillx cutaneae fua habent vafa i a qu ibus nutriuntur > ita et hx ea habent in principio: qu2 papillaequafi radices funt , ex quibus deinde ii- mili modoj utinpilis, fibrx folida? induratx emer- gunt : atque fic eadem etiam ratione nutriuntur et crefcunt . Ceffat vero ha?c accrctio polt mortem 3 fe- cus ac multi perhibent , {a)
Vftts : 1. munire digitos 3 ne tam facile ab injuriis extcr- nis lacdantur . 2. In manibus apprehenfionem , prarfer- tim rerum fubtiliorum , expecliriorem reddere. 5. lis commode utimur ad partes prurientes fcalpcndasjet ad varia , fordes v.g, abiadendas. ^.In pedibus ingrefTum firmant 3 et dolorificam allifionem prxcavent , etc.
'Animalia, quajdam fin quibus analoi^am habet ccnfor-a mationem J eis apprehendunt , et prsdam arripiunt : utfeles, leones . Aliquibus inferviunt hamorum lo- eo , ut fcandere pofTint, /icuti fimiis, fciuris . Qiia?dam iisloco calceorum , alia armorum loco utuntur j ut equi, boves, ctc.du iifdem fe dcfendunt et feriunt.vid. S^c/^rae^fr» nofiri differtatio de Armatttrit hrutorum .
*oi. In PINGUEDINE (§.28.) feuMEMBRANA^ ADIPOSA notanda
Sltus : ubique fere per totum corpus fub cute j prxterea inter mufculorum interltitia jin orbita oculi, in omen- to , mefenterio> circa renes , et variis aliis in locis *
Suhftanti4 eX
*iiArf«»^rj".t ff««; tranfparente , innumeras cellulas i feu loculos , inter fe invicem communicantes , habente , et 'Matcria pingui , oleofa , qnafi butyracea fanguinisi
E 3' cellu-
t<«} Confirmat hoc i^w^/c^. Adverf. Anat, Deead. II;
feliulas has repJente : ex arEerioIis illius membra?"
ngs 3 non ck glandulisj fecreta . In valde emaciatU
j. vero ranturn adeft membrana illa celhiloraja ma-
tcria pingui yacua , pi/JinSih Authorum iriter adipem five fevum , et fint gnedinem : (ecundum quam in homine non datur ve- rus adeps . fafa ftnguifera s arteri:;e et vena» , a partibus yicinis co- piofa:) cellulas membranaceas adeuntia et quafi cin-? gentia j ntrvi vero paucij hinc parum fentit . f^afa adifofa , tanquam peculiaria vafa , a quibufdam • addunL-ur ; quac vero a yifis lateralibus faniiuifero-' rum et prjedi<5i:is cellulis non dilUncla effe arbi-. tramur. fircuUtiQ '} motus y five re^^i-eOus. pin^uedinis ad venas , ex confumcione ejus In certis morbis et iriCtu fortiori animalium , r«pe valde ceieri j abunde patet . yius X I . defendere corpus veftimenti loco a frii^ere ; 2«. a fali.im acrimonia ; 5. cutis 3 mufculorum , alia- rumque parcium , quibu^ interjacet , fiexionem con- fervare j 4. partium quarundam motum facilitare j; ; ut oculorum ; maxillx; %. loca vacua five interfti- . tia replere ; quo refped:M primo ad pulchritudinem facic in facie , colloa oculis etc. deinde , dumfpatia replet inter anum , vaginam utej i^et offa ifchii , diclx parces in F;-ccum et foetu? exclufione rite extendi five dilatari poffunt ; ^T. dolorificum atrritum prohibere , ut in plintis pedum , natibus , et pubis regione , qui-. bus pulvinaris indar fubjacet ; 7. forte penuriaa tem-; pore aliquo modo , dum venas rurfus ingreditur , cor-? pori pro nutrimenco infervire .
202. PAMNIC-TLUS CARNOSUSproquartocor- poris humani integumento five tegumento communi a nmlcis dekribitur ; quiefl: tunica carnea , mufculofajj robufla , qua? quidem in befliis multis adeil: , inter cu-j |em €t pinguedinem i cujus beneficioj ut in bobus vi-s
demus I :
De Tanniculo cainofo & inetnhr. mufeulor.cowmuni , 71 .
demusa cutem movent et mufcas abifjunt ; fed in homine talis non reperitur , nifi in faL:e ; fortafie j qiiia homo, utpote veftibus inftruClns , eoaliis in corporis ioc:s non ita indigebat , quare plura deeo non dicemus .
.405. iMEMBRANA MIISCULOR IM COMMU- NIS quoque inter tegumenta communia a nonnullis refertur ; qux pinoncdini rub;e(5la elTe , et omnes mii- fculos cin^ere dicitur . Verum et hxc immsrito pro unl- verfali tegumento habetur; quia per lotum coipus norv eft expanfa i fed folum in quibufdam partib ;s reperitur; multis vero in locis deiicit . Male etlam Mangetus cum ^^r/jf^^no tunicam adipolam , ut numerum vifterem te- gumentorum compleant , in tres membranas dividic (a) , cum ex hac reliqua in homine deficientia arts formari non poflfinc .
20+. Seouuntur jam , abfolutis velamencis communi- bus . ARDOMINIS TEGUMENTA five PARTES CONTINENTES PRCPRIil. , ut , prjter duo ojfx innominata , Of facrum cum appendice fua , et quino.ue vertebras lumhorum , dlaphragnia , mufculi abdominis ec feritoru-eum f nam ad vcntris five abdominis partes exa- minandas pLlmum pronrLdimur; quia hac ob foeces , qiias continent j prae reliquis corruptioni maxime i\in\ obiioxix ; iic poflea reliqux diurius ct mcl ius fine foeto- re eccorruptione tractari confervarique poITunt .
20^. CncaxV.USCULOS ABDOMINIS notanda Situs ; Occupant et conficiunc maximum abdominis am-
bitum. Llneaalba, per medium abdominis :, a flerno ad jundtu- . tam offiiuTi pubis 5 extenfa , cx tendinibus horum mu-
fculo.um mire inter fe implexis confeda, in cujus me-
dio ell untbtlicus . ^umertis ; vulgo quinque paria , (b)
E 4 !• r^'
(a) Morgign. Adverf. Anat.II. p. I7.
(6) Eiguras horum praedantiflunas vld. in C^vv^erl Myatomia in folio ,
72 -D^ Mufcttlis abdominti .
r. reftnm , ortum habens in oiXihus publs ; finem In llerno , et (quatuor collis ; in quo varia difltn' fiiones tertdinea . z.obiicju(dtfcendens'y provenit ex cofta 6 . 7. 8 9. 10. 11.12. etdefinit aponevroli fua in fpina ilei ^ ofle pubiSi atque maxime in linea alba > quam ta- j men multx fibrx tranfeunc . ^ ^. ohUqHt afcendent ; oricur ex ambitu oflium ilei | atque inferitur partim coftarum fpuriarum mar- glni inferiori , partim jundtus tendini prasce- clentis linea? albx . 4.trar>fverfum-y provenit a lumborum proceflibus^ coftis fpuriis , atque crifta ilei , & fubreftoin lineam aibam abit . 5- pyramidale ^waldo. exiguum, oriturbafi fua ad jun- ^uramoflium pubis , ad 4. digitos tranfverfos re^ da afcendit , & definit in linea alba ; fed modo }k- nitus defideratur j modo unicus In uno latere taflu tum mufculus adefl- , modo uterque . yafa t arterine et vena; ab intercoftalibus 3 lumbarlbus , mammariis & epigaflricis vicinis . liervt ^ a dorfali- bus & lumbaribus . ^nnttltis in parre inferiore oblique defcendens j fro tranfitu froceffut*m peritoncei 8c \'aiorum fpermatico- ruminviris; pro ii_gamentorum uteri rotundorum in mulieribas : inherniis, pro inteftini &omenti ; af- cendentem vero & tranfverfum non penetrant 3 itd fub eorum limbo tfanfeunc . Vgamentum Poupartii didiiim inter fpinam ilei & os pubis ; fub quo vafa cruralia , mufculus pfoas&c. egrediuntur . (4*^ Vfus ; I. continere et defendere contenta abdominis > 2, motu fuo perpetuo digeflionem et pro^reffum chyli juvare ; 5. excretionem foecum urinx fce- tus et fecundinarum , temporepartus , promovere ; 4. refpirationi infervire; j, fiexionescorporis varias
adjii-
Vt VeritOHito . 7J
ddjuvate ; <<.ad vomicum (^*) i & forte etiam ad laN
tum concurrere .
206. Mufculis abdominis rranfverfis prcxime fubia* cet & aelhgeret PERlTONiE,UM : quod ti\ tenuis , las- vis & lubrica membrana , totum abdomen interius inve- Hiens, & vifcera abdominis pleraque j quafi in facco 3 continens . Prseterea cohiret cum diaphragmate , om- nibufque vifceribus abdominis, quorum omnino involvit ventriculuui , ittte/iina 3 mefenterium y onentum 3 bepar^ lienem & pancreds j qu2 propterea in duflicatione peritO' nrf» fita cffe dicuntur . i^f«f j vero , ureteres , cifternam» t/afa tnajora abdeminis &c.fo\iim ab anteriore ; fedYQ" ficam a parte fuperiore tegit , aiiter quam in brutis . {a) Iawf//.t conftat duplici : inter quas vafa umbilicalia /1-
ta , (^ 3 "^ultifquelin locisfub^antia cellulofa cind^
cft . ^
ligamenta efficit hepatjs , venx umbilicalis ^ iutcflino-
rum varia , uteri Jata , &c. Trocejfus duos extra abdomen demittit , vafa fpermatica
& teftes involventes : circa quos notandus
(-1. T>*-o^rfy?»j i7»/)'4i;7/j intsr mufculos abdominis ;
I2,hiatus y inabdomine canum , in homine defi- ciens ;
L^.feptum, tefticuliim a parce fuperiori feparans . Involucra ligamentorum rotundorum in mulieribus ; eo-
rumque diverticula a Nuckio dclineara . Adenogr.
fig.39.& 40. ^^rterine^xen^e i ab epigaftricis , mammariis, lumba-
ribus, & diaphragmaticis i quibus quidam addune
tiafa lymphatica . '^ervi , a diaphragmaticis 3 dorfalibus , lumbaribus ,
oflis facri ,
Clan-
(a) Quomodo vc/icamtegat ^ figuris eleganteroften-
ditCfcf/<r/(/e». Traft.de Lithotom. ubi hoc fcitu fumms
eftneccffarium. { h ) SAntorin.^.i^^,
74 ^? "Ptritonieo .•
Cl^n 4 H U quoqiie In eo a -nonnullis adeflTe flatiuintur |
qiiaecamen in ftatii (ecundum natiiram non confpi-
cuje , (6*) ^ U[Hf i i.continere contenta abdominis j nam eo nimium
dilatato , Ccdo , vel rupto , e iede fua dilabuntur,vel , herni^oriuntur,' 2. tunicam excimam praebere parti^
bus in abdornine contentis fere omnibus ; quas pro- : pterea membranam fuam extimam vulgo dicuntur ha- , bere a peritonxo ; 5. formare procelTus peritonasi ^
tunicam vai^inalemteftium . 207. CONSPECTUS CONTENTORUM ABDO^
MINIS.
Apertoprudenter peritonaeo fpedantur , ^"afa 3 nmbiltcalia d\6ii , in adulcis in ligamenta mu*
tata ;^ diiiC arteria , 7tna vena 3 d>C urachus , intra du- : plicem peritonciei lamellam contenta (a) -, quae in ani-
malibus brutis , annofioribus , fere difparent ; auc
faltem minus in confpe6:um prodeunc, quam in ho-.
mine. Arterise vero umbilicales , ex obfervatione
Vitvernei , femper cavicatem retinentj ufque ad fun-
dum veficas urinarias , & haec vefica inde perpetuo ra-»
mos accipit . (b) pmentnm fcu Epiploon , intefiinis incumbens , Intejiina , maximam abdominis partem occupantia >
{in medio , tenu]a divta , in circumferentiaj crajf^t ,. I^efenterium y flve membrana inteftina conjungens . Fentriculus 3 in parte fuperiori & finiftra tnagis fitus.'^ HeparcumveficulafeUis, in laccre vel hypochondria
dexjro . lien y in latere finiftro , pbfl vencriculum , diaphrag- , mati cof^ifque fpuriis adhaeret ; hinc non confpicitur>
nili protrad:oventricuIo. l^fnes dm^dib inteflinis latentesj& lumbis incumbentes*
f^^ejlca . . (rt) Santorinus Obfev.^nnt p.f^^. (h) Garengeot Chi» yurgie To.I.p.zzs.plura de his va/is vid.capite de foetu •
Conffefius €onfentorum ahdor»fnii ~, yif
f^epciiurinaria , in infima abdominis parte , ptlvis di-? da 3 ofifibus piibis ope periton^fi nexa ; qiise in bor.u- ne , /i nondiftcntaj plerumquevix adpartt . (a) 'Pancreai : quod eft glandula magna , poft ventriculurn
fita . 'Pattes iju<edam generationi infervtentes ; ut (^Virorum > Fepcuije feminalet ; &c. CMuIierum. Uterus , Ii»amenta ejus, ovarias tubse FallGpianse, alixque partes ad hunc pertinentes? \^Yteria magna feu aorta , yena caxia . Vena 'Porti^ ,
^Arteria <k vente iliacx , cmulgentes , menfentericae x
alixque .
2o8.'OMENTUM ef^ pars membranacea , pingue- ^ine plerumque multa inftruCla , iub peritonxo intefti* nis proxime incumbcns . Synonymia ,* Rete vel reticulum j cuia fa?pe foraminu-
Ja in eo apparent , quanHo ekvacur ; qux vero nori
funcnaturalia ; Grarcis f^/^/oo» dicitur . Situs^ plerumque fuperiorem folum abdominis parteni
occupat i non raro tamen quoque per infcriorem ex.^
tenditur . ^ondus } in hotnine adulto, nec pinguljnec macilcnto ,
circiter itii ; fed in brtttis ratione pinguedinis mul-
tumvariar. (onnexio i in parte inferiori , liberum eft &: fiuifluat; in
fuperiori , anrerius, cum ventrjculi fundo , duodeno
& liene ; pofterius , cum inteftinq cclo 3c pancreate. Subfl&ntia ex
(^membrana tencrrima,duplici,marfupium quafi vena-
torium formante,cavitate, Burfa di(Sla, inflruda .
pinguedine , in ccllulis adipofis ^ duBui quafi for-
mantibus, contenta, vafa fanguifera ambientes;5
inter quos
,Areo*
(<«) vid.,C^f/V/4fn, figuraspa^.prarced.laiidatas , ,
i€ t)t Omehto 7
ArtoU 3 live fpatia membranacea .
Carteriis , a cocliaca copiofiflimis , epiploicls di-
vajit venitjz vena porta?,in primis a ramo fplenicoi ntrvis i ab intercoftali & pari vago i dclym* ^ fhatials .
Jtpertura natttralit infifr.nis , a VJinsloo detefta , fub magno lobo hepatis , propecollum veiicnla? fellis> pei* quamomencum flatu pulchre diftendi poteft * vid* N«ta (7^)
DuBus adipofi Malplghil , nil funt nifi vafa lateralia fan-^ guiferorum , qui in cellulas , fanguiferaambientes j pinguediiiem deponurit ; qua? verocellulgc , ut in re* liqaa pinguedine (*2oi.) inrer fe(A} & cum venisquo- que cummunicant . Conf. Nota (8'*')
Vftts ', i.Iubrica pinguedine fua inteftinorum motui in- fervire; z.inteftina fovere contra frigus ; S-bilisprae^ parationi fuccurrere , prxbendo partem pinguem j quicquid enimab omento refluit , hepar ingreditur i 4.acrimoniam humorum temperare i & 5. forte rurlus nutrire in nutrimenti Atit&u , ficiit de pinguedihd generatim didum eft *
209. VENTRICULUS five $tomachus,e{k p^rsmQm- branacea , cava , in finiftro potiflimum hypochon-* drio , mox fub diaphragmate j irtter hepar & lienem oblique fita ; inquonotanda
Figura : quae cum utriculo luforio convenit «
Divifioj in orificia duo,&/M«<i?<fw,qui anteriora fpe<5lat^
f finiftrum , five Cardia, quod longe altius dcx-
Orificia 1 tro , cum gula continuum , multifque ncr*
I vis inftruftum ; & dextrum > five Vytorut ^ cui
inteftina junguntur; uhi valvt*la finguUris ^
vencriculum claudens. fc} iiga-
(a) Ini^M^pfei/Thefanat.lI.Tab.V.fig.i. elegantifli-
maharum arteriarum delineatio videri poteft (^j I. M^
/Joffm.idea. p.2^. (c) vid. ejus dclineatio noftra £g.c-
Ve Fentrhulo . 77
Z/^^fM*»/«»ij quo pyioriis ventriculi fupremo r.etflitur ; Magnhudo y variaj in heluonibus ut plurimum maximaj
uc & in viris plerumque maior , quam in feminis . ISiumtrus : in homine unicusj in beftiis vero variis, plu- res .
^Arttri^e i gaflric^ dictse , acoeliaea. Fena gafiricte i ad venam portce tendunt , libi no"^ tanda .
Cf^afa brevia , ad ramum fplenicum abeun* Vafa. J tia , &
l^VenacorQnaYia y ventriculum ambiens . l^trvi ', inprimis circa finidrum orihcium In- trantes , a pari vago , admodum infignes^ hinc adeo fjn/iles. ^^lymphatica ad receptacuhim chyli abeunt . Subfiantia i membranacea,ex qiiinque tunicis conflata (~L Membeanacea j cujus tibrae tranfverlk , & fub ca
l.celiulofa .
^. Mhfculofai in qua fibrarum ordo variiis &: quafi in^xtricabilis ; qusedara cnim quafi circulares a parre fuperiori ad inferiorem defcendunt y aliaj in iuperior: ventriculi parte , inter utriimqueo- rificiumialije a (iniftro latere ad dextrum oblique cxcurrunt > quedam orificia aivbiunt . (9*) 4. I^ervea i ru^as efHcicns , multis vafis fanguife- ris & parvis glanduLis y Iiquidum gafiricum fe- cernentibtis , infrrutfln ', quar in porcis facilius 3 quam in homine obfcrvantur . (9**J yiUofa , tenuis , forofala^i prscedenti ar^e ad- L hs;ens.
Vfus , i. Cor.ccBio i h.e. ut alimenta recipiat, contine- at , fclvat , mutet, perpylorumad intefiina expel- lar , 2v' f Mte etiam fubtiliorem eorum partem abfor- beat . z- f^mem cxcicare . 210. INTF^TINA funt canales magni , longi , mcm'^ W J^wv/c/;.Thef.anat.[I.Tab.V.fig.2.de papillis ven- triculi, vid.i^/i;/frfc.Adver( 111,^.55.(5*^^
78 teinttfilnlstenuihus:
branacei > a ventricuio ad anum ufque extenfi ; iil quibijs notanda . longitndo 3 lexies qttafi majorhomine i ex quo deprom»
pta Uinr . _ , •
tlrcuynvolittfbnes mirabiles y earumque utilitas . Connex'9 j ope mefenterii, cum vertebris lumborum . 2^»7Mer?<r;proprie unum^ fed dividilolet in fex; quorutri Tri^ dicuntur tenuia 3 ut
pi.D' lODENaM ,• a longitudine xii. quafi digito- Ynmyortum habens ad pvlorum , & primo parum afcendit:,dein defcendit , & poftea iterum afcen- dendojtranfverfe verfus renem finiftrum excurrit; Recipit,adiir.vel iv.digitorum diftantiam a py- loro uno hiatu prominente, 0/c«/a duiftus cholido- chi et pancreatici , pro biie et fucco pancreatico fufcipiendd . Tunicas habet craffiores , ec cavuni rriajusj quam reliqua tenuia. FalvuUs conmven^ tcs Kerli^i^<gil^ [<i] /ive rugas in principio habet nullas : in progrefTu quamplurimas, )uga quoque didas.[^] Gldndulas Brunneri copiofiflfimas pro li- quidi tenuis fecretione- (c) ^rterias a coeliaca i venas , ut reliquor/^m inteftinorum , a Porta. 2. JEJ^^INUM, quia plerumque reperitur vacuunty ob chyli fluidltatem j ftimulum bilis majoreni .i et vaforum Itcteorum copiam . Ejus Situs efl iri regione fu pra umbilicum . FaIvuLas quoque cori- niventes habet multas . VrincipiHm : ubi duodeniim definit ; etfinis i ubi valvulxobliterantur . Hinc /o»^UMc/*»e»j ejus in
idiverfis cadaveribusdiverfam obfervavi j nunc tantum I ?.nunc r<f fpithamas aequabat , et ut- plnrimir-i iIeobrev:us erat ; . . '-.,
C 9' II-EUm , q[uzt]iujttus potifTimum eft infra umbilicuui j juxta ojfa ilei , L^ngitndo quando-
que [4] Spicileg.anatom.p30; 89. [6] Santorin. p.i^7-
Etj Tra^l. de Giand. Duodeni conf. Nota (i 0^} ;
iDe tntefiinh crafjts . 7^
qlie vix xv.quandoque vero -XX. fpithamas excedit » Vrlncifiumi iibi valvtilse conniveni-s vix ampliiis con- fpiciiintur j finis vero , ubi crafTa incipiunt j quo jo- co latcri /iniltrocoii , finfjulari modo:, utvalvuli in- defiat, inferitur, {a) Qua.m valvuUmcoU , Bauhini ^ appellant. Ceterum valvulas habet nullas ; fed G/an- d/i.'*circafinem ut plurimum plures adfunt , quam ahbi. Tria crafia , ob amplitudlnem majorem ita difta > f I. COECUM : quod facculi infiar , una cum afftn-' dice vermiformi. pti.m eft ad os ileum dextrum. inci- f/finfra finem intefcJni ilei , et in fundo lacculi fi- nitur . Longitudo hujus inteftini non excedit 3. vel _4.dicTitos tranfverfos. In appendice , in Jatus coeci plerumque hiante , j:^lahdulae obfervar.tur;quae una cum fitu ut plurimum crecto innuunt, eam ali- quid lecernere . ingalUnis, ercduplex; m pifci- bus plurimis,multiplexefc haec appendix [^], iri homine veroquandoque deeft . [c] a.COLOiN" , fitum eft in circumferentia tenujum , in variis fubjecftis varie et mire ?it\nm:Vrincifiun) ejus eftjfupra ilei finem;et finis,ad os i^icnwnXonneBitur ope peritonsEi cum ofTe ilei,rene dcxtro,vcficula fel- lis,hepatei€)mentOjVentricuIo,liene finiOro etr.ion- ^;fK(fo,quandoque vix quinque; faepius tamen feptem fpithamas txct^'\t.AmpUtudo omnium maxima.//^<t- menta habet tria,fecundum lonjjitudinem excurren- tiajet in procefTu vermiformi definentia. [d^^Appcn-
IdicuU adipofe externae[f] , ad lubricanda inteftina inferviunt: valvul^ conniventes in hoc inteftmo
maxi- [^] vid.d^fTert.noflradeValvuIaColi , Item fig.hujus Compend.7- Wor^ij^n.Adverf.III.fig. II. [^] vid.Grft^v.Comparative Anatomy. [c] Ex Obfcrv.iWorprf^n/ Adverf.anat.III. p.27.- L«^] ibid.ficr.lll. ['] ^Mj^A/^-Muf.anat.pag.jj.j^,
I maximae; tunicxqae robuftiores funt j quaminte- (^ niiibus . ^.RECTUM, dicitur, quia t\\\%jittis fere rec^us fuper ©(Te facro. Longltudo, palmas circiter duas. Latitu^ doitvmm digitorum . Vrincipiinn ad imam lumbo- rum vertebram;)?^.tx vero , anus6.\CX\x^ , mulculos habet tres: pvimoJphin£ler.m pro ano claudendo, ec elevatores duos, pro eodem reirahendo; de quibus m Myologia. 1{eSiituro^[ facro, coccygis ac ve/icz in viris; at in mulieribusj vaginae uteri. Tunicoe ejus O' mniiim cradiiTim^ funt et carnofidimx. FalvuU hic ut in colo non adfunt ; fed tantunii leviores quaedam rugsE , ne fascum exitus remoretur . Lacun<e , in quas fet£ faepe immitti poflunt, [<«] in veficulas de/inen- tes . {b) Anus fingucdine mwhd. cingitur; ut in fae- cum excretione facile dilatari queat- II. STRUCTURA INTESTINORUM , membra- nacea , ex quinque tunicis compofita > "r . Membranacea , five communi a periton2?o . 2. CtlliilofaB,uyfchii 3 mefenteiio continua , etfla- tu detegenda, in pinguibus animalibus faepe pin- guedinem continens . (c) 5. Mufculofaj ex diiplici fibrarum ordine compofita lonj^itudinalium, Cqua: maxime in parte mefen» terii adverfa) et annularium, motui inteftinorum infervientium . 4. "liervea i glandulis , vafculis et cellulis copiofis inftruda , cererifque amplior : unde rugar et val- vulse. vid.Not.[i6*] Lj.^/V/o/lii^finesfanguiferorumfi^Jetprincipia vaforum lad-eorum fuftinens; unde accurato examine cri- bri inftar apparet (e) ergo percolationis chyli or- ganum,vid.[i2*] P^afa
(a) Vid.fig.n0ftra2S.Tab.Vr. Morg.Adv.Anat.IIIp.ia.il. I Thef.Anat-VI.Tab.V.fig,2.('(i; Albin.difT.de In- tcftinis ,(e) li;«j//cfc.Epift.XI.TabeU,
(h) K COT
' Ve flruEiuYAintepinoruml %t
r<j/«« coplo/iflima , fubftantiam eorum perreptantia: rArterias i mefaraicx didtae : fupenor 3 pro tenuibus 1 inteflinisj inferiorj pro cra(fis mirabiles ana^ S ftomofes conhcientes .
j Feme , quoquc mefaraicse , ad venam portas & he- ^ par abeunt .
T^ervi 5 a pari vago & intercoftali . Fafa Uclea. y qux Sclj/mphatica , de qiiibus mox fe- orfim . Redum inteftinum etiam vafa ab hypo-, gaftricis recipit . Gl^ndiilxTeyeri (a) , praeter Br»»;jr»-i^n<:j duodeni , in p inteftinis tenuibus plerumque Cungregacx 3 par- vx , miliares ; quandoqui ctiam folitari^e : ma- jores vcrfus duodenum 3 minores verfus craffa ; iiquiddm in intefiina deponentes i pro chylo at- tenuando & inteftinis hibricandis . crafiis & appendice vermiformi , foUtaria , ma]oresy Jenticuiares,maxim2B in re<5to,cuin of^iolis, liqui- dum , pro fsecum 6: inteflinorum lubrico, ne fa:- J^ cum excretionimislit molclta , fecementes . Vjus inteftinorum tenujum i conc( (^lionem ciborum con- tinuare , fecretionem chyli pcrficere , facefque ad craffa propellere ; crajforum y fa^ces coliigere , & fuo tempore expeilere r 212. MESENrERIlIM efl membrana in homine craffa , pinguis, in medio intertinorum , prxfertim tenuium , fita ; unde ratio nominis inteliigitur . la hoc confideranda j Sub/iantia: qiisE ex membranis , pinguedine, vafis o- mnis generis , ^rmuicis giandulis in homine corrflat . Connexio y in parte fuperiuri j cum tribus fuperioribus vertebris lumborum ; in inferiori cum inteflinis,prf- fertim jejuno & ileo ; quibus extimam quoque iargi- turtunicam. Vivijio ; paitem illam , quae colon tangit , quidam
F Mefo-_
(*) Exercit.de Gland.inteftln. /1^.1.2.5,4.
^\ Ve Meftnttrlo .
Mffocolon , xdiqii:im Mefenteriitm fiVQ Mefaraum ap- pellant . Civcanifevemia : inqua, ii ab inteftinis feparatum eft , notand:e
Cvlicie 3 fpccie ornamentorum nianuum . f Man- ^ thettes . )
^LQngrttfdo 3 trium circlter ulnarum, cuitamenjun- ountur inteftina quadruplolongiora . Membrana, feu tstniae , duae : anterior Sc pofterior ; intra quas cdLuhfa ftibfiantiai pinguedinem continens, glaiidulsj ik.'vajj mtfMa'na.\o^:d.m{\x, Hancquidam haiLd inepcc pro certia nuavcrant , & ceUofam appel- lant . {a)
(--Saguifera j eadem cum inteftinis ^ mirabiles hic Viifa j anadomofes j arcus & inruIascon(lituentia.(i) I TSiervi quoqiie a paii vago & intercof^ali . [^LaHea ^ l^mphaticay dequibusmox feorfim . CUnduU mukx 3 per totum meknterium difperfas (c) ; quarum f~Numerus', magnitudo, &/Itus valde variant. In
fcanibustantumunica adefi: , fed major , quam in homine 5 Vancreas ./^/<r/// vujgo di^ta. In de- . I crepitis fc^re evanefcunt .
(_,LIfas harum efi , liquidum fecernere ; eoque chy-
lum tranfeuntem diluere j vafa enim laftea eas
tranfeunt.
f i.fufpendere3CoIIigare,& in fitu retinere inteflina
Vfus 2.fuftentare vafa fanguifera inteftinorum acla-
clea .
S. viam^ vafis Ia<fleis ad receptaculum , bre- L viorem facere . 21?. VASA CHYLIFERA conflituunt VASA LA-
CTEA, WW^rr/.o».AdenocTr.Cap.VIIIi^«7/c^.Thefanat.VI. p.7^.optimeab £«y?^c^^Tab.anat.XXViI Vrak^Tah.XX. & Chffela.Tab.i7.8c i S.delih. (b) elegans harum repletio vid in B,»yfch, Opufcde Gland.fabricp.Sl.
t)e VafislA^tW: §1 ^
CTEA i & duSius thomcicus } illa funt canalicult fubtiies in inteflinis & mefenterio j chylum vehen- tes ; circa qu3e notanda
Inientor , jiftiUus ; A. r^22.olim quidefn jam ab £-
fc raji/irafo d>c Caleno notita y fed pro arteriis 5 Ia<fle ple- nis , habita . (i^*)
Tempus optimum ta dtmoftflrandi : duabus vel tribus ho* ris poft paf^um > in beftiis antea bene paftis j & re- cens ftrangulatis , quia cunc chyloturgent : nam ex- tratempus digeftionis tantum lympham vehuntj &: ^afa Ij/mphatica funt .
Methodui ta optinte demonfirxndi : da<5lus thoracicuSj de quo mox agemus > in talibus beftiis filo eft conftrin- gendus . Saepetamenetiam line ligatura fatis in his apparent .
Piffcultasea demonftrandi in hominibiis inde oritur: quia non calidijauc maturefatis poft mortem di/Tecancur i nam in frigidis pkrumque difparent . Haud raro ra*- men in fufFocatis j ftranguiatis , varii/que morbis de-. fun(flis , obfervari polTun: .
Crigo: ex inteflinisj potidlmum tenuihus omnibus j radicibus innumeris , ac plnribus longe in homine fa) quam in canibus . (i^*) Deinde etiam , fed rarif- ^me j ex crajjis . {b)
t)iflinSiiova[orumlaBeorum i in la-f^ea
Cprimigeneris j qu3E ab inteftinis j ad mefenterii ^ glandulas>
^fecundigeneris ,*qua? a^landulis , ad receptaculum, ubi eorum finis 3 abeunt . Hxc prioribus amplio- ra , fedpauciora.
VaIvuU femilunares , duplices , oppofita?, ref^uxum
P 2 impc-
(a) vid.noflradelineatio fig.S.ex homine : quas enint
delineationes alii dederunt,ex beftiis videntur dcfumt^. {b) vid.obferv.noflra in Ephem.N C. Cent. V.p.234-
^efcf/4»ji».inM.N.C-&in Analedl.Anat. praefatione » irt
jnefocolo vifse, in A<5l.Anglic.N.jo7-p.228j.
^4 ^' Dufi» Thoracico .
impedJentes a fed non ita frequences, iit in alils lym-
phacicis . (a)
VfttjS chylum &lympham ex>nteftinis per mefentc-
! rium ad cifternam five receptaciilum chyli deducere .
r>f/(r^»j vaforum Ja(5ieorum ]n animalibus pennacis ; in quibus chvlus venas mefaraicas ingreditur .
;2H DUCTUS THORACICLIS ^feu CHYLIFE- RUS , eft canalis tenerrimus, chylum e va/isladleis, & lympham e lymphaticis , recipiens, eaque per thoracem ad venam ut plurimum fubclaviam deve» henns . In quo notanda :
Inventor ',V4c<juettis %) . A.i^i^i.Diu quidem ante hunc jam ab Eu/^achh (i) , fed obfcure nimis defcriptus .
Trincifit*m 3 crjierrta 3 vtl receptacul»i/t chyli 3 diCtum, infjriJ^lro latere fupcr'„.ru-n vcrtebrarum lumborum , fubaorta, & vafis renis fininri , fitum i rc-Iiquo dt;- <Su fpecie facculi pauilo amplius , haE:d raro duplex 3 6<r fig:ir.i: irre-^ulans , vid. 05*)
linii 3 in vcna ftibclavia , utplurimum finiftra , vel in jugulari .
Trogrejft^^ & ptHs 3 fub aorta in canibus 3 in homine ve- ro alcendit in dexcro lacere verrebrarum dorfi inter aortam & venam azygos : nunc {implici j nunc diviio trunco .
laittudo , calami ilraminei craflioris , ubi indivifus .
M<iihodus eum oftime de-.nonfirandi in animalibus , e'l , fl exgr.incane, benepaflo, recens jugulato, in tho- race p'-ope fubclaviam , filo ligatur ; fic fimul cifier- T\a3\n. lacfleaj&rlyniphatica beneconfpe<5l;im prode- unt.Vel etiam ?> ho--Jr,e aiorti^o^fijiccundum Sal-siman' num (d) in vas lymphaticum magnum, per venam e- mulgentem fmifiram, vel venas iliacas, vel cav3e par-
tem ^ {a) /^'g'/r/;.diIncidacio Valvulerum .
(b) s'w\J?ecqueti Experim.anat.
(c) hb.De Vena nzygos .
(d) inpccul.dificrc. hacderecditai Argentor. 1711*
Ve Vaftt l)/mphdt:ch "^ ^5
tem Inferiorem decui-rens , fiatus , velliquiJum, vel
cera injiciatiir ; vel 2 fi jn vas litleum fecundi gene--
ris, in centro mefencerii inda^andum :, idem tente-
tur , cx d^^Ccviptione Uenningerl (a) ; \el 3. fi pleura
inter venaJii azy^^os & aortam caute diflecatur , ple-
rumque ibi deprehendi poteft .
Subfiantia , ex membrana tenera , fubtili , & pellucida,
ValvuU 3 in toto dudu , fjcut in lacfleis & lymphaticis,
chyli refiexum impedientes ; plures in homincjquam
in beftiis .
yalvula femilunaris (^}tegens linem ejus in fubclavia •
(16')
Ufuj; Chylum ex cifterna , & lymphcm ex vaf s lym-»
phaticJs per thoracem ad fanguinem transferre . 215. VASA LYxMPH ATICA , ob /imilem flru(5luram,
idemque demonftrandi tempus va/is, chyliferis mox
fubjunoimus. In quibus notanda > Defcriptio } funt vafa fubcilia , cenera , pellucida , li-
quidum vehentia aquofam , lymfhx dichimj in in-
tedinisvero , pracfertim tenuibus, d:ge/>ionis tempo-
re , chylum quoque vehunt ; &tunc, ut fupra di-
dlum , vafa. laSiea vocantur , qu£ in inteftinis eadem
funt vafa . Inventor ; eorum j qux extra inteftina . T\\,BarthoLinus
3c Kudbekius i Anno !(?$ i .(cj Angli tamen , ut Gliffo^
nius (d) Charletonus (e) j aIiique,Jo//t^»o fuo inventio»
nis gloriam adfcribunt . Situs , in fuperficie plerarumque partium , prxfertiiTi
hepacispjrte concava , collo veficulsc fellis, trunco
venasports &cavx, &c.
F j Stru'
(a) in Ephem;Nat.Curiof.Cent.lV.Append. p.i2o.
(h) Lovver de Corde Tab.^.fig.2.
(c}vid.B<tr//?^//n.deVafIs.lymph.& ladeistatque i^udhe- c^^.de duftibus hepaticis aquofis: vel Hemfierhufii Meffis aurea . (d) Tr.de hepatc , Cap. XXXI. (e) Ocron. ani- mal.Exercit.IX.p.107.
S^ De yafis lymfhjLthU .
StritfTura, ex tenuJfTima membranaj Ikuti ladca. yalvtilfecopioiiPCim^c 3 remilunares j dupiices ^ a I{tty^
[chlo optime demonilracx j iib. de Valvulis lymphati-
corum . 07'*J Trhicipium , inplerifque corporis partibus ; nam in o^
mnibus nondum demonftrata funt ; iicet probabile lit^
ea adeile . Tlnis 5 five infertio.
fi/invenasmajQresvzthS} inprimis cavam j por-
Jtx &:c, 2.in cifiernam five receptaculum chjfli . C j. in ipn.im dHBum thovaeicum • ^odus ea demonftrandi j vel
(Tiigandodudum thoraclcum j vel venam cavam ,
IporcsE , fplenicamj renalem> vel aliam majorem in animali adhuc vivenre 3 vel recens jugulatoi
C.flatum fortiter impellendo in venas , vel arterias , vel dudus extretoriosvifcerumj prffertim adhuc calentium , y[ns ; lympham a nutritione redundantem j vel ad ma(-
fam fanguineam j vel ad vias chyliferas^ a partibus
revehere . ij/wpha vero ipfa refluens pro chylo & fan-
guine rurfus diluendis inlervit . 216. PANCREAS eftglandula magna j plana, carnei
ut plurimum coloiis, poft ventriculum , transverlim
a duodeno , verfus lienem extenfa ; in qua confide^
randa , Ctnnexio j cum duodeno mefenterio j vafis fplenicis &
liciie,^ Simphx in homine j at in canibus & felibus quafi bipat'
titum . LongittiiU ; odo vcl novem quafi pollicum . Z<if/t»u..,i;!g!toruir, duorumjvel duorum cum dimidio • Crajfnies;nmi\3 digiti. Por.c/» j/trium circiter unciarum. Jpigtira j in homine adlinguamcaninam acceditj latior
prope duodenum , anguftior fenfim verfus lienem .
&
Dt Tancreate . 87
MernhYAna clngUuY , qux cum peritonaeo continua eft . SubpantU 3 glandulcfa j ex mulcis minoribus conglo-
merata . Fafa habet % arterUs a coeliaca 3 & ramo fp lenico ; ve^ nasqiioqnQ- a tplenica ; nervos a pari vago & interco- li: -vafa lymphatica ytio inceaa funt . J)itBusexcretorius3txm{\\z\s mmoiybws, conflatus ,' cujus -/«^ffwfor primus, Maurittus Hsjffinannpts 3 Profeflor poftea Altorfinus, Pitavii A.iiJ^r.in i^allo Indi- co > &deindepoft hujus dem»^nftrationem de* mum a ^Wirfungo 3 Bavaro , in hommc: repertus eft; tefte autopta Th.B4r<^o/;«o . (a) l^^umerus , utplurimum unicus in homine; quan- doque duplexiquod ordinarium in anieribus 3 a« natibus, gallis Afric.phafianis ,* tnplex vero in gallis, columbis, aquila &c. Situs 3 inmediopancreatis, venam quaii vacuam referens , craffitie calami ftraminei tenuioris . LiFinis , feu apertura in duodeno obliqua , 4. vel ^. digitis infrapylorum , utplurimum eodem orificio cum dud:u cholidocho; quandoque veroduplicem habet aperturam. In bertiis multis ad notabilem diJ ftantiam infra cholidochum , peculiari orificio in duodenum inferitur . Vfus ; fecernere liquorema /«ccmw pancreaticum didlum , qni naturae eft falivofac, & ad chylum attenuandum infervit . 217. HEPAR five JECLIR, eft vifcus maximum , ru- bicundum, indextro hypochondriofitum , bilis le-^ cretioni deftinatum ; in quo Magnitudirtis ratio ', ftt copiofa bilis pro digeftlone fe.'
cerni poflint. Vigura^ irregularis , fupcrior fuperficies convcxa & «qualis : inferior concava j inaequalis, vf/»c«/<im/(r///x &^/4!«rfr#/4/ continens . F 4 Rmi'
(«}Anatom.refor.I.I.c.Ij.& lo^Maur^Hpffmunno^diffcrt^ \ in //or«»»Microcor.p.i^4.item in Idea Machin.hum.p.^s
IS Ve J^epAte.
^mlneniia , ubi vena porta: hepar ingreditiirj f or?4 di- ttz , & alia adhuc j quam ^o^w/mw> SflgeUi quidam appeliant Ffjfura ma^na , qua in partem dextram , qux craf- f.or 3 & finiftramdividitur ; ied non in taies lobos, ut incanibus. Connexh ; ope iJigamenti fufpenforii y dextri fSf fmifiri cum diaphra^mate ; rotundi , cum umbilicoi quod vena fu-t umbilicalis in fxtu . 2. Membrana» proprise pofterius cum diaphragmate ; $. f^aforumt in primis venac cavae & vense portx . Membrana, hepar ambiens , tenuis eft, cum peritonajo
continua . Capfula Glijfonii ', eft tunica peritonseo continua , venae portas ramos , arteriam & dudlus bilarios prope & in- tra hepar includens . (a)
C^rteria } pro nutritionc l. a coeliaca; 2.cyfticis; ^.diaphragmatica; 4- interdum etiam a mefente-
ricafuperiori . ^en^ ; i.a f^ena forta, cavam frperficiem intran- te : quaj venae & arteria? officium prasftat; fan- guinemqueaffertpro bilis fecretione ; d; qua alibi plura ; z.Venacavay ^.a diaphragmati* ca , pro re&exu fanguinis fupervacui ad cor . Tiervi i a plexu hepatico nervi intercoftalis . Fafa ^(/«v/tffquibus {xpQ glanduU ad;acentj funt dutflus
^Cbortdocbus commHnis', oblique induodenum hians . Cyjiicus 3 ex veficula fellis ad cholidochumj angulo acuto cum hef atico coiens ; in ho- minibus tortuofus , & fxpe valvulis varii generismftruc^us. vid.fiS*) //(ff4i/c«ijexhep2te ad cholidochum; cujus C C raml , per totum hepar diftribufi , Vori hitarii dicuntur . Iriepa-
(«}Eam jam W^/^a notam fuiffe docetJWor^.Ep.ana.i.f.^^
Ve Hepate : ^j
r-Hefatico-cypitusd)C radices felleailTihohu^. (l8**} l P^afa Ij/tnphatica y detegiintur 3 I. ligatura venx j portae in vivis; 2. fatu in artenam vel du-
Ictum hepaticum : Canalis 'uenofus in fcett* j & fnus vtnce fert^ L/ magnus . Suhfiantia fecundum
fFeteresy ex fanguine circa vafa fanguifera concreto. 4 Malpighium , & plerolque recentiores, glanduLofa
f I{uyfchium , vafculofa , ex congerie vafculorum mi- (. nimorum . .VESICULA 3 aut cyfiis fellea 3 eft veficula 3 ad figu- ram pyri aliquo modo accedens j fita in paite hepatis concava : in qua ^ Magnitudo : parvo ovo gallinaceo fere aequalis . CoUum five Cervix j qux quafi fphin<^ere ciaudi po-
teft.
Fttndus , qui , nobis ere(5tis _, deorfum ; collum
vero furfum fpedlat : incumbit collo , illudque
fuo colore tingit .
Cohafio 3 ].permembranam communem, 2.per vafa :
DuBus cyfiicus 3 ad cholidochum abiens : de quo
lupra . Franulunt y quo dudus cyfticus cyftidi jungitur. StruEiura , ex quatuor membranis : i.communi, 2. ceilulofa &: vafculofa, 5. mufculari , ex fi- bris tenuifllmis redis , obliquis & transverfis ; 4. nervea , intus rugofa & reticulata , humore un- d:uofo imbuta , in qua fubinde mixum-x glanduU; qu3e fabricadud-ibus quoque bilariis communis viderur . r^pcommunia cum hepate, quae hic cyflicaVO' cantur . (a)
J{adi'
( «) l^uyfch. optime delineata Ep. V. ubi & alia huc Pertinentia .
^O Ve Uepate & VeftcuU feUti :
J{adices fellea in bobus , noii in hominea me invenlun-
tur. Modttt i quo bilis in vepcuUm fertur . In homine pars maxima e dudu. choiidocho percyflicum afcende- re; pars veroamariirima ex ipfa veiicula provenire videtur. Sed in bobut etiam per hepaticocyfticos & radices felleas . (a) (l^** )
"J^epatis, fecernere bilem five fel ex fanguine Ve- nae porta: j fecundum veteres vero , fanguifi- care . Vfas FepcuU felle^e i colligerc bilem 3 ulterius eam, perficere 3 ad certum tempus affervare , & tan- dem cxpellere . ^Biiis : chylum attenuare , oleofa aqueis mifcere » intelli^na flimulare, acidum chyli ex parte im- immutare . Bilis v&vo diiflex ett: : hepatica 3 qux fere infipida, te- nuis, & vix coloratas cyfiicay qux craflTior , colora- tior , & amariffima . ^18 LIEN five SPLEN", eft vifcus atro-rubens , in fi- niftro ventriculi latere fub diaphragmate ad coftas iitum 3 in quo notanda 'iiumerus ; utplurimum unicus > quandoque plures in-*
venti . (b} rigura 3 vam; haud raro lingusc quodammodo semu- la ; concava , verius ventriculum ; convcxa; verfus diaphragma &coftas ; ftepe tamenirregularis eft , & hinc inde varias fifluras obtinet . Connexio ; cum ventriculo , per vafa brevia ; cum pan- create , omento , diaphragmate ec rene finiftro , per membranas. Magnitudo 3 varia ; LongUudo fxpius 5. vel 6. circiter pollicum i in porcis , canibus etc. multo longior ,
at (a) V. Bohn, in Adt. Erud. A.1682. p. 20. A. i68^ p. lz6.Ferheyen,T^h.Xl.hg-6. (b) Scfef//^4W.Anale(^. dilT.
X.§. Xfl, C^f/c/jfr». Anacom.iSi,
T)e lltne 91
attenujor . Latltudo j.pollicum j craffttUs unius. Ton-^ dus XII. circiter unciariim . Memhrance ; una in homine y forcis , canibus , at in •vitu^ lls dux ',exttnor , communij , robufta 3 laxe adhserens per vafa fanguifera interiori i fropria 3 quae 3 pnori ablata , flatum tranfmittit . yafa 3 proparvitate hujus vilceris admodum in/ignia ; CArteria 3 a cocliaca > in hcminc aquam , aerem aut mercurium injedum per venas facile trans- mittens 3 ffltnica di(^ta . ^ena fplenica , in vitulis mox ab ingrefiu in cellulas mucata ; in h^ mine ^-ero per cotum lienem , ut in aliis vilceribus 3 ramofilliuui tft . (a) In vitulis utraque v.)ra 5 in UDv>extremo j in homine vero j variis dift^ndlis ramis., in roto tra(Su fuperfi- ciei concavae five interna; in«:rediuntur . ^iervi y a plexu fplenico . VuHus vero excretorius i nullus . \^yafa lymj)hatica , ad receptaculum abeuntia . Suhfiantia , cellulofa et glaudulofa flaruitur , cellulofa quidem eH: m vitulis; fed in homine , njafculcfa &* fibrofa 3 ^landulas enim , quas adclfe fcribunt , i\wj/- fchiuf vafcula eife demonftrvit . (20*) Clandulaiymphatica y una vel altera , hhx circitcr ma- gnitudine, extralienem, circa valorum in eum in- «ijrelfum fa?pe reperitur . Vfus 3 mihi verifimillimus eft , fanguinem hepatis , ex quobilis fecernenda , natura fua fpiffum .fluidiorem reddere , et fic caverc obftru<^liones et bilis fecretio- nem promovere . (21*} 219 RENES funt duo vifcera rublcunda , phafeoll figuram reprifentantia , utrinque in lumbis fita , in quovis iatere unus ; quorum concava pars in«
tror- (a) demonflrante f^«7/cfeio , contra plerofque recen- tiores^EpilhlV. Tab.4. qui plerumque lienis vitulini * locQ humani , defcriptionem dederunt .
9^ Ve ^enibui 7
trorfum , convexa extrorfum refpicit . In his prseterei
con/ideranda Situs s ad iniimas diias coftas rpiirias; fic tamen , uc
nunc sequaii , nunc diverfa paullo alcitudine fici fint >
modoenini iini/Jer alcior dextro ; modo dexter fini-
ftfo , contra opinionem vulgarem. Co»»e;if;o cum lumbis , coftis inferioribus > inteftinoco-
io 3 renibus fuccenturiatis, vafis renalibus , et ure-
terjbus. 'Membr.-^n^ du<e ; prima communis , adlpofa difta j ro-
bufra j luxe renes ambiens , propriis vafis inftrufla ;
filiera fropria, tenuis , et ar<Se undique lubftantix
renum adha^rens . Magnitudoy Jcngicudo j digitorum circiter quinque vel
fex i iacirudo j trium; et cralTities , unius cum di-
midio. Supcrficies in adultis xqua et levis ; in foetu vero Isepej
vitulis 3 bobus , urfis etc in varias inaequalitates ec
lobos divifa . rafai membrana peritona^i , five capfula j uc in hepa-
te , inclufaj
fjirieria et vena amplae, modo una , modo plures, emulgantes ac renalcs di6tx ', quarum har, ex vena cava ) jllaej ex aorta . ?{f> v/a plexu renali . VuEtus excretorhts ^ ureter , di6ius . Jymfhatica y ad receptaculum chyli abeuntia . SH^riantia y firma ac dura , duplex in eis obfervatur ;
('exterioY /ive corticalis , fecundum Malpighium , glandulofa ; fed fecundum J^uyfchium (a) , tota pulcherrime vafculofa . vid. Nocce (az^J . interior , tubulofa , tubuli urinarii Bdlini di<5ta j definens in pafiilas VIII. X. vel XIL multis fo- raminulis in felvim hiantes (b) i quae tamen
pa-
(a) Thef.anat.IILTab.4.fig.2.ec j.Th.IV.Tab-i.tig.i.
(b) l{uyfch.ThQan.fig,s. ec Thef.IV:Tab.i.fi<T.i.
Ve^enihus* 9J"
paplllar in omnibus non apparent. (a) Telvh , e(i cavitas renum membranacea , produftiones
emicrens ^ tubulos ftlvi* dicftas ^ papiJlas renales
ampieJlentes . Vfnsy urinam , pro depurando fanguine, fecernere in
pelvim , et inde per iirereies ad veficam demittere . 220. RENES SUCCENTURIATI, capfuU atrabiU^
ri<e iiVQ gUnduU renales ab ILufiachio primum defcri-
prxC^), fimtdu» glandulse iiavefcentes , compreiTae,
utrmque fupciiori rcnum p..rti incumbentes , in qui-
bus anguflifTima cavitas j liquore fufco fubdulci imbu-
ta. Inhis notanda Tigura : irregularis j quadrata j trianguhris ^ ovata etc' Mngnitudo i varia : in advLtis y fsepe inflar nucis vomi-»
cx majoris ; in/crrw vero major , et xqualis renibus ,
in-.ofubinde major. Membrana zmhitns 3 tenuis efl j arcfle cingens fubflan- 5 tiam glandulofam , eamque cum rene conjungens . Vafn. fanguifera i quancioque ab aorta &c cava ^ facpius
abemulgentibus . ?iervi , a plexu renali . f^aja lym-
fhatica , multa . VuSlus excretorius , nullus cognitus : ideoqiie et Ufus
incertus ; quitamen major in fcxiu , quam in adulto,
effe videtur . (2^*) 22 1. URETERES , funt canalcs duo membranacei j
calami fcriptorii quafi craflitie , insequalis tamen
diametri ; a quovis rene ut plurimum unus ad ve»
ficam extenfus . Korum Grttts in renibus ; ubi infundibuli forma ampliati ,
felvim faciunt . Finis , in vefici parte inferiori et pofleriori : ubi obli»
que intra membranas ejus progediur.tur j, et ad mo-
dumvalvulx, angufHs crificijs , in veiicam termina-
tur, nihilque exvefica admittunt.
Tigt*=^^
(a) Schelham. Anal. difT. XI.
C^; Lib, de Renibus .
/^4 ^' ^enihus fttccenturtatts & ureterihus ^
Hgnra : non redta , fed qiw)dammodo ad figuram li*
terar / inflexa .
Snb/iAntia , membranacea : ex tribus tiinicis compofi* ra : fi) communi a peritonasro , (2) mufculari tenui > (5) nerveay huniore /«^r/co obdu^la , in quafubinde gUnduU (a) obfer^^ata: .
^4/4 : fanguifera , et w?»-:// a partibus Viclnis.
Vfus : urinam , in renibus fecretam , ex pelvi fufcipe* re , ad veficam deferre : his enim obftruftis , uri* na fupprimitur ', .i.deoque ejus ad veficam nullae alix dantur vise .
'»4mpli Cttdo prceter naturam (2^pe infignis , a calculis re* nalibus tranlgredis fubinde ipfis inducitur . vid.I^Mjv* fch. Obf. XV. et Cofchvvitr^^, differt. de Valvul. in ureteribus .
222. VESICA URINi^ eft pars rnembranacea cava , piri fere forma in peivi fita , ad urinam colligendam et expellendam deftinata : circa quam indigitanda ^
■ MAgnitndo : qu2 circiter libram unam liquidi capit ift adultls .
Connexio : i. fingularls cum offe pubis , perperitonxum i aliter quam in beftiis i 2. cum partibus genitalibus» per urethram ; 5. cum umbilico , per uraclmm et arterias umbilicalesi 4. in maribus , cum inteftiHO ic6io ; 5, in feminis , cum ;it2ri vagina .
Vivifio : in cervicem five c(»//m»> j corpus veficae et furt- dum . Horum tunicae funttenuiores 5 illius cralftores .. "fanguifera , ab hyfogafiricis ^ umbilicallbus et ha»- irrhoidalibHt } ac in mulieribus quoque ab J uterinis * ^ * rt^ i
yaf*^ i^ervi , ab intercoftali , et inprimis ex one facro.' I Ijmphatica 3 a nullo obfervaca novi , nifi a Zel->
StruBnra: membranacea j eX tribus membranis conflans.
1, com.
(a) B^uyfch. Obf. XV. Morgagn. Adverf. lU. 71*
{h) Difput. de Adminiflr. vafor. lymph. p. 5*
p
Ve f^efica uTime . 9^
rj, communh dlcitur , peritonxo continua , fundum I folum ambiens (a) fub qua plerumque pinguedo j obfervatur . (24*)
^z.mufcuUris j ex vario fibrarum , prxfertimtamen j longitudinalium & tranfverfarum j tradu , com- , I poiita. Ch*) . .. ,
\^^,nervea } humore mucofo obdufla , in artenis Vel glandulis hujus tunica? j juxta collum fubinde confpicuis , lecreto . (b) SphlnBer , eft feries fibrarum tranfverfarum , fub redlis extremum colli veficx arcusfpecie ambiens , & clau- dens; ad urinas involuntarium exitum cohibendum : inviris, intefliniredli ; in mulieribus , vaginx fibris cohxrens : cont Santorin p. 20J. Toramina tria : duo , ubi uretercs ( 22 i ) ingrediuntur , perquxurina influit : & unum majus in C0II03 pro via urinse in urethram . l//«i : ex definitione jam conflat.
22^. IIRETHRA efl canalis membranaceus 3 fere cylindricus , ve/icse collo continuus , urinae e vefic^ cxi- tum concedens : in mulieribus , vix duos digitosfupe- rat i fedmulto longior in viris : de qua vero plura in partium genitalium defcriptione .
224. Circa PARTES GENITALES VIRORUM
notanda primum TESTICULIj five didymi ^ duo 4
in fcroto contenti : quorum
figura et magnitudo , omnibus nota .
Involucra five velamenta communia et propria func J
SCROTUM , five ^wr/ij/tf , infra penem dcpen-
dens , filis in adultis in(iru<Sum: in quo notanda
Suturajqua indextrum& finiflrQ larus dividitur.
Subjlantia.fx. cuticula,cute, & membrana mufcu-
\ohjdartus didajconff ans,cujus ope corrugstur.
Septum , ex duplicatione darti fac^him , quo
fcro-
(a) Chefeld.de Lithotom. (b) Graaf. de Qrg. gener. Tab.V. Drake Anthrop. Tab. III. iig.i.Iit h.
9^ Tartes genitales virorum .
fcrotum in duos loculos. dividitur . vid, ^uyfch, et I{au de fepto fcroti . yafa y apudendis & hypogaftricis . l^ervl ^ ex ©fle facro . ^Vfus : continere & fovere tefticulos . '^2. TllNIC^ tres:
"l. mufculus cremaJieVi five elevator teflicull . z^vaginaLis i laxe teftem ambiens a procefTu peii- tongci . ^^. atbitginea y robufta , ar(5le cum fubftantia te- flis coharens ; vafa fpermatica recipit j & ad teftem transmittit . Fafa prSEter communia cum fcroto modo indicata,fpe- ciatim "arteria fpermatica y utplur. ex aorta, angufto principio
oriunclsE . vetKe : dextra , ex vena cava ; finiftra , plerumque ex emul^ente iiniftra , valvulis fcepe deftitutse j varias anaftomofes & corfus pampiniforme , fyramidale , formantes . nervi a. plexibus nervorum pelvis& lumbaribus . yjymphatica ; in animali vivente copiofa videri poft^unt. Suhftantia: vafculofa y ex tenuiflimis vafculis ; ferrfina- /i«didlis, inteftinorum more intortis , conftans (a) pujchre apparens , fi teftis aceto maccratur ; glanduU vero in eo nulli parent . Corfus Hlghmorii in homine , in dorfo teftis : in cane, in illius medio : cui cavitas, pro femine fufcipiendo 3 adfcribitur . (b) Vfus ; femen prolificum generare , in quo vivi vermi- culi . (c) 225. II.
(a) Chffflden.Amt.Tah2S.8c eorum difrokitio B^uyfch. Thef.IV.Tab.I. fi?.z. & Thel.X.Tab.III.fig. j. itemque fig.noftra 2\.(b) ^/^/^-wor. Anat.Tab.X.& ^l.Lealis fig.i fc) Leeuvvenhjec\va':\\s locis ; Boerhaxve Inft. Med. cdit, altera p. 2 5^.fed in Harrii Lexic-techn.ra////ney. de ge* nem. Tab.l. & ChcfeU, Tab, 28. delineantur . C 25 *)
Tinei genltales vhorumZ 97
22f. 11. EPIDIDYMIDES , five Paraflata di\x , in quovis tefte una : qu^ funt partes oblongae , fcie cy- lindricx , tefticuli ora? fuperiori^ erucae vel bombycis finulitudine j incumbentes. Inhis confideranda
Connexio ; cum tefte , ope membranje albugmexi 6c cum v:ife def'.rente . (Conf.de his & reliquis partibus genital. Graaf. )
Trincifium ; in tede , quinque vel fex vafcuhs feminali- busminiTiis .
Tlnis ; inaftero extremo , ubi V4X Jf/rr?w/ incipit .
Membrana ambicns, robufta 3 cum albuginea continua .
Subfiantia , quoque vafcuLofa , ut teftium j vafculis ta- men j non folum magis confpicuis conlians ; (ed quo- rum meatus etiam per injediones vifui fe fiftunt . Om- nia vero haec vafcula tandem iii unum dudum, vas de» ferens di6^iim 3 abeunt .
Vafa 3 eadem cumteftibus , fpermaticadiidi^.,
Tiervf j ab iifdcin ramis ac teftium .
Ufits genituram ex teftibus recipere, ulrerius digerere acperficere, &advas deferens tranfmittere . Conf, Notafj^*) .
226. III. VAS DEFERENS , flve ejacuUterium di- d:um , eft canalis robuftus , albicans , nervum refe- rens , calami ftraminei mediocris craflitie , unus ab e- pididymide qualibet, ad ve/iculas fcminales & ure-. thram extenfus . In hoc notanda
Situs & progrefjus ; ab epididymide per procefTnm peri* lonaei ad abdomen afcendit , &: deinde ad collum vefi- ce refleditur -
Tinis ; in anteriori parte veficularum feminalium , pai'- tim redla in urethram ; p-irtim oblique in veficulam feminalem definit; fic , ut in utramque , pro necefr litatis exigencia , liquidum fuum deponere pofllt .
Subfiantia ; valde robufla & tenax , fere ut nervus foitis;
Cxvitas ; in principio & progrefTu vix fetam admittit y prope veficam multo amplior i in fine rurfus angu-.
G ftior.
Vf Tartetgenitales vtrorum .'
Uior i nihil fponte in urethram tranfmittens ; fed fo- lum in oeftro venereo .
i/fus , liquidum genitale ex epididymidibus continuo ad ve/iculas (eminales i at in coitu quoque ad Ipfam ure- thram j deferre . Forte & ad perfe(5liorem ejus elabo- rationem conferre -
227 IV. VESICUL^SEMINALES, funtreceptacula duomembranacea , ceilulofa , parti pofteriori colli veficae jun(fta 3 ad femen ex valis deferentibus recipien- dum , ulcerius perficiendum , & fuo tempore , per u- rethram expellendum . Harum
'Longitudo ; trium digicorum tranfverforum ', lathudo , unius .
Sttbfiantia } ex membrana valida, vafculofa,& quafi mu- fculofa, varias cellulas^interfe communicantes effor- mante 5 & peritonaeorobufloadhuc cindla i quarvero cellulse in coecum quafi inteftinulum unum refolvi poflunt . ("«}
J)uSius excretorius, duplex, ex quavis veficula unus y du- plici ofculo in urethram utplur.definens; contra Leaiem, qul unum du(5lum 3 unumque foium ofcuium ftatuit & delineat . {b)
t^aja fangulfera , a vafis vefic» & inteftini reCli copio/ifTi- ma .
Tlervi, a pelvis plexibus. JPacies internai reticulata^rugo. fa, ut in cyfti(ie fellea . (c) GUnduU quoque a nonnul- lishic vifaeperhibentur. I//i#xex definitione jam patet.
a28. V. PROSTATiE, redius T?roflata , eft unicum corpus , globofum , quafi eordiformey mox ante collum veficJE fitum, & totum urethrae principfum cingens . (d) Hujus Magnitudo ) inftarnuciscircicerjuglandis .
T>TO-
(«) Lealis de part.femen.confic.fig.il.
(b) ibid. (27*)
(c) Santorin.p,20U
(d) a«/c/.deLithocTab.VI,
Pirtex ginltalet viroYulHi §§
Promtnentla dua? , natiformes , in parte pofteriori . t-minentitii caputgaUinaginii dicta^ in urethra , euiif duobus ofculis , qua» dufl-ibus ejaculatoriis & veficulis fcminalibus communia funt ; finuloque noVo his faepe interjed:o > (a) . Subfiantia glandulofa &fpongiofa robufta membranacin-
«fta. toraminuUy five duSius excretotii hujus glanduls , ex cavernulis in urethram, humorem albicantem excer- nentes : in hominibus , deeem vel duodecim j in ca- nibus, (3|uamplurimi . f^afa, cum veficulis feminalibus communia . Vfui ; liquorem albicantcm fecernere ; qui vero , cutn eum etiameunuchl habeant, foecundum femen non conftituit, iicetincoitu quoque efFundatur; fed pro lubricanda urethra & vehieulo feminis infervire vide- tur. iip* V. PENIS primarium generationis organum eft :
cujus fynonyma: membrum virile, virga , mentula , colis i
priapus, 8cc. tigurai fitusy numerut, magnitudo , omnibus nota funt. P<trtfx,funt , I. penis ipfe ; 2. glans ; & 5. urethra . Itipene notenda ,
^'Cuticula , &cutii, tanquimtegumenta communiai
Praputium : quod eft cutis replicata , glandem cc-
gens : in cujus inferiori parte franulum:qvi^ utra-
quepapillis nerveis , &glandulii, freAiu'; for-
te folliculis : nam verxglandulae hic vix confpi-
ciuntur J a 7>/b«f Anglo , odoriferte di^is , fti-'
patafunc (b)
Tunica j propria , robufta , natiiraetendineae, reli-
quam penisfubftantiam ample^ens : quae qua,;*
i doquediiplex j cum interje<^a tunica cellulofa j'
t)0ft
(a) Morgagn.AdvlV.p.^.ti^.LlL
(b) Covvper^ Myotom.rcform.p.228.
XOO Tartet gettUalesvtroTuml
pofl inflationem & exficcationem confplcua . (a) Corpora duo cavernofa , feu fpongiofa , maximam pe- nis molem conftitiientia : qiix diiVmdia oriuntur utrinque abofTibus piibis , e peculiaribus quali thaUmis (b), deinde ;undta,3d j:;Iandem ufque ex • tendiintur : in quae, fi liquidum vel flatus impel- litur, vel mercurius immittitur, penis fit rigi- dus , atque intumeicit . Septum inter duocorporacavernofa, a conjiiniflione pariecum horum corporum provenit j & in parte poileriori craiTius ; inanteriori, tenujus : atque cribri infrar perforatum . Ligdmentum VefaUi, quo penis jungitur iynchondrofi
ofTium pubis. {c) De hteralibus vid.Not (28*} M*i/c«/» penis varii fu nt 5 erec^ioni pQciffimum in-
fervientes : de quibus videatur Myoloijia . Fafa penis,eorumque mirabilis copia ac diflributio , ^ vid.in Tabula noflra V. GLANS , c:iput, five balanus 3 anterior pars penis efli cujus figura & color nota funt . In hoc vero ukerms notanda 'Superficiesylxvis^qn^ifi polita,& valde fenfilis, oh pa^ pillas r.ervea;, in pene rigido maxime conipicuas. Vreihva finis^reliqua urethra; parte paullo anguflior,
f .b (\i\d.frxnt4Hm penis . Corona 3 circumferentia poflerior glandis dicitur , cum (i\S]z^?. rervice : in quibus nonnulli parvas glanddas f\.?LVMxi:^X3(d)SantoYinus\Qxo tantum ofcu' la five duBuks .
Suh' (a) ;^/jj'/c^^Epift XV.Tab.XIX.Hanc vero cellulofam tunicam nonfemp.r adeiTe , ipfe J{uyfchius in Adverf. 'Anat.Pc-cad I.pag.2i.indicat. , (h) Santorin.'^.^^,
{cy Mor^^^w.Adverf.Anat.I.Tab.IV.fig.4. (d) i/ffr/ru Hi!l,Acad.Reg.i7O0.^org'«^». Adverf.I.' Tab.fig.I¥.4.K.
PitYiesgenitaUs virorum * lOf
Suipantta : ex epidermide maxime & corpote caverno- fo, qiiod urechrae conrinuum , &hic in globum , vel bulbumquafi, expanfumeftj conllacf^ji quibustu- nica penis intexitur . (b) URETHRA : qux efl: canalis mcmbranaceus > fere cy- lindricus ; veficaecollo continuus ad extremum ufque glandis feextcndens, ad urinam & femen tranfmitten- dum . Hujus
fSituSi in fulco quodam , quf ePi\;rmatur in inferiori penisparte, interftitio duorum corporum caver- noforum . Trogreftis: non eft re<flus , fed fingulari modofle-
(Sicur. (c) low^/fMf/oduodecim vel tredecim pollicum . Cavhas i cum calami fcriptorii craiTitie fere convc-
nit . SubfiantJa', exmembranis3 uuabus robudis^interio- ri & exteriori : (\ii\hiis fubftantla fpongiofa five cavernofa interiacet , ubi glandulie exiguas a non« nulljs ftatuuntur. (d) Bulbns i\\Q protuberantia lirethrae: efi: pars ejus pro* (latisproxima j parte reliqua crafiTior , pollicem longa 3 & bulbum quodammodo referens ^ fub- ftanriaE: fpongiofa: craffioris . y^^Sttferficies intzuor varia habet/or^tw/ww/tfjrotunda, oblonga, &c canaUculos , ex quibus fxpe liquidum vifcidumexprimi poceft;quod urethram lubricat , &concra urinse acrimoniam infervire videtur. (e) Conf Llttrii nova urethrx defcriptio loco cit. ^2^0. Ad penisconfiderationem adhuc pertinent
G s GLAN-
(a) I^M^/cfc.Obferv.anat.Obf.ioo.
(b) Santorin.p.^gi .
^ (c) fere ut Alghifius delineavit in Tra<5l.de Lithot.Me- iiustamen Afor^ «^n. Adv.IILp.82.eumdefcripfit . (d) ica fuftinet Terranem Iib.de GIand.p.32.
CO ^for^tfsn.Adverf.LTab.4fig.4.c. ^
ij»2 Pflrtesgenitalesvirorum;
QLANDVLM COWPERI , mucof^ didts ; quarum tres defcribit . (a)
I. du^ j in utroque urethrac latere unajinter mufcu-
los acceleratores&bulbum urethra? fitx y figurjp
ovatae aliquo modo compreffaej parva?faba? quafi
magnitudine, liquidum diaphanum , mucofum
( quxlibet per fingularem du<5ium excretorium j
duosfere digitos longum, perforata utraque ure-
thrae tunicaj in urethram tranfmittentes; quod pro
lubricanda & defendenda urethra ab urinas acri-
monia, infervire videtur. In plerifque tamen , in
quibus has glandulas inquifivi , cadaveribus,eas;>
praefertim adeo magnas , ut a Cowpero delinean-
tLir, reperire non potui j hinc valde dubito, ati
femperadfint . (29*)
l^2,una y qux tertiatil 3 in angulo curvaturas urethrae
fubofTibus pubis , intra corpus fponglofum five ca-
vernofum urethra? , fita cife dicitur , atqueetiam
ab ipfoientis quafi figura deJineatur: quam tamea
quoque videre mihi nondum licuit .
251. GLANDULA LITTRIIC^J , eftglandula, inter
utramque urethraemembranam iitajproxime infra pro-!-
ftatas, C^/or/i obfcurerubentis , pollicem Uta , duas
lineascr^^^, urethrae interiorem membranam inftar
zonaeambiens, eamque multis ofculis minimis perfo-
rans : perquae liquidum mucofum j ad urethram illi^
nendam , infundit .
?32. V AS A penis , urethrae , & harum glandularum funt
^rterU 3 ab hypogaftricis & pudendis.
f^en^ , valvulis inftrucTtae , ad eiufdem nominis venas
fan- («JDefcriptio Glandu4.nuper detedl.^.Lond. 1 702. cum fig.qtiaE etiam in Drakii AnthropoI.TabJV.& V. & Ter- Tanfo Lib.de GIanduI.p.<^^ Tab. 2. lit. M. M. delinea» t^ funt. Defcribuntur etiam a Littrio ^ift. Acad.Reg, A« 1700. (b) locomQdQ QhUQf
Tarteigenltales vlrorum ^ lof
fangiiinem revehunc; in pene vero ("vid.Tab.V. nd* ftra j & deinde fub oflTibus pubis prius mirabiles a- naftomofes , qua.s Santorinus ^.i^i. Ub^rinthHm vo- cat, conficientes. Tiervi , ab ultimis oflfis facri- Fafa lymfathlea a Covv* ftro (a) & Drachfo(b) pulchre delineata .
CprimariHs 3 ad coitum & fobolis procre- z^^Mfus fenis^ ationem .
^fecundarius , ad urina? excretionem . 2H- IN' PAPvTIBUS GENITALIBLIS MULIE- RUM notandae PARTES EXTERN^, five ex , quac fine fe(flione , et tantum didudtione videri pollunt ; ut CZPudendumhuvulva j incuius medio 3 rima Sc os vaginae : ad inferiorem partem , frenulum ac fe- rin^um LabraduQ y et ntons veneris , a pinguedine fubfirata
ttimidaj ac crinibus obfita , una cum eorum ulu. CLITORIS, £qu mentula muliebris ; in qua no- tanda
Situs ; in fuperiori rima? parte , tota fere utplu- rimum extra veneris ftimulum , fub cute fiH veprajputio Jatens . Figura & magnitudo ordinaria, ad apicem digi- ti auricularis accedit; extraordinaria,fub]n- de ingens , uc penem virilem quandoque se- quaveritfc); fed /ine urethra . Clans , five apex , qui vero non efi: perforatus ;• humore tamenfoetidoinquinatus, ut coronc penis . (d) Prf/j»»/«wi glandem obvelans acute pudendi quod papillis nerveis eft inftrudum , et hin; valdefenfile.
G 4 tiga-
frt)Myotom.reform.Pig.io,f6; Anrhropolog.Tab. VT-' v) Qualia exempla habent , VanaroUut, Tlaterusy Tla^Ti^^- **t*Sil{hodiHSiGraafiHt et THlftusi^iQ,(d)SantQrinus pa^f
f
|04 Vartes genitalet mtiUerum '
It ligamentum , quo oflibLis pubis jungitur 3 fere I uc inpene, [«] {Crura , duo j clitoride triplo longiora ab offibus pubis . Curpora duo cavernofa , cum fepto medio,fere ut mpenevirilij fubftanriam ejus conftituen- tia : qu3E membrana nervea cincla funt . Mufculi ereSiores , duo , ut in eodem pene; qiii aboirrbus ifchii oriuntur j et in corpora ca- vernofa inferuntur . yafaj f quse ec reliquis externis partibus func communia i J
^jirteriaO^vente i ab hypogaflricis et pu- I dendis.
yjl^ervi y ab oflTe facro ; quorum infignes rami per dcrfum clitoridis excurrunt j unde adeofenfilis* Vfus s gratum titillationisfenfum excitare, at. que voluptatem veneream mulieribus augere. NYMPHiE j funt partes dua? membranacese, utrin- que utplur.una j rubella? ,cavernofae, criftis gal- lorum fub gutture pendentibus fimiles , niodo ma- ioresj modo minores j prseputiocontinuse , atque interiori labrorum lateri iundtae ; in quibus no» tanda
(^VapllU wfyT;p^jCopiof3e,unde valdse fenfiles . ClanduUpavv2£ j fubflantiam febac«am fecer- nentes . [^] LX/fus y citillationem atque voluptatem augere ,
Iut et urinae fiuxum ita dirigere, ne pedes ma- defiant . IOrlpcium vagina 3 {Ive os uteri externum , cavernofa fubflantia cindlum , quaein venere intumefcit -
In [4] Gy<t«/. de Mulierumorganis 3 cap. ^*'et Morgagn. 'Adverf.I.pag.2o. Ib2 Morgagn, Adverf. I. Tab. III. ee»
TAYies genUalesmulitrumy lof
in virginibus , annuftius ; in venere faepe utentl- bus , & qu£ pepererunr 5 largiys : femper tamen vagina reliqua eit anguftius . HYMENj eit membrana 5 modo circulari, modo lunata 3 modo alia ratione conftituta [«] in virgi- nibus vaginam coar(^ans , atque in puellis parvis femper praefens j C^o*j in quibus exiguam habec apcrturam ad vaginam ', in adultis vero plerum- que majorem . In coitu primo , nifi forte jam an- tea lajfa j laceratur , fanguinemque fxpe fundit . CarttncuU myrtiformes j ex hymenis lacsratione o- riuntur , ^rnuncdusEj tres , nunc quatuor j eo ipfo loco obfervantur , ubi olim hymen erat > defuntque in infantibus . Vrethra,iiye meatus ufinariusi circa quem notanda 'fitHs; re(5la infra clitoridemj parva eminencia fc
prodens .
lorigintdoj duorum qua/i digltorum transverforuni.'
amplitudo , major quam in vins j in fine tamen re-
liqua parte anguftior , magnam admittens di-
latationem .
y^duEiitti y liquidum miicofum , contra urinae acri-
imoniam , excerncntes , ut in virili > originis adhuc incertae . (b) .^Lacuna Graafii ,fi\Q o^ciih C]rc3, urethram confpi- cua j funt duftus 3 humorem pro vagina lubricanda excernentes , ^x urethra corpre glandulofo onuDdi . (c) 235: PARTESlNTERNi£, generationi infervien- tes , funt I. VAGINA UTERI ; quxeft canalis amplus, inte- flino redlo non multum abfimiljs i fcd robuflior ;
ab [<»] ibid. GG. S^awtoy/». Tab. 2. fig. I. e. conf.delinea- tio ejus , ficuti in puella , i4. annos nata , a me inven- taefl, in Ephem. Nat. Cur. Cent.VII.
[t] Morgagn. A(i\.l.§. lo.dclV. p. ^4' Terraneus de Gland. p. 44. [c] ^or^a^w. Adv.I. Tab.III.f. &* *•
10? Partesgenttales tHulierum^
aborificiovaginsE, inter veficam & redlUm , quibus adhxret, ad uterum extenfus . Hujus ^Longitudo, fine diftracftione , fex vel feptem digitorum. Amplitudo y major inteftino tenui ,* atque in diverfis cafibus , prsefertim partus tempore , multum dila- tari apta ; orificium vero reliqua parte anguftius j & fphinciere coar<Satum . Subfiantia : membranacea , intiis rugofa , nervea , pa- pillaris; (bbfervatore I{uyfchio) & hinc valde fenli- lis ; extus mujculofa , qua penem in coitu blandc compledi queat . Connexio : pars anterior , cum vefica ,* pofterior , cum inteftino re<3-o ; fuperior , cum utero concreta eft . ^ugayagina ; qu3E non funt circulares , fed fere ut in jejuno . ^in virginibtts y maximae, prsBcipue in parte ante-
riori ; in venere fape utentibussminovQSi quafi attritae ; & pofi crebriorem fartum , fere prorfus obliterantur . yVfus ; r. pro voluptatis venerex , tam maris , 3 quam femina? , augmento ; 2. pro faciliori dilata- 1 tione in partu . Lacuna five ofcuLa , uti circa wrcthram ^ ita & circa os vaginae hinc inde reperiuntur , fetas fa?pe admitten- tes , magnam partem a glandulis fubftratis , frofia- txBarthoUni didiis i liquidum mucofum pro vagina lubricanda & forte ftimulo veneris excitando fecer- nentibus, venientes. (a) Mufculus ffhlnEier five vaginte confiriBor , eft fibra- rum mufcularium feries , orta a fphindlere ani > ample(flens orificium vaginx, & fub clitoride ejus cruribus inferitur . Ibidem corpus cavernofum , ori- ficium hoc ambit j quo in venere a fanguine diften- to, ardatur , utpenem virilem gratius afficiat , & ab eodem viciflfim grate afficiatur .
Vfusi (*) Morgagn. Adverf. primis §.51, Tab. III.
Partes genhales tnulierunt '* J07
V[us ; penem & genicuram virilem admittere j foetuni vero , fecundinas 3 menftrua & lochia ex utero emittere. aj4 11. LITERUS , fiveMatrix, eft pars , in mulie-^ ribus , inter veficam & inteftinum re^lum fita , cava, figura piri aliquo modocomprelTi , generationi foetus deftinaca . Inquo notanda
Connexto ; pars foflerior libera eft ; anterlor , cchxrct vag^nas; partcs Uteralcs , per ligamenta J quae du- plicia 5 flata , membranacea y cum peritonaro continuaj utrin- I que uterum & vaginam pelvis parietibus jungen- j tia - Duplici ea conftare mcmbrana j nuper obfer- I vavi , quibus cellulofa , tlatu facile detegendaj
interjedta eft , fere ut in mefentcrio .
^jrotunda ,* a parte fuperiore uteri orta , tranfeunc
per annulos mufculorum abdominis, & mox ibideni
terminantur in pinguedine ;uxta inguina . Conftat
ex membrana duplici , plexu vafculolo (a) , fibrifquc
lacertofis , in puerperis & praegnantibus maxime
confpicui . (b)
Magnitudo ; in adultis non gravidis , longitudo eft tri-
um quafi pollicum j latitudo , in parre fuperiori ,
fluorum ; in inferiori , unius j craffities vero fel-
quipollicis . In virginibus adhuc minor > fed ia
gravidis, pro diverfo tempore , varia •
Divifio i pars fuperior & latior ; fundus , inferior >
cfr7//jf appellatur j & in hac , vagina prius aperta *
fe offert confpiciendum
Orificium 3 iivc os uteri internum , figura fere glandis
penis in vaginam hians; exiguum valde in virgi-
nibus j iniisvero, qu« pepererunt , & in gravidis
paullo majus , atque in his humore valde glutinofo
claufum i in partu tamen , miraculo naturx >
tCKT
(a) Morgagrt. Adverf. IV. pag. 49. 5«,
[^] ^«nier/», Obferv.pag. 220.
'lo8 Tartei geaitales mullerum
foetum perfedum tranfmittit . Subftantia mnfciUofa , vario nbraium carneariim plexu compoiita j copiofiflfimis vafis interjcd:is . In non oravidis compada & firma eft ; in gravidis , [fnngio- fa 3 finuofa ^ 6c mirabiliter dilarari poteft ^ fine craf- /itiei decremento.vid. Nota (i^*) - Exrus membra- narobiida a peritonseo; intus in cavhate 3 qux in virginibus parva eft (tf}, membrana foro/'-: , nervea, cingitur 3 quse in puerperis quafi difparet . {b) ^afajangiiifcra tomxoh 3 anaftomcfes innumeras con- iicientia , & in gravidis quafi in finus (c) dilatata ofculis in ucerum & vaginam hiant 3 ik menfituorum fontes l^unt . (iz*) 'ArterU y i. fpermatica , ex aorta ; 2. ab hypogaftri- cis maximac; 3. ab hxmorrhoidalibus externis a omnes mire Inter le communicantes ; ita ut , ft aer , cera vel mercurius in unam earum , quam- cunque, in;iciatur, reliqax omnes , etiam alte- rius lateris , facile repleantur . 3 ^tna , quoque triplices j ejufdem nomlnis , valvu- % lis deftitutse, arteriis longe ampliores ; praefertim ingravidis, per quas iiatus in cavum uteri &vagi- nsB ; & concra quoque per haec fipe in venas im- pelli poteft . (d) ISl^ervi , ab intercoftalibus & ofTis facri . f^afa lymphatica , olim in beftiis tantum , nunc qucque a Morgagnio in gravidis obfervata .{e) Qiiaf enim hu- mano adhuc utero appinguntur , fida ei^/e videntur . Qfiiolay interjed:is rugis , ceu valvulis (f) , in cervice uteri , dudlus videntur , liquidum glutinofum fe- I cernentes .
Vefi' ia) vid. in Morgagn. Adverf.I. Tab. III. \_h~\ ibidem 'Adverf IV. pag. 47. (c) Afo»-gfl^«. Adverf IV^p.^S./*'^- jffrdeUtero- \_d'] J^^wrow. Anat. corp. hum. p. i8(?. ^4- jfr. loc. cit. [«] Adverf. IV. p. 7^. [/] ibid.Adverf.I.Tab.III.
Tartef genitaUs mnlterunt 7 i o^
FfJiciiU 3 five corft*fiuiji globofa , in uteri cervice & ori- ficio quandoqiit oblei vancur (a^ , humorem mucofum continentia , amulrispro hydatidibus habitae {b) 3 a quibufdam pro gUnduUs (c) , liquidurn illud glutino- fum fecernentibuSjquod in gravidis os iiteri intus clauJ dit. Abaliis, proNOVO ET VERO OVARIO , in quo fa-tus efnngitur 3 habentur (<i). Nonnullis i^fji- cuU feminalesmuLierum audiunt (r], ex quibus in coitu femen prolificum profundi fufpicantur . {f) Hinc ufut adhuc dubius . In pue; peris & gravidis confertiflimae funt, (g) magifouequam alias confpicuae . 217' III. Ovaria ,' ohm TESTES MHLIEERES dl- <5la , funt duo corpora quodammodo globofa ^ Ixvia, albicantia , ( iitrinque unum j fundo uteri annexa y circa qux notanda
Connexio : l. cum fundo utert y ope Hgamenti teretis 3Z. ^tit^cWius •vas deferens mulierum didli , quod vero meatu ad uterum deflituitur ; 2. cum tuba Fallofiana et lateribus pelvis per ligamenta iiteri lata 3 et alas vefpertilionum ; j.opevaforum fpermaticorum cum variis aliis partibus . Tigura) fere ovata , fnperne, gibbofa; Inferne , plana; Magnitudo ; pro xtatis et, tcmperamenti ratione di- verfa j in vigore artatis et Iibidinofis , maximaj ad 3ij. afcendens , ec veHcuIis prominentibus fipe ornata j in vetulis vero exiucca , parva 3 corru-
gata , (a) ibid.delineata? . (b) vid.Au(flores a A/or^^^». Ad- verf.I. §.32. recennti ; tiB^uyfch. Adverf. anat. decad. I. p.5. (c) /l/oj-^d^n.fudcm loco, ec ^fr/rrj/fw.l.CC.XXXIII [<f] Tiahnih. difierr. de Sterilitate i et frid. I-Ioffmann. in Medic. rational. Tom. I. etcontra hanc opinionemj Ga?//cj!^f Hifl.Anat. p 1 8 j. £fwj^//. Epifl.de Ovario riovo, ec UHfchey difT- de Generat. p. 2
(c) Lettres des Vefm.-ue, p.jo.et Blegny Zodiac. Tomi i.p.2o. (f) /yf/«r/ci diflert. de Veilc.feminal.mulierum. (g) Santorin. p.215.
; ,
'IIO Partes genhaUs mulieirum ."
gata , vix ^f^. pendens , cicatriGibus Foeda *
AU -vffpcttUlonHm > funt membranae ovariis et tiibi^ inte";e(5l3e.
i^ie^''brana ^lba 3 valida , cinguntura peritonaeo .
Subftantlai membiMMacea, fibiola, reticulata , plu- nmis vafis intertexta , inter quse fxpe apparent ve- JicuU rotundte i plures , pauciores , pro aetatis ec temperamenti diverfitate , humore albo ovi fimili replecac, qui humor ebulliendo confiftentiam , co- lorem et guihim quoque albi ovi adipifciturj hinc ob an .loijiam cum ovis a 5ftf»or»e primum (a) difta funt OVULA , quorum maximapifum vixxquant. QLiandoque x.xv. XX. imo plura in uno ovario vifi funt ,* quandoque vero vix unum vel alterum obfer- vari potef} ; creduntur prima foetus rudimenta con- tinere . (h)
/i/ydatiVty ibidem quoque faepereperiuntur ; quaevcro moibofae, & fsepe hydropis in mulieribus caufTa funt. ' 1
jCorpora. Itttea , fupt fubftantia qua/i glandulofa (c) , lu* J
tei coloris , inteftinulorum tenuiffimorum fimilitudinef
contorca (d) , ovulis fubftrata , quaein finu eorum con.
tinentur , cum in virginibus , tum maxime in gravidis
& puerperis confpicua , ufus adhuc dubii , (e) »58. IV. TUB^ FALLOPIANi^,Ci^«jfojaffinot«>
funt duo canales fere conici , tortuofi > utrinque unus n
fundouteri Tundi , a fimilitudinecum tuba ^Talbptv
ita di(5ti > in bis notanda, 1 Connexio ,* cum utero s ar(5la & cofitinus; cufn oVariisj C laxa 3 per alas vefpertilionum .
lo»-
[4] in dided:. pifc.excan. gen. {b) vid. trendel dj Embryone &c. yaUifnerlus de Generat. aliique .
{c) fecundum Graaf. Malpigh. BrendeL Berger.&c.
Id'] f^etl/ifner.8c Santorin. p.22I.et feq.
[f] conf. Morgagn. Adv. IV. p. ji.et 78. yallifner* Cf Santorin. locis cit^vid. Nota ($S^)
Tartesgenhales fnttlitrMm» Iii
LongUudd ; VI. vii,quandoque vili. ix.circiter digi- torum .
AmpUtudo ', circa medium fere minimum digituni sequac j
Extrema vero anguftiora & quidem extremitas utero JLindla minima eft , in ejus cavum hians , flatum ac flylum tenuem tranfmittensAitera j libere in abdo- mine flu(5lLians j amplior efl ^ tubulum mediocrem admittit, fimbriifque multis 3 five Uciniis 3 quafi mufcularibus j ornataefl, ovario , quando opus eflj fe applicantibus ; vid. Tab. III. fig. 10. 11.
5»^/?<i«j/<tjmembranaceaj caveinofaj ex duplici mem- brana conflans j quarum exterior cum peritonaso , interior cum intcriori membrana videtur continua - Intus rugofa eft , & iubrico humore imbuta i fed nen 3 utinbefliis, celiuiofa.
Fafa copiofKfima > corfus cavemofum intra membranas earum efficientia , uc erigi fiverigidas reddi queant» quando ovario appiicandscj a quibus etiam intus hume(5lantur . {a)
Vfus '3 Tempore fervidi coitusinfJuxu copiofo fangui* nis atque fpirituum eriguntur , & motu naturali , orificia iibera , ope fimbriarum five iaciniarum mu- fcuiarium , ovariis applicantur , genituram proli* ficam mafculinam tranfmittunc > {b) ovulum im- pra?gnatum ex ovario recipiunt, & ad uterum , fi
tnihil impedit , deferunt . (e) OviduBus in gallinis aliifque avibus appellantur . aj9 Vfns uteri i genituram virilem admittere i ovu- ium fcecundatum ex ovario et tubarallopiana , reci-
pere j (a) inDr^Ictf Anthropol. Tab.X.fig. a.eadelineat. et defcribit. Vid.hac dc rc notxnofivx hum>s^*)(b)]{u^fch. Thef. anat. V. Tab. V. fig.i. atque Adverf. anat. dec i. pag. 5. Fallop, Obferv. anat.et Craaf. de Org. gener. mul. cap.XIV. (c) cxempla fcetuum in tuba hac, et alias extra uterum repertorum , vid. Nota (jj*;
112 Ve fcetU & fectindlnts .
pere ; foetum per ix. utpl. menfes contlnere , fovere &nutrite, ac tandem perfed:um , vi fua mufculofa , per os fuum & vaginam expeliere .
240 Vofi impragnationem , nova contingit partium in fe- minis produftio j qua tamdiu in eis exiltunt , quam- diu durat graviditas . Harum pars principalis efl EMBRYO five FOETUS ; (a) reliquy ., Ut memhrana foctUS 5 flacenta. utevlna y funicuius ttnihtUcatis , "vafci. umbilicalia _, ( qusc conjundlim Celfo SECLlNDiS^ , vulgo Secundirne vocantur,} et liquor pellucidus , gluti' nofus 3 cui foetus innatat 3 omnes propter hunc fadlac (unt .
241 Circa FOETLIM igitur perfe(flum confideranda I. MEMBRAN^j euminutero, quafi in ovo inclu-
dentes. (h)
I. Exterior, CHORION di(5la, crafTa , fpongiofa, villofa , et va/is fanguiferis copiofKfimis repleta eft , utero contigua , atque in lamellas /ive mem- branas duas dividua . 2 Interior , fivefecunda, AMNIOS vocatur : qu2e tenuis et pellucida eft, priori contigua ,* in qua vero vafa vel nulla , vel paucilfima , confpiciun- tur ; ^ llquoY \\\t glutinofus , ferlucidus 3 fcetufejue in ea continentur j quse vero membrana: in partu rumpuntur , &liquorem emittunt. (^5 ALLANTOIS ; feu farciminalis di(^a , in nonnul- lis beftiis , prsefertim vaccis , uracho pervio conti- nua , pulchre reperitur ; it6. non in homine : & pro iirina? cclleflione in eis infervit- (c) Longitudinem habet in vaccis duodecim circiter pedum ; ejufque diameter , quando flatu diflenta eft , pedem fupe- rat : adeoque pars ingens et ftupendaeft . Suftinenc
qui- (<«) embryones parvi,vid.in 7^«^/c/7.Thef.anat.VI.Tab.' 2.et 3. (b) tales in membranis , Thef.X. f. j.et Tab.VT noftra. (c) vid.obfery. noftra de Allantoide Eph. N. C. cent. VLobf. 24.
i
Vcfcettt & ficundtnii . Il^
quidem nonnulli , eam arque efle neceffarjairi in ho- minejquam bePiiis ; & hinc evincere volunc , quod Quoqiie necelTario in homine ex.l-at . Alii eam inter chorion & amnion , aiii (ub amnio ftatuunt (a) , ve- rum quia eam prjefTantiflimi anatomici non invenlunt, & urachus in foctu humano plerumque claufus reperi- tur, aliaeque graves rationes reddi queunt , guarc Deus mulieres ab hoc lotiionere Iiberare voluerit , z; plerifque nondum admittitur. Fajis fanguiferis eam deftitutam effe volunt ; qux vero copiofa reperi & de- lineavi . (b) 242 II. PLACENTA , veteribus , hepar utertnumy dida : in qua confideranda
jSl^itmcrus 3 in mulieribus refpondet numero foetuum : ita tamen , ut in f;emcllis facpc coalita? fint ; quorum tamen vafa inter fe communicare non videntur : in multis vcro bef^iis , pra^feitim vaccis , pliires & quandoque centum pro uno foetu , reperiuntur ; di- cunturqueibiCOTYLEDONES. vid. Fabr. «6 .^- tjuap. de fa?tu formato . Pigura orbiculata , diametrum habens oflo circitcc
novemve pollicum, & craditicm pollicis unius . Connexio : pars convexa & fpongiofa iitero adhjrret ,/n- tervtntumembranie tenttijjimx y reiiculatnc s villofie , chorio continua : concava vero , foctum recipiens , vafa multa & amplaoftendens , atqne funiculo um- bilicali jun(5ta , cingitur Ixvi membrana chorii & amnii . Locus'. cui in utero adhGcrct, nullus eft cerrus & per- , pertuus ; plerumque tamen ejus fundo : ubi ^w>'- /c/j/M/haud pridem no^xw in puerperis mufculum , fibrls fpinalibus conftantem , fibi detexifTe vifus eftf ( c) fa?pe etiam parti poflerlori .
H Suh'
(a) vid. A(n:.AngI.N-27T.p.8j5. ubidelincataeft;
(b) loco antea citato.
(cj vid. Adv. anat. Dec. III. Tab. III.
1T4 ^f 'PUctntd l
Subflantla, recundum recentiores pfurimos , t(\. gtaH'^ duhfa , ex irnumeris parvis glandulis compoiita ; qusE vero videri nequeunt. Hinc melius fecundum ^^uyfchiHm 3 variolque alios hunc jam fequentes^ 'vttfcutofa flatuitur , ex tneris vafculis , arteriis fci- hcec & venis umbiljcalibus , fubtiliflime divifis & irltertextis, conftans (a) t nam cui ufuihicerunc glandulae, ubi fecretio illius > quod ex utero pla- ^ centam inrravic > ;am fada ci\ ? Vfus: j. una cum chorio fcsnguinem & fuccunx nutri- tium abforbere y ut inteflina chyluiti (h) , eumque deinde ad foetum , per venam umbilicalem 5 tranf- mittere . 2. Verifimiliter etiam fanguinem & urinam* afoetu ad matreni ^ per arterias umbilicales rurius emittere . vid Not.(j^*) 143 III. VAS^ UxMBiLlCALIA foetus , poft par- tum in ^/^««»»f>s/rf illa (^§.207.} abeuntia , lunc ^ArterU y du^ , vena longe tenujores , oriundae utplur^ utrinqueex iJiacis, incernis , five hypogaftncjs ar- teriis , quandoque ex ima parte aortae : progrediun* tur in utroque rarcre vefjca; ad umbilicum > hfac per funieuluni umbiiicalem, fpiralibus contorfio* nibus, ad pLic-^ntam: ubi, in infinicos ramulos di- vifse &: fubdivila* , frniuntur, fanguinemque c foe- tu^ ad placentim , & inde forte quoquerurfus ad m^trem transferunr . (c) ^uare veto duof , nen nna, ut unica venti ? Forte , ne facile haemorrhagia le- th-ilisoriatur , fi funicufus umbilicaDs cafuabrum- parur j vel aliam obcauffam poft partum non fta- tim , aut non fatis ligetur . yena . una r arteriis duplo amplior y in placenta" ex innumeris ramufculis , in unum truncum coali- fis, orta : pergitinde, fimilibus fere contorfioni-
bus^
(a) i^«7/c^.Theranar.V. Tab.I.&Hift.Ac.Reg.irM.
(b) Pv*»7/cfo.ibid.p.i^.conf.HiihA.R.An.i707. p.24o.- Cc)CQnf.Nota(56*)
Ve vajfs unthiltcaUhus , ii i
bus fpiralibus , inter arcerias , per funiculnm urti- bilicalem , & deinde per umbilicum ad hepar foe- tus : ubi firiitur in /f»« T^«n«c po>t<e, iri quem , fari- guinerri , cum fucconutritio , in placenta hauOumj infundit : unde per fingLiIarem tanaiemi venofum diclum (a) y cylindricum , venx umbilicali quafi oppofitum, ex hoc firiii fo>/« , magna parte riiox ad venam cavam & cor tranfit ; pars veroreliqua ramis venae portae per hepar didribuiciir- . ,
i/rachut i invitulo, ove , 5cc. ell canalis pyramidalisi a fundo veficae primo ad umbilicum excenfus , quem tranflt, & deinde fenfim denuo ampliatus , in alUri' toidcm (§ 241.5 J tiinicani > ad angulos utrinque fere re^os , flve tranfverfim in latus aliquod terminatur (6J,adquam, urinani e vefica deducit . (c) in fcett* humino tocus pervius non efl (d) i aut tamen rariirime; fed plerumque inf^^ar iigamenti lolidus reperiiiinhinc canalis munere in hoc turic hjud fun^i videtur ; pi3C- fertim quia tunica allantois , iut aiiu$ ejufrriodi locusi in quem fe exoneret , haud reperitur . 344. IV^. FUNICULUS UMBILICALIS , eft pars furiiculi fpecie contorta , craffitie digiti , aut polli- cis , ex una \ena & duabus arterils , uriibilicalibu$ diftis ,, ("24^} communi membrana cralTa , fed mollii qiiafi fpongiofa , ex cellulis plurimis , liquore gluti^ nofo limpldo repletls (e) ', amnio continua i cin^lis compiofita ; cujus rOrttit : efl in placenta, multis vense & artcriarum ra-; ,J dicibus; finls , in umbilico foetus . I Longitudo^ nunc duarum , riiinc trium , nunc qnacuor
H 2 qua-
U) vid. Tab. noftra 11 1. figJi:
(h) \\d. Pabr. ab Aquap. de ^octuformno , Tab.i3.r4
(c) vid.Ephem.Nat Cur.Cent VI.obferv.24.
(d) Cent.III. & IV. obf . T 84. p 4<? j.
C4 vid, ^0»^^»^. jn Hifl.Acad.Reg-, An.i/i^-
\16 C* Tunhtth umhHicali .
qiiafi fpltliamariiiTi : i. Mt f<xtus libere ^ /ineavul- lione placentae ab iitero j fe movere poflit; 2. ut foetu cxclufo , etiamfi vafa hxc non mox fint liga- ta , tam facile lethalishxmorrhagia non oriatur . Vfus : o-eneratiifi , ex vafis Lia-biliniibus confiati fy€' ciatim ^ ne vafahasrclebrfim fin^ula pergentia , a foe- tu facilc laedantur , ec ut hujus ope piacenta poft par- tum ex utero commodius educi queat .
24^ V. NLITRITIO FOETUS in utcro : quam fieri putamus
Cmenjibus frinjh, organis digeftlonis nondum perfedlis/
J per folum funiculum umbilicalem ;
^menfbus vei'0 ultimis y multas ob rationes , etiam ii- mulperosj a //^«/Vo blando , glutinofo , foetum am- biente , quod ex amnio excerni videtur . Nam reperi- tur T- fimile liquidum inore , oefophagoet ventriculo, tam frctus humani , quam beftiarum ; 2. mutatum ec quafi digeflum hoc confpicitur in inreftinis tenuibus ; 5. faeces in craffis , et fubindeetianri toto iieo , ut ali- quoties obfervavi j mtconittm di'it\x , reperiuntur co- piofac j 4.multum illius liquidi primis menfibus ambic foctum 'f paucum vero faepe ultimis reperitur : quod alia ratione non confumi videtur, quam a foeruj ^.quia illud llquldhm fatum ambiensnutritioni ram idoneum eft , ut aptius defiderari non poffet ; ^.iliudque in os, ocfophagum B.: ventricuium premi videtur a perprtua le^itentia uteri preQione mufculorum abdominis & aeris ambientis {a^ ; utoefophagus > inteftina , vafa la- Citz i duclufque thoracicus hoc ipfo melius dilaten- tur, apertn fervcntur, & fundtioni deftinat3e fenfim affuefcant , ^'c.
24^ VI. SITUS FOETUS in utero :
flnifnfthMs frimis & medils, varius eft & prorfus Incertus.'
}mer,fibHsnltimis 3 pierumqiie fedens quali percipitur,
ca-
[«] vid. Nota ($?*)
Vejtttiftsttkf^pixrtu: itr
caplte& collo inclinato ; genubus vevfus gen.:s i 3c calcaneis ac nates retradis . Maniis ejiis iii- plurimum funt deiniffa? : &c pedes quali ampie- cluntur . (a) brevi ante partum 3 plerumque ita fe vertit ^ ut capuc prolabatur deorfum ad os uteri j nates vero & pedes furfum erigat . Sxpe tamen toro oeflationis tempore variat , & ad partum inftantem ufque caput in fupre- ma vel laterali uteri parte percipitur vid. Spigel- de foetu formato . 24/. VII. PARTUS: quieftfoctus perfecll , natura- Jis per vaginam ex utero ^ ruptis foetus memibraniSi exclufio : cujus
cauf>e excitantes, quotquot ab Authoribus vufgo le- cenfentur, ut ucerus majorem expanfionem nori admittens, iHmuhis meconii &:urina:, aeris J^ relpirationis neceifitas , &c. incertas ac dubias funt .
Hegitimum & oYdir.AYium, funt menfes IX. fo- lares , aut X. lunares : five hebdomades quadraginta . pr<ematurum y menfes VII. vel vili. quibus tempus tamenfanus vitalis adhuc five fuperfles elTe potefl . nimis framaturum , fi foetus ante feptimum 1 menfem excluditur ; qui partus ABOR* \^ TLIS dicitur ; & vitalis efTe non folet . ] modus ordinarius fiwt naturalis ed , fl foJtiJS prono capite exitum molitur : ubi os uteri aperitur, mem- branae foctum ambientes rumpuntur , liquor contcn- tus efFunditur , foetuf(|ue uteri , mufculorum abdo- minis S<:diaphragmatis contradione expellitur ; re-
H 5 liqui
(a) An.i722. oravidam incidi j qua? oftavo geflatio nismenfe, glande plumbea , per caput trajc^a j» inter fedla erat . In hac caput jam infimam , nates vero fuprt mam uteri partem occupabant .
^IB ^f Shufafuf & parftt .
jiqiii ejiisin parru fitus , morboli habentur 3 & cauff^ runt paicus dilTicilis ) imo fafpe irnpoflibilis j ni/i art? emendetur. Interea tamen illi partus , ubi foetus pe- dibus vel natibiis exitum quxrit , ad naturalem quam maxime accedtijit : Sc vel fine artis ope , vel levi tan? tum ddminicujo nafci ppteft .
248 DlFFERENTIi?^ notjbiliores , quat inter fatut» & adultum 3 ante , aut brevi poft partum 3 imer-? cedunt.
]n ahdomine , Cpra?ter certum qiiandoque humorem)
yfna & arteyite utnhilicales y 6c canalls venofus in hc-
pate , pervia & ampla fatis funt , in adultis folida y
contradta . Hepar valde magnum . Ventrlculus , liquore gluti-
nofu j nrpina yero cralfa , & farpe etiamileum|
mtcpnio rirpleta . Vroctffuf vermifurmis inteftini coeci 3 utplurimum
ampI'or , quam in adultis , & faecibus quoque
repletus. 2^enfr , furcenturiati AiCti »\w2i]ort% i quam in adulcis t f(f wf ; ip.^ inasqualcm habent fuperficiem ,ut viculini . frfic^ , figurae lon^ioris 3 ad umbilicum yalde pror
tenta i Hymen in foetii ferninino plerumque prxclare pc-
ciirrit .
1« thova^e , ( praeter iimilem 3 ut in. abdomine 3 hu- rnprern }
^GlanduUthymus 3 mgjor quam inadultisj;
Tulmonet , oui non refpirarunt , collapfi & ni«ricante$
repcrjuntur 3 atque aquae inje^i , fundum pe-?
tiint .
. r« ^orde , foramen oyale inter dextram & /iniftratn
auriculam j ( 38* J cum membtana fua fiuSluante ,
§^ cavalis arteriofus , inter arteriam pulmonalem &
^pr^arn > aperta '3 pro peculiari fanguinis circulp
ifl PQO ^^^^^ ' ^'-^^^ xefpiiare nequeunt in urero •
De fatus & adultl differentlts . ir^
Propecor In venas cavsetrunco inferiori v»lvuU injt^
Jncapite: (prsEter magnituamem plerumque infii^nem ) Co/i crrf»*7hinc inde diftant , inprimis ubi fontanelU ^ dicitur, & fucuris deftituuncur - Cerebrum valdc C moI>e.
CDentes y adhuc imperfeifli & ftne radicibus inmandi*
•^ balls, fub gingivis abfconditi lacent .
f Meatms auditorius nondum perfed^u; eft , & mem-
branula quadam peculiari , cum epidermide conti*
nua , poft partum fenfim rurfus evanelcente , clau-
dltur . (b)
effatotius corporis y paucls exceptis , vel molliora, vel
imperfedla adhuc funt : & qiixdam adhuc prorfus
cartiUginea. . ArticuUsiones quoque nondum perfe-
ax.{c)
DE THORACE,
ALTERA TRUNCI PARTE:
249 THORAX five PECTUS , dicitur magna illa pars corporis , inter abdomen & collum fita . In hoc condderanda Vanes : quaE (unt vel
fcontinentes , five cavitatem efficientes >
ICcommunes: cuticula , cutis & pinguedo (§.197 '^ I98. 201.J I C P^^P^^^ i mamms, mufculi pe<floraIes , in--
H 4 ter-
(4) ^W/nj/oft/ defcripta in Hift Acad.Reg.An.iTir- pag.172. chefeUen. in Anat. edit. I- Tab IX. fig. I. fub r^/t;»/^ 7jo6<7i/ nomine eam defcribit , fed in edit. III.; hanc tabulam & defcrlptlonem rurfus omifit .
[6] Kfrky/w^. Ofteogenia p.222» ^^uyfcht varii» iii locis .
CO ^erKring. ibid.
'f 20 X^f Thorace in gfnere ,
il tercoftales ^ aliiqUe 'pltires ; icem dia«
1 phragma , pleura , i^ denique oiTa j uc
I coflsE viginti quacuor , fternurrf ', ffapu-
I „ Ix dux j 3^ vercebrx diiodecim , dequi- t r bus in Ol^eoloi^ia .'
1 l^cotitentte in cavitate ; ut mediaflinum; pulmo-
Ines , cor et pericardium , cum vafis inde ori- undis magnis ; prxfertim trunco arteriae aor- tr ct pulmonalis , venae cavx ec pt/Imonalis; ductu? tnoracicus , et denique oefophagi ii- 'I ve guIcEpars maxima 5 etc.
[^Vfus : a6lionibus vitalis , id eft refpirationi ec fan- guinis circulo potidnnum infervire . Quibus in mu' "lieribus etiam Iad:is prseparatio accedit . 250 MAMMa^igitur hic primum defcribenda?; qua- Tum finjura omnibus nota . In viris nullius cogniti funt i.fus; hinc mulierum potius confideranda? ; ubi notanda Situs , m qusdrupedibus, abdomini j inmulieribus >
thoraci adhsrrenc j plures ob caufas . Ti-Jtnnrus ', in homine , dux iunc ; in befliis variis ,
varius . '^eqnifitx fulchrarum tnanmarum ; funt magnitudo me- diocris , diftantia modica ^ cutis tenera et candida > iubftantia duriufcula , non flaccida aut pendula > et papilla parva rofea . Magnitudo , varia : in virginibus mediocris ; in gravidls puerperiset ladlantibus > maxima ; in puellis , ance pubertatem , etinvetulis, minima: varians quoque varns in regionibus . Tempns incr^mentltli annus circiter decimus quartus vel
quintus ; quo turgere five fororiari incipiunt . Tempus decrementi , varium : plcrumque annus circiter
quinquagefimus ^ nunccitius, nunctardius. TapilU: que efi eminentia parva > fere cylindrica , rubella in medio mammse > ^iresla cindta ; cuju.g
T)e Maynmisl \ti
CfHhFiAntUi cavernofaeft, fere utpenis ,* hinc erigi five intiimefcere folet in contredlatione & ladatio- neinfanrum: conflans fibris nerveis , reticulatis , fenfuin acutum pr^bencibus : vafis fan^uiferis co- piofis,a mammariis, tubulorum ladeorum extrcmiSj &cpidermide,reliquam fubftantiam cingente . l foratninuU > feu orificU tubulorum laBeorumiin la(^an- tibu» optimej quando lac exprimuncjconfpicuajfunt vir.vii r .ad X. in homine . arcoU j olandulis parvis obfita (^^ , in virginibus gratenibella , in mulieribus jiinioribus plerumque oblcurior ,aut pallide fulca; in vetulis ^ livida j foeda . Lufus ; prola^atione foetus 3.qux iinc papilla fieri ne-
quic . Subfiantia matnmarum : praeter ttgumenta corforis com^ ntunia , epidermidem fcilicet i cu'em teneram , & pinguedinem; co\\{\.2t.ntex finguUri albicante glandu- lofa fabrica 3 fubftantije uberum in befliis haud abfi- milij medium potiflimum mammse occupante: quam copiofa plnguedo , magnam mammarum fubftantiam conflituens, undique ambit, {b) & cujus centrCf.». filU refpondet.
Glohofa vero corpora > a ?iuc^io (c^potifrimum & ye~ rheyeno(d) , aliifque j qui hos imitati funt 3 proglan- dulisnuiltis fejunClis , dclineata i^ defcripta , glan- dulx revera non funt , fed pinguedo; quod etiam con- iiXm^^it Morgagnius . (e)
Siibflantia? vero illi glandulofn? , praeter vafa , in- tcrisCti Cant du^fiis 3 fiVQ tubuH UHiferi ^ ex glandu-
lo- (4} de harum natura vid.ATor^tf^n.Adverf.i. §12. & IV.p.8.&feq.
(b) vid.^or^^r^n.Adverf.IV.iig.j,
(c) Adenograph.fig.2.
(d) An3t.Corp.hum.Tab.XVIILfig.2.&4. (0 AdYerf.II»92.&V7.8.
1*2' Dt Mammit .
lofa fubftantia orlmidi , per anaftomofes jundli, jn h- .dantibus ampli , in finusquafi & cellulas dilatati, lac fccretum colligentes & affeVvantes :, cum arteriis & ve- nis communicantes ; /icut illudlaftisgeneratio; hoc cjus diflipatio evinc^i e videtur .
Ha:c omniatantum in mammh turgidis , magnis, & in primis puerperarum ac Ia(5lantium , conlpici pof- funt ; vix ver;> vel prorfus non in puellis impuberibus, vetulis aliifve mulieribus emaciatis^auc exiguis mam» mis gaudentibus , apparent . f^afa: drferta & vemej a fubclaviis , intercoftalibus & a** xillaribus, mammaria didlaj^quarum illa:,intern3eih3e » externr appellantur . Tiervi', a dorfaI]bus/]p/»4/// medullaj- yafa. lymphatica. 'WarthoKUS (a) addit. VfusS i.Iac ex arteriis jn glandulofa fubflantia fecernere,' (quod nulla arte alias e fanguine pra?parari poteft ) in tubulis & finubus lauhferis coIIigereja(rervare,& fuo tempore infanti per papillam pr$bere . 2. venuftateni feminis conciliare . j.ftimulum veneris utrique fexui excitare ; vitili, dum pulchras mamillas vel folum a- fpiciuntjfeminiiio, quandoearum mammascontrej^ant mafculi i 25 r, Mammisremotis , con/ideranda occurrunt
^i, duo mufcuUyftHoraies majores dicti , utrinque ii- nusjfub mammis fitijad brachia tendentes, ^ z.mufculi /nfeyco/?«/f5,externi,viginti duOjtotidem- que intern:,inter coftas f?ri,elevando coftasjrefpi- rationi infervientes;de quibus vero prolixius in myologia . ?. Memhrana pleura dii5ta,mox fpeciatim examinan- da; totum thoracis cavum invefliens . :J5?. His indicatis , feSius aferiendum ', ubi notanda co- ftarum utrinque in parte cartilaginea , juxta partem offeam .diftedio & flerni elevatio; quod dum fit, occur. ric 255. ME*
(<») Adenograph.cap.XXXVI-
Vi Medla(ilno , 12^
In- MEDIASTINHM i cu )d eft membranadiiplex ,
pleuraecontinua ,firafub (ternoj e;que firmi:er cc.bae-
rens , thoracem fecundum longitudinem , in duas
partes dividens ; ubi notanda
ClnteYfiitiu<n ccilulofitm , latis notabilejinter utramque
membranam , in parte diaphra^mati vicina; in quo
iubinde inflammationes ^ abfcelTus oriuntur..
Connexio 'j cum fterno j pleura, pericarpio, aliilque
vicinis . Si$us 3 non accu^ate fub medio fterni i fed fenfim ad
latus finiftrrm d; fcendit , quo dextra thoracis pars
ampiior fit finiftra [^) Fafa arterite & vc *,a mammariis & diaphragmaticis
fubinde veropropria?, abaortaet cava , mfdiaftin^
Tlervi,a diaphragraaticis er pari vagOj exigui . f^afa lymphai ca , ad dudhim th rac 'cum abeuntia.
^Uf»s } I.bipartiri thoracem fecundum Ian<^itudinem ^ ob varia commoda, ut; i. ne, uno lobo pulmonis ulce- raro , mox alter inficiatur ; 2 ne pus , aqua, etc in una thoracis cavitJte conrenta , iimul utrumque pul- monem articiant : j ut uno thcracis latere vulnerato, jn altero adhuc refp'rario confervetur , ne vulneratus mox fuffocttur . etc.II.CuV perdiilum fuftentare pra libcriori e;us motu : pnfertim quando fupinidecum- bimus .
254. Mediaftino diffedo ct fternQ remoto 3 confideran-?
SITCIS PARTIUM IN THORACE.
^diapbragwatis, in parte inferiori^ tranfverfc > giandulte thynti , in (iiperiori et media , fulmonis, in utroque latere;
cotdit in medio quafi,pericardio involutum^ ita ta* men,ut maxima ejus par^ fita fit in latere finiftro^
tefo' (0 ^hslqvvln Hifc.Acad Rc^.A.i^is.p.jo^.
i24 Ve put partlumthoracis & defltuYA, ^yo/jf^a^jjfive^tt/if^in parte pofteriori ec finiftra> vaforum ma]orum ut vcnce cav<e , et ven^e aT^gos^ lll
parte pofterloriet dextra; ArterU aort^ , maxime in latere finiftro et pofte- riori >
Ltdtifiusthoraclcl , In homine inter aortam et venam azygos . 255. Antequam aiitem hascfpecialius conliderentur , PLEURA , prius examinandaj qureft membranaloe- vis,robufta,tenrj, cofcis mufculifque intercofcalibus adhaerens, et totum thoracis cavum cingens. In hac notanda y
r^l, quod confiet ex duohus ejuafl /4cctt//i ;quorum qui- libet unum latus thoracis invefit,et fiTi^ulus fingulum iobum puhnonis continet ,quodque ex horum conjunccione in mcdio thoracis oriatur mediapinum (z?^- } z,(\\^Qdi ex dufUci UmtlU valde vafculofa compo- n^tur . ' ^^
^iTarteriie, ab intercoftalibus , mammariisj diaphragmacicis , copionflimse . (a) Fena , a venis ejufdem nominis , ac ar- terise : quse vero in venseazygos, ut l^yafa et cavaetruncum fuperiorem omnes ex- I onerantur.
Inervi , ex vertebris thoracis^et a diaphra- gmaticis . {^lymfhaticaa^ ducflu thoracicum abeiintia. G/<«W(iM/<c a quibufdam in ea ftatuuntiir ^ fed im- merito. Conf.Not. ("(?*) C^ ufus i inveflirea lubncare & firmare totum tho- racem . z$6. THYMUS , eflglandula, in recens natis valde infignis , in fuperiori thoracis parte , proxime fub fternofita, pericardio, truncoaortas &: venas cavae Aiperioris incumbens. Huius £•«-
(a) l^r,;>'/-f/,.Epifl.ir.Tab.2 f.i.
DeThymo, 12J
'Extenfio j apericirdio, fecundum /itum trunci aortaei adcaroridum ufque inicium, imo quandoquc ad thvroideam ufque glandulam fere afcendit , ut a- liquocies vidi . Tigura : incerta, varia , ilvt irregularis . (a) Color ; in infantibus pallide carneus j in adulcis^ ob*
fcurior» Magnitudo ! in recens nntis , maxJmaj /ow^/jwfi^, trlum circiter digitorum : latitudo , duorum ; & crafll- ries , dimidii djoiri; in pueris fenlim decrefcit (^}j & tandem in adultis & fenibus penitus fere rurfuse- vanefcic . fanguifera} glandulofa , conglomerata , membrana cin^ta .
^fangttiferamodo a fubclaviis , vel [mammariis - I auc mediaftinis J modoa carotidibus & ju- ^^^ I gularibus.
Llymphatica , nunc ad du<flum thoracicum,nunc ad venam fubclaviam abeunt , carentque ut- piurimum valvulis . Vid.Nocf^o*} l^ervi i a pari vago aut intercoflali . Humor USiens quandoque in recens natis in eo reperi-
tur . Duf}i*s excYetoriui nullus co^nituj , ideoque & Ufus adhuc incertus . Forte lympham fecernit , eam- que per v.ifa lymphatica du(frui thoracico infundit> pro fan9,uinis & chyli dilutione , ficuci pjanduloe mefentericaE &pancreas agunt in diluendo chylo . Major hinc ufus cjus eft in non natis,quam in natis> quia illi refpiratione adhuc deftituuntur,a qua tenu- itas fanguinis maxime procuratur. Bellingerus vult , eum in uteropra?parare liquidum fcetus nutritium , illudque per iingulares du<ftus ad os ejus demanda-
re
(a) vid.figura noftra U.&r ij.Tab.IV.
(b) An.1725.in pueroXIlI. annos nato 3 he<5lica ex- tin^Ojeam fcirrho induratam & valde ini^entein vidi.
fi^ &e fhymo -
re (a) ; quds vcro duClus nemo adhuc irivehlre potulc « i57.DIAPHRAGMA eft pellis amplaj mu(culora,ro- bufta , abdomcn tranfverfeathoirace diftirigiiens > un- de Latin;s feftnm tranfxjerfum appellatur • In hoc notandi j^Shus uh\ic\uu^ , inter abdomen & thoracem : fic , iiC
ar^tenor ^dextra parsalcior , pofterior longe fit de-
clivior : ^uij^yfi i'.s fuperior eft corivexajinferior vero concava . Conirxlo , um fterrio , cortii fpuriis j pericardio >
medi-ifiiiio & vertebns lumborum i Pigura V iiloo cum retlculo luforio, vel raja pifce com°
paritur: at in trartfverfuiti vdlde eft oblonga & el-
liptica; v.fi^.n.ijf. Pordmin^ y duo rriagna iri eio riotari folent ; vid. noftr.;
^frt^ium , irj flniflrolatere , pro gula? & pans vagi
ttranfitu . altertini i irtdextro, per qiiod vena cava infe- K^ rior tranfit . Jititer/ihiutjt, inter duo capita partis inferioris : aor- J tam , venam azygos , & du(flum thoracicum tranf-
Imruteris. , , ■ .
P^afa: phrenica zudiiint i ^^sfss cn\m diaphragmddgni"
\ ficat . ; ,^ ^.
fArteria, i.abaortai vel coeliaca ; i.a fubclavia aut mammaria; & j.ab intercoflalibusac lum« baribus. (h) Fsna , a cava , azygos & fubclavia . ISljtrvi i j dno magni diaphragmatici , utrinque' I a vertebrdlibus colli oriundi ; qui toti fere in C illud inferuntur (c) ; a.ramuli a pari inrerco-. flali & vago -
Ljfm* (a) Tra(f^.deFoct!i nutrito, Londin A.T7i7»^dito . (h) Kitjyfch.EpiOi.lK. p.i?. (c) finifter tamen longiof t^ dextro, W/«j/ot?x; H.A.R^Ari.i/iy.p.Ji^.-
Ve "Otaphragmatt . I2f
lymphatica , venam JLiguIarem adeunt . (a) Membrana cingitur> fuperne a pleura/ infernc a pe-
ritonxo . Suhfiantia: mufcuhfa i cnjus pivs fuperior affipla > & elliptica , a coftis fpuriisjmufculis abdominis tran- fverriSj&! cartilagine xiphoide carnea orirurj tendi- nequefuocencrum , diaphragmatisnervofum jferc triangulare , conficit ; inferior vero , dupHci fur- git principio utrinque ex lumborum Vertebris , & I fere in centrum fuperiotis inferitur . (h) K^Ufus 1- pro refpiratione ; nam in infpira^-ione movetuif deorfum;in exfpiratione vero furfum In cavum tho- racis . 2.pro motucontentorum abclo»iinis,\'cntv'ici\l\i inteftinorumjhepatisjlienisjchylijbijjs 8cc. promo- vendo» 5 pto juvanda expulfione ^-xcum > arinapj foe- cus in partujfecundinarum &c.4.tranfmittit, praster di(5la,nervos intercoflales * 558. PULMO> cfl vifcus maximum thoracis ; in qiio
noranda Sltus; in utroque thoracislaterc> corquafi in medio '*' ..-coa:tinens .
Connexioj i.cum f!erno & vertebris opc mediaflini. 2. :^' cum corde> ope vaforuitipulraonalium . ^.cum afpe- ra arteria . Color ; in infantibus grate rubens* inadulcis& fenibus
Ilvidus , aut ex albo & nigro variegatus . figura; fiinflatur, ungulis quodammodobubulis fitni-
lis ; fuperius convexa > inferius concava . tiiifio-y in duos lobos magnosj {CeLfo fibras) dextrumet (i- niftrum;quorum finifteriqui minor,in duos; dexter ve-' ro, qui majorjin tres minores , & hi deinde in innu- mcros minimos dividuntur. Membrana , qua cingitur j cum pleura contlnua efli Suhfianttafpongiofa Celfo, five iieficubfa Malpighio ^
ex («) 2^{«c^.Adenogr.p.i42. (^jefegantes diaphragma-' tJ&fiauraf vid.inCei^T/ffri novaNyot^^miaTab.^^.^J^,
■^
\28 Ve Tulmone .
cx meris tjtfieuUs minimis , quafi carneis, et vafis va-
riis compofita ; quae funt ^Bronchia ', ex annulis principio imperfeclis j in pro- grelTii vero frudris vario modo commiiTis, cartilagi- neis 5 er membranis concra^hlibus compoutaiqLia?,a tracheaortaj ptimo in ramos , dein in ramulos in- numeros divifa , dejinunt in minimas illasveftculas s {internitia velinquentQs inrer Te communicantia ) prjecipuam pulmonum lubftantiam conficientes , qua? ramulis racemortim inftar adhaerere videntur.
oirteriDt & vena pulfnonalisi fere ut bronchia divifcejca ubique,vario tamen in variis /jtu, comitanturjet tan- dem extremis fuis ramufculis , circa veficulas j^ *''^^ vafculojttm Malpighii efficiunt, fervintjtque non nu- tritioni pulmonum i fedcirculo fanguinis per pul- mones . f^i"^)
AritriabronchiaUi,J{uyfchii VuIgO did^a , nutritioni pulmonis dicata ^ ex aort^jaut intercofJalibus , mo- do fimpIex,dupIex,imo triplex oricur, et bronchils ubique arde cohxret . (a) Fena btonchiaUsyQX incercofUlibus vel azygos. ("42^} 7^fri/;,a plexu thoracis paris vagi et intercofralis. f^afa lymphaticai^d ductum thoracicum abeuntia . Vfiss i.I{efpiratio ', qua fanguinis attenuatio in reti vafcu- lofo perficitur. 2. VQci et loquelsE infervit . ^.odoratui.^.fanguinis emun^
BoriHtn efc , etc. 259. ASPERA ARTERIA, Trachea.CiyiQVlft^Ujpi- rjUs, efc canaliscartilaoinofusa faucibus ad pulmones extenfus : cujus Sittts 3 inmedia et anteriore colli parte - Connexio',cum faucibus,puImonibus et cefophago . I)/t/;/jo in Laryngem et Afperam arteriam , itccte di- ftam.
(a) it»7/cfc.>aIvuIar.Iymphat.diIucidatio p.<^i. sc Epi- ftoLVI,
Ve Larynge l I2^
LARYNX eft pars ejus fuprema , craffiorfive caput;
inquo jlftrtura ad pulmonem , Clotth didta , figuras fcre eliipticae , quae cartilaginibiis ac mufculis (a) am- pliatur & anc;ufl:aturj pro vocis jn loquela & can- tu miiabiii variatione . (b) Struclura, potiffimum ex cartilaginibus quinque ; fi. Thyroide five fchtilormi , quaii quadrangula , in I anteriori parte fita , qux fomum ^dami vulgo I diflum fua prominentia efficit , & rcliquarum \ maxima ei\ .
I2*Cricoide five annuUri ', ceterarum fere bafi j infi- mam partem occupante : cui inferius afpera ar- ^ teria adhacret .
.4. Aryttenoidlbus duabus (c) : gutturnium quafi
ei^ciencibus j figurae /ingularis : qu3e parti pofte-
riori & fuperiori cricoidis peculiaribus utrinque
articulis junguntur , ut glottis aptius conflringi,
ik. dilatari queat . (d)
^4. Eflglottide : figura faepius folii hederse, fuperiori
& antcriori thyroidis parti , fuper quam mox pofl
radicem lin^uae ere(5la cminet , jup.cT:a : cui etiam
Jigamento luo medio , duobus vero Jateralibus
oflis hyoidis cornubus , & duobus poflerioribus ,
arytajnoideis cartilaginibus ne<ft:itur : qua? in deglu-
titione , fere ut pons mobilis , glottidtrm tegit^ ne
quid in eam incidat .
Membrana , laryngem invefliens , valde fenfilis , plu-
rimifque ofculis pertufa , liquidum lubricans plo-
raaribus •
CianduU aryt^noidete 3 ^eplglotttdis per utramque hu-
I jus
(a) dehisv. Myol. (§.524.) (^) s-Tfodart/mll. A, R. An. 1700. (c) Santorin. quamlibet ex duplici conf^are vult , & Vn. numerat. p. 97. (d) quatuor has priores cartilagines faepe ex parte in ofTa mutari > mdnuimus (§.107.)
l^o Ve Larynge .
jiis faciem extenfat , iiquidum mucofiirn fecernfn* tes pro tota afpera arceria iubricanda . yenfruull /ive finus Uvyngis , func cavesB, modo ma- jores 5 modo minores, intas luper giottidem exten- f ae , voci inferviences . {a) jiffera. arterU , iive Traihea , ftri<fle ilC difta , eft ca* nalis ille carcilaginofus reliquus, quodammodo co- nicusj a larynge ad bronchia extenfus : cujus TrincipiHm y rocundum , digitum facile admiccit . jiinisy paullo anguflior , fub fferno thoracem fubit s ibique, ancequam pufmones ingreditur , principia in duos ramcs 5 dextrum & iiniftrum , c\\xi bronchia dicuncur, dividitur , quae iitrinque pct pulmones fubtiliflimis ramis diftribuuntur > donecin veiiculas dennant. SHhfi:intia: ex annulis cartilagineis xvi. ad xx.& tunicis^ 'Annuii , imperfecti funt : nam a parte pofteriori tota trachea , ut & principluni bronchiorum , membranacei exii^unr: parcim , nc deglutitioni ob- fint I partim , uc pro vocis variac;one & cxcremen- torum expulfione, hi cnnales conf^ringi & dila- tari queanc .
^^Tmm/c* quaruor func ; earumque exterfcr wemhrafia-' eea eft | afte'-a glandulofa. (b) y tert:a , mufculofa , qua fibris transverfis extrema cujufque annuli inter fe conjunguntur & concrahuntur (c)} quarta,iive interna , tendinea ac robufla , longitucinalibus fi- bris tracheam <k bronchia breviora reddere poteil, atque in ea plurima ofcula glandularum tunicae fe- cundseapparenr . (d) Vafa: arter^<e,n carotidibus externis; vena, a jugularibus » Tiervi ^ a recurrentibus & plexu cervicaii *
(a) detotaafpera arteria vid.^/or|[flfg».Adv.I. Tab. I* JI. & V.p. 59. &feq.
(b) vid.Mor^tf^n.Adv.LTab.II.fig.Koo^ (cJibid.P. (d) ibid.Tab.I.
te afpna arierlal i|f
Vftis } 1' communis cum pulmone. 2. fpecialis itid^^
glucitione . CUnduU etiam notabiles cxtus adhuc afperae arterix accumbunt , qux ei humeCtandac inlervire viden- tur i ut "i Thyroidea: qua? infignis eft j utplur. inftar lunac cornutse, medio fuo luperioribus tracheae annalisi cornubus vero furfum ereflis , Utrinque laryn^i, & oefophago adhxrentibus . De qua vid^ plura in Adenolog. N. 5 8 ^ . & fq. 2 Bronchiales ,* qu3E funt glandulx nigrae inferiori traches parti i bronchiorum divifionibus & oefo- phago nexae , majores & minores i ufus dubii * vid^ plura ibid. N. 588.
260 In CORDIS examine con/iderabimus primd PERICARDIUM j) quod eft faccus membranaceus j in parte media & infima thoracis inter duos pul-; monis lobos /itus j cor laxe inciudens. Hujus flgura ; conoides , cordi analoga , fere triangularis . Magnitudo y talis, ut cor commodecontinere queac . Conntxio ; cUm mediaftino , diaphragmate & vafis cor- dis magnis /ive communibus j a quibus hoc j /imut cnm corde , ob rationes N. 2^1. dicendas , fuften- tatur . In beftiis vero plerifque cum diaphragmate lion cohiret . Subfidntia ', ex membrana duplici , quarum
{exterior , communis cum medialtino & pleura i interior , propria 3 lubrica cft j cum tunicis ma- jorum vaforum continua 3 in qua quandoque in- numera fordminula , five forl , adverfo fole faepe apparent : Fafd i arteriofa & venofa j a mediaftinis & diaphrag-i
maticis . Itiervi y qiioque a diaphragmaticis . tymphaticay ad du(^um thoracicum abeunti^ W»*j h fuftentare cgr , quafi pendulum , maximd
I 2 quaii":
•|^2 IDe etrde & pericdrdh ^
quando 3or(b incumbimus > z. defendere cor , t\€ aer frigidior , pulmones ingrediensj illud forte of- fendat >* s ne pus ^ aqua , fanguis, in thorace hz- rens , cor licdere polTit ; 4. liquorum pericardii , -pro expeditiori cordis motu j continere.
tf^uor ftricardii eft liquidum loturaj carnls /imile , quod in pericardio , parva pierumque copia , repe- j.icur , videturque pro cordis humed:atione , motuf- que facilirate ( qui liberrimus & continuus hie re- quiritur,) inferyirei qiiod , nedcficiata in ficcu' lo hoc coiligitur . Multi eum cxglanduUs ieducunt , quas vel in reiicardio j vel incorde ipfo exiftere Vo- iunt; quiavero hx demonftraii non polfunt , ilkim potius, infyftolecordis & auricularum , ex his ex- primi fufpicor ; nijf/is obfervatione BarthoUrti , de vulnere pericardii , (a) , ^ expcnmentol^hebefti^b), ^umque potius , a foris pericardii rurfus abforberi > quam excerni , exiftimo i male vero a quibufdam ttegatur 3 ( c)
Concretio pericardii cum corde in hefticis aliquoties a me obfervata eft . lllud vero defedjfe notarunt va« rii . M
'pf5f COR , eft pars mufculofa , robuftiflima, pericar- dloinclufa, in medio fere thoracis inter pulmones pcndula , circulationis fanguinis & vita; organum pri- marium. Inhocnotanda
Tlgf^ra, quodammodoconica ; cujus pars amplior , ha^
fs ; tenuior , afex dicitur ; inferior ^ plana ifuperior,
convexa eft *
$itus 3 fere tranverfus five hori^ontaUs ; ita , ut bafis
in dextro^ apex cum maxima cordis parte in fini»
ftro
(a) Anat.Reform.cnp.de pericardio . (b) Di/Teut.de Clrc, Sangu-ia corde . (c) cunf. exper. Literii Hift. Ac. Reg. A* I71U p. S7. (d) ibid. A. 1712. o. ^j.Geucjf Chi^ yurgiep.^ J^ Coinvihttf deRe anatomica.
De Cotde. ^ f|f
Itro latere , ubi pnllaie percipkur > hsticat . (<?) Phna fuperficies diaphragmati iociimbic , convexa furfiim fpe(ftat .
Connexio } j. intervcntu pericardii cum Wediaflin6 , fterno , vertebris , & diaphra^matis quafi media par- te ; ne in motibus corporis variis , e fede fua diltur- bari , inverti, aut diftorqucri poflit > id quod /ine prx^ fentvineo vitae periculo contingere non polTet . 2. bajisy vafis communibus cohxret j apex vero Jiber eft , & cavitate quadam , lobifinillri pulmonis , juxta fex- tam coflam veram fovetur ^
tovgitudo , vi.circiter tranfverforum digitorumj /41/- tudo bafis , V. tiTcumjertntia. cjufdem circiter Xiil. di- gitorum .
Subftantia'i carnea /]vc miifculofa , jFIippocfati & Celfo jam nota : (b) duabus ma^^nis cavitatibus , qu3e t/f»- »ric»/* dicuntur > inftrut^ta , extus et intus membrana cin(5la .
Thguedo 3 vafa cordis , bafin et apicem obducit ^ prO eo lubricando , ejufqiie motii perpetuo facilitando • yafa fanguifera ; qux funt vcl fVropria : v.t arteriit Qtt^ena , coronariit di^la» , irl-
Inumeris ramis per ipfum cor diftributx , pulchre a l^«7/c/;/o delineata:. {c)
(^Co?wTO«n;rfeaque maxima : venafduaf> cava ttful",
monalis i atque arterias dux , fulmonalis et aorta . ^{fri;; I a pari vago et intercoftali , non adco infignesj Succi f fmtf^s , duoi alter ad auriculam dextram , alcer
ad finiflram 'tAuricula dux , (cordis in bafi quafi appendices) dextra
et finiflra vulgo di(5ta . Dextra , Jonge major finiflraf
haec, inpofleriorij illa ^ in anteriori parts /ira efl •
1 ^ Sunt
(a) optime delineata ab Fefalio Lib. III. fig.ulc.et lib; .Vi. fig. variis , atque Eufiachio Tab.IX.
{b) Celf.Iib.IV.cap. I.
(0 Epift. prgblem. lil. ec Jhef anat. IV JTab.III.
154 VeCorde:
Sunt dlverticula fanguinis> diim cor e/l in fypoU ; & fubflantiam habent mufciilarcm j ex columnis , quafi lacertofis , cum interje(ftis fulcis , pro eon- iiridione & expujfione fanguinis in cor , quando hoc efl in dtafiole ^ hinchoruna motus, cum cordis motu , achronos efl . Cavitates dua? , FentricHU ^iCtx j perquam infignes , fluorum
< ^dexter , tenujor & debilior , fed lit plurimum capa- cior finiflro 3 fanguinem ex vena cava & auricula dextra recipit ,* atque in arteriam pulmonalem ac pulmones expellit . '^ftni/ier longe robuftior & craflfior ^ at anguflior (43. *} dextro , fanguinem ex vena pulmonali , & auricula Jiniilra accipit , atque in aortam magna vi extrudit. Illein anteriori thoracis parte ; hic m pofleriori ficus efl j quare ille <r»^<»-;oy , hic fofie- r;or re«5lius dici poffet . (a) Septum 3 interduos ventriculos, robuflum, non perfo-
ratum .
Tuhercttlum magnum in auricula dextra , inter venaj
cav2Efuperioris& inferioris concurfum multi cum
Zovvero flatuunt , eique magnus ufus adfcribunr,
Verum hoc quidem 'in befliis , fed non in homi-
ne inveni • ( 4+)
lacertuli fivQ columnx earnea ^ cum fulcis interje(5}-is ,
in utriufque ventriculi & auriculas parietibus quam
plurimi , totidem quaji farvuli mufculi , ex quorum
tendinearum fibrarum concurfu in corde fiunt pe-
culiares membranae , 'valvttU di6ix , ad oriiicia
auricuiarum ccrdis pofiraf . Ejufmodi etiam co-
lumna? ex uno ventriculorum latere in oppofi-
tum tranfvcrfe feruntur; partim ut in fyflole con-
traftionem cordis juvent , partim ut in diafJoIe
ni-
(«} W/»j/oi;vHift..Ac.Reg.: izij.p. jxa.
Ve Cerde . Ijy
nimiam eorum dllatationem impediant . (a)
P^alvuU eordis [unt Wiplices : i. tricufpidales diclas^ tres, ad ingreifum venae cavx , in dextro ventvicuL i z.mi. tralei , duae 3 prioribus fimiles, ad ingrelUim veni pul- monalis , in liniftro vencriculoj fanguinis ex corde refluxum y dum conftringicur , in venas impedientes, $. femilHnarei , tres , tam in principioarterjas magnae, quam pulmonalis, redicum fanguinis ex arteriis in cor prohibenres : quaeroboris caulTa fibris carneis ec corfufculis certis ffharoidets inflructa? funt . (b)
Cfcula venarum Thebefii {(.) ttyerheyen* (d) in caveis cor- dis , qusmale pro arceriis, fermentum cordis ex- cernentibus , habica funt a yieuffenio (e) ; revehunt enimfanguinem exfubftantia cordis^ tam cxarteriis quamvenis, ad cava ejus .
JPibra fttbfiantia mufcuUris mirabilem obtinentfabricam, egregie primum a lovvero (f) extricatx . i enim oc- currunt re^a in ventriculo /Iniftro . (4?*) aliquo modo fpirales y utrique ventriculo communes, etqui- dem duplicis ordmis; exteriores , a ba(i & tendine cordis finiftrorfum; interiores , dextrorfum excurrunr, Ct priores interfecant j. alixrfrcKtfr^e, ohUquce -i tranf- vtrf^ , vix latis cxtricsndas (^),agendoque cava cordis exafte conftrinj^unt 3 atque fan^iuinem expellunt . Hanc verofabricam in duos diflindtos mufculos ,quo- rum quilibet unum ventriculam efficit , relolvi docuic
Winslous » (h)
V/ms: circ«lacio fanguinis . Sanguinem enim per vcr
I 4 nas
(a) vid.de h:s , ut et detcta reliqua cordis fabrica ele- gantiflimx Co-^T^fp»-» novae figurae in Myotom. in fol. a Tab. ^6. ad 40. (b) Morgagn.^Ady^ti. I. Tab. IV. fig. 3.
(c) dilfert. de Circ Sang. in corde . («i^ Anac cap. de Corde. (e) Nouvellcs Decouvertes fur le coeur. (f) Traa-. de Corde (g) Lancis : de corde Tab. IV. (fc) Hif}. Ac.Reg. A. 17x1. ubi et valvuiarum cordis nov. pracparatio •
1^6 Vc Corie .
nas ex omnlbus partibus reclpit, et per arteriasad omnes rurius parces fuG motu propellit j undx vitac corporifque confervatlo , et omnium reliquarum par- tium fundlones dependent . 2^otui hic cordh mirabilh eft , dies nodiefque , flne in- termiflione, et fine delaiTatione , centum quandoque annos perduians , unicoque die centies millies fere pulfans , quo ipfo autem verum a Mechanicls adeo defideratum ffef^einum mobile cv.nifituit , DEI<^ue ftupendam iapientiam manifeflat . (a) ClrcuUtio fangninis in foetu , utero contento y ob refpira- tionis defedlum et pulmonum quietem , alia ratione contingicj quam in natis ; ianguis enlm in illo non f excepta pauca quantitate) per pulmones tranfaglturf verum partim ^cx forAmen ovate j intcr dextram et fi- niftram auricuiam , partim per canaUm arteriofum , inter arterlam pulmonalem linlftram et aortam ^ ad finiftrum cordis ventricuUim et aortam tranfit •
Z6z. OESOPHAGUS /ive GULA, Ciceroni , /?ow«- chtu , eft canalls membranaceus , a faucibus ad ven- triculum extenfus, cibum et potum ab ore ad ven- tnculum tranfmlttens. Hujus
iPigura y 'nfuudJbuli formisj et pars fuprema , PHA- RYNX u;dit .
^hus y in colio , fere poft tracheam , juxta longitudi- nem vertebrarum colli , in thorace tamen parum ob aortam ad dextram , fed mox rurfus in finiftram infleaitur. Conf. Not. (46*)
Suhfiantia , membranacea j ex quinque tunicis con- ftans , quarum
|Ti. exterior memhranaceit y in thorace cum pleura
\ continua- 1 2. Mufculofa y robuftai in bomine ex duplici ftrato,
\^ fibris fcilicet longltudlnalibus et annularibus fivc
cir- (a) vid. jy<i«iifr|f r difl. de Deo ex demonftrationc
jcordis . I
Ve Oefofhago jrve guW* 1^7
circularibus ('tJ ; inbobusvcro, ex duabus lamel- lis fpiralibus , fe decufiTantibus, conftans , conftri- ^ioni & propeilendis cibis inferviens . l. ctUulofx , ftre ut in inteftinis . 4. nervea , quoque fatis crafta, in varias adhnc la- mellas dividuaj multis vafculis & glandulis in- ftruda, fqusE propterea a Ferheyeno {b)mvafcu^ } lofamSc glandulofam fubdividitur ) cum membra-. I na oris & ventriculi interiori continua . ', j. villofa, vulgo trufiti villofa ^ humore lubrico ob- (. dufta.
MufcuU pharyngis oefopha<»i partem fuperiorem vel aperiunt vel conftringunt ; de quibus vero in Myolo-
GlanduU minores in fuprema prajfertim pharyngis par-
te copiofsE , quae cum ofculoexcretorio haud raro ap-
parent . ^ritfy;>acarotidibus, aorta, intercoftalibus & coeliar
ca . ^(P»<c , a jugularibus , azyi^os , &coronaria ventriculi l
Ti^ervi , a pari vago . Forte & vafa lymphatica . "DuSius excretorii novi yercelloni (c) liquidum fubfal-
fumin oefophagum & ventriculum ducentes , orti
cx glandulis . fga/iricis , conglomeratis 3 flniftro ventriculi orificio
Iviclnis y dorfalibus , circa quintam thoracls vcrtebram fitls ; \ bronchialibus , trachealibus dc thyroidea , Vid. Notae
L fub N. u?*)
Ufus y degIutitIo& commixtio liquidi, digeftiom in- fervientis .
DE
(a) VideCoz/i/;>*r.Myotom.infoI.Tab.XXIX. fig. 5. Schelhammer. in An.iIe^^.anat.din^.VllI.N. J4. &CSan(o- rin.\>.i^8.c^s fpirates effe contenduBt .
(b) Anatom.cap.de oefophago.
tO differt. Anat.de Gland.conglpmeratis oefophagi .
ij»*
Ve CoUo .
D E C O L L O,
TERTIA TRUNCIPARTE.
2^^. COLLUM , efttercia parstrunci, tenujor fcili- cetilla, interthoracem& taput/ita; afterno&cla- viculis aclcaputfe extendens . Conftat ex "Tegumentis c^mmunlbus . yer$ebris , ut phirimum feptem . MHfculis i multis , caput , collum , laryngem , pha-
ryngcm , oshyoides; &c. moventibus . Arteriis y carotidibus internis& externis * atque ver-
tebralibus , valde infignibus . f^enis 3 jugularibus , internis & externis , vcnifque
vertebraiibus, admodum magnis . "tierTiis , magnis , paris vagi , intercoftalis , rccur-
rentibus , diaphragmaticis & brachialibus . MedulU fpinalis parte . Afpera arteriay /ive Trachca , prsEcipue Laryngc ,
inquo/»ow»ro Adami hiceminet . 1 Tharynge & Oefofhagi parte , (.GJanduIa thyroidea. aliifque minoribus «landulis. »^4. Adtum vero jam tHdt f^ertebris ejus N. iltf. ad 120. de jifpera, arteria N. 259. & de Oefofhago N. 7.6Z. Sed de medulla infpina, mufcuUs y arteriis , Xfenis c^ nervis infra fpeciatim diduri fumus; non enim negligenda vel omittenda eft colli confde- ratio, ut multi anatomici confueverunt; quia par- tes continet haud minoris ad vitam momenti, fci- tuque haud minus neceffarias , quam abdomen y qu3E propterea indicendge a docentibus , & probe nofcendae a difcentibus. Hinc etiam ab AriftoteLe , B^i*ffo 3 Oyibafio y Coitero 3 B^iolano 3 B^^yfchlo , Morga^ gnio 3 aliifque , in fiis corporis divifionibus non 0-^ mittitur, &areliquispartibusdiftinguicur; quia ne»'
que
Ve Colh, 139
cjuere^Ci neque coirimode j aut ad cfaput > aut ad thoracem referri poteft.
DE CAPITE,
TRUNCI Q^UARTA PARTE.
t$6, CAPLIT> quarta trunci pars , eftomneidj quod fupremsE colli vertebrx infiftit. In hoc notanda 'Tlgura', lotundo cblony,a ^ quodammodo ovata y e- minens anterius & pofferiiiS, ad latera vero com- pJanata; fic tamcnj iir anterior pars , praefertim circa tronrem 3 minus lata : quam pofterior . fi- gura huic contrana , vel ab hac recedens ^ de- formitatem , atque fgepe udicii laEfionem > & in- fert & indicat . Magnhudo ; proportionara £t corpori ; magna enim vel parva nimis , v itium non foJum formae , fed & judicii pJerumque prodiiCit . Praeftat tamen caput panJlomajus, cap;te nimis parvo; quippe in quo plerumque etiam parum judicii . Shus } in fuprema corporis parte , ob utiliorem or- ganorum fenfuum , qua? in eo continenrur , & anima? quafi fatellitcs funt, in loco altiori pofi- tionem . Viviftofuperficiet, in partem
'non caj^tlUtam , qux faciej dicitur, organa fen- fuum , ut vifusj olfaclus, guftus, auditus, &c. continens , & apiiUtam i cujus pars anterior , fnciputs pofte-
rior, occiput ', iuprema > bregraa d>C vertexjla,' terales veropartes, tempora audiunt. Vartes conftituentes ) quae funt vel continentes , vel l^ coHtentit ,
W. rCONTINENTES PARTIS CAPILLATi£ I funt vel
Com*
t4o
i
Ve Vdrtihus eontinentlhus capitts Cvtnmunes , ut in aliis parcibiis : nimlruitl CCuticitfa , fjve epiaermis ; j Ctnis , quse h ic crarriflima : Sj duriflima j, \ i^inguedo : clrcacranium pauca > ingenlsi C copiQla .
Vroprije ,
CPILI: dequibus N.199. adlum efl: . MUSCLILI CRANII, quatuor^ valde te- nues , duo in frontc , frontalcs ; et duo plerumque in occipite ^ OccipitaUs didli > qiii fuis tendinibus fuperne cranium ^tan-* Q.{va.mgatea i cingunc. vid. Myologia. PERICRANIUM , eft membrana cranium proxime invefHensi tenuis quidem , ae fatis valida . 'Cohrret CLim cranio , mufculis vicinis ct dura matre ; prsfertim circafuturas ♦ < Vividi poceft in diias hmellas ,* hinc a qui- bufdam in pericranium et periofittttny fed prxterneceflTitatem auc utilitatem , di- ^ flinguitur.
Fafa fanguifera habeC CopiofiflTimajCum rC*
liquo capltecommunia ; litrvos vero e vertebris colli , & pari VII cerebri . \^Vfus ejus efJ- 3 1. fuflentare vafa pro cra» niinutritione; 2.profenfu craniocon- ciliando; quod , utpote cs , fme hac membrana , non fentit . CCRANILIM ; procerebri defenfioncj mere ofTeum , ex 06I0 robuflis conflans odibus , ope futurarum jundis ; dequibus ;am in Oi^eolo- gia . Hic vero folum notandum , cuod, ad in- teriora Iuf!randa , fuperior , dimidia circiter pars , ferra tranfverfe five fe^}'/\o«<«//Vfy divf- denda ^ et deinde caute auferenda 3 qua abJa-
ta.
:i,t2i'
rfi » «'••
^,aii
De TdYtVbus continenuhus CApUls i^f
ta 5 rubentia puncca , qu2 vafcula rupta , de- monfirantj, quomodo fubjeclx durx matri , z \ qua intus nutritur y per vafcrla adhxferit . CCONTENT^PARTES, {imtCtrcbrum , etc. 2S7. Circa CEREBRUM j animae fedem primariam,'
primum MEMBRAN.-t, tres notandse, wtnyngts qi tnatrts ^\^
^x ; quarum I. DUPvA MATHPv, moxfubcranio fira , robufta , cralfa ct djvidua membrana , ex fibris ttndineis con- fians (5) : in qua li P;in<.7/W4 r-M&r<« , f.vafcula rupta , avulfocranio fedi^o >
apparens . y%gur a tt magnltudo cv\m cerebro fere et cranio conve-
niunt . Connexio jungitur ubique cranio, (uperius tamen laxiusj infenus , arfiius : itaet cum fubjedis partibus laxe cohxret . ^rterU j a carotidibtis et vertebralibus , ut ramufculi
diflributar . (b) Vtna y duplicis generls j qu.rdam ut alibl in corpore , arteriifque focix i quscdam vero pecwliarcs , trianmi- ; Jarisfiguras, roburix, et SINUS vocantur . In his
notanda C^umerus i quidam mulros ftatuunt (c) i alii tantum quaruor praccipuos numerant ', ut primo Sagittalem, Ycl Longitudinalem , quj a fronte et crifta galli ad occiput ,' per medium cerebri excurrens , definit in duos laterales , [48*] fionram chcuw/U^i GraLCo- rum reprxfcnrantes , utrinque in i/rr;<f ^nguUris fi-^ num /ivc diverticulum fe exonerantes j qui cerebro exemto demum vlderi polTunt . Denique 'Qj*artus , a regione fijlandulx pinealis provenit , (d) et inferi- j tur fere , ubi illi tres concurrunt : quem locum
Tor- (a) Vacchion. de dura matre . (b) Jt^Jv/cAy.Thef V.Tab, ^ vl.f.4. (c)Ortlobi in Oecon. animal. fin;. 2. et f^ieuj^cn- in Tjl^^urogr. (d) i{idi^y Anat>ce:-£br.fgJV.C,
r ii
I4± t)e t>i4td Mntn ;
Tore uiar I/eyophiU zppclhnt. (a) Mtnorei l itih^
cerebrum adhuc varii , de quibus infra N. 274. yenarum cerehri (inouUris in hos finus infertto • GlandnU con^^iobatxVacchionicxigixxln parte fupe-
riori . (h) Chord^ Wiiupi tranfverfge in finubus , nimiam linuum
extenfionem impedientcs . <^Ufus ; languinem peculiari arcificio e cerebro revehe-
^ervij a quinto et feptimo pari cerebri , pro fenfu * f^afalymphaticn i nondum certe demonftrata * Trocejfiu i i.falciformis i iiuer duo cerebri hemifphae-»
ria;^ 2. inrer ceiebrum et cerebellum ; |.imer cere-
belli diviiionem , mat^ni ufus * Motut : fecundum Uaglitium et Vacchionutny huic mem-
brana»prcprjus , mufcularis ; qui vero a puKu arte-
riarum ejus oriri videtur, (c) Vfus dur^ matris ; i.Ioco perioftii cranio intus infervire/.
a.cerebium defendere ; 3. proceflibus fuis cerebrum
et cerebeJlum firmare compreflfiortemque pii^Ecavere i
4- ope finuum calorem cerebro cortciliare *
DE ARACHNOIDEA.
Ut, ir. ARACHNOipES^ alcera cerebri tunicd , ^i P^arolio primum defcripta, fij valdetenuis> ob fimi" litudinem telas aranearum it^ dicitur ; in qua no- tanda : ^itus j fubduramatre, intra hanc ef piam niatrem ;' Connexio i in fuperiori cerebri parte , cum pia matre a- deoar<5lai ucfinelaceratione irtdefepararl nequeat/
(«jibid.Iit.g.etf.^.lit.P.etr/pw/.l.c.l^ab.i.E. (b) cr.de oland, dur. matr. et Kuyfch, Thef. anat.VII-ij Tab.I.£?. (V)i^»^/9;Tranf:Angi.i703w fl
(d) Morgagn.Epift.anaM.n.91/
Vc ^raehnoidea tuntca * 141*
in inferiorl vero parte , praffertim circa cerebellurn, medullam oblongacam ec totam fpinalem » tam la- xa 3 iit ibidem fine fed:ione facile et abunde con- fpici queat j licet nonnulli adhuc hodie eam in du- bium vocent , aut prorfus negent , aut folum > ut l^idleJHs (a) aliique> proexteriori piae matris la- mella habeanc.
Bxtenfio; eadem ac cfuras matris , nimirum per totuiTi cerebrum et fpinalem medullam ; hanc vero tan- cum laxilTime ambit ; ut optinie videri poteft, fi in aqua vel fpiritu vini fufpendicur .
Fafa fanguifera} nulla in ea , ficut in epidermide, cer- te obfervatafunc; quamvis a nonnullis delinean-
ZUY,(b)
GlanduU interhanc etduram macrem circa truncoi va- forum a Santorino hic defcribuntur (c) , quse li- quidum, quod inter has membranas, feccrnere videntur .^
Vfns: cerebri Involucrum conf^itucre . Quidverotant cenuis membrana, in qua nulla vaia confpiciuntur, cerebro et medullxfpinali prodeffe poftlc , haud a- deo patec. Attamen , monente Santorino ( d ), cum pia mater inter cerebri anfraftus alte fe de- mittat, hsec fupereamfic procenditur, ut et fube- iintia vafa firmec , ec frequenciffimos eorum fle- xuum fulcos colligac, ecne quid illuc iniro force defcendac, quod cerebrum lasdere poffic , oinnin<? prohibec.
26^. III. PIAMATER, (quae vulgouna com arach"
i noidea profecunda habecur ] fecundum reccntlo- res cft cercia cerebri membrana j fubarachnoide»
( a ) Anacom. cercbri,
(b ) ut PiV/oo Anac. corp. hunj.Tab. 0. fig.f.-
( c ) ObCervac. Anacom.pag. 52.
( d ) Ibidem pa^. ^J*
144 ^f ^^ft* WAtre .
cercbriim proxime et firmiter ambiens . In hac no-
tanda Bxunfio , non folum per fuperficiem cerebri 5 fed et-
iam per omnes ejus lulcos , anfra<5tus et plicas j fe in-
iinuat. Medullam Jn fpina et nervosquoque inveftitj
hincfuperficies eius longe major ^ quam reliquarum
cercbri membranarum . Cohicfio ; cum
CCtrchro fano > arcfia et iirma i in hydropicis j laxa.
•^Arachnoldea y fuperius arcfta , inferius laxa .
C^Dura mattt i non Bili per venas 3 ad finus abeuntes. yafa fangulfera , communia cum rciitfuo cerebro, copioiif-
fima , iic ut ex talibus fere tota conflata videatur :
prout injedlionesmirabiles ^uyfchii(a) docuerunt .
{^rteria y a carotidibus internis et vertebralibus , f^ena , fingulari , obliqua ratione varios in finus du- raematris ; hi infaccos /ive diverticuU; hxc in venas jugulaies & vertebrales fe exonerant . (b)
T^erviy hujus fubftantjam intrantes , nulli obfervati funt .
f^afa quoque lyvnfhatica , nulla mihi in cerebro vifa -
ClandnU i aWilHfio aliifque in ea ftatuuntur, fecre* tioni Ijquidi , menynges hume^tantis , deftinatae : quse vero utplurimum tantum circa /inum longitu- djnalem obfervantur , vel eaedem effe videntur > qua: N. 26S* Santorinus tunicx arachnoidea; ad« fcripfit .
Vfus', involverecerebrum , & (uftentare ejus vafa fan- guifera , ut hxc eo melius peromnes fulcos , plicasj &anfra(5tus illius diftribuiqueant, pro liquidiince- rebro (ecernendi , iive fpirituum , fujfficienti copia fuppedltanda-
27o.
(a) Epiftol.problem. VII.IX. XII, uc et Thef. anat. variis in locis ,
(b) FleHffenii Ncurograph.Tab.I. et lo vx^cr.de Coj:^ de Tab,5.f.i./;/<i/7 Anat.cerebri fig.IV,*!
J
T)e Cerihro. 14^
270. CEREBRUM ftri<fte didlum : in quo notanda 'Vigura fuperius olobofa , fed paulo inx ,.ualis , an-^ frafcibns , [ulcis [cu gyris fuis inreltinula quaH reprxfentans . Divijio ; [n di]o qii3.fihemi[ph^eria , interventu pro- ceilus falciformis , & hsc in lobos i anteriores a medios, & pofteriores. Magnittido , f u moles integrl cerebri , ad libras quatuor accedit ; & /ic fere tnplo majus cerebro bubulo . Siibjiantia : fi pars qua?dam r^fccatur , diiplcx ap- paret :
r^exterior, cineficiaCwt corticalit didtn : cujus i ^ cmljities du^. rum quaf lineaium , & repta-
Itus ferpentinus , profunde fsepius cere» brum penerrans . [^fiYuSiura: fecundfim
f^Mxlptghittm y B.dlou-i , &p!erofque hoS feq :cnr-es rc^^ntiorLS j gUndulofa ; [{uyfchiurn vero , BergfrHmi Vit Jfeoium^ & alios tota vafiut>f.i (a); ceite enim* fi ub*qtie in aliis vifcerjbus , hic ta- men glandulas non demunftratas eC, fe puto . L.interIor , alba , mf^/<//^»-;f appellata , cujus ffirufiura: vidjtur fibrofa , tubuiofa, totum reljquum cerebri cjnHitucns . origo ; ex arteriolis minimis fubflantia^ cor«i
ticalis . finis ; principium nervorum , qui indeomr nes oriuntur . ^duriiies : paulo major corticali . Corpus callofum, in confpecftum prodiens hemifph?* riis diduclis/ quod album eft , duriufculum &
K hemi-
W ^'f^yfcfe.Ep.Xrr.&Thefanar.variis inlocis. Berge-i^ thj in ^yHoiog^VifttJfeniui in novo fyftemate yafQrum ..
i
J
145 Ve Cerehro i
Ihemifphaeria cerebri fibris tranfverfis conjunglt ; jn <5uo ifl«c/yj«j aliique fedem anima: cogitantis L. conftituunt . (a) yentricuii 'y funt notabilcs five infignes cavitates in ce- rebro, iigur3eirregularis,& quatuor vulgo numeran. tur , \Anteriores duo y primusfcil. &: (ecundus 3 qui maximi 7 apparent demum > qii:ndo cerebrum, herizontalife- ^ticne , ad cciptis l/cuc callofum , aufertur . {b) In hisnotanda
^Seftum lucldum i ftu potius fellueidum y elevatO
Icorpore -allofo^ inrer duos hofce ventriculos confpicuum j ex fubftanriaquidem tenui me- duUarij duplici tamen pariete j caveam ob- longam ccmprehenJenre , pia matre obdudtas conilans , d3(5^.;.s ventrici.Ios , fere ut media- (linum pedus :, ciHinpUJt . A Galeno appella-
tum eft diaph, a^ma terebri ,
Fornix , fub fcpto lucido occufrit , ex niedul' liri fubliantia ccmpofirus ; cu;us pars anttrior duplici furgic radice , quae mox coeuntj pofle- ricr rurfus bifida , CmtK fornius 3 item Tedes hif^tocampt y di(5^a . Vlexuschoroideut y eft membrana vafculis reple- tifTima; at ^landulls deftirutai pulchre deli- neatus a Kuyfchio . {c) Corfora firiata y extus cineracea , intus pulchre firiata , principia meduliar oblongata? confli- tuunt . i^ThaUmi nervorum optieorum ; extus albi , intUJ cineracei ; inter quos &cerebellum
ren-
(r.j Diflerc. de Sede animae cogitantis . Camerar, in Eke,Medicin„p.i8. (h) Hosc?Iacie tocosreplctosreperiin cadavere fenis
(<} inEpiflolisTabj^.
Ve Cerehro : I47
yenttUulut tertlus ^ (a) in quo , prseter plexus choioidei partem, notanda GianduU pinfaUt , fubftancisE cineii- cia?, cum procefTibus & bafi (aepe medullaribus,T^<?ff/> Te fies 3^1 qiie fiib his f^alvuU magna cerebri, ^jiqutedu,. fift Sylviiy (^) cujus orificium poflerius Anus , ante- rius V{ima ad infundibulum , ac P^ulva mukis vocatur> communicationem pra^bens duobus anterior'ibus ven- triculis, & tertio cum quarto . Qux vero pleraque e- xemto cercbro melius videri pofiunt .
yentriculus quartus, ell: cavitas inter cerebellum & fub» jcdam mcdullam oblongatam, exemtOj & dilfecflo pcr mediumcerebello, demum rite confpicuus , de quo plura N 272.
271. CEREBELLUM , quafiparvum cerebrum : quia hocfexies fere minus eft. In quo notanda S#f»i ,* fub pofterioribus lobis cerebri , & pofterioribus dure ma- tris procefTibus , in inferion cranii parte; quibus> ne a cerebro comprimatur , impeditur.
TlgutA ; ad globofam , aliquo modo comprefTami acce- dit.
Superficiet ; minus ^yrata j quam cerebri, fcdquafi/»/- cata) & in lamellas fere parallelas divifa ; qua: lanel- Jae in medio maximse,3t per o^radus utrinque, tanquam diverfa circuli feamenta , fenf?m minores , de/inunc Utrinquein Proce(ft4m y t/rrwi/orwfw di(ftum , anterio- rem & pofteriorem.
Suh/Jarttia ; /i in partem dexteram & finiftram cultro dl- viditur , corticalis quoquc ed & mcduilaris , fed cor- ticalis lonoe hic Copio/iormed» Uari , atque arbufcu- laspulchrereprasfenrat, quarum trunci ita diftosPf-
dunculoscetebelU ^ ccnftituunt .
iAvltates; nullaeadfunt incerebello, fecus ac in ccre-' bro.
K t lo'
L«]multi de hoc ventriculo aliter ferr^ii "t. ^ [i] a f^efalio & jirantio jam delcriptu-j ; Morgagn. E- pift.anat.l.n.91.
^48 P* CerthtUb & medulU nhlongatd l
lobuii cerehtili y lacematlm qnafi arbufculls mec!iillari- bus , fol ioru m inftar , divifo Gerebello, a<?h3?rentes, appareni , [4] qui vero IobuI:,five folioia, cerebro in. tegrolamellac ill^? fant cerebelli , pia matre cin(5lae,& totum certbellum confliLuentes , IPednniulicerebelU 3 GX tnbus proceiTibus medullaribus conftant, quovum pritnHt 3 a cerebello verfus teftes afcendit, 8c f^alvuUmmagnam cerehrKQiLmat; alter ^ Trominentiam annuUrem Willifii ^ five Vontem Va^ rolii > tertiuf vero ad fpinalem medullam defcen- dit. 272. MEDUTXA OBLONGATA, eft (ubftantia in- ferior , cerebri & cerebclli, medullaris , in caudam quafi coaHta , ad foramen magnum ofQs occipitis ex- lenfa ,• fpinali medull?j & nervis ceiebrioriginem prscbens . L^l In hujus parte inferiori , ^Dum cerebrum e cranio decenter eximitur , fpe- d:anda
CTiervorimcerebit 3 vulgo xi redlius ix. tantum pariaj commcde fub his ver/iculis compre- henfa ;
Clfaci^ns^CernertSj Otulofqttemovens, Vcttienf^ ^ue 3 j \ Cti/ianM j^hducens 3 ^t*dienf<jttt3 f^aganfquei
"^ Locjuenf^ue .
Arteriatum carotidum iiiternarum in cranium in-
fljrelTus e Infundioulum , ejufque in gUnduUm fituitariam infertio . i^l^ervus fpinatis accefforius -^illijii . [c]
LPoftquam cerebrum e cranio exemptum eft , confide-
f randa I In parte inferiori , ^r-
t*l vid.Fig. noftra i^f.Tab.IV.
Jf^l hancfenfcrium commJineefTe exlftimat Sihtihaml AftaUnatom.difr.XIILN.XXV,
ereDrum aittrtoutio\o j rebri , ?" ^"ibu, oi-
j nalis medullx »
Vi mtdulUahlongAUZ T^f
f^ AYttrlAYUm caYotidum & verte^raUutn Ar.ajlona^ /Iri [«]ac fingularis per cerebrum difirilrutio.^b)
Cfttra mcdulU oBlongat^ ccrchi CrHYa 3 itUfedvtncuU ctrebi
Ortus fUrorumgue nervorum cerehri parium VrotHberanti^orbiculares y pone infundibulum >
duae . Trotuberantia annnUrh ^illijii, five Tons f^aroliiy male a W;7///i03aliirque , led redle I{uyfchiQ de- lineaca [c] Finij medulU o6/o»^4f<?,atque in hoc Eminenti^e fy^ ramidalet Zif olivares yieujfenii(d)zc I{uyfchii.le'] \^ Tunicx arachnoides , maxime hic confpicua . ^ln Parte fuperiori, poftquam cerebrum rurlus inver# titur ,
/rVencriculus iv. & CaUmus fcriptorius , cum crc- j na fua .
I Omnia rurfus , quainf^entriculo tertio defcriftA \ funt .
LtSubJ}antia mtduUje ohlongata' : extus , medullaris cft; intus, paucum corticalis, feu cinericix / fubftantia? , continec.
yASA harum patium , &fimul totius cerebrl ;
CArterix y a carotidibus & vertebralibus > c^rotides per ilngulares canalesoffis pccro/i; verttbrales veH ro, per foramen magnum occipitis > miris flexi-. bus cranium intrant . r«ewf,interiorem cerebri fubftantiam vix penetrant, fed ecorticali prodeuntes, fe in finus durae ma* tris [§.2^7.] inferunc.
K 3 2^cr-
W Kiilfy I.c.fifT.i.d.
Ih-] Kyfcfrius Epiil.probl.Tab.XIlI.&Xy. tc] ibidem . U] Tab.4.R.S. [^ Epift.Tab.i4.f.4. & 5.
!^o Ve vafts & uf» cerehrl ,
y^ervi , 8c vafa lymfhatica haudceite perfpe^a^ USllS CEREBRI
^generalisett 3 fun(5lionIbus anlm« famularj , 2.J//>»-
ritus fecernere , eofque ad nervos , pro fenfu &
motu, tranfmittere . Cerebrum tamen/f/ruwi»»»
Animalium ; cerebelliim vero, vitalium & natura"
liuft» fecretionj magis deftinatum efl.
K^fpecialls vero uniufcujufquepartis cerebrl [ qulbuf-
dam forte exceptis]incognitus j vel certeperquam
dubius .
27 1. Reltant, cerebroexempfo, Incranro adhuc con-
ilderanda ; Egreffns novetn ilhrum ( §272. ) farium Ttervorum cercbri . Ingrejjus arteriarum cerebri & du- r^matris .
SINUS DURi^ MATRIS majores,[§.267. II.)III.& IV, finus falcis inferior ; Itemque circtUaris f^) clrca olandulam picuirariam , Keceptacula veteribus dida (b) , atque alii minores varii , imo quamplnrlmi ^ In
' baficranii (f], una cum eorumexitue cranio vario (d) & partim In venas occipitales & vertebralcs , ma- xlme vero in venas ju^ulares ingreffus : quos omnes prolixe defcribere , vix opera? pretium eft .
RETE MIRABILE : quod efl plexus vaforum & fibra- rum membranacearum retiformis , utrlnque jiixra glandukm pituitar ain , fub dura matre , ubi /inus circularis eft , fitus ; major in vitulis, quam homine; fed ufus incogniti .
GLAN-
^ (a) r^tdley Fig.II.2.2 (lf)Morgagn.Adv,VLp'7.(c) Conf; yituffens Neuro^raph.Tab.XVIL(?yr/o^.HIft.Part.p.i5$. M^rgagn, A dv. VI, p. 3 .7.24-25, Santorin, p.74.75. in qui- bus vero naturam varie ludtre obfervavi cum Schelamm, Analcifi:. anat. Diff. XIII N.9. cum quo ut & cum Morgagn. Adv.VI. p.i, annotavi , inferlorem finum non ,- fempel- adeffe . (d) varios txitLS emi/SariorumnominQM defcribit ^«»^or/»Joc.cit.
/
Dt GUnduU picuitaYU • i 5 r
GLANDULA PITUITARIA, efl parva glanduU i inrellaequina, incra duplicaturam diirae macris fita, in qua aliqua cavitas {a) ; cujus CDenumlnatio/. ab atcribuco uiu abforbendi pituitam cerebri . Membrame , dux I. dura macre cin^icur et fufpenfa cenetur. (^j z.tenuis, piaEmacri fimilis i qu? pro infundibulo perviae . Magnitudo j ec figura 3 cum phafeolo parvo fere convenic y cum appendice in parte pofteriore^ma- jortamen comparate in beftiis j quam homine y plerumque obfervari folet. Sufiftantia ygUndulofa; ex albo rubens j utplurimum duriufcula ec firma i in appendice mollior ec ci- nerea . (cj yafa y Arteria , a carotidibus : venx , ad finus pro- ximos abeunt ; ntrvi y aquintopari: duSiutex^ cretnrius , force tHinfundibulum [§ 272. ] j nam I nullus alius notus .
KjVfui ; Vulgo ftatuitur, quod imbibat pituitam ven»
triculorum cerebri, eamque poileaforas mandet;
(<ij qui vero ufus mihi haud veiifimilis eft ; !•
quia glandularumofficium e^t aliquid fecernere:
2. quia ad illud fimplex canalis fufteciffet : ^.
quia ejus fubflantia firmaet diira iili ufui ine-
pta videtur . (e)
'A74..MEpULLA SPINALIS efl medulla: oblongatx
continuatio, et quafi cauda certbri ; canali o!ieo verte-
brarum incliifa , acapitead finem oflTis facii fe extens
iiens . Hujus
K 4 lOff^
{a) Littre Hifl.Acad.Rec.lA.I707. (&) ibid.
(c) MoTgagn.Ucp.^U '" (d) Coiif.BrM«i.,de olandul.pituit. etZ/«r«I»c» (0 ^rac\'i Anchrolog. p. 4P0.
p-rte fuperiori 3 robuftiorj in ifl-
t5» Vc MedulU ffinnU .
Xonghudo convenit cum longitudine fpins dor/i ." Cralfitiei j digitum circitei* squat , non tamen iibiquc
aequalis . Ttgt^menta fi ve involucra eius propria funt fex . (^i. Canalh ojfeus 24. vercebratum et ofTisfacri . 2. Tumca / ^tfOTfWfo/^ , rubuftiflima j vertebras intiis
colJigans . ^.Tunrfa celUlofa y five adipofa 3 in pinguibus pin- gued ncm ccntinirnsj adem^jlliendam priorem in- fcrviens. 4, Dttr^ matfy ; ir-
fjriori i tt u: r , qucc meduUam in fpina laxe am- bic , et anterius cum corpore veitebrarum fitmiter c:ni-et. % Ara^hnoido i antcrJus , arcfte cum pia matre jun-
cta , jtofi-crius vero , Jibere quafi fluCluat» 6, Viam^:-^ , ubique medullam fpinalem ac nervos eju^JambiCj et diviftoneni ejus longltudtnulcm ingre- ditur. I>}TjiJio , ope nfTursE , in partem dexteram et finiftram , quafi in duas columnas , quse tamen ad medium ufque nonpenetrat. ynfa fangjifera j arterite et vena y a vertebralibus coIH, intercort^aiibus et kimbaribus; quaj in lutere vertebra- rum j i^bi nervi exeunt , ingrediuntur j et miras a- naftomofes conficiunt . liervifpinales ^i.vel ;2.paria j quorum qiiilibet pluri- bus fibrisex anteriori et pofteriorimeduJIac parte ofi- tur, quaj dcin coeunt j membranis colligantur, et wf rtfOi confticunnt . Subfian4ia; pa.nis fuperioris 3 ufquc ad ulcimas thoracis vertebras , eadem ac medulJa" oblongacae cerebri , fed paulo tenacior ; txtus medulUris i uc nervi commode inde egredi queant i intus 3 cintracea , ejufdem ufus ac cineracea cerebri , Partis inferi^- fis ycro fubfuncia , ab ulcimis thoracis yertebris ,
ufauj^
Ve MtdulU fplnall , 'i$f
ufque ad finem ofTis facri , ^^^ra/rf , tenacifllma , c4»«
<f<r tquina di(fla .
l//i#f,* I. prafdidis partibus nervorum origincm darc ; qui prxcipue per artus , partefque externas diftri» buuntur . 2. fpiritus j five liquidum nerveum , in uftim horum nervorum pra^parare . 7.7$ In FACIE , live farte cafitis non cafillata , conli* derandx partes fContinentes
"communes ; ut i .epidermis y 2. tutis ; a quo-' rum colore& teneritate ma^na formofitatis pars dependet;/)/w^i*f(io multa :, quam facpe hic tegit fpecics fannicuLi carncji , quoque propulchritudine . Lpropriae ; ut mufcuU , frontales , nafi , labro- rum , maxillae inferioris :, &c. de quibus in myoIogia;deinde oJfa,qu2e vid.in Ofteologia- Conrentac; ut or^ana quinque fenfuum ; iVifus, «^Guftus, ^Olfaaus, CAuditus- i^Taftus, qui vero rcdlius adtotamciitem perti-
27$ VISUS ORGANA , funt duo OCULI . In quir bus noranda
Situs, inelatiori faciei partC:, ut remotius videre quea* mus .
ligura 'y demtis partibusexternis, (eregiobofa .
Color y inhominCj niger j fufcus , gryfeus j glaucut i cceruleut .
PARTES, vifui infervientes , ocuJum vcro nonconr ilituentcs ;
CI. SUPERCILIA : qusc funt duo arcuspiloli :, fu- 'i pra orbitas pofiti ex filis , peculiaris magni* C tudinis & pofituro? , tempora refpicientis i
|y4 ^' Pacie & oculh
f eutecra(fay ikplngucdine Cuhje6t2L 9 conftruftl;
(I quo bene einineanc . Pars nafu vicina capurfOp-
pofita vero j cauda dicitur j quxinferviunt ad 1 fudorem , a fronte deflutnre-.Ti y ab oculis ar-
L cendum , & ad lucem rnoderandam . z PALPEBR^i tegumentafunt oculorum , in quo- vis oculo dua 3 fuperior & inferior : ad quarum conr curfum'confpiciuntur«»^tt// five c«wrfe/ duo : inte- rior , major s extcrJor , tninor . PraEcerea circa has notanda CStruElura : ex epidermide , cute tenera , & cartila- gine arciformi a r<tr/i#jdid:a,qu3eintas inveftiun- tur membrana valde lubrica , fenfili , periofteo &aIbuginea:ocuIicontinua . (a) Cilia } lunt pili rigidi in oris palpebrarum , fingu- lariter inflexi , ad avcrtenda cxtranea & radios forciores moderandos . MufcuU , pro mocu earum; de quibus videatur Myo-
Jogia .
CUndul^ febaceaMeibomii , in palpebrarum Inte-j
riori facie fitae (b) , liquidum pingue five oleofui
fecernentes,pro attritu palpebrarum impediendo^
CaYnncttU Ucyy 'aaL;s , rubicunda , in an(;uIo ma-
jorl , in qua fubinde glandulse & pili confpi«
ciuncur [c] ; itemque
Membrana femiiunaris rubicunda, ibidem C''^ pr(
lacrymis In pundla Jacrymalia dirigendis . VunBa duo UcrymaUa , in angulo majori , ad finei tarfoTum , de/inentia in dudus , cornw^t didtos , faccum Ucrymalem , canalem nafaUm , & nafum ipfumle'}, Caleno jzm not3, , GUnduU Ucrymalis , in orbita , fupra angulum minoremJica, cum dudlulis fuis excretoriis fub
pal-
(tf) /^»7/cfe. Thef.anat.;}^. p.ia. (yEpIft.de vafispal^' |>ebrar.novi&. (c) Morgagn. Kd^s,h%zz* {^) ibid. v(e) yfcn» de gland. QculQr»
ve Ocutts:' tj^r
! ] palpebra fuperiori (a) emergentil^iis , facilius I J in bobusjquam homine demonftrandis . j
{^Ufus : ad oculum tegendum , dcfendendum ^ cor- neam abftergendam , -humorem ex glandtilis crebro fuo motu proliciendum , & hicem for- tiorem moderandam . MUSCULI oculorum | pro motu eorum j fcx rin homine , quatuor re(5li : attollens , deprimens , I adduclorj abdu-^or .
iduoobliqui : fuperior & inferior : de qulbus j^ vid. Myologia . ^4. Tlngutdo , inter hos multa pro ufu vario . PARTES PROPRIA , ipfum oculi bulbum conflituen-
tes, funt fi#n;c« , humoresi&lvafa. TUNIC-^ oculorum funt variae .
jilbuginea i adnata y five con]unSiiva , in antcriore fohim parte hxretj ocuJum crbitx jungit, & vafis eft repietiiTima . Corneat qua? pclhjcida, convcxa, & in varias lamel»
Jas dividua . ScUrotic'^ , dr.a j opaca, a cornea ad nerviim opti- cum exccnfi • in qua poft^erius ita did:i AquadH- Bus T^Mck»/ c()i)fpicui ,* qui vero ipfa vala fangui- fera lunt oculorum . (b) Choroidfa , mox fiib iclerotica fita , nigra inhomine; cujus lamrlL) iirerior , J{uyfchiana vocatur ; utraque vafcuJis diOincftis rcpJctilhma , (c) & vifus grati»t niiirore imbuta eft . Vvea , qiix pais anterior eft choroidea? , perforata^ y coloraca per corneam confpicienda , convexa i in qua notanda
faciet (a) Motgagn.ihld.Tah.lV.R^.l.yerheyen.Tah.zS. fig.9- zBianchi ihi^iiis Jacrvni.\- J jff.noftra de fiftula Jacryma- li. {b) vid.Diffnudrade Tunica choroid. (c) ibid. & B^uyfch. Ep. Xll. Tab. XVI.Thef. anat.II. Tab.Lfig. ^? ^Qvius de circul. humor in ocuJo .
li« 0f OcuU tunich.
^factt s dnter$or colorzu , Iris di^la , tota vafculofa (it) y varii coloris , unde varii illi oCLiloruin colores in homine. pupila , five foramcn in homine rotundum , in me- diofereiridis c^J , quod ob varios ufus dilatari &:;on(lringi poteft . fachs ptfierior nigra > ubi y abflerfo nigrore , vi- denda
"ffhinBtr pupilU ex fibris orbicularibus , pro con- traclione . i^ proceffus five fhrte ciliarcs rcdtse pro diiatatione J pupillx .
^ UgamentHvneiUate i annulare , pro motu vitrei & cryftallini . circtilus arterioffts & •uenofus fub hoc j eX quibus vafcula per uveam , choroideamj ligamentum ciliare , humorem vitr^um & crySallinum , mirabiliter diflribuunrur. (c)
IlJuBus nigri ', xQCii y inter proceflus & ligamentumy ipatium inter uvcim & corneam i carKtra oculi antetior didlum ; illud vero inter uveam &: cry- ^flallinum , camera poflerior y qucd minus eft (rf) aut fere nullum . {t) ^x^GUndnU a variis in uvea ftatuuntur j quae vcro dubix . Tsitina 5 tunica tcnerrima y albicans quafl mucofa , nervi opcici per ociili fundum expa. {)o 3 oculi & vilus pars primaria , cujus caufa ojT^nes reliquae. (50*j HUMORES in oculo vulgo tres numerantur , qui pellucidi , expanfioni tunicarum & refradioni ra- diorum infervientes . ^^ucus iive albttgineus utramque oculi cameram j
quem
(«) ibid. (b) W/»i/ox;x/ in Hift. Acad.Reg.A. 1721. fO k**yf(^'^ Uovius locis cit. (d) vid.fcripta mea de Ca- tara^a&Not. (>!*) (0 W/n^/oi/v. lof.cit.
VoOcult humoftbus ^ vaJtSi i<f
fquem locum oculi •vacuum dixere veteres (^)l repiensjin quo uvea Jiberc quali flucluat & moveturj quicoitfinuoj imo & vulnere amiffus fponte repa- ratur. vid. Nota (5 i*j Fitreus i vitro fufo vel gelatinaj pellucidiflims fimi'- lis, prob;biIitcr ex vtjicuUs /ive cellulis fubtiliJlimis, humorem limpidirtlmum aqueum continentjbus , conftans (b), paitem pofteriorem ocuii lepiens J tunicse retinae parte pofteriore ubique contiguus, I eamque expandens .
I Cry/ialUnus , fete lentifarmir y reiiquis foiidior j hinc
I re(ftius corpus vtrl /c^/ cryftaUina di^flus 3 fovea? vitrei
I ope tunicx tenuifTimae ii.clufus, a ligamento ciiiari ,
I inter aqueum ^ virreum humorem , mox poft pupil-
I lam 3 iibere quali fufpenfus , ejufque ope mobiiisj e)C
I multis iamellis peiiccidis , vafculofis , ad ceparum
I fimilitudincm conftn.ctus (tjjfub cujus tamen mem-
\ I^rana fxpe aiiquid huiroris aquei continetur . {d)
^Tunica fubtiiiffima , arachnoides dlCtz , vafculofa ,
cryft.Tninnm &r \itreum corpns cingit (e) , ejufque
auxilio iens cryftallina finui vitreo inciuditur ,
quia vero nipta, vel incila, lens ha-c facile ex*
cidit . [fl
VASA SANGUIFERA , miuibiii modo per inter-
nas oculi partes diftributa (^) i jirterite a caroti-
dibus internis et externis , irultis in locis oculum
adeuntes (h), uitjmo minuciflima? , lympham te-
nuif- (a) Celfus lib VH.cap-VII. (h) hanc fabricam nos per conjechiram tantum nol''^ , redic monet Morgagn. Adv- VI. p. lo^. & I{icUnum L .m p: mum indicaile : poftea vero Hovitis \. c. pro certa dcf( ripi t . (e) Hovius ibid.
(d) Morgfl^n/hid.p.^o <)]. (e) f^t^^/cfc.Thef.II. Tab.I. ^"•^' (f) Nor.nulli hanc rumcam negant : fed facile demonlhaii potcft .
(g) oilenderunt hiEc l{uyfch. tiJJovius I.c." Qi) yid. Dilfv nolha de tunicn (horoidt^ •
Vjf^ tie OcuUhumotlhus & vaftt :
niiiflimam vehentes, (52*^ quibiis tunicae et hiimo- res nutriuntur . Fen^ vero partim ad finus durae matris , partim ad jugularem venam fanguinem re- vehunt,
yafalymfhatica in oculo bubulo obfervavit r<*//k/v4 .
Tiervi , quam plurimi ', l. optkus , retinam , organum vifus priiTjarium , conficiens , e latere nafi oculum ingrediens. (51*) Deinde per cerebri III. IV.ramus y . et VI. per mufculos , membranas , palpebras, glan- dulam et iaccum lacrymalem diftribuuntur ; de qui- bus vid. Nearologia (§299.}
277 Pnmarium GflSTUS et LOQUEL-ffi ORGA- iSlUM eft LINGUA : circa quod tamenfimul reli- qux orisparres , linguse fundHoni famulantes, confi- dc.rr^dx , nimirum GUnduU fallvates , Os hyoides , Cligl'.^ y Taiatum , labra , Uvula , ctTonJtlU.
S78 GL\NDUL.E, SALIVAM SECERNENTES,
funt
PAPvOTIDES , in/ignesghndulae, utrinque una , inter aurem et maxilJce inferioris angulum fita > faepe fnper ma<^nam maffeteris partem fe exten- dens : ex qua notabilis dud:us , tres quafi trans- verfus digjitos longus , calami ftraminei craflfitie, rauICiS radicibas prodit, qui a Stenone An. 1660. inventus , (a) Duclus fativalis Stenonianut 3 five fuperior i appellatur : tran/it inde tranfverfim fu- per mnfcnlurn maflTeterem , per mediurn genx » ibidemque mufculum, buccinatorem 'et membra- uam oris , juxta lecundimi vel tertium dentem molarem , perforat , ei ofculo fuo falivam ibi- dem Iarg3 copia (t4*J inosdeponit.
MAXILLARES , quoque fatis notabiles , utrin- que una, ih intenori latere anguli maxilla? in*- ferioris fita : quarum quaehbet fingularem dii» ftum, exvariis radicibus coalitum j priof^ paul-,,
lo Le- j
(«)^S^f»d Obferv. anat.
VeCHpus &lequtUorgtinis i^J
lo ten«;orem j fed f^peiongiorem , ab inventorei cn Ut putant , Warthonianum [«] five falivalem infe"
i;^ r/orfw , di(ftuin ,emittit : qui fub Jingua , juxtara-
dicem frenuli, plertimquefimplici, nunc etiamdu- plici , imoquandoque triplici oflio(^} in oshiat . SUBLINGUALES , dua? oblonga; , utrinque una, fub Jingua pofitae : quasfalivam in hominein Wartho^ nianoi dudlus exonersre hucufque vulgo credide- runt. In vitulis peculiarem du<5tum , ex quavis prodeuntem , primo i^/i;/»w/ [c] , A. 1^79- et dc- jndeetiam fi<ir;/?e//w«/, inleone, A. i<^82. invenic (d) qui propterea VuEius B^ivinianus vel BxrthQlinia- nus vocatus eft . At in homine has glandulas parvis dudtulis five ofculis , inter linguse latera cr gingivas utrinque in os hiare, primus medo- cuit Morgagnus (e) , quos etiam inveni, eofque , iicut a me reperti funt , delineari curaviTab. VII. fig.j^. conf.Not. (S5*) ' toramen Ungu^ , coecum alfas appellatum 9 a Ccllino (f) j Morgagnio (g ) et me olim Tab. IV. fig. 20. delineatum , primus pro duFiu falivali habuit ya- terus (h) y multifque experimentis , quod cum glan- dulofa fubftantia circa bafin lingux communicet , confirmavit : fed qua ratione hoc fiat , perfpicue non demonftravit . Cofchwitc^ius (i) vero hoc , ec quomodo plures dudlns per glandulas maxillares , cc fublinguales excurrant , atque in lingua? fuper- licie loca excretionis varia habeanc , oftendere
voluit i (a) Adenograph.cap. XXI.
(b) ^uyfch. Thear. anat.I.p.25.
(c) Diffen "
fertde Dyfpepfia A. le/^.habita : ctWelfcb, .Tab.anatjo. (d) de Du(^u falivali novo .
(e) Adverf.VL.p.j^o. (f) Anatom. fua Tab.2.
(g) Adverfl.Tab.I. (^) peculiari difiert.de «ct»p«f»-
Bu faliyali in lingua , bis jam edita . Q) diffiyc. dt du£lH falivali nov» .
iii^ De Cuflut & hqutU ovgAtiU T
voluit; quos autem , mea forteculpa, aut quia na-
tura faepe hic ludit , ita reperire non potui . Atta-
- men nuper in cadavere virili 3 duos egrei^ios dudus aliterfe habentes,et in foramen iUud definentes , in- veni , quos , ut fuernnt , delineari curavi . Conf. Not,' 06*; etTab. VlILHg. ?4 5J.
CUnduU d$t(e y utrinque una , in eodem cadavere, in genis , circa dentes moiares pofteriores maxillx fupe- rioris , aliqu^^t ofciilis excretoriis , in os hiantibus» a meobfervatae (unt, vid Not. (57*^ etTab. VIIL fig. 56.57.
VuEius eti.^m , alias non obfervatus , in eodem cada» vere , fub oflls occipitis ap'.phyfi anteriori in fu- prcma faucium parte occurrebat , fatls amplus , qui preflTus , in fauces Uqt*idi4m mncofum dabat. vid. Not. (58*; et Tab.VIII figsS.
CUiids*Upv2£tQreJL , milUttx et Unticulares plures de- prehenduntur per membranam oris.prjccipue per la- bra, palatum , buccas & linguam difperfx > quae pro fitus diver/jtate , Ungualts , Labialet , huccates , faUtina: i uvuUres &c. vocaii polTunt .
CUnduite l^ucklan^e j in canibus utrinque juxta ocu- ium iitae , duBus demittunt in os , prope dentem molarem penultimum mixills fupenoris (a)i qux vero in homine d<?ficiunt .
279 OS HYOIDES , Vnguaie five Bicorne diclum , refpedu oflfium in Ofleologia C§.lo^. ) defcriptum, ob nexum cum lingua , & ufum , quem hic pri- i>at , uberiorem paullo hic requirit confidcratio- nem .
Cofc^jTt lingua? bafi five radici , ita , ut inter hanc & Jaryngem litum fit, 8c una cum Imj^ua moveatur .
CenneSiitur ope ligamentorum cum linj^ua , laryn- ge , & proceflfibus capitis flyloideis s interventu vero mufculotum , tam cum partibLis piaedi<5i-is , ,
quam 1] ia) 2^wckSiaIogr;iph.p.l5.Tab.IlLfig.i.et2. \
II
Ve Guflns^ & LoqueU organh . iGi
qiiam curn maxilla , fcapulis , claviculis , 8c ftcrno. J^ufcitlorum hsibet quinque paria , quorum ope una
cum lingua , cui aiaxime fervit , varie movetur ,
qai vero videndi in Myologia . Vfuj ; !. lingua? firmam bafin prxbere , ejufque mo-
tui & cJeglutioni infervirej 2. variis muicQlis pun-
dlium fixumdare .
280 LABRA, duo funt , exmufculis potiifimum con- ftantia i cxtus , tefyument's univerfalibus ; intus, membrana oris tedla i lub qua gUnditU mlUarei , &: /fnt/cM/arf f tam in inferiori (a)^ quam in ^u- periori (b) litrfunt. 2^ro/4^/<j, cpidcimidc denu- data , & aqua aliquamdiu macerata , odendunt papillas- nerv/eas copiofiffimas {c) : hinc adeo fenfilia . Suptrius Ubrum , fub iepto nafi C^^J^ inferius vero ad radices dentium inciforum (e), quodvis peculiare ligamentum , quod frenulum dicitur , habet , atque in loquela , bibc-ndo , &: manducando magnam nobis cperam prGeflant.
281 GINGIVi^ , ex membrana oris communi , & periodio maxillarum confir.nt , quibiis firmiflime adhxrent . Vafis infirucftss funt copiofiOnnis ; hinc adeo rubent . Inferviunt tegendis maxillis , fir- mandifque dentibus .
282 PALATLLM, fimilem fere habet fabricam ; cui vero adhuc copioO gUnduU , Fallopio jam no- tae , maxime in parte poflcriori , prope uvulam , ubi veli inftar pcndulum eft, & veUm fivc cUn- Brum paUti vocatur , accedunt, liquidum inuco- fum, pro fjucibus lubricandis j & deglutitione
L faci-
(«) Covvper. M/otom. reform. fig. 4. (b ) vid. Tab. noflr. VIII. fi«T. ^dT.dd. ( ^ ) K^^yfch. Thef anat. III. pag;. 26. Tab. IV. fi<r. r. lit. B.etThef.VlLTab.2.fig.5. (d) fiid/00 Tab.XII. (<) Morgi>gn.) Adv.I. Niim.s.
i^i Ve Talato ^ VvuU ^ & Ton/tllh
fac ilitanda:? per ofciila , qiiam pliirima (a) ex- cernentes .
Ceterum etiam hxc membrana olTa palati a corru- prione defendit, & cUyJiro fao, ne deglutienda in nares facile irruant ^ picecavet. 2S3 UVLILA , Celfo Kua , aliis columcUa , efl: pars reres 3 atit fere conha 3 inverfa y in parte pofte- riori palati , fupra linguse radicem , inter dms ^uafi arcus palati , & utramque tonfillam , a lit* h five cUu/lro faUtino pendiila j (b) in qua notanda 'Plgura', cum extrcmo articulo digiti infantis fere
conveniens . SubBantia } mufculofa ) membrrana orisglandulo-
fa cinda . Miifculi} a quibus varie movetur, vid. in Myologia. tigamenta membranacea duo, quibus cum palati oiribuscoha^ret . {jjfus ; nondum adeoperfpicuus; /s^we/zetamenele- gantius formandse infcrvire videtur , & ne potus in deglutitione in nares irruaty aliquo modo pri^- cavet . In beft iis autem deficit . (c) 284 TONSILL^. 5 vulgo jimygdaU , funt dux nota- biles glandulae , amygdalas faspe reprsefentantes , utrinque ad fauces juxta uvulam fitse , humorem lubrieum, pro faucibus lubricandis j fecernentes, & per varia confpicua , irregularia foraminula 3 excernentes . (d) Harum vero omnium partium , tonfillarum , uvu- IsEj gingivarum 3 labrorum , palati , &glandula- rum falivalium omnium arterite j a carotidlbus
exter- (a) vid.Tab. noftra VIII. fig. 3^. bb. (b) Ephem. Natw Cur.cent. Ill.&lV.obf. i90.fig. I. E. & Hid. Acad. Reg.A. 1718.^.590.63. 1. & 2. (c) Ab uvula hie venerea ablata,in aliquibus vocem raucam, in aliis nihil vitii autf impedimenti illatum vidi. (d) de TonfiUh legi mcretuf diiiM'idmannis^t Ephem.Nat.Cur.Ioco antea citato'.
Ve VaUto , UvuU , & Tonftllts . iH-,
cxternis, vena , a jugularibus ; ncrvl 3 potiui*
mum a pari quinto . t%6 LINGUA ipfa , nobilififimum illiid organum 3
animae noftrse optimus intcrpres , jam examinan-
da; cujusiitus, numerus j&r ma^nitudo omnibu^
nota lunt ; fed notanda "figura : qux aliquo modo pyramidalis, fed plana > ejufque anterior j mobiiior ^ &: acuta pars <tf f j:; pofterior vero & craffior , bafis five radix dicitur.
Conncxio : cum olTe hyoide , maxilla infcriori , proceffu ftyloide , pharynge & larynge , aliif- que partibus vicinis , fer mulculos auc mem- branas .
Ligamenta : 1. /Vf«;*/»>M habet fub apicc , in cujus radice utrinque du(5i-us falivales Warthoniani o^ ingrediuntur } 2. membranacenm ligamentum , quibus maxill;^ inferiori , ofli hyoidi, & laryn- gi , fpcciatim epiglottidi jungitur .
iinea longitudinalis , in medio mediana di(5la , lini' guam ccqualiter quafi in duas partes dividens .
Subjiantia ', potiflimum ex mufculis teneris , ncr-» veifque involucris flve membranis, pinguedine^' ut&: ex glandulis, ac vafls notabilibus compo- nitur .
CUndttU: praEterfubllnguales , (§.278.} infupe- riori , & pofteriori parte, quam plurimse miliares: quas in nonnullis ad lentis magnitudinem , ofcu- lis in medioperforatis , aliquoties vidi . («)
Foy^fiM^r» alias c^c«»j did:um in fuperiori , & pofte.^ riori parte lingux , inter has glandulas fsepc confpicuum , ufus alias incogniti {h)', ;am vc- ro,li adeft, pro<iM^w/4//v«/» habctur, (§.278-)
L 2 Ar^
{a) vid. etiam Morgagn. Adverf. I. Tab. I. (b) vid. ejus delincatio in Collins Anatom. Tab.a.^/tfr^ i<ign, loc. cit. rig^ noft. Tab. 4. fig. 29,
1^4 ^^ Vngud ,
MttfU * magnse et niultae , a carotidibus exter-
nis . {*) Fen^ : funt rami jiigularium externarum : quarum eae 5 quaefubapice confpjciunttir , vena raninte audiunt , etquandoque, prsffertim in faucium malis , incidi folent . Tiervi y valde infignes : duo rami a pari quintOi qui vulgoguftui ; duoa pari novo , qui motui infervire creduntur. Boerhaviat concra , hos gufiui 3 illos OTot«» famularifentit . (^) Forte fnnul et motui et guftui famulantur . tymfhxtica vafa et Cufcbwiti^ (cj ec Vh yernoi
{d) delineant . Invelucra 3 tnnica five Tnembrante trts , Ilnguefub- ftanciam mufculofam cingences : "u et excima , continua cum membrana orix commu^ ni , va^inulas efformat ,quaii pyramidales, eC olobolas , porofas , pro papilUs ntrveis ter-^ (»«e TOciw^r^w* fufcipiendis . (e) ^. five media , reiicuUris Malpigkii dicicur, ex eleganri rece conUans j papillas nerveasper foraminula fua tranfmitcens , et in fupc-» riori cantum parceconfpicua : vid. fig. no- flra 20. difticiliustamen in hominej quam befliis videnda . 5. papillarisnervofa 3 in eodem quoquc tantuni I0CO5 continens papillas nerveas 3 diverfae fi- guias , maximetamen
five cfl/j/tdM/j cornubus limacum,vel liles , quas foraminulis pra?ditaf retrahi pQffuat ..
(a) 1{uyfch. TheC anat. I.Tab.j. fig.4. pag- 4f. ( h > Iniilu Med. cap. de Gufiu . fc ) djfi. de Vufli* hiivatinQvo* (d) diff, deVufi.falival.novo- (e) J^Mjrfc/; Thef. anat,X.Ta.b, iV, fig, $. Morga^n^
f^uix j maxjmc
ICftingof^s 5 five Ci -^ furgis fimil ^ emittietre
Pr tlngui i, t^i
fyrafnldales , majorcs & minores , quandoque ar^ cuatas . (a) UtrsEqiie vere hae papilix oriuh- tUr ex hac intima tunica & ncrvis Iin«us i tranfeunt foraminula tunicae reticwlaris , & terminantur in extcrioris vaginulis , confti- tuunrque primarium orgaitum gu(lus . Mttfculi : quorum, prater cos , quosos hyoiclcs h^r bet , quatuor funt paria , de quibus in Myo- iogia : fupcr quos vero multae adhuc alix mu- fculofa: inextricabiles occurrunt fibra? : (b) I quibus lingua contrahitur , expanditur, protra-
I hitur , retrahitur , ceterique onines mirabiles
^ lingux motus perficiuntur . Vfus : Guftus ik fermonis inflrumentum cfl pra?ci- puum : mandncaiioni t^men quoquc , fu^ioni y de- glutitiyti , exffuititni &c. mirabiliter etiam iri'^ fervit i (c) IB^.ORGANUM ODORATUS , NASUS eft * cu- jus fituj ct numerus nota funt omnibus i notanda vero Magnitudo : vel mcdiocris , maxima , vel minima . ViguTA j clej^ans , vcl ttirpis i aquilinus ^ fimusj vel
deprcflus . Divifio ; in partcs ("Externas ; ad quas referuntur ^
fDorfumj radix , fpina , orbiculut , aUvdpinft^ ^
IStftum y nafum in duas cavitates dividens naret ' dic^las. Vili 3 tjibriff^ a nonnullis di^n-l » muci effluviunl involuntarium , ilJapfumque infedorum iri fauces, impedientes . Tegumenta ammunia , epidermis , cutls , pinguedo .■"
L 5 Tars
(«) Kf^yfcfj.Uc. (b)\\<\.M:ilfighiuSifracaffatus,tlSteno oeLingua (c) Ohitv\zt\o nonzhWh de futllafine lingud w«^« , omnes tamen Iingua:fun(^iones perficieiue , re^ feitur a -juoffieu Kift. Acad. Reg. A. 1718*
}0^ Dt Odayatus organo ;
I Tars ftsperhr rigida eft, & ex ofilbus conflat } [jPars inferior 3 fltxUls j ex varils caicilaginibus 3 niiircLiIis & meinbranis componicur . De miifcu- lis vid. Myologia . il,Internas y utfunt
j ojfa : quorum multa ad nafi fabricam concurrunt i ut oifa nafi j maxillaria , cribrifoimej fpongio- fa , frontale , lacrymalia j palati y vomer j fpheT noides . Cartitcglnes | partem inferiorem nafi conftituentes, membranis colligat^ , ut nafus flexilis iit . Ea- rum primaanteriorem fepti larium partem con- ftituic ; deinde in quavis ala dux fatis magnae exir ftunt , quibusnunc dua^ , nunc tresj nunc plu-^ res mineres interpoaimtur . {a) \Septi nariumflrt^Siura j in parte anteriori & inferio- * ri cartila^ineum eft ; inpofteriori vero & lupe- I riori , elfeum i qwjt partes membranis robulHs j conjunguntur .
1 T^ares f Meatns , duoad fauces , pr« aeris & muci tranfitu . Sinus ; oflTium maxillarium , frontales , fphenoi- dei , cellulafque oflTis ethmoidis j cavum nali , atque ficfimul expanfione membranse pituitari^e &odoratum augentes . (b) Inaqualitates 3 fivc eminentise oflium turbinatorum five fpongioforum m cavo narium ; partim eidem ufui inferviences^ partim ilJapfum infedorum^C C aeris frigidioris in fauces impedientes .
iMembrana mollis rubra valde , vafculofa ; naresj finus , & inaequalitates earum inveftiens , »»«r
C0/4
(tff ^^vr<ffc'Ep. VIII. fig.4 Dra^. Anthropol. Tab.
■yiWll^Santorin.y.i. (h) deiineati in PWj?«/ Olleol. Tab. I. ^ II. Pr^K, ^ Jab.XVl^.
Ve OdoYAtus organo. j^7
cofa five fttuharia Schntideri dicla C^jjodo- ratus & fecretionis muci orgarjum . Ofcula diAEiuum excretoriorum m hac membrana , prxcipue in capite bubulo , optime funt conipi- cua. (b) GlanduU , liib hac membrana exigiix(c) prxiertiin in medio fepti (d) obfervanair , muci quoque fecretioni deftinatx . Arterifi j a carotidibus copiofifllmoeper illam mem- branam funtdifperfx (e j,quae &: iecretioni muci I inferviunc . 4.Fente, a juguiaribus j pro fupervacuofangtiine re- -' ducendo. ^iervi , per pituitariam dii^per/I , funt i. olfaFiorii , latis infignes , minores tamen , quam in beftiis : qui olfaaus organum conftituere if)> ^* ^ami parisquinti, qui in i//7/oj de/inenres hunc ufum prxftare ab aiiis creduntur . (g) Membrana tenuis fub fituitaria (h), olTa & carti- lagines inveftiens : in his^ perichondrium ; in iilis j f eriofiium diO:^ . iForatnina in naribus notanda .
"i. ad finus y fronrales , maxillares , fphenol'- deos , & celiuias offis ethmoidis , pro communi- catione eorum cum naribus . 2. «fcuU duBuum lacrymalium 3 utrinque in nares
hiantia , optime deiineata a Afar^a^wo . (i) j. duBus tx nare utraque ad os , mox poft den- tes incifores maxiila? iuperioris , in fceletoqui- L 4 dem
(a) deCatharris (i.) i^«y/"c/;. epift.VlII. Tab.9. f.j, (c) ibid. (d) Morgagn. Adv.YI. Santorirt.p. ^l.
(e) B,u\fch. 1. c. fig. 6.
(f) Schlevrgt.id ncgat,eofq;tantum pre cerebri emif- fariis habei i vulc dilT.de ProcefT.cerebri mamii.etc»
(g) Srt«tor/«.obf. an. p. 92. (h) i^»y/cfe. l.c.fig. 8. (0 Adveif.VI.
r58 ^f Odoratus organt .
dem aperti ; fed neque in vivis ^ neque in ca-
daveribus in os hianc ; ac membrana palati
exacle clau/ifanc : ideoque ec ufus vuJgo ad-
fcripruK , ac j[i mucum ex naribus ad os cranf-
mitcerent, nullus effe videcur . {)9*)
Vfut nafi '. organum efle odoratus j refpiratieni et voci
infervire i mucum fecernere; diverticulum effe hu-
moris oculorum , ad gravitatem et pulchritudinem
multum conferre . Sed neque aerem , neque pulveres
naribus 3tcra6tos ad cerebrum tranfmittit. An vero
picuiram vei fanguinem e cerebro emittat , ut vetcres ^
ec Schlevogtius volunc , adhuc dubium eft -
287= ORGANUM AUDITUS, AURES fanc; qua-
rum ftusy numerttss ct figura QXte:nz } omnibus noca
funt . Dividi (oiec in cres parces , cxtimam j mediamitt
intlmam . Excimam confticuic
AUPvICULA , quae re^ftius attris externa vocatur , in
qua variseminenciae, cxcavationes , aliaque notan-
da : ut
CVirtri'* er Lobulus ; fJeiix et Anthelix . Tragus ec An-
titra^4us . f fterior.
^c«^fe;t:qu3eeftcavitas inter helicem et anthelicem po-
Cuncha : qua? major excavatio ante meatum audito-
rium , iibi GUtidtd^ [tbaceaValfalvte (a) i qu3E folliculi cutanei . Subfiantia ', ex cegumentis comraunibus ec carcilagine
conftac, Mafculi ; in homine valde exigui , ec faepe vix confpi- cui ; nunc duo , nunc cres , nunc plures ; fuperior ,. fofierioryQt anterior , a fitu dicendi i quorum ufus in movenda aure aut nullus , auc cerce valde exiguus . fl Tenfioni camen auris, quando accuracius audire i| volumusj infervire fovce pofTunc- \ Ligamentum , quQ ejus pars pofterior ofli petrofo ju^ C gitur . (b) MtA-,
(a) Tr. de Aure hum.
(b) Vuverney de Org. Aud- Tab. IIL f. ii.
De jtHditus crganoV '1^9
Meatus auditorim ; in quo nocanda Vrogrejfus tortuofus Scobliquus^ vcrfus anteriora. (a) Subfiantia; partim oflea ^ partim carcilaoinea , ex cartilaginibus quafi frad:is j tunica elaflica obdu- €th i compofita . Membranay internam partem inveftiens, cuti continiia» GlanduU flavJB j exiguse , ceruminof^ did:x Vuvernei (i^J in convexa hujus membranae parte , ad medic- tacem hujus meatus ihx 3 cerumeny quod flavum & a- marum eft j fccernences, & inmcatum auditoriumi pro ufu vario 3 deponentes , Corfus reticuUre ^alfalva 3 in cujus areolis glandula ceruminofa contentae confpiciuntur . (c ) (^P»7i in meatuauditorio , eorumque utilitas . Vfus auris externa j ad fonum , quafi per tubam acufti- j cam melius fufcipiendum, atque fic ad accuratius au- I diendum , ( d)
>lediapars, TYMPANUM dicitur : in quo notan- f da, 'Membrana tympani , in fine meatus auditorii pofita i cujus rSitus) non perpendicularis , fed valde obliquws introrfum . Tigura } elliptica >* non plana y fed concava - Cennexio ; in circumferentia j cum annulo ofTeo in infantibus, qui poftea in meatum auditariumof- fcum mutatur ; in medio 3 cum ofTicuIo maUeolus diao. Sub^antia i membranacea , tenuis , duplici vel tri- plici lamella conflans: vafis fanguiferis, a /<«>'/'- || C c^io detedis :, repleta . (e) ' rora-
• {t) ralfalvarzh.UUi.d^c ^ (t) I.c.Tab.III. f.i. & z- p)\'C.lCzh.niA.i.Z>c^.{d)Schela^m. affirmat, fe pri- fmum docuifle y { Tr.de Auditu) auditum fieri pcr radios lonorosj ut vifio perradios viforios, I.c.N.j^. I W W«fe.Epift-VIII.pag.i2.fig.9.
•tyo ^e AudUui crgan»,
^Foramen exigUHtny obliquum , nonnulll pofl KlvlnutH
J(a) m hacmembrana naturalicer flatuunt C^} ; per quod quid3m fumiim tabaci > ore attradlum , tranf- i' mittunt. Conf. (^o*) Cavitas tymfani , oflfea i minor in homine , quam vi- ^^ tulis; ubi ' ' Veriofieum fubtilififimum , vafis fanguiferis repletifiTi- mum . (c ) Cordatymfani ) quaenervulus efl: , ex ramuli paris quinti8.: feptimi anaftomofi conEatus , membra- nx tympani^ inftar chordse fubtentus 3 ufus non fa- tis perfpedti . Ojjiculaauditus y tria , perlofteoobduda {d), mal» Leus , >»cw/, &/?4pej j de quibus jam in Ofteolo^ gia§.58.Conf.N.(6i.*) OJJiculorum horum cohsefio i Maliei manubrium mem- branastympani adhseret ; capitulum vero ejus per ginglymum corpori incudis articulaturj atque hu» jus cruslongius cum capite fiapedis per arthro- diam i C^d ftapes bafi fua feneftrae ovali ope tenuis membranulse inhaeret . Mufculi mallei , duoj internus 8c externus ; fiapsdis unus ' (e) »
Covalis , ad veftibulum ducit 3 cui Ventfim dua < ftapes infiftit .
^rotunda^ ad cochleam , membrana claufa . Foramina , praeter modo didas feneftras , adhuc X^ duoi
ralcerum , per tuham five duBmm Eufiachli , ( Ari- I ftotelijam notumj (f) mox poft tonfillas ia
os f4)W<c^.Tab.anat.LIX.
(b) yalfaLva l.c.Cap.II. VraKe Anthropol.p.^^7,
(c) T^uyfch. EpIft.VIII. T. 9. f. lo.(d) ibid. f.J. (e) de quibus plura in Moyoiogi^ . U) ^^rgagn,^ epift. a?
'
Ve Audltui 0Y7a.no» lyt
iosdefinlt ;quiclud:iis pavtim ofTeus > partim membranaceus , partim cartilagineus y auri I cum ore communicationem pracbet . (a) ^alterum tendit ad iclluUs procejTus maftoidei . Intima , five ttrtia auris fars , LABYRINTHUS di- citur, in qua
^Fcftibulum : quod cavitas eft mediam labyrinthi par- tem conftituens : cujus introicum feneHra ovalis conilituit . Canales trcf femicirculares : maximuSj, medius, & mini- mus Celfo non incegnit:; quinque oriticiis in veftibu- lum hiantes i bcne dijlincati polt varios a Dwf^ernea & f^alfalva , loc.citaiis . Cochlea : eft pars ^ canalibus his oppofita , cochlejefi- milisj fpiras duas cum dimidia perhciens : in qua nuclcus i & canalis ; a lamina fpirali Eullachii in duos divifus , quorum
falteri in ve/iibulum hians, fcala i;ey?i^»/; vocaturi alter, per fenefhani rotundam in cavum tympani definens j fcala tymfani dicitur . {b) Membrana iubtililiimaj per omnia Uhyrinthi cava di- ftributa , ab expaijlione nervi andicorii orta , pri" tnaria auditus organi fars, ficuti retina in oculo i qux expanfiones mcmbranaceae 3 in ove & aquila me- lius, quam homincconlpiciendxj aValfalva ^on€ I /o«or<f dicuncur . (c) .\[ ^Citnalis nervi auditorii
Ci. communisi ampliotj in qu® foraminula ad laby-
< rinthum .
^2. frofrius , an<;uflior j at longI®r , ^quaduSlus
fallopii cWOius , dcfinens pai tim in cranii cavum, partim inter apophyfin ftyloideam & malioideam infracranium. (d)
Tier- (4) vid.Tab.noftr.VIII.fig.38 c.d.ee. (b) Valfalva Trad. de Aure hum.ana . (q) ibid.Tab. yill.f.8.3. (O ibid.Tab.VU. f.s.4.
.(4
^ervi ^ I. a pari auditorio : ^qiiad duplici con(!at ramoj molli& duro. Mollis per labvrinchuni djftribuitut (a) : durus vero impertlt ramulos durse matri , tym* pano> & auriexternae. z.a tercio pari vertebralium colli , pro aure externa . l^rterU , a carotidibus ; externis & internis . rena 3 partim ad jugulares , partim adiinus durae matris abeunt.
2S8. TACTUS ORGANUM conftituunt fapilU cutane^ j qusefunt extremitatcs nervorum cutis villofa: in fuperficie ejus ubique , maxime tamen \h ziolis ma* nttttm y fUntii fedum i ac potiitimum in flf»c/^»j digito- tum , iibi fenfus tad:us eft accuraclnimus , elevatae , &: jcuticula tedlae; licuti jam fupra , ubi de cute egimus , indicatum eft . Harum abobjsdl^is commotione ^ fenfus tadlus in nobis excitatutj & qualitates tadliJes, afpe^ rum , leve , humidum , iiccum , calidura , frigidum > durum & molle &c/nobis manifeftantur .
289. Cum hoc fenfuquam maxime convenit/<r»/«i^M* fius ; in quo , fapilU nervea in lingua , a Corporibus fa-* pidis affe^la? , variasp/7or«»i differentias excirant . Ita, eodem fere modo , nervi , in memhrana narium fituita-^ ria , ut papillx difperfi odores varios percipiunt j &c.fic> utfenfustad^uscommuniflimus fit> &reliq^ii fenfus ejus quafidiverfx tancumfpecies .
DE ANGIOLOCIA*
290. ANGIOLOGIA j proprie vocari folet doflri- na, de vafis fanguiferis , arteriis fcilicet & venis .
291. AR- ^a) ibid.Tab.VIILfio^. S.9. Singularisadmodum re- ptatus hujus nervi per cochleam , veftibulum, & canales femicirculares a informa filamenti , dLSimoncellio$c Mi- flicheUio zra.diuir , in EpiftoI.Df/ l>{oves p.zoS.qui vero, an cum veritate cpnveniat , oculacioribus me dijudican- dumrelinquo. Vid.Not.Num. (62.*)
i*,:,i
Pf organo TaBus & Mterilt l Ijj
29 T. ARTERIA eft canalis piilfans , cUnicus, ra- mofus , fanguinem a corde ad onines corporis partes de- ferens ; ubi iiotanda , "Numeius: dux in toto corpore 3 pulmonalhj Siaorte fivc arteria magna: ex quibus omnes reliquae , tan- quam rami . FiLiura , eonoides : ab ampliori diametro in angii- ftiorcm pergens . Circa exf.ema tamen ramuli tandem fiunc canales cylindrici , & mutantur mo- do in fleXHs reticuUres , modo in fenicillus , ffi"
IruUs , glomos &c, & tandcm iii vafa ferofa :, venas, vafa lymphatica , aut ductus excretorios defi- } nunt .
(_Struclura membranacea : ex membranis quinque com- pofita 5
l.vafc$tlofa , 2. eellulof:t y ^. tendinea , 4, mnfcutofa^
f ex libris annularibus qiiam plurimis conftans } y.
nervea. Conf.Not- ("«73* )
292 ARTERIA PULMONALIS, edextro cordis
' entriculo oiiunda primo jn ranuim dextrum & fini-
-■ :rum j deinde infinitis ramis per folum pulmonem di-
blltribuitur .
29J. AORTAj unico trunco c fmiftro cordis vcntri-
kdk luloef^reflTa , fufra valvulas fuas femilunares , moX ad
ilHCJi or, ejufque auriculas lefiedlit duas arterias, coronari^
\)rdis di^is } dein vero «r««c/o , ad iimilitudinem <tr-
4t infiexus , emittit .
LAMOS ASCFNDENTES, tres in hominc , (^4* )
unde proveniunt
''Carotides 61120 y dextra d^ finifira : quarum quaflibet
circa laryngemjmire fa?piushinc inde fieClicur((j5*J,
& dividiti;r in
^ Cayotidem externam: qu3E ram.os dat hiryne;i , pha-
Iryngi, nuifculis ofTis hyoidis^ maxillis ^ lin^uje, labns , orij nafo , oculis , auribus ^ temporibus, (^ omnibufque partibus externis capitis -
174 ^^ Mnl2
Carotidminttrnami quoe cianiiim intralldo 3 muitis
fiexibus &: anaftoaioribiis cercbrum y ejufque
mernbranas :, oculosj nares , & aures internas
adit .
SuhcUvia dux : ex quibus utrinque pirodit arte-
L i"ia.
•Fertchreilif y qiiae ad cerebrum , intra foramina i apophyfibus tranfverfis vertebrarum infculpta j ( 96 * J afcendentes j miris prius fad;is ambagi- bus cranium fubeunt, juncjuntnr carotidibus : conftituunc cervicalem diclam ( a ) , refle(5luni fpinalem ( b )} dc cum illis totJ cerebro profpi- ciunt . MiifcfiUres colU y varie 5 incerti numeri , per mii-
fculos colli . ScapiUaris externa 3 per partes fcapulsE externas . intercojialet fuperiores , percoftas duas , trefve fu-
periore» . ( c) Mediafiina , per media/lmumj thy5tiumj& pericaf-
dium . Diaphragmatica fuperior 3 inter mediaftlnum ad dia- phragma defcendit , & di(5tis modo partibus ff- pe ramulos largitur : prsefertirn i\ peculiaris me- diaftina , ut faepe fit , deeft • Mamntaria ; fub fterno ad abdomen ufque defcen- dens 3 mammis 3 mufculis variis thoracis & ab domiaisj, imo & fubinde mediaftino & diaphrag- i matiprofpicit . X^JxilUris i exqua progerminat
I 'ScapuUris intetna > per pattes ofld fcapulae fubje Aas. Thoracica s f. mammaria txterna , per externn thoracispartes . {.Brachialis y ad flexiiram cubiti plerumque un
trtin» (a) B^ldley Anat.cereber.fig.T.s:. (^)ibidem. (t) Walsher. de Vaf. vertcbral.
I
sn
.1
be AoYtA 1 1?^
trunco defcendit , ramulos folum impertiens brachio . Deinde in radUam ac cubitaaM divi- diturahseque per manum ac dii^itos diftribuun- tur . QLiandoque etiam brachialis in fuprerna brachii parte , quandoque in media jam in ramos dividltur ; variufque naturse lufusj re- fpedlu hu jus divifionis , in diverfis hic obferVa- tur. N.(66**) tRUNCUS vero DESCENDENS aortge nomine per thoracem & abdomen, ufqne ad os facrum, defcendit amplior ut pluritnum in feminis , quam viris; & eX eooriuntur
^Bronchfalis I{uyfchii y qua? tamcn f^epius ex intercofla- libus . (a) InttYcoflaUs inferiores ad omnes coflas , duabus vel tri- bus fuperioribus haud raro exceptis 3 medullam in fpina j mufculofque dor^ & abdominis. Oefofha^ax ad ocfophagum ^ a paucis olim notata: :
Viaphragmaticainieilovesj quaj quandoque ex calia-
ca . CceHaca , mox fub diaphragmate prodit, (b) cujus
ramus Cdextetj cmhtit gaflricas dc epifloicas dextras pan- ^ creaticam, duodenaniy hepaticas, & cyfiicas gemeilasj Cfinifler , cditgafiricas & epiploicas finiflras ^ gafiro- epiploicas , rtjagnam fplenicam , & hacc pancreati quandoque colo ramos dat . (c) Mefenterica, fuperior 3 per mefenterium & inteftina te-
nuja * ^enales {ive emulgentei 3 utrinque modo fimplex , mo- do duplex . I Atra-
(a) T^uyfch. dilucid.ValvuI.Iymphat p.tfi.& Epifl.VI. ( b)\Valtheru snQ\^mhujiii artcriae defcripcioncm dc^ dit 1729. (c)ibid.
17^ P^ <A6rta^
^traelUrU 3 ad capfulas atrabilarias abc- I faEpe unt . ( etlam
Mif9fa ^ ad meimbranam renum adipo- fexrena-
fam . ^ ^ I libus .
Spermatic^ i in viris 3 adtef!es5 in feminis , prajci-
puead uterum . Mefenteritdinferior i ad inteflina craffa : cujus ramus adinteftinumreftum abiens , hamorrfmdalis inter- nx audit. tumbares y varioj , ad mufculos lumborum , abdomi-
nis & vicina . 54cr« j fi adeftjper medium oflTis facri defcendit ad pelvim ; quandoque verounaex qnavis iiiacapro- dit. »I/i«c<f) dua: quarum qua^Iibetrurfus induosdividitur ramos . rinternum , \n\go hypogaflricum : quiprofpicit ve- ficse, inteflino redtoj {{xhih^emorrhQidalis exter- »<«audit)partibusgenitalibus , natibus , parti- b*ufque vicinis ; externus; emittit umhiUcalem (a)yepigrajiricamj per mufcLiIum recflum abdominis ufque ad mamma- riam excurrentem ; pudendam , ad cutem puden- dorum; &denique Crnralemy venae incumben- tem("^j, quas dividitur in r;ifffrw4r»i , minorem, per exteriorem femorispartem ; & intemam mz' jorem , unde popUtatej furalesy^c tibidlet , & qu^ per extremum pedem quam plurima;, fine nomi- nibus y dividuntur . 2pV VENA , eft vas , fanguinem a partlbus ad cor re- vehens. Venanimtres funtprimariae ; pulmonaUsjca" 'Va y Sc vena porta . 295. VENA PULMONALIS , a flnlflra cordls au- ricula prodit ; ubi primo finum format 3 deinde
mox
(a) cujus terooi^us varlat . (b) quod chirurgisoli- iecvandum. Morgagn.Ady.ll.Bj*
mox in quatuori poftea in innumeroj rartios y pcr pu!-
mones diftributosdividitur . (a) z^e. VENA CAVA ampliori iinu a dextra auricula
provenir, \\>\(\\xc vtnam coronariam cordit cmittit >
dein dividitnr in TRUNCUM SUPERIOREM, latere dextro fitum;
ex quo
ryenaari^y^os (b) , & ex hac intercoflaUs atqiie «-
j fofhag^ea
I f^fw/iironc^M/Mjqux&quandoque ex ipfa azygos
Iprovenit, quandoqueex intercoftali ; fafpe verO deficit . Mediaftina , comes arterisc mediaftinaf y Viaphragmatica fuferior 3 comes fua? arteri» .
KjSHbclavice i Cquarum liniftra longior dextra ) cx «juibus utrinque
(^fugularis externa, pro cxternis capitis partibus^ a quibus varia nomina recipit , uc fronsaiis > temporalis , occipitalit , angularis &c. 'JugttUris rnterna , iaryngi, pharyngi , mufeulis o(fis hyoidis, linguarfquap fub apice I^anina vo* canturjpartibulque vicinis ramos dat.Truncus veroterminatur in diverticulnm fiwc facettm jut gularem ; & fanguinem e durae matris finubus & cerebroreducif» yertebralis , in apophyfibus tranfverfis vertebra- rum coili afcenditad cranium , f<58*) &: adit /inum lareralem , /1 foramen poft proccflmTl condyloid. aperrum . Intercoflatet fHperioret , per duas , trefvc coftat
fuprcmas . Mammiria , arteria: mammari« fociai? Mufculares , fupcriores & inferiores ^
M S€£^
{») Pigura vid.ap.Drrf^.Tab.XIir- (b) dehacdoftilfime q%\z LanciRutiSi^MQrgain.hi.y'^ V.73. & feq.
I
I7l
excern3e&interna?3 zcthoradc^e}:^
iScapularet > terna ,
L,uixilUrhiCiijus ramiis exterior 3 Cephalica diftiis ,
in exceriori brachiilatere , verfiis poilicem ,
exrenditur ; interior , B.ifdica nuncupatus, in
brachiodextro i/<r/?<zt/(ra i in finiflro Splenica.
vocatur . Mediana fit ex praecedentium con-
curlu in flexura cubiti. SalvatelU \tvi)ea.di-
citur vena 3 quae per dorfum manus verfus di-
gitum auricularem excurrit .
TRUNCUM INFERIOREM, cum valvuU Euftachii;
(<^9*J qui in thorace brevifllmus, vixtranfverfum di-
gitum longus 5 prope hepar flngulares infiexiones pa-
titiirj a recentioribus ne<:jle<^u« a a Fefalio vero, &
adhuc melius ab £«/?^c/;/o Tab.XXV, ut Morgagnus
docet , (a) delineatusj ex quo venas
(~ Viaphragmaiiae i five phrenica inferiores .
Hepatica i magni & multi rami , per hepar diftri-
buti . ^entlef , ex quarum finiftra , [peywaticafiniffra . AtrabiUri^ & adipofa , quoque fafpe ex renalibtis . Spermatica deinde dextra 6c Lumbares varias Sacra , qu3e quandoque duplex reperitur . ^lUaca } ex quibus utrinque ^Hypogaliriea ', a qua rami abeuntad inceftinum re« Ctum &anum, Hiemorrhoidales extema diclae ; alii ad veficam , parces genitales, nares , mu- fculofque vicinos. Epigafirica , Vudtnda ^ Zc MufcuUres ; alteriarum
cjufdem ncminis focise . Cruralis , per pedem excurrens ; cujus yamus inter-- »»j juxta mallelolum internum, Saphtena ; ex-. ternus , circagenu, "PopUtaa; in furis, Siiy<«///; & circa pollicespedis j Cephalica 3 chirurgis no| ilris dici folec .
257. Ve- (a) Epi(l,anacoin.Ipag.if,
i
I
i-
m
«4
:r:i:^^
li;"'-'i
iPlv^
,Vf
97. VEN A PORT^ , arborl fimilis efl (a) ; cujiis nl{adicet ( feu rami inferiores } dividuntLir in
(-dextrum , aquo omnes venx Mefaralca; intefit.
inorum y Utemorrhoidalis interna y 6c Epiploic<s dextrte , Cfiniftrum j qux f^ena, Splenica dlcitur , a qua ^
IGa/iric:e\3Lnx 3 C or on ar i am Ytntncnli confti- cuentes . y afabreviai Epiploic<e 3 ^ Gajlroepiploieee . I Vancreaticte , & quandoque Hiemcrrhuidalit L>interna . Truncut , hepar adiens , dac Cj/fticas , Gafiricam dextram 3 Duodenam 3 3c hrc faepe Vancreati' eam .
I{ami ; ubitruncus "explicari incipit j in hepate
ISinum porta conftituit, deinde innumeris ramis per folum hepar didribuitur . Lr//«j ; qui idem efTe videtur, ac vena? azyi^os ; ut nimirum pondus fan^uinis in vena cava afcenden- tis fic imminuatur , & reditus e;us five aicenfus ad cor facilitetur . 9S. StruEiura; conflant venGE maxime ex tunicis twew- branacea , vafcutofa & mufcidofa , fed longe tenujo- , ribus, quam arteriae . FalvnU femilunaret in ramis i quibufdam venae cavoe , nuUz in vena portx anc ' pulmonali , exiftunc , circulo fangulnis fuccur- • rentes .
99. NERVI , funt partes teretes , albicantes 3 ple- ' rumque fibrofsE , fiveex iilamencis compoiita^ , ortae vele cerebro i aiitpothis raeditlUejin oblongata, in cra- ' nio; \t\emed14Ua infpina, atque ab hls ad omnes ' corporls partes extenfas . (70*)
•/'u/djfoLmc in 2^fri;oi cerebri 3 & in ?{ervos medulU ' (plnalls ,
rervorum cccbri novem tantum numeramus paiia > C^.z/^; M 2 I. OL.
(^) opcime delineata aC^e/fl/<i«»f.Anatom. Tab.XVl.
iSp Tievrologta , five de Tiervlt l
I. OLPACTORIUM, peros cribrofiim membra- nam narium adiens. Conf.qujein fine(§. 287O de hoc pari ciida funt . IX, OPTICUM , runicamretinam ocuIiefFormans . III. OCULORaM MOTORIUM, propeorbitam in fex raraos divifum efl, quoriim T. in homine abit ad clevatorctn palpebrs , 2, ad elevatorem oculi , j.ad dcpreflorem > 4. ad adducentem> ^.ad obliquum in- ferior em , ^.in oculi tunicas. In befliis vero alio mo- do dif^nbuitur . IV.PATHETICUM , Wi///y?o diftum , Bufidchh jsm notum , valde tenue , mufculum oculi trochlearem adit . y. GUSTATORIUM, perquam magnum , incranio* mox fub dura matre , in tres infignes ramos dividitur; quorum
l*r. &fuperior, Ophthalmtcut dichur ; variis oculi partibus , palpebris , mufcuiis frontis & nafi, tc- jiumsnri/quc faciei profpicit . 2. MaxiUarhfuperir dici potcft , quia fpoftquam per forainen rotundum craniacgrcfTus ) fer om- net maKiUte fufertorit partet , lAbra , nafum , ^a- Utum y uvulam, gingivxty ^ </^nr^x diftribuitur.
(Attamen ramulum quoquead aurem refleftit > qui ramulo feptimi paris jun^lus , chptdam tym^ ffini conftituit . Praeterea furculum unum aut duos adhuc in cranio emittit ; qui cum ramulo paris fexfi principium quandoque Ti^erviintete^'» jiatis conliituunt . _ j Maxillir.s inferior vocari poteft , quia , Cegref- fus per-foiamen ovalccranii } maxillae infcrioriS| partibus, dentibuj, ^ in primis etiam lingux ,' profpicit ; unde totum par Guj?atorii nomen ac- cepjt, yL rvBDUCFNS, ramulum emittit , pro li,erviin' xercoftaiit ( V.2.} conftitutionc i tota vero reliquai
pars '
7{tvrologUi Jtve de^trvtf ^ I8f
pars potKTimum ad mufculum ocah abdutentem Mt • IntercoRalc autem ex ramulis duorum prxcedentium j vel ex folo fexto , ortum y, per canalem carotidis internae cranio cxit, &:juxta par Vlll.pcr coUum» hincjuxta fpinam dorfi per thoracem & abdomen, ttfque ad pclvim defcendit > ubique ex fpina ramu- Jos accipiens, variofque flexns , fitu «ariantes , & gdnglU ( a ) conftitucns , ramos dat fere omnibus in collo , thorace & abdomine contcntis partibus.
VII. AUDITORIUM; duobus oritiir truncis , quo- rum alter , fortio dura ; zkevfortiomoUitinidit Hxc foramen oflis petrofi intrat , ac per varia foraminula labyrinthumadit 3 (%-69,) per omnes cjus partes ex- f)anditur , & frimariam organi auditus farttm ccnfti- tuit . Portio vero dura , AquxiuEium faltofii tianfiens Tefledit faepe ramulum, aut plures , ex anteriori fa- cie proceflfus petrofi mcrani' caveam , qui fub dura meninge ad receptacula &'c.abeunt (b) i alium vero intus pro chorda tymfani cum ramo quinti paris con- ftituenda , aliofque minoresad mufcuIos,reKquafque tympani partes . Reliqua pars ad dunm externam , pericranmm , mufculosoiris hyoidis , bbrorum,pal- pebras & parotides abit .
VIII. VAGUM , ( uai cum ffinali £ccfJfjri9VK'iUifti ) juxta finus laterales diirac marris e^^rediens , dc- fcendendo per colium & choracem , (oefi^phago ad-
. haerens ) ad abdomen , ramos impendic laryngi , pharyngi, linguae , {c) cordis pulmoni , & praeci- pue ventriculj. l^ervos quoque e fupr^ma thoracis parte reflecTtic ad laryn^em , qui inde J^ecurrentes dicuntur . Ceterum tam in collo , thorace , quam
M j ab-
. (4) de horum fabrica& ufu mufculari Morrkgn.Ady^ II.71. & V. 101.
(b) idem Adverf. VI. p. 54.
(c) Lanciftus de cordc Tab.VI. fig.i.
iBz l^evYolopA j Jivi de Tiervh *
abdomine 3 variis plexibus implicatiir//w^Mij/r, <«y.
'victtlibus & intercofiati (VI. j XI. LINGUALE ad linguam abit, & Ungua tnotoriHm,
vulgoi a quibufdam veio pGCius Gwy?<ijcy*«i» habe-
tur'. (§. 285 J Illud vero par , quod cum W///'^;© vulgo pro 4ecimo ce-
rfi>ri nnmeratur , varias ob rationes, re<^ius pro pri-
mo colli habendum elTe puto . (71*) 300. NFRVISPINALIS MEDULL.^dicuntur3quiex
medulla, qu^e in Ipina ell , oriuntur, ("Conf.§. 275.J
Hor: Mn tri^^/tnta dvo numeramus paria i nimirum
(^CERYICIS vel COLLI , pa' ia odlo : a quibus jnni.meii ramitli per mufculos capitis, colli , fcapufce& humeri diftribuuntur . Speciatim ve- ro i pari tert'o ramus quidam ad aurem afcendic . Inftmi;I a parirertio, quarto& quinto utpluri- mum oritur l^ervui diaphragmaiicus , per coJIum & uh >racem (ubi pericardio adhxret}ad diaphra- gma defcendens ,* ex quo ranjuios ad venae cavx inrenorem truncjm emJttit . (a) Par fextum , fe- ptimum , oclavum , & primum par dorfalium , anaftomolibus juncta , nervos byachiaUs fex ro- buftos coinponunt , profpicientes fcapulis, bra- chiis . manibus & digitis . Huc , tanquam nonum nervorum colli par , re-
ferendus l>{ervus ff^inalis VqI actejforius f^f^iUifiiy qui circa par tertium vel quartum coJIj e fpi. nali<; meduJIar parte pofttriori (b) orrus , per fo-i ramen magnum occipitisin cranium afcendic;' <^t\v\At fari njago ]imCt[.]<s i & per idem fjramer cranio egreffusj recedic rurfus a pari vago , &
refle-
(a) vid. Lancifdecord.TabJ.
(b) hoc par non a prioribus , fed a poflerioribus, ne que infra qumtam coniugationem oriri notavic Santori nus i concraRidleum, obferv.anac p.58.
lievrologla , pve dc ?iervis '. it^
refledtirilr ad tnufculum fcapulx cuiulUrcm liv^ trape^^^ium (a) DORSI , diiodecim funt paria ; ha?c , prseter ra^ mum , qiiem nervis brachialibus dant , iiixta tra<5lum coftariim i in earum fulco , excurrunt , ac pleurx , muiculis irttercoftalibus , pe(5lorali- bus , & abdominis , mammis > aliifque thora- cem ambientibus partlbus ramos largiuntur . LUMBORUM, quinque paria , non folum per lumbos j peritonsEum , tet^Umenta & mufculos abdominis diftribuuntur ^ fed practerea etiam eorum
r-far f y/;*i»wa utrinque faepe furculutri diafhrag» »><tt» largitur . parfeeundum vero , cum rartiU parh primijter^ tiidC ijuarti inofculatum , T^ervum Cruralem conftituit, per anteriorem femoris parteiil diftributum . Slc 3c ex pari ftcundoy tertio et ^w^rroramus componitur , qui per foramerl magnum oflls pubis tranfit ad fcrotum y ttftti% pnrtefcjue vicinas . \^par quartum & cjuintu*»^ cum primo, fecuhdoj tertio , & quartj onTis facri componuntT^f?-- vttm ifchiaticum , flve cruralem po/icriorem j totius corporis maximum . Hic inter mu- fculos <Tlut3?os pelviegreditur, atque in po» fteriorifemorls parte , irtterduo capitula in- feriora femoris 3 defcetidens , pertibiam & totum pedem, ad digitos ufque 3 diftribui- tur . Antequam veroe pelvi exit , ramulos impertit veficf , inteftino refio , partibus gt^ hitalibus , tnufcuLifque vicinis .
^OSSIS SACRI> quinqueutplurimum paria > per foramina hujus oiTis anteriora, egrediuntur i
M 4 quo-
(a) optime a Duvernto delineaturi tra(5l.de Audicu* organo Tab.XI.fig.i.T-
<juorLim ftiperiora , utdiftum modo cft, T^ervum
ijchlaticumconiiltiiiint ; quod vero reliquum eft,
partibus in pelvi fitis , inteftino redo , vefi-
cs i partibus genitalibus 3 aliifque vicinis im-
penditur. Perforamina vero pofteriora hujus
oflis , etfi fatis magna , nullus notabilis ner-
vus , ut mulci male perhibent, tranfire obfer-
vatur .
Ccteriim de nervorumfubtiliorl diftrlbutione , evolvi
meretur Wiliifiut de Cerebro & Nervis i atque f^ieuf-
fenii Nevrographia , figuris maximis & fplendidis il-
luftrata.
501. STRUCTURA ilve FABRICA NERVO-
RUM , in nervis maioribus , multifque minoribus,pre-
ter vafa fanguifera , et membranas , quibus cinguntur,
confpicitur j^^ »•»/<« , ex quamplunmis fb/is, et quafi
/a/cicK/o )?/<twf «rorwM cylindricorum , albicantiumque,
compofita : que quidem filamenta folida appnrent , ec
uulla in iis cavitas facile confpicitur , (a) multo mlnus
liquidum in eis obfervarur . Interea tamen fiUmenta.
nevvoYum ejje eava , et liquidum , quod SPIRITUS
vulgo vel Liquidum ntrveum vocant Medici , in eis con-
tineri , eaque proptereanon fibrasfolidas , fed vera ef*
pvafcuUi interaiias fequentibus perfuademur ratio-
uibus : ^
i, Quiae cerebroet (pinali medulla , uti duBus tx^
crerflrii alii ex alits vifceribus et rcIanduHs , ad
«xtrema fcilicet arteriolarum corticalis cerebri
fubftantiae, oriuntur.
». Quia ingens copia fangulnis (ubtiliflTimi , qu«
per quatuor iniignes arterias ad cerebrum
continuo defertur , comparatione hdid. cum
hepate , ab exiirua arteria nutrito , pro lola
^erebri nutritione non requireretur ; nifi /e-
cre»
(m) Lci^verJtack tamen fe eas faspius 'oblervafTe afSr- «wEpift.phyf.XXXII.
VeTiervorum (irt4fiura: 1S5
trethySc quidem larga,ex hoc fangiiine hic fierct;
j. Quia a primo ortii in utero 3 ad peifedam uf- que corporis magnitudinem , crefcunt , elon- gantur, & ad CAtremum ufque vitas nutriuntur: quod vix redte explicari poile puto , niii liqui- dum fubtihfllmum in nervis admittatur , quod eos extendat .
4. Qui:i ncrvo reftffoy SENSUS , MOTUS , imo & NUTRITIO illius, cui inferebatur, ceffant ; certo indicio, influxum alicujus liquidi , quod aliai ad harc prseftanda afrluebat y jam fubla- tum elTe .
j. Ifgatis nervh , idem contingit , & fpeciatim //- gatis fhrenicis , motus diaphraii^matis cefTat . Prertis vero deinde his nervis infra ligaturam verfus diaphragma , motus aliquis in diaphrag- mate rcdit : quod perfpicue indicac, motum diaphragmatis a tluido, in his nervis contento* oriri & inftaurari .
6, Somni & vigHiai^Hm «arwr^ finc fpiritus aut fluido
nerveo intelligi rede nequit , & nemo eam adhuc fine his clare expofuit .
7. Cur a. nimia venere , pratfertim in debilioribus 3
aut minus robuft's , tanta (xpe fequatur debili'* $as y fme Ipiritibus explicari aut concipi non potefl .
i. Nctque dtbititas a fi ndiis nimiisy vel in multls mON bis , &: prceCercim fnbitanea \\h virium proflra- tio in febribu.s maLignis , ab ullo fine fpiritibus hucuique bene expoJita eft .
9. Ex incremento '6c accretione fvuEiuum y verbi gratia, ceralorum &.'c. in quorum pediinculls f.braf finc cavitaiibiis confpiciuntur , & tamen fuccum fi- ve fiuidum loni^e craiTuis j quam nerveum eflc ponitur , quod ncn folum frudum > fed durifli- mum nuclcum efficic ^ per cava inconfpicua pe*
dun-
tB6 ^f T^ervoY^tmfiruBHra, .
. * diinculorum tianfire , incrementum & perfe«5lic> friid-Lium,tanqLiam manifeftus & non denegandus efFed:us , quam evidentifTime docent- Quare igi^ turtenuiflTimum fiuidumin nervis non concedanc mulci) rationem idoneam non vidi . Prsecerea
- 10. Spiritus ^tti negant, nullitm 3 vel faltem nuUumfer* fficuum uf^>7i} nervis dare foffunt. Sl enim dicuntj animam contrad-ione nervorum agere imotufque producere ; primo contradio neque percipitur in nervo , neque demonftrari poteft: . Deinde pha?- nomenon hgati nervi CN.5 ) explicare nequeunt^ quamvis enim nervus filo ftringaturjligatura haec aclionem ejus impedire non valeret, eodem pror- fus modo y quo vis trahendi funi non adimiturjli- cecfilo conftric^us (it . («} 302.
(a) Conferri h;c meretur totum caput de Cerebro e:C
hotr hav .Iniill.hicA.Morgagni Adverl.anat. II. p. 70.72. &
VI. p. 26. 30. itemque BurggravAt Spirit. Exiftent. &:c-
quia hodie tam multifunt , qui hos , quoniam eos&ca*
va nervorum videre non poffunt , alialque leves ob cau-
fas , negant ; imj funt , quos nominare hic nolo 3 qui irt
illos , qui rpiritus admittunt , fcommatibus & conviciis
invebuntur. Haud enimfubciliter (atis de fubtiliflTimd
hoc fiuido judicare videntur , qui illud tam crafifum auc
fpilTnm fingunt , quafr. in oculos incurrere debeat i cum
potius tam fubtile concipiendnm,f:cut hand inepte Sche-
///«wwfytt/nofter judicat , f Anal.anat. difl. XIII. 4^,)
ut mftar lucis velocilTime fe difTundat j quod profedlo
non oculls, fed ex etfediibus & phsenomenis , qualia non-i
nulla adduximus, ope judicii five mentis oculis cogno-
fcendum : quemadmodum cava vaforum & Iiquidum
renuiHimum in infe^Sis minimis , acaris, aliifquecentiesi
miliies his minoribus , fconf. Hift. Acad.Reg. A.1718.) '
non niii mentis oculis cognofcuntur. Ita aerem aniwdnii
8c mulca alia non videmus ^ quastamert ex effVdibus ,
quemadmodum fpiritus animales > effe & exiltere jncel*
ligimas .
T>e?iervorhm/}ru ftura& ufu . 187
joa. tlSUSigitur NERVORUM mea fen- tentia eft 3 ffiritus , fi\e il<juidum fuhtilifftmum y in cercbro&fpinali medulla fecretum 3 fovere , ZC frofenfu 3 motu & nutritione ^ ad omnes cor. '|>oris partes , imo fubtilifTimisfuis fibrilHs , ad omniapartium punc^a, deferre .
DE MYOLOGIA.
^oj MYOLOGIA efl; dodrina Atmufcullsy ^^0/0.
docens eorum fabricam ^originem , infertionem gix feu finem , fitum , aftionem & ufum . quid .
504 MUSCULUS eft inftrumentum mo- tus j fiveparscorporis , motui prsefertim volun- mufcu- tario perficiendo dicata , conftans potiffimum. ex ^**\ iibris carncis &tendineis; quibus omnis generjs i**^^* vafa , arteria^, venx, nervi & Jymphatica ac- cedunt; qua? partes omnes communi membrana involvuntur .
joj. D/i/;<i/j«y in corpus , & duas extremica- ^y«^<^;, tes ; corpus etiam venter 3 3c cxtremitates , pras- »y//?o, cipue albicantes , quoque tendinet vocantur . Extremitas , ubi oritur , caput , principium , origo j five etiam fnr.Bum fixum appcllatur ; finis vero cauda , punBum mobilt , & frpiffime <fw(/o dicitur ,* qui, fi membranaceus & latus , Mfonevrofis audit .
^06 ^ciio mufcull confiflit proprie in contra- £lione ventris, quocunqiie modo hoc fiat , qua e- jus extrema ad fe invicem accedunt,& fic partem cui finismufculi inferitur , quafi chorda trahere- tur , movent . Schelhamerus (aj contradlionem hanc iieri exiflimat corrugatione fibrarum , ficuc l^umbricos fe corrugarc fivc contrahere vide^
mus»
(*) Analedt, anatom.Diirert.VIIL
lUg Vi Muf^Ulh gtntfdtimi; «nus . MorgMgnus [«] ad adJionem muTcuIi ineel* li^endam multum facere judicat txfetimtntum yNilUpi i quoprobatur, minimam vim aerispec tenuem cilindrum in veficam impulli , lateribuf cjus difUfltis , ac longitudine contra^a > pondus plerumquelibracum (5o. veJ 70» attollere & fu- flinere polle \ Alii hydroftaticis experimentis demonftrant> quomodo paucum liquidum 3 pei* tcnuem cylindrum , qui vafi amplioris bafis s jam pieno, in»ftit> immilfum, ingens pondus moverc & elevare poflit . Ex quo fequitur 3 ventren» mm/Vm/i incontra^ione iive ac^ione iua intumt-' fcere. Verumfunt mulci ex recentioribus , qui intumefcentiam mufculi in aiflione negant . Sed his fuadeo 1 ut >dum maxillam inferiorem forti* ter adducunt ad fuperioren;,digitos duos vel tres mufculo malTeteri , vel temporali , imponant j tunc manifcftiflimam intumefcenciam & indura- tionem percipient. Vel folum , manu prona , pollicem fortiter adducant ad indicem , & vide- bunti t2(5tuque percipient, quomodo mufculus interpollicem & indicem valde intutnefcat, at* que durefcat , fic , ut , licet plura hic exempla non adducamus , nemo de intumefcentia mufcu- li , quandofecontrahit, jure amplius dubitarc poifit . (h) Inmultis mulculis utraque extrtmi" tAt mobilis efi ; 8z tales proprie nullum habent punftum fixum ; quo vero in cafu illa pars , qux altera immobilior', pro pun^o fixo , five origi-.
nc; f«) Adverf.V. p. 112.
^ (h) De adHone mufculoriim prae ceteris proli» xius videanturfio»-e//i*i,de motu animalium: Ber^ novilliusyde Motu mnCcixlornm: Bergtrus in Phy- fio\og.c.XK.lI.Boerhavius Inftit.med. articulo ic Mufculorum a(5lione ; & Mead. IntroducfHo ia Myotoiniam nQyam ac fplendidam Covvperi .
Ve Mttfcnlit gentratim^ T^y
ne i mobilior , pro fine , fcu piin^o mobili 3 ut' plurimum eft reputanda . Nam dantur cafus va- rii talibus in mufculis , ut id , ifuod modofwit funiium niobile 3 jam fat fHnSlum fixumi & con* tra , quod fixumfuit , jam fiat mobiie ; exemplo fcalenorum 3 ferratorum antitorum , mufculorunt quorundam abdominis , aliorumque.
307. Quidam mufcnli in unam cotifpirant aBio- mufeuli «fWjfive focii uniusa(5lionisi ut flexores five ey- focii <> tcnforcsbrachii &c. & hinc mufculi , in unzm antaga^ a^ioncm confpirantes , tongeneres five focii , vo- »//?<« •■ cari polfunt . Quando vcro refpcdum habent ad aftionem contrariam mufculorum , dum lcilicet extenfores alicujus partis contrariam flexoribusadionem perficiunt, tunc taks muf- culi ^n»4^oniy?«e appeJlantur . Amboverofimul agentes membrum ri^idum efficiunt ,ac immo- tumfervant; qux muft;uIorum a^flio, Motus to^ de mo- nicus dicitur . Pr^terea notandum hic elTe exilH- tihnt mamus , multos mufculosy feerfim confidiratos, alios (jutrutl» adhuc ufus ferficere , quam qui toti fari adfcribun- dam tur, auc a toto pari fimul agcnte perficiuntur . Sic «»w/ci#« mufculus,maftoideus , rcdlus major capitis , Scc hrum • quando utrinque fimul agunt , caput refta an- trorfum fle^unt ; quando vero in uno tantum latere, caput oblique deorfum , & ad latus aU terutrum ducunt. Hinc a diverfitate mufculo- rum , qui vel foli agunt , vel conjun^im cum fuofocio, vel cum aliis , multi adhuc medii motus, &aprimariis motibus diverfi , hucul- que vero non fatis obfcrvati , oriuntur . Id quod non folum in rapicis mufculfs, tam flexoribus * quam extenforibus , vcrum ctiam in multis aliisi praefertim vero in oculorum , labrorum , maxUIac inferioris, Jingu», colli , abdominis y brachii & carpi mufculif , 8cc. gbfcr vandum , alias tam
T90 Ve Mitfcitlisgenerattm
varios & mirabiles partiiim motus intelligere
non poffemus . Conferri hic merentur elegantif-
fima? obfervationes Winslowi de a(5lione miifcu-^
lorum (a) j ubi in primis etiam demonftrat,plu-
res motus non fieri contradione 3 led relaxatione
eorundem in latere oppofito.
phretYvt 508. Fibra mufculof^jpio a^ftionis, cui dicatap,
diver- <liver/itate , vel rr^rf' funt , vel obliqua ^ trans-
ptas , verfa , anulares y vel ffira.les , &C.
509 Nonnulli mufculorum ex fimplici five
Wtt/V»// nniformi fibrarum tra6tu conftant; & hi fimfU'
fmpU- cffi dicuntur . Alii vero ex vario fibrarum , eo-
c€s& quefaepe contraiiotradlti , imo ex diverfis quali
compO' parvis mufculis componuntur , & compefiti voca-
fiti. ripoifunt: prout STENO , BORELLUS , &
LOWERUS egregie demonftrarunt . Quo plu-
res autem tales in unum mufculum coeunt , eo
mufculus fit craflior &robuftior .
qnid 3 1 Motus plerorumque mufculorum efl: volun^
wotui tarius dvt atiimalis i aliorum invoLuntarius five
Anima- naturalis (\\^[xs i ^ quorundam motus mixtus
i/^,»i^-e{|;ex naturali&animali , five ex voluntario &
turalis involuntario : & hinc »»or»y »»»JcfMi appellari fo-
^w/AT-jet. limufculi, qui motum. obtinent volunta-
'**' • rium , a cerebro aut fpinali medulla nervos ac-
cipiunt ; qui naturalem five involuntarium a
cerebello 5 qui utrumque , a cerebro & cerebel-
Jo fimul . Sicuti vero mufculus , nervoejusvel
dijfcBo vel liga;o , agere amplius ne-quit : ita
eum quoque agere non poffe , Hgata vtl dif-
ftBa ipfius arteria , STENONIS , aliorumque
in canibus experimentis & indiiflria comper-
ttnde ^""^ ^^ •
nomina» 4^^* ?{of»i?r< recipiunt mufculi» utplurimum
vel
0) inHiilgr. Acad. Reg. An.iZao.
Ve MtifcuHsgeneratim • I9I
vel a pun^lo fixo & mobili ejus Hmul ; vel a pun- (^o fixo , aut pundto mobili folum j vel ab ufu , quempr^cipueprsftant ; vela fi<^ura aut fimili- tudine : vel a loco aut fitu ; vel a magnitudine , aliifve eorum qualitatibus : ficut ex fpeciali mu- fculorum confideratione uberius pat-ebit ; quo- rum optimx delineationes reperiunttrr apud f^e^ falium j Luftachlttm 3 Cajferivrn , VYakium ,& im- primis Covvferum m Iplendida fua A^j^oton»/^ in folio .
312. IncJpiemut vero ff,ecialtm eorum hi/ioriam a ordo capite , progrediendo ulque ad calcem : fic po- wyolom. flea apparebit j de eoium num<Ya : m quo Audto- g'« . res & Cadavera tantopeie variant j & qui facile 500. fuperat, nihilcercum aut perpecuum hic Itatui polfe .
DE MUSCULIS SPECIATIM .
313 MUSCULI CUTIS CRANII funt q"a- ^^f}^"*'*
frontales y duo : valde tenues j fiti fub cute frontis , ik ucrumque extremum habent mobile , paucis fibris exccpcis , qus ex inferiori margine oflls fiontisproveniunt . Extenduntur utrinque fub fupercihisab orbiculari palpebrarum prope canthuni oculi majorem , ultia dimidium orbitae verfus cantiuim minorcm , &aftendunc paululum -blique extrorfim , fuper os frontis ; c.einde tendines fuos fuper cra- nii partem fuperiorem expandunt , & cum aponcvrcfi occipitalium , qui lixi , conjungi videntur : fic iis cutiscrarii, prxfeitim frontisj moveri , & fimul fu- percilia attolli polTunt . Horum anta,;o-
nifiae
%^i Vt Mufcults fpechttta':
Inidaefuntorbiculares palpebranim) qui- bus innafcuntur . l^OccipitaUs , duo , plerumquc etiam valde- tenues : orinntur ucrincue ex olTe occipi- tis , ubi ofTibus tempoialibus adhacret : afbenduDtfuiTum , fupra olfa bregmatis > aponevrofin cum frontalibus ( quorum quafi pun(5tum fixum funt ) adunant, cra- nium veluci gaUa tegunt j eorumque a- ^ioni fuccurrunt . (a) Hos occipicalcs quandoque deficere notavit Morgagnus , & quandoqUc adeo tenues funt , urdif- ficillime confpiciantur ,* quandoque vero fblito ampliores j &quafiinduo divifi ^ hinc utnnque duptices occifitaUi ftatuit Santorinus . \_b'] fuptrcU 5^4. SLIPERCILIORUM CorrugattiT , fi>e Pe- liorHm» preffor unus ; oritur utrinque a radice na- fi , & in utrumque iuperciliumoblique in- feritur, qua?ad (e invicem adducit, & ii- mul deorfum movet j frontales contra ea attollunt . Vjdeturmihi pars quafi fronta- . Jium ; ^««lor/rto vero pars orbicularis (c) .
Wr«m.5 ' S P ALPEBR ARUM , f e? J
Orbicularit feu conftri«ftor , unus ; oritur ex apophyfi fuperiori oflis maxillaris , juxta oculi canthum ma;orem ; fibris orbicularibus utramque palpebram am-
bit, (a) Cowperuf hos et frontales mufculos pro uno quafi dioaftrico haberi polfe cenfet Myo-- tom. in fol. pag. 19. [i] paj». 8. et 9.
[c] obfervat.anatom.pa*: 8. et 9. Dehoruma- liorumque mufculorum facieivarietate legi me- retur ^aUheri Tenerior. mufcul. Anatome. 173 '• Lipfije edita . W pag. 8. et 9.
J)e Mufculh fpecUtim falpthrdyuni ", 19% bit, eafque claudlt; atque eo ipfofiiper- cilia deprimit& adducit r^) , & palpe- bram infcriorem elevat . (b) Eltvator froprius fnlfebrte fuperhrts . Ori- tur in fundoorbitae, & inferitur palpe- brx fuperioris margini , prope cartila- ginem tarfi . Veprejfor pnlpehne infertorls j efl ferics fibra- rum carnearum, modo tenujorjmodo cra(- iior, ex cute genarum , quandoque ex olTe jugali proveniens, & in orbicularis o- ram inferioremoblique introrium fe infe- rens ; quibus palpebra inferior, (i rite at- tendamus , manifefto dcorlum trahitur 3 quandooculum aperimus. ji^.MUSGULIOCaLIfLintfeptem inbeftiis, mufculi fed fex tantum in homine (c) , nimirum oculo* f^I^efli 3 quatuor : oriundicirca foraminis ner- rum • vi optici , in fundo orbitas, ambftum , in- feruntur in fcleroticam , non procul ab am- bitu corneac (d) ', ut
Snperior attellens , five fuperbus. Irt/rr/or, deprimens,five humilis. £Actrr;or,abducens,f.!ndignatorius Inrfrior,abducensj five bibitorius.
Oaquibus
quoquc
n duo
\ ^Obii
conjun-
6lim a-
gunt ,
motuf
obliqui
fiunt .
ObU'
, five rotatores duo : ut N
(a) Jifor^tf^n. Adverf.II.28.
(b) id.m Adverf.VI.4+.
(c) ab EMy?4cfe/9optime dellneatl Tab.j^.
(d) ad palpebras cos quoque effe extenfos « pr«fertim inferior-m , lit motui horum fuccur? ranc, ngtatitforgii^n.AdY.VI.jS.
I94 Ve Mufchllt ctulL
^Obltquus mafor y fuperier , five -trochlearis ; oritui- juxca prxcedences ; led traniit per lin::'jlarem trcchleam ( a jFere cartilagi- neam , lupra v anthum oculi majorem : inde rurfus refleditur , & fuperiori oculi parti circa meduim inferitur ; hinc oculi I pupilhm obiique deprJmit> & quodam- t modu educit .
K^Ohli<irAt*i mirtor , five inferlor : oritur ab an-»
tei 'ori &: interiori orbitse parte fcre prope
canalem nafiIem;obIique inferiorem bul-
bi parcem ambjt , & exteriori ejus parti
circ:^ 'Tiedium inferirur. Hinc octili pu-
piiLimoblique furfum movet : aliter ac
vulgoputarunt. Ambovero /imul agen-
tes i oculum antrorfum ducunt , atqwe lic
rectorum , (qui retrorfum ducunt} anta*
goniftsE funt; oculumque fimul quafi in
arquiiibrio fufpenlum retinent , ut in om-
ne pund:um fitmobiliflimus .
Miifculus feptimut brmttrum 3 in fundo orbita? , a
circumferencia nervi optici undique oritur ,
fclerotica? parcem pofteriorem totam ample-
^itur, &bulbo oculi protrudendo infervire
videtLir .
5T7. MUSCULI AURIS EXTERNi^fxpe tam exioi.i funt,uc vix appareant;aut revera fub-' inde defunc: hinc Schelhammerus nofter , pra?fer- tim , quid -"orum adioraropercipitur , ipfoseX numero paitium confuetarum rejicit. (b) Veteres etiam ob hanc cauiam eos neglexilfe videntur, & Calenut pro lineamentis potius mufculorumy quam
mu- ^ r«Jde hujus conftitutione ib.De his mufcufis et- iam le^^ meretur ^Ninslovv in Hift.A.R.an.i72t C^)T:Aa.deAudituP.LC.I.n.7. & Analea. Anat.difp.XriL N.3,
jbe Mu/culis aurii t i§^
iiiurculis habult (a).Columbus (b) & cLim primis F»llopluf \) primi ipfos defcriprerunfjquos tamen non femptr ad- jfsejfimul monent. Pallopius ipeciatim tres aliquando fe eperiffe aic; quorum primus, ut refert, in anteriori parte :ollocatus,oritUr a fine mufculi frontis^unde valde tenuis lefcendic vcrfus auremj& in ejus anterioretTi & fupcrio-
l etn pirtem inferitur. Secundus fupra proceffum mamii- irem, tenui principio oritucj per tranfverfum fertur de- cendendoi& parum latior fa(5li:s,veluti fi in tres digitos ivideretur j pofleriori auriculae implantatur. Ttrtius^ii ars illius, qui pUtyftna m^odes dicirurt a quo aliofiando ars ad partem inferiorem auriculs afcendit , e'que in- xxtux.Calfcrius^d^d^c Bidloo(e) recenfent quinquejDM Fer, *y(f) tantum duo,fuperiorem & pofi:eriorem, atque hos jm fuis inquifitionibus maximeconvenire affeverat Ca- vperus . (g) Verum yaifalvA (h) tres delineat , & antc- orem his additiSed pQdt^yieulTenius quatiior rurfus de- ribit, affirmando > fe aurem non defcrjpfiflfe, antequam illies eam examinaverit, fuafque fif»uras tam accuratas • rcut nunquam exadliores yiixfxnt. (i)S antorinus vero, ■li yieujfenii tra(fl:tum haud vidi/Te videtur, fere omnes <rorisincufatjC\)atque aliamru fus exhibet delineatio- ::m.Verum e^o hilic au<!lorum divcrfitatem non errori-
. i'.s, /i Bidlofanas forte excipias, Ccd pctius varietati fub- l^ovum adfcribcre malo : nam in quovis fere cadaver^
N 2 ali-
- f«; deufupart.L.XVI.CdT.
(b) dereanatomi
(c) obferv. an.itom.
(d) Trzd: (^Q auditu .
• (e) AnsLtom Tah.ii. Hg.i:
C?J Tradl.de auditu .
fg) inMyotom.nov. p.29.
(h) de aure hum. . (0 '^raitede foreiite , in quoCenfor.Parl/ienfis prsK- t ea teflacur,figuras^/fwj(/Vn// cum archetypg convenif^.
iK) obferv. anatora*
l^S ^ Tk Mufculis Auris l
lliquam varietatema raepiffimetamen etiam tantii riorem &rpofteriorcm , varie in variis confiitutu prehenderefoleo; eorquej fi adfunt, potilTimu <lend3c& relaxandxauriculaej profoni diverfita ibrvire exiftimo . {a)
ikfi*/c«//,quos ^<i//i/t;4 trago&antitrago, & Sa^ cvi^^ Douglaffio (b) helici , conchs , atque mez ditono adfcribir, meafententia quoqueprolir tis magis mufculorum, aut membranis tantum Jaribus, quam pro veris mufculishabendi ; q ro fatis manife/ljE fibrsecarnegE cis in locis de duntur , neqre motus ibi obfervatur . 318. MUSCULI AURIS INTERN.-E ,funt v lei , vel ftapedis , omnes valde exigui . MALLEI, cum Co^pero ^ DougUf, & Falfci^
numcramus(c] ("fAcrerr!»/orirar ventre brevi a fuperiori x meatus auditorii^ &tendine tenui per^ membrane rympani partem iuperiorem in ni cavum , & in cranfiorem malhi proce feritur, cujus manubrium foris trahendo ni membranam laxat, thliqttus five femicircuLaris 3 fitus cH in ext
(a) Conf.WWrfcpr; teneriorum mufculorum / irepetita. (b) Myograph.p.29. (c) Myotom.rov.! 3j. er Tab. XXVI. Du Vtrnty duosnumerat, nominibus eoS defcribit , fed Vienflens traite de unicum tantum effe mufculum mallci contendit fnonbgafificum^L^^tlUt 3 duplici prlncipio , du fine infiriidt^um , p.40. eumque delineat, Tab Yalfalva Tr.de au'e , his mufciilis non folum al natfibuit, verum etiam aliter defcribit : neqi bus cumC§yx^fero comevhiBoerhavius in Inflit.ri fert ab his^ex quibu» diflScuItatlbus proptcr part tilitatem '•.rcadaverum forte etiam in his variet; adhuc s nt verum fatear , extricare fatis aon p
t>e Muf(uIlJ auvhl ]§f
o^t^^^nt du6iHt Euffachii : unde pcr canaleal paulo furfum ec retrorfum proorediendo , inferi-» tur mallei procedui iongifTimo , tympanique membrana tendere varieque laxare poteft . I dnternus , ex parce cartila^Jnea , ubi pars offea du- clus HM/iFtfc/j// terminatur j oritur , etpergit in ca- nali ofleo partis fuperioris hujus dudtus fere ad fe- neftram ovalem in tympanum , ubi tendo ejus , qua- ft fuper trochleam 3 ad malleum refle<ftitur , eC parti pofteriori manubrii moxfub capituloinferiturj tympanumque tendit . APEDIS j oritur in canali offis petrofi fere in fundd tympani 3 corpore facis craffo , quod mox tendincm emictittenuem , qui in caput ftapedisjCt os j orbicu- laredictum, inferirur, ftapedemque elevat . ' 9. MUSCULILABROx^LlMmihifunt quatuorde-;
cim (a) : varioiabrorum motui , animique aflfe(flibus fervien-
tes . ConflriEior 3 unus, orZ»/c«/jir// di(5lus , ipfa labra C6n* ftituens:cujus fibrxtamen fspe quafi arciformes.(i AbdHBaret^ciiii B^ifores dici poffunt , duo paria . ^Zygomaxiius ; cujus ori^o,os zygomatis ; finis an- gulus labrorum . Hic quandoque duplex , quan-» doque caput habec duplex , quandcque finem tantum bifidum , vicinis variis implexum . K^Eutclnator j cujus origo , partim a parte anteriori eC infima procefruscoronoidismaxillas inferioris C c )t partim ad radices poftremorum dentium molarium utriufque maxilla?; frogrejfus , capite eredto fere horizontalis ; Qtfinis, ut prioris . Cibos dentibu» fubmittic, buccinatores juvac , etdudlus lalivaiis
N j Sce.
«j SAntorinus longe plures numerat,qua de re vid. p2 fe [6] y.Ctfnf.Tab.I. etS<««ior/n. Tab. I. [c]negathoc S<ior/». fed non folum nuperrime hoc ita obfervavi; vc- 4" ec Co^ptTMiiVou^lAti^antfut mccuiTi cgnkntiMnc ;
X98 T)e Mttfcuils UhroYum n
Stenonianus ejus mediiim perforat '
Elevatores func vel
^comipunes 3 duo/iveunum par , canlnus di^flus j qui oritur ex cavea fub offe jugali , in oife maxil I Jari : et inferitur in angulnm labrorum » lCproprii, duopanaj
piabro fuperiori , inciforlus A\ct[\% ; cujus origo ] os maxillarc:, mox fuborbira, tranfit proxim
(ahm naii , cui fibrcs impeitic, et inferitur or biculari ad dentes incifores , Clabro inferiori j BievatorhhYi inferioris Cowp^r oritur infra incifores maxill^ inferioris fub gin givis,et defcenditin cutem menti.Hic,>«c//or/tt inferior} ille, inciforius fuperior dici 'poflTet T i^VepreJfQreSftvcSiViVils prxcedentium mirefepc innex .. ("Trianguldres y diioiquorum quilibet oiicur ex part
ilaterali et infima maxillx infeiioris circa me dium j unde afcendit obliquead angulum orbi \ cularis .
Cj^4adiatus i unicus ^ fibris reciculatis conftans, o
ritur ex parte anteriori ejufdem maxille lato prir
cipio , et definit in tctam partem inferiorem QC
bicularis,
^zoMUSCVH NASIjtria paria numerari poflTunt i [<
Dila- (a) Santorinus nafojIabris>aliifque faciei partibus,Ioi ge plureSi eofque novos , a fe primum defcriptos mufc ? loSiacfpeciatim nafo oSloparia cribuit:eaque omniaTa liia I.delineat.Horum vero et labrorum plerofque, fi nt. omnesjquos praeter hosja nobis defcriptos , indicat> \i prorfus non obferv:^'-^ potui,vel quandoq; et raro ranti i i^num alterumve adelTe vidi : vel vix membranulas tt, ^bras mulculares referunt.-mnfculi enim faciei tantop(2 Varianti tcitihns Cowpero, Morgagnoy Cantio y%c quc- 4ianaexperientia, ut , fi centum fecabis facies , fem]r aliquam differentiam inyeneris : idque in caiifa effe f ■• tOj quodoptitnorum au^n^grum de his mufciilis j(igur«r
Ve Mufculii nap . I^^ "
CVlUtatores i { qui & fimul elevant) nriagnopere va- riant , ut plurimun:! tamen ucrir.quc duo lunc , quamvis faepe valde i:AM tenuts ; ^:: "Pjfratnidalis y qui orituc a radice n. '. . &cont nuus plerumque eft frontaii ; in later. aaii oiuiL-lum lenfim in tenuem membranam ^xpanfus defcen- dit , & infentur zix nafi , fibraf^^iic fabinde uf- que in labrum fuperius demitcit. (a) L-W^^-^Torwj/Trive Dilatator ftricle iicdidus , oritur propc inclforium labri fuperioris , cu;us fo^piffime pars eft,&inferitur partim alsE nafi , parrirn labro fuperiori. Con/Jy/^o*' crbicularis , ut in befliis variis , in ho-J minenon adeft; fed exiguus a Cov^jpero primuin dcfcripcus (6) , & ab Euftachio qucque delineatus (c)^ oricur fupra dentes incifores maxillx fnperio- ris , & definit in alas nafi. Hunc duplicem effe . vult Santorinus (d) , quod quandoque etiam obfer- vavi, ejufqueadVioni multum fuccurrit orbicula-
N 4 ris
Cow/^ey; inutraque Myotomiaceditione , Eu/fachii, che^ feldenii 3 Cantii , 5rt»tor;»/ &c.valde difcrepent ; quam vero difcrepantiam non tam errori , quam diverntati objedtorum adfcribo : qua fit, ut de iis^a me non defcri- ptis , nihil certi aut perpetui affirmari poiTit ,* atque ab hac varietate ingcntimufculorum faciei Morgagnux Adv. II, 28. Covvperus facierum quoque varietatem re^ilfime deducunt . In primis vero nonnullos auris , nafi & faciei novos mufculos tam teniics & eiigu')s effe ipfe fatetur Santorinus, ut vix nifi in robuftiffimis vi- dcri poffint, fateorque, me plerofque, fummolicet f-udio indagatoSjUt verosmufculos dcprehendere non potuiffe,
(a) vid. Dr^J!;^. Tab. XVII. & Covvperi Myotom. in fol.Tab.XXV.
(b) in Myotomia in 8< C<) Tab.XLI.fi£r.i. Wobferv.anat.p.2r,
aoo P^ Mufiulh naft .
rislabrorum. Confer. hic laudata W^/^fefr/ tene- rior.murculor,Anatome . J2I. MUSCULI J^AXILL^ INFERIORIS , funt fex paria . DeprelTorum 1 duoparia, ut
(^VUtyfmA mjfoides : quod oritur circa claviculam; a mufculo peftorali ac deltoide 3 imo ctiam > ut CaUnus & Covvperus notarunt > a vertebris colli; & inferitur maxilla: inferiori ; ita ta- men 3 ut fibras plerumgue ad labra & gensts , imo ad aures fatpius emittat , bc fic horum mo- tui fuccurrat . ^Biventer five Digafiricus ; origo , incifura fub proceffu maftoideo ; tendo vero facpc tranfit mufculumflylo-hyoideum j &annulummem- branaceum, nifi hyoidi jundum , tanquam trochleam , atque infei^itur internacfynchon- drofi menti ; hujus vero trochleae btneficio mi- rabili artificio os aperitur . (a) Elevatorum quatuor paria ;
"Crotxphitesifive Temporali s^ovigOjtotz regio tem* porum; ac fpeciatim os frontis, fincipitis, tem- porum & fpenoides; tranfit fub jugo^ & inferi- tur proceffui acuto maxillx . Ma/Seter: origo, pars inferior & interior jugi,finis anguli maxilla5.fuperficies externa.Super hunc mufculum tranfit dudlus Stenonianus . Vterygoides internus , origo , cavitas procefTus pterygoidei : finis , fupcrficies. interior & iB» 1 ferior angulimaxilla?. ^Pterygoides externus ; origo, lamina exterior di6li procefTus & pars viciaa o(fi s fphenoidis; finis, mox fupra prioris infertionem . (b)
522. OS-
jftf) vid.Difsert.noftra de Mafticatione.f^}a pterygoi- deis et mafTeteribus mufculis maxiila etiam ad latera >
I
Vt Mufcults offts hyoldis & l!ngu£ • 20 1 322 OSSIS HYOIDIS quincjue funt mufculorumpa- ria, (^Mylo-hyoldts i orituramplo, fed tenui principioa bafi maxiliaeinferioris , finisbalisonis hyoidis. Coraco hyoidts : oritur juxta proceffum coracoide- um , e cofta fuperiori fcapulse (<} 5 atque inferi- tur bafi & cornu ©(fis hyoidis . Genio-hyoldes : oritur in medio menti j fu pra mylo- hyoideum , juxta fynchondrofin maxillx ; iinisj in bafi hyoidis . Sterno-hyoides : oritur modo a fterno & clavicula , modo a folo fterno 5 modo a foJa clavicula (b) r & inferitur bafi hyoidis : eflque praecedentis an- tagonilla . 1
Stylo-hyoides : origo proceflus ftyloides ; finis , colr- nu S^ bafis:perforaturqiie fsepe a digaftrico maxillae. Horum ufus , ex fitiis confideratione , facile patent . Conf. figurae Cowperi Tab. XXVII. 32; MUSCULI LINGUit quatuor funt paria (c)i quorum
i.Genio-gloJlfusiOYinlt fupra genio-hyoideum a men- to , in^reditur medium Jinguap, eamque movet antrorfum . 2. Stylo-gloffus i a procefTus flyloidei apice provc- niens , defcendit obiique in radicem & latus linguar, eamque ad latera & recrorfum , ac furi^um movet .
5. Certt'- itemcjue antrorfum & retrorfum movetur j cifque flridor dentium excitatur ; qui motus in manducando vaJde uti« lesfunt. Conf. Cex;vfrr-Myot. nov.Tab. 31.
(4} Coi;x;frr. Myotom. & Morgagn. Adveif. I. Tab, I.T.
(b) Covvferui e fola clavicula eiim oriri contendit ; SAi^torinus vero c folo f^erno. Ego tripJicem jJIam diver- licatem vidi . (c) optima eorum deJincatio ap; Cgvvftr» Myocom. Ngva Tab. XXVllI.fis.x.
t
;8^ Pf MnfcHlis offis hyoidis & Hngute ,
Ci- Cefato-glojfus ', oritur a cornu oflis hyoidis , & i^ inferirur radici Jingua?.
^4. Bitfio-ghjfus f a bali oflfis hyoidis , per medium Jinguse verfus apicem excurrjt, &una cum prae- cedentilinguam retrahit ac breviorem facit-^ Mylo-gloffus quorundam , eft pars Mylo hyoidei;Tiinc non opus eft pecuharem inde formare mufculum . Sgepius, ut obfervavi:, quoque nonlinguae, fed tantum mufculogenio-hyoideo inferebatur. 124 LARYNGIS Mufculij feptem vulgo numerantiir paria, ab0rigine& fine nomina recipiencia > qui omnes glottidis & vocis variationi maxime infer- viunt . (a)
"Communia ^ II, extra laryngem ortum habentia , Sterm^thyroides , deorlumtrahit laryngcm 3 &
glottidem fimul dilatat . {b) Hyo-thyroides , elevat laryngem , & glottidem arctat . (c) t,Propria , V. in larynge originem & finsm habentia;. CCrlco-thyroides , & dilatare & conftringere vide- J tur, (d)
lCrico-aryt^noides foflic^m ,1 gio„idem dilatant.
\CricO'arytA'.noidei lAttrAlt i J^
^Thyro-iLrytienoidesi una cum fequenti conftringit.
^Ary-aryt(snoides ; oriturfa?pe ab una arytaenoi-
,, ^ . de cartiJagine,& inferitur in alteram ; fe invi-
cem interfecant & glottidem ftringunt (e) : fge-
pe unicus tantum eft mufculus (/) ; faepe alio mo'-
do fe habet. (g)
EPI-
(a) Santorinus plures adhuc defcribit Cap.VI.& Tab^ . fig, I.& 2, delineat j eos vero non nifi in aptis ob- lervari fcribit cadaveribus . Scd hos invenire non potui. (b) Cof ^ef**. Myot.nov.p.4^. (c) Sansorin.p.io^. (d) ib;d 102. (e) viddelineati in iJforgtf^w.Adverf»^» Tab.II.fig.i. k.. (f) ibid.p.38. &Cot;v/>er.p. 4^. (g) MQrgagn,ibici'^Sanmin.pAQ^. . . .
Ve laryngh & epigloitUis mufculit ; 20^
EPIGLOTTIDI hiicnique tantum in brutis concede-
bantur mukuli (c.) . iicet a J«ic- Sylvio duo attoUentes
totidem.vtie deprimeiUc^s indicaii erant {h). jam vero
ab aliqu^ cempore homini reflituuntur 3 & primum ,
quantum memini , a I. G. i*auU (cj , qui eos fe vidif-
fe teftatLT , rurfus deicribuntur .
^attollfntes 3 duo : fatislon^ij a bafi offis hyoidis ad
\ poPicam epiJouidis radicem protenfi ^, quos fcjo-
j epiglotttis vccac .
^deprimentei , duo » minores j ab arytaenoidearum car- tilaginum apicibus oblique & ancerius ad epiglotti- dis latera delati , aryei^i'^U:tei Aictndi . {d) 525 PHAPvYNGIS mufculi (Oeum vel "Dilacant 3 quori.m fcx numeiamus paria : ut . StyLofh^ryftgaum , quo.i a principio procelTus fty- \ loidis oritur , iU in t- jus thyroidifque latus u- ^ trinquc infj.iiur . (Hoe & fequenspar etiani ^^ attoilurt . ) . (J) vid.Fabric.ab ^quap.^z Cafferius de vocis organ.
(b) in Ifai.anac.cap.Vir-de mjfc. (c)\n Praef.ad /:/orn, cpufc.ft^) Liitrius \n \\\i\. Ac3d.Rei^,A.i7l8. epiglotti- di tres mulculos adfcribit , di:os deprimcntes , & unum attollenuci-i i fed eos non defcribic . Santorinus vero non iblum unum attoilcntem , (cujus haud leve veftigium nuper quoque obfervavi,^- Tab.VIlI fig j^.k.adumbra- \i) verum quatuo: quoque depreflores, ut duos ary-epi^ glottidxos & duos ihyio-epiglottid<eos tnajores; duolq;i/jyr» efiq^Uitidaos minures ^ pro m^-uja, ut exiilimat, epiglotti- dis parte incimanda , ucfcr b:t : qui vero , ut ipie aifir- mac, tam tcnuesl."r,t , prsefcrtim ulrimi , ut vix , nifi in robufiiilimis cadavcfibus , videri queant : & propterca etiam ecrum loco hucufque nil,nifi membranulas,obfer- vare potui ; eos tamen .nccrea pro ulteriori inquifitione hic indicjre volui. Conf ejus Cap.ejus Cap. VI, & figurx antea cirata' , itcmque o^^jiX Mvigagnius de his habet Ad- verf.l. N.28. (;) vid.iiiguras in Cantii Tab.j.^C Qowptr: Myotgm. ngya Tab.zS.et 29,
Jlb4 ^' Mufculis fhatyngls ;
Cephalo^pharyngieum y prodic ab apophyfi atlte- rioriofTis occipitis , & definit inpartem illius pofteriorem . (a) 'Pterygo pharyngiCHm,z procefiTibus ptery^;oideis.(y S alpingo-phatyngttum , tuba EHftachii . (c) Myh-fharyngaum, a maxilla inferiori^ pone ulti- mum dentem molarem j tonfillas maxime com- pledlcns . (d) \GioJfo'pharyngteum, alinguaj qui omnes inpar- tem pofteriorem , ubilinea tendinea fspecon- fpicitur, (c) terminantur. jConfiringunt , unum , afophdgut , fi\e fphinfier guiit y vulgo di6lum:quod utrinque oritur ab offe hyoi- de , cartilagine thyroidea & cricoidea laryngis , atque gulae partempofteriorem ambit. Ob multi- plicem verohanc originem illud in tria pariadi- vidit Falfalva (f) ', Douglas vero, Cantius^tt San- torinus (g) adhuc in plura i quibus ab originc & fine nomina imponunt j ni fJyphatyngaum , Tbyro-pharyngaum , Cric^-phar^ngeeum &C.Quo- niam verofibras earum incime utplurimum con- nexxfunt, utfine difficultate dividi nequeant » & rarotales divifioncs , quales yalfalva pingit > qu2 eas diftinguerent , clare perfpiciuntur , en-
tia
(a) ibid et Vouglas Myo^raph.^r. Hoc par «'^(ygos ap- pellat 5rf»<or#».p.i2i.Negathancoriginem Faljalvals^" rum hi omnes,& ego eam obfervavimus .
(b) ikfoy^<«^«.A(iv.I.p.4. II. p.4j.& modo citati .
(c) Douglas yp. /^2, Cant.p.1 2.ei Sant»rin. p. 122.
(d) VougUs et Cant. ibid. Santorinut putat, pratcedens & hoc a nullo nunquam indicatum elfe i delineatum ta- men etiam reperiturin Cowpeti figuris Iaudatis.(f)Hanc Jineam negit Santorinus p.i28.verum Morgaguus Adv.U 44. ^Cant» p.i2. eam modoadefl^e, modoabelfe re<^e obfervant; ipfeque pharyngem aflervo , in quo adeft .
(f) d^aurehum. [^] lo.cis cit.
T>e Mufculis fh^ryngit', abf
tia praetcr neceflitatem , utetiam Covvperus hic fentit (a) i multiplicarc nolui , led has partes fub unius fphinflerit five cefofhag^i nomine com- prehendere malui .
yaginaUi %ii\xCovvferi (b) jam nomine tunicae muf-
culofxGefophagi (§.2^0.; defcriptus eft . $16 MJJSCULIUVJE five UVUL^ , (quae cum ve-
Jo palatino pars eft pharyngis ) fex funt paria & unum
(ine pari .
1. GloJJo-fiaphilinhm (c) fi\C gloJfo-faUtinum y oritur U- trinquee radice Jinouae , afcendit verfus palatum & definit in velum .
2. Vharyngo-ftafhiiinum , utrinque e lateribus pharyngis provenit , & finitur in eodem palati veJo . (d)
3. Thyro jiaphiUnum emcrgit ex latcrali parte cartllagi- nis thyroidis , afcendendo verfus uvam latius fitj& la- teri veli palatini , arcus in modum ^ infentur .
4 Spheno JiaphUinum y\i\gO Covvpero ^ Crf»fio, aliifquC , itd rt£t'n\%Salpingo-fiaf>hiHnum (c) '. quia ultimis in- quiiitionibus inveni , illud non aut vix ab offe fphe- noide , fed potiflnnum a tubx parte pofteriori , & quidem partim ex parte ejus membranacea , partim cxolfeaoriri (f) 3 oblique inde ad tivam defcendit j ejufque parti pofteriori iQferitur , hinc eam ^ fi ambo agunt , retrahunt .
5 Tterygo-fiaphilinuM (g) f oritur a parte fi:prema pro- ceffus ptery<;oidci& anteriori rubxj huic vicina : de- fcendit inter utramque illius lamcllam :, ttndinem-
. que fuper apophyfi tenui lamellx interioris , quafi pertrochleam , ad anteriorem membranx palatinx, cui infentur ( h ), paitem refledlit ', uude ab
hoc (a) l. c. p. i4r (b) Tab. 28. 29. (0 rwp/v. deaureCap.II. (a)ibid. (e) eum yalfal- t;<e ibid. (f) fortc tamen hoc principium , ut in multis aliis , quandcque variat . [^] vid. Co-^-ufcr. Tab-zSfigf
4. & Tab.neftf a . VIII. fig.58. (h) ibid.
3:0^ t)e Mitfcnlh utuU i
hocparl cJeotfam & sntrorfum movetiii' . A Falfalv&. mu^QulLKsnovHs tuba f quamvis diu jam fuerlt cogni- tus ) vocatur > qui tubam ad eo dilatari exiftimat . {a) VJd. plua de hoc inFra in explicatione figurxjS. H Taiato-fia.-^hdfnum y oricur utrinque ad jun(fluram of- iium paldti , principio iatiori 3 & conjun(flUm Curh fo- cio (eniim fit anguftiUs, ac triangijlum.repraefentat j qui dciCendondo uvx: parti fuperiori inferitur : eam- qiie furfani & anforfum trahere videcur . (b) f, ^^ygos MoTgagni (c) a tergo paris prscedentis colto-* Catus I oriii v K.etur tendi<1eus ex junclura oflfium pa- lati j &'carneu, ^ fed tenuis & teres , pet tnedium uvuldj extendic!:r (d) > quod cum glandulis & metn- brana orJs ipfani ?jvul,im cohflituit. (e) 527.CAPITIS mufciiJi > funt decem parii i pFIexorum , tria paria , utrinque unus > (f)
^Aid.Roideus j oritur a fterno atqUe clavicula i Bt finitur in proceffus maftoidei facie externai P.f^jfj major anthus 1 oritur ab 5. inferiorulii colli vertebrarum apoph.yfibus tranfverfis , & inferituroffi occipitis j ante ejus procef^ funi coiidyloideum . ^efius mlnor anticusi f. annHtnsCovvperi Ig]^
1
i
1 I
(a) Cant. Tab. j. fig. i- &Tab* nofira. VIII fig.jg. (b) Tr.de aure (c) huyas^ thyro/iaphilini inventioneni Vouglas Myogr. pag.xxxv.fibi adfcribit : cum tafnen jaiTi ^ntea publlcati erant a Mcrgagn. Adv. J. n. 8;nomIna ta- men Vouglafias primus ipfis impofuit . (d) iWd. (e) Cant^ 1. c.&Tab.noflr. VIII. fig.^8. ro Conf.de his &: pha- ryngis Sd«/oy/n/Cap.VIL &Nota(^72*)
(g) Flexionem capitis mulrum juvat , imo faepe fofunl efficit pondus capitis , hujufque finfTniaris cum prlmi Vertebra articulatio , quando ere(fli fumus , mufculis fe= rc qaiefcentibus . MVinsiovv Hifl. A-R. 1720.-
Ve Mufcults eapith . 207
origo , facies anterior prima? vertebrs f. at- lantis , -latet fub praecedenti 3 & mox poft eum inferitur ofli occipitis . Extenforum , prxter communes colli 3 quinque paria , fSfUtiius; oritur a vertebris tribiis inferioribus I coili j & quinque fuperioribus dorfi apo- phyfibus inprimis fpinofis , inferiturque fu- pra procefTum maftoideum . CompUxus ; origo , apophyfes tranfverfse triuttt vertebrarum fuperiorum dorfl , & 6. inferio- rum colli ; priori fubjedus :, inferitur olTi oc* cipitis juxta praecedentem . 1{tBus major foFiicus ', origo , apophyfis fpino-
fa epiftrophapi ; finis j os occipltis . B^eSius tninor fofticus j otjgo pars pofterior at- lantis : finis , fub proecedenti . l^Obli^uus minor ', origo > apophyfis tranfverfa atlantis ; finis , fupra re^um majorem . Rotatorum , Obliquus tnajor ; origo , apophyfis fpinofa epiftrophaji ; five vertebrae fecunda! ; oblique afcendens inferitur apophyfi ^anfverfae I atlantis . ( <t} ^Ad iatus fleftentium 3 J^e^us latiralis (b) ; origo , facies fuperior apophyfjs tranfverfae atlantis ; af- cendit recSta , corpore brevi , fed craffo , & in- feritur partim ofli occipitis , partim offi tem- porum > juxta incifuram proceffus mafloidei - 32g COLLI mufculorum funr CFIexorum , duoparia; ut
< rScalenus ', qui oritur a prima > fecunda 3 & C L quandoque tertiacofla , & inferitur in apo-
phyfes {a) Covvftr. Myotom. fig.III. Iit.T.& Myot nov.Tab. 24.. {b] Hic m.ufcuiusproprienon ef! mufcuhis capitisj quia caput non attingic, fed mufculus atlantis : oritur enmi ex fecunda , & inferitur primx vertebra? .
«
i d & T>t MnfcH Ih tilH .'
phyfes cranrvcrfas vertebrarum colli . A' fMlUpio , alii(qiie> ad thoracis quoquc ele- vatores refertur , nec fme rationc i nam utrique ufui infervire poteft . Angli ex hoc trcs fcalenos conficiunt , fub nomine Sealeni primi y fecundi y et tertii j quia fxpc in tres partes dividi poteft . ^ i^Longus 5 oritur a CQrpore fuperiorum quinque vertebrarum dorfi , & infericur omnibus ver-- tebris colli . Extenforum , duo quoque paria vulgo nume- rantur ,
J^ ^Tranfyerfale et Spinale didium (a) , quae ve- * ■ ro immerito ab extenfore communi dorli & lumborum , Longiffimo dorfi diclo , cu jus re- vera pars funt , diftinguuntur ; de quo vcro mox infra . His autem addit Covvperus (b) X^lnterfpinalet coUi , inter apophyfes Ipinofas fiti , paria quinque ; qui oriunrur a parte fuperiori apophyfis fpinofas vertebrarum quinque inferioium colli , et quodlibet in« feritur in inferiorem partem apophyfis fpinofae vertebraj vicinx fuperioris. ;^Ad htus flet^entium.
^lntertranfverfalet , qui inter apophyfeS trans-
\ verfas /iti , oriuntur exinferiori, et inferun-
"j tur vicinas fuperiori vertebrae . Ci)
^lntervertebrales Douglajii (d) , valde exigui , ec
incerti numeri , oriuntur ex corporis vertebra?
parte laterali , et oblique afcendunt ad partem
pofteriorem vicinae fuperioris^
329 SCA-
(a) Covvper. Myot.fi^.yilL T.et k. [&] ibid. LL. et Myot.novaTab.44. [c*] Tranfadl-.Anglic.voI.zi.p.iji, ct Covvper* MyotomJT Ab,^^' ld2 Myograph. p.8j.
Ve Mufculls fcapul£, 209
329.SCAPULi^miifculi , nobis fiint quinque paria . (^Elevator 3 {i}fQ raufculus patientne : ontur ab apo- I pliyfibus tranfver/is 1.2. j.& : ^ vertebras cclli 3 & I linitur in angul j fuperiori fcapulae .
(TrapeT^^ius , five eitcalUris : origo , os occipitis j a- pophyfes fpinofje colli,& 7'Vel S.dorfi (a) ; finis , fpinafcapuiac , acromion & clavicula . Ob di- verium verofibrarum curfum , pro diverfa ea- ruma(^ione, fcapulam actollere , deprimere &: retrorfum movere poteft . (b) Bj}Qmboides : origo j apophyles fpinofae inferiores 5.C0II1J &fuperiores j.dorfi , fub mufculo pre- cederitii fub quo deinde oblique per<^it , & in- fericur toci bafi fcapulas : quam retrorfum & fur- fum movet. SerratHs y fivc dentatus ntinor artticHs five fifiora- lis tninor : oritur fub pe(ftoraIi majorCjprincipiis dencacis , a 2.;.& 4« cofta vera ; afcendit fub eo- demoblique verfus fcapulam , 3c infericur pro- ceffui coracoideo fcapula: . 'LSerratttSy five dentatm major anticusj oritur quoque dentatis principiisjab inferioribus fex coih's ve- ris,& una vel quatidoq; duabus luperioribus fpu- riis ff^joblique afcendit, ac dcfinic in bafi fcapu- Ix . Hi duo fcapulam movent antrorfum & deor- fum ; & quia a mulcis ad elevacores quoque co-
O fla-
(tf) D(3«e/4j originem ad vertebiam ufque decimam exfend^.it , Myo^/aph.p ^^.
(b) cfcc/V/(ifw.negatdiverfas has a(5liones , nullumque muiculum in una parte.quiefcentereliquajai^ere poffe , concenditjeumque tantum fcap'ilisrecrahendis,five adfe invicem adducendis, infervire judicat; contra Winslous eum potifllmum fcapulam elevare cenfet , Hift. Acad. Reg. A.l7To.iibi S)C ferratum majorem curatius exponit . (0 Principia dentata inferiora duo veltria cummu- iculis obliqiiis extcrnis abdominis coeunt .
Sia ^^ Mufculh fcapula .
/hrum referiintur , hiprincipium vocantjquod floiS jftnem . [<2] Hunc vero ulum praeftare pofTuncquan- do fcapula ab elevatore , trapezio & rhomboide mufcuJo firmatur , &immobilis retinetur * ^^o.RESPlRATIONISmufculi, thoracem ve( ^//4- r tant , vel confirtKgunt , ^Dilatatores , conjun^ftim agunt, funtque Diaphragma j de quojam adlum §^257. Iniercofiales , quridraginta quatuor , in quovis in- terftirio coftarum duplex , externus er internusl quorum origo eft margo inferior coftse fuperioris > linis vero , margo fnperior coftse fequentis. Vu bras externorum j antrorfum | internorum, obli- que retrorfum cxcurruncj coftafque elcvantr ^ Conf.Not. 75-*) Levator cofiarum Sccnonis , Supercofiales Ferheyeno ,
fBreves , utrinque duodecim ; origo , procemis 1 tranfver/i vertebrarum undecim dorlijCt unius, inferioris fcilicet ^ coJli : inferuntur oblique in partem pofteriorem coflarum • L.Longi y tres vel quatuor; origo , eadem y a ver- tebra 7«^.?. & Jo. finis in cofta 9.10. 11. & 12. [ c ] Suhctavius ; oritur ab infcriori parte clavicula: % juxta acromion y et finitur in coflas fuperioris parte anteriori ec flerno» ^^ Serratus pojiicus fuperior ; oritur tenui 3 at laro ten-' dine , a vertebris duabus inferiorjbus colli , et duabusfuperioribus dor/i ; finitur in cofta ; 2.j. et 4. [ ti ]
SirrA"
[4] Vou^las Myoi^raphia p.^^.et 7^» [^] Anatom.Tab.XXXV.fig.i.ee.ff.Hos mufculos jam' CafSerQ,eKStenoni notos fuifTe ollendic Morgag.Adv>ll.^6 [c] Frrheyen. ibid.fi^^. I .ff.
[ci] li)rte-/>'c»»M/ct»/«r etiam collum extendir> mufcu« Iifque coUi ec dorfi loco ligamenti ii/fervic .
De MufcuLls refpirationh .' £if
Serratus mapr anticus, (pag.^o^ ) a pleiifque etiaiH hucrefeitur : fed quia fcapula coftis mobilior '> me judice redius ad fcapuiam pertinet . Interea tamen j elevando coftas , prgEfertim in dilticili refpiratione , euniquoque infervire poffe ^ non negamus .
CS*ca/fri «/ colli i de quojairi fupra j pi75. ^Conftridores i five depreflores , prJEter niufculos ab- dominis, huic fcopo infervientes , funt
f^Serratut poflicus mfrrior; oritur latotendine a ver- tebris tribus inferioribus dorii 3 et duibus fupe- rioribuslurnborum ; finitur in coftis quatuor m- ferioribus fpuriis : ambitq-ae extenfor^s dor/I i ut vagina 3 ne libra? earum in magnis motibus a fe invicem facile recedant . Triangularis fierni : oritur ab inferiore et ihteriori fterni parte , et inferitur utrinque in cartilagines coftx 4.5.6^.et 7.vera:. Ferheyenas hunc in plures dividit , eofque Sfcr»oco/?^/fj appcllat . la'] A quibufdam immerito Hegatur; quia plerumque facile repcritur . Intracofiales Ferheyeni yiplQUXdi A^lXZ^di confpicui i 6.7' 8. vel 9. utrinque ; oriunrur haud procul a capitulis cofhrum , afcendunt oblique , ac defi^
Inunt in cofta fuperiori, nunc proxJma ^ nunc al- tera . [6] Hos mufculos ub Eufiachio ;am delinea- J tosfuifte^ Morgagnius indic^LZ . [f] ^^Extenfor lumborum & dorfi communisy §.J j T. quoqiie: coricurrit ad coftas deprimendas : quia ab offe fa- crooriginem trahit, et multiplici tendine pofte- tiori! coftarum parti inferitur. (d) Morgagnius etiam tendines hujus mufculi indicat , quibus munu$ coftas elevandi adfcribit . [e] . . O 2 3JT.
W l.c.fig.2.a b c d e . [t]ibid.fij:.j. dd.ee. [c] Ad- Verf. Anat.ll.p.jf^.vidf Af^n^«f*Theatr. anat.Tab. Eu* ftach,XVI.fi^,2.1^4/] hrheyen,^g^hh.le^ Adv.II.p.jS^/
212 Ve Mufculis doy/i & lumhorum ,
1^1. DORSI & LUMBORUM mufcuJi maximam par- temfunt communes ; liquevel ^Extenfores , quorum vulgo tres utrinque numeran- tur ; ut fTSacroluinbaris : cuiusori^Oj os facrum & fpina pofterior iIei,'linisjincofi2rum parte pofteriore. tongifjimus dorft i origo , ibidem ; finis , partim in omnibus vertebris fpina? dorfi, & nominatim in apophyfibusearum tranfverfis ; partim in
CoftjS . [rt]
^Seniifpinofus;ovigo, os facrum &lumborum vcrte- brsejfinis, in fuj)erioribus vertebnsthoracis, a- pophyfibus prseiertim fpinofis. Sed quia hi tres ita inrer fe cohscrentjUt fine laceratione toti fe- parati aur dividi raro vel nunquam poffint, at- que in eandem a(flionem confpirant , re^tius pro nno Extenfore commntii iumhorum , dorji & ce//? habentur . [b"] Si in uno lacere rantuiii a- gunt , dotfum oblique ad larustrahunt C^Flexores, prxter mufculos abdominis , flexioni tam antrorfum , quam ad latus infervientes. f^uadratu f lumborum , cujus origo in anteriori & fuperiori parte pofterioris ofiis ilei procef- fus ; finis irurpophyfibus rransverfis verte- brarum liimborum j ukima thoracii verte- bra, &coftauItima . ^Vfoas farvus , qui oritur tendine tenuiexofTe pubis , ubi ileo jungitur, & inferitur lateri vertebra^' fupremas lumborum . [c]
Jnter-
[4] Morgagn,kd\.ll.p.;^. [^] Hos mufculos nlterna- timquoqueagere j dum incedimus j elevando olTa in- nomiiiata , pcrcipi poife applicariotie manuum adlum- bos , indicat c/>f/fa;f»^.Anar.p.7;j. [cj Hic mufculus fe» pe deficit i quando Vt-v- ^deiT > cum c^uadrato etiam ad elevanda ofTa innom na a , pritfertim , tjuando decum- bimus, infervit, eiufque inventignem i^/o/4?io adfcribit VoitgUs Myograph.p.^o*
te MftfcuUt dorfi & litmloYum . ^ti
InttYtnnfverfaltt lumborum exigui a DohgUs cle(cri<' buntur j qui inter tranfverfas lumborum apophy- fts fiti , oriuntur ex ora unius , & inferHncur irt vicinam » movenrque ad latus . [«] jjz.BRACHlIvelHUMERI mufculi funt novem , frElevatores , tres, [6]
f^Deliotdes : oritur a ciivicula , acromio & fpi- I nafcapulaei finitur ad latitudinem quatuoc I digitorum fub coHohLMneri .
ISuprafpinatus i origo j cavitas fupra fpinarti fcapula?; finis , collumhumeri. KjCoraco-brachialir j origo j procefTus coracoidcs fcapulas > finis , pars media brachii . DeprefTorcs , tres ; ( quos pondus .brachii juvat ) ClnfrafcapuUrisi orii^o , tota facies interna fca^ pulsej finisj pars iRrerior capitis humeri . I{otundus , fiveTeres major ; origo angulus in- ferior fcapulas ; finis tres digitos infra caput 1 humeri .
I iaLtetifftmus dorft , Anifcalptor quoque di(5ius; o* rigo , pars pofterior fpinx ilei, fpinaefupe- riores offisfacri , omnes apophyfes fpinofafe lumborum , & feptem inferiores dorfij jun-; git tendinem cum priori , & eidem loco iri«' feritur , Addu(5tor ; nnus , VeFtoralis major ; origo , clavi- cula, fternum , & omnescoft:^ verx ; finis , ad latitudinem 4.digitorum infra caput humeri « Hujus a(flionem acoraco-brachiali mufculo, Sc deltoidis adlionem , a paite fuprema hujus pe- (Storalis , ( quse plerumque diftindlus quafi mu-J fculuseftj juvariexiftimamus. CAbduftores , duo ;
O s Jnfra^
[«] ibid. p.91.
[^] His fuccurrunt addu(flores, & abduftorcs > ut "demonflravic "^Unshw Hiil.Acad.Reg.A.1720.
I I
al4 ^«f Mufculis brachli i
Clnfrafplnatus ; origo , cavitas infra fpinain ^ rcapuJac.
^I^otundt*s 3 fiveTeret minor : origo , cofta in- ferior fcapulse. Hi diio proprie iinicutn conftituunt mufculum : atque eciamtantutif. iinum conHciunt tendinenii qui inferituf pari pof^eriori . 3n. COBITlmufculifuntVL r^Flexores > duo; l^Bicefs: qui oritur tendineus , alterocapite ,eoque
II latiori , a proceffii coracoideo; altero , tereti & I lor.go 5 parte fupericri acetabuli icapula? . Hoc in fulco humeri lub ligamento a:ticuli defcendirs fit arneum > junoiturcum priori, perizit juxta infertionem deltoidjs , :n anrericri brachii parte> & delinit partim tendinc tereri in rad:i tubercu- lo , mox infra capitalumejus fuperius i partim 9 tendine lato , in membranarr^ communcm , mu- fculos in cubito /itos cingertem : qui tendo in vena:= f.'6tJone Ix-fus , gravia fxpe fymptomata in-^ ducit . [«] LBrachialis internus ; oritur , mox infra finem del'' toidisj &'irferirur ulnse tuberculo , mox infr^ capitiilum e;ns fuperius . t^Extenfores , quatuor .
cLongus : oritur a cofi^t inferiore fcapulae , ^revis : o^^itur u fpi;}?. externa humeri . Srachitlls externus : oritur juxta prsf^cedentem z fpina interioti humeri . I:^i tres mufculi tendines adunant, &quaii unum tiicipitem conficiunt ^ qui parci poueriori oJecrani inferitur , & Triceft braihialrs ccmmode \ ocari poflet ■.
An-' C<*1 delineantiir hxc eleganter a Cnwfero Myotom» ppv/Cab.I. & i..D ecdt.v. defcribuntur p,74.Conf et Wi». iloMu Fifl:. A.R.i72o.qui hunc mufculum etiamp/?/»4r t9rtv%Ytidii& tUvAtQYmhrtLchii ^Gq<)^^t\^\1 f
k
V9 Mufcttth cuhiti & radlt» sTj
(^Anconaus : parvLis eft mufculus 5 cujus origo , ex- rior eft condylus humeri^" finisj mox infra prsc- cedences . 3j4r RADII5 funtquatuor; f- f^otundus : qui oritur a condylo
' j I interno humeri ; ec finitur in
Pronatores,duo,- parte fere media ra.lli .
Ij^adratus : origOj, pars inferior ulnx; finis j e ref^ione , in radii parte inferiori . Supinatores, duo: p:o»^M/;principium ^fpinaexte-
Irior humerii finisj capitulum inferius radii [«] Brevis : oritur Ipartim a condylo exrerno brachiijpartim a parte fuperiori & exterio- riulnaj, & inferitur in partem fuperiorem radii , quam totam amplecftitur . 555. MANUS fivcCARPI mufculifunt fex . p-plexores , tres; oriund: a condylo humeri interno ; ut ^^l{adi^us intcrnus y qui juxta radium pergit verfus polliccm ; ubi fub abdu(5tore ejus tranfitj, & abic in capiculum fuperius offis metatarfi indicfs . Ulnaris intcrnus ; finitur in otliculo carpi interno ordinis i. tHPalmaris ; tendine lato , expanfo 3 inferltur palm^ manus , quam quoque aliquo modo confiringere videtur.
CExtenfores , quoquctres; qui omnes oriiintur acon- dylo hu:iieri externo , funtque (~I{adiaus externus 3 Longus 3c Brevis y alias quoque
IBicorras LuCtnsli^', qiiorum altcr, parri exterio- ri oH^is metacarpi primi ; alter 3 oflis metacarpi C fecundi infcritur .
O 4 yinaris
[<i] Hic mufculus etiam ad cubitum fle^endum face- re poteft . [^] quandgque tticornm reperi •
2lS Ve Mtifculh manus ftve carpi & palma , Finariswcl CubitaLis externus: defmit in ofTe metacarpl, disitum auricuLirem fuftinente . Si mufculi radi^i cmnes /imul agunt , quiefcentibus ulnaribus , manus extrorfum movetur ; & contra » quando duo ulnares , quiefcentibus radiasis j iimul agunt , trahitur manus introrfum . Coercentur quo- que hi raufculi prope carpum a Iigamento , vulgo annulari didto i quod vero ligamentum non annu^ lare in fe(ft-ionibus reperitur , fjcut vulgo pingi fo* let y fed eft potius membranae communis , omnes mufculos , in cubito & carpo coilocatos :, ob me- liorem ipforum a(5tionem includentis pars , cui ia praeparationibus figura annuli datur . ( « ) In dorfo carpi robuftius eftj & fibrse annulares in eo deprehen- -duntur . 35^. PALMi^ manus alias duoconftriclores adfcribun- tur , quorum primus eft Valmaris , jam inter fiexores manus, cuimagis, quampalmx, infervit, defcri- ptUS . hXttV cxro ejuadr^ta 3 five palmaris brevis , ^ul" go appellatur : qui > ut parva maffa carnea y variis fsepe tendinibus diftinCi-a., aponeurofi palmaris lon- gi , fuper mufculoj abdudore auricularis , inhx- rec , volamque eo conftringi volunt . Utrumque hunc palm^rem&ego 8^ alii fsepius deficere obfer- vavimus . 337. DIGITORUM MANUSmufcuIifunc velrowwn-
nes y vel proprii :
Communes funr utplurimum tredccim : uc (^Flexores phalangae
(^prima 3 tumbricales IV. qui oriuntur a tendinibus profundi , unico plerumque principio , &infe. runtur lateribus , pollicemrefpicientibus, pha- langx primx , IV. digitcrum . N. f74*J fecunda y fublimrs [qu Terforatus : provenit a con- dylo hunieri interno , & radio i diyiditur ia
IV. (a) vid. r«/a/»;MufcuIor.Tab.i.& 2»
De MufcuUs dlgUcrum ~, 2T7
CIV. tendines ^ qui inferuntur 3 phalangx fecundatl < quatuor digltorum . (7^*)
C^tertU y Trofundus five Vtrforans 5 cujus origO , pars fuperior & media ulnaf , in quatuor quoque tcn- dines divifus, perforat tendines prcecedentisj & definit in initium phaJanga? tertixj quatuor digi- torum . (a) E.vfr«/or omnium trium phalangarum 3 Extenfor com^ tnunis dicitur : cujws origo tW condylus externus humerij ac pars poftcrior radii &ulna?j dividitur deinde in quatuortendines 3 fub li^amento annula- ri &: tranfverfocarpi tranfeuntes i quorum finis eft, facies pofterior /ive gibba omnium tnum phalanga- rum . lurfyojfflr/fex funt j tres extcrni , tres interni : Conf. i^ Tab IX. r EA-ffyw/tria interftitia inter offa metacarpi in dorfo manusoccupant 5 ( attamen & in vola videndi) & quilibet utrinque a vicinis offibus metacarpi o- ritur ,* quorum vero primus inferitur in extcrnum Jatus digiti medii ; alter, inejiifdem latus inter- num 3 tertius , in latusexternum auricularis . Interni , in vola manus folum confpicui , olfibus metacarpi non interponuntur , ut externi 3 fed fuperponuntur ; omnes vero oriuntur a parte oflis metacarpi , cui incumbunt , carpovicina, & pri- mus lateri interno indicis , aJter Jateri externo an- nularis , tertius lateri externo auiicularis commit- titur . (b) J38 POLLICIS prepriiV.
(«) Hi duo mufcuJi fub ligamento transverfo carpi cranfeunt , eorumque tendinesj vagina forti membra- naceainclufi, firmitcr junguntur offibus digitorum , ne flexionis tempore recedant .
W Pluradehisvid.N. (75*;.
l
^lS Ve Mufcnlie poUieh»
fflexor ; origo j pars media radii ; pcogreditiir fub ligamenco carpi , & derinic in tercia pha- langa . Extenfor , Bkornis vel Tricornh dicius j oritur in parte pofteriore & media ulnae ac radii , & definit , duobus vel tribus tendinibus , in i. 2i & 5. phalanga . Thenarfive^bdnBor; cujus origo eft ligamentum tranlverfum , offa carpi conjungens & os carpi poUicem fuftinens ; finis vero , phalanga 1. & 2. In tendinehujus& fequentium duorum mufculo- nim h»rere folent dito offa fefamoidea pollicis 3 3C fpeciatim in hujus externum . (a) Hypothenttr ; oritur juxta prsecedentem , ab eo- dem ligamento & olfe , magis volam verfus j & definit in os fefamoideum externum & ca- pitulum inferius phalangae primx , quam fle- ^it . A multis omittitur , quia pars prxceden- tis haberi fofet . Antithenar y iive AbduBor ; oritur ab oITe meta- carpi digiti indicis ac medii , & inferitur phalangx 1.&2. concinctque os fcfamoideum ^ internum • (^) 3)^ INDICIS tres funt proprii.
fi, Extenfar i ieu indicator ; cujus principlum eft I media ujna, & finis idem cum excen(ore com- [ muni ,
2. Ad' {a) Quandoque tendinem datextenfori pollicis. {b) Notandum , quod in mufculis pollicis xque ac aliorum digitojum fjepe variationes occurrant , ita ut nulla eorum defcriptio dari pofTit , qux cum omnibus fub^ ]t^\s conveniat : Extenfor enim folUcis modo hicomis , XCioAo tricornis tft i fuhindit TlexQres duo reperiuntur , Mt Covopertis in Myotom. notavit pag- 2i<5. atquefic 0tlam variationes in aliis digitis obfervantur . conf.itfar"» jrt^». Adv, II. 40»
Ve Mufculls dlgitovum manur proprth : 2! 9 2. AhiuHor : origo , phalanga prima pollicis , & os pninum metacarpi ; fiiiis , phalangae primac in-' dicis latus externum («j j, MduEioT proprius , rcvera eft interoffeus internus primus:, Tab. IX. fig. ii.D.qui , ut §. j J7.di<5lu!Ti ellj oritar abolie mctacarpi indicem fuftentante , bz de/init in e^'ternum indicis Jatus . ^40 DIGITl MEDII proprii , duo funt, addud^or & abdudor : Ci. jidduEior : eft interofTens externns primus A y <2' ^bduBor , interofTeus externiis fecundws B^ fig» C, I. & n. quorua; defcriptio vid. §. 537» DIGITI ANNULARIS proprii itidemduo ;
Ci. ^ddnBor j qui eft interolieirs internus E> fig* i'» '^z. ^bdufior : interolTejis externus C. fig. I. &xXf <J quorum oriqu & infertio quoque vid/§. 337. DIGITI AURICULARIS proprii tres funt j
p- Extenfor proprius ;, videtur parsexcenforis com- munis^ cum quo etiam ori^ine & fine fere con» venit . z» MduEior ; cujus ori^o j ns interius metacarpi & carpi ,* finjs , latus intcrnum phalanga; primx (^J. l, ^dduEior 'y oritur a lij^amento carpi- tranfverfo , & olficuli interioris carpi acuto proce^Tu, atquc tcti interiori ac ccncavar parti oflfis metac^rpi digiti auricularis fe infcrip, hocque adducen- do iimul digitum auricularem adducit j adeo- que huc referri poteft . (c) 341 Revertimur jam 4 brachlis ad abdomfn , ut muf-
culo$
(a) In tendinehujus Mufculi , ubi tranfit capitulum oiTis metacarpi , digitum hunc fuf'entantis , aliquandiu ofliculum fefamoideum obfervavi . (b) In hoc mufculo frequenter reperit ir ofliculum felamoideum , Tab.Lfig. 5. lit. c. a riobis delineatum . (c) conkv^Nh/hvv HHl' Acadt Reg. A. 17^0.
220 De Mufcuiis tejiium & penis
culos ad hoc peitinentes adhuc deicribamus , & de-
inde ab his ad ^edes pro^rediemur .
J42 De ABDOMINIS MIUCCILIS jam §. 20^ & deClitoridis , §. 234. adum eft > fed reftant adhuc mufculi te/]icitlorutn ^ fenis , nrethra 3 ani ,ve{ica 8C •vaginte uteri defcribendi .
545 MUSCULUS TESTICULI , Cremafier , five£- ievator (\\t)mi eft tenuis feries fibrarum mufcularium, quaeoriuntur modo 3 mufculooblique afcendente ab- dominisj juxta Jocum illum , ubi a vaiisfpermaticis perforatur j modo a tranfverfo (a) , modo ex ipfa fpi- nailei. (b) Inde cum procelTu peritonaei, ciii firmi- ter junguntur 5 in lcrotum defcendunt , atque fuper tunicam vaginalem , <}ua2 teOem includit , expan- duntur . Qiiando hx conftringuntur , teftem elevant. In emaciatis corporibus fxpe adeotenues iunt , ut dif- ficuiter in confpedum prodeant .
^44. PHNIS MUSCULI, proprie tantum funt duo • ERECTORES fcilicet 3 qui utrinque oriuntur ab oifibus ifchii > inter hujus tuberculum , ac initium corporis cavernofi , & quilibet lato tendine in cor- pus cavernofum fui Jateris inferitur . (c) Qiii j dum iimul agunt , premunt venas dorfi penis contra olTa pubis, refiuxum fanguinis ex pene impcdiunt, acque fic > quando fanguis fervidus^ & qua/i ebul- liens 5 in afFed:u venereo per arterias copiofe in- flmt, ejus ere<fliouem efficiunt - (d) Acceleratores vera mufculi atque TranfverfaUs di(5li j quia pro- prie non ad penem > fcd ad urethram pertinent:
eos {a) S^rfwforiw.obf.cap.IX. 1. (h) vid. hujus delinea-
tio in Covvperi Myotomia nova Tab. XVII.
(c) ibidemTab. XVII. & XIX. {d) Schelhammerus riegat hunc effedum , in Analed.Anat. dilT. Xll.Che^
felden, vero de eo foJum dubitat , in A natom. ed it. tertia
& 'WAltherns quoque aliter fentit. Tener. mufculor. Ana- tom. p. 17.
De Mitfculli tejitum & penh . f 21
eos jam fub iirethrae mufculis defcribemus. 545 URETHR^ VIRILIS MUSCULI fu.ntvelDi- Jatatoresj ut
CTYttnverfi fwtTranfveffaUs (a)i oriuntur ple-
^ rumque ( fi adfunt} utrinque ex oflium ifchii
^ tuberculo, & inferuntur ut plurimum in bul-
C bi urethrce partem pofteriorem : quam , dum
^ agunt, diflendant. (b)
f D U(at§r fofllcHs /ive triangularis , faepe perquam
exiguus , quandoque duplex (0 , oriturepar»
te anticafphin(!>eris ani , & inferitur in par-
tem pofticam & inferiorem acceleratorum, aut
bulbi urethrx . Hinc mulculusalias pro iphin-
(il^eris ani parte a I{iolano ( d ) fuit habitus .
ad bulbum urethrse extenfa ; i^ed littrius eum
propeculiari mufculo primus a^novit atque
dcfcripfjt. ("fj Videtur hic mufculus antagoni-
fia cum acceltratoYum , tum eYeSiorum fenis y
dum pcnem ab offe pubis , pnft ejedtionem fe-
minis y retrahit , & fic fan^uini hberum reflu-
xum reftituit .
Conftri(5]-ores , (unt illi , ita didi ,
ACCELERATORES urinx : qui oriuntur par- tim a mufculo pra?cedenre ; partim , & pra?- cipue utrinque a corporibus penis nervofis : ob-
lique /
(a) Bartholin. Anat: I.I. Cap. 24. B!dloo Anat. Tab.47. fig- 5. l.Covvper Mvot. reform. fig- X. et XII. lit. EE. Tirak,. Anthropol. Tab. VI. et VII. EE. (^jHosmti- fculos quandoque dee(fe , eorumque ortum , pofitum, numerum , et infertionem farpe variare obfervavi , fi- cut et notarunt -Mo^-^^t^w. Adv.IV. Anim. 20 Covvper^ Xdyot. nov.Tab. XVII. etXiX.54nfori«.p. 182. (c) Mor^ gagn. ihid. (d) Cap.de mufc.ani. (e) Hift.A.R. j7oo. Hunctarnencum Fefaiio rurfus fphin<^eris ani partem cffe contendit ^^mor/n.p.i^^.
Sii% t>t MttfcuiisUvttiiYd.
lique perg-n(.?s ambiunttociimlnilbum et infd*
riorcm rpo;*,<:ioram partem urethra- ; atque inli-»
iieam, qt??» ex horum concurfii fgepe efficitur,bul-
boque ^Ciiijfret , inferuntiir . Hinc agendo 5 conw
ftrinount i.iretbr.i? parrem pofleriorem , quo uri-
nam tx urethia j at j przecipue in coitu , femeri
exp.^llunt .
^AnUrimn adhuc novos urethra projeftorei et elevatOYts^
iltCZ frojiatarnm tnttfculoj^defcilbk (a) ; ubi vero
J^rsEcerani levatores nil nifi membranas vidi.
$4.6. MllSCUlOKli^A ANI tres vulgoniimerantui^i
nnw^ fphin^er.ct diio Uvatores . (b)
Sphinirler eniy extremum inteftini redli claudensj of-
tum irahif e>: ima parte olTis coccygis et cute'
huic iubje<Jta > ejufque fibrse j a feinvicemdi-
fc -dentcs :, et anum utrinque ambientes i 'af-
ccndiiiit , atque in viris in partem infimam
b^iibi urethra? > five in mufculos acceleratos^
bL.lbum hunc inveftientes ; in feminis vero in
imrnn vaj^inae iiteri partem inferuntur . Multsc
tamen ctiam fibrse ab ofTis pubis parte interiorii
et inferiori y prope fy nchondronfin utrinque
dle-
fajib.p jSi.et feq.conf.Wrf/j/jfr.Tener.mufcanat.p.iS (^) In nullis fere mufculis audores magis diffentiunt, <5uam in mufculorum ani defcriptione ; quemadmodurrt ex prsefianti^imis et accuratifTimis anatomicis, nomi- v\2^t\\r\ BJcUno ^ Anthropogr. lib. ^. cap. 40^. Covvpero Myotom. (ua novapag- 1|. Vow^Us Myographiapag. 66 ^ Morgagn. Adverf.anat. Ill.p.Sg.et fq. S^ntOKin.obferv. p. \64' feq. vider; potefl : nam non folum in numero » fed cuarti maxime iii origine ,- progrefTu , ciirfu , figura tt infertione defcribend.i tantopere variint , nt inter fe corfciliari vix poflTint : quod fubje(5torum diverlitati , ari ^liis ciufis fit adfcribendum ^, uberius inquifendum efit/ Egonunc eam defcriptionem dabo> /ieur inultimis fe- ^ilcnibusecsGbfervavi»
t>e mufcuHs ant . 21 ^
defcendunt , & fij^iira quafi oVata , latitudinc
circicer pollicis extremum inteflini xcCti am-
biuntj, illudque conftringunt five claudunt. Merac
vero circufares aut annular^s fibrae y ut vulgo
fphincfteri adfcribuntur 3 vix aut paucae obfer-
vantur .
Jievatores utrinque oriuntur amplo principio:, ab
^interna parte oflis pubis j tunica obturatoris in-
terni , interna parte ofTis ilei > & acuto procefsu
ifchii > unde fibrx iilflar radiorttm a circumferentii
adcentrum quali pergunt verfus fphirttlerem s ^^"
que in parte inteflini pofleriori > quod cingunt , co-
cunt , includendofimul collum velica? > prof^atas
& veficulas feminales in viris i in feminis vero va-
ginam uteri f & inferuntur partim in fupremam St
pofieriorem fphin(^eris- parremj partim confundonc
fibras cum fphindleris ovatis & annularibus y atque
/ic nontanturnfuflentando levandoque ano ; verum
efiam exprimendis veficuljs feminalibus & profla-'
tis in coitu infervire poffune .
Praeter hos levatores , quos majores ^ppellat touglas
(a) i levatores minores quoque cum I{iolano defcribit :
qui oriuntur partim tendinei , partim carnei , a pro-
tuberantia ifchiijtr^nfverfi inde feruntur verfus anum>
atque inferuntur in fphind-erem ejus > haud procula
' bulbo urethrac . (h)
CSSIS COCCYGIS mufculi ducJ quoque obfervati
funt,
(a) Myograph.p.58.
(b) quomodoin muliere hic fe hateat, DottglalJtHS facet# Ego tamen etiam aliquando in muliere tales vi- di , e fuperiori partcprotuberantia: ifchii , prope exor- tam ercCtorum clltoridis , oriebantur , & in fphindleris partemfuperiorem, ubi vaginae uteri jungitur ^ infere- bantur, Santorinusp. 2o6.mulieribus tnufculos tranfver"
fale s u-ihuit f quoscum cransverfis penis virilis compa*
224 ^* Mufculit anl^coccygts, vejica & vaglna r /unt j (x) utrinque unus , cocc y^*w i didus, qui ano infervire videntur; or;um ducunt ab apophyfi acuta & pofteriori ifchii, & utrinque Jateribus olfis coc- cygis implantantur . Hi attrahcndo os coccygis le- vatoribus ani fuccurrunt, illudque nimis retrorfum preffum , in ftatum naturalem ad anteriora redu- cunt; impediuntque , nefacile luxari 3 aut nimis re» trorfnm cedere queat . •
347. MUSCULI VESIC/^ duonumerarifolent; ysphinBervefica 3 222. defcriptum , & 1 Vetrufor urinie y Ibidem jam defcriptus (h); nihil aliud e5l, quam tunica mufcularis veficae , fphinfteris antagonlila , qua urina e vefica expellitur . {c)
348 VAGIN.^ LITERI SPHINCTER fiveco^y^W^o»' efl feries fibrarum mufcularium.quae oriuntur a fphin- dtere ani , crificium vaginse utrinque compIe(5luntur , & in crura clitoridis inferuntnr 5 quibus os vaginae an- guftatur , & penis in coitu blande afficitnr.
^4nfor/wr#f plures mufculos vagina & urethvte muUebris defcribit , quos vero invenire adhuc nonlicuit . ,(d)
349 FEMORIS mufculi func XIV,
Fie-
rat , eofque tab.2. lit. gg. dermeat, cum quibus mei val- de conveniebant, vel iFdemerant . An hi mufculi fem- per adfint, ignoro, itemque, iftrum cum Vouglajjio ad anij an cum Santorino ad vagina? fint referendi , hxreo , aliif- que dijudicandum relinquo .
(a) Vouglai M.yogrzT^h.p.i/ihChefelden, Anat. 3for- gagn. Adv.III. pag.94.
(b) vid. figur. InChtfclden. Tr. deLithot. & Covvpcr. Myot. nova .
(c) Bianchus in Manget. Theatr.anatom.p.^U.novos veficac mufculos elevatores & depreffores defcribit , eof- queduabus tabulis delineat. Verum a Morgagn. Adv.IIl p, 75. fq. itemque a 5<t«fo>*/»o obf. cap- X. N. lo. impu- gnantur. (d) Lc. p.2o7.fq.
i)e mnfcuih femorts} itj
^piexoresfive tUv^tores proprii , tres > («) uc
r^.Vfoas magnus > qui oritur a prima , fecunda, ter- tia,&quarta Jumborum vertebra . Uiacus } cujus orjgo , tota cavitas internailei; f finis vero utriufque , trochanter minor ferao-
LfVcflinaus f. livldus ; ciijus origo , pars fupe- rior oflfis pubis ; linis vero > ^.digicos infra priores . Extenfores , funt Glutal tres ,* maximus > mtdius & wiV nimus j qui omnes oriuncur in fuperficie extema i- lei&ifchii; maximus vero etiam ex offis facri & cocy^is ; fed maximi , elt ad 4. digitorumdiftan-' tiam infratrochanterem majorem, medii & mininti vero, inipfohoctrochantere. Abdu(5tores , quinque ;
'Pafcia U:a y five Membranofus , vid.paq.fcq.' ^adratus : origo > tuberculum ifchii; iinis , C-
mincntia intcr ucrumque trochanttrem . Vyriformis } prodit crafsus ab illa parte onSs facriy ubi oHl iJeo jungitur .
Cfnperior , a fpina pofteriore & infe- ^^Gemini auo i-^ riore ilei .
^/n/<fr/or;a tuberculo ifchii; (^}at-' que hi trcs inferuntur finui trochanteris majaris* Addudtor , Triceps ; cujuscaput primum ik fecun- dum oritur juxta fynchondro/in pubis ; tertium , 3 tuberculo ifchii , et inferitur toti fpine femoris . ^Rotatotes , (qui & Oi«ar4jorri dieuntur duo :
P inter-
(d) His verovarii fuccurrunci ut addu^or triceps glu-^ iai y fafcialata, &, ut ^inslous notat , reSius quoquC tibi?. HifKAcad.Reg.A.1720.
(^) DuoGemini firmiter concreti plerumqiie repe* tjuntur cum obturatore incerno : hinc a quibufdam nori utdiflin(fti defcribuntur^ fed ad huncmufculum obtu^ ratorem referuncur ^
ihtg Ve MufcuUs tihtg^,
internus ; orltur a circiiinferentia interna magnl fc* raminlsofljs piibis , tran/it ifchii incifuram po- fterlorem , 6c inferitur fove? juxta trochanterem majorem .
{^externus ; a circumferentia externa predidli forami- nisoriturj & eidem fere loco , ut precedens , in, feritur, Hi mufculi etlam abducloribus fuccurrere pofTunt . 550- TIBIy^, undecim mufculi niimerantur ;
CAbduCtor , Vafcia iata,il\e Membranofits dfduSjOrl- I tnr carneus a fplna anteriori & fuperiori ilei exte- rlus^mox veroinfra trochanterem majorem cotus fit membranaceus, includlt arcfle miifculos i n fe- more iocatos , partique fuperlori tlbie juxca capi • tulum fibule inferirur , unde et per totam tibiam aponevrofin fuam emittere videtur , (a) Addu^flor et Elevarcr , Sanortus , intus a fplna ilei anteriori & fuperiori prodit, atque oblique de- fcendens , interiori ac fuperiorl tlbis parti im- pla ntatur: quam una cum femore, fuper alterum femur , ut fartores iedere folent , movet . Extenfores , quatuor, in anteriori femoris parte fitl: ,"{{ecli*s: ortum habet a fplna anteriori & in- ferion ilgi , (b) Cruralis , fub prjori fitus : a tota anteriorl par-
te femorls , ^afius internus y a tota parte pof^ica & Inter-
na femorls . f^afiusexternus : a tota partc poflica 8c externa , ejufdem ,
Hi (a) Infervlt fimul ad femur, cui valido tendine necli'» turjabducendum , itemque ad hoc & tlbiam elevandam; hinc mufculus hic, aliique horum nonnulli ofTi utrique communes funr, (b) Elevatonbus femoris ac fartorio quo- que fuccurrit,feiTionemque unaciim pe(ftina?o,pfoajili;i; eoj& glutxis 3 notante VVirtilovv Joc.cir.periicit •
De Mufcullt tilla» 2-27
Hlquatuor robuftiim tendinem communem mox lupra gcnu conficiuntj, cui poftenus patei- Ja inhxret ,* qui deinde infra genu tubcrculo tibise infi^itur . [^Plexores , quinque , ut fGr-^c/V/j r prope fynchrondrofin pubis oruindus . Semlmembranofus : a tuberculo ilchii , fuperius. Serntntrvofiii y ab eodem tuberculo , pofterius. Hi tres inferuntur parti interiori & fuperiori tibise . {a) Blceps : ori^o capitis primi,tuber ifchiijfecundi, pavs femoris media:finis par-; fibuls Uiperior. \JPofLititus : parvusefl, & oritur tendine tereti a condylo exteriori : femoris , tendineufque tranfit fub poplite introrfum } ubi carneus lit , atque in fuperiori & interiori tibia? parte fi- nitur . 351. PEDIS EXTREMI, fiveTARSI, func o(5lo mu- Iculii C^) " Elexoresj tres ; ut
(~TiblaHs anticus^, cujus principium , facics ti- bia: fuperior & exterior; rinis, os cuneiforme internum , &metatarfi internum . Veronxus anticus minoriorigo,pars quafi medla & anterior fibulae,finisjOS metatarfi exterius . Peronaus anticttt major , ori<^ine & fine cum praeccdenti fsre convenit vid. {76*) Extenfores, tres ; P 2 Ga-
(<t) Omnes fere ribiae mufculi vario modo fe invicem , &femoris quoque mufculos adjuvant , atque vix ullus cfleorum; qui priter ufum primarium , adaliasaclio- nes non concurrat.
(b) Hi tarli & nonnulli digitorum mufculi robuf^is, iii pr:mis circa mallcolos , coercentur ligamet.tis/pecie an- nuli, ne aflioni? tcmporeimportune exf^liant , &uc a- ftiones mufcuIor'.:m dirigant : vid.rfp/»/ mufculor. fig I.& II. atque illa , quam capitis de ligamentis addidic .
.28 T>e Mufculls tafjt .
Gajlroenetniui i ciijus origo fiint duo GOrtdyli
femoris. (a) Tlari(aris: principium > pars interior condyli externi . (b) y^Solayis ; provenit a parte fuperiore & pofterio- retibia? scfibuls . Horum trium mufculorum corpora con;un(5^a , furam : fed tendinesjun- ^i 3 l\jhuiVl(!Limi\m tendinem , chordam ^chillis diclum , conflituunt j qui inferitur calcanei parti pofteriori . (c) Addudlor , Tibialit fofticus ; cujus origo , fuperior parj lignmenti interoifei & tibise j finis os navi- culare . (d) Ahdu^oVy TeYon<eus pofticus f inicium , pars fupe- rior fibulae i fedtendo ejus refledlitur fub olfe cu- boide , infra tarfum pedis j & inferkur ofii meta- tarfi j quod pollicem fuftencat . Hujus tendini in annofioribus , ubi fub offe cuboide tran/it, osfcfn" moideum inhxret . j52.DIGITORUxM PEDIS mufculi funt vel commu- nes , vel proprii ; Communes, fi interoflei huc referuntur , funt XV.
ut Extenfores duo; nimirum Lon-
(a) induobus his principiis cum Fefallo , T^ioUno &
VraKi& duo illa olTa fefamoidea , Tab.noflra I.fig.2. 'de
deiineata , obfervavi , & quandoque cum Fallopio &
Co vvpero rantum unum , in externo horum mufculorum^
ConLMorgagn.AdvevCll p.64.
(b)ln origine hujus mufculi fe os fefamoideum reperif- fe affirmatc^^/<r/rfe».Anat.p.34-eum vero mufculum quanw doque deficere notavit Cuwperut & Morgagn. kdw .11,^^
(ejde tendinis hujus ruptura controverlia cnmVetit» Mid^Andry Examen p. ^4.feq.
(d) Hic mufculus fxpe duplicem tendinem habet, un- de ^Kor«/f efl,& quandoque omnino in duos mufculos-i drvidi poreft ; hinc quidam diios tibinUspoJihos numen lant y lo/}^Hm3c brevem r
Ve Mufculis digttorumpedls , 229
("Lon^usy origo , pars fupericr tibi2& Jigamen- ti intertibiam &: rtl^ulam pais anterior; di- vifus in qiiinqiie tendines ; quorum quatnor fuperius in quatuor di<jitoriim phaUngas > quintus , in os metatarfi extimum inferitur.
LBrevis ; ortus , calcanei pars fnperior & atite- rior; dividitur nunc in quatuor , nunc in tres tantum ( h ) tendines, qui tribus , vel quatuor pollici proximis , digitis inferuntur . Flexores , (robufta aponeuroiicbdudi (cj pkalan- garum Cprimarum , Lumbricales IV. quorum origo , tQudo mufculi f>erforat7tis , & pars calcanei interior ; finis , in di^itorum facie interiori. fecundarum> Terforatus; prodita facie calcanei inferiori & interiori ; dividitur in quntuor tendines perforatos , finitur inonfium pha» lauiix fecunda? capitulis poderionbus . ^^terthrum y Perfora»s; or\2,Oj pars tibiac pofte- rior , fuper:or.& media ; diviius quoque in quatuor tendines , priorem perforantes , qui delinunt in phalanga tertia . Addudores;/«trroj(/V/ intemi IV.^^ds quibus mox L. AhdlM^Ovesilnteroffei extcrni III. J § j 54.plura.(fij
S4S' PROPRII funt vel puliicis , vel rel"quorum digi- torum
P ^ PO-
(a) Kxc pars quinta proprie flexorem tarfi conftituit, fsepe dift:!iuhim mufculum efficit, hinc cum nu.prac-
:edenti ad mufculos flexores pedis , nomine Verornei dn.
pi*» m«;oy/j retuli. Conf N.(76*j Quandoque tamen et-
iam uique ad minimum digitum excurrit . {b) Hoc Vouglas aliiqOevarii non notarunt. (<•] Quam Vouglas egregie defcripfit Myogr.p. 1^^.15^ (d) Omnes hos interoffeos unicum tantum eflfemufcus
lUm vulc Gottey Qhirurgie verifdble p.2n.
2^0 T>e MnfcuUs pollicis fedls i
POLLICIS mufculi prcprii , funt feptem : fExtenfor longus ; cujus origOi anterius , a ligamen- ti inceroffei &fibulaEparte fere media ; finis , phalang2eprimae& fecunds facies gibba five fu perior .
Extenforbrevis ; cnjusorigo, pars fupetior & an» terior calcanei prope aftragalum , finis ibi- dem , ut prioris • V^idetur hic mufculus facpe par$ extenforis communis brevis digitorum , praefertim quando hic tantum tendines mittit adtres prioresdigitoSj ut aliquoties vidi . (a)
Tlexor longus i, origo , pars fibulas pofterior ; finis , phaiangae ultima: parsinferior .
Tlexor brevis y origo , os cuneiforme medinm,finis ofTa duo fefamoidea pollicis ; quae hujus primae phalangae per li«amenta jungunt ur .
Abdu£ior , five Thenar ; origo , latus , internum calcanei &ofIis navicularis;finis,Iatusinternum pollicis , in olfe fefjmoideo interno . (b) %^jiddu,Eiores , fcilicet ad reliquos digicos }
X^Antithenar i origo , os cuneiforme , tertium &
•^ &calcanei pars anterior ; finis vero os fe-
C famoideumexternum . (c)
Trans,
(a) idem notatum invenl a Cox^vfpro Myograph.pzi^".
(b) Latu5 internum, ubipollex fitus ell; fed externum liic vocamus,quod reliquos digitos refpicitjquod a Covvm fero aliifque invercitur. (c) Covvperut eum pro adduftore miniml digiti habecMyooraph p.2i4- ScCafferio inven- tionemtribuic : atcamen eiim inferi fcribit, non in mi- nimum dlgicum, fed in os metatarfi , minimo digito proximum , p.22^. Igitur pro mufculo minimi digiti propriehaberi nequic , accamen digitum minimum una cum quarto ad pollicem adducf re pote^f , pr^fercim cum viderim in eodem cadave^-e ipfum in altero pede exoflc quarto , inafteroex interftitio Inrer quartum &quintum os , quafi ex mufculo interoffeo prodire .
t>e Mufcuits potlicis pedis . a|f
Tranfverfalis ; origo os quartum metatarfi i finis , juxfi praEcedentem . Hic mufculus etiam digitos acl poJIicem, autadfc invicem adducere vide- tur i 1^4. Mufculi proprii reliquorum digitorum : DIGITI PRIMI j five pollici proximi duo funt ; (^i. Addu^or ; inter poUicis & primidigiti ofTa meta- tarii/itus, totum fpatium interofTeum occupat j tam in fuperiori, quam inferiori pedis parte con- fpicuus . Oritur ab oflis metatarfi fecundi capitu- lo pofteriori,& latere pollicem refpiciente ^ par- timfuperius, partim inferius^ & in latus inter- num^ polliccm refpiciens, primi digiti Inferitur. Vocacur vulgo interoffeus extemus primus - 2,AbduEior', fitusj os inter metatarfi fecundtim et ter- tium i oriundus utrinque tyi fecundo et tertio ofTe me- tatarfi j rcplens fuperne totum hoc interflitium , et inferitur in latus externum digiti primi , ac fecutidui tR interofeus externus f.fuperior . (aj JDIGITI SECUNDI five MEDII , triufculi proprii funtduo;
Ci. .AbduSiori inferne ineodem interftitio tantuni ^ videndus, provenit ex tota cotlcava five infcriore C parte oflTis metatarfi tertii j et in mediidigiti latus C interrtumabit . ^Rc\}\q interoffeus inferior Lintet' ■c nus primus .
^2. AbduBor y oritur utrinque ex tertib ef quarto offei metatarfi , et in digiti medii latus externuni im- mittitur , eflque interoffeus externus tertius . DiGiTl TERTII mufculi proprii duo funt ;
^uAbduSior; cujusorigo, concava fuperficies offis I metatarfi quarn ; finls in digiti tertii latere intet'-
no 4 Edinterojfeus externus fecundut
V 4
2. Ah-
(4) InterofTei pedis *Ar*fr»;redtius fuperiores , internl ^ew s ttiQliminferiores dici pofTunt.
^31^ t>e Mufcttltt preprUf dtgUoruin ,
2. AhduBor ', fuperne incer quartum & quintiinfi oi metatar/i fitus , utrinque ex olTibus vicinis ortutn trahens, finitur in latere externo digiti tertii, fcu minimoproximi, eftquefic interoffeut txttrnm C f. f u p er 1 or qvartus , PIGITI MINIMI mufculipropriitres funt;
. 'Ti. AdduSior : ex concava five inferiori oflls metatar^ fi quinri facje prodit , &in digiti minimi latus internumdefin!t> eftque vxiigo irtttrojfeut exttmus
tertiuf .
i.AbduHor 'j orituf partim cx parte inferiori& an^ teriori calcanei , partim ab offe metatarfi quin- to i inferiturque lateri exteriori primf phalangc.' ^^.Vlexor fropriui $ cujusorigOs partim capitulum pofterius oflfis metatarfi quinti, partim calcaneusj 6n\$suQi parsinferiorprim^phalang^^ .
©XAIK
I
D. LAURENTII H E I S T E R I
COMPENDIUM
ANATOMICUM .
PARS IL
Ve CUndulis generatim .' 25 S
ADENOLOGIA.
/\ dulis, quasGrxci oc"3£»o? vocant j La- ^ .^ tini \ei-o glandnias i a glandibus forte querciniSj a^/j/ ? quarum figuram nonnulla? sEmuIantur .
i$6 Partes , quibus veteres jjlandulae nomen defini' dederunt , quamvis tam varia figura , magni- tiogla- tudine & colore fe offerant ^ a, vulgo tamen ydularii, quod mirandum , facile cognofeuntur : definitio- ^^>^f'- nem vero , five defcriptionem earum dare ,lis» quae omnes veras glanduias comprehendat 3 & nuHis aliis partibus lit comn:unis , quas vete- res , tam nomine 3 quam re , a glandulis di- /linclas eife voluerunt , aiiudque nomen indi- derunt , res ett adeo difficilis , ut prsEftantifTimi, acutifTimique viri id hucufque pr^eflare non po- tuerint .
j^7 Multi enlm dod-ifTimi Anatomici , & in- amuU ter hos tales nonnulli j qui ex inflituto , vel , xxttisfro- ajunt , ex frofejfo de giandulis fcripferunt, e^--ptirea rumque naturam curatius extricare , illuffraie- ow/^<< t que fluduerunt , fine dubio , ob rei difficul- tarem^ , nullam definitionem , aut pcrfpicuam defcriptionem , dederunt ,aut dare potuerunt : quo vero ipfo effecerunt , ut multa? inglandu- iarum do<5lrina orta? fuerint confufiones atquc crrores .
358 Alii vero , qui audaciores fuerunt 5 zt-ahaVis que definitionem aliquam dare conati funt iimfer^ tantopere difcrepant , atque tam imperfedas/''^^* & erroneas fipe protulerunt , ur vel cumdataw glandulis, quas omnes tamen pro talibus agno- fcunt , non conveniant ; vel alias partes cum
slan-
ftj^ ^eCUndulh gtneratlm ,
«laridulls conftindant , quje tales tamen non
func : iccuti hoc prolixius in Dillertatione , de
Clanduitevera appellatione , noftro fiib dudu &
prxlidio , Altorfii quondam habica , oftenfum
e^ .
proha- 559 Quidam enlm glandulam per fartera
$M. g/fl^o/itni&c. definiri Volunt; verum iili hac de-
finitione excludunt pancretts , glandularum ma-
ximam , atque pixcipuarh : quippe quod cum
nulla figura minus convenit , quam cum glo-
bofa, & tamen femper pro f;landula habitum
fuit . Ita etiam capfui^ Atvabiiarije , parotides y
aliseque , quae gljbolas non fu nt , ex numero
glandularum profcriberentur : qux tamen quo-
que ab omni temporc glandulae fuerunt , &
appellatsB funt .
proha- 5^°' ^^^'^ dixerunt , glandulam ejfe partem
sio . ll,^»^/f « } iaxam , fpongicfam , &c. verum habemus
primo glandulas , quas molles , laxa? & fpon-
giofae non funt ; fed quas duriufcula?, firma? &
compad^x deprehenduntur. Delnde alia? exiftunc
partes , ^uoque moiies , iax<e & fpongiofte , Ut pul-
mones , pinguedo, alixque , quaj tamen , om-
nium confenfu , glandulse non funt ; & idclrco
cum glandulis confunderentur .
proha- ^^i Nonnulli glanduhm vocarunt paremhy-
tiotlll, fn^ ^ five carnent moiitm , laxam & fungofam , Aft
vero hi glandulam melius clariufve definive»
rint , quam pra?cedentes , ex modo di^is fa-
clle judicari poteft : ilfdem enim , quos mo-
do indicavimus , defedllbus hx definitiones
laborant .
prohA' J62 Non pauci , qui glanduiam congeriem
f i(i *iy "Vafcuiorum omnis generis 3 yei partem ex conge^
rie vafoYum compoftam effe dixerunt , putarunt ,
t$ optime glandulse nOTram tc definitionem
Pf Clandulh gtneratm .' 2^?
cxhaufiffc . Verum enim vero 3 an non meirv hianx ) miiiciili, aliaeque omnes partes corpo- ns humani , fi accuraiius carum examen infti- tuatur , congeries funt vaforum omnis gene- ris ? Igitur haec definicio glandularum naturam minime exhaurit , eifque minime competere vel tribui jure potefl .
3^3 Alii diftin(^ionem glandularum ab z\us> ^roha" partibus in eo quxliverunt j ut eas cortgerlem va^ tio^V* fcuUrum 3 fropria membrana incluforum , effe af- iirmaverint . Sed quaero , an non idem in pulmo- nibus , corde , ventrjculo , mulculis , aliifque partibus , a glandulis diflini5liflimis adfit & reperiatur } tota enim horum fubftantia con- geries eft valculorum , quas peculiari mem- brana includuntur . Qiiod cum ita fit , profe- Oo ad veram gIandul2B definitionem fuflicere nequit .
^64 Quidam , imo multi , voluerunt , quod f^oha^ fihicum^ue fecretio , ibi glandula : ideoque non "o*Vl« a fabrica , aut a priori ; fed ah ufu , five fun- ftione , & a poftenori , ut ajunt , glandulac definitionem petere allaborarunt . At , primo videmus multas fieri iccretiones , earumque etiam maximas , quae in corpore contingunt , fine ope vel interventu glandularum . Quis enim eft , qui nefciat , chylum in inteftinis a fecibus fecerni , fine ope glandularum folis ofculis vaforum Ia6leorum abforbentibus j in papillis tunicae villofa? } Sic in teftibus , ge- nitura ; in finubus pituitariis cranii , pituita feparatur , ubi tamen nulla: funt glandulas . Ita etiam finguedo in foUiculis five cellulis membranx adipofa? tenuilTimis , ubi nullac ghndulae videri aut demonftrari poffunt > fe-
'R
2 ? S JOe GUndutts getrerattm ^
cernitur. (a) E contrario habemus i;landnlas> ab omnibus pro talibus receptas , de quibus tamen incertum ell , an aliquid fecernant . Quis enim probare certe potefi: , glandulam finealem , fiinitariam , caffuUs atrabiUrias , thymumy gUndttUm thjroideam 3 bronchiales &C. aliquid fecernere ? & tamen pro glandulis ab unoquoque habentur - Imo quia veteres certas partes vocarunt glandulas j etiamfi ignoraverint eas aliquid fecernere , ( ficuti iddeomnibus* ufque ad prxcedens feculum , ignorarunt, J hinc aperte fequitur , tjettres gUnduLas non ob ttfum y fed ob alias rationes aut cjualitates , ita vocajfe . Accedit, quod vulgus adhuc hodie ex fola ex- terna facie , five ex folo habitu dignofcat glan- dulas, etJamfi eorum ufum ignorec . Igitur ex
Droha- ^^^^^ fignis poterunt cognolci .
iio,yiL ^^^ Aliij inter quo«; dux eft: iW^/f /^/?/»x,quan- do in ftatu praeternaturali in cadaveribusj hydro- pe, phthiii, he<Sica , aliisve gravioribus morbis , defundis , corfufcuU fpharoideaifive reftius^wor- bofa tubercula. , atheromatai fieatomata,grandines , congefiiones terrejires aut tartareas y in formam j^lobulorum compada , invenerunt, inhepate, Iiene , cerebro , periconseo , pericardio , &c.mox
inde (a) Jam dudum ctiam Schtlhammerus noiler hanc fententiam impugnavit , docuitque, non omnes feparationes liquorum in corporeanima- lium per ghndulasfieri : in Anal. Anatom.Difl. III. N.^XXXVII. Meryus (]Uoqut inHift.Acad. Reg. variis in locis fe opinioni huic oppofuit : praeiertim cum ex ejus collegis fuerint , qui ipfo- rum menfium in mulieribus excretionem non nifi perglandulas f qucetamenin utero non depre- henduntur ,J fieri pofife exiftimaverint : cui fen- tenux Uttrlfts pociflTimum addi(^us erat ;
Ve GUndultt generattm. 2^9
mde concluferunc, hsec tubcrcula, iive corpu- Iqula , qula fphxroidea apparnerunc , veras glan- dulasfuilfe; ideoque haec vifcera in ftacu natu- raliextalibuscorpufcuIJs, five ex meris&infi- nicisglandulis componi .
^^6 Ad qu3; vero refpondeo : primo 3 hoc cor- pufcula iphasrica in corpoubus fanis eis in locis non deprehendi , faltem confueca & ordinaria noneffe; ideoque illa efFe^us pocius exiftere caulTge morbolae , ftagnaciones cerieftrium , auc cralfarum & vifcidarum paiciculartim in mini- mis vafculis j fphxrulas cales poftea menciences . Quod enim nacurale & ordiruT ium efle (lacui* tur , illudeciam femper, vel lalttm plerumque, in ftacu naturali , non tantum in morbofo > pate- re debec : alias enim fallimur vehemencer . Quo- ties enim arterise & membran» variae , hinc inde in corpore carcilagineaE", imo offeae deprchenfae fiieriint ! An vero re(n:e inde infeicur , atteria^ Yum & membranarur» natuvalem tor,fiitutlonefn e(fe cartihgineam -vel ojjfam ? Profc.<flo m:nime - Prx« terea corpufcula , cjulmodi fphiroidea , five re- ^ius tubercula , non folum in porcorum he- pace & hene; verum , quod probe nocandunij fxpius eciam in putmonibus unius ejufdemque animalis obfervavi ; quac cuberculis , cum in fuperficie , Cum in tota interna pulmonibus fub^ fiantiA , fcacebanc . Similia etiam corpulcula aliquocies, uc Malpighium (« j &: alios caceam, ipfe in juvenibus neSica defun<5lis , in pulmo- nibus offendi . Nemo tamen hanc obcauffam» opinor , pulmonem vifcus glandidofum appella»
bic ; neque etiam uterum i quamvis i» ipfa»
uceri
W vid. ejus Epift.de GUnduI.pag, y. edit; LQndin.
z^O De CUndulis ginerattm 4
literi fiibftantia ejufmodi corpufrula rofiiridi quoque obfervata finr . (a) Cur igitur alia vi- fcera , in quibus tubercula in ftatu morbofa deprehenduntur , ^landulofa vocabimus ? cur fpeciatim lienem ? in quo tamen nulla fecretio» cognita , & nulla actio glandulofa contingit. Neque unquam fatis probarunt Malfighiani j fph^roidea talia corpufcula glandulas potius ellej, quam tubercula , ex morbofa quadam cauffa pro- dudla ; quia etiam in fuperficie membranarum vifcerum , tefte ipfo Malpighh , (b) & quideni etiaminipfius cordis membrana vifa fu nt , ubi nemo facile glandulas oftendet. probat, ^^7 Rurfus alii in cerebro , hepate & renibus Vlli. 'i^fficuUs inventrunt : & hinc has partes vere glandulofas effe evincere voliint > ( c ) Verum primo i /latus hi rurfus fuerunt prorfus mor* bofi & extraordinarii : qui propterea , quiaiu fanis idem non reperitur , ad ftatum natura- lem & ordinarium probandum non fufficiunt: in quo longe alcer hf partes apparent : nam ipfo Malptghio notante (d) , non femel ingtns ve* fca cerebri vices fupplevit ', quod faneflatum na* turalem ( cujus cauffa tamen adducitur ) doce- re nulio modo poteft , Deinde , veteres «»»* ^ttam veficHUs appelUritnt gUndnUt , aUt tales elfe voluerunt ', ideoque confufio nominum ac rerum , & logomachia? orirentui' innumer» s fi nunc veficulas, aut folliculosj vellemus ap- pellare glandulas . Denique qusero , cttr «on c* his obfervathnihus cerebrum ^ hepar & n^ires
fartes [4] vid.P^>m*Parercr. ahatoM.p.ij2. I{ujijch*\ Thef.anat.IX. p.70. & Tab. III.fig.l.lit.D. ib'] locomodocitato. [<?] conf. Malpigh. \oc. cit. [rfj EpifJ.de Glandul.pag.^.
Ve CUndulls geneYdtJm .' 241
fartes vejiculofas ipoVAL^ elle concludant 3 quatn glandulofas ? I>Jemoen m hac1:enus , & ne qui- »
i\Qm ilpCs Malpighiiis _, pulm^nem ex veilculis in Jpfoftatu natmali conftantem , propterea ^/<tn- dulofum appellarc voluit; fed omnes , ut gcquum , fcaphani icapham appellarunt : id eft , veftculo- fum , quod veficulofum exiftit ; vafculofumj qiiod eH: vaiculofum . Ncque ovarium ghindulis annu- meraLumfuit, licetineoin ftatu naturali veii- culx manifcfto deptehenduntur . Hincmiror, nonnullos talesobfervationes tanti facere , prx- lertim eam , de renibus Littrii [«] , ut inde re- num fubflantiam (quaE tamen a {{ttyfchio^ locis fupra addu(flis , (%.2i^.) aliifque , tota vafculo' fa demonflrata eft , & autopfia talis deprehendi- turj mere glandulofam efle, cerioevi(^um vo- Juerinc rquxtamen mihi , ad glandulofam eorum ftibftantiam probandam , ob rationes did:as , ni. hilfacere videntur . vid. ("77*) de his plura •
568. Regerunr hic quidam patroni glandula- ''^i^^'^'* rum 3 pr\mo 3 vafiulofum ik glandulofum non dif' ** ferre , omne enim gUndulofum effe vafculofum , & e converfo , vafculofum ejuotjue gUnduUfum ap- pellandum efife . {b) Cui objecftioni verorefpon- deo , confundi fic partes , qu3J revera & abiblu- te diliinguendx : quia alias hac ratione ftatuen- dum effet , totum corpus , dum omnes ejus par- tes varculofx , ex meris glandulis compcnl : id quodaJbfonum efl ,* adeoque haec fententia ab il- lis , (]ui accurate loqui , & diftindle de partibus judicare volunt, non piobari potefl , quia fum- mam in anatome confufionem pareret .
C<i) Hifi.Acad.Reg.Scient.An.1705.
{h) Ita tamen poft alios adhuc ratiocinatur doctiff. Micbehttus in libr. de Se^ctratione fitti-^ dorum ,
242 Ve Glandulisgeneratlm ,
3^9 Deinde qflidam ciim M ALPIGHIO affir- ohjecilo naanr , in qtmvis gUnduU minima^jimpiici , atque i/. de fic etiam in omnibus , quas in vifceribus ftatuunc follicu- glandulas, neceffiiijum effc folUculum , ftve vefi- lis gla- cuUm y inter excrema arteriarum, venarum dc dn lar if ' duttuum excretoriorum interje(^um , quibusfe- cretio fieret > iifque a cauffa quadam morbofa dilatatis 5 folliculos , adeoque & glandulas con- fpicuas reddi. Sed prxterquam ,quod multi ce- leberrimorum anatomicorum huic fententiae,tan- qiiam non probatae 3 & mente folum conceptae , eoncrarientur , (dum in (latu naturali in his vi- fceribus ne quidem glandulse videri po{funt,mul- to minusearum folliculi) experientia convidlus affirmo , a^ue faciie ,aut forte adhuc facilius , va- fcuU minimit in veficuUs tnutari foffe , ficuti tales in placenta uterina , refle 1{nyfchio . ^auholtio («) aliifque mere valculofa , in pulmonibus, fuperfi- ciecutis, oculis , aliifque partibus , ubi glan- dulas nonadfunt , nec demonftrari poffunt, f«- pius obfervaras funt . (h) Ergo ^ idem in renibus, hepate, cerebro , &c concingere poterit . Cum veroanatomici fit , non dicere aur fufpicari , fed demonflrare ; hinc utique pro veris ea accipien- danonfunt> quas in fanis nunquam apparent . In flacu enim practer naturam tot fiunt monftra & aberrationes natura? , ut illi , qui ex ejufmodi conflicutione naturalem deducere volunt, facil- lime a vero aberrare queant. Prxterea notandum, 'veras glanduUs j ut falivales , mefenterii , thy-
mumy {a) Hiflor. Acad Res:. 1714. 171^. I718- (b) de vefjculis & tuberculis in partibus non glandulofis , ut placenra&c. repertisvid.Dfk/?fyf & Bidloi QXQvckdt. Ki^yfch. Adverfar.II.p.z^./s^rt/- lijner, de «zenerac.Diar. Erudit^ Parif. An. 1722» menfe o6tobri .
De CUndulis generattm . 24 j
fnum 3 fancreas j &c. raro 3 fi unquam in vcficulai mtttatas reperiri ', unde patet igUndulas veras vix 'veL nunquam ') fartes vero vafcuUfas fafijjime ve- fcuUrinm fpeciem induerCi acquefic multis > quafi i^Iandulx hx effent j iJludere . (a) Sed dcmus Malpighianis j ede in quibufdam glandulis ali- quam veliculamfive foJIicuIum i tamen inde non requitur^ eos in omnibus lis partibus adeire^quas ex glandulis conRare contendunt : quia effedtor noftri corporis ad potentiam fuam demonftran- dam partes variis modis componere voJuiti ut di- verfis ufibus tanto iint aptiores . Multi quoque cum Malfighio folIicuJi ^gnificationemj ut l\vpo- thefin fuam tanto mdius tueantur 3 laxifTimam faciunt , & vafcula fcminalia teflium longiflima i imo totum etiam longiflimum inteftifiorum tra- (Sum pro folIicuJo glandulofo habeant.Ita & ven. tricuJum , pericardium , tunicam teflis vagina- Jem , peritona?um 3 pleuram , &: nefcio quas non partes , pro folliculis adeoque & glandulisfu- munt^atque fic neceflario omnes fere partes glan- dulas faciunt . Quam apta vero veJ inepta haec foliiculi glandulofi fit fignificatio , aliis a praejii- dicjis Jiberis judicandum relinquo.
170, Abunde praeterea cognofcimus , fecre-f^'^^'^*^ lione fine foUicnlis talibus interjeSiis & fieri pof- "^/J^**^
[«] DotflifTimusquidam vir objecit , vafculo- '*J?'^* fas paites in veficulas mutari vixpoffe , follicu-^''^^'* ' los vero glandularum facillime . Sed haec /1 vera eflent , veficulae in glandulis nominatis longe fre- quentiores efTent^quam in vifceribus reJiquis. Ex- perientia verocontrarium docet . Adeoque vel folliculi non funt in iflis glandulis , vei faltem vafcula facilius in veficulas tranfmutantur folli- culis, licetmodus, quo hoc fiac ^ non adeo ma^ nifeflus fic .
244 VtGlandultsgtneYatlml
fe , & revera etiam flerifquein fartlhtts Ua fiert, £a] \Jx. enim taceam chyli atque pinguedinis fe" cretionem (b) y & fingamiis folliculum in glan^ (dula quadam /implicj , per quam arterix & ve" n3E ultimse dideminata? fint, & in quo , uti vo* lunts duv^us excretorius incipiat i tunc follicu-^ ius tamen ad fecretionis negotium nil prxfta- ^et; fed receptaculi tantum otBcjo fungeretur % Quandocnim perpendimus , illud liquidum ^ quod in folliculo vel du(flu excretorio jam has- jrere concipitur y cognofcimus quoqiie jllud jam pfTe fecretum 3 & non ibi demuni fecerni, E ve- jfiis vero , Cnifi in hepate y ubi vena porta? vicem arterias praeflat } fecretio non contingit j quia fanguinem revehunt^ e quo jam fecretio fadla eft ; ergo in arterjis , & prxcipue in lateralibus canaliculis , perfici necefie efl,quos e lateralibus rninimarum arteriolarum provenire^eodem forte modojUt vafa chylifera ex intefHnorum lateribus egredi confpicimus , exiflimo . (c) Atque hoe jnodo fecretiones in cerebro , renibus , hepate , feftibus , cute, aliifque membranis , imo in ipfis glandulis fieri concipimus. Quonlam vere na- tura fimplex eflTe folet in fuis adionlbus , & fol- liculi vel non confpiciuntur, vel, Ci adfint.potius receptaculi , quam organi fecretorii munus per- liciunt ;hinc certiorem huncfecretiopismodumi ?t manlfefiachylifecretione defumtum,dubio in-* cercoque modo procfercndum merito efife cenfeo ,
571. Igi-
(a) In hoc Mhhelottus omnino meeum eonfen" tit » lococitatoj licet in aliis dififentiat ,
Qi) Miilptghius eriim lympham abarteriise^ jnanare judicat. Epift. de glandul.
(c) Conferititetiam inhoc cwm B?///7?o & me^ Michcloffuglg^ ' ._ -
teCUndiiUtgeneratiml 24f
^71. Igltur , qui aquivocationes ciim jnde proveniencibus erroribus atque confufioriibus e- vnfcUi vitare , &j quantum fieri poteft , removere vo- /o/m»» lunc, \\li vafculofum & gUndtilofHtn non fvo unaet gUm eademcjue re habcrc *, fed , ut partes \\>(x ^guXti idulostu facie , habitu , atque afpecflu ie diftinguuntj itadifiirf fiomine quoque eas diftinguere debent . Adeo-g»^»' quevilccra, duaeoculis, injecflionibus , aut mi- ^»^ * crofcopiisj valculofadeprehenduntur , & in qui- bus in flatu naturali nulla iiftindta corpufcula fphserica , peculiari membrana inclufa , confpi- ciuntur, illa haud incongruo aut alierioriomine inlignirefas eft; fed vafcuhfum , iiio nomincj va- fculofum : 3c glandulofum ygUndulofum appellari- dum j ita enim asquivocatio Zc confufio hatum partium, quse in libris multorum neotericorum regnant 3 optime evjtabuntur : {a^
S7Z Sed /i jam qnxtdLtui- 3 quid gUnduhfum ^ quid ^uidve gUndula dicidtbeui' Refpondeo 3 qUia •veteres recentiores , ut ex ha(5tenus diftispatet, in eovocavei non conveniunt , hinc primo confiderandum efife rint exiftimoj quidveteres gUnduUs vocaverint ; &: gUn-- deindcj quare illud ita vocayerint : ne veterum duUsi nomiriai quod Afor^^^wiwj aliique prudentiores fxpe meritoque inculcant , prseter necefTitatem immutemus . Prius perpendendo , invenimris eos glandulas VOCafi^e glanduUm finealem ^ fituita^ riam , farotides , maxillares 3 juguUres 3 thjroi' deam 3 thymumi fancreas 3 gUnduUs menfcnteri-
Q. 5 «-^
t*] in hoc Michelottus diffentit , & vafculo" fum atque gUndulofum pro unaeademque re habendum efife vult i jure an immeri- to 3 aliis judicandum relinquo . Interea tamen infra adhuc nonnuHa hac de ledif^ fercmus ,
eas 3 axtlUres , ingif^^^iji^ idf^oquQ hx , aliae-
que his iimiles partes , quasforte iplis non inno-
tueruntj & inpofterum glandula? vocandae funt:
ii^enlmexnotis & datisad ignota & dubia no-
icenda ducimur .
quare ^71 Quod vero ad pofterius attinet , tftKtrf /;4*
certae fartts (^72)^lan(iuUs nuncufctverint, certum eft,
fartes veteres eas non ob globofam aut fph^ricam figuram
gUn- ita appeilafTe ; alias pancreas , thymum, aliafque
duUs his non annumeraflfent . Neque ob molUm , Uxam
vocave, & ffongiofam fubfiantiam : alias enim duriores &
rint» compadioresglandulase numero earum exemif-
fent, &pinouedinem ac pulmones , mollem ,
laxam , fpongiofamque fubflanciam habentes , in
numerum earum retuliffent . Nequerercio, cer-
tas partes ob ufum five fecvetionem gUnduUs vo-
carunt } quia maximam partem ignorarunt glan-
dulas aliquid fecernere; dum hic ufus demum
luperiori potiflfimum feculo de quibufdam inno-
tuit . Exadverfo vero vifcera, de quibus certo
fcicbant , ea aliquid fecernerc , ut hepar , renes,
ac telies , pro glandulis non habuerunt- Praete-
rea , neque lienem glandulam vocarunt j licet
putaverinc eum bilem atram e fanguine fecerne-
re . Ideoque illi . qui ab ofliciofecretionis par-
tes appellandas effe cenfc nt glandulas , graviter
hallucinari videntur , & a prifcis prjeter necef-
iltatem nimis recedunt; dum fic partes , con-
rra mentem & confuetudinem veterum glandu-
Ix appellanda? effent , quas tales non funt , &
jam alia nomina ab ipfis receperunt , ut inte-
ftina , uterus , pulmo , cutis , membranaf!, etc,
et\Contra , partes qiiaedam , quas illi glandulas
vocarunt , hodie nonamplius efTcnt glandulge
quia (a) conf. Hiffuratei lib.de gkndulis ^ aliiquci veteres .
Ve GUttdulltgeneyatim ." 247
quia ignoramus , utrum aliquid fecernant , an alii ufui , nobis adhuc incognito , a conditore deftinatac iint i ut olanduh thyroidea 3 bronchia- lesj pituitaria, pinealis , alixque.
374 Clarum igicur eft , veteres quafdam par- oh ccr- tes no(hi corporis non ob aliam caulTam , quam *";^ '^^ cb fecHltarem carnem 3 id elt , ob fecuha.fem habi- n^^r^^ tJim i five obJinguUrem faciem externam nullo ha- ciem» bitorefpeclu , five ad ftru(fluram internam , live ad figuram fphaericam , five ad ufum , ( quicquid nonnulli contradicant J glandulas dixilTe : ideo- que , cumnobis neque liceat , neque , ob confu- lionis metum , opportunum lit , nomina vetera prxter necelTitatem mutare , aut glandularum no- men talibus partibus imponere , quac nimis diver- iae funt ab illis , quas ita vocarunt ; hinc nomen glandulx nulli parti , (licet fimilem fabricam internam iimilemve ufum habeat ,' quam qusdam gjandulx obtinent) reifle competere poteft , nifi talibus 3 quse fipniUm fimul faciem externam , five feculicLtem illum habitum exhibeantjob qiiem olim etprimumita diflse fuerunt , ct adhuc hodie z vulgo ita dicuntur . (a)
37 j Quid igitur glandula fit 3 aut quomodo o- ^«//W ptime deliniatur , hic non repetemus , quia jam ^'-^^^*' pag. 12. §. 35. definitionem earum ex hoc funda- *^j*'* mento dcdimus ; ita , ut melius jam , quam oIim> fifine prxjudicio res perpendatur , ab aliis par- tibus diftingui qucant.
Ij6 At niirabuntur forte non pauci 3 quare quare ad fecuHarem habitum gUnduUrum , ad eas di- ^^ ^^*' gnofcendas , confugerim . Sed mirari, opinor 3 jll^^n:
Q_ 4 defi- fiigien,
dtm, (a) Sententiaf huic noflra: folus , quantam no- \\ i Miche!ottus[Q op\)o[[iit; cui vcro mox infra refpondebimus .
248- Ve GUttduUs generatltn^
defment , fi conlr^erabLint , alia certa iigna , auG diiferentiam Ipecificam , hucufque ab aud:oribus data non efle , nec dari potuilfe; et propterea me hunc habitum graves ob cauffas in auxilium vocare , necetfum habui/Te . Nam quia fummi Botanici , /icut ex quamphirimis exemplis apud RAjUM,TOrjRNEFORTIUM, BOERHA- VIUM etc. Botanicos xvi noftri principes, con« llat, adproprium certarum plantarum habitum fubindeconfugerecoadi funt j quando genus no- tafque earum charaderifticas aliter definire aut defcribere non podunc i hincqiiiahoc ipfis lici- cum eft , cur Anatomicis m tali cafu , ubi ob rei difficultatem perfedla definitio aut defcriptio aut nota charadteriftica dari nequit, idem non eric licitum? Nemini verohanc fententiam obtrudi- mus i fed fimulac quis talem definitionem aut notamdabit, qua glandulx , fine peculiari fuo habicu , ab aliis partibas rite diftingui queant , ec quseomnibus glandulis competat , ( qwod tamen adhuc nemo fecit j tunc fentenciam meliorem ac- cipere non detrec^abimus . Idfit ^^^ ^^ ^^^^ quasratur , ^uid Jtt ille pecuHaris tlleha- habitus in glanduUs } Refpondemus , illa fingu- t/t«s. laris vaforum complicatio et compofitio , un- de talis emer«it forma , qua primo intuitu a mufculis , pinguedine , olfibus , membranis , vafis , et vifceribus reliquis corporis animalis dignofcitur , qui quidem habitus vel forma verbis defcribi nequit; iimili modo , ut Bota- nici habitum mufci vuIgatilTimse licet herbaj , verbis defcribere non poffunt , tefte Celeb. RAIO (a) i et tamen , tam a do(5lis, quam ab indodis > ex fecuUari habitu ct facie hcile co-
(a) Method. Plantar.^emendata pag.4.
Ve ClanduliT generatim , 1^9
gnofciti)r> atqueabaliis plantis , eodem modoj iitglandiilxab aliis partibus , diftinguitur . ' ^jB.Quacum^ue Igitur f^ars a veteribus glandula qutd tippeUata efl j antfaciem five habitUT» illum obti- fro net j quem illa partes habenr , quas x>eieres glandu- glan^^ las appellarunt 3 tatem pro -vera glandula agnofci- dula wus , & pro tdi habendam efife cenfemus * Que- fca^r»- cunque vero ea facie , five /?a/>/fM deftituiturj il- dur» . Jam e numero -landularuni exterminandam effe judicamus . Notandum autem hic efl , vetercs non folum glandulas magnas pro talibus agnovif- f e ; fed etiam glandulas parvas , fpeciatim me- fcnterii, inter quas multi valde exiguae: qua5 tamen quivis fere e vulgo , in vitulis verbi cauf- f a , adhuc glandulas appeHat j & pro glandulis agnofcit . Hinc ubicunque vei majores vel mi- nores partes occurrunt > facie , five habitu il)a prxdira? , quem partes , a veteribus & vulgo glan- dula; appellata? , obtinent > jIIs pro glandulis mento aj^nofcendae funt .
179' Ex iifdem vero rationibus expungenda veniunt e numeroglandularum i.corticalis cerebri fubftantia : quJa nihil in ea j neque nudis , nc- qac armatis oculis , naturaliter confpicitur , quod olandularum figuro?, aut faciei , five ha- bitui fimile fit ; e contrario autem inje(ftiones do- euerunt, eam ex meris vafculis confiare . JFJip^ focrates etiam notanter fcribit [ <t ] , cerebrum glanduU jimiU effe ; illud vero glandulam non vocavit; quia fimile non efl idem . Hoc ipfum fentiendum de hepate , liene & tefiihus ', in qui- bus I{u/fchiut y Leenvvenhceck^y ^ieuffeniuty Ber^ gerus i ego,&: multi alii prxflantifTimi anatomici nihii 4 quod gUnduUrum habitHtn ebcineac > vel
quod
£«] Libr de GlanduL
\
2^0 T)e ClanduHs generatim ,
c|uod glandulam referat , in Ihtu naturali repe- rirepotuimus i at va(cuia copiofinima ubique ineis dcprehenduntur . Hinc igitur redlius t/«- fcHlofx appellantur hsec vifcera , quam gUndulo- fa» quiarevera vafculofafunt:, atque fic compe- tensnomen ipfis tribuitur. Omnium vero maxi- me miror , quod ob tubercula in cadaveribus morbofis quandoque inUene reperta , multi lie- nem quoquegiandulofum efie perhibeant. (a) ; cum tamen liennihil , quod notum fit, fecernat, verum alio longe officio fungatur; vid.Not.(2i*) adeoque ne quidem glandulis indigeat. Si ve- teres hoc egiffent , qui fecretionem bilis atrx ipfi , licet falfo , tribuerunt , condonandum hoc ipfis effet facilius . Gum vero hoc hodie adhuc contingat , ubi dodtiores conveniunt > nullamfecretionem hic fieri , atque Infuperdu- <3:u quoqueexcretorio deflituatur ; non conci- pio 5 in quem ufiim glandula? in eo adefife de- beant 5 prsefertim cum omneid, quod lien pre- Jftat , aut his glandulis tribuiturj per vafculo- fam fabncam vel xque bene , vel adhuc facilius ^ melius intelligi, atque explicari queat. Si J^e- net ex homine , porco ,bove , vitulo , cane &c. vel recentes vel coCti difcerpuntur , tota cor- ticalis eorum fubftantia , 3?que ac intcrior , va- fculofafive tubulofaapparet ; rotunda vero cor- pufcula, ex quibuseos conflare pethibent , of- fendere potui nunquam . Aut fi forte quando- que nonnulla deprehendantur , ut I{uyfchius a- liquando qujcdam vidit, ea cum ipfo vel mor- bofa efTe exiflimo; vel tam pauca & exigua funt 3 ut largiffimas urinas fecretioni minime
fuffi-
[«] quod tamen DoitgUs adhuc fecic in A(5lis Anslican.
Ve CUndulls geneyattm » 251
fnfficerequeant . hz^ teflicnll t omnium fere confenfu prorfiis funt vafculofi . ( a) Item in
fleura, fericardio , peritonceo, tunica vaginaliy na-
turaliter nulJas funt plandulae ; fed fubinde tan- tum tubercula movbida.
580. DIVVEKENTIAS glandfdarum au^ores quamplurimas excoi^itarunt ; ex quibus hic pau- cas , quas verofufficere exiftimamus ^ profere- mus . Dividemus eas primum in fimfUces , quas alii conglohatai vocant y ex unico corpufculo fphxroideo , dif}in<5i:o, fuaque membranula in- clufoj conftantes j &:\ncomfofitas^ quas vulgo appclhnc conglomeratas 3 quat ex pluribus mino- ribus , iin^ca communi tunica incJufis j compo- nuntur. (/'JDitferunt z.Confiflentia : dum quae- dam Huriufculas , qua^dam moJIifiTimae , praefer- tim 1II3E , quae in jundluris ofTium ha?rent . 3.C0- /orfjpJeraique quidem palJJdi /ive carnei funt co- loris, aJia: lunge magis rubentes; qusedam fla- vefcentes , aut fufca- ; nonnulla? prorfis nigri- cantes . 4 Tigura: plurimse quidem funt globo- f ae , five fphaeroidcar , & quxdam "landiformes ; muIta?veroab hisfiguris quam alienifTimae , ut pancreas, thymus , thyroidea &:c. Quxdam et- \zm a figura nomen acceferunt j ut glandula f»- fiealis , miliares , & tonfilJa» , barbaris atnygda* /«didtae. 5- ^^fu ^W^cxunt: undc quxdam fali- vales , mucofa? , Ivmphaticx; alix j muciUgino- f<e, feb.iccx , ceruminofx :, Jjcrymales , pitui- taria &c.dici confueverunt . 6.Sitt* : ob cujus di-
ver-
(a) vid.fii^ur.nof^r.24.Tab.VI.
(b) Divifionem oJanduIarum in conglobatas & cojj^/owifvflraj vaJuc ineptam effe judicat Schel- hammerus , Analedl.anar.DififertjIII.N.^^, cuin gtobus d)CglotM.er idemfignificent .
2^^ t)e GUndulis generatlml
Verfiratem, parotides , maxillares , thyroide?; lingLiales , palatinx , Jabiales , jugulares^ cer* vicales, bronchiales , axillares ^inguinales 5 lumbares , inceftinales, mefencericae 3 renales^ vocantur . Ica eciam a fitu vel folhari^ , vel con* gregatx t prxfertim in inteftinis , vocari folent- 7. Magnitudine oUndiwls^s quoque differre , tam nocum eft omnibus , ut non opus efTeexiftimem j verbis id indicare prolixius .
DE GLANDULIS SPECIATIM*
glandH. 581. Videamusvero jam fpeciatim , quaenam
U in- partes in numero glandularum merito retineri
ff* cr^. queant : & quidcm primoIN CAPITE . Hic fl
nium , quis velit totum cerebrum pro glandula magna
habere, quia HIPPOCRATES illud , ob gua-^
lemcumquelimilitudinem, ut fupra jam monui-
mus, corfns gUndulis fimile i vocavit ("<«), non
vaide repugnabo; licetceten veteres idem non
egerint . At corticalem ejus fabftantiam natura-
iiter ex innumeris parvis glandulis five corpu-
fculisglobo/is, ut BIDLOtJS delineavit {b ) y
conftare , a fententia HIPPOCRATIS & auto-
pfia, ut fupra evici , quam alienidimum eft. At-»
tamen induras matris finibus , & extra eofdem
ad latera, glanduiae exigua? reperiuntur a PAC-
CHIONO defcriptse. (c) Aliae in foveis oflis fron^
tis &circa divifionem vaforum quandoque oc-
currentes 3 inter duram macrem & arachnoideatu
a San^
f^J Lib.de Glandulis/ Ib) Anat.Tab.X.fig.2. (c) de Gland.cgnglob.diirae mat-rij?
De GUnduUs generatlm T 25^
a Santorino Indicantuv , (a) Itx^go aliquocies a cervos qiiaii fimiliiim glandularum in foveis offis fincipitis, qu3c haud prociil a /inii longitudinali fxpe hisolTibus infculptx funt , vidi , quse quo- que dura macre , uz Sanrorinuj defuisin foveis oflis frontis icribit , tcdx non erant 3 verum du- ra macer ibi deficiebac , &: quafi perforata erac . Videncur hx ^landuix humedandx dura? macri inlervire . Prsecerea in ccrebropro glandula ha- benda cft gl.mdttla f>incalit , pag i?5 & fub cere- hro glAndiiUhtQZ fituitayia \n iella equina , de qua vid. pa[j;.i 59 quarum vero glandularum om- nium ufus valde incercus eff . In plexu choroideo nullas nacuraliter eiTe glandulas, injec^iones RlIYSCHlI & autopfianos docuerunc .
382. Excus in capice habsmus T>^ro/iiifj 3 Ma- gUn* xillares , Snblinguales , Ltnguales, labialesi Ta- duU iatinas , &^ buccales hinc inde per membranam extut oris difpcrfas , p. 14^. defc-ipcas . CUnduUm in ca^ item Ucrymalem , oCim innominata didlam, in fite ^ orbita , pa^.i42 Sub palpebris , ceraceas five febaceas Meibemii j ibidem indicatas. Intus VC- xo in uvea ocuU , ubi quidam tales adelfe ftatu- unt j ob eam lolum hypochefin , nulUm ftcretio- nemfieri fine gUndnlis y fervandam , nulii re» periuntur . Prxterea hic occurrunc TonfilU in
fauci-
(a) Obferv.anat.p.52. Sed cum in tunica ara" chnoidea nulla finc vafa confpicua , haud incel- Ii^o , quomodo gUnduU hte novte , uc ab ipfo appellantur , circa truncos vafontmy inter duram matrem & arachnoideam, quemadmodum in mar-' gine fcribit , hxrere potuerint . Ego haud raro nonnullas circa divifiones ramorum notabilio- rum piac matris hinc inde obfervavi : qua? igitur ^liar forte erunt, quam {^uasS^^ntor/rtWJ hiq pQ-'.
2^4 J^e GUndulls ffeciattml
faucibus, de quibus p.i 6i.GlanduIac ImitemhrA- napituitarianariHm 3 mucofa j p-1^7. & ccrumi- nofe > in meacu audicorio . p.1^8. depUn' 385- In COLLO occurrit potilTimum GUnduU duU Thyroidea 3 tanquam colli maxima , f vid.p.i^i.J ^^^yo,*. quam quiaa VERHEYENO & malefcripta, & ^g^ ^ maledelineata eft j in Ephemeridum Cent. vii. & vni. pag.555. accuratius defcripfi, ex cada- verehumano, iin^ cam hronchialibus gUnduUs , magnitudine nacurali delineari curavi : ubi fi*' mul delineationem thyroidese ex infante addidi . Efl: verq hsc ^landula plerumque unica in ho- mine j non duplex , lunse cornutie uc plurimum fimilltudinem referens , cornubus ex utroque la- tere non deorfum , ut Ferheyenus pingit 5 Ted rurfum exporredlis ^ eifquetam cartilagini thy- roideaeSc cricoideas , quam oefophago utrimque adhserens. Pars vero media,quam ifthmum appel- lant , fuperioribus afperse arterix cartilaginibus jungitur . W
584. Prolixiusetiam in prsedidis Ephemeri^
A''^'^"" dibusdeufunovo , quem VERCELLONIUS
'^'1^'*'.' r^) huic glandula? adfcribit j differui; dum eaiii
^^''''^^^^ nidam ovulorum •verminoforum CQX\{i\iU\l y e quo
de ea. p^j. fubtilifTimos dud:uIos , quorum meatus ta-
men in confpedlum nonvenirenc, ovuU vermi^
nofa , in hac glandula generata, in oefophagum ,
& inde ad ventriculum , pro charadtere vitali ,
chylo in ventriculo impertiendo , atque dige-
flione promovenda ^ tranfmitterentur 5 quae vera
ovula in flatu prseter naturam fa?pe in vermes
abirent ,
3Sf. (tf)conf.A/oy^<Tg«,Adverni.Tab.i- Cantius figura cordisTab.^.eam delineatj quam vero femper aliter deprehendi . (b)mT>\^AQ glaqdulis conglomeratis ocfophagi .
De GUnduUs ffeciatim . 255
38J. S^epius in hanc rem in cadaveribus hu- ^uld manis inquifivi : fibras quoque fatis manife- ?^o oi» flas, quibus oefophago adhaeret , deprehendi j ferva- ^^landulam femper duriufculam j firmamqueof- i^er/w. fendi ; verum neque ovula in ea obfervare , neque dudulos cavos deprehendere porui . Annoautem 1719. Altorfii , in cadavere femi- nino , quodpublice diflecuij glandulam hanc Jiquido valde turgidam reperi : propterea fpe- ravi , me hic aliquid circa ufum ejus depre» hendere atque manifeffare poffe 3 Quam ob rem a parte pofferiori tam tracheam, quam ce- fophagum aperui ^ ut in horum cavumrede infpicere polfcm ; deinde glandulam hanc ma- nibus primo leniterj poflea fortius prelfi, ea fpe^, fore ut vel in tracheam vel in oefophagum , vel in utrumque aliquid liquidi ingrederetur ; verum ne guttula neque in tracheam j neque in oefo- phagum impeili potuit ; itautmihi fcmper ad- huc dubium fic 5 cui ufui nocabilis h^cce glan- dula inferviat, aut in quam partem aliquid in- fundat . Cumverohanc turgidam glandulam , ad interiora luflranda, diffecarem j liquidum limpidum copiofum efriuebat , qiiod repletiffi- mum erat l'ph2:rulis flavefcentibus , quafj ut gut- tula! olei minutiflima? , aqux innatabant . Utrum vero hxc corpufcula ovuU fuerint VERCELLO- NII ^an aliud quidjdeterminarenonaudeo . In- terea tamenhanc obfervacionem hic notare volui; fortafse enim expcrimentis impoflerum inflituen- dis j aliquidlucis dare poterit : nihiltamen ab eo tempore nocatu disnum in ea obfervare potui; manetque igitur ejus ufus mihi adhuc incer-^ tus .
38^. Prxrer hancglandulam in collo hinc in- dediverfseglandulaein incerftitiis miifculorum &
pin-
2 5^ P« Glandultt fftctatitnl
gUndu piniiuedine , magnitudinis & figurs variaf^ fituf-
U]h' que & numeri incerti> depreiienduntur, juguU'
gnUres ret in parte anteiiori, occipltaltt 8j cervicaUs ,
Uryn- in po(l:eriori appeliatse i quarum ufus quoque
gis s non adeocertius efi: . Vulgo vafis lymphaticis
rytfc^tferervire creduntur ; quem vero in finem ipfis in-
&efo- lerviant , non perfpicio . In tpiglottide RUY.
^hagi. SCHIUS atque MORGAGNIUi ahndulas ex-
hibuerunt ac delinearunt , ficuti pag.izj.indica-
vimus. In reliquis laryngis partibus , & prae-
fertim justa cartilac;ines arytxnoideas, ut ^ in
trachea j gLanduU a MORGAGNIO delinean-
tur j {a) qux vero faepius non adeo magnae funt ,
utin illo cadavere fuerunt, unde fuas delinea-
vit ; interea tamen femper fatis confpicuas eas
ofFendi* In efofhagoy praefertim ejus parte fupe*
riori j multae fxpe glandulae reperiuntur j qusea
VALSALVA C^) delineatae lunt . Reperi vero
eas aI:quando adhuc majores, & in fingularum
medio foraminulum, tanquam ofculumj fivedu-
clus excretorius , confpiciebatur j quas adhuc
delineatas afifervo .
587. IN THORACE glandulae quaedam dethy-Cunt externae , qusedam internae . Externc l»9. mammarum prafcipuam fubftantiam glandulo- fam efife , fupra , ubi de mammis aftum , do- cuimus . Quid vero de areolarum glandulis fen- tiamus, § 597 videri poteft . Interne vero occurrit primo ClanduU THYMUS y cujus defcriptionem pag. n8- dedimus , duas vero diverfasejus figuras , Tab IV.fig.i4.& 15. ex- hlbuimus . Anno 170^. controverfiae de hac glandulaortaefunt, inter BIDLOUM & VER-
HEYE^.
(a) Adverf.anar.I.TabJI. (b) De aure humana Tab. V, fig.z.
11
li
DeGUndulis fpecUtim: 257 HEYENUM ; dum BIDLOCJS m dljfertatient
quadam dc Thymo , Lugduni Batavor. habita , acriter aggrelVus erat VLRHEYENI defcriptio- nem & delineationem hujus glandulaj : cui vero VERHEYENLIS eodem quoque modo refpon- derat . Huic deinde BIDLOUS alteram dilfer- tationem oppofuit : quam ille altera quoque ref- poniione refutavit . Quoniam vero BIDLOUS llatum controverfiap reliqucrat, & iatinitateni Vtrheyeni potiflimum carpere annifus erat , hinc nihilutilitatisex illa controver/ia natum eft '
358 in thorace prasterea occurrunt confide-^/^„^^ landae GLANDLIL^ BRONCHIALES: fde/^/,^,„' quibus jam N.2^9.) qux funt fatis notabiles f/,/^/^,, glandulx j extus in traciicac & bronchiorum ma« joribus divilionibus iitx («) , coloris nigricantis, fed ufus quoque adhuc dubii . Creditum vul- go hucufque fuit j has glandulas feparare li- quidum quoddam , quod in bronchia demit- terent , pro horum humectacione atque lubri. catione. Verum VERCELLqNIUS {b) vult, eas potius liquidum , dige/^ioni inlervjens , per tenuiflTimos du(^us , ad ccfopha^um (cuima- xime quoque adha^rent ) & ventriculum mit- tere . Inquifivi quoque jam faepius in hos dii- dfcus , & reperi etiam fibras fatis notabiles , ab his glandulis ad ocfophagum exporredlas : qu3E vero nunquam tam magnse erant , ut ca- vitas le in eis manifeftaverit , vel fetam ad*
R mi-
(«} Harum in/itu &rmagnltudlne naturali de- Ilneacionem accuratam dedi in Ephemer. Cent. VII. et VIII. Tab.VI.pa2. j^i.verum chalcogra- phi incuria varix tam male fculptae funt , ut a broncbiis diftingui nequeant .
{b) in fupra citata dilfertatione .
258 Ve gUndults fpectatitn .
miferint , &: propterea uberiori inqui/itionc in- digent. Aliquando in cadavere virili in ma- ximi harum glandularum calculum reperi j extrcmum articulum digiti auricularis adajquan- tem ; poftea vero etiam in muliere , a me dif- fedla , paulle minorem in eadem ghndula vi- di : quod deinde etiam ab aliis notatum in- veni . Anno lyzj- in cadavere viri multas e- julmodi ghndulas nigras in tota tracheaepar- te pofteriori , juxta hanc & oefophagum, pha- feoli parvi & feminis tritici figura ac magnitudi- ne , offendi , atquenonn«Il3Eetiamanterioritra- chesE parte laxe adhaerebant . gUndu, 589 Circa quintam circiter dorfi vertebram Udor^ in thorace fubindenotabilisreperitur s'«««^«^«> falis> oefophagi pofteriori parti adharens, a VESA- LIO ahifque veteribus jam delineata atque defcripta 3 quam DORSALEM appellare lo- Jent . Hac glandula diverfae obfervatur magni* tudinis : farpe ramen phafeoli vel amygdal* magnitudinem obtinet , & fubindemajor , fu- binde quoque minor reperitur . Imo non raro vel prorfus deficit , vel faltem adeo exigua eft , ut , omni licet induftria adhibita , eam invenire non potuerim . Quandoque etiam dux hic reperiuntur glandulaj; id quod quidam frequentius effe volunt una. Ante plures annos virum fecui ^ qui nihil cibi aut potus amplius deglutire poterat > proptcr obftaculum quod- dam , quod non in faucibus > fed in thorace percipiebat . In hoc hanc glandulam ad ovi gallinacei magnitudinemau^lam reperi , unde oefophagus ita comprimebatur , ut nihil am- plius tranfire potuerit . Paucis ctiam abhinc annis a celebri Germanias Medico confultus fui cb ftmilem morbum , quo filius ejus , qui
non
Ve CUnduta ffnclattm 4 t^^
flon nifi dlflScillime propccr obftaculum in ccio" phagodeglutire poterat , laborabat . Sufpicatus i[xm , idem vitium hic adelTe r Jegef etiam mor- tuus eft * An vero cadaver incifLim , & quid repertum Ht, non comperi « VERHEYENUS cefophagum ex eadem cauffa penitus coalitum fcperit , (4)
^90 VERCELLONIUS (b) hanc glandu- 'jy lam quoque dicacam effe ftatuit feparationi li- */*' quidi digeftioni infer vientis : id quod perdu- ^us tenues in oefophagum transfundi affirmat: quos vero du^us etiam neque alii , ncque ego hucufque reperire potuimus . Cl. FAN- TONUS (r) aliique jam ante VERCELLO- NIUM fulpicati funt , has glandulas in cavi- tatem oefophagi mucofum liquidum fecernere, feque eotum meatus in cane , irt quo hae glan- dulae excreveranCj non (olum vidiifej fed cti- am vermiculos in iis inveniffe fcribit . Ita etiam celeb. MORGAGNIUS (d) reftrt , hasglan- dulas in canibus f»pe turgere , & a vermicu- iis quibufdam rubentibus , oblongis & cenui- bus incoli : id quod & REDIUS C ^ ) atque CLERICUS f /) confirmant . Atque talibus in cafibus, MORGAGNIUS fcribic, canali- culos in oefophagum apercos reperiri : verum
flandulis his fecundum naturam fe habenti- us, nullos cvidentes meatus in cane , multa minus in homine videri . Quare vero tam fre- qucnter his in glandulis vermiculi oriantur t
R 1 & acL
(a) Anatom Cap. de oelophago . {b) In eadem difTercacione . (0 Anacom. Corp. hum. diflert. III. pag. ^f^ U) Adverf. anatom. IIL pag. f* \t) de Animal. vivent.in viventibusrepertij* (J) de lumbrico lato > cap. 13.
I!
2<?o De CUniulis fpecidttm .
& an fotte hic calis vermlcuiornm nldus five ova* rium,qu2le VERCELLONIUS In thyroidca fta- tuit , res eft ulterioris indaginis . gUndu. ^9*- I" ABDOMINE reperiuntiir multae U in glandulae : quarum maxima eft Tancreas ^ pag, tf6(io- 87« Deinde G/<««<f«/* renaUt, fiVQ Cafjful<e atra' miife , hiUri^e i }pig. 81. poftea Mef:iraic:e patl. 72. Iwfc^ fiinalcs, tzm BRUNNERI , quam PEYERI, in inteftinis, pag. 8©. & 82. notatx ; Fentri- cuU gUnduU in canibus & porcis facile appa- rent, in homine vero peicjuam difficulter : at- que quam m^xime de iis in homine dubltafTem , nifi CI. .MORGAGNIUS me luis obfervationi, bus de illis certiorem rcddldiiret , Pofteatamen Helmftadii eas in ventriculo cadaveris virilis ftdmodum iniignes deprehendi . Pra^terea circ<t ^ertebras lumhorum , ubi chyJl receptaculum iitum eft j circa os facruw , et divifionem vafa^ tttm iliacormn varia? f^Iandui:^ ^ fed diverfa? fi-' gurx & magnitudlnis 5 reperiuntur, tnmhares ^^ Saera et Iliac^ vuigo di(fi:a? , in quas vafa lym^ phatica copiofa inuredluntur : quag indeinre- l, ceptacclum chyll fe exonerant , Vidi iumbares glandulas in mullere ultra pugni magnitndinem excretas ; id quod etlam in pueris atrophiade, ; fun^is fa:pius obfervavi . In hepatis parte con*
cava clrca jngrefTum Nena? pcrtx 3 &CcoUumve* fcuU felie^e , ut et prape iienem , juvta ingrefTum • vaf. um , Ixpe glant^.n.Ia? con-iobatae, phafeolj flMafi magnitudlne reperiuncur , quas a nonnul-' ]Is GUr>di*lie hTfaiica , tyft ca y lerae porta y Ue- vares five fplenica appellantur , vaf fque lyiTi-' phaticis <^i'vire vid. rtur In hepate bubulo mo- do indicat?^ gljndulx in concava parte plures Ptplurimum c ^nfpiciuntu - , quam in homne : ^uaruna nonnuHx amygdak^ aJiae ngcis, alia!
farvi
t)e GUndults ffecUttm . iSi
parvl ovi magniCHdinem quandoque adaEquant ^ Circa Jini/irum ventricuU orificium extus ei ad- hxrere ^landulam j phafeoli magnitudjne, af- firmat VERCELLONIUS : e qua quoque du- ^um excretorium , in ventriculum definere af- firmat . [«]Talem quidem glandulam fatpe in porcis inveni , dudtum vero detegere non po- tiii. At in homine> nefcio quam obcaulTamj ne quidem adhuc glandulam notabilem videre potui, lice^. in varui cadavenbus in eam ma- gno ftudio inquifiverim . In omento nonnulli ubique , ubi pinguedo continetur , giandLilas ilatuunt , pinguedinem feccrncntes l b ] : ve- rum pauci(iimGE tancum , prjefertim ubi pyloro }ungitur j fubmde reperiuntur 3 omentaUs di- ^x 3 & pinguedo hasc ex arteriolis , ficuti aliis in partibus j fecernitur . In •vfficula felU.f bcutn fsEpiiis parvas glandulas flavas , ceruminofis in hieatu auditorio haud abfimiles , vidi . In hu- mana vero quandoqut tantum cas videre po- tui . [ c ] P^ffua et ureteres interdum parvas glandulas oftendunt , & quidem in h;5 hinc inde , nullo certo in loco , apparent ; in illa Vero maxime prope collum , attamen raro con* fpicuaf funt.
592 1« partibitt ginitalibus virorum OCCUt ' in par* tunt r. GUnduU Covvperi-y de quibus pa^.loz. tibus etinfraNota [29*]. 2. GlanduU Littrii jiiidemgenita'- pag.99. defcripta . 5. GlandnU «dorifera Tjifonisy libus
R 3 in 'viroTfi^»
[4] locd citato ;
[t] Uippocrates Iib.de Glandul. multa loqui* tur de glandulis epiploi five omenti ; fed voce epiploi mefenterium intellexifle mihi videtur .
LO vid. Ephem. Nat. Curiof Cent. V. & VI* Pag-H^Tab.VI.fig.I.&II.
I
2(32 Tfe CUndulis fptctatlm ,
jn pr«piitio & corona penis, pag. 99. & 100. ijuarum tamen illa?, quae in prxputii parte in. teriori exiftunt , freqiientius fe mihi obtule- runt , quam eje in corona pcnis : iibi valde dif- ficile eft eas a papillis nerveis , ibidem occur* rentibus , diftinguere . ^.'Profia.ta ^ quge p. 98. defcrjpts: funt . 5. CUnduU veficuUrum fcmina- lium raro quidem occurrunt ; aliquando ta- men eas feminis Hnapi magnitudine confpexi, KARDERUS (a) vero fcribit , fe eas , una cum foraminulo excretorio , tantas vidifTc « ut fetam in eas immittere potuerit ; ideoque maxin^as inteftinorum craflbrnm a?quaverint . 6, OUndfUs parvas in urethta virili defcribit TERRANEUS (b), quas hinc inde in ipfa cavernofa urethra? parte ha?rere perhibet, ure- thram multis foraminulis perforantes 3 & li- quidum lumbricum in eam excernentes . Ha- fum vero nullam adhuc offendere potui . Hoc vero vidi, quod MORGAGNIUS fcrip/itCO, foraminuU fcilicet ilU 3 retento intus liquore y fttrgiduU non raro 3 fpecie fubrotundorum , albe- fcentiumtjue corfufculorum imponere . Tefies vero cum epididyrnidibus a ghndulis propterea di- ftinguo , quia mmifefto vafculofi iurtj habitu gUnduU delHtuuntur , et veteres et plerique €X recentioribus eos quoque aglandulis diftin- xerunt.
in n4m ^9? Jn partibns mulittum n4turalibt*s ad glan- turali^ dulas referri poffunt , i. eae , quas MORGA- bmsmH.GNlUS in nymphis detexit atque defcriplic li€ri*m»(d)i magnam cum odoriferis pra?putii penis
fimi- (4) in prodrom. pbyfiologico .
gin Tradl de Glandulis , pag. 32. A dverf anat, prim. §. 10. (d) Adverf. aaat. I. Tab. III, ce.
DeGUHdulh fpecUtlm", 26?
/imilitudinem habences . Hae glandulae quidem non in omnibus feminis aeque magnae ei con- fpicuas func , ut ab ipfo delineancur : cjuod in- de fieri exiftimo , quia ipfx nympha! in divei- fis fubje(Sis figura et magnitudine multum di- verfae funt : ec ubi nympiiae valde exigux , ibi has glandulse vix in confpe(5lum veniunt : con- tra vero 3 ubi ilias magnae , glandulxhar quoque manifeftius le oftendere folenc , esque utplu- rimum tanto majores > quanto nymphae majo- res exiftunt . Ita enim in muliere , nymphas valde amplas et fimul craffas habente , non- nullas eadem magnitudine offendi , quali a MORGAGNIO delineantur . In aliis autem cas vix , aut prorfus non confpicere poiui . 2. CUndiiU in urethra muliebri asque ac in vitiii Hatuuntur . (a) Meis quidem obfervationibus du^ulos in urethra vidi , at nullas glandulas vi- dere potui . $• Circa urethravero ofiium in va^ gina. ttteri j ubi lacuna? fe manifeflant , fetas ad- mittentes , in cadaveribus quandoque glandu- las fubjacentes offendi , qualem valde infignem MORGAGNILIS (b) delineat . Has vero ec nympharum glandulas fappius valde turpere ob- fervavi partus tempore , quando mulieribus iti partu difficili , vcrtendo atque extrahendo foc» tum 3 adfliti : quia tunc partibus his a fanguine* copiofius influente, tur^efcentibus 3 omniame- lius in confpedlum prodeunt , quam in cada- verihus : ubi non raro , neque duftus , nequc glandulae apparent . 3. VeficuU circa uteri orifi^ «itti» irt te ynwm faepeoccurrentes , p. 104. in gra- vidis et puerperis optime apparentes , pro ovario
novo
[tf] Bidloo Anatom. Tab. n« fig-4. Ttrraneut de glandul.pag. 44. €t alibi .
Wloc.cit.H.
2^4 . ^^ GUndulis fpeciatlm l not;© a qulbufdam repiitatae , non pro glandulis haberi polTe cenfeo : partim quia faciem fivc ha- Zr/«i«i» glandula!: non obtinent > partim quia con- fufio inde oriretur ve/iculofi et glandulofi : quip- pequx partes a veteribus femper pro diftindis partibus habita? fuerunt, ideoque et hodie non confandendse j fed pro diverfis habendae ^ funt ; alias enim ovarium quoque aliaeque partes veficu- lof;p in olandulas tranfmutarentur. 5 In utero nonnulli glandulas flatuunt , pro fanguinis men* ilrui fecretione perficienda : quod praeter alios littriHs prasfertim farpc fccit in Hifloria Acadc- mix Regiae . Non quod eas viderit ', aut figuram, magnitudinem , vel habitum earum defcripferit;
fnam non entis nulla^ funt aflfe6tiones ) vcrum blum quia falfa illa hypothefi j imbutus erat^ nulUm fieri fccretionem fine gUttdulis - gUniu. J94 In pUcenta tsteri oh eandem forte malam UfU" hypothefin varii glandulas flatuerunt, et non- €tntx» nulli adhuc flatuunt , licet nullus 3 quomodo fe habeant , defcripferit aut demonflraverit . E contrario frequentes i<«7/cfc//obfervationes variis in fcriptis ejus iteratae , diligentes placentx per- vefligationes I{auholti [«] itemque noffra alio- rumquc in hac parte adhibita diligentia , glan^ dulas nullas hlc detegere valuerunt ; verum eam ex merisvafis fanguiferiscoagmentatam effeifa- tis evicIfTeopinor .
J9^ GUnduU ad artus pve extremitates per-
gUn- tinentes , funt 1. ^xilUres y fub alls, pinguedi-
duUar,n\ involutae, vafis axillaribus adfitae; et 2. J«-
tuttm » guinales ^ utrinque in inguinibus ad vafa crtira-
lia coIJocata?; quse variis in raorbis fa?pe intu-
mefcunt , infla*mmantur> et in abfceflus vel
quan- [«] inHiftor.Acad.Reg. A. I714. 1715- &
Ve GUnduHs {ffchtim . 2^5
qu^doque fcirrhos infanabiles tendunt . Ha- rum vero ufus haiid manifeftus ef! . ?. In ar- tubus occiirrunt qucque GUndttU Haveriana (a) , ab ufu mucofx didx : quae in articulationi- bus ofTium j praecipue femoris > tam ubi cum acetabuloolfis innominati , quam ubi cum Ti- bia jun^icur , quam maxime obfervantur . In aliis quidem jundturis quoque tales reperiun- tur, verum ionge minores. Hx glandnlae om- nium molli(rimaf funt j & llquidum mucofum^t* cernunt, quod in junduris offium deprehendi- tur, pro excremis eorum lubricandis , ut mo* tus Jjbere atque expedite fieri queant, & ne Jnvicem concrefcant. Hx "landulaemultiim ad pin^uedinis quandam fubtilem fpeciem acce- dunt , qualis etiam in inier/iitiit ^uorunjdam tttufcu/orum , itemque in canali vertebrarum y circafpinalem medulUm deprehenditur i ica UC ambii^uum fafpe /it , iicrum vera glandula , an pingucdo qua?dam laxior , cui Kt*yfchio & mi- hi limiiior videtur, ad/it . Ceterum etiam cif ca fcapuUm , fiexuram cubitl , manus , gentt 5 fedit 3 aiiifque in iocis inter mufcuhs variae hinc inde parvx glanduii reperiuntur : quas vero omnes figillatim hic receniere, cum earum incertus numerus , ftus, figura , & magnitu- do , tum compendii breviras prohibent .
59^.Reftat, ut pauca adhuc de^/^rnJM^'/ c«ftf- . » «oxdicamus. VERHEYENUSfi»] inquitSTE- jy*^^"]
NONEM obfervaffejfingulit foris ctttis fuamgUn- duUm fubjacere y ex qua vafculum fudoriferum , in exteriore cuti s fuperficie definens , exurgeret :
indc VERHEYENUS, licet ipfe fe tales vidifTe ' non
(a) in Ofleologia Havcri defcriptar.
(b) Anacom, cap. de cute > cap 3$.
26S De Glandulh fpeiUtim -
non afftrmet , eas glanduUs fubeutantas appel- Jat . Sed , quot 3 quaefo , tales glandulse adef- fent , fi omnibus poris ( quorum infinitus efl: numerus , ) glandula fubefiTet ? tantus ccrte numerus vifum efFugere nonpoffet. Attamen, ii cutis a fub;ed:a piui^uedine exadle feparatur > nullseglandulae , neque in fuperficie pinguedi- nis , neque in inferiori cutis facie confpiciun- tur.^ Pinguedinlsquidemexiguae partic,ul3s fo- veoliscutis hinc inde adhaererc femper depre- henduntur 3 qua» multis impofuiffe videntur , &qusemihi quoque in juventute , ab uno pr«- ceptorum meorum 3 pro glandulis demonftra* tae funt ; quae vero a glandulis ab accurato fpe<5i:atore nullo negotio cliftinguuntur . Hinc certum effe puto , gUnduUs fubcutaneas 3 id eftj tales 3 qux cuti fub quovis poto fubjacerent^ 9 quafque miliares vulgo appellsnt, non dari . Videtur potius hypothefin hanc a falfo illo axiomateortanvefie , ubUun^ue fecreiio, iblgUn^ duU; dumenim STENOaliique cognoverunt, e fingulo foro fieri cxcretionem ; hinc ex illo axiomatejudicaffe videntur 3 etiam cuivis /»0/0 glandulam fubiacere ; quod vero falfum effe jam fupra N.^^4. probavimus . In ipfa vero cute 3 aut fuperficie ejus exteriori 3 fub epi- dermide > variis in locis corfufcAa. fphteroidect » una cum du(5luIo excretorio ficpc confpiciun- tur 3 praefertim in palpebris , nafo 3 auribus 3 areolis tnammilUrum 3 fub alis , in cute penis tSf fcroti y circK anum & fudenda muUerum &c, quac fi tanquam pecullaria corpufcula adfunt* pro gUnduLis cutaneii y fed non pvofubcutaneis haberi poffunt : quia non fubcutCj deprehen- duntur. S97* Circa quas vero adhuc notamus > i.
tas
WeGUndulisgeneratlm , 2.67
eas non tequt copiofas , nec aque ma^nasy tn otnni- epicrl- hus occurrere ; nam in qiubufd;.m nafus & pal' jlsde febra corpufculis talibus miliari magnitudine iltis, icatent , eifque tota? exafperatae funt , ita, ut notabiljs faciei deformitas inde inducatur ; in quibufaam vero paucifllmx eaeque. exiguae ; in aliis vero prorfus nulIaE confpiciuntur . Sic cutis penis & fcroti quorumdam talibus cor- pufculis valde luxuriat"^; in aliis ccntra vix ul- ja , vel nulla prorfus reperiuntur . Ita in areo- lis mammarum rarius tam ma'.>na deprehendun- tur , quam a M0RG.\GN:0 delncata funt. (a)Un(ie fatet , eat & numero & loe» & na~ gnitudine muitum variare, z Mihi aliifque va- riis adhuc dubium fupereffe j utruw h^ec tuber^ €ula ver^e Jint glanduU : 8c an non potius du- Auli excretoriij ex arteriolis cutis provenien- tes, qui vel a denfitate cuticulx , vel a craf- /itudine materia» contenta?obftrnuntur , & dein- de in tubercula expanduntur . Iraetiam fentiunc RUYSCHIUS& BOERHAVIUS; (^qui eas
propterea foUiculos , cryptas 3 five rectftaculx cutanea , appellant . Ita quoque fertir VER- CELLONIUS: dum affirmat W > gUnduUs je^ haceas ( ha. enim recentiores hxc tubercula ap- pellantj meras effe extremitates arterioU^-^tm in foUiculos expanfas : ut & EIANCHUS , dum olandulas cutaneas nec effe , nec neceffarias ef- fe ad fecretionem in cute judicat . {d) ]{atio et- iam fuadereiiidetur , has particuUs globofas non tffeverasgUnduUs : 1. quia in tam multis homi-
nibus
(a) Adverf.anat.prim.Tab.lv. fig.2.
(b) I{uyfchii Adverf.anat.Dec.I.pag.9.
(c) Difserc. de GlanduLconglomer.afophag^i- pag.150.
(d) inHepatlsHifloria.
i^S Ve Clandulis gentraM ;
nibusfanisprorfus defunt, vel faltem variis Iti locis non in confpe(flum prodeunt . 2. Quia ^ poftquam digitis contenta five fhgnans mate- ria vifcida aut febacea exprimitur, torum tu-* bercuium difparet, & p.irs concidit; id quod non fieret , li tuberculum vera glandula 5 hoc eft, peculiare quoddam corpufculum , ex va* | fculorum congerie, peculiari membrana inclu- l fc!m fuifset, licet ali^uid inde fuifset exprcf- fum . Igitur hanc rem , & m,ulta alia citra glan- dulas momenra , uberiori eruditorUm difquifi- tioni commendo , antequam aliquid certi deiii affirmeturi ut fic veritas in dies augeatur 3 at* que promoveatur . Mtche* ^98. Hance meam de glandulis fententiatn 5 lotti tanquam claram y perfpicuam > cuiii natura oijf- glandularum, Sc cum mente veterum , imo 3t Si i on i- ciimvnlgi deglandulis idea optime convenien* husref' tem 3 multis hucufque eruditis haud difpiicuif- fonde- fe intellexi ; imo a Medico Gallo tanti fuit $ttr , habita , ut totam meam Adenologiam prxce^ dentis editionis verbatim Gallice verterit & itl fuam Anatomen tranftulerit (a) Neque ullum novi, qui hanc meam fententiam adhuc impu- gnaverit, nifi Clarifs. Mlehehttum y Medicum & Mathematicum Venetum nobilifllmum, itt \ tra<i;latu de feparatione /lnidorum in corpore ani"
waU ) qui fingit , fe ignorare , quid fer ftct*^ Harem glandularum habitum velim , dum fcri-* ,, bit : ?ieque vero eos de fententia ( fcilicec >, Malpighiana ) deducunt , qua tleifierus per 3, pecuHarem habitum , ncfcio quem , depnire 3, conatus , nuperrime opfofuit , pag. 154. Sea praeterquam quod vulgus & mulieres glandu-
las (a) Noguez Anatomie du corps de Phomme» 12. Paris 172 J.
Ve CUndHlis generatint . 2€<^
las ex Colo & noto eorum habltt* , non ex li- bris, ncn aliundci non ex definitione auc de" lcriptione vel docUtrnna cogncicunt , iple Mi^ chclottus fitis indicac j it\\\xnQ gUn<lnUrum hA- bitum haud ignorare , atque fic meam olandu- \x fcriptionem non adeo cbfcuram efse, quan- «io pag. 25J. ita habet ; ,, Tacile concederem 3 M ^f ^UnduUrum majQrum , e^ ^uarundam ?»««• ,^ notum Jiruflura exieriori per faciem quan- „ dam , feu habitum exreriorem judaari ffcfje j, &c. Confentic prsecerea mecum > non om- nes fecretiones five feparariones fluidGrum in- t(2rventu veficula: aut folliculi fieri , ficut Af<r/- ftghii rigidiores afseclge voluerunt , dum ait : „ Cetertir/% convenit tnihi cum Keiflero , fepa^ jj rationes fliiidorum in animantibus fine folli- j, culis , Jive veficuHs interjefiis , ^ fieri foffey j, cJ'* revera etiam plerif^ue in partibus ita fieti ^ Verum fuff inet , abditam & penitiffimam glan" duUrum , C^ pracipue tuinimarum , confiitutio^ tiem , »0» in frnguUris exteriori facie five habi" tH } fed potiffimum in earum iiruBura vafculofa 3 fluidotum feparationi maxime opportuna , confi- fiere : atque inde condudit pag. 2^6. cerebri partent corticalem , hepatii , renum atcjue tefticu» lorum partet vafculfar penitiffimas in gUndu- larum numerum referer.das tffe , Verum haec. lententia jam fupra n.^6S. $c feqq. fatis , ut opinor, refutata cft ; dum demondravi , con- fufionem partium inde oriri , quando 'jnter par- tes vafculofas & lilandulofas , ab antiquidniiis temporibus diftinctas 3 diif indtioncm jam tol- lere velimus, ita enim quaelibet fere parscqr- poris fieretglandula; quod profed:o valde in- congruum efset : dum fcapha , fcapha, & qii?e. Jibec res iuo proprjo nomine , H diltin^te , clare
2 70 Vefenptfenttntlie noftra de GUndHlit • & accurate loqui atque judicare velimus , ap- pcllanda fit . Prsterea Audlor *do6i:i(limus ex fua de glanduh idea , quam in fola dva&iivi vafculofa confiftere indicat, non male eos fen- tire exiftimat, ^uiubicum^ue fecvetionesj five Um quorum feparationes, ibidemgUndutas ejfe pronun-^ tinnt . Sed & hanc fententiam confufioncs & errores parere , quoque jam fupra n.j^4.S9^* & 595. indicavi ; quia chj^Ius /ine glandulis in inteftinis:, pinguedo fiae glandulis , mucus iti finubus pituitariis , genitura in tefticulorum vafculofa fabrica, fanguis menftruus in utero fine glandulis&c fecernuntur, & omnes mem- branae , imo omnes ferc partes glandulae in po- fterum efsent vocandx ; quod re vera neque cum fententia veterum , neque cum natura partium convenit , atque ab idea , quam vel vulgus , vel alii fapientes , qui Medici aut A- natomici non funt, de partibus habent , qui glandulas , mufculos , pinguedinem , membra- nas, inteftina , vafa &c. facie fatis diftinguunt," nimis abhorret . Veniunt mihi occaficne hujus' jam in mcntem aliquot difticha, quaealiquan- do in honorem cujufdam Medicinae Candidati* de glandulis difputantis , Altorfii adhuc confe- ci; quae quia non male huc quadrant^ appo- nere luber. Dicere dlfficile eft Medlcis , ({vlt: gUndulA pars fit ; Nondum Dodtores hoc docuere fatis • Corporis hinc omnes mire confundere partes Coeperunt , & pars ^UnduU qua^vls erat . ■ Nunc quivis plexus vaforum gUndula didtus ; Nuncmembranaomnis^/««n<f»/4 fadla fuit . Mox cerebrum , fplen , pulmo 9 jecur , re- nefque vocati
CUn-
Vefenpo fententtjt noPra de CUndulls . 271
CUndula ; nunc quaevis huiltiU talis erat .
Altqui diftinguitpartes j quas vifus & ufus
Diftinguunt prifcus , reaius ille docet .
Qiiapropter quamvis et ego glandula? abditam &
penitiflimam fubftantiam vafcuIo(am efse ir>
definitione mea §. ^j. pofuerim > tamen quia
Guam plurima? partes vafculofae exiftunt , qua?
immerito & non nifi nimio novaturiendi ftudio
olandulae vocarentur cum Malpighianis 5 hac
jn Adenologia oftendi , ve/iculofum et vafcu.
io^m-n efse ad glandulae definitionemnon fufH-
cere ; etcum necfecretio , ut modo evici , nc-
quealiud quid , mihi hadenus notum, iufficiat
ad glandulas re vera extra controverfiam ta-
les , quafque veteres ita appellarunt, ab aliis;
partibus diftinguendas , faclem ilUm pecultarem
fivehabitUmgUnduU proprhi,m y pro iis ab aliis
ritedifcernendis in auxilium vocandum effe ,
merito judicavi & adhuc judico , atque has
forte ob caufl^as egregius Anatomicus Argen-
loratenfis , Uenricut jilbert, Tiicolat , hypothe-
iin Michelotti de glandulis frecariam ejfe ,
pronunciavit diflcrc. de dire^ione vaforum >
pao^.7.
579- Neque a mea meabducunc fententia , ^^^'Z quae Clarifs. Bofrfc4x;iii j prolixa epiftola ad K**y' 1'*^ _ /cfe/iiw in favorem hypothefeon Malpighianas in , .. medium produxit. Sciendum enim eft , I{f*j/- **'* fQhinm atque Boerhavium , Medicos in Belgi® princfpes , meofqucolim Praeceptores acternum vcnerandos, farpius amice de glandulis coram difputafl^e . Cumque T^uyfchiut pro fua 3 -^of- rhavius pro Malpighiana ftaret hypothefi, con- vcnerunt incer fe , uc Boerhavius epiftola , ea , qua: pro MaJpighii fententia facerenc , com- plei^eretur; ^u^fching contra ha:c ^ li poflTec ,
fe-
iji. *-^Z^ffoJententU mflrM ie gUndullt •
rerponfioiij impui^naret , everterer , fuamqiie uberius illulharet atque vindicaret fententiam ; idque poftquam fadum efset , binos hae epifto- Ise titulo opufculi Anatomici de fabrica gUn-' duUrum tn corpore humano i evulgatae funt . (a) In priori harum Boerhaviut fumma , qua pol- let > ingenii viomnia produxit argumenta, quae pro Malpighiana moveri pofsunt hypothefi ; quamvis, ut ipfe fatetur , fsepiusminus a i^Mj/- fchio difsentiat j quam ex verbis ipfius colligi polTit j quibus deinde in pofterioribus Jiteris ^uyfchius nervofe refpondit . Attamen , quia nonnulla haud exigui in hac dodtrina momenti fuperefse puto argumenta contra Malpighium , quae I^uylchius , tunc fere nonagenarius , & negotiis mukis j Jaboribufque Anatomicis con- tinuo diftra(n:us , imo obrutus , praetermifit , venia nobiliflTimorum horum Virornm j in pri- mis Boerhavii , mihi fempcr amlcinimi , non contradicendi , fed veri ftudio , qugedam ad- huc pro E^uyfchiana meaqiie firmanda fententia proponam , & refponfioni Ruyfchianse quafi fuperaddam . Matpighius 3 & qui eum fequun^ tur, atqiie adhuc ipfe Michelottt.s , gJanduIam veftcuU , vel foUiculo membranaceo conftrui , ficut jam fupra fatis expofui , docuerunt . Ve- rum Boerhaviut , qui tamen M*lpighii partes > fi fetvari pofsent , majori ftudio et acumine , quam forte unquam alius , defendendas fufce- pit , in hoc mox ab hujus fententia rccedere videtur , dum glandulam fmpUcifJimam definic- fartem 3 i^tt<e proprie *»embran<e fimpUci apparatit format involucrum , cavum , intra quod ftnguU^ vis humor Jecernitur , etc- pag. ^.et 4. Verum cum involucrum , uc notum eft , nihil aliud
pro** [0 tu^dixni Batavorum An. I722.in 4,
DefenfiofententU noflr^ de glanduUi , 275 proprie lit , quam integumenturn ; integumen- tum vero alicujus partis non (it ipfa pars , uc involucrurn hepatis non d\ ipfum hepar ; at- que fic involucrum glanduli£ [ venia tanti virij non ell ipfa glandula : idcirco involucrum pro glandula ipfa re6\e ac citra confulionem fumi aut haberi non poteft. Quod fi veroCla- riflft AuC\or tnvolucri \7oce , eoque inufitato & improprio utatur fenru, pro foiliculo aut veli- cula, cum Malpighianis reliquis , prseter ca , quae fupra jam hac de re difputata iunt , hoc folum adhuc, hic monebo,atquc sequis arbitris judicandum relinquam , annon , fi veftculam.9 folliculum aut involucrum pro glanduia habere velint , veficuii & glanaala^ voci novam pror- fus atque veterib )s inufitatam, imo incoguitam prorfus fignificationem aflingant, atque utrara- que confundantP Velimenim, uc demonftrent, quis audorum veterum , Grscorum ant Lati- noram , aut quis ante Milpighium , veflrulam, folliculum aut involucrum pro giandula habue- rit , aut glandulam vocaverit ? Manifeilucn cnim eff , novas ejulmodi fignificatioues voca- bulorum hodie fine coiifufione rerum introdu- ei non poffe: nam <fi\ re vera nova prorfus ac v-eteribus incognita vocis glandulx & veficulae notio , qus pr^terquam quud nova , & , mc judice incongrua lic, non raodo pra^ter necelli- tatem excogitata efl ; fed etiam adconfufiones & crrores producendos aperte facic . Concedo quidcra fummis his Viris, dari in corpore hu- mano, variis in partibus , veficuks aut tolli- culos , intra quos liquida diverfa fecernuntut ,
continentur , foventur , mutantur , & per emif farium denique exeernuntur ; vero nego has par-
ics glanduias rcde auc jure vocari . Nani
S vefica
274 DefenJiofententi^enoflradeglanduUs . vefica urinie , veficula fellis , veficuIsE femina- les , veficulie in finubus ofTium cranii, partes funt cavce , intra quas Itquida diverfa fecernun' tur , cominentur , joventur , mutantur , & per . certa emijfaria denique emittuntur , kabentque fic omnia requifira , quit a Clariff. 5ofr/;^7;/o§lan- duise adfcribuntur : nemo tamen veterura , nemo recentiorum , has partes glandulas voea- vit, aut glandulas effe voluit ; verum fuo ge- nuino eas nomine veficas , aut veficulas , om- m aevo appellarunt . Quare fi etiam clare de- monflrentur veficulas , variis in corporis par- Tibus, in quibus vel re vera adfunt , ut in cu- te > vel in quibus eas adhuc in fUtufecundum naturam funt dubia? , in quas liquidum quod- dam fecernatur , contineatur , foveatur , mute- tur , & per emifjarium emittatur : tamen inde non evincitur, glandulas effe inillaparte; fed veficulas: eamque ob cauffam ese etiam partes non glandulofjs , (ed veficulof^ appelland^ e- runt .• quia ut vcficse vel veficul^e majores , quas antea nornmavimus, fe habent , adeoque & idem norren Ipfis dandum eft ; nifi data opera jFquivDcationes , logoir.acbias & confu- Cones m rem auatomicanv 6c raedicara magno cjus damna invehere velimus : nara juxta tri- tum illud :
Elrrorum genitrix efl squivocatio femper. Ubi igirur non nifi vafcula deprehenduntur , illae partcs vafculofa \ ubi vefica^, iWxvefieulo- fa'y ubi vero i;Jandul« , ill^e etiam glandulof^s vel glanduU apjeliandaf funt . Itaque in cutis variis partibus , uf in nafo, auricuiis, aliifque partibus follicuii au^' veficula? deprehenduntur, in quibus liquidnm un£\uo(um - illudque fa?pc tenax &. febaceum reperitur , hx veficul^e fi»
vc
'Oefenftofententia nojlr^ de glandulis .275 ve folliculi , quia funt veficulae , & nullam , me judice , faciem glandulae obtinent , oS ra- tiones expofitas 3 inunerito glandulae appellan- tur *, verum re£lius folliculi ^ receptacula , crym pta i omnium vero optime veficulce cutanejsdi^ cerentur; quia ea habent requifita^ quae vefi- cx reliqu^E fupra nominatGe , & ab iis vix nifi magnitudine differunt. Cur iraque his veficuli§ nomen veficulse denegent Malpighiani ^ aliud* que haud congruum , novum , confufiones pa- riens, & cum earum natura acratione noncou-* veniens imponunt, caufTam gravem auturgen- tem video nullam ; fupraque jam [ §. 367.] monuij quod fi etiam inhepate, renibus , ce- rebro &c. in naturali ac fano flatu veficulas re vcra adeife demonftrent , vifcera tamen haeC immerito glandulofa , fed VESICULOSA job CaufiTas modo & fupra allatas , dicenda fint « Ubi vero vcficulae ejufmodi glandulofi carne^ id eft , tali fubfiantia an^ix funt , quse glan- dulis , five partibus, quas nemo glandnUs efife negat , propria eft , vel qux faciem & habitu-nt glanduU omnibjs notum obtinet, utividemiiS ade(fe in glandulis labrorum [a] , afperce arte- r\x [^] , palati , pharyngis & inteflinorum , praeicrtim duodeni & retW j tund hai partesi glandulas jure & re£^e nominantur ; veruni non ob veficulam , ut Malpighiani volunt, mul- to minus ob tnvolucrum membranaceum ,* fed propter peculiarem earjm faciem & carnem glandulofam^ qua veficulas hsecinguntur yquip- pe ob folam hanc faciem , aut ut clarius loquar^ ob hanc carnem propriam [ non cb alias cauf»
S 2 fas]
W vld.Tab.nortri VITI.fig. 36.dd. W Morgrt^??. Adverf.anar.I.Tab, 11. oc?-
-275 Defenfi^fententta nofine dc planduUs l fas] ut fupra evicl, veteres ccrtas corporis par- tcs glanduloCas appeJJarunr, [ quorura nomina prseter necefritatetn non muranda] adcoque & nobis non nifi taies partes glandula' appellandae funt; alias , ut abunde denionftravi, a^quivoca- tiones, rerum & partium confuGones , atque errores neceiJario lequuntur ; qux omnia evi^ tantur, fi a vereribus in glandularum appella- tione non recedamus, fed cum ipfis , ut par eft, confentiamus.
400. Denique adhuc monemus , tumores ii- los, quos Clarifr. Boerhaviui cum Malphhio m folliculis five veficuiis cutaneis oriri ck. exiiie- re judicat, ut atlieromata , iteatomaia,talpas, &c. mea fententia non in cute oriri , fed fub cutey quotielcumque enim tumores ejufmodi , quod fsepe feci , icalpelio exflirpavi , non fo- Jum eos ante curationem fub cute adu percepi, verum quando eo5 excidere volui , tota miiii fem- pcr cutis prius difcindenda erat , antequam ad tumorem ejufque folliculum pervenire potue- rim j quod etiam ex iis exemplis , qux aui^or xflarifTimus ipfe vidit , & defcripfit pag. 14. & 16. maijjfeflum eft . Unde liquido coniiat, quam parum tota h;*'^ de turooribus cyiiicis re- citatio ad giandularum curanearum , aliique morbori cafus ad pjiarum glandularum proba- tionem faciant y dum partes nimis a fiatu na- turaJi recedcrc poHunt ; prjefertim cum vcrx glandulsB vix unquam , parres vero vafculofae farpiffime in hydatides aut veficulas mutentur;' ubiquam maxime etiam lile ca(us , m hoc li- belio iecenfitus , noiatu digniiiimus eft ; ubi totum hepar in hydatides fuit muratum , ut de vena porta' & vcna cava nulium fuperfue- rit veltiguim .* ui quod enormem pariium in
mor-
"Defenfiofententi^ mflrie de Glandulis . 277 morbis tranfmutationem docet , unde nihil dff "vera partis fabrica difci poteft,
S C H O L I O N
HIPPOCRATEM tn glandulanm defcriptio- ne ad habitum earum potiffimum refpcxifre , cx eo inteUigi pofle puto , quando ita loquitur ; (a) Natura ipfis efl fpongiofa : funt enim rara C^ pingucs \ neque carnem habent reliquo corpori fimilem , neque aliud quid corporifimile , fedfriO' bilem , & multis vents ( hoc eft vafis ) refertam .
NOTiE , SI VE ILLUSTRATIONES
quorundam locorum , quje tabulis noftris
anatomicis commode inTeri
non potueiunt .
NOta (1*) ad finem pag. 57. Solertiffimus^^^^J^^f^ quondamnoflerper quadriennium ,& quod^^fl^Jit' excurrit , audttor y Dn.Chri[}. Jac. Trew , nuncdeis^ Medicin^ Dofior Norimbcrgce celeberr. obfervatio^ nem anatomicam , Ephemertdum Centitr. VlsAnno 1717, per me tnferi curavit y qu£ ibidcmpag, 245. legttur , de ofTiCijIis quibulJam reQmoideis, ^«^ fuo marte , in cadaveribus variis , in Theatro a^ natomico Altorfinoa me dijJlBisy invenit ,&in hac Obfervatione y tnnquam nova ^ defcripftt y at- ^ue delineavit . Hxc vero obfervatio , itcet fub TRE\^I1 nomine a me tranfmijfa fuerit ; cer^ tas tamen ob cauffas ab illiflrihus harum Ephe- meridum diretlortbus , pau:is mutatis , fubmeo nomine , me tamen infcio & inconfulto , impreffa. ^fl \ quod propterea hic indtcare volui , ne vel ^Pfs D. TREWiUS , vel alii , quibus illud no^
S 3 tum
C^) Lib.de Glandulis.
278 _ ^ Not(^,
tum fuit , extjllment , me honon ipftus altqui3, ^etrahere , aut mihi quid ^ quod tamen rneum non ^Ji , tribuere voluijje : Idecnue totam illam obfer^ ^ationem ad laudatum TREWIUM pertinere , publice hic profiteor , Ceterum illa ab ipfodefcri- pta officula ,prafertim ea , qu(S in offibus femorum locantur , antequam ea TREWltJS nobis mon" Jiravit , ut verum fatear , ignoravi , & tunc tan- quam nova confideravi \ cumprimis quia Cl, RA- VIUS, meus olim in anatome , & prafertimin Ofieologia , praceptor , ( cui graves ob rationes fi-r dem adhibueram ) ea in demonfirationibus fuis cfieologicis nonfolum mn demonfiravit jfed etiam in Ofieologia fua fcripta , quam tunc temporis (um auditortbus fuis communicavit , atque defcri- ^endamdedit, aperte negavit , dum ita de offibux fefamoideis locutusefi: Notandum, inquit , me ofliLiin nurpero non plura ofTa fefamoidea ad-^ fcribere , quam decem ; duo fciJicet , ad fecun- dum articulum utriufque pollicis manus & pc- dis \ unum in utroque tendine mufculi tibialis poftici [a'] innatum \ Ceteri digitorum articuli NUNQ.UAM hsec h-ibentj rarifTime prardiw^us tendo, 6lz, Atque ftc RAVIUS illa in femore y ^- auricidari digito fita non tantum filct ; ve- Tum^ etiam. reliqua ornnia fefamoidea , pr^ter de- cem illa enarrata , negat ,, Deinde ctim viderem ^HORNIUM in microcofmo fuo , hujufque com-. TXientatores , ( qui tamen viri juerunt doUiffmi ) ^liojque multos anatomicos , hcec offictda quoque pxa.temifijfe y itemque VERHEYENUM (b)
illa (^?) Forte hic Ravius loco tiblalis poftici ypero-, ^^ijpojtici krihex^ voluit : cgo enim , Vefalius ^ aliique 5 non in tibiali , fed in peroqseo poitico o£* fitulum fefan:ioideum invenimus . 1^2 m AnacQm, Cap, de Qffibasfefaraoideis. 1
tlla infemore lacata non fua obfervatione ^fed tan" tum fecundum BARTHOLINI affenionem com- memoraffe ; imo MARCHETUM , celebrem quo^ que anatomicum , affeveraffe (^a) , fe nunquam hccc offxcula in femore a quibufdam defcripta repe^ rire potuiffe , quamvis multts in cadaveribus ea invefiigaverit : hinc fententtce KAVll ,quemifi ojfibus ^y mufctdis egregie verfatum fciebam , eo fortius adhccrebam ; prafertim cum ea etiam ali~ ^uoties , fed frufira , inqui/ivertm » j^fl 1 REV- VII demonflrationibus revera convmctbar , dari omnino interdum offa fefamotdea adhuc altayquam qU(S a RAVIO mihi indicata era?it , Cum vero poflea horum ojficulorum cauffa plures anatomicos pervolverem , atque ex variit cognofcerem , mn unum , fed duo ojficula fefamotdea in eafemoris parte , ubi mufculi gaftrocneraii originem habent , in fenibus non raro reperiri , & nominatim ex VESALIO {b) RIOLANO (c) r qui primam inventionem eorum VESALIO adfcr/bit) BAR« THOLINO (d) MUNNICKIO W DRA- CKIO (/) &c. Ex FALLOPiO vero (g) & COWPERO {h) eos tantum unum ibi reperire potuiffe , quod tdem forte erit , quod TREWI- US defcripfit : hinc hujus confenfu hic monere i;o- lui , hxt oiTicula non effe nova , flcuti prima
S 4 fron"
■ [^} Anatom. Cap.XIX.ubi de mufculis gaftro- cnemii agit ,
[^] Corp. human. Anat. Cap.28. Lib.L
[c] Antropograph. L^b. V. Cap. 42.
\d^ Anatom.Cap.de Ofnb.ft^famoideis:
[e] de Re Anatomica §. LXV. ubidehisofTib. agir.
/] Anrhropuiog. pag. 729.
'g\ O^ferva^ Anatom.mihipag.44T.
'h\ Myotom. Reform.Cap.54.p.2o5,
28o ^ ^ 1^0ti£.
fronte ipfi , mihl , aliifque multis appamerunt ;
attamen quia hoc tempore fcre oblivioni data eranty & a nemine antea unquam mihi demonjirata , 'vel indicata , imo a magnis y^natomicis variis fruflra qu^fita , & hinc vel negata , vel faltem fdentio pr^termiffa , nec ufquam delineata fue- runt ; quapropter , licet non nova fint , tamen curiofls anatomicis haud ingratum erit , quod TRE WIUS unum , <& deinde ego etiam alte- rum in femore , ohlivioni quafi tradita , nonfolum refufcitaverimui y fed etiam novis experimentif compYobaverimus , atque figuris naturali magni* tudmi refpondentibur illufiraverimus : ( confTab» ■I'fig> 2. ^.4. ) multum enim figurts partmm , 7ion- dumfatir cognitarum , ad anatomen perficiendam exornandamqm faciunt . Ita in vertebrse lura- baris primae procelTLi laterali oflTjculum fefamoi* deum lareri ejus utrinque adh^rens & peculiari finui infidens , fe vidifTc CQmmemorat ClarifT. Schulziusxw Commerc,litter.UniverfaI.A.i73t.
letmL C^*) ^^ §• 19^'pag.d^, ExpiicaturgQnQY^tio
dis ge- Sc regc-nerario cpidermidis aiio modo a CL.
»er«f/o.]VIORGAGN10 inMverf, anatomMteris pag.
^J^^''^' I ■:>.Nimtrumy cuiicula ipfi nihil aliud efle videtur ,
„e & niiijpla lunima cutis luperncies, a comprellio-
vajis, ne extcrna indurata , & quafi callefcens: unde
infenfibilis & quafj cmortua eflfet . Sedingeniofa
huic conjeElurje obflare exiflimo , cuticuice jam in,
foetu , utero adhuc inclufo , prafeyitiam : ubi ii-
quorii amnii muciiago , fcetum ambiens , nonad'
mittere vei efficere poffe videtur taiem cutis
compreffionem , quaiis ad cuticui^ produBionem,
exficcationem , & quafi caliefcentiam requirere^
tur . Pr£terea , quomodo cuticuia & corpus re^
ticulare Malpig,hii optime fint praparanda , epre^
gic
gic Ruy khins docet f in Advsrf, atiat . III. p»26s
ubi& anntomicum Anglum j cui S. Andreae «<?- menjfortiter impugnat : gui non folum vafa epi- dermidi adfcripltt j verumetiam affirmajfe dici- tur , fe vafa h(ic ita rephre poffe , utrubrama' teria in]eEia valde turgerent , atque ubique libero cculo copiofiffima apparerent: quae vcro Ruyfchiui negavit .
fp*) ad^.igS. pag,66.Recentioresnonf2u!li de-^g ^jaf^ fcrtbunt glandtuas , in cute hinc inde exiflentcs :dulis fsi quas kb2ice2^s appellant , prafertim in auribus , ^^f*»^' pa^pebris , nafo, areolis mammarum , fcroto & pcniscute, praeputio , in nymphis & labris pu- dendorum muliebriura , circaanum , axillas five alas , &c. cx quibus materia quadarn craffa , febo fimilis , htncfebacea di6ia ^fape exprimi pO' tefl , Has vero partes non nift extremitates efle ar- teriarum , in folhcuJos expanfas , contendit BER- GERUS (a) & VERCELLONIUS. M Dt- inde ea corpufcida potius Receptacula effe htt- moris cleofi , untluo/i , quam veras glandulas , docet BOERHAVIUS [c] , qux fubttli forami- ne , quod emijfarium eorum efi , epidermidem perforarent : atque hunc humorem cx cutis ar- teriolis mtnimis , in hxc receptacuJacutanea ^^- finentibus j deponi ; qui , dumfecernitur, tennts effet . Quando vero ex quacimque caujfa diutiuf tbi hareret , exhalante parte tenuiffima , reli- quum infpiffari , cerafive febi indolem adipifci, O' tubercula creare , qua glandulas refenent, in facie frequentia , in primis in nafo & fronte , Hac fortiter preffa, eruBare materiem lentam ,
aU
[/7] inPhyfiologla variis in locls .
C^] in DilTert.deglandul.oefophagip.ijo.
[c] in i^wy/r^. Adverf.Anat.dec- I,p,io.& feq;
282 Nota.
albam , febaceamftve ceraceam , qu^efape exgut' ftte vermicHlum reprafentaret y ut multl hac ima" gine decepti , pute-nt , fe vermes cutaneos vidiffe • Indepojlea puftularum , atheromatum , melice- ridum , almumque morborum cutaneorum origi' nem , perquam erudite , utfolet , deducere voluit» HancdeitadiBis glandulis cuZ2ine\s [opinionem non folum femper fovi , fedetiam, quamdiu Ana- tomendoceo , docui . Sed de his plura Jam diEla funt in Adenolopja ; ex quibus vero minimum id e- viEium effe credo , glandulas veras cutaneas tanta copia non dari, ut cuivis foraminulo cutis infenfi- bili , ftve unicuique poro««^ fubjeSia ftt : ftcuti STE^O,& multi alitpoj} eum ; crediderunt at" que docuerunt , Cl, Boerhavius, in epifiola ad Ruyfchium de glandular.fabrica , hos folliculos proveris glandulis habere videtur : cui vero & Ruyfchius in refponfione fua contradici , & nos dehac hypothefi N . ng* fententiam noflram ex' pofuimus . detiga^ .(4*) ^^ §. 20^ pag. 71, Ligamentum, ita wento' didum?oup3.rin{a) , perhtbetur effe ligamentum rPoupar- robufium a fpina anterionojfis ilei ad fupremam '"• o(fis pubis partem extenfum: quo conniventiam mufculorum abdominis , ubi procejfits peritoncei & vafa fpermatica in vtris tranfeunt , firmari perhi- bent , ne tamfacile intefitna prolabi , autherniiz generari queant , Sed retie MORGAGNIUS Mverf Anat. Ill.pag. 2, negat hxc ligamenta, Ciique ?iikil aliud effe fufiinet , quam imam oram five limbum tendinis mufculi oblique defcenden» tif : qu^ ettam femper mea mens fuit , & pro' pterea , ne entia priSter necejfitatem multiplica- rer:tur, filcntiohac ligamenta in prima edttione mei Compendti aiiatomici y ta?iquampartes feor'
fim WinHift.Ac.Reg.Scient.A.i7o5.pag.<54._
Nots . 2 8^
fim non exiflentes , prcctermi/i . Confentit etiam nobi[cum Co vv perus . {a) Interea tamen robore fuo itgamentt munus prxfiare videtury ne intejhnafa- cile prolabi & herni^e hic generari queant : id qmd Vefalius baud ignoravit , fed plane fatii indica^ vit , (b)
{')*) ad §.20^. pag.ji. Cf/f^r/VTournefortlus an a U) aliquando Medicis perfuadere voluit yVomiium »»'«^«- alolis mufculisabdominis pr rDn ; verum Schel- J^miW^ hammerus jamdudum hanc fententiam rejecit . vomitus. (J) Chiracus autem pojiea & Oa Verneus vomi^ tum a motu extraordhiario dtaphragmatis & mu^ fculorum abdomtnii fimul fiertjujimuerunt, abf-
fue concurfu ventriculi . ( e ) Verum Littrius^ unc adjjanc aBtonem concurrere , gravtbus ratio- nibus evicit . ( / }
{6*) ad^. 20(5, pag.yi.Varii. fcriptores perhi' deplan- hent , fe in perironeo, pleura, ^ pericardio , ^"^f^ corpurcuiafpha^roidea ( qujs glandulasfeffe vo- ^"/^^" lunt } ob- r r vaffe , Vcrum quia ha: objervationes o- pieula mnes ex corporibus icgris , five ex /latu morbofo , & peri' funt dejumta: j & in Janis nunquam , quantum cardii^ novi , adhucvifcc i hincpotiui exijiimo hxc cor^ pufcula glandtdai r^pr^fcnta?ttia , nil ntfi tubercu-» ia morbo produda exijlere , a Jiagnattone mate- xia terrejiris , autvifciddc , inminimis arteriolis harum membranarum orta : qujs negieBa confide' ratio muitas m mente produxit, atque tn anatornen prater necejjit.item tntroduxit , glanduias , qua: in corpore , animali fano re tpfa non exijiunt ,
&
M in nova fua Myotomia,p-2.& T.XIV.XV
[b'] de Fabiicacorp.luim.Lib.II.c.3i.p.334,
tcl^ in Cataiog.pIantar.Parifienf.
W] in AnaIt(^Laiiat.Dificrt.VIILinfine.
[e] Hut.Acad.R(^g.A.i7oo.
Lj] ibidem.
284 . ^ot£ .
C^ proptena inflatu fecimdnm nattitam non repe* riuntur , CHESELDFNUS, recenffcriptorAn' glux yfcribit ,fe in muiiere hydropica peritonaeum, tres pollices cralTura , repeulfe, & in hoc glandu* lasejufnudooculoconfptciptuiffe, (a) At , guis ex ingenti illa atque morbofa peritonai mutatione nonfufpicabituYy corpufcula hsc pro glanAulis habita glandulas veras non ejfe , fed potius res no» njasmorbo produBas} Sicuti enim quandoque in quibufdam partibus calculi , officula , cartilagi^ nes , atheromata , fieatomata , aliaque inufitata corpora producuntur ^ autpartes ipfje in offa , imo inlapides mutantur {b) ^ quas mutationer nemo facilepro/iatunaturali dijudicando habebif. itct ^ hanc mutationem, pro naturali illarum partium fiatu inde cognofcendo , affumi nnn poffe , credo . Nequevideo , quomodo ccrte prcbabunt, talia cor» pufcula , injlatuprater naturam , eaque quando' que tantum apparentia , veias effe pjandular.ldem judicandum effeputo de aliis fimilibus variorum auBoYum obfervationibus , ficuti in Adcnologia noflra pluribus evicimuf rationibus , ad quas varii recentes fcriptores , qui pofl me de hoc argumento t» gerunt , nonfatis refpexiffe videntur . Ha apeV' (.7*) ^^ ^.zoS.pag.iy ^, ForaTjen nn.rurale , fi' tuia 0' r^g aperturam peculiarem , aut infoitimi /« ca^ ^^"^^ vumomenti , invenit& defcripftt^^^ivAo]^^ fO» natma ^^^^f^^is Parifienfium Anatomicus , per quem o- mentum , pro conformatione ipfius naturali retlius demonftranda , flatu pulchre diflendi potefl . H<^c apertura invefliganda fub magnoUho hepatis ^
inter [^] in anatome fuaeditlonisprim^ p.96. SJ)] exempla iegi poffunt in Hi{l.Acad.Reg.A, i/uo.aliifquequamplurimis fcriptoribus .
[c] Hill.Acad.Reg.A.i7ij.pae.3i6.edit.Am- flel.
, c
I.ll
■Nota, 285
intcrligarrjentum aliquod membranaceum f quod jungit principium duodeni & coilum vefic^uUfel- lf£ hepati , a latere eniinentice , gua radix tfl parvi lobi di8i Spi^elii , & ligamenturn aliudy quod colon '/leciit paricrcati . Hoec duo ligamentay dum fe imiunt y interjlitium five aperturam re- linquunt , qucmadmodum auctvr fcribit , quatuor vel qumque linearum diametri , tn infante qua- tuor vel quinque annos nato , per quam^ apertu- Y(h,m ante ditia emtnentia tranfit, Si per hanc magnus tubus immittitur , & reliquum apertur£ dtgitis conflringitur , tota epiplei cavea flatu expandi poteji , atque epiploon tunc facculum , quem buiTam Galli vocant , fed imequalem , re- prfifentat ; cuJut vsro cavea , ut idem auElor notat : non lolo epiploo conficitur , verum etiam juperficic fuperiori mefocoli , parte intefiini coli & ventricult y acdenique eamembrana y qu^in- tervallum occupat , quod crificia duo ventriculi intercedit y quam membranam parvum epiplooii appellat, Ufum hujus apertura effc exiflimat , ut humores , qui in cavo omentt furte colligerentur y per eam , homine pr.cftrtim dorfo incumbente , ejfluere queant ,
(8*) ad §. 208. pag. 76. DiiC^us adipofos ^^ ^^. (tanquam dijlintiavaja) ipfe MALPIGHIUS ffibus tnOf^er.pojihurn, rurjus in dubiumvocat '. neque ^^'f^* eosnecejjarios effe , re^e MORGAGNIUS /«- ^"- nuit , ./Idvtrj.JInat.LlL pag.^^.quia hic aque ac alibi , Jecrttionem ptnguedinis ex arteriis fieri pojfe cenfct in celiuias adipojas, & ex his de- inde eam quoquc ahjorbeTt rurjus poffe a venis y fine intcrventu tertii cujufdam p^eneris vaforum , qualeMc\L?iGHlllS olim adeffe fujpicatus e- rat , Negathos ducius quoque Rivinus , dijferta» twnedeOmf^nto,
i9n
H
28<5 Notce .
defibfis (9*-^ ^^ §• ^^9" /'^<^' 77* -^^^^ WO«f^ C/^l** f^voe/j Margagnius [^] , w///^^Fallopium deventrkuli &tuni' flrutiura , ■prafertim qux adfibrarum carnearum Tuhfl ^'^^^^^^ attinent, docuijje , quapoftea Wiliifi us pro ventri' fuis defcripftt , Helvetius verolonge alium fibra* cufi» Yummufculariuminventriculofitum, curfum ac diviftonem defcribit & delineat.quam ab aliis fa- Bum efl. [b^An verofemper /tafe habeant ,dubtto; quta aliter eai vidi,atque adhuc ventriculos huma^ nosflatu diflentos atque ftccatos affervo, in quibus alia ratione fe oflendunt.Adeoque potius credo, va- riam in variis hominibus fibrarwm harum effe con- ftitutionem,Praterea Santorinus vultfibras ventri* culicaraeas non 2Lnnuhres,fed [^ln^iles effe^hafque maxime m corportbus lacertofis prope pyhrum con- fpici poffe y [c] quod vero diftinguere diflicile eft « Clariusveroapparetxunlca. cellulofa ventriculi > quam Morgagnius/?f^ tunica extima ftve commu- ni nuper indicavit , prafertim ea in parte , qua «- trapie ejui oftia interjacet . [^]
(9^*) ^d, §.200. p^ jj. Tunicam ventricidi villo'^
j^^^^ fam Maipighiusw^^^^[6'] quia anervea feparari
^land-j non poffet ;atque propterea tres tantum tunicas ven^
lisvsrt- tricult numerat . Interea tamen v\\\qs& papillaS
tricuit, ijentricuUnon negat. Alii vero eas negant , aut faU
tem in dubium vocant.Attamen Ruyfciiius [/] C^
Santorinus [,^] docuerunt , quomodo maceratione in
aqua, prxfertim tepida , confpicua reddi poffmt in
ho' [a] Adverf.Anatom.III.p.^. [^] Hiftor.Acad.Reg. A.i^ip.pag. 4t. & Me-
nior.p,444-
tc] Obfervar.Anatom.pag.25j.
[^] Epifi.ariatom.Ln.62.
[^] Epift.de glandul.p.9. ;
[/] Adverf.Anatom.III.p.^^.
ig] Obfervat.Anatom.pag.91.
Nota. ^ i?>j
homme ; cumlongefaciHus,videri^ueant in ven^ triculis ovium , porcorum^ canuminliorumque ani' malium; ita, ut de his mihinullum amplius ftt du' bium, In hactunicaetiam quandoque glandulas ventricuii 3 eorumque ofcula excretoria hiantiapro- peantrum pyloriy Morgagnius in viro notavit \_a] ; quo vero in locofe tantum ofcula vidijfe Santonnus affirmat , qua C]\>huncu]osappellat . [^]
(io*)^7<^S.2io./?^^^.78.Glandul£eBrunneri^«(?- degla- madmodum ipfe docet , in duodeno valde magna AuHs atque confpicu£ funt^prxfertim in infantibus^diar- ^^"!*' rhoea vel dyfenteria mortuis 'f qujeverout etiamin aliis homintbus melius demon/irari pojfmty coquen- dum hoc intefimum in aqua ejfefcribit , donec fun^ dumpetat y poftea afacie interiori , ablata tunica interna , invefligandaz , Jic 'optime apparebunt , prafertim inparte ventricido vicina ,
(11*) ^^§.2 II.;?. '80. Albinus in differtatione ff/^^" inaugurati , Anno ijzi. Lugdunt natavorum e- „;Vj dita , novam lenuium inteltinorum defcriptio* celluh, nem exhibente, docuit , quomodo vertendo inte- f^ >«* fiinum tenue , illudque fcite inflando atque ficcan- ^JHgj^ do , tunica nervea in ce\\u\o[sin[i elegantem & no- 6" wk- vam -, ^ Ruyfchiana diverfam , mutari queat : fcuhfa quodfacilcfuccedere ipfemet expertus fum , fl mo' do experimentum legitime inflituatur , Varia pra- pterea notatu dtgna & de alns inteflinorum horum partibus , eadem in dtffertatione , tdem autlor pro* tultt : ut , exempligratia , quod cellulofa Ruy- {chuflt inter exter?jam membranaceam communem acmufculofam , C^ totum canalem inteflinalem ' non ctngat : fed deficiat in parte mediaflino aver^ fa , fitque mefenterii propago; fua vero nova ext*
ftat W Adver^.Anatom.Iir.pag.^. tbl Obfervat.Anaroro.p.164^ /
2 83 Nota^ »
fiat niter villofam & mufculofam , ccnflituat tpm fam nerveam , ^ingatque totum inteflinorum ca^ vum^ {a) Deinde quod fibr^ longitudinales car- Keae tantum firt in parte mefenterio oppofita [^], C^ quod nonfint utfila per totam inteftinorum lon- gitudinem extenfa ; fc d interrupta ad fimditudi' nem quafi mufculorum retiorum abdomtnis , Por- ro quodamzularesmefenteriouttendtni , non fmt infertt€ , ficut "WillifHis volutt ; contraBionem ta^ men earum verfus mefentertum fieri . Praterea , quod inflatione nerveaey^m- novic [ux cellulofae o- mnes rug<T & valvuU horum inteJ}i?iorum eva- nefcant ilico , & quod hoc artificto fimul tunica villofa a nervea ( qu£ alia methodo non nifi dif ficillimerecedit j feparari queat . Denique quod villi in tunica villofa raacerarione levi inaqua tepida & crebra ejufdem abluitione egregie fpe- £\abiles reddi cueanr , fi deterfo lubrico muco inteftinum inverfum in liquore limpido fufpen' datur ; qui villi adhuc craffiores fitrent , ( pr^' fertim illi , qui rum venis communicant ) fi cera frius probc infarBifint » Tandem quod venje in-
tefti-
[^] Htlvetius etlam in Hift. Acad.Reg.Scient.' A.i72i.[quae vero A.i^^^.demum inBelgiopro- dit ] meminit , fe duas iu inteftinis tunicas cellu- lofasnovas invenijfe ; quarum alteram ponitin- ter mufcularem & nerveam , alteram, inter ncr- veam & villofara , quac forte eadem erit ac ^lbi^ ni , Atraroen monet , fe has membranas noa- dum fatis examinalTe .
[^] Hf/i^mw/contrariumfuflinet , atlongitu- dinales prope mefenierium fortiflimas efse fcribit p.397.Attamen in ukimis inquifitionibus eas in parte mefentcriDoppofitaquam maxime vidi,ut jilbinus.
Not£ , ^ 2S9
teninorum per arterias , arterlxvero pervenas ccra impleri poirint , & perutramque ceraufque in cavum inteftinorum pelli queat : quodque cera tunc inftar vtrm'icuhrum{ft inteftinum caute ape^ riatur)tunicf intim§ villults adh^reaf.id quod mul~ tis egregiis meditationibus occaftonem pr^bet .
(12*) ^^§.2 II. pag, 80. Intima inteflinorum flura tunicavulgovi\lo(2Lappellatur anatomicis , quia ^^ y\' parviactenuesvdli , quaft in holoferico , in ea <»»»f" obfervantur {a) , prffertim in canibusy porcis , aliifque nonnuUis animantibus , fi in aqua tepi- da , f^pius mutanda , per unum alterumve diem maceratur , <& fubinde probe agitatur . i^f^Ruy- fchius notavit , papil':!': quoque in hac tunica exi" fiere , eamque ob caufam eam villo-papillofani ap^ pellavit . (b) Hclverius vero villos , qui pilis fimileifint , in hac tunica prorfus negat , eamque ex folis <& meris papillis fpongiolis , planis ( quasquoque y quemadmodum 'mlcrofcopio ap^ parent j delineat) irregjlaris figUfdE , atque fo- raminulis fere infenlibilibus pertufis conifare proponit , quibus foraminulis chylum forberi, & advafa laciea deduci contendit (r) : qua de cau^ faetiam eamnovonomine membranam papilla- rem appellat . QHoniam vero h^ papill^ non nifi exquifttis microfcopiis patent y & oculis nudis , utvtlli in holoferico appjrent , imo ipfts micrO' fcopiisvilli fimul obfervantur , nomen ufitatunt l\xmQ£v'\\[o{r non mutandum , [ed retinendum effe eenfeo . Conf, qu§ dc hac tunica nota pr^ce-
T den-
[«] vid.^/zr^/W/«.Anar.quarturarenovata p. 297 .fig. I . Manget Theatr.anat.Tab. 6g .fig.j/P*?. chlinAo. purgantib.Tab.il.rig 3.
[^] Aclvcrfar.Anatom.r.pag-25.
[c] Hift.Academ.Reg.A.i2i,p.35.&Meraor, P-392.
290 Notte,
denti diBafunt, tuncufusejuT, dequoO* h^^i" nusC^Helvetlus eleganter differunt , tanto erit manifejlior , Wt\v tuu^ etiam eodem loco fibras cameas , quas anatomici ^'^•/annuiares, vel fpi- raies effe volunt , tales effe negant ; fed ut irre- gularesC!^ranquara fei^iones circuiorum in fa- lciculoscolie6\as/?ro/?ow/V atque delineat , quas vero ita videre no?idum potui • ie tti' ( 1 3 *J ^^ pag.Si.Prater hic citatos vaforum la* 'ventO' B.eorum obfervatores, Rolfincius indiffertat.anat, ribus Lib.V^cap.zz.pag.<po6 adhuc alios adducit auBo^ laSieo. res i quos vafa hac vidiffe exiftimat : & quidem THtn , ex veteribus ipfum Hippocratem & Arabes ; ex recentiortbus vero V ehVmiu , Faiiopium & Va- roliun). , quorum ipfiffima verba refert , Conf* m'/3!w Almeiovenii inventa Nov, antiqua §• XX/il.Sed hosoronesin animalibus tantum ea vidide verifimileefse , indicat Morgagnus (^) / vcrum Ccecilium Folium cz in homine primum obfervafse, de^vajts {i^^^^ad pag'?)2.Anno ij\j. juvenis Yobuflus , UBeis poftquam in nundinis Altorfio vicini oppidi bene eor^orii paflus ac potus , & forte ebrius ^ vefpert domum humani yedire vellet , inctdit in fdveam profundam, aqua ame oh'Yepletam , ibidemque fuffocatus periit . Altero die ferva- ^^ Iliul^rib[]«: Academif Aiforfin^^ Curatoribus "* • adfeCrionem publtcam mihi tranfmittebatur : quo dietegumentts communihus , mufculifque abdo- minis demonjirandis occupatus eram . Sequenti die , cum ad mtertora periufiranda progredcrer ^;. in intefiintstenuibus & mefemerio , tertia hoc a\ rnorte die . in magna fludtoforum corona, tantami vaforum laEieorum deprehendi copiam ^ mox fub membrana mefenterit , fuper pinguedtne ejus re- ■ptantium , ut jane tnteftina & mefentertum hts
vaf M Epift^anat.i.num.Sj.
Notx . . ip I
vdfif , liquidocandidtjfmo laEleo plenis , effen refertijtjima:quf copiam laBeorum j alihf in cani- bus , optimelicetpaftis y occurrentium, longe fw perabant . In his cnim plerumque tantum traSium vaforummefenieriifequuntur: verumin hoc ho- mine promifcue per totummejenterium , frequen^ tiffxmis inofculationibus five anaflomoftbus fe ex" tendebant, & nonmlla in^landulas, inteflinis vi' tinas y rnox tngrediebantur : alta vero partim pin- guedini mefenterti immergebantur , ut progrejfus eorum videri non potuerit ; partim ad rernotiores glandulas abibant , ficuti ea Tab.II.fig. 8. deli' neart curavi , qu§ vero & piSor & fculptor fa^ iis coptofa & fubtilta reprpfentare nonpotuerunti T)einde Anno iji"^. mtnfis Aprilis , tncadavere juvenis , phthifi extintii ypr^fentibus aliquotflti' diofts Medicinf , vafa laciea , viginti quatuor ho' ris poft mortem ^copiofijfima rurftis & eodem modd ireptantia obfervavi : tmo tn hoc cadavere , & po- ftea adhuc in alio , ed ex ipfo inteftino duodeno i ( quod nonnulli negare audent ) provenire , dc* turate perfpeximus , Anno 17 19. in duodeno i prope pylorumjterum vas magnum latleum vidi^ aique ab eo tempore adhuc altquotiesvafalztiea intnteftinistenuibus humaniiy fcd non ad^o tur- gida , uitn prioribus , confpexi ,, & fpetiatoribus demonflravi » Quia vero rariffime in hominc y pr^fertim adeo copiofa fe exhibent , atquc ed i qup hucufque Anatomici delineartint , folum ex brutts dejumta effe videntur , eoruyn in homine ibnjiituttonem , & a brutorum lacieis diverfim iatem , figura altqUo modo oflendere volutmus ♦ ExhibUit quidem NUCKIUS , Adenogr. fig» IV. vafa la<^ka ( uifcribit) ex h.. lune i ve^ rurri adeo paucd tn tanio fruflo intefHnl ftflit ^ m cum caninis melius convcntam : nam tn am«
T 2 Bo^
292 NotiX.
hobus hifee nojlris cndavrfibui miyiimum decuplo ' . plura adfucYurjt . Valvulg , quas hic in iis fpecio-
fas & magnas ddiyieni^pYorfus non appaYuerunt; 'verum 'vafa laSiea in hominibus ita fe habebant , ftcutiambis delmeata funt \ valvul§ enim & tubercula horum vaforum tunc apparent , quando in animantibus recens maBatis Itgantur , In prio- ricadavere , (juiajuvenis ille , in media quajl digefiione , cibo <& pctu bene repletus , aqua fubito fuffocabatUY , hinc ftmul motus chyli in vafts chylijerti , ad fatietatem ufque repletts , fi' Jlebatur : undefaBumeffeputo, ut in eo tam e- gregie confpicipotuerint , Alterivero juveni phthi* ftco , ad extremum fere halitum , gelatin^ , ju- fcula , fuccolata , emulftones , & fimilia robo^ rantiaingejia jucrant \ inde quoque mirum non eji , hac vafa tam pulchre repleta apparuijfe . Qu^eoccajiones cum raro occurrant , mirum non- eji , vafa iaFtea copiofa rariffime in hominibus ob^ jervata fuiffe , Interea tamen Ci. MORGA- GN 1 US , uti in MverfAnat.II.pag.^z. refe rt , ^ea , eodem quoque fere modo ab ipfo vifa, imo & induodeno, mox fub pyioro obfervata , Adv, ./f- nat.IJI.pag.^ i . defcrtbit. Quomodo vafa iaSiea in caneiiquido c§ruieo , exjoiutione deruiei montanl (^angiice S^.oncBltw) inaquafatia , fint repien^ da , M u (^ a V i u s defcripftt in Acl, Ang iic. M 2 7 5 , pag.996.& in Mottii epitome horum aciorum . Part.II.pag.y6. derece* (^i'^*^ ad pag.^4., Variifuerunt, quireceTptacu- ftaculQ ^^^^ chyli in homine prorfcs negaruntjalii giandu- ^^^^ ' ias iumhares receptacuii vtces gercre tradiderunt» Verum iliud nonJcJnm aiiquoties , una cum (iuciti thcracico , ayge-novtvo ni:ide repievt , ac tan- quam faccuii^m tcnuem membranaceurn , fiunc fimplicem , nunc dupiicem , dcmonjlravi ; fed
varii
Notd. iP5
vaYii aufiores illud etiam^atque dvMum tkora- cicum ex hominc figuris eleganter reprxfeniaruntj v.t Govvperus in Anatomia fua magna , Bid- lous, indijfert, de Organo chylifero , Drake , in Anthropol, Tab, 11, fig. 5. Salzmanus O* Wium , in peculiMrihus dijfertatio/iibus , Hen- ningerus , in Ephem,Cent. III. Append.p, 120. & Cantius , Tab. VI. Quare dotitff. Morga^ gnus Bianchum refellit , qui receptaculum hoc tn homine adhuc negat ^ ejufque in locum glan^ dulas lumbares Jubflituit ; tnfimul oflendit , 01, Rudbekium primum fuiffe , qui hoc rece" ftaculum ex homine delineaverit « Epifi» anat» Ln.^3.
(16*) adpag.SuVa.\vu\xkm\\Lin2.vis invena dc uft$ fubclavia ad infertionem duclus thoracici ufus a vaIvu^ plcrifque hucufque creditus efl^ ut claudat duSium ^* ^^ thoractcum , nefanguis ven^efubclavije in eum in- fi^'^ trarepojfit . Minime vero eam hujus gratiafabr i- duclut catam effefufiinet Vir Clfo.Moiph.Wedciiusla-], ''!'!'''' atque dotie demonflratf nuilumfanguincm'ineum '^"^' J*"' intrarepoffe , fl vel maxime hj^cvaivula abeffet : ' '** '*** auiaprimovalvulcc in dutiuthoracico . ac deinde ' , ^' etiam itqutdum perpetuo tn tpjo contentum , hoc / ^^ impedtrent , fanguinique in^reffum tentanti rcfi- flerent : id quod pluribus rationibus cvincit* Pra" tcrea oflendit , vaivuice hujus pofitum talem non effe , ut ingreffum fanguinis fatis impedire poffit , ft aiias duBus thoracici condnto id admitteret . E contrario vero docet , vaivulam hanc , cum ad- ftante ftmiii valvula focia in pariete oppofltofdem prafiare,quod valvulie venarum in aliit locts : ni" mirum nefanguis e vena cava , dum cor contrahi*
T s tur,
La"] In peculiarl de hac valvula cdito progranv xnate A.i7i4.1en2E in^.
a5?.4 Nota,
fur j per hanc viamfactie rctrocedat , ficutplurk
bus apud laudatum auBorem videri poteft , Pfse*
terea in univerfum de u(u valvularup lemilunay
rium in animalibus peculiare quoque fcriptum e-
didit, [^]quo evincir, has valvulaspmncs noii
agerc , fed tanturn a liquido moveri , ita ut hu-
moresnonpropellant 5 fed eorurn n^otum tan-
tura deterrninent , rationefquereddit mechani-
casj* quare femper vclunica, velduap, vel tres^
& non pluresadlint , autadeffe queant .
^eyafis (ly"^) ^^§.21 ^./7^^.88. Vafalyrriphatica/^/rz^c^
/yw- ex homim habemus delineata ; ipfaque ea^ guce
fhatU N UCK I US tn Adenographiafuafiflit , a multis
V^.' pro vcris humanis habita , revera , fi nen omnia ,
' pleraquetamen, ex brutis,vel ingeniofunt defum"
ta : id quod ejusfigura , de renibus , coxde &c,
fatis tejianiur : ftcuti experti anatomicifacile ob*
fervare poffunt , Ea vero , ^«^utero addidit hu-
"mauo , ctrte nunquam ita vifa , fed non nifi ad
analogiam cum Ij/mphaticis bcftiarum ita ejfiEla
^ffe credo ; quia enim hcec vafa vix 7iifi in viventlr
bus yideripoffunt , viva vero mulieres non fecan-
tur ^ piucttnde jente-ntice noftras veritas . Interea
tamen non nego , quandoque nonnulla obfervari
poffe f 7ideturque ea cum receptacuio chyii pri-
mus in homineconfpexiffe atque delineafle 01,
RudbecKtus Exercit.de Dud.aquof. Tab.X. uc
Morgign.indicat , Epill.anar.r .n.83.
dedii^flu, [i^^] ^^ §-2170 pag, 87. In Ephemeridum
^Uiarh centuria V. <&■ Vi. dejcripfi quidem jam duas
^fiieo, yeftculasfelleas humanas, tn quarum dutlu cyftico
puichfg atque mirabiles val vuig fpirales aderant»:
' ' ' " " quas
[^j J.n pecojiari de hac valvula cdiro program- |ri^te A.i7i4.kn2ein4o
L^] iibid.1727.
Notce • 29?
qua^ vero hic^dum.quantum novi, ab aUis non de^
fcripta aut delmeatafunt , TabJII.fig.p. iterum
feflcaddhoftmul novo & tertio fchemate ejufdem
duBus , cadaveris femitiini , pojiea a me dijfecli,
inquoetiammultxvalvuld five membranx ade»
rant tranfverfa & obliquce , dutlum hunc quaft in
cellulas dividentes : qua vcro dutium non (/mnino
claudebant y verum ut valvuU conniventes tn in-
teflino jejuno aut colofere fe habebant^ficuti exfi^
guris melius cognofcere licet. GLISSONIUS [aj
quidem ait, Anatomicos quofdam in dud^Li cylH-
co valvulas effinxifTe, fc aurem credere, fibrofum
annulum cyftidis iisimpofuifse, (eenim, num-
quam valvulam ibi invenifse.A^^BI ANCHLJS
[/^]/w^«/> valvulascyrtisfelleae coilum & cervi-
cem occupantes,iraaginarias efse. Verum ayi non
ha indicatiC parte s ,non femcUfed ab aliquo tempo^
re inplerifque cadaveribus reperta; , fint dicendf
valvul^,aliis dijudicandum reltnqun. Ita & quem
ufum hicprffiarequeant , doclorPbus indagandum
commendo. Moneofolum adhuc hic, Bianchum irt
novahiflorif fuf hepaticfeditione, p.^y^ ^P74-
ea, qugantea contra dutlus cyfltcivalvulas fcri-
pferaty revocarCyeafque , poflquam experientiacoH'
viHus eft.jam admittere.Cetcrum Bauhinus[r]Bi-
dlous[/^] & Vedus [f] valvidas etiam hicflatue'
runt, Schelhammerus vero notavit ,du&um cyjii-.
cumjlylum neq;aparte duodeni, nt-q^aparte cyflim
dis admitterefflatum ve,o Iiberrimelf]unde jufpim
cor , hunc vtrum valvulas hic ojfendijfejicet td /-
T 4 gnO'
\_a'] Tra6\.deHepate, cap.14.
[^] Hi[l.hepat.edit.prima2cap.i4.§,2.
[c] Theatr.anatom.p.i5<5.
[/] Anat.Tab.^S.fig.^
[f] in Obferv.adCrc^zw^r/Colleg.chim.
[/] Analed.anat.Difsert.XI.N.23.
1^6 _ Notce ,
gnoraverit , & de alia ratione hujus phoenomeni Joliicitui fuerit.VlzncDstamen hic valvulas , co» chleam perfeBiffime refere?ites , vidit [^] & de ufu eariim jam Riolanum & Highmorum difse- ruifse IViGrgagnus indicar Epiit. anar. 1.0.5:5. de duSti, [18**] ad pag. 88. Multum hucufque difputa- hui he- tumfuit , an detur duEius , qui ex hepate , Jine in- fatko terventu alteriur dutlus , hoc ejl , imraeaiaie , cyjiicisf ut loqutjolent , in veficulam fellis bilem invehant, Bchr; lus egregia defcribit experimenta [^], quibus evincit,dari omnino ejufmodi duBus in bobus , wo- /^r^wf GiifsonKimjBiafium C^ Amftelodamenfes jam eorum mentionem feciffe^atque ftmul inde con- cludit , duElus etiam tales in homine neceffarios effe , <& exifiere » j^ttamen prgflantiffimi anato- 'jnicifere om?ies eos inanimalibus variis quidem concedunt j verum in homine negantjfeque illos in hoc nunquam reperire potuiffe mecum affirmant « Cel. Chefeldenus , j^nglus , in prima anatomes fuf editione cafum refert , ubi minutijfimos ejuf^ modi du6ius in cadavere iclero demortuo , fevi' diffeputavit , atque conflitutionem illiusveftcul§ fellii Tab.XVllLtunc delineavit ■ Verum in ter^ tia & ultima , quam pojjtdeo , Ubri hujus edi- tione pag.iyS, revocat hanc, quam , ut recens ana- tomicus , ficutipfe loquitur , propofueratjfenten^ tiam , & fatetur , fe nunquampojiea hos duEiuSy fumma licet adhibita diligentia , deprehenderepO' tuiffe , At Bianchus denuo illos dutJus magn& conatu , multis rationibus & experimentis ad^ firuere contendit , [c] eofque in hepatico-cyiH-
cos [^] inEpiftolaad JofephPo2:2;«w,Bononiiee- dita 172^.
[^Jin A<^,Eruditor. Lipfienf. An. 1682. pag. 20. [Oin Hi(i.hepat.nov.edit.pagJII.& 940.
cos & cyft-hepaticos diflinguh , atque amplif' jfimis fipurif evincere fatagit . ^n vero ha inqui- fitiones aliis quoque in re anatomica exercitatis , ita fuccedant , tempus docebit . Hoc fahem cer- xum quod Morgagnus hsc omnia negaverit . [d] Unum tamen pra ceteris tejiimonium adducit ^C^jt- tani nimirum Taconi, Philofophi & Medici Bom- Tiienfis , qui in epiflola ad Bianchurp data^atque ft- mul infigura cum eodem communicatn, duHus ejuf modi ex hepate ad veftculam fellis abeuntes pecU" liari obfervatione ex cadavere morbofo confixmare fudet. Verum poftea in epiftolajofepht ?ozz\, Jna^ tomes ProfeJJcris Bononienfts , ad Janum Paulum Simonem Planchum Anno 1726. edttay& in hujuf refponfione ad epiftclam prioris tota hxc Taconi ob- fervatio fitia ac falfa declaratur , atque Taconium ab arttriolis cyfticts deceptum effc, {jure an injtma^ aliisuberius decidendum relinquo ) indicatur . Mi- hi faltem contigit , ut , cum in hos duEius fummo ftudio faptus tnquirerem , tandem in cadavere quo- dam , prafentibus multis auditoribus , invenerim aliquem , quem ob coloremflavum & locum prope colli cyjitdispartempofleriorem , quam attingebat, verum ducium hepatico cyflicum habebam.Sed cum ut certus effem hujus rei , hinc inde in ortginem & progreffum ejus diu dilige?jterque inquirerem, atque tandem per infltclum vulnujculum flatum vcrfui cyflidem tmmttterem , cogytovi , ejus dijiributio' nemper cyjltdem inflar ramujculcrum arboris fe habere , truncumque vas cyjiicum fangutferum ef- fe: Itcetob coiorem , & locum , quo ductus hepa- tico-cyfitct in bobus in collum cyflidis Je iyiferere folent , fere juraffem , me duBum hepatico cyfli' cum , qui tamen talis non erat , inventffe . Atque inde uberius cognovi , quam facile quis failipoffit
in {(i) inEpiftol.anatom.
39B Notjf ,
m duSiuum hoYum inquifitione , & pYopterea cort"
cludo : quod fiin hominereveradenrur , eos non
efTe perpetuos, fedraros, imo rariffimos. Conf.
ubcrius hac de re Morgagni Epiflol^ anat. qui
Bianchum pluribus refutat .
de fuh. (^^*) ad pag. 89.) Qiii hepatls fubflantiani
ftantta g^andulofam ^//^ dixerunt, exeo potijjlraum fun"
hepatis damento hoc affirmarunt , quia vavii in cadaveri^
jlandH^ hus mcrbqfu , hydrope prafertim aut atrophia de-
^J^ • funciis , corpujcula fpharoidea fape quamplurima
in eo obfervaYunt . VcYum quia in corporibus fanis
non ita reperiuntur , hcsc co^pufcula potius pro tU'
beYCulis pYater naturam funt habenda , ficuti fu-
pra jam docuimus , pag, 218. Nam , etiamfi hepar
rnaximi bovis vel equt fumatur , in quibus omnes
hepatis partes valde magnac exifiunt , tamen in
eis nulla peculiaria aut difiin^.a corpufcula , fin^
gulari membranula inclufa , confpiciuntur , At ,
fi in cadavenbus morbo dcfuntiis ad tubercula illa
rite attendatur , haud adeo difficulter cognofcipo-
tefi , tubercula illa effe produ^a morbofa , <& totcc
prateY natuYam . Ita enim prater alia fimilia
corpora a me diffeSia , cum amiciffimo quondam
Ccllega, D. JO. JAC. BAJERO, Altorfii ape^
rui cadaver mulieris hydropico moYbo defunti^, cu^
JKS bepaY innumcYa in fupcYficie albicantia coYpu^
fcula fphxYoidea vaYix magnitudinis ofiendebat:
qtua certe aliispYajudicio occupatis ,facile proglan^
dulis impofuiffent . Sed cum hasc tubevcula dif
fecando accuratius examinaremus , materiam con^
tinebant a fubfiantia hepatis quam alieniffxmam ,
& adipi yfcbo , five i7:atcr'-£ tn tumoribus cyfticis
durioYibus ftspe ccntentcc , fimihm : quorumtuber-
CulGYum dei-nue , cum hepar ( quod natuYalem
magnitudinem bis aquabat) ultCYius diffecaYem,
intus per totam Jubfiantiam quamplurima dif
perfa
Not(is , 299
tfrfa invejjimuf : horumque multa avellana , aUa nucis , qu^dam ovi magnitudinem ^quabant , tmo juperabant . Eorum etiam color & totus habitus a Jubjiantia reliqua kepatis quam alieniffimus erat: unde jatis ccgnGfci poterat , hac tubercula five corpora fphproidea non glandulas effe , fed tu- jnores morbofos , licet figuram fphp'oideam habue- rint , & aliquo modo glandulasmentitafuermt. Similiter ,fi aliis in fubjeEiisy tam humams, quam brutis , taliatuberculaexa-fniyiavi , ea femper de natura tumorum cyfVtcorum inveni : qut , ficuti tn exttrnis partibus y ita & internis oriri folc/it , atque fub fpecie glanduiartim f§pe imponunt • Alii veficulas niorbidas in hepate obfervarunt, qvas nonnuUi glandulas effe vdunt ; fed idem^ hic opponimus , qutd Nota (77*) renibus tali* bus oppojutmus .
(19**) adpag. 89, FMausmereprehendity(a)de itu quodcontfa Veriieyeni fententiam itum & redi^reditu- tum , fiye tngrefstcm biiis per ducium cyfiicum in <jt*e bi' cyfiidtm^ ejulque rurfus egreffum e veficulaper^^^t eundem dutiurn tnif olidochum ajferutrtm : cum pleri/ue prajtantiffimi anatomici , utperhibet, hoc negent , & cum \/ trhcy eno fentiant : qui im-? pcliibile ei\c putar , pcr unum eundemque du6\um cyiiicum b)Iem in cyf^idcm infiuere, & rurlus inde efflnere poffe . Verum Bohnius [^]C>^ Ortlobius [c] graviffimis rationibus atque experimentis certifjimis ( qu^ tpje repetii ) hoc evicerunt , conjcntiuntque C-jI'- [d) , ]o. MauYt {loffmannus {ej , O' alii quam plurimi , tlludqiie
tibc'. i
[a] Anatomie d.v, corps hqmain pag. 134».
[^J in AdisEruu. Lipf. A 1682. pjg.20.^ A, 1683.^,126. [c] Hifl.pdr'iiim pag. 135. [d] de lccrcc. ani.uai. p^g.i33.[^]in Idea Machin.corp, feuinun.pag. 55.
3^0 iVof^.
Mheriusconfirmavh ^iznchus [a]: qua de re tm* to minus dubitandum , quicquid nonyiulli contra* dtcant , quta analogiam habemus in veficulis fe- minalibusy in quibusidem fiericeni [umus , ne- que vel iplc Palfinus negar . degUn, [20*] adpag.go, Sicuti in hepate , ita & iti iulis in liene nonnulli corpufcula fphseroidea quandoque lienii obfcrvarunt , in cadaveribus morbidis , qu§ pro fub/ian* glandulis lienis venditarunt . Sed idem hic , quod tU • paullo fupra contra corpufcula fph^roidea hepatis dixi , regerere licet . Imo , quia ne quidem fecrc' tio contingtt inliene , dum nullus duBus e^creto- yius adeft y hinc tanto minus glandulx hic requi- runtur . Cui enim ufui hic erunt pjandtdf , ubi nuU la fit fecretio'? Cum vero RUISCHIUS in variif fuis fcriptis & prxparatis tam clare demonflrave- rit , h^c vifcera efse vafculofa , verafque glandu- las in eis non adejfe , atque SCHELHAMME- !RUS m^wglandulas licnisM^//'/§M,racema^ tim ei inh?renres,tr)erum efTe coramentumy?^??^- atlJP^priejiat certumpro incerto amplecii. Conf.quf in Adenologia N.^6^. &feq. hac de re diciafunt . [21*] adpag.^i, Nulliusvifceris ufus magi.f . "v obfcurur fuit , quam lienis , & hinc mdlum magis lienis i ^ij^entientes fcriptorum opinio7ies excitavtt.Multi enim cum Eraftfirato\_c'] ^pr^fertim quia animali" bus , falvavita , exfcindi poteji , cum pro inu- tiii& fupcrfluacorporis parte , five pro errore natur?, habuerunt . Alii eum tantum ob ;rqui- libriura corporis confervandum faHum efse pU' tarunt . Nonnulli ci^m Hippocr^i^ & Ariftotel^ aquofas partes e ventriculo attrahere fufiinuerunt^
la]Ple-
[a] inHift, Hepat. cap. XIII. edit.prior. & cap. XVIII. edit. pofter.
[b] Analea. anatom. Differt. X. N. XXIL \c] Galen, de ufupart. Iibr.IV. cap.XV.
Nota » ^ ^ ^or
[^] Flerique veterum illum cloacam bllls atrae y?- 'vemalanchcli^ cum Gaieno conflituerunt , Qui' aiim fermeiitum five menltruuni ventriculi pro digeftione promovenda m eo fecerni , & adven' trirulum dcmandari exiftimarunt , Varii lienem rifus abdoKfm credidtrunt,juxta tritum :
Splen riderefacir , cugit amare hepar . ^//i eum iargjinem infpilfare docent . HAVE- RUS [b] putavit , illumprxparare mucum illum, qui in glandulis mucofis articulorum fecermtur , SCHhLHAMMERUS, [c] & cum hoc Angli recentiores, «fLISTERUS [d] , PURCELLT- US [e] , eum diverticulum fanguinis effe volunt in motibus fortioribus : qui ulttmus quoque vult , eum fangutnem infpijjare , ^ ope acidi , nefcio cujuSy prxcipitationemproducere , pro raeiion bilts fecre- tione . Ahi adhuc alios ufus produxerunt, quos om- nes hic recenfere prolixum 7iimts foret . lEgo vero exiflimo , eum vi fltus& fabricir ejus fanguinem '•tenuem , fluidiiiimum fuppeditare hepati , ut re- liquus crafTus ex cereris partibus ad hepar in- tiuens 3 & ex quo biJis in denfo hoc vifccre fecer- ncnda , fluidior reddatur , hepatis obllructio fic impediatur , biJifque fecrtrio hoc modo promo- veatur . Nam fveyiafplentca in cane alioveant- malivtvente inciditur , languinem tenuem , fio- ridum jiiibtilem etHucre & alii & egofapcdepre-- hendi , nunquam ve>o crafjiorem , reliquo fangut^ ne venofo ,
(22*J ad pap.%%. Rcnum fubftantiam obtu-degUn. bercula quandoque tn eis reperta , glandulofam^^^'*^ '**^ quoque efficere multt conati junt, de quibus vero ^^^*'^'*^
idem
[a] vid.Cafp. Hoffman. Je ufu lienls .
[b] inOlleoIogia , [c] Analefl:. anatom.DiC- fert. X.§.4o. [d] Tract de Hudioribus .
[^j Trad.dw Cciica.
302 , Not<is.
idemfentiendum , quod de tuberculh in hepate^ yios^ ta (i9*J , & fupcriusN, ^6'^. & feq.in adeno- logia dixtmus . Quid vero de renibus , veficul/ns obfervatis , fit judicnndum , inferiur in Nota .[yy^]videripoterit *
(23*) adpag, g^.Quoniam ufus harum glandu- dtrent, larum adeo obfcurus & incertus efl , ante aliquot busfuc* annos Academia Burdegdlenfts , in Gallia infigne centti- pYcemmm publtce obtulit ei^qui ufum vertim earum TtAtii « detegere pofjet ; verum nerrio quantum adhuc per- tepimus , fuit , qui , id pr<gflare , & pramium deportare valuiffet . Attamen haud adeo diu pofl y Anno nimirum 171 ^.Valfalva , cehbris quondani JBononienfium anatomicus , publicari curavii, imo dd varioi fcripferat (a) , /e ufum earum deprehen- diffe , dutiufque inveniffe y qui in viris ddepidi- dymider'^ inmultertbus vero ad ovaria abtrCnt ^ eafqnefic ad generationem conferre , atque difftr- tationem hdc de refe edtturum promiferat , Verurri . ^uamvis poflca duBor ddhuc per aliquot annos vi* xerit 5 promiffa tamen illa differtatio non prodtii ; neque adhuc ullum ab auBore hofce dutius didtciffe cognovi . Hiric de iisnon folum dubito , verum etiam ingens harum gldndularum magnitudo iri fcstu , & diminutio contra in adultis , huic ufui quam rriaxime objidre videtur . Ceterum de haruni fabrica eleganter differii Malpighius .• [b'] detuni, (24*) ad pagi 94. Tres vulgotanrum mem-si £i«cc//».branx in vefica urinaria numerari foienr , d! lofd & nobis ^,tit,recenfitit : verum quia^/ ^WYHO' fniifcn' JsJUS cellulofzmnumefat 'mmtiQv^tcno , in qua' {of^ve^pifjguedo hceret ; RUYSGHIUS^wf & dlii
[a] vid. Vallifneri HKlor. gerierat. pag. ^i^i [b] Epi(i:. deglandul.pag. 5.- [cj Epiitol.anat. J.n.dzv
Celluloramin inteftinis. ut §.211. diSlum eji : hinc eodem jure & eafdem , vel forte adhuc gra- *viores obrationes invefica humana tunicam cel- \\i\o(^iTifiatuipoffe credo ;quia mamfefio interex» timam & mujcularem tunicam plerumque , fi nort femper , pingucdo eaque fape copiofa , inpingui- bus ibidem reperitur , inpeculiaribus cellulis adi" pofts fecreta , colleBa , atque in certum ufum af-* fervata \ fic ut merito quatuor mcmbranaveftca urinaria numerari queant . Ex eodem fundamen- xoc\. Morgagn,xti:}iQ etiam tunicam cellulofara cjufmodi <& \n ventriculo & in veficula fellis fla- tuit , contra Bianchum vero tunicam vefica? ma- fcularem, quam in Hift. Hepat* p. 980. negare conatur, mafcule defendit &confirmat , In ca- nibus vero hac cellulofa veficce tunica -vix in con- fpeBum prodit , Infervire videturtn homine ad ve* ftcam contra urina: acrimoniam defe?idendam .
(25*) ad pag, q6. Cum varia notatu digna di teftl'
de tefltbus fuo loco paginag6,commode inferere hui •
fion potuerim , nonnulla adhuchic notabo , Prtmo
.Cl. W[org2ignus indicat [^] , quod veram teflium
fubjiantiam vafcidofarn ex vetertbus prtmi tndi^
.taverint Av2LnUus , Cabrolius, & adhuc perfpi-
.cadus Kiolsinus j Graafius vero connexionem ho-
fum vafcuiorum & ufum dcmonfiraverit . Hac ve^
ro fubjlantia vafculofa bene apparct , in teftudi-
.ne, [b~\ infuibus (r) , aricte [d'] , gliribus . [ f ]
JDetnde notarnus , artertas fpermaticas non fem-
per ex aorta Jedjinijlram quandoque ex emulgen'
U , tmoutramque aiiquando ex hypogaflrica pro^
venire [/] . Idr quod haud obfervaffe videntur
tlli ,
[^] Adverf.anat.l.pa.21. [b] Adverf.anat.IV
p.4. [c]I^/;f//,^ww.Ana!ea.Di(r.XII.§.IV.lir.B
id]Lecilis dc part.genital.[f]Gr^^?/.& Chefelden^
Lj} iVKo/^;diret\. vafor.p*69*
504 . Not^,
ilii , qut arterias fpermaticas proTfuf defeciffe fcrU iiunt ; ^uos Tiugari ^/V/r Graafius . [a] Prjeterea Lealis C Schradcrns [^] volunt , arterias fper- maticas , antequam ad tefies perveniant , per ^nafiomofes communicare ,* quod tamen alii ob- fervare non potuerunt , ^c'] Denique prima harum arteriarum defcriptio And<'.r\riCQ deberividetur . (d) Tandem albugineam teflis tunicam in duas facile dividi pojfe , Morgagnus monet [e~\ : Tei- ehmejerur vero eam in tres , tendinofam fcilicet y vafculofam & nervofam difiinguit . [/] deebi' . [^^*3 ad pag. gy, Pecuharis tefticuli & epi- ^;^^;^ didymidis pr^iertira difpolirio obfervata a me depecu. ^fl Helmliadii inviro ame publice diffeBo : ubi lia.ri . tefiiculus finifler ncn in fcroto erat , fed in abdo- mine reperiebatur ; vetum noninpelvi ad vefic^ latera , ut ab aliis obfervatum {_g^ , fed eo in locOy ubi alias vafa jpermatica abdomine egredtuntUTy altero longe minor^ ^ ftne epididymide . vid.Tab, VI. fig.noflra 25. m. Epididymis vero n 0 per mufculos abdominis, ubi alihs vafa fpermatica tranfeunt, verfusfcrotum egrediebatur , & per in- guen flnifitumad fupremam ufque fcroti partem fe extendebat . Afine vero epidldymidis vas defe- rensrurfus refleSiebatur furfum , quod juxta epi' didymidem per inguen & deinde mufculos ab" dominis ventrem intrabat , & confneto althr tnore ad veflculam feminalem flniflram abibat: quemadntodum hoc , & quomodo vafa fpermatica
hic
[^] de viror.organ.generar.p.3o.conf.Fi3///«cr, 1 degenerar. p. 352. [/>>] inoMerv. anaiom. j
[c] vid.//(?«(r/»^r/Difirer.Anatomearsmagna, ' §.XII. [^] Inftitur. anatom.p.37.
{e) Adv. anar. IV.p.j,
[/] Antropolog. 171.
[^J Adverf. IV.pag.i,
Notjs . ^or
htcfe diviferint , clarius exfigura modo citata co» gnofci potefi ,
(27*; ad^, 227. pag. 98. LEALIS deli- de du. neavit veficulas feminalcs uno dut^u comrnuni in ^'^»* urethram definentes.* cujus defcriptionem etiam ^*^»"'- /^^«/V/^rC/.BOERHAVlUS M, e^. utperce^ '»*•• /?/* , nonnuUi in Gallia : pcrhibentes , fvejuentius . /*^/'* eos unico communi duclupaudere , ^«^w duplici. ^^y'!" Verum egojemper auplicemoojervavi : atque non folum vejicular tales exficcatas cerague repletas ajfervo , ut & alias in fpiritu baljamico , ,♦« qui- bus duplicem femper Uuclum oflendere poffum ; verum in omnibus cadavenbuSi qu£ adkuc Jecui , femper hucufque duplicem dutium , fS>' duplex ofculum excretorium y demonflravi . Frjetcreaom^ nes reliquos AuHores , (prater modo citatcs ) con' fentientes habeo . Irao& ipfe Bocrhavius poilea fententiam h^nc muV?.vjt . \_b~\Jdctrco , licetfoY- te fubinde fimplex tantum orifirium , ^'^' uriicus duSlus adfit ^ tamen nondum cr-:Jcre Pofjur-i hoc frenuentius reperin ., fi modo rit: inqHiiiintur.quia omnes ceteri anatomia mecum c^ntraru.ffi obj\rva' runt , Facildvero contingerc potcji ^ ut mt7ius e^ xercitati unicum tantttri repeure queant ,
(2::^*) ad pag,ioo. hi prajatwne cditionif fc ^^ u^^^^ cuyidiC hujus compcndii notavi , me in ul- |„f„^/,' tiino , quodfub manibustunchaLcbam y cada-tre tenis virili , inpcne, prjtcr Itgament^r-n ejusfufpenfo- Ufera. riutn y duo latcralia Ite^arrrznia . fufptnjorio fere lihm, fimilia , reperiffe: qux utrimqu'' njxfupravuum mujculorum ercSiorimex ojfibu^ puhis prodibant, O' fupra inferttonsm horum mujculorum in late^ jra corporum cavirndferum penis fe inferebant %
V Qum
W in Indir.med.cdit.alter. & tertia §.^48. L^3 cdit.quarta , - -
3o5 ^ Notjs .
Cum vero fjxc ligamenta ab eo tempore non ntfi his^ & quidemtenitjora longe , quamprimavice ^ dc- prehendere potui j eas pro partibus ordinariis ha- terenec/y.eo , degUn- C:i9*>^;^^^.^^02.CH£SELDENUS , Angius , dulls O^^nuyjiceps CO^i^i^ERI, has ipfius glandutas in Cqv\J' pYim'innatomesfu£editione,pag.i6o.prorfus in f^^* • dubium vocaty ajfirmando , fe eas nunquam repS' rtrepotuiffe : additquepricterea , nlCihx glandu- jae iuventum elTent Covvperi , fufpicandum fo- rec, quafdam glandhlai exiguas , vel ob flatum morbo-p.m tta iyituynui\fe m eocadavere , unde C0WPERUS////7X delineavit : utpote qui lufus '/jaturcein gianduiisnonejjent rari , Sed in tertia edttio72e Chefeldenus omne , quod modo ex ipfo ad- i duxtmus , omittit y attamen non affirmat , je has' 1 giandulasreperiffe , verum modo judicaty Covv- pertim bas tres gianduias defcripfijfe pag.zg^, un^ defffpicor , eum hucufque ipjas nen vtdiffe. Mor- gag .ns tamen ajfrmat , fe iiias inpiuribus cada^ vertbus invenijie , & ea quidem aitquando magni' J tudine , utparvum phafeoium fuperarent -^ inter' 1 dum part , alia.s minori magnttudtne confpexijfe : ,1 fccpe tamen etiam eas , omm quamvis adhibita di- ligemta ^ deprehendere nonpotuiQe. \_a'] de hy» (30*) adpag.ioi. Multumfemper utramque in mene . partem de exiltentia membrans? hymenis^« i;/r- ginibus difceptatum eft a Medicis] muitis tam oiim & adhuc hodie vel neganttbus , vei pro rc mconfueta aut prater naturam venditantibus . Sed videntur ki juniorum pueilarum vcrarumque virginum vagi>jas haud fnjpcxifje, & foium de- fiorata: periuflrajfe , Ego certe in omnibus , quas ego examinavi puellasjumores , ( examifiavi vera
per.
[a] Adverfar.anafom.IV.pag.zj. & feq.
peT^rAultds ) iam receni natas , quam aliquot meJi' fes natas , kemque unius anni , biennesyfexennei & iilam quatuordecim annos natam , cujus defcri^ ptio &delineatio in Ephem.Centur. VII, & VIIL Tab, VI. fig.^' a me exhibit/i tfl : atque fempeii- imembranofum quoddam corpus , orificium vagi?hi coarBans ; «'^«<r annulare , «««t (emilunare , re- peri : ita ut profiatumorbofo, quod in plerifque cccurrit y minimefit habendum . Quodvero in a^ dultioribus raro reperiatur , multiS hiijus rei poj' funt ejfe caujfae , de quibus vero hic dicendi non tejl locus i, Confentiunt mecum Viri gravijfimi i Vierus [a] , Riolanus , Graaf, Svvat-nerdam^ Morgagnus, Santorinus , aliique , Velaiius ab initio illud quoque negaverat : pofiquam vero iu^ nioresO*veras examinavit virgrnes , illud affir- mavit .
(31*) ad pdg. loy. Nonnulli fcriptores , & indeuieiri primis celebris Mauriceau [i*] ac DionisJ[c] volue- crajjitlc funt, uteri fubftantiam in gravidis tenuiorem '". ^'^*" fieri, qnaminnon gravidis : credendo , impof^^^^^^ ftbile ejfe , uterum in tantam molem , quanta efi ultimis menfibus in gravidis , extendi , fine dimi^ nutionefubfiantfa aut crajfitiei . Verum no7i folum Dcventerus tntegro acpecuUari capite illam fen^ tentiam rejellit [^] ; verum ego ipfe varias gravi- das , aliajque muUeres, & in partu,& pauUo pofi partum mortuas , cultro aperut ; fed nunquam ute» tum tenujorem , fape vero cra(fiorem inveni . Quod in primis probe noiavi , dum hic Helmfiadii ^
V 2 jntra
M Obfcrv.med.pagi95. 99. &Iib. deprsdigi D2Bmon.lib,III.cap.i9.
[^] Traitedes maladiesdesferamcs groffes..
Ltr] inChirurgiafua, itemque inlib. dcart^ obrtetric.cap.de fe^^.Ccefar.
^d'] Operat.chirurgiCap.VIII.
^0% Nou,
trttra tiniur circher anni fpatium , tres gravidas mortuas aliquando incidi ; quarum dua in partu , una vero ex vulnere capitis , mortutc erant : ficut haud pridemfcripft» [^] ^ed dubium mihi interea objecerat vir quidamerudituSy an nsnforte partus demumtemporetanta fanguinis copia ad uterum adjiueret i quaitaextenderetur, qua copia extra illud tempus non adeffet , adeoque etiam uterum extra illud tempus forte non ita craffum effe : nam obfervationes ex inuliefihus in partu , aut paullo pofi partum mortuis ^nnc ob cauffam fallerepojfe , Verum omne hoc duhtumfuflulit exemplum mulie-' ris , qutje extra partus tempus ex vulmre gravijfi mo capitis ) glande plumbe^ j medium cerebri pene- trante , concitatOy fana ceterum &fubito, oEiavo graviditatti menfe interfeBa efl, \n hacnullus in- folitus tunc erntjangainis ad uternm affinxusy nul- lus pariencfi conatus. (D' tamen uterifuhfiantia non erat tenujor , fed ccque eraffa , ut in aliis gravidis 0" puerperis eam obfervavi , Qonfentiunt etiam mecum , pr^fter feriptores a De ventero & ame in AViis novts Academ^Nat.Curiofor.laudatos , Viri Qiariffxwt y Morgagnus [<^] , LiTrius [r] , Vo- gliusM, SantorinusX^]> Vaterus [/] , alii' que . <*r WM- Denique etiam ad hunc locum notamus , quod fc nh Ruy fc h i us in puerperarum uterifundofibras carne" Ttovo asfpiralesfive orbiculares viderit O* delmeaverit^
^'^7" ^«^jnovinri Jterimu^^^culum orbicularem appel'* fchlh la.
M inA£\is Naturxurlor.vol.I. pag400, Ib'] A_dverf.anar.IV.p.4(5. .[c] Hiil.Acad.Re^.S:i{^nr.Ar.i72Q.pag.3»3, [(i] in Antrophogcnix Part.il. pag.55. [ff] Obfervat.anatom.p.K^^. t/] deuterogravidopagai.
iavit [al , cui vives adfcribit placentam , j^tH c^ dito , abuterofeparandi& expellendi : atque fi- mul docet , pUcentam nunquam vi ab utero fepa' randam y fed fi lenem tratiionem non fequatur 5 relinquendam effe , donec ab hoc novo mufculo ( quem tar,ien a reliquauteri mufculofa fabricaju- vari exiflinao )protrudatur . Inquifivi po(lea , oc- cafioncoblatain gravidis in hunc murcuium or- bicularem; vcrum euraMtainvenire nonpotui 3 fed folumfibras mufcularcs, in varium fenftjm inextricabili modocircura tcnfasy quas vero i- dem imo plus pr^Qarc ponfe puto in ff ru fecundi* Difque expellendis , quam fibras illas orbiculares, camqueobcaufTam uterum ex gravida ^ paucis diebus antc partus tempus fubito extint\a , adhuc afTervo .
(32*} ad pag. iiS. De menflruorum fontibus de mU pve fcaturigine , utrura exipfo uiero , an f( lum firuoru CX vagina u'eri proveniant , Medicinon conve- [""tU niunt : quibufdam prius , aliis pojlertus affir- ^»'* mantibus , eo^umque magnum cataU.gum proponit doBiffmus Morga;:;nius , [^] qui fimul docet , qutd fuif obfervationtbus hunc crucrem fipius cr fundo ureri , nunquam vero e vagina /'ra- Veniffeviderit . \dem& ego duobus in cadave» ribus fuam luculentiffime vidt , & lem uteri prejfione guttulas fanguinis ex foraminulis ad- huc fatis ccnfpicuis expreffi . Confiroiat etiam denuo menfiruorum ex utero ortum Litrrius no' tabilibus cbfervationibus [ ^ ] , itemque Graf» ^ V 3 fius
[^] Adverf.anatom^Decad.IlI. Deindcinptf-
culiari iibello de hoc mufculo beigicc edito. Iccm in epift.^^rfjv ad Ruyfchimm de hoc raufculo ,
[^] Adverf.anar.I.p.45.
ic^ HiH.Acad.Reg.Ao.ijio.p.ap, ^
f fio ^ Nota,
! fius[^] Santorlnus [^] acSchuIzius . [c] Vnicusvr*
roejl , quem novi ex recenttoribus [d] , ^ui fujli"
net , fanguinemmenjiruum exfolavaginapiodire^
illudqueje incadaveribus obfervajfefcribit. Qui'
bus obfervationibus variifque ratiombus nixns ,
;ftaturam in hoc negotio variare , & modoper ute*
rum,modopervaginamy modo fcrte per utrague lo'
ca exire , cum Freindia [ ^ ] , Morgagnio & Va»
tero[/] , exijiimo,
de ovu- (35*) adfinem pag.gd^VeficuU in ovariis obfer-
\\i & vat^ vulgo cum Hornio, Graatio , Srenone , Ker-
forfoYi-knT\%\o&c.pro veris ovis hucufque a plerifque
hi*i lu^ habit^funt , in quibusj^tus prmctpium , ejufque
fff'* rudimentum fit delineatum . Verum recentiorum
varii , ut Morgsgnius , Vallifneriu*; , Santorinus
& Pai.onus , rum Malpighio dubitant non fo^
lum , veficulas illas vera ejfe ova y verum etiam
evincere vclunt , in luteis iflis glandiformibus
corporibus vera larirsreovnla , fed minutijfima ^
qua poft impTcegnationem accrejcerent : cum e
contrario veficuicc , pro ovis vulgo habitje , faElc^
impr§gnatione , decrefcerent , vtroovulof^fftui
in yiutrimentum cederent, atqiie ejus expanftonem,
(iccretionem & feparatiojiem promoverent : qua
fane res dtgna ejl , ut ubcrius pervefligetur , donec
(td majorem certitudinem hac tn re perveniamus ♦
(Jeterum licct plerique recentiores medici genera-
fionem horninis ex ovo credant ; funt tamen,prater
Piemerbfoekium , Lamium, Duverneum C/;/-
rurgum , in Zodiaco Medico Gallico , A, 1 680.^
Sba- la-] Ephem.Nat.Curiof.Cent. V.obf.XXIV, j;^] Mcr^^?^?z.Advcrf.anar,IV.p.48, [£•] 111 CommereJitterar.An. 17:51. i.d] GoueyvtxivjQlt chirurgiepa.^^S» [e] inEmmenologia, ifl de utero ^ravido .
Sbaraleam, ex fecemijjimif auBcribuf , qui fy- jlema hcc impugnar2t,ViduiVim[a']& Voglius [^], Itali , atque de h Mo:tG , Galluf [c] ; oui vero a multif recentioribus^ut Morgagno [<^],Santorino [_€'] , & qui de generatione fpeciatim haud pridem. fcripferu7it ^ Nigrifolio [/] , Vallifnerio, [^^ ], ? 2i\lono [^h] eiliifque refeliuntur '. qui C^Leevve- Y\\\csk.\ifyllema generationif ex vermiculif in geni- tura virilt deftruere fatagunt .
(34*J adpag.i^S' Figuram^ quam DRAKIUS de Tu- exhibet , de Tuba Fallopiana , quia liber extra hx FaU Britanniam in paucorum manibuf verfatur , hiclo^iAxiA Tab. IIL figt 10. ftfterevolui . Quiavero in diffe- tlione publica cadaverif fem/nint, menfejanuario A.iji^.cummercurium in venam fpermaticam ■ dextram immitterem , ligata tub^ Failopiana in- feriori parte , una cum ligamento ah vefpercilio- numdido, nemercurius ad reliqua uteri vafa defcenderetjCopiofJimorum.atqHe fubtiiiifimorum vaforum curfum ionge alia , & adhuc puichriori ratione , per haf partcf obfervavi , atque audito^ ribuf demonftravi ,' totamque partem , quia nuf ^uamftmiiiffigura exiftat , deiineari curavi,ftcuti reprafentatur i 'ab.III.fig. 1 1. Uoi vero mercurius , poftquam Tub.t Fallopiancc copiofiffima v^fcuia , totam tubam denftjfimif ramufcuiif ambientia ,
V 4 gra-
C^ ] i r 1 i br o ,c u i t i t n ) u?; :Motivi di dubitare intor^ ho ia Gi^nerazi^nc dc^viventi ^iC.An Ven.i 717. 12.
\_b'\ in AnthroponegiA ; Boi.oni.;^ A.1718. 4.
[c] DijJcrtalionjUT la Generation.firis, 1 7 1 8.8.
[<i] Adver/pr.anatom.variisinlccis.
[tf] Obfervat.anatom.
if]Co::fiderazioni intorno aiiagener. de^viventi»
L^l l'IftcTiadeilt &cnera7Jone , Venez. 17 11.
Ihj Difcorfi delia Generazione , in Venezia , 1722.&1715. 4.
' 5^2 NctjE .
gYatijfmo fpeElaculo npleverat , tandem in ipfam tuba caveam illapfus efi y manifejlo tndicio vafa hac cum cavitate tubp commHntcare , & pro ea humeBanda atque lubricanda aliquod liquidum illuc deponere * iefctti' [? c *] adfinem pag, 1 1 i.Uterus quidem ordina' hu. ex' riumatque confuetum fostus eft domicilium , ubi tra utc-. crefh i ^ ad partus tempus continetur\ verum rum * exemplaquoquenondefunt y fftus extra uterum conceptes effe , & ad perfeBionem ufque accrevif fe : quibus etiam pra:ter alias rationes , erudimur, fcetum noniR uteroex raixtura utriufque fexus genitura^oriri , ut cum veteribus nonnulli recen- ^ tioresvolunt'^ neque qx fubrtantiae uterinae , utl ~V ogWus in Jfnthropogeniafuacontendit , elonga- tionc , verum jam in ovario principium fumere » ihidemque agenitura virilis parte maxime volati- liimprdgnari , & fubindevariasob caufsas vel in hoc , vel alio loro remoram pati , ut in uterum tervenire nequeat ; fed 7iunc ex ovariofe extricare tionpojfit ; modo in cavum abdominis decidat ; alia vice tuba Fallopiana anguftias fuperare haud valeat ; verum ibidem parti cuidam accrefcat,nu^ trimentum capiat;atfua plerumque & matris mor* te : quemadmodum triplicis hujus generis hiftorias ex variisfcriptoribus collegit atque prclixijjime de^ /cT//>//i^MangeuisM; defptibus veroextra ute» rum atque in tuba Fallopii repertis Dionis [^ ] O* Aiieiius i c 2 varia quoque exempla profe^
runt [^] Theatr.anatom.Tom. Il.pag. 140. &feq. quas iifiiem veibis in oibliotheca lua chirurgiea TofB. J I.p ig.i ^i. ut Jibri forte raolcm & pienutn augereJ , repetlc . [^] Didertation fur Ja generation de J'homme. [c] Suitedelanouvelle merhodedc gucrir Jes fiftuiesJacrimaJesp. 2^4.
runt . Speciatim vero htftoria^ foetuum in ovarto YepertoYumpublicarunt ZodiacusMedico Gallicusy {a) VieuflTenius [b] ac Littrius [c] ; in abdomine dcprebenforum , SrraufTius [d] , Baylius [^] ^w/ & aliorum adhuc obfervationes rf/fr^, Saviard, [/], Courtial. [ g] Bianchus [h] Calvus [/'] quibus & ea addenda hijloria , qux de fcctu ex- tra uterum reperto refertur in Diario Gallico An» ijiz, fed in tuba Fallopiana inventorum , Rio- ianus [k], Elsholrzius [/] , Bufliere [m] , Littrius [n]y Duverney[o], Cyprianus[;?]. Quibus ad' huc addendum recentiffimum exemplum a Santori- ro [^] dcfcriptum , aliudque, fi non idem , a Paitono indicatum, at fimul in dubium vocatum, [>•] & forte quoque ea hijlcria Camerarii de foetu per annos 46. in utero detento , de quo An, 1720. TubtngiC peculiarem dijfertationem edidit , cujuf-* que in variis Diariis mentio fit . Ex quibus fatis conjlare arbitror , qucemodo affrmavimus . Con- ftrri hic meretur Celeb, Valhfncrii liber doBiffi- mus , deGenerationc, Italico fermone fcriptus y & fiSpius jam a nobis laudatus ,
[a] An. 1^82. [b] DinTerr.deftruaura&ufu uieri [c] Hiftor.Acad.Reg An. 1701. [<^]Hiflo- ria fxtusMufTipontani . [f]Hiflor.anatom.gra- vidir. Annor. XXV. ubi fcetus epiploo anncxus crat. [/] Obferv.Chiriirg.
[g] Obfervat.anatom. pag. 29. [/;] Manget. Theatr. anat. Tom.U. p.142. [/] AnelAoto cita- 10. [k] Anthropograph.lib.2 cap.35. [/]decon- ceptu tubario , dc quoeriara Ttllingius tk Deu» fingius, [m] in A6>. Anglican. 1(594. & Lipfien- fibus. [w] Hift.Acad Reg. A. 1702.
[0] ibid. Ip] Fpift.de tcetu &c. [q] Obferv. anatom.pag. 225. [r] DifcorfoIV. dciiaGcne- razione, pag.97.
314- Not£ »
dt cir» [36*] adfinempag,! 14. Quajlio agitatur inter
ctilo ^ anatomicos y an fariguinis detur circulus recipro-
/■i«f»|»/.cu5inter matrem & inter {(X^xurci : plerifque id
nisin* negantibus , vel faltem in dubtum vocantibus .
^^"^ ^'^Verum ^ pr<3Sterquam quod Cowperus mercurium
y^*" ^ in arterias umbilicales fcctus iyijeEium vidit in-
fcttHm , ^j,^^,^ -j^ venas uteri matris [a] ;& e contrario Vi-
euflenius mercurium in arterias carotides canis
gravida inje^um , non tantum in omnes ejus mem-
branas & vifcera decurriffe ; fed etiam in catellos
in ipfius utero conclufos perveniffe affirmat , ut
ipforum interiora , cutifque ipfa hoc mercurio , per
vafa fanguinea affluente , jucundofpeBaculopin-
gerentur . [^JMeryus huncfanguijiis circulumfm-
gulari confirmat exemplo mulierts , ultimo menfe
gravidtg , infelici lapfu fubito etiecata:, ac infeBio"
ne abdominis cavitatemfanguine turgidam;ex ad-
verfo cunEia vafa fanguifera , cum propria , tum
fcetus una mortui , prorfus vacua exhibentis , cum
placentia nihilominus uterina matrict adhuc inte-
grafine ullafanguinis in utero ejjufione , adhare^
fceret [c^.Hoc unicum optarem.ut auBor addidijfet,
I q^uanam vafa in abdomine matris l<efa fuijjent,un-
de fanguis effluxijjet , vel ut alii , qui huic feHioni -
interfuijfent , hoc adhuc publice indicarent , ut ob- >
fer^ M Anatomy of the human Body Tab. 54, & Ad. Erudito.r. Lipf. An.1699. pag,^^.
[bl Manget^ Theatr. anatora.Tom. II. pag. 159. quare vero propter hoc experisienium mer- curium incarotides,& non in aUasartcrias, ute- ro propinquiorcs , injecerit, rationemexhibet nullam .
[c] Hiftor.Acad.Reg. An.iyoS.p. 45. & 240. Contcrri etiam poteft , quod id^m Meryus cir- ca hoc argumentum de foetu fine corde nato pro- fcrt An. i7ZQ.p-i7,
Nota, ^ 515
fervatlo fic pe-rfeElior ejjet . Denique & meam ad'^ dam obfervationem^ quam haudparum fententiam hanc firmare credo , Nimirum amio lyi^, menfe Decembrt, prafeyitibus D. WAGNERO , Colle^ ga meo conjuncUffimo , & Academice nofira Phi-r iiatrif jpuerperamfecui , qux duos fcctus in utero gefferat y uncque vlvo jeltciter exclufo ^paullGpofl -mitra quartam hor^e partem , cb enormem fuperve^ nientem uteri kccmorrhagiam , alteroadhucretento mortuaefi. Hanc infelican puerperam aliquot ho^ rispofi (citius cnim affines fetlionem admittere re^ cufarunt)inctdt , ejufque vafa fanguiferafangui- nevacua deprehendi , Cumque deinde matricem quoque aperirem jtnveniplacentam fo^tus nati ab utero magna exparte folutam ; (unde fine dubiofu^ bita <& lethahs illa hiimorrf.agia ] foctus vero in u^ tero adhuc reltcit pLuenta firmiter exaRequc utero lohxrebat . Perluflrc:is atq\ indicatis tunicis f^tus reltcii , qUiH adhuc ijtegrcc erantyipjum huncjcetum fcalpello aperui , utphiltatris ea , qu§ in fftu no- $atu dignafunt , dcmorijirarcm , nullum in hoc in* fante fanguinem , neauc in corde , mque in vafis ejusmajcrtbus deprehendimus JJ^ide cotiflare putOy fmguinem hujus fptn rper arterias ipfius umbilica- ies^ placcntam ad uterum matrts tranfiiffe atque una cum materno /aoguine per uterirni cjfluxtjfe ^ Eundem reciprocum minv circulum cttam Jiatuunt viri dociiffimi , Rauholtius [a], Morgagnus ,[ b ] Salzmannus[r] aliij ue, Vaja vcro placentjc gemel- lorum , iicetj.:uf€ntiC intcr Jc tnvtcem araijfime fapius concretx Jint , non ctmmtmicare exijitmo , Nam ajfervo taies piacentas , tn qutbus untus arte^
rias
[«] inHiilor. Ac3cl:Reg.An,i7i4. ubi de pla • Centaagit. [^] Advr-riai.cnat. IV. pag.82. [c] didert.de circu' .(an^uin,in foeti) ,
^i6 Nota,
rias & venas ceracea materia probe replevi : ubt vero nihil ad alteram arBiJfime licet connexam tranfiit placentam . denu- ^ [^y *] adfinempagMo.^^cctum^zro^QXi^m tritione in utero nutriri ^prater aliafingularis caftis^quem fetus in bis , multis Studiofts Medicina prxfentibus , Al- ^tero . torfii obfervavi , extra dubium ponere videtur, Ae- cepi nimirum aliqiiando f^tum vaccinum perfe- Eium , utero & membranis fuis adhuc inclufum tempore hyemali frigido ; ubi non folum iiquor amnii, quif^tum ambit , conglaciatus erat , ve- rum idem liquor conglaciatus per os , totum cefo- pbagum , & ventriculum , tanquam unum conti- nuumcorpusy digiti circiter crajfuie , in ^fophago ^ reperiebatur ; quod ipfum deinde alia hyeme ite* Yum mihi videre co?itigit : ita , ut liquoris hujus , foctum ambientis , cum eo , qui in ventriculo ejus reperitur ^ communicat'o inde fit manifefla , Ne- que verifimile efl , t.antam illiusliquoris copiam , ijuanta in ventriculo fcetus perfetlt plerumnue re-» peritur , in hoc omnem fecerni , ficut nonnuUi exi* flimcfnt jfed aliunde potius eum provenire credo ; prafertira , cum omnibus iiiis qualnatibus donatus fit y quas ille habet extrafoctiim i cui innatat ,E* gregieetiam hanc meam fe^itentiam confirmat ob* fervatio y quainFrid, Ho{i'rnanni dijfert.de pin- guedinepag. lo. refertur : ubi auBor fcribit , in- fantem perfeBum natum ejfe , cujus funiculus um" -| bilicalisputredine totus corruptus erat . Impoffibilc ' fuiffet , ut vixifjh . nifi aliunde , quamperfunicu* lum , nutrimentum capere potuifjet * Ita & Pc- , titus Academids Parifina oflendit funicfilum foetus | humani , qut in medio nodulwn habebat: i:bi ma" ^ nifeflaindicia adfuerunt . hunc 7iodidum diuantc >\ partum jam conflrithm fuiffe ; unde induandumfi hunc foetum , ficut priorem , nutritione per os con-
fer.
Notp, _ 317
Jervatum fuiffe. [^] QuaUm nutritionis fcctus mo- dum per os , ex flandula thjrmo, BELLINGE- RUS Anglusy in medtumproduxit , ut fupra pag. I ii.indicavimus.Conf.Aci.Erud.Lipf.A' 1 7 1 S.p.6
[38*] adpaf. i iZ. \J ius hujus foraminis ova-*^^/^»"** lls magnas quondam movit lites inter Meryum '"''"f [qui fanguinemexauricula fimftra , contra i'«/- <''^j*"^ garem ac receptam fentcntiam in dextramperil- ^i^ " iud infiuere contendeoat] & Duverneum , Ta- vnum , Sylveftrum , BufTierura , Lifierum , C!^ Verheyenum,^«i co^itrarium fentiebant , (D^ pro recepta fententif^quametiamplerique adhuc hc- die tuentuT , pugnabant \ qua de re evolvi poffunt cum primis Hiftoria Academip Rcpip Parifjenfts ' Anni 1699. aliaque laudatorum virorum Jcripta . ^m^XQU^tamen^^ltryo aliquo 7nodo iterum afferi- ' tire videtur m ejufdem Academi§ H-fioria An. ' ijij-pag.^o. & 272. edit. AmjUlodam. atque fimul doeet y GaJenum hoc foramen & canalem ' arteriofum jam fciviffe pap. 281. aliter ac haEle- •' nus creditumfuit. Fii<ra eti^^ym de hac re , ut Nova ' litteraria indica)unt , in Hiji. Ac. Rcg. 1725. Oropofuit , qui verotomus ad manus nojlras non- . dum pervenit ,
[39*] ^dpag, 12^. Hoc tnterjiitium varit ma- dc me. gntnomtnii anatomict negant , imo tmapinanum diafiini ' Oronunctant ^ & aviolentajievni eievattone tlludi"''^- "■ demumprcduci contendunt . Verirni illud interjlt' fi^'*^ • "^ Uumjempcrin partenon Jolum Juperiori , Jed et- '^\'am diaphragmati vicina , quamvisfiernum ientf- •^ ftme tantum ^ ut ab boc diaphr t^m.-' commode Je- '''' t)arari qucat , elevttur , uep^ef^nai j qua bian- iaprojetloeievatione , qua egovtor . nthii , qnod mtea nun erat , nthilvc novt aut pr^tvr naturam , ')roduci pofje cxijiimo , Imo An, ly^o.in anatomo
pu^ M Vid.Hifl.Acad.Reg,i7i8. pag.40,
publica illud amplijfimum mvenl ac demonftravi^
ita ut mediajiini membrana dextrafterni medloy
finijira vero tantum cartilaginibus coftarum fini-
flrt lateris adhj;reret , Veindc pra;tervarios aw
Bores , qui abfceffus & pus in hoc interftitio
viderunt , Majerus qUoque recens auBor , fe /f^-
pius ferum in hoz medtaftini interftitio invenif'
fe affirmat i [^]
iethy' [40*] ad pag. iz^Idem Majerusex Muralti
miva' obferv. XXXILrefert , quod hic in thymo plu-
fs ex^ rimavafcula cryftallitia , ad mcdistiftinum &
<trefar/;jpi.ricard!um ferpentia , viderit , itemque du-
Cium ad tonfillas meantem, natura durum 5£
membranaceum i Ib'] Quo vero in libro Muralti ^
cum plures ediderit y hac obfervatio contineatur i
invenire non potui *
q»are [41*] ad pag, i^g. Difputant nonnulU recen-
artertx ^j^^^j anatomici^ quare arteria pulmondlif amplior
fnlmo'- y?? vena pulmonali : cum alias in omnibus par-
'^" r. tibus vena arteriis ampliores effe foleant . Qut^
# -jc- daynextjttmant ^ hocpertpropter jangtnnemtn ar*
na . teria nimis refolutum , qui in pulmone per refpird '
tionem rurfus cogeretur , five condenfaretur , eum-
que propterea in vena pulmonali minus fpattUm
requirere . Ego vero , mijjis altorumfententiis , exi-
Jlimo , artertam proptcrea ampliorem hiceffe: quia
fanguis ad cor refluus ob crajfttudinem dtfticultei
per rete fubtilijfimum pulmonis vafculofura t^ari'
firepQtefl\ hoccnimvelutlatut vehementer y hint
aliquO modo in progreffu fuo retardatur , undi.
arteria diflenditur ac dtlatatur . Ex adverfo fan
guisveniSpulmonali notdbile obflaculum vix ha
bet , quod ejus motui refiflat y fed libere in cor
dis la'] in Colleg. Anatomico. prafl. 4. Pragse 1715. pag. 99. [^] inColleg.Anatomicopra^l. pag, io9<
dts caveam finijlrami?ijluere potefl , hinchacmi' norfive angufltor , [^] Cum fupra commemorare pratermiferim capfulam five tunicam cum pericar^ dio continuam , qux vafapulmonum , arteriam ni^ mirumacvenam pulmonalem , itcmque hronchta^ extra ^ inpulmone , eodem modo , ut capfula Glif-^
foniivafa hepatis includit , quam cel, Lancifius haud pridem egregie defcrfpflt, [h] eam adhuc
fupplementi loco hic indicare volui,
(42*) adpap, 106, Venas bronchlalcs , quas^^""^^* tnhomine Jiipe jrujtra tnvejtigavt , prtmum -^^' chialt. 171 g.in cadavere muliehri clare ac perfptcue vidi , aiiquot ramis ex venis intercojlaltbus ad bronchia abeuntes , quorum ramorum tres erant fatis notabi*
. les , calamtflraminei tenujoris ctajfitiem habentes ; quje vcro nonfemper occurrunt . Sed Cowperus af-^
• firmatjfe unam vel pluresfape vidijfe in fubclavias influere . [c] Plura de hac veyia legipojfunt in ceL Morgagnji Epiji.anat. I.n. 90. ubiinter alia etiam memtntt , Galenum /«?w de hac vena fcrtbere . de ma-
(43*) adpag. 134, AuricuU & ventriculi cor- snitudi. dis , licet non in omnibus , ob diverfam atatem , '^^^^yu^ jlaturam , altasve caufas,eandem magnitudinem & iordis- capacitatem habeant , tamen auricula dextra ^ vcntriculus dexter utplurtmum flntjiris capa^ ciores exijiunt : qua de re multa experimenta ab Heivctio , Salzmanno , Michelotto & Morgagnio ja^ia coilegtt & recenfuit Nicolai ,
[a]A^ [a] Conferri i^ac de re prolixius poffunt ea,quse
, ,^(?/i;m«xin HiHori Acad. Reg. Anni 17 18. pro condenlando fanguinein pulmonibus, & contra
I hmc jidichelottus m pecuiia:"» epiftola , atque Saa"
: torinuso[)krva.\.. anat. pag. 143. oro eo attenuan-
i idodo6\i(rimercripferunc.[/^] Lib. ^e corde , &c. p. 23.30. W Anaf.of. Hum.Bodies*
320 ^ Nota .
{a)An^tomcsjaYn Profelfor Angentorati ; quihui vero adhuc alias fuperaddit Santorinus {b) : qua egregie hoc argumentum illuflrant . tuhef' (44*j adpag.iS4» Hoc tubercutum y quod Lo-' 'ee^cUs ^^"^^^P^intt^^^ defcripftt (c), quodque in boum& ftega- vitulorum cordibus , maffa five eminentia carnea zur* efformatum <, facile oflenditur , in corde humano nunquam obfervare potui . Memini quidem ali- quem praceptorum meorum , cum tuberculum hoc in corde humano auditoribus fuis oflendere vellet , operta vena , cum nihil in loco a Lo^wero indi- cato protuberaret , volfetlapartemeam , ubituber- culum in cordibus vitulinis exiflit , apprehendiffe, illamque elevando dixijfe : Videtis hic tubercu- lum cordis Loweri . Verumcum nec ante , nec - pofl ufum volfella tuberculum eo in loco viderem y ddigenter deinde in quamplurimis cordibus huma^ nis in illud inquifivi ; verum nunquam illud deprehendere pctui . Interea tamen laudatus mo- do NJcolai (d) affirmat , quod hxc eminentia in homine longe major flt , quam in beftiis . Verum ego ob hanc caufam plura corda humana in fpiritu vini affervo , in quibus femper , oftendere poffumy tale tuberculum five eminentiam abeffe , eamque ob cauffam in prioribus hujus libri editionibus tl^ lud , tamquam partem in corpore humano non exi^ ftentem , omift . Nufquam etiam in elegantiffmir de corde figuris in Cowperi nova Myotomid re- peritur j fed concurfus ille venx afcendentis & defccndentis , planus , ut ego femper vidi , repra- fentatur: &fiforte quandoqj adeft ^quemadmodum
&ul' [^] in DifTert. de Direc\ione vaforum &c. pag. 51.
[^] Oblervar.anatom.pag. 144. X W lib.ueCord.pag.48.Tab.Lfig,Lcap,L .
r* Wl Iqc. citaro pag. 55. I
Nota: 321
& Schulilus fe illudvidijfe affirwat y (a) varo tamenidadeffeexifltmo . He^^rh
(45*) ^^P^f^' 135' -Lovverus jn cordis dejcn' ^^;^;, ptionefibras reBas mufculares .^ fub]eBasreliquas recits . involvejites , defcripfit : qux quidem in animali- bus brutis facile oflenduntur ; verum a quibufdam magni nominis anatomicis tn humano corde prcrfus nepantur . Fateor quidem , tam multas tn hoc non adelje , quarn in befliis ; attamen hoc affirrao, me in humano ea oflendere poffc ; prxfertim in fuperfi- cie ftniflri ventriculi. Quem infinem adhuc cor hu- manum diuturna maceratione in aqua, donec mem' branam externam avellerc potuerim , ita pnepara' vi , ut ablata membrana hac , moxfibr^ reBa in confpeflum prodierint : quod cor etiam propterea adhuoiufpiritu affervo, ut dubitantibus illas ofleti- dere poffm .
(^6^)adp.x^6.Non conveniunt recentiores ana- ^^ ^g^^ tomici de fttuoefophagi refpeBu afperje arterix in ^fopha' collo . Plerique cumreSia pofi tracheam fitum effe S^I*^^* fcribunt , inter banc fcilicet & vertebras colli; Oi, Morgagnius vero eum aliquo modo ad latur dex^ trum trached inclinantem delineavit.(b]Scd ^m- slous ad latus fitniflrum illum femper fitum e[fe con- tendit. (c) Cantius erroris Vefalium accufaty quod gulam pofl tracheam collocaverit;atque fimulMor' gagnium reprehendit^quod oefophagum in latus de- jctrum afper,e arteria pinxerit^ provocatque ad Eu- ftachii tabtdas . Verum ego in hocjitu naturam va^ riarCy & ut dicunty ludere exiflimo; certeque affeve» rare poffumy me, ut alias obfervationes taceam^ ad* huc ultimis tnvefltgationibus aliquoties gulam oefio- phago fubjacere deprehendiffe: in aliis cadaveribus
X ad
(a) in commerc.literar.A.n. 17^1.^.55. {b) Adverf.anar.prim-.Tab.I.lit.G. (0 Hift.Acad,Rcs.A.i7i5.p.3i5.
liC.
g2z ^ Not£,
ad latus dextYum tndinantem , ut a Morgagnia
fingituT ; attameneumetiamiyi latere finijho vi-
di ^ S/ quisveroE\i(i3.c\m tal?ulas- y ad quasQzti-
tius , licetneque numerum tabulijs neque figurje in-
dicet,provocat,re8e injpicit^ tlle cognofcet, opinor^
^un^Qhvam etiam cejophagum poji tracheampin^
xijfe . Nam tn tab.4. i fip.S.& 9. ubi trachea cum
gula (quod notandiim ) cnptte, dtxtro lateri incum-
bente nflitur , gula vlx potefi aliterapparerejcuam
Ji ad lcTtUi finijintm in- linaret , licetpoft tracheam
fira fic ; tn bula vero ^ifiig .^.& S.gula & trachea
quam mamfejlijftmefioi incumbunt ,
deda&i' (47^) ad pag i^/.Dudus excrerorlos novo?,
bus no' inoefophas^um deftnentes , multos haud adeopri-
rnsv,r.^ dem dcfcftpfit JAC. VERCliLLON lUS in li-
ce omt jyy^ ^ cuititulus: differtatio anatomico-medicayde
glandulis cefophagi conglomerati. ^.Aft^ MDCC*
XLln hoc libro AuBor contendit, digeftionis nego-
tium nondum hucufqi>ie perfpeElum fuijjeyquia Me-
dici humorem vere digefiivum ignoravertnt^ Hunc
vero humorem §fophago&ventriculo , per duBuf
fubtdijfimos injundi , i .ex glanduUs conglomera-
tisyfinifiro ventriculi oflio ajfitis.z, Ex dorfaJibuf ^j
& :^,ex bronchialtbus & trachealtbus . Kx thyroi-
deaveroglandida y qujinidus ejfet ovorum vermi-
noforum , ovula verminofa ad ffophagum & ven-
triculum tranjmitti . qUiC chylo charatterem vita^
lem concitiarent ; ficuti hoc/am in Adenologia
^%^.& feqjndicavi , Quidvero de his glandulil
acduBibus obfervavertm , in adenologia quoqui
candide profe/fusfum .
efefnh (48*) adpagA^i, Naturam varte in finibusi
vema- ^^^ i^^wr/jtr w^^mj ludere , quartumquemn femper
tris , <^de^ ,' ^ , ; am pag . r 3 8 . notavt . Hic vero adhuc mO'
ncndum Jmum lateralem ftniftrum ex obfervatio-\
ne Morgagni fapiffime a dextro incipere y nort\
aU'
■t
&Uiem d longhudinaUyUt vulgo putarunt, (a) DeiH» de/inusfalcis, quem inferiorem vocant , mihi orri^ nium minime finum vidcrt^quia tunicie ejus tenues) iit in aliis venis y neque figurd ejus angUldris , ut a- liofUm.Pr<£terea notavit Morgagnus ,fefinuslate' faiesper canalem peculiarem tranfverfum commu* hicantes inveniffe (b) : id quod ego quoque anno 1726. vidi ; huncque canalem five fmum commw hicationisjftcuti in eo cadavere erat Tab. VIL figi ^i.delineari curavi . Rivinus quoque firius tran- Iverfi mentionem facit , Differt.dc ^uditUs vitiis, pag.^i.Omnes vero minores dura matris finus de* fcrtbere tjelle , vixopera pretium effe puto . .
(49 *j dd ^.iy^.pag. 150. Non pauct funt auBo- ,^-^^[ jres y qui hoctcte homini denegant , quorumvarios bilii tollegitNicol^ii y (c) mirorque ipfumRuyich^umy qUihoc rete olim figUra <& verhis i'ndicaverat (d) , hunc fabults illua annumerare ( e ): cum ta» men , fi modo dufa mater utrtnque juxta glandu- dulam pituitariam fcalpello decenter aperiatur, u- nicutque rete mirabile facile in confpedum veniat, lllud primum a Varolio defcriptum effe , noiai Morgagnus EpiJi.dnat.I.n.^i.
(50*) adpag, 145. Veteres proprimario vifus or- de pvU, 1^7/0 humoremcry{lal'inum agnoverant ; recen- ^^"'* ttores vero fuperiori feculo tunicamnerveam ocu- ^YJandi li , reunam ditiam : qua fententia cumexperi^ mentis opttcis optime conveniens , plerifque & Mednis <& Mathematicis pofl C^xlt{\um placuit\ ^ adhtic hodie placet . Atiamen MariottuSj ce^ lebris Mathematicus , choroidem brganurri vifus
X 2 prx'
(a) Advcrf.anat.VI.p»2.
\b) ibidem pag.2.
(c) Difleftat.de Direiliorie vaforum, ^45,?
(d) Epift.problem.XII.Tab.i^.Iit.To U) Adverfar.anat.II.pagc45<
?-24 Not£,
prjceijyuum ccnJUtuere voluh (^j)^ mtdtis ratloci^ niis & experi-mefitis in medium adduciis , Hunc deinde fecutui efl Meryus (b)y varia quoque nova experimenia proferens ; itemque Do: de May- ran {/) & Dn. dc S. Yves , ocularius quondam Parifmus celebris . {d) Verum quia in ommbus re^ liquis fenfuum organispars fentiens primaria ner* vus eft , rationem fufficientem non video , quare hic nervi optici expanfionern in oculo , quae retina efly excludere , aliique minusadfenfationem apta^ membrance hoc negotium committere malimus .
d hu- 1^5'*] adpag.isy. Lis ab aliquotempore mihi
tnofis vnota eji , ab advcrfnrio fententitc meuz de catara-
^^uei aa& Rlaucomate.UTRUM PLUS HUMORIS
f 7". .y^QUEI EXISTAT IN ANTEiUORlAN
inocZo IN POSTERIORI OCULI CAMERA ? id
vero fi eji , utrum plushumorisaquei inter corneam &
tu con- uveam , an interuveam& ientem cryftallinam
trovet' exiftat? Adverfarius fuflinebat , in poderiori ;
•''*• €go vero in anteriori c^meraplus contineri , affir-
mabam . IUe , ut videtur , ex figuris Itbrorum
magis , quam avtopfta edoBus , & ad hypothefm
fuam defuffufione five cataraBa tanto melius de-
fendendam , ita fentire neceffe habebat: pr^fertim
cum plerique fcriptorum anatomtcorum & optico*
rum 3 fpatium illHd inter uveam & cryfiallinum ,
vel
(a) Nouvetles decouvertes touchant la vue ^ & A£^.£rudit.i68?.pa.67. (^) Hift.Ac3d.Rcg.1704.
(c) D;!lert.de caufa lucis phofphororum , vid. Aci.Erudit 1717.P.460-
(d) Traite des Maladies des Teux , p.36.
(0 CovA.delaHireM.AQ Vifu , 6c Hcmel. HUt. Ac^id.Reg. m.pag.75.
I
t)d majus longe, [^] velfaltem aqualeib^piTixeriTtt illi, qued inter uveam & corneam intercedit. Curri vero ob multa experimenta , olimjgtm in Hollandia in/iituta, certus ejfem^ plushumoris a^uetin ante- riori , ^uam pojhriori camera reperiri , tamen oc^ cafione hujus controverfids denuo accurate inhujus rei veritatem i?)<]uirerc , veramque delineationem txkibere , confiitui , quia a paucis fatis bene humo" Yum oculifitus exhibitus ej}. [c] Quia vero i^ cculis recentibus,(D' non conglaciatis, ob ejflaxum hum»^ ris aquei inter difjecandum , & collapjum tumca' rum , humorum fitus nte confpici , adeoque dcccrre^
X 3 ae ^
[a] vid.Vefalius Ca.de Oculo Cajfefii Tab.anat* lib.X.Tab.XII.fig.i.ra.ra/^/anat.Tab78.fig. to.Valverda hn^lovc.T2Lh.lll.\\b,V .^g.i.Kcple- fttxParalipom.pag.177. HorJ} i us dQ^N^iur. num. Tab*XXIX.^^r^;/"r/;».Ophtalcnod. fol. 8. Plater Tab.Anat.Tab.49«figii.///^/?mor Anatom.p.238 j5^«/7/«.Theatr.anat. iib* III.Tab. XXII-fig. i. Bartholin.Ai^zti reform. cap. de Oculo * Tauvry Anaf*Tab.i4.figJ.& z.^r/^^/Ophthalmogr. fig. 5.^^/'«. ucul. artificial. variis in figuris . Biegny Zodiac.Mcd.Gallic.An.II.p.iiz.fig.i.Salom../^/- berti in Hirt.part.corp.hum.Mffkrf«.obf.chirurg. append.eap.XlI. Bourdon Tab. anatom.V. fig. 5. "^agner^ difT, de oculo fig.y.6. Fo//w/fr^Experien- cesde PhyfiqueTab.5.i<5. aliique *
[b] ut 5'r£'/?te«jDined.part.corp.hum«pa.303« Cartefius in Dxo^uScheinerus in Fund.opt. Ho* norat.Ffl^r/ Iib.de homine , pag.mihi 300. fig. r* iV(fT; i^ro^^.Opt i . Hc'7r//o fkn-. Di o pt r. Ffr^fj/fw.Tab. XXVII.fig.5.i^^«j6^«/f , inPhyfica, aliique .
[c] intereos, qui hunc fitum optime reprae* fentarunt , funt Fabric. abAqunpend* deVifu* organo, capVIll.ikf^zr/W. de Viiu, fig.^-BidUoi deOculis& Vifu, pag.3.
|2<5 ^ ^ Nota^ ^e judicari nequh , propterea neceffum ejl , ut ext perimentum in oculis conglaciatir injiituatur : ii% ^uibus , fi caute procedawuf , omnia naturalem & ^^rum fttum retinent . At quoniam ultima illiu^ hyemis , ut0" penuitimx maxima pars , cum aU ^era vice hoc compendium ederem , niniis tempe' rata erat , & magni frigorif tempore cadavera hu- rriana mihi non mox proflahant , primo in vario^ rum animaiium oculis recentibus , ego aliique tarr^ 'jiltorfii y quam Norimberga , inJlinEiu meo , ex^ perimenta inflituimiis , & m omnibus his oculis , per axin dijfeciis, cryjiailinum uvea valde vicim '7ium,atque imcr cryQallinum & uveam cxiguaoi, ac vix percipiendam humoris a^uei copiatn in- Venimusy inter uveaq.i vero& corneam quadru» plo, vei falrem ionge majorem femper quanti- tatemcjus offendiqiys, Jicuti exTab, nojira IV. jig, i8. qU(e Juillum oculum repr^Jentat , videre (Ji , Nuiius vero aqualem nedum majorem copiam poji uveam invenit ; fed omnia experimcnta<&- (leiineationes cum fententia nojira accurate con^ ventebant . Interea tamen , ut quoque ex homine deiineationem_ veram exhibere pojfem , fi Jorte & liUima iiia hyeme cadavera frigons tempore m^ deficerent , per litteras rogavi Cl. MORGA- GNIUM, quia fcepius ipft cadavera pr/tfio ef fent, ut non Jolum Juam Jcntentiam hac de re rnihi perfcriberet ; verum. etiam oculi humani , diBqmodo pYtjepnrati y deiineationem tranfmitte-. xet . Ad qux Vh' humanijfimus dotiijfimufque , VII,Kal.Februar.anni 1 7 19. non modo refpondit , fe femper ionge majorem fciumoris aquei cppiam intercorneam & indem, quam inter hianc &; (;ry(bllinum vidiffe ^ fed, etiam delineationcm, , auaTab.noflraIV,fig.ig. hic a nobis exhibetur, %en€Vole txanfmifit » Opportune vero infine menn
4 ' {'^
I
Nota, ^ ^ij
fis MaYtii anni i jig.cum alteram hujus compendn editionempararem^coelum frigidum nobis favit , ut experimentum quoque novum in homine , vio- lenta morte extinElo^inJlitutre optime Hcuerit,ubi in theatro anatomico^toti fpetiatorum coronj: , ^<i oculo bene conglaciatoclare demonflravtmui ^ vix con- . fpicuam humoris aquei copiam inter iridcm & cry* flallinum , longe vero majorem inter indem & cor- neam extitiffe: ita ut cum delineattone MORG A- GN I oculus hic optime convenerit y id quod & po- fiea 7iobis multifque aliis femper feltciter fucceffit . Potuiffemus hinc quidem noflram delineationem hic exhibere : fed maluimus virt integerrimi , & a partium fludio liberi , figuram rettnerej ut ^qui arbttri tantomelius inde judicare queant , utrum adverfarius , an Mor^agnius & ego verum fcri- pferim» Vid,eadem de re obfervatio , quam oltm E^ phemerid,Acad,N.C,Cent, VII, & VUI. tnferen- dam tranfmift \ qu£ ibidemp.^Si, legi potcfl . j His quidem nonnulla , verum confueto , amaru- lcnto fuo more & fljio ^olhuC^us variis infcriptis oppofuit y atque in eis audatler rclumniando, qua» f% remfuam honefio ae decenti moda rrpere non pof- fet.y meam fententiam & expcrimenta convtllerc allaboravit , Verum ficuti in Apologia & Vtndi* ciif meir ipfum de errortbus , plagtis, ac mendaciir quamplurtmis ita convici , ut hucufque coram or- be literatofe ab iis purgare non potuerit; fic vel ex fola maledica fua fcribendt ratione , qua cum trt alios houtflifjlmos viros , tum in me conttnuo ac^^ hiffxme debacchari pergit [«], honefli malam e)us remfatis agnofcunt . Quure etiam cum inficeto tali adverfarto , prafertim cum viri plnres pra!' ftantiffmi , inter quos Morgagnium & '^ins-
X 4 loum ,
[a]vld,CenruramejusamarulentIaeplenifrimara ,in Mernor.Trevolt. An. 1725, raenfe Martio .
328 Nota»
$\oum y funjmos anatomicoi y Petituni , Medl* cum doEiiffimum Namurcenfem , D«.Reneaume, j^cademtcum ParifienfemJtemqueDnA^ Sr.Yves, MorandurB,6^ autiorem,quifquis ille fit,qui com^ pcndium meum gcAlice verterit^atque commentartQ illujlravitia^.nominaffefufficiat, miht affentiant , me ulterius committere , donecurbano decentique rnodoforte aliquando fcribat^mlo^ Attamen uno al' terove tantum exemplo hic demonflrabo , quam va- naipfiusftnt argumenta contrame produCia [ ^ ]. Primum ipfi efi , *' quodglobusoculi ,, a parte 5, convexacornese , ufque ad centrumoculifem • „ percrefcat &augeaiur; ergo cameram oculi 3, poftcriorem majorem efse ,quam anteriorem. Verum hoc argumentum clare ojiendit, quam male ocularius hic eculi fabricam intelltgat , Hoc qui" dem argumentum terum ejfet , fi oculus fphara cava , liquorcfolum repleta effet , vel Itgamerp- tum ciliare longius effet , aut remotiorem a ccrnea fitum haberet . At quia hoccum cryfiallino ,- tan- quam paries five jeptum , camer^ pofleriori bre" viffiYnos limites ponit , ficut ex Tab, noflra IV.fig, I9.[ qup Clar, Morgagniu m autlorem agnofcit } confpici poteji , hinc hoc argumento non evincit , quod volebat ^ fed potius ex vero hoc uve^ ^iga^ Tnentt ctliarir , cryflallini & vitrei fltu mantfefle cognofcitur , cameram pofleriorem non augeri , aut anteriori majorem fieri . quamvis oculus verfuf centrum crefcat . Deindecx. puris copia , qu:^ ,, quandoque in hypop o poi\ uveam obferva- „ tuT, fententiam fuam fiabilire contendit , Verum quales mutationes partium in morbts fiant , & i» primif quantumpus alicubi contentum partes prf"
ter
fayimh-.V Anatomie ^''HeiflerXz Parls 1724- b] Journal (iciSravans A.1720.
Notje, ^ig
ter naturam dhellert , expanderey ^ mutarepojfi t, nemo ignorat : id quod tx-l ipfe adverfarius in Me- mor. Trevolt. An. 172^. pag. 406. in maledica fua cenjura fponte fatetur . Unde conflat , guam ma- leexhoc altifvemorbofts cafibus aut operationibus quibufdam chirurgicis , naturalis & vera oculi conflhutio doceri queat . Ita & reliqua ejus argu- menta ftmdis farina facile , ft vellem , refutare poffem , Verum quia compendii ratio non permittit , ut 171 una controverfta nimis diu verfemur , hac & confenfus jupra laudatorum virorum nobts jam fuf- ficiant , leBoribus judicium relinquentes , cujus fententiam amplecli maliyit : pnefertimft ea ., qua Cl.^\n%\om hac de re in Memor. Acad.Reg. An, iy2i.& ?sZiiuSyMedicus,in eadem Acad. Re- gia An.ijl^.fcripferunt ,priuslegerint .
f^z*) ad pag. 158. HOVIUS in traBatu fuo jeocuh de motucirculari humorum in oculis, vafa fan-animad- guifera minora in oculo ^ quce fanguinem rubrum^^^^^f^": non amplius vehunt , fed lymphaticum , dudum a ^'^ ' RUYSCHIO defcripta atque deiineata (a) novo nomine donavit , eaque ISlEURO-LTMPHATL CA appellavit, Quamveroob caujfam novo & jnufitato notnine hic opus ftt y & prafertim tali , a nervis defumto , in vafts , qua , vel arteriarumy vel venarum , propnginesfunt , & ab aliis artcrize vcl venxlymphatica? , prout vel ab his vel ab illis oriuntur , appellantur , vel vafa arreriofo-lym- phatica , ego certe idoneam rationem non video: & idcircaa nomine talt, quod perverfam ideam leBo' ribus , ac prxfertim tyronibus , excitare poteft y abflinere malui , Praterea ineodem libro quadam adhuc leEiorum uberiori conftderationi commenda^ mus : ut , quando i.tunicam choroideara in quin- que tunicas dividendamefTe vult j dubito vero y
an {a) inEpiriol. problem.Tab. XVI.
^50 Notte.
aninoculo humano hanc divifionem praflare que^ at :x:umfua experimenta y ob cadaverum inopiam, upipfepag. 58. fatetur , tantum ex brutis defum- ferit , 2. Mufculofas fibras in procefTibus ciliari- bus , & ligaraento ciliari negat , pag,6%,& loi. quiavafculaeffent, Verum refpondeo , ratum ejfe bodie prudentioribus anatomicir hbr2iS mufculofas elTeeavas, five vafculaj,* ideoque ex hacfententia ,nullce amplius mufculofiS fibra m corpore ejfent fla- tuend(je y id quod abfurdum effet . Hoc vero vafcu^ lofumejfe , nonprorfus repugnat mufculof^ natur^e: qua potiffimum in manifefla motus ftve contraElio' nis aBione confiflit . In pupilla vero aBio contra- WtonisO' dilatationis eft manifefla , & fibra -. mu/culofls flmillimie , inproceffibus ciliaribus con^ fpiciuntur , qu(e vafculorum habitum prorfus exue^ runt . Ergo meritopro veris mufculoflsfibris haben- doifunt , Pagina tamen 25. uvea fubflantiam ap- pellat mufcuiofo-rnembranaceam.^.P^^, 2 i.con" tendit , vafa adducentia oculorum ab una eadem- que fcaturigine provenire , a ramo fcilicet caroti- dis interno ; aft non intra cranium admifTo , uti NUCK fuOinuiiTet ; verum oculorum orbitas impertito. At fciendum ^ quodin homine etiam fevera e cranio ad oculum excurrant , 4. P^g* 49. ait , du6^'jm arieriofum Nuckii , e cranio pro- yenientem , non elTe fcaturiginem du£\uum aquo- forum , quianimis parvus effet . Refpondetur , eum non ejfe folum fcaturiginem ^ fed per anaflo- mofln junblum cum aliis ramis ad oculum excurren* tibus . 5. Pag. 30. choroideam tunicam cum Ma* riotto aliifque a pia matre produ^lam elTe , perhi^ bet : verum hoc non probat . "Nam non folurrk dU verflfflmjs efl natura: , colorts , figura & habitus j Jed etiam certum efl , reliquas membranas corporis fmul cumpia matre genergri ^ 0*ortumfuHm huic
non
Nota:'. 551
npn debere » 6^ Pag. 45. inquit , cryj}alli?ium e nervis pellucidis conjiare . Sed quaro , cur nonpo- tiusdicatcumaliis, ex vafis pellucidis? j, Pag* 75. Gluten in fanguinem fine novo acido reftau» rari non po{\e ait , illudque acidum non nifi in glandulis feparari , Quam vero fententiam nullo modo probavit , nec probare forte unquam poterit , 8, Pag. 77, affirmat y conglomeraias glandulas nullis mferennbus gaudere vafis ; quod vero efl contra omnem rationem atque experientiam^ft enim nulla inferentia ef[ent vafa , nihil in ipfis fecerni poffet , g.Pag.i^^^^ait , circ;.»lum venofum a li- gamento cilian imearum NB.SEX . SEPTEM- VE mathematicarum c:i(]:antia abefTe, cum ta- men oculus integer vix feptem lineas fuperet , & hic circulus ligamento ciUari fit quam proximus . Unde apparet , eurn ^ quidlmea rnathematicavo^ cetur , non intelligere . 10. Artefias oQuli , fon- tes appellat , var/is in locis ; fed quid opus efl novo nomin'; , & cntia prater neceffitatem mul- tiplicare ? li, Pag, iS^.angulumocuH internum, canthum minorem appellat , id quod efl contra confuetudinem & ipfos fenfus , Tacemus jam mul- tas fimiles hallucinationes . Ceterur^i in amarulen- ta fua epiflola in meritiffxmum RUYSCHIUM perhibet , ac perjuadere vult leBoribus , fe ( ho^ minem Batavum) KUYSCHii fcr/pta adeo nc- ta & celebria , nunquam vidijfe , ut plagia fua dejendat . An vero quis facile hoc credet , cum in Hollandta ubtque projient , omnibus literatis no^ tiffimafint , valde dubito .
(53*) adpag. i?8. ISlotandum hic effe exijli- ri$ nev- manius , quod ncrvi optici licet obiter intuentiviopki appanat , in oculis ex cxbita exemtis , atque a^¥^^' mufculis acpinguedine liberatis , quafi dircEie in m^dium five centrum partis pcflericris cculi infc'
5^1 Notce, ^
tantur y tamfri oculum non ingrecliantur In loco pupili<eediametro oppoQto , Ut BRIGSIUS-uo- luit (a) , ftdiitrique magisprope nafum : ne radii ab objeElis in ipfos uervos , cum quibus arteriee in-^ grediuntur , incidant , a quibus quaft abforbentuY & fuffocantur . PupilU enim utriufque ocuU per pollices fere tres a fe invicem diftant ; foramind vero cranii , per qu^ nervi optici orbitas intrant y parumultraunicurn poUicem * {b) Sciendum ve?o efi , hunc oculi locum , ubi nervi optici eum ingre» diuntur , coecum effe : idquodnobtli MARIOT- Ti experimento pfimum eviSium efl (r) *, hinC muha non vidcrentur , ft direcie e regione pupillj! nevvi ingrederentur : quod vero incommodum nervi alatcrenaftinfcrtionepracavetur , ut homotalem defe^ium tn oculo non perctpiat , de quan- C 54* ) ^^ V^g* 1 5^. Quodper hunc duBum Ste* titate nonianum larga fativa copia , prtefertim inter faliva, mandendum ejfluat , Varia obfervationes chirurgi" c^ docent . Et primo quidem Fabricius ab A- quapendente obfervavit y ^ d ) \n vulneribus
gena- (^a) Ophthalmographia cap. ^. (^b) CQnf,Boerhav. InQit. Med.cap.de Vifu , & cum primis ^inslo^^a/ in Memor. Acad. Reg« An. i72i.ubi adhuc variaahade oculo do£\e pertra6\at* ( r ) Nouv, Decouverf. toucham la uve : quod dc* inde de la Hire , dilTert. de Vdu^BoerhavAx* Startcarius Sch^^is. mathem pag. ^S^aliique confirmarunt, Egohocquoque experimen- tum more M^y/W/ faepe imitatus fum : vc- rum ctiam nova ratione nodu , ope vel unf- us , velduarum candelarum illud inftitui: ubilegitimolocoac diftantiarepertis > mox candeladifparuit - (<i)in Chirur.cap.de &enarumvulnenbuSpm,p.iSo
genarum verfus aurem , foraminulum anguftam,' vix oculisconfpicuum , apparere , perquod,po- tiffimum ubi patientesmandunt , tantaiT» copiani exire lirnpici.v aquse , quse e(t veJuti iacryma ab oculis emiflfa ; qucc vero, quomodo, <& unde effiuat , fi nefcire fatetur ; duHus entm falivaUi tunc non- dum erant cogniti . Deinde Heivetius affirmat y (a) quautitatem hujus liquoris , in hac glandula fecreti , tantamelie, ur , cum miles vulnus gla- dio infiif^um accepifTet in gena , quo duclus hic faiivahs dide^^lus effet , quoiies hic cibaret , fem- per unico, eoque brevi prandio velccena, aii- quot mappulas [fervieites] faliva per hunc ef- tiuente toias impleret. Similes cafus & e^o <& adhuc alii viderunt . Unde co7iJiat , quam tnepte nonnuili y motu maxilia tn manducationc falivjs ingLjndultsfeparattonem&progreffum ad os pro- movert , negent , totumque negctium anima ad-
\ fcribere velmt . Conf.O" Nuckii Sialographia cap.
^ ,lILpag,6^.
I[ 55 * ] adfin.pag.i^g. Glandulasfublinguales DeglS^ vafcula excretoria utrinque ad linQux lateraobti- "['f. I • rr rf'c\i n rr ri ■ • • Juetitt*
nere brevijjima <j anpujtijjima , Jwi tnvicempa- gualis
•■ratlcla, vixque confpicua , nift premantur , Ste- du^tbu» no prius in brutis notavtt atque delineavit {b)\ deinde Stenonis verbis , ejustamen nomine fup- Prejfo , ea quoque indicavtt Vcrheyenus . {c) Ve* :, -rum quia a fummis qucndam Belgii j4natomic:s : hisc in homtne nunquam demonflratas vtderam , hofque & aliof magni nominis Anatomicos aliter 'entne ac fcribere noveram , atque ego ipfe ea
ali-
I
I
[^l HiHor.Acad.Reg. An. 1719. pag. 4^.
[^J in Obferv. anatom. de Glandul. oris , §.20.
I [f] Anatom.Traa.IV. cap. XX,
itliquoties frujlra invejligaveram , ea in bruili tantum ita ejje pataveram : donec Clar. Morga- gnus non modo in litteris fuif , humanitate at- que eruditione plenijfimis j fed etiarn in fcriptis Juis dotiijfimis {a)me certiorem reddiderat , da- ri revera etiam in homine complura utrinque ejufniodi vafcula, quje abexterioribus glandula- rum fublingualium Jatcribus , non antrorfum, fed in tranfvcrlum, re(^agiHgivas verfustenderent^ & non magno a glandulis intervallo peculiari quodqueofciilohiarent , perquod fspius teniijo- res fetas immittere potuerit , a quo tempore majort ttira in ipfa inquirere ccepi j atque etiam tandern inveni , Interea vero harufii glandularum duBui peculiari dijfertationeprolixius defcripfit 3 &* pTt- mus y quantum novi , ex homine delineavit Claf, Walrherus , Regis Polon. archiater , <^ profeffor Lipjtenjts ceieberr. ( b) ^ eorumque oBo reprdfen- tavit . Menfe vero Februatio anni 1727. in cada- nyere virili hos du8us longeplures atque ampliores , quarri unquam alihs vidi , inveni , atque , ficutt erant in hoc cadavere , ex uno latere , ImgUa ddhuc perfpiruitatis gratia cum maxilla inferiori natufa- liter cobafente j dccUfate delifieari cufavii vid. Tab, noftfa Vlhfig, ^p detin- [ 56 "^ ) /76? pag, 160. In eoderri cadavere , fofd gu^fo- men i coecum ^vulgo appellatum , in lingua vah ramne ^^. ^yy^pi^^yj^ fy profundum deprehendi , ita , u\
€(eco
efufque c^affum tubulum ,- qualerri alias pro ureteribus C^
viovis veftca inflanda adhibere foleo , riullo negotio irfi
aud^f' mittere potuerirn . Currique pef hunc , pro duth
^' a Vatero indicato , detegendo aerem injlarem
pafs lingUiS pojiefiof inftgnitef quoque intumefci
hati
(a) Adverfar. V/. pag. 130.
£^J Exefcirar.de Lingua, 4.Lipr.An.r72^
bat . Quomam vero 7iec fic ejus verum ptum ,
confiitutionem & progrefjum cognofcere valebam ,
fiphone ceraceam materiam rubram injeci y atque
hoc eo quidemfuccejfu , ut , pofiquam foramen cce^
cum in lingua aperuerim , [ vid, Tab, Vlll.fig.
^4. lit.^^, ] moxprincipia duorum notabilium y huc^
ufque non defcriptorum , duEluum fe offerebant >
qui ad lineiS circiter profunditatem fub tegumen-
tis linguce pergebant ; quibus tegumentis caute re-
rnotis , duBus hi , alter in finifiro ^ alter in dex*
tro latere eadem figura , magnitudine , fitu &
progrejfu , ficuti hic ad exemplar delineati funt ,
apparebant ; quorum finifler b ufque ad tubercu-'
lum c c , quod veficula pellucida erat , liquore
faliV(S fimillimo tur^ebat , qui liquor , ut mihf
videtur , a cera vi iyijeBa in illum locum re-^
pulfus efl , ubi cedere nefciens , partem poflerio"
rem hujus duBus ita dilatavit . Indextrnd, non
?iifi m principio aliquid cera harebat j qua rur-
fus exemta , flatum ope tubuli tenuts injeEium
ufque ad e propellere potueram , fic ut a d uf-
que ad e du8us ejufdem fubflantice , ac faliva-
^' /;/ Warthonianus^, fe manifeflabat ; in cujut
i' fine vero ntdlaveftcula , ut in altero latere , con-
fpiciebatur : qui igitur ducius in hac lingua , quam
'1- adhuc in fpiritu ajfervo, veri duclus faltvales mi-
j' bi videntur , Quoniam vero tn eodem foramtne
. i1 cosco adhuc tria ofcula lit. g g tndicata , cadem
C^ ntagnitudine , ut hic exhibentur , aderant , deor-
mfum fpeBantia , qua autem flylum tenuem ultra
Ai\ lineam unam alteramve non admittebant 3 hoc fo-
■n ramm , ftve canalem , cum Collino, Morga-
:/h gnio & Vatero duEium excretorium glandula"
•, Yum lingualium , vel concurfum effe jtuitco Va-
ricrum duciuum , qui ex glandulofa Jubflantia
lingun falivam in eos deponunt : quos veri dt^
55^ Notig ,
tlus , prxfettim fi magnum illud foramen abefl ^ quemadmqdum fapius contingit , per plura minora efcula fe exonerare , mituramque in his valde va^ riare exiflimo . Qua ceteroquin adhuc tn hacfigura notanda, in tabularum explicatione monebimus . DuBus vero a Cokhwnzio pro falivalibus novis defcriptos atque delineatos , 6^ ^ Kulmo [_a'] repeti^ tos , cum Du Vernei [b] alitfque venas effejudico , deglart' ( 57 *) ^^ P^S,* 1^0. In hoc ipfo fubjeBo duas dulis ^ infignes glandulas conglomeratas , utrinque unam, vnolan- circa dentes molares pofieriores maxilla fuperio' ris , inter mufculum buccinatorem & maffeterem , ea magmtudine & figura , ut in fig. 36. //// delineantur , deprehendi , qua ob fitum molarcs dici poffent : in quarum qualibet duo magna cfcula , punElis lacrymalibtis duplo ampliora , qucs facillime fetas craffas , gggg , itemque flylos, qutbus in fijiula lacrymali utor , ad duarum li- nearum ppofunditatem , admittebant , perbelle confpiciebantur j infiniflra vero adhuc duo vel tria paullo mitiora foramintda aderant , qu£ omnia membranam oris & buccinatorem mufculum pene- trabant , glandulaque leviter prejfa , guttulam qtiodltbet falivapeilucida dabant . Fig. 37. oflen- dh faciem externam glanduU finifiri lateris ex pluribus minoribus , fere ut mori jruBus compa- Eiam : unde , qtiod ad compofitas five conglomera- tas , ut vocant , pertineat, cognofci potefl , qua ve- ro in hoc cadavere , ubi dentes pofleriores deficic' bant , cum glandulofa palati fubfiantia coharebat, An ha glandtda femper adfint , earumque duBus ftve ojcula excretoria in aliis quoque adeo fint
mani- i
[^] in Tabul. anatom. germanJce editisGe-i
dani 1725. in 8. Tab.XII. {b) Difquilir. ana-
tom. dud. falival. noviCorch^J^ltzii,^. TubiDg..
1725-
Notts ." 537
manlfejla , affirmare ncn audeo , fed ulterius in- quirendum efi .
{<^%*).ldp,i6o. Cum in eodem cadavere circatu-deduct»
bas Euflachtt & mufculos coiumelU pervefiipan- mncofv
dos occupatuf ejfemjorte fortuna digito tmpmootn in fh^'
fupremam pharyngts partem.tTt locumfigurcc ^8. l?, '7"5''
membraytje tllius crajf^ , qu^ ibi injeriorcm partem f^^^^^*'
apophyfis magnce ojfis occipitis tnveflit , ubt exloco
a,prope fupremam vomerispartem , humorem mu*
cofum^non pellucidum.prodire obfervo, Cumq;po*
ftedfludto tllam regionem ac vicinam premerem ,
ifemper fimilis humor prodibat . Exploraturu^.quid
\hocfGramtnisfive duzius infauces hiantis ejfet.prt-
'moflylum tenuem verfus anteriora itemqusad iate-
ra tmmittere volebam ; verum res non fuccedebat .
Poflquam vero eum recla ad pofleriora ,ftve verfus
magnum occtptttsforamen dtrtgerem ,facile ad di-
gtti tranfverfl profunditatem imrabatniimirum uf
quead b.Detnde cum cognofcerem,meatumfive ca^
naiem hunc tam amplum effe , ut cralfioremflyium
admtttere poffet, taiem tmmtfi , qualts tn eademfi^
gura itt.fco-nfptcttur, qut quoque ufque ad b liber-
rtme tntrabat. Immifi atam aerem per tubuium;ob
ienfam verofubjianttamparumvel-nthti dtflende^
hnturyfenfim tamenjenfimque fatis largam iiqutdt
nucofi coptam expnmere poteram , Aperut deindc
imc meatum , cum,que ab ofcuio aadb , inter fub^
ianttam denfim gianduiofam , qua cingttur,fub
nedto apophyfi? ojfis cccipitts verfusforamen ma^
numfe extendere comperi . Sufpicabar primum ,
nnon htc duths forte morbofus effet in hoc cadave\
"'AMuiciifcidumprxternaturam, tnptmis quta,
'//• htc,prater aiia fymptomata, quce paffus efl, eti-
'■njauctum tnfiammauone, eo morbo, quo mortuuf
It, iaboraverat ; prxferttm quta ettam nonfuccur'
''bat , quod quifquam de duclu taii hoz tn ioco aii'
uid jcriplerit, FGficaveroincido m locum San-
Y to^
9^8 Notx,
torini [.a"] ubi de pharingls fornice agh , quo
hanc fere regionem intelligit , quam hac ^figurain^
ternarium extrema pojleriora , utramque tubam
Euflachiij & foramen magnum occipitis reprcefen^
tamus , De hac fcribit j quod denfa craffaque
men^brana obregatur , plurimis cumulata glan-
dulis, e quibus rpifrior 3T1UCUS deftillat . Hancin
levescavitates, quodam velut ordine compofi-
tas , aliquando diicretam fe oflfendifTe, aliquando
in inordinaros loculos didu6\am , aliquando fic
cavernofam rcperiHe , quacconfpicuis olculis , ac
profundioribus finubus, propemodum tonfillas
irmularetur , e quibu^ pronum fuiffct mucofum
humorem elicere. Hic miicu^ ■, five ex pluribus
ofculis , five ex unico , ut ego hic obfervavi , &
quafi communi proveniat , in cujus canalem vici-
na glandulofa fubflantia fefe exoneret , ( qua in
re analogia tnter canalem five foramen illud lin-
gUfC & hunc canatem intercedere conjicio )profau-
cibus lubricandis vocis fuavitate ac cibis faciliui
per gulam detrudendis infervire videtur . In flatu
prater naturam autem , fl redundat , ex his fonti-
busillam pyoluvitrn ^ quamfic ajfeEii e capite de-
flillare judicant , & frequenti exfcreatione rejl
ciunt , maxime proventre , cum Santonno judico ,
^e iuBvk [ ^ 9 * ) ^^ pag' 1 6j. In ultimis , quje fecui , cada-
e nari' veribur magno fludio in duSium hunc , Stenonis
Ims ad utvocant, anaribus in os , pofl dentes mcifore.
falatu . inquifivt , Verum quo manifeflior efl in fceleti ca
pite , eo obfcurior mthi apparet in cadaveribus
Kugas & foveolas quidem variaspofl dentes in
cifor£s femper deprehendo _,• fed nullum dutiur.l
aut canalem ad nafum , neque flyto tenuijfimo
neque feta , quapun^a lacrymalia facile tngri
di-
[a} Obfcrvar.anatom. pag. 137.
,Notf. 33^
dttur , detegcre potut . Palatt memhrana rugofd ibtdem pojlea refetia , Jiylus quidem in canalem cffeum juxta membranam , qu£ per hunc canalem exporrtgitur , per brevefpatium intrabat \ verum in nafum nonpenetrabat . Ita vice verfa nec e nafo ad os aperturam reperire potui , qu£ veltenuiffi' mumfiylum autfetam tranfmifijjet . Quare mem- branamhanc, qua fatisvalida efi , ligamentura quaficdc fufpicor , quod membranam palatioffi^ bus neiiit <& firmat , ne a durioribus aut afperiori* bus altmentis^aliifve injuriis apalatt offibusfactle avellatur ) unde gravia alihs fymptomata ortri pojjent .
(60*) adpag.i6^.CLKWlNVShocforamen,di hlai
quod nonnulli hiatum Rivini appeliant ,fiatuit in '** ^'7 ea parte tympant , ubi chorda fita efi , & manu- '^^'" ^^ briummaliei capitulo fuo jun^itur : ftcut locum *^^^^^' buncdefignat&figuralllufirat ipfe Rl VINUS '*'' '^'"'' [a]ttcmqueCl. T tlCHMEY ^RVS ^difctpulus^'"''* ' &Judttorquondam R[VlNl,Anatom.;am Pro- feflor Je?ienf. ceieb, amicus & fautor Jingidariter colendus . [b] Aiti hocjoramen aiio in ioco, aiioque rnodo defcnbunt: & quidem inter recentifjimos fcriptores anatomicos , C H ES h. L DEN U > affir- xnat , membranam tympani eo in ioco , ubi circidus cffeus,cui tn injanttbus hxc tympani membrana in- najcttur,tnteger non eji, in tantum apertam effe, in r( , quantum circidus iiie deficit [c]. Eam tamen aper^ turam tn diverfis hominibus vartam effefatetur\& m quibujdam eam adeopaterc , ut ignem candeU,
Y 2 pref
[a] piifert.de Auditus vitiis, fig.i.& 2. iir. b.
[^J in Anthrupoiogia fuafig. IJ.
[^J In Anatom. fu2E primx editionis cap. dc Aure . Intertia vero hujns llbri e^itione exi- guam tantuai hoc loci adelle apercuram, eamqud vaivuiaeSQ tcttam»
540 Noti€ .
pYeffione aeris ex ove claufo per tubam Euftachia* \jiari^ & aurem externam ,extinguerc potuerint: fe* ^que vidifle virum , qui funium tabKi, integri tu- buli tabaealis orc fenfim attradurc,per aures rur-.. fuscmiferit; atque hunc virum optimo auditu gavifum eOe. In cadaverevtritifs membraniC hu' jus dimidium apertum deprehf?idif[e\vtrum tamen non fuifjejiirdum , De aho refert ,fide tamen Dn, S.Andreae , quod ei tctum tympanum ulcere deflru- £lum,atqu^ ojjicula auattus ejeBafuerint^et tamen fiuditum non fublatum effe . Sed haud meminit , hoc in una^an in utra(]ue juerit aure: fi enim ha /^f- fiones in una t.miumfuerunt , altera adhuc audire fotuerunt » Mthi contra noturn eft , auditum lapfu horum oJficuUrum qmnino fublatum effe . Ceterum C^ Munnicks[rtj':'^ \' <i\6.\\J2[b^aj]evernnt^fe quoq\ fcrarnen Pjvinianum eiliquando vidilfefacet poftc'- Xfor alium locum indicare videatur,quam Rivinus. Quod ad me att.'T?et , lubens fateor , me neque illam aperturam ce^to videre , nrque reperirc po- tuijfc y licet inquarnplurtmts humanis& beftia^ Yum auribus , rna^na tnduftria , variifque experi^ mentis y in illas inquifivtrirn . Ajfervo etiam ad" huc tales memtranas ex cadaveribus humanis , in fttu naturalt conftiitutas'.que vero integerrf m^e funty nuUamque vel mintmam aperturam , neque in ioco <i Rivino ,neque a Chcfeldenoiw<i/V^/"o jtneisde' prehendcrc pojfum , Novi etiam , C/.RU YSCHI- UM & RA^-'iUi\'I , exercitattffimos quondam (inatQmicoi , ap^rturarn talem in tympani memm branafxpius , fedfruftra , inveftigaffe .
Vidi qutdem quoque jam dudum hominem , & i)aud'prtdem adhuc Heimjiadttmiiitem , qui fut mum rab-f." e^ o'-e per aurcs iranhnr-tere poiLierun. j vc^uyn. hic ^x ulcer^e auris , ille ex:
ver- ^^] Lib, dc Re Anat. [^] de Aure huaiana<4
Whefihus vshsmentibus , gua pusr acce-perat ^ furdusfac^userat.- idcircofufpicandum^ ipforum tympani memhranas ruptas fuiffe . Nullum vero adhuc , auditu vakntem , qui. hoc praftare poffet , inveniYe potui : licet multi fUerint , etiam fape inter Medicina fludiofos in ufu fumt iilius exerci' t/itjffimi, qui hujus experimenti gratia , hocfapiuf, omni conatu , tentaverint . Certum hinc effe exifli' rno , hunc meatum five hiatum , fi detur , non in omnibus adeffe ^ verum^potius inplerifqueabeffe : alias plures repertum irt , quiillud perficerc pof- fent . Interea tamen , quia quidam ( qui tameri pauciffimifunt) idprxjlarevalent y uti mnnulli fcriptores teftantur , illum hiatum non omnino negandum effe cenfeo . Attamen optandum ejlyut j^natomict adhuc dthgenttur in hancrem inqui- rant , donec veritas & confiitutio ejus melius pa-* ieat .
Percepi quidem ab Auditoribus quibufdam RI^ VINI , clariffimum hunc virum hiatum illum de- monflrare folere,fetx porcinje appellatione ad locum fupra indicatum , ejujqueper membranam tympa^ iiitranfmtffone \ ccults vero eum obfervare haud poffe . Tentavi quidem tdtm experimentum eadem methodo , fetxque tranfmiffio quoquefucccffit . Ve^ rum femper dubius h(£ft,<& adhuc hareOyUtnimfeta per naturalem meatum tranjierit\an potius per tam tenuem membranam novam aperturam fecerit^ex- perimentum enim fine notabili quadam prefjiont mihi 7ion fuccejfit ; quali etiam aliis tn locis mem^ branam tympant perforare poteram .
Idemprorju? , quamplurimis experimentis hunc in finem injlttutis , convtclus mecum fentit lau- datus Cl. ^ALTHERUS, dijfertatione doBa de Membranatympaiu . [a~\ E contrario celeb,
Y 5 TEI-
[^] qu£E Llpfix prodit An. 17 2 5. 4.
TElCHMEYERUSfA;///^^?/^^ hujus hiatusper.
petuam nonfolum vindicandam\verum etiam ejus
facilern tnveniendi rationem, in aure vhulina , no^
vo fcripto y novaque figura docendam nuper fibi
fumftt , [a] Attamen nondum mihi conttgit adea
t\lfefehcem ,ut tamfacilejiylum ,ficut ille affeve-
rat ytranfmittere potuiffem . Ex adverfo obfervara
mihi videor , locum hujus hiatus in figuris Teich-
meyen <& R')^''in\nGnu?ium eundemgue indicari ^
Qiiam enim ille in Anthropologia dedit figuram ,
cumK\ V u: 1 convcn'it^dum hiatus in area^ut vocanty
majore tympant reprjcfentatur, Infigura VlLvero ,
gua Vindictis addita eji , in area minori exhibetur ,
Deinde fi hiatus hic femper , vel faltem fccpe adef-
fet tn homin^ , quaro ^^cux non multi fumum tabaci
vel aerem per auraf efflare queant ; cum tamen hi
hominesftnt adeo rari^ imo rariffimi , Plures habeo
rationef , qu,t contra perpetuam hujus htatus exi-
Jientiam pugnant , quas v^ro hic proferre nimis
prolixumforet ,
ieoffi- {6i^)ad pa.i6g,Occ2i?v.mt numerl onnculonim
€uLit auditus nctandum hic adhuc effe putamus^cfTEl-.
^udhus.Q^^^YEKim m laudata modo Anthropologta
fex ojficula in unaquaque aure numerare, & pr^tsr
illa quatuory vulgo recenferifolita , adhuc duo alta
€x vitulis defcribexe , figuraqite \/^.& i^^.ea repxas-
fentare, Horum primum , lent iculare ab tpfo voca-
tum , malleo & incudi , tnjiar officuli fefamoidet
interpofitum, iifqueper Hgamenta juntlum effe, ad
articulationem hanc firmandum-, ad tnjiarpatdltjei
affixmat, Mtexum fivc fextum officidum ad finem^
tendinis muf^uli Jiapedis harere , mufculumque
hunc , non in caputjiapedis , ut vidgo pexhibetur ,
fed officulo hujc , ovai^ ^s^ur dejlapedts lateralitec '
an- [a'] Vin Jicis' quorundara inventorum fuoruoi anatoniicorum, Jenffi727,
Not(e . 545
annexo, inferi: hocque jam a VESLINGIO ; al- terum veroa nemine adhuc obfervatum effe ,
Illud , quod lateri ftapedis adhxret , in vitulis facile reperitur , atque id non folum Bilfius [a'] & COWPERUS [^] jamdudum delinearunt \ ve- rum iliud etiam femper meis Auditoribus dcmon- firavi . Quia vero inhomine nullum horum adhuc reperi : ea hucufque inter officula auditus omifi . SCHELHAMMERUS qutdem in brutis etiam ejufmodi o(ftcula obfervavit [c] [, nunquam vero in homine . Quid denique de z[\x2iXio oiY\z\Ao , or- biculari (i/6?o , fentiendum ftt , )am fupra §. 68. indicavi» Sienim epiphyfes pro peculiaribus offibus numerare velimus, tunc os femoris non unum effet os , fed quinque conflitueret .
Teichmeyerus nuper his adhuc novum , tan- ^uam feptimum offtculum addidit , triangulare ob figuram ipfi diftum , quod quoque in vitulis fe reperiffe docet y & quidem inpariete ^ utaity jlnuofitatis offis mafioidei , cui crus incudis bre- vius & craffius , tanquam bafi five hypomochlio infifieret (d) : monetque fimul , hoc os dijficillime, &nonnifiin coBis organis deprehendi , ac loco moveri poffe . DOUGLAS denique etiam de alio adhuc officulo auris loquitur (e) , quod non- nulli in tendine mufculi mallei , quem internum Eultachii vocat , obfervarunt . Hoc vero tan^ tum extremum a longo illo canali , cui inharet , nbruptum effe putat , quod tendini illi forte for» tuna fubinde adhareret . Ceterum quod Alex» y 4 ACHIL-
[^] In fpecim.anatom.ubi auditus organi ana- tomen exhibet , mihipag. 57.
[b] Myotom.rcform.hg.IX. [c] de Auditu, pag.44. & feq. ^ ^^
\d] in Vindiciismodocitatis, pag.22.
lcl Myographia, pag. 27.
^44 t^ot^e .
ACHILLINUS primufde;mallei& incudis of
ficulis fcrtpjeYit , licet fone inventor non fuerit ,
monet Cl. MO RG A GN US , la] quia alii vulgo
aliis y iifque recentiorjbus inventtenem tribuunt .
de Si. (62^)adpag. lyi. Quia liher hic ftnquo ftngu •
moncel- larts htc nervi audttortt reptatuf defcribitur, his in
li aiftri. regjonibus , & forte multis tn aliis , extra Italiam,
bntione rarus efiyimoer aMANGETO adhuc ,tn Thea-
'"^'7^' ^»^0 anatorriico omiffus efi , hinc LeHortbus curiofts ,
auditQ* clfqiie ^ gui defiderio forte flagrant in hanc rem K-
''" ' berius inquirendi , integram defcriptionem, latine
utcunque verfam , hic adjungere , <& quia adhuc
fpatiolum aliquod in Tab.IL aderat , figuram quo-
que fub numero 1 1 . addere placuit ,
Tituluslibrieft , LETTRES DE G. DESNO- VES Profeffeur d' Anatomic & de Chirurgie de lAcademie de Bologne ; & de MR. GU- GLiELMINI , Profeileur de Medecine& des Mathematiques a Padove, dePAcademie Roya- le des Scienccs , & d'autres S^avans, fur differen- rcsnouveilesdecouvertes. A Rom£ MDCCVL in 8. Inquop. i6o. MASTICHtLLUS,M^^/W Komanus , fequenti modo ncrvum audttorium de- fcrtbit , Par nervorum , auditorium , qui e me- dulla oblongata proveniunt , ingrediuntur fo- ramen oflis perrofi; & poftquani portio dura a molli rcceffit , haec per exiguum foramen , quod linea centralis cochlea? format, tranfit . ^ inde per exii^uum foramen exit , quod a bafr re£ta furfum afcendit . Poftea in parre fupe- riori non folum parva illa foramina , fere haud confpicua, quze VALSALVA indicavit , repe- riuntur;verumadhuc meatusquidam , inqueni ietaimmittipoteft : per quem via libera datuc
por-
M Epift.anar.I. n-92a
'Nota. ^ 54f
portionimolli , foimam filamenti adeptsc, quae augetuf inprincipio/icut jn ccntrofuo, atque in progreffu prolongatur; fe ira infle6\it , ficut in circumferentia quadam , & pcr cavitates fpira- lescochles, de qua jam diximus. Poftquam ve- rodefcendit ad finem bafis , tranfit per parvuna foraraen in veftibulum. Hic vero hifc fubftantia mollis & nervea muco quafi quodam involvitur , & diverfis inflexionibus fenfim progreditur ad arcusufque labyrinrhi; ubi affumens iterum formam filamenti raollis & nervei , mox intra: orificium anguQura minimi canalis , & tranfe- undo pcr hujuscavitatem redit per proprium o- rificium parvi canalis ; & pofiquam tranfiit per hanc cavitatem , egreditur inde e magnoorifi- cio ejufdem arcus. Hinc ingreditur orificium proprium parvi canalisy & egreditiir rurfus ex orificiocommuni hujus arcus , per quem denua jntrat in canalem magnum , & egreditur iterum cx orificio proprio , tandemque cx offe petro- fo exit pcr unum foraminum illorum , f quae tranfverfim in vefiibulum hiant, atque in cra- nium revertendo, fe ia cercbrum infinuat , ubi vero dum penetrat, in ramos fe expandit, fe- que muhisexiguis ramulis jungit, ficuti alias parvce ramificationes venofs arque artcriofix , in duramatre, incerebri fuperficie fupcriori , & circaglandulam pinealem . Utvero circuitus hu^ jus yjervi facdius intelligi queat , en adje Eiamfi' guram , ( nobis hicTab.Il, fig. 21. ) quixeum feorfim , offibus liberatum exhibet : ut tnde vi- dert queat , quomodo per has cavitates tranfeat: Hac efi defcriptio hujusnervi^ cujus mtrabilem ctrcuitum SIMONCELLIUM, Chirurgum& anatomicum Komanum , detexiffe , perhibet MASTICHELLIUS ; inquoprxcipue demon*
54^ . Noi^ '
Jlrare vidt i ncvi auditorii portionem mollem per cavitates cochlea^ & labyrinthi neque in for- ina membrana?, ( utvulgaris efl opinio , ) ne- que in forma Zonarum , [ quemadmodum VAL- SALVA vult , ']excurrere , verum in formafila- menti nervci , mollis, quod tandem ad cere- brum revertitur . Praterea vero fcribit , SI- MONCELLIUM hanc aliafque curiofas obfer- vationes de aure brevipecuiiari libro editu7um,fi' gurafque jam ari incifas effe . Quod tamen , licet jam An^ijO';. promiffum ftt , haBenus , quantum novi , nondum faBum efl . Defcriptio quidem hu^ jus nerviftne dubio multis objcura videbitur , //- cet magnam in ea j e Gallico vertenda^ adhibuC' rim induftriam y verum in Gallico quoque adeo obfcura eft , utpaucos effe exiftimem, qui mentem fcribentisreEie intelligere queant . Denique nota- njus Cd.meran\jm in Differt.Taurinenfi X. hanc SimoncelW inventionem impugnaffe : qua; propte- rea y ftlubet , evolvipoteft. 4e tun;» (6^*) ad pag. lyz, Inpracedenti hujus libelli €is arte- edttionetres tantum , ut olim numerarunt , de- rj^rttm, fcripji arteriarum tuntcas : pofterioribusveroin- quifittonibus reperi , quinque mtnimum in arteriis numerandas ejfe^qucc in majoribus arteriis,& pra:- fertim trunco arterice magna , fatis manifefla ac diflinBfe funt , facileque deprehendi eo poffunt or- dine , quo ilUs defcripfi . In extima multa con^ fpiciuntur vafa fanguifera ; alteraex multisplexi- bus retiformibu^ conftat , & in varia; lamellas di- vidipoteft: quam tamen ob homogeneam fubftan- tiam tantum pro unica numero . Tertiaeft tenax &firma membrana , ad tendineam fubflantiam accedens ; qua ablata , tunica denfa craffa ex fi- bris manifeftis mufcularibus quamplurimiSyCtrcu- U "vW annalf in madum arterias ambicnttbus ^
CQm-
Nota. ^ 547
eotnpojlta , ^ua quoque ob cra[fuudinem in diver- faslamellaifaciledividuaeji, Quinta dentque t^ inttma , fibris annularibus earneis /ubjeBa , ncrvea appellatur. Quod vero ad iTiulcularem/p^- ciatim attinet , in dtarto quodam^ quod quondam Haia , Itngua germanica , tituloBiblicthecami' fcellanea ( vermifchte Btbliothec ) prodibat , in recenfione compendii mei Authores tllius tunicam mufcularem , partim aucioritate Pechlini & Schelammeri , partim propterea negare volue- Yunt , quia requifita mufcuit htc abefient , & quandoq ue avtexix oI{q^ fierent y id quod contra naturam mufculorum effet : Schelhammerus /w- fuper putavit j arterias non vi , aut tunica ma- fculari , fed fola iplarum fublideniia confiringi ^ ^nale8.an^t.DiJfert.IX.& X.
Verum cum in tntefiinis alttfque partibusfibra bis longe tenuiores tunicam mujcularcm conjiitu^ ant ^ O' promufcularihabeantur^atque motus & confirttiio intejimorum huic intejiinorum tunica ab omnibus anatomtcis .^<&qutdem mertto adjcribatury mtror,ruare arteriis.in qutbus hcefibra carnea an^ nulares longefunt manifefiiores ac crajfiores , va^- riafque Jatis notabiles jubrubicundas lamellas , quod untcuique quotidie ojiendere pofjum , confii' %uunt,qujsque ionge manijcjiiorem ac forttorem in ■propeliendo fanguine conjiritiionis vtm & motum exerunt , mujcularem tuntcam,aut requifitum mu" fcult-, ( quodinmanifrjiafibrojafubjiantia, & ^onfiritiionis vi ac motu confftit)denegare queant, JDenique ettam nec > oc verum eJ]e,quod partes mu-^ Jcuioja inojfeam Jubjianttam mutart nequeant y (prater ojjicuia Jefamotdea , qudc htnc indc & in principio& in fine variorum mufculorum /apc deprehenduntur ) ipfa dura mater , qua recen'* tiQrumanatomicorum judicio mufcularis efl , imo,
tpja
p4^ . . ^^'^ *
ipfa intcjliyja , inquibuifubinde offea fnbflantta
reperitur , fatis- evincunt , Denique autloritati
Pechlini C^Schelharameri , loco multorum alio*
rumyauBcntatem Mor^na,gm, fuwmi anatomici ,
cppono\qui in kdverfAl. Animadv.^%, tunicam
mufcularem arteriarum nonfolumfiatuit ; fed et-
iam ejuffibras annulares )Centray[iX)gtu fpirales,
def'ndit.Meo(^ue fummo jurc irteriis tunica mu-
fcularis tribui poteft,^«^ de re etiam conferripot-
^/fLANCISlUS^fW/?;?^^.9^D0UGLAS-
SIUS contra in Di [fert.de Peritonxo arteriar tan-
tum ex fcla O* unica tuntca mufculari conflare
vult , exteriorefque reliquas tantum a tunica ceU
lulart communi provenire exifltmatpag. 26.
\_6^*- l^ad p. 173. multi quidem j^natomici &
Phyftologi dividunt Arteriam magnam in trun-
cum ejus alcendeniem & defcendentem , eodem
modo y utivena cavadtviditur , Verum alio mo'
dofe habet hac arteria in homine . [a^ Nam pofl-
qnam tres circiter digitos tranfverfos unico trunco
furrexit , arcus in modum infleiVttuf , retrorfum
& flmul deorfum pergit per thoracem atque nbdo"
men : qui vero arcus a bafl cordis , donec defcen^
dat ex Morgagni annotatione [^] feptem circiter
digitos tranfverfoff tmplet , vocaturque a loco in-
flcxionis , verfus tnferiora , triincus aorta? defcen-
d ens, unde omnes arteria partium inferiortm. Ex
arcus vero fuperiori parte in bomine tres ufltatiffu
me infignes X2Lmi furfum afcendunt , quorum dex-
terdeinde, modocitius , modoremotius atrunco ^
infubclaviam & carotidem dextram dividttur ,
medius vero carotidem flnijiram . & tertius fub-
claviam ftnifiram confiituit : quiS pojlea per tOm
tum caput & brachia diflribuuntur . AUquando
quod
[a] vid.optima cjus delineatio in DraKio An-
tropoIog.Tab.XX.
Ib'] vidMichelottAQ feparat.fiuld, pag, 1 04 •
quodraYumeJly quaiuor rarrcs arcencientesin fc- minlno caJavere reperi .• quomm duo extremi , «• tramque Jubcl iiiam\ duo medii vero binas caroti» des cunjiimeru/it : quod ctr vafu his cera re^letts, adhuc infpiritu ajjcrvo la^.Rarijfime vcro fi un- quam , duotanc jm rami , .^('.^jdcjnres in homi- ne reper^un:ur , multo minui unus y quapropter aortain truncum afcendentern & defcendentem dividi n-:quit , In canibus quidem , vicuJis , a- liifque bejiiis plerumque unus inftgnis ramus a^ fcendens obfervatur , unde crrcr tlle ortum traxif' fe videtur: cui tamen plcrumque adhuc m inor qut' dam ramui afcendem vicinui efl . "Neque Caniii novahorum vafommddineatto^^b'] cumjlatu 6r- dinario maximeque (onfueto convenit ; cum duos quafi tantum ramos afcendentes exhtbeat : altcrum eumquc prtorem , foltto mcijorem , (ex quo deinde fubclavia dextrc^ O' du£ carotidcs)alterum a prio^ riquam remotifjimuyn , qui Jubclaviam finijiram confliiuit . Epo contra inomnibus , qux amultis annis hufus diflrtbuttomts cauffa examinaviyCada- vertbus , nullum cum hac deltneatione conveniem deprehcndi . Nam ramus , qut carotidem fini' jiramconflituit y ut plurtmum dijiinctijjimo prin- cipiQ , acjere in medto , / tter prtmum O" tertium prodire folet . Qnare fif^uras Verheyeni , Ruy- lchii [^"'iey Drakii [a^accuratiores p^.dtco : Itcet hic divijionem fubdavta: & carotidts dextrx trun- co nimts vicinam delineaverit. Attamen non qua. fuor exhiLuit ramoSi ut NiCoJai vult [c] , fed tau-
tum [^] quatuor eiiam ramos noiavit ac defcnpfit \\\.Bergerus^\r\ Ad.Erudir.an.i 698.^.295.^111 ve- ro a ojeisdifferunr. [Z>] Impe:.Anitoi-nic.T,lV» [c] Thelaur.anatom.IV.lab.ill. W] Anthropoloi^.Tab.XX. l/\. DifTert.de DiicCt.vaioiuin , pag.24*
550 Notte:
tum tres , Carotidem enim dextram ex fubclavtet
provenire , & exfigura Drakii, & ex ejus expli'
catjone quam manifefiijjime agnofco .
^ecar^i' (6$*) ad p.i-/ ^.Czmius ii6rofa:pius citato, Ta-
tidt»m ^^^^ Lfigurje 2. explicatione , omnes anatomico-
divifio' rum de arteriarum carotidum divil^tonibus atque
nibus» diflributionibufcarpitfiguras, & pro imperfeBis
declarat , aliamque novamfubfiituit , quam forte
peffeBam credidit.Verum quantum & hac aperfe-
tlione adhuc abfit , facile illi agnofcent , qui vel
leviter tn vafis ope cera replendis exercitati funt :
illi enim norunt , harum arteriarum diflributiones
per tempora & faciem longe ulterius progredi ^at-
que finemnon habere y ubiille finesfecit ; verum
temporalesionge lateque per totam fupremam ca-
pitis partem , reticulatis anaflomofibus difiribui ,
atque cum arteriis alterius lateris coire . Ita & ea
arteria , quac genam afcendit ^ &quafi circa me-
diumejus minimis ramufculis termtnaretur, deli^
neatur , mtnime ibi finitur y jed hu\us artertiS in-
fignis ramusper totam malam oblique verfu^ oculi
cayithum majorem afcendit , partim orbitam tn-
grediturjifque in regionibus multis partibus pro-
jpicit\parttm adfrontem abit. Alius eiufdem arte»
ridC ramus notabilis,priusfubdivifus,perlabraper-
gity & arteri£ alterius laterisper anafiomofinjun^
gitur:qu§ arteri^ in cura labrileporini vel car^
cinomatts labri incifp magno fatis impetu fangui-
nemfunduntyquaverolabrafecundum Canrn fi^
guram , nulios arteriarum ramos haberent . Tace^
mus , 7ie ntmii hic prolixi fimus^alios hujus figur^
defeBus , variafque eas variationes , quas circa
primam carotidis divifionemf^pe obfervavimus .
ab ea.,quf a dmiofijtitur , longe diverfas . Hii
enim neque in arte vafa revlendi fatis exercitatui
fuiffe videtur : ali^f h^cfaciei vafa mcliui reple
ta
ta Nou. 351
effent ; nequeforte fgpiui hac vafa replevit ; ^'^^ias carotidii externp & internp fitum atque fle- xionesnoyiita femper fe habere y ut fcribit , finc dubiomonuiffet * Quandoque enim , ut a Drakio delineatp funt , quandoque vero alia rationefiexf deprchenduntur : quod illi facile invenient , qui has arteriasffpius apta cera , idoneifque fiphoni» bus implebunt .
[66*>^/?.i74.Arterias vertebrales^/«^<:/^7;/V/ de ar- criundas f per fcramina , qup apophyfibus verte- teriis brarum colli infculpt^ funt , ad cranium afcende- '"^'''f" re^omnes yquantum memmi , docent, quide hisar- J*"''"* terisfcripferunt , anatomici : atquefic per h^c om- ' nium vertebrarum coUiforamina has arterias tran- ftre tacite imiuere viaentur . Ego vero,quod adhuc a nulio notatum novi , in quamplurimis cadaveri- hus, in quibus arterias cera replevi , conflanter de^ prehendi , has arterias non in infima vel feptima colli vertebra , verum infexta five penultima fo» ramina hcec ingredijvenas autem vertebrales e fe- ptimi£ demum vertebraforaminibusprodire. Quod €um infinem ab ejfeHore corporis noflri faElum vi- detur , ne , fi arteria & vena per unum idemque foramen tranftrent, arteria, dum valde dilatatur, venam comprimeret , atque fic progrcffum fan- guinis in hac impediret . Quam ob caujam etiam in cranio arterije & venx prxcipujs non per ide m foramen , fed per diverfa tranfeunt .
{^SS^^^^ad pag.i'] \.An. iji(^.incadavere femi- De ar- ntno, in quo arterias totius corporis cerarubra re- teria. pleveram , hoc inprimis notatu dignumjudicavi , bra- quod arteria axillaris dextra , flatim ubi axillam chiali • deferuerat , atque ad brachium pervenerat , mox induos ejufdem magnitudinis infignes ramos bra^ chiales divifaeffet: quorum alter per internum brachtilatus verfus cubitum , uti alias ex con^
fucta
55 2 Nota,
ftieta naturit legc fiert fokt , pergebat , ibiquepO' flea eafdem dtvifionet , eujfdemque per cubitura & manum progreffum ac diflributionem, ut aliasy quandounic^ tantum arteriie brachialis truncus adefl , habebat ; altervero mox infra articulum humerifuper mufculum bicipitem tranftbat^ & in externobrachiilatere ^ juxta bicipitem ufque ad esradii, ac deinde fecundum hujusfitum ad car» ■pum & pollicem manus defcendebat , arteriam' queprimoillam ^ quj: in carpo apud agros explo' rarifolet.a Medicn , conflituebat , Pojiea prope pollicem varie divifus per anaftomofes cum prioris inmanu ramis jungebatur ^ qui dtinde ftmul per manum & digitos , ut alias , ubi untca tantum arteria brachialis adefl , fierifolet , dtflribueban' tur , In primis vero notandum , quodramus in» ternui in brachioininttriori bicipitis latere , alter vero in externo ejufdem latere ad cubitum de^ fcenderit , atque ambo demum in mafiu rurfus manifeflis ramulis juerint conjuncii. Quales ufus in chirurgica difciplina ex his in vulneribus bra- chialis arteri^periculofis , itemque in anevryfma' tibus brachii curandis y deduci pojfmt, brevitatis caujfaftlentio hic prjctermitto: qui vero prolixius legipojfunt tndifftrtatione , quamtitido obfervu" tionum Medicarum An, 1730. Candidatus tunc Medicinije , D. Mcebius Helmftadii publicavit , pag.iZ. atque folum hic monemus y nunquam ob vulnus brachialis artert^ brachtum ejfe amputan- dum , ut alias fcepe fatlum efl achirurgis , ante- quam certe cognoverit , ligatura arttria brachium fervari non poffe . de arte. {S-j^^adpag. 175. ArreriascDefophagi ^ /j^?«- riu oefo^cts notatas atque mdicatas effe , jamdudum mo- f^^S^is-nui : Nicolai[^] nonnifiKuYkhiumcitatjatque
Dra- La'] Difsert.de Dirc£\.yaror.p.64,
Drakiura, quiparvulamaYteriamex aortaadgur lam abientem , notaverit . Ego vero nonfemel ,fed faptus , duas , imo tres tales arteriolas , djjimtlis principiis ex arteria magna oriundas vidi ac de- monflravi , qu£ cera repletx erant ,
(68") adpag. 159. ^''enas Vertebrales ad cra- devena niuai non a(cendere, neque Cm^us laterales adire, JJ^J^ cum Willifio & Fallopio , contra Vefalium , Rid- /i^j^/, leum C!^ me , modo laudatus Nicolai contendit. (a) fu in Hoc verum effe concedo (n illis cadaveribus , i?i qui- craniu, bus foramina illaftve canales poft apophyfes condy- loideas ojfis occipitis , ( de quibus ^.202.dtxi ) ftcut fepms effefolet , claufaftve coalita funt . Quoniam vero hccc joramina in multis non claufa j fed aperta funt , &infinus laterales manifcjle defrnunt , in hifce cadaveribus , p^-xfertim fi per ftnum durx ma- trts longnudmalem reltqui ejusfmus y'& veucc i?ide provenientes , bene repleti funt , per hxcfcramina five canales venas vertebrales cranium ingredi , & infinu; latcrales , prope exitum eorum e cranio , fe inferere vidi . Qui huic expertmento apta inveniet cadavera , (^ meomore procedet , hanc communi- cationemftne dubio inveniet . Injuper ab iis , qui hancvenarum vertebralium cum finubu^ laterali- bus , per canales indicatos , communicattonem ne- ga?it , rogo , tit alium horum canalium cranii ufum oflendant .
(69*) adpag. iSo.ValvuU hujus infignispro- de val- pe cor tn veniC cavce trunco inferiori , ( de qua jam "^"^^ pag, 1 1 2 nonnulla dixi ) primam mentioncmjecif- l"» " fe invenio Ch^ic^d^num , tn anatomes jua prima editione , qux Londtni Anno lyi'^. prodiit , pag, (^o.qui & ejus aliqualem deltneationem cum pu- blico Tab. IX, comfnunicavitj quam vero Douglaf- iio adjcribit , eamque v^^lvulam nobilem cavae
Z afcen-
(a) ibidem p.4.
354 . NotiS ..
afcendentis ( quo nomine eevam Inferlorerft hic intelligit ) appellat . Sed in tertia hujus libri editio- ne hanc tabidam , i'n qua hjsc valvula delineata eji^ nefcio quam ob caufam , rurfus omiftt , M hayic ve- fv valvulam deftonandam forte Eullachii Tab. VllLfig.VL qu£ m opufculis ejus anatomicis Anno if6$. f^enetiis imprejjis , euraque Boerhavii An, ijoy.Lugduni Batavorum recufis , exhibetur^^Doii- glafi:e occafionem dedit : fed Euitachius eam non valvulam ,fed membranamyo/«w , artificii & ad- niirarioiiis plenam , appellat , quae forainini veng c:>vx a jecore afcendentis , quamprimum ha:c in dextram auriculam degenerat , pra£fe£\a eflct , dimidiam pariem , eamque anteriorem illius oc- cuparet , & de-ncepsrerrculum efformaret . (^a) De ufu vero illius nihil addit . {b) Sed Lancifi us /W Eufi3chi! tabulis , quiS deperdit^ credebantur , at- que Anno 17 14. Roma ab ipfo editjs funt , & fpe^ ciatim in Tab.XVLfig.llL expUcatione^hancmem' branam quoquev2i\vui2im appellat : qua impedir credit y ne ianguisa jugulanbus , per fuperjorem cavam defcendens , nimio impetu arietet cum fanguine percavam infcnorem alcetidente. Wins- lous vero omnium optime hanc valvulam & de- fcripfit <& explanavit (c) , eique valvulx reti- Culat(T' Eufiacrii; ncmen impcjuit , Detnde elegan- tem ejus figuram lunatam atque reticulatam.jitum ac conriexionem accuratius , quam anteafattum efl, litteris cc/fignavit : notavitque y ejus cavam par-
tem
(a) «r ^ br. de vena nnepani adhuc paulio pro- lixiorem m -is membran:r delcriptjonem dedir,
[b) Bauh;ni:('n thcHr, arai ^►ra. a!>pend. Tab, VlJi. rig, ueandcm £/(/?^ry6/V figuiam exhibet; fed ufum quoque hu;')s membraijas filet, nequej adhuc valvulam eam appeliat. }
(r) in Hiftor, Acad,Reg. An 1717.
tem furfumyConvexam vero deorfumfpeEiare,PriCte^ rea oftendtt , eam invefligando non anteriorem yfed pofteriorem cavac partem incidendam effe , alias eam non facile reperiri . Denique notavit , eam fapius in adultis , ubiforamen ovale claufum, abef fe ; in infantibus vero , prafertim recens natis , & ubi alihs foramen ovale apertum, optime confpici ac demonfirari poffe : in prirnis ft vafi aqu(C pleno im' mittatur . Tandem , ut alia , qua notatu digna tn doElahac dijfertatione enarravit , brevitatis cauf- fa , prMeream , docuit , cam ipfam non folum u- fum prdsfiare , ^^r/w Lancifius et affignavit ; ve- rum ettam , cumprimts in foctu najcendo , { ubi maxime fpeHabilis ) impedire , ne fanguis ex au- ricula dextra , aut vend cava fuperiori , in cdvarri inferiorem remeare pojfit : quibus vero de rebus "Winslous uberins legi meretur : qiti etiarri eodem ioco de ufu fbraniinis ovalis & membrano: huic bppoiitCE , quam contra vulgarem fententiam cum Meryo valvulam effe negat , varia profert , qux ubenori inquifitione dignafunt .
(70*) adpag. 162. Nervos vel ex medulla ce- . rebri oblonpata i vet ex fpinali oriri , Anatomici "^ "''^" isonjenttunt ; verum ex qutbus Jpectattm meduUa ,.„„,/«.; partibus aut locis proveniant , vatde difcrepant : ceno ; qtiemadmodum cx ^'\\\\(\o <& Vieijirenio de Nervis , Duverneo de organo auditus Tab. XL Ridleo de cerebro , Morgagnio & Santorino va- fiis ex tocis , aliifque videri poteft . Quod autem non lam crroribur nonnullorum auBorum , ut facile qUis fufpicaripoffet , quam natura varianti potif- fimum adfcribe?idum effe cenfeo : qua in origine , dijiributione , ^ pteJttbus multorum nervorum , ut HSiJfime Morgagnius/fwm (a) , incerta & varid
Z 2 ejl
(a) Adverfar. anat. II. p. 75.76.& AdverfiVL- Variis in locis.?
5^(5 ^ Nou\
tfl . Santorinus quoque , fubtilijfimuf nervorum pet"
fcrutator , poflquam in veris eorum originibusdete*
gendis multum opera imptndit , atque dtpna de iis
tf fpe- propofuit , tandem tamen fatetur (a) , origines ner-
ttaum ^ n^QYnyyi cerebri non conjhnies e(]e : fed variare , At
^gji^ll^^ /peciatimdevero nervi inrercoit^ilis principjo ex
recentioribus anatomici prxflantijfimi diffentiunt ,
Plerique cum WiJlifio ex pari quinto , & fexto ft-
mul eum deducunt , atque certos furculos huic \ illiy
■alios adfcribunt . Eufiachius , ut ex tabtdis ejus
conflat , exjolo fextd eum accerftt : cum quo maxi-
me cGnfentitMor^^2.gnhi^ : qui nunc unico , nunc
duobus , nunc tribus furcuUs , ejus exortum afertoy
nunquamvero /ntir luculenter a quinto fe vidi(fe
ajfirmat.{b) Linciru s hunc nervum , neque a quin-
to , neque afe>.to pari deducit ,* fed peculiarem ac
diflinSium exortum , a protuberantiis fciiicet ce-
rebri , ubicurn peduncuHs glandul^ pinealls ad-
ne£tuntur, ipfltribuit. (c) Co^i/pcru^ de certa &
conjlanti origine ejufdem ?ieTui ?iihil aflirmare vo-
luit . {d) Santorinus tamen rurfus a pari quinto,&
fexto , cum VleufTc-nio , & H.id iec ortum ejus fe vi-
dijfe tejiatur . (e) Ego quoque eum nunc exfexto ,
nuncex Jexto , & quinto flmul prodiijfe obferva^-
rui : qtia omnia , criginem ejus variare ,fatis evin-^
cert videntur : ctijus tamen varie ac diverfx ob -^
fervationis tam ntrvorum csrebri in univerfum ,
^uam fpeciattm intercoflalis , etiam aliquacaufai
ejfe pctfl fumma exilitas <& mollities horum^
nervorum prope exortum , ob quam , dum cere-
hrum eximitui' , & praparatur , facillime rumpi ,
diflrahi, autaUomodoUdi pojjunt ,
(71*) ad (d) Obfervat. anatom. pag.d^. aci(^7. i
{b) Adverf. anatom. VI. pag. 30. |
(c) Mcrgagn. Adverf, V. pag.105 'd) ut Morgagnius monet Adv( } Qbfervar, anatom, pag. 66,
(^) ut Morgagnius monet Adverf. VI. pag. J
fyi^) adpag, 1^3. \/illifiura , qui primus de^ d$p^'A cem cerebri parianei-vorumnumefavit , omneffere ctrebrl Medtci & Anatomici recentiores hucujque fecuti ^<^^^^^^ funt . Mihi vero jam dudum vifum ejl , decl- mum five ultimum ejus par immerito ad nervos cerebri relatum effe : primo , quta tion a cerebro , aut medulla oblongata oritur , fed a fpinali me* dulla : qu£ vel fola ratio , fiali^ deficerent , fuf^ ficere poffet , ut Anatomici illud mecum e numero nervorum cerebri eximerent , & ad medullje fpt" nalis , cujusvera<& genuina foboles efij nervof transjerrent » Accedtt deinde , quod hoc par non per foramen quoddam capitis five crantt , quem- admodum cerebri reliqua : tranfcat : tmo ne qui^ dem inter cranium <& primam colii vertebram , ut "yiiliiius , aliique eumfequentes voluerunt y verum inter primam demum y ut e^o faltem obfervavi , & Jecundam cclli vtrtebram : nullv.m entm un- quam nervum inter cranium & pnmam verte^ bram prodeuntem manifejie ccnjpicere pctui , ip^ feque Willifius, ubi de paris hujus exitu dijje^ rit , tam dubitanter de tllo loquitur 3 ut merito inde fufptcandum , ipfum hunc ncrvum interocci- put & primam vertebram exeuntem luculenter haud vtdtffe : & idcirco , quia ejus ortus et egref- fus omnino efi extra cranii limites , nullo modo pro nervo cerebri , fed pro fpinalis medulLc primo haben debet . Do6iiJfimus , mihique amtcijfimut Morgagnius concedit quidem y hocpar^ion e me^ dtdla cerebri oblongata , fed ex fpi?iali oriri , ■ neque per cranii foramina exhe ( ^ ) , differre au^ » tem ineoa Iptnalibus reitquis , a<w Ridieo afjr' mat , quod non , ut hi , antico <& pofiico ortatur principto : & propterea illud fpinaltbus non ac^ ^(nfendum effe arbitratur . Verum Santorinus
Z 3 non
i^a) Adverfar. anatom* VI. pag, 39, 40.
fien folum mecum fenfit (a) ; fcd accuratijflmh ettam inquifttionibus fe recepiffe affeverat , il$ud, ficuti ceteri nervi fpinales , tam c priori , quam pofteriori medullse fpinalis facie oriri : hinc quia fic omnia fpmalium nerv(r,'um , nulia vere cere^ bri requifita obtinet ^ merito etiam ad fpinalis medulU illud referendum effe cenfeo . ^emu' {jz^) ad pag. 184. Cum in uvula ejufque mu- g ^^' fj^^i^ examinandis occupatus ejfem , fccpius & uU Jiaphh P^i-^ inquifitionibus perpetuo obfervavi , e radice {ho - (ipophyfis tenuisproceffuum pterygoideorum , (quam Sd,nior'ums haud inepte corniculum horum procef- fuum appellat )feriem fibrarum carnearum , fatis confpicuarum , oriri , qua conJunSia exiguum mu- fculum conflttuunt , cujus tendinea expanfio de- finit in velum palatinum , verfus uvuU partem fupc riorem , quam una cum aliis mufculis fur- fum trahere valet . Si & ab aliis exigua hxc mujculofa pars pro mufculo agnofcetur , quemad" modum revera effe videtur , ccrato-flaphlJinuG vocari pojjet , eumque aliquomodoTab,VlILfig. 38, littera II indicavi : licet a cdatore fatis bene non fit expreffus.
[7.5*] ^^ P^E.^ 1^3, Qundraginta quatuor mu-i de wu- fi^^^-^ intercoflales pcrperam numerert , cum Dre- jfcuUs Ymcuri\o fufiinet Schelhamerus . [^] „ Fibras inteyco. ^^ enim tntercoflales , ait , non ita difpofitas effe jialibns. ^^ ^^ mufculos feorfim, exhibere queant ; fed per ; 5j mixtas ejfe , ut decuffatira inter fe difcurran t .., Aiterum enira horum ordinem a coflje fuperiori „ parte inferiore externa , ad coft<e mferioris pai 5^ tem, fuperiorem internam , oblique deciirrere ^, alterum contrario modo a cofla fuperiQris pa te inferiori interna , verfus inferioris parte
fupe-. 1] Obfervatv anatom, pag. 69. 'b] Anakct, anatoni. differt, IX, N,4^,
>?
» fuperiorem externam , iudem oblique . Hujus
fahrica autem rationem effe , quod non tan- \y tum furfum , fed etiam extrorfum rojia tra- 5, hendig erant , quo thorax amplior fieret . At' 5, que hoc modo thoracem folUm exhibere , qua- jy lis }2ullus exjiaret ufquam , nec ab artifice „ quoquamfabricaripoffet. Itaque tantum XXII. intercofiales numerat : quibus folis cum fubcla^ viis elevationem thoracis adfcribit . Gouey ve- ro contendit , omnes mufculos intcrcoflules non nifi unicum conflituere m\ik\x\\dm ^ qut in pluref tantum ventres diflributus effet {a) : cjuoA fingu- lari experimento probare vuh , quo unum latus thoracis , vel exhomine , vel alio animalt reJeBumy coquit , donec carnei offa rclinquere queant : ita enim totum hoc extenfum carntum , ut partem continuam , a coflis detrahi poffe docct : quod iis forte haud difplicebit , qui mufculos midttplicare non amant ,
[ 74* ] ad pag, 193. §. 937« Mufculorum lum- de mu^ hncalium quatuor utplurimum in quavls manu ^f^^'f . adeffe folent , quorum fmgulis ftn^jdo digito , v.t caiihusy fupra indicavimus , tnferitur; attamenfuutnde , ut profun^ in aliis , ita & hic varietas obfervatur . Deprehen- ^" 6* dienim An.ij-^o, quinque in una raanu , ab ea-^^^ ' dem originc , tendinibus nimirum mufculi prof".n- ^i di in manu , unico principio proveniffe , quorum ^ primus in iafus externum digiti indicis pollicem ref- ■\ piciens ,fecunduf , tn latus externum dipjti medii; ,^ terttus, tn iatus tnternum cjufdemdigitt y quartus, i^f, inlatus externur.i di^iti ajtnularis ; V, iniatus in- J ternum , annuiaris tnferebatur . Quatuor poflerio- ^\ resi)iprimaflatimphaiangajung^'jantur tendini- jj,» bus iriteroffeorum\ primus vero tendine fuoPecuiiari ,\ periatusexternum digiti indicis cxcurrebat y & in ' ' ' I 1 Z 4 ' fx-
[0] Veritable Ghirurgie . pag. 189.
^6o Notac.
extrema demum hujus digiti phalanga fini&hatur» Ft£terea 7iotavi , digiiuni minirnum ab his 4umbncalibus hoc in cadavere nullum obti- nuii+e muiculum , ut aliar fieri folet : contra digitus medius , & annularis quilibet duplici mu- fculo lumbricali gaudebat , index vero tantum unico, Circa uim horum mufculorum moneo , cum vulgo tantum pro fiexoribus > & quidem pri- 7n<s phalanga haben foleant ,eos i . quanUo untfo' lum lateri digiti :, ut vulgo fit , inferuntur , <& quidem utplurimum pcllicem refpicienti , eos etiam adducere ^odt adpcUicem , atque ftc inte- roffeos juvare j 2> quando ad extremam ufque pha- langam excurrunt , eos nonfojum primam , verum etiam reliquas phalangas moverc \ 3. quando duo uni digitc utrinque inferuntur , eos non folum fle- xionem hujus digiti multum promoverCy ejufque vim augere poffe , prsfertim fi hcc in duobus di^itis me- diis uniuf m-anus , ut hicfaBum ej} , contign:verum etiam eos ad digitos facilius citiufque & addu- cendos , & abducendos a fe invicem multum facere pofje y id quod Muficis ad digitos citius elegamtufque movendos , magnam aptitudinem^ prce aliis conciliare potefl . Denique , notamus , mnfculos lurr>bricales proprie unum tantum efTe mufcuium, in quatuor vel quinque caudas defi- nentem j dum unico tantum principio , eodemfe- re modo , ut fublimis , & profundus incipiticir- ca quos vero idtimos mufcidos , lublimem Cl^"' pro- fundum adhuc moyiemus , quodtendines eorum in manu ffpijftme tenctines fibris interfehinc, inde fcuhs connec^antur y imo & nonnulli harum fibra- ittterof- rum mufculi profundi iii primam digitorum f<^'^ .phalansam inferantur , atque fic& hismovendir
m. E75*] ad pag, 193. §. ^7j, Haud finc ratione
Cla^
C/^r///".'WinsIous monet {a^pUrofque Anatomicos mufculos interoffeos non fatis accurate propterea tradidijfe , quia hi in myologia demonfiranda utm plurimum poflrerni fint , ubi Anatomici^ diuturni laboris tunc pertxft i adfinemproperent, atquefic hos mufculos , ( quodfape verijfimum efi ) raro dc" bita cura perfcrutentur y fed obiter , & quaft per tranfennam tantum ojlendant atque indtcent : quemadmodumetiam ip/e Covvperus, diligentij' jimus alias mufculorum perfcrutatcr , fatis jejune ac imperfeBe eos adfcribit : atque hinc faEium ef- fe,ut eoufque haud accurate a pUriJque traditi fue" rint y adeoque meliorem eohum defcriptionem , qUi£ hic fequitur , \/inslous Juppedttavit , Divi' fionem ecrum in externos & internos , numerum" que fenarium probat^ verum ratione infertionis, & tifus cumvulgart defcriptionencnconvenit . Non' nuUos enim , ait , affirmare omnes externos ejfe ab» duHores \ internos vero adduElores ; aUos contra-- rium de iisjlatuere . Wjnslous vcro contendit , ex^ ternorum duos priores , {indici fciUcet maxime vi- cinos ) unico digito medio utrinque inferi, ad tpfum adducendum , & abducendum ; terttum vero an» nulari digito datum efje , eumque abducere , atquc fic ojlendn , tnterojfeos extcrnos non nifi duobus di' gttis ( mediofcUicet & annulari) infervire .
Internorum veroprimum , indici j aUerum , an' nulari j ad tertium minimo digito comtttt : qui omnes hos digitos abducerent , (b) Unde apparet ,
iitte-
(a) Memor. Acad.Reg.An.iyzo.p.i 14.
(b) quomodo vero interofTeus internus, fi fj- tum confidero, digitura minimum abducere pof- jfit , (^^<^«r^rf enim anatomicishiceft , a pollice removerc five abducere ) ego fatis non perfpicio . (MonuitmeCI.^V^/Wowj-hoc abducerevhiumd- ic tyo§raphicum editionis Araftelodaraenfisj cuiaa
^Sz Not£^
vjterojfeas internor , ex 'Winsloi fentenfia , digito Vftedio hanc famulari , fedfolum reliquit tribus . tiaDou , ^^ ^^ ndem fere modum , fed pro lixius , nobilis gUffti . anatomicus , & fpeciatim fubtiliffimus mufculo- rumfethr, Jacobus Dooglas , in jdspius laudata fua Myographia (a) , hos fex mufculos lingua Anglicana defcribit . Quia vero hic liber extra Britanniamraruserat , cum tertia vice compen-' dium hoc ederem , nec a ^f^infloo multifque aVtis anatomicis tunc adhuc vifus videbatur , ejus defcri" ptioncm hreviter,quantum poterojatine verfam, hic anneSlere volui:quf tamenjam ettam in verfione to- tius libri,quts A, ij2p»Lugd.Bat, prodiitjegi poteji, „ ReEie eos dividi , ait , in externos O* internos^ Exteynosrcplerefpatiumtotum (five triafpatia ) ojfium metatarft in dorfo manus : inter^ios vero,qui^ busnomen interojfeorum minus reBe competeret , oriri ex anteriori parte offium metacarpi, qua vo- kim refpicit , eofque unice in vola manus , non in dorfoejus confpicuos effe\ cum contra externi utrin^ que appareant , Prirrmm interoffeura internum oriri partim tendineum , partim carneum , a tota parte anteriori sffis metacarpi indicis , inter caput 0" condylum ejus , ut & a parte Juperiori offis me» tacarpi digiti medii ; atque inferi ei latere indicis, quod digito medio proximum . Alterum , eumque cxterBorumprimum. ortum babere aparte maxi^ raalateris extertiis off\s metacarpi , quod medium
digitum in cditioneParifina , quam non vidi , adducere fcriptura efsct , quod itaque& hicledorcs monc- revolo , quiafic fenfus manifeftiis & perfpicuus cft . Attamen non omnes interni funt adduSlores, fedrolura fccundus & tertius , Tab. nol^ra IX. fig. II. E.& F. primus vero D. indicem a poili- Qt, abducit ,
{a) quae jara Londini A» 1707. prodiit in 8.
^tgitum fujlinet ,_ & alir^uc modo tendiriem ab e-. jus parte interiori , proxiniefub capitulo ejus , h-. deque perlatusmedii , quod indicem fpeBat , fe extendere . {a) Terttum , excernomm fecundum , per alterum digiti medil latus porrigi , atque o- rjfine hoc fpatium , quod inter offa metacarpi hu- jus&annularis digiti , sx quibus crttur , interja-. cet , implere , Quart'i-n , internorum .fecundum ad latus digiti annularis , quodmedium digitum refpicit , perttnere , oriundum a tota facie ante-s riori offis illius mttacarpi , cui annularis infi' Jiit . Quintum , exiernorum tertium , per alte- rum hujus dtgitilatuf excurrere , & interflitium , inter ojfa m^^tczsarpi anmdaris & auricularis , in quibus ortum l.abet, replere, Sextum , atque internorum tertium , extcndi per illud digiti auricularis latus , quod annularem fpeEiat , at» que parcim tendtneum . partim carneum , a to- ta illius ojfis metacarpi facie anteriori originem trahere ,
Omncs hos mufculos utrinque generis tranfife monet fubl'gamerjto quodam tranCvcrfo cartila* gineo, <& tunc quemiibet duos formare lendi- nes : qunrum alter mox fuperiori , & laterale parti primi tnternodii injcratur , alterum vero valde ampliari , tta ut maxiw.am partem prt-. mx junBura , cut tendo extenforis adharet , te~ gat ,' pofita eum paullo anpujliorem rurfus fiert, Ji appropinquet ad jjcundum internodium , ubi uitimo nomtnatus mufculus finiatur , atque obli- que fecundum lo/igicudinem hujus ojjis excurre^ re , tbique ipjum , tn parte fupertori articuli
extre-
{a) mr;glsperfj.icua & facilis forte fuifset Au-. ^ons defcriprio, iipriusomr.es internos,& dein-» de extcrnos dekriprilset , zm vice verla : c\i\^ nem yero cjus liic (ir.iiarc noiui ,
^6^ Notjs,
txtremi , pciflq^iam priuf cim focio fuo dlttriui laterif fe conjunxerit , finiri .
Quod ad ufum ex mente DougfafiTii attinet , pergit y fi tendines longi agant , u 1 1 i m u m articu* tum eis extendj , atque . fic eos fupplere vicem ex* tenforis magni ^ qui hic deficeret y fin vero bre- yes , dignos ad latera moveri , ide/i, vel adpoU licem adduci j vcl ab eo abduci . Haclenus Dou- giaffii horum mufculorum defcriptio, cum qua \^in- sloi &^ noflr<& pofleriores obfervationcs plurimum conveniunt .
Ubi tamcn adhuc monere volo, intercffeum intcr-
num primum Tab.lXfigA, Aeffe adduclcrem di^
gitimedii , alterum B , abduttorem ejufdem di*
gni , ^ tertium C abdnElurem annularis : e con"
trario internorum primum indicis effe abduElorem
Tab. IX, fig. II, £); alterum E, adduBorcm an-
nularis , ac tertium F , addutlorem auricularis .
Prater hos ufusvero-, dum interojfei ftmul agunt
cum fublimi & profundoy flexionem digitorum prO'
movere , fed ftagunt cum extenfcre communi , dt^
gitorum extenfionem juvare , imo & Ixfo extenfore
communi , eos aliquo modo extendere poffunt ; fin
vero quilibet folus agit ^ unum digitum ad alterum
TtocK' ^^^^^^^^ "^^^ abducere potejl ,
hufii Quod Clar. Scokhuiius, ut in tertia editione
fenten' pag. ^i^, fignificavi , tres externos & fex in*
**<* • rernos interoffeos flabilire voluerit , neque cum
Douglarfii aut Winsloi, neque cum noftris ulti-^
4 mis obfervationibus convenit ; videturque mihi ,
ipfum partes illas externorum , qux inmanu ^ ut
peculiares mufculiapparent , pro diflinElis mufcu'-
lis habuiffe , quce tamen revera tantum partes ex-
ternorum funt , u^ in antecedentibus fatis indica*
tum efi,
C7<5*) /7^§, 551, C3^352. Quintum extenforis
dtpjto»
Nota. ^Ss
dtghoYumpedlslon^t tendinem^.^^i.a nooir in^ dicatum, nonnuUi & cum primis etiam Clar.DoV' glaflTius hicomittn , & pro peculiari tnufculo ha* bet : quorfum vero fit refcrendus , quantum ego recordor , non indicat . Quando igitur pro pecu^ liari mufculo fit habendus , quemadmodum hoc apte fieri potefl , refrendus ent ad fltxores pe^ dts ; eique nomendari potefl pcvotrsi av.lici majo- usfive ion^i : nam oritur afihuiiS medio fupra pe^ Ycnao aulico vulgari froe minori , & ligamcnto interoffeoy & fubindein duosvel trestendines di'> vidi folet , qui in os metatarfl extimum ftve qiiin' tum inferuntur , atque pedcm fletiit . Attamenfje- piffime cum extenfore longo flve communi digitO' Yum fatis avEle cohjeret in principio , ut pro parte ejus a multis fuerit habitus. VefaJius quidem Lib, Il.Cap.IX. ut CowperiJS Myutom.pag. 219. indi^ cat , eum pro mufculopedis agnovtt; attamen cum adextenforsm communem longum retuiit , & inde feparare noiuit .
iy7^)ad pag. 241. Adcelebrem obfervatio- ^srsm-i nemCi.LlTTR]l(a) , de ren/busfcctus veficuio- busve^ fls y ex quibusmultt renum fubflantiam , in flatu ffculos% fecundum naturam , veficulofam e(se certe proba- tam :iC demon(tratam e(Te credunt , prciter ea , qucc pap^, cit.ii^i.& feqq.jam dixtnius , adhuc fe- quentia hic moaemcs ,
I. Eos renes quafi monftrofos fui-Je , & afla- tu naturali quam aiieniffimos , ex hcc etiam patere exiflimamus y quod urcteres non foium prope renesy adpoii/cts latitudinem prorfus foiidtflve coaitti ; fedetiam tpflui peivis parietcs concrtti fuerint de - preLcnfi : id quvd flatumprcrfus prxter natttram , inufltatum atque extraordtnarium fuifje aperte de^ monjirat .
2. Li* {d) in Acad,Re2.Scienr,An. r^c^.defcr^na ,
^6& 'Notdt^
2, Licct LITTRIUS o£\o conclufiones five fequdas ex hac cbfervatiom deduxerit , ad glan* dulofam remmi fubfi antiam probandam : unam iamen^ eamquc practpudm , cmfequentiam omifijje mihivifui efl y qua ex hac obfetvatione reBiufforte tlici potertt . quam reliqua omnes * Nimirum , foetum hunianym urinse excretionein uterd , i- deoque t^ttriica allantoide non adeo abfolute indigere , ficiif *T)ulti putarunt , Si enim hicfoetus fine tirinx excratone adperfeBionempervenire pO' tuit , (fuit enim f^tus novem menfium , & jufld tempore , partu dijficili , in quo mortuus efl , ex- clufus , ) crAY nou etiam inaliisidfieri poterit ? PeU viyn enim& ureteres adeofolidos & coalitos fuiffe affirmat LITTRIUS , utnidlum liquidum fubti- liffxmum , ncque aereniy neque flatum , multo mi' rtus , ut tpfe confitetur ^ urinam , tancjuaro W* q uid lim crafTi u s , tranfmittere potuerit . Ideoque et his nulla tirina ad v eficam , nedum ad urachum & allantoidem vel perveyiit , vel pervenire potuit . Sed exiflimathlTlLKWJS, (a) ex Veficulisho- rum renum , liquido uriricE fimili repretis, proba- ri 5 recretionem urin^ in foetu fieri; adeoque fe- tum vei mejere jrinam in allantoidem , vel eani per urachum in aijantoideai demittere. Neutruni n)ero horum inde fequi exiflimo, Ratum quidem ej~ fe opinor , aliquam quidem fecreticnemfieri in re" Tiibusfftuf y verum an hcec adeo largafit , ut urt" 7ia in vefica , ureteribus & pelvi contineri omnts fiequeat , nondum demoyijtratum efl . St ex adverfd confideramus renes y a LiTTRlO delineatos, fa-^ cile judicare licet y omnem liquidi , iri vcficuUs his fenalibus contenti , copiam , unciam unam non ex' t^jfijfi S nihilveroplustnhoc f§tu fecretum effe i
ia) vid.Hill.Acad.Reg. 1718.pag.-46.
Nota. , . ^^7
foatitus pelvis' atque urcterum manifefle evincit . Cum verg fftus humanus jacile majorem adhuc copiam urtntt invefica y fatis pro r/iagnitudtne corporis , fnagna , ure» teribus^ pelvi ntraque continere queat , atque ille ffttU ad perfeBionem , fine ullo alio vitio in corpore , prtcter il- lud in renibus , pervenit, & tamen urins in allantoidem excretio fatla non efl, conflare liquido inde poffe , optnotf hanc excretionem tn allantoidem in aitis fftibus quoque non ahfolute effe nectffariam . Hinc , donec urachus in f§tu humano longe frequentius reperiatur pervius > & tunica allantois certlus clariufque demonflretur , quarn adhuc fa^um efl , eam infoctu humano , utpartem ordi- nariam , non admtttendam effe cenfeo . Vias enim , qua* cumque illjefuerint , per quas in hocf^tu LlTTRII ow- nis , exceptapauca , eacopia, quce invefiiculisrenalibus erat , excerni potuit urina , etiam in aliis ffttbus urtna exitum concedere pojfe , non efl dubitandum . Deum enirn ab urini£ onere , quod in vaccis profecio ingensefl , femt^ nas , utpote duobus tantumpedibus incedentes , libetare^ & urinamcumjanguine , per arterias umbilicales , ad fanguinem & renes matris tranfmittere fitve remittere vo^ luijje , negravida ob ventrem alias ?iimis magnum& protuberantem tam facile cadant , aut procidant , mihi prueter modo diEiam rationem , etiam ex coalitu tllo urete- rum , fi non abfolute demonflratum , tamen valde veri- fimile effe , vidctur, {a) Denique non omnia , qu£ L IT- TRIUS dc his renibusfcripfit , tam clare atque perfipi- cue in eis apparuiffe , ficuti ab authore loco pradiElo re- prafientata funt , eA-C/.FONTENELLIl , Academia Regije Scientiarum a fiecretis , monito fitve eptcrifii con- ftare potefl ^ dum ficribit {b) quam tumidifive diften *
ti
{a) Itaquoque rentire Cognovi Molinettum difscrt,- anatom.patholog.lib.VI. cap.^.p.^o^.
(b) HilKAcad.Reg.Scientiar.A.ijo^.pag.^S* &59' edu.Amllelodamenf.
3^8 de Splanchnologia Gt^yengeoti » i\ etianl fuerint iilitenes, in q^uibus D.LITTRlUS obfervationes bas fuas fecit ; tamen maximam par- tera rerum fingularium , quas in eis notavit , non nifi microfcopio detegcre potuit . j^ MAYERO ve- Yo obfervatio notcfbilis ex aduho refertur (a) , ubi to- tam fubftantiam renum veficulofam deprehendit : quae loGge majoris mihi monienti videtur , quatn Li ttriana •
Monita qu^daixi
circa
Splanchnologiam Garengeoti , Chirurgi Parifienns .
CUm Compendii hujus quarta editio jam magna ex parte Altorfii imprefsaefset , ad manus meas pervenit libcr Anatomicus Gallice confcriptus , edi- tufque a Chirurgo , aiiasdi^igenti , & in obfervatio- nibus aliorum colligendis hacienus perinduftrio , cui Garengeot nomen , Titulo Splanchnolngie , ou L Ana- tomie des vifceres , avec des figurer origirtales , tirees d' apresles cadavfes &c, a Paris 1728. in 12. cumque hunclibellum evolverem, mox prneter fpem, inveni varia loca, ubiauthor rudi acindecentiratione mihi, qui tamen ipfum numquam laffi , aliifque magnis vi- ris, infuiravit, {b) variafque leves hallucinationes , fi mt)do tales vocandae funt , tam acri ac mordaci fcribendi ratione mihi exprobrat, quafi errores ma- xiroi momenti commififsem. Agnovifse quidemipfe videtur , cum hicc fcriberet , fe rudius quam par e(l , sequique rerum arbitri probare poliint , me
aggredi :
(a) ColIeg.anarom.pag.73.
(b) (^uamobrationem diueius diflributio & vcndi- tioi utpercepi, Parifiisprohibitafuit.
de SfUnchnologta Gnrengeoti . ^g^
aggredl : attamen ut petulantiam fuam excufet, me V<- rheyenumquoque durius tradlafTe perhibct , fed nuf- quam id probat. E^o vero hic prolixius me a civillatio- ne & falfa accufatione hac purj^are nolo , quia ipli au- <5tores Diarii Gallici Parifini , qui antea mei amici non erantjme jam ducium , cum interpres ille Galius^ qui Gompendii hujus editionem II.A.iy^^.Pari/is i^allice e- didilfetj ab hoc impucato crimine liberum pionuncia- runt , meque A^erfc^^fw^wneque uUum alium offendiflTc affirmarurit fa) •
Unde apparet contra veritatem , adcoqiie maloani. mo haec a Garengeoto didla elfe , eiimquc iic parum ju» ris me tam inique a^j^rediendi habuiffe.
Quoniam vero tamlmmodefte mecum egit j qui ip- fum nunquam offendi , fed potius in Chirurgia mea,jam jam quartum edita , fxpius laudavi , dum multa prae-
A a ftan-
(a) Confer.Journal des Scavans A. 1725. menfe julio , ubi ita fcribunr : le TradttFteitr menagt peu Mf/Jieurs Vc- rheyen & Heifler , il fait ente.\dre , ^ue If Hvre du pte* tnier eft plein de fautes , & ejuet dans celut de l^autre ity et de U pajjion, II va meme ]uf<^ua dire, cjue le procede de M» Ueifier a l*egard de M^Verheyen efi ftu feai,t a un homme judicieux d^ njodere . // ajoute , ijue cet ^Auifur s' efi laif- fealler a des emporti^ment t ridicuLes . Cependanc on nc trouve dans le livre de M-Heifler rien d'oftenfanc contre perfonne . Ce n*e(} p£>int , comme le veut perfuader il Tradudleur , pour decrier Verheyen, que M.Hei/Ier a composc faPrefaces,*c'efl feulement pour pcrfedioner les Oeuvres de cer Anatomifie , c*ef^ pour avertir les Etu- diants en Medicine de ce,que cet AutPur a ncglioc, dc ce qii'il j ipnore , & de ce qiii a et^ decouvert apres fa mort.M. Heifter dit, que Verheyen a fait honneur a 1* Anatomie, ils*applique a lui rendre juflice , &: a lui conferver toute Peftime , qiie lui efl due ; mais en me- me tems il tache de fe mettre a couvert du foup^on inju* fte de n*avoir fait 4 quece^ que Verheyen a fait .
|70. de Spleinchnologia Carengeoti .
ilantiorum Chirurgorum inventa & obfcrvaciones , qiias alias facjJe perlilfent , notavit & edidit , paiica circa librum bunc ipnus , quem ^ thrafjnico fere modo ex- tollitj monebo : fi enim omnes ejus errores hic commii- fosindicare,(lk debita cenfura perftringere quis velJet , ruagnu:» Jiber confcribendus elTet i itaque tantum non- xiuJios indicabo , & a faJfis quibufdam accufacionibus me purs^abo .
Primo in pr^fatione alibique multis in locis vehemen- ter ^Joriatur de muJtis novis fuis inventis & emenda- tionibu» errorum anatomicorum omnium etiam recen- tilfimorum , nullo faepe exccpto , & quonrrodo hsec non ab aliisjnec ex Jibris , fed ex foJo naturae Jibro dcfum- ferit , cum alii plerique recentiores tantam ab aliis li- bros fuosdefcripferint . Attamenut in Chirurgia fua> tanquam compiJator , quod aJii nobiJes Chirurgi prae- ftiteruntac invenerunt , fere tantum defcripfit , pau- cas vero vcl nullas operationes magni momenci a fe peraclas ; & ita & hanc anatomen partim cx meo Gompendio j- parrim a meis difcipulis, qui a me Pa- xiCioS abicrunc, cum quibus amicitiam coJuit, hau- £t f partim a prxHantioribus anatomicis Parifienfibus, uti Crl. Winsfous aliiquc forte brevi probabunt > de- fumlit , atque pro fuis inventis & obfervationibus e- didit .
Quod ex meo compendio didicerit , & in fuum li- brum mufra t^anfluJent , inde fufpicari licet , quod cum errores quofdam mihi exprobrct , erro>es edi- • tionis fectindxmei compendi: maximam pa tem ag- gred.'tar, quos ego ipfc in tertia edjtione , qu2E cjr- ca principium Anni ijij.sdcoqiiQ diu ante Iplanch- lfoIo2;'am jpfius profJ-abat , meo fiudio ac laburc cor- ^feteram . Hic vero fimulans, ac fi tertiam compen- diimei editionem non vidiffet, ( cum tamen Anno 3727« jam abunde Parifiis prof^aretj varia tanquan» crrores a ie primum deprehenfos rcdarguit 3 quo»-
cgo
de SflanthnoUgia. Caiengedtt . ^fl
ego diti antea ipfe correxeram, exemplo origlnis mtf^ fculorum abdominis aliorumque . Quae an non ipfi prd plagio fint imputanda , aiiis di;udicandum relin- quam .
Deinde de ingenti errorum copia.qui adhiic in recen. tiffimis fcriptoribus anatomicis effeht , ipfumque ad iiovam anatomiam edendam impulilTent ( U grand nombre de fautet , qui funt datti les ouvrages j qu*on noui a donnt Juf^* ici ) conqueritur , paucos vero ali- cujus momenti producit , Prxterea quod recentiflimi au(fi-ores anatomici ( ubi nullum excipit ) fcripta fua in mufjEo confecerint^ nec cadavera inciderint j fed a^Iter alterum tantum defcripferit , fe vero folum ( ut gloriatur ) cadavera incidide . Quarti injurius Vero fit in tot tantofque 2vi noftri anatomlcos Ruy- fchium i du Vernejum , Valfalvam , Covvperum j Lancifium , Mor^agnum , Winsfoum , DouglalTium , Chefeidenum , oancorinum , Cantium , Albinum i Walcherufn 3 me^aiiofque, qui ingentem cadaverum numerum fecuerunt , quilibet , qui hos viros eorum- ve fcripta novit , fatis co^nofcit, hujufque caviilato,- iris maiedicentiam atque oftentationem abunde intel-
Quando igitur ingenS magnorutn illorum errorunl copia efl oftendenda:, pauci revera funt , quos pro- fert , qui alicujus elTent momenti, qui vel ad theo- riam vel praxim medicam aut chirurgicam iliuftran- dam aut enendandam aliquid faciant, & qui non iri compendii mei editione tertia jam ernendati fuiffent } aut quosfndicat, vel errores non funt , vel falcem , tam cxigui , ut ab corum ignoratione nullum dam- num in artc Medicaaut Chirurgica fit metuenduni ? Ita & inter additamenta ejus multas res quam levii- fimas producic , uc v. gr. peritonxi quafdam produ- ftiones , quibus inteftina & vifcera abdominis hinc inclc corfne^uncur ; quai quidem ego & fine dubi'<i_
A 9 s nnt .
57* dt Sptanchnoluffta Gatengecti ^
antea alli rccentiifimi anatomici haud ignorarunt ; ve- jrum oblevitatem rei , magnamque earum varletatem in variis cadaveribus nihil de iis dicere voJuerunt . Nam quis adeo ftulrus eric, qui credat , omnes ana- tomicos reccntiores, qui tam f^^pe Inreftina & vifcera abdominis examinarunt , & ex cadaveribus refecue- runt , eas produdliones vel ligamenta periton2?i non vidifTe , cum manife/linima fint , & necelTario re(ecan- <3a> qiiando vifcera auferre volamus ? E contrario loco levifiTimorum additamencorum , aut cmendationum , quas proferc , & qux ( ut forte brevi tempus & ana- tome a Cl. W/nj/oi;/o exfpe^ftanda docebunt } ab a- liis , tanquam au(5loril3Us s provenerunt , ^ravlfllmos Tiovos errores , fuo marte producn^os , commlttlt , qui fua gravltate longe fuperant leviiTima ejus additamen- ta aut emendationes ,' quemadmodum nonnullos mox proferemus , priufquam indicaveroi quod etiam figt*- rat recentioruni anatomicorum in univerftim , nullo eriam cxcepto , conttmn^t y fuas verothrafonico prorfus modo (f» veritable Gafcon ) ad corlum ufque cxtollat j cum tamenmulti errores , iique enormesj & anatomico non condonandi in cis deprehendantur , qui in vilifllmls etiam figuris evitati^ parteff^ue re<flius ab aliis exhibi- tx funt . _
Accedic 3 qucd , quemadmodum ^ quaebonaS^ no- va fcrlblt, vel ex ore & demonftrationibus pracftan. tiorum Anatomicorum Parilienfium , quos, ut audio , contlnuo &laudabili aiias conatu uudivitj prsefertim Q{.\SJinsloi 3 vel ex meo comptndio anatomico hau- ferit , Ita & fi{iur2s fuas bonas , ut ipfe fatetur , ab alio obtinuit » Sc quidem a D- StocJ^iJio , Medico nunc Magd^tirgenfi, in vlcinanoflra prseflantifllmo^ Germano, &dIfcipuIo quondam meo; verum pa tium conOitutionem , fitum & fabricam prius apud me vidit & didicitjf 14 quod Garengeot afiute filet . .) Unde manifefium eft » <^uam parum de. lis ipfi glo-'
(■^•■;^:v -*J^!r-
1 €c'i '<- -^"^
^wS4^
:^
w^;:
^-V •■%^'
;r,5^
imm
^
^^-m^
de SplanchnohgU Gafen^etti : ^ff
rlandiim i & cui e contrano honor Sc gloria 3 qu£ ex bo^ nis/iguris proveniunt , jure debeatur .
Atcamen quam accurate etiam hx iigurae deiinea* tae fuerinc ( novi enim, quod D. Stockhufius aVten> dclineandi accuratiflime calhierlt )j tam cnorrnes ta- men errores chalcographi dz Chirurgi noftri vitio f pod abitum Stock^hufi ex Gallia comminTi funt , quos ne obfervare quidem valuit Garengeoc : dum neque eos corrigi curaverit , neque in defcnptione aut ex- plicatione indicavit. Hinc quam accuratus fic infuis inquifitionibus & obfervationibus ( id quod tamen fa?pe jav^tac ) facile judicari licet 3 aperteque often- dit , eum hos errores non agnovilfe, vel eos , quod perinde eft , approbaiTe , ut exemplis nunc ncnnullis probabo 4
in omnibus figuris , ubi peritonacum indicatum efl ^ iitTab. VI. VII.^X. ita exhibctur, ac fi ex fibns ro-* buflis mufcularibm, quas in mufculorum delineatio- ne tam robuflae & ctaffx non pini^untur, ccnftarec * Dcinde eas ita exhitec , ac /i abumbilico, tanquam cencro , ut radii circuli ad ambitum excufrerenc ; id quod vero in cadaveribus , vel m Iibro naturas , uc vulgo loqui amat, & quod tantopere fe perfcrutatum cffc fjppe gloriatur, nunquam ita rcperitur, nullum- que librum anatomicum novi , in quo pericon^um non melius delineatum exhibeatur, quam in Garengeoti : dum ut tyrones norunt, pellucida e(i membrana, m qua vcl nullac fibroc , vel faltem alius eorum curfus obfervantur.
In prarfatione prapterea perhibeti quod omnes par-' tes in finu naturali meiius reprarfentec , quam alii feccrint : &fpeciatim pag. 16^. affirmat , quod Tab* V. venas & arterJas umbillcales in fitu exhibeat : id quod tamen falfifrimum > quemadmodum quilibet
f»rimo incuitu cognofcet, prjcfertim quia funiculo al- igato cx iitu naturali remotaj a piftore de indu-
Aa 3 ftru
«ff 4 d^ SffCanchnologta GerengMi .
Rvig iirt-untiir, quod vero cavillator pro finii natura- |i vcnditat. Unde qiiantum accuratione &judiciova* Jeat in vero fitu partium decerminando , facile intel- iigitur.
Unus vero omnium errorum anatomicorum maximusj qui unquam infiguris commidi funt , Tab. K. fi^y. z. confpicitur , ubi ttveteres ambo ita exhibentur ^ ac ii »« fartem anieriorem C^ ft*periorem ve/tca infererentur ; CUm tamen {'cmper in partem pofteriorem ^ inferiorem vefi- cx ingrectiantur , quemadmodum quivis tyro chirurgie aut anatomise novit , cetcrique anatomici femper reprae- fentarunt , ledtoremque hujus cnormiflimi eiroris ne quidem admonet • Verum potius quamplurlmis enco- miis fuas fuper omnes figuras reliquas ita extollit , uc nihil fupra i cum tamen verifiimum fit hanc infertionem ureterum nufquam pejus, ^Gd ubiquelonge melius ex- hiberi .
Quamobrem etiam miror , quod nonnujli Chirurgo- j-um ijlorum , a quibus encomia , libro ejus premiffa , cmendicavit , ipfius figuras promifcue tantopere lauda- verint , nullufque ingentes hofcc errores vel obfervave» rit velindicaverit .
Porro in praefatione jadlabundus aflfeverat, fe in hoc
lihro non de vulgaribut oranihufque notis rehus agere
^elle i fed tantum de UUs , quas minus cognitat effe
(redat , Mox tamen pag. $. dicit : Inous fomtnes obli^
ge^x de convenir y que l^homfne efi compose des partiet foli'»
det & des farties fiuides , Ex quibus confiat , iplum
credere , nihil vulgare , fcd rem minus cognitam ef-
f e , quod homo conflet expartibus folidis & fluidis;
cum tamen hocfemper nihilfuit notius aut vulgatius .
Atqueejufmodi res tot in hoclibro occurrunt, ut quis
integrum libellum fcribere pofTet , fi vulgares omnes e-
jafmodi res notare & perftringere vcllet , qua? pro novis
^minuscognitis , dum vulgariatradere non vultj de-
fcr^bk » ^
De#
4t SpidnchnelogUtSarertgeoti , ^75
Deinde pag.9. perhibet , ipfius defcriptionem vaforum lymphaticorum eorumque curfus diverfam effe a defcriptio-^ nibas reUqnorum fcriptomm j ubi tamen ego qiiiclem ni- hil notatu dignum deprehendi > qwod non^vel ipfe , vel alii jam de iis dixerimus .
Pag.ro. & pag. 1 1. •vafa fecretoria & 'veficulas glan^ dularumQ\nr\Qi intus indutas elTe villofa fubOantia , (<i* une efpece de duvet ) : id quod vero in libro naturae ♦ un- defuas cfbfervationes omnes defimiliire f^epius jadat , demonflfare non poterit . Uc enim venculse glandula- riim , falcem in plerifque demonftrari non poffunt , pro- uc in Adenologia mca jam dudum evici , & pleri- que anatomicij experientia convid^i hodie affirmant> ita mulco minus villofa fubfl-antia in eis oftendi pot- eft . Verum Garengeot potius hic agit , quod anato- micis reccntioribus vehementer exprobrat ; nimirum fcribit, auc defcribit , (H copie ) quod alii hac de re' jam dudum ex ingenio fcripferunt , Sc nunquam vi- derunt , neque adhuc in libro natura? demonftrari po- tuic Unde manifeftumeft , qiiod incerta, dubia,& fal- fa , quae alii jam fcripferunt , hic ab ipfis vel eoruTnT fide defcripferit , licet ea non videric, ncc demon- ftrare quear .
Pag.i^affirmat j ungues peium ad ambulandum in- felrvire 3 pitofque parvos tuboselTe infenfibiles, quod ve- ro non probac , fed rurfus ex aliistantum defcripfiti ita ^uod pili fub cute proveniant y cgo aliiquc jam dudum lcripfimus , aliaque vnulta fimilia .
Pag. vero 16. poftquam partes fimpliciores , quas vulgo fimihres appellant , defcripfit , & interhas et- lam , pilos , ungues , ofTa > medullam &c. retulit > tandem perglc , cjuodomnes expofitie partes fimilares con^ jtiVfSfim omnh generis pantt confccYent , e^u<e vifcera dice-^ tentur»
Scd -fcire vellem , ad quod vifcus conflituendum pili j, ungucs , medullaj & ofTa concurrant ? Quod ai
Aa 4 artus
37^ if SpUnchn^hgia Carengtoti ,
artuscomponendos Faciant, novi,, quod vero ad confi- cienda vircera naturaliter concurrant, anatomicis adhuc ignotum eft , atque magnificis inventis chirurgi noftri adfcribendum crit , quse, quia non funtj etiam demon- ftrari nequeunt.
Pag.17' in dlvipone trunci (t(\n\t\xx.^c defcribitfquod adeoBeteftatur in aliis jmethodum vulgarem anatomi^ corum , qua illum in trcs cavitates tantum dividunt ab- domen fcilicet , thoraceiTT,& caput, coliumque prorfus omittit : ubi verojamdiu, confentientibus eruditis , monui , illam vulgarem. trunci divi/Ionem mancam fivc jmperFe<5lam 5 adeoquemalam tffe ; quiacollum lic ex- cluditur, quae notabilem trunci partem, eamque quar- tam merico conftituit j quemadmodum non folum gra- vi(rimi anatomici, faj verum & liber naturx, inquofa. cile a quolibet etiam ex vulgo ac /ine artificio demon- ftraripoteft, optime mecum confentiunt : nam collum fzne confufione neque ad caput, neque ad thoracem com- mode referri poteft .
Pag. 1 8. Bx mcdulla oblongata, cerehri novem paria ner^ vorum incrani» provenire docet y quafi hcc ejus effet in- Ventum,3ut primo ab ipfo nctatum : cumjam dudum e- go , er forteprimus contra vulgarem anatomicorum fen- tentiam, qui poft W////y/tt/» fcripferunt , et decem ce- rebri nervos effe docuerunt , fuUinuerim , novem tan- tumcerebri feu medullacoblongataf in cranio e(Tc ner- vos , ubi vero me filet , et pro fua inventione venditare videtur .
Pag.28.Ita et inter nova fua inventa refert , cum alii hoc non doceant , ^nod rotuiaas fit forma cordh pnedi— tum , Quiverolibrum nacura:infpicit, parum cordifor- me in hoc efse deprehendit , vecerefque anatomici a f^- gura, quam in eo as^noverunCj rotundaj jJlam potius rottt- iam dixiffe verifimile efl ,
Ibi.
(a) Conf.comp^nd.anacom.noflr. N.a^r^»
di SpUnehnologia Garengflt ; ^ff
Ibldem fuflinet digitorum ftdum ofa in ^uovis digita ejft tria y iit in manu ; cum tamcn in virili aetate & lenibiis non folum in pollice , verum & in digito minimo , imo & in huic proximo , in libro naturx fxpe rantum duo & raro tria offa diftin^a rcperian- tur .
Pag. ^o. & J4. negat corput reticutare fuhcntaneum Malpighii , illudque imagmarium elTe proclamat . Vc* rum non folum in recentibus cadaveribus , fed etiam in praeparatis meis hoc femper oftendere pofTum -
Pag. 50. Contendit , maximam partem anatomico- rum velle , corpui reticulare hoc in y^thiopibus albumef- fe 3 quod vero falfum eft : quia phirimi anatomici ab hoc colorem i£thiopum nigriim deducunt , & ut vidc- reeftincomp. anatom. meo N. 197. Prxterea CI. D. TREWIUS , Medicus Norimbergenfis , in commerc- litterar. univerfal. An.1751pag.i4i. nonfolum hoc cor- pus reticulare novis obfervationibus confirmat; verum &Cingarorum /ive ^gyptiorum colorem fufcum^quem- admodum nigrum -^thiopum inde manifefle deducen- dum elTeevincit .
Vag. ^6. cuticulam & ungues a cute fine diuturna ma-' ceratione feparari non poffe txiftimat j adeoque hanc methodum inter nova cjus , dum vuigaria proponerc nonvult, referre veJIe videtur . Verum methodo a me N. l$6 indicata, aqua fcilicet fervida , intra momen- tum temporis feparari poffunt ; id quod tantus anatcmi- cus, qui acerbaiuacenfura in omnes recentiores anato- micos invehitur , fcire, velfaltcm non diflimulare de- beret : quiahzc methodus prompta , altera vero quam ipfe , ut novam forte & peculiarena proponit , vaJdc diuturna ac txdiofa efl .
Ibidem ventrem effe affrmat , uhi cutit in corpere fit valde tenuit : qua? tamen in palpebris & praeputio longe cft tenujor , quam in abdomine . Ita nec hoc verum cft, quod hic affirmac, €htm in vtntre muitp
^^B 9e SptMtichneiopta Garengmt .
§Jfe durhtem , quam «mnibus aliis corporis in toctr,
Glandulas cutis milliares negat , pag. 59. qiiali pri- m-us cffec , qui hoc obfervafTet , & hoc in compendio nreo nunquam legifTet . Unde apparet , ipfum hanc fcfltentiam , meo nomine fupprelTo , ex meo libro hajjfiffe .
Qtiamplurima adhuc effent monenda , imo Augiae ftabulum expurgandum 3 ii omnes chirurgi noltri Japfus proferre & refellere vellem i cui negotio au- tem expediendo nunc non vacat . Unicum tamen /ilentio prastermittere non polTum , quod int^r pr«- cipua fua inventa refertj imo forte pro prsecipuo ha-' bet y atque Academia? Regiae fcientiarum Parifiis jam An. 172^. tanquam rem novam magnique nio- menti > in qua omnes anatomici hucufque errave- rint, multa cum ja^Hiacione & oftentatione obiulit , & de qua adhuc in hoc Iibro pag. 348. nimis , quam par cft i magnificc loquitur > quod tamen inventum re vcra vel valde cxiguum eft , vel prorfus nuJIum . Confiftit autem in eo , ^ttod Arteria intercofiales dua~ rum vel trium cofiarum fi*perioritm non a fHbclaviis ar^ teriis , fed ex trunco aortte defcendentes proveniant ; adeoque coftas fuperiores arterias fuas non a fubcla^ viis 9 (^(i ex ipfo trunco aortae defcendentis accipe- re . Quamvis v^ro ego negare nolim , hoc quando- que & forte fa?pius accidere , quia natura in vafo- rum minorum diftributione , ut vel tyrones Ana- tomcs non ignorant , vehementer variare folef; ta- men non folum certus affeverare pofTum , me faipif- fime fuperiores arterias intercoftales cx fubclaviif , iic omnes antea anatomici fcripferunt , & fine dubio multi ex iis viderunt , prodeuntes obfervafte ; verum & prjBftantiffimus fubcilifTimufqus Lipfienfium Ana- tomicus , Auguft. Frid. ^altherus occafione hu;u$ novsB Garengeoti fententiae fummo ftudio quoque in hfts arterias inqiiifivit ; eas vero non uc Garengeor
per-
ie SpUnchnohgUCArengeott l 379
perhibet 3 invcnit , fed ut ego aliique praeftantif-'* limi anatomici eas dcfcripfimus 3 ex fubclaviis pro- deuntes notavit : quemadmodum hoc peculiari exer^ chatione de vafit vertebrnlibus y Lipfis An IZJO» edi- ta i perfpicue defcripfit , atque gravem fimul hujus Chirurgi di(5tatoriam cenfuram , qua omnes tam ve- teres quam recentiores anatomicos maoni errorls al- to fupercilio accufat , dum pag. 598. ait . Tarmi flu- jiturs erreuri 3 tjue j* ai rernar^utts dans les Uvres d ^natomie , tam anclens 3 que roodernes , U naijfance des arteries vertebraUs e/i unedes flus conjiderables dccJ cx libro natura^ refutavic , p. 5. & 4.
Acque ha?c hac vice licet quamplurimi adhuc fu- perfinc ^ loco fpeciminum errorum hujus chirurgi Tufficere pofTunt . Diu fane dubius hxfi 3 utrum quic- quam ejus infulrationibus rcgerere vel refpondere , an generofo contemtu eas negligere debecm : quia prudentes facile ejus alios lacelfendi petulanciam co- gnofcerenc: attamen ne folus fibi fapiens videatur , aut impune hoc fibi licere exiftimet , ut alios bene me- ritos atque adhuc bene merentes viros , tam teme- rfe iaceflat , mordeat , ac contemnat , nonnuUi ami- corum meae etiam exiflimationis & nominis fervandi caufTa , ut nonnulla tantum refponderem , fuaferunt, id quod tandem etiam hic effeci . Qiiod fi vero im- poflerum non modef>ius fe geret , profe<5lo non de- erunt , qui acriorj lixivio caput ipfi lavabunt . Nun- quam me infallibiJem credidi , multo minus rem ana- tomicam omnino a me abfoJutam , exhauftam , aut ad umbilicum deduclam clfe , credidi, ut falfo mihi tri- buere videtur } fed potius probe gnarus fui , multa in ca adhuc corrigenda , emendanda, & fupplenda fupereile . Neque etiam unquam aeore tuli , quando viri dodi & honefli vel errorem aliquem a me com- miirum , vel aliquid adhuc addendum , quod vel no- vum efTet, vel antiquum > privatis litteris auc publi-
cis
3 1© ds SfUnchnsUgU Gartngeoti i '
crs rcrJptis de^enti modo mihi indicarunt ; fed po^ tius grato animo hunc favorem erga me & bonum publicum agncvi , in novas compendii mei editio- nes , /i fa(^to prius cxamine in cadaveribus > verum id elTe deprehendi , inculi j a !c?^orefque illius lauda- vl . Qui vero tam amaulento, mordaci, ac farcaftico fcribendi genere utitur in eos , qui bene meruerunt * & a quibiis nunquam laefus fuic , ut Garengeot fa- cit , male agunt , atque merito sravi reprehenfione digni lunt . Ouare in fine tandem ipfi commendo verba gallica D. VERNAGE , Cenforis Regii Pari- fienfis , qnx leguntur in ejus Teltimonio D. Cheva- lieri libro Ctfj de ufu & differentiis Venacf-dlionis prae- mifio , qiix :ta fe habent : En ecrruant U bnt doit etre d* eciairch lcs doutes et deeopvrir la •verite j & »on ^as dt biejljer far des ironies fiquantes ,
EXPLICATIO
TABULARUM ET FIGURARUM.
PLacuit compendio huic anatomico figuras aliquoC addere obfervationum anaromicarum novarum , quae in aliis Anatomicis , fi duas forte excipias , nondum occurrunt i ccterae vero ex noftris funt ob- fervationibus .
EXPLICATIO TABULi^ PRLMiE .
Fig. i.Demonflrat Malleum ofliculorum auditus , per- fpicuitatis cauffa naturali paullo majorem , eX homine , cum apophyfi iive frocejft* , ut vulgo VOCant , l{aviano •
4 , Eft (a) Cui titulus, Reflexions critiques fur le Trait^ de 1' ufagb des differentes faignees, principalement de ccile du pied a Paris i7S0. 12.
Expllcatio TdhuU frlnne l 5*1
«, Eft capitulum mallei .
b , Ejiis manubrium .
c i Apophyfis minor .
d^ ^pofhyfsYoVn 3^u\go^\(kz'R,<ivUna 3 live longi^ fima . Idem malleus mox adjungitur , microfcopio delinea- tus, ut omnia clarius in confpe<ftum prodeant : ubi literx majufculae A li C D idem indicant , quod in fi- gura minori .
Notandum vero hic e(Te cenfemus , hanc apophy^ fn , iwt froceffum l{avia»um , nobis ita fxpe apparuiffe , ac fi vetum os non elTet . Nam fiexilis & elaflicus faepe eft , quemadmodum & alii notarunt , ut fpinae pifcium fiint tcnujores ; ita ut , fi in apice aliquo modo prematur , paullulum flecftatur & cedat j fJn vero a preflione remittatur , apexque relaxerur , apo- phyfis ha?c in priftinum flatum fe refiituat : qualem tiexibilem faciilratem in aliis offibus veris , fi coflas excipias , non facile offendimus . Deinde eum re- centem > imo quandoque jam aliquo modo indura- tum , acu circa apicem in varias fibrillas , ficuti ca- pilli in apice fa?pe finduntur, five ut tendinem paul- lo induratum , dividere potuij id quod primum apud Clar. RUYSCHIUM vidi : fic , ut tendinis quafi indurati illius mufculi , qui ibi inferitur , five fpinae pifcis quandoque magis obtineat naturam , quam veri olfis . Quofdam talss procfllus , quos microfcopio examinavi, circa anj^ulum £ , cartilagineos effe de- piehendi,' reliouum vero ab hoc angulo E , ad D » magis rurfus oifeum , fk , quafi peculiare os five epi- phyfjs elfct , inveni : hincque forte fieri credo , quod tam lacile in extraclione mallei abrumpatur : ita ut hucufque muki pra^f^antiffimi Anatomici praefertim illi , qui fpeciatim de Auditu Sc Aure humana no- ihU temporibus egerunt , ut Vuverney , Shelhammz^ rus ) yalfalva 3 &neyjfensj imo ^ MAn^e$ifs in ma»
I
^f2 kxplUatU TahuU prim^ 1
gno fuo thcatro anatomico , hanc apophyfi-n fvel, fi placet, eplphyfin ) praptermiferint , aut non invcne- rint . Hoc vero tanto magis mirandum 3 quia non Xoimtl ^C&ciLio Fiilio y equite > in fchediafmate s quod infcribitur j T^c^* duris inuraa delineatio , & Vene- xiis An. 164?. imprefTum eft , ( quod vero poft com- pendii mei alteram editionem primum vidi ) defcri- ^tus atque dellneatus , licet forte non fati^ accurai- te , cernltur ; verum etiam in BarthoUni Anatom.' Reform. pag. 715. exhibetur . Nutlum tamen adhuc vidi , quod cum horum delineationibus rede con- veniret .
Quonlam praeterea prlrtiae me« de hoc figurae per- fpicuitatis caufta naturali fad;aslunt majores , eaderti tabula i. Bgi i. * alium adhuc malleum cum hoc pra- ceiTa , ex infante recens nato , magnitudine , ut ir! his eft , naturali , diverio fitu , bis repraEfentari cu- ,ravi, ubi hujus protejfi^t PoUani vetus fmii , figura i ac fimul aliqua varieras apparet w
-^i^^ 2. Exhibec ojjis femorts partetn infetiorem , currt duobus oflficulis feiaimoideis , ab aliis anatomi- cis , quantum memini ,■ nondum delineatls .
Ji , denotat os femoris .
JB, condylum interniim .
C, ccndylum externum .
D , Os [efxmoideum ma]us i In fovea notabili cofidy- 11 externi > quod vero in alio cadavere Ion<^e majus vidi .
ty offtculum fefamoideum mifiu^r ^ in condylo intertlfo > quod non , nifi rariflime i prius vero frcquentius referitur .
]fig. 5. Denotzt i>fftculum fefamotd^Hm tnajus , fcor/im y ex fovea fua condyli exterai exemtum.
rig. 4. Demonftrat 0 fffculttm minus condyli interni .
]f ig' 5. Indicat offa digiti auricz^.Urit
■■-. Ji i eft 05 metacarpi » cui aL; "cularis Infiftlt.
L- _ Bj pri-
ixpllcathfahuUfTttHa^ 5^5
'Sj prlma hujus digiti phalanga , five nodus . C , os feramoideum ; quod inter junfturam oflis merat* carpi & dit^iti auricuJaris , fsepiflfime reperitur } quod non raro majus , quam hic repraEfentatur a tendini mufculi abdudoris hujusdigiti jnhxrens , ofFenditur. Fig. 6. Oftendit partem dtxtram ventrhhll httmani ^ flat» extenfl & exficcati , cumt^alvuia , live membrana ampla circulari , qua? in dextro ejus orificio 3 y^io- rus di6to , facpe repericur . ^ ^
^ , ^ i A , Pars dextra ventriculi flatiiexficcati . By B, B3 Pars inteftini duodeni aperti & reclinati. C y D, valvula pylori 3 five membrana circularis y pylorum intus ambiens , in naturali fituy proui in hoc cadavere fefe obtuiit > fatis ampla . £, Apertura in ventriculum . Ex hac figura patet, primo , pyhtum non habere ftum hori^ntalem , ficuti vujo^o a WILLISIO , in Phar- ,mac. rationali:, VERHEYENO in Anatomia fua aliif- ^ue reprxfentatur , fed obliquum ; & quidem fic collocatum , ut a Jatere dextro , C , oblique deor- fum verlus Jatus finidrum P , defcendat . Deinde , ^uod pyUrut non folum ex ferie fibrarum circularium , tripcium hoc ventriculi ambientium confiee y Ut Vulgode- fcribitur^ led plerumquc ex fatis ampla membrana , duas , & quandoque treslineas lata : unde fit , utorifi- cium hcc bene impleat , cgrefTumque rerum crafliornmif e ventriculo , magis remoretur . Sciendum tamen hanc •membranam pylori five v.ilvulam non in omnibus homi- nibus tam amplam reperiri } verum in quibufdam mino- rem , & vix unicam lineam mathematicam Jatam efle, E contrario vero , eas quoque non raro dari adhuc afnplio- res ; afl^ervoque ventriculum , in quo talem habet ma- gnitudinem & figuram , utiliteraP & G reprsefentatQr? ubi regio , G , anguflior i regio jF , vcro , quJC fupe- rior , amplior exiflic .
^i^ ExplUath TdhuU prini£,
Denique monemus, fimilem figuram , quam cumE- phemerid. Natur. Curiof. Cent. V. communicavimus , culpa Chalcographi inverfam ibifuifle repra:fentatam , Tab. 11. %. 4. pag. iy8.
EXPLIGATIO.
TABUL.^ SECUNDi^.
Fig. 7. Exhibet portionem inteftini iUl, caci et e»li , cum valvnU coU Bxuhini . Exhibuimus quidem jam varias hujus valvuIsE delineationes y in Dif- lertat. noftra de valvuta coU , praefertim duas di- verfitates notabiles ibidem , Tab.II. fig. I. & II. reprarfentavimus ,* alteram fcilicet , ubi partes hae omnes funt amplifllmae , alteram vero , ubi angu- ftiffimge . At hic exhibemus unam , qux mediomo- do (e habet , & prout frequentius reperitnr : ut fic, noh ob .antibus hifce varietatibus , cognofcatur, dari rcvera femper valvulam coli Bauhini j zd fincrrt ilei , eamque non efTe fivflam aut fuppofitam , ut CL Bianchut in Mangeti Theatro anatomico orbi litera- to perfuadere voluit .
ji A Eft ;nfr/7;«»»Mi7f»«of, oblique , ut plerumque fo- let , ad cralTum afcendens , & in liniftrum hujus pa- rietem fe infinuans .
£ Inteftinum ccecum .
c Procefifus ejus vermiformis , furfum refluxus •
D D D D Pars cocci & coli aperta , ut interiora confpici queant .
E Apertura valvulac, five inteftini ilei in craffa.
f Valvulae pars fuperior .
G Valvulac pars inferior .
/it H Membranae utrinqus valvulam hanc , ( vel reftlus valvulas has) fuftentantes, o^w^ U^nmtntA Vfl frfnttU (jtis appellari poffunt •
■* * * «
Tal n |
|||||||||||
M |
K |
g |
i |
^ |
^%. |
^ |
|||||
% |
My |
ik * i |
i |
i |
^ |
"^ |
< |
?r |
|||
i |
"jC |
1 |
p |
1 |
1 |
^ 1 |
|||||
1 |
g |
^l^ |
^ |
m ^ |
^^ |
^ |
^'l'' 7 |
r |
|||
•^^ |
^ |
ExplicatioTahuU [ecund^ l 585
lll. VarisE valvulr conniventes co!i . Fig. 8. Ofiendit VASA. LACTEAj quomodo ea bis in cadaveribus humanis leperi. Conf. qu2 de iis Nora (>4*J ditl:a funt . ji A A Pars inteflini jejuni , cum rugis ve! plicis fuis
!eviter tranfparentibus . BBBB Copiofii]\mx radices vaforum Ucreorum ; qu3E ■Jon^e plures hic in cadaveribus apparebant » quam piclor repraefentare po:uit, aut in cani- bus vuli^o apparere folent^ muitas anaflomofes conficientes . CCCC Eorum reptatus quoque ionge frequentior per mefjnterium , frequentiflimis anaftomofibus in- ter fe communicantes , & parrim in mefenterii glandulas fe iniinuantes , partim glandulas trans- gredientes . DDVD ma;ores hinc inde glandulse mcfenterii: pra»- ter quas piures hinc inde minores aderunt . Fi^. 21. Quam ob fparii cummoditatem huc collocavi- mUS , indlCi': di/}ribuiionein T^ervi auditorii per U- hyrinihttm , frout in Epiltolis NOVESII liftitur > pag. 208. vid. Ncta noftra (^z'^) A , Nervus auditorius . Bi Ejus per cochleam in forma filamenti diflribu-
tio . C , ProgrelTus per veflibulum . P , Gyri per tres canahs fcmicirculares . £, Extremitas ad cerebrum rediens j & per illud multis ramulis diflr;buta .
EXPLICATIO.
TABIIL^ TERTIi^
Pig. 9. triplcxfiftit fchema tortuojl curfus & valvuU^
B b rf*m
5$^ Expllcatk TahtiU tertia •
rt^m duBns biUrii cyftici 3 cum parte veficulae fellis , pioLic in diverfis cadaveribus eum obler- vavi . ^A Pars eft veficulse fellis aperta. B Exitus in du(ftum cyfticum valde tortuofui . C Du^ftus cyfticus , inftar funiculi contortus, intus 'vaLvulai ffinales obnnens . rig. 9. D, Aliam ejufmodi demonftrat veficwlam fel- Jis > £ Ejus exitus & inflexio quafi figmoidea . tF Dudlus cyfticus apertus , valvuUs fpinaUs y alio modo conformatas j oftendens , quam in figura priori . Pig. 9. G, Rurfus alia exhibetur veficula : quae ^-«Varias intus obtinet cellulas , & membranulas transverfas, rectas , obliquas j omnes tamen pro tran/itu bilis perforatas iive patentes :.qu3e qui- dem f^atum , fed non ftylum ad veficulam adlhit- tebant . Conf. Nota (18*3 Negledla? hadenus funt a plerifque anatomicis hae valvula?; itd. credo> fi femper inquirantur , eas frequencilTime obfervari : quia in pierifque cada- veribus , qua? a multis nunc annis diffecui , ali- quid vaIvuIofum> fed femper cum aliqua diver- fitate , ibioffcndi. Idem nunc teftatur Bianchus in Hiftoria hepatica nova > qui has valvulas olim negaverat . Ilg. 10. Oftendit unam Tubarum Tallofianarum Uteri , ex DRAKU Anthropolo^^ia , c\x)u%\ ^hmtrcuri^ &^<?ri* repleta eranr ; ad demonftrandum illorum progrelT-im in alcera alarum vefpertilionum , una cum diftributione reticulari venarum ia parictibus tuba?, ejufqueexpanf^onum five fimbriarum : qui- bus hse partes in orgafmo venereo diftendii';tur , eriguntur, apta:que redduntur ad ampledendum ovariumfuiIateris> tam pro femine mafculino ab
ute-
ExplicAtlo TahuU tertU . 3§f
Utero ad ovarium conducendo , quatn ad ovutil impra?gnatum , ex ovario ad uterum transmitten- dum . i4 Pars eft hujus tubx , utero proxima . B Extremitas ejus altcra i quae aliquo modo rurfus anguftior fit 3 antequarrl fimbrias fuas emit- tit . C C Fimbria i five expanfiorics membfariaceae diflen-
t«. r OrificIUm hujus extremi difientum . E Ala vefpertilionis hujus lateris . J^ Venae & arteria» ejus ab hj^pogaftricis . C Vafa , mirabile caverncfum five reticulare corpus in parietibus Tubx conficieritia ; Jig. il.OltenditquoqueTLlBAM FALLOPIANAM, cujus venas mercurio in diffe^iorie quadam publica quondam replevi : in qua vero earum diftributic^ ionge alia & pulchrior apparuit i quam a DRA» KIO delineataeft. iA Eftparstubae, utero proxima > filo lioata : qui£ alias Mercurius ad uterum & Vafa hypogaftricA rueret 3 atque perfe(5fcam tubaE! fexpletionem irii* pediret. B Extremitas altera: in qua
CC Timbria , five expanfiones membranacei , ad extrema ultima, vafis mlnimis , confpicuis ta- riien , repIetiflimaE i qua; vero a pirtore tarti pulchre omnia cxpririii non potuerunt 3 quam vi-r fui fe exhibuerunt . £> Ofculum hujus extremi ,
% Ala vefpertilionis five ligamentutti inter tubam J & ovarium : quod primo aipeftu vafis mercu* rio plenis, erat retertififimum ; qua? vero rur- fus , donec pi<ftor accerferetur ," ex partc de- flebantur > ^iiia mercurius per forartiiiluiunl quoddam effluebat.
Bb jl ^ Ve^
j88 Bxpltcatto TahuU tertia 7
JP Venai cui mercuriusinje(flus erat , a fpermatlca uteri orta .
G ejus divifiones majores .
/^^ Ramus inngnis, cum tuba uteri quafi paralle- Jus incedens 5 fereutvenas inteflinorum in me- fenterio -• ex quo ramo parallelo
JJ Rami plurimi j tubam , fere ut vafa in intejli- nisadeuntesj eamqne tam copioiis ramulis re- plentes , ut tota fere tuba ex meris vafculis confeda videretur ; nam tam copiofa erant > ut vafa , qux a RUYSCHIO in pia matre > corde y aliifque partibus 3 maxime vafculofis, variis In fcriptis fuis , repraefentantur ; quae tamen tubx haclenus ab aucftoribus fere abfque vafis delineat$ funt. Inde vero miriim non efl, has partes , in orj^^asmo venereo, a ccpiofo fan- guine 3 in hxc vafa irruente , diflendi & erigi pofTe : cum etiam ipfo flatu aliqua ratione erigi queant, !Fig. 12, O^^ondrat hepar fcetus recens natf *
^^A HepatJS ambitus.
BBB Pars hepatis ima, in qua varise inxqualitates ,
C Veficula fellis.
P Vena umbilicalis , ab umbilico ad hepar unlco trunco progrediens .
%B Sinus venae portas , in quem folum vena umbili- calis 3 al^er ac Fcrheyen fcribit , uno trunco fe inferit .
P Truncus venae portae refe(5lus .
G Rami prascipui finus vensc porta? per hepar di- flributi , hepate leviter abrafg demum confpi'. cui .
JFi Trpncus ven« cav^.
Jl Cf^nalis venofus {\yt duEiui venofus , e regione in- greffus vena:; umbilicalis , ex finu veni portae ^grediens ^ ^ jn venam cavam fe inferrps ;
'<<¥"
^xpUcatio TaIuU TertU. $^^
#5ui in utero magnam , imo fortc maxirnarrl ianguinis partem , per venam umbilicalcm ad hepar foetus allatam , ampla via in venam ca- vam & cor redla transfert ; qui vero poftea , foctu nato , fenfim concrefcit . Hic canalis iii Bianchi Hiftoria hepatica non delincatus re- peritur . k Locus introitus vcnac umbilicalis in folum flnum ven$ porta? , unico extremo i non duplici , uti male a VERHEYENO aliifque nonnullis per- hibctur . l^ig.17. Viaphragma exhibet a parte inferiori , eo fcilicct pofitu, quo in corpore fitum eft : quod prcpte- irea rurfus ad corpus humanum recens delineari curavi , quia in altera editione a pidt-ore male exaratum fuerat , atque etiam R^iirx VERHEYE- NI & MANGETI illud inverfum , five ? parte fuperiori tantum repraefentant : quo lecftores , pxx- cipue tyrones , facile falli pofTunt . A ^ ^ .A ^ Oiaphragmatis mufculiis fuperior , iibris carneis cralTis e llerno & coftarum cartilai^ihibus proveniens: quae fibras verfus partem ccndineam j quafi radii ad centrum excurrunt. SB Mufculus inferior , quafi duplcx . C Tendo ejus dexter & longior . D Tendo finifter & brcvior .
EE Pars tendinea , five centrum tendlneum , cul fuperius pericardium adhaeret : in qua fibrx ten- dinca: , obfervdnce Sdntorlno , robor:$ gratra , decuffantur , & mirabiliter fibi invicem irite- xuntur . f Poramen ellipticum tranfverfum, in parte tendi-;
nea, pcr quod vena cava tranfit . G Foramen oblongum in paite carnea , per quost
cefophagus ventriculum adit . U Lo<:;us five incerfiicium inter duo capita mafculi
B b 3 inferio-
I
, 39® Bxplhath TahuUterti^;
inferioris, ubi ArterU magnat thorace in abdomen defcendit y VuElus vero thoraficus & facpe vena 4^-» goj ex abdomine in thoracem afcendunt ,
J Pars quaedam carnea , quae hic erat in tendinea .
j^ Appendices du2 mufculofx , quac in varijs varianta & modoadfimt 3 mododefuqtt
EXPLICATIO
TABUL4i QUART^,
Jig, I4. Repraffentat GLANDULAM THYMI ex
foetu humano recens nato»
yi ji td Cor y pericardio involutum j cui thymus i^aj^na parte adhajret ,
B^ Clanduh thymus 3 prout in hoc foetu fe habebat : bifida quafi > in inferiori ; trifida vero in fuperiori parte, Cujus partes inferjores , aay adhaerent fu« periori part; pericardii i pars media a bb, trunco aortje ; partes vero fuperiores , ccc y principia ramorum aortae afcendentium incumbunc .
Q C C Rami tres afcendentes aortae . Jjg.15, Varietatem hujus glandulse ex alio foetu often- dit *, quales adhuc plurimas afFerre pofifem : nam aeque figura > quam magnitudine , in quovis fere infante variat .
\A 4 Pars fuperior cordis pericardio involuti,
BB Glandula Thymus, fuperius in duas partes di- vfi, 44, inferius levitcr tanrum finuata , ^*
CCC Rami afcendentes ^ ut in praecedenti , Conferatiir §. 2^6. & §. ^87, Fig. i^.Exhibet CFREBELLriM HUMANUM : in quo diviliones ejus ia lamellas five lobulos 5 ab aliis , quantum novi X non dercriptos ^ puichre dcimonftrantur .
Indi'^
i
Explicatlo TahuU tjuarta l ^9 r
Maaa lt\dlczx.ux cerebttluiti humanum , in medio per* pendicLilariter & in sequales partes fedlum .
BBIi Interior fubftantia corticalis & medullaris .
ccc Tra(flus medullares, non adeo craffi , nec adeo breves 3 ut vulgo a muJtis deiineantur .
dddd Divifiones corticalis fubftantiae primo in /0- /»oi majores , quiveromox in plures minores , & tandem minimos lobulot ubique pulchre dividun- tur > ita j ut quilibt;t lobus major , fuum peculia- rcm habeat ramum medullarem , & quilibet lo- bus minor, imominimus, fuum ramulum medul- laris fubftantiaj , quorum quilibet ab alcero di- ftindlus > omnes tamen tandem rurfus prope me- duUam oblongatam j quafi in unum truncum 3 coe- unc . Hae divifiones & lobuli literis fatis indicari non poflfunt , fedexfigurz confideratione facilius patebunt .
t e Medulla oblongata .
// Principium fpinalis medullae. Quomodo veroope fpiritus vini prsparari , & in con» fpedhim optime produci debtac hxc fabrica,oIim in Ephem. Nat- Curiof. Centur.V. pag.ij^.proli- xius docuimus . Pig. 17. Oftendit CEREBELLUM VITLILINUM , in medio quoque verticaliter divifum , cum par* tibus quibuldam anncxis, ut in eo lobuli cerebel- li , quomodo in vitulo fefe habent, quoque vide- ri queant .
a a a a a a a Demonftrat majores & praecipiios cere- belli hujus lubTiIos .
hbbbbh Prsccipuas divifiones lobulorum cerebelli^ quos vulgo pro una eademque continua fubftantia habuerunt
c c Tradus medullsres prafcipui unde minores , tamr
quam ramuli arborum innumeri procedunt . dd Crura cerebri refe(^a .
Bb 4 R'H
'j<)2 ExpricattoTahuU ^uart^, »
t Kima ad infundibulum .
/ Glandula pinealis ,
gg Nates .
h h Telies .
ii Fentrlculus fjHffrtus ccrthn , fjve calamus fcrlpfo- rius y in cujus inedio , crena ; in parte fuperiori
Ic jinus y five orificium ^diAqu<eduHt*m Sylvii . Fig.lS. Proponit OCULUM SUILLUM^ recentem , frigorc congUci atitm , & vercicaliter diffecflum , uc fitus trium itadi(5lorum humorum oculi & tunica: uvex rire confpici queat .
a a Membrana cornea .
b b h h Scltrotica 3 nec non fubjcdx chor§ide^ & uti^ rtis 3 ambitus . ^
' c membrana uvea , in cujus medio pupilla .
dd Ligamencum ciliare 3 juxta humoreni cryflallinum infertum .
tet Hitmor vitrens 3 partem pofteriorcm oculi occu- pans .
f Hitynor cryfialHnus y in /Inus vltrei , 3 ligamento ciliari quafi fufpenfus , & membranula inclufus .
g Uttmor aqnetts 3 inter cryliallinum & tunicam cor- neam ; ubi confpicitur , copiam humoris aquei inter corneam & uveam , five in anteriorj humo- ris aquei camera 5 longe majortm elTe, quam in poOeriori , five inter uveam & cryfhllinum; ubi pars longe minima 3 & vix tenuiflima lamella , obfervari poteft . rig. 19. Demoqftrat eadem , fed ex OCULO HU- MANO; in quo adhuc plus humorisaquei ante uveam > quam poft uveam confpicitur . Ceterum r,ulla notabilis difFerencia quam quod cryfialUnus f in homint^ longe fit minor , quam in porcis , cani- bus , vitulis jovibus , leporib-us , aliifque omnibus beftiis , quas hujus caufia diffecuimus . Conf. qu*e <de hoc argumento Nota (15*) di<5la funt .
Fi^i
ExplUatio Tdlii^a quart£ . ^93
FJ5.2o.ExhibetLINGUAM HUMANAM, cum trL
bus ejus tegumencis , quse, fire«I^e .memini , nuf-
quam adhuc delineata funt . (^a) AAAA Superficies fuperior lingux , in qua eminen-
tix pupillares capitatas &: pyramidales undique in
confpeiflum prodeunt . S Tunicxexterioris fru/^um feparatum a rcliquis j &^
reclinatum , in qua papillse nerveac innumerx m
confpecn-um prodeunt , interiori ejus fuperficiei
adhaerentes. ^CC Tunica fecundaIini^U2E , carfus retlcuUre Malpi-
ghiidli^i; per cujus foramina papilla? nervese ex
tertivi ad primam /ive excimam tranfeunt . T) Corpus reticuUre i a fubjeclo tertio involucro fepa-
ratum &: recTlnarum . EE Membrana ; flVQ corpus papilUre nervofutn , in
quo innumers papiila? eminent > quxex hoc cor-
pore , per membranam rcticularem, ad tunicam
extimam , tranfeunt - FF GUnduU liiiguales, ut & papillae anterioribus lon-
ge majores , in pofleriori lingux parte confpicuae :
nuncplures, nunc pauciores . G "Foramen, quod in pofteriori linguac parte fjcpe oc-
currit 5 figuraf incertz & dubias : modo rotundum,
quandoque triangulare , alias ovale , de quo vide
plura Nota ($6*) Pig.2r.jam inTabuIa? fecundeexplicatione cxpofita eft:
EXPLICATIO
T A B U L i£ Q^ll I N T iE .
Pig.22.0ftend]C membrum genitale virile a facie fupe- riori ; cujus venae & fubftantia cavcrnofa , fingula-
ri t7-#wT.V.fig.i2.hec jam delineata linti led magnitudine naturali majora .
(ajReperi poftea,quod apud Bourdoni jamdelineatafintifed magnitudine n;
594 Exfllctttlo Tahula quint/e l
ri & elegariti modo , argento vivo ita a me repleta? funt , uc egregie & melius in confpedum prodeant, quameasantea unquam vidi, aut delineatas uf- quam reperi: quod membrum adhuc ita praspara- ratum alTervo . U VenjE penistruncus , in qucm mercurium , pertufa prius valvula ejus , immifi . J5S Venaj hujus circa penis medium in ramos duos in-
flgnes divifio. CC Llberior horum in plures ramos notabiles, & tan- dem in quamplurimos ramulos minimoSi prope co» ronam penis 3 dlftnbutio . PD ElegantilTimus vafculorum fubtiliflimorum & copio- fiffimorum , ex minimis ramulis ortorum , inextri- cabilis & mirabilis curfus per totam glandis fuper- ficiem , tortuofis & flexuofis gyris 5 ad inteftinulo- rum aut vafculorum feminaiium in tefticulis fimili- tudinem , quae adeo numerofa funt , ut tota glandis fupcrficies ex merisminutiffimis vafculis conftare videatur . ttee Vafa quajdam minora 5 majora & maxima , mul- tisin locis lcandentia,, ample(^entia five fupere» quitantia . V Finis urethra; , per quam urina exit . ^ G Funiculus, quo poft expletionem penis pars poftc.
rior conftridia eft , ne mercurius facile effluat, JEi Pars penis pofterior refc(5ta . Fig. 2?. Reprazfentat ejuldem penis faciem inferiorem: in qua , quomodovena; , mercurio repletae, tam mirabili reptatu,atque tam multis amplexibus , conjun(flionibus five anaftomofibus > perhanc , & in primis cciam fupcr urethram dilcurrant , ap- paret ; quarum multae longe fubtiIiore> funr & co- piofiores in ipfo objeifi-o , quod jdm ultra quinquen- «ium alTervo, p^a^fertim circa frenulum & coro- ndi», quam a pi<^ore&iCulp{;ore> fine confufio-
ne
D E t)
i
B.xflhauoTahuUquinta', 595
ne producenda , exhiberi potuerunt ." A Frenulumpenis, copiofiflimis minutiflfimifque va^
fculis pilum tenuitate fuperantibus inftrudum . dB Corona & cervixpenis, vafculis omnino fubtilif-
fimisabundances . CC Glandis tora pars inferior, ficutifuperior 3 ubique vafcuiis valde cxiguis , mirabiliter toriuofis , re- pJetiffima . DD Llrethra protuberans ; cujus corpus cavernofum mercuriopienum , eam itaextendiCi cum vafis plu- rimis eam ambientibus , ££ Corpora duo penis cavernofaj urethram in medio continentia, ari^.enro vivo quoque repleta; qu2 una cum urethia vaijrum majorum , multas flexiones , ambages , amplrxus & anaftomofes facientiumjma- gna ccpiacini^untur , omnia mercurio impleca , J? Finis urethra? , G Funiculus , quo penis ligatus • U V;x\-^> pcnis pofterior refe(5I-a . Hoc pulchr trimae repletionis experimentum aliqift)ties in alii.s pehibus Jtcra-e volui; fed in nullo tam bene fuc- cedere voluit , quam in hoc ; quia mercurius per venam doi/i immillusk , perirer urinae mox rurfus effluebat . Unde veio communicatio hujus itineris cum venis penis cognofci,^: pr^Eter aiUiContagii venerci modus indc intelligi potell ^
EXPLICATIO
TABULiE SEXT^;
Fig.34.Repraefentat ttfticulum humanum , cujusVafa fe« minalia mon^ KnyfchianQ a me refolurafunt . 'A Tunicam teiticuii aibusineam denotat a vafculis
fe»
'19^ txf^lUatioTahuU fext^i
reminalibiis feparatam & reflexam * BB Vafcula tefticuli feminalia refoluta , quse j»enita- ram conficlunt , atque inflar capillamentorum fere dependent: ex quibus interiorcm teftis fubftan- tiam totam conflare 3 hic videri poteft , '£lg,z$. 'pQCuUMCmteBicuU cujufdam humani compofitio' nemy licut a me Helmftadii , incadavere public<r incifo , olim reperta eft . A Arteria aorta defcendens . U vena cava inferior . CC venas emulgentes .
r ^rtus arteriarum fpermaticarum ex trunco aortae * e Vena fpermatica dextra , e trunco venae cavae . / Vena fpermatica finlftra , exemulgente finiftra. 5 Vena & arteria fpcrmatica deXtra fibi invicem im-
plicatas confueto modo ad tefticulum abeuntes h tefticulus dexter , & il epidydymls e fcroto exemta . Kl vas deferensfive ejaculatorium ; qux tria omnia, hoc latere y confueto et naturali more fe habe* bant . m Teftlculusfinifter , qui non infcroto> fed in abdo- minehgefit, eo in loco , ubi alias vafa fpermatica abdomine egrediuntur , altero longe minor , & ii* ne epidydymide . Conf.Nota {26.) no epidydymls inhoc cadavereatefticulomaximam partem feparata; nam ad » tantum adha^rebat tefti- culo, reliqua pars per loca vafis fpermaticis a- lias confueta, per mufculos fcilicet abdominis ex abdomine egrediebatur j & ad fcrotum ufque fe extendebat , fic ut locuso, qua? pars ejus inferior fuit> in fuperiori fcroti parte haereret. Inde ve- ro f dudlus fi ve vas deferens 3 fquafi ex tefticulo e fcra- to veniret ) rurfus afcendebat ad abdomen , fub te-». fticulo wpergebat j ^d
q emer#
£xplicattoTaluU fext£ '. ^97
q emergebat , & dcinde more iolitoa Iltera f ad veficulam feminalem iui lateris progrediebatur: l^ Efllocus j ubi vafa fpermatica dividebantur , &
pars s ad tefticulum , pars vero t ad epidydymidem abibat . Coqnofcimus ex hoc lufu naturas, quam ingeniofe ce pulchre natura hujus tefliculi ftru(fturam fabricaverit . Nihilin eo deficit j fcd partes j quaealias conjun6l«e e{- fe folent , ut epiaydymis et teiliculus , feparataeet qua- fi arte a fe invicem refolutas erant . Cumque alias tciliculus in fcroto naturallter eile con- fuevit 3 natura vero per errorem eum in abdomen po- fuit, volulttamen^ ut pars aliqua ejufdem j nimirum epldydyinis , cum vaiis ejaculatoril parte 3 extra abdo- men verfus iocum conluetum abiret : atque fic , Tcet hapc teiliculi fabr^ca non iit coniueta et naturalis , hac tamen ratione omnes teiljculi naturalis fundiones et u- fus praeiUre pocuit , ac fi naturali prorfus modo fa(5tus cifet Perfuademur ctiam hac fabrica certius , genitu- ram ex teilibus per cpidydymides ad vafa deferentii pervenire .
jig.2^. aaa denotat itficuUm femlnAlent dextram y a- pertam , recentem , non ficcatam , at elotam , ut non folum varix eius cellulx , verum etiani /«- cU$ interna reticulati , a Santorino in obferv. a- natom. pag. 201. defcripta ^ in confpedlum pro- deat. hbb Facies interna reticulata, (tanquam corpus reti-' culare } qiia^ fere ut interior facies veiiculs fel. Jeas a T{uyfchio delineata ; quibus in cellulis five re- ticulis genitura viriiis forte maiorem perfec^io- nem acquirit . Pujchrior vero In iplo obiedo ap- paret , quam a pidore et chalcographoexhiberi potuit. |fig.27, ^KtHi efihumAnus y abortu ex mulierc , tertio
men-
/.
3^8 txpllcatloTahuU fext^,^
menfegravida j reiedlus , inembranis fuis j quafi in ovo adhuc pulcherrime inclufus, ac liquori fuo confuetoinnatans ; omnia in naturalis magnitudi- ne , ut a me aflervatur .
^ Foetus humanus , capite craflb > oculis magnis i protuberantibusj niaris , {icut plerumque hoc in flatu eflefolent , per liquorem et tunicas pelluci- das, ficut(itusefl, apparens,
BBBB Tunica e.nerior chorii , valde vafculofa j va-» fculis inftar radicularum undique dependentibus % copiofiflimis , ab aliis , quod fciam > nondum de- lineatis , ornara ,* ubi notanda
CCCC Tunicarum foetus pellucidarum pafs , a quibus vafculofa a me ex parte feparata five detra(5la eft , ut una cum foetu in liquore fuo ambiente confpici pofTit : nam fciendum , maximam partem huius ovi humanitunica tali vafculofa, varculisfluftuan- tibus , ut pidtac funt j ct dependentibus fuifl^e in-
DD Funiculus umbilicalis fudi modo adhuc appa- ?
rens. pjo.27.* aaaa Ovulum a muliere pef quatuofcirciter, iit credit , hebdomades ^ravida , magna uteri haemor-* rhoj;ia et doloribus re;edlumiquod fere pellucidunii mulcifuue vafculis five radjculis chorii , tanquam villis, in ambicu ornatum , in quo l corpufculum apparet, embryonem adhuc informent repraefentans , quod quoque adhuc afl^ervo . Ylo:,.z%,aaaa Eft pars ani & intefiini reffi aperta .
bb Insequales eminentixet rugat ]n extima ora ani, u-» bi venae lividge tumentes m hoc cadavere appare- bant* ccc inargo, qui a litt; cc ac{ litt. ^'« inferiores irtflar fimbrisE erar, ubi fphindler & inteflinum redfum co- lore 8c connflentia , ut plerumque fieri folet * dif- ferebant -•
dddd Of-
l
II
^y:j'A
'-»;v
^■r-ifi'*i
V-,. '^- ^■M^m
>v^
ExplIcatioTabHU fexta , S9^
dddd Ofcula minjma quamplurima circa inteftini rc*
(itifinem, cum multis glandulis fubrotundis, uc
in hoc cadavere apparebant . teee Ofcula quxdam majora fetam admittentia y infra
fimbriam redi , ubi fphin(5ler fltus eft , prout m
hoc cadavcre videndaerant j quorum duobus fetac
immiiTar .
EXPLICATIO
TABUL^ SEPTIM^.
Fig.29. 0(iendk tntefttnum ileHm , colon , ccecum cum />rocf//» vermiformi , quomodo le fa?pe habeant in infante recens nato , flatu diftenta & exficcata . ^A Pars inteftini ilei , ejufque in latus feu parietem
coh finiflrum ingreflus . BB Pars intelHni coli .
C Inteflinum coecum , ejufque in procefTum vermi- formem peculiaris& diverfa , quam in adultis « mutatio : in infantibus enim his coecum fenfim fen- fimqueanguflatur in procefTum hiinc, coni quafi figura ; cum in adultis id alia fiat ratione 3 & cy- lindricus fere flt . D E ProcefTus vermiformis in hoc infante finguhri mo- do inflexus : primum enim a C fub ileo tranfibat & afcendebatadD. Deinde vero fdpra ileum iterum refieclebatur , &defcendebat ad £ . Pig.^o.Eadem intefiina a farte fofierlori 3 Ut coeci muta- tio in proccfsum vcrmiformem , quomodo in :n- fantibus plerumque fe habeat > clarius confpici queat. jiA Inteflinum ileum cum ejus in colon ingrefsu • -BS Colwn .
€ CoP-
4Q0 Bxflhatlo TahuU fepiim^*
C CcccLfin .
P Iniciiim procefsiis verrniformis. EZ Siftgularis huius flex(.is circaileiim : ri^.^i. Trocrjfum quendam •vermiformfm ieparatim ex a- diiltOj peculiarjbus flexionibus,ec quafi gvris dona- tum 3 exhibet ; qui /imul folito longior erac. J. Principiiim ejus acorco refei^um . B Finis iurfum fpedtans. CC Singulares fiexiones. Tplg.^z.Sinicm hngitudinalem dnra matrh cum lateralibus exhibet j quibus finus peculiaristranfverfus inhoc cadavere inrerje(5lus erat . [AA Sinus lon^itudinalis pars aperta . B Locus, ubi accurate in duos arquales lateralesj (quod ixpius ita non contingit ) dividebatur in hoc cada- vere , CC Initium duorum lareralium . VD Laterales in progreflu fuo reredl. £ Sinus quidam tranfverfus, duobus laterallbus com-
municationem pr^ftans , per quem TF Stylus crafsus facile tranfmirtebatur , Kuius finus traniverii hiarus in dextro finu ampllor erat, quam in finiftro . Conf.Not.(48*J FlV'^^. Reprsefentat linguam cum maxilla inferiori ad- huc cohxrentem , et In illa ofcula du(5luum fali- valium glandulse fublingualis j ficut in hoc eranc cadavere . ^A Llngua ad latus finlf^rum reclinata . hbh Oicula du(5luum falivalium glandulae fublingua^
lis , quorum feptem in hoc latere occurrebant . (ccc Setxhisofculis immifsar • 'X)P Duo miifculi elevatores labrl inferioris . In finidro huius lingux larere horum ofculorum primum et anterius tam amplum erat > ut non folum fetam , fed tenuem tubulum immittere , atque per hunc fl^tum injicere potuerim i reliquorum vero » ofcu»
Explicatio TnhuU oSfaV£, 40!
ofculorum diio vel tria tantum apparebant minora . ConF.
Not.csr)
EXPLICATIO
TABUL^ OCTAViTE.
Fi(«.^4.Z./w^//4 n.^itur humana > uhi in forairjine j cceca alusJido, duo notabiles dtsfiuj^ili^v^ltscx me ob« fervati funt . Conf. paf;.i4^.& Nota ( ^6 * ) A Furamcn illud ccpcum ; quodinhoc cadavcre val-
de amplum erat, iam apertum . h dLjcli)!; alcer fahvalis , &quiJem nnifter, verfus ra-
dicein Iingua?abiens , cera rubra repletus . €c Veficula in fine hujus dudus 5 faliva diilenra . d principium alterius dudus ]n htere iinilhojqui qui- dem cera replems noneratj inflar ducfiLis tamen non folum a reliqua Iinguapfub(lantia,tiadu albicantc , diftinguebatur ; verum etiam fubtili tubulo flarii diflendi poterat . f Locus , ubi hic du(5lus difparebat . ff Situs & proi;reIfu5 horum du(f^uum; ubi norandum , eos non in luperficie lingux hififlc, (cd ad linee pro- fundltatem fub linguae involucris , qua^ hic re- mota funt , fitos fuiHc . Prxterea notamus ofculorum h Sc d finfiularem fuiffe fa- bricam ; nam ut valvufse vel caruncula^f:' habebant , quae collapfas apparebant . Si vc-o flatus ope tubuli Cc.ta ra- tionc inferiora verfus pellebUur, aperiebantur , fequc ut hic delineata funt , exh;bcbant . gl Adhuc tria alia olcula five foraminula, qiia? Irf majoii erant , indicant; unum in parte anteriori; alterum in laterc dextro ; alterum , in finiflro : qur quidem fetimper breve fpatium oblique adm;tte- bant; veruman ulterius pro^rcderentur deprchen." dere non pocui.Unde videtur, hoc foramen, nuando
Cc adefl.
462 UxplUeitloTahuU o^ctVoi ■
adeft , communemquafi dudum variorum dudtuIo«3 rum falivalium ex lingua effe , in quibus veto natu- ra nonconftans eft i led faepe ludit & variat.
h Epi^lotcis .
i Ejus lii^amentum anterius .
h Mufculofas fibrae,quae ex lingue fubftaritia in ligamen- tum hoc tanquam in tend]nem,inferebantur;quac ad epiglottidem elevandam, quando adfunt, (nam fem- per non patent) inlervire, & pro mufculo epiglotti- dis , nomlntglofo-epiglottideiy haberi poffunc
// olTicuia duo minima oilis hyoidis .
mm Apices cornuum atJis hyoidis.
n n Variac glandulae & papillse in linguac fuperficis cir- ca medium •
tf Lingua? apex deorfum flexus . Fig.^j.Demonftrat dudtus hos feorfim , e lingiia quafi exemtos, cum foraminecoeco , hic non diffcdto > tanquam dudtu communi minorum .
A Foranien hoc linguae ccecum 3 quod valde amplum , & canalem in hoc cadavere , /Icut hic eft, tres circi- ter lineas longum , conficiebat ^ atque tubulum cral- fum facile admittebat .
iJS Duo du(5lus faIivaIe«novi in illud definentes , ea magnitudine & figura, ficut in hoc cadavere erant.
CC Fines horum duZtuum, aut quorum faltem ulterio- rem progreffum invenire non licuir^
t> Locus , ubi fihifter in veficulam pelhicidam expan-
debatur , quse liquido pellucido , fubvifcido, fali-
V3E fimillimo , replebacur ; quod a cera ^ vi injedta,-
illuc compulfum clfe videtur .
JFig«5<f.Exhibet varia in falato , juxta palatum > &in /4-
^ro /«/jcr/or/confideranda.
a, a Palati pars anterior , in qua nulla ofcula hic appa- rebant. .
h h Falati pars pofterior,vafde glandulofa j ubi in hoc cadavere quamplurim ofcula excretoria manifeftif^
fima
4<
Tu
II
m n
ff A
C
t
h l
Explicatfo TahuU oSiaVte . 40^
^ma apparebant; quorum nonnullafetam craflahijSj ftyJum tenuemjad duarum triumve linetrum profiin- ditatem,non redU,fed paullo obIiq;verfus polteriora admittebant; quae alias bm magna rarius occurrunc . . c Inlocd, qui refpondet canalibus illis Stenonianis j in capite ofTeo , poft dentes inciforfes,confpicuis, & ad nafuni definentibus, niillahiCerat apertura , nul- . lus tranfitus ad nares patebat i vid. Nota {')$*) VDD Labrum fuperius reflexumjUt interiora pateant . dddd CUndul4se]US ienticuUres ik miliareti iicut in hoccadavere, remota tunicaoris interna , appare- bant , ad fecundum ufque dentem molarem utrin- que fe extcndentes . e Ligamentumlabri fuperioris ,
ffDuxgUnduU conglomerata in hoc cadavere obferva- tXjCumofcuIis aliquot excretoriisjab aliis, quantuqj fcio,nori defcriptis. Coiif.pag.i5o. & Nota (w*) gggg Seta: & flyli ofculis his ad duarum linearum pro- . funditatem immifli.
I pars hujus glandula?jubi adhuc duo ampla ofciilaap* parebant , quseprelfa guttulas falivsE:, inftar roris . emittebant . Fig.^7.AIteram Harum glandularum , & quidem iini- ftram,a facie exteriori exhibet: unde,eam ad conglo- meratarum genus pertinere j confpicitur. Pig 58. ^aria circa faucei & «t/«/<»»7i repra^fentatjin capi- te & maxilla fuper iori a parte inferiori infpedlis . aL{k duclus ille in fornice,five fuprema faucium parte, fub procelTu anteriori oflis occipitis fitus,p.i<5o.indi- catus,& N.C^8*Juberius pro duEiu mucofo dcfcriptus. h E;us fub oflis occlpitis apophyfi verlus foramen ma- gnum occjpitis extenfiojquinq; minimum linearum^ . c Tuba fni/lra Eufiachiana,ciim aperturafua longitudi* nali obliqua , & cartilagineo limbo aperturam hanc cingentejqucmadmodum fi paullo oblique, a regio- ht aiiquo modo oppofita infpicitur , apparet .
Cc z dtni
46^ %xplicAtUTa.huU O^AVf'^
4 Ti*h» %u[iAchianA dextra , quoinodo eodcm fpe^l* toris /itu fe oftendit ; ubi non in orificium cjus in- rpicere , fed Jimbi live or3e faciem pofteriorem & exteriprem tantpm videre poflumus .
feProgrcflTus ptriufqihujus tubxobliquus verfus aurcm
/ Hamulus, mufculum tubse ineumbentem aliquomo- dp ad latus tr^hens , ut tuba Eufidehii hujus laterls tanto melius in confpedtum prodeat .
gg MuCcnVifalpitigcftaphilinii in partem ppftcriorem uvulce inferti , qui eam retrahunt.
hh Tterygo/iaphilini tnuCculi y CupQr csmlculHm /Ivc a- pophyiin ftyloidem ii. Interioris Jaminae proceffus pterygodei, quafi per trochleam reflexi , & in ^nteriorem veli palatini partem inferti . Hosuvulas mufculoseflenegat Mottia^nius Adv, II' p. 3 5.quia '* ( Ut ait ) iUor^m tendints in ipfam extremam oJSeam
faUtioram infigantnr . Mihi vero vidctur , partem quidcm huic pfTi , partem vero etiam membfanae palatinjp > ut^. ^?<f, propofui , inferi .
a Apophyfes iJI?tenues in pterygoideis , quas haud incongruo vocabulo cornicula appellat Santorinus.
K Uvula ad palatum reflexa,& in ejus medio fcparara tnembrana palati glandulpfa , mufculus uvuU a^ygoi Morgagniy /jcut hoc in cadavcrc fe oftendebat .
// Mufculus uviilae cerato-fiaphilinuSilQntQV adumbr^- tus , yid.Nota (72*}
mt» duac aperturac polleripres nariuin^ quomodo in fauces hiant .
11 Septi nafipars ppfterior> quam vomercpnficit •
00 Diio capjtula offisoccipiris 5 quae fu premoc verte* brgear^lculanturi &pofth«c
f Foramcn magnum occipitis , ■■ ^y Aures aliqiiP mpdpapparentes * JR?:Uquas partes j, de quibus hic non agitur 3 Charadleri.. Vii<; notarc (upervacunm effc cenfuimus . f\%*l$'Q^ vfm^hf fi\^ vomerj quod 9, Santonnt non pro
u K
P
i.xpUcauoTatul<e oftavMi i ^ff
f ecuiiari offe , fed pro parte ethrrioidrS untum na^ betiir, feorfim hic , ac diflindtum ^ oflenditiir, H puero ij.annos nato : in qiio diftin^iflimum crat ab cthmoideo . In adultioribus vero ciim ethmoideo irt «num concrefcit.
Md Vomer , ex duobus jamcilisfive parietibus ofleis difHn(^is conflans .
h CaveajCum oris reclinatisaqux apophyfin ofTis sphe- noidci pcr gomphofin rccipic, ut alveolus maxillae dentem: unde ha^c duo offa per gomphofin jun^i dicuntur - .
et interftitium intota i^acie fupcriori , inter diias la» mellas , cui fepti nafi pars , oux ab ethmoideo olTe provenir , inferitur .
dd Pars inferior, adfimilitudiriem vonieris acuta,qua: •;Dalatioflibu8 , ubiinter fecoeunt , adnafcitnr.
ee lamclla five paries vomeris dexter , cui in alterd la-; terefinifleropponltur .
explicAtio
T A B U L it N O N .*-
tig.I. MufcuIosinteroCfeos manus externos, & (juidein folum partem eorum externani , quia interna hic vidcri ncquit , exhibct .
U eft mufculus primus interofTeuscxternus ; ^ ^ ejua duo diflin^a principia cxterna , ex fuperficie exter- na utriufqueofTis metacarpi indicis &mediidigiti oriunda . c Linea ubi eorum fibfx oppofito tradlu cocunt; dtendo, qui interiorilatcri digiti medii i' hoc eft ^ quod indicem refpicit j infentur .
B eft alter interoffeu$externus,utife in dorfo manus O'^ ftendit: c eft ejus tendo,qucm inexternum mediJ di- gitilatusimmittit, hinc hi duo mufculi , uni liuiy iigito famulantur ; prior Jy ut eum ad pollicem ^cf: ducat; pofteriorB, ut euma pollice abducat .
C tertius eft interoffeus exrernus;/f dijplex e;*Uipi-in- Gipium,ex duplicioffe &oppofitis tradibusvc.i»e^*f
C c I tibii5>
^§5 ^ ^jicplhcttfQ TahuU noftip-
fibusfibris: qiisportea in unum mufculum coeunt V cujus tendo h lateri digiti annularis , quod auricu- Jarem refpicit , infertus , digitum hunc a niedio & pollice abduclt . r eft parsaddudtorisindicis. £ parsabdudlorisdigiti aiiricularis. T tendo mufculi radialis externi. G tendocubitalisf. ulnaris externi . f ig. II. oflenditur, quomodomufculi interoffei externj iigJ.modo defcripti , in vola manusfefe habeant 5 ibidemque & oriantur & Inferantur ; ac deinde quo- modo etiam interofifei interni hic fintconftituti . jiA a eftmufculus interofleusexternus primus^ etfpe- ciatimejuspars interior (nam extenpr praEcedenti figura indicata eft. ) BBb interoflei externi fecundi pars interior . C c interolTeiexterni tertii parsinterior. r> d interorteus internus primus cum tendine • E e interoffeus internus fecundus . J/ interofseus internus tertius . C eft hamukis 3 guo cutis U paulum retrahitur , ut in-?
terofseus internus tertius melius videri queat . Ceterum , qtiod mufculorum interofseorum dodrina hucufque vajde confufa fuerit apud anatomicos, inde fa- cile cognofci potefr, dum interofseorum manus Spgelius et Bucretius in explicatione tabularum Cafferii odo nu- m'*:avei*]nt ; Brownius , o6to » Mangetus modo o<S:o , j-nodo fex j BarthoUnut quidem iex ^ fed eos omnes abdu- ^oresefse fcribit ; Ferheyenus quoque lex, fed omne? internos addudoies , externos veto abdu(5lores efse vuls, feque muruo interfecare in formamcrucis putat . ^«fi/;r^/?iijCjufquecommentator Bhfius \cvum numerum >iprum mufculorum ignprafse videntur, quia numerum ponindicant.
INDEX
IN D
A U C T
AChillInus(Alex.) pa.;44 AibertiYSalom. ) 525 Albinus 2. 81. 28S. 289. 290 Alghifius 101 Almeloveen 290 St.Andreae 281.540 Andrius 45.50,228 Anellus $12,11; ^b Aquapcndcntc 2.104.105
202.525 5 J2 Arantius 147.505 Ariftoteles 158,171.500 Afelius 2 82.85
BAglivus 142 Bajerus 29S Bartholinus (Gafparj 2 BarthoIinus(Thom.) 2.19.26. 87,106.159.221,279. 289,
325. Barthollnus^Cafpari ncpos;? Bartlfch 525
Bauhin.2.26.79-295'325.554 Baylius 51; Bellingerus 125.317 Beilinus 2.92.244 Bergerus 100.145.188,250,
281.549 Bernovillus 188 Bianchus 2. 154.224.267.295
298.500,505.515 Bidloo 2. 145. 145« *Si» 195«
221.242.252.257.265.295.
295-525 Bilfius 54? Blafios 1.2.295 51cgny |09«SI5'S=24
407
EX L
O R U M.
Boerhsavc 19.96.I64.186. j88
196.248.267.271.272. 27if,
276.282.505-5 J2. 554 Bohnius 290.296.299 Bonerus 4 Korellus 188. 190 Bourdonus 2.51.55.524 Brendelius 100 Briges 524.552 Brunnerus 2.78.260.287 Burggrav »87 Brulfiere 515.517
CAbrolius 505 Calvus 515 Camerarius i4<5'5i55'46 Cantius 2.17.46.55. L97./98.
I99'204.206.254'295. 521»
5z2.549.550 Cartcfius 525.525 CaiTerius 2,191,195,205.210.
J25 Celfus 8.112.127,157.162 Charletonus 85 Chefelden 2.5 1.75.75.82. 90.
95'9<5'I I9'l79i99'209.2iz
220.22^,228.284.296. 505.
5e6.559,540.55S Chirac 67.285 Clericus 259 Coitcrus 2:i^$ Cole 299
CoIIinus M59*^i*5.555 Columbus 2. 26. 29. 152. 195 Connor 25.41
Cofchvvitz 94»i59.i54. 556 Counial 515
C c 4 Covv^
4-08 tndex 1. ^uSt^rtH» .
Covvperus 2. 4j. 72.95. 102. /^Agl.latdu& 2.1 1
127.1 35. 157-161. 1S8. 191. Vj Galenus 2.14. 24.59. 2|» J92.l9(5.f97''9S.i5;9/ 202, 1 54 1 9 5. 200. 5 61. 3 1 7.3 I9
203.204.205.207.208,214. Garengeot 2.74.368
21?. 220. 221. 222. 228.230» Gliflonius 2, 85. »8. 295. 29^
itfi. 279. 283, 293. 506. 3 14. Goelicke 3.109
5^9.320.343.356,361,56^ Govey 1 32,229.310,359
X^yprlanus 515 Graafius 2.95.103.104, lue-
DEkerus 242 503.304.507.310
Dcs Noves 109-172. 344 GrafGus 310
Dcventcr 507 Grevv 79
Dcutingius 313 Guillemeau 45
Dictncrbroeck 2.310 Gulntheiius Ani^ernacuS 7f
JDionls 2.307.312 TJ Ambergcr 156
Dodart 129 JL JL du Hamel J04
Dortu cte Mayran 324 Harderus 262
Douglas 2.3.51.1 96.197.204 Harris 96
106. J<09. 210. 2*2.222. 223. HartfoecKcr 525
2.24.229.250.343.148.353. Harveus 2.13
362.364»365 Haverus 1.13.15
DracKius 2.26.82 95.102.1 11 Heinrici 109
151. 166. 170.177. 191. 199, /yclvctius 286.287. 288.290» 321. 228. 279.2^3. 511. 548. 319.3J5
350.351.35j }Icmfterhufiu$ 85
ELsholzius 31 j Henningerus S4.29J
Erafiftratus 300 Herophilus 142
littmunet 109 Heuchcrus J04
Eaftachius 2.82.84. 93»i3 3. Highmotus 2.26.96.296. 325
170.171^175.1^0. 191« 193. Hilfcherus 109
19 9-21 '.321,354.35^ Hippocratcs 59«' 3 J '46.249» Abry 325 232.26i.290'l99
Faliopius 2.23.111,161. delaHirc 332
195.205.228,279.286. 290. HoffmannusCCafp.) 2.300
353 Hoffrnannus (Frid.) 109.315
Fantonus 2.10$, 259 HoffmannusJMaur.j 87
jFolius 19 290 Hoffraannusrjo.Maur.)2.2|» lonrcnelle 367 76-87.299
FracaiTarus 16^ Hornius 2.87.278.310
Fcccind 310 Horftius 22^
F
Ho-
IfKlex h
Hovius ia5<5. 157.329
INgraffias 2 folivius85 Juflieu 165
KEiiiusz Keplerus» Keplerus 225 Kckrlngius 21 5.78. 1 19* •) 10
LAmius jio Lancifius 135. 146. 177» 181. 182.319.348» 354*355.
Laurcmbcrgius 2. Laurentius 2. Lealis 96.98.304.305. LceuvvenhoBck 64.67'9<>'l84
249^ 311 Lifterus 301. 517. Littrius 100.102.132.1 51.203
25 8.241.26 1.264. 283.308.
3«9.3M'565.368. Lovvcrus 2.85.154,135. J44,
190.320. 321. Lylerus 2.31
MAjcrus 318.368 Malpighius 2.13. 65, 66.89.92.1 10.127. 145. 16 5 138.244.272 276. 281,285. 300. 3«2.3io Mangccus 2.71.211.289.3 12,
314.344.34^ Marchcttus 2.279 Mariottus 323.325.3 j2* Maftichcllius 171.344.345. Mauriccau 307 Mcad i88 Mecckrcn 325 Meibomiiis 23,54.353, Merius 238.3 14.516,324.355
Michclottus 24I' 244. 34f' 26$. 271,272.519.34*
Moebius 352
Molinctus 236
Morandus 328
Motgagnus 2,22.26.28.43. s^j 71. 79. 8 1.94. 99.100. 101.104 106. 107. 108. 109. iio 12I# 130.135. 138. 142.147. 150. 151.154.I55'»57.»6I.165. 167. 170.176. 177»»7^' »*»• l86.ll8. 192.193' »98. 199' iOl. 202.203. 204.2«6. 212. 218.221.222.224. 228.245» 254.256.259.260.262. 267» 275.280-282. 285.286.290 292.294.296.29S. 303. 304 306. 510.315. 3I9.31I-323» 526.327.3. ;4. 335. S^^^J^'* 355.357.
Mottius292. 51U
Munnick 279, J40
Muraltus 319
Mufgravius 292
NAboth 109 Kedham2 Nevvton 525 Nicolai 27 i. 505, 52«. |2j.
349.352 Nigrifoiius lil Nogucz 2.268 Nuckius 2.75.121. 127, 16O
291.294. 330.335
ORibafius 158 Orrlobius 2.141. 150.19^ PAcchionus 2.141.25 i Paiionus 510.511*315. Palfyn 2.18 26. 166. 299.^00. ranarollus 103
Pa-
4tQ
Indcy. f» AuSloYum
Paull izoj • yavius 2
rcchlinuS289. 547 Pccquctus 2.84 3%i:itas4j.228.5i6. 32?>, 52^ Pieyerus 2.8i.24©.l6C) Plancus 295.297 PlatCfUS 105.525 Plazzopusioj Plinius64 Ppliniere 535 Paupartius 72. 282, Pozzus 297 Purcellius jot
RAjus 248 Rau 96.278.540 Kauholt 115. 242.264,5 15. 5 2^ Redius25 9 Reneaume 528 Rhodlus 105 Kidlejus2.i4i. 142. 144.149*
I50.i74«»85.555' lSS>iS7 B.Iolanus 2,158.157.212. 221.
222.228.279.505. 507. 51 r Rivinusi59f 170- 2S5. 12$
$19' 542 Rolfinelc 2.290 Rudbeck 2.85.295.2^4 Ruffus 1 10
ROylchius 2. 15.29.41.45. $1 '^ 52.-60.64-65. 66. 67. 77. 79^
80. 82. 84. 89, 91. 92. 94. 96
109 lOI. 109 III. IIZ.1I>
"^ 119.1^6. 128. I /8. 1141. 142^' 144.; 4^. 149. 54« »5 5« «5^* »57' »59- 161, 154. 165. 166 r67'i69-i70-J74' 175*240 24Z,24^.250«255. 250. 264
26$, 267.271.272.281.182.
286.287. 289. 500.502.505 525. 529. 5Ji*540-?49-i52.
SAlzmannus 84.295.515 Santorinus 2* 22. z6. 27. 50.52.42.45.(55.69.75.74 76.98.100.101.105,105.107 J09. up. 129.157.145. 144 150.166,167,182 192.195 197.198. 199« 201.202.20j 204. 206. 220.221.225,224 255.286. 507.510.511.511
520.558. 555*557 Saviard 545 Sbaralea 510 Schelnerus 525 Schcllammerus 2. 5S'47. 48
52.85.90.95* I37* »48. 169
186. 187. 194. 220, 258. 251
285.295, 50Q. 5«l*505.54|
547*558 Schneiderus 2.18. 167 l^chradetus 69.504 Schulzius 50.95.280.510.521 Sevcrinusi. 2
3imocelIius 172.544.545.54^ Slevogt 168 Spigelius2.it7.28^ Stancarius 352 Stcnonis 2*55.67.110. 154.158
165. 190« 210,255. 282.51Q
555 Stephanus 2.525 Stockhufius 564. 57J Strauilius 515 Svvaannerdam £. 517 Sylvefter5i7 Sylviusi47* 205
Index If
TAcontis 297 Tauvrius 317.^25 Teichmejerus 304. 3 J9. 342
"34J Terraneus loj. 102. 105. z6z
■ 263
Thcbcfius 1 32. 13$ Tilinglus 313 Tournefort 248. 28j Trevv 277.279«28c.577 Tulplus 103 Tyfo 99.26 I
VAlentlni i Valfalva 2.2i.i69'i7P
171.r9j.19j.204. 205. 25 'i
502.340,346 yallifnerius 96. 110.242. 302
304-310.511,315 Valvcrda 2.525 Varolius 2.142.149. 290. J23 Vaterus 108.159.308.510.554
355 Vercellonius 2. 135.254. 257
261.267.281,522 Verheycn 2. 71. 90.109. 121.
135. «37. 155- 210.211.254
257.265.278,299.517.525
333-349
Du Vcrncus 2.61.74.168. 17» 185 195. 196. 283. 510.513 3 «7.5 5 5
Bu Vernoy I9<5.5?6
yefalius 2.26.34. 37« 5 »• 135 147. 178. I9r. 216. 219. 221 227.228,258.278. 279, 285 390.507.521.525,365
AttSiorutn . 41 1
Veslinglus 2.J4J Veftus295 Vidius 2.525 VidufTIus 311
yieuffenius 2. 155. 141« 142 144.145.149.150. 184. i$|
196.249,515.3»+ VlrglHus 8 Vogllu? 508.511. 512
WAgnerus 5»5.J25 Walaeus8 8. WalHfiusiSg W^althcrus 174. 175. 192. 19(3»
200.220. 221. 554. 541. 57S
Xlf^arthonus 2.82.122,159.501?
Wedelius [jo. Adolph.] 295?
Welfchius 159.170
Widmannus I62
van derWiel 45
Wierus 507
Willifius 2. 144. 148. up'!^^' 184.286. 288. 555.555.355' 3^7 '
Winslous 2. 25. 27. 55. 41. 5 5. 119. 125. 126. 154.I5<5 190.194, 206.209.21 5, 214« 219- 225.226,284,517.524
528. 119. 552.354.355.351 562.564.372
W^irfongus 87 W ium 295 \roHuf1us528 deSr. Yves 524.52S '"F Ahn. 525 £^ Zellerus ^4.
IN.
INDEX IL
RERUM PRiECIPUARUM
t \ Bdominis partes feu re-
£\ gionesextern«7. con-
tenta 74 mufculi.71.tcgQ-
nienta f. partcs contlnen-
tes ibid.
Arbotus I »7
Acetabulum )5. quid condi-
tuat 42 Achillis tendo 55. 244 A^Iomufculi 187. diverfaB
de co fentejjtije 188 Adaml pomum 7.129 Adnologia (5j.i55 Adcpsin homine no datur^o Adipofa mebrana ib.vafa.iU Adipod dudus 75.2S5 Adnata tunica I55 ^thiopum cuticula nigra
64>nigritiei caufa 65. Ala S.vefpertllionum lop Aibuginea tunlca 1 5 5 Allantoides membrana il2 Alveoli dcntium aS Amphlarthrons 59 Amygdalae i6z Aivatonpe quid i Anatomcs fubjcAum , objc- ftum, media i.finis j. in* ftrumenta ^.feqq» divifio 10. utllitates multx 5* Anatomla comparatlva 1« forenfis4. medlca 5. pra- Aica 4. thcologica, philo- fophica,phyfica 1.4.
Anatomici fcrlptores opti^ mi 2. rccentiffimi »*« f^^f*
Anconaeus proceffus 47
Angiologia 6J.172
Anguli oculi 154
AniniK cogitantls fedes i4<^
Annulus pro tranfitu pco-» ceffus peritonaei 72.
Anthcllx 168
Antlcragus 169
Antrum Hlghmori 16
Aous 80. ejus elevatores , & fphindet ibid.mufculi di* verfe ab au£loribus de- fcrlpti 220
Anus cercbri 147
Anifcalptor mufcuius 21 j
Aorta I7J. ejus arcus ibid. rami afccndentes ibid.
Apex cordis 152-Hnguae itSJ unguis 68
Apponervofis 10. 187.
Appophyfisoffis 14. ejosco- gnomina ibid. fynonj^^ma ibid. ufusibld.
Appophyfis condyloldcs 28. coronoidcsib. jugalis 19» mammlllatls f. maftoidea jb. nafali* fuperior 5c in- ferIotts«paIatina 2<S< pc- trofa 18. peterygoldea 22. Ravlana difta mallei 19 fiyloldea 19. ji.zygoma- tic.a 19
Ap-
cMM
-5-^.
'mm
■'i^:^S^^?:^:> '•s
;_/■■- ./■■ |
■-'§■■ |
■A--*^ . |
|
" ■ ■■'•'.'* ■ ■■ , •;"->:'i5'.>;'tV:: - |
.;.•?>? |
^ |
|
^i^S |
■ |
.,'^B^^^I |
|
■;">.•'.', /^^^^B |
^^^1 |
*"r.r'-::":-^H |
■ |
Kerutn pr£ctpudrum l '4* |
App^cJIculacadipofaecoli 79 haemorrhoifJaHs 6xterna J
Appcndix oflis i >.vern:iifor- & intcrna ib.hcpatica ib.
mi "/o hypogaftrica ib.iliaca 17S
Aquedu<n:usFallopii 21. 52. intercoftalcs fuperioref
i7i.Nuckii i5 5»Sylvii 147 174 inferiorcs i^s.intefti-
Aqueus humor oculi 146. e- norum Cum venis com-
)us verusfitus96«&c. munlcant 289. lumba-
Arachnoidcs tunica cercbtl xls i^e.m^gna f.aorta 171
143, i49.medulla: fpinalis j^S.mammarla i74» "le-
i5i.oculI 147 diaftlna ibld. mefenterlca
Arcus aortac 173 fupetior& inferior 175«
Areola mamma: 120 mufcularcs coUi i74-«fo-
Arreria quid 9.ejus ftrudura phagcae 175.352. pancrea-
I73.figura ibi. mufcularts (ica »75« poplitJjea 17^»
tunica dcfenfa 547» ^ ^udenda ibid. pulmonalis
Arterias adipofae i7<5 1 j j.i^j.cur amplior vcna
Artcriaaorta 124. 172.174 288,iadia:a r74.rcnalis 17^
ejus divlfio i73'H^-afpc- facra 176. fcapularis cx-
ra i28.i3o.atrabiiarix 176 terna & interna 174« ^P^^^'
axiliaiis 174« brachialis matica 176. ejus exortus
174.551. bronchialis I aS ^o^.fplnalis 174. fplenica
i75.catoti.< interna & cx- i76;fubclavia 174. furalis
tcrna i J7.r74. 550.intcr- i76:thoracica f. mamma»
narum Ingtelfus 149. cum ria externa 174. tibialis
vcrtebralibusanaftomofcs 176 iracheai 28.1 jo.vcrte-
ib.carotiuum divifio 349 bralis 174.5 51. umbiiicalis
cervicaii? i74'Coeliaca 175 176. cjuoufquc cava raa-
Cjusrami ibid. coionaria ncat75i
:ordis i^^.i^j.cruralisex- Arteriofus canalis 118.1 36*
eroa & interna r7<5 cubi- Arthrodia 59
xa 175. cyfticK gcmellac Arthronibid,
75.diaphragmatica fupe. Artlculationes foetus nt
or5c infcnor 174. 175. Articull ofl^ium 16.58
'.odcna ibid. dur^ ma- Articulus 59 (rcs '?•
s 141. cmul^entcs 175 Artus fuperiorcs & inferio-
^ igaftrica ibidem . cpi- Arytaenoides cartilagincsi
icu dcxtra & finiftra 54« «29 ^aftrica dextra & Gni- Afelii pancreas S2 ib.gaftro.epipioica Ib. Afpera aneria 182.130
Aftra-
414- Index II.
Aftragalus 54 Atlas j7. ejus llgamentum
femiclrculare 37 Atrabilarias capfulae 95.260.
in fetii majorcs 95 Auditorlus meatus 19. 55.
i69,nervus i7i.ejuscana-
lis 21.171 Auditus organon 168.v7i.os
orbiculare 20. o0icula 20.
. 377»542
Avlum oviduftus lii Auresi68
Auricula ib ejus pinna Ib. Auricuiae cbrdis i jj. dcxtra
amplior finiftra JI9 Auriculatis digiti mufculi - . 2»9 . AxiilaS
Axillaris vertebra 58 Axis 37 /Lzygos mufculus uvulf 205
vena 176
BAlsinus 100 Barthollni proftratae 106 ^afilareos 21 Bicorne os 34. 160 Bills 88,ejus itus 6c reditus
per duiffum cyfiicum de- , fenfuszpS Brachiu':^ 7.ejns os 45. artc-
ria 174.- mufculi 21 j. Bregma 1 3 ejus olTa ib. Brevia vafa yy^jyg» Bronchia 128.1 ^o.eonim ar-
terla i28,i7<;.vena 128.175
319, olandulae 130 Brunneri glandulas 7S Bucca 7.earum glandulae 159
255.
Bulbusoculi I55.plli67.ure;5 thrae 100.
CAiamus fcrlptorius I49 ejuscrenaibid. Calcaneum5 5 Calcis os ibid. Caliofum corpus 145 Calvaria 17
Camera oculiduplex 156 Canalisarteriofus 118. 156
nafalis ^j.i^^.nervi audi-
torli 21.172. femicircula- , resib.venofus 88.115. 118 Canthioculi 154 CapDli 67
CapfuiaGlKTonii 88. fimills , cu pericardiocotinua 319 Capfuiae atrabilariae 93.260. Caput7.i7. 139. ejuspartes
tdntinentes i^o.contentae
ib, 142. Caput mufculii87. gallina"
ginis 99 Cardiai 7*6
^llaro ro. quadrata 416. Carotidles arterigi48, 173.3 50 Carpus 8.48.ejus mufculi2i5 Cartiiago ii. 62, arytaEnol-
des 34.1 i9.cricoides ibid.
enliformis 42.thyroides34
129. xiphoides42 ^artilagines laryngls 129.
allquando oftefcunt 34.
nafi 165 Caruncula lacrymalis 27.1^4^ Carunculie myrtiformes 105 Cauda mufculi 187 Caud^ f. coccygis os 40' Cavernofa corpora pcrtisioo da-
--^
■'r^
.r»V,i
wm
jiiy:*.
^■^^j^:
;.'-^>':^.^
Kerufn pracipuarMm • *4*5
Cavernofutn corpus tubx Chorioxi iii
rallopianae iii Chyli cyfterna 84» icccpta-
Cavernulae oflium 16. oflis
• ethmoidei 166
Cavitas tympani 19. 109
.Cavitates oflium 16
Cerebellum 147« ejus crura
; lb.i49.pcdunculi ib. pro- ceffus vermiformis 147, protuberantia: orbicula- res 149^
Ccrebrum I4i.(lri£lc diftum I45.totura glandula ma- gna forte non incpte dice» retur 252
Cerebti anus 157
Cerebri cortlcalis fubftan- f tia non ed glandulofa 249 diaphragma 146. hemif- phacria 145. membranae 141. nates 147. nervorum paria 148. fubftantia 145. teftes 147. valvula magna i47, 148. ventriculi 147. antcriores aliquaado gla- cie pleni reperti ibid.
Cerebri vulva 147. ufus 150
Cervix 7
<^ervicis uteri oftiola & vefi- culae 108
Ceruminofae glandulas 169
Cerumen ibid.
Choida Achillis 228,tympa- hi 169. 180
ChoidcWilIifii42
Choroidea tunica 156. vifus primarium organon fc« cundum quofdam 52J
Choroideusplexus 14$
Culum ibid.
Chylifera vafa 85 ^
Chyliferus du^us 84
Chylopoea vifccra 6j
Cilia 154
Ciliare ligamentura 156
Ciliares proceftus ibid.
Girculatio pinguedinis 7tw fanguinisin fostu i35
Circulu^ arteriofus&vcno» fusin oculo I5<5
Cifterna chyli 84
Clavicula 4i
Clauftrumpalati 161
Clitoris 103
Coccygis os 39» mufculi 224-
Cochlea 20. 171
Coecum inteftinum 79
Colis 99
CoIIum 7» 13^
Colli vertcbras j^.WUfcuH 207
Colon intcftinum 79. cjus Valvula 78.valvulae conni»- ventes 79, ligamenta tria ib.appediculac adipofc ib.
Columella 162
Concha 168
Condyloides proccftus 2S
Conjun^liva tunica 158
Cor i32*perpetuum mObile 1 56,quale in fgtu 1 1 8.cju$ artcrig Coronaric 13 3-^75 auriculae 133. 519. colum- nae carnca: 1 34.fitrae redlg 32r.Ucertuli i^^.mocus i3<i.fcptum I54'tubcrcu- luft*
• i*f«
Xndex ir.
ItiRi Lovvcti negatur 1^4 j2o.valvalas 1 j 5- venae co- ronaria: i j j. earum orifi- cia iiS>vcntr\cu\i i ^t^r^^* horum dextet amplior fi- niftro J19 Cotacoidcs proceflfus 45
Cornea tunica 155
Coronaleos 18
Coronoides procclTus 28 47
Corporfs humani extcrnas appellationes & divifio. 7. S.tegumenta communia.62
Corpora cavemofa penis loo fphasroidea morbofa non ar^uunt glanJuUszjS.iS^ ilriata 146
Corpuscaliofum 145
Corpus cavcrnofum officium vaginacambiensiO(5.High- inori 9<S'lutcum ovarii 110 parapiniforme 9<5.pyrami- «lale ib. rcticulare Malpi- ghii54. 65. hujuscotor in JFthlope ib. Valfalvas 168
Corpufcula globofa ccrricls uteri 109
Corticaliscerebri fubftantia non eftglandulofa 349
Cofts 40'4i
Cotyle 16
Cotyledones Mj
Crartium ir.i^o.ejusfutura; *^.tl ;s tnufcali r ^o.offium sn fjem coftditio 22. 1 18
Crfmafigr inufculus 96
CfcpA calami fcript^rei 149
Cta^iuormeos 22
CiicoidcscaicildgQ 14.129
Criftagalll 21
Crifta ulna: 47
Crus 8.55
Crura cerebelli 149. medul-
laeoblongatae ibid. Cryftallinus humor 157.CJUS
verus fitus 314 Cubitus 8. 46. cjuS mufculi
114 Cubdides os 54 Cuneiformc os 21 Cunciformia offa tarfi 55 Cutancne glandulx i9«papil-*
lae 17» j
Cutanei folliculi 67 Cutaneum reticulum 64 Cuticula 6j
Cuticulai^thiopum nigrafi^ Curls 66. fulci f. lincas 64 Cyftlca bilis 89. Cyftica vafa ibid. Cyfticusduftus ibid^ |
C^ftisfclica ibid.
DArtus 95 Dentes 28.29 fftus II*
Diaphragma 126. 2»o. cjus arterla: 174 ^
Diaphragmaccrebri 146
Diaphyfis cfiis 14
Diarthrofis 59
Didymi 95
DifK:rentrte inter foetum fic adultum 118. offiumin- nominatorum utriufquc fcxus44 olfium IJ
Dlgiti manuum 49« eorum mufcuri 2 16. auricuUrix digiti mufculi 219. pedum 5 5.corura mqfcuU Z28.mi.
Rerum pYiectpuarum , 417 ^
nimi dlg.peJ. mufculi 251 Dura mater 60. 141.1 50. f jus
protclTus 142. arterl?j 141 finus ibid. 150- J2}
ELevatores ani So. Embryo 1 12. Emlp.entlac pyramlv-iales Vi-
eufienii 149. olivarescjui-
dem ibld. Enarthrolis 59 Enfiformis Cartilago 41 Epldermls 6 j
Epldidymldes 97. pecullari- ter conftituti defcriptio504 Eplg.iftrica reglo 8. Epiglortis 1 2,9 Eplphyfis ofTis I 4.1 5 Epiphyfium numerus 58. u-
fusia adultis i^.Infanti-
bus ibid. Epiplooa 74. parvum Wins-
lol 284 Epiftropheus j7 Ethmoidcs os 22.ejus caver-
r^uL-e 165 Euftachii tuba 20. 52 170 Excavationes nafales 25. pa-
latinae ibid. Excretorius duflus io« pan- creatis 86.hujus igiventor 87 Extremitates cdrpor is 7. 44.
$0
FAcIes7. 155 Falciformis ptoceffus 14^ EaMopii aquacduiius 21.3.'- FallopIancE tubas 110. 5 1 1. Parciinlnalis mei/ibjaua l»4 Pafcia lara 225.126 Fellea cyftis 89 Pellca Ycfica 74 89
D d Fol-
Dlgltorum mufculi multutn varlant 2i3
Diploe 17
Dlverticula NucKli 75
Divlfio fcfleti 17
Dorfum 7 ejus fplna ^5« hu- jus divifio ib. vertebrae ib. mufculi 212
Dorfum maiuis8.49.pedls 34
Du<ftusadipofi 76.285. Bar- tholinianus 159. cholido- €hus communis 88. chyli- fcrus 84. cyftlcus 88. 89. cyft-hepatlci Bfanchi. 297 Euftachli 20.32.170. excre. toriusquid 10, pancreatis S6.hujus inveRtor. ib. eX'. cretorii novi Vcrcellonii I 57, 322.ex nafu ad os, an apertus. 167.33 8. Jiepatico- cy(licus.88. an in homine detur i96t hcbaticus 88. laftiferi izi
Du6lus Rivlnianus 159« fali- yalls Cofchvvlzlanus eft vcna 3 36.StcironIanus 158 3J}. fub offe occipitls in pharyngls fornice muco- fu8.l6o.3 37«thoracicus.8 5 S^.eum demonftrandi mc- thodi ibi.finem tegit val- vuhi fcmilunaris 85.CUJUS ufus controvcrfas. 293. ^i^^arthonianus 159
Du£luum lacrymalium ori- ficia 167
Duodenum intcftinum 78
iDuodena artciia 175
N^
41 8 Udex II.
J^elleac radices 88. S9 Frontalls finus 166
Femur8.50.51.ejusmufc.225 I^uniculus uaibilicalls it<j
Feneirra ovalis 20. 170. ro- /^AlIinaginis caput 99
tunda IblJ. VjGanglla nervorum 181
Flbra 8-ejus diffjrentia: ib. Garangcot Splanchnologia ^
FibfyK caraea: vcntrlcull 285 nionica circa illam 368 580
cordis rect^e j^i.mufcuio- Genitalia mulierum io<S. vi-
f:£ dlvctruas i8o rorum95
Fibjla 5 :.54' Genu 8
Flflula fpiraLis 128 Ginglva^iSi
Fluidcs partcs u Ginglymus 59
Fcerus 112. ejus membranx Glandula 1 1.247. ejus defini-
ib.fitus in urero ii5 extra rio difEcilis 25 5. definitlo
«teruai leperti 512. 31?. Eoerhavil expendltur 272
Sirtlculariones i « 9. o(Ta dcnificiones plerxque im-
cranii ibid.citculatio fan- pQtfs^x z^$. habitus pe-
guinis 1 ^'S.inter Ipfum, & culiaris anTcrltur 248. 268
matrem comittunis 114. ab ipfo Hippocrate iHniii-
c0rquale.119denteslb.ca- tur 277 glandulam quid
nalis vci.cfus 8S. 1 1 <>. 118 veteres dixerint 240. 245.
dlfferenriic ab adulto . ib. -47« glaadulas muItcEnll
nutricio 116. per os ji6 fecernunt 25^. glandularii
Folliculus in quavis glandu- diffcrtfnticE 25 1, glandulas
la 242 non arguunr corporamor-
FolIiculJ cutanel 67.266 bofa fphaeroldea 259.
F^ons pulfatilis 18 GUnduIae aryra^noideas 129
Pontaneila iS.Tf 9 axiUares 264. bronchiales
Toramen c^cum Vingux 116 130.254.257. Brunneri 78
165.334. ovale 118. 156. quando optime confpicla.
ejusufusji^ tur 2S7.buccaics 160. 253
foramtna narium i67.o{Iium ceracex Melbomir 255
cranli 29.maxiIIaE 55 cervlcales 2^(5.cerumlnofg
Fornlx 146 169. 254.^0^^0(110:251,
ro0s2 ligmcidea; 19 conglobatse ib.conglome-
Tovea (inus vcnp jugular. Ib. ratac ib. congregatas 252
Frenuium labri fuper;or.i67 Cov/perl 102.261.306. cu-
lingucE*i63. muliebre 10;" taneac 67.265.256.282. cv-
prasputil 99 Itice 26o.dcrfaIis ^^S.ejus;
FontisosiS conftltuuo morbofa ibid^
i
Kerumpr
epiglottidls 129. 256, Ha-
verianas sCj.hepat 'ic:e 260
illacJEib. ilei clrca fincm
308. inguinales 2<54. inn©-
minata 255. inieftinales
£runneri& Peyeri 260.JU-
gulares256. labiales 160
265.1acryma!is 27.154.255
iaryngis 256.1ienaies 260.
Littrii i02.25i.lingug 159
165. 255. lumbares 260.
mammarum in areolls 267
matri dure 6c arachnoideg
intcrpofitsE 25 2. maxilU-
res I 5S.25 ^.mef^raicac 82.
26o.molares 160.^36. mu-
cilaginoras 16.265. mucorg
l6.254.Covvperi 102. Nu-
ckiana 160. nympharum
i^j^occipiralcs 256. odo-
riferasTyf. 99261. oefo-
phagi 256. earumdudlus
excretorlus Vercelionii .
J 3 7.522.omenraIes 261.0-
rificii ventrlc (iniftri Ver-
ccll.ib. oflis frontis fovea-
rum 253'. Pacchioni 142.
palatine 160.255. pancreas
26o.parotides 15S. 255.^6.
ritonaeijan dentur 74. Pe-
yeri 8j. pinealis 247,255
pltuitaria 15 i.254.placen-
ta: uteri an dentur 264.
pleurae an denrur 1 24.pro.
ftata 262. renales95. 260
iacrx ibi.falivales 1 58. fe-
I>aceae67.cutis 52.267.280
281. Meibomil 154. 255.
Valfalva: I68.fimplic.251.
)
jscifiLartim » 4!^
finuum durae matris i5i folitarlse ibrplenlcse 260i fubllnguales 159. du^lus 25 5'5 5 5'thymus 256.in fg- tu I i8.thyroidea 151.254 unica in hominc 255. 254 ifthmuslb-anfit nlduso- vulorum vermlnoforu ib» dubii ufus 25 ^.tonfiils ib. tracheas 256.tunicas pitui- tariae i67.Venp porte 266 ventric. ib.286.vefic£ 261. veficula: fellene 89,261. ve- fic.feminallum 262.vcteri- bus cognIta:,qua: 245. ure- terum 95.26i.urethrae mu« liebr.265.virllis 262, uteri an dentur 265.uvular.i60.
Glandulofum 6c vafculofuni diffcTunt 241,245
Glans penis 100
Glene 16
GHlTonii capfula 8S.
Giobus & Glomer idem 251
Glottis 120
Gomphofis 28.60
Gula 156
Guftus i72.ejus organii 15S.
HAbitus peculiaris glaii" dulae 248.268 Harmonia 25.60 Helix 168
Hemifphaerla cerebri 145 Hepar 74.87. in f^tumagni 118. non eftgland. 249. 29S Hepar uterlnum iij Hepatica bllis 290 Hepaticocyfticus du(flus %% Hepaticus dudusib.
Dd 2 Hc-
41S Iniex
Bepatis portl Ib. tubercula
inftatu morb. qualia 5?s? Jlerophlli torcular 142, Bighmori antrum t^ Highmori corpus 9<3» Jiomoplata 44 Jlumerus S.ejus rn^fculi ^i 3
os 46 Jlumores oculi 15* Hydatides ovarii mulieb.iio IJymen 105. omninoexiftit
|C6. in foetu 118 Hyoides os 54. cjus mufculi
161.201
Jlypochondtia 8 Jdypogaftrica reglo ibid.
IEcur 87 Jejunum inteftinum 79
tlleum inteftinum ib. os 42.
lliaca regio 8.
Incus 20.170
Indicis mufculi 219
Iflfundibulum 148« ad lllud ilma 147
Inguina 8,
Innominara oflTa 42. 45. eo- xum diff-r-ntia in mate^c feniina 44.1igamenta 45.
Interoffeumligamcnmm 54.
Inteftina 74 ^^.craflTa 79« te* nuia ibid.
Inteftinorum fUu(fl:ura 80. fj- bra?annulares irregulares 590. longitudinales ubi <^uasrendaE 28S tcnuiun\ rug?e ib. tunica cellulofa Xuyfciiil 80. Albini 287 Dilfett a Ruyfchiana ibi» tWiliuYillofaSo. 288. cft
ir.
villo-paplllofa 289 Intcdinum coecum yg. coFon
ib.duodenum 78.jejuniiib
ileumibid. reclum 80 Involucra ligamentorum
rotundorum 7^ Iris 156
Ifchiatica reglo 8 Ifchlum os 42 Jugulum 8 Jugalis apophyfis ip Jugalia olfa 25 Junclura odium 59
LAbra 161. horum fupe- rioris frenulum ibid. Labra pudendi loj X/abyrinthus 20. 171. ejus
veftibulum ibid. Lacerti cordis 1 J4 Lacrymallscaruncula 27.154
glandula ib.faccus ibid. Lacrymalia puda ib.offa 25. lacrymalium duftuum ori-
ficia 167 Ladea vafa 10.82. in pcnna*
tis defunt 84 Ladiferidudus I2i LacuHa 7 Lacunx Graafil 105 Lamina fpiralisEuftachil 171 Larynx I29.ejuscartilaglnes
ib.mufculi 202. oda 34. fi-
nus i^c.vcntriculi ibid.
Lens cryftallina 1 57
Lien 74'9o. an fit glandula
91.249 joo.ejus ufus ib.joi
Ligam-ntum 9» 62. annularc
cotli fcmoris. 5 i.annulare
manussitficiliaic i56.in«
tetcflfeum ^C. $4. lingua: membranac. i6j. Poupar- tii72. 282. femicirculare Ailintis j^.rufpenfbriuni SS.teres, an teres 44.50.
Xigamenta duo ofnum in- nominatorum 4j.coIi tria 79 uteri, iatum &: rotuh- dum 107. rotundorum in- volucrum 75.
linea alba 71
Linguais^. i<jj« ejus fora- men coecum 1 59. >J4. fre- nulum iGj. ligamentum mcmbranaccum ibld. li- nea mcdiana i6j. mufculi I65,20i.nervi ic^.papiilcc nervcae 172
jLiquor pericardii 1 j2
i-umbi S.eorum mufculi ar2 nervi 18 j.vertcbrae 38
l.unu!a68
Lutca corp.glandiformiajio
Lympba 85
Lymphatica vafa 10. 85. jn- ventorcs iliorum ib.
MAIa ^.cjusoiTa 25 Mallcoliibid. Malleus ip.i^^-ejus apophy-
fcs 19. mufculi 170 Malpighii rete vafculof. 128 Mammse 119. harum corpora
globofa NucKli i2i.glan-
dulaz areolarum 266. Mammillaris apophyfis 19. JVlanus extrema 48 ^lanus dorfum 7.49* vola ib.
mufcul. 21 5 Maftoidca appophyfis 19
acfpuariitH. 4H
Mater dura6o. !.*.:. pta 14J
Matr"ft 107
Maxilla 24, infetior27
Maxillaria ofla 26
Maxillares finus 166
Meatus auditoriiis 52. kCg* foctus 1 18
Mcconium i 16
Mcdiaflinum i2j. e^ls inter-« ilitiumcellulofum ib- ^17
Medltullium 17
Medulla 10. 6i, oblongara r^S. ejus crura ib. fpindlis i52.ejus tunica ligamen- tofa 5c celluiofa ibid.
Membrana, quid ii.adipbfa Cj.dp.allantnides f. farci- minalis 122. mufculorum communis 71. iriiicofa na- iimn 167. oculi femilui*ia-» ris 1 54)pdpillaris Helvetii 2S9.pituitaria Schencide- ri 167. fubpituitarla ibid* tympahi 169. ejus fora^ mcn ibid.559
Membranac foEtus 112
Membranula meatu audifGN rium in fetu claudens 119^
Menflruorum fontes 108.303»
Mentula 99.mulicbris loj
Mefarsum 82
Mefenterium 74.81
Mefocolum S2
Metacarpus 8.48
Metatairfus 8. 55
Mons veneris loj
Motus animalis , involurtta-^ tius,mixtus , naturalis/ YoluQtarius 190
D d s M9«
422 " Mex n«
Motus tonlcus 189 complcxus ib. conftri^oip Mufculus to.quld 187. ejus. Iabror.197. orbicuUr. naft partes ibid. 199. coracobracbialis 215.
MurculiantagoniftaBi89.ro, coracohyoides 20i.cranii cii ibid.aflio 187. diverfce 140. 191. cremafter 96.220.
fententia; 188. (impli.ces crico arytccnoides latera-
i90.compofiti ibid. abdo- lis 202.ppfticus ibid. cricQ
minis7i. abdu£tor auric. pharyngaeus 204. cricQ
dig.219. annularisdlg, ib. thyroldasus 202. crota-
indicis ib.medii dlgiti ib, phitcs 200,cruralis 225.cu-,
pollicis 218. pedis 251. biti 214. cucullaris 209»
proprius diglti minimi deltoides 215. dentatus
pedis 231. acceleratores major antlcus 209*detatus
220. iirina2 22i. addudor minor ib. depreflor palpe-
auric.dig.229. femoris tri- br.Inf.190. detrufor urina^
ceps225. annularis :-i9, 224 digaftricus 2oo.ejus
medii dig.man.lb. polllcis trochlea ibid. digitorum
man.2i8.pcd.tranfverfaiis manus 213. multum va-
sjo.anconoEus 215. ani 222 riant 2i8.diglti medii ma«i
anifcalptor 21 j. annuen nus 219. anularis ib. auri--
Covvperi 20(5. ary aryts- cularis Ib. digitorum pe-
jioldes 202.ary epiglottei dis228. dlgiti prlmi ped,
205.antithenar 90II. man, 231 medii ib- teitii ib.ml-
218.pcd.230. aurisi68. e- nimi ibid.dllatat.nafi 19 8.
ternx 195. auricularis di- pofticus uretluc^ 22i.dor(i
oiti 2i9.azygos Morgagni 21 2.1atiftimus 21 j.Iongif-
20().bafiOglolfus 202.bibi- fimus 212, clevator fcapu-
torius r93.biceps 2:4. ti- Ise 209.1abri infer.ipS.pal»
blas 226.bicornls 215, vcl pebr. fuper. 192. urethra?
tricornis poHicis 218, bi- Santor. 222. epiglottidis
venter 200. brachii 213. attollentcs & deprimentes
brachiafis internus 214. 203, ereftores penis 220*
pxternusib. breviscublti extcnfor aurlc.dig.223.e.x«
ib.radii 2.1$. bucclnator telor communis 21 7.1um-^
J97.canlnus 198. capitis borum , dorfi 6c colli 211,
,20G. carpi 2i5.ceratogIofti dig.ped.Iongus 228.brevis
201 cerato ftaphylini 358 229. fc. indicis 2i3, exten-
ib.cephalopharyngaei 204 for lumborum & dorfl
^pccygceLiS224. colli 207» coriimunis 211, poUici?
/ d,
1'
Kerum pracipuarum , 425
'ped.longus 2J0. brevis ib. 228. mallei 169. 196. ma-
fafcia lata 225.226, femo- nus 21 <• maOTetcr 200. ma-
' ris 224. flexor poll' ped, ftoirieiis 206. maxill^in-
longus 230. brevls ibid. ferioris 2oo.membranorus
frontales 191. gaftrocne- 225. 226. myloglolTus 26z
mius 22?,gemini duo 225 myiohyoides 2cr. myio
geiiiogloflii 201, genio hy- pliarynga:us 204. myrti-
goides ibid. glutJEi 225, formis iiafi 199. nafi 193
glodo pharyngsi 204. obliqui oculi 194. obli-
' gloflToftaphylini 205. gra- quus major cap. 207. mi-
cilis 227. helicis 197« hu- noribid. cbturacorts in-
meri 215. humllis 194 terni &: extcrni 226.
hyo-epiglottei 205. hyo- occipirales 192. oculi 1 54.
thyroides 202.hyoidis of- ip^ feptimus brutoruin
fis 1(30. 201. hyo-pharyn- 194 efophagarus 2o4.orbi-
gaeus 20 4.. hypothcnar 218 cularis labror.j 97. palpe-
iliacus 225, inciforius fu- bra.i92.olTis coccyais 225
perior 6c inferior 198. in- hyoidis zoi.palato-ftaphy.
dicator 218. indicis digiti linus ^oa.pahxic-E 210. pal-
ibid. indignacorius 194 maris ib.patientiae lo^.pc •
infralcapularis 21 3. infra- clinsEUs 225.pecT:oralis ma»
Ipinatus ibid. intercofta- jor 122.21 j.minor 209. pc-
les 112. 210. interofTei dis extremi 227.p;:nis 220.
man.217. 361. digit. ped. perforans 2r7.dig.ped.228
228. 231. intcifpinales perforatus 2 !6. digit. ped.
coUi 2o8.inter tranfverfa- 228.peroniEUs anticus 227
lcs iblumborum 212. in- pofticus 228. pharyngis
tervertcbrales 208. intia- aoj.phary ngo-ftaphylinus
coftales Verncy. 211. la- 205.plantaris 228. ^latyf-
brorum i^^.Iaryngis 202, mamyodes i9S.2©o.poIli-
levatorcsani 222.minores cis excenfor 2i8.flexor ib.
Riolan» & Dougl. 223. Ic- multum variant ibid.poH-
vatores caftarum 210. lin- t^us 227. profundus 217.
guae 165.201. lividus 225, projedor urethrx 222.pro
longus &: bicvis f. bicor- ftatarum Sanclor.ib. pfoas
nis2i5. longuscolli 207. magnus 225, parvus 212,
cubiti ii4.rad!l 215. lum- pterygoidcs externus 200.
boruni 212. lumbricales internus ib. pterygo-pha-
15(5.359.360. digit. ped. ryng.204.pterygo ftaphy-
V Dd 4 linus
444 Index
ilnus 205.pyramIJaIi$ na- fi ipp.pyriformis lij.qua- dratus 198. femoris 224. Jumborum 2 \%> radii 215. ladisEusexternus ib. radii 21) .re£ti ocuii ipj.reftus Jatcralis c.zo/.major anti- cus 206. pofticus 207. re- ^usminor anticus & po- llicus 2o6.re£lustibix 226 lefpirationis 210, rhom- boidesiop, rotatores ex- lernl Sc inteiQi laG.rotun- dus itiajoi & minor 2!j. Totundus radii 215 fac^- jumbaris 212. falpingo- pharyng. 204. falpingo- ^aphylinus 205.fartorius a26.fcalenus 207,21 1 fca- pulas 209.femimembrano- fus227. feminervofus ib. femifpinolus 2ia,ferratus major anticus 209. 211. mi- nor anticzop.pofticus inf. 211.fuper.210 folaris 228. fphcno ftaphylinus 205. fpin^fler ani l22,vagin^ u- teri 224.veficaE ib.fplenius ao/.ftapedis 170. ip^.fter- np hyoides 2oi.ftcrno thy. loides 202.ftylo gloffus ib. flylo hyoides ib.ftylo pha. xyng. 203 fubclavus 2x0. fublimis li6.fuperbus J94 fuperciliorum corrjjgator i92.fupercoftales brevcsSc longiVerheyeni sio.fupra fpiuarus^ij.tarfi 227.tem- poralis 200. tercsmai. &
IT.
mii}..2i^.the;iar 2iS.poIIt« cis ped.2jo. thyro aryta&- noid.202.thyro-pharyng • 204.thyfO ftadhylinus 205 tibix 226. tibialis anticus 227,pofticus 228.tragi & antitragi 196, tranfvcrfa- Ies& fpinales colli 20S» tranfverfi urethrac 22i.tra- pezius 209.triangularisla. 6r,i98.fterni 21 i.uret^ 211 triceps brachialis 2l4.tro- chlearis 194« tubae novus Valf. ic6. vaginalis gulae 205.v4iftlis internus &cx- ternus226. ulnarisextcr- nus2i5.urcthrx virilis 221 uteri novas orbicularis Ruyfchil 208, uvulas 205. zygomaticus 197 Mufculor. denommatio 190 numerus ibtd. membrana comfnunis 71 Mufculolg fil>r? diverfitas 19* Myologia6j.187.eju8 ordoipi Myrtifermes carunculae 10$
NAfuS;Nares i66.ejus of- fa ib.feptum 26.27.165 fmus I66.cartilagines ibid. Nafales cxcavatioaes26.apo- phyfes inferior & fuperi.ib. Nafaliscanalis 35 Marium foramina i67.tunica mucofa tb.finus 166. an dv^ dia quodam cuoi ote com^ municent 167 Natescerebri 147 Naviculare os 5.). Nervus 9.179
./
Ker^Bi VrAcifuarHm • Kervi quotupliccs fJBtib.eo. lus artctiofts 8c
rum ortus incertus 3 5 s.ye-
ra funt vafcula 184. ce-
rebri 148, 179. cervicls
iSi.dorfi t%i, luraborum
ib.oflis facri ibid. fpinalcs
151.182 Ncrvorumganglia iSi.ple-
xus ibid.ufus 187 Ncrvusabduccns i8i.acccf-
forius Willis 182. audito-
rius 171. 181. cjuscanalis
2o.i7 1 .portio dura & moU
lis iSi.diftfibutio 544 Nervi brachialcs 182 KcrvuscercbrlX. Willls 181
557 curallsiSs.diaphrag-
matlcus 182. guftatorius
180. cjus rami infigniorcs
ib.Intercoftalis 180.182.C-
jusori^o inconftans 555.
ifchlaticus 18 j. lingualis
i82.ocu!or. motoriusiSo
Cjus divifio ib. olfa^orius
167.1 80. optlcus ib.ejusin-
fcrtio 3 J1.3 j j,thalamir46
patheticus iSo.rccurensiSi
fpinalis acccftorius 148.181
i82,vagus fupcr vagum 181 Ncvrologia 65 NucKli divcrticula 73 Nymphae 104
OCcipat 7.CJUS mufc.191 OcuIusi55. ejusanguli f.canthi i5<>.bulbus i55'Ca- mera duplcx ib. humores 1 56.orbita ^^.tunicae i 55, mufculi 1 54.193. mcmbra- Jiafemilunaris 154. circu»
4»ir
yenof\i£ i56.netvi 158 Odoratusorganon i65'i67 Odoriferae glandulac Tyf. 99 Oefophagus 136. cjus veius
fmus 321 Olecranus proceffus 47 Omentum 74*7 5«ejus apettu- ra naturalis\irinsloi 76.1S4 Orbita oculi 27 Orificium vaginae uteri i04
uterl intetnum 107 Os lO.bafilare 2i.bicornc 34« I60.brachii46. calcis i5» cauda: f.coccygi 39.40.co- xonale 18. cribiiformc 22« cribtofum ib.cubolues 54« cuneiforme 21. cthmr^ides ib.cjus cavcrnul^ j*56.fron- tis i8.huraerl45* hyoiics 34.i6«.iicum 42.ifchiu ib« linguale 34. 60, multifor* mc 2i.occipitis ib crbicH- larc auditus lo.pcdlinis 42 pubis ib.facrum jS.^^.fca phoides ^^.fphenoidcs 21. vomet 27,ypfiloidcs 34
8. cranii in
OiTa bregmatis
infantibus recens natis qualia 2j.cuneiformia 55« foetus ii8.innominata 42, eorum ligamcnta^jdiffc- rentia in marc & femina 44 jugalia 25. laciymalia ib. laryngis 34. malae 26# maxillaria ib.nafi 5 2. 165, palati 26. palatinaantica malefic defcribuntur 16. paiietalia iS. ped^oiis 4^«
4?^^ I»de»
petrofa iS.facrum 5«: Illum an iii partu disjungantuc 4j.fefamoidea 5(S.ib,ad ea percinentia varli hiftorica 277» 280. ubi invenlantut 219'228-ofla fincipltis 18. fpongiofa infer.2(5. fuper ■ 22.fquamofa iS.tempOiu ib.thoracis 40. rrunci 55. turbinata i. fpongiofa 22. 26, eorum inaequalltates i<J6.vertlcIs i8.unguis25, zy^matica ibid,
pffiumcavcrnulae &cavita- tes i^ confideratio anato- micaSc chcmica 12.13.dif- fcrentias ibid. jundura $8. numcrus 57-
Os uteri extcrnum 104.. in- ternum 107
Officula auditus 19.170.^ or^ mia 24
Ofteologia 11
Oftiola cervicis utcri 108.
Ovarium 109
Ovarium novu quorunda ib,
Ovarii corpora lutea i lo.vc- ficuiai an vcra ova 3 lo.hy- datides iio. novi Nabo- thiani veficulac an glandu- \3£ 254
Ovidudiisavium loi
Ovula mullcrum jio. 510, verminora Vcrcellonli 255
PAlatnm i6i. ejus clau- flrum f velum ib.oifa 26. antica iiiale fic defcribuu- tur25 raipebiie i5i«€artimtarfi ibe
11.
Pamplniforme corpiis 95 Pancreas 8(5. 260. ejus du«
ftus excr?rorius S5. j.i-
ventorejufdem 87, Pancreas Afellii 82 Panniculus carnofus 70 Papllia 120 Papillae cutaneg i72.pyrami-
dales 66.ventriculi 286 ParaftatsE 97 Parotides 158 Partcs compofitae, contentJC,
continentesjdlfiimilares ,
organicre^fimilarcsjfimpli^
ces ad fenfum 8. fluidas ib«
ii.folid.T 8 Partus , ejus tcmpus 6c mo-«
dus naturalls 1 17 Patella 52, cui inhaercat 227 Fedes hippocampl 146 PeduncuII cerebelli 147 Pelvis 42.75 Pelvisrenum 95 penis 99.ligamenta.latcralia
305 _ Perlcardium 131. ejus liquoi:
Pericardli concretlo cun% corde morbofa ib.an glan* dulas habcat ib,250. 283
Pcricondrium 62
PerlcraniumS i 140
PerlnsEum 3, 103
Perlofteum 61
PeritORicum 73 an glandulas habea: ibld 6c 250,283
Pcrone 54
Pes/.jcextrcmus 54 cjusdi» glti 56.dorfum 54.plara ib. Pi;v
yharynx 2jdf
riiiltrum 7
ria mater 145,152
rilus 11.67.140.ejus bulbus67
ringuedo 10.65.(59. ejus cir-
culatio 70
rinna auriculae 16S
riacenta 1 1 j
Planta pedis 7
riatyfma myodes 195.200
ricura 122. 124. an glandulas habeat ibid.z50.283
PIcxus choroidcus \^6
Plexus no habet gladulas25|
PIcxus nervorum \ Zi
Pollex 49. 50. ejus mufculi 218250
Pomum Adami 7. i 29
Pons Yarolii 148.149
Pori 64.horum valvuL-e ib.
Porta hcpatis 87
Prascordia 7
Prceputifi 99.ejus frcnulu ib.
Priapus ibid.
ProcefTus o(Tis 14. ejus fynor jiyma 5c ufirs ib anconajus 47.ciliares I 56. condyioi- des &: coronoides maxill.x infer.28.cor3coides 45 .co- ronoides ulnp 48.dure ma.
' tris 141. faiciform/s ibid. niammillaiis i^.olecranus 47. pcritonaEi 73. annulus pro tranfitu ejus 72.vermi* formis cerebelli 147« inte- ftini coEci infaetu 118
Proceifuum pterycoideorum apophyfis, ccrniculum di-
f.y5 5^
Kernm VrxcipuaYum^ 427
Proiabla 161 Prominentia annularis Wll"*
lifi 148 Profeclor l Proftata 98 Proftatae muliebres Bartho-.
lini iO(S Protuberantia annularisWil-
lifii 149 Protuberantice orbiculatcs
ccrebelli ibid. Pterygoides apophyfis 22 Pubes 8
Pudendum muliebre 105 Pulmo 5 27,in faetu qualisiiS
Pulfatllis fons \ Punctaiacrymalia 154 Pupilia i56.ejus fphin(fter ib, PyIorus7<5
Pyramidale corpus 96 Pyramidalespapilla: 66
RAdices fellex 88. 89 Radius 46 47 Radix unguis 68 Raviana apophyfis 19 Receptacula curanea 67 Rcceptaculum chyii 84. iiv
hoiiiine an detur 29 z Redl:um inteftinum 79 Regioepigaftrica S.hypoga- ftrica jb.iliaca ib ifchiati- ca ib. umbiilcalis ib. Rcnales glanduiae 95 Rcnes 74.91'eorum pefvis 92» an fint "landulofi 241. 25Q 30i.veliculofi Littrii exa- minantur 566. in fgtu qua- les !i8, fuccenturiati 91» qualcs in f.^tu ibid.uS.u-. fus
%2^ Index
fusdubius loi ^ete r^Jmttabile 1 50. vafeu-
lofum pulmonum 128 Reticulum cutaneuj» 64 Khachls 55
Jlima ad infundlbulum 147 Rotula 52 Ruga: intefl:Inorum tcnuium
288.vao;ln5e 106
So Accus jugularis 177. la- crymaIis27.M4 Salivae quantitas jjz Salivales glanduU^ i$8. ea- rum du^us ib ^tiudus Co- fchwizianus eft vena 356 Sanguinis circulatio in foetu 156. inter foetum & ma- trem communicatfo 314 Sarcologia 11.65 Scala tympani, venibuli 20*
171 Scapha 168 Scapula 44
Sceleton 12.17 ejus divifio ib. Sclerotica tunica i 55 Scrobiculuscotdls 7 Scrotum 9<5
Secretioties non fupponunt glandulas 2 J7.nec follicu- I0S24J. fiunt ex laterali- bus canaliculisarteriarum ib. non ex vcnisnifiven« portas 244 Secundinae iil Sella equina f.turclca 21 Septum cordis 134. lucidum i4S>narium 2(5.i6$.tranf- verfum i^^.fcroti^^ Sefamoidea oifa 5^
Sigmoldea; fo^W 19
Slncifiut 7
Sinus olliu m capltis , fronta*
Ies,maxillares,fphenoIdeij ethmoidel i66.durae matrls
i^r-iso. J22. laryngis 130.
venaeportsE 89.179 Sphinder ani 80, gulae 204«
pupillae 156. vaginac ig6»
224.veficac 95 Spigelii lobulus 87 Splna dorfi 3 s.ejus divifio ib« Spirituum viae funt nervi
184.185 ' Splanchnologia 63. Garen-
geoti monita circa illam
368.380. Splen 90 Spondyli 35 Spongiofa offa infciiora 26*
fuperiora 22 Squamofa ofia 18 Stapes 20.170 Stenonianus dii£Vus 15^ Stctniim 41 Stomachus76.i j6 Strudura inteftinorum So«
ncrvorum 184 Styloidea apophyfis 19. »2 Sulci cuticulae & cutis 64 Supercilia 155 Suram qui mufc.faciant aiS Satura 6o.fcroti9$ Suturae cranii ^j.ufus 24 Symphyfis 60 Synarthrofis 59 Synchondrofis 60 Synncvrofis ibid. Syntaxisofliium 59
r-
l^erttm Vracipu4rum . 429"
Sythefis— Ibld. pus cavernofum m
Sy{larcofis 5o Tuberculufn Loweri \ 154
T^Actus organon 67, ijz negator ibld. j2o
Talus5 5 Tubercula morbofa hepatis
Tarfus S.54. palpebrae 154 299
Tcguirenra abdomunis 71. Tubuli laclifcii 121 urinarli
communia corporis hu- Bellini 92
mani 65 Tumores cyfticl noa In cute,
Tcmpora S.harum olTa 18 fed fub cute 275
Tendo lo.Achillis ss Tunica 9«adnata f.albuginea
Teftes 96.non Aint glandulas 1 ss^arachnoides i49.oculi
249.muliebrcs 109. ccre- 1 57«arteriarum 546. cellu-
bri 147 lofa veniriculi286.choroi-
Tefticuli elevator 69 dea 155. an vifus prima-
Teftium fubftantia qualis rium organon J2j. con-
30;. tanica albuglnca di- junOiva 1 5 5.cornea ib. in-
vifibilis 504 teftinorum cellulofa Ruy-
Thalami nervorum opti.i4'S fchii ^ci.inteftinorum cel-
Toracicus duftus 82.84. e;us lulofa Alblni 287. villofa
valvulac 85 So.eft villo- paplliofa fc-
Torax 7. 119. ejus vertebrae cundum Ruyfchium 289;
57-partes 119 ligamentofa &: cellulofa
Thymus I24.qualls in foetu mLduliae fplnalis I52.reti,
118 na 1 55,vifus organum pri.
Thyroides cattllago 54.129 marium 325. reticularis
Tibla 8.55 Malpighli lingux J64. pa-
Tonfilla: 162 pillaris ncrvofa linguas ib»
Torcular Herophlli 145 fclcrotica 155. vaginalis
Trach^a 12$. 150 pfi.villofa venrriculi an dc*
Tragus 168 tur 286.uvea 1 5 5
Tranfitus e naribus ad paia- Turpinata oHa 22
tum Stenonlanus a Tympanum i69.ejus cavitas Triquetra ofticula 24 i9.i7o.chorda ib.membra.
Trochar.ter 51 na » Cg.foramen hujus du-
Troclilcarls mufc.ofculi94 bia? eft cxiftentiae 169.3 j9i
Trochoides 59 fcala 21.171
Truncus 7 Ty fonis glandulae odorif.^Z
Tuba Euftachii 20.170. Fal- \ ZAjzina utcri 105. ejus o-
lopiana iio.jii. ejus cor- V tificium 104. fpin^cc
2:4 VaU
4jo indfx
Valyula cerebri magna 145,
i^S.coIi 79'pylori 76. fe
milunarls dudus thoraci.
, ci finem tegens 8 ^.cohrro-
Verfi ufus zgj.trunci veng
. caVcE infeiioris 17S. puta-
tur valvula reticulata Eu-
, ilachii JSS» 554'infignis eft
In foetu '.19
yalvulas connivcntes coli yg
jejuni 78, cordis mirrales j
tricufpidales & femiluna-
. res I j5'du(3:us cyftici,qua-
. les,6c a qulbus admlll^ 294.
295.femilunares aort^ lyi
■ vaforum laclcc^rum i: du-
£lus theraci Sz.S^.lympha.
ticoium8 5, venarum fe-
niilunares 179, dcfunc iri
. vena portx 6c pulmonali
179 Vas acferens f.ejaculatoriuni . .97rmcJlierum 109. ladl^eum . iclymphaticum ib. Vafaadipofj. 70- bilaria^SS. . brevia 77'i7P'Chylifera 82 cyftica 9c>^aftrica 77. la- , ctea Si.in pennatisdefunt ib.in homine vifa 290. ex duodeno prodeantia 291. 292.eoium inventores 289 lymphatica 85,3 NucKio cx brutis vcl ingenio ho- mini appida 294. nervo lymphatica Hovii 529. phrenica I25. umbillcalia ■74.114
.yafculofum 5c glandulcfum . »ndiftcrant 259.245
11
Vafculofg partesfacile trari* feunt in veficulas 242.245
Velumpalati 161
Vena 9'i76.primarie tres Ib. eacum ftrudura i79.axil- Jaris i77.azygos.ib.bafiIi- ca ib.bronchialis 128.177' 5i9cava i^j.i^^.cephali- ca ib.i78.coronaria cordis 153. 177. ventriculi 179* cruralis i^S.diaphragma- ticafup.i 77. duodcna 179 epigaftrica 178. epiploica I79.gaftrica ib.gJiftro-epi^ ploica ib.haemorrhoidalis externa 178. intema 179- hepatica 177. liypogaftri- ca i78.jugularlsexterna{5c interna 177« internse fac- cus f. diverriculum ibid. mammaria Ib.mediana Ibf rriediaftina ib. mufcularis 178-pancreatica i79.popIi- ta^a i78.portac i^^.ejus ra- musdexter 6ifinift.ib.fi- nus 88.179, valvulis caret ib.pudenda i78.puImona- lis 135.177, valvulis dcfti? tuitur 179 Tacra 178. ("al- varella i77'raphaEna 178» fpermatica dextra 6c fi- niftra i^S.fplenica 177.»79 fubclavia 1 77. furalis 178. Vcitebralis 177.
Vepre atiipofae i78.atrablla- r:a: ib.cerebri i49,corona- iiscordis ijj.cyftic* 179 diaphcagmaticEE inf. 178. hcgmorrhoidales extcrnas ibc
t
Rerum Pracipuaruw
ib.hepaticgcib. iliacse ib
intercoftales i77.Iuinbares
i^S.mefaraicc i^Q.mufcu-
lares 177. oefophagacce ibf
pancrcaticae i^^.phrenicae
infer.i7?.ranina2 i77' le-
riales i^S.fcapuIares 177.
trianguiares f. finus 141.
vericbralis ingreffus in
cranium 3 jj Venarum cordis orificia 136
Ventriculi cerebri 176, an-
teriores glacie plcni reper.
ti ib. cordis 1 55, dexter
amplior laryngis 128 Ventriculus 7^-7^* ejus fibra£
carnese 285.an habeac tu-
nicam viilofam ibid. Vermiformis appendix 79 Vertebrae 55 Vertebras coili 56. dorfi f.
thoracis 37. lumborum
Vertex 7.ejus ofTa 18 Vefica 94- ejus mufcuii 224.
tunica celiulofa & mufcu-
lofa 302. qualis in fgtu
118 Veficula an pars necefTaria
glandula: 242.fellea 89 Veficulae cefvicis uteri 109.
morbofa: non arguunt
glandulas in flatu fano
241 leminales 98, harum
dudlus in urethram quot
ibid. 305. fem. mulierum 109. Vefpcrtilionum alae 110 iw^.
Vef^ibulum labyrinthi 20, Uyaf.uvula 162
\
451-
17«
Veflibuli Scala 20
VibrifTa 165 .
Vifus prioiaiium organunii
Vitreushumor oculi 15S Ulna 46.ejus crifla 47 Umbilicus7»« ejus vafa 74^
ii4.arteria£ quoufque ca-
\x maneant 74 Umbilicalis funiculiiS xi5«
regio 8 Ungiiis 1 1. 68. ejus apex'
ibid. Unguis ofsa 25 Unio 70
Vola manus 8.49 Vomer 27 Vomitus, a quibus mufculiS
284
Urachus74'ii5
Ureteres92«9J«horum glan- dulcE 94
Urethera 95'ioo.virilis buj- bus loi.finis ib. muliebris 105.
Urinarum tubuli Belliny 92
Uropoea vifcera 65
Utcrinum hcpar 1 13
Uterus io7.ejus cervicis cor-' pufcula globofa.i99' craf- lities in gravidis jo^.liga- menta 107. mufculus or- bicularis novusRuyfchii '3*
ii3.>o8.osexternum 10 internum 107. VJ 05.
Uvea
')
i\ iji Indexlt,
|i tJvcatuaica 155 ^ Onx ConoKX ValfaU»
Vulvacerebri 147 ZL/ '7i
Xiphoidcscartilag0 4l Zootomia i
[irpnioides e5|4*i5o Zygomatica ofsa 24
Zygomaticus proccfsus ii>
LAU.
LAUB.ENTII HEISTERl
COMTEliDlUM
INSTITUTIONUM
.S" I V E
FUNDAMENTORUM M E D I C I N ^,
C V I
ADIECTA EST METHODUS
2) £
STUDIO MEDICO OPTIME INSTITUENDO ET ABSOLVENDO
U N A C U M
SCRIPTORIBUS MEDICIN;^ STUDIOSO
mmz MAXIME l^ECtSSAl^lS ,
Ec
M
/
PRiEFATIo/
^jlginti:,& quod excedit, praeterlapfi funt anni 2 camcogitaverim j Studiofis Medicinae brevi aptoque quodam compendio fundamentorum /ive inftitutionum Medicinae opus elTe , ex quo non folum prima 3 ac priecipua artis falu- lutaris fundamenta addifcere , verum etiam eo ipfo 3 le- vi negotio 3 8z brevi temporis fpatio , illa repetere pof-» iint r ut femper perfpicua totius nobiliffimae hujus fcien- tiselHea animis 5 ac memorise eorum inhaereat j atque po-' flea in ceteris ejus fpecialibus partibus tanto meliores pro- greifus faccre valeant . Pleraeque vero inflitutiones Me- dicse cum ita mihi comparatje viderentur , ut hoc tam fa- ciletyronesMedicinseex iisobtinere non potuerint ; jam' dudum brevem aliquam ejufmodi delineationem in char- tamconjeci, eamque auditoribus meis haud fine fru<^tii iarpius explicavi ,
Hanc autem ob rem fYollxlores Infiltutiones mcdicas,ifi c^mhwsThyfologia 3 Vathologia ^ alixque Medicinae par- tes uberius expljcantur :, minime damnoi verum potius Jubens profiteor j eas , pr^fertim qux bene 5 & non ex lidlis 3 iive non probatis , fed potius ex genuinis anato- micis , phyficisj&rmechanicis principiis confcriptsefunt,' cjuam commodilfime cum his conjungi; vel etiam iis cmn frucflu fubjungi poiTe .
, Prxterea hocce compendium etiam quam utilifrimura ^tipxQhtn^i Medlcin(S candidatis 3 qui ob honores doiH:©- rum adipifcendos 3 examinibus folemnibus prius fe fifle- re debebanc . In his fxpe obfervavi 3 quod pof^quam ulti--' mis fludiorum temporibus Medicina? 3 quam vocant pra- ^icam 3 dilij7enter operam navavennt ; attamen in exa' minibus etiam de primis fundamentis, definitionibus ,' divifionibus , objedo 3 fine Medicinas 3 ac fpeciatim
E e t ^hyt
43^
phyfiologix i pathologi« y variaramqtie anarum ejri* parcium cum interrogarentur , fundamentorum interea , qux initio & f^rimum ex prolixis inftitutionihus , dc fine adminicuio alicums compendii didicerant , f.^re vel om- niumj vel maximx forum partis mrfus obliti fuerint > autfaltem adeoincerti vaciliaverint j ut 3 nifi hsecprius fundamenta cum ipfis repeterentur j guid refponden- d»m fere prorfus ignorarent .
Prolixjores mrtitutiones repetere , eafque brevi tem- pore , qucd ipfis haud raro eonceiTum erat , memoriserur- ius mandare j fxpe itinera j aot negotia valde urgentia 3 aliajquecaufae j velres circumflanres prohibebant : imo f^pe 3 quia animus pra(5licis rebus erat intentus , de iis vix amplius cogitabant . li vero , qui fecundum bre- ves hafce meas inflitutiones edodli erant , aut faltem ex his tabulis , quas cum ipiis peraliquot dies communica- Teram j prima MedicinGeprincipia repetiverant , iit plu- ximum in examinibus bene lieterunt , atque de Fundamen- tis Medieina?apte refponderunc , toriufque ejus ideam ^uafi prct oculis femper habuerunt .
Has ig/tur ob caufas ol.'m j ut dixi , hoece infi-itutic- num compendium 5 Sc quidem ad du^ium VropyUi y & '4.o^matum Medtcin<€ generelium cehhQrrimi atque praclian- tiSimi quondam Medici , "y^tc.Powcritt. Brunonis , mei iii JVcademia Altorfina in munere profelforio anrecefforis 3 ubi hi libri ufitati erant, in forma concinnarum tabula* rum Gonfcripfl , eifque , qui mese fe concrediderant in- formationi > defcribendum dedi j & ^uae breviffimis ^ aut verbo quafi fubinderantum indicflvi , prolixiori fer- mone in pra:Ie^ionibus explicavi, atque ubi plura hac de re , ut verbi ^^raria ?n rebus phyfiologicis , aut pathologi- eis, invenire > aut fegere optime poflint , indicavi . Qlio faEpefa(flum eft > ut excitatioris ingenii adolefcentes aliis BrQlix-ioribus in^itutionibus prorfus haud indiguerint,veJt ^3S;propria <^v'lig£nria intelkxc^nt ; alii vero , qui tar- 4iGmiA>^wi Qra.at^ imtQ aielius deinde , facili^fqu^
(
/
... 4?^
^mpliorcs intelligere , & compiehender^ Valuerint .'
Qiioniam ii^itiir hunc Jaborem adhuc mti!c:s MeJicinaS tyronibiis , &: candidatis haud inucilem elfe exift:ma j 11* lum «unctandem emendatiorem atque au<5liorem , non- nullorum hortatu , typis excudendum boni publici caufa judicavi . Qui vero etiam fimul & ailis t;/y/s eruditis mx" gni ingenii fervire poieft ^ qui fy/tematis totius MedicinJB aliquam ideam in brevi confpedlu , &, nt dicunt s iri nuce quafi defiderant: dum hic unica in rabula cujuf- cumque pa«:is Medicinae, qux in inftituLionibus pertra-* d:atur, ut phyfiologiae, pathoIo?,ix &c.deIineacionem , uno quafi intuitu perfpicere &edifcere , Medicinar vero ac Medici defcriptionem , ejus officium , brevem. deni* que Medicinar etiam hifforiam , fe(5las prs:cipuas , & di* viiionempaucifllmis in foliis ex prolegomenis perfpicere (jueant . Quia verohifce in rebus vocabula , & termlni, quos vocanc technicos , ufurpandi <, atque explicandi lunt , fermonis latini puritas fspe obfervari non potuic ►
Utvcro non tanto magis etiam iis ^ qui Medici non func , hoc compendium ufui effe pofTit , in parte //j^^/f- nes , quas fanicatis confervanda! rationem docet, pag.44j." regulat , quibus hoc potiffimum obtinetnr ; in hac vero cthm 3c Therapeuiice y qulbus morbi imminentes aver- tuntur;, pag.44J.praecipuas addidi : de quibuscertus fumj illos , qui easbene obfervant , aliis prolixioribus libris disEtetlcis fere carere , & a morbis quam plurimis fe egre* gie prsfervarc , tuerique poflfe .
Ita & pzrtl pharmaceutica Sc chirnrglc^ prsecipilcls Caii- telas , axiomata , &aphorifmos quafi, hic adjeci , quse in manufcriptis meis tabulis olim non erant j qua? vero futuris Medicis pradicis haud cxiguo ufui > dum exper-. tus hic loquor, effe poterunt .
Denique , quamvis nonnulli prajftantifTimi Medici me- thodum five rationem , quomodo flttdium medicum oftime in^ pitui & ahfoLvi debeat ) tradiderint , ut Cafp. Bartholi- nus, Laurenbergius, Sennercus , Petrus Caftellus, Liiv-
E e 3 de*
|3eniusj Jo.Rhodiiis, Georg. Francus j allique; tamen quia eorum fcripta jam vetuftiorafunt, quam ut ad fecu- li noftri genium j quod infinitis obfervationibus , & in- ventisj omnibus in partibus valde audlum eft, atque longe alios aptiorefque libros fuppeditavit , accommoda- ririre queant , oleum &'operam me minime perdidiffe e- xiftimavij fi talem methodum etiam hic indicarem ju- venibus , qure hifce temporibus mihi maxime accommo- data , & utilis videtur 5 utfie in ftudio hoc , ouodreve- ra diificillimum , tanto facilius egregios profedhis facere atque /imulprarflantiores , utiliores , & maxime necef- farios libros , una cum ordine fludium medicum rire ad- difcendi cognofcere poflfint. Quam ob caufametiam bre- 'vcm inciicem eorum fcriptorumieorfim m fine adjeci, quos hodie Sn*dioJis Meiicime mnxime necejfarius ejfe reputavi ; cum mea quidem fententia, magna parsfapientia;, atque eruditionis in quavisfcientia efl:, cognoviifej & noffe optimos fcriptores j ne tyrones minus utilibus tempus te- rant , atque fic difficilius vel quandoque nunquam ad fcopum perveniant; Hippocrate tefte , Sed.I.Aphor. I. jirs lQng.i i vita brevis . Difficulter vero, imo vix, atque ne vix quidem, praeftantibres audtores /ine offenfione mul- torum aliorum , qui eodem in numero efle voluerunt , in- dicari pofTunt. Interea tamen nihil mihi antiquius effe ireputavi ,nihilque gratius ,quam fi modpcommoda Stii- dioforum Medicinsca aliorumque me hoc ipfo juvafTe 5 |ic promoviflfe a prudentioiibas inteliexero .
Pr«?-
459
Trok^omem Inftitutionum M^dicarum fi^iic Medicincc ,
L Q:_quid eft Mediclna ? £^. Eft Sclentia five Ars, ranitacem hominisamifTam recuperandi , & prsefentem confervandi »
2. .^j4odnam efi ObjeFium Medicina }
^i, Homo, 5.: quidem vivus ; quatenus fanitatis/& morborum capax eft .
J. ^hh eff finh Medtcina?
15:. Duplex habetur : unus priaiarius , Sanitas , vel confervanda vel refHtuenda; alter , fecundarius ; prae- ftare fcilicec omnia, qux ad fanitacem vel confervan^ dam, vel recupetandam^vel vitam etiam tantum confer- vandam , necefTaria , & poflTibilia func ; nam Ovidius canit :
Non eft in Medico femper relevetur at xgcr , Incerdum doCta. plus valet arte malum. 4. ^^odnam efi SubjeEium Medicin<e ?
v^, Medicus .
5. Qjiomodo Medicus definiturj aut quid efi Medicus }
i^. E(c homo , omniaprobecallens, & faciens , quae advitam, cum primis verofanitatem , confervandam & recupeiandim funtnecelTaria . Sive plenius: Eft homo omnia probe callens , &faciens, quae ad duplicis offid cii Medici ( Quasft.5.) requifita pertinent .
; 6. ^Qjtotuplex igitHY eft ojficium Medici ?
15^. Ut plurimum duplex habetur : I j fcilicet con- fervare fanitacem praefentem , & 2 ; amift^am refti- tuere . Quibus tamen & tercium accedit officium y nimirum forenfe di(^um , quo obligatur fententiam dicere coram magiftratu de occifis , yulnerumque eorum lethalitate 'i item de veneno intWectis , de potentia , 3c impotentia utriufque fexus j'-'de infan'»
E e 4 tici-
^4? ... , . .
cicidio, virginitate , legitimo partus tempore ^ morbis fimahtis , ac di{iimulacis , aliifque rebus iimiiibus . Conf. Bohnins de oificio Medici duplici, clinicoa &fo* renfi .
7. j^tnam fuit ortus Medicinte f 152-Quando homines , vel a caufa externa, vel interna,' Isefionem , (ive morbum quendam perceperunt , inftin- <5tu quodam naturali , ad dolorem j aut moieftiam illam tollendam , ad remedium , five auxiliura quaerendum impulfi fuerunt i ica ut , quod vel renfus , vel cafus for- tuitus , vel appetitus fuppeditavit , adhibuerint . Quic- quid deinceps prodefle obfervarant , notarunt , ac fibi , aliifque, fimilibus in cafibus , iterum adhibuerunt;at- que lic ex cafibus fxpe fortuitisj & inflinxfiu naturali primum nataeft Medicina, primosfine dubio inter ho« mines , atqiie ita diu, licec valde rudis , continuatai hinc ars eft anti^uljjima .
8. ^tifnam ejus fnit frogrcfus ? i^.Poft mulra vcro fecula oentescultiores , cum primis -^{Tyrii, Babylonii , Chalda:i , -^gyptii , & deniqne Gr^ci , cum necefllratem , arque utilitatem Medicinx probe cognofcerent , eam majori tandem ftudio excoluc- runt 5 obfervaticnes de i]s rebus j qu3c in hoc vel lllo morbo defcripto profuerunt, aut nocuerunt , litteris con- iignarunt, mulra ejufl-nodi cxperimenta tandern college- runt , p.tque lic incrementum haud exiguum Medicmae conciliarunt . TqR, fftrodoto ^ Strahone 3 Hmero ^Hif' focrati.
9 Unde ma]us tandem artis incrementum ? i^^Ex conftitutionc Medicorum, quiex obfervationi- bus, & notatis antecelTorum , propria ftmul adhibita diligentia , accuratius non folum morbos cognofcere , verum etiam eos maxime idoneis curare ftuduerunc remedils . Dum hac fcientia magnos honores , & fi- miil emolurnenra egregia confecuti funt : imononnul- h , ut jipoUo , & y^fcfiUpiHt 3 in Deorum numerum
rela-
441
relati fuerunt > quamvis illo tempore magis adhuc ex- ternis, quam internis , moibis curandis , tefte Homero^ ik Celfo i ftudium adhibuerint . Inter omnes verotan- dem i quingentis fere annis ante Chriftum natum , Hippocrates Cous , in Grjtcia prse cacteris caput extu- lit i qui omnes antecefforum oblervationes , & expe- rimentaprobe didicerat , magno , quo pollebat , judi- cio iuirque obfervationibus auxit , emendavit^ atqiie iic tandem , qus optima cognovit, rcjeCtis minus u- tillbus, aut noxiis , in fcriptis fuis , cedro dignis > quibus adhuc fruimur , coliegit j eifque effecit , uc non folum primus veri Medici nomen meruerit ; ve- rum etiam Tartnt Idedkime rationalis jure appellatuS fiierit : quem deinde ex celebrioribus Herophilus 3 Era/iftratus , Afciepiades , Diofcorides , Themifon » Celfus, Galenus, Aretxiis, Paulus Aegineta , AetiuS, aliique fccutifunt. Conf.le C/^rc, ^iWiSchnlf^ii Hifto-: riamedica .
10 jQ^nibus rebut 7najorem ferfefiioriem adeptaefi? I^».Inqui/icione & cognitione corporis anaromica, pef cxtifpicia lacerdotum , cadaverum condiendorum mo- rem , lanienam, incifionem animalium in iifiis philo- fophicos j feu phy/icos , & tandem incifionem five ana- tomen cadaverum humanorum ipforum 3 ad cognofcen» dam fabricam , &a(flionem partium , caufarum abdita- rum fanitatis , morborum , & mortis ipfius. Deindere- centioribus temporibus, poftquam feculis barbaris diu JRCuIca, &:negle<fla fererelicta eft , phyfica tandepi , anatomia , chemia , botanica , & meclsanica a quam- plurimis prxftantifllmis virismelius exculta , atqiie ad Medicinam , ac Chirurgiam applicata, cum primisve- rocirculo fanguinis ab Harveio detedo , ad faftigium illud , in quo nunc confpicitur , pervenit i ita nt nunc longe majori certicudine 3 quam olim 3 agerc que-amus .
II. J^anam fueruntfrtecipmi fef^a in Medieina ?
Pri-
Prima, & antiqinflima Medicina, utex dl^h patet , fuit empirica } cuideinde Hippocratc auCtore ^ fuccefTi^ rationdis 3 five dogmatica : quae experientia, & ratione, tanquam duobus Medicinse fulcris 3 utebatur . Quam cum C74/tf«»Jtandem majore anatomes cultura , &phi- lofophia Ariftotelica exornare 3 atque explicare annifus fit f talem iibi famam compatavit ^ ut eum potiflimum omnes Medici fequerentur per plura fecula : nifi quod pofl: mppoeratem etiam fe<5la adhuc oriretur, audlore Themifone 3 qux a methodo , quam feftabatur j Me^ thodica dicebatur j quae vero non diu duravit . Cum autem feculo XVI. Taracelfns chemica principia iti Medicinam introduceret , & multos afleclas fibi con- ciliaretj Medicina in Galenicam , & Chemicam dividi coepit . Sequebatur pauilo poft Xartejiana ; denique hanc fecuta eft Mechanica, ex fundamentis phy/icis , anatomicis 3 & mechanicis cunda dijudicans ; & Stabliana 3 qua: ab anima omnes adlones 3 tam m itatu fano , quam aegro deducere fatvigit . Atque hae duse ultimse nunc pra?cipue vigent 3 omnefque fere hodie Medici alterucrius fetflse dogmata ample(Sunr tur .
12. jQuomodo dividitur Medicina ? P ^. Inpartes principes 5 & miniflras • Principes funt du3e : Hygiene, & Therapeutice . Miniflra? vero fex: &quidem tresj pr^gredientes diCtx 3 ut Phyfiologia , Pathologia, &:SemioIogiaj atque tres pediftequis 3 five executioni defiinata: : ut Dixta 3 Phavmacia 3 3c Chi-! rurgia . Sive informaXabuIx
Dividitur Medicinainpartes
IrPrincipes 5 quarum dus funt . f Hygiene^ & I L Therapeutice . '
Adiniflras, lex ; quseyel f theoreticae, five prajgredientes, tre§ J, cognitioni j dicata^ : nimirum.
445' f Phyfiologi^ 3 ad quampraecipue Anatome i
Ideinde & Phylica j atque MechanicJlt pertinent. Pathologia , (^ Semiologia . (^pra<^tic« 3 five pedilTequae ^ executioni deftinatap^
quoque tres : ut f Diaeta ,
[ Pharmacia , ctijus pars efl: Botanica , Materii I Medica, &Chemia.
i^ Chiru-gia.
Par-Lim Medicinae miniftrarum primaeft . PHYSIOLOGIA : cujus objedtum funt I{fs fecundHini
naturam 3 ( ^ ) 3c fpeciatim quidem ("i. SANITAS, id eft , ftatus ille hominis , in quo ad adioncs , Jibi competentes , idoneus eft • Hujus VijferentiaCuit vel fEfientiales , quarum tres funt : ut
"Temperamentum , & quidem bonum : quod eft
" \Qlai]uale i five tcmperatifTimum , ut fan-^
guineutn : quod di(Hugunt vulgo in sequale
ad pcndus , &adjuftitiam.
intequtile , iit phU^maticum , cholericunti^mA^
lanchclicum : qu3e varie ac mire rurfus
inter fe invicem mixta deprehenduntur.
Organica jlruBura iegitima y confiftens in par-
tlum debita confcrmatione, magnitudine , fi-
tu , & numero .
Vnitasy , fi ve connexto dccens cum aliis partibus :
*4c€ir
{ ^ ) Vocantur etiam ves naturaUs , 6c feptem vul- gp numerantur: ut pattes foljdae, fluidae , temperaraen- ta , facultates, aftiones, exiernenda , & qualitates ex- teriiae fenfibiles; quibus alii elcmeiita adduntj quaeve- ro jam fub- partibus foHdis , & fluidis comprehendun- tur.
444
* ("^cc/itfn*«^ffiUt fanitatls f perFe^fiii aiit excei^
Oualit as : cnjusmionQ I lens i five
fanitas eft vel | imperfedta , quxfla- [^ tus neuttr vocatlir . Tempus : culus intultu dicitur vel longa , Sc
habitualisj autbrevis , iiverecens. Motus 3 five mobilitas : cujus refpedlu dicitur {irmaj82 conftansiaut infirma, & inconftans . Lventus : ubi fperare jubet longam fanitatem s five longaevitatem , aut ubi talem fpem non facit . zTCAUSSA SANITATIS: qusceftvel C^PYQpinqux , ouam conftituunt tria : rite fcil. con* rftituci l^iumores f alimentarii , ut chylus , {anc^uis , ferum j \ cruor, lympha : ( quo & fpiritus refer-
I ri poftunt . )
(_ excrementitiij abe^cretione ita di6li > qui funt vel utifes, ut faliva, liquidum gaftricum , bilis , fuccus pancreati- cus , lac , femen &c. inutiles tranfpiracio , fudor , urina , mii- cus , &c. Sfiritus : qui licet unius ejufdemque fint naturae 3
tamen dividi folent in ^animalet , qui adlionibus , anima? five mentis I voluntati fubjeftis , inferviunt : utfenfui, I & motui ;
\jvitales y quladionibus > anima? voluntati non j fubjci^isj praefunt : ut adioni cordis , pul-
I monis , ventriculi , rcnum , hepatis , glan-
j dularum &c.
l^Vartet folidai quac dividuntur in ^milares,& difli-
miIares,fimpIicesj&organicas,moIIes,& duras .
[^I{cmota , funt fex I{es non naturales , ut & adia-
fhor/fdidx: ut aer , cibus , &porus, motuSi&r
quie*
44f qulesj fomnus> Sc\ig\\iXy excreta , &retenta, atque an:mi pathemata i quibus etiam fano fenfu jungi porTunt Medicamenta i &operationes qux- dam chiruri;ic32 . 5. ACCIDENTiA f. effe(5tus fanitatis funt tri- pliciai ut Adiones integrx , five perfedts in toto corpore {* naturales j ut di^^eftlo , nutritio, vegetatio > I fecretio , generatio, tranfpiratio , & affines.
I vitalei y motus cordis j & pulmonum , five cir. I culatio fanguinis , &rerpiratio.
\^ animales y { ab anima? volunrate pendentes i }
ut fenfus , &: motus voluntarius . Excreta &:retenta rite conflituta ; quorum
I^^haecfunt humores , & fpiritus ; /uLiliai ut laCifemen, bilis, faliva > ^c* . illa V. I S inutilia ; ui-ina^ faeces, mucus, cerumen-, i^ ^ menflrua 5 lochia , ha?morrhoides&c.
Oualitates corporis externx five fenfibiles integrx , qu3s a quinque fenfibus externis vulgo dicuntur vifibiles , auuibiles, olfadiles , gufiatiles , ta- ailes. II. PATHOLOGIA, cujus ob;e<5lum funt ^es pr^ter naturam ,
I. Morbusj qul efl IsEfio ac^ionum competentium . "Hli}us dlfferentia funt > ficut in Phyiiologia , vel fEffentiales ; ut
I r Intempcries ; plethorica , fhlegwatica, choUrica >
meUnchoLica j quarum quxlibet potefl cfle ^f-
nigna , d.\xt maligna. y gradu vario corruptionls
diverfae .
Morhus ovganicus ; qul confiflit in partium Incon-
I j grua conformatione , magnitudine > numera
I I aut fitu .
I I ifnitas foluta j cujus fpecics In partibus vel i jniollibusj. fun: vuLnusy ulcus, contufio , rttptura 2
duris
^^^^*?
r r
I I
duris, iiveofllbiisj fra^ara , fifural carhs &c; Ex his mo: bis fjmplicibus 3 inter fe diverfo mo- dcconciirrer.tibus i refulcant Me>-i>; compojtti innumeit; ut fra<^tura cum vulnere vel lu- xarione 8<rc. Accidentales ; qua refpiciunt vel Snbjedum , &fic morbus dicitur a
loco affcBo 3 univerfaliss vel particularis i item elTentialisj aut per confenfum ; ma- nifeftus 3 autoccultusj morbi denique capicis 3 pe(5toris j ventriculij intefli- noriim ^ renumj oculorum , &c. ?iumero , folitarius 3 fivefimplexa aut com-
pofiius. .'StatCj infantilis, puerilis 3 juvenilis , viri-
lis 3 fenilis . Sexu , muliebrisj vel virilis, aut communis. [Orlgine 3 connatus 3 vel advcntitius; haeredi- rarius 3 vel non hajredicarius j iive acqui= fitus . Caufas 3 unde morbus a ^/vLignitudine 3 dicitur parvus 3 velmagnuSo Qjtalitate 3 benignusj aut malignus, conta- giofus , legitimus , five exquifitus 3 aut ipurius , ariomalus . Moin , conflans 3 aut pcrtinax , vel inconflans. Tempore, vernus,a?ftivus, aucumnalis, hyema- lis jcontinuus j continens , intermittens. Vnratione 3 recens, inveteratus> brevis,five acutus , aut chronicus . Item principium/ incrementum ., flatus 5 declinatio morbi . j{egione s endemius, epidemicus, publicus,
privatus . , , ,
Bventu 3 fanabilii , infanabilis , falutaris j ^ dubius, lethalis, aut defperatus .• CaUSSA MORBORUM alia eft
447 tvroptnqua. ; quse in froxtmam rurfas 3 & antecedcntem dividitur> acfundaturveliri C I^Hmoribus 3 & SfiritibHs : qui peccare poffunt • . . „^! rexcedentCj Tlethora ^ ^uantttate, vel ^ aeficientc , yc«HW« vocatai qualUate °y Cacochymia iiiCtz y biliofa^ pituitofa, fnelancholica^ acida, alcalicaj falfa , beni- gna y &c. motu ; excedente , deficiente . '^loco ; undeftagnatio i velefFufio humorunir Vartlbus folidis t qu3E peccant conformatione :, ma- gnitudine, numero, litu, unitate, laxitatej rigid. Excrewentit vitiofts quibufcumque utilibus 5 & in» utilibus . l j Quibus addendse funt res externa deglutita?,& quge-' I {^ vis inftrumenta , & coipora cxterne Isedentia. *j{emota ; funt res
'l. Tion naturales; ut aer, aIimenta,motuS &c.p,444 2. Vrceter natur aU s ;i:noxh\i^ fymptomata, alia ma-
la , & morbosproducentia : \x.tmyenena, j. fupranatuYalesy<\vizn6.QT>tv\s i diabolus, autfa-' g3E C fi quae forte funt ) morbos inducunt . t:3. !iYMPTOMATA funt triplicia : ut
rjiSiiones Iaef2:aboIit3e,imminut3E,atque depravatop. t Excretd y & retcnta laefa : quantitatCj quaIitate,loco,^ I aut tempore peccantia.
K^^ualitates extern<s{^cn(\h\\ts\x{x : indicantes vitia corporis humani infenfus incurrentia : &a fenfibus, in quos incurruntj dicuntur vel rvi(ibiIes,quando vifupercipio ifterum, chlorofiri J guttam rofaceam , ery/Ipelas , tumores&c. audibiles, quando audioraucedinem, /tertorem^ iingultum > ru<^us, murmura , flatus> autcre- pitus . olfadlilesj dum percipimus fcetorem fudoris , uri-' nx, oiis i ulceris , cancrii &c.
^ufta-
44^ \
guftabiles j fi ab scgro fapores peregrinl fentiiintur; amari , acidi , falfi , aromatici ;, pingues , putridi . Vta<^iles , quandotadtuxftus ^ frigus, flccitas, hu- miditas 3 durities, laxitas &c. aegri exploran- tiir . III. SEMIOLOGIA . In qua confiderantur fignorum fj. DIVISIO, in rDIAGNOSTlCA rfecundum naturam rSanitatis : quse demonftrat fanitatem optimam ex tribus fcilicet illis accidentibus lani- tatis 3 a(5lionibus , excretis , & qualitati- bus integris. i.SanitatisIatitudinem ; ex fanitatis aftionibus a
bonitate fua quadantenus recedentibus . praeter naturam , live morborum i quxlunt vel Commnnia , five qux incerta funt ; & defumuntur j partim a fymptomatibus, partim a caufis morbo- I rum , aliifque circumftantiis rerum fecundum > I 6(rpraeter naturam ,
^Vathognomonica , propria^ five certa : quae movbum certe indicant j & petuntur a fymptomatibus > five ex adlionibus :, excretis, ac retentis> ec oualitatibus fenfibilibus lacfis, PROGNOSTICA .
rSecundum naturam , re ipfa cum diagnoflicis fn. conveniunt, et folum confiderandi mo- dodifferunti hic enim confiderantur , qua- tenus ex praefentibus fignis bonae fanitatis fir- mam, et longam, aut brevem, vel vacillantem fanitatem prxfumere poflTimus ; id quod ex prudenti fignorum confideratione, et collatia- ne pctendum . Prster naturam , quas patefaciunt eventus 1 J^uiiliiatem y cujus figna ftint vei
r>
445 fSatutU , five faliitarh ; (\v\x a flatii fano , rive
Inatiirali pariim recedant . VcricuU i five periculofai c\i\x a ftatii naturali
multum rccedunt . MoYtis y five lethalia ; qux a ft-atu naturali ma- xime recedunt , atque propter vehementiam certum fere mortis periculum portendunt ; ut funt fumma debilitas , fenfus amiQi ^ alia- que vaiia. Te^nipus i quod pronunciant figna ~ cruditatis , ideltmala, vehementia ; mor- bum longumj & periculofum prsefai^ientia» co'5tionis , id efl, patillo meliora , morbum declinancem , brevem , & faluLiferum in- dicantia . L Modum , qui efl vel
^"repentinus , accidens In morbis acutis , dc vel
fbonus eft , diciturque tunc Crifts j quas vel
r perfccla ; cuando evidcns larLia , & cum
euphoria , five Icvamine fitevacuatio;
j vel per (iidorem , alvum , urinam ,
nares , fputum , uterum , hxmorrhoi-
des ^c.
impcrfe(5ta ; quando vcl nimis parca fic
evacuatio, vcl ad loca ignobiliorii
materiae morbificas transmi(lio,five me^
tAflnfis .
malus , qui AcripA dicitur ; quando nulla
fit evacuatio , aut tranfmiflTio falutaris ; auc
infufficiens; id quod ex fignismalis , imo
pediinis coliigitur; bona crifis ex contra»
riis .
lentus; qui fi bonus , dicitur, xur/? ; fi ma-
lus , Irnta tnors } quodexfignis communi-
bus , & fpecialibus , bonis 3 aut malis con-
ftarc debet .
Ff 3. ANA^
r 3. ANAMNESTICA ,feu rmeniorattvdy fuhf i (^ qu3? prafterica nobis in mentem revocant : uc quem jam apoplexia vel haEmoptyfi laboraffe KJmus , iJle facile denuo eodem morbo corri* pitur ; &fmiilia . 2. FONTES SIGNCmUM funt vel "principalej , & majtime neccffarii i defumunturqiic ex efFediibus , fea confequentibus aftionum , ex- cretorum , ac retentorum , atque qualitatum fcn* fibilium integrarum , aut laefarum . ^minusprincipaks; qui petuntur ex attributis > & circumftantiis, cum fubjed:um ^ tum caufasrcfpi- ciencibus; v.g. rerum non natuialium 3 temporisj aetatis, fexus , loci, fitus, qualicatis &c. C5. MEDIA 3 quibus figna exploramus , & percipi* mus » funt fenfus noffn,& potiilimum externi ; ut 1 ) Vifus p quo segri faciem , oculos , linguam 3 ventrem , omnes partes externas malc conflitu* tis , refpirationem , excremenca alvi, oris, 8c prxfertim etiam URINAM examinamus . In hac confiderandus •Liquor 5 & ratione hujuj
Quancitas; copiofa, parca , velmediai Confiftentia > quar velcenuisefl > aut aquofa ,
vel crafTa , vel media > qu« varia indicant- Color r naturalis; citrinus.
(_ prajtcr naturalis / pallidus > flamme* u$ , ruber , eroceus , viridis,fu- fcus , niger . Odor,vel nacuralisjvel inodora, foetida, grata • CContenta, ouxfuntvel
C uuiverfalia ; nubecula , fufpenfum , five e- < neorema , fedimentum , fpuma. C particularia> & p. n. utfanguis , caruncii- lae , pus , crufla^ ciiticwla> fiiamenta , mi!i-» cui , &c.
• - ■; .. .. ... ..: . 4iU
2 J Audltiis; quopercipjmusreiataaegrorum *^
adftantium , relpirationem , ftertores j liiui-
muravcntrisj deliria segri, clamorcs , dolore^
indicantes . , .
I ) Olfaclus; qui percipltodorem conclavisjuri-
nae^ fudoris , excrementorum 3 puris , falivae . 4 ) Guflus ; dumxgri fipores p. n. falfum , aci.
dum 3 amarum j putridum 3 &c. vel nuiluiii
percipiunt . $ ) Ta^us ; quo cognofciinus
[f I ) quailtates varias aegri j ut frigus , asflum,' humiditatem , ficcitatem , iivitatem 3 afpe- ritatem . ( 2 ) PULSUM jex cujus inniimeris veteruni differentiis tres forte fufficere pofTunt , de- fumptjE ^ I } a robore i lit robuftus , aut debills five ^ parvus .
C i ) a tempore; utfrequens, fivs c^Ier j aiic C tardus .
^ 5 ) ab asqualitate j xqualis , aut inacqnalis-i ^ quo pertinet intermittens , myurus , CdpriH 2ans, ferratus , & fimiies . Sed cmnes va- rio rurfus modo compofiti efTe pofTunr; ut ro-, buflus cum celeri &c. Partes Medicinae PRINCIPES funt dux; Hj^giene, &: Tiierapeutlce. I, HYGIENE ; efleapars, quaedocet modum fanira- tem confervandi ; ubi doclrina de indicationibus notanda , atquc refpicienda hic funt Sanitatis Indicantia ; qux funt vel Primaria ; caufac nimirum fanitatis , propinquae,^
et remorae ; quae bonae confervandae . Stcundaria ; circumflantiae caufarum , et fubjedi ; ut,xta$, regio , fexus , temperamcntum , anni tempus, vit^tilatusj confuetudo jidiofyncrafia:
f £ 3 quae
qu3eomnIa in praxi mcdiea in quovis bene pe^^' penrfenda funt . 1 Indicata funt tria ;
DI^TA, fivefex resnon natiirales diflacj eoriim- que in quo ibet It-e.icimU") i\(i\^ 5 uc Azr ; qiii quantum fiev- poref} ^ remperarns fit vitando vel corrigendo intemperatum > impu* rum .
J Clhits y etpotusi quifitfimplexj et modicns ;
virandus nimius, acrior 3 pinguior:, durior, prsefertim imbecillisj fitque temperiei con- veniens . Motus ; fit frequens , fed moderatus ^ ct non I > mox porr pafrum , piJrJfTimLr.n manej auccir-
li cavefperum^ ad fenlum lenis Liiritudinis ,
vel levis ftidoris i yjgrlU y nonfint nimioe ; /ow«/ menfura Gpt;ma efl: fpontanea evigilatio & agilitas corpori redituta . Excerntnda } qu3C non funt nimis fupprimenda > S (1 i<ff/rtp«f/^ vero non nimJLim excerncnda .
Animi affeEius ', noxil y funt ira , terror j mocror > trirtitia ; falutares , gaudium^ fpes, defiderium. PHARMACIA ; ouacin perfedi-e lanis locum non habet ; in debilioribus autem , & imbecilli; quandoque roborans, lene evacuans , diapho- j reticum, autremperans , f? opus eft , remedium
. ; adhiberi potcfl, ac debec .
I I CHIE.URG1 A j quxqiiocue tantum in valetudi- J nariisj five non perieae faris5, locum habet; ut
l fanguinis derradtio , pervenas, cucurbitulas 3 vel
j hirudines ; itemque fonticuli , etc.
Indlcationes funt vel
Similia fimilibus confervanda.' contraria contrariis corrigenda ." noxia, aut fupervacua evacuarda; SpeQialisj Pr<3
mes li
rprafefti fanitas ^ pjr continiiationern eonjm ^ quJ!
tprodelFe ; et mutationeiTi iiloium 3 cuse nocere oh^ lervanturj confervetur . CPtttura 5 per ufum rertim fex non naturalium 3 prio- ribusfimilem , et noxiorum eje^^ionem vel corre-- (ftionem procuretur^ CSpecialifrima , qiix pro varletate hominam , sctatis » fexus 3 idfofyncrafi^e , confuetudinis variat , m quovis fpeciatim obfervanda j nam fxpe huic pro* defl; i quod alteri nocet , et contra". hinc quilibetf fanofenfufitMEDICUS Sltl IPSIUS, obfervan- do j et notando 3 qux /Ibi vel profunt 3 vel fiocenc y non negIcd;o tamen confilio boni Medici .
REGULJE PRO SANlTATE CONSERFANDA POriORES .
1. Temperantta 3 iive/o^>/f/<e/ efl cardo totius di^t^; intemperantia vero , ct ingluvies , quamplurimoru m morborum foecunda mater , et tefte Syracide ac Ctlfo ^ 'L.l.cz.nunquAin utilit eft ; fed corpus , et mentem Ix-' dit . Adeoque moderata vid^u'; ratio j ita iit ventriculum nunquam nimis repleamus , fedfempercum appecitu a-' liquo a paftu furgamus , fumme ad faniuatem confervan* dam eft proficua.
2. UnaeX faluberrimis v«terum fanitatis ref^ulis eft : von fatiari cihis , &' imfigrum effe ad Uboret. JJippocT.Vih* de Morb, et Epid.L.VI. quibus nonnulli haud immerito addunt , et Uquidumgenitale non temere 3 aut nimiura fraa fundere .
3. In primis etiam valde falutare eft prseceptum illud Schols Salernitanx j Si ziis efe Itvis 3 ft tibi cxnabre- ^it .
4. Sanus homo , et qui fui juri$ eft 3 audore Celfa X. I, Cap.i. nullis fc obligarc legibus debet : modo luri efle j modo in urbe, fed frequenter fe exercere ^
Ft 3 Tiul^^
. 4V4.
^uiium clht genus i qiiopopulusutituri fugere; fi mo; Aoevitetur nimiareplttio ', imbecilli vero , ec litterarum cupidi cibis durionbus , pinguibus , atque acrioribus cautiu? utantur .
5. OmnRquidem intemperantia, five exceffusjnoxius ert; tutiortamen in fotione , fecundum CelfHm , quam in efca .
6. Quemadmodum vero p}erique in quantitate cibo- rumexcedunti ica nonnulli , et praefertim virgines , ac focminae qusedam , haud raro /» />of» ^^j?^/»»^ . Quia v^r ro hujus negledu fanguis nimis fit fpilTusj unde mu}ti o- riuntur niorbi fatis quotidie , attamen non nimis bi- t>endum .
7 ?otus tenuis 3 aqueus , ut aqua pura > levis , vel ce? revifiatenuis , et in affuetis vinum mo^icum interpofi* %\xm , eft potus faluberrimus . Votus \evocraffus j f^cu- |entus , velfortis, v^lde inebrians , et fpirituofus ^ mi- nus convenit ^ imo nifi caute adhibeatur , valde no? xius y praefertim pueris j junioribus 3 atquc imbe- cillis
8. Motus 3 d^e^^ycif^n'* corporisiitfrequens jf attamen ^on nimis vehemens . Qiiies vero nimia corpus debilitatv Hxc maturam fene^utem ^ illa longand adolefcentiani reddit. celfus ■
9. Poffent homine^ , fldebltoteRipore r;rm«i<» > c^/<f ^ore uterentur , Medicis > et medicamentis carerej ait ^vicenna Lih.I. Fen.Cap.i. ; obferv^ta taraen fimul le-^ eitima viiflusratione. Nammotusfive labor corpusfif mat, tcde ^^ppoyate Lib.I.de Diarta n,4p. et Celfoi I- «^navia e contrario hebetat .
10 Vixaliquis morbus imminet> q^ii non exercita- tlone 3 ( ad^o et abflinentia) corrigi, aut averti poffita audiore yeruUmio Lib. I V. de Augment. Scieqtla- runi
xr OptmeiexercitationuntgenerA {vinx y ambulatio, c« quitatio, veftio inrheda, pilaelufuj, arma, clarale^ ^ioa vQci^CQRtentioa geftatiQ? " " x?»Pi:
'■'"■=- ^'^ -
12 Votlo frtgida i quandocalemiis > aiit a motu , vel labore fudamus , perniciofiflfima eft, ec inftar veneni fu- gienda; alias vero > quando non calemus , affuetis non nocet .
Xj It^et torpore ealcnte , ac fudatite , ab <«erf aut ven» tofr»^iVo(ibicavendum. Nequeex fummo frigore mox loca calidiflima intranda .
14. Qmnis tnim fnbitanea mutatio in hac , & alHs rehux ferietthfa» Igitur fi quid mutandum, paulatim mutah- ^um^ fJifpocr.Aiphor.$t.Scd:,llCelfus Lib.l.cap.j.
Ij. Votus a^uei calidi , infufum Thex, aliarumque herbarum temperatarimi j moderata copia , quotidie a(- fumti , multum ad fanitatisconfervationem faciunr; dum diluuftt^ et refolvunt vifcida , fpilfa , cralfa , arque a- criatemperant , obftrudiones reierantj et tranfpiratio- nem promovent. Potus verocalidus nimiu« quicunque y vel nimis frequensj fivc theae fitj {ivq caffae, debilitat , ac nocet .
1(5. luctpotusaejute frigidie y praefertim temperamen- tis calidioribus , etbiliofisj prudenter ufurpatus , mu!- tumprodeft* et qux eadem imo f«pe plura praeftatcali- 4a ; hinc aqux medicatae fa?pe efliciunt , quod alia me- dicamentaprxftare nequeunt . Vid. Frid. Hoffmanni dif- fert.de falubritate potus frigidi , et fcripta de aquis me-. dicatis .
17 yefiimtnta hyherna vere ante medium Maii non fune deponenday circa afquinodtium vero autumnale corpus denuo contra ingruens frigus maturefatis npuniendum , ne tranfpiratio Ixdatur : unde mulci > eique periculoft tunc morbioriri folenc . Conf. S«n^or»; Medicina Stati- ca .
18. Sow»M/ fit feptem, vel 06^0 horarum ; P^igiUieye^ TOy etlucubrationesnimiae corpus valde debilitant, ac nocent; f vid.pai^.i^. Vigilix. ) utraque enim modum excedentiamalaiunt, .fi^/ff ocr. Aphor. j. Se^^. II. 71- Se(^.VII.
Pf 4 ^/-
19 AffeStus artlmi , ex cdp confillo 3 nefjue omnlno fiipprimendi , neque nimis cxcitandi . i^oiciores praefer- rim ira > terror , rnoeror , invidia y qiiantlim fieri poteft, vitandi^ vel faltem rationis freno bene moderentur. A- nimus contra femper ad hilaritatem fit compo/itus , fecundum Salomonis 3 et Senecx di<5lum : difcc gciH^ derc .
20. /-^fww/ procmattira corporis , et mentis vires valde infringit; id quod etfacit jullaxtate , fi nimia , praefer- tim in imbecillis , litterartim cupidis^ maxime in actate ad fenedutem vergente .
21. J{atione fatdiorum moderatio quoque fervanda l Jn pueritia , et ineunte adolcfcentia animi contentio non nimis intendenxla , poftea paulatim plus exercen- cla; in fenio magis rurfus fenlJm minuenda , et mode- randa.
zz IzsLQtJ^udia , atque mtditationes nimi^ j prefertini mox ante j vel mox poll paftum inflitutf , vel in feram ufque HGiflem, aut per integras no(5ics protra(51f valde de- bilitanr .
25, Qallibetj ut^m-x&i^iimQ^s^tMedicusfuitfpusi cbfervando non rolum quid , {"td & quantum commode ferrepoflit. l^^vca confuetndo ti\. altera natura , & faepe vix credenda fert . Tta & non pauci res nonnullas in certa qriantitate iine noxa feire poffunt , excmplo vini 3 Cnffe &C. fi vero nlrra progrediunturj malefe habent. Omne e- Tiim nimium natura inimicitt» y juxta Hippocr.Aphor. $1* Sed. II.
24. Idem «ff A^^wfr? intclligendiim ; quam raram multi fine damno ferunc; fed frequenti laeduntur . Hinc Cel~ fus i rara Fenus corfus txcitat 3 frequens folvit . Lib. I. cap. X.
25. Temperantia igitur in 'vifiu 3 otio ^ venere 8c animi relicjuis afeSiibus ad confervandam valetudi- r>em valentifTima eft , eamque Vlato 'vitte iufiodem appellavit ; Coof. CornnYus f. CorntllHs de fobrietate,
&pri-
^
457 & princjpium cel. ScboU SaUrnhanx l
Si vis incolumen j ii vis te reddere Tanum) Curas tollegraves , irafci crede profanum . Pirccmero, coenato parum ^ non lit tibi vanum Surgere pofl: epulas j fomnum fuge meridianumj Nec mictum retine y nec comprime fortiter anum ." Hxc bene fi ferves , tu longo tempore vives . II. THERAPEUTICE eft pars Medicinae princeps; <3U3C docet modum fanitatem amifTam reftitucn- di, id eft^ modum morbos fanandi . Eftque hxc vel COrdinAria : iibi quolibet In morbo attendenda , & ob-; fervanda rurfus funt , ut in Hygiene , f INDICANTIA : ou3e hinc funt res frater naturani P^g- 445- morbi fcilicet , cauftE morborum 3 ^ fymptomata . Dividuntur ea in "primaria ; quae funt caufae morborum , fremota , frocatarSiiae , five occafionales , pag3 447.antccedentesj in humoribus noftri corporis
jam haerentes .
proximae, qua? a(5tu in parte acgra haerent , &
(. eo ipfo proxime morbum f.iciunt .
^Secundaria j qux petenda a rebus circumftanti-
bus ratione caufarum , ^z aegrcrum ; nimi-
rum ab ^tate ; aliter enim infans curandus, quam
adultus , fextt; aliter mulier, praefertim ratione menflruo- rum, vel fi gravida , aut puerpera, quam vir-' temferamento 3 aliter calidus , quam frigidus &c, anni tempore } aliter fsepehyeme, quam aeftate. vittegenere 3 & rohore : aliter ruflici , &robufli3
quam molliores & imbecilli • confuetudine ', ratione fangtiinis mifHonis , diaeta?. idiofyn^rafia ', ob quam quis hoc vel illud ferre ne- quitj aliud vero qqam optime . INDICATAi c[_ua?fun^tripJicia^
4
5IT^
n. VUtas five legitmk viCiai ratiot ubl optimiis ufus fex rerum non naturalium p.444. & fequent. aegrisordinandus, xtati, fexui , tcmperamen- to anni tempori&c.conveniens . Tharmacia t ex qua medicamenta optima, mor- bo , &caufiscohtraria, evacuantia , vel alte- rantia , jufto tempore , & copia ordinanda . Chirurgia: ratione cujus perpendendum , an operationeschirurgicae, & quales in pracfenu morbo , & aegro neceflaria? , aut utiles iint. JNDIC ATIONES : qux funt vel primariaej easque rurfus vel
fl. CeneraUs y ut contraria cotttrariiscurandaf in I fabttndantia i fupervacanea , & noxia idoneo modo funt auferenda , evacuanda , modo venarfedione, modo vomitu , purgatione. defeBu , dnit penuria : deficiens rertituendum» qualitate pr^va j ea contrariis eft corrigenda • motu fanguinis vitiato j is eft emendandus » '^ augendus, temperandus , vel minuendus. '.. Spcciaiej 3 funt veJ ("/»trw/>crif/: pag.445. Ubi
f I. humorum ukeriorfive major corruptio eft prohibenda. 2. humores vero jamcorrupti, corrigendi ^ [^j, caufa ipfo adtu laedcns , tollenda . morbi organici i pag.^^j. inquibus Ci. caufas remota? interna? , &ex:ernae, qu« organicam naturalem ftruduram iaedunt x removeantiir . . cauf^ antecedens toHatur
r
&
tur.
V^j. parslarfa emendetur, ac roboretur . \,roluneunitatix Ot' procurandum, utuaio convcnicns , ae i decens a^u fiat .
?. pro"
^2. prohibendum j nefuturaunio per caii- fas quafcunque 3 five propinquas , fivc remotas, impediatur. 5. juvandum, uc inftans unio ,& glutina^ tio per humores laudabiles promovcatur . 3. specialijjinne , ad curationes fpeciales atquc _ ipfam praxin clinicam peitinenr. .Secundariae, defumuntur a variis accidentibus, & circumftantiis : undefaepe nafcuntur cowdi" catio3?es :^ 6^ conti^aindicationes ^ obfervatU Val- de neceffarix . Extraordinntia ', tribuitur fymptomatibus urgenti- bus j doloribus , animi deliquiis, evacuationibusnimii$ quibufcunque , vioiliis &c.
REGUL^ PR ACflC/E NONNUiL^ .
1. Quando ad aegium perveneris , ex HIPPOCRA- TIS prxcepto , inierrvgare tportet , (juid fatiatur? quam" ptf ^ ^ua de caufa } ^uo viSft» ^tatur ? an alvum (xcer^ nat ?
2. ^pud muUeres vero eciam an menftruaj& apud puer- pcras j an lochia rite fuccedanc ?
3. Praecerea Medicus fulfuta agri exploret, infpiciat iproht faciem , oculos , & Ungu^m , atque in multis mor- bis etiam Mrin4»t , ommbufque fenfibus utatur , ut prin- c:ipio& pr3E ceteris morbum, ejufque fta^um, ac vires «gri probe cognofcat . ISjtm ignoti y ut vulgo dicitur » pttlla efi curatio morbi .
4. jibjiinentia multi magni m^rbi Sc praecaventur , & 4urantur . Hinc Poeta canit •
Abftine , &elficies, quod Medicina nequit. y. Adeoquefimulac q^ismale fe habere fentit, fri» gus, & cibum evitet : quia abjiinentia multorum mor* borum egregium tfl remedium . Totus vero tenuis , a- queus, five moderatefrigidus , fivecalidu^, pro cujuf- cumque natura , ac confuetudine tunc non nocet , fcd potius prodeft , prasfercini ii poft potura aqueum
caji:
calidiim matutino cum primis tempore^ fudori blandd indulget .
6, In morborttm ingruenttum longorum , five chronicorum \ulgo diCtoium princiffio , prodeft maxime abftinentia , & motus , five exercitatio corporis : quibus plerique vin- cijfive averti pofTunt . Conf.pa|^.4j4.n. ^. & xo. Inacuto-^ tumwero initio 3 abftincntia, quies , potus aqueusmul- tus, tranfpiratioaudla j ilve fudor iine vi excitatus;,pri- maria funt remedia .
7, Ubi quis a <:r^;7»/<«, veJnimia ingluvie prsforefla malefehabet, &faf}idium, naufea , conatus vomendi, fapor peregrinus, & prxfertim amarus , aut putridus , itemque moleflia , ut oppreflfioin regione ventriculi per. cipitur j vomitiis efl movendus i aut fi quid contra indi- cat , alvusducenda .
8, QiioQumquQinmoxho fanguii ahundat j aut fangui- nis audiior motus , &caIoradefl, vel fanguinis qui- dam fluxus confuetus fupprefTus , mijfio fanguiois indi- catur .
9, Quocumque in morbo calor , & fanguinis motus au- ^ior.adefl, pra?ter fanguinis dctrac^ionem , & abf^inen- tiam , prxfertim a carnibus , potus aqueus largus , blan- daacida, nitrrum , abforbentia, & temperantia remedia funtpr^cipua .
10 Igitur in movhis acutis , ubi moda di<fla figna ad- funt, etiam prxlaudataremedia cumregimine tempera- to adhibenda . In ^cm»/^ vero ««^//^n/j, fanguinismiflfio, purgantia, &emetica plerumque noxia > reliqu^a vero moao laudata optime profunt .
II. Ubi magnadehilitas adeft in acutis , ,i//««w» modi- cum, cum potionibus citratis , cardiacorum fere prin- cepsefl, robur dat , Sc fudorem movet . In quibufdam acutis , prxfertim ubi interna inflammatio , aut deli- rium adefl , etiam camfhora valcntiffimurn efl reme- dium .
12 In chronicis contra infufa vegetabiluim , herha-
rum.
rum , radlcum , & Ugncnim ^ falia media , remedia a- mara , formd infufi , efientia», extia(5li , pillubrum > veleied^uarii , Ipeciatim aloe cum extradis amaris , for- ma piilularum , fapo , correx peruvianus ," cinnaba- ris , mercurius , caftorcum , fpiritus C C. mars , a- qu3E medicatae , frequens corporis exercitatio j vidtus mcdicus , & animus tranquiilus efficaciflima funt . Imo in non paucis ejufmodi morbis diaia fatca , & motuf frequens haud raro luiiiciunt . Conf.pag.454. N. 8- 9. 10.
15 Medicus /jjMc/i j fedfcUFIh, & ufu comprobatis > titatur meciica^nentij j multitudo enim confu/ionem pa- rit .
14. ValcntiOimaquaedamremedia Medicus magni no- minis fequentibus ver/iculis comprehendit :
Sex funtin medicis , quas vincunt robore tanrum : Succinaj cartoreum, mars, camphora , tartarus , au-
rum . Verum his majora adhuc efle puto : Vinum , aloen , iympham , nitrum citreum , velace-
tum , Mercurium , chinam , fal neutrum , cinna-
barinque .
15. ^namdiu Medicuj morhHtn , cjufve caufam , fut % in dirficiiioribus haud raro accidit ) non coi^novit , a
, valentioribusremediis abliineat i tei^ro vldlnm , & regi- men convenierts commendet i & fi qua: medlcamenta danda, blanda ea fint : ut temperantia ex abforbenti- bus , & falibus medils 4 itemque ex diluentibus a- quels.
16. ^ juvantibu f i & nocentllHi fumenda fsepe indi- ctio, & curandi ratio : praEfertim in morbis non fati-s cognitls.
17. Votus aqu^ fiigldce prodefl In fvbribus ardentibus ii/ebiliofis, inflatibus, ardore ventriculi , iitl fortiori , cumprimis no<5rurna , rud:ibus crudis , vomitu cruento, aliifquc lani',uinis iiuxibus nimiis ^. acido prsei^ertlm ido- nea imprapgnatus , /^
18. M?-
4<?» ,
18. Medicusfemper bperatii det, tiC J quantiim fieri potefti cho j tuto y & jucunde curet.
19. SI prodeffe non poffis , cave, ne noceas 3 noxlis ni^ toirurh , vel fuadcndis, vel pbrrigendis.
20. In ufu pHrgahtJum , vomtorioriims dfiiatotum, et mffrcuriatium , cautKTitiic agcndum , et doliscorum exa. ikifCime fcienda,eaque iiunquam majori copia dandaiquisi yalentidima , &violenta funt medicamenta .
2.1. Mtdkamenth y zitCelfus L^y,cap,2$.<^uafotnnum mcterfuht , utl ^ ntfi nimta necejjitas urges , alienum eji : funt enim e* vehemehtibus medicamentit , & fiomdchodd^ do & cerebio )atienis .
22. Morborum acutorumnullatertae funt fradiBiones i neque mortis , neque faJutis. Hippocr.Aph.i^.feiS.il.
2j Morbos y qhiexrepletione fiunt i curat cvacuatio p to% vero i qui ex cvacutiorie , repletio , et in ci3eteris con- trarietasrcmedio eft. Hippocr.Aph.22. fed. 11. Indicac igitiir hic apKorifmus redtiifime contrdria c&ntrariii ckz tanin effe .
24. Si ^uaiiadpdrtei purgenthr 3 conferti etfacile fe- ittnt j contra vcro fi jfiat j^ grafiter. Idem Sed:. IV. A- ph. j.
is; PrigidapeCtorilmrtiicz. Seft. V. Aph. 24. 2^, Si^HitfebricirantiiibumprxheAt 3 valcnti quiderfi robur , scgrotanti morbusfic . Sct\.yil.6j.
27. Fortiord pttrgAntid raifo profunt , fa?pius noccht : hinc a variis rnaj^ui^ Medicis fereomnino profcripta func.
2^ Sanguinis emifjio prsEflantifllrtium multorum morbo= fum eftreniedium; quia mulci homines ob intemperan* tiam , ingiuviem , et otium nimium abundantia ejus la- borant . Interea tamen ea tion eft abutendum , neque promiTcue^ praefertim in imbecillis, neque nimis fre- ^uenrcr ca eftadhibenda .
29. Sanguinis detraEtioepede ihrhdrhii capitis , prs* fcrtim doioribus capitis ^ morbls iiiultis oculorum ,
pe<^o-
^i^'
jped^oris, hcpatlsi lienjsjetuteriegregic convcnit.
30. Edufilovtto fanguinis t vena juguUrl potiiTimum ift vertigine > apoplcxia , doJoribus vehemcntioribus capitis, oculorum inflammationibus ac doloribusfortio- tibus I ani^ina five faucium inflammatione majore maxi- rne prodelt ,
^i.l^imorbi fdciterecrudefcant j vitandaomnia per a-^ liquodtempus, quae duriora ac diflicilioris funtdigeftio- ttis 5 ut carnes fuiJIaei carnes ac pifces indurati , legu-»; mina , brafllcas, omniaque olcra Jiyberna.
J2. QLiandof/eMr/<;c/j vena fecatur, dum fanguis fluiti f'^pius tuflire debent , /ic facilius ftacrnatio fanguinis iii picura et pulmone refolvicur .
5 5- Si fuerpera pleuritide Uhorat, etianl Ycna incidetl-r da , imo fi opus , ea quoque repetenda eft .
J4. Exfebre intermittentt non tam frequens junioiibusi quam fenibus mors mttuinda ,
jf. l/y/»<t in febribus ardentibus palJid^ , aquea , de- lirium et mortem ut plurimum portendic , Ita ct urina ni^ ^r* in fcbribus continuis mortem , in hypochondriacis Vero vaietudjnem prasfagit.
^6. Vrinacrocea y qus lintca tingit , ifterum : Urini furulenta i ulcusrenum, veficjf, velpartium genitalium; fanguineay mi(flum cruentum indicat . Aiias uriiia foU eft fallaciflima
37. Surditas in febre continua plerumque nihil mali de« notat , et utplnrimum cufii febre rurfus evanefcit.
5 $. Ptbris inttrmittens cum mtntis fimpore aut fopore pC- riculi pleniflima eft , pr^fertim in fenibus . Largior cor- ticis Peruviani ufus unkum ferc ac divinum hic eft temc-- dium '
^^. Vodagra y prf fcrtim recens , aut faltem non inve- terata, non tfimorbusinfanabilis} fed prudefiti vid"us ra- tionc, et medicamentis idoncisffpe curata eft, etadhuc curatur .
40. ^qu4ntdi€M$e <iivinainfnulcismQr!^i$rMnc reme-»;
oia , qua»ra?peianant motbos , quialiis curaii non po~ tuerunt .
41. Lac & ftrum USiis zd prsEftantiflima quoque reme- dia, variis in morbis , &praefertim in tabe , hedica & 'arthritide funt referenda .
42. ?\[«<r;cf/3 quiafuos morbos ciim infantlbus facile communicant, quantum fieri poteft j fanac eligend^ funt.
4^. Infantihtss & ocuUs mederi , difficillimum eft . Tartes Medlcime pediffequte , live executioni deftinatae >
tres funt : Dlaeta , Pharmacia , & Chirurjria. t, DIATA. Hujus objei^umfunt j I{es ^ Ticniiaturales didlsE ," necejfariee etiam five adiaphora a nonnullis appellatae , ( de quibus Conf. rurfus Hygiene pag. 45J.& Regulae dixceticae pag. 452. & lequ. ) ut "AER; circaquem adlnic hic confideranda ejus ''quantitas f vel excedens>vel dcficiens , & quomodo utrumque vitium fanitati ac vitx nocere poflit .^ qualitas ; cu]us refpedu dicitur temperatus , in- temperatus ; purus , impurus ; calidus , frigi- dus i craffus , tenuis ; gravis , levis; humidus , iiccusj fahibris j infahibris ; contagiofus , non contagiofus . motus: tranquilhis^ agitatus , ventofus y procellofus . regio, fiveloca} hinc eft auftrinus , aquilonius , orientalis , occidentalis ; ruralis; urbanus; mon- tanus > fubterraneus ; foli oppoiitus , eive averfus.
_^anni , vernus , xftivus , autumnalis , j»
hyemalis : quorum quilibet peculia- ■
res fuo morbos fovet & producit » H
poris ConL IJippocratis Uh.lll. ^ph-20. ^
^ '^ diei , diuturnus j no(5lurnus, matntinus,
vefpertinus : quorum vefpertinus & 1 nod:urnus imbecillioribus valde ad- I ^ C verf! , prsefertim fi frigidi & humidi » !
ALIMENTA, five CIBUSacPOTUS : ubiconiide. randa eorum i.Ori-
4«J5 i. Origo ; ex regno vegetabili & aniraali , id eft vel
e plancis vel ex animalibus .
2. auanthas : cujus refpedu opcima eft moderara ;
excedens vero vel deficiens j, noxia . Plurcs vero
quantitateexcedente, quam deficience peccant »,
2^:itHra enim faucis eji contenta .
5. tjuali tas •,i\ndt quaedam funt evpeptay dyfpeptay ew
chyma jcacochyma 3 calefacientiai refrigerantia. &c.
4. .ternpus afifumendi : jentaculum , prandium j ce-
na &c.
y. ordo alfumendi varius efTe potefl: . Cavendum ta-
men, ne calidis modo alTumtis ^ mox frigida fu-
C peringerantur j nec mox po(^ pin^ui^ potns &c.
MOTUS&QllIES; velexcedens,vel deficiens , vel
moderatus & reficiens .
SOMNUS & VIGILI/^ : in quibus obfervanda
"quantitas ', excedens , deficiens , vel fufficiens .
qualitas 'y utrum fomniis fit quietus, an turbulen-
tus i naturalis, an prascernaturalisj reficiens, an
debilitans &:c.
tempus i diurnum, no(5lurnum i ") no(5lurna?c
meridianum , lucubrationes j antelucana? ,
EXCRETA , /ive EXCREMENTA ; funt alvus ,
(urina , tranfpiratio , fpurum , mucus , cerumen , menlirua , lochia , hgemor- p-p rhoides &c. circa qux obfervanda , ut debita copia five quantitate , quaTitate , tempore & loco prodeant : quia alias morbos faciunc RETENTA ; funthumores boni &fpiritus; ad quos pertinenc fanguis y faliva , bilis , fuccus pan- creaticus, liquorgaftricus, genftaiis , lacryma- lis, &c. j ANIMI AFFECTUS , five PATHEMATA , circa I quoe confideranda;
1 Divifioi in
my
4^^
" C jucunda, ut gaudium , Ijetitia, fpes , ds- fiderium . molefia ^ ut ira , terror^ moerora triflitia>
invidia , odium , metus . mitioTA & vehementiora : ^Eflfectus , in huttiores & fpiritus ;
f molefta i fpuitiium & humorum motuni tuibant, iiftunt, figunt . jucunda, excitant^ recreant, roborant i
tranfpirationem ptomovent . Vehementiora, /ive immoderata , humores turbant & vehementer fsepe laedunt; mo- derata & jucunda lecreant j fpeciatim veroira turbati terror , moeror & tri- flitia figunt > ^audium , iive laetitia ^ defiderium & fpes humores fixos exci- tant , expandunc . Hinc aflfedus , uc CELS^llS air, nequi nimis cxcifandijtte' __ ^ue nimis fiipprimendi .
lli PHARMACIA . In hac confiderantur Medicamen*' ronim tfDIVISIO.
IC fimplicia ; qux petuntur ex triplici regno > veg^-^ ^ f<j^/// nimirum > animali Bcminerali »
I ^ compojita i ex variis fimplicibus . COGNITIO: quxeftvcl f^ ixjerna^nominalis ', quando eorum nomina &
Ifaciem externam difcimus : quo BOTANICA ^ maxime pertinet .
f l/!!^rna y qua vires difcimus . Quarum principia (^ cof^nofcenda funt vel
• C' univerfalia 3 a Cpri^fri ^ ratio: exodorCi fa? ^ ^ pare, ra(5lu .
(J particularia j <[|;>o^fy/ori3 experientia •" r extrinfeca; t \ ^t co/or i ut rubra plerurnque adftringunt ?
^ ador :
.'^W
odor ', ut fragrantia & aromatica func
calefacientia ; foctida , uterina »
textura i iit mollia & lubrica : ficut al^
thea 5 malva , violaria , olea ^ Scc.
emolliunt .
pgnatttra y' qiiando figuram membri re-i
L> ferunt ; quse vero plerumque vena elK'
intrinfeca ; fapores : ut amarusj falfus , a-
cris , aromaticus ^ inlipidus 3 acidus^ter-
reus , aufterus , adftringens , dulcis , pin-
L • "^'^^'
KACLILTATES , quac vnlgo habentur vel
fprimarix vel I fecun.darise I manifcfta? vel I occultx . Ltemperatas vel mtcmperatx.
Ux
mnes
rurfus
funt
vel
Calterantet: ut calc:tacientia> o-"S frigefuciehtiajinimeiflan- s f tia , ilccintia, emollien.
I
tia 3 adllrigentia , aiexi-; pharmaca j cephalica i flomachica &c, &:c.
acuanses univerfates , purgantia , fu- dorifera , diaphoretica > diuretica, falivatoria farticulares , vomitoria , er- rhina , mafticatoria , apo«^ phlegmatizantja . ELABORATIO; quaseft vel galenica, vel chemicd i
eamque abfolvunt Cfraparatio ; cui inferviunt pulverifatio , tritura i akolifatio , cribratio , fedio , rafura , limatutaj infufio, co(Sio &c. folutio : qua?fit nic«/?rKO Vel
Caqueo ^quofpec^ant deliqufum , cryflalllfa-
■^fuIphureo> tio , coagulatio , decantatio , fil-
(^faling 3 tratio , colatio , trajeclio , infu-
fio , coftio , digeftio , expref-
fio 3 defpumatio , clarificatio, ex^
G s 2 Crat-
4«^
tra<?lIo, liquefaflio^ prpeclpitatlQ> efFervefcentia. defillUtiu ubi noranda
*'a.ntecedentU', uz macerath , futrefaSfh ^ fermen^ tatio . deftillado ipfa ; qux efl vel humida^ vel i?cc<j. confequentia; rectificatio, circuUtio ^^ cobob/itio , ^ aUoUfatio .
i^caldnatioi qua:: fit fufione , fuls^uratipne , deflasra» tione j detonatione , vitrificatione , amalga- matione, cementatione , fixatione 3 reveibc- fatione &c- COMPOSITIO, ubi notanda
n. Diferentia 3 funtenim compofitiones vel I \ojficinales y vel extemforanete , vuli^o l^eceftte j j X. ;al-nicx aut chemicse .
{_2. Bajis nirdicamenti 3 )uvintia tt corrigentia • DOislS j {ive quatitiias : quae determiantur vei
l fundere y ut libra ft , uncia ^, drachma , 5 , •v granum er. j addito numero . f 1'ficcorum : iiint manipulus y qtji indlr;
1 - ' carur littera M ; fugillus y p.
j ntenjttra Xiic^^^^^^^cA-iim: libra , uncia 3 dra^hma^ J V_ fcrupfilus 3 gtitta ^ gt.
f numero , uc in fru(ftibus , pillulis , rotu]is , CONSISTENTIA eft vel liquida j eaque vel quoad 'interna : ut infufum , decodum 3 aquas de-» ftillat* , julepi , emul/iones , potiuncu- lae 5 fpiritus , tindturas :, eilentia: , elixiria , olea , mixturse: auae ultiixiae rurfus funt vel rdiffufse l.concentrata?. extema: ut cl^fteres , epithemata, coll^ria » balnea 5 pediluvia^ gargarifmata , collutio^ JlJSQris^ inje(Siones in os, oculpsj anum ^
M
I uterHaij ulcera 3 vulnsra ^ pecluSjurethrsitli c vencam etc.
folidafiveficca , eaquenirrus vel ^interna, pulveres , falia ^ magiflefia j pilula?i I morfuli , trochifci, rotulx. 1 exttrna , fuppofitoria , emplaftra 3 epithemat^ i ficca , pefli etc. tmedia, five media: conflitiitioriis , vel
nnterna ; ut eledtuaru , rob , extracfla , boli,*
lin^lus, confervx , condita j firupi . j externa : unguentum 3 linimentum y cataplaf- ^ ma , ceracum ^ balfamum; V^IISLIS redus : ubi requiritur
1 r. qtiantitat determinata , tam continua^ qtiam 1 difcreta: quantum fcilicet quavis vice fumen- I dum five exhibendum.
J 2. quaHtat concinna, in debita virtute , conflflen- *^ tia , foliditate, iiLilditate , cralTitudine j colo-^ "j re erc. confiflens .
j 5. modHt conveniens, medicamentum lite adhi-, ^ bendi, fiveextra,five intra corpus ufurpetur* I 4. tempus opportunurn .
kEGULit ET CAUTEL/^ PHARMACEUTIC^i
1. Mediciet pharmacopoei, qui medicamenta dare aut prxpararCjeaque ceoris prarbere volunt, pmpUcia ex triplici ret^no f rottf pr/w/co^no/cfrr^bonaque a corruptisec inutilibus difcerncre if;/c<tnJ ; ne noxia vel inutilia loeo bonorum adhibcant .
2. Igitur ct £of4«/ctf»?i probe callearit ; ne falfse, inii- tiles vel prorfus noxix aut vcnenatx radices vel herbas lo^ co falutarium , ut haud raro inpharmacopoliis ab impe- ritis pharmacopocis , cum maximo xgrorum damno ^ fic- ti folet , ufurpentur.
5. Medicus quoque arth chfmhte frohe fit peEitGs; quii
Gg 3 eju-t
^jiis ope prjEftantluima et valentilUma nonnulla remedia , quibus in Medicina feliciter faciendacarere Ijaud polTu-' mus , praeparantur .
4. Magna vero cautela opus eft , ut medicamenta, che" ^wha arte confeEia y praefertim quae ex mercurio & antimo-
nio conflan^ur , quam accuratifTimeatque »w^*/w<t curae^ laborevtur ; quia alias facile quam nocentiCTima fieripof- funt .
5. In medicamentis etiani dandis,i'temque in compofi- tis praeparandis pharmacopcei fummopere caveredebent, ne in defed:u alicujus {implicis , aliud quoddam pro lu- bitu Scijne praefcitu Medici-adhibeant 5 &utvulgo dici folst 3 ciuid fro quo fuhjinuant : ne medicaraentum inu- tile ant picrfus noxium inde emer^at .
6. M^dicus c/o/<rx wf(fic<:»wf»toyM?M3 pra^ferrim ^alentio- rum aut vehementiorum, cum primis vero rr,erct*rialiumy anti'honial}um y ofiatorum 3 votnitoriorum & furgantium probe callear , ac memoria teneat ; quia alias enormes , gi mortiferos errores facile commitrere poteff .
7. \\.^^Tharmat<pceusint]u{^modi medicamentls <//- ffy,ibuend's ^ ponderandis 3 quam cautiflime atque acCU- i-^tinime procedat .
I2I. CHIRURGIA, parsMedlcinsE; tefle CELSO , ' ( Ub.y li-'v^^ pi'3tht\ot]c) vetufiij]ima 3 ac certiftmai itl
qua confideranda /-1, CHIRURGUS; qui eft Medicusmanu potijjimum fanans . Pluius praecipuse viitutes funt , ut bene CjD- gnofcat corporis humani fabricam j ut fit manu ftre- nua , ftabili j non intremifcente ; acie oculorum a- crichraflue; animo intrepidus j &, ubi opus^ im* mifericojs , neclamore acgri motus , veJ ma«;is j quam res defiderar; vcl rainus quam neceffe eft , trahat , pellat • fecet > urat ; [ed perinde faciat om^ nia 5 ac ji nullus ex vagitlbus alterius affeBus orlaturo CELSnS, lib.VILinprsefat. a, INSTRUMENTA i qu« funt vel
47 f
^naturalla : ut
I Cmanus ipfius chirurgi , quae fere praEcipuum 1 i atque utiliiTimum ejus inftrumentum. ^ ^famuli , iive minillri & adftantes i itemque I ignis & lumen .
[^nrtificialia. : quae dividi folent in
^ufitatiorayfiwQ portatHia; ut fcalpellum phlebo- tomumafcalpellum redtum & falcarumjforfex, fpecillum fimplex , fpecillum fulcatum^voi- fella , acus curva? cum filo varije magnitudi- nis , fpecillum proore infpiciendo . rariora; trepanum , ferra una cum rcliquis am- putationis requifitis^ aciis ad cataraCtam fup- 1 primendam , acus cannulata pro paracenreli ^ ^ inltrumenra ad lithotomiam, ad cancrum ex- tirpandum,fyring(jton- ij forcipes , fiphones> cauteria , elevator.a &c. rariffima', quorum v^ria pro variis cafibus rario- ribus ab jilbua^fej VAiteo, Andrea a Cruce,I{yf- fo^ UUdanoy ^^uafeniertfy ScultetOj SoU/.gens Vionyfo , w»^ , in chirur^ia mea > 8c Garengeop delineantur ac defi:rjbuntur . OPERATIQNES CHIRURGJC^ ; qus in fex claiTes ulgo dividi folent Sc poliuiit : ut funt ^ "SYNrHESIS, fivc conjuncliopartium praeter na- turam dij.:unftarum : earumque vel Cmollium ; ut invulneribu y ulceribus ; ruptu- < ris, contufionibus , labris leporinis , &c. Cdurarumj ut in fra(fl.:" is j luxationibus, carie; DI-^RESIS ,' eft divifio partium vel frneter naturam conjH-nBarum , ut in digitis coalicis > ano , parti- bus j^enit^Iibus , naribus,aut palpebris concretis f veL fecunditm naturam conjunflarum , ut in vencefe- (flione ) arteriotomia , fonticulis excltandis j ab- fce^ibus aperiendis &c.&rc. [ APHi^RESIS, eft ablacioj /ive remotio partium noi
G s 4 xia-
-^i^i
472
[ xlariim aut fupervacaneaiuin: ut funt membra Ipha^ I celo corrupra j carnes excrefcencesj verrucae,po- J Ivpi V cupcri, fieatomata , farcomata &c.
EX^RESiS, five EXTRACTIO; ut urinx vel cal- culi e vefica , foetus aut iecundinx ex utero,gIan-* dium plumbcarum , fagittarum , fruftorum gla- dii > veliium , vitri ex vulneri!)us ; rerum pere- srinarum ex auribus , oculis, faucibus . PROSTHESIS eft addicio five reftitutio partis de* licientis : eflque vel cura fpalliativa tantum ; ut in nafi , aurium , ma-
Inuum , pedum & oculorum qualicumquc re- ftitutione per cerras machinas . [^vera ; quo referri poteft chirurgja curtorumj de qua Taliacotitts ; & chirur^ia infttforia : qua in certis morbis , vel enormibus ha?morrha- oiis , lac vel jufcuhim, in venas loco fangui- nis , vel medicamenci infundicur . DIORTHOSIS eft redu^^io membrorum vitia- torum & curvorum ad naturalem figuram ; ut in luxarionibus , gibbere , collo , pedibulque incurvatis , vifu lufco , hernia inteftinorum y omenti .
REGULi^ QUi^DAM CHIRURGICiE .
T. Ut in rebtis politicis omnia frttts conjiHJs , ^uam 4r- vais i exf^eriri decetf ita in Medicina, et cum primis Chi- rurgia . blandiora fcmper remedia prius tentanda , ante- ciuam ad duriora aut vehementiora , ferrum fcilicet auc ignem ., procedamus .
2. In adep^ndis rericults 3 fapientKTime ait CICERO >
ionfnetudo Medicorurnimitanda efi : quileviter agrotantes leniter cnrant ; gravioribus autem morbis periculofte ft- 7afn cttrationes & anciptts adhikert coghntur y Az o^c* lib,I.cup.24,
^. Me-
^. Meluis tamcn eft , utCELSUSdlxit , in def^eriili
rnorbis anceps exptriri remedium _, quamnt*llum .
4. Hinc&HIPPOCRATES prxcepit , ad extremos worbos extretnx ctiam adhibenda efe rcmedia . Aphor. 6, fea.I.
5. Chiriirf^us igitur ncn fit crudelis j ubi leniori tnodo rem expedire poteft : adeoque hernia 3 calculo , carcl- nomate , gangraena &c laborantes non fecet ^ quamdlu blandJori ratione seger fanari potefc .
6. Attamen fi neceQuas id exigit 3 non pt timidus 3 & aegro mora jufto diuturniorl non noceat: quia fscpe in mo- ira periculum hic ell: ; fed imrepidHs , & omnia faciat > quxad aegrum fervandum utilia ac necelfaria funt . Nam fepe
- ^ - - Immedicabile vulnus Enfe recidendum efl , ne pars /incera trahatur . ?• Qu^od Medicamentumnonfanat 3 ferrutn fanat j quoi fcrrum non fanat y ignis fanat y quod ignif non fanat , /n* fanahile eii . Aphcr.^. fed. VIII.
8. De curationibus chirurgicis.qua» cum perlculo fiunt,^ attamen nullum aliud auxilium fuperefr , CELSUS aptif" ftme ait : nihitinterefi ^ an fatis tutum prafiditim Jit 3 quod> ftnicum efl j Iib.VII.cap.53.
9. Chirurgice effeElHs interOnines Medicina partes efl e» 'bidentiffimus : ( Celfus lib. VII. in praefatione ) ^primo: celebriores Mcditos y chirurgos fuijte , folumque chirurgi' cam ab ipfis excultam fuiiTe , conflat ex CELSI praefat- Jibro I. prasmlffa .
10- Frigjdum inimlcum oftibus 3 dentibus 3 nervisj me-' dullae in fplna , ulccribus; calidum vero amicum . A- phor.18- &2o.fedt.V. Vingtiiadc olcfA olfibus quoque luntinimica.
Gg i DE
474
DE OPTIMA MEDICINAM DISCENDI RATIONE,
Librifque j quos lludiofo Medicinae maxime necefTarios -^ effe judico.
QUi in ftudio medico magnos hodie profedlus facere; acque prxclanis& genuinus Medicus evadere fa- ra^it j is ante cmnia earum linguarum notitia in- ilruclus /ic necede eft , que uriliratem ipfi hac in re affer- re polTum: 5 atque /imui //^ftfr// , quas humaniores appel* lanc , probe in/rruc^us .
2. A.d°bq.ie prster linguam vernaculam prx caeteris probe caileac Unguafn latin3.m , atque etiam , quantum lieri potefi: , bene verfatus /it in gneca ; faltem in hac tan- tum lciat , quantum opus eft ad iignificationes & etymo- lo^ias vocabulorum , quae graecse in Medicinafunt origi- nis 5 probe intelligendas : qtiia ha?c fcientia multum con- Jf^ert ad res ipfas tanto meJ ius & percipiendas & memoria retinendas .
5. Praeterea quia hodie multi libri quam utilifiTimi at- qur pr*f>anti(llmi in arte falutari in univerfum ^ & cum primis in v^rijs partibus .^-illatimj gallicay anglica^ 41- ^«r italica Ungtta a p.rseclaris viris eduntur , ille meher- cules tanto majores progrefTus facere poterit ;, qui harum linguarum haud imperitus tfl ; ut fic , quicquid boni & povi inhis linguis confcribiturj Jegerej intelligere^ atque fruclus inde multos^cofquefajpe iniign.es prar aJiis capere queat .
4. Quodfi forte quis aJiquando etiam itinera in hat rf- ginnes fxcere velit , tanto majorem utiJitatem ex iJIarum iinguarum fcientia percipict : dum hac ratione tanto melius non foJum cum eruditis 3 verum etiam cum ex» pertis chirurgis , pharmacopocis, chemicis , hortuJanis
&c.
^71 &c. colloqui poteft: , atque lic multa cognofcere & intel»' ligere , qux ipfum fine hac notitia fsepe latuiflent .
5. Deinde iit inelius etiam de rebus quibufcunque & "dilTerere 3 & tcrib^re , & ratiocinari difcanr , atque in difputationibus quoque y tani folennibus , quaci privatis, aptum fermonem proferre^ac iyllogifmos idoneos forma- re j eofque etiam , ubireshoc exifjit , impugnare auc deitruere valeanc . cloijuentia qualicumque (hidio , 3c arte bene coiiitandi five lo^/r^t opus eftjiifqucjqui ad paul- lo majoreai erudirionem . quam qua vuli^aris Medicus cli- nicus indiget j afpirant, parcim ob doctrinam caufarum, partim ut de rebus fublimioribus , prxfercim inter erudi- tos 5 tanto melius quacumque occa/ione diffcrere queant, etizm Metaphyfica nonpiorius negligenda . Morate vero ftudium ) ut fe apud plerofque , prxfertim apud magna- tes meliorifque conditionis homines gratum reddere que- ant , haud obicer eciam colendum eOe duco. Mcdicus enimThilofophus 3 ut Hippocrates ait , /Vjfles? , Deo fi- milisefl .
6. Porro ex philofophicis difciplinis quam maxime re- rum uaturaliumquoque/c<>rir/rf five Phj/fica futuro Medi- co bene perfpeifla elfe debec . Nam Hippocrares hoc jam fuaflt faturis Medicis , dicendo : conare.ut phyficut evadaxl atque antiquum jam idque verifllmum di(5lum eft : vhi definit Vhjfficus , ibi incifit Medicus . Opera vero danda , wfexeares Medico maxime ncceffarias ^ ut doftrinam de aere y aefua , igne , terra , mineralibnt , falibus , ve-' getahillbut , tk animalibnt fibi probe cognitam reddat . In qua vero aptc addifcenda , practer vivam boni Prarce- ptoris vocem , Verdriefii Vhyficam inter alias commendo; cui & Wo//^<t«<« aliave exrecentioribus , fi placet, jungi poteft .
7. Q^ioniam vero corpus nof^rum artificioflfltma quae- dam w«c/n"»<t efl , ut a quamplurimis jam probatum efl , atque adliones , quasineo liunt , fecundum mechanict* re^uUs 5c fundamema peraguntur , & quicquid certi in
G * 6 co-:
/
0^ pognitione fun<n:ioniim corporis noftrl habemus , ex me* chanica fcientia unice fere obtineamus : hinc mathematt' cafltidiay &cumprimis ex quamplurimis ejus partibus, I^echanka 3 Staticx y HydrauUca ^ hydrofiatica » Opttca c&* ^c?<7?/(r« feduloexcolenda , quia /ine his plerxque a- dliones corporis noilri intelligi re«5le nequeant . Tyroni ^ prseter idoneum doclorem , Cl.Wolffii fcripta mathema- tica aliave recentiora fufficere poffunt .
8. Vario deinde modo ac via ad flndium mtdlcuYn addi- fcendum pergi poteft . Vel enim Iftflitutiones mrdicas pri- mum audire ac difcere poteft , quse fundamenta & ideain prs^bent omnium Mediciud; partium ; vel ^i^ato^en & Botanicam hisprolubito , vel prout occafio in Academiis ferta pr3?mitrere , etiam hcrc lludia f.mvA 3 diverlis fci- licet hcrisconjungere ; qiiia harc omnia ad fundamenta probe exftruenda firmandaque faciunt : & varieras hsec objedcrum deledat atqueexcitat , nulloque modo, ut nonnulli ptitant , confundit . Nec intereft .•» quatnam al- teri vel pra?ponatur,veI poflponaturj quem^^dmodum qui- <lam nimis rigorole exiftimant i fi modo bas partes cm- iies StLidioius Medicina? primis annis addifcat. Id ouod & in lin^uisvariis , aliifque nonnullismedicina^partibuss chemla fcilicet , fharniacia , thirurgia , &C.addifcenda verum eiTe puto : ut pote,in quibiis addifcendis nullus a- deo liridus ordo obfervandus eft , five hxc pars priori , five pofteriori loco addifcatur .
9. Pro /n/?/^rfn*on;^wj fivefundamentisprimis haeno- fl:r3e, fiarrident, infervire pon^unt j quibus fi lubeat ^ vel Frid.Koffmanni medicina rationaIls,veI Boerhavii in- iflitutionesjalixve fimiles jungendse j quamvishse ultimai ilne prudenti pr^ceptore a tyrone vix intelligi queant .
10. Pro anatomicis addifcendis fimdamentis , compen- dium noflrum anatomicum haud ineprum efl > cui ob fi- guras BartoIJnus , Verheyenus , aut Kulmus > & , qui gillica intellij^it, Winsloi expofitio corporis humani, quique ad altiora in hoc ftudip afpirat, atque controver-
fias
(
47? fias etlam nofle de^derat ^ Morgagnl fcripta anatomica' addenda , Speclatim vero diligentcr tamm cadaveribus humanis , quam briitis incidend:s fe exerceac : atque in niufciilis Covvperi , in nervis Fiet^ffenii fiourls utatur .
II. AdREM HERBARIAM iive BOTANICAM ratlonaliter , fecundam certa fcilicer fundamenta ., co- gnofcendam j pro optimo compendio & fuudamentls hu- jus fcientiae acquirendis commendamus RAIl methodum fUntarum . Ditiorts TCURNEFORTII infiittttiones rei herbaria his addere poflaur y & deinde quam plurimos a- lios Botanicos reccnticics fcriptoies . Praterea ad prom» tam notitiam plantarum coiT:p.uandam quamplurimum fa- cit inffeflio earum fre^uensiprxitnim quando a prudenti Botanico demonftraftur , notaeque earum rite indicantur atque explicantur . Siquis aiirem plantas apte ficcare,at- que in heriarium ficcum coliigeie itudet 3 ille tanro majo- res hicfacere potefi: progredus ; quam deinde frequens perlaftratiofcripiorum j>otanicorimi i qui aptas figuras & defcriptiones carmo dederunt , ut Matthioli , Taber- nacmontani , Lobelii , D- nxi , Bauhini , Clufii , Cha- braei,Hoiti EyHectenfis , Amflclodamenfis , Breynii, Ri- vlni j & aliorum rcccntiam maltam provehere potcfl .
\z. Ad vires vero fflar.tarHni addilcendaSj poflquam prius earum facicm cxtcin.Tm > odorem,& faporem co- gnoverunt , commode adhiberi potell vel Eranci Flora , Vel Hermanni i,- 'teria n, dlca. , aut Dale Pharmacolo- gia, vel LEMFRII liber de medicamentls fimplici- bus , Itemque Wedelius de Medicamcntornm faculta- tibus .
i^. Eodem tempore vel& paullo pofl proderit prxci- puos ac frtefiantiffiinos fcripiores medicos , & quid de fin- gulis judicandam flt , probe cognovlffe. Hanc In rem maxime laudo Conringii noflri introduBiouem in artem tnedicam ,* qux vero , quia jam dudum confcripta efi: , a- deoque de recentioribus non agit , operam dabo, ut bre- yi ufque ad hxc noflra tempora in ufum tyronum Medici»
nae
;
nae continiietur . Pfscterca etiam Lindenlus Je fcrlfth w» • iUls , a Mercklino au(^usj huic fcopo fervire multum po- tcft • Lexiion fimul meditum tyroni valde eft neceflfarium i Ut vocabula ignbta medica , terminofque , ut vocant , te- chnicos , fi qui inter legendum vel audiendum occurrunt, quos nondum novit j evolverejeofque inde intelligere po(- iic . Hunc in finem vel Brunonis vel Blancardi if^Ko» Medicum adhibendum eli .
14. Abfolutisgeneralioribusillis fundamentis medi- cis , ( vel etiam pro re nata fimul cum his ) opuseft > ut partes medicinae varias curiofius ac fpecialius fenfim pertradlet . Et quamvis PHYSIOLOGIA five dodrina de ufu partium , in demonftrationibus ac fcholis anato- micis ab idoneis magiftris plerumque jam tradi foleat 9 tamen ledtiones fpeciales phyfiologicas , ut tanto firmio- ramedicinse fundamenca ponantur , inftituere haud alie- num eft ; mihique hic apciflimae videntur phyliolo^ia vel Bohnii j Ortolobii, Bergeri , Vateri , Boerhavii , vei Pr.Hoffmanni ex medicina rationali . Ex veteribus > Ga- leni libellus de Uft* partium legi meretur .
1$. Pro PATHOLOGIA five morborum notitia fe- cundum mechanica principia comparanda', rurfus vel Boerhavii velHoftmanni pathologia ex libris modo indica- tis peti poteft . Qui vero Stahliana principia noffe defide- rant , quibus anima omnium adionum , cum fecundum,. tum prseter naturam , auftor conftituitur, vel ipfius Stah- lii Phyfiologiam , & Pathologiam , vet unius ex fe«5ta« toribusejuslegant; quamvis forte dulcius ex ipfo bi- bantur fonte .
16. SEMIOLOGIAM, five cognitionem , & praedi- ^llonem morborum HofFmanniis conjunxit cum patholo- oia; feorfim vero eam ex recentioribus bene tradide- runt Wedelius & Vaterus in Semiolo^^iis fpeciacim con- fcriptis , atque Boerhavius in infticutionibus fuis me-
dicis .
17. De HYGIEN£> ac P/«u * cui h»c, quae fuprx
{ i
pag. 4?r.&req. tradldi; non fulficere vidennir, uberius confiilat Hoffhiannum in Medicina ration. tomo fecundoj vel Boerhavium in inft. vel Bruyerinum de re cibariijvel Beberovicum in thefaur. fanitatis . Speciatim de ftudio- forum fanitate tuenda Gr. Horftius ; de litteratorum fanitate Wedelius ; de Principum Valetudine tuenda Ramazzinus , idemquede vita fobria eomwodis 3 aliive evolvi poft"unt .
18. InTHERAPIA morborumrite addifcenda ma- gnsE utilitatis funt Aphorifmi Boerhavii de cognofcend^s ^ c^ cMra»(i/j woy^i/^itemque Fr. Hoflfmanni Medicina ra* tional Tom. III. ac feq. & forte ilhid compendium Me- dicinae prad:icx 3 quod brevi edere conftitui. His /i Hip- pocratis , Sydenhami, Baglivii , Lancifii & Ramazzi- ni fcripta pra(flica,ac fpeciatim ratione curationis fc*- brium intermittentium Tortus , atque dodifl^ima? ob- fervationes j & cautela? Werlhofii addantur, magnum emolumentum inde capere poterunt. Qiii vero fecun- dumStahlii placitacurationes inftituere voliint , Nen- teri , veljunckerii vel Storchii iyftemata pra(Sica e-' volvant; vel eadem vernacula noftra in Weisbachii vel Gohlii libris pra(flicis, quafi in compendio, per- fpiciant .
19. Ad materiamtMedicam fimplicium cognofcendam 5 praeter infpecflionem diligentem & fcriptores fupra ( n. 32.) jam laudatos 3 Maca/ii promptuarium Materiae Me- dicae , Grube de Medicamentis fimplicibus cognofcen- dis , aut Schrcederi Vharmaeopceia 3 vel Valentini Mu- feum conducunt . Ad compofitavero difcenda vel Phar- macopoeia Auguftana 3 vel BorufTica , vel Lemerii Phar- macopoeia , vel Lexicon etiam Pharmaceuticum Jungke- nii tyroni fufficere vidctur.
20. Quoniam vero & CHEMIA 3 tam ad corporum naturaliumquorumcumque, quam ad medicamentorum naturam & viresexplorandas 3 ficut& ad idonea atque cfficaciffima nonnulU reme<iia pracparanda , & adhuc
cova
4^0 . .
novainvenienda 5 vel iam cognita corrigenJaj Medico- utiliriimaefl ; pr^^ter fidelemmaniidiidtionem ab idoneo magiilro f idquod, & in ceteris partibus addifcendis in- telii^i \'oio)^ vel Rothiichemiaj germanice edita > vel Wedelibaut Teichmeieri , veldenic]ue, qui profundius nobiliffimam hanc artem pc^netrare ac comprehendere cupitj, Boerhavii Elementis chemicis utatur , eifque tan- dem &Stahlii 6c Hoffmanm lcripta chemica jungat . Qui gallicam callent linguam, leFebure, Lemerii, Sena- ci , & Moldvini opufcula chemica legere quoque pof- funt .
21. PormnUrum il/c(//c<ty«»w confcribendi rationem Me- dicinoe Candidatus quam accuratHfime addifcat . Hae e- nim p^tiflimum efle videntur , ex quibus & Mediei , S<: Pharu;acopoei junioris Medici vel fcicntiam , vel igno- rantiam djjudicare folent. Le^ere hunc in finem poffunc vel Morelii j v^el Wedelii , vel Ettmulleri libeilos de formuiis medicis ; veletiam Eyfelii » Fickii , aut Jmi~ ckerij aliofve de hoc argumento. ^ 22. ProCHlRURGiA , pra:ftanti(fima illa , & an- tiquiilmia Medicinae parte rite addifcenda;, tyroni mea forte chiru:gia idoneam opem ferre poterit . Qui vero ad majorem hac in arte afpirant fcientiam , praeter ufum, -Garengeoti operationes chirurgicas , Chaberti , & Dranii obfcrvationes ,* ex veteribus vero Celfum , ^gi- netam , Parseum , Fabr. ab Aquapendente, Hildanumj Scultetuii , aliofque , quorum quamphirimi f unt , jun- gat- S^d de fpecialibus €hhurgi<e partibtts qui fcripfe. runt , vidcri polfunt in chirurgia noftra , proxime latine edenda; plures enim funt> quam ut hicrecenfe- • ri queant .
2 j. Prgcterea pro{)ter nova inftrumenta chemica , chi- rurgica, & anatomica , itemque propter novas elegan- tiarefqueplantas, ac flores , ut &propter morbos five cafus pwculiareschirurgicos delineandos , futuro medi- CQ quam utUijftmx efiart deiineitndi aut fingendi ', ut , fi
quid
^"id tale notatu dignum obfervat > illud apte delineare $ & /i poftea lubeCjpro ufu publico etiam delcribere valeat^
24 Interea fludiorus Medicinas frcquenter quoque dif* ftttandoy opponendo ydcreffvndendopQV omnes Medicinae partes fe exerceat j qua ex re non folum varietatemopi- nioniim , verum ctiam veritatem tanro melius invefliga-'' re, Go^nofcere , dijudicarc,atque compledi pcterit. Eun* dem in finemiatque eciam pro variatione quadam, & oble* Eiamento fhyfico, & medho egregie prodeft lecflio obferva- tionum Medicarum,& Ph^^ficarum: nt Ad:or*Acad.Nat. curioforum , Anglicanae, Gallica^ , Petropclinanae , Bono* nienfis , A(fi:a Hafnienfia , & cumprimis jam commerctuni Literarium univerfale , quod Norimbergs prodit .
2^ Ubi tandem omnes has Mcdicinx parres juHo tem^ pore rife excoluit, atque memoria? prcbc mandavit , ad CONSULTATIONES Medicas , tanquam ad finem, & fcopum fuorum fludiorum academicorum fe conferat * Multos quidem confultationum fcriptores habemus in* ter paulo vetufliores; fed tyroni fuadendum , ut prxter cjufmodi pra?Is(fliones, & manudu<^ionem per cafus vd*- ros , & non fidtos , apud peritum ProfefTorem pra(flicum quotidie occurrentes , Fr. Hoffmanni Confultatlones y & confilla Medicinalia diligcnter iej^at , atque relegat : ac fi- mulobfervationes recentiorum praeflantifTimorum pra(5li- corum Medicorum , cumprimis vero , quae jam in Con:>- mercio littcrario Norimbergcnfi,&: A(5tis naturx curiofo- rum , aliorumque collegiorum , aut prajflantiorum obfer- vatorum Medicorum occurrunt fcriptis , probe perpcn* dat , ac memorias imprimat .
26 In Medicina. vero FORENSI, ubi coratn magiflratti de variis rebus medicis ad fiirum pertinentibus refpon- dendum , Medicus quoque hofpes effe non debet . Ve- rum ex Bohnii Iib.de Officio MedJci duplici , clinico, & forenli j itemque ex ejus libro de Vulnerum renunciatio- ne , atque Teichmeieri infiltutionibi*s Medicinae forenffl, pra?cipua fundamcnca petet: quibus deindc Ammantvi
Me-
Mediclna critlca , Zittmanni Medicina forenfis, Valen^ tini fcripta forenfia , imo & Zacchias qiiseftiones medico-^ legales j vanique alii jungi poflfunt .
27 Denique etiam his tunc temporis 3 & quando ad. Medicinam faciendam , live , ut vulgo dicunt, ad praxin medicam exercendam , fe conferre volunt 3 fuadeo , ut jadis probe prxdi(fla ratione fundamentis>etiam anttquif^ fimos pYaBantiorei Medicos , & ex his cumprimis Hippo- cratem , &Celfum , latinum Uippocra.tem 3 magna cura, quam diligentiiTimelegant atque relegant j & prsecsete- jris Hippocratis ejus aphorifmos fibi bene notos faciant : ut non fohim inde difcanta quid & quantum veteres hi jam in Medicinafciverint^ & quoufque progrefli fuerint; fed potilTimum , ut eorum regulas pra<5J"icas , tam ad co~ gnitionem y ^ prxdiHionem accuratam, quam etiam ad citYationem morborum pertinentes , eafque , non ex hy- pothefibus vanis, fed ex diuturnis , & frequentibus ob- fervationibus , five experientia natis memorix bene im- primant , atque occafione occurrentc in fimilibus cafibus, prudenter imitentur. Prstterea ex Celfo, elegantiftimo fcriptore Medico Roinano , &propterea Medicorum Cice' rone diclo , etiam eleganter latine fcribere difcendum eft Medicis 3 prsefertim lis , 'lui aliquando Medicinam vel docere, vel falcem per fcripca rem medicam augerc exor- nareque contendunt,
28 Poftremo, ut tam memprix, quampofteritat! etiam^ raagis confalant Medicorum filii, quam maxime e re erit, quscunque utilia , curiofa , rara , & obfervatu digna vi- dent , audiunt , vel in fide dignis au<^orJbus legunt , qua: ipfis ha(5lenus incognita fuerunt , in locos communes , uc vocant , congerant , ut fuo tempore basres tantornelius, invenire , atque in ufnm , S" utilitatem fuam commo- dius convertere queant • Pieri in hunc ufum , me quidem, judicc , pro quavis medicinx parte pofTunt peculiares li- ,belli : utanatomici, phyfiologici , botanici , chemicir .^hirurgici , pradlki 3 quos Advcrfarfa qucquc ^ppellant;^
in
\
... . . ^^^
i\\ quos y quicquid in hac vel illa artis falutaris parte no-, tatu dignum 3 vident, audiunt, veliegunt :, inferant, iicterifque con/igncnt , vel pro quavis parce pecuJiaris li- ber, charta pura inrerpolatus , utv.gr. pro anatomicis novis invencis , vel oblervationibus , C(.mpendium me* um anatomicum adhibtii haud inepte puceft 3 pro chi- rurgicis , Chirurgia mea; p;o rebus phyiiologicis , ali- qua phyfiologia ex recentioribus ; pro chemicis , aliquod cjufmodicompendium chemicumj propradlicis, aliquod prac^hcum , acque iic porro in ceteris efi faciendum Me- dicina? partibus .
29 Omnibus autem his tandem ornamentum atque emohimentum infigne addere polTunt Itinera pruden- ter infticuca : cumprimis ad ioca , ubi celebres Me- dici , & Chirurgi vivunt, aut docent , & ubi magna funt nofocomiaj may/naque xgrorum copia quotidie vi- deri poteft . In icmere \ero excerifque cumprimis re- gionibus />r«(/f»ffr , cafic y ac fobrie vivat , ne facile in morbos,auc ipfius vitae peric«lum incidaci lis in locis Medicus junior claros erudiccfcue Mcdicos , & Chirur- gos , ChemiCGs eciam acque Botanicos , imo ctiam me-. chanicos prxftantiorcs , qui infh umenca phyfica , anato- mica , & chirurgica conftciLint , apcis moribus atque de- centi obfervantia adeac , & cum lis omnibus civiles , ac prudences fermones inftituat , confilia ab ipfis petac , ditficultatesrefolvendas , vel explicandas ipfis modefle proponac , res novas ad medicinam atcinences ex ipfis exquirat, ^v: quidque notatu dignum apud ipfos audit, velvidct, memoriaE primo , dcinde & chartce qucque domi tradat . Qui animum &r manus ad chirurgiam fpeciacim applicare cupic , cuin prxf^ancioribus chirur- gis , pracfertim eorum ,qui vtl inmagna praxi verfanturj vel qui nofocomiis majorum civitarum prxfunt , amici- tiam contrahcre fiudent , eofque in vifitatione segrorum, imo& in deligatione eorum fcepius comitecur , atque , ii licet j adjuvent, in primis quando operationes chirurgi-
cas
cas inftituunt::, eas infplcere fatagat, & qiiomoc^o ipla^ perficjant , ac deinde ctiam y auomodo in curatione pro- cedanc , probe obfervet ^ eaique deinde primo in cada- veribiis , ac tandem etiam in vivis imitari contendat. lca & hibliopol.rs , prasfertim pra?ftantiores vifites , & an novos aliofve bonos librcs apud ipfos invenire queat> perfpiciat , ut i\c librorum fcientiam adaugeat .
50 jQjtos ret herharia deleSiat , Requentent diligen- rer hortos wedicos , vel magnatam y nbi multx phntze , tam inquiiinf , quam exoticseexcoluntur, videanrque, an ha^ 61:enus ignotas ibi inveniancj eafque addifcere ftudeant * " Obfervent quoque ibidem fimul hybemaculaj qua ratione ea iint conflru(5i:a , uc plant3?exotic2E hyeme optime , & facillime minoribusve fumtibus confervari queant j & quomodo vere in tepidariis rariores , & delicatiores , plantas elevent , ac poftea colant , meliorefque modos tiifcant , & notent , ut eos aliquando imitarl valeanc . Ita diC Uboratoria , ut vocant , chcmica , vel cfficlnas prae- ffanriorum chemlcorum vi/itent , atque an boni , & novi quld vel circa medicamcnta , yel furnos chemicos , vel inftrumenta occurrat, nocent ; Imoquiartem delinean- dicailent, quicquid vel his In rebus , vel in anatomlcisj chirurglcis , & botanlcis notatu dio^num obfervant > de- llneent : Ita egregium inde aliquando emolumentum ca- pere , et fuo cempore in ufum adhibere , quln etiam fub- 4nde emendare , aut corrigere valebunt . Denique etiam in bona, & probata remedia ubique inquirant j eaque in re non pudeac cclam ab empirlcis, & anlculls quandoque allqiiid difcere , fi modo iliud cum fuccelfu fxpius ufur- patum fic . Conf. uberius , fi lubet 3 Bartholinus libro de fcregrtnatlone ntedica .
31 Ulclmo \ocofi forte bellum efi^ Ws, qui fpeciatim chi^ furyixfe dare conftituerunt , iongeoptimum eft , jadis priiiS fundamentis, nofocomia edam ca/^renjia per all- quod cempus , imo per allquot annos , li commode id fieri potefl , frequentare , operamqu; dare , ut ipii hfc
nia*
maniim In dcligandis agris , varlifque operationibu? chirurgicis perriciendis , prirertim lub du(flu j confi» Jio , vel auxilio experti alicujas chirurgij ut & ego quon-» damfeci, diligenter admoveant ; his enim in locis ut- plurimum optima occa/iones hifce in rebus quampluri- miim proficiendi j & habitum , ut vulgo diciint, in chi-» rurgia animumque jntrepidum /ibi acquirendi , occur- runt , idque eo magis , quo diutius ejufmodi in locis cum fludio, &ardore, laboreque improbo verfantur ; ubi iimul praccipui cafus , & operationes bene funt notandi.
^2 Poftremo, quando ftudia , & itlnera fua feliciter abfolvernnt , & ad Medicinam faciendam fic fe vere aptos reddiderunt , haud etiam ignorare debent off/- tnum mcdum vtfendi , vcl vifitandi agros ad UBnm . Nos quidcm jam in Chiruriziae noftra? prolegomenis pra!ci- pua fere hac in re obfervanda , & facienda propofui- mus j & fupra etiam adhuc nonnulla hoc incompen- dio monuimus: attamen qui pluraadhuc udlia moni- ti 3 ac pra?cepta nofle cupit , eum frudlu vel Clau- dinum, libro de ingYtffi* ak infirmos y vel Scharan- da?um , libello peculiari dc modo j & ratione vifendi «egros i evolvere poterit.
3 5 Qui igitur hac ratione fludium fuum medicum inftituet , regulasque hux 3 & chrifliance Philofophiae moralis prxcipuas (quas elTe puto , f/e /^onfyFftjMf vive^ re , neminem Udere 3 ae fhum c»ione tribuere ) benc obfervabit, Deo benedicente , quam certifiime bonus, & prafclarus evadet Medicus , atque tam ad ledumj^ (5v ad forumj quam ad cachediam vcre idoneus.
Ih
4^^
LIBRI . QtlOS STUDIOSO MEDICIN^ HOC
TEMPORE PR^ RELIQUIS MAXIME
NECESSAPJOS ESSE JUDICO .
I. Lexicon Medicum y pro vocabulis medicis ipfi ignotis » quae inter legendum velaudiendum occurrunt, evol- vendis > velBlanc^rdi 5 vel quod adhuc melius vide-
, tur , Brunonis Lexicon medicumc
II. hA Anatotniant 3 tamquam fundamentum Medicinae ac Chirurgiae ^ prceter idoneum et fidelem pr^cepto- rem , compendium meumanatomicnm utile effe pot- eft ; cui > filubet, ob fi^uras Anatomia Bartholini i vel Verheyeni, vel Veslinoii ^ vel Kuhni , etc, jan- gipccefti et qui gallicamlinguam intelligunc , Win»
., slovii . ' .
III. Pro TheorJa Medica , Inflitutionibus fcilicet five fundamentis Medicinx optime addifcendis, praeter hoc noflrum compendium , vel Boerhavii tnfiitmiones Medic<t 3 vel Trid. Hoffmanni Medicinaerationalis to»
, mi priores . ,.-■..:
IV. Ad Medicamentorum fimplicium cognitionem ^bi comparandam , vel Macafii promptuarium Materise Medicae, vel Hermanni Mxteria Medicay vel Dale p/?<«rwtfco/«g-itf fervire potefl: .
y. Pro Medicamentis compofitis , pharmaceuticis , che- micis et galenicis cognofcendis, vel Jungkenii Le- xicon Chemico-pharmaceuticum , vel vharmacopcgjd jittgupana , vel Difpenfatorium Boruffo-Brandenhurgi' cum o '
VL Qui remherhariam zccuvztius difcere volunt , prae- ter diligentem plantarum er florum infpeflionem, prae- fertimquando ab cxperro Botanico dembnftrantur , Raii Methodo pUncarum utl poftunt : cui illi , quibus noneft les an^-ufta domi , Tournefortii Infiituthnes rel />fr^«r/<e, aliofquetandem varios Botanicos fcriptores' jun^ere polTunc . Vll.
VII. Speciatim pro c/;f«»;4penitiusexcoIenda j Weujjj chemia:, vel Jo. M^ur. HofFmanni Afta Iabo:ato;j chemici , vel Hotihii introdu(flio in chemiam, vc Teichmeieri aut Boerhavii Elementa chemica fer- viunt .
VIII. Ad fundamenea chirurgU addifcenda tyronl noftra chirurgiafufficere poteft . Cui deinde alii praeftantio- res chirurgi addendi .
IX. Adformulas Medicas confcribendas, Wedelius de Medicamentonim compofitione extemporanea , vel Morellus , Eyfeliusj Fickiusj aut Junckerusde Por- muiis Medici? prodcft .
X. Pro Therapia sfivt praxi Medlca y ut Vulgo dicunt j difcenda, Aphorifmi prjdlici Boerhavii , & Frid. HofFmanni Medicina? rationalis tomi pofteriores com- mode adhiberi poffunt , quiveroet Stahliana funda- menta pra<2;ica co2;nofcere aut fequl volunt j eis vel VVeisbachii, vel Nenteri j veljunckeri praxis Me- dica ufui erit .
XI. Vrojiqtiarum vel fontium Medicatorum prSEcipuoruni in Germania cognitione fibi comiparanda Frid. HofF- mannus j deaquiset fontlbus Medicatis Germanix $ Bergerus , deThermis Carolinis; Caftius, de Toe- plicenfibus 5 VVolfartus , de Thermis Embfenfibus , Melchior autJungkenius de WisbadenfibusjLangius, de Acidulis Egranis ; Henfingius de Schwalbacenfi- bus , "J^ofFmannusj de Schvvalbacenfibusj & Spadanisj
, Seipius Slarius , et ego de Pyrmontanis. XII Mifcellanei quidam libri juveni Medico quoque ad-' huc valde utiles ; ut Conringii introdu(fF:o in artem Medicam, et Lindenius, cum Mercklini additamen- tis, pro fcriptoribus Medicis cognofcendis , Hippo- craris Opera vel faltem principio cjus Aphorifm: ec jiurel.Cornelius Ceifus de Medicina : ut ex his duobus Veterum Medicinam et Chirurgiam difcf ^e pofrir.Boh- liius de 05icio Medici duplici , c//w/ce & forenli) idemV
qUe
'ic yulrteyum renuneUtione 3 vel Telchmejeri infti-
jyionesMeciico-Iegales , in Bfum Medicinaj forenfis .
^(lique pro nov/i quibufcumque In omnlhus Mcdicin^
g/tibuscognofcendis y quam maxime nunc etiam pro-
i^icuum efle cenfeo Commercium illud Utterarium uni^
'verfale , quod Norimbergae imprimitur , et cujus fin-
gulis liebdomadibus plagula prodit.
AD BIBLIOPEGUM
Tab. I. Tab. II. Tab. III. Tab. IV. Tab. V. Tab. VI. Tab. VII. Tab. VIII. Tab. IX.
ad pag. 380. ad pag. 584. ad pag. 1^6, ad pag. 590. ad pag. 394. ad pag. 39(5. ad pag.400. ad pag. 401. ad pag.405.
^d collocanda.
\
F I N 1 S.
»«*>**■ ^at^tyja^rirnirtWgj^^Jia^rsggg^
J^
x.-*^
i
^x