\ Das Pflanzenreich Regni vegetabilis conspeotus Im Auftrage der Königl. preuss. Akademie der Wissenschaften herausgegeben von A. Engler IV. 50. II. B. 21. Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae Pars I. Genera n. 275—277 mit 327 Einzelbildern in 35 Figuren von Fr.Kränzlin Ausgegeben am 15. November 1910 Leipzig Verlag von "Wilhelm Engelmann 1910 v{,\ iu fM QK Heft iß Orchidaceae-Monandrae. II. B. 21. Tribus Dendrobiinae. Pars 1. Genera n. 275—277*). Von Fr. Kränzt in. (Gedruckt von Oktober 1U09 bis Mai 1910.) (Dendrobiae A. Rieh. Sert. Astrol. (1834) 13. — Dendrobidae Lindl. Veget. Kingd. (1847); Miq. Fl. Ind. Bat. III. (1858) 628. — Dendrobieae Lindl. Gen. et Spec. Orchid. Plant. (1830) 45; Endl. Gen. (1837) 190, Suppl. I. 1362; Reichb. f. in Walpers Annal. Bot. III. (1852 — 53) 528; Sectio Malaxidearum Id. in Walpers Annal. VI. (1861); Benth. in Journ. Linn. Soc. XVIII. (1881) 287, 296 (Trib. I. Epidendreae Subtrib. 4. Dendrobieae); Benth. et Hook. f. Gen. III. 2. 466; Hook. Fl. Brit. Ind. VI. 667. — Dendrobiinae POtz. in Engler-Prantl, Pflzfam. II. 6. (1888) 79, 172; J. J. Smith in Flore de Buitenz. VI. (1905) 5, 305.) Wichtigste Litteratur: Morphologie: Lindley. Veg. Kingd. (1847). — Ch. Darwin, Über die Befruchtung der Orchideen durch Insecten. — Beer, Beiträge zur Morphologie der Orchideen. (1863). — Pfitzer, Grundzüge der vergleich. Morphologie der Orchideen; von demselben Morpholog. Studien über die Orchideenblüte. (1882). Systematik: O. Swartz, Nova Acta Soc. Reg. Sc. Upsal. VI. (1799). — Will- denow Spec. pl. IV. — Rob. Brown, Prodr. I. (1810). — Blume, Bijdragen tot de Flora van Nederl. Ind. 17do Stuck. (1825); Tabellen en Plaaten vor de Javaansche Orch. (1825). — J. Lindley, Gen. et Spec. of Orchidac. PI. (1830). — Griffith, Notulae III. (1851); Icon. pl. asiat. III. — Lindley, Contributions to Orchidology of India, in Journ. Linn. Soc. III. (1859). — Reichenbach f. in Walpers Annal. Bot. System. III. et VI. — Blume, Rumphia Vol. IV. (1848). — Ridley, Orchideae of the Malay. *) Die Materialien zu dieser umfangreichen und schwierigen Arbeit befinden sich in den großen Herbarien zu Berlin, London, Kew, Wien und (für den allerletzten Abschluss) Paris, Manila und Buitenzorg. Zahlreiche Arten habe ich frisch untersuchen können und verdanke das Material für manche sonst unerhältliche Art besonders Sir Tre vor Lawrence, Sir H. Schröder, F. Moore sowie Herrn Prof. Soler eder- Erlangen. Ich danke hier allen den Vorstehern der Samm- lungen nicht minder, wie den glücklichen Besitzern solcher Schätze aufrichtigst. Trotz im ganzen reichlichen Materials konnten doch einige Abteilungen nicht in einer mich befriedigenden Weise bearbeitet werden, ich meine Grastidium und besonders Aporion, von denen die sämt- lichen mir zugänglichen Herbarien nur relativ geringwertige Exemplare enthalten. Über die Grundsätze, denen ich bei meiner Bearbeitung folgte, habe ich an andrer Stelle mich eingehend zu äußern, hier sei nur noch bemerkt, dass die Trennung der Erieen von den Dendrobieen im engeren Sinne lediglich aus dem rein äußerlichen Grunde erfolgt ist, weil dieser jetzt erschei- nende Teil allein schon einen unerwünscht großen Umfang angenommen hat, den noch um ein volles Drittel zu steigern sich aus verschiedenen Gründen nicht empfahl. Ich hoffe, die Erieen im Frühjahr 1910 zum Abdruck bringen zu können, da die Arbeit schon jetzt nahezu druck- fertig ist. O. Kuntze hat bekanntlich in seiner >Revisio< den größten Teil der Dendrobium- in Callista-Spec'ies umgetauft; wieweit seine Berechtigung hierzu ging, ist in der Einleitung und unter Callista selbst nachzulesen. Im Text und unter den Synonymen stets den Ballast der Kuntze'schen Namen mitzuführen, schien mir überflüssig. A. Engler, Das Pflanzenreich. IV. (Erabrjophjta siphonogama) 50. \ 2 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 4. Peninsula, in Journ. Linn. Soc. XXXII. (4 896); Materials for a Flora of the Malav. Peninsula Pt. I.; R. Wight, Icon. PI. Ind. Orient. V. (4 852). — Hooker, Fl. Brit. Ind. V. et VI. (1890 — 94); Icon. pl. XXI. (4892); Century of Ind. Orchids in Annals Roy. Bot. Gard. Calcutta V. 4 895. — King et Pantling, Orch. of the Sikkim Himalaya in Ann. R. B. G. Calcutta VIII. (4 898). — Duthie, Orch. North Western Himalaya, in Ann. R. B. G. Calcutta IX. Pt. 2. (1906). — Bentham, Fl. austral. VI. (1873). — Fitzgerald, Australian Orchids I. etil. — Zahlreiche Notizen in F. v. Müll. Fragmenta Phytograph. Austral. Müller u. Kränzlin, in Oesterr. Bot. Zeitschr. (4 894) Orchi- daceae Papuanae. — Bailey, Queensland Fl. V. (4 902). — J. J. Smith, Icon. Bo- goriens. (4 903); Flore de Buitenzorg VI. (4 905); Orch. Ambon. (4 905). — O. Arnes, Orchidaceae I. (4 905), II. (1908). — Schlechter in Schumann et Lauterb. Beiträge Fl. D. Schutzgeb. in d. Südsee (4 905). — Bentham, Notes on Orchideae, in Journ. Linn. Soc. (4 884). — Bentham et Hooker f. Gen. III. 2. (4 883). — Pfitzer in Engler-Prantl, Pflzfam. II. 6. (4 888). Zeitschriften: Zahlreiche Notizen aus Bolanical Register, Botanical Magazine, The Gardeners Chronicle, the Garden, Flore des serres, Orchidophile, Lindenia, Williams Orchid Album, Journal of Horticulture. Deutsche Garten-Zeitung. Engler's Jahrb. Speziell gärtnerische Werke. Veitch, Manual of Orchidaceous plants III. Dendrobium. — Williams, Orch. Grow. Manual 7. ed. (4 894). — Sander, Reichenbacbia I.— IV. — Rolfe, Orch. Review I— XVII. (4893—4909). — Sander, Orchid. Guide (4 906). — Dictionnaire Iconographique des Orchidees. — Hurst and Rolfe, Orch. Stud- book (4 909). Character. Perigonium ad medianam zygomorphum, patens v. rarius connivens. Sepala 3, quorum dorsale a lateralibus liberum, lateralia saepius cum pede gynostemii coalita et mentum formantia, rarius omnia inter se libera et basi saccata. Petala aut sepalis aequalia aut majora, fere semper teneriora. Lab eil um pedi gynostemii affixum v. rarius cum illo partim coalitum, plerumque simplex v. subtrilobum, rarius re vera trilobum, laeve aut pilosum, ecallosum, aut lineis plus minus elevatis instructum, rarius re vera callosum. Gynostemii pars libera brevis, anthera plana aut mitraeformis, bilocularis, pollinia 4, exappendiculata, per paria cohaerentia, stelidia semper praestantia, rarius in antheras laterales evoluta; filamentum fere semper lineare; fovea stigmatica transverse oblonga v. semicircularis, rostellum semper in laminam transversam, angustam reductum, rarissime evolutum et bipartitum. — Flore s saepissime conspicui, plerumque fugaces (Desmotrichum,Diplocaulobium) aut modice persistentes (Dendrobium), rarius firmi, cartilagineique (Sarcopodium). — Plantae sympodiales, caules aut longi pluriarti- culati, cylindracei, clavati, subcompressi , rarius ancipites, e rhizomate repente Orientes et in illo dense aggregati (Dendrobium), aut in rhizomate valde distantes, uni- vel biarticulati (Sarcopodium, Desmotrichum), breves vel in collum elongati (Diplocaulobium), foliosi (foliis saepius multis mox deciduis) aut apice 4- vel 2-phylli, foliis coriaceis, persistentibus (Sarcopodium). Inflorescentiae typice laterales, simplices, pauciflori (1 — 3) vel pluriflori, elongati vel interdum abbreviati, haud raro glomerati, floribus succedaneis semper singulis. Inflorescentia paniculata rarissima (Inobulbon). Fructus Capsula unilocularis pyriformis, in speciminibus herbariorum rarissime observanda, in permultis speciebus ignota. Vegetationsorgane. Der vegetative Aufbau ist von Pfitzer in seiner »ver- gleichenden Morphologie« eingehend besprochen. Die Wurzeln zeigen den bei Epi- phyten typischen Bau, d. h. einen centralen Strang, welcher von einem anfänglich grünen, später weißen Velamen umkleidet ist. Dies ist. im trockenen wie im lebenden Zustand in der Regel glatt. Eine Ausnahme bilden ein paar erst in allerjüngster Zeit bekannt gewordene Dendrobien neucaledonischer Herkunft. Bei diesen ist das Velamen, wenigstens im trockenen Zustand, rauh und höckerig. Wir kennen die Pflanzen bisher leider nur in Herbarexemplaren und wissen nichts über das Aussehen im lebenden Zustand. Von Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1. 3 diesen paar Ausnahmen abgesehen, ist ein glattes Velamen so sehr Regel, dass ich es in den Diagnosen nie besonders betont habe. Die Stämme der Dendrobien bilden bekanntlich ein Sympodium, dessen Jahrestriebe aus einer sehr wechselnden Anzahl von Internodien bestehen können, bei welchen aber eine Teilung der Funktionen in der Weise durchgeführt ist, dass die Fähigkeit, aus den Blattwinkeln Seitentriebe zu ent- wickeln und Wurzeln zu treiben, ausschließlich oder doch nur mit verschwindend wenigen Ausnahmen den untersten Internodien jedes Erneuerungstriebes zukommt, nicht aber den höheren, welche Blätter und typisch axilläre Blütenstände tragen. Es findet sich diese Eigenschaft auch bei denjenigen Arten, welche, wie die Untergattung Grast idi um, gelegentlich Triebe von anderthalb bis über zwei Meter Länge hervorbringen, welche ein Spitzenwachstum zeigen, das stark an das der Monopodialen erinnert. Wohl kann es vor- kommen, dass an Stelle eines Blütenstandes aus einer der oberen Blattachseln ein Seiten- trieb entsteht, welcher dann an seiner Basis sofort Wurzeln treibt, aber ein solches Vorkommnis gehört völlig in das Gebiet zufälliger Bildungsstörungen. Dagegen unter- bleibt die Bildung von Wurzeln aus beliebigen Stellen des Stammes auch dann, wenn die Stämme herabgezogen durch ihr Gewicht irgendwo mit dem Substrat in Berührung gekommen sind. Dies Verhalten der Dendi'obium-St&mme hat eine gewisse praktische Wichtigkeit für die Gewächshauskultur insofern, als es nicht möglich ist, Dendrobien in der Weise zu vermehren, dass man einen Stamm in mehrere Stücke zerschneidet und diese dann in geeigneten Stecklingsbeeten zum Bewurzeln und Austreiben bringt. Es geht diese Vermehrung durch Teilung des ganzen Exemplars auch dann nicht gut an, wenn das sogenannte Rhizom, d. h. der dem Substrat angeschmiegte Teil der Pflanze aus ein paar basalen Internodien Seitensprosse auf einmal treibt, mindestens nicht bei den Exemplaren unserer Gewächshauskulturen. Die Stämme oder Pseudobulben, welche Blätter gebracht und geblüht haben, sind damit nicht ohne weiteres aus der Ökonomie der Pflanze ausgeschaltet. Ganz abgesehen davon, dass alte Stämme gelegentlich noch nach Jahren wiederum blühen können (natürlich aus Blattachseln, welche zur nor- malen Zeit nicht geblüht haben), so dienen sie auch als Wasser- und Reservestoffbehälter, auf deren Kosten die Erneuerungstriebe wachsen, sobald ihre Bildung unter nicht ganz normalen Bedingungen vor sich geht; sie werden dann, wie die Gärtner sagen, »aus- gepumpt«. Ein ähnlicher Vorgang findet sich übrigens bei vielen anderen sympodial wachsenden Orchideen, bei denen die »Hinterbulben« die Unkosten einer schlechten Kultur tragen müssen. Die Form der Stämme ist meist langgestreckt-spindelförmig, nicht selten dünn cylindrisch, oft sind die einzelnen Internodien am Grunde und dem oberen Ende etwas verjüngt, so dass der ganze Stamm knotig erscheint, so bei D. japoni- eum und moniliforme. Bei D. pendulum (bekannter unter dem Namen D. crassinode) und einigen Verwandten finden wir sie umgekehrt an beiden Enden sehr stark verdickt, in der Mitte aber so stark zusammengeschnürt, dass die Form einer Sanduhr herauskommt; der ganze Stamm ist in diesem Falle ebenfalls, wie der Name besagt, dick-knotig, nur dass die »Knoten« die Verbindungsstellen der Internodien bilden und nicht den mittleren Teil derselben. Die Variationen sind angesichts der großen Anzahl der bekannten Arten nicht allzu zahlreich. Relativ häufig ist eine Abplattung einiger Internodien oder die spindelförmige Verdickung etwas oberhalb der Basis des Stammes. Es findet sich dies bei einem Teil des Subgenus Aporum und bei der Tribus der Crumenata regelmäßig, und es folgt bei beiden Abteilungen oberhalb dieses spindelförmig angeschwollenen Teiles meist ein dünn cylindrischer, rutenförmiger, beblätterter Teil. Als Merkmal ist diese Bildung von ziemlich untergeordneter Bedeutung. Pfitzer hat sie allerdings bei seiner Einteilung stark betont, aber überschätzt, und wenn ich die Abteilung der »Crumenata* beibehalten habe, so ist dies auf andere Merkmale hin geschehen. Die sonderbarste Stammbildung zeigen die »Platycaula* , eine kleine Gruppe von Arten, deren Stämme unten mit ein paar kurzen, stielrunden Internodien beginnen, auf welche dann schnell eine Anzahl scharf zusammengedrückter, direkt zweischneidiger Glieder folgen. Da die Nieder- blätter, mit denen die Stämme in ihrer Jugend bedeckt sind, bald zerfallen, so tritt die glänzende gelbe Oberhaut zu Tage, und dann machen diese zweischneidigen, leuchtend 1* 4 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars \ . gelben, blattartigen Gebilde einen sonderbaren Eindruck. Überaus häufig sind jedoch Stämme von dünncylindrischem , bisweilen bambusähnlichem Aussehen ohne besonderen Charakter, mögen sie ihre Blätter behalten, wie die Grastidia, mögen sie sie abwerfen, wie die meisten der Pedilona oder Eudendrobia. Einen davon verschiedenen Typus stellen die aus einem Internodium bestehenden Pseudobulben dar, wie wir sie bei Sareopodium, Desmotrichum und Adrorhixon finden. Ganz korrekt müsste man sagen aus \ oder 2 Internodien bestehenden, denn die zwei- blättrigen Pseudobulben bestehen de facto aus \ entwickelten und \ unentwickelt ge- bliebenen Internodium. Der Habitus wird hier durch die langhinkriechenden Stämme bulbophyllumähnlich [Sareopodium und Adrorhixon) oder es bilden sich oft reich ver- zweigte Systeme von Stämmen, welche manchmal festonähnlich von den Zweigen herab- hängen. Die Sympodien verlieren bei der letztgenannten Gruppe oft ihren streng regel- mäßigen Charakter. Die Blätter sind bei der überwiegenden Mehrzahl der Dendrobien flach ausgebreitet, und wo sie in größerer Anzahl am Stamme auftreten, deutlich zweizeilig angeordnet. Bei den Eudendrobia und den Pedikma stets so, dass ihre Fläche rechtwinklig auf dem Stammcylinder steht. Sie lassen bei Dendrobium stets einen den Stamm um- fassenden Basalteil oder Scheidenteil und eine davon sich ablösende Fläche unterscheiden. Bei großen Mengen von Arten, so bei allen Eudendrobien und den Pedilonen, ist die Lebensdauer dieser Blattflächen eine beschränkte, sie werden meist nach einigen Monaten abgeworfen, zweifellos setzt aber dann die grüne chlorophyllführende Oberhaut der Stämme die Assirnilierungsarbeit fort. Gelegentlich ist der Scheidenteil der Blätter schwarzborstig behaart; regelmäßig tritt dies bei einer Gruppe der Eudendrobien auf, welche Beichen- bach daraufhin Nigro-hirsuta genannt hat, seltener bei anderen Arten; ich erinnere an D. conostalix. Behaarte Blattflächen gehören zu den äußerst seltenen Vorkommnissen. Nach Finet hat D. margaritaceum behaarte Blätter; auffallend stark sind sie es bei D. senile. Es ist jedoch bei der absoluten Seltenheit dieses Vorkommens von mir der Umstand, dass die Blätter unbehaart seien, in den Diagnosen niemals besonders er- wähnt, sondern als selbstverständlich angesehen. Lederige Blätter von längerer Lebens- dauer als einer Vegetationsperiode finden sich bei gewissen Eudendrobien, z. B. D. aqueum, ganz allgemein bei allen den Abteilungen mit keulenförmigen Stämmen, welche nur an der Spitze eine beschränkte Anzahl von Blättern tragen. Von den Abteilungen mit dünnen Stämmen haben die Apora und die Grastidia ausdauernde Blätter und zwar sind beide Abteilungen, von allen sonstigen Verschiedenheiten abgesehen, auffallend durch ihren Beichtuni an Blättern. Man kann die sonst gültige Formel auch hier anwenden, dass die Entwicklung assimilierender Blattflächen im umgekehrten Verhältnis steht zur Größe der Stammoberfläche. Den ausgesprochensten Gegensatz zu den flachen Blättern bilden die >folia equitantia« des Subgenus Aporum, welches durch dieselben so gut gekennzeichnet ist, dass die Versuche, aus ihm eine Gattung zu machen, sehr wohl zu verstehen sind. Gleichwohl sind auch bei diesen Blättern die Übergänge zu denen der unzweifelhaft typischen Dendrobien häufiger, als man allgemein annahm, besonders zur Gruppe der »Crumenata*. Die Blätter der Apora sind lederig und von ziemlich langer Dauer, sie durchlaufen alle Formen von der eines rechtwinkligen Dreiecks bis zu der eines ziemlich langen, biegsamen, lanzettlichen Blattes, und indem sich dieses etwas zu- sammenzieht, kommt man allmählich zu Formen mit reitendem, halbstengelumfassenden Blattgrund und teils drehrunder, teils gerillter Blattspreite, wie sie für die Gruppe der Strongyle charakteristisch ist. Mit den Grumenata teilt eine ganze Abteilung der Apora sogar noch zwei andere Merkmale; erstens die spindelförmige Anschwellung an der Basis des Stammes und das plötzliche Aufhören der Laubblätter von der Mitte des Stammes etwa an nach der Spitze zu. Schmale, drehrunde oder pfriemenförmige Blätter finden sich nur in den Abteilungen Strongyle und Rhizobium, den einzigen, welche aus dem Monsungebiet gelegentlich in Gebiete mit xerophilem Charakter hinübergreifen. Als eine besondere Blattbildung verdienen diejenigen z. T. sehr reduzierten schuppenähnlichen Gebilde eine Erwähnung, welche in Beziehung zu den Blütenständen stehen. Bekanntlich Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1 . 5 wird für Dendrobium die laterale Inflorescenz verlangt; diese ist aber nicht immer leicht nachweisbar. Bei D. speciosum und Verwandten erscheint der Blütenstand auf den ersten Blick terminal. Sieht man genau zu, so bemerkt man ein kurze Fortsetzung des Stammes, an welcher ein paar rudimentäre Blättchen sitzen, und aus der Achsel eines dieser entspringt der Blütenstand. Wir haben somit ein plötzliches Abfallen der Laubblattregion in eine Art von Hochblättern. Eine sehr eigentümliche Bildung findet sich sodann bei Grastidium und ist das beste Charakteristikum dieses Subgenus. Am Grunde der kurzen, meist zweiblütigen Inflorescenzen finden sich 2 harte, scheinbar gegenständige, muschelförmige Blätter, welche den jungen Blütenstand einschließen, und indem sie vermöge ihrer Härte die meist lange und feste Scheide des Blattes durch- brechen, zu dem sie gehören, ermöglichen sie es den bei dieser Abteilung meist ungemein zarten Blüten, sich zu entfalten. Ich bemerke ausdrücklich, dass es keine Deckblätter sind, da sich diese sonst nachweisen lassen. Ein ähnliches Hochblatt derselben lederigen Konsistenz, welches die sehr zarten Knospen schützt, findet sich bei der Gattung Diplo- caulobium. Die Blütenstände der Dendrobien sind stets botrytisch und bei den meisten Arten ist dies ohne weiteres klar. Abzulehnen ist die früher versuchte Gruppe der Biflora, da typisch zweiblütige Inflorescenzen streng genommen gar nicht vorkommen, da sich ebenso oft \- oder 3-blütige bei eben diesen Pflanzen finden, und da sie nicht bloß bei den Eudendrobien vorkommen, für welche man sie damals anwandte, sondern ganz allgemein bei Grastidium beobachtet werden. Die allgemeine Hegel, zumal bei den Eudendrobien ist, dass reichblütige Trauben in geringer Anzahl, meist aus den oberen Internodien hervorgebracht werden, oder wenigblütige über die ganze Länge des Stammes aus jeder Achsel eines abgefallenen Blattes hervorgehen können. Die längsten (ca. 50 cm) und gleichfalls die kürzesten Inflorescenzen finden sich bei der Gruppe der Pedilona, wo D. Augustae Victoriae die längsten und D. viridi-purpureum var. viridulum schnee- ballähnliche Blütenstände trägt, welche breiter sind als lang. Beiläufig sei bemerkt, dass die letztgenannte Art und ihre unmittelbaren Verwandten auch die einzigen sind, bei welchen petaloid gefärbte Deckblätter auftreten und diese überhaupt etwas ansehn- licher sind. Die Frage ist nun, wie man die knäueligen Deckblätter und die stets einzeln auftretenden Blüten zu deuten hat, wie sie in sehr verschiedenen Gruppen von Dendro- bium und bei Dcsmotrichum vorkommen. Meines Erachtens liegen auch hier laterale Trauben vor, welche nur die beiden Abweichungen zeigen, dass die Achse unentwickelt geblieben ist und dass die Blüten succedan erscheinen. Das letztere lässt sich gelegentlich bei den wenigen Aporum-Spedes , die sich in unsere Kulturen verirren, beobachten; der Schluss ist demnach zulässig, dass es sich auch bei den anderen Arten ebenso ver- halten wird. Einigermaßen wird diese Annahme auch gestützt durch D. crumenatum und Verwandte, welche an den oberen, blattlosen Teilen des Stammes Knäuel spreu- blättriger Deckblätter tragen, zwischen denen man außer den Blüten Knospenanlagen sehen kann. Auch bei diesen Arten ist stets nur eine Blüte an jedem Knäuel geöffnet und das succedane Aufblühen sicher festgestellt. Die anatomischen Verhältnisse speziell der Dendrobieae sind bisher noch nicht der Gegenstand eingehender Studien geworden. Soweit man aus Querschnitten ausgewachsener Dendrobienstämme ersehen kann, unterscheiden sich diese in nichts von anderen Mono- cotylenstämmen; d. h. es stecken spärliche Gefäßbündel in einem sehr reichlichen, wasser- reichen Grundgewebe. Welche Rolle diese Stämme im Haushalt der Pflanze spielen, ist an anderer Stelle erörtert worden. Bei der verhältnismäßig geringen Anzahl der Blätter zahlreicher Dendrobien ist die Spärlichkeil der Blattspurstränge nicht weiter über- raschend. Die Spaltöffnungen der Blätter zeigen bei den meisten Arten von Euden- drobium keine Abweichungen von der typischen Form. Australische Botaniker, welche Gelegenheit haben sollten, die Spaltöffnungen der Blätter von D. tcretifolium zu unt er- suchen, werden uns vielleicht darüber aufklären können, wie die Spaltöffnungen dieser Blätter aussehen, die durch ihren xerophytischen Charakter von den Blättern aller übrigen 6 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1 . Dendrobien am stärksten abweichen, woran sich Vergleiche anschließen lassen mit D. cucumierinum und D. linguaeforme. Blütenverhältnisse. Von den drei Sepalen zeigt wie gewöhnlich das obere oder dorsale sehr wenig Charakteristisches, auch wenig Neigung, die im allgemeinen oblonge Form abzuändern. Die beiden seitlichen Sepalen ähneln in ihrem vorderen Teil dem dorsalen mehr oder weniger, sind aber hinter der Insertionsstelle nach rückwärts ver- längert und bilden mit dem sogenannten Säulenfuß, welchem sie stets angewachsen sind, oder falls dieser fehlt, durch Verwachsung ihrer Hinterränder das »mentum«, in älteren Diagnosen auch »pseudocalcar« oder »perula« genannt. Es ist dies, wie man bei reichblütigen Inflorescenzen beobachten kann, eine ziemlich späte Bildung. Junge Knospen zeigen ihn noch nicht und haben das Labellum dicht unter der Säule inseriert, erst im weiteren Verlauf der Entwicklung streckt sich dieser Teil. (Vergl. Pfitzer, Morphol. Studien S. 37.) Dieser Teil der Blüte bietet Merkmale ersten Ranges dar und ist von allen Autoren bis auf einen der allerletzten stets sorgfältig beschrieben. Die Längen- verhältnisse zu dem vorderen Teil der Sepalen, die Krümmung, die stumpfere oder spitzere oder von vorn nach hinten zusammengedrückte Spitze, die mehr oder weniger weitgehende Verwachsung auf der Vorderseite, — dies alles sind Charaktere von Wert, welche man um so lieber benutzt, als es sich um zahlreiche, einander ähnliche, oft schwer unterscheidbare Arten handelt, mit denen man sich abzufinden hat*). Die Petalen sind meist auf gleicher Höhe mit dem dorsalen Sepalum inseriert, selten sitzen sie auf dem Gynostemium. Sie sind bei vielen Arten, ja bei ganzen Gruppen breiter als die Sepalen. Bei Dendrocoryne, wo die Sepalen grün, krautig und auf der Außenseite oft behaart sind, fallen sie durch Größe und zartere Struktur auf. Bei der Gruppe der Antennata sind sie schmäler, dafür aber beträchtlich länger als die Sepalen und oft mehr oder weniger schraubig gedreht. In ganzen Gruppen, so bei Aporum, bei den Crumenata, bei Grastidium, Stachyobium u. a. sind sie die kleinsten Teile der Blüte. Das Labellum ist stets dem unteren Ende der Säule inseriert und wo diese in einen sogenannten Fuß verlängert ist, diesem; es tritt dadurch mit seinem basalen Teil in Beziehung zu dem soeben erwähnten Mentum. Die Befestigung ist meist ohne Gelenk, also unbeweglich, natürlich kann bei Blüten mit sehr langem und an der Spitze ver- breitertem Labellum der vordere Teil eine gewisse Beweglichkeit zeigen. Im Umriss ist das Labellum sehr oft einfach mit schwacher Andeutung einer Dreiteilung, so bei den meisten Eudendrobien, wo sehr oft der Umriss nahezu kreisrund ist und sich nur nahe der Basis beiderseits eine kleine Einfaltung findet. In manchen Abteilungen, so bei Pedüonum finden sich alle möglichen Formen, fast ganzrandige neben völlig dreiteiligen. Ziemlich häufig und bei den verschiedensten Abteilungen findet sich die Neigung, den Vorder- rand des Labellums nach innen zurückzubiegen, so dass mehr oder weniger deutliche Calce- *) Leider hat Herr Dr. Schlechter in seinen neuesten Publikationen (Nachträge zu Schu- mann-Lauterbach, Fl. der deutschen Schutzgebiete und Beiträge zur Kenntnis der Flora von Neu-Kaledonien in Englers Jahrbüchern 1905) bezüglich gerade des Mentum 2 Missgriffe be- gangen, welche seinen zahlreichen Diagnosen viel von ihrem Wert nehmen. Er lässt zunächst die Beschreibung des Mentum mit wenigen Ausnahmen fehlen und nennt ferner die Entfernung von der Insertionsstelle bis zur Spitze des Mentum die »Breite«. Dies letztere ist auf alle Fälle falsch, da man unter Breite das Lot vom Insertionspunkt auf den Vorderrand des Blattes zu verstehen pflegt. Bei Eria und Bulbophyllum mit meist schwach entwickelter Kinnbildung, wo die Strecken vom Insertionspunkt bis zum Außenrand und bis zur Spitze des Mentum sehr wenig voneinander differieren, [hat man diese Unterscheidung beiseite gesetzt und kurzweg »breit« genannt, was auch hier korrekterweise »Länge des Mentum« heißen sollte; auch bei Maxiilaria, deren Blüten denen von Eria oft so sehr ähneln, mag so etwas vorgekommen sein. Das ist, wo es auch vorkommen mag, eine Negligence, auch dann, wenn sie nicht viel schadet. Bei Dendro- bium jedoch, wo die Differenz beider Strecken eine sehr bedeutende sein kann, stört diese Un- genauigkeit sehr. Und wenn man auch schließlich die Länge mit Hilfe eines Subtraktionsexempels (seitliche Sepalen minus dem dorsalen) annähernd ermittelt, so ist damit noch nichts über den sonstigen Bau und das Aussehen des Mentums gesagt. Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars \ . 7 olüs-Bildungen eintreten. Das Merkmal tritt jedoch so unregelmäßig und bei sonst sehr verschiedenen Arten auf, dass es im ganzen doch nur von sehr sekundärer Bedeutung ist. Bei ganzen Gruppen von Dendrobium ist die Entwicklung der Diskusauswüchse .überhaupt unterdrückt oder kaum angedeutet, bei anderen ist sie auf 2 längere erhabene Linien beschränkt, zwischen denen oft noch eine kürzere eingeschaltet ist. Manchmal rücken diese 3 dicht zusammen und verschmelzen fast miteinander, manchmal sind sie erhaben und an der Oberkante jabotähnlich gefältelt, selten jedoch kommt es zur Bildung eines fleischigen Callus ; dies ist das wichtigste Merkmal für die auch sonst in manchen Punkten abweichende Sektion Dendrocoryne, welche als Gattung abzutrennen leider nicht gut angeht. Bei Eudendrobium ist die Lippe sehr oft auf beiden Seiten sammetig be- haart und hier bilden die Haare oft kleine baumartige Gebilde, welche sich in ein paar extremen Fällen ins enorme vergrößern, so z. B. bei D. Brymerianum und ein paar verwandten Arten, bei denen die Haare auf dem Diskus und die Bandauswüchse sich nur durch die Größe unterscheiden. Eine wesentlich andere Ausbildung zeigen die La- bellen bei Desmotrichum. Hier folgt auf einen schmalen basalen Teil mit schwach entwickelten Seiten läppen, aber von relativ fester Textur (soweit man bei diesen überaus zarten Blüten überhaupt von »fest« reden darf) ein breiter entweder gefalteter oder mit einzelnen langen Cilien besetzter Mittellappen oft von sehr sonderbarer Bildung. Als eine besondere Einrichtung, welche mit dem Insektenbesuch in gewissem Connex zu stehen scheint, wäre die bei der Untergattung Pedilonum oft vorkommende am Grunde der Lippe stehende kleine Querlamelle zu erwähnen, welche unter eine ebenso große am Ende des Säulenfußes befindliche greift, dergestalt dass bei der Landung eines Insektes auf dem vorderen Teil der Lippe und dem nach unten gerichteten Druck einem Abbrechen oder einer zu starken Abwärtsbewegung entgegen gewirkt wird. Weitere Besonderheiten der Perigonteile werden bei den einzelnen Abteilungen besprochen werden. Die Säule zeigt eine geringe Variabilität; sie ist sehr kurz und kaum höher als breit. Oft wird die ganze Vorderseite von der meist sehr großen Narbenfläche einge- nommen, oberhalb deren sich das Bostellum als eine schmale etwas gekrümmte Lamelle hinzieht. Hinter dieser liegt das Androclinium, in welchem die 2 Paar anhangsloser, meist birnförmiger Pollenmassen liegen. Diese sind in zwei oft außen deutlich erkenn- bare Antherenfächer verpackt, deren Scheidewand ziemlich gut entwickelt ist. Die Anthere zeigt oft am Vorderrand hyaline Papillen, was den Verdacht nahe legt, dass diese eine Art Lockmittel für die Insekten sein sollen. Die sonstigen Umrissverhältnisse der Anthere haben wenig Auffallendes, es ist meist ein Mittelding zwischen einer Halb- kugel oder einem kürzeren Kugelsegment und einem dachartigen Gebilde, systematisch ist sie nicht verwendbar. Ein meist lineales Filament ist stets vorhanden und fast immer 2, oft ausgebuchtete Staminodien. In einer Anzahl von Fällen sind an ihrer Stelle ziemlich gut ausgebildete Antheren beobachtet, so bei D. paudlaeiniatum 5. J. Smith, bei D. subacaule Beinw., und bei D. odiosum Finet scheint, wenn ich anders die Abbildung in Journ. Botan. de France Tome 50 Tafel 12 Fig. 10 richtig verstehe, etwas sehr Ähn- liches vorzukommen. Die pelorischen Blüten bespreche ich an anderer Stelle. Die Anthere hebt sich beim Aufblühen der Blüte etwas und hängt dann am Filament; in vielen Fällen hat sie hinten eine kleine Vertiefung, in welche die Spitze des Filaments hineinragt. Durch die Lockerung der Anthere lockern sich auch die Pollenmassen und liegen sub anthesi halb in ihren Fächern, halb auf dem meist ziemlich flachen Androclinium mit ihren spitzen Enden nach vorn. Die ganze Art der Lagerung dieser völlig trockenen, anhangslosen Pollenmassen, denen außerdem kein besonders gut gebautes Bostellum zu Hilfe kommt, stellt so ziemlich den absolut niedrigsten Grad der Entwickelung eines Befruchtungsmechanismus dar, den es giebt, falls dieser Ausdruck überhaupt noch zulässig ist. Das Bostellum ist auf ein Minimum an Entwickelung gelangt, wie kaum sonst irgendwo und bildet so, wie es jetzt ist, nur ein Hindernis der Selbst- befruchtung, indem es verhindert, dass die Pollenmassen direkt auf die Narbenfläche fallen, vor der es wie ein kleines Vordach steht, trägt aber zur Kreuzbefruchtung nichts bei. Über die Selbstbefruchtung und wie sie zu Stande kommt, wird weiter unten zu 8 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars i . reden sein. Wenn nun die Säule sich ihrem ganzen Bau nach in sehr einfachen und wenig zur Variation neigenden Verhältnissen bewegt, so ist der Säulenfuß bei weitem interessanter. Es ist der am kräftigsten entwickelte Teil, gewissermaßen das Rückgrat der Blüte und die Basis der 3 wichtigsten Blütenblätter, des Labellums und der beiden seitlichen Sepalen. Sehr oft finden sich an ihm 2 longitudinale Leisten, welche wir wohl als Versteifungen zu deuten haben, ein Verhältnis, welches wir in vielen, zumal älteren Diagnosen mit den Worten »pede gynostemii leviter excavato« wiedergegeben finden; hierzu kann eine schwächere dritte Längsleiste treten. Bei den extrem langen Blüten, wie D. parcum Reicht)., epidendropsis Kränzl. und anderen Pedilonum-Avlen, sitzt sehr oft das Labellum nicht der äußersten Spitze des Säulenfußes auf, sondern ist höher angesetzt, ja sogar gelegentlich mit beiden Rändern so angewachsen, dass eine Art Tasche entsteht, welche wohl immer nektarführend ist ; wenigstens fand ich sie bei allen den Blüten, welche ich frisch untersuchen konnte, damit gefüllt. Dies ist die einzige nectarien- ähnliche Bildung, welche ich je beobachtete, und zusammen mit den Papillen am vorderen Rande der Anthere das ganze, was die Dendrobium-B\üten den Insekten bieten oder zu bieten scheinen. Andeutungen solcher Gruben, aber kaum je mit Nektar versehen, sind bei den Eudendrobien nicht selten, bei allen ist jedoch die Absonderung von Honig ungemein spärlich; es sind Scheinnektarien — keine wirklichen. Bestäubung und Befruchtung. Obwohl, wie Kreuzungsversuche bewiesen haben, Dendrobium- Arten leicht die Befruchtung annehmen, sind doch Kapseln an wildwachsenden Exemplaren nicht häufig beobachtet. Abgesehen von den brillanten Farben der Euden- drobien, welche z. T. auch ansehnlich große Blüten haben, ist wenig für eine gut und sicher funktionierende Befruchtung gesorgt. Die Pollenmassen sind kaum irgendwie klebrig, das Rostellum ist ebenfalls trocken und meist schwach entwickelt; das Labellum hat, wenn überhaupt, dann wenig Elastizität*), ja bei ganzen Abteilungen ist es unbeweglich. Honigabsonderung ist, wie soeben bemerkt, von den langspornigen Pedilonum- Arten abgesehen, kaum beobachtet, und ob die Papillen am Vorderrand der Anthere und die Sammethaare des Labellums von Insekten benagt werden, darüber fehlen bis jetzt die Beobachtungen in der Freiheit, an Herbarexemplaren ist nichts davon zu bemerken. Be- obachtet ist nur, dass die Pollenmassen ziemlich leicht aus der Anthere herausfallen, sobald die Blüte einen Stoß erhält. Blütenfarbe: Schön gefärbte Blüten finden sich, wie bekannt, bei zahlreichen Arten, welche seit langem Bürger unserer Treibhäuser geworden sind, und zwar scheinen sie uns um so wirkungsvoller, als die meisten Eudendrobien (denn um diese handelt es sich bei uns zumeist) aus den blattlosen Trieben des letzten Jahres blühen. Weiß als Grund- farbe mit mehr oder minder rot an den Spitzen aller 6 Perigonblätter, mit goldenem Schlund am Grunde des Labellums ist ein häufiges Thema, welches mannigfach variiert wird. Neben diesen Arten steht eine andere Reihe, bei der gelb vorherrscht. Als Regel kann gelten, dass die rot-weißen Blüten stets in wenigblütigen, aber sehr zahlreichen Blüten- ständen längs der ganzen Stämme erscheinen, und dass die gelben Blüten mehr in ge- drängten Trauben auftreten, die sich in geringerer Anzahl am oberen Ende der Stämme entwickeln. Die Fernwirkung dürfte beide Male annähernd gleich stark sein; ob und in welcher Stärke die Blüten in der jeweiligen Umgebung sich als »attraction« durchzusetzen vermögen, darüber fehlen uns die Berichte der Reisenden so gut wie ganz. Dies Schweigen und der andere Umstand, dass gerade bei den Eudendrobien sich die Samenknospen mehrfach erst infolge der Pollination entwickeln, sowie die Seltenheit der Früchte lässt den Schluss zu, dass die Wirkung auf Insekten keine bedeutende sein kann. — Nun sind aber bei weitem nicht alle Eudendrobien schön gefärbt, und wenn wir auch noch die Nigro-hirsuta mit ihren meist weißen, z. T. sehr großen Blüten *) Ein eigentümliches Beispiel eines beweglichen Labellums erwähnt J. O'Brien von D. parcum Reicht», f. in Gard. Chron. 4 905 I. 314. Es ist jedoch nicht einzusehen, wie durch den Besuch eines Insektes die Blüte in die Position kommen kann, um die Elastizität zur Wirkung zu bringen. Die ganze Erscheinung lässt sich auch anders erklären. Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dcndrobiinae. Pars {. 9 hinzunehmen und alles, was unter den Dendrocorynen (D. phalaenopsis und Verwandte) schön ist, so kommen wir doch kaum auf annähernd ein Viertel der Arten der ganzen Gattung, denen reichlich drei Viertel gegenüber stehen mit unscheinbaren Blüten. Bei einigen wenigen Pedilonum-Arten aus der Gap itato-Gruppe thut's die Masse, daher die Zusammendrängung zahlreicher an und für sich unbedeutender Blumen in einen Kopf. Ganze artenreiche Gruppen dagegen, die Apora, die Grastidia, der große Teil der Crumenata, der Strongyle, entbehren so gut wie jedes äußeren Beizes und sind in des Wortes schlimmster Bedeutung »botanical Orchids«. Die Ausrüstung der Blüten durch Düfte ist, soweit wir bis jetzt wissen, keine besonders gute. Alle bisher beobachteten Gerüche gehören in die Gruppe der benzoloiden Düfte, sie scheinen sich aber nur bei gewissen Temperaturen zu entwickeln. So ist von Sarcopodium acuminatum var. Lyonii bekannt, dass es seinen Duft nach bitteren Mandeln nur bei warmem Sonnenschein entwickelt und dass die Blüte bei trübem Wetter und bei Nacht geruchlos ist; dasselbe berichtet Rob. Fitzgerald von D. speciosum. Bei D. moschatum erinnert der Duft weniger an Moschus als an den von zerriebenem (medizinischen) Rhabarber und zwar dies bei frischen Blüten; je nach dem Grade des Welkens tritt ein immer stärker werdender Kumaringeruch auf. — D. keterocarpum Wall. (= D. aureum Lindl.) ist außerordentlich wohlriechend. Der Duft erinnert etwas an den von Primula ofßcinalis, ist aber viel stärker und hat den Anlass zu dem anglo- indischen Namen »Primrose- Orchid« gegeben. D. amoenum Wall, und sarmentosum Bolfe haben ausgesprochenen Veilchenduft. — D. trigonellodorum Kränzl. aus Kaiser Wilhelmsland hat getrocknet einen sehr ausgesprochenen Duft nach Trigonella foenum graecum L. und behält ihn auch im Herbarium. — D. suaveolens aus dem Subgenus Grastidium, dessen sämtliche Arten wenig ansehnliche Blüten zeigen, hat nach Beccari einen köstlichen Duft, welcher an Vanille oder Gardenia erinnert. — Einen schwachen, nicht näher bestimmbaren, aber sehr angenehmen Duft haben die kurzlebigen Blüten von D. Blumei Lindl., von D. faleorostrum Filzg., D. scabrilingue Lindl. und D. Stuartii Bail. An Heliotrop erinnert der Geruch der schnell vergänglichen Blüten von D. Macraei Lindl., an den von Tazetten L. delicatum Bail., während die Blüten von D. mellitum Bidl., wie der Name besagt, nach Honig duften. Die Wichtigkeit, mit welcher die Sammler das Auftreten von Gerüchen betonen, welche sie beobachtet haben, beweist, dass die Dendrobien in der Regel geruchlose Blüten haben. Mag man die eben erwähnten Beispiele zu vermehren suchen, was zweifellos möglich sein wird, so ist trotzdem die Begel nicht umzustoßen, dass auch die Entwickelung von Düften bei den Dendrobieen im ganzen eine ganz untergeordnete Rolle spielt, und wir haben somit das eigentümliche Schauspiel, dass die größte Gruppe paläotropischer Orchidaceen mit allen den Hilfsmitteln schlecht ausgerüstet ist, welche wir uns gewöhnt haben als unentbehrlich anzusehen, um Pflanzen im Kampfe um das Dasein bestehen — oder falls sie fehlen, unterliegen zu sehen. — Fast scheint es, als wäre für manche Arten der Anfang vorn Ende gekommen. — R. Fitzgerald hat für D. speciosum eine merkwürdige Statistik veröffentlicht*), welche schon auf Ch. Darwin einen starken Eindruck machte. Ich ziehe es vor, hier Fitzgerald selbst zu zitieren und lasse, da das Buch verhältnismäßig selten ist, die schwermütige Darlegung im Wortlaut folgen: »D. speciosum about 30 years ago, was common on all the sandstone cliffs about Sydney and on such outlying rocks as were large enough to afford safety from bush fires, none are now to be found except in gardens and every year the circle is enlarging wilhin which it is disappearing never to return. The »Rock Lily« as it is called, will never again be found in the localities from which it has been removed, or multiply in those t<> which it has been laken. 11 may produce seed, bttt the seed never grows and at length the old plants must die never to be replaced.t Nach *) R. Fitzgerald, Austral. Orch. II. pt. 4 sub D. specioso. — Ich betone ausdrücklich, dass diese Pflanze nie die allgemeine Gunst der Cultivateure genossen und somit nie die räuberische Betriebsamkeit gewisser Sammler erfahren hat. 1 0 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1 . einigen weiteren Bemerkungen weniger wichtiger Art erwähnt F. die in vielen Gegenden und auch hei unseren Wiesenorchideen heohachtete Erscheinung, dass sie in manchen Jahren überreich blühen, um dann auf Jahre hinaus spärlich oder gar nicht zu blühen ; es folgt dann eine aus dem Jahre < 889 (einem Jahre reichlichen Blühens) stammende Beobachtung mit folgenden überraschenden Zahlen: »Anzahl der Blütenstände der besten beobachteten Pflanze 35, Anzahl der Blüten am besten dieser Blütenstände 158. Durch- schnittszahl aller Blüten dieser Pflanze 4200, Anzahl der produzierten Kapseln 7! D. Smilliae erzeugte nach Fitzgerald (siehe Kunth, Handb. III. I. 2U), trotz überreich- lichen Blühens keinen einzigen Samen. Bei dem nahe verwandten D. Hillii war das Verhältnis sogar noch ungünstiger. Anzahl der Blütenstände der besten Pflanze 95, Anzahl der Blüten des besten Blütenstandes 291. Durchschnittszahl aller Blüten dieses Exemplars 9000. Und von diesen 9000 Blüten 9 Kapseln! Es folgt die interessante Notiz, dass die Befruchtung nur zufällig durch einen Käfer bewirkt wird, welcher die Blätter zerfrisst und sich gelegentlich dabei auch auf die Blütenstände verirrt. Die Aussaat- versuche, welche Fitzgerald angestellt hat und bei denen er sich möglichst an die natürlichen Vorkommnisse zu halten suchte,, haben einen so gut wie ganz negativen Erfolg gehabt. Nicht überraschend für den, welcher die Methoden kennt, welche bei der Anzucht von Samen in unseren Kulturen angewendet werden und die Mühe, Sorg- falt und stete Aufsicht, mit denen solche Sämlinge behandelt werden müssen. Dieser, wie es scheint, unwiderrufliche Niedergang des größten und schönsten australischen Dendrobiums steht wohl kaum allein da, und wenn, wie in King et Pantling zu lesen steht, eine ganze Anzahl der schönen Eudendrobien des tropischen Himalaya jetzt noch »common« ist, so sei daran erinnert, dass noch vor einem Menschenalter von D. speciosum dasselbe galt. Ein weiterer störender und für die Befruchtung abträg- licher Umstand ist das leichte Herausfallen der Pollenmassen aus den Antheren. Die Entfernung der Pollenmassen aus den Blüten bewirkt nun aber ein schnelleres Welken, einerlei ob eine Befruchtung stattgefunden hat oder nicht. Von D. speciosum erwähnt es Fitzgerald ausdrücklich, und um ein Beispiel aus zwei ganz anderen Gruppen beizu- bringen, Odontoglossum-Blütenstände, welche als Schnittblumen verkauft werden, denen man aber, um die Erzielung wertvoller Bastarde zu verhindern, die Pollenmassen ge- nommen hat, sind wertlos, weil sie schnell welken, und werden im Blumenhandel ent- sprechend niedriger bezahlt. Die Blüten von Vanda coerulea verlieren nach Entfernung der Pollenmassen ihre blaue Farbe und bleichen aus. Um eine Befruchtung durch Insekten hintanzuhalten, dazu hilft noch ein anderer Umstand mit. Die meisten Dendrobium- Blüten sind im allgemeinen von ziemlich kurzer Dauer, was z. T. mit dem soeben er- wähnten Umstand zusammenhängt. Bei den Eudendrobien unserer Gewächshäuser, deren Blüten sich in der ruhigen Umgebung jedenfalls länger schön erhalten als in der Frei- heit, fällt das Labellum in einer ganz eigentümlichen Art zusammen; so, dass es eine Art gebogener Bohre bildet, welche die Säule unbedingt unzugänglich macht, und bei zahlreichen anderen Gruppen verfällt die ganze Blüte in allen ihren Teilen auffallend rasch. Alle Arten der Untergattungen Strongyle, Grastidium, alle Crumenata*), fast alle Pedüona haben eine Blütendauer von kaum \ oder 2 Tagen und bei Desmotrickum appendiculatum Blume dauert die Blütezeit sogar nur einige Minuten. Was nutzt in solchen Fällen die geistreichste Konstruktion, was nutzt hier überhaupt das Blühen! Es verdient außerdem bemerkt zu werden, dass mit Ausnahme der Pedüona diese schnell- vergehenden Blüten nur einzeln oder zu zweien hervorgebracht werden und in langen Pausen nacheinander erscheinen. Gegenüber der Überzahl von Arten, in denen die normale Kreuzbefruchtung aus irgend einem der angeführten Gründe ausbleibt, mehrt sich die Anzahl derjenigen, bei welchen Autogamie beobachtet ist. Um mit der letzten Abteilung, dem Subgenus Tedi- *) Über die merkwürdige Coincidenz des Blühens verschiedener Stöcke von D, erumcnatum siehe Went (Annal. Jard. Buitenzorg (1898) Suppl. II. 73—77; Knuth, Handb. Blütenbiol. III. 1. 210). Fr. Krunzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 4 . 11 lonum zu beginnen, so sind die der Section Antennata angehörenden D. polycarpum Reichb. f. und Guilianetti Bailey stets autogam; D. triviale Kränzl. von den Samoa- Inseln desgleichen und auch bei D. Mastersianum Kränzl. habe ich nur autogame Blüten gesehen. Unter den Eudendrobien zeigt sich Autogamie zugleich mit einem be- merkenswerten Dimorphismus der Blüte. D. densiflorum hat sterile Blüten mit gut aus- gebildetem und fertile mit verkümmertem Labellum, welches wie eine Kappe über die Säule gezogen ist, und von einer der auffallendsten Eudendrobien, D. Brymerianum, ist die var. histrionica nach Colon. Berkeley, welcher sie in der Heimat beobachtete, stets autogam. Also im wesentlichen Erscheinungen, wie wir sie bei Viola und manchen anderen Gattungen finden. Bei D. crepidatum Lindl. kommt sogar noch eine geogra- phische Scheidung dazu. Nach Pantling haben die aus Sikkim stammenden Exemplare dieser Art kleinere Blüten mit reduziertem Labellum und sind bereits in der Knospe durch Autogamie befruchtet; die aus anderen Teilen Indiens stammenden Exemplare haben normale Blüten und sind für gewöhnlich steril. Ein ähnlicher Fall scheint bei D. cleistogamum Schlechter vorzuliegen, welches die cleistogame Form einer sonst normalen zu sein scheint. Ähnlich gelegentlich auftretende Autogamie ist ferner noch bei D. chryseum Rolfe und D. aqueum Lindl. beobachtet. — Bei der Betrachtung der zahlreichen Herbarexemplare, wie sie für eine Arbeit gleich der hier vorliegenden nötig ist, muss das Fehlen der Früchte auffallen. Man ist bei Orchideen meist daran gewöhnt, die Diagnosen ohne »Capsula« abfassen zu müssen, wenn es sich aber wie hier um Hunderte von Arten einer Gattung handelt, so ist dies Resultat doch danach angethan, uns misstrauisch zu machen gegen »die Zweckmäßigkeit« in dem Blütenbau der Den- drobien von heute und gegen Erklärungen der Einzelheiten der Orchideenblüten, welche dicht daran waren, den für die Naturwissenschaft stets bedenklichen Wert eines Dogmas zu gewinnen. Frucht und Samen. Die Kapseln der Dendrobium-Arten , wie Beer in den »Beiträgen« deren einige abbildet*) (vergl. tab. V u. VI), zeigen die bei den Orchidaceen häufigste Form, nämlich die oblonge und verkehrteiförmige und springen mit 3 fenster- ähnlichen Öffnungen auf. Ähnlich stellt Fitzgerald (1. supra c.) die Kapsel von D. speciosum dar. Die Samen rutschen, da die Kapseln zur Reifezeit herabhängen, nach und nach in die Fenster und werden durch den Luftzug hinausgeweht; wieweit Schleu- derhaare hier mitwirken, ist nicht beobachtet. In Gewächshäusern lässt man den Vor- gang sich in einer dicht geschlossenen Papierumhüllung abspielen und hilft durch Schütteln nach. Ich erwähne hier, dass gerade bei D. nobile die Beobachtung gemacht ist, dass zur Blütezeit sich überhaupt noch keine Ovula im Ovarium finden, sondern dass diese sich erst im Verlauf des zweiten Monats nach der Pollination bilden und augenscheinlich erst infolge dieses Prozesses. Erst im vierten Monat differenzieren sich die anfänglich äußerst unvollkommenen Anlagen der Ovula etwas mehr und um diese Zeit beginnt dann auch ihre eigentliche Befruchtung. Es sind diese interessanten Daten bekanntlich von F. Hildehrandt zuerst 4 863 in der Botan. Zeitung genauer beschrieben worden. Die weiteren Befunde dieser wichtigen Arbeit, soweit sie Dendro- bium nicht näher angehen, müssen hier außer Betracht bleiben. Soweit meine eignen Untersuchungen reichen, kann ich Hildebrandt's Befunde bestätigen für D. pendulum (= crassinode), pulchellum, Pierardi und fimbriatum, bei welchen zur Blütezeit auch nicht die leiseste Andeutung von Ovula in den Ovarien zu sehen ist. Dagegen fand ich bei D. densiflorum, welches doch D. fimbriatum systematisch nahe steht, und bei D. aggregatum die Ovula in ganz frischen Blüten in bestem Zustand. Um deutlicher zu sein: die Placenten voll entwickelt und in 2 Schenkel geteilt und an ihnen in reich- *) Beer, Beiträge zur Morphologie u. Biologie d. Orchideen. — Wien 1863. Ich möchte hier bemerken, dass mir die auf Taf. V fig. 2 dargestellte Frucht nicht von D. maerophyllum A. Rieh, herzustammen scheint, da bei dieser Art die Fruchtknoten borstig behaart sind; was hier nicht angegeben ist. 1 2 Ff. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars \ . licher Menge gut entwickelte Ovula. Für diejenigen, welche der Sache weiter nachgehen wollen, bemerke ich, dass die Schnitte unmittelbar unter dem Perigon geführt werden müssen, schon I Millimeter tiefer zeigt der Querschnitt meist ein völlig anderes Bild. Mag man nun noch so misstrauisch sein gegen Verallgemeinerungen, so bleibt doch die Thatsache gut erhärtet und unbestreitbar, dass derjenige Teil des Pflanzenkörpers, auf dessen Ausbildung die Blüte berechnet ist, bei Dendrobium auf den Rang eines rudi- mentären Organs zurückzugehen im Begriff ist, denn anders lässt sich diese Rückbildung kaum bezeichnen. Die Züchtung von Bastarden hat, wie oben bereits bemerkt, bewiesen, dass Dendrobium-Arlen in zufriedenstellender Weise fruchtbar sind. Wie in dem Ver- zeichnis der Hybriden am Schluss dieses Werkes gezeigt werden wird, handelt es sich dabei bisher so gut wie ausschließlich um Eudendrobien. Über die Art der Selbst- befruchtimg existiert die Beobachtung Darwins an dem sehr selten kultivierten D. aqueum. Nach seinen Angaben sondert die Narbenfläche eine so große Masse ihres klebrigen Überzugs aus, dass ein Teil davon schließlich auch an die aus der Anthere nach vorn gerutschten Pollenmassen gelangt und so das Austreiben der Pollenschläuche herbeiführt. Er nimmt an, dass dies der häufigste modus operandi bei der Selbst- befruchtung sei. Dies ist gewiss in vielen Fällen möglich, es bleibt aber hier die Schwierigkeit außer Betracht, die es darbietet, dass diese zähe klebrige Masse dem Gesetz der Schwere entgegen aufwärts kriechen müsste, ähnlich dem Plasma mancher Myxomyceten, falls die jeweilige Stellung der Blüte dies erheischt. Ich möchte darauf hinweisen, dass zwischen den Pollenmassen in situ und dem oberen Ende der Ovarial- höhle nur eine sehr dünne, aus wenigen sehr zartwandigen Zellschichten bestehende Scheidewand liegt, welche ebensoleicht von den Pollenschläuchen durchwachsen werden kann, wie das Gewebe in den inneren Partien des Ovariums. Hier bleibt natürlich die Frage offen, ob das Antreiben der Pollenschläuche nur auf die Berührung mit der Narbenflüssigkeit erfolgen oder auch auf andere Art herbeigeführt werden kann. — Die Samen der Dendrobien sind außerordentlich klein und der Embryo eine kleine grüne, ellipsoidische Masse ohne eine Spur von Differenzierung. Beer bildet auf Tafel IV seines Werkes die Samen von D. cretaceum und plicatile ab; beide unterscheiden sich nur durch die bei der letzteren Art mehr in die Länge gezogene maschige Umhüllung. Die Entwickelung geht wie bei allen Pflanzen mit so minutiösen Samen in der ersten Zeit sehr langsam vor sich. Sämlinge von i Jahr sind ca. 1,5 cm hoch mit i bis 2 Blättern, am Ende des zweiten Jahres 2,5 cm hoch mit 3 — 4 Blättern, von da an geht es rascher*); bisweilen haben Pflanzen schon im vierten Jahre nach der Aussaat geblüht. Pelorische Formen hat Lindley in seinen »Contributions to the Orchidology of India« zusammengestellt und daraufhin die Tribus -»Aclinia* gegründet, die bei ihm 5 Arten umfasst {D. Aclinia, Pseudaclinia, Lawanum, tetrodon und normale), zu denen dann noch D. (Thelychiton) macropus Beichb. f. von der Norfolk Insel kommt. Von diesen ist D. normale zuerst von Falconer beobachtet und von Griffith genauer be- schrieben worden, sie ist jedenfalls die häufigste und am besten gekannte Pelorie, während wir von den anderen sehr wenig wissen. Schon Lindley nahm damals an, dass es sich in allen Fällen um abnorme Formen gewisser normaler Arten handle und nicht um eine Reihe konstanter Arten. In allen Fällen liegt die Rückbildung des Label- lums in ein Petalum vor, womit eine Tendenz der Säule Hand in Hand geht, 3 Antheren auszubilden. Die seitlichen Sepalen gleichen völlig dem dorsalen und zeigen keine Spur einer Verlängerung über ihren Insertionspunkt hinaus, sie bilden um so weniger ein »Mentum«, als auch die Säule keine Verlängerung nach unten entwickelt und keinen Winkel mit dem Ovarium, sondern die geradlinige Fortsetzung desselben bildet. Eine Zusammenstellung der bisher beschriebenen Peloricn und der Litteratur findet sich am Schluss des systematischen Teils. Bastardbildung. Über natürliche Hybriden ist nicht viel bekannt. D. polyphkUum Reichb. f. wird von Herrn O'Brien, dessen Autorität in derartigen Fragen außer Zweifel *) Veitch, Manual of Orchidaceous PI. X. (1894) 90. Fr. Kränzlin. — Orchidaccac-Monandrac-Dendrobünae. Pars 1. 13 ist, als ein natürlicher Bastard von D. Pierardi X Parishii angesehen*). D. Pit- chcrianum Reiehb. f. ist höchstwahrscheinlich eine Kreuzung aus D. primulinum X nobile**), und von D. Äinsivorthii Reiehb. f. [nobile X aureum), dessen Eltern in Nepal durcheinanderwachsend vorkommen, scheint es erwiesen zu sein, dass es schon einmal und zwar als echte wildwachsende Pflanze importiert ist***), bevor man es durch Kreuzung von D. nobile mit aureum züchtete. Das ist alles, was ich an sicheren Notizen über natürliche Hybriden aufzufinden vermochte. Als natürliche Hybriden, aber nicht ganz sicherer Deutung seien D. vexabile und D. galiceanum genannt. — Die künst- lich erzeugten Kreuzungen, deren Verzeichnis am Schluss des eigentlichen systematischen Teiles nachzulesen ist, nehmen in der Gartenlitteratur keinen so breiten Raum ein, wie die von Cypripedium, Cattleya und Odontoglossum , aber es giebt immerhin, wie aus der Aufzählung hervorgeht, deren eine große Menge. Beim Durchmustern dieser Hybri- den f) drängen sich einige Erwägungen auf. Es steht zunächst die Anzahl gut unter- scheidbarer Typen in absolut keinem Verhältnis zu der Menge der in der Gartenlitteratur aufgeführten Formen und gar der Namen. Es ist ein gewisses Einerlei, welches, wie es scheint, auch auf die Cultivateure einschläfernd gewirkt hat. Man hat ad nauseam eine ziemlich kleine Anzahl von Eudendrobien der Nobile- Gruppe wieder und wieder gekreuzt und wenn ein gutes Produkt wie z. B. D. Äinsivorthii die Mühe belohnte, diese Form wieder zum Vater einer neuen Familienreihe gemacht, wobei es dann passierte, dass Kinder zu Wege gebracht wurden, welche von gewissen Stammformen kaum oder gar nicht zu unterscheiden waren. Wer die Gartenbauausstellungen der letzten i 5 Jahre besucht hat , wird den Beweis hierfür deutlich gesehen haben. Eine geradezu erfrischende Ausnahme machen Hybriden wie D. illustre (ehrysotoxum X pul- chcllum) und das von Sir Trevor Lawrence gezüchtete D. Spyersii [Kingianum X speciosum). Bemerkenswert ist, dass ganze Gruppen schönblühender Arten noch gar nicht verwendet zu sein scheinen. So existiert kein einziger Bastard aus der Gruppe der Nigro-hirsuta oder Formosa ff); aus der Dendrocoryne-Gruppe hat man nur \ Mal D. bigibbum mit einer Art aus der NobUe-Gruppe (D. Liwanianum) gekreuzt. Das Pro- dukt heißt D. Sibyl und beweist, dass es möglich ist, auch aus Arten sehr verschie- dener Gruppen Hybriden zu erzielen. Allerdings scheinen bei manchen Abteilungen die Schwierigkeiten größer zu sein, als bei anderen; so erwähnt A. Rolfe in Band V seiner Orehid Review (S. 1 1 0) bei Gelegenheit von D. Backhousei [D. nobile tf X thyrsi- florum Q), dass die Arten der Thyrsiflorum-Grwppe schwierig zu hybridisieren seien. Wie dem sein mag, von einer Unmöglichkeit darf wohl nicht geredet werden, und wenn von Versuchen nach dieser Richtung z. Z. wenig die Rede ist, so liegt der Grund viel- leicht doch mehr auf rein geschäftlichem Gebiet. Amateure, wie Sir Trevor Lawrence, haben wir aber sehr wenige, und alle solche Versuche auf die botanischen Gärten ab- zuwälzen, von denen doch auch nur die wenigen in Betracht kommen können, die mit großen Mitteln arbeiten, geht bei der Inanspruchnahme dieser Institute auch nicht an. Es schließt somit diese Betrachtung mit einer Anzahl offener Fragen, zu deren Beant- wortung die bisherigen einseitig und nur von Gärtnern gemachten Versuche wenig beitragen. Dass Bastarde mit Arten und auch unter sich fruchtbar sind, wird durch *) Gard. Chron. 1892 I. 719 sub D. x Nestor. **) Ibid. 4 888 I. 392 vergl. auch Williams, Orch. Grow. Man. 7. ed. 357. ***) Rolfe, Orch. Rcv. VII. (1899) 99. -r) Ich habe mich hierbei an die englischen Quellen halten müssen, deren Angaben ich nach Möglichkeit nachkontrolliert habe. Gard. Chronicle Veitch, Manual of Orehid. PI. III. [Dendro- bium); Williams sub ** citiertes Buch, Sander, Orehid. Guide, Rolfe, Orehid. Review Bd. I. — jetzt und vor allen Dingen Hurst u. Rolfe, Stud-book of Orchids. ■H) D. Donnesiae hört, soll ein natürlicher Bastard zwischen D. infiindibtdunt und formosum und ein außerordentlich schönes Gewächs sein, welches wenigstens, als es zuerst (1 895) erschien, sehr gelobt wurde. Um so erstaunlicher ist es, dass kein Gärtner einen so vielversprechenden Weg weiter verfolgt hat, und dass die Pflanze verschollen zu sein scheint. 14 Fr- Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1. die bisherigen Erfahrungen, wenigstens für die Gruppe der Nobilia, überzeugend bewiesen. Geographische Verbreitung*). Die Gattung fiendrobium gehört in ihrer Gesamt- heit dem Monsungebiet an, dessen sämtliche Provinzen sie bewohnt, dessen Grenzen sie da überschreitet, wo die benachbarten Gebiete noch analoge Bedingungen zeigen. Es versteht sich, dass innerhalb dieses gewaltigen Areals nicht überall dieselben Bedingungen herrschen. Die Gegensätze zwischen den Formen der Begenwälder und denen der relativ trockneren Zonen oder Bezirke finden in der Verteilung der Untergattungen und deren Tribus nicht in dem Maße ihren Ausdruck, wie wir erwarten sollten. Die äußeren Grenzen verlaufen, wie folgt: Der nördlichste und zugleich nordwest- lichste Punkt, von wo Dendrobien bekannt sind, ist Dehra Dun**) unter 31° N. Br. und 78° W. L. Von hier verläuft die Nordgrenze stets dem Zuge des Himalaya folgend am Südabhang in Höhen von 1000 bis etwas über 2000 Metern durch Ober-Burmah ziem- lich geradlinig, bis sie in der chinesischen Provinz Kwan-tung***) das Meer erreicht f). Von hier beginnt die Verbreitung über die Inseln hin, welche z. T. schwierig festzustellen ist. Innerhalb des Dendrobium- Gebietes liegen zunächst die Philippinen, von denen der südliche Teil der Insel Luzon noch ganz sicher in das Bereich der Dendrobien gehört. Es folgen nun der alten Landlinie folgend die Inseln Mindanao und Neu-Guinea. Von hier aus verläuft ein immer spärlicher werdender Strom von Arten ostwärts in die australische Inselwelt hinein, von der jedoch nur die größeren, vielleicht die Beste einstmals sehr großer Inseln, Dendrobien haben, so die Samoa-Inseln , der kleine Archipel der Fiji- Inseln, Neu-Caledonien und Norfolk. Ein anderer Arm, die Ostgrenze bildend, begleitet die Ostküste Australiens bis Tasmanien. Die Südgrenze verläuft an der Nordküste Australiens entlang ungefähr bis Port Darwin, wo sie auf die Sunda-Inseln überspringt und nun diese die Grenze bilden, bis in Sumatra sich die Weslgrenze anschließt. Diese geht über die Nikobaren und Andamanen auf das asiatische Festland zurück, wo dem Zuge der Gebirge folgend nahe der Küste das bedeutendste Dendrobien- Gebiet in süd- nördlicher Bichtung bis an den Himalaya verläuft. Außerhalb dieses hier in den allge- meinen Umrissen gezeichneten Gebietes liegen noch ein paar Außenposten. Zunächst in Neu-Seeland, wo D. Gunninghami Lindl. weit verbreitet und auf Stewart Island 77) unter 47° S. Br. und 168° W.L. die letzte Art der Gattung ist. Im Nordosten kommt D. moniliforme Sw. nicht bloß in den südlichen Distrikten Japans, sondern auch noch dicht an der Küste von Korea auf den Peel-Inseln (34° N. Br. und 120° W. L.) yorfff), Das größte der vorgeschobenen Gebiete liegt aber in der vorderindischen Provinz von Ceylon und Travancore. Dort erstreckt sich vom I6°N. Br. an genau der Küste fol- gend, ein kleines Gebiet von Dendrobien südwärts bis Ceylon, gewissermaßen eine ab- geschwächte Wiederholung der an den Küsten Hinterindiens so gewaltig entwickelten Formen; an beiden Stellen in direkter Abhängigkeit von den Höhen der die Regen- wolken auffangenden, in der Bichtung der Meridiane verlaufenden Bergzüge. Betrachtet man die Verbreitung von Dendrobium über das ganze große Gebiet hin, so finden wir wie bei allen großen Orchideengattungen so auch hier den Satz bestätigt, dass die größte Fülle von Arten den Kontinenten zukommt, soweit diese noch unter ozeanischem Einfluss stehen, wobei es belanglos ist, ob diese Kontinente augenblicklich noch de facto vorhanden, oder ob sie durch Geschehnisse von geologisch gesprochen *) Eine gute, allgemein instruktive Übersicht gewähren die 2 Karten in Veitch, Manual of Orchid. PI. Dendrobium. **) Duthie, Orchids of Western Himalaya in Annais Roy. Bot. Gard. Calcutta IX. pt. 2. S. 95 u. ff. ***) Rolfe in Journ Linn. Soc. XXXVI S. 9 u. ff. +) Ob die Insel Formosa mit hierher zu rechnen ist, erscheint zweifelhaft, D. nobile var. ormosanum Reichb. f. ist hinsichtlich der Provenienz nicht ganz sicher. -ri) Cheeseman, Manual of the New Zeal. Flora S. 663. +fr) Rolfe in Journ. Linn. Soc. XXXVI. <2. Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1 . 15 neucrem Datum zertrümmert und in Inselgruppen aufgelöst sind. Auf den beiden Kon- tinenten, dem asiatischen wie dem australischen, sind es ausschließlich die dem Meere zugewendeten Abhänge, welche Dendrobien hervorbringen. Die senkrechte Höhe, bis zu welcher sie ansteigen, ist nicht sehr bedeutend. Die am höchsten vorkommende Art ist D. longicornu Lindl., welche in Sikkim bis 8000 engl. Fuß also ± 2600 m hoch gefunden ist, während das sehr übertrieben »alpestre« zubenanntc Dendrobium kaum 6000 Fuß erreicht, also etwa 1950 m. In dieser Höhenlage finden sich in der Provinz des tropischen Himalaya eine ganze Anzahl von Arten, der größere Teil erreicht aber nicht einmal diese Höhe. Zu dem Wärniebedürfnis gesellt sich noch ein starkes Be- dürfnis nach Feuchtigkeit. Es ist zweifellos kein Zufall, dass gerade diejenigen Gegenden, welche den ganzen, vollen Anprall des Südwest-Monsuns genießen und die größte Regen- menge der Welt haben, auch die an Dendrobien reichsten sind*). Das Bild ändert sich sofort, sobald man auf die Ostseite der malayischen Halbinsel kommt, dort fällt die Menge der Niederschläge und mit ihr die Menge der Dendrobien stark ab. Was dort wächst, sind entweder dieselben Arten, wie die der Westabhänge oder solche, die mit ihnen sehr nahe verwandt sind. Es würde widernatürlich sein, wollte man den \ \ Provinzen des Monsungebietes einzelne Abteilungen der Dendrobien zusprechen, aber ganz allgemein betrachtet zeigt sich doch, wenn wir von der nordwestlichen Grenze im tropischen Himalaya bis zum äußersten Osten und Südosten fortschreiten, dass gewisse Gruppen verschwinden, wäh- rend andere auftreten, und wer sich auch nur etwas eingehend mit dieser Gattung beschäftigt, wird es bald als undenkbar ansehen und wird sofort einen Irrtum in der Standortsangabe annehmen, wollte man ihm D. teretifolium oder speciosum als ceylo- nische Arten vorlegen, oder D. Faleoneri als von Neu-Caledonien stammend. Dass sich diese Gegensätze .nicht zu Gatlungscharakteren haben verdichten lassen, ist einer der auffallendsten Züge im Gesamtbild von Dendrobium. Hierzu kommt noch, dass man der Frage, weswegen gewisse Typen gewissen Gegenden eigentümlich sind, nicht einmal mit der Verteilung der Niederschläge eine Lösung abgewinnen kann. Es ist irrtümlich anzunehmen, dass die laubabwerfenden Eudendrobien des westlichen Gebiets gewissermaßen ein Ausdruck der dort ziemlich scharf unterschiedenen Jahreszeiten seien, denn die gewaltige Gruppe der Pedilona ist in allen ihren Arten laubabwerfend und kommt mit stets belaubten Grastidium- Arten zusammen durch die gesamten malayischen Provinzen bis zur Araucarien-Provinz vor, oft Arten beider Gruppen auf demselben Standort. Auch mit der Reduzierung der Blattflächen auf schnial-linealische, drehrunde und andere an Xerophytenblätter erinnernde Bildungen ist nichts zu machen, denn die Strongyle- Arten [D. teres, uneatum, subulatum und andere) sind nichts anderes als Formen der Dendrobia Grumenata, welche im südlichen Monsungebiet weit verbreitet sind, und in diesem Gebiet ist für Xerophyten kein Platz. Ebenso ist das Subgenus Aporum, bei dem die Blattspreiten auf schmale lanzettliche oder dreieckige Formen reduziert sind, durch fast alle Provinzen verbreitet, denn D. aneeps und terminale wachsen noch in Sikkim zusammen mit Eudendrobien der iYofo'/e-Gruppe und von da erstrecken sie sich bis Neu-Guinea; nur auf dem Festland Australiens, d. h. demjenigen Gebiet, in dem man ferner von der Küste am ehesten xerophytische Formen erwarten sollte, fehlen sie. Man konnte, wenn man doch den Versuch machen will, etwas wie Zusammenhang zwischen den Provinzen nebst ihren klimatischen Bedingungen und den sie bewohnenden Arten herauszufinden, gerade bei der ostaustralischen Provinz mit Tasmanien darauf hinweisen, d;i>< dort nur 2 Gruppen, Rkixobium und Dendrocoryne, vorkommen, von den anderen Gruppen jedoch keine einzige Art, und dass die Rhizobia (D. teretifoliam, Milligani, cueumerinum und Verwandte) mit ihren reduzierten Blättern und Stämmen am ehesten Xerophyten seien und dass die Dend?-ocoryne-Arten mit flaschenförmigen Pseudobulben und wenigen starren, lederartigen, persistierenden Blättern gut zu einem solchen klima- tischen Milieu passen. Bei näherer Betrachtung sieht man aber auch diese schwachen *) Veitch, Man. of Orcliid. PI. Dendrobium. See. map. 1 6 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars \ . Beziehungen zwischen Verbreitung, systematischer Stellung und äußerem Bau sich in nichts auflösen, denn erstens kommen Dendrocoryne-Arlen auch in der klimatisch völlig verschiedenen papuanischen Provinz vor und dann sind die Sarcopodia, Formen mit ebenfalls dicken Pseudobulben und wenigen lederigen Blättern vom tropischen Himalaja, wo sie mit Eudendrobien des Nobile-T \p\m zusammen vorkommen, bis zu den Philippinen verbreitet. Wir sind somit genötigt, so gut es gehen will, aus der Fülle von Arten Gruppen herauszukonstruieren und zu versuchen, wieweit wir damit kommen; hierbei ist es als erfreulich anzusehen, wenn diese Gruppen sich auch pflanzengeographisch einigermaßen zusammenhängend bewähren; auf eine strikte Gliederung muss man aber verzichten. So sind die Arten der iVbfo7e-Gruppe , worunter ich hier die gesamten großblütigen Eudendrobien verstanden sehen möchte, in den westlichen Provinzen heimisch (besonders auf dem Festland) und nehmen an Arten schon im südlichen Malakka ab, um auf den Sunda-Inseln bald zu verschwinden. Dort erreichen ihre höchste Entwicke- lung die Grastidia, welche weiter westlich fehlen, und mit ihnen die Pedilotia, welche durch ihre schnell abfallenden Blätter den Eudendrobien gleichen, sonst aber viel Eigen- artiges haben ; beide Gruppen erstrecken sich bis zur polynesischen Provinz. Der austro- malayischen und papuanischen Provinz gehört die Hauptmasse von Dendrocoryne an, Arten mit langen keulenförmigen Stämmen und wenigen, meist lederigen Blättern, welche aber auch in die Araucarien-Provinz hinübergreifen und z. B. auf Neu-Caledonien vor- kommen, dagegen östlich kaum über Neu-Guinea hinaus beobachtet sind. Lassen sich somit gewisse Übereinstimmungen finden, lässt sich das Fehlen gewisser östlicher Gruppen im Westen und umgekehrt nachweisen, so giebt es andererseits, wie schon oben er- wähnt, Abteilungen von weiter Verbreitung, ich nenne hier die Subgenera Aporum und Crumenata und die Gattung Sarcopodium, welche sich ohne nachweisbare Unterschiede im vegetativen Bau wie in dem der Blüten über mehrere Provinzen erstrecken. Inner- halb dieser großen Abteilungen zeigt Dendrobium die unerfreuliche Erscheinung der Zersplitterung gewisser Arten in eine ganze Menge sehr ähnlicher, wie wir dies bei allen großen Gattungen der Orchidaceen finden. Die Mühe war keine geringe, in dem Wirrwarr z. T. nach schlechtem Material beschriebener Apora und Grastidia (ich nenne hier die beiden schlimmsten) aufzuräumen. Ob es mir stets und überall gleich gut gelungen ist? Von den 6 anderen Gattungen, welche ich neben Dendrobium anerkenne, sind 3 endemisch in ihren Gebieten. Callista Lour. in Gochinchina, Adrorhixon Hook, in Ceylon (beide sind monotypisch) und die dritte Inobulbon (Schltr.) Kränzl., welche z. Z. auf 2 Arten steht, ist nur aus Neu-Caledonien bekannt. Von den 3 anderen hat Sarco])odium, wie schon oben erwähnt wurde, eine weite Verbreitung vom Gebiet des tropischen Himalaya bis zu den Philippinen und in \ Art (Sarc. jyrasinum) bis zu den Fiji-Inseln, die größte Entfaltung erreicht sie auf Malakka und den Sunda-Inseln, also in der südwestmalayischen Provinz. — Ganz und gar insular mit dem Schwerpunkt der Verbreitung in der papuanischen Provinz ist die Gattung Diplocmdobium, welche west- lich bis Java, östlich bis zu den Fiji-Inseln und Samoa verbreitet ist. — Fast ganz und gar der südwestmalayischen Provinz mit verschwindend wenigen Arten in den benach- barten Gebietsteilen gehört Desmotrichum Blume an; 2 Arten reichen bis zum tropischen Himalaya, Desm. Ritaeanum King u. Pantl. und das sehr weitverbreitete Desm. fim- briatum Blume, dessen Gebiet vom Himalaya bis zu den Philippinen reicht. Einteilung der Gruppe. »Typisch homoplastische, sympodiale Orchideen mit seit- lichen Blütenständen« so charakterisiert Pfitzer die große Gruppe paläotropischer Orchideen, von denen die hier näher zu behandelnden Pflanzen einen gewaltigen Bruchteil bilden. Ich lasse der Definition, welche sich auf morphologische Charaktere stützt, sofort die Merkmale folgen, welche ich speziell für die Dendrobieen als maßgeblich ansehe, und definiere diese auf 4 anhanglose Pollenmassen, angeordnet in 2 deutlich geschiedenen Paaren; ein Merkmal notwendig aber ausreichend, um die mit 8 Pollenmassen ausgerüsteten Erieen abzutrennen. Die Definition Pfitzer's ist zutreffend, obwohl die Fälle einer Fr. Krinzlin. — Orchidaceae-Monundrae-Dendrobiinae. Paira \ . 17 Hinneigung zu monopodialem Wachstum häufiger zu sein scheinen, als Pfitzer, der einige davon recht wohl kannte, angenommen hat; und wenn ich hier erwähne, dass bei Eudendrobien, u. a. bei D. nobile*), ein durch i aufeinanderfolgende Jahre fort- gesetztes Spitzenwachstum beobachtet ist nebst Blütenentwicklung aus den Innovations- trieben und dass bei dem Subgenus Grastidium die enorm langen Stämme eine Reihe von Jahren durch Spitzenwachstum sich verlängern können, so geschieht dies lediglich, um zu zeigen, dass weder Pfitzer noch ich an diesen Vorkommnissen blind vorüber- gegangen sind. Auf jeden Fall hat aber Pfitzer recht, wenn er auf die Neigung, unter- einander gleichlange Triebe zu bilden, und auf die Fähigkeit, Wurzeln nur aus den basalen Stengelteilen zu entwickeln, großes Gewicht legt**]. Solange die beiden Merkmale, das auf den Habitus wie das auf das Gynostemium gegründete, zur Charakterisierung einer Gruppe dienen sollen, genügen sie; für eine Gattung sind sie noch zu allgemein. Pfitzer 's Postulate für den Aufbau sind zutreffend besonders für die langstämmigen Formen, bei weitem weniger und etwas gewunden klingen sie für die mit wenigen, pseudobulbosen Internodien; schließlich ist ihm in den » Pflanzenfamilien« aber doch auf seine Merkmale hin aus der Tribus die Gattung ge- worden. Von den beiden Gattungen, welche er neben Dendrobium zulässt, gründet sich die eine [Aporum) auf eine gelegentlich vorkommende Bildungshemmung, die andere [Latour xa) auf einen Fehler, für welchen, wie es scheint, Bentham verantwortlich ist; im übrigen sind bei ihm Dendrobieae = Dendrobium. Über Eria werde ich später zu reden haben. Eine gleich einseitige Auffassung muss zu Tage treten, wenn man, wie Keichenbach es gethan hat, den Pollenapparat als allein maßgeblich ansieht. Beide Auf- fassungen, obschon sie zu demselben Resultat kommen und sich dadurch zu empfehlen scheinen, sind wegen ihrer Einseitigkeit abzulehnen. Nun sind aber die Perigone, die nach bisheriger Gepflogenheit und auch von beiden obengenannten Autoren gänzlich vernach- lässigt worden sind, auch ganz abgesehen von ihren Farben, keineswegs so durchaus monoton. Lässt man nur 2 Merkmale zu, denen jeder einen Wert einräumen wird, der sich mit Systematik der Orchideen befasst hat — ich meine den Säulenfuß und das Labellum — , so gewinnt die Frage nach der Einteilung ein anderes Aussehen. Die Fassung, welche ich für die Gattungsdiagnose von Dendrobium angenommen habe, ist die von J. Lindley aufgestellte, von Bentham und Hooker in die Genera Plantarum aufgenommene. Sie fordert die Anwesenheit der nach unten gerichteten Ver- längerung des Gynostemiums, den pes gynostemii oder Säulenfuß, und bedingt damit das Vorhandensein eines durch Vereinigung der seitlichen Sepalen mit diesem Säulenfuß gebildeten »Mentum«. Sie betont für das Labellum die Andeutung oder Anwesenheit von 2 oder 3 longitudinalen Linien oder Leisten, oder eventuell das Fehlen aller Anhangs- gebilde. Für den vegetativen Aufbau verlangt sie eine wenn auch nur auf 2 oder 3 Internodien beschränkte Stammbildung, aber ich schließe hier die Formen aus, deren Stamm aus nur 4 Internodium besteht***). Für die Blütenstände ist der axilläre Ursprung verlangt. Selbst mit diesen Einschränkungen ist die Diagnose noch sehr weit gefasst und genügt für den weitaus größten Teil der Arten, welche bisher zu Dendrobium gerechnet wurden, es fallen aber bei der strikten Durchführung dieser Definition eine Anzahl Arten aus, welche z. T. schon durch ihren Habitus sich von dem Dendrobium- Typus unterscheiden, denn die Reduzierung der Stämme auf 4 Internodium bildet einen sehr deutlichen Gegensatz selbst zu den kürzesten Stämmenj das Fehlen eines Mentum beeinflusst das Aussehen der Blüten außerordentlich. Viele der auszuschließenden Arten haben schon früher einmal andere Gattungsnamen gehabt. Über diese älteren Gattungen und woran die Versuche, sie aufrecht zu halten, gescheitert sind, werde ich im *) King a. Pantling, Annais of the Roy. Bot.:Gard. Calcutta VIII. Pt. I. (4 898) 54. **) Pfitzer, Grundzüge einer vergleichend. Morphologie d. Orchid. (4 882) 36. ***) Pseudobulben , welche am Gipfel 2 Blätter tragen, und welche somit aus einem ent- wickelten und einem unentwickelt gebliebenen Internodium bestehen, habe ich der Kürze halber als >uniarticulati« bezeichnet. Dies, um Missverständnissen vorzubeugen. A. Engler, Das Pflanzenreich. IV. (Embryophyta siphonogama) 50. 2 ] 8 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1 . geschichtlichen Teil reden. Auf Grund eingliederiger, kurzer Pseudobulben und des Fehlens des Säulenfußes und eines eigentlichen Menturu wird abzutrennen sein Sarcopodium Lindl. ; als nicht unwesentliches Nebenmerkmal sei die fleischige oder selbst knorpelige Substanz der Blüte erwähnt. Auf Grund der eingliederigen, langen flaschenförmigen Pseudobulben, der hornigen, einblätterigen Scheide und der großen, zarten Blüten, welche denen vieler australischen Caladenia-Avten auffallend ähneln, trenne ich ab Diplocaulo- bium] mag nun das von Beichenbach beobachtete Merkmal der zweierlei Triebe all- gemein zutreffend oder — was wahrscheinlicher ist — nur vereinzelt vorkommen. Es scheidet drittens aus Desmotrichum Blume [Cadetia Gaudich.), welches ebenfalls ein- gliederige Pseudobulben hat, aber von mehr gestreckter Form, sehr vergängliche Blüten, deren Mentum nur von den Sepalen und nicht vom Säulenfuß gebildet wird, und Labellen von z. T. sehr ungewöhnlichen Formen, wie sie sich in keiner anderen Gattung oder Abteilung von Dendrobium finden. Ich füge hier mit einigem Bedenken hinzu: Ino- bulbon, von welchem Dr. B. Schlechter sehr mit Becht sagt, dass die ganze Pflanze stark an Acriopsis erinnert. Die Blüten haben kein Mentum und stehen in einer »panicula«, was hier einzig und allein vorkommt. Das Labellum hat einen auffallend geformten, basalen Callus. Es ist nicht ganz ausgeschlossen, dass diese Gattung einst anders plaziert werden muss, sie hat wenig, was an Dendrdbium erinnert, dagegen sehr viel Eigenartiges, und wir kennen z. Z. die Pollenmassen nur sehr ungenau. — Es ist ferner auszuschließen die hier zum ersten Male genau beschriebene Calli-sta Loureiro mit Blüten ohne Kinnbildung und abweichend in manchen Einzelheiten, obwohl in anderen zu Dendrobkim neigend, und schließlich Adrorhizon Hook, f., die neueste Gattung der ganzen Gruppe, habituell etwas an Bulbophyllum erinnernd, etwas an die Coelogyninen, die Blüte ohne ausgesprochene Ähnlichkeit mit irgend einer anderen, die Säule ohne Fuß, die Blüte somit ohne Mentum und das Labellum ohne Callus; aber die 4 Pollen- massen genau die von Dendrobium. Zwei bisher monotypische Gattungen, Callista und Adrorhizon, eine aus 2 Arten bestehende, Inobulbon, dazu 3 mäßig stark besetzte, Sarcopodium mit 19 oder 20, Diplocaulobium mit ebensoviel und Desmotrichum (oder Cadetia wie es öfter genannt wird) mit z. Z. 27 Arten, also im ganzen ± 70 Arten, von denen eine ganze Anzahl nicht umgetauft zu werden braucht, also ohne allzuviel nomenklatorische Neuerungen, lässt sich die Gattungsdiagnose für Dendrobium auf eine einfachere und bestimmtere Formel bringen und die Gattung selbst von einer Menge dis- crepanter Arten befreien. Die Anordnung der Genera würde folgendes Bild ergeben: Den- drobium, Callista, Inobulbon, Sarcopodium, Diplocaulobium, Desmotrichum, Adrorhizon. Einteilung der Gattung Dendrobium. Ich möchte hier eine Begründung meiner Einteilung, der dabei befolgten Grundsätze und der von mir für die Unterabteilungen gewählten Namen folgen lassen. Ich habe mit den höchst entwickelten Formen be- gonnen und kann mich über Eudendrobium kurz fassen, da meine Auffassung die bisher übliche ist; bei den Unterabteilungen habe ich die Blütenfarbe mit berücksichtigt, soweit dies anging. An das Ende der Eudendrobicn habe ich, Hookers Auffassung folgend, eine kleine Gruppe von { I Arten gestellt, deren Stämme keulenförmig sind, welche im Habitus zu Stachyobium und Dendrocoryne neigen, welche den Blüten nach jedoch echte Eudendrobien sind. Man sieht, dass es selbst in Abteilungen, welche den Typus am besten repräsentieren, nicht an Anklängen an ganz andere Formenkreise fehlt. Im Wuchs schließen sich den Eudendrobien gänzlich an die Nigro-hirsuta*), sie unter- scheiden sich aber durch die borstige Behaarung der Blattscheiden, das sehr lange Mentum und die meist hohen Lamellen auf dem Labellum, alles Merkmale, welche bei den Eu- dendrobien durchgehends fehlen. Ich habe den alten Beichenbach'schen Namen *) Hooker schreibt in diesem Falle, wie in ähnlichen Nigro-hirsutae, Distichophyllae etc. Weswegen er die Feraininform gebraucht hat, weiß ich nicht, da man aber zu diesen adjektivi- schen Formen doch »Dendrobia«, also ein Neutrum, zu ergänzen hat, so gebrauche ich das Neutrum. Fr. Kränzlin. — Orcliidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 4. 19 wiederhergestellt und den von J. Veitch in dem Manual of Orchid Plauts zuerst benutzten Namen »Speciosa« abgelehnt, obwohl dieser auch Eingang in Hooker's Flora of Brit. India gefunden hat, und zwar teils aus Gründen der Priorität, teils deswegen, weil der Reichenbach'sche Name gerade die nichtblühenden Pflanzen gut charakterisiert. Was sich dagegen sagen lässt, weiß ich; aber zunächst gehören die paar Dendrobien, welche sonst noch behaarte Blattscheiden haben {!). conostalix z. B.), so ganz anderen Formen- kreisen an, dass sie niemand mit den Nigro-hirsuta verwechselt, und dann ist es doch ein ander Ding um ein konstant auftretendes Merkmal als um ein gelegentliches. Einen übereinstimmenden vegetativen Aufbau und ein langes Mentum der Blüte, aber meist völlig anhanglose Labellen zeigt die gewaltige Abteilung Pedilonum, welche in eine Anzahl von Gruppen zu zerlegen unbedingt nötig war. Von früheren Einteilungen existiert nur eine gut kenntliche, die bereits von Lindley geschaffene Gruppe der Gera- tobia, welche ich beibehalten habe, ausgezeichnet durch verlängerte, oft gedrehte Petalen. Den von Herrn Dr. Schlechter in Schumann u. Lauterbach, Beitr. angewandten Namen Strebloceras*) lehne ich als überflüssig ab. Eine ganze Anzahl hat kurze, gedrängte Blütenstände und Blüten mit sehr langem Mentum ; ich habe sie als Capitata zusammen- gefasst. Eine dritte Gruppe, zu der die altbekannten D. Kuhlii, Hasseltii, Mohlianum gehören mit kurzen ährenförmigen oder rispen förmigen Blütenständen, habe ich Glomerata genannt, und nun bleibt schließlich ein kleiner Best von Arten — 4 im ganzen — übrig, welche auffallend kurze Scheinsporne haben, die Brerisaccata. Zu den Pedilona glomerata gehört auch die kleine 3 Arten starke Gruppe Amblyanthiis**) Schltr. Die bisher aufgezählten Abteilungen bestehen zum überwiegenden Teil aus laub- abwerfenden Arten, welche aus den blattlosen Stämmen der vorigen Vegetationsperiode blühen, die nun folgenden Abteilungen haben mit den bisherigen die langgestreckte, vielgliederige Stammbildung gemeinsam, blühen aber aus den beblätterten Stämmen und behalten ihre Blätter eine Reihe von Jahren bis zum völligen Absterben des ganzen Triebes. Es sind dies Grastidium und Aporum. Um die zweite der Reihe nach gleich vorweg abzuthun, so ist über sie und ihre Abgrenzung nie Zweifel gewesen und meine Auffassung deckt sich mit der bisher üblichen, über die Gründe, derentwegen sie wieder als Subgenus zu Dendrobium. zu stellen ist, habe ich an anderer Stelle gesprochen. Anders steht es mit Grastidium , für welche Abteilung spätere Autoren bis auf die allerneueste Zeit den alten Namen Blume 's verworfen haben, um neue, meist nicht sehr glücklich gewählte zu machen. Hooker nannte sie Distichophyllae, der Name besagt gar nichts, da bei reichbeblätterten Dendrobien eine andere Blattstellung als die zweizeilige überhaupt nicht vorkommt. Hätten Hooker oder Ridley., der denselben Namen gebraucht, andeuten wollen, dass die Blätter durch Drehung des Blattgrundes sich positiv heliotropisch in 2 Reihen rechtwinklig zur Ebene ihrer Insertion einstellen, so hätte ein Name, der dieser auffallenden Bildung Bechnung trug, Beachtung verdient, dies haben beide Autoren übersehen. Die von Herrn Dr. Schlechter geschaffenen Gruppen und Namen XI. DiantJie und XII. Monanthos***) sind ebenfalls abzuweisen. Zunächst ist es bekannnt, dass ein- und zweiblütigc Blütenstände (oder bei besonders guten Exemplaren auch einmal mehrblütige) an einem und demselben Stamme auftreten können und dass man auf solche Merkmale keine Abteilungen macht. Eine ganze Anzahl der bekanntesten Eudendrobien sind »Dianthe« oder »Monanthos*. Man hat früher in England diese Arten unter dem Namen Biflora zusammengefasst, ein Verfahren, das schon Pfitzcr als unzulässig beanstandete. Gegen alle diese misslungenen Namen trifft der alte von Blume gewählte und von mir hiermit wiederhergestellte den Kern der Sache: yqaaxidiov (»Grünzeug«, um eine etwas barocke aber wörtliche Übersetzung zu wählen), immergrüne Dendrobien im Gegensatz zu laubabwerfenden Arten. Es ist *) Schumann u. Lauterbach, Nachträge zur Flora d. Deutsch. Schutzgebiete in d. Südsee G9. **) Ebenda 150. ***} Schumann u. Lauterbach, 1. C 450. 20 Fr- Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1 . nötig, auch diese gewaltige, dem östlichen Monsungebiet angehörige Gruppe zu zerlegen; dass sie — leider — als Gattung ebensowenig zu halten ist, als Aporum, habe ich an anderer Stelle erörtert. Die Unterabteilungen, welche wesentlich auf die Blätter, z. T. auch auf die Blüten hin sich aulstellen lassen, sind: {. Conostalix, welche sich mit ihren rauhen oder behaarten Blattscheiden unmittelbar an die Niyro-Jiirstrfa anschließen und den Übergang bilden. 2. Angustifolia s. Bambusacea , durch den letzteren Namen genügend charakterisierte Arten mit meist sehr zarten, äußerst hinfälligen Blüten. 3. Eugrastidium, die an Arten reichste (iruppe, mit meist breiteren Blättern und scharf auf einen Halbkreis gekrümmten Blüten, welche, wie oft bei diesen großen Gruppen, sich nur durch sehr minutiöse Merkmale unterscheiden lassen. Die vierte (Iruppe bilden die Revoluta, mit einer nicht sehr großen Anzahl von Arten, welche durch ihre ziemlich großen, teils flachliegenden, teils zurückgerollten Blumenblätter an manche Eudcndrobia erinnern, welche aber stets aus beblätterten Stämmen blühen und in den Blüten doch mehr An- klänge an die echten Grastidia haben. Ich verhehle nicht, dass dies eine Gruppe ist, welche, wie so manche, sich einem strikten Canon nicht fügen will, der zu Liebe man aber nicht Tribus auf Tribus häufen darf, solange man nicht überhaupt auf alles, was einer, geschlossenen Ordnung gleicht, von vornherein verzichtet. Die Apora sind scheinbar besser charakterisiert, als sie es in Wirklichkeit sind. Lediglich ihre reitenden, in eine Art Scalpell zusammengezogenen Blätter bedingen einen Unterschied, den man nicht zu hoch einschätzen sollte. Sie zerfallen in die Abteilungen der Holophylla mit ganz beblätterten und der Hemiphylla mit oben unbeblätterten Stämmen, und die letzteren wieder in die mit überall gleich dicken und die mit unten verdickten Stämmen, diese aber haben wiederum sehr enge Beziehungen zu den Grumenata und die Unterschiede verwischen sich durch eine Reihe von Arten mit Blättern, welche allmählich von der Scalpellform in die drehrunde und von dieser in die schmal lineale Form, übergehen. Ich habe an anderen Stellen darauf hingewiesen, dass auch die spindelförmige Verdickung der unteren Internodien, welche noch P fitz er stark betonte, ein Merkmal sehr sekundären Wertes ist und, wenn ich auf die Apora als sechste Ab- teilung die Grumenata folgen lasse, so verwende ich hierbei z. T. andere Merkmale, als als nur die des Stammes, unter anderen die des Labellums, bei dem der mittlere Lobus mehr auf als zwischen den beiden seitlichen liegt und in seiner Größe außerordentlich variabel ist, sowie die zarte Struktur der sehr schnell welkenden Blüten. Es ist arbiträr, ob man hier die Gruppe der Strongyle beibehalten oder sie zu den Grumenata stellen will. Es sind kleine Pflanzen mit drehrunden Blättern, die Stengel aber nicht mit fusiformer Basis, die Blüten meist zart wie bei Grumenata, in der Form des Labellums mehr an Aporum erinnernd. Die Blütenstände sind, wie bei den Apora, Knäuel suc- cedaner Blüten. Betreffs des Namens sei bemerkt, dass ich den alten Namen beibehalten habe, Hooker hat die Abteilung Virgatae genannt, das ist ein ziemlich nichtssagender Aus- druck, denn wie viele Dendrobien giebt es nicht mit rutenförmigen Stämmen! Mit den Grumenata enden die Abteilungen, deren Arten lange, oft aus vielen Internodien bestehende Stämme haben mit — theoretisch wenigstens — überall gleichwertigen d. h. Blätter tragenden Stengelgliedern. Es folgen nun solche, bei welchen auf einige wenige, oft sehr dünne basale Internodien mit ganz unterdrückter oder schnell vorübergehender Blattbildung die obere Partie des Stammes sich besser entwickelt und nur am oberen Ende eine geringe Anzahl von 2 — 3, oder auch nur I Laubblatt trägt. Aus der Achsel desselben oder eines reduzierten Blattes entspringt dann der Blütenstand. Es sind also meist keulenförmige Stämme mit i — 3 ausdauernden Blättern. Die Dendrocoryne-Gvuppe, welche hier folgt, ist insofern unbequem, als sie keinerlei Übergänge zu den übrigen Dendrobien zeigt, sondern dass sie mit ihren Beziehungen über die Gattung hinausweist, aber die wichtigsten Merkmale der Blüten sind noch durchaus die von Dendrobium. Ich stelle an die Spitze die kleine Gruppe, deren schönster Vertreter D. tokai Reichb. f. ist, welche durch ihre im Vergleich zu anderen kurzdauernden Laubblätter an die Eudendrobien erinnert. Ihnen folgen die Superbientes, mit schlanken Stämmen, welche Fr. Krünzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars I. 21 bald spindelförmig bald keulig sind, zu ihnen gehören bekannte Arten wie D. Phalae- iwpsis, biyibhuiu . s/fperbiens und andere seltenere Schönheiten unserer Kulturen. Die dritte und vierte (iruppe folgen demselben Plan, nur dass die Stämme eher cylindrisch oder eng-llaschenförmig sind als keulenförmig, es sind dies die Speciosa und ihre ver- kleinerte Ausgabe die Gracilicaulia, und schließlich füge ich hier die von Dr. Schlechter als selbständige Tribus betrachteten PlntycauJa an; höchst sonderbare, durch ihre gelben, flachgedrückten Pseudobulben gut charakterisierte Gewächse. So sonderbar es bedünken mag, Arten wie D. phalaenopsis , tokai, canalicidaüon , speciosum und lameUatum in eine (iruppe zu stellen — und ich gebe zu, dass es auf den ersten Blick etwas Be- fremdendes hat — so ist doch der ganze Bauplan dieser Gewächse ein und derselbe. An die Stach yobia schließt sich eine Untergattung an, welche anfänglich von mir als selbständige Gattung behandelt war, nämlich Dendrocoryne. Es sind Pflanzen, welche habituell unmittelbar die großen Stachyobia- Arten wiederholen, bei denen aber die seitlichen Sepalen ein gradatim abnehmendes, schließlich fast völlig aufhörendes Mentum bilden, bei denen das Labellum eine Entwicklung der beiden seitlichen Lamellen oder Leisten zu einem dicken, massiven, auf der Oberseite meist mit einer Längsfurche ver- sehenen Callus zeigt. Ich kenne die Studien des Herrn A. Finet sehr wohl, welcher in diesen dicken Protuberanzen das mediane Staubblatt des inneren Staminalkreises sieht, und ich bin keineswegs unzugänglich für die Gründe, welche mir darzulegen 3fr. Finet die Güte hatte, ich wage aber doch nicht, hier die letzten Konsequenzen zu ziehen, in diesen Protuberanzen ohne weiteres dies sechste Staubgefäß zu sehen und das Auftreten dieses Staubgefäßes ohne weiteres als Gattungscharakter zu verwerten. Vorläufig ist es vorsichtiger, sie als die ins Extrem gesteigerten seitlichen Lamellen oder Leisten zu betrachten. Die Unterschiede steigern sich von Formen, wie D. aemulum B. Br. sie zeigt, eine Art, welche von Dendrobium zu trennen unnatürlich wäre, und von D. Cuthbertsoni F. Müll., welche hiex-her gehört, obwohl sie ein langes Mentum hat, zu Arten wie D. spectabile (Latourea), welches kein Mentum besitzt, aber einen enormen Callus. Es liegt bei dieser Art ein etwas extremer Fall vor, wie er in großen Gattungen öfter vorkommt, aber vorsichtig zu behandeln ist und auf den ich bei der Wichtigkeit der vielgenannten Pflanze etwas näher eingehen muss. Zweifellos war Blume zu seiner Zeit im Becht, als er auf dieses sehr auffallende Gewächs hin seine Gattung Latourea aufstellte. Seine Auffassung stützt sich auf die Gleichartigkeit der Sepalen und Petalen, das Fehlen des Mentum, die Ähnlichkeit des vorderen Teils der Lippe mit den übrigen "t Blättern und den gewaltigen Callus auf dieser. Ich habe nicht genau ermitteln können, wem die Priorität gebührt, alle diese Hauptsachen übersehen und ein absolut nebensächliches Moment der Diagnose zur Hauptsache gemacht zu haben, nämlich die lockere Vereinigung der beiden Seitenlappen des Labellums. Auf ein Merkmal von dieser Geringfügigkeit hin hätte ein Botaniker wie Blume nie eine Gattung gemacht; wer das behaupten konnte, hatte weder eine Ahnung von der Gründlichkeit Blume's noch von der Pflanze. Nun ist Latourea neuerdings unter Wiederholung des alten Fehlers von den zu- sammengewachsenen Seitenlappen des Labellums von Herrn Dr. Schlechter zum Bange einer Sektion erhoben, ausgestattet mit einer Charakteristik, welche genau zu Dendro- coryne passt. Dagegen lässt sich zunächst sagen, dass ein Bedürfnis nach einem neuen Namen nicht vorlag, dass es ferner nicht angeht, einen Namen, für den ein sehr klarer Inhalt vorhanden ist, derartig umzudeuten und ihm einen Sinn unterzuschieben, den er nicht hat. Es lässt sich viel dafür sagen, wenn man Latourea als monotvplschc Caltung beibehalten will, ebensogut wie es sich verteidigen lässt, wenn man sie zu Dendrobium stellt. Ich habe, wie sich hiernach von selbst versteht, den Namen Latourea als Sektionsnamen ablehnen müssen. — Die von mir gewählten Namen der beiden ersten Unterabteilungen Tnir-ln/tlict-a und Ldotheca rechtfertigen sich ohne weiteres; die Behaarung der Sepalen, Ovarien und Blülenstiele ist ein sehr auffallendes Merkmal, und nach ihm gruppieren sich zwanglos Arten, welche einander sonst sehr ähnlich, aber durch die Behaarung verschieden sind. Weniger zufrieden bin ich mit Euphlebium. Man steht aber angesichts dieser 6 Species vor dem Dilemma, mindestens 3 Gattungen 22 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars i. machen zu müssen, oder sie , wenn man sie überhaupt zu Dendrobium rechnet, und da sie zu keiner der beiden anderen Unterabteilungen passen, zu einer kleinen Tribus zu vereinigen. Denjenigen, welche dies tadeln, werde ich mich gern anschließen, so- bald eine allseitig befriedigende Unterbringung dieser 6 schwierigen Arten von ihnen gefunden ist. Strenggenommen sollte als letzte Untergattung zu Dendrocoryne noch Bolbodium aufgeführt werden, denn es sind Pflanzen, welche denselben Typus auf winzige Ab- messungen reduziert zeigen, da aber diese Gewächse auffallend lange Sympodien bilden im Gegensatz zu den meist kurzen von Stachyobium, da ferner ihre Blütenstände doch meist auf Büschel von Bracteen reduziert sind, aus denen succedan die Blüten ent- springen, so habe ich Bolbodium als Subgenus beibehalten. An den Schluss der Dendrobium- Arten habe ich schließlich Rhiiobium gestellt, mit Stämmen, welche auf ein einziges Internodium gekürzt sind, mit ganz eigenartigen Blättern, aber mit Blüten, welche durch ein langes Mentum und die sämtlichen Merkmale als Dendrobien gut legitimiert sind. Dies meine Einteilung und die Gründe für sie. Ich habe mit den alten bekannten Namen der großen Unterabteilungen auszukommen gesucht und nur innerhalb dieser kleinere Gruppen mit neuen Namen gebildet, aber nur insofern, als das, was bisher ein oft recht alter Speciesname war, nun ein Name geworden ist, der als Typus einer Gruppe ähnlicher Arten dient. Neue Tribus und für sie neue Namen zu schaffen lag um so weniger ein Bedürfnis vor, als seit Blume 's Zeiten ein überreicher Vorrat an beiden vorhanden ist, gegründet auf das eingehende Studium von Arten einer der reichsten Dendrobium-Vro\'mzen und der an verschiedenen Typen reichsten, die es über- haupt giebt, nämlich der Sunda-Inseln. Für das, was schon einmal gut gesagt worden ist, einen neuen Ausdruck zu suchen, scheint mir eine Versündigung an den Männern, an deren Werk wir weiterarbeiten. Zuzugeben ist, dass neue Funde uns die Gesichts- winkel ändern können, aber, wenn auch die Anzahl der neuen Arten gewachsen ist und nach völliger Erforschung mancher östlichen Distrikte noch eine Weile wachsen wird, so sind (mit einziger Ausnahme von Inobulbon) neue Typen nicht entdeckt worden; was an neuen Arten bekannt ward, hat unschwer seinen Platz gefunden. Ich bin mir wohl bewusst, dass manche Art in ihrer jetzigen Gruppierung angefochten werden wird und es kann, aber nach jahrelangen mehrmaligen Umstellungen kam ich nicht über die hier vorliegende Gruppierung hinaus, und noch immer sind Lindley's vor jetzt 50 Jahren geschriebene Worte nicht völlig entkräftet, mit denen er die Einleitung seiner letzten Bearbeitung der indischen Dendrobien schloss*): >In forming the sections now pro- posed, it will be seen that a regulär sequence of the most nearly allicd forms is not wholly obtained. However desirable, indeed such an arrangement may be in theory, it is certainly unattainable in practice in cases where great numbers of species are brought together; for the points of ressemblence and difference are so various and complicated, that, like countries in a geographical map when placed in a continuous series, some must of necessity be dissevered from those to which they are conterminous in nature. « Geschichtliches. Die Gattung Dendrobium hat, so wie 0. Swartz sie im Jahre 1799 aufstellte, insofern nicht viel Änderungen erfahren, als sie von vornherein mit einer sehr weitgefassten Diagnose ausgestattet war, die zu erweitern keine Veranlassung vorlag, welche enger zu fassen sich lange als unthunlich erwiesen hat, so wünschens- wert dies gewesen wäre, welche in einigen wesentlichen Punkten einzuschränken hier versucht ist. Die Diagnose, welche Swartz verfasste, war lediglich auf die Blüte basiert und auch da noch, soweit das Labellum in Betracht kommt, reichlich verschwommen: die vegetativen Verhältnisse waren völlig außer Betrachtung geblieben. Da nun aber auch die Pollinien völlig unberücksichtigt geblieben waren, so kam mit allen diesen *) Contributions to the Orchidology of India (Journ. Linn. Soc. III. [4 859] 2). Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1. 23 Unterlassungssünden eine Diagnose zu Wege, welche ebensogut auf amerikanische Maxiilaria- und Lycaste-Arlen , wie auf asiatische Dendrobien passte und sonst noch einiges; auf der klassischen Tafel (Nova Acta Reg. Soc. Upsal. Vol. VI. (1799) t. 5) ist denn auch als Hauptbild eine Blüte abgebildet, welche ziemlich gut Lycaste Bar- ringtoniae Lindl. darstellt, eine Pflanze centroamerikanischer Herkunft, daneben steht eine Blüte, welche D. nwniliforme darstellen soll, und schließlich eine kleine Blüte, für welche man 4 Namen zur Auswahl erhält: I). biflorum (was absolut nicht stimmt), D. sertularioides (jetzt Pleurothallis sertularioides), D. racemiflorum (jetzt PleurothalHs oblongifolia) , D. ruscifolium (jetzt Pleurothallis ruscifolia) etc. Dies »etc.« stimmt vortrefflich, und diese beiden Bildchen c und d stimmen noch zu beliebig vielen Orchi- deen. Der Ausführung nach stehen diese Swartz'schen Abbildungen wesentlich tiefer als die des Werkes von Feuillee vom Anfang des achtzehnten Säkulums, von Aublet, von Rumph, von Cavanilles ils.w. ganz zu geschweigen. Sie sind nicht etwa für die Zeit, in der sie erschienen, gut; nein, sie sind auch für diese Zeit minderwertig. Der Text enthält in bunter Reihe Arten von Lycaste, Epidendrum, Oberonia, Jotiopsis, Pleurothallis und nach \ 6 falschen 3 echte Dendrobium- Arten , welche rein aus Ver- sehen in diese Gesellschaft gekommen zu sein scheinen. — Alles dies wiederholt sich wenig variiert in den Kongl. Vetenskaps Acad. Nya Handl. XXI. (1800) S. 246 u. f. und, abgesehen von etwas ausführlicheren Beschreibungen, in Schrader's Neuem Journal I. (1806) S. 92 u. f. und im 4. Band von Willdenow's Species Plantarum. Und nun ist auf ein Dokument von dieser in allen Punkten unklaren Fassung die größte Gattung paläotropischer Orchidaceen gegründet. Die Gefahr, welche in dieser viel zu weit und zu verschwommen gefassten Diagnose lag, hat C. L. Blume richtig gewürdigt, und in den »Bijdragen tot de Flora van Nederl.-Indie« hat er eine Anzahl von Gattungen aufgestellt, welche er als *Den- drobii species Swartz« bezeichnete. Ich setze seine prägnante und in der Hauptsache zutreffende Motivierung mit allen stylistischen Sonderbarkeiten hierher, wie wir sie in den Bijdragen < 7 de Stuck (1825) S. 320 finden: »Species Orchidearum Javanicarum ad genus Dendrobii Swartz referendae habitu tarn dissimiles sunt, ut non haesitavi (sie!!) eas describere in tot genera, quot sectiones in conspectu generum indieavi«. Über diese Blume'schen Genera wird weiter unten zu handeln sein. Zunächst ist aber noch ein weiterer schwerer Verstoß, welchen 0. Swartz begangen hat, festzustellen. Swartz hat die Loureiro'sche Gattung Callista einfach mit Stillschweigen übergangen, sei es, dass .er sie anfänglich vergessen hat, sei es, dass sie ihm störend war, weil sie ihn genötigt hätte, seine inzwischen aufgestellte Gattung Dendrobium einzuziehen. Jeden- falls hat er es unterlassen, sich mit ihr auseinanderzusetzen, was auf alle Fälle geboten war, und hat sie einfach totgeschwiegen. Loureiro hat zu einer Zeit geschrieben, in welcher ein fester Canon technischer Ausdrücke noch nicht vorlag, wer aber seine Diagnose liest, gewinnt notgedrungen den Eindruck, dass es sich um eine Blüte handelt mit 3 einander ähnlichen zusammenstehenden Blättern, 2 längeren, welche »infima basi turgida« sind, was wir jetzt »excavata« nennen, einem hier »corolla« genannten Blatt, welches ein labium inferius bildet (unser jetziges labellum), von dem wir noch erfahren, dass es auf der Oberfläche behaart und trichterförmig zusammengerollt sei. Mit diesen Merkmalen (ich habe hier nur die deutlich verständlichen Stellen hervorgehoben) ergiebt sich das Bild einer Blüte, welche nichts anderes sein kann als ein Dendrobium, oder etwas dem sehr Ahnliches. Und nun herrscht seit O. Swartz' Zeiten über diese Pflanze, von der wir noch den im Superlativ geschriebenen Gattungs- und einen ähnlich klingen- den Speciesnamen haben, völliges Schweigen*). Lindley im »Orchidacearum Sceletos« *) Als ich diesen Teil der Einleitung schrieb, ahnte ich nicht, dass ich die Freude haben würde, das rätselhafte Gewächs lebend untersuchen zu können. Im Oktober dieses Jahres erhielt ich lebende Blüten, deren Untersuchung mir bewies, wie gut Loureiro's Diagnose sei. Die Exemplare 'samt Photos; stammten aus der Sammlung des Dr. Goldschmidt in Essen, der die Pflanze in Antibes erwarb. 24 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1 . erwähnt die Namen mit Fragezeichen, in den Genera et Species (1838) wird Ceraia Lovir. bei Dendrobium erwähnt, weil der Autor sie mit einer gewissen Tafel in Rumph's Herbar. Amboinense verglichen hatte; von Callista — nichts. St. Endlicher zitiert nur die Namen, und vor allen Dingen II. G. Reichenbach, welcher die ganze Frage und Loureiro's Originalexemplar im British Museum gekannt und sogar mit der Notiz »Est Dendrobium« versehen hat, schweigt sich öffentlich gänzlich über die Frage aus. War es ihm peinlich, (dem von ihm doch stark überschätzten) 0. Swartz einen schweren Fehler nachweisen zu müssen ? Einmal in den Xenia gelegentlich von Thrix- spermum streift er die Frage, um schnell wieder abzuschwenken. Bentham in den Genera (III. 498) deckt sich mit Reichenbach's Autorität •»Callista Lour. ex Reichb. charactere utriusque generis (das andere Genus ist Ceraja) imperfecto<. Übrigens ist durch die Nomenklatur-Regeln des Wiener Kongresses 1905 die Sache in der Weise entschieden worden, dass der Name Dendrobium Swartz beibehalten werden soll, selbst wenn es sich nachweisen lassen sollte, dass Callista Lour. absolut identisch sei mit Dendrobium. Ich habe mich mit der Schwierigkeit, welche die Pflanze und die ganze daran hängende Frage bietet, in der Weise abzufinden gesucht, dass ich Callista als z. Z. monotypische Gattung wiederhergestellt habe. Eine Gattung auf sehr knapper Basis — das weiß ich selbst sehr genau, aber immer noch der gangbarste Weg aus der Verlegenheit, welche durch eine unklar angelegte, ins gewaltige angeschwollene Gattung verursacht ist, welche ihren Namen strenggenommen nicht ganz einwandfrei zu führen schien. Wie schon oben erwähnt, hat L. C. Blume es versucht, die durch Swartz' Diagnose verursachte Konfusion dadurch zu beseitigen, dass er unter starker Berücksichtigung der vegetativen Merkmale und des Mentum der Blüte eine Anzahl neuer Gattungen schuf: Pedilonum, Onyckiit?n, Desmotrichum , Grastidium, Aporum, Macrostomium und Oxystophyllum. Hierbei machte er nur den einen Fehler, dass er es unterließ, Dendrobium selbst schärfer zu präcisieren. Es war somit eine rein nach der negativen Seite entwickelte Kritik und sie litt ferner insofern an einem Zuviel, weil mindestens die beiden letzten Gattungen auf jeden Fall neben Aporum überflüssig waren. Leider lässt sich nun aber Pedilonum nicht als Gattung halten, einerseits weil es durch seine vegetativen Merkmale mit den Eudendrobien völlig übereinstimmt und dann, weil sein Hauptmerkmal, der lange Säulenfuß, sich auch bei typischen Eudendrobien findet und bei den Nigro-hirsuta [D. formosum und Verwandte). Onychium und Desmotrichum enthalten sehr discrepante Bestandteile und nur Grastidium (bei Blume nur 3 Arten stark) ist so eigenartig, dass man in Versuchung kommen könnte, es als Gattung selb- ständig zu machen; dann allerdings unter noch schärferer Betonung gewisser Charaktere. Wenn Blume die Gattungen für seine Zeit gut charakterisiert hatte, so versah er es bei den Diagnosen der Arten, von denen alle viel zu kurz abgefasst sind. Unter diesen Umständen und bei dem Mangel an gutem Material war es J. Lindley nicht zu ver- denken, wenn er es nicht für geraten hielt, Blume auf diesem Wege zu folgen, son- dern wenn er den alten Namen mit ne'uem Inhalt ausgestattet beibehielt. Mehr als den Namen hat er von Swartz nicht übernommen, was er hinein legte, waren seine Ideen, war seine Auffassung und wie immer traf er das Richtige. Er behielt zunächst Aporum bei: die Folgezeit hat ihn dann gelehrt, dass gerade diese Blume'sche Gattung hinfälliger ist als z. B. Grastidium, denn einige Arten bieten Anklänge an die Cru- menata und an Stronyyle durch Formen, welche Lindley noch nicht kannte. 28 Jahre später hat J. Lindley dann noch einmal die Hand an diese schwierige Gattung gelegt und ein System von Unterabteilungen geschaffen, welches mit geringen Abweichungen und Streichungen bis heute dauerte. Reichenbach hat nichts Besseres an die Stelle zu setzen vermocht, Bentham ist in den »Genera Plantarum« ihm gefolgt und die hier befolgte Einteilung, über welche der Verfasser zusammen mit dem verstorbenen Prof. Pfitzer noch viel verhandelt hat, lehnt sich in mehr als einem Punkte an Lindley's Einteilung an. Dcndrobium. 25 Clavis generum. A. Caules multiarticulati, rhizoma breve. a. Labellum nudum v. lineis aut lamellis vix elevatis prae- ditum (addita saepius breviore mediana). a. Sepala lateralia cum pede gynostemii mentum formantia, labellum ecallosum v. utplurimum lineis elevatis prae- ditum 275. Dendrobium Swartz. ß. Sepala lateralia vix inier se connata, a pede gyno- stemii libera, labellum pilosum ceterum ecallosum . 275a. Callista Lour. b. Labellum basi callosum, mentum nulluni. Caules breves, manifeste articulati, internodia annulata, longe filamentosa 27 5b. Inobulbon Schlechter et Kränzl. B. Caules uni-, rarius (bi-) articulati, rhizoma longe repens. a. Labellum trilobum, racemi pseudoterminales. a. Flores magni, carnosi, singuli v. plerumque in race- mum dispositi, labellum saepissime omnino nudum 2 75 c. Sarcopodium Lindl. {}. Flores magni, tenerrimi, fugaces, labellum plerumque lineis v. cristis 2 praeditum 27 5 d. Diplocaulobium Reichb. f. y. Flores mediocres v. parvi, ephemeri, labellum saepius antice flabellatuni v. pilosum 276. Desmotrichum Blume. b. Labellum simplex, racemi laterales ponc basin pseudo- bulborum . 27 7. Adrorhixon Hook. f. 2 75. Dendrobium Swartz. Dendrobiwm*) Swartz in Nova Act. Soc. Sc. Upsal. VI. (1799) 82 et in Schrad. Journ. H. (1799) 234 et in Schrad. neu. Journ. I. (1806) 92; Batsch, Tabula affin. (1802) c.'tab.; Willd. Sp. pl. IV. (1805) 132; Pers. Enchir. II. (1807) 522; R. Brown, Prodr. I. (1810) 332; Ed. Nees ab Esenb. I. 188 (Verm. bot. Schrift. II. 38) et in Ait. Hort. Kew. ed. 2. V. 212; Poir. Dict. XIII. (1819) 56; D. Don, Fl. Nepal. (1825) 33; Sprengel, Syst. III. (1826) 738 et Gen. II. (1831) 67 3; Brongn. in Duperrey, Voy. Bot. 203 t. 41 ; Lindl. Orch. Scel. (1826) 17 et Gen. et Spec. Orch. (1830) 74; Endl. Gen. (1837) 192: Meissn. Gen. (1842) 370; Schauer in Nov. Act. Leop. XIX. Suppl. (1843) 430; Blume, Rumphia IV. (1848) 39; Reichb. f. in Walp. Ann. HI. (1853) 532 et VI. (1861) 279; Lindl. in Journ. Linn. Soc. III. (1859) 1 ; Benth. Fl. austral. VI. (1 873) 275; Benth. et Hook, f. Gen. III. pt. 2. (1883) 498; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. (1890) 710 et VI. (1894) 183; Bailey, Uueensl. Fl. V. (1902) 1521; J.J.Smith, Fl. de Buitenz. VI. (1905) 306. — Aclitäa Griff. Notul. (1851) 320; Lindl. in Journ. Linn. Soc. III. (1859) 9. — Aporum Blume, Bijdr. (1825) 334; Pfitz. in Engl.-Prantl, Pflzfam. II. 6. (1888) 175. — Bol- hvlumi Lindl. Veget. Kingd. (1847) 181. — Cadetia Gaudich. in Freyc. Voy. Bot. (1826) 422. — Ceraia Lour. Fl. Cochinch. I. (1790) 518. — Goelandria Fitzgerald, Orch. I. pt. 7. (1882) t. 2. — Diehopus Blume, Mus. Bot. Lugd. Bat. II. (1856) 176. — Ditulima Raf. Fl. Tellur. IV. (1836) 41 (= Aporum aneeps). — Eudeisa Raf. 1. c. (1836) 51 (== D. densiflonim). — Froscula Raf. 1. c. (1836) 44 (= D. longicornu). — Orasti- dium Blume, Bijdr. (1825) 333. — Keranthes Lour. ex Endl. Gen. PI. (1836) in syn. — hatowea Blume, Ruinphia IV. (1850) 41 t. 195 et 199. — Macrostomium Blume, Bijdr. (1825) 335. — Onychium Blume 1. c. (1825) 323. — ürmostcmma Raf. Fl. Tellur. IV. (1836; 38 {—D. moniliforme). — Oxystophyllum Blume, Bijdr. (1825) 335. — Pedilonum Blume 1. c. (1825) 320. — Pierardia Raf. Fl. Tellur. IV. (1836) 41 (= D. Pierardi). — Sarcostoma Blume, Bijdr. (1825) 339. — Schismoceras Presl, Reliqu. Haenk. I. 18 27) 96 t. 31 {Aporum). — Stachyobium Reichb. f. in Card. Chron. (1869) *' dornen derivatum a d'tvtfQov (arbor) et lioio (vivo). 26 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars I. 785. — Thelychiton Endl. Fl. Norf. (1833) 32. — Thkuunia Raf. Fl. Tellur. IV. (1836) 47 (= D. moschatum). — Tropilis Raf. 1. c. II. ( 1 836) 95 (= D. aemulum). Sepala lateralia cum pede gynostemii in mentum antice apcrtum aut plus minus clausum coalita; sepalum dorsale parti anticae lateralium aequale, liberum. Petala aut sepalo dorsali aequalia aut majora, interdum bene longiora, plus minus torta. Labellum ple- rumque apici pedis gvnostemii adnatum , integrum v. plica insiliente utrinque pseudo- trilobum, aut re vera trilobum, rarius cum pede gjnostemii longius connatum; discus labelli aut omnino nudus aut velutinus, saepius lamellis 2 v. 3 rarius in callum proprie sie dicendum incrassatis onustus. Gynostemii pars libera brevis, facies antica saepius fovea magna stigmatica oecupata, pes gynostemii fere semper plus minus excavatus, interdum neetarifer; stelidia fere semper praestantia simplicia aut rarius biloba; fila- mentum tenue, subulatum aut filiforme; anthera semiglobosa, rarius conica, antice retusa, saepius ibi papulosa, bilocularis; pollinia 4, per paria sibi adjacentia, pyriformia, aequalia s. externa paulum minora; rostellum parvum, in lamellulam transversam, angustam reduetum. Capsula ovoidea v. obovata. — Herbae epiphyticae, caules pluri- ad multiarticulati, cylindracei aut clavati, longiores semper penduli, breviores erecti. Folia aut deeidua aut persistentia. Flores aut in racemos pauci- ad multifloros dispositi, aut e bracteolis paleaceis erumpentes, semper singuli, succedanei, saepius fugacissimi. Plantae per totam regionem tropicam Asiae et Australiae e montibus Himalaicis ad Maris Pacifici insulas majores fere ubique obviae, multae silvarum primaeviarum grande decus. Nota. Quae omisi e generibus in Indice Kewensi sub Dendrobio enumeratis aut genera sunt a me restituta aut omnino non huc pertinent ut Scaredederis (sphalmate Scandederis) Thou. Orch. II. Afr. t. 90 et Calcatrippa Heist. genus Ranunculacearum. Clavis subgeiierum generis Dendrobii. Gaules elongati plerumque cjlindracei, rarius subclavati, pluriarti- culati. Flores magni, plerique in racemos bifloros dispositi, rarius racemosi. Mentum breve Subg. I. Eudendrobium. Ut praecedentes, vaginae foliorum nigro-hirsutae. Mentum elon- gatum, flores plerumque candidi Subg. II. Nigro-hirsuta. Caules ut in praecedentibus. Flores in racemos pluri- multifloros, interdum capitatos, dispositi, mentum elongatum .... Subg. III. Pedilonum. Caules tenues, multiarticulati, foliosi. Flores fere semper in race- mos bifloros, vaginis corneis inclusos dispositi Subg. IV. Grastidium. Caules multiarticulati, foliosi, basi saepius incrassati. Folia equitantia, persistentia. Flores in glomerulis plurifloris succe- danei, parvi Subg. V. Aporum. Caules pauci-pluriarticulati, tenui-cylindraeei. Folia teretia. Flores e gemmulis bractearum Orientes, singuli v. succedanei, fugaces, ceterum Ulis Apororum similes Subg. VI. Strongyle. Caules multiarticulati, foliosi, basi semper incrassati. Folia plana deeidua. Flores in glomerulos plurifloros dispositi, con- spicui Subg. VII. Crumenata. Caules pauciarticulati, clavati, apice pauci- rarius plurifoliati. Folia pauca persistentia, si plura deeidua. Flores in racemos rarius multifloros, plerumque paucifloros dispositi, interdum in glo- meris succedanei Subg. VIII. Dendrocoryne. Caules brevissime, saepius uniarticulati, monophvlli. Flores singuli v. racemosi, pes gvnostemii longus Subg. IX. Bolbodium. Caules i -articulati, cylindracei, monopbylli. Folia carnosa teretia v. crasse cylindracea. Racemi pauci- v. I-flori. mentum elon- gatum. labellum saepius cincinnatum Subg. X. Rhizobium. Dendrobiutn. 27 Subg. I. Eudendrobium Kränzl. Clavis sectionum Eudendrobiorum. A. Biflora. Racemi crebri e caulibus I — 3-flori (plerumque biflori) Orientes. Caules cylindracei v. nodosi. a. Labellum patulum, interdum finibriatum, non proprie barbatum. I. Flores e caulibus aphyllis. 1. Flores purpurei v. albi, purpureo-signati . . . Sect. i. Nobilia. 2. Flores lutei, aurei, luteo-albi Sect. 2. Aurea. II. Flores e caulibus foliatis, flores albi Sect. 3. Aquea. ß. Labellum patulum, margine et antice longe pilosum. Sect. 4. Stuposa. y. Labellum convolutum, mai'gine finibriatum .... Sect. 5. Macrostachya. B. Racemosa. Racemi \ v. pauci, plerumque e caulibus cylindra- ceis, aphyllis, aut singuli e caulibus clavatis apice foliatis Orientes. a. Caules clavati, apice tantum paucifoliati, foliis persistenti- bus, plantae habitu Dendrocorynarum, floribus Xobilium v. Aureorum Sect. 6. Chrysotoxa. b. Caules non clavati, plerumque cylindracei, rarius fusiformes. a. Petala bene majora quam sepala, flores albi . . . Sect. 7. Anisopetala. ß. Petala haud diversa a sepalis, labellum margine sub- integrum; flores virides . . . Sect. 8. Herbacea. y. Ut praecedentes, sed labellum margine argute serrato- dentatum et energice curvatum; flores virides . . . Sect. 9. Stachyobia. Sect. i. Nobilia. Caules cylindracei, aut in geniculis nodosi, internodiis medio constrictis; racemi breves, plerumque biflori, flores magni, speciosi, purpurei, rarius albi, varie signati, labellum fere semper concavum, orbiculare, pilosulum, rarius margine fimbriatum ; racemi exceptis perpaucis e caulibus aphyllis florentes. A. Fimbrilabia. — Margo labelli profunde fimbrialus. a. Discus labelli glaber v. minutissime velutinus. Labellum maculis 2 luteis ornatum i.D. Devonianwn. b. Discus labelli pilosus. a. Planta parvula, flores 4 — 5 cm diam., discus in fundo luteus, zona rosea cinctus 2. 1). Loddigesii. ß. Planta maxima, flores 8 cm diam., labellum basi maculis 2 magnis, castaneis praeditum 3. D. pulchelhuit. B. Integrilabia. — Margo labelli minute fimbrialus. a. Nodosa. — Internodia in geniculis valde inerassata, caules igitur moniliformes. a. Caules crassi. I. Internodia in geniculis plus duplo crassiora quam medio 4. D. pendidum. II. Internodia e basi attenuata, deinde clavata . . . 5. D. Findlayanum. III. Internodia basi et apice crassiora sed non proprie clavata. \. Sepala lateralia triangula, falcata 6. IK Linawianwn. 2. Sepala lateralia lineari-lanceolata recta . . . . 7. D. arachnites. ß. Caules tenues virgati, apice sub anthesi interdum pauci- foliati 8. 7). Fakoneri. 28 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1 . b. Cylindraeea. — Intemodia paulum v. non incrassata. er. Tenuicaules. — Intemodia multo (7 — 10 X) longiora quam crassa. I. Racemi e caulibus aphyllis Orientes. Flores conspieui. i. Sepala oblonga, petala majora; flores albi, pur- pureo-apiculati, fundus labelli luteus 9. D. crystälUninii . 2. I'raecedenti simile, sed flores purpureo-violacei, labellum album, in fundo purpureo-violaceum . 10. D. litui/lorion. II. Rucemi e caulibus foliosis, flores maximi. 1. Labellum rhombeum v. subspathulatum, discus glaber i \ . D. Maecarthiae. 2. Labellum late ovatum, discus pubescens . . . |f . D. superbum. ß. Crassicaulia. — Intemodia vix incrassata (3 — 5 X longiora quam crassa). I. (irandiflora. — Flores (vi expansi) 6 — 8 cm diam. 1 . Labellum longe (ultra medium) simpliciter con- volutum. * Flores magni, albi v. pallidi, labellum luteum, extus sparse pilosum , petala leviter torta . 1 3. Z>. Hildebrandii. ** Flores magni rosei, petala duplo longiora quam sepala \ 4. D. regium. 2. Labellum basi ipsa convolutum lobatumque. * Flores e caulibus aphyllis et interdum foliatis. Sepala petalaque purpurea, basin versus in- tensiora, labellum album, in fundo purpureum \ 5. D. nobile. ** Flores semper e caulibus aphyllis ampliores quam in praecedente flaeeidique, labellum in fundo aureum, purpureo-signatum . . . . 1 6. D. Wardianum. II. l'arviflora. — Flores ad 5 cm diam. v. vix majores. (Semper e caulibus aphyllis florentes). 1 . Labellum ad medium convolutum, deinde expan- sum, acutum, dense pilosum. * Flores intense violaceo-purpurei, fundus labelli utrinque maculatum 17. D. Parishii. ** Ut praecedens, sed caules crassissimi et la- bellum utrinque non maculis sed lineis sig- natum \ 8. 1). rhodopterygium. *** Ut praecedens, sed flores albi, labellum medio macula purpurea signatum 19. D. Mastersianum. 2. Labellum vix ad y3 involutum, antice obtusum (subemarginatum) in margine pilosum. * Flores 5 cm diam., pallide flavo-rosei v. pri- mulini 20. D. primulinum. ** Flores 3 — 3,5 cm diam. albi, roseo-suttusi, pedicelli praelongi 21. D. crepidatum. *** Ut praecedens sed labellum antice quadratum, lobulo triangulo in sinu, longius quam sepala petalaque 22. D. Annae. \. D. Devonianum l'axt. Mag. Rot. VIII. (1840) t. 169 c xyl.; Rot. Magaz. t. 4429; Lindl. in Rot. Reg. (1844) Mise. 48; Hot. Magaz. t. 4429; Van Houtte Fl. des serres t. 6 47; Relg. Hortic. III. 204; Illustr. Hortic. (1857) t. 145; Warneri Sei. Orch. II. t. I l; Lindenia VI. t. 217; Veitch, Man. Dendr. 38; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 743; Grant, Orch. Burmah 84; Riet. kon. Orch. Rendrob. t. 23; Orchid Album XI. t. 488; (iard. Dendrobium. 29 Chron. (1890) 1. sub Mag. 3 4 (photogr.) Will. Orch. Grow. Man. 73. ed. 334: Sander, Orch. Guide 69. — D. pictum Griff, ex Lindl. in Journ. Linn. Soc. III. 12. — D. pulchellum Lindl. sec. Lodd. — D. brevifolium hört, ex Lindl. in Journ. Linn. Soc. III. (1859) 12. — Caules longiusculi penduli, 50 — 90 cm longi, teretes vix v. non fractiflexi, hornotini distanter foliosi. Folia lanceolata, acuminata, 7 — 1 0 cm longa, I — 1,5 cm lata, papyracea. Racemi breves, 1 — 2-flori, bracteae minutae quam Ovaria pedicellata multoties breviora. Sepalum dorsale lanceolatum, acutum, lateralia antice aequalia, postice mentum saccatum, breve formantia. Petala oblonga ellipticave, mar- gine ciliata, acuta, quam sepala bene latiora. Labellum e basi cordata orbiculare, obtuse acutatum, discus glaber, toto margine elegantissime profunde fimbriatus. — Flores 5 cm diam., sepala 2,5 — 2,8 cm longa, (lateralia ad 3 cm) 1 cm lata, petala ad 3,5 cm longa, 1,5 cm lata, labellum 3,5 cm longum, 4,5 cm latum, fimbriis inclusis. Flores pallide flavi s. albidi, petala et labellum apicibus purpureo-notata, labellum maculis 2 magnis luteis in disco ornatum. — Augusto. Var. candidulum Reichb. f. in Gard. Chron. (1876) I. 654. — Sepala petalaque maculis apicalibus purpureis, orbata. Var. rhodoneurum Reichb. f. in Gard. Chron. (1868) 682; Veitch Man. Dendr. 38; Williams, Orch. Grow. Man. 7. ed. 335. — Florum segmenta breviora in parte alba roseo-nervosa. — Diutius florere dicitur quam typus et odorem Pogostemonis Patchouli exhalare. Provinz des tropischen Himalaya. Assam (Clarke n. 44063!, 44289 !, 4441 8 A!); Jowai (King's Coli. n. 18!). — Südlich bis Tenasserim (nach Hook er). — (Herb. Griffith n. 5060 !). 2. D. Loddigesii Rolfe in Gard. Chron. (1887) IL 155, (1905) I. 390; Veitch, Man. Dendrob. 55 ; Sander, Orch. Guide 72. — D. pulchellum Loddiges, Rot. Cab. (1 833) t. 1935 [non Roxburgh, Lindley et Reichenbach]; Maund, Rotan. I. t. 5; Rot. Magaz. t. 5037. — D. Seidelianum Reichb. f. in Gard. World 1887 Ang. ex OBrien in Gard. Chron. (1905) I. 355. — Caules 10 — 15 cm longi, 5 — 7 mm crassi, pauciarticulati, griseo-virides. Folia oblongo-lanceolata, 4 — 6 cm longa, 1,25 ad 1,8 cm lata. Flores solitarii e caulibus foliatis Orientes, bracteolae minutae in basi, petiolus cum ovario roseo-purpureo 4,5 cm longus. Sepala ovato-oblonga, obtusa, lateralia mentum brevissimum, obtusum formantia. Petala latiora, elliptica, antice rotundata. Labellum ex ungue brevi, concavo dilatatum, leviter excavatum, fere orbiculare, margine pone basin utrinque implicatum, toto mar- gine fimbriatum, discus praesertim in fundo pilosus. Gynostemium perbreve generis; anthera retusa. — Sepalum dorsale et petala 2 cm, lateralia 2,5 cm longa, sepala 8 — 9 mm, petala 1,2 cm lata, labellum 1,8 cm longum, 1,5 cm latum, sepala petalaque rosea aut alba, roseo-suffusa, apicibus intensius coloratis, labellum medio et in fundo luteum, zona rosea plus minus lata circumdatum, gynostemium antice infra foveam stig- maticam roseum, anthera alba. Flores tenere suaveolentes. — Fig. \F. Hinterindisch-ostasiatische Provinz: China, Insel Hai-nan (Ford); Yunnan (Henry n. 12282!, 12383!). Nota. Planta multos per annos cum D.pulchello Roxb. confusa quacum vix ullas praebet affinitates , deinde a Reichenbachio D. Seideliamim norainata, quod quidem nomen eodem die publici juris factum est, quo nomen Rolfeanum D. Loddigesii. Hoc nomen ab initio plantae Chinensi datum et cum nulla alia confusum nobis melius videtur et illi Reichenbachii praeferen- dum non solum ea de causa, quod (in Anglia praesertim) 18 annis ante aeeeptum est, sed potius et imprimis quod D. Seidelianum Reichb. f. synonymum est D. pulchello Lindl. quod nil aliud est (ex descriptione seil.) ac D. pidchellum Roxb., planta diversissima a D. Loddigesii. 3. D. pulchellum Roxb. ex Lindl. Gen. et Sp. Orch. (1830) 82; Fl. Ind. III. 4 86; Hook. f. FI. Brit Ind. VI. 186; Grant, Orch. Rurmah 114. — D. Dahlhousiea- num Wall, in Paxt. Magaz. Rot. XL (1844) 145; Lindl. Bot. Reg. 1846 t. 10; Fl. d. serres VII. (1851) t. 698; Griffith, Ic. plant. Asiat, t. 308; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. (1861) 294: Illustr. hortic. 106 4 t. 423; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 744: Warner, Sei. Orch. I. t. 22; Veitch, Man. Dendrob. 3 5 c. xyl.; Williams, Orch. Grow. 30 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 4. Man. 7. ed. 333; Dict. Icon. Orch. t. 7; Sander, Orch. Guide 75. — D. Dahlhousiea- nwn var. Rossianum Reicht), f. in Gard. Chron. (1882) I. 796. — Caules 100 — 120 cm longi, ad 2 cm crassi, multiarticulati, internodia ad 3 cm longa, vaginae juniores rubro- punctulatae. Folia lineari-oblonga,, basi subcordata, apice biloba, 10 — 15 cm longa, ad 3 cm lata. Racemi pauci-pluriflori ( — 12), bracteae minutae. Sepalum dorsale ovato-oblongum, acutum; lateralia ovata basi in mentum vix prominulum, apicem usque apertum producta. Petala duplo latiora, ovata, acuta, omnia pallide luteola v. albida, roseo-suffusa, intensius venosa. Labellum brevius, latissime ovatum, excavatum, conchoi- deum, antice rotundatum v. potius emarginatum, in disco villosum, carinulae 2 mox evanidae in disco pone basin, totum labellum albidum, basin versus pallide luteum, utrinque macula magna atropurpurea ornatum lineisque 7 — 9 radiantibus a basi medium usque. — Totus flos sub anthesi 7 — 8 cm diam., sepala petalaque 4 — 4,5 cm longa, sepala ad 2 cm, petala 3,5 cm lata, labellum 2,8 cm longum, 3,5 cm latum. Var. luteum O'Rrien in Gard. Chron. (1891) I. 728. — Differt floribus stramineis unicoloribus, exceptis maculis 2 basilaribus. Provinz des tropischen Himalaja und nordwestmalayische Provinz: Von Sikkim (Hooker!) und Assam (Griffith!) bis Arracan und Tenasserim. — Exam. viv. cult. ! 4. D. pendulum Roxb. Fl. ind. III. (1832) 484; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 741. — D. crassinode Bens, et Reichb. f. in Gard. Chron. (1869) 164; (1870) 417; (1875)93 (var. albiflora); (1876) 567 (var. Barberiana)] Bot. Magaz. t. 5766; Warner, Orch. Alb. IV. t. 152; Veitch, Man. Dendr. 31 c. flg.; Dict. Icon. Orch. t. 34; Williams, Orch. Grow. Man. 7. ed. 333. — ? D. polyanthum Wall. Cat. (1828) 2009; Lindl. Gen. et Sp. Orch. (1830) 81; Bot. Reg. 1844 Mise. 1857. — D. Wardianum Warner, Sei. Orch. Ser. I. t. 19. — D. melanophthalmum Reichb. f. in Gard. Chron. (1869) 164; (1870) 417. — Caules plus minus decurvi v. penduli, 30 — 40 cm longi, pluri-multiarticulati, internodia utrinque valde incrassata, interdum fere turbinata v. subsemiglobosa, quo cras- sissima 2,5 cm diametro. Folia lineari-laneeolata, acuta, obscure bilobula, mox deeidua, 10 — 12 cm longa, circit. 1,5 — 1,8 cm lata. Racemi brevissimi, 1- v. 2-flori ex axillis superioribus, pedicelli cum ovariis 4 — 4,5 cm longi. Sepala oblonga, acuta, apice paulum reflexa, mentum sepalorum lateralium brevissimum. Petala fere duplo latiora, late ob- longa, acuta, apice vix v. non reflexa. Labellum ex ungue brevissimo valde dilatatum orbiculare, conchiforme, in disco minute velutinum, margine ciliolatum. — Flores 7 — 8 cm diametro, sepala petalaque alba in apieibus (et interdum in dorso sepalorum) roseo-vio- lacea, labellum album in fundo aureum, apicem versus leviter roseo-violaceo-suffusum. Nordwestmalayische Provinz: Moulmein (Benson, Parish n. 26!). — Exam. viv. cult.! Nota. Planta more congenerum plerorumque e caulibus defoliatis florere solet, vitu- peranda igilur videtur icon recentior in opere dicto >Dictionnaire iconographique des Orchideesc cujus in tabula Dendrobiorum 34, caulis foliatus etiam florifer depictus est. Nomen speciücum recentius »crassiitode* quam maxiine characteristicum et omnibus Orchidophilis notatissimum conservari non potest, cum nunc persuasissimum nobis sit, plantam jam a cl. Roxburgh de- scriptam esse etsi nomine omnino non idoneo. 5. D. Findlayanum Par. et Reichb. f. in Transact. Linn. Soc. XXX. (1877) 149; Gard. Chron. (1877) I. 334; Bot. Magaz. t. 6438; Orchidophile 1887, 154; Warner, Orch. Alb. II. t. 92; Veitch, Manual Dendrob. II. 43; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 742; Williams, Orch. Grow. Man. 7. ed. 339; Grant, Orch. Burmah 90; Sander, Orch. Guide 70. — Caules graciles, internodia clavata, supra valde incrassata, 5 — 6 cm longa, supra fere 2 cm diam. Folia lanceolata, acuta 8 cm longa, 1,5 cm lata. Racemi brevi-pedicellati, plerumque biflori, bracteae minutissimae, triangulae. Sepalum dorsale oblongo-lanceolatum, obtusum, lateralia paulo latiora, oblonga, obtusa, mentum brevissi- mum, obtusum formantia. Petala bene latiora, oblonga, obtusa. Labellum ab ungue brevi lineari late ovatum, acutum, disco sparse pilosum, convolutum. Gynostemium breve, stelidia utrinque obtusa, crassa, filamentum tenue, filiforme, anthera satis alta, Hondrobium. 31 postice profunde sinuata, omnino glabra. — Flores conspicui, 7 — 8 cm diam., sepala petalaque albida, roseo-suffusa , labellum e fundo aureo v. aui*antiaco pallescens, pri- mulinum, gynostemium album, pedicelli c. ovariis 5 cm longi. Nordwestmalayische Provinz: Burmah, in den Grenzgebieten von Siam (Find- lay!, Parish n. 192!). — Exam. viv. cult. ! Nota. Est species T). pendido Roxb. D. crassinodi Par. et Reichb. f. certe affinis, vergit tarnen ad D. nobile Lindl. 6. D. Linawianum Reichb. f. in Walp. Ann. VII. (1861) 284; Williams, Orch. Alb. III. t. 141; Orch. Grow. Man. 7. ed. 345 (var. majus 1. c. 346); Veitch, Man. Dendrob. 53; Sander, Orch. Guide 72; Rolfe in Journ. Linn. Soc. XXXVI. 12. — P. niouiliformc Lindl. Bot. Reg. XVI. (18 30) t. 1314 (non Sw.) excl. synon.; Paxt. Mag. Bot. III. 77 c. ic; Bot. Magaz. t. 4153; Maund, the Botanist IV. t. 194; Ann. de Gand. III. t. 137. ! — Caules satis crassi, nodosi, profunde sulcati, pauciramosi, vetustiores crassius nodosi et pro fundius sulcati, ad 25 cm alti, 1 — 1,5 cm crassi. Folia oblonga, apice inaequali-biloba, utrinque obtusa, ad 1 0 cm longa, ad 2 cm lata. Bacemi breves plerumque biflori, rhachis brevis, bracteae parvae, acutae, pedicelli cum ovariis inusitate (5 cm et ultra) longi. Sepalum dorsale ovatum, lateralia ovato-triangula, deflexa, falcata, omnia apice obtusa, mentum extinctoriiforme curvulum, obtusum, cir- citer 1 cm longum formantia. Petala late ovata, obtusa, subduplo latiora. Labellum bene minus simplex, toto ambitu oblongum, apice reflexum, convolutum gynostemium amplectens, margine medio denticulatum , apice obtusum. — Flores 7 cm diametro, sepala petalaque 3,5 cm longa, sepala vix 1 ein, petala 1,6 cm lata, alba, apicem versus sensim intensius rosea, labelli discus albus, inargines et apex purpurei. — Novembri. Hinterindisch-ostasiatische Provinz: China, genauer Standort unbekannt. — Exam. fl. sicc. authentic. a cl. Bateman missos. Nota. Reichenbach 1. supra c. in »observatione« dicit: >De vero D. moniliformi Sw. ! alio loco«. Frustra libros et libellos Reichenbachii posteriores perscrutavi de hac specie, nil reperi. Cum etiam D. japonieum Lindl. de quo re vera »alio loco* agendum erit, a D. monili- formi Sw. satis sit diversum, hoc nomen Swartzianum semper in Synonyma abjiciendum erit. 7. D. arachnites Reichb. f. in Gard. Chron. (1874) II. 354, (1885)11. 7, (1896) II, 7 Fig. 2; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 734; Veitch, Man. Dendrob. 18; Williams, Orch. Grow. Man. 7. ed. 325; Grant, Orch. Burmah 67. — Caules fasciculati breves, 5 — 8 cm longi, 8 — 9 mm crassi, internodia apicem versus paulum incrassata pauciarticulata. Folia lineari-lanceolata, acuta, 4 — 6,5 cm longa. Bacemi 2- v. 3-flori, rarius uniflori. Sepala petalaque lineari-lanceolata, obtuse acutata, sepala lateralia mentum conicum brevissi- mum formantia. Labellum panduratum, oblongum, antrorsum angustatum, obtuse acu- tatum, quam sepala petalaque paulum longius, carinae elevatae 2 in basi. Gynostemium perbreve, tridentatum. — Flores speciosi, sub anthesi expansi 6 cm diametro, rubri v. cinnabarini, labellum purpureo-striatum et reticulatum. — Floret? Hinterindisch-ostasiatische Provinz: Burmah, Tenasserim (Parish!) Nota. Extat adhuc hujus planlae unicus flos in herbario Kewensi, de quo illustr. J. D. Hooker et egoraet ipse diagnoses sumpsimus. — Floruit bis in Anglia in collectione v. cl. Bradshaw de Bary. 8. D. Falconeri Hook, in Bot. Magaz. (1856) t. 4944; Van Houtte, Fl. des serres t. 1197 (ead. icon); Lindl. in Gard. Chron. (1856) 692; Belg. hört. 1874 t. 14; Floral Magaz. n. 8. t. 226; Veitch, Man. Dendr. 40; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 742; Williams, Orch. Grow. Man. 7. ed. 336; Sander, Orch. Guide 70. — Caules graciles ramosi no- dulosi, 40 — 90 cm longi, penduli, internodia medio attenuata. Folia lineari-lanceolata v. linearia, 12 — 15 cm longa, acuta. Flores magni solitarii. Sepala oblongo-lanceolala, acuta, lateralia mentulum brevissimum, rotundatum efficientia. Petala ovata, acuminata, basi quam sepala plus duplo latiora. Labellum obscure trilobum, lobi laterales parvi, antice rotundati, lobus intermedius latissime ovato-cordatus, acutus. Gynostemium pro flore minutissimum. — Flores teneri, albi, apieibus violacei, labellum eodem colore sed intensiore, lobi laterales margine aurantiaci, fundus atro-violaceus. Sepala 4,5 v. 5 cm 32 Fr- Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1. longa, petala aequilonga, 2—2,5 cm lata, labellum 4 cm longum, 2,5 — 3 cm latimi. Odor florum illi calycum Rosarum affinis. Provinz des tropischen Himaluya: Assam in 1300 in ü. d. M. Kohima (Dr. Prain n. 31 !). — Nordwestmalayische Provinz: Moulmein (Parish n. 359!). — Formosa (Henry n. 1372!). Nota. Varietates in Gard. Chron. et alibi publici juris factae vix »formae« judicandac sunt. Variet. »albidulum* Reichb. f. et »giganteum* hort.(Will. Orch. Alb. VI. t. 257) altera flores profert pallidiores, altera statura majore et validiore eximia nil nisi formae sunt. 9. D. crystallinum Reichb. f. in Gard. Chron. (1 868) 572; Id. Xen. Orch. II. 21 0 t. 193 I, flg. 1—4; Bot. Magaz. t. 6319; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 739; Grant, Orch. Bur- mah 81; Veitch, Man. Dendrob. 34; Williams, Orch. Grow. Man. 7. ed. 333; Sander, Orch. Guide 69. — Caules penduli, laevigati, striati, nunquam nodosi, 30 — 45 cm longi, fere 1 cm crassi, internodia 2 — 3 cm longa, brunneo-maculata. Folia lanceolata, acu- minata, tenuia, mox caduca, 10 — 15 cm longa, 1 — 1,3 cm lata. Racemi 1 — 3-flori, e caulibus aphyllis basi 1- v. 2-vaginati, vaginae breves, retusae, bracteae minutissimae, triangulae. Sepala oblonga, brevi-acutata, lateralia vix diversa, mentum perbreve for- mantia. Petala paulum longiora et bene latiora, obovato-oblonga, obtusa. Labellum brevi unguiculatum (ungue convoluto), suborbiculare, leviter excavatum v. cochleatum. Gynostemium generis, anthera alta, elongata, papillis uncinatis, crystallinis, deorsum versis tecta. . — Flores patuli, sepala petalaque margine leviter undulata, alba, apicibus macula roseo-purpurea ornata, labellum album, medio in disco et praesertim in fundo aureum, unguis labelli viridis, gynostemium album, purpureo-striatum , sepala 2,5 — 2,8 cm longa 8 mm lata, petala 2,5 — 3 cm longa, 1,5 cm lata, labellum 2 — 2,3 cm diametro. — Floret in Europa vere. Provinz des tropischen Himalaya: Sikkim in 1000 — 1150m ü. d.M. (Hook er!, Treutier!). — Nordwestmalayische Provinz: Malayische Halbinsel. Arracan (Ben- son!), Tenasserim, Moulmein (Parish!, Abdul Chalil!), Pegu (Kurz n. 32 4 9!). — Exam. spec. viv. culta! Nota. Facile distinguendum anthera inter omnia Dendrobia eximia. 10. D. lituiflorum Lindl. in Gard. Chron. (1856) 372; Bot. Magaz. t. 6050; Warner, Sei. Orch. II. t. 3; Reichb. f. Xen. Orch. III. 36 t. 214; Veitch, Man. Dendrob. 51; Regel, Gartenfl. t. 1086; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 740; Grant, Orch. Burmah 102; Williams, Orch. Grow. Man. 7. ed. 346; Sander, Orch. Guide 72. — D. Hariburyanum Reichb. f. in Bonpl. IV. (1856) 329. — Caules virgati, 45 — 60 cm longi, basi ipsa paulum incrassati, teretes, multiarticulati, internodia 2,5 — 4 cm longa, plerumque 5 mm crassa, vaginae foliorum griseae. Folia lineari-lanceolata, 7,5 — 10 cm longa, ad 1,8 cm lata, mox decidua. Racemi breves, 1 — 3-flori, bracteae minutae, quam ovaria multoties breviores. Sepala oblonga v. oblongo-lanceolata, acuta, mentum sepalorum lateralium brevissimum, rotundatum. Petala late oblonga, ellipticave. Labellum basi convolutum, tubiforme vi vix explanandum, curvatum, antice in laminam conchiformem rotundatam dilatatum, totus discus ubique puberulus. — Flores pulcherrimi, coloribus variabiles, typici intense amethystini, labellum fundo amethystinum, limbus ut etiam basis petalorum zona pallida aut alba cinctus, sepala petalaque 2,5 cm longa, sepala 8 — 10 mm, petala 1,5 cm lata, labellum expansum (quod quidem difficilius) 2,5 cm longum et antice latum. — Aprili. Nordwestmalayische Provinz: Burmah, Moulmein u. Tenasserim -Provinzen (dort oft gesammelt). — Prome (Benson!), ohne Standort (Herb. Griffith Kew Distrib. n. 5055!), Manipur (King!). — Exam. viv. cult.! Var. candidum Reichb. f. in Gard. Chron. (1880) I. 565. — Sepala petalaque Candida ceterum ut typus (D. lituiflorum olbiflorum hört.). Var. Preemanni Reichb. f. in Gard. Chron. (187") II. 74 4. — Caule brevi crassiore stricto, sepalis petalisque intense purpureis, zona labelli sulphurea (D. Freemanni hört.). Var. robustius Reichb. f. in Gard. Chron. (1877) II. 780 et Xen. Orch. II. 36 t. 214 vix varietas existimanda et nil nisi forma compacta, grandiflora ; ceterum omnino typica. Dendrobium. ;;;; 11. D. Maccarthiae Thwaites in Bot. Magaz. (1 855) t. 4 886; Gard. Chron. (1856) 692; Thwaites, Plant. Zeil. 297; Reiclib. f. in Walp. Ann. VI. 290; Veiten, Man. Dendrob. 58 c. Fig. xyl.; Williams, Orch. Grow. Man. 7. ed. 347; Warner, Orch. Alb. VII. t. 319; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 736; Trimen, Handb. Fl. Ceyl. IV. 153; Sand. Orch. Guide 72. — Caules e basi globosa attenuati, ad 60 cm longi, griseo-albi, subcompressi, horizontales, ad- scendentes v. leviter penduli. Foliorum vaginae 3 cm longae, supra leviter ringentes, rubro-maculatae, laminae lanceolatae, acuminatae, 6 — 10 cm longae, ad 2 cm latae. Racemi e caulibus foliatis fractiflexi, pauci-pluriflori, bracteae oblongae, acutae, mem- branaceae, reflexae, 1 cm longae, quam Ovaria longa tenuia multo breviores. Flores magni, flaeeidi. Sepala lanceolata. Petala tertia latiora, oblongo-lanceolata, acuta, acuminatave, lateralia mentum obtusum 1,5 cm longum formantia. Labellum toto ambitu rhombeum, obscure trilobum, lobi laterales in angulos obtusos redueti. Gynostemium infra excavatum. Stelidia obtusa, filamentum breve, fovea stigmatica parva. — Sepala lateralia et labellum 6 cm, dorsale et petala 5 cm longa, sepala 1,5 cm, petala 2,5 — 2,8 cm, labellum expansum 3,5 cm latum, omnia pallide rosea, labellum macula magna intensiore et lineis radiantibus decorum. — Floret? Provinz Ceylon: Wälder zwischen Ratnapoora und Galle; blüht zur Regenzeit, in Ceylon endemisch (Thwaites n. 3462!). — Einheimischer Name: Wissak-mal. 12. D. superbum Reichb. f. in Walp. Ann. VI. (4 861) 282; Gard. Chron. (1882) I. 776; Vidal, Phanerog. Cuming. Phil. 4 49; Williams, Orch. Alb. I. t. 42; Veitch, Man. Orch. Dendrob. 77; Veilch, Orch. Grow. Man. 7. ed. 363; Sander, Orch. Guide 7 6; Dict. Icon. Orchid. Dendrob. t. 20; Arnes, Orchidac. I. 90 et II. 186; Smith, Orch. Ambon 67. — D. macrophyllum Lindl. Bot. Reg. (1839) Mise. 36; Sert. Orchidac. t. 35; Paxton's Mag. Botany VIII. 97 c. flg.; Lindl. Bot. Reg. (1844) Mise. 47; Pescatorea t, 40; Warner, Sei. Orch. PI. ser. 1. t. 26; Hook, in Ann. Bot. Gard. Calcutt. V. t. 12; de Puydt, Orch. 273 t. 17; Planchon, Atl. PI. Demidoff t. 4 . — D. macranthum Hook. Bot. Mag. t. 3970 (1843); Paxt. Mag. Botany. IX. 328; Fl. d. serres VIII. t. 757; Miq. Fl. Ind. Bat. III. 642; Jenning, Orch. sub t. 2. — Huc me judice D. moschatum Griff. Notulae III. (4 85 1) 311. — Huc refertur haud sine dubitatione D. retusum Llanos in Mem. Acad. Cienc. Madr. II. (1859) 498. — D. Scortechini Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. (1890) 741. — Angraecum caninum sive undeeimum Rumphius Herb. Amboin. VI. 105 (1750) t. 47, Fig. 4. — Epidendrum? rhabarbarum redolens Blanco, Fl. Klip. ed. 2. (1845) 593 et ed. 3. III. 45. — Caules multiarticulati, teretes, penduli, 60 — 120 cm longi. Folia mox deeidua, oblongo-lanceolata, acuta v. ovato-oblonga, obtusiuscula, basi subcordata, 4 2 — 18 cm longa, 3 cm lata. Flores gemini v. solitarii, rarissime terni, maximi. Sepala lanceolata, acuminata, lateralia mentulum obtusum, breve formantia. Petala oblonga, acuta, medio nervis 3 paullulum prosilientibus instrueta. Labellum (explanatum) late ovatum, acutum, margine minutissime denticulatum, convolutum, disco pubescens, haec omnia pallide roseo-purpurea, labellum in fauce maculis 2 maximis intense purpureis, notatum, adjeetis guttis 2 etiam intensioribus pone basin ipsam. Gynostemium perbreve, filamentum subulatum, tenue; anthera plana, margine minutissime fimbriata, intense pur- purea. — Flores maximi, sepala 5 — 6 cm longa, 1 cm lata, petala aequilonga 2 cm lata, labellum (expansum) 3,2 — 3,5 cm latum. Flores odorem Rhei barbari exhalantes. Var. a. anosmum Reichb. f. — D. superbum Reichb. f. b. anosmum Reichb. f. in Walp. Ann. VI. (1 861) 283. — D. anosmum Lindl. Bot. Reg. XXI. (1 844) Mise. 41; Lindenia VI. t. 2 64; Williams, Orch. Grow. Man. 7. ed. 32 4; Gard. Chron. (1891) I. 137. — Differt floribus minoribus inodoris, sepalis petalisque brevioribus et latioribus. Var. ß. giganteum Reichb. f. — D. superbum var. giganteum Reichb. f. in Walp. Ann. VI. (1861) 283. — D. macrophyllum var. giganteum Lindl. in Gard. Chron. (18 44) 219 et Warner, Select. Orch. Plants I. t, 26; Arnes, Orchidaceae II. 187. — Differt floribus inusitata magnitudine. Var. /. purpureo-marginatum Reichb. f. — D. macrophyllum var. purpureo- marginatum Reichb. f. in de Vriese, Illustr. Orch. t. 4 7. — Huc me judice D. superbum A. Engler, Das Pflanzenreich. IV. (Embryopbyta siphonogama) 50. 3 34 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars i. var. Huttoni Reichb. f. in Gard. Chron. (1869) 686. — Arnes, Orchidaceae II. 187. — Differt floribus pallidioribus, purpureo-marginatis. Var. Ö. Burkei Reichb. f. in Gard. Chron. (1884) 306. — Differt a tjpo floribus albis, macula pallide rosea utrinque in labello luteo-albo; ttores odorem Rhei exhalantes, ut Bolitam. Provinz der Philippinen: Luzon (Cuming n. 2043!, Loddiges!, Loher n. 479!); Provinz Renguet, bei Ragnio (Eimer n. 6062!); Provinz Rizal (Merrill ohne n.!, Ramos n. 3014!). — Südwestmalayische Provinz: Romeo; Sarawak (Reccari n. 3090!, n. 3514!). — Exam. sp. multa culta! Nota. Huc pertinet certe D. moschatum Griff. 1. supra c. et propter odorem Rhei barbari et propter alios characteres. In Indice Kewensi haec planta haud feliciter cum D. pulchello fnon dictum est an Lodd. an Roxb.) contrahitur. 13. D. Hildebrandii Rolfe in Kew Rull. (1894) 182 et Orch. Rev. IH. (1895) 49 c. xvl. et XVI. 26 Fig. 5; in Gard. Chron. (1895) II. 93 c. xyl. 18; Rot. Magaz. t. 7453. — Caules penduli, e basi tenuiore incrassati, saepius in parte florifera ultra 1 cm crassi, ad 50 cm alti, hornotini satis dense foliati. Foliorum vaginae satis amplae, supra expansae, sub laminae insertione patentes, laminae oblongo-lanceolatae, apice bilobae obtusaeque. Caules floriferi in dimidio superiore floribus quasi onusti. Racemi breves plerumque 3-flori, pedicelli 3 cm longi, bracteae pallidae, multo breviores. Sepala oblonga, obtusa, apice interdum torta, lateralia mentum vix prominens obtusum formantia. Petala late oblonga ovatave, omnia obtusa. Labellum expansum, ovatum, convolutum antice [»lanum, obtusum, margine continuum, extus et in disco pilosum, praesertim in venis, antice plus minus glabrum. Anthera valde papulosa, margine postico denticulato. — Flores satis variabiles, viridi-albi v. albi, labellum praesertim in fundo pallide luteum, interdum maculis 2 brunneis in fundo signatum. Sepala petalaque 4 cm longa, sepala 1 cm, petala 1,5 cm lata, labellum 3 cm longum, basin versus 2,5 cm latum. — Novembri. Hinter indisch-ostasiatische Provinz: Shan-Staaten(Hildebrand). — Celebes: Tomohon (Sarrasin n. 800 !, 81 0!). Nota. Specimina a Sarrasin v. v. cl. cl. lecta Musei Berolinensis optime quadrant cum descriptione Rolfeana et cum iconc in Botan. Magaz. supra citata excepto labello in illa icone nescio quo errore extus piloso delineato; describit autem Rolfe plantam suam >disco velutinoc non extus velutino. Mirandum nihilo secius, haec plantam pulcherrimam nunc etiam locis adeo distantibus inventam et non prius detectam esse. Praestat planta inter multas generis Dendrobii species floribus numerosissimis. 14. D. regium Prain in Journ. As. Soc. Reng. Vol. 71 (1902) 80; Rolfe in Orch. Rev. X. 293 et XII. 228; Rot. Magaz. t. 8003; Gard. Chron. (1907) II. 122 fig. 46. — Caules cylindracei, dense aggregati, 15 — 30 cm alti, internodia 2,5 — 3 cm longa. Folia oblongo-lanceolata, obtusa, 5 — 10 cm longa, circ. 2 cm lata, vaginae foliorum albidae, scariosae. Racemi ex axillis superioribus breves, plerumque 1- (rarius 3-)flori, bracteae minutae, late ovatae, pedicelli 3 — 3,5 cm longi. Sepalum dorsale oblongum, obtusum, lateralia antice aequalia, postice in mentum brevi-conicum, obtusum producta. Petala late ovato-oblonga, obtusa, quam sepala duplo latiora. Labellum ex ungue brevi longe convolutum, subito-dilatatum, vi expansum suborbiculare, obtuse acutatuin, discus pube- rulus. Gjnostemii pars superior brevis, stelidia acuta, triangula, filamentum subulatum, anthera antice retusa, denticulata, supra mitraeformis, minute papulosa. — Flores pulcherrimi, rosei, ad 1 0 cm diam. lineis intensioribus decori, labelli discus albus, luteo- signatus, sepalum dorsale petalaque 5 cm longa, sepalum 1,3 — 1,5 cm, petala 3 cm lata, sepala lateralia cum mento fere 5 cm longa, labellum fere 3 cm longum et (ex- pansum) latum. Floret in Europa Julio. Indien. Ohne genaueren Standort. (Dr. Prain?). — Ex. viv. cult. Nota. Differt a D.nobili Lindl. cui similc foliis prius deciduis, tempore antheseos (floret enim post D. nobile) et vivum colore florum praecipue lineis sepalorum et petalorum. Siccum ab illa specie praecipue petalis latioribus distinguendum est. Dendrobium. 35 15. D. nobile Lindl. Gen. et Spec. Orch. (1830) 24; Seit. Orch. t. 3; Id. Bot. Reg. (1844) Mise. 48; in Journ. Linn. Soc. III. 12; Paxton Mag. VII. t. 7; Hartm. Paradis. Vindobon. I. t. 11; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. 283; Reiehb. f. in Gard; Chron. (XVII.) 366; Veitch, Man. Dendrob. 63 c. flg. xylogr.; Hook. f. FI. Brit. Ind. V. 740; King et Pantl. in Ann. Bot. Gard. Calc. VIII. 51 t. 71. — D. coerulescens Wall, in Lindl. Sert. Orch. t. 18. — D. Lindleyanum Griff. Notul. III. 309 et Lindl. in Journ. Linn. Soc. III. 13; Dict. Icon. Orch. Dendrob. PI. 1. — Caules aggregati, ad 50 cm alti, subcompressi, interdum leviter fractiflexi et oblique nodosi. Folia ovato-lanceolata, apice inaequali-bicuspidata, utrinque obtusa, 7 — 10 cm longa, 1—1,5 cm lata. Racemi e caulibus aphyllis breves, bi- rarius triflori, bracteae minutae, pedicelli cum ovariis 4 — 5 cm longis supra curvati. Flores igitur nutantes. Sepala oblongo-lanceolata acuta, lateralia mentum breve obtusum formantia. Petala ovato-oblonga, bene latiora, rnargine leviter undulata. Labellum e basi convoluta obovato-oblongum, infra et supra velutinum. Stelidia uncata, acuta, anthera antice serrulata, marginata. — Flores typici roseo-purpurei. in centro pallidiores, labellum in fundo intensius purpureum, rnargine album. Flores 8 cm diam. textura satis firmi; variat autem color floruin quam maxime et varietates infra enumeratae fere omnes non nisi coloribus distinguuntur. Von der Provinz des (östlichen) tropischen Himalaja ostwärts bis China, Provinz Hupeh (Henry n. 2365!), Provinz Szechuen (Henry n. 3656!), und Formosa. In Sikkim bis ca. 1700 m ansteigend (Hooker!), Bhootan (Griffith!), Khasia-Hügel (Gibson!) — Von allen Sammlern häufig gefunden. — Exam. viv. eult. ! Varietates D. nobilis melius notae. Var. Ballianum O'ßrien in Gard. Chron. (1893) I. 322; Rolfe, Orch. Rev. I. (1893) 115; Williams, Orch. Grow. Man. 7. ed. 352; Sander, Orch. Guide 73; Biet. Icon. Orch. Dendrob. t. 1 b. — Differt a typo sepalis petalisque niveis, labello luteo-albo v. albo, utrinque roseo-notata, imo in fundo luteo. Var. Cooksonianum Reichb. f. in Gard. Chron. (188 5) I. 692; Veitch, Man. Orch. Dendrob. 64 c. xylogr.; Williams, Orch. Grow. Man. 7. ed. 352 c. xyl. ; Gardening World IV. 353 c. xylogr.; Journ. of Hortic. XVI. 237 Fig. 29 et XX. 63 Fig. 10; Dict. Icon. Orch. Dendrob. t. 1 a; Lindenia VIII. t. 340; Sander, Orch. Guide (Cooksoni) 73. — D. Heathfieldianum hört. — Differt petalis ratione labelli coloratis, coneavis, rnargine undulatis, coloribus splendidioribus quam in typo. — Est quasi forma labellis 3 eximia. Var. nobilius Reichb. f. in Gard. Chron. (1882) I. 366; Williams, Orch. Alb. V. t. 2 14 et Orch. Grow. Man. 7. ed. 353; Veitch, Man. Dendrob. 64; Dict. Icon. Orch. Dendrob. t. 1 e. : Sander, Orch, Guide "7 3. — Differt floribus majoribus quam in typo (ad 8 cm diam.) sepalis petalisque excepta basi intense purpureis; labello magno, albo antice roseo, intense purpureo in fundo. Var. Sanderianum Reichb. f. in Gard. Chron. (1888) I. 55 4 et in Reichenbachia II. t. 58; Williams, Orch. Grow. Man. 7. ed. 354; Sander, Orch. Guide 74. — Praece- denti affine, differt floribus haud ita magnis, coloribus etiam intensioribus, sepalis peta- lisque latioribus, area alba labelli majore. Var. Tollianum Reichb. f. in Gard. Chron. (1884) I. 4 45; Veitch, Man. Dendrob. 64; Sander, Orch. Guide 74. — Est forma floribus semiclausis, ovario infra insertionem sepalorum in discum trilobum evoluto, igitur forma semimonstrosa potius quam varietas. Pedicelli ceterum magis tortuosi esse dieuntur. Var. Amesiae hört. Rolfe, Orch. Rev. I. (1893) 115. — Flores albi, medius discus labelli atropurpureus. Var. albiflorum hört. — Praecedenti peraffine, sed llores minores. Var. Sehneiderianum Reichb. f. in Gard. Chron. (1884) I. 577. — Labellum luteo-suffusum et macula intense purpurea in basi signatum. 36 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobünae. Pars 1. Var. Sanderianum Reichb. f. in Card. Chron. (1888) I. 554. — Flores splendide purpurei, venis manifestis notati, nervus medianus menti viridis, labellum macula magna atro-purpurea decorum, zona pallidiore albidocincta circumdata. Var. Ashworthianum hört, in Gard. Chron. (1898) I. 189 et 203 Fig. 77. — Differt a typo floribus niveis oranino immaculatis, fundus labelli intimus viridis. Var. formosanum Reichb. f. in Gard. Chron. (1883) I. 432; Rolfe in Journ. Linn. Soc. XXXVI. 13. — Diflert a typo caulibus longiusculis pendulis, floribus longius pedi- cellatis albis, apicibus tantum petalorum et labelli purpureis, fundo disci et mento viridi. — Ex Formosa insula allatum esse dicitur, nunc in hortis Anglicis non obvium. . Formae coraplures pro varietatibus descriptae inveniuntur in libellis hortulanorum anglicoruin et nusquam nisi in Anglia cultae, quae si omnes hie enumerentur paginae quaedam nominibus solis essent implendae. Multae cognomina ferunt beatorum possi- dentium. Addere juvat nomina quaedam formarum melius cognitarum, omnia ex uno eodemque loco i. e. Rolfe, Orchid. Review HI. (1895) p. 147 et 148 sumpta. D. nobile elegans hört. Sander persimile var. nobilius. D. nobile purpureum hortul. ut praecedens, sed floribus minoribus. D. nobile murhiniaeum Reichb. f. peraffine var. Balliano et forsan mera forma illius. Est forsan hybrida inter D. nobile X D. Wardianum ; v. Hybridas. D. nobile pulcherrimum hortul. facie interna florum eburnea nitida praestare dicitur. D. nobile Gypheri hortul. praecedenti peraffine et vix diversum labello reflexo. D. nobile Statterianum hortul. Ut praecedens sed labellum acutatum. D. nobile Sehroederianum hortul. peraffine variet. albiflorum sedmagis albidum quam album, labelli apex purpureus. D. nobile intermedium hortul. differt ab omnibus floribus minoribus candidis, discus labelli violaceus. 16. D. Wardianum Warner, Sei. Orch. I. (1862) t. 19; Illustr. Hortic. Ser. 3. t. 277; Flor. Mag. N. Ser. t. 2 1 2 (var. Lowii) ; Williams, Orch. Alb. III. t. 1 1 3 (var. giganteum) hört.); Sander, Reichenbachia I. t. 9; Veitch, Manual Dendrob. 82 c. xylogr. ; Hook. f. Fl. Rrit. Ind. V. 742; Williams Orch. Grow. Man. 7. ed. 368 c. xylogr.; Diction. Icon. Orchid. Dendrob. t. 3 et t. 3A (var. album Will.). — D. Falconeri var. Bot. Magaz. (l 858) t. 5058. — Caules multiarticulati, penduli, ad 1 m longi, ad nodos incrassati, circ. 1 — 1,8 cm crassi, sulcati. Folia oblongo-lanceolata, acuta 8 cm longa, ad 1,5 cm lata, deeidua. Racemi paueiflori ( — 3), saus crebri, peduneuli ad 4,5 cm longi. Sepala oblonga, obtusa, mentum sepalorum lateralium brevissimum, apertum, obtusum. Petala subduplo latiora, ovato-oblonga, rotundata. Labellum convolutum latissime ovatum v. suborbiculare, excavatum, supra et subtus minute puberulum. Gynostemium puberulum, anthera postice profunde sulcata, antice retusa, glabra. — - Sepala petalaque alba, apice roseo-purpurea , labellum album, apice purpureum, in fundo luteum ibique maculis 2 intense purpureis decorum, gynostemium viride, anthera alba; flores 8,5 — 10 cm diam. petala 2,5 — 3 cm lata. — Fig. 1 A. Var. assamicum Jennings, Orch. t. 2 ; Veitch, Manual 1. supra c. — Huc D. Fal- coneri var. 1. supra cit. — Differt caulibus brevioribus et gracilioribus, foliis angustiori- bus, floribus minoribus sed intensius coloratis. Var. candidum Veitch, Man. 1. c. cit. et Dict. Icon. Orch. Dendrob. t. 3A. — Differt floribus albis, fundo maculis 2 brunneis insigni. Nordwestmalayische Provinz: Von Assam bis zur Burmesischen Grenze. — Exam. speeimina plurima eulta! Var. giganteum Williams et Moore, Orch. Alb. III. t. 113; Floral Mag. 2. ser. t. 212; Lindenia V. t. 225; Orch. Grow. Man. 7. ed. 369. — Floribus gaudet 10 cm latis et altis, ceterum ut typus. Var. piotum O'Brien in Gard. Chron. (1894) I. 298. — Sepala petalaque Candida apicibus violaceis in dorso intensioribus ornata. Sepala amethystina, albo-marginata, apice intense purpurea, labellum ut in typo. Dendrobium. 37 Fig. i. A Dendrobium Wardianum Warner. — BD. Intcolttm Balem. — CD. transparens Wall. — DD. Brymcriamim Reichb. f. — ED. primidinum Lindl. — FD. Loddigesii Rolfe. 38 Fr- Kräazlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars \ . Provinz des tropischen Himalaja, nordwestmalayische und südwest- malayische Provinz: Assam, Burmah. Nota. Observantur varietates v. formae geographica^ 2, altera montium Assamiae et Khasiyorura incola caulibus gracilioribus et brevioribus, floribus minoribus at melius coloratis oximia; altera Burmanica caules habet longiores floresque majores et pallidiores. Haec forma frequentius in caldariis nostris colitur; planta Assamica difficilius esse dicitur colenda, qua de causa rarius invenitur. — In Indicc Kewensi p. 73t haec species infeliciter ad D. pendidum Roxb. (s= D. crassinode Bens, et Reichb. f.) trahitur et a cl. Hookero in utroque loco (Fl. Brit. Ind. V. p. 7'«1 ot 742) idem autor (Warner sc.) sub utraque specie citatur. 17. D. Parishii Reichb. f. in Bot. Zeitg. XXI. (1863) 277 et Xen. Orck. II. 140 t. 152; Bot. Magaz. t. 5488; Jennings, Orch. t. 39; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 740; Grant. Orch. Burm. 109; Veitch, Man. Dendr. 68; Williams, Orch. Grow. Man. 7. ed. 355; Sander, Orch. Guide 74. — Caules penduli s. prostrati, incrassati ad 30 cm longi, 1 — 2 cm crassi, multiarticulati. Folia oblongo-lanceolata, obtusa, caules vetustiores saepius crassiores fusiformes, vaginae foliorum griseae. Bacemi abbreviati, plerumque biflori, numerosi, Ovaria longe pedicellata quam bracteae multoties longiora, 4 — 5 cm longa. Sepala oblongo-lanceolata, intermedium obtusum, sepala lateralia interdum leviter torta, acuta, mentum brevissimum, rotundatum formantia. Petala subduplo latiora, oblonga, obtuse acutata. Labellum brevi-unguiculatum, acutum, basi-ronvolutum, expansum fere reniforme v. subrhombeum, totus discus velutinus, margine leviter fimbriatus, calli per discum paulum elevati 3, medio in disco sensim evanidi. Stelidia acutangula, fovea in basi gynostemii subbipartita. — Flores carnosuli, lilacino-purpurei, anthera atropurpurea, sepala 3 — 3,5 cm longa, (mentum 5 mm longum, viride) 1,2 cm lata, petala 2, 5 — 2,8 cm longa, fere 2 cm lata, labellum 2 mi longum et expansum 2 — 2,3 cm latum. — Flores odorem Bhei exhalant. Südwestmalayische Provinz: Burmah, Tenasserim (Parish n. 18!). — Exam. spec. v. eult.! 18. D. rhodopterygium Reichb. f. in Card. Chron. (1875) I. 684; Veitch, Man. Dendrob. 71 ; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 741; Grant, Orch. Burmah 119. — D. poly- phlebium Reichb. f. 1. c. (1887) I. 702; Warner, Orch. Alb. VII. t. 299. — Caules erecti, elongati, cylindracei, 30 — 50 cm alti. Folia lineari-lanceolata, 5 — 8 cm longa. Racemi pauciflori, bracteae minutae. Sepala ligulato-triangula, mentum lateralium bre- vissimum, obtusangulum, petala ovato-oblonga, acuta. Labellum suborbiculare v. latissime oblongum, antice retusum, limbus velutinus, margine ipso subdenticulatus, discus ceterum non puberulus sed minutissime asperulus, callus baseos bisulcatus. — Flores speciosi 6,5 cm diametro, sepala petalaque rosea, albido-suffusa, labellum eodem colore, albo- zonatum, striis purpureis ex fundo ornatum. Var. Emerici N. E. Brown in Gard. Chron. (1889) II. 244 fig. 33. — Differt a typo non nisi zona latiore albida in fronte labelli maculisque pallidioribus in basi. Hinterindisch-ostasiatische Provinz: Burmah, Moulmein (Boxall). — Exam. viv. eult. ! Nota. D. Parishii Reichb. f. valde affine, differt statura plerumque robustiore et labello non macula magna mediana sed utrinque striis v. lineis eximio. Nomen speeificum sumptum est ab Ulis lineis labelli {oödor = rosa et tixeqvS = ala). 19. D. Mastersianum F. Müll, et Kränzl. nov. spec. — Caules satis crassi, leviter nodosi (summitates, tantum adsunt) sub anthesi aphylli, albidi, vaginarum rudimenta membranacea, tenuissima, alba (Ulis D. cretacei Lindl. similes) in nodis. Folia ignota. Racemi ex axillis superioribus 1 — 3-flori, breves, bracteae parvae, ovatae, quam Ovaria jam sub anthesi crassiuscula multo breviores, pedicelli cum ovariis 3 — 3,5 cm longi, ovaria infra perigonium fere 5 mm crassa. Flores speciosi. Sepalum dorsale petalaque paulum angustiora oblongo-lanceolata, acuminata, sepala lateralia toto ambitu triangula, mentum rectangulum breve formantia, ligulata obtusa. Labellum simplex unguiculatum, loto ambitu (expansum) late oblongum, coneavum, acutum, callus dentiformis leviter recurvus ante unguem ipsum in basi disco, totus discus minute puberulus, lineae me- dianae paulisper crassiores nee tarnen ullo modo prosilientes, discus ceterum pulchre Dendrobium. 39 venosus, anthera profunde bipartita. — Flores albi, labellum medio macula magna purpurea lineisque intensioribus ornatum, sepala petalaque 3,2 — 3,5 cm longa, sepalum dorsale et petala medio 6 — 8 mm, lateralia basi I cm lata, labellum 2 cm longum, medio 4,8 cm latum. — Septembri. Papuanische Provinz: Neu-Guinea, S.-O. der Insel, Bartle Bay (Rev. Cope- land King!): Dogura (M. Fitzgerald n. 4l!). Nota. Est planta speciosa habitu D. cretaeeo Lindl., floribus D. nobili Lindl. comparanda. In omnibus, quos vidi et examinavi floribus, quorum numerus 13, jam sub anthesi Ovaria in- usitata erant crassitie, pollinia ex anthera in foveam stigmaticam delapsa et utriculis pollinis adeo afflxa erant, ut nullomodo removeri possint. Est igitur planta typice autogama. Flores ceterum quam maxime ringentcs et aperti. Nomen a beato Libero Barone F. de Müller datum accepi. 20. D. primulinum Lindl. in Gard. Chron. (1 858) 223 et in Journ. Linn. Soc. III. I i ; Transact. Russ. Hort. Soc. (1861) t. 52; Regel, Gartenfl. (1861) t. 326; Williams, Orch. Alb. VI. t. 286, id. Orch. Grow. Man. 358; Veitch, Man. Dcndrob. 70; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 735; Grant, Orch. Bumiah 113. — D. nobile var. pallidiflora Hook. Bot. Magaz. t. 5003. — Caules cylindracei, ad 45 ein alti, ascendentes v. plus minus prostrati, 4 — 1,5 cm diam. Folia lanceolata, 8 — 10 cm longa, supra decrescentia, oblique bi- apiculata. Racemi I* — v. 2-flori, bracteae minutissimae. Sepala petalaque paulisper latiora aequalia, oblonga, obtusa, sepala lateralia mentum brevissimum, apertum, rotunda- tum efficientia^ Labellum e parte basilari 1l':i totius aequante convoluta dilatatum antice orbiculare v. transverse ellipticum, margine minutissime erosulum, tolus discus minutissime puberulus. Gynostemiurn in parte convoluta labelli absconditum. — Sepala petalaque 2,8 — 3 cm longa, 8 — 10 mm lata, pallide rosea, labellum 3 cm longum 3,5 v. 5 cm latum (var. giganteum hortul.) pallide flavido-roseum. — Aprili. — Fig. \E. Provinz des tropischen Himalaya: Sikkim; Dehra Dun, Nalapani (Mackin- sons Coli. n. 25 405!). — Exam. viv. eult. ! Nota. Est planta etiam statu vivo a formis pallidioribus D. nobilis difflcillime distinguenda, itaque non mirandum est, quod prius cum illa specia confusa sit; vergit etiam ad D. crepidatnm Lindl. D. primulinum giganteum Williams, Orch. Grow. Man. 7. ed. 358 nil est nisi forma luxurians omnibus partibus major quam forma typica. 21. D. crepidatum Lindl. in Paxt. Fl. Gard. I. (1850—51) 63; nov. ed. (1882) I. 53, fig. 40; Bot. Magaz. t. 4993 et t. SOI I; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. 285; Veitch, Man. Dendrob. 33; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 740; Grant, Orch. Burmah 78; King et Pantl. in Ann. Bot. Gard. Calc. VIII. 48 t. 66; Dict. Icon. Orch. Dendrob. t. 40. — D. Lawanum Lindl. in Journ. Linn. Soc. III. (1859) 10; Dalz. et Gibs. Bomb. Fl. 261. — Dendrochilum roseum Dalz. in Hook. Kew Journ. (1852) 291. — Caules penduli, e basi tenui sensim incrassati, vaginis albicantibus tecti, 15 — 45 cm longi. Folia lineari-lanceolata, acuta, acuminatave, 5 — 10 cm longa, 1 — 1,25 cm lata. Bacemi brevissimi, 1 — 3-flori, bracteae quam Ovaria pedicellata rosea multo breviora. Sepala oblonga, obtusa, lateralia, vix diversa, mentum brevissimum apertum formantia. Petala late ovata, ceterum aequalia, obtusa. Labellum brevi-unguiculatum, obovatum, margine praesertim in utroque latere subundulatum, antice rotundalum, discus subconeavus, pubes- cens v. glaber, lamellula minuta, transversa in ima basi foveam parvam obcelante. — Flores albi, plus minus roseo-suffusi, 3 — 3,5 cm diam., tenuiter cerei, labellum |,S cjp longum, 1,8 — 2 cm latum, sepala petalaque c. 2 cm longa, 1,2 cm lata, Capsula clavata 4,5 cm longa, supra 1,5 cm crassa. — Aprili, Maio. Provinz des tropischen Himalaya: Sikkim in tropischen Thalern bis 1000 und 1 150 m (Pantling n. 308!); Assam, Khasia-Hügel (Hooker). — Hindostanische Provinz: Concan und Canara-Distrikt (Low!, Dalzell!, Stocks!); Malabar (Stocks!, Herb. Falconer, Kew Distrib. n. 1007!). — Nordwestmalayische Provinz: Ober- Burmab (nach Pantling). Nota. Specimina Sikkimensia floribus differunt niinoribus et haud ita conspieuis ab Ulis aliis in locis lectis. Observavit ill. Pantling, pollinia in his speeiminibus jam ante anthesin in fovea stigmalica quasi dissolvi, flores igitur esse autogamos. Specimina cetera aliis ex regionibus 40 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1 . allata et in horte- botunico oppidi Mongpoo eulta floribus gaudebant majoribus sese non feeun- dantibus. — In Gard. Chron. (1894) I. 621 describitur *Tring park variety* bort, quae differt non nisi magnitudine florum, est igitur mera forma et non varietas. 22. D. Annae J. J. Smith in Fl. Buitenz. VI. (1905) 354. — Gaules aggregati, elongati, ad 1,3 cm crassi, propendentes ad 1 m longi v. longiores, 1,3 cm crassi, griseo- virides, elongato-fusiformes, internodia ad 5 cm longa. Folia lanceolata, obtuse bi- lobula. Racemi ex axillis foliorum superiorum breves, bracteae triangulae parvae, 6 mm longae. Sepala oblonga, obtusa, lateralia mentum retrorsum, compressum formantia. Petala brevi-unguiculata, multo latiora, late-obovala, apice subemarginata, intus manifeste nervosa. Labelli unguis pedi gynostemii appressus, lamellula retrorsa instruetus, lamina obscure triloba, lobuli laterales trianguli, obtusi, intermedius multo major, subquadratus, emarginatusque, margine leviter undulatus, rnedio in sinu denticulo triangulo instruetus. Gjnostemium breve crassum, reflexum v. retrorsum, infra manifeste pilosum, stelidia triangula, rostellum magnum, latum, fovea stigmatica parva. — Flores 5 cm diam., dies nonnullos persistentes, albi, sepala petalaque apice violaceo-maculata, labellum apice et in disco macula majore notatum, sepala 2,5 cm longa, 1,1 cm lata, mentum 1,1 cm longum, 6,5 mm latum, petala 2,7 cm longa, 2,1 cm lata, labellum 3,5 cm longuni, 2,5 cm latum. — Mihi non visum, descriptio autoris translata. Südwestmalayische Provinz: Java, auch Süd-Sumatra (nach Smith'. Nota. Species pulcherrima D.mutabili Lindl. affinis, quod, si fldes habenda sit descrip- tioni, non probo. Flores adeo conspicui, quibus »Nobilibus« adnumerari possint, colores eidem ac in illis. Lamellula retrorsa in basi et partitionibus labelli ad »Pedilona« vergunt, qua de causa plantum ultimam »Nobilium« posui. Sect. 2. Aurea. Flores (exceptis speciebus perpaucis albis) aurei v. lutei, unicolores v. in fundo labelli intensius colorati et maculati, nunquam rosei v. purpurei. Caules cylindracei, racemi e caulibus aphyllis Orientes. , A. Binocularia. Flores magni lutei, in racemos pauci- v. plurifloros dispositi, labellum maculis 2 distinetis aut intensioribus ejusdem coloris aut fusco-purpureis (rarius margine inferiore confluentibus) signatum, margine firnbriato v. laciniato. a. Flores lutei unicolores, maculae intensiores in disco. er. Racemi plerumque 3- v. 4-flori, fimbriae labelli breves 23. D. dixanthwn. ß. Ut , praecedens, sed margo in fimbrias longas solutus 2 4. D. Harveyanwm. f\ Ut praecedens, sed laciniae labelli longissimae ramosae, quam pars integra longiores 25. D. Brymerianum. b. Flores lutei, labellum basi maculis 2 castaneis signatum. a. Labellum cochleatum v. calceolare, breve 26. D. moschatum. ß. Labellum subplanum, haud brevius quam sepala pe- talaque. I. Labellum margine longe laciniatum 27. D. Hookerianum. II. Labellum longe fimbriatum: racemus 10 — 12-florus. 1. Sepala petalaque obtusa 2 8. D. Gibsonii. 2. Sepala petalaque acuta 29. D. binoeulare. c. Flores lutei, labelli maculae margine interiore in unam confluentes; fimbriae satis longae 30. D. fimbriatum. B. Percnochila. Labellum basi macula 1 intensiore ejusdem coloris aut alii sig- natum. a. Aphylla. — Racemi e caulibus defoliatis Orientes. ct. Labellum oblongum, puberulum. Dendrobium. 4) I. Flures albidi pallide lutei, labellum basi intensius coloratum, lineis radiantibus signatum. \ . Discus ecallosus, puberulus, flores \ v. 2 . . . 3 1. D. heterocarpv/m. 2. Uisctis linea tomentosa, incrassata insignis, racemi 3 — 4-flori 32. .D. Frieder icJcsia m '///'. ß. Labelluni brevi-unguiculatum, suborbiculare. I. Labellum basi ipsa tantum convolutum, subtus et supra puberulum. 1. Petala quam sepala multo laliora 33. 2. Petala dimidio latiora quam sepala, labellum glabrum 34 3. Petala sepalaque aequalia 35 y. Labellum rhombeum, acutiusculum, tertia parte in- feriore convolutum. Petala paulo latiora quam sepala 36. D. Aphrodite. d. Labellum exacte trilobum, lobus intermedius oblongus, undulatus, jugum callosum inter lobos laterales . . 37. D. tetrachromum. D. Bensoniae. D. gratiosissimwn. D. cretaeeum. llujus sectionis sed imperfecte nota (Forsan D. Jieterocarpum?) 38. D. ochroleucum. C. Subcylindracea (Lutea concoloria). a. Caules vix clavati v. tenui-fusiformes, elongati, foliosi. er. Racemi e caulibus defoliatis. ß. Racemi pauciflori ( — 6) basi vaginulis vestiti. I. Rracteae magnae, Ovaria subaequantes, flores magni, aurei medio castaneo-signati 39. D. clavatum. II. Rracteae quam Ovaria breviores, racemi biflori uni- Racemi e caulibus foliatis. Labellum toto margine dentatum Labelli margo integer, revolutus D. chrysanthum. D. ochreatum. D. Moniliformia (Albiflora). a. Caulis internodia medio incrassata. Flores albidi v. viridi- lutei. a. Labellum trilobum. I. Labelli lobi laterales intus pilosi, discus ceterum laevis; flores breves rotundati 43. D. yimnanense. II. Labelli lobi laterales glabri. 1. Lobus intermedius antice glaber, linea v. area inter lobos laterales incrassata 44. D. tosaetise. 2. Lobus intermedius antice glaber, linea v. area inter lobos laterales pilosa 45. D. monile. ß. Labellum simplex. Labellum oblongum, medio obtusangulum, antice fur- furaceum bfj.D.Stricklandianum. 23. D. dixanthum Reicht», f. in Gard. Chron. (1865) 674 et (1883) I. 814; Rot. Magaz. t. 5564; Hook. f. Fl. Rrit. Ind. V. 746; Grant, Orch. Rurmah 85; Veitch, Man. Dendrob. 38, Williams, Orch. Grow. Man. 7. ed. 335; Sander, Orch. Guide 70. — I). moulmeinense Parish ex Hook. f. Fl. Rrit. Ind. V. (1890) 746 et Ic. pl. t. 2033; Grant, 1. c. 105. — Caules 50 cm — Im alti, medio leviter incrassati, a basi fere foliosi. Folia lanceolata v. linearia, acuminatissima, acuta, mox decidua, ad I 2 cm longa, 42 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1 . vix 1 cm lata. Racemi in caulis parte superiore 1 — 5-flori, pedicelli ovariaque tenuia. Sepalum dorsale oblongo-lanceolatum, acutum, lateralia aequalia, in mentum breve, obtusum, rotundatum elongata. Petala oblonga, obtusa (margine sparsim minutissime ciliolata?). Labellum ex ungue brevi convolutum, dilatatum, suborbiculare, untice subbilobulum, toto margine serrulato-fimbriatum, toto disco puberulum, gynostemii pars libera brevis, hlamen- tum lineare, stelidia oblique obtusata, anthera alta, supra emarginata. — Flores crocei, labellum basin versus utrinque macula magna intensiore v. interdum zona intensiore de- corum, sepalum dorsale 2,5 — 2,8 cm longum, fere 1 cm latum, sepala lateralia 3 cm longa 1 cm lata, mentum 3 mm longum, petala 2,3 cm longa, 1,3 cm lata labellum cum ungue 2,5 cm longum, medio 1,8 — 2 cm latum. Floret Junio et Julio; in Europa Januario. Nordwestmalayische Provinz: Tenasserim, Moulmein(Parish!). — Exam. viv. cult. ! &'ota. J. D. Hook er v. cl. in notula ad tabulam 2033 Iconum Plantarum opinionem profert D. moulmeinense Par. nil esse nisi formam pulchriorem D. dixanthi Reichb. f. ejusdem regionis incolae. Hoc mihi eo probabilius videtur, quod saepius fimbriae et labelli et petalorum in uno eodemque racemo characterem praestant minime constantem. 24. D. Harveyanum Reichb. f. in Gard. Chron. (1883) I. 624; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 747; Veitch, Man. Dendrob. 48; Grant, Orch. Burmah 96. — Caules pauci, brevi-fusiformes, 15 ad 20 cm alti, pauciarticulati, ad 1,5 cm crassi, apice tantum foliati. Folia ovato-oblonga, acuta (mihi non visa). Racemi ex axilla folii ejusdem subapicales, breves, pauciflori ( — 4); bracteae minutae. Sepala lanceolata, acuta, mentum lateralium perbreve, obtusum. Petala oblonga, margine longe fimbriata, fimbriae interdum ramosae. Labellum simplex, orbiculare, concavum, margine brevius laciniatum quam in D. Brymeriano, totus discus papilloso-puberulus. — Flores intense lutei, 4,5 cm diam., omnes partes subaequilongae, labellum 1,5 cm latum, macula utrinque intensiore ante basin ornatum. Nordwestmalayische Provinz: Burmah. (Eingeführt von der Liverpool Horticul- tural Company.) — Exam. v. viv. cult. Nota. Differt a D. Brymeriano Reichb. f. petalis fimbriatis; an lusus illius speciei? Flos unicus, quem examinavi, non omnino perfectus (primarius speciminis recentius allati) propius accessit ad D. Harveyanum nee tarnen plane ab D. Brymeriano abfuit. 25. D. Brymerianum Reichb. f. in Gard. Chron. (1875) II. 323; (1876) I. 366; (1879) I. 475 Fig. 65; (1881) II. 689 Fig. 140; Bot. Magaz. t. 6386; Flor. Mag. N. S. t. 459; Reichenbachia Ser. I. Tom II. 97 t. 92; Veitch, Man. Dendrob. 24 c. xyl.; Gartenflora (1883) t. 371 et (1887) t. 548; Warner, Orch. Alb. IX. t. 398; Lindenia IV. t. 183; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 745; Grant, Orch. Burmah 71. — Caules graciliter fusiformes, 30 — 50 cm alti, medio 1 — 1,5 cm crassi, leviter sulcati. Folia lanceolata, acuminata, 10 — 15 cm longa, 1,2 — 2 cm lata, satis diu persistentia. Racemi 1-pauci- flori, subterminales, bracteae ovales, obtuse acutatae, 1 — 1,5 cm longae; Ovaria longe pedicellata, apice curvata, 4 cm longa. Sepalum dorsale petalaque subconformia, late ligulata, obtusa, sepala lateralia ovata, obtusa, mentum vix prominulum formantia, haec omnia expansa. Labellum brevissime unguiculatum, basi cordatum, toto ambitu ovatum, margine a basi ipsa laciniis magis magisque elongatis multifarie ramosis in filamenta tenuissima solutis intertextis decorum; discus papillis crebris plus minus in series longi- tudinales dispositis velutinus. Gynostemium breve, stelidia obtusa. — Flores aurei 5 — 6 cm diam. sepala petalaque 3 cm longa, 1 — 1,2 cm lata, labellum inclusis fimbriis 5 cm longum 3,5 cm latum, pars integra 2,5 cm longa et basi lata. — Floret in Europa Februario — Aprili. — Fig. 1 D. Nordwestmalayische Provinz: Burmah (eingeführt von Low & Co.). — Exam. fl. viv. cult. Var. histrionicum Reichb. f. in Gard. Chron. (1888) IL 194; Veitch, Man. Dendrob. 25. — Extat varietas hujus speciei a me non visa bulbis brevioribus, medio mngis incrassatis et fimbriis labelli vix v. non evolutis eximia, quae ante anthesin floris v. anthesi omnino omissa sese feeundare dicitur. — Haec varietas »histrioniea* dieta a Reichenbachio detestatur et opprimitur ab hortulanis. — Varietas ceterum autogama esse Dendrobium. 43 dicitur, atjam monuit cl. Berkeley, praefeetus militum, qui et typuin et varietatem saepius vivos ol)servavit. 26. D. moschatum Swartz in Schrader, Neu. Journ. F. 1806; 94; Wall, in Don, Prodr. Fl. Nep. 34, Id. PI. Asiat. Rar. II. 83 t. 195; Lindl. Gen. et Sp. Orch. 8Z. Id. Bot. Reg. (1844) Mise. 57 et in Journ. Linn. Soc. III. 8; Bot. Magaz. t. 3837; Paxt. Mag. Bot. II. t. 241 (e. p.); Maund, Botanist t. 37; Hook. Cent. Orch. t. 13; Reich!., f. in Walp. Ann. VI. 296; Veitch, Man. Dendrob. 6 1 ; Williams, Orch. Grow. Man. 7. ed. 350; Sander, Orch. Guide 73; King et Panll. in Ann. Bot. Gard. Calc. VIII. 60 t. 84. — D. Calceolaria Carey in Hook. Exot. Fl. III. (1827) t. 184; Lindl. Gen. et Sp. Orch. 83; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 744; Grant, Orch. Burmah 72; Dict. Icon. Orch. Dendrob. t. 13. — D. moschatum var. Calceolaria Veitch, Man. Dendrob. 1. c. — D. cupreum Herbert in Bot. Reg. 1779. — Epidewlruui moschatum Harn, in Syrae's Embassy III. (1800) 3 15 c. Fig. (vers. gall. III. 92. t. 26). — Gaules cylindracei, 1,5 — 1,8 m longi, 2 cm heterocarpum* praeferendum videtur. — Nomen vernaculum Anglorum est »Primrose Orchid.«; propter odorem illi Primulae officinalis. 46 Fi*. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1. 32. D. Friedericksianum Reichb. f. in Gard. Chron. (1887) II. 648. — Caules crassiusculi, sulcaü, rudimenta vaginarum fusco-punctata. Folia — ?. Racemi graciles nutantes, 3 — 4-flori, bracteae membranaceae, quam Ovaria multoties breviores. Sepala ligulata acuta, mentuni lateralium angulatum. Petala brevissime unguiculata, oblonga, margine leviter (hastato-?) undulata, acuta. Labellum unguiculatum, unguiculo brevi convoluto, lamina oblonga, acutiuscula, margine crispula, discus asperulus, linea incrassata in basi disci tomentosa. — Flores pallide lutei, labellum medio intensius coloratum maculaque satis magna, purpurea ornatum, sepala petalaque 1,8 — 2 cm longa, sepala 8, petala 10 mm lata, labellum 2,2 cm longum fere 2 cm latum. — Exam. fl. cult. et liconem in Mus. Britann. Hinterindisch-ostasiatische Provinz: Siam (Roebbelen). Nota. Differt a D. Bensoniae Reichb. f. non nisi statura graciliore et floribus ininoribus et racemis plerumque 3 — 4-floris et labello paulum angustiore, oblongo, potius quam orbiculari, acutiore, crispatulo. Diagnosis cl. De Wildemani D. Dartoisiani omnibus gravioribus charac- teribus quadrat cum illa D. Friedericksiani et Bensoniae. 33. D. Bensoniae Reichb. f. in Bot. Ztg. XXV. (1867) 230; Flor. Mag. t. 355; Bot. Mag. t. 5679; Jennings, Orch. t. 32; Lindenia IV. t. 148; Gard. Chron. (1884) II. 145 Fig. 30; Orchidoph. (1886), 49 c. xyl.; Veiten, Man. Dendrob. 21 c. xyl. ; Williams, Orch. Grow. Man. 7. ed. 327; Sander, Orch. Guide 67; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 739; Grant, Orch. Burmah 69. — D. signatum Reichb. f. in Gard. Chron. (188 4) I. 306. — D. Dartoisianum de Wildem, in Gard. Chron. (1906) I. 380. — Caules in ipsa basi tumidi, ad 90 cm longi, penduli v. suberecti, teretes, foliosi, multiarticulati, internodia 2,5 — 4 cm longa. Folia linearia v. lineari-lanceolata, acuminata, 5 — 10 cm longa, 1,5 — 2 cm lata, apice contraeta vix bilobula. Racemi e caulibus, aphyllis Orientes pro plantae magnitudine breves, 1 — 4-flöri, bracteae minutae. Sepala oblonga v. oblongo-lanceolata, acuta, mentum sepalorum lateralium perbreve, rotundatum. Petala late oblonga, obtusa, subduplo latiora. Labellum toto ambitu orbiculare, basi brevi-unguiculatum, convolutum, coneavum, subtus et supra dense pilosum, margine minute erosulum, fimbriatum, omnia phylla apice leviter reflexa. Gynostemii pars libera brevis, stelidia acuta, satis magna, filamentum lineare. — Flores nivei, labellum a margine albo medium versus sensim sensimque intensius luteum, in fundo aurantiacum, macula purpurea integra aut in lineas soluta utrinque decorum; flores expansi 5 — 6 cm diam., sepala 3 cm longa, 1 cm lata, petala aequilonga, 2 — 2,3 cm lata, labellum 2,5 cm longum et latum. — Floret in Europa aestate. NordAvestmalayische Provinz: Malayische Halbinsel, Moulmein (Benson!). — Siam (von Bull eingeführt, Hosseus!). Nota. Planta satis variabilis magnitudine florum et maculis in fundo labelli, quae magnae inveniuntur et parvae, integrae et plus minus in radios solutae. 34. D. gratiosissimum Reichb. f. in Bot. Ztg. XXIII. (1865) 99; Xen. Orchid. II. 211 t. 193 II. fig. 5—7; Veitch, Man. Dendrob. 47; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 743; Grant, Orch. Burmah 95. — D. Boxalli Reichb. f. in Gard. Chron. (1874) 315; Xen. Orch. 1. c. 212 t. 194; Floral Mag. (1874) t. 114; Jennings, Orch. t. 1 9 ; Veitch 1. c. 2 4. — D. Bullerianum Batem. in Bot. Magaz. t. 5652. — Caules graciles, penduli, 30 — 90 cm longi, multiarticulati, striati, internodia 2,5 — 4 cm longa, supra leviter in- crassata. Foliorum vaginae rubescentes, laminae 7 — 10 cm longae, 1 — 1,3 cm latae, apice bilobulae. Racemi brevissimi, 1 — 3-flori, pedicelli 2,5 — 3 cm longi. Sepala lanceolata, acuminata, lateralia mentum perbreve rotundatum formantia. Petala ob- longa, acuta, sesquilatiora. Labellum e basi lineari convoluta subito dilatatum, ovatum, subcordatumve , obtuse acutatum , stelidia acuta. — Sepala, petala, labellum alba, apice pallide roseo-suffusa v. tineta, discus macula magna aurea decorus, interdum lineis plus minus intensis purpureis notatus. Flores 6 — 6,5 cm diam. sepala petalaque 3 — 3,5 cm longa, sepala 1 cm, petala 1,8 — 2 cm lata, labellum 3 cm longum, 2,5 cm latum. Nordwestmalayische Provinz: Burmah, Moulmein (Williams, Parish!). Dendrobium. 47 35. D. cretaceum Lind), in Bot. Reg. (1847) t. 62; Hot. Mag. t. 4686; Reicht), f. in Waln. Ann. VI. 285; Jard. Fieur. IV. t. 344; Fl. d. serres VIII. t. 8 I 8 ; ' Veiten, Man. Dendr. 33; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. "36: Grant, Orch. Burmah 79; Williams, Orch. Grow. Man. 7. ed. 332; Sander, Orch. Guide 69. — Caules aggregati, penduli, satis validi, plus minus curvuli, cylindracei, multi- et brevi-articulati, ad 30 cm longi, I — 1,5 cm crassi. Folia oblonga, lanceolatave acuta, vaginae mox albescentes, papyraceae, internodia v. vaginae foliorum 1,5 cm longa, laminae 6 — 10 cm longae, circiter 1,5 — 1,8 cm latae. Racemi brevissimi, plerumque uniflori, e caulibus defoliatis. Sepala petala- que conformia, omnia patentia, ligulata, obtusa, mentum brevissimum, obtusum formantia. Labellum simplex, e basi convoluta dilatatum, suborbiculare, toto disco supra et infra puberulum, margine fimbriatum, lamellulae 3 vix elevatae in disco medio evanidae. — Flores expansi, 4 — 4,5 cm diam. sepala petalaque 2,2 cm longa, 5 — 6 mm lata, label- lum 2,5 cm longum et latum, sepala petalaque alba, luteo-adspersa, labellum album, basin versus luteolum, purpureo-striatum. Capsula clavata 1,8 cm longa. — Aprili. Provinz des tropischen Himalaya: Assam (Herb. Falconer n. 1005!), zwischen Rajpure und Armigadh (King's Coli. n. 10!). — Nordwestmalayische Provinz: Andamanen, Port Mouat, hill-jungle (King's Coli. n. 21 !). Nota. Planta statu sicco vaginis hyalinis copiosis, tenerrime papyraeeis obteeta et facillime cognoscenda, toto liabitu fortasse magis ad D. Pierardi vergit. 36. D. Aphrodite Reichb. f. in Bot. Ztg. (1862) 246; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 7 43; Grant, Orch. Burmah 67; Veitch, Man. Dendrob. 17; Williams, Orch. Grow. Man. 7. ed. 325; Sander, Orch. Guide 67. — D. nodatum Lindl. in Gard. Chron. (1862) 177; Bot. Mag. t. 5470; Flore des serres t. 1582. — Caules 30 — 50 cm alti, inter- nodia clavata, 3 — 4 cm longa, 8 — I 0-sulcata. Folia lineari-oblonga, acuta, 5 — 7 cm longa, 1,2 — 1,8 cm lata, mox deeidua. Flores plerumque solitarii (rarius bini?), e caulibus aphyllis; bracleae minutissimae, Ovaria cum pedicellis strieta, 3,5 — 4 cm longa. Sepala oblongo-lanceolata, acuminata, lateralia mentum brevissimum, apertum, obtusum formantia. Petala oblonga v. subrhombea fere duplo latiora, paulisper breviora. Label- lum brevi-unguiculatum ovatum v. potius rhombeum, quam petala latius, basi utrinque involutum, obscurissime trilobatum, acutum, discus ubique puberulus. Gynostemii pars libera brevissima, stelidia magna acuta, filamentum subnullum. — Flores primulini, sepalum dorsale 3 cm longum, 6 — 9 mm latum, lateralia 3,3 cm longa, aequilata, petala 3 cm longa, 1,2 — 1,5 cm lata, labellum aequilongum, explanatum 1,8 cm latum, sepala petalaque primulina, labellum aurantiacum, apicem versus pallidius, basi utrinque violaceo- notatum, anthera intense-violacea. Nordwestmalayische Provinz: Tenasserim, Moulmein (Parish!). ■ — Exam. viv. eult. ! 37. D. tetrachromum Reichb. f. in Gard. Chron. (1880) I. 712. — »Caule teretius- culo foliis dejeetis florido, racemo 1 — v. 2-floro, sepalis ligulatis, acutis, mento ex- tinctoriiformi, petalis rhombeis, obtusis, labello trilobo, lobis lateralibus semiovatis, den- liculatis, lobo intermedio oblongo, ligulato, obtuso, undulato, jugo calloso inter lobos laterales, gynostemii apice tridentato«. — Flores albi, labellum pallide ochraceum, ma- cula fusco-purpurea in disco ante lobum ipsum intermedium, mentum postice viride. Südwestmalayische Provinz: Borneo (von Veitch eingeführt). Nota. Est affine D. aqueo Lindl. et inter hanc speciem et D. moniliforme Sw. (non Lindl.; intermedium. Habet caulem D. moniliformis sed mentum extinetoriiforme D. aqtcei, differt ceterum coloribus et forma labelli quae ad illam D. aquei accedit. 38. D. ochroleucum Teijsm. et Binnend. in Tijdschr. xNederl. Ind. V. (1853) 490; Miq. Fl. Ind. Bat. III. 636; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. 288; Smith in Fl. d. Buitenz. VI. 374. — Caulibus compressiusculis erectis, foliis lanceolatis, inaequali-obtusiusculis, 8 — 8,5 cm longis, 2 — 2,7 cm latis, basi semiamplexicaulibus, floribus geminatis supra-axil- laribus, sepalis oblongis, ovatis, acutis, petalis lineari-lanceolatis, labello erecto, oblongo, limbo retuso. — Flores odorati flavescentes, apices phyllorum intensiores. Südwestmalayische Provinz: Java, Berg Salak (Teijsmann und Binnendijk). 48 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars \ . Nota. De hac planta nil notum est nisi diagnosis in omnibus libris verbotenus repetita. Probabiliter forma insularis D. heterocarpi Wall. 39. D. clavatum Wall. Cat. (1828) n. 2004; Lindl. in Paxt. Fl. Gard. II. 108, flg. 189 (Neu Abdr. II. 144, fig. 184); Reichb. f. in Walp. Ann. VI. (1861) 293; Bot. Magaz. t. 6993; Veitch, Man. Dendrob. 31 ; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 746; Williams, Orch. Grow. Man. 7. ed. 331; Sander, Orch. Guide 69; King et Pantl. in Ann. Bot. Gard. Calcutta VIII. 53 t. 60 et IX. pt. II. 100 (non Roxb. nee Reichb. in Walp. Ann. VI. (1861) 296). — Caules teretes, leviter clavati, multiarticulati, sicci sulcati, ad 60 cm alti v. imo altiores. Folia lanceolata v. oblongo-lanceolata, acuta, 10 — 15 cm longa, 1,5 — 2 cm lata. Racemi ex axillis quibusdam supremis, e caulibus defoliatis Orientes, basi vaginulis ochreatis, subcoriaeeis vestiti, plus minus nutantes, pauciflori, bracteae pedicellos arete et alte vestientes, apice retusae. Sepalum dorsale oblongum, obtusum, lateralia ovato-oblonga, postice mentum obtusuin, rotundatum, apertum formantia. Petala elliptica, obtusa, margine levissime repanda undulataque. Labellum brevissime unguicu- latum, convolutum (vi expansum) transverse ellipticum v. suborbiculare, discus pilis, vario modo ramosis puberulus, margo labelli crenulatus undulatusque. Gynostemium breve, anthera alta coronatum. — Flores aurantiaci, fundus labelli macula magna, castanea v. purpureo-brunnea ornatus, margo labelli aureus, gynostemium aurantiacum; sepala 2,5 — 3 cm longa, 1 cm lata, petala aequilonga, 2,5 cm lata, labellum aequilongum, expansum 2,8 cm latum. — Maio, Junio. Provinz des tropischen Himalaya: Sikkim bei Teudong in 1000 m ü. d. M. (Pantling!); Nepal (Wallich!); Kumaon (Strachey und WTinterbottom!); Shilong (Clarke n. 44091!). Hinterindisch-ostasiatische Provinz: China, Yunnan (Hancock n. 118!, 584!, Henry n. 11836!). Nota. Icones Bot. Magaz. t. 6993 et Annales Calcuttenses VIII. t. 60 inter se satis diversae. Specimen in Anglia eultum de quo icon in Bot. Magaz. depieta est, quam maxime luxurians vide- tur. Secutus sum cl. Hookerum, qui plantam Catalogi Wallichiani n. 2004 nostram speciem esse vult neque D. Calceolaria (= mosehatum Carey). 40. D. aurantiacum Reichb. f. in Gard. Chron. (1887) IL 98; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. (1890) 751 et VI. 187; in Ann. R. Bot. Gard. Calcutta V. (1895) 13, t. 21. — D. chryseum Rolfe in Gard. Chron. (1888) I. 233; Veitch, Man. Dendrob. 28; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 748; Ridley in Journ. Linn. Soc. XXVI. 392. — Caules fasciculati, e basi tenuiore leviter fusiformes, cylindracei, lutei, nitidi, ad 45 cm alti, circit. 6 mm crassi; internodia 3,5 — 4 cm longa. Folia lineari-lanceolata v. ligulata, apice subbiloba, ad 10 cm longa, 5 — 8 mm lata. Racemi biflori v. pauciflori, rhachis bracteis inanibus 3 — 4, obtuse acutatis, brunneo-adspersis vestita, peduneuli satis longi, ad i/3 longi- tudinis bracteis ochraeeis, vaginantibus vestiti. Sepala oblonga v. obovata acuta, late- ralia mentum breve, obtusum, conicum formantia. Petala sublatiora, oblonga, acuta. Labellum unguiculatum, orbiculare (lobuli laterales omnino obsoleti), margine crenulatum, discus ubique pubescens, margo labelli fimbriatus, lineae quaedem vix prominulae in disco. Gynostemium fere ad foveam stigmaticam et antheram reduetum, stelidia obtusa, anthera alta, profunde bilocularis. — Flores aurei, 4 — 5 cm diam. Nordwestmalayische Provinz: Burmah (Hildebrandt); Assam (nach Rolfe). — Hinterindisch-ostasiatische Provinz: West-Szechuen und Tibetanische Grenze (Pratt n. 26!). — Exam. viv. eult. ! Nota. Juxta D. clavatum Wall., a quo differt bracteis brevioribus, minus conspieuis, sepalis petalisque angustioribus, inflorescentia breviore. 41. D. chrysanthum Wall. Cat. (1828) 2012; Lindl. Gen. et Spec. Orch. (1830) 80; Journ. Linn. Soc. III. 8; Bot. Reg. t. 1299; Regel, Gartenflora t. 446; Trans. Russ. Hort. Soc. 1864 t. 154; Reicbb. f. in Walp. Ann. VI. 287; Veitch, Man. Dendrob. 28; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 747; Grant, Orch. Burmah 75; Williams, Orch. Grow. Man. 7. ed. 330; Sander, Orch. Guide 68; Warner, Sei. Orch. Ser. 3. t. 6 et Orch. Alb. IX. t. 419; King et Pantl. in Ann. Bot. Gard. Calcutta VIII. 55 t. 77. — D. Paxtoni Dendrobium. 49 Lindl. Bot. Reg. (1839) Mise. 56 (non Paxt. Mag. Bot. VI. 169 nee FI. d. serres VII. t. 725 = I). fimbtiaium Lindl. var. ocidatum); Linden. V. t. 194; Gogn. in Dict. Icon. Orch. Dendrob. t. 2. — Caules flaeeidi, 1 — 2 in longi, penduli, sulcati, multiarticulati ; intei- nodia brevia, 2 — 3 cm longa. Folia lanceolata acuininata tenuia, 1 0 — 12,5 cm longa, 1 — * ,5 cm lata. Racemi e caulibus foliatis brevissimi, I — 3-flori, rarius 4-flori, rhachis subnulla, bracteae brevissimae, pedicelli 4 — 4,5 cm longi, lutei, ut etiam flores, apice (ovario) cur- vati. Sepala oblonga, leviter coneava, lateralia quam dorsale vix longiora, mentum vix prominulum, rotundatum formantia. Petala obovato-oblonga, bene latiora, apicem versus minute denticulata, omnia obtusa. Labellum coneavum, orbiculare, expansum subreni- forme, margine denticulatum, basi convolutum, discus marginem versus velutinus. Gyno- stemium breve, basi fovea instruetum (neetario?), antbera oblique conica. — Flores 5 cm diam., aurei, labellum maculis 2 castaneis v. purpureis decorum, labellum vi expansum 3 cm latum, Capsula obovata 4 — 5 cm longa, 3 — 3,5 cm diam. — Julio — Octobrem. Var. anophtalmum Reicbb. f. in Gard. Chron. (1883) I. 44. — Labellum omnino unicolor, immaculatum. Var. microphtalmum Reichb. f. in Gard. Chron. (1879) I. 366. — Sepala postice non carinata, petala toto margine serrata, maculae in labello parvae. Provinz des tropischen Himalaja: Gebirgswälder von Nepal im Westen bis Bhotan und den Khasia Bergen, in Höhen von 1000 — 2000 m ü. d. M. (Ilooker und Thomson). — Südwestmalayische Provinz: Malayische Halbinsel, Burmah; sehr oft gesammelt (King und Pantling n. lo!, Clarke n. 25 124!, Griffith!). — Exam. spec. viv. ex caldariis Dom. F. Sander. Hinterindisch-ostasiatische Provinz: China, Yunnan (Hancock n. 119!, Henry n. H094!, 11094A!, 12966!). 42. L. ochreatum Lindl. in Wall. Cat. (1828) n. 7410; Bot. Reg. XXI. sub 1756; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. 287; Veitch, Man. Dendrob. 66; Williams, Orch. Grow. Man: 7. ed. 354; Sander, Orch. Guide 74; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 747; Dict. Icon. Orch. Dendrob. t. 16, — D. Cambridgeanum Paxt. Mag. Bot. VI. (1839) t. 265; Lindl. in Bot. Reg. (1841) Mise. 171; Bot. Magaz. t. 4450. — Caules satis validi, penduli, nodosi, striati sulcatique, 15 — 30 cm longi, digitum fere crassi. Folia ovato-lanceolata acumi- nata, mox deeidua, ad 1 0 cm longa, ad 4 cm lata. Racemi breves, 1 — 3-flori, ex caule foliato hornotino Orientes. Sepala petalaque conformia, oblonga, acuta, mentum sepalorum lateralium breve, saccatum, obtusum. Labellum convolutum, expansum orbi- culare, antice bilobulum medio apiculatum, basin versus obscure lobulatum, crenulatum, totus discus dense velutinus, margine labelli revoluto, anthera minute papulosa, fovea neetarifera transversa in basi gynostemii. Stelidia magna, obtusa. — Flores aurei, labellum macula magna, castanea v. imo purpurea in fundo ornatum, sepala petalaque 4 cm longa, 1,5 cm lata, labellum 3 cm longum et latum. — Floret in Europa Martio et Aprili. Provinz des tropischen Hiinalaya und der Gangesebene: Khasia-Hügel in 1300 m ü. d. M., Chittagong-Distrikt (Wallich!), Luschai-Hügel (Gage n. 314!), Ost-Bengalen (Griffith n. 5144!, Hose n. 74 I0!). 43. L. yunnanense Finet in Bull. Soc. bot. France XL1V. (1897) 419 t. XIII. — Caules caespitosi, erecti, rigidi, graciles, foliosi, sub anthesi defoliati. Folia disticha, plana, linearia, apice obtuse-acuta, integra, vaginae persistentes caulem tegentes. Flores solitarii (v. 2) sessiles, ex 2 — 5 vaginis inflatis, rotundatis, subaequantibus enati, bre- viter pedicellati. Sepala ereeta, lanceolato -linearia, obtusa, venosa. Petala ereeta, cuneato-oblonga, obtusa, puberula. Labellum gynostemii pedi adnatum et mentum ob- tusum sepalis lateralibus tectum fingens, trilobum, lobi laterales rolundati, subserrati, pubescentes, lobus medius linearis, apice attenuatus acutus, lobis lateralibus latior et fere duplo longior, venis prominentibus e basi usque ad apicem percursus. Gyno- stemium breve in pedem produetum, dentibus clinandrii anticis obsoletis. — Caules 12 — 18 cm alti, folia 3 — 5 cm longa, 3 — 5 mm lata, flores 1,5 cm longi. — Martio. A. Engler, Das Pflanzenreich. IV. (Erabryopliyta sipkonogaina) 50. 4 50 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars ^ . Provinz von Yühnan: Am Flusse Nam-Na (oder La-Ps'iu-Ho) bei Lami (Prinz Ilenri von Orleans). Nota. D. japonico Lindl. proximum sed satis diversum et floribus brevioribus, minoribus et aliis characteribus. Vaginulis duriusculis, e quibus racemi oriuntur, vergit ad Orastidia, quibus ceterum non adnumerandum est, cum flores e caulibus aphyllis oriantur. 44. D. tosaense Makino in Illustr. Fl. Jap. (1891) ex Journ. Bot. (1891) 383. — Gaules articulati, internodia basi paulum contractu. Folia disticha, lanceolata, acuta, coriacea, vaginae foliorum meinbrunaceae. Racemi 3 — 6 cm longi, rhachis flexuosa, bracteae minutae, acutae. Sepalum dorsale lanceolatum, lateralia latiora, oblonga, men- tum obtusum formantia. Petala lanceolata, quam sepala bene minora. Labellum ob- ovatum, acutum, basin versus concavum (seil, margine involutum) antice dilatatum, linea mediana a basi medium discum usque decurrens incrassata, disco ceterum laevi. — Flores patentes viridi-lutei, labellum antice intense purpureum. — Augusto. Süd-Japanische Provinz: Insel Shikoku, Prov. Kochi (Makino). Nota. Diagnosis translata ex illa illustr. autoris anglica omissis characteribus quibusdam genericis levioribus. Nil dicit autor de magnitudine florum. Differt a D. nioniliformi Sw. praeeipue petalis quam sepala minoribus et colore, ceterum certe affine. 45. D. monile (Thunb.) Kränzl. — D. catenatum Lindl. Gen. et Sp. Orch. (l 830) 84; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. (1861) 294; Bot. Magaz. t. 5482; Franch. et Savat. Enum. II. Fig. 2. Dendrobium monile (Thunb.) Kränzl. A Pars suprema caulis (magn. nat.). B Labellum a fronte, C Idem a latere visum. D Gynostemium cum pede gynostemii. {B — D modice aueta.) 22; Veitch, Man. Dendrob. 51. — D. japonicum Lindl. Gen. et Sp. Orch. (1830) 89. — D. castum Batem. Ms. ex Bot. Magaz. 1. c. — Onychium japonicum Blume, Bijdr. (1825) 328. — Epidendrum monile Thunb. Fl. Jap. (1784) 30. — Huc probabiliter D. monili- forme Franch. et Sav. 1. c. (non Swartz). — Caules e basi tenui cylindracei v. leviter fusiformes, pauci-pluriarticulati, internodia leviter clavata, rarius proprie moniliformia. Caules maximi, quos vidi, 30 cm alti. Folia pauca ad 6, ligulata v. lineari-lanceolata, apice acuta, ad 7 cm longa, 1 cm lata v. rarius latiora. Racemi brevissimi, i- v. 2-flori e caulibus defoliatis, bracteae parvae, rotundatae, obtusae. Sepalum dorsale Dendrobiuni. 51 ligulatum, lateralia basi excavata, oblonga, acutiuscula, inentum brevissimum brevi-bi- saccaturn forniantia. Petala bene latiora, oblonga, acuta. Labellum sepalis aequilongum, obscure trilobum, lobi laterales breves, erecti, rotundati, lobus intermedius longe pro- ductus, ovatus, acutiusculus reflexus, discus inter lobos laterales puberulus. — Flores albi, sepala petalaque fere 3 cm longa, sepala 8 nun, petala 1,2 cm lata, labellum 2,5 — 2,8 cm longum, 1 — 1,2 cm latum, fundus labelli viridis, purpureo-punclulalus. Flores fragrantes. — Maio. — Fig. 2 A — D. Provinz des mittleren und nördlichen Japan und von Korea: Korea Archipel (Oldham n. 832!). — Insel Tsusima (Wilford!): Nagasaki (Maximowicz It. II!, Oldham n. 83 I !) ; ohne genaueren Standort (Herb. Hance n. 2019!). — Exam. viv. cult. ! Nota. Plantula in provinciis meridionalibus Japoniae fere ubique obvia; ex antiquis tem- poribus nota, ab anno 4 860 in Europam introducta. — Quae dicta sunt ab 111. Franchet et Savatier in Enumeratione PI. Jap. II. 23 omnino non probo. Quid sit D. moniliforme S\v. pro certo dici non potest, descriptio enim originaria adeo est brevis et minus accurata. Suspicari licet, esse D. japonicum Lindl. — Icones libri illius japonici ab 111. Jinuma editi, qui vocatur Sömokuzushetsu inter tabulam 30 et 40 magna pro parte false citantur a cl. Franch. et Savat. üt alia omittam, tab. 36 quam D. japonicum esse volunt auctores gallici , est Phaji species probabiliter Ph. grandifolius; tab. 4 7 sub D. monüiformi Sw. citata, certe est D. japonicum. Quid sit tab. 4 8 dicere non audeo, sed certe Dendrobii species. 46. D. Stricklandianum Reichb. f. in Gard. Chron. (1877) I. 749. — >Caule 3 — 4 mm crasso, foliis oblongis apiculatis, racemis 3 — 4-floris, bracteis triangulis minutis, sepalis ligulato-triangulis, acuminatis, mento lateralium obtuso, retuso, didvmo, petalis lineari-ligulatis acuminatis, labello oblongo-ligulato obtuse acuto utrinque medio obtus- angulio disco antice punctulato furfuraceo, gjnostemio apice tridentato, anthera conica acuta extensa. — Flores luteo-albi, maculis 3 purpureis in labello. « — Mihi non visum. Süd-Japanische Provinz. — Genauerer Standort unbekannt (von Strickland eingeführt). Sect. 3. Aquea. Racerni semper e caulibus foliatis Orientes, folia plerumque haud cito decidua ut in »Aphyllis«. Flores saepius aquei, pellucidique, mentum sepalorum lateralium interdum satis longum, quo charactere vergunt ad »Nigro-hirsuta«. A. Mentum sepalorum lateralium breve saccatum. a. Labellum subsimplex, in hypochilium et epichilium divi- sum, lobi laterales vix sejuncti. a. Epichilium triangulum, discus excavatus . . . ... 47. D. aqueum. ß. Epichilium anchoriferum, discus planus 48. D. hastilabium. b. Labellum trilobum, lamellae 3 — 5 in disco, flores parvi. 49. D. Ounninghamii. c. Labellum antice tantum 3-lobum, lobus intermedius pa- pillosus 50. D. lamorgancnsc. B. Mentum sepalorum lateralium conicum v. extinctoriiforme. a. Labelli lobi laterales quam intermedius majores, flores 2,5 cm vix excedentes. a. Callus longitudinalis crassus per tolum discum, flores flaveoli v. primulini 51. D. ramosum. ß. Callus medio in disco pulvinaris v. papillosus ... 52. D. lasioglossum. y. Callus in disco primum sulcatus, antice integer (v. lineae 2 in 4 confluentes) discus glaber 53. D. maleolcns. b. Labelli lobi laterales minores quam intermedius, flores 5 cm diam. Flores primulini magni, discus labelli pilis seriatis obsitus . 5i. 1). hiteolunt. c. Labellum integrum ex ungue dilatatum. 4* 52 Fr- Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1. ct. Labellum obovatum, rolundatum Zö.JJ.albo-sanguineum. ß. Labellum longe unguiculatum in mento clauso semi- absconditum, antice rhombeum (Vergit ad >Pedilona«) 56. 1). Sarrasinorum. 47. D. aqueum Lindl. in Bot. Reg. (1843) Mise. 6. t. 54 (1844) Mise. 53, in Journ. Linn. Soc. III. 14, Bot. Magaz. t. 4640; Jardin Fleur. t. 262; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. 289; Veitch, Man. Dendrob. 18; Sander, Orcb. Guide 67; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 139. — D. album Wight, Ic. PI. (1852) t. 1645; Paxt. Fl. Gard. II. 175, flg. 226; Williams, Orch. Grow. Man. 7. ed. 324; Orchid. Album t. 407. — Caules fasciculati, decumbentes, e basi tenui incrassaü compressiusculi, multo- v. pluriarticulati, foliosi, 30 ad 45 cm longi, medio fere 1 cm lati v. crassi. Folia ovato-lanceolata, acuminata, vaginae supra ampliatae, laminae bene articulatae, 8 — 12 cm longae, 2 — 3 cm latae, striatae, sub anthesi persistentes (!). Bacemi breves plerumque biflori, rarius triflori, bracteae minutissimae, Ovaria cum pedicellis 2,5 cm longa. Sepala ovata, late- ralia ovato-triangula, subfalcata, mentum perbreve, rotundatum foi'mantia. Petala ob- ovata aequimagna, omnia acuta. Labellum toto ambitu rhombeum, a basi medium usque (hypochilium) ascendens, deinde (epichilium) deflexum, antice acutum, obscure trilobum, utrinque rotundatum, medio in disco leviter excavatum, antice triangulum, totus discus puberulus, margine lobi intermedii denticulato-ciliato , linea elevata lata a basi disci fere medium usque. Gynosteinium latum generis. — Flores albi, viridi- suffusi, labellum intus luteolum, sepala petalaque 3 cm longa, 1,5 — 1,8 cm lata; label- lum 2,5 cm longum expansum 1,5 cm latum. — Augusto, Septembri. Hindostanische Provinz: Nilgherrie-Hügel, Anamally (Beddome n. 8125!, Herb. Wight, Kew Distrib. n. 295 1!), Malabar, Concan (Stocks!). — Exam. viv. eult.! Nota. Frequens esse dicitur in ramulis extremis arborum Coffeae arabicae in planta- tionibus desertis. Insignis est planta floribus e caulibus hornotinis orientibus. 48. D. hastilabium Kränzl. n. sp. — Caules ad 80 cm alti, basi aphylli, supra dense foliati. Folia squarrosa (reetangulariter divergentia), oblonga, acuta, apice con- traeta ibique torta, vaginae 1,5 cm longae, laminae 5 — 7,5 cm longae, 2,3 — 2,7 cm latae. Bacemi 1 — 1 2-flori. Sepalum dorsale late oblongum acutum, lateralia ovata, ob- tusa, mentum fere globosum, apertum formantia. Petala ligulata, obtuse acutata, margine leviter undulata. Labellum multo minus simplex hastatum, e basi paulo latiore primum paulum angustatum, quasi hypochilium formans, deinde subito in laminam cordatam v. potius anchoriferam acutam (epichilium) dilatatum, discus a basi medium usque nudus, a medio apicem usque lamella 1 satis alta instruetus, pars antica hujus lamellae granu- losa et cum margine labelli in mansam grosse granulosam confluens. Gynostemii pars libera haud brevis, androclinii margo utrinque denticulatus, filamentum longiusculum, lineare. — Flores luteoli, purpureo-punctulati, labelli lobi laterales violaceo-suffusi. lobus intermedius atroviolaceus, flores circiter 1 ,5 cm diam. sepala 1 cm longa, lateralia basi 6 — 7 mm lata, petala 7 — 8 cm longa, 4 mm lata, labellum 8 mm longum antice 4 mm latum. — Flores? Papuanische Provinz: Neu-Guinea, Andai (Beccari n. 617!). Nota. Planta habitu et statura D. ramosi Lindl. insignis est labelli fabrica, quod ut in D. aqueo Lindl. in bypochilium et epichilium divisum est. Nomen speciOcum sumpsi de epi- chilio quod utrinque in dentem recurvatum evolutum est, dum in D. aqueo angulum rotunda- tum praebet; ambitus epichilii ceterum ut in illa specie. Peculiaris est porro lamellula epichilii antice cum apice granuloso labelli confluens. 49. D. Cunninghamii Lindl. Bot. Reg. XXI. (1836) sub t. 1756 et in Comp. Bot. Magaz. II. (1836) 377: A. Cunningh. Precurs. n. 316; Baoul, Choix. 41; Hook. Handb. New. Zeal. Fl. 262; Fl. New. Zeal. I. 240; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. (1861) 289. — D. biflorum A. Rieh. Fl. Nouv. Zel. (1832) 167 t. 26 (non Sw.). — D. Lessonü Colenso in Trans. N. Z. Inst. XV. (1883) 326. — Fruticulosa, speeimina parva ereeta, vetustiora et longiora pendula, multiramosa, foliosa, ad 30 cm longa. Foliorum vaginae transverse rugosae, folia ipsa disticha, lineari-lanceolata, striata, trinervia, acuta ad 5 cm Dendrobium. 53 longa, 4 — 5 mm lata. Racemi folia aequantes v. paulum superantes, pauciflori, e caulibus foliatis Orientes, basi squamulis 2 — 3 vestiti. ßracteae brevissimae. Sepalum dorsale oblongo-lanceolatum, acutum; lateralia antice aequalia, postice mentum brevissimum, obtusum, rotundatum formantia. Petala oblongo-lanceolata, subbreviora et obtusiora. Labelli brevi unguiculati lobi laterales parvi, oblongi, retusi, lobus intermedius multo major, spathulatus, explanatus suborbicularis, margine undulatus, discus lamellulis 3 — 5 minutis instructus. Gynostemium antice profunde exeavatum. — Totus flos 2,5 cm diam., sepala 1,2 cm longa, 2 mm lata, petala 1 cm longa, 5 mm lata, labellum ~ — 8 mm longum, 5 mm latum. — A Decembri ad Februarium. — Fig. 6 F — N. Araucarien-Provinz und Provinz Neuseeland: Nordinsel von Neuseeland, Kirongi-Bange (Cheeseman n. 128!); Hokitika (Cameroon!); bei Wangaroa (Gunning- ham!); Bidwill(Colenso!); Dunedin (Thompson!). — Stewart Island (nach Cheeseman). — Soll überall häufig sein. Nota. Est planta tonuis, elegans et habitu fruticulosa insignis, tarnen non nisi babitu ab aliis Eudendrobiis hujus affinitatis diversa et a Reichenbachio jure juxta D. aqtieum posita. Cum D. bifloro Sw. nullomodo comparanda. 50. D. lamorganense Reichb. f. in Bonplandia V. (1857) 56; J. J. Smith in Fl. de Buitenzorg VI. 375. — Caulis polyphyllus. Folia lanceolata, acuminata, acutave, apice inaequali-biloba, carnosula, 6 — 7 cm longa, 6 — 12 mm lata. Racemi abbreviati, pauciflori (2 — 4), bracteae minutae, lanceolatae, herbaceae (?). Sepalum dorsale oblongum, obtuse acutatum, sepala lateralia oblique ovata, leviter ineurva, obtusa, mentum breve obtusum rotundatumque formantia. Petala lineari-spathulata, obtusa breviora. Labellum ex ungue lineari euneatim dilatatum, late lineare ligulatumve, antice trilobum, lobi laterales minuti, lobus intermedius ovalis, acutiusculus, dense pnpillosus, velutinus, nervi in basi labelli velutini, discus ceterum glaber. Stelidia acuta, filamentum breve, triangulum, anthera ereeta (ex Reichenbachio). — Flores albi, circiter 1,5 cm longi illis D. ma- crostaoliyi Lindl. subaequimagni. — Januario. Südwestmala jische Provinz: Java; am Fuße des Berges Lamorgan in 300 bis 700 m ü. d. M. (Zollinger n. 2632!). Nota. Cl. Reichenbach plantam cum E. Jerdoniano R. Wight comparat, a quo tarnen praesertim fabrica labelli valde diversum est. Ex analysi Lindleyi (herb. Kew.) cognoscendum est, diagnosin originariam in Bonplandia 1. c. diligentissime esse scriptam. Exam. ipse speeimina in herb. Kew. et Drake del Castillo. — 111. J. J. Smith scribit nomen speeificum lamonganense, agit tarnen. 1. c. de eadem planta et nil dicit an sphalma Reichen bachii suspicandum sit, an ipse male scripserit. Neuter autorum illustr. calligraphis est adscribendus. 51. D. ramosum Lindl. in Wall. Cat. (1828) 2003; Gen. et Sp. Orch. (1830) 82; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. 295; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 736; King et Pantl. Ann. Bot. Gard. Calc. VIII. 52 t. 73. — D. Ruckeri Lindl. in Bot. Reg. XXIX. (1843) Mise. 8 t. 60; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. 288; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 733; Veitch, Man. Dendrob. 71. — Caules tenues, penduli, plus minus ramosi, ad 50 cm longi, pauciarticulati, apice foliati. Folia lanceolata, acuminata, 6 — 8 cm longa, 1,5 — 2 cm lata. Racemi brevissimi, 1 — 2-llori, pedicelli cum ovariis haud longi. Sepalum dorsale ovato-oblongum, obtusum. Petala minora subaequalia acutiora, sepala lateralia, mentum amplum saccatum formantia, antice triangula, obtuse acutata, apice reflexa. Labellum basi auriculatum, lobi laterales trianguli, margine anteriore crenulati, gynostemium amplec- tentes, lobus intermedius suborbicularis, antice bilobus, reilexus, margine undulatus, callus longitudinalis satis crassus, supra applanatus, pubescens per discum labelli. Gynostemii pars libera brevissima, stelidia obsoleta, anthera antice bilobula, pes gynostemii basin versus excavatus, cavitate linea elevata longitudinali leviter bipartita. — Flores pallide primulini, labellum inlensius coloratum, lobi laterales purpureo-striati, callus disci viridis, sepalum dorsale petalaque 1,5 cm longa, 4 v. 5 mm lata, sepala lateralia aequilonga, basi 1,5 cm lata, labellum aequilongum, explanatum fere 3 cm latum. — Aprili, Maio. Provinz des tropischen Himalaja: Sikkim, Sitlong 1.J00 — 1650 m ü. d. Bf. (Pantling n. 117!), Bhotan (Lister nach Pantling), Knasia-Hägel (Rita nach Pantling). — Philippinen?? 54 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1. Nota. D. ramosum Lindl. et Rtickeri Lindl. unam eandemque esse speciem propter eausas a Pantling v. cl. expositas persuasissimum mihi est. Specimina prima authentica herbarii Wallich a cl. Lindley descripta manca sunt, et diagnosis Lindleyi itaque valde imperfecta fuit; confirmat tarnen Pantling, qui illa specimina diligenter examinavit, hanc plantam ab illa postea D. Ruckeri appelata non differre. 52. D. lasioglossum Reichb. f. in Gard. Chron. (1868) 682; Bot. Magaz. t. 5825; Veiten, Man. Dendrob. 52: Williams, Orch. Grow. Man. 7. ed. 344; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 73 4; Grant, Orch. Burmah 102. — Gaules gracillimi, fusiformes, teretes, 25 — 43 cm alti, plus minus ramosi, cataphylla vaginaeque grisea. Folia lanceolata, acumi- nata, 7 — 9 cm longa, 1 — 1,5 cm lala, quam internodia longiuscula subduplo longiora. Racemi e caulibus foliatis 1 — 3-flori, bracteae minutae, ovatae, obtusae. Sepala oblonga, obtusa, lateralia in mentum extinetoriiforme parti anticae subaequilongum producta. Petala rhombea, obtusangula, antice rotundata, haec omnia satis firma, subcarnosula. Labellum e basi euneata dilatatum, lobi laterales antice retusi, subdenticulati, lobus inter- medius semiovatus, leviter undulutus, linea e basi ipsa mediana velutina per discum, medio in disco in fasciculum papillarum filiformium soluta (si mavis discus medio pulvinalus). — Flores albi, discus labelli aureus, lobi laterales rubro-striati, sepalum dorsale petalaque 1,8 — 2 cm longa, 8 mm v. 1,3 mm lata, sepala lateralia fere 3 — 3,3 cm longa, 1 cm lata, labellum 2,5 cm longum et expansum latum. Nordwestmalayische Provinz: Burmah (Benson, Parish). — Exam. sicc. eult.! 53. D. maleolens Kränzl. n. sp. — Sympodia multiramosa, rami singuli inter- dum ad 80 cm longi, passim foliosi. Folia in uno eodemque ramo valde diversa, ple- rumque oblonga s. ovato-oblonga s. linearia, omnia obtusa, 2 — 8 cm longa, 3 mm — 2,5 cm lata, suprema etiam minora. Racemi in suprema parte caulis glomerati, bracteae gemmulas formantes. Flores certe heterochronici. Sepalum dorsale petalaque aequalia, oblonga, acuta, sepala lateralia antice triangula, acuta, postice mentum coni- cum, obtusum, fere omnino apertum, quam pars antica tertia longius formantia. Label- lum longius trilobum, lobi laterales erecti, semioblongi, antice rotundati, lobus inter- medius deflexus, obeordatus, emarginatus, margine crenulatus, lineae elevatae per discum primum subparallelae deinde in unam confluentes, discus ceterum laevis (nusquam pi- losus). — Flores albi, roseo-suffusi, maleolentes, ceterum speciosi, illis D. lasioglossi Reichb. f. aequimagni. Sepala lateralia 3 cm longa, dorsale et petala tenere violaceo- venosa fere 2 cm longa, 1 cm lata, labellum medio luteum, 3,3 cm longum et inter lobos laterales 2 cm latum, lobus intermedius 1,3 cm longus, antice 1 cm latus. — Floret Julio. Centromalayische Provinz: Celebes, S.-O.-Halbinsel, Lepo-Lepo bei Kandari (Beccari ohne n.). Nota. Flores illos D. lasioglossi Reichb. f. et magnitudine et colore aequant, differunt defectu pilorum in disco labelli et lamellis. quarum 2 tantum antice confluentes observantur. Folia porro differunt, in D. lasioglosso lanceolata, in nostra specie ligulata et apice latiora. 54. D. luteolum Batem. in Gard. Chron. (1864) 269; Bot. Magaz. t. 5441; Flore d. serres t. 2395; Veitch, Man. Dendrob. 57 c. ic. xyl.; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 733", Grant, Orch. Burmah 10 4. — Caules tenui-fusiformes, 30 — 40 cm alü, medio 6 — 8 mm crassi supra foliosi. Folia ovato-oblonga, obtusa, inaequali-bilobula, basi semiamplexicaulia, 6 — 10 cm longa, ad 3 cm lata. Racemi breves e caule hornotino Orientes, 2 — 4-flori, bracteae minutae. Sepala oblonga, lateralia mentum brevissimum obtusam formantia acuta. Petala paulum latiora, ovalia, obtusa. Labelli subsimplicis lobuli laterales vix sejuneti, rotundati, lobus intermedius late oblongus, antice emarginatus, toto margine leviter crenulatus, discus praesertim medio pilosus, basis labelli convoluta, gynostemium brevissimum amplectens. Stelidia rotundata, filamentum vix prominulum. — Flores primulini, fauce plus minus viridi-lutei, labellum lineis tenerrimis purpureis in lobis lateralibus ornatum, sepala petalaque 2,5 — 2,8 cm longa, sepala 1 cm. petala 1,2 cm lata, labelluni 2,5 cm longum, medio 1,5 cm latum, mentum fere 1 cm lon- gum. — Floret in Furopa Aprili et Maio. Dendrobium. 55 Var. chlorocentrum Reichb. f. in Gard. Chron. (1883) 1. 340, fig. 48; Will. Orch. Alb. VII. t. 352. — DilTert centro floris viridi-luteo pilisque viridibus in disco, floribus omnino lirmioi'ibus et paulum majoribus. Südwestmalayische Provinz: Malayische Halbinsel, Tenasserim, Moulinein am Attran-FIusse (Parish n. 139!). — Exam. sp. cult.! — Fig. \B. 55. D. albo-sanguineum Lindl. in Paxt. Flow. Gard. II. (1852) 93 t. 57 (Neue Ausgabe II. 134 t. 6 4): Fl. d. serres VII. t. 721; Bot. Magaz. t. 5130: Batem. See. Cent. t. 173: Reichb. f. Walpers Ann. VI. (1861) 286; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 722; Grant, Orch. Burmah 64; Veitch, Man. Dendrob. III. 16; Williams, Orch. Grow. Man. 7. ed. 323; Sander, Orch. Guide 66. — D. atro-sanguineum Morr. et de Vos. Ind. Bibl. Hort. Beige 166 — sphalma! — Caules subclavati v. cylindracei, 12 — 30 cm alti, 1 — 1,3 cm crassi. Folia lineari-lanceolata, ad 1 5 cm longa, 2,5 cm lata. Racemi 2 — 3-flori, e caulibus foliatis Orientes, tenues, bracteae minutae, triangulae. Sepala lanceolata, acuminata, lateralia postice in mentum, antice omnino apertum, ob- tusum producta. Petala elliptica, duplo latiora. Labellum late obovatum, basin versus convolutum, margine undulatum, antice retusum v. emarginatum, lineae 2 vix elevatulae in basi. Gynostemium brevissinium, stelidia androclinii obtusa, filamentum filiforme, anthera tenaciter afflxa. Sepalum dorsale 4 cm, lateralia 5 cm longa, 1 — 1,3 cm lata, petala 5 cm longa, 2,5 cm lata, labellum aequilongum, 3,5 cm latum, omnia pallide primulina; labellum utrinque lineis plus minus confluentibus pulchre purpureis decorum; gynostemium (praesertim anthera) interise purpureum. — Flores graveolentes. Nordwestmalayische Provinz: Moulmein (Willi am s!), Tenasserim am Attran- FIusse (Lobb!). — Exam. viv. cult.! Nota. Flores, ut saepius, ex albo in lacteum v. pallide luteum v. primulinum mutantur, maculae in basi labelli interdum contiguae, interdum ex striis v. lineis plus minus confluentibus compositae sunt. 56. D. Sarrasinorum Kränzl. sp. n. — Caules pauciramosi v. simplices, graciles, ad 40 cm alti. Folia disticha, 2 cm distantia, basi paulo latiora, ceterum linearia, apice biden- tata, utrinque acuta, 3 — 5 cm longa, ad 3 mm lata. Racemi aut singuli in caulibus foliatis, aut complures in caulibus vetustioribus, pauciflori, folia non excedentes, bracteae minutissimae, pedicelli et Ovaria tenuia. Sepala late oblonga, obtusa, lateralia mentum antice clausuni, parti anticae fere aequilongum, compressum, obtusum formantia. Petala subbreviora, obovata, apice rotundata. Labelli pars basilaris linearis, per totum men- tum ad pedem gynostemii aequo modo produeti descendens, pars antica rhombea, quam sepala petalaque multoties minor, lineis elevatulis 3 instrueta. Gynostemium a latere visum quadratum. — Flores pro planta gracillima magni, nivei, pedicelli 2,5 cm longi, sepala 1,5 cm longa, mentum 1,3 cm longum, petala aequilonga, 1 cm lata, labelli pars antica 7 mm longa, 3 mm lata, pes labelli 1,3 cm longus. — Octobri. Centromalayische Provinz: Celebes, Gipfel des Sudara (Sarrasin n. 193! und 194!). Nota. Mentum antice omnino clausum, flores pulchri nivei e caulibus hornotinis foliosis et anni praecedentis et etiam vetustioribus Orientes. Labelli fabrica ad Pedilona ex affinitate D. glomerati Rolfe vor^it. tarnen melius huc collocandum. Sect. 4. Stuposa. Labelli discus antice longe pilosus, pilis articulatis intertextis intricatisve. Caules graciles, plus minus ramosi, saepius pauciarticulati. A. Labellum callosum. a. Discus antice tantum longe pilosus, flores hyalini, label- lum antice aureum 57. D. stuposinn. Ii. Ut praecedens. Flores intense lutei majores quam in praecedente 58. D. hirtulum. 56 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1. c. Callus per totum discum decurrens bisulcatus, omnino pilosus 59. D. paitciflorum. B. Labellum ecallosum. a. Lobus intermedius antice longe barbatus 60. D. pogoniates. b. Lobus intermedius antice retusus, discus inter lobos late- rales tantum muricatus 61. D. Icucochlorum . 57. D. stuposum Lindl. in Bot. Beg. (1838) Mise. 52 et (4 844) 52; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 737; Grant, Orch. Burmah 4 22; Hook. f. in Ann. Bot. Gard. Cal- cutta V. p. I. 13 t. 20; King et Pantling 1. c. VIII. 54 t. 75. — D. spliegidoglossum Beichb. f. in Bonplandia II. (1854) 88 et in Walp. Ann. VI. (1861) 290; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 737. — Caules fasciculati, angustissime clavati, v. e basi tenui sensim in- crassati, cylindracei, sulcati, ad 30 cm alti, 10 — 15 articulati. Folia disticha ovata v. lanceolata, acuminata, apice complicata, ad 1 0 cm longa, 1,5 cm lata. Bacemi sub- corymbosi; scapus tenuis, foliolis bracteiformibus compluribus vestitus, floribus 3 — 4. Sepalum dorsale oblongum, acutiusculum, lateralia triangula, acuta, leviter excavata, mentum breve obtusum, semilongum v. etiam brevius formantia. Petala obovata, rotun- data, margine minute ciliata. Labelli lobi laterales parvi, trianguli, lobus intermedius oblongus, apice rotundatus, excavatus, tota pars anterior margine longe et dense pilosa, pilis multifarie intertextis. Gynostemii stelidia leviter hamata, acuta, filamentum fili- forme; anthera (a latere visa) mitrata, obtusa, antice retusa. — Flores albi v. rectius hyalini, labelli fundus rubro-striolatus, apice v. aureus, sepalum dorsale petalaque 8 — 10 mm longa, lateralia 1,2 cm longa, mentum 3 mm crassum, album, labellum 7 — 8 mm longum, 4 — 5 mm latum. — Floret in Europa Maio et Junio. Provinz des tropischen Himalaya: Khasia-hills in 1700 m ü. d. M. (Hooker f., King u. Pantling n. 84!, 86!, 353!), Shillong (Clarke n. 44120!). — Nordwest- malayische Provinz: Tenasserim (Parish!). — Exam. viv. eult. ! Nota. Nomen Lindleyanum speeificum restituendum est. Quae profert Reichenbachius de diagnosi Lindleyana >false descriptum« nullius est momenti. Primum, quod noraen Lind- leyanum sine ulla dubitatione prius est et igitur conservandum ; deinde, quod planta juvante illa diagnosi facile recognosci et determinari potest. 58. D. hirtulum Rolfe in Kew Bulletin (1898) 193. — Caules elongati, teretes, paulum incrassati, 22 — 33 cm alti. Folia oblonga v. ligulata, subobtusa, 4 — 6,5 cm longa, 4 — 12 mm lata. Bacemi laterales, breves, 3 — 4-flori, bracteae ovatae, acutae, coneavae, 4 — 5mm longae, pedicelli 1,6 — 2 cm longi. Sepalum posticum lineari-ob- longum, apiculatum, lateralia ligulata, subfalcata, acuta, mentum oblongum formantia. Petala anguste ovato-oblonga, subobtusa. Labellum obscure trilobum, basi euneatum, ovatum, obtusum; discus omnino villosus. Flores intense lutei, labelli lobi laterales rubro-striati, sepalum dorsale 1,2 cm longum, lateralia cum mento 1,6 cm longa, pe- tala quam sepala subbreviora, labellum 1 cm longum. Nordwestmalayische Provinz: Burmah? Nota. Planta in Europam allata est cum D. infundibulo, quod certe in imperio Bur- mensi indigena. Est species affinis D. stuposo Lindl. a quo differt labello subintegro, racemo breviore, floris colore. 59. D. paueiflorum King et Pantl. in Journ. As. Soc. Beng. LXIV. pt. II. 332 et in Ann. Bot. Gnrd. Galc. VIII. (1898) 54 t. 76. — Caules tenues penduli, pauci- ramosi, multiarticulati, 30 — 45 cm longi, 3 — 4 mm crassi, juniores laeves, deinde sul- cati. Folia apicalia, pauca, lineari-lanceolata, acuminata, tenuia, mox deeidua, 6 — I 2 cm longa, 7 — 12 mm lata. Bacemi e mediis caulibus vetustioribus Orientes, breves, pauci- flori (2 — 4), bracteae minutae, pedicelli cum ovariis 1 cm longi, tenues. Sepalum dor- sale ovato-oblongum, lateralia antice ovata, postice mentum obtuse conicum formantia. Petala ovata, omnia obtuse acutata. Labellum paulum brevius, toto ambitu oblongum, coneavum, trilobum, lobi laterales parvi, oblongi, obtusi, medio labello utrinque affixi, antice flexi, ipsi et lobus intermedius disco omnino pilosi, callus per discum elevatus, Dendrobium. 57 solidus, supra bisulcatus isi mavis carinae medianae 3 basi in callum prominentem coalitae per totnm discum), antice evanidus. Gynosternii pes elongatus, antice excavatus ibique nectariferus, anthera obtuse conica, antice papulosa. — Flores subclausi. aurei, sepala petalaquc purpureo-marginata, labellum antice purpureo-adspersum, sepala late- ralia 1,5 cm longa, 3,5 — 4 mm lata, sepalum dorsale et petala 1 cm longa, 3 mm lata, labellum 8 — 9 mm longum, 4 — 5 mm latum. — Junio. Provinz des tropischen Himalaya: Sikkim in tropischen Thälern in ca. 1300 m u.d.M. oberhalb Engo (Pantling n. 172!) und bei Namgeh (Pantling); auch im Teecta-Tbale in 600 m ü. d. M. (nach Pantling). Nota. Planta a D. stuposo Lindl. vix v. non distinguenda, differt praecipue colore florum luteo-purpureo. 60. D. pogoniates Reichb. f. in Gard. Chron. (1886) II. 199. — Affine et per- simile D. sphegidoglosso Reichb. f. racemis capillaribus paucifloris, bracteis ovatis, apicu- latis, ovaria pedicellata dimidio subaequantibus, sepalis triangulis lanceolatis, mento cylindraceo retuso ovarium pedicellatum dimidium subaequante, petalis cuneato-oblongis acutis antice minute denticulatis, labello cuneato, antice dilatato, trifido, lobis lateralibus oblongis, ciliatis, lobo intermedio producto, oblongo, valde barbato, ecalloso(!), gynostemio basi infima simpliciter bicruri nee antro fisso munito. — Folia lineari-lanceolata, in- aequali-biloba. Statura et hnbitus D. fimbriati magnitudine redueti. — Mihi non visum. Südwestmalayische Provinz: Nord-Rorneo. 61. D. leucochlorum Reichb. f. in Gard. Chron. (1879) I. 202; Hook. f. Fl. Rrit. Ind. V. 752; Grant, Orch. Rurmah 102. — Pseudobulbi stipitati, subeylindraeei, canali- culati. Folia — ? Racemi breves 1- v. 2-flori. Sepala triangula, lateralia mentum conicum formantia. Petala sepalo dorsali aequilonga, oblonga, acuta. Labellum medio trilobum, lobi laterales obtusi, lobus intermedius produetus, latus, retusus, discus inter lobos laterales muricatus. Gynostemium breve. — Flores albi, mentum viride, labellum intus album, extus viridi-luteum, lobi laterales purpureo-striati, totus flos 1,8 cm longus illis D. sphegidiglossi Reichb. f. comparandi. — Ex descriptione autoris. Südwestmalayische Provinz: Tcnasserim, Moulmein (Veitch). Nota. Reichenbachius comparat plantam c. D. sphegidoglosso suo, tarnen e florum fabrica certe 1). lasioglosso Reichb. f. multo affinior videtur. Sect. 5. Macrostachya. Labellum subsimplex, semper convolutum, tubulosum; flores in racemis paucifloris semper simul florentibus dispositi, medioeres, rarius magni. Caules elongati, interdum longi, tenui-cylindraeei. — Species pleraeque 1). macrostaehyo Lindl. similes. A. Flores albi, labellum (vi expansum) rhombeum, basi bi- callosuni. a. Caules tenues, fere graminei, sepala petalaque acuminata 62. D. spathaecum. b. Caules breviores, crassiores quam in praecedente fracti- flexi, bracteae parvae, albidae, sepala petalaque obtuse acutata 63. D. candidum. c. Caules non i'ractiflexi, graciles, bracteae brunneo-zonatae, labellum ecallosum 63a. D. zonatum. R. Flores albidi, luteoli v. viridi-lutei. a. Labellum trilobum, callus tridaetylus in basi. Lobi late- rales angusti, intermedius suhquadratus, emarginatus . . 6 4. D. dactylifent/m. b. Labellum simplex, antice crenulatum, glnhrum: calli 3 per discurn 65. D. maorostackyum. c. Ut praecedens sed labellum in disco pilosum, margine longe fimbriatum, pars basilaris paullum crassior nee callosa 66. l>. Gamblei. 58 Fr- Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1. C. Flores albi, apices phvllorum purpurei et fundus labelli pur- pureus s. luteus. — (Species vergunt ad »Nobilia«, omnes inter se persimiles.) a. Labelluni in fundo aureum, flos ceterum albus, phvlla apice purpureo-niaculata 67. D. amoenum. b. Labellum in fundo intense purpureum , cetera phylla albida, roseo-suffusa, flores 4 cm diam 68. I). transparens. c. Ut praecedens, sed flores majores, discus luteus, pur- pureo-punctulatus 69. D. Wilsonii. d. Labellum basin versus margine erosulum, primulinum, sepala petalaque pallide rosea 70. D. Pierardii. Hujus sectionis sed imperfecte nota 71. D. rnarmoratum. 62. D. spathaceum Lindl. in Journ. Linn. Soc. III. (l 859) 15; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 737. — D. candidum King et Pantl. in Ann. Bot. Gard. Calcutta VIII. (1898) 49 t. 68 (non Wall.). — Caules gracillimi, vix v. non flexuosi, supra attenuati, 25 — 30 cm alti, vix 5 mm crassi, supra tantum foliosi, internodia ad 4 cm longa. Folia lanceolata, apice acuta, inaequali-biloba, 5 — 7 cm longa, 8 — 9 mm lata, flores aut singuli, aut bini, rarius terni, in racemum perbrevem dispositi, bracteae minutae, quam pedicelli cum ovario multoties breviores, basi colorati. Sepala petalaque paulum latiora v. aequilata, ovato-lanceolata, acuminata, inter se aequalia, acuta, mentum sepalorum late- ralium brevissimum, rotundatum. Labellum subsimplex, expansum rhombeum, lobi laterales parvi, rotundati, erecti, intermedius plus duplo longior ovato-oblongus acumi- natus apice ipso obtusus, margine leviter crenulatus, calli per discum 2 elevatuli. Gynostemium supra retusum, stelidia obtusa. — Flores nivei, suaveolentes, sepala late- ralia 2,2 cm, dorsale, petala, labellum 1,8 cm longa, omnia circiter 1 cm lata. — Maio, Junio. Provinz des tropischen Himalaya: Sikkim; an Felsen am Lachen- Flusse in 2000—2300 m ü. d. M. (Hooker n. 143'.). Nota. An huc Pantling n. 367 in Sikkim lectum nescio. — Est planta quamquam D. candido Wall, similis tarnen habitu strictiore, floribus paulum majoribus, fere semper solitariis v. binis, petalis latioribus et labello manifeste trilobo satis diversa. 63. D. candidum Wall, in Lindl. Bot. Heg. (1838) Mise. 54 et (1844), Mise. 52; Beichb. f. in Walp. Ann. VI. 286; Paxt. Fl. Gard. I. 63, flg. 41; Beichb. f. in Walp. Ann. VI. 2 86; Hook. f. in Ann. Bot. Gard. Calc. V. 12 t. 19. — Caules fasciculati, ad 25 cm alti, cylindracei, leviter fractiflexi, basi vix attenuati. Folia 5 — 6, lanceolata, ad 6 cm longa, ad 1 cm lata v. vix latiora, acuminata. Bacemi paueiflori, rhachis brevis, basi squamis brevibus compluribus, acutis vestita, pedicelli cum ovariis 2,5 cm longi. Sepalum dorsale ligulatum. Petala aequilonga, e basi angustiore euneata, ob- longa subsimilia (saepius antice paulum angulata), sepala lateralia mentum rotundatum, 5 mm longum formantia, leviter ineurva, sensim angustata, late linearia, apice acuta. Labellum brevi-unguiculatum, tolo circuilu subrhombeum, obtusum, callus in basi satis crassus, vix v. non sulcatus, discus labelli a basi medium usque pilosus ideoque mar- gine medio fimbriatus. Androclinii dentes subaequales, trianguli, acuti, stelidia crassiora, anthera antice plana. — Flores albi, labellum basi viride, gynostemium antice pur- pureo-striatum, sepalum dorsale et petala 1,8 cm longa, sepala lateralia sublongiora, labellum 1,5 cm longum medio 8 mm latum. Provinz des tropischen Himalaya: Kumaon 1 000 m (Strachey u. Winter- bottoni n. 8!), Nepal (Wallich!), N. W. Himalaya (Mackinson n. 24155!), Bhotan (Griffith!), Khasia Hügel (Gibson!), Latong, Lachen-Thal und Singalelach 2 300 m ü. d. M. (Pantling n. 367!). — Exam. viv. eult.! 63a. D. zonatum Bolfe in Journ. Linn. Soc. XXXVI. (1903) 13. — Caules gra- ciles, ad 30 cm longi, foliati. Folia oblongo-lanceolata, acuta, ad 8 cm longa, 6 — 1 2 cm Dendrobium. 59 lata. Racemi breves, pauciflori (2 — 4), pedunculi vaginis obtecti, bracteae lale oblongae, obtusae, concavae, membranaceae, medio brunneo-zonatae, 5,5 ad 7,5 nun longae, pedi- celli cum ovariis ad 1,5 cm longi. Sepaluni dorsale lanceolato-oblongum, obtusum; sepala lateralia triangula acuta, mentum latum, saccatum, breve formantia. Petala elliptica, acutiuscula, haec oninia 2 cm longa (sepala lateralia 2,5 cm). Labelluni e basi latiore pandm-ato-oblongum, antice acutum, 1,(> cm longum, discus in medio pubes- cens, ecallosus. — Flores albi. Hinterindisch-ostasiatische Provinz: China, Prov. Yun-nan, Feng-chen-liu, Bergwälder in 2300 m ü. d. M. (Henry n. 1 0668 !). Nota. I). candido Wall, corte proxima, bracteis brunnco-zonatis beno diversa. 64. D. daetyliferum Reichb. f. in Card. Chron. (1884) I. 638. — Caules elon- gati, demum sulcati, basi ex multis articulis rhizophori, superne racemos 2 — 3-floros emittentes. Sepala lanceolata, lateralia mentum breve cylindraceum, subemarginatum, dimidium ovarii non aequans formantia. Petala aequalia breviora. Labelli angusti lobi laterales angusti, apice triangulo-abrupti, lobus intermedius crassus subquadratus, emar- ginatus, carinae 3 in disco carnosae, ante basin lobi intermedii abruptae. Gynostemium apice tridentatum. — Flores Ulis D. macrostaehyi Lindl. omnino aequimagni, albidi, leviter ochraeeo-suffusi, lobi labelli et margines callorum brunnei, anthera intense brunnea. — Mihi non visum. Heimat unbekannt (Foerstermann, eingeführt von F. Sander). Nota. Differt a I). macrostacliyo Lindl. cui proximum indole labelli, lobi cnim laterales in planta nostra valde elongati et ab intermedio brevissimo vix separati, löbus intermedius sub- quadratus nee o\ atus. acutus. — Nomen speeificum probabiliter e callo labelli sumptum videtur. 65. D. macrostaehyum Lindl. Gen. et Sp. Orch. (1830) 78 et Bot. Reg. t. 1865 et (1844) Mise. 50; Wight, Icon. t. 1647; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. (1861) 286; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 735; Trimen, Handb. Fl. Ceyl. IV. 159; Sander, Orch. Guide 72. — Caules penduli, 30 — 60 cm longi, teretes, foliosi. Folia ovato-oblonga v. ovato-lanceolata, acuta, 8 — 10 cm longa, 1,2 — 1,5 cm lata, acuta. Racemi satis crebri, breves, 2 — 3-flori, longe pedicellati, racemum v. paniculam longam multifloram ludentes, bracteae breves. Sepalum dorsale petalaque lanceolata, acuta, sepala lateralia mentum apertum extinetoriiforme, quam pars antica aequilongum formantia, parte antica triangula acuta. Labellum late oblongum, margine levissime crenulatum, basi in unguem brevem, convolutum contractum, apice obtusum apiculatum, lineae 3 per discum paulum elevatae. Stelidia obsoleta, margo androclinii leviter repandus, lilamentum triangulum, ineurvum, acutum. — Flores suaveolentes, albo-luteoli saepius roseo-suffusi , sepalum dorsale et petala 1,2 cm longa, lateralia 1,6 cm longa basi 5 cm lata, labellum 1,6 cm longum, 1 cm latum, album leviter roseo-suffusum v. roseo-venosum. Provinz Ceylon, Malediven und Travancore und Hindostaniscbe Pro- vinz (Wight n. 2950!). Häufig in den Centralprovinzen Indiens (Thwaites n. 3183!, Hooker et Thompson!). — Burmah?? Nota. Facile intellegendum, nomen >macrostachyurn« plantac non esse datum quod race- mos longos profert, sed quod tota planta floribus uno eodemque tempore expansis aspectum racemi elongati, multiflori praebet. Vir cl. Sander in libro suo >Orcbid. Guide« plantam etium in re^no Burmensi crescentem pronuntiat, quo de loco plantam (quam ceterum recte describit) nee vidi neque in herbariis speeimina inveni. — Harc species fere sola quae in provineiis cen- tralibus Indiae meridionalis reperta est« 66. D. Gamblei King et Pantl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal. LXVL (1897) 584; Duthie in Ann. Bot. Gard. Calcutta IX. pt. 2 (1906) 99 t. 99. — Caules penduli, 50 — 60 cm longi, multiarticulati. Foliorum vaginae 1,5 — 2,5 cm longae, siccae sca- riosae, lamina ovato- v. oblongo-lanceolata v. (superiora) lanceolata, acuta 7,5 — 12 cm longa, 2 — 2,5 cm lata, saepius leviter falcata. Racemi e caulibus defoliatis Orientes, satis crebri, ipsi brevissimi, pauci- plerumque biflori, bracteae minutissimae. Sepala lanceolata acuta, lateralia in mentum conicum, obtusum, partis anticae vix tertiam aequan producta. Petala oblongo-lanceolata, acuta, sublatiora et subbreviora. Labellum ex ungue brevi euncatum, subquadratum (expansum seil.), brevi- et obtuse acutatum, (50 Fr. Kriinzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1. sepala paulum excedens, margine satis longe fimbriatum, excepto apice ipso, toto disco (niedio praesertim) villosum, sub anthesi convolutum, pars basilaris incrassata sulcata nee tarnen proprie callosa dicenda. Gynostemium pro flore longum et latum, stelidia et filamentum acuta, margo antherae minute denticulatus. — Flores inodori, pallide viridi-lutei, conniventes, antice 1,5 cm diam. sepalum dorsale petalaque 1,7 — 1,8 cm longa, sepala lateralia 2,5 — 2,7 cm longa, labellum 1,9 cm, gynostemium 1 cm longum. — Floret Junio — Augustum. Provinz des tropischen Hi mal aya: Sikkim, Debra Dun (Gamble, Mackin- son, Duthie n. 22983! und 24 156!). — Nilgherries (Proudlock) nach Duthie. Nota. AD. macrostaehyo Lindl. siecum liaud facile distinguendum, diflert praeeipue disco villoso, labello longius fimbriato (nee serrato). 67. D. amoenum Wall, ex Lindl. Gen. et Sp. Orch. (1830) 78 (e. p.); Lindl. in Bot. Reg. (1844) 49 et in Journ. Linn. Soc. III. 12; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. 286; Bot. Magaz. t. 6199; Flor. Cab. t. 117; Reichb. f. in Gard. Chron. (1875) I. 306, fig. 57 et 58; (1881) II. 625, flg. 126; Veitch, Man. Dendrob. 17; Williams, Orch. Grow. Man. 7. ed. 324 c. xyl.; Sander, Orch. Guide 66; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 738; Grant, Orch. Burmah 65; King et Pantl. in Ann. Bot. Gard. Calc. VIII. 49 t. 69. — D. mesochloron Lindl. in Bot. Reg. (1847) sub t. 36; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. 285; Paxt. Fl. Gard. I. 63, flg. 43. — D. Egertoniae Lindl. 1. c; Paxton 1. c. flg. 44; Reichb. f. 1. c. 285. — _D. aphyllum Roxb. Hort. Beng. 63 nomen! ex Lindl. Gen. et Sp. Orch. 78. — Caules gracillimi, ad 60 cm alti, multiarticulati. Folia caulium hor- notinorum lanceolata v. lineari-lanceolata, acuminata, membranacea, ad 1 0 cm longa, \ — 1,5 cm lata. Racemi breves, 2 — 3-flori, bracteae oblongae, acutae, obtusae, quam Ovaria pedicellata multo breviores. Sepala ovato-lanceolata, lateralia mentum acutum, conicum formantia. Petala latiora, ovato-oblonga, brevius-acutata. Labellum e basi convoluta dilatatum, ovato-oblongum, acutum, in disco basin versus pubescens, toto margine ciliolatum ; gynostemii pars libera brevissima, stelidia obtusa, filamentum longe subulatum, anthera obtusa, antice truncata, carina longitudinalis mediana in pede gyno- stemii infra in tuberculum aueta. — Flores albi, apices phyllorum maculis purpureis plus minus magnis intensisve ornati, labellum amethystinum. albido-marginatum s. album, macula magna, amethystina in fronte et altera in fauce viridi v. luteo-viridi, sepalum dorsale et petala 2 cm, lateralia et labellum 2,5 cm longa, 7 — 8 mm v. 10 mm lata. Provinz des tropischen Himalaya: Von Garwhal im Westen bis Silhet und Burmah im Osten, Ost-Himalaya (Griffith n. 5059!, Falconer n. 1002! u. 1003?), Sikkim (Anderson n. 1194!, Pantling n. 267!, King's Coli. n. 6!, außerdem Wallich! u. Kurz! ohne n.). Nota. Facere non possum quin Hookero adnuani, qui D. mesochlorum Lindl. et D. Egertoniae Lindl.cum hac specie priore in unam conjunxit; flores enim non nisi colore differunt. 68. D. transparens Wall. Cat. (1828) n. 2008/1; Lindl. Gen. et Sp. Orch. (1830) 79; Bot. Reg. (1844) Mise. 62; Paxt. Fl. Gard. I. 134 t. 27; Bot, Magaz. t. 4663; Flor. Cab. t. 117; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. (1861) 285 et in Gard. Chron. (1875) I. 305, fig. 57, 58; (1881) II. 625, fig. 126; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 738; Grant, Orch. Burmah 124; Lern. Jard. Fl. t. 68; Williams, Orch. Alb. t. 396 et Orch. Grow. Man. 7. ed. 365; Journ. of Hortic. (1892) 73 t. 10; Cogn. Dict. Icon. Orchid. t. 27; Veitch, Manual Dendr. 81; Sander, Orch. Guide 76; King et Pantl. in Ann. Bot. Gard. Calcutta VIII. 50 t. 70. — D. Henshallii Reichb. f. in Ronpl. III. (1855) 226. — Caules graciles, teretes, obscure nodosi, ad 45 cm alti, 4 — 5 mm crassi. Folia lineari- lanceolata, acuta, 8 — 10 cm longa, ad 2 cm lata, mox deeidua. Racemi 2 — 3-flori, v.iginae hyalinae v. albidae (sicut foliorum vaginae), triangulae, acutae, quam pedicelli ter breviores. Sepalum dorsale ellipticum, obtusum, lateralia triangula, acuminata, in mentum breve, conicum, obtusum aueta. Petala oblonga, obtusa (v. subrhombea) latiora. Labellum e basi euneata late oblongum, basi convolutum, antice rotundatum, minute emarginatum, margine fimbriatum, toto disco pilosum, linea lata carnosa sul- cata in disco e fundo medium usque decurrens. Gynostemium parvum, anthera antice Üendrobium. Q\ non papulosa. — Flores sub anthesi (non expailsi) 4 — 5 cm diam. albi s. pallide- violacei apicibus et in fundo labelli plus minusve intensius violaceo-notati vel interdum omnino albi (= D. transparens album Rolfe). Var. album Rolfe in Gard. Cbron. (1889) II. 94. — Differt a typo floribus omnino candidia immaculatis. Provinz des tropischen Hiraalaya: Von Kumaon bis Assam; dort auf den Khasia-Garrow-Hügeln in 1600 m ü. d.M. (Pantling n. 79!, Lobb n. 50!); Nepal (Wallich n. 2008!); Ost-Himalaya (Wallich n. 5057! u. 5059!); Darjeeling (Glarke n. 35533!). — Fig. 1 G. 69. D. Wilsonii Rolfe in Gard. Chron. (1906) I. 183. — Pseudobulbi cylindracei, graciles, foliosi, 45 — 60 cm longi. Folia oblonga v. oblongo-lanceolata, apice inaequali- bidentata, obtusa, 5 — 7,5 cm longa, 1,5 — 2 cm lata. Racemi e caulibus vetustioribus breves, pauciflori; bracteae ovatae, apiculatae, imbricatae, quam pedicelli 2,5 — 4 cm longi cum ovariis multo breviores. Sepala oblongo-lanceolata, obtusa, lateralia mentum curvulum, obtusum formantia. Petala oblonga v. elliptica, obtusa, quam sepala latiora. Labelluni simplex, ellipticum, basin versus paulum angustatum, tuberculo pone basin disci instructum. Gynostemium brevissimum. — Sepala 2,5 — 4 cm longa, petala aequilonga, latiora; labellum quam sepala paulum brevius, 1,3 — 1,5 cm latum, mentum sepalorum lateralium 6 — 7 mm longum. Sepala petalaque pallide rosea, labellum eodem colore sed discus macula lutea decox*us et purpureo-punctulatus, pes gynostemii luteus, purpureo-punctulatus et striatus. — Flores fragrantissimi. Hinterindisch-ostasiatische Provinz: Cbina, West-Sz'-tschwan, in 1250 m ü. d. M. (Wilson). Nota. Mihi non visum, ex descript. autoris. Affine esse dicitur D. transparent! Wall.. quod tarnen satis diversum est floribus minoribus. Yariant flores colore; inveniuntur enim qui- dam fere albi aut intensius rosei et macula brunnea in disco praediti. 70. D. Pierardii Roxb. in Hook. Exot. Fl. (1828) t. 9 et Fl. ind. III. 482; Wall. Cat. n. 2007; Lindl. Gen. et Sp. Orch. 79 et in Bot. Reg. t. 1756; Bot. Magaz. t. 2Ö84; Wight, Ic. t. 908; FI. d. serres IX. t. 955; Lodd. Bot. Cab. t. 750; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. 285; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 738; Veitch, Man. Dendrob. 69; Williams, Orch. Grow. Man. 7. ed. 357; Sander, Orch. Guide 74; King et Pantl. in Ann. Bot. Gard. Calc. VIR. 51 t. 72; Grant, Orch. Burm. 112; Cogn. Dict. Iconogr. Orch. Dendrob. t. 26. — D. citciillatum R. Br. in Bot. Reg. (1821) t. 548; Bot. Magaz. t. 2242; Lindl. in Bot. Reg. (1844) Mise. 49; Reichb. Fl. Exot. t. 65; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. 284. — Cymbidiwn aphyllum Swartz in Nov. Act. Ups. VI. (1799) 73; Willd. Spec. pl. IV. (1805) 100. — Caules graciles, penduli, 30 — 90 cm longi, 6 — 10 mm crassi, foliosi, saepius leviter fractiflexi. Folia mox deeidua e basi ovata lanceolata, acumi- nata, 8 — 1 2 cm longa, basin versus 2 — 3 cm lata. Racemi breves, fasciculati. Sepala oblongo-lanceolata, acuta, lateralia mentum breve, conicum, obtusum formantia. Petala late oblonga, elliptica, obtusa. Labellum brevi-unguiculatum, suborbiculare , obsolete trilobum, margine basin versus erosulum, ceterum ciliatum, superficie velutina, totum labellum in infundibulum convolutum. Anthera supra bilobula, gynostemium breve, fovea neetarifera paulum supra basin transverse oblonga. ■ — Flores tenerrimi, pallide rosei, labellum pallide primulinum, basi utrinque purpureo-striatum, gynostemium album. Sepala lateralia 3 cm, dorsale et petala 2,5 cm longa, sepala 6 — 8 mm, petala fere 1,5 cm lata, labellum 2,5 cm longum et latum. — Aprili, Maio. Provinz des tropischen Himalaya: Bis nach Tenasserim verbreitet und stellenweise in heißen, feuchten Thalern häufig: Sikkim (Pantling n. 70 !, Hooker!, Clarke n. 27 619!); Khasia (Clarke n. 43 265!); Shan States (Lamington!) ; Assam (Fischer n. 21 ! u. 22!); Silhet (Wallich!); Burmah (Griffith!). — Exam. sp. v. eult. ! Nota. Speciniina, quae vidi numerosa, pro tanta speciei area parum variabilia, illa, quae appellavit D. cueullatum ill. Rob. Brown paulum tantum minora sunt, characteribus tarnen speci- ficis haud distinguenda. — An Limodornni aphyllum Roxb. Cor. PI. I. 34 (1795) t. 41 huc pertineat, an melius ad D. amoenum Wall, dubium est. ß2 F*- Krunzlin. — Orcliidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 4. 71. D. marmoratum Reichb. f. in Gard. Chron. (1875) 492; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 738; Grant, Orch. Burmah 105; Williams, Orch. Crow. Man. 7. ed. 3 49; Sander, Orch. Guide 73. — Caulibus nigrogriseis, validioribus, aequalibus (non nodatis), mento valde abbreviato, retuso, labello a basi cuneata oblongo, ciliato, basin versus dense et brevi-velutino, columna brevissima, apice tridentata, antro in basi cum angulo superiore mediano deorsum imminente, antbera inornata. — >Flores albi, omnia phylla, etiam labellum apicibus purpureis. « — Nee Hookero nee mihi visum , ex descriptione autoris. Nordwestmalayische Provinz: Burmah (Hort. Low.). Nota. Cur planta >marmorata« appellata sit, nescio. D. transparente Wall, afßnis esse dicitur. Se02: Warner, Orch. Alb. t. 1 3 ; Lindenia XXII. (1896) 95 t. 574; Cogn. Dict. Icon. d. Orch. Dendrob. t. 11 et IIa {suavissimum); Williams, Orch. Grow. Man. 7. ed. 330; Sander, Orch. Guide 68. — Caules clavati v. rarius fusiformes, ad 12 cm longi, interdum bis v. ter longiores. Folia 3 — 10 cm longa linearia, v. lineari-oblonga, v. imo lanceolata, 10 — 12 cm longa, coriacea, acuta. Racemi nutantes, arcuati, pluriflori, 15 — 20 cm longi, interdum e bulbis foliatis Orientes, bracteae minutissimae, pedicelli leviter curvati, ad 4 cm longi. Sepala oblonga, obtusa, lateralia mentulum vix prominulum, rotundatum formantia. Petala obovata, rotundata, paulo longiora, duplo latiora. Label- lum brevi-unguiculatum, suborbiculare, margine crebre sed minute fimbriatum undulatum- que, antice subbilobulum, discus omnino puberulus. Filamentum lineare, stelidia nulla. — Flores aurei, labellum aurantiacum excepto margine aureo, sepala 2 cm longa, 7 — 8 mm lata, petala 2,2 cm longa, antice 1,5 cm lata, labellum 2 cm longum, 2,3 cm latum. 68 Fj • Kränzlin. — Orchidaccae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1 . Var. suavissimum Hook. f. sec. Veitch, Man. Dendrob. 29. — Differt caulibus brevioribus, crassioribus, foliis floribus plerumque paulum majoribus, labello macula magna castanea decoro. Forma monticola esse dicitur. Nordwestmalayische Provinz: Burmab, Herb. Hort. Calcutt. Slb. Lushai hüls (Gage n. 197!). — China: Yunnan (Henry n. 12212!). — Exam. viv. cult. ! Sect. 7. Anisopetala. Caules teretes, rarissime incrassati, plerumque tenues, raceini subcapitati; petala et labellum similia aut aequalia quam sepala semper inajora. a. Labelli lobi laterales fere omnino obsoleti. a. Lobus intermedius in fibrillas solutus, in medio tri- angulus 84. D. ciliatum, ß. Lobus intermedius integer, antice emarginatus . . . 85. D. mutabik. y. Labellum antice tan tum subtrilobum, lobi omnes serrulati . 86. D. Huttonii. b. Labellum distincte trilobum. a. Lobi laterales margine longe ciliati, racemi quam folia breviores v. vix subaequales 87. D. barbatum. ß. Lobi laterales margine integ'ri, racemus folia multo excedens 88. D. leucolophotum . y. Ut praecedens sed racemi semper brevissimi, 1 — 2-flori 88a. D. sarmentosum. c. Labellum a petalis vix diversum. a. Lobus intermedius basi barbatus. I. Lobus intermedius ovatus acutus 89. D. barbatulum. II. Lobus intermedius obovatus obtusus 90. D. Fytchianum. ß. Labellum ultra medium discum barbatus, lobus inter- medius subquadratus 91. D. ovatum. 84. D. ciliatum Parish in Bot. Magaz. (1864) t. 5430; Veitch, Man. Dendrob. 30; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 719; Grant, Orch. Burmah 78 ; Williams, Orch. Grow. Man. 7. ed. 331; Sander, Orch. Guide 68. — D. rupicola Beichb. f. Ms. — Caules ad 45 cm alti, articulis 10 — 12 compositi, teretes, apice foliati. Folia oblonga, apice acuta v. plerumque inaequali-bilobula, utrinque obtusa, ad 1 2 cm longa, 3 cm lata. Bacemi ( — 4) axillares v. pseudoterminales, simplices, 12 — 25 cm longi, nutantes v. erecti, pluriflori, rarius multi- flori, laxiflori; bracteae minutae, lineares, acutae. Sepalum dorsale ligulatum, obtusum, lateralia triangula, falcata, decurva et leviter recurvata, mentum breve, apertum, ob- tusum, formanlia. Petala linearia, antice cuneata, obtusa, (si mavis antice subrhombea). Labellum simplex, cuneatum, convolutum, lobi laterales obscuri, incurvi, lobus inter- medius in fibrillas clavatas solutus, medio in laminam minutam, triangulam productus, calli a basi excavata per 3/4 totius longitudinis 3 satis crassi, fere aequilongi. Gyno- stemium infra excavatum, lamellulis 2 instructum. Stelidia subnulla (margine andro- clinii retuso rotundato), filamentum subulatum. — Flores virides, sepala 1 cm longa, petala et labellum 1,2 cm longum, illud antice (expansum) fere 1 cm latum, viride, ele- ganter purpureo-striolatum. Var. breve Beichb. f. in Gard. Chron. (1883) II. 328. — Differt a typo non nisi caulibus brevibus, crassiusculis, pauciarticulatis. Convenit floribus exacte cum typo. Südwestmalayische Provinz: Tenasserim (Parish n. 156!), Arracan (Benson nach Beichenbach f.). — Exam. pl. vivam! 85. D. mutabile (Blume) Lindl. Gen. et Sp. Orch. (1830) 86; Miq. Fl. Ind. Bat. III. (1855) b39; Beichb. f. in Walp. Ann. VI. 294; J. J. Smith in Fl. Buitenz. VI. 355. — D. rigidum Lindl. 1. c. 86. — D. rigescens Miq. 1. c. (l 855) 639. — D. triadenium Lindl. Bot. Beg. (1847) t. 1; Beichb. f. in Walp. Ann. I. 778 et VI. 294. — D. firmum Steud. Nomencl. II. ed. 2. I. (1840) 490. — D. sclerophylhim Lindl. Bot. Beg. (1844) Mise. 58. — Onyehium mutabile Blume, Bijdr. (1825) 324. — Onychium rigidum Blume Dondrobium. 69 1. c. 3 2 i. — Gaules graciles, tenui-fusiformes, 30 — 100 cm>alti. Folia oblonga v. ob- longo-lanceolata, apice obtusa, minute bilobula, pergamenea, 5 — 8 cm longa, 1 — 3 cm lata. Racemi 8 — 1 2-flori, pseudoterminales; bracteae minutissimae; pedicelli cum ovariis 1,5 — 1,8 cm longi, pallide rosei. Sepalum dorsale ovatum, obtusum, lateralia ovato- triangula, obtuse acutata, postice mentum ipsis aequilongum, subcompressum, obtusum formantia. Petala late oblonga v. elliptica, margine leviter crenulata, antice rotundata subemarginatave. Labellum obscure trilobum, (lobi laterales vix evoluti, antice rotun- dati) cuneatum, antice utrinque rotundatum, retusum, subbilobulum (igitur fere ob- cordatum), callus brevis, trilobulus in disco. Gynostemium antice excavatum ibique sparse pilosum; anthera antice retusa, dentibus androclinii lateralibus compluribus mi- nutis, obtusis. — Flores rosei, omnes partes antice intensiores 2,5 — 2,8 cm diam., labellum album in sinu antico roseum, 2,2 cm longum, antice 1,4 mm latum, callus aureus v. aurantiacus. Südwestmalayische Provinz: Sunda Inseln; Java (Blume!, Lobb n. 252!), Süd-Sumatra (exam. spec. viva!). Diagn. ex pl. viv. a domin. Wendland-Herren- hausen missa. — Japan: Lju-Kju Insel Yakushima (Faurie n. 4266!). 86. D. Huttonii Reichb. t in Gard. Chron. (1869) 686; Veitch, Man. Dendrob. 49. — Caules graciles, 50 — 75 cm longi, erecti, multiarticulati, supra tantum foliati. Folia lineari-lanceolata, acuta, 7 — 8 cm longa, vaginae arctae. Racemi ex suprema parte caulis, biflori, bracteae triangulae, breves. Sepalum dorsale ovato-triangulum, lateralia majora, mentum postice obtusangulum, parti anticae aequilongum formantia. Petala cuneato-oblonga, obtusa, sepalum dorsale superantia, omnia acuta. Labellum cuneato-flabellatum, antice trilobum, lobi laterales trianguli, serrulati, lobus intermedius, semiovatus, serrulatus, callus triangulus retrorsus, retusus, brevis postice in disco. Stelidia corniforrnia, lilamentum dentiforme. — Flores albi, illis D. sanguinohnti similes, mar- ginibus purpureo-suffusi, labellum album, apice rubrum. Austromalayische Provinz: Insel Timor (Hutton, eingeführt von Yeitch). — Ex. sp. typ. cult. in herb. Kew! (pessimum). 87. D. barbatum Cogn. in Gard. Chron. (1897) II. 3 9 4; Chron. Orchid. n. II, 84; Rev. Hortic. (1898) 117; Journ. Soc. Nat. d'Hort. de France (1898) 304 et 747. — Caules e basi tenui, tereti incrassati, füsiformes, sulcati, infra cataphyllis 2 — 3 vestiti, supra plurifoliati, viridi-lutei, ad 1 0 cm alti. Folia disticha, lineari-lanceolata, acuta, 5 cm longa. Racemi quam folia breviores, in suprema parte caulis, nutantes, bracteae membranaceae, anguste ovatae, obtusae, trinerviae, quam Ovaria cum pedicellis paulum breviores, flores parvi, breviuscule pedicellati. Sepalum dorsale late lanceolatum, acutum, erectum, apice reflexum, lateralia paulum majora, e basi triangula lanceolata, acuminata, apice leviter recurva. Petala erecta, lanceolata, v. rhomboidca, acutiuscula, mentum longiusculum, oblongum, obtusum formantia. Labellum sepalis aequilongum, e basi cuneata obovatum, distincte trilobum, lobi laterales ovato-rotundati, margine integerrimi et pilis elongatis flexuosis densiuscule ciliati, lobus intermedius paulo major, intus pube- rulus, obsolete bicallosus. Gynostemium breve. — Flores albi, sepala 1 cm longa, mentum apice roseo-tinctum. — Floret in Europa Junio. Nordwestmalayische Provinz: Rurmab. Eingeführt von de Lairesse in Lüttich. Nota. Affine esse dicitur D. ciliato; mihi non visum. 88. D. leucolophotum Reichb. f. in Gard. Chron. (1882) II. 552. — Tota planta slatura et habitu D. barbatuli Lindl. sed major. Caulis validus, cylindraceus, poly- phyllus. Folia ligulata v. oblonga, acuminata, membranarea, ad 1 6 cm longa, 2 cm lata. Racemus elongatus, 30 cm longus, laxiflorus, bracteae subnullae. Sepala ligulata, acuta, mentum sapalorum lateralium acutangulum, parvum. Petala latiora, oblonga, acuta. Labelli lobi laterales trianguli, extrorsi, acuti, intermedius multo major porrectus, ligu- latus, acutus, pars superior disci supra nervös lamellis minutis, ramulosis asperula. Gynostemium minutum, dorso apiculatum. — Flores albi, alabastra lutea, sepala 70 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars f. lateralia 1,8 cm longa, basi 5 mm lata, petala 2 cm longa, antice 1 cm lata, labellum 1,3 — 1,5 cm longum. Südwestmalayische Provinz: Sunda-Inseln. Genauer Standort unbekannt (von Veitch und Sander eingeführt). — Centromalayische Provinz: Timor ■ Flood!). — Exam. viv. cult. 88a. D. sarmentosum Rolfe, Orch. Rev. IV. (1896) 72; Rot. Magaz. (1897) t. 7525; Kew Rull. (1 897) 1 69. — D. fragrans hört, ex Hook. f. Rot. Magaz. 1. c. — Caules ad 40 cm longi, penduli, ramosi, innovationes v. rami medio e caule anni praecedentis v. vetustioris Orientes, ibique radicantes, pauciarticulatae, internodia 2,5 — 3 cm longa, vaginis albidis fere omnino vestita, cylindracea. Folia ovato-oblonga, obtusa, mox deci- dua, ad 6 cm longa, 2,5 cm lata. Racemi brevissimi, e caulibus aphyllis Orientes, 1- v. rarius biflori, bracteae minutae, quam Ovaria multo brevlores. Sepalum dorsale petalaque oblonga, obtusa; sepala lateralia antice aequalia, postice in mentum elongato- conicum, leviter recurvum producta. Labellum e basi longe cuneata dilatatum, tri- lobum, lobi laterales parvi, rotundati, lobus intermedius oblongus, obtusus, in disco villosus. Gynostemii pars libera brevis, stelidia obtuse acutata, fovea stigmatica magna, anthera semiglobosa, antice retusa ibique papulosa. — Flores albi, violodori, 3 cm diam. sepala lateralia cum mento 2,3 cm longa, ipsa et dorsale 1 cm lata, petala aequilonga, subangustiora, omnia alba v. potius lactea, labellum 2,5 cm longum, expansum 1,5 cm latum, lobi laterales lutei, rubro-striati, lobus intermedius albus. - — Floruit in Europa Januario. Nordwestmalayische Provinz: Ober-Rurmah, Shan-Staaten (von Curtis in Penang aufgefunden). — Exam. spec. cult.! Nota. Habitu accedit ad D. mutabile Lindl. (D. triadeniiim Lindl.) quo ceterum facile distinguendum, est enim propius D. barbatido. Species omissa est in Indice Kewensi. Icon in Botanical Magazine non omnino laudanda est quoad figuras analyticas 1 et 4. Labellum enim calcaratum depictum est et transsectiones basium sepalorum falsissimae sunt; pollinia autem in marginibus pellucida habemus. 89. D. barbatulum Lindl. in Wall. Cat. (1828) n. 2013, Gen. et Sp. Orch. (1830) 84; Journ. Linn. Soc. III. 20; Paxt. Fl. Gard. III. 113, fig. 285; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. 299; Rot. Magaz. t. 5918 (non t. 5444!); Hook. f. Fl. Rrit. Ind. V. 719; Veitch, Man. Dendrob. 21; Williams, Orch. Grow. Man. 7. ed. 326; Sander, Orch. Guide 67; Cogn. Dict. Icon. Orch. Dendrob. t. 25. — Caules graciles, elongati, ad 45 cm longi, penduli, supra valde attenuati. Folia fugacia, ligulata lanceolatave, acumi- nata, 3 — 10 cm longa, 1 — 1,5 cm lata, vaginae orificio ampliatae, circiter 3 cm longae. Racemi subterminales, satis conferti, pluriflori, bracteae minutissimae. Sepalum dorsale lanceolatum, acutum, lateralia antice similia, basi dilatata, falcata, mentum breve, aper- lum, subulatum formantia. Petala multo latiora e basi cuneata valde dilatata, antice rotundata. Labellum in ipsa basi lobulis minutis auriculiformibus instructum, lobus intermedius multo major, ovatus, acutus, petalis subaequalis, discus inter ipsos lobulos laterales barbatus; perigonii phylla omnia patentia. Gynostemium perbreve. — Flores albi roseo- v. viridi-suffusi, 1,5 cm diam. Hindostanische Provinz: Indien, Concan (Stocks!, Law!, Herb. Wight Kew Distr. n. 2955!). — Exam. viv. cult.! Nota. Quae dicit cl. Rolfe in Gard. Chron. (1892) I. 298 de D. barbatido-chlorops Rolfe non plane intellego. Vituperat primum, me utramque specicm siccam confudisse, quod anno * 892 fecisse lubenter confiteor, sed quos exponit characteres non tarn graves sunt, quibus discerni possint altera ab altera. Dolendum est, quod nil novimus posterea de hybrida D. barbatulo- chlorops cxceptis paucis Ulis verbis, quae sie ut scripta sunt, descriptionem aecuratam non praebent, reiterata sunt in Williams 1. c. 326. 90. D. Fytchianum Ratem. in Gard. Chron. (1864) 100 et (1868) 1317; Veitch, Man. Dendrob. 46; Rerkeley in Gard. Chron. (1887) 209 (var. rosea); Williams, Orch. Grow. Man. 7. ed. 3 40; Sander, Orch. Guide 70; Hook. f. Fl. Rrit. Ind. V. 719; Grant, Orch. Rurmah 93; Rolfe in Gard. Chron. (1892) I. 298; Warner, Orch. Alb. t. 336 (var. Dendrobiura. 71 rosea). — D. barbatulum Balem. (non Lindl.) in Bot. Magaz. (1864) t. 5444. — Caules graciles, erecti, 25 — 45 cm alti, paucifoliati. Folia oblongo-lanceolata, acuta, mox decidua, ad 10 cm longa, 1 — 1,2 cm lata; flores e caulibus defoliatis, Orientes vaginae foliorum griseae ex axilla quadam superiore. Racemi satis densi, pluriflori, floribus patulis. Sepala lanceolata, acuminata, lateralia mentum subulatum formantia. Petala multo latiora, obovata, brevi-apiculata. Labellum petalis toto ambitu subsimile, basi tantum lobulis minutis instructum, lobus intermedius obcordatus, basi barbatus. Stelidia rotun- data. — Flores nivei, labelli lobi laterales rosei, barba labelli lutea, interdum flores plus minus roseo-suffusi v. omnino rosei, 3,5 cm diam. ; sepala 1,8 cm, petala 2 cm longa, sepala 4 mm, petala 1,7 — 1,8 cm lata, labellum 2 cm longum et latum, mentum fere 1 cm longum. Var. roseum Berkeley in Gard. Chron. (1887) I. 209; Williams 1. c. 340. — Flores rosei, barba lobi intermedii intensior. Nordmalayische Provinz: Burmah (Parish n. 126!), Arracan (Berkeley!), Malaya (Maingay n. 1607!). 91. D. ovatum (Willd.) Kränzl. — D. chlorops Lindl. in Bot. Heg. (1844) Mise. 44; Dalzell et Gibson, Bombay Fl. 261 ; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. 299; Veitch, Man. Dendrob. 27; Williams, Orch. Grow. Man. 7. ed. 329; Sander, Orch. Guide 68; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 719. — D. barbatulum Wight, Ic. III. (l 843) t. 91 0. — Gymbidium ovatum Willd. Sp. pl. IV. 1. (1805) 101; Rheede, Hort. Malab. XII. t. 7. — Caules 30 — 45 cm, interdum ultra 60 cm alti, satis crassi, fere 2 cm diametro; internodia 3 — 4 cm longa, teretia. Folia oblongo-lanceolata, acuta, caduca, ad 1 0 cm longa, 2 — 2,5 cm lata, inflorescentiae pseudoterminales v. laterales subcorymbosae , sutis densae, pluri-multiflorae , bracteae minutissimae, triangulae, acutae, quam Ovaria tenui-pedicellata multo breviores. Sepalum dorsale lanceolatum, acutum, lateralia oblongo-triangula, acuminata, basi in mentum tenui- conicum v. subulatum, pedem gynostemii superans, paulisper ineurvum coalita. Petala euneato-obovata, obtusa, quam sepalum dorsale duplo latiora, aequilonga. Labelli lobi laterales parvi (nee tarnen ita redueti ut in D. barbatulo Lindl. et Fytchiano Batem.) antice rotundati, lobus intermedius multo major, oblongus, antice rotundatus, discus a basi medium usque pilosus, callus suprasulcatus a basi medium usque. Gynostemii pars libera brevissima, androclinii stelidia brevissima, filamentum multo longius, subulatum. — Flores albi s. pallide straminei s. lutei, ovarium cum pedicello 1,5 cm longum, sepala lateralia cum parte coalita 1,8 cm, dorsale et petala 1,3 cm longa, petala supra 5 — 6 mm lata, labellum 1 cm longum, inter lobos laterales 7 — 8 mm latum. — Floret vere. Hindostanische Provinz: Dekkan. Von Concan bis Malabar (Herb. Wigbt n. 2948!, Herb. Law!, Herb. Dalzell!, Herb. Hohenacker n. 32l!, Dr. Ritchie n. 1410!). — Exam. viv. eult. ! Sect. 8. Herbacea. Caules pauci- v. pluriarticulati, leviter fusiformes ; racemi plus minus elongati et ramosi, laxiflori, labellum semper trilobum; petala a sepalis baud diversa. a. Caulis fusiformis, crassiusculus, pauciramosus. Labelli to- tus limbus serrulalus 92. D. miserum. b. Caulis gracilis simplex, teres v. leviter compressus, ad 2 0 cm altus. a. Labelli lobus intermedius crenulatus , callus pluri- carunculatus in disco 93. D. Heyiieanuin. ß. Ut praecedens sed discus laevis 94. D. graminifolium. c. Caulis tenuis, multiramosus, squarrosus. u. Labellum medio in disco rugosum, ecallosum . . . 95. D. herbaceum. ß. Calli 3 a basi versus medium discum 96. D. polyoladium. 92. D. miserum Reichb. f. in Gard. Chron. (1869) 388; Hook. f. Fl. Rrit. Ind. V. 717. — *Caulibus fusiformibus, vaginatis apice foliiferis, foliis ligulatis, apice microscopice 72 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1. seiTulatis aristatis, racemo terminali (?), bracteis triangulis, parvis, sepalo dorsali ligulato acuto, sepalis lateralibus triangulis, in mentum extim toriiforme extensis, acuminalis, quam dorsale longioribus, labello unguiculato, ovato, subacuto, toto limbo , serrulato, carina depressa lineari marginata apice ampliata acuta a basi usque apicem versus labelli, columna basi aequali. — Flores parvi, virides, labellum purpureo-limbatum. Provinz des tropischen Himalaya: Assam. Nota. Nee Hookero nee mihi visum, ex descr. autoris. 93. D. Heyneanum Lindl. in Wall. Cat. (1828) n. 1995, Gen. et Spec. Orch. 90; Williams, Orch. Grow. Man. 7. ed. 3 42; Bot. Reg. Mise. 41; Wight, Ic. t. 909; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. 298; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 718. — Caules aggregati, sub- cylindracei, leviter compressi, foliosi, 10 — 20 cm alti, supra plus minus flexuosi. Folia longe et laxe vaginantia, lineari-lanceolata, acuminata, 7 — 10 cm longa, 1 — 1,2 cm lata, tenera. Racemi tenues, fractiflexi, folia excedentes, plerumque pauciflori. Sepalum dorsale pelalaque ovata, sepala lateralia antice triangula, postice mentum ipsis semi- longum, obtusum v. acutum, antice apertum formantia. Labelli lobi latei'ales divergentes, trianguli, obtuse acutati, lobus intermedius obovatus, rotundatus, inargine valde crenu- latus, callus transversus, carnosus, pluricaruneulatus, per discum inter sinum loborum lateralium; androclinii stelidia hamata, acuta, filamentum angustum, longius. — Flores albidi, sepalum dorsale et petala 8 mm longa, lateralia et labellum 1,5 cm longa, label- lum antice 7 — 8 mm latum. Hindostanische Provinz: Dekkan; Ghats der Malabar-Küste (Heyne!), Cour- tallum (Miers!, Wight n. 2068!, 2948!, 2956!). 94. D. graminifolium Wight, Ic. V. (1852) t. 1649; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. 300; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 718. — Rhizoma repens, tenue. Caules graciles 10 — 20 cm alti tenues, distanter foliati. Foliorum vaginae aretae, laminae lineares v. lineari- lanceolatae, acuminatae, 5 — 8 cm longae, 3 — 5 mm latae. Racemi ex axilla quadam superiore, tenues, pauciflori (2 — 6), rhachis fractiflexa, bracteae minutae, triangulae. Sepa- lum dorsale lanceolatum, acutum, lateralia antice triangula, postice mentum extinetorii- forme, semilongum, acutum formantia. Petala lineari-lanceolata, margine erosula. Labelli lobi laterales minuti, auriculiformes obtusi) lobus intermedius oblongus, apice rotun- datus, crenulatus, discus laevis. Gynostemii pes longe descendens, cum ungue labelli men- tum in mento sepalorum occlusum formans, stelidia triangula, acuta, recurva, filamen- tum breve. — Flores albi, sepala lateralia et labellum 8 — 9 mm, petala et sepalum dorsali 5 — 6 mm longa. — Augusto et Septembri. Provinz Ceylon und Travancore: Courtallum (Wight n. 2954!, Beddome n. 8126!). Nota. Eximia rhizomate longe repente illud Tritici repentis ludente et racemis sub- terminalibus. 95. D. herbaceum Lindl. in Bot. Reg. (1840) Mise. 69 et (1844) Mise. 58; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 719; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. 295. — D. ramosissimum Wight, Icon. t. 1648; Dalz. et Gibs. Bomb. Fl. 261; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. 300. — Caules dependentes, 60 — 90 cm longi, multiramosi, subaneipites, plerumque nudi, apice ramulorum vaginati, paueifoliati. Folia 4 — 5 cm longa, linearia, acuminata. Racemi 1 cm longi, 4 — 5-flori, bracteae minutissimae, quam Ovaria filiformia multoties breviores. Sepalum dorsale oblongum, lateralia aequalia, mentum brevissimum, rotundatum formantia, antice ligulata, acuta. Petala sepalis subaequalia. Labellum ligulatum, obscure tri- lobum, lobi laterales plica tantum insiliente ab intermedio sejuneti, lobus intermedius carnosulus, obtusus. Gynostemium brevissimum, truncatum, margine androclinii in lobos 2* fei*e semicirculares (stelidia) divisum, fdamentum minutum, filiforme in sinu angusto inter stelidia. Flores albi, parvi, sepalum dorsale et petala 4 mm, sepala lateralia 5 — 6 mm longa, labellum 5 mm longum 1 — 1,2 mm latum, Capsula obovata 1,5 — 2 cm longa. Hindostanische Provinz: Parusnath (Thomson!); Dekan, von Concan bis Coorg (Judon!, Herb. Wight, Kew Distrib. n. 2953!, Stocks, Law!); Godaveri Distrikt (Gamble n. 16095!) nach Hook er. — Exam. viv. eult.! Dendrobiuni. 73 ISTota. Saepius invenitur haec spccies in herbariis sed plerumque floribus destituta. Nomen specilicum >herbaceum« quam maxime ineptum adhibere fas est, illud >ramosissimum«, quainvis optimo jure idoneum ab ill. Wight datum, serius publici juris factum est, igitur rejiciendum. 96. D. polycladium Reichb. f. in Linnaea XLI. (1877) 90. — »Caules duris- simi multiramosi, squarrosi, 50 cm alti, rami vix 8 mm crassi, vaginae nervosae. Folia canaliculata, stricta, dura, anguste linearia, apice biloba, inaequalia, ad 1 0 cm longa, 2 — 3 mm lata, racemi pauciflori, laxi. Sepala ligulata, obtuse acuta, lateralia mentum obtusum, satis prominens formantia. Petala linearia, acuta. Labellum ligulatum, ante basin utrinque angulo parvo, acuto instructum, carinae a basi medium versus 3 inte- gerrimae humiles, parte anteriore crassiores, obscurae. Gynostemiurn apice retusum, anthera retrorsum obtusa apiculata. Vultus D. herbacei Link, dimensiones eaedem. Pedicelli 1,2 cm, flores 1,5 — 1,8 cm longi.« Araucarien -Provinz : Neu - Caledonien (Deplanche, Vieillard n. 3280!, Schlechter n. 14728!). Sect. 9. Stachyobia. Stachyobium Lindl. in Journ. Linn. Soc. III. (1859J 2 et 18; Reichb. f. in \\ alpers Ann. VI. 292 et seq. (e. p.); Hooker, Fl. Brit. Ind. V. 710 et 715 seq. Sectio a Lindleyo (paucis speciebus exceptis) bene constituta, a Reichenbach 1. c. valde confusa, a cl. Hooker f. in integrum restituta. A. Caules teretes, i*arissime incrassati, plerumque tenues, ra- cemi capitati, semper valde abbreviati. a. Racemi breves, glomerati (Breviflora Hook, f.), labellum obscure trilobum, lobi laterales semper parvi. a. Labellum inter lobos laterales callosus, in disco pa- pillosus 97. D. bicamcratum . ß. Labellum antice fimbriatum, callus 5-sulcatus. . . 98. D. exsculptum. y. Labellum quasi in hypochilium cochleatum, papil- losum et epichilium planum, glabrum divisum. . . 99. D. hercoglossum, d. Labellum subquadratum, antice trilobulum, callus bi- carinatus oblongus a basi medium usque addito callo minore in apice intera 100. D. Muellerianum. b. Racemi plerumque longiores, non proprie capitati; la- bellum simplex [Adunca proprio). a. Labellum unguiculatum, late ovatum, acutum, discus excepta area centrali calva papillosus 101. D. adwuu/n. ß. Labellum brevi- unguiculatum, rhombeum, utrinque obtusangulum, discus minutissime velutinus . . . 102. D. acrobaticum. y. Labellum oblongum, apiculatum, antice serrulatum; discus in basi lamina parva supraposita (linguella) instructus 103. D. linguella. B. Caules plus minus compressi, sulcati, fusiformes, cylindracei, racemi longiores, nunquam capitati, potius laxiflori. a. Labellum cuneatum, panduratum, utrinque in medio denticulatum, discus calvus (PI. parva) 104. D. microglaj>lnjx. b. Labellum ut in praecedente, sed lobuli minuti in basi, lobus intermedius antice emarginatus 105. D. delicatulum. c. Labellum rhombeum in apice ipso bilobulum, antice plus minus undulatum, lineae 2 minutae in disco . . 106. D. foetcns. d. Labellum Uli speciei praecedentis simile, sed antice 3- lobum, utrinque angulatum, calli 2, valde prominuli in disco. 107. D. jocosum. 74 Fr- Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars \ . e. Labellum unguiculatum , hastatum, acutum. (Species im- perfecte nota) < 08. D. asphale. C. Caules pseudobulbosi ovales, plus minus abbreviati, pauci- articulati, foliosi, interdum fere globosi et basi tantum in- crassati pauci- aut pluriarticulati, rarius elongati. Racemi plerumque 2 — 5 ex axillis superioribus caulium foliatorum. Flores inconspicui; mentum sepalorum lateralium breve sed energice curvatum, labellum plus minus obscure trilobum margine vario modo denticulatum valde curvatum, fim- briatum s. crenulatum, discus uni — tricallosus. a. Labellum simplex. a. Labellum ex ungue lineari valde dilatatum, sepala aequi- longa. I. Callus per discum 1 109. D. incurvum. II. Callus v. lamellae per discum 2 14 0. D. Wümsianum. ß. Labellum obovatum, v. obovato-oblongum, quam sepala subbrevius, basi ciliolatum. Calli per discum 3. I. Planta parva, pseudobulbi vix 2 cm alti, labellum purpureum ii \. D. porphyrochilwn. II. Planta mediocris, pseudobulbi ad 8 cm alti, la- bellum luteum 112. D. trinervium. y. Labellum obovatum (rarius panduratum), praesertim antice obscure trilobulum. I. Labelli margo antice minute papillosus callus per discum, 1 antice bilobulus 113. D. microbulbon. II. Lineae in disco 2 parallelae 114.2). alpestre. III. Lineae in disco 3 (labellum fere omnino simplex). 114a. D. caespiiosum, IV. Lineae in disco 2 sed quam maxime approximati, fere unum, latum, sulcatum formantes 1 15. D.pycnostachyum. V. Labellum antice retusum, callus ut in praecedente additis lineis 2 pilosis pone marginem 116. D. Mabelae. VI. Lobuli laterales acuti, serrulati, lobus intermedius triangulus, crispatulus, calli fere ut in praecedente. 1 I 7. D. denudans. VII. Lobuli laterales obsoleti integri, intermedius trian- gulus, multifarie serrulatus 1 4 8. D. strongylanthum. b. Labellum semper minute trilobum. a. Labellum lineari-unguiculatum (unguis canaliculatus), antice suborbiculare ibique trilobulum, callus in disco depressus 1 1 9. D. nanum. ß. Ut praecedens, sed planta minuta (inter minutissimas generis) 120. D. diodon. y. Labellum brevi- v. vix unguiculatum, lamellae 2 in disco. I. Lobi laterales retusi, intermedius brevi- triangulus antepositus 1 2 1 . D. pygmaeum. II. Lobi laterales utrinque rotundati, lobus intermedius antepositus, acuminatus 122. D. cuspidatum. III. Ut praecedens, sed callus antice trilobulus . . . 123. D. sarcanthum. c. Labellum re vera trilobum, lobi laterales bene distincti. a. Lobus intermedius triangulus acutus, linea in disco 1 elevata, crassa 124. D. criaeflono». ß. Lobus intermedius transverse oblongus, obtusus, line;ie 3 humiles in disco 125. D. panduratum. y. Lobus intermedius ovatus, laternles oblongi, obtusi . 126. D. compactum. Üendrobium. 75 d. Lobus intermedius ovatus, acutus, crenulatus, lobi late- rales trianguli, lineae 3 vix elevatae in disco. Proba- biliter huc potius inserenduin videtur 127. D. esuriens. d. Lubellum sub-5-lobuin, i. e. lobuli 2 minuti basilares lobus- que intermedius biauriculatus 128. D. Finetianutii. 97. D. bicameratum Lindl. Bot. Reg. XXV. (1839) 85; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. (1861) 299 et in Saunders, Refug. bot. II. t. 143; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 7 29; King et Pantl. in Ann. R. Bot. Gard. Calcutta VIII. 42 t. 56. — D. breviflorum Lindl. in Journ. Linn. Soc. III. (1859) 14. — D. bolboflorum Falc. Ms. ex Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. (1890) 729 et VI. 283; Icon. Plant, t. 2028. — D. callibotrys Ridl. in Journ. Linn. Soc. XXXII. (1896) 258 et in Mater. Fl. Malaj. Penins. 1. 49. — Gaules fasciculati, fusiforines, ad 40 cm alti, medio 1,5 cm crassi, multiarticulati, vaginis juniorum punetulatis. Folia e basi euneata oblonga, acuta, biapiculata, tenera, ad 5 cm longa, ad 2 cm lata. Racemi breves glomerati. Sepalum dorsale ovato-oblongum, acutiusculum. Petala aequilonga, obovato-oblonga , obtusa, sepala lateralia triangula, acuta, basi omnino pedi gynosteinii lato adnata, apiculata, mentum amplum, urceolatum Formantia. Labellum euneatum, obtriangulum, convolutum, lobi laterales trianguli, acuti, lobus intermedius retusus, antice rotundatus, callus transversus, carnosus, papillosus inter sinus loborum lateralium. Gynostemium antice larnellis 3 instruetum (si mavil profunde bisulcatum), androclinii stelidia obtusa, filamentum lineare, anthera profunde bilocularis. — Flores lutei v. aurei, rubro-striati ; labellum aureum; sepalum dorsale petalaque 4 — 6 mm longa, lateralia 8 mm longa, basi 5 mm lata, labellum 4 — 5 mm longum et (explanatum) latum. — Augusto, Septembri. Provinz des tropischen Himalaya: Sikkim, häufig in 1300 — 2000 m ü. d. M. (Pantling n. 40!, Glarke n. 12268A!); NW -Himalaya bei Mussouri (Proudlock), Dehra Dun (Gamble n. 10510!), Ganjam-Distrikt (Gamble). — Burmah: Shan-Hügel (Eingeborne Sammler) nach King u. Pantling 1. c. Nota. Planta magnitudiiie omnium partium vaiiabilis, speeimen in Iconibus Plantarum depictum depauperatum est, illa in Rofugio et praesertim in Annalibus Calcuttensibus normulia, D. callibotrys porro speeimen est luxurians. 98. D. exsculptum Teysm. et Binnend. in Tijdschr. Ned.-Ind. XXIV. (1862) 316: J. J. Smith in Fl. Buitenz. VI. 369. — D. flavidulum Ridl. ex Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. 185 et in Journ. Linn. Soc. XXXII. (1896) 259. — Caules dense aggregati penduli, teretes, viridi-lutei, foliosi, ad 80 cm longi, 6 — 7 mm crassi. Folia lanceolata, membranacea, 10 — 11 cm longa, 1,5 — 2 cm lata, vaginae foliorum delapsorum in ostio inaequali-bidentatae. Racemi ex axillis caulium defoliatox-um breves, 4 — 5-flori, pedun- culi tenues, 1,5 cm longi, vaginulis quibusdam ovatis, coneavis vestiti, rhachis fractiflexa. Sepala lateralia mentum breve, obtusum formantia, antice oblonga, ut etiam dorsale, omnia obtusa, extus carinata. Petala oblonga, obtusiuscula, apice erosula. Labelli lobi laterales parvi, oblongi, obtusi, antrorsi, intermedius oblongus, triangulus, omnes 3 antice fimbriati, callus per discum quinquesulcatus, crassiusculus. Stelidia brevi-tri- angula, obtusa. Gynostemium breve, pes longior, profunde exsculptus, linea mediana longitudinali percursus, anthera obtusa. — Flores albido-lutei, expansi 1 cm diam. extus nitidi, sepalum dorsale et petala 8 — 9 mm longa, lateralia 1,2 cm, labellum 1,15 cm longum medio 8,5 mm latum. Südwestmalayische Provinz: Java, Bergwälder von Panljar (Teysmann), Bogor (Teysmann), Buitenzorg (J. J. Smith). — Singapore: Kranji in Mangrovewäldern (Ridley n. 5 herb! Schlechter n. 13156!). Nota. Qua de causa cl. J. .1. Smith hanc speciem 1. supra c. juxta D. heterocarpurn Wall. (D. aureum) posuerit, non intellego; plantae etiam exceptis floribus satis diversae sunt. 99. D. hercoglossum Reichb. f. in Gard. Chron. (1886) II. 487; Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. 185; Bot. Magaz. t. 6784 [D. aduneum Hook. f. non Lindl.). — >Caules teretiusculi, sulcati, apicem versus statu defoliato racemiferi, folia — ?, racemi pauciflori.« Sepalum dorsale oblongum, acutum, sepala lateralia triangula, acuminata, basi connata, 76 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Parsl. mentum vix prominulum, subobliquuni formantia. Petala rhombea, utrinque rotunduta, apiculata, sepalis aequilonga. Labelluni basi gynostemii latisshnae affixum, cochleatum, lobi laterales erecti, semioblongi, rotundati, totus discus papillis hyalinis densissime vestitus , margine anteriore retusus, lobus interrnedius triangulus, acutus, margini illius partis basilaris subpositus, glaber (si mavis hypochilium labelli cochleatum, epichiliuni ovato-triangulum). Gynostemiurn latlssimum, rostellum latum rotundatum, androclinii stelidia acuta, filamentum longius lineare apice bidenticulatum, anthera postice emargi- nata, antice eleganter lacero-dentata. — Flores hyalini v. amethystini, apicibus lutescentes, sepala petalaque 1,6 cm longa, sepala 5 — 6, petala 7 — 8 mm lata, labellum album 1 cm longum 8 mm latum, pedunculus 2,5 — 2,8 cm longus basi paulisper dilatatus vix in ovarium incrassatus, anthera violacea. Südwestmal ayische Provinz: Malacca, Pulan Tioman (Insel an der Ostküste von Johore) (Nanson!, Herb. Kew.!). Nota. Flores Ulis D. adunci Wall, similes, plerumque amethystini v. albidi, amethystino- suffusi, labellum Uli Cephala ntherae rubrae comparandum; hypochilio cupuliformi intus verruculoso et epichilio ovato bene diversum. 100. D. Muellerianum Schlechter in Fedde, Repert. III. (1907) 316. — Rhizoma decumbens, caulibus dissitis obsessum. Caules graciles, cylindracei, vaginis foliorum obtecti, laxe foliati, ad 40 cm alti, 4 — 5 mm crassi. Folia lanceolata v. ligulata, apice inaequali- et acuto-biloba, coriacea, 3 — 5 cm longa, 5 — 9 mm lata. Racemi laterales breves, 2 — -5-flori, folia aequantes v. sublongiores; bracteae? (non descriptae). Sepalum dorsale ovato-oblongum, obtusum ; lateralia aequilonga, obtusa, obliqua, basin versus margine anteriore dilatata; mentum? (non descriptum). Petala oblique oblonga, obtusa, paulurn decurrentia, sepalis subaequilonga. Labellum circuitu subquadratum, trilobum, lobi laterales oblongi, obtusi; lobus interrnedius transversus, minute apiculatus; callus bicarinatus ab ipsa basi ad medium decurrens, apice callo bicruri ad basi (sie!) lobi intermedii decurrente auetus. Gynostemiurn breve; pes produetus; clinandrium brevi- tridentatum. — Flores medioeres; sepala 1 cm longa, lateralia basi 8 mm lata; la- bellum 8 cm longum (lobus interrnedius 4 cm longus) et latum ; ovarium cum pedi- cello 1,5 cm longum. — Mihi non visum. Austromalayische Provinz: Queensland, Mt. Bartle Frere (Johnson). 10 1. D. aduneum Wall, in Bot. Reg. (1842), Mise. 62; XXXII. (1849) 15; Bot. Magaz. t. 6784; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. 295; Veitch, Man. Dendrob. 14; Williams, Orch. Grow. Man. 7. ed. 322; Sander, Orch. Guide 66; Hook. f. Fl. Rrit. Ind. V. 730 et VI. 185; King et Pantl. in Ann. Bot. Gard. Calc. VIII. 48 t. 67. — Caules penduli, tenues, ramosi, vivipari, plus minus fractiflexi, ad 60 cm longi, ramuli v. caules juniores foliosi. Folia lineari-lanceolata, acuminata. Racemi breves, pauci- flori, bracteae minutae, obtusae, vaginae rhachidis lanceolato-acuminatae. Sepala late ovata, acuta, lateralia mentum breve saccatum obtusum formantia. Petala subcon- formia, brevi-oblonga, acuta, omnia patentia. Labellum unguiculatum, late ovatum, acutum, coneavum, apice deflexum, totus discus excepta area subquadrata centrali puberulus, margine ciliatus. Gynostemiurn antice puberulum, altum quam latum, ste- lidia maxima, lobulata, filamentum tenue, filiforme, anthera crystallino-papillosa, antice retusa. — Flores expansi 2,5 — 3 cm diam. albi, roseo-suffusi, seu albidi dilute-roseo- signati, omnes partes 1,6 — 1,8 cm longae, 1 — 1,2 cm latae. — Junio — Augusto. Provinz des tropischen Himalaya: bis Ober-Burmah verbreitet, in Höhen bis zu 600 — 700 m ü. d. M., Sikkim (Pantling n. 272!, Clarke n. 46662!). — Bootan (Mrs. Lister n. 2!). 102. D. acrobaticum Reichb. f. in Gard. Chron. (1870) 802; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 751; Grant, Orch. Burmah 63. — »Caulibus oblongo-ligulatis, tumidis, parvis, alteri cauli insidentibus, foliis oblongo-ligulatis, racemis apice paucifloris, sepalis late- ralibus mento obtusato ligulatis obtusis, petalis oblongis basi cum callo bigibbo intus, labello obtusangulo rhombeo, callo transverso ligulato in ungue, disco minutissime velu- tino, columna apice utrinque dolabriformi, fovea in basi transversa sursum acuta.« — Dendrobiura. 77 Planta pumila, floribus luteolis, petalis basi utrinque bigibbo — cbaractere novo et pe- culiari — praeditis. — Hookero et mihi non visuni. Nordwestmalayische Provinz: Tenasserim, Moulinein (hört. Veitch). Nota. Reichenbachius indolem habilus bulbis nempe alteri insidentibus cognomine »acro- baticum* in lucem exponcre voluit. 103. D. linguella Reichb. f. in Gard. Chron. (1882) II. 552. — »Habitu et sla- tura D. adiüici Lindl. cui quam maxime affine, »racemo tenui brevissimo fractiflexo, sepalis petalisque magis acutis, labello oblongo, apiculato, antrorse serrulato, laniina in basi oblongo-ligulata, retusa, plana, ligula teretiuscula supraposita, sursum verruculosa, gynostemii brachiis (stelidiis) ascendentibus, retusis, curvulis, hinc angulatis.« — Flores verosimiliter rosei, pars antica labelli lutea? Südwest mala vis che Provinz: Malayischer Archipel (von Veitch eingeführt). 104. D. microglaphys Reichb. f. in Gard. Chron. (1868) 1014. » — Caulibus spithameis, fusiformibus, articulis ultra pollicaribus (3 cm) costatis, foliis oblongis, ligu- latis, acuminatis, racemis lateralibus, bracteis ovatis, acutis, membranaceis, amplis, florum tela validiuscula. Sepalo dorsali triangulo, lateralibus subaequalibus, mentum obtusum ovarium pedicellatum subaequans, dorso et ventre gibbum formantibus, petalis rhombeo- oblongis, quam sepalum dorsale sublongioribus, labello cuneato, iina basi excavato, pandurato, ante medium utrinque denticulo inflexo, antice incrassato instructo, gyno- stemio apice tridentato, basi foveato, intus minute plicatulo«. — Flores albi, striis radi- antibus purpureis 5, a basi in discum labelli 3, externis 2 brevioribus. — Mihi non visum. Südwestmalayische Provinz: Rorneo (von Stuart eingeführt). Nota. Nomen specificum sumptum de fovea minuta in ima basi labelli, fxixoös parvus, yXarpvqös excavatus. t 105. D. delicatulum F.Müll, et Kränzl. in Österr. Bot. Zeitschr. XLIV. ( 1 89 4 162. — Caules subancipites, ad 30 cm alti. Folia 5 — 6, disticha, lanceolata, papyra- cea, apice complicata, subundulata, acuminata, 6 — 7,5 cm longa, ad 1 cm lata, pars apicalis caulis ut videtur aphylla , internodia decrescentia. Racemi ad 4 ex axillis foliorum superiorum Orientes, 3 — 4 cm longi, subfractiflexi (penduli?) pauciflori; brac- teae minutae, lineares. Sepala oblonga, dorsale obtusum, lateralia acuta, mentum antice apertum, apice subglobosum formantia. Petala cuneato-spathulata, antice rotundata. Labellum ex ungue sensim dilatato subpanduratum, obcordatum, i. e. lobi laterales vix evoluti, margine erosuli, lobus intermedius multo latior, antice emarginatus, margine integro, dente parvo solido in ungue, lineae 3 vix prominulae in disco. Gynostemium margine antico pilosulum, filamentum simplex, stelidia supra bipartita, rostellum maxi- mum, antice tuberculosum, ceterum generis. — Flores albi, pellucidi, apice sepalorum et petalorum tenerrime roseo-suffusi , sub anlhesi plerumque conniventes, omnes partes 1 cm longae. Austromalayische Provinz: Neu-Guinea, südöstlicher Teil, Moreton-Bai. — Exam. specim. a colonis culta a Ferd. de Müller missa! Nota. Floribus teneris subclausis et praesertim mento vesicato a ceteris facile distinguitur. 106. D. foetens Kränzl. n. sp. — Caules aggregati, spithamei, fusiformes, sub- compressi, pauciarticulati ( — 8), sub anthesi foliosi. Folia 6 — 8 in quoque caule, quam internodia longiora, oblongo-lanceolata , acuta, apice ipso bilobula obtusataque, 6 — 10 cm longa, 1,5 — 2,4 cm lata, sicca chartacea. Racemi quam folia breviores, oppo- sitifolii, 3 — 4-flori, bracteae minutae, oblongae, 3 mm longae. Sepala ligulata, obtusa lateralia, postice in mentum conicum, obtusum producta. Petala obovato-oblonga, apice rotundata. Labellum toto ambitu rhombeum, parte anteriore utrinque crenulatum et leviter undulatum, apicem versus magis undulatum, apice ipso subbilobulum, lineis 1 vix prominulis medio in disco praeditum, ceterum omnino calvum. Stelidia retusa, filamentum perbreve, lamellula parva acuta, apice libera, in fronte inferioris partis gynostemii ante basin labelli. — Flores albi foetidi, labellum medio in disco macula 78 Fr. Kränzlin. — Orchidaceac-Monandrae-Dendrobiinae. Pars \. magna lutea signatum, sepalum dorsale petalaque 1,8 cm longa 6 mm lata, lateralia 2,5 cm longa, 1 cm lata, labellum 1,8 cm longum, medio 1,5 cm latum. — Octobri. Centromalayische Provinz: Celebes, Tomohon (Sarrasin n. 588!). Nota. Prirao aspectu D. sulcuto Lindl. minori simile est, differt tarnen labello toto coelo abhorrente, exacte rhombeo, glabro, colore floris et odore ingrato; llores ceterum e bulbis foliatis hornotinis, in D. sulcato e bulbis aphyllis anni praecedentis. 107. D. jocosum Heichb. f. in Linnaea XLI. (1877) 91. — >Caulibus oblongo- ligulatis (compressis?) sulcatis, vaginis nitidis vestitis, apice paucifoliis, foliis cuneato- ligulatis, acuminiitis, apice inaequalibus, pedunculo laterali paucivaginato, racemoso, bracteis minutissimis, floribus illos D. floribundi aequantibus, sepalo dorsali oblongo, obtuso, sepalis lateralibus subaequalibus, in mentum oblongum, obtusum, deflexum ex- tensis, petalis ligulato-ovatis, obtusis, subbrevioribus, labello a basi cuneato-dilatato ob- longato, antice trifido, laciniis lateralibus angulatis, lacinia media a basi cuneato-dilatata, biloba, emarginata, carinis geminis a basi in discum laciniae anticae bene evolutis, carina media tenuiore, longiore, columnae androclinio immerso, minute tridentato, pede inornato. « — Mihi non visum. Araucarien-Provinz: Neu-Caledonien (Vieillard). 108. D. asphale Reichb. f. in Gard. Chron. (1874) II. 614. — >Caule valido bene sulcato compresso, foliis cuneato-oblongis acuminatis validis, racemis abbreviatis, plurifloris, bracteis oblongis Ovaria pedicellata vix aequantibus. Sepalis ligulatis acutis, lateralibus mentum subcylindraceum obtusum ovarium cum pedicello nequans forman- tibus, petalis rhombeis, labello unguiculata hastato triangulo acuto, gynostemio apice tridentato basi excavato«. — Flores illos Eriarum ludentes albidi, bracteae eriaeformes. Vaterland unbekannt. — Floret? (Mihi non visum). Nota. D. microglapkydi Reichb. f. affine. 109. D. incurvum Lindl. in Journ. Linn. Soc. III. (1859) 18; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 718; Grant, Orch. Burmah 99. — Dendrobium n. 9 Griff. Notul. III. 314 (ex Hook. f.). — Huc forsan D. Aclinia Lindl. in Journ. Linn. Soc. 1. c. 9. — Plan- tula parva habitu D. eriaeflori Hook. f. Caules curvuli, 7 — 15 cm alti, supra attenuati, paucifoliati. Folia linearia v. lineari-oblonga, oblique biapiculata, ad 5 cm longa. Ra- cemi pseudoterminales, quam folia breviores, pauciflori, flexuosi; bracteae Ovaria aequantes, ö mm longae. Sepala lanceolata, lateralia postice mentum aequilongum extinctoriiforme apice obtusum formantia. Petala angustiora, subbrevioraque. Labellum ex ungue lineari valde dilatatum, oblongum s. ovato-oblongum, margine crispulum denticulatum- que, callo lineari antice biapiculato medio in disco desinente. — Flores albi, labellum viride, purpureo-venosum, sepala lateralia 6 mm longa. Hinterindisch-ostasiat. Provinz: Tenasserim, Mergui (Griffith n. 15154!, Parish n. 176! in Herb. Kew. !). Nota. Non dubito, quin Lindleyus recte D. Aeliniam Griff, formani pelorioideam hujus speciei esse existimaverit. Cur Hooker f. v. ill. nomen » Aeliniam*, quod Griffith in Notulis III. 320 ex a et xllvr] finxerat, in * Actiniam* mutaverit, nullo modo intellegendum. Secutus est vir. clariss. Hookerum pedisequus fidelis Bartle Grant centurio fortissimus. 110. D. Wilmsianum Schlechter in Fedde, Repert. II. (1906) 86. — Caules crassi, teretes, 5 — 13 cm alti, foliosi, cylindracei, supra attenuati, infra vaginis foliorum emareidormn obtecti. Folia ligulata, apice subbiloba, textura tenui, 2 — 5 cm longa, medio 3 mm — I cm lata. Racemi laterales v. subterminales, pauci— pluriflori, (3 — 15). Folia subaequantes, plus minus densiflori; bracteae Ovaria brevi-pedicellata non aequantes. acuminatae. Flores Ulis D. denudantis subaequimagni nivei. Sepala lanceolata acumi- nata, lateralia obliqua basi margine anteriore valde dilatata; (mentum? non descriptum). Petala obliqua ligulata, acuminata, supra medium paulum dilatata, sepalis fere aequi- longa. Labellum e basi lineari (unguiculo) in laminam rotundatam , apiculatam dila- tatum, infra apicem paulum constrictum; lamellae 2 e basi ipsa medium in discum ampliatae. Gynostemium brevissimum; filamentum longum, subulatum: anthera cucul- lata, antice bidentata. Ovarium pedicellatum, clavatum. — Sepala petalaque 7 mm Dendrobium. 79 longa, sepala lateralia basi 5 mm lata: labellum 7 mm longum, medio 3,5 mm latum; ovarium 5 — 6 mm longum. — Decembri. Hinterindisch-ostasiat. Provinz: Siam, auf dem Doi-Sutep in 1 650 m ü. d. M. (Hosseus n. 4 87). — Mihi non visum. 111. D. porphyrochilum Lindl. in Journ. Linn. Soc. III. (1859) 18; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 74 6; King et Pantl. in Ann. Bot. Gard. Calc. VIII. 44 t. 59. — D. caespitosum King et Pantl. in Journ. Asiat. Soc. Beng. LXIV. (1895) pt. 2. 332. — Pseudobulbi aggregati, caespitifici, subcylindracei v. elongato-ovoidei, 1 — 2,5 cm alti, 3 — 5 mm crassi, 2 — 4-phylli. Folia brevi-ligulata, antice acuta obscure bilobula, brevi- vaginantia, 2,5 — 8 cm longa, 6 — 10 mm lata. Bacemi pseudoterminales, ex axilla folii supremi v. secundi Orientes, folia excedentes, subnutantes, pauciflori, bracteae lanceolatae , acutae, Ovaria brevi-pedicellata superantes, 6 — 8 mm longae. Sepalum dorsale petalaque quarta breviora, ligulata, obtuse-acutata ; sepala lateralia triangula, acuminata, mentum vix prominulum, obtusum formantia, omnia 3 — 5-lineata. Labellum simplex, obovato-oblongum, obtusum, lineis elevatis 3 per discum et margine paulum crassiore praeditum. Gynostemium breve, conicum. — Flores inter minores generis, virides, sordide purpureo-striati ; labellum sordide purpureum, margine et apice viride; sepala 7 — 8 mm longa, petala et labellum 6 mm longa, labellum antice 4,5 mm latum. — Aprili, Maio. — Fig. 3 S. Gebiet des tropischen Himalaya: Sikkim in 1 600 — 2300 m ü. d. M. (Pant- ling n. 320 ! u. 363!), Khasia-Hügel (Hooker!, Mann!, Oldham!). III D. trinervium Bidley in Journ. Linn. Soc. XXXII. (1 896) 242. — Caules plures aggregati, flexuosi, succulenti, pauciarticulati, 7 — 8 cm longi, 6 mm crassi, teretes striati.„ Folia lanceolata carnosa, apice inaequali-biloba, acuta, mucrone interjecto 6 — 7 cm longa, 1,2 cm lata. Flores singuli(?), penduli, (succedanei?), pedunculi 6 mm longi, bracteae 1,5 mm longae, ovatae, quam ovarium cum pedicello multo breviores. Sepalum dorsale ovato-oblongum, acutum, lateralia multo majora, mentum obtusum, aequilongum formantia. Petala minora, lanceolata, mucronata. Labellum simplex, panduratum, re- tusum ; carinae per discum 3, in basi lobi antici abrupte desinentes incrassataeque. — Sepala petalaque alba, labellum citrinum, basi purpureo-punctatum, carinae virides, sepala lateralia cum mento 4,2 cm longa, dorsale et petala 6 mm, labellum 2 cm longum. Hinterindisch-ostasiat. Provinz: Siam, Pungah (Curtis). — Mihi non visum. 113. D. microbulbon A. Bich. in Ann. sc. nat. 2. ser. XV. 4 9 t. 8 (icon non laudanda!); Lindl. in Bot. Heg. (4 844) 61, in Journ. Linn. Soc. III. 19; Dalz. et Gibs. Bomb. Fl. 261; Beichb. f. in Walp. Ann. VI. 307; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 716. — D. humile Wight, Icon. (1852) t. 16 43; Beichb. f. in Walp. Ann. VI. 308. — D. crispum Dalz. in Hook. Journ. Bot. IV. (1852) Hl; Beichb. f. in Walp. Ann. VI. 308. — Pseudobulbi aggregati, ovoidei, 1,2 — 1,8 cm alti et basi diametro, fibrillis cata- phyllorum reticulatis vestiti. Folia plerumque 2 crassiuscula, oblonga v. linearia, acuta. Scapus filiformis, bulbos et folia superans, ad 1 0 cm longus ; racemus interdum panicu- latus, pauciramosus, plerumque simplex, pauci — pluriflorus ; bracteae lanceolatae, pedi- cellos et partim ovaria aequantes. Sepalum dorsale lanceolatum, acutum. Petala lineari-lanceolata angustiora ; sepala lateralia mentum obtusum incurvum latiusculum formantia, e basi multo latiore angustata, linearia, obtusa. Labellum crassiusculum, toto circuitu obovatum, obtusum, e basi cuneata dilatatum, lobi laterales antice tantum minute serrati, obtrianguli, dimidiati, a lobo intermedio rima angustissima tantum se- juncti, lobus intermedius transverso-rhombeus , antice crenulatus et fimbriatus, fere papillosus dicendus, callus longitudinalis antice liber ibique bilobus, supra sulcatus per discum. Gynostemium breve, truncatum; stelidia brevia, triangula, acuta. — Sepala 6 — 7 mm longa, petala et labellum 5 mm longa, labellum 4,5 mm latum, omnia viridia, labellum supra sordide purpureo-suffusum. Provinz des westlichen Gebirgslandes der Malabar-Küste: Dekhan, West-Ghats vom Concan bis zu den Nilgherries (Law, Perrotet) und zu den Anna- mally-Hügeln (Wight!). — Exam. viv. cult. g0 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1 . Nota. Addere juvat characterem peculiaram novum. Inveniuntur enim in labello florum viventium papillae tenerrimae, mox evanidae, hyalinae, quas in floribus siccis nunquam obser- vatis, aqua fervida soluti florem eadem parte marginem >crenulatum« (ut dicimus) ostendunt. Gratias ago pro floribus vivis Dom. Clarissimo Trevor Lawrence-Londinensi. — Fig. 3 T. 114. D. alpestre Royle 111. (1839) 370 t. 88, fig. 2; Lindl. in Bot. Reg. (1844) Mise. 61; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. 300; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 715; Duthie in Ann. Bot. Gard. Calcutta IX. 96 t. 97. — D. denudans Wall. Cat. (1828) n.'2014 e. p.? — D. pusillum Don, Prodr. (1825) 35. — Planta parvula, caespitifica. Pseudobulbi mi- nuti, oblongi, 5 — 6 mm alti, cataphyllis quibusdam laxis amplis circa pseudobulbos. Folia 3 — 4 ligulata, obtusa, acuta ve ad 4 ein longa, 5 — 7 mm lata. Scapi filiformes, folia aequantes v. paulum superantes; racemus pauciflorus (3 — 6); bracteae lanceolatae, acuminatae, 2,5 — 3 mm longae, Ovaria filiformia non aequantes. Sepalum dorsale petalaque lanceolata, acuminata; sepala lateralia antice oblongo-lanceolata, acuminata, postice mentum acutiusculum formantia. Labellum unguiculatum, toto ambitu oblongum, acutum, utrinque plica insiliente obscure trilobum, toto margine lacero-denticulatum crenulatumque, lamellae 2 parallelae in disco, paulum ultra medium decurrentes. Gyno- stemii pars libera pro flore longa. — Flores albi, labellum roseo-suffusum, sepalum dorsale 8 mm, petala 7 mm, sepala lateralia 9 mm longa, basi 2,5 mm lata, labellum 5 — 6 mm longum, 3 — 4 mm latum. — Fig. 3 P—R. Provinz des tropischen Himalaya: Von Garwhal (Royle n. 1006!) bis Nepal in 1700 — 2000 m (Wallich!, Hügel n. 729!). — Exam. speeim. in herb. Kewensi! 114a. D. caespitosum King et Pantl. in Journ. Asiat. Soc. Beng. XLIV. (1895) 332. — Pseudobulbi caespitosi, anguste conici, 1,3 — 2,5 cm longi. Folia lineari-oblonga, subobtusa, minute et oblique einarginata, ad 4 cm longa, 6 — 7 mm lata. Racemi subterminales, 2,5 — 5 cm longi, rhachis gracilis, bracteolis minutis obsita, race- mus ipse 8 — 12-florus. Sepala petalaque subaequalia, anguste lanceolata, acuta, men- tum lateralium breve apertum. Labellum quam sepala lateralia subbrevius, omnino Sim- plex, carnosulum, obovato- oblongum, e basi decurvum, ceterum planum, basin versus ciliolatum, in disco incrassatum lineis 3 crassioribus instruetum. Anthera papulosa. . — Flores 6 — 7 mm longi. — Junio. — Mihi non visum. Sikkim: Im Naru-Thale in ca. 2000 m Höhe (King und Pantling). Nota. Differt a.D. alpestri Royle, cui ceterum valde afflne, labello simplici non tripartito et — excepta basi — margine integro, afflne etiam D. eriaefloro Griff. 115. D. pycnostachyum Lindl. in Journ. Linn. Soc. III. (1859) 19; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 718; Grant, Orch. Burmah 116. — Caules ad 30 cm alti, tenues, supra attenuati. Folia ignota. Racemi in apice caulium ad 10 cm longi, multiflori nutantibus satis densi, bracteae minutae. Sepalum dorsale lanceolatum, acuminatum, lateralia valde curvata, falcata, antice triangula, acuminata, postice mentum breve ob- tusum formantia. Petala anguste lanceolata, acuminata, aequilonga. Labelli lobi late- rales minuti, vix evoluti, intermedius multo major, late triangulus obtuse acutatus, margine crenulatus dentatusve; totum labellum curvatum, lamellulis 2 valde approximatis per discum praeditum. Androclinii margo minute serrulatus, stelidia et filamentum ob- soleta. — Flores albi, inconspicui, sepala lateralia 1,2 cm longa, dorsale, petala, label- lum 8 mm longa. Hinterindisch-ostasiatische Provinz: Tenasserim (Beddome n. 81240!). — Exam. spec. eult. in herb. Kew. ! Nota. Ab affinibus praesertim a D. cuspidato floribus multo minoribus densioribusque diversum. 116. D. Mabelae Gammie in Journ. Bombay Nat. Hist. Soc. XVI. (1905) 567. — Caules aggregati, pseudobulbosi, pauciarticulati (2 — 4), ovales, vaginis papyraeeis deci- duis vestiti, paueifoliati. Folia apicalia mox deeidua, lineari-oblonga, apice? — , satis firma, 7 — 8 cm longa. Racemi quam folia sesquilongiores, pedunculus basi vaginulis ob- situs, pedicelli bracteas superantes, 2 cm longi. Sepalum dorsale lanceolatum, lateralia antice similia, falcata, postice mentum breve conicum formantia. Petala oblanceolata, Dendrobium. 81 sepalo dorsali aequilonga. Labellum obscure trilobum, compressum, lobi laterales integri, supra rotundati, lobus intermedius dimidium labelli aequans, subquadratus, antice emar- ginatus, margine lineis 2 pilorum alborum irregulariter crassorum obsitum, discus medio incrassatus sulcatusque (si mavis lineis 2 incrassatis antice convergentibus, ante lobum intennedium desinentibus instructus). — Flores albi 1.2 cm diam. labellum viridi-luteum pallide roseo-maculatum et striatum. — Octobri. Vorderindisches Gebiet. Hindostanische Provinz: Belgaum Ghats und wahrscheinlich bis Canara verbreitet; stellenweis häufig. (Sammler unbekannt.) 117. D. denudans D. Don, Prodr. Fl. Nep. (1825) 34; Wall. Cat. (1828) 2014 (e. p.); Lindl. Gen. et Spec. Orch. (1830) 84; Bot. Reg. (1838) Mise. 156 et (1844) 61 et in Journ. Linn. Soc. III. 19; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. 300; Bot. Magaz. t. 7549; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 715 et in Ann. Bot. Gard. Calc. V. 4 t. 6; King et Pantl. ibid. VII. 45 t. 62 et Duthie 1. c. IX. 96. — Caules ad 22 cm alti, sub- fusiformes, 1 cm crassi, foliosi. Folia oblonga, brevi-vaginantia, ad 18 cm longa, 1,5 — 2 — 5 cm lata, acuta. Racemi folia excedentes, ad 1 5 cm longi tenues, pauci-pluriflori, nutantes, peduneuli breves, bracteae minutae. Sepalum dorsale petalaque bene minora lineari-lanceolata, lateralia triangula, basi multo producta mentum curvulum, obtusum, apertum, breve formantia. Labelli valde curvati inflexi lobi laterales parum evoluti, antice obtuse acutati, margine serrulati, lobus intermedius triangulus, acutus, margine crispatulus, acuminatus, lamellae 2 per discum longitudinales percurrentes. Androclinii margo postice obscure dentatus. — Flores viridi-albi v. viridi-lutei, mentum rubellum, labellum intus rubro-striatum , totus flos 2,5 cm longus. — Septembri, Octobri. — Fig. 3A— E. Provinz des tropischen Himalaja: Ostwärts bis Sikkim; bis 2000 m. ü. d. M. Nepal (Wallich!); Sikkim (King's Collector n. 16!, Gamble n. 9879!, Pantling n. 4!). — Exam. viv. eult.! 118. D. strongylanthum Reichb. f. in Gard. Chron. (1878) I. 462; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 716. — Caules pauci, aggregati, foliati, ad 1 0 cm alti. Foliorum vaginae amplissimae, ochreatae, multinervosae, ad 1,2 cm longae, in orificio 1 cm latae v. arnpliores; laminae foliorum oblongae v. lanceolatae, obtusae, basi lata vaginis affixae, apice leviter inaequales, membranaceae, 3,5 — 5 cm longae, 1 — 1,2 cm latae. Racemi 1 — 4 ex axillis superioribus Orientes, nutantes, quam folia suprema plus duplo longiores, 10 — 15-flori; bracteae minutissimae, vix 2 mm longae. Sepala e basi latiore triangula, longe acuminata, lateralia falcata, ineurva, basi mentum curvulum, amplissimum for- mantia. Petala linearia, acuminata, aequilonga. Labellum multo brevius, obscure tri- luliuin, toto ambitu ovatum, margine dentatum, praeeipue basin versus, lobus inter- medius ineurvus, triangulus, margine undulatus, cartilagineus, incrassatus excepta qaarta parte apicem versus laevi neque undulata, lineae incrassatae, minute velutinae, 3 ex ipsa basi medium usque, lamellulaque transversa triangula v. hippoerepica, cartilaginea, incrassata v. papulosa) in basi lobi intermedii cum margine incrassato confluens. Gyno- stemium gracile; androclinium denticulatum. — Flores (sicci) basi purpurei, sepala petalaque 1,2 cm longa, basi 1,5 — 2 mm lata, labellum (extensum) 8 mm longum, basi 3,5 mm latum. Hinterindisch-ostasiatische Provinz: China; Prov. Yun-nan. An Bäumen in 1650 m ü. d. M. (Henry n. 12962!). Nota. Est planta oranino habitu D. eriaeflori Griff., denudantis Don, alpestris Royle a quibus differt praeeipue labelli margine cartilagineo incrassato et lamella transversa cartilaginea. — Est species in China indigena, an sit etiam Indica adhuc dubium est. Vir cl. Hooker speci- mina in horto Hinck eulta novit. 119. D. nanum Hook. f. Icon. pl. XIX. (1889) t. 1853 et Fl. Brit. Ind. V. 717. — Bulbi parvi, aggregati, ovati, 1 — 1,5 cm alti, basi 5 — 7 mm crassi, diphylli v. triphylli. Folia oblonga lanceolatave, obtusa v. brevi-acutatn, basi brevi-vaginantia, ad 4 cm longa, ad 1 cm lata. Scapi subterminales, duplo longiores, pauciflori (8 — 10); bracteae parvae, quam ovaria pedicellata breviores. Sepala ovato-triangula, lateralia leviter falcata, A. Engler, Das Pflanzenreich. IV. (Embryophyta sipkonogama) 50. ß Fig. 3. A — ED. denuclans Don. A Habitus (magn. nat.). B Labellum. C Gynostemium cum pede. D Anthera. E Pollinia. {B—E aucta). — F—K D. eriaeflorum Griff. F Habitus (magn. nat.). 0 Labellum et Gynostemium. H Gynostemium c. pede. /Anthera. K Pollinia. (Gf — K aucta). L — 0 D. pygmaeum Lindl. L Habitus (magn. nat.). M Flos a latere visus. N Labellum. 0 Pollinia (M—O aucta). — P—R D. alpestre Royle. P Habitus (magn. nat.). Q Flos a fronte visus. R Labellum. (Q et R auct.). — SD. porphyrochüum Lindl. Habitus (magn. nat.). — T. D. microbulbon A. Rieh. Habitus (magn. nat.). Dendrobium. g3 ceterum aequalia, acuniinata, mentum curvum conicum formantia. Petala aequilonga, obovato-oblonga, obtuse acutata. Labellum e basi lineari canaliculata subito dilatatum, suborbiculare, antice obscure trilobum, rotundatum, margine crenulato denticulatoque (ibique glanduloso?) lamella lala bisulcata ex ungue labelli medium in discum descendens ibique abrupta. Anthera antice denticulata. — Flores albi;?) expansi 2,5 cm diam., sepala petalaque 1 cm longa. Provinz des westlichen Gebirgslandes und der Malabarküste: Bababudan- Hügel (Law!). 120. D. diodon Reichb. f. in Linnaea XLI. (1877) 89; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 7 «7. — D. albidulum Thw. ex Trimen in Journ. Bot. XXIII. (1885) 2 43; Trimen, Handb. Fl. Ceylon IV. 151. — Caules pseudobulbosi, aggregati, subcylindracei, sicci, valde reticulati, rugulosi; internodia 3 — 4, quorum suprema brevissima, toti caules vix 1 cm alti, 3 — 5 mm crassi. Folia 2 — 3 oblonga, acuta, 3 cm longa, 6 — 7 mm lata. Racemi aequilongi, pauciflori; bracteae minutae, vix quartana partem ovariorum aequantes. Sepa- lum dorsale ovato-triangulum, acuminatum, lateralia antice subsimilia, postice energice curvata, mentum valde curvatum breve formantia. Petala lineari-spathulata, obtusa. Labellum e basi lineari valde dilatatum, antice trilobum, lobi laterales minuti, fere in dentes reducti, intermedius late transverso-rotundatus, antice apiculatus, margine crenulatus, callus crassus in disco antice in lobulum bi- v. tridentatum exiens. — Flores tenerrimi, albi, vix 8 mm longi, ovarium crassiusculum. — A Julio ad Octobrem. Provinz Ceylon: Hakgalle (Thwaites n. 3926!), dort häufig; Hantane, Dum- bangala, Rangala. — Nach Trimen Handbook. 121. D. pygmaeum Lindl. in Wall. Cat. (1825) n. 1999, Gen. et Spec. Orch. (1830) 85; Bot. Reg. XXX. (1844) Mise. 62; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. 307; Hook.f. Fl. Brit. Ind. V. 717; Grant, Orch. Burm. 116; King et Pantl. in Ann. Bot. Gard. Calc. VIII, 43 t. 58. — D. pegaanitm Lindl. in Journ. Linn. Soc. III. (1859) 19. — Caules crassi, ovoidei, aggregati, ad 2,5 cm alti et basi 2 cm crassi, paueifoliati, inter- nodiis 3 — 4 compositi. Folia 2 — 3 linearia, 4 — 10 cm longa, 6 — 10 mm lata, caduca, obtusa, bracteae racemi pauciflori Ovaria aequantes, lanceolatae, acuminatae. Sepalum dorsale oblongo-lanceolatum, acutum, lateralia falcata, antice oblonga, acuta, mentum breve acutum formantia. Petala e basi anguste-lineari spathulato-dilatata, lanceolata, acuta, vix breviora. Labellum e basi euneata dilatatum, antice trilobum, lobi laterales ovato- trianguli, leviter ineurvi, antice obtusi, v. acuti intermedius triangulus, acuminatus, apice deflexus, margine crispulus; lamellae 2 vix elevatae in utraque parte, lineae latae, crassae, in medio disci desinentes, venae radiantes per lobos laterales paulum elevatae. Gyno- stemium medio leviter incrassatum, androclinii margo rectus, non dentatus, dense dorsalis longus, linearis, anthera firme affixa, supra plana, medio leviter carinata, antice rect- angula. — Flores albi, sepalum dorsale petalaque 8 mm longa, lateralia 1 cm longa, labellum 8 — 10 mm longum, medio 6 mm latum. — Januario. — Fig. ZL — O. Provinz des tropischen Himalaya und hinterindisch-ostasiat. Provinz: Moulmein (Parish!); Sikkim (Clarke ohne n.!, Pantling n. 23!); Pegu (M.'CIel- land!). 12 2. D. cuspidatum Lindl. in Wall. Cat. (182 8) 2015 et Gen. et Spec. Orch. (1 830) 84; Bot. Reg. (1844) Mise. 61 p. I ; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 716; Grant, Orch. Burmah 82. — Caules erecti, 10 — 12 cm alti, foliosi, postea in pseudobulbos longe fusifornies, rugulosos, 3 cm altos, 6 mm crassos medio leviter incrassati. Folia 4 — 6 lineari-oblonga, apice subbilobula, obtusa, ad 7 cm longa, 6,7 mm lata. Racemi breviores, pauciflori, bracteae lanceolatae, acuminatae, quam Ovaria breviores. Sepalum dorsale lanceolatum, acumi- natum, lateralia falcata, parte antica anguste triangula, acuniinata, postica valde cur- vata, mentum valde prominens curvulum formantia. Petala lineari- obovata, obtusa, paulum breviora. Labellum cireuitu late ovatum, antice trilobulum, lobuli laterales antice rotundati, intermedius rotundatus, acuminatus, margine crispulus, deflexus, lamellae 2 in disco et lamella brevis, carnosa inter illas. — Flores albi, sepalum dorsale 1,5 cm, lateralia apicem menti usque 1,8 cm longa. 6* g4 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1 . Hinterindisch-ostasiatische Provinz: Tenasserim, Moulmein (Lobb!, Parish!, Wallich!, Brooke!). 123. D. sarcanthum Lindl. in Journ. Linn. Soc. III. (1859) 20 ; Miquel, Fl. Ind. bat. III. 643; J. J. Smith, in Fl. de Buitenz.? 375. — Caules caespitosi, ad 5 cm alti teretes. Folia laxe vaginantia, 3 — 4, linearia, acuminata, 3 — 4 cm longa, 3 — 4 mm lata. Racemi ex axilla suprema v. penultima breves, pauciflori quam folia breviores, bracteae ovario longiores, lanceolatae, acutae 4 — 5 mm longae, rhachis energice fracti- flexa. Sepala petalaque lanceolata, acuta, mentum sepalorum lateralium valde curvatum, (>horrizontale« Lindley). Labelli sagittati lobi laterales obovato-oblongi, retrorsi; lobus intermedius ovatus, acutus; callus per discum latus, sulcatus, antice retusus, minute trilobulus. — Flores valde carnosi, verosimiliter pallide lutei, sepala lateralia 1,2 — 1,3 cm longa, dorsale, petala, labellum 8 — 9 mm longa. Südwestmalayische Provinz: Java, ohne genaueren Standort (Lobb n. 406! und 480!). 12 4. D. eriaeflorum Griff. Notul. III. (4 8 51) 316 et Ic. plant, asiat. t. 307; Lindl. in Journ. Linn. Soc. III. 19; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 715 et in Ann. Bot. Card. Calc. V. pt. 1, S. 5 t. 7; King et Pantl. 1. c. VIII. 44 t. 6 1. — Caules aggregati e basi multo crassiore sensim attenuati, pauciarticulati et foliati, ad 25 cm alti, vaginae foliorum amplae, obliquae, supra rectangulae, laminae oblongae, oblongo-lanceolatae v. imo lanceolatae, apice ipso obtusae, ad 1 2 cm longae, ad 1 cm latae. Racemi oppositi- folii, interdum crebri, ( — 8) folia excedentes a medio nutantes, 5 — 20-flori, bracteae minutae, lanceolatae quam Ovaria bene breviores. Sepalum dorsale petalaque lanceo- lata, acuminata; sepala lateralia toto ambitu triangula, acuminata, falcata, incurva, men- tum conicum incurvum apertum apice obtusum formantia. Labellum obscure trilobum, toto ambitu rhombeum, lobuli laterales margine serrato-dentati, lobus intermedius tex- tura crassiore triangulus, margine crispatus, laterales paulum superans, linea elevata leviter undulata ab ipsa basi in basin lobi intermedii decurrente. Gvnostemium valde curvatum, satis longum, androclinii margo serrulatus, filamentum longiusculum incur- vum, anthera antice papulosa. — Flores viridi-albi purpureo-striati praesertim in labello, sepala 1,2 — 1,4 cm, petala 1 cm longa, labellum 6 — 8 mm longum. — Septembri, Octobri. — Fig. 3 F— K. Provinz des tropischen Himalaja: Sikkim in tropischen Thälern bis 1300 m ü. d. M. (Pantling n. 194!, King n. 19!, 20!, Anderson n. 1196! und 1205!); Ost- Bengalen (Griffith n. 5155!), Khasia-Berge (Hooker und Thompson!). — Exam. viv. cult. ! Nota. Planta sicca rubella, flores sicci albi. 125. D. panduratum Lindl. in Journ. Linn. Soc. III. (1859) 19; Thwaites, Enum. 298 excl. synon.; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 717; Trimen, Handb. Fl. Cevl. IV. 150. — Planta pusilla; pseudobulbi elongato-ovoidei, I — 1,5 cm longi, 5 mm crassi. Folia disticha 5 — 6, vaginae caulem laxe amplectentes, albidae, striatae, orificio apertae, laminae lineari- lanceolatae, acutae, 2 — 3 cm longae, ad 3 mm latae, margine praecipue apicem versus minute denticulatae. Racemi pseudoterminales, semper ex axilla folii supremi filiformis orti, folia excedentes, 3 — 4 cm longi, pauciflori, vaginulis in scapo 2 ; bracteae ovatae, acutae, quam pedicelli cum ovariis multo breviores. Sepalum dorsale oblongo-lanceolatum, acutum, lateralia lanceolata, acuminata, mentum parti anticae subaequilongum, cylindra- ceum, obtusum formantia. Petala cuneato-spathulata, obtuse acutata. Labelli lobi laterales anguste trianguli, leviter extus curvati, intermedius transverse oblongus, margine crenulatus, lineis 3 vix elevatulis per discum praeditum. — Flores albi, teneri , sepala lateralia 1,2 cm longa, dorsale petala et labellum 6 mm. — A Julio ad Octobrem. Provinz Ceylon: Central-Provinzen bis zu 2000m ü. d. M. (Thwaites n. 2353!); Ambagamuva, Galboda, Hantane, Ramboda, Nuwere Eliya, Hakgala. — (Nach Trimen.) 126. D. compactum Rolfe in Kew Bull. (1906) 113, in Gard. Chron. (1904) II. 400. — ■ Epiphytica, 4 — 5 cm alta, caespitosa. Pseudobulbi fusiformes, 3 — 4-phylli. Dendrobium. g5 Folia oblonga, inaequaliter biloba, obtusa, 1,5 — 2 cm longa, 3 — 5 mm lata, basi vagi- nantia, vaginae striatae. Racemi subterminales 1,3 — 2 cm longi, 5 — 6-flori; bracteae ovato-lanceolatae, acutae, 2 — 3 mm longae; pedicelli graciles, 4 mm longi. Sepalum dorsale oblongo-lanceolatum, acutum v. acuminatum; lateralia obliqua, triangula, acuta, mentum conicum obtusum incurvum formantia. Petala oblongo-lanceolata, acuta v. acuminata. Labellum subtrilobum, recurvum, lobus intermedius ovatus, apiculatus, un- dulatus et minute crenulatus; lobi laterales oblongi, obtusi, margine minute crenulati; discus obtuse bicarinatus. Gynostemium latum. — Flores albi, labellum pallide viride; sepala petalaque 4 mm longa, sepala lateralia basi 4 mm lata, mentum 5 mm longum, labellum ömm longum; gynostemium 1,5 mm. Ilinterindisch-ostasiatische Provinz: China; Prov. Yun-nan, Szemao; West- liche Walder und Tee-Hügel in 1500 m ü. d. M. (Henry n. 1 1 752 A und 12752). — Hihi non visum. 127. D. esuriens Reichb. f. in Hamb. Gart. Ztg. XVI. (1860) 15. — Pseudobulbi cylindracei, 1 — 2,5 cm longi. Folia pauca, cuneato-ligulata, acuta, tenuia, 2,5 cm longa, 8 mm lata. Racemi capillares, fractiflexi, tenues, 2 — 3 cm longi, apice 3 — 4-flori, bracteae acutissimae, lanceolatae, ovariis pedicellatis breviores. Sepala petalaque an- guste lanceolata, mentum sepalorum lateralium extinctoriiforme, ovarium subaequans. Labelli lobi laterales trianguli, intermedius ovatus, acutus, crenulatus, isthmo angustissimo interjecto, nervi mediani 3, vix elevati. — Flores albi, nervi laterales loborum lateralium virides, illis D. chloropis Lindl. subaequales, igitur 1,3 cm diam. Südwestmalayische Provinz: Java (Lobb?). Nota. Differt a D. sarcantho Lindl. — planta ceterum valde variabili — praecipue magni- tudine llorum et forma labelli in utraque specie toto coelo diversissimis. 1 28. D. Finetianum Schlechter in Engl. Bot. Jahrb. XXXIX. (1905) 73. — Terrestre, gracile, pulchellum, 25 — 40 cm altum, pluricaule. Rhizoma breve, radices elongatae, caules graciles, demum angulato-sulcati, laxe foliati, vaginae arcte amplectentes, laminae lineari- ligulatae, apice inaequali-bilobae, coriaceae, 3 — 5 cm longae, 3 — 5 mm latae. Racemi laterales folia paulum excedentes, laxe 5 — 10-flori, bracteae minutissimae. Sepala oblonga, obtusius- cula, lateralia paulum obliqua, antice dilatata. Petala oblique spathulata, obtusa, sepalis aequimagna. Labellum breviter unguiculatum, cuneatum, subquinquelobum, lobi inferiores subquadrati, mediani oblique et breviter oblongi, intermedius v. anticus subquadrato- transversus margine paulum undulatus crenulatusve, lobi 3 anteriores minute papillosi v. granulosi, series 3 papillarum in basi, callus parvulus, oblongus, minute puberulus in disci parte basilari. Gynostemium breve, pes productus, antice paulum puberulus, anthera cucullata, antice minute puberula. Flores lutei, brunneo-signati, labellum et gynostemium alba, anthera violacea, sepala 5 v. 5,5 mm longa, petala?, labellum 5 mm longum 4 hihi latum. — Decembri. Araucarien-Provinz: Neu-Caledonien, Nord-Bezirk, an Waldrändern auf den Bergen bei Oubatsche, ca. 1000 m ü. d. Bf. (Schlechter n. 15 505!). Subg. II. Nigro-hirsuta Lindl. Nigro-hirsuta Lindl. in Journ. Linn. Soc. III. (1859) 16; Reichb. f. in Linnaea (4 877) 41 et multis aliis locis. — Formosae Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. (1890) 720. — Caules satis crassi, compacti, interdum brevissimi, nunquam longi, pauciarticulati, cylin- dracei v. fusiformes; vaginae foliorum semper nigro- v. brunneo-setosae. Flores singuli v. bini v. rarius in racemos paucifloros dispositi, magni, albi v. eburnei, rarius aliis coloribus eximii, mentum sepalorum lateralium plerumque longum attenuatum, labelli discus cristis v. pilis elongatis aliisque appendicibus multifariis ornatus. — In ditione malayensi affinibusque obviae. A. Caules breves, oblongi v. ellipsoidei, 1 0 cm vix v. non ex- cedentes. a. Mentum saccatum, obtusissimum (subnullum) 129. D. bellatulum. 86 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars ^ . b. Mentum extinctoriifoi'me. er. Labellum panduratum, utrinque et antice emarginatum 130. D. scnlptum. ß. Labellum trilobum 1 3 1 . D. radians. B. Caules elongati, fusiformes v. elongato-cvlindracei. a. Racemi 3 — 8-flori. u. Flores aurantiaci, segmenta floris omnia angusta . . 132. D. nutans. ß. Flores lutei, lineae disci labelli longe pilosae, lobi labelli parvi 133. D. Lowii. y. Flores luteo-albi, lineae disci glabrae 134. D. erythropogon. ö. Flores albi. I. Lobi laterales subnulli, intermedius obovatus, emar- ( ginatus 135. D. Dearei. II. Lobi laterales parvi, lobus intermedius dilatatus, antice bilobus 136. D. formosum. III. Lobi laterales auriculati, rotundati, lobus inter- medius oblongus v. oblongo-lanceolatus 137. D. draconis. IV. Lobi laterales semiovati, crenulati, intermedius pro- ductus, antice rotundatus, emarginatus 138. D. virgineum. b. Racemi 1 — 2- rarius 3-flori. er. Mentum perbreve. I. Labellum panduratum 139. D.spectatissimum. •II. Labellum manifeste trilobum 1 40. D. cruentum. ß. Mentum angulatum, non extinetoriiforme Labellum trilobum, subito dilatatum 1 4 1 . D. Christyanum. y. Mentum extinetoriiforme. Lobus intermedius labelli brevi-lobulatus, antice fimbriatus v. denticulatus. I. Lobi laterales obtusanguli, antice dentati. 1. Flores albi, discus labelli medio macula magna lutea v. aurantiaca signatus 142. D. longicornu. 2. Flores luteo-albi, discus labelli et lobi laterales macula cinnabarina notati 1 kZ.D.Luebbersianum. II. Lobi laterales antice rotundati, integri, plerumque parvi, lobus intermedius toto margine crenulatus. 1 . Lobus intermedius orbicularis, toto disco pilo- sus, labellum aureum, rubro-maculatum . . . 14 4. D. WilUamsomi. 2. Lobus intermedius transverse oblongus, brevis; labellum antice pallide aurantiacum ; ovarium triquetrum 1 45. D. cariniferwn. 3. Ut praecedens, sed habitu gracilius et ovarium teres 146. D. Watfii. 4. Lobus intermedius obovatus v. subquadratus, disco callis margaritaeeis obsitus. * Folia hirsuta 1 Ll.D.niargaritaceum. ** Folia glabra 148. D. scabrilinguc . III. Lobi laterales auriculati, minuti, interdum subnulli, intermedius maximus, plerumque bilobus. 1 . Petala oblonga plana. * Lobus intermedius labelli produetus , mag- nus, euneato- oblongus; flores maximi 6 cm diam 1 49. D. parthenium. ** Lobus intermedius reniformis, leviter v. vix emarginatus, flores 4 — 5 cm diam. . . 150. D. Fuerstenbergianum. Dendrobium. §7 *** Lobus intermedius orbicularis 154. D. xanthophlebium. 2. Petala cuneato-oblonga undulata. Lobus intermedius transverse oblongus, cris- patus; lamellae 3 per discum tuberculis rubris praeditae 152. D. bostrychodes . 3. Petala e basi cuneata orbicularia, non undulata, lobus intermedius margine serratus, lineae 5 in disco, flores maximi 4 53. D. infundibulum. 4. Petala lineari-lanceolata acuminata; labelli lineae 2 pone marginem, flores parvi albidi . . . . 454. D. pachyglossum . 129. D. bellatulum Rolfe in Journ. Linn. Soc. XXXVI. (1903) 10; Orch. Rev. XI- (1903) 103 et XII. (1904) 135; Gard. Chron. (1904) I. 258 etil. 114, flg. 47; Bot- Magaz. t. 7985. — Caules pseudobulbosi, aggregati, parvi, fusiformes, pauciarticulati ; internodia suprema brevissima, pseudobulbi ad 5 cm alti, medio 1,5 — 1,8 cm crassi, longitudinaliter rugoso-costati, apice foliosi. Folia 2 ad 4 oblonga, v. ovato-oblonga, apice acuta, oblique obtuseque bilobula, 2 — 5 cm longa, 1,5 cm lata, minutissime nigro-setulosa. Racemi e pseudobulbis foliosis, brevissimis Orientes uni-triflori, quam folia breviores, rhachis interdum vix ulla; pedicelli cum ovariis 2 cm longi. Sepalum dorsale oblongo-acutum, lateralia triangula, mentum perbreve obtusum formantia. Petala obovato-oblonga, omnia aequilonga et aequilata, acuta. Labellum expansum panduratum, lobi laterales rotundati, lobus intermedius obcordatus, bilobus, sinu inter lobos angusto; carinulae per discum 5. Gynostemium infra valde dilatatum; stelidia minuta rotundata. — Flores pulchri, sepala petalaque alba, mentum postice roseo-suffusum , labellum roseo-purpureum , sepalum dorsale et petala 2 cm longa, 1 cm lata, sepala lateralia 3 — 3,2 cm longa, petala 8 — 10 mm lata, labellum 2,5 — 3 cm longum, lobus intermedius 1,7 cm latus. Provinz von Yünnan: Süd-Ost-Meng-tze in 1600 m ü. d. M. auf Bäumen wach- send (Henry n. 1 1109!). Nota. Planta habitu satis peculiari quodammodo potius Erias quasdam grandifloras in tnemo- riam revocans quam Dendrobium. Egent porro flores menti sepalorum, tarnen huic tribui adscri- bendum esse censeo hanc speciem, quae si in ali adnumerare velis semper et ubique characteribus quibusdam abhorret. Pili in inferiore parte foliorum characterem gravissimum certe non praebent et inveniuntur in speciebus ceterum diversissimis, tarnen deficienübus gravioribus etiara illo utamur. 130. D. sculptum Reichb. f. Xen. Orch. II. (1867) 131 t. 146 IV— VII, flg. 6—7.— Caules breves, 6 — 10 cm alti, pauciarticulati, teretiusculi, obscure virides. Folia ob- pnga, apice attenuata, acuta, obliqua, parce puberula, 2,5 cm longa, 1 cm lata. Race- mus abbreviatus, pauciflorus. Sepala lanceolata. Petala late ovata, acuta. Labellum obovatum, utrinque emarginatum v. subpanduratum, antice retusum, emarginatum, apiculo interposito, discus basi utrinque quam maxime rugosus. Stelidia et filainentum aequalia. — Flores 5 cm diam. albi, eburnei, macula aurantiaca, paulo post medium discum, omnes partes circiter 2,5 cm longae; sepalum dorsale 1 cm, lateralia 8 mm, petala 2 cm lata; labellum antice 2,5 cm latum, mentum 1,8 cm longum. Südwestmalayische Provinz: Borneo (von Low eingeführt). — Exam. fl. v. cult. multis annis ante, nescio a quo missum. 131. D. radians Reichb. f. Xen. Orch. II. (1867) 130 t. 146 I, II, flg. 1—3. — Habitus et statura illam D. sculpti Reichb. f. aequare dicitur. Sepala triangula acuta; lateralia mentum extinctoriiforme semilongum formantia. Petala cuneata, ovata, antice retusa, sepalis aequilonga sed plus duplo longiora. Labellum brevi-unguiculatum, deinde cuneatim dilatatum, lobi laterales semitrianguli, angulo externo rotundati; lobus inter- medius antepositus multo latior, isthmo brevi cum lateralibus connexus illosque utrin- que excedens, transverse ellipticus v. reniformis, antice leviter sinuatus; discus omnino laevis. Gynostemium infra crassum, supra bene attenuatum; stelidia acuta, antheram superantia. — Flos lacteus, unguis labelli viridis, labellum et in lobis lateralibus et in disco leviter rubro-brunneo striatum v. maculatum, flores 6 cm diam. ; sepala lateralia gg Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 4. 4 cm longa, dorsale et petala 3,5 cm longa, pelala 2 cm lata, labellum 3 cm longum, antice 1,8 cm latum. Südwestmalayische Provinz: Borneo (von Low eingeführt). 132. D. nutans Lindl. Gen. et Sp. Orch. (1830) 90 et in Bot. Reg. (1844), Mise. 52; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 734; Trimen, Handb. Fl. Ceyl. IV. 4 52. — Huc D. Jerdonianumi Wight, Icon. (1855.) t. 1644; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. 292; Hook. f. I.e. V. 73 4; Hook. f. in Ann. Bot. Gard. Calc. V. 12 t. 18; Dict. Icon. Orchid. Dendrob. t. 28; Bot. Magäz. t. 7741. — D. villosulum Lindl. (not Wall.) in Paxt. Fl. Gard. II. (1852) 106 c. xyl. — Caules fasciculati, pauci- v. pluriarticulati, 10 — 30 cm longi, apicem versus paulum incrassati, subfractiflexi v. stricti. Foliorum vaginae hirsutae, laminae coriaceae, ligulatae, apice inaequali-bilobae, utrinque acutae, 3 — 8 cm longae, 6 — 12 mm latae. Racemi ex axillis superioribus Orientes, 2 — 4-flori, folia sub- aequantes, bracteae minutissimae. Sepala petalaque lineari-lanceolata, acuminata, men- tum breve conicum, obtusum, leviter curvatum. Labellum subconforme, carnosum, paulum latius, obscure trilobum, lobi laterales parvi, rotundati, intermedius lineari-lanceolatus, acuminatus, margine crenulatus sinuatusve, linea incrassata, elevata, undulata, basi api- cem fere usque decurrens in disco, stelidia acuta, leviter falcata, anthera antice papu- losa. — Flores e caulibus foliatis Orientes lutei v. aurantiaci, labellum plerumque pau- lum intensius coloratum, sepala petalaque 2 v. 2,5 (sep. lat.) longa, 2,5 — 3 mm lata, labellum paulum brevius et quo latissimum, 5 — 6 mm latum, pedicelli cum ovariis 2,3 — 2,8 cm longi. — Floret in Ceylania Novembri, Decembri, in continente Februario. Provinz des tropischen Himalaya: Nilgherri- und Coong-Hügel (Wight!, Beddome n. 8127!; Specim. eult. hört. Calcutt. n. 3!). — Provinz Ceylon (Thwaites n. 2357!). Nota. Plantae mihi visae et icones optime quadrant cum descriptione D. nutantis Lindl. quae quidem species propter nomen nimis ineptum ab auetoribus posterioribus non plane in- tellecta mihi videtur. Tabula 7741 Botanic. Magaz. nostris diebus pieta sola discrepat a ceteris solummodo magnitudine et speeiminis ipsius et florum, ceterum a typo non distinguenda. 133. D. Lowii Lindl. in Gard. Chron. (1861) 1046; Bot. Magaz. t. 5303 (= Fl. des serres t. 2395); Veitch, Man. Dendr. 56; Williams, Orch. Grow. Man. 7. ed. 347; Sander, Orch. Guide 72; Dict. Icon. Orch. Dendrob. t. 30. — Caules 30 — 40 cm alti, nigro-hirsuti supra, foliosi. Folia ovato-oblonga, apice oblique bilobula, ad 8 cm longa, ad 2,2 cm lata, subtus et in vaginis nigro-pubescentia. Racemi folia paulum superantes 4- ad 6-flori; bracteae breves, extus nigri-hirsutae, acutae. Sepalum dorsale late ob- longum, obtusum, apiculatum, lateralia ovato-triangula, obtusa, postice in mentum ipsis paulo longius subulatum obtusum semiclausum producta; haec omnia dorso carinata. Petala late oblonga, margine undulata, apice rotundata. Labelli profunde trilobi lobi laterales basilares ligulati oblongive, acuti; lobus intermedius e basi lineari spathulatus, antice decurvus, rotundatus, bilobulus, margine crispulus, lineae per discum utrinque 3, pili longi, apice cirrhati in lineis Ulis. Gynostemium antice profunde excavatum, pars libera haud brevis; stelidia satis magna, obtusa; anthera plana, antice retusa. — Flores aurei; labellum extus et praeeipue intus purpureo-lineatum; anthera viridis. Sepalum dorsale 2,5 cm longum, fere 1 cm latum, lateralia 2 cm longa, basi I cm lata, in mentum 3 cm longum attenuata; petala 2,8 cm longa, 1,5 cm lata: labellum 3 cm longum, antice 1,2 cm latum; lobi laterales 1,5 cm longi, ovarium pallide luteum, 5 cm longum. Südwestmalayische Provinz: Borneo (HughLow, Motley?!). — Exam. eult.! Nota. D. Loten Lindl. var. pleiotrichum Reichb. f. in Gard. Chron. (1885) II. 424 nil est nisi lusus quidam et forma potius quam varietas, labellum eget linearum rubrarum et basi dense brevique pilosum est. 134. D. erythropogon Reichb. f. in Gard. Chron. (1885) II. 198. — Caules 25 — 30 cm alti, 1 cm crassi, supra foliati. Folia ovato-oblonga, acuta, oblique bi- lobula, ad 8 cm longa, ad 2 cm lata; vaginae nigro-hirsutae. Racemi pauciflori ( — 4), bracteae nigro-hirsutissimae. Flores Ulis D. Lowii Lindl. paulum minores; sepala, Dendrobium. 89 petala, mentum aequilonga; petala ceterum undulata. Labelli lobi laterales magni, tri- anguli, obtusi, lobus intermedius brevissime cuneatus, obcordatus, undulatus, denticu- latus; carinae in disco 7 non pilosae, externa quaeque utrinque cinnabarino-barbata. — Flores speciosi; sepala petalaque pallide albido-ochracea; labellum fere album; carinae scarlatinae, laterales utrinque cinnabarino-barbatae ; gynostemium album, ma- culis 2 scarlatinis paulum supra basin ornatum. Südwestmalayische Provinz: Nordwest-Borneo , Labuan (von Veitch ein- geführt). — Ex descriptione autoris. Nota. Differt a D. Loicii Lindl., cui certe valde affine, colore multo pallidiore, qui quidem character vilis pretii existimandus, praecipue autem fabrica labelli. Lobi enim laterales multo majores quam in illa specie et ratio pilorum in lineis disci quam maxime diversa, potius cum labellis D. radiantis Reichb. f. et xanthophlebii Lindl. comparanda. — Suspicatus est primo Reichenbachius plantam esse fortasse hybridam naturalem inter D. Loicii et aliam speciem, sed de hac opinione serius tacuit. 135. D. Dearei Reichb. f. in Gard. Chron. (1882) I. 381 et (1898) II. 193; Williams, Orch. Alb. t. 120; Id. Orch. Grow. Man. 7. ed. 334; Veitch, Man. Dendrob. III. 37; Sander, Orch. Guide 69. — Gaules 60 — 90 cm alti, foliosi. Folia brevia, ovalia, apice plus minusve inaequalia emarginataque, ad 6 cm longa, ad 2,5 cm lata, coriacea, persistentia. Racemi 3-pluriflori ; bracteae minutissimae, triangulae. Sepala ovata, acuminata, carinata, lateralia in mentum ipsis fere aequilongum subalatum tenue extensa. Petala late ovata, obtusa, triplo latiora, margine leviter undulata. Labellum toto circuitu oblongum, lobi laterales minuti, in angulos obtusos vix prosilientes reducti; intermedius obovato-obtusus, emarginatus, crispulus ; lineae 5 vix prominulae per discum. Gynostemium late marginatum, infra dilatatum; androclinii dense posticus brevis sub- ulatus; laterales obtusi; rostellum latum, margo anterior antherae brevi-papillosus, ovariurn triquetrum, anguli cum carinis sepalorum continui, carina sep. postici subito ab- rupta. — Flores pulcherrimi, albi vel nivei; fundus labelli viridi-suffusus, — 5 cm diam., petala 2,5 cm lata, labellum antice 2,5 cm. Provinz der Philippinen: Mindanao. — Exam. viv. cult.! 136. D. formosum Roxb. in Wall. Cat. (1828) n. 1998 et Fl. Ind. III. 485; Lindl. Gen. et Spec. Orch. 81; in Wall, PI. asiat. rar. 34 t. 29; in Bot. Reg. 1838, Mise. 86 (1839) t. 64; in Journ. Linn. Soc. III. 16; Paxt. Magaz. Bot. VI. 40 c. flg.; Fl. des serres t. 226 et t. 1633 — 4 (var. gigantea); Williams, Orch. Grow. Man. 7. ed. 339 et Orch. Alb. VII. t. 308; Veitch, Man. Dendrob. 44 c. flg.; Annal. d. Gand (1848) t. 71; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. 294; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 721; Dict. Icon. d. Orchid. Dendrob. PI. 8; Sander, Orch. Guide 70 et Reichenbachia 2. Ser. I. 5 t. 13; King et Pantl. in Ann. Bot. Gard. Calc. VIII. 47 t. 65. — D. Infimdibulum Reichb. f. (non Lindl.) in Gartenflora t. 1253. — Caules ad 4 5 cm alti, cylindracei 1,5 cm crassi, vaginae foliorum juniorum nigro-hirsutae, in caulibus vetustioribus calvae; folia ovato-ob- longa ad 12 cm longa, 3,5 cm lata, apice inaequali-biloba; racemi biflori-pluriflori, flores maximi. Sepalum dorsale oblongum acutum; lateralia aequalia postice in mentum apertum extinetoriiforme acutum ipsis semilongum producta, omnia carinata. Petala late obovata v. suborbicularia, obtusa, antice rotundata, margine subundulata. Labellum e basi anguste-euneata dilatatum basi convolutum oblongum antice bilobum margine leviter undulatum disco scabrido, lineis elevatis ex fundo medium usque 2 dilatatis. Gynostemium satis longum, filamentum elongatum, ineurvum, stelidia lata, acuta, sub- falcata; antherae fere quadratae margo anticus manifeste papillosus. — Flores 10 — H cm diametro, candidi, labelli fundus et discus vario modo aurei-signati. Sepala 4,5 cm longa, 2 cm lata, petala aequilonga, 4 — 5 cm lata, petala 2,5 cm longa, labellum 7 cm longum, 5 cm latum. Von der Provinz des tropischen Himalaya bis zur südwestmalayischen Provinz und den Andamanen: Vom Himalaya bis Burmah, südwärts bis Tenasserim und den Andamanen. Sikkim bis 300 m ü. d. M. (Pantling n. 27l!, Lobb n. 373!); Nepal (Herb. Lindley!) — Exam. viv. cult.! 90 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1 . Var. Berkeleyi Reichb. in Gard. Chron. (1883) I. 110. — Differt a typo floribus minoribus inodoris, labello angustiore, floret attamen jam e caulibus vix adultis, mentum videtur brevius. 137. D. draconis Reichb. f. in Rot. Ztg. (1862) 214 et Xen. Orchid. II. 130, t. 146, III. fig. 4 et 5 (anal.) et in Gard. Chron. (1883) I. 598; Williams, Orch. Alb. III. t. 103; Rot. Magaz. t. 5459; Orchidophile (1889) t. 119', Revue Hortic. (1883) 132; Veitch, Man. Dendr. 39; Williams, Orch. Grow. Man. 7. ed. 335; Sander, Orch. Guide 70; Hook. f. Fl. Rrit. Ind. V. 72 2; Grant, Orch. Rurmah 86. — D. eburneum Reichb. f. in Rot. Magaz. (1 864) t. 5459 ; Revue hortic. (1 883) 332 c. fig. — D. Änder- sonii J. Scott in Journ. Agric. Hort. Soc. Ind. N. S. III. (1882) 117. — Caules clavati v. fusiformes, 30 — 45 cm alti, 1 — 1,3 cm crassi, pauci- rarius pluriarticulati ; internodia satis longa, 2 cm et ultra ; vaginae foliorum aequilongae, deciduo-villosae, laminae coriaceae, lanceolatae, apice acute et oblique bilobulae, duos annos persistentes, 6 — 8 cm longae, 1 — 1,5 cm latae. Racemi ex axillis superioribus Orientes, pauciflori (2 — 4), bracteae minutae. Sepalum dorsale lanceolatum, acuminatum ; lateralia antice subaequalia, postice in mentum elongatum, subulatum, partis anticae duas tertias aequans producta. Petala oblongo- lanceolata, dimidio latiora, acuminata. Labellum e basi longe cuneata rhombeum, lobi laterales parvi, rotundati, fere auriculiformes , lobus intermedius oblongus, margine undulatus, lineae per discum elevatulae 3. Gynostemium parvum, crassum. — Flores eburnei; labellum medio lineis aureis decorum; sepala fere 4 cm longa, 1 cm lata: petala aequilonga, 1,5 cm lata, mentum fere 2 cm longum; labellum cum ungue 5,5 cm longum, fere 2 cm latum. Südwestmalayische Provinz: Rurmah; Tenasserim (Parish n. 13!). — Hinter- indisch-ostasiatische Provinz: Siam, Cochinchina (nach Veitch 1. c). — Exam. viv. cult. ! 138. D. virgineum Reichb. f. in Gard. Chron. (1884) II. 520 et (1888) II. 725; Williams, Orch. Grow. Man. 7. ed. 3 67; Hook. f. Fl. Rrit. Ind. V. 722; Grant, Orch. Rurmah 126. — Caules cylindracei, nigro-hirsuti, foliati. Folia oblongo-ligulata, apice biloba. Racemus subterminalis, pluriflorus. Sepala lateralia triangula, obscure carinata : mentum extinctoriiforme, abbreviatum. Sepalum dorsale oblongum, obtusum. Petala rhombea, obtusangula. Labellum trilobum, lobi laterales semiovati, crenulati; lobus intermedius productus, rotundus, emarginatus, crenulatus, lineis incrassatis depressis sub- parallelis 2 a basi in basin lobi antici instructus. — Flores tertia minores quam illi D. infundibuli Lindl., omnino candidi, lineae 2 clavatae labelli rufinuli, basis gynostemii leviter roseo-suffusa. — Nee Hookero nee mihi visum. Nordwestmalayische Provinz: Rurmah (von Low eingeführt). — Exam. sp. herb. Kew. cult.! Nota. Folia duplo latiora quam illa D. infundibuli Lindl. (rectius D. formosi Roxb.', flores numerosiores sed minores. 139. D. speetatissimum Reichb. f. in Linnaea XLI. (1877) 41. — »Inflores- centia pauciflora, bracteis ligulatis, acutis, semipollicaribus, (1,7 cm) nigrohispidis, floribus amplissimis illos D. formosi Roxb. superantibus, mento extinctoriiformi perbrevi. Se- palis triangulis. Petalis rhombeo-ovatis, obtusangulis. Labello pandurato, apice ob- tusato, bilobulo, emarginato; carinis 5 brevibus humilibus inter lobos posticos. — Flores verosimiliter albi. « Südwestmalayische Provinz: Rorneo (Lobb). 140. D. cruentum Reichb. f. in Gard. Chron. (188 4) I. 60 4 et (1895) II. 91, fig. 17; Veitch, Man. Dendrob. 33; Williams, Orch. Grow. Man. 7. ed. 332; Sander, Orch. Guide 60; Warner, Orch. Alb. IV. t. 174; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 736; Grant, Orch. Burmah 80. — Caules e basi globosa attenuati, cylindraeeo-fusiformes, pauci- articulati ( — 10), ad 25 cm longi, 1 cm crassi, hornotini paueifoliati. Folia lanceolata, emarginata, acuta, ad 5 cm longa, 1 cm lata. Racemi satis produeti, biflori, bracteae lanceolatae, acuminatae, convolutae, ut Ovaria apicem versus triquetra, 3 cm longa, bene breviores. Sepala ovata , acuminata , extus carinata. Petala lanceolata , vix Dendrobium. 91 semilata, mentum sepalorum lateralium brevissimum. Labellum trilobum, lobi laterales erecti, oblongi, antice rotundati, quasi hypochilium lormantes, lobus intermedius ovatus, acuminatus, ab hypochilio bene sejunctus, crista medio in disco inter lobos laterales tumida, crassa, varicosa, lineaeque elevatulae per discum lobi intermedii 5, quarum late- rales paulum altiores, omnes minute varicosae, apicem versus evanidae. Gynostemium apice tridentatum. — Sepala petalaque viridia, luteo-marginata, 3 cm longa, sepala 1 cm, petala 5 — 6 mm lata, labellum 2,5 cm longum, inter lobos laterales 1,5 cm, antice 1 cm latum, viride, sanguineo-marginatum, crista et lineae in disco et margines gynostemii sanguineae. Südwestmalayiscbe Provinz: Westküste der Malayischen Halbinsel (von F. Sander & Co. in St. Albans eingeführt). — Ex. spec. cult. ! 4 41. D. Christyanum Reichb. f. in Gard. Chron. (1882) I. 4 78 et (4 885) II. 294. — »Caules tereti-fusiformes, sulcati. Folia cuneato-oblonga ligulatave, 5 cm longa v. paulum longiora, 1,3 — 1,5 cm lata, plerumque subtus pilosa. Racemi breves, 1-flori (semper?), fioribus Ulis D. infundibuli tertia minores. Sepalum dorsale oblongum ; lateralia ligulata, non carinata, mentum angulatum non extinctoriiforme formantia. Petala oblonga, acuta. Labellum e basi cuneata abrupte dilatatum, lobi laterales oblonge rhombei, lobus intermedius obcordatus; carinulae 3 incrassatae, depressae, per medium imbricato-lamellosae. Gynostemium basi bene dilatatum, valleculis 3 quadrijugum. « — Flores eburnei, basis gynostemii et basis labelli cinnabarina. Hinterindisch-ostasiatische Provinz: Siam (von J. Christy eingeführt). Nota. Differt a D. Jamesiano Reichb. f. non nisi magnitudine florum, an varietas illius speciei? 142. D. longicornu Lindl. in Wall. Cat. (1828) 1997; Gen. et Sp. Orch. (1830) 80; Bot. Reg. t. 1315 et 1844 Mise. 83; in Journ. Linn. Soc. III. 16; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. 292; Veitch, Man. Dendrob. 56; Williams, Orch. Grow. Man. 7. ed. 346; Sander, Orch. Guide 72; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 720; King et Pantl. in Ann. Bot. Gard. Calcutta VIII. 46 t. 6 4. — D. flexuosum Griff, et D. hirsutum Griff, utrumque Not. III. (1851) 317. — Caules teretes, minute sulcati, pauciarticulati, 15 — 30 cm longi, 4 — 5 mm crassi, foliorum vaginae fusco-pilosae, 2 — 2,5 cm longae, laminae foliorum anguste lineari-lanceolatae, acuminatae, mox deeiduae, 3,5 — 5 cm longae, 5 — 7 mm latae. Racemi uni- v. triflori, brevissimi, bracteae florales ovatae, acutae, hirsutae, ovarium cum pedicello longe non aequantes, 1 cm longae. Sepalum dorsale ovatum, acutum, pars antica lateralium subsimilis, ovato-triangula, postice in mentum longe atte- nuatum, ipsa subduplo longius elongata, omnia dorso carinata. Petala lanceolata v. ovato-lanceolata, acuta. Labellum toto ambitu rhombeum v. potius obtriangulum, lobi laterales semiobovati, rotundati, antice denticulati, intus crasse nervosi, intermedius brevi rotundatus, antice fimbriatus, callus a basi per discum crassus, antice in brachia 3 v. 4 divisus. Gynostemium breve, anthera antice retusa. — Flores albi v. lactei, labellum luteum, callus medianus aurantiacus, sepala lateralia 4 — 5 cm longa, dorsale petalaque 1,5 — 1,8 cm longa omnia 6 — 7 mm lata. — A Septembri — Novembrem. Provinz des tropischen Himalaya: Sikkim bis Nepal verbreitet, Khasia- und Naga-Hügel (Pantling n. 15!) — oft gesammelt, weil in Höhen von 1300 — 2600 m überall häufig. Oft kultiviert. Ich zitiere die wichtigsten Nummern: East Ind. Comp. Herb. n. 5049!, Griffith n. 99!, Mann n. 5 !, Gamble n. 7286!, S. Kurz n. 4, Prain n. 56a! und 56b! — Nordwestmalayische Provinz: Burmah (Sir J. Kirk ohne n. !). 143. D. Luebbersianum Reichb. f. in Gard. Chron. (1882) I. 460; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 722; Grant, Orch. Burmah 103. — Caules crassiusculi, demum sulcati, nigro-pilosuli. Folia subcarnosula, oblonga, apice inaequalia, utrinque hispidula. Ra- cemus subterminalis, sepala triangula, acuta, r-arinulata; lateralia in mentum extinctorii- forme ovario pedicellato subbrevius extensa. Petala oblonga, apiculata. Labellum euneatum, dilatatum, trifidum; lobi laterales obtusanguli, antrorsum denticulati; lobus 92 Fr- Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars \. intermedius brevi-lobulatus, flmbriatus, denticulatus, antice retusus, discus inter lobos laterales incrassatus, medio sulcatus, papillae paucae in ima basi, papulae filiformes, pectinatae, bipectinataeve, antice in basi lobi intermedii. — Flores luteo-albi, maculae cinnabarinae in basi lobi intermedii et in utroque lobo laterali, processus styliformes in basi, processus multipartiti v. plus minus pectinati antice in disco, flores Ulis D. cariniferi Lindl. aequales. — Mihi non visuin ex descr. Nordwestmalayische Provinz: Burmah (von Veitch eingeführt). Nota. Species adest solumraodo in herbario Vindobonensi (i. e. Reichenbachii), in caldariis jamdudum extincta est. Praestat inter omnes et ab omnibus facile distinguenda est margine labelli antice fimbriato. 144. D. Williamsonii Day et Reichb. f. in Gard. Chron. (1869) 78; Williams, Orch. Grow. Man. 7. ed. 370; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 721 et Ann. Bot. Gard. Calc. V. 6 t. 9; Bot. Magaz. t. 7974. — Caules fasciculati, elongato-fusiformes, 20 — 25 cm alti, subflexuosi, medio 1 cm crassi, ipsi glabri. Vaginae foliorum autem necnon laminae dense nigro-hirsutae ; internodia caulis ad 3 cm longa, quam vaginae foliorum paulum longiora, laminae lineari-oblongae, obtusae, apice ipso minute bilobulae, supra et infra pilosulae, 5 — 10 cm longae, 1,5 cm latae. Racemi e caulibus foliosis Orientes, pseudo- terminales, breves, biflori; rhachis brevis ; bracteae minutae, Ovaria cum pedicellis 2 — 2,5 cm longis angulata. Sepalum dorsale ovatum, acutum, lateralia falcata, triangula, apice subdeflexa, acuminata, omnia supra medium carinata, lateralia mentum satis lon- gum rectum apertum obtusum formantibus. Petala subaequalia, acuminata. Labellum e basi cuneata dilatatum, flabellatum, antice Irilobum, lobi laterales obtusanguli, rotun- dati, margine denticulati, ciliative, lobus intermedius orbicularis, margine denticulato- ciliatus, crispulus; discus per totam fere longitudinem incrassatus, utrinque carinatus (igitur obscure trilamellatus), lineae disci et partim loborum lateralium pilis longiusculis obsitae, fasciculo pilorum brevi utrinque in ima labelli basi. Anthera antice pilosula, androclinium erosulum, pes illius non excavatus. — Flores extus pallide ochracei v. luteoli, intus albidi, labellum pallide ochraceum, macula magna triloba, aurantiaca v. cinna- barina in disco antico, flores 6,5 cm diametro, sepalum dorsale petalaque 3 cm longa, 6 — 7 mm lata, sepala lateralia 4,5 cm longa, medio 1,5 cm lata, labellum 4,5 cm lon- gum expansum 2,5 cm latum. — Floret? Provinz des tropischen Himalaya: Assam (Williamson) ; Khasia-Hügel (Gattatly). 145. D. cariniferum Reichb. f. in Gard. Chron. (1869) 611; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 720; B. Grant, Orch. Burmah 75; Veitch, Man. Dendrob. 26; Sander, Orch. Guide 68. — Caules satis validi, crassi, 15 — 25 cm alti. Foliorum vaginae 1,5 — 2 cm longae, laminae lineares v. oblongo-lanceolatae, 10 — 12 cm longae, 1 — 1,3 cm latae, coriaceae. Racemi breves, 2 — 3-flori. Sepalum dorsale et pars antica lateralium lanceolata, acuta, extus bene carinata (unde nomen) , lateralia postice in mentum fere aequilongum extinctoriiforme attenuatum producta. Petala late oblonga, elliptica, ob- tusiora. Labellum trilobum; lobi laterales obtrianguli, angulo rotundato, antice crenu- lati ; lobus intermedius transverse oblongus, brevis, retusus, crispulus ; lineae in disco elevatulae, papillis criniformibus sparsis barbatae. Ovarium triquetrum. Gynostemii pars libera satis producta, apice tridentata. — Flores suaveolentes, pallide luteo-albi, saepius in colorem eburneum mutantes, pars antica loborum lateralium et apex lobi intermedii labelli pallide aurantiaci, sepalum dorsale et petala 2,5 cm longa, sepala late- ralia 4,5 — 5 cm longa. Südwestmalayische Provinz: Bhamo (Berkeley). — Provinz des tro- pischen Himalaya: Assam (Prain's Coli. n. 166!) — Exam. viv. cult. Var. lateritium Reichb. f. in Gard. Chron. (1883) I. 656; Hook. f. 1. c. V. 720. — Differt a typo floribus candidis, labello lateritio-signato. 146. D. Wattii (Hook, f.) Reichb. f. in Gard. Chron. (1888) II. 725; Hook. f. in Fl. Brit. Ind. V. 721. — D. cariniferum Reichb. f. var. Wattii Hook. f. in Bot. Magaz. (1883) Dendrobium. 93 t. 6715. — Habitu et statura omnino D. cariniferi. Vaginae caulis sparse pubescentes. Folia linearia. Flores e caulibus defoliatis. Sepala ovato-lanceolata, acuminata, carinata. Petala latiora, elliptico-oblonga, acuta, mentum corniforme, sepalum dorsale aequans, rectum, obtusum. Lobi laterales labelli rotundati, lobus intermedius parvus, crispus, papillosus. Ovarium teres. — Flores albi; discus labelli aureus. Provinz der Gangesebene: Bengalen; Munipore (Watt n. 5944!). Nota. A D. carinifero, cui quam maxime simile, differt caulibus gracilioribus, foliis an- gustioribus, floribus majoribus, ovario tereti. 147. D. margaritaceum Finet in Bull. Soc. bot. France L. (1903) 379, t. XIV, fig. 31 — 38. — Gaules caespitosi, subclavati, abbreviati , vaginae 3 — 4 'pellucidae, nigro-pilosae in caule 5 cm alto, 7 mm crasso. Folia apicem versus 2 — 3 lanceolata, obtusa, oblique biloba, nigro-pilosa, 4 cm longa, 1,2 cm lata. Flores 1 v. 2 subter- minales, in racemo perbrevi e squamis lateralibus Orientes, pedunculi brevissimi. Sepalum dorsale lanceolatum, oblongum, acutum, lateralia vix longiora oblonga acuta petala vix diversa, mentum sepalorum longum rotundatum. Labellum unguiculatum, trilobum, lobi laterales parvi, semioblongi, antice rotundati, intermedius subquadratus v. latissime ob- ovatus, emarginatus, crenulatus, lineae per discum 3 granulosae v. margaritaceae, addita utrinque carinula minore aequilonga margaritacea, stelidia longiora quam filamentum, uncinata. Flores 2,3cm diametro. Hinterindisch-ostasiatische Provinz: Annam, Haute-Donai (Vernet n. 2). Nota. Planta foliis pilosis non solum vaginis cgregia, ab auctore haud feliciter comparatur cum D. alpestri Royle cum potius D. scabrilingiä Lindl. comparanda videatur. 148. D. scabrilingue Lindl. in Journ. Linn. Soc. III. (1859) 25; Beichb. f. in Trans. Linn. Soc XXX. 150: Veitcb, Man. Dendrob. 72; Williams, Orch. Grow. Man. 7. ed. 360; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 735; Grant, Orch. Burmah 119; Sander, Orch. Guide 75. — I). hedyosmum Batem. in Bot, Magaz. (1865) t. 5515. — Caules clavati, ad 20 cm longi, rarius longiores, 1 — 1,5 cm diam. nigro-hirsuti. Folia pauca apicem versus oblongo-linearia, apice obtuse bilobula, mox decidua, ad 1 0 cm longa, ad 2 cm lata. Flores plerumque in caulibus sub anthesi aphyllis. Bacemi brevissimi, biflori, bracteae minutae, scariosae, pedicelli cum ovariis 1,5 cm longi. Sepala triangula, acuta, late- ralia mentum apertum conicum obtusum formantia. Petala lanceolata, acuta, omnia leviter reflexa. Labelli lobi laterales erecti, oblongi, antice acuti, intermedius major, oblongus, margine crenulatus, apice obtusus, lamellis per discum 5 v. 7, mediana crassiore quam ceterae, omnes rugulosae. Gynostemium lobis lateralibus labelli aequi- longum, stelidia acuta, recurva. — Flores odorati, albi, mentum et lobi laterales labelli et gynostemium viridia, lobus intermedius aureus v. brunneus, sepala 2,2 v. 1,9 sagittatus< Reichb. f.), in tertia parte inferiore disci ceterum laevis. Stelidia lata', supra denticulata, filamentum subulatum. — Flores albidi, 1,4 cm longi, sepalum dorsale et petala 4 — 5 mm longa, 2 mm lata, mentum 8 — 9 mm longum, labellum 1,4 cm longum, antice 3 mm latum. — Floret. — Fig. 5 C — D. Papuanische Provinz; Neu-Guinea, S.O. der Insel (Macfarlane nach Reichb. f. — Chalmers!). Nota. AD. triviali Kränzl. cui simile mento oblique resecto, breviore facile distinguendum. 157. D. pachyceras F. Müll, et Kränzl. in Oesterr. bot. Zeitschr. XLIV. (1894) 16 4. — Caulis validissimus, cylindraceus, basin versus attenuatus, ad 80 cm altus et certe altior, 1 — 1,5 cm crassus, internodia 2 — 3 cm longa, suprema tantum breviora. Folia numerosa, longe lanceolata, acuminata, maxima ad 1 8 cm longa, ad 3 cm lata, papyracea. Caules florentes albidi, apicem versus glomeris radicum novarum instructi. Racemi stricti, ad 1 2 cm longi, per totam longitudinem dense floriferi, bracteae minutae, triangulae, acutae. Sepalum dorsale petalaque paulo minora oblonga, acuta; sepala lateralia antice late ovato- oblonga, obtusa, postice in mentum crassum, fusiforme, obtusum, quam pars antica paulo longius, antice fere ad 1/^ totius longitudinis clausum producta. Labellum toto circuitu longe panduratum, e basi latiore angustatum, deinde in laminam, brevem cochleatam, subcartilagineam, bilobulam dilatatum; lineae 2 elevatae, ex fundo medium fere usque, lamellula transversa fere in medio labelli. Gynostemii pars libera crassa, brevis, pes gynostemii late alatus, bisulcatus, filamentum androclinii longum, stelidia erosula, retusa. — Flores subclausi, 1,5 — 2 cm longi, sepalum dorsale petalaque 7 — 8 mm longa, sepala lateralia 1,8 cm longa, labellum aequilongum, flores viridi-flavi, roseo-suffusi, mentum intensius purpureum, interdum totus flos flavescens, pallide roseo-suffusus. Floret? — Fig. 9 H — K. Papuanische Provinz: N.O.-Teil: Neu-Guinea, Kaiser Wilhelms Land (L. Kärn- bach!); S.O. (englischer Teil) : Dogura (Rev. Copeland King!); Berg Arfak (Beccarü). 158. D. calcaratum A. Rieh. Sert. Astrol. (1832) 18 t. 7; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. 296. — D. Achillis Reichb. f. Otia (1878) 55. — Caulis flaeeidus, siecus profunde sulcatus, multiarticulatus (ramosus?), foliosus, ad 60 cm altus, supra leviter compressus. Vaginae foliorum 3 cm longae, laminae lineari-lanceolatae, acuminatae, apice ipso obtusae, bilobulae, ad 1 8 cm longae, vix 2 cm latae. Racemi e superiore parte caulium aphyllorum 4 cm longi, densiflori, bracteae minutae, triangulae, 3 — 4 mm, Ovaria pedicellata 1,5 cm longa. Sepalum dorsale et lateralia antice ovata, acuta, apice contraeta, mentum lateralium quam pars antica fere ter longius, cylindraceum, obtusum, antice fere apicem usque apertum. Petala oblonga, acuta, teneriora, apice plana et (sub lente valido) minute denticulata. Labellum ex ungue longo lineari spathu- latum, acutum, discus omnino nudus, unguis labelli pedi gynostemii subtus adnatus. Pars libera gynostemii brevis, stelidia lata, emarginata, filamentum longo subulatum, anthera antice retusa, papillis crebris hyalinis barbata, postice profunda biloba. — Flores rosei (?) 1,3 cm longi, sepalum dorsale et petala 4 mm longa, lateralia 1,3 cm longa, labellum 9 — 10mm longum. — Floret? — Fig. iE — H. Melanesische Provinz: Königin Charlotte-Inseln. Vanikoro (ex A. Rieh.). — Samoa Inseln. Ohne genauere Angabe (Powell n. 361 !, 230!, 248!). Auf Ino- carpus edulis (Whitmee n. 49!). Nota. Cur Reichenbachius nomen Richardianum in D. Achillis mutaverit, non est in- tellegendum. Extat jam D. calcaratum Lindl. jamdudum obsoletum, est enim D. conostalix Reichb. f. Planta certe D. seeundo Lindl. proxima. 159. D. seeundum (Blume) Lindl. in Wall. Cat. (1828) n. 1996, Gen. et Sp. Orch. 81 et in Bot. Reg. t. 1291; Reichb. Fl. Exot. t. 269; Bot. Mag. t. 4352; Miq. Fl. Ind. Bat. III. 641 ; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. 296; de Vriese, Illustr. t. 6; Veitch, Dendrob. 73; Sander, Orch. Guide 75; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 730; J. .1. Smith, Fl. Buitenz. VI. 358. — Pedilonum seeundum Blume, Bijdr. (1825) 322. — Caules penduli 25 — 100 cm Dendrobium Fig. 4. A — D Dendrobium lancifolium A. Rieh. A Pars caulis. B Flos. C Labellum. D Sepa- lum dorsale [A magn. nat. cetera paulum aueta). — E—H D. calearatum A. Rieh. E Pars caulis. F Flos. 0 Labellum cum gynostemio. H Sepalum dorsale. {F magn. nat. cetera paulum aueta. Ex A. Rieh. Sert. Astrolabianum.) 7* \ oq Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars \ . longi, 1 — 2 cm crassi, sulcati, foliosi. Folia ovato-oblonga v. oblonga-lanceolata v. rarius lanceolata, 6 — 10 cm longa, 3 — 6 cm lata, plus minus apice bilobula et acuta, omnino variabilia, decidua. Racemi e superiore parte caulium 6 — 4 0 cm longi, densi- flori, multiflori, bracteae minutae triangulae, ovaria tenui-pedicellata non aequantia, flores secundi. Sepalum dorsale petalaque paulum angustiora, ceterum aequalia, ovata, acuta, leviter concava, sepala lateralia antice aequalia, postice in mentum quam pars antica sesquilongius, leviter curvatum, apice rotundatum, antice semiclausum producta. Labellum e basi lineari canaliculata spalhulatum, antice oblongo-lanceolatum acutum, lamellula transversa in medio. Gynostemium antice profunde excavatum, stelidia lata, filamentum triangulum, rostellum profunde bilobum, anthera planiuscula, antice papulosa. — Flores rosei, rarius nivei, 1 — 1,5 cm longi, labellum antice luteum. Var. niveum Reichb. f. in Gard. Chron. (1882) I. 733. — Differt caulibus brevioribus robustioribusque et floribus niveis excepta parte antica labelli aurantiaca. Südwestmalayische Provinz: Malayische Halbinsel. Martaban (Wallich!), Tenasserim (Griffith!, Helfer!), Penang (Wallich!). Singapore (Nanson ex Ridley!), Patang (ex Ridley!); Java (Blume!, Koorders!, J. J. Smith!); Sumatra (ex Lindley!, Hillebrand !); Borneo (?). — Exam. specim. multa viva! 160. D. heterostigma Reichb. f. in Hamb. Gartenz. XV. (1859) 51. — »Affine D. secundo Lindl.« Calcari spurio medio inflato, dorso angulato, labello lineari- spathulato, apice obtusiusculo, carnoso, marginibus involuto, membrana angulata incisa ante basin in calcaris medio adnato, gynostemü cornubus (angulis) acutis simplicibus fovea rotunda. — Flores illis D. secundi Lindl. majores, pulchre amethystini, mento albido, Stigmata quaterna. Südwestmalayische Provinz: Java. Nota. Pulchrior est haec planta quam pulcherrimae varietates D. secundi, color amethy- stinus florum ardentissimus. — Mihi non visum, adnotatio de colore e germanico translata. An mera varietas D. secundi stigmate inusitate magno eximia? 161. D. triviale Kränzl. in Engl. Bot. Jahrb. XXV. (1898) 604. — Caules penduli, 50 — 100 cm longi, foliosi. Folia laxe vaginantia, ad 22 cm longa, 1,5 — 2,5 cm lata, linearia v. lineari-lanceolata, acuta acuminatave papyracea. Racemi e caulibus aphyllis, plerumque complures, curvuli, 3 — 4 cm longi, non capitati, pauci-plurifiori, floribus quaquaversis, bracteae minutae, triangulae acutae. Sepala ovato-triangula, acuta, lateralia mentum cylindraceum, obtusum, quam pars antica subduplo longius, parte infima clausuni formantia. Petala paulum minora, ovato-oblonga, acuta. Labellum a basi medium fere usque lineare, deinde in laminam obovatam, obtusam dilatatum, lineae per discum paulum elevatae 3 v. 5 mox evanidae, lamellula transversa reflexa in ipso fundo. Stelidia lata, retusa, filamentum lineare subulatum, anthera antice retusa, papulosa. — Flores aurantiaci (Betcke) v. salmonicolores (Reinecke} 1,5 cm longi, pars antica 5 mm, mentum 1 cm longum. — Aprili — Septembrem. — Fig. 5^4 — B. Melanesische Provinz: Samoa Inseln. Savai, auf Inocarpus (Reinecke n. 422!) Upolu. Niedrig im Gebirge (Betcke n. 226!). Nota. Examinavi specimina Betckeana melius exsiccata quam Rcineckeana et diagnosin primam meam paucis verbis mutavi. Etiam specimina recentiora ovaria florum plerorumque incrassata habuerunt. 162. D. virescens Ridl. in Journ. Linn. Soc. XXXII. (1896) 259 et Mat. Fl. Mal. Penins. I. 51. — Caules graciles teretes, saepe flexuosi, 3 0 cm alti et ultra. Folia lanceolata, acuminata, tenuia, apice valde inaequalia, ad 1 0 cm longa, 2,5 cm lata. Racemi e caulibus defoliatis laxi, ad 1 2-flori, bracteae breves, lanceolatae, cuspidatae, pedicelli 2,5 cm longi. Sepalum dorsale ovatum, acutum. Petala subaequalia, latiora brevioraque, sepala lateralia antice aequalia, postice in mentum ter longius cylindraceum, clavatumve elongata. Labellum longe angusteque unguiculatum, apice dilatatum, margine incrassatum, lamina transversa, antice rotundata apiculataque leviter denticulata. Gyno- stemium breve, stelidia lata, filamentum longum, anthera pileata, conica, clinandrii margo elevata. — Flores viridi-lutei, 2,5 cm longi, sepalum dorsale petalaque 6 mm longa. Dendrobium. 10t Südwestmalayische Provinz: Malayische Halbinsel, Legeh (Machado!). Nota. Affine vidctur e descriptione D. eptdendropsis Kränzt, a quo tarnen diversa floribus rainoribus, mento recto nee genuflexo, labelli fabrica, quod non basi bituberculatum sed marginc incrassatum describitur. 1 62a. D. glossotis Reichb. f. Otia (1878) 55. — »Affine D. seeundo Lindl. ac Ackülis Reichb. f. Caule elato, sicco sulcato breviarticulato, foliis papyraeeis, ligulatis, acuminatis, (3 poll =7,5 cm longis 2 — 2,5 cm latis), racemis brevissimis, bracteis triangulis, acutis, membranaeeis, sepalis ligulatis acutis, perula (s. mento) oblonga obtusa, petalis ligulatis, acutis, labello ab ungue lineari apice dilatato, trilobo, lobo medio produeto, obtusiusculo, lobis lateralibus obtusa.ngulis, minutissime minute (sie!) denticulatis , auriculis geminis erectis ante unguem transversis, androclinio quinquedentato«. — Floret? Melanesische Provinz: Fiji-Inseln. Ovalau und Tahiti. Sect. 2. Glomerata. Racemi breves, rhachide plerumque abbreviata, paueiflori, laxiflori. Flores plerumque magnitudine medioeri, saepissime purpurei. A. Camptocentra. Mentum singulari modo tortum aut geniculatum. a. Mentum omnino circulare 163. D. ceraida. b. Mentum sigmoideum v. semicirculare. er. Callus elongatus in disco ceterum glabro et canaliculatus 16 4. D. hamatum. ß. Praecedente omnibus partibus minor, mentum minus curvatum, ceterum simile 165. D. cynibiforme. y. Callus v. rectius linea longitudinalis in disco antice tuberculata additis dentibus quibusdam minutis in disco. 166. D. rnontis Sellae. c. Mentum geniculatum. a. Lamina labelli oblongo v. oblonga-lanceolata acuta . . 167. D. Ö1 Brienianum. ß. Lamina antice quadrata 168. D. ex R. Brachyoentra. Mentum brevius quam pars antica sepalorum. a. Discus labelli minute puberulus 169. D. Minahassae. b. Discus labelli calvus. ct. Labellumtrilobum, lobus intermedius ipse obscure trilobulus 170. D. KanaJcorum. ß. Labellum simplex. I. Sepala lateralia basi excavata, mentum trisaeculatum formantia 1 7 1 . D. trisaccatum. II. Sepala lateralia mentum simplex formantia. 1. Grandiflora. Flores 3,5 cm diam. 3 cm longi in racemos trifloros dispositi, labellum pro flore par- vum, angustum 172. D. violaceum. 2. Parviflora. Flores 1,5 cm non excedentes, albi. * Flores medio cyanei, labellum lineare, vix dila- tatum, acutissimum 173. D. eyanocentrum. ** Flores medio lutei, labellum antice ovatum, acutum ciliolatum 171. D. xanthomeson. *** Flores albi, pilis luteis medio decori, labellum roseum 174a. D. cavipes. **** Florum phylla apicem versus rosea, labellum latum, conebiforme 175. D. FS -loriaereginae. 1Q2 Fr- Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars i. C. Mesocentra. Mentum quam pars antica sepalorum vix longius v. haud ultra sesquilongius. a. Labellum antice cucullatum (margine nempe inflexo), orificium cuculli margine fim- briatum. a. Flores albi. I. Labellum cum gynostemio satis alte connatum extus glabrum. 1. Mentum sepalorum omnino clausum H6. D. aphanochilum. 2. Mentum sepalorum apertum, labellum barbatum . (accedit ad speciem sequentem) Ml. D. melanostictum. ß. Flores lutei. I. Sepala petalaque lutea, rubro-striata, discus labelli tomentosus 178. D. Stuartii. II. Sepala petalaque unicoloria aurantiaca, discus labelli glaber. 1. Vaginae foliorum verrucosae, scabrae 179. D. subclausum. 2. Vaginae foliorum glabrae, flores minores quam in praecedente; labellum in margine pilosum. . . . 180. D. trichostomum. III. Sepala petalaque luteola, labelli pars antica rectangula. 181. D. inamoenum. IV. Sepala petalaque rosea v. purpurea. 1. Sepala petalaque purpurea, labellum kermesino- aurantiacum, parvum 182. D. glomeratum. 2. Omnia floris phylla roseo-purpurea, labellum satis conspicuum 183. D. Mohlianum. b. Labellum antice leviter v. vix cucullatum (margine paulum tantum elevato v. inflexo). Flores roseo-purpurei, rarius albi. a. Petala oblonga obtusa 184. D. pictum. ß. Petala obovata emarginata 1 85. D. obtusum. c. Labellum antice planum. a. Densiflori (racemi pluriflori). I. Planta maxima (ad 1 m), racemi pluriflori, flores albi, labellum amethystinum 186. D. amethystoglossum. II. Planta mediocris (50 — 60 cm). 1 . Flores pallide rosei, labellum integrum album, mentum labello aequilongum 187. D. ciimulatum. 2. Praecedenti simile, sed mentum brevius et labellum lobulis lateralibus minutis praeditum 188. D. rhodocentnon. ß. Laxiflori (racemi pauciflori). I. Flores purpurei. 1. Petala obcordata, emarginata, mentum omnino clausum, calcariforme 189. D. furcatum. 2. Petala oblonga v. ovato-oblonga. * Mentum quam pars antica aequilongum, labellum a ceteris phyllis vix diversum 190. D. Goldschmidtianum. ** Mentum quam pars antica sesquilongius, labellum antice obscure trilobum 1 9 1 . D. nudum. II. Flores lutei v. viridi-lutei. 1. Flores vix 1 cm longi, mentum amplum, sepala petalaque antice sicca, praeusta (viva viridia?), labellum in basi utrinque denticulo instructum . . 192. D. praeustion. 2. Flores 1,5 cm longi, luteo-virides, purpuunctu-reo-p lati, mentum tenue, labellum angustissimum . . . 193. D. Nieuwenhuisii. Dendrobiuni. 103 3. Flores 2,5 cm longi, luteo-virides, unicolores, labellum simplex, oblongum, mentum crassum 19 4. D. Derryi. III. Flores albi, aut unicolores aut varie signati. \. Caules foliati, floriferi [unica species Pedilonorum!]. Folia elliptica coriacea, labellum trilobum . . . . 195. D. kentroehilum. 2. Flores more solito e caulibus defoliatis Orientes. * Labelli lamina rhombea v. pandurata. f Mentum apertum. O Labellum macula lutea signatum, flores ultra 3 cm longi 196. D. Hughii. OO Labellum macula amethystina signatum, flores vix 3 longi (interdum roseo-suflusi). 197. D. lilacinum. ff Mentum clausum. Flores albidi? quam 1 cm vix longiores 198. D. bursigerum. ** Labelli lamina spathulata. f Mentum apertum. O Flores albidi, 2 cm longi, mentum amplum, inflatum 199. D. inflatum. OO Flores roseo-suffusi, mentum gracile, stelidia arcuata 200. D. hymenopterum. ff Mentum plus minus clausum. (Species grandi- florae). O Mentum in dorso curvatum, discus labelli aurantiacus, stelidia apice 5-dentata . . 201. D. lucens. OO Mentum tenue arcuatum, flores albi uni- colores 20 2. D. arcuatum. OOO Mentum teretiusculum, apice abrupte acu- tum. Flores cerini, nitidi v. ochroleuci . 203. D. cerinum. *** Labellum obscure pentangulum, v. quinquelobum, flores lutei, purpureo-apiculati 204. D.sanguinolentum. D. Macrocentra. Mentum sepalorum lateralium quam pars antica duplo longius v. ultra. Labellum antice trilobum v. pandurato-quadrilobum (v. raris- sime 2-lobum), mentum pro floribus longissimum. a. Labellum trilobum, mentum plus minus rectum. I. Flores antice atropurpurei , mentum luteum , acutius- culum 205. D. perula. II. Flores luteo-virides purpureo-striati, mentum apice clavatum 206. D. panduriferum. ß. Labellum panduratum, antice emarginatum (sub 4-lobum), color ut in praecedente 207. D. ionopus. y. Labellum bilobum, mentum curvatum. Flores minuti, viridi-lutei 208. D. parcum. Labellum spathulatum, antice bilobulum v. acutum. a. Flores albi. I. Folia lineari-ligulata, labellum simplex, spathulatum, rotundatum 209. D. catillare. II. Folia plana, lanceolata. 1. Labellum antice 2-lobum 210. I). bismarchiense. 2. Labellum anlice simplex acutum 2H. D. Foxii. ß. Flores lutei v. virides v. aurantiaci. I. Labellum supra apicem pedis gynostemii insertum. JQ4 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1. 1 . Labellum antice leviter calceolare, flores extus glabri, vitellini 2 4 2. D. vitellinum. 2. Ut praecedens sed flores extus verruculosi, auran- tiaci v. rosei 2 4 2 a D. coclikatum. 3. Labellum antice explanatum, flores sub anthesi ex roseo in luteum mutantes 213. D. versicolor. II. Labellum apici pedis gynostemii insertum. 1. Flores 3,5 cm longi, intense aurantiaci, labellum spathulatum, ecallosum 214. D. pyropum. 2. Flores 3,5 — ultra 4 cm longi, sordide flavovirides, labellum trilobulum, lobus intermedius quadratus, emarginatus 215. D. megaceras. y. Flores rosei v. purpurei (rarius bicolores). I. Labellum supra apicem pedis gynostemii insertum. 1. Petala minuta integra, lamina labelli integra . . 216. D. auroroseum. 2. Petala angustiora quam sepala sed aequilonga, labelli margo longe fimbriatus 217.1). Warburgianum. 3. Ut praecedens, sed margo labelli minute erosulus. 218. D. Lawesii. II. Labellum pedis gynostemii apici insertum. 1 . Petala apice denticulata. Flores 2,5 cm longi v. imo longiores . . . . 219. D. hymenophyllum. 2. Petala integra. * Planta pusilla, caules valde abbreviati, flores 4 cm longi 220. D. brevicaule. ** Plantae elatae, caules 30 — 50 cm longi. f Labellum subito dilatatum, antice rotundatum. Flores 2,5 — 3 cm longi, (folia brevia) . . . 221. D. Kahlii. ff Labellum sensim dilatatum, antice acutum. Flores 3 cm longi (folia duplo longiora) . . 2 2 2. D. Hasseltii. fff Ut praecedens, sed labellum antice subtrilo- bulum (folia graminea angustissima) . . . . 223. D. Baeuerlenii. tftt Labellum e basi ipsa cuneatum, obovatum, antice subito contractum, flores 3 cm longi . 22 4. D. pentagonum. ttttf Labellum omnino naviculare v. saccatum, antice minute erosulum, flores 3,5 cm longi . . . 225. D. naviculare. tttttt Labellum toto ambitu panduratum, antice spathulatum, flores 4,5 cm longi, maximi sec- tionis 226. D. anthrene. c. Labellum e basi cordata angustatum, petala latiora quam sepalum 227. D. eoccineum. d. Labellum manifeste trilobum 228. D. lancifolium. 163. D. ceraula Reichb. f. in Linnaea XLI. (1877) 40. — Caules ad 20 cm longi (penduli?), 12 — 1 5-articulati, hornotini foliosi. Folia lanceolata, acuta acuminatave triapiculata, apiculo mediano multo breviore, lateralibus aristatis, tota lamina 6 — 7 cm longa, 1 — 1,3 cm lata. Racemi brevissimi, 1 — 2-flori, bracteae subpaleaceae, quam Ovaria pedicellata multo breviores. Sepalum dorsale oblongo-lanceolatum. Petala sub- aequalia paulum latiora, sepala lateralia antice dorsali aequalia, postice mentum tenue circulare efficientia, omnia brevi-acutata. Labellum ex ungue perbrevi dilatatum, basi leviter cordatum, deinde oblongo-lanceolatum, acutum, calli 2 minuti in basi, linea mediana paulum elevatior quam laterales, omnes antice evanescentes. Gynostemium breve, filamentum lineare, stelidia obtusangula, lobulata. — Flores albi, sepala petalaque 2,3 — 2,5 cm longa, 6 — 7,5 mm lata, labellum vix 2 cm longum, 4 — 5 mm latum. — Junio. Provinz der Philippinen: Luzon (Jagor n. 895!, 896!). Dcndrobium. 1Q5 Nota. Planta parvula, flores fere hyalini Ulis D. transparent in Lind), subsiniil« », raento fere ( iiculum formante inter omnes eximia. 164. D. hamatum Rolfe in Kew Bulletin (1894) 183. — Caules longi tenues, penduli (?), ad 60 cm longi, longioresve. Folia oblongo-lanceolata oblongave ad 1 0 cm longa, 2 — 3 cm lata, acuta. Racemi penduli, pauci-pluriflori, bracteae minutae. Sepalum dorsale ovato-triangulum, obtusum. Petala oblonga, acuta. Sepala lateralia antice oblonga, obtusa, postice in mentum crassum, valde curvatum, subsigmoideum semicir- culum fere efficiens. obtusum quam pars anterior paulo longius producta. Labellum e basi lineari cuneatum, antice retusum, margi necrenulatum, linea incrassata supra cana- liculata in disco. — Flores speciosi, 3 — 3,5 cm diam., sepala lateralia 2,5 cm longa, petala et sepalum dorsale 1,5 cm longa, basi 8 mm lata, labellum 1,2 cm longum, 8 mm latum, omnia luteola purpureo-punctulata. Hinterindisch-ostasiatische Provinz: Cochinchina. Blühte bei Herrn AI. Regnier, Fontenay sous Bois, im April 189 4. Nur kultiviert bekannt. 165. D. cymbiforme Rolfe in Kew Bulletin (1898) 192. — Caules erecti, teretes, subgraciles, 15 — 30 cm alti. Folia oblongo-lanceolata, acuta, 5 — 6 cm longa, 1,2 — 1,4 cm lata. Racemi axillares biflori, basi breviter tubuloso-vaginati, bracteae ovato- oblongae, 2 mm longi pedicellis 1,4 — 1,6 cm longi. Sepalum dorsale ovato-oblongum, subobtusum, lateralia ovato-triangula, subobtusa, mentum sesquilongius, incurvum, obtusum formantia. Petala obovata oblongave obtusa. Labellum unguiculatum, flabellatim dila- tatum, truncatum, ulrinque erectum, medio gibbosum, supra medium constrictum, apice recurvum, crenulato-undulatum, callus cymbiformis pone unguem. Gynostemium breve quam latum. — Flores straminei, sepala et petala purpureo-striata, 3 cm longi, sepalum dorsale 1,2 cm longum, lateralia cum mento fere 3 cm longa, medio 1 cm lata, petala 1,4 cm longa, 8 mm lata, labelli unguis 8 mm longus, lamina 1,2 cm longa, 2,2 cm lata (expansa), callus hippocrepiformis, 6 mm longus, mentum 1,6 cm longus. Südwestmalayische Provinz: Sumatra. Blühte in Zürich bei Herrn Kienast. 166. D. montis Sellae Erfind. — Caules tenues 50 cm alti, foliosi. Folia lan- ceolata, acuminata, 8 cm longa, 1 cm lata. Flores solitarii, foliis oppositi. Sepala petalaque cuneato-obovata, fere spathulata, rotundata, excavata, sepalorum lateralium breviorum pars inferior in mentum fere semicirculare, crassum coalita. Labelli unguis lato-linearis, lamina obovata v. fere rhombea, antice acuta ibique margine serrulata, venulae elevatae, rectangulariter divergentes lineaque bene elevata, antice tuberculosa, additis lineis 2 minoribus apicem versus, additis etiam dentibus uncinatis in disco. Gynostemium breve generis, supra unidentatum, margine androclinii repanda, anthera plana, satis magna. — Flores lutei, purpureo-punctati, labellum purpureum inter mino- res generis, 8 mm longi, subclausi. Papuanische Provinz: Neu-Guinea, Gipfel des Sattelberges 900 m (1890, C. Lauterbach n. 750). Nota. Affine videtur D. perulae Reichb. f., sed flores in hac specie singuli e caule oriun- tur et non racemosi, differunt porro ambae species forma labelli et gynostemii quam maxime, congruunt forma menti, sepalorum, petalorum. 167. D. O'Brienianum Kränzl. in Gard. Chron. (1892) H. 266; Arnes, Örchida- ceae 11. 182 c. xylogr. — Caules aggregati, tenui-fusiformes, 45 — 75 cm longi, penduli, 1 cm crassi v. crassiores, vetustiores cinerei. Folia oblongo-lanceolata, acuminata, papyracea, mox decidua, 10 — 12 cm longa, 2 — 2,5 cm lata. Racemi penduli, ad 20 cm longi v. imo longiores, ad 20-flori, bracteae minutae, triangulae, acutae, pedicelli et Ovaria 2,5 cm longa. Sepalum dorsale ovato-oblongum, obtusum, lateralia multoties longiora, antice dorsali aequalia, postice mentum cylindraceum, fere medio genuflexum, apicem versus paulum clavatum, fere medium usque clausuni formantia. Petala sepalis subaequalia, oblonga, obtuse acutata. Labellum longe unguiculatum, ungue lineari, canali- culato, antice oblongum v. oblongo-lanceolatum, margine leviter crenulatum, denticu- latum, lineae 3 elevatulae in disco. Gynostemium brevissimum, crassum, stelidia recurva, obtusa, filamentum tenue, lineare. — Flores viridi-lutei, sepala petalaque infra pallidiora. 100 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobünae. Pars 4. Sepalura dorsale petalaque 1 — 1,2 cm longa, sepala lateralia cum mento 2,5 — 2,8 cm longa, labellum 1,5 — 1,8 cm longum, 9 mm latum. — Fig. 5iV — 0. Provinz der Philippinen: Luzon. Eingeführt von F. Sander. — Exam. viv. cult. 168. D. epidendropsis Kränzl. in Orchis II. (1908) 79 Fig. 12-4 — C. — Caules satis dense aggregati, elongati, fusiformes, basi valde attenuati, ad 50 cm alti, circit. 1 — 1,2 cm crassi, pauci-pluriarticulati. Folia oblongo-lanceolata, acuta, ad 8 cm longa, Fig. 5. A — B Dendrobium triviale Kränzl. A Flos. B Labellum. — C — D D. pleiostacltyuni Reichb. C Flos. D Labellum. — E — 0 D. Minahassae Kränzl. E Flos. F Labellum a fronte, O idem a latere visum. — H—K D. Laivesii F. v. Muell. H Inflorescentia (magn. nat.). J Flos. K Labellum. — L — M D. Kanakorum Kränzl. L Flos. M Labellum expansum. — K — 0 D. O'Brienianum Kränzl. N Flos. OLabellum. — Omnes icones originariae, omnes excepta icone H circ. bis auctae. 2 cm lata, membranacea. Racemi satis longe pedunculati, divergentes,, plerumque pauci- flori, densi- aut laxiflori, bracteae minutae, subpellucidae, quam Ovaria stricta, pedun- culata multo breviores. Sepala ovata, lateralia antice dorsali omnino aequalia, postice in mentum fere omnino clausuni, fere ter longius, leviter genuflexum, clavatum, apice subcompressum, obtusum producta. Petala oblonga, sepalis subaequalia; haec omnia patentia v. rectius explanata. Labelli unguis canaliculatus, longissimus, linearis cum pede gynostemii in illius quarta parte inferiore connalus, subito in laminam quadratam antice obtuse triangulam, apice revolutam dilatatus, discus labelli basi callis 2 convexis instructus, nitidus, totum mentum melle scatens. Gvnostemii pars libera brevis, stelidia Dendrobium. 107 rolundata, satis magna, filamentum parvum, rostellum acutum, triangulum. Sepalorum pars antica 1 cm longa, 5 — 6 mm lata, mentum sepalorum lateralium 2,5 cm longum, 3 — 4 mm crassum, labellum 2 — 2,2 cm longum, lamina propria 9 — 10 mm longa, ad 6 cm lata. — Flores extus viridi-lutei, intus lutei, nitidi, praecipue discus labelli. Provinz der Philippinen: Manila (Loher!). — Blühte im Bot. Garten zu Erlangen. Nota. Inter omnia Dendrobia maxime Epidendrum quodam ludit ex aflinitate Ep. um- bdlati; adsunt ctiam protuberantiae 2 in basi disci labelli. Flores intus adeo glutinosi sunt, ut muscis aliisque insectis minoribus esse debeat perniciosum, si floribus insideant, quo eo facilius impelluntur, quod floris mentum raelle scatet. 169. D. Minahassae Kränzl. nov. sp. — Caules medioeres, foliiferi mihi non visi, altitudine?, 6 — 8 mm crassi. Folia lanceolata, acuminata, apice ipso obtusa, ad 1 2 cm longa, ad 2 cm lata. Racemi 3 — 4-flori, leviter fractiflexi, bracteae breves, ovatae, membranaceae. Sepalum dorsale oblongo-lanceolatum lateralia, triangula, subfalcata, mentum apertum, conicum, obtusum, quam sepala ipsa quater brevius formantia. Petala oblonga, obtusa. Labellum omnino integrum, ovalum v. subrhombeum, obtuse acutatum, toto disco minute puberulum. Gynostemium infra bilamellatum, fovea stigmatica magna. — Sepala petalaque 2 cm longa, petala 7 mm lata, labellum 2,5 cm longum, 1,5 cm latum; flores probabiliter albi s. rosei. — Fig. 5E — G. Centromalayische Provinz: Nord-Celebes (Warburg s. n.!). Nota. Quoad habitum Eudendrobiis adscribundum videtur, flores tarnen omnino ml li Pedilonorum, inter quae flores magnitudine praestant. 170. D. Kanakorum Kränzl. nov. sp. — Caules 30 — 40 cm alti, e basi paulum tenuiore leviter incrassati, supra fractiflexi, pluriarticulati (15 — 20), sicci grisei, sulcati, subcompressi, foliosi. Vaginae foliorum aretae, 2 cm longae, laminae lineari-lanceolatae v. e basi paulum latiore sensim angustatae, apice minute bilobae, inaequales, usque 4 — 5 cm longae, basi vix 4 mm latae. Racemi complures (4 — 7) e parte superiore caulis, folia vix excedentes paueiflori, bracteae minutae, quam Ovaria longe pedicellata, supra curvata multo breviores, Ovaria cum pedicellis 1,5 cm longa. Sepala oblonga, obtusa, lateralia mentum extinetoriiforme, subcompressum, antice clausuni formantia. Petala ligulata, obtusa, paulum angustiora. Labelli unguis linearis in mento reclusus, lamina valde dilatata, triloba, lobi laterales rhombei, erecti, intermedius subtrilobus, toto ambitu fere quadratus, margine undulatus, antice retusus v. leviter i*otundatus, callus pone basin paulum elevatus in disco tridaetylus, daetylus medianus paulum longior. dtscofl ceterum ubique papillosus. Gynostemium pro flore satis altum, pone basin et in fundo menti papillosum v. imo pilosum, stelidia lata, obscure bipartita, filamentum subulatum. — Flores pallide roseo-violacei (intensius striati?). Sepalum dorsale petala- que i — 5 mm, sepala lateralia 6 — 7 mm longa, 1,5 v. 2 mm lata, labellum cum ungue 5 mm longum, antice 3 mm latum. — Floret? — Fig. 5 L — iL Araucarie n-Provinz: Neu-Caledonien (Roberts!). Nota. Planta gracilis floribunda D. mutabili Lindl. minori bene comparanda, labellum fere quinquelobura, basis labelli et pes gynostemii hirsuta. — Tota planta et statura et numeio magnitudineque florum miro modo Amblosloma tridactylum Reiclib. f. in memoriam revocat. callus in disco labelli in utraque specie fere identicus. 171. D. trisaccatum Kränzl. nov. sp. — Radices pro planta longissimae, tenues. Caules fasciculati, attenuato-fusiformes, ad 1 2 cm alti, multiarticulati. Folia linearia strieta, apice bilobula, obtusa, ad 5 cm longa, 6 — 8 mm lata. Racemi breves, dense capitati, pluriflori. Sepalum dorsale lanceolatum. Petala subsimilia, basin versus paulum angustata, sepala lateralia lanceolata, in mentum breve, latum, vix * 3 eorum longitudinis aequans producta, utrinque in saeculum aueta, mentum igitur apice trisaccatum, saeculo mediano paulo longiore, haec omnia apice apiculata. Labellum multo minus quam sepala, vix semilongum, e basi vix angustiore paulum dilatatum, oblongum, acutum, lineae per discum ceterum nudum longitudinales paulum incrassatae. Gynostemii 108 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1. filamentum lineare, stelidia vix ulla. — Flores probabiliter pallide rosei, sepala lateralia 1,8 cm, dorsale et petala 1,2 cm longa, labellum vix 1 cm longum. — Aprili. Papuanische Provinz: Neu-Guinea (Beccari ohne n.!). Nota. Planta habitu generali D. Mohliano Reichb. f. similis est, differt tarnen mento brevissimo in sacculos 3 exeunte. Sepala enim ambo non solura apicem obtusum menti effi- ciunt, sed etiam utrumque paulum supra apicem manifeste excavatum seu brevi-sacculatum apparet. — Quamvis characteribus qui peculiari modo exsiccationis cffecti esse possitn, uti non soleo, tarnen illum eo minus praetereundum esse putavi, quod in omnibus floribus a me exami- natis observavi. 172. D. violaceum Kränzl. nov. spec. — Caules excepto 1 juniore mihi non visi, hie cylindraceus, croceus. Folia linearia, ad 10 cm longa, 7 mm lata, obtusa, minute bilobula. Racemi crebri, fere omnes triflori, rhachis brevis, bracteae late ovatae, apiculatae, Ovaria longe non aequantes. Sepalum dorsale oblongum, apiculatum, lateralia toto ambitu ovato-triangula, longe apiculata, fere aristata dicenda, mentum fere omnino clausuni, cvlindraceum, obtusum formantia. Petala quam sepalum dorsale minora, ob- ovato-oblonga, acuta. Labelli unguis linearis, in mento sepalorum lateralium absconditus, lamina valde angustata pro flore parva, simplex, obovato-oblonga, antice subito acutata v. aristata, discus leviter sulcatus, ceterum laevis. Gynostemium altum quam latum, breviter tridentatum. — Flores sub anthesi semper quam maxime expansi, 3,5 cm dia- metro, ringentes, plani, sepalum dorsale petalaque 1,5 cm longa, 6 — 7 mm v. 5 mm lata, sepalorum lateralium pars antica 2 cm longa, basi 8 mm lata, mentum 1 cm longum, 2 mm crassum, labelli pars antica (a mento libera) 1,5 cm longa, 3 mm lata, sepala petalaque neenon ovarium quinquecostatum sordide pallideque violacea, labellum eodem colore sed intensiore, excepto dimidio antico intense cinnabarino. — Februario. Papuanische Provinz: Neu-Guinea; Milne-Bay, Berge bei Mitu (Micholitz!). Nota. Flores illos D. glomerati Rolfe (ceterum multo majores) quodammodo aemulantes; caules adultos non vidi, racemos habeo fere omnes trifloros; omnes flores 20 et ultra quam maxime expansi. Characteres omnes non adeo graves videntur, quibus species nova construi possit, tarnen et color peculiaris et summa characterum nusquam adhuc observata sunt. 173. D. cyanocentrum Schlechter in Schum. et Lauterb. Nachtr. Fl. Deutsche Schutzgeb. (1905) 160. — Planta pusilla caespitifica, rhizoma breve, pseudobulbi basi ovoidei, supra attenuati ibique paueifoliati, 1 cm alti, basi 3 — 4 mm crassi vaginis mox in fibrös dissolutis obtecti. Folia linearia, acuminata, apice bilobula, coriacea, 2 — 3 cm longa, medio fere 2 mm lata. Flores singuli (succedanei?) in axillis foliorum apicem caulis versus brevi-pedicellati. Sepalum dorsale lanceolatum, acuminatum, lateralia valde obliqua, acuminata, mentum conicum, obtusum, ovario arete appressum formantia. Petala lanceolata, oblique acuminata. Labellum ex ungue lineari lanceolatum v. ligu- latum, antice acutissimum. Gynostemium breve, stelidia et filamentum aequalia. — Flores albi, in medio cyanei, 7 mm longi, labellum cum ungue 1,2 cm longum. — Januario. Papuanische Provinz: Neu-Guinea; Kaiser Wilhelmsland. An Bäumen längs der Bäche im Bismarck-Gebirge in ca. 700 m ü. d. M. (Schlechter n. 13930). — Mihi non visum, ex descr. autoris. Nota. Affine esse dicitur D. pentaptero Schlechter a quo ceterum satis diversum. Si verum sit, Pedilonis erit adscribendum. 17 4. D. xanthomeson Schlechter in Schum. et Lauterb. Nachtr. Fl. Deutsche Schutzgeb. (1905) 168. — Caules tenui-fusiformes , 30 cm alti (ex Schlechter ad 100 cm), pauci- et longe articulati, supra tantum foliati, vaginae foliorum longae am- plaeque a lamina bene sejunetae latioresque quam basis folii, laminae oblongae lan- ceolataeve acutae, maximae, quas vidi, 2 4 cm longae 4,5 cm latae, minimae 10 cm longae, 3 cm latae, tenues, herbaceae, septemnerviae. Racemi breves, capitati, 6 — 1 0-flori, nutantes, basi bracteis inanibus, omnino foliaeeis instrueti, bracteae floriferae magnae flores superantes, ovatae, acuminatae, ipsae, rhachis et flores extus pilis sparsis fuscis vestiti (strigillosi Schlechter). Sepala oblonga, obtusa, lateralia in mentum Dendröbium. 109 semilongum, obtusum, medium usque clausuni producta. Petala ovata, obtusa. Label- lum ex ungut; satis lato basi lamellula bifida reflexa inslructum in laminam simplicem dilatatum, cujus pars basilaris subquadrata, excavata, pars antica ovata, acuta, margine ciliata, gynostemium supra descriptum. — Flores carnosuli (pro Dendrobio inusitate flrmi) albi, labellum medio luteum, sepala petalaque 1,5 cm longa, sep. lateralia 2 cm, labellum 2 cm longum. — Aprili. Papuanische Provinz: Neu-Guinea; Kaiser Wilbelms-Land, Torricelli-Gebirge in ca. 800 m ü. d. M. (Schlechter n. 14335!). Nota. Hanc speciem et 2 sequentes i. e. D. melanostidum et bismarekiense cl. autor R. Schlechter sub tribu nova »Amblyantho< conjunxit, quibus adjunxit nuperrime cl. J. J. Smith * fortasse 2) novam. De ratione generis Dendröbium in tribus dividendi in praefatione fusius egi. Hoc loco unum tantum discrimen repetere liceat: Squama in basi labelli retrorsa et his in speciebus plerumque plus minus divisa aut lacera, in tot Pedilonis observatur plerumque Simplex, interdum bipartita, ne illi characteri tantum gravitatis adscribere possimus, quantum voluerint autores Schlechter et Smith. Ceterum, innumerabiles haberemus sectiones v. tribus si omni characteri etsi in speciebus quibusdam essentiali et valde evoluto valorem daremus, dignitatem specificam exccdentem. Quae cum ita sint, species disposui secundum alios charac- teres, e quibus aliae haud procul ab aliis locum suum habent. 174a. D. cavipes J. .1. Smith in Bull. Dep. agric. Ind. neerl. XIX. (1908) 82 et in Nova Guin. VIII. T. I. 82, t. XXVIII, flg. 90. — Caules approximati, flexuosi, foliosi, ad 35 cm longi, pluri-multiarticulati, internodia 1 — 1,25 cm longa. Folia lanceolata, acuminata, alte et inaequaliter bidentata apice setacea, basi angustata, ad 7 — 8 cm longa, ad 1,4 cm lata, vaginae tubulosae, internodia paulum superantes, furfuraceae. Inflorescentiae brevissimae, 2 — 4-florae, bracteae suborbiculares, concavae, intus et extus minute squamulosae (potius furfuraceae?) 6,5 mm longae, 7 mm latae. Flores 1,6 cm lati, 1,8 cm longi, carnosuli, albi, labellum roseum, pilis luteis decorum, extus squa- muloso-furfuracei. Sepalum dorsale late ellipticum, apice obtusissimum, rotundatum, 1,1 cm longum, 8 mm latum, sepala lateralia mentum retrorsum, subconicum, obtusum, 7 mm longum formantia, antice oblique ovalia, concava, apice subincurva, 1 — 2 cm (usque ad apicem menti 1,8 cm) longa, 9 mm lata. Petala obovata, v. subrhombea, obtusissima, apicem versus erosula, concava, 1,1 cm longa, 6,5 mm lata. Labellum e basi unguiculata concava late cuneato-triangulum, antice trilobum, ventricoso-concavum, lobi laterales erecti, gynostemium superantes, anguste trianguli, obtusi, antice fimbriati, 4,5 mm longi, lobus intermedius latissime triangulus, obtusus, concavus (ut etiam unguis labelli), carnosus, intus excepto apice villosus, squama basin versus reflexa apice fim- briata praeditus, 3,5 mm longus, 1 cm latus. Gynostemium breve, latum, 4 mm lon- gum, clinandrium bilobum, fimbriatum v. denticulatum, filamentum subulatum, rostellum late excisum, bidentatum, stigma 5-angulatum, pes gynostemii rectus, superne incras- satus et profunde excavatus (unde nomen). — Fl. Julio. Papuanische Provinz: Nieder!. Neu-Guinea. Am Wespenkreek, epiphytisch (Versteeg n. 1377). — Ex descriptione autoris. 175. D. Victoriae reginae Loher in Gard. Chron. (18 97) I. 399 et II. 121, flg. 34 (ic. haud bona); Sander, Orch. Guide 76; Rolfe, Orch. Rev. V. (1897) 277 aliisque locis. — An huc? D. coeleste Loher in Gard. Chron. (1897) I. 1 . — Caules fasciculati, ad 50 cm longi, pauciramosi, penduli, multiarticulati, internodia leviter nodosa, 1 cm longa, fibrillis vaginarum dejectarum vestita. Folia oblonga v. oblongo-lanceolata, acuta, apice non biloba, ad 5 cm longa, 1,3 cm lata, tenera, papyracea, vaginae folio- ruui subcompressae, apice paulum ringentes. Racemi pauciflori (1 — 3-floros vidi, ad 1 2-flori ex 111. Loher) bracteae sub anthesi paleaceae, oblongae, obtusae, quam pedi- celli cum ovariis ter v. quater breviores. Sepala oblonga, obtuse acutata, lateralia in mentum breve, rectum, obtusum producta. Petala e basi brevi obovato-oblonga, latiora quam sepala, margine minutissime erosula. Labellum e basi brevi lineari sensim dila- tatum, obovatum, leviter concavum, brevi-acutatum, basi denticulo reflexo instructum, lineae elevatulae e basi 3, mediana multo longior, discus papillis minutis sparse obsitus (non proprie pilosus). Stelidia recurva, acuta, filamentum tenue, lineare; anthera antice HO Fr. Kranzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. I'arsl. rectilinea, postice bidentata. — Flores basi albi, sepala petalaque a medio apicem versus purpureo-violacea, labellum basi aurantiacum, antice purpureo-violaceum, papillis lineisque h.isilaribus atro-violaceis decorum. Sepala lateralia 1,8 cm, cetera phylla 1,5 cm longa, petala 6 mm, labellum 8 mm lata. — Maio. — Fig. 6-4, B. Provinz der Philippinen: Luzon. Prov. Benguet, auf dem St. Thomas-Berge (Eimer n. 6272!); ohne Standort (Loher n. 483!). — Exam. viv. cult.! Nota. An huc D. coeleste Loher nescio, sed suspicor. Differt illa species non nisi floribus minoribus, quadrat cum nostra omnibus characteribus gravioribus. Ut ex locis supra citatis intellegendum est, D. coeleste publici juris factum est ante D. Victoriae reginae et si pro certo haberemus utramque speciem esse unam eandemque, nomen mutandum esset in prius. Cum tarnen D. coeleste species sit adhuc dubia, nomen speciei bene notae et descriptae conservandum esse putavi. (76. D. aphanochilum Kränzl. nov. sp. — Gaules graciles, laxi, curvuli, ad 30 -cm alti, radices longae. Folia lanceolata, acuminata, acuta ve (apicibus fere in om- nibus foliis destructis) ad 6 cm longa, 8 — 10 mm lata, vaginae 1 — 2 cm longae, orificia ampla, glabra. Bacemi breves, pauciflori, Ovaria cum pedicellis longiusculis 3 cm longa. Sepalum dorsale petalaque paulo latiora, apice minutissime erosula, oblonga, ob- tuse acutata, sepala lateralia antice late ovata, obtusa, in mentum fere omnino clausuni, leviter curvatum, obtusum coalita. Labellum *fa menti aequans e basi lineari dilatatum, cum gynostemio alte connatum, subcucullatum, antice in lacinias dissolutum. Gynostemii pars libera brevissima, androclinii stelidia retuso-subbilobula , filamentum anguste triangulum. — Flores pulchri, candidi, sepala lateralia 2,2 cm longa, antice 7 — 8 mm lata, labellum 1,3 cm longum, vix 4 mm latum, sepalum dorsale 1,1 cm lon- gum, petala 1 cm, omnia 3 mm lata. Centromalay ische Provinz: Molukken, Amboina (Beccari ohne n.!). 177. D. melanostictum Schlechter in Schum. et Lauterb. Nachtr. Fl. Deutsch. Schutzgeb. (1905) 167. — D. squamiferum J. J. Smith in Bull. Dep. agr. Ind. neerl. XIX. (1908) 19 et in Nova Guin. VIII. T. I* 83, t. XXVIII, flg. 91. — Caules approxi- mati plures, penduli, rhizomati brevi insidentes, ad 60 cm longi, foliati, folia lanceolata acuminata, papyracea, 9 — 10 cm longa, 1,5 — 2 cm lata, vaginae satis amplae, racemi breves capitati , 4 — 6-flori, bracteae ovatae, acutae, quam Ovaria breviores, extus ut etiam flores sparse nigro-hirsutae v. strigillosae. Sepalum dorsale late ovatum, obtusum, lateralia mentum satis longum formantia, paulum longiora. Petala oblonga, obtusa. Labellum e basi cuneata dilatatum, intus praesertim apice dense barbatum, medio plica incurva quasi in hypochilium et epichilium divisum, antice rotundatum v. obtusissime triangulum, appendix elongata, basi lacerata, gynostemium antice bifoveatum (foveae superpositae), clinandrium minute denticulatum, ovarium ut totus flos nigro-hirsutum. — Flores albi, sepalum dorsale 1 cm longum, lateralia et labellum 1,4 cm, petala 1,2 cm longa. — Aprili, Maio. Papuanische Provinz: Niederl. Neu-Guinea, Noordfiuss bei der Bivak-Insel und am Pandanuscreek, epiphytisch in Metroxylonsümpfen (Versteeg n. 1068): Neu-Guinea, Kaiser Wilhelmsland, Torricelli-Gebirge in 1100 mü. d. M. (Schlechter n. 14441). — Mihi non visum ex descr. autoris. Nota. Facere non possum, quin D. squamiferut)i J. J. Smith cum hac specie conjungam, characteres, quibus autor speciem suam a D. melanosticto diversam esse vult, adeo sunt debiles, quibus ipsissimus gravitatem attribuisse non videatur. 178. D. Stuartii F. M. Bailey in Proc. B. Soc. Queensland I. (1884) 12; Id. Contrib. Queensland Flora 5; Queensl. Fl. Pt. V. (190 2) 1529; Fitzgerald, Austral. Orch. IL 3d part t. 6 (fig. dextra). — Caules graciles, costati, 15 — 45 cm alti, virgati, foliosi. Vaginae foliorum purpureo-suffusae, laminae lanceolatae, acuminatae, 2,5 — 5 cm longae, 8 mm latae. Bacemi e caulibus aphyllis Orientes plerumque triflori, rhachis brevis 1,5 — 1,8 cm longa, bracteae vix conspicuae, pedicelli 1,5 cm longi. Sepalum dorsale petalaque lanceolata, acuta, sepala lateralia duplo longiora antice lanceolata, acuta, postice mentum aequilongum , apice obtusum formantia. Labellum simplex, Dendrobium. 111 Fig. 6. A — B Dendrobium Vietoriae reginae Loher. A Habitus (niagn. nat.). B Labellum auct.). — C—O D. subclausum Rolfe. C Pars eaulis (magn. nat.). D Labellum a fronte, E a latere visum. F Gynostemium. G Anthera. (Omnia aucta.). — Ic. origin. \ ]2 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobünae. Pars 1. unguiculatum, oblongum, obtusum, margine leviter undulatum, ciliatulum, discus tomen- tosus, lineae elevatae, ex ungue medium discum usque 3 vix prominulae. Stelidia obtusa. — Flores fragrantissimi, sepalum dorsale petalaque 1,2 cm v. 1,5 cm longa, 4 v. 3 mm lata, lutea, rubro striata, sepala lateralia 1,8 cm longii, mentum 5 mm longum rubrum, labellum 1,5 cm longum luteum, venis radiantibus rubris decorum. Floret? Austromalayische Provinz: Australien, Queensland, Herberton (Stuart). — Ex descriptione autoris et tabula optima Fitzgeraldi. 179. D. subclausum Rolfe in Kew Bulletin (1894) 361 et in Card. Chron. (1894) II. 656. — Caules erecti, teretes graciles, supra flexuosi, verrucoso-scabriduli, ramosi, 30 — 45 cm alti. Folia lineari-oblonga, subobtusa, 2— 4 cm longa, 2,5 — 4 mm lata. Racemi breves paueiflori, bracteae oblongo-lanceolatae, acutae, apice carinatae, valde coneavae, 4 — 7 mm longae. Sepalum dorsale ovato-lanceolatum, subobtusum, lateralia ovato-triangula, subcarinata, mentum elongato-conicum formantia. Petala ovato-lanceo- lata, subobtusa. Labellum unguiculatum, angustum, supra medium paulo dilatatum, valde coneavum, apice subito inflexum, triplicatum, cucullatum, margine fimbriatum. Gynostemium brevissimum. — Flores aurantiaci, 2 cm longi, pedicelli 2,2 cm longi, petala et sepalum dorsale 9 v. 8 mm longa, labellum 1 ,8 cm, mentum 1 ,5 cm lon- gum. — Fig. 6(7 — G. Centromalayische Provinz: Molukken (von Veitch eingeführt). — Exam. spec. autoris ! 180. D. trichostomum Reichb. f. ex Oliver in Journ. Linn. Soc. XV. (1877) 30; Ridley in Journ. Linn. Soc. XXIV. (1886) 324. — D. sahnoneum Schlechter in Schum. et Lauterb. Nachtr. Fl. Deutsch. Schutzgeb. (1905) 178. — Caules erecti, pauci e rhi- zomate brevi, aphylli (an semper? laminae collectori non visae) plus minus sulcati, va- ginis foliorum tecti, cylindracei v. apicem versus paulum incrassati, circ. 25 cm longi, supra 4 mm crassi. Racemi breves, paueiflori, bracteae lanceolatae, acutae, quam Ovaria cum pedicellis breviores. Sepalum dorsale ovatum, obtusum, lateralia antice aequalia, postice mentum oblongum, obtusum formantia. Petala linearia, obtusa, labellum ungue pedi gynostemii adnatum, antice anguste oblongum, coneavum, margine nempe implicato et minute fimbriato. Gynostemii pars antica brevis, clinandrium tridentatum, stelidia et filamentum aequalia. — Flores aurantiaci, sepala 5 mm longa, mentum lateralium 8 mm longum, petala 4 mm longa, labellum 9 cm longum. — Januario. Papuanische Provinz: Neu-Guinea, Geelvinksbay (A. B. Mayer n. l!, nach Oliver); Kaiser Wilhelmsland, Bismarck-Gebirge in c. 800-m ü. M. (Schlechter n. 1 4082). Nota. Specimen unicum a collectore repertum aphyllum est, laminae foliorum igitur cito deeiduae videntur. Planta ceterum D. aemulanti Schlechter similis esse dicitur. Specimina Schlechteriana non vidi, quadrant tarnen characteribus omnibus cum descriptione Reichenbachii. 181. D. inamoenum Kränzl. nov. sp. — Planta parva, multiramosa, fruticulum formans. Caules tenues subfractiflexi, hornotini foliosi. Folia lineari-lanceolata, acumi- nata tenuia, ad 6 cm longa, ad 3 mm lata. Racemi paueiflori, breves, Ovaria cum pedicellis tenuibus bracteas multo excedentia. Sepalum dorsale petalaque paulum minora oblonga, obtuse acutata, illa apice minute denticulata, sepala lateralia bene majora, antice ovata, obtusa, postice mentum sesquilongius, apertum, obtusum formantia. La- bellum obovatum, integrum, fere naviculare dicendum, antice mentum v. cucullum fere rectangulum formans, margine antice denticulatum a medio basin usque pedi gynostemii adnatum. Gynostemium altum ac latum, marginatum, utrinque lobulatum, filamentum lineare, anthera antice retusa, papulosa. — Flores parvi, luteoli 1,2 cm longi, sepala lateralia 1 cm, labellum 7 — 8 mm, sepalum dorsale et petala 4 mm longa. — Fig. SA — C. Papuanische Provinz: Neu-Guinea, Musgrave ränge in 2700 — 3000 m ü. d. M. (Sir W. M' Gregor n. 19!). Nota. Est planta miserrima, typus quasi depauperatus sectionis hujus Pcdiloni plantis pulchris ceterum abundantis. Labelli fabrica naviculari prope accedit planta nostra ad D. navi- culare Kränzl., aliis characteribus minoribus hie omissis petala apicem versus denticulata satis gravia mihi videntur. Dendrobium. 113 Fig. 7. A — C Dendrobium inamoenum Kränzl. A Habitus (magn. nat.). B Flos. G Labellura (aucta). — D — F D. Baeuerlenii F. Müll, et Kränzl. D Inflorescentia (magn. nat.). E Labellum. F Gynostemium (aucta). — O—H D. vitellinum Kränzl. Q Flos. H Labellum (aucta). (Icones originariae.) A. Engler, Das Pflanzenreich. IV. (Embrjophyta siphonogama) 50. g 114 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1. 18 2. D. glomeratum Rolfe in Kew Bull. (1894) 155, in Gard. Chron. (1894) I. 653 Fig. 80; Sander, Orch. Guide 70. — Caules elongati, 50 — 70 cm longi, multi- articulati, foliosi. Folia adhuc non descripta certe mox decidua, vaginae postea griseae. Racemi fasciculaü, pauciflori, bracteae ovatae, acutae, roseo-coloratae, 5 mm longae, quam Ovaria longe pedicellata multo breviores. Sepalum dorsale petalaque multo minora oblonga, obtusa; sepala lateralia antice ovata, obtusa, postice in mentum fere sesquilongius, leviter curvatum, conicum, apertum elongata. Labellum multo minus, cuneato-obovatum, antice rotundalum, margine leviter involutum, denticulatum, discus omnino laevis. — Flores pulchre roseo-purpurei, labellum inter aurantiacum et kermesinum intermedium; 4 cm longi, a fronte visi fere 3 cm diam. sepalum dorsale 2,5 cm, petala 2,3 cm longa, 8 v. 6 mm lata, sepala lateralia 3,5 cm longa, medio 1 cm lata, labellum 3 cm longum, antice 2,5 cm latum. — Floret in Europa Augusto. Centromalayische Provinz: Molukken. Eingeführt durch James Veitch. — Exam. viv. cult.!. 1 83. D. Mohlianum Reichb. f. in Bot. Zeitg. XX. (1862) 214 et in Bonplandia IX. (1862) 234 t. 16 et in Seemann, Fl. Yitiens. 303 t. 91 (ic. eademj; Drake del Castillo Fl. de la Polynesie Franc. 307; Kränzl. in Engl. Bot. Jahrb. XXV. (1898) 604. — Huc D. neo-ebudanum Schlechter in Bull. Herb. Boissier 2. Ser. VI. (1906) 456. — Caules graciles, ad 50 cm alti foliosi, internodia 2 — 3 cm longa. Vaginae foliorum minutissime nigro-punctulatae, folia ovato-lanceolata v. lineari-lanceolata, obtuse acutata apiculataque, 6 — 8 cm longa, 1 — 1,2 cm lata. Racemi pauciflori, plus minus congesti, rhachis sub- fractiflexa, bracteae concavae, oblongae, obtusae, quam Ovaria quater breviores, ovaria cum pedicello ad 3 cm longa. Sepalum dorsale oblongo-triangulum, petala paulo minora, oblonga, obtusa, sepala lateralia antice late triangula, acuta, postice in mentum longum, conicum, acutum, antice medium usque clausum producta. Labellum longe cum pede gynostemii connatum, e basi paulo angustiore dilatatum, antice saccatum margine antica minute serrulatum, filamentum satis longum, attenuatum, stelidia bilobula, obtusa retusaque. — Flores pulchre roseo-purpurei, 2,5 cm longi, sepala lateralia 2 cm longa, sepalum dorsale fere 1 cm longum, labellum 1,8 cm longum. Junio — Septembrem. Per totum annum florere videtur. — Fig. 8 A — E. Melanesische Provinz: Viti-Inseln, Buku-Levu, Isl. of Kadavu und Voma Peak, 1300 m ü. d. M., Isl. of Viti-Levu (Seemann n. 578!); ohne genaueren Standort (Hörne n. 793!); Samoa Isl. (Reinecke n. 437!). Papuanische Provinz: Neu-Guinea, Berg Arfak (Beccarü). Neue Hebriden, ohne genaueren Standort (Dr. Morrison — ex Schlechter!). Nota. Planta inter affines labello cum pede gynostemii alte connato, antice sacculato eximia, ceterum e grege D. Kuhlii Lindl. et Hasseltii Lindl. — Icon in Fl. Vitiensi 1. c. quam- quam elegans, quoad longitudinem menti haud satis accurata. 184. D. pictum Lindl. in Gard. Chron. (1862) 548. — Caules subclavato-fusi- formes, foliosi. Folia ovalia, acutissima. Bacemi breves, biflori. Sepala ovato-oblonga, obtusa, lateralia mentum quam pars antica longius, media parte antice leviter tumidum, apice incurvum formantia. Petala oblonga, obtusa. Labellum obovatum, obtusum, margine crenulatum, liberum, paulum excavatum, paulum supra basin appendicula ovata auctum. — Flores pallide rosei, petala et labellum intensius venosa, sepalum antice peta- laque 1,3 cm longa, sepala lateralia 1 cm lata, mentum fere 2 cm longum, labellum 2 cm longum et (expansum) latum. Südwestmalayische Provinz: Borneo. Von Low eingeführt. — Mihi non visum ex descriptione Lindleyi. D. auroroseo Lindl. affine esse dicitur. 185. D. obtusum Schlechter in Schum. et Lauterb. Nachtr. Fl. Deutsch. Schutzgeb. (1905) 177. — Caules penduli, ramosi, ad 50 cm longi, 5 mm crassi, teretes, demum sulcati, foliati. Vaginae foliorum arctae, laminae oblongo-lanceolatae, oblongaeve, apice inaequaliter bilobae, tenui-coriaceae , mox caducae, 2,5 — 3,5 cm longae, 8 — 10 mm latae. Bacemi dense subcapitati v. fasciculaü, densi- ad 1 5-flori, bracteae ovatae, acu- minatae, quam Ovaria cum pedicellis breviores. Sepalum dorsale ovatum, obtusum, Dendrobium. 115 lateralia antice aequalia, posüce mentum oblongum obtusum formantia. Petala oblique obovato-spathulata, obtusa, antice margine integra. Labellum cunealo-spathulatum, antice truncatum, obtusissimum, subcucullatum, margine leviter incurvo (non fimbriato), infra medium lamella hyalina ü'ansversa praeditum. Gynostemii pes elongatus, filamentum subulatum. — Flores violacei, sepalum dorsale petalaque 6 mm longa, mentum 8 mm longum, labellum ca. 1 cm longum, antice 5 mm latum. — Aprili. Papuanische Provinz: Neu-Guinea. Kaiser Wilhelmsland, Torricelli-Gebirge in ca. 1100 m u.d.M. (Schlechter n. 14451!). — Mihi non visum ex descr. autoris. 186. D. amethystoglossum Reichb. f. in Gard. Chron. (1872) 109; Bot. Mag. t. 5968; Veitch, Manual Dendrob. 16; Sander, Orch. Guide 66. — Caules fasciculati, stricti, erecti, 60 — 90 cm alti, elongati, cylindracei, 2 — 2,5 cm crassi. Folia mox decidua, sub anthesi nulla, internodia 5 cm longa, vaginae foliorum deciduorum internodia fere aequantia. Racemi penduli, multiflori, 10 — 12 cm longi, per totam longitudinem floriferi, bracteae minutae. Sepala petalaque obovato-oblonga, acuta, consimilia, sepala lateralia mentum parti anticae aequilongum, apertum, obtusum, quam ovarium cum pedicello longius formantia. Labellum brevi-unguiculatum simplex, oblongum, leviter panduratum, convolutum, obtusum, apiculatum, callus triangulus retrorsus in ima basi. Gynostemium brevissimum, stelidia brevia, erecta, bidentata. — Flores nivei, labellum antice purpureum, sepala lateralia 3 cm, dorsale et petala 2 cm longa, omnia 7 — 8 mm lata, labellum 2,5 cm longum, medio 1 cm latum. — Floruit in Europa Februario. Provinz der Philippinen. Eingeführt von Veitch. — Exam. viv. cult. 187. D. cumulatum Lindl. in Gard. Chron. (l 855) 756 ; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. 295 et in Gard. Chron. (1868) 6; Bot. Mag. t. 5703; Veitch, Man. Dendrob. 34; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 731 et VI. 185; Grant, Orch. Burmah 82; King et Pantl. Ann. Bot. Gard. Calc. VIII. 46 t. 63; Sander, Orch. Guide 69. — Caules dense aggregati, penduli, 50 — 60 cm longi, satis tenues, circiter 1 cm crassi foliosi. Folia lanceolata, acuminata, 5 — 10 cm longa, 1,5 — 2,5 cm lata. Racemi subcorymbosi, pauci-pluriflori, bracteae minutae, triangulae, Ovaria intense purpurea longe non aequantes. Sepalum dorsale oblongum, obtuse acutatum, lateralia antice oblonga, subacuta, postice mentum parti anticae subaequilongum, cylindraceum, semiapertum, obtusum formantia. Petala late ob- longa v. obovata obtusa. Labellum simplex, ex ungue longo lineari dilatatum, obovatum ■cllipticumve, interdum subspathulatum , antice retusum, margine minute erosulum v. denticulatum, dente minuto in ima basi. — Flores 4 cm longi, sepalum dorsale et petala fere 2 cm longa, 6 — 8 mm lata, labelli lamina subbrevior, 1 cm lata, flores tenere rosei. — Septembri. Nordwestmalayische Provinz: Malayische Halbinsel, Tenasserim, Moulmein (Parish n. 200!), Bhootan (Lister!). — Sikkim, in tropischen Thälern (Pantling n. 276!). Südwestmalayische Provinz: Java (Zollinger n. 1238!), Hort. Bogor. n. 29 573/*!, Kurz n. 1336!). — Borneo, Labuan (Motley n. 223!, 1013!). — Pro- vinz der Philippinen (Cuming n. 2045!, Loher n. 491'.). Nota. Variat floribus magis compactis, brevioribus, omnibus phyllis magis rotundatis, quae •quidem varietas »Jenkinsii* appellata nil nisi mera forma existimanda est. 188. D. rhodocentrum Reichb. f. in Gard. Chron. (1872) 426; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 731. — Habitu et statura D. cumulati Lindl. — Caules stricti. Folia lanceolata, acuminata, papyracea, ad 7,5 cm longa, ad 1,5 cm lata. Racemi breves, biflori. Folia «t, flores Ulis I). cumulati aequimagni. Sepalum dorsale lineari-oblongum, lateralia men- tum conicum, parti anticae aequilongum formantia. Petala multo minora, erosula. La- bellum brevi-unguiculatum, lobi laterales brevissimi, acuti; intermedius multo major, rotundatus, erosulus ; discus, laminae et unguis glabra. Gynostemium in fronte pulvinari piloso instructum. — Flores pallide rosei, sepalum dorsale et petala 1,5 cm longa, sepala 7 mm, petala 1 cm lata, sepala lateralia 2,2 cm longa, labellum 1,5 cm longum, 1,2 cm latum. Genauer Standort z. Z. unbekannt; vermutlich Indien. 8* 116 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1 . Nota. Differt a D. cumidalo Lindl. cui certe valde affine, mento breviore, lobis latera- libus labelli minoribus, ungue labelli lineis elevatis destituto, gynostemio in fronte baseos barbato. 189. D. furcatum Reinw. ex Lindl. in Journ. Linn. Soc. III. (1859) 13; Miq. Fl. Ind. bat. III. 637. — >Caule gracillimo, foliis linearibus apicem versus angustatis, obtusis, racemis? — Sepalis ovatis, obtusis, lateralibus postice mentum omnino clausuni, calcariforme, fere rectum v. vix curvatum, obtusum formantibus; petalis cuneatis, ob- cordatis(!) quam sepala latioribus, labello simplice, lineari, antice lanceolato, acuto per totam fere longitudinem in mento sepalorum abdito.« — De colore florum et magni- tudine nil profert autor clariss. Centromalayische Provinz: Celebes (Reinwardt nach Lindley). Nota. "Vidi iconem floris in herbario Lindley. Planta floribus adeo singularis, quae cum nulla alia specie confundi possit. 190. D. Goldschmidtianum Kränzl. in Fedde, Repert. (1909) 40. — Gaules e basi tenuiore fusiformes, supra attenuati, cylindracei, multiarticulati et multicostati, vaginis griseis partim delapsis tecti, ceterum intense virides, ad 30 cm alti et in parte fusiformi 1,5 cm crassi. Folia satis tenera, oblonga, (apice?) ad 1 2 cm longa ad 2,8 cm lata, laete viridia. Racemi nutantes, pauci-plurifiori ( — 10); bracteae parvae, subpellucidae, viridulae, roseo-lineatae, quam pedicelli bene breviores, 4 mm longae, pedicelli cum ovariis lutescentibus leviter sulcatis 1,8 — 2 cm longi. Sepalum dorsale late oblongum, acutum ; lateralia antice triangula, acuta, postice in mentum amplissimum, parti anticae aequilongum, apice ipso obtusum elongata; omnia dorso leviter carinata. Petala sepalo dorsali paulum minora, ceterum aequalia. Labellum e basi lineari brevi subito dila- tatum, ceteris phyllis perigonii quam maxime aequale, omnino nudum (neque lineae elevatulae neque protuberantiae cujusvis generis in illo), pedi gynostemii paulum supra apicem affixum, unguis leviter canaliculatus, melle scatens. Gynostemium breve ; stelidia crassa, carnosa, obtusiuscula, filamentum omnino nullum, androclinii margo posticus pro- funde emarginatus. Pollinia generis, alba. — Sepala, petala, labellum pallide rosea, omnia excepto labello viridi-apiculata, lineis plerumque 5 roseis intensioribus signata, sepalum dorsale et pars antica lateralium 1 cm longa, 5 mm lata, mentum aequilongum, in orificio 5 — 6 mm amplum, subcompressum ; petala 9 mm longa, 4 — 5 mm lata; labellum 1,5 cm longum, 5 — 6 mm latum. Gynostemium vix 2 mm longum et latum: anthera rotundata lutea. Provinz der Philippinen und Form osa. (Blühte im Juli 1907 bei Dr. H. Gold- schmidt-Essen a. d. Ruhr). Nota. Planta habitu generali ab Ulis ex affinitate D. Kuhlii differt floribus leviter com- pressis, mento partem anticam floris aequante, colore quodammodo sordido, labello brevi-ungui- culato praesertim caulibus basi fusiformibus quibus ad »Crumenatac vcrgit. 191. D. nudum (Blume) Lindl. Gen. et Sp. Orch. (1830) 85; Miq. Fl. Ind. bat. III. 638; Reichb. f. in Bonpl. V. (1857) 56; J. J. Smith in Fl. Ruitenz VI. 372. — Onychium nudum Blume, Bijdr. (1825) 325. — Radicibus longis copiosis, caules ipsissiraa basi paulum incrassati, deinde attenuati, medio leviter incrassati, leviter fractiflexi, praesertim supra, multiarticulati, ad 40 cm alti, vix 5 mm crassi, folia lineari-lanceolata, acuminata (inaequalia?) 6 — 8 cm longa, ad 8 mm lata, papyracea, racemi pauciflori (1 v. 2), bracteae mihi non visae. Sepalum dorsale petalaque paulum minora ovato-oblonga, acuta, sepala lateralia multo majora, ovato- triangula, acuta, mentum quam pars antica floris sesqui- longius, obtusum formantia, labellum toto ambitu obovatum, retusum emarginatumve antice obscure trilobum v. vix ita dicendum, disco nudum, lineis paulum crassioribus quam lamina ipsa. Gynostemium latum, antice non pilosum (ut in aliis speciebus quibusdam generis Onyckii sec. Blume), antherae profunde bilocularis margo postice erosulo-denti- culatus, stelidia triangula acuta, filamentum subulatum, incurvum. — Flores primum dilute purpurascentes deinde flavescentes (ex Blume), sepalum dorsale 7 mm, petala aequilonga, sepalum dorsale 5 mm, petala vix 4 mm lata, sepala lateralia 1 ,5 cm longa,, 6 — 7 mm lata, labellum 1,6 cm longum 1 cm latum. — Maio, Junio. Dendrobium. 117 Fig. 8. A — E Dendrobium Mohlianum Reichb. f. A Pars caulis (raagn. nat.). B Flos. G Labil- lum cum gynostemio, D idem a fronte visum. E Gynostemium (aueta). — F — N D. Cwining- hamii Lindl. F Habitus (magn. nat.). O Flos expansus. H Labellum et gynostemium. J Flos statu naturali. K Antbera. L Gynostemium a fronte. M et N Pollinia (omnia aueta). 118 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1 . Südwestmalayische Provinz: Java, auf der Höhe des Berges Salak (Blume). Ohne Standort (Zollinger n. 23I7!). Nota. Planta adhuc imperfecte descripta est. Specimen Musei Berolinensis , quamvis nullomodo bonum, habet tarnen florem unicum, cujus membris disjectis characteres descripsi, adfuerunt partes alterius lateris fere integrae, alterius valde destructae. Habitus plantae est Pediloni cujusdam gracilioris et mentum floris longius est quam pars antica. His characteribus neenon labelli simplieis fabrica commotus plantam »Pedilonis* adscribo. Hl. J. J. Smith florem bene majorem esse declarat, sequuntur hie, quae de magnitudine profert: Sep. dors. 4,15 cm long. 6,5 mm latum sep. lateralia antice 1,3 cm longa medio 2,4 cm lata, pes gynostemii (men- tum) 2 cm longa 5 mm lata, petala 4,2 cm longa 6 mm lata, labellum 2,85 cm longum 1,4 cm latum. 192. D. praeustum Kränz], nov. sp. — Caulis e basi globosa vix attenuatus, cy- lindraceus, multiarticulatus, ad 70 cm altus, internodia 1 — 1,8 cm longa. Folia pro caule haud magna, lanceolata, curvula, acuminata, apice subbilobula, 8 — 10 cm longa, 8 — 10 mm lata. Racemi breves, per totam longitudinem floriferi, bracteae minutissimae. Sepalum dorsale oblongum, acutum, apice incrassatum, quasi praeustum. Petala aequalia, multo teneriora, sepala lateralia multo majora, antice oblonga, acuta, apice praeusta, postice in mentum, per y4 longitudinis clausum, amplum, fere cylindraceum, obtusum coalita. Labellum toto cireuitu oblongum, acutum in tertia parte basilari utrinque den- ticulo minuto et linea transversa paulum incrassata instruetum. Gynostemii pars libera perbrevis, filamentum androclinii filiforme, stelidia majora, obtusa. — Flores inconspicui, viridi-flavi(?) vix 1 cm longi. — Centromalayische Provinz: Amboina (Beccari ohne n.!). Nota. D. bursigero Lindl. simile, sed sine »bursis« in mento. Est planta omnino indecora v. imo turpis. Nomen speeificum sumpsi a sepalis petalisque statu sicco praeustis. 193. D. Nieuwenhuisii J. J. Smith in Icon. Bogor. III. (1906) 25 t. 211. — Caules approximati, penduli, teretes, sulcati, foliosi, 1 m longi et ultra, 6 mm crassi, multiarticulati, internodia 3 — 4 cm longa. Folia oblonga, inaequaliter biloba, acuta, tenuia, nitida, obscure viridia, margine undulata, ad 10 cm longa, 3,6 cm lata, vaginae viridi-violaceae. Racemi e caulibus aphyllis Orientes, pendulae, breves, 3,5 cm longae, circ. 6-florae, laxae, pedunculus neenon rhachis obscure violacei, bracteae parvae, oblongae, pallidae, adpressae, flores penduli. Sepalum dorsale oblongo-ovatum, obtusum, brevi mucronulatum, coneavum, sepala lateralia antice oblongo-triangula, paulum obliquae, con- cavae, mentum tenue quam pars antica sublongius, cylindraceum, retrorsum, apice ha- matum formantia. Petala oblonga, apice recurva, obtusa, basi angustata, minutissime undulata, tenuia. Labellum angustissimum, unguiculatum (unguis canaliculatus) ima parte cum pede gynostemii in tubum connata, costae 2 in fundo, sulco profundo separatae, lobi laterales breves, erecti, trianguli, lobus intermedius porrectus, late linearis, margine valde reflexo, elongato-cochlearis. Gynostemii stelidia majuscula obtusa, fovea stigmatica urceolata, ovata, pes gynostemii retrorsus, anguste linearis, canaliculatus. — Flos 1,3 cm lati, 2,9 cm longi, sepala pallide luteo- viridia, dense purpureo- punctata, punetulis seriatis, mentum sepalorum lateralium 1 ,8 cm longum, viride violaceo-punctatum, petala eodem colore et striis 6 — 8 punetulorum ornata, 4,45 cm longa, 8 mm lata, labellum citrinum, rubiginoso-punetatum 3,7 cm longum (incl. ungue 1,6 cm longo) antice pallidius. Südwestmalayische Provinz: Borneo. Soengei Merase und Boekit Mili (Nieu- wenhuis). Nota. Species satis characteristica ex affinitate D. hymenopltylli Lindl., crocati Hook. f. et panduriferi Hook. f. 194. D. Derryi Ridl. Mater. Fl. Malay. Pen. Pt. I. (1907) 52. — Caules stricti, supra paulum dilatati, rubri, 2 0 — 23 cm longi, ad 10 cm crassi, internodia ad 3,5 cm longa, canaliculata. Folia oblonga, obtusa, 7 — 8 cm longa v. ultra. Racemi e caulibus defoliatis vetustioribus uniflori (semper?), pedicelli cum ovariis ad 2 cm longi. Sepala oblongo-lanceolata, obtusa, ringentia; mentum sepalorum lateralium rectum, obtusum, crassum, 1 ,2 cm longum. Petala angustiora, ceterum similia. Labellum simplex, an- guste unguiculatum, oblongum, antice plus minus trunoatum, basi callo sulcato instruetum. Dendrobium. 119 Gynostemium latum, breve; stelidia erecta, antheram planam depressam superantia. — Flores 2.5 cm diam. v. minores, sepala petalaque ochracea, labellum album, anthera aurantiaca. Südwestmalayische Provinz: Malakka, Perak, Larut-Hügel (Derry). — Borneo (nach Ridley). Nota. Diagnosin cl. Ridley e parte non plane intellego. Dicit de labello »lip .... with an elevation double ridge meeting at the base of the lip«. Ceterum plantam Pedilonis ad- numerat. Flores magnitudine variabiles esse dicuntur. 195. D. kentrochilum Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. (1890) 731 et Icon. Plant. XXI. t. 2030; Ridley, Mater. Fl. Malay. Penins. I. (1907) 54. — Caulis validus, ad 30 cm altus, subcompressus. Folia elliptica, obtusa, coriacea, apice inaequali-biapiculata, ad 8 cm longa, ad 4 cm lata. Flores solitarii v. bini, bracteae obsoletae. Sepalum dorsale oblongum. Petala oblongo-obovata, sepala lateralia antice oblonga, postice in mentum extinctoriiforme, apertum, apice obtusum, paulo brevius elongata. Labellum e basi angusta, cuneata valde dilatatum, circuitu rhombeum, lobi laterales elliptici, antice rotundati, lobus intermedius sinubus angustis a lateralibus sejunctus, latioi', subrhombeus v. tians- verse oblongus. Gynostemium perbreve, stelidia androclinii hamata, triangula, acuta, filamentum lineare, anthera calyptrata, marginata. — Flores majusculi, albi, 2,5 — 3 cm longi, sepalum dorsale et petala 1,5 cm, lateralia et labellum 2 cm longa. Südwestmalayische Provinz: Perak (Wray n. 1472!). Xota. Ut jam exposuit J. D. Hooker vir ill. haec planta inter Pedilona characteribus quibusdam eximia est. Habet enim labellum antice trilobum et profert flores e caulibus foliatis. Nihilosecius tota indole floris Pedilonis adscribenda videtur. 196. D. Hughii Reichb. f. in Gard. Chron. (1882) I. 764; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 752; Ridl. in Journ. Linn. Soc. XXXII. 263. — Caules teretes v. superne leviter incrassati, 30 cm longi v. longiores, purpurascentes. Folia pauca, 7 — 8 cm longa, ad 8 mm lata, linearia, acuminata. Racemi breves, uniflori (an semper?), pedicelli ad 3 cm longi. Sepala elliptica, acutiuscula, mentum lateralium extinctoriiforme, ovarium cum pedicello non aequans. Petala bene latiora, subrhombea, utrinque obtusangula. Labellum a basi cuneata toto ambitu subrhombeum, medio utrinque constrictum, leviter angulatum, antice subcordatum, obtuse acutatum, carinulae elevatae, extrorsae a basi divergentes 2, medio in disco evanidae, lineae 2 humiliores, parallelae medium per discum. Gynostemium latum breve, stelidia crassa, antheram superantia. — Flores speciosi, albi, medio (in basi labelli) macula aurea ornati, interdum extus roseo-suffusi (ex Ridley), expansi 3,5 — 4 cm diam. 3,5 cm longi, satis teneri, toto habitu illis D. revoluti Lindl. similes sed majores. Südwestmalayische Provinz: Malakka. Kedah Peak in 1000 — 1300 m ü. d. M. (Low, Ridley). Nota. Specimina originaria non vidi. In herbario Kewensi flores conservanlur culti, qui inter se non omnes quadrant aut congruunt. 197. D. lilacinum Reichb. f. in Gard. Chron. (1865) 674 et Xen. Orch. II. 131 t. 1 46, VIII. Fig. 8 — 1 1. — Caulis — ? Folia cuneato-oblonga, acuminata. Sepalum dorsale ligulatum, acutum; sepala lateralia paulo latiora, in mentum ante basin obtusangulum, deflexum extensa. Petala sepalo dorsali aequalia. Labellum ex ungue lineari in la- minam panduratam, obtuse acutatam dilatatum; dens lanceolatus in ima basi, callus utrinque in sacco juxta insertionem unguis suprabasilarem. Stelidia androclinii crenu- lata. — »Flores albiduli, maculis circa limbum sepalorum et petalorum plurimis lilacinis, ornati, dorsum menti brunneum, ovarium pedicellatum lilacinum, labellum album, apice macula amethystina signatum«. — Flores circiter 3 cm longi. Südwestmalayische Provinz: Borneo (von Low eingeführt). Nota. Haec species omissa est in Indice Kewensi I. 729, ubi D. lilacinum Teijsm. et Binnend. enumeratum est. 198. D. bursigerum Lindl. in Journ. Linn. Soc. III. (1859) 17; Miq. Fl. Ind. bat. Hr. 642; Reichb. f. in Gard. Chron. (1882) II. 424; Arnes, Orchid. II. 173.— Caules 120 Fr- Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1. aggregati, erecti v. partim curvuli, pro altitudine crassiusculi, pluriarüculati (—15), sicci profunde sulcati, internodia ad 2,5 cm longa, suprema breviora, rudimentis foliorum vaginarum partim grisea. Folia satis densa, oblonga, acuta, biapiculata, apiculis bre- vibus, sicca lutea, satis firma, ad 7,5 cm longa, 2,2 cm lata. Racemi e caulibus de- foliatis apicem versus Orientes, pluri-multiflori, densiflori, ad 6 cm longi, bracteae minu- tissimae. Sepalum dorsale petalaque ovata, acuta; sepala lateralia antice oblonga, postice in mentum parti anticae aequilongum, incurvum, inflatum, antice clausum producta. Labellum oblongum, obtuse acutatum, margine inflexum, infra angustatum, deinde dila- tatum, infra mentum toto circuitu panduratum, lineae vix prominulae, mox confluentes in disco ceterum laevi. Gynostemium perbreve, infra in pedem satis latum productum, androclinium utrinque repandum, stelidia obtusa, filamentum lineare, anthera papulosa, pollinia magna. — Flores albi v. luteoli, interdum lilacini, sicci pallide rosacei, sepalum dorsale petalaque 5 mm longa, sepala lateralia et labellum 1 0 mm longa, sepala saepius apice leviter adusta. — Floret Martio — Septembri, Octobri. — Fig. \0G — 0. Südwestmalayische Provinz: Borneo, Sarawak (Beccari n. 221 0 !). — Pro- vinz der Philippinen: Ohne Standort (Cuming n. 2065! et 2066!); Manila, Prov. Rizal (Ramos!), Lamao-Fluss, am Berg Mariveles (Williams n. 765); Mindanao, am Lanao-See (M. St. Clemens). — Nach Oakes Arnes. Nota. Quae profert Reichenbach de racemo, quem »secundumt describit, minirae probo, bracteas enim semper, etiam post anthesin, spiraliter dispositas inveni, saepius autem racemi caulibus adeo sunt adpressi, ut flores vi quadam in partem oppositam premantur. 199. D. inflatum Rolfe in Kew Bulletin (1895) 6; J. J. Smith in Fl. Buitenz VI. 373. — Caules graciles, teretes, subflexuosi, 12 — 15 cm longi. Folia oblonga, obtusa v. minute bidentata, 2 cm longa, 6 — 8 mm lata. Racemi subterminales, pauciflori, 1,3 cm longi; bracteae oblongo-lanceolatae, acutae, 4 mm longae. Sepalum dorsale ovato- oblongum, obtusum, lateralia triangulo-ovata, mentum magnum, amplum, inflatum, obtusum formantia. Petala oblonga, obtusa. Labellum obovato-spathulatum, obtusum, crenu- latum, undulatum, ecallosum. Gynostemium brevissimum. — Sepalum dorsale petalaque 10 mm longa, 5 v. 3 mm lata; sepala lateralia 2 cm longa, 6 mm lata, labellum 2 cm longum 1,3 cm latum, flores albi. Südwestmalayische Provinz: Java (von Linden eingeführt). — Exam. sp. typ. cult. in herb. Kew.! 200. D. hymenopterum Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. (April 1890) 732 (= D. hyme- nanthum)', de nomine mutato cf. Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (Dez. 1890) 185 et Ic. PI. (1 89 2) t. 2032. — Huc D. Calicopis Ridl. in Journ. As. Soc. (Straits branch.) XXXIX. (1903) 72 et Mater. Fl. Malay. Pen. I. 53. — Caules fasciculati, elongati, pluriarüculati, 25 — 40 cm longi, internodia sulcata, 2,5 — 3,5 cm longa. Folia lanceolata, acuminata, 8 — 15 cm longa, 1,2 — 2 cm lata, coriacea. Racemi pauci-saepissime uniflori, bracteae subnullae. Sepalum dorsale ovatum, obtusum, concavum. Petala subsimilia, obovato-oblonga, omnia obtusa; sepala lateralia triangula, acuta, postice in mentum subcylindraceum, semiclausum, obtusum elongata. Labellum ex ungue lineari spathulatum, lamina ungui aequilonga, antice fere orbicularis, rotundata, margine integra v. vix crenulata, discus labelli lineis 2 paulum prominulis instructus. Gynostemium breve, stelidia hamata, obtusa, subbilo- bula, filamentum subnullum v. brevissimum, lineare. — Flores albi, viridi- v. purpureo- suffusi, sepalum dorsale petalaque 8 — 10 mm, lateralia et labellum 1,8 — 2 cm longa. — Junio. Südwestmalayische Provinz: Malakka. Perak, bei Gunong Batu Pateh in circ. 1100 m ü. d. Meere (Wray n. 951 !). Nota. Planta certe D. hymenophyllo Lindl. (= Pedilonum undulatum Blume, Bijdr.) similis, sed omnibus partibus minor. Specimina Wrayana a me examinata forlasse depauperata sunt et si futuris temporibus specimina meliora et crebriora afferantur, haud mirarer, si ambae species in unam eandemque conjungendae essent. Hodie melius esse puto de utraque specie singulatim agere. Quae dicit cl. Ridley in opere suo »Materials for a Flora of the Malayan Pensinsulaec p. 53, ubi D. Htighii Reichb. f. cum D. hymenoptero Hook, conjungendum esse pronuntiat, Dendrobiuni. 121 quam maxime erroneum est.. Primuni, si illae plantae in unam essent conjungendae illa D. Hughii Reichb. f. esset appellanda, publici juris facta anno 4 882 i. e. 8 annis ante D. hymeno- pterum Hook. Deinde monendum est, plantas inter se esse satis diversas. — Quibus cbaracteribus cl. Ridley D. calicopis differre velit, equidem non intellego; quadrat enim omnino cum D. hymenoptero Hook. f. 20 1. D. lucens Reichb. f. Xen. Orch. II. (1867) 132 t. 146. IX. Fig. 12, 13. — >Caulis — ?, folia — ?. Sepalum dorsale ovali-ligulatum, obtusum, sepala lateralia paulo latiora, in mentum compressum, dorso curvatum extensa. Petala oblonga. Labellum a basi late cuneata flabellatum, apice obtuse acutum, callus retrorsus, triangulus, apertus in disco. Stelidia erecta, retusa, >tricrenata, triloba« (i. e primum triloba, lobo raedio tricrenato). — Flores 3 cm circiter longi (mentum circiter 1,8 cm longum), albidi, pars anterior sepalorum flavida, discus sepali dorsalis brunneo-purpureus, Striae aequicolores 2 per sepala lateralia, in vittam supra fastigium menti descendentes, discus baseos labelli aurantiacus, labellum ceterum album.« — Mihi non visum, omnia ex Reichenb. 1. c. Südwestmalayische Provinz: Rorneo (von Low eingeführt). 202. D. areuatum J. J. Smith in Fl. Ruitenz. VI. (1905) 357. — Caules ad 75 cm, internodia numerosa 2 — 3 cm longa. Folia lanceolata, inaequaliter biapiculata, ad 1 0 cm longa, ad 2 cm lata. Racemi brevissimi plerumque biflori, 4 ,5 cm longi, bracteae lan- ceolatae. Flores satis magni. Sepalum dorsale oblongum, obtusum, lateralia mentum longum, tenue, apice areuatum, ibique clausum formantia, antice oblonga, obtusa. Petala e basi cuneata dilatata, subrhombea oblongave. Labelli unguis longus, linearis, canali- culatus, dente longo tenui basin versus decurrente instruetum, lamina oblonga, simplex, apice subbilobula, denticulato-undulata, lineae elevatiores 4, in unguem decurrentes. Gynostemium perbreve. — Flores albi, sepalum dorsale 1,5 cm longum, 7,5 mm latum, sepala lateralia antice 1,5 cm longa, mentum cum Ovaria angulum rectum efficiens, 2,3 cm longum, sepala medio 2,3 cm lata, petala 1,7 cm longa, medio 1 cm lata; labelli unguis 2 cm longus, lamina 1,85 cm longa, medio 1,25 cm lata, ovarium 6 mm, pedi- cellus \ cm longus. — Floret ? — .Mihi non visum. Südwestmalayische Provinz: Java. Simpolan (Koorders n. 20759/? et 21781/?). Nota. Est certe Pedilonum floribus maximis albis eximium. 203. D. cerinum Reichb. f. in Gard. Chron. (1879) II. 554. — »Caule teretiusculo, demum multum sulcato, calamum aquilinum crasso, foliis? — , racemis brevibus pauci- floris, densifloris. Sepalo dorsali ovato oblongove acutiusculo, lateralibus triangulo-semi- ovatis, obtuse acutis, in mentum teretiusculum, apice abrupte acutum extensis, petalis ovatis, obtuse acutatis, labelli ungue cum cornu retrorso in medio, lamina subrotunda, laevi antice minute denticulato. — Flores cerini, nitidi, ochroleuci, brunneo-lavati, lineae fuscae radiantes in basi laminae labelli.« — Mihi non visum. Südwestmalayische Provinz: Sunda-Inseln (Rurbidge, eingeführt von Veit ch). Nota. >Ex affinitate D. sanguinolenti Lindl. labello tarnen et mento multum recedens«. 204. D. sanguinolentum Lindl. in Rot. Reg. (1842), Mise. 73; 1843 t. 6* 1844 Mise. 52; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. 288; Veitch, Manual Dendrob. 72; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 731 ; Dict. Icon. Orch. Dendrob. t. 29; Ridley, Mater. Fl. Malay. Penins. I. 55. — Caules penduli, 50 — 60 cm longi, sicci, profunde sulcati. Folia elliptica v. lan- ceolata, acuta, ad 8 cm longa, ad 2 cm lata, internodia perbrevia. Racemi 2 — 5-flori, bracteae minutissimae. Sepalum dorsale late ovatum, obtuse acutatum. Petala aequi- longa, suborbicularia, obtusa, sepala lateralia antice triangula obtusa apiculata, postice in mentum aequilongum, apice rotundatum, apertum elongata. Labelli profunde trilobi lobi laterales rotundati, intermedius trapezoideus v. subquadratus v. bilobulus, processu spiniformi in mentum descendente retrorso instruetus; discus labelli medio sulcatus. Gynostemii pars libera perbrevis, stelidia et filamentum acuta, subaequalia, anthera alta pilosula, pollinia appendice glandulam mentiente instrueta. — Sepalum dorsale petalaque 1 — 1,2 cm longa et lata, sepala lateralia 2,5 — 2,8 cm longa, 1 cm lata, omnia albida s. pallide luteola, apieibus purpureis ornata, labellum 2 cm longum et inier lobos laterales 122 Fr- Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrac-Dendrobiinae. Pars 1. fere latum, album, antice purpureo-signatum, macula magna aurantiaca v. aurea in dicos ornatum. Südwestmalayische Provinz: Malayische Halbinsel. Penang (Herb. Maingay n. 1615 in herb. Kew!). — Exam. viv. cult. ! 205. D. perula Reichb. f. in Hamb. Gartenzeit. XXI. (1865) 298; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 732. — Huc D. tropaeoliflorum Hook. f. in Ann. Bot. Gard. Calc. V. (1 895) H t. 17 et Fl. Brit. Ind. VI. 1 S6; Ridley, Mater. Fl. Malay. Penins. I. (4 907) 54. — Caules e basi tenuiore incrassati, cylindracei, irregulariter flexi, subtorti, apicem versus fractiflexi, ad 30 cm longi, 5 — 6 mm crassi, 15 — 20-articulati. Folia in superiore parte caulis pauca, oblongo-lanceolata, acuta, ad 8 cm longa, ad 2 cm lata. Racemi ex axilla terminali caulis pauciflori, folia subaequantes. Sepalum dorsale et pars antica lateralium late ovata, acuta, illa postice in mentum antice semiapertum, multo longius, cylindraceum, rectum v. vix curvatum, obtusum producta. Petala oblonga, acuta. Labellum e basi angusta sensim cuneatum, lobi laterales semitrianguli, antice rotundati, lobus intermedius antepositus, obovato-oblongus, retusus, medio apiculato, callo transverso per discum semi- lunari. — Flores antice atropurpurei, postice (mentum) aurei 2,5 cm longi, pars antica sepalorum et petala 6 — 7 mm, mentum 2 cm, labellum 1,5 cm longum. Südwestmalayische Provinz: Malayische Halbinsel, Perak (Künstler). — Assam (nach Reichenbach). Nota. Descriptio plantae quam Reichcnbachius xat Qoföv >Perula* apellavit, optime convenit cum illa Hookeriana D. tropaeoliflori, excepto uno charactere: floribus . . . . binis, quod quidem e spcciminis primum in Europa florentis manca indole intellegendum est. 206. D. panduriferum Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. 186 et in Ann. Bot. Gard. Calc. V. (1895) 10 t. 15. — Caules passim radicantes, recti, subcylindracei , ad 80 cm alti, 6 — 7 mm crassi, virides/vaginae internodia 2,5 cm longa vestientes, albidae. Folia mox decidua, lanceolata, acuminata, vaginae vivae fusco adspersae. Racemi breves, 2 — 4 cm longi, pauciflori, bracteae minutae. Sepalum dorsale oblongum, obtusum, lateralia antice similia, postice mentum longum, cylindraceum, apice clavatum formantia. Petala sub- orbicularia, margine crenulata. Labellum longe unguiculatum, antice trilobum, lobi laterales auriculiformes, rotundati, intermedius multo major, antice emarginatus, callus transversus, latissime triangulus inter lobos laterales. Gynostemii pars libera brevis; stelidia rotundata, anthera antice emarginata. — Flores luteo-virides, plus minus in- tensius purpureo-striati, sepala lateralia 2,5 mm longa, sepalum dorsale et petala 4' — 5 mm, petala 6 — 7 mm lata, labellum vix brevius quam sepala lateralia. — Ex icone. Südwestmalayische Provinz: Burmah. Rangoon (Gilbert!). Nota. Nomen sumptum est a labello quod >panduratum« dcscripsit auctor cl., species differt ab affinibus labello stricto sensu trilobo et mento apice clavato. 207. D. ionopus Reichb. f. in Gard. Chron. (1882) II. 808; Hook, f, Fl. Brit. Ind. V. (1890) 732. — D. serpens Hook. f. in Ann. Bot. Gard. Calcutta V. (1895) 10 t. 16; Ridley, Mater. Fl. Malay. Penins. I. (1907) 51. — D. panduriferum Hook. f. var. serpens Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1894) 186. — Caules 50—75 cm longi, flexuosi, flaccidique multiarticulati, internodia cylindracea, 3 — 4 cm longa. Folia elliptica, acuminata, apice valde inaequalia, 7 — 8 cm longa, 2,5 cm lata. Racemi 3 — 4 cm longi, pauciflori, flores brevi-pedicellati. Sepalum dorsale et petala omnino subaequilonga, late ovato- oblonga, omnia obtusa v. vix acutata, sepala lateralia in mentum fere cylindraceum, obtusum, quam pars antica duplo longius, medium usque clausum producta. Labellum ex ungue lineari satis longo in laminam exacte panduratam, fere quadrilobam dicendam dilatatum, discus ante basin lamellula transversa instructus. Stelidia ut videtur satis magna acuta. — Flores lutei purpureo-striati, sepalum dorsale, pars antica lateralium, petala 5 mm longa 4 mm lata, mentum t,5 — 1,8 cm longum, viride; labellum aequilongum, totus flos igitur circiter 2,5 cm longum, antice 1,5 cm diametro. Südwestmalayische Provinz: Perak (Künstler). — Nach Hooker. Nota. Hujus plantae nil notum est nisi icon a cl. Kuenstler depicta, in Herb. Calcut- tensi conservata et in volumine V Annalium Horti Calcuttensis 1. supra c. reiterata, quae si ipsi fides habenda sit speciem praebet a D. pandurifero Hook. f. satis diversam. Dendrobiura. 123 208. D. parcum Reichb. f. in Gard. Chron. (1866) 1042 et Xen. Orchid. II. 164 t. 169; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 720; Grant, Orch. Burmah 109; Hook. f. in Ann. Bot. Gard. Calcutta V. 6 t. 8. — D. listeroglosmm Kränzl. Xen. Orch. III. (1892) 108 t. 260. — Caules virgati, supra plus minus ramosi, subcompressi, 40— 50 cm alti. Folia lineari- ligulata, oblique obtusa, vaginae in caulibus vetustioribus griseae, laminae parvae, 3 — 4 cm longae, 6 — 7 mm latae, mox deciduae. Racemi ex axillis superioribus ramulorum Orientes, breves, pauciflori (4 — 5), bracteae minutae, triangulae, albidae, quam Ovaria cum pedicellis multo breviores. Sepalum dorsale oblongum, obtusum. Petala sub- similia, paulum angustiora, sepala lateralia antice triangula, postice in mentum duplo longius, energice curvatum, obtusum, apertum producta. Labellum e basi lineari in la- minam subspathulatam, antice bilobulam dilatatum, stelidia obtusa, filamentum longum, subulatum. — Flores viridi-lutei, labellum basi sparsim v. biseriatim purpureo-punctatum, sepalum dorsale petalaque 3 — 4 mm longa, lateralia 2 cm longa, labellum 9 — 12 mm longum antice 2 — 3 mm latum. — Floret? Nordwestmalayische Provinz: Burmah (Parish n. 81 !). — Exam. sp. cult. ! Nota. Planta miserrima a cl. Hooker ad Stachyobia posita typum quam maxime de- pauperatum Pedilonorum praebet neque ullum characteiem Stachyobiorum habet. Tota indole et statura necnon regionc natalitia maxime vergit ad illas species surculosas quibuscum hanc speciem comparare audeo, quamvis in illis labella sint triloba v. quadriloba et in hac labellum spathulatum bilobum aliorum Pedilonorum reperiatur. 209. D. catillare Reichb. f. in Seemann, Fl. Vitiens. (1868) 304. — »Caulis strenus in ima basi bulbosus, ceterum aequalis, lucidus, superne striatus, pluriarticulatus. Folia tenue-pergamenea, lineari-ligulata, apice inaequalia, acute biloba. Racemi pauciflori, breves, bracteae ovatae, nervosae, sat magnae, Ovaria pedicellata, incurva, superne hexa- ptera. Sepala ligulata, acuta, lateralia in mentum ovario aequale, retusum, supra basin antice fissum extensa. Petala sepalo summo aequalia. Labellum lineare, antice dila- tatum, rhombeum, calli 2 retrorsi, semiovati, basin versus contigui. Androclinii lobis lateralibus crenulatis, lobo postico acuminato, infima columnae basi triangulo-foveata. « — Flores albi. — Mihi non visum, plantam Londini frustra quaesivi. Melanesische Provinz: Fiji-Inseln, Kadavu in 1300 m ü. d. M. (Seemann n. 591 !). Nota. Cognomen »catillare« sumptum esse videtur a callis 2 basilaribus, catillus enim signiQcat, quod dicimus germanice »Schüsselchcn«. Reichenbachius in Flora Vitiensi hanc plantam post D. Tokai et in eadem sectione enumerat, tarnen cum ipse plantam non examina- verim, pro certo affirmarc non audeo, an hujusce sit loci. 210. D. Foxii Ridley in Journ. Bot. XXXVIII. (1900) 70; Id. Mater. Fl. Malav. Penins. 53. — Caules graciles, ad 90 cm longi, rubri. Folia lanceolata, acuminata, atroviridia, nitentia, tenera, ad 1 0 cm longa, 2,5 cm lata. Racemi pauciflori (7 — 10), pedicelli graciles, 2,5 cm longi, pallide rosei. Sepala ovala, acuta, lateralia obtusiora, curvata, in mentum ter longius, aeuminatum, curvatum producta. Petala obovato-oblonga, :otundata, margine fimbriata, quam sepala majora. Labellum e basi lineari longa subito dilatatum, panduratum, apice bilobulum, lobuli rotundali, fimbriati. Gynostemium crassum, latum, stelidia brevia, obtusa, crassa. — Sepala 1,5 cm longa, 6 mm lata, mentum 2,5 cm longum, petala 2 cm longa, labellum sepalis lateralibus subaequilongum, sepala roseo-alba, petala et labellum alba. Südwest malayische Provinz: Malayische Halbinsel. Perak, Tbaiping hüls in circ. 1300 m ü. d. M. (W. Fox). Nota. Affine D. hymenantho Lindl. diifert floribus majoribus, labello subito dilatato, pandurato et apice bilobo. 211. D. bismarckiense Schlechter in Schum. et Lauterb. Nachtr. Fl. Deutsch. Schutzgeb. (1905) 167. — Rhizoma breve, caules ad 30 cm longi, foliati, vaginae caulem laxe amplectentes teretes, demum sulcati, folia anguste lanceolata, acuminata, basin versus angustata, papyracea, 12 — 15 cm longa, medio fere 1,5 — 2,2 cm lata, racemi laterales subcapitati, pauciflori, bracteae lanceolatae, acutae, ipsae et flores extus sparse et minute nigro-hirsuti v. slrigillosae. Sepalum dorsale oblongum, obtusum, lateralia \ 24 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars i . antice aequalia, postice in menlum obtusum, satis longum producta. Petala oblanceolata, subobliqua , obtusa. Labellum ex ungue brevi cuneatum , dilatatum , bypoehilium con- vexum, epicbilium ovatum, acutum margine integrum, lamellula reflexa , obtusa in ipsa basi. Gynostemium breve, pes elongatus, antice excavatus. Floi-es albi (?) 1,5 cm longi, labellum 1,8 cm longum. — Januario. Papuanische Provinz: Neu-Guinea. Kaiser Wilhelmsland, Bismarckgebirge in 1850 m ü. d. M. (Schlechter n. 14 002). — Mihi non visum. Ex descr. autoris. Nota. Differt a D. xanthomeson foliis angustioribus, statura multo minore, labello mar- gine non ciliato, floribus unicoloribus, medio non luteo-maculatis. 212. D. vitellinum Kränzl. n. sp. — Gaules 50 cm longi, et fortasse longiores, foliosi, vaginae foliorum 2 cm longae, satis amplae, caulem ipsum vestientes, laminae lanceolatae acuminatae, margine leviter undulatae, tenui-papyraceae , circiter 10 cm longae, 1,5 — 1,8 cm latae, caules floriferi, aphylü et defectu vaginarum bene tenuiores. Racemi complures, breves, pauciflori, rhachis fractiflexa, bracteae ovatae, acutae, dimidium ovariorum aequantes, 5 — 6 mm longae. Sepalum dorsale ovato-oblongum. Petala late oblonga, subconcava, breviora, omnia obtusa. Sepala lateralia toto ambitu triangula, mentum longe extinctoriiforme, rectum, antice medium usque clausum formantia. La- bellum medio pedi gynostemii affixum, toto ambitu obovato-spathulatum , saccatum, a basi medium usque clausum, deinde apertum, antice, ubi latissimum, cucullatum, margine superiore denticulatum. Stelidia leviter emarginata, filamentum subulatum. — FJores vitellini, textura tenera, sepalum dorsale 8 mm longum, 3 mm latum, petala 5 — 6 mm longa, 4 mm lata, sepala lateralia fere 2 cm longa, 5 mm lata, mentum 1,5 cm longum, labellum. 8 — 9 mm longum, antice 4 mm latum. — Floret? — Fig. lQ—H. Melanesische Provinz: Neue Hebriden (Rev. Mac Donald!). Nota. Differt a D. Mohliano Reichb. f. cui quodammodo affine colore florum, racemis brevioribus paucifloris et praesertim labello fere per totam longitudinem clauso. 212a. D. cochleatum J. J. Smith in Bull. Dep. agric. Ind. neerl. XIX. (1908) 15 et in Nova Guin. VIII. T. I. 81 t. XXVII, fig. 89. — Caules approximati, elongati, superne flexuosi, ad 80 cm longi v. ultra, multiarticulati, internodia 1,2 — 2,5 cm longa. Folia ovato-lanceolata v. ovato-oblonga, acuta, mucronata, margine prope apicem minute ser- rulata, 3,5 — 6 cm longa, 7 mm — 1,3 cm lata, vaginae tubulosae, Ovaria paulum supe- rantes, verrucosae. Racemi subcongesti, pauciflori (3 — 8), rhachis verrucosa, ad 1 cm longa, bracteae triangulae, acuminatae, concavae, dorso verrucosae, 7 mm longae, 3,5 mm latae, superiores breviores. Flores inter minores, aurantiaci v. rosei (versicolores?) 1,7 cm longi, antice 5 mm lau, extus verruculosi. Sepalum dorsale ovatum, obtusum, concavum, 4 mm longum, 2,7 mm latum, sepala lateralia postice mentum, ovario ad- pressum, antice clausum, longe conicum, subventricosum, extinctoriiforme, acutum, 1,3 cm longum, 5,5 mm diam. formantia, antice triangula, obtusa, 6,5 mm longa et lata. Petala parva, oblique ovalia, apicc rotundata, obtusa, parce erosula, extus verru- culosa, 3 mm longa, 2,5 mm lata. Labellum e basi lineari dilatatum, obovatum, antice cochleatum v. potius calceolare, margine inflexo erosulo, 1,3 cm longum, antice circ. 7,2 mm latum. Gjnostemium breve, androclinii magni margo fimbriatus v. serrulatus, stelidia truncata, rostellum latum, truncatum, ovarium minute verrucosum v. squamu-- losum, 1,7 cm longum. — Fl. Mio. Papuanische Provinz: Niederl. Neu-Guinea. Am Noordfluss südlich des Geluk- hügels, epiphytisch im Urwald (Versteeg n. 1360). 213. D. versicolor Cogn. in Journ. des Orch. VI. (1895) 153. — Caules graciles, elongato-fusiformes, 40 — 50 cm longi, basi 3 — 4 mm, medio ad 7 mm crassi, virides, internodia cylindracea. Racemi 7 — 9 cm longi, rhachis satis valida, viridi-rubra, flores ad 25 gerens, bracteae minutae, triangulae, acutae, quam pedicelli albo-purpurei bene breviores. Sepala antice aequalia, ovato-triangula, brevi-acutata, lateralia mentum semi- clausum, angustum, leviter inflexum, sepalis fere ter longius formantia. Petala sepalis fere aequalia, subobliqua, recta, leviter torta, quinquenervia. Labellum rectum, 6 — 7 mm Dendrobium. 125 longum, supra apicem pedi gynostemii insertum, longe unguiculatum, unguis linearis, carno- sulus, lamellula satis longa, lineari basin versus spectante instructus; lamina antice multo teneriora, dilatata, obovato-oblonga, subquadrata, margine leviter undulata, lamellulae 2 vix prominulae in disco. Stelidia obtusa, filamentum breve, acutum. — Sepala et petala 8 — 9 mm longa, primum luteo-viridia, deinde luteo-purpurea, petala primum pallide viridia, deinde sulphurea, mentum sepalorum lateralium 2,2 — 2,3 cm, primum viridulum, deinde antice pallide luteum, postice plus minus intense roseum, labelli color e viridulo in pallide luteum transiens. — Floret in Europa Julio. Provinz des tropischen Himalaja: Assam. Eingeführt durch die Horticulture Internationale zu Brüssel. Nota. Affine D. megacerati Hook, f., quod floribus gaudet multo majoribus, racemis brevioribus non pendulis et labello. — In racemo quem descripsit illustr. Cogniaux omnes flores a basi medium usque pulchre lutei fuerunt, roseo-suffusi, omnes a medio apicem usque viridi- luteoli. Hoc charactere ab omnibus optime distinguendum est. 214. D. crocatum Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1890) 185 et in Ann. Bot. Gard. Cal- cutta V. 9 t. 14; Bidl. in Journ. Linn. Soc. XXXII. 261 et Mater. Fl. Malay. Penins. I. 52. — D. pyropum Bidl. in Trans. Linn. Soc. 2. Sei*. III. (1893) 362 et in Journ. Linn. Soc. XXXII. 261. — Caules fasciculati, graciles, penduli, ad 60 cm longi, internodia 2,5 cm longa, teretia, sulcata. Folia oblongo-lanceolata, acuminata, inaequali-biloba, ad 1 0 cm longa, 2 — 2,5 cm lata, vaginae foliorum striatae. Bacemi e caulibus defoliatis, pauci- flori, penduli v. deflexi, bracteae parvae, ovatae. Sepalum dorsale et lateralia antice oblonga, obtuse acutata, lateralia postice sensim in mentum rectum, parte antica bene longius, semiapertum elongata. Petala sepalis subaequalia, vix minora. Labellum e basi lineari spathulatum euneatumque, ecallosum, apice minute bilobulum, leviter crenu- latum v. denticulatum, lamellula obscura, transversa in ima basi, haec omnia intense crocea v. aurantica. Gynostemii pars libera brevis, stelidia biapiculata, filamentum lineare. — Flores 3,5 cm longi, antice circ. 2 cm diam., mentum ab insertione ovarii apicem usque 2,2 cm, labellum 3 cm longum v. vix longius. — Floret Septembri. Südwestmalayisehe Provinz: Perak, bei Larut (Künstler); Chan Chu Kang (Bidley); Patang, Tahan Biver Woods (Bidley); Sungei Ujong (Braddon). Nota. Recte observavil cl. Ridley in opere suo recentiore dicto >Materials for a Flora of the Malayan Peninsula«, D. crocatum et pyropum unam esse eandemque speciem. 215. D. megaceras Hook. f. FI. Brit. Ind. V. (1890) 731 et Ic. PI. t. 2031 ; Bidley, Mater. Fl. Malay. Penins. I. (1907) 54. — Caulis 50 cm altus v. altior, internodia circ. 3 cm longa. Folia lanceolata, ad 1 0 cm longa, 2 — 2,5 cm lata, acuminata. Bacemi breves, pauciflori, bracteae minutissimae. Sepalum dorsale late ovato-oblongum. Petala obovata, sepala lateralia antice ovato-triangula, postice in mentum curvatulum, apertum, quam pars antica ter longius elongata. Labelli euneati flabellatique lobi laterales semi- trianguli, lobus intermedius obscure euneatus, duplo latior quam longus, antice emar- ginatus, toto margine loborum crenulato. Gynostemii pes longissimus, pars libera brevis, androclinii stelidia obsoleta, acuta, filamentum lineare satis longum. — Flores sordide flavo-virides, e caulibus anni praecedentis Orientes, fere 4 cm longi, vix curvati, sepalum dorsale petalaque 1,5 cm longa, 7 mm lata, sepala lateralia, 3,5 — 4 cm longa, antice fere 1 cm lata, labellum 3 cm longum, antice 1,5 cm latum. Südwestmalayisehe Provinz: Malakka (Herb. Maingay n. 3386! et Kew distrib. n. 1613!). 2 16. D. auroroseum Beichb. f. in Bonplandia V. (1857) 56; Lindl. in Journ. Linn. Soc. III. (1859) 17 (non Smith in Fl. Buitenz. VI. 312). — Caules simplices, tenues, certe penduli, ad 40 cm longi, 4 mm crassi, foliosi. Folia lanceolata, acuminata, 8 — 10 cm longa, 1 cm lata. Bacemi breves, plerumque biflori, rarius triflori, 3 cm longi. Sepalum dorsale oblongum, acutum, lateralia antice triangula, acuta, mentum longum, extinetorii- forme, apicem versus clausuni formantia. Petala minuta, oblonga, acuta. Labellum pedi gynostemii ibi insertum, ubi coaleseunt sepala lateralia, unguiculatum, unguis linearis, lamina antice dilatata, biloba, callus obtusangulus ante sinum loborum. Gynostemium 126 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1. breve, stelidia denticulata. - Flores roseo-aurantiaci, sepalum dorsale 1,3 cm longum, 7 — 8 mm latum, petala 1,3cm longa, 2,5 mm lata, sepala lateralia fere 3 cm longa 10 mm lata, labellum 2,5 cm longum, 1,2 cm latum. — Octobri. Südwestmalayische Provinz: Java. An Bäumen des Berges Smiru (Zoll in ger n. 231 !, 687?!). — Provinz der Philippinen (Cuming ohne n.) und ohne ge- nauere Angabe des Standortes. Nota. Inveni specimen typicum a Reichenbachio determinatum sub n. 687? in herbario beati v. cl. Drake del Castillö, Parisiensis. Opinionem cl. J. J. Smith, qui hanc speciem cum D, nudo Lindl. conjunxit, non sequor, sepala enim lateralia et mentum in hac specic multo graciliora sunt, adcst porro in labello ante sinum loborum lateralium denticulus v. callus parvus, triangulus, qui deest in D. nudo. Exam. fl. vivos e caldariis Liberi Baronis de Fuerstenberg. 217. D. Warburgianum Kränzl. in Engl. Bot. Jahrb. XIII. (1891) 281. — Caules graciles, tenues (pars tan tum adest). Folia ovata v. ovato-oblonga, acuminata, papy- racea, 6 — 7 cm longa, basi ad 2 cm lata. Racemi brevissimi, congesti, rhachis brevis- sima, bracteae florum late ovatae, acutae, cucullatae. Flores longe pedicellati, pedicelli tenuissimi, 2 cm longi, Ovaria 1 cm longa. Sepalum dorsale ovatum acutum, lateralia antice aequalia, postice mentum amplum, extinctoriiforme, leviter curvatum, apice obtusum efficientia. Petala ter angustiora, ligulata, obtuse acutata. Labellum pedi gynostemii longe adnatam, lamina libera in lacinias satis longas, numerosas dissoluta. Stelidia obtusa, satis crassa, filamentum longius, lineare, rostellum medio fissum, magnum et foveam stigmaticam partim obtegens, anthera plana. — Flores purpurei, 3 cm longi v. paulo longiores, vi expansi 2 cm lati, laciniae limbi labelli 2 mm longae. Papuanische Provinz: Neu-Guinea, Kaiser Wilhelmsland. Sattelberg (Warburg!). Nota. Affine D. Mohliano Reichb. f. a quo differt caulibus eliam gracilioribus , foliis magis ovatis brevioribusque, racemis brevioribus et ut taceam de characleribus minus gravioribus, de quibus in diagnosi egi, labello antice satis longe fimbriato et rostello magno. 218. D. Lawesii F. Müll, in Melbourne Chemist June 1884 (non Schlechter). — D. Pseudo-Mohlianum Kränzl. in Schum. et Lauterb. Nachtr. Fl. Deutsch Schutzgeb. (1905) 178. — Huc sec. descriptionem D. aemulans Schlechter in Schum. et Lauterb. Nachtr. Fl. Deutsch. Schutzgeb. (1905) 176. — Caules tenues, leviter fractiflexi, ad 40 cm alti, per totam fere longitudinem foliosi. Folia ovato-lanceolata, 5 — 6,5 cm longa, basin versus 1,5 — 2 cm lata, acuminata, paulo ante apicem denticulata, aequilatera, vaginae non punctulatae. Racemi pauciflori (l — 3), brevissimi, e medio caule anni praecedentis Orientes, bracteae ovatae, acutae, pellucidae, Ovaria cum pedicellis fere 3 cm longa, tenuia. Sepalum dorsale late ovato-oblongum, brevi-acutatum. Petala semilata, oblonga, acuta, sepala lateralia antice late oblonga, obtuse acutata, postice in mentum medium usque clausum, curvulum, seu rectius genuflexum, obtusum elongata. Labellum pedi gynostemii longissimo medio affixum, e basi lineari sensim dilatatum, toto ambitu spathu- latum, margine antice inflexum (labellum igitur saccatum) minute denticulatum, pars gyno- stemii libera brevis, filamentum subulatum, longius, stelidia breviora, obtusa, tuberculis utrinque (staminodia?) extra dentes laterales. — Flores rosei, 3 cm longi, sepala lateralia 2,5 cm longa, antice 7 mm lata, dorsale et petala 7 mm longa, labellum roseum v. album fere 1,3 cm longum, antice 8—9 mm latum. — Junio. — Fig. §H — K. Papuanische Provinz: Neu-Guinea. Astrolabe Range (F. H. Brown n. 182!, Rev. Chalmers nach F. v. Müll.); Bismarck-Gebirge (Schlechter n. 13 962!). Nota. Differt a D. Mohliano Reichb. f. cui adeo affine, ut pro varietate illius speciei haberi possit, statura graciliore, foliis minoribus, perigonii phyllis angustioribus, labello secundum F. v. Müller albo, certe pallidiore quam sepala petalaque. Pollinis massulae roseae describun- tur sed mihi non visae. Racemi in D. Mohliano semper fractiflexi in hac specie potius »capitatic videntur. Cl. Schlechter cum D. Laivcsii infeliciter confudit D. Warburgianum Kränzl. quod differt fimbriis labelli multo longioribus in hac specie quam in affinibus. 219. D. hymenophyllum Lindl. Gen. et Sp. Orch. (1830) 86; Miquel, Fl. Ind. bat. III. 641 ; J. J. Smith in Fl. Buitenz. VI. 361. — Pedilonum undulatum Blume, Bijdr. (1825) 322, Tabel. N. 36. — Caules certe satis alti (fragmenta tantum vidi), 4 mm crassi, foliosi. Folia membranacea, lanceolata, acuminata, apice inaequalia, ad 1 0 cm' Dendrobium. 127 longa, 2 cm lata. Racemi brevissimi, fasciculati, pauciflori, complures e caulibus aphyllis, bracteae parvae, ovatae, Ovaria longe et tenui-pedicellata (3 cm) longe non aequantes. Sepalum dorsale lale oblongum, acutum. Petala vix semilata, oblonga, acuta, apicem versus minutissime denticulata, sepala lateralia antice ovata, obtusa, postice mentum ter v. quater longius, longe attenuatum, fere omnino clausuni formantia. Labellum ex ungue lineari dilatatum, spathulatum , antice bilobum, margine erosulum. Andro- clinium profundum, stelidia et filamenta angusta, triangula. — Flores pallide purpurei, labellum flavescens, sepalum dorsale petalaque 7 mm longa, sepalum dorsale 5 mm latum, petala 2 — 3 mm lata, sepala lateralia 2,5 — 2,8 cm longa, antice 5 — 6 mm lata, labellum 2,7 cm longum, antice expansum 6 — 8 mm latum. — Junio (ex Blume). Südwestmalayische Provinz: Java, Berg Salak (Blume, J. J. Smith). — Papuanische Provinz: Neu-Guinea, Owen Stanley Range (A. Goldie!). Nota. Specimen herbarii Lindley et icon analytica optime quadrant cum specimine aphyllo, eterum bene conservato Goldieano, quod accepi a beato Ferd. de Müller v. cl. — Nomen specificum a cl. Lindley jure mutatum est, cum jam descriptum sit D. undidattnn R. Br. Prodr. (181 0), ut taceam de alia specie cjusdem nominis, quae ad Maxillariam pertinet. 220. D. brevicaule Rolfe in Kew Bulletin (4 899) 4 10. — Huc me judice D. pen- taptcrum Schlechter in Schum. et Lauterb. Nachtr. Fl. Deutsch. Schutzgeb. (l 905) 161. — Pseudobulbi brevissimi, caespitosi, oblongi, 1,2 — 2,5 cm longi, 2 — 4-phylli. Folia lineari-lanceolata, 2 — 10 cm longa, 4 — 8 mm lata. Racemi breves, subterminales, 2 — 3-flori, bracteae late ovatae, acutae, concavae, imbricatae, 4 — 10 mm longae, pe- dicelli ad 2,5 cm longi, triquetri. Sepalum dorsale oblongo-lanceolatum, acutum, lateralia triangula v. -ovata acuta v. acuminata, carinala, basi in mentum paulum incurvatum, conicum, longum extensa. Petala elliptico-lanceolata, acuta. Labellum cuneato-oblongum, abrupte acuminatum, discus laevis. — Sepalum dorsale 8 — 14 mm, mentum sepalorum lateralium 2 — 2,5 cm longum (lateralia igitur 3,2 — fere 4 cm longa!), petala sepalo- rum parli anticae aequilonga, 6 — 12 mm lata, labellum 1,4 — 2,2 cm latum. Papuanische Provinz: Neu-Guinea, S. O. der Insel, Mt. Scralchley 4000 m ü. d. M. (Giulianetti). Nota. Forma Pedilonorum magnitudine adeo reducta, ut Bolbodia ludat. Verum enim- vero cum caules semper folia 3 — 4 gerant et bracteae conspicuae in racemis adsint, cum porro labellum omnino illud Pedilonorum sit, planta certissime Uli sectioni adnumeranda erit, neque Bolbodiis. — D. pentapierum Schlecbtcr 1. c. adeo simile est, ut cum hac specie conjungendum sit. 221. D. Kuhlii (Blume) Lindl. Gen. et Sp. Orch. (1830) 87; Bot. Reg. 1847 t. 47; Miq. Fl. Ind. bat. III. 641 ; J. J. Smith in Fl. Buitenz. VI. 360. — D. thyrsodes Reichb. f. in Hamb. Gart. Ztg. XV. (1859) 5 et Walp. Ann. VI. 295. — D. cornutum Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. (1890) 750. — Pedilonum Kuhlii Blume, Bijdr. (1825) 321. — Radices crebrae, pro planta crassae, caules curvuli, ad 30 cm alti, foliosi, multiarticulati, internodia 2 cm longa. Folia satis densa, lanceolata, apice biloba, utrinque obtusa, 2,5 — 5 cm longa, 6 — 1 0 mm lata, rarius latiora, satis firma. Racemi 2 — 3-, rarius 4-flori, bracteae minutae. Sepalum dorsale petalaque paulum minora, oblonga, acuta; sepala lateralia antice late oblonga, postice in mentum amplum, fere ter longius, leviter curvatum, obtusum, antice apertum producta. Labellum e basi supra medium lineare, deinde subito dilatatum, spathulatum, brevi-acutatum, lineae per discum elevatulae 3 antice evanidae. Gynostemii margo utrinque erosulus, filamentum subulatum, ineurvum. — Flores plus minus intense roseo-purpurei, sepala lateralia 2,5 cm longa, 8 mm lata, dorsale et petala 8 mm longa, 5 v. 4 mm lata, labellum 2,2 cm longum, antice 3 mm latum. Südwestmalayische Provinz: Java, Berg Salak (Blume!); ohne Standort (Hillebrand!). — Sumatra, Piek van Korintje (Blume!). — Sehr oft gesammelt. Nota. Differt a D. Hasscltii Lindl. floribus paulum minoribus et praeeipue labello in hac specie antice subito dilatato, in illa sensim in laminam lanceolatam minimc »spathulatam« dicen- dam aueto. Planta utraque pulchra analysi florum tantum aecuratius distinguenda. — Quibus causis adduetus Reichenbachius pro nomine veterc jamdudum aeeepto nomen novum D. thyr- sodes adhibere conatus sit, haud facilc intellcgendum. 1 28 Fr- Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1 . 222. D. Hasseltii (Blume) Lindl. Gen. et Sp. Orch. (1830) 87 (non Reichb.f.); Miquel, Fl. Ind. bat. III. 64; 111. Hort. T. 32 t. 545; J. J. Smith in Fl. Buitenz. VI. 359. — D. cor- nutum Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. (1890) 730 et Ic. PI. (1892) XXI. t. 2029; Ridley, Mater. Fl. Mal. Penins. I. (1907) 51, Gard. Chron. (1901) II. 162. — D. tenuicaule Ridl. Journ. Roy. As. Soc. (Straits branch) XXXIX. (1903) 79; Mater. I. (1907) 54. — Pedilonum Hasseltii Blume, Bijdr. (1825) 321. — Caules validi, penduli, 50 cm ad 2 m longi, leviter fractiflexi, 3 mm crassi, foliosi. Folia anguste lanceolata, ad 1 0 cm longa, 1,5 cm lata, acuminata membranacea. Racemi e caulibus defoliatis Orientes breves, pauciflori, pedunculi 1 cm longi; bracteae minutae. Sepalum dorsale et lateralia antice ovata, obtusa, lateralia poslice in mentum longum, apice curvatum, clausum, ceterum amplum, apertum, rectum, parte antica fere ter longius producta. Petala oblonga, apice rotundata. Labelli unguis longe linearis, infra pedi gynostemii adnatus, lamina sensim dilatata, spathulata, obtuse acutata, lamellula minuta literam V referente in oriGcio menti. Gynostemium perbreve latissimum, clinandrium magnum, profundum, stelidia magna, anthera lata, antice fimbriata, rostellum latum. — Flores intense purpureo-violacei, sepala antice petalaque 1,7 cm longa, 8 mm lata, sepala lateralia et labellum 2,85 — 3 cm longa, labellum antice 5 mm latum. — Floret? Südwestmalayische Provinz: Java, Berg Salak (Blume, Koorders, Smith) und an zahlreichen Standorten (Lobb n. 255!); Sumatra (Beccarü, Warburg!). — Malacca. Perak (Scortechini n. 423b!); Gipfel des Gunong Batu Pateh (Wray n. 340!). Nota. Planta a cl. Reichenbach f. in Xeniis Orchid. II. 23 t. 109 descripta et delineata diversissima est; mirandum est, Reichenbachium oblitum esse, plantam nostram jam multis annis ante descriptam fuisse. — D. cornutum Hook. f. est typicum D. Hasseltii Lindl. 223. D. Baeuerlenii F. Müll, et Kränzl. in Österr. Bot. Zeitschr. XLIV. (1894) 163. — Caules aggregati, graciles, stricti, 50 cm alti, foliosi. Foliorum vaginae arctae, griseae, circ. 2,5 cm longae, laminae angusta lineares, acuminatae, rectangulariter fere divergentes, 10 — 12 cm longae, 5 — 7 mm latae. Racemi breves pauciflori, subterminales, bracteae parvae, membranaceae, ovatae, acutae, quam ovaria tenui-pedicellata multo breviores. Sepalum dorsale petalaque late oblonga v. suborbicularia, apice erosula. Sepalorum lateralium pars antica brevissima, ceteris partibus aequalis, rotundata, mentum inaximum amplissimum, rotundatum, ovarii longe pedicelJati duas tertias aequans. Labellum toto ambitu cuneato-spathulatum, antice subtrilobum, margine vix involutum, minutissime denticulatum. Gynostemii pars libera, brevis, crassa. — Flores tenerrimi, pallide rosei, 2,5 — 3 cm longi, sepalum dorsale et petala vix 7 mm longa. — Octobri. — Fig. 1D — F. Papuanische Provinz: Neu-Guinea. Südöstlicher Teil, am Fly River (W. Baeuerlen n. 483!). Nota. Foliis gramineis fere dicendis ab omnibus ejusdem sectionis satis diversa, mentum sepalorum lateralium maximam floris partem praestat et majorem quidem quam in ceteris speciebus ejusdem affinitatis. 224. D. pentagonum Kränzl. nov. sp. — Radices longae, tenues, lichenibus inter- textae. Caules dense aggregati, curvuli, brevi-cylindracei, pauci-pluriarticulati, vaginis griseis tecti, illis D. heterocarpi Lindl. minoris comparandi. Folia mihi non visa. Ra- cemi breves, certe pauciflori, bracteae latae membranaceae, Ovaria elongata, pentaptera, costae praesertim 3 valde evolulae. Sepalum dorsale et lateralia antice ovato-triangula, energice carinata (carinae cum costis ovarii non contiguae!), lateralia postice mentum elongatum, attenuatum, quam pars antica subduplo longius, apicem versus clausum for- mantia. Petala oblongo-lanceolata, acuta. Labellum simplex, cuneatum v. obovatum, antice subito contractum, cuspidatum, margine antice minute denticulatum, ceterum inte- grum, discus omnino laevis, androclinii margo retusus, stelidia vix evoluta. — De colore nil constat, flores verosimiliter purpurei, 3 cm longi, pars antica sepalorum lateralium, dorsale et petala 1 cm longa, labellum 2,7 cm longum, omnia phylla expansa 6 mm lata. Papuanische Provinz: Neu-Guinea, Gipfel des Mt. Dayman in 3000 m ü. d. M. (Dr. Ar mit!). Dendrobium. 129 Nota. Est planta habitu Eudendrobiorum, flores Ulis D. subacaulis Lindl. fortasse bene comparandi. Ponenda mihi videtur haec species in affinitate D. glomerati Rolfe cujus formam valde reductam et depauperatam quasi praebet. In memoriam etiam revocat praecipue sepalis carinatis species Nigro-hirsutorum, at vaginae foliorum setorum egent, quibus species illae sunt eximiae et discus labelli omnino laevis est. 225. D. navicula Kränzl. nov. sp. — Caulis tenues, subfractiflexi, 20 — 30 cm alti, vetustiores grisei. Folia oblonga, v. oblongo-lanceolata, 5 — 6 cm longa, 1,5 — 2 cm lata. Racemi brcves, pauciflori ( — 8), bracteae late ovatae, acutae, roseae, 3 — 4 mm longae, quam ovaria tenuia multo breviores. Sepalum dorsale petalaque oblongo-lanceolata, obtuse acutata, erecta. Sepala lateralia multo majora, antice *obtuse triangula, postice valde elongata, mentum quam pars antica duplo longius, obtusum, semiclausum, vix curvatum formantia. Labellum naviculare v. elongato-saccatum, pedi gynostemii haud alte descendenti affixum, margo labelli antice denticulatus, in apicem brevem, subulatum productus, basin versus integer. Gynostemium latum, perbreve, stelidia magna, mem- branacea, lobulata. Filamentum breve. — Flores rosei, pulchri, Ulis D. Mohliani Reichb. f. paulo majores, fere 3,5 cm longi, sepalum dorsale et petala 1,2 cm longa, labellum fere 1,5 cm longum. — Februario. Papuanische Provinz: Neu-Guinea. Genauerer Standort und Sammler nicht genau feststellbar, aber der erstere sicher im SO. der Insel und der Sammler entweder Mr. Chalmers oder Copeland King! — Milne Bay (Micholitz!). Nota. Differt a D. Mokliano Reichb. f., cui affine, statura humiliore, foliis latioribus, race- mis brevioribus non fractiflexis et ab illa specie et ab aliis affinibus labello per totam longitu- dinem naviculari (non solum apice cucullato ut in D. Mokliano). — Accepi specimina fracta et in mernbra disjecta, dissoluta a Libero Baroni beato F. de Müller, quae more infelice suo in litteris misit. Adfuerunt species 2 v. 3 in iisdem litteris et schedulae quaedam sine indicatione ulla, quibus speciminibus schedula quaeque adscribenda sit. 226. D. anthrene Ridley in Journ. Linn. Soc. XXXI. (1893) 372. — Caules 30 cm longi et ultra, internodia 2,5 v. 4 cm longa, elongato-clavata, striata, 6 — 7 mm crassa. Folia — ? Racemi brevissimi, biflori, apicem caulis versus dispositi, pedicelli 2,5 cm longi, bracteae 3 mm longae, lanceolatae. Sepalum dorsale petalaque ovata obtusa, se- pala lateralia antice aequalia, postice mentum magnum, fere ter longius, crassum, arcuatum, formantia. Petala sublatiora. Labellum subspathulatum, panduratum, obtusum, lobi laterales subnulli, callus parvus in basi ipsa rotundatus. Gynostemium longum, superne dilatatum, stelidia lata, apicibus suis antheram superantia, anthera ovata, rostrata, antice retusa, filamentum longum, stigma parvum. — Flores speciosi, sepala petalaque pallide rosea, labellum et bases sepalorum flavescentia, rubro-striata, sepalum dorsale petalaque 9 — 10 mm, sepala lateralia 4,5 cm longa, mentum 3 cm longum, 1,2 mm crassum, labellum fere 4 cm longum. — Mihi non visum. Südwestmalayische Provinz: Borneo. Sarawak (Bishop Hose). Nach Ridley. Nota. Est maximum omnium Pedilonorum et dolendum, quod nondum in caldaria nostra translatum sit. Paucos passus distanti aspectum praebere dicitur insecti cujusdam ordinis Hymenopterorum, unde auctor cl. nomen sumpsit, ccv&QTjvr] enim significat »vespam« v. crabronem. 227. D. coccineum Kränzl. nov. sp. — Radices copiosae, tenues, ramosae. Caules tenuissimi, ad 40 cm longi, ramosi. Folia linearia, apice inaequali-biloba, 3 — 4,5 cm longa, 2 — 2,5 mm lata, vaginae dense margaritaceo-scabrae. Racemi? — , bracteae ovatae, acutae, punctulatae. Sepala ligulata acuta, lateralia in mentum pedem gynostemii arc- tissime cingens, parti anticae subaequilongum, producta. Petala oblonga, acuta, dimidio latiora. Labellum multo minus, pro flore parvum, simplex, e basi late cordata acuminatum, discus omnino nudus. Gynostemii pars libera perbrevis, margo androclinii serratus. — Flores satis conspicui, 3 cm diam. coccinei, sepala 1,5 cm longa, 4 — 5 mm lata, mentum 1,2 cm longum, petala 2 cm longa medio 7 — 8 mm lata, labellum 4 cm longum et basi (explanatum) 3 mm latum. — Decembri. Centromalayische Provinz: Molukken. Amboina, Gunon Saltutu in 1100 m Höhe (Beccari ohne n. !). A. Eng ler, Das Pflanzenreich. IV. (Embryophyta siphonogama) 50. 9 1 30 Fr- Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1 . Nota. Plantula tenuis scoparia. Flores pulchri modo illorum D. glomerati Rolfe, a quo differunt praecipue labello e basi cordata sensim angustato et colore. — Hujus speciei mentionem non facit v. cl. J. J. Smith. Species dubia, forsan »Grastidium«. 228. D. lancifolium A. Rieh. Sert. Astrolab. (1833—4) 20 t. 8; Lindl. Rot. Reg. XXX. Mise. 62; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. (l 864) 289 ; J. J. Smith, Orch. Arab. 6 4. — D. lilaoinum Teijsm. et Rinn, in Nat. Tijdsch. XXVH. (1864) 18. — Caulis certe altus, ramosus, multiarticulatus, foliosus, internodia 2,5 — 3 cm longa, 3 mm crassa. Folia longe lineari-lanceolata, acuminatissima, ad 1 2 cm longa, 5 — 7 mm lata. Racemi e caulibus aphyllis, leviter fractiflexi, paueiflori ( — 4), bracteae parvae, ovato-lanceolatae, acutae. Sepalum dorsale oblongo-lanceolatum, acutum ; sepala lateralia antice aequalia, postice obli- que triangula, mentum extinetoriiforme parte antica semilongum formantia. Petala obovato- oblonga, acuta, quam sepala dimidio latiora. Labellum e basi euneata dilatatum, antice trilobum, lobi laterales parvi, semiobovati, antice retusi, lobus intermedius oblongus, antice rotundatus, obtusus, minute crenulatus; discus omnino nudus. — Flores >pur- purascentes«, conspicui; sepala petalaque fere 2 cm longa, sepala 7 mm, petala 8 — 9 mm lata, lab'ellum aequilongum, inter lobos laterales 1,2 cm latum. — Fig. kA — D. Centromalayische Provinz: Insel Ruru (Gaudichaud). Nota. Descriptio ex icone, diagnoses supra citatae omnes verba cl. A. Richardi repe- tunt. Plantam valde dubiam, quam ex descriptione et icone etiam Gastridiis adnumerare possis, concilio et cogitate bis enumeravi (cf. n. 326). Sect. 3. Capitata. Inflorescentiae quaquaversae, abbreviatae, capitatae v. brevi-racemosae. A. Purpurea. — Flores rosei v. purpurei v. aurantiaci, pur- pureo-striati. a. Rracteae magnae, coloratae, flores aequantes v. superantes 229. D. bracteosum. b. Rracteae parvae, pallidae v. pellucidae. a. Labellum antice minute denticulatum. I. Labellum leviter calceolare 230. D. rutriferum. II. Labellum antice flabellatum, dilatatum 231. D. coelandria. III. Labellum antice paulo tantum latius, coneavum. 1. Capitula paueiflora 232. D. glomeriflorum. 2. Capitula pluri-multiflora 233. D. aegle. ß. Labellum antice integrum. I. Labellum lanceolatum, acutum. Flores purpurei aut nivei 234. D. purpureum. II. Labellum ex ungue lineaiü elongato - obovatum. Flores albi 235. D. roseatum. III. Labellum oblongum. Flores lutei, purpureo-striati 236. D. Bullenianum, IV. Ut praecedens sed flores 3 — 3,5 cm longi, versicolores (ex albo in roseum) 237. D. chameleon. V. Labellum antice subtrilobum. Flores rosei aut viridi- lutei, roseo-suffusi 238. D. Smilliae. R. Luteo-viridia, rarius alba aut lutea. a. Labellum antice cartilagineo-incrassatum. a. Labellum antice bilobum, lineis quibusdam elevatulis in disco. Flores 2 cm longi, planta medioeris . . . 2 39. D. Hollrungü. ß. Labellum antice profunde bipartitum, callo carnoso in disco. Flores 1,5 cm longi, planta maxima. . . 2 40. D. Kaernbachii. b. Labellum omnino petaloideum. er. Labellum antice transverse triangulum 241. D. ophioglossum. ß. Labellum antice subpandurato-oblongum. Dendrobium. 131 I. Üiscus labelli lineis paulum prosilientibus 3 in disco. Flores luteoli 242. D. Novae Hiberniae. II. Discos labelli omnino nudus. Flores albi, discus et gynostemium viridia 243. D. capituliflorum. y. Labellum e basi lineari simpliciter oblongum. Flores aurei 244. D. Reinwardtii. ö. Labellum late ligulatum, flores albi, extus et pedicelli scabri 245. D. scabripes. e. Labellum anguste lineare, antice triangulum, fere omnino simplex. Planta mediocris, ut praecedentes . . . . 2 45a. D. molle. £. Labellum plica transversa in hypochilium et epichilium divisum, antice denticulatum, planta pro genei-e et tribu parva 2 45b. D. constrictum. Species imperfecte descripta sed certe hujus sectionis 2 46. D. Curtisii. 2 29. D. bracteosum Reichb. f. in Lindenia II. (4 886} t. 74 et in Gard. Cbron. (1886) II. 809; Sander, Orch. Guide 68. — D. chrysolabium Rolfe in Gard. Cbron. (1889) I. 770. — Huc D. Dixsoni Railey in Queensl. Rot. Rull. Dept. Agric. XIII. 33 et Rotany Hüllet. April 1896, N. 1 3. — Caules teretes, penduli, 20 — 25 cm longi, leviter nodosi. Folia oblonga, obtuse acutata, coriacea, 3 — 5 cm longa, 1,5 — 2 cm lata. Racemi subcapitati, densi, pluri-multiflori ante anthesin fere strobilacei, bracteae magnae, colo- ratae, ovatae, acuminatae, pedicellos superantes. Sepalum dorsale lanceolatum, acu- minatum, lateralia antice triangula, acuminata, postice in mentum, apice constrictum ibique clausum, ceterum apertum elongala, omnia dorso apicem usque carinata. Petala obovato-lanceolata, acuta. Labellum vix semilongum, convolutum, basin versus leviter panduralum, antice paulum dilatatum, apice triangulum, acutum, callus crassiusculus, nitidus, hippocrepicus in margines labelli exiens in ima basi; rostellum fere semilunare, filamentum longum, triangulum; fovea stigmatica antice bilobula, facies stigmatis singulari modo convexa, pes gynostemii concavus. — Flores purpurei aut albi, labellum in utraque forma aurantiacum, sepala petalaque 1 — 1,2 cm longa, mentum 8 mm, labellum 7 — 8 mm longum. Papuanische Provinz: Neu-Guinea; S.O. der Insel; Milne Ray, Cloudy Mts. (Micholitz!). — Exam. v. cuU.! Nota. Varietas »cborinum* Bailey 1. c. nil aliud est nisi forma alba ncque ullo modo pro varietate habenda. 230. D. rutriferum Reichb. f. in Gard. Cbron. (1887) II. 746 et in Lindenia III. (1887) 49 t. 119. — D. puniceum Rolfe in Kew Rull. (i 901) 146; Sander, Orch. Guide 75. — D. oreogenum Schlechter in Nachtr. Fl. Deutsch. Schutzgeb. i. d. Südsee (1905) 177. — Caules fasciculati, elongato-fusiformes, ad 30 cm alti, medio 1 — 1,2 cm crassi, pauci- rarius pluriarticulati ( — 12), apicem versus foliati, internodia 2,5 — 3 cm longa. Folia lanceolata, acuminata, ad 8 cm longa, 1,5 — 2 cm lata. Racemi e caulibus aphyllis crebri, breves, subcapitati, rhachis brevis, bracteae minutae, roseo-brunneae, triangulae, Ovaria cum pedicellis rosea v. roseo-alba, circiter 2 cm longa. Sepala triangula, ovatave obtusa, lateralia mentum antice clausum, quam ovarium semilongum, obtusum formantia. Petala subaequilonga, spathulata, obtusa. Labellum ligulato-panduratum, apice margine implicatum, igitur calceolare, ostium calceoli denticulatum, callus transversus, linearis ante basin. Stelidia androclinii obtuse bilobula, filamentum subulatum. — Flores 1,5 cm longi, subclausi, rosei, antice albi. — Floret? Papuanische Provinz: Neu-Guinea. Ohne genaueren Standort (eingeführt von Linden). Nota. Affine est D. pleiostachyo Reichb. f. sed difTert labello antice saccato, comparan- dum est porro D. trichostomo Reichb. f., a quo diflcrt lamellula transversa labelli. D. puniceum Rolfe eisdem fere verbis a cl. autore descriptum est, quibus usus est Reichenbachius. Non dubito porro, quin huc ponendum sit D. oreogenum Schlechter. 9* 132 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1. 231. D. coelandria Kränzl. n. sp. — Caules e basi tenuiore incrassati, elongati, apicem versus attenuati (nee tarnen proprie fusiformes dicendi), multiarticulati, foliosi, 30 — 40 cm alti, medio 5 v. 8 mm crassi. Foliorum vaginae siccae, profunde sulcatae, griseae, laminae ovatae, acutae v. acuminatae, basi satis latae, semiamplexicaules, sub- coriaceae, 4 — 5,5 cm longae, basi 1 — 1,5 cm latae, internodia caulis circiter 25 — 28, superiora valde abbreviata. Racemi ex axillis supremis quibusdam breves, pauciflori, densiflori, rhachis 1 cm circiter longa, bracteae minutae, triangulae, Ovaria tenui-pedicellata longe non aequantes. Sepalum dorsale ovato-oblongum. Petala vix breviora, late oblonga, omnia obtusa, sepala lateralia toto ambitu triangula, antice ceteris phyllis aequalia postice mentum compressiusculum, a latere visum latum, antice omnino apertum formantia. Labellum e basi late lineari dilatatum, spathulatum, antice flabellatum, obtusangulum, margine ibi minute denticulato, lamellula vix elevata, transversa in tertia parte basilari, lineae medianae paululum crassiores in disco ceterum laevi. Androclinium profundum, stelidia rotundata, oblonga, filamentum ineurvum, subulatum. — Flores 1,6 cm longi, scar- latini, sepalum dorsale petalaque 4 mm longa, 4 v. 5 mm lata, sepala lateralia 1,3 cm longa, 5 mm lata, mentum 8 — 9 mm longum, a latere visum 2 — 3 mm latum, labellum 1,2 cm longum, antice 5 mm latum. — Septembri. Papuanische Provinz: Neu-Guinea, S. 0. der Insel. Jimari (richtig?) 1000 m ü. d. M. (W. Fitzgerald n. 50!). Nota. Habitu simillima D. Smilliae F. v. Müll, differt praesertim labello antice denti- culato, colore florum et racemis brevissimis paucifloris. 232. D. glomeriflorum Kränzl. in Gard. Chron. (1895) II. 206. — Planta medioeris, caules ad 70 cm alti, multiarticulati, medio fere 2 cm crassi, supra subfractiflexi, pro- funde sulcati, foliosi. Foliorum vaginae 1,2 cm longae, laminae e basi latiore lanceolatae, apice minute et oblique bilobae, ad 7 cm longae, 1 — 1,3 cm latae. Racemi e caulibus. aphyllis glomerati, breves, paueiflori, dense aggregati, ut caules floriferi aspectum racemi multiflori seeundiflori praebeant; bracteae ovatae, acutae, pro floribus non parvae, Ovaria subaequantes, 4 — 5 mm longae. Sepalum dorsale petalaque teneriora, integra, oblonga, obtusa; sepala lateralia antice aequalia, obtusa, postice in mentum sublongius, magnum, leviter compressum, obtusum, quarta parte inferiore clausuni producta. Labellum ex ungue lineari dilatatum, rhombeum, acutum, antice erosulum, linea 1 elevata per totum discum apicem usque. Stelidia magna, fere aliformia, supra emarginata, filamentum subulatum. — Flores 1 — 1,2 cm longi, roseo-albi, sepalum dorsale petalaque 4 mm longa, 2 mm lata, sepala lateralia 1 — 1,1 cm longa, mentum 6 — 7 mm, labellum 8 — 9 mm longum, antice 4 mm latum. — Septembri. Melanesische Provinz: Samoa-Inseln. Apia, 300 — 400 m ü. d. M. Mit Vor- liebe an den Rändern natürlicher Waldlichtungen (Betcke!). — Exam. viv. eult.! Nota. Planta ut videtur rara. Examinavi unicum tantum speeimen, feliciter optime con* servatum. Flores Ulis D. seeundi multo minores et ab illis D. erosi Lindl. petalis integris diversi, labelli struetura illi speciei affine. Accepi plantam primo ex Anglia, ni fallor ex caldariis ill. F. Sander Verulamensis et qui ipse loci natalitii ignarus fuit. 233. D. aegle Ridl. in Journ. Linn. Soc. XXXII. (1896) 260, Mater. Fl. Malay. Penins. I. (1907) 51. — Caules ad 60 cm longi, 3 — 4 mm crassi, canaliculati. Folia lanceolata, subacuta, coriacea, 7 — 8 cm longa, 2 cm lata. Racemi brevissimi (rhachis 6 mm longa) pluriflori, bracteae breves, lanceolatae, acutae, pedicelli cum ovariis 1,2 cm longi. Sepalum dorsale patalaque sublatiora, oblonga, obtusa, lateralia ovato-lanceolata, postice mentum aequilongum, medio curvatum formantia, subobtusa. Labellum e basi longa lineari spathulato-obovatum, margine laciniatum, discus omnino ecallosus. Gy- nostemium breve, anthera hemisphaerica, stelidia ereeta, triangula. — Flores laete rosei, sepalum dorsale et petala 6 — 7 mm longa, lateralia et labellum 1,3 cm longa. Südwestmalayische Provinz: Malayische Halbinsel, Perak, Maxwell's Hill, Larut Hill (Ridley!). 234. D. purpureum Roxb. Fl. Ind. III. (1832) 484; Miquel, Fl. Ind. bat. III. (1855) 640, Choix d. PI. Rares t. XXI.; var. candidulum Reichb. f. in Gard. Chron. (1887) IL Dendrobium. 133 245 et in Lindenia III. (1887) 7 t. 98; J. J. Smith, Orch. Arab. (1905) 63. — D. viridi- roseum Reichb. f. in Bonplandia III. (1855) 226 et in Walp. Ann. VI. (l 861) 295. — D. Morrisonii Schlechter in Bull. Herb. Boiss. 2. ser. IV. (l 906) 456. — ? An huc D. coe- leste Loher in Card. Chron. (1897) II. I. — Angraeeum purpureum IL silvestre Rumph. Herb. Amb. VI. (1755) 109 t. 50, Fig. 1. — Caules satis dense aggregati, ad 60 cm alti, 6 — 8 mm crassi, multiarticulati, sulcati. Folia oblonga, acuta, apice minute biloba, ad 10 cm longa, 2 — 2,5 cm lata. Racemi e bulbis defoliatis breves, capituliformes, densi- flori, multiflori, bracteae lanceolatae, quam Ovaria pedicellata breviores. Sepalum dor- sale, petala et pars anlica sepalorum lateralium lanceolata, acuta, sepala lateralia postice in mentum cylindraceum, apicem usque apertum, obtusum elongata. Labellum pandu- ratum, antice lanceolatum, acutum, lamella transversa in isthmo instructum. — Flores aut purpurei, aut nivei apicibus viridibus ornati, 1,5 cm longi et apice 8 mm diam. paulum aperti, pollinia viridia. Centromalayische Provinz: Molukken. Ohne genaueren Standort (Rumph). Hila (Treub). — Ternate (nach Smith). Nota. In adnotationibus ad diagnosin suam in Lindenia 1. c. Reichenbach dubitat, an jure D. purptireum Roxb. et D. viridi-roseum Reichb. f. in unain speciem conjungenda sint, annon. Cum nullibi invenienda sint specimina authentica Roxburghii et hoc discrimen in iconi- bus solis posita sit, quaestio nunquam solvenda erit. Quae cum ita sint, melius videtur, nomen vetustius Roxburghii accipere et opinioncm Reichenbachii sequi. — Icon Lindeniana varietatis *candidulum* 1. supra c. omnino est phantastica, nihilosecius eadem planta esse videtur, qui 19 annos post cl. Schlechter denuo sub nomine D. Morrisonii descripsit. Si recte intellegam diagnosin eius, species quam cum D. Smilliae comparat (exceptis racemis, quos recte >abbrevia- tos« esse dicit) a D. purpureo sejungi non potest. — D. purpureum Roxb. var. Moseleyi Hemsl. in Gard. Chron. 1884 I. 604 nil est nisi var. candidulum Reichb. f. 235. D. roseatum Ridl. in Journ. Linn. Soc. XXXII. (1896) 261 et Mater. Fl. Mal. Penins. I. (1907) 53. — Huc D. montanum J. J. Smith in Fl. Buitenz. VI. (1905) 363. — Caules aggregati, penduli, fere teretes, plus minus fractiflexi, ad 50 cm longi, ad 3 mm crassi, foliosi, internodia 3 — 4 cm longa. Folia lanceolata, fere ovata, apice in- aequalia, acutissima, basi semitorta, utrinque nitida, obscure viridia v. subtus (primo supra et subtus) violacea, carnosula, ad 7,3 cm longa, 2 cm lata, vaginae griseo-violaceae. Racemi apicem versus e caulibus defoliatis Orientes, brevissimi. Flores ad 6, quaqua- versi, pedunculi 1 cm longi, rhachis 7 mm longa, sulcata, bracteae oblongae, 6 mm longae. Sepala lanceolata, obtusiuscula, extus nitida, lateralia mentum leviter retrorsum, fere omnino clausuni, tenui-conicum formantia, antice oblonga, patentia. Petala e basi angustiore obovato- oblonga, obtusa, erosula. Labellum simplex, longe unguiculatum, infra pedi gynostemii adnatum, ungue canaliculato , lamina elongato-obovata, leviter undulata, erosula. Gynostemium brevissimum, stelidia lata denticulata, pes gynostemii cum ovario angulum acutum formans, canaliculatus. — Flores ad 3 cm diam., albi, saepius violaceo-suffusi, sepalum dorsale 1,8 cm, lateralia fere 3 cm longa, petala 2,2 cm longa, omnia 8,5 mm lata, labelli unguis 1,10 cm, lamina 2,15 cm longa, 1 cm lata, alba, macula lutea v. aurantiaca notata. — Floret? — Mihi non visum. Südwestmalayische Provinz: Java. Bongkok (Scheffer); Salak, Gede, Tjibodas (Koorders); bei Soekaboeni, Pangerango (v. Hasskarl); Kawa Manoek (J. J. Smith). 236. D. Bullenianum Reichb. f. in Bot. Ztg. XX. (1862) 214. — D. salaccense hört, (non Lindl.) ex Reichb. f. 1. c. — Huc D. erythroxanthum Reichb. f. in Gard. Chron. (1874) II. 162; Kränzl. in Engl. Bot. Jahrb. XXV. (1898) 604. — Caules elati, 25—40 cm alti, leviter fractiflexi, basi attenuati, nee tarnen proprie fusiformes dicendi, sicci pro- funde sulcati, foliosi. Folia e basi ovata oblonga, apice obtusa, bilobula, inaequalia, quam internodia multo longiora, ad 6 cm longa, basi 1 cm lata. Racemi densiflori, capitata, bracteae paleaceae, pellucidaeve acutae. Sepalum dorsale petalaque oblonga, hoc acutum, illa obtusiora, sepala lateralia antice oblonga, acuta, postice in mentum aequilongum, amplum. obtusum aueta. Labellum e basi longe lineari oblongum, acutum, callus semilunaris in ipso ungue. Gynostemii pars libera brevis, stelidia triangula, acuta, 134 Fr- Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1. filamentum subulatum, fovea nectarifera in pede gynostemii parva, anthera antice hya- lino-papillosa (»penicillata« Reichb. f.). — Flores aurantiaci, purpureo-striati, 2 cm longi, sub anthesi 1,5 cm diametro, mentum 4 — 5 mm crassum. — Maio. Provinz der Philippinen: nach Reichb. f. 1. c. Luzon? — Melanesische Provinz: Samoa-Inseln. Upolu, Laulii-Flussgebiet 400 m ü. d. M. (Reinecke n. 294! und 392!). Nota. Specimina Reineckeana Samoensia omnino non bona, tarnen ab Ulis Philippinen- sibus characteribus vilibus vix separari potuerunt, qua de causa illa D. Btdleniano identica esse puto. Minime dubitandum est , quin species duae Reichenbachianae (vid. D. Bullenianum et erythroxanthum) in unam eandemque sint conjungendae. 237. D. chameleon Arnes, Orehidaceae H. (1908) 174 c. xylogr. — Caules pendula, ramosi, 37 — 60 cm longi, basi ipsa et apice attenuati, ceterum cylindracei, (internodia 1,5 — 2 cm longa) foliosi. Folia oblongo-lanceolata, acuta, 4,5 — 6 cm longa, 1,3 — 2,2 cm lata. Racemi bi- v. triflori, numerosi, brevi-pedicellati, bracteae 5 mm longae. Sepalum dorsale ovato-lanceolatum, acutum, lateralia antice similia, postice in mentum subaequi- longumr cylindraceum, apice obtusum, antice excepto apice ipso apertum producta. Petala anguste oblonga, acuta. Labellum longe ex ungue lineari in laminam elliptico-oblongam, acutam dilatatum, margine leviter crenulatum; unguis antice utrinque in lobulum tri- angulum auctus, basi callo hippocrepiformi praeditus. — Flores primum pallide virides, deinde in colorem album, sordide roseo-suffusum mutantes. Totus flos ab apice sepali dorsalis ad apicem menti 3 — 3,5 cm longus, sepala petalaque 1,7 — 2 cm longa, 7 — 8 mm lata, petala 5 mm lata, mentum ipsum 2 cm longum, labelli unguis aequilongus, lamina 1 ,2 cm longa, 8 mm lata. — Septembri. Provinz der Philippinen: Nord-Luzon. Prov. Renguet (Williams n. 1940). Nota. Planta multiramosa, saepius 1,5 — 2 m longa profert eodem tempore caules foliatos et aphyllos florentes. Ex affinitate D. Kuhlii esse dicitur. Nomen sumptum est de floribus vericoloribus, quod quidem haud ita raro occunit in hac sectione Dendrobii. 238. D. Smilliae F. Müll. Fragm. VI. (1867 — 8) 94; Benth. Fl. austral. VI. 282; Reichb. f. in Gard. Chron. (1886) II. 552; Bailey, Syn. Queensl. Fl. 510 et in Queensl. Fl. V. (1902) 1530; J. J. Smith in Nova Guin. VIII. T. I. 80. — Coelandria Smilliae Fitzg. Austr. Orch. I. (1882) Pt. 7 t. 2. — Caules pauci, fasciculati, 30 — 70 cm longi, ima basi et apice attenuati, ceterum cylindracei, (itaque vix fusiformes dicendi) 1,5 — 2 cm crassi, sulcati, multiarticulati, foliosi, internodia 2,5 cm longa. Folia mox decidua, ovato-lanceolata v. stricte lanceolata, acuminata, apice leviter torta, minute biapiculata, ad 15 cm longa, 2 cm lata, tenui-chartacea. Racemi ex axillis superioribus caulium anni praecedentis, densiflori, multiflori, 6 — 7 cm longi, bracteae parvae, triangulae, Ovaria cum pedicellis tenuia 1,5 cm longa. Sepalum dorsale petalaque paulum minora oblonga, brevi-acutata, excavata, sepala lateralia antice subsimilia, postice in mentum aequilongum, subinfiatum, obtusum, antice apicem versus clausum elongata. Labellum e basi paulum latiore angustatum, deinde dilatatum, antice spathulatum, excavatum, complicatum, ob- scure trilobulum, lamella parva transversa medio in disco. Gynostemii pars libera brevis, stelidia et filamentum brevia, pes gynostemii alte descendens, partim excavatus, linea crassa elevata in illa concavitate, totus flos clausus, phylla antice arcte conniventia. — Flores ut videtur versicolores, roseoli aut viridiflavi, labellum certe semper antice atroviride, totus flos 2,2 cm longus, cujus pars antica dimidium, labellum 1,5 — 1,8 cm longum, 6 mm latum medio constrictum. — Septembri-Novembri. Austr omalayische Provinz: Nord-Australien. Queensland, Rockingham Bay (Dallachy nach Bentham). — Papuanische Provinz: Nordost-Neu-Guinea, Kaiser Wilhelmsland (Hollrung n. 699!); Niederl. Neu-Guinea, Kwalamul b. Okaba (Bran- derhorst n. 29); zwischen Geelvinkbay u. Maccluer-Golf (Berger). — Ex J. J. Smith. 239. D. Hollrungii Kränzl. in Schumann et Hollr. Fl. Kaiser Willi. Land. (1889) 32; Schum. et Lauterb. Fl. Deutsche Schutzgeb. I. 247. — Caules foliosi ad 75 cm alti, supra leviter fusiformes, nitidi, lutei, multiarticulati, rudimentis vaginarum foliorum omnino tecti. Folia ovato-lanceolata, caduca, pergamenea, 5 — 7-nervia, basi et apice Dendrobium. 135 plicatula, minute bilobula, ad 1 6 cm longa, ad 2 cm lata. Racemi e caulibus defoliatis Orientes, 2 — 3 in parte superiore caulium, densiflori, pluri- v. multiflori, bracteae brevissimae, triangulae, basi quasi adustae, nigrescentes, 1,5 mm longae et latae. Se- palum dorsale late oblongum, obtusum, lateralia mentum fusiforme, rectum, obtusum, dimidium totius floris efficiens formantia. Petala sepalo dorsali subsimilia, multo minora, paulum breviora, tertia angustiora. Labellum cuneatum v. obovatum, antice cartila- gineum, fere cochleatum, antice bilobum; lineae quaedam elevatulae in disco ceterum laevi. Gynostemium quam labellum paulo brevius, stigma magnum, anguste triangulum, alte descendens, filamentum subulatum. — Flores sulphurei, 2 cm longi, sub anthesi semiaperti, sepala lateralia 2 cm longa, labellum subaequilongum, sepalum dorsale fere 1 cm longum, 5 — 6 mm latum, petala 8 — 9 mm longa, 2 — 3 mm lata. — Septembri. Papuanische Provinz: Neu-Guinea. II. Augusta-Station (Hollrung n. 699!). 240. D. Kaernbachii Kränzl. in Österr. Bot. Zeitschr. XLIV. (1894) 1 63. — Planta validissima. Gaules aggregati 1,50 — 1,60 m alti, penduli, 1 — 1,5 cm crassi, foliosi interdum supra ramosi. Folia ovato-oblonga , acuminata, 15 — 18 cm longa, 4 — 5 cm lata, papyracea. Racemi e caulibus aphyllis multiflori, densiflori, bracteae tri- angulae, reflexae, acutae. Sepalum dorsale oblongum, acutum, lateralia obtusiora, infra in mentum oblongum, obtusum, antice semiapertum producta. Petala oblonga, obtusa. Labelli unguis angustissimus, medio dilatatus, lamina labelli carnosa, cochleata, antice profunde bipartita, callus longitudinalis carnosus in disco, a basi fere ad sinum decur- rens. Gynostemii pars libera brevis, anthera plana, antice retusa. — Flores subclausi, 1,5 cm longi (pedicelli 2,5 — 3 cm longi) pallide flavescentes, apicibus viridibus, labellum ut videtur apice intensius coloratum. Papuanische Provinz: Neu-Guinea; Kaiser Wilhelmsland (Kaernbach!). Nota. Habitu staturaque majore quam illa D. Hollrungii Kränzl. cui ceterum proximum differt tarnen illa species racemo abbreviato et lineis 3 labelli. 241. D. ophioglossum Reichb. f. in Journ. Linn. Soc. XV. (1877) 113. — »Caules ad 40 cm alti, vivi circiter 1 cm crassi, foliati. Folia pergamenea, oblongo-lanceolata, acuta, hinc apice inaequaliter bidentata, ad 1 5 cm longa, ad 2 cm lata. Racemi multi- flori, quam folia bis v. ter breviores bracteae, triangulae, minutae. Sepalum dorsale ob- longum, acutum, sepala lateralia subaequalia, paulo latiora in mentum fusiforme, basi et apice constrictum, ceterum amplum, subcylindraceum, apice acutum extensa. Petala ligulata, acuta. Labellum lineare, apice triangulum, transverse extensum, apicibus ob- tusatis. Gynostemium tridentatum, stelidia rhomboidea, filamentum triangulum. Flores luteoli, 1,2 cm longi, mentum 8 mm longum. — Septembri. Austromalayische Provinz: Nord-Australien; Cape York (Moseley!). Nota. Specimen unicum herbarii Kewensis, quod examinare licuit, flores habet omnino in pulverem decompositos. Cl. Rolfe in notula suspicatus est, plantam identicam forsan esse cum D. Smilliae. Huic opinioni quamquam sagacissimae adnuere nequeo, mentum enim diversum est. Quoad unico flori non plane destrueto fides habenda est, descriptio menti a Reichenbachio scripta reeta est et hoc charactere solo a D. Smilliae bene differt haec species. Qua de causa Reichenbachius cognomen *ophioglossum« scripserit, plane non intellego. 242. D. Novae Hiberniae Kränzl. in Oesterr. Rot. Zeitschr. XLIV. (1894) 301. — Caules aggregati, tenui-cylindracei, leviter fractiflexi, 20 — 45 cm alti, etiam sub anthesi supra foliati. Folia longe elliptica ligulatave, obtusa, 5 — 7 cm longa, 1 cm lata. Racemi crebri, abbreviati, paueiflori (5 — 1 0), bracteae oblongo-lanceolatae, acutae acuminataeve, Ovaria superantes, flores non aequantes, 1 cm longae, coloratae, petaloideae. Sepalum dorsale lanceolatum, acutum, lateralia leviter falcata, oblonga, acuta, mentum curvulum, obtusum, quam pars anterior semilongum formantia. Petala obovata, acuta. Labellum simplex, quam sepala semilongum, unguiculus late linearis, discus subpanduratus, ob- longus, antice brevi-acutatus, lineae per discum 3, (si mavis parte mediana disci elevata supra bisulcata). Gynostemii pars libera longa ac lata, stelidia obtusa, filamentum sub- ulatum, anthera antice papulosa, fovea stigmatica magna, subquadrata. — Flores pallide lutei, labellum aurantiacum, sepalum dorsale petalaque 1,5 cm longa, 3,5 mm lata, 136 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobünae. Pars < . sepala lateralia 1,8 cm longa, 4 — 5 mm lata, labellum cum ungue i cm longum, discus 5 mm longus, 2,5 mm latus. — Januario. — Fig. 9Ä — D. Papuanische Provinz: Neu-Irland; Port Praslin u. Port Carteret (Micholitz!). — Bei Punam (Schlechter n. U629!). Nota. Differt ab affinibus praesertim a D. purpureo Roxb. floribus bene majoribus et labelli multo minoris structura. 243. D. capituliflorum Rolfe in Kew Bulletin (1901) 146. — Pseudobulbi elon- gati, sulcati, foliosi, 15 — 20 cm longi. Folia lanceolato-oblonga, subobtusa, 6 — 9 cm Fig. 9. A—D Dendrobium Novae Hiberniae Kränzl. A Pars caulis (magn. nat.). B Flos. G Labellum (aucta). D Folium (magn. nat.). — E—O D. cincinnatum F. Müll. E Pars caulis (magn. nat.). F Flos. O Labellum (aucta). — H—K D. pachyceras F. Müll, et Kränzl. H In- florescentia (magn. nat.). J Flos. K Labellum (aucta). (Icon origin.) Dendrobium. 137 longa, 1,6 — 2,2 cm lata. Racemi laterales dense ovoidei, multiflori, capituliformes, bracteae triangulae v. lanceolatae, acutae, 2 — 3 mm longae. Sepalum dorsale ovato- lanceolatum, subacutum, laleralia subsimilia, in mentum semllongum, oblongum, ob- tusum elongata. Petala oblongo-lanceolata, apiculata. Labellum oblongo-lanceolatum, acutum, simplex, concavum, infra medium paulum constrictum, discus laevis. — Flores viridi-lutei, discus labelli et gynostemium intense viridia, sepalum dorsale petalaque 5 mm longa, sepala lateralia cum mento 9 mm longa, labellum aequilongum. Papuanische Provinz: Neu-Guinea (von Sander eingeführt). 244. D. Reinwardtii Lindl. in Journ. Linn. Soc. III. (1859) 17. — D. chryso- cephalum Kränzl. in Gard. Chron. (1892) II. 122. — Caules teretes, ad 30 cm alti, 4 — 5 mm crassi. Folia lanceolata, acuminata, caduca. Racemi conferti, rhachis valde abbreviata, bracteae minutae, paleaceae, pallidae, quam Ovaria tenui-pedicellata multo breviores, pedicelli cum ovariis vix 1 cm longi. Sepalum dorsale oblongum, obtuse acutatum. Petala subaequimagna, aequalia, obtusiora, sepala lateralia antice dorsali aequalia, postice in mentum satis amplum, fusiforme, per tres quartas apertum, apice tantum clausum producta. Labellum simplex, e basi late lineari sensirn dilatatum, antice oblongum, acutum, lineae medianae longitudinales paulum incrassatae, discus ceterum nudus, lamina transversa in disco nulla. Androclinium satis profundum, stelidia et filamentum erecta, subulata, anthera antice retusa, pollinia leviter curvata. — Flores aurei, 1,3 cm longi, sepalum dorsale et petala 3,5 cm longa, 2 mm lata, labellum 8 — 10 mm longum, antice 2,5 mm latum. — Floret? Papuanisches Gebiet: Inseln der Randa-See (Reinhardt in Herb. Lindl.). — Neu-Guinea; importiert durch F. Sander in St. Albans. — Exam. v. cult.! Nota. Differt a D. purpureo Roxb. floribus aureis rainoribus, bracteis parvis, paleaceis (non petaloideis), structura labelli, quod lamellula transversa caret. 245. D. scabripes Kränzl. nov. spec. — Caulis validiusculus, leviter fractiflexus (pars quae adest 30 cm alta, sed planta certe bene altior). Folia crebra, oblongo- lanceolata, apice subbilobula, acuta, omnia fere aequimagna, ad 1 2 cm longa, ad 2,5 cm lata, internodia aequilonga, 2,5 cm longa, racemi breves, rhachis vix 2 cm longa, dense florifera, bracteae minutissimae, triangulae. Sepalum dorsale petalaque oblongo-lanceo- lata, acuta, apicibus convoluta, sepala lateralia antice aequalia, postice in mentum plus duplo longius, crassum, oblongum, obtusum, fere medium usque clausum coalita; haec omnia extus necnon ovarium cum pedicello plus minus scabra, intus glabra. Labellum late ligulatum, sepalis subaequilongum, apice acutum, plica transversa fere in medio instructum. Gynostemium perbreve, stelidia satis magna, rotundata, rostellum maximum rectangulum, antice rectilineum. — Flores »candidi«, inter mediocres generis, 1,2 cm longi, sepalum et dorsale et petala vix 4 mm longa, labellum 7 — 8 mm longum. Papuanische Provinz: Insel Key, Ketail a Tual (Beccari ohne n.!). 245a. D. molle J. J. Smith in Bull. Dep. agric. Ind. neerl. XIX. (1908) 1 8 et in Nova Guin. VIII. T. I. 79, t. XXVII, fig. 88. — Rhizoma abbreviatum. Caules approxi- mati, elongati, inferne vaginati, superne flexuosi, foliati, circ. 30 cm longi, internodia 1 — 3 cm longa. Folia lanceolata, brevi- et inaequaliter acuminata, basi angustata, 8 — 13 cm longa, 1,9 — 2,3 cm lata, vaginae internodia aequantes, tubulosae, nigro- punctulatae. Racemi e caulibus aphyllis densae, multiflorae; rhachis crassa, velutina, circ. 2,5 cm longa, bracteae pallide luteae, e basi triangula longe acuminatae, dorso et margine papillosae, 6 mm longae, 2,7 mm latae. Flores pallide lutei, inter mediocres, 1,7 cm longi, 5,7 mm antice lati. Sepalum dorsale Ianceolatum, subulato-acuminatum, 8,5 mm longum, 2,2 mm latum; sepala lateralia postice mentum retrorsum, ovario adpressum, subcylindraceum, obtusum, antice fere apicem usque apertum formantia, antice triangulo-lanceolata, subulato-acuminata, extus oarinata, 1,65 cm longa, incluso mento 7 mm longa. Petala lanceolata, acuta, superne ciliolata, 6,2 mm longa, 1,7 cm lata. Labellum cum pede gynostemii vix connatum, lineare, concavum, callo acutangulo V-formi paulo supra basin instructum, infra apicem leviter contractum, antice ovatum, 138 Fr- Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 4. acutum, ciliolatum, totum 1,4 cm longum, 3,3 mm latum. Gynostemium breve, 2,2 mm longum, stelidia triangula, obtusa, leviter incurva, ovarium pedicellatum, dense velutinum, 1 ,2 5 cm longum. — Fl. Julio. Papuanische Provinz: Niederl. Neu-Guinea. Am Noord-Flusse, südlich des Geluks-Hügels auf Bäumen im Urwalde (Versteeg n. 1509). — Ex J. J. Smith. 245b. D. constrictum J. J. Smith in Bull. Dep. agr. Ind. neerl. XIX. (1908) 15 et in Nova Guin. VIII. T. I. 79, t. XXVII, fig. 87. — Bhizoma breve, repens, valde ramosum. Caules 5 mm ad 4,3 cm inter se distantes, cylindracei, breviores fusiformes, circ. 2,5 — 9 cm longi, apice di- v. triphylli. Folia lanceolata, acuminata, apice obtusa, bidentata, 3 — 12 cm longa, 1,1 — 2 cm lata, vaginae nigro-punctulatae. Inflorescentiae e caulibus aphyllis, breves, satis multiflorae, rhachis crassa, 1,5 — 2 cm longa, bracteae patentissimae, e basi late triangula acuminatae, concavae, papillosae, 4 mm longae, 3 mm latae. Flores inter minores 1,3 cm longi, extus fusco-punctulati, viridi-albi. Sepalum dorsale oblongo- v. lanceolato-ovatum, in apicem acutum contractum, sepala lateralia mentum reflexum, ovario adpressum, antice subclausum, oblongo-conicum, ob- tusum, 6 mm longum formantia, antice oblique triangula, subulato-acuminata, extus apice papulosa, ad 1,45 cm longa, 3 mm lata. Petala elliptico-ovata, obtusa v. acuta, a medio apicem usque ciliata. 4 — 5,5 mm longa, 2 — 2,5 mm lata. Labellum cum pede gynostemii brevi-connalum, toto ambitu panduratum, basi ipsa latius ibique ex- cavatum, deinde constrictum, deinde in laminam simplicem, ellipticam, acutam (epichilium) dilatatum, margine ciliatum, .viride, apice album, totum labellum 1,3 cm longum, ad 4 mm latum. Gynostemium paulum recurvum, viride, apice album, stelidia majuscula, oblique truncata. — Julio. Papuanische Provinz: Niederl. Neu-Guinea Am Noord-Flusse, südlich des Geluk- Hügels (lebende Pfl. n. 92 et 603). — Ex J. J. Smith. Species certe hujus sectionis sed imperfecte descripta. 246. D. Curtisii Reichb. f. in Gard. Chron. (1881) IL 102. — »Caule elongato, ad 75 cm alto, teretiusculo, sulcato, racemis crebris paucifloris, sepalo dorsali petalisque oblongis, obtuse acutatis, sepalis lateralibus oblongis, acutis, in mentum obtuse acutatum, ovarium pedicellatum non omnino aequans extensis, labello ligulato, acuto, utrinque an- gulato, basi dente depresso retuso retrorso, androclinio tridentato, filamento angusto, stelidiis angulatis depressis.« Südwestmalayische Provinz: Borneo (von Veitch eingeführt). Sect. 4. Ceratobium Lindl. Geratobium Lindl. in Journ. Linn. Soc. III. (l 859) 2 et 20 (ex D. bicaudato Reinw.). — Petala quam sepala semper angustiora et plus minus longiora, illa interdum ter supe- rantia, antennarum v. cornuum instar patentia. A. Minaoia. Petala quam sepala bis v. ter longiora erecta. a. Labellum simplex. Labellum e basi lineari spathulatum, a petalis paulum di- versum 247. D. Eoum. b. Labellum trilobum. a. Lobus intermedius transverse rhombeus v. quadratus. I. Lamellae v. carinae per discum 5 2 48. D. antennatum. II. Lamellae v. carinae per discum 2 (l minore inter- posita) 249. D. minax. ß. Lobus intermedius ovatus, acutus. I. Flores albi, sepala lateralia 2 cm, petala 3 cm longa. 250. D. tfAlbcrtisii. DendroLiuni. 139 IL Mores atro-fusci, sepala 3 cm (intermedium 2,5 cm) petala 3,5 — 4 cm longa 251. D. strebloceras. y. Lobus intermedius ellipticus v. oblongus. I. Folia bene longiora quam lata, oblonga, racemi breves, pauciflori, petala valde torta 252. D. stratiotes. II. Folia paulo longiora quam lata, elliptica; racemi longi multiflori, petala non torta 253. D. veratrifolium. B. Taurina. Petala quam sepala vix longiora v. utplurimum sesquilongiora. a. Labellum apice tantum trilobum. Carinae in disco 5 254. D. percnanthum. b. Labelli lobi laterales utrinque in lobulum parvum, obtusum reducti. a. Carinae in disco 3, mediana sublongior, mox evanida . 255. D. taurinum. ß. Carinae in disco 5, flores paulo minores quam in 255 . 255a. D. leporinum. c. Labelli lobi laterales trianguli, breves. a. Carinae in disco 3, mediana longior undulata . . . . 2 56. D. Burbidgei. ß. Ut praecedens, sed labellum antice omnino ecallosum . 257. D. antelope. d. Labelli lobi laterales conspicui, gynostemium amplectentes. — Species subdubia 258. D. Rumphianum. C. Piatyp etala. Petala sepala vix v. non excedentia, ligulata v. lanceolata v. oblonga, antice vix v. non dilatata. a. Racemi elongati, pluri-multiflori. a. Labellum trilobum. I. Petala obovata divergentia, lobus intermedius labelli obovatus, linea mediana labelli brevior quam laterales. 2 59. D. Cogniauxianum. II. Petala quam sepala subbreviora, lobus intermedius labelli ovatus, productus, lamella media longior quam laterales 259a. D. bandaensc. III. Petala late lineari-lanceolata, lobus intermedius labelli oblongus, obtuse acutatus 260. D. sylvanum. IV. Petala subspathulata erecta. \ . Lobus intermedius labelli orbicularis. Flores albi, amethystino-signati, 4 — 5 cm diam 261. D. AugustaeVictoriae. 2. Ut praecedens sed flores lutei, 7 — 8 cm diam.. . 262. D. Jennyannm. 3. Lobus intermedius labelli ovato-lanceolatus, acutus, flores 2 — 3 cm diam. viridi-lutei, labellum album. 263. D. affine, ß. Labellum simplex v. vix divisum. Lobi laterales et intermedius ovati, obtusi, islhmo sub- nullo vix sejuncti . .' 264. D. polycarpum. b. Racemi pauciflori. dt. Caules basi crassi, fere pseudobulbosi. I. Labellum indivisum. Petala obovato-oblonga, obtusa, plana 265. D. rigidifolium. II. Labellum trilobum. Petala ligulata, oblusiuscula 266. D. calophyllum. ß. Caules elongati, cylindracei v. fusiformes. I. Petala linearia, margine papulosa 2 67. D. bicaudatum. II. Petala latiora, margine glabra. Petala anguste cuneata, obovata 2 68. D. Rimannii. 1 40 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars i . III. Petala ligulata v. late lineari-oblonga, mentum brevis- simum, sacculatum; flores lutei. 1. Labellum antice obscure trilobum 269. D. montis Yulei. 2. Labellum manifeste trilobum 270. D. Giulianettii. D. Undulata. a. Sepala petalaque magnitudine non valde diversa quam maxime torta. a. Lamellae in disco labelli 7, flores luleo-brunnei . . . . 271. D. imdulatum. ß. Lamellae 2 sulcatae in disco, flores albi, multo minores quam in praecedente 272. D. vcmdiflorum. y. Lamellae in disco 3, omnia phylla quam maxime tortuosa, intricata 273. D. cincinnatwm. b. Petala sepala subduplo superantia, lamellae in disco 5 . . 274. D. araehnanthe. Huc inserenda videtur species subdubia male descripta . 275. D. Chalmersii. E. Mirbeliana. Petala erecta sepala paulum superantia, rarius Ulis aequilonga. — Petala e basi lineari antice spathulata, quam sepala semper bene angustiora. a. Labelli lobi laterales denticulati. or. Carinae in labello 3, mediana apicem usque decurrens.. 276. D. Mirbelianum. ß. Carinae in labello 3, medio in disco paulo altiores, cito decrescentes ; flores albi 277. D. macrantkum. y. Carinae in labello 3, antice elatae, subito abruptae. I. Flores expansi 4,5 — 5 cm diam. luteo-brunnei, lobus intermedius labelli lanceolatus 278. D. prionochilum. II. Ut praecedens sed flores minores, 3 cm diam. lobus intermedius oblongus 279. D. robustum. III. Labelli carinae ut in praecedente, lobus intermedius orbicularis; planta maxima 280. D. imperatrix. IV. Flores ut in praecedente, sed planta multo minor, lobus intermedius ellipticus 2 8 1 . D. lineale. ö. Carinae 3 in disco subaequilongae, lobus intermedius la- belli abbreviatus, antice fimbriatus 282. D. venustum. b. Labelli lobi laterales integri. cc. Labellum obscure trilobum. Lobus intermedius minutus, a lateralibus vix se- junctus 2 83. D. Tofftii. ß. Labellum manifeste trilobum. I. Lobus intermedius spathulatus, obcordatus 284. D. Gouldii. II. Lobus intermedius late ovatus v. triangulus, acutus. { . Flores fusci v. castanei, sepala petalaque obtusius- cula, labelli discus luteus 285. D. Johannis. 2. Flores viridi-flavi, fusco-striati 2 85 a. D. trilameUatum. III. Lobus intermedius oblongus, acutatus 286. D. Rosetibergii. IV. Lobus intermedius lanceolatus 'ZSl.D.m-achnostachyum. V. Lobus intermedius deltoideus 2 88. D. Odoardi. [Species IV et V floribus maximis eximiae.] VI. Ut praecedens, sed sepala petalaque apicem versus le- viter torta, lamellulae in disco labelli 5 288 a. D. fuscum. 247. D. Eoum Ridley in Journ. Linn. Soc. XXXII. (1896) 261. — Caules 60 cm alti, 3 — 4 mm crassi, canaliculati, purpurascentes, pluriarticulati, internodia 2,5 cm longa. Dendrobium. 141 Folia — ?. Racemi breves, 6 — 7 mm longi, biflori, bracteae minutae, ovalae. Flores magni, pedicelli 2 cm longi. Sepalum dorsale oblongo-ovatum, obtusum, lateralia antice aequalia, postice mentum fere ter longius, leviter arcuatum, subacutum formantia. Petala quam sepala multo longiora latioraque (supra seil.), obovato-obtusa. Labellum petalis aequilongum, e basi angusta canaliculata dilatatum, dente brevi retrorso in ima basi, antice oblongum, rotundatum, apice ipso emarginatum, lineae 3 elevatiores per discum. Gynostemium supra valde incrassatum, pede longo canaliculato , stelidia brevia acuta, stigma profundum, margine incrassatum. — Flores pulchri, rosei, labellum album, lineis violaceis 3 in disco decorum, sepalum dorsale 1,2 cm longum, 6 mm latum, lateralia 3,3 cm longa, petala et labellum etiam longiora. — Mihi non visum, ex Ridley. An eadem species ac praecedens? Hinterindisch-ostasiatische Provinz: Siam, Kopah (Curtis). 248. D. antennatum Lindl. in Hook. Lond. Journ. Bot. II. (1843) 236; Bentham, Voy. »Sulphur« t. 59; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. 298; J. J. Smith in Nova Guin. VIII. T. 1. 66. — Caules aggregati, basi fusiformes supra attenuati, cylindracei, sicci profunde sulcati, nitidi, pluriarticulati, foliosi, 20 — 30 cm alti. Folia lanceolata, acuminata, supra inaequali- biloba, 6 — 12 cm longa, 1 — 3,5 cm lata. Racemi I — 2 ex axilla quadam superiore Orientes, 10 — 16 cm longi, interdum cauli ipsi aequilongi, bracteae minutis- simae, pedicelli tenues, 1,5 — 2,5 cm longi, apice curvati. Sepalum dorsale lanceolatum, acutum, lateralia triangula, acuta, postice mentum subineurvum, acutum, extinetoriiforme formantia. Petala linearia, quam sepala bis v. ter longiora, reflexa, plerumque semitorta. Labelli lobi laterales oblongi, obtusi, intermedius toto ambitu rhombeus, acuminatus, margine leviter crispulus, lamellae per discum parallelae 5, quarum mediana per totum labellum ubique eadem altitudine, laterales basin versus, extremae in utraque parte apicem versus in cristas auetae sunt, venae totius labelli incrassatae. Gynostemium pro flore altum, androclinium profundum, margine dentatum, fovea stigmatica margine prosiliente instrueta. — Flores albidi (?), sepalum dorsale 2 cm, lateralia 2,5 cm longa, 7 mm lata, petala 4 — 5 cm longa, 1 mm lata, labellum 2 — 2,3 cm longum, medio 7 — 8 mm latum. Papuanische Provinz: Neu-Guinea (Hinds!); towards Owen Stanley Range (Goldie!); Cloudy Mts. (Rev. Chalmers u. Cpt. Bridge!); Bentley Bay (Command. Ross!); ohne Standort (Forbes!, W. Anderson!). — Kaiser Wilhelms Land (Micholitz!). — Neu Lauenburg [Duke of Yorks Isl.] (Micholitz!). — Neu Mecklenburg (Micholitz!). 249. D. minax Reichb. f. Xen. Orch. IL (1868) 129 t. 145. — D. Eumphianum J. J. Smith, Orch. Ambon (1905) 57 (non Teijsm. et Binnend.). — Angraecum flavum sextum moschatum Rumphius Herb. Amboin. VI. 102. — Caules elongati fusiformes, ad 30 cm alti, 6 — 8 mm crassi, pauci- pluri-articulati ( — 15), internodia mediana 2,5 — 4 cm longa, infima et praesertim suprema multo breviora. Folia in superiore parte caulis ad 6 cuneato-ligulata, inaequaliter obtusata, altero latere acuta, ad 1 0 cm longa, ad 2 cm lata. Racemi paueiflori (3 v. ultra), folia subaequantes, bracteae sub- nullae, ovarium cum pedicello valde curvatum 2,5 cm longum. Sepalum dorsale ovato- triangulum, acutum, lateralia late triangula, acuta, mentum leviter antrorsum, acutum, cum ovario angulum rectum formantia. Petala linearia, acuta, semitorta, plus duplo longiora. Labellum brevi-unguiculatum , auriculatum, lobi laterales semiobovato-trianguli, angulo externo obtuso, lobus intermedius transversus, rectangulus, expansus lobos laterales utrinque latitudine aequans, antice in apiculum triangulum produetus, carinae 2 ex ipsa basi antice altiores, rotundatae, interposita carinula tertia breviore, latiore in lobum intermedium decurrente. Stelidia serrulata, filamentum breve. — Flores pulchri, sepala petalaque viridi-rosea, intensius striata, labellum intensius purpureo-lineatum, sepala 2,5 — 2,8 cm longa, lateralia cum mento fere 2 cm lata, petala ad 5 cm longa, 3 mm lata, labellum ad 3 cm longum, lobus intermedius expansus 2 cm latus. — Junio. — Fig. 1 0 B—D. 142 Fr- Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1. Centromalayische Provinz: Amboina. (Doleschall!). — Specim. unic. in Mus. Caesar. Vindobonensi. — Hila (Treub); Molukken, Celebes (nach Smith). — Ex. sp. cult. ex Horto Bogoriensi n. 59!. 250. D. d'Albertisii Reichb. f. in Gard. Chron. (1878) I. 366; Bailey in Queensl. Agricult. Journ. III. pt. 2. (1898) reimpr. 6; J. J. Smith in Nova Guin. VIII. T. 1. 67. ■ — Caules dense fasciculati, massas ponderosas in arboribus formanles, 15 — 30 cm alti v. altiores, basin versus crassiores, obscure quadranguli, supra attenuati v. paulum applanati, foliosi. Folia lanceolata, crassiuscula, inferiora 7 — 10 cm longa, superiora bene minora, 2 — 3 cm longa, oblongo-lanceolata. Racemi numerosi ex axillis foliorum inferiorum Orientes, bracteolis 2 v. 3 inanibus vestiti, pedicelli cum ovariis 2,5 — 3 cm longi. Sepalum dorsale lanceolatum, obtuse acutatum, leviter tortum, lateralia triangula, antice semilanceolata, subfalcata, 5 7-nervia, mentum biapiculatum, extinctoriiforme, utrinque supra apices tumidum formantia. Petala antennata, erecta, linearia, apicem versus lanceolata, quam sepalum dorsale plus duplo longiora, apicem versus torta. Labellum paulum supra apicem pedi gynostemii adnatum, trilobum, lobi laterales erecti, trapezoidei, utroque angulo rotundati, lobus intermedius ovatus, acutus, lineae per discum 3, medio in disco in callos multo altiores auctae, apicem usque decurrentes, venulae radiantes, ramulosae in lobis lateralibus. Gynostemium pro genere longum, stelidia supra rotundata. — Flores albi, petalorum pars apicalis (torta) smaragdina, sepalum dorsale, 1,3 — 1,5 cm, lateralia et labellum 2 cm longa, petala 3 cm longa, mentum 1 cm. — Fl. Septembri. Papuanische Provinz: Neu-Guinea. Ohne genaueren Standort (d'Albertis! in herb. Kew.); Holdicott Bay (nach Bailey); Merauke, auf Bäumen in Imperata - Feldern (Versteeg n. 1906); Dorf Korni bei Okaba (Branderhorst n. 83); zwischen der Geelvink Bay und d. Maccluer Golf (v. d. Berger) — Aru-Inseln (van Kampen) — Nach Smith. Nota. Ex ill. J. J. Smith, qui raultas species hujus sectionis vivas observavit, D. d'Alber- tisii diversum est ab aliis, praesertim a D. antennato, caulibus brevioribus crassioribus et habitu robustiore, floribus contra angustioribus, sepalo dorsali oblique revoluto, mento crassiore, petalis brevioribus; crescere porro dicitur locis radiis solis magis expositis. — Addit attamen saepius specimina praestare, de quibus dubiura sit, an ad D. antennaium aut ad D. d'Albertisii ponenda sint. Quac si recta sint observata. aut hybridas formas naturales habemus aut, quod mihi quidem probabilius videtur, speciem unicam, quae pro loci ratione (an soli expositus an plus minus umbrosus) vario modo crescere solet. Cum non dubitandum sit, quin cl. J. J. Smith recte observaverit, eo magis dolendum est, quod hanc ultimam conclusionem non effecerit. 251. D. strebloceras Reichb. f. in Gard. Chron. (1886) I. 266 et (1887)1. 140, in Lindenia III. 59 t. 124. — Caules elongato-fusiformes v. cylindracei, ad 30 cm alti, medio 1 — 2,5 cm crassi, pauciarticulati, internodia mediana 2,5 — 4 cm longa. Folia in suprema parte caulium pauca, oblonga v. oblongo-lanceolata, obtusa, subbilobula, ad 8 cm longa, 2 — 2,5 cm lata, crassiuscula. Racemi ex axillis medianis ad 1 2 cm longi, tenues, pauciflori- (2 — 3), bracteae minutae, fere subnullae, pedicelli cum ovariis tenuibus, albis 2 — 2,5 cm longi, supra curvati. Sepala antice late linearia, acuminata, si mavis anguste triangula, torta, lateralia mentum semiclausum, anguste triangulum formantia. Petala duplo longiora, anguste linearia, apice ipso obtusa, sesqui -v. bis torta. Labelli lobi laterales subrhombei v. oblique quadrati, angulo exteriore obtusi, isthmus brevis, lobus intermedius ovato-lriangulus, acutus, auriculae lamelliformes, parvae 2 in basi, carinae a basi in apicem disci 5, externae in isthmo lobi intermedii angulato-abruptae, 3 interiores, quarum mediana longior, in disco lobi intermedii angulato-abruptae, stelidia obtusa. — Flores atro-fusci, sepalum 2,5 cm longum, lateralia 3 cm, basi 1 cm lata, petala 3,5 — 4 cm longa, 2 mm lala, labellum ab ipsa basi fere 3 cm longum, expansum 1,8 cm latum, lobus intermedius cum isthmo 1,5 cm longus 1 cm latus. Var. Rossianum Reichb. f. in Gard. Chron. (1888) I. 72 et in Lindenia III. 1. c. — Differt floribus albis, petalis viridulis, labello sepalisque demum flavescentibus. Südwestmalayische Provinz: Sunda-Inseln (Eingeführt von Linden). — Exam. VIT. Cult. Dendrobiuni Fig. 10. A Dendrobium taurinum Lindl. Folium et flos (magn. nat.). — BD. minax Reichb. f. Pars caulis. G Flos. D Labellum (magn. nat.). — ED. Mirbelianum Gaud. Labellum (auctura). — FD. veratrifolium Lindl. Labellum (auctum). — Q—O D. bursigerum Lindl. 0 Pars caulis. H Inflorescentia (magn. nat.). J Flos. K Labellum a dorso, L idem a fronte visum. M Gyno- steminum a latere, N idem a fronte. 0. Antbera. (Omnia aucta.) (Icon origin.) 144 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1. 252. D. stratiotes Reichb. f. in Gard. Chron. (1886) I. 266 et II. 177 Fig. 34; Illustr. hortic. XXXIV. (1886) 109 t. 602; Lindenia I. (1885—6) 91 t. 43; Orchi- dophile (1886) 264 c. tab.; Journ. Horticult. (1888) XVI. 61 Fig. 9; Veitch, Man. Dendr. 75; Williams, Orch, Grow. Man. 7. ed. 362?; Gard. Chron. (1902) 1.90 fig. 30. — Caules elongato-fusiformes, ad 60 cm alti v. ultra, medio 2 cm crassi, pluriarticulati, viridi-lutei, vaginae griseae quam internodia ad 3 cm longa paulo breviores. Folia oblonga, obtusa, coriacea, ad 8 cm longa, ad 2 cm lata. Racemi stricti, 8 — 12 cm longi, pauciflori (3 — 5), bracteae minutissimae. Sepalum dorsale ovato-triangulum, lateralia antice subsimilia, postice in mentum recurvum, extinctoriiforme, vix semilongum producta, omnia apice reflexa. Petala plus duplo longiora, acuta, bis torta, cornuum instar erecta, parallela. Labelli lobi laterales semiobovati v. obscure rhombei, antice rotundati, lobus intermedius late ovatus v. ellipticus, acutus, carinae per discum 3, antice abruptae. Gynostemium supra utrinque rectangulum. — Sepala petalaque alba, plus minus viridi-suffusa, labellum album, roseo-venosum et punctatum, fundus labelli viridi-luteus , sepalum dorsale 3,5 cm longum, lateralia (cum mento) 4,5 cm longa, omnia basi 1 cm lata, petala 6 cm longa, 2,5 mm lata, labellum 4 cm longum, ex- pansum 2 cm latum. Südwestmalayische Provinz: Sunda Inseln (von Linden eingeführt). — Exam. sp. cult. — Papuanische Provinz: Neu-Guinea? Nota. Nescio, an species in Gard. Chron. 1902 I. 90 in fig. 30 delineata re vera sit D. stratiotes Reichb. f. Descriptio nimium brevis tacet de forma peculiari labelli et icon formam praebet labelli, quam non vidimus in specie genuina. Si planta^in »Lindenia« depicta D. stra~ tiotes est, haec certe est di versa. 253. D. veratrifolium Lindl. in Hook. Lond. Journ. Rot. II. (1843) 236; Rentham in Rot. Sulphur t. 60; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. 297; J. J. Smith in Nova Guin. VIII. T. 1. 71; Miq. Fl. Ind. bat. III. 644. — D. validum Schlechter in Schum. et Lauterb. Nachtr. Fl. Deutsch. Schutzgeb. (1905) 165. — Planta valida elata, caulis metralis v. ultra, 1 cm crassa v. infra crassior, foliosus. Folia oblonga, elliptica, apice rotundata, ad 1 2 cm longa, ad 8 cm lata, crassa, coriacea. Racemi 3 — 4 in summitate caulis, 30 — 50 cm longi, parte superiore tantum floriferi, multiflori, laxiflori v. densiflori, vaginae 3 — 4 breves in scapo infra flores, bracteae minutae reflexae. Sepalum dorsale lanceolatum, acuminatum, lateralia triangula, acuminata, mentum curvulum, acutum formantia, omnia undulata. Petala haud plane duplo longiora, non torta, e basi lineari spathulata, rotundata. Labellum totu ambitu oblongum, lobi laterales semiobovati, antice apice rotundati, intermedius oblongus, obtuse acutatus, undulatus, quam labellum subsemi- longus, carinae per discum 3, addita basin versus 1 utrinque mox evanida, 3 medianae antice in lamellulas (quarum mediana major) obtusas auctae. Gynostemium sulcatum, stelidia rotundata, filamentum subulatum, incurvum. — Flores pulchri, albi, sepala et labelli lobi laterales longitudinaliter (purpureo-?)-striati, lobus intermedius reticulato- venosus, sepala 2 cm longa, mentum 8 — 10 mm longum, petala 2,8 — 3 cm longa, antice 5 mm lata, labellum cum parte basilari lineari in mento occultato 2,5 cm longum, inter lobos laterales 1,3 cm latum, lobus intermedius 6 — 7 mm latus. — Junio — Octo- brem. — Fig. IOjP. Papuanische Provinz: Neu-Guinea. Ohne genauen Standort (Hinds!). — Kaiser Wilhelmsland, Hatzfeldhafen (Hollrung n. 348!). — Neu-Mecklenburg. Am Strande bei Silum und Kanebo (Schlechter n. 14 622!); Insel Tamara (Schlechter n. 13 672!). Nota. Cum hac specie infeliciter confuderunt D. Augustae Yictoriae Kränzl. viri doctis- simi Indicis Kewensis in Suppl. I. (1906) 499, quos secutus est 1. s. c. J. J. Smith. 254. D. percnanthum Reichb. f. in Gard. Chron. (1886) II. 70 et in Lindenia II. (1886) 28. — »Caule elongato, valido, nitido, bambusaceo, inferne sulcato, foliis — ?, racemis superne crebris, multifloris, bracteis minutis, ovariis pedicellatis gracilibus. Sepalis triangulis, mento lateralium obtusangulo, petalis linearibus, longioribus, reversis, labello ligulato, apice dilatato, trifido, lobis lateralibus semirhombeo-rotundatis, lobo inter- medio ovato, apiculato, carinis 5 longitudinalibus, nunc valde approximatis, lateralibus Dendrobium. 145 in disco lobi intermedii bifidis, gynostemio trigono, supeme dilatato, androclinio pluri- dentato. — Sepala petalaque sulphurea, labellum album, lobus intennedius et margo lutei, carinae brunneae, partim purpureae. « Centromalayische Provinz: Molukken (von Linden eingeführt). Nota. Reichenbachius comparat labellum antice tantum in lobulos 3 divisum cum illo Epidcndri glatici Lindl. — Nomen specificum sumpsit autor a labello fusco-carinato, neqxvög enim significat >fuscum«. Ex descriptione flores iisdem coloribus gaudent quibus ceterae species sectionis. 255. D. taurinum Lindl. in Bot. Reg. (1843) t. 28; (1844) Mise. 62; Paxt. Mag. Botan. X. (1843) 143, 217 c. flg.; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. (1861) 298; Fl. d. serr. t. 1904; Jardin (1892) t. 103; Lindenia XIII. t. 621; Gard. Chron. (1902) I. 90 c. xyl. ; Blanco, Fl. Filip. ed. 3. DL t. 429; Veitch, Man. Dendrob. 78; Williams, Orch. Grow. Man. 7. ed. 364; Orchidophile XH. 37; Rolfe, Orch. Rev. V. (1897) 304 (var. amboinense)] Arnes, Orchidac. I. 90 et II. 187. — Caules cylindracei, erecti, I — l,20malli, 2 — 2,5 cm crassi, foliosi. Folia oblonga ellipticave, minora suborbicu- laria, apice rotundata v. subbiloba, coriacea, crassa, semiamplexicaulia, ad 1 5 cm longa, ad 6 cm lata. Racemi ex axillis superioribus, 2 0 — 4 5 cm longi, erecti, leviter fracti- flexi, multiflori, bracteae minutissimae , triangulae. Flores magni, pedicelli cum ovariis 5 cm longi. Sepalum dorsale ovato-triangulum, acuminatum, lateralia triangula, acuminata, mentum clausum, obtusum, produetum formantia, quam dorsale latiora. Petala paulum longiora, late linearia, obtuse acutata, semel torta. Labellum toto ambitu ellipticum, subin- tegrum, antice tantum trilobum, lobi laterales vix a lamina sejuneti, in dentem obtusum (utrinque) redueti, intermedius late transverse ellipticus, apiculatus, crispatus, lineae per discum elevatulae 3, mediana paulum longior. — Sepalum dorsale 3 cm, lateralia 4 cm longa, dorsale basi 9 mm, lateralia 1,7 cm lata, mentum I cm longum, petala 3,8 cm longa, 5 mm lata, labellum 3,5 cm longum, 2,5 cm latum, sepala alba, viridi- suffusa, petala et labellum pallide rosea, intensius striata. — Floret a Decembri ad Martium. — Fig. 10^4. Var. amboinense Rolfe, Orcb. Review V. (1897) 304. — Differt a typo sepalis viridi-luteis, brunneo-suffusis , petalis intense brunneo-purpureis, labelli lobis lateralibus cupreo-purpureis, intermedio viridi-luteo. Provinz der Philippinen: Luzon (Cuming!, Ramos n. 2018!, Loher n. 480! u. 48 1!). — Mindanao, Davao (Black ohne n. !, Copeland n. 505!). — Ilo-Ilo (Everett n. 1206!). — Die Varietät amboinense von D. Burne entdeckt. 255a. D. leporinum J. J. Smith in Nova Guin. VIII. T. 1. 68 t. XXIV, flg. 75. — Rhizoma repens, breve, viride, 6 — 10 mm crassum. Caules 3 — 5 cm inter se distantes, erecti, rigidi, obtuse quadranguli, supeme subteretes v. transsecti subelliptici, deinde attenuati, 30 — 85 cm longi, 7 — 10 mm crassi, multiarticulati, internodia 2,5 — 3,5 cm longa. Folia ovato-oblonga v. ovata, inaequaliter obtuse bidentata, coneava, carnosa, nitida, 7 — 7,5 cm longa, 2,5 — 4 cm lata, supra decrescentia, vaginae tubulosae internodia aequantes. Racemi ex axillis superioribus pauciflori (4 — 6) ad 13 cm longi, pedunculus bracteolis quibusdam inanibus tubulosis vestitus, bracteae floriferae aequales, rhachis fracti- flexa. Flores 3,6 cm diam. 5,5 — 6 cm longi. Sepalum dorsale oblique revolutum, ovato-triangulum, acuminatum, apice acutatum, album, leviter purpureo-suffusum, 2,7 cm longum, basi 1 cm latum. Sepala lateralia mentum reversum, rectum, conicum, apice attenuatum formantia, patenüssima, recurva, oblique triangula, acuminata, subundulata, circ. 2,8 cm longa, usque ad apicem menti 3,5 cm longa, basi 1,4 cm lata, margine antico menti brevi (5 mm), connato. Petala recurva, reeta, linearia, apicem versus paulum dilatata, torta, carnosula, nitida, purpurea, 3,5 — 4 cm longa. Labellum ex ungue lineari valde dilatatum, basi cum pede gynostemii partim connatum, lobi laterales oblique oblongi v. trianguli, antrorsi, erecti, apice rotundati, lobus intermedius late ovato- orbicularis, acutus, mucronulatus. lamellae per discum 5, laterales quaeque breviores, crassiusculae, ex ipsa basi fere in medium discum lobi intermedii decurrentes, lobi la- terales virescentes, extus et margine purpureo-notati, lobus intermedius viridi-albus, A. Engler, Das Pflanzenreich. IV. (Kmbryophyta siphonogama) 50. 4 0 146 Fr- Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1. nervis 3 medianis et crebris lateralibus ramosis purpureis decorus. Gynostemium fere 1 cm longum, crassum, dorso carinatum, viridi-album, anthera papulosa, truncata, pes gynostemii et mentum 1,5 cm longa. Papuanische Provinz: Niederl. Neu -Guinea; ohne genauen Standort. — Ex J. J. Smith. 256. D. Burbidgei Keichb. f. in Gard. Chron. (4 878) II. 300. — Caulis certe ela- tus, foliosus. Folia oblonga, acuta. Racemi pluriflori, porrecti. Sepalum dorsale longe ligulatum v. e basi paulo latiore lineare, obtusum, sepala lateralia triangula, acuminata, mentum extinctoriiforme, acutum, ipsis semilongum formantia. Petala antennata, linearia apicem versus paulum dilatata, acuta, quam sepalum dorsale sesquilongiora, quam lateralia vix longiora. Labellum e basi angusta cuneatum, lobi laterales trianguli dimidiati, lobus intermedius sinu perangusto a lateralibus divisus, transverse oblongus v. rectangulus, medius in apiculum triangulum productus, lineae elevatae per discum 3, quarum inter- media longior, antice plus minus undulatae. Gynostemium pro flore longiusculum ; ste- lidia et filamentum obtusa. — Flores luteoli, labellum verosimiliter albidum. Südwestmalayische Provinz: Sunda-Inseln, Borneo(?) (Burbidgei). Nota. Differt a D. minace Reichb. f. cui proximum, floribus minoribus luteolis neque purpurascentibus. 257. D. antelope Reichb. f. in Gard. Chron. (1883) I. 656. — Caules ad 30 cm alti. Folia — ? Racemi quinqueflori, (fortasse pluriflori). Sepalum dorsale late lineari- ligulatum, acutum, lateralia antice aequalia, postice mentum obtusangulum formantia. Petala longiora, late lineari-ligulata, acuta, erecta, basi semel torta. Labellum trilobum, lobi laterales rhombei, intermedius brevissimus, transverse quadrato-oblongus, apiculatus, linea disci inter lobos laterales ante et supra isthmum angulata, incrassata, antrorsum evanescens v. descendens. — Flores Ulis D. Burbidgei Reichb. f. comparandi, luteoli, petala brunnea, luteo-marginata , labellum album, purpureo-lineatum et signatum. — Mihi non visum. Centromalayische Provinz: Molukken. Genauerer Standort unbekannt (ein- geführt von Veitch). Nota. Differt a ceteris > Antenniferis*. lobo mcdiano labelli brevissimo a D. Burbidgei disco labelli antice ecalloso et linea antice cornuta (quam habemus in D. Burbidgei, omnino deflciente. 258. D. Rumphianum Teijsm. et Binnend. in Tijdschr. Nederl. Ind. XXIV. (1862) 317. — Caule erecto, basi incrassato, 50 cm longo, foliis bifariis, coriaceis, inaequalibus, attenuatis, obtusiusculis, 8 cm longis, 2,5 cm latis, racemis 1- v. bifloris, subterminalibus, sepalis lanceolatis, acuminatis, margine apiceque incrassatis, mucronato-apiculatis, tortilibus, labello unguiculato, intus concavo, limbo dilatato, apiculato, ad medium incrassato, bi- sulcato-lineato, in carinam excurrente, lobis lateralibus gynostemium, apice bicornutum amplectentibus. — Sepala flava, 2 cm longa, petala 3,5 cm longa fusca, labellum 3 cm longum, 1,5 cm latum limbus albus, purpureo-lineatus, lobi laterales viridiusculi fusco- lineati. Centromalayische Provinz: Molukken (Teijsmann). — Mihi non visum. Nota. An baec species eadem sit, quam Rumphius in Herb. Amboinensi VI. 102 descrip- serit sub nomine »Angraeco sexto moschato sive odorato« ut v. v. cl. cl. Teijsmann et Binnen- dijk suspicantur, valde dubium mihi videtur. 259. D. Cogniauxianum Kränzl. in Engl. Bot. Jahrb. XIII. (1891) 281. — Caulium partes, quae adsunt, (superiores) 30 — 40 cm longae. Folia 2, quae adsunt, oblonga, obtusa, apice biloba, ad 7 cm longa, ad 2 cm lata. Racemi multiflori, bracteae lineares, quam Ovaria multo breviores, pedicelli cum ovariis 4,5 cm longi. Sepala linearia, acuta, lateralia in mentum haud longum elongata. Petala i/3 ad i/i longiora obovato-spathu- lata, obtusissima, alarum instar divergentia, non undulata. Labellum toto ambitu oblongum, lobi laterales medium usque totius labelli porrigentes, antice retusi, utrinque et antice serrulato-dentali, lobus intermedius obovato-oblongus, antice obtusus, emar- ginatus, medio apiculatus, margine valde undulatus, lineae in disco a basi apicem fere Dendrobium. 147 usque i. c. in medium lobum intermedium decurrentes, antice in callos 2 auctae, inter- posita linea breviore, antice in callum altiorem, abruptum exeunte. Gynostemium breve dorso manifeste carinatum, filamento lineari terminatum, stelidia obtusa. — Flores pallide lutei, fere 4 cm diam., sepala petalaque 2. v. 2,3 cm longa, 3 — 5 mm lata, labellum medio fere I cm latum, aequilongum v. vix brevius, album, lineis 3 supeme lilacinis decorum, gynostemium cum pede 3 cm longum. Papuanische Provinz: Neu-Guinea. Finschhafen. — Bismarck-Archipel. Epiphy- tisch auf Küstenbäumen. Nota. Affine D. Mirbeliano Gaud., a quo differt floribus majoribus, lobulis labelli latera- libus antice denticulatis, lobo intermcdio perbrevi, emarginato (non lanceolato), lineis labelli in callum elevatis. 259a. D. bandaense Schlechter in Bull. Herb. Boiss. 2. Ser. VI. (1906) 453. — Terrestre, radicibus elongatis. Caules cylindracei, sulcati, inferne vaginis tecti, in dimidio superiore foliati, 35 — 50 cm alti. Folia oblonga v. elliptica, obtusa, inaequali-biloba, coriacea, 7 — M cm longa, 2 — 3,7 cm lata. Bacemi quam folia multoties longiores, 10 — 20-flori, pedunculi basi et flores usque vaginulis vestiti, bracteae ovatae, acutae v. acuminatae, quam pedicelli cum ovariis breviores. Sepala lanceolata, acuminata v. acuta, lateralia mentum conicum formantia. Petala obliqua, ligulata, sepalis fere aequilonga, in dimidio superiore paulum dilatata, obtusa. Labellum e basi cuneata trilobum, sepalis aequilongum, lobi laterales oblique oblongi, obtusi, lobus intermedius longior ovatus, acutus, margine undulalus, lineae 2 elevatae ex ipsa basi in basin lobi intermedii de- currentes et apice confluentes, tertia mediana breviore interposita. Gynostemium breve, in dorso apiculatum, anthera antice glabra. — Flores Ulis D. taurini fere aequimagni, sepala lateralia et labellum 2 cm longa, mentum 1 cm longum. Sepala petalaque viridi-lutea, brunneo-venosa, labellum album, cristis luteis signatum. — Fl. Octobri. Centromalayische Provinz: Banda-Archipel. Zwischen Lava-Geröll auf dem Gunong Api (Schlechter n. 13 661). — Mihi non visum. Nota. D. iaurino Lindl. affine, differt praecipue petalis quam sepalum dorsale brevioribus et colore florum. 260. D. sylvanum Beichb. f. in LinnaeaXLI. (1877) 91; Kränzl. in Engl. Bot. Jahrb. XXV. (1895) 605. — Caulis lignosus, erectus, 50 cm altus v. altior, basi 1 cm crassus, foliosus, leviter fractiflexus, vaginae foliorum aretae 3 — 3,5 cm longae, laminae oblongae, obtusae, biapiculatae, apiculo ineurvo ad 1 0 cm longae, 3 cm latae, crassae, coriaceae. Racemi singuli (an semper?) elongati, tenues, multiflori, satis laxiflori, ad 40 cm longi, bracteae minutae, oblongo-lanceolatae, acutae, inferiores reflexae, 5 mm longae, Ovaria cum pedicellis tenuibus 2,5 — 3 cm longa. Sepala ligulata v. oblongo-lanceolata, acuta, lateralia mentum extinetoriiforme, apice obtusum, leviter recurvum, antice apertum for- mantia. Petala sublongiora, lineari-lanceolata, obtuse acutata. Labellum angustum, lobi laterales marginem basilarem labelli formantes, pars libera antica brevi-rotundata, lobus intermedius oblongus, obtuse acutatus, margine undulatus, carinae per discum 3 a basi in medium lobi intermedii ibique in lamellulas (quarum intermedia altior) elevatas subito desinentes, ante apicem leviter serrulatae, carinula multo humiliore anteposita ad apicem lobi intermedii. Gynostemii stelidia obtuse bidentata, filamentum subulatum. — Flores luteoli, sepala lateralia 2,5 cm longa, intermedium 1,8 cm longum, omnia 3 mm lata, petala 2 — 2,2 cm longa, vix 2 mm lata, labellum 2 cm longum, antice 3 mm latum. — Martio. Araucarien-Provinz: Neu-Caledonien (Vieillard nach Beichb. f.). — Melane- sische Provinz: Samoa-Inseln : Upolu, bei Apia, besonders im Küstengebiet auf Ino- carpus u. Gasuarina (Beinecke n. 231 !). Nota. Optime Reichenbachius dixit, flores Ulis EiUophiae ensatae Lindl. esse comparandos. 261. D. AugU8tae-Victoriae Kränzl. in Gartenfl. (1894) 115. — Planta gigantea, caules 2 m alti v. imo altiores, 1,5 — 2 cm crassi, foliosi. Folia oblonga, obtusa, apice «ubemarginata, carnosula, 10 — 12,5 cm longa, 2,5 — 4 cm lata. Bacemi in superiore parte caulis 2 — 3 ad 40 cm longi, multiflori, satis densiflori, basi vaginis arete 1 48 Fr- Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars i . adpressis vestiti, bracteae minutissimae. Sepalum dorsale late lineare, obtusum, lateralia postice mentum brevissimum, extinctoriiforme, uncatum formantia, antice dorsali aequalia. Petala e basi angusta dilatata, spathulata, apice rotundata, quam sepala vix longiora. Labellum pedi gynostemii non in apice sed in tertia parte inferiore affixum, lobi la- terales late et irregulariter trianguli, margine leviter undulati repandive, apice externo obtuso, lobus intermedius minutus, orbicularis, margine energice undulatus (adeo, ut explanari nequeat), lineae elevatae per totam longitudinem labelli 3 decurrentes, ante apicem ipsum lobi intermedii in lamellulas breves, crispas, subito abruptas auctae, nervi loborum lateralium paulum elevati, plus minus anastomosantes. Gynostemii pars libera brevis, stelidia brevia, obtusa; anthera plana antice retusa. — Flores pulcherrimi albi, labellum purpureo-suffusum, lineis crebris intensioribus decorum, sepalum dorsale 2 cm, lateralia 2,5 cm longa, dorsale 4 mm, lateralia basi 7 — 8 mm lata, petala 1,8 cm longa antice 4 — 5 mm lata, labellum 2,2 cm longum, inter lobos laterales 1,3 cm latum. Papuanische Provinz: Neu-Guinea. Kaiser Wilhelmsland; Berlin-Hafen (Kärn- bach, comm. W. Micholitz!). — Herb, propr. Nota. A D. imperatrice Kränz!, cui habitu similis differt racemis brevioribus magis densi- floris, floribus paulum majoribus intensius et purpureo-signatis et labelli indole. — In Indicis Kewensis supplemento I. (1906) 499 haec species infelicissime conjungitur cum D. veratrifolio a quo, ut de aliis characteribus taceam, primo aspectu petalis multo brevioribus et sepala vix excedentibus distinguitur. 262. D. Jennyanum Kränzl. in Gard. Chron. (1 896) II. 329. — Caules elati, 1,60 m adti et ultra, paulum supra basin incrassati, 2 — 3 cm crassi, foliosi. Folia oblonga, obtusa, pro plantae magnitudine parva, 10 — 12 cm longa, ad 6 cm lata. Racemi elongati, pluriflori, (25 — 30) laxiflori, bracteae minutae, quam Ovaria multo breviores, pedicelli 3 cm, Ovaria vix 5 mm longa. Sepalum dorsale ligulatum, acutum, lateralia triangula, acuta, in mentum obtusum, antice apertum producta, omnia a tertia parte antice revoluta. Petala e basi sensim dilatata, lineari-oblonga, apice acuta, quam sepala tertia longiora, semitorta. Labellum sepalis brevius, lobi laterales semiobovati, antice rotundati, explanati, lobus intermedius brevis, transverse oblongus, apiculatus, carinulae per discum 3, laterales mox desinentes, intermedia multo longior, totum labellum intus nervis trabeculatis anastomosantibus percursum. Stelidia brevia, anthera antice hyalino- pilosa. — Sepala 3 cm, petala 4 cm longa, antice 5 mm lata, labellum 3 cm longum, inter lobos laterales 1,8 cm latum, lobus intermedius 6 mm longus, expansus 1,2 cm latus. Flores extus lutei, intus coriaceo-brunnei, vernixii, carinae labelli basi violaceae antice albidae. Papuanische Provinz: Neu-Guinea? (Eingeführt v. Zollinger-Jenny, Zürich!). Nota. Habitu et statura cum D. undulalo comparandum, differt tarnen sepalis neque tortis neque undulatis sed omnino planis, petalis longioribus vix v. semitortis, lobo intermedio labelli multo minore. 263. D. affine Steudel, Nom. ed. 2. (1840) 489; Lindl. in Bot. Reg. XXIX. (l 843) Not. sub t. 28; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. (1861) 298. — D. bandaeme Schlechter in Bull. Herb. Boiss. 2. Ser. VI. (1906) 453. — Onychium affine Decne. in Nouv. Ann. Mus. Par. III. (1836) 365. — Terrestre. Rhizoma abbreviatum, vaginis vestitum. Radices longae, flexuosae. Caules cylindracei, sulcati, lucidi, infra vaginis amplexicaulibus vestiti, supra foliati. Folia oblonga v. oblongo-elliptica, obtuse biapiculata, coriacea, 7 — 11 cm longa, medio 2 — 3,7 cm lata. Racemi densiusculi, 10 — 20-flori, quam folia multo lon- giores, bracteae minutae, acutae v. acuminatae, quam Ovaria multo breviores. Sepala lanceolata acuta v. acuminata, mentum lateralium conicum. Petala sepalis subaequi- longa, ligulata, in dimidio superiore paulum dilatata, obtusa, (torta?). Labellum e basi cuneata trilobum, lobi laterales oblongi, obtusi, lobus intermedius ovato-oblongus, acutus, margine undulatus; lineae elevatulae e basi in basin lobii intermedii ibique confluentes, addita linea tertia paulum breviore per medium discum. Gynostemium breve, filamentum in apicem protractum, anthera cucullata, antice glabra. — Flores viridi-lutei, labellum album, lineae in disco luteae, sepala lateralia 2 cm longa, mentum 1 cm longum, pe- tala et labellum circ. 1 cm longa, pedicellus cum ovario 1 cm longus tenuis. — Octobri. Dendrobium. 149 Austromalayische Provinz: Banda- Archipel. Zwischen Lavageröll auf dem Gunong-Api (Schlechter n. 4 3 661). Nota. Suspicor, hanc plantam a cl. Schlechter accuratius descriptam, eandem esse, quam cl. Decaisne multis annis ante paucis verbis publici juris fecit. Conveniunt descriptiones in gravioribus florum characteribus et habitu generali, discrepant praecipue in apicibus foliorum, quae in specie Schlechteriana obtusiores esse videntur ; conveniunt porro loci natalitii. Coraparat Decaisne v. ill. plantam suam cum D. Mirbeliano, cl. Schlechter cum D. taurino, quae quidem inter se satis propinqua. Si recte judicaverim, pro planta male descripta, melius de- scriptam habemus, si non, D. bandaense Schlechter facile restituendum erit. 264. D. polycarpum Reichb. f. in Gard. Chron. (1883) II. 492. — »Caule tere- tiusculo, valido, elongato, ad 90 cm alto, vernixio, foliis adhuc incognitis, racemis plurifloris, mento acutangulo, sepalis ligulato-triangulis, petalis ligulato-spathulatis, longi- oribus, labello trilobo, lobis lateralibus semiovatis, antice angulatis, lobo mediano oblongo- triangulo, acuto, isthmo subnullo, a lobis lateralibus separato, carinis 5 parallelis longi- tudinalibus, venis loborum lateralium ramentaceo-carinatis, carinulis aliis libris spissis, androclinio paucidentato. < — Flores flavidi, lobi labelli laterales purpureo-marginati. Südwestmalayische Provinz: Sunda- Inseln. Genauer Standort unbekannt (Veitch). Nota. Est species sese fecundans; Reichenbachius 12 flores autogamia fertiles et 7 steriles observavit in uno eodemque racemo. Labellum ex descriptione subsimplex est, quod in speciebus hujus affinitatis rarius occurrere solet. 265. D. rigidifolium Rolfe in Kew Bulletin (1899) HO. — Gaules plus minus pseudobulbosi, crassiusculi, teretes, pauciarticulati et paucifolii, ad 22 cm alti, internodia 9 — 10 subaequilonga. Folia sessilia, ovata, obtusa, cartilaginea, coriacea, 2,5 — 4,5 cm longa, 3 cm lata. Racemi subterminales, 5 — 6 cm longi, vaginis tubulosis imbricatis in basi rhachidis obsiti, bracteae ovato-oblongae, obtusae, 10 — 12 mm longae, pedicelli cum ovariis 3 cm longi. Sepalum dorsale oblongum, brevi-cuspidatum, acuminatumve, sepala lateralia aequilonga, triangulo-falcata, acuta, carinata, mentum breve conicum, obtusum formantia. Petala obovato-oblonga, obtusa plana, sepalis aequilonga. Labellum integrum, ellipticum v. oblongum, obtusum, recurvum, margo utrinque erectus, paulum undulatus, discus in medio bicarinatus. — Flores conspicui, sepala petalaque |,f! cm longa, petala antice 8 — 9 mm lata, mentum 8 mm longum, labellum 1,2 — 1,5 cm longum ; de colore nil constat. Papuanische Provinz: Südosten von Neu-Guinea, Mt. Scratchley in 4100 m ü. d. M. (Giulianettü). Nota. Differt ab omnibus hujus sectionis statura compacta et quasi rudi, racemis brevi- bus folia vix superantibus, petalis sepala non superantibus, labello omnino simplice. 266. D. calophyllum Reichb. f. Xen. Örch. II. (1870) 167. — D. Mirbelianum J. J. Smith (non Gaudich.) in Orch. Ambon (1905) 56. — Pseudobulbi breves, supra atte- nuati ibique foliati. Folia ovalia, crassa, obtusa, nitida. Racemus ex axillis supremis 5 — 7,5 cm longus, pauciflorus ( — 7), flexuosus, bracteae triangulae, brevissimae. Sepala ligulata, obtusiuscula, firma, lateralia mentum breve, rectangulum formantia. Petala se- palo dorsali subaequalia, longiora, apicem versus dilatata, obtusa. Labellum e basi cuneata dilatatum, lobi laterales irregulariter rhombei, angulo externo obtusi, lobus intermedius bene longior, lamellulae carinaeve per discum 3 a basi medium in lobum intermediuin decurrentes ibique abruptae. Gynostemium breve, stelidia supra bidentata, fovea ad pedem gynostemii nulla, anthera antice velutina. — Sepala petalaque viridi- flava, basi brunneo-striata, labellum sordide album, venis violaceis in lobis lateralibus praeditum. De magnitudine nil profert aut. clariss. — Mihi non visa. Austromalayische Provinz: Timor, Amboina. Sammler unbekannt. Nota. Est planta a I). Mirbeliano Gaudich. quocum J. J. Smith illam confudit, toto coelo diveftsissima neque pseudobulbis neque foliis nitentibus et vix floribus cum illa com- parari potest. 267. D. bicaudatum Lindl. ex Reinw. in Journ. Linn. Soc. III. (1859) 20; Miq. Fl. Ind. Bat. III. 643; J. J. Smith in Fl. Buitenz. VI. 373. — Caules 30 — 50 cm alti, penduli, 150 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 4. basi 3 — 4 mm crassi. Folia disticha, ovata, suprema ovato-lanceolata, carnosula, acuta> 4 — 9 cm longa, 1,5 — 2,5 cm lata, quam internodia duplo longiora. Racemi complures e superiore parte caulis quam folia longiores, pauciflori (2 — 5), bracteae brevissimae. Sepalum dorsale ligulatum, acutum, lateralia mentum extinctoriiforme, apice obtusum, ipsis semilongum formantia, antice ovata, acuminata. Petala paulo longiora, e basi lineari paulum dilatata, lanceolata, acuta, paulum reflexa erectave, a medio apicem versus papillis carnosulis more Gypripedii venusti aliorumve instructa. Labellum sepalis aequilongum, lobi laterales rhombei, angulo exteriore rotundati, intermedius ab- breviatus, transverse rhombeus, antice in apiculum triangulum protractus, totum labellum intus lineis incrassatis anastomosantibus instructum, lamellae per discum 2, tertia bre- viore interposita in lobo intermedio, omnes 3 in cristas carnosas plus minus undulataa sensim desinentes, gynosteniii pars libera pro genere longa, dimidium labelli aequans, stelidia subulata, acuta. — Flores viridi-albi, purpureo-lineati, sepala lateralia 2 cm longa, petala 2,3 cm longa, sepalum dorsale et labellum 1,8 cm longa, illud inter lobos laterales et lobum intermedium expansum fere aequilatum. Capsulae 5 cm longae, 2 cm diametro. — Octobri. Centromalayische und südwestmalayische Provinz: Celebes. Tomohon (Sarrasin n. 422!, n. 555!). — Java (Reinwardt, nach Lindl.). Nota. Adest icon in herb. Lindley quae cum nostris speciminibus optime quadrat. 268. D. Rimannii Reichb. f. in Gard. Chron. (4 882) H. 680. — Caulibus cylin- draceis, multisulcatis, fusiformibus, superne foliosis, foliis coriaceis, oblongis Cattleyarum, racemo subterminali, sepalo dorsali lineari-ligulato acuto, lateralibus falcatis, petalis a basi cuneata spathulatis obtusis, labelli trilobi lobis lateralibus semiellipticis, lobo mediana oblorgo-ligulato, acuto, undulato, carinis 3 longitudinalibus elevaüs ante apicem desinen- tibus, nervatione totius floris multum reticulata. — Flores illos D. Mirbeliani var. speciosi Sm. bene evolutos aequantes i. e. 2,3 cm longi. — Mihi non visum, ex descr. autoris. Centromalayische Provinz: Molukken (Rimann). Nota. Et statura et habitu D. Mirbeliano Gaud. proximum, differt floribus rainoribus et magis retiner viis. 269. D. Montis Yulei Kränzl. n. sp. — Caules verosimiliter alti, crassi, lignosi, sub anthesi foliosi. Folia, superiora, quae adsunt late oblonga, obtusa, crassa, carnosa, complicata. Racemi ex axillis supremis basi paueivaginatis pauciflori, folia excedentes, bracteae late ovatae, acutae, quam ovaria apice curvata longe pedicellata vix semilongae, 1,5 cm longae. Sepalum dorsale lanceolatum, acutum, lateralia antice oblonga, acuta, postice mentum breve, rotundatum, obtusum formantia. Petala paulum longiora per duas tertias late linearia, antice dilatata, subrhombea, acuta, (sinuato-dentata? alci- cornia?). Labellum e basi excavata dilatatum, antice obscure trilobum, subrhombeum, acutum, lobi laterales vix divisi rotundati, lineae elevatae 3, e basi ipsa, ubi altiores> vix in medium discum decurrentes ibique paulum altiores, deinde subito abruptae. Gy- nostemii pars libera, perbrevis, supra retusa. — Flores lutei(?), sepalum dorsale 2,5 cm longum, 5 mm latum, lateralia 3,3 cm longa, medio 7 mm lata, petala 2,8 cm longa,, medium usque 4 mm, antice 7 — 8 mm lata, labellum 2,3 cm longum, antice 4,5 cm latum. Papuanische Provinz: Neu-Guinea. S. 0. der Insel, Mt. Yule (Sir William Mac Gregor!). Nota. Specialen meura praestat summitatem tanturn plantae, folia 2, racemum 7-florum; haec omnia optime exsiccata. Differt planta nostra, quae toto aspectu et habitu et floribus aequimagnis D. Mirbeliano certe similis, petalis non tortis antice sublatioribus, labello imper« fecte diviso, callis valde abbreviatis. Pars suprema caulis ab illa D. Mirbeliani vix discernenda, Afflnis est certe D. Rimannii Reichb. f. 270. D. Giulianettii F. M. Bailey in Queensl. Agric. Journ. III. (1898) 158. — Caules fasciculati, 60 — 90 cm alti, fusiformes, supra leviter compressi ibique purpureo-suffusi. Folia pauca ( — 4), oblonga, apice emarginata, ^Q — 1 2 cm longa, coriacea. Racemi ex axillis foliorum inferiorum, 15 — 22 cm longi, basi vaginis paucis vestiti, pauciflori Dendrobium. 151 ( — 6), pedicelli cum ovariis 2,5 — 4 cm longi. Sepala petalaque late linearia v. lineari- lanceolata, recta (non torta) recurva, mentum sepalorum lateralium sacculatum perbreve. Labellum vix aequilongum trilobum, lobi laterales erecti, gynostemium amplectentes in- cuivi, lobus intermedius ovatus, apiculatus, discus margine undulatus. Gynostemium lalissimum breve, pollinia magna antheram jam ante anthesin sublevantia. — Flores pallide brunnei striati, illis D. Mirbeliani Gaudich. comparandi. Sepalum dorsale 2,5 cm longum, lateralia 2,3 cm longa, 5 — 6 mm lata, mentum 2 mm longum, petala 3 cm longa, basi 3,5 antice quo latissima, 7 mm lata, labellum sepala lateralia aequans, omnia pallide brunnea, striis intensioribus decora, labellum intensius coloratum. Papuanische Provinz: Neu-Guinea. Holdicott-Bay (Bailey!). Nota. Autor, qui plantam detexit, monet omnes flores, quos in situ natalitio examina- verit, autogamos fuisse; incumbent enim massulae pollinis jam ante anthesin grandescentes foveae stigmaticae illique adhaerent. — Tota planta D. Mirbeliano Gaud. quam maxime affinis. 271. D. undulatum R. Br. Prodr. FI. Nov. Holl. (1810) 332; Lindl. Gen. et Sp. Orch. 87; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. (1861) 298; Id. Beiträge 47; F. Müll. Fragm. I. 87; Benth. Fl. austral. VI. 279; Fitzgerald, Austral. Orch. Vol. 2. Pt. II. t. 3; Bailey, Queensl. Fl. Pt. V. 1525. — D. discolor Lindl. Bot. Reg. 1841 t. 52. — Huc me judice D. Andersonianum Bail. in Queensl. Agric. Journ. IX. 142. — Caules basin versus fusi- formes, 100 — 120 cm alti, sulcati. Folia oblonga, obtusa, emarginata, disticha, sub anthesi persistentia, 6 — 10 cm longa, 3 — 4,5 cm lata, saepius leviter undulata v. apice recurva. Racemi pseudoterminales, 15 — 30 cm longi, pauci-pluriflori, bracteae minu- tissimae, lanceolatae, s. lineari-lanceolatae ; ovaria pedicellata 2 — 2,5 cm longa. Sepala petalaque linearia v. lineari-oblonga, obtusa, quam maxime torta et margine undulata; sepala lateralia mentum breve, rectum, obtusum, apertum formantia. Labelli brevioris lobi laterales satis magni, erecti, antice revoluti, semioblongi v. oblique rhombei, apice rotundati, lobus intermedius minor, triangulus, reflexus, acutus, lamellulae undulatae a basi labelli 7, quarum 5 elevatiores primum rectae, parallelae, medio in disco et apicem versus convergentes confluentes. Gynostemium latum ac longum, marginatum, filamen- tum breve, uncatum, obtusum. — Sepala petalaque brunnea, luteo-suffusa et marginata, sepalum dorsale 3,5 cm, lateralia et petala 2,5 — 2,8 cm longa, mentum 1 cm, labellum vix 2 cm longum. — Floret in Europa vere. Var. a. Ambril abium Reichb. f. Gard. Chron. (1878) I. 40. — Validissimum, la- belli laciniae laterales antice fimbriatae, mediana oblonga, obtusa cum apiculo. Sepala ochracea. Petala ejusdem coloris brunneo-nervosa et punctata. Labellum pallide sul- phureum, callo longitudinali albo, lateribus violaceo-lavatis. Gynostemium basi violaceo- purpureo-striatum. Var. ß. Broomfieldii Fitzg. Austr. Orch. II. pt. 3. tab. 4 et 5. — Differt a typo floribus luteis labelli lobo intermedio viridi; racemo multo longiore pendulo. Austromalayische Provinz: Queensland. Dort weit verbreitet und von allen Sammlern gefunden (Banks u. Solander, R. Brown!, A. Cunningham!, M'Gilli- vray!). Ebenso auf den Inseln unmittelbar an der Küste. Albany Isl. (Gregory!); Gurtis Isl. (Thozet); Cape York (Daemel); Rockingham Bay (Dallachy); Neu-Britannien (Parkinson!). — Ex Benth. I. c. — Die Diagnose nach frischem Material aus der Samm- lung des Prinzen Liechtenstein Eisgrub, Mähren. 272. D. vandiflorum Reichb. f. in Gard. Chron. II. (1882) 520. — De habitu nil profert autor clar. »Racemo laxifloro, sepalis petalisque ligulatis acutis undulatis tortis, labello pandurato, lobis lateralibus minoribus obtusangulis, isthmo recto, lobis anlicis (lobo intermedio igitur profunde bilobo) majusculis, profunde marginatis (sie!), carinis geminis sulcatis a basi in discum, mento sepalorum lateralium retrorso.« — Flores illis D. aggregati Roxb. similes, parvi, verosimiliter albi, labellum obscurius coloratum (viride?). — Mihi non visum. Papuanische Provinz: Neu-Guinea (Macfarlane, von Veitch eingeführt). 273. D. cincinnatum F. Müll, in Proceed. Roy. Soc. Queensland I. (188 4) HS; Kränzl. in Österr. Bot. Zeitsrhr. XLIV. ( 1 89 4) 255. — Caules graciles, tenues, pars 152 Fr. Kränzlin. — Orcliidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars \. quae adest 40 cm longa. Folia lineari-lanceolata , pergamenea, apice inaequali-biloba, lobulo longiore obtuso. Racemi pauciflori, 4 0 cm longi, bracteae minutae, lineares. Sepala ovata, acuminata, lateralia postice in mentum compressum, dolabriforme, antice per duas tertias apertum connata. Petala paulum minora quam sepalum dorsale, linearia, margine serrulata, his omnibus phyllis modo quam maxime phantastico tortis, reflexis margine undulatis. Labelli pandurati lobi laterales erecti, rhombei, angulo antico ro- tundati, lobus intermedius ex istbmo lineari subito dilatatus, transverse oblongus, margine adeo undulatus, ut explanari nequeat, lineae 3 elevatae, undulatae in disco, postice in processum solidum, curvatum productae, qui fere apicem menti attingit, additis lineis quibusdam tuberculorum minorum radiantibus, marginem lobi intermedii non attingen- tibus. Gynostemium antice sulcatum, marginatum, minutissime serrulatum, antheram et pollinia non vidi. — Flores 1,5 cm diam. , sepala petalaque lactea, labellum pallide luteum purpureo-venosum. — Fig. 9E — O. Papuanische Provinz: Neu-Guinea. Ohne genauen Standort. — Exam. specim. cult. authenticum autoris! Nota. Habitu D. Mohlianum Reichb. f. in memoriam revocat, florum strüctura nulli affine. 274. D. arachnanthe Kränzl. nov. sp. — Caulis validus, certe altissimus, sub- flexuosus, foliosus. Folia disticha, oblonga v. oblongo-lanceolata, coriacea, firma, apice acuta, leviter torta, vix bilobula. Racemi 60 — 70 cm longi, multiflori, laxiflori, bracteae parvae, triangulae, acutae, quam Ovaria pedicellata 5,5 cm longa multo breviores. Sepalum dorsale lineari-lanceolatum, acutum, lateralia mentum apertum breve extinctoriiforme acutum formantia, ceterum sensim angustata, triangula, acuminata. Petala fere duplo longiora, e basi lineari lanceolata, apice brevi-acutata, haec omnia vario modo undulata v. torta. Labellum quam sepala fere ter brevius, lobi laterales 3/s totius longitudinis aequantes, rhombei, angulo antico obtusi, lobus intermedius oblongus, obtuse acutatus, lineae elevatae v. cristae per discum 5, mediana antice longior, undulata, ante apicem desinens, laterales a basi ipsa Orientes, omnes argutae callum valde elevatum formantes. Stelidia obtusa, filamentum breve triangulum. — Flores certe speciosi. Sepalum dor- sale 2,5 cm longum, lateralia 4 cm, petala 4 — 5 cm longa, medio vix 5 mm lata, labellum 2,2 cm longum medio 4,5 cm latum. Papuanische Provinz: Kei-Inseln, Kei keteil a Tual (Beccari ohne n.!). Nota. Accedit characteribus plerisque ad D. undulatum R. Br. his omnibus quam maxime exultantibus, sunt enim sepala petalaque adeo mirum in modum undulata, ut nodum inextricabi- lam efficiant; gaudet ceterum planta nostra floribus multo majoribus. [Species dubia.] 275. D. Chalmersii F. Müll, in Wing, South Sc. Record H. (1882) 96. — Habitus et folia non nota. Racemi 8 — 10 cm longi, bracteae minutae, pedicelli cum ovariis floribus aequilongis v. sublongioribus. Sepala lanceolata, angustata, acuminata, lateralia mentum breve, obtusum formantia. Petala paulum minora, basi paulum denurrentia et pedi gynostemii affixa, his omnibus undulato-crispulis. Labellum quam sepala paulum longius, lobus intermedius subreniformis, quam labellum utrinque latior, undulato-cris- pulus, quam lobi laterales vix brevior, carinulae paulum elevatae per axin 3. — Flores ut videtur luteoli (ex Müller) illis D. Johannis Reichb. f. aequimagni 4 cm diam. Papuanische Provinz: Neu-Guinea. Südöstliche Halbinsel (Chalmers). Nota. Descriptio originaria auctoris e specimine imperfecto et ex floribus defloratis scripta quam maxima dubia est. Nescio an semper recte intellexerim beatum F. de Müller. — Differre dicitur species a D. undulato R. Br. et Johanni Reichb. f. quibus proxima , sepalis petalisquc magis acuminatis, petalis paulum dccurrentibus, labello longiore et lobo intermedio labelli latiore; racemis et ut videtur colore florum accedit ad D. Johannis. 276. D. Mirbelianum Gaud. in Freyc. Voy. (1826) 423 t. 38 (ic. non laud.); Lindl. in Lond. Journ. Rot. II. (1843) 235; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. 296; J. J. Smith, Orch. Amb. 56 et in Nova Guin. VIII. T. 1. 69. — D. prionochilum F. Müll. Dendrobium. \ 53 et Kränzl. in Österr. Bot. Zeitschr. XLIV. (4 89 4) 761. — Angrecum flavum septimum Rumph. Herb. Amb. VI. 102 t. 45 et? t. 46, fig. 2. — Caules elati 40—60 cm alti, basi teretes, supra ancipites, infra fere 1 cm crassi, lutei, nitidi, vaginae foliorum griseae, caulem arcte vestientes, infimae longae, totum intemodium fere occupantes, apice obtusae, 6upra decrescentes; vaginae foliorum ovato-oblongae, apice rotundatae, minute bilobulae, ad 9 cm longae, ad 3 cm latae, racemi 1 — 3 ex axillis superioribus, elongati, ad 36 cm longi, pluri-multiflori, bracteae minutissimae. Sepala ovato-lanceolata, acuta, lateralia mentum curvatum obtusum, apertum formantia. Petala e basi angusta valde dilatata, spathulata, apice rotundata, quam sepala sublongiora, labellum tolo ambitu ovato- lanceolatum, trilobum, lobi laterales semiobovato-oblongi, antice rotundati, minute denti- culati, lobus intermedius lanceolatus, margine undulatus, acutus, lineae per discum elevatae 3, plus minus undulatae, adjecta utrinque basin versus interdum una minore, linea intermedia a medio apicem fere usque lobi intermedii decurrens, longior et altior quam laterales; stelidia obscure bilobula, margo androclinii minutissime dentatus, fila- mentum subulatum. — Flores pallide lutei, sepala lateralia 2,5 cm, dorsale et petala 2 cm longa, sepala 7 mm, petala antice 8 mm lata, labellum 2,3 cm longum medio 1 cm latum. — Fig. 10E. Papuanische Provinz: Neu-Guinea, südöstlicher Teil, Dognira? (Copeland King!), Stirling Range (C. E. Kennedy!), zwischen Geelvink Bay u. Maccluer-Golf (W. den Berger). — Neu-Britannien (Parkinson!). 277. D. macranthum A. Rieh. Sert. Astrol. (1832) 15 t. 6; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. 297. — »Caule glabro 60 cm alto (*bipedali«) terete, articulato, foliis vagi- nantibus, ellipticis, apice oblique subbilobis, glaberrimis, 8 — 10 cm (»3 — 4 poll.«) longis 4 cm latis«. Racemi ad 30 cm longi, 6 — 9-flori, bracteae brevissimae, triangulae, pedi- celli cum ovariis ad 4 cm longi. Sepalum dorsale petalaque ereeta, hoc lineari-lanceo- latum acuminatum, illa linearia aequilonga, semel torta, sepala lateralia, falcata, deflexa, e basi triangula lineari-lanceolata, semitorta, mentum extinetoriiforme, rectum v. vix deflexum, quam pars antica semilongum. Labelli lobi laterales semiobovati, antice rotundati, margine erosuli, lobus intermedius oblongo-lanceolatus , margine undulatus, lineae elevatae per discum 3, medio in disco paulum altiores, deinde mox evanidae. Gynostemii pars libera perbrevis, stelidia uncinata, denticulata, filamentum satis longum, subulatum, anthera antice papulosa. — Flores certe albi, sepala petalaque 3 cm, labellum 2,5 cm longa, sepala lateralia basi 6 mm, dorsale vix 3 mm, petala vix 2 mm lata, labellum 2,7 cm longum, inter lobos laterales 1 cm latum. Melanesische Provinz: Königin Charlotte Inseln. Vanikoro (nach Richard). — Neue Hebriden (Roberts!). — Samoa (Whitmee n. 42!, Powell n. 356!). 278. D. prionochilum F. Müll, et Kränzl. in Österr. Bot. Zeitschr. XLIV. (1894) 161. — Caules mihi non visi ad 2 m alti esse dieuntur, foliosi. Racemi densiflori, multiflori, cum peduneulo ad 30 cm longi, bracteae minutae, ovatae, acutae, pellucidae, quam Ovaria multo breviores. Sepala linearia obtusa, lateralia basi paulum tantum dilatata et mentum breve formantia, margine leviter undulata, revoluta. Petala e basi late lineari dilatata: spathulata, apice rotundata, quam sepala longiora, basi semitorta. Labellum toto ambitu oblongum, lobi laterales semiobovati, dimidium totius labelli aequan- tes, antice denticulati, plani, lobus intermedius lanceolatus, obtusus, margine valde undu- latus, lineae elevatae per discum 3, (addita utrinque 1 multo minore) in disco lobi intermedii undulatae ibique paulum altiores et subito desinentes, filamentum longum, subulatum. — Sepalum dorsale 2 cm, lateralia 2,5 cm longa, 3 mm lata, petala 3 cm longa, antice 6 — 7 mm lata, labellum 2 — 2,3 cm longum et medio 1 cm latum, flores luteo-brunnei, labellum medio linea alba signatum. — Septembri — Decembrem. Papuanische Provinz: Neu-Guinea, Dinner Island (Forbes!), Duke of York's group (Micholitz!). Nota. Planta D. Mirbeliano Lindl. affinior quam D. undulato R. Br. quocum color florum bene congruit. An sit specics propria, an D. Mirbeliani varietas insularis hodie pro certo judicare nequimus, plantis authenlicis D. Mirbeliani nimis mancis. Certissime planta est 154 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Parsl. spectatissiraa, cujus caulem et folia v. v. cl. cl. Forbes et Micholitz exsiccare ausi non sunt. Clar. Micholitz caulem basin versus crassiorcm esse dicit, character inter familiäres sectionis »Antennatorumc peculiaris. Folia crassa, carnosa, oblonga v. ovato-oblonga describuntur ab ill. Micholitz, de magnitudine nil prol'ert collector. 279. D. robustum Rolfe in Kew Bullet. (1895) 33. — Caules erecti, 60 — 75 cm alti, medio paulum incrassati, satis firmi, foliosi. Folia oblonga, oblique obtusa, coriacea, 12 — 15 cm longa, ad 4 cm lala. Racemi subterminales, elongati, multiflori, bracteae oblongo-lanceolatae, acutae, 5 — 6 mm longae, quam Ovaria bene breviores. Sepalum dorsale e basi paulo latiore ligulatum, obtusum, lateralia e basi triangula angustata, ceterum similia, angustiora, mentum obtusum l'ormantia. Petala lineari-spathulata, paulo longiora, obtusa. Labelli fere aequilongi lobi laterales semioblongi, antice rotundati, margine minute erosuli; lobus intermedius oblongus, margine undulatus, antice obtusus; lineae per discum 3, intermedia paulum longior, omnes antice incrassatae ibique undu- latae, in medio lobi intermedii desinentes. Gynostemium latissimum, filamentum lineare, stelidia fere obsoleta, rotundata. — Flores pallide flavi, amethystino-venosi (praesertim labellum) et aspersi, sepala 1,5 cm longa, lateralia basi 6 mm lata, petala 2 cm longa, labellum 1,8 cm longum, inter lobos laterales 8 mm latum. Papuanische Provinz: Neu-Guinea. Eingeführt von Sander. — Exam. sicc. cult.! 280. D. imperatrix Kränzl. in Gard. Chron. (1895) II. 34 et in Reichenbachia Ser. 2. II. 111 t. 95. — Caules aggregati, maximi, multiarticulati, ad 2 m alti, ad 2,5 cm crassi, foliosi. Foliorum vaginae griseo-virides, laminae oblongae, obtusae, apice bilobae, ad 1 5 cm longae, ad 6 cm latae. Racemi ex axillis supremis ad 75 cm longi, multi- flori, satis laxiflori, bracteae minutissimae, quam Ovaria pedicellata, apice curvata, multoties breviores, pedicelli longissimi, ad 6 cm longi, basi saepius leviter tumidi. Sepalum dorsale lineare undulatum, acutum, lateralia e basi triangula linearia v. anguste triangula, mentum breve curvulum, obtusum formantia, undulata. Petala paulum longiora e basi lineari spathulata, apice valde dilatata, semitorta. Labelli lobi laterales semiobovati, rotundati, margine ubique denticulati, lobus intermedius vi expansus fere orbicularis, margine ubique undulatus, crispus, antice apiculatus, venis labelli paulum prosilientibus, lineis elevatis per discum 3, a basi in discum lobi intermedii decurrentibus ibique in lamellulas denticulatas, subito abruptas auctis. Stelidia quadrata, filamentum breve, tri- angulum; anthera antice retusa, papulosa. — Flores albi, labellum roseum, amethvstino- venosum, sepalum dorsale 2 cm, lateralia et petala 2,5 cm longa, sepala 2 v. 3 mm, petala 5 mm lata, labellum cum ungue lineari 2,5 cm longum, inter lobos laterales 1,5 cm latum. — Floret Martio et Aprili. Papuanische Provinz: Neu-Guinea: Kaiser Wilhelmsland, Hatzfeldthafen (Holl- rung n. 348!), Finschhafen (Hellwig n. 199!, Micholicz ohne n.!). — Exam. spec. viv. cult. Nota. Labelli lobo intermedio brevi orbiculari, lamellulis antice pro flore altissimis den- tatisque nee non colore pallido inter ceteras sectionis species eximia. 281. D. lineale Rolfe in Gard. Chron. (1889) II. 381. — Caules e basi incrassala angustati, ad 60 cm alti. Folia juniora elliptica v. oblonga. Racemi penduli, 30 cm longi et ultra, multiflori, bracteae lineari-lanceolatae. Sepala lineari-oblonga, obtusa, mentum sepalorum lateralium attenuatum. Petala anguste linearia, spathulata, obtusa. Labellum trilobum, lobi laterales oblongi, rotundati, lobus intermedius oblongus, ellipticus, obtuse acutatus, lineae elevatae per discum 3, antice abruptae, mediana paulum longior. — Sepala 2 cm longa, 7 mm lata, dorsale subbrevius, petala 2,3 cm, antice 4 — 5 mm lata, labellum 2 cm longum, inter lobos laterales expansum 1,3 cm latum, lobus intermedius 1 cm longus, 6 — 7 mm latus, sepala petalaque Candida, labellum candidum, lineis numerosis purpureis decorum (hinc nomen). Papuanische Provinz: Neu-Guinea (von Veilch eingeführt). — Exam. spec. cult. sicc. in Museo Brit. 282. D. venustum Teijsm. et Binnend. in Natuurk. Tijdschr. voor Indie XXVII. (1864) 18. — »Caulibus teretibus, pendulis, foliis loratis, inaequali-obtusiusculis, racemis Dendrobium. 155 terminalibus, sepalis lateralibus oblongis, falcatis, acutis, dorsali lanceolato, petalis spa- thulatis, labelli trilobi lobis lateralibus obtuse denticulatis, intermedio acuto, fimbriato, fimbriis clavatis«. — »Caules caespitosi, teretes, penduli, flexuosi, glaberrimi, vaginis membranaceis arcte adpressis, multi-lineatis obsiti, floriferi nudi. Folia bifaria, 5,5 cm longa, 2,4 cm lata, basin caulis versus minora, flores 2,5 cm diam. viridiusculo-flavi, pedunculus 1,5 cm longus, bracteis parvis. Sepala lanceolata, patentia, lateralia falcata, apiculata, basi in mentum breve, obtusum infra in basin columnae connatae, petala linearia, apice dilatata, labellum citrinum, basi glabrum, in unguem brevem attenuatum, intus lineis 3 carnosulis notatum, limbus 3-lobus, purpureo-lineatus , lobi laterales obtuse- denticulati; intus purpureo-lineati, intermedius abbreviatus, apiculatus, fimbriatus, fimbriae apicibus citrinae, columna obovata, basi sulcata, anthera subrotunda, convexa, pollinia 2 oblonga«. Hinterindisch-ostasiatische Provinz: Siam (Teijsmann!). — Mihi non visa. 283. D. Tofftii Bailey in Syn. Queensl. Fl. Suppl. III. (1890) 71 et in Queensl. Fl. Pt. V. 1524. — Planta gigantea. Caules 1,20 ad 1,50 m alti, longe fusiformes, leviter compressi, sulcati et costali, costae purpureae. Folia late ovata, apice obtusa, emarginata, Ulis D. undulati Rieh, aequalia. Racemi 1 — 3 e parte superiore caulium cum inflorescentia 35 — 40 cm longi, basi ipsa vaginulis quibusdam brevibus vestili, pedicelli 4,5 cm longi. Sepala ligulata, obtusa, lateralia latiora mentum rectum acutum formantia, ab apice medium usque reflexa. Petala linearia angustiora, praesertim basin versus saepius sed non semper torta, omnia obtusa. Labellum aequilongum, quam sepala duplo latius, lobi laterales magni, oblongi, erecti, gynostemium amplectentes, lobus inter- medius multo minor a lateralibus vix sejunetus, obtusus, emarginatus v. interdum apicu- latus, carinae antice undulatae per discum 3, ante lobum intermedium abrupte desinentes. — Flores magni, sepala 2,8 — 3 cm longa, dorsale 8 — 10 mm latum, lateralia latiora, petala angustiora, labellum 2 cm latum, sepala, petala, labellum alba, petala lineis teneris, purpureis decora, labelli lobi laterales venis radiantibus furcatis punetulisque purpureis signati, lamellae disci violaceae, gynostemium arcualum, basi violaceo-adspersum. Austromalayische Provinz: Queensland. Creek des Johnstone-Flusses (A. G. Tofft). Nota. Differt a D. undulato Rieh, caulibus purpurco-costatis magis compressis quam illius speciei floribusque albis. Species in Indice Kcwensi sphalmate »/). JofftiU nominata est. 284. D. Gouldii Reichb. f. in Gard. Chron. (1867) 901 et Xen. Orchid. II. 167 t. 169 IV. 9 et 10 var. acutum Reichb. f.; J. J. Smith in Nova Guin. VIII. T. 1. 67 t. XXII, flg. 74. — Caules approximati, ovoidei v. fusiformes, pauciarticulali, crassi, ad 7 cm longi, 1,25 — 1,75 cm crassi. Folia linearia, semiteretia, acuta, supra canaliculata, crasse carnosa, rigida, 4 — 12 cm longa, 6 — 8 mm lata. Racemi complures, longe peduneulati, multiflori, pedunculus ad 1 8 cm longus, paucis bracteolis munitus, rhachis angulata, sordide violaceo-viridis, bracteae triangulo-lanceolatae, minutae. Flores pulchri, odorati, 2 — 2,3 cm diam. 2,6 cm longi. Sepala ligulata, obtuse acutata, dorsale rectum, lateralia falcata, postice mentum conicum, acutum, tertiam partis anticae aequans formantia. Petala paulum longiora, lineari-spathulata, obtusa, semel torta, reeta. Labellum cum pede gynostemii partim connatum, e basicuneatadilatatum, medio trilobum, lobi laterales extrorsi, acuti, erecti, longe et oblique trianguli, apice retusi, lobus intermedius e basi constrieta spa- thulatus, fere ovato-cordatus, carinulae per discum 3, ab ipsa basi fere in medium lobum intermedium decurrentes ibique triangulae abruptae. Gynostemium pro flore longum, stelidia bidenticulata. — Flores albi v. albidi, roseo-striati, pedicelli cum ovario 4,5 — 5 cm longi, sepalum dorsale 3 — 3,2 cm longum, 5 — 6 mm latum, sepala lateralia 3 cm longa, mentum 1 cm longum, petala 4 cm longa, antice 6 mm lata, labellum fere 3 cm longum, medio \ cm latum. — Septembri. Var. b. acutum Reichb. f. 1. c, lobis lateralibus ovatis, acutis, antrorsis, lobo intermedio obovato s. subrhombeo, acuto, flores tenuiores, ceterum ut tjpus. — Mihi non visum. \ 5ß Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1 . Papuanische Provinz: Ohne genauen Standort (Gould). — Niederl. Neu-Guinea: Beim Dorfe Komi (Branderhorst n. 91); Thursday Isl. (nach Smith). Nota. Terrestris in pandanetis crescit, quam ob causam fortasse hortus Buitenzorgensis locus plantae haud idoneus est. Observat cnim cl. Smith, plantam (ut etiam alia »Ceralobia*; in horto illo coli non posse. 285. D. Johannis Reichb. f. in Gard. Chron. (1865) 890; Benth. Fl. austral. VI. 279; Bot. Mag. t. 5540; Bailey, Queensl. Flora. V. 1525. — Caules dense aggregati fusiformes, ad 30 cm alti, medio 1 cm crassi, basi ipsa paulum incrassati, paucifoliati. Folia lanceolata, acuminata, biapiculata, ad 1 0 cm longa, 1 cm lata, crassa, carnosa, supra canaliculata. Racemi ex axillis supremis Orientes, graciles, pluriflori, 20 — 25 cm longi, bracteae minutae. Sepalum dorsale petalaque linearia ligulatave, obtusa, torta. Sepala lateralia antice similia, postice mentum apertum, extinctoriiforme aequilongum, acutum formantia. Labelli lobi laterales rhombei, antice rotundali, lobus intermedius ovato-triangulus, brevi-acutatus, calli per discum, 3 in lobum intermedium descendentes, basin versus excavati, antice altiores ibique abrupti, tuberculati. Gynostemium breve truncatum, stelidia et filamentum brevia acuta; anthera antice papulosa. — Flores brunnei v. atrati, odoratissimi; labellum luteum, lobi laterales purpureo-striati, sepala petalaque 1,5 cm longa, mentum 8 mm, labellum 1,3 cm longum. — Augusto. Var. semifuscum Reichb. f. in Gard. Chron. (1883) I. 368. — Differt a typo petalis pallide brunneis. Austromalayische Provinz: Nord -Australien. York Halbinsel (Micholitz!); Cooktown und viele andere Plätze im tropischen Australien (Bailey). — Exam. viv. cult ! Nota. Quae olim dixit cl. F. de Müller de hac specie »valde accedit ad D. undulatnm< , ut jam observavit Reichenbachius, quam maxime erroneum est. Potius affine videtur D. Oouldii Reichb. f. 285 a. D. trilamellatum J. J. Smith in Bull. Dep. agr. Ind. neerl. XIX. (1908) 24 et in Nova Guin. VIR. T. I. 69 t. XXIV, fig. 76. — Caules approximati, erecti, teretes, leviter fusiformes, basi ipsa tumidi, 30 — 50 cm longi, 1,3 — 1,4 cm crassi, pauci-pluri- articulati, internodia 3 — 5 cm longa, superiora breviora. Folia lineari-lanceolata, apice valde oblique bidentata, acuta, crassa carnosa, rigida, ad 1 4 cm longa, 1,65 cm lata, vaginae tubulosae internodia aequantes, pallide virides, rubro-striatae. Racemi ex axillis superioribus , elongati, laxiflori, pauci- ad pluriflori, pedunculus 16 cm longus, cum rhachide 21 cm, bracteae minutae, triangulae. Flores circ. 4 — 1 3, mediocres, odorati. Sepala petalaque patentia, viridi-flava, striis 3 — 5 fuscis notata, sepalum dorsale erec- tum, lineare, acutum, concavum, circ. 2,5 cm longum, 4 mm latum, sepala lateralia basi mentum conicum, rectum, obtusum, emarginatum, dilute viride formantia, linearia, torta, 2,35 cm longa, basi 8 mm lata. Petala linearia, basi angustata, torta, circ. 2,7 cm longa, 3 mm lata. Labellum in basi lineari cum pede gynostemii connatum, lobi laterales erecti, lati, gynostemium superantes, toto ambitu oblongi, antice rotundati, flavi, rubro-venosi, lobus intermedius porrectus, toto ambitu ovato-rhombeus, convexus, acutus, costae per discum 3 approximatae, omnes in lamellulam triangulärem, abrupte desinentem elongatae, in disco lobi intermedii evanidae, totum labellum 1,8 cm longum, 1 cm latum, lobus intermedius 8 mm longus et latus, sulphureus. Gynostemium et pes recta trigona, pallide viridi-violacea, ovarium 6-sulcatum, cum pedicellö 2,3 longo fere 3 cm longum. Papuanische Provinz: Niederl. Neu-Guinea; Merauke (Jaheri); zwischen der Geelvink Ray und dem Maccluer-Golf (nach Smith). 286. D. Rosenbergii Teijsm. et Rinnend, in Tijdschr. Nederl. Ind. XXIV. (1862) 317; J. J. Smith, Orch. Amb. (sub D. Mirbeliano) 56. — Angraecum flavum Rumpb. Herb. Amboin. VI. 202 t. 45. — »Caulis articulatus, sulcatus, 50 cm altus, internodia cylindracea, basi attenuata, supra incrassata. Folia oblonga, ovata, crasse-coriacea, obtusa, 6 cm longa, 4 cm lata. Racemi 30 cm longi, 9 10-flori, cernui. Sepala lanceolata, acuta. Petala longiora, basi angustata. Labelli lobus medius oblongus, acutus, undu- latus, purpureo-lineatus, laterales erecti, gynostemium amplectentes. Flores viridi-lutei, Dendrobium. 157 purpureo-lineati, sepala 2,5 cm longa, 7 mm lata, labellum lutescens«. — De sepalis nil dicunt autores dar. — Capsula oblongo-trigona. Centromalayisehe Provinz: Amboina (Rosenberg). — Mihi non visum. Nota. Doleo, quod hujus speciei specimen authenticum non vidi; est certe D. Mirbdiano Gaud. peraffinis, quae tarnen regionibus orientalibus indigena esse videtur, cum hacc species in insulis occidentalibus inveniatur. 287. D. arachnostacbyum Reichb. f. in Gard. Chron. (1877) I. 34 4. — Caules aggregati, 15 — 30, congesti, penduli, 1,50 — 1,60 m longi, fusiformes v. tenui-cjlindracei, 1 — 1,5 cm crassi, vaginae in caulium articulis virides, 2,5 — 3 cm longae. Folia oblonga, acuta, 15 — 18 cm longa, 4 — 5 cm lata. Racemi ex axillis superioribus 10 — 12 cm longi, pluriflori, satis densiflori, bracteae minutae, Ovaria cum pedicellis ad 5 cm longa, paulum infra perigonium curvata. Sepalum dorsale lineari-lanceolatum, brevi-acutatum, lateralia e basi triangula angustata, dorsali ceterum aequalia, antice semitorta, postice mentum apertum, extinctoriiforme formantia. Petala linearia, quam sepalum dorsale quarta tantum longiora, sesquitorta. Labelli lobi laterales oblique rhombei v. trianguli, extus obtusanguli, antice rotundati, intermedius subspathulatus, lanceolatus, carinae ab ipsa basi 3, antice in disco lobi intermedii in lamellulas antice abruptas elevatae. Gyno- stemium haud breve, stelidia arcuata, antice retusa, utroque angulo acuto, filamen- tum satis longum, subulatum. — Flores pulchri inter majores, pallide luteoli, apices sepalorum macula viridi notati, pars torta petalorum atro-viridis, sepalum dorsale 3 cm longum, 3 — 4 mm latum, lateralia 3,3 cm longa, basi 6 — 7 mm lata, petala 4 cm longa, 2 mm lata, labellum 2 — 2,5 cm longum, lobi laterales 1 cm longi et antice lati, intermedius 1,5 cm longus, medio 4 mm latus. Papuanische Provinz: Neu-Guinea. Kaiser Wilhelms -Land (Gerbich! Herb, propr.). Nota. Differt haec species sepalo dorsali eximie elongato et quam petala antennata vix breviore; flores ceterum magni et majores quam illi D. (TAlbertisii Reichb. f. cui ceterum haud dissimilis. Ex litteris novi, praestantissimam esse hanc specium omnium Dendrobiorum Papuensium. 28 8. D. Odoardi Kränzl. nov. sp. — Caulis lignosus, firmus, certe altus (pars quae adest 30 alta, sed planta certe bene altior) subcompressus, aneeps 1— 1,5 cm crassus. Folia numerosa sub anthesi persistentia, disticha, coriacea, vaginae siccae reticulato-venosae, laminae oblongae, ad 1 5 cm longae, 4 cm latae et ultra, apice obtusae, vix bilobulae. Racemus ad 20 cm longus, pluriflorus, satis laxiflorus, bracteae minutae, oblongae, obtusae, sub anthesi reflexae, Ovaria cum pedicellis tenuibus 3 cm longa. Sepalum dorsale lanceolatum. acutum; lateralia oblonga, acuta, mentum parti anticae semilongum formantia. Petala ereeta, ex ungue lineari spathulata, apice rotundata, quam sepala quarta longiora. Labelli lobi laterales rhombei, angulo exteriore rotundati, lobus intermedius deltoideus, utrinque fere rectangulus, antice obtusangulus, calli in disco 3, medianus apicem usque decurrens a basi medium fere usque rectilineus, in disco lobi intermedii undulatus, calli laterales tertia breviores et minus elevati. — Flores speciosissimi, maximi sectionis, praestantes inter optimos generis, lutei, textura cereacei, intensius venosi, labellum purpureo-punetatum, gynostemium antice violaceum, in dorso album. Sepala 3 cm longa, lateralia basi 8 mm lata labellum 2 cm longum, antice (lobus intermedius) 1,3 cm latum. Papuanische Provinz: Neu-Guinea. Antus (Reccari ohne n.!). 288a. D. fuscum Fitzger. Sydney Moni. Herald 2i. Sept. 1879 et in Gard. Chron. (1879) II. 680. — Caules validi, ad 2 m alti, medio fusiformi-incrassati, supra tantum foliati. Folia ovata v. elliptica, crassa, carnosa, margine recurva, 2,5 ad 10 cm longa, apice emarginata, basi amplexicaulia, longiora quam internodia, sese partim tegentia. Racemi laterales infra folia Orientes in superiore parle caulium, 15 ad 20 cm longi, pauci- flori ( — 12); pedicelli circ. 2 cm longi, rhachis racemorum crassa, infra flores bracteolis quibusdam inanibus vestiti. Sepala late lanceolata, acuta mentum leviter curvatum, obtusum, circ. 4,5 mm longum lateralia falcata, 2 cm longa, fusca, pallidius marginata, \ 58 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dcndrobiinae. Pars 4 . non undulata. Petala lineari-oblonga, apicem versus undulala, intensius colorata quam sepala, marginibus pallidiora, 2,5 cm longa. Labellum lineare, lobi laterales incurvi, lobus intermedius brevissimus acutus, lamellae in disco 5, in lobo intermedio altiores quam in disco, totum labellum 4,2 cm longum. Gynostemium brevissimum, latum; stelidia anthera superantia, emarginata, anthera plana. Austromalayische Provinz: Nord-Australien (kult. im Bot. Garten Rockingbam). Nota. Planta primum (Septembri) loco prius citato publici juris facta est, postea (Decembri) in Gard. Chronicle, quod e notula Fitzgeraldi in Gard. Chron. facile intellegendum erat. Dolen- durn est, quod ill. autor prius morte obiit, quam banc specicm in opere suo splendido de Orchidaceis Australiae depingerc possit. Sect. 5. Brevisaccata. Flores plus minus globosi v. paulum aperti, mentum sepalorum lateralium breve rotundatum, labellum aut antice tantum trilobum, aut simplex, plerumque carinis 3 in- structum. — Malayenses, Australienses, Novo-Caledonicae. A. Labellum trilobum. a. Lobi laterales breves rhombei, lobus intermedius emar- ginatus et apice adeo reflexus, ut forcipatus appareat . %89.D.Copelandianu7n. b. Lobi laterales ut in praecedente, lobum intermedium multo minorem amplectentes, lobus intermedius transverse oblongus v. quadratus 290. D.agrostophyllum. B. Labellum simplex. a. Labellum e basi lineari oblongum v. subrhombeum lineis crassis rugulosis inslructum 291. D. mattangianum. b. Labellum ovato-lanceolatum, acutum, lineae crassae 3 obtusae in disco. . . 292. D. crassicaule. 289. D. Copelandianum F. Müll, et Kränzl. in Österr. Bot. Zeitschr. XLV. (1895) 4 79. — Caules graciles, certe non alti, (summitates et pars mediana tantum adsunt) subancipites, foliosi. Folia e basi ovata lanceolata, acuta acuminatave papyracea, ad 6 cm longa, ad 4,5 cm lata. Racemi in parle superiore caulis 2 — 3, folia excedentes pauciflori, bracteae minutissimae, quam pedicelli multo breviores. Sepalum dorsale e basi ovata lanceolatum, acuminatum, lateralia similia, basi in mentulum obtusum, fere globosum, breve coalita. Petala lanceolata, acuminala, paulum minora. Labelli lobi laterales rhombei, antice acuti, lobus intermedius multo latior, reniformis, emarginatus, margine anteriore adeo reflexus, ut lobus intermedius antice forcipatus v. semilunaris appareat; callus disci postice i. e. basin versus in dentem solidum elongatus, antice in lineas 3 elevatas usque ad basin lobi intermedii decurrentes dissolutus, addita linea minore utrinque, discus intus minutissime verrucosus. Gynostemium generis. — Flores (de colore nihil constat) expansi circiter 2 — 2,5 cm diam. sepala et labellum 1,3 cm longa, labelli forceps 4 cm latus, utrumque brachium 6 — 7 mm longum, sinus 6 mm profundus. Papuanische Provinz: Neu-Guinea. Südöstlicher Teil; Bartle Bay (Rever. Copeland King!). Nota. Inter omnia Dendrobia labcllo antice forcipato eximium. 290. D. agrostophyllum F. Müll. Fragm. VIII. (4 872) 28; Benth. Fl. austral. VI. 28 4; Fitzgerald, Austral. Orch. II. 3d part, tab. 6 (fig. sinistra.); Bailey, Queensland Fl. V. 4 529. — Caules fasciculati, 25 — 30 cm alti, medio leviter incrassati, teretes, 4 0 — 4 2-articulati ; internodia ad 2 cm longa. Folia pauca (5 — 7) in superiore parte caulis, lanceolata, acuminata, satis tenera, ad 8 cm longa, vix 4 cm lala. Racemi ex axillis supremis caulium pauciflori, plerumque biflori, circiter 2 cm longi, bracteae mi- nutissimae. Sepalum dorsale oblongum, obtusum, lateralia vix longiora, ovata, acuta, mentum obtusissimum formantia. Petala obovato-oblonga, aequilonga. Labellum brevi- unguiculatum, late obovatum, antice trilobum, concavum, lobi laterales oblique rhombei, Dendrobium. J 59 lobuni intermedium transverse oblongum v. subquadratum partim amplectentes, calli per discum 2, postice quasi manubriati, antice altiores, rotundaü, convergentes, totum labellum adeo convolutum, ut subglobosum appareat. Stelidia obtusa. — Flores lulei, 1 cm longi, subclausi, sepalum dorsale 6 mm, lateralia 7 — 8 mm longa, basi 5 mm lata, petala 7 mm longa, antice 4 mm lata, labellum 8 — 9 mm longum et latum. — Octobri. Araucarien-Provinz: Australien. Queensland, Rockingham Bay (Dallachy!). — Nach Bentham 1. c. u. Fitzgerald sehr selten. 291. D. mattangianum Kränzl. n. sp. — Sympodia mulüramosa, intertexta. Caules e basi tenui anguste fusiformes, internodii 6 — 7 compositi, apicem versus foliati. Folia 2 — 3, brevi-petiolala, lanceolata, acuta, ad 10 cm longa, 2 — 2,8 cm lata, papy- racea. Racemi brevissimi, pauciflori, ex axilla folii secundi Orientes, bracteae? Sepalum dorsale petalaque minora, oblonga ellipticave obtusa. Sepala lateralia majora, oblonga, obtuse acutata, mentum parti anticae haud aequilongum, obtusum, apertum formantia. Labellum simplex, e basi lineari dilatatum, oblongum v. subrhombeum, apice obtusum, utrinque reticulato-venosum, medio a basi per discum apicem usque lineis multo cras- sioribus, rugulosis v. leviter papillosis, percursum. Gynostemii pars libera perbrevis, stelidia hamata, acuta, filamentum brevius, oblusangulum. — Flores parvi, sepalum dorsale 8 mm, petala 6 mm longa; sepala lateralia 1,3 cm longa, labellum 1,2 cm longum, 5 — 6 mm latum. Südwestmalayische Provinz: Borneo; Sarawak, Berg Mattang (Beccari n. I 346!). Nota. Toto habitu D. bolbofloro Falc. simile, foliis tarnen paulo latioribus differt. Flores paulo majores etiam primo aspectu illis D. bolboflori similes, diversi autem labello omnino integro, elongato, rhombeo et melius cum illis >Pcdilonorum* comparando, quam cum »Dendro- corynarum* eximium nervis reticulatis saturatioribus per totum discum et linea granulosa paulum crassiore longitudinali. 292. D. crassicaule Schlechter in Engl. Bot. Jahrb. XXXIX. (1905) 75. — Epi- phyticum. Caules crassiusculi, stricti, vulgo simplices, tetragoni, sulcati, breviter foliati, 30 — 60 cm alti 6 — 8 mm crassi. Vaginae foliorum transverse verruculosae. Folia late ovata, oblonga, crassa, coriacea, inaequaliter biloba, 1 — 2 cm longa, 7 mm — 1,2 cm lata. Racemi complures e superiore parte graciles flexuosi, laxe 4 — 8-flori, bracteae minutae, ovatae, obtusae, quam Ovaria multo breviores. Sepala lanceolata, acuta, late- ralia obliqua, basi paulo latiora (mentum?). Petala elliptico-lanceolata, acuta. Labellum articulatum, ovato-lanceolato-acutum, basi paulum latius, medio carinis 3 obtusis parallelis usque ultra medium praeditum. Gynostemium breve, pes longe productus, latus, clinan- drium humile utrinque paucidentatum, filamentum latum, anthera cucullata, obtusa, antice truncato-oblusata. — Flores viriduli, petala et basis labelli, violaceo-marginata, sepala 8 mm longa, labellum 5 mm longum. — Novembri. Araucarien-Provinz: Neu-Caledonien. Auf den Abhängen des Mont Humboldt, meist am Grunde von Baumstämmen circ. 1200 m ü. d. M. (Schlechter n. 15 351!). Nota. Est planta habitu satis peculiari robustissima, racemis tenuissimis floribusque teneris eximia. A cl. Schlechter infeliciter comparatus cum D. peclinalo Finet quocum praeter 8imilitudinera satis vagam minime quadrat; est enim illa species Distichophyllis v. Graslidiis ad numeranda, dum D. crassicaule Schlechter Pedilonum typicum praebet. Subg. IV. Grastidium. Grastidium Blume, Bijdr. I. (1825) 333. — Dendrobü sectio omnium autorum. — Distichophjllae Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. (l 890) 711; Schlechter in Engler's Bot. Jahrb. XXXIX. (1905) 68. — Caules elongati, saepius longissimi, tenues, polyphylli; racemi plerumque biflori e vaginis 2 conchiformibus coriaceis Orientes; flores fugaces, saepius in semicirculum curvati, sepalis energice falcatis (excepta sectione 4), labellum plerum- que simplex, lamellis 2 praeditum, acutum v. acuminatum. — Subgenus difficillimum propter flores saepius fugaces. — Ab insulis malayensibus ad illas maris Pacifici, nun- quam in continente. 160 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars i. Clavis sectionum subgeneris Grastidii. A. Vaginae foliorum pilosae aut granulosae, plantae graciles, folia linearia, cauli appressa, flores parvi Sect. I. Conostalix. B. Vaginae foliorum glabrae aut minute rugosae. a. Folia multoties longiora quam lata, saepius graminifolia, acuminatissima, flores fugacissimi . . Sect. 2. Angustifolia s. Bambusacea. b. Folia paulum longiora quam lata, biloba, utrinque ob- tusa; flores patuli, labellum saepius pro flore magnum. Sect. 3. Eevoluta. c. Folia pluries longiora quam lata, lanceolata, acuminata v. acuta; flores saepius incurvi (sepalis petalisque falcatis), labellum breve Sect. 4. Eugrastidium . Sect. I. Conostalix. A. Vaginae foliorum brevi-setosae. a. Folia subtus lepidota, vaginae rufo-pilosae 293. D. Lobbii. b. Folia subtus glabra. a. Labellum simplex spathulatum 294. D. herpetophytum. ß. Labellum apice tantum trilobum 295. D. pinifolium. y. Labellum manifeste trilobum. I. Mentum parti anticae aequilongum 296. D. attenuatum. II. Mentum parti anticae vix semilongum 297. D. lillosulu/m. III. Mentum quam pars antice bene longius . . . . 298. D. conostalix. B. Vaginae foliorum glabrae v. (saepius) granulosae. a. Labellum trilobum, antica plus minus incrassatum, car- tilagineum. a. Discus labelli glaber. I. Petala lanceolata, falcata, labelli lobus medius incrassatus, laterales tenues , flores 9 — 10 mm longi 299. D. Koordersii. II. Petala linearia, flores 6 mm longi 300. D. isochüoides. III. Petala brevissima oblonga, flores 5 mm longi. Folia 2,5 — 4 cm longa 301. D. bilobum. IV. L't praecedens sed flores 7 — 8 mm longi, folia 6 — 10 mm longa 30 la. D. erectifolium. ß. Discus labelli papillosus, labellum vix lobatum, flores 1,3 cm longi 302. D. nidificum. b. Labellum trilobum antice non incrassatum, totus flos carnosulus maximus sectionis (2,5 cm) mentum prae- longum 303. D. ovatifolium. c. Labellum trilobum, antice non incrassatum, acutatum. a. Lobus intermedius acutus (lobi laterales fere obsoleti) discus lineis rugulosis percursus, flores 6 — 8 mm longi 304. D. piestocaulon. ß. Lobus intermedius longe laciniosus 305. D. Vaupelianum. 293. D. Lobbii Teijsm. et Binnend. in Nat. Tijdschr. Nederl. Ind. V. (1853) 491; Beichb. f. in Walp. Ann. VI. (l 861) 292; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 728. — D. Tcijs- manni Miq. Fl. Ind. Bat. III. (1855) 640. — Terrestris. Caules foliosi, teretes, erecti, rufo-pilosi, circiter 32 cm alti. Folia bifaria, sessilia, lanceolata, apice oblique et valde inaequaliter emarginata, acutiuscula, subtus lepidota, 4,5 cm longa, 4 mm lata, apice altero 4 mm longiore. Flores solitarii (semper?) foliis suboppositi, penduli. Sepala Dendrobium. \Q\ linearia acuta. Petala minora angustiora, omnia recurvata. Labellum erectum, tri- lobum, venae (carinulae?) 3 elevatae in lobo medio emarginato dentato, lobi laterales acuti. — Flores viridi-lutei, labellum album, flos cum ovario 1 cm longus. Südwestmalayische Provinz: Malacca, Singapore (Lobb!). — In horto Bui- tenzorg cultum. Nota. Infelicissime cl. Ridley hanc plantam eandem esse vult quam D. villosulum Wall, in Journ. Linn. Soc. XXXII. 252, differt ab illa specie et ab affini D. Jerdoniano Wight statura humiliore, flore mülto minore et labello toto coelo diverso; habitum (quo quidem charactere hae 3 species conveniunt) in Ulis speciebus vilis momenti esse inter omnes constat. 294. D. herpetophytum Schlechter in Schum. et Lauterb. Nachtr. Fl. Deutsch. S.hutzgeb. (1905) 172. — Caules elongati, penduli, tenues, multiramulosi, multiarticulati, radicibus passim obsiti, vaginae foliorum primum setosi, mox glabrescentes, I cm longae v. vix longiores, vix 1,5 mm crassae; laminae ovato-oblongae ligulataeve, obtusae, niti- dulae, ut etiam vaginae \ cm longae, 2 mm latae. Racemi e vaginulis conchiformibus, compressis Orientes, breves, \ — 2-flori. Sepalum dorsale oblongum, obtusum, lateralia antice aequalia postice mentum pro flore satis conspicuum, obtusum formantia. Petala obovata, obtuse acutata, leviter falcata. Labellum e basi lineari oblongo-spalhulatum, obtusum, lamellae, 2 paulum prominulae, verruculosae, per discum antice evanidae. Gyno- stemii pes satis elongatus. — Flores inter minulissimos generis, 4 mm longi, rosei. Papuanische Provinz: Neu-Guinea, Bismarck-Gebirge in 1500 m ü. d. M. (Schlechter n. 14039!). Nota. Vaginis primum setosis, habilu gracili, floribus minutis singulis (semper?) ad D. conostalicem vergit, labello spathulato, mento longiusculo et tota floris indole cum *Pedilonis< similitudinem quandam praebet, inter qua et >Biflora* quibus vaginulis conchiformibus racemo- rum simile, intermedium est. Sectio »Monantkos* a cl. Schlechter proposita plane convenit cum »Bifloris* , numerus enim florum hie ut etiam in Eudendrobiis grandifloris character fallax et vilis pretii est. 195. D. pinifolium Ridl. in Journ. Linn. Soc. XXXI. (1896) 269. — Caules 15 — 2 0 cm alti, fasciculati, e basi tenui paulum incrassati, pluri- v. multiarticulati, praesertim apicem versus foliosi, vaginae (siccae) profunde sulcatae, sparse brunneo- setosae. Folia linearia, acicularia, rigida, 6 — 8 cm longa, ad 2 mm lata. Racemi bre- vissimi, paueiflori ( — 3), pedicelli ad 2 cm longi, bracteae minutissimae. Sepalum dorsale oblongum, acutiusculum, lateralia triangula, acuta, mentum aequilongum, rectum, obtusum formantia. Petala linearia, antice paululum dilalata, acuta. Labellum toto ambitu obovatum, antice tantura trilobulum. lobuli laterales semiobovati, obtusi, lobus inlermedius rotundatus, apice reflexus (itaque reniformis), lineae elevatae 3 per discum, quarum intermedia multo minor, ex ipsa basi ad basin lobi intermedii decurrentes. Gynostemium antice longe excavatum. — Flores 7,5 — 8 mm longi, petala semilonga, labellum vix brevius. Südwestmalayische Provinz: Malacca, Perak, auf Bäumen auf dem Gunong Hijan (Schlechter n.|l 3164!); Sandakan (Pryes ex Ridl. 1. c). Nota. Vergit haec species foliis angustis ad Strongylas et caulibus paulum supra basin crassioribus ad Crumenata, differt ab utroque subgenere caulibus multiarticulatis et racemis propriis, qui in neutro observantur. 296. D. attenuatum Lindl. in Journ. Linn. Soc. III. (1859) 17. — Caules tenuis- simi, 12 — 20 cm alti, foliosi. Folia linearia, graminea, patentissima, ad 8 cm longa, vix 2 mm lata, acuminata, vaginae nigro-setosae. Racemi satis distantes, uniflori. Se- pala petalaque ligulata, obtusiuscula, mentum sepalorum lateralium lineare, parti anticae aequilongum, obtusum. Labellum elongatum, toto ambitu obovatum v. spalhulatum, lobi lineares minuti, in dentes triangulos redueti, lobus intermedius orbicularis, margine carnosus crenulatusque in disco minute scabridus, tubercula 2 falcata v. semilunaria, papulosa in disco lobi intermedii. — Flores albi (?) 7 — 8 mm longi. Südwestmalayische Provinz: Borneo (Lobb!). — Exam. spec. herb. Lindl. A. Engler, Das Pflanzenreich. IV. (Embryophyta Bipuonogaraa) 50. 41 162 Fr- Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1. Nota. Tota planta et magnitudine et habitu cxactc Isochilum linearem R. Br. aemu- latur. — Diagnosis Lindleyana optima, specimen bcrbarii eius unicum videtur, quod in Europa habemus. Lindley plantam Nigro-hirsutis adnumerat, propter flores exiguos, tarnen e cau- Jibus foliatis Orientes melius D. conostalici affine videtur. 297. D. villosulum Wall. Cat. (1828) n. 2006 non Lindl. nee Reichb. f.; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 128; Ridl. in Journ. Linn. Soc. XXXI. 269 et XXXII. 252. — Planta terrestris, caules gracillimi, vaginae foliorum hirsutae 1 3 cm longae. Folia lineari- lanceolala, apice valde inaequalia, rigida, in margine revolula, 2,5 cm longa. Racemi brevissimi, plerumque uniflori, bracteae minutissimae, pedicelli perbreves. Sepala ob- lönga, obtusa, lateralia in mentum aequilongum v. subbrevius, cylindraceum, obtusum elongata. Petala ligulata, obtusa, uninervia. Labelli unguis strictus, satis firmus, lobi laterales angusti, lineares ineurvi, lobus intermedius duplo longior, apicem versus con- tractus et incrassatus, carnosus, reflexus. — Flores albi, tenerrimi, i ,2 cm longi ex apice sepali dorsalis ad apicem labelli. Südwestmalayische Provinz: Penang (Porter!). Nota. Flores illos Isochili linearis R. Br. ludunt, ut tota planta (exceptis vaginis hirsutis Isochilum imitatur. 298. D. conostalix Reichb. f. in Walp. Ann. VI. (1861) 292; Hook. f. Fl. Brit. lud. V. 726; Ridl. in Journ. Linn. Soc. XXXII. 251 et Mater. Fl. Malay. Penins. I. 43. — D. calcaratum Lindl. Bot. Reg. XXVII. (1840) Mise. 89 (non A. Rieh.). — D. paludicola Schlechter in Schum. et Lauterb. Nachtr. Fl. Deutsch. Schutzgeb. (1905) 4 73. — Caules gracillimi, ad 30 cm alti, foliosi. Foliorum vaginae nigro-setosae, laminae lineares, apice inaequali-bilobae, ad 8 cm longae, 5 — 7 mm lalae. Racemi laterales, breves, \- v. 2-flori, flores non resupinati, bracteae minutae. Sepalum dor- sale ovatum, lateralia majora, antice triangularia, mentum conicum, pro flore longissimum, pedicelli longitudine formantia, apice reflexa. Petala lineari-oblonga lanceolatave, acuta. Labellum carnosum, late lineare, trilobum, lobi laterales trianguli, acuti, lobus interme- dius subrotundatus, involutus, basis labelli cum illa gynostemii partim connata, linea mediana disci medio levissime incrassata. Gynostemium pro flore altum, slelidia et filamentum brevia. — Flores albi v. viriduli-brunnei , 1,3 cm longi. — Februario — Maium. Südwestmalayische Provinz: Malayische Halbinsel, Singapore und Malacca (Ridley n. 2377!, wächst nach Ridley in flachem Wasser und heißt bei Singapore »Ruraput Raja«, Maingay n. 1606!, Curtis n. 3499!). — Borneo, Baram Distrikt (Hose n. 148'., Motley ohne n.!). — Java (Lobb n. 4 82!). Provinz der Philippinen (Cuming n. 2053!). — Centromalayische Pro- vinz: Celebes, Südufer des Posto-Sees (Sarrasin n. 850 !). Papuanische Provinz: Neu-Guinea, Ramu-Fluss (Schlechter n. 13915!). Nota. Nomen Lindleyanum quamvis characteristicum non est conservandum, quod Jana antea descripta est specics cjusdem nominis. Sumptum est a charactere in Dendrobiis rarissime obvio, labellum enim cum pede gynostemio connatum pseudocalcar efficit, mento obcelalum. Habitus omnino revocat illum Isochili linearis R. Br. — D. paludicola Schlechter a typo minime differt, habet etiam vaginas foliorum fuscosetosas, (quem characterem omisit in descriptione sua cl. autor) et flores non viridi- v. albescenti-brunneos sed plane brunneos. 299. D. Koordersii J. J. Smith, Orch. Ambon (1905) 67. — Caules aggregati, tenues foliosi, ad 30 cm longi, internodia 2,5 cm longa. Folia linearia, apice inaequali- biloba, ad 5 — 8 cm longa, 4 mm lata, vaginae scabriusculae. Racemi pauci, brevissimi, uniflori, 2 mm longi. Sepalum dorsale ovato-oblongum, acutiusculum, lateralia antice aequalia, postice mentum pro flore magnum obtusum emarginalumque formantia. Pe- tala lanceolata, obtusa. Labellum carnosum, oblongum, antice trilobum, lobi laterales brevissimi, rotundati, cum lobo intermedio sinuati, pellucidi, lobus intermedius rotun- datus incrassatus. Gynostemium breve. Stelidia triangula, denticulata; rostellum lalum, emarginatum; stigma transverse oblongum. — Flores inversi, pallide virides, sicci fusci, Dendrobium. Iß3 labellum extus viride, intus rubrum nitiduni, lobi laterales albido-pellucidi, gynostemium pallide viride, sepala petalaque 5,5 mm longa, mentum 4 mm longum, labellum 6 — 7 mm longum, 3 — 4 mm latum. Centromalayische Provinz: Ambon, Hotoetoe Mortetoe (Smith). — Celebes (Ko Orders). — Exam. sp. cult. ex horto Bogor. n. 54! 300. D. isochiloides Kränzl. in Österr. Bot. Zeitschr. XLIV. (1894) 334 et in Schum. et Lauterb. Fl. Deutsch. Schutzgeb. 2 47 (nomen). — Huc me judice D. »tacriun Schlechter in Schum. et Lauterb. Nachtr. Fl. Deutsch. Schutzgeb. (1905) 174. — Caules plures, fasciculati, illis Isochilus linearis B. Br. simillimi, 40 — 50 cm alti, tenues, a basi apicem usque dense foliati, vaginae foliorum pulchre granu- losae. Folia ipsa linearia, apice biloba, utrinque obtusa, subtus carinata, ad 3 cm longa, ad 4 mm lata. Bacemi brevissimi, ut videtur semper uniflori. Sepalum dorsale ovatum, acutum; lateralia antice aequalia, postice in mentum oblusum, rotundatum producta. Petala linearia, multo minora. Labellum e basi late cuneata dilatatum, trilobum, lobi laterales antice rotundati, margine anteriore incrassati, quasi ustulati, lobus intermedius ex isthmo brevi dilatatus, orbicularis, crassus, cartilagineus, in mar- gine involuto aduslus visus, lineae per discum parum elevatae, paucae. Gynostemium perbreve, filamentum subulatum , stelidia vix prominula, anthera antice retusa, obscure quadrilocularis. Capsula globosa. — Flores 6 mm longi, sepala petalaque viridi-lutea, labellum purpureum. Papuanische Provinz: Neu-Mecklenburg, Port Praslin und Port Carteret (Micho- litz!). — Niederl. Neu-Guinea, Noordfluss, am Fuße des Nepenthes-Hügels (Versteeg n. 1358). — Kaiser Wilhelmsland, Torricelli-Gebirge in 600 m ü. d. M. (Schlechter n. 14554). Nota. Quas exposui causas, quibus haec species a D. biloba Lindl. separanda sit, anno 1894 [nunc planta mea et speeimine typico D. bilobi Lindl. denuo examinatis omnes probo. Flores primo aspectu discerni possunt mento, quod in D. bilobo Lindl. elongatum habemus, in nostra specie obtusissimum et breve. — Quae dicit cl. J. J. Smith in notulis, et hanc speciem et D. Koordersii J. J. S. conjungendas esse cum D. biloba Lindl. ctsi valde probabilia, hoc tempore nondum idonea mihi videntur. — D. macrum Schlechter forma depauperata mihi videtur. Var. pumilum J. J. Smith in Nova Guin. VIII. T. I. 77 t. XXVI, fig. 85. — Est forma omnihus partibus minor exceptis floribus, qui potius paulum majores sunt quam in typo. 301. D. bilobum Lindl. in Hook. Lond. Journ. Bot. II. (1843) 236; Beichb. f. in Walp. Ann. VI. ( 1 86 4) 291. — Planta ut praecedens habitu et statura Isochili linearis B. Br. Folia apice biloba, utrinque aequalia, obtusa ad 4 cm longa, vix 2,5 mm lata. Bacemi uniflori. Sepala obtusa, lateralia in mentum quam pars antica longius producta. Petala minora, circiter semilonga, obtusa apiculataque. Labellum elongatum, mentum bene excedens, spathulato-obovatum, apice tantum trilobulum ibique incrassatum, carnosulum, leviter verrueosum. — Flores 5 — 6 mm longi, etiam minores quam in praecedente. Papuanische Provinz: Neu-Guinea (Hinds! in herb. Kewensi). Nota. Specimina, quae in herb. Kewensi examinavi, ctsi non optima, tarnen idonea sunt, quibus discrimina inter hanc speciem et D. isochiloidem Kränzl. cxponcie possis. Folia latiora et paulum longiora sunt quam in illa specie. 301a. D. erectifolium J. J. Smith in Bull. Dep. agric. Ind. ncerl. XIX. (1908) 16 et in Nova Guin. VIII. T. I. 76, t. XXVI, flg. 84. — Badices quam caules cras- siores, rhizoma abbreviatum. Caules complures, approximati, tenues, subaneipiles, foliati, 20 — 40 cm longi, pluriarticulati, internodia ad 3,5 cm longa. Folia erecla, linearia, apice obtuse bilobula, tenui-coriacea, 6 — 10 cm longa, basi paulum angustata, 3,7 — 5,5 mm lata, vaginae foliorum tubulosae, dente in orificio laminae opposito, plus minus rugulosae. Inflorescentiae vaginas perforantes, uniflorae (semper?), peduneuli 2 mm longi flores expansi 1,6 cm diam. Sepalum dorsale ovatum, obtusum, convexum, 8 mm longum tl* ]64 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars I, 4,6 cm latum, sepala lateralia mentum curvulum, breve, obtusum efficientia, antice oblique triangula, 9 mm longa. Petala oblongo-rhombea, obtusa, convexa, 7,5 mm longa, 3,3 mm lata. Labellum carnosum, suborbiculare, antice trilobum, lobi laterales erecti, breves, semioblongi, parum evoluti, lobus intermedius transverse oblongus, obtusangulus, brevi-apiculatus, discus incrassatus, totum labellum 9 mm longum, 7 mm latum. Gyno- stemium breve, conicum, fllamentum quam stelidia bene longius, clinandrium denticu- latum. — Junio — Augustum. Papuanische Provinz: Niederl. Neu-Guinea: Nepenthes-Hügel, am Noord-Fluss, südlich des Geluks-Hügels; Resi-Rücken, in 900 m ü. d. M. (Versteeg n. 1309 und 1670). — Ex Smith. Nota. Species subdubia videtur, diagnosis scripta est ex flore in alcohol conservato, ab insectis valde injuriato. 302. D. nidificum Kränzl. n. sp. — Planta omnino habitu I). bilobi Lindl. Rhi- zoma dense et multifarie intricatum, polyrhizum. Caules dense stipitati, crebri, stricti, fere omnes aequilongi, ad 40 cm alti, foliosi. Folia erecta, stricta, linearia, apice ob- tuse biloba, 3 — 8 cm longa, 4 — 5 mm lata, vaginae 1 — 1,5 cm longae, leviter com- pressae, laeves s. minute granulosae. Racemi 1-flori, rarius 2-flori, in ipsis axillis foliorum fere sessiles. Sepalum dorsale oblongum, acutum. Petala lineari-lanceolata, acuta. Sepala lateralia late ovata, obtusa, mentum brevissimum, rotundatum, apertum formantia. Labellum simplex, obovatum, rotundatum, leviter curvatum, cartilagineum (adeo ut explanari nequeat), linea magis elevata utrinque pone marginem, discus antice supra et infra papillis densis scaber, androclinium utrinque rotundatum, flla- mentum subulatum. — Flores sicci atri, satis firmi exceptis petalis, sepala lateralia 1,3 cm longa, basi 5 — 6 mm lata, labellum 7 mm longum, 3 mm latum, sepalum dorsale et petala 4 — 5 mm longa. Papuanische Provinz: Neu-Guinea (Beccari n. 614!). Nota. Planta frutices efformat caulium crebrorum e rhizomate radicibusque multifarie intertextis Orientes. Habitu et statura proxime accedit ad D. bilobum Lindl., labelli fabrica ad D. isochilopsis Kränzl. Cl. Od. Beccari de hac planta dicit: >Questa e la pianta con quäle l'Amblyornis construisse la sua capanna«, nee tarnen cum D. Amblyornidis Reichb. f. confun- dendum videtur. Reichenbachms enim de sua specie dicit: >columna elongata subtrigona, sepala subaequante«, dum in nostra specie gynoslemium 2,5 mm altum est et multo brevius quam sepala. 303. D. ovatifolium Ridley in Journ. Linn. Soc. XXXI. (1896) 271. — Caulis 90 cm altus v. ultra, 6 mm crassus, siecus subquadrangulatus. Folia inferiora lanceo- lata, subacuta, superiora ovata, subamplexicaulia, coriacea, inaequali-biloba , vaginae 2,5 cm longae, laminae ad 4 cm longae, 3 mm latae. Racemi brevissimi, 3 mm longi, bracteae ovatae, acutae, parvae. Sepala ovata, acuta, lateralia in mentum rectum, conicum, ovarium superans elongata. Petala angustiora. Labellum longum, lobi late- rales oblongi, excurvi (sie!), obtusissimi, antice rotundati, lobus intermedius obeuneatus, apice rotundatus, emarginatus. Stelidia ovata, acuta, majuscula. — De colore nil profert autor cl. Flores majusculi, sepala 9 — 10 mm longa, 6 mm lata, mentum ovarium 1,2 cm longum superans, labellum 2,5 cm longum, lobus intermedius 9 — 10 mm lon- gus, fere 6 mm latus. Südwestmalayische Provinz: Borneo, Bentang Lupar, Sarawak (Bishop Hose). Nota. Si recte descripta haec species inter omnia Gastridia mento praelongo eximia, neenon labelli lobis lateralibus »excurvis« et magnitudine. Dolendum, quod speeimina hujus speciei nunquam in Europam venerint. Habitu et statura planta certe Qastridiis adnumeranda est, florum fabrica et praeeipue mento ad Pedilona vergit. 304. D. piestocaulon Schlechter in Schum. et Lauterb. Nachtr. Fl. Deutsch. Schutzgeb. (1905) 173; J. J. Smith in Nova Guin. VIII. T. I. 78, t. 27, fig. 86. — D. gracilicaule Kränzl. in Engler's Bot. Jahrb. XVIII. (1894) 187 (non F. v. Müll.). — Caules fasciculati, gracillimi, tenues (internodium basilare attenuatum non fusiformi- incrassatum) 45 cm alti, 3 — 4 mm crassi, subcompressi , foliosi. Folia subdisticha, Dendrobium. ] ß5 erecta, stricta, cauli plus minus adpressa, vaginae laeves, nitidae, laminae anguste lineares, apice bilobae, utrinque obtusae, ad 10 cm longae, ad '6 mm latae. Flores solitarii (succedanei?). Sepalum dorsale triangulum, acuminatum, lateralia in parte antica similia, postice in mentum saccatum, incurvum, obtusum, parti anticae aequilongum producta. Petala multo angustiora, aequilonga. Labellum toto circuitu obovatum, basi cuneatum, antice obscure trilobum. lobi lateralis obsoleti, intermedius triangulus acutus; discus lineis 5 (?) rugulosis, plus minus anastomosantibus, apicem versus evanidis instructus, dentes androclinii praesertim stelidia brevia, fovea stigmatica transverse oblonga. — Flores fusci (certe non albi), 7 — 8 mm longi. — Januario. Papuanische Provinz: Neu-Guinea, Gipfel des Sattelberges in ca. 1000 m ü. d. M. (Hellwig n. 250!). Nota. Libero fateor, nomen >gracüicaule* jam a Ferd. de Müller datum esse, me Or- chidaceas Hellwigianas describcntem emigisse. Est mea maxima culpa. 303. D. Vaupelianum Kränzl. n. sp. — Rhizoma breve, radicosum. Caules ag- gregati, stricti, teretes, ad 40 cm alti, pluriarticulati, foliosi; internodia 2 cm vix ex- cedentia, foliorum vaginis tecta, vaginae papillis brevibus scabrae. Foliorum laminae ovato-lanceolatae, obtusae, apice bilobulae, paulum inaequales, coriaceae, siccae viridi- luteae, valde nervosae, ad G,5 cm longae, basi ad 1,8 cm latae, strictae, suberectae. Racemi brevissimi, vaginis 2 conchiformibus vestiti, biflori, pedicelli ad 1 cm longi. Sepalum dorsale e basi latiore acuminatissimum, lateralia e basi late triangula an- gustata, falcata, incurva, mentum conicum, compressum, curvulum, oblusum formantia. Petala anguste linearia, quam sepala vix semilonga et semilata. Labellum brevi-un- guiculatum, deinde cuneatum, trilobum, a latere visum fere semicirculum efficiens, lobi laterales trianguli, obtusi, incurvi, margine antico erosuli, lobus intermedius anguste tri- angulus, toto margine longe laciniosus, linea elevata a basi ipsa medium usque decur- rens ibique abrupte desinens. Gynostemium satis longum, erectum; stelidia rotundata. — Flores lutei, sepala 1,8 cm longa, basi 2 mm lata, mentum lateralium 5 mm longum, in orificio 3,5 mm crassum, petala 1 cm longa, vix 1 mm lata, labellum 7 mm longum et inter lobos laterales latum. — Januario. ' Melanesische Provinz: Samoa-Inseln, Sawai, Matante; epiphytische Orchidee des Küstengebietes, mit Vorliebe auf Palmen (Vaupel n. 2 86). Nota. Planta labello gaudet illo D. stuposi simili, adhuc in Grastidiis rarius observato. Flores quorura circit. 6 vidi, optime exsiccatos non adeo fugaces esse videntur, ut in hac grege solitum. Sect. 2. Angustifolia s. Bambusacea. Plantae plerumque magnae, caules 1 m saepius excedenles, foliosi, interdum polyphylli; folia semper angusta v. imo graminea; racemi in caulibus foliatis e vagi- nulis 2 conchaeformibus s. valvatis orti, saepissime biflori, rarius 1- vel pauciflori: flores teneri, fugaces, albi v. luteoli, rarius intensius colorati. A. Labellum simplex v. margine anteriore minute trilobulum, oblongum v. spathulatum, a medio deflexuin. a. Labellum omnino ecallosum, antice deflexum. a. Flores intense aurei, satis firmi ad illos Eudendro- biorum vergentes; labellum oblongo-ellipticum . . . 306. D. Cathcartii. ß. Flores albi teneri, labellum ünguiculatum, e basi cu- neata oblongum 307. D. singalanense. b. Labellum carinulis 3 parum prominentibus praeditum. a. Labellum lanceolatum, margine antice crenulatum. Flores viridi-lutei v. flavescentes 308. D. gemellum. ß. Labelli pars antica in medio incrassata, laterales (lobi laterales?) teneriores. Flores albi, labellum purpureo- striatum 309. D. bambusifolium . | ß(3 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1. c. Labellum carinula I praeditum, anguste lanceolatum . . 310. D. salaccense. B. Labellum manifeste trilobum. a. Labelli discus pilosus v. (rarius) furfuraceus. ct. Mentum sepalorum lateralium rectum breve, obtusum. Flores albi. I. Flores 1,5 cm diam. sepala non caudata .... 3 M . D. pogonantherum. II. Flores multo majores, sepala caudata, reflexa. 1. Lobus intermedius labelli elongatus, triangulus 312. D. acuminatissimum. 2. Lobus intermedius brevis, inter laterales in- clusus 31 2a. D. dulce. ß. Mentum longius, incurvum. Flores lutei v. brunnei, phylla cum caudis 2,5 cm longa, lamella alta in disco. Lobus intermedius longior quam laterales (triangulus), lobi laterales labelli coerulei 313. D. cyanopterum. b. Labelli discus lineis granulosis papillisque quasi leprosus. er. Petala antice erosula. I. Folia squarrosa linearia 31 i.D.Pseudo-Dichaea. II. Folia ligulata 315. D. elcpliantinum. ß. Petala integra, folia ut in praecedente 3 1 6. D. osmophytopsis. c. Discus labelli glaber. er. Mentum sepalorum brevius quam pars antica. I. Labellum spathulatum, antice tantum trilobum. Flores parvi, 1 cm diam. albidi 317. D. luxonensc. II. Labelli lobus intermedius antice in processum fili- formem produetus. Flores 1,8 cm longi, flavi . . 318. D. Baileyi. III. Lobus intermedius acuminatus, reflexus. Flores flavi, purpureo-limbati. (An variat. praecedentis?) . . 319. D. Keffordii. ß. Mentum parti anticae sepalorum aequilongum v. sub- longius. I. Labelli lobi laterales parvi, intermedius multo major rotundatus, lamellula angulata in ungue. Flores rosaeeo-suffusi! 320. D. vulcanicum. II. Labelli lobi manifesti. 1. Lobi laterales ligulati, obtusi, labellum margine integrum, callus elongatus 1 per totum dis- cum, labellum margine integrum. Flores 1,5 cm longi 321. D. Camaridiorum. 2. Lobi laterales oblongi, denticulati, acuti, lobus intermedius ter longior, sepala longe aristata, labelli margo longissime fimbriatus, callus 1 inter lobos laterales tantum. Flores ab apice ad apicem 9 cm diam 322. D. Schwartxkopffianum. 3. Praecedenti simile sed omnibus partibus minus, calli minuti in disco 3, lobus intermedius tan- tum fimbriatus 323. D. biflorum. 4. Praecedenti simile sed sepala non elongata et discus labelli lineis elevatis H percursus. . . 324. D. multicostatum . 5. Ut praecedentes, sed callus tantum unicus per discum 32 4a. D. quinquedentatum. Dcndrobium. 167 306. D. Cathcartii Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. (l 890) 727; King et Pantl. in Ann. Bot. Card. Calc. VIII. 43 t. 57. — Rhizonia breve. Caules bambusaeformes, ad 50 cm alti, firmi, rigidi foliosi. Folia late linearia, apice valde inaequalia, utrinque obtusa, 1 2 cm longa, 1 cm lata, firma, vaginae foliorum 2 cm longae (siccae), minute marga- ritaceae. Racemi oppositifolii , bivalvi, biflori; pedunculi 2 — 2,5 cm longi , tenues. Sepalum dorsale ovato-lanceolatum, lateralia antice lanceolala, postice mentum fere aequi- longum, leviter curvatum. obtusum, formantia. Petala lanceolata ligulalave angustiora, omnia obtusa. Labellum simplex, e basi cuneata oblongum, obtuse acutatum, a medio deflexum, discus omnino nudus. Gynostemium breve truncatum, pes angustior, elon- gatus, anthera plana. — Flores aurei, labellum purpureo-signatum, sepala lateralia 1,3 cm longa, dorsale et petala et labellum 1 cm longa, menturn 6 — 7 mm longum. — Aprili— Septembrem. Provinz des tropischen Himalaya: Sikkim, im tropischen Gebiet bis zu 800 m ü. d. M. ansteigend (Pantling n. 114!). 307. D. 8ingalanense Kränzl. n. sp. — Caules strictissimi, e basi globosa atte- nuati, leviter fusiformi-incrassati, subquadranguli, deinde apicem usque tenui-cylindracei, ad 70 cm alti. Folia numerosa, lineari-lanceolata, acuminatissima, 10 — 18 cm longa, ad 1 cm lata, rarius latiora, internodia 1,5 — 2 cm longa. Racemi ut videlur semper biflori, in superiore parte caulis, saepius adeo approximati, ut racemus pluriflorus ap- pareat, bracteae minutissimae. Sepalum dorsale petalaque lanceolata, acuta, sepala lateralia antice illis latiora, ceterum aequalia, postice in mentum crasse cylindraceum. aequilongum, obtusum, antice apertum producta. Labellum dimidium totius longiludinis aequante e basi sensim dilatatum, cuneatum, antice latissimum, emarginalum (si mavis longe lateque spathulatum) discus omnino nudus. Gynostemii pars libera perbrevis, an- droclinii postice profundius excavati dentes 3 aequales, lineares, anthera antice retusa. — Flores albi, sepalum dorsale petalaque 1,5 cm longa, sepala lateralia 2,8 cm longa, labellum aequilongum, antice 1,3 cm latum. Südwestmalayische Provinz: Sumatra, westlicher Teil, Berg Singalan in ca. 1700 m Höhe (Beccari n. 383!). Nota. Planta habitu proxime accedit ad D. gemellum Lindl. floribus tarnen ad D. bambusifolium Par. et Reichb. f. Ab hac specic differt nostra floribus bene majoribus et la- bello laliore. 308. D. gemellum Lindl. Gen. et Sp. Orch. (1830) 81; Miq. Fl. Ind. Bat. III. 641; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. 286; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 727; Ridl. in Journ. Linn. Soc. XXXII. (1896) 252 (? ex Smith); J. J. Smith in FI. Buitenz. VI. 362 et Orch. Ambon 63. — Pedilonum biflorum Blume, Bijdr. (1825) 32 2. — Caules elon- gati, tenues, ad 90 cm longi, penduli, basi teretes, supra leviter compressi, foliosi. Folia e basi paulum latiore angustata, lineari-lanceolata, apice inaequali-biloba, utrinque obtusa ad 10 cm longa, 8 mm lata, pergamenea, tenere striata, vaginae transversim rugosae. Racemi brevissimi , biflori, squamis 2 conchiformibus pergameneis in basi, bracteae florales minutae, pedicelli 1,2 cm longi, ab ovariis. 4 mm longis distineti. Sepalum dorsale lanceolatum, lateralia bene majora, triangula, mentum crassum, obtusum, parti anticae aequilongum formantia. Petala lineari-lanceolata, acuta. Labellum integrum, oblongo-lanceolatum, margine anteriore crispulum, lineae 3 elevatulae, crispulae medio in disco. Anthera verrueulosa, stelidia brevissima, stigma magnum, infra subbipartitum (ex Ridley). — Flores viridi-lutei, v. flavescentes parvi, labellum albidum. Floret? Südwestmalayische Provinz: Malayische Halbinsel, Malacca, Bukit Binang (Griffith! spec. authent. Lindl.). — Java, Sumatra (ex Ridley). — Ambon? Nota. Planta vulgaris est cv ill. Ridley, flores tarnen adeo fugaecs, ut descriptio omnino aecurata satis sit difficilis, eliam illa Ridleyi 1. supra c. quamvis optima characteribus quibusdam caret, nil cnim profert de magnitudine florum, quos citissime collabentes difficillime erit metiri. 309. D. bambusifolium Par. et Reichb. f. in Trans. Linn. Soc. XXX. (1873) 149; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 727; Grant, Orch. Burmah 68. — Huc D. haemo- glossum Thwaites, Enum. PI. Zeyl. 429; Hook. f. 1. c. 727; Trimen, Handb. Fl. Ceyl. 168 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars i , Fig. ii. A, B D. biflorum Swartz. A Habitus (magn. nat.). B Labellum (auct). CD. acumi- natissimum Lindl. Habitus (magu. nat.). (Icon origin.) Dendrobium. 169 IV. 152. — Gaules ad 60 cm alti, rigidi, foliosi. Folia linearia lanceolatave inaequali- biloba, acuminata, 10 — 15 cm longa, 1,8 cm lata. Racemi 1 — 2-rarius 3-flori, op- posiüfolii, basi bracteis coriaceis muniti. Sepalum dorsale oblongo-lanceolatum. Petala lineari-lanceolata, omnia acuminata. Sepala lateralia antice triangula, acuta, postice in mentum aequilonguni, aniplum, obtusum producta. Labellum e basi angustiore dilatatum, subspathulaturn, antice obscure trilobulum, lobuli laterales ut totum labellum membra- nacei, intermedius incrassatus, antice rotundatus, lineae per discum 3 vix elevatae. Gynostemium breve, androclinii margo membranaceus, filamentum inframarginale. — Flores albi v. lutei, polymorphi, labellum pallide purpureo-striatum, flores a me exami- nati 1,2 cm longi, magnitudine in uno eodemque racemo (sec. Parish) diversi. Südwestmalayische Provinz: Malayische Halbinsel, Moulmein (Parish n. 188!), Malabar (Jerdon ex Hook. 1. c). — Provinz Ceylon: bei Matele und im Dolosbagay- distrikt, Knuckles hüls (Trimen). Nota. Specimina D. haemoglossi Thwait. omnia alabastra juniora habent, ceterum planta D. bambusifolio quam maxime similis. 310. D. salaccense (Blume) Lindl. Gen. et Sp. Orch. (1830) 86; Miq. Fl. Ind. Bat. III. 635; J. .1. Smith, Fl. Buitenz. VI. 348. — D. intermcdium Teijsm. et Binnend. Nat, Tijdschr. Ned. Ind. V. (1853) 590; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. 288. — D. gemellum Ridl. (non Lindl.) in Journ. Linn. Soc. XXXII. (1896) 252. — Grastidium salaccense Blume, Bijdr. (1825) 333. — Caules bambusiformes, graciles, 60 cm — 1,20 m alti v. ultra, leviter nodati, foliosi. Folia lineari-lanceolata, acuminatissima, valde inaequali-biloba 12 — 15 cm longa, 1 — 1,5 cm lata. Racemi breves, pauciflori, plerumque biflori, Ovaria cum pedicellis tenuissimis ad 2 cm longa. Sepalum dorsale petalaque paulo angustiora lanceolata, acuminata; sepala lateralia antice triangula, acuta, postice in mentum com- pressum, latum, obtusum, antice apertum, pellucidum, parti anticae aequilongum producta. Labellum pedi gynostemii infra cum mento non connato(!) affixum, primum anguste lineare, deinde sensim in laminam obovatam, antice rotundatam (fere semicircularem), dilatatum, linea mediana per discum rugulosa, multo crassior in disco ceterum nudo. Gynostemii pars libera brevissima, pes gynostemii fere a medio apicem inferiorem usque a sepalis lateralibus über, apice ipso bis flexus (certe elasticus). — Flores satis conspicui, albidi v. luteoli, sepala lateralia 2 cm longa, dorsale et petala 1,5 cm, la- bellum cum ungue 2,8 cm longum, antice 8 — 10 mm latum. — Augusto-Decembrem. Var. major J. J. Smith 1. c. 3 49. — Est nil nisi forma major quam typica; v. notulam Smithii. Südwestmalayische Provinz: Java, Salak (Blume, Zollinger n. 1292!), Sumatra (Beccari ohne n.!), Malacca(?). Nota. Omnia fere, quae vidi, specimina multo majora sunt quam illa quibus ill. J. J. Smith diagnosin suam scripsit et omnino aequant varictatem eins >major«. Suspicor cum diagnosin originariam c speciminibus pauperibus sumpsisse. 311. D. pogonantherum J. J. Smith in Bull. Dep. Agric. Indes neerl. V. (1907) 9. — Caules approximati, ad 1 m longi, penduli, multiarticulati, bene foliati, nitidi, luteo-virides, internodia 2 — 2,5 cm longa. Folia disticha, linearia, acuta, tenui-coriacea, dilute viridia, ad I 0 cm longa, 5 mm lata, vaginae foliorum tubulosae, ad marginem dente triangulari, laminae opposito instructae. Racemi brevissimi, e vagina conchiformi Orientes, biflori, pedunculi 1 cm longi, bracteae minimae, late triangulae, albidae. Se- palum dorsale lanceolatum, triangulai-e, acutum, leviter concavum, sepala lateralia an- guste falcato-triangula, acuta, extus carinata, mentum truncato-conicum formanüa. Petala anguste lanceolata, omnia leviter concava. Labellum pedi gynostemii parallelum, curvatum, trilobum, lobi laterales erecti, porrecti, trianguli, obtusi, lobus intermedius recurvus, oblongus, ovatus, acuminatus, carina 1 valida piüs serpentinis (sie!) circum- data in disco labelli. Gynostemium pro flore breve, pes rectangule curvatus. — Flores teneri, candidi, 1,4 cm diam. sepalum dorsale 9 mm longum, 3,5 mm latum, lateralia, aequilonga, mentum 5 mm longum, petala sepalis aequilonga, 1,7 mm lata, labellum 7,5 mm longum, 4,2 mm latum. 170 Fr. Kränzlin. — Orchidaceac-Monandrac-Dendrobiinae. Pars 1. Papuanische Provinz: Aru-Inseln (Treub). Nota. Floribus deficientibus haec planta a D. acwninatissimo Lindl. vix discernenda est. Florens tarnen facillime distinguitur, scpalis petalisque inullo brevioribus neque in caudas extcnsis. 312. D. acuminatissimum (Blume) Lindl. Gen. et Sp. Orch. (1830) 86; Miquel, Fl. Ind. Bat. III. 0 36; .1. J. Smith, Fl. Buitenz. VI. 350. — D. caudatum Teijsm. et Binnend. var. javanica Teijsm. et Binnend. in Nat. Tijdschi*. Ned. Ind. (1862) XXIV. 315. — Grastidium acuminatissimum Blume, Bijdr. (1823) 333. — Caules fasciculali, penduli, ad 1 m longi, 2 mm crassi, viridi-Iutei, nitidi; internodia 2 — 2,5 cm longa. Folia numerosa, linearia, acuminalissima, apice valde inaequalia, ad 12,5 cm longa, 5 mm lata, vaginae foliorum arctae, glabrae. Bacemi basi squamis quibusdam coriaceis vestiti, biflori, rhachis brevissima, bracteae minutissimae, triangulae. Sepala petalaque an- gustiora minora, linearia, in setas longas filiformes, tenerrimas elongata, menlum sepa- lorum lateralium breve, bisaccatum. Labellum trilobum, lobi laterales trianguli, leviler curvali, erecli, lobus intermedius clongalus, triangulus, reflexus, totus discus et prae- sertim lobus intermedius intus longe pilosus, linea mediana incrassata (nee tarnen in lamellam evoluta). Gynoslemium breve, stelidia brevia, obtusa, leviter denticulata, fovea stigmatica profunda. — Flores fugaces, ephemeri, teneri, albi, sepala 3,3 — 3,4 cm longa cum seta filiformi, basi 5 mm lata, petala aequilonga 1 mm lata, labellum 9,5 mm longum, basi 5,3 mm latum, lobus intermedius 4 mm longus, 2,5 mm latus. — Fig. { \ C. Westmalayische Provinz: Java, Berg Salak (Blume!); am Tjapoes (Smith); Batoe toelis; Tjihanjawar; Gede, bei Siloegoenoeng (Smith); Djampang tengah, bei Njalidoeng (Smith). — Sumatra; Aru-Inseln? Nota. Cum flores fugacissimi sint tencrique, speeimina plurima in herbariis floriun sunt destituta. Usus sura in diagnosi mea illa v. cl. Smith, qui plantam vivam saepius observavit. In omnibus, quae examinavi, speeiminibus vaginas foliorum semper glabras inveni neque unquam sulcatas v. costatas, uti inveniunlur in D. bifloro Swartz quocum haec species saepius confusa esse videtur. Est tarnen haec (major) species occidentalis, illa (benc minor) orientalis. 312a. D. dulce J. J. Smith in Nova Guin. VIII. T. I. (1909) 71 t. XXIV, fig. 77. — Planta graminea. Caules numerosi, erecti, simplices, ad 60 cm longi, 2,7 mm crassi, internodia numerosa, 1,5 — 2,5 cm longa. Folia linearia, longe angustata, ad 12,5 cm longa, basi 7,5 — 9 mm lata, papyracea, vaginae longe tubulosae, in orificio dente tri- angulo, laminae opposito instruetae. Inflorescentiae brevissimae, basi squamis 2 v. 3 duris coriaceis, brunneis munitae, pedunculus 1,8 cm longus, bracteae minutissimae, triangulae. Flores illis D. acuminatissimi majores, ceterum similes, ephemeri, sua- veolentes (unde nomen!). Sepalum dorsale 6 cm longum, lineare, paulo supra basin angustatum, canaliculatum, deinde filiforme, flavescens, apice purpurascens, basi 4 mm latum. Sepala lateralia cum pede gynostemii mentum rectum, conicum, obtueum, 6,5 mm longum formantia, e basi falcato-triangula angustata, deinde filiformia, circ. 5 cm longa, basi 8,5 mm lata, eodem colore. Labellum ereclum, apice recurvum, coneavum, tri- lobum, toto ambitu euneato-obovatum, lobi laterales late trianguli, antrorsi, falcati, erecti, gynostemium bene superantes, obtuse et minute denticulati, sinum efficientes, in quo lobus intermedius omnino secluditur; lobus intermedius toto ambitu ovato-ob- longus, margine dense laciniatus, apiculatus, laciniae simplices v. saepius ramificati, totus discus labelli neenon lobi laterales intus pilosi, linea miniata, elevata, crassa, ex ipsa basi ad basin lobi intermedii decurrens, labellum album, laciniae purpureae, tolum 6 mm longum et 5,5 mm latum. Gynostemium album, purpureo-punetalum, anthera alba, roseo-punetulata, pes gynostemii excavatus, fovea stigmatica magna. Papuanische Provinz: Niederl. Neu-Guinea. Genauer Fundort unbekannt, blühte im botan. Garten zu Buitenzorg. Nota. A praecedente forsan non diversa, sed mera varietas. Differre videtur lobo inter- medio labelli a lateralibus foreipis instar incluso. 313. D. cyanopterum Kränzl. n. sp. — Caules aneipites foliosi tenues, certe non alti, partes quae adsunt 25 cm longae. Folia linearia, 10 cm longa, rarius paulum Dendrobium. 171 longiora, ö mm lata, parte vaginante minutissime scabriuscula (sub lente valido), lamina papyracea, apice acuminata, non inaequali-biloba. Racemi brevissimi, biflori, e vaginis conchiformibus, nitidis scapum et bracteas proprias celantibus Orientes. Sepalum dorsale lanceolatum, acuminatum, lateralia falcata, triangula, acuminata, omnia apice valde re- curvata, mentum lateralium dimidium partis anticae aequans, leviter incurvum, obtusum, apertum. Petala lineari-lanceolata. Labellum e basi angusta cuneato-dilatatum, lobi laterales ovato-oblongi, antice rotundati, intermedius oblongo-lanceolalus acutus, linea elevata pilosa e basi in discum lobi intermedia, discus hujus lobi tota superficie pilis longis barbatus. Gynostemii margo in lobulos 3 satis latos retusos divisus. — Flores tenerrimi, pallide lutei, labelli lobi laterales coerulei (hinc nomen!), lobus intermedius luteus(?) sepalum dorsale et petala 8 mm, lateralia 1,2 cm longa, 2 v. 1 mm lata, labellum 8 mm longum, medio 3 mm latum. — Floret? Papuanische Provinz: Neu-Guinea. Bartle Bay (Gopeland King!). Nota. Est planta tenerrima. graminea, habitu D. biflori Swartz magnitudine valde reducti, tarnen huic speciei praecipue comparanda. Differt mento optimc evoluto et labelli fabrica, quod loborum lateralium gaudet, colore cyaneo eximiorum, lobus intermedius toto disco (non margine solum) densc pilosus. 314. D. Pseudo-Dichaea Kränzl. n. sp. — Radices satis crassae, crebrae. Caules fasciculati, leviter flexuosi, tenui-cylindracei. Folia laete viridia, squarrosa, rectangula- riter divergentia, internodia 4 cm longa, laminae e basi ovata sensim acuminatae, valde inaequali-bilobae, ad 8 cm longae, basi 1 cm latae. Racemi foliis oppositi, 1 — 2-flori, bracteae parvae, Ovaria longe non aequantes. Sepalum dorsale oblongum, acutum, lateralia triangula, acuta, mentum breve conicum, obtusum, fere apicem usque apertum formantia. Petala ligulata obtusa, aequilonga, apicem versus erosula. Labellum e basi lata paulum dilatatum, lobi laterales angusti, acuti, lobus intermedius transverse ob- longus, laterales utrinque superans, toto margine erosulus, crispulus, lineae elevatae inter lobos laterales 2 mox confluentes, lineae lobi intermedia radiantes supra denlicu- latae, addito in medio disco lobi intermedii callo tridactylo, totum labellum supra ubi- que papillis hyalinis dense obsitum. Gynostemium perbreve, stelidia magna, rotundata, filamentum anguste ü-iangulum. — Flores sicci (ut videtur etiam vivi) lactei, ringentes 1,2 — 1,4 cm diam. labellum 1 cm longum, antice 8 — 9 mm latum. Südwestmalayische Provinz: Borneo, Sarawak (Beccari n. 659!). Nota. Planta specimen depauperatum Dickaeae graminoidis in memoriam revocat et valde affinis est D. Per-Dichaeae Kränzl. et D. osmophytopsidi Kränzl. — Est tertia species illius subsectionis insulae Borneo peculiaris. 315. D. elephantinum Finet in Bull. Soc. Bot. France L. (1903) 3"; 3 t. XI, flg. 20 — 31. — Caules tenues, 40 — 60 cm longi, medio leviter incrassati, multiarticu- lati, foliosi. Folia arcte disticha, oblonga, dorsiventralia, obtusa, ad 8 cm longa, 1,5 — 1,8 cm lata. Racemi brevissimi, 1 — 3-flori. Sepala ovata, acuta, apiculata, dorsale basi cordatum, lateralia postice angustata, mentum semilongum, satis tenue, obtusum, apertum formantia. Petala oblongo-lanceolata, acuta, margine leviter crenulata v. ero- sula. Labellum ex ungue angusto subito dilatatum, toto ambitu transverse ellipticum, re vera trilobum, lobi laterales rhombei, angulo antico acuti, sinu angusto a lobo inter- medio sejuncti, illo transverse oblongo, subreniformi, antice vix emarginato; lamellae 2 a basi gynostemii Orientes medium usque satis elevatae, supra integrae, antice in lineas papillosas decrescentes, additis utrinque lineis 3 — 4 papillosis (statu vivo potius »mar- garitaceis« dicendis), discus satis incrassatus, sulco inter callos principales moi'e Epi- dendrorum quorundam nectarifero, ceterum eodem modo rhytidomate instructus. Gyno- stemium brevissimum, tridentatum. — Flores lactei, patuli, 2,2 cm diam., labellum antice aurantiacum sepalum dorsale petalaque 1 cm longa, sep. dors. basi 7 mm, petala 3 mm lata, sepala lateralia 1,3 cm longa, ü mm lata, labellum circit. 1 cm longum, 1,2 cm latum. — Julio. Südwestmalayische Provinz: Borneo, Sarawak (Beccari n. 3656!). Nota. Examinavi candum plantam Beccarianam (n. 3C56) quam vidit cl. A. Finet et facere non possum, quin dicam, characterem gravissimum (faciem labelli) v. cl. in diagnosi et 172 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Parsl. in figura analytica cius efTugisse. Est enim tota superficies labelli optime cum illa Epidendro- rum e grege Osmophytorum comparanda. Calli principales labelli non »a stigmatis lateribus« oriuntur (ut vult cl. A. Finet) sed e lateribus totius gynostemii. De structura rhytidomatosa v. leprosa disci nil profert autor, qua de causa plantam non »Eevolutis* adscribendam esse censeo, quamquam cum Ulis aftinitates quasdam vagas praebet, sed illam >Bambusaceis* ad- junxi. — Nil dicit autor cl. cur dixerit hoc Dendrobium »elephantinum«. 316. D. osmophytopsis Kränzl. n. sp. — Caules e basi semiglobosa, paulum in- crassata attenuati, vix inci-assati, igitur tenui-cylindracei, ad 40 cm alti, curvuli, sicci profunde sulcati, distichophylli. Folia ligulata, apice biloba, utrinque obtusa, vaginae 1 — 1,5 cm longae, laminae basi semitortae, 4 cm longae, 8 mm latae. Racemi breves bifiori, Ovaria cum pedicellis vix 2 cm longa. Sepalum dorsale oblongum, acutum. Petala aequilonga, ovata-acuta, sepala lateralia late oblonga, acuta, apice reflexa mentum breve, aper tum, acutiusculum formantia. Labelli lobi laterales parvi, oblongi, acuti, intermedius late obovatus, retusus, margine crenulatus, lineae 2 crassae , praesertim basi marginem anteriorem usque (interjectaque minore) decurrentes, hyaliho-papillosae, discus igitur trifurcatus, papillis satis crassis, globosis, sulcis nectariferis tectus. Gyno- stemium crassum, satis • longum, labello adpressum, basin versus late marginatum, dorso profunde utrinque bisulcatum. — Flores ringentes, sicci lactei, 1,5 cm diam. labellum antice 1 cm latum. — Maio. Südwestmalayische Provinz: Borneo, Sarawak, Berg Mattau (Beccari n. 1686!). Nota. Alienum quamvis appareat, Dendrobium cum Epidendro comparare, tarnen nil melius de labello bujusce plantae dicere possum quam illud quod in nomine specifico dixi. Labellum iisdem protuberantiis crassis sevo scatentibus onustum est, quibus tecta sunt labella Epidendrorwn sect. Osmophytum. Fabrica generalis labelli et ambitus simili modo magis Epi- dendra ludunt quam Dendrobia. 317. D. luzonense Lindl. in Bot. Reg. XXX. (1844) Mise. 62, S. 51; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. (1861) 290. — D. alagense 0. Arnes in Philipp. Journ. Sc. II. (1907) 3 28. — Caules e rhizomate brevi complures, aggregati, stricti, bambusacei, multi- articulati, foliosi, 70 — 80 cm alti, in internodiis inferioribus rudirnentis vaginarum in fibras solutis praediti, internodia 1,5 — 2,5 cm longa. Folia numerosa, disticha, vaginae minutissime granulosae, laminae lineares v. lineari-lanceolatae, apice valde inaequales, acuminatae, apiculo altero bene longiore, obtusato, totum folium ad 1 5 cm longum, ad 1 cm latum. Racemi oppositifolii e vaginulis paleaceis conchiformibus Orientes, bi- fiori, pedunculus et bracteae brevissimae. Sepalum dorsale lanceolatum, acutum, sepala lateralia oblonga, obtusa, postice in mentum breve, apertum, amplum aueta. Labellum e basi angusta paulum dilatatum, lobi laterales breves acuti, adjeeto, utrinque denticulo v. lobulo minutissimo, lobus intermedius aequilongus v. sublongior, oblongus, antice retusus emarginatusque, linea 1 elevatula, paulum undulata, fere per totum discum decurrens. Gynostemii androclinium late marginatum, leviter denticulatum, filamentum breve, internum (i. e. dorso marginis androclinii affixum. — Flores pallide straminei, viridi-suffusi, sepala, petala, labellum 9 mm longa, mentum 3 mm longum. — Floret Novembri, sed certe diutius. — Fig. \%A—D. Provinz der Philippinen: Luzon (Cuming n. 2126!). — Mindoro: am Alag-Fluss in 300 m ü. d. M. (Merrill n. 5846!). Nota. Analysis florum speeiminis Merrilliani characteribus omnibus quadrat cum Ulis Gumingiani a cl. Lindley delineatis. 318. D. Baileyi F. Müll. Fragm. VIII. (1874) 173; Bailey, Queensland Fl. V. 1530. — Caulis glaber, teres, foliosus, 3 — 4 mm crassus. Folia graminea, lato-linearia, v. anguste lanceolata, 5,5 — 12 cm longa, 6 — 9 mm lata, nervoso-striata. Racemi ut videtur semper uniflori; bracteae pedicellum semiaequantes. Sepala omnia sursum longe setaceo-linearia ; lateralia deorsum (in mento) deltoidea. Petala aequilonga, lineari- spathulata, e basi lineari lanceolata acuta. Labellum paulo brevius, lobi laterales semiovati, intermedius ovatus, rotundatus, fere quadratus, margine anteriore crispulus, Dendrobium. 173 Flg. 12. Dendrobium luxonense Lindl. j4 Habitus (magn. nat.). 2? FIos expansus. C Labellum. Z> Gynostemium (aucta). — D. Deplanchei Reicbb. f. E Pars caulis. F Labellum. 0 Pars racemi. H Folium. (Omnia magn. nat.). (Icon origin.) 174 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1. subito in acumen longum, lineari-subulatum productus, discus omnino nudus. Gyno- stemii pars libera brevis, androclinium minute denticulatum. — Sepala lateralia fere 1,8 cm longa, basi 3 mm lata, sepalum dorsale (et petala?) 1,6 — 1,8 mm lata, lobi laterales labelli 2 mm longi, intermedius cum acumine 6 — 7 mm longus. Flores flavi, labellum intensius luteum esse apparet. Araucarien-Provinz: Australien, Queensland, Rockingham Bay (Dallachy, Bailey). — Mihi non \isum. Nota. D. agrostophyllo F. Müll, proximum esse declarat F. v. Müll. v. cl. 319. D. Keffordii Bailey in Proceed. Roy. Soc. Queensl. I. (1884) 11 et Queensl. Fl. V. 1530. — D. Armitiae Bailey in Queensl. Agric. Journ. IV. (1899) 48. — Gaules numerosi, dense aggregati, graciles, 30 — 120 cm longi, arundinacei, basin versus nudi, supra foliosi. Folia lineari-lanceolata, apice ipso obtusa, 7 — 8 cm longa, 6 mm lata, satis tenuia, vaginae striatae. Racemi laterales breves, biflori, numerosi. Sepala e basi ovata in apicem filiformem attenuata, lateralia mentum vix prominulum formantia. Petala similia, sed bene minora. Labelli bene minoris lobi laterales breves gynostemium amplectentes, intermedius triangulus, acuminatus, reflexus, calli in disco 2, valde promi- nuli. Gynostemium gracile. — Flores flavi, labellum intensius piclum, antice pur- pureo-limbatum, sepala 2,5 cm longa. Austromalayische Provinz: Australien, Queensland, Johnstone River (Kefford ex Bailey). Nota. Quoad ex descriptione originaria judicandum planla, quam non vidi, a D. bifloro Swartz v. agrostophyllo F. Müll, vix v. non distinguenda; nee distinguendum est ab illa specie D. Armitiae Bailey. 320. D. vulcanicum Schlechter in Bull. Herb. Boissier 2. Ser. VI. (1906) 459. — Terrestre, erectum, pluricaule. Caules teretiusculi, bene foliati, vaginis foliorum per- sistentibus plus minus vestiti, 30 — 4 5 cm alti, 2 — 3 mm crassi. Folia anguste lanceo- lata acutata, papyracea, 4,5 — 7 cm longa, medio circiler 4 — 8 mm lata, internodia plus duplo excedentia. Racemi in apice caulis pauci, 1 — 2 flori, peduneuli ovariis pedi- cellatis multo breviores, bracteae parvulae, quam Ovaria multo breviores. Sepalum dor- sale ovatuni, obtusum; lateralia antice aequalia, postice in mentum (ab autore non descriptum) elongata. Petala oblique oblongo-elliptica, subacuta, sepalis subaequilonga. Labellum e basi unguiculata euneatum, trilobum, lobi laterales vix evoluli, lobus inter- medius late rotundatus, obtusissimus, lamellula transversa V-formis in ungue labelli. Gynostemium breve, crassum, clinandrium tridentatum, anthera antice rotundato-trun- cata. — Flores majusculi, rosei; sepalum dorsale, pars antica lateralium, petala 1,3 cm longa, mentum sepalorum lateralium aequilongum (1,3 cm), labellum 2 cm longum. — Octobri. Centromalayische Provinz: Banda, auf Steinen und im Boden auf dem Gu- nong-Api unterhalb der warmen Spitze (Schlechter n. 13660). Nota. Species satis speetabilis, floribus roseis decora, D. Hosei Ridl. affinis esse dicitur. Menti longitudo e descriptione non satis perspicua; suspicor, id quod autor »latitudinem« sepa- lorum lateralium appellaverit, re vera esse »mentum«. 321. D. Camaridiorum Reichb. f. in Linnaea XL1V. (187") 89. — Caulis ad 3 0 cm altus, internodia 1,5 — 2 cm longa, vaginae foliorum nervosae, rugulosae. Folia linearia, apice biloba, ad 9 cm longa, 4 — 5 mm lata. Racemi vaginis conchiformibus coriaeeis, rigidis basi inclusi. Flores tenerrimi fugaces. Sepala lanceolata, aristala, lateralia mentum obtusum, antrorsum formantia. Petala subaequalia, angustiora. Labellum a basi euneata dilatatum, trilobum, lobi laterales ligulati, oblusi, lobus intermedius longius productus, triangulus, carinula 1 per discum. Gynostemium trigonum, apice tridentatum. — Flores sicci flavi, sepala cum aristulis 1,5 cm longa, petala subbreviora. Araucarien-Provinz: Neu-Caledonien (Vieillard in herb. Deplanche n. 928bis!). — Süd-Bezirk, Ngoye (Schlechter n. 15280); Nord-Bezirk (Schlechter n. 15680). Nota. »Omnino juxta D. liflorum S\v. et aeuminatissimion Lindl. labello insignec [Reichb. f.]. Dendrobium. 175 322. D. Schwartzkopffianum Kränz], in Notizbl. Bot. Gart. Berlin n. 13 (1898) 106. — Caulis bambusiformis elatus, validus foliosus, ad 1 m altus v. altior. Folia copiosa arcte vaginantia, e basi ovata longe acuminata, linearia, ad 20 cm longa, basi I cm lata. Bacemi biflori, brevissimi e squamis 2 cartilagineis Orientes. Sepala petala- que ovata, in caudas tenues, filiformes, leviter tortas aucta, sepala lateralia in mentum rotundatum, incurvum, obtusum coalita. Labellum toto ambilu elongato-rhombeum, lobi laterales oblongi, acuti, minutissime denticulati, lobus intermedius ter v. quater longior, anguste triangulus, margine in lacinias numerosissimas filiformes, simplices vel bi-tripartitas dissolutus, callus satis elevatus in basi inlra lobos laterales. Gynostemii pars libera brevis, stelidia rotundata, margo gynostemii utrinque in labellum descendens ibique mox evanidus, anthera plana, filamentum subulatum. — Flores pulcherrimi, hya- lini, fugacissimi , sepala lateralia 6 cm, dorsale et pelala 5 cm longa, labellum 2,5 — 3 cm longum. — Floret? Papuanische Provinz: Neu-Pommern, Balum, auf lebenden Baumstämmen am Mangrove-Flusse (Dahl!). Nota. Habilu et statura majore quam D. biflorum Swartz florum indoles et fabrica primo aspeclu illius speciei simillimae, sed llores plus duplo majores, fimbriae labelli longiores et saepius divisae, callus labelli omnino diversus neenon lobi laterales oblongi nee trianguli ut in ü. bifloro. — Fimbriae lacinialae fere illas D. Brymeriani repetunt. 323. D. biflorum (Forst.) Swartz in Nov. Act. Soc. Sc. Upsal. VI. (1799) 84 et Act. Holm I. (1800) 2 5 6; Willd. Sp. PI. IV. n. 17; Lindl. Gen. et Sp. Orch. 78; Bot. Beg. XXI. (1826) sub. t. 1756 et XXX. sub t. 1844; Beichb. f. in Walp. Ann. VI. 292 et in Seemann, Fl. Vit. 30 2. — Epidendrum biflorum Forst. Prodr. (1786) 60. — Caulis tenuis, gracillimus, firmus, ad 40 cm altus, v. interdum altior, 2 mm crassus, luteo- nitidus. Folia linearia, acuminatissima, apice minute bilobula, 6 — 8 cm longa, basi 4 — 5 mm lata, vaginae foliorum semper costatae. Bacemi media e vagina foliorum Orientes, brevissimi, biflori, squamae 2 cartilagineae in basi, una majore hyalina, retusa rhachin 6 — 8 mm longam vestiente, bracteae vix ullae, pedicelli cum ovario 1,5 — 2 cm longi. Sepala triangula, lateralia mentum ipsis vix aequilongum, triangulum, apice obtusum, antice apertum formantia. Petala lanceolala, omnia in caudas quam ipsa sesquilongiores clon- gata. Labellum toto ambitu rhombeum, antice obscure trilobum, lobi laterales antrorsi, acuti, medius multo major, acutus, toto margine ciliis longis instruetus, lineae per dis- cum 3, paulum elevatae (si mavis callo a basi apicem usque supra bisulcalo). Gyno- stemium generis. — Flores albi, tenerrimi, sepala petalaque cum caudis ad 3 cm longa, sepala lateralia basi 6 — 7 mm lata. — Junium usque. — Fig. 1 I A, B. Melanesische Provinz: Samoa Inseln, Upolu am Letogoflusse (Beinecke n. 234!). — Otabeiti (Mathews, Lesson!, Forster!). — Fiji Inseln, Viti Levu (See- mann n. 582). — Salomons Inseln, San Cristobal (Micholitz!). — Ohne genauen Stand- ort (Guillemin!). 32 4. D. multicostatum J. J. Smith in Bull. Dep. Agric. Indes neerland. V. (1907) II. — Gaules elongati, penduli, tenues, quadranguli, longitudinaliter sulcati, foliati, ad 70 cm longi, 4 mm crassi, internodia 2,5 cm longa, suprema minora. Folia linearia, apicem versus sensim angustata, valde inaequali-biloba, viridia, nitida, subtus opaca, coriacea, ad 10 cm longa, 7 mm lata, vaginae lubulosae. Bacemi pauci, breves, uniflori. Pedunculus 6 mm longus, basi vaginulis brevissimis tectus, bractea parva, triangula, adpressa, pallide brunnea, 1,3 mm longa. Sepalum dorsale ovatum, conico- apiculatum, acutum, apice reflexum, lateralia oblongo-triangula, apice recurva in apicu- lum conicum contraeta, postice mentum calcariforme partim clausuni (sepalis scilic. connatis) tenue, obtusum, ovarium versus leviter recurvuni formantia. Petala euneato- obovato-oblonga, obtusa, apicem recurvuni versus erosula. Labellum e basi unguiculata pedi gynostemii in mentum tenue descendens adnatum, antice valde dilatatum, latissi- mum, valde coneavum, antice trilobum, lobi laterales e basi lata trianguläres falcati, acuti, ereeli, lobus intermedius multo major bilobus, lobulis rotundalis, margine antico recurvus, undulatus, discus costis 1 1 validis instruetus, intermediis ad menti faucem 176 Fr- Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 4. productis. Gjnostemium breve, latum, stigma magnum, membranaceo-marginatum, pes gynostemii et mentum pedicellum versus leviter recurvum. — Flores parvi, 1,45 cm lati, sepalum dorsale 8 mm longum, 5 mm latum, lateralia 9 mm longa, ad 7 mm lata, petala vix breviora, 4 mm lata, omnia alba; labellum expansum 1,55 cm longum, 1,25 cm latum, ad basin laniinae papillis conicis instructum, album, brunneo-venosum, costae in disco flavido-virides, gynostemium album, subtus luteo-brunneum. Südwestmalayische Provinz: Borneo, Bukit Losoeng (Nieuwenhuis). Nota. Facile distinguitur ab omnibus labello lato undecira-costato. 32 ia. D. quinquedentatum J. J. Smith in Bull. Dep. agr. Ind. neerl. XIX. (1908) 19 et in Nova Guin. VIII. T. I. 76 t. XXVI, fig. 83. — Caules elongati, tenues, sub- ancipites, multiarticulati, foliati, ad 60 cm longi, internodia 1 — 1,5 cm longa, 1 — 1,5 mm lata. Folia minuscula, lanceolata, basi semitorta, apice inaequaliter et acute bidentata, ca. 2 — 4,5 cm longa, 3 — 7 mm lata, vaginae tubulosae, in costis, siccae dense verrucu- losae. Inflorescentiae brevissimae, basi squamis conchiformibus munitae, pedunculus 3 mm longus. Flores lenerrimi, (ephemeri?). Sepalum dorsale e basi triangula lineare, acutum, circ. 1,2 cm longum, 2,5 mm latum, sepala lateralia oblique triangulo-linearia, basi dilatata, mentum incurvum, obtusum, 4,6 mm longum formantia, 1,2 cm longa, 5 — 6 mm lata. Petala linearia, falcatula, acutissima, circ. 1,2 cm longa, vix ultra y2 mm lata. Labellum erectum, expansum; oblongum, apice recurvum, lobi laterales erecti, apice acuti, ab intermedio impcrfecte sejuncti, semioblongi, lobus intermedius anguste triangulus, decurvus, fere omnino in lacinias lineares, plus minus longas dis- solutus, discus pubescens, costa glabra, simplice, longitudinali, apicem versus angustata praeditus; tolum labellum 1,2 cm longum, inter lobos laterales 4 mm latum; laciniae lobi intermedii 1,5 mm longae. Gynostemium rectum, apice 5-dentatum (unde nomen), filamentum brevius quam dentes stelidiorum, rostellum nulluni. — Floret Junio. Papuanische Provinz: Niederl. Neu-Guinea, Nepenthes-Hügel, auf Bäumen im Urwalde (Versteeg n. 1316). Nota. Differt a D. aeuminatissimo Lindl. et D. bifloro Swartz quibus peraffinis, foliis rnulto brevioribus et latiorihus. Sect. 3. Revoluta. Plantae semper altae; folia pluries longiora quam lata, lanceolata; racemi 3 — 4- flori, rarius biflori, labellum subsimplex; lobi laterales semper parvi v. obsoleti v. ab intermedia vix sejuncti. a. Labelli lobi laterales parvi sed manifeste ab intermedio separati. ct. Lobi laterales obtusi, margine leviter crenulati. Flores albi " 325. D. laneifolium. ß. Ut praecedens, sed lobi laterales longiores, lobus inter- medius antice bilobulus. Flores lutei 2 cm diam. labellum purpureum 326. D. sarcochilus. y. Ut praecedens, sed flores omnino lutei, 1,2 cm longi et diametro, lobi laterales labelli antice integri . . 327. D. Orientale, d. Ut praecedens, flores paulum majores, labelli lobi antice denticulati 327a. D. igneum. j. Labellum plus minus spathulatum, antice tantum tri- lobum v. bilobulum. ct. Lobus medius suborbicularis, crassus, discus basi pluri- sulcatus. Planta maxima, racemi pluriflori ( — 2 0) . 328. D. vandifolium. ß. Labellum subintegrum (lobi later. obsoleti) a latere visum sigmoideum. Flores pellucidi, intus furfuraeeo- brunneo-adspersi, 2,8 cm diam 329. D. fractiflexum. Dendrobium. ]77 y. Labellum exacte spathulatum, basis lamellis 3 parvis praeditum. Flores lutei, roseo-striati, lamellae albae. 330. D. cymatoleguum. ö. Ut praecedens sed lamellae fere per totum discum decurrentes 331. D. verruciferwm. e. Labellum e basi latiore angustatum, deinde spathu- latum (panduratum) , lobus intermedius reniformis, ciliolatus, discus ut in praecedente sed calli longiores . 332. D. Hosei. 325. D. lancifolium A. Rieh. Sert. Astrolab. (1832) 20 t. 8; Lindl. in Bot. Reg. (1841) Mise. 62; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. (1861) 289; J.J.Smith, Orch. Ambon 64. — D. lilacinum Teijsm. et Binnend. in Natuur. Tijdschr. Ned. Ind. XXVII. (1864) 18 (nee Reichb. f.). — Gaules erecti, ramosi, teretes, glabri, foliosi, purpurascentes. Kolia anguste lineari-lanceolata, acuta, ad 1 0 cm longa, 1,3 cm lata. Racemi biflori, interdum 3 — 4-flori, peduneuli 1,5 cm longi. Sepala lanceolata, acuta, lateralia men- tum calcariforme , obtusum formantia. Petala sepalis subaequalia, paulum minora. Labellum trilobum, unguiculatum, lobi laterales parvi, obtusi, margine crenulati, inter- medius multo major obtusus, totus margo crispulus. Gynostemium apice bidentatum, stigma subrotundum. — Flores purpurascentes, lobus medius labelli purpureus, margine violaceus, unguis labelli viridiusculus, gynostemium cereaceum, anthera violacea. — Fig. kA— D. Centromalayische Provinz: Ambon, Batu Goentang (nach Smith). — Java? Buru (d'Urville). Nota. Cl. J. J. Smith dubitat, an haec planta in Java reperta sit, et suspicatur, numeros plantarum in herbario Lugduno-Batavo esse confusos. Invenies eandem plantam supra sub N. 228. 326. D. sarcochilus Finet in Bull. Soc. Bot. France L. (1903) 376 t. XIII, flg. 14—26; Schlechter in Engl. Bot. Jahrb. XXXIX. (1905) 74. — Caulis elatus, arundina- ceus, ad 2 m altus, multiarticulalus (internodia 1,2 cm longa), apice tantum foliatus, G — 7 mm crassus. Folia disticha, vaginulae breves, rufae, laminae lineares v. lineari- lanceolatae, antice angustatae, apice obtuse bilobae, ad 1 2 cm longae, 1,3 cm latae. Racemi crebri e mediis vaginis Orientes, stricti, folia subaequantes, ad 1 0 cm longi, paueiflori (8 — 10), basi vaginulis quibusque brevibus cineli, bracteae minutissimae, tri- angulae, quam Ovaria multo breviores. Sepala oblonga, acuta, lateralia basi obliqua, antice dorsali aequalia, postice mentum breve, obtusum, fere rectangulum formantia. Petala paulum teneriora, ceterum subaequalia; sepalum dorsale petalaque 1,1 cm, sepala lateralia 1,3 cm longa, omnia 3 v. 3,5 mm lata. Labellum leviter curvatum, crasse cartilagineum, complicatum, antice cochleatum, lobi laterales longi, erecti, lobus inter- medius suborbicularis, apice rotundatus, leviter emarginalus apiculo interjeeto, margine crenulato-sinuatus, laminae 3 per discum a basi inter lobos laterales, antice subito desinentes; totum labellum curvatum 8 mm, extensum, 10 mm longum, inter lobos laterales 3,5 mm latum. Stelidia uncinata, apice obtusa, anthera antice ample mar- ginata. — Flores luteoli, sub anthesi circ. 2 cm diam. — Floret Novembri. — Fig. KZM—Q. Araucarien-Provinz: Neu-Caledonien. Grasige Hügel am Fuße der >Table Unio* (Balansa n. 2386 et 869!, Pancher n. 3307 ex F.net); Süd-Bezirk, auf Bergen am Ngoye (Schlechter n. 15132!). 327. D. Orientale J.J.Smith, Orch. Ambon (1905) 70. — Caules aggregati, elongati, tenues, ad 1 m longi, 3 mm crassi, foliosi, internodia 2 — 2,5 cm longa. Folia numerosa, disticha, late linearia, apice valde inaequalia, utrinque obtusa, tenui-coriacea, ad 1 I cm longa, 1,2 cm lata. Racemi copiosi, 2 vaginas perforantes, brevissimi, pauei- flori, bracteae minutae, triangulae. Sepalum dorsale late ovatum, acutum, lateralia carinata, triangula, apice carnosula, extus leviter granulosa. Petala oblonga, sub- spathulata, obtusa, trinervia. Labellum trilobum, lobi laterales satis parvi, oblique antrorsi, obtusi, lobus intermedius protensus, latiusculus, bilobulus emarginatusve, denti- culo in sinu. Gynostemium pro flore longum, rectum, stelidia brevia, fovea stigmatica A. Engler, Das Pflanzenreich. IV. (Embryophyta siphonogama) 50. 42 |78 Fr- Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1. satis magna, cordata, infra acuta, pes gynostemii satis longus, linea elevata longitudi- nali instructus. — Flores pallide lutei, sepala 8,5 mm longa, 4 — 5 mm lata, mentum 3,5 mm longum, 4,5 mm v. (lateralia) 6 mm lata, petala 7 mm longa, 3 mm lata, labellum 7 mm longum, 4 mm latum, gynostemium 4,5 mm longum, sepalum dorsale semiaequans. Centromalayische Provinz: Ambon, ohne genaueren Standort (Smith). 327a. D. igneum J. J. Smith in Bull. Dep. agr. Ind. neerl. XIX. (1908) 17 et in Nova Guin. VIII. T. I. 73, t. XXV, fig. 79. — Caules approximati, compressiusculi, dense foliati, 30 ad 40 cm longi, internodia 5 — 7 mm longa. Folia basi semitorta, ovato-oblonga, obtusa, inaequali-biloba, utrinque obtusa, 1,6 — 3,2 cm longa, 7,5 mm — 1,3 cm lata, vaginae tubulosae, subancipites, quam internodia duplo longiores. In- florescentiae brevissimae, biflorae, basi squamis 2 conchiformibus, 3 — 4 mm longis munitae. Flores mediocres, aurantiaci. Sepalum dorsale oblongum, obtusurn, 1,35 — 4,5 cm longum, ad 7 mm latum, sepala lateralia postice mentum leviter curvatum, obtusurn, subapplanatum formantia, anlice oblique oblongo-triangula, obtusa, brevi- acutata, 1,4 — 1,7 cm longa. Petala obovata, oblusissima, basin versus angustata, sepalis aequilonga, 7,5 — 9 mm lata. Labellum erectum, trilobum, lobi laterales erecti, tri- anguli, plus minus falcato-incurvi, acuti, margine anteriore denticulati v. erosuli, lobus intermedius multo major, paulum deflexus, ita, ut labellum fere semicirculum efficiat, cuneato-obovatus, apice rotundatus, costa longitudinalis in disco, jam medio evanida, totum labellum expansum 1,35 — 1,5 cm longum, 7,7 — 8 mm latum. Gynostemium 4,5 mm altum et fere latum, filamentum subulatum, stelidia angusta, clinandrium denticu- latum, rostellum nullum; fovea stigmatica magna, transversa, trapeziformis. — Fl. Auguslo. Papuanische Provinz: Niederl. Neu-Guinea, am Nordfluss am Fuße des Nepenthes- Hügels epiphytisch in Pandanus- und Melroxylumsümpfen ; südlich des Geluks-Hügels auf Bäumen im Urwalde (Versteeg n. 1572). 328. D. vandifolium Finet in Bull. Soc. Bot. France L. (1903) 375 t. XIII, fig. 1 — 13. — Caules stricti, lignosi, ad 2 cm alti, supra foliati, multiarticulati, inter- nodia 1,2 cm longa, vaginae et laminae siccae virides, laminae lineares, apice bilobae, complicatae, recurvae, ad 1 8 cm longae, vix 1 cm latae.. ltacemi simplices, ad 1 0 cm longi, (ad 50 cm attingere dicuntur), pauci-pluriflori ( — 20), bracteae minutae, triangulae, acutae. Sepala oblonga, acuta, lateralia extus fere medium usque carinata, postice in mentum breve, saccatum, partis anticae vix tertiam aequans aucta. Petala minora, lanceolata, dimidio anteriore paulisper denticulata, acuta, teneriora; sepala 8 mm, late- ralia cum mento 1 0 mm longa, 3,5 mm lata, petala 7 mm longa, 2 mm lata. Labellum spathulatum, margine utrinque elevato in basi igitur canaliculatum, antice in laminam obovatam, margine minute crenulatam dilatatum, lamellulae 3 breves in" parte basilari v. ungue labelli; totus discus ceterum laevis, medio leviter sulcatus; labellum 10 cm longum, antice 5 — 6 mm latum. Gynostemii pars libera satis longa, antice leviter excavata, stelidia quadrata, margine denticulata, filamentum longum. — De colore nil constat, flores viridi-lutei fuisse videntur. Totus flos subanthesi 1,2 cm longus et diam. — Floret Junio. — Fig. \3D — H. Var. brevipedicellatum Finet 1. c. — Differt a typo floribus numerosis ( — 30) paulum minoribus et brevius pedicellatis. Araucarien-Provinz: Neu-Galedonien, auf der Insel Art (Balansa n. 3H7!). Fundort der Varietät unbekannt, ebenso der Sammler. Nota. Specimen typicum Balansae a me examinatum racemos gerit multo breviores quam in descriptione cl. Finet descriptos. 329. D. fractiflexum Finet in Bull. Soc. Bot. France L. (1 903) 377, t. XIII, flg. 27—39. — Badices crassae, velamine papilloso tectae. Caules lignosi, ad 50 cm alti, grisei, multi- articulati, internodia 1,5 — 1,8 cm longa. Folia apicem versus congesta, quam internodia multo longiora, maxima ad 10 cm longa, 1 — 1,2 cm lata, chartacea, viridi-grisea. Bacemi infra folia ex axillis foliorum dejectorum orti, tenues, nutantes, apice fracti- flexi, pauciflori, circ. 1 5 cm longi, internodia rhachidis 1 ,5 cm longa, bracteae minutissimae, Dendrobium. 179 W V/T Fig. 4 3. Dendrobium rerruciferum Reichb. f. A Basis plantae cum radicibus. B Caulis (magn. nal.). C Labellum (auct.). — D. vandifolinm Finet. D Flos. E Labellum a fronte, F a latere. 0 Petalum. H Antbera (omnia aucta). — D. elephantinum Finet. J Flos (magn. nat.). K La- bellum. L Petalum (aucta). — D. sarcochilus Finet. M Pars caulis (magn. nat.). N, 0 Flos. P Gynostemium, Q idem cum petalis (omnia aucta). — D. pectinatum Finet. R Habitus (magn. nat.). S Flos. T Labellum a fronte. XJ Pedicellus c. gynostemio. V Labellum medio trans- sectum. W Gynostemium a fronte. (Omnia aucta.) 12* IgQ Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars i. triangulae. Sepalum dorsale et petala paulutn angustiora lanceolata, acuminata. Sepala lateralia multo latioi-a, triangula, acuminata, basi in mentum breve, saccatum obtusum rotundatumque aucta, sepalum dorsale et petala 2 cm longa, 3 mm v. 2 mm lata, sepala lateralia cum mento 2,5 cm longa, basi 7 mm lata. Labellum brevi-unguicu- latum, e basi triangulo-cuneata ligulatum, simplex, longe acuminatum, apice ipso ob- tusum, margine in basi erecto, lamellae per discum 3, ab ipsa basi ultra medium disci sensim decrescentes et ultra medium evanidae, ipsae et discus ceterum papillosae, totum labellum 2,3 cm longum, basi (vi cxpansum) 4 mm latum. Gynostemii pars libera pro Dendrobio longa (5 mm), fovea stigmatica alte descendens, infra marginata, anthera pyramidalis, antice retusa, filamentum longum, subulatum, stelidia retusa, vix evoluta. — Flores sordide albi. — Floret Januario. — Fig. \5A — C. Araucarien-Provinz: Neu-Caledonien, Bai von Tupiti, auf dem Gipfel der Berge (Deplanche n. 529); Hochplateau von Promy (Bernier n. 1278!); Südbezirk im Thal des Ngoye (Schlechter n. 15092!). — Scheint häufig zu sein. Nota. Habilu quodammodo ad Vandeas veruit, qui quidcm character in Qrastidiis saepius occurrit, monente Pfitzero in opero suo Vergleichende Morphologie der Orchideenc. Racemi pro Qrastidiis inusitatc longi sunt. 330. D. cymatoleguum Schlechter, in Engl. Bot. Jahrb. XXXIX. (1905) 73. — Terrestre, erectum, pluricaule, 50 — 90 cm altum. Rhizoma breve. Badices crassius- culae. Caules lignosi, rigidi, bene foliati, teretes, glabri, primum vaginis foliorum tecti, demum nudi, interdum parum ramosi. Folia lineari-ligulata, obtusa, inaequali-bilobula, 4 — 6 cm longa, 5 — 7 mm lata. Bacemi laterales, plerumque simplices, interdum pauci- ramosi, foliis aequilongi v. paulo longiores, bracteae parvae, lanceolatae, acuminatae, quam Ovaria multo brevioreö. Sepalum dorsale oblongum, subacutum, lateralia sub- obliqua, oblonga, basi dilatata, mentum breve latissimum apertum formantia, petala anguste spathulata, obtusa. Labellum e basi euneata trilobum, lobi laterales parvuli, trianguli, acuti, intermedius dimidium totius labelli aequans, quadrato-oblongus, antice retusus, margo valde undulatus, erectus, lamellae 3 parvulae, parallelae e basi ipsa ad illam lobi intermedii. Gynostemium perbreve, pes longius produetus, stelidia utrinque minuta, anthera truncata. — Flores luteoli, roseo-striati, cristae v. lamellae labelli albae, sepala 7 v. 8 mm, petala 8 mm longa, labellum 1 cm longum, inter lobos laterales 4 mm latum. — Novembri. Araucarien-Provinz: Neu-Caledonien, Südbezirk; zwischen Flussgeröll an den Ufern des Ngoye 60 m ü. d. M. (Schlechter n. 1514l!). Var. majus differt a forma typica floribus paulo majoribus et racemis laxioribus. — Mihi non visa. Ebenda, aber ca. 600 m ü. d. M. (Schlechter n. 1 S 1 ö 1 a). Nota. Affine est D. sarcochilo Finet, differt foliis minoribus basi latioribus, racemis brevioribus, folia non excedentibus, floribus minoribus, labello. 33 f. D. verrueiferum Reichb. f. in Linnaea XLI. (\ 877) 88. — Badices satis crassae, dense verrueosae. Caules tenues, firmi ad 30 cm alti, 2 mm crassi, multiarticulati, inter- nodia 8 — 12 mm longa, profunde sulcata, granulosaque, laminae e basi paulum angustiore lineari-oblonga, obtusa. apice biloba, utrinque obtusa, circ. 3 — 3,5 cm longa, 3 — 4 mm lata. Bacemi brevissimi, ut videtur semper uniflori, satis magni. Sepala ligulata acuta, lateralia basi paulum excavata, mentum proprie sie dicendum non formantia. Petala lineari-lanceolata, acuminata, aequilonga. Labellum oblongum (expensum!) subanthesi spathulalum visum, lobis lateralibus erectis, lobi laterales ab intermedio vix sejuneti antice tantum in dentem acutum liberum exeuntes, lobus intermedius oblongus antice retusus emarginatus, totus limbus incrassatus (propterea altior videtur quam discus), lamellae a basi 3, intermedia apicem usque decurrens, laterales in basi lobi intermedii desinentes. Gynostemium breve, filamentum lineare, stelidia obtusa. — Omnia florum phylla 2,2 v. 2 cm longa, sepala lateralia basi 7 mm lata, labellum 1,8 cm longum, antice 4 mm latum. Flores luteo-albi visi. — Fig.! 3Ä — G. Araucarien-Provinz: Neu-Caledonien (Deplanche!, Vieillard). Dendrobiura. 181 332. D. Hosei Ridl. in Trans. Linn. Soc. Ser. I. III. (1 893) 363 et in Journ. Linn. Soc. XXXII. 258 et Mater. Fl. Malay. Penins. I. 46. — Gaules ultra 60 cm longi flexuosi, angulati, 6 mm crassi. Folia plana, lanceolato-acuminata, acuta, apicibus valde inaequalia, tenuia, 7 — 8 cm longi 2 cm lati, vaginae ore obliquae, 2 cm longae. Racemi 2 cm longi, 3 — 4-flori, rhachis gracilis, bracteae ovatae acutae, 1,5 mm longae, Ovaria cum pedicellis I cm longa. Sepala oblongo-ovata acuta, lateralia quam posticum ma- jora, mentum angustum, apice paulum dilatatum aequilongum formantia. Petala an- gustiora, oblongo-linearia. Labellum panduratum trilobum, lobi laterales trianguli acuti antice curvati, basi lati, intermedius latior quam longus reniformis, retusus, margine sinuatus, minute ciliatus, carinulae 3 parallelae, apicibus venisque omnibus incrassatae, antbera antice papulosa, stelidia erecta, acuta. — Flores albi, labellum ochraceum, brunneo-nervosum, carinulae brunneae, omnes partes i cm vix excedentes. Südwest malayisc he Provinz: Ostküste der Malayischen Halbinsel, Tahan-Fluss (Ridley n. 2362!). — Rorneo (Hose!). Nota. Quae profert v. cl. Ridley de speciminibus ad Taban fluvium collectis flores omnes »triandros« esse etiam in speciminibus ab episcopo Hose lectis observavi, stelidia in fila- menta vera, quibus antherae affixae, evoluta sunt. — Flores ceterum etsi magnitudine mediocrcs sint, tarnen satis pulchri sunt labellumque praecipue elegantulum dici potest. Sect. 3. Revoluta (pars 2). Plantae v. parvae; caules stricti, mediocres dense foliati; folia semper coriacea, persistentes, pro longitudine lata; racemi uni- v. rarissime pauciflori. Flores satis flrmi, subcartilaginei, expansi, rarius conniventes, sepala petalaque fere semper re- voluta, labellum pro flore latissimum, saepius simplex. — Species tela firmiore, colore florum albo aut albido ab Eudendrobiis diversae, omnes porro austromalayenses v. papuanae. A. Sepala petalaque vix torta v. reflexa. a. Labellum in hypochilium et epichiliüm divisum, epichilium in disco papillosum 333. D. metachilinum. b. Labelli lobi intus margine papillosi, intermedius glaber . 334. D. vir idi florum. c. Ut praecedens sed hypo- et epichilium fere orbicularia, discus epichilii rugosus 335. D. Horstii. d. Labellum cuneatum, obovatum, spathulatum, lineae in disco separatae 7 — 9 33 0. D. bifarium. e. Labellum spathulatum, unguis partim cum gynostemio connatus , lamina antice obscurissime triloba, convexa. Flores albi, viridi-apiculati, 1,2 cm diam 337. D. connatum. f. Ut praecedens, lamina labelli transverse oblonga, utrinque plica instructa; discus papillis brevissimis, hyalinis obsilus 33 8. D. distachyum. g. Labellum basi auriculatum, ceterum ovato-oblongum, ob- tuse acutatum. Flores minuti 4 mm diam 339. D. pectinatum. h. Labelli lobi laterales basilares parvi, acuti, falcati, antrorsi, tuberculum crassum in disco, flores 2 cm diam. . . . 340. D. tridentiferum. R. Sepala petalaque simpliciter reflexa, minus torta, labellum trilobum. a. Flores albi, labellum brunneum. a. Sepala petalaque quam labellum semilonga, carinae debiles in disco 3 (sepala 1,4 cm, petala 1,2 cm, label- lum 2,2 cm) 3 41. D. pandaneti. ß. Sepala petalaque quam labellum longiora 3 42. D. rcvolutum. b. Flores omnino albi (etiam labellum). u. Sepala petalaque quam labellum longiora, sed flores majores, teneriores, 3 cm diam 343. D. uniflorum. 182 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1. ß. Ut praecedens, sed Jobi labelli laterales asymmetrici, integri aut laciniati 344. D. austro-caledonicum. y. Flores potius lactei quam albi, labellum parvum in inento fere absconditum ; planta etiam sicca graveolens 345. D. trigonellodorum. ö. Flores luteoli, discus labelli furfuraceus 3 46. D. lepidochilum. C. Sepala petalaque quam maxime torta et intricata. a. Labellum simplex, cuneatum, antice acutatum, discus ut in praecedente furfuraceus 347. D. torquisepalum. b. Labellum trilobum, margine excepta basi crenulatum; discus labelli papillosus, sepala petalaque alba, labellum luteum, violaceo marginatum 348. D. tricolor. 333. D. metachilinum Reichb. f. in Bonplandia III. (1855) 222 et in Walp. Ann. VI. 200; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 733; Ridley in Journ. Linn. Soc. XXXII. 256 et Mater. Fl. Malay. Penins. I. 4 6. — Caules satis firmi, 30 — 45 cm alti, succulenti, sicci profunde corrugati. Folia lineari-oblonga, apice inaequaliter biapiculata, utrinque oblusa, coriacea, recurvata, 5 — 8 cm longa. Racemi breves corymbosi, bracteae breves, trian- gulae. Sepalum dorsale ovatum, obtuse acutatum, lateralia antice triangula, acuta, postice in mentum paulo longius obtusum, subconicum producta. Petala ligulata v. lineari-oblonga, antice paulum latiora, acuta. Labelli lobi laterales angusti, acuti, antice lobum medianum antepositum in basi paulum amplectentes, lobus medianus transverso- reniformis, intus densissime papillosus, lineae per discum 2 ante lobum intermedium desinentes. Gynostemium oblique resectum, stelidia acuta. Flores carnosi, (praesertim sepala et lobus medianus labelli) ochracei, sepalum dorsale 8 mm, petala 7 mm longa, sepala lateralia 1,8 cm longa, labellum 1,6 cm longum. Südwestmalayische Provinz: Malacca (Cuming n. 2057!, Maingay n. 1612! herb. Lindl.!); Bukit Jelutong (Derry 161 ex Ridley). Nota. Melius forsan labellum sie describendum erit: Labellum simplex in hypochilium et epichilium divisum, hypochiliu m obeuneatum v. obovatum, antice lobulatum, lobulis suis basin epichilii orbicularis in disco dense papillosi amplectens. 334. D. viridiflorum Bailey in Queensl. Agric. Journ. II. (1898) 285. — Caules 10 — 15 cm alti, e basi bulbosa attenuati, 2,5 mm crassi, articulati, in arüculis con- tracti, foliosi, compressiusculi; internodia 1,3 cm longa. Foliorum vaginae corrugatae, siccae brunneae, laminae late lineares, 5 cm longae, 7 — 8 mm latae, oblique emarginatae, manifeste carinatae. Flores solitarii (verosimiliter succedanei), pedicelli 1 cm longi. Sepala ovato-lanceolata, lateralia dorsali antice similia, postice in mentum pedicello sub- aequilongum producta. Petala semilata, linearia, obtusa. Labellum carnosulum, trilobum, quam sepala petalaque bene majus, lobi laterales semiobovato-oblongi, intus pone mar- ginem superiorem tomentosi, antice truncati v. breviter rotundati, lobus intermedius expansus, late cordatus, antice apiculatus, lamellae in disco 2 a basi ubi elevatae et crassae medium usque sensim decrescentes. Gynostemium crassum, album, rostellum emarginatum, androclinium haud profunde excavatum lacteum, polliniorum massulae luteae. — Sepala petalaque viridia, albo-marginata, labellum album, sepalum dorsale et petala 4 — 5 mm lateralia et labellum 9 — 10 mm longum. — Novembri. Araucarien-Provinz?: Fundort unbekannt. Nota. Mihi non visum, diagnosis translata ex descriptione autoris. Quoad ex descrip- tione judicandum D. metachilino Reichb. f. simile. 335. D. Horstii J. J. Smith in Icon. Bogor. III. (1906) 23 t. 210. — Rhizoma repens, breve. Caules valde approximati, erecti, elongati, subcompressi, ad 68 cm longi, cum vaginis foliorum 8,5 mm lati, foliosi. Folia lanceolata, quam internodia 1,75 — 2,5 cm longa, bene longiora, basi conduplicata, apice inaequali-biloba, ad \ 4 cm longa, 4,3 cm lata. Racemi ad nodos vaginas 2 perforantes, brevissimi, biflori, e vagina conchiformi bivalvi Orientes, bracteae minutae, triangulae, pedicelli ad 4 cm longi, tenues, Ovaria vix crassiora. Sepalum dorsale oblongum, acutum, basi latum, coneavum, sepala lateralia oblique oblongo-triangula, acutiuscula, extus carinata, coneava, mentum breve Dendrobiuni. 1§3 obtusum fonnantia. l'etala oblonga, obtusa, basi angustata, crasse carnosa, tenui- marginata, extus profunde sulcata. Labelluni in pede gynostemii mobile, tenui-carno- sum, trilobum, lobi laterales erecti, lati, breves obtusi, lobus intermedius rotundatus, niinule mucronulatus, transverse rugosus, carina in disco 1 alta, totum Jabellum quasi in bypochiliuin excavatum et epichilium subplanum divisuni, utrumque circuilu fere orbiculare. Gjnostemium crassum, transsectum triangulum, supra attenuatum, stelidia truncata, cftntata, fovea stigmatica transverse reniformis. — Flores carnosi (carnei?), circ. 2,5 cm lati, sepalum dorsale 2 cm longum, 9 mm latum, lateralia 1,8 cm longa, 1,1 cm lata, petala 1,95 cm longa, 9 mm lata, labelli lobi laterales atroviolacei, lobus intermedius luteo-aurantiacus, medio dilutior ibiquc transverse rugosus. Papuanische Provinz: West- (Niederländisch) Neu-Guinea. Von Herrn J. J. Smith nach Buitenzorg gebracht (gesammelt von Dr. Horst!). Nota. Flores tela inusitate crassa, pro sectione pulchre colorata. 336. D. bifarium Lindl. in Wall. Cat. n. 2002: Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 732; Kidl. in Journ. Linn. Soc. XXXII. 256; J. J. Smith, Orch. Ambon 62. — D. ex- cisum Lindl. in Bot. Reg. (1841), Mise. 77. — Huc Appendicula bifaria Lindl. in Hook. Journ. Bot. VII. (1825) 355; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. 893. — Caules graciles, ad 40 cm alti, 2 — 3 mm crassi. Folia lineari-oblonga, quam internodia breviora, apice minute bilobula, ad 3 cm longa, 6 — 8 mm lata. Flores plerumque solitarii, pe- dunculi curvuli, vix 1 cm longi. Sepalum dorsale ovatum acutum, lateralia quinque- nervia, oblongo-lanceolata acuta in mentum amplum, rotundatum, antice basin fere usque apertum, sepalis aequilongum v. sublongius coalita. Petala lanceolata, acuminata, trinervia, sepalis aequilonga. Labellum simplex, euneato-obovatum v. spathulatum, apice breviter acutatum, discus per totam fere longitudinem cristis 7 v. 9 (addito utrinque 1 minore) tuberculosis instruetus. Dentes gynostemii acuti; stelidia paulum recurvata. — Flores albi (?), sepalum dorsale et petala 7— 8 mm lateralia 1,2 cm longa, labellum 1 cm longum antice 5 mm latum. Südwestmalayische Provinz: Penang (Wallich!); Singapore, Tanglin , Toas, Chau Chu Kang, Sirangoon (Ridlej); Malacca (Maingay n. 161 1 !). Centromalay ische Provinz: Ambon; ander Küste (Rumph). Nota. HI. Smith dubitat an haec planta re vera sit Dendrobio generi adscribenda. Spe- cialen Maingayanum , illi Lindleyi ceterum simillimum neenon Wallichianum certe sunt Den- drobia. 337. D. connatum (Blume) Lindl. Gen. et Sp. Orch. (1830) 89; Miq. Fl. Ind. Bat. III. 630; J. J. Smith in FI. Buitenz. VI. 365. — D. subarticulatum Teijsm. et Binnend. Tijdsch. Ned. Ind. XXIV. (1862) 316. — Onychium connatum Blume, Bijdr. (1825) 328. — Caules aggregati, penduli, leviter fracliflexi, transsecti subrhombei, quadrisulcati, ad 50 cm longi, 4 mm crassi, foliosi. Folia basi semitorta, densa, oblonga, apice bilobula, tenui-coriacea, ad 2 cm longa, 8,5 mm lata. Racemi brevissimi, bifiori, bracteae minutae triangulae. Sepala oblonga, acuta, apice paulum reflexa, lateralia mentum breve ob- tusum foi-mantia. Petala sub anthesi divergentia, lanceolata, acuta apiculataque. Label- lum spathulatum, obscurissime trilobum, unguiculatum, unguis cum pede gynostemii connatus, lamina convexa, utrinque lobulata, carnosula, antice et utrinque emarginata (subpandurata). Stelidia gynostemii magna, lata, denticulo instrueta. — Flores paueos dies florentes, expansi 1,2 cm lati, albi, sepala petalaque viridi-apiculata, sepala 6, petala 5 mm longa, 3 v. 2 mm lata, labellum 1,5 cm longum, medio 9 mm latum. Südwestmalayische Provinz: Java, Fuß des Berges Salak (Blume, Teijsman), Gede, Kawi (Teijsman), Tjiminjak (Hasskarl). — (Exam. sp. eult. ex horto Bogoriensi n. 47!). 338. D. distaehyum Lindl. in Journ. Linn. Soc. III. (1859) 13; Miq. Fl. Ind. Bat. III. 6 37 (sphalmate distichum\). — D. appendiculiforme Kränzl. in Oesterr. Bot. Zeitschr. XLIV. (1894) 335. — Caules dense aggregati, ad 25 cm alti, polyphylli. Folia disticha, ligulata, basi sublatiora, apice bilobula, utrinque acuta, vaginae brevissimae (3 — 4 mm), laminae 1,5 — 3 cm longae, basi 3 — 4 mm latae. Bacemi 1 — 2-flori, in Jg4 Pr- Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1. ipsis axillis foliorum. Sepala oblonga, apice contracta, acutata, lateralia mentum parti anticae subaequilongum, apertum, obtusum formantia. Petala lanceolata, acuta. Labellum longe et late unguiculatum, subsimplex, lamina utrinque angulo minuto, insiliente in- structa, transverse oblonga, antice retusa, medio apiculata, discus omnino verrucis hya- linis, vix prominentibus (maximis infra gynostemium) instructus, medio leviter trisulcatus, ceterura nudus. Gynostemium brevissimum, labello parallelum eique incumbens, stelidia obtusa, filamentum longum, lineare. — Flores sicci lactei, vix 1 cm diarri. labellum 8 mm longum antice 5 mm latum. — Julio. Südwestmalayische Provinz: Borneo (Lobb), Sarawak (Beccari n. 2075!), Pontianak (Beccari n. 3556!). — Natunas Ins. (Micholitz!). 339. D. pectinatum Finet in Bull. Soc. Bot. France L. (4 903) 379 t. XIV, fig. 19 — 30. — Radices numerosae, glabrae. Caules copiosi, e rhizomate brevi Orientes, tenues, penduli 30 — 50 cm longi, multiarticulati, leviter fractiflexi, foliosi; internodia 8 mm longa. Folia oblique inserta, apice inaequali-biloba, utrinque obtusa, ad 1,5 ein longa, 2,5 — 3 mm lata, vaginae aneipites, sulcatae. Racemi crebri, brevissimi, I- (v. rarius) 2-flori, folia non excedentes, bracteae ochrealae, pellucidae, acuminatae, quam pedicelli multo breviores. Sepala ovata, acuta, antice aequalia, lateralia basi carinata, mentum breve, geniculatum formantia. Petala subaequalia, paulum minora, haec omnia 3,5 mm (petala 3 mm) longa, 1,2 mm lata, (petala 1 mm), mentum 0,5 mm vix excedens. Labellum toto ambitu ovatum, basi auriculatum, lobi laterales in auriculas obtusas redueti, lobus intermedius oblongus, obtuse acutatus, carinae 3 a basi ultra medium discum decur- rentes, laterales breviores; totum labellum vix 3 mm longum. Gynostemium breve, androclinii margo denticulatus, filamentum subulatum, pes gynostemii abrupte genicu- latus. — Totus flos 4 mm longus, albidus, ovarium cum pedicello 5 mm longum. — Floret a Novembri ad Januarium (probabiliter totum per annum). — Fig. 13i? — W. Araucarien-Provinz: Neu-Caledonien ; Humboldtberg (Balansa n. 1717); Berge im Westen von Messioncue, südlich von Port Bouquet (Balansa n. 171 7a!); Süd- bezirk, am Ngoye in 900 m ü. d. M. (Schlechter n. 15237!); Nordbezirk (Schlechter n. 15660!). Nota. Nomen speeifleum sumptum est a labello quod transsectum pone basin, margine utroque et lamellis 3, similitudinem quandam praebet cum pectine 5-dentato, qui quidem character in omnibus labellis trilamellatis inveniendus erit. Haud feliciter comparat autor cl plantam cum D. revoluto magnitudine redueto, potius comparanda videtur cum D. isochiloide. 340. D. tridentiferum Lindl. in Hook. Lond. Journ. Bot. II. (1843) 237; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. 290. — Caules validi, certe alti, foliosi, internodia 2,5 — 3 cm longa. Folia oblongo-lanceolata, acuta, oblique emarginata, ad 1 2 cm longa, ad 2,5 cm lata, carnosula. Racemi breves, biflori. Sepalum dorsale oblongum, acutum, carinatum, lateralia oblique ovata, acuta, mentum brevissimum, rotundatum formantia. Petala ob- longo-lanceolata, acuta. Labelli lobi laterales oblique ovati, acuti, falcati, antrorsi, lobus intermedius ovatus acutus, tuberculo crasso, lineisque incrassatis in disco. — Flores albi (?) patuli, carnosi, 2 cm diametro. Papuanische Provinz: Neu-Guinea (Hinds!). — Exam. speeim. typ. in herb. Kewensi. 341. D. pandaneti Ridl. in Journ. Linn. Soc. XXXII. (1896) 257 et Mater. Fl. Malay. Penins. I. 47; J. J. Smith in Fl. Buitenz. VI. 364. — Caulis repens, elongatus, ramosus, in nodis radicans, internodia 1,5 — 2 cm longa, rami foliati, 10 — 12 cm inter se distantes, 25 — 60 cm longi, 7,5 mm crassi, foliosi. Folia ovato-lanceolata , acuta, crassiuscula, nitida, ad 1 0 cm longa, 3,3 cm lata, vaginae carinatae. Racemi brevissimi, biflori v. triflori, pedunculus perbrevis, 6 mm longus, bracteae parvae. Sepalum dorsale oblongum, obtuse acutatum, mentum lateralium breve, obtusum, parte antica subbrevius, leviter curvatum. Petala lineari-lanceolata, acuta. Labellum e basi lineari trilobum, lobi laterales breves trianguli, intermedius multo major cordatus, obtusus v. transverse oblongus, complicatus v. canaliculatus, carnosus, carinulae in disco 3, aequales inter lobulos laterales desinentes. Gynostemium antice excavatum, infra cum ungue labelli Dendrobium. ] 85 connatum, stelidia ovata, Capsula profunde canaliculata. — Sepala petalaque alba, sepala 1,4 cm longa 5,5 v. 6,5 mm lata, petala 1,2 cm longa, 2,5 mm lata. Labellum 2,2 cm longum medio 6 mm latum, brunneum, carinulae luteae v. aurantiacae. — Aprili. Südwestmalayische Provinz: Java: Anjer (Hasskarl), Buitenzorg (ex Smith). — Sumatra: Am Indragirifluss auf Pandanus (Schlechter n. 13245!). — Singapore: Bukit Mandai (Bidley n. 5029), Turong (Bidley n. 807t!). — Johore: Pulang Kukub, an Sago-Palmen (ex Bidley). 342. D. revolutum Lindl. in Bot. Beg. XXVI. (i 840) Mise. 53; Beichb. f. in Walp. Ann. VI. (4 861) 29t; Paxton, Flow. Gard. I. 63, fig. 42; Bot. Mag. t. 6076; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 732; Grant, Orch. Burmah IIS; Bidley in Journ. Linn. Soc. XXXII. 256 et Mater. Fl. Malay. Penins. I. 46; Arnes, Orchidaceae II. 184 e. p. — I). refractum Teijsm. et Binnend. Tijdschr. Nederl. Ind. XXIV. (1862) 315. — Huc me judice D. tonkinense de Wildem, in Tribüne Hortic. I. (1906) 2t. — Caules stricti, ad 45 cm alti, sulcati; internodia 1,2 cm longa. Folia densa, disticha, lineari-oblonga v. ligulata v. interdum fere elliptica, bilobula, oblusa, 3 — 5 cm longa, 1 — 2,5 cm lata. Bacemi plerumque t- rarius biflori, breves, bracteae minutae. Sepalum dorsale ovato- oblongum, acutum, sepala lateralia oblongo-lanceolata, acuta, mentum apertum, extinetorii- forme, subcompressum formantia, omnia energice revoluta. Petala lineari-lanceolata, vix tertia parte lata, acuta. Labellum multo majus, lobi laterales oblongi obtusi, lobus intermedius multo major, transverse oblongus, antice retusus v. emarginatus, lineae per discum 2 elevatiores, addita 1 paulo longiore additisque venis crebris, crassiusculis in lobis lateralibus. Gynostemium cum basi labelli satis alte connatum et foveam an- gustissimam (neetarium?) cum illo formans, pars libera gynostemii brevissima, stelidia et filamentum aequalia, acuta. — Flores albi, labellum flaveolum s. brunneum, sepala latei-alia fere 2 cm longa, dorsale et petala 1,5 cm longa, labellum aequilongum, 1,3 cm latum. Südwestmal ayische Provinz: Burmah (Parish n. 1 1 2!); Singapore (Walker!); Malacca (Maingay n. 2674!); Malaya (Maingay n. t6tö!); Johore: Batu Pahat; Kedah Peak in tOOO m ü. d. M. (ex Bidley). — Tonking: Prov. Thua-Thien (G. Bronckart). Nota. Ridley v. cl. in Transact. Linn. Soc. III. 363 exposuit, quibus characteribus haud njultis sed gravibus D. revolutum distingui posset a D. unifloro Griff, quod egomet speeiminibus Griffithianis D. umflort examinatis siccis et compluribus D. revoluti vivis omnino probo. — Quibus causis permotus cl. Oakes Arnes plantas a cl. Hooker in Botan. Mag., a Paxton in opere dicto Flower Garden et a Ridley citatas ab hac specie secludat ipse non dicit et ego mi- nime intellego. 343. D. uniflorum Griff. Notul. III. (t85t) 305 et Icon. Plant. Asiat, t. 303; Ridley in Trans. Linn. Soc. III. (1893) 363 et in Journ. Linn. Soc. XXXII. (1896) 256 et Mater. Fl. Malay. Penins. I. 46. — D. revolutum O. Arnes, Orchidac. IL (1908) 184 (non Lindl.). — Caulis ad 25 cm altus, gracilis, profunde sulcatus, submoniliformis, multiarticulatus, foliosus. Folia brevia, oblonga, apice satis profunde biloba, utrinque obtusa, semiamplexicaulia, 2 — 3 cm longa, 1,3 cm lata. Bacemi brevissimi, semper (?) uniflori, ovarium cum pedicello folia aequans, bractea brevissima. Sepala ovata, acuta, apice paulum reflexa, lateralia dorsali antice aequalia, postice mentum rectum, obtusum, quam pars antica vix brevius formantia. Petala paulum breviora, oblonga, obtusa tenera. Labellum trilobum, lobi laterales parvi oblongi, obtusi, lobus intermedius multo major, obeordatus, antice bilobus, lineae elevatae per discum 3 (addita utrinque 1 minore). Gynostemium perbreve, stelidia et filamentum aequalia, acuta, anthera supra dense papulosa, antice retusa. — Flores albi (etiam labellum) 2,5 — 3 cm diam., phylla vix revoluta. — Floret Julio, Februario (totum per annum?). Westmalayische Provinz: Malacca, Mt. Ophir (Griffilh n. 112!, Lobb n. 152, Houllett n. 864!); Perak, Maxwell hill (Bidley). — Provinz der Philip- pinen: Luzon, Prov. Bataan, Berg Mariveles (Le Boy Topping n. 476!); West- Negros (Everett n. 5570); Mindanao, am See Lanao (Miss Strong Clemens n. 3008). Igß Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars i. Nota. Florcs hujus speciei majores sunt, textura minus fragili et omnia pliylla haud ita revoluta, quam in D. revolitta. Facilius explanari possunt omnes partes, quod quidem in illa specie faecre non possis nisi florem frangas. Addit ill. Ridley cujus opinionem secutus sum, ctiam adesse discrimina in struetura gynostemii quae egomet ipse non vidi. — Spccimen a Dr. Le Roy Topping in monte Mariveles Philippinarum leclum certe huc pertinet, de aliis a cL Oakes Arnes 1. supra c. commemoratis nil dicere audeo, quoniam ipse non vidi. 344. D. austro-caledonicum Schlechter in Fedde, Repert. III. (\ 906) 80. — D. ceri- num Schlechter in Engl. Bot. Jahrb. XXXIX. (1905) 72 (non Reichb. f.). — D. inaequale Finet in Bull. Soc. Bot. France L. (1903) 375 t. 12, fig. 19—27 (non Rolfe). — »Epiphytica«. Caules caespitosi, teretes, ad 30 cm alti, foliosi, folia disticha, conferta ovali-oblonga, apice attenuata, oblique biloba, membranacea, 3 cm longa, 6 mm lata, racemi obsoleti, flores plerique solitai'ii e vaginarum perula Orientes, perpauci laterales. Sepala ereeta, triangula, acuta, lateralia paulo longiora et cum columnae pede mentum brevi-saccatum formantia, petala ereeta, sepalo dorsali aequantia, ovata, obtusa, label- lum trilobum a basi libera angustata euneatum, lobi laterales inaequales v. irreguläres nunc integri nunc laciniati subtriangulares truncati, lobus medius latus, reniformis, lobulis inaequalibus rotundatis, laminae 2 carnosae, medio magis evolutae a basi usque ad apicem labelli percurrentes , addita lamina humiliore per lobum intermedium, adsunt porro cristulae 2 ad apicem illius. Gynostemium brevissimum, crassum, stelidia uncinata, apice retusa, pes brevis intus ad apicem excavatus. — Flores albi? illos D. revoluti magnitudine aequantes. — Octobri ad Januarium. Araucarien-Provinz: Neu-Caledonien, bei Numea in Wäldern (Balansa n. 761); auf Bergen bei Paita (Schlechter n. 1498"!), bei Ngoye (Schlechter n. 15277!), bei Ou Hinna (Schlechter n. 15654!). Nota. Differt a D. revoluto, cui habitu simillimum, praesertim lobis labelli quam maxime asymmetricis, non solum magnitudine sed etiam margine plus minus fisso v. lacerato. 3 45. D. trigonellodorum Kränzl. n. sp. — Caules haud crebri e rhizomate brevi orti, aneipites, foliosi, 30 — 40 cm alti, vix 5 mm crassi. Foliorum vaginae J,5 cm longae, laminae oblongae, apice oblique obtuseque bilobulae ibique tortae, 8 — \0 cm longae, 2 cm latae, chartaceae, angulo fere recto a caule divergentes. Racemi perbreves, satis crebri, e squamis 2 conchiformibus, semper in filos solutis Orientes, biflori v. fortasse pluriflori. Flores succedanei, pedicelli cum ovariis 2 cm longi, tenues. Sepalum dorsale late oblongum, lateralia oblique ovata, basi mentum latissimum, satis alte clausuni formantia. Petala teneriora, longiora, ovata, omnia obtusa. Labellum bene brevius, in mento sepalorum lateralium semioecultum, trilobum, lobi laterales ovati, ineurvi, acuti, intermedius triangulus, produetus, margine ubique undulatus, passim cartilagineo-incras- satus, linea elevata a basi fere medium in discum ibique in dentem reclinatum aueta, totus discus ceterum minute papillosus. Gynostemium pro flore altum, stelidia lata, bidentata, filamentum longum, lineare, androclinium profundum, fere cyathiforme, fovea stigmatica magna, lineae elevatae 2 a basi foveae fere medium usque. — Flores, ut videtur, lactei, labelli margo et dens medianus passim cartilagineo-adusti, sepalum 1,2 cm, petala 1,5 cm longa, 5 v. 6 mm lata, labellum 6 — 7 mm longum et inter lobos laterales latum. — Tota planta sicca odorem ingratissimum Trigonellae Foeni Graeci per annos exhalat. Papuanische Provinz: Neu-Guinea, Kaiser Wilhelmsland (Micholitz!). Nota. Proximum D. revoluto Lindl., a quo tarnen differt excepto habitu et colore llorum omnibus fere characteribus. 346. D. lepidochilum Kränzl. n. sp. — Caules 70 cm alti v. fortasse altiores, foliosi (25 cm et ultra) 3 — 4 mm crassi, in axillis foliorum lutei, nitidi. Foliorum va- ginae aretae, cylindraceae, laminae oblongo- v. ovato-lanceolatae, acuminatae, apice bi- lobulae, 8 — 10 cm longae, 2 cm (rarius 2,5 cm) latae. Racemi breves, oppositifolii, biflori, bracteae paleaceae, quam Ovaria pedicellata breviores. Sepalum dorsale e basi triangula lineare, acuminatum, lateralia e basi multo latiore sensim angustata, acuminata. Petala linearia, aequilonga, haec omnia sesqui- v. bistorta et intertexta; mentum sepalo- Dendrobium. 137 runi lateralium latum, obtusuni, leviter incurvuni. Labelluni e basi cuneata trilobum, lobi laterales oblongi, obtusi, intermedius ovatus, multo latior, tolus discus inlus fur- furaceo-squamulosus (unde noinen), linea incrassata, dense papulosa a basi in discum lobi interniedii, ubi et linea et squamulae sensim evanescunt. Gynostemium breve, com- pressum, stelidia brevia, retusa, filamentum subulatum. — Flores luteoli (?), squamulae labelli certe violaceae, sepala petalaque 2 cm longa (breviora apparent, quod torta et inlri- cata), sepala lateralia basi 7 — 8 nun lata, ceterae partes 2 — 3 mm latae, labellum I cm longum, inter lobos laterales 7 — 8 mm latum. — Martio. Melanesische Provinz: Samoa-Inseln: Upolu, am Letogo-Flusse (Dr. Reinecke n. 233!). Nota. Affinis est nostra species D. revoluto Lindl., differt ab hoc et ab omnibus sectionis labello intus singulari modo furfuraceo. — Vidi plantam sed non descripsi jara quibusdam annis ante cum plantas Reineckeanas insularum Samoensium decriberem. Specimina tum mihi com- municata adeo manca fuerunt, quibus diagnosin accuratam scribere non auderem. 3i7. D. torquisepalum Kränzl. n. sp. — Sympodium longissimum (pars, quae adest 80 cm longa, sed planta certe altior) passim radicibus fasciculatis obsitum, poly^ phyllum. Folia ovata v. ovato-lanceolata, ad 10 cm longa, 2 — 3 cm lata, coriacea, apice obtuse bilobula. Racemi biflori. Sepalum dorsale e basi paulo latiore angusta- tum, lineare, ipsum et petala aequilonga linearia, multifarie torta intertextaque, sepala lateralia e basi late ovata acuminata, in caudas quam cetera phylla semilongas attenuata, simili modo torta, mentum leviter incurvum, breve, obtusum, apertum formantia. Label- lum simplex, toto arnbitu rhombeum dicendum, accuratius e basi angusta dilatatum, utrinque rotundatum, subito in apicem triangulum, quam dimidium basilare brevius con- tractum, linea per totum discum crassa, discus praesertim in medio furfuraceus, linea eisdem squamulis furfuraceis obtecta, apex labelli energice reflexus. Androclinium utrinque rotundatum, filamentum anguste triangulum, satis longum. — Sepalum dorsale petalaque vi extensa 1,3 — 1,5 cm longa, 1 mm lata, sepala lateralia 8 mm longa, 3 mm lata, labellum 5 mm longum, 3,5 — 4 mm latum. — Junio. Südwestmalayisehe Provinz: Borneo, Sarawak (Beccari n. 1872!). Nota. Planta valde peculiaris. quae ut certe Oastridiis adscribenda est, sie affinitatem nulli speciei praebet. 348. D. tricolor Kränzl. n. sp. — Caules fasciculati, lignosi, fractiflexi, per totam longitudinem foliosi, 70 — 80 cm longi. Foliorum vaginae fuscae v. brunneae, laminae ovato-oblongae oblongaeve, apice obtusae, ininute bilobae plicataeque crassae, coriaceae, 2,5 — 6,5 cm longae, 1,5 — 2;ö cm latae. Racemi, ut videtur, fere tot quot folia, certe paueiflori, flores fortasse succedanei, bracteae paucae in quoque racemo albidae. Flores pro sectione magni, laxi. Sepala oblongo-lanceolala, acuminata, carinata. Petala paulum angustiora, ligulata, obtuse acutata, omnia valde torta et intricata, mentum sepalorum lateralium latum, rotundatum, bisaccaturn. Labellum vix tertiam aliarum partium aequans, valde revolutum, toto ambitu rhombeum, lobi laterales oblongi, acuti, margine postico integri, antico eleganter lobulati, denticulatique, lobus intermedius triangulus, acutus, margine undulatus, denticulatus, totus discus papillis densis barbatus, linea elevata crassa, supra integra, a basi disci fere medium usque decurrens ibique subito desinens. Gyno- stemium pro flore perbreve, stelidia magna, lobulata, filamentum brevissimum in sinu steli- diorum. — Sepala petalaque alba, 2,5 cm longa, 5 v. 7 mm lata, labellum medio luteum, utrinque brunneo-violaceum, 8 — 10 mm longum (scilic. vi expansum) et inter lobos laterales 7 — 8 mm latum. — Februario. Papuanische Provinz: Neu-Guinea, Milne-Bay, Berge bei Mita in 650 — 800 m ü. d. M. (Micholitz!). Nota. DifTert ab affinibus foliis brevioribus, latioribus, firmioribus, multitudine racemorum v. florum, magnitudine et tela laxa florum tricolorum, labello pro flore minuto et struetura loborum lateralium. Certe planta sin^ularis. 188 F'"- Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 4. Sect. 4. Eugrastidium. Folia oblonga v. oblongo-lanceolata, saepius haud multum longiora quam lata. Sepala petalaque plus minus incurva; labellum plerumque brevius quam cetera phylla, energice revolutum; mentum breve. A. Labelli lobi bene sejuncti. a. Discus praesertim lobi intermedii papillosus. ct. Lobi laterales antice serrato-dentati 349. D. Whitmeei. ß. Lobi laterales antice integri. I. Lobus inlermedius triangulus, acuminalus. 1. Linea \ in disco elevata, undulata 350. D. dactylodes. 2. Lineae 2 in disco, antice confluentes . . . 351. D. glossorhynchoides . 3. Lineae in disco nullae. 11. Lobus intermedius oblongus, obtusus, laterales minuti 352. D. pensile. HL Lobus intermedius in sinu lateralium absconditus, valde undulatus, dente utrinque in disco pone lineam intermediam 352a. D. kandarianum. b. Discus excepto lobo intermedio papillosus 353. D. suaveolens. Lobi laterales oblongi, margo intermedii undulatus . 354. D. crassifolium. c. Totus discus papillosus v. furfuraceus. ct. Lamella in disco a basi, medium usque decurrens deinde evanescens 355. D. xylophyllum. ß. Lamella v. potius zona elevalula in disco antice dila- tata, apicem usque decurrens 355a. D.muliistriatiim. d. Totus discus glaber. ct. Lobi laterales extus denticulati, lobus intermedius sub- quadratus 356. D. angraecifolium. ß. Lobi laterales integri. I. Lobi laterales oblongi, intermedius antice retusus. 357. D. ochranihwm. II. Lobi laterales trianguli, erecti, obtusi, intermedius triangulus acutus, deflexus, mentum sepalorum la- teralium acutum 358. D. rugosum. III. Ut praecedens, at mentum sepalor. brevi-saccatum 358a. D. falcatum. IV. Lobi laterales minuti, auriculiformes, intermedius longe productus. 1. Gynostemium antice inappendiculatum . . . . 359. D. Gaxellae. 2. Gynostemium antice appendice linguiformi prae- ditum 359a. D. insigne. B. Lobi labelli imperfecte sejuncti v. labellum omnino simplex. a. Totus discus plus minus pilosus. «..Labellum ovatum, linea 1 in disco; tota planta flaccida 360. D. malacanthum. ß. Labellum oblongum; lamellulae 2 mox evanidae in disco 361. D. simile. b. Discus praesertim in venis pilosus. ct. Labellum unguiculatum toto ambitu rhombeum, mar- gine crispatum, lamella i in disco. Caules paulum compressi 362. D. invohttum. ß. Labellum transverse rhombeum, ter v. quater brevius quam cetera phylla, discus papillis obsitus, caulis modice compressus 362a. D. cyrtosepalum. y. Labellum callo v. dente velutino praeditum, folia plantae magna, caulis valde compressus, dilatatus . . . . 363. D. eriopexis. c. Discus glaber, sepala petalaque ovata v. triangula, acuta. Dendrobium. 189 Labellum rhombeum, obscure lobulatum. I. Inflorescentiae elongatae, folia aequantes, bracteo- latae (pluriflorae?) 364. D. foliosum. II. Inflorescentiae biflorae (l-florae?). 1. Lobi laterales intus verruculosi 365. D. pruinosum. 2. Labellum intus glabrum. * Linea \ in fibrillos soluta in disco . . . . 366. D. planum. ** Lineae 2 e basi decurrentes, antice in venas incrassatas solutae 367. D. lyperanthifloriort. *** Lineae 2 antice in dentes exeuntes . . . . 368. D. angustipetalum. **** Lineae 2 maximae in lamellas evolutae, car- nosae, integrae. LSpecies 2 sequentes habitu liliciformes.] f Mentum breve, rotundatum 369. ff Mentum oblongum prominens 370. d. Discus glaber, sepala petalaque obovata, oblusa v. emar- ginata. Labelli margo integer, medio undulatus 3 71. C. Labellum obscure 5-lobum, utrinque (basi et medio) biden- tatum, acuminatum; discus ecallosus 372. D. lycopodioides. D. tmesipteris. D. neuroylossum. D. pentactis. Certe hujus sectionis sed imperfecte descriptae. 373. D. steatoglossum. 374. D. amblyornidis. 375. D. montedeakinense. 376. D. paradoxum. 349. D. Whitmeei Kränzl. n. sp. — Caules elongati (partes quae adsunt, 30 — 40 cm longae, sed certe longiores), leviter fractiflexi, verosimiliter penduli, foliosi. Folio- rum vaginae 2 cm longae, brunneae, striatae, laminae ovatae, v. ovato-oblongae, apice obtusae, bilobulae, ad 8 cm longae, basi 1,8 — 2 cm latae, papjraceae. Racemi fere tot quot folia, squamis 2 conchiformibus, chartaceis basi vestiti, rhachis perbrevis, bracteae minutae, mihi non visae. Sepalum dorsale e basi ovata lineare, longe acumi- natum. Petala basi angustiora subsimilia. Sepala lateralia, e basi oblique ovata, latis- sima angustata, acuminata, aequilonga, mentum amplum, obtusum, incurvum formantia, haec omnia leviter tantum incurva et nullomodo contorta. Labellum pro flore parvum, energice involutum, lobi laterales ovati, obtusi, margine antice serrato-dentati, lobus intermedius anguste triangulus, margine et disco papillosus, acuminatus, linea elevata, supra integra a basi medium fere in discum, discus passim furfuraceus. — Flores pallide sulfurini, sepala petalaque 2 cm longa, sepala lateralia basi 1 cm lata, labellum 8 — 10 mm longum, medio 8 mm latum. — Augusto. Melanesische Provinz: Samoa-Inseln : ohne Standort (Whitmee, ohne n.!); Apia, niedrig im Gebirge (Betcke n. 227!). Nota. DifTert a ceteris sectionis floribus fere non involutis, sed rectis. Affine videtur sed non quadrat cliaracteribus quibusdara gravibus cum D, dactylodi Reichb. f. quod ideni Dom. Whitmee in insulis Samoensibus invenit et quod sub numero 46 in herb. Kew. conservatur. 350. D. dactylodes Reichb f. in Journ. Bot. XV. (1877) 132. — Caules fascicu- lati singulive certe pcnduli, 60—70 cm longi, foliosi. Foliorum vaginae quam inter- nodia paulum breviores, supra subringentes, 2,5 cm longae, laminae longe lanceolatae, apice oblique bilobulae, utrinque obtusae, 8 — 10 cm longae, \ — 1,5 cm latae, papjraceae v. tenui-coriaceae, siccae multistriatae. Racemi oppositifolii e caulibus foliatis Orientes, breves, biflori, (squamis 2 coriaceis in ipsa basi), bracteae floriferae ovatae, tenerae, pedi- celli cum ovariis turbinatis 1 cm longi. Sepalum dorsale e basi ovata caudatum, late- ralia e basi multo latiore gynostemio affixa, subito angustata, triangula, caudata. Petala sepalo dorsali subsimilia sed angustiora, caudata, caudis bis 5 linearibus varie tortis et leviter intertextis, mentum sepalorum lateralium angustum, incurvum, obtusum. Labellum unguiculatum, trilobum, lobi laterales breves, trianguli, acuti, intermedius plus duplo 19Q Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 4. longior, triangulus, acuminatus, apex labelli a medio deflexus reflexusque, disco singulari modo furfuraceo-squamulosus, praesertim in lineis anastomosantibus, lamella satis alta undulata ab ungue labelli medium fere in discum decurrens. Stelidia gynostemii et filamentum satis evoluta, acuta, rostellurn latum, callus sulcatus, nitidus infra foveam stigmaticam. — Flores lutei? pallide brunnei, sepala petalaque cum caudis circ. 2,5 cm longa, labellum cum ungue 1 cm longum, 6 mm latum. — Martio. Melanesische Provinz: Samoa-Inseln (Whitmee n. 46 !j; Upolu, Letogofluss, auf Dysoxylon (Reinecke n. 235!). Nota. Me hanc plantam sub n. 235 a Reinecke cl. collectam et distributam anno 1898 non vidisse certissimum est. Publici juris feci illo tempore plantam sub n. 234 a mc acceptam, quam D. gemellum esse puto, quae ab hac specie satis diversum est. Cbaracter optimus nostrae speciei a labello sumendum videtur, modo peculiari furfuraceo-squamoso et callo basilari altiore quam lata instructo Reichenbachius in diagnosi originaria dicit >lobus intermedius« . . . >pilis clavatis« onustus, mihi illi »pili« potius squamae furfuraceae videntur esse. 351. D. glossorhynchoides Schlechter in Schum. et Lauterb. Nachtr. Fl. Deutsch. Schutzgeb. (1905) 172. — Caulis pendulus, a basi ramosus, ad 20 cm longus, rami ramulique graciles, breves, bene foliati, teretes, glabri, vaginis foliorum arcte vestiti. Folia linearia, apice minute bilobula, coriacea, disticha, 1 — 1,5 cm longa, 1,5 — 2 mm lata. Flores e vaginula compressa cucullata Orientes, singuli, inter minimos generis, bractea minuta. Sepalum dorsale oblongum, obtusiusculum ; lateralia aequilonga, men- tum obtusum, antice subclausum, valde productum formantia. Petala oblongo-lanceolata, obtusiuscula, subfalcato-obliqua, aequilonga. Labellum e basi lineari trilobum, lobi laterales truncati, abbreviati, intermedius oblongus, obtusiusculus, margine leviter undu- latus, in disco minute puberulus, calli 2 in disco confluentes (si mavis callus hippo- crepicus) a basi ad apicem loborum lateralium. Gynostemii pes longus, filamentum triangulum, anthera rotundata. — Flores albi, labellum antice roseum, sepala 5 mm longa, lateralia basi 5 mm lata, labellum 6 mm longum inter lobos laterales 2,5 mm latum. — Aprili. Papuanische Provinz: Neu-Guinea, Kaiser Wilhelmsland, Torricelli- Gebirge in ca. 1000 m ü. d. M. (Schlechter n. 14493). — Mihi non visum, ex descr. autoris. 352. D. pensile Ridley in Journ. Linn. Soc. XXXII. (1896) 253 et Mater. Fl. Malay. Penins. I. 45. — Caules plures 60 — 90 cm longi, penduli, omnino foliati, teretes. Folia disticha, lanceolata, obtusa, 7 — 8 cm longa, 2 cm lata, laete virentia. Racemi bre- vissimi, e medio internodiorum orti, bracteae ovato-triangulae, latae, scariosae. Sepala lanceolata, attenuata, contorta, lateralia triangula, obtusa, mentum breve, latum, obtusum formantia. Petala angustiora, lanceolata. Labellum sepalis multo minus, trilobum, lobi laterales breves, erecti, curvi, falcati, intermedius longior, lanceolatus, acutus, pubescens, apice recurvus. Gynostemium crassum, subglobosum, superne attenuatum, anthera crassa, subglobosa. — Flores flavi, labellum linea mediana rubra percursum, de magnitudine nil profert autor cl. ovarium 1 ,2 cm longum crassum. Südwestmalayische Provinz: Malayische Halbinsel, Singapore, Selctar (Ridley), Johore und Rhio (eingeborene Sammler). Nota. Planta supra undas fluviorum dependens. 352a. D. kandarianum Kränzl. n. sp. — Caulis validus, ad 70 cm altus, foliosus. Folia lanceolata, acuminata, inaequali-biloba, apice obtusa, ad 12 cm longa, 1 — 1,2 cm lata. Vaginae foliorum supra paulum ampliatae, quam internodia 2 cm longa paulo lon- giores. Racemi brevissimi, biflori. Sepalum dorsale oblongum, obtusum, cucullatum, inflexum, sepala lateralia basi late ovata, apicem versus falcata, acuta, deflexa, mentum rotundatum, fere semiglobosum formantia. Petala obovata, obtusa falcatim inflexa. Labelli compressi deflexi lobi laterales falcati, incurvi, acuti (si mavis forcipati), lobus intermedius brevior, retusus, adeo undulatus, ut lobulatus appareat, linea mediana in basi disci valde elevata, addito utrinque dente et adjecta callo in lobo intermedio. Gynostemii pes valde curvatus, ante insertionem laminae lamellula parva transversa dense pilosa instructus. Gynostemium ipsum pro genere satis longum; stelidia brevia. — Dendrobium. J91 Flores sicci fere atri, vivi verosimiliter luteoli v. carnosuli, subglobosi, sepalum dorsale 1,5 cm longum, 6 mm latum, lateralia 1,3 cm longa, basi 1 cm lata, petala aequi- longa, anlice 5 mm lata, lobi laterales labelli 8 — 9 mm longi, intermedius vix 5 min longus, labellum quod explanari nequit circiter 1 cm latum. Centromalayische Provinz: Celebes, S.-O.-Halbinsel bei Kandari (Beccari ohne n.!). 353. D. suaveolens Kränzl. n. sp. — Rhizoma breve repens, caules ascendentes, apicem usque foliosi, ad 25 cm alti. Folia haud ita densa, 2 4 — 26, triangula, obtuse acutata, ad 3 cm longa, basi 8 — 9 mm lata. Racemi numerosi, omnes axillares, 1 — 2 cm longi, bracteolae 2 — 3 in rhachide inanes, 1 fertilis, longior, omnes lineares. Flores teneri, sub anthesi late aperti. Sepalum dorsale oblongum, acutum, lateralia subaequalia, acuta, mentum breve, rotundatum, oblusum formantia. Petala teneriora, lanceolata, acuta. Labellum subbrevius trilobum, lobi laterales minuti, semioblongi, apice obtusi, lobus intermedius ovato-oblongus, obtusus, disco papillosus, lamellae subparal- lelae per discum 3. Gjnostemium satis altum (pede subnullo) liberum. Stelidia rotun- data, filamentum angustius, anthera arcte affixa. — Flores candidi, labellum pallide luteum, linea intensiore per discum; sepala fere 1 cm longa; flores fragrantissimi, odorem Vanillae s. Gardeniae referentes. — Maio. Papuanische Provinz: Sorong (Beccari, Piante Papuane n. 241 !). A'ota. Planta liabitu accedit ad D. tmesipteris Lindl. v. 1). lycopodioides Lindl., differt mento brevissimo ab utraque specie, etiam cum D. lamorganensi Reichb. f. bene comparanda. De hac planta vir illustr. Beccari refert, illam odorem gratissimum exhalare, quod de nulla alia hujus affinitatis notum est. 354. D. crassifolium Schlechter in Engl. Bot. Jahrb. XXXIX. (l 905} 72. — Caules complures 20 — 3 0 cm alti, foliati. Foliorum vaginae internodia aequantes, laminae anguste lanceolatae v. ligulatae, apice oblusae et inaequali-bilobulae, 3,8— 7 cm longae, supra basin 7 mm — 1,2 cm latae crasse coriaceae, nitidae. Flores geminati, pedicelli e vaginis compressis Orientes, bracteae minutae, quam Ovaria cum pedicello multo bre- viores. Sepalum dorsale ligulatum, rectum, lateralia, falcata antice aequalia, omnia ob- tusa, obliqua, margine anteriore dilatata, mentum formantia. Petala e basi lineari paulum dilatata, (oblanceolata) acuta. Labellum e basi late cuneata dilatatum, trilobum, lobi laterales oblongi, obtusi, intermodius ovato-triangulus, acutus, margo baseos undulatus, linea mediana incrassata per totum discum, discus excepto lobo intermedio seriebus transversis papillarum dense obtectus, series longitudinales similes in lobo intermedio. Gynostemium breve, pes productus (mentum igitur longum? K.), clinandrium humile, filamentum breve, obtusum, ovarium pedicellatum, glabrum, clavatum. — Flores pallide lutei, sepala 1,3 cm, petala 1,2 cm longa, labellum 5 mm longum, inter lobos laterales 6 mm latum, ovarium cum pedicello 7 mm longum. — Januario. Araucarien-Provinz: Neu-Caledonien, Nordbezirk, auf Bäumen in den Wäldern der Berge bei Ou Hinna ca. 900 m ü. d. M. (Schlechter n. 15 603!). 355. D. xylophyllum Kränzl. n. sp. — Caules curvuli, 20 cm alti v. vix altiores, firmi, foliosi. Foliorum vaginae 1,2 cm longae, eleganter rugosae, laminae ovatae, rarius oblongae, apice bilobae, rotundatae, crasse carnosae durae, ad 4 cm longae, 1,2 — 1,8 cm latae. Racemi breves, glomerati. Flores certe succedanei, complures ex uno eodemque racemo. Sepala petalaque antice conformia, linearia, acuminata, leviter fal- cata incurva, sepala lateralia basi latiora, mentum breve, rotundatum formantia. La- bellum fere semilongum, toto ambitu rhombeum, lobi laterales trianguli, acuti, antrorsi, lobus intermedius aequalis, triangulus, acuminatus, margine denticulatus, a medio valde deflexus, totus discus furfuraceus et papillis longiusculis obsitus, lamella a basi medium fere usque supra integra, decurrens non denticulata in disco. Gynostemium pro flore haud breve, margo androclinii integer, filamentum lineare. — Flores certe lutei, se- pala petalaque 2 — 2,3 cm longa, 2 mm lata, labellum 8 mm longum et vi expansum inter lobos laterales latum. — Floret? Papuanische Provinz: Neu-Guinea, Cape Fröre (Copeland King!). 192 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars \. Nota. Planta D. inroluto Lindl. et spinescenti Lindl. afünis sed omnibus partibus multo minor. Racemi quorum complures adsunt in speciminibus meis, certe non biflori ut in aliis speciebus sectionis sed pluriflori; flores paulum majores et pallidius colorati et non tesselatim nervosi; sepala porro petalaque quamvis linearia et satis angustata tarnen nullomodo contorta neque intricata. Lubentissime fateor, etiam alia Dendrobia foliis duris instructa esse, aliisque cognomen »xylophyllum< adscribi posse, sed cum in dies difficilius sit, nomina idonea invenire, veniam peto huic nomini specifico. 355a. D. multistriatum J. J. Smith in Bull. Dep. agr. Ind. neerl. XIX. (1908) 18 et in Nova Guin. VIII. T. I. 75 t. XXVI, fig. 8 1. — Caules approximati, elongati, com- pressi, subancipites, ad 75 cm longi, 5 mm crassi, pluriarticulati, internodia 1,7 — 4 cm longa. Folia sessilia, basi semitorta, oblongo-ovata, sensim acuminata, apice inaequali- bidentata, carnosa, coriacea, juvenilia roseo-suffusa , vaginae tubulosae, 2 internodia aequantes, dente laminae opposito in orificio vaginae. Inflorescentiae biflorae, basi foliolis 2 conchiformibus praeditae, bracteae minutae. Flores mediocres, ephemeri, circ. 1,7 cm diam., sepala petalaque flavida, badio v. fusco-punctata. Sepalum dorsale lineare, oblusiusculum, in dorso verrucosum, 1,8 cm longum, 4 mm latum, sepala late- ralia mentum breve, conicum, obtusum, emarginatum, 4 mm longum formantia, anlice triangulo-lanceolata, falcata, incurva, concava, in dorso verrucosa, 1,5 cm longa. Pe- tala linearia, falcata, incurva, 1,5 cm longa, 6 mm lata, acuta. (Haec cum sepalo dorsali reclinata?). Labellum recurvatum, lobi laterales erecti, trianguli, acuti, proclives, antice levissime crenulati, dimidium labelli subaequantes , lobus intermedius ovatus, apiculatus, margine brevi-laciniatus , recurvatus, zona muriculata in lobo intermedio valde dilatata, flava, apicem usque per totum discum labelli decurrens, labellum ceterum album, expansum 9,5 mm longum, 8 mm latum. Gynostemium rectum, 3 — 4 mm altum, stelidia lata, rotundata. Papuanische Provinz: Niederl. Neu-Guinea, am Noord-Fluss südlich des Ge- luks-Hügels (Exped. Lorentz, lebende Pfl.). — Nach Smith. Nota. Si fides habenda sit iconi »a« tabulae supra citatae, mirandum est, quod cl. autor nil dicit de singulari modo, quo sepalum dorsale cum petalis sint reflexa v. potius refracta, adeo, ut sepala lateralia et labellum labium quasi inferum efficiant. 356. D. angraecifolium Schlechter in Schum. et Lauterb. Nachlr. Fl. Deutsch. Schutzgeb. (1905) 169. — Caules penduli, validi, ad 100 cm longi, 5 — 6 mm crassi, multiarticulati, foliosique, vaginae caules omnino vestientes, orificio patulae, 2 — 2,5 cm longae. Foliorum laminae lineari-lanceolatae, acuminatissimae, ad 25 cm longae, 1,5 — 1,8 cm latae. Racemi plures brevissimi, basi vaginulis retusis, plus minus scariosis vestiti, biflori, bracteae lanceolatae, acutae. Sepalum dorsale oblongum, obtusum, late- ralia subaequalia, leviter falcata, obtusa, mentum rotundatum, breve formantia. Petala oblique oblonga, leviter torta, vix minora. Labellum e basi cuneata dilatatum, antice trilobum, lobi laterales late truncati, margine exteriore minute denticulati, lobus inter- medius multo longior, subquadratus inangulis rotundatus, brevi-acutatus, lamellulae per discum nullae, linea mediana tantum incrassata. Gynostemium breve, pes anlice callo bilobo ciliolato instructus, margo clinandrii serrulatus, anthera obscure quadrata. — Flores flavidi 1,4 cm longi, labellum subbrevius 1 cm, ovarium 9 mm longum. — Januario. Papuanische Provinz: Neu-Guinea; Kaiser-Wilhemsland, an Baumstämmen in Wäldern am Fuße des Bismarckgebirges in 200 m ü. d. M. (Schlechter n. 14 089!). 357. D. ochranthum Schlechter in Schum. et Lauterb. Nachtr. Fl. Deutsch. Schutzgeb. (1905) 171. — Gaules plures penduli, rhizomati brevi insidentes, apicem versus vix compressi, teretes, multiarticulati, foliati. Folia oblonga v. oblongo-lanceolata, apice inaequali-biloba, subcoriacea, 10 — 13 cm longa, medio 3 - 5 cm lata. Racemi bre- vissimi, biflori, e vagina compressa, cucullata v. conchoidea Orientes; bracteae parvulae, lanceolatae, acuminatae. Sepalum dorsale oblongum, obtusum, lateralia ovato-triangula, obliqua v. potius falcata, mentum breve formantia, ceterum dorsali aequalia. Petala oblique oblonga, brevi-apiculata. Labellum parvum, trilobum, lobi laterales oblique oblongi, obtusi, subfalcati, intermedius multo major, late cuneato-rotundatus, antice Dendrobium. 193 retusus, linea e basi medium in discum incrassata decurrens. Gjnostemii pes longus et latus, apice callo obscuro, bilobo iustructus; elinandrium obtuse trilobum, antbera subquadrata, antice truncata. — Flores pallide lutei, labellum rubro-marginatum, lobi laterales fusci, sepala 1,5 cm longa, petala 1,3 cm, labellum 9 mm longum. — Julio. Papuanische Provinz: Neu-Mecklenburg , Bergwälder bei Punam in ca. 600 m ü. d. M. (Schlechter n. 14 656). — Mihi non visum, ex descr. autoris. Nota. Affine D. angraecifolio Schlechter sed labello et foliis latioribus diversum. 358. D. rugosum (Blume) Lindl. Gen. et Sp. Orch. (1830) 87; Hassk. PI. Jav. Rar. 125: Miq. Fl. Ind. Bat. III. 636: J. J. Smith in Fl. Buitenz. VI. 351. — D. purpurasccm Teijsm. et Binnend. Nat. Tijdsch. Ned. Ind. XXIV. (1862) 314. — D. glaucophyllum Teijsm. et Binnend. 1. c. 314. — Grastidium rugosum Blume, Bijdr. (1825) 335. — Caules fasciculati, penduli, ad 2 m longi, transsecti elliptici, foliosi; internodia 2,5 — 4 cm longa. Folia ovata oblongave, apice emarginata, basi semitorta, ad 9 cm longa, basi 3 cm lala, nitida, atroviridia, juniora leviter atroviolacea. Racemi foliis oppositi biflori, brevissimi, e scpuamis 2 conchiformibus orti. Sepalum dorsale lineari-lanceo- latum, lateralia falcata, anlice triangula, postice mentum apertum tenui-conicum for- mantia. Petala lineari-lanceolata, vix falcata, acuminata. Labellum vix tertiam sepa- lorum aequans, lobi laterales erecti, trianguli, obtusi, intermedius ovato-triangulus, acutus, deflexus, linea mediana tuherculosa per discum. Gynostemium breve crassum, stelidia et filamentum brevia, rotundata. — Flores ephemeri pallide lutei, sepala 1,4 — 1,5 cm longa, basi 3 v. 5 mm lata, petala 1,3 cm longa 2 mm lata, labellum 5 — 6 mm longum et medio latum intensius coloratum linea mediana rubra. Südwestmalayische Provinz: Java; Berg Salak (Blume!); Leuwiboenger (Hasskarl): Thjihanjawar; Poentjak (quis?). Nota. Cl. J. J. Smith suspicatur D. glaucophyllum Teijsm. et Binnend. formam hujus speciei esse, foliis junioribus non violascentibus; cum, ut ex descriptionibus solis judicari potest, species sint vix diversae, opinionem eius secutus sum. 358 a. D. falcatum J. J. Smith in Bull. Dep. agr. Ind. neerl. XIX. (1908) 17 et in Nova Guin. VIII. T. I. 72 t. XXV, fig. 78. — Caules approximati, tenues, leviter flexuosi, compressiusculi, pauciarticulati, circ. 2 7 cm longi, 1,5 mm crassi. Folia ovato- lanceolata, apice subito acuminata, apice ipso obtusa, inaequaliter biloba, 3,5 — 4 cm longa, 9 — II mm lata, vaginae quam internodia sublongiores, in orificio dente laminae opposito instructae. Inflorescentiae vaginas 2 perforantes, basi foliis 2 conchiformibus, coriaceis munitae. Flores parvi. Sepalum dorsale oblongum, acutum, apice incurvum, extus ad apicem verrucosum, 9 — 10 mm longum, 3 mm latum; lateralia oblique tri- angula, falcata, acuta, basi dilatata ibique mentum breve, saccatum formantia, circ. 7,5 mm longa, basi 4 mm lata. Petala spathulata, falcatula, supra incurva, acuta, 8,5 mm longa, 2,5 mm lata. Labellum trilobum, apice recurvum, lobi laterales erecti, breves, trianguli, intus lineis prominentibus praediti, lobus intermedius major, late tri- angulus, longe acutatus, basi utrinque irregulariter bidentatus, tolum labellum 5 mm longum, 2,5 mm latum. Gynostemium pro flore longiusculum, vix curvatum, filamen- tum triangulum, stelidia lata, denticulata. — Sepala pelalaque alba, purpureo-punclata, labellum margine dense purpureo-striatum, medio in disco brunneo-auruntiacum. — Fl. Septembri. Papuanische Provinz: Niederl. Neu-Guinea; am Noord-Fluss südlich des Geluks-Hügels auf Bäumen des secundären Waldes (Vers teeg n. 1706). — Bisher nur in einem einzigen Exemplar gefunden. 359. D. Gazellae Kränzl. in Engl. Bot. Jahrb. VII. (1886) 436 et in Exped. S. M. S. »Gazelle« (1889) 21 t. V. — Caules ima basi incrassati, deinde altenuati, ad 40 cm alti, pluri — multiarticulati, foliosi. Folia basi satis alte vaginantia, vaginae rugulosae, laminae ovales, obtusae, inaequilaterae, apice subbilobae, utrinque obtusae, coriaceae, supra decrescentes, maximae 6 cm longae, 2 cm lalae. Flores in tertia parle caulis supra folia quasi in pseudoracemum dispositi, singuli s. (rarius) bini, basi squamis A. Engler, Das Pflanzenreich. IV. (Embryophyta siphonogama) 60. <3 j 94 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 4. brunneis muniti, pedunculi laxi, circit. 1 cm longi. Sepalum dorsale rectum lanceo- latum, lateralia ovali-lanceolata, obliqua, falcata, apice deflexa, mentum breve, saccatum formantia. Petala angustiora, lanceolata, paulum falcata, omnia 5 acuminata. Labellum e basi paulum latiore angustatum, deinde lanceolatum, lobuli pone basin 2 minuti, fere in dentes reducti, lobus intermedius toto ambitu lanceolatus, acuminatus, discus lamellis 2 in lacinias divisis munitus, quae quidem laciniae basin versus longiores quam apicem versus, lamellae longitudinales in ramulos breves lamelligeros divisae; antbera fere biloba dicenda, medio pilosa, crista humili instructa, bilocularis. — Sepala 2,5 cm longa, lateralia basi 1 cm lata, petala subbreviora 3 mm lata, labellum 1,5 — 1,8 cm longum. — Junio. — Fig. 14D — E. Papuanische Provinz: Neu-Guinea; Mc' Cluer Bay, in Bergwäldern an der Segaar-Bay (Dr. Naumann!). 359a. D. insigne Beichb. f. ex Miq. Fl. Ind. Bat. III. (1855) 640; J. J. Smith in Nova Guin. VIII. T. I. 74 t. XXV, fig. 8. (excl. syn.). — Dichopus iiisignis Blume Mus. Bot. Lugd. Bat. II. (1856) 176. — Caules plures approximati, rigidi, subancipites, multiarticulati, ad 1 m longi, internodia 2 — 2,5 cm longa. Folia ovato-oblonga, apice inaequali-biloba, crasse carnosa, rigida, griseo-viridia, saepius rubro-suffusa, ad 5,8 cm longa, 3 — 3,5 cm lata, supra decrescentia v. minima, mox decidua. Inflorescentiae crebrae, brevissimae, basi squamis nonnullis conchiformibus munitae, bracteae viridi- albae, 2 mm longae. Flores majusculi, biduum vfgentes, odorati, circ. 3 cm diam. patentes, flavi, cinnamomeo-tesselati. Sepalum dorsale lanceolatum, acuminatum, con- cavum, circ. 2 cm longum, 5 — 6 mm latum, sepala lateralia oblongo-triangula, falcata, dorso carinata, valde decurva, acuminata, 1,8 cm longa, basi fere I cm lata, mentum conicum, obtusum, apertum, parli anticae semilongum formantia. Petala anguste lan- ceolata, acuta, falcata, incurva, 1,6 cm longa, 4 mm lata. Labellum erectum, apice recurvum; lobi laterales trianguli, parvi, erecti, albi; lobus intermedius oblongo-lanceo- latus, acuminatus, acutus v. acutiusculus, laciniis subulatis, sparsis in venis disci 2, apicem versus decrescentibus munitus, quarum maximae 2,5 mm longae, totum labellum 1,1 cm longum, c. 5 — 6 mm latum, flavescens, brunneo-tesselatum. Gynostemium basi linguella lineari, truncata, alba, purpureo-marginata, ipsi aequilonga praeditum, basi papillosum, anthera cucullata, alba, purpureo-punctata. Capsula pendula, 4 cm longa, 7 cm lata. Papuanische Provinz: Niederl. Neu-Guinea; ohne nähere Angabe (Mayer, W. den Berger). Nota. Gratias agendum est cl. J. J. Smith, quod speciem adhuc obscuram et pessime descriptam in lucem protulit. Si tarnen fides habenda sit iconi eius et diagnosi Synonyma, quae 1. c. proponit rejicienda sunt. D. Gaxellae Kränzl. est species certe proxima sed certe non identica. Ut de aliis taceam characteribus lamellula infrasligmatica me certe non eflugisset, si in specimine meo anno 1886 examinato adfuisset. — D. lyperanthiflorum Kränzl. est species labelli fabrica diversissima. Lubenter fateor me specimen imperfectum cum dubitatione (?) for- tasse false determinavissc. Quod leviter feram. 360. D. malacanthum Kränzl. n. sp. — Badices densae, copiosae. Caules haud ita crebri, tenues, certe penduli, satis flaccidi, 40 — 45 cm alti, supra leviter fractiflexi foliosi. Folia satis distantia, vaginae 2,5 — 3,5 cm longae, satis arctae, laminae ovato- lanceolatae, acuminatae, apice bilobulae, 6 — 9 cm longae, vix 2 cm latae, tenui-papyra- ceae. Bacemi in media et superiore parte caulis, vaginis 2 conchiformibus brevissimis in basi fulti, bracteae mihi non visae. Flores verosimiliter 2. Sepalum dorsale ligu- latum, obtusum, lateralia falcata, subsimilia, basi mentum perbreve rotundalum formantia. Petala aequalia, minus curvata, omnia tenerrima flaccidaque. Labellum toto ambitu ovatum, parvum, deflexum, brevi-unguiculatum, lobi laterales vix sejuncti, acuti, inter- medius late triangulus, acutus, totus discus minute furfuraceus, linea mediana satis humilis, supra integra, non e basi ipsa sed ex initio disci incipiens, medium fere usque decurrens. — Flores sordide carnei (>dirty pink«) teneri, sepalum dorsale et petala 2,2 cm, sepala lateralia 2,5 cm longa 3,5 — 4 mm lata, labellum 7 — 8 mm longum medio 3 mm latum. — Floret? — Fig. MF—O. Dendrobium. 195 Papuanische Provinz: Neu-Guinea; Bourawari, an Fieus wachsend 780 m ü. d. M. (Sayer!). Nota. Est planta ab omnibus sectionis statura molli et flaccida diversa; sepala petalaque exsiccatione valde contorta et collapsa erant, adeo ut difficilius esset, formas peculiares satis accurate exponere. Labellum fere Simplex et lamella non e fundo Oriente sed disco ipsi imposita eximium. 36 4. D. simile Schlechter in K. Schum. et Lauterb. Nachtr. Fl. Deutsch. Schutzgeb. (1905) 175. — Frutescens. Caulis elatus, gracilis, ad 60 cm altus, foliosus plerumque simplex. Foliorum vaginae v. internodia ad 2 cm longa, laminae lanceolatae, longe acu- minatae, papyraceae, ad 10 cm longae, medio 1 — 1,2 cm latae. Racemi crebri, e media vagina foliorum Orientes, pauciflori, leviter fractifiexi, vaginulis retusis basi vestiti, brac- teae oblongae, obtusae, quam Ovaria semilongae. Sepalum dorsale ligulatum, lateralia sublalcata, ceterum aequalia, mentum obtusum formantia. Petala angustiora, ceterum aequalia, acutiora. Labellum subsimplex s. lobi laterales obsoleti, toto ambitu oblongum, obtusum, vix v. non undulatum, toto disco minute puberulum, lamellulae per discum 2 incrassatae, antice confluentes ibique plus minus evanidae. Androclinium toto margine serrulatum, slelidia et filamentum obsoleta. — Flores illis praecedentis (D. foliosi Brongn.) simillimi magniludine et colore, circiter 1 cm longi, labellum paulum brevius. — Aprili. Papuanische Provinz: Neu-Guinea; Kaiser Wilhelmsland, im Humus der Wälder des Torricelli-Gebirges ca. 1000 m ü. d. M. (Schlechter n. 4 4 49 1 !). Nota. D. folioso Brongn. simillimum sed gracilius et siccum pallide brunneum non nigrum, differt porro labello toto disco puberulo. 362. L. involutum Lindl. in Journ. Linn. Soc. III. (1859) 15; Drake del Castillo, Fl. Polyn. franc. 307; Kränzl. in Engl. Bot. Jahrb. XXV. (1898) 603. — D. cyrto- sepalum Schlechter in Schum. et Lauterb. Nachtr. Fl. Deutsche Schutzgeb. (1905) 169. — Caules teretes penduli, (specimen maximum imperfectum, 1,30 m longum), polyphylli, luteo-brunnei, nitidi, internodia 2,5 — 3 cm longa, vetustiora grisea, striata. Folia ovato- lanceolata, obtusa, apice inaequali-biloba, 6 — 8 cm longa, 1,5 — 2,3 cm lata, per totam longitudinem vix diversa. Racemi oppositifolii, brevissimi, squamis 2 coriaceis, conchi- formibus in basi, bracteae propriae mihi non visae. Flores semper 2 synchronici. Sepalum dorsale lanceolatum, lateralia latiora, triangula, basi obliqua falcata, mentum curvulum, breve, acutum formantia. Petala lineari-lanceolata, omnia 5 supra in Pro- cessus lineares producta incurvaque. Labellum unguiculatum, toto ambitu rhombeum, lobi laterales parvi, acuti, intermedius magis productus, omnes trianguli, margine antice magis magisque crispato, discus praesertim in venis papillis tenerrimis quasi furfuraceis instructus, lamella erecta membranacea, supra denticulata, ab ungue fere in medium lobi intermedii decurrens ibique desinens. Gynostemium latum, stelidia vix conspicua, margo androclinii irregulariter dentatus. — Flores primum lutei, deinde salmonicolores, sepala et petala %• — 2,3 cm longa (extensa seil.) sub anthesi contorta, labellum vix 1 cm longum. — Septembri, Januario — Martium. Floret ut videtur per totum annum. Melanesische Provinz: Societäts-Inseln (Mathews — ex Lindl. 1. c). — Samoa-Inseln ; Upolu, besonders auf Dysoxylon und Inocarpus; Letogo-Flussgebiet (Reinecke n. 218!, 232!, 233!); Taumafa (Id. n. 394!). Nota. Nomina locorum et numeri plantarum in Herb. Borolinensi non plane congruunt cum notulis in Engler's Bot. Jahrb. I.e. ab ill. Reinecke ipso compilatis. 36 2 a. D. cyrtosepalum Schlechter in Schum. et Lauterb. Nachtr. Fl. Deutsch. Schutz- geb. (1905) 1 69. — Gaules elongati, ad 70 cm alti, lirmi, multiarticulati, polyphylli (30 — 40 in caulibus mediae longitudinis), vaginae v. internodia 2 cm longa. Folia ovato-lanceo- lata, acuminata, basi semitorta, apice ipso complicata, obtusa, minute biloba, satis flrma, coriacea, 10 cm longa, 1,8 cm lata. Racemi basi bivalvati, valvae semiorbicu- lares coriaceae, nitidae, luteae, scapum brevissimum racemi semper biflori bracteasque celantes; pedicelli cum ovariis brevibus 5 — 6 mm tantum longi. Sepalum dorsale e basi paulum latiore late lineare ineurvum, lateralia antice aequalia, basi multo latiora 190 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1 . Fig. U. A — C Dendrobium lyperanthiflorum Kränz]. A Pars caulis (magn. nat.). B Flos. C Labellum (B et G aucta). — D—E D. öaxellae Kränzl. D Pars caulis (magn. nat.). E La- bellum. — F—O D. malacanthum Kränzl. F Flos. 0 Labellum (aucta). (Icones origin.) Dendrobium. 197 mentum latissimum, bisaccatum, antice curvatum, obtusum formantia. Petala linearia, acuta, omnia falcata, in semicirculum curvata, salis carnosa, crassa. Labellum tertiam v. quartam partem tantum longitudinis illorum aequans, valde curvatum, toto ambitu transverse rhombeum, imperfecte trilobum, lobi laterales rotundati, late oblongi, mar- gine hinc illinc undulati, lobus intermedius latissime ovatus, vix a lateralibus sejunctus, apiculatus, discus sparsim papillis paleaceis obsitus, lamella incrassata a basi medium fere usque decurrente. Gynostemium retusum, stelidia lata, marginata, rotundata, filamentum brevissimum. — Flores albi? v. lutei? semicirculum efficientes, 2,5 cm diametro et longi, labellum 1,1 cm longum. — Junio. Papuanische Provinz: Neu-Guinea? und benachbarte Inseln (W. Micholitz!); Neu-Mecklenburg; zwischen Malelum und Loasere (Schlechter n. 14621). Nota. Planta e grege I). involuti Lindl. et habitn typico aliarum specicrum sectionis. Flores differunt ab omnibus labello imperfecte diviso lobisque lateralibus nullomodo denticulatis serratisve sed omnino integris, differunt porro, quod magis quam alii curvati sunt, semicirculum cnim saepius excedunt. Graviter fero, schedulam non habere, sed certior sum plantam a Micho- litz collectori indefesso aut in Nova Guinea ipsa aut in insulis adjacentibus rcpertam esse. 363. D. eriopexis Schlechter in Nachtr. Fl. Deutsch. Schutzgeb. (1905) 1 70. — Caules in rhizomate brevi pauci, penduli, ad 50 cm longi, 4 — 5 mm crassi, nitidi, fusci, pluri-multiarticulati , bene foliosi, vaginae foliorum amplissimae, caulem laxe vestientes, ancipites, supra ad orificium rotundatae, a lamina bene sejunctae, ad 7 cm longae, ad 1,5 cm latae, laminae lanceolatae v. ovato-lanceolatae obtusae, minute bilo- bulae, satis coriaceae, ad 1 3 cm longae, ultra 3 cm latae, cauli plus minus adpressae. Racemi brevissimi, biflori, bracteae minutae. Sepalum dorsale oblongum, acutiusculum, lateralia subaequalia falcata, subobliqua, mentum parvum, obtusissimum formantia, apice reflexa. Petala subaequalia, paulum minora. Labellum e basi cuneata dilatatum, trilo- bum, lobi laterales subquadrato-oblongi, obtusi, lobus intermedius brevior triangulus acutus, callus in disco oblongus, dense velutinus. Gynostemii pes elongatus antice ex- cavalus; anthera antice emarginata. — Flores maximi adhuc sectionis, albi, pes gyno- stemii aureus, sepala 2,5 cm longa 8 mm lata, petala paulum minora, labellum 1 cm longum et (expansum) latum. — Julio. Araucarien- Provinz. — Neu-Mecklenburg. In den Bergwäldern bei Punam in 600 m ü. d. M. (Schlechter n. 14650!). 364. D. foliosum Brongn. in Duperr. Voy. Coquille (1829) 203 t. 41 ; J. J. Smith, Orch. Ambon 72. — D. spinescens Lindl. Journ. Linn. Soc. III. (1859) 14; Miq. Fl. Ind. Bat. III. 638. — D. frutex Schlechter in Schum. et Lauterb. Nachtr. Fl. Deutsch. Schutzgeb. (1905) 175. — Eria foliosa Ridl. in Journ. Bot. XXIV. (1886) 326. — Caules elongati, tenues, foliosi. Folia ovato-lanceolata, acuminatissima, ad 1 2 cm longa ad 2,5 cm lata, coriacea, sicca striata. Racemi numerosi, flores succedanei 2 — 4, bracteae breves, ovatae acutae; quam Ovaria cum pedicellis multo breviores. Sepala ligulata, obtuse acutata, dorsale leviter incurvum, lateralia falcata, acutiora, mentum perbreve, obtusum formantia. Petala linearia, obtusa, quam sepala breviora angustioraque. Labellum quam sepala vix semilongum, incurvum, toto ambitu rhombeum, apice obtusum, margine ob- scure lobulatum v. undulatum. Gynostemium gracile, anthera antice longe producta, acu- minala. — Flores pallide lutei, sepala 1 — 1,2 cm, petala vix 1 cm longa, labellum 5 — 6 mm longum. Austromalayische Provinz: Amboina (Gaudichaud, Teijsmann, Treub). Papuanische Provinz: Neu-Guinea (ex Smith); Torricelli-Gebirge (Schlechter n. 14 424!) Nota. Non dubito, quin racemi in icone supra citata uniflori re vera pluriflori sint, floribus succedaneis, bracteae enim complures sub anthesi floris cujusdam inanes observantur excepta illa unica ilorali. Anthera miro modo illas Neottiearum in memoriam revocat adeo est acumi- nata <;t totum gynostemium pro flore et genere inusitate gracile. Flores ceterum Ulis Dendrobii spinescentis subsimiles. 365. D. pruinosum Teijsm. et Binnend in. Nat. Tijdschr. Ned. Ind. XXIV. (1862) 314; J. .1. Smith, Orch. Ambon 57 et in Nova Guin. VIII. T. I. 15 t. XXVI, fig. 82. — J9g Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 4. Angraemm Jambu Rumph. Herb. Amb. VI. (1755) 4 08. — Caules validi, elongati, 4 m alti, dense foliati, internodia 2,5 — 3 cm longa. Folia crassa, carnosa, semiam- plexicaulia, oblonga, obtuse acutata, ad 4 0 cm longa, 4 cm lata v. ultra. Racemi co- piosi, vaginas foliorum 2 perforantes, breves, biflori, basi vagimilis vestiti, flores ephe- meri. Sepalum dorsale lineari-lanceolatum, acuminatum, lateralia aequalia, falcata, extus carinata, mentum obtusum brevissimum formantia. Petala lineari-oblanceolata, sepalis aequalia. Labelli lobi laterales parvi, trianguli, obtusi, intermedius ovatus, acutus, energice revolutus, carina tuberculata medium per discum, lobi laterales intus verruculosi. Gyno- stemium subquadratum, stelidia et filamentum acuta, triangula. — Flores citrini, fugaces, ephemeri, sepala lateralia 2,5 cm longa, 4,5 mm lata, petala 2 cm longa, aequilata, labellum 4 cm longum, 5 mm latum. Südwestmalayische Provinz: Ambon, Hila (Treub), zwischen Asiloeloe und Alang (Smith). Centromalayisehe Provinz: Molukken; Rei (ex Smith) — Celebes: Tomohon (Sarrasin n. 24 Ol). Papuanische Provinz: Niederl. Neu-Guinea. Zwischen Geelvink Bay und Mac- cluers Golf (Berger). Nota. Planta unum diem tantum florere dicitur, fortuito igitur tantum florens reperiri potest. 366. D. planum J. J. Smith in Fl. Buitenz. VI. (4 905) 352. — Caules aggregati, erecti, valde compressi, ad 25 cm alti, 5 mm lati, foliosi, internodia 4,5 — 2 cm longa. Folia cum caule angulos acutos efOcientia, oblonga, apice inaequali-biloba, coriacea, pallide viridia, 5 — 6 cm longa, 4,3 cm lata, vaginae foliorum compressae subancipites. Racemi ad nodos foliorum e basi foliorum Orientes, uniflori, squamis coriaceis in basi. Flores ephemeri. Sepalum dorsale ovato-triangulum, acuminatum, lateralia leviter falcata, triangula, mentum satis magnum, obtusum formantia, acuta. Petala antrorsa falcata, linearia acutiuscula. Labellum curvulum, expansum, quam sepala multo brevius, lobi laterales erecti, trianguli, obtusi, concavi, intermedius latus, obscure triangulus, rotundatu- que, margine inflexus, linea erecta per discum, antice in fibrillas soluta, addita utrinque in disco lobi intermedii lamellula erecta, irregulariter marginata (supra undulata?). Gyno- stemium breve, latum, stelidia triangula, Capsula triangula, obliqua, transsectione rotun- dato-triangula. — Flores pallide luteo-brunnei, sepala 8 mm longa, dorsale 3 mm, lateralia basi 7,5 mm lata, petala aequilonga, 4 mm lata, labellum expansum, 9 mm longum, 7,5 mm latum, albidum, in lineis intus pallide aurantiacis decorum. — Floret? Südwestmalayische Provinz: Java, Tjihanjawar (Smith?) — Ex. sp. cult. ex horto Bogor. n. 57 ! Nota. Caulibus valde compressis racemisque brevissimis unifloris ab affinibus diversa. 367. D. lyperanthiflorum Kränzl. in Oesterr. Bot. Zeitschr. XLIV. (4 894) 334. — Huc D. obeuneatum Bailey in Queensl. Agric. Journ. XVII. (4 906) 23 4. — Caules gra- ciles, örmi ad 50 cm alti, foliosi, internodia brevia, 4 cm longa v. vix longiora. Folia ovata, apice valde inaequalia, utrinque obtusata, 4 — 5 cm longa, basi ad 3 cm lata. Racemi biflori, quam folia breviores, bracteae cartilagineae, breves, rotundatae. Sepalum dorsale cucullatum, lateralia e basi lata triangula falcata. Petala linearia, omnia falcata, deflexa acuminata (et fere eodem modo venosa quem in Lyperantho nigricante R. Br. observamus) mentum sepalorum incurvum, obtusum. Labelli lobi laterales minuti, trian- guli pone basin, lobus intermedius oblongo-rhombeus, margine utrinque tri- v. quadri- dentatus, apice triangulus energice reflexus, calli 2 elevatuli ex fundo per isthmum lobi intermedii ibique in lineas quasdam elevatulas, ramificatas dissoluti. Gynostemium sub sepalo dorsali absconditum, satis gracile , rostellum tenerum, membranaceum. — Flores albi, luteo, striati, sepala petalaque 2,5 — 2,8 cm longa. — Decembri. — Fig. 4 4 A— G. Papuanische Provinz: Neu-Guinea. Bay von Port Weber auf Neu- Britannien (Micholitz herb, propr. !) Nota. Flores illos Lyperanthi nigricantis R. Br. et magnitudine et statura et venis sin- gulari modo ramificatis miro modo ludunt. Est species proxima D. Gaxellae Kränzl. Dendrobium. 199 368. D. angustipetalum J. J. Smith, Orch. Ambon (i 905) 59. — Caules pen- duli, ad 90 cm .longi, foliosi, subcompressi, 9 mm lati, nitidi, lutei, sed vaginis foliorum intense viridibus, sulcatis tecti, internodia 2 — 2,5 cm longa. Folia lanceolala, acuta, apice valde inaequalia, ad <0 cm longa, 2 — 2,25 cm lata. Racemi copiosi, pauciflori ( — 7), bracteae minutissimae, rhachis fractiflexa. Sepalum dorsale ovato-oblongum, late- ralia late triangularia, subfalcata, acuta, mentum breve, infra connatum formantia, mar- gine undulata. Petala lanceolata, acuta, basi obliqua, pedi gynostemii affixa. Labelli lobi laterales minuti, trianguli, erecti, fere in dentes reducti, lobus intermedius multo major (fere totum labellum formans) quadratus, antice dilatatus, emarginatus, medio sul- catus, utrinque convexus, lamellae 2 in disco approximatae, apice in dentes exeuntes, addita utrinque linea elevata minore, etiam apice dentata, omnes inter lobulos laterales desinentes. Gynostemium quadratum, brevissimum, rostellum late triangulum, stigma magnum. — Flores viridi-albi, patentes, sepalum dorsale 6 mm longum, 5 mm latum, sepala lateralia cum mento 1,45 cm longa, medio 8 — 9 mm lata, petala 5,5 mm longa, 2 mm lata, labellum album 1 cm longum, inter lobos laterales 6 mm, apice 8,5 mm latum, lamella violaceo-punctata, gynostemium latum, atroviolaceum. — Südwestmalayische Provinz: Insel Ambon, Hostoe Motoetoe (J. J. Smith); Ternate, Piek (J. J. Smith). Nota. Planta eximia gynostemii pede cum sepalis calcar clausuni formante cui labellum adnatum, labello antice latiore, pede gynostemii insolito lato. 369. D. lycopodioides Lindl. in Journ. Linn. Soc. III. (1859) 13; Miquel, Fl. Ind. Bat. III. 637. — Caules ramosi, rami dense distiche foliosi, 8 cm longi. Folia lanceolata, linearia, obtusa, apice oblique apiculata, 1,5 cm longa, 2 — 3 mm lata. Ra- cemi brevissimi, uniflori, bracteae lineari-lanceolatae, carinatae , pungentes. Sepalum dorsale petalaque paulum angustiora, lanceolata, acuta; sepala lateralia triangula, acuta, mentum breve, subrotundum formantia. Labellum obovatum, concavum, apiculatum, lamellae 2 maximae carnosae per discum. — Flores 4 mm longi. Südwestmalayische Provinz: Borneo, Sarawak (Lobb!). Nota. Vidi specimen imperfectum et iconem Lindleyanam in herb. Kewensi; diagnosis praesertim ex descriptione Lindleyi et icone. 370. D. tmesipteris Lindl. in Journ. Linn. Soc. III. (1859J 13; Miquel, Fl. Ind. Bat. III. 637. — Caules ad 1 0 cm alti, dense aggregati, foliati. Folia lanceolata, acumi- nata, disticha, paulum distantia, carnosula, 2 — 2,5 cm longa, 4 — 5 mm lata. Racemi pauciflori. Flores solitarii s. bini (succedanei ?) minuti, bracteae lineari-lanceolatae, cari- natae, pungentes. Sepala oblonga, dorsale recurvum (semper?), lateralia falcata, mentum oblongum, prominens formantia. Petala auguste lanceolata, antice falcata, acutissima. Labellum obovatum, acutum, concavum, mucronatum, antice pone apicem membrana- ceum, crispulum, lamellae 2 maximae carnosae per discum. — Flores vix 3,5 mm longi. — Tota planta habitum filicis Tmesipteridis revocat. Südwestmalayische Provinz: Borneo, Sarawak (Lobb!). — Nota. Specimen imperfectum in Herb. Kewensi, diagnosis ex hoc et icone Lindleyana scripta. — Vol. III Florae Indie Batavae Miquelii sub anno 1855 in annotationibus citari solet, monendum videlur partem ultimam hujus voluminis mense Decembri 1859 publici juris factam esse. Habemus enim in illo volumine etiam Orchidaceas a clariss. Lindley in vol. III Socie- tatis Linnaeanae Londinensis (1859) descriptas. 371. D. neuroglossum. Schlechter in Schum. et Lauterb. Nachtr. Fl. Deutsch. Schutz- geb. (1905) 170. — Caules penduli, 60— 70 cm longi, rhizomati brevi insidentes, cylindra- cei, laxe foliati, leviter flexuosi, 8 mm crassi, vaginis foliorum obtecti. Folia oblonga, acuta v. acuminata, chartacea, 7 — 9 cm longa, medio 3 — 4 cm lata. Racemi pauci, semper biflori, e vagina compressa (conchoidea?) Orientes, bracteae minutae, acuminatae. Sepalum dorsale et lateralia basi paulum producta, oblonga, antice sublatiora, obtusis- sima, apice leviter incurva, mentum (non descriptum) certe breve. Petala aequalia, paulum minora et basi angustiora. Labellum parvum, oblongum, acutum, medio leviter undulatum, 7 tenuiter reticulato-venosum, linea mediana incrassata a basi paulum supra 2Q0 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1. medium. Gynostemium breve, pes elongatus, curvulus, filamentum lale triangulum. anthera rotundata., ovarium cylindraceum. — Flores luteoli, leviter bnunneo-maculati. sepala 1,3 cm, petala 1,2 cm longa, labellum ca. 8 mm longum. — Januario. Papuanische Provinz: Neu-Guinea. Bismarck-Gebirge in ca. 1300 m ü. d. M. (Schlechter n. 13 981). — Mihi non visum, ex descr. autoris. Nota. De mento ejusque structura nil refert autor cl. Planta ex descriptione miro modo trivialis et insignificans, plerisque paulum afnnis nulli propinquior. 372. D. pentactis Kränzl. n. sp. — Gaules e basi globosa attenuati, deinde tenui- cylindracei, 30 cm alti. Folia (pleraque destructa) carnosa, oblonga, obtusa, 3 — 5 cm longa, ad 2 cm lata. Racemi breves, 1-v. biflori. Sepalum dorsale oblongo-lanceola- tum, acuminatum, lateralia e basi latiore angustata, lineari-lanceolata, acuminata, falcata, deflexa, mentum obtusum, breve, apertum, formantia. Petala paulo breviora, angustioraque lanceolata, acuminata, paulum deflexa, haec omnia praesertim sepala reticulato-venosa. Labellum simplex, e basi angusta sensim dilatatum, utrinque dentibus 2 linearibus, quo- rura antici duplo longiores quam postici, instructum, deinde in apicem anguste trian- gulum productum. Gynostemium breve, stelidia obsoleta, filamentum breve. — Flores albidi (?) , sepala 1,5 cm longa, mentum 4 mm longum, petala 1,2 cm longa 3 mm lata, labellum 1 cm longum. Papuanische Provinz: Aru-Inseln (Beccari ohne n.!) Nota. Labelli fabrica omnino inusitata est, habet enim utrinque 2 dentes (alter basilaris minor, alter fere in medio margine laterali major), addito uno terminali longe producto. 373. D. steatoglossum Reichb. f. in Linnaea XLI. (1877) 88. — »Caule haud crasso, ubi a vaginis libero, nitido bambusino, articulis abbreviatis, vaginis ner- vosis, nigro-maculatis, foliis cuneato-oblongoligulatis, acutis, minute bilobis, ad 12,5 cm longis ad 2,5 cm latis, pedunculis unifloris, bracteis in apice solitariis s. geminis, minu- tissimis. Sepalo dorsali ligulato, acuto, lateralibus oblongo ligulatis, acutis, mento retror- sum rotundato, apice obtuse angulato, petalis lineari-lanceolatis, acutis, deflexis, labello carnoso, lobis lateralibus oblongis, humillimis, erectis, lobo intermedio ligulato, acuto, carinis 3 a basi antrorsum ultra discum, gynostemio postice apice aristato, angulis late- ralibus (stelidiis) angulatis, erosulis, basi non excavato. Flores illis D. adunci Wall, paulo majores, forsan albi, labello viridi<. — Mihi non visum. Araucariea- Provinz: Neu-Caledonien (Vieillard, Deplanche). 374. D. amblyornidis Reichb. f. in Gard. Chron. (1878) I. 332. — »Caulibus tenuibus firmiusculis ramosis bipedalibus (= 60 cm), vaginis arctis minute maculatis, foliis pergameneo-papyraceis, cuneato-ligulatis, acuminatis, apice inaequalibus, 9 cm longis, 1,5 cm latis, racemis brevissimis 1-v. 2-floris, bracteis spathaceis parvulis, ovariis pedi- cellatis fructiferis ad 3 cm longis. Sepalo dorsali cuneato-ligulato, acuto, sepalis late- ralibus falcatis, acutiusculis, petalis lineari-lanceolatis, labello unguiculato, oblongo, per discum bicarinato, columna elongata subtrigona, gracili, sepala subaequante«. — Mihi non visum. Papuanische Provinz: Neu-Guinea (von Veitch eingeführt?). Nota. Speciebus tot e Nova Guinea provenientibus accuratius descriptis, speciei adeo im- perfecte notae affmitas nullomodo proponi potest. Ut jam alio loco exposui, avis, quam Am- blyornidem vocant ornithologi, etiam aliis utitur Dendrobiis, quibus nidum suum aedificet. Omnes characteres in descriptione supra verbotenus repetita in permultis Grastidiis observantur, qua de causa nil certi de affinitate hujusce speciei dicere audeo. 375. D. montedeakinense Bailey ex Contrib. New Guin. Fl. in Roy. Soc. Queens- land XVIII. (1903) reimpr. 4. — Caules applanati, vix 2 mm lati, pars caulis quae adest, 25 cm longa, foliosa, folia linearia 2,5 — 5 cm longa, 4 — 5 mm lata, apice in- aequali-biloba, subtus leviter carinata et nervosa, racemi breves 1-flori (semper?), late- ralia, pedicelli 4 — 5 mm longi, bracteae 2, altera major hyalina, altera multo minor. Sepalum dorsale anguste ovatum, lateralia subaequalia, basi multo latiora, (igitur mentum satis conspicuum ab autore non descriptum formantia), omnia extus carinata, petala sepa- lis aequilonga, multo angustiora, labellum quam sepala longius carnosulum, lobi laterales Dendrobium. 201 minuti, intermedius antice rotundatus, obtusus, discus nervis prominulis elevatis instruc- tus, gynostemium breve, androclinium extus muriculatum. — Flores 4 — 5 mm longi. — Floret? — Mihi non visum. Papuanische Provinz: Neu-Guinea. Mt. Deakin (Cpt. ßarton — ex Bailey). Nota. Si planta cujus specimcn imperfectum unicum examinat cl. autor re vera >Di- stichophyllisc adnumeranda est, ab omnibus labcllo florem excedentc quam cetera phylla crassiore distingui potest. Dolendum est auetorera neque mentum neque labelli fabricam pecu- liarem aecuratius descripsisse. 376. D. paradoxum Teijsm. et Binnend. in Tijdschr. Nederl. Ind. XXIV. (1862) 316. — »Caulibus caespitosis, compressiusculis, erectis, 30 cm altis, foliis bifariis ob- longis, acutis, inaequalibus, altero lalere integerrimis, allero undulatis, 4 cm longis, I cm latis, floribus solitariis , basi bracleatis, sepalis petalisque linearibus obtusiusculis, subaequalibus pellucidis, labelli lobo medio pileato. Flores virescentes, sepala petalaque 2,5 cm longa labellum I cm longum« Südwestmalayische Provinz: Sumatra, Wasserfälle von Singalang (Teijsmann). Subg. V. Aporum. Aporum*) Blume, Bijdr. (1825) 334; Idem Florae Javae praef. p. VI; Brongn. in Duperrey Voy. Bot. 204 t. 42B; Lindl. Gen. et Spec. Orch. (1 830) 70; Fndl. Gen. PI. n. 1364, S. 192; Meisn. Gen. 370; Putzer in Engler -Prantl, Pflzfam. II. 6. (1888) 172 u. 175. — Macrostomium Blume 1. c. (1825) 335. — Oxystophyllum Blume I.e. (1825) 335. — Schismoceras Presl, Beliq. Haenk. I. 96 (182 5) t. 13, fig. 2. — Dendrobii sectio Lindl. in Journ. Linn. Soc. III. (1859) 2 et 3; Miquel, Fl. Ind. Bat. III. (1858) 629 et omnium autorum sequentium. Sepala petalaque libera, basi gynostemii affixa, sepalum dorsale petalaque sub- aequalia, sepala lateralia cum pede gynostemii mentum plus minus elongatum, obtusum, apertum formantia, labellum satis polymorphum plerumque e basi multo angustiore spathulatum, antice integrum, bi- tri- v. imo quadrilobum, lineis in disco praeditum v. nudum; gynostemii pars libera brevissima, stelidia fere semper praestantia, anthera semi- globosa, ceterum Dendrobii. — Herbae epiphyticae, caules e rhizomate brevi fasciculati, plus minus elongati, aut per totam longitudinem aut in parte sola basilari medium usque foliati, compressi. Folia compressa, scalpelliformia, linearia, lanceolata, triangula, equitantia, vaginis oblique inserta. Racemi glomerati, bracteolis scariosis v. paleaceis cineti, flores succedaneos emittentes. Flores plerumque minuti, inamoeni, rarissime conspieui. — Est subgenus difficillimum inter omnia, multae enim species descriptae sunt de speeiminibus haud bonis, saepius quam solitum dira necessitas me coegit, ut descriptionibus solis uterer; an omnes, quas enumeravi, species re vera sint species >bonac« pro certo dicere non audeo. — Ab insulis malayensibus usque in remotissimas maris paeifici ubique inveniuntur species, rarius obviae in continente Asiae, nulla in Australia. Conspectus sectionum subgeneris Äpori. A. Caulis a basi medium usque foliatus, supra nudus. . . . Sect. I. Hemiphylla. B. Caulis per totam longitudinem foliatus Sect. 2. Holophylla. I. Clavis specierum sectionis Hemiphyllorum. A. Caulis basi incrassatus v. dilatatus. a. Caulis basi tetragonus, flores 1 cm longi 377. D. eboraecnse. b. Caulis basi fusiformis, plus minus compressus; flores parvi. ct. Labellum ambitu obovatum, antice tantum obscure 3-lobum, lobus intermedius subbilobulus 37 8. D. confundens. ß. Labellum trilobum, lobus intermedius subtrilobulus . 3 7 9. D. Macfarlanei. *) (inoQos significat pauper, inops, egens. Nomen certe sumptum est de floribus parvis, inamoenis. 2Q2 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1. B. Caulis e basi terete paulum complanatus, (abjectis foliis su- perne vix latior quam basi). a. Folia brevia, paulum longiora ac alta, a latere visa tri- angula. er. Labellum manifeste trilobum. I. Flores 6— 7 mm longi, albi 380. D. cochinchinense. IL Flores 9 — 10 mm longi, primulini, labellum ma- cula ochrea ornatum 381. D. Mannii. ß. Labellum subsimplex v. omnino simplex. I. Flores 3 mm longi, albi; mentum perbreve, caulis 30—40 cm longus 382. D. rhodostele. II. Flores vix majores, albidi s. pallide rosei, intus in- tensius colorati, mentum conspicuum 383. D. aloifolium. III. Flores 9 — 4 0 mm longi, rosei; macula alba in la- bello, caules ad 30 cm longi 384. D. rosellwm. b. Folia bene longiora quam alta, a latere visa lanceolata. er. Labellum bilobum. I. Callus labellum utrinque excedens, flores 2,5 — 3 mm longi 385. D. modestissimivm . II. Lineae elevatae 2 in disco, flores albi, 7 — 8 mm longi 386. D. acinaciforme. III. Labelli discus nudus, flores flavi 387. D. scalpelliforme. ß. Labellum 3-lobum, lobi laterales breviores quam inter- medius. I. Lobi laterales quadrati, magni, intermedius parvus. Flores parvi, virides, rubro-striati 388. D. nycteridoglossum. II. Ut praecedens, sed flores luteo-albi, purpureo-striati, lobus intermedius labelli lamellula instructus. . . 389. D. cultriforme. III. Labellum subsessile antice quadrilobum. \. Flores vix 3,5 mm diam. et longi, callus crassus in disco labelli 390. D. tetralobum. 2. Flores 6 — 7 mm diam. et longi, albi, roseo- striati, linea I paulo crassiore in disco . . . 391. D. cuspidatum. 3. Flos 10 — 12 mm diam. et longi, albidi, label- lum luteolum, solum purpureo-nervatum, antice luteum, lineae elevatulae 30 in disco antice verruculoso 392. D. ventricosum. y. Labellum e basi lineari panduratum, antice bilobum, lineae 3 in disco 393. D. Ferdinandi. I. Labellum e basi lineari cuneato-dilatatum, antice trilobum, lobi laterales minuti, lineares, inter- medius bilobulus. Flores 8 — 9mm longi et diam. 394. D. concavum. II. Ut praecedens, sed flores 'minutissimi. (Species imperfecte descripta) 395. D. Lobbii. 6. Labellum e basi cuneata dilatatum, truncatum, minute serrulatum. (Planta propter caules saepius sed non semper apice aphyllos transit in species holophyllas sequentes) 396. D. cuneatum. II. Clavis specierum sectionis Holophyllorum. A. Folia brevia, scalpelliformia; flores omnes apicales, ex axilla folioli cujusdam superiorum Orientes, capitulati. a. Labellum trilobum. Dendrobium. 203 u. Labellum manifeste trilobum. I. Labelli lobus intermedius sinuatus; labellum igitur subquadrilobum; mentum parti anticae sepalorum subaequilongum 397. D. multiflorum. II. Labelli lobus intermedius produclus, duplo longior quam laterales; mentum sepalorum quam pars antica semilongum 398. D. Brongniartii. ß. Labellum antice obscure trilobum, quam sepala brevius. Labelli lobuli vix conspicui , callus in disco antice crassus, quasi duplieaturam labelli efficiens . . . . 399. D. distichum. y. Ut praecedens, sed labellum sepala aequans .... 400. D. lobiüatum. d. Labellum quadrilobum (lobus intermedius distincte bi- lobulus), linea elevatula in disco. Flores minutissimi 2,5 mm diametro 401. -D. micranthum. b. Labellum omnino simplex, spathulatum. ct. Petala late rhombea; labellum acuminatum; mentum sepalorum modicum 402. D. rhombopetalum. ß. Petala oblongo-lanceolata, labellum ligulatum, obtusum, mentum amplissimum 403. D. leonis. y. Praecedenti simile sed labellum cuneatum, antice sub- bilobum, a medio deflexum, mentum ter longius quam pars antica sepalorum. Flores carnei 1,3 cm longi . 404. D. terminale. d. Ut praecedens, sed flores 2,5 cm longi, albi, calli labelli lutei 405. D. litoreum. e. Praecedenti simile, sed folia breviora; petala oblonga, labellum oblongum v. subrhombeum 406. D. prostratum. Folia bene longiora quam alta, lanceolata, acuminata, nun- quam truncata. a. Flores v. racemi pseudoterminales. a. Labellum trilobum. I. Caules 50 cm excedentes; folia 6 cm longa v. longiora; flores longe pedicellati, lobus intermedius labelli oblongus, emarginatus; discus trilineatus. Flores magni, 2 — 2,2 cm longi 407. D. mega. II. Praecedenti aequimagnum v. majus, flores brevi- pedicellati; lobus intermedius labelli orbicularis, crenulatus, medio callosus. Flores 1,5 cm longi . 408. D. aneeps. III. Caules 20 — 25 cm longi, folia 2,5 cm longa, \ cm lata, capitula florum magna; labellum e basi lineari uncatum, apice incrassatum, lobi laterales minuti. Flores parvi atropurpurei 409. D. atrorubens. IV. Praecedenti simile, sed flores singuli succedanei; labellum e basi cuneata dilatatum, lobi laterales minuti. Flores albi roseo-striati 410. D. roseo-tiervosum. ß. Labellum simplex. I. Parviflora. 1. Caules 10 — 15 cm alti, dense foliati, flores capi- tata; labellum papillosum, discus ecallosus . . 411. D. capitellatum. 2. Praecedenti habitu simile; labellum oblongum, callus elongatus in disco 412. D. Torricellianum. II. Grandiflora. Sepala lateralia mentum longum formantia; flores 2 cm longi 413. D. sphenochilum, 204 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae Dendrobiinae. Pars \. 414. D. grande. 415. D. sinuatum. 446. D. indivisum. 417. D. atropuipureum 418. D. Keithii. b. Flores plerumque singuli, semper laterales, labellum aut obscure trilobum aut simplex. a. Parviflora. (Flores 1 cm non excedentes plerumque multo minores.) I. Labellum cuneatum, antice biquadrilobulatum v. crenulatum; lamellula transversa in disco labelli ceterum glabri. Flores alropurpurei II. Labellum antice trilobum. 1 . Callus fere circularis in disco. Flores pallide lutei 2. Ut praecedens sed totus margo labelli incras- satus, inflexus. Flores atropurpurei 3. Ut praecedens sed labellum antice subtus in- crassatum (mentulum labelli) margine cilialum. Flores atropurpurei HI. Labellum plus minus unguiculatum. 1 . Labellum spathulatum , apice bilobulum , lobi minute denticulati, involuti, lineae in disco 3. Flores lutei 2. Labellum longe unguiculatum, unguis bene lon- gior quam lamina, antice subito dilalatum, luna- tum, color florum non notus IV. Labellum omnino simplex. 1. Labellum rotundatum, callus simplex .... 2. Labellum acutum, abrupte deflexum. callus in disco bicruris. Flores flavescentes, rubro-signati ß. Grandiflora. (Flores 2 cm longi et ultra.) Labellum obovato-cuneatum, sepala lateralia et labellum 2,5 cm longa C. Folia anguste scalpelliformia, apice tantum v. per totam longitudinem compresso-teretia, aut omnino subulata. [Oxysto- phyllum.] Parviflora. a. Folia numerosa, densissima, a basi medium usque scal- pelliformia; labellum excavatum, discus nudus . . . ß. Folia distantia et ut in praecedente, labellum excava- tum, callus transversus in disco • . . Species imperfecte nota. /. Folia distantia; labellum spathulatum, crenulatum v. angulatum 425. D. spatella. 377. D. eboracense Kränzl. in Oesterr. Bot. Zeitschr. XLIV. (1894) 419. — Caules aggregati, basi ipsa attenuati, deinde incrassati, tetragoni, denique ancipites, elongati, supra virgati, foliis destituti, ad 80 cm alti v. forsan altiores, lutei, nitidi. Folia equitantia, supra medium usque paulum v. vix decrescentia , supra subito de- sinentia, lanceolata, acuminata, rigida, ad 8 cm longa, 5 mm lata. Racemi pauciflori, glomerati; bracteae minutae, paleaceae, flores succedanei (?) satis longe pedicellati. Sepalum dorsale oblongum, acutum; lateralia multo majora, late triangula, acuta, in mentum saccatum amplum, apertum aucta. Petala ovato-triangula, acuta, quam sepa- lum dorsale minora. Labellum cuneatum, antice retusum, ibique fere rectilineum, paullulum repandum, lineae 3 incrassatae in disco callum humilem efficientes. Gjno- stemii pars libera brevissima; androclinium margine repandum. — Flores luteoli, lineis evanescentibus purpureis decori, 1 cm longi, labellum aequilongum, pallide luteum; discus jntense luteus. — Octobri, Novembri. JVIelanesische Provinz: Duke of York's Island (Neu-Lauenburg [Micholitz!]). 419. D. lunatum. 420. D. rigens. 421. D. lobatum. 422. D. curvi florum 423. D. 424. D. excavatum. eulophotum. Dendrobium. 205 Nota. Differt ab omnibus sectionis caulibus infra tetiagonis incrassatis, ccteris characte- ribus est Aporum typicum. 378. D. confundens Kränzl. nov. sp. — Caules flexuosi, basi fusiformes, subcompressi, pars fusiformis 1 0 cm longa, I — 1,5 cm diam. ceterum ad 70 cm longi, certe penduli. Folia disticha pro sectione satis distantia, vaginae 3 — 3,5 cm longae, laminae scalpelliformes, equitantes, lineares, acuminatae acutaeve, 4 — 6 cm longae, 4 mm latae. Flores e gemmulis in superiore parte caulis ceterum nudi Orientes. Sepalum dorsale ovatum, acutum. Petala oblonga, obtusa, aequilonga; sepala lateralia antice ovata, obtusa, postice in mentum plus duplo (fere ter) longius apertum, conicum, leviter curvatum, obtusum producta. Labellum a basi ipsa satis latum, paulum dilatatum, loto ambilu late obovatum, antice obscure trilobum, lobi laterales vix prominuli, rolundati, lobus intermedius retusus, subbilobulus (labellum explanatum maximam totius floris partem formans). Gynostemium sectionis. — Flores inconspicui, Ulis D. Nathanielis Reicbb. f. primo aspectu similes; sepalum dorsale petalaque 2 mm longa, 1 mm lata; sepala lateralia 7 mm longa, 2 — 3 mm lata; labellum 8 mm longum, antice 4 mm latum. — Septembri. Papuanische Provinz: Aru-Inseln, Vokan (?) (Beccari ohne n. !). 379. D. Macfarlanei F. Muell. Papuan Plants I. (1876) 29 et Wing*s South. Sc. Report III. (1883) 247. — Caules e basi tenui valde dilatati, medio 1,8 cm lati, arcte compressi, ad 30 cm alti. Folia disticha, lineari-lanceolata, 3 cm inter se distantia, stricta, acuta acuminatave, 3,6 — 7,2 cm longa, basi 8 — 10 mm lata, caulis in inter- stitiis inter vaginas foliorum nitidus, luteus, lamina foliorum carnosa, (sicca) minule striata. Racemi brevissimi, laterales, 1 v. 2-flori, (flores certe succedanei), vaginulae in basi racemorum coriaceae, nitidae, persistentes, pedicelli 7 — 8 mm longi. Sepalum dor- sale lanceolalum, lateralia aequalia, postice mentum aequilongum obtusum formantia. Petala lineari-lanceolata acuta. Labelli lobi laterales breves, intermedius suborbicularis, trilobulus, lineae elevatulae per discum 3, apicem versus decurrentes, margine crenulato? — Flores sicci pallide lutei, vivi versicolores , albidi et rosei, sepala 4 — 4,5 mm longa, mentum sepalorum lateralium 8 mm longum, petala et labellum breviora. Papuanische Provinz: Neu-Guinea, südöstlicher Teil, am Baxter-Flusse (Rev. Mac Farlane!). Nota. Differt ab D. mierantho Lindl. loliis longioribus et petalis quam sepala non bre- vioribus, affine ceterum D. ancipiti et sinuato, quae foliis magis approximatis facile distin- guenda sunt. 380. D. cochinchinen.se Ridley in Journ. Linn. Soc. XXXII. (1896) 244. — Caules ad 45 cm alti, 2 cm lati, folia 2,5 cm longa, 2 cm lata, late ovata, subobtusa, flores illis D. serrae duplo majores. Sepala oblonga, lorata, mentum lateralium breve. Petala lanceolata. Labellum e basi angusta oblongum, lobi laterales parvi, rolundati, intermedius late obovatus, antice praesertim latus, rotundato-bilobus, callus furcalus, medio in disco in basi lobi intermedii. Gynostemium latius quam altum, pes brevissi- mus; anthera truncata, pileata, apice obtusa, rostellum et stigma lata, brevia. — Flores 6 — 7 mm longi, albi. — Mihi non visum, ex descriptione. Hinterindisch-ostasiatische Provinz: Cochin-China, Saigon (Haffner). Nota. D. serrae Lindl. persimile, differt floribus majoribus pede gynostcmii et mento brevissimis et labello antice multo latiore. 381. D. Mannii Ridley in Journ. Linn. Soc. XXXII. (1896) 246. — Caules 12,5 — 15 cm alti, congesti, complanati. Folia lanceolata, acuta, laetevirescentia, 2 cm longa, supra deficientia. Flores in racemos axillares brevissimos disposili, saepius bini. Sepalum dorsale ovato-oblongum, lateralia multo majora, ovato-triangula, obtusa, falcatula, mentum crassum, curvum, obtusum. Petala linearia ligulatave quam sepala bene minora. Labellum oblongum, euneatum, lobi laterales dellexi, truncati, lobus intermedius bilobus, lobi approximati, rotundati, crispuli, quam lobus intermedius paulum longiores, gyno- stemium supra retusum. — Flores 9 — 10 mm longi (sepala lateralia) primulini, labelli discus macula ochrea ornatus. Gynostemium antice ochreo-maculatum. 206 Fr- Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1. Provinz des tropischen Himalaya: Assam (Mann). — Südwestmalayische Provinz: Malacca, Mt. Ophir district (Derry). Nach Ridley. 382. L. rhodostele Ridl. in Trans. Linn. Soc. 2. Ser. III. pt. 9 (1893) 360 et in Journ. Linn. Soc. XXXII. 243 et Mater. Fl. Malay. Penins. I. 38. — Caespitosa, D. serram Lindl. simulans. Caules 30 — 36 cm longi v. ultra. Folia medium usque densa, supra desinentia, caulis ubi vaginis nudus, flavus, nitidus, internodia inferiora 6 mm lata, superiora angustiora. Folia atro-viridia, laminae lanceolatae v. ovato- lanceolatae, acutae 2 — 2,5 cm longae, 6 mm latae, folia suprema in vaginas reducta(?). Flores in superiore parte caulis aphylla minuti, succedanei, fasciculati, bracteae minutae, siccae. Sepala ovata obtusa, lateralia nientum breve latum, obtusum, parti anticae sub- aequale formantia. Petala linearia, acuta, sepalo dorsali fere aequilonga. Labellum cuneatum, angustum, lobi laterales fere obsoleti intermedius bilobus, rotundatus, magnus. Gynostemium longius et latius quam in D. serra, roseum; anthera lata et complanata; Capsula 6 mm longa; pedicellus elongatus et incrassatus. Flores albi, 3 mm longi. — Mihi non visum. Südwestmalayische Provinz: Pahau, im dichten Jungle (Ridley). Nota. Differre dicitur a D. serra Lindl. praecipue labello in illa specie manifeste trilobo, lobis lateralibus satis conspicuis erectis, in nostra specie siraplici, lobiüis lateralibus obsoletis. 383. D. aloifolium (Blume) Reichb. f. in Walp. Ann. VI. (1861) 279. — D. serra Lindl. in Journ. Linn. Soc. III. (1859) 3; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 722 e. p. Ridley in Journ. Linn. Soc. XXXII. 243 et Mater. Fl. Malay. Penins. I. 38 e. p. — D. Merrillii 0. Arnes, Orchid. II. (1908) 181 c. xyl. — Aporum Serra Lindl. in Wall. Cat. (1828) n. 2021 et Gen. et Sp. Orch. (1830) 71. — Macrostomium aloifolium Blume, Bijdr. (1825) 335, flg. 37. — Oxystophyllum macrostoma Hassk. in Hoev. et de Vriese, Tijdschr. X. (1843) 122. — Caules aggregati, elongati, 60 — 90 cm longi penduli, arcte compressi, dense foliosi. Folia compressa, brevi-ovata, acuta, densa 2,5 cm longa 1,5 cm alta, supra decrescentia, pars superior caulis florifera. Sepalum dorsale ovatum, lateralia antice oblonga, postice in mentum obtusum, leviter inflatum aucta. Petala oblongo-lanceolata, acuta, haec omnia revoluta. Labellum sub- simplex, naviculare e basi lineari antice dilatatum, cuneatum, apice bilobulum, crispulum, medio in disco paulum convexum. — Flores minuti 3 — 4 mm longi (succedanei?), albidi s. pallide rosei, intus intensius punctulati; labellum intense purpureomarginatum. Südwestmalayische Provinz: Malayische Halbinsel. Penang (Porter, Main- gay!), Singapore (Wallich!), Perak (Scortechini). — Borneo, Banjermassing (Mot- ley n. 586!, Creagh ohne n.!). — Java (Lobb!). — Provinz der Philippinen (Cuming ohne n.!); Provinz Tayabas, Lagumanoe (Merrill n. 3357!). — Exam. viv. cult.! Nota. Labellum omnino ecallosum, sepala petalaque quam maxime revoluta. 384. D. rosellum Ridley in Journ. Linn. Soc. XXXI. (1896) 268. — Caules sub- erecti, ramosi, 30 cm alti. Folia ovata, coriacea, atro-viridia, acuta, subremota, 1,2 — 2 cm longa, 2 cm lata. Capituliflorum ex apicibus nudis caulium; bracteae plures brunneae. Sepalum dorsale ovatum, parvum, lateralia latiora, mentum longum, rectum, apice incrassatum formantia, petala multo minora, ovato-lanceolata. Labellum longo angustum, basi rectum, vix trilobum, antice obovatum, profunde bilobum, lobuli rotundati, callus pone basin medio canaliculatus in disco. Gynostemium pro genere longum et gracile, antice canaliculatum, stelidia brevia, anthera plana in clinandrio immersa. — Flores rosei, 9 — 10 mm diam. macula alba in labello juxta callum. Südwestmalayische Provinz: Borneo, Selabat (Haviland, cult. in horto bot. Singapore). 385. D. modestissimum Kränzl. n. sp. — Caules dense aggregati, subflexuosi, a basi medium usque v. paulo altius foliosi, 25 — 40 cm alti. Folia dislicha, equi- tantia, a latere visa oblongo-lanceolata, acuta, 1,8 — 2,5 cm longa, 4 — 6 mm lata, supra subito decrescentia, caulis toto dimidio superiore aphyllus. Glomeruli florum minuti, per totam longitudinem dispositi; bracteae lanceolatae, acutae, Ovaria sub- aequantes. Sepalum dorsale petalaque minora oblonga, acutiuscula, sepala lateralia 1 Dendrobium. 207 oblique obovato-oblonga, acuta, postice mentum ter longius, antice semiclausum, clavatum formantia. Labellum ex ungue lineari quam sepala longius, antice dilatatum, profunde bilobum, ibi raargine paulum crenulatum, callus crassus, latior quam labellum (duplica- turum quasi efficiens) antice bilobulus in ungue, a basi medium fere usque decurrens. Gynostemii pars libera perbrevis; pes gynostemii antice bilamellatus; stelidia et fila- mentum acuta, brevia ; anthera plana. — Flores pallidi s. flavi (?) inter minutissimos generis; sepalum dorsale petalaque 2,5 v. 2 mm longa, sepala lateralia 5,5 — 6 mm, labellum 7 mm longum. Südwestmalayische Provinz: Borneo, Sarawak (Beccari n. 446!). — Ex. flor. viv. ex horto Heidelbergensi! Nota. A D. aloifolio cui proximum facile distinguendura mento longo et peculiari labelli duplicatura. Mento planta potius ad Pedilona vergit quam ad Apora. Figura et habitus sunt illa D. micranthi Griff, a quo ceterum labello diversissimum est. 3 86. D. acinaciforme Roxb. Hort. Bengal (1814) 63 et Fl. Ind. III. (1833) 487; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 723. — Aporum acinaciforme Griff, in Calc. Journ. Nat. Hist. V. (1845) 370. — Caules ancipites, ad 30 cm alti. Folia a latere visa triangula, acuta (non lanceolata), basi ampla caulem vaginantia, subito desinentia; bracteae an- gustae minutae. Sepalum dorsale petalaque paulum minora oblonga, sepalorum late- ralium pars utraque triangula, antica ter minor quam postica, illa mentum amplum formantia. Labellum e basi fere lineari dilatatum, spathulatum, simplex, margine crenu- latum, lineae 2 elevatulae in disco ceterum piano. Gynostemii pes ter longior quam gynostemium ipsum. — Flores albi, minuti, vix 8 mm longi. Provinz des tropischen Himalaya: Assam (Jenkins). Khasiya Berge in 1000 — HOOm bei Nowgong (Hooker f. u. Thomson!, Clarke!). Nota. Folia magis remota et sublongiora, pars suprafoliacea brevior quam in D. serra. 387. D. scalpelliforme Teysm. et Binnend. in Natuurk. Tijdschr. Nederl. Ind. XXVII. (1864) 17. — »Caulibus compressis, foliis scalpelliformibus, acutis, carnosis, floribus solilariis e paleis erumpealibus, perigonii phyllis membranaceis, exterioribus ovatis, acutis, interioribus linearibus, labello cuneato-obovato limbato, crispato, emarginato, gynostemio basi bicalloso. « — Mihi non visum. Centromalayische Provinz: In Archipelago Moluccensi (Teysmann). Nota. >Caules dependentes, compressi, basi foliosi, apice aphylli multiflori. Folia scal- pelliformia, 5 cm longa, basi vaginarum atromarginata. Flores flavi, parvi, solitarii, raro bini, basi membranaceo-bracteati. Phylla perigonialia exteriora aequalia, interiora linearia breviora.« 388. D. nycteridoglossum Reichb. f. in Gard. Chron. (1886) II. 616. — Huc me judice D. platyphyllum Schlechter in Bull. Herb. Boissier 2. Ser. "VI. (1906) 457. — Epiphyticum. Rhizoma breve, radicosum. Caules ad \ m longi, compressi, basi vaginis foliorum obtecti, deinde foliati, apicem versus aphylji. Folia dorsiventralia, ovata v. ovato-lanceolata, acuta, 4,5— 5 cm longa, medio 1,2 — 1,7 cm alta. Racemi pluriflori, fasciculati in superiore parte caulis, bracteae quam Ovaria brevi-pedicellata breviores. Sepalum dorsale ovatum, subacutum, lateralia antice Jaequalia, postice valde dilatata, mentum? (non descriptum). Petala oblique elliptica, obtusa, sepalis subaequilonga. Labellum e basi late cuneata antice trilobum, lobi laterales falcato-oblongi, obtusi, lobus intermedius abbreviatus, obtusissimus, quam laterales brevior, callus linearis, deinde cuneatus, e basi labelli usque ad lobum intermedium decurrens. Gynostemium crassum, breve; anthera cucullata, antice rotundata. — Flores parvi, sepalum dorsale petalaque 3,5 mm longa, sepala lateralia 4 mm longa, labellum 4,5 mm longum, infra apicem 5,5 mm latum. — Maio. Südwestmalayische Provinz: Borneo. An einem Gartenzaun auf der Insel Labuan (Schlechter ohne n.). — Etiam in horto Buitenzorg? Papuanische Provinz?: ohne genauen Standort. Nota. Autor clariss. D. platyphylli hanc speciem cum specie sua D. bicornuto comparat, a qua mea sententia diversissima est, illa enim est D. lobatum Miq. quod a I). platyphyllo quam maxime diversum est. — Suspicor hanc esse plantam, quam Reichenbachius brevius quam bene 20§ Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars \ . in Gard. Ghron. 1. c. descripsit. Accepit plantam suam a L. Linden, Bruxellensi, qui illara Papuanam esse dixit. 389. D. cultriforme J. J. Smith in Icon. Bogor. III. (1906) 17 t. 208. — Caules approximati, longissimi, 1,5 m longi, flexuosi, penduli, pars inferior 60 cm longa foliata, pars superior longior, aphylla v. foliolis in squamas reductis vestita, interdum ramosa et passim radicans. Folia valde compressa, oblonga, antice triangula, acuta, 5,5 cm longa, 2,2 cm alta, crasse carnosa et ut etiam vaginae dorso argute carinatae. Racemi in superiore parte caulis pauciflori, e squamis siccis Orientes, succedanei. Se- palum dorsale ovatum, lateralia oblique ovato-triangula, omnia acuta, mentum obtusum, amplum formantia. Petala oblonga, basin versus angustata, leviter obliqua, obtusa. Labellum erectum, unguiculatum, apice valde dilatatum, trilobum, lobi laterales diver- gentes, magni, rolundati, lobus intermedius multo minor, transverse rectangulus, por- rectus; lamella plana v. vix sulcata, crassa ad basin lobi intermedia, subito abrupta in disco labelli. Gynostemium pro flore brevissimum, angulum obtusum cum ovario efficiens, pes gynostemii angulum rectum, facies antice excavata mellifera et medio gib- bosa. — Flores 9,5 mm lati, luteo-albi, sepalum dorsale 4 mm longum 3 mm latum, petala subaequalia, sepala lateralia antice 4 mm longa, omnia striis purpureis decora, labellum 4,5 mm longum, 5 mm antice latum lobi laterales purpureo-striati , lobus intermedius albus, gynostemium album, gibbere viridi in fronte instructum. Südwestmalayische Provinz: Poeloe Telo westlich von Sumatra (Raap). Nota. Muxima adhuc nota omnium specierum sectionis Apori; caulis cum foliis 7 cm latus est, pars aphylla florifera caulis valde ramificans et passim radicans. 390. D. tetralobum Schlechter in Bull. Herb. Boissier 2. Ser. VI. (1906) 458. — Rhizoma breve. Caules elongati ad 1 m longi, compressiusculi, dense foliati, apicem versus aphylli, vaginulis tecti. Folia equitantia, oblique ovato-lanceolata, acuta, coriacea, 2 — 2,5 cm longa, medio 6 — 8 mm alta. Flores in fasciculos distichos dispositi. Racemi pluriflori, bracteae mox lacerae, quam Ovaria breviores. Sepalum dorsale ovato- oblongum, obtusiusculum, lateralia antice aequilonga, postice in mentum (non descrip- tum) elongata. Petala oblique lineari-ligulata, obtusa. Labellum brevi-unguiculatum, basi cuneatum, quadrilobum, lobi laterales oblongo-trianguli, obtusi, lobus intermedius profunde bilobulus, lobulis divergentibus, lanceolato-falcatis, obtusis, quam laterales sub- longioribus, denticulo interjecto in sinu; callus oblongus, quadratus in ungue. Gyno- stemium breve, clinandrium edentatum (stelidia et filamentum nulla). — Flores parvi, sepalum dorsale, petala, labellum 3 mm longa, sepala lateralia cum mento 3,5 mm longa. — Julio. Südwestmalayische Provinz: Borneo, auf Bäumen bei Samarinda im Staate Koetei (Schlechter n. 13 329). 391. L. cuspidatum Lindl. *in Journ. Linn. Soc. III. (1859) 4. — D. Nathanielis Reichb. f. Schill. Cat. Orch. ed. 3 (1857) 26 et in Walp. Ann. VI. (1861) 279; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 724. — Aporum cuspidatum Wall, ex Lindl. in Bot. Reg. (1841) Mise. 2. — A. aneeps Lindl. in Wall. Catal. (1828) n. $025. — Caules aretc aneipites, pauciramosi, subflexuosi, 30 — 60 cm alti v. imo altiores, dimidium usque foliati. Folia aeinaeiformia, lanceolata, recurva, acuminata, vaginae plerumque griseae; laminae ad 5 cm longae basi vix 5 mm latae. Glomeruli florum certe pauciflori ; bracteae griseae, dense fultae, quam ovaria longius pedicellata bene breviores. Flores inter minu- tissimos generis. Sepalum dorsale ovatum, acutum, lateralia in mentum apertum, parti liberae aequilongum, conicum, obtusum connata, antice triangula, acuta. Petala sub- breviora, lanceolata, acuta. Labellum e basi euneata dilatatum, antice quadrilobulum, discus linea mediana incrassata medium usque instruetus. — Sepala petalaque albida, roseo-striata, labellum albidum s. flavidum, sepala lateralia 6 — 7, labellum 7 mm longa; labellum antice 5 mm latum. Südwestmalayische Provinz: Moulmein (Lobb ohne n.!; Parish n. 266!). Papuanische Provinz: Sorong (Beccari, Piante Papuane n. 464!). Dendrobium. 209 392. D. ventricosum Kränzl. nov. sp. — Caules elongati, ancipites, oligophylli, luteo-virides. Folia ad 3 cm inter se distantia, longe vaginantia, vaginae basi nigro- annulatae, pars vaginans 2 cm longa, totum folium scalpelliforme, a latere visum lanceo- latum, acuminatum, ad 5 cm longum, ad 7 mm altum, folia suprema minora, deinde subito desinentia, pars aphylla caulis ad 2 5 cm longa, pluriarticulata ( — 8), vaginis griseis partim tecta, flores ut videtur ex unaquaque vagina singuli, apicem caulis usque succedanei, vaginulae v. bracteolae minutissimae. ovarium cum pedicello 7 — 8 mm longum. Sepalum dorsale ovatum concavum, acutum, lateralia antice aequalia con- cava, postice mentum latissimum saccatumque v. ventricosum formantia, dorsale 5 mm longum, basi 2 mm latum, lateralia ad 1 0 mm longa, mentum 5 mm longum et latum (a fronte ad tergum compressum). Petala elongato-triangula, acuminala, 6 — 7 mm longa, basi \ mm lata, haec omnia albido-luteola. Labellum e basi late-lineari cunea- tum, antice trilobum, lobi laterales magni, trianguli , oblique retusi, lobus intermedius antepositus, transverse oblongus, subbilobulus, lineae 3 elevatulae per discum antice in denticulos quosdam auctae, totum labellum \ cm longum, 6 mm latum, pallide luteum, venis purpureis decorum, discus antice luteus, denticuli rubro-purpurei. Gynostemium viride, pars libera perbrevis, androclinium profundum, stelidia obscura. Provinz der Philippinen: Manila (Loher misit, floruit in horto Regio Erlan- gensi. — Ex. pl. viv.!). Nota. Aflinis videtur haec species proxima D. nyeteridoglosso Reichb. f. cujus flores minores. 393. D. Ferdinandi Kränzl. nov. sp. — Caules multiramosi, argute ancipites, fracti- flexi, arüculi 2 cm longi, omnes basi angustiores. Folia scalpelliformia, acuminata, falcalula, vaginae foliorum siccae griseae, laminae 3 — 3,5 cm longae, basi 4 — 5 mm altae, caules supra aphylli. Racemi pauciflori; bracteae glomeratae, griseae, paleaceae. Sepalum dorsale petalaque paulo minora ovato-oblonga, acuta; sepala lateralia supra tri- angula acuta, leviter falcata, postice in mentum elongatum, antice omnino apertum, parte antica sublongius producta. Labellum e basi lineari spathulato-dilatatum, utrinque rotundatum, deinde contractum, denuo in lobum intermedium antepositum transverse oblongum, margine crenulatum dilatatum (si mavis e basi angustiore subpanduratum), margine antice leviter emarginatum v. subbilobulum, disco lineis 3 paulum elevatis in parte anteriore instructum. Androclinii margo laevis; filamentum satis longum. — Flores fere I cm longi, rubelli; labellum aequilongum et — quo latissimum — 3 mm latum, purpureum. — Floret? Papuanische Provinz: Neu-Guinea; vermutlich im südöstlichen Teil der Insel von Mr. Railey gesammelt, blühte im Rot. Garten zu Melbourne! Nota. Differt a plerisque speciebus caulibus acutius ancipitibus et articulis basi attenuatis, ab omnibus fabrica labelli supra descripti. Libero Baroni Ferd. de Müller grato animo dicatum. 394. D. concavum J. J. Smith, Orch. Ambon. (1905) 50. — Huc me judice D. te- loense J. J. Smith in Icon. Rogor. III. (1906) 15 t. 207. — Caules aggregati, 30 cm longi et ultra, infra foliati, supra aphylli v. foliis multo minoribus vestiti, leviter fracti- flexi. Folia lanceolata, valde compressa, acuta, ad 3 cm longa, vaginae i cm longae. Flores breviter glomerati, ex axillis superioribus succedanei, nonnullos dies persistentes. Sepalum dorsale ovatum, acutum apiculatumque concavum, lateralia antice aequalia, postice mentum breve, obtusum, subdidymum formantia. Petala lanceolata, acuta. Labellum non apici pedis gynostemii (calcariformis, clausi) sed altius affixum, e basi cuneata valde dilatatum, antice trilobum, lobi laterales lineares, minuti, gynostemium amplectentes, lobus intermedius concavus, multo latior quam longus, profunde bilobus, discus callo antice tricostato instructus. — Flores albi; sepala petalaque 7—8 mm longa, lobus medius labelli 4,5 mm longus, 8 mm latus, labellum totum 9,5 mm longum. Centromalayische Provinz: Ambon; ohne genaueren Standort (Kersten) nach Smith. — Sp. cult. ex horto Rogoriensi n 48! Var. celebense J. J. Smith in Rull. Dep. Agric. Indes neerl. V. (1907) 8. — Flores lutescenti-albi, venae coccineae in lobis lateralibus labelli, pes gynostemii A. Engler, Das Pflanzenreich. IV. I Kmbryophyta siphonogama) 50. 4 4 210 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1. rectangule curvatus intus costa longitudinali ad apicem decurrente, excavatione et callo atrorubro instructus. Celebes: Minahassa (Koorders). Nota. Planta differt a ceteris floribus magis patentibus, diutius florentibus neque ephe- meris loboque intermedio labelli cochleato. Species hujus sectionis imperfecte nota. 395. D. Lobbii Lindl. in Journ. Linn. Soc. III. (1859) 3 non Teijsm. et Binnend. — Planta minuta 5 — 6 cm alta, satis dense foliata, supra apbjlla, folia scalpelliformia triangulave acuminata, ad 2 cm longa, basi 6 — 7 mm lata, flores pseudoterminales, minutissimi. Sepala petalaque aequalia, revoluta, ligulata, obtusa. Labellum erectum brevi-unguiculatum, trilobum, lobi laterales breviores quam intermedius. — Floret? Südwestmalayische Provinz: Borneo, Wälder von Labuan (Lobb!). — Exam. typum in herb. Lindley. Nota. Plantula imperfecte nota; descriptionem feci ex illo specimine, ex icone Lindleyana in herbario, ex diagnosi originaria. Haec planta a cl. J. J. Smith cum D. serra (= D. aloe- folio Reichb. f.) comparatur in notula ad illam speciem in opere eius 1. c. p. 337. Formam depau- peratam illius speciei esse crediderim. 396. D. cuneatum Schlechter in Bull. Herb. Boissier 2. Ser. VI. (1906) 454. — Epiphyticum, dependens, usque ad 60 cm longum. Badices elongatae. Caules basi vaginati, simplices v. rarius ramosi, plerumque foliati, rarius apicem versus aphylli. Folia equitantia, subfalcato-lanceolata, acuta v. acuminata, coriacea, 3 — 4,5 cm longa, 5 — 7 mm alta. Bacemi axillares, distichi, pluriflori, in parte superiore caulis, bracteae mox laceratae, breviores quam Ovaria cum pedicellis. Sepalum dorsale ovatum, sub-- acutum; lateralia aequilonga basi valde dilatata, mentum non descriptum ab auctore. Petala oblique ligulata, subacuta. Labellum simplex, e basi cuneata dilatatum, antice truncatum, minutissime denticulatum, callus medio in disco, margine serrulatus, mox desinens. Gynostemium breve, stelidia et filamentum cuspidata. — Flores luteo-albi, violaceo-striati, sepalum dorsale petalaque 2,5 mm longa, sepala lateralia 3,5 mm, la- bellum 3,5 mm longum, antice 3 mm latum. — Octobri. Centromalayische Provinz: Banda, am Fuße des Gunong Api (Schlechter n. 13 664). Nota. D. Maefarlanei F. v. Müll, affine esse dicitur; quod ex descriptione originaria minime est intellegendum, melius cum D. multifloro Par. et Reichb. f. comparandum videtur, a quo tarnen, ut de aliis characteribus taceam, floribus multo minoribus differt. 397. D. multiflorum Par. et Beichb. f. in Transact. Linn. Soc. XXX. (18*3) U9, tab. XXXI. 2. (non Hook. f. in Fl. Brit. Ind. V. 724). — Caules ancipites, aggregati. 10 — 15 cm longi, apicem usque foliosi. Folia vix decrescentia, satis distantia, (l cm et ultra) 1,5 — 2,5 cm longa, 7 — 8 mm alta, obtuse acutata. Flores pro parte axillares v. apice congesti geminati s. singuli; bracteae subnullae. Sepalum dorsale petalaque etiam minora lineari-oblonga, acuta; sepala lateralia triangula, falcata, acuta, mentum curvulum parti anticae aequilongum formantia. Labellum cuneatum, antice obscure quadrilobulum, lobuli laterales vix conspicui, sinus inter lobulos apicales satis pro- fundus, carinae per discum 2 haud elevatae, inter lobos laterales desinentes, gyno- stemii pars libera brevis; anthera plana. — Flores flavi 1 cm longi. — Floret? Südwestmalayische Provinz: Moulmein (Parish!). — Exam. specim. typ. et iconem Parishii! Nota. Differt ab D. Nathanielis Reichb. f. statura breviore, floribus bene majoribus. colore et mento sepalorum magis curvato. 398. D. Brongniartii Kränzl. — Aporum incrassatum Brongn. in Duperrey Voy. (1829) t. 42 B (non Blume). — Eria aporoides Lindl. in Journ. Linn. Soc. III. (1859) 60. — Caules 15 — 20 cm longi, compressi, foliosi. Folia apicem versus vix v. non decres- centia, scalpelliformia, brevia, crassa, compressa, 2 — 2,5 cm longa 1 — 1,2 cm alta. Ra- cemi complures ex axillis foliorum superiorum uniflori, folia aequantes seu excedentes> Dendrobium. 211 bracteis inanibus lanceolatis instructi, flores glabri. Sepalum dorsale petalaque ovato- lanceolata; sepala lateralia oblonga, falcatula, omnia obtuse acutata, mentum sepalorum lateralium acutangulum, apice rotundatum, quam pars antica semilongum. Labellum e basi cuneata dilatatum, antice trilobum, lobi laterales inflexi (expansi), acuti, intermedius duplo fere longior. Gynostemii pes elongatus; antbera plana. — Flores fere 1 cm longi. Provinz der Philippinen (Cuming!). — - Exam. specimen et analysin herbarii Lindley !. Nota. Persuasissimum mihi est, plantara ab illustrissimo Brongniart Aporum incrassatum appellatum et in tabula 42 operis sui de plantis a botanicis navis >Coquille« allatis depictam unam eandemque esse quam plantam Cumingianam a Lindleyo Eria aporoides appellatam. Pollinia neque ab auctoribus illis illustrissimis neque a me visa, similitudo inter plantam et analysin Lindleyanam et icones Brongniartii adeo manifesta, qua majorem nullibi in Orchidaceis observes. Discrepant in labello nostrae species, sed cum labellum a Brongniart depictum in Eriis esset eodem modo inauditum quam in Dendrobiis, me judice fabrica labelli iconis Brongniartii a pictore non plane intellecta est et cum de structura loboruin certior non esset, indivisum pinxit labellum. — Nomen Aporum. incrassatum mutandum erat, cum jam planta ejusdem nominis descripta sit. 399. D. distichum (Presl) Reichb. f. in Linnaea XXXXl. (1877) 39. — D. indivisum Miq. Fl. Ind. Bat. III. (1855) 630 (non Blume nee Lindley). — D. sagittatum J. J. Smith in Fl. Buit. VI. (1905) 338. — Schismoceras disticha Presl Rel. Haenk. I. (1830) 96 t. 13, flg. 2. — Caules fasciculati, compressi, aneipites, ad 20 cm alti, basi teretes, api- cem usque foliati. Folia late triangulo-scalpelliformia, supra paulum decrescentia, semi- alta quam longa, maxima ad 2 cm longa, basi 1,2 — 1,5 cm alta, laete viridia. Flores pone apicem caulis dense glomerati, bracteolis inanibus (?) crebris basi vestiti, (flores certe succedanei). Sepala ovata, acutiuscula; lateralia basi mentum quam pars antica semilongum, latum, obtusum formantia. Petala lanceolata, acuta. Labellum e basi lineari sensim dilatatum, antice tantum minute trilobulum, lobi laterales vix conspicui, ab intermedio vix sejuneti, intermedius (v. labellum ipsum) antice obtusus, callus crassus, pro disco labelli magnus, bilobus (lobis acutis) v. sagittatus adeo crassus, ut fere duplicaturam labelli efficiat, discus et unguis ceterum coneavi. Gynostemii pars libera perbrevis, stelidia et filamentum brevia obtusa, anthera antice emarginata. — Flores albidi minuti circ. 4 mm diam., sepala lateralia 7 mm longa, labellum 3 mm. Provinz der Philippinen: Mittel-Luzon (Jagor!, Warburg ohne n.!, Loher n. 6019'.); Berg Mariveles (Whitford n. 4 30 1 !, 40!); Twin Peake (Merrill n. 6402!). Südwestmalayische Provinz: Java; Tjibodas (Scheffer), Garnet (Ader), Oengaran (Junghuhn) — ex J. J. Smith. — Sumatra — ex J. J. Smith. Nota. Diagnosis D. sagittati J. J. Smith optime quadrat cum illa Preslii, quodsi tarnen dicit esse hanc plantam eandem ac Ap. eulophotum omnino erroneum est. Invenitur planta fere semper sine floribus saepissime in herbariis variis in Malaya insulari locis lectis; 400. D. lobulatum Rolfe et J.J.Smith in Fl. Buitenz. VI. (1905) 336. — Caules dense aggregati, penduli, arete compressi, leviter fractiflexi, foliati, apicem versus foliolis decrescentibus obsiti, 40-50 cm longi, internodia 1,2 cm longa. Folia triangula, arete compressa, acuta, carnosa, aneipitia, griseo-viridia, violaceo-suffusa, supra 1,5 cm, infra 2 — 2,8 cm longa, maxima 1,8 cm lata, rectius alta. Racemi in axillis foliolorum superiorum fasciculati, bracteolis paleaceis cineti. Sepalum dorsale late ovatum, obtusum; sepala lateralia late triangula, obtusa, mentum satis longum, angustum, obtusum formantia. Petala oblonga, obtusa. Labellum pedi gynostemii arete affixuin, unguiculatum, spathulatum, antice obscure trilobum, unguis basi valde cur- vatus, lamina toto ambitu rotunda v. transverse oblonga, callus in disco ex ungue late carnosus, antice obtusus, lobuli laterales divergentes, rotundati, interdum crenulati. Gynostemii stelidia obtusa, anthera lata, fovea stigmatica profunde excavata. — Flores ringentes, 7 mm lati, 9 mm longi, sepala alba, nervis 5 roseis lineata; petala alba, tri- lineata, 3,5 mm longa, 1,3 mm lata; labellum 9 mm longum, unguis violaceus, lamina alba, macula lutea notata, 4,5 mm longa, 5,3 mm lata, gynostemium albidum, violaceo- suffusum. Ovarium 3,5 mm longum, 6-costatum, pedicelli 2 mm longi. 14* 212 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobünae. Pars 1. Südwestmalayische Provinz: Java (Raciborski) ; Soekaboemi und Goenda /J. J. Smith). — Borneo. — Ambon. — Ex. s. c. ex horto Buitenz.! 401. D. micranthum Lindl. in Journ. Linn. Soc. III. ((859) 3; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. (1864) 279. — D. Serra Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 722 e. p. — D. ramificans J. J. Smith in Rec. trav. Neerl. N. 2, p. 2. (1905) t. 17, fig. 1—7 et ibid. V. 369. — Caules aggregati, spithamei v. ad 25 cm alti. Folia per totam longi- tudinem satis densa et fere aequimagna lata, scalpelliformia, 2 — 3 cm longa, 8 — 10 mm alta, acuta, vix v. non incurva. Flores apicem versus solitarii. Sepala oblonga, lateralia reflexa, revolutaque menlum amplum, basi clausum formantia. Petala multo angustiora, linearia, omnia acuta. Labellum porrectum ligulatum, lobi laterales minuti obtusi, inter- medius antice bilobulus, convexus, callus linguiformis carnosus antice praemorsus. Gynostemium pro flore longum, clinandrium truncatum, filamentum antherae brevissi- mum, pollinia 4 plerumque inaequalia. — Tota planta interdum rubro-tincta. Flores albidi virescentes, petala, sepalum dorsale et lobi laterales purpurea, labellum album, totus flos 2,5 mm longus. Südwestmalayische Provinz: Insel Penang. Nach Ridley überall in den Gärten der Eingeborenen bei Singapore auf Obstbäumen sehr häufig. Exam. spec. herb. Lindl.!, Maingay!, Wallich!, Scortechini! et flor. viv.! 402. D. rhombopetalum Kränzl. n. sp. — Caules arcte compressi, ad 1 5 cm alti. Folia triangula, acuta, 3 cm longa, basi 2 cm lata, margine dorsali leviter rotun- data, flores laterales v. pseudoterminales basi squamis pergameneis brunneis nitidis retusis vestiti. Sepalum dorsale anguste ovatum, acuminatum; lateralia semilunata, mentum modicum leviter curvatum obtuse acutatum formantia. Petala rhombea acuta, singulari modo longitudinaliter plicata. Labellum complicatum, rhombeum, acutum, (si mavis e basi angusta dilatatum, medio ovato-triangulum petalis subsimile, callus in disco carnosus, medium usque decurrens ibique antice bilobulus. Gynostemium minu- tissimum, rostellum crassum, carnosum, dentes androclinii parvi. — Flores extus rosei (praesertim apex menti intus albidi) venis roseis in petalis et labello decori, sepala lateralia 7 mm longa; petala, labellum sepalum dorsale 5 mm longa. Südwestmalayische Provinz: Süd-Sumatra. (Eingeführt von C. Schneider!). Nota. Haec plantula, de qua nil certius comperi, importata fuit a viro cl. Carol. Schneider, qui inter alias Orchidaceas etiam hanc ex Sumatra meridionali accepit et in cal- dariis suis Berolini paucos per menses colendam curavit. .Paulo post omnes plantas Libero Baroni de Fuerstenberg vendidit; nescio an planta, quae semper satis debilis fuit, etiam nunc in caldariis vivat. 403. D. leonis Reichb. f. in Walp. Ann. VI. (1861) 280; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. (1890) 723 et in Ann. Bot. Gard. Calc. V. 7, t. 1 0 et in Bot. Mag. t. 7493; Ridley in Journ. Linn. Soc. XXXII. 2 48 et Mater. Fl. Malay. Penins. I. 41. — Aporum indivisum Lindl. in Wall. Cat. (1828) n. 2018 et Gen. et Sp. Orch. (1830) 70 (non Blume). — A. aneeps Lindl. in Bot. Reg. XXVI. (1840) Mise. 59. — Caules fascicu- lati, breves, 10 — 15 cm longi, dense foliati. Folia crasse coriacea, late ovata, brevi- acutata v. obtusa, compressa 2 cm longa, 1 cm alta, supra vix v. non decrescentia. Flores terminales, fasciculati, succedanei, bracteae sub anthesi fibrosae. Sepalum dorsale oblongum, acutum, lateralia multoties majora, oblonga, infra rotundata, acuta, mentum amplissimum formantia. Petala oblongo-lanceolata, acuta. Labellum ligulatum, obtusum, simplex, margine involutum, apice ciliatum, dentalum et minutissime pubescens. Gyno- stemii pars libera brevissima (v. vix ulla), anthera plana, antice retusa, postice foveata. — Flores citrini, purpureo-suffusi, intense vanillodori; sepalum dorsale 7—8 mm longum, 6 mm latum, lateralia 1,2 cm longa, 8 — 9 mm lata, petala sepalo dorsali aequilonga, 4 — 5 mm lata, labellum fere 1,5 cm longum, 5 — 6 mm latum. — Floret per totum annum (ex Ridley). Südwestmalayische Provinz: Singapore (Ridley!, Blume!); Johore, Rhio, Malacca (Maingay n. 3384!); Selangor, Pahang, Kedah (nach Ridley). Perak (Scor- techini n. 1283!, Wray n. 2013!). — Cochin-China (Haffner). Dendrobium. 213 Nota. An huc D. Roxburghii Griff, in Calc. Journ. N. H. 370 (ex Lindl. in Journ. Linn. Soc. III. [4859] 4 = D. calceolum Roxb. Fl. Ind. III. [(8321 370?). — Cum descriptio florum (terminalium) quoad magnitudinem et colorem bene quadret in utraque diagnosi, suspicor, plantas illas omnes esse unam eandemque speciem et huc referendas. 404. D. terminale Par. et Reichb. f. in Trans. Linn. Soc. XXX. (1874) 149; Hook. f. Fl. Brit Ind. V. 725; Grant, Orch. Burmah 124; King et Pantl. in Ann. Bot. Gard. Calc. VIII. 42, t. 55. — Caules fasciculati, basi tenues, teretes, deinde ancipites, 10 — 15 cm alti. Folia satis densa, scalpelliformia, oblonga, acuta, ad 2 cm longa, ad 5 mm alta. Racemi subterminales, pauciflori, basi bracteis florum siccis. paleaeeis, quam Ovaria pedicellata ter brevioribus vestiti. Sepalum dorsale petalaque oblongo- elliptica obtusa; sepala lateralia antice aequalia, postice in mentum ter longius antice apertum producta, apice obtusiora. Labellum omnino simplex, cuneatum, retusum, antice leviter repandum, a medio deflexum, sinuatum, linea crassa elevata per totum discum. Gynostemii pes longissimus, ipsum perbreve, supra retusum, anthera antice erosula pollinia 4. — Flores pallide carnei; sepalum dorsale et petala 5 mm longa, 3 mm lata, sepala lateralia 1,3 cm longa, basi 5 — 6 mm lata, labellum I cm longum, antice 4 mm latum. — Seplembri, Octobri. Süd westmalayische Provinz: Moulmein (Parish n. 33!). Provinz des tropischen Himalaja: Cachar (Keenan ohne n.!); Sikkim, tro- pische Thäler tPantling n. 2 36!). 405. D. litoreum Bailey in Queensl. Agricult. Journ. XVI. (1906) 41 1. — Caules caespitosi. 10 — 12 cm alti, complanati, leviter flexuosi, ca. 4,5 mm lati, basin versus attenuati, multiarliculati , internodia brevia. Folia disticha, lanceolata, leviter falcata, coriacea, manifeste striata, basi equitantia, valde oblique affixa, ad 3 cm longa. Flores succedanei, in capitulum pseudoterminale congesti, bracteolae multae congestae, persi- stentes, quam pedicelli 1,5 cm longi breviores, ovarium 4 — 5 mm longum, 6-alatum. Sepala antice late lanceolata, lateralia in mentum longum latumque l'alcatum elongata. Petala sepalo dorsali subaequalia, omnia tenera, venis 3 v. 5 percursa. Labellum ex ungue longo lineari dilatatum, antice bilobum, lobi divergentes denticulati, call! per dis- cum 2 crassiusculi, paulum ante sinum loborum desinentes. Gynostemium breve, ste- lidia membranacea, anthera minute papulosa, fovea stigmatica magna. — Flores albi, calli labelli lutei, sepala lateralia et labellum (cum mento) 2,5 cm, sepalum dorsale peta- laque 8 mm longa, pollinia alba. Papua nische Pr ovinz: Südliches Neu-Guinea. Cap Nelson, an Mangrove-Bäumen (Copeland King). — Mihi non visum. Nota. Comparatur ab auctore cum D. terminali Par. et Reichb. f. distinguendum est tarnen floribus multo majoribus. 406. D. prostratum Ridl. in Journ. Linn. Soc. XXXII. (1896) 248 et Mat. Fl. Malay. Penins. I. 41. — D. uniflorum Teijsm. et Binn. in Tijdschr. Nederl. Ind. XXIV. (1862) 313 (non Griff.). — D. xanthoacron Schlechter in Bull. Herb. Boiss. 2 Ser. VI. (1906) 459. — Caules humistrati, longe repentes, passim radicantes, ad 30 cm longi, v. ultra, passim ramiferi, undique foliati. Folia a latere visa brevi-triangula, obtusa v. oblique ovata, obtusa, crasse coriacea, amplexicaulia , 7 — 8 mm longa, basi 4 mm alta, atro-viridia, viva saepius leviter purpurascentia (ex Ridley). Flores Ulis D. leonis Reichb. f. similes sed minores. Sepalum dorsale ovatum obtusum; lateralia multo ma- jora, oblique ovato-triangula, brevi-acutata, subfalcata. Petala breviora, oblonga, obtusa, bene tenuiora. Labellum simplex, toto ambitu oblongum v. subrhombeum, antice retu- sum v. leviter emarginatum , callus v. linea incrassata ab ipsa basi fere in medium discum ibique evanescens, tuberculum parvum ante apicem ipsum. Gynostemium perbreve, anthera antice retusa. — »Flores pallide flavi, haud raro rufo-tincti«, vanillodori. (Ex Ridley.) — Decembri — Januariuin. Süd westmalayische Provinz: Sumatra, Prov. Lampong. (Teijsman.) Singapore. An Bäumen in Mangrovesümpfen bei Kranji, Selilar, Sangei Blükang. — Selangor, be 214 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1. Seppan (Ridley). Ohne genauen Standort (S. Mayer!). Bei 'Kranji (Schlechter n. I3H7!) Nota. Planta si in caldariis nostris coleretur ab Aerantho disticho Reich b. f. [Angraeco disticho Lindl.) vix v. non distingui posset. Florum fabrica accedit ad illam D. leonis Reichb. f., quod quidem floribus majoribus gaudet et statura majore 'quaraquam simili), praesertim autem foliis acutioribus satis diversum est. Flores in nostra specie verosimiliter (in Dendr. leonis certe) plures succedanei et pseudoterminales , oriuntur enim florum glomeruli s. pauciflori s. pluriflori ex axilla folii Ultimi s. penultimi caulis sub anthesi nondum evoluti. — Diagnosis originaria D. uniflori Teijsm. et Binnend. quamvis brevis Omnibus characteribus quadrat cum illa Ridleyi accuratiore exceptis foliis exsiccatione reductis. — Similitudo plantulae cum Aerantho disticho re vera miranda est. 407. D. mega Kränzl. — Caules aggregati, ad 50 cm alti, dense foliati. Folia equitantia, oblongo-lanceolata, oblique inaequalia, biloba, u cm longa, 1,2 cm lata. Ra- cemi.in summa parte caulis breves, 2 — 3-flori, flores satis longe pedicellati, pedicelli cum ovario 2 cm longi. Sepalum dorsale ovato-oblongum, acutum, lateralia antice ob- longa, acuta, postice abrupte angustata, mentum parti anticae aequilongum, subito con- tractum, obtusum, apertum , (excepto apice) formantia. Petala lanceolata, acuta, haec omnia apice reflexa Labellum sepala aequans, a basi satis lata paulum dilatatum , lobi laterales anguste obtrianguli, obtusi, lobus intermedius transverse oblongus, medio pau- lum emarginatus, margine crenulatus. cartilagineus, lineae elevatae 3 a basi labelli ad illam lobi intermedii ibique abruptae. Stelidia obtuse acutata, brevia. — Flores flave- oli (?) pro sectione magni, sepala lateralia 2 — 2,2 cm longa, mentum 1 cm, sepalum dorsale 1,3 cm longum, 4 — 5 mm latum, petala 1 cm longa, labellum fere 2 cm longum, lobus intermedius 5 mm longus, 8 mm latus. Südwestm alayische Provinz: Sumatra, Kayn-tanam (130 m), Prov. Padang (Beccari n. 846!). Nota. Habit u et statura D. grandi Hook. f. simillimum, folia autem etiam majora sunt quam in illa specie et flores majores. Labellum vergit ad illa »Cadetiae<. lobus intermedius textura est cartilaginea multo firmiore quam alia floris foliola. Flores vivi (expansi) 2,5 cm ati sunt et magnitudine omnibus Apororum praecedunt. 408. D. anceps Swartz in Vet. Acad. Handl. Stockh. (180») 246; Wüld. Sp. PI. IV. 136; Roxb. Fl. Hl. (1832) 487; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. (1861) 279; Hook, f. Fl. Brit. Ind. V. 724. — Aporum anceps Lindl. Gen. et Sp. Orch. (1830) 71; Id. i.i Bot. Reg. t. 1239; Bot. Mag. t. 3608; Lodd. Bot. Cab. t. 1895; Griff, in Calc. Journ. Nat. Hist. V. 368. — Caules penduli, 3 0 — 90 cm alti, ancipites, basi cataphvllis, scariosis distichis vestiti, distichophylli. Folia carnosa, scalpelliformia, a latere visa lan- ceolata, acuta, longe et arcte vaginantia, ad 7 cm longa, ad I cm alta, racemi brevissimi, pauciflori, axillares s. pseudoterminales. Flores succedanei, brevi-pedicellati. Sepalum dorsale ovatum acutum, lateralia semilunaria, in mentum antice apertum, quam pars superior sepalorum sesquilongius coalita. Petala minora aequalia omnia obtuse acutata. Labellum e basi cuneata antice trilobum, lobi laterales semiobovati, antice rotundati, intermedius minor, fere orbicularis, crenulatus, callus elevatus in disco inter ipsos lobos laterales desinens, in fronte tuberculosus. Gynostemium utrinque in stelidium auctum, anthera antice plana. — Flores 1,5 cm longi, viridi-lutei , labellum purpureo-mar- ginatum. Vom Gebiet des tropischen Himalaya bis zur südwestmalayischen Provinz: Ost-Indien, Ganges-Üelta, Assam, Sikkim, Tenasserim. In fast allen Samm- lungen aus Ost-Indien vertreten , oft ohne Blüten : scheint während des ganzen Jahres zu blühen. Nota. Quae dicit HL Lindley in diagnosi sui operis Gen. et Sp. Orch. pag. 71: »la- bello . . . ccalloso inappendiculato« plane non intellego. Adesl enim in disco labelli linea callosa ex ipsa basi ad inilium loborum lateralium, ubi exit in tuberculum etsi parvum tarnen satis conspicuum, brevi-varicosum et breviter abscissum. Ceteri cbaracteres diagnoseos Lindleyanae optime quadrant cum speciminibus. Fcones 3 supra citatae inter se omnibus characteribus gra- vioribus congruunt. Dendrobium. 215 409. L. atrorubens Ridley in Journ. Linn. Soc. XXXII. (1896) 2 47. — Caules 22 cm longi, crassi, haud raro ramosi, radicosi, radices atrae. Folia approximata, lan- ' ceolata acuta sicca rufo-brunnea 2,5 cm longa, 1 cm lata. Capitula terminalia, saepe magna, {,"> cm longa, 2 cm diametro, plerumque nutantia (!); bracteae plurimae, 1 cm longae, atrorubentes. Sepalum dorsale lanceolatum, acutum, lateralia majora, triangu- laria, mentum, latum, obtusum. Petala breviora, linearia. Labellum e basi cuneata lineare, rubrum , lobi laterales breves, dentiformes, acuti, apex labelli incrassatus, car- nosus, subtus tuberculatus. Südwestmalayische Provinz: Malayische Halbinsel. Gunong Jerai (Kedah Peak) in 1000 m ü. d. M. Nota. Affine D. atropurpureo Miq. a quo differt statura et floribus omnibus partibus majoribus labelloque angustiore et apice incrassato eximio. 410. D. roseo-nervatum. Schlechter in Notizbl. Kgl. Bot. Gart. Berlin Nr. 33 (15. Jan. 1904). — Erectum, pluricaule. Caules densissime foliis equitantibus distichis vestiti ancipites, usque ad 20 cm alti. Folia oblique lanceolata, acuta, articulata, carnosa, ad 2 cm longa. Flores vulgo ad apices ramorum v. in axillis foliorum, singuli v. pauci, bracteae mox marcescentes, ochraceae, obtusiusculae, bracteolae quam Ovaria multo bre- viores, 3—4 obtusae. Flores pallide rosei. Sepalum dorsale lanceolatum, subacutum, extus nervis 5 roseis piclum, ca. I cm longum, medio fere 0,5 cm latum; sepala lateralia oblique ovata, obtusiuscula, basi antice valde dilatata gynostemii pedi bene producto adnala, mentum 0,8 cm longum formantia, sepalo dorsali aequilonga. Petala falcatoligulata, obtusiuscula, uninervia, sepalis aequilonga, ca. 0,2 cm lata. Labellum sepalis paulo brevius, e basi cuneata trilobatum, arcuatum, lobi laterales erecti, apicem gynostemii amplectentes oblique ovati, obtusi, lobus intermedius haud bene distinctus, ovatus, acutus, concavus, porrectus, callus duplex e basi in medium labelli nervis roseis striatus. Gynostemium breve, anthera ovata, basi truncata. Südwestmalayische Provinz: Sumatra? Nota. Affine D. terminali Par. et Reichb. f.? Habitu D. ancipiti Sw. simile. 411. D. capitellatum Kränz!. — Caules fasciculati, 5 — 1 0 cm alti, dense foliosi. Folia utrinque 5 — 6 lineari-lanceolata, basi sese attingentia, 3,5 — 4,5 cm longa, 5 — 7 mm alta, vaginae breves. Flores capitellati, pseudoterminales, densiflori; bracteae et scapi et florum ipsorum ovatae, dense imbricantes, coriaceae, siccae brunneae. Sepalum dorsale petalaque multo minora oblonga, apiculata; sepala lateralia multo majora, oblique ovata, extus carinata, mentum amplum rotundatum formantia, omnia 5 apiculata. Labellum obovato-oblongum, antice subbilobum, margine fere basin usque crenulatum, minute fim- briatum v. papillosum, disco paulum convexum, medio leviter excavatum. non proprie lamellatum. Gynostemii pars libera perbrevis. — Flores ut videtur atropurpurei, sicci nigri; sepalum dorsale 3 mm longum, 1,5 mm latum, lateralia 6 mm longa, 4 mm lata; petala vix 2 mm longa 1,25 mm lata; labellum 6 mm longum antice 2 mm latum. — Octobri. Centromalayische Provinz: Celebes, Tomohon (Sarrasin n. 556!). Nota. Habitu proxima D. rigenti [Oxystophyllo rigido Ul. flores tarnen fere aequi- magni sunt et eodem colore, inflorescentiis et indole labelli diversa. Flores enim in capitula densa terminalia dispositi sunt et nunquam laterales observantur (examinavi specimina 8 omnia optime conservata). Labellum gaudet margine eleganter crenulato et fimbriis brevibus (si mavis papillis magnis lucidis), quem quidem characterem aliis speciebus vidisse non memini. Differt a D. atropurpureo Miq., cui ceterum valde affine, floribus minoribus, labello omnino margine papilloso et callis. 412. D. Torricellianum Kränzl. — Dendrobium atrorubens Schlechter in Schum. et Lauterb. Nachtr. Fl. Deutsch. Schutzgeb. (1905) 150 (non Ridley). — Caules pauci e rhizomate brevi Orientes, stricti, 10 — 15 cm alti, dense foliati, folia equitantia, com- pressa, a latere visa linearia, sensim angustata, acuminata, 4—5 cm longa, 5 — 7 mm lata, (rectius alta) coriacea, racemi subcapitati, pseudoterminales, bracteae ovatae, acu- minatae, quam Ovaria longiores. Sepalum dorsale ovatum acutum, lateralia aequilonga 2]6 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1. apiculata, mentum breve formantia, petala oblique oblonga acuta, labellum oblongum acuminatum , linea v. poüus callus linearis e basi supra medium disci decurrens, pes gynostemii crassus satis productus , filamentum lineare , stelidia lobulata. — Flores atrorubentes, sepala 6 mm longa, petala 4,5 mm. — Aprili. Papuanische Provinz: Neu-Guinea. Kaiser Wilhelmsland. Torricelli-Gebirge in ca. HOOm u.d.M. (Schlechter n. 14 481!) Nota. Oxystophyllum s. D. atropurpureum Miq. quocura cl. Schlechter plantam suam comparat mihi satis diversum videtur non solum labelli fabrica sed toto habitu, sunt enim folia illius plantae Blumeanae supra teretia, illa plantae Schlechterianae plana compressa. Inflores- centiae porro in planta Blumeana stricte laterales (si fides habenda est iconi in Runiphia IV. tab. 1f3), in planta Schlechteriana autem pseudoterminales videntur, oriuntur enim more solito ex axilla folii cujusdam superioris. 413. D. sphenochilum F. Müll, et Kränzl. in Oesterr. Bot. Zeitschr. XLIV. (1896) 10. — Caules spithamei ancipites bruonei apicem usque foliosi. Folia 12 — 14 linearia, acuta, longe vaginantia, 2 — 5 cm longa, 2 — 3 mm alta, supra non decrescentia. Racemi terminales, capitati, congesti, pauciflori, flores succedanei, bracteae latae, obtusae, flores inter maximos generis. Sepalum dorsale petalaque vix semilata lanceolata acuta. Sepala lateralia parte antica late triangula, acuta, infra cum pede gynostemii longissimo connata et mentum leviter curvatum oblusum antice omnino apertum formantia. Labellum aequilongum, integrum, a basi angustissima dilatatum, cuneatum. antice obtusissimum emarginatum, lobi laterales obsoleti, linea elevata per discum — addita utrinque minore in parte basilari — umbilicus minutus antice ante ipsum sinum labelli. Gynostemii pars libera vix 1 mm longa. — Flores 2 cm longi (illis D. Mohliani Reichb. f. subaequales) albi (roseo-suffusi?j. Papuanische Provinz: Neu-Guinea. Clondy-Berge (Capt. Bridge et Rev. Chalmers!) Nota. Planta habitu vili floribus pulchris conspicuis decora. 414 D. grande Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. (1890) 724 et Icon. Plant, t. 2024; Ridl. in Journ. Linn. Soc. XXXII. (1896) 243 et Mater. Fl. Malay. Penins. I. 40. - Caules ad 1 m alti v. imo altiores , arcte compressi, ancipites, foliosi. Folia in sectione adhuc maxima, 5 — 8 cm longa, basi 3— 4 cm lata, acuta, parte vaginante ad 3 cm lata. Racemi 1-v. pauciflori, bracteolae fasciculatae, lineares, ovarium non aequantes. Sepalum dorsale late ovatum acutum. Petala ovata acuta bene minora. Sepala lateralia antice late ovata, acuta, postice in mentum aequilongum curvulum bullatum elongata. Labellum paulo longius cuneatum v. flabellatum, antice bilobum (sinu angusto) utrinque cuneatum, retusum v. lamellula transversa per medium discum praeditum. Stelidia triangula, filamentum minus; anthera apice pilosa. — Flores 1,2 cm longi, flavi, rosei-suflüsi. Nord westmalayische u. südwestmalayische Provinz: Andamanen (S. Kurz ohne n. !); Andamanen und Tenasserim (East Ind. Comp. n. 5065!); Perak (Scortechini ohne n.!). — Borneo, Sarawak (Haviland ohne n.!), bei Kutuis (Beccari n. 447!). 415. D. sinuatum Lindl. ex Reichb. f. in Walp. Ann. VI. (1 86 1) 280; Hook. f. Fl. Rrit. Ind. V. 72 4; Ridley in Journ. Linn. Soc. XXXII. 2 44 et Mat. Fl. Malay. Penins. I. 40; Perkins in Fragm. Fl. Phil. (1904) 4 3. — Aporum sinuatum Lindl. in Bot. Reg. XXVII. (1841) Mise. 1; Griff, in Calc. Journ. Nat. Hist. V. 368. — Caules fasciculati densi 15—25 cm longi, apicem usque foliosi. Folia densa linearia v. lineari-lanceolata acuta 3 — 4,5 cm longa, flores axillares, succedanei. Sepalum dorsale oblongum, obtusum. Petala aequalia, paulum minora, apiculata, sepala lateralia multoties majora, ovato-oblonga, acuta, mentum amplum rotundatum antice aperlum formantia. Labellum subsimplex, antice tantum trilobulum, toto ambitu cuneato-oblongum, lobi laterales vix ab intermedio sejuneti, intermedius suborbicularis antepositus; callus in illo plus quam semicircularis, inflexus, caruneulosus v. papillosus (non proprie ciliatus!). — Flores pallide luteo-virides, 1,5 cm longi v. aurantiaci petala, purpureo-punetulata (Ridley). — Decembri. (Totum per annum?) Dendrobium. 217 Süd westmalayische Provinz: Malacca (Griffith!), Singapore (Cuming!), häufig an Mangrovebäumen bei Kranji (Ridley!). Provinz der Philippinen: Island of Culiön (Merrill n. 592!). 416. D. indivisum Miq. Fl. Ind. Bat. III. (1855) 631. — D. inerassatum J. J. Smith in Fl. Buitenz. VI. (1905) 338; Miq. 1. c. 631. — Aporum inerassatum Blume, Bijdr. (1825) 334; Lindl. Gen. et Sp. Orch. (1830) 71 (non Brongn. Coquille t. 42 B). — D. eulophotum J. J. Smith 1. c. 338, non Lindl. — Schismoceras disticha J. J. Smith 1. c. 338 (non Presl). — Caules 10- 30 cm alti, dense foliati. Folia 46 — 48 in caule 30 cm longo, apicem usque aequalia, crassa, carnosa, oblique lanceolata, subfalcata, acutata, 2,5 — 3 cm longa, basi 5 — 8 mm alta. Racemi crebri, laterales quam folia bene breviores, paueiflori , bracteae? Sepalum dorsale petalaque minora oblonga; lateralia late ovata, mentum breve, rotundatum formantia. Labellum toto ambitu oblongum, antice obscure trilobum, margo lobi intermedii incrassatus involutusque, lobi laterales obsoleti, rotundati. Gynostemii pars libera satis longa; androclinium profunde triden- tatum. — Flores atropurpurei, minuti , 5 mm longi ; sepalum dorsale et petala 2 mm longa. — Octobri, verosimiliter totum per annum. Südwestmalayische Pro vi nz:Sunda-Inseln. Java, Berg Salak (Blume, Zollinger, It. II. n. 833 e. p.! und 1283 Z.). — Provinz der Philippinen: Insel Palawan (Foxworthy n. 773!) [speeimen sine flore]. Nota. Descriptio e speeimine Zollingeriano haud bono herbarii Lindley a Reichenbachio Lindleyo donato. — Numerus 833 collectionis Zollin^erianae 2 plantas satis diversas continet, inveniuntur enim speciuiina quaedam sub hoc numero distributa Apori concinni Lindl. = Aporum inerassatum Brongniart (non Blume) in itinere nauarchi Duperrey collectum et in tabula 42 plan- tarum illius itineris depictum. Haec species ex Lindley Eriae aporoidi aut valde affinis est aut forsan identica; certe est planta habitu similis, inflorescentiis tarnen valde abhorrens et gynostemio, si fldes habenda est iconi, etiam diversa. Observatio: Hujus plantae nomen in Indice Kewensi I. 165 sub Aporo sphalmate non Eria sed >Epidendrumc aporoides scriptum est. 41 7. D. atropurpureum (Blume) Miq. Fl. Ind. Bat. III. ( 1 8 n 5) 6 44; Reichb. f. in Trans. Linn. Soc. XXX. 149; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 724; Grant, Orch. Burmah 68: Ridl. Journ. Linn. Soc. XXXI. (1896) 268 et XXXII. (1896) 59 et Mater. Fl. Malay. Penins. I. (1907) 40; J. J. Smith, Orch. Ambon 54; Arnes, Orchidac. I. (1905) 86 et II. (1908) 172. — D. carnosum Reichb. f. in Walp. Ann. VI. (1861) 280. — D. concinnum Miq. Fl. Ind. Bat. III. (1855) 644. — Oxystophyllum atropurpureum Blume, Rumphia IV. 41 (1848) t. 193, fig. 4 et t. 198 flg. C; Reichb. f. in Walp. Ann. III. 530. — Oxysto- phyll. carnosum Blume, Bijdr. (1825) 336 Tabel. flg. 38; Lindl. Gen. et Sp. Orch. f < 830) 72. — Aporum concinnum Lindl. in Wall. Cat. (1828) n. 2019 et Gen. et Sp. Orch. 72. — An huc Herba supplex minor et Daun Subat Rumphius Hort. Amboin. VI. (1750J 110. — Caules simplices v. supra ramosi, repentes. ramuli aut aggregati fasciculative aut paulum distantes, 8 — 12 cm alti, omnino dense foliosi. Folia 14 — 20 a latere visa lineari-Ianceolata, acuta, ad 3 cm longa, ad 5 mm lata, carnosula. Flores subsolitarii fere semper laterales vel pseudoterminales. Racemi breves, bracteolis inanibus (defloratis?) vestiti. Sepalum dorsale petalaque paulo minora, ovata, acuta, lateralia ovata, acuta, mentum aequilongum obtusum rotundatum formantia. Labellum ascendens, eunea- tum, deinde late-lineare, antice dilatatum, margine ciliatum v. potius crenulalum, obscure trilobum, apice ipso subtus inerassatum, acutum, quasi mentulum acutangulum formans. Stelidia rotundata: filamentum filiforme. — Flores atropurpurei, 8 — 9 mm longi, interdum luteoli, fusci-suffuso. Südwestmalayische und centromalay ische Provinz: Malayische Halbinsel. Tenasserim, Moulmein (Parish!), Perak (Scortechini n. 304!), Singapore (Wallich, Ridley n. 365 u. 368!). — Borneo, Sarawak bei Kutein (Beccari n. 208! 259!). — Java (Zollinger n. 833 e. p. !). — Celebes, Tomohon (Sarrasin n. 559!). Provinz der Philippinen, ohne Standort (Cuming n. ?068P, an zahlreichen Standorten (ex Arnes). — Siam ? 218 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1. 418. D. Keithii Ridl. in Journ. Linn. Soc. XXXII. (4 896) 2 47. — Caules com- pressiusculi, flaccidi, vad 40 cm longi, penduli, basin versus applanati, ad 2 cm lati, foliosi. Folia lanceolata, acuminata, satis tenuia, subfalcata, ad 5 cm longa, 6 — 7 mm lata (v. rectius alta). Florum glomeruli satis crebri ex axillis superioribus Orientes, 3 — 4 mm longi, bracteis parvis, dense congestis compositi. Sepalum dorsale ovatum, obtusum, lateralia mentum parte antica longius, leviter curvatum, obtusum formantia. Petala lanceolata, obtusa, quam sepala breviora. Labellum cuneato-spalbulatum, apice bilobum, antice minute denticulatum utrinque rotundatum, discus labelli leviter ex- cavatus lineis elevatulis 3 praeditus ceterum ecallosus. Flores purpurascentes circ. 4 cm longi. Hinterindisch-ostasiatische Provinz: Siam; Bangtaphan (Dr. Keith), Pungah (Curtis!). Nota. Mento sepalorum ut recte adnotat cl..Ridley quodammodo ad »Pedilona* vergit. Est planta textura debili, flaccida insignis. 419. D. lunatum Lindl. in Journ. Linn. Soc. III. (4 8 59) 4. — Planta haud alta v. mediocris, foliosa. Folia densa scalpelliformia, obtusiuscula, 3 — 4 cm longa. Glome- ruli florum in parte superiore caulis, pauciflori. Sepalum dorsale oblongum, lateralia multo majora, obtusa, mentum magnum, latum v. potius bisaccatum formantia. Petala multo minora oblonga v. oblongo-lanceolata, obtusiuscula. Labellum longe unguiculatum, omnino simplex, unguis canaliculatus, reniforme et antice valde dilatatum, vix emargi- natum, callus in disco ante unguem ipsum transversus, tridactylus, altero callo (v. potius lamella) Uli postposito. — Flores vix 4,2 cm diam. Provinz der Philippinen: Luzon? (Cuming!). Nota. Mirandum, quod cl. Oakes Arnes aliique botanici americani hujus speciei men- tionem non faciunt. Cl. Cuming de loco natalitio nil profert. 420. D. rigens (Blume) Reichb.f. in Walp. Ann. VI. (4 864) 280; J. J. Smith in Fl. de Buitenz. 343. — Oxystophyllum rigidum Blume, Bijdr. (4 825) 335; Lindl. Gen. et Sp. Orch. (4 830) 72. — D. rigidum Miq. Fl. Ind. Bat. III. (4 855) 644. — Aporophyllum rigidum Blume Ms. — Caules penduli, circ. 20 cm longi, arcte ancipites, e basi tenuiore fere tereti dilatata. Folia congesta, lineari-lanceolata, acuminata, leviter falcata, ad 5 cm longa, basi 6 mm lata. Racemi axillares, flores succedanei vix angu- lum intimum foliorum excedentes, bracteae pro floribus magnae. Sepalum dorsale ovatum, acutiusculum, lateralia mentum magnum, latum, obtusum formantia antice aequalia. Petala multo minora, linearia. Labellum oblongum, obtusum, margine minute crenulatum, in disco nitidum. Flores 8 mm longi, purpurei. Südwestmalayische Provinz: Java; Salak u. Pantjar (Blume!). Nota. Est species a D. atropurpureo Miq. (v. D. carnoso Reichb.) parum diversa. Differt praecipue habitu strictissimo, foliis apice leviter incurvis, ceterum strictis. 42 4. D. lobatum (Blume) Miq. Fl. Ind. Bat. III. (4 855) 63 4; J. J. Smith in Fl. Buitenz. VI. 340. — D. rhizophoreti Ridl. in Journ. Linn. Soc. XXXII. (4 896) 245 et Mater. Fl. Malay. Penins. I. 39. — Aporum lobatum Blume, Bijdr. (4 825) 334; Gen. et Sp. »Orch. (4 830) 74. — Caules penduli, ramosissimi, valde compressi, laete virides, foliosi, ad 4 m longi, multiarticulati, internodia 1,5 cm longa. Folia lanceolata, acuta, valde compressa, strictissima, erecta, 2 — 3 cm longa, supra bene breviora quam subtus, 8 mm lata v. rectius alta. Racemi brevissimi, flores pauci succedanei?, bracteae parvae, pedunculi brevissimi. Sepalum dorsale ovatum v. ovato-oblongum, apiculatum; sepala lateralia mentum obtusissimum, applanatum formantia. Petala oblanceolata, obtusius- cula. Labellum longe unguiculatum, antice dilatatum, trilobum, unguis concavus, lobi laterales angusti, parvi, acutiusculi, lobus intermedius deflexus, transverse oblongus, antice emarginatus, callus in disco tridentatus utrinque in dentem exiens. Staminodia lata, obtusa. — Flores 7,5 mm lati et fere longi, pallide lutei, sepala petalaque linea mediana rosea decora, mentum 2 mm latum, 5 mm longum, labellum 3,5 mm longum, ovarium 4 mm longum. Dendrobium. 219 Südwestmalayische Provinz: Java (Blume!); Djasinga; Wasserfall Sading (von Hasskarl); Pantjar (Blume); Telaga Bodas (Ader). — Borneo. — Singapore, bei Kranji (Bidley); Johore (Kelsall). Nota. D. rhixophoreti Ridl. ex descripüone certe nil nisi haec species. Labelli fabrica planta similitudinem quandam praebet cum D. lunato. 12 2. D. curviflorum Rolfe in Kew Bulletin (1895) 281. — Caulis abbreviatus foliosus, ad 15 cm longus. Folia congesla lanceolata, carnosula, subacuta, 4 — 5 cm longa, 5 — 6 mm lata. Uacemi pauciflori, floribus semper singulis succedaneis, bracteae ovatae, subobtusae. Sepalum dorsale ovato-oblongum, obtusum, sepala lateralia antice aequalia, postice mentum satis longum, curvatum formantia. Petala lineari-oblonga, obtusa. Labellum e basi cuneata obovatum, antice retusum, discus omnino laevis. Gynostemii pars libera multo brevior quam pes elongatus curvalusque. — Flores pro sectione maximi albi, roseo-suffusi, ultra 4 cm longi, sepalum dorsale 1,1 cm longum, lateralia 2,5 cm longa, mentum 1,8 cm longum. Petala 1 cm longa, labellum 2,5 cm longum. Provinz des tropischen Himalaya: Sikkim. Blühte zuerst bei Herrn O'Brien zu Harrow on the Hills. 423. D. excavatum (Blume) Miq. Fl. Ind. Bat. III. (1855) 644; J. J. Smith in Fl. Buitenz. VI. 341. — Oxystophyllum excavatum Blume, Bijdr. (1825) 336; Lindl. Gen. et Sp. Orch. 72. — Caules stricti, 20 — 30 cm longi, multiarticulati, foliosi. Folia valde compressa, coarctata, elongato-triangula, ad 3 cm longa, 7 — 8 mm lata. Racemi glomerati, quam folia multo breviores, bracteae paleaceae. Flores minuti, omnia phylla obtusissima rotundata, labellum extus convexum, supra cochleatum. — Species adhuc haud satis nota. Südwestmalayische Provinz: Java; Salak, am Tjapoes (Blume). Nota. Specimina quae examinavi, imperfecta erant et hanc ob rem dubia. 424. D. eulophotum Lindl. in Journ. Linn. Soc. III. (1859) 5 (non Smith); Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 723; an huc Ridl. in Journ. Linn. Soc. XXXII. 2 44 et Mater. Fl. Malay. Penins. I. 39? — Caulis 15 — 30 cm altus, foliosus, pauciarticulatus. Folia oblonga v. oblongo-lanceolata, acuta, v. acuminata, 2,5 — 5 cm longa, sicca longitudina- liter striata. Racemi glomerulati, satis crebri n parte superiore caulis, 6 mm longi, bracteae complures, flores succedanei 5 — 6 mm diam., brevi-pedicellati. Sepalum dorsale lanceolatum, acutum, lateralia triangula, antice aequalia, postice mentum parti anticae aequilongum, latum formantia. Petala angustiora, lanceolata. Labellum e basi lineari oblongum, marginibus inflexis leviter concavum, discus lamella magna, transversa, plana, truncata instructus, apex labelli crenulatus seu processubus 2 retrorsis corni- formibus instructus? Gynostemium breve, crassum. — Flores luteolo-rubri. Südwestmalayische Provinz: Tenasserim (Griffith, Kew Distrib. n. 5066!, Parish!); Perak (Scortechinü). — Java? Singapore (Ridley n. 2380!). — Borneo? Nota. Diagnosis Ridleyi ab illa Hookeri adeo discrepat, ut non intellegendum sit, quibus causis locum in Fl. Brit. India eilet. III. Jos. Hook er caute suspicatus est, plantam sondaicam fortasse esse aliam. Ego plantam Griffithianam examinavi et mca sententia planta sondaica potius cum D. indiviso Miq. in unam conjungenda erit. (Cf. J. .1. Smith, Flore de Buitenz. VI. 338.) 125. D. spatella Reichb. f. in Hamburg. Gart. Zeitg. XXI. (1865) 281; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 72 5. — »Foliis triangulis, carnosis, ascendentibus, haud imbricantibus sed interstitiis divisis. Floribus minutis solitariis, mento modico, sepalo summo tri- angulo, sepalis lateralibus plus duplo majoribus oblongis, obtusissime acutis. Petalis semiovatis, acutis. Labello subspathulato s. cuneato-dilatato, antice semiovato, utrinque crenulato, angulato, lineolis 3 flavis elevatulis in disco. Columna brevi, obtusata. « Nordwestmalayische Provinz: Assam. Von J. Day eingeführt und wie es scheint verschollen. Nota. Species neque ab illustr. Hooker o neque a me visa. Quae supra verbotenus retuli, omnia sunt, quae habemus. 220 Fr- Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1 . Subg. VI. Strongyle. StrongyU Lindl. in Paxt. Flow. Gard. I. («850) sub t. 27 [Nov. impr. II. (1 883) 50 sub t. 47] et in Journ. Linn. Soc. III. (1859) 2 et 5; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. (1861) 280; Benth. et Hook. f. Gen. III. 500; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 7H et 725; Pfitz. in Engl.-Prantl, Pflzfam. II. 6 (1888) 175. Plantae foliis angustissime linearibus, teretibus filiformibusve eximiae. Caules ubique teretes. Racemi breves, uni-pauciflori, laterales. Flores plerumque parvi, rarius pulchri, fugaces. Clavis specierum subgeneris Strongyles. A. Labellum obscure trilobum, rhombeum, semper acutatum. Species pleraeque parviflorae. a. Mentum acutum. a. Labellum longius unguiculatum obovatum v. cunea- tum 426. D. flexile. ß. Labellum breviter unguiculatum cuneatum, discus an- tice puberulus 427. D. modesttmi. y. Labellum ovatum, acuminatum, pubescens. [Species parum nota, an hujus sect. ?] 428. D. metrium. b. Mentum amplissimum. Labellum obovato-oblongum, ob- tusum. a. Discus nudus 4 29. D. hainanense. (j. Discus trilamellatus 430. D. subulatum. B. Labellum simplex cuneatum v. obovatum. a. Labellum antice bilobum v. profunde emarginatum. a. Parviflora. [Flores scilic. 5—6 mm, certe nunquam ultra 1 0 mm longi et diametro.] I. Labellum antice calvum. Flores rosei 431. D. acerosum. II. Labellum bicarinatum. Flores extus albi, labellum petalaque viridia . 432. D. abietinum. (3. Grandiflora. [Flores scilic. ultra 1,5 cm plerumque ultra 2 cm longi]. I. Mentum sepalorum extinctorii forme bene curvatum. [Folia potius linearia quam subulata] 433. D. salicomioides. II. Mentum sepalorum amplum, saccatum. 1 . Labellum cuneatum antice minute bilobulum, folia 2 — 3 cm longa, pedicelli florum breves . . 434. D. parciflorum. 2. Labellum antice profunde 2-lobum, folia brevia uncata vix 1 cm longa, planta valde fractiflexa 435. D. uncatum. 426. D. flexile Ridley in Journ. Linn. Soc. XXXII. (1896) 251. — Caules plures usque ad 7,5 cm longi, tenues, gracillimi, flexuosi, penduli. Folia teretia, acuminata, ad 2 cm longa, cauli adpressa. Flores subterminales, penduli. Sepalum dorsale parvum, lanceolatum, acutum, lateralia ovato-triangula, acuta, in mentum multo majus latum, obtusum, curvum, producta. Petala parva, linearia. Labellum ex ungue lineari ob- ovato-rotundatum, apice obscure trilobum, margine denticulatum. — Flores albi, 1,2 cm longi, labellum medio macula aurantiaca ornatum. Südwestmalayische Provinz: Malayische Halbinsel, Singapore, Bukit Tinah /Ridley). — Ostecke von Johore (Fiel ding). — Nach Ridley. 427. D. modestum Reichb. f. in Bonplandia III. (1855) 222 et in Walp. Annal. VI. 281. — Caules gracillimi, flexuosi, 15 — 20 cm alti, forsan altiores. Folia acicu- laria acutissima, 5 — 8 cm longa. Flores fasciculati, foliis oppositi, ovaria cum pedi- cellis 1,5 cm longa. Sepalum dorsale petalaque lanceolata acuta, lateralia aequalia Dendrobium. 221 acuta, falcata, mentum curvulum, parti anticae subaequilongum, extinctoriiforme, acutum formantia. Labellum e basi lineari cuneatum, medio trilobum, explanatum, lobi late- rales minuti, obtusi, denticulati, intermedius late ovato-triangulus, obtusus, margine crenulatus denticulatusve, callus per discum trilineatus, lere ad apicem labelli decurrens, totum dimidium anterius labelli puberulum , papulosum. Gynostemii stelidia magna uncinata, filamentum perbreve, triangulum. — Sepalum dorsale petalaque 1,3 cm longa, medio 3 v. 2 mm lata, sepala lateralia fere 2 cm longa, medio 5 mm lata, mentum 1,3 — 1,5 cm longum, labellum 1,5 — 1,7 cm longum, leviter incurvum, flores sicci flavo- virides. — FloretV Provinz der Philippinen: Manila, bei Llanos (Cuming! in herb. Lindley). 428. D. metrium Kränzl. — D. modestum Ridley in Journ. Bot. XXXVI. (189K) 2 H . — Radices copiosae, caules graciles, pauci, 1 7 cm longi, 3 mm crassi, purpurei, supra flexuosi, albo striati. Folia I v. (rarius) 2 subterminalia, lineari-lanceolata, 2,5 cm longa, 6 mm lata, brevi-petiolata. Racemus brevissimus, pedunculi brevissimi, pedicelli 1 ,2 cm longi, bracteae minutae. Sepala lanceolata, lateralia ovato-lanceolata, mentum aequilongum acuminatum formantia. Petala lineari-oblonga, breviora. Labellum ovatum, acuminatum, quam sepala brevius, pubescens. Gjnostemium breviusculum, anthera ob- longa, elevata, alba, punctis 2 violaceis ornata. Flores albi, roseo-suffusi, labellum intus violaceo-striatum, sepala lateralia 9 — 10 mm longa. — Martio. Südwestmalayische Provinz: Malayische Halbinsel. Penang Hill. (Nach Ridley). Nota. Ut videtur terrestre. Nomen »modestum* jam a Reichenbachio Oendrobio ali at- tributum est, quoniam necesse est, nomen mutare, transtuli >modestum* in synonymum grae- cum utTQtnr. 429 D hainanense Rolfe in Kew Bulletin (1896) 193. — Caules fasciculati, gracillimi, ad 45 cm longi, distichophylli. Foliorum vagina apicem versus alte ochreata, orificio ampliore, lamina subcompressa, linearis, acuta, 3 — 5 cm longa, 2 — 3 mm lata. Racemi pauciflori, breves; bracteae congestae, paleaceae, acutae. Flores succedanei. Sepalum dorsale oblongo-lanceolatum, obtusum, lateralium pars libera anterior brevis, triangula, postica multo major, in mentum amplissimum, curvulum, obtusum connata, petala linearia, obtusa. Labellum e basi cuneata dilatatum, antice in lobulos 1 aequales? divisum. Gynostemium brevissimum. — Flores albi, 1,5 cm longi, macula lutea in disco notati. — Novembri. ■Hinterindisch-ostasiatische Provinz: Hongkong, Nairian (C. Ford n. 272! u. 473!). — Hainan, Lingmen (Dr. Henry). Nota. Flores variant magnitudine, a raaximis 1,5 cra longis ad 4 — 5 mm longos decres- centes; caules undique teretes et eadem crassitie vidi, nunquam subtetragonos et incrassatos ut in D. aciculari Lindl. quocum cl. Rolfe plantam comparat. 430. D. subulatum (Blume) Lindl. Gen. et Sp. Orch. (1830) 91; Miq. Fl. Ind. Bat. III. 631; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 726 (autore erroneo Hookero) ; J. J. Smith in Fl. Buitenz. VI. 334. — Onychium subulatum Blume, Bijdr. (18 25) 328. — Podochilus bicolor Miq. Choix (1867) t. 22, fig. 3. — Caules ad 1 5 cm alti, fractiflexi. Folia disticha, subulata, recurva acuta, carnosa, 1,0—1,2 cm longa, I — 2 mm crassa. Racemi pauci- flori, leviter fractiflexi, bracteae minutae. Sepalum dorsale petalaque breviora, oblonga, sepala lateralia antice triangula, obtusa, postice in mentum amplum, quater longius aucta. Labellum e basi cuneata oblongum, antice retusum, subsimplex, lineae 3 ele- vatulae per discum. — Flores albidi, minuti, labellum et sepala lateralia 7 — 8 mm longa, sepalum dorsale et petala 2 mm longa, 1 mm lata, labellum 6 mm longum, 4 mm latum, ovarium 6-costatum. — Floret toto anno. — Fig. 1 5.D — F. Südwestmalayische Provinz: Malayische Halbinsel, Perak (Scortecbini n. 302a!); Java (Zollinger n. 836 u. 1043! an huc It. II. n. 836a?, Lobb n. 154!, Blume n. 228!). 431. D. acerosum Lindl. in Bot. Reg. XXX. (1841) Mise. 86; Reicbb. f. in Walp. Ann. VI. 281; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 72 6; Ridley in Journ. Linn. Soc. XXXII. 251. — 222 Fr- Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 4. Aporum subteres Griff, in Calc. Journ. Nat. Hist. V. (1845) 371. — Caules graciles, 15 — 25 cm longi, flexuosi, apice aphylli. Folia pauca, carnosa, teretia, apice reflexa, obtusiuscula, ad 2 cm longa. Flores in apice caulis solitarii (succedanei?), bracteae 2,5 cm longae, membranaceae, convolutae. Sepalum dorsale petalaque subaequalia, oblonga, ob- tusa; sepala lateralia multo majora, oblonga, acuta, infra mentum ample saccatum formantia. Labellum e basi angusta cuneato-dilatatum, bilobum v. obscure quadrilobu- lum, margine vario modo crenulatum v. obtuse dentatum. — Flores 8 mm longi, pal- lide rosei. Südwestmalayische Provinz: Malayische Halbinsel, Tenasserim (Parish!), Singapore (Loddiges' Collector, Ridley 'common on trees and bushes«); Johore, Pahang, Penang, Rhio (Ridley u. Curtis). — Siam. Bangtaptau (Dr. Kelch ex Ridley). — Malacca (Griffith). — Borneo? (ex Hooker f. 1. c, Motley n. 520!); Banjermassing (Motley n. 105l!). 432. D. abietinum Ridl. in Journ. Linn. Soc. XXXII. (1896) 252. — Caules plures fasciculati, graciles, ad 30 cm alti, internodia inferiora longa, sulcata, glabra(!). Folia remota, ad I 0 cm longa, 2,5 mm lata, acuta, canaliculata. Racemi breves, pauci- flori (2, an semper?), bracteae parvae, lanceolatae, dimidium ovarii cum pedicello aequantes. Sepala oblonga, obtusa, lateralia sublatiora, mentum aequilongum formantia. Petala linearia, acuta. Labellum spathulatum, antice obscure quadrilobum, lobi laterales vix ab intermedio leviter emarginato sejuncti, carinulae obscurae 2 in disco. Stelidia recta, dentiformia; gynostemium antice excavatum. — Flores minuti, 6 mm longi, sepala alba, 3 mm lata, petala angustiora, virescentia, linea rufescente mediana signata, label- lum carnosum, pallide viride. — Mihi non visum. Südwestmalayische Provinz: Malayische Halbinsel, Kedah, Gunong Jerai in 1300 m ü. d. M., Gunong Raya (Curtis) — nach Ridley. Nota. Differt a D. pmifolio Ridl. cui valde affine vaginis foliorum glabris, floribus nii- noribus, labelli struclura. 433. D. salicornioides Teijsm. et Binnend. in Tijdschr. Ned. Ind. XXIV. 11862) 315; J. J. Smith, Orch. Ambon 52. — D. capitellatum J. J. Smith in Icon. Bogor. III. (1906) 13 t. 206. — D. sambasanum J. J. Smith in Bull. Dep. Agric. Ind. Neerl. XXII. (1909)25. — Caules flexuosi, nitidi, circ. 25 cm longi, subcompressi, leviter fractiflexi, internodia circ. 1 5, e basi angustiore leviter dilatata. Folia basi leviter complanata, ceterum linearia, carnosa, subteretia, acuta, circ. 4 cm longa, 3 — 4 mm crassa. Racemi foliolis paleaceis vestiti, uniflori v. pauciflori, floribus succedaneis v. rarius qui- busdam coaetaneis. Sepalum dorsale oblongum , obtusiusculum , lateralia antice tri- angula, obtuse acutata, postice in mentum magnum, conicum, antice apertum, leviter curvatum elongata. Petala oblonga, obtusa, brevissime unguiculata, extus paulum carinata. Labellum obovatum v. obovato-oblongum, canaliculatum, antice emarginatum v. bilobum, margine leviter undulatum v. crenulatum, linea lata v. callus latus longi- tudinalis per discum fere sinum apicalem usque decurrens. Gynostemium breve, ste- lidia anguste triangula, pes gynostemii angulum fere rectum cum ovario formans, incurvum. — Flores pallide flavescentes, sepala paulum rubescentia, circ. 9 mm lata, 1,45 cm longa; sepala lateralia 1,1 cm longa, sepalum dorsale petalaque 5,5 v.5,7 mm longa, 2 mm lata, labellum 1,4 cm longum, 6 mm latum, ovarium 2,5 mm longum. Südwestmalayische Provinz: Sumatra. Padangsche Bowenlanden (J. J. Smith). — Ins. Krakatau (oder Rakata) am Ufer (Teijsmann). — Exam. sicc. cult. ex horto Bogoriensi n. 6l!). Nota. Exceptis fortasse floribus paulum minoribus quibuscum magnitudo totius plantae bene convenit, D. capitellatum J. J. Smith a D. salicornioidi Teijsm. et Binnend. non est disti- guendum, llores ceterum in utraque specie ex albido v. luteolo in colorem pallide roseum mutant. Quoad e diagnosi sola, longa et accurata judicari possit, huc etiam pertinet D. sambasanum J. J. Smith. 434. D. parciflorum Reichb. f. ex Lindl. in Journ. Linn. Soc. III. (1859) 4; Hook. f. Fl. Rrit. Ind. V. (1890) 725. — D. kentrophyllum Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. Dendrobium. 223 Fig. 15. D. uncatum Lindl. A Habitus (magn. nat.). B Flos. G Labellum (aucta). — D. subulatum Lindl. D Habitus (magn. nat.). E Flos. F Labellum (aucta). — D. parciflorum Reichb. f. G Habitus (magn. nat.). H Flos. J Labellum. K Pars caulis c. foliis. L Petalum. M Sepalum dorsale. (Omnia aucta.) 224 ^r. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1. (1890) 725 et Icon. Plant, t. 2021. — D. marivelense Arnes, Orchidaceae II. (1908) 180 c xylogr. — D. Jenkinsii Griff, in Calcutta Journ. Nat. Hist. (1854) 367 t. 25. — Gaules fasciculati, leviter fractiflexi, et saepius leviter curvati, ad 15cmalti, per totam longitudinem foliati, vaginae foliorum saus amplae, ochreatae, laminae e basi vaginante contractae, cornpressae, vivae apicem versus teretes, siccae profunde sulcatae, ad 3 cm longae. Racerni ex axilla foliorum v. plerumque folii supremi, flores certe succedanei, magni (pro planta), teneri. bracteae glomeratae, breves, paleaceae Sepalum dorsale petalaque oblonga, obtusa, parva, sepala lateralia fere omnino mentum maximum, saccatum, amplum, obtusum formantia, antice triangula, brevi-acutata. Labellum simplex, brevi-unguiculatum, e basi cuneata mox dilatatum, obtriangulum, utrinque leviter re- pandum, antice retusum ibique crenulalum, crispulum, lineae in disco 3 mox evanidae. — Flores albi v. rectius hyalini. tenerrimi et certe fugaces, sepala lateralia 2,5 cm longa, dorsale et petala circiter 1 cm longa, 5 mm lata. — Fig. 1 ö G — M. Provinz des tropischen Himalaja: Assam (Jenkins). — Centromalayische Provinz: Gelebes, Tomohon (Sarrasin n. 582!). — Provinz der Philippinen: Luzon, Mt. Mariveles (ex Oak. Arnes). Nota. Planta late distributa et pro ingenti area haud ita variabilis; interdum — proba- biliter prima anthesi — suaveolens esse dicitur. 435. D. uncatum Lindl. in Journ. Linn. Soc. III. (1859) ö; Miquel, Fl. Ind. Bat. III. 631; J. J. Smith in Fl. Buitenz. VI. 335. — Caules ramosi, valde fractiflexi, lignosi, ad 2 0 cm alti, foliosi. Folia brevia, subulata, uncata, reflexa, 1 cm longa, acutissima. Racemi 1 — 3-flori, ex axilla folii penultimi Orientes, bracteae minutae, paleaceae, acutae. Sepalum dorsale petalaque minora oblonga, obtusa, sepala lateralia antice triangula, acuta, postice mentum plus duplo longius, curvulum, conicum, obtusum, antice apertum formantia. Labellum e basi angusta dilatatum, cuneatum, antice pro- funde sinuatum, in sinu obscure tristiche papillosum. — Flores i. e. sepala lateralia 1,8 cm longa. — Fig. 15,4— C. Indo-malayische Provinz: Java (Lobb n. 156!). Tjiomas (Hasskarl ex Smith 1. c). Nota. Specimen Lobbianum a Reichenbachio D. subulato Lindl. adscriptum est, Lindleyum secutus sum, qui hoc specimen quamvis afüne tarnen diversum judicavit. Subg. VII. Crumenata. Sectio II. Dendrobii Pfitz. in Engl.-Prantl, Pflzfam. II. 6. (1888) 174. — Ony- chium Blume, Bijdr. (1825) 326 e. p. — Sect. VIII. Virgata Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. (1890) 728 et sequ. e. p. Caules erecti v. penduli, simplices v. ramosi, e basi tenui paulum supra basin aut internodium infimum fusiformi-incrassati, (exe. specie ultima D. gemmifero), deinde attenuati, foliosi. Flores succedanei, e racemis brevissimis Orientes, plerumque teneri, fugaces, saepius fugacissimi. — Omnes species aut peninsulae Malayanae aut insulis Sundaicis incolae. Glavis specierum. A. Folia oblonga. a. Racemi triflori v. biflori; labellum trilobum. a. Flores lutei v. viridi-lutei, labellum simplex. I. Labellum late oblongum, glabrum, margine crenu- latum 436. D. annamense. II. Labellum oblongum, cuspidatum, margine denticu- latum, discus puberulus 437. D. wridulum. B. Folia linearia. a. Racemi paueiflori. Flores 2 — 3 coaetanei. Petala et labelli lobus intermedius longe pilosa . . . 438. D. tuberiferum. b. Racemi pauci-pluriflori. Flores succedanei. Dendrobium. 225 u. Flores glabri, discus labelli medio cristulis minutis barbatus. Labelli lobi vix sejuncti. I. Lobi laterales labelli crenulali, intermedius orbicu- laris in disco papillosus, margine crenulatus. . . 439. D. odiosum. II. Labellurn flabellatum, margine non lacero-fimbriatum 440. D. annuligerion. III. Labellurn cuneatum, trilobum, lobi laterales den- tati, intermedius longe lacero-iimbriatus . . . . 44 1. I). equitans. ß. Flores ubique et omnino glabri, lobi labelli omnes rotundati, margine integri, intermedius parvus. Lobus intermedius orbicularis 4 42. D. podagraria. y. Labellurn antice emarginatum, lobus intermedius ob- soletus. 1. Discus nudus, plerumque paulum incrassatus . 4 43. D. inconcinnum. 2. Discus callo obscure 5-costato praeditus . . . 44 4. D. gracile. 3. Labellurn lobulo minuto intermedio dense piloso (fere appendicula nervi mediani) in sinu profundo loborum lateralium praeditum 4 45. D. tenuicaule. 6. Labellurn simplex, crenulatum. \ . Flores magni, teneri, purpurei. (Species haud bene nota.) .... % 446. D. papilio. 2. Flores viridi-flavi, suaveolentes 447. D. plebejum. 3. Flores pallide purpurei, labellurn intensius . . 448. D. gedeanum. 4. Lobus intermedius triangulus. (Folia angustissi- me linearia.) 449. D. truncatum. e. Triloba. (Lobo intermedio manifesto.) Labellurn cunea- tum, lobus intermedius manifeste sejunctus, parvus. * Discus ecallosus. I. Lobus intermedius labelli parvus, inferne barbatus; flores 1,5 cm longi 450. D. hypopogon. II. Lobus intermedius anguste triangulus, supra et infra nudus, flores 3 — 3,5 cm longi et diam. . 451. D. Schmidtianum. Discus callo 3- v. 5-dactyJo instructus. I. Caulis more sectionis basi fusiformis. 1. Flores luteo-albi, rubro-striati, 2,5 cm diam. 452. D. Blumei. 2. Ut praecedens, sed flores 1,2 — 1,5 cm longi, pallide rosacei, margo labelli distanter fimbria- folia lanceolata 453. D. tricuspe. 3. Flores albi v. interdum roseo-suffusi, carinulae tus, in disco 5 454. D. crumenatum. 4. Flores cinnabarini, petala purpurea, labellurn albuni area purpurea decorum 455. D.cinnabarinum. II. Caules per totam longitudinem tenues, non incras- sati, ceterum et praecipue floribus D. crumenato simillimum. Calli per discum 3, flores albi, conspicui, 3,5 cm diam 456. D. gemmiferum. ** Hujus sectionis videtur sed imperfecte notum 457. D. mellitum. Folia teretia v. filiformia. a. Labellurn simplex. er. Labellurn rhombeum, antice elongatum, acuminatum, leviter serrulatum. Flores albi, labellurn purpureo- signatum 458. D. teres. A. Eng ler, Das Pflanzenreich. IV. (Emuryophyta siphonogama) 50. ^5 226 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars i. ß. Labellum oblongum, antice brevi-triangulum, ibi crenu- latum. Flores albi v. pallide luteoli 459. D. Gerlandianum. y. Labellum cuneatum. I. Linea \ mediana in disco 460. D. albicolor. II. Lineae medianae 3 in disco 46 1 . Z>. cuneilabrum. III. Linea in disco nulla 461a. D.utriculariopsis. b. Labellum trilobum. a. Lobus intermedius major quam laterales 462. D. tetraedre. ß. Lobus intermedius brevior quam laterales, emarginatus. I. Lobi margine nudi 463. D. junceum. II. Lobi margine longe pilosi 464. D. polytrichum. III. Lobi inter se paulum diversi. Lobi omnes denticulati 465. D. acieulare. 436. D. annamense Rolfe in Kew Bull. (1906) 113. — Epiphytica. Caules penduli, graciles, prope basin dilatali et subcompressi, 40 — 50 cm longi. Folia ob- longa, obtusa, subcoriacea, 5 — 7 cm longa, 1,5 — 2 cm lata. Flores axillares, ad nodos laterales defoliatos fasciculati v. breviter racemosi, saepissime triflori; bracteae ovatae, acutae, submembranaceae, 2 — 3 mm longae; pedicelli graciles 1,3 — 1,5 cm longi. Sepalum dorsale ovato-triangulare, acutum; lateralia triangula acuta, in mentum cur- vatum, obtusum, quam pars antica paulum longius extensa. Petala lanceolato-oblonga, subacuta. Labellum late oblongum, obtusum, apice leviter crenulatum, basi subattenua- tum, disco laeve. Gynostemium latissimum. — Flores lutei; sepalum dorsale et pars antica lateralium et petala 1 cm longa, mentum 1,3 cm longum; labellum 1,5 cm, gynostemium 2 mm longum. Hinterindisch-ostasiatische Provinz: Annam (Micholitz!). — Eingeführt von F. Sander. Verulamensis introduxit. Nota. Affine D. crumenato Swartz, a quo differt floribus minoribus flavescentibus et labello integro. 437. D. viridulum Ridley in Journ. Linn. Soc. XXXII. (1896) 259. — Caules graciles, flexuosi, basi dilatati, incrassati, ad 30 cm alti, superne 3 mm crassi teretes, internodia 2,5 cm longa. Folia lanceolata, acuminata, acutave flaccida, inaequali-bi- loba, lobo altero 6 mm longiore, ad 8 cm longa, 2 cm lata. Racemi brevissimi, biflori. Sepala lanceolata acuta, mentum brevissimum, crassum, obtusissimum. Petala quam sepala latiora, tenuiora. Labellum sepalis aequilongum, oblongum, cuspidatum, discus crassior, margine tenuior, minute denticulatus, pubescens. Ovaria cum pedicellis fere 2 cm longa. — Flores virides, petala pallidiora. 6 mm longa, labellum sepalis lateralibus aequilongum. Hinterindisch-ostasiatische Provinz: Siam, Pungah (Curtis). 438. D. tuberiferum Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. (1890) 728 et Ic. Plant. (189 2) t. 2025; Ridl. in Journ. Linn. Soc. XXXII. (»89«) 254; Mater. Fl. Mal. Penins. 48. — Caules aggregati, 10 — 1 2-articulati, erecti, ad 1 5 cm alti, interdum ramosi; internodium alterum et tertium supra basin incrassata, omnia pluricostata. Folia disticha, oblonga ligulatave, apice obtusa, bilobula, 5 — 6 cm longa, 1 cm lata. Bacemi pauci-(2 — 3) flori, laterales v. pseudoterminales; bracteae minutae. Sepalum dorsale ovato-lanoeo- latum. Petala aequilonga, oblongo-lanceolata. Sepala lateralia triangula, mentum quam pars antica duplo longius, obtusum formantia, omnia apice acuta. Labelli lobi laterales semiovato-trianguli, antice rotundati, lacinula minula lobis lateralibus interposita; lobus intermedius parvus, ligulatus ; petala et lobus intermedius sparse longeque pilosa. Sle- lidia et filamentum triangula, acuta. — Flores albi 10 — 12 mm longi, expansi 1 cm diam. Südwestmalayische Provinz: Malayiscbe Halbinsel (Scortechini Icon.!); Singa- pore (Murton!); bei Selitor und Toas (Ridley); Chittagong (Ic. in herb. Calcutta ex Hook. Ic.!); Kwala Pahang (Ridley). Dendrobium. 227 Fig. 16. D. fractiflexum Finet. A Habitus. B, C Labellum (magu. nat.). — D. odiosum Finet. D, E Habitus. F Pars suprema caulis. O Labellum (magn. nat.). II Gynostemium. J Anthera (aucta). (Icon. origin.) 4 5* 228 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrac-Dendrobiinae. Pars 1. 439. D. odiosum Finet in Bull. Soc. bot. France L. (1903) 373, t. XII, fig. 1 — 10. — Radices crassae, glabrae. Caulis pars inferior fusiformis, pauciarticulata, 2 0 cm longa, internodia ad 3 cm longa, sulcata; supra in ramos tenues, virgatos, foliatos dissolutus, haec pars superior ad 40 cm longa; rami multiarticulati, internodia ad 2 cm longa v. breviora. Folia anguste lineari-lanceolata, acuminata, maxima, quae vidi, 8 cm longa, 2 — 3 mm lata. Racemi breves 1- v. 2-flori ex axillis foliorum dejectorum, pedicelli cum ovariis fere 2 cm longi. Sepala petalaque paulum latiora oblonga, sepala lateralia basi in mentum breve, obtusum aucta, omnia obtusa, sepalum dorsale petalaque 2,3 cm, sepala lateralia 2,5 cm longa, sepala 8 mm, petala 10 mm lata. Labellum paulum brevius, lobi laterales late semiobovati v. fere semiorbiculares, lobus intermedius fere orbicularis, totum labellum margine ubique minute denticulalum, discus praesertim lobi intermedii dense papillosus, totum labellum 1 ,8 cm longum et latum. Stelidia Iriangula, anthera apiculata. — Flores albi, expansi 3 cm diam. et ultra. — Fig. 1 6 D — J. Hinterindisch-ostasiatische Provinz: China, Mong-tse (Tauant ohne n.!). — In Museo Parisiensi. Nota. Est planta singularis et nulli proprio sensu affinis, ut haec omnia jam exposuit cl. Finet I. cit. — Floribus Chrysanthis inter Eudendrobia proximum videtur, diflert tarnen ab bis labello manifeste trilobo. Habitu quamquam peculiari, tarnen melius comparandum Cru- menalis, in quibus saepius inveniuntur plantae, quarum pars basilaris crassior est et fusiformis, quae supra in ramulos tenuiores divergentes abeunt et in hac parte folia et illis dejeetis flores proferunt. 440. D. annuligerum Reichb. f. in Gard. Chron. (1871) 675. — Caulis basi fusiformis, multangulus ( — 1 5) et multisulcatus, superne teretiusculus; internodia annulis fuscis separata. Folia? Racemi laterales uniflori (semper?). Sepalum dorsale ob- longum, acutum; sepala lateralia triangula, acuta, in mentum extinetoriiforme, obtusum extensa. Petala ovata, acuta. Labellum flabellalum, antice trilobum, lobi laterales ob- tusanguli, lobus medio semiovatus, undulatus, discus hujus cristulis minutis, serialis obsitus. Gynostemium apice tridentatum; filamentum verruca oblonga in basi instruc- tum. — Flores illis D. Euckeri Lindl. et D. lasioglossi Reichb. f. similes viridi-lutei, labellum album, callus aurantiacus. Südwestmalayische Provinz: Marisa? Nota. Locus natalitius non satis notus. Reichenbachius scripsit Marisa? quem locum in mappis frustra quaesivi; suspicor tarnen, cum dicere voluisse »Mariritsac, quod quidem nomen interdum »Marija« scribilur. Hoc est nomen freti inter insulam maris Sondaici ßantar et in- sulam Lomblen (interdum Kawela diclam) utraque a Java orientem versus sita in vicinitate insulae majoris et melius notae Timor. — Mirandum non esset, si collector quidam linguae malayieae nescius nomina freu et insulae confudisset. Hae autem insulae omnes patria vera »Crumenatorum« sunt. — Quamquam flores similes esse dieuntur illis D. Euckeri et lasioglossi, planta tarnen propter caulem basi fusiformem et multangulum Crumcnatis adscribenda est. 441. D. equitans Kränzl. n. sp. — Gaules dense aggregati, erecti, 25 cm alti, basi teretes, deinde (internodium unicum) fusiformi-incrassati, leviter compressi v. sub- aneipites, circiter 8-angulati, supra altenuati, aneipites, internodia omnia 3,5 cm longa, pars incrassata 5 mm longa et fere crassa. Foliorum vagina 3,5 cm longa, aneeps, viridis, lamina ereeta, strieta, equitans, linearis, compressa, obtuse acutata, 7 cm longa, 3 mm lata, pars suprema caulis valde altenuata, probabiliter semper aphylla. Racemi uniflori, flores tarnen verosiiniliter succedanei, bracteae scariosae, minutissimae; pedi- celli cum ovariis curvulis 7 mm longi. Sepalum dorsale ovato-triangulum, acuminatum, sepala lateralia antice aequalia, paulum latiora, postice mentum fere aequilongum v. vix brevius extinetoriiforme, in dimidio apicali clausuni formantia. Pelala ligulala v. lineari-oblonga, obtuse acutata. Labellum e basi late lincari in mento planiusculo ab- scondita dilatatum, trilobum; lobi laterales semiobovati, margine antico lacero-dentati, lobus intermedius fere suborbicularis, antice bilobulus, toto margine profunde lacinialus, totum labellum convolutum, lineis intus omnibus, praesertim 3 longitudinalibus medianis in disco elegantissime denticulatis (more Nigro-hirsutorum!) pilosis praeditum. Stelidia ereeta, obtusa. — Flores albi, mentum luteum, labellum intus lineis aurantiacis in Doniirubiuin. 229 Fig. M. D. Bluvici. A et B Habitus (magn. nat.). 1 Flos (auct.). 2 Gynosteiniuni. S Anthcra. 4 Pollinia (paulum aucta). — D. equitans Kränzl. C — E Habitus. 5 Labellum. C Gynoste- miura (aucta). (C et D Icon. origin.) 230 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1. disco et lineis punctulisque seriatis in lateribus ornatum, gynostemium album, purpureo- adspersum ; sepalum dorsale petalaque 1 cm longa, 3 v. 4 mm lala, sepala lateralia 2 cm longa, medio 5 — 6 mm lata, mentum 1 cm longum, apice 2 mm latum (fere bisaccatum) applanatum, labellum 2 cm longum, inter lobos laterales 1 cm latum. — Fig. 1 6 C et D. Provinz der Philippinen und Süd-Formosa: Formosa. — Exam. viv. cult.! Nota. Si caulis omnino teres et compressus esset neque basi fusiformis, plantae habitus maximam praeberet similitudinem cum D. terete Lindl. Differt tarnen excepto hoc charactcre ctiam labello et nullibi melius poni potesl quam juxla D. annuligerum Reichb. f. Articula- tiones etiam in hac nostra specie nigrac sunt et caulcs igitur *annuligeri*, labellum tarnen adeo diversum est et, ut supra exposui, more Dendrobiorum Nigro-hirsatorum conformatum, ut species sit diversissima. — Flores satis teneri sunt nee tarnen adeo fugaces, ut in complu- ribus speciebus hujus sectionis. 442. D. podagraria Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. («890) 728; Ic. Plant, t. 2026; Grant, Orcb. Burmah 113. — D. angulatum Wall. Cat. 2010(1828) (non Lindl. Gen. et Sp. Orch. (1830) 76. — Caules fasciculati, saepe ramosi, 60 — 90 cm alti, pluri- articulati; internodia 2 v. 3 basilaria fusiformi-inerassata, pluriangulata, quam superiora plus minus cylindracea multo breviora. Folia lineari-oblonga, apice obtusa, ad 8 cm longa, 1,5 cm lata. Racemi 1- v. 2-flori, axillares v. pseudoterminales, quam folia circiter semilongi, pedicelli 1 cm longi ; bracteae minutissimae. Sepalum dorsale ovato- lanceolatum , sepala lateralia subfalcata, triangula, antice acuta, postice mentum aequi- longum, apertum, obtusum, formantia. Petala aequilonga, lanceolata. Labellum e basi lineari euneatum, valde dilatatum, antice trilobum, lobi laterales oblique obovati, extus rotundati, intermedio orbiculari ineumbentes; callus per discum ad sinum loborum lateralium et initium lobi intermedii incrassatus, linearis. — Flores albi, labellum roseo- lineatum, sepala lateralia 1 cm longa, medio vix 5 mm lata, labellum aequilongum, antice 5 mm latum, sepalum dorsale et petala 6 — 7 mm longa. — Fig. 1 8 A — D. Südwestmalayische Provinz: Burmah, am Attran-Flusse (Wallich!); Chitta- gong (ex icone in Hort. Calcutt.); Tenasserim, Mergui (Griffith n. 5149'.); Moulmein (Parish n. 3l!); Celebes, Tomohon (Sarrasin n. 1088!). 443. D. inconcinnum Ridley in Journ. Linn. Soc. XXXII. (1896) 255. — Radices longae crassae. Caules e basi fusiformi attenuati, graciles, 30 cm longi v. ultra, parte incrassata 4 cm longa. Folia dissita, lanceolata; vaginae 3 cm, laminae 4,5 cm longae, 6 mm latae obtusae. Racemi brevissimi; bracteae siccae in rhachide. Flores singuli succedanei. Sepalum dorsale Ianceolatum acutum ; lateralia multo majora, ovata, acuta, falcata, in mentum rectum, quam pars antica longius producta. Petala linearia, fal- cata. Labellum obeordatum, emarginatum, lobi laterales lati, apice rotundati, medius obsoletus. Gynostemium parvum latum; stelidia parva ereeta, stigma oblongum. — Flores albi, 2,5 cm longi. Hinterindisch-ostasiatische Provinz: Siam, Pungah (Curtis), nach Ridley. 4 44. D. gracile (Blume) Lindl. Gen.,et Sp. Orch. (1830) 91 ; Miq. Fl. Ind. Bat. III. 634; J. J. Smith in Fl. Buitenz. VI. 326. — Onychiam gracile Blume, Bijdr. (1825) 327. — Huc D. tenellum Lindl. 1. c. 91 ; Miq. 1. c. 634: J. J. Smith 1. c. 324. — Huc D. clavator Ridl. in Journ. Linn. Soc. XXXII. (1896) 255. — D. linearifolium Teijsm. et Binnend. Tijdschr. Ned. Ind. XXIV. (1862) 318; Miq. Choix de pl. t. XXIII; Reichb. f. in Gard. Chron. (1883) II. 618; J. J. Smith in Fl. Buitenz. VI. 327. — Onychium tenellum Blume 1. c. 327. — Huc D. setifolium Ridl. in Journ. Linn. Soc. XXXI. (1893) 270. — Rhizoma repens. Gaules densi, ad 60 cm longi, basi fusiformi- v. turbinato- incrassati (hac parte 3,5 cm longa, 1,5 cm crassa) supra attenuati. Folia disticha, linearia, canaliculata, obtusa, apice inaequali-biloba, tenui-coriacea, 4 — 6 cm longa, 3 mm lata. Racemi breves, basi squamis quibusdam v. bracteolis vestiti, peduneuli brevissimi, flores singuli succedanei. Sepalum dorsale oblongum, obtusum; lateralia triangula, antice dorsali aequalia, postice mentum satis conspieuum, conicum, apice brevi-nodatum, antice subclausum formantia. Petala angustiora, subrhombea, ceterum similia, obtuse acutata. Dendrobium. 231 Labellum satis magnum, cuneatum, obovatum, simplex, limbo leviter undulatum, crenu- laturn, antice emarginatum, disco leviter incrassatum, callus antice obscure quinquelobus. Gynostemii pes apice tuberculo instruclus. — Flores teneri, albi, 1,8 cm diam. 2,5 cm longi, sepala (antice) petalaque 7 — 10 mm longa, menlum 1,5 cm longum, labellum 2,8 cm longum antice 1,6 cm latum. — Aprili. Maio. — Fig. 1 9 A B 1 — 5. Südwestmalayische Provinz: Malayische Halbinsel: Perak; Thaiping (Kidley). — Java, Gede (Blume, Lobb!, Ballier, Zollinger n. 2195!), Tjibodas (Koorders, Hassk arl, Raciborski, Junghuhn); Hort. Bogoriens. n. 429ö7l ß\}\ Borneo, Banjer- massing (Motley n. 029!, 1058!; Beccarü); Sumatra, Soepajan (Teijsman). Provinz der Philippinen: Central-Luzon (Loher n. 496!). Nota. Est planta in fere omnibus insulis Malaycnsibus melius exploratis obvia et pro tanta area amplissima parum variabilis. 445. D. tenuicaule Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1890) 184 et in Ann. Bot. Gard- Calc. V. 9 t. 1 3. — Caules fasciculati. Internodium basilare globosum, sequentia 2 tenui- cylindracea, sequentia 2—3 fusiformi-incrassata, cetera tenui-cylindracea, apicem versus magis magisque attenuata, tenuissima, virgata, caules ad 30 cm alti. Folia linearia, ad 1 5 cm longa, 2 mm lata. Flores solilarii, perpauci, apicem versus congesti. Pedun- culus 1,5 cm longus. Sepalum dorsale ovatum, obtusum; lateralia ligulata, omnia obtusa; sepala lateralia triangula, obtusa, mentum ipsis duplo longius amplum, apertum, formantia. Labelli lobi laterales semiobovati, dimidiati , apice rotundati, lobus intermedius parvus, suborbicularis inter lobos laterales, discus illius puberulus. Filamenlum triangulum, acutum, quam stelidia longius. — Flores flavi v. albidi, flavo-suffusi; labellum luteolum; sepala lateralia 2 — 2,2 cm longa, sepalum dorsale et petala 8 mm longa. Nordwestmalayische Provinz: Andamanen-Inseln (Sammler?) Nota. Planta non nota nisi ex icone herbarii regii Calcultensis. 446. D. papilio Loher in Gard. Chron. (1897) I. 416 (non Arnes, Orch. II. 175). — Caules pauci e rhizomate brevi ad 45 cm alti, supra ramosi, pluri-mulli- articulati , basi per 10 cm (= 3 internodia) leviter fusiformes, sulcati, 8 mm crassi, internodia pleraque 3,5 cm longa, ramuli etiam paulum supra basin fusiformes, 1 tantum internodio incrassato. Folia pauca dissita, linearia, obtusa, basi paulum dilatata (»auriculata« ex Loher), 4 cm longa, 2 mm lata, satis firma, rigida. Flores singuli, ovarium cum pedicello tenue, 7 — 8 mm longum. Sepalum dorsale petalaque subaequalia, ovata ; sepala lateralia antice triangula (omnia acuta), postice in mentum amplum, parti anticae aequilongum, saccatum, obtusum, vix curvatum aucta. Labellum unguiculatum, antice valde dilatatum, subtrilobum, margine crenulatum, lobi laterales obscure semiobo- vati, cum intermedio rotundato confluentes, lineae per discum 3 v. 5, vix prominentes, per discum purpureae in disco pallide roseo. Gjnostemii pars libera perbrevis , stelidia magna, triangula, acuta. — Totus flos fere 2 cm longus, albus, roseo-purpureo-suflusus, sepala petalaque I cm longa, mentum 1 cm longum, 6 — 7 mm amplum, labellum 1,6 cm longum, inter lobos laterales 5 — 6 mm latum. — Floret Septembri. Provinz der Philippinen: Nord-Luzon. Prov. Benguet, Kias - Hügel (R. S. Williams n. 1934!) Nota. Gl. Oakes Arnos hanc plantam baud feliciter conjunxit cum D. crumenato, a quo omnibus characteribus discrepat praeter similitudinem quandem satis vagam. Folia fere acicu- laria, mentum obtusum saccatum, forma denique labelli, quae toto coelo abhorret ab illa !)■ erumenali, discrimina praebent satis gravia, quibus ulramque speciem discernere possis. 447. D. plebejum J. J. Smith in Bull. Dep. Agric. Indes Neerl. V. (1907) 6. — Khizoma breve, repens, flexuosum, nitidum, viride, 2,7 mm crassum. Caules biseriati, breves, 5 — 6-nodi, ca. 10 cm longi, primum virides , deinde flavescenti-rubentes, basi ipsa per 3 cm in parte incrassata transsecta quadrati, 4,3 cm erassi, supra atlenuati, sub- compressi, pars suprema internodiis 3 constituta (semper?). Folia circit. 3, erecta, carnosa, teretia, acutissima, paulum curvata, viridia, 5 — 7 cm longa, 2 — 3 mm crassa, vaginae virides tubulosae. Bacemi ad apicem caulium brevissimi, squamis mox evanidis circumdati. 232 Fr- Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrac-Dcndrobiinae. Pars I. Sepalum dorsale oblongo-ovatum, acutum, convexum, 3- v. 5-nervium; sepala lateralia mentum magnum, conicum, attenuatum sed apice ipso obtusum formantia, antice late triangula, acutiuscula, ceteruin dorsali aequalia. Petala lanceolata, acutiuscula, 1 -nervia. Labellum pedi gynostemii parallelum eique paulum adnatum, recurvatum, oblongum, basi angustatum et obscure trilobum, subconcavum, lineae in disco 2, lobi laterales brevissirni, leviter rotundati, lobus intermedius latior quam longus, emarginatus, leviter crenulatus undulatusque. Gynostemium breve, stelidia triangula. — Flores 8,5 mm diam. 1 cm longi, pallide viridi-flavescentes, lineis purpureis in sepalis petalisque ornati, suaveolentes. Centromalayis che Provinz: Celebes. Minahassa(Ko Orders); Bone, bei Gorontalo (J. J. Smith). 448. D. gedeanum J. J. Smith in Bull. Depart. Agric. Ind.-Neerland. n. XIII. (1907) 29. — »Caules approximati, basi tenues, primum tereles, paulum supra basin fusiformes v. fere globosi (haec pars interaodiis 2 composita, 1,6 cm longa 9 — 10 mm crassa), supra denuo attenuati v. imo filiformes, internodia 1,2 — 1,5 cm longa, toti caules ad 32 cm alti. Folia patentia, subsigmoidea , anguslissima, linearia, triquetra v. semiteretia, supra plana v. canaliculata, apice acutissima, ad 5 cm longa, c. 1 mm crassa. Flores in fasciculos paucifloros apicem caulium versus dispositi, bracteae minutae, 2,5 — 3 mm longae. Sepalum dorsale lanceolatum, apicem versus angustatum et concavum; lateralia antice oblongo-triangula, acuta, postice mentum retrorsum, breviusculum, paulum supra basin rectangulo-decurvum, conicum, antice apertum formantia. Petala lineari-lan- ceolata, subfalcata, obtusa, basi brevi-unguiculata. Labellum porrectum, simplex, cum pede gynostemii connatum et quasi calcar formans, oblongum, marginibus parallelis, antice irregulariter denticulatum, apice latum, subemarginatum, cum apiculo lato in sinu (igitur antice obscure trilobulum) concavum, marginibus involutis. Gynostemium brevissimum, stelidia obtusa, anthera minute papulosa. — Flores teneri, paulum aperti, pallide purpurei, labellum basi album, antice dilute purpureum, utrinque lineis 2 purpureis ornatum, sepala petalaque 7,5mm longa, sepala 5 mm, petala 1 mm lata, mentum 3,75 mm longum, labellum 8 mm longum 3,5 mm latum.« Südwestmalayische Provinz: Java. Huis ten Bosch (J. J. Smith). Nota. Species D. [Onyehiiim) gracili Lindl. peraffinis differt mento decurvato, petalis brevi-unguiculatis, labello circuitu parallelo. — Mihi adhuc non visum, descriptio pro parte ab- brcviata autoris. 449. D. truneatum Lindl. in Journ. Linn. Soc. III. (1859) 15. — D. clavipes Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. (1890) 728 et Ic. Plant, t. 2027; J. J. Smith in Fl. Buitenz. VI. 333 et 375. — Caules fasciculati, stricti, virgati, foliosi; internodium infimum aut caulium aut ramulorum fusiformi-incrassatum, cetera tenui-cylindracea. Foliorum vaginae laeves, laminae anguste lineares, cauli adpressae, apice bilobae, utrinque obtusae, 3 — 4 cm longae, 2,5 mm latae. Racemi breves, uniflori, (floribus succedaneis?); bracteae breves squamatae. Sepalum dorsale ovatum acutiusculum. Petala subaequimagna oblonga acuta. Sepala lateralia antice triangula, acuta, postice in mentum ipsis semper longius v. imo duplo longius elongata, toto ambitu triangula, subfalcata. Labellum a basi cuneata dilatatum, antice trilobum, lobi laterales rotundati, truncati, lobus intermedius anguste triangulus, fere linearis, cum disco labelli cui quasi impositus est basi articulatus. Gynostemium supra retusum, vix in stelidia et filamentum evolutum. — Flores virides? albi? 2,5 mm longi. — Floret? — Fig. 18 G, H, J. Südwestmalayische Provinz: Malayische Halbinsel, Perak (Scortechinü). — Java, Poeger (Koorders n. 21 777 ß). — Borneo (Motley n. 548!). Nota. Adest in herbario Lindleyi icon characteristica quae cum illa Scortecchinii et Hookeri optime quadrat; miror, hanc iconem Hookerum vir. sagacissimum effugisse; est enim planta illa javanica cujus se non meminisse ipse cl. Hookerus queritur in adnotatione ad diagnosin in Iconibus plantarum. 450. D. hypopogon Kränzl. n. sp. — Sympodia satis longa. Caules in ima parte tenui-fusiformes, costati, tenuissimi, parce foliosi. Folia filiformia, vario moda curvata, ad Dcndrobium. 233 Fig. 1 8. D. podar/raria Hook. f. A, B Habitus (niagn. nat.). C Flos. D Labellum (aucta). — D. Blumci Lindl. E Habitus (magn. nat.). F Labellum (auctum). — I). Inoicatiun Lindl. 0 Habitus. II Flos. J Labellum ^aucta). (Icon. origin.) 234 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1 . 1 0 cm longa, vix 1 mm lata. Flores semper singuli, heterochronici, bracteae parvae in superiore parte caulium gemmulas formanles, pedicelli cum ovariis breves. Sepalum dorsale ovato-triangulum, acuminalum; lateralia basi ter vel quater latiora, falcata, acumi- nata, deflexa, mentum brevissimum, saccatum formantia. Petala lineari-lanceolata acuta. Labellum compressum, breve et late cuneatum, lobi laterales erecti, obtrianguli, angulis rotundatis (si mavis dolabratis), lobus intermedius subnullus, relusus, bilobulus v. potius einarginalus, pone marginem supra et praesertim infra (!) callulis cristatis serrulatis barbatus (inde nomen), lineae elevatae leviter undulatae 5 medio in disco. Androcliniuin utrinque bidentatum, filamentum subulatum. — Flores flaveoli ? labellum album, pellu- cidum, sepalum dorsale 1,6 cm longum, 3 — 4 mm latum, petala 1,2 cm longa, 1 — 2 mm lata, sepala lateralia 1,4 cm longa, basi 7 — 8 mm lata, labellum 5 mm longum, vi explanatum 7 — 8mm latum. Südwestmalayische Provinz: Sumatra, westl. Teil. Provinz Padang, Berg Singalan in 130 m Höhe (Beccari ohne n.!) Nota. Habitu et statura D. junceo Lindl. simile, similius forsan D. angulato Lindl., diflert tarnen floribus etiam niinoribus certe fugacissimis et labelli lobo intcrmedio, qui quidem minor est quam in ulla specio affini et barbam illam bis speciebus peculiarem in facie infera labelli gerit, quo de charactere nomen sumpsi. 451. D. Schmidtianum Kränzl. in Botan. Tidsskr. XXIV. (1900) Sep. imp. 7. — Caules approximati, curvuli, ad 20 cm alti, e basi tenui in quarta parte inferiore fusiformes, supra attenuati foliosique, quo crassissimi 8 — 10 mm diam. Folia oblonga lanceolatave acuta, basi laxe vaginantia, lamina 8 — 10 cm longa, 1 — 1,5 cm lata. Caulis superne gracilis, subflexuosus. Flores succedanei, sat magni, e bracteis glomeratis griseis scariosis Orientes quam ovarium tenue 1,5 cm longum multo breviores. Sepalum dorsale petalaque lanceolata, acuta ; sepala lateralia antice oblonga, postice in mentum aequilongum, omnino apertum, rectum, conicum v. extinctoriiforme elongata. Labellum e basi angusta dilatatum, cuneatum, antice retusum, margine leviter crenulatum (si mavis lobi laterales obtrianguli, antice crenulati) , lobus intermedius minutus angusto-triangulus, acuminatus; discus omnino nudus. Gynostemium brevissimum. — Flores pulchri, nivei, sicci diaphani, a sepalorum apicibus ad illud menti 3,2 — 3,6 cm longi, labellum 2,5 cm longum, inter lobos laterales (expansum) 1 ,5 cm latum. Hinter indis ch-ostasiatische Provinz: Siam. Koh Chang- Insel, Lern Kan und Koh Kahdat, auf Bäumen in der Nähe der See (Joh. Schmidt! — Mus. Havn.). Nota. Ex affinitate D. crumenati, sed labellum cristis omnino destitutum, planta ceterum multo minor. 452. D. Blumei Lindl. Gen. et Sp. Orch. (1830) 88; Miq. Fl. Ind. Bat. III. 638; J. J. Smith, Fl. d. Buitenz. VI. 329 et I. Nachtr. (1907) 32. — D. planibulbe Lindl. Bot. Reg. 1843 Mise. 54; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. (1861) 300. — D. Boothii Teijsm. et Binnend. Tijdschr. Nederl. Ind. XXIV. (1862) 318; Miq. Choix d. pl. t. XXIV, flg. 2. — D. fugax Schlechter in Bull. Herb. Boiss. 2. ser. VI. (1906) 455. — Onychium fimbriatum Blume, Bijdr. (182 5) 325. — ? Geraja simplicissima Loureiro Fl. Cochinch. (1790) 518. — Caules aggregati, paulum supra basin incrassati ibique applanati, ad 90 cm longi, pars incrassata transsectione anguste rhombea, ad 7 cm longa, 1,5 — 1,7 cm lata, pars superior caulis denuo angustata, subcompressa, foliosa. Folia lanceolata v. lineari-lanceolata, apice paulum inaequalia, utrinque obtusa, crassius- cula, ad 8 cm longa, 2,7 cm lata, superiora minora. Racemi ex articulis supremis caulis Orientes, squamulis paleaceis cineti. Sepalum dorsale oblongum; sepala lateralia triangula, acuta, mentum breve formantia. Petala oblonga, acuta, apice erosula. Labellum trilobum, lobi laterales latiusculi, obtusati, trianguli, lobus intermedius rotundatus, deflexus, antice erosulus, emarginatus, margine ceterum integer, callus in disco tridaetylus, in medio desinens. Gynostemium perbreve, pes longus in basi callo minuto instruclus, stelidia ereeta, acuta. — Flores teneri , luteo-albi, 12 horas florentes, 2,5 cm (expansi) diam. odorem levem exhalantes ; sepalum dorsale 1,15 cm longum, lateralia plus duplo longiora ; Dendrobium. 235 petala 1,1 cm longa, 4 — 5 mm lata, labellum fere 2 cm longum , 1,1 cm latum. — Fig. \1A,B, Fig. 1 8 E, F. Südwestmalayische Provin z: Java. Tjikalling (Zollinger!); Tjibuja (Zollinger); Leeuwiboenger (Hasskarl); Salak (Teijsm an et Binnendijk); Pantjar (Blume!). — Provinz der Philippinen: Manila (Cuming, Loureiro!) Nota. Species D. tricuspi Lindl. quam maxime affinis differt floribus niulto inajoribus et labello antice non fimbriato. 453. D. tricuspe (Blume) Lindl. Gen. et Sp. Orch. (1830) 88; Miq. Fl. Ind Bat. III- 631; J. J. Smith in Fl. Buitenz. VI. 328. — I). Kohlmeyerianum Teijsm. et Binnend- ex Miq. Choix d. pl. (1867) t. XXIV, fig. 1 . — Onychium tricuspe Blume, Bijdr. (1825) 326. — Caules dense aggregati, e rhizomate brevi Orientes, e basi tereti anguste fusi- formi incrassati dilatative, pars incrassata plerumque triarticulata, ad 1 2 cm longa, ad 2 cm crassa, pars superior caulis denuo attenuata, teres v. vix compressa, foliosa. Folia linearia v. lineari-lanceolata v. ligulata, apice obtusa, triapiculata, 2 — 4 cm longa, 3 — 6 mm lata. Bacemi e superiore parte caulis 1 — 2-flori, basi bracteolis paleaceis, plus minus in fimbrias solutis vestiti. Sepalum dorsale petalaque oblonga, sepala lateralis antice subaequalia, postice in mentum subclausum, elongatum, obtusum producta, petala ieviter erosula. Labellum brevi-unguiculatum, cuneatum, antice trilobum. lobi laterales rotundati, intermedius productus, anguste triangulus, margine distanter fim- briatus , apice obtusus, bilobulus, discus callo obscure trilobo (duplicatura quasi labelli) instructus. — Flores pallide rosacei, fugaces, succedanei, (in speciminibus plerisque valde imperfecti aut nulli), sepala et petala fere 6 mm longa, sepala lateralia cum mento 1,2 cm longa, sepala petalaque 3 mm lata; labellum 9 mm longum, expansum 1 cm latum. Südwestmalayische Provinz: Java (Zollinger n. 441 !, Blume ohne n.!); Am Wasserfall Sairan (Hasskarl). — Herb. Lugd. Bat. n. 900, 351—230; 903, 34 8 — 31 — 3 3 (ex J. J. Smith). Nota. Suspicor huc esse referendum piantam illam. quam primus ill. Loureiro sub nomine Ceraja stmplicissima descripsit, nomina adhuc publici juris facta, erunt, ut sequuntur. D. simplicissimum (L.) Kränzl. — D. Ceraja Lindl. Gen. et Sp. Orch. (1830; 89. — De planta ipsa nil dici potest. nisi quae ill. Lindley I.e. dixit, plantatn esse D. erumenato affinem sed e speeimine manco nullomodo aecuratius describi posse. 454. D. crumenatum Swartz in Schrad. Journ. Bot. II. (1799) 237 et in Act. Holm (1800) 246; Wüld. Sp. PI. IV. 137; Boxb. Fl. Ind. III. 480; Lindl. Gen. et Sp. Orch. 88, Bot. Heg. (1 839) t. 22; Trans. Hortic. Soc. VII. 70; Griff. Notul. III. 315; Bot. Mag. t. 4013; Miq. Fl. Ind. Bat. III. 68; Choix de pl. t. 22; Beichb. f. in Walp. Ann. VI. 291; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 729; Grant, Orch. Burmah 80; J. J. Smith in Fl. Buitenz. VI. 330, Orch. Ambon. 42; Trimen, Handb. Fl. Ceyl. IV. 151; Arnes, Orchid. II. 175. — Onychium crumenatum Blume, Bijdr. (1825) 320. — Angraecum orumenatum Bumph. Herb. Amb. VI. t. 47, fig. 2 (1750). — Caules aggregati, in sympodia multiramosa dispositi, ad 1 m longi, supra basin in bulbos in 4 — 5-articulatos, fusiformes, ad 1 5 cm longos, 2 cm crassos incrassati, deinde attenuati. Folia crassiuscula, oblonga, obtusa, obscure bilobula; internodia (s. vaginae foliorum) ad 3 cm longa, laminae ad 10 cm longae, ad 2,5 cm latae. Flores in superiore parte caulis succedanei, e glomerulis bractearum Orientes, peduneuli quam bracteae longiores. Sepalum dorsale oblongo- lanceolatum, acutum, lateralia triangula, acuta, mentum conicum, parti anticae subaequi- longum, acutum, antice apertum formantia. Petala oblongo-lanceolata, acuta. Labellum e basi brevi, euneata dilatatum, lobi laterales semiobovati, rotundati, lobus intermedius suborbicularis, obeordatus, antice Ieviter sinuatus, margine erosulus, carinulae per discum parum conspicuae ü. Gynostemium breve, stelidia triangula, acuta, recurva; filamentum subulatum. — Flores albi v. pallide roseo-suffusi, ephemeri v. rarius diutius persistentes; sepalum dorsale ad 2,5 cm longum, 7 mm latum, lateralia 3,5 cm longa, medio 1 cm lata: petala 2,5 cm longa, medio 7 mm lata, haec omnia alba v. hyalina; labellum 1,8 — 3 cm longum, 1,6 cm latum, album, macula magna lutea notatum, Capsula ad 236 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 4. Fig. 4 9. D. gracile Lindl. A, B Habitus (magn. nat.). 1 Flos (magn. nat). 2 Labellum. 3 Gynostemium. 4 Anthera. 5 Pollinia (aucta). — D. crumenatum Swartz. C, D Habitus (magn. ad 1/2 reducta). 6 Labellum. 7 Gynostemium. 8 Pollinia (aucta). Dendrobium. 237 4,2 cm longa, 1,3 cm crassa. — Florere videtur totum per annum, floribus tempore distantibus 2 ad 6 hebdomades. — Fig. 19 C, D, 6 — 8. Malakka, Sunda-Inseln, Philippinen, Andamanen. Wie es scheint, durch das ganze indo-malayische Gebiet verbreitet und von allen Sammlern seit Rumph beobachtet und gesammelt. — Tenasserim (Griffith n. 5148!]; Borneo (Beccarü); Cochinchina (Regnier n. 136!); Cambodja (Godefroy-Leboeuf n. 484!); Manila (Cuming n. 2045!); Java, dort häufig gesammelt (Blume, Edeling, J. J. Smith, Koorders); Ambon. — Sudupareyi-mal, Singhalesisch. White dove Orchid. Var. papilioniferum Kränzl. — D. papilioniferum J. J. Smith, Orch. Ambon (1905) 42 et D. papilioniferum ephemerum J. J. Smith, 1. c. 45, — D. crumcnatum Swartz, fl. lilac. Miq. Choix t. XXII, fig. 1 . — Angrecum crumenatum Rumph. Herb. Amb. VI. t. 47, fig. 2. — A. angustis crumenis Rumph 1. c (1750) 107. — Var. ephemerum = Angrecum album minus Rumph. Herb. Amb. VI. 99 t. 44, fig. 1. Nota. Planta habitu et floribus omnino D. crumenati Swartz, altera floribus dies paucos persistentibus albis in labello rubris v. purpureo-lineatis eximia, altera floribus ephemeris (ut in typo) lacteis, minus grate odoratis praedita. Quibus causis ill. autor has plantas a D. cru- menato typico diversas judicaverit plane non intellego, quadrant enim diagnoses eius oplime Omnibus cliaracteribus gravioribus cum illa typi. Mirandum potius videtur, plantam per tot rogiones Asiae tropicae obviam ut D. crumenatum characteres praebere adeo permanentes. Si denique botanici in Dendrobiis characteribus uti vellent adeo vilibus (modo hortulanorum), nu- merum ter v. quater majorem specierum facillime haberemus. — Illustr. J. J. Smith observavit, omnia specimina regionis cujusdam uno eodem die florere et bis floribus delapsis post duas ad decem hebdomadas omnia iterum simul florere. 455. D. cinnabarinum Reichb. f. in Gard. Chron. (1880) II. 166. — D. san- gaineum Rolfe in Gard. Chron. (1895) H. 292. — Caules elongato-fusiibrmes, supra valde attenuati, multicostati, multiarticulati. Folia juniora ligulata, obtusa, mox de- cidua. Racemi breves paucifiori, plerumque uni-, rarius bi- v. triflori, ovarium cum pedicello mentum conicum obtusum floris aequans. Sepala ligulata, obtusa, lateralia mentum sat longum formantia. Petala spathulata, obtuse acutata. Labelli lobi late- rales trianguli, apice uncinati, lobus intermedius oblongo-ligulatus, carinae medio in disco 3, ante lobum intermedium desinentes. Gynostemium apice tridentatum, fila- rnentum triangulum breve, stelidia longiora cum denticulo parvulo utrinque. — Sepala cinnabarina, petala purpurea, basi ochracea, labellum basi album, lobus intermedius antice ochraceus, intus ante apicem area purpurea decorus, inferne antice omnino pur- pureus, Striae 3 — 5 purpureae s. purpureo-violaceae inter lobos laterales, gynostemium album, flores 3 — 3,5 cm longi, expansi 4 cm lati, sepala petalaque 1 cm lata, labellum 2,5 cm longum 1 cm latum. Südwestmalayische Provinz: Borneo (eingeführt von Veitch). Nota. Habitu D. crumenato Swartz persimilis, flores Zygaenas in memoriam revocant Bambusetis insidentes. 456. D. gemmiferum Kränzl. n. sp. — Caules nitidi, graciles, 40 — 50 cm alti, foliosi, supra aphylli. Folia ovato-lanceolata, apice brevi-inaequalia, obtusa, crassa, coriacea, ad 8 cm longa, basi 2 cm lata, quam internodia duplo v. triplo longiora. Racemi in superiore parte caulis crebri, i'asciculati, bracleae paleaceae, congestae, gemmulas formantes, pleraeque singulae, rarius binae v. ternae, 1 cm longae. Ovaria pedicellata, quam bracteae duplo longiora. Sepalum dorsale oblongo-lanceolatum, ob- tusum; lateralia late triangula, acuta, mentum aequilongum, antice apertum formantia. Petala anguste lanceolata, acuta. Labellum aequilongum; lobi laterales semitrinnguli, acuti, antice retusi; lobus intermedius triangulus, apice ipso obtusus, lineae eleva- tulae 3 per totum discum decurrentes. Gynostemium late marginatum. — Flores teneri albi(?) 3,5 cm longi et explanati lati. Centromalayische Provinz: Nord-Celebes, Tondano (Warburg n. 15745!). Nota. Diflert a D. crumenato Swartz cui habilu similis caulibus omnino virgatis, basi nee fusiformi-incrassatis neque angulatis, glomerulis florum valde elongatis, ut videtur semper 238 Fr- Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars I. florentibus, labelloque cujus lobi laterales antice truncati sunt et lobus intermedius triangulus; flores ceterum et magnitudine et colore illos D. crumenati ludunt. 457. D. mellitum Ridl. in Journ. Roy. Asiat. Soc. Straits Branch n. 41 (1904) 32. — Epiphytica, parva. Caules basi incrassati, pseudobulbosi, deinde subito attenuati, pauciarticulati, 10 — 12 cm alti, internodia infima incrassata, fere 2 cm longa. Folia pauca teretia, subulata, 7 — 8 cm longa, 4,5 mm crassa. Racemus pauciflorus. Flores solitarii (succedanei), e bracteis parvis Orientes, pedicelli 3 mm longi. Sepalum dorsale ovatum, obtusum, lateralia falcata, obtusa, mentum breve, latum, obtusum formantia. Petala angustiora et breviora quam sepalum dorsale. Labellum trilobum, lobi laterales lau, breves, curvati, lobus intermedius oblongus, truncatus, margine minute laciniatus, lineis 3 parällelis in disco. — Flores 1,2 cm longi et diametro, sepala petalaque lutea, labellum luteum, purpureo-venosum et macula purpurea decorum. Flores odorem gra- vem mellis exhalantes. — Maio. Südwestmalayische Provinz: Castlewood on the Sungei Tebrau (Ridley). Nota. Autor cl. plantam, quam semel tantum reperit, cum D. clavatore suo comparat, afhnis est ceterum quam maxime D. Blumei Lindl. et praecipue D. tricuspidi Lindl., quae olim Onychia appellavit 111. Blume. — Quibus cliaracteribus planta cum D. planibulbi Lindl. con- gruat, autor diligentius non exponit. — Species si recte descripta buc ponenda videtur, quamvis flores sint minutissimi congenerum. 458. D. teres Lindl. in Bot. Reg. (1840) Mise. 4 11; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. 281; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 726; Hook. f. in Ann. Bot. Gard. Calc. V. 7, t. 11; Ridley in Journ. Linn. Soc. XXXII. (1896) 249. — Caules ad 30 cm longi, graciles teretes, medio subincrassati, parce foliosi, folia teretia, crassa, obtuse acutata v. truncata, ad 10 cm longa, 4 — 5 mm crassa. Caules apice plerumque aphjlli ibique floriferi, flores singuli (succedanei?), bracteae brevissimae, spathaceae. Sepalum dorsale oblongo- lanceolatum. Petala lanceolata. Sepala lateralia antice triangula, postice mentum sub- brevius, conicum, apertum formantia. Labellum euneatum, retusum v. elongato-rhom- beum, antice leviter serrulatum, acuminatum, utrinque obtusangulum, plica insiliente utrinque instruetum sed non re vera trilobum, lineae elevatulae per discum 3, serru- latae. Androclinium planum, stelidia et filamentum aequilonga. — Flores albi, labelli discus purpureo-signatus, sepala lateralia basin versus luteola; sepala lateralia 2,5 cm longa, dorsale, petala, labellum 1,5 cm longa. Südwestmalayische Provinz: Malayische Halbinsel; Singapore, auf hohen Bäumen (Ridley). — Johore, Kota Tinggi (Ridley). — Exam. spec. herbarü Lindley! Nota. Labellum 2 formas praebetr altera est omnino rhomboidea basin et apicem versus sensim angustata; altera primum euneata antice retusa ibi serrulata in apicem triangulum acu- minatum subito angustata. 459. D. Gerlandianum Itränzl. in Fedde, Repert. VI. (1909) 317. — Caules tenues, vix spithamei, paueifoliati , internodia 2,5 cm longa, internodium ultimum s. internodia 2 inferiora fusiformia, 3,2 cm longa, 6 mm crassa, cetera teretia. Folia teretia, filiformia, non sulcata, ad 6 cm longa, vix 1 mm crassa. Flores in apice caulis singuli, ex axilla folioli superioris Orientes, bracteae minutissimae. Sepalum dorsale petala- que ovata, triangula, petala paulum angustiora, omnia acuta, trinervia, 3,5 mm longa, basi 1,25 mm lata; sepala lateralia antice triangula, postice in mentum ineurvum, energice curvatum, latum, basi connatum elongata, pars anterior fere 5 mm longa, 2 mm lata, mentum fere 3 mm longum, 1,5 mm latum. Labellum simplex, brevi-unguiculatum, oblongum, antice brevi-triangulum, obtuse acutatum, margine leviter crenulatum, lineis 3 medianis paullulum prosilientibus praeditum, 7 — 8 mm longum, 3 mm latum. Gyno- stemii pes valde antice curvatus, anthera pro flore magna, mitraeformis, apiculata. — Flores unicolores virides. Provinz der Philippinen: Manila (F. Loher!). — Blühte im Botan. Garten zu Erlangen im Januar 1909. — Exam. viv. eult! 4f>0. D. albicolor Ridley in Journ. Linn. Soc. XXXII. (1896) 250. — Caules ad 20 cm longi, saepe ramosi, basi nudi, subfusiformes. Folia teretia, acuta, atro-viridia, Dendrobium. 239 2,5 — 4 cm longa, crassa. Flores saepe subterminales, singuli (?) pro sectione maximi, pedicelli fere 4 cm longi, graciles. Sepalum dorsale parvum, oblongum, obtusum, late- ralia multo majora, in mentum aequilongum, curvum, obtusum elongata. Petala an- gustiora, lineari-oblonga. Labellum obcuneatum, emarginalum, margine crispulum, linea mediana elevata. Gynostemium breve, stelidia erecta, anthera ovoidea. — Flores satis speciosi, albi, labellum antice flaveolum, de magnitudine nil profert autor. clar. — Mihi non visum. Indo-malayische Provinz: Siam, Pungah (Gurtis). 461. D. cuneilabrum J. J. Smith in Icon. Bogor. HI. (1906) |f, t. 205. — Caules in ipsa basi paulum incrassati et costati, ceterum teretes, tenues, penduli; pars incrassata 2 cm longa, caules ad 85 cm longi, 6,5 min crassi, internodia 3 — 4 cm longa. Folia cum caule angulos acutos formantia, 7 — 8 cm longa, 2 mm crassa, te- retia, non sulcata. Racemi pseudoterminales, uni- v. pauciflori, pedunculus circ. 2,5 cm longus, tenuis, paucivaginatus. Sepalum dorsale oblongum, conico-apiculatum; sepala lateralia antice late triangula, multo majora, postice mentum maximum, obtusum, leviter incurvum, antice apertum formantia. Petala oblonga, apice recurva, sepalo dorsali aequalia. Labellum magnum, erectum, involutum, cuneato-deltoideum, antice retusum ibique serrulatum, medio anguste et profunde sinuatum, discus costis 3 laevibus in- struetum. Gynostemium breve, stelidia triangula, bidenticulata, rostellum bilobum, fovea stigmatico rotundo-hexagona, pes gynosternii (igitur etiam mentum) longissimus. antice longitudinaliter unicostatus. — Flores albi? satis conspicui, circ. 2,8 cm longi. Sepalum dorsale et petala 1,4 cm longa, 6,75 mm latum, lateralia antice 1,25, ad pedem gynosternii 2,10 cm longa, labellum 2,2 cm longum, antice 2 cm latum, album, pur- pureo-venosum. Gentromalayische Provinz: Celebes (Koorders!). 461a. D. utriculariopsis Kränzl. n. sp. — Caules profusi, gracillimi, ramosi; ramuli basi ipsa tenui-fusiformes, internodio seeundo ramuli cujusve incrassato, sulcato, hexagono, ubique radicantes et altius scandentes, ramuli 1 5 — 2 5 cm longi, paueifolii. Folia tenuissima, filiformia, 6 — 8 cm longa, 1 mm crassa. Racemi singuli gemmi- formes ex axilla folii supremi, bracteolae minutae, brunneae, certe paueiflorae. Flores certe succedanei, tenerrimi. Sepalum dorsale ovato-oblongum acutum. Petala paulum minora, oblonga, obtusiora, sepala lateralia maxima, antice triangula, acuta, mentum amplissimum, obtusum formantia. Labellum e basi lata obovatum, antice emarginatum, margine leviter crenulatum, discus omnino nudus. Gynosternii pars libera brevissima, lata, tota superficie antica foveam stigmaticam efficiente. — Flores pulchri, albi, intus purpureo-striati, sepalum dorsale 1 cm longum, basi 5 mm latum, petala paulum mi- nora, sepala lateralia 1,8 — 2 cm longa et quo latissima i cm lata, labellum 1,5 cm longum, basi 5 mm, antice 1,5 cm latum. — Aprili. Centromalayische Provinz: Celebes, Tomohon (Sarrasin n. 204!). Nota. Est certe D. cuneilabro proxima a quo differt statura majore, foliis longioribus, caulibus ramisque basi crassioribus, labello antice haud ita profunde bilobo, disco omnino lineis crassioribus destituto. — Est ceterum species certe nulli affinis, cujus similitudo cum Utriculariis quibusdam a ramo in rainuin pendentibus v. scandenübus miranda videtur. 462. D. tetraedre (Blume) Lindl. Gen. et Sp. Orch. (1830) 89; Miq. Fl. Ind. Bat. III. 639; J. J. Smith, Fl. de Buitenz. VI. 332. — D. exile Schlechter in Fedde, Beport. IL (1906) 85. — Onychium tetraedre Blume, Bijdr. (1825) 327. — Caules complures ad 25 cm alti, paulum supra basin fusiformi-ampliati, quadranguli, deinde altenuati, glabri, supra pauciramosi, vaginis foliorum obtecti. Folia angusta, lineari-subulata, acuta, textura rigidiuscula, circ. 2 cm longa, medio vix 1 mm crassa. Flores singuli? (certe succedanei) ex axillis foliorum delapsorum versus apicem caulis Orientes, bracteae breves hyalinae. Sepalum dorsale lanceolatum v. ligulatum, subacutum, lateralia antice dorsali aequilonga, subacuta, antice dilatata, mentum? (ab autore non descriptum). Petala sepalo dorsali subsimilia, aequilonga. Labellum e basi euneata dilatatum, ligulatum, antice trilobum, 240 Fr- Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars I. lobi laterales oblique semioblongi, obtusi, intermedius multo major, oblongus, sub- apiculatus, obtusus, leviler undulatus, discus trilamellatus, lamellae apicem usque de- currentes, adjectis papillis sparsis in disco. Gynostemium breve; clinandrium triden- talum; filamentum longius, subulatum, anlhera mitrata, glabra. — Sepalum dorsale petalaque 9 mm longa, sepala lateralia?, labellum i cm longum. Hinterindisch-ostasiatische Provinz: Siam (Hosseus! ohne n. und genauere Slandortsangabe). Nota. Persuasissimum mihi habeo, D. exile a cl. Schlechter propositam eandum esse planlam ac Dendrobium s. Onyehium tetraedre. Quae vidi in herbario Lindleyi speciinina, quibus usus est Lindleyus, haud bona sunt, omnibus tarnen chaiacteribus congruunt cum descrip- tione Schlechteriana. Quae dicit autor de labelli disco et papillis in illo haud tantius momenti esse censco, quibus species ceterum simillimae discerni possint; suspicor potius, Lindleyum liunc characterem non vidisse et non fecisse mentionis, quoniam saepius occurrunt in Dendro- biorum labellis lineae 3 elevatulae et asperitates cujuslibet generis. 463. D. junceum Lindl. Bot. Reg. XXVIII. (1842) Mise. 11; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. 28 1 et in Gard. Chron. (1873) 361; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 726; Bidley in Journ. Linn. Soc. XXXII. (1896) 250. — Caules aggregati, paulum supra basin crasse fusiformes (»cueumeriformes« Reichb.), sicci profunde rugulosi, v. potius favosi, ad 70 cm alti. Folia tenuissima, iiliformia, recurva, ad 5 cm longa, I — 2 mm lata. Racemi 1 -pauciflori, (heterochronici?), bracteae parvae, gemmulas formantes, e caulibus aphyllis Orientes. Sepalum dorsale oblongum, acutum, lateralia antice triangula, acuta, postice in menlum compressum, obtusum, antice apertum, plus duplo longius elongata. Petala linearia, acuta, paulo breviora. Labellum e basi latiuscula sensim dilatatum, eunealum, antice trilobum, lobi laterales divergentes, rotundati, intermedius bene brevior, oblongus, rotundatus, leviter emarginatus, linea longitudinalis incrassata, a basi apicem disci usque decurrens ibique serrulata. Gynostemium brevissimum, utrinque angulatum. — Flores viridi-lutei lineisque pallidis roseis notati, sepalum dorsale petalaque 5 v. 4 mm longa, sepala lateralia et labellum 1 cm longa. Südwestmalayische Provinz: Borneo, Sarawak (Beccari n. 1372!). — Singapore? Nota. Ridley v. cl. 1. supra cit. exponit, plantam in insula et vicinilale einporii Singa- pore non oecurrere et nunquam pro certo ibi collectam esse. Catalogis vetuslioribus plantarum oninino non esse fidem habendani quoad loca natalitia, quis est quin sciatV Catalogo Loddiges tarnen potius gravitas quaedam attribuenda erit, quam notulis collectorum recentiorum qui, ne plantae ab sibi ipsis repertae ab aliis collectoribus devastentur, loca natalitia falsissima publici juris facere solent. 464. D. polytrichum Arnes in Philipp. Journ. Sc. (Botany) II. (1907) 328; Orchidaceae II. (1908) 183. — Caules 30 — 40 cm alti v. imo altiores, basi per 6 — 8 cm fusiformi-incrassati nodosique, supra graciles ibique distanter foliali. Folia filiformia, semiteretia, 7 — 10 cm longa, 4 mm crassa. Flores (singuli? succedanei?) satis fugaces, \ diem v. vix diutius persistentes. Sepalum dorsale oblongo-lanceolatum, acutum, lateralia lanceolata, mentum circiter semilongum quam pars antica formantia Petala lineari-oblonga, acuta. Labellum trilobum, lobi laterales rotundati, intermedius oblongus, antice emarginatus, omnes margine longe denseque fimbriati, discus intra lobos laterales pubescens. — Flores albi, macula lutea in labello signali (sepala late- ralia), 2 — 2,5 cm longi, sepalum dorsale 1,3 cm longum, petala aequilonga, 2 mm lata, labellum ad 2,3 cm longum, fimbriae ad 5 mm longae. Flores plus minus intense suaveolentes. Per totum annum florere videtur. Provinz der Philippinen: Luzon, Prov. Bataan, Mt. Mariveles (Merrill, Whit- ford n. 219!), am Alag River, Prov. Mindoro (Merrill n. 5630!, 301 0 !). Nota. Diflert ab affinibus floribus majoribus foliisque longioribus et angustioribus. Cl. Arnes suspicalur, hanc esse plantam a Reichenbachio e speeimine deflorato pro D.junceo Lindl. determinatam quae in Philippinensibus insulis jani a bolanicis nauarchi Wilkes collecta fuit. — Gratias ago hoc loco et pro hac planla et pro multis aliis v. v. cl. cl. Solered er, qui vivas plantas misit, et Merrill, qui mihi benigne plantas originarias Musei Manilensis communieavit Dendrobium. 241 465. D. aciculare Lindl. Bot. Reg. XXVI. (1840) Mise. 188; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. (186 4) 281; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 725. — D. koeteianum Schlechter in Bull. Herb. Boissier 2. ser. VI. (1906) 456. — Sympodia brevia, longe radicosa. Gaules ad 30 cm alti, supra basin ovoideo-incrassaü, ceterum teretiusculi, vaginis foliorum plus minus arete amplectentibus vestiti, pars incrassata 8 mm, pars superior 2 mm crassa. Folia subulata, acuta, glabra, carnosula, rigidiuscula, 3 — 5 cm longa, quam internodia plerumque longiora. Flores in fasciculis paueifloris versus apicem caulis, bracteae breviores quam Ovaria pedicellata, mox fissae. Sepalum dorsale oblongum, subacutum, lateralia antice aequalia, postice mentum magnum formantia. Petala ob- lique elliptica, obtusa, sepalis subaequilonga. Labellum e basi subunguiculato-euneata dilatatum, trilobum, lobi laterales semiobovati, antice rotundati, denticulati, lobus inter- medius paulo major, antice rotundatus, denticulatus, lineae per discum 3, parallelae, incrassalae e basi usque ad basin lobi intermedii decurrentes. — Flores albidi, sepalum dorsale petalaque 5 mm longa, mentum sepalorum lateralium 6 mm longum, labellum 8 mm longum. — Julio (jam defloratum). Südwestmalayische Provinz: Borneo; im Staate Koetei, bei Samarinda auf Bäumen (Schlechter n. 13342). Provinz der Philippinen (Cuming n. 2H2!, Loher n. 487!). Nota. Cl. Ridley dubitat an planta Curaingiana, quam Lindley ex insula Singapore allatam esse dicat, re vera illo loco collecta sit. Subg. VIII. Dendrocoryne, Dendrocoryne*) Lindl. in Bot. Mag. 1844, t. 53 et in Journ. Linn. Soc. III. (1859) 2 et 5; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. (1861) 301 et seq.; Miq. Fl. Ind. Bat. III. 631; Pfitzer in Engl.-Prantl, Pflzfam. II. 6. (1888) 174. — Stachyobium Lindl. in Journ. Linn. Soc. III. (1859) 2 et 18; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. (1861) 292 et seq. (subsectio Ettdendrobiorum) Miq. 1. c. 643; Benth.-Hook. f. Gen. PI. III. pt. 2, 499; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 7 1 0 et 715 e. p. — Latourea**) Blume, Rumphia IV. (1850) 41, t. 195 et 199; Reichb. f. in Walp. Ann. III. (1852—53) 531; Benth.- Hook., Gen. PI. II. pt. 6. (1888) 501. — Dendrobii sp. F. Müll, in Vict. Naturalist June 1884; Schlechter in Schum. et Lauterb. Nachtr. Fl. Deutsch. Schutzgeb. Südsee (1905) 149, 161 (sectio Dendrobii). Rhizoma breve, pseudobulbi e basi globosa v. tereti Orientes, clavati, plus minus compressi, rarissime cylindracei, pauci- v. pluriarticulati, apice tantum paueifoliati ; folia persistentia ; racemi saepissime ex axilla folii cujusdam Orientes, rarissime e pseudo- bulbis defoliatis, paueiflori, interdum uniflori visi; sepala petalaque aut aequalia aut bene diversa (petala majora), mentum sepalorum lateralium utplurimum breve saccatum, interdum subnullum, labellum trilobum in speciebus typicis basi callosum, callo interdum crasso elato (exceptis speciebus paucis sub A). Clavis sectionum subgeneris Dendrocorynes. A. Racemi paueiflori, ex axilla folii persistentis, pone apicem pseudobulbi Orientes. (Ad Eudendrobia vergentes.) a. Pseudobulbi subeylindraeei v. fusiformes Sect. 1 . Tokai. b. Pseudobulbi plus minus clavati, apice tantum foliati. a. Flores cum ovariis et interdum pedicellis extus pilosi Sect. 2. Trachytheca. ji. Flores extus, Ovaria et pedicelli glabra Sect. 3. Leiotheca. B. Racemi pauci- rarius pluriflori, e pseudobulbis defoliatis Orientes. *) difö^of = arbor et xoqvvt] = clava, propter pseudobulbos clavatos. **) In honorem v. cl. Latour, qui plantas a Blume collectas depinxit. A. Engler, Das Pflanzenreich. IV. (Embryophyta sipbonogama) 50. <6 242 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars I a. Pseudobulbi fusiformes. er. Labellum re vera trilobum, conspicuum Sect. 4. Superbientia. ji. Labellum simplex, triangulum, saepius parvum (in i specie saccatum) Sect. 5. Euphlebia. b. Pseudobulbi compressi, ancipites Sect. 6. Platycaula. C. Racemi pluri — multiflori (rarius pauciflori) ex axillis folio- lorum minutorum apicalium Orientes, pseudobulbi lageni- formes Sect. 7. Speciosa. Sect. 1. Tokai. Plantae conspicuae; caules validi, foliati; folia magna sed plerumque cito decidua; racemi folia excedentes; flores magni, sepala petalaque vix diversa, mentum breve, labellum manifeste aut obscure trilobum. — Species adhuc 4, omnes provinciis orien- talibus indigenae, vergunt omnes ad Eudendrobia. A. Labellum trilobum. a. Lobi laterales rhombei, antice acuti, intermedius ligulatus acutus, callus magnus bisulcatus in basi disci . . . . 466. D. aruanum. b. Lobi laterales rhombei, antice rotundati, intermedius ob- ovatus, obtusus, carinae 3 humiles in disco 467. D. tokai. B. Labellum subsimplex. a. Labellum ovato-oblongum, antice obsolete trilobum, utrin- que plica insiliente instructum, discus nudus 468. D. Hornei. b. Labellum brevi-unguiculatum, humeratum, antice utrin- que angulo exsiliente instructum, carina humili in disco medium usque 469. D. Deplanchei. 466. D. aruanum Kränzl. n. sp. — Sympodia magna, multiramosa. Caules infra incrassati, fusiformes ibique 1,5 cm diam. supra attenuati, ad 30 cm alti, foliosi. Folia oblonga v. elliptica, basi plicata, coriacea, apice obtusa, minute bilobula, maxima 1 4 — 15 cm longa, 3,5 — 4 cm lata. Racemi ad 50 cm longi, supra floriferi, pluriflori, laxi- flori, bracteis minutis triangulis. Sepalum dorsale petalaque plus duplo majora, lanceo- lata acuta; sepala lateralia triangula in mentum obtusum coalita, cui calcar minutum curvulum affixum. Labelli lobi laterales rhombei, angulo antico acuti, lobus intermedius e basi duplo latiore angustatus, ligulatus v. oblongus, acutus, margine valde undulatus, callus supra bisulcatus, crassus, valde elevatus, a basi medium usque lobi internodii decurrens ibique subito desinens. Gynostemium utrinque bilobulum, postice in filamen- tum breve, lineare productum. — Flores pallide lutei, labellum intus purpureo-lineatum. Sepalum dorsale 2,2 cm, lateralia 2,4 cm longa, 5 mm v. basi 7 mm lata, petala 3,2 cm longa, medio 6 mm lata, labellum 2 cm longum, inter lobos laterales 1,5 cm latum, lobus intermedius 1 cm longus et basi latus. Papuanische Provinz: Neu-Guinea, Aru-Inseln (0. Beccari ohne n.!). Nota. Difl'ert haec species a D. tokai Reichb. f. cui ceterum similis praesertim petalis magnis quae quodammodo illa »Antennatorum« revocant, differt porro callo inusitate crasso in linea mediana labelli. 467. D. tokai Reichb. f. in Hamb. Gart. Ztg. XXI. (1865) 293 et in Seem. Fl. Vitiens. 304, t. 92. — Caules erecti, 1 m alti (summitates tantum in berbariis ad- sunt) teretes, foliosi, lutei. Folia oblonga, obtusa, apice plerumque paulum inaequalia, 8 — 15 cm longa, 2,5 — 3,5 cm lata, mox decidua. Racemi folia excedentes, ex axillis caulium foliatorum superioribus Orientes, 20 — 30 cm longi, dimidio superiore floriferi, pluri — multiflori, satis densiflori , vaginae 3 — 4 breves, annulatae in scapo, bracteae triangulae, minutae, pedicellos longe non aequantes. Sepala ligulata, obtuse acutata, lateralia mentum brevissimum, rotundatum formantia. Petala vix diversa, paulum minora. Labellum a medio trilobum, lobi laterales rhombei, angulo antico rotundati, lobus Dendrobium. 243 intermedius obovatus, obtusus, margine leviter undulatus, carinulae 3 satis humiles a basi fere medium in discum decurrentes ibique evanidae. Stelidia retusa, rotundata, filamentum subulatum, anthera puberula, pro flore parva. — Flores magni, »straminei, labellum sordide album, venis purpureis«, sepala petalaque 3 — 3,5 cm longa, sepala 7 mm, petala 1 mm lata, labellum 2,8 cm longum, inter lobos laterales 1,5 cm, lobus intermedius 5 cm latus. — Floret? Var. crassinerve Finet in Bull. Soc. bot. de France I. (1903) Extr. p. 10. — Differt a tjpo foliis brevioribus latioribusque, labelli lobis lateralibus antice quadratis, lobo intermedio lineari, acuto, lineis elevatis in disco crassissimis, dente stelidiorum antico longiore; flores lutei. Melanesische Provinz: Fiji-Inseln, Ovalau, an Felsen (B. Seemann n. 584!, Graeffe!, Kleinschmidt!). — Var. crassinerve: Neu-Caledonien (Thiebault, Ger- main!), an der Mündung des Flusses Io (Balansa n. 2387). — Nach Finet. Nota. Quae ratione ill. Finet varietatem suam » crassinerve* proposuerit, ego non in- tellego. Specimen parcum est (caulis, \ folium, 1 flos) quod mihi a typicis nullomodo differre videtur. Est planta pulcherrima etiam incolis insularum barbaris nota et ab Ulis »TokaU ap- pellata. Flores ab illustr. Reichenbachio cum illis Lycastes aromaticae Lindl. haud feliciter comparati sunt. 468. D. Hornei Baker in Journ. Linn. Soc. XX. (1884) 373. — Caules e basi crassa brevi attenuati, deinde fusiformi-incrassati, ad i 0 cm alti, radices crebrae crassae. Folia ut videtur compluria (adsunt 2 tantum) oblonga, obtusa, 7 cm longa, ad 2 cm lata, coriacea, crassa. Racemus pseudoterminalis, ut videtur satis longus, 20 cm et ultra. Sepalum dorsale lanceolato-oblongum. Petala similia, sepala lateralia toto cir- cuitu semioblonga, acuta, postice in mentum extinctoriiforme brevissimum, amplum, rectum producta. Labellum paullo brevius, ovato-oblongum (!) antice trilobum, lobi laterales obsoleti, lobus medianus late ovatus, margine undulatus. Gvnostemium utrin- que dentatum, fovca stigmatica ovata. — Sepala (mento incluso) 2,8 cm longa. Melanesische Provinz: Fiji-Inseln (Hörne!). Nota. Habitu, statura et florum indole D. tokai satis simile, differt praecipue labelli fere simplicis structura ab illa specie labello trilobo praedita. 469. D. Deplanchei Reichb. f. in Linnaea XXXXI. (1877) 90. — Planta certe grandis, caulis multiarticulatus, internodia 3 cm longa. Foliorum vaginae ex Reichenbach asperae, laminae lanceolatae ligulataeve oblique insertae, basi complicatae tortaeque ad 25 cm longae, ad 4 cm latae, crassae carnosaeque, acuminatae, nervosae. Racemi e caulibus foliatis Orientes, folia aequantes, (nutantes?) basi vaginulis annulatis, brevibus vestiti, bracteae minutissimae, triangulo-setaceae, flores complures ( — 1 5). Sepala petala- que late linearia, brevi-acutata, mentum sepalorum lateralium vix evolutum, rectangulum. Labellum simplex, e basi brevi-triangula late ligulatum, in dimidio anteriore margine undulatum, antice rotundatum, lamellae in disco satis altae, quarum mediana longior, omnes paulum supra medium decurrentes. Haec omnia 2 cm longa, sepala petalaque 5 mm lata, labellum 6 mm latum. Gynostemium perbreve, stelidia bidentata, filamen- tum breve filiforme. — Fig. 1 2 E — H. Araucarien-Provinz: Neu-Caledonien, Montagne de M'Cee (Deplanche n. 1327!) Nota. Characteres 2 descriptionis Reichenbachianae a mea discrepant : Llamella mediana labelli apud Reichenbachium brevior esse dicitur quam laterales, ego longiorem inveni. 2. stelidia mihi bidentata visa sunt nee simplicia, ut vult Reichen bach. Sect. 2. Trachytheca. Flores extus neenon Ovaria et pedicelli hirsutissimi v. setosi. Labellum trilobum, lobi laterales erecti; discus callosus. A. Labellum basi incrassatum, callus elevatus, obscurus v. paulum prosiliens. 16* 244 Fr- Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1 . a. Mentum sepalorum lateralium manifestum, petala ob- lanceolata 470. D. tomohonense. b. Mentum subnullum, pars incrassata labelli valde promi- nens. Flores magni, viridi-lutei 471. D. macrophyllum. B. Labellum callo crasso bisulcato v.-bidentato instructum. a. Flores parvi v. mediocres circit. 4 cm diam. v. minores. ct. Callus labelli a latere visus bipartitus, antice in dentes 3 exiens. Flores expansi vix 3 cm diam . . . . 472. D. ternatense. (S. Callus brevis 1 -sulcatus in medio. Flores paulum ma- jores quam in praecedente 473. D. psyche. y. Callus ab ipsa basi ultra medium simplex, deinde sulcatus, antice bisulcatus 474. D. atroviolaceum. d. Callus antice in dentes 3 exiens, ceterum praecedenti simile 475. D. Gordonii. s. Callus bisulcatus, antice obtusus 476. D. brachythecum. b. Flores magni 5 — 6 cm diam. ct. Callus in disco cariniformis, antice dente valido un- cato terminatus 477. D. Forbesii. ß. Callus altus (adeo, ut labellum post illum foveatum appareat) supra leviter sulcatus 478. D. Ashworthiae. y. Calli in basi labelli 3 breves, flores maximi sectionis 8 cm diam., sepala lutea, petala nivea, labellum album violaceo-maculatum 479. D. eximium. C. Labellum trilobum, omnino ecallosum, planta parva digiti- formis, eriaeformis 479a. D. eriaeoides. 470. D. tomohonense Kränzl. nov. sp. — Caules aggregati, in pseudobulbos fusiformes, tenui-pedicellatos attenuati, 10 — 25 cm alti, subtetragoni, lutei, nitidi, medio 1 — 1,5 cm crassi, apice diphylli. Folia subopposita, late oblonga, brevi-acutata, coriacea, 9 — 16 cm longa, 4 — 6 cm lata. Racemus (v. racemi 2 succedanei) pseudoterminales pauciflori, (2 — 5), rhachis glabra; bracteae ovatae, acutae, quam ovaria multo breviores, pedicelli, Ovaria, sepala extus setoso-pilosa, brunnea, fere 3 cm longa. Sepalum dorsale oblon- gum, acutum, lateralia late triangula, acuminata, mentum brevissimum, fere rectangu- lum, apertum formantia, omnia extus pilosa, apices versus calviora. Petala oblanceo- lata, apicem versus paullulum latiora (nee tarnen spathulata aut obovata dicenda). Labelli pro flore magni lobi laterales trapezoidei, utrinque rotundati; lobus intermedius major, plicato-explanatus, fere rhombeus, apice angulum obtusissimum formans, discus labelli incrassatus, callus proprius nullus. Gynostemium generis. — Flores suaveo- lentes, sepala petalaque luteo-brunnea, sepalum dorsale et petala 2 cm longa, sepala lateralia basi 1 cm lata, labellum palüde viride, purpureo-striatum, 2 cm longum, basi 1,5 cm antice 2 cm latum. — Novembri. Centromalayische Provinz: Celebes. Tomohon (Sarrasin n. 655! u. 799!). Nota. Planta speeimini minori D. macrophylli A. Rieh, similis et characteribus affinior quam ceteris speciebus postea publici juris factis D. braehytheco F. v. Muell. et Kränzl. et D. atro-violaceo Rolfe. 471. D. macrophyllum A. Rieh. Sert. Astrol. (1834) 22 t. 9; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. (1861) 304; Gard. Chron. (1882) II. 472 et (1888) I. 235; Illustr. Hortic. T. 35 (1888) 59 t. 57; Will. Orch. Alb. VIII. t. 339 et Orch. Grow. Man. 7. ed. 349; J. J. Smith, Fl. Buitenz. VI. 347 et Orch. Ambon. 55; Arnes, Orchidaceae II. 179. — D. Veitchianum Lindl. Bot. Reg. 18 47 sub t. 25; de Vriese, Illustr. Orch. t. 5 et t. 18, fig 3; Paxt. Mag. Bot. T. XIV. (1847) 115; Reichb. f. in Walp. Ann. I. 778 et in Bonplandia V. 56; Josst, Cult. d. Orch. 134; Miqu. Fl. Ind. Bat. III. 632; Müller, Desc. Notes Pap. Plts. 30. — D. macrophyllum var. Veitchianum Hook. f. in Bot. Mag. (1867) t. 5649; Williams, Orch. Grow. Man. 7. ed. 349; Sander, Orch. Guide 72; Dendrobium. 245 Fig. 20. D. ternatense J. J. Smith. A, B Habitus. C Inflorescentia finagn. nat.). — D. macro- phylhim A. Rieh. D, E Flos (magn. nat). 246 Fr- Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars I. Veitch, Man. Orch. Dendrob. 60. — D. ferox Hasskarl, Retzia I. (1855) 1. — D. poly- sema Schlechter in Schum. et Lauterb. Nachtr. Fl. Deutsch. Schutzgeb. (1905) 163. — D. sarcostoma Teijsm. et Binn. Ms. ex Miq. Fl. Ind. Bat. III. (1855) 637. — Caules fasciculati, e basi attenuata fusiformes v. clavati, compressi, profunde sulcati, ad 30 cm alti, supra 2 cm crassi, di- v. triphylli. Folia oblonga, acuta, subbilobula, crassa, carnosa 2 v. 3 annos persistentia, 15 — 25 cm longa, 5 — 6 cm lata. Racemi 20 — 30 cm longi, erecti, pauci- pluriflori, paucivaginati; bracteae lineari oblongae, acutae, diniidium v. duas tertias ovarii aequantes et vaginantes; pedicelli cum ovariis apicem versus hirsuti, cum rhachide fere angulum rectum formantes (floribus igitur nutantibusj, 3 — 3,5 crn longi. Sepala ovata, acuta; lateralia paulum majora, vix diversa, omnia extus hirsuta, mentum sepalorum lateralium subnullum. Petala obovata obtusa acutata. La- belli lobi laterales flabellati, subreniformes; lobus intermedius transverse oblongus, margine anteriore obscure trilobus, callus magnus sirnplex in basi disci. Stelidia et filamentum brevisubulata. — Sepala viridi-lutea, 3,3—5 cm longa, basi 1,5 cm lata; petala albida, 2,5 cm longa, antice 1 cm lata; labellum 2 cm longum, inter lobos laterales 2,5 cm latum, viride; lobi laterales purpureo venosi, intermedius purpureo-punctatus. — Fig. 20.D, E. Var. stenoptarum Reichb. f. in Gard. Chron. (1888) I. 393. — Differt a typo floribus minoribus, lobis lateralibus labelli triangiüis, angustis et mento valde reducto. Sepala petalaque ochracea, intus punctulis numerosis, extus maculis magnis fuscis decora, labellum luteum, maculis brunneis extus et pallidioribus intus, lobi laterales brunneo-lineati. jVergit haec varietas ad D. atroviolaceum Rolfe.] Papuanische Provinz: Neu-Guinea (Voyage d'Astrolabe); Expedition d. Gazelle, Galewostr. (Dr. Naumann!); Kaiser Wilhelmsland, Bismarck Gebirge (Schlechter n. 14046!). — Südwestmalayische Provinz: Java (Lobb n. 41 2 !); Timor (Forbes n. 376l!). — Provinz der Philippinen (Cuming n. 2079!). 472. D. ternatense J. J. Smith in Bull. Dep. Agr. Ind. neerl. XXII. (1909) '26. — Caules graciles, vix incrassati, 40—50 cm longi, medio 1 cm crassi v. vix crassiores. Folia 2 subopposita, oblonga, acuta, coriacea, ad 25 cm longa, ad 7,5 cm lata, basi arcte complicata. Racemus brevis, pauciflorus, basi spathaceus? (adsunt rudimenta 2 racemorum annorum praecedentium) 15 cm longus, 7 — 8-florus; bracteae parvae, oblongae, acutae, circiter 9 — 10 mm longae, 3 — 4 mm latae, quam Ovaria hirsutissima bene breviores. Sepalum dorsale oblongo-lanceolatum, acuminatum; lateralia triangula, acuminata, mentum breve, rectangulum formantia, omnia extus dense setosa. Petala ob- lanceolata acuta. Labelli lobi laterales e basi latiore angustati, dolabriformes, falcati, apice incurvi; intermedius obcordatus, antice satis profunde sinuatus; callus erectus, compressus, a latere visus bilobus, postice excavatus , antice inter lobos laterales tri- lamellosus. Stelidia gynostemii perbrevis cornuformia quam filamentum longiora. — Flores flavi; sepalum dorsale 1,5 cm, lateralia 1,8 cm longa, basi 7 mm lata; petala 1,3 cm longa, 4 — 5 mm lata; labellum petalis aequilongum, expansum 1,3 cm latum; lobi laterales 8 — 9 mm longi, basi 4 — 5 mm lati, totus flos v. explanatus vix 3 cm dia- metro. — Fig. 20 A — C. Centromalayische Provinz: Ternate (Herb. Reinwardtianum!) ; auf dem Piek (J. J. Smith n. 3 28). — Provinz der Philippinen: Luzon, Provinz Bataan, Berg Mariveles (Whitford n. 1083!). Nota. Differt a D. rnacrophyllo A. Rieh, praesertim fabrica labelli cujus lobus intermedius obcordatus, laterales falcati, angustati inveniuntur, est autem planta multo gracilior, bulbis stricte cauliformibus, vix incrassatis praedita. Flores minores etiam quam in illis D. macrophyüi varietatibus quarum flores inter omnes minimi. De colore nihil constat, florem unicum quem examinare lieuit herbarii Reinwardtiani jam vetusti unicolorem fuisse luteolum s. flavum) puto, vestigia macularum v. punetularum certe vidi nulla. Callus labelli diversus videtur. 473. D. psycho Kränzl. nov. sp. — Pseudobulbi mihi non visi (rudimentum apicis adfuit) apice diphylli. Folia brevi-petiolata, basi complicata, oblonga, v. lanceolata, acuta acuminatave, ad 1 8 cm longa, 4,5 cm lata, papyracea, sicca 9-nervia. Scapus quam folia brevior, foliolis bracteiformibus ovatis, acutis passim vestitus. Racemus Dendrobium. 247 pauciflorus; rhachis (ut etiam totus scapus) glabra; bracteae ovatae, acutae, Ovaria non aequantes, Ovaria cum pedicellis 2,5 cm longa, hispida. Sepala ovato-triangula, acumi- nata, lateralia vix falcata, mentum cylindraceum, obtusum formantia, extus hispida. Petala obovata, fere spathulata, acutata, quam sepala tertia breviora et omnino minora. Labelli lobi laterales late dolabrati, extus rotundati, lobus intermedius late obcordatus, antice bilobus; callus crassus, sulcatus in ipsa basi; discus eleganter venosus, venis paulisper prosilientibus. — Flores certe pulchri, inter minimos sectionis, expansi 4 cm diametro; sepala 2.5 cm longa, basi 5 — 6 mm lata; mentum 7 mm longum, petala vix 2 cm longa, antice 8 mm lata; labellum 1,7 cm longum, inter lobos laterales 2,5 cm latum. De colore nil certum constat, petala certe pallidiora quam sepala. Melanesische Provinz: Neue Hebriden (Capt. Braithwaite!). Nota. Labellum plantae hujus expansum papilionem tribus Pieridaruin quam maxime ludit, aemulantur non solum lobi laterales alas anticas et lobus intermedius alas posticas, aemu- lantur porro venae labelli illas alarum necnon callus basilaris caput papilionis. Differt ceterum planta nostra ab omnibus sectionis petalis bene minoribus quam sepala. Cum cognomen »Pa- pilio« jam ali Dendrobio datuin sit, nomen graecum adhibere necesse est. 474. D. atroviolaceum Rolfe in Gard. Chron. (1890) I. 463 et 54 2 et (1894) I. 113, fig. 12; Journ. d. Orch I. (1890) 71 et IV. (1894) 371; Orchidophile (1890) 130 et (1892) 323; Williams, Orch. Album X. (1892) t. 444; Orch. Grow. Man. 7. ed. 325; Bot. Mag. t. 737 K, L. Lind. Orchid. exot. 7 25; Journ. of Hortic. XXVIII. 61, fig. 10; Orch. Rev. II. (1891) 74 et III. (1895) 305, fig. 1 2 ; Lindenia XI. (1896) t. 513; Diction. d. Orch. Dendrob. t. 12; Sander, Orch. Guide 67. — Pseudobulbi a basi tenui fusiformes clavative profunde sulcati, ad 30 cm longi, medio fere 1,5 cm crassi, apice diphylli, rarius triphylli. Folia ovato-oblonga, apice obtuse bidentata, coriacea, 1 2 cm longa, 5 — 6 cm lata. Racemus folia vix excedens, pseudoterminalis, pauci- pluriflorus, bracteae breves, pellucidae, oblongae, acutae, pedicellum longe non aequantes. Sepalum dorsale ovatum, obtusum; lateralia late ovato-triangula, acuta, valde falcata, extus ob- tuse carinata, mentum satis latum, a latere visum obtusum, antice apertum formantia. Petala late oblonga, acuta, margine basin versus undulata, quam sepala vix breviora. Labelli lobi laterales semiobovati, erecti, antice leviter crenulati; lobus intermedius ex- pansus, subrhombeus, sed semper adeo involutus, ut ovatus appareat, callus ab ipsa basi supra medium usque simplex, postice profunde sulcatus, antice bisulcatus (linea media elevata interposita). Gynostemii pars libera brevissima, stelidia hamata, filamentum incurvum; anthera plana; ovarium sub perigonio ipso rugulosum nee tarnen hispidum dicendum. — Sepala petalaque viridi- alba, maculis punetulisque intense violaceis crebris decora, labellum viride, lobi laterales intus et partim extus intense violacei, intermedius purpureo-reticulatus, sepala petalaque 2,8 v. 3 cm longa, sepala 1,3 cm petala, 1,7 cm lata, labellum 2 cm longum et inter lobos laterales latum. — Floret in Europa vere. Papuanische Provinz: Neu-Guinea. — Exam. viv. eult. 475. D. Gordonii Sp. Moore in Journ. Linn. Soc. XX. (1889) 372. — D. Lucae F. Müller, Ms. herb. Kew. — Caules dense aggregati, e basi tenui-cylindracea fusiformes, sulcati, nitidi, ad 20 cm alti, medio 2 cm crassi, apice diphylli. Folia ovato-oblonga, acuta, nitida, coriacea, apice minute bidentata, 9 - 1 4 cm longa, ad 5 cm lata. Racemi folia excedentes pauciflori, bracteolis inanibus, sparsis obsiti, bracteae florales ovatae, acuminatae, glabrae, quam Ovaria cum pedicellis semilongae, Ovaria turbinata et sepala extus villosa. Sepalum dorsale lanceolatum, lateralia subfalcata , triangula, basi pro- ducta, mentum satis conspieuum, obtusum, apertum formantia, omnia acuminata, ipsa extus necnon Ovaria pedicellique hispida v. tomentosa. Petala subrhombea, duplo latiora, subito acutata, aequilonga v. paulum breviora. Labelli lobi laterales late ovati, erecti, ab intermedio vix sejuneti, intermedius rotundatus, subito cuspidatus; callus latus, prominens in disco, antice in dentes 3 elongatos (si mavis carinas breves) exiens. Gynostemium breve; stelidia brevia, rotundata. — Flores 2,5 cm diam. parum patentes, sepala 2,5 cm longa, petala et labellum paulum breviora; flores pallide viridi-lutei, purpureo-punetati. 248 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars * . Melanesische Provinz: Samoa-Inseln. Upolu in 500 m ü. d. M. — Fiji-Inseln. Viti Levu, an Dammarabäumen bei Babecca (Hörne n. 942!). Nota. Comparatur a cl. Spencer Moore cum D. Veitehiano Lindl. quod suo tem- pore certe laudandum fuit, nobis propius ad D. atroviolaceum Rolfe accedere videtur speciei serius descriptae, a qua vix differt. 476. D. brachythecum F. Müll, et Kränzl. in Oest. Bot. Zeitschr. XLIV. (1894) 161; Xen. Orch. III. 164 t. 295. — Caules ad 1 0 cm longi, subcompressi, obscure tetragoni, oblongo-fusiformes, stipitati, 1- v. 2-pbylli. Folia papyracea, lanceolata, acuta, novemnervia, ad 15 cm longa, 2,5 cm lata. Racemi pseudoterminales, ad 25 cm longi, pauci- rarius pluriflori; bracteae ovatae, acutae, ovaria densissime villosa cum pedicellis subaequantes. Sepala ovato-lriangula, acuminata, extus basin versus muricata (non per totam longitudinem!), lateralia leviter falcata. Petala teneriora, spathulato- oblonga, acuta, quam sepala sublongiora. Labelli lobi laterales maxima, flabellata, antice obtusa, lobus intermedius rhombeus, antice apiculatus, callus inter ipsos lobos laterales crassus, carnosus, supra bisulcatus, antice liber, obtusus. Gynostemii pars libera per- brevis; stelidia et filamentum acuta. — Flores ut videtur pallide flavi, labellum flavum, sepala? Flores expansi 4 cm diam. ; Capsula matura 4 cm longa, asperrima. Papuanische Provinz: Neu-Guinea. Ohne genaueren Standort (Anderson!). Nota. Nomen sumpsi ab ovario quod brevius (pro flore seil.) mihi visum est quam in aliis hujus sectionis speciebus. Flores multo minores quam soliti, characteribus plerisque tarnen lypicis illius sectionis. 477. D. Forbesii Ridl. in Journ. Linn. Soc. XXIV. (1886) 323. — Caules pseudo- bulbosi, superne crassi, costati, sicci flavidi, diphylli. Folia carnosa, crassa, elliptica, lanceolatave 12 — 13 cm longa. 5 cm lata. Scapi breviusculi, 15 cm longi. Racemus circit. 10-florus; bracteae majusculae, 2 cm longae, 1 cm latae, lanceolatae, subacutae, multinerviae, 1,3 cm longae, pedicelli cum ovariis hispidis 1,3 cm longi. Sepala lanceo- lata, acuta, extus glabra (!), mentum subnullum. Petala spathulata, cordata (?), glabra, labelli lobi laterales erecti, involutique magni, rotundati, lobus intermedius sinuatus, paulum emarginatus, cuspidatus, cuspide obtuso, callus cariniformis medio in disco, dente valido uncato terminatus. Gynostemium breve, fovea stigmatica triangula. Cap- sula globosa, hispida. — Flores speciosi, sepala petalaque lactea s. ochroleuca 2,5 — 3 cm longa, petala 1,3 cm lata, labellum flavescenti-ochroleucum, purpureo-venosum, aequilongum, lobus intermedius i cm latus, Capsula 4 cm longa, 2,8 cm crassa. Papuanische Provinz: Neu-Guinea. Berg Korkoko (Forbes n. 634!). — Insel Jobie (Barclay — speeim. fruetiferum). Nota. Ridley v. cl. petala »spathulata« esse dich, nie judice potius »rhombea marginc basin versus reflexo« describenda erunt; hanc enim formam, quae ambitum »spatbulatum« ludit, in omnibus speciebus affinibus facile observamus. Ridley v. cl. porro suspicatur plantam in freto »Galewostrasse« leetam et a me pro D. macrophyllo A. Rieh, habitam huic speciei esse adscribendam. Cum haec planta (lorum perfectorum careat, egoinet e rudimentis nil certi dicere audeo et hanc plantam denuo sub D. macrophyllo citavi. 478. D. Ashworthiae O'Brien in Gard. Chron. (1901) I. 86, fig. 36; Bot. Mag. (1907) t. 8141; Dict.* Icon. Orch. Dendr. t. 39. — Caules clavati, .10-45 cm alti, supra quo crassissimi 10 cm circumferentia, apice diphylli, tetraphylli. Folia oblonga, acuta, crassa, coriacea, intense viridia, scapus f 0 cm altus, squaniis scariosis, vaginanti- bus laxis vestitus. Racemus paueiflorus (6 — 10); bracteae pallidae ovato-oblongae, coneavae, acutae, ovariorum vix dimidium aequantia, 2,2 — 2,5 cm longa; ovaria cum pedicellis 5 cm longa et ultra; pedicelli glabri, ipsi et ovaria brevia pilis satis longis, reflexis, violaceis hirsutissima. Sepalum dorsale ovato-triangulum, lateralia subsimilia, basi dilatata ibique in mentum vix conspieuum, apertum, obtusum coalita, dorso cari- nata, in apicem aneipitem cum carina conlinuum coarctala. Petala spathulata, antice valde dilatata, acuta, margine undulata, basi subtorta. Labellum basi postice foveatum, lobi laterales erecti, obovato-oblongi, rotundati; lobus intermedius transverse oblongus, antice in apicem brevem triangulum protractus; callus supra leviter sulcatus, crassus, carnosus, Dendrobiuni. 249 erectus, ima basis labelli in fundo foveata. Gynostemii pars libera perbrevis: anthera plana, supra leviter excavata. — Floi-es pallide viridi-lutei, labellum eodem colore, basi lineis paucis, pallide purpureis decorum; sepala lateralia 2,8 cm longa, dorsale 3 cm, omnia basi 1,2 — 1,5 cm lata; pelala 3,3 cm longa, antice 2 cm lata, labellum 2,2 cm longum, inter lobos laterales (vi expansum) 3,5 cm latum, lobus intermedius 2,5 cm latus. Papuanische Provinz: Neu-Guinea? — Ex viv. cult.! Nota. Labellum in partes duas altera alteri antepositas divisum est, quas hypochilium et epichilium dicere possis. Hypochilium i. e. pars basilaris inter lobos laterales carnosa est et fere cartilaginea, ipsa basis illius callo crasso supra sulcato instructa et post illum ^in pede gynostemii) fovea transverse oblonga eximia. Epichilium v. lobus intermedius multo tenuior est et lamina transverse oblonga antice apiculata, callis et lineis elevatis omnino destituta. — De patria nil relatum est. 479. D. eximium Schlechter in Schum. et Lauterb. Nachtr. Fl. Deutsch. Schutzgeb. (1905) 162. — Caules pauci, aggregati in rhizomate brevi, elongato-fusiformes, pauci- articulati, apice tan tum foliati, brunnei, nitidi, 40 — 60 cm alti (specimen, quod exami- navi 30 cm altum est) supra profunde sulcati. Folia oblonga, acuta, coriacea, ad 16 cm longa, ad 6 cm lata. Racemi pauciflori, 2 — 3 annis sequentibus ex uno eodem- que bulbo Orientes, folia vix superantes; bracteae ovato-lanceolatae, acutae, glabrae, 1,5 cm longae, pedicellos ovariaque dense setosa non aequantes. Sepalum dorsale lanceolatum, acuminatum, lateralia ovato-triangula, basi mentum breve, incurvum for- mantia, longe acuminata, omnia extus pilis longis setosa. Petala plus duplo v. ter latiora, rhombea, acuta, margine basin versus adeo reflexa, ut fere spathulata ap- pareant. Labellum bene brevius, lobi laterales subquadrati, in angulis rotundati, erecti ; lobus intermedius late cuneatus, retusus, brevi-acutatus ; calli ad basin labelli 3. Gyno- stemii pars libera perbrevis, alta ac lata, stelidia acuta. — Flores speciosissimi, inter optimos generis, expansi ad 8 cm diam., sepala fere 5 cm longa, basi ad 1 cm lata, pallide lutea; petala aequilonga, 2,5 cm lata, nivea; labellum 2,5 — 2,8 cm longum et expansum latum, album, violaceo-maculatum. — Aprili. Papuanische Provinz: Neu-Guinea. Kaiser Wilhelmsland. In Wäldern des Torricelli-Gebirges in 600 m ü. d. M. (Schlechter n. 14316!). 479a. D. eriaeoid.es Bailey, 2. Suppl. Syn. Queensl. Fl. (l 888) 56 ; Queensl. Fl. V. (l 902) 1535. — D. Eriae F.Müll. See. Cens. Austr. PI. (1889) 186. — Rhizoma repens. Caules dense aggregati, teretes, digitiformes, erecti, pauciarticulati, vaginarum rudimentis plus minus tecti, 5 ad 1 0 cm longi, circ. 1,2 cm diam. Folia apicalia 1 ad 2, lanceo- lata, saepius leviter torta, carinata, utrinque nervis 3 v. 4 infra additis, apice profunde biloba, basi in petiolum satis longum angustata, circiter 1 2,5 cm longa et (medio) 2,5 cm lata. Racemi 5 ad 7,5 cm longi, scabri, cinerei, bracteae parvae obtusae, scariosae, flores sordide fusci, albido-punetulati, brevi-pedicellati, ovarium costis 6 pur- pureis praeditum. Sepala lateralia trinervia, basi obliqua mentum breve, obtusum for- mantia, sepalum dorsale ovatum, obtusum, extus scabra. Petala minora, subglabra, trinervia. Labellum trilobum, lobi laterales obliqui, obtusi, purpurascentes, gynostemium amplectentes ; lobus intermedius ovatum, obtusum, album. Gynostemium breve, an- thera alba, cordata, pollinia Dendrobii. — De magnitudine florum nil dicit autor nisi flores esse parvos. Austromalayische Provinz: Queensland, am Johnstone River (Dr. Bancroft). Nota. Habitu Eria. polliniis Dendrobium, seeundum cl. Bailey qui plantam aecuratissime examinavit et 1. c. dicit »the pollenmasses correspond both in form and number with those of Dendrobium*. Quae cum ita sint, planta Dendrobiis adscribenda et pro caulibus pseudobul- bosis, apice foliatis, pro inflorescentiis floribusque extus hirsutis et pro distributione geographica potissime Dendrocorynis traehythecis adjungenda erit, quorum est species et magnitudine et pulchritudine florum quasi depauperata. — Cum nomen a cl. Bailey datum prius sit, non est intellegendum, qua de causa in Ind. Kewensis supplemento I. (1906) 499 posterius [D. Eriae F. Müll.) illi sit praelatum. 250 Fr Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1. Sect. 3. Leiotheca. Pedicelli, ovaria et flores extus omnino glabri. Labellum trilobum aut subtrilobum, discus plerumque callosus. A. Labellum simplex v. obscure trilobum. a. Labellum ecallosum, plica insiliente utrinque pseudotri- lobum. Flores albi, viridi-suffusi 480. D. Mooreanum. b. Labellum callo bisulcato instructum. Flores albi, viridi- suffusi, lobi laterales intus purpureo-punctulati . . . . 481. D. rhodostictum. c. Ut praecedens, labellum intus non punctulatum (spec. haud satis nota) 482. D. Petri. B. Labellum manifeste trilobum. a. Pseudobulbi apice plerumque diphylli, rarius 3 — 5-phylIi. Callus labelli in basi utrinque lobulatus, antice tricari- natus; plantae magnae. a. Sepala, petala, labellum acuminatissima, tortuosa, un- dulata, mentum nullum. (Latourea) 483. D. spectabile. ß. Sepala, petala, labellum acuta, non torta, mentum oblusum 484. D. Hodgkinsonii. y. Sepala petalaque obtuse acutata, labellum antice pan- duratum, callo crassissimo instructum, mentum obtusum 48 5. D. bifalce. b. Carinae 3 in lobum intermedium labelli decurrentes, plantae mediocres. a. Sepala ovata, petala oblongo-lanceolata, breviora quam labellum, 2,5 — 3 cm diam. 486. D. punamense. ß. Omnino ut praecedens sed flores duplo majores 5 cm diam 487. D. euryanthum. y. Sepala petalaque e basi paulum latiore linearia, multo longiora quam labellum 488. D. tetragonum. ö. Sepala petalaque oblonga ipsa et labellum aequilonga 48 9. D. torricellense. c. Callus crassus, simplex, triangulus, obtusus in disco. Folia saepius 5 in apice pseudobulbi 490. D. monodon. d. Callus magnus, bipartitus, uncatus, antice verrucosus in medio disco 491. D. biloculare. e. Calli proprii nulli. er. Lineae v. lamellae 2 e basi in lobum intermedium. 1. Lobus intermedius unguiculatus, subquadratus. Flores brunnei 492. D. eleutheroglossum. II. Lobus intermedius cuneato-dilatatus, bilobus. Flores viridi-lutei. labellum atropurpureum 493. D. floribimdum. ß. Linea I crenulata papillosaque apicem usque decurrens 49 4. D. aemulum. y. Labellum omnino nudum, nisi callis propriis nisi la- mellis praeditum. — Planta pusilla, pseudobulbi mono- phylli; flores pro planta maximi 495. D. Cutiibertsonii. 480. D. Mooreanum Lindl. in Journ. Roy. Hort. Soc. VI. (1851) 272; Kränzl. in Oesterr. Bot. Zeitschr. (1894) n. 6. — D. Fairfaxii Rolfe in Gard. Chron. (1889) I. 798. — Radices creberrimae, crassiusculae. Caules basi tenuissimi, deinde incrassati, subtetragoni , multicostati, 10 — 15 cm longi. Folia 3 — 4 apicem versus congesta, ovato-oblonga, acuminata, satis dura, coriacea, 2 — 7 cm longa, 1,5 — 3 cm lata. Race- mus folia excedens, pseudoterminalis, paueiflorus, rhachis tenuis; bracteae minutissimae. Sepalum dorsale ovato-oblongum ; lateralia ovato-triangula, basi in mentum breve, ab- rupte uncatum, apice obtusum coalita. Petala l/\ longiora, lanceolata, acuta. Labellum explanatum rhombeum, antice utrinque plica minuta insiliente instructum, apice acutum, Dendrobium. 251 utrinque obtusangulum, callus a basi medium usque in fundo profunde sulcatus, antice bisulcalus (sulcis minus profundis quam in parle basilarij. Gynostemium satis Iatum, filamentum acutum, longius quam stelidia obtusiora. — Sepala 1,5 — 1,8 cm, petala 2,3 cm longa, omnia 4-5 mm lata; labellum fere 2 cm longum, medio 1,2 cm lalum. — Flores albi, viridi-suffusi, callus labelli viridis. Melanesische Provinz: Neue Hebriden. Aneityum (M'Donald!). Nota. Diagnosis Rolt'ei v. cl. D. Fairfaxii ornnibus characteribus adeo quadrat cum illa Lindleyi et cum mea supra citata. ut persuasissimum mihi habeam, eius speciem a D. Mooreano non esse diversam. Cum llores vivos uxaminandos babuerit, gratiam ipsi habemus, quod colores accurate descripseiit. 481. D. rhodostictum F. Müll, et Kränzl. in Oesterr. Bot. Zeilschr. XLIV. (1894) 300. — D. Madonnae Rolfe in Kew Bull. (1906) 32 et Bot. Mag. t. 1900 (1903); Sander, Orch. Guide 7 2. — Gaules aggregati, e basi globosa attenuati, gracili-fusiformes, pauciarticulati (parte fusiformi leviter compressa), 10 — 20 cm longi; caules toti ad 30 cm alti v. (ut ex fragmentis judicari potest) interdum altiores, apice foliati. Folia plerumque 3 oblonga, acuta, chartacea, satis firma, ad 6 cm longa, 1,5 — 1,8 cm lata, apice oblique bilobula. Racemi pauciflori, plerumque 3 - 4-flori, leviter nutantes; bracteae minutissimae : Ovaria cum pedicellis tenuibus 2,5 — 3 cm longa. Sepalum dorsale lanceolatum, lateralia e basi latiore triangula, leviter falcata, antice deflexa, extus medium usque carinata, omnia acuta Petala plus dupla latiora, cuneato-obovata, acuta apiculatave. Labellum simplex, convolutum, vi expansum flabellatum, rhombeum, antice obscure trilobum, medio apiculatum, callus crassus, carnosus. a basi ipsa medium usque decurrens, bisul- catus in disco. Gynostemii pars libera brevis, filamentum breve, anthera cordata, postice profunde biparta; stelidia retusa. — Flores nivei, intus in fundo viridi-suffusi, callus labelli viridis, lobi laterales margine anteriore pulchre purpureo-guttati (hinc nomen specificum!), sepala lateralia 2,3 cm longa, basi fere 1 cm lata, dorsale 2,5 cm longum, 8 — 9 mm latum, petala 3,3 cm longa, medio 1,5 cm lata, labellum 2 cm longum, 2,3 cm latum. — Floret vere. Papuanische Provinz: Neu-Guinea, Bourawarri in 6 — 700 m ü. d. M. (Sayer!) — Exam. sp. v. cult. Nota. Non dubitandum est, quin D. Madonnae Rolfe discerni baud possit a D. rhodo- sticto F. Müll, et Kränzl. Comparavi specimina viva speciei Rolfeanae cum illis herbarii mei et ne in vilibus quidem characteribus discrimina invenire potui. 482. D. Petri Reichb. f. in Gard. Chron. (187.) I. 107. — »Caulibus nitidis superne exampliatis, sulcatis, triphyllis; foliis oblongis, acutis, inaequalibus, racemo solitario s. racemis 2 erectis plurifloris, bracteis minutis, mento obtuso, ovarii pedicellali tertiam v. quartam partem aequante, sepalis ligulatis, acutis; petalis oblongis, acutis, longioribus, labello cunealo-rhombeo, utrinque obtusangulo, callo ligulato a basi in discum ibi retuso, superne bisulco, utrinque abrupto, gynostemio tridentato. — Flores albi«. Australien? Polynesien? (Eingeführt von Veitch.) Nota. In memoriam revocat D. Farmeri Paxt. minus v. D. Moorci F. Müll. Huc optime inserendum videtur species imperfecte nota: 482a. D. hexadesmia Reichb f. in Gard. Chron. (1869) 710. — Caules basi attenuati, baculiformes, ovarium pedicellatum elongatum. Sepalum summum oblongum, fornicatum; sepala lateralia ovata, acuta, in mentum perulare, antrorsum extensa. Petala ovata, retusa. Labellum lineari-ligulatum, antice dilatatum, subbilobum, per axin mediam sulcatum, antice carnosum. Columna utrinque' angulata. postice aristata, utrinque ampliata, anthera obtuse apiculata. — Pseudobulbi illis Hexadesmiae crurigerae fere aequales. Flores apicales parvi, viridi-lutei, labellum longius, apice luteum.« Vaterland unbekannt. Nota. Haec sunt omnia, quae de hac specie certe peculiari novimus. 48 i. D. spectabile (Blume) Miq. Fl. Ind. Bat. III. (1855) 645; Rolfe, Orch. Rev. IV. (189(>) 336 et in Gard. Chron. (1899) II. 491 hg. 162; Kew Bull. 1900 App. II. 43; 252 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1. Journ. Hortic. Ser. 3 vol. 39, 562 flg. 97; Cogn. Dict. Orch. Dendrob. t. 22; F. Sander, Catal. Orchid. (1899) 7 c. xylogr. ; Bot. Mag. t. 7747; J. J. Smith in Nova Guin. VIII. T. 1 64. — D. tigrinum Rolfe ex Hemsl. in Ann. Bot. V. (1891) 507. — Latourea spectabilis Blume, Rumphia IV. (1850) 41 t. 195 flg. 1 et t. 199 C. (analys.); Reicht», f. in Walp. Ann. III. 531. — Rhizoma repens. Caules in ipsa basi incrassati, fere semi- globosi, internodiis quibusdam brevissimis constituti, deinde attenuati, fusiformes, leviter compressi, sulcati, ad 40 cm longi, ad 2 cm lati, apice di- v. triphylli. Folia oblonga, obtusa, biapiculata, ad 1 5 cm longa, ad 5 cm lata, crassa, carnosa. Racemus folia plus duplo excedens, ad 30 cm longus, apice tantum florifer, pauciflorus ( — 12); bracteae minutae, oblongae, acutae. Sepala petalaque e basi ovata triangula acuminata, margine irregulariter undulata, apice plerumque reflexa. Sepala lateralia basi connata. Labellum toto aspectu sepalis petalisque simile, sed manifeste trilobum, cum pede gynostemii brevi connatum, sacculum vix prominentem formans; lobi laterales oblongi, obtusi, supra in coronam, gynostemium amplectentem conglutinati, non proprie connati, antice in dentem minutum aucti ; lobus intermedius longior productus, subpanduratus, antice lanceolatus, deinde acuminatus, simili modo quam cetera phylla undulatus , basi tuberculis :i et cristis elevatis eximius. Gynostemium generis. — Sepala petalaque alutacea, basin versus violaceo- striata, labellum eodem colore sed paulum intensiore lineis anastomosantibus et cristis purpureis decorum; sepala 3,5 cm longa basi 8 — 9 mm lata; petala subaequi- longa basi 5 mm lata; labellum 5 cm longum lobi laterales 1,{ cm longi, lobus inter- medius medio 1 cm latus. — Fig. 3 1 D — H. Papuanische Provinz: Neu-Guinea; ohne Standort (Blume). — Südost-Neu- Guinea (Rev. Chalmers!). — Blühte ueuerdings mehrfach in Europa. Nota. In praefatione libri nostri de historia hujus plantae et de erroribus plurimorum botanicorum accurat.ius egi. 484. D. Hodgkinsonii Rolfe in Kew Bull. (1906) 32 et in Orch. Rev. XIV. (1906) 132; Bot. Mag. t. 772 4. — Caules fusiformes, ad 25 cm alti, medio 1,5 — 1,8 cm crassi, pauciarticulati, sulcati, apice diphylli v. triphylli. Folia lanceolata, acuta, acuminatave 10 — 18 cm longa, 2,5 — 4 cm lata, subcoriacea. Racemus quam folia brevior v. aequi- longus, pauciflorus, bracteae parvae, pedicelli cum ovariis nutantibus ad 3 cm longi. Sepala petalaque ovata-triangula, acuminata. Sepala lateralia in mentum breve saccatum obtusum producta, dorso carinata. Labelli paulo longioris lobi laterales erecti, oblongo- elliptici, antice rotundati; lobus intermedius ovato-cordatus, acutus, callus in disco magnus, crassus, basi utrinque lobulalus, tricarinatus. Stelidia filamentumque erecta, subulata, acuta. — Flores magni, campanulati, nutantes; sepala petalaque 3 — 3,3 cm longa, 8 mm lata, mentum vix 8 mm longum, labellum 3 — 3,5 cm longum, sepala petalaque pallide viridi-lutea, labellum album, purpureo-venosum, callus albus, crassus, carnosus. Papuanische Provinz: Neu-Guinea. — Ex. viv. cult. ! 485. D. bifalce Lindl. in London Journ. Bot. II. (1843) 237 et Botany Sulphur 180 t. 58; Miq. Fl. Ind. Bat. III. 63 2. — D. chloropterum Reichb. f. et Moore in Journ. Bot. XVI. (1878) 137 t. 196 et in Gard. Chron. (18 84) II. 648; J. J. Smith in Nova Guin. VIII. T. 1. 64 (var. siriatum J. J. Smith). — D. brevirace- mosum Bailey in Queensl. Agric. Journ. III. (1898) 158. — D. convolutum Rolfe in Kew Bull. (1906) 3 7 5. — Doritis bifalcis Reichb. f. in Xen Orch. II. (1862) 7. — Bulbophyllum oncidiochilum Kränzl. in Engler's Bot. Jahrb. XVIII. (1894) 485. — Latourea oncidiochila Kränzl. in Oesterr. Bot. Zeitschr. XLIV. (1894) 336. — Rhizoma breve. Caules e basi brevi, globosa, pauciarticulata attenuati, deinde fusiformes, sulcati, intense lutei, ad 30 cm alti, 1 cm crassi, di- rarius triphylli, profunde rugosi. Folia oblonga, obtusa(?) carnosa, sicca intus spongiosa, ad 15 cm longa, 5 — 6 cm lata. Racemi 1 v. 2 ex axillis foliorum Orientes, ad 40 cm longi. Inflorescentiae subcorymbosae, pauciflorae; bracteae minutae, quam ovaria cum pedicellis multoties breviores. Sepalum dorsale late ovatum; lateralia majora, ovata, acuta, pedi gynostemii elongato affixa et cum illo mentum obtusum, rotundatum formantia, sub anthesi ringentia. Petala multo minora, linearia v. ligulata, i Dendrobium. 253 acuta. Labellum pedi gynostemio affixum eique parallelum, lobi laterales petala aemulantia, gynostemium amplectentes : lobus intermedius multo major, panduratus, valde dilatatus, antice sinuatus, faciem Oncidii cujusdam aemulans; discus tuberculo crasso , carnoso, didymo, crenulato v. undulato lineaque mediana a basi ad apicem instructus. Gyno- stemii pars libera brevis, obcordata, androclinium profunde tridentatum , filamentum subulatum; anthera supra plana, antice retusa; pollinia sulcata. — Flores expansi fere 2 cm diametro, alutacei, lineis intensioribus (viris purpureis?) decori, labellum fusco- luteum. — Junio. Papuanische Provinz: 'Neu-Guinea. Nordwestlicher Teil, Friedrich Wilhelms- Hafen, an Bäumen an der Küste (Micholitz!); südöstlicher Teil, ohne genaueren Stand- ort (Rev. Chalmers!); Stirling Range (C. E. Kennedy!]. — Duke of Yorks Island (Betcke!). — Timor-Laut (Micholitz!). — Saibai-Inseln (Hartmann!). — Neu-Britannien (Parkinson!). Nota. Species variis temporibus collecta per totam regionem Papuanam ubique et valde dispersa nullo loco tarnen frequens videtur. Confiteor, me ipsum speciminibus parcis vexatum esse et plantam satis peculiarem, quam non indescriptam relinquere voluerim, pro Bulbophyllo habuisse, a quo genere valde abesse eodem jam anno intellexi. Tunc illam pro callo ingente labelli cum Latourea conjungendam esse putavi et quoniam hoc genus melius cum Dendro- corynis conjungere fas est, nunc cum illa specie pulcherrima (est enim nil aliud nisi forma de- pauperata) huic generi adscripsi. — Non mirandum est, quod botanici fere omnes hanc plantam raram et saepius sine polliniis acceptam novam esse putaverint et sub nominibus novis de- scripserint. Qua ratione permotus Reichenbachius hanc plantam subito Vandeis adscripserit (est enim Doritis genus Vandearum), non intellegendum, et causas exponere Illustrissimo non pla- cuit — sie voluit, sie jussit. Quadrat cum Latourea toto habitu et magnitudine, quadrat porro cum illa callo labelli, lobisque lateralibus gynostemium amplectentibus. Quadrat denique colore luteo v. rectius alutaceo, purpureo-signato in D. speetabili clariore quam in D. bifalei; nil aptius igitur de hac specie dicendum videtur quam, quae supra dixi, formam esse quoad flores depauperatam Dendrocorynis [Latourea) speetabilis. »Varietas« a cl. J. J. Smith 1. s. c. descripta mera forma videtur floribus potius viridibus quam luteis ceterum typicis. 486. D. punamense Schlechter in Schum. et Lauterb. Nachtr. Fl. Deutsch. Schutzgeb, (1905) 163. — Caules pseudobulbosi, approximati, in rhizomate brevi, graciles, clavati. basi teretiusculi , sulcati, 8 — 15 cm longi, apice 5 — 7 mm diametro, diphylli. Folia elliptico-lanceolata, acuminata, coriacea, in petiolum brevissimum contraeta, 9 — 16 cm longa, 2,5 — 4,5 cm lata. Racemi graciles, paueiflori (2 — 3), quam folia breviores ; bracteae ovatae, lanceolataeve acuminatae, glabrae. Sepalum dorsale ovatum, acumi- natum ; lateralia aequilonga, falcata, acuminata, basi bene latiora, mentum satis produetum formantia. Petala oblongo-lanceolata ligulatave acuminata. Labellum e basi euneata dilatatum, primum ascendens, deinde deflexum; Jobi laterales oblique oblongi; obtusi, porrecti; lobus intermedius multo major et latior, subreniformis v. transverse oblongus, antice emarginatus cum dente triangulo in sinu; carinae 3 per discum in medium lobi intermedii decurrentes, antice obtusae. — Flores extus glabri (de colore nil dicit cl. autor), sepalum dorsale 2 cm longum, lateralia aequilonga, basi 1,8 cm longa, mentum formantia; petala 1,8 cm longa; labellum 2;2 cm longum, lobus intermedius 1,8 cm latus. — Julio. Papuanische Provinz: Neu-Mecklenburg. In Wäldern bei Punam in 600 m ü. d. M. (Schlechter n. 14 690). — Mihi non visum, ex descr. autoris. 487. D. euryanthum Schlechter in Schum. et Lauterb. Nachtr. Fl. Deutsch. Schutzgeb. (1905) 162. — Caules pseudobulbosi, in rhizomate brevi pauci, e basi tereti fusiformes, sulcati, apice diphylli, 12 cm alti , apice 5 mm crassi. Folia — ?, (non descripta!), pedunculus gracilis, paueivaginatus, folia non excedens. Racemus pauciflorus; bracteae lanceolatae, acuminatae, glabrae, quam Ovaria cum pedicellis breviores. Sepalum dorsale late ovatum, acuminatum ; lateralia subaequalia, basi menlum validum formantia. Petala oblongo-lanceolata, acuminata, aequilonga. Labellum e basi euneata dilatatum, trilobum, lobi laterales erecti, oblongi, obtusi; lobus intermedius transverse oblongus, antice emarginatus, apiculo brevi in sinu, lamellulae 3 in disco, antice dilatatae, ibique 254 Fv. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1. in callum confluentes. Gynostemium et anthera generis ; pes gynostemii longus. — Flores lutei, labellum aurantiacum, vulpino-reticulatum v. venosum; sepala 1 cm longa, lateralia basi 1,5 cm lata; petala 1 cm longa; labellum 1,3 cm longum. — Aprili. Papuanische Provinz: Neu-Guinea. Kaiser Wilhelmsland. Torricelli- Gebirge in ca. 800 m ü. d. M. (Schlechter n. 14 501). — Mihi non visum, ex descr. autoris. 488. D. tetragonum A. Cunningh. in Bot. Reg. (1839), Mise. 33; Lindl. ibid. (1841), Mise. 2; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. 301 ; Ashton in Gard. Chron. (1889) I. 203; Bot. Mag. t. 5956; F. Müll. Fragm. I. 87; Benth. Fl. austral. VI. 279. — Caules pseudobulbosi, dense aggregati, basi subglobosi v. ovoidei , articulati, deinde in caulem fusiformem tetragonum, 8 — 30 cm longum, medio 1 cm crassum elongati, pars fusiformis internodiis 3 — 4 elongatis composita; cataphylla in internodiis sicca brunnea. Folia apicalia plerumque 2, rarius 3, oblonga, acuta, 5 — 10 cm longa, ad 3 cm lata. Racemi ex axilla quadam superiore 1 — 3-flori; bracteae minutissimae. Sepala e basi triangula longe acuminata, lateralia mentum obtusum, rotundatum formantia, antice torta. Petala tertia breviora, angustiora, lineari-lanceolata. Labellum pro flore perbreve revolutum, lobi laterales semiobovati triangulive, angulo rotundato; lobus intermedius suborbicularis v. latissime cordatus, brevi-acutatus , callus bisulcatus, medio produetus, medium disci usque decurrens. — Sepalum dorsale 5 cm, lateralia 4,5 cm longa, lutea, medio linea rubra signata; petala 3,5 cm longa, unicoloria; labellum 1,5 cm longum, expansum 1,2 cm latum, luteum, rubro-striatum. — Floret in Europa Novembri. Araucarien-Provinz: Australien. Queensland. Moreton Bay, auf Inseln (A. Cunningham, F. v. Müller); Bockhampton (Bosman, O'Shanesy); Bockingham Bay (Dallachy!). — N. S. Wales. Hastings, Macleay u. Clarence Biver (Beckler); Tweed Biver (Guilfoyle). — Alles nach Bentham 1. c. — Exam. viv. eult! 489. D. torricellense Schlechter in Schum. et Lauterb. Nachtr. Fl. Deutsch. Schutzgeb. (1905) 164. — Planta terrestris ad 40 cm alta; rhizoma breve decumbens. Pseudobulbi graciles, cylindracei , cauliformes, apice vix crassiores, sulcati, 30 — 35 cm alti, 4 mm crassi, apice diphylli. Folia lanceolata, acuta v. acuminata, apice minute bilobula, basi angustata. coriacea, 12 — 16 cm longa, infra medium 2 — 2,5 cm lata. Pedunculi ex axillis foliorum singuli, pauciflori (2 an semper?) ; peduneuli paueivaginati, bracteae ovatae, acutae, quam oyaria cum pedicellis breviores. Sepalum dorsale oblongum, acutum, lateralia mentum (non descriptum). obliquum formantia, omnia glabra. Petala anguste oblonga, subspathulata, obtusiuscula. Labellum e basi euneata trilobum, lobi laterales oblique oblongi, obtusi; intermedius late euneatus, antice obtuse truncatus, brevi-acutatus, carinae 3 approximatae per discum ad basin lobi intermedii decurrentes, addita in ipsa basi utrinque carinula 1 , (si mavis callus pentadaetylus in ima basi). Gyno- stemium, anthera generis. — Flores albidi, violaceo-punctati, sepala 1,2 cm, petala 1 cm longa, labellum 1,? cm longum. Aprili. Papuanische Provinz: Neu-Guinea. Kaiser Wilhelmsland. Torricelli-Gebirge, im Humus der Wälder in ca. 1100 m ü. d. M. (Schlechter n. 14358). — Mihi non visum, ex descr. autoris. 490. D. monodon Kränzl. nov. sp. — Caules tenui-fusiformes, sulcati, ad 30 cm longi, ad 2 cm medio crassi, supra foliati. Folia 4 — 5 ovata ellipticave obtusa, crasse coriacea, maximum 10,5 cm longum, 5 cm latum, minimum ' cm longum, 3,5 cm latum. Scapus subterminalis, longe peduneulatus, paueiflorus, grandiflorus , ad 20 cm longus. Sepalum dorsale oblongo-lanceolatum, acuminatum; lateralia falcata, deflexa, acuminata, postice in mentum rectum, crasse conicum, antice apertum, quam sepala quarta brevius coalita. Petala rhombea, antice acuminata, utrinque rotundata. Labelli lobi laterales maximi, euneati, utrinque supra rotundati, carnosuli, lobus intermedius petalis subsimilis, acuminatus: callus crassus, simplex, magnus, triangulus, obtusus inter ipsos lobos laterales. Gynostemium breve, stelidia retusa, satis lata. — Flores inter maximos et certe pulcherrimos generis, sepalum dorsale 3,5 cm, lateralia 3 cm longa, basi 8 mm Dendrobium. 255 lata, mentum 1 cm longum, petala 4,5 cm longa, medio 1,5 — 1,8 cm lata; labellum 4 cm longum, lobi laterales 1,5 cm alti, supra 1 cm lati; intermedius 2,5 cm longus, 1,8 cm latus. — Julio. Papuanische Provinz: Neu-Guinea. Finschhafen, Kako (Dr. Weinland n. 314!). Nota. Quamvis pseudobulbi semper pentaphylli esse videantur. tarnen planta D. atro- violaceo Rolfe adeo est similis, ut primo aspectu una eademque mihi sit visa. Gravioris momenti est (ut de minoribus characteribus taceam^ callus magnus, crassissimus, simplex (non sulcatus) in basi labelli. De colore nil profert collector clar. Quoad ex floribus siccis judicari potest, flores | allide llavi fuisse videntur. labellum autem rubro-signatum. 491. D. biloculare J. J. Smith in Recueil d. Trav. Neerl. N. 2 p. 3 c. anal. — Caules tenues, clavati, ad 27 cm alti, 8 mm crassi (internodium superius majus, c. 8 cm longum) bifolia. Folia oblonga, acuminatissima, basi angustala, carinata, coriacea, 14,5 cm longa, 4 cm lata. Racemi in apice caulis 3, folia superantes, scapus ipse 12 cm altus; rhachis flexuosa; bracteae sat magnae, lanceolatae, 7 mm longae. Sepalum dorsale ovato-oblongum , acutum, lateralia triangula, vix falcata, acuta, vix mentum formantia. Petala angustiora, oblongo-lanceolata, acuta. Labelli lobi laterales magni, elliptico-oblongi, erecti; lobus intermedius magnus, obovatus obcordatusve, emarginatus, cum apiculo in sinu; unguis labelli pedi brevi gvnostemii utrinque adnatus ibique utrinque cavitatem parvam formans, (hinc nomen!) callus magnus uncatus, verrucosus, bipartitus in medio disco. Stelidia gvnostemii uncata ; filamentum triangulum, curvatum. — Sepala petalaque aequilonga, 1,15 — 1,2 cm longa, sepalum dorsale 7 mm, lateralia basi 9 mm, petala 3,7 — 4 mm lata, labellum expansum 1,4 cm longum, 1,7 cm latum. Flores certe virides, violaceo-notati. Papuanische Provinz: Neu-Guinea (Zippel! Herb. Lugd. Rat. n. 903, 348 — 126—127). 492. D. eleutheroglossum Schlechter in Engl. Rot. Jahrb. XXXIX. (l 905) 70. — Huc D. ngoyense Schlechter 1. c. p. 70 et D. Poissonianuni Schlechter 1. c. 71. — Rhizoma breve, radices filiformes, elongatae, pseudobulbi ovoidei v. crasse subcylindracei, 1,5 — 2 cm longi, 7 mm — 2 cm crassi, basi cataphyllis griseis vestiti, diphylli, folia elliptica v. ligulata, acuta, inaequaliter biloba, coriacea, 3,5— 8,5 cm longa, medio 7 mm — 1,4 cm lata. Racemi complures succedanei, ex apice pseudobulborum pseudoterminales, folia longe excedentes, pauciflori (2 — 7), bracteae minutissimae obtusiusculae. Sepalum dorsale ovatum, acutum, lateralia oblonga, subacuta, antice valde dilatata, mentum breve latum, apertum formantia. Petala oblique ligulata, acuta. Labellum e basi oblonga trilobum, lobi laterales breves, rotundati, intermedius subquadratus , antice dilatatus, bilobulus, dente triangulo in sinu, lamellae in disco parallelae 2 ex ipsa basi apicem versus decur- rentes paulum undulatae, gynostemium breve pes productus (mentum igitur longum?). — Flores glabri lutei, labellum rubro-adspersum, lamellae albae, sepalum dorsale 1 cm, lateralia 1,5 cm longa et lata, petala?, labellum 2 cm longum, inter lobos laterales 1,1 cm latum, lobus intermedius 9 mm latus. — Octobri — Januarium. Araucarien-Provinz: Neu-Caledonien, Süd-Rezirk, auf Stämmen von Melaleuca viridiflora Forst, bei Yaouhe ca. 150 m ü. d. M. (Schlechter n. 15 077). — Nord- Rezirk, auf Casuarinabäumen bei Ou Hinna 50 m ü. d. M. (Schlechter n. 15 593!, 15269!, 15590!). Nota. Conjunxi sub nomine primae speciei plantas 3 illas, quas 1. c. descripsit Dr. Schlechter v. cl. Ipse species vix inter se diversas esse declarat et speciminibus authenticis in Mus. Berol. examinatis egomet illas discernere nequeo. Qua ratione autor, qui tot plantas in locis natalitiis collegit et characteres illos valde variabiles esse ipse non ignoravit, has plantas species distinctas esse voluerit, non intellegendum est. 493. D. floribundum Reichb. f. in Gard. Chron. (1875) II. 772. — »Caules pseudo- bulbosi crassi, fusiformes, di- seu triphylli. Folia oblonga, acuta, inaequaliter biloba, inflorescentiae laterales, racemosae. Racemi pauciflori, laxi, mentum conicum, oblongum, amplum. Sepalum impar oblongum, acutum. Petala rhombeo-lancea, obtusangula, acuta, sepala lateralia multo majora, longe producta. Labellum productum, trifidum, 256 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars I. angustiusculum ; laciniae laterales oblongae, obtuse angulatae, extrorsae, lacinia antica cuneato-dilatata, biloba, lateribus crispula ; carinae 2 lamelliformes a basi labelli in basin laciniae anticae. Gynostemium breve, apice tridentatum, basi inornatum. — Flores viridi-flavi, labellum atropurpureum.« — Mihi non visum. Melanesische Provinz: Neue Hebriden (Von Ball eingeführt). Nota. Reichenbach fil. v. clar. 1. c. plantare) comparat cum D. calophyllo Reichb. f., haec autem est »Pedilonum genuinum*. Omnino nescio, quid dicere vult clar. autor de hac affinitate, diflerunt enim species et foliis et floribus, conveniunt petalis solis. 494. D. aemulum R. Br. Prodr. (1810) 333; Lindl Gen. et Sp. Orch. 87; Reichb. f. Beiträge 49; F. Muell. Fragm. I. 213; Bot. Mag. t. 2906; Benth. Fl. austral. VI. 280; Fitzgerald, Austral. Orch. I. pt. 2, t. 5; Bailey in Queensland Fl. V. 1527. — Radices validae verrucoso-asperrimae. Caules fasciculati, crasse cylindracei, 6 — \ 8 cm longi, 1 — 1,5 cm crassi, stricti, pauciarticulati, (plerumque 5), sicci nitidi, sordide flavi, margine supremo incrassati, diphylli. Folia late oblonga, sublimbata ellipticave, 2,5 — 7 cm longa, ad 3,5 cm lata, crassa coriacea. Racemi ex axilla folii inferioris Orientes, tenues, penduli, ad 15 cm longi, pauci — pluriflori ( — 1 5), bracteae lineari-subulatae, minutae, ovaria cum pedicellis circiter 2 cm longa tenuia. Sepalum dorsale petalaque lineari-lanceolata; sepala lateralia basin versus paulum latiora, men- tum parvum, rotundatum formantia, omnia acuminata. Labellum loto ambitu rhom- beum, lobi laterales parvi, trianguli, acuti; lobus intermedius longius productus, tri- angulus, reflexus; linea tuberculata flexuosa, per discum apicem usque decurrens. Gynostemium perbreve, utrinque rotundatum ; anthera satis alta. — Flores suaveolentes albi, pallide roseo-suffusi; sepalum dorsale petalaque 1,5 cm, lateralia 1,7 cm longa, basi 2 v. 2,5 mm lata, labellum 5 — 6 mm longum, 3 mm latum. — Septembri. Austromalayische Provinz: Australien, N. S. Wales, am Hastings- und M'Leay- Fluss (Vicary!), Richmond River (F. v. Müller!); Her Austral. 1802 — 5 (R.Brown n. 5509!). Nota. Epiphytica in altissimis arboribus. Fitzgerald v. cl. scripsit: >to admire the beauty of its flowers it would be necessary to have recurse to a telescope«. — Icon prior in Botan. Magaz. t. 29 ü 6 et posterior Fitzgeraldi quoad habitum adeo diversissimae sunt, ut a speciebus diversis sumptae esse videantur, cum tarnen Reichenbachius in opusculo suo »Beiträge etc.« et iconis antiquioris mentionem faciat et descriptio eius cum icone Fitzgeraldiana quam etiam noverit omnino quadret, egomet a nova specie proponenda abhorreo. 495. D. Cuthbertsonii F. Müll, in Trans, et Proceed. Roy. Soc. Vict. XXIV. (1888) 175. — Plantula caespitosa, inter muscos semiabscondita. Radices longissimae. Caules longe stipitati, (rhizomatis ramulis satis longis) ovoidei, compressi; cataphylla albida in basi caules fere omnino obcelantes, caules pseudobulbosi vix 1 cm alti mono- phylli. Folia linearia, obtusa, apiculata, striata, juniora plerumque glabra, etiam sicca laete viridia; vetustiora necnon pedicelli cum ovariis dense papulosa itaque scabra; maxima 2 cm longa, 2 mm lata, saepius plus minus convoluta, acicularia. Flores semper singuli, pro plantula maximi, pedicelli cum ovariis 2 — 3 cm longi. Sepalum dorsale late oblongum, acutum ; lateralia antice similia, postice mentum fere duplo longius, rectum, apice ipso obtusum formantia. Petala similia, bene latiora, obtusa. Labellum per tertiam partem clausum e basi lineari dilatatum, spathulatum, integrum, antice rotundatum, cucullatum, pedi gynostemii per tres quartas menti (non in apicem ipsum) descendenti affixum. — Flores purpurei, labellum pallidius, margine striis radian- tibus, intensioribus decorum; sepalum dorsale 1 cm longum, 5 mm latum, petala aequi- longa, 8 — 9 mm lata, sepala lateralia 2,2 cm longa (totam plantulam aequantia) antice 7 — 8 mm lata, labellum 1,8 cm longum antice 7 — 8 mm latum. Papuanische Provinz: Neu-Guinea, südöstlicher Teil, Mt. Obree 2000 — 2600 m ü. d. M. (Guthbertson et Sayer ohne n.!). Nota. Plantula praestat inter omnes foliis pedicellisque limae instar scabris et floribus pro altitudine maximis. Dendrobiura. 257 Sect. 4. Superbientia. Caules elati elongative apice foliosi; racemi pauci- saepius pluri- v. multiflori, ex axillis superioribus interdum pseudoterminales. Flores semper speciosi, albi v. purpurei; labellum plerumque cristis ornatum, rarius laeve. — Insulis a Borneo ad Novam Gui- neam et Australiam tropicam transeuntibus incolae. A. Racemi pauciflori. a. Labelli lobi laterales parvi, intermedius maximus, obcor- datus 496. D. Sanderianum. b. Labelli lobi laterales magni, intermedius reniformis . . 497. D. Mac Qregorii. c. Labelli lobi laterales magni, intermedius multo minor ovato-lanceolatus, acutus 498. D. dicuphum. d. Labelli lobi vix sejuncti, totum labellum ambitu sub- rhombeum, discus omnino nudus, petala angusta . . . 499. D. Leeanum. B. Racemi pluri- v. multiflori. a. Racemi penduli. «. Sepala petalaque undulata, flores purpurei . . . . 500. D. superbiens. ß. Sepala petalaque non undulata, flores lutei . . . . 501. D. profusum. b. Racemi erecti. a. Lobus intermedius oblongus, acutus, discus basi nervis ramentaceis instructus 502. D. Urvillei. ß. Lobus intermedius productus, acuminatus, callus bi- lobus in basi. Flores magni, nivei 503. D. Johnsoniae. y. Lobus intermedius labelli oblongus, retusus, calli per discum complures. Flores 4 — 1,5 cm diam. . . . 50 4. D. bigibbum. ö. Lobus intermedius labelli transverse oblongus v. sub- quadratus, papillis minutis pone basin instructus. Flores rosei, 2 — 2,5 cm diam 505. D. Sumneri. s. Ut praecedens, sed flores majores purpurei, sepala petalaque valde undulata 506. D. Brandtiae. £. Lobus intermedius labelli triangulus, acutus, discus om- nino nudus. Flores maximi 6 — 9 cm diam. . . . 507. D. phalaenopsis. C. Labellum hastatum, obscure trilobum, calli per discum 3, apice in lamellas quadratas exeuntes 508. D.Williamsianum. 496. D. Sanderianum Rolfe in Kew Bulletin (1894) 155. — »Caulis erectus, elatus, distichophyllus. Folia ovata v. ovato-oblonga, inaequaliter bidentata, 4,5 cm longa, 2 — 2,5 cm lata. Fasciculi florum axillares, 2 — 3-flori; bracteae ovatae, sub- obtusae, minutae, 2 mm longae; pedicelli foliis longiores, 5 cm longi. Sepala triangulo- ovata, acuminata, mentum inferne in sacculum subhemisphaericum inflatum, deinde in calcar (sie!) rectum, gracile produetum. Petala suborbiculari-elliptica, apiculata. La- bellum trilobum, lobi laterales parvi, obtusi; intermedius latissime obeordatus, apicu- latus, crenulatus, discus laevis. Gynostemium brevissimum.< — Flores albi, macula pallide rosea in labello decorati; sepala 3 cm longa petala aequilonga, 2,2 cm lata, mentum 2,5 ein longum. — Omnia ex Rolfe. Südwestmalayische Provinz: Borneo (von Sander eingeführt). Nota. Illustr. R. A. Rolfe diligentius exponere conatus est, qua de cause haec planta Formosis v. Nigro-hirsutis adnumeranda esset nee Dendrocorynis. Quae profert quam- quam approbanda sunt, tarnen dilueide demonstrant, characteres omnes exceptis racemis brevi- bus (in planta primo in Anglia florente) potius esse Dendrocorynearum et omnibus characteribus expositis ipse dicit »staturam esse omnino diversam (ab illa seil. D. Dearei affiniumque)« and the habit quite different. 497. D. Mac Gregorii F. Müll, et Kränzl. in Oest. Bot. Zeitschr. XLIV. (1894) 301; Kränzl. in Gard. Chron. (1894) II. 90. — Radices numerosae, crassiusculae, A. Engler, Das Pflanzenreich. IV. (Embryophyta siphonogama) 50. \ 7 258 Fr- Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 4 . rhizomatae intertextae. Caules e basi paulum crassiore attenuati, ascendentes, fusiformi- incrassati, pauciarticulati, internodiis 5 — 6 subcompi'essis, sub anthesi foliatis compositi, 20 cm alti. Folia oblongo-lanceolata, apice biloba. Racemi pseudoterminales, pauci- flori, grandiflori, rhacbis tenuis, fractiflexa, bracteae minutae, triangulae v. late ovatae, scariosae. Sepalum dorsale ovatum, acutum, lateralia late triangula, basi cum pede gynostemii omnino coalita, subfalcata, apice deflexa, mentum breve saccatum formantia. Petala multo majora, cuneato-obovata, obtuse acutata. Labelli lobi laterales erecti, magni, trianguli, antice rectanguli, lobus intermedius brevis, latus, reniformis, callo v. potius linea crassa bisulca in disco ex fundo labelli inter ipsos lobos laterales. Fila- mentum longum, rectum, apice incurvum; gynostemium utrinque carinatum, stelidia rotundata, anthera plana. — Totus flos 5 cm diam.; sepala alba, pulcherrime pur- pureo-maculata, praesertim intermedium, petala maculis v. punctulis pallidioribus ornata, labelli lobi laterales extus et intus atro-violacea, lobus intermedius flavus, lineis crassis violaceis decorus. Papuanische Provinz: Luisiaden-Archipel, ohne genaueren Standort (Sir W. Mac Gregor!). Nota. Proxima est species D. dicupho F. Müll., a quo differt mento simplici non bi- saccato nee non coloribus in nostra specie pulchrioribus. 498. D. dicuphum F. Müll. Fragm. VIII. (1872) 28; Benth. Fl. austral. VI. 277. — Caules crassiusculi, subfusiformes v. conici, incrassati, 7 — 10 cm alti v. bene breviores, apicem versus foliati. Folia pauca, lanceolata v. lineari-lanceolala, 7 — 1 5 cm longa, vix 1 cm lala. Racemi erecti, pseudoterminales, 15 — 3 0 cm longi, paueiflori (3 — 4), pedicelli 1,3 cm longi. Sepala lanceolata, acuminata; lateralia postice mentum conicum, didymum formantia, mentulo enim saccato infra e mento proprio orto. Petala quam sepala bene majora, obovata v. longiora et latiora. Labellum sepalis sub- aequilongum, pedi gynostemii ibi afflxum ubi mentum et mentulum conjuneta sunt; lobi laterales magni, truncati, lobus intermedius multo minor, ovato-lanceolatus, acutus v. mucronulatus, lineae elevatae per discum 3 (addita interdum utrinque I breviore) mar- gine superiore denticulatae v. papillosae. — Sepala 1,5 — 1,7 cm longa, mentum 7 — 8 mm, mentulum 3 — i mm longa petala 2 cm longa 6 — 7 mm lata, labellum 1,5 cm longum, flores rosei v. purpurei. Austromalayische Provinz: Nord -Australien, Gebiet des Liverpool -Flusses (Gulliver!) und vermutlich auch bei Port Darwin (Schultz n. 412!). — Ex viv. eult.! 499. D. Leeanum O'ßrien in Gard. Chron. (1891) II. 641, fig. 88; Journ. of Hortic. (1891) 537, fig. 97; Will. Orch. Grow. Man. 7. ed. 345 c. xyl. — Caules ad 90 cm alti, leviter compressi. Folia — ? Racemi complures, breves, in superiore parte caulium; rhachis tenuis, bracteae minutissimae. Sepala ovata, acuta, vix diversa. Petala lanceolata leviter torta, bene angustiora. Labellum basi convolutum , antice apertum, explanatum, late oblongum, obtusum, apiculatum. — Flores . 7 cm diam., sepala petalaque 3,5 cm longa, sepala 1,2 cm, petala 8 mm lata, labellum aequilongum et fere aequilatum, sepala alba antice rosea, petala kermesina, labellum fauce viride, lineis radiantibus roseis ornatum, margine anteriore kermesinum. Papuanische Provinz: Neu-Guinea (von Sander eingeführt). Nota. Petala quam sepala angustiora characterem praebent saus inusitatum, inveniuntur enim plerumque latiora. Labellum contra Simplex v. vix trilobum dicendum et colorum dis- positio quam maxime varia. Florum fabrica D. superbienti haud dissimilis, differt planta prae- cipue racemis brevibus compluribus pro uno longiore pendulo. Importata est haecce species una cum D. phalaenopside. 500. D. superbiens Reichb. f. in Gard. Chron. (1876) II. 516 et (1878) I. 40; Flor. Mag. N. S. t. 294; Fitzgerald, Austral. Orch. II. pt. 1 t. 6; Sander, Reichen- bachia I. 87 t. 39. — D. Ooldiei Reichb. f. in Gard. Chron. (1878) I. 652. — D. Fitzgeraldi F. Müll, in Melb. Chemist, June (1884); Bail. Queensld. Fl. V. (1902) 1524. — Planta maxima. Caulis elatus, 1 m altus, e basi globosa Qylindraceus, multiarticulatus, sulcatus, supra foliosus. Folia late lanceolata oblongave acuta, ad üendrobium. 259 12 cm longa, ad i cm lata, longe vaginantia, vaginae interdum rubro-striatae. Racemi penduli, ad 40 cm longi, quaquaversi s. passim subsecundi ; bracteae minutae, Ovaria cum pedicellis ad 3,5 cm longa. Sepala, oblonga obtusa, lateralia mentum parti anücae vix semilongum, conicum, obtusum, apice biapiculatum v. bisaccatum, formantia, apiculo altero breviore. Petala aequilonga, obovata, sublatiora; his omnibus margine energice undulatis. Labellum bene brevius, lobi laterales semiobovati, antice rotundati; lobus intermedius oblongus, acutus, reflexus, margine valde undulatus, lamellae a basi medium in discum 3 v. 5 decurrentes (lateralibus minoribus) antice lamellatae, semioblongae, serrulatae, dentibus 1-pluriseriatis. Pes gynostemii antice gibbere obtuso instructus; anthera antice apiculata, stelidia et filamentum brevi-triangula. — Flores pulcherrimi purpurei; sepala 2,5 v. 3 cm longa, antice fere 1 cm lata, albo-marginata; petala 2,5 cm longa, 1 cm lata; labellum purpureum, basin versus albidum, extensum 2,5 cm longum. — Aprili. Austromalayische Provinz: Nord -Queensland (Sir W. Mac Arthur). — Torres Str. (Dr. Coppinger!). Exam. pl. viv. cult. ! Nota. D. Gohliei Keichb. f. est varietas floribus intensius coloratis eximia. 501. D. profusum Reichb. f. in Gard. Chron. (1884) I. 510. — »Caulibus tenui- bus, viridulis, prope, 50 cm longis, foliis — ?, pedunculis gracilibus, 7 — 9-floris. Sepalis ligulatis, acutis, lateralibus in mentum angustum, curvum, prope uncinatum, obtuse acutum, extensis, pelalis oblongis denticulatis, labello longe unguiculato, pandurato, portione superiore hastata, deinde attenuata, portione antica obcordata, transversa, antice nunc emarginata, denticulata, undulata, callo triangulo antrorso in amina. « Sepala petalaque luteo-viridia, intus pone basin purpurea, labellum tenere luteum, macula magna, purpurea in medio disco. Provinz der Philippinen (Roebelen). Nota. Habitu et facie haec planta accedit at D. superbiens Reichb. f. sed pseudobulbi multo graciliores, racemi oriunlur utrinque ex angulis foliorum deciduorum. Flores magnitudine illos D. amoeni Lindl. aequant, dilTerunt tarnen et ab hac specie et ab aliis bujus affinitatis mento nimis curvato et petalis dentatis et colore. 502. D. Urvillei Finet in Bull. Soc. bot. France L. (1903) 372 t. H, fig. anal. 1 — 9; J. J. Smith in Nova Guin. VIII. T. 1. 65 sub D. affini Steud. — Planta elata. Caulis ad basin attenuatus, supra fusiformis, apice foliatus, ad 35 cm altus, 1,5 cm latus. Folia pauca, lanceolata, acuminata, ad 1 2 cm longa, 2 cm lata. Racemus pseudoterminalis, erectus, multiflorus, 35 — 40 cm longus. Flores non resupinati, longe pedicellali, ipsi breves. Sepalum dorsale lanceolatum; lateralia oblonga, mentum subdidymum formantia. Petala multo latiora paulumque longiora, spathulata, mucro- nata. Labellum trilobum, lobi subaequales, laterales, ovato-oblongi, intermedius oblongus, apice acutus; discus basi nervis ramentaceis instructus, dentibus 2 minutis in ungue brevi labelli. Gynostemii brevis stelidia 2 — 3-dentata, dente superiore triangnlari acuto. — Flores illis D. Pierardi aequimagni. Austromalayische Provinz: Timor (Guichenot Voy. du Cpt. Baudouin; Le Guillon n. 40 et 41 Voy. de l'Astrolabe). Nota. Planta ab all. autore haud feliciter cum D. polycarpo Reichb. f. male descripto comparatur, ex omnibus tarnen, quos describit characteribus, dubitandum non est, quin planta sit D. bigibbo aliisque ex affinitate D. superbientis similis. Icones analyticae porro plane hanc affinitatem demonstrant. 111. J. .1. Smith recte observavit, plantam a cl. Finet haud feliciter esse dispositam et egomet et ill. Smith uterque ignarus opinionis alterius speciem cum D. bi- gibbo comparavimus. Garnen opinionem Smithia probire nequeo, qui hanc speciem et D. lenco- lophotum Reichb. unam eandemque esse vult ac D. affinie Steudel. Si haec spccies Finetiana re vera diversa sit, neque species genuina, certe non cum D. affini conjungenda erit. 503. D. Johnsoniae F.Müll, in Wing's South. Science Record II. (May 1882) 95 et III. 247; Id. in Descrip. Not. on Papuan PI. VI. (1885) 16 et in Gard. Chron. (1891) I. 552; Rolfe in Gard. Chron. (1886) II. 2"7 in nota; Reichenbachia, 2. Ser. II. t. 61. — D. Mac Farlanei Reichb. f. in Gard. Chron. (1882) II. (Novemb.!) 520 17* 260 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1. (non F.Müll.) et (1886) II. 811; Wien. 111. Gart. Ztg. (1890) 339, fig. 68; Veitch, Man. Dendrob. 59; Williams, Orch. Grow. Man. 7. ed. 34 8; Sander, Orch. Guide 41. — D. niveum Rolfe in Gard. Chron. (1891) I. 104. — Caules aggregati, elongato- fusiformes, ad 25 cm alti, medio 1,5 cm crassi, pauciarticulati, vetustiores sulcati, paucifoliati. Folia lanceolato-oblonga, obtusa, apice biloba, ad 15 cm longa, ad 3 cm lata, mox decidua. Racemi ex axillis superioribus caulis gracilis elongati, ad 40 cm alti, scapi tenues. Flores pauci, magni, bracteae minutissimae. Sepala ovato-lanceo- lata, acuminata, apice plus minus reflexa, mentum sepalorum lateralium perbreve, bi- lobum, rotundatum. Petala multo majora, rhombea, acuta, margine leviter undulata. Labellum subaequilongum, lobi laterales oblique rhombei, antice rotundati, lobus inter- medius productus, ovato-oblongus, acuminatus acutusve, callus antice bilobus in disco pone basin. Gynostemium perbreve, stelidia membranacea, lobulata. — Flores pulcher- rimi, nivei, 10 — 12 cm lati et lere 9 cm alti, lobi laterales labelli margine purpureo-violacei itaque faucem violaceum in floribus candidis eföcientes, petala interdum 3 cm lata. — Novembri. Papuanische Provinz: Neu-Guinea. South Cape (W. Micholitz!). — Austro- malayische Provinz: Nord-Australien. Cape York-Halbinsel. Nota. R.A.Rolfe in »Reichenbachia« I.e. exposuit, quibus causis nomen D. Johnsoniae F. Müll, nomini Reichenbachiano praeferendum esset, quae quidem omnia recte observata sunt. 504. D. bigibbum Lindl. in Paxton, Flower Garden III. 25 (1852) c. xyl. 245 [N. E. III. 87 c. xyl. 230]; Bot. Mag. t. 4898; Warner, Sei. Orch. PI. II. t. 8; Flore d. serres t. 1143; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. 302; Floral Mag. 2. ser. t. 386; Orch. Alb. I. t. 38; Bateman, 2d Cent. Orch. PI. t. 169; Illustr. hortic. XXX. t. 476; Örchidophile (1891) 2 08; F. Müll. Fragm. VI. 119; Veitch, Man. Dendrob. 23; Garden. World VI. 73; Williams, Orch. Grow. Man. 7. ed. 327; Sander, Orch. Guide 67. — Var. albo-marginatum Lindenia VII. t. 317; Williams 1. c. 328; Sander 1. c. 67. — Var. superbum Flor. Mag. 2. ser. t. 229; Williams 1. c. — Caules leviter fusiformes, 30 — 45 cm alti, vix 8 mm diam. infra cataphyllis vestiti, supra foliosi. Folia pauca oblongo- lanceolata v. lanceolata, acuta, 5 — 12 cm longa, 2 — 3 cm lata, biennia, coriacea. Racemi pseudoterminales, graciles, erecti, pluriflori, 25 — 30 cmlongi; bracteae parvae. Sepalum dorsale oblongum acutum; lateralia antice similia sed latiora, postice in mentum subito multo angustius subulatum contraeta, basi tuberculo instrueta. Petala spathulato-ob- ovata v. suborbicularia, multo majora, brevi-acutata. Labelli lobi laterales semiobovati, ineurvi, antice rotundati; lobus intermedius paulo minor, oblongus, antice retusus; calli v. lineae elevatulae per discum plures, in basi lobi intermedii desinentes, supra papillosae. — Flores purpurei, 4,5 cm diam., petala 2 cm lata, labellum intensius purpuratum, 2 cm longum, 2,5 cm latum, protuberantiae in basibus sepalorum albae 2 mm longae. Papuanische Provinz: Austral. Inseln. Neu-Guinea. Thursday Isl. (Dr. Cop- pinger!); Cape York Penins. (Hann!). Var. candidum Reichb. f. ; Williams 1. c. — Differt floribus candidis. Nota. Varietates supra commemoratae formae merae sunt ab hortulanis noniinibus a typo distinetae, botanicis tarnen cum typo congruunt. 505. D. Sumneri F. Müll. Fragm. VI. (1867—68) 94; Benth. Fl. austral. VI. 278. — Caules 50—55 cm alti, sed certe altiores, 1 — 1,3 cm crassi, multiarticulati, teretiusculi, sulcati, foliosi. Folia lanceolata, 8 — 10 cm longa, chartacea. Racemi congesti, multiflori, longe peduneulati, 15 — 2 0 cm longi, rhachis flexuosa, bracteae minutae, pedicelli 6 — 9 mm longi. Sepalum dorsale ovato-lanceolatum acutum, lateralia subaequalia, postice mentum breve saccatum formantia. Petala obovato-oblonga, ob- tusa, aequilonga. Labellum e basi latiore angustatum, deinde trilobum, lobi laterales parvi, rotundati, intermedius subquadratus v. transverse oblongus, papillae minutae pone basin lobi intermedii in disco, lineae per discum medianae paulum elevatae. — Flores rosei, sepalum dorsale 1,3 cm longum, lateralia fere 1,6 — 1,8 cm longa, mentum 5 mm longum, petala aequilonga, labellum subbrevius eodem colore, lobus intermedius intensius coloratus. — Mihi non visum. Dendrobium. 261 Austromalayische Provinz: Nord-Australien. Queensland; in der Nähe von Cap York (Jardine). Nota. Ex descriptionibus Muelleri et Benthami compilatum. Specimen typicum valde im- perfectum esse dicitur, descriptio igitur certe reformanda erit; differt tarnen floribus majoribus quam in speciebus aliis hujus sectionis. 506. D. Brandtiae Kränzl. in Gard. Chron. (1906) II. 404. — Planta habitu et inflorescentia D. pJialaenopsidis sed minor. Racemi elongati , laxiflori. Flores ad \ 2 plus minus secundi, pedicelli cum ovariis curvatis ad 3 cm longi, albidi. Sepalum dorsale oblongum, acutum, reflexum, sepala lateralia falcata. recurva, oblonga, acuta, mentum simplex, apertum, obtusum, breve formantia. Petala quarta longiora et duplo latiora, obovata, brevi-acutata, reflexa, haec omnia margine plus minus undulata. Label- lum e basi cuneata trilobum, lobi laterales late obovati, antice denticulati v. erosuli, lobus intermedius oblongus, acutus, margine valde undulatus, callus longitudinalis bi- sulcatus e basi medium usque decurrens ibique in lamellas 3 (quarum intermedia longior) supra eleganter papillosas fimbriatasve divisus. Gynostemium pro flore longius- culum, stelidia satis magna, uncata, reflexa, filamentum longum, subulatum. — Sepala petalaque pulcbre violaceo-purpurea, pallidius marginata, mentum et basis sepalorum extus albida, labelli basis et lobi laterales albidi, purpureo-suffusi, lobus intermedius intensius coloratus fere ut petala; sepalum dorsale 2,3 cm longum, 8 — 9 mm latum, lateralia 2,5 cm longa, 9 mm lata, mentum i cm longum, petala 3 — 3,2 cm longa, antice 1,5 — 1,6 cm lata, labellum 2 cm longum, inter lobos laterales 1,5 cm latum, lobus intermedius 6,7 — 7 mm longus, 5 mm latus. Papuanische Provinz: Nord-Australien oder Neu-Guinea; genauer Standort unbekannt. (Kultiviert bei Frau J. Brandt-Zürich). — Exam. viv. cult. Nota. In adnotationibus anglice scriptis diagnoseos originariae fusius exposui causas, quibus permotus hanc speciem novam esse declaraverim et diversam a D. Sumneri, specie pro- babiliter in sempiternum dubia. — Est nostra species intermedia inter Dendrocorynas et Pedilona undulata et characteres gravissimos utriusque sectionis praebet. A Dendrocorynis sumpsit habi- tum et colores, a Pedilonis cristas, labelli et phylla undulata florum. 507. D. phalaenopsis Fitzger. in Gard. Chron. (1880) II. 38 et (1886) IL 556, fig. HO; Austral. Orch. I. pt. 6; Williams, Orch. Alb. IV. t. 187; Bot. Mag. t. 6817; Lindenia VI. t. 280; Reichenbachia 2. Ser. I. t. 42; Veitch, Man. Dendrob. 68 c. flg.; Williams, Orch. Grow. Man. 7. ed. 355; Sander, Orch. Guide 74; Journ. Hortic. XXIII. 325, fig. 66; The Garden (1893) 536 c. tab. — Caules elongati fusiformes, 50—60 cm longi, basi t cm crassi v. imo crassiores, a basi medium usque vaginis griseo-albes- centibus vestiti, supra foliati. Folia lanceolata, acuminata, ad 1 5 cm longa, ad 2 cm lata. Bacemi ex axillis superioribus caulium foliatorum longissimi, 50 cm longi et ultra, dissitiflori ; bracteae minutissimae, pedicelli cum ovariis ad 3 cm longi. Sepala lanceolata acuta, lateralia postice mentum breve, saccatum, leviter sulcatum, obtusum formantia. Petala obovata, acuta v. subrhombea, antice plus duplo latiora. Labelli lobi laterales rotundati, erecti, gynostemium amplectentes ; lobus intermedius triangulus, acuminatus, apice deflexus, discus omnino nudus. Gynostemium retusum, stelidia ab- breviata, rotundata, rostellum latissimum ; anthera humilis. — Flores pulchre purpurei, magnitudine et colore varii, 6,5 ad 9,5 cm diametro; labellum plerumque intensius coloratum v. striatum; sepala ad 4,5 cm longa 1,5 cm lata, petala 4 cm longa, antice 3 cm lata. Var. Schroederianum Hort, in Gard.' Chron. (1891) II. 642, flg. 89—91 et (1900) IL 239, 241, fig. 68 — 70. — ► Sepala alba, petala et labellum intense violacea s. omnino alba. Var. Statterianum Sander, Beichenbachia 2. ser. I. t. 7. — Flores intense violacei, labellum minus quam in typo. Var. hololeucum in Gard. Chron. (1895) II. 397, fig. 72. — Sepala petala label- lum alba. 2ß2 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars \ . Var. Rothschildianum Kränzl. in Gard. Chron. (1892) IL 668. — Flores maximi, 10 cm diam. 8,5 cm ab apice sepali dorsalis ad illum labelli, albi, tenere roseo-suffusi, labelli lobi rosei, inteüsius venosi; sepala angustiora quam in typo exacte lanceolata. Austromalayische Provinz: Nord-Australien, Neu-Guinea, Timor Laut (Micho- litz!). — Exam. saepissime viv. cult. ! 508. D. Williamsianum Reiclib. f. in Gard. Chron. (1878) I. 652 et (1886)11. 173, flg. 32 et 199. — »Racemo paucifloro, floribus membranaceis, validiusculae telae; mento parvulo, conico, antice bigibbo, sepalis lateralibus ligulatis v. oblongis obtuse acutatis, petalis cuneato-obovatis, obtuse acutatis, labello ab ungue angustiore hastato, trapezoideo v. potius rhombeo, carinis a basi 3 apice in lamellas quadratas erectas conspicuas expansis.« — Sepala pallide luteo-alba, forsan Candida, petala eodem colore roseo; suffusa labellum verosimiliter pulcherrime purpureum, de magnitudine nil refert autor clar. Flores magnitudine illos D. Dalhousiani aequantes. — Mihi non visum. Papuanische Provinz: Neu-Guinea (Goldie). Sect. 5. Euphlebium. A. Labellum e basi multo latiore subito aut longe aut brevi- acutatum, antice planum. a. Sepala petalaque longe acuminata subaequalia, labellum multo minus. a. Flores albi, 9 cm longi, labellum aureum 2 — 2,5 cm longum, purpureo-oculatum 509. D. amboinense. ß. Flores albi, 5 cm longi, labellum lacteum, 1 'cm lon- gum, transverse oblongum, ceterum ut praecedens . 510. D. lacteum. y. Flores candidi, etiam labellum brevi-apiculatum, 1,2 cm longi. Flores 2,5 cm longi, mentum elongatum . . 511. D. purissimum. d. Flores aequimagni ut in praecedente, omnia phylla ovato-lanceolata, albido-lutea, mentum subnullum. . 512. D. inaequale. B. Labellum longe unguiculatum, antice complicatum, disco glabro 513. D. spurium,. C. Labellum brevi-unguiculatum, antice saccatum v. calceolare, disco papilloso 514. D. chrysocrepis. 509. D. amboinense Hook, in Bot. Mag. (1856) t. 4937; O'ßrien in Gard. Chron. (1895) I. 484; Fl. d. serr. t. 1 2 11 (= tab. ex Bot. Mag. I.e.); Veitch, Man. Den- drob. 16; Sander, Orch. Guide 66; J. J. Smith, Orch. Ambon. 55. — Caules aggregati, e basi globosa attenuati, deinde cylindracei v. subtetragono, sulcati, multiarticulati, 30 cm alti v. ultra (penduli?), internodia 2 cm longa, vaginis subfoliaeeis vestita. Folia unica ex internodio supremo, oblonga, acuta v. acuminata ad 1 0 cm longa, 4 cm lata (certe majora). Racemi biflori, bracteae parvae, ovatae , acutae, Ovaria non aequantes. Sepala petalaque e basi paulum latiore angustata, linearia, acuminata, sepala lateralia mentum vix prominulum, rotundatum formantia. Labellum multo brevius, e basi latissima transverse oblonga subito angustatum, acuminatum, lobi laterales oblique ob- longo-trianguli, rolundati; lobus intermedius triangulum, acuminatus, tuberculus in ipsa basi additis minoribus 4 pone medium. Gynostemium brevissimum, stelidia rotundata. — Flores speciosi, candidi, sepala petalaque 9 cm longa, basi 1 cm lata, labellum aureum, pur- pureo-marginatum et (basi) oculatum, 2 — 2,5 cm longum et 2 cm latum. — Fig. 2 \A — D. Centromalayische Provinz: Amboina (eingeführt von Rollison). — Ex. sp. cult. ex horto Bogoriense n. 44! Nota. Caules juniores in tabula supra citata adeo manci, quibus magnitudinem speeiminis adulti nullo modo intellegere possis. 510. D. lacteum Kränzl. in Oesterr. Bot. Zeitschr. XLIV. (1894) 334. — Caules dense aggregati, ad 50 cm alti, supra leviter incrassati, obscure quadrangulares, multi- articulati, apice foliati, etiam sub anthesi. Folia pauca ( — 3), e basi ovata longe Dendrobium. 263 Fig. 21. D. amboinense Hook. A Habitus (magn. nat.). B, C Labellum. D Gynostemium (aucta). — (Ex Bot. Mag.) 264 Fr- Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars \ . acuminata, brevi-petiolata, papyracea. Racemi 2 v. 3 pauciflori, bracteae quaedam inanes infra flores, omnes ovatae, acutae, tenerrimae, quam ovarium longe pedicellatum multo breviores. Sepala petalaque angustiora, e basi late ovata longe acuminata, men- tum sepalorum lateralium brevissimum v. vix ullum. Labellum multo minus convolutum, expansum transverse oblongum, antice in apicem productum, discus labelli callo in basi antice libero lineisque radiantibus elevatulis lamellosis instructus. Stelidia gynostemii cornuta, anthera antice barbatula. — Flores speciosi, lactei, 5 cm longi, labellum lacteum 1 cm longum et latum, callus lineaeque aurantiaca. — Januario. Melanesische Provinz: Neu-Irland (Neu-Mecklenburg), zwischen Port Carteret und Port Praslin (Micholitz!]. Nota. Proxima affini D. amboinensi Rollinson, a quo differt floribus multo minoribus plerumque semiapertis fugacibus et calli indole. 511. D. purissimum Kränzl. nov. sp. — Caules aggregali, e basi tenui fusi- formes, nitidi, 15 — 18 cm alti, 1 cm diam. plurisulcati, circit. 1 2-articulati, apice 2 — 3-phylli. Folia brevi-petiolata, lanceolata, acuminata, ad 1 2 cm longa, medio 2 cm lata. Racemi 1- v. 2-flori, e medio caule Orientes, bracteae minutae, ovatae, quam pedicelli multo breviores. Sepalum dorsale oblongo-lanceolatum, lateralia mentum semi- globosum formantia, ovato triangula. Petala aequilonga, lanceolata, omnia acuminata. Labelli excavati lobi laterales magni, semiobovati, rotundati, intermedius minutus, tri- angulus (si mavis tolum labellum latissime obcordatum, sinuatum, dente triangulo medio in sinu), callus subdidymus, crassus, carnosus in ima basi. Gynostemium pro flore satis altum, leviter flexum, stelidia longa, acuta, filamentum tenuissimum, breve. — Flores candidi (absolumente bianchi), sepala petalaque 2,5 cm longa, basi 5 v. 8 mm lata, labellum 1,2 cm longum et inter lobos laterales latum. Papuanische Provinz: Aru-Inseln; Grabu lefigan (Beccari ohne n.J). Nota. Species floribus teneris, certe fugacibus, ad Desmotrieha (v. Cadetias) vergit, tarnen melius hie enumeranda erit. 512. D. inaequale Rolfe in Kew Bull. (1901) 147; Bot. Mag. t. 7745. — Huc ponendum videtur D. Goxii Bailey in Queensl. Agric. Journ. XVI. (1906) 411. — Caules e basi longa, tereti fusiformes, supra compressi v. plus minus distinete quadranguli, pauci- pluriarticulati (5 — 15), ad 25 cm alti, supra 8 — 10 mm crassi, vaginis albido-griseis in internodiis superioribus vestiti. Folia 2 v. 3 in apice caulis lanceolata, acuta, acuminatave, ad 1 0 cm longa, ad 2 cm lata. Flores singuli (semper?, succedanei?) passim ex axillis vaginarum Orientes, non resupinati; pedicelli tenues, 6 mm longi. Sepala petalaque ovato-lanceolata, triangula, acuminata, reflexa, mentum sepalorum lateralium subnullum. Labellum latissimum, subsimplex, transverse oblongum, in tubum convolutum, antice triangulum, acutum, si mavis lobi laterales magni, oblongo-elliptici, intermedius parvus, triangulus, callo satis conspicuo oblongo instructus. Stelidia subu- lata; anthera antice papulosa. — Flores albido-viridi-lutei, labellum antice purpureo-stria- tum, sepala petalaque 2 cm longa, 1 cm lata, labellum 1,2 cm longum, 1,8 cm latum. — Fig. SSÖ-iV. Papuanische Provinz: Neu-Guinea (von F. Sander eingeführt). Nota. Diagnosis D. Goxii Bailey quamquam e speeimine manco scripta, tarnen characte- ribus omnibus cum illa D. inaequalis quadrat, ut non dubitem, quin eadem sit planta. 513. D. spurium (Blume) J. J. Smith in Fl. Buitenz. VI. 343; Arnes, Orchidaceae IL (1908) 185 c. xylogr. — D. unguiculatum Teijsm. et Binnend. Tijdschr. Ned. Ind. V. (1853) 491; Miq. Fl. Ind. Bat. III. 634; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. 303. — D. euphlebium Reichb. f. ex Lindl. Journ. Linn. Soc. III. (1859) 7 et Xen. Orch. II. 26 t. HO; Miq. Fl. Ind. Bat. III. 633. — Dendrocolla spuria Blume, Bijdr. (1825) 290. — Aerides spurium Lindl. Gen. et Sp. Orch. (l 830) 241; Miq. Fl. Ind. Bat. III 697. — Sarcoehilus spurius Reichb. f. in Walp. Ann. VI. (1861 ) 500. — Thrixsper- mum spurium Reichb. f. Xen. Orch. II. (1867) 12 2. — Rhizoma repens, brevi-articulatum, crassum, nitidum, caules erecti, parte inferiore cylindracei, deinde fusiformes, tetragoni, supra attenuati, pluriarticulati, ad 30 cm alti, ad 1 cm crassi, apice diphylli, folia Dendrobium. 265 Fig. 22. D. chrysocrepis Par. et Reichb. f. A, B Habitus (magn. nat.). C Flos sine labello. D Labellum. E Gynostemium. F Pollinia (omnia aucta). — D. inaequale Rolfe. O, H Habitus magn. nat.). J, K Labellum. L Gynostemium. M Anthera. N Pollinia (omnia aucta). — (Ex Bot. Mag.) 266 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Parsl. lanceolata v. oblongo-lanceolata, acuta, bi'evi-petiolata, ad 1 6 cm longa, ad 4 cm lata, flores plerumque singuli ex axillis cataphyllorum partis incrassatae (succedanei ex una eademque gemmula?). Sepalum dorsale oblongum, obtusum. apiculatum, lateralia ovato- triangula, obtusa, mentum breve, fere rectangulum formantia, omnia apiculata. Petala e basi angustiore obovato-oblonga, obtusa. Labellum longe unguiculatum, basi corda- tum, antice emarginatum, medio apiculatum, complicatum , venis 5 ramulosis, paulum prosilientibus percursum, si mavis obscure trilobum (lobo intermedio latiore quam longo emarginato). Gynostemii pes brevis, curvulus, fovea stigmatica magna, quadrangula. — Flores albi fugaces, labellum macula aurantiaca et lineis 5 purpureis nolatum, sepala 1,4 — 1,5 cm longa, 7 — 7,5 cm lata, petala 1,30 cm longa 5,5 mm lata, labellum 1,4 cm longum 1,6 cm latum. — Februario (ex Bl.j. — Fig. 34^4, B et Fig. HöE—H. Südwestmalayische Provinz: Java, Salak (Blume, Teijsmann et Binnen- dijer, Hasskarl); Seriboe (Blume); ohne Standort (Lobb! in herb. Lindley); Djam- pang tengah bei Njalindoeng (J. J. Smith). — Borneo(?). — Singapore, Kranji (ex Ridley), Selitar u. Toas (Id.). Nota. Si ill. J. J. Smith et Arnes placuisset, diligentius exponere, quibus causis per- moti plantam quam maxime dubiam Dendrocollam spurium unam eandemque declarassent esse quam D. euphlebiwn maximas illis egissemus gratias. Nihilosecius secutus sum eum qui speci- mina omnia autorum vetustiorum examinavit. De ceteris synonymis non disputandum videtur toties mutata sunt nomina jubente Reichenbachio quoties sequentibus annis opinionem suam mutare illi in mentem venit. 514. D. chrysocrepis Par. et Reichb. f. ex Hook. f. Bot. Mag. (1872) t. 6007 et in Trans. Linn. Soc. XXX. 150; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 744; Veitch, Man. Dendr. 29; Grant, Orch. Burmah 77. — Caules fasciculati, e basi tenui fusiformes, subcom- pressi, apice tantum foliati, pauciarticulati ( — 10), ad 25 cm alti, supra 1 cm crassi. Folia ad 3, elliptica lanceolatave acuta, 5 — 8 cm longa, 1,5 — 2 cm lata. Racemi breves plerumque uniflori, bracteae minutae. Sepalum dorsale petalaque subconformia, late oblonga obovata, apiculata, sepala lateralia oblique ovata, mentum brevissimum rotundatum formantia. Labellum calceolare, obovatum, rotundatum, antice infra orificium fissum, orificium ipsum subquadratum, margine utrinque lobulatum, incurvum, tota disci superficies interna pilis rubellis tortis dense villosa. Gynostemium antice pilosum. — Flores aurei, labellum aurantiacum v. intensius aureum, pili interni purpurei; sepalum dorsale petalaque 1,5 — 1,8 cm longa, 1,2 cm lata, sepala lateralia 2 cm longa, 1,5 cm lata, labellum 1,8 cm longum, antice 1 cm latum. -*- Floret in Europa Martio. — Fig. tfÄ—F. Nordwestmalayische Provinz: Burmah. Moulmein (Parish!). — Exam. viv. cult. ! Nota. Nullo charactere nisi labello calceato cum D, moschato comparandum, omnibus aliis et praecipue habitu ad D. euphlebium Reichb. f. accedit. Etiam haec species, etsi labellum ecallosum, pro tota indole hie enumeranda videtur. Sect. 6. Platycaula. Pseudobulbi pauciarticulati a basi tereti applanati aneipites, internodia suprema tantum foliata; racemi pauciflori, flores plerumque non resupinati. A. Labellum manifeste trilobum. a. Labelli lobi laterales rotundati, intermedius late oblongus, emarginatus. — Flores straminei 515. D. platycaidon. b. Labelli lobi laterales late trianguli, intermedius oblongus, obtusus. — Sepala luteo-alba, petala alba, labellum vio- laceum 516. D. Treubii. B. Labellum apice trilobulum, ceterum simplex. a. Mentum rectum. a. Labellum ex ungue lineari dilatatum. Dendrobium. 267 Labellum spathulatum, oblongum v. subrhombeum. — Flores albi 517. D. platygastriiim. ß. Labellum brevi-unguiculatum. Mentum obtusum bisaccatum. — Flores sicci lutei. (Planta parva v. mediocris) 518. D. lamellatum. b. Mentum curvatum. Labellum unguiculatum, antice subquadratum ; mentum elongato-conicum. — Flores pallide rosei, labellum album 519. D. Goldßnehii. 515. D. platycaulon Rolfe in Kew Bulletin (1892) 139 et in Gard. Chron. (1892)11. 150. — Pseudobulbi valde compressi, ancipites, lanceolati, circa 3— 5-foliati, 10 — 18 cm longi, 2,5 — 3 cm lati. Folia oblonga v. elliptica, acuta, 6 - 9 cm longa, 2,5 — 3 cm lata. Racemi breves, 3 — 6-flori, bracteae trianguläres, acutae, 2 mm longae, pedicelli 1,3 — 2 cm longi. Sepalum dorsale lineari-oblongum, obtusum, lateralia sub- similia, mentum obtusum, aequilongum Formantia. Petala paulo latiora. Labellum late unguiculatum, lobi laterales rotundati, intermedius late oblongus, emarginatus; discus leviter tricarinatus in medio. Gynostemium brevissimum. — Flores straminei, sepalum dorsale petalaque 1,5 cm longa, sepala lateralia 3 cm longa. Provinz der Philippinen. — (Von F. Sander eingeführt). — Exam. spec. cult.! 516. D. Treubii J. J. Smith, Orch. Ambon (1905) 65 et in leon. Bogor. HI. (1906) 29 t. 212. — Caules e basi tereti incrassati, dilatati et compressi, ad 45 cm longi, ad 3,5 cm lati, pauci- v. pluriarticulati, foliosi. Folia decidua, oblonga, laxa, undulata, 7 — 9-nervia, 5 cm longa, vaginae breves, internodia non aequantes, pallidius nervosae, antice late apertae. Racemi e nodis superioribus Orientes, 5 — 6-flori, circ. 6 cm longi, bracteae triangulae 3 mm longae. Sepalum dorsale ovato-lanceolatum, acutum, late- ralia obtusangulo-triangula, acuta, extus carinata, postice mentum satis longum, conicum, curvulum, ex apice ad l/i longitudinis clausum formantia. Petala lanceolata, acutius- cula, extus sulcata. Labellum pedi gynostemii parallelum, unguiculatum (unguis linearis excavatus), trilobum, late canaliculatum, lobi laterales erecti, late trianguli, obtusi, concavi, lobus intermedius oblongus, marginibus parallelis, obtusus, undulatus, lineae elevatulae in disco 7 — 9 obscurae. Gynostemium breve crassum, stelidia magna, ob- tusa, obscure denliculala, fllamentum longum, fovea stigmatica rotundato-quadrata, pes gynostemii leviter concavus, angulum rectum cum ovario efflciens, cum ungue la- belli connatus et pseudocalcar in mento occultatum efficiens. — Flores aperti 6 cm lati, per plures dies vigentes, sepala flavescenti-alba, nitida, dorsale 2,9 cm longum, 1 cm latum, lateralia 3,10 cm longa, petala alba, sepalo dorsali aequilonga, 9 mm lata, labellum expansum 4,5 cm longum, 2,10 cm latum, in disco purpureum, lineae elevatae inten- siores, lobi laterales albi, intus plus minus purpurei. Gynostemium album. Centromalayische Provinz: Ceram bei Wahaai (Treub). — Ambon (War- burg!); Hotoetoe Mortoetoe (Smith). — Exam. sicc. cult. Nota. Habitu accedit haec species ad D. lamellatum Und], a quo differt statura majore, floribus majoribus in racemos pendulos dispositis. 517. D. platygastrium Reichb. f. Otia Hamb. (1878) 55. — D. lamprocaulon Schlechter in Schum. et Lauterb. Nachtr. Fl. Deutsch. Schutzgeb. (1905) 166. — Caules pseudobulbosi, rhizomati brevi insidentes , e basi teretiuscula erecti, applanati, compressi, elliptico-oblongi, 5 - 8 cm alti, 2,5 — 3 cm lati, nitidi, supra foliati. Folia 3—4 mox decidua, oblonga, apice inaequali- et obtuse biloba, tenui-coriacea, 5 — 7 cm longa, medio 1,8 — 2,5 cm lata. Racemi laterales pauciflori (2 — 3), bracteae parvae, triangulae, acutae, quam Ovaria multo breviores. Sepalum dorsale oblongum, obtuse acutatum. Petala aequalia, subobliqua. Sepala lateralia antice dorsali aequalia, postice mentum elongatum formantia. Labellum e basi lineari longa spathulatum, antice sub- rhomboideum, obscure trilobum, lobi laterales breves late trianguli, obtusi, intermedius multo major, praesertim latior, medio apiculatus, lamellulae 2 et e basi apicem usque 268 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars i . decurrentes. Gynostemii pes longus ; stelidia obtusa. — Flores albi , sepalum dorsale \ cm longum, petala subbreviora, labellum vix 2 cm longum, sepala lateralia aequi- longa. — Julio. Melanesische Provinz: Fiji-Inseln. Vanua-Levu, Sandelholzbay (Unit. Stat. Explor. Exped. during 1838 — 43). — Neu-Mecklenburg. Bergwälder von Punam in 600m ü. d. M. (Schlechter n. 14 652). — Mihi non visum, ex descr. autoris. Fig. 23. Dendrobium Ooldfinchii F. Müll. A Habitus (magn. nat.). B Flos. C Labellum (aucta). (Icon. origin.) Dendrobium. 269 Nota. Diagnosis Reichenbachiana D. platygastrii quamquam niraium brevis tarnen Om- nibus characteribus cum illa accuratiore Schlechteriana D. lamprocauli lere verbotinus convenit, ut mihi persuasissimum sit, species esse in unam conjungendas. 51 8. D. lamellatum (Blume) Lindl. Gen. et Sp. Orch. (l 830) 89; Reichb. f. Otia I. 48; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 7 49; J. J. Smith in Fl. Buitenz. VI. 367. — D. compressum Lindl. Bot. Reg. (1842) Mise. 76, (1844) t. 53; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. 307; Xen. Orch. III. 93 t. 251 II. — Onychium lamellatum Blume, Bijdr. (1825) 326 tab. 10. — Rbizoma longe repens. Pseudobulbi ascendentes, e basi tenui tereti dilatati, compressi, aneipites, cataphyllis 5 — 6 sub anthesi saepius emareidis vestiti, 6 — 10 cm alti, 3 — 4 cm lati. Folia omnia apicalia, ovata, subacuta, 2,5 — 12 cm longa, 1,5 — 3 cm lata, caduca. Racemi subterminales, breves, paueiflori ( — 4), bracteae minutae, triangulae, quam Ovaria multoties breviores. Sepalum dorsale oblongum, acutum. Petala obovata, aequimagna. Sepala lateralia antice obovata, postice in mentum apertum, conicum, obtusum, erectum producta. Labellum e basi euneata valde dilatatum, antice transverse oblongum, lobis lateralibus obsoletis, margine antico crenulato-emarginatum, lineae elevatae 3 additis utrinque brevioribus in disco. Fovea stigmatica latissima; stelidia et filamentum porreeta, acuta; anthera, pollinia generis. — Flores postici illos Aconiti Lycoctoni L. aemulantes, 2,2 — 2,5 cm longi (sep. lat. scilic. sepala dorsale et petala 5 — 7 mm longa 5 mm lata, labellum 1 cm longum et (antice) latum. Südwestmalayische Provinz: Malayische Halbinsel. Tenasserim, Moulmein (Parish!); Perak (Kings Coli. n. 7197!, Scortechinü); Java (Zollinger n. 288!); Borneo (Beccarü); Banjermassing (Motley n. 544!). — Provinz der Philippinen (Cuming n. 2074!). 519. D. Goldfinchii F. Müll, in Wing's South. Sc. Record Januar. (1883). — D. camptocentrum Schlechter in Engl. Bot. Jahrb. XXXIX. (1906) 69. — Caules aggre- gati, stipitati, compressi, pluriarticulati, a latere visi oblongi, 8 — 36 cm alti, 2— 4 cm lati, ipsi lutei foliorum vaginis albidi. Folia apicalia 2 — 4, oblonga, lanceolatave acuta, maxima, quae vidi, 7 — 8 cm longa, 2 cm lata, papyracea. Racemi ad 5 cm longi, fractiflexi, 4 — 5-flori, bracteae minutae, Ovaria cum pedicellis 2 cm longa. Sepalum dorsale petalaque vix diversa oblonga, acuta, sepala lateralia antice aequalia, postice in mentum aequilongum v. vix longius curvatum, conicum, obtusum, antice apertum producta. Labellum ab ipsa basi longe complicata euneatum, dilatatum (non proprie unguiculatum!) toto ambitu rhombeum, lobi laterales vix sejuneti, semioblongi, intermedius rhombeus, retusus, emarginatus, lamellae per discum satis elevatae 7, antice evanescentes. Gyno- stemium breve, stelidia magna, obtusa. — Flores 3 cm longi, sepalum dorsale petala- que 1,5 cm longa, 7 mm lata, sepala lateralia 2,5 cm longa, medio 1 cm lata, labellum 2 — 2,3 cm longum, medio 1,5 cm latum, sepala lactea v. pallide luteola, petala alba, labellum album macula viridi in medio disco. — Novembri. — Fig. 23. Papuanische Provinz: Salomons-Inseln (Goldfinch ex Müller 1. c, Dr. Guppy!) — Neu-Guinea. Cloudy Mountains (Micholitz!). — Admiralitäts-Inseln (Moseley — in herb. Kew!). Nota. Excepto mento curvato a D. platygastrio Reichb. f. vix distinguendum. Est planta per multas insulas maris paeifici obvia et jam multis annis ante a libero Baroni de Müller descripta sed in libello illo supra citato sepulta. Quam ob rem Schlechter, viv. cl. diagnosis illa effugisse videtur, quadrat enim diagnosis D. camptocentri eius characteribus gravioribus Om- nibus cum illa Muelleri. Sect. 7. Speciosa. Plantae plerumque magnae; caules saepius elongato-lageniformes, pauciarticulati, crassissimi generis, folia in speciebus quibusdam maxima generis, coriacea, plures per annos vigentia; racemi pseudoterminales, plerumque divitiflori; flores carnosuli, curvati, albi, lactei v. straminei roseo-rubro-signati. A. Caules, lageniformes, basi valde incrassati. Labelli lobi laterales magni. 270 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Parsl. a. Racemi ab ipsa basi divitiflori; labelli lobus intermedius ovatus, acutus; carina in disco antica evanida. Flores inodori 520. D. speeiosum. b. Racemi laxiflori, labelli lobus intermedius bilobus, carina disci antice abrupta. Flores suaveolentes 521. D. delicatum. c. Ut praecedens sed caules potius cylindracei, quam lageni- formes, labelli lobus intermedius solidushamatusrecurvusque 522. D. falcorostrum. R. Caules ut in praecedente potius cylindracei basi ipsa tantum incrassati, labelli lobi laterales in dentes reducti, labelli lobus intermedius sensim dilatatus lanceolatus. (Planta minor v. mediocris.) 523. D. Moorei. C. Plantae mediocres v. parvae, caules tenui-fusiformes v. cylin- dracei, sulcati. pauci- rarius pluriarticulati ; folia parva non longe persistentia, racemi folia aequantes v. rarius superantes; flores modice v. non curvati lutei, rubri et varie signati. a. Sepala petalaque ovata v. oblonga non producta, er. Labellum sepalis petalisque brevius. I. Labelli lobi laterales semiobovati, intermedius brevis, ovatus, antice glaber. Flores lutei, rubro-adspersi, caules cylindracei 52 4. D. gracilicaule. II. Praecedenti simile, sed flores rosei, labellum album, purpureo-signatum, caules basi incrassati; callus in dentes 3 exiens 525. D. Kingianum. III. Lobus intermedius labelli rhombeus, antice lamellis 3 crassis carnosis crenulatis instructus. Folia car- nosa, canaliculata 526. D. canaliculatum. IV. Labelli lobi laterales semioblongi, intermedius cor- datus, antice tomentosus, caules cylindracei, folia tenera plana. Flores albi 527. D. Adae. V. Labelli lobi laterales semiorbiculares, intermedius truncatus, carinula mox evanida in disco. Flores albidi; caules cylindracei 528. D. Jonesii. ß. Labellum longius quam sepala petalaque. I. Labelli lobi laterales semioblongi, intermedius reni- formis, subcochleatus (margine incurvo), lamellulae 5 in disco. Flores viridi-lutei, labellum pallidius . 529. D. Bairdianum. II. Labelli lobi laterales semirhombei, intermedius pro- funde bilobus. Flores flavidi 530. D. closterium. b. Sepala petalaque e basi lineari triangula, longe acuminata, labellum ex ungue subito dilatatum, antice tridentatum. Flores ad 5 cm longi 531. D. odontochilum. c. Sepalum dorsale et petala subaequalia , sepala lateralia multo majora, labellum simplex, late cunealum . . . . 531 a. D. Micholitxii. 520. D. speeiosum Smith in Exot. Rot. I. (1804) 17 t. 10; R. Rr. Prodr. 332; Lindl. Gen. et Spec. Orch. 87; Rauer et Lindl. Illustr. Gener. t. 6; Reichb. f. Reitr. 48; Rot. Mag. t. 307 4; Rot. Reg. t. 1610; Renth. Fl. austral. VI. 279; Fitzger. Austr. Orch. II. pt. 4 t. 9; Veitch, Man. Dendrob. 74 c. xylogr. — Huc D. Hillii Hook. f. Rot. Mag. t. 5261; Williams, Orch. Grow. Man. 7. ed. 36 et Orch. Alb. V. t. 198; Renth. Fl. Austr. VI. 1. c; Veitch, Man. Dendrob. 1. c. 74. — Caules e basi crassiore attenuati, 10 — 30 cm longi, ad 3 cm crassi, quadriarticulati. Folia 3 — 4 in superiore parte caulis oblonga ligulatave crassa, leviter undulata, 8 — 30 cm longa, acuta, 4 — 5 cm lata, apice ipso subbilobula. Racemi pseudoterminales, ex axilla folii plerumque non evoluti Orientes, multi- et densiflori, ad 40 cm longi, a basi ad flores usque vaginis Dendrobium. 271 quibusdam vestiti, bracteae minutissimae, ovatae, lanceolatae , Ovaria cum pedicellis 3 — 4 cm longa. Sepalum dorsale ovato-lanceolatum, lateralia subaequalia incurva, basi valde dilatata, mentum breve obtusissimum formantia. Petala linearia, aequilonga, vix curvata, omnia apice obtuse acutata. Labellum incurvum quam sepala semilongum, lobi laterales latissimi , oblongi, erecti, lobus inlermedius brevis transversus, lalissime ovatus, brevi-acutatus, quam laterales vix semilongus, callus v. linea incrassata e basi fere medium usque ibique evanescens, androclinii stelidia vix ulla rotundala. — Flores pallide sulphurei v. straminei v. vix lutescentes, labellum et gynostemium alba, violaceo- punctulata v. maculata v. striolata, labellum semper intus et interdum extus simili modo ornatum, sepala 2,3 cm longa, dorsale basi 6 mm, lateralia 8 — 9 mm lata, petala aequilonga 2 — 3 mm lata, labellum 4,3 cm longum explanatum medio 1 cm latum. — Floret vere (in Europa Martio). Araucarien-Provinz: Australien. Ost-Küste. Queensland. Port Bowen (R. Brown!), Brisbane Riv. (Hill), Rockhampton (Bowman, O'Shanesy); Rockingham Bay (Dal- lachy). — N.S.Wales. Port Jackson (Banks u. Solander). Nördlich bis zum Hastings River und südwärts bis Kap Howe. — Victoria. Nangatta-Berge und Genoa River (F. v. Müller!). — Exam. viv. cult! 111. F. Manson Bailey in Queensland Flora Fase. V. (1902) 1526 discernit formas sequentes mihi non visas: 1. Forma grandiflorum Bailey, Bot. Bull. XIV. — Haec varietas habitu robustiore praestat etiam pro var. Hillii, folia enim saepius inveniunlur 30 cm longa et 1 5 cm lata. Flores porro intense lutei sunt ab ineunte anthesi usque ad exeuntem, sepala sunt 4 cm longa, 6 mm lata, petala 3 mm lata, labellum obtusissimum est et lineis purpureis vittatum. Eumundi seeundum ferroviam orae septentrionalis Queenslandiae. Var. curvieaule Bailey, Bot. Bull. XIV. — Est ex descriptione forma mera minor pseudobulbis in semicirculum curvatis, foliis crasse coriaeeis nitidis, racemis brevibus, floribus carnosis, pro planta parvis, lacteis, omnibus porro partibus crassis quodammodo contractis. Lady Elisabeth's Isl. (W. Soutter). [Memini, me paucis mensibus ante speeimen eultum ex Horto Imperiali Wilhelms- höhe aeeepisse, quod iisdem characteribus affectum et certe fungis injuriatum erat. — K.] Var. nitidum Bailey, Proc. Roy. Soc. Queensl. I. — Differt ex descriptione pseudo- bulbis gracilibus 45 ad 60 cm altis et saepius solum 1,3 cm crassis. Folia etiam minora et praesertim angustiora sunt et in facie superiore foveolata, racemi ad 20 cm longi, floribus albis 24 — 30 ornati. Flores minores sunt quam in typo 1,3 — 1,5 cm longi, mentum brevissimum, labellum breve, lobi laterales purpureo-striati, carinae in disco luteae, lobus intermedius luteo-albus. Trop. Queensland. (Ohne Standort und Sammler.) Var. filiforme Bailey, Syn. Queensl. Fl. 509. — D. fusiforme Bailey in Proc. Linn. Soc. N. S. Wales II. 277 et Queensl. Fl. Pt. V. (1902) 1527; O'Brien in Gard. Chron. (i 907) I. 337, fig. 142. — Differt a typo pseudobulbis fusiformibus s. e basi crassiore medio contractis, apicem versus denuo incrassatis et foliis tenerioribus. Cum florem typicum Londini examinaverim et cum Ulis D. speciosi diligenter comparaverim, persuasissimum mihi est, esse formam et vix varietatem D. speciosi. Vulgaris fuisse dicitur haec species ubique in plaga septentrionali Auslraliae, tarnen in locis plerisque nunc extineta est. 52t. D. delicatum Bailey, Queensl. Fl. Pt. V. (1902) 1527. — D. speciosum Sw. var. delicatum Bailey in Proc. R. Soc. Queensl. I. — D. speciosum Sw. var. Ban- croftianum Reichb. f. in Gard. Chron. (1881) I. 782; Veitch, Man. Dendrob. 7 4. — Caules salis numerosi, caespites magnos efficientes, supra bene graciliores. Folia 3 — 4 in apice caulis 8 — 12 cm longa, 2 — 4 cm lata, satis tenera, obtusa v. leviter emargi- nata. Racemi 1 v. 2 ad 20 cm longi, paueiflori (8 — 9) satis magni. Sepala ovato- triangula, acuminata, lateralia vix falcata, basi dilatata, mentum perbreve, rotundatum, 272 Fr- Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1. vix incurvum formantia. Petala aequilonga, anguste lineari-lanceolata. Labellum fere 1/8 sepalorum aequans ; lobi laterales semiobovati, extus rotundati, magni ; lobus inter- medius retusus, multo brevior, transverse oblongus, utrinque rotundatus, medio leviter emarginatus, apiculatus, callus crassus, carnosus, a basi fere ad 2,3 totius disci antice latior quam basi ibique abruptus. Gynostemii pars libera brevissima, conica, filamentum subulatum, stelidia rotundata ; anthera margine antice hyalino-papillosa. — Sepala petalaque lactea, 2 cm longa, sepalum dorsale 4 mm, lateralia basi 7 mm lata, labellum 7 — 8 mm longum, inter lobos laterales fere 1 cm latum, album, violaceo-striatum, callus aureus, minutissime violaceo-adspersus. — Floret vere (in Europa Martio). Papuanische Provinz: Neu-Guinea. (Nach frischem Material aus dem Koy. Bot. Garden. Glasnevin.) — Nord-Australien. Queensland. Main Range in der Nähe von Toowoomba (B. Crow). Nota. Differt exceptis aliis characteribus lobo intermedio perbrevi et multo latiore quam longo, a forma typica, differt odore gratissimo, illo Narcissi Tazettae persimili fere evanido, a D. specioso, quod simul vivum examinavi, differt porro callo labelli antice subito abrupto, in forma typica sensim desinente. — Est certissime planta D. specioso valde affinis, praebet tarnen aspectum diversissimum. 522. D. falcorostrum Fitzgerald in Sydney Morning Herald 18 Nov. 1876, Id. Austrat. Orch. I, pt. V. (1879) t. 4. — Caules fasciculati, circiter 25 cm alti, 1 cm crassi, apice foliati, pauciarticulati; internodia 5 — 8 cm longa, grisea, leviter sulcata. Folia 4 — 5 oblonga, ovatave obtusa, crassa, coriacea, 10—12 cm longa, 3,5 — 4 cm lata. Racemi ex axiiiis superioribus v. pseudoterminalibus Orientes, ad 1 8 cm longi, pluriflori ( — 20); pedicelli cum ovariis ad 5 cm longi, bracteae subnullae. Sepala oblonga, ob- tuse acutata, lateralia mentum vix prominulum rotundatum formantia. Petala angustiora lanceolata. Labelli brevi-unguiculati lobi laterales erecti supra incurvi : lobus intermedius basi lobulatus, apice acutus, incurvus, totum labellum carnosulum , a latere visum rostrum falconis (inversum) optime ludens ; glandula cruciformis elongata, tricruris, in basi disci antice excavati. — Flores albi, sepala lateralia circiter 3,2 cm longa, petala subbreviora, 6 — 7 mm lala, labellum circiter 1,8 cm longum; fere 6 mm latum, purpureo- punctulatum. — Octobri. Araucarien-Provinz: Australien, N. S. Wales, auf dem Berg Banda-Banda am M'Leay-Flusse (Fitzgerald!). 52 3. D. Moorei F. Müll. Fragm. VII. (1869) 29; Benth. Fl. austral. VI. 28 \\ Fitzgerald, Austral. Orch. I. pt. 7, t. 10. — Caules fasciculati, e basi tenui cylindracei, pauciarticulati, interdum superpositi, 15 cm longi, 6 — 8 mm crassi, apice plerumque tetraphylli, internodia 3 — 5 cm longa, suprema multo breviora. Folia oblonga lanceo- latave, ad 1 8 cm longa, ad 2,5 cm lata. Racemi plerumque singuli, ex axilla folii cujusdam Orientes igitur pseudoterminales, folia aequantes v. rarius excedentes, pauciflori, bracteae minutae. Sepala lineari-lanceolata, acuminata, lateralia in mentum apice curvulum, quam pars antica plus quam semilongum producta. Petala angustiora, ceterum aequalia. Labellum toto ambitu longissime rhombeum, lobi laterales in dentes triangulos reducti, intermedius longe lanceolatus, acuminatus, lineae inter lobulos laterales tantum paulum incrassatae, discus ceterum laevis, margo androclinii ubique obtuse denticulatus. — Flores albi, sepalum dorsale petalaque 1 ,2 cm, sepala lateralia fere 2 cm longa, omnia 2 — 2,5 mm lata, flores ceterum magnitudine variabiles. — Junio, Julio. Araucarien-Provinz: Australien, N. S. Wales, Lord Howes-Insel (C. Moore!). Nota. Habitu D. gracilicaidi F. v. Müll, simile, labello diversissimum. 524. D. gracilicaule F. Müll. Fragm. I. (1858) 179; Benth. Fl. austral. VI. 281; Bailey, Queensld. Flora Pt. V. (1902) 1529. — D. elongatum A. Cunningh. in Bot. Reg. 1839, Mise. 33 et Lindl. I.e. 1841, 21 non Lindl. Gen. et Sp. Orch. (1830) 77. — D. brisbanense Reichb. f. in Walp. Ann. VI. (1861) 299. — Huc D. Fellowsii F.Müll. Fragm. VII. (1869) 63 ex Benth. Fl. austral. VI. 2 77. — Caules elongati, 40 cm alti v. ultra, 5 — 6 mm crassi, sub anthesi grisei ; internodia 5 cm Dendrobiuni. 273 longa. Folia longe lanceolata, acuminata, apice ipso bilobula, 12 — 15 cm longa, 2 cm lata et ultra. Racemi paulum infra apicem caulis quam folia breviores, paucifiori, (6—8), bracteae minutissimae. Flores subsecundi, longe pedicellati. Sepalum dorsale late oblongum, obtuse acutatum, lateralia late ovata, incurva, acuta, mentum obtusissi- mum, rotundalum, apertum, perbreve formantia. Petala leviter curvata, aequilonga, linearia, acuta obtusave. Labellum curvatum, subbrevius e basi cuneata dilatatum, lobi laterales obovati, angulo antico fere recti, lobus intermedius transverse latus, ovatus, acutus, callus humilis e basi ad basin lobi intermedii antice in denticulos 3 exiens. Gynostemii pars libera perbrevis, androcliniuin margine retusum, filamentum breve, stelidia nulla. — Flores lutei, rubro-notati v. punctati, labellum albidum, luteo-suffusum, se- palum dorsale petalaque 1 cm longa, sepala lateralia 1,3 cm longa, basi 7 — 8 mm lata, labellum 7 — 8 mm longum et 5 — 6 mm latum. — Septembri. Austromalayische Provinz: Queensland, Moretonbay (Fitzgerald!, Leich- hardt!). Araucarien-Provinz: N. S. Wales (Macleay), Clarence River (Beckler!), Lord Howe's Isl. (M'Gillivray!, Fitzgerald!, Milne!, Moore!). 525. D. Kingianum Bidw. in Lindl. Bot. Beg. 1844, Mise. 1 8 et in Bot. Reg. XXXI. t. 61; Bot. Mag. t. 4527; Beichb. f. in Walp. Ann. VI. (1861) 301; F. Müll. Fragm. III. 60; Beichb. f. in Gard. Cbron. (1889) I. 467; Benth. Fl. austral. VI. 280; Bailey, Queensld. Fl. Pt. V. (1902) 152 8. — Caules longe ovati, supra longe attenuati, ad 15 cm alti, basi I — 1,5 cm crassi. Folia .] — 5 apicem versus congesta, oblonga, apice biloba, coriacea, 2 — 10 cm longa, I — 2 cm lata. Bacemi folia excedentes, ad 15 cm longi. Flores pauci, longe pedicellati; bracteae minutissimae. Sepalum dorsale ob- longum obtuse acutatum, lateralia cum pede gynostemii satis longo connata, antice ovato- triangula, mentum obtusum, antice apertum, leviter ineurvum formantia. Petala e basi lineari-lanceolata, acuta, quam sepala multo angustiora. Labellum e basi cuneata valde dilatatum, lobi laterales semiobovati obtriangulive, angulo exteriore acuto; lobus inter- medius transverse oblongus, medio apiculatus, callus crassus, supra leviter bisulcatus per totum discum ad basin lobi intermedii decurrens ibique in apiculos 3 exiens; stelidia subnulla, filamentum elongatum, filiforme, margine crenulatum, rostellum satis magnum, -bilobulum, fovea stigmatica maxima. — Flores rosei v. pallide purpurei, odorem Helio- tropii peruviani exhalantes, coloribus quam maxime variabilibus eximii, labellum album, antice praesertim roseo-suffusum et intensius punetulatum, callus viridi-luteus ; sepalum dorsale et petala 1,2 — 1,3 cm longa, sepalum dorsale 5 mm, petala 2,5 mm lata, sepa- lorum lateralium pars antica 1,5 cm, postica 1,2 cm longa, medio 7-8 mm lata, labellum fere 1,2 cm longum, inter lobos laterales 8 — 9 mm latum, lobus intermedius 6 — 7 mm latus. — Floret vere. Austromalayische Provinz: Queensland, Moreton Bay? (Bidwill), Hastings Biver (Moore n. 25!). — N. S. Wales (Leichhardt!). — Murwilhumbah (Forsyth!). Exam. viv. eult.! Var. Aldersonae Bailey in Queensl. Agric. Journ. XV. (1905) 781. — Flores albi, sepala extus interdum macula pallide-purpurea signata, labellum pallide purpureo- punctulatum, discus luteus. — Ceterum ut typus. Blackall Bange (Mrs. Alderson ex Bailey). " Var. pallidum Bailey, Proc. Roy. Soc. Queensld. I. et Queensld. Flora Pt. V. (1902) 1528. — Caules debiliores quam in typo et massas densas in rupibus for- mantes, 5 — 20 cm alti, basi ampliati, folia tenuia, 5 — 8 cm longa, circ. 1,2 cm lata apicem versus angustata, racemi sublongiores, flores 3 — 4 pallide lilacino-guttati. Queensland: Main Range (Benj. Crow). Var. Silcockii Bailey 1. 1. s. s. c. c. — Caulis et folia ut in forma typica. Flores candidi textura crassiuscula, pedicelli albi, Ovaria viridia, omnes partes bene majores quam in typo. Queensland: Tweed Biver (Silcock). A. Engler, Das Pflanzenreich. IV. (Kmbryophyta siphonogama) 50. ls 274 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1. Var. subquadratum (J. J. Smith) Kränzl. — D. subquadratum J. J. Smith in Bull. Dep. agr. Ind. neerl. XIX. (1908) 20 et in Nova Guin. VIII. T. 1. 65, tab. XXIII, fig. 73. — Differre dicitur sepalis petalisque angustioribus, acutioribus, labelli lobo inter- medio subquadrato, ceterum habitu et statura specimini depauperato D. Kingiani per- simile. Descripta est e specimine unico jam fere deflorato. Papuanische Provinz: Niederl. Neu-Guinea, auf Bäumen am Noord-Fluss (Versteeg n. 1391). 526. D. canaliculatum R. Br. Prodr. Fl. Nov. Holl. (1810) 333; Lindl. Gen. et Sp. Orch. 91; Reichb. f. Xen. Orch. II. 16 5; Beiträge z. System. Pflkunde 49; Fitzg. Austr. Orch. I. pt. 3, t. 6; Benth. Fl. austral. VI. 282; Veitch, Manual Dendrob. 26; Williams, Orch. Man. 7. ed. 329; Sander, Orch. Guide 68. — D. Tattonianum Batem. Bot. Mag. (1865) t. 5537; Bailey, Queensland Fl. V. 1530. — D. Foelschei F. Müll, in Wing's South. Rec. II. (1882) 230. — Caules dense aggregati, ovoidei, v. brevi-fusiformes, 4 — 16 cm alti, 2 — 2,5 cm crassi; internodiis 4 — 6 compositi, cata- phyllis griseis v. albidis, late triangulis in articulis inferioribus vestiti! Folia 3— 5 in articulis supremis, anguste linearia, canaliculata, firma, acuta acuminatave, 10 — 12 cm longa, 3 — 5 mm lata, 1,5mmcrassa. Racemi ex axilla folii cujusdam Orientes, igitur subterminales, folia plus duplo excedentes, graciles, pluri — mulliflori, ad 25 cm longi, subnutantes, bracteae minuüssimae, alabastra semper postica, flores sub anthesi torsione pedicelli antici. Sepalum dorsale petalaque ligulata, obtuse acutata, sepala lateralia linearia, antice semitorta, obtusa, postice mentum parvum, conicum, apertum for- mantia. Labellum e basi longe cuneata dilatatum, antice trilobum, lobi laterales apice rotundati, intermedius toto ambitu rhombeus, acutus, lineae elevatulae per discum 3, antice in lobo intermedio in lamellas crassas, carnosulas, lobulatas crenulatasque auctae, venae loborum lateralium incrassatae, prominulae. Gynostemium apice tridentatum, stelidia brevia, filamentum anguste triangulum, anthera brevi-papillosa. — Flores fragrantes, albi, luteo-suffusi, labelli lobi laterales purpurei, sepalum dorsale petalaque 1,5 — 1,8 cm longa, 2,5 mm lata, sepala lateralia 2 cm longa, aequilata, labellum 1,3 cm longum, inter lobos laterales 5 — 8 mm latum. Austromalayische Provinz: Nord - Australien, Endeavour- River (Banks u. Solander ex R. Brown), York Peninsula (Hann!), Torres Str. Islands (Coppinger!), Rockingham Bay (Dallachy!). — Exam. pl. viv. Nota. Qua de causa Reichenbachius D. canaliculatum R. Br. a D. Tattoniano Batem. diversum esse suspicatus est, neque descriptione Brownii neque alia ex ratione neque planta ipsa intellegendum. Mea sententia Ferdinandus liber baro de Müller has 2 species optimo jure sub nomine priore in unam conjunxit. Icon in Bot. Mag. t. 5537 pseudobulbos nimium abbreviatos habet, floribus tarnen optime cum D. canaliculato typico convenit et idcirco non ab illa specie diversa. 527. D. Adae Bailey in Proceed. Roy. Soc. Queensl. I. (1884) 149 et Queensland Fl. V. 152 9. — Caules graciles ad 3 0 cm alti, sulcati, pauciarticulati, apice tantum foliati. Folia plerumque 3, lanceolata v. oblongo-lanceolata, 8 — 10 cm longa, medio 1,5 — 2 cm lata, satis tenera, subtus carinata. Racemi 1 v. 2 pauciflori (2 — 4); brac- teae minutae, anguste lanceolatae; pedicelli 1,3 cm longi. Sepala ovata, lateralia fal- cata, mentum breve, incurvum formantia, ceterum a dorsali vix diversa. Petala oblonga, obtusa, breviora angustioraque quam sepala. Labellum brevius; lobi laterales oblongi, intermedius cordalus, dense tomentosus ; carinae per discum 3 a basi ad basin lobi intermedii decurrentes. Gynostemium breve. — Flores albi , fragrantissimi , sepala 1,3 cm longa, lateralia basi ad 7 mm lata, petala subaequilonga, 2 mm lata, labellum aequilongum, lobi laterales intus purpureo-fasciati. — Februario. Austromalayische Provinz: Australien, Queensland, Buschwälder zwischen Herberton und Mourilyan Harbour (Stuart). — Exam. sicc. cult. ex Horto Bot. Sydney in herb. Schlechter! 528. D. Jonesii Rendle in Journ. Bot. XXXIX. (1901) 197. — Caules aggregati, fusiformes v. subcylindracei, 1 2 — 1 8 cm alti, medio 8 — 12 mm crassi, pauciarticulati Dendrobium. 275 (8 — 10), apice tantum paucifoliati. Folia 3 — 4 oblonga lanceolatave acuta v. acumi- nata, 6 — 10 cm longa, medio 2 — 2,5 cm lata. Racemi folia subaequantes, graciles, pauciflori ( — 12), bracteae minutae, ovatae, oblusae. Sepalum dorsale ovatum, acutum, lateralia postice mentum crassum amplum rotundatum formantia, antice dorsali aequalia. Petala angusliora, lineari-lanceolata, acuta. Labelli lobi laterales subsemiorbiculares, rotundati, lobus intermedius truncatus, antepositus, carina mediana mox evanida. — Flores albidi, labellum purpureo-striatum, Ovaria cum pedicellis 8 mm longa, sepala lateralia 1,2 cm longa, dorsale 3 mm, lateralia i mm lata, petala subbreviora, 1,8 mm lata, labellum 6 mm longum, 5,5 mm latum, lobus intermedius 1,25 mm longus, 4,70 mm latus. Flores ineunte die odori postea inodori esse dicuntur. — Floruit in Europa Januario. Austromalayische Provinz: Queensland, nördlicher Teil (Arthur Owen Jones!). 529. D. Bairdianum Bailey, Suppl. Syn. Queensl. Fl. (1884) flde Müll. Census App. II. 3 et Queensl. Flora Pt. V. (1902) 152 8. — Rhizoma breve repens, pseudo- bulbi 8 — 18 cm alti, clavati, supra fere 1,3 cm crassi, teretes, leviter sulcati nodosique, paucifoliati. Folia lineari-lanceolata, oblique emarginata, 5 cm longa, 1,2 cm lata. Racemi e pseudobulbis aphyllis vetustioribus Orientes, 5 cm longi , pauciflori ( — 3), bracteae minutae, lanceolatae, pedicelli cum ovariis 1,8 — 2 cm longi. Sepala ovata, lateralia mentum obtusiusculum formantia. Petala sepalo dorsali aequalia sed minora et teneriora. Labellum crassiusculum, sublongius quam sepala, lobi laterales utrinque supra curvati, subreniformes, lobus intermedius reniformis, lateribus utrinque elevatis, lamellae 2 elevatae per discum ad basin lobi intermedii decurrentes. Gynostemium breve. — Sepala petalaque viridi-lutea, labellum eodem colore sed pallidius, discus albus, lobi laterales intense purpureo-venosi, flores 1 cm circiter longi, mentum breve. — Floret? Austromalayische Provinz: Queensland, zwischen Herberton und Mourilyan Harbour (Stuart). Nota. Mihi non visum, species affinis esse dicitur D. Kingiano Bidw. et aemulo R. Br. 530. D. closterium Reichb. f. in Linnaea XLI. (1877) 92. — Caules fusiformes v. subcylindracei, pauciarticulati, cataphylla albo-grisea, nitentia, pseudobulbi ipsi lutei, 5 — 10 cm longi, 1 — 1,5 cm crassi, apice foliaü. Folia 2 — 3 e basi cuneata oblongo- lanceolata, acuta, inaequaliter biloba, chartacea, 4 cm longa, ad 1 cm lata. Racemi quam folia plus duplo longiores, 12 — 20 cm longi, pauciflori (2 — 7); bracteae minu- tissimae, triangulae. Sepalum dorsale ovatum, acutum. Petala subsimilia, omnia brevia; sepala lateralia antice oblonga, acuta, postice mentum satis crassum, fere duplo longius, leviter curvatum, obtusum, antice apertum formantia. Labellum e basi cuneata dilatatum, trilobum; lobi laterales subrhombei, antice acuti, apice ipso rotundati, lobus intermedius cuneatus, dilatatus, antice satis profunde bilobus, lamellae 2 ab ipsa basi in lobum intermedium decurrentes, satis altae, antice primum convergentes, deinde in disco lobi intermedii divergentes et quasi semicirculum undulato-gyrosum formantes. Gynostemii pars libera brevis, obtuse tridentata, androclinium satis profundum; anthera magna, margine anteriore papulosa. — Flores flavidi, sepalum dorsale petalaque 8 — 9 mm longa, basi 4 mm lata, sepala lateralia 2,3 cm longa, mentum 1,2 cm longum, labellum 2,5 cm longum, antice 1 cm latum. Ar aucarien-Provinz: Neu-Caledonien (Deplanche ex Reichb. f., Baudouin n. 6 78! in herb. Drake del Castillo). 531. D. odontochilum Reichb. f. in Linnaea XLI. (1877) 91. — Radices ver- rucosae. Caules tenues, virgati, grisei, ad 40 cm alti, pauciarticulati, internodia lon- giuscula, obscura, partim vix cognoscenda, 5,5 cm longa, medianum ut videtur multo longius. Folia apicalia, pauca (2 — 3), ovata oblongave, acuta, coriacea, ad 4 cm longa, 1 cm lata. Racemi basi vaginulis griseis vestiti, complures, certe succedanei, adsunt enim praeter florenlem, 2 v. 3 jamdudum deflorati, quam folia paulum longiores, ad 18* 27i> Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1 . Fig. 24. D. odcmtochilum Reichb. f. A Habitus (magn. nat.). B Flos a fronte. Cldem a dorso- D Labellum (aucta). — D. Micholitxii Rolfe. E Habitus (magn. nat.j. F Flos (auctus). (Icon. origin.) Dendrobium. 277 7 cm longi, pauciflori, bracteae ovato-lanceolatae, acuminatae, pellucidae, 3 — 4 mm longae, pedicelli cum ovariis tenuibus vix 1 cm longi. Sepala e basi latiore sensim angustata, longe acuminata; lateralia in mentum breve, latum, saccatum, antrorsum, obtusum aucta. Petala linearia aequilonga, sepala 1,2 cm, petala I cm longa. Labellum e basi cuneata valde dilatatum , antice in lobos 3 aequilongos divisum , lobi laterales apice obtusi, lobus intermedius minor, brevi-triangulus, acutus, carina per totum discum a basi apicem usque decurrens, leviter undulata, totum labellum 5 mm longum et antice latum. Filamentum breve, stelidia longiora, filiformia, minute denticulata, »an- thera apiculata« (ex Reichenbach). — Fig. 24 A — D. Araucarien-Provinz: Neu-Caledonien (Vieillard, Balansa n. 774!); L'ile de l'Ouest (Pancher ohne n.!). Nota. Reichenbachius optime florem cum illo D. teretifolii R. Br. comparat, cujus (ex- cepta magnitudine valde reducta quosdam characteres habet, praesertim in labello. — Est planta habitu eximia et nulli affinis. Pedunculi complures succedanei, basi vaginulis griseis vestiti oc- currunt saepius in genere Plearothallide, inauditi sunt in Dendrobiis. 531a. D. Micholitzii Rolfe ex Arnes in Proc. Biol. Soc. Wash. XVII. (1904) 119; 0. Arnes, Orchid. I. (1905) 41, t. 11. — Rhizoma breve, radicosum. Caules pauci, dense aggregati, pauciarliculati, tenues, obscure quadranguli, ad 10 cm alti, apice tantum foliati , plerumque diphylli, internodia 2 ad 3,5 cm longa. Folia subopposita, e basi ovata lanceolata, apice obtusa, crassiuscula, coriacea, paucinervosa, ad 6 cm longa, basi 1 cm lata. Racemi terminales (?), brevissimi, pedunculus nullus, bracteae glomeratae, 6 ad 7 mm longae , quam pedicelli cum ovariis bene breviores. Sepalum dorsale oblongo-lanceolatum, acutum; sepala lateralia multo majora, antice ovata tri- angulave, poslice longe producta, mentum amplum, saccatum, leviter curvatum, ob- tusum, antice apertum formantia. Petala lanceolata, quam sepalum dorsale minora. Labellum e basi lata paulum dilatatum, obovatum, antice rolundato-retusum, crenu- latum, in disco paulum incrassatum et sulcatum. Gynostemii pars libera perbrevis, stelidia et fdamentum linearia. — Flores luteoli, labellum in disco macula viridi sig- nalum. Flores a sepali dorsalis ad menti apicem 1,8 cm longi, 8 mm transverse lati. — Fig. 2 4 E,F. Papuanische Provinz: Kaiser Wilhelmsland (Micholitz!). Subg. IX Bolbodium. Bolbodium Lindl. in Paxt. Fl. Gard. I. (1850) sub t. 27 (Nov. impr. II. (1883) 50 et 52 sub t. 47 — in utroque loco D. transparens); Reichb. f. in Walp. Ann. VI. (1861) 307; Pfitz. in Engl.-Prantl, PHzfam. II. 6. (1888) 175. — [Bolbidium Lindl. in Veg. Kingd. (1847) 181 est nomen nudum serius obsoletum). Pseudobulbi brevi- aut longius stipitati (internodiis inferioribus aut brevissimis aut paulum elongatis semper tarnen paucis), internodio unico constituti, apice monophylli, rarius diphylli, rhizomati longe repenti insidentes. Flores plerumque inter minores v. mediocres teneri, plerumque fugaces. Gl a vis specierum suhgeneris Bolbodii. A. Monophylla. a. Labellum simplex aut obscurissime trilobum. a. Labellum anguste lanceolatum. Flores purpurei. I. Labellum antice fere aristatum, lineae 5 in disco 532. D. subacaule. II. Labellum antice acutum, lineae in disco nullae. 1. Labellum apici pedis gynostemii adnatum . . 533. D. cerasinum. 2. Labellum medio pedi gynostemii adnatum . . 534. I). Hellwigianum. ß. Labellum e basi lineari antice oblongum. I. Flores in scapo tenero folium superante .... 535. D. hunUfusum. II. Flores in scapo quam folium bene breviore . . . 536. D. funi forme. 278 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars \ . y. Labellum subsessile, ligulatum. leviter undulatum, apice reflexum 537. J). chrysotropis. ö. Labellum rhomboideum, non undulatum apice reflexum. (Pseudobulbi 3-quetri) 538. D. triquetrum. e. Labellum spathulato-oblongum, antice subtrilobum, discus labelli medio papillosus 539. D. heteroideum. t. Labellum ovale, basi minute auriculatum. Flores viridi-lutei, violaceo-punctati 540. D. integrilabium. rj. Labellum e basi lineari subito dilatatum, spathu- latum antice subbilobum denticulo interposito. Flores albi 54 4 . D. chionanthum. &. Labellum toto ambitu obovatum, antice transverse oblongum 542. D. karoense. 1. Labellum e basi cuneata panduratum, medio bene constrictum, in disco bicarinatum 543. D. Nakdharaei. b. Labellum manifeste trilobum. ct. Lobi laterales minuti, pedicelli et ovaria hirsuta v. longe papulosa, racemi breves. I. Bracteae brevissimae, ovariis breviores 544. D. umbellatum. \. Lobi laterales labelli satis conspicui, obtusi . .545. D. hispidum. 2. Lobi laterales labelli minuti trianguli, acuti . . 545a. D. ceratostyloides. II. Bracteae longae, Ovaria aequantes. ß. Ut praecedens sed planta multo minor, folia oblonga, racemi illis longiores. Flores minutissimi nivei . . 546. D.chamaephytum. y. Ut praecedens sed folia anguste linearia 547. D. Sayeri. ö. Labelli lobi laterales lati, oblongi, intermedius ovatus, totum labellum implicatum, cucullatum. Flores satis magni 1,5 — 1,8 cm diam 548. D. Rumphiae. e. Praecedenti simile sed flores minores 5 — 6 mm diam., lobus intermedius labelli subquadratus, obtusus. . 549. D.trigonocarpum. C. Lobus intermedius et laterales quadrati, ceterum a praecedente vix diversum (an eadem spe.cies?). . . 550. D. stenocentrum. yj. Lobi laterales semioblongi, intermedius cochleatus, reniformis. Flores minimi omnium 2 — 3 mm diam. et longi 551. D. albiflorum. 0-. Lobi laterales parvi, trianguli, acuti, intermedius multo major, transverse rhombeus. Flores lutei. Planta totius sectionis robustissima, rhizomate crasso . . . 552. D. monophyllum. B. Diphylla. a. Labellum subtrilobum; lobi laterales parvi. ct. Bacemi pluriflori ( — \0). Lobus intermedius labelli brevis in pulvinar papillosum reductus 553. D. Schneiderae. ß. Bacemus pauciflorus ( — 2). I. Lobus intermedius ovato-triangulus, lineae 5 per discum. Flores parvi i cm longi 554. D. reptans. II. Ut praecedens sed flores (necnon bracteae) plus duplo majores, 2,5 — 2,8 cm longi 555. D. quinarivm. b. Labellum antice bilobum. Planta minula, flores magni ut in praecedente. La- bellum obovato-oblongum, antice crenulatum . . . 556. D. pumilum. c. Labellum omnino simplex. a. Labellum antice plurilobulatum (3 — 5), crenulatum. Flores 2,5 cm longi 557. D. quadrangulare. Dendrobium. 279 ß. Labellum antice obtuse triangulum, undulatum. Flores 8 cm longi 558. D. pusilhim. y. Labellum oblongum, obtusum. Flores 1,5 — 1,8 cm longi 559. D.hymenanthum. d. Labellum ambitu rectangulum, antice tuberculo piloso praeditum, utrinque plica insiliente obscure lobulatum 560. D. borneense. 532. D. subacaule Reinw. ex Lindl. in Journ. Linn. Soc. III. (1859) 11; Miq. Fl. Ind. Bat. III. 637; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. 307 (nomen!). — D. delicatulum Kränzl. ex Warburg in Engl. Bot. Jahrb. XVI. (1893) 17. — D. puniceum Ridl. in Journ. Bot. XXIV. 32 4. — Pseudobulbi aggregati caespitifici, cylindracei v. tenui-fusi- formes, 1 cm alti, 1 — 2 mm crassi, monophylli rarius diphylli. Folia lanceolata, acuta, 1 — 1,5 cm longa, vix 3 mm lata. Racemi 1 — 2-flori, folia vix v. non exce- dentes, bracteae minutissimae, ovarium triquetrum non aequantes. Sepalum dorsale oblongum. Petala lanceolata, omnia acuta, sepala lateralia antice dorsali aequalia, postice in mentum subulatum, parti anticae plus duplo longius, infra clausum elongata. Labellum simplex e basi angustiore dilatatum, oblanceolatum , acuminatum, lineis per discum 5 longitudinalibus incrassatis. Gynostemium perbreve, stelidia et filamentum androclinii crassa, rotundata. — Flores kermesini, sepalum dorsale et petala 7 mm, sepala lateralia 1,5 cm longa, labellum 1 cm longum, antice 3 mm latum. Südwestmalayisehe Provinz: Java, Gipfel des Berges Tidore (Blume! herb. Reinwardt!). Papuanische Provinz: Neu-Guinea, südöstlicher Teil, Mt. Obree (Sayer!). Nota. Inter minutissimos generis; tota planta 2,5 cm alta v. rarius altior. Interdura ste- lidia in antheras imperfectas aucta observavi. — Confiteor me anno 4 893 hanc plantulam no- vam speciem esse putasse eique nomen D. delicatulum dedisse, quod quidem nomen me ignaro a cl. Warburg publici juris factum est. Paucis mensibus post, cum intellexissem, plantam Javanicam eandem esse ac plantam Papuanam idem nomen [delicatulum) Dendrobio alteri ab illustr. Ferd. de Müller misso dedi et hanc (alteram) plantam in Österr. Botan. Zeitschr. publici juris feci. Difficilius est a die in diem, nomina apta speciebus generum tarn vastorum invenire. Graviter fero, mea culpa nomenclaturam hujus generis confusam esse. 533. D. cerasinum Ridl. in Journ. Linn. Soc. XXIV. (1886) 334. — Pseudobulbi breves, 2,5 cm alti, caespitosi, infra haud dilatati. Folia anguste linearia, ad 4 cm longa, 3 — 4 mm lata. Racemi breves, pauciflori (3 — 4), 6— 7 mm longi, bracteae pallidae, membranaceae. Sepalum dorsale petalaque angustiora, lanceolata, acuta. Sepala lateralia antice aequalia, postice mentum fusiforme vix curvatum apice manifeste dilatatum (!), antice apertum formantia. Labellum quam sepala brevius, anguste lorato- lanceolatum (sie!) omnino laeve. — Flores fere 2 cm longi, intense purpurei. Papuanische Provinz: Neu-Guinea, Berg Gawada (Forbes n. 51?!). Nota. Quae profert Ridley v. cl. de gynostemio equidem non plane intellego; dicitenim: >columna reeta, quadrata, oblonga, elongata, versus basin acuminata«. Si ille character (ut suspicor) ad pedem gynostemii referendus sit, certe infelicissime expositus est. 53 i. D. Hellwigianum Kränzl. ex Warb, in Engler's Bot. Jahrb. XVI. (1893) 16. — Planta parva dense caespitifica. Radices crebrae, tenues. Caules dense aggregati, tenui-fusiformes, plerumque curvuli, cataphyllis 2 v. 3 brunneis, nitidis, totum caulem fere vestientibus in basi, tota planta 2 cm alta, caulis medio 2 — 3 mm crassus, apice diphyllus. Folia 2 — 3 mm inter se dislantia, filiformia, valde curvata, 6 — 7 cm longa, vix 1,5 mm crassa. Racemi ex axillis foliorum uni- 'rarius biflori, Ovaria penta- ptera (angulo florem versus obsoleto). Sepala petalaque minora oblongo- lanceolata, acuta, sepala lateralia extus carinata, in mentum cylindraceum, apice obtusum v. sub- emarginatum, in parte anteriore ultra dimidium clausum producta, mentum rectum quam pars antica sepalorum fere duplo longius. Labellum e basi lineari in laminam lanceolatam acutam produetum, infra pedi gynostemii paulum supra dimidium menti affixum. Stelidia et filamentum aequalia, triangula, acuta. — Flores rosei (v. roseo-albi?) 280 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1. subclausi 2,5 cm longi, pars antica (sepala et petala) 6 v. 8 mm longa, omnia 2 v. 3 mm lata, labellum 1,5 cm longum 2 mm latum. — Octobri. Papuanische Provinz: Neu-Guinea, Kaiser-Wilhelmsland, Finisterre-Gebirge in 2300 m ü. d. M. — Nicht häufig! (Hellwig n. 323!). Nota. Inter omnes D. subacauli Lindl. proxima quae quidem species multo minor. Tota planta potius Maxillariam quandam revocat quam Dendrobium. 535. D. humifusum Kränzl. — D. reptans Ridl. in Journ. Bot. XXIV. (1886) 323 (non Franch. et Savat). — Caules longe prorepentes, radices haud ita crebrae. Pseudobulbi satis distantes, elongato-ovoidei v. conici, sicci polili, flavi , circ. ± cm longi, basi 7 — 8 mm crassi, monophylli. Folia anguste lanceolata, acuta, acumina- tave apice ipso obtusata, coriacea, 2,5 cm longa, 4 — 5 mm lata. Racemi tenui-fili- formes folia aequantes v. subsuperantes, pauciflori, saepius uniflori, bracteae ovarium subaequantes, lanceolatae (?).• Sepalum dorsale lanceolatum, acutum, lateralia antice similia, postice in mentum leviter curvatum, satis amplum, subaequilongum elongata. Petala lineari-lanceolata, acuta, sepalo dorsali aequilonga. Labellum ligulatum, antice leviter dilatatum, obtusum, apice obscure trilobum, lobi laterales vix conspicui, inter- medius rotundatus. — Flores fere 1 cm longi paulum expansi, albi, labellum antice lilacino-maculatum et marginatum. apice aurantiacum; gynostemium brevissimum, antice lilacino-maculatum. Papuanische Provinz: Neu-Guinea, Berg Sogere bis 550 m (Forbes n. 53l!. Ncta. Nomen mutandum fuit, cum jam D. reptans a v. v. cl. cl. Franch et et Sa va- tier anno 1879 descriptum et synonymum »serpens« a v. cl. Hookero ali Dendrobio datum sit Differt a D. funiformi Blume quocum autor plantam suam recte comparat, primo aspectu pedi- cellis multo longioribus. 536. D. funiforme Blume, Rumphia IV. 40. t. 193, fig. 5 et t. 198 D. — Caulis longe prorepens, 20 — 3 0 cm et ultra, cataphyllis siccis ubique tectus, passim radicans. Pseudobulbi minuti, fusiformes, dense aggregati, curvuli, 1 — 1,3 cm longi, 2 — 3 mm crassi, monophylli. Folia pseudobulbis circiter aequilonga, oblongo-lanceolata, basi in petiolum brevem contracta, apice subbiloba, obtusa. Flores ex axilla folii Orientes ple- rumque singuli (succedanei ?), pedicellati, bractea parva, ovato-lanceolata, membranacea. Sepala petalaque paulo angustiora subaequalia , lanceolata, acuta. Sepala lateralia in mentum semilongum, apertum, cylindraceum, apice obtusum producta. Labellum sepalis lateralibus subaequilongum, e basi lineari dilatatum , spathulalum, antice lanceolatum, acutum, margine involutum. Gynostemii pars libera perbrevis, androclinium planum; stelidia et filamentum aequalia, parva, triangula, acuta. — Flores albi 6 mm longi. — Floret? — Fig. 25 A—J Papuanische Provinz: Neu-Guinea (Latour!). — Exam. spec. authent. Rumphiae! Nota. Flores an re vera terminales« sint, ut vult Blume v. cl. in diagnosi originaria, an laterales difficillimum est pro certo habere. Mea sententia racemus brevissimus plerumque uniflorus ex axilla folii unici caulis oritur. 537. D. chrysotropis Schlechter in Schumann et Lauterb. Nachtr. Fl. Deutsch. Schutzgeb. (1905) 159. — Dense caespitifica. Pseudobulbi aggregati, rhizomati re- penti ramoso arcte impositi, subtetragoni, curvuli v. ascendentes. sicci fere tetrapteri, lutei, nitidi, 1,5 — 2 cm longi, 6 — 7 mm crassi, supra obtusi, monophylli. Folia oblonga lanceolatave acuta, apice semitorta, minute biloba, coriacea, nitida, 2 — 4 cm longa, 7 — 8 mm lata; vaginula 1 plerumque profunde fissa in apice bulbi. Pedicelli graciles, folia aequantes, 1,5 cm longi. Sepalum dorsale ovatum, acuminatum, lateralia aequalia, basi mentum obtusum haud longum formantia. Petala ligulata, obtusa, aequilonga. Labellum simplex, ligulatum, obtusum, leviter undulatum, apice reflexum ; carinae per discum 2 flexuosae, antice undulatae, tertia minore interposita. Gynostemium et an- thera generis. — Flores 1,5 cm longi, labellum subbrevius, medio 4 mm latum. — Januario. Papuanische Provinz: Neu-Guinea, Kaiser-Wilhelmsland, Wälder des Bismarck- Gebirges in ca. 1300 m ü. d. M. (Schlechter n. 13 985!). Fig. 25. D. funiforme Blume. A Habitus (magn. nat.). B, C Flos. D, E Gynostcmium. F, O Anthera. H, J Pollinia (omnia aucta). — D. heteroideum Blume. K Habitus (magn. nat.). — D. hispidam A. Rieh. L Habitus (magn. nat.). M Flos. iV Gynostcmium cum petalis. 0 Anthera. P Gynostcmium a latere visum cum labello (ornnia praesertim P valde aucta). — Ex Blume >Huniphiac, exceptis figuris L ad P. 282 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1. Nota. Specimen in herbario Berol. persissimum defloratum, diagnosis floris parum cha- racteristica ex autore. — Sectionem » Goniobulbon* , quam proposuit cl. Schlechter, non admittendam censeo, sunt enim characteres omnes exacte Uli desmotrichorum ; bulbi angulati saepissime observantur in Dendrobiis, paucae sunt species, quae illorum egent. 538. D. triquetrum Ridl. in Journ. Bot. XXIV. (1886) 322. — Caespitosa. Pseudobulbi approximati, 5 — 7,5 cm longi, anguste acuteque trialati, pugioniformes, mono- phylli. Folia lanceolata, oblongave acuta, erecta, 7,5 — 9 cm longa 1,2 cm lata, bractea vaginans, erecta, lanceolata, costata (carinata?) 1,2 cm longa. Flores parvi, carnosuli, 1 v. 2 subsessiles in bractea. Sepalum dorsale ellipticum lanceolatumve obtusum, cucullatum; laterales trianguläres, obtusiores, apicibus cucullati, marginibus involuti, (mentum — ?). Petala spathulata. Labellum tenue, rhomboideum, acutum, apice reflexum et idcirco quasi emarginatum, costis radiantibus obscuris, margine tenuiter crenulatum; discus medius papillosus , aurantiacus. Gynostemium latum, breve; fovea stigmatica profunda stelidia erecta, obtusa, anthera antice apiculata, Capsula oblonga, acuta, tri- ptera, deflexa, glabra. — Flores parvi 1 cm diam. Papuanische Provinz: Neu-Guinea Owen Stanley Range (Forbes n. 755!). 539. D. heteroideum Blume, Bumphia IV. (1848) 40 t. 193, fig. 6. — Bhizoma breve; caules fasciculati, tenui-cylindracei, 1 — 5 cm alti, apicem versus 3 mm crassi, basin versus attenuati, monophylli. Folia oblonga v. oblongo-lanceolata, retusa, apice bilobula, utrinque obtusa, uninervia, crassa, coriacea, ad 5 cm longa, 8 — 10 mm lata. Bacemi brevissimi, fasciculati, e bracteis paleaceis setosis Orientes, flores certe suc- cedanei. Sepala petalaque minora ceterum subaequalia, oblonga, obtusa; sepala late- ralia mentum parti anticae aequilongum, obtusum, apertum formantia. Labellum ob- longum, spathulatum, apice obtusum ibique subtrilobum, limbus erectus, discus igitur leviter concavus. — Flores albi, labellum medio aurantiacum, sepalum dorsale petalaque 5 mm, sepala lateralia 1 0 mm longa, labellum sepalis lateralibus aequilongum. — Fig. 25iT. Papuanische Provinz: Neu-Guinea (Latour). — Ex icone Bumphiana, planta mihi non visa. 540. D. integrilabium J. J. Smith in Icon. Bogor. II. (1903) 91 t. HIB et Fl. Buitenz. VI. (1905) 319. — Planta pusilla. Bhizoma repens. Caules ramosi, brevi- articulati, virides; internodium terminale in pseudobulbum sulcatum, cylindraceum in- crassatum, toti rami circit. 13 cm longi. Pseudobulbi 1,2 cm longi, 3 mm crassi. Folia singula, crassiuscula, linearia, canaliculata, apice subinaequalia, 4 cm longa, 1,5 mm lata. Bacemi ut videtur semper uniflori. Bracteae minutae quaedam pone basin. Flores semiephemeri. Sepalum dorsale ovatum, acutiusculum, lateralia ovato- triangula, mentum obtusissimum formantia. Petala lanceolata acuta. Labellum simplex, ovale, basi obscurissime auriculatum (ex icone), medio in disco linea obscura crassiore instructum. Gynostemium latius quam altum, brevissimum. — Flores viridi-lutei, extus nitidi, rubro-violaceo-punctati, 8 mm diam. sepala lateralia 5 mm longa, basi 3,3 mm lata, dorsale et petala 3,5 mm longa sep. dorsale 2,5 mm petala 1,2 mm lata, label- lum pallide luteum 5 mm longum, 3,3 mm latum. Südwestmalayische Provinz: Westliches Java, am Berg Gede (Sammler?), Pasir Njaroengsoem. — Ex Smith. 541. D. chionanthum Schlechter in Schum. et Lauterb. Nachtr. Fl. Deutsch. Schutzgeb. (1905) 157. — Planta pusilla caespitifica. Pseudobulbi aggregati, rhizomati brevi insidentes, cylindracei v. vix medio crassiores, sicci omnino cauliformes, 1,5 — 2,5 cm longi, monophylli. Folia linearia, obtusa, coriacea, triapiculata (apiculo medio sublongiore), 2,5 — 3 cm longa, ad 3 mm lata, vaginula profunde biloba in apice bulbi. Flores singuli, longe pedicellati, folia fere subaequantes, ipsi parvi. Sepalum dorsale oblongum; lateralia subaequalia, brevi-apiculata, mentum obtusum, pro flore longiuscu- lum formantia. Petala obliqua linearia, obtusa. Labellum e basi lineari cuneato- dilatatum, antice rotundatum, bilobulum denticulo minuto interjecto. Stelidia duplo longiora quam filamentum omnia subulata, anthera antice truncata. — Flores nivei, 5 mm longi et diametro. — Januario. Dendrobium. 283 Papuanische Provinz: Neu-Guinea. Kaiser Wilhelmsland. Bismarck- Gebirge in «800 m ü. d. M. (Schlechter n. 14013!). Nota. Differt a ceteris scctionis quibus habitu simillimum labello antice bilobulo. 542. D. karoense Schlechter in Schum. et Lauterb. Nachtr. FI. Deutsch. Schutzgeb. (1905) 157. — Caules v. pseudobulbi rhizomati repenti satis dense insidentes, saepius curvuli, tenui-cylindracei, 3 — 5 cm longi, sicci, 2,5 mm crassi, monophylli. Folia late linearia, obtusa, apice inaequali-biloba, crasse coriacea, rigida, 5 — 8 cm longa, 6 — 8 mm lata; vaginulae in basi pedicelli minutae. Flores singuli, breviter pedicellati, parvi. Sepalum dorsale late ovatum, acuminatum; lateralia ovato-triangula, acuta, men- tum obtusum formantia. Petala lineari-spathulata acutiuscula. Labellum oblongo- ligulatum, minute et sparse puberulum, lamina transverse oblonga retusa. Gynostemii pars libera brevis, pes longior, antice minute puberulus; stelidia auriculata v. lobulata; filamentum erectum, antliera subquadrata truncata; ovarium hispidum. — Flores albi 4 mm longi, labellum 5 mm longum antice 4 mm latum. — Octobri. Papuanische Provinz: Neu-Pommern. Beining-Gebirge, am Karo in 300 m ü. d. M. (Schlechter n. 4 3G91 !). Nota. Affine et simile D. hispido A. Rieh., differt labelli struetura. 543. D. Nakaharaei Schlechter in Fedde, Bepert. IL (1906) 169. — Humile, decumbens, rhizoma dense pseudobulbis obsitum. Pseudobulbi oblongo-ovoidei, e basi depressa ascendentes, monophylli, 1,3 cm longi, infra medium 6 mm crassi. Folium oblongo-ligulatum, obtusum, crassum, coriaceum, 2,5 cm longum, medio 9 mm latum, basin versus angustatum. Pedunculus terminalis (?) basi vaginulis obtectus, uniflorus, bractea parvula, quam ovarium pedicellatum multoties brevior. Flores illis D. reptantis Franch. et Savat. aequimagni similesque. Sepalum dorsale ovato-lanceolalum, acutum; lateralia dimidio anteriori pedis gynostemii adnata, falcato-lanceolata, acuta, obliqua. Petala lanceolata ligulatave, ineurva, basi paulum decurrentia. Labellum e basi euneata panduratum, medio bene constriclum, antice rotundatum, apiculatum, lamellis 2 parallelis e basi medium fere usque decurrentibus instruetum. Gynostemium breve, pes longus; clinandrii margo dorso rotundatus apiculatus. — Sepala petalaque 1,2 cm longa, label- lum aequilongum 7 mm latum; ovarium cum pedicello 2 cm longum. — Augusto. Hinterindisch-ostasiatische Provinz: Formosa. Bei Bakurakusha (Naka- hara). — Mihi non visum. 544. D. umbellatum (Gaudich.) Beichb. f. in Walp. Ann. VI. (1861) 303; J. J. Smith, Orch. Ambon 40. — Cadetia umbellata Gaudich. in Voy. Freycinet Botanique (1826) 422 t. 33; Blume, Mus. Lugd. Bat. 29; Beichb. f. in Walp. Ann. III. 522; Miquel, Fl. Ind. Bat. III. 628. — Caules s. pseudobulbi fasciculati, pauciarticulati, (internodia 2 — 4) vaginati, monophylli 3 — 5 cm alli. Folia rigida, oblongo-lanceolata, obtusa, biloba, carnosa, 4 — 6 cm longa, 1 — 1,2 cm lata, addito uno binisve, si '•> adsint, inaequalibus in basi racemi. Bacemi breves, fasciculati, flores succedanei 6 — 10, bracteae minutissimae, pedicelli cum ovariis hirsutis 1 — 1,2 cm longi. Sepalum dorsale ovato-oblongum, obtuse acutatum; lateralia suborbicularia, postice mentum sulcatum, obtusissimum formantia. Petala anguste linearia, acuminata. Labellum ex ungue lineari dilatatum, spathulatum; lobi laterales minutissimi, trianguli, acuti, ereeli, Iobus intermedius brevis, transverse oblongus emarginatus , carnosus. Stelidia magna, auriculata, irregulariter dentata; clinandrium planum; anthera antice papulosa. — Flores albi, subclausi, 5 mm lati, 6,5 nun longi, ovarium papillis longiusculis obsitum. Cenlromalayische Provinz: Molukken (Gaudichaud); Bawak (Freycinet). — Papuanische Provinz: Neu-Guinea, Jobie Island (Barklay!); Ambon, Hoetoe Mortetoe (Smith). Nota. Quae de causa hoc Dendrobium sub anthesi semper uniflorum *umbcllatum« appellatum sit, vix intellegendum erit. 545. D. hispidum A. Bich. Voy. Astrolabe II. (1834) 13 t. 5; Beichb. f. in Walp. Ann. VI. (1861) 304; F. Müll. Fragm. VII. 30; Benth. Fl. austral. VI. 283; Fitzger. Austr. Orch. II. pt. 3 t. 8, flg. dextra; Bailey, Queensland Fl. pt. V. 1532. — 284 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1 . Var. Taylori Bailey 1. c. (1 902) 1532. — D. Taylori Fitzger. 1. c. fig. sinislra. — Bulbophyllwn Taylori F. Müll. Fragm. VIII. (1872—74) 150. — D. uniflos Bailey in Proceed. R. Soc. Queensl. I. (1884) 12 et in Queensl. Fl. First Suppl. (1886 55. — Planta parva, dense caespitiGca. Caules teretes, supra pauluni incrassati, 3 — 5 cm alti, monophylli. Folia ligulata v. late linearia, obtuse inaequali-biloba, cari- nata, 7 — 8 cm longa, 8 — 10 mm lata, laete viridia. Racemi pauciflori (floribus succe- daneis?); ovarium satis longe pedicellatum, dense longeque papillosum v. muriculatum ; bracteae elongatae, lineares, ovarium aequantes. Sepala ovato-oblonga, acuta, lateralia menlum aequilongum, obtusum, rotundatum, antice clausum formantia. Petala linearia, sepalo dorsali aequalia, paulum latiora, omnia margine leviter crenulata. Labelli longe un- guiculati lobi laterales minuti, obtusi, lobus intermedius concavus, semiorbicularis v. transverse oblongus, tota superficie papillosus. Stelidia biapiculata; anthera retusa: rostellum triangulum. — Sepala lateralia 8 — 10 mm longa, dorsale et petala semilonga, labellum paulum brevius, flores albi, brevissime rubro-notati. — Mio. — Fig. 25.L— P. Papuanische u. Austromalayische Provinz: Vanikoro (Richard); Australien, Queensland, Rockingham Ray (Dallachy!); Salomos 1*1. (Guppy n. 152!). Var. Taylori Bailey in Queensl. Fl. V. (1902) 1532. — Üififert a typo ovariis glabris, loboque intermedio labelli magis cordato. — Queensland. 545a. D. ceratostyloides J. J. Smith in Bull. Dep. agr. Ind. neerl. XIX. (1908. 14 et in Nova Guin. VIII. T. 1. 50 t. 18, fig. 57. - Rhizoma breve. Gaules dense caespitosi, erecti, monomeri, apicem versus sensim incrassati, transsecli rhombei, 3,5 — 8 cm longi, apice 5,5 — 3 mm crassi, monophylli. Folia lanceolata, apice biloba, leviter carinata, carnosa, viridia, 4 — 5,5 cm longa, 8,5 — 9 mm lata. Flores fasciculati, succe- danei ex axillis bracteolarum minutarum, nivei, 7 mm longi et lati. Sepalum dorsale subovatum, basi bene latius, 3,5 mm longum, 2,5 mm latum, lateralia basi valde obli- que subobovata, obtusa, margine incurva. Petala oblique linearia, obtusa, convexa, 3,6 mm longa, vix '/2 mm 'ata- Labellum exacte trilobum, basi cum pede gynoslemii et basi sepalorum lateralium mentum calcariforme efficiens, lobi laterales minuti, anguste trianguli, acuti, circ. */2 mm longi, lobus intermedius multo major, apicem versus dila- tatus, transverse oblongus, leviter recurvus, callus transversus in basi, totus lobus inter- medius circ. 1 mm longus, 2,S mm latus. Gynostemium 1,6 mm longum et latum, pes 2,5 mm longus, ovarium flavescenti-album, stelidia lata tridenticulata, filamentum subulalum brevius. Papuanische Provinz: Neu-Guinea. Zwischen der Geelvink Bay und dem Mac- cluer-Golf (Berger!). Nota. Est certe D. hispido A. Rieh, proxima, differre videtur magnitudine omniurn partium reduetiore et fabrica labelli. 546. D. chamaephytum Schlechter in Schum. et Lauterb. Nachtr. Fl. Deutsch. Schutzgeb. (1905) 156; .1. J. Smith in Nova Guin. VIII. 51 t. 18. — Planta parva, dense caespitifica. Pseudobulbi aggregati, tenui-cylindracei v. leviter lageniformes, ad 2 cm longi, vix 1,5 mm crassi, monophylli, sicci profunde sulcati. Folia oblonga, ob- tusa, apiculata, satis crassa, coriacea, 1,2 cm longa, * — 2,5 mm lata. Racemi 1 — 2-flori, quam folia longiores; pedicelli tenuissimi, ad 1,5 cm longi. Sepalum dorsale oblongum; lateralia ovata, subobliqua, omnia acuta, mentum conicum, obtusissimum, retrorsum formantia. Petala angustiora et pauluni longiora, ceterum aequalia. Labelli lobi laterales minuti, trianguli, acuti, intermedius oblongus, breviacutatus, discus nudus. Stelidia lata: filamentum angustum; anthera subquadrala, antice retusa. — Flores nivei, sepala 4,5—6 mm longa, dorsale 2 mm, lateralia mentum 4 mm longum for- mantia, petala paullulum longiora, vix 2 mm lata, labellum 6 — 7 mm longum, 2 — 2,5 mm latum. — Aprili. Papuanische Provinz: Neu-Guinea. Kaiser Wilhelmsland; in den Wäldern des Torricelli-Gebirges in ca. 1100m u.d.M. (Schlechter n. 14463!). — Niederl. Neu- Guinea. Spitze des Resi-Rückens (ex Smith). Dendrobium. 285 Nota. Plant ula a cl. S in i t h infelicitcr sectioni »Cadetiac« adscripta ceterum optime descripta est. Ipsissimus J. J. Smith cum dubitet, an planta sua congruat cum illa cl. Schlechter, illain denuo descripsit. 547. D. Sayeri Schlechter in Fedde, Repert. HI. (1907) 317. — Rhizoma valde abbreviatum, planta caespitosa. Gaules cylindracei, apicein versus vix abbreviati, 1,5 — 1,8 cm longi, vix 2 mm crassi, unifoliati. Folia linearia, subacuta, glabra, coriacea, 2 — 2,5 cm longa, medio 2 — 2,5 mm lata. Flores ad apicem caulium plerumque singuli (Ulis D. Taylor i subaequimagni) succedanei (?), spatha hyalina brevi vestiti; bracteae minutae; pedunculus proprius subnullus. Sepalum dorsale ovato-lanceolatum, acutum; lateralia oblique oblongo-ovata, acuta, basi dilatata, mentum? (non descriptum). Petala linearia, acuta, sepalis aequilonga. Labellum ex ungue lineari papilloso cuneatum, apice trigibboso-trilobum; lobi laterales dentiformes, minuti; intermedius latissimus, cuneatus, antice truncatus, obtusissimus. Gynostemium breve, pes longius productus; stelidia androclinii fere duplo majora quam filamentum; anthera dorso bigibba, antice obtusata. — Flores minuti, sepala 3,5 mm longa, lateralia basi 2,5 mm lata; labellum 6 mm longum, lobus intermedius 2 mm longus apice 3 mm latus; ovarium cum pedicello 1,5 cm longum. — Mihi non visum. Papuanische Provinz: Britisch Neu-Guinea. Gipfel des Mt. Obree in circ. 2500 m ü. d. M. (Sayer). 548. D. Rumphiae Reichb. f. in Walp. Ann. VI. ( I 8 6 1 ) 3 03. — Cadetia angusti- folia Blume, Rumphia IV. ( I 848) 30 t. 192. flg. 4 ; Reichb. f. in Walp. Ann. III. ( I 852—53) 52 2; Miquel, Fl. Ind. Bat. (1861) 628: J. J. Smith in Nov. Guin. VIII. 52 t. 19, flg. 59. — Plantula caespitifica. Gaules fasciculati, 3 — 8 cm alti, e basi attenuata teretiuscula in- crassati, supra subtetragoni, brevi-vaginati. monophylli. Folium lineari-lanceolatum, emarginatum, carnosum, rigidum, 4 — 6 cm longum, 4 — 8 mm latum, additis supra foliolis 2 magnitudine inaequalibus, ovato-lanceolatis. Flores pauci, solitarii, succedanei. Sepala ovata, acuta, lateralia mentum clavatum, obtusum, parti anticae subaequilongum formantia. Petala subobliqua, lanceolata, acuminata. Labelli unguis linearis, lamina triloba; lobi laterales lati, oblongi, rotundati, intermedius ovatus, obtusus; tota lamina margine implicata, ut cucullum efficiat. Gynostemium omnino generis, stelidia et fila- mentum brevia. — Flores albi, parvi; labellum luteum; sepala lateralia 1,8 cm longa, dorsale et petala et labellum 1 cm. — Floret Julio. Var. quinquenervium J. J. Smith 1. supra cit. 53 t. 19, fig. 60. — A typo differre dicitur foliis angustioribus, mento minus clavato, lobulis labelli sublongioribus et lobo intermedio latiore. 5-nervio, ceterum labellum subtus pallide roseum esse dicitur. Papuanische Provinz: Neu-Guinea (Latour ex Blume); am Noord-Fluss süd- lich des Nepenthes-Hügels auf Bäumen in Metroxylonsümpfen (Versteeg n. 1368 et [var. quinquenervium] n. 1427 et 1526) nach Smith. 549. D. trigonocarpuin Schlechter in Schum. et Lauterb. Nachtr. Fl. Deutsch. Schutzgeb. (1905) 159. — Pseudobulbi erecti, cauliformes, e basi teretiuscula dilatati- angulati, 6 — 7 cm longi, ad 5 mm crassi, monophylli. Folia oblonga, brevi-apiculata, coriacea, 6 — 8,5 cm longa, medio 2 — 2,5 cm lata. Flores singuli (succedanei?) e vaginula compressa Orientes. Sepalum dorsale late ovatum, obtusum; lateralia aequi- longa, mentum obtusum, apice bilobulum, incrassatum formantia, obliqua, obtusa. Petala basi obliqua, obovato - lanceolata , acutiuscula, sepalis aequilonga. Labellum e basi cuneata trilobum, lobi laterales parvi, erecti, oblique oblongi; lobus intermedius sub- quadratus, obtusissimus, lineae 2 genuflexae in disco e basi in lobos laterales decur- rentes, gynostemii pars libera brevis, pes longe productus, minute puberulus, clinandrium planum, anthera postice emarginata, ovarium tripterum. — Flores albi, labellum rubro- venosum, sepala 5 mm longa, mentum 3 mm, ovarium 8 mm longum. — Februario. Papuanische Provinz: Neu-Guinea. Kaiser Wilhelmsland; auf Bäumen an den Ufern des Nuru in circ. 100 m ü. d. M. (Schlechter n. 14224). — Mihi non visum, ex descr. autoris. 286 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1. 550. D. stenocentrum Schlechter in Schum. et Lauterb. Nachtr. Fl. Deutsch. Schutzgeb. (1905) 158. — Caespitifica. Pseudobulbi v. caules dense aggregati, sub- ancipites v. cylindracei, 4 — 6 cm alti, 3 mm crassi, stricti, monophylli. Folia oblongo- lanceolata, acuta, apice bilobula, coriacea, sicca pallide griseo-viridia, ad 1 0 cm longa, 1 — 1,3 cm lata. Racemi pseudoterminales, semper uniflori (floribus succedaneis?). Sepalum dorsale ovatum, obtusum; lateralia subaequalia, basi vix latiora, mentum sub- clausum, medio ampliatum, apice excisum. Petala e basi paulum latiore linearia, acuta subobliqua. Labellum e basi cuneata dilatatum, trilobum, lobi laterales fere quadrati, erecti, lobus intermedius oblongus v. subquadratus, antice truncatus et obtusatus, carinae verruculosae, decurrentes per discum 2, antice evanescentes. Gynostemii pars libera brevis, pes gynostemii antice puberulus, stelidia acuta, filamentum obtusum, anthera subquadrata. — Flores albi, 5 mm longi. — Aprili. Papuanische Provinz: Neu- Guinea. Kaiser Wilhelmsland; auf Bäumen in Wäldern des Torricelli-Gebirges in 600 m ü. d. M. (Schlechter n. 14505!). 551. D. albiflorum Ridl. in Journ. of Bot. XXIV. (1886) 32 3. — »Rhizoma repens. Caules v. pseudobulbi aggregati, teretes, 1,3 cm longi, graciles, recti, cylindracei neque incrassati neque costati, monophylli. Folia satis late linearia, coriacea, dorso carinata, apice biloba, ad 2 cm longa, 2 mm lata. Flores singuli, succedanei, bracteae lineares, pedicellos fere aequantes. Sepalum dorsale ovatum, subacutum; lateralia sub- aequalia, paulum majora, in mentum crassum, conicum, medium usque clausum connata. Petala linearia, teneriora brevioraque. Labellum toto ambitu obovato-oblongum; lobi laterales semioblongi, rotundati; intermedius rotundatus, cochleatus excavatusque v. reni- formis, carnosulus. Gynostemium crassum, quadratum ; fovea stigmalica profunda. « — Flores albi, minimi; sepala 1,5 — 2 mm; petala 1 mm longa, labellum vix longius. Papuanische Provinz: Neu-Guinea. Owen Stanley Range, Sogere (Forbes n. 587! et 736!). 552. D. monophyllum F. Müll. Fragm. I. (1858) 189; Benth. Fl. austral. VI. 282; Fitzgerald, Austral. Orch. I. pt. 6 t. 9; Bailey, Queensl. Fl. Pt. V. 1531. — D. tortile A. Cunningh. in Lindl. Bot. Reg. (1839) Mise. 33 (nomen!) non Lindl. — Rhizoma crassum, radicosum, lignosum, cicatrieibus cataphyllorum annulatum. Pseudobulbi 2 — 3 cm inter se distantes, ovoidei, obliqui, leviter curvuli, sulcati, monophylli, 2,5 — 4,5 cm longi, basi 2 cm crassi. Folia e basi complicata late linearia, apice obtuse inaequali- biloba, 10 — 15 cm longa, ad 2 cm lata. Racemi Jblia aequantes subseeundi, per totam longitudinem floriferi, 10 — 15-flori; bracteae minutae, lanceolatae, Ovaria cum pedicellis 1,5 cm longa. Sepala oblonga, obtusa, mentum sepalorum lateralium breve, rotundatum v. potius bisaccatum. Petala oblongo-lanceolata, aequilonga. Labellum toto ambitu late oblongum, lobi laterales vix evoluti. rotundati, intermedius transverse oblongus, apiculatus. Stelidia vix .ulla, filamentum brevi-triangulum. — Flores lutei; sepala lateralia 1,2 cm dorsale et petala 1 cm longa, labellum 8 mm longum circiter 4 mm latum. Papuanische Provinz: Nord-Australien. Queensland. Moreton Bay, am Brisbane Flusse (Cunningham, Hill). — N. S. Wales. Richmond- u. Clarence-Fluss (Beckler!); Glasshouse -Berge (Beyerlen ex Müll.). Nota. Epiphytica in arboribus altis (Casuarinis) et Convallariam majalem quasi ludens. (Ex Fitzgerald.) 553. D. Schneiderae Bailey, Occas. Pap. (?) n. I. 7 et Syn. Queensl. Fl. Suppl. II. (1888) 57; Queensland Flora (1902) 1531. — Pseudobulbi dense aggregati, e rhizo- mate repente Orientes, brevi-conici, 1,3 cm longi, circiter 8 mm crassi, brunnei, mani- feste costati, diphylli. Folia lineari-oblonga, apice inaequaliter biloba, 2 — 2,5 cm longa, 6 mm lata. Racemi filiformes, subterminales, nutantes v. penduli, 8 — 9 cm longi, circiter 10-flori; bracteae minutae, lanceolatae; pedicelli cum ovariis 4 mm longi. Sepala ovata, lateralia mentum ineurvum, satis longum formantia. Petala sepalo dorsali subaequalia, paulum minora. Labellum aequilongum, lobi laterales antice rotundati, lobus intermedius fere obsoletus, truncatus, discus antice incrassatus, cum lobo intermedio perbrevi quasi pulvinar formans. Gynostemium breve generis. — Flores minuti; sepalum dorsale Dendrobium. 287 petalaque 4 mm longa, viridi-lutea, rubro-limbata; sepala lateralia fere duplo longiora; labellum 4 mm longum, lobi laterales fusco-apiculati. Austromalayische Provinz: Australien. Queensland. Darlington Range (Mrs. Schneider!). 554. D. reptans Franch. et Savat. Enum. PI. Jap. 11. (1879) 510; Inuma, So möku sussetz XVIII. t. 19. — Rhizoma longe repens, pseudobulbi approximati, oblongi, supra retusi , basi cataphyllis quibusdam minutis vestiti , diphylli, 1,5 — 2 cm alti. Folia oblonga lanceolatave, basi et apice contracta, 5 — 6 cm longa, 1 — 1,2 cm lata. Scapus subterminalis, tenuis, nutans, rufinulo-scabridus (ut etiam Ovaria), apice pauci- florus (1- v. 2-florus), bracteolae minutae, ovatae. Sepalum dorsale petalaque paulisper longiora, lanceolata, sepala lateralia mentum ipsis aequilongum obtusum formantia. Labellum e basi lineari canaliculata dilatatum, medio trilobum , lobi laterales minuti, ovato-oblongi, obtusi, intermedius ovatus, acutus , carinulae per discum 5 undulatae. Gynostemium pro flore altum, gracile. — Flores minuti, violacei (?) 1 cm longi. Provinz des mittleren Japan: Insel Nippon, ohne genaueren Standort (Dr. Savatier n. 1427!) Nota. Nomina japonica Osa ran, Bakoku ran, Djaku chi kae (Ex Savatier). 555. D. quinarium Rolfe in Kew Bulletin (4 901) 147. — Pseudobulbi fusiformes, e basi gracili clavati, tetragoni, 15 — 22 cm longi, supra diphylli. Folia oblongo-lanceo- lata, acuta. Racemi subterminales, breves, biflori (floribus succedaneis?), bracteae ovato- oblongae, acutae, 6 — 8 mm longae, pedicelli 2,5 — 3,5 cm longi. Sepala oblongo- lanceolata, subacuta, lateralia paulo tantum latiora quam dorsale, mentum brevissimum obtusum formantia. Petala oblongo-lanceolata, subacuta, sepala subaequalia. Labellum subtrilobum, lobi laterales rotundati, intermedius triangulus, acutus, carinae 5 in disco, cum dente carnoso triangulo acuto in basi, carinae laterales apice plus minus dentatae. — Sepala 2,6 v. 2,8 cm longa, petala subaequalia, labellum 1,8 cm longum. Flores pallide lutei, labellum antice leviter brunneo- striatum. Papuanische Provinz: Neu-Guinea (von Hugh Low eingeführt.) — Mihi non visum. 556. D. pumilum Roxb. Hort. Beng. (1814) 61 et Fl. Ind. III. (1832) 479 e. p.; Griff. Notul. III. 315; Lindl. Journ. Linn. Soc. III. 6; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 713 et VI. 814; Grant, Orch. Burmah 415; Hook. f. in Ann. Bot. Gard. Calcutta V. 4. t. 5; Ridley in Journ. Linn. Soc. XXXII. 244; J- J. Smith, Fl. Buitenz. VI. 311 e. p. — D. carnosum Teijsm. et Binnend. Tijdsch. Ned. Ind. V. (1853) 489; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. (1861) 302 et in Bonplandia V. 56; Miquel, Fl. Ind. Bat. III. 3 44. — Pseudo- bulbi dense aggregati, caespitifici, brevistipitati, fusiformes, vix subtetragoni, plerumque turbinati, 3 — 4 cm longi, medio vix 8 mm crassi, diphylli. Folia oblonga ellipticave antice rotundata v. retusa, subbilobula , crassa, carnosa, 2 — 3 cm longa, 1 — 2,5 cm lata. Racemi pseudoterminales, ex axilla folii utrius Orientes, fere semper uniflori, modice pedicellati, bracteae subnullae. Sepalum dorsale petalaque paulum angustiora, oblonga, acuta, sepala lateralia antice triangula, acuta, postice in mentum corniforme, plus duplo longius, antice apertum producta. Labellum obovato-oblongum, apice bilobulum ibique crenulatum, carina per discum lata, antice evanida, stelidia et filamentum aequalia, triangula, anthera semiglobosa. — Flores pro planta parvula magni albi, labellum antice luteum, gynostemium in fronte roseo-suffusum, sepala lateralia 2,5 cm longa, labellum 2 cm, sepalum dorsale et petala 6 — 7 mm longa. — Floret? Südwestmalayische Provinz: Malayische Halbinsel. Chittagong (Roxburgh); Burmah (Rangoon ex icone in Herb. Calcutt); Tenasserim (Griffith); Perak (Scorte- chini); bei Kranji, Selitas u. Bajan (Ridley); Penang (Curtis). — Borneo (Beccari n. 442!) Nota. Icon in Transact. Linnean Society 1. c. ex cl. Parish farrago est D. pumili Roxb. et quadrangularis Par. composita, ex iconibus a Parishio ipso delineatis et ad herbarium Kewense missis. Re vera in illa icone pseudobulbi partis dextrae clavati, i 11 i partis sinistrae tetragoni sunt. — Cf. Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 714 et Bartle Grant, Orchids of Burmah p. 117 sub D. quadran- gulari Parish. 288 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1. 557. D. quadrangulare Par. et Keichb. f. in Flora LXIX. (1886) 553; Hook. f. Fl. ßrit. Ind. V. 71 i; Grant, Orch. Burmah 117. — D. piimilum Roxb. ex Reichb. f. et Par. in Transact. Linn. Soc. XXX. t. 31 A. e. p. (pars sinistra iconis). — Rhizoraa tenue, pseudobulbi magis approximati, brevius v. non stipitati, ad i cm longi, cum stipite brevi, 1 cm crassi, quadranguli, levius sulcati, diphylli. Folia cunueato-ligulata, obtuse acutata, subbiloba, ad 2,5 cm longa, vix 1 cm lata. Flores brevi-pedicellati, solitarii, congestive subterrainales. Sepalum dorsale lanceolatum, acuminatum, lateralia antice aequalia, postice mentum acutiusculum formantia. Petala semilanceolata. Labellum ligulatum, apice obscure acutiusculum, retusum, 3 — 5-lobulatum. — Flores Ulis D. pumili Roxb. aequales, candidi, labellum macula parva viridi ornalum. Nordwestmalayische Provinz: Burmah (Parish!) Nota. A I). pumilo Roxb. distinguitur pseudobulbis brevius stipitatis, brevioribus, foliis brevioribus, floribus candidis. 558. D. pusillum (Blume) Lindl. Gen. et Sp. Orch. (1830) 77 ; Miq. Fl. Ind. Bat. 111. (1905) 634. — Desmotrichum pusillum Blume, Bijdr. (1825) 331 Tab. 35, fig. dextra. — D. pumilum J. J. Smith in Fl. Buitenz. VI. 311 (non Roxb.). — Pseudobulbi pedicel- lati, oblongi, diphylli. Folia ovali-lanceolata, oblique retusa. Flores solitarii. Sepalum dorsale petalaque ligulata oblongave obtusa, sepala lateralia antice aequalia, apice reflexa, posüce in mentum bisaccatum, obtusum, curvatum, fere sesquilongius producta. Labellum simplex, e basi cuneata dilatatum, antice obtuse triangulum, limbo ibi undulato. Gyno- stemium ipsum perbreve, pede autem longissimo praeditum, stelidia uncata, acuta, an- theram superantia, filamentum breve triangulum. — Flores (sepala lateralia) 1,5 — 1,8 cm longi. — Octobri, Novembri. Südwestmalayische Provinz: Java. Am Ufer der Insel Nusa Kambanga (Blume!) ; Sadeng Wetan (Hasskarl); Tangkil (Koorders); Süd-Preanger (Racib orski); Djam- pang tengah bei Njalindong (Smith); Malang (Zollinger). — Auch Sumatra, Borneo, Riow. Nota. Differre mihi videntur D. pumilum Roxb. et pusillum Lindl. characteribus paucis quidem sed satis firmis, foliis angustioribus et labello cuneato haec nostra species semper facile distinguenda est. 559. D. hymenanthum Reichb. f. in Bonpl. III. (1855) 22 2 et in Walp. Ann. VI. 3 02. — Caulis ad 8 cm longus, biarticulatus, (epidermide citrina) 5 — 6 mm crassus, apice diphyllus. Folia oblonga, obtusa. apice bilobula, 3 cm longa, fere 1 cm lata, coriacea, sicca nervosa. Racemus terminalis (?) glomeratus, bracteae complures, dense fultae, quam pedicelli breviores. Flores fugaces, certe succedanei. Sepalum dorsale oblongum, acutum. Petala aequilonga linearia, obtusa, falcata; sepala lateralia antice ovato-triangula, acuta, postice mentum subduplo longius, apertum, obtusum, leviter curvatum formantia. Labellum simplex oblongum, acutum, apicem versus denticulatum. — Flores hyalini, sepalum dorsale et petala 8 — 9 mm longa, sepalum dorsale 3 mm, petala I mm lata, sepala lateralia 1,8 cm longa, labellum subaequilongum. Provinz der Philippinen: Ohne genaueren Standort (Cuming u. 2135!). 560. D. borneense Finet in Bull. Soc. Bot. France L. (1903) 373 t. XI. fig. 10 — 19. — Planta pusilla, caules graciles , clavati, apice foliati, 8—10 cm alti, 2 mm crassi. Folia 2 subopposita, ovata, 1,6 cm longa, 5 mm lata. Racemi uniflori, (succedanei); flores longepedicellati, bracteae complures brunneae in basi. Sepalum dorsale erectum, obtuse triangulum petalaque aequilonga oblonga obtusa; sepala lateralia mentum duplo longius, antice apertum, formantia, antice dorsali aequalia. Labellum ambitu rectangulum, elongatum, apice rotundatum, emarginatum erosulumque discus, pubescens, venis ramentaceis percursus, basin versus nudus. Gynostemium breve, stelidia lata, oblonga. — Flores 1 cm longi. Südwestmalayische Provinz: Borneo (Beccari n. 442). Nota. A cl. Finet »Pedilonis* adscriptum, cum quibus nullo charactere quadrat nisi mento elongato, ceterum Bolbodiis et pseudobulbo cum foliis et labello affine. Dendrobium. 289 Subg. X. Rhizobium. Rhizobium Lindl. in Journ. Lina. Soc. HF. (1859) 2 (sectio Dendrobii)\ Benth. Fl. austral. VI. (1873) 276 et 284 et seq.; Pfitzer in Engl.-Prantl, Pfizfam. II. 6. (1888) 175. — Monophyllaea ßenth. 1. c. 276 et 2 82. — Garnifolia Reichb. f. in Walp. Ann. VI. (1861) 282; Benth. et Hook. f. Gen. III. 499. Sympodia ramosissima; caules internodio unico constituti, monophylli; folia semper carnosa aut teretia, canaliculata aut ellipsoidea, plana aut transsectione rotundata, plus minus verrucosa. Flores in racemis 1-v. paucifloris dispositi, labellis quam maxime crispulis, undulatis sinuosisve eximii. — Omnes Australienses. Clavis specierum subgeneris Rhizobii. A. Folia brevia, crassa, planiuscula v. transsectione rotunda. a. Labellum simplex, crassum, obovatum. Folia subglobosa. 561. D. Uchenastrum. b. Labellum trilobum. ct. Folia fusiformia, seriebus 8 — 9 papillarum obsita . . 562. D. cucumerinum. ß. Folia oblonga v. ellipsoidea non papulosa. I. Lobus intermedius labelli oblongus, acutus, fere ad apicem trilamellatus. Folia utrinque trisulcata. 56 3. D. Hnguiforme. II. Lobus intermedius triangulus, carinae 3 in disco mox evanidae. Folia brevi-petiolata, pungentia . . 564. D. pugioniforme. III. Lobus intermedius obcordatus, carina mediana lon- gior, totus discus papillosus. Folia oblonga acuta 565. D. rigidum. IV. Lobus intermedius obovatus, discus non papillosus. Folia lanceolata S65a.D.desmotrichoides. B. Folia elongata, teretia, supra sulcata. a. Labellum simplex. ct. Labellum articulatum, in hypochilium oblongum et epi- chilium cordatum triangulum divisum 566. D. chordiforme. ß. Labellum e basi apicem usque continuum. I. Labellum lanceolatum. 1. Labellum apice helicoideo-incurvum, calli 3 per discum antice in lamellas undulatas aucti. . . 567. D. teretifolium. 2. Labellum apice crenulatum crispatum, carinae 2, in basi et apice confluentes, minore interposita 568. D. crispatum. II. Labellum cuneatum. 1 . Calli labelli in apice labelli confluentes ; pedicelli uniflori 569. D. Beckleri. 2. Calli labelli antice non confluentes; pedicelli bi- flori 570. D. Mortii. b. Labellum manifeste trilobum. Lobi laterales trianguli, intermedius triangulus reflexus undulato-sinuosus. (Planta parva, minima sectionis.) . 571. D. striolatum. 561. D. Uchenastrum F. Müll. Fragm. Phyt. VII. (1869) 60. — Bulbophyllum Lichenastrum F. Müll. 1. c. ; Benth. Fl. austral. VI. 2 87; Bailey, Queensl. Fl. Pt. V. (1902) 1537. — Dense caespitificum. Rhizoma repens , crassum, multiarticulatum, rainosum, internodia brevia, unifoliata et uniflora, vix 8 mm longa. Folia crassa, carnosa, (tibicularia v. subrhombea, ad 10 mm longa, 8 mm lata. Racemi vix conspicui, 1-flori. Sepalum dorsale late ovatum (orbiculare?), lateralia triangula, acuta, apice paulum reflexa, mentum bene rolundatum formantia, petala lineari-lanceolata , acuta, multo angusliora. Labellum ex ungue angusto canaliculato, subito in laminam reflexarn, oblongam, subpandu- ratam, obtusam, supra rugulosam dilatatum. Gynostemium perbreve, pollinia 4. — Totus flos hyalinus, 4 mm diam. omnes partes 2 — 3 mm longae. A. Engl er, Das Pflanzenreich. IV. (Embryophyta siphonogama) 50. 19 290 Fr. Kränzlin. — Orcbidaceae-Monandrae-Dendrolmnae. Pars i. Fig. 26. D. cucumerimim M'Leay. A Habitus (magn. nat.). B Labellum. C Pollinia (B et C aucta). — D. teretifolium R. Br. D Inflorescentia (magn. nat.). E, F Labellum. O Gynoste- mium. H Anthera. J Gynostemium (omnia aucta). K Folium (magn. nat.). — D. linguiformc Swartz. L Habitus (magn. nat.). 3/ et N Labellum (auctum). (Plerumque ex Bot. Mag.) Dendrobium. 291 Araucarien-Pro vinz: Ost-Australien. Queensland, Rockingliam Bay; auf dem Berge Seaview Range (Dallachy!) Nota. Ut Ferd. de Müller recte suspicatus est, plantula potius Dendrobiis est adscri- benda, labelli fabrica fortasse illi Bulbop/tyllorum quodammodo similis nee tarnen eadem. Ex- cepto labello characteribus umnibus ad > Strongylas* vergit. 562. D. cueumerinum M'Leay in Lindl. Bot. Reg. 18 42, Mise. 518; Lindl. Bot. Reg. (1843) t. 37, Bot. Mag. t. 4619; Benth. Fl. austral. VI. 283; F. Müller, Fragin. III. 59; Fitzgerald, Austral. Orch. I. pt. 6, t. 3. — Rhizoma longe scandens, radieibus satis crassis arboribus affixum, multiarticulatum. Ramuli abbreviati, monophylli. Folia fusifurmia, obtusa acutave, seriebus 8 v. 9 papillarum obsita, 2 — 4,5 cm longa, 1 cm crassa. Racemi breves, paueiflori ( — 5), folia non v. rix excedentes; Ovaria costata et in costis tuberculata. Sepala petalaque subaequalia, linearia, acuminata. mentum sepalorum lateralium breve, quam pars antica rix semilongum, apertum, oblusum. Labelli brevioris lobi laterales breves, trianguli, acuti, lobus intermedius ovatus, acuminatus, apice energice reflexus, margine undulatus et minute denticulatus , lamellae per discum 3, (intermedia longiore) primum humiles, sensim elevatae, sensimque undulatae, superficie granulosae. Gynostemium pro flore conspieuum, stelidia denticulata. — Flores luteoli v. luteo-albi, labellum album, omnia phylla plus minus lineis punetulisve seriatis purpureis decora, sepalum dorsale petalaque 1,8 cm longa, 3 min lata, sepala lateralia 2,3 cm longa aequilata, labellum expansum 4,8 cm longum, medio 5 — 6 mm latum. — Floret in Europa Martio, in Australia Octobri. — Fig. 26 A — G. Araucarien-Pro vinz: N.S.Wales, an Casuarina torulosa bei Browlow Hill; wie es scheint, nur dort. Nota. Icon Fitzgeraldi staturam praebet multo breviorem et robustiorem quam illa Bot. Mag. t. 4 Gl 9. Monenduin videtur, pollinia in illa icone 'flg. 3) glandula magna transversa praedita esse, quae in icone Fitzgeraldi deest quaeque nullibi adhuc in Dendrobiis observata est. 563. D. linguiforme Swarlz in Vet. Acad. Handl. Stockh. XXI. (1800) 247; Smith, Exot. Bot. t. II ; Willd. Sp. pl. IV. 138; R. Brown, Prodr. 333; Lindl. Gen. et Sp. Orch. 85; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. 282; Reichb. f. Beitr. 51, Bot. Mag. t. 52 49; Benth. Fl. austral. VI. 28 4. — Probabiliter huc D. crassulaefolium All. Cunningh. in Bot. Reg. XXV. (1839) Mise. 35. — Caules teretes, articulati, longe repentes, radicosi, ipsi et radices valde intertexti. Folia sessilia, oblonga, obtusa, utrinque trisulcata, 2,5 — 3,5 cm longa, 1,5 — 2 cm lata, 3 — 4 mm crassa, cicatrices foliorum orbiculares, excavatae. Racemi graciles, 1 0 — 1 5 cm alti, ultra dimidium floriferi, pluriflori, rarius paueiflori, bracteae minutissimae, triangulae. Sepala petalaque minora, lineari-lanceo- lata, mentum brevissimum, rotundatum, ineurvum. Labellum multo brevius, lobi late- rales late-trianguli, acuti, intermedius oblongus, obtuse acutatus, recurvus, lamellae per discum 3 a basi apicem fere usque decurrentes, in disco lobi intermedii undulatae. Gynostemium perbreve, stelidia et filamentum obtusa. — Flores albi, luteo-suffusi, sepala 2 cm longa, 2 — 2,5 mm lata, petala 1,8 cm longa, 2 mm lata, labellum 3 — 4 mm longum, vix 2 mm latum. — Fig. 2 6 L, M. Austromalayische Provinz: Queensland, Brisbane (Dallachy), Moreton-Bay (Hill). Araucarien-Provinz: N.S.Wales, Blaue Berge bei Port Jackson (Coley!), Hastings-Fluss (Beckler!), Clarence-Fluss (Wilcox), Durval (Leichhardt). — Neu- England (Stuart), Port Macquarrie (Tozer). — Omnia ex Bentham 1. c. — Exam. etiam spec. sicca Mus. Berol. sine indicalione loci. 564. D. pugioniforme A. Cunningh. in Lindl. Bot. Reg. XXV. (1839) Mise. 34; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. 302; Benth. FI. austral. VI. 284; Bailey, Queensl. Fl. Pt. V. (1902) 1532. — D. pungcntifolium F. Müll. Fragm. I. (1859) 189. — Caules elongati, multiramosi, repentes v. ex arboribus penduli, multiarticulati. Folia singula, in internodio quoque brevi-petiolala, acuta, pungentia, crasse carnosa, 2 cm longa, 1,3 cm lata, viva nitentia. Racemi plerumque uniflori. Flores non resupinati. Se- palum dorsale petalaque paulum minora, lanceolata, acuminata. Sepala lateralia antice 19* 292 Fr- Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1. lanceolata, postice mentuni semilongum, extinctoriiforme, obtusum formantia. Labellum toto ambitu elongatum, rhombeum, lobi laterales rotundati, vix prominuli, intermedius elongatus, triangulus, reflexus, cai'inae per discum 3, paulum undulatae, antice evanidae. — Flores albi, sepala lateralia 1,5 cm longa, dorsale et petala 1 cm, omnia 2,5 v. 3 mm lala, labellum circit. 8 mm longum. — Augusto. Austromalayische Provinz: Brisbane River, Moreton Bay (Müller!), Mt. Lindsay (W. Hill) ex Benth. Araucarien-Provinz: Blue Mts. (Wools, Miss Atkinson); Hastings River (Beckler!). — New England (Stuart), südwärts bis lllawarra-District (A. Cunning- ham!, Shepherd). Nota. Planta Pleurothallidi ruscifoliae haud dissimilis. 565. D. rigidum B. Br. Prodr. (1810) 333; Lindl. Gen. et Sp. Orch. 85; F. Müll. Fragm. VIII. 248; Bentb. Fl. austral. VI. 284; Fitzgerald, Austral. Orch. I. pt. 4, t. 7; Bailey, Queensl. Fl. Pt. V. (4 902) 1533. — Caules breves, multiramosi, multiarticu- lati, ramuli apice monophylli. Folia oblonga, acuta, crassissima, carnosa, 1,5 — 3 cm longa, 1 — 1,5 cm lata. Bacemi laterales folia paulum superantes, 3 — -5-flori, bracteae minutae, Ovaria cum pedicellis 1 cm longa. Sepala oblonga, obtusa v. brevi-acutata, lateralia mentum obtusissimum quasi bisaccatum formantia. Petala oblonga, rhombeave acuta. Labelli lobi laterales semioblongi, antice acuti, lobus intermedius obcordatus, antice leviter emarginatus, lineae undulatae per discum 3, quarum mediana longior, totus discus lobi intermedii papillis brevibus crassis obsitus. Stelidia acuta, filamentum lineare; anthera papulosa. — Flores luteoli, apices sepalorum roseo-suffusi, labellum luteum, lobi laterales roseo-striati, intermedius punctatus, sepala lateralia 1 cm longa, basi 5 mm lata, mentum vix 3 mm longum. — Januario, Februario. Austromalayische Provinz: Nord-Australien (Solander). — Ex icone Fitz- geraldi. — In herb. Kew specim. culta! 565a. D. desmotrichoides J. J. Smith in Bull. dep. agr. Ind. neerl. XIX. (1908) 16 et in Nova Guin. VIII. T. 1. 63, t. XXIII, fig. 72. — Bhizoma repens. Caulis ramosus, rami apicem versus incrassati v. obconici, 1,25 cm longi, apice 3,5 mm crassi, excavati, monophylli. Folia excavationi inserta, subcompressa, oblique lanceolata, acuta, crasse carnosa, rigida, 4,5 cm longa, 1 cm lata. Bacemi juxta (ex axilla?) folium Orientes, brevissimi, subbiflori, pedunculo et rhachide brevibus. Flores odorati circ. 1,45 cm diam. ringentes, odorati, pallide flavo-virescentes , extus sparse rubescenti-punctati. Sepalum dorsale ovato-oblongum, obtusum, concavum, 7,5 mm longum, 3,5 mm latum. Sepala lateralia triangula, acutiuscula, mentum perbreve, retusum formantia, aequilonga et 6 mm lata. Petala anguste lanceolata, antice paulum latiora, acuta, 8 mm longa, fere 2 mm lata. Labellum trilobum, gynostemio parallelum, lobi laterales erecti, inter formam rhombeam et trapezoideam et triangulam intermedii , lutei intus rubro-striati, lobus intermedius late obovatus, apiculatus, carnosus, intus rubro-striatus, carinulae 3, quarum intermedia longior, primum rectae, deinde undulatae in disco ceterum glabro, totum labellum 9 mm longum, 5,5 mm latum. Gynostemium breve viride, rubro-no- tatum, 2,5 mm longum, pes gynostemii angulum rectum cum ovario efflciens: ovarium 6 mm longum. Papuanische Provinz: Niederl. Neu-Guinea, Merauke-Fluss (Jaheri n. 60). Nota. Ut recte observavit cl. J. J. Smith, species est quam maxime affinis D. rigido R. Br. in opere splcndido Rob. Fitzgerald optime delineato et non adeo ignoto ut putat cl. Smith. 566. D. chordiforme Kränzl. in Schum. et Lauterb. Fl. Deutsch. Schutzgeb. I. (1901) 2 46. — Caulis elongatus, tenuis. Folia chordiformia, longissima, teretia, 30 cm longa et ultra. Bacemi pauciflori, remotiflori, bracteae minutissimae, Ovaria turbinata longe pedicellata. Sepalum dorsale petalaque linearia, sepala lateralia basi valde dila- tata, mentum produetum, obtusum formantia, ceterum longe triangula, acuminata. La- bellum bipartitum, pars postica v. basilaris oblonga, antica profunde cordata, triangula, apicem versus complicata, linea mediana elevata undulala, addita utrinque minore, Dendrobium. 293 omnibus apicem versus dccurrentibus. Gynostemium brevissimum, postice dentatum, utrinque minutissime serrulatum; anthera mit rata. — Flores albi, sepala petalaque 1 cm longa, labelium 8 mm longum. — Julio. Papuanische Provinz: Neu-Guinea; Sattelberg, epiphytisch , primärer Wald (C. Lauterbach n. 484!). Nota. Differt a I). teretifolio R. Br. floribus minoribus et forma lahelli, a D. striolato Reichb. f. statura bene majore, a D. teretifolio Lindl. labello cordato non cuneato, a 1). junceo Lindl. inflorescentia, sepalis, labello. 567. D. teretifolium R. Br. Prodr. (4810) 333; Lindl. Gen. et Sp. Orch. (1830) 9i; Endl. Iconogr. t. 99; Bot. Mag. t. 47 11; F. Müll. Fragm. I. 89; Reichb. f. in Walp. Ann- VI. 280 et Beitr. 5t; Benth. Fl. austral. VI. 285. — D. calamiforme Lodd. in Lindl. Bot. Reg. (1841) Mise. 9. — D. Fairfaxii F. Müll, in Sydney Mail Sept. 21. (1872) 360. — Caules repentes, multiarticulati, multiramosi, folia plerumque singula in apieibus ramulorum teretia, acuminata, 10 — 30 cm longa, 5 — 6 mm crassa, racemi paueiflori, bracteae subnullae, pedicelli cum ovariis 2 — 2,5 cm longi, tenues. Sepala petalaque linearia, acuminata, sepala lateralia mentum breve obtusum formantia. Labelium simplex toto ambitu lanceolatum, acuminatum, apice reflexum, fere helicoideum, a medio apicem usque crenulatum, supra canaliculatum, lineae elevatae a basi 3 , deinde in lamellulas undulatas auetae. Gynostemü pars libera brevissima, androclinii margo denticulatus, filamentum, elongatum triangulum, anthera antice emarginata, papulosa. — Flores albi s. lactei labelli discus et facies gynostemü rubro-adspersa, sepala lateralia 3,5 cm, dorsale et petala 3 cm longa, omnia 2,5 mm lata, labelium 1,5 — 2 cm longum, 6 — 7 mm latum, mentum circiter 5 mm longum. — Fig. 2 6 D — K. Austromalayische Provinz: Queensland, Rockhampton (O'Shanesy, Bow- man), N. S. Wales, Port Jackson (R. Brown!), Hastings und Clarence Riv. (Beckler, Wilcox), Port Macquarrie (Backhouse), Richmond River (Henderson), New England (Stuart). — Alles nach Bentham 1. c. — Possession Island in der Torres Straße (Micholitz! herb, propr.). Nota. D. Fairfaxii F. Müll, formam esse gracilentam typici D. teretifolii e speeiminibus quamvis pauperibus a me Londini visis me persuasissimum habeo. 568. D. crispatum (Forst.) Swartz in Nov. Act. Soc. Sc. Upsal. VI. (1799) 84; in Act. Holm. (1800) 246; Willd. Sp. Plant. IV. 22; Lindl. Gen. et Sp. Orch. 91; Reichb. f. in Seemann, Fl. Vit. 303; Schlechter in Engler's Bot. Jahrb. XXXIX. (1905) 69. — Epi- dendrum crispatum Forst. Prodr. (1786) 315. — Caules pendula, multiramosi et multi- articulati, 1,20 — 1,50 m longi, internodia et ramuli 4 — 6 cm longa, 2 — 3 mm crassa, sulcata, apice monophylla. Folia elongata, fere filiformia, teretia, acuminata, ad 10 cm longa, 2 mm crassa. Racemi laterales leviter fractiflexi, 3 cm longi, paueiflori (2 — 3). Ovaria cum pedicellis 1 cm longa. Sepalum dorsale lanceolatum, lateralia mentum acutum formantia, antice aequalia, omnia acuta. Petala lanceolata, acuminata. Labelium toto ambitu lanceolatum, acuminatum (lobi laterales obsoleti v. vix conspicui), antice crenulatum crispatum, carinulae per discum 3, basi et antice confluentes, mediana multo minor quam laterales. — Flores lutei, 1,5 cm diam. — Septembri. Melanesische Provinz: Fidji-Inseln (Seemann n. 579!). — Tahiti (Cook in herb. Forster!, Banks, Nadeaud!). — Neu-Caledonien, Süd-Bezirk, auf Casuarinen längs der Bäche Yaouhe (Schlechter n. 14 728!). — Diagnosis e speeimine v. cl. Nadeaud in herb. Drake de Castillo Parisiis. 569. D. Beckleri F. Müll. Fragm. V. (1865) 95 et VII. 59; Fitzgerald, Austr. Orch. I. Pt. 7. t. 6; Bailey, Queensland Fl. V. 1534. — D. Mortii Benth. (non F. Müll.) Fl. austr. VI. (1873) 286. — Caules longissimi, penduli, multiramosi, multiarticulati; internodia 1,5 — 2 cm longa 3 mm crassa, ramuli semper monophylli. Folia teretia v. obscure quadrangula, obtuse acutata, ad 1 5 cm longa, 5 — 6 mm crassa, quam caules multo crassiora. Racemi ut videtur semper (certe plerumque) uniflori, rhachis et brac- teae brevissimae, Ovaria cum pedicello 1,5 cm longa. Sepala ligulata obtuse acutata, lateralia mentum breve formantia. Petala lanceolata, acuta, angustiora. Labelium 294 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1 . toto ambitu rhomheum, apice energice reflexum, lobi laterales proprie dicendi nulli, (si mavis — lobi laterales in angulos obtusos reducti, interraedius triangulus ante- positus, reflexus), margine antice undulato ci'ispulo, lineae in disco 3 undulatae in api- cem labelli confluentes. Gynostemium brevissimum, stelidia rotundata. — Flores albidi, pallide rosaceo-striati, sepala lateralia 2,5 cm, dorsale et petala 2 cm longa, labellum 2 cm vix exccdens, medio 6 — 7 mm latum. Araucarien-Provinz: N. S. Wales, Maccleay River (Fitzgerald). Nota. Secutus sum illustr. v. Fitzgerald, qui hanc plantam ad rivum Maccleay collegit et minime cum D. Mortii F. Müll, confundendain esse oensuit. DifTerre mihi vidctur primo aspcctu foliis quam ramuli crassioribus et iloribus majuribus. 5'iO. D. Mortii F. Müll. Fragm. I. (1858) 214 et II. 63; Benth. Fl. austr. VI. 286; Bailey, Queensl. Fl. Pt. V. (1902) 1534. — D. Boivmcmii Benth. 1. c. 286; Fitzgerald, Austr. Orch. I. Pt. 7. sub t. 6; Bailey, Queensl. Fl. V. 1534. — Caules gracillimi, ad 2 m longi, penduli, articulati, articuli monophylli. Folia tetragono-fili- formia, 4 — 12 cm longa, vix 3 mm crassa. Racemi plerumque breves, biflori, rarius uniflori, pedicelli oirciter 6 mm longi; bracteae vix 2 mm longae. Sepala lanceolata, lateralia postice in mentum conicum, parti antic.ae aequilonguni producta. Petala spathulato-lanceolata, acuta. Labellum e basi cuneata sensim dilatatum, lobi laterales fere nulli, lobus intermedius subreniformis, toto margine antice crispulus, lineae elevatae v. calli flexuoso-undulati per discum 3. Androclinii margo denticulatus. — Flores albidi (striati?), sepalum dorsale petalaque 6 — 7 mm longa, sepala lateralia cum mento duplo longiora, omnia supra 2,5 mm lata, labellum 1,2 cm longum, supra 4,5 mm latum. Araucarien-Provinz: N. S. Wales, Hastings River (Beckler), Maccleay River (Fitzgerald). — New England (Stuart). Austromalayische Provinz: Queensland, Rodd's Bay (Cunningham), Bersaker Range und Port Cooper (Bowman). — Omnia ex Bentham, Fl. austr. 1. c. Nota. Secutus sum opinionem Rob. Fitzgerald qui D. Mortii F. Müll, identicam esse censuit cum D. Boicmanii Benth., sed diversam a D. Beckleri F. Müll, quam quidem speciem in opere suo splendidissimo accurate depinxit. DifTcrunt species, ut de aliis charac- teribus taceam, labello, quod in D. Mortii lobum intermedium »reniformc« in D. Beckleri »trian- gulum« praebet. 57*. D. striolatum Reichb. f. in Hamburg. Gartenz. XIII. (1857) 313 et in Walp. Ann. VI. 280 et in Xen. Orch. II. 2 4, t. 109; Benth. Fl. austral. VI. 285. — D. teretifolium Lindl. in Bot. Reg. XXV. (1839) Mise. 29 (non R. Br.). — D. schoeninum Lindl. Paxt. Fl. Gard. I. (1859) 134. — D. MiUigani F. Müll. Fragm. I. (1858) 88, t. 6; Hook. f. Fl. Tasm. II. 373. — Rhizoma saepius elongatum, internodia brevia, annulata, ramuli multi, breves, divergentes. Folia teretia, leviter curvula, obtusa, car- nosula, 3 — 10 cm longa. Racemi plerumque 1- rarius 2-flori, bracteae minutae, de- eiduae. Sepalum dorsale lineari-lanceolatum, acutum, lateralia antice lanceolata, acuta, acuminatave, postice in mentum extinetoriiforme, acutum, rectum v. vix curvatum, apertum elongata. Petala lanceolata, acuta, quam sepalum dorsale paulum minora. Labelli lobi laterales trianguli, acuti, margine integri, lobus intermedius oblongus, ob- tusus, reflexus, toto margine crispus, undulatus itaque sinuosus, lamellae per discum a basi apicem usque 3, primum parallelae, integrae, in lobo intermedio vario modo undulatae tortuosaeque. Gynostemii pars libera brevis, androclinii margo denticulatus, stelidia plus minus obsoleta, pes gynostemii excavatus. — Flores albi, longitudinaliter fusco-striati, sepala lateralia 1,5 cm, petala et dorsale vix 8 mm longa, labellum 1 cm longum. — Octobri. Araucarien-Provinz: N. S. Wales, Port Jackson Distrikt (Herb. Sydney!), Blaue Berge (Vicary, Miss Atkinson), Cape Howe (Walter). — Victoria, Felsen am Genoa- Flusse (F. v. Müller). — Provinz Tasmanien, an Felsen auf Flinders Island und sonst dort mehrfach gesammelt. — Alle diese Standorte nach Bentham 1. c. Dendrobium. 295 Dendrobia adhuc solummodo in statu pelorioideo nota. 1. Thelychiton. Thelychiton Endl. Prodr. Fl. Norfolk. (1833) p. 32 [Arethuseamm genus] et Gen. (1837) 220 [Orch. dub. affin.]; Meissner, Gen. (1843) 383; Lindl. Veg. kingd. (1847) 181 [gen. Dcndrobiear.]; Benth. et Hook. f. Gen. III. (1883) 500 sub Dcndrobio. Flores minores 1,2 cm longi. Planta dimorpha, altera forma sterilis bracteis magnis, altera fructifera bracteis parvis instructa D. brachypus. Flores majores 2,2 cm longi pelorioidei. Planta adhuc non dimorpha observata D. macropus. D. brachypus (Endl.) Reichb. f. in Linnaea XLIV. (1877) 42. — Thelychiton brachy- pus Endl. Prodi-, Fl. Norfolk (1833) 33; Ferd. Bauer, Illustr. pl. Norfolk t. 130. — Badices copiosae, intricatae, caules elongato-ovati, sulcati, pauciarticulati ; internodia inferiora longa, suprema valde abbreviata, caules, ubi foliorum vaginis destituti, lutei, nitidi, ad 3 cm alti, basi 8 mm crassi. Folia pauca (3 — 4), apicalia, oblonga, acuta, coriacea, 3 — 5 cm longa, 1 — 1,5 cm lata. Racemus ex axilla quadam superiore oriens, 2 — 3,5 cm longus, pauciflorus; sed saepius abortivus, bracteae inanes multo majores, ellipticae ovataeve obtusae, 1 cm longae, basi amplexicaules, ibique 5 — 6 mm latae, bracteae fertiles multo minores, ovatae, obtusae, 3 mm longae. Flores 3 — 4 subcorymbosi, valde approxi- mati. Sepala oblonga, obtusiuscula, basi paullulum angustiora, semipatentia, apice sub- inflexa. Petala conformia, vix breviora semilata, cum labello penitus conformi conni- ventia. Gvnostemium crassum, breve teres, bilabiatum, labium inferius brevius ovatum, acutissimum, labium superius (androclinium) trilobum, stelidia acuta, filamentum brevissi- mum. — Flores luteo-virides, 1,2 cm longi, ovarium subclavatum, 1,2 cm longum. — Septembri. Araucarien-Provinz: Insel Norfolk (Ferd. Bauer!). Nota. Examinavi specialen Mus. Caesarei Vindobonensis in quo quamvis floribus sit destitutum, tarnen utraque forma racemorum, sterilis cum bracteis magnis et fertilis cum brac- teis minutis, observari potuit. Descriptionem florum e diagnosi I. c. sumpsi. Hanc plantam, quae a D. macropodo Benth. et Hook. f. floribus vix sejungi potest, gregi Pedilonorum adscriben- dam censeo. D. macropus (Endl.) Beichb. f. ex Lindl. in Journ. Linn. Soc. III. (1859) 9; Benth. et Hook. f. Gen. III. (1883) 50 0. — Thelychiton macropus Endl. Fl. Norfolk. Prodr. (1833) 32. — Planta elata. Caulis validus ad 40 cm altus, fere 1 cm crassus, multi- articulatus superne dense foliatus, internodia inferiora et mediana ad 4 cm longa, su- prema multo breviora. Folia ad 7, oblongo-lanceolata, acuminata, membranacea, ad 13 cm longa, 2 — 2,5 cm lata. Racemi singuli (semper?) ex axilla quadam superiore Orientes foliis subaequilongi, pauciflori, bracteae minulae, quam Ovaria cum pedicellis multo breviores, pedunculi cum ovariis clavalis ad 3 cm longi. Sepala oblonga, obtusa, subconcava, 5-nervia. Petala angustiora, ligulata, subbreviora, magis acutata, 3-nervia. Labellum petalis subconforme. Gynosleniium a tvpico paulum diversum, dens magnus triangulus foveae stigmalicae anteposilus, anthera magna. — Flores subclausi v. semi- aperti, 2 cm circ. diam. omnino pelorioidei excepto gynostemio. Araucarien-Provinz: Norfolk-Insel (Ferd. Bauer!). Nota. Est ex Reich enbach forma pelorioidca D. brisbanensis eius = D. elongati Gunningh. D. normale Falcon. in Proc. Linn. Soc. I. (1839) 14 et in Ann. Nat. Hist. III. 196; Griffith, Notul. III. 255 et Ic. Plant Asiat, t. l'84: Lindl. in Journ. Linn. Soc. III. 10; Boyle, Illustr. Hirn. Bot. 363; Hook. f. FL Brit. Ind. V. 748; Duthie in Ann. Bot. Gard/Calcutta IX. pt. 2. 101 t. 100. — Caules 30 — 40 cm longi, 5— 8,5 mm 296 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1 . crassi, pluriarticulati intemodia ad 3,5 cm longa. Folia in superiore parte caulis sub- disticha, lanceolata, acuminata, 7 — 12 cm longa, 1 — 1,5 cm lata, membranacea. Racemi ex superiore parte caulis Orientes, brevissimi, 1- v. 2-flori, basi vaginulis retusis prae- diti, bracteae dimidium ovariorurn subaequantes. Sepala oblonga, aequalia, margine integra, intermedium acutum, lateralia obtusiora, omnia mucronata. Petala et labellum sepalis aequalia, paulum latiora, margine excepta basi minute denticulata. Gynostemium breve, rotundatum, apice 6-dentatum, dentes 3 majores, episepali, carinati. Anthera 1 v. interdum 3, una major, filamentum tenue filiforme. — Flores 6,5 cm diam. aurei, suaveolentes, ringentes, sepala petalaque 3 cm longa v. sublongiora. — Floret Junio. Provinz des tropischen Himalaya: West-Himalaya. Garwhal in 1000 — 2000 m ü. d. M. (Thomson!). — Mussorie, in schattigen Schluchten (Vicary, Fal- coner, Edgeworth, Mac Kinnon, Duthie n. 22707 u. 24157). Nota. See. cl. Duthie dentes episepali gynostemii indole sua antheriferae sunt, obser- vatur enim anthera normalis semper sub sepalo dorsali typieo et si adsunt 3, alterae sub sepalis typice lateralibus. De fovea stiginatica illiusque loco nil constat, sunt enim flores Iriandri semper masculi. Observat porro cl. Duthie, flores triandros non esse resupinatos, anthera max'mia enim semper »antica« est. Lindley v. cl. ut jam supra diximus plantam formam pelorioideam D. fimbriati esse suspicatus est, quam quidem opinionem cl. Duthie non sequendum esse decla- rat, cum affinitatem praebeat planta nostra etiam cum D. chrysantho praeeipue in racemis. D. atavus J. J. Smith in Fl. Buitenz. VI. (1905) 353. — Caules aggregati, arete compressi, fractiflexi, viridi-lutei, nitidi, 90 cm longi, 1,3 cm lati; intemodia 5,5 — 3,5 cm longa. Folia mox deeidua, lanceolata, acuta, inaequali-bidentata, 16 cm longa, basi 3,4 cm lata. Racemi quam folia breviores, laxi, pauci-(ad 1 0)flori, peduneuli 1,8 cm, rhachis 3,5 cm longa, bracteae minutae, triangulae. Flores ringentes, reguläres. Sepala oblonga, acutiuscula, 1,40 cm longa, 8 mm lata. Petala ovalia, margine minute denticu- lata, 1,9 cm longa, 1,3 cm lata. Labellum obovatum, rotundatum, apice ineurvum, margine irregulariter undulatum. Gynostemium apodum, apice lobulis 3 triangulis in- struetum, stigma terminale, hippoerateriforme, anthera 1, pollinia 4. Südwestmalayische Provinz: Java. Wlingi (v. d. Loo — ex Smith). Nota. Planta in horto botanico Buitenzorgensi eulta flores semper pelorioideos fert. D. normali Falc. simile, sed racemi pluriflori et florum phylla latiora. 2. Aclinia Grifßth. Aclinia*) Griffith, Notul. III. (1851) 320; Liridl. Dendrobii § VI. in Journ. Linn. Soc. III. (1859) 9. — Dcndrobium ineurvum Lindl. in Journ. Linn. Soc. 1. c. 18. Species omnes hie enumeratae floribus gaudent vix v. non zygomorphis sed pelorioideis, differunt igitur magnitudine et phyllis plus minus acutis obtusisve, con- veniunt autem struetura omnino actinomorpha. Omnes Eudendrobiorum species esse videntur. D. aclinia Lindl. in Journ. Linn. Soc. III. (1859) 9. — Aclinia sp. Griff. Notul. III. (1851) 320 t. 351 A, flg. 21 (non Reichb. f.). — Caulescens, caulibus inferne at- tenuatis, flexuosis, vaginarum reliquiis vestiti. Folia linearia, venosa, apieibus aequalia, submucronata, repanda. Racemi folia subaequantes, bracteati, flexuosi, bracteae mem- branaceae longitudine pedicellorum, pedicelli ovariis aequilongi et cum iis clavati. Peri- anthium connivens. Sepala linearia, acuta, aequalia, libera, alba. Petala conformia, minora, alba. Labellum sepaloideum, lincari-lanceolatum, acutum, integerrimum, mar- ginibus supra medium involutis, nervo medio albo, venulis lateralibus viridescentibus. Gynostemium nanum, semiteres, anthera terminalis, bilocularis, connectiyum carnosum, pollinia 4, oblonga, collateralia, clinandrium subnullum. Südwestmalayische Provinz: Mergui (Herb. Griffith n. 809!). Nota. Planta a cl. Hook er f. sub D. ineurvo Lindl. citata ab auetore pertinacissime »Actinia* appellata est, quod quidem nomen rationis caret. et privativum et xMvr] lectus, propter defectum clinandrii. Dendrobium. 297 D. pseudaclinia Lindl. in Journ. Linn. Soc. III. (1859) 9; Reichb. f. in Bon- plandia IV. (1856) 329. — Caules leviter fusiformes v. tenui-cylindracei. Folia? Pedunculi 1- v. 2-flori, flores parvi, viridi-flavi. Sepala, petala, labellum subaequalia, lanceolata, acuta, gynostemium quadridentatum, dens posticus (filamentum) antheram ferens. — Omnia floris phylla 1 v. 1,2 cm longa, 2—3 mm lata. Provinz des tropischen Himalaya: Bootan (Hort. Kew!). Nota. Planta anno 1850 v. paulo post in Europam introducta est et in horto Kewensi et Hamburgi floruit, postea tarnen nunquam observata est. Memoriae dignum videtur, plantam a Reichenbachio ob.servatam gynostemium habiiisse ab illo floris typici vix vel non diversum, dum in planta Kewensi gynostemium quadridentatum observatum est, quod in fronte i. e. supra foveam stigmaticam non rostello sed processu dentiformi praedita fuit; haec autem gynostemii structura etiam observata est in I). normali et in illa Dendrobii forma insulae Norfolk quam "lim gab nomine Thclychitcm descripsit St. Endlicher vir praestantissimus. D. tetrodon Reichb. f. ex Lindl. in Journ. Linn. Soc. III. (1859) 10; Miq. Fl. Ind. Bat. III. 636; J. J. Smith in Fl. de Buitenz. VI. 371. — D. viridicatum Ridl. in Journ. Roy. Asiat. Soc. Straits Branch XXXIX. (1903) 72 et Mater. Fl. Malay. Pen- ins. I. 55. — Caules dense aggregati, tenues, subfractiflexi, penduli, pluri- v. multi- articulati, ad 40 cm longi, internodia 2,5 — 4 cm longa. Folia lanceolata, acuminata, tenuia, mox decidua, ad 6 cm longa, 1,5 — 1,8 cm lata. Racemi e caulibus defoliatis Orientes, breves, biflori, bracteae breves, vix 2 mm longae, acutae, quam pedicelli cum ovariis multo breviores. Sepala petalaque necnon labellum paulo latius, ceterum con- forme lanceolata, acutissima, mentum obsoletum, clinandrium quadridentatum, fovea stigmatica aut normalis lateralis aut terminalis infundibuliformis. Sepala 1,3, petala 1,4 cm longa, 4 mm lata v. sublatiora, labellum 1,5 cm longum, 5 mm latum. Südwestmalayische Provinz: Java. Buitenzorg, wild im botanischen Garten (Smith), Bidara Tjina (Ebeling), Tjiminjak (Hasskarl), Goentoer (nach Smith); Berg Salak (Zollinger n. 1 1!). Nota. Plantam, quae saepius in Java peloiioidea occurrere videtur huc iterum enume- randa mihi videtur. Forma typiea alio loco supra descripta est. D. Lawanum Lindl. in Journ. Linn. Soc. III. (1859) 10; Dalzell et Gibs. Bombay Fl. 261; Hook. f. Fl. BriL.Ind. V. 740; King et Pantl. in Ann. Bot. Gard. Calcutta VIII. 48. — Dendrochilum roseum Dalzell in Hooker Journ. (1852) 291. — Caules pro altitudine (8 — 12 cm) crassiusculi, pauciarticulati, vaginis albidis, fissis vestiti. Folia membranacea, lanceolata, acuta. Flores ut videtur semper singuli (v. bini), bracteae parvae, pedicellos cum ovariis non aequantes. Sepala, petala, labellum paullulo majus ovata, obtuse acutata. Gynostemium ex cl. Lindley normale Dendrobii ex Dalzell pro- tuberantiis 2 loco rostelli instructum. — Flores rosei v. albi magnitudine D. crepi- dati Lindl. Provinz des tropischen Himalaya: Concan (Law in herb. Hooker ex Lindley). Nota. Planta a cl. Lindl. cum D. transparente Lindl. comparatur, a King et Pantling cum D. crepidato Lindl. E descriptione et iconc Lindleyano in herb. Kewensi. Species Dendrobii imperfecte notae. D. Cobbianum Reichb. f. in Gard. Chron. (1881) IL 780. — »A living plant kindly sent by the ürm of Hugh Low and Co. shows a great difference from the first developed one I obtained. The inflorescence is far less zigzag, the sepals and petals are milk-white with an aethereous hue of yellow. Lip finest dark yellow with a cinnabar-orange blotch on its base. Column white. If we compare the fresh bulbs grown in England with those of wild speeimens, then we may expect that the plant will still improve very much.« Haec omnia sunt, quae de planta novimus. D. crepidatum Griff, in Notul. III. (4 851) 319 (non Lindl.), Lindl. in Journ. Linn. Soc. III. (1859) 21; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 751. — Descriptio confusa 298 Fr- Kränzlin. — Orchidaceac-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 4 . (probabiliter farrago duarum), speciminibus deficientibus non elucidanda. Pollinia 4 linea sequente autem 8 adesse dicuntur. D. floribundum Don, Prodr. Fl. Nepal. (1825) 34; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 751. — »Stern few-flowered, leaves linear-nerved, very finelj serrulate, scape 6 — 12 inch., longer than the leafing stems, sheathed, many-flowered, flowers rose-coloured, sepals ligulale, obtuse, flat, base elongate; petals oval-oblong, lip oval, flattish, obtuse, reticu- late, bearded, erosely serrulate, yellow above. « Nepal (Wallich). »This must be in Wallichs collection, but I fail in recognize it.« (Hooker 1. c). D. mucronulatum Planch. Hort. Donat. 156. — »Caulibus teretibus, gracilibus, pendulis (vix pedalibus), basi attenuatis, foliis lineari-lanceolatis, petalis sepalis sub- aequalibus, sepalis mucronulatis, labello crenato, unguiculato, glaberrimo, petalis pauce breviore. »L'ovaire Was fonce est trois fois aussi long que la fleur; les sepales et petales sont d'un rose tres clair; les petites pointes des sepales sont lilas fonce ou plutöt d'un violet vif; le labellum est rose avec une tache d'un orange ä la base. Cette espece appartient ä ce petit groupe des Eudendrobium dont le Dcndrohium cretaceum fait partie, qui par avortement ne produisent ordinairement qu'une fleur au lieu de deux ä l'aisselle de chaque feuille. Quoique les fleurs soient assez grandes et bien colorees, la plante ne produit cependant aucun effet, parce que les fleurs sont trop eloignees les unes des autres et n'offrent rien de gracieux en raison de la longeur exageree de l'ovaire, qui forme une ligne presque horizontale avec la tige sans feuilles.« D. carinatum Willd. Sp. Plant. IV. I. (1805) 133. — »Foliis oblongo-lanceo- latis, compressis, articulatis, scapis ramosis.« — •» Epidcndrum (carinatum) foliis ob- longis, obtusis, compressis, articulatis* L. Sp. PI. 1350; Act. Upsal (1740) n. 30. »Bontia luzonica, geniculis inferioribus carinulatis. « Petivier. Philippinen: Luzon. Certe species quaedam subgeneris Apori. D. lanceolatum Gaud. in Freyc. Voy. Bot. (1826) 423. — »Caule erecto, sim- plice, folioso. Foliis lanceolatis, subacuminatis disüchis, palentissimis, striato-quinque- nerviis, planis, membranaceis. Scapo radicali (!) erecto, paucifloro. Folioiis calycis ob- longis, acutis, labello integro, spathulato, obtuso.«. In Moluccis (Hawaii). Nota. Quid sit nescio; dubitanduni erit, an planta »scapo radicali« praedita Dendro- bium sit. D. speciosissimum Rolfe, Orch. Rev. III. (1895) 119, 140 et Rev. hört. (1895) 415. — »Tiges greles, depourvus des feuilles, portant ä leur extremite une fleur blanche, avec une bände rose et jaune au centre du labeile. « — Haec omnia sunt, quae de planta scimus. Borneo: Kina Balu. Nota. Planta a cl. Ridlcy in utroque opcrc de Orcliidaceis borneensibus oniissa est, neque invenilur in Proceedings of the Linnean Society (Flora of Mt. Kina-Balu) ncque in Journ. Linn. Soc. XXXI. (18l'3) in opusculo »Orchids rccordcd hilherto froni Borneo«. D. striatum hört, ex Gard. Chron. (1905) 11. 382. — »Pseudobulbs a foot in lenglh and closely set with pairs of singularly-formed flowers, each an inch or more in width. Sepals and petals narrow and nearly equal; labellum as long as the petals, narrow with the sides folded back, whitish tinged with rose. Philippinen: Luzon. D. parviflorum Don, Prodr. Fl. Nepal. (1825) 34; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 752. — »Stern 1 inch, leaves few, J/2 inch, lanceolate, acute, raceme tyj — 2 inch., peduncled, many flowered, bracls lanceolate shorter than the straight pedicels, flowers small, ochroleucous, lip oblong, obtuse, concave crenulate, sepals and petals subequal, lanceolate, base hardly saccate.« Dendrobium. 299 Gebiet des tropischen Himalaya: Nepal (Wallich). Nota. See d. Hooker fortasse potius Eria quam Dendrobium quod mihi quidem valde dubium. D. praecinctum Reichb. f. in Gard. Chron. (1877) I. 750; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 752. — »Caulibus teretiusculis sulcatis, foliis cunealo-ligulatis, angustis, apice biden- tatis, pedunculo apice bifloro parce vaginato. Sepalis ligulaüs, obtuse acutatis, mento lateralium obtusangulo, dorso gibbo, bene evoluto, petalis rhombeis oblusis, labello cuneato, dilatalo, trifido, lobis lateralihus lineari-ligulatis, obtusis, lobo intermedio ligulalo, producto omnibus ciliatis, carinis 3 angulatis per discum, lobo anlico filis cristulisque velutino, gynostemio basi triangula excavata.« — »Caulis obscure viridi-violaceus, vaginae emarciafae, albo-cinereae, hracteae pedunculique rufo-maculati , florcs albido-vitellini, sepala petalaque atropurpureo-marginata, labellum flavum, antice aurantiacum, gyno- stemium sulphureum infra aurantiacum.« Heimat unbekannt, vermutlich Nord-Indien. Nota. Impoitata esse dicitur cum D. Devoniano l'axt. quae quidem species per totam Indiam .septentrionalem fere ubique oecurrit. D. Caleyi Lindl, in Comp. Bot. Mag. II. (1836) 377. — D. pygmaeum Cunn. (non Lindl.) in Hooker Comp. Bot. Mag. II. (1836) 377. Australien: N. S. Wales? Nota. »D. pygmaeum A. Cunn. 1824 has somewhat longcr acute entircly smooth leaves but I possess no speeimens in flower to describe it. If it be a genuine Dendrobium it may be called D. Caleyi, the lato botanic traveller of lhat namc in Australia having, I believe, first found it in N. S. Wales.« — Haec sunt omnia, que de D. Caleyi Lindl. et de D. pygmaco Cunn. praestant. D. cleistogamum Schlechter in Englers Bot. Jahrb. XXXIX. (1905) 74. — Caules complures erecti, ad 45 cm alti, graciles, laxe foliati, vaginae aretae, internodia aequantes, 3 mm crassae, laminae? — apice profunde inaequali-bilobulae, coriaceae, 3— 5 cm longae, 5 — 7 mm latae. Hacemi laterales, apice laxe 2 — 3-flori, hracteae minutac. Sepalum dorsale lanceolatum, subacutum, lateralia falcata, basi antice dilatata (mentum?). Petala subaequilonga, falcata, lanceolata, acuta. Labellum articulatum, e basi rotundata contractum, deinde sursum dilatatum, ovatum, obtusum, ima basi callo duplice oblongo, utrinque cornu marginem labelli verso lineari, recurvulo auetum. Gynostemium bre- vissimum, pes produetus (mentum igitur longum); clinandrium humillimum, anthera cucullata, dorso retusa antice truncala. — Flores semper clausi, cleistogami, 5 mm longi, labellum 4 mm longum, 2 mm latum. — Novembri. Araucarien- Provinz: Neu-Caledonien. An Baumstämmen auf den Bergen von Ngoye circ. 900 m ü. d. M. (Schlechter n. 15194). Nota. Videtur potius forma semper cleistogama speciei cujusdam normalis esse quam species genuina. E pede longo suspicari possumus, plantam Pedilonis esse ad.scribendam. Moneo, Plerygodii Newdigatae Bolus (Capensis) formam cleistogamam esse crebriorem quam normalem. D. Chalandei (Einet) Kränzl. — D. striolatum Reichh. f. var. Chalandci Finet in Bull. Soc. Bot. France L. (1903) 380. — Caulibus valde elongatis, foliis longis gracilibusque 1 2 cm longis, 3 mm latis. Sepalis ligulaüs, acutis, extus 5-nerviis, mento conico, petalis fere spathulatis, obtusis, labelli lobo intermedio emarginato, lamellis 3 aequalibus, addita utrinque minore a basi ad basin lobi intermedii, pede gynostemii longiore quam ipsum, stelidiis profunde ciliatis, antherae loculis membrana semiclausis, floribus 2 — 3. — Septembri. Araucarien-Provinz: Neu-Caledonien. An Baumstämmen (Chalande). Nota, l'lantam non vidi, e descriplione Finet v. cl. tarnen est diversissima a D. slriu- lato Reichb. f. D. Merrillii Arnes, Orchidaceae II. (1908) 181 c. xylogr. — Caulis 11 — 18 cm altus, compressus, aneeps, foliatus, pluriarticulatus. Folia 10 — 18, oblonga (?), con- duplicata, ad 2 cm longa, explanala 1,4 cm lata, illa medio in caulc longiora. Florcs (singuli?) in apice caulis, ab apieibus sepalorum ad apicem menti 4 mm longi, ovarium cum pedicello 5 — 6 mm longum. Sepalum dorsale oblongum, angustius quam laterales, 300 Fr- Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1. obtusura, lateralia triangulo-oblonga acuta. Petala oblonga obtusa. Labellum late ob- longum apice tanlum trilobum, lobi rotundati, laterales fere obsoleti, medius major, papillosus. Flores albi, 4 mm longi, sepala lateralia 1,5 mm lata, labellum 4 mm lon- gum, 1,5 mm latum, lobus intermedius 0,5 — 1 mm longus, 1 mm Jatus. — Novembri. Provinz der Philippinen: Luzon. Prov. Tayabas, an Mangrove-Bäumen bei Lagumanoc (Merrill n. 3357); Prov. Rizal (Loher n. 6017). Nota. Quidquid sit haec planta, illud pro certo haberaus ex descriptione foliorum, non adscribendam esse >Aporis*. Quis enim vidit Aporum cujus folia >explanari« potuerint? Etiam l'abrica florum, excepta exiguifatc, quae characterem vilissimum praebere inter omnes constat, nil Aporis peculiare habet. Ipsa icon xylographica nos non juvat neque ex illa pro certo dicere audeo planlam esse Dcndrobium. D. Usteri Schlechter in Bull. Herb. Boissier 2. Ser. VI. (1906) 458. — Hhizoma breve, radicibus longis obsitum. Caules subfusiformi-cylindracei, longitudinaliter sul- cati, pauciarticulati, vaginis 3 — 4 albidis vestiti, apice monophylli, lucidi, 6 — 9 cm longi, supra medium 5 — 6 mm crassi. Folium rigidum, subulatum, acutum, 6—9 cm longum, vix 2 mm crassum, sulcatum. Kacemi simplices, terminales, rigidi, folia paulum super- antes, flores distichi more D. crumenati dispositi (pauci in quoque racemo), bracteae quam Ovaria cum pedicellis breviores, mox lacerae. Sepalum dorsale oblongum, ob- tusiusculum, lateralia antice aequalia, postice in mentum (non accuratius descriptum) elongata. Petala paulum obliqua, ligulata, apice paulum dilatata, obtusa, sepalis sub- aequilonga. Labellum e basi longius cuneata dilatatum, antice trilobum, lobi laterales abbreviati, obtusi, intermedius multo major oblongus, subquadratus medio apiculatus, lineae 3 e basi medium in discum decurrentes, antice undulatae, lineae 2 undulatae in lobo intermedio adjectae. Gynostemium breve, androclinium tricuspidatum, anthera antice truncata. — Flores parvi, sepalum dorsale petalaque 4 mm longa, mentum sepalorum lateralium 4 mm, labellum 7 mm longum. — Decembri. Provinz der Philippinen: Insel Negros. Auf Mangroven (Usteri). Nota. Habitu haec species inter omnes distinctissima videtur. Quid dicere velit cl. autor de dispositione florum, non intellego, coniparat inflorescentiam cum illa D. crumenati, haec autem species flores nequc distichos habet neque »paucos in quoque racemo« , sed glomeratos et succedaneos Planta ceterum monophylla esse dicitur, quo charactere, si recte descriptus, ad >Bolbodia« vergit. D. Palmerstoniae Schlechter in Fedde, Repert. III. (1907) 317. — Caules com- plures e rhizomate graciles elongatique cylindracei, 20 — 25 cm longi, 4 — 5 mm crassi, mox sulcati, vaginulis mox fissis vestiti. Folia adhuc ignota. Racemi ad apices caulium, I- ad 2-flori; pedunculus perbrevis, basi vaginulis 2 — 3 obtectus; bracteae parvulae, ovatae, quam Ovaria multo breviores. Flores in genere mediocres. Sepalum dorsale ligulatum, subacutum, lateralia aequilonga falcata, ligulata, brevi-acuminata, glabra, mentum breve, obtusum formantia. Petala anguste subfalcata, ligulata. acuminata, in dimidio superiore paulum dilatata, sepalis aequilonga. Labellum e basi cuneata tri- lobum, lobi laterales brevi-trianguli, acuti, intermedius subreniformis, brevi-acuminatus, rnulto major; callus linearis e basi apicem versus incrassatus, usque supra basin lobi intermedii decurrens. Gynostemium breve; clinandrium brevi-trilobalum, filamentum angustius et longius quam stelidia. — Sepala 1,5 cm longa basi 7 mm lata, petala aequilonga et paulum latiora, labellum 1 cm longum inter lobos laterales 7 mm latum. — Mihi non visum. Austromalayische Provinz: Queensland, Mt. Bellenden Ker (Christie Pal- merston). Nota. Specimen imperfectum, adcsse dicuntur pars apicalis caulis et 2 flores. D. obcuneatum Bailey in Queensl. Agric. Journ. XVII. (1906) 231. — Caulium pars, quae adest, ad 1 8 cm longa, sed caules certe longiores, subcompressi, ad 5 mm lati, vaginis foliorum dense vestiti, distichophylli, vaginarum margo fuscus. Folia numerosa, oblonga v. obcuneata, apice oblique emarginata, 5 — 6 cm longa, 1,2 — 1,6 cm lata, manifeste striata v. nervosa. Racemi breves, 1- aut (fortasse?) biflori, e vaginis Dendrobium. 301 scariosis Orientes, pedicelli 1 — 1,2 cm longi. Sepala linearia, subobtusa, lateralia men- tum curvulum, obtusum formantia. Petala similia, paulum breviora et teneriora. Label- lum bene brevius, margine profunde laciniatum , adeo incurvum , ut gynoslemium obcelet. — Flores verosimiliter albi, 1,8 — 2 cm longi, sepala 5 mm lata. Papuanische Provinz: Ostküste von Britisch Neu-Guinea (Copeland King). — Mihi non visum. ex descr. originaria. Nota. E descriptione labelli apparet, formam esse cleistogamam speciei cujusdam normalis more D. cleistogami Schlechter incolae Novae Caledoniae. — An species Orastidii suhgeneris? Species excludendae. D. acuminatum H. B. K. Nov. Gen. I. (1815) 357 = Pleurothallis acuminata Lindl. D. aggregatum H. B. K. 1. c. I. 357 = Ornithidium aggregatum Beichb. f. D. alatum Pers. Syn. II. (1807) 52 4 — Maxillaria alata Buiz et Pav. D. album Hook. Exot. Fl. (1823) t. U2 = Maxillaria alba Lindl. D. algosum Beinw. ex Lindl. in Journ. Linn. Soc. III. (1859) 42 = Taeniophylli sp. (nomen nudum). D. aloideum la Llave et Lex. Nov. Veg. Desc. Fase. II. (1825) 43 = Quid? 1). alpestre Swartz in Nov. Act. Soc. Sc. Ups. VI. (1799) 84 = Pleurothallis alpestris Lindl. D. Arachnitis Thou. Oreh. Afr. (1822) t. 88 = Aeranthes Arachnitis Lindl. D. aurantiacum F. Müll. Fragm. VII. (1870) 99 = Bulbophyllum aurantiacum F. Müll. D. auri f er um Lindl. Gen. et Sp. Orch. (1830) 83 = Sarcochilus auriferus Bolfe. D. Barringtoniae Sw. in Nov. Act. Soc. Sc. Ups. VI. (1799) 82 = Lycaste Barringtoniae Lindl. D. bicolor Lindl. Gen. et Sp. Orch. (1830) 90 — Eria Lindleyi Thwait. D. bicolor Pers. Syn. II. (1807) 524 = Maxillaria bicolor Buiz et Pav. D. Bolbophylli Griff. Hin. Not. (1848) 65 = Bulbophyllum Griffithii Beichb. f. D. braccatum Lindl. Gen. et Sp. Orch. (18 30)75 = Eria braccata Lindl. D. brachycarpum A. Bich. Tent. Fl. Abyss. II. (18 47) 282 = Angraecum brachycarpum Beichb. f. D. braehypetalum Lindl. in Journ. Linn. Soc. III. (1859) 6 =Miq. Fl. Ind. Bat. III. 631 = Bulbophylli sp. (nach J. J. Smith wahrscheinlich B. mutabile Lindl.). D. bracteatum la Llave et Lex. Nov. Veg. Desc. fasc. II. (1825) (Orch. Opusc.) 43 = Quid? Maxillaria (Xylobium)? D. carnosum Presl, Bei. Haenk. I. (1825) 102 = Maxillaria scabrilinguis Lindl. D. cassythoides A. Cunn. in Lindl. Bot. Beg. sub t. 1828 = Galeola cassythoides Beichb. f. D. ciliatum Pers. Syn. II. (1807) 523 = [Maxillaria ciliata Buiz et Pav.) = Lycaste Barringtoniae Lindl. D. complanatnm A. Cunn. in Bot. Beg. (1839) Mise. 3 4 = Oberonia sp. D. corniculatum Swnrtz in Nov. Act. Soc. Sc. Ups. VI. (1799) 83 = Pleurothallis corniculata Lindl. D. eultriforme Thou. Orch. II. Afr. {18 22) t. 87 = Polystachya cültrata Lindl. D. Dalzelli Hook. Kew. Journ. IV. (1852) 292 = Eria Dalzelli Lindl. D. demissum D. Don, Prodr. Fl. Nep. (1825) 34 = Panisea parvißora Lindl. D. elegans H. B. K. Nov. Gen. et Sp. I. (1815) 358 = Pleurothallis elegans Lindl. D. exiguum F. Müll. Fragm. V. (1855) 95 = Bulbophyllum exiguum F. Müll. D. extinetorium Lindl. Bot. Beg. sub t. 1756 = Eria extinetoria Oliver. 302 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1. D. filiforme Wight, Ic. PI. t. 1642 (1852) = Eria Dalxelli Lindl. D. fimbriatum Dalz. in Hook. Kew. Journ. IV. (1852) 292 = Eria Dalxelli Lindl. D. flavescens Lindl. Gen. et Sp. Orch. (1830) 85 = Potystachya flavescens J. J. Smith. D. fusiforme Thou. Orch. Isl. Afr. (1822) t. 86 — Potystachya fusiformis Lindl. D. galeatum Swartz in Schrad. Neu. Journ. I. (1805) 96 = Bulbophyllum galeatum Lindl. D. graminifoliumWMd. Sp. PI. IV. (1805) 135 = Octomeria graminifolia B. Br. D. grandiflorum H. B. K. Nov. Gen. I. 359 t. 88 — Maxillaria grandiflora Lindl. D. grandiflorum Beinw. ex Lindl. Fol. Orch. Sarcopodium (1853) 4 = Bulbophyllum Reinwardtii Beichb. f. (== Sarcop. Reinwardtii Lindl. 1. c). D. Haenkeanum Steud. Nom. ed. 2. (1840) 1. 490 = Geodorum nutans (Presl) O. Arnes. D. Harrisoniae Hook. Exot. Fl. I. (1823) t. 120 = (Maxillaria Harris. Lindl.) Bifrenaria Harrisoniae Beichb. f. D. hastatum Pers. Syn. IL (1807) 524 —Maxillaria hastata Buiz et Pav. D. Hillii F. Müll. Fragm. I. (1858) 88 non Hook. = Sarcochilus Hillii F. Müll. D. humile Smith in Bees, Cyclop. XL n. 4 = Coeloyyne humilis Lindl.*) D. javanicum Kortb. ex Blume, Mus. Lugd. Bat. I. (1849) 46 = Plocoglottis acuminata Blume. D. javanicum Swartz in Schrad. Neu. Journ. I. 1. (1805) 96 = Eria stellata Lindl.? D. javanicum Miq. Fl. Ind. Bat. III. (1855) 644 = Sarcostoma javanicum Blume. D. Lanceola Swartz in Nov. Act. Soc. Sc. Ups. VI. (1799) 83 et Fl. Occid. III. 1539 = Pkurothallis Lanceola Spreng. D. latifolium H. B. K. Nov. Gen. I. (1815) 360 = Maxillaria latifolia Lindl. D. laxum Swartz 1. c. 84 = Pleurothallis laxa Lindl. D. leopardinum Wall. Ten tarn. Fl. Nep. 39 (1824) t. 28 = Bulbophyllum leopardinum Lindl. D. ligulatum Pers. Syn. II. (1807) 524 = Maxillaria ligulata Buiz et Pav. D. longifoliumü. B. K. Nov. Gen. I. (1815) 360 = Xylobium longifolium Lindl. D. longipetalum Pers. Syn. IL (1807) 523 = Maxillaria longipetala Buiz et Pav. D. macranthum de Vriese ex Lindl. in Journ. Linn. Soc. III. (1859) 59 = Eria flava Lindl. iE. elongata Lindl. non Blume). D. maculatum H. B. K. Nov. Gen. I. (l 815) 259 = Maxillaria maculata Lindl. D. manillense Schau, in Nov. Act. Nat. Cur. XIX. Suppl. I. (18 43) 430 — Appendicula manilensis Beichb. f. Ms. in herb. Berol. D. mexicanum Presl, Symb. Bot. I. 36. (1830) t. 25 = Goveniae spec. D. micranthum Swartz in Nov. Act. Soc. Sc. Ups. VI. (1799) 84 = Stelis micrantha Swartz. D. microchilum Dalz. in Hook. Kew Journ. III. (1851) 345 = Eria Dalxelli Lindl. D. multicaule Teijsm. et Binn. Cat. Hort. I Bogor. 43 sphalmate = sequenti = Eria muscicola Lindl. D. muscicola Lindl. in Wall. Cat. (1828)2017 | *) Ex Indice Kewensi p. 729. An recte? Loco citato de Cymbidio humili, non de Den- drobio humili agitur. Dendrobium. 303 D. Myosurus Swartz in Nov. Act. Soc. Sc. Ups. VI. (1799) 81 = Oberonia Myosurus Lindl. D. nummulifolium R. King in Gard. Chron. (1879)1. 789 = Bulbophyllum minutissimum F. Müll. I). nutans Presl, Symb. Bot. I. 34 (l 830) t. 23 = Geodorum nutatis (Presl) 0. Arnes. D. obtusa Reichb. f. in Walp. Ann. VI. (1861) 1 I 50 lapsu pro Dcndrocolla obtusa Reiclib. f. D. ophioglossoides Sieber ex Lindl. Gen. et Sp. Orch. (1830) 9 = Pkurothallis floribunda Lindl. D. ophioglossoides Swartz in Nov. Act. Soc. Sc. Ups. VI. (17 99) 83 = Stelis (yphioglossoides Swartz. D. palmifolium Swartz 1. c. 82 = Maxilluria palmifolia Lindl. [Maxill. decolor Lindl.]. D. paniculatum Pers. Syn. II. (1807) 5 23 = Maxiilaria paniculata Ruiz et Pav. D. paniculatum Swartz in Schrad. Neu. Journ. I. (1805) 97 = Polystachya paniculata Rolfe. D. paucifolium Reinw. ex Blume, Mus. Lugd. Bat. II. (1 85 1 ) 185 = Mitopetalum plicatum Blume. D. platypetalum Pers. Syn. II. (1807) 523 — Maxiilaria platypetala Ruiz et Pav. D. plicatum Dietr. Vollst. Lexic. Gaertn. Naclir. II. 651 — Maxilluria paniculata Ruiz et Pav. D. polypetalum Steud. Nomencl. ed. 1. (1821) 268 sphalma = M. platypetala Ruiz et Pav. D. polystachyum Swartz in Vet. Acad. Handl. Stockholm XXI. (1800) 247 = Polystachya luteola Hook. D. polystachyum Thou. Orch. Isl. Afr. (1822) t. 85 = Polystachya mauritiana Spreng. D. praecox Smith in Rees, Cyclop. XL n. 9 = Pleione praecox (Smith) D. Don. D. proliferum Pers. Syn. IL (1807) 524 = Maxiilaria prolifera Ruiz et Pav. D. pubescens Hook. Exot. Fl. (1825) t. 124 = Eria flava Lindl. D. pumilum Swartz in Schrad. Neu. Journ. I. (1805) 97 = Bulbophyllum pumilum Lindl. D. pumilum Swartz in Schrad. Neu. Journ. I. (1805) 97 = Polystachya bulbophylloides Rolfe. D. punctatum Smith, Exot. Bot. I. 21. (180 4) t. 12 = Bipodium punctatum R. Br. D. pusillum H. B. K. Nov. Gen. I. (1815) 357 = Pkurothallis pusilla Lindl. D. pygmaeum Swartz in Rees, Cycl. XI. n. 27 = Bulbophyllum pygmaeum Lindl. D. quadrifidum la Llave et Lex. Nov. Veg. Desc. fasc. II. (Orch. Opusc.) 40 (1825) = Pkurothallis quadrifida Lindl. D. racemiflorum Swartz in Nov. Act. Soc. Sc. Ups. VI. (1799) 83 = Pkurothallis oblongifolia Lindl. D. reptans Swartz in Schrad. Neu. Journ. I. (1805) 96 = Bulbophyllum nutans Thou. D. retusum la Llave et Lex. Nov. Veg. Desc. fasc. IL (Orch. Opusc.) 40. (182 5) = Pkurothallis retusa Lindl. D. retusum Llanos in Memor. Acad. Ciencias Madr. II. (1859) 498? = D. macranthum A. Rieh.? D. roseum Swartz in Schrad. Neu. Journ. I. (1805) 97 = Polystachya elastka Lindl. D. ruseifolium Swartz in Nov. Act. Soc. Sc. Ups. VI. (1799) 84 = Pkunillnillis rnsrifolia \\. Br. D. sanguineum Swartz 1. c. 82 = Broughtonia sanguhiea B. Br. 304 Fr- Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars \ . D. scariosum la Llave et Lex. Nov. Veg. Desc. fasc. II. (Orch. Opusc.) (1825) 39 = Pleurothallis seariosa Lindl. D. Schimperianum A. Rieh. Tentam. Fl. Abyss. (1 8 47) 282 = Atigraecum Schimperianum Reichb. f. D. senatum Wall, ex Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. (1890) 796 = Eria acervata Lindl. D. sertularioides Swartz in Nov. Act. Soc. Sc. Ups. VI. (1799) 83 = Pleurothallis sertularioides Spreng. D. Shepherdi F. Müll. Fragm. I. (1859) 190 = Bulbophyllum Sfieplierdi F. Müll. D. squaletis Lindl. in Bot. Reg. t. 732 = Xylobium squalens Lindl. D. striatum Griff. Notul. III. (1852) 318 = Bulbophyllum striatum Reichb. f. D. teres Roxb. Hort. Bengal. 63 et Fl. Ind. III. (1824) 483 = Vatida teres Lindl. D. testiculatum Swartz in Nov. Act. Soc. Sc. Ups. VI. (1799) 83 = Iotiopsis testiculata Lindl. D. tribuloides Swartz 1. c. 83 = Pleurothallis tribuloides Lindl. D. tricolor Pers. Syn. IL (1807) = Maxiilaria tricolor Ruiz et Pav. D: tripetaloides Rox. Hort. Bengal. 62; Fl. Ind. III. (1824) 478 = Bulbophyllum auricomum Lindl. D. triphyllum Pers. Syn. II. (1807) 524 = Maxiilaria triphylla Ruiz et Pav. D. tripterum Wall, ex Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. (1890) 790 = Trias oblotiga Lindl. D. undulatiflorum Pers. 1. c. 52 4 = Maxillaria utidulatiflora Ruiz et Pav. D. undulatiflorum Steud. Nom. ed. 1. (1821) 268 = Maxillaria utidulata Ruiz et Pav. D. undulatum Pers. Syn. IL (1807) 52 4 = Maxillaria utidulata Ruiz et Pav. D. utricularioides Swartz in Nov. Act. Soc. Sc. Ups. VI. (1799) 83 —Iotiopsis utricularioides Lindl. D. variegatum Pers. Syn. II. (1807) 524 = Maxillaria variegata Ruiz et Pav. D. veratrifolium Roxb. Hort. Bengal. 63 et Fl. Ind. III. (1821) 482 = Phajus veratrifolius Lindl. D. vesütum Wall. Cat. (182 8) 2005 = Eria vestita Lindl. D. Zippelii J. J. Smith in Rec. Trav. Bot. Neerl. I. (1905) 150 == Appendiculae sp. Nomina nuda. D. articulatum Teijsm. et Binn. Cat. Hort. Bogor. (1866) 42. D. Dayanum Boxall ex Naves in Blanco, Fl. Philipp, ed. III. Nov. App. 2 34. D. Doreyanum Linden in l'Hortic. intern. Catal. (1888 — 89) 48. D. flavum Roxb. Hort. Bengal. (1814) 63. D. glaucum Teijsm. et Binn. Cat. Hort. Bogor. 43. D. inflexum Teijsm. et Binn. 1. c. 43. D. lineatum Teijsm. et Binn. 1. c. 43. D. lividum Teijsm. et Binn. 1. c. 43. D. minutissimum F. Müll. Fragm. V. (1865) 95. D. monanthum Teijsm. et Binn. 1. c. 43. D. mucronulatum Planch. Hort. Donat. 156. D. rorulentum Teijsm. et Binn. Cat. Hort. Bogor. 44. D. sarcostemma Ind. Kew. I. 731 spbalmate pro D. sarcostoma Teijsm. et Binn. Ms. ex Miqu. Fl. Ind. Bat. III. (1855) 633 = D. macrophyllum A. Rieh. D. tuadetiium Boxall ex Naves in Blanco, Fl. Philipp, ed. III. Nov. App. 234 = Probabiliter sphalma demens pro D. triadenio Lindl. (D. mutabile Lindl.). D. fasciculatum F. M. Bailey in the Garden (1905) 201. Dendrobium. 305 Hybridae. A. Hybridae inter species enatae. D. Ainsworthii T. Moore [D. nobile (j1 X aureum Q]*) Gard. Chron. (1874) I. 443 fig. 93, 94; Fl. Mag. (1876) t. 196; Orch. Alb. t. 20 var. roseum; Veitch, Man. Dendr. 86, 87 c. flg. xyl.; Williams, Orch. Grow. Man. 323; Lindenia VII. t. 97; Dict. Icon. Orch. Dendr. t. 1 (typus) t. 1A (var. Leechianum Cogn.); Rolfe, Orch. Rev. I. (1893) 37; III. (1895) 103; VIII. (1900) 108; IX. (1901) 38; Gard. Chron. (1 897) I. 338 c. fig. xyl. Gard. Mag. (1901) [splendidissimum) 148 c. flg. xyl. Day. Orch. Draw. XXIII. t. 43 et XXVIII. t. 31; Sand. Orch. Guide 77; Rolfe, Stud Rook 73. — Planta forma omnino D. nobilis, flores albi, plus minus roseo-suffusi, suaveolentes, labellura album macula plus minus magna purpurea, interdum radiante decorum. Cum hac hybrida conveniunt v. ei attribuendae sunt formae hortulanorum se- quentes: D. Sanderae hört. Sand. Gard. Chron. (1893) I. 206; Rolfe, Orch. Rev. I. (1893) 96. D. heterocarpo-nobile Rohnh. Dict. Orch. hybr. 37. D. recurvum hört, the Gard. (189 6) I. 50. D. Robinsonianum Rohnh. Dict. Orch. hybr. 38. D. splendidissimum Reichb.f. in Gard. Chron. (1879) I. 298; Veitch, Man. Dendrob. 91 c. xyl. Will. Orch. Grow. Man. 362 ibique var. grandiflorum\ Journ. Soc. Hort. France (1892) 435 et 438 c. flg.; Rolfe, Orch. Rev. I. (1893) 69; Gard. Chron. (1904) I. 140 c. xyl. (var. grandiflorum) D. Armstrongii Armstrong, Rolfe, Orch. Rev. II. (1894) 9. D. Edithae (D. nobile, nobilius X aureum) Rolfe, Orch. Rev. II. (1894) 126. D. hetero-Cypheri Rolfe, Orch. Rev. IX. (1901) 55 et 68. D. Qerminyanum (D. aureum v. philippinense X nobile v. pendulum) Sander, Orch. Guide 77. D. Aspasia hört. [D. Wardianum rf X aureum Q]; Gard. Chron. (1890) I. 336; (1892) I. 214; Rolfe, Orch. Rev. I. (1893) 137 fig. 3; Williams, Orch. Grow. Man. 325; Rolfe, Stud Rook 73, 74, fig. 14. — D. Wardiano-aureum hört, in Gard. Chron. (1889) I. 490; Rolfe, Orch. Rev. I. (1893) 262. — D. Elhrianum hört, in the Garden (1896)1. 202. — Sepala petalaque lactea, purpureo-apiculata, labelli discus aurantiacus, macula purpurea radiante decorum, pars antica alba, apex purpureus. D. Adrastus hört. [D. superbum rf X Pierardi Qj; Gard. Chron. (1892) I. 503; Rolfe, Orch. Rev. 1. (1893) 358 et Stud Rook 73. — Sepala petalaque pallide pur- purea, labellum primulinum; de forma et magnitudine nullibi descriptiones inveni. Nomen ceterum interdum Adrasta scribitur, quod certissime non est probandum. D. Aeneas hört. Veitch [D. crystallinum <$ X moniliforme Q]; Gard. Chron. (1893) I. 336; Rolfe, Orch. Rev. I. (1893) 128 et Stud Rook 73. D. Astraea hört. Cookson [D. crassinode**) tf X luteolum Q]\ Rolfe in Orch. Rev. III. (1895) 167; Gard. Chron. (1896) I. 391, 402. — Sepala petalaque i cm longa, lactea, roseo-apiculata, labellum pilosum, luteolum, macula radiante in disco insigne. — Habitus D. &rassinodis flores D. luteoli sed majores et apicibus roseis phyllorum diversi. D. Backhousei Moore [D. thyrsiflorum rf X nobile Q); Rolfe, Orch. Rev. I. (1896) 76, HO; VI. (1898) 121; XII. (1904) 167. — Flores illis D. nobilis adeo similes, ut rarissime observatur, 6imilitudo cum planta paterna fere nulla, quod nunquam adhuc *) Wo die beiden Zeichen (5 und Q fehlen, besteht in der Litteratur entweder Unsicherheit hinsichtlich der Beteiligung der betreffenden Stammformen oder es fehlen die Angaben überhaupt. **) Ich habe in dieser Aufzählung von Gartenpflanzen und Kulturfornien den nicht älteren aber bekannteren Namen D. crassinode beibehalten und ihn nicht jedes Mal in D. pendulum urakorrigiert, wie die Ffl. bekanntlich heißen inuss. A. Engler, Das Pflanzenreich. IV. (Embrjophjta siphonogama) 50. 20 306 Fr- Kränzün. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1. observatum est. Simillimum est D. Wiganiae [D. nobile Q X signatum], ut ulterius inspiciendum erit, an sit earundem specierum progenies annon. D. Benita O'Brien [D. Falconeri q? X aureum Q]; Rolfe, Orch. Rev. I. (1893) H6; Gard. Chron. (1893) I. 355; Will. Orch. Grow. Man. 327. — Flores 9 cm dia- metro, patentes, pallide rosaeei, roseo-apiculati, labellum patulum, roseo-marginatum, macula magna castanea insigne. D. Bryan hört. N. Cookson [D. Wardianum q1 X luteolum Q]; Rolfe, Orch. Rev. I. (1893) 157; Gard. Chron. (1893) I. 395 et (1896) I. 391. — Flores magni, lactei, labellum eodem colore utrinque brunneo-striatum. D. Gassiope Rolfe" [D. nobile albiflorum q? X japonicum Lindl. Q] in Gard. Chron. (1890) II. 620; Orchidoph. (1893) 105 et 106 c. flg.; Rolfe, Orch. Rev. I. (1893) 293; III. (1895) 126, 131; Sander, Reichenbachia III. t. 50, fig. 2; Dict. Icon. Orch. Dendr. hybr. t. 2; Will. Orch. Grow. Man. 329; Sander, Orch. Guide 77. — Flores copiosi, quam Uli D. japonici vix majores, candidi, labellum macula sanguinea in mar- gine paulum radiante decorum. D. cheltenhamense Cypher [D. luteolum tf X aureum Q]; Rolfe, Orch. Rev. I. (1893) 125 et 21.?; The Garden (1893) May p. 389 (non in Gard. Chron. ut citatur in Hurst et Rolfe, Stud Book. 77). — Forma omnibus partibus intermedia inter parentes. D. chlorostele Reichb. f. [D. Wardianum <$ X Linawianum Q] in Gard. Chron. (1887) I. 477; Veitch, Man. Dendr. 87; Rolfe, Orch. Rev. I. (1893) 16, 86, 197 et XI. (1903) 113, fig. 25 (var. Owenianum); Will. Orch. Grow. Man. 330; Dict. Icon. Orch. hybr. t. 4 (var. Juno). — D. Juno hört, in Gard. Chron. I. 87; Rolfe, Orch. Rev. I. (1893) 294 et Gard. Chron. (1899) I. 114 f. 44. — D. xanfhocmtron hört, in Gard. Chron. (1890) I. 87; Rolfe, Orch. Rev. 1. c. I. 293. — D. Owenianum hört, in Gard. Chron. (1893) I. 206; Rolfe 1. c. 293. — D. Aurorea Sand. Orch. Guide 274. — Flores Ulis D. nobilis similes, sed petala latiora, sepala alba, purpureo- marginata, petala dimidium usque alba, antice purpurea, labellum amaranthino-purpureum in centro, lineis radiantibus signatum, antice luteum, apice purpureum. D. clarense hört. [D. signatum q? X Findlayanum Q]; Rolfe, Orch. Rev. XI. (1903) 135. — Omnino D. signato simile, omnia phylla lutea, apice rosacea, labellum in dsico aurantiacum, margine luteum, lineis radiantibus pone basin eximium. D. Corningianum Hansen [D. lituiflorum q? X nobile Q] Orch. Hybr. 196 ex Hurst et Rolfe, Stud Book 76. D. Cybele Rolfe [D. nobile q* X Findlayanum Q] in Gard. Chron. (1887) II. 778; (1899) I.' 2 58— «59, f. 96 (Oakwood var.); (1903) I. 46; Veitch, Man. Dendr. 87; Will. Orch. Grow. Man. 333; Rolfe, Orch. Rev. 1.(1893) 196; XI. (1901) 170. — D. Wrightae hört. Gard. (1903) Jan. Suppl. 7. — D. Aurora Sand. Orch. Guide 337. — Caules leviter compressi, magis nodosi quam in D. nobili; flores illis D. no- bilis similes, sepala petalaque alba apicibus minute rosea, labellum album, levissime luteo suffusum, basi rubro-signatum. D. Cypheri hört. [D. erassinode (j* X Findlayanum Q]; Rolfe, Orch. Rev. X. (1902) 100. — A patre vix diversum, flores albi, purpureis apicibus in omnibus phyllis, discus labelli auranliacus lineis brunneis in basi disci signatus. D. Dominyanum Reichb. f. [D. Linawianum q1 X nobile Q] in Gard. Chron. (1878) I. 202; Veitch, Man. Dendr. 88; Rolfe, Orch. Rev. I. (1893) 36; Day, Orch. Draw. XXXII. t. 45. — D. Dormanianum Sand. Orch. Guide 275 (sphalma?). — Se- pala intense purpurea, petala pallidiora praesertim basin versus ubi fere alba, labellum album macula castanea et apice roseo insigne. D. dulce hört. [D. Linawianum q? X aureum Q] in Gard. Chron. (1892) I. 214 et (1896) I. 402; Rolfe, Orch. Rev. I. (1893) 358; Gard. Mag. (1901) 148 c. fig. — D. burfordiense hört, in Gard. Chron. (1892) II. 74 4; Rolfe 1. c. 29 et 85. — Flores rosei. Dendrobium. 307 D. Ellisii hört. [D. Hildebrandii tf X nobile Q]; Rolfe, Orch. Rev. IX. (1901) 37, 82, 87; XI. (1903) 93, 113 fig. 22. — Huc etiam D. Ellisii inversum = D. Wiganianum hört. [D. nobile q1 X Hildebrandii Q] in Gard. Chron. (1901) I. 102, 114; (1903) I. 142; Rolfe, Orch. Rev. IX. (1901) 87; XI. (1903) 84; Gard. Mag. (1901) 167 c fig. — Sepala torta ut in patre, albida, roseo-suffusa, petala albidiora, labellum tubulosum, apice explanatum, in disco salmoneum luteo-limbatum. D. Elwesii hört. [D. aureum tf X Hildebrandii Q]\ Rolfe, Orch. Rev. VIII. (1900) 147. — Incertum est an prima an altera sit pater, probabiliter D. aureum pollen praebuit. Petala sepalaque plana (non torta ut in D. Hildebrandii) primulina, labellum intense luteum, utrinque lineis radiantibus rubris signatum, basin versus velutinum. D. endocharis Reichb. f. [D. aureum tf Xjaponieum] in Gard. Chron. (1876) I. 298; Veitch, Man. Dendr. 88 c. flg.; Will. Orch. Grow. Man. 336; Journ. Soc. hört. Fr. (1892) 435—436, flg. 7; Rolfe, Orch. Rev. I. (1893) 39; Day, Orch. Draw. XIX. t. 76. D. Florence hört. [D. Bensoniae X nobile var. album}; Rolfe, Orch. Rev. XI. (1903) 116; Gard. Chron. (1903) I. 174. D. Gemma hört. [D. superbum Huttonii tf X aureum Q] Rolfe, Orch. Rev. III. (1895) 73. — Sepala petalaque eburnea, labellum in margine et apice eburneum, ma- cula pinnato-laciniata castanea in disco insigne. D. harefieldiense hört. [D. Findlayanum X Wardianum]. — D. Findlayano- Wardianum Gard. Chron. (1896) I. 337; Rolfe, Orch. Rev. IV. (1896) 122. — Nomen! D. Harold hört. [D. Linawianum rj1 X Findlayanum Q]\ Rolfe, Orch. Rev. IV. (1896) 108. — Flores rosei, omnes partes basin versus pallidiores v. imo albae, pe- dicelli 8 cm longi. D. Haywoodiae hört. [D. Hildebrandii X Wardianum}. — D. War diano- Hilde- brandii in Gard. Chron. (1902) L 219; Rolfe, Orch. Rev. X. (1902) 117. — Nomen! D. Hunteri hört. [D. nobile q1 X Brymerianum Q] Rolfe, Orch. Rev. X. (1902) 153. — Flores ab Ulis D. nobilis parum diversi, sepala petalaque angustiora quam in D. nobili: labellum ut in illa specie sed magis patulum et margine integrum. — Characterum peculiarum D. Brymeriani nullus observatur in planta hybrida. D. illustre hört. [D. pulchellum q1 X chrysotoxum Q] in Gard. Chron. (1895) I. 800 et II. 15, flg. 4; Journ. Hortic. I. 561, 566 fig. 99; Gard. Mag. (1895) 385 c. flg.; Rolfe, Orch. Rev. III. (1895) 243. — Caules clavati Ulis D. chrysotoxi similes, folia carnosula. Flores intermedii inter illos parentum, sepala petalaque oblonga, pallide lutea in colorem brunneo-luteum transmutantia, labellum dense pilosum, emarginatum, leviter undulatum, pallidius quam cetera phylla; flos 10 cm diam. D. Isis hört. [D. hercoglossum q1 X moniliforme Q]; Rolfe, Orch. Rev. IX. (190 l) 16 et XI. (1903) 84; in Gard. Chron. (1903) I. 142. — Flores ab Ulis plantae mas- culae vix diversi, labellum pallidius quam sepala petalaque. D. Kenneth hört. [D. Bensoniae q* X Mac Carthiae Q] in Gard. Chron. (1896) I. 337; (1897) I. 134—135, flg. 37; Rolfe, Orch. Rev. IV. (1896) 108; Hansen, Orch. Hybr. 318. — Sepala petalaque lanceolata, acuminata, lactea, labellum ovatum, acutum, intus macula magna purpurea radiante praeditum, flores 10 — II cm diam. D. Lawrencei hört. [D. Lowii rj1 X formosum Q]. — D. formoso-Lowii in Gard. Chron. (1898) II. 391; Rolfe, Orch. Rev. VI. (1898) 374. — Sepala petalaque alba, pallide lacteo-suffusa, labellum pallide luteum, antice album, aurantiaco-suffusum, lineis radiantibus pilosis percursum. D. Lotus hört. [D. nobile X suavissimum] in Gard. Chron. (1901] I. 279. — Nomen! D. Leechianum Reichb. f. [D. aureum rf X nobile Q] in Gard. Chron. (1882) I. 256 fig. 35; Veitch, Man. Dendr. III. 89; Rolfe, Orch. Rev. I. (1893) 100; Journ. Hortic. (1896) I. 229 fig. 35; (1900) L 323 fig. 89; (1902) H. 215 c flg.; Sand. 20* 308 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars \ . Reichenbachia II. 3 t. 50; Rev. Hort. (1904) 280; Day, Orch. Draw. XVIII. t. 47. — Est quasi D. X Ainsworthii inversum et cum illa hybrida et cum D. x splendidissimo Reichb. f. formis innumerabilibus intermediis conjunctum. D. Mantinii hört. [D. nobile tf X fimbriatum Q] in Jard. (1901) 7; Rolfe, Orch. Rev. IX. (1901) 93. — AD. nobili non nisi labello paulum acutiore diversum esse dicitur. D. Mentor hört. [D. superbum cf X primulinum Q] in Card. Chron. (1893) I. 580; Rolfe, Orch. Rev. I. (1893) 189. — Flores pallide rosei, satis parvi. De magni- tudine aliisque characteribus nil relatum est. D. micans Reichb. f. [D. lituiflorum <$ X Wardianum Q] in Card. Chron. (1879) I. 332; Veitch, Man. Dendr. III. 89; Rolfe, Orch. Rev. I. (1893) 69; Gard. Mag. (1899) 429 c fig. — Huc D. micans inversum = D. Enryclea (D. Wardianum tf X lituv- florw)i Q) in Gard. Chron. (1892) I. 503; Rolfe, Orch. Rev. I. (1893) 358 et D. Alcippe (ex eisdem parentibus) in Gard. Chron. (1893) I. 396; Rolfe 1. c. 159 et II. (1894) 173. — Flores 8 — 10 cm diam. textura cerea D. Wardiani, sepala petalaque purpurea, basin versus pallidiora, labellum ut in D. lituifloro, intense purpureum in disco, roseo-purpureum in apice. D. Murrayi hört. [D. albo-sanguineum q1 X nobile Q]; Rolfe, Orch. Rev. III. (1895) 166 et in Gard. Chron. (1896) I. 391 et 401. — Omnino forma D. nobilis magni, sepala petalaque 5 — 5,5 cm longa pallide albo-rosea, labellum illud I). nobilis macula pallide castanea insigne, apice album. D. murrhiniacum Reichb. f. [D. nobile tf X Wardianum Q] in Gard. Chron. (1888) I. 554; Rolfe, Orch. Rev. I. (1893J 227. — Habitus D. Wardiani, flores maxima pro parte illi hujus speciei, nivei, sepala petalaque purpureo-apiculata, labellum album, macula magna obcordata striisque radiantibus insigne, apice purpureum. — Nomen a Reichenbachio feliciter inventum, telam florum comparat cum illa vasorum, quae nunc appellamus »Chinesisches Porzellan« et quae olim erronee pro vasis murrhiniacis anti- quorum habita sunt. Huc D. Euterpe hört, in Gard. Chron. (1896) I. 431; (1899) I. 208; Rolfe, Orch. Rev. VII. (1899) 131 ; est forma inversa cum D. nobili Q. — D. X nobile -Wardianum Sand. Orch. Guide 275 et D. Wardiano-nobile Sand. 1. c. 276. D. Nestor O'Rrien [D. superbum q? X Parishii Q] in Gard. Chron. (1892) I. 718; Rolfe, Orch. Rev. I. (1893) 358; II. (1894) 273 flg. 28; IX. (1901) 145 flg. 24. — Habitus plantae horizontalis, caules crassiusculi, flores ab Ulis D. superbi parum differunt, 7 — 8 cm diam.; sepala petalaque alba, lilacino-suffusa, labellum basi album, purpureo-striatum, utrinque macula purpurea ornatum; discus labelli puberulus, odor florum Rhei barbari medicinalis, ut in D. superbo. D. Niobe hört. [D. nobile rf X tortile Q] in Gard. Chron. (1893) I. 456; Rolfe, Orch. Rev. I. (1893) 146. — Habitus D. tortilis, flores D. nobilis pedicellis longio- ribus praediti. D. Ophir hört. [D. signatum tf X aureum Q]; Rolfe, Orch. Rev. X (1902) 100; XI. (1903) 84; Gard. Chron. (1903) I. 142. — Sepala petalaque intense lutea, labellum eodem colore, zona mediana intensiore decorum, additis lineis quibusdam D. aurei. D. Pitcherianum Reichb. f. in Gard. Chron. (1888) I. 392 [D. nobile X pri- mulinum}; Rolfe, Orch Rev. IX. (1901) 73, 74, fig. 9, 10. — D. Rolfeae [D. pri- mulinum Q] in Gard. Chron. (189*2) I. 522; Rolfe, Orch. Rev. I. (1893) 357; II. (1894) 113 fig. 9 et 10 var. roseum; IV. (1896) var. candidulum. — Habitus D. nobilis, flores magnitudine D. primulini bene evoluti, sed colores extus intensiores quam intus, petala ligulata roseo-alba, apicibus rosea, petala latiora, linea mediana rosea decora, apicibus rosea, labellum e basi brevi angusta explanatum toto circuitu D. nobilis colore luteum, anthera abortiva visa viridis. D. porphyrogastrum Reichb. f. [D. pulcliellum q1 X Huttoni Q] in Gard. Chron. (.1888) I. 660; (1895) II. 48; Veitch, Man. Dendr. 90; Rolfe, Orch. Rev. III. (1895) Dendrobiurn. 3Qg 2 55. — Flores 6 — 8 cm diam. sepala petalaque aequalia, pallide roseo-purpurea, petala subintensiora, labellum inargine ciliolatum, basi albidum, ceterum roseum, intensius maculatum in disco, mentum breve, infundibuliforme. D. rhodostoma Reichb. f. [D. sanguinolentum q1 X Huttoni Q] in Gard. Chron. (1876) I. 795; (1885) I. 472 flg. 84C (fruct.); Veitch, Man. pendr. 90; Rolfe, Orch. Rev. I. (1893) 39; Day, Orch. Draw. XXXV. t. 91. — Flores circ. 5 cm diam. Ulis D. sanguinolenti valde affines, sepala alba roseo-apiculata, petala latiora, apice latius colorata, labellum intense purpureum, disco luteo-castaneo. D. Roeblingianum hört. [D. nobile tf X Rucken Q]; Rolfe, Orch. Rev. I. (1893) 2 H . — Caules tenues, flores mediocri magnitudine, albi, sepala petalaque leviter in- curva et undulata, levissime purpureo-suffusa, labellum magnum, reflexum et undulatum, pulchre purpureo-striatum, medio macula lutea magna praeditum. D. Schneiderianum Reichb. f. [D. aureum tf X Findlayanum Q) in Gard. Chron. (1887) I. 209; (1897) I. 182; Veitch, Man. Dendr. 90; Rolfe, Orch. Rev. I. (1893) 133; VIII. (1900) 169 Gg. 26; IX. (1901) 137 fig. 23. — Caules nodosi ut in D. Findlayano, flores pulchri ut in D. aureo bene evoluto. Sepala petalaque alba, purpureo-apiculata, labellum aurantiacum, apice lilacinum, discus area dense pilosa orbi- culari praeditus, lineis radiantibus et zona alba insignis. D. Sedeni hört. [D. crepidatum q1 X nobile Q] in Gard. Chron. (1889) I. 286; Rolfe, Orch. Rev. VII. ( 1 899) 189. — D. crepidato-nobile. — AD. crepidato fabrica et colore florum vix differt. D. Sibyl hört. [D. bigihbum q? X Linawianum Q] in Gard. Chron. (1893) I. 395; Rolfe, Orch. Rev. I. (1893) 157; II. (1894) 126; XI. (1903) 113, fig. 23; Gard. World (190 4) 319 c. fig. — Habitus D. Linawiani sed folia crassiora, flores illis plantae maternae aequales pallide rosei, bases phyllorum albae, labellum album apice roseum, in disco luteum utrinque brunneo-radiatum. D. Spyersii hört. [D. Kingianum c? X speciosum Q] in Gard. Chron. (1892) I. 409; D. specio-Kingianum Gard. (1896) I. 201; Gard. Chron. (1896) I. 337; D. Kingianum-speciosum Hansen, Orch. Hybr. 198; D. Kingiano-speciosum Rolfe, Orch. Rev. IV. (1896) 107. — Forma et magnitudine intermedium, racemi 15 — 20 cm longi, 9 ad 1 2 floribus onusti, flores albi fere 2 cm longi, longe pedicellati, labellum trilobum album rubro-maculatum et -striatum. D. Stratius hört. [D. pulchellum (j1 X japonicum Q) in Gard. Chron. (18 96) I. 593; Rolfe, Orch. Rev. IV. (1896) 187. — D. striatum hört, in Gard. Chron. (1892) I. 566; Rolfe, 1. c. I. (1893) 358. — Nomen striatum sphalmate ortum esse dicitur. D. Vannerianum Reichb. f. [D. Falconeri q1 X moniliforme Q] in Gard. Chron. (1887) I. 72; Veitch, Man. Dendr. 92; Rolfe, Orch. Rev. I. (1893) 133; III. (1895) 168. — Flores illis D. transparentis similes, omnia segmenta angustiora, sepala an- guste purpureo-marginata, petala et labellum alba, macula in disco et ante apicem purpurea ornatum. D. Veitchii hört. [D. Wardianum q? X japonicum Q] Hurst-Rolfe, Stud Rook 82. — D. Wardiano-japonicum hört, in Gard. Chron. (l89o) I. 207; (1891) I. 38. — D. Wardiano-moniliforme Hansen, Orch. Hybr. 201. — Flores parvi albi, macula brunnea in fundo labelli eximosa. D. Venus hört. [D. nobile tf X Falconeri Q] in Gard. Chron. (1890) I. 608; (1900) II. 94, 95, fig. 24; Sand. Reichenbachia Ser. 2. II. 5 t. 50, fig. 1; Rolfe, Orch. Rev. I. (1893) 293; Journ. Hort. (1899) I. 233, fig. 58; Sem. Hort. (1900) 233, 235 c. flg.; Dict. Icon. Orch. Dendr. hybr. t. 3. — Caules graciliores quam Uli D. nobilis, crassiores quam in D. Falconeri, flores 1 0 cm diam. ; sepala oblonga , petala elliptica plus duplo latiora, paulum undulata, omnia alba, quarta parte anteriore pul- cherrime rosei, labellum basi convolutum, macula magna sanguinea in fundo ornatum, apice roseum. D. vexabile Reichb, f. in Gard. Chron. (1884) I. 271. — »Amidst a multitude of D. luteolum appeared a plant, which made me think of D. Iiuckeri. It had however 3J0 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 4. light sulphur-ochre-coloured flowers, partly white; the side laciniae of the lip with numerous narrow lines, the anterior lacinia very wavy, sulphur coloured, with an orange blotch at each side of the tuft of hairs. The stein was not like that of D. Ruckeri, but more like that of D. luteolum, reddish, thicker, with a strong tendency to con- striction of the joints. « Patria ignota. — Floruit primo in caldariis cl. Hugh Low et iterum in Ulis F. Sander-Verulamensis. D. Virginia hört. [D. Bensoniae tf X japonieum Q] in Gard. Chron. (1894) I. 343; Rolfe, Orch. Rev. II. (188 4) 127, 171. — Flores candidi, 5 cm diam. labellum macula parva castanea ante basin ornatum. D. Waltoni Reichb. f. in litt. [D. crassinode (rectius pendulum (f) X Wardia- num Q] Rolfe, Orch. Rev. VIII. (1900) 177, flg. 29; IX. (1901) 208; D. crassinodi- Wardianum hört, in Gard. Chron. (1892) I. 502. — Nomen! D. Whitei [D. nobile cT X pulchellum Q] Hurst et Rolfe, Stud Rook (1909) 82; D. Dalhou-nobile hört, in Gard. Chron. (1900) I. 371; Rolfe, Orch. Rev. VIII. (1900) 210; Journ. Hort. (1900) I. 523, fig. 141; Gard. Mag. (1900) 364 c. fig. — Flores magni fere omnino Uli D. nobilis; habitus illi D. pulchelli similis. D. Wiganiae hört. [D. signatum tf X nobile Q] Rolfe, Orch. Rev. IV. (1896) 107, 123, 160; XI. (1903) 113, fig. 24; in Gard. Chron. (1896) I. 337, 553, fig. 84; Journ. Hort. (1903) I. 245 c. fig. (var. xanthochilum) ; Gard. World (1903) 161 c. fig. (xanthochilum). — Flores 8 — 9 cm diam., phylla angustiora quam in D. nobili, Can- dida, sepala in apicibus lutea, petala ibi rosea, labellum apertius quam in D. nobili, discus pallide primulinus, ceterum ut petala. R. Hybridae inter species et hybridas enatae. D. Achillis hört. [D. Ainsworthii (aureum X nobile) tf X primulinum Q]\ Rolfe, Orch. Rev. X. (1902) 101 et XI. (1903) 92. — Sepala petalaque alba nitida, apicibus omnium phyllorum roseis, macula disci margine non v. obscure radiata. — Accedit ad D. Pitcherianum, a quo differt macula illa labelli, quae quidem species hybrida na- turalis esse dicitur inter D. primulinum X nobile, habemus igitur formam compositam y2 D. primulini, y4 D. nobilis, J/4 D. aurei. D. Acis hört. [D. nobile X Schneiderianum (aureum qP X Findlayanum Q)]; Rolfe, Orch. Rev. X. (1902) 157. — Affine est D. Ainsworthii (aureum X nobile). — Sepala petalaque albida, roseo-suffusa, labellum expansum, macula disci radiata v. pin- nata. Est y2 D- nobilis, y4 D. aurei, i/i D. Findlayani. D. Ariela hört. [D. aureum X rubens (Ainsworthii X nobile)}; Rolfe, Orch. Rev. XI. (1903) 92. — Est adeo simile D. Ainsworthii, ut vix ab illo discerni possit. D. Berkeleyi hört. [D. Wardianum q? X Cassiope Q. {japonieum X nobile)}; Rolfe, Orch. Rev. VII. (1899) 136. — Forma florum illa D. Cassiopes, sed petala et apex labelli a medio apicem usque rosei, discus labelli zona lutea praeditus. Illi quidem characteres omnino non firmi videntur, observantur enim speeimina eorundem parentum quorum labellum illius zona eget. D. Burberryanum hört. [D. Dominyanum (Linawianum X nobile) tf X Find- layanum Qj; Rolfe, Orch. Rev. V. (1897) 80, 93; IX. (1901) 170; in Gard. Chron. (1897) I. 115; Journ. Hort. (1900)1. 239 fig. 64. — Flores prope accedunt ad illos D. Dominyani, 7 cm diam. pedicelli satis longi (5,5 cm) quam characterem hybrida a D. Linawiano reeepit. D. Cordelia hört. [D. euosmum (endocharis X nobile) q? X aureum Q}; Rolfe, Orch. Rev. II. (l 894) 172. — Genesis hybridae hujus a cl. A. Rolfe explicatur hac ratione: D. japonieum Q I D. aureum Q \ (moniliforme) \ D. endocharis Q \ - D. aureum tf J \ D. euosmum D' Cordelta. D. nobile tf J v. Uucoptefrum q? ) Dendrolmim. 311 Sepala petalaque eburnea, partim leviter purpureo-limbata, discus labelli magna pro parte macula magna ecarlatina tectus, lobi laterales labelli lutei. Flores 7 — 8 cm diam. forma illorum D. aurei. D. Curtisii bort. [D. aureum q1 X Cassiope Q (moniliforme X nobile)] in Card. Chron. (1896) I. 210; Rolfe, Orch. Rev. IV. (1896) 96; XIV. (1906) 73 Gg. 9; Sand. Orch. Guide 77. — Habitus D. Gassiopes , flores fragrantes, candidi, levissime roseo- suffusi, labellum in fundo et basi rubrum, margine 'sulphureum. Est planta copiose florulenta. D. Doris hört. [D. moniliforme q? X Ainsworthii Q (aureum X nobile)]; Rolfe, Orch. Rev. H. (1 89 i) I 12. — Flores albi, segmenta satis angusta, discus labelli pallide viridis, lineis quibusdam purpureis ornatus. — In 1. c. cl. Rolfe matrem dicit non D. Ainsworthii sed D. Leechianum, quod nunc consideratur D. Ainsworthii inversum ex eisdem parentibus natum sed patre et matre mutatis. D. euosmum Reichb. f. [D. nobile tf X endooharis Q (aureum X moniliforme)] in Gard. Chron. (1885) I. 174; Veitch, Man. Dendr. 89; Rolfe, Orch. Rev. I. (1893) 102; II. (1894) 112; Day, Orch. Draw. XLIII. t. 89 et XLVIII. t. 39 (v. leucopterum). — Flores aequimagni Ulis D. nobilis, suaveolentes, sepala petalaque albo, roseo-apiculata, labellum eodem colore, discus aureus, macula magna castanea in medio ornatus. D. Galatea bort. [D. Pitcherianum q? (nobile X primulinum) X moniliforme Q] in Gard. Chron. (l 900) I. 62; Rolfe, Orch. Rev. VIII. (1900) 60. — D. Ethel hört. in Gard. Chron. (1902) I. 314; Rolfe, Orch. Rev. 1. c. 71; X. (1902) 179. — Nomen! D. Gern hört. [D. Ainsworthii v. splendidissimum (nobile X aureum) q1 X au- reum Q]; Hurst et Rolfe, Stud book (1909) 78. — D. the Gern fiohnh. Dict. Orch. Hybr. 39; Sand. Orch. Guide 275. — D. Artemis Rolfe, Orch. Rev. XIV. (1906) 72 fig. 8. — D. Gern var. Artemis Hurst et Rolfe 1. c. 77 fig. 21. — Flores 12 cm diam. ; descriptionem non inveni, cum tarnen planta pollinigera sit D. aureum et capsuli- gera hybrida inter D. aureum et nobile , suspicandum erit , colores fere eosdem esse quam in illa specie. D. Imogen hört. [D. signatum q1 X euosmum Q (nobile X endocharis)] in Gard. Chron. (1899) I. 255; Rolfe, Orch. Rev. VII. (1899) 159. — Planta pulchella floribus luteis esse dicitur; descriptionem non inveni. Praestant species 4 in hac hybrida: D. signatum, nobile, aureum, moniliforme. D. Lutwycheanum hört. [D. Ainsworthii (nobile X aureum) X Wardianum] ; Rolfe, Orch Rev. II. (1894) 202; IX. (1901) 170 (v. Clio). — D. Clio hört, in Gard. Chron. (1896) I. 337; Rolfe I.e. IV. (1896) 122; Journ. Hort. (1896) I. 366—367 fig. 62; Gard. (1900) I. 268 c. fig. — Flores 9 — 10 cm diam., petala 2,5—2,8 cm lata, primum pallide lutei, deinde fere albi, petala levissime roseo-suffusa, labellum pallide primulinum, macula castanea in fundo margine pinnata ornatum. D. Magda hört. [D. melanodiscus (Ainsworthii X Findlayanum) q? X nobile Q] in Gard. Chron. (1902) 1. 183; Rolfe, Orch. Rev. X. (1902) 114. — Descriptionem aecuratiorem non inveni, est planta habitu D. nobilis et floribus simillimis, qui in- tensius colorati esse dieuntur, ut suspicari possimus, adesse D. nobile v. nobilius bis inter parentes. D. melanodiscus Reichb. f. [D. Ainsworthii (D. nobile X aureum) (f X Find- layanum Q] in Gard. Chron. (1887) I. 414; (1904) I. 8 1 9 fig. 92 (v. gloriosum); Rolfe, Orch. Rev. I. (1893) 16, 197; VII. (1899) 99; IX. (1901) 170; XI. (1903) 113 fig. 2 6 (v. pallem); Sander, Reichenb. Ser. 2. I. 27 t. 12; Journ. Hort. (1905) I. 25 c. fig. — D. chrysodiscus Reichb. f. in Gard. Chron. (1887); Veitch, Man. Dendr. 87; Rolfe, Orch. Rev. I. (1893) 16, 196. — D. Luna hört, in Gard. Chron. (1890) I. 87; Rolfe 1. c. I. (1893) 294; Americ. Gard. Chron. (1905) 83. — D. Hebe hört, in Gard. Chron. (1894) I. 84; Rolfe 1. c. II. (1894) 61. — D. Dido hört, in Gard. Chron. 1. c. et Rolfe I.e. — D. pallens hört, in Gard. Chron. (1896) I. 2 10; Rolfe. 312 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Parsl. L c IV. («896) 94; Journ. Hort. (1900) I. 239, 241 c flg. 65. — D. Rainbow Bohn. Dict. Orch. Hybr. 38; Rolfe 1. c. VI. (1898) 92. — D. Glytie hört. Rolfe 1. c. VII. (1899) 100. — D. hessleinse [D. Findlaycmum X splendidissimum) hört, in Gard. Chron. (1899) I. 174. — D. the Pearl hört. Bohnh. 1. c. 39; Rolfe 1. c. 100. — D. Salteri hört, in Gard. Chron. (1903) I. 142; Rolfe 1. c. XI. (1903) 84. — Planta quam maxime et habitu et floribus polymorpha; sepala petalaque alba, apicibus pur- pureis et plus minus intense purpureo-suffusa, labellum lacteum, basi rubro-purpureum, apice roseo-purpureum. — Monendum videtur ex »Reichenbachia« D. melanodiscum esse postponendum D. chrysodiseo, utrumque descriptum esse in Gard. Chron. (1887) I. 414 et affirmat cl. autor, D. melanodiscum esse D. chrysodiscum inversum ex eisdem parentibus, sed patre et matre mutatis. L. Melpomene hört. [D. Ainsworthii [D. nobile X aureum) X signatum] in Gard. Chron. (1900) I. 207; Rolfe, Orch. Rev. VIII. (1900) 125; Journ. Hort. (1900) I. 281 flg. 76; Gard. Mag. (1900) 206 c. flg.; The Garden (l9o'o) I. 28 c. fig. — Descriptio accuratior non praestat. D. Minos hört. [D. Cassiope (moniliforme X nobile) X Findlayanum]; Rolfe, Orch. Rev. IX. (1901) 116. — Nomen, descriptio non praestat. D. pallens hört. [D. Findlayanum X Ainsworthii] in VVilld. Orch. Grow. Man. 7. ed. 3 54. — Sepala petalaque alba in apicibus pallide rosea, labellum luteolo-album, in apice dilute roseo-apiculaturn. D. rubens O'Brien [D. Ainsworthii [nobile X aureum) Q X nobile qj1] in Gard. Chron. (1893) L 226; Rolfe, Orch. Rev. I. (1893) 148; III. (1895) 102 (var. grandi- florum). — D. Euryalus hört, in Gard. Chron. (1893) I. 336; Gard. Mag. (1901) 148 c. fig.; Rolfe 1. c. I. (1893) 128; II. (1894) 142; Journ. Hort. (1894) I. 315, 322 fig. 52. — D. dellense hört, in Gard. Chron. I. 602; Rolfe 1. c. II. 185; Journ. Hort. (1894) I. 379, 386 fig. 61. — D. Apollo O'Brien in Gard. Chron. (1895) I. 337; Rolfe 1. c. III. 102, 127; Journ. Hort. (1895) I. 245 fig. 43. — D. Thalia hört, in Gard. Chron. (1896) I. 337; Rolfe 1. c. IV. (1896) 122. — D. whitfieldense Rolfe 1. c. VII. (1899) 90. — D. Virgil hört, in Gard. Chron. (1900) I. 143; Rolfe, 1. c. VIII. (1900) 91. — D. splendidissimum illustre hört, in Gard. Chron. (1895) I. 402. — D. splendidissimum nobilius hört, in Gard. Chron. (1897) I. 177. — D. socius hört. Sander, Orch. Guide 275. — D. Desdemona Sand. 1. c. 337. — D. Flora, Hector, Joan, Othello, Souvenir de Queen Victoria, Sylvia — omnia Sand. 1. c. 338. — See. cl. O'Brien D. rubens est hybridum inter D. Leechianum [Ains- worthii inversum) et D. nobile nobilius cf. Gard. Chron. (1893) I. 226. — Flores 9 — 10 cm diam. sepala alba, purpureo-suffusa ut in D. nobili nobiliwe, petala alba, purpureo-marginata, labellum basi albo-roseum, utrinque purpureo-striatum, discus macula magna castaneo-purpurea zona alba circumdata signatus, apex labelli purpureus. — His characteribus Omnibus variantibus, magnam turbam formarum descriptarum habemus. D. Scylla hört. [D. Cybele [Findlayanum X nobile) X moniliforme1 in The Garden (1903) I. 119; Rolfe, Orch. Rev. XI. (1903) 366. — Non descriptio — nomen! D. Staffordii hört. [D. Bensoniae X Cassiope [moniliforme X nobile)] ; Rolfe, Orch. Rev. VIII. (1900) 147; IX. (1901) 170. — Planta parva, flores albi, discus labelli luteus et macula parva castanea pone basin, bipartita ornatus. D. Thompsonianum hört. [D. cheltenhamense [luteolum X aureum) X nobile]; Rolfe, Orch. Rev. VII. (1899) 120, 136. — Flores 7- 8 cm diam. petala 2 cm lata v. ultra, roseo-alba, roseo-punetata, labellum expansum 3 cm latum, basi scarlalinum, zona lutea circa maculam basilarem, margo albus et apex roseus. D. Vulcan hört. [D. chlorostele [Linawianum X Wardianum) X Wardianum]', Rolfe, Orch. Rev. VIII. (1900) 71. — Est per tres quartas D. Wardianum, nihilo- secius flores melius cum Ulis D. Linawiani comparandi, sepala petalaque ut solitum alba, roseo-suffusa, labellum macula inevitabili castanea, luteo-limbata et apice roseo- purpureo eximium. Dendrobium, Callista. 313 D. Wilsoni hört. [D. ehlorostele (Linawianum X Wardianum) q1 X nobile Q].; Rolfe, Orch. Rev. IX. (1901) 196. — Omnes partes floris e basi alba in partem an- teriorem purpureo-roseae, labellum cum macula magna castanea in basi, totus fios illis D. nobilis haud dissimilis. C. Hybridae e parentibus hybridis enatae. L. Andromeda bort. [D. Ainsworthii (nobile X aureum) X Cassiope (nobile X monüiforme)] in Gard. Chron. (1896) I. 210; Rolfe, Orch. Rev. IV. (1896) 94. — Descriptio accuratior non praestat, flores e notula brevi cl. Rolfe lactei, purpureo- suffusi, labello roseo-purpureo. D. Holbrookii hört. \D. Cassiope (nobile X monüiforme) X Dominyanum (Linawianum X nobile)]] Rolfe, Orch. Rev. X. (1902) 56. — Flores fragrantissimi, majores quam Uli D. Cassiopes, discus labelli pallide roseus non castaneus. D. Domi- cassio in Gard. Chron. (1899) I. 108. D. Holmesianum hört. [D. Dominyanum (Linawianum X nobile) X Schneide- rianum (aureum X Findlayanum)] in Gard. Chron. (1896) I. 401. — Nomen nudum! L. Thwaitesiae bort. [D. Ainsworthii Q (nobile X aureum) X Wiganiae (f (signatum X nobile (?)] in Gard. Chron. (1903) I. 174; (1904) I. 274, flg. H8 (Veitch's var.); Rolfe, Orch. Rev. XI. (1903) I. 203 c. fig. — D. Pirene (Thwaitesiae inversum, parentibus mutatis) in Gard. Chron. (1903) 1. 174", Rolfe, 1. c. I. (1903) 115, 120. — Flores lutei, segmentorum apices rosei, labellum macula magna castanea 6ignatum. D. Pirene sec. cl. Rolfe 1. c. 120 vix diversum videtur. D. Regnieri Regn. ex Rev. Hort. (1894) 192. De hac hybrida nil accuratius praestat neque in Gard. Chronicle neque in scriptis ill. R. A. Rolfe. D. Williamsianum X hört, ex Rev. Hort. (189 4) 334 in Ind. Kew. (1886 — 95) 130 citatum neque hoe loco neque alio inveniendum. Fruslra quaesivi in voluminibus I — XVI operis Rolfei dich Orchid. Review. — Non liquet. 275a. Callista Lour. Callista*) Lour. Fl. Conchinch. II. (1790) 519, ed. Willdenow 633; Jussieu, Dict. VI. (1805) 256; Meissner, Gen. (1842) comm. 275 (incertae tribus); Agardh, Aphorism. (1823) 189; Endlicher, Gen. 220 (gen. Arethusearum incertae sed.); Reichb. Nom. (1841) 56 n. 2194; Lindl. Veget. Kingd. (1847) 183; Reichenbach f. Xen. Orch. II. (1827) 120 (sub Thrixspermo) = Dendrobium; Renth. et Hook. f. Gen. III. 2. (1883) 498 sub Dendrobio. Sepala petalaque aequalia, sub anthesi patentia, sepala lateralia pedi gynostemii affixa, mentum proprium nullum formantia. Labellum multo minus, brevi-unguiculatum, saccatum, aut simplex aut obscure trilobum, basi callo humili lato ac longo sulcato praeditum, dense papillosum; gynostemium pro flore satis conspicuum, stelidia biapiculata v. bipartita, filamentum simplex, anthera mitrata, pes gynostemii excavatus. — Caulis satis validus, sulcatus, pluriarticulatus, foliosus. Tota planta habitu omnino Dendrobii cujusdam ex affinitate D. veratrifolii. Flores patentes, teneri, in racemum secundiflorum, pauciflorum dispositi, longe pedicellati, bracteis longis aut mediocribus suffulti. Species 2 Indiae posterioris incolae. Nota. DifTert hoc genus a Dendrobio praecipue structura sepalorum lateralium non in mentum productorum. Flores expansi potius Ipseam v. Spathoglottidem referunt quam Den- drobium. callista = xalMoirj, pulcherrima. 314 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Parsi. Clavis specierum. a. Labellum brevi-unguiculatum, simplex, antice deflexum, totus discus papillosus \ . C. amabilis. b. Labellum sessile, in hypochilium semiglobosum intus papil- losum et epichilium antepositum triangulum glabrum divisum . 2 . C. annammsis. \. C. amabilis Lour. I. supra c. — Caulis ad 30 cm altus, 1,5 cm crassus, multiarticulatus, sulcatus; internodia maxima 4 — 5 cm longa, suprema multo breviora, vaginae foliorum quam internodia multo breviores. Folia oblonga v. oblongo-lanceolata, acuta, apice vix v. non bilobula, ad 1 3 cm longa, ad 4,5 cm lata. Racemi in suprema parte caulis Orientes, basi vaginulis quibusdam retusis vestiti, \0 — 12 cm longi, circiter \ 0-flori, flores (in unico specimine quod praestat) secundi, satis dissiti, bracteae ligulatae, antice paulum latiores, nee tarnen proprie obovatae, obtusae, etiam post anthesin per- sistentes, 2 cm longae, antice 3 mm latae, Ovaria cum pedicellis 2,5 — 2,8 cm longa. Sepala ovata, lateralia potius ovato-oblonga, obtuse acutala, sepala paulisper latiora, ceterum vix diversa, sub anthesi patula, mentum nullum. Labellum brevi-unguiculatum, simplex, oblongum, brevi-acutatum, e basi coneava v. saccata ascendens, deinde deflexum, toto disco papillosum (margine igitur minute fimbriatum). Gynostemium pro flore satis longum, supra descriptum. — Sepala petalaque alba, sepala lateralia 2,5 cm longa, basi i cm lata, petala et sepalum dorsale 2 cm longa, anthera pulchre amethystina, margine papulosa, aequilata, labellum 2 cm longum et basin versus 1 cm latum, luteum. — Fig. 27. Hinterindisch-ostasiatische Provinz: Cochinchina (Loureiro! descriptio et icon e specimine unico Musei Britannici). Nota. Est planta Dendrobio Hildebrandii Rolfe statura simillima. An flores oriantur e caulibus defoliatis an foliatis neseimus, adsunt enim membra compluria disjeeta; mea sententia e caulibus foliatis oriuntur. Flores cum nullis Dendrobiorum conveniunt nisi colore, sepala enim et petala alba sunt, labellum album viridi-notatum, quod saepius oecurrit in nostro genere. Defectus menti, flores secundi, bracteae pro genere longae sed angustae aspectum praebent adeo peculiarem, quo inter tot centena specierum hanc facillime pro aliena recognoscas. Reichen- baebius cum in volumine altero Xeniorum Orchidaceorum de Thrixspermo Lour. egerit, etiam verba fecit de Callista et genus Callistam prius esse confessus est Dendrobio, quod quidem jam tunc satis notum erat. Si tarnen porro dicat, Swartzium genus Dendrobium ejusque cha- racteres sensu ampliore coneepisse, quo Loureiro, his verbis nil dictum est neque de dignitate generis Callistae neque de rationibus, quibus aut conservari aut cum Dendrobio conjungi possit. Tota ratio et modus agendi et dicendi, quibus utitur Reichenbachius hocce loco, adeo discrepat a judieiis saepe gravibus quibus genera superflua (aut interdum legitima) capitis damnare solitus est, ut lectori dilueide appareat', Reichenbachium hesitavisse, Callistam cum Dendrobio suo ipsissimo nomine et auetoritate conjungere. In Museo Britannico manu propria schedulae speci- minis typici notam adjunxit >Est Dendrobium Reichb. f.«, sed neseimus, quo anno haec verba scripta sint, adfuit autem Reichenbachius saepissime Londini et Orchidaceis Musei Britannici et Kewensis studuit. — Pro certo habemus, Reichenbachium exceptis Ulis verbis in Xeniis suis nil publici juris fecisse de hac planta. Si nunc hanc speciem Dendrobio generi adscribere velimus, disputandum erit, cujus subgeneris vel sectionis legitimus sit civis. Propter flores seeundos Sectio *Secundorum* subgeneris Pediloni prima nobis in mentem venit, hae tarnen species menta habent longa v. imo longissima et flores subclausos; discrepat porro labellum quam maxime. Ab Eudendrobiis quibus mentum est brevissimum, recedit inflorescenlia et bracteis et labelli forma. De aliis subgeneribus et sectionibus taceo, quae omnia longius abhorrent. Quae cum ita sint, aut subgenus novum constituere fas erit aut genus restituere, quod mihi quidem melius videtur. Paucis mensibus ante florem aeeepi unicum primitium speeiminis recentius introdueti (a v. cl. Dr. Goldschmidt-Essen), quem primo aspectu Gallistae esse suspicatus sum cujusque men- tionem feci in Garden. Chronicle. Quae tunc et de specie ipsa et de specimine Loureiroano Musei Britannici dixi minime revoco. Monendum est, figuras E et F e flore penitus destrueto esse deli- neatos, quo factum est, ut labellum basi collapsum et longius unguiculatum appareat, quam re vera est. Pedem gynostemii (F) multo minorem vidi, cum florem Londini ipse examinarem. Est sepalorum pars basilaris paulo crassior observandus sed non >pesc gynostemii adeo incrassatus. Gallista. 315 Fig. 27. Gallista arnabüis Loureiro. A—D Habitus (magn. nat.). E Labellum (vi cxpansum). F Gynostemium (aucta). — (Ic. origin. e specimine Loureiroi in Mus. Brit. confecit. Domine Math. Smith.) 316 ^r. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars i . 2. C. annamensis Kränzt, n. sp. — Caules aggregati, virgati, vix v. non basin versus crassiores, multiai'ticulati , ad 40 cm longi, circ. 4 — 5 mm crassi, penduli?; intemodia in articulis paululum incrassati, medio leviter constricti, 1 ,5 cm longa. Folia ligulata v. ovalo-oblonga, obtusa, ad 8 cm longa, basi ad 8 — 12 mm lata, supra et subtus laete viridia, nitida. Racemi e caulibus aphyllis Orientes, pauciflori (1 — 3), pedunculi breves vix 1 cm longi, bracteae parvae, Ovaria cum pedicellis 1,8 cm longa rosea longe non aequantes. Sepalum dorsale oblongum, longe acutum, lateralia aequi- longa, basi latiora, ultra apicem pedis gynostemii producta et cum illo partim connata, mentum non formantia. Petala aequimagna, oblonga v. subrhombea, acuta, omnia pallida, roseo-suffusa, (non striata neque alio modo signata). Labellum hypochilium fere exacte semiglobosum, tota facie interna papillis aut clavatis aut plusminus ramosulis dense puberula, anlice praesertim ubi epichilium incipit, quasi callus v. lamina transversa dense papulosa adsunt; epichilium triangulum, acuminatum , planum textura multo teneriore; totum labellum 1,5 cm longum, hypochilium 6 — 7 mm longum, latum et diam. Gynostemium breve antice glaberrimum in pedem brevem productum , anthera intense purpurea, antice denticulata (more D. adunci), stelidia oblique retusa, filamen- tum filiforme. Perigonium pallide roseum extus ubi sepala lateralia connata sunt, puncto minute intense viridi ornati, pes gynostemii et basis labelli virides. — Floret in Europa hieme et aetate. Hinterindisch-ostasiatische Provinz: Annam; bei Tourane. — Eingeführt von Herrn Dr. H. Gold seh midt — Essen a. d. Ruhr. Nota. Confitoor, me florem primitium sine foliis et caulibus acceptuni hujus speciei cum G amabili confudisse, et cum a constituendis novis speciebus abhorream, pro illa specie, quam redivivam esse speraverim, praeeipitius in Gard. Chron. anno < 909 notulam scripsisse. Est mea maxima culpa. Quae de hac planta ceterum dieta sunt, eo meliore jure transeunda silentio existimo, quod intra muros erratum est extra, i. e. ab aliis auetoribus. . Ego quidem levius feram quod speciem fere in oblivionem adduetam resuscitatam credidi, quam si in quaque planta speciem novam videre et describere suseiperem. Nuperrime de planta illa viva a cl. Dr. H. Goldschmidt eulta controversiam habuimus. Confusa est illa species cum D. hercoglosso Reichb. quacum similitudinem quandam vagam praebet, inprimis cum illa planta, quae sub hoc nomine in Bot. Mag. (1884) t. 6784 depieta est. Excepta anthera intense purpurea, quae haud raro oecumt in Dendrobiis nulluni habemus charac- terem, qui non discrepat iuxta inter hanc speciem nostram et D. hercoglossum ut taceam de D. adunco. Ut de aliis taceam, hoc D. hercoglossum, ut etiam dictum est in diagnosi, mento gaudet valde prominente (>mento rotundato subinflexo«)., dum hie florem menti omnino destitutum habemus. Omitto, alia fusius exponere discrimina, quae suis locis aecuratius descripsi. Non lanti est, diligentius de hac causa agere. 275 b. Inobulbon Schlechter et Kränzl. Inobulbon*) Schlechter sectio nova generis Dendrobii in Engl. Bot. Jahrb. XXXIX. (1906) G9. Sepala petalaque subaequalia v. petala minora, mentum sepalorum lateralium nulluni. Labellum trilobum, lobi laterales minuti, lobus intermedius maximus, discus callo carnoso, crasso, tripartito praeditus. Gynostemium breve, apodum, anthera et pollinia(?) Den- drobii. — Radices singulari modo papillosae. Caules pseudobulbosi, breves, pauciarticulati, annulati, fibris cataphyllorum crebris vestiti (unde nomen), apice foliis coriaeeis paucis vestiti. Flores in racemos v. paniculas! dispositi, satis speciosi. Species adhuc notae 2 , austro-caledonicae. Est genus illius insulae endemicum. Nota. Ut jam in praefatione dixi, clar. Dr. Schlechter, qui plantas in Nova Caledonia saepius vivas observavit, similitudinem cum Acriopsidc javanica exposuit. Pollinia e floribus a me examinatis omnia erant delapsa aut remota. Clar. Ach. Finet, qui primus plantas des- cripsit, neque illorum memoriam fecit neque delineavit. Quae cum ita sint, de anthera sola judicare possumus, quae quidem ab anthera typica Dendrobiorum non discrepat, quae tarnen characterem haud adeo gravem praebet, quo solo hoc discrimen solvi possit. *) Inobulbon significat plantam bulbis fibrillosis praeditam. Inobulbon. 317 Fig. 28. Desmotriehum Fargesii (Finet) Kränzl. A Habitus. B Flos sine labello. C Labellum. D Gynosternium <:. labello (magn. nat.). — Inobulbon muricatum ;Finet) Kränzl. E Pars basi- laris plantae. F Sepalum laterale. 0 Petalum. H Sepalum dorsale. J Labellum a fronte. K Idem a latere. L Callus labelli. — (Omnia modice aucta.) — Ex Finet I. c. 318 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1. Fig. 29. Inobulbon munificum (Finet) Kränzl. A Pars inferior plantae. B Basis paniculae. C Ramus paniculae (magn. nat.). D et E Labellum. F Gynostemium (D — F (modice aucta). (Icon. origin.) Inobulbon, Sarcopodium. 319 Clavis specierum. a. Lobi laterales labelli in dentes reducti, lobus intermedius cor- datus sagittatusve explanatus 1. 1. muricatum. b. Lobi laterales labelli parvi, rhombei; intermedius obovatus, antice cochleatus, concavus 2. /. munificum. \. I. muricatum (Finet) Kränzl. — Dendrobium muricatum Finet in Bull. Soc. Bot. France L. (1903) 377 t. XIV, fig. 1 — 6; Schlechter in Engl. Bot. Jahrb. XXXIX. (1906) 69. — Caulis repens radicibus muricatis instructus, pseudobulbi late fusiformes rudimenüs filiformibus cataphyllorum in annulos 5 dispositis vestiti, 5-articulati. Folia 2, rarius I, longe ovalia basi in petiolum complicata, acuta obtusave multinervosa. Pseudobulbi 7 cm löngi, 3 cm lati, folia 25 cm longa, 5 cm lata. Racemus I, foliis aequilongus v. longior, gracilis, infra paucivaginatus, dimidio superiore densiflorus ( — 30); bracteae perbreves. Sepala linearia ligulatave obtusa, sepalum dorsale longius, rectum, lateralia falcata, basi attenuata. Petala etiam angustiora, ceterum aequalia. Labellum trilobum, basi erectum, deinde deflexum, lobi laterales breves, fere in dentes reducti, uncinati; intermedius primum linearis, deinde subito dilatatus, fiabellatus, basi sagittatus, margine crenulatus v. crispulus, incrassatus, lamellae a basi 2 primum parallelae, deinde divergentes undulatae, antice in callum tridentatum confluentes, lobum intermedium versus evanescentes. — Flores 1,2 cm diam. purpurascentes. Floret Decembri. — Fig. 18 E— L. Araucarien- Provinz: Neu-Caledonien. Wälder oberhalb »la Concepcion« bei Noumea (Balansa n. 738!) und Cugni in 700 m ü. d. M. (Pancher); Nord-Bezirk, bei Oubatche 1000 m ü. d. M. (Schlechter n. 15589). 2. I. munificum (Finet) Kränzl. — D. muricatum Finet var. munificum Finet in Bull. Soc. Bot. France L. (4 903) 318 t. XIV, fig. 7 — 18. — Radices velamine pa- pilloso scabro dense obtectae, rhizoma crassum. Pseudobulbi ovati, ad 8 cm longi, 3,5 cm crassi, internodiis ad 10 brevibus, annuliformibus compositi, in internodiis ru- dimentis cataphyllorum in fila solutis praediti, apice diphylli. Folia petiolata (petiolo 2 cm longo), ad 20 cm longa, 7 cm lata, crassiuscula, coriacea. Racemi ex axilla cata- phylli septimi v. octavi Orientes, paniculati, pauciramosi, vaginulis brevibus, pellucidis passim vestiti v. potius annulati, rami pauciflori, tota panicula ad 3 0 cm longa, subnutans, bracteae parvae, ovatae, triangulae; Ovaria cum pedicellis 1,3 cm longa. Sepala peta- laque aequalia, oblonga, obtusa, mentum nullum formanlia. Labelli lobi laterales minuti, auriculiformes, rhombei; lobus intermedius loto ambitu obovatus, antice cochleatus ibique margine undulato-crenulatus, discus in ipsa basi lobi intermedii callo trilobo v. cruciato, excavato praeditus, ceterum minute puberulus; totum labellum cartilagineum, 2 cm longum, antice 4 — 5 mm latum. Gynostemium breve, antice excavatum, stelidia uncata, lata, filamentum breve, lineare. — Flores flavidi. — Floret Januario. — Fig. 29. Araucarien-Provinz: Neu-Caledonien. Noumea, im Nordosten von Conception in circ. 700 m ü. d. M. (Balansa n. 781 !). Nota. Plantae, quam ill. Finet appellavit D. muricatum, specimen fructiferum solum vidi, qua ratione de florum fabrica ex autopsia nil profero, sed autorem secutus sum. Si tarnen eadem fides habenda sit descriptioni et figuris analyticis, quas (D. muricati) in hac specie (D. munißco) quam maxime idoneas esse vidi et confirmavi, duas habemus species neque speciem unam et varietatem. — III. Schlechter pro hac planta novam sectionem proposuit quam »Inobulbum* appellavit, aptius mihi videtur pro characteribus supra expositis novurn genus proponere. 275c. Sarcopodium Lindl. Sarcopodium Lindl. in Paxtons Flow. Gard. I. (1853) 136 et Fol. Orch. Jan. (1853); Reichb. f. in Walp. Ann. III. (1853) 529. — Bulbophylli Sectio Reichb. f. in Walp. Ann. VI. (1861) 243. — Dendrobii sectio Benth. et Hook. f. Gen. III. (1883) 499; Pfitz. in Engl.-Prantl , Pflzfam. II. 6. (1888) 475; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. (1890) 710 et 71 I f . ; King et Pantl. in Ann. R. Bot. Gard. Calcutta VIII. (1898) 41 et 62, 63. 320 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1. Sepala petalaque vix inter se diversa; mentum sepalorum lateralium omnino ob- soletum. Labellum multo minus, ecallosum v. lineis vix conspicuis praeditum. Gyno- stemium . breve , apodum, ceterum Dendrobii. — Rhizoma repens, catapbyllis tectum, pseudobulbi plerumque distantes, diphylli, internodio altero evoluto, altero obsoleto compositi, interdum cylindracei. Racemi terminales 1- ad pluriflori, flores plerumque carnosi v. imo cartilaginei, saepissime magni v. imo inter maximos generum affinium. Species pleraeque regioni austro-occidentali, peninsulae Malayensi insulisque ad- jacentibus incolae, paucae Himalayae tropicae, 1 in insulis Vitiensibus observata. Clavis specierum generis Sarcopodii. A. Uniflora (racemi I- rarissime 2-flori). a. Labellum trilobum. ct. Lobus intermedius labelli ovatus, acuminatus, lamellae 3 conspicuae a basi medium usque decurrentes . . i. S. fuscescens. ß. Labellum apice papillosum, carina 1 crassa antice ab- rupta in disco 2. S. labuanum. y. Lobus intermeiüus labelli ovatus, obtusus, isthmo lon- giusculo a parte mediana separatus, nervi in disco obscuri 3. S. coelogyne. b. Labellum simplex. Labellum naviculare, rhombeum 4. S. prasinum. B. Pauciflora (racemi 3 — 5-flori). a. Parviflora (sepala petalaque 2 cm longa v. minora). ct. Sepala mentum formantia, labellum simplex. I. Pseudobulbi ovoidei, 4 mm longi. Flores 5 — 8 mm longi 5. S. parvulum. II. Pseudobulbi cauliformes, 1 cm longi. Flores 1,3 cm longi 6. S. Beccarianum. ß. Sepala mentum vix v. non formantia, labellum trilobum. I. Lobus intermedius ovatus, acutus, lineae disci labelli 5 in tubercula 5 auctae 7. S. longipes. II. Lobus intermedius labelli elongatus, lineae in disco evanidae, protuberantia crassa nitida in disco . . 8. S. xebrinum. III. Lobus intermedius orbicularis, lineae in disco 3 mox evanidae, calli 3 trianguli in ima basi 9. S. macropodum. b. Grandiflora (sepala ad 3 cm longa v. ultra) excepta n. 1 4. ct. Scapus bracteolis crebris obsitus, mentum obtusum. Lobus intermedius ligulatus, carinae 5 — 7 in disco 10. S. Treacherianum. ß. Scapus subnudus v. vix bracteatus, mentum subnullum. I. Lobus intermedius rhombeus, carinae in disco 2, linea minore utrinque addita \\. S. amplum. II. Lobus intermedius brevi-ovatus cordatusque, calli 2 in basi medium usque, interposita I crassiore, paulum longiore . . 12. S. cymbidioides. III. Lobus intermedius transverse dilatatus, subreni- formis, calli ut in praecedente 4 3. /S. rotundatwm. IV. Lobus intermedius laterales duplo excedens, ovatus, acutus, carinae 5 in disco. Flores parvi (1,5 cm) lutei I 4. S. geminatum. V. Ut praecedens, sed flores 3 cm longi, nivei, labellum aurantiaco-rubrum \ 5. S. Stella silvae. VI. Lobus intermedius complicatus , acuminatus , (ex- pansus) rotundatus,calli 2 in disco in \ confluentes . 16. S. kinabaluense. G. Pluriflora (racemi ad 20-flori). Sarcopodium. 321 a. Labellum longe unguiculatum. Lamellae 3 in disci basi, autopositis 3 altioribus, flores extus glabri 1 7. S. laurifolium. b. Labellum sessile. a. Lineae 3 paulum prominulae in disco, flores parvi, extus pilosuli, sepala basi rectangula 18. S. perakense. fi. Linea 1 incrassata, flores maximi, purpurei, sepala basi rotundata 19. *S. acuminatum. y. Labellum ecallosum, discus antice papillosus. Flores flavescentes 1,5 cm diam. — Vergit ad Desmotricha 20. S. elongatum. 1 . S. fuscescens Lindl. Fol. Orch. Sarcopodium (1 853) 2. — Dendrobium, fuscescens Griff. Notul. III. (1851) 308 et Icon. t. 309; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 712; King et Pantl. in Ann. Bot. Gard. Calc. VIII. 62 t. 88. — Bolbophyllum fuscescens Reichb. f. in Walp. Ann. VI. (186 1) 214. — Rhizoma crassum, lignosum, longe repens, omnino cataphyllis lanceolatis, acuminatis tectum, sub pseudobulbis radicans. Pseudobulbi 6 — 8 cm inter se distantes, ovoidei, leviter curvati, 3 — 4 cm alti, basi 1,5 cm crassi, apice diphylli. Folia brevi-petiolata, crassa, coriacea, oblonga s. lineari-oblonga s. lanceolata, acuta v. acuminata, apice bilobula, 5 — 10 cm longa, 1 — 2,5 cm lata, scapum uniflorum aequantia, bractea floris unici membranacea, ovarium brevi-pedicellatum longe non aequans, additis bracteolis 2 — 3 inanibus. Sepala e basi ovata longe acuminata, lateralia basi paulum excavata. Petala multo angustiora, lineari-lanceolata, sepala subaequantia. Labellum vix semilongum trilobum; lobi laterales erecti semiobovati, antice rotundati, intermedius ovatus acumi- natus apice reflexus ; lamellae per discum 3 ante basin lobi intermedii desinentes, antice altiores. — Flores castanei v. purpureo-brunnei ; sepala 2,5 — 3 cm longa, basi ad 1 cm lata; petala subaequilonga, 2 mm lata; labellum 1,25 cm longum, inter lobos laterales 1 cm latum; gynostemium 6 — 8 mm longum. — Octobri. Provinz des tropischen Himalaya: Nord-Indien. Sikkim, bis 2*200 m ü. d. M. (Glarke n. 9541 !, 14742!; Pantling n. 11 !). — Khasia-Berge, in 1300 — 1500 m ü. d. M. häufig (Lobb!); Nagahügel 2000 — 2300 m ü. d. M. (Prain); Pulinabadgo (Prain n. 54!). — Ost-Bengalen (Griffith n. 5157!); Khasia (Hooker & Thompson n. 2373!). Nota. Flores magnitudine quam maxime variabiles colore tarnen semper similes; icon Griffithiana flores plus duplo majores praebet quam Pantlingiana. 2. S. labuanum (Lindl.) Kränzl. — Dendrobium Labuanum Lindl. in Journ. Linn. Soc. III. (1859) 6. — Pseudobulbi parvi, diphylli, secus caulem arcte adpressi, fere 1 cm longi, lutei, sulcati, in cataphyllis absconditi. Folia ovato-oblonga v. anguste ovalia, obtusa, apice obtuse biloba, 2,3 — 4 cm longa, 1 cm lata. Racemi uniflori (ra- rissime biflori), vagina lata, carinata in basi cincti, ovaria cum pedicellis 2 cm longa. Sepala petalaque paulum angustiora, ceterum subaequalia e basi ovata, triangula, acu- minata, mentum subnullum formantia. Labellum trilobum, infra apicem papillosum, >axi elevata carnosa abrupta«. — Flores sicci brunnei, sepala 1,2 cm. petala 1 cm longa, labellum 6 — 7 mm longum. Süd westmalayische Provinz: Borneo (Lobb ohne n.!). 3. S. coelogyne (Reichb. f.) Kränzl. — Dendrobium Goelogyne Reichb. f. in Gard. Chron. (1871) 136; Sander, Orch. Guide 69; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 712; Grant, Orch. Burmah 78; Dict. Icon. Orch. Dendrob. t. 32; Weathers in Gard. Chron. (1897) II. 386, flg. 114. — Pseudobulbi 5 cm inter se distantes, rhizomati longe re- penti crasso carnoso insidentes, quadranguli 4 — 5 cm alti, diphylli. Folia late oblonga obtusa, crassa, 10 — 12 cm longa. Racemi brevissimi, terminales. Flores plerumque solitarii, magni ; bracteae magnae vaginantes. Sepalum dorsale lanceolatum; lateralia latiora, mentum validum, angulalum, obtusum formantia. Petala anguste lineari-lanceo- lata. Labelli lobi laterales semiovati, antice obtusanguli, lobus intermedius isthmo an- gustissimo separatus, ovatus, obtusus, acutiusculus, nervi disci nervillique obscure cari- nato-incrassati. Gynostemium semiteres; filamentum androclinii retusum, anthera A. Kngler, Das Pflanzenreich. IV. (Embryophyta siphonogama) ftO. 21 322 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars f. processu terminali obtuso conico instructa. — Flores satis firmi nee tarnen ita cartila- ginei ut in aliis congeneribus, 5- 6 cm diam. lutei v. straminei, extus passim, intus densius purpureo-striolati v. adspersi, labellum intense purpureum. Südwestmalayische Provinz: Tenasserim, Moulmein (Rev. Parish!). Nota. Habitu similior Coelogynae fuscescenti Lindl. quam Dendrobio cuidam; descriptio plerumque ex illa originaria Reichenbachii, speeimina mihi visa deflorata fuerunt. 4. S. prasinum (Lindl.) Kränzl. — Dendrobium prasinum Lindl. in Journ. Linn. Soc. III. (1858) II; Reichb. f. in Seemann, Fl. Vit. 304. — Pseudobutbi conici v. potius ovoidei, 3 — 4 cm alti, I cm crassi, monophylli. Folia ovalia, obtuse acutata, 5 — 8 cm longa, 1,8 cm lata. Scapi breves, bracteis quibusdam inanibus vestiti, (floribus succedaneis?), flores semper solitarii. Sepala oblonga acuta, lateralia mentum conicum, breve, obtusum, satis crassum formantia. Petala euneato-obovata, acuta, aequilonga, paulo minora. Labellum simplex, naviculare, basi minute auriculatum, expansum rhom- beum, unguis leviter flexuosus, margo anticus denticulatus crenulatusve, discus bilineatus, ceterum nudus. Gynostemium pro flore haud parvum, filamentum lineare, ineurvum, stelidia rotundata, (denticulata?). — Flores ringentes albi, satis magni, 3 — 4 cm dia- metro, sepala petalaque 2 cm longa, 1,5 cm lata, labellum aequilongum. Melanesische Provinz: Fidji-Inseln, 600 m ü. d. M. (Agati, Seemann n. 597!). Nota. Cur plantula nomen »prasinum« aeeeperit, nescio. 5. S. parvulum (Rolfe) Kränzl. — Dendrobium parvulum Rolfe in Kew Bulletin (1899) 127. — Rhizoma repens tenue. Pseudobulbi sessiles, ovoidei, 4 mm longi, diphylli. Folia sessilia, ovata v. ovato-oblonga, acuta, apiculatave 6—10 mm longa, 3 — 5 mm lata. Pedicelli 10 mm longi, angulati. Sepalum dorsale ovato-lanceolatum, acutum, lateralia subsimilia, leviter falcata, obtuse carinata, basi in mentum oblongum, leviter ineurvum, obtusum elongata. Petala oblongo-lanceolata. acuta, coneava. La- bellum oblongo-lanceolatum, acuminatum, recurvum, margine ineurvum; discus tricari- natus. Sepala petalaque 6 — 7 mm longa, labellum 7 mm, mentum 6 mm longum. Centromalayische Provinz: Nordost- Celebes , Minahassa, Gunung Klabat (Koorders n. 29565!). Nota. Cur ill. Rolfe rhizoma 1,5 mm crassum »validum« appellaverit non intellego, est gatis firmum pro planta parvula sed minime proprio sensu validum. 6. S. Beccarianum Kränzl. n. sp. — Sympodia longe repentia, radices ut videtur haud crebrae, dissitae. Pseudobulbi tenui-cyHndracei v. cauliformes 10 — 12 cm alti, 4 — 5 mm crassi, lignosi, ascendentes. apice triphylli. Folia petiolata, late oblonga, satis abrupte acuminata, cum petiolo brevi 15 — 17 cm longa, 3 — 3,5 cm longa. Ra- cemi 1 — 3-flori, brevissimi, bracteae brevissimae quam Ovaria crassiuscula fusiformia multo breviores. Sepala ovata triangulave, lateralia subfalcata, ineurva, mentum rotun- datum, amplum formantia. Petala oblonga v. ligulata, obtusa, margine leviter undulata. Labellum pedi gynostemii satis longo insertum, omnino simplex, apice complicatum, obtusum, margine crenulatum, discus lineis 3 paulum prosilientibus percursum, ceterum nudus. Gynostemii pars libera brevis, anthera obtusa, stelidia paulum prominula. — Sepalum dorsale petalaque 1 cm longa, sepala lateralia 1,3 cm longa, basi ab insertione ad apicem menti 8 mm, ceterum 6,5 mm lata, labelli lamina 5 mm longa, pes gyno- stemii 3 mm longus, vix ^2 mm latus, ovarium 3 —3,8 cm longum. — De colore nil constat, planta ceterum omnino glaberrima. — Fig. 30. Südwestmalayische Provinz: Borneo, Sarawak (Beccari n. 3655!). Nota. Est planta singularis. Ramuli s. pseudobulbi juniores cataphyllis suis densis an- nulatis vestiti inflorescentias amentaceas ludunt. Flores aspectu satis triviali eodum jure pro illis Bulbophylli cujusdam aut Eriae aut Sarcopodii haberi possunt. Planta ceterum cum neque Bulbophyllis, ne Eriis (quamvis ad Hymenerias quodammodo vergere videtur) neque Dendrobiis propriis adnumeranda sit, melius aptiusque Sarcopodium appellanda erit. 7. S. longipes (Hook, f.) Kränzl. — Dendrobium langipes Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. (1890) 713 et Ic. Plant, t. 2017. — Caules pseudobulbosi, anguste lagenae- formes, cataphyllis grandescentibus 5 — 6 acutis vestiti, supra bifolii, ad 5 cm alti, Sarcopodium. 323 \ cm crassi. Folia e petiolo brevi lanceolata v. elliptica, acuta, coriacea, ad i 5 cm longa, ad i cm lata. Scapus erectus, strictus, folia superans, nudus. Racemus pauci- fiorus; bracteae acutae, quam Ovaria longe pedicellata multo breviores, ovaria c. pedi- cellis 3,5 — 4 cm longa. Sepalum dorsale petalaque paulo minora oblonga, lanceolata, acuta. Sepala lateralia aequalia, leviter falcata, deflexaque basi connata, mentulum rectangulum vix sie dicendum formantia. Labelli lobi laterales semioblongi s. obscure rhombei, antice obtuse acutati v. obtusi, lobus intermedius parvus, ovatus, acutus; lineae per discum elevata 3 in tuberculae 5 (duo in utraque linea laterali, unum magis pro- duetum in linea mediana) auetae. Gynostemium gracile, filamentum magnum, triangulum, lateralia nulla. Sepala 2,2 cm longa basi 8 — 9 mm lata, dorsale 6 — 7 mm, petala aequilonga 5 mm lata, labellum i,2 cm longum et latum. Fig. 30. Sarcopodium Beccarianum Kränzl. A Habitus (ad t/2 reduetus). B Flos a latere. C Gynostemium cum labello. D Labellum explanatum. E Petalum. — B — E bis aueta. — (Icon. origin.) 21* 324 Fr- Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1. Südwestmalayische Provinz: Perak (Scortechini n. 417b!), in 2200 m u.d.M. (Wray n. 1616!, 889!, 89l!). 8. S. zebrinum (J. J. Smith) Kränzl. — Dendrobium zebrinum J. J. Smith, Icon. Bogor. II. (1 903) t. II 3C. — Rhizoma repens, validum, ramosum. Pseudobulbi remoti, ovati, circumferentia rhombei, 5 — 6 cm longi, 3:2,2 cm crassi, diphylli; juniores in cataphyllis viridibus, brunneo-striatis partim celati. Folia lanceolata, obtuse acutata, coriacea, ad 20 cm longa, 4,6 cm lata. Racemi 2 in axilli, foliorum (terminales?), 4 — 5-flori; pe- dunculi 6 cm, rhachis 1,8 cm longa; bracteae triangulae, acutae, pallido-virides, brunneo- punctatae. Sepala petalaque lanceolata acuta. Sepala lateralia extus leviter carinata, mentum subnullum v. brevissimum. Petala tertia breviora. Labellum quam sepala semilongum: lobi laterales oblongi, antice rotundati, intermedius duplo longior, acutus, lineae vix prominulae in basi disci; protuberantia pulvinaris, nitida, brunnea anteposita inter lobos laterales. Gynostemium breve, pede recto; fovea stigmatica rotunda, ovarium triangulum. — Flores expansi 3,10 cm lati, extus lutei, nitidi, intus? (verosimiliter lutei), sepala 2 cm longa, 6,5 mm lata; petala 1,70 cm longa, 5 mm lata; labellum 1,25 cm longum, 8 mm latum, supra fuscum, subtus luteum; gynostemium luteum, 6,5 mm longum; ovarium viride, 3,5 cm longum. — Mihi non visum. Südwestmalayische Provinz: Borneo, auf dem Kelam (Hallier f.). 9. S. macropodum (Hook, f.) Kränzl. — Dendrobium macropodum Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. (1890) 713 et Ic. Plant, t. 2020. — Rhizoma longe prorepens, 1 cm crassum, cataphyllis crebris ovatis acutis dense tectum; internodia 5 — 10 cm longa. Pseudobulbi ovoidei, subtetragoni, conici, sulcati, 3 — 4 cm longi, basi cataphyllis magnis vestiti, 2 cm crassi, monophylli v. diphylli. Folia e petiolo brevi oblonga ellipticave obtuse acutata, carnosula, 5 — 10 cm longa, ad 3 cm lata. Scapus elatus ad 2 0 cm altus, racemus pauciflorus; bracteae minutae, triangulae, quam Ovaria breviter pedicellata ad 5 cm longa, multo breviores. Sepalum dorsale lanceolatum, sepala lateralia sub- aequalia, mentulum vix sie dicendum formantia. Petala subbreviora, lineari-lanceolata, omnia acuminata. Labelli y3 brevioris lobi laterales subrhombei, antice acuti; lobus intermedius suborbicularis, calli 3 trianguli in ima basi, lamellulae mox desinentes in disco 3. Gynostemium satis altum, filamentum triangulum, stelidia obsoleta. — Se- palum dorsale petalaque 1,8 cm, lateralia 2 cm longa, basi 5 mm lata, labellum 1,2 cm longum, inter lobos laterales 8 mm latum, gynostemium 1 cm longum. — Junio et Julio. Südwestmalayische Provinz: Perak (Scortechini n. 41 8b!). — West-Sumatra, Berg Singalan in 2 400 m, Padangsche Bovenlanden (Beccari n. 386!, 386 bis! et 386 t6r!). — Java, Tjibodas (M. Fleischer!). Nota. Hujus speciei mentionem non facit cl. J. J. Smith in libro suo de Orchidaceis insulae Javae. 10. S. Treacherianum (Reichb. f.) Kränzl. — Dendrobium Treacherianum Reichb. f. ex Hook. f. in Bot. Mag. (1881) t. 6591; Williams, Orch. Alb. VI. t. 288; Veitch, Man. Dendrob. 82; Williams, Orch. Grow. Man. 7. ed. 366. — Rhizoma repens. Pseudobulbi sese fere attingentes, ovoidei, subhexagoni, subobliqui, 5 — 6 cm alti, ad 3 cm crassi, leviter sulcati, diphylli ; juniores cataphyllis imbricantibus, acutis vestiti, interdum rubro-suffusi. Folia lineari-oblonga, apice obtusa, biloba, 7 — 10 cm longa, 2 cm lata, coriacea. Racemi terminales (?), vaginati, 3 — 5-flori; bracteae an- gustae, membranaceae, pedicelli cum ovariis 2,5 cm longi, quam bracteae sublongiores. Sepalum dorsale petalaque paulo minora, lineari-lanceolata, sepala lateralia aequilonga, triangula, mentum rotundatum formantia, omnia acuminata. Labelli brevioris lobi laterales semiobovati, antice retusi, lobus intermedius deflexus, lineari-oblongus, acumi- natus, carinulae per discum 5 — 7, laterales quaeque minores. Gynostemium pro flore altum. — Flores rosei, labellum antice luteum, sepala petalaque 4 — 4,5 cm longa, sepala lateralia basi 1 — 1,3 cm lata, flos expansus 6 cm diam. Südwestmalayische Provinz: Borneo (von Low eingeführt). — Exam. v. eult. M. S. amplum Lindl. in Paxt. Flow. Gard. I. (1850) 155 et Fol. Orchid. Sarcop. 1. — Dendrobium amplum Lindl. in Wall. Cat. (1828) 2001 et Gen. et Sp. Sarcopodium. 325 Orch. 74; Wall. PI. Asiat. Rar. I. 2 5, t. 29; Paxt. Mag. Bot. t. 121; Griff. Notul. III. 307 et Ic. PI. Asiat, t. 304; Hook. f. Fl. ßrit. Ind. V. 712; King et Pantl. in Ann. Bot. Gard. Calc. VIII. 63, t. 89; Williams, Orch. Grow. Man. 7. ed. 366. — Bulbo- phyllum amplum Reichb. f. in Walp. Ann. VI. (1861) 244. — Rhizoma longe repens, crassum, lignosum. Pseudobulbi valde inter se distantes, basi cataphyllo magno ovato vestiti, oblongi v. ovati v. fusiformes, sicci profunde plerumque quadrisulcati, ad 5 cm longi, medio 1,5 cm crassi. Folia oblonga v. oblongo-lanceolata, acuta, in petiolum 2,5 cm longum angustata, 10 — 15 cm longa, ad 5 cm lata. Scapus folia excedens. Racemus pauciflorus; bracteae parvae, quam pedunculi 5 cm longi multo breviores. Sepalum dorsale lanceolatum; lateralia triangula, basi antice producta rotundataque, mentum rotundatum formantia. Petala lineari-lanceolata, omnia longe acuminata. Labelli lobi laterales erecti, rotundati; intermedius rhombeus, utrinque rotundatus, acutus; calli 2 compressi, erecti, inter lobos laterales, additis lineis 3 elevatis per totum discum apicem usque decurrentes. Gynostemium gracile, androclinii filamentum lineare; stelidia nulla; fovea androclinii linea elevata mediana manifeste bilocularis. — Flores magni, viridi-albi, intense virides, purpureo-suffusi ; sepala petalaque 3 cm longa, sepala lateralia basi 1 cm lata, labellum 1,8 — 2 cm longum, lobus intermedius 1 cm latus. — Octobri. Provinz des tropischen Himalaya: Von Nepal ostwärts bis Assam und zu den Khasia-Bergen ; in 1600 — 2000 m u.d.M. (King's Coli. n. 6!, Pantling n. 246!, Clarke n. 25 179), Hooker et Thompson!). 12. S. cymbidioides (Blume) Kränzl. — Dendrobium cymbidioides Lindl. Gen. et Sp. Orch. (1830) 77; Bot. Mag. t. 4755; Miq. Fl. Ind. Bat. III. 633 et Choix de pl. t. XXI; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. 308; J. J. Smith in Fl. Buitenz. VI. 344 e. p.; Gard. Chron. (1896) I. 581, Gg. 90 et (1905) I. 15, fig. 6. — D. triflorum Lindl. 1. c. 77; Miq. 1. c. 634. — D. marginatum Teijsm. et Binnend. Tijdschr. Nederl. Ind. V. (1853) 490; Miq. 1. c. 633. — Desmotrichum cymbidioides Blume, Bijdr. (1825) 332. — D. triflorum Blume 1. c. (1825) 331. — Rhizoma radicosum, crassum, cata- phyllorum rudimentis dense vestitum. Pseudobulbi distantes, ovati, quinquegoni, di- phylli, 3 — 4 cm alti. Folia oblonga, crassiuscula, — 1 5 cm longa, ad 2 cm lata v. rarius majora, biloba, utrinque obtusa. Racemi pauciflori ( — 10); bracteae brevissimae, hya- linae, triangulae, acutae; Ovaria cum pedicellis 4,5 — 5 cm longa. Sepala petalaque paulo angustiora ceterum similia, acuta, oblongo-lanceolata v. ligulata, acuta; mentum sepalorum lateralium brevissimum, rotundatum, apertum. Labelli lobi laterales late semiobovati v. obtrianguli, antice rotundati; lobus intermedius brevi-ovato-cordatus, ob- tusus, latior quam longus; calli 3 a basi labelli medium usque decurrentes ibique subito desinentes. Gynostemium pro genere haud breve; stelidia lateralia nulla, filamentum ob- tusurn. — Flores pallide flavi v. straminei, labellum luteum, roseo- v. purpureo-suffusum, maculae 2, plus minus confluentes, aurantiacae in basi lobi intermedii, sepala petalaque 2,3 v. 2,5 cm longa, sepala 6 — 7 mm, petala 3 — 4 mm lata, labellum 1,5 — 1,8 cm longum inter lobos laterales 1,3 cm latum. — Aprili ad Augustum. Südwestmalayische Provinz: Java, Berg Salak und Gede in höheren Wäldern (Blume!, Reinwardt), Sindanglaja (Ploem), Tjibeureum, Huis ten Bosch; Gegerbintang (Blume): Pangerango (J.J.Smith); Kendeng (Scheffer); Tirtasari (Lotsy); Garoet (Ader, J. J. Smith); Tjikorai; Goentoer (Raciborski). Alles nach J. J. Smith. Provinz der Philippinen: Luzon, Berg Mariveles in der Provinz Bataan (Th. Borden n. 738!). — Ex. viv. cult.! 13. S. rotundatum Lindl. Fol. Orch. Sarcopod. (1853) 2. — Dendrobium rotundatum Benth. Gen. III. 2. (1883) 499; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 712; King et Pantl in Ann. Bot. Gard. Calc. VIII. 62, t. 87. — Bulbophyllum rotundatum Reichb. f. in Walp. Ann. VI. ( 1 86 1 ) 244. — Rhizoma longe repens v. pendulum, 6 — 7 mm crassum, multiarticulalum. Pseudobulbi 7 — 10 cm inter se distantes, ovoi- dei, cataphyllis in basi quibusdam ovatis, sub anlhesi plus minus scariosis vestiti, brevi-stipitati, 3 — 4 cm longi, basi 1,5 — 2 cm crassi, supra diphylli. Folia lanceolata oblongave acuta, minutissime bilobula, ad 12 cm longa, ad 2,5 cm lata: bractea late 326 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1 . obloDga, convoluta, ovarium subaequans. Sepalum dorsale ovato-oblongum, lateralia tri- angula, subfalcata, mentum fere rectangulum formantia, omnia acuminata. Petala ob- longo-lanceolata, subaequilonga. Labellum toto ambitu late obovatum, lobi laterales trianguli, (angulo rotundato) erecti; lobus intermedius paulum evolutus, transverse ob- longus, subreniformis, margine undulatus, antice retusus, calli a basi per discura 2, interposita 1 multo breviore antice medio in disco. Gynostemium late alatura. — Flores pallide castanei, calli disci lutei, gynostemium pallide luteum, sepalum dorsale 2,5 cm, lateralia 2,8 cm longa, dorsale 8 mm, lateralia basi 10 mm lata, petala 2,5 cm longa, 5 mm lata, labellum 2,5 cm longum, inter lobos laterales fere 2 cm latum. — Aprili. Provinz des tropischen Himalaya: Sikkim 2000 — 2300 m ü. d. M., häufig und von allen Sammlern gefunden (Griffith n. 51 60!, 5 < 6 1 ! , Hooker!, Lister!, Gamble!, Pantling n. 69!); Naga-Hügel, Pulnabadja (Prain n. 34!). 1 4. S. geminatum (Blume) Kränzl. — Dendrobium geminatum Lindl. Gen. et Sp. Orch. (1830) 77; Miq. Fl. Ind. Bat. III. 633; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 713; J. J. Smith in Fl. Buitenz. VI. 346. — Desmotrichum geminatum Blume, Bijdr. (1825) 332 — Sympodia longe ascendentia repentiave, lignosa; radices crassae. Pseudobulbi 5 — 7 cm inter se distantes, anguste fusiformes, quam caulis saepe vix crassiores, quadranguli, diphylli, fere semper (vetustiores seil.) cauli adpressi, 1 — 2 cm longi, 0,5 — 1 cm crassi; juniores basi cataphyllis brunneis vestiti ut ramuli juniores. Folia oblonga v. oblongo-lanceolata, carinata, obtusa acutave, coriacea nitida, 4,5 — 6 cm longa, 2 — 1,2 cm lata. Bacemi fere semper 2 ex axilüs foliorum Orientes, nutantes pauciflori (3 — 5); bracteae minutae, quam ovaria cum pedicellis multo breviores. Se- palum dorsale ovatum, acuminatum; lateralia triangula mentum breve rotundatum (fere rectangulum) formantia, acuminata. Petala lineari-lanceolata, aequilonga. Labelli lobi laterales obovato-rhombei, antice rotundati; intermedius duplo longior, ovatus, acutus; lineae in disco 5 elevatae crispatulae ad basin lobi intermedii decurrentes ibique altiores, abruptae. Gynostemium satis gracile; filamentum longiusculum. Flores lutei, 1,5 cm longi, omnes partes subaequilongae, angustae. — Augusto. Südwestmalayische Provinz: Perak (King's Coli. n. 801 l!), Java (Lobb!). 15. S. Stella silvae Loher et Kränzl. in Fedde, Bepert. VII. (1909) 40. — Bhizoma mihi non visum. Pseudobulbi basi cataphyllis 3 — 4 ovatis, brunneis, 2,5 — 3 cm longis vestiti, compressi, a latere visi elliptici, sicci valde reticulato-rugulosi, lutei, nitidi, 2,8 — 3 cm alti, 1,8 cm lati, apice diphylli. Folia spathulato-obovata obtusa, minute biloba, basi sensim in petiolum anguslata, coriacea, convoluta, ad 7 cm longa, 1,5 cm lata. Bacemus pseudoterminalis basi vaginulis quibusdam brevibus vestitus, cum inflorescentia pauciflora ad 20 cm longus, erectus. Flores ad 4 (forsan in speeiminibus validioribus plures), bracteae parvae, oblongae, obtusae, bene reticulatae, ad 8 mm longae, Ovaria cum pedicellis 2,5 cm longa. Sepala longe lanceolata, acuminatissima, sepala lateralia lateri externo paulum supra basin more Bulbophyllorum obtusangula, 3 cm longa, lateralia 3,5 mm lata, dorsale 4 mm longum. Petala lineari-lanceolata, paulum angustiora, ceterum aequalia, haec omnia nivea. Labellum e basi euneata. excavata, breviuscula triloburn, lobi laterales obovato-oblongi rotundatique, lobus intermedius ovatus, longe acuminatus, lineae crassae, parallelae 3 ex ipsa basi, granulosae, antice in callum crassum, granulosum, apice liberum exeuntes, additis antice in lobo intermedio lineis elevatulis 3, nervi loborum lateralium omnes valde incrassati, totum labellum basi aurantiacum v. rubrum, antice pallidius 2,3 cm longum, inter lobos laterales 1,2 cm latum. Gynostemium satis longum, fere triquetrum, dorso et utroque latere linea pro- siliente munilum. antice marginatum, excavatum, androclinium profundum, filamentum ineurvum, stelidia rotundata, vix evoluta, fovea stigmatica marginata. — Fig. 31 A — G. Provinz der Philippinen: Luzon (blühte im Botan. Garten zu Erlangen), Exem- plare von Herrn A. Loher zu Manila. Nota. Valde affine Sarc. acuminato Kränzl. [Dendrobio acuminato Rolfe), a quo differt pseudobulbis magis compressis, habitu graciliore, florum minorum phyllis etiam angustoribus, colore supra aecuratius descripto. Sarcopodium. 327 Fig. 31. Sarcopodium stellet, silvae (Loher) Kränzl. A Habitus (magn. nat.). B Labellum. C Gynostemium (modice aueta). — Dendrobium spectabile. D Flos. E Labellum. F Gynoste- mium (magn. nat.). 0 Anthera. H Pollinia (aueta). (A — C icon origin. D — H ex Rumphia.) 328 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1. 16. S. kinabaluense (Ridl.) Kränzl. — Dendrobium kinabaluense Ridl. ex Stapf in Trans. Linn. Soc. 2. Ser. IV. (1894) 234. — Sympodia ascendentia, lignosa, fruticu- losa; juniora cataphyllis imbricantibus, ovatis, acutis, carinatis omnino tecta, internodia inter pseudobulbos 2—5 cm longa, pseudobulbi ipsi ad 2 cm alti 8 mm crassi, fere prismatici, subtetragoni, sicci rubescentes, diphylli. Folia ovata v. ovato-oblonga, ob- tusa, basi ipsa complicata, satis firma, coriacea, ad 7 cm longa, ad 3 cm lata. Ra- cemi basi cataphyllis compluribus brevioribus vestiti, ex axilla cataphylli cujusdam sympodii Orientes. Flores conspicui. Sepalum dorsale oblongo-lanceolatum, acutum; lateralia oblongo-triangula, basi tantum cum pede gynostemii rectangule deflexo connata, acuminata. Petala aequilonga, lanceolata, acuta. Labelli brevi-unguiculati lobi laterales trianguli, margine exteriore leviter curvato, antico rectilineo, leviter repando, lobus intermedius expansus rotundalus, antice acuminatus, complicatus, discus basi callis 2 in unum confluentibus instructus, antice callis 2 minoribus antepositis, lineae lobi inter- medii omnes elevatae. Gynostemium satis longum, utrinque marginatum, margine in illum unguiculi labelli transeunte, tenerrime fimbriato, filamentum satis productum, acutum. — Flores speciosi, pro planta maximi, sepala petala 2,5 cm longa, sep. lat. basi 1 cm lata, labellum 2 cm longum et (expansum) latum. Südwestmalayische Provinz: Rorneo, Rerg Kinabalu in 2300 m u.d.M. (Haviland n. 1253!). 17. S. laurifolium Kränzl. nov. sp. — Rhizoma inusitata crassitie et firmitate, longe prorepens. Rulbi 4 — 6 cm inter se distantes, oblique ascendentes, ovoidei, tetra- goni, sicci aurantiaci, nitidi, ad 4 cm alti, ad 2 cm basi crassi, cataphyllis magnis, aequilongis in basi, diphylli. Folia Ulis Lauri nobilis magnitudine et indole simillima, oblonga, apice leviter incurva, subbilobula, ad 8 cm longa, ad 3 cm lata. Scapus folia bene excedens, 2 5 cm altus v. altior, basi cataphyllo 1 satis longo anguste vaginante vestitus, additis squamulis una alterave in scapo. Racemus pluriflorus ( — 2 0), sub- corymbosus (?), bracteae minutissimae, triangulae, acutae, quam Ovaria longe pedicellata multo breviores, (bracteae 4 — 5 mm, Ovaria cum pedicellis 3 cm longa). Sepalum dorsale oblongum, obtusum; lateralia triangulo-oblonga, mentum rectangulum formantia. Petala aequilonga, ligulata. Labellum satis longe unguiculatum ; lobi laterales oblongi, antice rotundati, lobus intermedius transverse oblongus v. rhombeus, obtusangulus, acutus, lamellae in basi disci 3, laterales quam intermedia multo majores, his ante- positae sunt in medio disco 3 eadem indole sed majores, linea media elatior apicem usque lobi intermedii decurrens, venae lobi intermedii omnes incrassatae et paulum rugulosae. Gynostemium satis gracile, filamentum acutum; anthera manifeste mitrata. — Flores subclausi pro sectione parvi, sepala petalaque 1,3 cm longa, sep. lateralia basi 5 — 6 mm lata, labellum 1,2 cm longum, unguis 2 — 2,5 mm longus, lobi laterales 6 — 7 mm, lobus intermedius 3 — 4 mm longus. — Junio, Julio. Südwestmalayische Provinz: West-Sumatra. Berg Singalan in 1900 m; Padangsche bovenlanden (Beccari ohne n.!). Nota. D. longipedi Hook. f. simillimum, differt rhizomate validissimo inter Dendrobia nunquam adhuc observato. Flores pro tanta planta minores semiaperti et calli labelli etsi si- miles sunt illis D. longipedis tarnen nullomodo cum his quadrant. 1 8. S. perakense (Hook, f.) Kränzl. — Dendrobium perakense Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. (1890) 712 et Ic. Plant, t. 2019. — Rhizoma robustum, longe repens, cras- sum, radices infrabulbosae. Caules pseudobulbosi, 2 cm inter se distantes, basi cata- phyllis magnis acutis quam ipsi longioribus vestiti, ovati, 3 cm alti, basi 1 cm crassi, monophylli. Folia e petiolo brevi in laminam lanceolatam, acuminatam, 15 — 25 cm longam, 2,5 — 3,5 cm latam dilatata. Scapus aequilongus, foliolis bracteiformibus parvis 10 — 15 praeditus. Racemus pluriflorus, erectus, bracteae floriferae, lanceolatae, quam Ovaria cum pedicellis breviores. Ovarium, sepalum dorsale et mentum sparse pilosa. Sepalum dorsale petalaque ovato-lanceolata, acuminata, sepala lateralia e basi multo latiore acuminata, subfalcata, omnia 5 — 7-nervia, mentum breve rectangulum. Labellum tertia brevius sessile, lobi laterales oblongi, obtusi, rotundati, lobus intermedius multo Sarcopodium. 329 longior, oblongus, acuminatus; lineae per discum ceterum laevem 3 crassiores, mox evanidae. Filamentum magnum, stelidia multo breviora v. subnulla. — Flores pro sectione parvi, sepala 1,8 cm, petala 2 cm longa, labellum 1,2 cm longum. Südwestmalayische Provinz: Perak (Scortechini n. 1969!). Nota. Planta habitu valde ad D. Treackerianum Reicbb. f. vergit, quod tarnen floribus multo majoribus in racemum pauciflorum dispositis et pseudobulbis diphyllis differt, ut de aliis characteribus taceam. 19. S. acuminatum (Rolfe) Kränzl. — D. acuminatum Rolfe in Arnes, Orchid. I. (1905) 86 et Orch. Rev. XV. (1907) 312; Lyon in Gard. Chron. (1907) II. 210, fig. 88 (habit. diminut.); 0. Arnes, Orchid. II. 170 t. 17. — Rhizoma validum. Pseudo- bulbi parum inter se distantes, ovoidei v. conici, plus minus tetragoni, angulis rotundatis, basi cataphyllis brunneis plus minus vestiti, nitidi, lutei, 4 — 4,5 cm alti, basi 2 cm diam., diphylli. Folia vix v. non petiolata, oblonga v. elliptica, obtusa, apice biloba, 10 — 15 cm longa, 2 — 4 cm lata, crasse coriacea. Scapus ex axilla folii alterius, 20 — 40 cm longus, plus minus nutans. Racemus pauci-pluriflorus (6 — 20 v. ultra), laxiflorus, bracteae lineari-ligulatae, acutae, pallide virides, quam pedicelli semper bene breviores, ad 1,5 v. 1,8 cm longae (pedicelli 3,5 cm v. ultra). Sepala triangula, longe acumi- nata, lateralia paulum excavata, 3,5 — 3,8 cm longa, basi 8 v. 10 mm lata. Petala aequilonga, 5— 6 mm lata, haec omnia luteo-alba. Labelli lobi laterales obovati, rotun- dati, antice retusi, lobus intermedius late ovato-triangulus acutus, apice reflexus, callus humilis in basi disci, medio sulcatus (interposita linea breviore), antice in apicem tri- angulum liberum crassum productus, totum labellum 1,8 cm longum, inter lobos late- rales 1,2 cm latum eodem colore, basi saepius purpureo-suffusum. Gynostemii pars libera satis longa, filamentum lineare, uncatum; stelidia subnulla. — Floret Maio — Junio. — .Fig. 32D, E. Var. Lyonii (Arnes) Kränzl. — Dendrobium acuminatum Rolfe ex Lyon in Gard. Chron. (1907) II. 210, fig. 88 (habitus diminutus) ; Kränzlin in Orchis II. (1908) 73 t. 16. — D. Lyonii Arnes, Orchid. II. (1908) 177. — Differt a typo statura floribusque majori- bus purpureis, callo labelli etiam humiliore, simpliciter sulcalo. Sepala lateralia ad i cm longa, basi 1 — 1,2 cm lata, petala aequilonga, labellum ad 3 cm longum, inter lobos laterales 1,5 cm latum, lobus intermedius 1,8 cm longus, basi 1 — 1,2 cm latus. — Floret Junio. — Fig. 32A—C. Provinz der Philippinen: Luzon, Prov. Bataan, Berg Mariveles (Topping n. 46l!, Whitford n. 109l! u. 223!); am Lamao-Flusse (Borden n. 738!). — Var. Lyonii: Prov. Bataan in der Lamao-Forst-Reserve (Curran n. 7153!). Nota. Haec planta pulcberrima vix discernenda videtur a S. Treacheriano. In omnibus descriptionibus et hujus speciei et affinium autores callum labelli, qui solus momenti gravioris est, aut plane neglexerunt aut non accuratius doscripserunt. De specie et praesertim de varie- tate (D. Lyonii Arnes) anno 1908 multa dicta sunt. Accepi tunc iconem optimam omnibus characteribus excepta magnitudine cum forma typica D. acuminati quadrantem. Cum et nil dixerit autor (cl. O. Arnes) de callo labelli, qui quidem character omitti non solet, persuasum mihi habui, nullum adesse callum. Examinanti mihi specimina typica herbarii Manilensis, de quibus gratias agam sempiternas OL Eimer Merrill, statim vidi adesse callum non solum sed etiam difTerre ab illo D. acuminati. Quouiam autem plantae ceterum inter se sunt simillimae et spe- cimina meliora D. acuminati vix discrepant ab illo Dendrobii dicti Lyonii, huic speciei digni- tatem varietatis tantum adscribendam esse censeo. — De affinitate cum aliis speciebus hoc proferendum videtur, propius illam accedere ad S. (Dendrobium) Treackerianum Reiclib. f. quam ad D. cymbidioidem et colore et magnitudine florum, discrepare autem ab utraque forma et indole calli. 20. S. elongatum (Blume) Kränzl. — Dendrobium elongatum Lindl. Gen. et Sp. Orch. (1830) 77; Miquel, Fl. Ind. Bat. III. 633. — Desmotrichum elongatum Blume, Bijdr. (1825) 332. — Gaules pseudobulbosi, oblongi, subtetragoni, diphylli, ad 4 cm longi, 1,5 cm crassi. Folia oblongo-lanceolata, obtusa bilobulaque, ad 10 cm longa, ad 2,5 cm lata. Racemus pseudoterminalis elongatus, multiflorus; bracteae minutae; ovarium cum pedicello valde elongatum, 3 cm longum. Sepala petalaque angustiora 330 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 4. Fig. 32. Sarcopodium acuminatum (Rolfe) Kränzl. var. Lyonii Kränzl. A, B Habitus. G La- bellum (magn. nat.). — Sarc. acuminatum (Rolfe) Kränzl. Typus. D Flos. E Labellum (magn. nat.). Sarcopodium, Diplocaulobium. 33] lanceolata v. lineari-lanceolata, acuminata, mentum subnullum. Labellum multo brevius, e basi latissime cuneatum, lobi laterales extus rotundati, antice retusi; lobus inter- medius minor, triangulus, margine antice utrinque et in lobo intermedio minute crenu- latus, discus antice papillosus? — Flores flavescentes 1,5 cm longi. Südwestmalayische Provinz: Java (Blume!). — Exam. specim in herb. Lindley. Nota. III. .1. J. Smith hanc speciem haud sine dubio cum D. cymbidioide conjunxit Fateor, ine ipsuni diu dubitasse, an sequendum sit opinionem eius. Contemplanti mihi iconem analyticam Joh. Lindleyi v. praestant, et specimen eius etsi valde mancum, tarnen pcrsuasissi- liium mihi est, agi de specie ex affinitate Sarc. acuminati. 275 d. Diplocaulobium (Reichb. f.) Kränzl. Diplocaulobium Reichb. f. in Journ. Linn. Soc. XV. (1876) 112 et in Linnaea XLI. (1876) 41 nova sectio Denirobii [sub D. nitidissimo Reichb. f.] ; Putzer in Engl.- Prantl, Pflzfam. H. 6. (1888) 175 sub Dendrobio. — Mekynosepalum Schlechter in Schumann et Lauterbach, Nachtr. Fl. Deutsch. Schutzgeb. (1905) 149 et 152 ff. Sepala petalaque aequalia libera, in caudas plerumque longissimas attenuata, men- tum sepalorum lateralium brevissimum v. subnullum. Labellum multo brevius, trilobum, apicem versus saepius villosum, lamellis 2 longitudinalibus praeditum, linea breviore interposita. Gynostemium brevissimum Dendrobii, sed stelidia et filamentum mem- branacea. — Plantae pseudobulbis saepius dimorphis, lageniformibus, uniarticulatis, monophyllis insignes, pseudohulbi steriles, basi crassiores, florentes magis attenuati, juxta folia vagina coriacea, flores succedaneos includente muniti. Flores fugacissimi, illis Thrixspermorum v. melius Acianthomm comparandi. Genus ab insula Amboina orientem versus usque ad insulas Samoenses et Vitienses dispersum nunquam adhuc in continente Asiae v. Australiae observatum. — Nomen Reichenbachius sumpsit de indole pseudobulborum, supra accuratius descriptorum , qui quidem character in plerisque speciebus melius notis et in herbariis nostris crebrioribus inveniendus. Clavis specierum. A. Folia linearis. a. Labellum simplex, oblongum v. panduratum. u. Lamellae in disco 2 glabrae, interposita plerumque 1 minore. I. Flores rosei, labellum medio luteum, pseudobulbi lageniformes 1. D. ischnopetalum. II. Flores nivei, minores quam in praecedente; pseudo- bulbi tenuiores, basi ovati, deinde cylindracei . . 2. D. gracilentiun. III. Pseudobulbi ubique tenui-cylindracei, labellum antice bidentatum 3. ZA bidentifernm. b. Labellum vix trilobum, lobi laterales minuti v. auriculi- formes. a. Discus labelli et lamellae glabrae. I. Pseudobulbi graciles subcylindracei. 1 . Flores albi, brunneo-suffusi, labellum luteum, basi latissimum, sepala petalaque 3,5 cm longa . . 4. D. arachur. 2. Flores rosei, sepala petalaque vix 3 cm longa, labellum antice dilatatum 5. D. tentaculatum. II. Pseudobulbi lageniformes rugosi. Flores b;isi Hlacini, antice viridi-lutei labelhun pur- pureum, sepala vix 3, petala vix 2 cm longa, label- lum lineare 6. D. ftlilobum. 332 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1 . ß. Discus labelli et lamellae plus minus pilosae v. pa- pillosae. I. Flores 4,5 cm diam., callus minutus in medio disco ; sepala pallide viridia lutea, petala et labellum in- tense lutea. . 7. D. ecolle. II. Flores 3,5 cm diam., pulvinar pilosum oblongum in disco. Flores extus purpurei, intus rosei, labelli pars mediana alba 8. D. brevieolle. c. Labellum manifeste trilobum. er, Discus labelli glaber. I. Lobi laterales labelli serrati, intermedius linearis. Flores purpurei 9. D. tipuliferum. II. Lobi laterales integri, intermedius subrhombeus, lamellulae 2 parallelae medio in disco \0. D. hydrophilum. ß. Discus labelli et lamellae pilosae v. papillosae. I. Flores 9—10 cm diam. pallide fusci; lobus inter- medius labelli latissimus, antice acutalus, luteus, antice obscure ruber II . D. dilatatocolle. II. Flores vix majores, lobus intermedius anguste ob- longus. Flores albi, luteo-suffusi 12. D. phalangillum. III. Flores 4 cm diam. pallide rosei; pulvinar pilosum in disco, lobus intermedius lanceolatus i 3. D. nitidissimum. IV. Ut praecedens, sed lobus intermedius ovatus (pul- vinar nullum) 14. D. Ou-Hinnae. V. Lobus intermedius rotundatus bilobulus, pulvinar nullum sed callus elongatus in disco I 5. D. utile. B. Folia lanceolata v. oblonga. a. Labellum simplex, leviter panduratum. a. Labellum antice spathulatum. Flores albi 6 — 7 cm diam. \ 6. D. pentanema. ß. Labellum obscure trilobum 17. D. phcdangium. b. Labelli lobus intermedius suborbicularis, callus oblongus in disco, flores rosei. a. Lobus intermedius angustissime triangulus . . . . 18- D. glabrum. ß. Lobus intermedius ligulatus brevis. Flores albido-lutei ; discus medio pilosus 19. D. lageniforme. y. Lobus intermedius linearis elongatus, laterales margine incrassati 2 0. D. crenulatam. ö. Lobus intermedius antice dilatatus. Flores intense aurantiaci; discus glaber 21. D. longicolle. c. Labellum trilobum. Lobi laterales semper parvi, basi- lares auriculiformes, tarnen ab intermedio bene sejuncti. a. Lobus intermedius linearis, deinde in laminam par- vam dilatatus (longe-unguiculatus). I. Flores sulphurei v. pallide flavi. i . Lobus intermedius ligulatus antice paulum dila- tatus, aristatus, discus glaber 22. D. inauditum. 2. Lobus intermedius sagittatus, discus velutinus 23. D. filiforme. 3. Lobus intermedius obovatus v. oblongus, brevi- acutatus. Flores ultra 6 cm diam 24. D. inconstans. II. Flores extus rubescentes, intus flavi. Lobus intermedius late linearis deinde late v. transverse oblongus fere subquadratus . . . . 25. D. tipula. ß. Lobus intermedius toto ambitu ovatus v. panduratus (brevi-unguiculatus). Diplocaulobium. 333 I. Lobus intermedius isthmo brevi a lateralibus se- junctus, calli farinacei in disco. Flores omnino flavi . 26. D. validicolle. II. Unguis lobi intermedii brevis antice in laminam parvam acutam dilatatus. Flores flavi, labellum intus brunneo-violaceum 27. D. dendroeolla. III. Unguis ut in praecedente, lamina antica ovata. Flores fusci, discus labelli luteus 2 8. D. mekynosepalum*). 1 . D. ischnopetalum (Schlechter) Kränzl. — Dendrobium ischnopetalum Schlechter n Nachtr. Fl. Deutsch. Schutzgeb. (1905) 153. — Rhizoma breve, pseudobulbi approximati, seriati, e basi lageniformi (sicca rugosa) attenuati, cauliformes, nitidissimi (vivi pur- purascentes, sicci atri) ad 20 cm alti, basi 6 — 8 mm crassi, monophylli. Folia linearia v. ligulata, obtusa, minute bilobula, ad i 0 cm longa, ad 8 mm lata, vaginula pergamenea prope basin racemi, flores solitarii succedanei. Sepalum dorsale lanceolatum acumina- tum; lateralia subaequalia, falcatula, basi valde dilatata, mentum satis longum, acutum formantia. Petala anguste lanceolata, acuminatissima. Labellum oblongum, panduratum, antice rotundatum, leviter undulatum, carinulae per discum 2 parallelae ex ipsa basi paulum supra medium antice leviter incrassatae. Pes gynostemii satis productus, pars antica libera multo brevior; filamentum subulatum; stelidia semilonga, anthera rotun- data, antice truncata. — Flores nivei, sepala petalaque i cm longa, labellum I cm longum, 4 mm latum. — Julio. Papuanische Provinz: Neu-Guinea. Kaiser Wilhelmsland. In Bergwäldern bei Punam in 550 m ü. d. M. (Schlechter n. I463I!). 2. D. gracilentum (Schlechter] Kränzl. — Dendrobium gracilentum Schlechter in Nachtr. Fl. Deutsch. Schutzgeb. (1905) 153. — Rhizoma breve. Pseudobulbi con- gesti, e basi ovoidea attenuati, filiformes, erecti, stricti, basi 3 mm supra I mm crassi, monophylli. Folia anguste linearia, apice brevi- et inaequaliter bilobula, coriacea, 6 — 9 cm longa, vix 2 mm lata. Racemi uniflori v. flores certe succedanei, pedicellati. Sepalum dorsale lanceolatum, acuminatum; lateralia oblique falcata, basi antice valde dilatata, mentum longiusculum formantia. Petala anguste acuminatissima, aequilonga, subobliqua. Labellum leviter panduratum, antice oblongum, rotundatum, leviter undula- tum, carinae per discum 2 parallelae ex ipsa basi in medium lobi antici apicem versus decurrentes paulum incrassatae. Gjnostemii pars libera perbrevis, pes elongatus, fila- mentum subulatum quam stelidia duplo longius; anthera antice truncata. — Flores nivei circit. i cm longi, sepala lateralia basi (mentum) 6 mm lata, labellum I cm longum, 4 mm latum, pedicellus cum ovario 1,3 cm longus. — Floret? — Mihi non visum, ex descr. autoris. Papuanische Provinz: Neu-Guinea. Kaiser Wilhelmsland. Auf Bäumen in Wäldern des Torricelli -Gebirges (Schlechter ohne n.!). 3. D. bidentifemm (J. J. Smith ) Kränzl. — Dendrobium bidentiferum J. J. Smith in Bull. Dep. agric. Ind. neerl. XIX. (1908) 13 et in Nov. Guin. VIII. pt. I. 54 t. XX, fig. 62. — Rhizoma multiramosum patens v. rectum, vaginis magnis fuscis 2 — 2,5 cm longis tectum. Pseudobulbi crebri, omnino cauliformes, basi haud incrassati, 2,5 — 3,5 cm longi, monophylli. Folium lanceolatum, apice bidentatum, basi conduplicatum, 4 — 4,5 cm longum, 7,5 mm latum. Flores succedanei, e spatha complicata Orientes, pedunculi fasciculati, tenues, ad i cm longi. Flores 2,3 cm diam. Sepalum dorsale e basi ovato-triangula anguste lineari-angustatum, concavum circ. I,t5 cm longum, *) Cum paginam 18 hujus libri scripserim, opus novissimum cl. J. J. Smith de Orchi- daceis Novae Guineae (Nova Guinea VIII. [1909] T. I, p. 50 et seq.) mihi ignotum mit. De- scriptae sunt Diplocaulobiorum species novae 8, quae optime expositae et forsan excepta i admittendae sunt. Perlustratis omnibus Dmdrobiis in illo volumine descriptis, quae dixi in medio p. 22 sustentare possum: »Omnes, species nunc etiam detegendas facile inseri posse in ordinem systematicum hie propositum.t Numerus specierum in dies augetur, ceterum nil novi cognoseimus. 334 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 4. sepala lateralia mentum majusculum, conicum, obtusum, curvatum formantia, 1,6 cm longa, e basi latiore oblique triangula angustata, supra linearia, subfalcata, circ. 1,6 cm longa, basi 8—9 mm lata. Petala linearia, sensim angustata, falcata, 3-nervia, ad 1,25 cm longa, 1,3 mm lata. Labellum erectum, brevi-unguiculatum, toto ambitu ob- longum, obscure trilobum, glabrum, 3-nervium, discus carinis 2 fere ad apicem decur- rentibus praeditum ante apicem ipsum in callum minutum convexum confluentibus, circ. 1 cm longum, 5 mm latum, lobi laterales vix evoluti, erecti, cum intermedio mox confluentes, lobus intermedius subquadratus, utrinque dente minuto antrorso instructus. Gynostemium 2,2 mm altum, clinandrium denticulatum, anthera brevis mitraeformis, minute 4-lobulata et puberula, ovarium 6-sulcatum. — Flor. Julio. Papuanische Provinz: Niederländisch Neu-Guinea. Am Noord-Fluss südlich des Geluks-Hügels, epiphytisch im Urwalde (Versteeg n. 1539). Nota. Convenit satis cum D. gracilento. Si lides habenda est iconi, dentes Uli, quos characterem Optimum declarat ill. J. J. Smith, potius undulationes marginis fortuito a lamina divulsae esse videntur. Est tarnen species certe ab omnibus satis distincta. 4. D. arachne Kränzl. n. sp. — Caules foliati mihi non visi, caules floriferi pseudobulbos gracillimos, subtetragonos formantes, supra subancipites, nitidi, mono- phylli, 15 — 20 cm alti, basi 5 mm crassi. Folia stricta, linearia, apice biapiculata, 15-18 cm longa, 5 mm lata. Bractea 1 coriacea, obtusa in ipsa basi pedicelli floris unicif?); pedicellus tenuis 4 cm longus. Sepala lateralia mentum satis amplum for- mantia, e basi triangula multo latiore attenuata, caudata; sepalum dorsale petalaque e basi paulo latiore angustata, ceterum simillima, aequilonga. Labellum bene brevius panduratum; lobi laterales divergentes, rotundati, obtusi; lobus intermedius longior, antice dilatatus, obovato-oblongus, margine lobulatus crenulatusve ; lamellae 2 undulatae per discum ceterum nudum apicem usque decurrentes. Rostellum transversum, crassum; filamentum supra bidenticulatum. — Flores albi, brunneo-suffusi, labellum luteum sepala petalaque 3 — 3,5 cm longa, labellum vix 1 cm longum, basi expansum 8 mm latum. — Floret? Centromalayische Provinz: Celebes. Tomohon (Sarrasin n. 569! et 783!). Nota. Differt a D. nitidissimo Reichb. f. labello omnino calvo, a D. inaudito Reichb. f. pseudobulbis angustatis et floribus multo minoribus. 5. D. tentaculatum (Schlechter) Kränzl. — Dendrobium tentaculatum Schlechter in Schum. et Lauterb. Nachtr. Fl. Deutsch. Sohutzgeb. (1905) 155. — Plantula par- vula, rhizoma repens, dense intertextum, radicosum. Pseudobulbi dense aggregati, e basi paulum latiore attenuati, teretes, leviter sulcati, 2 — 3,5 cm longi, basi 3 supra 1 mm crassi, monophylli. Folia linearia, acuta, fere aequaliter biloba, utrinque acuta, ad 5 cm longa, 2—2,5 cm lata, sicca argute carinata. Flores in apice pseudobulborum succedanei, pedicelli folia aequantes v. excedentes, tenues. Sepalum dorsale e basi anguste ovata subito in caudam longam filiformem attenuatum, lateralia aequalia, basi mentum longiusculum, acutum formantia. Petala lineari-lanceolata, ceterum aequalia. Labellum multo brevius, toto ambitu oblongum, basi utrinque lobulo auriculiformi, acuto instructum, antice leviter dilatatum, apice acutatum, margine leviter undulatum, carinae 2 interjecta 1 minore per discum fere apicem usque decurrentes: gynostemium breve, stelidia subulata, filamentum plus duplo longius. — Flores rosei, sepala petalaque 3 cm longa, caudae tenuissimae, labellum 1,2 cm longum, antice quo latissimum 4 mm latum. — Aprili. Papuanische Provinz: Neu-Guinea. Kaiser Wilhelmsland; in den Wäldern des Torricelli-Gebirges in circ. 1000 m ü. d. M. (Schlechter n. 14354). 6. D. fililobum (F. Müll.) Kränzl. — Dendrobium ßilobum F. Müll, in Wing South. Sc. Record II. (1882) 97. — Caules dense rhizomati insidentes, e basi lageniformi rugosa attenuati, in partem strictam, ancipitem elongati, nigrescentes, nitidi, monophylli, 10 — 18 cm longi, basi 8 mm crassi. Folia anguste linearia, apice bilobula, stricta, nitida, ad 1 2 cm longa, 3 — 4 mm lata. Scapus supra vagina 1 co- riacea nitida, coriacea, supra obtusa vestitus. Flores 1 v. 2 (pluribus succedaneis?). Sepala e basi latiore attenuata, in caudas filiformes elongata; mentum lateralium Diplocaulobium. 335 obtusum, oblique conicum, breve. Petala paulum minora, ceterum aequalia. Labellum tertiam sepalorum tantum aequans, lineare: lobuli laterales minuti in tertia parte basilari, lobus intermedius longe productus, oblongus: discus glaber, lineae 2 elevatae, undulatae, per discum medium usque decurrentes. — Sepala petalaque basi pallide lilacina, supra viridi-lutea, labellum purpureum, lobi laterales multo intensiores. Sepala 3 cm longa, petala vix 2 cm, labellum 1 cm longum, 4 — 5 mm latum, lobi laterales vix 2 mm longi. — Februario. Melanesische Provinz: Samoa-Inseln. Upolu, auf Bäumen an den Quellen des Flusses Wainasse in 600 — "00 m ü. d. M. (Betcke!). Papuanische Provinz: Neu-Guinea. S. 0. der Insel, Milne Bay (Micholitz!); am Jala-Flusse (Capt. Armit!). Nota. D. nitidissimo Reichb. f. similis differt tarnen planta nostra parte basilari caulium breviore magis rotundata et reticulate-rugulosa et labello oranino glabro et colore atrato. — Habeo specimen typicum ab ill. beato F. v. Müller determinatum et specimina multo meliora a Micholitz collectore indefesso missa, quae utraque e plaga austro-orientali Novae Guineae allata et omnibus characteribus inter se quadrant. 7. D. ecolle (J. J. Smith) Kränzl. — Dendrobium ecolle J. J. Smith in Icon. Bogor. II. (1903) 81 t. HSÄ et Orchid. Ambon (1905) 40. — Pseudobulbi approximati, fusiformes, apicem versus modice attenuati, caespitifici, transsectione lanceolati (igitur com- pressi) 2,4 (24?) cm longi, 8,5 mm crassi, monophylli. Folia linearia, apice obtuse biapiculata, dorso modice carinata, coriacea, nitida, viridia, subtus pallidiora, 6 cm longa 9 mm lata, vagina straminea nitida 1,60 cm longa 2,3 mm lata. Racemi uniflori (? floribus solitariis succedaneis?) semiephemeri. Sepala petalaque linearia, caudata, late patentia, mentum sepalorum lateralium conicum, obtusum, apertum, majus quam in affi- nibus. Labelli lobi laterales breves, semiobovati, obtusi, erecti, intermedius ex isthmo lineari dilatatus (si mavis spathulatus), crispulus; lineae elevatae per discum 2 divergentes, antice (ante isthmum lobi intermedii) convergentes; totus discus ceterum (incluso isthmo) dense pilosus; callus minutus oblongus in medio disco lobi intermedii. Gynostemium brevi retusum, stelidia brevia acuta. — Flores expansi 4,6 cm longi, sepala e basi pallide viridi- lutea apicem versus aurea, circit. 3 cm longa, basi 1 0 mm lata, petala lutea, 2,7 cm longa, basi 7 mm lata, labellum luteum, pili disci albidi, lobi laterales apice fusco-maculati, lobus intermedius antice albus, discus lobi intermedii 2,7 mm longus et latus, gynostemium pallide luteum, margine pilosum. Centromalayische Provinz: Insel Ambon. Auf der Tuna (J. J. Smith). 8. D. brevicolle (J. J. Smith) Kränzl. — Dendrobium brevicolle J. J. Smith in Icon. Bogor. II. (1903) 82 t. 11 5 B. — Pseudobulbi congesti, breves, caespitifici, e basi elongato- ovata in caulem attenuati, longitudinaliter sulcati, atrovirides circ. 3,5 cm longi trans- sectione elliptici, 6 mm crassi. Folia (singula) erecta, linearia, biapiculata, supra obscure viridia, subtus pallidiora, ad 6 cm longa, 5 mm lata, vagina straminea in basi racemi 1,2 cm ' nga, 1,5 mm lata. Flores succedanei semiephemeri, pedunculus 1 cm longus. Sepala petalaque e basi triangula linearia brevi-caudata, mentum sepalorum lateralium modicum, obtusum, antice apertum. Labellum vix semilongum, lobi laterales vix ita dicendi, semiobovati, erecti, retusi (si mavis hypochilio obcordato); lobus intermedius anguste triangulus acutus; lamellulae inter lobos laterales subparallelae papillosae; pulvinar oblongum albido-farinosum pilosum in disco lobi intermedii. Gynostemium breve. — Flores expansi 3,3 cm diam. sepala 1,75 cm longa, basi 3,5 mm lata, petala 1,1 cm longa 1,7 mm lata extus omnia nitida purpurea intus pallide rosea, labellum 1 cm longum 4,5 mm latum, lobi laterales intense rubri, intermedius albidus, pulvinar album purpureo-adspersum, gynostemium 2 mm longum, pes 5,5 mm longus. — Heimat unbekannt. Blühte in Buitenzorg. 9. D. tipuliferum (Reichb f.) Kränzl. — Dendrobium tipuliferum Reichb. f. in Gard. Chron. (1877) I. 72. — »Caule spithameo terete, nitido, basi opaco-vaginato, folio lineari-ligulato basi cuneato apice minute bidentato erecto, vagina falcata brevi, floribus 336 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1. paucis singulis succedaneis, mento angulato, obtuso, ovario pedicellato quater breviore, sepalis lineari-lateralibus-lanceis, mentum modicum obtusum formantibus, longe caudatis, petalis multo angustioribus, labello trifido, laciniis posticis semiovatis, antice serratis parvis, lacinia mediana lineari, acuta, porrecta, sepala dimidia attingente, utrinque pecti- nato-lacero, antice tantum serrato-denticulato. — Flores purpurei. « — Sepala cum caudis 6 cm longa, basi 3 mm lata, petala 5 cm longa angustiora, labellum 1,5 cm longum. Melanesische Provinz: Viti-Inseln (eingeführt von Veitch). Nota. Labelli lobi intermedii fabrica inter omnes species generis facillime distinguenda. 1 0. D. hydrophilum (J. J. Smith) Kränzl. — Dendrobium hydrophilum J. J. Smith in Bull. Dep. agric. Ind. neerl. N. 19. (1908) 17 et in Nova Guin. VIII. T. 1. 56 tab. XXI. 65. — Pseudobulbi congesti, e basi oblongo-ovoidea in collum tenue angulatum angustati, ipsi 1,4 cm longi, 6 — 7 mm crassi, collum 12,5 — 19 cm longum, 1,5 mm diam. Folia singula, erecta, linearia, apice biloba, obtusangulo-concava, juxta nervum medianum utrinque convexa, coriacea, nitida, subtus pallidiora, ad 1 2,5 cm longa, 5 mm lata. Spatha complicata, coriacea, ad 1,8 cm longa, flores succedanei, singuli, pro sectione parvi, extus dilute lilacini, intus flavi. Sepalum dorsale e basi oblongo- triangula angustatum, lateralia e basi valde obliqua falcato-triangula, antice linearia. Petala angustissime linearia, haec omnia 1,5 cm longa, sepalum dorsale basi 3 mm, lateralia 5,5 mm, petala I mm lata. Labellum expansum toto ambitu rbombeum, lobi laterales trianguli, antice leviter incurvi, subfalcatuli, acuti, lobus intermedius ab illis sinu conspicuo separatus, rhombeus, obtuse acutatus, leviter complicatus, margine basin versus crispatulus; cristae in disco 2 albae, antice purpureo-maculatae, vix pilosae, la- bellum basi flavum, striis atropurpureis notatum, antice album, 9 mm longum, 6 mm latum. Gynostemium album, antice macula purpurea notatum, filamentum acuminatum, stelidia triangula, acuminata, pes gynostemii valde curvatus, late linearis, antice exca- vatus, purpureo-maculatus ; ovarium 6-sulcatum 2,5 mm, pedicellus 1,2 cm longus. — Papuanische Provinz: Niederl. Neu-Guinea. Am Noord-Fluss; auf Bäumen in Metroxylon-Sümpfen (Djebdja n. 21). 1 1 . D. dilatatocolle (J. J. Smith) Kränzl. — Dendrobium dilatatocolle J. J. Smith in Icon. Bogor. II. (1903) 85 t. 116A. — Pseudobulbi congesti, caespitiflci, e basi crassiore ovata sensim in caulem attenuati, ad 1 3 cm longi, pars incrassata 5 cm longa, 1,5 cm crassa, transsectione elliptica, pars angusta apice subito dilatata. Folia singula, lanceo- lata, basi late complicata, biapiculata, erecta, coriacea, leviter undulata, subtus pallidiora quam supra, vagina in apice coriacea, brunnea, pedunculum 1,8 cm longum superans, ipsa 2,1 cm longa. Sepala petalaque filiformia caudata, vix diversa, mentum sepalorum lateralium breve obtusum. Labellum quam sepala quater v. quinquies brevius, lobi laterales breves, erecti, semiobovato-oblongi, obtusi, lobus intermedius latissimus, antice paulum dilatatus, deinde triangulus, brevi-acutatus, lamellae 2 in disco inter lobos laterales valde approximatae, parallelae, discus labelli ceterum papillosus, margine verruculoso- rugosus. Gynostemii brevis stelidia obtuse denticulata. — Flores semiephemeri, expansi 8 cm diam.; sepala circ. 6,5 cm longa, basi 5 mm lata; petala vix breviora 2 mm lata omnia pallide fusca; labellum 1,2 cm longum 5,5 mm latum, labellum e basi pallidiore luteum, obscure rubro-maculatum, ovarium 5 mm, pedunculus 4,5 cm longus. Heimat unbekannt; in Buitenzorg kultiviert. — Ex. sp. cult. ex horto Bogor. n. 51 ! 1 2. D. phalangillum (J. J. Smith) Kränzl. — Dendrobium Phalangillum J. J. Smith in Bull. Dep. agr. Ind. neerl. XIX. (1908) 19 et in Nova Guin. VIII. T. 1. 58 tab. XXI, flg. 67. — Pusillum. Bhizoma breve, ramosum. Pseudobulbi aggregati, fusiformes, obtusi, 1 — 1,3 cm longi, ad 4 mm crassi, monophylli. Folium sublineare, apice biden- tatum, basi breviter angustatum, 3 — 3,5 cm longum, ad 4,5 mm latum. Spatha florum conduplicata, ad 8 mm longa, flores succedanei, singuli, pro genere parvi. Sepalum dorsale e basi latiore sensim angustatum, ovato-triangulum; sepala lateralia similia, obli- qua, subfalcata, duplo latiora. Petala linearia, supra angustissima, omnia 1 cm longa, Diplocaulobium. 337 sepalum dorsale 2,5 mm, lateralia 5 mm, petala 1 mm lata; mentum sepalorum lateralium obtusum, dimidium parlis anticae non omnino aequans. Labellum complicatum, lobi laterales fere semicirculares v. suhscmiobovoidei, erecti, lobus intermedius antepositus, oblongus acuminatus, lamellae 2 e basi fere apicem usque decurrentes, supra papilloso- puberulae, discus lobi intermedii ubique pilosus; tohim labellum 8,5 mm longum, 4 mm latum. Gynostemium 2 mm longum, filamentum subulatum, stelidia obtusa, denticulata, ovarium cum pedicello 4,1 cm longum. — Flores albi, sepala roseo-, labellum luteo- suffusum, lobi laterales brunneo-marginati. — Floret Julio. Papuanische Provinz: Niederl. Neu-Guinea. Am Noord-Fluss; auf Bäumen im Urwalde südlich des Geluk-Hügels (Versteeg n. 1536). 13. D. nitidis3imum (Reichb. f.) Kränzl. — Dendrobium nitidissimum Reichb. f. in Journ. Linn. Soc. XV. (1876) 112 et in Linnaea XLI. (1876) 41. — Dendrob. Mett- kcaniun Kränzl. in Gard. Chron. (1894) II. 306. — Pseudobulbi dense aggregati, juniores foliacei, sexcostati, saepius curvuli, monophylli, 4 — 5 cm longi, basi 6 — 8 mm crassi, longissime lagenaeformes. Folia lineaiia, basi angustata, apice bilobula, utrinque obtusa, ad 14 cm longa, 6 — 7 mm lata. Pseudobulbi floriferi tenues, basi cataphyllis quibus- dam paleaceis vestiti, scapum subancipitem 1 5 — 18 cm altum efficientes; supra vagina satis magna paleacea nitida oblonga obtusa instructi. Flores succedanei. Sepala la- teralia basi late triangula, mentum antice apertum formantia. Sepalum dorsale anguste lanceolatum. Petala lineaiia, omnia in caudas filiformes attenuata. Labelli lobi laterales in terlia parte superiore semiobovata obtusa; lobus intermedius lanceolatus acuminatus; calli minuti 2 in basi et pulvinar pilosuin in disco ante lobos laterales, non in apicem lobi intermedii descendens. Gynostemium perbreve utrinque triangulo-alatum, filamen- tum acutum. — Flores tenerrimi, pallide rosei, sepala pelalaque 2 cm longa. Martio- Junio. — Fig. S3Ä—C. Papuanische Provinz: Admiralty Islands (Moseley!). — Neu-Irland. Port Carteret u. Port Praslin (Micholitz!). Nota. Planta typica a Reichenbachio descripta labello latiore instructa esse dicitur. Quamquam descriptio mea cum illa typica non plane convenit, tarnen non dubito, quin Den- drobium Mettkeanum mihi in Nova Irlandia lectum eandam esse plantam quam D. nitidissi- mum Reichb. f. in insulis finitimis Admiralty Islands dictis repertum. 14. D. Ou-Hinnae (Schlechter) Kränzl. — Dendrobium Ou-Hinnae Schlechter in Engl. Bot. Jahrb. XXXIX. (1906) 68. — Caules ad 20 cm alti, aggregati, e basi crassiore sensim attenuati, monophylli. Pseudobulbi basi 4 mm, apice 2 — 3 mm crassi. Folium angustum, lineare, obtusum, inaequali-bilobum, coriaceum, 5 — 7,5 cm longum, 5 — 8 mm latum. Flores ex axilla folii Orientes, singuli, certe succedanei. Pedicelli tenuissimi. Sepala lanceolata, caudata v. filiformia, 2,4 cm longa. Petala lineari-Ianceolata, ceterum aequalia, 2 cm longa, mentum subnullum. Labellum basi late unguiculatum antice trilobum, lobi laterales oblique oblongi, obtusi, breves, intermedius lineari-unguiculatus, lamina late ovato- subcordata, obtusa, margine undulata; lamellae 2 parallelae e basi usque ad basin lobi intermedii, tertia interposita ad apicem fere decurrente, totum labellum 1 cm longum. Gynostemium breve; ovarium cum pedicello 3 cm longum. — Januario. Araucarien-Provinz: Neu-Caledonien. Nord-Bezirk; auf Bäumen in den Wäldern der Berge bei Ou-Hinna circ. 1000 m ü. d. M. (Schlechter n. 15626). 15. D. utile (J. J. Smith) Kränzl. — Dendrobium utile J. J. Smith in Icon. Bogor. II. (1903) 77 tab. 114 A et Orchid. Ambon (1905) 39. — Pseudobulbi dense aggregati, basi incrassati, transsecti elliptici, nitidi, viridi-lutei, circ. 45 cm longi, basi 1 cm, apice 3,5 mm lati, monophylli. Folium erectum, coriaceum, lineare apice, bilobulum, obtusum, dorso carinatum, ad 23 cm longum, 1,60 cm latum, vagina 3,7 cm longa, arcta, acuta, lutea, nitida in basi pedunculi ; ovarium praelongum. Flores succedanei ephemeri, bracteae parvae. Sepala petalaque angustiora, linearia, caudata, mentum brevi-bisaccatum. Labelli lobi laterales breves, rotundati, erecti; isthmus lobi intermedii satis latus, lobus ipse ro- tundatus, obtusus, subbilobus, undulatus; lamellae 2 breves in disco dense breviterque A. Eng ler, Das Pflanzenreich. IV. (Embryophyta siphonoguuiu) 50. 22 338 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars \ . Fig. 33. Diplocaulobium nitidissimum (Reicht), f.) Kränzt. A Habitus (magn. nat.). B La- bellum. G Gynostemium (Icon origin.). — Adrorhixon purpuraseens Hook. f. D Habitus (magn. nat.). E Flos (auct.). F Labellura. 0 Pollinia. H, J Flos a fronte et a dorso visus. — (Ex Hook. Ic. plant. E, F, O aucta, H magn. nat.) Diplocaulobium. 339 pilosae; callus elongatus, crassiusculus per medium discum. — Sepala e basi latiore attenuata, acuminatissima, basi viridi-lutea, apicem versus lutea, 4,6 cm longa, dorsale basi 5,5 mm, lateralia basi fere 9 mm lata, petala 4,2 cm longa, 2,7 mm lata, labellum luteum, basi atro-purpureo-maculatum, antice viridi-luteum, 1,4 cm longum, 7,5 mm latum, gynostemium pallide luteum, 5 mm longum. — Mihi non visum. Centromalayische Provinz: Molukken (Teijsmann, Weber ex Smith). Nota. In insulis quibusdam indo-malaycnsibus incolae caulibus liujus plantae uti dicuntur, quibus pileos et bursas nectantur. 16. D. pentanema (Schlechter) Kränzl. — Dendrobium pcntanema Schlechter in Nachtr. Fl. Deutsch. Schutzgeb. (4 905) 155. — Pseudobulbi aggregati, lageniformes, 30 cm alti, in Collum sensim attenuati, apice ipso dilatati, ibique applanati, monophylli. Folia basi latiuscula, pseudobulbis insidentes, oblongi, obtuse acutati; basi compressi, coriacei, ad 15 cm longi, ad 4 cm lati, vaginula in apice bulbi folio opposita, flores tenerrimi, succedanei, semper singuli, cum pedicello tenui folia aequantes. Sepala petalaque e basi lanceolata caudata v. in fila tenuissima angustata, mentum sepalorum lateralium breve, obtusum. Labellum simplex, leviter panduratum, lobuli laterales minuti, lobus intermedius e parte angustata dilatatum, subspathulatum, lamellae incrassatae, ex ipsa basi in discum lobi intermedii ibique confluentes. — Flores albi, sepala petalaque 3 — 3,5 cm longa, mentum 6 mm longum, labellum 1 cm longum medio 6 mm apice 5 mm latum. — Julio. Papuanische Provinz: Neu-Mecklenburg. In Wäldern bei Punam in 600 m ü. d. M. (Schlechter n. 14679!) 17. D. phalangium (Schlechter) Kränzl. — Dendrobium phalangium Schlechter in Schum. et Lauterb. Nachtr. Fl. Deutsch. Schutzgeb. (1905) 155. — Rhizoma breve, pseudo- bulbi lageniformes, supra attenuati, monophylli 2 — 5 cm longi, basi 4 — 5 mm, apice 1 — 1,5 mm crassi, folia oblonga v. ligulata, apice oblique et irregulariter biloba, coriacea 3 — 6 cm longa, medio 6 — 10 mm lata, flores erecti, folia aequantes (succedanei?). Sepala e basi lanceolata filiformia, caudata, lateralia mentum longiusculum formantia, ceterum antice aequalia. Petala paulum minora, imprimis breviora. Labellum obscure trilobum, panduratum, e basi oblonga constrictum, antice spathulato-suborbiculare, margine undulatum, lineae elevatae e basi in discum 2, callus convexus in anteriore parte antepositus, clinandrium gynostemii brevis, postice denticulatum, filamentum duplo longius quam stelidia. — Flores rosei, labellum album, venis brunneo-violaceis et callo antico albo ornatum, sepala ca. 2 cm longa, mentum 6 mm longum, labelli pars basilaris 5 mm, apicalis 6 mm longa 3 mm lata. — Aprili. Papuanische Provinz: Neu-Guinea. Kaiser Wilhelmsland. Torricelli-Gebirge in 1100 m ü. d. M. (Schlechter n. 14 345). — Mihi non visum, ex descr. autoris. 1 8. D. glabrum (J. J. Smith) Kränzl. — Dendrobium glabrum J. J. Smith in Bull. Dep. Agric. Indes neerland. V. (1907) 4 et in Nova Guin. VIII. T. 1, 56 tab. XX, Gg. 64.— llhizoma repens, teres, 3 mm crassum. Pseudobulbi 1,5 cm inter se distantes, erecti, oblongi, haud in collum attenuati, sectione transversa elliptici, longitudinaliter sulcati, nitidissimi, dilute virides, internodio unico constituti 3,3 cm longi 9 mm crassi. Folium erectum, sessile, lanceolatum, obtusum, apice subaequali-bilobum, rigide coriaceum, niti- dissimum, ca. 5,5 cm longum, 1,7 cm latum. Inflorescentia basi vagina complicata, straininea, 2 cm longa vestita. Sepala e basi latiuscula linearia, caudata, canaliculata, mentum breve obtusum, bisaccatum. Petala linearia, canaliculata, acuta, 3-nervia. Labelli simplicis pars basilaris erecta, lineis 3 elevatis instructa, in lobulos 2 vix ita dicendos minutos exiens, lobus intermedius porrectus, lineari-oblongus, acuminatus v. longe acutatus, undulatus. Gynostemium pro flore brevissimum, pes cum ovario angulum rectum formans. — Flores ephemeri, pallide flavescentes, ca. 3,5 cm diam. Sepala 2,15 cm longa, in basi 4,3 mm, ceterum 1,17 mm lata, petala 2 cm longa 1 mm lata, labellum expansum 1,7 cm longum, 4,5 mm latum, pallide flavescens. Papuanische Provinz: Niederländisch Neu-Guinea, am Soengei Merauke (ex Smith). 340 Fr- Kränzlin. — Orchidaceac-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1. Nota. Hypochilium et epichilium discerni nequit; est enim labellum omnino simplex, pars anterior tantum deflexa. Planta si non habuisset flores tenerrimos et vaginam florum quodam- modo ad Sareopodia vergit. 19. D. lageniforme (J. J. Smith) Kränzt. . — Dendrobium lagcniforme J. J. Smith in Icon. Bogor. II. (1903) 86 t. 11 6 B. — Pseudohulbi congesti, e basi longe obovata subito in caulem longum, teretem attenuati, pars incrassata 1,5 cm longa, 7,5 mm lala. Folia singula erecta, stricta, coriacea , lanceolata, biapiculata, subtus pallidiora quam supra; vagina in apice caulis flores amplectente. Sepala pelalaque linearia, caudata; mentum sepalorum lateralium breve, late apertum. Labellum vix tertiam sepalorum aequans, lobi laterales breves, erecti, semioblongi, apice libero acuti; lobus intermedius ligulalus, acutus, a latei*alibus plica insiliente tantum sejunctus, lamellae per discum inter lobos laterales 2 undulatae, satis distantes; discus medio dense pilosus. Gynoslemium et pes brevia; stelidia bidentata. — Flores semiephemeri; sepala 3,6 cm longa, dorsale basi 4,7 mm, lateralia 9 mm lata, petala vix breviora 3,3 mm lata, omnia albida, apices versus lutea, labellum 1,2 — 1,3 cm longum, 6,3 mm latum, albidum, pallide venoso- suffusum, pes gynostemii pallide luteus vinoso-adsperson bi- ad trisulcatum. — Mihi non visum. Papuanische Provinz: Niederländisch Neu-Guinea, am Sungei Merauke (Jaheri). Nota. Differt ab affinibus labello subsimplici, vix trilobo dicendo. An huc ponendum sit Dendrobium aratriferum J. J. Smith in Bull. üep. agric. Ind. neerl. XIX. (1908) 13 et in Nova Guin. VIII. pt. 1. 54 t. XIX, fig. 61 pro certo dicere non audeo, quadrant tarnen et diagnoses et tab. in Nov. Guin. I. c. cum illa Diplocaulobii [Dendrobii] lageniformis in Iconib. Bogoriensib. Quae addit ill. J. J. Smith de carinis, quas breviores esse dicit in D. aratrifero, hie character etsi semper observetur et si recte observatum sit tarnen levioris est momenti. »Lo*bus intermedius labelli apicem versus latior« gravior est character, sed tunc planta a D. longicolli (Lindl.) Kränzl. vix erit separanda. Monendum videtur, numerum specierum inter sc simillimarum haud sine causa ac ratione augendum esse. 20. D. crenulatum (J. J. Smith) Kränzl. — Dendrobium crenulatum J. J. Smith in Bull. Dep. agr. Ind. neerl. XIX. (1908) 15 et in Nov. Guin. VIII. pt. I. 55 t. XX, fig. 63. — Bhizoma repens, ascendens. Pseudobulbi seriati, ad 1 cm inter se distantes, cum rhizomate angulos acutos formantes, leviter curvati, ovoideo-oblongi, supra attenuati, sed non in collum contracti, nitidi, dilute virides, ca. 1,3 ad 2,3 cm longi, ad 8,5 mm crassi, monophylli. Folium erectum, oblonguin v. lanceolatum, obtusum, bilobum, basi brevi contractum ideoque petiolatum, utrinque convexum, crasse coriaceum, durum, rigidum, supra nitidum, subtus opacum , 2,5 — 3,3 cm longum, ca. 1 — 1,2 cm latum. Flores succedanei e spatha glumacea Orientes, ephemeri, viridi-flavescentes, peduneuli 5,5 mm longi. Sepalum dorsale anguste triangulum, longe angustatum, lateralia e basi plus duplo latiore angustata, mentum ipsis semilongum, conicum, acutangulum formantia. Petala linearia, vix angustata, haec omnia 2 cm longa, sepalum dorsale basi 3 mm, lateralia 4,7 mm, petala 1 mm lata. Labellum multo minus, late unguiculatum, lobi laterales erecti, paulum evoluti v. vix liberi in apices minutos exeuntes, lobus intermedius multo longior, ligulatus, acutus, margine basi minute undulatus, lamellae per discum 2, a basi fere ad apicem decurrentes, additis 3 brevioribus, quarum 1 majoribus interposita, omnes paulum undulatae, totum labellum flavescens, basi et partim in callis purpureo- marginatum. Gynostemium flavescens 1,7 mm longum, pes gynostemii angulum obtusum efficiens. Papuanische Provinz: Neu-Guinea. Umgegend von Fak Fak (Berger). Nota. See. cl. Dr. R. Schlechter haec planta a Dendrobio replante Ridl. haud di- versa est, quam opinionem non sequitur cl. J. J. Smith. — Est inter omnes generis hujus species adhuc minima. 21. D. longicolle (Lindl.) Kränzl. — Dendrobium longicolle Lindl. in Bot. Reg. (1840) Mise. 74; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. 302; Ridl. in Journ. Linn. Soc. XXIV. (1886) 323. — Dendr. ßilobum F. Müll, in Wing's South. Sc. Record. II. (1882) 97. — Gaules elongato-fusiformes, compressiusculi, infra lageniformes, supra in collum tenue angustati, ad 2 0 cm longi, apice in annulum excavatum v. cyathum dilatati, monophylli. Diplocaulobiurn. 341 Folia oblongo-lanceolata, acuta, apice biloba, ad 1 5 cm longa, ad 2,5 cm lata (concava — ex Lindley). Flores solitarii (certe interdum bini); pedunculus cum ovarlo ad 8 cm longus. Sepala petalaque vix minora e basi lata in caudas filiformes attenuata ; mentum sepalorum lateralium breve, rotundatum. Labellum bene brevius, lobi laterales abbreviati, margine antico crispuli, lobus intermedius antice leviter dilalatus, toto margine crispus, lobatusque; lamellae 2 crispae a basi medium fere in discum. Sepala petalaque fere 3 cm longa, straminea, apicibus purpurea, labellum eodem colore, sed intensiore. — Februario. Provinz der Philippinen (?): Von Singapore durch Cuming an Loddiges gesandt. L'xain. sp. sicc. herb. Lindl. et iconem! Pap uanische Provinz: Neuguinea. S. 0. der Insel, Milne Bay, Berge bei Mitu (Micholitzlj ; Owen Stanley Bange, Nogere (Forbes n. 42 l . Nota. In Indice Kewensi haec species cum Dendrob. inaudito Reichb. f. confusa est, Reichenbachius autem illam speciem describens eam similern esse dixit D. longicolli Lindl. tarnen charactoribus quibusdam diversam. Ut de aliis taceam labelli lobus intermedius in D. longicolli Lind), obovalus in D. inaudito Reichb. f. longe acuminatus. Flores ceterum in hac specie multo majores sunt. 22. D. inauditum (Reichb. f.) Kränzl. — Dendrobium iiiauditum Reichb. f. in Gard. Chron. (1886) II. 552 et in Lindenia II. (1886) t. 66. — Dendr. pleurothalloides Kränzl. in Österr. Bot. Zeitschr. XLV. (1895) 1"8. — »Pseudobulbi basi crasse fusiformes, (transsectione elliptici), sulcati in Collum quater longius, anceps brunneum angustati 15 — 22 cm longi basi 2,5 cm lati, 1 cm crassi. Folia singula elliptica, obtusa v. subacuta 10 cm longa ad 4 cm lata carnosula. Flores e spatha (Orientes?) longe- pedicellati; mentum obtusangulum. Sepala lanceolata, caudata. Petala subaequalia. Labellum trifidum, laciniae laterales subquadratae, obtusangulae, lacinia antica ligulata, undulata, apice aristata, carinae parallelae obtusae 2 inter lacinias laterales. Flores sulphurei; labellum pallide ochraceum, brunneo-marmoratum et guttatum et areolatum, carinae brunneae«. Sepala petalaque (ex icone Lindeniana) 4 — 4,5 cm longa, basi 3 — 4 mm lata, labellum 1,5 cm longum lobi laterales 6 — 7 mm longa. — Januario. Papuanische Provinz: Neu-Mecklenburg (New Ireland); Port Praslin u. Carteret (Micholitz! herb. prop.). 23. D. filiforme (J. J.Smith) Kränzl. — Dendrobium filiforme J. J. Smith, Icon. Bogor. II. (1903) 73 t. 1 1 3 D. — Pseudobulbi approximati, caespitifici, lageniformes, ca. 6 cm longi, e parte crassiore 1,40 cm longa 6,3 mm crassa in collum attenuati, monophylli. Folia lineari-lanceolata, basi angustata, apice bidentata, coriacea, laete viridia, ca. .6,5 cm longa, 1 cm lata, vagina 1,5 cm longa, arcte complicata, pedun- culum aequilongum arcte amplectans, vaginae paucae in pedunculo, flores succedanei ephemeri, bracteae minutissimae. Sepala petalaque linearia, basi paulum latiora, antice angustata, patentia. Labellum mentum conicum, obtusum, apertum formantia, tertiana sepalorum aequans, lobi laterales parvi, apice rotundati, intermedius angustatus, linearis, acuminatus, apice recurvus, fere sagittatus, margine crenulatus v. denticulatus , discus papillosus lamellisque 2 inter lobos laterales praeditus gynostemium breve, pes elongatus rectilineus, anthera acuta, margo androclinii denticulatus, filamentum longum lineare. — Flores luteoli 2,8 cm longi, dorsale basi 3 mm, lateralia 6 mm lata, petala paulum breviora, labellum 1,6 cm longum, antice 2,5 mm latum, sulphureum. Vaterland unbekannt, blühte im Botan. Garten zu Buitenzorg. — Ex sp. cult. ex horto Bogor. n. 52! 2 4. D. inconstans J. J. Smith) Kränzl. — Dendrobium inconstans J. .1. Smith in Bull. Dep. agr. Ind. neerl. XIX. (1908) 18 et in Nova Guin. VIII. T. 1. 57 tab. XXI, fig. 66. — Pseudobulbi approximati, e basi ovoido-fusiformi ca. 4 cm longa, 1,3 cm crassa in collum longum, tenue, subconipressuin, 2,5 mm crassum attenuati, toti ca. 10 cm alti , monophylli. Folium ereclum, anguste lanceolatum, apice bidenlalum, supra ulrinque convexum, subtus pallidius ca. 10 cm longum, 2,2 cm latum. Spatha inflorescentiae ca. 2,3 cm longa, flores succedanei, singuli, ephemeri, bracteae minutae 342 Fr- Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars \. triangulae. Sepalum dorsale e basi ovato-triangula angustatum, lineare; lateralia oblique triangula, subfalcata, linearia mentum breve, obtusum formantia. Petala e basi paulo latiore filiformia, haec omnia patentissima, flava; sepala 3,2 cm longa, dorsale 5 mm, lateralia 7 mm lata, petala 2,8 Qm longa 0,5 mm lata. Labellum toto ambitu e basi cuneata rhombeum, lobi laterales erecti, subrhombei, angulo superiore rotundati, mar- gine antico minute denticulati, lobus intermedius recurvus, oblongo-obovatus, breviter acutatus, undulatus, rugulosus, lamellulae in dimidio superiore disci 2 valde approxi- matae, discus lobi intermedii leviter incrassatus, labellum flavescens, antice parce atro- purpureo-punctatum, basi (lobi laterales) transverse purpureo-maculatum, 1,1 cm longum, 6,5 mm latum. Gynostemium breve, flavo-viride, purpureo-punctulatum , clinandrium denticulatum, filamentum et stelidia dentiformia; pes gynostemii recte descendens. Papuanische Provinz: Neu-Guinea, ohne besonderen Standort (Meijer). 25. D. tipula (J. J. Smith) Kränzl. — Dendrobium Tipula J. J. Smith in Bull. Dep. agr. Ind. neerl. XIX. (1908) 20 et in Nova Guin. VIII. T. \. 59 tab. XXI, flg. 68. — Rhizoma abbreviatum, pseudobulbi approximati, e basi fusiformi inci'assaü, 2,5 cm longi, 6 — 7 mm crassi, deinde in Collum longum attenuati, toti 14 — 24 cm longi, monophylli. Folia lanceolato-oblonga, apice bidentata, basi angustata, coriacea, 7,5 — 8,5 cm longa, 1,8 — 1,9 cm lata. Spatha conduplicata, flores succedanei, singuli, mediocres, bracteae minutae. Sepalum dorsale elongato-triangulum, antice lineare, lateralia basi valde obliqua, ceterum similia, mentum incurvum , obtusum, pro flore breve formantia; omnia 2,5 — 2,6 cm longa, dorsale basi 3,6 mm, lateralia vix latiora, mentum 5,7 mm longum. Petala lineari-filiformia, basi paulum latiora, subbreviora. Labellum erectum, toto ambitu panduratum, antice recurvum, omnino puberulum, lobi laterales erecti, semiobovati, rotundati, gynostemium subamplectentes , fusco-vittati, lobus inter- medius multo longior, quadratus, antice dilatatus, semiorbicularis v. potius latissime ob- longo-ovatus, breviacutatus, margine undulatus, lamellae in disco 2, e basi per 2/3 totius disci decurrentes, undulatae, antice desinentes, totum labellum 1 , 1 cm longum, 4 — 5 mm latum. Sepala petalaque extus rubescentia, intus flavescentia, labellum ochraceum, fusco- vittatum. Gynostemium crassum, conicum, viride, clinandrium denticulatum. Papuanische Provinz: Niederl. Neu-Guinea. Am Noord-Fluss, südlich des Geluks-Hügels. (Nach J. J. Smith.) 26. D. validicolle (J. J. Smith) Kränzl. — Dendrobiwn validieolle J. J. Smith in Bull. Dep. agr. Ind. neerl. n. XIX. (1908) 21 et in Nova Guin. VIII. T. 1. 59 tab. XXII, flg. 69. — Rhizoma abbreviatum. Pseudobulbi approximati, validi, in Collum subteres, supra leviter incrassatum elongati, toti 20 ad 3 0 cm longi, basi cataphyllis magnis vestiti, monophylli. Folium oblongum, apicem versus paulum dilatalum, rotundatum, emarginatum, basi leviter complicatum, coriaceum, rigidum, subtus opacum, 18 ad 22 cm longum, 5,5 — 6,3 cm latum. Spatha straminea, coriacea, complicata, 4 — 4,7 cm longa; flores ephemeri, succedanei, pedunculi 3 — 4 cm longi, nonnullis vaginis membranaceis vestiti, bracteae minutae, brevi-acuminalae. Sepalum dorsale erectum, anguste trian- gulum, lateralia basi paulum latiora, obliqua, ceterum similia, mentum brevissimum, saccatum formantia, 5 cm longa, basi dorsale 7,5 mm, lateralia 9,5 mm lata. Petala linearia, basi vix latiora ibique erecto-curvata, 4,25 cm longa, basi 3,5 mm lata, medio et antice multo angustiora; omnia pallide flavescentia. Labellum curvatum, toto ambitu oblongum, obscure trilobum, lobi laterales erecti, late rotundati, intermedius ab illis vix sejunctus, antepositus, orbicularis, margine undulatus ; calli farinaceo-papillosi per discum 2, antice plus minus obscuri et in elevationem tricostatam pilosam evanidi, totum labellum expansum 1,25 cm longum, 7 mm latum, flavescens, medio in disco album, purpureo- marginatum, lobi laterales purpureo-striati. Gynostemium truncatum, perbreve, 4 mm altum, supra, retusum, rostellum bipartitum. Papuanische Provinz: Niederl. Neu-Guinea. Am Noord-Fluss südlich des Geluks- Hügels (Expedition Lorentz n. 367). (Nach J. J. Smith.) Nota. Planta statura magna et floribus certe insignis, labellum contra pro flore minuto notabilis. Diplocaulobium, Desmotrichum. 343 27. D. dendrocolla (J. J. Smith) Kränzl. — Dendrobium Dendrocolla J. J. Smith in Icon. Bogor. II. (1903) 78 t. IUB. et Orchid. Ambon. (1905) 39. — Pseudo- bulbi congesti, caespitifici, e basi incrassata elongata in Collum attenuati ; pars incrassata ad 20 cm longa, basi \ cm crassa, pars atlenuata 17,5 cm longa, 1,75 mm crassa. Folia singula, lineari-lanceolata, apice obtuse bidentata, dorso sulcato-carinata, crassa, coriacea, nitida, viridia, ad 10 cm longa, 1,3 cm lata. Vaginulae paucae in apice, quarum maxima 2 cm longa, 2 mm lata. Flores semper solitarii (succedanei?) ephemeri. Sepala linearia, basi tan tum dilatata, trinervia, basi 8 mm lata, antice leviter (semi?) torta, mentum breve, bisaccatum, late apertum. Petala aequalia paulum minore. Labellum tertiam sepalorum aequans, lobi laterales semiobovati, retusi (obtrianguli ?), intermedius brevi-triangulus acutus, isthmus brevis, discus papillosus v. verrucosus lamellisque 2 brevibus fere sese tangentibus instructus. Gynostemium breve, pede duplo longiore instructum. Sepala pallide lutea, apice intensiora 3,8 cm longa, dorsale basi 5 mm, lateralia 8 mm lata, petala 3,6 cm longa, i mm lata, lutea, labellum 1,3 cm longum, 8mmlatum intus brunneo-violaceum antice luteum violaceo-punctatum. — Mihi non visum. Yar. tunonse (J. J. Smith) Kränzl. — Dendrobium tunense J. J. Smith in Bull, üep. Agric. neerl. n. XXII. (1909) 22. — Differt a typo non nisi lobo labelli intermedio longiore sagittato lamellisque pilosis. Centromalayische Provinz: Insel Ambon (Karsten, J.J.Smith), Berg Toena (J. J. Smith). — Ex. s. c. in horto Buitenz. ! Nota. Tota diagnosis Dendrobium twiensis J. J. Smith 1. c. ab illa D. dendrocollae vix diversa et plantae simillimae, ut ipse dicit v. cl. J. J. Smilh. Suspicor hanc novam >varietatem« plantam normalem praestare, »speciemc autem antea descriptam esse e specimine manco, quod in floribus adeo teneris facile fieri solet. 28. D. mekynosepalum (Schlechter) Kränzl. — Dendrobium mekynosepalum Schlechter in Schum. u. Lauterb. Nachtr. Fl. Deutsch. Schutzgeb. (1905) 154. — Bhi- zoma breve. Pseudobulbi e basi multo crassiore sensim attenuati, lageniformes, glabri, brunneo-rubescentes, 12 — 20 cm longi, basi 8 mm, supra 3 — 4 mm crassi, monophylli. Folia oblonga, obtusa, apice inaequali-biloba, coriacea, 8 — 10 cm longa, medio 2,5 — 3 cm lata. Flores succedanei, in apice pseudobulborum cum pedicellis folia aequantibus v. paulum brevioribus. Sepalum dorsale e basi lanceolata fdiforme, caudatum, lateralia aequalia, mentum acutum, satis longum formantia. Petala e basi lineari-lanceolata flli- formia, caudata, subbreviora. Labellum e basi oblonga trilobum, lobi laterales breves, oblique oblongi, obtusi, lobus intermedius brevi-unguiculatus, deinde subito ovatus, ob- tusiusculus, basi margine undulatus, lamellulae 2 parallelae, undulatae e basi labelli ad apices loborum lateralium decurrentes. Gynostemii brevis pes valde elongatus (mentum igitur longum), filamentum et stelidia aequilonga, ovarium longe peduneulatum 4 cm longum. — Flores litis D. longicollis Lindl. aequimagni fusci, labellum album, medio in ilisio luteum, sepala 4 cm longa, basi 4 mm lata, petala subbreviora, labellum 1,7 cm longum, unguis lobi intermedii 5 mm longus, 4 mm latus, lamina 6 mm longa, 5 mm lata. — Januario. Papuanische Provinz: Neu-Guinea. Kaiser Wilhelmsland. Bismarck- Gebirge in 1300 m ü. d. M. (Schlechter n. I406I). — Mihi non visum, ex descr. autoris. 276. Desmotrichum Blume. Desmotrichum*) Blume, Bijdr. n. 7. (1825) 329 Tab. 35 quoad Desmotrichum angulatum', Beichb. f. in Walp. Annal. I. 778 sect. Dendrobii Swartz et postea omnium autorum. — Cadetia Gaud. Bot. Freyc. Voy. (1826) 422 t. 3. Sepalum dorsale petalaque minora dorso et lateribus gynoslemii affixa; sepala lateralia pedi gynostemii affixa et cum illo mentum modicum, antice plus minus clau- suni formantia. Labelli pars basilaris semper angusta, satis elongata, antice in lobos *) Nomen artifieiosissimum dicere vult sec. Blume, antherain fitommfo capillaceo {iqixi affbeam esse [fea^ös proprio vinculum) v. vincxdo capillaceo cum gynoslemio cohaerere. 344 ^r. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars ♦. laterales parvos aucta, pars antica (s. lobus intermedius) flabellata s. dilatata, margine plus minus pinnatifida, sinuata, semper undulata aut fimbriata pilosave; lineae 2 in disco pone marginem plus minus undulatae. Gynostemium Dendrobii. — Gaules longe penduli, cataphyllis imbricantibus vestiti, passim radicosi, ramosi. Rami v. innovationes in pseudobulbos monophyllos rarius diphyllos, fusiformes v. subcylindraceos incrassati. Faseiculi florum ex axilla folii Orientes, (an sint re vera terminales e speciminibus ex- siccatis pro certo dici nequit); bracteae scariosae quam pedicelli tenues semper multo breviores in capitulum congestae. Flores fugacissimi, vix ephemeri dicendi. Nota. Est genus charactere reformato satis naturale cum habitu tum floribus eximium, si constringamus indolem atque characteres ad Mos, quibus usus est clar. Blume in prima serie generis sui. Species 7 ab ipso enumeratae optime quadrant characteribus gravioribus et inter se et cum aliis postea detectis et hie descriptis. Infeliciter clar. Blume bis speciebus addidit alias quasdam a typo primae seriei valde discrepantes, quo totum genus vagum reddidit atque incertum. Glavis specierum generis Desmotrichi. A. Barbata. Labellum v. lobus intermedius labelli fimbriatus v. pilosus. a. Parviflora. Flores (i. e. sepala lateralia) 1,5 cm non excedentes. a. Folia anguste lanceolata. Flores albi, extus et intus purpureo-punetati, mentum modicum i.D. paucilaciniatum. ß. Folia oblonga obtusa; labelli lobi laterales, falcati ovato-oblongi. Flores minores, 6 mm longi, pallide flavi 2. D. laciniosum. y. Ut praecedens, sed lobi labelli laterales vix evoluti, angulum exsilientem formantes 3. D. angulatum. b. Orandiflora. Flores 2 — 2,5 cm v. 3 cm diam. v. majores. ct. Lobus intermedius labelli suborbicularis. Flores virides, phylla basi purpureo-punetata k. D. calopogon. ß. Lobus intermedius labelli linearis profunde dentatus. Sepala petalaque flava, labellum album, cinnabarino- adspersum 5. D. pristickilum. y. Lobus intermedius pilis longis barbatus. Flores luteoli, rubro-lineati, lamellae labelli kermesinae; flores vix 2 cm longi 6. D. criniferum. d. Ut praecedens, lobi labelli laterales denticulati. Flores lutei bene majores (2,5 cm et ultra); pseudobulbi magni 7. D. scopa. s. Flores albi, labelli lobi antice integri, pseudobulbi tenues vix crassiores quam caulis 8. D. comatum. B. Sinuata. Labelli lobus intermedius sinuatus v. lobulatus nunquam pilosus. a. Parviflora. — Flores (sepala lateralia) i}% cm diam. v. longi. a. Labellum basi auriculatum, lobus intermedius triangulo v. quadrangulo-dilatatus. I. Lobus intermedius ambitu quadrangulus, folia duris- sima 9. D. parieti forme. II. Lobus intermedius flabelliformis, transverse oblongus, medio in triangulum produetus \ 0. D. lonchophyllum. III. Lobus intermedius e basi quadrata apice in auri- culas 2 auetus \ {. D. Schinxii. Desmotrichum. 345 ß. Labellum a basi lineari cuneatum, lobi laterales ple- rumque parvi, intermedius plus minus spalhulatus, pro- funde bilobus v. forcipatus. I. Flores extus nitidi, pallide viridi-lutei. labellum in- tensius coloratum , fusco-striatum, lobus medius hippocrepiformis 12. D. angustifolium. II. Flores pallide lutei, lobus medius orbicularis, pro- funde sinuatus \ 3. D. Ritacanuiu. III. Flores albi inter minores (vix \ cm longi), lobus intermedius cunealus, lamellae 2 in disco, bis emar- ginatae et apice uncatae. Folia utrinque convexa, eoriacea \ L D. convexum. IV. Praecedenti simile sed minus, folia latiora, dura sed fragilia; flores pallide lutei 15. D. durum. V. Flores extus fusco-furfuracei, flavescentes , folia magna i 5a. 1). bancanum. b. Grandiflora. — Flores rarius 2 cm, plerumque 2,5 — 3 cm diam. a. Pseudobulbi compressi v. applanati; lobus intermedius labelli oblongus. I. Flores pallide lutei, purpureo- v. fusco-adspersi. 1 . Pseudobulbi oblongi ancipites, lobus intermedius transverse oblongus, emarginatus; planla parva 16. D. grandiflorion. 2. Pseudobulbi oblongi v. subfusiformes, leviter com- pressi; lobus intermedius labelli elongato-ob- longus emarginatus 17. D. Binnendijkii. 3. Ut praecedens sed lobus intermedius profunde obcordatus subbilobus. * Mentum sepalorum lateralium nullum . . . \S. D. quadrilobum. ** Mentum sepalorum lateralium conspicuum . 19. D. bicos'tatum. c. Pseudobulbi fusiformes stipitati; lobus intermedius flabel- latus, quadratus, orbicularis, semper unguiculatus. a. Flores albo-lutei, labellum purpureo-adspersum . . . 20. D. appendiculatum. I. Labelli lobi laterales obtrianguli, magni . . . . 21. D. xantholeucum. II. Labelli lobi laterales parvi. \. Lobus intermedius unguiculatus hastatus . . . 22. D. fimbriatum. 2. Lobus intermedius quadratus, margine crenato- sinuatus 23. D. Kunstlcri. 3. Lobus intermedius antice bilobus 24. D. palliiliflorion. 4. Lobus intermedius antice profunde bipartitus. * Labellum trilobum, crura lobuli intermedii forcipata incurva, mentum sepalorum late- ralium ovatorum magnum 25. D. forcipatum. ** Labellum simplex, crura lobi intermedii ob- cuneata, undulata, non incurva, mentum breve 25a. D. bißdum. ß. Flores rubri. Lobus intermedius antice profunde bilobus, ceterum ut praecedentcs. (Pseudobulbi apice attenuati.) Planta parva 20. D. Fargrsii. y. Flores virides, roseo-adspersi, labellum album. Lobus intermedius obcordatus, profunde emarginalus . . . 27. D. pallens. I. D. paucilaciniatum (J. J. Smith) Kränzl. — Dendrobüaii paueUacmiahm J. J. Smith in Icon. Bogor. II. (1903) 89 t. i 17A. — Hhizoma repens. Gaules ramosi, circ. 346 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinao. Pars 1. 20 cm longi; internodia suprema in pseudobulbos incrassata. Pseudobulbi subcylindracei, circ. 5 cm longi, 1 cm crassi, monophylli. Folia anguste lanceolata, obtusiuscula, apice bidentata, margine reflexa subtus, pallidiora quam supra, 14 — 15 cm longa, 2,5 — 3 cm lata. Racemi brevissimi plerumque uniflori, ex axillis cataphyllorum caulis nitentium brunneo-luteorum Orientes, pedunculi 6 mm longi, bracteae ovatae, acutae, ovarium semiaequantes. Sepala triangula, lateralia mentum modicum foi*mantia. Petala ob- longa, acuta. Labelli hypochilium obcordatum (si mavis lobi laterales erecti semiob- ovati rotundati); epichilium s. lobus intermedius triangulus, acutus, utrinque in lacinias 5 — 7 anguste lineares acutas solutus; lineae 3 per discum intus ubique pilosum, margo lobi intermedii intus in lamellulas 2 insilientes transversas auctus. Gynostemium breve, filamentum et stelidia brevia, acuta; anlhera apice pilosa. — Flores hemiephemeri, 1,7 cm diam., albidi, sepala extus et ovarium nigro-punclulala v. furfuracea, intus vinosa, sepala circit. 9 mm longa, labellum usque ad pedem gynostemii 1 ,2 cm lon- gum 8 mm latum. — Mihi non visum. Centromalayische Provinz: Ternate (J. J. Smith). Nota. Pro stelidiis antheras imperfectas observavit cl. J. J. Smith, quod quidem est momenti gravissimi. De natura stelidiorurn igitur ultra dispulandum non erit. Observandum erit tarnen an hie character semper inveniatur in hac specie, ut 5 antherae Düoehiae Wallichii, an sit fortuitus. 2. D. laciniosum (Ridl.) Kränzl. — Dendrobium laciniosum Ridley in Journ. Linn. Soc. XXXII. (1896) 242. — Caules ad 30 cm alti v. ultra validuli, fibrillis vagi- narum vetustarum in articulis pluriramosis vestiti. Pseudobulbi ovoideo-elliptici, plani, rugosi, flavo-virides, 4,5 — 5 cm longi, 4 cm lati vix 3 mm crassi, monophylli. Folia oblonga, obtusa, tenuiter coriacea, ad 1 0 cm longa, 4 cm lata. Racemi basi bracteolis brunneis vestiti, uniflori. Flores succedanei. Sepala subaequalia, late lanceolata, apice incrassata, obtusa; mentum sepalorum lateralium curvatum, obtusum. Petala angustiora lanceolata, acuta. Labelli lobi laterales ovato-oblongi, falcati; intermedius e basi lineari dilatatus, transverse oblongus, truncatus, multo latior, irregulariter digitatus; carinae per discum 2 elevatae, reetae, in lobi intermedii ungue sinuatae. Anthera anlice fim- briata; stelidia ereeta, dentiformia, rostellum parvum, rotundatum, lamelliforme. — Flores 1,2 cm longi pallide flavi, sepala petalaque 6 mm longa, mentum aequilongum. Südwestmalayische Provinz: Singapore. An der Johore-Straße (Ridley). 3. D. angulatum Rlume, Bijdr. (1825) 3-2,9. — Dendrobium angulatum Lindl. Gen. et Sp. Orch. (1830) 76 (non 88); Miq. Fl. Ind. Bat. III. 635. — D. homonymum Steud. Nom. ed. 2. I. (1840) 490; J. J. Smith in FI. Buitenz. VI. (1905) 312 e. p. — Caules fasciculati, ramosi basi teretes, supra compressi, pauci-pluriarticulati, 1 5 cm alti, supra in pseudobulbos complanatos, angulatos, 4 — 5 cm longos (ut etiam arliculi in- feriores) aueti, lutei, nitidi, 6—7 mm crassi, monophylli. Folia oblonga, obtusa, sicca chartacea, apice acuta v. obtusa, non biloba, ad 6 cm longa, 1 ,5 cm lata. Flores fasci- culati, certe pauci, succedanei, fugaces. Sepalum dorsale oblongum, acutum; lateralia triangula, acuminata, falcatula, mentum parum prominulum obtusum formantia. Petala linearia aequilonga, acuta. Labellum toto ambitu oblongum, lobi laterales vix evoluti, in angulum utrinque exsilientem redueti, lobus intermedius longius produetus, antice i. e. dimidio anteriore in fila setacea longa dissolutus, lamellulae per discum 2 un- dulatae. — Flores albidi v. lutei circit. 1,5 cm longi. — Augusto — Octobrem. — Fig. 34 G—E. Südwestmalayische Provinz: Java. In den höheren Bergwäldern des Salak (Blume!). Nota. Cum hac specie ill. J. J. Smith conjunxit D. Hasseltii Rcichb. f. (non Lindl.), quotl quidem labelli fabrica satis diversum; nomen illius speciei mulandum fuit, quoniam cum hac specie (D. angulatum Lindl.) non identicum est. Cf. D. pristichihim Kränzl. 4. D. calopogon (Reichb. f.) Kränzl. — Dendrobium calopogon Reichb. f. Xen. Orch. II. (18 62) 23 t. 109, fig. I. 1 et 2. — Huc Dendr. angulatum J. J. Smith in Fl. de Buitenz. VI. (1905) 312 e. p. — Caulis scandens, ramosus. Pseudobulbi Desmotrichum. 347 Fig. 34. Dendrobinm spurium J. .1. Smith. A Habitus (magn. Ott.). B Labellum [paulum auctum). — Deamotriehum angulatwm Blume. C Habitus (magn. nat . I> Ploa expans. sine labello. E Labellum (modice aueta). — D. ermiferum LindL KriazL W Babitui magn. nat.). 0 Flos. II I.jiIm lliiin iiK.-lico aueta). (Icon origin.) 348 Fr. Kränzlin. ■ — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 4. fusiformes, basi attenuati, sulcati, monophylli, ad 3 cm longi. Folia oblonga, apice biloba, crassiuscula, obtusa, ad 4 cm longa, 1,5 cm lata. Foliola quaedam minuta in apice caulis (si mavis racemus brevis gemmiformis, flores succedaneos emittens ; ovarium cum pedicello 2 cm longum. Sepala oblongo-ovata, acuminata; intermedium rectum; late- ralia leviter falcata, mentum breve rotundalum formantia. Petala lanceolata, acuta. Labellum rhombeum, utrinque obtusangulum v. rotundatum anlice in discum suborbicu- larem dilatatum, medio apiculatum, margine antice utrinque longe laciniosum, laciniis simplicibus v. rarius bifidis; lineae elevatulae in disco antice serpentinae, medio in lobo antico desinentes, linea humilior recta inter utramque. Stelidia obtusa; fovea stigmatica oblonga foveaque in ima basi gynostemii. — Flores virides, fugaces, (unicum diem persistentes) 3 cm (expansi) diam., omnia phylla basin versus purpureo-punctulata, se- palum dorsale petalaque 1,2 cm, sepala lateralia 1,5 cm longa, sepala 5 mm, petala vix 3 mm lata, labellum aequilongum et extensis laciniis paulum latius. [Ex Reichen- bach 1. c.]. Südwestmalayische Provinz: Java. Batavia (eingeführt von Konsul Schiller). Nota. D. angulatum Lindl. flores profert mülto minores quam haec species nostra, quae maximis totius generis excellit. 5. D. pristichilum Kränzl. — Dendrobium Hasseltii Reichb. f. Xen. Orchid. II. 23 (1862) t. 109 II, fig. 3 — 5 (non Lindl.). — Caulis multiramosus, ramuli v. pseudo- bulbi pauciarticulati; articuli s. bulbi apicem versus grandescentes, sulcati costative, 2 — 3 cm longi, 5 — 10 mm crassi, monophylli. Folia oblonga ligulatave apice bilobula, obtusa, coriacea, 3,5 — 4,5 cm longa, 1 cm lata, v. paulum latiora. Flores glomerati, succedanei, bracteae complures ovatae, acutae. Sepala lanceolata acuta, mentum late- ralium brevi-conicum obtusum. Petala lineari-lanceolala acuta. Labelli linearis hypo- chilium leviter cuneatum, anlice dilatatum, utroque angulo rotundalum; epichilium an- gustius lineare, obtusum , toto margine utrinque modo serrae Pnstidis bipectinatum ; carinae per discum 3, mediana rectilinea, laterales primum rectilineae, deinde undulato- flexuosae. — Sepala 1,2 cm longa, 3 — 4 mm lata, petala 1 cm longa, 2 mm lala, omnia flava maculis punctulisque cinnabarinis decora; labellum album, gutlulis rubris adspersum, dentes laterales flavi, quam sepala vix brevius. — Mihi non visa, ex icone supra cit. Südwestmalayische Provinz: Java. Ohne genaueren Standort. Nota. Nomen mutandum erit; oblilus est Reichenbachius jam descriptum esse D. Has- seltii a Lindleyo. Reichenbachius ipse plantam florerrtem non examinaverat, sumpta est diagnosis ex icone Hasseltiana. 6. D. criniferum (Lindl.) Kränzl. — Dendrobium criniferum Lindl. Bot. Reg. XXX. (I8i4) Mise. 55; Reichb. f. in Walp. Ann. VI. 303; Miq. FI. Ind. Bat. III. 636; Ridl. in Journ. Linn. Soc. XXXII. 238 et Mater. Fl. Malay. Penins. I. 36. — JJendr. Zollingerianum Teijsm. et Binn. in Tijdsch. Nederl. Ind. XXIV. (1862) 313. — Caulis ramosus, nitidus, mulliaiticulatus, sulcatus. Pseudobulbi monophylli. Folia late ob- longa ellipticave apice rotundata levissime emarginata, ad 1 0 cm longa, ad 5 cm lata, margine hinc illinc undulata, satis crassa, coriacea. Flores fasciculati succedanei; brac- teae glomeratae, paleaceae, nitidae ut folia, quam ovaria tenui-pedicellata ter v. quater breviora. Sepala lanceolata, acuminata, lateralia mentum breve, rotundatum, obtusum, apertum formanlia. Petala bene minora, triangula, acuminata. Labellum trilobum, hypochilium e basi euneata oblongum, antice in lobos laterales ligulatos, obtusos,parvos divisum, epichilium v. lobus intermedius linearis, obtusus, toto margine filis longis in- tricatis instruetus, lamellae "2 undulatae, a basi per totam fere longitudinem apicem usque decurrentes. Gynostemii pars libera brevis; stelidia magna, alata. — Flores luteoli (?) rubro lineati, labelli lamellae kermesinae; sepalum dorsale 9 — 10 mm, late- ralia 1,2 cm longa; petala 7 mm longa; labellum 1 — 1,2 cm longum medio 4 mm latum. — Fig. SLF—H. Südwestmalayische Provinz: Malayische Halbinsel. Malakka, Singapore (Rid- ley). — Java (Teijsmann et Binnendijk!). — Borneo, Sarawak (Beccari n. 4007!). Papuanische Provinz: Neu-Guinea. S.-O. der Insel (Copeland King!). Desmotrichum. 349 7. D. scopa (Lindl.) Kranzl. — Dmdrobium Seopa Lindl. Bot Reg. (1842) Mise. 55; Reicht), f. in Walp. Aun. VI. 303. — Dcndrob. thysanochilum Schlechter in Sefaum. u. Lauterb. Nachtr. Fl. Deutsch. Sehutzgeb. (1905) 152. — Caules ad 1 m longi, pen- duli, teretes compressiusculive, sulcati, multiarticulati, passim in pseudobulbos elongatos, 10 — l!S cm longos, 2 cm latos, luteos, nitidos aueti. Folia singula in apice bulborum, late oblonga elliplicave, apice obtusissima, rotundata, margine subundulata, sicca char- tacea, ad 12 cm longa, ad 8 cm lata, multinervia. Flores fasciculati pedicellati; brac- teae paleaceae in basi pedicellos longe non aequantes. Sepalum dorsale lineari-lanceo- latum, latcralia postice mentum breve, reetangulariter descendens Formantia, ceterum aequalia. Petala aequilonga, linearia. Labelli lobi laterales quam labelltim semilongi, lineares, fere in marginem latiusculum redueti, antice trianguli ibique denticulati; lobus intermedius triangulus, in lacinias numerosas lineares, apicem versus longiores, intricatas solutus; lamellae undulatae per discum 2 supra integrae. Gynostemium perbreve; androclinium profundum, margine non denticulatum. — Flores lutei, sepala petalaque 1,5 cm longa, labellum 8 — 10 mm longum, basi 2,5, antice 1 mm latum, fimbriae basilares vix 1 mm, apicales 4 — 5 mm longae. — Novembri. Provinz der Philippinen: Luzon (von Loddiges eingeführt). — Celebes (Sarrasin n. 812!). — Papuanische Provinz: Neu-Guinea, Cape Frere (Copeland King!); Samoa (Powell n. 363!, Vaupel n. 283!); Admiralitäts-Inseln (Moseley!) ; Neu-Pom- mern (Schlechter n. 13720). Nota \. Folia latissima antice rotundata Ulis Dendrobium veratrifolii A. Hieb, similia sunt, fimbriae labelli a basi apicem usque grandescentes, carinae in disco 2 tantum. Nota 2. Planta per multas insulas paeificas obvia, descriptio cl. Schlechter speciei suae D. thysanochili Omnibus charaeteribus si non identica tarnen persimilis, ut non haesitandum esse putem illam cum D. scopa conjungi posse. 8. D. comatum Blume, Bijdr. (1825)330. — Dendrobium comatum Lindl. den. et Sp. Orch. (1830) 76; Miq. Fl. Ind. Bat. HI. 635; J. J. Smilh, Fl. de Buitenz. VI. (1905) 313 e p. — Rhizoma longe repens, sparse radicans, brunneo-nitidum, multi- articulatum, ramosum; rami ut videtur diu post anthesin in pseudobulbos incrassati. Pseudobulbi tenui-cylindracei, supra compressiusculi, 4 — 8 cm longi, medio 1 cm crassi, nitidi, monophylli. Folia oblongo-lanceolata, acuta, 10 — 18 cm longa, 5 cm lala, chartacea, acuta, vix bilobula dicenda. Flores fasciculati, succedanei; bracteae paleaceae. Sepalum dorsale oblongum, acutum; lateralia triangula, postice menlum vix semilongum apertum obtusum formantia. Petala linearia, acuta. Labellum e basi satis late lineari trilobum; lobi laterales paulum evoluti, vix prominentes, trianguli, extus rotundati; lobus intermedius linearis, tuto margine pilis satis longis comatus (unde nomen), disco lineis i undulatis, incrassatis instruetus. — Flores albi, 2,5 cm diam., fugaces; sepala et label- lum 1,5 cm, petala 1,2 cm longa. — Septembri. Südwestmalayische Provinz: Java. Berge bei Buitenzorg (Blume! , Smith!); Berg Tjapur? Ob auch alle anderen von Smith citierten Standorte? 9. D. parietiforme (J. J. Smith) Kränzl. — Dendrobium parietiforme J. J. Smith in leon. Bogor. IL (1903) 92 t. 1I7C — Caules ramosi, multiarticulali, internodium terminale cujusque rami in pseudobulbum incrassatum, inlernodia 2 cm longa, 1,2 nun crassa. Pseudobulbi cylindracei, 1,7 cm longi, 3 cm crassi, monophylli, pallide virides. Folia crassa, carnosa, rigida in utroque dimidio convexa. medio sulcata, brevi-petiolata, oblonga, obtusa, nitida, 5,5 cm longa, 1,8 — 1,8 cm lata. Racemi manifeste laterales, infra (v. ut dicit cl. autor in dorso folii) Orientes, brevissimi, bracteolis scariosis vestili, floribus singulis, succedaneis ephemeris, pedicelli 2,5 cm longi. Flores sub anthesi ringentes. Sepala oblonga, obtusa, convexa, lateralia mentum brevissimum saccatum formantia. Petala linearia, multo angustiora, curvula, obtusa. Labellum unguiculatum, trilobum; lobi laterales parvi, denliformes, erecti; lobus inlerruedius multo major, toto ambitu quadrangulus, reflexus, antice bilobus, profunde sinuatus (ex icone\ lamellula transversa in ima basi. Gynostemium dorso applanatum, slelidia elongata. — Flores ephemeri flaveoli, extus sparse nigro-furfuracei, expansi 7 mm diam., sepala 3,5 mm longa, 350 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars 1. (mentum 1 mm) 1,5 mm lata; petala 3 mm longa, 0,4 mm lata; labellum sepalis aequi- longum, 2,5 mm latum; gynostemium 1,5 mm longum. Centromalayische Provinz: Celebes. Bei Palele (Behaghel — ex J. J. Smith). Nota. Qua de causa J. J. Smith cl. autor nomen specificum >parictiforme< plantae de- derit, minime intcllego et ipsissimus nos non docet. 10. D. lonchophyllum (Hook, f.) Kränzl. — Dendrobium lonehophyllum Hook, f. Fl. Brit. Ind. V. (1890) 714 et Ic. Plant, t. 2018; Ridl. in Journ. Linn. Soc. XXXII. (1896) 236. — Rhizoma longe repens, 2 — 3 mm crassum; radices infrabulbosae, inter- nodia 2 — 3 cm longa. Pseudobulbi cylindracei v. gracillime fusiformes, 5 — 6 cm longi, ad 5 mm crassi, monophylli. Folia ovato- v. lineari-lanceolata, acuminata, coriacea, 8 — 12 cm longa, ad 2 cm lata. Flores solitarii, rarius 2, bracteae minutae, triangulae. Sepalum dorsale ovatum, acutum. Petala lanceolata, acuminata; sepala lateralia leviter falcata, antice triangula, acuta, postice semioblonga, mentum amplissimum, antice apertum formantia. Labelli lobi laterales (hypochilium) trianguli, acuti, dimidiati; lobus intermedius (epichilium) e basi cuneala subito valde dilatatus, transverse oblongus, utrinque rotundatus, medio antice in dentem triangulum, obtusum, non apiculatum productus. Stelidia hamata, acuta, filamentum brevius, acutum. — Flores parvi, sepalum dorsale et petala 1 cm sep. lat. et labellum 1,8 cm longa. Südwestmalayische Provinz: Häufig bei Singapore, in Johore und in Perak (Ridley n. 2379! u. Scortechinü), — Sumatra, Padang (Beccari n. 551 !). 11. D. Schinzii (Rolfe) Kränzl. — Dendrobium Schinzii Rolfe in Kew Bullet. (1906) 31. — Dendr. rhopalobulbon Schlechter in Bull. Herb. Boissier 2. Ser. VI. (1906) 457. — Epiphytum, dependens, ramosum, ad 45 cm longum. Caules vaginis amplexi- caulibus tecti. Pseudobulbi clavati, teretiusculi, monophylli, 3,5 — 5 cm longi, 6 — 7 mm crassi. Folia anguste elliptica v. ligulata, obtusa, glabra, coriacea, 10 — 14 cm longa, 2 — 2,3 cm lata. Flores singuli (succedanei?) ad basin folii e pseudobulbis Orientes. Sepalum dorsale ovato-oblongum, subacutum, lateralia aequilonga, basi valde dilatata. Petala oblique elliptica, subacuta, sepalis fere aequilonga. Labellum e basi sensim cuneatum, antice trilobum, lobi laterales parvuli, trianguli, subacuti, lobus intermedius multo major, e basi quadrata ampliatus, bilobus, lobi oblique oblongi, obtusi; carinae 2 parallelae e basi labelli usque supra basin lobi intermedii decurrentes. Gynostemium breve, crassum, margo clinandrii minute serrulatus, anthera antice truncata. — Sepalum dorsale, lateralia antice et petala 5 mm longa, mentum sepalorum lateralium 5 mm longum, labellum 1,2 cm longum, 5 mm latum. — Maio. Südwestmalayische Provinz: Sumatra. Auf Bäumen am Sungei Lalah im Distrikte Indragiri (Schlechter n. 13271). Nota. D. rhopalobulbon a D. Schinzii Rolfe vix distinguendum. Quos enumerat characteres discrepantes ill. Schlechter solummodo e magnitudine sumpti sunt, est enim D. Schinzii oinnibus partibus minor, haec autem species descripta est e specimine culto et e floribus Turico Helvetiae in Angliam missis, quo tempore et itinerc flores teneri et fugaces adeo sunt injuriati, quibus etiam patientissimus peritissimusque statum ineuntis antheseos reconstruere nequcat. 111. Schlecht er speciam suarn dcscripsit e specimine aut vivo aut sub anthesi exsiccato certe non ex evanido. Cujus rei si rationem habeas, discrimina inter utramque speciem plane intellegas. 12. D. angustifolium Blume, Bijdr. (1825) 330. — Dendrobium angustifolium Lindl. Gen. et Sp. Orch. (1830) 76; Miq. Fl. Ind. Bat. III. 635; J. J. Smith, Fl. Buitenz. VI. 322. — D. Kelsalli Ridl. in Journ. Linn. Soc. XXXII. (1896) 237. — Caules co- piose ramosi, penduli s. repentes, 3 mm crassi, 30 — 40 cm longi, teretes, viridi-Iutei, nitidi, internodia ultima ramuli cujusque in pseudobulbos slipitatos. curvulos, cylindraceos, sulcatos, 2,5 cm longos, monophyllos incrassata. Folia lineari-lanceolata v. lanceolata, obtusa, coriacea, basi canaliculata, ad 5,5 cm longa, 7,5 mm lata. Racemi brevissimi; bracteae paucae , scariosae in basi. Flores singuli, succedanei, ephemeri, suaveolentes. Sepalum dorsale ovatum, acutum, lateralia multo majora, ovata, obtusa, oblique triangula, mentum magnum, latum, obtusum formantia. Petala quam sepalum dorsale minora, lanceolata, acuta. Labellum e basi angusta dilatatum, antice trilobum, lobi laterales Desmotrichum. 351 erecti, lati, obtusi, lobus intermedius multo major, hippocrepiformis, antice profunde si- nuatus, lobuli semicirculares, obtusi, lamellae in disco 3 quarum mediana brevissima gynostemium rectum, stelidia dentiformia, anthera obtusa, antice retusa. — Flores pallide viridi-lutei, extus nitidi, 8,5 mm diam. 9 — 12 mm longi; labellum intensius coloratum, 1 cm longum; lamellae fusco-purpureae; anthera pallide viridis. — Maio. Südwestm alayische Provinz: Java. Berg Salak am Tjapoes (Blume n. i 967 !) ; Soekamantri (J. J. Smith). — Sumatra, Indragiri-Fluss (Schlechter n. 13274!); Djam- pang tengah bei Njalindoeng (J. J. Smith). — Malayische Halbinsel. Selangor (Kelsall); Ostküste von Johore (Fielding); .Mt. Ophir (Bidley n. 3145!); Kedah Peak (Bidley). — (Ex. sp. cult. ex horto Bogoriensi n. 45!). 1 3. D. Ritaeanum (King et Pantl.) Kränzl. — Dendrobium Ritaeanum King et Pantl. in Journ. Asiat. Soc. Beng. Vol. LXVI. II. (1897) 583. — Caules tenues, longi, penduli, cataphyllorum rudimentis passirn vestiti, pauciramosi. Pseudobulbi inter se valde distantes (15 cm et ultra), tenui-fusiformes v. cjlindracei, 5 — 7 cm longi, vivi 6 — 7 mm, sicci rix 3 mm crassi, monophylli. Folia lineari-lanceolata, acuminata, brevissime petiolata, 12 — 18 cm longa, 1,5 — 1,8 cm lata. Flores succedanei, solitarii, brevi-pedunculati. Sepalum dorsale ovato-lanceolatum; lateralia antice aequalia, falcatula, postice mentum breve, amplum formantia. Petala breviora, oblonga, omnia acuta. Labellum toto ambilu spathulatum, lobi laterales minuti, antrorsi, obliqui, obtusi; lobus intermedius orbicularis, antice profunde sinuatus, in lobulos 2 oblique ellipticos divisus; linea elevatula e basi per discum decurrens lobi laterales crassiusculi. Androclinii margo lacinialus ; anthera antice retusa bilobulaque. — Flores 1,3 cm longi pallide lutei. — Junio. Provinz des tropischen Himalaya: Khasia-Hügel in 1000 — 1300 m. ü. d. M. (Bita coli.). — Assam. Sarkingar (Prain's Collector n. 100!). Nota. Inter omnes »Cadetias< caulibus tenuibus fonnisque gracilioribus eximia. 14. D. convexum Blume, Bijdr. (18 2 5) 331. — Dendrobium convexum Lindl. Gen. et Sp. Orch. (1830) 76; Beichb. f. Xen. Orch. II. 73 t. 118. II. flg. 2 — 5; Miquel, Fl. Ind. Bat. III. 635; Bidl. in Journ. Linn. Soc. XXXII. 237; J. J. Smith in Fl. Buitenz. VI. 321. — Huc me judice Dendr. sordidum King et Pantl. in Journ. As. Soc. (Bengal.) Vol. LXVI. II. (1897) 583. — Bhizoma longe repens, nitidum, multiarticulatum. Pseudobulbi valde distantes, e basi tenui-cylindracea clavati v. subfusiformes, 8 — 10- costati, curvuli v. sigmoidei, supra attenuati, monophylli, 5 — 8 cm alti, supra 6 — 7 mm crassi. Folia oblonga in petiolo semitorta, obtuse acutata, apice obtusa, minute biden- tata, 4 — 6 cm longa, 1,3 — 1,6 cm lata, crassiuscula, utrinque convexa. Bacemus florum glomeratus. Flores succedanei, semper singuli. Sepalum dorsale ligulalum, lateralia antice aequalia, postice in mentum breve, obtusum, curvatum producta. Petala linearia, obtuse acutata. Labellum longe unguiculatum, e basi cuneata dilatatum, lobi laterales parvi, semiobovati, intermedius cuneatus, profunde bilobulus, carinae 2 in disco inter lobos laterales, utraque in margine superiore bis emarginata, apice libera uncata v. falcata. Androclinium tridentatum. — Flores albi(?) 8 — 10 mm longi. — Novembri — Januario. Südwestmalayische Provinz: Java. Am Berge Salak (Blume!, Zollinger!). — Ex. spec. in horto Bogoriensi culta! 1 5. D. durum (J. J. Smith) Kränzl. — Dendrobium durum J. J. Smith in Fl. Buitenz. VI. (1905) 321. — Caules penduli ad 40 cm longi, ramosissimi, in nodis radicantes, ibique fibrillis foliorum vetustiorum obsiti, multiarliculati, articuli ( — 12) ullimi in pseudo- bulbos clavatos l,:j cm longos, 4 mm crassos incrassati, monophylli. Folia ovata, obtusa apice subemarginata, basi lale rotundata, et in petiolum brevissimum contraria, (Iura. fragilia, subnitida, juniora brunneo-fusca, ad 5,5 cm longa, 3 cm lata. Bacemi ex axilla folii unici Orientes, basi squamis scariosis obsiti, perbreves. Flores succedanei (?), semper singuli, lügacissimi, parvi, vix aperti. Sepalum dorsale oval um, ohtusum, concavum, lateralia oblique triangula obtusa, mentum breve oblique conicum apertum formantia. Petala ovato-oblonga, obtusa, pone basin dente satis magno obsita. Labellum pedi gynoslemii parallelum, concavum, curvatum; lobi laterales minuti, erecti, ovato-trianguli, 352 F'"- Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinae. Pars*. obtusi; intermedius magnus, dilatatus, emarginatus, denticulo interjecto; callus magnus, transversus in ipsa basi, addita ulrinque lamella in denticulum exeunte. Gynostemium pro flore longum et latuni; filamentum et stelidia triangula, acuta, pes gynostemii cum ovarium angulum fere rectum efficiens. — Flores pallide lutei, sepala 5 — 6 mm longa, 3 v. 4 mm lata, petala subaequimagna, labellum 5,7 mm longum 4,7 mm latum. Südwestmalayische Provinz: Java. Gede (Sammler?; Herb. Lugduno-Batav. n. 903). — Nach J. J. Smith. 1 5a. D. bancannm (J. J. Smith) Kränzl. — Dendrobium bancanum J. J. Smith in Bull. Dep. Agric. Ind. neerl. XXII. (1909) 23. — Bhizoma breve, ramosum; rami 7 — 10 cm longi, internodium terminale in pseudobulbum ovato-Ianceolalum, circuitu ellipticum, postremo sulcatum, 3,5 — 4,5 cm longum, 9 — 11 mm crassum, monophyllum incrassatum. Folium ovato-lanceolatum, obtuse bilobum, basi plicatum, supra nitidum, subtus pallidius, 9,5 — 11 cm longum, 2 cm latum. Flores fasciculati, 1—3 simul florentes, bracteae minimae, triangulae. Flores ephemeri, flavescentes, extus fusco- squamulosi v. furfuracei. Sepalum dorsale ovatum, oblusum, lateralia oblique triangula, obtusa, antice in marginibus recurva, postice mentum breve, curvulum, obtusum, aper- tum formantia, sepalum dorsale 6 mm, lateralia cum mento 1,5 cm longa. Petala obovata, obtusa, convexa, 5,2 mm longa, 2,7 mm lata; haec omnia flavescentia. La- bellum toto ambitu spathulatum, trilobum, basi sulcatum, lobi laterales parvi, erecti, oblique rotundati, lobus intermedius late et brevi-unguiculatus (ungue quinquangulo), toto ambitu suborbicularis, antice profunde biparlitus, denticulo triangulo in sinu, lobulus uterque oblique obovatus, totum labellum ca. 1,5 cm longum, inter lobos laterales 6,6 mm latum, costae medianae 3, ex ungue labelli in discum, laterales in denticulum decurrentes, lobus intermedius 6 mm longus, 7 — 8 mm latus, basis labelli flava, lobus intermedius pallide aurantiacus, lobi laterales albescentes, purpureo-suffusi, costae pallide aurantiacae, purpureo-marginatae. Clinandrium margine denticulatum, stelidia triangula, plus minus truncata. Südwestmalayische Provinz: Insel Bangka (J. J. Smith). Kultiviert im Botan. Garten zu Buitenzorg. Nota. Ex affinitate Desm. angustifolii, a quo difTert rhizomate breviore, foliis latioribus, caulibus minus ramosis, et D. convcxi, a quo differt etiam rhizomate breviore, foliis minus crassis et majori bus. 16. D. grandiflorum Blume, Bijdr. (1825) 331. — Dendrobium grandiflorum Lindl. Gen. et Sp. Orch. (1830) 77; Miq. Fl. Ind. Bat. III. 63 4; Beichb. f. Xen. Orch. II. 25 t. HO. I; J. J. Smith in Fl. Buitenz. VI. 323. — Bhizoma longe repens nitidum, quasi vernixium, multiarticulatum, lignosum. Caules in pseudobulbos incrassati, circiter 3 cm inter se distanfes. fusiformes oblongive aneipites pluricostati, 2 — 2,5 cm longi, 8 — 10 mm lati, monophylli. Folia oblonga, v. ovato-oblonga apice biloba, ulrinque obtusa, subcoriacea, sicca reticulata, 2,5 — 3,5 cm longa, basi 1,5 — 1,8 cm lata. Flores solitarii (s. pauci succedanei?). Sepalum dorsale oblongum, acutum, lateralia multo majora, antice triangula, obtusa, mentum ter v. quater longius, leviter curvatum, obtusum, apertum formantia. Petala minuta lanceolata, acuta. Labellum e basi angustissima euneatum, dilatatum, antice trilobum ; lobi laterales vix evoluti, in dentes triangulos redueti, lobus intermedius dilatatus, transverse oblongus v. suborbicularis, emarginatus, margine plus minus crenulato, lineae elevatae per discum ab ipsa basi ad basin lobi intermedii 3, intermedia paulum minor. Gynostemium breve. — Flores albi v. ochroleuce suffusi, sepalum dorsale 1 cm longum, 4 — 5 mm latum, petala 8 mm longa, 2 — 2,5 mm lata, sepala lateralia 2,5 cm longa, antice 6 mm lata, labellum aequilongum. — Januario — Augustum. Südwestmalayische Provinz: Java. Berg Salak, bei Passir (Blume). Ohne Angabe des Fundortes (Kühl u. van Hasselt). Prov. Probolingo, am Berge Tamp (Zollinger n. 715Z.). — Timor (Forbes n. 3820!). Nota. Per totum annum florere videtur, flores certe succedanei et fugacissimi, descriptio e speeimine Forbesii. Desniotrichum. 353 17. D. Binnendijkii iReichb. f., Kränzl. — Dendrobium Bwnendijkii Reichb. f. Xen. Orch. II. 7 4. (Juli 1862) t. 118. III, fig. 6. — Dendr. fimbriatum Lindl. Gen. et Sp. Orch. (1830) 76 e. p. (non Hook. Exot. Fl. 71 nee Lindley 1. c. 83). — Dendr. flabellum Reichb. f. in Ronplandia V. (1 857) 56 e. p. — Dendr. flabellum J. J. Smith in Fl. Ruitenz. VI. (1905) 315 (non Reichb. f.). — D. roseo-punetatum Ridl. in Journ. Linn. Soc. XXXII. (1896) 240. — Caulis elongatus, pendulus, teres, 3 — 4 mm crassus, niditus, passin» radicans et in pseudobulbos fusiformes compressiusculos, 4 — 5 cm longos, 1 cm latos, i — 5 mm crassos sulcatos, auetus. Folia singula e basi euneata oblonga, acuta, 9-nervia, nervo mediano valde prosiliente, ad 20 cm longa, 6 cm lata, rarius majora. Flores succedanei, singuli e glomero bractearum plus minus in fibrillas solutarum Orientes. Sepalum dorsale ligulatum, acutum; lateralia anlice lanceolata, acuta acuminalave, postice in mentum extinetoriiforme, acutum, quam pars antica semilongum aueta. Petala oblonga, obtusiuscula. Labellum sepalis acquilongum, lobi laterales semioblongi, extus oblusati; lobus intermedius lateribus quam maxime sinuatus, lobulatus, toto ambitu oblongus nee flabellatus, antice leviter emarginatus cum denticulo in medio; lamellae per discum 2 longi- tudinales, antice supra undulatae. Gynostemii pars libera brevis; stelidia et filamentum brevi-subulata. — Flores pallide lutei, punetulis purpureis obsiti, labellum plerumque intensius coloratum, sepala lateralia et labellum 2 cm longa, dorsale et petala 1 cm longa, labellum antice expansum 1 cm latum. — Septembri: Centromalayische Provinz: Celebes, Wald im Korogebiet (Sarrasin, Her II. n. 2138!). — Südwestmalayische Provinz: Java(?) ex Reichenbach sec. Rlume. Nota. Reichenbachius optime distinxit hanc speciem a Dendrobio fivibriato Lindl. forma labelli praeeipue charaetcribusque aliis minoris momenti. Examinavi flores in alcobol conser- vatos et speeimina diligenter exsiccata a viris illustr. Sarrasin collecta, quae optime quadrant cum illa descriptione Reichenbachii. 18. D. quadrilobum (Rolfe) Kränzl. — Dendrobium quadrilobum Rolfe in Kew Rulletin (1896) 44. — Rhizoma sarmentosum, longe pendulum s. repens, ramosum, rami 15 — 25 cm longi. Pseudobulbi fusiformes oblongive breves, monophylli, 1,2 — 2,5 cm longi. Folia elliptica oblongave obtusa, sessilia, 2,5 — 4 cm longa, 10 — 14 mm lata. Flores subterminales, solitarii (succedanei); bracteae ovatae, acutae, coneavae. Sepalum dorsale ovato-oblongum, subobtusum; lateralia antice triangulo-ovala, obtusa, mentum longum formantia. Petala ovato-oblonga, obtusa. Labelli lobi laterales erecti, angusti, apice rotundati, denticulati; intermedius profunde obeordatus, bilobus, lobuli rotundati; discus bicarinatus. Gynostemium bi'evissimum. Sepal» lateralia 2,5 cm longa, 8 mm lata, dorsale et petala 8 mm longa, 3 v. 4 mm lata, labellum 2,2 cm longum, 1,2 cm latum, gynostemium 2 mm, mentum 1,8 cm longum. Flores pallidi, viridi-albi. Papuanische Provinz: Neu-Guinea? Sammler und genauerer Standort unbe- kannt (Herb. Kew!). 19. D. bicostatum (J. J. Smith) Kränzl. — Dendrobium bicostatum J. J. Smith in leon. Rogor. III. (1006) 19 t. 209. — Rhizoma repens, internodiis brevibus ca. 6,5 mm crassum. Pseudobulbi compressi, e basi paulum angustiore paulum ampliati, basi cata- pbvllis paucis vestiti, monophylli, ad 18 cm alli, 1,8 cm lati. Folia erecla, rigida, coriacea, oblongo-lanceolata, aculiuscula, basi angustala et complicata, 19 — 20 cm longa, 5 — 6 cm lata; adest foliolum reduetum v. squama brevissima (v. bractea?). Pcdunculus uniflorus, basi vaginis paucis, membranaeeis vestitus. Sepalum dorsale oblongum, basi latum, mucronulalum, 5-nervium, lateralia ovato-lriangula, subaequalia, basi connata, mentum non formantia. Petala lanceolata, obtusa, mucronata, .'5-nervia, basi 5-nervia. Labellum basi pedi gynostemii brevi adnatum, mobile, lalum, lobi laterales breves, lati, semiorbiculares, ineurvi, lobus intermedius dilatatus, lobulis 2 rotundatis et parte mediana triangula compositus, lineae elevalae in disco 2 antice evanidae. Gynoslemium basi lalum, stelidia 2 dentata, rostellum breve, fovea stigmalica magna, totam faciem anteriorem oecupans, pes gynostemii latus, brevis. — Flores patenlissimi ephemeri, 3,3 — 3,5 cm diam. extus nitidi, intus opaci, albi, extni ad basin purpiiroo-niarulati, sepala 1,10 cm, petala 1,4 5 cm longa, sepala 9 mm, petala 5 mm lata, labellum l,i cm longum, per A. Engler, Das Pflanzenreich. IV. (Kmlrjophyta siphonogaraa) 50. 23 354 Fr. Kränzlin. — Orchidaceac-Monandrae-Dendrobiinac. Pars 1. lobos laterales 1,1 cm latum, dilute aurantiacum, basi atropurpureum, extus bistriatum, lobuli laterales lobi intermedii albi. Südwestmalayische Provinz: Bomeo (Nieuwenhuis); Pontianak (v. Rom- burgh). Nota. Est planta certe singularis inter omnia Dendrobia et — ut jam exposuit v. cl. J. J. Smith — nemo illam obliviscatur, qui semel florcntem viderit. Egomet tarnen speciem declarem intermediam inter Sarcopodia et Cadetia et cum jam utri adscribenda sit, pro flore fugaco et pseudobulbis monophyllis Cadeiiis adnumero. — De tribu »Fugacium* ab ill. J. J. Smith constituta alio loco cgi. 20. D. appendicu latum Blume, Bijdr. (1825) 330. — Dendrobium appendiculatum Lindl. Gen. et Sp. Orch. (1830) 76; Miq. Fl. Ind. Bat. III. 635. — D. fugax Beichb. f. in Gard. Chron. (1871), 1257; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 752; Grant, Orch. Burmah92. — Pseudobulbi stipitati, brevi-fusiformes, 3 — 5 cm longi, basi cataphyllis quibusdam vestiti, monophylli. Folia cuneato-ligulata; obtuse acutata, 10 — 12 cm longa, ad 2,5 cm lata. Flores solitarii succedanei, ex axilla folii unici Orientes bracteae glomeratae, tenerrimi, fugacissimi. Sepalum dorsale ligulatum, acutum; lateralia subaequalia, latiora, mentum rectangulum formantia. Petala bene angustiora. Labellum e basi cuneata dilatatum, ampliatum; lobi laterales antrorsi, obtusanguli; lobus intermedius unguiculatus, abrupte hastatus, flabellatim dilatatus, antice emarginatus , retusus; lateribus undulatus, carina membranacea utrinque a basi in apicem unguis decurrente, antice crenulata, lobulata, postice integerrima instructus. Gynostemium brevissimum. — Flores albo-lutei, labellum album, luteo-purpureo-signatum, flores fugacissimi, vix quartum horae partem aperti. Nordw.estmalayische Provinz: Indien (von Day eingeführt). — Nach Rev. Parish auch in Burmah. Nota. Flores fugacissimi inter omnes, anthesis brcvissima (>the flovvers last but very few minutes«). Haec dicta sunt de D. appendiculato Lindl. et optimo jure adhiberi possunt in D. fugace Reichb. f. Diagnoses supra citatae 3 verbotenus congruunt cum prima D. appendicu- lati anno 1825 a cl. Blume scripta. Deficientibus floribus in speciminibus fere omnium her- bariorum v. cl. Smith suspicatus est, hanc plantam unam esse eandemque quam D. Macraei Lindl.; haec autem species gaudet lobo intermedio labelli quadrato neque flabellato. — Ecce species (aut specierum series) quae ne in hortis quidem tropicis bene observari potest, floribus vix evolutis jam mortuis! 21. D. xantholeucum (Beichb. f.) Kränzl. — Dendrobium xantholeucum Beichb. f. Xen. Orch. II. 73 t 11 8 I. 1 ; J. J. Smith in Fl. Buitenz. VI. 318; Bidley in Journ. Linn. Soc. XXXII. 2 37. — Caules ramosi. Bami v. pseudobulbi stipitati, oblongo-fusi- formes monophylli, stipitibus 3 cm longis, 1,5 mm crassis. Pseudobulbi ad 6 cm longi, argule costati. Folia oblongo-lanceolata ovatave, acuta, acuminatave, ad 8 cm longa ad 2 cm lata. Flores glomerati in axilla folii, certe succedanei, semper singuli florentes. Sepala ligulata, acuta, mentum lateralium satis magnum, amplum, obtusum. Petala et sepalum dorsale aequalia, oblonga, acuta. Labelli lobi laterales magni, obtrianguli, antice retusi, fere rectanguli, expansi ultra lobum intermedium prosilientia; lobus intermedius ex isthmo brevi quadratus, antice emarginatus; carina alta lobulata a basi apicem usque decurrens. Gynostemium utrinque cornutum. — Flores 1,3 cm diametro albi. apices labelli virides. Ex icone Kuhlii et van Hasselüi. Südwestmalayische Provinz: Java? Nota. Differt ab aflinibus lobis lateralibus labelli magnis; adeo ut labelli expansi hypo- chilium fere duplo latius appareat, quam epichilium i. e. lobus intermeilius. 22. D. fimbriatum Blume, Bijdr. (1825)329. — Dendrobium fimbriatum Lindl. Gen. et Sp. Orch. (1830) 7«; Miq. Fl. Ind. Bat. III. 635 (nee. Hook, nee Dalzell nee Wallich). — D. Macraei Lindl. Gen. et Sp. Orch. (1830) 75 et in Journ. Linn. Soc. III. 6; Dalzell et Gibs. Bombay Fl. 260; Thwaites, Enum. PI. Ceyl. 297; Doury Handbook Ind. Fl. III. 366; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 74 4; Grant, Orch. Burmah 104; King et Pantl. in Ann. Bot. Gard. Calcutta VIII. 61 t. 80; Trimen, Handb. Fl. Ceyl. IV. 150; Arnes, Orchid. I. 89 etil. 178; J. J. Smith in Fl. de Buitenz. VI. 316; Sem. Hortic. II. 384. — D. plicaüle Lindl. Bot. Reg. (18 40) Mise. 10; Beichb. f. in Walp. Desmotrichum. 355 Fig. 35. Desmotrichum fimbriatum Blume. A Habitus (magn. nat.). B Flos. G Labellum. D Flos a dorso visum (modice aucta). — Dendrobium spurium .1. J. Smith. E Habitus (magn. nat.). F Flos. G Labellum. II Gynoslemium (modice aucta;. (Icon origin.) 23* 356 Fr- Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dendrobiinac. Pars i. Ann. VI. (4 861) 307 et in Gard. Chron. («882) II. 642 — D. insulare Steud. Nomencl. ed. 2. I. (1841) 490. — D. nodosum Dalzell in Hook. Kew. Journ. Bot. IV. (1852) 292. — D. flabellum Reichb. f. in Bonpl. V. (1857) 56 et Xen. Orch. II. 75 t. 118, fig. 7; Hemsley in Gard. Chron. (1882) I. 306; J. J. Smith, Fl. de Buitenz. VI. 315. — D. Binnendijkii Reichb. f. Xen. Orch. II. (1865) 74 t. 118, fig. 6 et in Gard. Chron. (1881) II. 688; Naves, Nov. App. 232. — D. Rabani Lindl. in Journ. Linn. Soc. III. (1859) 7. — D. pardalinum Reichb. f. in Gard. Chron. (1885) II. 230. — D. rhipidi- lobum Schlechter in Schum. u. Lauterb. Nachtr. Fl. Deutsch. Schutzgeb. (1905) 151; J. J. Smith in Nova Guin. VIII. T. 1. 6 0 t. XXII, fig. 70. — Sympodia polycladia, pendula, 60 — 90 cm longa, ramuli tenues, pluriarticulati , apice in pseudobulbos fusi- formes, 2,5 — 4 cm longos incrassati, monophylli. Folia sessilia ligulata, v. lanceolata, rarius elliptica, maxima ad 1 8 cm longa, 4 — 6,5 cm lata, obtusa. Flores glomerati, succedanei; bracteae strobilaceae, congestae, ovatae, acutae, paleaceae, Ovaria pedicellata aequantes, 1 — 1,2 cm longae. Sepalum dorsale petalaque lanceolata; sepala lateralia antice aequalia, posüce mentum apertum, conicum, leviter recurvatum formantia. Labelli basi cuneati lobi laterales trianguli, divergentes, apice rotundati; lobus intermedius bene longior, apice valde dilatatus flabellatusque, medio contractus, obscure quadratus, margine undulatus, lamellae in disco 2 pone marginem. Androclinii margo 5-dentatus (sc. stelidia lobulata et filamentum). — Flores suaveolentes, albi, labelli basis pallide lntescens, maculis minutis purpureis adspersum; sepala et labellum 1,5 cm longa, petala paulo brevius. — Fig. 35.4 — D. Vom Gebiet des tropischen Himalaja bis zur Provinz der Philippinen: Sikkim, häufig im tropischen Teil (Pantling n. 206!); Khasia-Hügel (Hooker und Thomson!); Nilgherries (Thomson!); Ceylon (Thwaites!); Java, Gede (ex Smith); West-Sumatra, Padang (Beccari ohne n.!). — Philippinen: Luzon, Prov. Bataan, am Lamao-Fluss (Whitford n. 225! u. 2755!): Prov. Pampanga. Berg Arayat (Merrill n. 2401 !); Mindanao (Miss S. Clemens!). — Floret semper per totam Tegionem Malaysiam. Nota. Doleo, quod opinionem OL J. J. Smith, qui plura et meliora specimina exami- navit, sequi non possum. Autor enim ille, characteribus et Dendrobii flabelli Reichb. et D. Macraei Lindl. fusius expositis, in adnotationibus ad D. Macraei omnia antice dicta incerta esse declarat. »Ficri potest, inquit, hanc plantam (D. Macraei) esse etiam Desmotrichum appcndi- culatum Blume.« Quae cum ita sint, opinionem meam meliorem existimo et omnes species supra enumeratas sub nomine antiquissimo conjunxi. Quibus characteribus cl. Schlechter D. rhipidilobum, quam recte cum D. flabello Reichb. comparat, distinctam esse vult, neque ex diagnosi eius, ut videtur accurate composita, concipi potest neque ex illa cl. J. J. Smith neque ex icone. — Agendum nobis est de specie, quae (more Pholidotae imbricatae) per totam re- gionem Asiae tropicae occurrit, quae pro area adeo magna miro modo vix variabilis esse videtur. Si haec quae exposui falsa sint, denique haud praetereundum mihi videtur, illum autorem qui in horto Buitenzorgensi plantas a die in diem observavit, ipsissimus firmam opinionem proferre ausum non esse. Icon nostra A, eheu, non laudanda. Delendi sunt flores laterales. Depicta est erronee icon a me condemnata. 2 3. D. Kunstleri (Hook, f.) Kränzl. — Dendrobium Kumtlcri Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. 714; Ic. Plant, t. 2023; Ridl. in Journ. Linn. Soc. XXXII. (1896) 239. — Caules Iongissime repentes, multiarticulati, 2 — 3 mm crassi; internodia 3 — 4 inter pseudo- bulbos 5 — 10 cm inter se distantes, illi fusiformes ad 6 cm alti, I cm crassi, mono- phylli. Folia magna, 15 — 25 cm longa, 3,5 — 4,5 cm lata, coriacea, lanceolata, apice obtuse acutata. Racemi uni- rarius biflori (flore altero imperfecto), bractea quam ovarium pedicellatum bene brevior, lanceolata. Sepalum dorsale oblongo-lanceolatum. Petala teneriora quam sepala, subaequalia, paulo angustiora; sepalorum lateralium pars antica omnino subaequalis, postica in mentum obtusum vix semilongum producta. Labelli lobi laterales (hypochilium) dimidiati , trianguli, aculi; lobus intermedius toto circuilu quadratus, retusus, utrinque margine undulatus crenulatusve ; lamellae 3 crenulatae e basi medium usque lobi intermedii v. paulo ultra decurrentes. Gynostemii pars libera latior quam alta, stelidia acuta, aequilonga; anthera mitrata, supra recurvata. — Desmotrichum. 357 Flores majusculi, albi, rubro-maculaü, sepalum dorsale petalaque 2,2 cm longa, lateralia 2,8 cm, labellum 3 cm longum, lobus intermedius (epichilium) 1,5 cm longum et latum. — Novembri. Südwestmalay ische Provinz: Malayische Halbinsel. Perak 100 — 600 m ü. d. M. (King's ColL n. «877!, G897!, Scortecbini n. 253b — video ic.!). — Singapore, Bukit Tomali Kranji, Changi. — Johore, Batu Pahat (Lake et Kelsall nach Bidl.) — Siam, Ghirbee (Curtis — nach Bidl.); Herb. Mus. Perak (Wray n. 3254!). 24. D. pallidiflorum (Ridl.) Kränzl. — Dendrobium pallidiflorum Ridl. in Journ. Linn. Soc. XXXII. (I89G) 240 et Mater. Fl. Malay. Penins. 37. — Caules graciles, ramosi, flavi. Pseudobulbi 4 cm longi, 1,2 cm lau, 5 mm crassi, complanati, elongato-ovoidei, rugu- losi flavo-virides. Folia ovata, acuta, tenui-coriacea, carirrata et basi canaliculata, 7 — 8 cm longa 2,5 cm lata. Racemi brevissimi, bracteae complures in basi 1,2 cm longae, brunneae. Flores singuli, succedanei, parvi. Sepalum dorsale ovato-lanceolatum, obtusum, reflexum; lateralia multo majora, ovata, oblusa, in menlum paulo majus obtusum elongata. Petala lanceolata, acuta, aequilonga. Labelli lobi laterales erecti, trianguli, elongati, acuti; intermedius triangulus, emarginatus, margine lobulato, fere bilobus; carinae per discum 3, mediana brevior, primum rectae, deinde undulatae. Stelidia erecta, ovata, subacuta; rostellum subelongatum , porrectum, truncatum, bifidum ; lobi paralleli. — Sepala petalaque flavescentia, fere alba, labellum flavum, anthera smaragdina, flores 1,3 — 1,5 cm longi. Südwestmalayische Provinz: Singapore, Kranji (Ridley). 25. D. forcipatum Kränzl. n. sp. — Rhizoma longe repens, ramosum , % mm crassum, cataphyllis infrabulbosis longe ochreatis, oblique rescissis, 3 — 4 in ramulo quoque vestitum. Pseudobulbi ancipites, compressi, (sicci nitidi, lutei) , oblongi, obscurissime tetragoni, 2 — 2,5 cm longi, 1,5 — 2 cm lati, monophylli. Folia oblonga, argute carinata, acuta, 2,5 — 10 cm longa, 1,5 — 3 cm lata. Flores pseudoterminales, singuli, hetero- cbronici (?) , bracteae aggregatae , minutae. Sepalum dorsale petalaque bene minora lanceolata, acuta; sepala lateralia multo latiora majoraque, late triangula, antice acuta, mentum magnum, antice apertum, conicum formantia. Labellum e basi angusta fere lineari cuneatum, lobi laterales obtrianguli, antice retusi, extus acutanguli, lobus inter- medius ex isthmo utrinque grosse dentato dilatatus, bilobulus, sinu inter lobulos amplo lobuli quasi forcipatis, lineae per discum 3 paulum elevatae, mox desinentes. Gyno- stemii pars libera brevissima, filamentum satis magnum incurvum. — Flores tenerrimi, parvi, mox caduci, sepala lateralia 7 mm longa, basi 4 mm lata, sepalum dorsale petalaque 3 — 4 mm longa, 1,5 mm lata, labellum fere 1 cm longum, inter lobos laterales 3 mm latum. Südwestmalayische Provinz: West-Sumatra. Prov. Padang bei Ajermantjoer in 360 m ü. d. M. (Beccari ohne n. !). Nota. Ex affinitale proxima D. loneliopltylli Hook. f. Künstleri Hook. f. Differt ab Omnibus pseudobulbis magnis compressis, floribus minoribus quam Ulis ü. lonchophylli et lobulis forci- patis labelli. 25a. D. bifidum Ridl. in Journ. As. Soc. Straits branch XXXIX. (1903) 73; Mater. Fl. Malay. Penins. I. (1907) 37. — Planta habilu omnino D. flabelli Reicbb. f. (rectius D. funbriati Blume). Caules 30 — 5 0 cm longi v. imo longiores, ramosi, penduli. Pseudobulbi 5 cm inter se distantes, oblanceolati, applanati, 4 cm alti, monophylli (?). Folia late oblanceolata, ovata, obtusa, 12,5 cm longa, 5 cm lata. Bracteae lanceolatae, acutae, rubrae. Flores singuli v. bini coaelanei, cerle succedanei, Ovaria cum pedicellis 1,2 cm longa. Sepala petalaque lincari-oblonga, acuta, recurva, lutea, rubro-punctulala, petala minora, mentum sepalorum lateralium brevius <\u;n\i pars anlica, acutum. Labellum longius, anguste uniruieiilaltmi, margo et carinulae disci crenulatae, antice in crura 2 v. lobulos cuneatos, undulatos, truncatos quam unguis (v. pars basilaris) semilongos terminans, unguis albus, lobuli apice albi. Gynostemium rectum, pes aequilongus, anthera oblonga, truncata. — Mihi non visum. Südwestmalayische Provinz: Lankawi-Inscln (Curtis) nach Bidlcy. 358 Fr- Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrae-Dcndrobiinae. Pars 4. Nota. Quamvis non viderira speciem, tarnen e descriptione suspicari possum, agi de specie ab Hl. Ridley, quae D. forcipato quam maxiina sit affinis. Sunt tarnen characteres quidam certe diversi, sepala lateralia in mea specie majora ovataquc (minime oblonga), mentum contra brevius quam in illa Ridleyi, labellum est manifeste trilobum in specie mea in D. lifido simplex. Taceo de magnitudine et de pseudobulbis, quos subtetragonos inveni. 26. D. Fargesii (Finet) Kränzl. — Dendrobium Fargesii Finet in Bull. Soc. France L. (1903) 374 t. XII, fig. 11 — 18. — Rhizoma longe repens, cataphyllis crebris, brunneis vestitum, radicosum (specimen maximum, quod examinavi pseudobulbis 1 5 obsitum). Pseudobulbi 1 cm inter se distantes, oblique ascendentes, ovoidei, sicci profunde rugulosi, monophylli, vix 1 cm alti, 3 — 4 mm crassi. Folia obovata v. cuneato-oblonga, apice biloba, crassiuscula, 1 — 2,3 cm longa, antice 8 — 10 mm lata. Scapi pseudobulbo oblique inserti, basi vaginula ochracea, brunnea cincti, 1 cm longi, monanthi, bractea parva, membranacea, ovata, acuta, quam ovarium cum pedicello fere 2 cm longo multo breviores. Flores pro planta parva maximi, sepala petalaque rubra, labellum album. Sepalum dorsale ovato-oblongum, acutum ; sepala lateralia multo majora, oblique ovata, acuta, mentum maximum saccatum, parti anticae aequilongum v. sublongius formantia. Petala longiora quam sepalum dorsale, in pedem gynostemii decurrentia illique affixa, antice sepalo dorsali aequalia, acuta. Labellum e basi paulo latiore angustatum, deinde cuneatum, dilatatum, haud proprie unguiculatum antice quadrilobum, lobi laterales proprii oblongi, obtusi rotundative, lobus intermedius late obovatus, profunde bilobus, margo ubique leviter undulatus, calli in disco 2, satis elevati, crassi, in ipso sinu loborum lateralium. Gynostemium brevissimum, ceterum generis, pes valde dilatatus, margo gynostemii utrinque dilatatus et alae instar usque ad insertionem sepalorum lateralium decurrens, stelidia brevia, obtusa. Sepalum dorsale 1,1 cm longum, basi 6 mm latum, petala ubi longissima 1,5 cm longa, (pars antica 1 cm) 3 — 4 mm lata, sepala lateralia 2,3 cm longa, 7 — 8 mm lata, mentum 1,5 cm longum, 1 cm amplum, labellum 2,3 cm longum, inter lobos laterales 1,3 cm longum, lobus intermedius 8 mm longus, 10 mm latus. — Floret Junio. Hinterindisch-ostasiatische-Provinz: China. Prov. Sze-tchuen. Distr. Tchen- Keou-Tin in 1200 m. ü. d. M. bei Ta-han-ky (F arg es n. 1506!) Nota. Est planta certe pulcherrima et plurimis characteribus eximia, habitu Cadetiis, florum fabrica, petalis decurrentibus, mento maximo, gynostemii marginibus in alas evolutis potius Pedilonis quibusdam affinis. 27. D. pallens (Ridl.) Kränzl. — Dendrobium pallens Ridley in Journ. Linn. Soc. XXXII. (1896) 241. — Caules 22,5 cm longi, ramosi; rami flavo-virides. Pseudobulbi 3 — 4,5 cm longi, 9 — 1 0 mm crassi, paulum complanati, fere cylindracei, longitudinaliter rugosi, flavi. Folia oblongo-lanceolata oblongave obtusa, coriacea, carinata, basi canali- culata, ad 8 cm longa, ad 2,5 cm lata. Racemi brevissimi, vagina 6 mm longa in basi; bracteae parvae, ovatae. Flores singuli, succedanei, nutantes. Sepala subaequalia oblongo- lanceolata, recurva, mentum semilongum formantia. Petala minora, lineari-lanceolata acuta. Labelli lobi laterales falcati, acuti, intermedius obcordatus, profunde emarginatus, bipartitus, quam laterales multo latior, lobulis divaricatis ; carinae 2 altae, primum recti- lineae, deinde undulatae, addita 1 minore in medio disco. Gynostemium breve, pede longo concavo praeditus, anthera conica. Flores 2 cm longi; sepalum dorsale petalaque 1,3 cm; mentum 6 — 7 mm longum, sepala petalaque viridia, roseo-punctata, labellum album. Hinterindisch-ostasiatische Provinz: Siam. Bangkok (im Bot. Gart, zu Singa- pore kultiviert). k 277. Adrorhizon Hook. f. Adrorhizon*) Hook. f. in Trimen Handb. Fl. Ceylon IV. (1898) 161. — Dendrobium Thwaites, Enum. PI. Zeylan. (1864) 298. — Coelogyne sp. ? Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. (1890) 842 et Ic. Plant. (1894) t. 2110. *) Significat plantam radicibus crassis, succulentis praeditam, «ttyös- vigorosus, validus, et $*£«, radix. — Melius esset scribere Hadrorhiza. Adrorhizon, Addenda. 359 Sepala libera, lateralia non in mentum coalita; petala minora, libera; labellum siinplex, apici inferiori gynostemii affixum, basi leviter concavum, antice explanatum; gynostemium pro flore longum, non in pedem productum; pollinia 4 (2 paulum minora); antbera imp'erfecte quadrilocularis, cristata, stelidia parva, rostellum magnum, triangulum. — Herba pusilla, radices crassissimae, crassiores quam pseudobulbi carnosae, rbizoma repens, pseudobulbi, parvi, cylindracei, monopbylli; racemi juxla pseudobulbos Orientes, pauciflori. — Genus adbuc monotypum insulae Ceylaniae indigenum. Nota. Quae profert J. D. Hook er vir cl. de afiinitate hujus plantae non omnino probo. Corte non est Coelogyninis adscribenda et cum Panisea nullomodo comparari potest excepto habitu generali, qui in utraque speciei satis vulgaris est et characterum peculiari eget. Pollinis massulae necnon anthera tarnen sunt Dendrobii et si gynostemium in pedem etsi brevem esset productum et sepala lateralia in mentum, Rcichenbachium sequerer qui in herbario Kewensi notulas reliquit, primam Tbwaitesii opinionem, qui plantam Dendrobium purpurascens appella- verit, omnino esse laudandam. Cum autem neque mentum sepalorum adsit nee pes gynostemii elongatum sit, gynostemium ipsum autem in flore longiusculum, cum racemus sit lateralis quod in Coelogyninis nunquam observatur, melius est, genus proponere novum, boc autem Dendrobieis. adnumerare, quae racemos semper ferunt laterales, quae pollinia habent 4 simil- lima, in quibus labella inveniuntur saepius simplicia. A. purpurascens Hook. f. in Trimen, Handb. Fl. Ceyl. IV. (4 898) 161. — Dendrobium purpurascens Thwaites, Enum. PI. Zeyl. (1864) 2 98. — Coelogyne ? pur- purasens Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. (1892) 842 et fie. Plant, t. 2110. — Rhizoma breve, cataphylla et in illo et bases pseudobulborum vestientia, brevia, acuta. Radices crassissimae carnosae. Pseudobulbi anguste ovati v. subeylindraeei, 1,5 — 2 cm longi, 2 — 3 mm crassi, monophylli. Folia lanceolata v. oblonga, acuta v. obtusa, 4 — 5 cm longa, 8 — 12 mm lata, coriacea, rigida. Racemi e rhizomate pone pseudobulbos ex axilla cataphylli Orientes, tenues, ad 8 cm longi, apice plerumque biflori, bracteae brevissimae, quam pedicelli multo breviores. Sepala libera, ovato-oblonga, obtusa. Petala paulum breviora, bene angustiora, ligulata, obtuse acutata. Labellum simplex, e basi multo angustiore coneava sensim dilatatum explanatumque, margine erosulum, crispulum. — Gynostemium supra descriptum. — Flores pallide purpurascentes, 1 cm longi, sepala 3 mm, petala 1 mm, labellum antice 5 mm latum, Capsula 1,2 cm longa, pyriformis, alte 6-costata. — Fig. 29 D—H. Provinz Ceylon: Nuwara Elieya (Thwaites n. 2352!). — Travancore u. Malediven. Addenda*). D. serratum Rolfe in Journ. Linn. Soc. XXXIX. (Aug. 1909) 174 [Contrib. to the montane flora of Fiji by Miss Lilian Gibbs]. — »Caules elongati, angulati, foliacei, 45 — 60 cm longi. Folia oblongo-lanceolata, acuta, submembranacea, 12 — 1 4 cm longa, circ. 1,5 cm lata. Flores fasciculati v. brevissime racemosi, numerosi, parvi. Bracteae oblongo-lanceolatae, acuminatae, 5 — 8 mm longae. Pedicelli graciles, circa 1 cm longi. Sepala et petala subconniventia, oblonga, acuta, 7 — 8 mm longa. Labellum elliptico- oblongum, apiculatum, concavum, circa 1 cm longum. Mentum oblongum, obtusum, 5 mm longum. Columna lata, 2 mm longa.« Melanesische Provinz: Viti Levu; Schlucht bei Matani Siga, in ca. 1000 m ü. d.M., im Walde. Fl. Sept. (n. 610). »An ally of D. viridiroseum Reichb. f. The habit of the plant is very similar to D. cal- caratum A. Rieh, but the flowers are borne in fascicles or short arrested racemes on the old pseudobulbs and individually are much like those of D. seeundum Lindl. The old pseudobulbs are wreathed in flowers, in allusion to which the specific name is given. — Flowers of delicate pinky white.« Nota. Pedilonis capitatis adscribenda erit et juxta D. viridi-roseum Reichb. f. rectius D. purpureum Roxb. sub numero 2341» (cf. pag. 4 32) inserenda. *) Als der Druck des Bogen 23 auf S. 359 abgeschlossen war, erhielt ich 2 neue Publika- tionen, deren Diagnosen ich hier nachträglich beifüge. 360 Fr. Kränzlin. — Orcliidaccac-Monandrae-Dendrobiinae. Pars < . J. J. Smith in Bulletin du Depart. de l'Agriculture aux Indes Neerlandaises n. XXXIX. (Juin 1910) p. 7. D. Agathodaemonis J. J. Smith L c. 7. — >Terrestre. Caules ramosissimi, tenues, internodiis ad 4 mm longis. Folia parva, lanceolata, brevi-aculata vel mucro- nata, superne eiliolata, c. 8 — 14 mm longa. Inflorescentia pseudoterminalis, 1-flora. Flos magnus, c. 3,8 cm longus. Sepalum dorsale ovale, 1,15 cm longum. Sepala lateralia mentum conicum, superne subcylindrico-calcaratum, c. 1,8 cm longum, for- mantia, ovalia. Petala cuneato-obovata. Labellum spathulatum, concavum, c. 3 cm longum, lamina cuneato-obovata, obtusissima, papulosa. Gynostemium apice recurvum.« Papuanische Provinz: Niederl. Neu-Guinea. Zwischen Alkmaar und dem Hellwig- Gebirge (von Römer n. 710); Agathodämonsberg (von Römer n. 1296). Nota. Planta re vera peculiaris. quam cl. autor tribui nulli adscribendam esse declarat, facile pro flore magno solitario pro mento longo , pro petalis et labello spathulato-euneatis, praesertim pro foliis ciliolatis ad finem > Nigro - kimutorum« ponenda videtur. Nil dicit, an vaginae foliorum sint hirsutae, cum tarnen folia describat »superne eiliolata*, suspicor indumen- tum adesse in foliis v. vaginis junioribus. D. bellum J. J. Smith 1. c. 7. — »Caules clavati, c. 29 — 3 7 cm longi, bifolii. Inflorescentiae ad apicem caulium, pluriflorae. Flores magni, c. 4,5 cm lati. Sepala oblongo-triangula, subulato-acuminata, dorso muricato-pilosa, pallide virescentia, c. 3 cm longa. Petala spathulata, lamina orbiculari-ovata, abrupte subulato-acuminata, albida. Labellum trilobum , pallide flavo-viride , basi callo oblongo , tricostato donatum , lobis lateralibus quadrangulis, repandis, lilacino-striatis, lobo medio duplicato-concavo, transverse ovali, subulato-acuminato. Pcs gynostemii obtusangulo-curvalus. « Papuanische Provinz: Niederländ. Neu-Guinea. Am Noord-Fluss bei Alkmaar (2. Exped. Lorentz, Rachmat n. 236). Lebende Pflanze. Nota. Planta certe D. Hodglcinsonii Rolfe quam maxime affinis, si re vera ab illa specie diversa et post illam sub numero 484a inscrenda. Differre videtur solummodo sepalis petalisque longius acuminatis aut ut vult autor cl. »subulalo-acuminatis«. — Supra (cf. p. 21) causas exposui, quibus permotus nomen sectionis Latourcae a cl. Dr. Schlechter propositae rejicien- dum esse putavi. D. Branderhorstii J. J. Smith 1. c. 8. — [Subg. Grastidium .] — »Caules compressi. Folia anguste lineari-lanceolata, inaequaliter bidentata, ad 20 cm longa, 2 cm lata- Inflorescentiae biflorae. Flores medioeres, pallide cilrini, carnosi. Sepala oblonga, coneava, c. 2,2 cm longa. Petala spathulato-rhombea, coneava. Labellum curvatum, tricostatum, costis lateralibus superne dilatatis, lobis lateralibus triangulis obtusis, erosis, lobo intermedio lale oblongo, rotundato. Gynostemium magnurn, auriculis laceratis, pede valde ineurvo, latissimo, superne callo magno seriatim verrucoso-lacerato donato. « Papuanische Provinz: Niederländ. Neu-Guinea. Am oberen Digoel (Brander- horst n. 2 4 — lebende Pfl. ; 2. Exped. Lorentz, Rachmat n. 171, leb. Pfl.); Papua, Rand am Noordfluss (von Römer n. 407). Nota. Corte »Orastidiis* adnumeranda erit, sed difficile est, affinitatem aecuratiorem exponere. Mo judice juxta D. cyrloscpalum Scblccbler inscrenda videtur sub numero 362b. D. collinuni J. J. Smith 1. c. 8. — [SSbg. Grastidium.] — »Caules valde compressi. Folia lanceolata, late biloba, c. 3,5 — 5,5 cm longa. Inflorescentiae biflorae. Flores medioeres. Sepalum dorsale lanceolalo-triangulum , 1 ein longum. Sepala lateralia mentum obtusum , curvatum formantia, falcalo-triangula. Petala linearia. Labellum trilobum, ambitu rhombeum, intus costa crassa longitudinali usque ad basin lobi medii; lobi laterales oblique ovalo-trianguli, lobus intermedius mullo major, ovatus acuminatus, intus carinis 3 lobulatis interruptisque. Pes gynostemii curvatus, linearis.« Papuanische Provinz: Niederländ. Neu-Guinea. Am Noordfluss (von Römer n. 60). Nota. Affinis esse dicitur D. piano J. J. Smitb, igilur sub n. 366a inscrenda erit. D. discerptum J. J. Smith 1. c. 9. — [Subg. Grastidium.] — »Caules tenues, sectione elliptici. Folia linearia, apicem versus sensim angustata, acutissima, c. 10 cm longa, vagina apice dente instrueta. Inflorescentiae biflorae. Flores medioeres. Sepalum dorsale Addenda. 361 oblongum, lateralia falcato-triangula, omnia concava et apice verrucosa, c. I cm longa. Petala lanceolata. Labellum trilobum intus et in utraque parte incrassationis longitu- dinalis nudae papillosum et sparsim pubescens; lobi laterales parvi, angusle oblongi; lobus intermedius recurvus, rotundalo-quadrangulus, laceratus, intus muricalus, muricibus partim ramosis. Pes gynostemii leviter curvatus, concavus, c. 5,35 mm longus.« Papuaniscbe Provinz: Niederland. Neu-Guinea. Am Noordfluss (von Römer n. 570). Nota. Si e dcscriptione sola judicari possit, plantam habemus D. lypcranthifloro Kränzl. quodammodo similem, quadrant enim et magnitudo florum et descriptio partium omnium fere cum characteribus illius speciei. Pro cerlo tarnen affirmare non audeo, species esse in unam conjungendas. D. imbricatum J. J. Smith 1. c. 9. — [Subg. Grastidium.] — »Gaules validi, elon- gati. Folia oblongo- v. lanceolato-elliptica, c. 4 — 10 cm longa. Inflorescentiae biflorae. Flores mediocres, flavi, brunneo-punctati. Sepala oblongo-linearia, apice obtusa, valde incurva, concava, ad 1,55 cm longa. Petala sepalis similia, spalhulata, obtusa. Labellum curvatum, intus verrucosum , costa longitudinali miniata, lobis lateralibus triangulis obtusis, erosis, lobo intermedio rotundato-triangulo, abrupte acuminato, crenulato-undu- lato, medio papilloso-muricato. Gynostcmium crassum, pede brevi, recto.« Papuanische Provinz: Niederl. Neu-Guinea; im südlichen Teile (2. Exped. Lorentz, Rachmat n. 119, lebende Pflanze). Nota. D. multistriato J. J. Smith affine esse dicitur, igitur sub numero 355b inserendum. D. mitriferum J. J. Smith 1. c. 10. — [Subg. Pedilonum.] — »Caules ramosi. Folia linearia, mucronata, apice denticulato-fimbriala, c. 2,5 — 5 cm longa. Inflores- ■centiae subbiflorae. Flores c. 2,5 cm longi. Sepalum dorsale ovale, c. 1,2 cm longum, lateralia oblique triangula, antice altius connata, mentum conicum c. 1,4 cm longum formantia. Petala subspathulato-elliptica. Labellum tota longitudine unguis pedi columnae adnatum, lamina bene dilatata, antice inflexa, plicata, denticulata, expansa bene 1 cm lata. Ovarium pedicellatum, clavatum, c. 2,1 cm longum.« Papuanische Provinz: Niederländ. Neu-Guinea. Erica-Gipfel (von Römer n. 1034); Agathodämonsberg (von Römer n. 1218). »Die Blüten sind gelb, orange und orangerot gefärbt.« Nota. Affine esse dicitur D. subelauso Rolfe, quod iisdem fere coloribus gaudet, a quo •differt foliis apice denticulatis et labello tota lalitudine unguis pedi gynostemii affixo. — Cl. J. J. Smith hanc speciem sectioni »Calyptrochilo* adscribendam esse vult, quae quidem Sectio mihi haud necessaria videtur. L. ostrinum J. J. Smith 1. c. 10. — [Subg. Grastidium]. — »Caules sectione trans- versa elliptici. Folia oblonga, obtuse biloba, c. 5,5 — 7 cm longa; vaginae costatae, transverse rugulosae. Inflorescentia biflora. Sepalum lanceolatum, acutum, lateralia falcato-oblonga, omnia c. 1,65 cm longa. Petala lanceolata. Labellum trilobum, costa longitudinali in dimidia parte inferiore, inter nervös transverse lamellatum, expansum c. 7,5 mm longum, lobis lateralibus lanceolalis, lobo medio revoluto triangulo, lacerato, intus lamellis (costis in lamellas solutis) donato. Pes gynostemii brevis, cum ovario angulum fere rectum formans. c. 3 mm longum.« Papuanische Provinz: Niederländ. Neu-Guinea. Am Noordfluss (von Römer n. 568; Rachmat, lebende Pflanze). Nota. Flores purpureo-violacei esse dicunlur, qui quidem color satis rarus est in Grastidiis. D. transversilobum J. .1. Smith 1. c. 11. — [Subg. Bolbodium.] — »Caules clavati, ■alato quadriquetri. Folium oblongum, obtusissinium, bilobulatum, c. 9 — 10 cm longum, 3,3 — 4 cm laturn. Elores medioeres, c. 9,5 mm lati. Sepala ovata, flavescentia, sor- dide purpureo-suffusa. Mentum calcariforme, medio rectangule recurvum, emarginatum. Petala ovata, brevi-acuminata, atropurpurea. Labellum euneatum, trilobum, album, ih- crassatione pubescenti dente terminata, lobis lateralibus erectis, transversis, quadrangulis, lobo medio recurvo, ovato-orbiculari, crasso. « Papuanische Provinz: Niederländ. Neu-Guinea. Am oberen Digoel (Brander- horst n. 203, lebende Pfl.); am Noordfluss (von Römer n. 661). 362 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrac-Dendrobiinae. Pars 1. Nota. Ab ill. autore ad Cadetias (rectius Desmolricka appellanda) positum, e descrip- tione tarnen melius ad >Bolbodia* transferendum. — Suspicor, speciem a D. monoplnjllo F. Müller vix esse diversam, cum tarnen diagnosis nimium sit brevis, pro certo dicere non audeo. Si re vera sit diversa, post illam speciem sub numero 552a inserenda erit. D. tumoriferum J. J. Smith 1. c. 11. — [Subg. Aporum.] — >Folia equitantia, anguste lanceolata, acuta, c. 1,9 — 2,3 cm longa. Inflorescentiae axillares, valde ab- breviatae. Flores parvi, carnosi, c. 8,5 mm longi. Sepalum dorsale ovatum, apicu- latum , c. 4, 7 mm longum, lateralia oblique triangula. Petala oblique lanceolatar acuta. Labellum leviter curvatum, subintegrum, coneavum, oblongum, antice incrassa- tione A-formi, papulosa instruetum, apice conico acuto, porrecto, margine papilloso- ciliolatum, c. 5,7 mm longum, 2,5 mm latum. Gynostemium breve, pede curvatum, 4 mm longum. Ovarium brevissimum.« Papuanische Provinz: Niederländ. Neu-Guinea. Am Noordfluss, auf Bäumen in Sümpfen (von Römer n. 252). Nota. Cl. autor sectionem Oxystophyllum restituere sibi proposuisse videlur, quam qui- dem jamdudum cum Aporo idem esse constat. Protuberantia lambdaformis saepius oecurrit in Pendrobiis. De affinitale pro certo aliquid proferre non audeo. D. uliginosum J. J. Smith 1. c. H. — [Subg. Pedilonum.] — »Caules teretes. Racemi dense multiflori, c. 1,5 — 2,5 cm longi. Bracteae subovatae, obtusissimae, c. 6 mm longae. Flores majusculi, c. 2,8 cm longi. Sepalum dorsale oblongo-obovatum, brevissime acutatum, c. 1,6 cm longum. Sepala lateralia mentum c. 1,6 cm longum conicum formantia, marginibus inferne longitudine 5 mm connatis. Petala spathulata, obtusa, apice erosula, c. 1,5 cm longa. Labellum basi pedi columnae adnatum, in i/i. supra basin constrictum, totum 2,25 cm longum, ungue ventricoso-coneavo , lamina euneata margine anteriore rotundata, breviter ineurva erosa, basi lamella transversa V-formi donata. Pes gynostemii c. 1,55 cm longus.« Papuanische Provinz: Niederländ. Neu-Guinea. Am Noordfluss, auf Bäumen in Sümpfen (von Römer n. 4). Nota. Species recte comparatur cum D. Lawesii F. Müll, quae Pedilonum genuinum est. D. vexillarius J. J. Smith 1. c. 12. — [Subg. Pedilonum.] — > Caules breves. Folia linearia, breviter acuta et apice denticulata, c. 4 — 6,25 cm longa. Inflorescentiae ab- breviatae, c. 3-florae. Flores majusculi, c. 2— 8 cm longi. Sepalum dorsale ovatum, c. 1,1 cm longum, lateralia oblique triangula, mentum longe conicum, c. 1,85 cm longum formantia, marginibus anticis inferne connatis. Petala anguste spathulato- oblonga, obtusa. Labellum inferne pedi columnae adnatum, simplex, lineare, obtusum, apice brevissime acuminatum recurvumque, intus nudum, totum c. 2,5 cm longum, 5,25 mm latum. Pes gynostemii subrectus, costa longitudinali. Ovarium alato-3 quetrum, cum pedicello c. 2,7 cm longum.« Papuanische Provinz: Niederländ. Neu-Guinea. Agathodämonsberg (von Römer n. 1294, 1297). Nota. Est certe Pedilonum ex affinitate proxima D. glomerati Rolfe. D. vonrömeri J. J. Smith 1. c. 12. — [Subg. Grastidium.] — »Caules tenues, com- pressi. Folia minuscula, erecto-patentia, lanceolata, bilobulata, crassa. Inflorescentiae breves, 1-florae. Flos parvus. Sepalum dorsale oblongum, obtusum. Sepala lateralia cum pede gynostemii mentum reversum, oblongum, obtusum formantia, falcato-oblonga. Petala falcatulo-oblonga, obtusa. Labellum tenue, euneato-spathulatum, apice trilobum, medio incrassatum, lobis lateralibus late triangulis, eroso-serratis, lobo intermedio paulo longiore, ambitu quinqueangulato semiorbiculari.« Papuanische Provinz: Niederländ. Neu-Guinea. Agathodämonsberg (von Römer n. 1329). Nota. D. glossorhynchoidi Schlechter affine esse dicilur, quod si recte suspicatum esset, sub numero 854 a inserendum esset. — Nomen speeificum seeundam leges nomenclaturae recen- tiores non laudandum. Adden da. 363 P. 11 5 insere : 187a. D. pedicellatum J. J. Smith*) in Bull, depart. agric. neerland. N. XV. (1908) 13. — Gaules elongati, internodia 2 — 3 cm longa. Folia ignota. Racemi 4 — 5-flori, 1 — 1,5 cm longi, bracteae 4— 6 mm longae. Sepalum dorsale oblongum, obtusum, 7-nervium, c. 1,2 cm longum, fere 5 mm latum, lateralia, antice triangula, obtusa, aequilonga, postice mentum retroversum, conicum, obtusum, 7 mm longum formantia. Petala oblongo-spathulata, obtusa, undulata, sepalis aequilonga, 4 mm lata. Labellum unguiculatum, unguis late linearis 6 mm longus, cum pede gynostemii quasi calcar efficiens, lamina cuneata, antice triloba, basi in processus 2 triangulos, acutos, in calcar dependentes aucta, in fundo costis 2 approximatis, antice confluentibus in- structa, lobus intermedius quam laterales latior rotundato-triangulus crispulus, lobi laterales trianguli, obtusi, totum labellum 1,6 3 cm longum, 1 cm latum. Gjnostemium 4 mm longum, stelidia magna, late triangula, incurva, minute crenulata; pes gynostemii costis 2 in unam confluentibus munitus, rectus, pedicellus tenuis, 1,6 cm, ovarium 6 mm longum. Südwestmalayische Provinz: Sumatra. Nota. Est planta fabrica et habitu satis vulgari Pedilonorum et Qlomeratis brachycentris adscribenda. Proxima D. cumulato Lindl. videtur et forsan sub n. 187a enumerari possit, quod quidem pro certo affirmare non audeo. P. 121 insere: 202a. D. lampongense J. J. Smith in Bull, depart. agric. neerland. N. XV. (1908) 1 4. — Caules approximati subflexuosi, teretes, sordide atrovirides, foliati, ad 65 cm longi, 6,5 mm crassi, internodia 2,5 — 3,5 cm longa. Folia lanceolata, acuta, apice inaequilonga, membranacea, nitida, atroviridia, subtus atroviolacea, ad 11 cm longa, 2,7 cm lata, vaginae (siccae) tubulosae. Inflorescentiae pendulae, 3 — 7-florae, pedun- culi cum rhachide 1 — 2,2 cm longae, bracteae parvae, triangulae, 2 mm longae. Flores inter maxirnos subgeneris ad 3,5 cm diam. ad 4,8 cm longae, flavescentes, extus dilute purpureo-tincti. Sepalum dorsale ovatum, obtusiusculum ad 1,6 cm longum, ad 1 cm latum, lateralia antice obtusangulo-triangula, leviter carinata, mentum fere rectum, apice leviter curvatum, subcompressum formantia. Petala oblonga, obtusa ad 1,7 cm longa, 1,15 cm lata. Labellum longe unguiculatum 4,2 — 4,4 cm longum, unguis linearis canaliculatus cum pede gynostemii partim in formam calcaris coalitus, intus bicoslatus, 1,5 cm longus; lamina valde dilatata, vix triloba dicenda, concava, flava, striis 4 — 8 castaneis decora, expansa ad 2,6 cm lata, lobi laterales obsoleti, parvi, trianguli, lobus intermedius margine crenulatus, subbilobulus. Gynostemium breve, crassum ad 6 mm longum, stelidia porrecta, majuscula, obtusa, crispula ; anthera antice papulosa ; rostellum obtusum, dente carnosulo instructum. Südwestmalayische Provinz: Sumatra. Lampong (D. Bräutigam nach Smith). Nota. D. arcuato J. J. Smith (quod ipse examinavi, notula »mihi non visum« igitur delenda) simillimum et forsan inera varietas illius speciei colore solo diversum. P. 221 adde: 430. D. subulatum (Blume) Lindl. var. majus J. J. Smith in Bull. dep. agric. neerland. XV. (1908) 10. — Differt a typo omnibus partibus majoribus. P. 237 insere: 455a. D. faciferum J. J. Smith in Bull, depart. agric. neerland. XV. (1908) 10. — Rhizoma breve. Caules ad 1 m longi, sordide fusco- et viridi-flavo-striati, basi teretes, deinde per 4 internodia fusiformes, pars incrassata ad 21 cm longa, ad 2 cm crassa. Folia lanceolata, breviter inaequali-biloba, carnosa, supra nitidiuscula, subtus opaca, ad 8 v. 9 cm longa, 7 — 12 mm lata, vaginae tubulosae, sordide violaceae. Inflorescentiae crebrae, glomeratae, 3 — 3,5 mm longae. Flores parvi 6,5 mm diam., 1,3 cm longi, *) Fasciculum tertium iconum Orchidacearum javanicarum auctore ill. J. J. Smitli serius accepi, cum jam maxima pars bujus libelli impressa fuerit. Doleo, quod lias icones in textu commemorare nequivi. 3(34 Fr. Kränzlin. — Orchidaceae-Monandrac-Dendrobiinae. Pars 1. ignei. Sepalum dorsale oblongo-ovatum, obtuse acutatum, 5 mm longum, 2,7 mm latum; lateralia triangula, mentum 8,5 mm longum, rectum, basi 4 mm latum, apicem usque apertum formantia. Petala oblonga, ohtusiuscula, 5 mm longa. Labellum longe unguiculatum, trilobum, discus plica (duplicatura?) convexa inier lobos laterales evanida instructus, lobus intermedius ovato-rotundatus, acuminatus, lobi laterales erecti, rotundati, antice erosi, totum labellum \ , 1 cm longum, '5 mm latum. Gynostemium breve, stelidia triangula obtusa, filamentum subulatum. Centromalayische Provinz: Ambon. Kultiviert in Buitenzorg. Nota. Est D. cinnabarino Reichb. f. proxima, differt floribus minuüs in subgenerc inusitatc parvis. Quamquam flores haud magni sunt, planta propter multitudineni floruni tarnen aspectum gratum praebere dicitur. P. 283 insere: 544a. D. pseudo-umbellatum J. J. Smith in Bull. dep. agric. neerland. XV. (1908) iö. — D. umbellatum J. J. Smith, Orch. Ambon 40 (non Reichb. f.) nomen nudum. P. 325 adde: 1 2a. Sarcopodium verruciferum (J. J. Smith) Kränzl. — Dendrobium verru- ciferum J. J. Smith in Bull, depart. agric. neerland. N. XV. (4 908) 12 (non Reichb. f.). — Rhizoma elongatum, repens, teres, internodia brevia, cataphyllis vaginantibus fuscis tecta. Pseudobulbi c. 4 cm inter se distantes, oblique erecti, quadrangulo-ovoidei, flavo- virides, 3,2 cm longi, circ. 2 cm crassi, diphylli. Folia oblongo-lanceolata, obtusa, biloba, basi canaliculata, 8 — 9 cm longa, 2,3 — 2,7 cm lata. Racemus erectus, gracilis, c. H-florus, basi vagina tubulosa cinctus, bracteae triangulae, acutae, pedunculus ad 1 5 cm, racemus ad 7 cm longus. Flores patentissimi, ochracei, circ. 2 cm diam. Sepalum dorsale ovali-oblongum, obtusum, 9-nervium, circ. \ cm longum, 6 mm latum, lateralia divaricata, oblongo-triangula, aequilonga, basi 7,5 mm lata. Petala oblonga, leviter obliqua, basi angustata, apice emarginata, sepalis aequilonga. Labellum trilobum, lobi laterales erecti, trianguli, obtusi, gynostemium aequantes, intus rubro-striati , lobus intermedius porrectus, semiorbicularis, concavus, intus verrucoso-rugosus, costis 3 longi- tudinalibus (lateralibus medio interruptis) ante basin lobi intermedii terminantibus ibique incrassatis instructus, duplo fere latior quam longus. Gynostemium gracile, 7,7 mm longum, apice longe producto, anthera apice dilatata, truncata, utrinque dentata, ro- stellum latum, ovarium 6-sulcatum, 2,5 cm longum. Südwestmalayische Provinz: Borneo (von Herrn Moquette gesammelt, blühte bei Herrn J. J. Smith). Nota. S. cymbidioidi (Lindl.) Kränzl. adeo affine, ut siccum certe diflicillime distinguendum sit et me judice eadem species. — Nomen specificum a cl. J. J. Smith datum in genere Sarcopodio conservari potest, botanicis Ulis, quibus genus Dendrobium sensu ampliore melius placet, nomen novum inveniendum erit, cum jam extet Dendrobium verruciferum Reichb. f. Corrigenda. 365 Corrigenda. P. 1 3 in linea 29 lege D. Linawianum pro Liuanianum. P. 104 sub n. 225 lege D. navicula pro D. naviculare. P. 153 sub n. 278 D. prionochilum F. Müll, et Kränzl. in Nota lege D. Mirbeliano Gaudich. pro Lindley. P. 195 sub D. iniolato Lindl. dele synonymum D. cyrtoscpalum Schlechter. P. 203 sub n. 440 lege D. roseo-nervatum. P. 208 pro D. cuspidato Lindl. lege: 39 1. D. Nathanielis Reichb. f. P. 210 D. Lobbii Lindl. Jnon Teijsra. et Binnend.) delendum et sub D. aloifolio (Blume; Reichb. f. (= D. serra Lindl.) pro synonymo inserendura est in pag. 206 n. 383. P. 218 sub n. 421 D. lobatum (Blume) Miq. adde synonymum D. bicornutum Schlechter in Bull. Herb. Boissier 2. ser. VI. (1906) 454. P. 316 lege: 2. Callista vexans (Dammer) Kränzl. — Dendrobium vexans Dammer in Garten- flora LIX. (1910) 85. — Callista annamensis Kränzl. Ms. et in litt. Der Druck wurde abgeschlossen am 31. Oktober 1910. Register für Fr. Kränzlin-Orchidaceae-Monandrae. II. B. 21. Tribus Dendrobiinae. Pars \. Genera n. 275 — 211. Die angenommenen Gattungen sind fett gedruckt, die angenommenen Arten mit einem Stern (*) bezeichnet. Aclinia Griff. 12, 25, 296. Acriopsis 18. javanica 31 6. Actinia Hook. f. 78, 296. Adrorhizon Hook. f. 358, n. 277. (4, 16, 18, 25). ♦purpurascens Hook. f. 359. (338 Fig. 33). Aeranthes Arachnitis Lindl. 301. Aeranthus distichus Reichb. f. 214. Aerides spurium Lindl. 264. Amblostoma tridactylum Reichb. f. 107. Amblyanthus Schlechter 1 9, 1 09. Angrecum album minus Rumph. 237. angustis crumenis Rumph. 237. var. ephemerum Rumph. 237. brachycarpum Reichb. f. 301. caninum sive undecimum Rumphius 33. crumenatum Rumph. 235, 237. distichum Lindl. 214. flavum Rumph. 156. flavum septimum Rumph. 153. flavum sexlum moschatum Rumphius 1 41. Jambu Rumph. 198. purpureum II. silvestre Rumph. 133. Schimperianum Reichb. f. 304. sextum moschatum sive odoratum 146. Angustifolia (sect.) 20, i 60, 165. Anisopetala (sect.) 27, 68. Antennata 6, 11. Antennifera 146. Aporophyllum rigidum Blume 218. Aporum Blume 1, 3, 4, 5, 6, 9, 15—17, 19, 20, 24—26, 201, 205, 207, 208, 214, 298, 300. anceps Lindl. 25, 208, 212, 214. acinaciforme Griff. 207. concinnum Lindl. 217. cuspidatum Wall. 208. incrassatum Blume 217. incrassatum Brongn. 2I0, 211, 217. indivisum Lindl. 212. lobatum Blume 218. •Serra Lindl. 206. sinuatum Lindl. 216. subteres Griff. 222. Appendicula bifaria Lindl. 183. manilensis Reichb. f. 302. spec. 304. Aquea (sect.) 27, 51. Arethuseae 295, 313. Aurea (sect.) 27, 40. Bakoku ran 287. Bambusacea (sect.) 20, 1 60, 1 65, 172. Biflora 5, 19, 27, 161. Bifrenaria Harrisoniae Reichb. f. 302. Binocularia 40. Bolbidium Lindl. (subg.) 22, 26, 127, 277, 288. Bolbodium Lindl. 25, 277. Bolbophyllum fuscescens Reichb. f. 321. Brachycentra 101. Breviliora Hook. f. 73. Brevisaccata (sect.) 19, 96, 158. Broughtonia sanguinea R. Br. 303. Bulbophyllum 6, 18, 253, 291, 301, 319, 322, 326. amplum Reichb. f. 325. aurantiacum F. Müll. 301. auricomum Lindl. 304. exiguum F. Müll. 301. galeatum Lindl. 302. Griffithii Reichb. f. 301. leopardinum Lindl. 302. Lichenastrum F. Müll. 280. minutissimum F. Müll. 303. mutabile Lindl. 301. nutans Thou. 303. oncidiochilum Kränzl. 252. pumilum Lindl. 303. pygmaeum Lindl. 303. Reinwardtii Reichb. f. 302. rotundatum Reichb. f. 325. Shepherdi F. Müll. 304. striatum Reichb. f. 304. Taylori F. Müll. 2S4, n. 545. Cadetia Gaudich. 18, 25, 264, 343, 35 I, 354, 358. angustifolia Blume 285. umbellata Gaudich. 283. Caladenia 18. Calcatrippa Heist. 26. Cullista Lour. 313, n. 275a. (1, 16, 18, 23—25, 314). *amabilis Lour. 314, n. 1. (314, 315 Fig. 27, 316). annamensis Kränzl. 31 6, n. 2. (314, 365). *vexans (Dammer) Kränzl. 365, n. 2. Camptocentra 101. Capitata (sect.) 9, 19, 96, 130. Carnifolia Reichb. f. 289. Geraia Lour. <4, 25. simplicissima Lour. 234. Ceratobium Lindl. (sect.) 19, 96, 138, 156. Chrysantha 228. Chrysotoxa (sect.) 27, 62. Coelandria Fitzgerald 25. Smilliae Fitzg. 134. Coelogyne Hook. f. 18, 358, 359. fuscescens Lindl. 322. humilis Lindl. 302. ? purpurascens Hook. f. 359. Conostalix (sect.) 20, 160. Grassicaulia 28. Register. 367 Crumenata (subg.) 3, 4, 6, 9, 4 0, 46, 20, 24, 26, 46!, 224, 228. Cylindracea 28. Cymbidiurn aphyllum Swartz 61. huniile 302. ovatum Willd. 71. Dendrobiae A. Rieh. 4. Dendroltidac Lindl. 1. üendrobieae Lindl. (subtrib.) 1 , 5, 17, 2, 329, 331. *cymbiforme Rolfe 1 05, n. 1 65. (101). Cypheri hört. 306. *cyrtosepalum Schlechter 195, n. H62a. (188, 365). ♦dactyliferum Reichb. f. 59, n. 64. 57). *dactylodes Reichb. f. 189, n. 35". (188, 189). Dahlhousieanum Wall. 29, n. 3. var. Rossianum Reichb. f. 30, n. 3. *d'Albertisii Reichb. f. 142, n. 250. (138, 157). Dalhou-nobile hört. 310. Dalzelli Hook. 301. Dartoisianum de Wildeman 46, n. 33; 65, n. 77. Dayanum Boxall 304. *Dearii Reichb. f. 89, n. 135. (86, 257). ♦delicatulum F. Müll. et Kränzl. 77, n. 105. (73). delicatulum Kränzl. 279, n. 532. ♦delicatum Bailey 271, n. 521. (9, 270). dellense hört. 312. demissum D. Don 301. Dendrocolla J. J. Smith 343. ♦densiflorum Wall. 66, n. 82. (11, 25, 62, 64, 65, 67). var. albo-lutea 66, n. 82. var. Galliceanum Linden 67, n. 82. var. Schroederi hört. 67. n. 82. *denudans D. Don 81, n. 117. (74, 78, 82 Fig. 3). denudans Wall. 80, n. 114. *Deplanchei Reichb. f. 243, n. 469. (173 Fig. 12, 242. ♦Derryi Ridl. 1 1 8, n. 1 94. (103). Desdemona Sander 312. *desmotrichoides J. J. Smith 292, n. 565a. (289). *Devonianum Paxt. 28, n. 1. (27, 299). var. candidulum Reichb. f. 29, n. 1. var. rhodoneurum Reichb. f. 29, n 1 . *dicuphum F.Müll. 258,n.498. (257). Dido hört. 311. dilatatocolle J. J. Smith 336. ♦diodon Reichb. f. S3, n. 120. (74). discerptum J. J. Smith 360. discolor Lindl. 151, n. 271. *distachyumLindl.1 83. n. 338. (181). ♦distichum (Presl) Reichb. f. 211, n. 399. (203). distichum Lindl. 183. *dixanthumReichb.f.41,n. 23. (40, 42\ Dixsoni Bailey 131, n. 229. Domicassio hört. 313. Dominyanum Reichb. f. 306, 310. Dominyanum X Findlaya- num 310. Dominyanum x Schneideria- num 313. Donnesiae hört. 13, 95, n. 153. Doreyanum Linden 304. Doris hört. 311. Dormanianum Sand. 306. ♦draconis Reichb. f. 90, n. 1 37. (86, 96). dulce hört. 306. ♦dulce J. J. Smith 1 70, n. 31 2 a. (166). durum J. J. Smith 351. ♦eboracense Kränzl. 204, n. 377. (201). eburneum Reichb. f. 90,. n. 137. ecolle J. J. Smith 335. Edithue Rolfe 305. Egertoniae Lindl. 60, n. 67. elegans H. B. K. 301. *elephantinum Finet 171, n. 115. (166, 179 Fig. 13). ♦eleutheroglossum Schlechter 255, n. 492. (250). Ellerianum hört. 305. Ellisii hört. 307. elongatum A.Cunningh. 272, n. 524; 295. elongatum Lindl. 329. Elwesii hört. 307. endocharis Reichb. f. 307. endocharis x nobile 310. Enryclea 308. *Eouni Ridley 140, n. 247. (138). ♦epidendropsis Kränzl. 106, n. 168. (8, 101). *equitans Kränzl. 228, n. 441. (225, 229 Fig. 17,. ♦erectifolium J. J. Smith 163, n. 301a. (160). Eriae F. Müll. 249, n. 479a. ♦eriaefiorum Griff. 84, n. 124. (74, 80, 81, 82 Fig. 3). eriaeflorum Hook. f. 78, n. 109. *eriaeoides Bailey 2 49,n.479a. (244). ♦eriopexis Schlechter 197, n. 363. (188). ♦erosum Lindl. 97, n. 155. (132). *erythropogon Reichb. f. 88, n. 134. (86). erythroxanthum Reichb. f. 133, n. 236. *esuriens Reichb. f. 85, n. 1 27. 75. Ethel hört. 311. eulophotum J. J. Smith 217, n. 416. ♦eulophotum Lindl. 219, n. 424. (204). euosmum Reichb. f. 311. euosmum X aureum 310. euosmum var. leucopterum 311. euphlebiura Reichb. f. 264, n. 513; 266. Euryalus hört. 312. *euryanthum Schlechter 253, n. 487. (250). Euterpe hört. 308. ♦excavatum (Blume) Miq. 219, n. 4 23. (204). excisum Lindl. 183, n. 336. exiguum F. Müll. 301. exile Schlechter 239, n. 462; 240. Register. 371 ♦eximium Schlechter 249, n. 479. (244). ♦exsculpturn Teijsm. et Bin- nend. 75, n. 98. (73). extinetorium Lindl. 304. *l'aciferuiii J. J. Sniitli 363, n. 455a. Fairfaxii F. Müll. 293, n. 567. Fairfaxii Rolfe 25», n. 480 ; 251. *falcatum J. J. Smith 193, n. 358a. Inn . ♦Falconeri Hook. 31 , n. 8. (15, 27, 309). var. 36, n. 1ü. var. albidulum Reichb. f. 32. var. gigantcum hört. 32. Falconeri x aureum 306. Falconeri X moniliforme 309. *falcorostruin Fitzgcr. 272, n. 522. [9, 270). Fargesä Finet 358. ♦Farmeri l'axt. 63, n. 74. (62, 251 . var. albiflorum hört. 64, n. 74. var. album hört. 64, n. 74. var. aureo-flavum Hook. 64, n. 74. fasciculatum F. M. Bailey 30 4 . FellowsiiF. Müll. 272, n. 524. ♦Ferdinandi Kränzl. 209, n. 39:t. (202). ferox Hasskarl 246, n. 471. fdiforme J. J. Smith 341. filiforme Wight 30 2. fililobum F. Müll. 334, 340. fimbriatum Blume 357. fimbriatum Dalz. 302. *fimbriatum Hook. 44, n. 30. (11, 40, 57, 2,n. 31. (9, 41, 48, 75). k. Henshallii Bot. Mag. 45, n. 31. ß. pallidum Lindl. 45, n. 31. y. philippinensc Reichb. f. 45, n. 31. hetero-Cypheri Rolfe 305. *heteroideum Blume 282, n. 539. (278, 281 Fig. 25). *heterostigma Reichb. f. 4 00, n. 160. (97). *hexadesmia Reichb. f. 251, n. 482a. ♦Heyneanum Lindl. 72, n. 93. (71). ♦Hildebrandii Rolfe 34, n. 13, (307, 34 4). Hildebrandii X nobile 30 7. Hildebrandii x Wardianum 307. Hillii Hook. f. 10, 270, n. 520. Hillii F. Müll. 302. hirsutum Griff. 91, n. 142. ♦hirtulum Rolfe 56, n. 58. (55). *hispidum A. Rieh. 283, n. 545. (278, 28 1 Fig. 25, 283, 284). var. Tavlori Bailey 284, n. 245. *Hodgkinsonii Rolfe ?52, n. 48 i. (250\ Holbrookii hört. 313. ♦Hollrungii Kränzl. 1 34, n.239. (130). Holmesianum hört. 313. homonymum Steud. 346. ♦Hookcrianum Lindl. 43,n.27. (40). var. braehystaehyum Kränzlin 44, n. 27. ♦Hornei Baker 2 43, n. 4 68. (*42). *HorstiiJ.J.Smith1S2,n. 335. (181 . ♦HoseiRidl. 181,n. 332. (174, 4 77). *Hughii Reichb. f. 4 19, n. 4 96. (4 03, 120, 121). ♦humifusum Kränzl. 280, n. 535. (277). humile Smith 302. humile Wight 79. n. 113. Hunteri hört. 307. *Huttonii Reichb. f. 69, n. 86. (68). hydrophilum J. J. Smith 336. ♦hymenanthum Reichb. f. 288, n. 559. (120, n. 200; 423, 2 i 9). *hymenophyllum Lindl. 4 26, n. 219. (404, 420). *hymenopterum Hook. f. 4 20, n. 201). (103, 421). *hypopogon Kränzl. 232, n. 450. (225). Jamesianum Reichb. f. 91, 95, n. 453. japonicum Lindl. 50, n. 45. (3, 34, 54, 306). japonicum X aureum 310. javanicum Korlh. 302. javanicum Miq. 302. javanicum Swartz 302. Jenkinsii Griff. 224, n. 434. Jenkinsii Wall. 62, n. 72, 63. *Jennvanum Kränzl. 148, n. 262. (4 39). Jerdonianum Wight 53, 88, n. 4 32; 4 61. *igneum J. J. Smith 4 78, n. 327a. (176). illustre hört. 13, 307. iinbricatum J. J. Smith 361. lmogon hört. 311. *imperatrixKränzl.154,n.280. (140, 448). inaequale Finet 4 86, n. 344. ♦inaequale Rolfe 264, n. 512. (262, 2fi5 Fig. 22). *inamoenum Kränzl. 14 2, n. 4 84. (4 02, 44 3 Fig. 7). inauditum Reichb. f. 344. ♦inconcinnum Ridl.2 '! 0, n 4 4 3. (221). inconstans J. J. Smith 344. incrassatum J. J. Smith 217, n. 416. ♦ineurvum Lindl. 78, n. 109. (74, 296). ♦indivisum Miq. 2i7, n. 416. (204, 211, n. 399; 219). ♦inflatum Rolfe 120, n. 199. (103y. inflexum Teijsm. et Binnend. 304. ♦infundibulum Lindl. 94, n. 153. (56, 87, 90. 91. n. 141). var. carneopticum Reichb. f. 95, n. 153. var. Jamesianum (Reichb. f.) Veitch 95, n. 153. var. ornatissimum Reichb. f. 95, n. 4 53. infundibulum x formosum 4 3. Infundibulum Reichb. f. 89, n. 4 36. ♦insigne Reichb.f. 4 94, n.359a. (188;. insulare Steud. 356. *integrilabium J.J. Smith282. n. 540. (278). intermedium Teijsm. et Bin- nend. 169, n. 310. ♦involutum Lindl. 4 95, n. 362. (188. 191, 197). Joan Sand. 312. *jocosum Reichb. f. 78, n. 1 07. (73). Jofftii Ind. kew. 155. *JohannisReichb.f.1.-)6,n.285. (140, 152). var. semifuscum Reichb. f. 156, n. 285. *Johnsoniae F. Müll. 259, n. 503. (257, 260). ♦Jonesii Rendle 274 , n. 528. (270). ♦ionopus Reichb. f. 1 22, n. 207. (4 03). ischnopetalum Schlechter 333. Isis bort. 307. ♦isochiloides Kränzl. 4 63, n. 300. (4 60, 4 84). var. pumilum J. J. Smith 4 63. isochilopsis Kränzl. 164. *junceum Lindl. 24 0, n. 463. (226, 234, 293). Juno bort. 306. ♦Kaernbachii Kränzl. 135. n. 2'i0. (130). ♦Kanakorum Kränzl. 4 07, n. 470. (101, 106 Fig. 5). ♦kandarianum Kränzl. 190, n. 352 a. (4 88). ♦karoense Schlechter 288, n. 542. (278). *Keffordii Bailey 4 74, n. 34 9. (16(5'. ♦Keilhii Ridl. 218. n. 418. (204). Register. 373 Kelsalli Hidl. 350. Kenneth hört. 307. ♦kentrochilum Hook. f. 119, n. 195. (403). kentrophyllum Hook. f. 222, n. 434. kinabaluense Ridl. 328. Kingiano-speciosum Rolfe 3U9. *Kingianum Bidw. 273, n. 523. (270, 274, 275). var. Aldersonae Bailey 273, n. 525. var. pallidum Bailey 273 n. 525. var. Silcockii Bailey 273, n. 525. var. subquadratum (J. J. Smith) Kränzl. 274, n. 525. Kingianum x speciosum 1 3, 309. Kingianum-speciosum Han- sen 309. koeteianum Schlechter 241, n. 465. Kohlmeyeriamim Teijsm. et Binnend. 235, n. 453. *Koordersii J. J. Smith 1 62, n. 299. (160, 163). *Kuhlii (Blume) Lindl. 4 27, n. 221.(19, 104. 116,134)! Kunstleri Hook. f. 356, 357. Labuanum Lindl. 321. laciniosum Ridl. 346. ♦lacteum Kränzl. 262, n. 51 0. lageniforme J. J. Smith 340. *lamellatum (Blume) Lindl. 269, n. 518. (24, 267). ♦lamorganense Reichb. f. 53, n. 50. (51, 494). *lampongense J. J. Smith 363, n. 202a. lamprocaulon Schlechter 267, n. 54 7; 269. Lanceola Swartz 302. lanceolatum Gaud. 298. ♦laneifolium A. Rieh. 4 77, n. 325. (99 Fig. 4, 4 04, 4 76). ♦laneifolium A. Rieh. 4 30. n. 228. *lasioglossum Reichb. f. 54, n.52. (54, 57,288, n. 440). latifolium H. B. K. 302. Lawanum Lindl. 297. (4 2, 39, n. 24). ♦Lawesii F.Müll. 4 26, n. 218. (104, 4 06 Fig. 5). Lawrencci hört. 307. laxum Swartz 302. *LceanumO'Brien258,n. 499. (237). Lccchianum Reichb. f. 307, :j. 1 1 . Leechianum x nobile nobi- lius 3' 2. ♦leonis Reichb. f. 212, n. 403. (203, 213, 214). leopardinum Wall. 302. ♦lepidochilum Kränzl. 186, n. 346. (182). ♦leporinum J. J. Smith 145, n. 255 a. (139). Lessonii Colenso 52, n. 49. *leucochlorum Reichb. f. 57, n. 61. ("6;. *leucolophotum Reichb. f. 69, 88. (68, 259). ♦lichenastrum F. Müll. 2S9, n. 364. ligulatum Pers. 302. ♦lilacinum Reichb. f. 119, n. 197. (103 . lilacinum Teijsm. et Binnend. H9, n. 4 97; 4 30, n. 228; \ 4 70, n. 325. *Linawianum Reichb. f. 34, ! n. 6. (27, 309, 310, 312). Linawianum X aureum 306. Linawianum X Findlayanum M7. Linawianum X nobile 306. > Lindleyanum Griff. 35, n. 15. Lindleyi Steud. 62, n. 72. ♦lineale Rolfe 154, n. 281. (140). linearifolium Teijsm. et Bm- j nend. 230, n. 444. lineatum Teijsm. et Binnend. 304. ♦linguella Reichb. f. 77, n.1 03. (73). ♦linguiforme Swartz 291, | n. 563. (289, 290 Fig. 26). listeroglossum Kränzl. 123, j n. 208. *litoreum Bailey 213, n. 405. (203). ♦lituiflorum Lindl. 32, n. 4 0. (28, 65, 308). lituiflorum var. albiflorum I hört. 32, n. 4 0. var. candidura Reichb. f. | 32, n. 10. var. Freemanni Reichb. f. | 32, n. 10. var. robustius Reichb. f. : 32, n. 10. lituiflorum X nobile 306. lituiflorum X Wardianum 308. lividum Teijsm. et Binnend. 304. Liwanianum 4 3, 365. *lobatum (Blume) Miq. 218, n. 421. (204, 207). Lobbii Lindl. 210. (202, 365). ♦Lobbii Teijsm. et Binnend. 160, n. 293. ♦lobulatum Rolfe et J. J. Smith 211, n. 400. (203). ♦Loddigesii Rolfe 29, n. 2. (27, 37 Fig. 1 ). lonchophyllum Hook. f. 350, 337. longicaule J. J. Smith 361. longicolle Lindl. 340, 341. ♦longicornu Lindl. 9), n. 4 42. (4 5, 25, 86). longifolium H. B. K. 302. longipes Hook. f. 322, 328 Jongipetalum Pers. 302. Lotus hört. 307. *Lowii Lindl. 88, n. 4 33. (86, 89). var. pleiotrichum Reichb. f. 88. Lowii X formosum 307. Lucae F. Müll. 247, n. 475. ♦lucens Reichb. f. 4 21, n. 204. (403). ♦Luebbersianura Reichb. f. 9 1 , n. 143. (86). Luna hört. 311. *lunatum Lindl. 2I8, n. 419. (204, 219). ♦luteolum Batem. 54, n. 54. (37 Fig. 1, 51, 305, 309, 310). var.chlorocentrumReichb. f. 55, n. 54. luteolum x aureum 306. Lutwycheanum hört. 311. var. Clio 311. *luzonense Lindl. 1 72, n. 31 7. (166, 173 Fig. 12). *lycopodioides Lindl. 1 99, n. 369. (189, 491). ♦lyperanthiflorum Kränzl. 198, n. 367.(189, 194, 196 Fig. 14). Lyonii Arnes 329. ♦Mabelae Gammie 80, n. 4 4 6. (74). ♦Maccarthiae Thwaites 33, n. 4 4. (28). ♦Macfarlanei F. Müll. 205, n. 379. (201, 210). Mac Farlanei Reichb. f. 259, n. 503. *Mac Gregorii F. Müll, et Kränzl. 257, n. 497. Macraei Lindl. 9, 354, 356. ♦macranthum A. Rieh. 153, n. 277. (140, 303). macranthum Hook. 33, n. 12. macranthum De Vriese 302. ♦macrophyllum A. Rieh. 244, n. 471. (11, 245 Fig. 20, 246, 248, 304). var. stenopterum Reichb. f. 246, n. 474. var. Veitchianum Hook. f. 244, n, 471. macrophyllum Lindl. 33, n. 12. var. giganteum Lindl. 33, n. 12. var. purpureo - margina- tum Reichb. f. 3 3, n. 12. 374 Register. macropodum Hook. f. 324, | n. 9. macropus (Endl.) Reichb. f. 295. (12). *macrostachyum Lindl. 59, n. 65. (53, n. 50; 57, 60). macrum Schlechter 4 60, 4 63, n. 300. maculatum H. B. K. 302. Madonnae Rolfe 251, n. 484. Magda hört. 34 4. ♦malacanthum Kränzl. 4 94, n. 360. (188, 496 Fig. 4 4). ♦maleolens Kränzl. 54, n. 53. (54). manillense Schauer 302. ♦Mannii Ridl. 205, n. 384. (202;. Mantinii hört. 308. *margaritaceum Finet 93, n. 4 47. (4, 86). marginatum Batem. 94, n. 454. marginatum Teijsm. et Bin- nend. 325. marivelense Arnes 224, n. 434. ♦marmoratum Reichb. f. 62, n. 74 (58). *Mastersianum F. Müll, et Kränzl. 38, n. 4 9. (28). *Mattangianum Kränzl. 4 59, n. 294. (4 58). *mega Kränzl. 214, n (203). *megaceras Hook. f. n. 24 5. (4 04). mekynosepalum Schlechter 343. melanodiscus Reichb. f. 34 4, 34 2. var. gloriosum hört. 34 1. var. pallens hört. 34 4. melanodiscus X nobile 314. melanophthalmum Reichb. f. 30, n. 4. *melanostictum Schlechter 4 4 0, n. 4 77. (4 02, 4 09). *mellitum Ridl. 238, n. 457. (9, 225). Melpomene hört. 34 2. Mentor hört. 308. Merrillii Arnes 299. (206). mesochloron Lindl. 00, n. 67. *metachilinum Reichb. f. 4 82, n. 333. (481). *metrum Kränzl. 224 , n. 428. Mettkeanum Kränzl. 337. mexicanum Presl 302. micans Reichb. f. 308. ♦Micholitzii Rolfe 277, n. 534 a. (270, 276, n. 24). micranthum Griff. 207. *micranthum Lindl. 212, n. 404. (203, 205). micranthum Swartz 302. 407. 125. *microbulbon A. Rieh. 79, n. 4 4 3. (7i, 82 Fig. 3). microchilum Dalz. 302. ♦microglaphys Reichb. f. 77, n. 4 04. (73, 78). Milligani F. Müll. 4 5, 294, n. 571. ♦Minahassae Kränzl. 4 07, n. 4 69. (4 04, 4 06 Fig. 5). ♦minax Reichb. f. 4 44, n. 249. (4 38. 4 43 Fig. 4 0, 4 46). Minos hört. 34 2. minutissimum F. Müll. 304. *Mirbelianum Gaud. 4 52, n. 276. (440, 443 Fig. 40, 447,449— 454, 456,n.286; 4 57). var. speciosum 4 50. Mirbelianum J. J. Smith 4 49, n. 266. *miserum Reichb. f. 74, n. 92. mitriferum J. J. Smith 364. *modestissimum Kränzl. 206, n. 385. (202). *modeslum Reichb. f. 220, n. 427. modestum Ridl. 224, n. 428. *Mohlianum Reichb. f. 4 4 4, n. 483. (19, 402, 408, 447 Fig.8; 424, 426,429, 4 52, 216). *molle J. J. Smith 4 37, n. 245a. (131). monanthum Teijsm. et Bin- nend. 304. ♦monile (Thunb.) Kränzl. 50, n. 45. moniliforme Franch. et Sav. 50, n. 45. moniliforme Lindl. 31, n. 6. moniliforme Swartz 3, 4 4, 23, 25, 34, 47, 50, 54, 310, 314. moniliforme X Ainsworthii 341. *monodon Kränzl. 254, n. 490. (250). *monophyllum F. Müll. 286, n. 552. (278). montanum J. J> Smith 4 33, n. 235. *montis Sellac Kränzl. 4 05, n. 466. (401). *Montis Yulei Kränzl. 4 50, n. 269. (4 40). *montedeakinense Bailey 200, n. 375. (4 89S *Mooreanum Lindl. 250, n. 480. (254). ♦Moorei F. Müll. 272, n. 523. (251, 270). Morrisonii Schlechter 4 33, n. 234. *Mortii F. Müll. 294, n. 570. (289). Mortii Benth. 293, n. 569. moschatum Carey 48. moschatum Griff. 33, n. 4 2: 34. ♦moschatum Swartz 43. n. 26. (9, 26, 40, 266). var. calceolaria Veitch 43, n. 26. moulmeinense hört. Low 95, n. 153. moulmeinense Parish et Hook. f. 41, n. 23; 42. mucronulatum Planch. 298, 304. *Muellerianum Schlechter 76, n. 100. (73). multicaule Teijsm. et Bin- nend. 302. *multicostatum J. J. Smith 4 75, n. 324. (4 66'. *multiflorum Par. et Reichb. f. 24 0, n. 397. (203). *multistriatumJ. J.Smith 4 88, 4 92, n. 355 a. muricatum Finet 319. var. munificum Finet 319. Murray i bort. 308. murrhiniacum Reichb. f. 308. muscicola Lindl. 302. *mutabile (Blume) Lindl. 68, n. 85. (40, 70, 107, 304). Myosurus Swartz 303. ♦Nakaharaei Schlechter 283, n. 543. (278). *nanum Hook. f. 84, n. 4 4 9. (74). *Nathanielis Reichb. f. 365, n. 391. (205, 208, 210;. *navicula Kränzl. 129, n. 225. naviculare Kränzl. (sphalm.) 104, 442, 365. neo-ebudanum Schlechter 444, n. 183. Nestor O'Brien 308. *neuroglossum Schlechter 499, n. 374. (489). ngoyense Schlechter 255, n. 492. *nidificum Kränzl. 1 64, n. 302. (4 60S *Nieuwenhuisii J.J. Smith 4 4 8, n. 4 93. (4 02). Niobe hört. 308. nitidissimum Reichb. f. 334, 337. niveum Rolfe 260, n. 503. »nobile Lindl. 35, n. 4 5. (4 4, 47, 28, 31, 34, 39, 305, 306, 307—344, 343). var. albiflorum hört. 35, n. 45 ; 36, n. 15. var. Amesiae bort. 35, n. 4 5. var. Ashworlhianum hört. 36, n. 4 5. var. Ballianum O'Brien 35, 36, n. 4 5. Register. 375 var.CooksonianumReichb. f. SB, n. 15. Cypberi hurt. 36, n. 15. elegans hört. 36, n. 4 5. var. formosanum Reicht). f. 14, 36, n. 15. intermediuin hurt. 36, n.1 5. murhiniacum Reicht), f. 36, n. 15. var. nobilius Reicht», f. 35, 36, 311, 312. var. pallidiflora Hook. 80, n. 20. pulcherrimum hört. 36, n. 15. purpureum hört. 36, n. 1 5. var. Sanderianum Reichb. f. 35, 36, n. 15. Schroederianum hört. 36, XL 1 5. var. Schneiderianum Reichb. f. 35, n. 1 5. Statterianum bort. 36, n. 15. var. Toliianum Reichb. f. 35, n. 15. nobile albiflorum X japoni- cum Lindl. 306. nobile X aureumGard.Chron. 13, 305. nobile X Brymerianum Rolfe 307. nobile X endocharis 311. nobile X Falconeri 30 9. nobile X hmbriatum 308. nobile X Findlayanum 306. nobile X Hildebrandii 307. nobile var. nobilius X aureum 305. nobile X prhnulinum 308. nobile X pulchellum 310. nobile X Ruckeri 309. nobile X Schneiderianum 310. nobile X signatum 306. nobile x suavissimum 307. nobile X thyrsiflorum 1 3. nobile X tortile 308. nobile X Wardianum 36. nobile-Wardianuin Sand. 308. nodalum Lindl. 4 7, n. 36. nodosum Dalz. 356. normale Falcon. 295, 296. (12, 297). ♦Novae Hiberniae Kränzl. 135, n. 242. (131, 136 Fig. 9). *nudum (Blume) Lindl. 116, n. 191. (102, 426). nummulifolium R. King 303. *nutans Lindl. 88, n. 1 32. (86). nulans Presl 30 3. ♦nycteridoglossum Reichb. f. 207, n. 388. (202, 209). obeuneatum Bailey 300. (198, n. 367). *0'Brienianum Kränzl. 105, n. 167. (101, 106 Fig. 5). obtusum Reichb. f. 303. ♦obtusum Schlechter 114, n. 185. (102). *ochraceum De Wild. 93, n. 1 .4 a. *ochranthum Schlechter 1 92, n. 357. (188). ♦ochreatum Lindl. 49, n. 42. (41). ♦ochroleucum Teijsm. et Bin- nend. 47, n. 38. (41). *odiosum Finet 228, n. 439. (7, 225, 227 Fig. 4 6). ♦Odoardi Kränzl. 157, n. 288. (140). *odontochilum Reichb. f. 275, n. 531. (270, 276 Fig. 24). ophioglossoides Sieber 3 03. ophioglossoides Swartz 303. ♦ophioglossum Reichb. f. 135, n. 241. (130). Ophir bort. 308. oreogenum Schlechter 131, n. 230. *orientale J. J. Smith 177, n. 327. (176). *osmophytopsis Kränzl. 172, n. 316. (166, 171). ostrinura J. J. Smith 361. Othello Sand. 31*. Ou-Hinnae Schlechter 337. ♦ovatifolium Ridl. 164,n.303. (160). *ovatum (Willd.) Kränzl. 71, n. 91. (68). Owenianum hört. 306. *pachycerasF. Müll.etKränzl. 98, n. 157. (97, 136 Fig. 9). *pachyglossum Parish et Reichb. f. 95, n. 4 54. (87). pallens hört. 311, 312. pallens Ridl. 358. pallidiflorum Ridl. 357. Palmerstoniae Schlechter 300. palmifolium Swartz 303. Palpebrae Hook. 64, n. 74. palpebrae Lindl. 64, n. 76. (62). paludicola Schlechter 162, n. 298. *pandaneti Ridl. 184, n. 344. (481). *panduratum Lindl. 84, n.1 25. (74). *panduriferum Hook. f. 122, n. 206. (403, 118 . var. serpens Hook. f. 1 22, n. 207. paniculatum Pers. 303. paniculatum Swartz 30 3. ♦papilio Loher 231, n. 4 46. (225). papilioniferum J. J. Smith 237, n. 454. papilioniferum ephemerum J. .1. Smith 237, n. 454. ♦paradoxum Teijsm. et Bin- nend. 201. n. 376. I -9 *parciflorum Reichb. f. 222, n. 4 34. [MO, 223 Fig. 15). ♦parcum Reichb. f. 1 23. n. 208. (8. 103). pardalinum Reichb. f. 356. parietiforme J. J. Smith 349. *Parishii Reichb. f. 38, n. 17. (28). *parthenium Reichb. f. 93, n. 149. (86). parviflorum Don 298. parvulum Bolfe 322. *pauciflorum King et Pantl. 56, n. 59. paueifolium Reinw. 303. paucilaciniatum J. J. Smith 7, 345. Paxtoni Lindl. 48, n. 41. Paxtoni Paxt. 4 '4, n. 30. *pectinatum Finet 1 84, n. 339. (159, 179 Fig. 13, 181). ♦pedicellatum J. J. Smith 363, n. 187a. peguanum Lindl. 83, n. 4 21. *pendulum Roxb. 30, n. 4. (3, 4 1, 27, 31, 38, 305, 340). *pensile Ridl. 4 90, n. 352. 1 88). ♦pentactis Kränzl. 200, n. 37 2. (189). *pentagonum Kränzl. 128. n. 224. (404). pentanema Schlechter 339. pentaplerum Schlechter 108, 427, n. 220. perakense Hook. f. 328. *percnanthum Reichb. f. 4 44, n. 254. (139). Per-Dicbaea Kränzl. 174. *perula Reichb. f. 4 22, n. 205. (103, 105). *Petri Reichb. f. 251, n. 4 82. (250). ♦phalaenopsis Fitzger. 264, n. 507. (9, 21, 257, 258). var. hololeucum Gard. Chron. 261, n. 507. var. Rothschildianum Kränzl. 262, n. 507. var. Schroederianum Hort. 264, n. 507. var. Statterianum Sand. 261, n. 507. var. Williamsianiini Reicht», f. 262, n. 507. Pbalaogilhim J.J.Smith 339. plialangium Scblechter 339. pictum Griff. 29, n. 1. *|ii. 'tum Lindl. 114, n. 184. (102). *Pierardii Roxb. 64 , n. 70. (11, 2\ 47, 58, 65, 259). 376 Register. Pierardi X Parishii 4 3. *piestocaulon Schlechter 164, n. 304. (160). ♦pinifolium Ridl. 4 64, n. 295. (4 60, 222). Pirene hört. 34 3. Pitcherianum Reichb. f. 4 3, 308, 310. var. candidulum 308. var. roseum 308. Pitcherianuni X moniliforme 34 4. planibulbe Lindl. 234, 238. ♦planum J. J. Smith 4 98, n. 366. (189). *platycaulon Rolle 267, n. 54 5. (266). *platygastrium Reichb. f. 267, n. 54 7. (269). platypetalum Pers. 303. platyphyllumSchlechter207, n. 388. *plebejum J. J. Smith 234, n. 447. (225). *pleiostachyum Reichb. f. 97, n. 4 56. (4 06 Fig. 5, 4 31). pleurothalloides Kränzl. 3 i 4 . plicatile Lindl. 4 2, 354. plicatum Dietr. 303. *podagraria Hook. f. 230, n. 4 4 2., (225, 233 Fig. 4 8). *pogonantherum J. J. Smith 169, n. 34 4. (166). *pogoniates Reichb. f. 57, n. 60. (56). Poissonianum Schlechter 255, n. 492. polyanthum Wall. 30, n. 4. *polvcarpum Reichb. f. 4 49, n. 264. (4 I, 4 39). *polycladium Reichb. f. 73, n. 96. (74). polypetalum Steud. 303. polyphlebium Reichb. f. 4 2, 38, n. 18. polysema Schlechter 246, n. 471. polystachyum Swartz 303. polystachyum Thou. 303. *polytrichum Arnes 240, n. 464. (226). *porphyrochilum Lindl. 79, n. 114. (74, 82 Fig. 3). porphyrogastrum Reichb. f. 308. praecinctum Reichb. f. 299. praecox J. J. Smith 303. *praeustum Kränzl. 4 4 8, n. 492. (4 02). prasinum Lindl. 3 22. *primulinum Lindl. 39, n. 20. (28,|37Fig. 4, 6% 308, 34 0). var. giganteum hört. 39, n. 20. primulinum X nobile 4 3, 31 0. *prionochilum F. Müll, et Kränzl. 153, n. 278. (140). pristichilum Kränzl. 346. *profusum Reichb. f. 259, n. n. 501. [857 . proliferum Pers. 303. *prostratum Ridl. 2 1 3, n. 406. (203). *pruinosum Teijsm. et Bin- nend. 197, n. 365. (4 89). pseudaclinia Lindl. 297.(4 2). ♦Pseudo-Dichaea Kränzl. 4 74 , n. 34 4. (4 66 . Pseudo-Mohlianurn Kränzl. 4 26, n. 24 8. pseudo - umbellatum J. J. Smith 364. *psyche Kränzl. 246, n. 473. (244). pubescens Hook. 303. *pugioniforme A. Cunn. 21)4, n. 564. (289). pulchellum Lindl. 29, n. 4. pulchellum Lodd. 29, n. 2. *pulchellum Roxb. 2'J, n. 3. (11, 27, 34, 340). var.luteum O'ßrien 30, n.3. pulchellum x chrysotoxum 307. pulchellum X Huttoni 308. pulchellum xjaponicum 309. ♦pumilum Roxb. 287, n. 556. (278, 288, n. 557). pumilum J. J. Smith 288, n. 558. pumilum Swartz 303. *punamense Schlechter 253, n. 4 86. (250). punctatum J. J. Smith 303. pungentifolium F. Müll. 294, n. 56 4. puniceum Ridl. 279, n. 532. puniceum Rolfe 4 34, n. 230. *purissimum Kränzl. 264, n. 511. (262). purpurascens Teijsm. et ßinnend. 193, n. 358. purpurascens Thwaites 359. ♦purpureumRoxb. 4 32,n.234. (130, 4 33, 4 36, 4 37, 359). var. candidulum Reichb. f. 132. 133, n. 234. var. Moseleyi Hemsl. 133. *pusillum (Blume) Lindl. 288, n. 558. (279). pusillum Don 80, n. 4 4 4. pusillum H. B. K. 303. *pycnostachyum Lindl. 80, n. 4 4 5. (74). pygmaeum Cunn. 299. *pygmaeum Lindl. 83, n. 4 24 . (74, 83 Fig. 3). pygmaeum Swartz 303. pyropum Ridl. 4 04, 4 25, n. 214. ♦quadrangulare Par.etReichb. f. 288, n. 557. (278, 287). quadrilidum la Llave et Lex. 303. quadrilobum Rolfe 353. ♦quinarium Rolfe 287, n. 555. (278). ♦quinquedentatum J. J.Smith 4 76, n. 324 a. (4 66). Rabani Lindl. 356. racemiflorum Swartz 23, 303. ♦radiuns Reichb. f. 87, n. 4 34 . (86, 89, 93). Rainbow Bohn. n. 34 2. ramiflcans J. J. Smith 212. n. 404. ramosissimum Wight 72, n. 95. *ramosum Lindl. 53, n. 51. (54, 52, 54). recurvum hört. 305 refractumTeijsm.etBinnend. 485, n. 342. ♦regium Prain 34, n. 4 4. (28). Regnieri Regn. 313. ♦Reinwardtii Lindl. 4 37, n.2 4 4 . (4 34). ♦reptans Franch. et Savat. 287, n. 554. (278). reptans Ridl. 280, n. 535, 340. reptans Swartz 303. retusum la Llave et Lex. 303. retusum Llanos 33, n. 4 2, 303. *revolutum Lindl. 4 85, n. 342. (93, 449, 484, 484, 486, 4 87). revolutum O. Arnes 4 85, n. 343. rhipidilobum Schlechter 356. rhizophoretiRidl. 24 8, n. 42 1 . (24 9). ♦rhodocentrum Reichb. f. 4 4 5, n. 4 88. (4 02). *rhodopterygium Reichb. f. 38, n. 4 8. (28). var. Emerici N. E. Brown 38, n. 4 8. *rhodostele Ridl. 206, n. 382. (202). ♦rhodostictum F. Müll, et Kränzl. 254, n. 484. (250). rhodostoma Reichb. f. 309. rhombeum Lindl. 45, n. 31. *rhombopetalum Kränzl. 24 2, n. 402. (203). rhopalobulbon Schlechter 350. ♦rigens (Blume) Reichb. f. 24 8. n. 420. (204, 24 5). rigescens Miq. 68, n. 85. ♦rigidifolium Rolfe 4 49, n. 265. (4 39). rigidum Lindl. 68, n. 85. rigidum Miq. 218, n. 420. ♦rigidum R. Br. 292, n. 565. (289). Register. 377 *Rimannii Reichb. f. 150, n. 268. (139). Ritaeanum King et Pantl. 154. Robinsonianum Rohnh. 305. *robustum Rolfe 154, n. 279. (140). Roeblingianum hört. 309. Rolfeae .08. rorulentum Teijsm. et Rin- nend. 304. *roseatum Ridl. 133, n. 235. 3S4. *rosellum Ridl. 206, (202). *Rosenbergii Teijsm. et Rin- nend. 156, n. 286. (140). *roseo-nervatum Schlechter 215, n. 410. roseo-punetatum Ridl. 353. roseum Swartz 303. rotundatum Renth. 325. Roxburghii Griff. 213. rubens O'Brien 312. Rucken Lindl. 53, n. 51. (54, 228, n. 440; 309, 310). *rugosum (Rluine) Lindl. 193, n. 358. (188). *Rumphiae Reichb. f. 285, n. 54 8. (278). var. quinquenervium J. J. Smith 285, n. 548. Rumphianum .1. J. Smith 141, n. 249. *Rumphianum Teijsm. et Binnend. 146, n. 258. (139 . rupicola Reichb. f. 68, n. 84. ruseifolium Swartz 23, 203. *rutriferum Reichb. f. 131, n. 230. (130). sagittatum J. J. Smith 211, n. 399. *salaccense (Blume) Lindl. 1 69, n. 310. (166). var. major J.J.Smith 1G9, n. 310. salaccensc hört. 133, n. 236. ♦salicornioides Teijsm. et Bin- nend. 222, n. 433. (220). salmoneum Schlechter 112, n. 180. Salteri hört. 312. sambasanum J. J. Smith 222, n. 4:3. Sanderae hört. Sand. 305. *Sandcrianum Rolfe 257, n. 496. sanguineumRolfe237,n. 455. sanguineum Swartz 303. *saiiguinolentum Lindl. 121, n. 204. 69, 103, 309*. sanguinolentum X Huttoni 309. ♦sarcanthum Lindl. 84, n. 1 23. (74, 85). *sarcochilus Finet 177, n. 326. (179 Fig. 13, 180). sarcostemma Ind. Kew. 304. < sarcostoma Teijsm. et Rin- nend. 246, n. 471; 304. ♦sarmentosum Rolfe 70, n. i 88 a. (», 68). ♦Sarrasinorum Kränzl. 55, n. 56. (52). *Sayeri Schlechter 28", n. 5 47. (278). ♦scabrilingue Lindl. 93, n. 148. : (9, 86). *scabripesKränzl.137,n.24 5. ! (131). *scalpelliforme Teijsm. et Bin- nend. 207, n. 387. (202). scariosum la Llave et Lex. 304. Schimperianum A. Rieh. 30 4. Schinzii Rolfe 350. *Schmidtianum Kränzl. 234, n. 451. (225). ♦Schneiderae Railey 286, n. n. .;,53. (278). Schneiderianum Reichb. f. 309. schoeninum Lindl. 294, n. 571. sclerophyllum Lindl. 68, n. 85. Scopa Lindl. 3 '.9. Scortechini Hook f. 33, n. 1 2. *sculptum Reichb. f. 87, n. 1 30. (86). *Schwartzkopffianum Kränzl. 175, n. 322. (166). Scylla hört. 312. *secundum (Blume) Lindl. 98, n. 159. (97, 100, 101, 132). var. niveum Reichb. f. 100, n. 1 59. Sedenii hört. 309. Seidelianum Reichb. f. 29, n. 2. ♦senile Par. et Reichb. f. 65, n. 78. (4, 62.) senatum Wall. 304. serpens Hook. f. 122, n. 207. Serra Hook. f. 212, n. 401. serra Lindl. 205, 206, n. 383 . 207, 210. serratum Rolfe 3. .9. sertularioides Swartz 23, 304. setifolium Ridl. 230, n. 444; Shepberdi F. Müll. 304. Sibyl bort. 13, 309. signalum Reichb. f. 46, n. 33 ; 306, 311. signatum x aureum 308. signatiim x euosmum 311. signatum x Findlayanum 3 0 6. signatum X nobile Rolfe 310. ♦simile Schlechter 193, n. 361. (188). simplicissimum (L.) Kränzl. 235. *singalanense Kränzl. 1 67, n. 307. (165). *sinuatum Lindl. 216, n. 415. (204, 205). ♦Smilliae F. Muell. 134, n. 238. (10, 130, 132, 133, 135). socius hört. Sander 312. sordidurn King et Pantl. 351 . Souvenir de Queen Victoria Sand. 312. *spathaceum Lindl. 58, n. 62. (57). *spatella Reichb. f. 219, n. 425. (204). specio-Kingianum Gard. 309. speciosissimum Rolfe 298. *speciosum Smith 270, n. 520. (5, 9, 10, 11, 15, 21, 272.) var.BancroftianumReichb. f. 271, n. 521. var. curvicaule Bailey 271 , n. 520. var. delicatum Bailey 271, n. 521. var. fusiforme Bailey 271, n. 520. f. grandiflorum Bailey 271, n. 520. var. Hillii Veitch 271, n. 520. var. nitidum Bailey 271, n 520. *spectabile (Blume) Miq. 251, n. 483. (21, 250, 253, 327 Fig. 31). *spectatissimum Reichh. f. (.»0, n. 139. (86). sphegidoglossum Reichb. f. 56, n. 57; 57. *sphenochilum F. Müll, et Kränzl. 216, n. 413. (203). spinescens Lindl. 191, 197, n. 364. splendidissimum Reichb. f. 305, 308. var. grandiflorum hört. 305. splendidissimum illustre hört. 312. splendidissimum nobilius hört. 312. ♦spurium (Blume) J. J. Smith 264, n. 5 1 3. (262, 347 Fig. 34, 355 Fig. 35). Spyersii hört. 13, 309. squalens Lindl. 304. squamiferum J.J.Smith. 1 1 0, n. 177. Staffordii hört. 312. ♦steatoglossum Reichb. f. 200, n. 373. (189). 378 Register. *stenocentrum Schlechter 286, n. 550. (278). *stratiotes Reichb. f. 144, n. 232. (139). Stratius hört. 309. *strcbloceras Reichb. f. 142, n. 251. (139). var. Rossianum Reichb. f. 142, n. 251. striatum Griff. 304. striatum bort. 298, 309. *Stricklandianum Reichb. f. 54, n. 46. (44). *striolatum Reichb. f. 294, •n. 571. (289, 293, 299.) var. Chalandei Finet 299. *strongylanthum Reichb. f. 81, n. 418. (74). *Stuartii F. M. Bailey 110, n. 178. (9, 102). *stuposum Lindl. 56, n. 57. (55, 57, 165). *suaveolens Kränz!. 191, n. 353. (9, 188). suavissimum Reiclib. f. 67, n. 83. subacaule Lindl. 129, 280. *subacaule Reinw. 279, n. 532. (7, 277). subarticulatum Teijsm. et Binnend. 188, n. 337. *subclausum Rolle 1 1 2, n.1 79. (10?, 111 Fig. 6). subquadratum J. J. Smith 274, n. 525. *subulatum (Blume) Lindl. 221, n. 430. (15, 220, 223 Fig. 15, 224). var. majus Smith 363. *sulcatum Lindl. 66, n. 80. (62, 78;. *Sumneri F.Müll. 260, n. 505. (257, 26 l). *superbiens Reichb. f. 258, n. 500. (21, 257—259). *superbum Reichb. f. 33, n. 12. (28, 308). ct. anosmum Reichb. f. 33, n. 1-2. var. A Burkei Reichb. f. 34, n. 12. var. ß. giganteum Reichb. f. 33, n. 12. var. Hultoni Reichb. f. 34, n. 12. var. y. purpureo-margina- tuin Reichb. f. 33, n. 4 2. superbum Uuttonii X au- reum 3u7. superbum X Parishii 308. superbum x Pierardi 305. superbum Xprimulinum 308. *sylvanum Reichb. f. 1 47, n. 260. (139). Sylvia Sand. 312. Tattonianum Batem. 2/4, n. 526. *taurinum Lindl. 145, n. 255 (139, 143 Fig. 10, 147 149). var. amboinensc Rolfe 1 45 n. 255. Taylori Fitzgerald 284, n 545; 285. Teijsmanni Miq. 1 60, n. 293 teloense J. J. Smith 209 n. :<94. tenellum Lindl 230, n. 444. I tentaculatum Schlechter 334. f :|ttenuicauleHook.f.231,n.445. (225). tenuicaule Ridlcy 1 28, n. 222. ♦teres Lindl. 238, n. 4 58. (15, 225, 230). tcres Roxb. 304. teretifolium Lindl. 293, 294, n. 571. ♦teretifolium R.Br. 293, n.567. (5, 15, 277, 289, 290 Fig. 36). ♦terminale Par. et Reichb. f. 213, n. 404, (15, 203, 2I5). *ternatense J. J. Smith 246, n. 472. (244, 245 Fig. 20). testiculatum Swartz 304. *tetrachromum Reichb. f. 47, n. 37. (41). *tetraedre (Blume) Lindl. 239, n. 462. (22G, 240). *tetragonum A. Cunningh. 254, n. 488. (250). *tetralobum Schlechter 208, n. 390. (202). tetrodon Reichb. f. 12, 297. Thalia bort. 3I2. the Gern Bohnh. .311. the Pearl hört 312. Thompsonianum hört. 312. Thwaitesiae hört. 313. thyrsiflorum Reichb. f. 67, n. 82. thyrsiflorum X nobile 3 05. thyrsodes Reichb. f. 127, n. 22 1. thysanochilum Schlechter "349. tigrinum Rolfe 252, n. 483. Tipula J. J. Smith 342. tipuliferum Reichb. f. 335. *tmesipteris Lindl. IS9,n.370. (189, 191). •Tofftii Bailey 155, n. 283. (140). *tokai Reichb. f. 242, n. 467. (20, 21, 123). var. crassinerve Finet 243, n. 467. *tomohoncnsc Kränzl. 244, n. 470. tonkinensc de Wildem. 185, n. 342. *torquisepalum Kränzl. 187, n. 347. (182.. *torriccllense Schlechter 254, n. 489. J250). Torricellianum Kränzl. 215, n. 412. (203). torlilc A. Cunningh. 286, n. 552. ♦tortile Lindl. 65, n. 77. (62, 308.. var. Dartoisianum (De Wildem.) O'Brien 65, n. 77. t *tosaense Makino 50, n. 44. (44). transparcns Lindl. 4 05, 297. *transparens Wall. 60, n. 68. (37 Fig. 1, 58, 62, 277, 309). var. album Rolfe 61 , n. 68. transversilobum J. J. Smith 361. Treacherianum Reichb. f. 324, 329. Treubii J. J. Smith 267, n. 516. (266). triadenium Lindl. 68, n. 85; 70, 304. tribuloides Swartz 304. trichostomum Reichb. f. 1 4 2, n. 180. (102, 134). *tricolor Kränzl. 4 87, n. 34S. (4 82). tricolor Pers. 304. *tricuspe (Blume) Lindl. 235, n. 453. (-225, 238). *tridentiferum Lindl. 4 84, n. J!40. (181). triflorum Lindl. 325. *trigonellodorum Kränzl. 1 86, n. 345. 9, 182). *trigonocarpum Schlechter 285, n. 549. (278). *trigonopus Reichb. f. 63, n. 73. (62). *trilamellatum J. J. Smith 1 56, n. 285a. (140). *trinervium Ridley 79, n. 1 1 2. (74). tripetaloides Roxb. 304. triphyllum Pers. 3 04. tripterum Wall. 304. *triquetrum Ridl. 2S2, n. 538. (278). *trisaccatum Kränzl. 107, n. 171. (101). ♦triviale Kränzl, 1^)0, n. 161. (11, 97, 98, 106 Fig. 5.) tropaeoliflorum Hook. f. 1 22, n. 2i'5. ♦truncatum Lindl. 232, n. 449. (225, 233 Fig. 18). tuadcnium Boxall. 304. *tuberiferum Hook. f. 226, n. 438. (224). tumoriferum J. J. Smith 362. tunense J. J. Smith 343. uliginosum J. J. Smith 362. Register. 379 *umbellatum [Gaudieb. Reichb. f. 283,n.544. (178). *uncatum Lindl. 224, n. 435. (4 5, 220, 223 Fig. 18 . undulatiflorum Pers. 304. undulatillorum Steud. 304. undulatum Pers. 304. ♦undulatum R. Br. 4 51, n. 274. (4 40, 4 48, 4 52, 4 53, 4 56). \ ,ir. ■?. Broomfieldii Fitzg. 451, n. 274. vur.ft.fimljrilabiumReichb. f. 4 54, n. 274. undulatum Rieh. 4 55, n. 283. unguiculatum Teijsm. et Binnend. 264. n. 54 3. *uni(lorum Griff. 4S5, n. 343. (4 81). uniflorum Teijsm. et Binn. 213, n. 406; 244. uniflos Bailcy 284, n. 545. *l'rvillei Finet 259, n. 502. 157 . Ustcri Schlechter 300. utile J. .1. Smith 337. utricularioides Swartz 30 4. ♦utriculariopsis Kränzl. 239, n. 464 a. (226). validicolle J. J. Smith 342. validum Schlechter 4 4 4, n. 253. *vandiflorum Reichb. f. 154, n. 272. {14 0. *vandifolium Finet 4 78, n. 328. (4 76, 479 Fig. 4 3.) var. brevipedicellatum Fi- net-4 78, n. 3-28. Vannerianum Reichb. fil. 309. variegatum Pers. 304. ♦Vaupelianum Kränzl. 4 65, n. 305. (160). Veitchianum Lindl. 244, n. 171. 248. Veitchii hört. 309. velutmum Rolfe 63, n. 73. ♦ventricosum Kränzl. 209, n. 893. (202). Venus bort. 309. ♦venustumTeysm. et Binnend. 4 54, n. 282. (4 40). *veratrifolium Lindl. 144, n. 253.(437, 143 Fig. 4 0,1 48, 34 3). veratrifolium A. Rieh. 319. veratrifolium Rcxb. 304. ♦verrueiferum Reichb. f. 4 80, n. 334. (177. 4 79 Fig. 4 3). verrueiferum .1. J. Smith 364. *versicolor Cogn. 4 24, n. 24 3. (404). vestitum Wall. 304. vexabile Reichb. f. 4 3, 309. vexans Dammer 365. vexillarius J. J. Smith 362. *Victoriae reginae Loher 4 09, n. 475. (404 , 440, 441 Fig. 6). villosulum Lindl. 88, n. 4 32. ♦villosulum Wall. 162, n. 297. Kit), 1 G 1 . ♦violaccum Kränzl. 1 08, n.4 72. 101 . *rir*scens Ridl. 100, n. 462. 97 . Virgil bort. 31 i. ♦virgineum Reichb. f. 90, n. 4 38. (86). Virginia bort. 3 4 0. viridicaUim Ridl. 297. ♦viridiflorum Bailey 4 82, n. 334. (4 84;. viridi-purpureum var. viri- dulum .;. viridiroseum Reichb. f. 4 33, n. 234. 359). ♦viridulum Ridlev 220. n. 437. (224). ♦vitellinum Kränzl.4 24, n. 24 2. (4 04, 4 13 Fig. 7). vonrömeri J. J. Smith 362. Vulcan hört. 34 2. *vulcanicum Schlechter 4 74, n. 320. (466). Waltoni Reichb. f. 34 0. *Warburgianum Kränzl. 126, n. 217. (404). Wardiano-aureum bort. 305. Wuidiano - Hildebrandii hört. 307. Wardiano-japonicum hört. 30'.'. Wardiano-moniliforme Han- sen 309. Wardiano-nobile Su,rid 308. ♦Wardianum Warner 36, n. 4 6. (28, 30, n.4; 37 Fig. 4, 308, 34 2). var. album Will. 36, n. 4 o. var. assamicum Jennings 36, n. 4 6. var. candidum Veitch 36, n. 4 6. var.. giganteum Williams et Moore 36, n. 4 6. var. pictum O'Brien 36, n. 16. Wardianum X aurcum 305. WardianumxCassiope 310. Wardianum X japonicum 309. Wardianum x Linawianum 306. Wardianum X lituiflorum 308. Wardianum X luteolum 300. ♦Waltii (Hook f.) Reichb. f. 92, n. 4 46. (86). Whitci Hurst et Rolfe 34 0. whitlieldense Rolfe 34 2. *WhitmeeiKränzl.4 89,n.349. (4 88). Wigaoiae hört. 306, 34 o. var. xanlhochilum hört. 3I0. Wiganianum bort. 307. Williamsianum 257, 34 3. ♦Williamsonii Dav etReichb. f. 92, n. 4 44. (86). ♦Wilmsianum Schlechter 78, n. 110. (74). Wilsoni hört. 313. ♦Wilson» Rolfe 61. n. 69. 58 . Wrightiae hört. 306. xanthoacron Schlechter 21 3, n. 406. xanthocentron hört. 306. xantholeucum Reichb. f. 354. ♦xanthomeson Schlechter 1 08, n. 174. (404, 424). ♦xanthophlebium Lindl. 94, n. 4 51. (87, 89). ♦xylophyllum Kränzl. 4 91, n. 355. (188). ♦yunnanense Finet 49, n. 43. (41). zebrinum J. J. Smith 324. Zippelii J. J. Smith 304. Zollingerianum Teijsm. et Binnend. 348. *zonatum Rolfe 58, n. 63 a. (57). Dendrochilum roseum Dalzell 32, 297. Dendrocolla obtusa Reichb. f. 303. spuria Blume 264, 266. Dendrocoryne Lindl. (subg.) 6, 7, 4 3, 4 5, 4 0,4 8,20,21,22, 26, 27, 02, 4 59, 241, 253, 257, 261. speetabilis 2 13. Desmotrichnm Blume 343, n. 276. (2, 4, 5, 7,4 6, 4 8,24, 25, 264, 324). *angulatum Blume 340, n. 3. (343, 344, 347 Fig. 34). *angustifolium Blume 350, n. 42. (345, 352). *appendiculatum Blume 354, n. 20. (4 0, 345, 350). ♦bancanum (J.J.Smith^ Kränzl. 352, n. 4 3 a. (345). ♦bicostatum (J. J. Smith) Kränzl. 353, n. 4 9. (345). ♦bifidumRidl.357,n.25a.(345). *Binnendijk» (Reichb. f.) Kränzl. 353, n. 4 7. (345). *calopogon (Reichb. f.) Kränzl. 340, n. 4. (344). ♦comatum Blume 349, n. 8. (344). ♦convexum Blume 354, n. 4 4. (345, 352). *criniferum (Lindl.) Kränzl. 348, n. 6. (344, 347 Fig. 34). cymbidioides Blume 325. ♦durum (J. J. Smith) Kränzl. 351. n. 15. (345). elongatum Blume 329. 380 Register. *Fargesii (Finet) Kränzl. 358, n. 26. (317 Fig. 28, 345). ♦fimbriatum Blume 354, n. 22. (16, 345, 355 Fig. 35). ♦ibrcipatum Kränzl. 357, n. 25. (345). geminalum Blume 326. ♦grandiflorum Blume 352, n. 16. (345). ♦Kunstleri (Hook, f.) Kränzl. 356, n. 23. (345). *laciniosum (Ridl.) Kränzl. 3 4 6, n. 2. (344). ♦lonchophyllum (Hook, f.) Kränzl. 350, n. 10. (34 4). ♦pallens (Ridl.) Kränzl. 358, n. 27. (345). *pa!lidiflorum (Ridl.) Kränzl. 357, n. 24. (345). *parietiforme (J. J. Smith) Kränzl. 349, n. 9. (344). *paucilaciniatum (J.J.Smith) Kränzl. 345, n. 1. (344). ♦pristichilum Kränzl. 348, n. 5. (344). pusillum Blume 28!*. ♦quadrilobum (Rolfe) Kränzl. 353, n. 18. (345). *Ritaeanum (King et Pantl.) Kränzl. 351', n. 13. (16, 345). *Schinzii (Rolfe) Kränzl. 350, n. 14, (344). *scopa (Lindl.) Kränzl. 349, n. 7. (344.) triflorum Blume 325. *xantholeucum (Reichb. f.) Kränzl. 354, n. 21. (345). Djaku chi kae 287. Dichopus Blume 25. insignis Blume 194. Dilochia Wallichii 346. Diplocaulobiuin (Reichb. f.) Kränzl. 331, n. 275 d. (2, 5, 16, 48, 25, 333.) *arachne Kränzl. 334, n. 4. (331). ♦bidentiferum (J. J. Smith) Kränzl. 333, n. 3. (381). brevicolle (J.J.Smith) Kränzl. 335, n. 8. (332). *crenulatum (J. J. Smith) Kränzl. 340, n. 20. (332). *dendrocolla J. J. Smith) Kränzl. 343, n. 27. (333). var. tunensc (J. J. Smith) Kränzl. 34), n. 27. *dilatatocolle (J. J. Smith) Kränzl. 336, n. 41. (332). *ecolle (J. J. Smith) Kränzl. 335, n. 7. (332). »filiforme (J. J. Smith) Kränzl. 341, n. 23. (3321. *fililobum (F. Müll.) Kränzl. 334, n. 6. (334). *glabrum (J. J. Smith) Kränzl. 339, n. 18. (332). *gracilentum (Schlechter; Kränzl. 333, n. 2. (331, 334). *hydrophilum (J. J. Smith) Kränzl. 336, n. 10. (33i). *inauditum (Reichb. f.) Kränzl. 341, n. 22. (332). *inconstans (J. J. Smith) Kränzl. 341 , n. 24. (332;. *iscbnopetalum (Schlechter) Kränzl. 333, n. 1. (334). *lageniforme (J. J. Smith) Kränzl. 340, n. 4 9. (332). *longicol'e (Lindl.) Kränzl. 340, n. 2i. (332. 343). *mekynosepalum (Schlechter) Kränzl. 343, n. 28. (333). *nitidissimum (Reichb. f.) Kränzl. 337, n. 13. (332, 334, 3^5, 338 Fig. 33). *Ou-Hinnae (Schlechter) Kränzl. 337, n. 14. (332). *pentanf'ma (Schlechter) Kränzl. 339, n. 16. (332). *phalangillum (J. J. Smith) Kränzl. 336, n. 12. (332). *phalangium (Schlechter) Kränzl. 3 39, n. 17. (332). *tentaculatum (Schlechter) Kränzl. 334, n. 5. (334). *lipula (J. J. Smith) Kränzl. 342, n. 25. (332). *tipuliferum (Reichb. f.) Kränzl. 335, n. 9. (332\ ♦utile (J. J. Smith) Kränzl. 337, n. 15. (332). *validicolle (J. J. Smith) Kränzl 342, n. 26. (331). Dipodium punctatum R. Br. 303. Distichophylla Hook. f. 159. Distichophyllae 18, 19. Distichophyllum 159, 201. Ditulima Raf. 25. Doritis 253. bifalcis Reichb. f. 252. Epidendreae (Trib.) 4. Epidendrum 23, 4 07, 4 72. aporoides Ind. Kew. 2)7. biflorum Forst. 4 75. carinatum 298. crispatum Forst. 293. glaucum Lindl. 4 45. monile Thunb. 50. moschatum Harn. 43. ? rhabarbarum redolens Blanco 33. umbellatum Swartz 4 07. Eria 6, 47, 78, 87, 249, 299, 322. acervata Lindl. 304. aporoides Lindl. 210, 211, 217. braccata Lindl. 301. Dalzelli Lindl. 304, 302. elongata Lindl. 302. cxtinctoria Oliver 304. flava Lindl. 302, 303. foliosa Ridl. 4 97. Lindleyi Thwait. 304. muscicola Lindl. 302. stellata Lindl. 302. vestita Lindl. 304. Eudeisa Raf. 25. Eudendrobium (subg.) 4, 5, 7, 8, 43, 48, 20, 26, 27, 53, 62, 407, 429, 464, 228, 242, 296, 298, 34 4. Eudendrobium Miq. (subsect.1» 244. Eugrastidium (sect.) 20, 4 60, 1 88. Eulophia ensata Lindl. 147. Euphlebium (sect.) 21, 242,262. Fimbrilabia 27. Formosa 13, 257. Formosae Hook. f. 85. Froscula Raf. 25. Fugacium J. J. Smith 354. Galeola cassythoides Reichb. f. 301. Geodorum nutans (Presl) O. Arnes 302, 303. Glomerata (sect.) 19, 96, 101. Goniobulbon (sect.) 282. Govenia sp. 302. Gracilicaulia 21. Grastidium Blume 3—6, 9, 10, 15, 16, 17, 19, 20, 24— 26, 50, 130, 159, 164, 165, 180, 187, 200, 301. acuminatissimum Blumel 70. rugosum Blume 193. salaccense Blume 16t'. Hemiphylla (sect.) 20, 201. Herbacea (sect.) 27, 71. Herba supplex minor et Daun Subat Rumphius 217. Hexadesmia crurigera Lindl. 251. Holophylla (sect.) 20, 201, 202. Hymeneria 322. Inobulbon Schlechter et Kränzl. 34 6, n. 275b. (2, 4 6, 4 8, 22, 25, 319). *munificum (Finet) Kränzl. 319, n. 2. (318 Fig. 29). *muricatum (Finet) Kränzl. 31", n. 1. (317 Fig. 28). Integrilabia 27. Ionopsis H. B. K. 23. testiculata Lindl. 304. utricularioides Lindl. 304. Isochilus R. Br. 162. linearis R. Br. 162, 163. Keranlhes Lour. 25. Latourea Blume 17, 21, 25, 241, 250, 253. oncidiochila Kränzl. 252. spectabilis Blume 252, 253. Leiotheca (sect.) 21, 241, 250. Limodorum aphyllum Roxb. 61. Lycaste 23. aromatica Lindl. 243. Barringtoniae Lindl. 23, 301 . Register. 381 ~LyperanthusnigricansR.Br. 1 98. Macrocentra 10 3. Macrostachya (sect.) 27, 57. Macrostomium Blume 24, 25, 201. aloifolium Bl. 206. Malaxideae (sect.) 1. Maxillaiia 6, 23, 280, 304. alata Ruiz et Pav. 301. alba Lindl. 301. bicolor Ruiz et Pav. 301. ciliata Ruiz et Pav. 301. dccolor Lindl. 303. grandillora Lindl. 302. Harrisoniae Lindl. 302. hastata Ruiz et Pav. 302. latifolia Lindl. 302. ligulata Ruiz et Pav. 302. longipetala Ruiz et Pav. 302. maculata Lindl. 302. palmilolia Lindl. 303. paniculata Ruiz et Pav. 303. platypetala Ruiz et Pav. 303. prolifera Ruiz et Pav. 303. scabrilinguis Lindl. 301. tricolor Ruiz et Pav. 304. triphylla Ruiz et Pav. 304. unduiata Ruiz et Pav. 304. undulatiflora Ruiz et Pav. 304. variegata Ruiz et Pav. 304. Mekynosepalum Schlechter 331 . Mesocentra 10 2. Minacia 138. Mirbeliana 140. Mitopetalura plicatum Blume 303. Monanthos (sect.) 19, 161. Moniliformia 41. Monophyllaea Benth. 289. Nigro-hirsuta 4, 8, 13, 18, 19, 20, 24, 26, 85, 129, 162, 230, 257. Nobilia (sect.) 13, 14, 15, 16, 27. Nodosa 27. Oberonia 23, 301. Myosurus Lindl. 303. Octomeria graminifolia R. Br. 302. Odontoglossum 10, 13. Oncidium 253. Onychium Blume 24, 25, 224, 238. affine Decne. 148. connatum Blume 183. crumenatum Blume 235. fimbriatum Blume 234. gracile Blume 2i0, 232. japonicum Blume 50. lamcllatum Blume 209. mutabile Blume 68. nuduin Blume 1 10. rigidum Blume 68. subulatum Blume 221. tenellum Blume 2:i0. telraedre Blume 239, 2'i0. tricuspe Blume 2 3 ."> . I Ormostemma Raf. 25. Ornithidium aggregatum Reichb. f. 3(1. Osa ran 287. Osmophytum 172. I Oxystophyllum Blume 24, 25, 201, 204. atropurpureum Blume 217. carnosum Blume 2I7. excavatum Blume 219. macrostoma Hassk. 206. rigidum Blume 215, 218. Panisea 359. parviflora 301. Parviflora 28. Pedilonum Blume 4—11, 16, 19, 24—26, 55, 96, 107, 408, 112, 118, 119, 121, 123, 427, 129, 159, 161, 464, 207, 21S, 261, 288, 299, 34 4, 358. biflorum Blume 4 67. erosum Blume 97. Hasseltii Blume 4 28. Kuhlii Blume 4 27. seeundum Blume 98. - undulatum Blume 4 20, 4 26, 4 27, 261. Percnochila 40. Phajus grandifolius 51. veratrifolius Lindl. 304. Pholidota imbricata 356. Pierardia Raf. 25. Platycaula(sect.) 3, 21, 242, 266. Platypetala 139. Pleione praecox (Smith) D. Don 303. , Pleurothallis 23, 277. acuminata Lindl. 301. alpestris Lindl. 301. corniculata Lindl. 301. elegans Lindl. 301. floribunda Lindl. 303. Lanceola Spreng. 302. laxa Lindl. 302. oblongifolia Lindl. 23, 303. pusilla Lindl. 303. quadrifida Lindl. 303. retusa Lindl. 303. ruscifoliaR. Br. 23, 292, 303. scariosa Lindl 304. sertularioides Spreng. 23, 304. tribuloides Lindl. 304. Plocoglottis acuminata Blume 302. Podochilus bicolor Miq. 221. Polystachya bulbophylloides Rolfe 303. cullrata Lindl. 301. elastica Lindl. 303. flavescens J. J. Smith 302. fusiformis Lindl. 302. luteola Hook. 303. mauritiana Spreng. 303. paniculata Rolfe 303. IM iiui osc-Orchid 9, 45. Pterygodium Newdigatae Bolus 299. Purpurea 130. ! Racemosa 27. i Revoluta [sect) 20, 1 60, 1 72, 176, 181. ; Rhizobium Lindl. (subg.) 4, 15, 22, 26, 289. j Rock Lily 9. Rum put Raja 162. Sarcochilus auriferus Rolfe 301. Hillii F. Müll. 302. spurius Reichb. f. 264. Sarcopodium Lindl. 319, n. 275 c. (2,4,16,18,25,302, 322, 340, 354). *acuminatum (Rolfe) Kränzl. 329, n. 19. (321. 326, 330 Fig. 32, 331). var. Lyonii (Arnes) Kränzl. 329, n. 19. (9, 330 Fig. 32). *amplum Lindl. 324, n. 11. (320). ♦Beccarianum Kränzl. 32 2,n.6. (320, 323 Fig. 30). *coelogyne (Reichb. f.) Kränzl. 321, n. 3. (320). ♦cymbidioides (Blume) Kränzl. 325, n. 4 2. (:)20). *elongatum (Blume) Kränzl. 329, n. 20. (321). ♦fuscescens Lindl. 32', n. 4. (3*20). ♦geminatum (Blume) Kränzl. 326, n. 14. (320). *kinabaluense (Ridl.) Kränzl. 328, n. 4 6. (320). *labuanum (Lindl.) Kränzl. 324, n. 2. (320). ♦laurifolium Kränzl. 3 1 8, n. 1 7. (321). ♦longipes (Hook, f.) Kränzl. 322, n. 7. (320). *macropodum (Hook, f.) Kränzl. 324, n. 9. (320). ♦parvulum (Rolfe; Kränzl. 322, n. 5. (320). ♦perakense (Hook, f.) Kränzl. 328, n 18. (321). *prasinum Lindl.) Kränzl. 322, n. 4. (16, 320). Reinwardtii Lindl. 302. ♦rotundatum Lindl. 325, n. 4 3. (320). ♦stella silvae Loher et Kränzl. 326,n.45.(320,327Fig.31). ♦Treacherianum (Reichb. f.) Kränzl. 324, n. 4 0. (320, 329). *verruciferum (J. J. Smith) Kränzl. 364, n. (Sa, ♦zebrinum (J. J. Smith) Kränzl. 324, n. 8. '320). Sarcostoma Blume 2 .">. javanicum Blume 302. Scandederis Thou. 26. | Scarededcris Thou. 26. 382 Register. Schismoceras Presl 25, 201. disticha Presl 211. disticha J. J. Smith 217. Secunda (sect.) 96, 97, 314. Spathoglottis 313. Speciosa (sect.) 19, 242, 269. Stachyobium Reichb. f. (sect.) 6, 18, 21, 22, 25, 27, 73, 123. Stachyobium Lindl.( subg.) 241. Stelis micrantba Swartz 302. ophioglossoides Swartz 303. Strebloccras Schlechter 19. Strongyle Lindl.( subg.) 4, 9, 10, 15. 20. 24, 26, 220. Stuposa (sect.) 27, 55. Subcylindracea 41. Superbientia (sect.) 242, 257. Taeniophyllum spec. 301. Tautina 139. Thelvchiton Endl. 12, 26, 295, " 297. brachypus Endl. 295. macropus Endl. 295. Thicuania Raf. 26. Thrixspermum Lour. 24, 141, 314, 331. spurium Reichb. f. 264. Thyrsiflora 13. Tokai (sect.) 241, 242. Tokai 243. Trachytheca (sect.) 21,241, 243. Trias oblonga Lindl. 304. Tropilis Raf. 26. Undulata 140. Vanda 253. coerulea Lindl. 10. teres Lindl. 304. Vandeae 180. Vanilla 9, 191. Virgata Hook. f. sect.) 20, 224. Wissak-mal 33. Xylobium 301. longifolium Lindl. 302. squalens Lindl. 304. Druck von Breitkopf & Härtel in Leipzig. J QK 97 Heft 45 Das Pflanzenreich N N