z\ -m-^ ■ ■>— 1 o ^ 1 ? — O cc 00 CO r=Lo 1 fe^^'t- All I^CD = ^[^ Library :i£»r-K?cr Univ.of --^ //^d \V '■/./, > Das Pflanzenreich Regni vegetabilis conspectus Im Auftrage der Königl. preuss. Akademie der Wissenschaften herausgegeben von A. Engler 1 IV. 147. IV Euphorbiaceae -Gelonieae mit 40 Einzelbildern in 11 Figuren unter Mitwirkung von Käthe Hoffmann von F. Pax Ausgegeben am 13. Februar 1912 Leipzig Verlag von "Wilhelm Engelmann 1912 ' v./.' f / / , Eufhoebiaceae-Gelonieae unter Mitwirkung von Käthe Hoffmann von F. Fax. (Gedruckt im September— Dezember 1911.) {Euphorbiaeeae - Gelonieae Benth. in Benth. et Hook. f. Gen. III. 1880^ 253; Pax in Engler u. Prantl, Pflzfam. III. 5. [1890] 88.) Character. Fl o res dioici vel monoici, apetali. Sepala (J^ valde imbricata vel rarius calycis lobi leviter tantum imbricati vel subvalvati. Stamina indefinita, saepius numerosa, rarius 5 vel tantum 3, saepius 6 — 20 vel numerosiora, exteriora alternisepala vel episepala; filamenta libera vel dz monadelpha. Ovarium 3-loculare, rarius 2-, 4- vel &-loculare. Ovula in loculis solitaria. Fructus capsularis vel subdrupaceus. Cotyledones latae, planae. Frutices vel arbores, nonnunquam lactescentes. Folia alterna. Flores (J^ glomerulati vel fasciculati; inflorescentiae hae partiales aut in spicas vel racemos vel paniculas axillai'es dispositae aut ipsae axillares vel oppositifoliae; inflorescentiae § saepe floribus paucioribus instructae. VogetationsorganB. Die Gelonieae umfassen kahle oder rasch verkahlende Holz- gewächse; nur bei manchen Endospermum- Arten findet sich ein bleibendes Indument. Sie bilden Bäume oder Sträucher mit dünnen oder häufiger lederartigen Blättern, die bei Tetrorchidium oder Endospermum ansehnliche Dimensionen erreichen. Im allgemeinen herrschen schmale, elliptische oder eiförmige Blattgestalten in alter- nierender Stellung, mit fiedernerviger Aderung und wenig gegliedertem Blattrande ; eine größere Variabilität zeigen manche Baliospermum- Arien, namentlich B. montanum^ bei dem das Blatt in der Größe, im Umriss und namentlich auch in der Nervatur auffälligen Schwankungen unterworfen ist. Durch die eigenartige, meist gelblich-grüne Färbung und den starken Glanz des Laubes, sowie die durchscheinend punktierten Blätter sind die Gelonium-krien leicht kenntlich. Die Spezies von Endospermum zeigen teils gestielte Spreiten, teils eine schildförmige Anheftung des Blattstiels; im ersten Falle erscheint die Spreite fiedernervig, bei den schildförmigen Blättern strahlen von der Ansatzstelle des Stieles zahlreiche Nerven radienartig auseinander. Endospermum quadri- looulare vereinigt beide Typen der Blattbildung auf einem Individuum (Fig. \ O). Nebenblätter sollen bei Mettenia fehlen. Gelonium trägt verwachsene Stipeln, die rasch abfallen und dann an den Knoten charakteristische ringförmige Narben an den grünen Zweigen hinterlassen. Bei Tetrorchidium und Baliospermum stehen am Grunde der Spreite oder an der Spitze des Blattstieles zwei Drüsen, ebenso bei den Arten von Endospermum] einzelne Arten dieser Gattung tragen solche auch auf der Unterseite der Blattspreite. Manche Endospermum -Spezies besitzen die Blätter an den jungen Zweigen in sehr dichter Anordnung, so dass nach dem Blattfall die Achsen durch die großen Blattnarben dicht skulpturiert erscheinen. A. Engler, Das Pflanzenreicli. IV. (Embryophyta siphonogaraa.) 147. IV. 4 2 F, Pax. — Euphorbiaceae-Gelonieae. Zwei Arten von Endospermum sind typische Ameisenpflanzen, deren dicke, an- geschwollene junge Achsen hohl sind und den Tieren Wohnung gewähren. In wie weit innerhalb der Gattung Mjrmekophilie ausgeprägt ist, wird später (S. 33) noch gezeigt werden. Aach Baliospermum montanum isl nach den Untersuchungen von M. Nieuwenhuis- von Üxküll-Güldenbandt [Ann. jard. bot. Buitenzorg XXI. (1907) 238] eine Ameisen- pflanze, die ungeheuer stark von Ameisen besucht wird. Die exti-afloralen Nektarien sind umgewandelte Nebenblätter und sitzen am Grunde des Blattstiels ; dazu kommen noch zwei drüsige Gebilde am Grunde der Blattspreite und einige weitere am Blattrande. Die Nektarien der Blattstielbasis beginnen ihre Tätigkeit schon an sehr jungen Blättern, scheiden aber noch über die Blütezeit hinaus Zucker aus, während die Blattzahndrüsen nur an den jüngsten Blättern tätig sind und bald kollabieren. Anatomische Verhältnisse. Allgemeines. Bezüglich der Bekleidung sei an die Gattung Endospermum erinnert. Im Gegensatz zu den übrigen Genera treten hier Sternhaare auf, bald mit kürzeren, bald mit längeren Strahlen; der erste Typus kann als Übergangsformen zu Schuppenhaaren aufgefaßt werden. Entweder besitzen die einzelnen Arten beiderlei Formen oder nur eine. Die Art des Induments kann zur Unterscheidung einzelner Spezies mit Erfolg verwendet werden. Das Calciumoxalat findet sich in Drusen und Einzelkrystallen. Typische Milch- röhren fehlen, doch treten z. B. bei Ghaetoearpus Reihen von Sekretzellen auf, die braunen Inhalt führen. Interessant ist das Vorkommen durchsichtiger Punkte auf dem Blatte von Gelonium. Diese Stellen springen nicht selten als schwache blasenförmige Erhebungen nach außen vor; sie entsprechen sekretführenden Intercellularen von gleichem Bau, wie sie früher von Gluytia beschrieben wurden (Pflanzenreich, Cluytieae 2), In der Achse fällt die reichliche Entwicklung von Elementen des mechanischen Systems auf, so bei Ghaetoearpus, Geloniwn. Gfieilosa, und zwar als Bastfasern und Steinzellen; in der Grenzregion zwischen primärer und sekundärer Rinde entsteht so ein gemischter Sklerenchymring. In den untersuchten Fällen zeigen die Gefäße ein- fache Perforation. Der Blattbau ist bifacial, bei Gelonium unter Entwicklung eines oberseitigen Hypoderms. Vielfach sind die Spaltöffnungen nur auf die Blaltunterseite beschränkt. Bei Gelonium und Ghaetoearpus besitzen die Stomata zwei dem Spalt parallele Nebenzellen. Näheres siehe : P a x , Anatomie der Euphorbiaceen. Engler's Bot. Jahrb. V, ( 1 8 8 4) 3 8 4 ; Herbert*), Anatom. Untersuchungen Blatt und Achse Hippomaneen. Diss. München 1897; Gauch er, Recherch. anatom. Euphorb. Ann. sc. nat. 8. ser. XV. (1902) 161. Eine Zusammenstellung der Literatur gibt Solered er, Syst. Anat. Dicotyledon. () 891) 833 ; Ergänzungsband (4 908) 286. Blütenverhältnisse. \. Blütenstand. Zwei Typen lassen sich unterscheiden. Die Mehrzahl der Gattungen trägt Ähren oder Rispen, bald in lockerer, bald in dichterer Anordnung, wobei in der Achsel der Brakteen die (^ Blüten geknäuelt und zu mehreren stehen , die Q aber zu wenigen oder einzelnen. Diesen Genera stehen gegenüber Ghaetoearpus mit blattwinkelständigen Blütenknäueln und Geloniuyn. Nur ist hier die Sprossverkettung sympodial, und die dichten,^ knäuelförmig angeordneten Blütenstände stehen der Insertionsstelle eines Blattes gerade gegenüber. Dadurch erhält diese Gattung neben den Charakteren des Blattes und der ringförmigen Stipularnarbe so ausgezeichnete habituelle Merkmale, dass sie leicht auf den ersten Blick wiedererkannt werden muss. 2. Nur selten fehlt ein Diskus, so in den rf Blüten von Tetrorchidium, während die Q, Blüten dieser Gattung einen hypogynen Diskus besitzen, teils von becherförmiger Ausbildung, teils in einzelnen, alternisepalen, zb petaloiden Schuppen ausgegliedert. In den (^ Blüten steht der Diskus extrastaminal und ist bald ringförmig entwickelt, wie *) Durch einen Druckfehler steht bei den Ädrianeae (Pflanzenreich S. 3) Hubert statt Herbert. F. Fax. — Euphorbiaceae-Gelonieae. 3 bei Baliospe?-mum, bald in einzelnen Schuppen, wie bei Chaetocarpus, die hier eine episepale Orientierung zeigen. Die (^ Blüten von Oelonium veiriieren in der Ausgliederung des Diskus. Seltener ist hier ein niedriger extrastaminaler Ring vorhanden, häufiger ist die Blütenachse zwischen den Staubblättern mit kleinen Diskuseffigurationen besetzt. 3. Blüten hülle. Die Blüten beiderlei Geschlechts sind ausnahmslos apetal. Der Kelch deckt meist sehr deutlich imbricat ; nur bei Tetrorchidium und Endospermmn greifen die freien Ränder wenig übereinander. Die Zahl der Sepalen beträgt 5, seltener 4 oder 6. Dreizähllg wird der Kelch von Tetrorchidium, und bei Endospermum er- scheinen die Kelchblätter so hoch mit einander verwachsen, dass der Kelch becher- förmig wird mit nur schwach 3 — 5 -lappigem Saume. Ahnlich scheinen nach der Be- schreibung die Verhältnisse in den q^ Blüten von Mettenia zu liegen. Interessant ist die Gliederung von Chaetocarpus. Die asiatischen Arten tragen 4 -zählige Kelche in beiden Geschlechtern, die Spezies Amerikas o-zählige, und bei Ch. africanus besteht der (^f Kelch aus 4, der Q, aus 6-8 Sepalen. Eine geringe Vergrößerung des § Kelches nach der Blütezeit lässt sich bei Baliospermuni beobachten; auch sind hier die Kelch- blätter bisweilen schwach ausgeschweift gezähnelt. 4. Andröceum. Wenn man von der namenthch in den (^ Blüten noch kaum bekannten Gattung Mettenia absieht, so gehört das Andröceum der Gelonieae zwei Typen an. Den ersten bilden Chaetocarpus und Gheilosa: die 5 — \ö Staubblätter stehen so, dass der äußere Kreis alternisepal fällt; die Filamente sind bei Gheilosa frei, bei Ghaetocarpus am Grunde schwach vereint. Wegen der weitgehenden Über- einstimmung im Bau der ^ Blüten und der Frucht, die Mettenia mit Ghaetocarpus aufzuweisen hat, ist zu vermuten, dass Mettenia diesem Typus angehören möchte. Alle anderen Gattungen zeigen die äußeren Staubblätter in episepaler Stellung. Die Zahl der Glieder ist vielfach unbestimmt, so bei Oelonium (6 — 60) und Balio- spermuni [\0 — 2 0): beide haben freie Staubfäden. Tetrorchidium besitzt 3 Staubblätter mit sehr kurzen Filamenten. Bei Endospermum schwankt die Zahl zwischen 6 und I 0 ; die Antheren entspringen einer verlängerten, meist aus der Blüte herausragenden Säule. In der Ausbildung der Staubbeutel weichen Endospermum und Tetrorchidium, von den übrigen Gattungen der Gelonieae nicht unwesentlich ab. Während sonst normale dithecische Antheren auftreten, erscheinen die Loculamente der beiden genannten Genera getrennt, die Anthere daher ± schildförmig, 4-fächrig. Eine derartige Ausbildung erinnert lebhaft an die Staubblätter von Macaranga und Gleidion, denen die Arten von Endospermum auch habituell sich nähern. 5. Gynöceum. Von der Dreizahl der Fruchtblätter gibt es viele Ausnahmen. Dimere Gynöceen finden sich z. B. bei manchen Gelonium-kvien. Auch die tj'pischen Spezies von Endospermut7i besitzen zwei Fruchtblätter, während die Spezies der Unter- gattung Gapellenia 4- oder 6-fächrige Fruchtknoten entwickeln. Die Griffel sind zwei- spaltig, kurz, bei Endospermum sehr kurz und fast in eine gelappte Narbenscheibe verwachsen, bei Ghaetocarpus und in geringerem Maße auch bei Oelonium multiflorum zerschlitzt und papillös. Die Zahl der Samenanlagen im Fruchtknotenfach ist auf eine beschränkt. Geschlechterverteilung. Bestäubung. Die einzelnen Blüten sind natürlich ein- geschlechtlich, doch treten in verschiedenem Grade ausgebildete Rudimente des andern Geschlechts auf. Es läßt sich hierbei folgende Reihe aufstellen: a) In den (j^ Blüten fehlt das Rudiment des Gynöceums. So verhalten sich Oelonium, Baliospermum, Tetrorchidium. b) In den (J' Blüten fehlt das Rudiment des Gynöceums oder tritt gelegentlich als winziger Körper an der Spitze der Staubfadenröhre auf, wird also nicht konstant aus- gegliedert; so Arten von Endospermum. c) In den (j^ Blüten von Ghaetocarpus und Gheilosa findet sich stets ein drei- spaltiges Fruchtknoten-Rudiment. 4 F. Pax. — Euphorbiaceae-Gelonieae. d) Der hvpogyoe Diskus von Geloniian- Arien trägt bisweilen am Rande kleine Anhängsel, die Baillon [Etud. gen. Euphorb. (1858) 206] bei seinen Untersuchungen auch als pollenführende Staubblätter an zwei Arten (== Suregada) entwickelt vorfand. Er schheßt mit Recht auf die Staubblattnatur jener Anhängsel; konstant ist ihr Auf- treten nicht. e) Nach Teijsmann und Rinnend ijk sollen die (J^ Blüten von Endospermum moluGcanum gelegentlich hermaphrodit werden. Die Verteilung der Blüten ist in der überwiegenden Mehrzahl der Fälle diöcisch. Eine Ausnahme bilden, auch innerhalb der Gattung, die monöcischen Geloniwn zanzi- hariense und Baliospermmn montanum. Auch bei TetrorGhidium treten kurze, meist wenigblütige Inflorescenzen auf, die neben den wenigen Q Blüten am Grunde oberwärts (^ Blüten entwickeln. Nach Beccari soll endlich Endospermum moluccanum typisch monöcisch sein. An dem mir vorliegenden Material rf Inflorescenzen fand ich keine Spur von Q Blüten. Blütenbiologische Beobachtungen aus der Natur liegen nicht vor, doch lässt die Organisation der Blüte mit ziemlicher Sicherheit auf Anemophilie schließen. Frucht und Samen. Nicht selten werden bei Gelonium, namentlich bei G. xanxi- hariense^ die Früchte einsamig. Im allgemeinen herrschen gefächerte Kapselfrüchte vor, die bei Cheilosa an der Oberfläche weichfilzig, bei Chaetocarpus aber stachelig oder warzig erscheinen. Dadurch wird die Gattung im fruchttragenden Stadium sehr leicht kenntlich. Der Fruchtknoten von Chaetocarpus ist borstig-rauh; die Trichome erhärten und bilden dann auf der Oberfläche der Kapsel eine dichte und dicke, stechende Bekleidung [Gh. castanoca7-pus), oder die Spitzen der Borsten fallen ab, während die dicken Basal- teile stehen bleiben und die Oberfläche der Frucht warzig erscheinen lassen. Bei einzelnen Gelonium- Arten, aber auch bei der Untergattung Capellenia von Endospermum nimmt die Frucht eine Steinfrucht- oder beerenartige Beschaffenheit an. Während die Samen von Chaetocarpus glänzend schwarz und glatt sind und eine deutliche, große Caruncula tragen, entbehren die Samen von Cheilosa dieses Anhängsels. Das gilt gleichfalls für Gelonium, dessen Samenschale frisch etwas fleischig werden soll. Ähnlich werden auch die Samen von Tetrorchidium beschrieben. Geographische Verbreitung. Auffallend arm ist der afrikanische Kontinent an Gelonieae. Neben 4 Gelonium- Arien findet sich hier nur noch Chaetocarpus afri- canus; er tritt im Urwald des Gongobeckens auf, während Gelonium auf Ostafrika be- schränkt bleibt. Reicher sind die asiatischen Tropen. Hier bedeckt das Areal der Gruppe die Ländermassen von der Malabarküste und Gejlon ostwärts bis Neu-Guinea; vereinzelt erscheint Baliospermum pendulinum auf Hawai. Die Polargrenze geht durch Yünnan und am Südfuße des Himalaja entlang. Fast in dem ganzen Verbreitungsbezirke er- scheinen Spezies von Gelonium, in reichster Entwicklung in der südwestmalayischen Provinz. Das Areal der Gattung reicht aber noch über die Maskarenen bis Madagaskar, und gerade auf dieser Insel ist es zur Entfaltung eines eigenartigen Centrums ge- kommen. Die Gattung Baliospermum zeigt eine ähnliche Verbreitung, bleibt aber mehr im Norden zurück und besitzt ihr Entwicklungscentrum in der nordmalayischen Provinz; sie reicht bis zum tropischen Himalaya und bis Yünnan, erlischt aber bald in der süd- ostmalayischen Provinz, wo das vom tropischen Himalaya südwärts durch ganz Vorder- und Hinterindien verbi-eitete B. montanum noch in Slam, Sumatra und Java auftritt. Auf den Maskarenen fehlt Baliosperinum; dagegen kennen wir eine schon oben genannte Art von den Sandwich-Inseln. In der südwestmalayischen Provinz setzt mit einer stattlichen Artenzahl (7) die Gattung Endospermum ein. Ihr Gebiet erstreckt sich ostwärts bis Hongkong und über die Philippinen und Molukken bis Neu-Guinea [E. formicarutn). Zu diesen Typen der asiatischen Tropen kommt ferner Chaetocarpus. Alle 3 altweltlichen Arten wachsen F. Pax. — Euphorbiaceae-Gelonieae. 5 auf Ceylon, eine {Gh. castanoearpus) ist weit in das malayische Gebiet hinein verbreitet; und endlich ist Gheilosa niontana auf Java endemisch. In den wm-men Gebieten Amerikas wächst auf Jamaika und Guba die noch un- vollkommen bekannte Gattung Mettenia^ die vielleicht einmal mit Ghaetocarpus zu ver- einigen sein wird. In Südbrasilien finden sich je zwei Arten von Tdrorohidium und Ghaetocarpus. Beide Gattungen überschreiten die Grenzen der südbrasilianischen Provinz. In Britisch Guyana erscheint Ghaetocarpus SchomburgJcianus] Tetrorchidium rubri- venium, das neben T. parvulum Südbrasilien bewohnt, reicht nordwärts bis Peru, Columbien, Venezuela, Costarica und Westindien. In der subäquatorialen andinen Provinz, namentlich in Peru, liegt nach unseren gegenwärtigen Kenntnissen das Ent- wicklungscentrum der Gattung. Somit sind 4 Genera der Gelonieae rein paläotropisch, 2 nur auf die neuweltlichen Tropen beschränkt; Ghaetocarpus aber ist ein gemeinsamer Besitz des ganzen Tropen- gürtels. Freilich ghedert sich die Gattung in 3 Sektionen, die äußerst scharf pflanzen- geographisch umgrenzt sind: Sect. Euchaetoearpus ist asiatisch, Afrochaetocarpus afri- kanisch, Amanoella amerikanisch. Diese Verbreitungsverhältnisse demonstriert folgende Tabelle: > 0 1 s 2 0. e a s 0 0 p. c « 0. p< a •a Ö CO »4 -0 i a 1 :ä > S 13 > 0 0 3 0 a w c _o 1 ® 0 ii ö ■ <3 »^ _d "3 s iS d. 0 5h > 2 Ph tA cä "3 1 0 > 0 C3 B » e TS ■ö CO > 0 Oh >, "3 s 0 "3 E 0 a e > 0 3 >■ 0 Ph 'S 1 0 a \i 'S s 1 tä 1 0 i S t- ! 0 ! Ca ; 0. '■^ Pn a 's S CO « '•3 > 0 Ä 'S a CS u 0 3 9 o" >d .ci 0 ■Ji 0 s. s 1- c c > 02 0 ■3 3 C lä U£ 0 2 ä _cä § Ghaetocarpus Mettenia Gheilosa \ • ' ' 3 • 1 1 . < • • ■ i i • i 1 2 Oelonium 2 2 4 :]: 2 1 1 2 2 4 4 i 1 1 1 1 3! 4 • i Baliospermum Tetrorchidium Endospermum i • 1 • _ • 7 . < 1 t 1 . . 3 . 2 Gesamtzahl \ 2 2 :4 1 ' 2 3 4' 1 2 7 14 1 2 2 2 4 1 2 3 1 4 Die Oelonieae sind Bäume des Urwaldes der Niederungen {Ghaetocarpus africanus), oder sie bewohnen Bergwälder {Mettenia globosa, Gheilosa montana]\ andere {Balio- spermum montanum) sind Bestandteile der Buschvegetation oder wachsen auf Äckern und steinigen Feldern. In Ostafrika finden sich zwei verwandte Arten von Gelonium unter verschiedenen ökologischen Verhältnissen: G. %anxibariense erscheint an trockenen Standorten, oft auf Korallenkalk, in der Küstenregion, G. lithoxylon ist ein Urwald- baum der Bergregion in Deutsch Ostafrika und den angrenzenden Gebieten. Verwandtschaftliche Beziehungen, innerhalb der Tribus treten nach der voran- gehenden Darstellung nicht unerhebliche Verschiedenheiten auf, die in erster Linie im wechselnden Bau der (j^ Blüte zum Ausdruck gelangen. Auf Grund der diagramma- tischen Anordnung der Staminalglieder wird man die Gattungen Gheilosa und Ghaeto- carpus mit Mettenia zu einer Gruppe vereinigen müssen, die durch die alternisepale Orientierung der äußeren Staubblätter charakterisiert wird. Sie wird als Ghaetocarpinae zu bezeichnen sein. Innerhalb dieser Sublribus steht jedoch Gheilosa dem Ghaeto- carpi*5-Typus nicht ganz nahe. 6 F. Pax. — Euphorbiaceae-Gelonieae. Die Genera Geloniuni und Baliospermum sind nahe miteinander verwandt und werden im folgenden zur Untergruppe der Geloniinae vereinigt. Die episepale Stellung der äußeren Staubblätter ist für sie ein wichtiges Merkmal. Schließlich verbleiben noch die Gattungen Tetrorchidium und Endospermimi, beide durch die vierfächerigen Antheren ausgezeichnet. Ein unmittelbarer Anschluss dieser Genera aneinander wird schwer nachweisbar sein. Tetrorchidium ist ein reduzierter Typus, und Endospermum zeigt gleichfalls keine allzu nahen Beziehungen zu andern Gattungen. Die Übereinstimmung im Bau der Anthere mit Gleidion und Macaranga ist mehr eine Konvergenzerscheinung als der Ausdruck einer wirklichen Verwandtschaft, und die immerhin ziemlich große Ähnlichkeit im Habitus zwischen Endospermum und manchen Macaranga-Arten ist phylogenetisch nicht allzu hoch zu bewerten. Einzelne EndospermuviSpezies gleichen ja habituell auch Arten von Baccaurea oder 3Iallotus, ohne dass hierbei an eine Verwandtschaft gedacht werden kann. Bei dieser Sachlage wird die Gruppe der Tetrorchidiinae, zu der hier die beiden oben genannten Gattungen vereinigt werden, inhaltlich nicht ganz einheitlich gefügt erscheinen müssen. Die Beziehungen der Gelonieae zu anderen Gruppen der Familie der Eiiphorbiaceae ergeben sich nunmehr ohne größere Schwierigkeiten. Ich erblicke in den Gelonieae einen apetal gewordenen Seitenzweig der Cluytieae. In der Tat beruht der einzige durchgreifende Unterschied zwischen Gelonieae und Cluytieae im Besitze oder im Fehlen der Blumenblätter; schon bei den Cluytieae aber macht sich innerhalb weiter Grenzen die Neigung zur Reduktion der heterochlamydeischen Blütenhülle geltend (Vergl. Pflanzen- reich, Cluytieae S. 3). Die Gliederung der Cluytieae in Godiaeinae, Ricinodendrinae^ Cluytiinae und Galeariinae wurde früher bereits (Pflanzenreich, Cluytieae S. 8) eingehender erörtert. Als zwei Haupttypen ergeben sich hierbei die Codiaeinae, von denen Ricinodendrinae und Cluytiinae ableitbar sind, und die Galeariinae. Erstere besitzen die äußeren Staub- blätter in epipetaler Orientierung, die Galeariinae in alternipetaler, also episepaler Stellung. Denkt man sich die Krone unterdrückt, so ergibt sich aus dem Diagramm der Codiaeinae das Verhalten der Chaetooarpinae, aus dem Typus der Galeariinae der Bau der Blüte der Geloniinae; denn erstere zeigen alternisepale , letztere episepale Anordnung der äußeren Staminalkreise. Die Tetrorchidiinae wird man an die Geloniinae anreihen müssen, ohne dass freilich der Zusammenhang unmittelbar erhalten vorliegt. Diese Verhältnisse veranschaulicht folgendes Schema: [ Codiaeinae > Ghaetocarpinae Cluytieae < [ Galeariinae ^r^ > Geloniinae ~'^ Tetrorchidiinae Gelonieae Chaetocarpus ist ein alter Typus, das erweisen schon die über den ganzen Tropen- gürtel verstreuten Standorte der Arten, die je nach den Erdteilen zu Sektionen sich vereinen. Mettenia schheßt sich unmittelbar an, ist möglicherweise generisch vielleicht nicht verschieden und Cheilosa ist als jüngerer Descendent zu deuten. Die Gattungen der Geloniinae sind Abkömmlinge der Galeariinae^ und wahrschein- lich niuss auch Tetrorchidium in dieser Weise gedeutet werden. Auch Bentham (in Benth. et Hook. f. Gen. III. [1880] 247), der in Tetrorchidium ein »genus valde ano- malum« sieht, vermutet einen derartigen Zusammenhang, wenn er die Galtung direkt an die Galearieae anschließt; er geht darin zu weit, wie schon früher (Pflanzenreich, Cluytieae 96) ausgeführt wurde. Endospermum endlich könnte man allenfalls von Typen ableiten, die Baliospermum nahe standen. Nutzen. Als Zierpflanzen kommen die Gelonieae nicht in Betracht; früher wurde in europäischen botanischen Gärten Gelonium multiflorum kultiviert. Medizinische Ver- Chaetocarpus. "j Wendung finden bei den Eingeborenen Gelonium xanzihariense, Baliosj>ermum mmi- taniim und Endospermum moluceanum. Das widerstandsfähige Holz von Gelonium liihoxylon wird in Deutsch Ostafrika als Baumaterial verarbeitet. Systema tribus Geloniearnm. A. Stamina exteriora alternisepala Subtrib. \ . Chaetocarpinae Pax. a. Capsula echinata vel tuberculata. Calyx valde imbricatus. «. Sepala ^f libera \. Chaetocarpus Thwait. ß. Calyx (^ tubulatus 2. Mettenia Griseb. b. Capsula velutino-pubescens. Calyx (^ jam ante anthesin apertus 3. Gheilosa Blume. B. Stamina exteriora episepala. a. Antherae biloculares. Stamina indefinita, nu- merosa, rarius 6 — 10; filamenta libera. . . Subtrib. 2. Geloniinae Pax. a. Folia pellucido-punctata 4. Gelonium Roxb. ß. Folia non pellucido-punctata 5. Baliospermum Blume. b. Antherae 4-loculares. Stamina 3 — 10 . . . Subtrib. 3. Tetrorchidiinae Pax. a. Calyx 3-merus. Stamina 3 ", filamenta bre- vissima 6. Tetrorchidium Poepp. et Endl. ß. Calyx 4 — 5-merus. Stamina 6 — 10; fila- menta in columnam connata 7. Endospermum Benth. Subtrib. 1. Chaetocarpinae Pax. Ghaetocarpeae Müll. Arg. in Linnaea XXXIV. (1865) 202; in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1033, 1121; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 505. — Gheiloseae Müll. Arg. in Linnaea XXXIV. (1865) 202; in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1033, 1122. Stamina 5 — 15, exteriora alternisepala; filamenta libera vel basi monadelpha; antherae biloculares. 1. Chaetocarpus Thwait. Ghaetocaipus*) Thwait. in Hook. Journ. Bot. VI. (1 854) 300; Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1121; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 505; Benth. in Benth. et Hook f. Gen. III. (1880) 323; Pax in Engler u. Prantl, Pfizfam. III. 5. (1890) 89. — Gaeda- wakka L. Fl. zeyl. (1747) 203; 0. Ktze. Rev. gen. II. (1891) 606. — Regnaldia Baill. Adansonia I. (1860) 187; Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1257. Flores dioici, apetali. Floris (^ sepala 4 — 5, valde imbricata; disci extrastami- nalis glandulae episepalae, liberae. Stamina 5 — 15; filamenta basi monadelpha, superne libera; antherae oblongae, dorsifixae, longitudinaliter dehiscentes; ovarii rudimentum trifidum, villosum, Floris Q calyx maris vel rarius 6 — 8-merus; discus hypogynus urceolaris, ± lobatus. Ovarium 3-loculare; styli liberi, incurvo - erecti , profunde 2- partiti, rami introrsum papilloso-fimbriati; ovula in loculis solitaria. Capsula subglobosa, echinato-setosa vel tuberculata, in coccos 2-valves dissiliens; endocarpium durum. Semen ovoideum, ±: complanatum; testa nigra, nitida; caruncula bipartita; albumen carnosum; cotyledones latae, planae. — Frutices vel arbores, mox omnino glabrescentes. Folia alterna, breviter petiolata, integra, coriacea, penninervia. Flores parvi, in axillis dense glomerulati. Species 7, Indiae orientalis, Africae occidentalis et Americae tropicae incolae. Die bekannten 7 Arten der Gattung verteilen sich auf drei Gruppen, die auch pflanzen- geographisch scharf umgrenzt sind. *) Nomen derivatum a vocibus graecis ;^«<'t»; = seta et xaqnos = fructus propter capsulas armatas. § F. Pax. — Euphorbiaceae-Gclonieae. Im tropischen Asien lierrscht die Sect. Euchaefocarptis , deren drei Arten sämtlich auf Ceylon wachsen; zwei von ihnen [C. pubesce7is, coriaceus) sind auf der Insel endemisch, während das Areal von C. castauocarpus , abgesehen von Ceylon, an der Westküste Hinterindiens liegt und sich bis auf die Andamanen, bis Siam und Borneo erstreckt. In Amerika findet sich die Section Amanoella mit zwei Arten Brasiliens (C. Pohlii, myrsinites) und einer dritten in Britisch Guyana. Die Zugehörigkeit dieser letzteren [C. Schombttrgkianus) zur Gattung ist freilich noch etwas fraglich. Die Sect. Afrochaetocarpiis bewohnt den Urwald des Congobeckens. Die einzige Art, C. africanus, steht weder den asiatischen noch den amerikanischen Sippen besonders nahe, sondern zeigt auffallende Selbständigkeit in der systematischen Stellung. Conspectus sectionum et specierum. A. Calyx utriusque sexus 4-merus. Species asiaticae . Sect. I . Euchaetocarpus Pax. a. Capsula longe echinato-setosa. a. Folia subtus glabra ^. C. castanocarjms. ß. Folia subtus pubescentia 2. (7. pubescens. b. Capsula acute muricato-tuberculata .... 3. C. coriaceus. B. Calyx utriusque sexus 5-merus. Species ameri- canae Sect. 2. Amanoella Baill. a. Folia glabra. a. Stipulae petiolum superantes vel aequantes, persistentes i. G. Pohlii. ß. Stipulae petiolo breviores, caducae ... 5. C. myrsinites. b. Folia subtus secus nervös pilosa 6. C. Schomhurgkianus. C. Calyx (J^ 4-inerus, § 6 — 8-merus. Species africana Sect. 3. Afrochaetocarpus Pax. 7. C. africanus. Sect. \ . Euchaetocarpus Pax. Sepala utriusque sexus 4. — Species asiaticae. \. C. castanocarpns (Roxb.) Thwait. Enum. pl, Zeyl. (186 1) 275; Kurz, Forest Fl. II. (1877) 409; Bedd. Fl. Sylv. t. 284 f. I — 10; Hook. V. FI. Brit. Ind. V. (1887) 460; Boerl. Fl. Nederl. Ind. III. 1. (1900) 294. — C. castanaecarpus var. genuinus Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) H22. — C. pungens Thwait. in Hook. Joui-n. Bot. IV. (1854) 301 t. \0X f. 2—4 ex parte. — Ädelia castanicarpa Roxh. Fl. ind. III. (1832) 848. — Bradleia? coriacea Wall. Cat. 7872. — Casearia? coriacea Wall. Cat. 7196. — Regnaldia cluytioides Baill. Adansonia I. (<860) 188; Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1257. — Regnaldia myrtioides Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. (1887) 460. — Gaeda- tvakka castanocarpa 0. Ktze. Rev. gen. II. (1891) 606. — Arbor parva vel mediocris vel frutex ramosus; partes juveniles parce puberulae, mox omnino glabratae. Petiolus vix I cm longus, rigidus; limbus 7 — 15 cm longus, 3 — 5 cm latus, lanceolato-ovatus vel ovatus, acuminatus, basi acutus vel subobtusus, coriaceus, glaber, nitidus; costae secun- dariae prominentes, utrinque 6 — 12; stipulae oblique lanceolatae. Calyx (^ 3 mm longus. Q paulo longior, utriusque sexus extus vel secus marginem pubescens; stamina 8. Capsula pedicello longior, paulo longior quam lata, dense setis fragilibus, rufo-fulvis, elongatis vestita, absque indumento 10 — 12 mm longa. Semen nitidum, nigrum, 7 mm longum; caruncula biloba, carnosa. — Fig. 1 C — E. Von Silhet und Chittagong bis Malacca, Penang und Siam; auch auf den Andamanen, in Ceylon und Borneo. Ceylon: Ratnapoora und Ambagamowa (Macrae!, Thwaites n. 2641 !, Walker!). Nordwestmalayische Provinz: Manipur, Ihirighat (Meebold n. 5405!); Moul- mein (Helfern. 6l!); Khasia (Hooker u. Thomson!); Chittagong (Hooker u. Thom- son!); Silhet (Wallich n. 7984); Tenasserim (Helfer n. 477l!); Pegu (Mc. Lelland!:; Penang (Wallich n. 7872, King's Collector n. 5077!). — Andamanen (Helfer!). Chaetocarpus. g Südwestmalayische Provinz: Insel Koh Shan in Siam (Johs, Schmidt n. 440!, n. 594!, n. 834!). — Borneo (Beccari n. H13!). Einheim. Namen: Biilkokra (Beng.) ; Palakuna, sadavaku (Tarn.); Hedöka, hedawaka (Sing.). Verwendung: Das hellrote, mäßigharte Holz wird in Ceylon als Bauholz ver- wendet. Vergl. Watt, Econ. Prodr. India II. (1889) 262. 2. C. pubescens (Thwait.) Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. (1887) 46 1. — C. castano- carpus var. pubescens Thwait. Enum. pl. Zejl. (I86l) 275. — C. castanaecarpus var. pubescens Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1122. — Gaedawakka pubescens 0. Ktze. Rev. gen. IL (1891) 606. — Ramuli juveniles hirsuto-tomentosi. Petiolus 10 — 12 mm longus, rigidus, pubescens; limbus ± 20 cm longus, 7 cm latus, oblongus, acu- minatus, basi acutus, coriaceus, subtus pubescens, opacus; costae secundariae utiünque Fig. 1, A Chaetocarpus Pohlii Müll. Arg. Flos (J. — B C. myrsinites Baill. Flos Q. — C — E C. castanocarpus (Roxb.) Thwait. G Ramulus fructiger. D, E Fruclus immaturus, longi- tudinaliter et transverse sectus. — Icon. sec. Pax ex Engler u. Prantl, Pflzfam. III. 3. 90 reit. 8 — 10, prominentes; stipulae oblique lanceolatae, acuminatae, 6 mm longae. Flores (ex Hook.) sessiles, parvi, quam in specie praecedente minores, magis tonientosi. Capsula subglobosa, dense setis rigidis, elongatis vestita. Ceylon: Pasdun Corle (Thwaites n. 3013!). Nota. Induraento fructus cum C. eastanocarpo omnino quadrat, ceterum autem natura foiiorum valde diversus est. Flores examinare non potui. 3. C. coriaceus Thwait. Enum. pl. Zeyl. (1861) 275; MüU. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1122; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. (1887) 461; Bedd. Fl. Sylvat. t. 284, f. 11 — 14. — C. pwigens Thwait. in Hook. Journ. Bot. VI. (1854) 301 t. lOA, f. 6—9 ex parte. — Gaedawakka coriacea 0. Ktze. Rev. gen. II. (1891) 606. — Arbor mediocris, glabra. Petiolus ad 15 mm longus, crassus, supra canaliculatus ; limbus H — 12 cm longus, 4Y2 — 5 cm latus, oblongo-ellipticus, basi et apice acutus, crasse coriaceus, opacus, glaber; costae secundariae utrinque 5 — 7; stipulae lineari-lanceolatae, 5 — 6 mm longae. Flores (ex Hookei*) tomentosi; sepala oblonga; filamenta pilosa. Capsulae ellipsoideae valvae 2 cm longae, acutiuscule muricatae, lignosae, durae. Semen nigrum, nitidum, 8 mm longum, 6 mm latum, compressum; caruncula biloba, acuta. Ceylon (Thwaites n. 1025!). Nota. Species foliis crasse coriaeeis capsulisque majoribus, acute muricatis, sed non setoso-vestilis inter species asiaticas diversissima est. j 0 F. Pax. — Euphorbiaceae-Gelonieae. Sect. 2. Amanoella Baill. Ghaetocarpus Sect. Amanoella Baill. Adansonia XI. (l 873) 94. Sepala utriusque sexus 5. — Species americanae. 4. C. Pohlii Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1878) 508 t. 100 f. II. — Gaeda- wakka Pohlii 0. Ktze. Rev. gen. II. (1891) 606. — Ramuli teretes, glabri. Petiolus 3 — 5 mm longus; limbus 4 — 7 cm longus, 2^2 — * cm latus, oblongo-ovatus, subnigricanti- fuscus, apice et basi acutus; costae secundariae utrinque 4 — 5; stipulae 8 mm longae, 4Y2 ^^ latae, oblongo-ellipticae vel -ovatae, rigidae, tenuiter tricostätae, petiolum supe- rantes, persistentes. Pedicelli (J^ 2 — 3 mm longi, cum calyce puberuli. Calyx q^ aperiens 2 mm longus; sepala lata ovata, subacuta, 2V2 ™™ longa; stamina 12 — 15, inferne vix monadelpha ; filamenta rigide hirta ; ovarii rudimentum longitudine filamenta aequans, hirsutum. Flores Q et fructus ignoti. — Fig. \Ä. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, wahrscheinlich in der Provinz Goyaz (Pohl). 5. C. myrsinites Baill. Adansonia XI. (1873) 95. — G. Blanchetii Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 507 t. 100, f. I. — Gaedawakka Blanchettii 0. Ktze. Rev. gen. II. (1891) 606. — Ramuli graciles, teretes, glabri. Petiolus 6 — 8 mm longus, rigi- dulus; limbus 5Y2 — "^ cm longus, 2Y2 — 3Y2 c™ latus, oblongo-ellipticus, obtuse acu- minatus, basi acutus, coriaceus, nitidulus, margine leviter revolutus; costae secundariae utrinque 4 — 5; stipulae 4 mm longae, petiolo breviores, obovato-lanceolatae. Flores (j^ parvi, "i^l^TCim longi, pedicellis vix longiores; stamina 5 — 10. Flores Q in fasciculis 3 — 5, pedicello 5 mm longo suffulti, pubescentes, 3 — 3 V/2 mm longi; sepala late ovata, obtusa, inaequalia; ovarium ovoideum, teres, tota superficie tuberculis conicis, truncatis, apice pilo rigidissimo, brevi, acutissimo terminatis dense vestitum. Fructus juveniles 6 mm longi, — Fig. 1 B. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, Bahia. Serra da Jacobina (Blan- chet n. 288!, 3297!, 8595). 6. C. Schomburgkianus (0. Ktze.) Pax et K. Hoffm. n. spec. ■ — Gaedawakka Schomburgkiana 0. Ktze. Rev. gen. II. (1891) 606. — Ramuli juveniles pilis ± adpressis, fulvis adspersi. Petiolus 5 — 8 mm longus, transversa rugosus; limbus 13 — 15 cm longus, 4 — 5 cm latus, coriaceus, anguste lanceolatus, basi obtusus, apice obtuse acutus, nitidulus, subtus secus nervös parce pilosus, demum glabrescens : costae secundariae utrinque 10 — 12; stipulae lineari-lanceolatae, pilosae, 6 — 7 mm longae. Flores (j^ parvi, dense glomerulati, sessiles. Sepala (examinata valde juvenilia) 5; stamina 10; ovarii rudimentum evolutum. Cisäquatoriale Savannenprovinz: Britisch Guyana, Roraima (Schom- burgk n. 776!, 928, 1519). Nota. Flores ^ a ine examinati valde juveniles sunt, sed cum genere optime congruunt; fructus sec. cl. Bentham, qui primus affinitatem cum genere cognovit (in Bentli. et Hook. f. Gen. III. (189C) 324), ut in speciebus asiaticis. Cl. 0. Kuntze speciem cum genere Mettenia comparavit. Sect. 3. Afrochaetocarpus Pax. Calyx (J^ 4-merus, § quoad numerum sepalorum inconstans, 6 — 7 — 8-merus. — ■ Species africana. 7. C. africanus Pax in Engler's Bot. Jahrb. XIX. (1894) 113; De Wildem. Etud. Fl. Bas. et Moy. Congo II. (1908) 288; Th. et H. Durand, Syll. Fl. Congol. (1910) 497. — Frutex dioicus; ramuli novelli fulvo-pubescentes. Petiolus 5 — 10 mm longus; limbus 8 — 15 cm longus, 3 — 6 cm latus, coriaceus, nitidus, oblongus, acuminatus, mox glabrescens; costae secundariae utrinque 6 — 8; stipulae lanceolatae, acuminatae, petiolo breviores, 3 — 4 mm longae. Flores (^ glomerulati, subsessiles, 2Y2 ™™ ^^^^- Sepala Q^ 4, extus pubescentia; stamina 8 — 10, basi monadelpha; ovarii rudimentum 3-fidum. Flores Q fasciculati, pedicello sub fructu demum 5 — 8 mm longo suffulti, o — 6 mm diametientes; sepala 6 — 7 — 8, exteriora minora, extus pubescentia, interiora coroliam Chaetocarpus, Mettenia. 11 simulantia, majora, glabra vel fere glabra, ovata, acuta; ovarium hispidum. Capsula globosa vel ellipsoidea, echinato-tuberculata, 1 0 mm longa, 8 mm lata, brunnea. Semen nigrum, nitiduin, carunculatum. — Fig. 2. Westafi'ikanische Waldprovinz: im Urwald und im Dschungel im unteren und mittleren Congogebiet (Mildbraed n. 3514!, 358l!). — Bolobo (E. Lau- rent); Stanley Pool (Schlechter n. 12 546!, 42 544!); Kinshassa (Schlechter n. 12802!); Leopoldsville (Dewevre!); Kisantu (Gillies!); Kimuenza (Pynaertn. 1 15); Fig. 2. Chaetocarpus africanus Pax. Ä Ramulus floriger (5- B Ramulus floriger Q. C Flos Q. — Icon. orfgin. Sanda (Gillies n. 34H); Dima (E. u. M. Laurent); La Fini (Laurent); Kasai (Sapin!); Sankuru (Sapin); Kamba, Kapinga, Butala, Mangba (E. u. M. Laurent), Mukenge (Pogge n. 1384!, 1388!); Musumba (Pogge n. 112!). Einheim. Name: Kikungu. Species non ad genus pertinens. Chaetocarpus Pouteria J. F. Gmel. Syst. 2 48 = Pouteria guyanensis Aubl. ex Ind. Kew. L (1895) 499. 2. Mettenia Griseb. Mettenia*) Griseb. Fl. Brit. West Ind. Isl. (1859) 43; Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1255; Benth. in Benth. et Hook. f. Gen. III. (1880) 324; Pax in Engler u. Prantl, Pflzfam. IIL 5. (1890) 90. *; Mettenius, G. H., Botanices Professor Lipsicnsis (1823 — 1866). 12 F- Pax. — Euphorbiaceae-Gelonieae. Flores dioici, apetali. Floris q^ calyx tubulatus, minutus, irregulariter 3-fidus, pubescens; lobi ovati, obtusi. Stamina 7; filamenta in columnam caljce longiorem, inferne villosam connata, superne libera, 3 interiora longiora. Floris Q sepala 5, lata, pubescentia, valde imbricata. Discus hypogynus margine laciniatus. Ovarium 3- loculare; styli distincti, crassiusculi, 2-partiti; grosse papillosi; ovula in loculis solitaria. Capsula globosa, dense tubei'culato-echinata, in coccos 2-valves dissiliens. Semina ovoideo-globosa, carunculata, diu in columella 3-alata persistentia; testa crustacea, nitida. — Frutices vel arbores inflorescentia excepta glabri. Folia alterna, bieviter petiolata, ovata, integra, coriacea; stipulae caducae, minutae. Flores rj^ in axillis foliorum supe- riorum, fere ad bracteas reductorum fasciculati, racemum terminalem, basi foliatum formantes. ' Species verisimiliter 2, Indiam occidentalem habitantes. Nota. Genus certissime Chaetocarpo valcle affinis, sed adhuc male notum; omni jure jam cl. Bentham Metteniain melius notam cum Chaetocarpo forte jungendam esse putavit, 1. M. globosa (Swartz) Griseb. Fl. Brit. West. Ind. Isl. (1859) 43; Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1235. — Croton glohosus Swartz Prodr. (1788) 100; Fl. Ind. occ. 11. (1800) H81. — Ricinus globosus Wüld. Spec. pl. IV. (1805) 567. — Gaeda- wakka globosa 0. Ktze. Rev. gen. II. (1891) 606. — Arbor 10 m alta vel frutex^ 1 — 1 Y2"i^6*^''3,lis ; ramuli pilis simplicibus pubescentes, teretes, striati, Petiolus 2 — 4 mm longus, crassiusculus; limbus 2^/2 — 5 cm longus, ovatus, utrinque obtusus vel subobtusus, supra lucidus, pubescens vel glabratus ; stipulae caducae, minutae. Racemi ^ breviter pedunculati; pedicelli 5 — 2-ni. Calyx Q 2 mm longus; lobi ovati, obtusi, valde im- bricati, dense fulvo-pubescentes; disci hypogyni glandulae liberae, ereetae, profunde 3 — 5-partitae, glabrae. Columna staminalis elongata, inferne villosa. Capsula 1 0 mm longa, 8 mm lata, tuberculis pyramidatis, scabris echinata, subglobosa. Semen 4 mm longuni, laeve, nigrum, nitidum, caruncula magna, convexa, integra coronatum. Westindische Provinz: Jamaica, in Bergw^äldern, selten (Harris n. 3308!, 9112!, Macfadyen, Purdie!). Nota. Cl. Bentham alteram speciem cubensem recognovit (Wright n. 1973) frulicosam, fructibus tantum notam, sed speciem non descripsit. Specimen sub n. 405! a cl. Wright in Cuba lectum, a me visum, a M. globosa forte non diversum est. 3. Cheilosa Blume. . Gfieilosa*) Blume, Bijdr. (182 5) 613; Endl, Gen. (1836—40) 1116; Miq. Fl. Ind. Bat. I. 2. (1839) 410; Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1122; Benth. in Benth. et Hook. f. Gen. III. (I88O) 322; Pax in Engler u. Prantl, Pflzfam. III. 5. (1890) 90. Flores dioici, apetali. Floris (^ sepala 5, subaequalia, crassiuscula, leviter imbricata. Disci glandulae minutae. Stamina 5 — 10, exteriora alternisepala ; filamenta libera; antherae breves. Ovarii rudimentum obovoideum vel obtuse 2 — 3-fidum. Floris Q sepala inaequalia. Discus hypogynus denticulatus. Ovarium 3-loculare ; styli basi brevissime connati, recurvi, apice 2-fidi; ovula in loculis solitaria. Capsula ellipsoidea, 6-sulca, in coccos 2-valves dissiliens. Semen ecarunculatum, magnum; cotyledones latae, planae. — Arbor procera, mox glabrescens. Folia alterna, petiolata, integerrima vel apicem versus vix denticulata, penninervia. Paniculae (^f laxae, axillares, foliis breviores; inflorescentiae Q racemosae, satis pauciflorae. Flores (^f secus rhachin sub quaque bractea fasciculati, 2 — 4, Q solitarii vel subsolitarii. Species 1 , javanica. C. montana Blume, Bijdr. (1825) 613; Miq. Fl. Ind. Bat. IL 1. (1859) 410; Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (I866) 1123; Boerl. Handl. Nederl. Ind. III. 1. (1900) 246, 287; J. J. Smith in Mededeel. Departm. Landbouw 10. (1910) 603. — Ramuli teretes, subnigricantes, juveniles cum petiolis et inflorescentiis puberuli, mox glabrati, Petiolus 1 — 4 cm longus; limbus 10 — 15 cm longus, 4 — 8 cm latus, oblongo-obovatus. *) /EiXos = margo. Cheilosa. 13 breviter acutus vel rotundato-obtusus, basi acutus, integer vel apicem versus denticulatus, subcoriaceus, glaber, reticulato-venosus; costae secundariae utrinque 6—7. Paniculae Cf 2 — 5-nae, rarius solitariae, interdum ad racemum simplicem reductae, petiolum bis Fig. 3. Cheilosa montana Blume. A Ramulus floriger Q; B Flos Q. C Fruetus. — Icon. origin. aequantes; racerai Q, axillares; bracteae parvae. Caljx q^ < i '2 — 2mm diametiens, mox hemisphaerico-apertus, glaber, breviter pedicellatus ; sepala utriusque sexus orbi- culari-ovata, subacuta ; ovarii rudimentum hirtellum ; ovarium fulvo-tomentosum, Capsula 3Y2 cm longa, dura, brevissime et dense fulvo-tomentella. Semen 2 cm longnm, com- presso-ellipsoideum, laeve. — Fig. 3. 14 F. Pax. — Euphorbiaceae-Gelonieae. Südwestmalayische Provinz: Java, in Bergwäldern (Blume!); Prov. Bantam ^Koorders n. 40120,^!); Buitenzorg (Hillebrand!). Einheim. Name: Hoentjit (sund.), Ki-njamploeng (sund.). Nota. C. montana habitu special Älehoriteae siraulat, sed me judicante inter Gelonieas inserenda est. Gl. Boerlage genus ad Acalypheas reduxit. Cfr. Boerlage 1. c. 496, 246. — Planta javanica sub nomine G. montanae (Zollinger n. 1835!) edlta est Mallottis philippinensis (Lam.) Müll. Arg. Subtrib. 2. Geloniinae Pax. Gelonieae Müll. Arg. in Linnaea XXXIV. (1865) 202; in DC. Prodr. XV. 2 (1866) 1034, H24; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 509 ex parte. Stamina numerosa, exteriora episepala; filamenta libera vel basi breviter connata; antherae biloculares. 4. Gelonium Roxb. Geloniwn Roxb. in Willd. Spec. pl. IV. 2 (1805) 831 ; Endl. Gen. 11. (1836—1840) 1116; Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2 (IS 66) 1126; Benth. in Benth. et Hook. f. Gen. III. (1880) 324; Pax in Engler u. Prantl, Pflzfam. III. 5. (1890) 88. — Suregadä (Roxb.) Jones ex Willd. in Schrift. Gesellsch. naturf. Freunde Berlin IV. (1803) 206. — Erythrocarpus Blume, Bijdi*. (1825) 60 4. — Saragodra Hort, ex Steud. Nomencl. ed. 2. n. (1841) 513. — Ceratophorus Sond. in Linnaea XXIII. (1850) 120. Flores dioici vel rarissime monoici, apetali. Floris (^ sepala 5, rarius 6, lata, valde imbricata, saepe inaequalia. Receptaculum glanduliferum, rarius eglandulosum et tum discus minutus, extrastaminalis. Stamina 6 — 60; filamenta filiformia, libera; antherae oblongae, juxta basin dorsifixae; loculi paralleli, contigui, longitudinaliter introrsum dehiscentes. Ovarii rudimentum nullum. Floris Q sepala 5, quam in (^ angustiora, imbricata. Discus hypogynus margine membranaceus, interdum staminodiorum rudi- menta brevia gerens. Ovarium 2 — 3-loculare ; styli breves, patentes, brevissime bifidi vel laceri. Ovula in loculis solitaria. Fruetus globosus vel tridymus, capsularis vel drupaceus; endocarpium durum, 3- vel 2-, rarius abortu 1 -loculare, indehiscens vel tardius loculicide fissum vel in coccos demum secedens. Seminis ecai'unculati testa crustacea, extus in vivo pulposo-carnosa; albumen carnosum; cotyledones planae, latae. — Arbores vel frulices, glabri. Folia alterna, breviter petiolata, chartaceä vel coriacea, integra, vel paucidentata vel rarissime spiriuloso-dentata, pellucido-punctata, saepe vesi- culoso-punctata, penninervia; stipulae connatae, caducissimae, annulum prominulum ad nodum relinquentes. Flores parvi, glomerato-cymulosi, glomeruli oppositifolii, sessiles vel subsessiles; flores breviter pedicellati. Nota. Nomen Suregadä prioritate gaudet et a cl. Baillon Adansonia XI. (1873) 92] Gelonio propositum est. Ab autore speciminibus in variis herbariis adscriplum, ab ipso tamen nee in Horto Benghalensi, nee in aliis suis operibus receptum a cl. Will den ow niox rejectum fuit et a botanicis recentioribus rite neglectum. Cfr. Benth am 1. c. Species ad 1 8, a Nova Guinea et insulis malayanis per Indiam oi*ientalem usque ad Africam orientalem et australem distributae. Ein nicht unbeträchtlicher Teil der Arten dieser Gattung ist nur unvollkommen bekannt. Dazu kommt, dass die einzelnen Spezies sich nur schwer unterscheiden lassen. Wenn auch die Merkmale des Blattes schon eine Trennung ermöglichen, so kann eine sichere Bestimmung doch nur auf Grund der (5 Blüten und Früciite erfolgen. Die verwandtschaftlichen Verhältnisse innerhalb der Galtung liegen folgendermaßen: 4. G. multiflonim bildet einen Verwandtschaftskreis für sich, der über Ost- und Hinter- indien durch das südliche China bis Hainan verbreitet ist. 2. Eine zweite Gruppe bilden die nahe verwandten G. laneeolatutii, glotnerulatuin, aequoreum, spicatum, microcarpum und G. borbmiicum. Das Areal dieser Verwandtschaft reicht von Ceylon, Ostindien, durch das malayische Gebiet bis zu den Philippinen, und isoliert findet sich G. bor- bonicum auf Bourbon. Die Beziehungen dieser Art zeigen also nicht nach Madagaskar oder Afrika. Gelonium. 15 3. O.bifarium, zusammen mit O. phüippinense und walirscheinlich auch mit 0. papuanum, bewohnt ein ähnliches Areal, von den Andamanen über die Halbinsel Malacca bis zu den Philippinen und Neu-Guinea. 4. Ein fernerer Verwandtschaftskreis umfasst drei Arten Madagaskars {6. adenophorum, laurinum, pyenantherum), und an sie schließt sich O. afrieanum Südafrikas an, während 5. O. Tianxibariense und O. serratum auf Ostafrika beschränkt sind. Beide Arten stehen einander sehr nahe, erstere ist auf das Küstengebiet Sansibars lokalisiert, O. serratum tritt erst weiter im Süden auf. Etwas entfernter steht O. lithoxylon, ein Urwaldbaum Usambaras, während Q. xanzibariense offene Formationen auf trockenem Boden bewohnt. 6. Unberücksichtigt bleiben die verwandtschaftlichen Beziehungen des wenig bekannten 0. Boivinianum , und O. oxyphyllum ist wohl besser als Glied dieser Gattung zu streichen. Hiernach gibt es also 3 Entwicklungsgebiete innerhalb der Gattung; das eine liegt im malayischen Gebiete, und der größte Reichtum an Arten erreicht hier die südwestmalayische Provinz; ein zweites ist auf Madagaskar mit der gleichen Artenzahl zu suchen, und endlich findet sich ein drittes Entwicklungscentrum in den Randbezirken Ost- und Südostafrikas. Die nachstehende Tabelle erläutert im einzelnen diese Verbreitungsverhältnisse; sie wird auch bei der Bestimmung der Arten nicht ganz ohne Nutzen sein. ii if CO Ca S ^ Q. r3 a. C3 TS a a cd Ja > ö O J= c ■6% i\ CO ä 0 "=5 a >• o 25 i > "^ O 1 >' S O 9 < 1 > S o o *-« a " 2 1 > a.S o r c3 11 inultiflorum, lanceolatum glomerulatum aequoreum, spieatum I microearpum borbonicum, bifarium phüippinense papuanum adenophorum laurinum pyenantherum afrieanum + + + + + + + + + + ■ • + + + + + + + + +■ 4- + Ph. + F. + Ph. xMnxibariense lithoxylon + serratum, Boimnianum 2 2 4 -1 \ \ 2 i 2 4 i i 1 1 3 A. Stamina 60 — 40. B. Stamina 40 — 20. Conspectus specierum. Stigmata multifida \. O. multiflorum. Stigmata bifida. a. Capsula tridyma 2. (?. lanceolatum. b. Capsula globosa. a. Folia obtusa vel subobtusa. I. Flores q' 3—4 mm diametientes 3. (?. glomerulatum. II. Flores (^ 6 mm diametientes 4. ö. aequoreum. ß. Folia acuta. I. Receptaculum (^ minute glandulifßrum. 16 F. Pax. — Euphorbiaceae-Gelonieae. 1 . Capsula i 2 mm lata ö. G. spicatum. 2. Capsula 5 — 8 mm lata 6. ö. microcarpum. II. Glandulae receptaculi r^ elongatae , cylindricae, apice emarginatae 1. G. horhoniaum. C. Stamina 20 vel pauciora. a. Folia tenuiter reticulato-venosa. «. Capsula tridyma %. G. hifarium. ß. Fructus globosus, 2 cm latus 9. (r. phüippinense. y. In hanc affinitatem pertinere videtur 10. ö. papuanum. b. Folia non reticulato-venosa \\. G. adenophorum . c. Folia subtus rete denso, prominente quasi late foveolato- impressa. tt. Folia majuscula, 9 — 13 cm longa \t. G. laurimmi. ß. Folia minora, 2 — 5 cm longa. I. Folia integra \^. G. pycnantherum. II. Folia apicem versus gi'osse dentata M. G. afrieanum. D. Stamina 12 — 6. a. Folia integra. Sepala extus glandula ornata <5. G. zanzibat'iense. b. Folia integra vel subintegra. Sepala eglandulosa . . . 16. G. Uthoxylon. c. Folia argule spinuloso -dentata. Sepala extus glandula ornata \1. G. serratuni. E. Species incertae sedis. a. Folia alterna \%. G. Boivinianum. b. Folia opposita i . . . 19. (?. oxyphyllum. \. G. multifloram Juss. Euphorb. Tent. (1824) H I t. 4 0, f. 31 A; Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1127; Kurz, Forest. Fl. II. (1877) 409; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. (1887) 459; Boerl. Fl. Nederl. Ind. III. (1900) 294. — G. fasciculaium Roxb. Fl. ind. III. (1832) 832; W. J. Hook, in Curtis's Bot. Mag. t. 3231. — G. hifarium Miq. Fl. Ind. Batav. I. 2. (1859) 389. — Suregada hilocularis Wall. Cat. 7981B ex parte, C. — 5. glabra Roxb. in Sched. — S. muUiflora Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) 396. — Saragodra glabra Hort, ex Steud. Nomencl. ed. 2. II. (1841) 513. — Frutex vel arbor dioica, tota glabra; ramuli teretes, cicatricibus stipularum mox deci- duarum semiannularibus notati. Petiolus 5 — 10 mm longus; limbus 10 — 2 0 cm longus, 3 — 8 cm latus, lanceolato-ellipticus, apice et basi acutus, integer vel saepe infra apicem paucidentatus, lutescenti-viridis; demum supra nitidulus, tenuiter venosus. Arme charta- ceus, leviter puncticulatus. Flores dioici, lutescentes, odorati, in fasciculos subracemi- formi-oblongos, multifloros dispositi; pedicelli alabastra (j^ aperientia, globosa, 3 mm lata bis aequantes; flos rj' 1 cm diametiens; receptaculum minute multiglandulosum; stamina ± 40 — 60; ovarium 3-loculare; styli breves, papillosi, bifidi, lobuli 2 — 3-fidi vel Stigmata inciso-multiloba. Capsula 1 — 2 cm diametiens, globosa, obscure triloba; pericarpium cai'nosum, crassum. — Fig. 4. Provinz der Gangesebene: Dochai, Dinajpur (Reporter econ. prod. India n. 12456!); Howrah (Meebold n. 2406!). — Hindostanische Provinz: Coro- mandel (Mace!); Pondicherry (Perottet n. 467, 485). Nordwestmalayische Provinz: Chittagong, Tenasserim. — Südwest- malayische Provinz: Malacca, Penang (Wallich!), Slam. — Hinterindisch- ostasiatische Provinz: Birma (Griffith n. 4773!). Auch von den malayischen Inseln angegeben. In indischen Gärten (Calcutta!) und ehemals in botan. Gärten Europas in Kultur, in Berlin schon 1829! Einheim. Namen: Ban naringa (Hind.); Sarugata (Tel.); Setahanbaya (Burm.). Gelonium. 17 Verwendung: Die Knospen scheiden nach Roxburgh und Kurz ein gelbes Harz aus, das aber keine Verwendung findet. Das weiße Holz wird nur wenig gebraucht, Vergl. Watt, Econ. Prod. India HI. (1890) 485. Nota. Species stylis, staminum numero, foliis saepius apicem versus dentatis bene distinfcta est. Fig. 4. Oelonium multiflorum. J. Ramulus floriger. 5FloS(5. C Androeceum. — Icon. origin. 2. G. lanceolatum Willd. Spec. pl. IV. (1805) 832; Roxb, Fl. ind. III. (1832) 831; Wight, Icon. pl. IV. (1 852) t. 1 867 ; Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1127; Hook. f. Fl. Brit. India V. (1887) 459. — G. angustifolium Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1128. — Q. bifarium Wight in Sched. — Suregada angusti- folia Baill, Etud. gen. Euphorb. (1858) 396. — Suregada laneeolata 0. Ktze. Rev. gen. II, (1891) 619. — Arbor parva, ramosissima, glabra; ramuli teretes vel sicci leviter angulosi. Petiolus 5 — 6 mm longus; limbus subcoriaceus, 5 — 15 cm longus, A. Eng 1er, Das Pflanzenreich. IV. (Embryophyta siphonogama) 147. IV. J lg F. Pax. — Euphorbiaceae-Gelonieae. 2 — 5 cm latus, ovato-lanceolatus vel obovato-lanceolatus vel ellipticus, acutus vel sub- obtusus, basi acutus, nitidulus, glaber, integerrimus vel rarius apicem versus serratus, tenuiter venosus. Flores dioici, in fasciculos glomeruliformes, subglobosos dispositi; pedicelli 1 — 3 mm longi, ^ crassiores et paulo longiores; flos q^ 5 mm diameliens; receptaculum (^ glandulis numerosis, cjlindricis, brevibus vel subtrilobulatis instructum; stamina 20 — 40; ovarium triloculare; styli bifidi, crassi, mox decidui. Capsula tri- dyma, ad \ 0 mm diametiens, 7 mm longa. Provinz des westlichen Gebirgslandes der Malabarküste: Cochin (Johnston!). — Hindostanische Provinz: Dekan (Hayne), Madras (Klein, Wighti. — Ceylon (Thwaites n. 252!, 696!, 21 Ol!). — Ohne näheren Standort (Wight n. 2640 !). — Im botan, Garten Calcutta in Kultur! Einheim. Namen: Kakra (Nriya); Karu guggilam, Suragada (Tel.). Nutzen: Das weiche, gelbliche Holz mit eigentümlich wachsai'tigem Gerüche dient zu Bauzwecken. Vergl. Watt, Econ. Prod. Ind. III. (<890) 495. Nota. Species quoad folia satis variabilis, sed numero staminum et Capsula 3-loba bene limitata est. O. angustifolium Müll. Arg., ut jam monuit cl. Hook er, a G.laneeolato W'illd. non differt, et varietates speciei hujus (var. ellipticum, var. lanceolatum, var. spathulafum Müll. Arg. 1. 0. 1 1 28) a cl. autore propositae vix certis notis separandae sunt. 3. 6. glomerulatam (Blume) Hassk. Cat. Hort. Bogor. (1844) 237; Miq. Fl. Ind. Batav. I. 2. (1859) 390; Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1128; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. (1887) 460; Boerlage, Fl. Nederl. Ind. III. 1. (1900) 294: 3. J. Smith in Mededeel. Departm. Landbouw \0. (1910) 594. — ■ Gelonium bifarium Decne. in Nouv. Ann. Museum 111. (183 4) 48 4 quoad pl. timorens. — G. ohtusiim Miq. Fl. Ind. Batav. Suppl. (1860) 452. — Ei-ythrocarpus glo7ne7-ulatus Blume, Bijdr. (1825 — 1826) 605. — Suregada glomerulata Baill. Etud. gen. Eüphorb. (1858) 396. — Tota glabra; ramuli teretes. Petiolus 5 — 7 mm longus; limbus coriaceus, 6 — 10 cm longus, 2V-' — 6 cm latus, lanceolato-obovatus vel ovato-lanceolatus, rotundato-obtusus vel vix sub- acutus, basi acutus, integer, nitidus, grosse pellucido-punctatus, saepissime tenuissime venosus, Flores dioici, glomerulati, fere sessiles; flos (J' 3 — 4 mm diametiens: recepta- culum rf breviter multiglandulosum ; stamina 20 — 35; ovarium triloculare; styli bifidi, patuli. Capsula globosa, 1 2 mm lata, carnosa, rubella. Südwestmalayische Provinz: Malacca (Griffith n. 4772!); Perak (nach Hooker); Penang (Curtis); Sumatra, Lampong (Teij smann!); Java (Blume, Teysmann!, Zollinger n. 764!), Buitenzorg (Hillebrand!). Austromalayische Provinz: Timor (nach Müller). Centromalayische Provinz: Celebes (Riedel!). Provinz der Philippinen (Cuming n. 1 089!, 1 1 66!) : Insel Leyte, Palo (Eimer n. 719l!); Luzon, Prov. Rizal (Ahern's collector n. 415!). Einheim. Namen: Ki-djervek laoet (sund.), Glingga boemi, Sambirodjo, Mal am an (javan.). 4. G. aequoreum Hance in Journ. Bot. XXXVIl. (1866) 173; Hayata in Journ. coli. sc. Tokyo XX. (1904) 57. — Oivataria fwmosana Matsum. in Tokyo Bot. Mag. XIV. (1900) 1. — Arbor 3 m fere alta, glabra; ramuli virides, subangulati. Folia brevissime petiolata, elliptica vel obovato-oblonga, apice rotundata, basi attenuala, 3^2 — 9 cm longa, 2 — 3'/3 cm lata, integerrima, margine revoluta, supra elevato-granulala : nervi utrinque prominuli; venae reticulatae. Flores dioici, 6 mm diametientes; (^^ glomerato-fasciculati; sepala carneo-alba, late orbicularia, 3 mm diametientia, ciliolata, glabra; stamina numerosa; ovarium ovoideo-globosum ; pedicelli subcrassi, 2 mm longi. Capsula globosa, piso major. Formosa: Bei Takow, an der Küste im Meerwasser (Wilford n. 538, Swinhoe); Koshun, Fuko (Tashiro); Kaisa, Shajo Sholiukiulo (Owatari). Nota \. Species mihi ignota est, verisirailitcr in affinitatem proximam G. glomerulati pertinet, sed diversa videtur. Gelonium. I n Nota 2. Gl. Hemsley in Journ. Linn. soc. XXVI. (^894) 444 distinxit var. hainanense petiolis longioribus, ad 5—6 mm longis, pedicellis Q longioribus. Planta a cl. Henrv sub n. 8082! et 8222 lecta est. An re vera ad hanc speciem pertinet? Specimen a me visum fructigerum est. 5. G. spicatum (Blume) Hassk. Cat. Hort. Bogor. (1844) 237; Miq. Fl. Ind. Batav. I. 2. (<859) 390; Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) H28; Boerlage, Fl. Nederl. Ind. III. \. (1900) 294. — G. glomerulatum f. montanum J. .1. Smith in Mededeel. Departm. Landbouw. 10. (1910) 596. — Eiythrocarjms spieatus Blume, Bijdr, {\ 825 — \ 826) 605. — Suregada spicata Baill. Etud. gen. Euphorb. (1825) 396. — Arbuscula gracilis; ramuli virides, teretes. Petiolus 5 — 6 mm longus; limbus sub- coriaceus, nitidulus, 8 — 1 5 cra longus, 3 — 6 cm latus, lanceolato-ellipticus, utrinque acutus, integer, firme venosus. Flores subsessiles, in spicas brevissimas, glomerato- aggregatas, 2 — 4 mm longas dispositi, dioici, minuti; alabastra q^ aperientia vix 1 1/2 mm diametientia; receptaculum (^ minute glanduliferum ; stamina circ. 30; ovarium 3-locu- lare; Stigmata bifida. Capsula globosa, 12 mm fere lata, carnosula, rubella. Südwestmalayische Provinz: Java (Blume, Koorders n. 33973/!/!, Teys- mann!, Zollinger!) — Sumatra (Forbes n. 1537!). Nota. Species G. glomerulato et aeqtioreo arcte affinis est. 6. Ot. microcarpum Pax et K. Hoffm. n. spec. — Ramuli virides, sicci subangu- lati. Petiolus 5 — 6 mm longus; limbus subcoriaceus, nitidulus, 12 — 14 cm longus, 5 — 6 cm latus, oblongus vel obovato-oblongus, basi acutus, apice breviter acutus vel subobtusus, integer, firme venosus. Flores rf et Q ignoti. Capsula globosa, 2 — 3- locularis, 5 — 8 mm lata, rubella, vix carnosula. Südwestmalayische Provinz: Java, Preanger (Koorders n. 12539/!^!, Ban- jumas (Koorders n. 30307/i/!). Nota. Species ahduc incomplete nota est, sed verisimiliter in affinitatem O. spicati et O. glomeriilati pertinet, a quibus capsulis dimidio minoribus, haud carnosulis primo intuitu valde distat. 7. G. borbonicum Pax et K. Hoffm. n. spec. — Ramuli glabri, sicci subangulosi. Petiolus 3 — 6 mm longus; Hmbus coriaceus, vix nitidulus, 10 cm longus, 4 cm latus, ob- . longus, basi et apice acutus, integer, tenuiter venosus. Flores (^ in glomerulos fere hemi- sphaericos dispositi, sessiles, parvi; alabastra aperientia fere 3 mm diametientia; disci glan- dulae cylindricae, apice emarginatae, elongatae, filamenta subaequantes; stamina 20 — 30. Provinz der Mascarenen: Bourbon (Belanger!). Nota. Certissime affinis est O. spieato et aliis speciebus hujus affinitatis, bene autem distincta glandülis (5 majusculis. Numero staminum manifeste distat a speciebus malagassicis adhuc notis. 8. G. bifarium Roxb. in Willd. Spec. pl. IV. (1805) 831 ex parte; Fl. in.l. III. (1832) 830; Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1128; Kurz, Forest Fl. II. (1877) 410; Hook. f. Fl. Rrit. India V. (1887) 459; Boerl. Fl. Nederl. Ind. III. 1. (1900) 294. — Suregada hifaria Baill. Hist. pl. V. (1874) 120 f. 176. — Suregada bilo- cularis Wall. Cat. 7981 A, B ex parte. — Suregada dicorca Roxb. in Sched. — Arber glabra; ramuli virides, sicci subangulati. Petiolus 5 — 10 mm longus, robustus; limbus coriaceus, nitidus, 9 — 18 cm longus, 6 — 8V2 cm latus, ovato-oblongus vel elliptico- lanceolatus, obtusus vel acutus, basi acutus, integei*, tenuiter venosus, grosse pellucido- punctatus. Flores dioici, albi, fasciculati; pedicelli puberuli, alabastra (^ ter aequantes; stamina 12 — 18; receptaculum rf minute glanduligerum; ovarium 2-, rarius 3-loculare; Stigmata biloba. Capsula 13 — 1 5 mm lata, profunde 2 — 3-loba. Nordwestmalayische Provinz: Perak (nach Hooker); Penang (Wallich n. 7980 ex parte); Andamanen (Kurz, King's Collector n. 187!, 309!). Im Botan. Garten Calcutta in Kultur ! — Ob die Art auf den malayischen Inseln vorkommt, wie Hook er angibt, ist mir sehr fi-aglich. Nutzen: Liefert aromat. Harz. Vergl. Dragendorff, Heilpfl. (1898) 384. Nota. Habitu et foliis ad 0. midtiflorum, capsulis autem ad O. lanceolatum accedit; ab utraque specie insuper differt staminibus paucioribus inflorescentiisque puberulis. 2* 20 F- Pax. — Euphorbiaceae-Gelonieae. 9. G. philippinense Pax et K. Hoffm. n. spec. — Ramuli teretes, virides Petiolus 5 — 8 mm longus, robustus; limbus 12 — 15 cm longus, 6 — 9 cm latus, ellipticus, apice et basi acutus, integei*, lutescenti-viridis, subnitidulus, tenuiler reticulato-venosus, firme chai'taceus, dense pellucido-punctatus. Flores dioiei, in fasciculos glomeruliformes, satis- paucifloros dispositi, breviter pedicellati; pedicelli (^ caljcem paululo superantes. Ala- bastrum (^ aperiens 3 mm diametiens; sepala 3 — 4 mm longa; stamina circ. 20; receptaculum (^ minute glandulosum; flores Q ignoti. Capsula globosa, carnosa, 2 cm fere lata, rubella. Provinz der Philippinen: Luzon, Pampanga, Arayat (Merrill n. 1363!); Mindoro (Merrill n. 6890!), Baco River (Merrill n. 1817!). Nota 1. Species capsulis pro genere permagnis valde distincta est, Q. hifario affinis sed fructu diversa. A Q. aequoreo formosano staminibus paucioribus distal. Nota 2. In affinitatem 0. philippitiensis verisimiliter pertinet specimen papuanum, in Nova Guinea a G. Vcrsteeg lectum, jam a cl. J. Smith in Nova Guinea VIII. (IS-iO) 240 reete pro Gelonii specie declaratum, fortasse speciem novam sistens: 1 0. G. papuanum Pax ad interim. — Ramuli angulosi, virides, glabri. Petiolus 8 mm longus, robustus; limbus 11 — 1 7 cm longus, 5 — l'^j^ cm latus, elliptico-lanceolatus^ apice et basi acutus, integer, subnitidulus, tenuiter reticulato-venosus, chartaceus, dense pellucido-punctatus. Flores dioiei, (^ ignoti, Q, virides, umbellato-fasciculati, dt 8 in fasciculo, pedicello 3 — 4 mm longo suffulti, aperientes 2^/2 mm diametientes. Sepala Q 5, glabra; discus annularis; styli bipai'titi, aurantiaci. Fi'uctus ignotus. Papuanische Provinz: Niederl. Neu Guinea, am Noord-Fluss, südlich des Geluks-Hügels, im Uferwalde (Versteeg n. 1553!). H. G. adenophorum (Baill.) Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1129. — Suregada adenophora Baill. Adansonia I. (I86O) '253; in Bist. phys. nat. polit. Ma- dagascar XXXIV. 4. (1900) t. 177. — Suregada crenulata Baill. Adansonia I. (1860) 252- — Bhamnus madagascariensis Pourr. in Sched. ex Baill. — Arbor; lignum durissimum,. albidum; ramuli angulosi, glabri. Petiolus 5 — 15 mm longus; hmbus 3 — 9 cm longus^ 1 Y2 — 4 cm latus, ovato- vel obovato-lanceolatus, obtusus, basi acutus, a medio apicem versus ± crenato-dentatus, non reticulato-venosus, punctulis pellucidis, prominentibus- subrugosus, subcoriaceus. Flores dioiei, in racemulos abbreviatos, paucifloros dispositi,. (J^ longiuscule pedicellati; pedicelli graciles, glabri, 4 — 9 mm longi. Alabastra (j^ aperientia 2 — 3 mm diametientia; sepala ciliata, granulis luteis, prominentibus notata, dorso supra medium glandulam solitariam, vix conspicuam gerentia; stamina 9 — 12; receptaculum circa stamina annulare, ciliatum, ceterum eglandulosum ; ovarium trilo- culare; staminodia 6 — 12; Stigmata bifida, subrevoluta. Capsula majuscula, 13 mm lata, 9 mm longa, albida, pedicellata. Semen 6 mm longum, subglobosum, laeve^ palHdum. Madagaskar (Lastelle, Chapelier, Bojer): Fort Dauphin (Scott Elliot n. 2801b!). Nota. O. adenophorum calyce (5, numero staminum, disco (5 annulari valde insigne videtur. 12. G. laurinum (Baill.) Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1129. — Suregada laurina Baill. Adansonia I. (1860) 253: in Hist. phys. nat. polit. Madagascar XXXIV. 4. (1900) t. 176. — Ramuli teretes. Petiolus 2 cm longus; limbus 9 — 13 cm longus, 3V2 — 6 cm latus, lanceolato-ellipticus, utrinque acuminatus, crenulatus, coriaceus, supra laevigatus, lucidulus, subtus paulo paUidior et venis valde prominentibus, dense reticulatis quasi foveolatus. Flores dioiei, q'' racemulosi; racemuli brevissimi; pedicelli {^ 3 — 5 mm longi^ glabri, teretes; sepala dorso glandulis minutis ornata; stamina 10 — 20, centralia, nonnulla abortiva. Madagaskar (Boivin). Nota. Speciem non vidi. >Praeter rete omnino characteristicum et insigne paginae inferiori» haec species magnitudine et ambitu foliorum satis similis est 0. midtifloro, sed flores sunt multa minores minusque numerosi.« Gelonium. 21 13. G. pycnantherum Pax et K. Hoffm. n. spec. — Arbor; ramuli angulosi, glabri. Petiolus 3 — 6 mm longus; limbus ± 5 cm longus, 2^2 cm latus, oblongo- vel obovato-ellipticus, obtusus vel subobtusus, basi cuneato-angustatus, integer, venis valde prominentibus, reticulatis quasi foveolatus, grosse pellucido-puncticulatus, sub- coriaceus. Flores dioiei, (^ in racemulos abbreviatos, multifloros dispositi; pedicelli (j^ breves, 2 mm longi; sepala cum pedicellis puberula, eglandulosa; i-eceptaculum circa stamina centralia 15 — 20 annulare, ceterum eglandulosum; connectivum ultra antheram in appendicem triangulärem productum. Flores Q ignoti. Capsula 3-loba, apice de- presso-truncata, 8 mm lata. Semen globosum, albidum. Madagaskar: Vavatobe im NW. der Insel, am Seestrande (Hildebrandt n. 3318!); Fort Dauphin im Süden (Scott Elliot n. 2674!). Nota. Species a ceteris malagassicis optime diversa est. A 0. horbonieo differt staminibus paucioribus et receptaculo <5 eglanduloso, a G. adenophoro, quocum floris (J structura fere quadrat, sepalis puberulis et eglandulosis, ab utraque specie foliis prominenter reticulatis. Hoc •charactere ad O. laurinum accedit, sed folia multo minora, integra et insuper antherae manifeste appendiculatae sunt. G. Boivinianum male notum folia tenuiter venosa habet. 14. G. africanum (Sond.) Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1129; Sim, Forest and Forest Fl. Cape Colony (1907) 318 t. 103 f. 7. — Ceratophoms afrieamis Sonder in Linnaea XXIII. (1850) 121. — Suregada ceratophora Baill. Adansonia III. (1862) 154. — Suregada africana 0. Ktze. Rev. gen. II. (1891) 619. — Arbor glaber- rima; cortex cinereo-albidus; ramuli angulosi. Petiolus brevissimus, 1 mm fere longus; limbus 2 — 4 cm longus, 1 1/2 — 2Y2 ^^^^ latus, obovatus, subtruncato-obtusus, basi cu- neatus, apice obtuse et grosse dentatus, chartaceus, venis valide prominentibus, reti- culatis quasi foveolatus, pellucido-maculatus ; dentes emarginati. Flores dioiei, fasci- culati, (j^ numerosi, pedunculo 3 mm longo stipitati; pedunculus ^ sub fructu 6 mm longus. Sepala (^f 2 mm longa; stamina 12 — 14; sepala ^ inaequalia, 3 exteriora minora; discus hypogjnus subcrenatus; styli breves, bifidi, recurvi; ovarium 2-locu- lare. Capsula 8 mm longa, 9 — 10 mm lata, subturbinato-globosa , tridjma, apice depresso-truncata, 3-carinata, verrucosa. Semen subglobosum, albidum, laeve, 5 nun longuni. Südafrikanische Steppenprovinz: Kapkolonie, am Ufer und östlich vom Flusse Kowie, Albany (Eckion u. Zeyher n. 69!); Griqualand East, Kentani (A. Pegler n. 1120!); Port Natal (Gueinzius n. 104); Ressano Garcia (Schlechter n. 11932!). 15. G. zanzibariense (Baill.) Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1130. — G. xanxibareme Pax in Engler, Pflanzenwelt Ostafr. G. (1895) 241. — Suregada xan- x,ihariensis Baill. Adansonia I. (I86O) 254. — Frutex arborescens vel arbor 2 — 7 m alta; ramuli angulosi, glabri. Petiolus 2 — 5 mm longus; limbus 4 — 11 cm longus, 2 — 5 cm latus, obovatus vel oblongus, basi cuneato-angustatus, apice acutus vel breviter ncuminatus, integer, subcoriaceus, siccus lutescenti-viridis, nitidus, reticulatus, pellucido- et subvesiculoso-punctatus, Flores monoici, fasciculato-glomerati, breviter pedicellali, C^ numerosi, Q plerumque 1 — 2 terminales in fasciculis vel etiam deficientes. Flores C^ albi, vel viridescentes, evoluti 4 mm diametientes ; sepala utriusque sexus margine ciiiata, dorso glandula ornata; stamina 12 — 8, rarius 6; receptaculum ^T g'anduli- ferum; ovarium 3-loculare; styli breves, intus eroso-laceri. Capsula brevis, 7 — 8 mm lata, 5 mm longa, tridyma, olivaceo-viridis, saepe abortu unilocularis. Semen foveolatum. — Fig. 5. Ostafrikanische Steppenprovinz; Sansibar-Küstenzone mit Einschluss der vorgelagerten Inseln. Auf Sandboden, Korallenkalk, auch als Bestandteil des dichten Busches. Sansibar (Boivin, llildebrandt n. 1119!, 0. Kuntze!, Schmidt n. 38!, Stuhlmann n. 341 !, 431 !, Winkler n. 4219!). — Mafia (Busse n. 427!). — Dar-es-Salaam (Busse n. 16!, Engler n. 2101 !, 3228!, 3232!, Holst n. 4204!, Holtz n. 390!, 6il!, 642!, 70l!, 1915!, 1965!, 2036!, Schlechter!, Stuhlmann n. 7441!, 7470!). — Usaramo (Stuhlmann n. 7I30!). — Bagamoyo (Stuhlmann n. 7236!, 7253!, 7276!). — Am Umbaflusse (Kassner n. 98!). — Amboni (Holst 22 F. Pax. — Euphorbiaceae-Gelonieae. n. 2745!). — Puguberge (Hollz n. 460 !). — Ohne näheren Standort (Stuhlmann n. 457!, 6091!). Verwendung: Die Blätter werden bei Leibschmerzen verwendet (Dar-es-Salaam). Einheim. Namen: Bei Dar-es-Salaam: Mssämbe, Mssöro, Ndimu. Bei Bagamoyo: Mkasso, Mkununju, Mssenge. Bei Amboni ; Mdimumuito. In Usaramo: Mkerenja. Nota. Species natura foliorum, calyce glandulifero, capsulis tridynais seminibusque foveolaii& bene distincta est. 16. G. lithoxylon Pax et K, Hoffm. n. spec. — Arbor excelsa vel frutex arbo- rescens; lignum albidum, durissinium; ramuli novelli glabri, sicci dr angulosi. Petiolus Oelonmm zatixibariense (Baill.) Müll. Arg. Ä Raniulus floriger. B Ramulus fructiger C Flos (3. D Sepalum ^. — Icon. origin. 5 — 10 mm longus; limbus 5 — 10 cm longus, 3 — 4 cm latus, ellipticus vel late ob- longo-ellipticus, basi. acutus, apice acutus vel breviter acuminatus, integer vel apicem versus obscure crenulatus, firme membranaceus vel chartaceus, siccus saepius griseo- viridis, opacus, tenuiter reticulato-venosus, dense pellucido- et subvesiculoso-punctatus, fere verruculosus. Flores dioici, (^f dense fasciculato-glomerati, viridi- vel lutescenti- albi, evoluti 6 — 7 mm lati; sepala 5 vel 6, dorso glandula destituta; stamina 12, rarius plura; receptaculum (J' grosse, sed pauci-glanduligerum. Flores Q et fructus ignoti. Ostafrikanische Steppenprovinz: Deutsch Ostafrika, Abhänge im Handei- Gebirge bei Nderema (Tanga), 950 m (Heinsenn. 9 1); Kwai, 1600m(Eick!, Albers n. 44!); Amani, tiefschattiger Urwald (Warnecke n. 380!, Zimmermann n. 1487!). — Englisch Ostafrika, Munyenve (Elliot n. 187!). Gelonium. 23 Verwendung: Der Baum wächst schnell; das Holz ist sehr fest und wird von Würmern nicht angefressen. Liefert Pfeiler für die Hütten der Eingeborenen. Einheim. Name: Mtonde, Jengabanda. Nota. Affine G. xanx-ibariensi, sed satis diversum. A specie laudata differt foliis lalioribus, opacis, verruculosis , floribus dioicis, ^ manifeste majoribus, sepalis eglandulosis , staminibus numerosioribus. G. xanxibariense crescit locis aridis vel inter frutices regionis maritimae, G. lithoxylon est arbor sylvarum primaevarum regionis monlanae. \1. G. serratum Pax et K. Hoffm. n. spec. — Ramuli angulosi, glabri. Petiolus 2 — 3 mm longus; limbus 5 — 7 cm longus, 3 — 4 cm latus, oblongus vel obovato- oblongus, basi cuneato-angustatus, apice acutus vel acuminatus, spinuloso-serratus, coriaceus, lutescenti-viridis, nitidus, tenuiter reticulato-venosus, pellucido- et subvesiculoso- punctatus. Flores dioici, q^ depauperato-glomerati, breviter pedicellati, evoluti 3 mm diametientes ; sepala q^ ciliata, dorso glandula ornata; stamina 8; receptacuhini glan- -duliferum. Südafrikanische Steppenprovinz: Umbolosi, in Gebüschen (Schlechter n. \\ 722!). Nota. Species valde affinis videtur G. xanxibariensi, sed floribus dioicis, (5 depauperato- glomeratis, manifeste minoribus differt. Insuper G. serratum inter species omnes cognitas foliis argute spinuloso-dentatis facile recognoscitur. Species quoad affinitatem dubiae. 18. G. Boivinianum (Baill.) Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1129. — Suregada Boiviniana Baill. Adansonia I. (1860) 252. — Rami teretes, olivaceo-virides; ramuli subangulosi, glabri. Stipulae brevissimae, caducissimae; petiolus tantum ^/jnam longus vel vix perspicuus; limbus membranaceus, subvesiculoso-maculatus, 6 — 9 cm longus, 2^ 2 — SVa^m latus, oblongo- vel lanceolato-ellipticus, apice rotundatus vel breviter et obtuse acuminatus, integer, tenuiter reticulato-venosus. Flores Q. solitarii vel pauci; ovarium triloculare. Capsula depresso-globosa, tridyma, 8 mm longa vel minor, pallida, latiuscule et parum prominenter pallide verruculosa, albida, glabra. Semen laeve. Madagaskar (ßoivin n. 18854). Nota. »Species male nota, a G. angustifolio et similibus tenuitate quadam et punctis pellucidis, convexis, magnis, subvesiculiformibus foliorum et superficie capsularum quodammodo diversa, flores autem utriusque sexus hucusque ignoti<. 19. G. oxyphyllum Miq. Fl. Ind. batav. Suppl. I. (1860) 452; Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) H30; Boerl. Fl. Nederl. Ind. III. 1 (1900) 294. — Suregada oxyphylla 0. Ktze. Rev. gen. II. (1891) 619. — Folia opposita, breviter petiolata, coriacea, e basi inaequali elliptico- vel ovato-oblonga, subobhque acute acuminata, integra, subtus pallida; costae secundariae arcuato - adscendentes, utrinque 7 — 9; venae reticulatae; stipulae laterales, subaxillares, ovato-lanceolatae, coi'iaceae, longitudine petioloruni. Flores et fructus ignoti. Südwestmalayische Provinz: Vl^estsumatra, bei Batang-barus (Teijs mann). Nota. Species valde dubia, vix ad genus Gelonium pertinens et ab omnibus autoribus hucusque tantum dubitanter ad Gelonium reducta est. Species fossilis, omnino dubia. Gelonium Scaligerianum Massal. Syll. pl. foss. (1859) 101. — In calcareo margaceo »Salcedo« in agro Vicetino. — Nomen nudum. Nomina non ad genus pertinentia. Erythrocarpus populifolius M. Roem. Syn. Pepon. (1846) 204 = Ädenia populifolia (Blume) Engl. — Passiflwacea. Gelonium arhoreiim 0. Ktze. Rev. gen. II. (1 891 ) 144 = Molinaea arborea Gmel., M. cupanioides Radlk. — Sapindacea. 24 F. Pax. — Euphorbiaceae-Gelonieae. Oelonium brevipes 0. Ktze. Rev. gen. II. (1891) 144 = Molinaea brevipes Radlk. — Sapindacea. Oelonium cupanioides Gärtn. De Fruct. II. (1791) 272 t. 139, f. 8 = Molinaea cupanoides Radlk. — Sapindacea. Oelonium macranthum 0. Ktze. Rev. gen. II. (l 891) 144 = Molinaea macrantha Radlk. — Sapindacea. Oelonium petiolare 0. Ktze. Rev. gen. II. (l 89 1 ) 144= Molinaea petiolaris Radlk. — Sapindacea. Oelonium retusum 0. Ktze. Rev. gen. II. (1891) 144 = Molinaea retusa Radlk. — Sapindacea. Oelonium Tolambitu 0. Ktze. Rev. gen. II. (1891) 144 = Molinaea Tolambitou (Camb.) Radlk. — Sapindacea. 5. Baliospermnm Blume. Baliospermum*} Blume, Bijdr. (1825) 603; Endl. Gen. (1836 — 1840) 1116; Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1125; Benth. in Benth. et Hook. f. Gen. III. (1880) 324; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. (1887) 461; Pax in Engler u. Prantl, Pflzfam. III. 5. (1890) 89. Flores dioici, rarius monoici, apetali. Floris (J^ sepala 4 — 5, rarius 6, lata, orbi- cularia, membranacea, imbricata. Discus extrastaminalis, annularis, lobatus vel saepius disci glandulae 5, liberae. Stamina 10 — 20, rarius plura, receptaculo convexiusculo affixa; filamenta tenuia, libera; antherae longitudinalitei* birimosae. Ovarii rudimentum nulluni. Floris Q sepala 5 — 6, interdum leviter denticulata, post anthesin interdum accrescentia. Discus hypogynus annularis. Ovarium 3 — 4-loculare; styli breves, re- curvi, bifidi; ovula in loculis solitaria. Capsula tridyma, in coccos 2-valves dissiliens. — Frutices vel caules e basi lignescenti herbacei, erecti, parce ramosi. Folia alterna, petiolata, membranacea, saepe tenuia, sinuato-dentata vel sublobata vel subintegra, penni- nervia, basi biglandulosa et interdum 3-nervia. Inflorescentia paniculata, axillaris; pani- culae rami breves, fere fasciculiformes, rarius ± effusae; inflorescentia (^ multiflora, Q floribus paucioribus praedita, rarius bisexualis. Flores parvi. Species 6, indicae et malayanae. Zwei der hier aufgezählten Arten scheiden besser aus der Gattung aus {B. malayamim und reidioides) ; da sie aber nur in (5 Blüten bekannt sind, dürfte ihre generische Bestimmung gegen- wärtig unmöglich sein. Die 7 übrigen Arten gliedern sich in zwei Gruppen. B, montanum mit der großen Viel- gestaltigkeit der Blattform und Variabilität in der Inflorescenzbildung steht wegen der monöcischen Blüten und des ringförmigen (5 Discus isoliert. Vielleicht gehört hierher B. pemhdinum. Die andern fünf Arten sind nahe verwandt; besonders nahe stehen sich B. niicranthum, corymbiferum und effusum einerseits und anderseits B. sinuatum und calyeinum. Das weiteste Areal besitzt B. montanum; es reicht vom tropischen Hiraalaya südwärts durch ganz Indien und Hinterindien bis Java. Die diöcischen Arten aber sind in ihrer Verbreitung lokalisiert. In Ober-Assam finden sich B. calyeinum und sinuatum, in den Khasia- Bergen B. mierantkum, im Sikkim-Himalaya B. corymbiferum und in Yünnan B. effusum. Conspectus specierum. A. Flores monoici. Disci (J^ glandulae in urceolum connatae. 1. B. montanum. B. Flores dioici. Disci (^ glandulae liberae. a. Calyx Q non vel vix accrescens. a. Paniculae (^ rami abbreviati, fere fasciculiformes. I. Folia basi acuta 2. J5. mierantkum. II. Folia basi rotundata 3. 5. corymbiferum. ß. Paniculae (^ rami elongati, effusi i. B. effusum. *) ßaXiös = pictus, versicolor; aniQfAa = semen. Nomen datum propter semina marmorata. Baliospermum. 25 b. Calyx Q post anthesin accrescens, capsulara aequans vel superans. a. Ovarium glabrum ö. B. sinuatum. ß. Ovarium strigosum 6. Ä calycinum. C. Species quoad affinitatem dubia 1. B. pendulinum. D. Species verisimiliter e genere removendae 8. Ä malayanum. 9. B. reidioides. \. B. montanum (Willd.) MüU. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (<866) H25; Kurz, Forest Fl. II. (<877) 4i0. — B. axillare Blume, Bijdr. (1825 — 1826) 604; Miq. Fl. Ind. bat. II. 2. (<859) 6<0; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. (1887) 461; Boerl. Fl. Nederl. Ind. III. 1. (<900) 294; J. J. Smith in Mededeel. Departm. Landbouw 10 (1910) 600. — B. indicum Decne. in Jacquem. Voy. (1841 — 1844) 154 t. 155. — B. polyandrum Wight, Icon. pl. t. 1885 (1842). — B. Moritxianum Baill. Etud. gen. Euph. (1858) 395. — B. angulare Decne. in Sched. ex Baill. — Jatropha montana Willd. Spec. Fig. 6. Baliospermum montanum (Willd.) Müll. Arg. A Ramulus floriger. B Flos ^. C Flos Q. — Icon. origin. ex Pax in Engler u. Prantl, Pflzfam. III. 5. 89 reit. pl. IV. (1805) 563. — Croton solanifolius Griseb. Orot. Monogr. (1807) 74, — • Croton polyandrus Boxb. Fl. ind. III. (1832) 682. — Bidnus montanusVfaW. Cat, n. 7727a. — Rottlera suffrutieosa Wall. Cat. n. 7843. — Frutex subherbaceus , 1 — 2 m altus, a basi ramosus; caules subsimplices, teretes, dense foliosi, novelli ± breviter pubes- centes. Petiolus 2 — 8 cm longus, erecto-patulus; limbus saepe in eodem specimine summopere magnitudine et ambitu varians, in foliis superioribus lanceolatus, basi acutus, in inferioribus latior et major, ovatus vel late ovatus, basi obtusus vel cordatus, 6 — ■ 20 cm longus, 6 — 12 cm latus, margine sinuato-dentatus , indivisus vel profunde tri- lobus, membranaceus, subtus tenuiter pubescens, basi tiMplinervius et supra obscure bi- glandulosus; stipulae glanduliformes. Inflorescentiae vulgo bisexuales vel in ramulis unisexuales et tum i^ foemineis laxiores et longius pedunculatae ; bisexuales fasciculi- formes vel congesto- vel laxo-paniculiformes; omnes abbreviatae, saepius petiolis bre- viores; pedicelli (J* breviusculi, Q fructigeri ai-cte deflexi; bracteae parvae, steriles numerosae. Calyx (^f aperiens 1 ^ 2 ™J^ latus, pedicello pauio brevior; lobi orbiculari- ovati; calycis Q post anthesin non accrescentis lobi lanceolato-ovati vel lanceolati; discus utriusque sexus annularis, lobulatus; stamina 15 — 20; ovarium 2 — 3-loculare, sericeo-pilosum ; Stigmata bifida. Capsula tridyma, ad 1 cm longa et lata, scabro-puberula 26 !"'• ^*ä^' — Euphorbiaceae-Gelonieae. vel glabrescens. Semen laeve, 7 mm longum, griseum vel pallide brunneum, badio-mar- moratum. — Fig. 6. Vom tropischen Himalaja südwärts durch ganz Vorder- und Hinter- indien bis Sumatra und Java, jedoch nicht auf Ceylon; auf Äckern, steinigen Feldern, am Rande von Gebüschen, auf buschig bewachsenen Hügeln. Provinz des westlichen Gebirgslandes der Malabarküste: Von Concan bis Travancore (Stocks!). Provinz der Gangesebene (Griffith n. 4743!, Hookerl, Wallich n. 7727, 7745, 7763, 7843); Bahär (Schlagintweit n. 12970!); Kheri (Jnayat!); Peeprah (Meebold n. 2360!, 2362!). Hindostanische Provinz: Centralindien: Marble rocks (Meebold n. 4753!). Provinz des tropischen Himalaja: Kashmir (Thomson!); Nepal (Wal- lich n. 7746). Nordwestmalayische Provinz: Pegu (ohne Sammlername!); Mulmein (Helfer n. 105); Ghittagong (Hooker u. Thomson!); Birma, Prome (Meebold n. 236l!), Gokteik, Shan-Berge (Meebold n. 7986!). Südwestmalayische Provinz: Slam, Bangkok, (Schomburgk n. 234! ; Malacca (Schottmüller!); Sumatra (nach Boerlage); Java (Teijsmann!, Zol- linger n. 615!, 234*!); Provinz Djapara (Koorders n. 35102/:^!), Buitenzorg (Hille- brand!). Einheim. Namen: In Indien: Dänti, haküm oder hakün (Beng. , Hind.) ; Danti (Sans.); Habbüssalätine-sahräi, habbüssalätine-barri (Arab.); Bedan- jire-Khatäi (Pers.); Konda-ämudam, najpawlum, adavi-ämudam (Tel.); Po- guntig (Lepcha); Janglijamalgota (N. W. P.); Dänti (Mar.); Jamälgotä, dän- timul (Bomb.); Guj (Cutch.). — In Java: Kasingsat (Sund.), Adal-adal, Srintil (javan.). Verwendung: Die Samen, das aus den Samen gepresste Öl, Blätter und Wurzel werden in Indien medizinisch verwendet, die Samen als Ersatz für Groton Tiglium. Näheres siehe bei Watt, Econ. Prod. India I. (1889) 364. Nota. Species unica adhuc nota floribus monoicis praedita. 2. B. micranthum Müll. Arg. in Linnaea XXXIV. (1864) 215; in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1126; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. (1887) 462. — Frutex gracilis; ramuli cum inflorescentia et petiohs breviter puberuli. Petiolus 3 — 5 cm longus, gracilis; limbus 9 — 16 cm longus, 3 — 4 cm latus, ellipticus vel lanceolatus, acute acuminatus, basi acutus vel subacutus, biglandulosus, sinuato-dentatus vel subinteger, insigniter membranaceus, pallide viridis; costae secundariae utrinque 12 — 20. Flores dioici. Inflorescentia q^ gra- ciUter et longiuscule pedunculata, elongata, folia aequans vel superans, anguste panicu- lata; paniculae ramuli valde abbreviati, fere fasciculiformes ; inflorescentia Q brevior, simplicior; pedicelli q* tenelU, calycem bis vel quater aequantes, § robustiores, fructi- geri erecti. Flores Q^ aperientes 1 mm tantum lati, aperti vix 2 mm lati. Sepala (^ orbicularia, hyalina, Q lanceolata, post anthesin non accrescentia; disci (^ glandulae liberae; staniina dz 16; ovarimn minute puberulum; Stigmata gracilia. Capsula depresso- globosa, profunde sulcato-tridyma, glabrata, 9 mm lata, 6 mm longa. Nordwestmalayische Provinz: Khasia (Griffith n. 392, 4742!, Hooker u. Thomson!, Schlagintweit n. 290!, Wallich n. 7715^). 3. B. corymbiferum Hook. f. in FI. Brit. Ind. V. (1888) 463. — 2— 2V2 ^ altum; rami cum inflorescentia et petiolis breviter puberuli, simplices vel parce ramosi. Petiolus dz 5 cm longus, gracilis; limbus 12 — 18 cm longus, 6 — 7 cm latus, elliptico- oblongus, caudato-acuminatus , basi x'otundatus, biglandulosus, denticulato-serratus vel subinteger, membranaceus, subtus secus nervum medium parce puberulus; costae se- cundariae utrinque 8 — 10. Inflorescentia (j^ pedunculo 8 — 12 cm longo, gracili suflülta, folia superans, peirte florifera brevi-paniculata ; paniculae ramuli valde abbreviati, lere fasciculiformes; pedicelli cf tenelli, calycem ter vel quater aequantes. Flores dioici, Baliospermum. 27 Q^ 3 mm diametientes, Sepala (f 5 — 6, membranacea, orbicularia; disci glandulae liberae, carnosae; stamina ±20. Flores Q et fructus ignoti. Provinz des tropischen Himalaya: Ostnepal u. Sikkim, 4000 — 1500 m (Hooker!, Clarke, King). Nota. G. corymbiferum aifinis est O. mierantho, sed ambitu folioruin basi rotundatorum et inflorescentia ^ satis diversa. Pedunculus gracilis et valde elongatus, pars florifera brevis et satis congesta. 4. B. effasum Pax et K. Hoffm. n. spec. — Frutex 1 — {^^ m altus; ramuli no- velli parce et adpresse pubescentes, mox glabrati. Petiolus 2 — 4 cm longus; limbus Fig. 7. Baliospermum effusum Pax et K. HofTm. A Ramulus (J floriger. 5 Flos (J. CFlos Q. — Icon. origin. 10 — 15 cm longus, 3^/2 — ^5 cm latus, lanceolatus, caudato-acuminatus, basi acutus vel subacutus, biglandulosus, sinuato-dentatus, insigniter membranaceus; costae secundariae utrinquc 8 — 10. Flores dioici. Inflorescentia c;^ axillaris, pedunculo 5 — 10 cm longo, gracili suffulta, folia superans, parte florifera ± 5 cm longa, paniculata; paniculae rami laxiflori, effusi; inflorescentia Q. brevis, 5 cm fere longa, satis pauciflora; utriusque sexus adpresse et parce pubei'ula; pedicelli Q^ capillares, alabastris multoties longiores, Q robusti. Flores rf albi, 2 — 3 mm diametientes; sepala orbicularia, glabra; stamina 10 — 13; disci glandulae liberae, carnosae; sepala Q lanceolata, acuta, post anthesin non accrescentia, ciliata; discus hypogynus annularis; styli bipartiti; ovarium glabrum. Capsula glabra, tridyma, 7 mm lata, 6 mm longa. Semen laeve, griseum, brunneo- marmoratum, 4 mm longum, — Fig. 7. 28 F- P'ix- — Euphorbiaceae-Gelonieae. Centralasiatisches Gebiet, Provinz Yünnan: Szemao, in Wäldern, 1600 m (Henry n. I2 053B!, I:>200B!). Nota. Ab aLÜinihus B. micrantho et corymbifero differt panicula Q effusa, ab illo ceterum ovario glabro, a B. corymbifero, cujus flores Q ignoti sunt, foliis basi acutis. 5. B. sinuatum Müll. Arg. in Flora XLVII. (1864) 470; in DC. Prodr. XV. 2. (1866) H25; Hook. f. Fl, ßrit. Ind. V. (1887) 462. — Frutex 2 m altus; ramuli sub- glabri. Peliolus 2 — 4 cm longus; limbus 12 — 18 cm longus, supra medium praeter lobos 3 — 5Y2 cm latus, lanceolalus vel lanceolato-spathulatus, nunc simpliciter acumi- natus, nunc superne obconico-dilalatus et late sinuato-lobatus, patenter cuspidato 3 — 5-lobus, Paniculae (^ racemiformes, longissimae, folia demum superantes, angustae; ramuli circiter 4—8 mm longi, distantes, horizontaliter patuli. Flores dioici. Sepala (^ orbiculari-ovata; stamina ±20; disci (^ glandulae liberae. Sepala Q, ovato-lanceo- lata, inaequalia, glabra, post anthesin accrescentia ; ovarium glabrum. Nordwestmalayische Provinz: Ober-Assam, Mishmi und Patkoye hills, 1300 m (Griffith n. 4740). 6. B. calycinum Müll. Arg. in Flora XLVII. (1864) 470; in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1126; Hook. f. Fl. Brit. Ind. III. (1817) 462. —Ramuli tereti-angulosi, ferru- gineo-tomentelli, deinde subpulveracei. Petiolus 5 — 8 cm longus; limbus 15 — 24 cm longus, 6 — 9 cm latus, lanceolatus, ovatus vel obovalus, acuminatus, basi subacutus et biglandulosus vel herbaceo-bistipellatus, repando-serratus, membranaceus, secus nervös subtus adpresse pubescens, ceterum glaber. Inflorescentiae longissimae, (J' myriantbae, demum folia superantes; rami adscendentes, ramuli subdivaricati; Q in ramis superiores, contractae quidem, sed non densiflorae, pedunculo iis 2 — 3-plo longiore praeditae, ambilu obovoideae. Flores dioici, (j^ 1 1/2 n"^ diametientes ; stamina ±20; disci glandulae liberae, carnosae; sepala Q accrescentia, demum 8 rtim longa, anguste lanceolata, cap- sulam aequantia vel superantia; ovarium pilosum; discus hypogynus urceolaris. Capsula globosa, profunde tridyma, 8 mm lata et longa, glabrata. Semen laeve, marmoratum. Nordwestmalayische Provinz: Ober-Assam, Mishmi hills (Griffith n. 4744!). Species quoad affinitatem dubia. 7. B. pendnlinam Pax n. spec. — Frutex vel suffrutex (?) ; ramuli arcuato-pen- duli, angulosi, adpresse hirti, demum glabrescentes. Petiolus 1 — 2 cm longus, gracilis, sparse pilosus; limbus 5 — 7 cm longus, 15 — 18 mm latus, membranaceus, lanceolatus, acuminatus, basi obtusus, grosse sinuato-dentatus, basi trinervius, secus nervös subtus parce pilosus, basi biglandulosus; dentes apice calloso-incrassati; stipulae glanduliformes. Flores dioici. Inflorescentia (j^ et flores (^ ignoti. Flores Q in axillis foliorum 1 — 2, breviter pedicellati; pedicelli 1 Yj ^^^ longi, pilosi. Sepala Q 5, parce pilosa vel glab- rescentia, ovata, acuta, 1 Y2 i^"i longa. Discus annularis; ovarium sericeo-pilosum ; styli basi brevissime connati, tantum apice breviter bifidi. Fructus ignotus. Gebiet der Sandwich-Inseln: Honolulu, in Gärten (Wawra n. 2495!). Nota. Species patria ab area geograpbica generis valde remota insignis est, sed floribus (5 adhuc ignotis quoad affinitatem dubia remanet. Habitu et foliis magis accedit ad B. montanuvi quam ad alias species generis, sed flores sunt dioici et inflorescentia Q valde depauperata. Styli tantum apice breviter bifidi sunt. Species verisimiliter e genere removendae. 8. B. malayanum Hook. f. Fl. Brit. Ind. III. (1888) 463; Boerlage, Fl. Nederl. Ind. in. 1. (1900) 294. — Rami lignosi, nigricantes. Petiolus >1 — 1^2 inches« longus; limbus »3-5 inches« longus, »2 — 2^2 inches«. latus, elliptico-oblongus, basi et apice rotundatus, integer vel sinuato-dentatus, penninervius; stipulae glanduliformes. Flores dioici. Inflorescentiae (^ terminales et axillares, pubescentes, foliis multo breviores, contractae; bracteae minutae, subulatae; flores (^ brevissime pedicellati, »Vi 6 inches« diametientes. Sepala 5, rotundata, dentata; stamina 10, receptaculo convexo, villoso Baliospermum, Tetrorchidium. 29 affixa; filamenta brevia; thecae oblongae, hispidae, liberae, apice connectivo affixae* ovarii rudimentum 3-fidum, villosum. Flores Q et fructus ignoti. Südwestmalayische Provinz: Malacca (Maingay n. 1435); Borneo (nach Hooker). Nota. Specimina non vidi. Diagnosis supra e verbis cl. auloris data est, sed descriptio in Flora indica Hookeriana haud bona. Certissime aulem species vix ad Baliospermum ducenda est, floribus ii ignotis genus rite haud determinandum. 9. B. reidioides Kurz in Flora LVIII. (1875) 32; Forest Flora II. (1877) 4H; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. (1887) 461. — »Suffrulex perennis, creclus, 1^/2 — 2-pedaliSj parce fulvescenti-pubescens. Folia lineari-oblonga vel oblonga, basi 5-nervia, obtusa vel acuta, petiolo gracili, 1 — 1 Y2 polh longo, brunneo-puberulo suffulta, acuminata, 2 — 4 pol), longa, membranacea, supra minute, subtus dense et molliter pubescentia. Flores parvi, pedicellati, in paniculas graciles, pubescentes, longe peduncuktas, 3 — 4 poll. longas, axillares dispositi. Perianthii segmenta lanceolata, 1 Y2 — 2 lin. longa, extus adpresse hirsuta; ovarium et capsulae adhuc nimis immaturae dense fulvo-hirsutae. « Südwestmalayische Provinz: Slam, Wälder von Kanburi (Teysmann). Nota. Species ab autore incomplete descripta est. Diagnosis secundum autorem supra reilerata est. Cl. Hooker in Flora indica florem ^ speclei descripsit petalis 5 praeditum, antheris 3, columnae adnatis, disco ad basin columnae cupulari. Afflnitas plantae, si revera Euphorbiacea, fortasse inter Cluytieas-Gluytiinas quaerenda esset. B. spec. Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. (1888) 463. — »A small tree, leaves 6—8 by 2Y2 — 3Y2 ^^-1 ^^va, eUiptic-oblong, cuspidately acuminale, quite entire, base triple- nerved, petiole 2 — 3 in.; male flower minute, on slender, axillary, pubescent panicles, shortly pedicelled; calyx subturbinate with 4 short rounded ciliolate lobes; petiole 0; anthers 4 half exserted, subsessile round a clavate pistillode, cells oblong, erect, uniled at the base only. — No doubt an undescribed genus, but without fem. flowers or fruit I hesitate to name it. The habit is somewhat of a Baliospermum^ but the male flowers are widely different. « Nordwestmalayische Provinz: Ober-Assam, Mishmi Mts. 5 — 5500 ft. (Griffith n. 4741). Subtrib. 3. Tetrorchidiinae Fax. Gdonieae Müll. Arg. in Linnaea XXXIV. (1865) 202; in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1034, 1124; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 509. Stamina 3—10, exteriora episepala; filamenta brevissima et antherae fere sessiles vel in columnam connata; antherae 4-loculares. 6. Tetrorchidium Poepp. et Endi. Tetrorchidium'^) Poepp. et Endl. Nov. gen. et spec. III. (1842) 23 t. 227; Endl. Gen. Suppl. II. (1842) 89; Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1132; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 509; Benth. in Benth. et Hook. f. Gen. HI. (1880) 288; Pax in Engler u. Prantl, Pflzfam. HI. 5. (1890) 90. Flores dioici vel monoici, apetali. Floris rf calyx parvus, 3-partitus; sepala lata, leviter imbricata. Discus nullus. Stamina 3, episepala; filamenta brevissima, in ala- bastro in massam subglobosam connata, demum vix libera; antherae latae, introrsum peltatim 4-loculatae. Ovarii rudimentum nuUum vel clavatum, staminibus aequilongum. Floris Q calyx maris. Discus cyathiformis vel in squamas 3, petaloideas divisus. Ovarium 2 — 3-loculare; styli breves, plani, crassi, 2-fidi, stellato-patentes vel fere connati. Ovula in locuUs solilaria. Capsula 2 — 3-dyma, in coccos 2-valves dissiliens; endo- carpium tenuiter crustaceum. Semina globosa, grosse foveolata; testa crustacea, extus carnosa: cotyledones latae, planae. — Arbores, pilis simplicibus vel malpighiaceis pu- *) xBTQn = quatuor; ooxis = testis; propter slanaina 4-locularia. 30 F. Pax. — Euphorbiaceae-Gelonieae. bescentes, saepius mox glabrescentes. Folia stipulata, membranacea, alterna. petiolata, ampla, rarius minora, integra vel dentata, penninervia, ad petioli apicem 2-glandulosa. Racemi axillares, tenues, (^ elongati, simplices vel ramosi; flores parvi, glomerulati, subsessiles; racemi ^ et androgyni breviores, simplices, nunc brevissimi vel ad florem unicum redueti. Species 4, Americae calidioris incolae. Die vier Arten sind untereinander nahe verwandt; habituell weicht T. parvulum von den übrigen erheblich ab. Clavis specierum. A. Ovai'ium glabrum i. T. andinwm. B. Ovarium vestitum. a. Discus hypogynus urceolaris, 3-lobus 2. T. macrophyUum. b. Disci hypogyni glandulae liberae. a. Pili simplices et malpighiacei. Pedunculus ^ pluri- florus 3. T. rvhrivenium. ß. Pili simplices. Pedunculus Q uniflorus 4. T. parvuhim. 1. T. andinum Müll. Arg. in Flora XL VII. (4 864) 53 8; in DC. Prodi-. XV. 2. (<866) H33. — ■ Arbor 5 — 6 m alta, lactescens, parce famosa. Ramuli validiusculi. obtiise angulosi, virides, pubescentes. Petiolus apice biglandulosus, ± 2 cm longus; limbus 4 5 — 20 cm longus, 7 — 12 cm latus, oblongo-ellipticus vel oblonge - obovatus, acuminatus, basi acutus, distanter grosse dentatus, subtus prominenter reticulato-venosus, in costis costulisque subtus puberulus, ceterum glaber, juvenilis ferrugineo-tomentellus. Racemi utriusque sexus molliter pubescentes, laxi,, multiflori. Sepala utriusque sexus triangulcU-i-ovata, acuta; discus hypogynus integer, lobulatus; ovarium glabrum. Capsula 7 mm lata, superne gibboso-angulosa. Arillus coccineus. Subäquatoriale andine Provinz: Peru, am Fuße des Ghimborazo, 1000 m (Spruce n. 615l!, 6155!). 2. T. macrophyllum Müll. Arg. in DC. Prodr. XV, 2. (1866) H33; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 511 t. 71 I, — Arbor humilis; ramuli validi, leviter angulosi, cum petiolis, costis foliorum et inflorescentiis pilis adpressis, malpighiaceis pallide ferrugineo- pubescentes. Petiolus 3 — 6 cm longus, apice grosse biglandulosus; limbus 15 — 30 cm AH J? Fig. 8. Ä. B Tetro7-chidium macrophyllum Uul]. Arg. Flos Q. — C — G T. ruhrivenium Poepp. et Endl. var. genuinwn Müll. Arg. Flos ß. — Icon. sec. Müll. Arg. ex Pax in Engler u. Prantl, Pflzfam. HI. ö. 91 reit. longus, 6 — 10 cm latus, obovato-lanceolatus, breviter cuspidato- acuminatus, basin versus longe cuneato-angustatus, integer, firme membranaceus, viridis, nitidulus, pro- minenter reticulato-venosus: costae secundariae utrinque it 8; stipulae triangulari- lanceolatae, 4 mm longae; valde caducae. Racemi rf ignoti, Q 10 — 15 cm longi, laxiflori, graciles, inferne longo Iractu nudi; bracteae breves, trianguläres, utroque latere glandula auctae; pedicelli 5 — 7 mm longi. Flores (^ ignoti. Sepala Q ovata, acuta, Tetrorchidium. 31 2 mm longa, extus et intus ferrugineo-pubescentia ; disci hypogyni glandulae in urceolum pubescentem, 3-lobum connatae; lobi alternisepali, calycem superantes; ovarium 3-lo- culare, sericeo-pubescens; styli basi vix connati, ultra medium bifidi; ramuli lineares, ovario accumbentes. — Fig. 8^, B. Subäquatoriale andine Provinz: Peru, Maynas, in Wäldern bei Tocache (Poeppig n. 2034!). 3. T. rubrivenium Poepp. et Endl. Nov. gen. et spec. III. (<842) 23 t. 227; Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) H33; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 512; Urban, Symb. antill. III. (1902) 303. — Arbor ad 12 m alta, fragilis; partes juveniles omnes cum inflorescentiis adpresse pubescentes, mox glabrescentes; pili malpighiacei cum simplicibus mixti. Petiolus 2 — 4 cm longus, apice biglandulosus ; limbus 10 — 18 cm longus, 4 — 8 cm latus, elliptico- vel ovato- vel obovato-lanceolatus, acutus vel subobtusus, Fig. 9. A Tetrorchidium rubrivenium Poepp. et Endl. var. Fendleri Müll. Arg. Ramulus floriger. — B Tetrorchidium parvulum, Müll. Arg. — Icon. origin. 32 F- Pax. — Euphorbiaceae-Gelonieae. basin versus cuneato-angustatus^ integer vel dentatus, tenuiter et haud prominenter reticulatus, membranaceus, nitidulus; costae secundai'iae utrinque ± 7 — 8, tenues. Paniculae (^ floribundae, multirameae, folia circiter aequantes, racemi Q braves, petiolis vulgo dimidio longiores; glomeruli (^ multiflori; pedicelli Q crassi. Flores fulvo- puberuli, <^ i^/2nava lati; sepala (^ antheris adpressa, eas vix superantes, ^ trian- gulai'i-ovata; disci hypogjni glandulae liberae, linguliformes, glabrae, calycem bis aequantes; ovarium 2 — 3-loculare, pubeseens vel demum glabrescens; stylorum rami subpetaloidei. ovati. Von Centralamerika und Westindien bis Venezuela, Columbien, Peru und Südbrasilien. Var. a. trigynum Baill. Adansonia V. (1865) 225; Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (<866) H33; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 512. — T. trigynum Baill. Etud. gen. Euph. (1858) 440. — Folia ovato- vel elliptico-Ianceolata, firme membranacea,^ parce crenato-dentata. Racemi Q pauciflori. Ovai'ium saepe 3-loculare, glabrescens. Südbrasilianische Provinz: Südbrasilien (Gandichaud n. 9, Sellow n. 342!; Schwacke n. H384!). Var. ß. genuinum Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1133; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 512. — Folia elliptico-Ianceolata, flaccida, crenato-dentata. Racemi ^ sublaxiflori. Ovarium 2-loculare, sericeo-pubescens. — Fig. SC — G. Sub äquatoriale andine Provinz: Peru, Maynas, in Wäldern bei Tocache (Poeppig n. 1915, 1951). — Columbien (Goudot). — Brasilien, vermutlich im oberen Amazonasgebiete (Riedel!). Var. /. intsgrifolium Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1 133; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 512; Hemsley in Biol. centr. amer. III. (1883) 105; Pax in Pittier. Prim. Fl. Costaric. II. (1900) 334. — Folia ovato-lanceolata, obtusa vel subobtusa. subintegra, menibranacea. Flores Q fere umbellati; pedicelli Q calycem 2 — 3-plo- superantes. Ovarium biloculcire, glabrescens. Subäquatoriale andine Provinz: Costarica, Puntarenas (Oersted!), auf dem Berge Aguacate (Oersted!). — Westindien; Jamaika (Harris n. 8505!. 8991!); St. Vincent (H. H. u. G. W. Smith!). Var. d. Fendleri Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1133; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 512 t. 71 II. — Erythrococcus sapioides Klotzsch et Karsten in Sched. — Folia obovato-lanceolata, acuminata, minute calloso-denticulata vel subintegra. Ra- cemus Q subcapitato-pedunculatus ; flores Q subsessiles. Ovarium biloculare, glabrescens. — Fig. 9^. Subäquatoriale andine Provinz: Columbien (Karsten n. 70!), bei Tovar (Gollmer n. 2!, Moritz n. 1661). — Venezuela (Fendler n. 1232, Karsten!). Nota. Varietates primo visu valde similes sunt et characteribus tantum levioris momentL distinguunlur. 4. T. parvulum Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 513. — Arbor 5 — 6 m alta; ramuli graciles, tenues, virides, juveniles cum petiolis novellis breviter adpresse fulvo-pubescentes, mox glabrescentes ; pili simplices. Petiolus 4 — 8 mm longus. tenellus, apice biglandulosus; limbus 3V2 — ^ ^™ longus, pro genere parvus, 12 — 17 mm latus, rhombeo-lanceolatus, cuspidato-acuminatus, basi acutus, ulroque margine distanter 3 — 6-dentatus, mox glabratus, pallide olivaceo-viridis, supra nitidulus, subtus subopacus, paulo pallidior; costae secundariae utrinque dz 6, tenuissimae. Inflorescentia q^ brevis, 7 — 15 mm longa, fere spiciformis; flores in axiflis bractearum depauperato-glomerati vel subsolitarii ; peduncuU Q tenelli, petiolo circ. dimidio longiores, 1 — 2-bracteati,. 1-flori. Sepala (j^ 1 — 1 1/2 mm longa, late triangularia, pubescentia, ciliata, § trian- gulari-ovata ; disci hypogyni glandulae liberae, linguliformes, subglabrae; ovarium 2-lo- culare, sericeum; stigma suborbiculare. Capsula subglobosa, 7 mm longa, glabrata. Semina viventia coccinea. — Fig. 9B. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, in Bergwäldern zwischen der Serra d'Estrella und Corrego Secco (Riedel!); Rio de Janeiro (Glaziou n. 8087!, 89041). Endospermum. 33 7. Endospermum Benth. Endospermum*) Benth. Fl. Hongkong, (4 86 4) 304; Müll, Arg, in DC. Prodr. XV. 2. (1866) H3i; Benth, in Benth. et Hook. f. Gen. III. (I880) 322; Hook f. Fl. Brit. India V, (4 887) 458; Pax in Engler u. Prantl, Pflzfam. III. 5. (1890) 90. Flores dioici, rarissime monoici (?), apetali. Galyx (^ in alabastro globosus, jam ante anthesin apertus, brevissime et inaequaiiter 3 — 4-dentatus, leviter imbricatus vel subvalvatus, Discus extrastaminalis, 4 — 5-gonus, margine lobulatus, Stamina 6 — 4 0, columnae staminali saepe exsertae adnata; filamenta libera, brevia; antherae loculi distincti, didjmi, 4-valves. Ovarii rudimentum nullum vel minutum. Galyx § 5-dentatus. Discus hjpogynus evolutus. Ovarium 2- vel 4 — 6-loculare. Styli in discum planum, patentem, 2 — 6-lobum connati; ovula in loculis solitaria. Fructus in coccos indehiscentes secedens, nunc siccus, nunc =fc subcarnosus, columella centrali destitutus. Semen ecarun- culatum, globosum, testa reticulato-rugosa. — Arbores pilis stellatis vestitae, rarius glabrescentes. Folia bistipulata, petiolata, rotundato-cordata vel orbiculari-ovata vel peltata, integra, coriacea vel chartacea, ad petioU apicem saepe biglandulosa. Inflorescentiae axillares, (J* paniculatae, Q. simplices ; flores parvi, tomentosi, subsessiles, (^ secus rhachin in bractearum parvarum axillis glomerulati, Q. paulo majores, solitarii. Habitu species Malloti vel Macarangae ex foliis, ex inflorescentiis autem potius Baccaureae simulantes. Species ad 4 0 sinenses, malayanae et papuanae. Die Arten der Gattung gruppieren sich zu zwei Subgenera, die sowohl durch die Blatt- gestalt, als durch die Zahl der Fruclitblätter voneinander getrennt werden. Die 6 Arten von Euendospermum stehen einander sämtlich sehr nahe. Der Hauptreichtum der Untergattung liegt auf der malayischen Halbinsel [E. malaceense, ovalifoliuni, perakense) und auf Borneo [E. Beecarianum , horneense). Das auf Hongkong zuerst nachgewiesene E. chinense besitzt eine besondere Varietät (v. malayanum) auf Sumatra und Malacca. Zu dem Subgen. Capellenia gehören vier Arten, von denen E. quadriloculare noch auf Sumatra vorkommt; die drei andern Spezies bewohnen die Philippinen [E. peltatum), die Molukken, Amboina und Celebes {E. moluccanum] und Neu Guinea [E. formicarum). Die Galtung enthält Amcisenpflanzen, von denen die eine (E. mobcccanum) bereits von Rumphius im Jahre 1741 (Herb, amboin. II. 257) als >Arbor Regis« treffend beschrieben wird: >Truncus omnesque crassi rami nullo constante corde, sed excavati sunt, cjusque loco referti sunt plurimis magnis et nigricantibus formicis, quae in una alterave parte truncum perforant, et fenestras quasi formant, perambulantes illum usque ad raraorum extremum tanquam murum concavum, ita ut haec arbor solo ex cortice suum hauriat nutrimentum, tenuiores vcro rami medullam gerunt, qualem Samhucus habet. Si quidam amputetur ramus, formicae hae magna vi ac celeritate excurrunt, mox circumstantos invadentes homines ac mordentes tanto impelu, ut periculosum valde sit huic accedere arbori, immo totum circa hanc solum mordentibus hisce animalibus repletur, quae adpropinquantium etiam pedes intcstant. Observavi autem Indos non ita horum morsus pcrsentire per duram psorum cutim, ac nos, unde et intrepide ad illam accedunt arborem.« Die Zweige des Baumes sind hohl und mit zahlreichen Öffnungen versehen, die den Ameisen Zutritt zu ihren Schlupfwinkeln gewähren. Als Nahrung wird den Ameisen ein süßer Saft dar- geboten, der auf der Unterseite der Blätter von den dort befindlichen Drüsen ausgeschieden wird. Später hat Beccari (Malesia II. (1884) 45) E. formicarum von Neu Guinea als Ameisen- pflanze beschrieben. Der Bau der hohlen, angeschwollenen Äste ist derselbe wie bei der Rumphius'schen Pflanze. Auch beobachtete Beccari, dass die vorhandenen Löcher von den Ameisen gebissen werden. Das Tier selbst heißt Camponotus angulatus Sm. und ist in seiner Verbreitung auf Neu Guinea und die benachbarten Inseln beschränkt. Die beiden genannten Arten sind innerhalb der Gattung die einzigen typischen Myrmeko- phyten , die den Ameisen außer Kost auch Wohnung gewähren. Sie gehören beide der Unter- gattung Capellenia an. Die beiden anderen Arten [E. peltatum, quadriloculare) bleiben auf einer tieferen Stufe myrmekophilcr Struktur stehen, indem zwar auf der Unterseite des Blattes sich Drüsen vorfinden, aber selbst die jüngeren Zweige dünn, holzig und markerfüllt sind. Innerhalb der Untergattung Euendospermum sind vier Spezies keine Ameisenpflanzen und entbehren der erwähnten, extranuptialen Nektarien. Nur E. borneense und chinense besitzen auf *) ty^oy = intus; ansQua = semen. A. Engler, Das Pflanzenreich. IV. (Embryophyta siphonogama) 147. IV. 3 34 F- Pax. — Euphorbiaceae-Gelonieae. der Blattunterseite Drüsen, aber es kommt bei ihnen noch nicht zur Bildung angeschwollener, hohler Zweige. E. Beccarianum zeigt eine auffallende Ähnlichkeit und Übereinstimmung in den spezifischen Charakteren mit E. borneense, so dass Beccari die von ihm gesammelten Pflanzen, die zur Aufstellung des E. Beccarianum Anlass gaben, mit £. borneense zu vereinigen geneigt war- die Drüsen der Blattunterseite oder deren Fehlen unterscheiden beide Spezies. Es wäre daher interessant, die Frage zu entscheiden, ob nicht eine Art in zwei biologische Rassen gegliedert auftritt. Die eine Rasse wäre dann myrmekophil {E. borneense), die andere [E. Beccarianum) würde nicht in Symbiose mit Ameisen leben. Conspectus sectionum et specierum. A, Folia non peltala. Ovarium 2-loculare . . . Subgen. I. Euendospermum Pax. a. Folia subtus eglandulosa. a. Ramuli juveniles tomentosi. I. Folia subtus prominenter reticulata, pilis stellatis vestita i. E. malcicc&nse. II. Folia subtus reticulata, stellato-Iepidota simulque pilis stellatis paucioribus vestita. 1. Costae seeundariae utrinque 5 — 6 'i. E. ovalifolium. 2. Costae seeundariae utrinque 4 Z. E. Beccarianum. ß. Ramuli juveniles glabri i. E. peraJcense. b. Folia subtus ad apicem petioli biglandulosa. a. Microcarpum ; fructus 6 mm longus b. E. borneense. ß. Macrocarpum ; fructus 10 mm longus 6. J^. chinense. B. Folia peltata vel nonnuUa epeltata. Ovarium 4 — C-loculare Subgen. II. Capellenia (Teijsm. et Rinnend.) Pax. a. Folia subtus glabra vel fere glabra. Ovarium 4-loculare. a. Rami Ultimi medullosi I.E. quadrüoculare. ß. Rami ultimi crassi, cavi 8. jE". formicarum. h. Folia subtus pubescentia. a. Rami ultimi medullosi. Ovarium 4-loculare .... 9. E. peltatiim. ß. Rami ultimi cavi. Ovarium 6-loculare 10. E. moluccanum. Subgen. I. Euendospermum Pax. Folia non peltata. Ovarium 2-loculare. 1. E. malaccense Müll. Arg. in Flora XL VII. (186 4) 469; in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1132; Hook f. Fl. Rrit. India V, (1887) 458; Roerl. Handl. Nederl. Ind. III. 1. (1900) 287. — Arbor; ramuli crassiusculi, solidi, dissite cicatricosi, juveniles tomentosi. Petiolus 12 — 14 cm longus, puberulus; limbus 10 — 16 cm longus, 8 — 13 cm latus, orbiculari-ovatus, acutus vel subacutus, basi truncato-obtusus vel leviter cordatus, integer, subtus albido-fulvescens, pi'ominenter et valide reticulato-venosus et pilis stellatis dense pubescens, coriaceus, basi eglandulosus ; costae seeundariae 5 — 7. Inflorescentia 1 0 — 12 cm longa, pubescens; flores (5* sessiles, 1 1/2 ™i^ diametientes, Q breviter pedicellati; bracteae oblongo-ovatae, subacutae, tomentosae. Columna staminalis brevis; ovarium subfulvo-tomentellum. Fructus didymo-subglobosus, cinerascens, 6 mm longus, brevissime stellato-puberulus. Südwestmalayische Provinz: Penang, Perak, Singapore und Malacca (Griffith, Maingay n. 1392!) Nota. Species foliis eglandulosis, subtus prominenter reticulatis, piUs stellatis fulvescenti- tomentosis fructibusque parvulis bene distincta est. 2. E. ovalifolium Pax et K. Hoffm. n. spec, — Arbor; ramuli juveniles satis tenues, solidi, dissite cicatricosi, juveniles fusco-tomentosi. Petiolus 4 — 6cm longus; limbus 9 — 12 cm longus, 6^2 — ^^/2 ^^ latus, orbiculari-obovatus, apice rotundato- obtusus vel brevissime acutus, basin versus subcuneato-angustatus, ima basi angustissime rotundatus Endospermum. 35 et ad petioli apicem supra confluens, integer, subtus cinereo-fuscus, reticulato-venosus et pilis sublepidotis, minutis simulque pilis stellatis majoribus, sed paucioribus dense vestitus, coriaceus, basi eglandulosus ; costae secundai'iae prominentes, 5 — 6, rarius 7. Inflorescentia (^ simplex, non ramosa, 13 — iö cm longa, pubescens; flores (^ sessiles, pubescentes, \ ^j^vaia fere diametientes; bracteae late triangulari-ovatae, parvae, \-%'^l2TCiTa longae. Columna staminalis exserta; stamina ± 6 — 7. Flores Q et fructus ignoti, Südwestmalayische Provinz: Singapore, Bukit Timah (ohne Sammler- name!). Nota. Specimen in Herb. Berol. asservatum est sub nomine E. malaecensis, a quo differt indumento sublepidoto foliisque basin versus manifeste angustatis et ima basi angustissime obtusata excepta acutis. 3. E. Beccarianum Pax et K. Hoffm. n. spec. — E. borneense Beccari, Malesia II. {1884) 45. — Arbor; ramuli juveniles solidi, fulvo-tonientosi. Petiolus 5 — 6 cm longus; limbus 7 — 12 cm longus, 4Y2 — 9 cm latus, orbiculari-ovatus, apice obtusus vel obtuse acutus, basin versus subcuneato-angustatus, ima basi ad petioli apicem supra brevissime vel vix confluens, integer, supra pallide viridis, subtus cinereo-albidus, tenuiter reticulato- venosus et pilis sublepidotis, minutis simulque pilis stellatis majoribus, paucioribus dense vestitus, firme chartaceus, basi eglandulosus ; costae secundariae prominentes, utrinque 4. Inflorescentia rf simplex, non ramosa, ad 1 8cm longa, pubescens; flores (J^ sessiles, pubes- centes, 1 1/2 mm fere diametientes; bi'acteae minutae, 1 mm fere longae, triangulari-ovatae; stamina ± 8. Racemi O penduli, 5 mm longi; flores Q ignoti. Fructus didymus, 6 mm longus, 8 mm latus, minutissime sublepidoto-pilosus, pedicello C mm longo suffultus. Var a. crassirameum Pax et K. Hoffm. n. var. — Ramuli ultimi crassi, 1 cm diametientes, dense cicatricosi. Flores (^f tantum noti. Südwestmalayische Provinz: Borneo (Beccari n. 3137!). Var ß. tenuirameum Pax et K. Hon"m. n. var. — Ramuli ultimi tenues, 4 mm diametientes, dissite vel vix cicatricosi. Fructus tantum noti, Borneo (Beccari n. 819!). Nota 1. Varietates hie propositae natura ramulorura valdo differunt; an olim melius notae pro speciebus sumendae erunt? Nota 2. Species valde affinis est E. ovalifolio, a quo distat foliis supra pallidis, subtus fere incanis, costis secundariis paucioribus et minus prominentibus. — Nomen dedimus in honorem cl. 0. Beccari, florae borneensis exploratoris fehcissimi, botanici de genere Endospermo meritissimi. 4. E. perakense King in Hook. f. Fl. Bi-it. India V. (1887) 438. — Fere glabrum. Folia late ovato-cordata, supra glabra, basi eglandulosa. Fructus viscidus. — »A free 80 ft., resembling E. 7nalaecense, but-the branchlets are much more slender and quite glabrous, leaves smafler (3 — 5 in. long), petiole more slender, fruiting racemes shorler (3 in. long), quite glabrous, and fruit clother with a viscid secretion«. Südwestmalayische Provinz: Perak, bei Larut (King's Collector). " Nota. Speciem non vidi, sed bene distincta videtur. 5. E. borneense Müll. Arg. in Flora XLVII. (1864) 469; in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1132. — Foliorum hmbus 6 — II cm longus, 4^/2 — 8 cm latus, late ellipticus, acutus vel breviter acuminatus, basi brevissime contractus et leviter cordatus, quintupli- nervius, subinteger, supra nigricanti-fuscus, minutissime stellato-puberulus, subtus pilis densissimis, albidis, deinde argillaceo-incanis, brevissimis vestitus, basi biglandulosus. Racemi utriusque sexus simplices, graciles ; bracteae ovatae, parvae. Columna stami- nalis exserta. Fructus 6 mm longus, subglobosus, brevissime stellato-puberulus, pedicello calycera ter aequante suffultus, Südwestmalayische Provinz: Borneo, bei Banjemiassin (Motley n, 1126). Nota. A simili E. Beccariano stalim differt foliis basi subtus biglandulosis. 6. E. chinense Benth. Fl. Hongkong. (I86I) 304. — Arbor magna; rami puberuli, dissite cicatricosi. Petiolus 5 — 6 cm longus, puberulus; limbus 10 — 13 cm longus, 9 — 10 cm latus, orbiculari-ovatus, subobtusus, basi brevissime subcontractus vel truncato- obtusus vel subacutus, integer, reticulato-venosus, supra opacus, parce stellato-pilosus, 3* 36 f- Pax. — Euphorbiaceae-Gelonieae. subtus griseo-albicans, densissime pilis stellatis vestitus, coriaceus, basi subtus glandulis 2 hemisphaericis, laevibus vel rugulosis onustus; glandulae hypophyllae saepe etiam in bifurcatione costarum marginem versus obviae; costae secundariae utrinque 5 — 6; stipulae 2 — 3Y2 nuni longae, dentiformi-subulatae, Inflorescenlia (J* dz 20 cm longa, simplex, Q petioluni superans, pubescens; bracteae ovalae, acutae, parvae; floris q^ pedicello \ — 2 mm longo suffulti calyx cupulatus, saepe margine truncatus; stamina 5 — 8; columna staminalis exserta; floris Q calyx pedicellum subaequans; ovarium tomentellum, globosuni. Fructus subglobosus, \ 0 mm longus, fulvo-tomentellus. Var. a. genuinum Pax et K, Hoffm. n. var. — E. chinense Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2 (1866) H31. — Rami validi. Folia basi brevissime subcontracta vel truncato-obtusa; costulae transversae teniusculae, parum prominentes. Hinterindisch-ostasiatische Provinz: Hongkong (Hance n. 4946, Cham- pion n. 468). Var. ß. malayanum Pax et K. Hoffm. n. var. — E. chinense Hook. f. Fl. Brit. India V. (1887) 458? — Ramuli tenuiores, novelli graciles. Folia basi subacuta. Südwestmalayische Provinz: Sumatra (Forbes n. 2779!). — Hierher gehört vermutlich auch die von Hooker aus Perak (Scortechini) und Singapore (Wallich n. 7846) angegebene, als E. chinense mit Vorbehalt bezeichnete Pflanze. — Vielleicht auch auf Java. Subgen. H. Capellenia (Teijsm. et Binnend.) Pax. Gapellenia Teijsm. et Binnend. in Natuurk. Tijdschr. XXIX. (<866) 239. — Folia peltata, rarius nonnuUa simulque epeltata. Ovarium 4 — 6-loculare. 7. E. quadriloculare Pax et K. Hoffm. n. spec. — Arbor; ramuli juveniles satis tenues, solidi, dissite cicatricosi, juveniles jam mox glabrescentes. Petiolus iO — 12 cm longus; limbus 12 — 20 cm longus, 8 — 14 cm latus, peltatus vel in foliis nonnullis epeltatus, orbiculari-ovatus, apice acutus, basi in foliis peltatis rotundatus, in foliis epeltatis acutus vel truncato-obtusus, integer, glaber, reticulato-venosus, firme chartaceus, margine leviter revolutus, subtus ad petioli apicem glandulis cylindricis, majusculis, binis onustus. Racemi Q breves, 2 — 4 cm longi, simplices, breviter puberuli; bracteae parvae, trianguläres, acutae. Flores Q pedicello 1 — 3 mm longo suffulti. Calyx Q i mm longus, truncatus, vix dentatus, brevissime puberulus; ovarium brevissime pube- rulum, 4-loculare. Flores (^ et fructus ignoti. • — Fig. \0. Südwestmalayische Provinz: Sumatra (Forbes n. 2751 !). Nota. Species foliis glabris, polymorphis, ovario 4-Ioculari distincta, quasi intermedia inter species peltatas et epeltatas. 8. E. formicarum Beccari, Malesia H. (1884) 44 t. 2; Warburg in Engler's Bot. Jahi-b. XIII. (1891) 348; K. Schumann in Notizbl. bot. Gart. Mus. Berlin IL (1898) 129; Schum. u. Lauterb. Fl. Deutsch. Schutzgeb. Südsee (1901) 406. — Arbor magna, ad 20 m alta; partes valde juveniles stellato-puberuli, mox omnino glabrae; ramuli Ultimi crassi, ad i 5 mm diametientes, cavi et a formicis pertusi, dissite cicatricosi ; lignum album. Petiolus 7 — 4 6 cm longus; limbus 4 5 — 33 cm longus, 14 — 2 4 cm latus, peltatus, orbicularis vel ovato-orbicularis, acutus, basi late rotundatus, glaber, reticulato- venosus, firme chartaceus, margine leviter revolutus, subtus ad petioli apicem glandulis binis, majusculis onustus; glandulae hypophyllae (sec. Beccari) in bifurcatione costarum juxta marginem obviae, saepe autem nuUae; nervi pi'imarii e centro egredientes 8. Flores (j^ in paniculas axillares, diveiricato-ramosas, glabras vel glabrescentes, ad 20 cm longas glomerulato-dispositi; racemi ^ post anthesin demum 20 cm longi vel longiores, sim- plices; bracteae (^ e basi lata acuminatae, ad 5 mm longae. Flores (^ i 1/2 ™nn lati; calyx puberulus; stamina 8 — 42; columna staminalis exserta. Calyx Q puberulus; ovarium 4-loculare, minute puberulum. Fructus 2 — 2^2 cm diametiens, globosus. — Fig. 4 4. Papuanische Provinz: Neu-Guinea, sehr verbreitet im Primärwalde, im Uferwalde im und am Sagosumpfe. — Niederländ. Neu-Guinea: Andai (Beccari n. 648). — Kaiser-Wilhelmsland: Albo (Schlechter n. 46208!), Bulu (Schlechter n. 460791), Endospermuin. 37 Finschhafen und Hatzfeldhafen (Warburg), Augustafluss (Hollrung n. 790 !), Ramu- fluss (Lauterbach n. 2536!, Tappenbeck n. lOO!, 121), Schumann- u. Ramufluss (Lauterbach n. 247l!, 2526!). — Rismarckarchipel: Neu-Pommern, Gazelle-Halb- insel, Ralum (Warburg), im Waldtale des Lowon (Dahl); Neu Mecklenburg, Nama- tanai (Peekel n. 415!). Einheim. Name: Assi. Fig. 10. Endospermum quadrilocularc Pax et K. lloffm. Ramulus floriger. — Icon origin. 9. E. peltatum Merrill in Dept. Interior Bur. Governm. Laborat. Manila (1905) 35. — Arbor 8 — IG m alta; rami ultimi crassi, =b 1 — 1 1/2 cm diametientes, solidi, dense cicatricosi, juveniles pubescentes. Petiolus 10 — 15 cm longus, pubescens; limbus 10 — 18 cm longus et totidem fere latus, peltatus vel simul epeltatus, orbiculai'is, acutus, basi in foliis epeltatis profunde cordatus vel rotundato- vel truncato-obtusus, in foliis peltatis, firme chartaceus, supra pilis exiguis, stellatis parce vestitus, subtus pilis stellatis simulque simplicibus, longioribus densissime incano-pubescens, subtus ad petioli apicem 38 F. Pax. — Euphorbiaceae-Gelonieae. glandulis binis onustus; glandulae hypophyllae in bifurcatione costarum juxta marginem obviae; nervi primarii e centro egredientes 7 — 9. Inflorescentia dense pubescens, (^ pani- culata, 10 — 20 cm longa, Q. 8 — 14 cm longa; flores q^ albidi. Calyx cf 2 mm longus, pubescens, pedicello vix \ mm longo suffultus ; stamina \ 0 ; columna staminalis exserta; calyx Q. paulo major; ovarium 4-loculare. Fructus ovoideus, fere glaber, \ cm longus; epicarpium subcarnosum. Fig. i 1. Endospermum formicarum Beccari. A Ramulus foliiger. BRamulus. C Inflorescentia Q. D, E Ovarium verticaliter et Iransverse sectum. F Flos ^. — Icon. sec. Beccari in Malesia 11. (1884) t. 2. Endospermum. 39 Monsungebiet, Philippinen: Luzon, Prov. Batan, Marivelesbei'g (Borden n. 716!, 1669, 1672, 21736!); Prov. Rizal (Ramos n. 1 006!), Bosoboso (Merrill n. 2700); Prov. Tayabas, Tagbilao (Merrill n. 2603, 2604!). Einheim, Name: Indang, Callucoy. Nota. Species optima, nulli affinis nisi E. moluccano. 4 0. E. moluccanam (Teijsm. et Binnend.) Beecari, Malesia IL (1884) 38; Boerlage, Handl. Fl. Nederl. Ind. III. 1. (1900) 287. — Capellenia moluccana Teijsm. et Binnend. in Natuurk. Tijdschr. XXIX. (I866) 239. — Hernandia sonora Stickm. in L. Amoen. acad. IV. (1759) 117, 122, 141; Miq. Fl. Ind. bat. I. (1855) 887 quoad observ. — Ärhor regis Rumph. Herb, amboin. II. (1741) 257 t. 85; Meisn. in DG. Prodr. XV. 1. (186 4) 263 adnot. 1. — Arbor magna, lactescens; truncus et omnes rami ramulique cavi, crassi, a formicis pertusi. Petiolus 1 0 cm longus vel longior, pubescens ; limbus 16 — 20 cm longus et totidem f er e latus, peltatus, orbiculari-ovatus, obtusus vel brevis- sime acutus, basi truncator-otundatus, reticulato-venosus, chartaceus, supra glabrescens, subtus pilis stellatis simulque simplicibus, longioribus densissime incano- pubescens, subtus ad petioli apicem grosse biglandulosus ; glandulae hypophyllae in bifurcatione costarum juxta marginem obviae; nervi primarii e centro egredientes 8. Flores monoici (ex Beecari). Paniculae utriusque sexus ramosae. Calyx (^ 3 mm longus, pubescens; stamina ifc. 1 0 ; columna staminalis exserta; ovarium 6-loculare. Zentromalayische Provinz: Amboina, in Bergwäldern (Doleschall n. 301 !), Molukken, Celebes (nach Boerlage). Einheim. Namen: Caju Radja, Caju sommot (malayisch), Aylatu (auf Am- boina), Aymiri Amiri (Boero), Affo, Bifi Mafalla (Ternate). Nutzen: Die Wurzel diente als Gegenmittel gegen das Pfeilgift der Eingeborenen, Holz, Rinde und Blätter wurden in der Volksmedizin verwendet, der Saft der Blätter zum Enthaaren. Vergl. Rumphius 1. c. 258; Beecari 1. c. 43. Nota. Descriptio Beccariana non omnino quadrat meiscum speciminibus examinatis. Flores a cl. autore monoici describuntur , sed inflorescentias (5 sine ullo vestigio florum Q inveni; bracteae foliaceae a cl. Beecari nominantur; in paniculis (5 autem parvas, vix 3 — 4 mm longas vidi ut in congeneribus. — Flores <$ interdum casu hermaphroditi evadunt ex Teijsm ann et Binnendijk. Nomina non ad genus pertinentia. Endespermum Blume in Flora VIII. (182 5) \ ^t = Dalhergia [Leguminosa). Endospermum Endl. Gen. (1841) \ZOi = Dalbergia [Leguminosa). Das Verzeichnis der Sammler- Nummern findet sich am Schluss der Hippomaneae zusammen mit dem Nummern-Verzeichnis dieser Gruppe. Register für F. Pax-Euphorbiaceae-Gelonieae. Die angenommenen Gattungen sind fett gedruckt, die angenonunenen Arten mit einem Stern (*) bezeichnet. Adal-adal 26. adavi-amudam 26. Adelia castanicarpa Roxb. 8. Adenia populifolia (Blume) Engl. 23. Affo 39. Afrochaetocarpus Pax (sect.) 8, 10. (5). Amanoella Baill. (sect.) 8, 1 0. (5). Arbor regis Rumph. 33. Assi 37. Aylatu 39. Aymiri 39. Baliospermnm Blume 24, n. 5. (1, 3, 4, 5, 7). angulare Decne. 25, n. i . axillare Blume 25, n. 1. *calycinum Müll. Arg. 28, n. 6. (25). ♦corymbiferum Hook. f. 26, n. 3. (24). *effusum Pax et K. Hofifm. 27, n. 4. (24, 27 Fig. 7). indicum Decne. 25, n. i. *malayanum Hook. f. 28, n. 8. (25). *micranthum Müll. Arg. 26, n. 2. (24). *montanum (Willd.) Müll. Arg. 25, n. i. (1, 4, 5, 7, 24, 25 Fig. 6). Moritzianum Baill. 25, n. 4. *pendulinum Pax 28, n. 7. (4, 25). polyandrum Wight 25, n. 1 . *reidioides Kurz 29, n. 9. (25). *sinuatum Müll. Arg. 28, n. 5. (25). Ban naringa 16. Bedanjire-Khatai 26. Bifi Mafalla 39. Bradleia ?coriacea Wall. 8. Bulkokra 9. Caju Radja 39. Caj u s ommot 39. Callucoy 39. Capellenia (Teijsm. et Binnend.) Pax (subg.) 34, 36. (3, 4). Gasearia ?coriacea Wall. 8. Ceratophorus Sond. ^ 4. africanus Sonder 21. GhaetocarpeaeMüll.Arg. (trib.) 7, Ghaetocarpinae Pax (subtrib.) 7. (5, 6). Chaetocarpns Thwait. 7, n. 1. (2-6). ♦africanus Pax 10, n. 7. (3, 4, 5, 8, 11 Fig. 2). Blanchetii Müll. Arg. 1 0, n. 5. castanaecarpus var. ' genui- nus Müll. Arg. 8, n. 1 . var. pubescens Müll. Arg. 9, n. 2. *castanocarpus (Roxb.) Thwait. 8, n. 1. (4, 5, 9 Fig. 1). var. pubescens Thwait. 9, n. 2. ♦coriaceus Thwait. 9, n. 3. (8). *myrsinites Baill. 1 0, n. 5. (8, 9 Fig. 1). *Pohlii Müll. Arg. 10, n. 4. (8, 9 Fig. 1). Pouteria J. F. Gmel. 10. ♦pubescens (Thwait.) Hook. f. 9, n. 2. (8). pungens Thwait. 8, n. 1; 9, n. 3. Schomburgkianus (0. Ktze.) Pax et k. Hoffm. 1 0, n. 6. (5, 8). Cheilosa Blume 1 2, n. 3. (2, 3, 5, 7). ♦montana Blumel 2. (1 3 Fig.3). Gheiloseae Müll. Arg. (trib.) 7. Croton globosus Swartz 12. polyandrus Roxb. 25. solanifolius Griseb. 25. Dalbergia L. 39. Danti 26. dantimul 26. Endespermum Blume 39. £nd08permnm Benth. 33, n. 7. (1—7). ♦BeccarianumPaxetK.Hoffm. 35, n. 3. (34). var. crassirameum Pax et K. HofTm. 35. var. tenuirameum Pax et K. HoGfm. 35, ♦borneense Müll. Arg. 35, n. 5. (34). •♦chinense Benth. 35, n. 6. (34). var. genuinum Pax et K. Hoffm. 36. var. malayanum Pax et K. Hoffm. 36. ♦formicarum Becc. 36, n. 8. (4, 34, 38 Fig. 11). ♦malaccenseMüll. Arg. 34, n.1 . ♦moluccanum (Teijsm. et Binnend.) Becc. 39, n. 10. (4, 7, 34). ♦ovalifoUum Pax etK. Hoffm. 34, n. 2. ♦peltatum Merrill 37, n. 9. (34). ♦perakense King 35, n. 4. (34). ♦quadriloculare Pax et K. Hoffm. 36, n. 7. (1, 34, 37 Fig. 10). Endespermum Endl. 39. Erythrocarpus Blume 14, n. 4. glomerulatus Blume 18. popuHfolius M. Roem. 23. spicatus Blume 19. Euchaetocarpus Pax (sect.) 8. (5). Euendospermum Pax (subg.) 34. Gaedawakka L. 7, n. 1. Blanchetii 0. Ktze. 10. castanocarpa 0. Ktze. 8. coriacea 0. Ktze. 9. globosa 0. Ktze. 12. Pohlii 0. Ktze. 9. pubescens 0. Ktze. 9. Schomburgkiana 0. Ktze. 1 0. Gelonieae Müll. Arg. 14, 29. Geloniinae Pax (subtrib.) 7, 1 4. (6). Geloninm Roxb. 1 4, n. 4. (1 —7). ♦adenophorum (Baill.) Müll. Arg. 20, n. 11. (16). Register. 41 *aequoreum Hance 18, n. 4. (15). var. hainanense Hemsl. i 9. ♦africanum (Sond.) Müll. Arg. H, n. H. H6K angustifolium Müll. Arg. 4 7, n. 2. var. ellipticum Müll. Arg. -18. var. lanceolatum Müll. Arg. 18. var. spathulatum Müll. Arg. IS. arboreuin 0. Ktze. 23. bifarium Decne. i 8, n. 3. bifarium Miq. 16, n. 4. ♦bifarium Roxb. 1 9, n. 8. (< 6). bifarium Wight 1 7, n. 2. *Boivinianum (Baill.) Müll. Arg. -28, n. 18. (16). *borbonicum Pax et K.Hoffm. 19, n. 7. (16;. brevipes 0. Ktze. 24. cupanioides Gärtn. 24. fasciculatum Roxb. 16, n. 1. *glomerulalum (Blume)Hassk. 18, n. 3. (15). f. montanum J. J. Smith 19. *lanceolatum Willd. 1 7, n. 2. (16). *]aurinura (Baill.) Müll. Arg. 20. n. 12. (16). ♦lithoxylon Pax et K. Hoffm. 22, n. 16. (ö, 7. 16). macranthum 0. Ktze. 24. ♦microcarpum Pax et K. Hoflm. 19, n. 6. (16). *multiflorum Ju&s. 16, n. 1 . (3, 6, 15, 17 Fig. 4). oblusum Miq. 18, n. 3. ♦oxyphyllum Miq. 23, n. 19. (16). *papuanum Pax 20, n. 10. (16). petiolare 0. Ktze. 24. *phiiippinense Pax etK. Hoffm. 20, n.'9. (16). *pycnantherum Pax et K. Hoffm. 21, n. 13. (16). retusum 0. Ktze. 24. Scaligerianum Massal. 23. *serratum Pax et K. Hoffm. 23, n. 17. *spicatum (Blume) Heissk. 19, n. 3. (16). Tolambitu 0. Ktze. 24. zanzibarense Pax 21 , n. 1 5. ♦zanzibariense (Baill.) Müll. Arg. 21, n. 13. (4, 5, 7, 16, 2 2 Fig. 3). Glingga boemi 18. Guj 26. Habbussalatine-barri 26. Habbussalatine-sahrai26. hakum 26. hakun 26. I hedawaka 9. Hedoka 9. Hoentjit 14. Jamalgota 26. Janglijamalgota 26. Jatropha montana Willd. 25. Jengabanda 23. Indang 39. Kakra 18. Karu guggilara 18. Kasingsat 26. Ki-djervek laoet 18. Kikungu 11. Ki-njamploeng 14. Konda-amudam 26. Malaman 18. Mdimumuito 22. Mettenia Griseb. 11, n. 2. (1, 3, 6, 7). *globosa (Swartz) Griseb. 12. (3). Mkasso 22. Mkerenja 22. Mkununj u 23. Molinaea arborea Gmel. 23. brevipes Radlk. 24. cupanioides Radlk. 23, 24. macrantha Radlk. 24. petiolaris Radlk. 24. retusa Radlk. 24. Tolambitou (Camb.j Radlk. 24. Mssam be 22. Mssenge 22. Mssoro 22. Mtonde 2:<. najpawlum 26. Ndimu 22: Owataria formosana Matsum. 18. Palakuna 9. Poguntig 26. Pouteria guyanensis Aubl. 11. Regnaldia Baill. 7, n. 1. cluytioides Baill. 8. myrtioides Hook. f. 8. Rhamnus madagascariensis Pourr. 20. Ricinus globosus Willd. 12. montanus Wall. 23. Rottlera suffruticosa Wall. 25. sadavaku 9. Sambirodjo 18. Saragodra Hort. 14, n. 4. glabra Hort. 1 6. Sarugata 16. Setahanbaya 16. Srintil 26. Suragada 18. Suregada(Roxb.).Iones14,n.4.(4). adenophora Baill. 20. africana 0. Ktze. 21. angustifolia Baill. 17. bifaria Baill. 19. bilocularis Wall. 16, 19. Boiviniana Baill. 23. ceratophora Baill. 21. crenulata Baill. 20. dicocca Roxb. 1 9. glabra Roxb. 1 6. glomerulata Baill. 18. lanceolata 0. Ktze. 17. laurina Ball. i^O. multiflora Baill. 1 6. oxypbylla 0. Ktze. 23. spicata Baill. 19. zanzibariensis Baill. 21. Tetrorchidiinae Pax (subtrib.) 29. (6, 7). Tetrorchidium Poepp. etEndl. 29, n. 6. (1, 2, 5, 7;. *andinum Müll. Arg. 30, n. 1 . ♦macrophyllum Müll. Arg. 30, n. 2. (3 0 Fig. 8). *parvulum Müll. Arg. 32, n. 4. (5, 31 Fig. 9). *rubrivenium Poepp. et Endl. 31, n. 3. (5, 30, 31 Fig. 9). var. Fendleri Müll.Arg. 32. var. genuinum Müll. Arg. 32. var. integrifolium Müll. Arg. 32. var. trigynum Baill. 32. trigynum Baill. 32, n. 3. Das Pflanzenreich Regui vegetabilis conspeotus Im Auftrage der Königl. preuss. Akademie der "Wissenschaften herausgegeben von A. Engler IV. 147. V. Euphorbiaceae - Hippomaneae mit 252 Einzelbildern in 58 Figiiren unter Mitwirkung von Käthe Hoffmann von F. Fax Ausgegeben am 13. Februar 1912 Leipzig Verlag von Wilhelm Engelmann 1912 EuFHORBIAGEAE-HlFFOMANEAE unter Mitwirkung von Käthe Hoff mann von F. Fax. (Gedruckt im September — Dezember 1911.) {Hippomaneae Reichb. Consp. [1828] 194; Endl. Gen. II. [1836 — 40] <109 ex parte; Benth. in Journ. Linn. Soc. XVII. [1878] 239; in Benth. et Hook. f. Gen. III, [4 880] 254; Pax in Engler u. Prantl, Pflzfam. III. 5. [1890] 91. — Hippommeae Subtrib. EuUppomaneac Müll. Arg. in Linnaea XXXIV. [1865] 203; in DG. Prodr, XV. 2. [1866] 1035, 1147; in Fl. Bras. XI. 2. [1874] 434. — Stillingiidae BaMl Etud. gen. Euphorb. [1858] 509. — Änthostemidae Baill. Etud. gen. Euphorb. [1858] 543 ex parte.) Character. Flor es monoici vel dioici, apetali. Sepala (J^ 3 — 5, libera vel sublibera, imbricata vel calyx (^ parvus, jam ante anthesin apertus, nunc minimus vel omnino reductus. Staniina indefinita vel saepius 2 — 3; filamenta libera vel monadelpha. Ovar iura 2 — 3-loculare, rarius multiloculare ; styli indivisi, subliberi vel varie connati. Ovula in loculis solitaria. Fructus capsularis vel drupaceus. Cotyledones latae, planae, Frutices vel arbores, rarius suffrutices, lactescenles. Folia alterna^ rarius opposita, indivisa; petiolus apice saepe biglandulosus. Spicae (vel racemij terminales vel axillares, saepissime (J* et androgynae, basi Q , deinde longo tractu q^, rarius uni- sexuales; bracteae saepe basi biglandulosae, q^ pluriflorae, ^ 1-florae; flores sessiles vel pedicellati. VegetationSOrganG. Die Hippomaneae sind Holzgewächse, sehr selten Halbsträucher, wie wenige Sapium-Arten oder einzelne Exeoecaria; ganz ausnahmsweise finden sich einjährige Pflanzen [Sehastiania ehamaelea, Stillingia spinulosa). Vielfach herrscht unter den Holzgewächsen die Lorbeerform vor, andere zeigen das Wachstum der Weiden (Sapium longifoliuni, Fig. 4 1 ), einige sind kleinblättrige Hartlaubsträucher, wie Bona/nia, Sehastiania glandulosa (Fig. 19) u. a. Innerhalb der Gattung Omphalea kennt man kletternde Lianen. Sehr zahlreich sind die Beispiele weitgehender habitueller Ähnlichkeit bei Arten verschiedener Gattungen. Einzelne Sapium- und Stillingia-Arien sind habituell nicht zu trennen: die Arten von Adenopeltis (Fig. 52) und Colliguuya. (Fig. 53) führen beide in Südamerika den gleichen Namen ; Sapium sebiferum (Fig. 4 4) und Homalanthus populifolms (Fig. 7) liegen in den Herbarien vielfach durcheinander und zeigen in der Tat eine große Ähnlichkeit. Weitaus die größere Zahl der Hippomaneae ist kahl oder nur schwach behaart. Eine Ausnahme bilden Arten von Mabea und Omphalea. Dornbildungen zeigen die Sehastiania., die der Sectio Adenogyne (Fig. 24) angehören; hier enden die Sprosse in einer stechenden Spitze. Die Blattstellung ist spiralig, etwas seltener decussiert (Arten von Stillingia, Excoecaria). Die Nebenblätter sind als kleine Schuppen entwickelt, oft leicht abfallend, bald ganz, A. Engler, Das Pflanzenreich. IV. (Embryophyta siphonogama) 147. V. 4 2 F. Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. bald gezähnelt, bald zerschlitzt. Im allgemeinen erreicht der Blattstiel nur gei'inge Länge* die Spreite selbst von linealischem, elliptischem, länglichem, seltener breiterem Umriss, besitzt bescheidene Dimensionen, bald lederartige, bald krautige Konsistenz ; auffallend groß, bis 1/2 *" lang, sind die Blätter von Ophthahnohlapton macrophylbim (Fig. 58). Breitere Spreiten besitzen einige Omphalea (Fig. 1, 2), ferner Hura (Fig. 55) und Dalemhertia. Bei der letzten Gattung findet sich eine sonst kaum noch zu findende Lappung des Blattes. Gewöhnlich beschränkt sich die Gliederung der Spreite auf schwache Einschnitte am Blattrande. Nur in bescheidenem Umfange variiert die Blattgestalt an einem Spross, indem vielfach die unteren Blätter kleiner und breiter ausgebildet werden als die oberen ; dagegen tritt innerhalb der Artgrenzen bei Äctinostemon concolor (Fig. 1 4) und noch mehr bei Sebastiania corniculata, glandulosa (Fig. 19) und salicifolia eine recht erhebliche Vielgestaltigkeit der Blattform auf. Sehr verbreitet sind drüsige Anhängsel am Blatte, so kreisrunde Drüsenflecke auf der Blattunterseite bei Äctinostemon^ Sebastiania u. a. Fast allgemein treten an der Spitze des Blattstiels sitzende oder gestielte Drüsen auf, in der Einzahl [Hijjpomane], häufiger zu zweien, bald seitUch, bald nach der Oberseite, bald nach der Unterseite verschoben. Ebenso häufig enden die Blattzähne in drüsigen Spitzen, die leicht abfallen. Besonderes Interesse verdient die Gattung Sapiiim. Hier trägt der Blattstiel fast immer und ebenso der Blattrand, mindestens an jungen Blättern, Drüsen; aber auch auf der Rückseite der Blattspitze sitzt ein Drüsenfleck, wenigstens oft bei den amerikanischen Arten. Viele von diesen aber bergen die sezernierende Fläche in einen Hohlraum, indem die Blattspitze sich einbiegt oder kapuzenförmig ausgebildet wird (Fig. 43). Derartige Einrichtungen legen den Gedanken nahe, dass die Sapiuni - Xrien zum Teil zu den Ameisenpflanzen gehören möchten. Ule hat dies für zwei Arten angenommen, für S. taburu und S. eglandulosum. Sie stehen beide auf einer niederen Stufe der Ameisenpflanzen. Das Tier [Pseudomyrma Caroli var. Sapii) bewohnt nicht ganz be- ständig den Baum; es durchbohrt die Zweige meist an einer verkorkten Stelle über dem Blattstiel und zerstört das lockere Mark. Ein Schutz des Baumes durch die Ameisen kommt hier aber nicht in Betracht, weil das Laub von Sapium kaum von Tieren begehrt wird. (Vergl. Ule, Ameisenpfl. Engler's Bot. Jahrb. XXXVII. [J906] 335.) Anatomische Verhältnisse. Für die Tribus der Hippomaneae besitzen gewisse ana- tomische Merkmale systematischen Wei't. In erster Linie sind die Angehörigen dieser Gruppe durch den Besitz ungegliederter Milchröhren ausgezeichnet, die, soweit untersucht, von Herbert nur für Homalanthus angezweifelt werden. Dafür finden sich hier gegliederte Schläuche mit braunem Zellinhalte, wie solche auch sonst neben typischen Milchröhren bei manchen Hippomaneae auftreten. Der Milchsaft ist bei vielen Arten stark giftig, kann aber von manchen Sapium auf Kautschuk verarbeitet wei'den. Bei Hura- und Sapium-S.YiQn liegen im Milchsaft eingebettet kleine, stäbchen- förmige Stärkekörner. Ein zweites systematisches Merkmal bilden die beiden Nebenzellen der Spaltöffnungsapparate, die dem Spalt parallel orientiert sind; dagegen sind bikoUaterale Gefäßbündel, also markständiges Phloem, kein durchgehendes Charakte- ristikum der Gruppe ; denn schon einzelne Sebastiatiia-Avien entbehren dieses Merkmals, das bei andern Arten der Gattung beobachtet wird. Alle andern anatomischen Befunde kommen für systematische Zwecke nicht in Betracht. Kalciumoxalat findet sich in Drusen und Einzelkristallen. Ziemlich selten in der Gruppe erscheint die Ausgliederung von Trieb omen, die als einzellige oder mehrzellige Gliedei'haare gebildet werden und nur selten ein dichtes Indument bilden. Eigenartig verästelte Haare besitzen manche 3fabea- Arten und Sebastiania heterodoxa, Drüsenhaare fehlen überall. Als Ersatz dafür besitzen die Hippomaneae an den Blättern, aber auch an den Infloreszenzen extranupiiale Nektarien, die nur selten unterdrückt sind. Ihre Oberfläche überzieht eine palisadenartig aus- F. Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. 3 gebildete Epidermis, die bei vielen Sapiutn- Arten auch den engen Kanal des zapfen-' ähnlich vorspringenden, becherförmigen Sekretionsorgans überkleidet. Der Blattbau ist bifacial, bei den schmäleren Blattformen von Stllingia detitata, Sebastiania marginata, Golliguaya isolateral ; aber auch bei Hura tritt die Differenzierung in Palisadenparenchym und Schwammparenchym fast ganz zurück. Die unterseitige Epidermis des Blattes erscheint ganz oder teilweise papillös bei Arten von Mabea^ Maprounea, Excoecaria; bei Homalanthiis umgeben die Papillen die Spaltöffnungs- apparate. Verkieselte Epidermiszellen sind für Arten von Äetinostemon und Sebastiania nachgewiesen. Die Perforation der Gefäßwände ist einfach; bei Hura tritt neben einfacher Durch- brechung der Querwände auch leiterförmige Perforation auf. Speziellere Angaben und Literaturnachweise finden sich beiSolereder, Syst. Anatom. Dicot. (<899) 833, Ergängsb. (1908) 286; Herbert, Anat. Untei-s. Blatt und Achse Hippomaneae, München 1897; Gaucher, Recherch. anat. Euphorb. (1902). Blütenverhältnisse. 1. Blütenstand. Zwei Typen von Infloreszenzen treten uns in der Tribus der Hippomaneae entgegen; der erste ist auf die auch sonst vielfach abweichende Gattung Omphalea (Fig. 2) beschränkt. Die mehrblütigen Partialblütenstände tragen eine terminale Q Blüte, von mehreren (^ umgeben; solche Partialinfloreszenzen sind seitlich angeordnet längs der Zweige einer lockeren, verzweigten Rispe. Alle andern Gattungen gehören dem Typus an, der für die Hippomaneae als herrschende Regel angesehen werden muss. Hier findet sich ein ähriger Blütenstand, der im unteren Teile Q, im oberen (^ ist; er ist typisch unverzweigt und nur bei Senefeldera (Fig. 3) rispig verästelt; doch verhalten sich hier die Zweige der Rispe so, wie beim Typus, d. h. sie tragen am Grunde Q Blüten und sind in der größeren oberen Hälfte rein (J*. Die Zahl der q^ Blüten übertrifft die der ^ Blüten ganz er- heblich ; oft werden sogar nur 1 — 2 2 Blüten am Grunde des Blütenstandes ausgegliedert. Das führt hinüber zu den sehr zahlreichen Fällen, wo neben androgynen Blütenständen vom beschriebenen Bau auf derselben Pflanze gleichzeitig rein (j^ Infloreszenzen erscheinen. Die Gattung Sapium bietet zahlreiche Beispiele für dies Verhalten. Durchaus ein- geschlechtlich sind die Blütenstände von Sapium insigne (Fig. 45). Die Gattung Ditta ist vermutlich diöcisch, ebenso Maprounea membranacea (Fig. 33). Bei dieser Art tragen die (j^ Blütenstände am Grunde locker angeordnet sterile Brakteen ; die Q. Inflores- zenzen sind lockerblütig, ohne eine Spur (^ Blüten an ihrem Gipfel zu zeigen. Das äußere Aussehen der iZi^^owaweae- Infloreszenzen, abgesehen von Omphalea^ entspricht einer Ähre oder Traube, bei Sebastiania § Microstaehys von auffallender Zartheit, von robustem Bau bei manchen Sapium-Arlen. In sehr dichter Anordnung stehen die Brakteen bei vielen Excoecaria (Fig. 30) und bei Spirostachys. Äetinostemon entwickelt am Grunde der Infloreszenzachse Knospenschuppen, die auch nach der Ent- faltung der Blüten noch einige Zeit als derbe Niederblätter stehen bleiben und bei einigen Arten der Gattung durch eine schöne, seidenartige Behaarung auffallen. Die Infloreszenzen stehen terminal an beblätterten Sprossen (Fig. 1 8 u. a). Bei vielen Sebastiania- kviQn wird die Zahl der Laubblätter stark reduziert; die Blütenstände be- grenzen dann wenigblättrige oder nur Niederblätter entwickelnde seitliche Sprosse. Das führt hinüber zu dem Verhalten von Excoecaria (Fig. 30), wo die Infloreszenzen axillär stehen. Bei lateraler Anordnung zeigen Pimeleodcndroti (Fig. 9), manche Gymnanthes und Sebastiania § Sarothrostachys (Fig. 23) gebüschelte Ähren; ob es sich hier um Beisprosse handelt, muss dahin gestellt bleiben. Sehr auffallend ist die sympodiale Sprossverkettung, also blattgegenständige Ähren, in der Sect. Microstaehys von Se- bastiania. Im allgemeinen zeigen die Brakteen schuppige Ausbildung und geringe Größe; spiralige Anordnung und nur bei Sebastiania § Microstaehys die Divergenz Y2) ^^ <1^^^ hier die Ähren zweizeilig werden (Hg. 17); laubig ausgebildet sind die Brakteen von Omphalea (Fig. 1 , 2). In der Gruppe der Hurinae bedecken in der Jugend die Brakteen 1* 4 F. Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. die Partialblütenstände vollständig, öffnen sich zur Blütezeit unregelmäßig (Fig. 55) und bleiben mit ihren Rändern an der Spindel angewachsen, oder sie entwickeln sich schließ- lich zu schildförmigen Gestalten (Fig. 58). Am Grunde der Brakteen kommen am Rande je 2 Drüsen zur Entwicklung, oft von bedeutenderer Größe als die Brakteen selbst^ äußerlich von verschiedener Gestalt, bisweilen mit der Braktee verwachsen oder an ihre Innenseite verschoben. Solche Anhangsgebilde fehlen nur selten, so z. B. bei Bonania. und Grimmeodendron. Die Q Blüten sind gestielt oder sitzend, und immer — mit gewissen, noch zu erörternden Ausnahmen — entwickelt die Q ßraktee nur eine Blüte. Anders liegca die Verhältnisse bei den (j^ Brakteen. Manche Stillingia und Excoeearia- kri^n tragen in der Achsel der q^ Braktee nur eine Blüte; gewöhnlich kommt in der Blattachsel ein 3- oder mehrblütiger Partial- blütenstand von cymösem Aufbau zur Entwicklung. Bei Actinostemoti sind dann die Blüten gestielt, und der ganze Blütenstand wird traubig; bei der Mehrzahl der Gattungen aber sitzen die cf Blüten, und der Gesamtblütenstand ist als Knäuelähre zu bezeichnen; in der Gattung Mahea finden sich alle diese Typen. Einige Arten, so M. fistulifera (Fig. 4), entwickeln in der Achsel der Braktee als Partialblütenstand mehrblütige Trauben oder Ähren, M. Schomburgkii (Fig. u) gestielte 3-blütige Dichasien, M. Pohliana (Fig. 6) sitzende Dichasien mit 3 gestielten Blüten. Bei Gymnanthes (Fig. 1 5) und einigen Sebastiania- Arien^ aber auch bei Mahea (Fig. 5), wo die Partialblütenstände gestielt sind_, verwächst die Braktee mit dem Inflores- zenzstiele und steht dann unmittelbar am Grunde der sitzenden oder gestielten Blüten, Ähnlich liegen die Verhältnisse bei Colliguaya (Fig. 53). Da die (J* Blüten hier sitzen,, gewinnt es den Anschein, als ob die Blüten der Braktee selbst angeheftet wären, und da sie nackt sind, verschwimmen die Grenzen der einzelnen Blüten gegeneinander. Somit ergeben sich innerhalb der Hippomaneac zwei Tjpen von Blütenständen. Dem normalen Verhalten steht die Gattung Omphalea scheinbar unvermittelt gegen- über. Der Gegensatz ist aber kein allzu großer. Er beruht darauf, dass die Partial- blütenstände von Omphalea zweigeschlechtlich sind, während sonst eine Geschlechter- verteilung einsetzt. Man könnte sich vorstellen, dass im unteren Teile der Ähre von Homalanthus (Fig. 7) und der übrigen Gattungen die zweigeschlechtliche Partialinflores- zenz durch Unterdrückung der seitlichen q^ Blüten rein Q und einblütig geworden ist, im oberen Teil (^ geblieben ist mit Unterdrückung der Q. Blüte. Man hätte so von- dem primären Verhalten von Omphalea die übrigen Genera abgeleitet. In der Tat findet sich für diese Annahme eine Stütze in den nicht seltenen Fällen mancher Äctino- s^emow-Arten und weniger häufig auch bei Sebastiania, wo neben der Q Mittelblüte beiderseits noch wohl entwickelte oder rudimentär ausgebildete Q^ Blüten zur Ausgliede- rung gelangen. Hier ist also, wie z. B. fast immer bei Actinostemon concepcionis, in> unteren Teile der Ähre die Pai'tialinfloreszenz wirklich zweigeschlechtlich. Im oberen (J^ Teile der Ähre konnten wir freilich die Q Blüte nicht mehr nachweisen. 2. Blütenachse. Bei der Kleinheit der Blüten und der massenhaften Entwick- lung extranuptialer Nektarien, zu denen die drüsigen Anhängsel der Brakteen zu rechne» sind, wird die mangelnde Beteiligung der Achse an der Blütenbildung ohne weiteres ver- ständlich. Nur wo die Zahl der Staubblätter größer wird, muss, wie bei Mahea (Fig. 4) und Senefeldera^ durch eine konvexe Ausbildung der Achsen Platz für die Insertion der Staubblätter geschaffen werden. Ein Gynophor entwickeln manche Sapium-Arten, viel; deutlicher aber manche Gymnanthes-SipczieSj wie z. B. G. lueida (Fig. 15). 3. Die Blütenhülle ist niemals heterochlamydeisch, immer apetal, in den Blüten beiderlei Geschlechts annähernd gleich oder ungleich entwickelt ; so ist der q^ Kelch von. Ophthalmoblapton 2 — 3-lappig, der Q aus 5 — 6 Kelchblättern zusammengesetzt, während anderseits Colliguaya nackte (^ Blüten und Q Blüten mit 2—3 Kelchblättern trägt; bei Stillingia acutifolia wiederum sind die Q Blüten nackt, die Q^ mit einem Kelche versehen. Die Zahl der Kelchblätter beträgt 4 — 5 oder häufiger 2 — 3; sie sind frei oder in verschiedener Art vereint; sehr deutlich imbrikat decken die 5 breiten Sepalen. F. Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. 5 von Omphalea. Bei den oft sehr schmalen Kelchblättern verliert die von Müller- Arg. so scharf betonte imbrikate Deckung vielfach an Deutlichkeit. Schon bei einzelnen Sebastiania- Arten und noch mehr bei Gymnanthes werden die Kelchblätter einer Blüte ungleich, indem die auf der Rückseite liegenden Sepalen kleiner sind oder ganz unter- drückt werden. Das führt hinüber zu dem Verhalten mancher Homalanthus-Arien^ die einen monosepalen Kelch besitzen mit nach vorn fallendem Blatte. In den monandri- schen Blüten von Dalembertia (Fig. 54) bildet dann dieses Kelchblatt eine das Staub- gefäß umhüllende Schuppe. Völlig nackt sind die Q^ Blüten von Colliguaya und die Blüten beiderlei Geschlechts von Adenopeltis. 4. Andröceum. Weder in den (J^ noch in den Q Blüten kommt das jedes- malige andere Geschlecht rudimentär zur Entwicklung. Die Zahl der Staubblätter be- trägt in der überwiegenden Zahl der Fälle 3 oder 2, bei Isomerie mit dem Kelche in alternisepaler Orientierung der Glieder; viel seltener wird die Zahl der Staubblätter un- bestimmt groß, so bei Homalanthus, Pimeleodoidron, Mabea und Actinostemon mit bedeutenden Schwankungen in der Gliederzahl. Den Gegensatz bilden die monandrischen Blüten von Ophthalmohlaptmi^ Dalembertia u. a. Die Filamente sind frei oder zu einer Säule vereint, letzteres z. B. bei Tetraplandra, Hura (Fig. 65], Grimmeodendron (Fig. 50), Maprounea u. a. 5. Gynöceum. Gewöhnlich werden 2 — 3 Fruchtblätter ausgegliedert, seltener einmal 4, doch zeigt Hippomane immer einen 6 — 9-fächerigen , Hura einen 5 — 20- fächerigen Fruchtknoten (Fig. 51, 55). Die Griffel sind stets unverzweigt, frei oder nur iim Grunde verwachsen und oberwärts meist mehr oder weniger zurückgerollt. Auf- fallend ist die dicke fast ungelappte Griffelsäule von Ophthalmoblapton (Fig. 58). Die Zahl der Samenanlagen beträgt stets I im Fruchtknotenfache. 6. Dimorphismus. In den reichblütigen Infloreszenzen mancher Hippomaneen sind die oberen Blüten bisweilen unvollkommen ausgebildet. Bei Actinostemon und Gymnanthes aber, viel seltener auch bei Sebastiania^ sind die (^ Blüten einer Braktee sehr oft ungleich; die seillichen Blüten sind gegenüber der Mittelblüte bezüglich des Kelches und der Zahl der Staubblätter sehr oft stark reduziert. Diese Verhältnisse er- läutert z. B. Fig. \ t. Bestäubung. Ob die so kräftig entwickelten extranuptialen Nektarien nur mit dem Ameisenbesuche im Zusammenhange stehen (vergl. S. 2), kann fraglich erscheinen; ob sie mit dem Insektenbesuche und der Bestäubung etwas zu tun haben, müssen Be- obachtungen, die noch ausstehen, erweisen. Dass Insekten die Blüten besuchen, dürfte, wie ich bereits früher vermutete, nicht ganz unwahrscheinlich sein, wenn man die in ilen dichten Blütenständen, die bisweilen gelb oder rot gefärbt sind, liegenden Schau- apparate ins Auge fasst. Auch blühen manche Hippomaneen vor dem Laubausbruch, wie z. B. Sjnrostachys africana in ganz ausgesprochener Weise. Dazu kommt, dass die Q Kelchblätter mancher Sebastiania-Arien auf ihrer Innenseite am Grunde Drüsen tragen und bei manchen Sapium zwischen den Kelchblättern Drüsen zur Entwicklung gelangen. In der Tat hat für Hu7-a cre2ntans (Flg. 55] H. Wink 1er (Engler's Bot. Jahrb. XXXVIII. (1906) 245) Fliegen und Bienen als Bestäuber in Kamerun vermutet. »Der rj^ Blütenstand, der eine kurze, dichte Ähre darstellt-, steht terminal. In unmittelbarer Nachbarschaft stehen die Q Blüten einzeln aufrecht in den Blattachseln. An ihnen fällt die braunrote, schlank kelchförmige Narbe von sehr dicker Textur am meisten auf. Sie übertrifft die einzelnen (^ Blüten an Größe wohl um das fünfzigfache und mehr; der rf Blütenstand in der Gesamtheit erreicht etwa diese Größe. Oben ist sie tief ge- spalten und sternförmig ausgebreitet. Die empfängnisfähigen Stellen der Narbe ziehen sich aus der tiefgehenden, zentralen Kanalhöhlung in sternförmiger, runzliger Aus- strahlung auf die Narbenlappen hinaus und sind etwas feucht. Pollen haftet an ihnen sehr gut. Die Narbe scheint mehrere Tage lang frisch zu bleiben. Erst wenn sie anfängt zu vertrocknen, öffnen sich die Blüten der benachbarten, hängenden (J^ Inflores- 6 F. Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. zenz. Auch diese sind braunrot, die Antheren gelb.« Solche Angaben machen weitere Beobachtungen sehr wünschenswert. Ihnen gegenüber tritt Reiche für Anemophilie bei Colliguaya ein (Engler's Bot. Jahrb. XXI. [l 896] 40). Nach dem gegenwärtigen, freilich noch recht mangelhaften Stande unserer Kenntnisse wird man daher für die Hippo- nianeae, deren Blüten ja stets eingeschlechtlich sind, Fremdbestäubung annehmen müssen, wobei Insekten oder der Wind die vermittelnde Rolle spielen; eine Anpassung an be- stimmte Tiergruppen liegt dagegen sicherlich nicht vor. Frucht und Samen. Die Hippomaneen tragen zum größten Teile Kapselfrüchte von bescheidenen Dimensionen oder von Mittelgröße, wie z. B. Colliguaya (Fig. 53). Auffallend groß sind die bis 5Y2 cm breiten, ziemlich dünnwandigen Kapseln von Ex- coecaria Bussei (Fig. 31), und noch größer werden sie bei Hura crepitans (Fig. 55). Vielfach tragen sie Anhängsel in größerer Zahl und unregelmäßiger Anordnung, wie bei Actinostemon echitiatus (Fig. \ 3), oft in beschränkter Zahl und je \ oder 2 auf dem Rücken jedes Fruchtfaches, so bei Arten von Sehastiania (Fig. 18) und Sapium (Fig. 46). In der Gattung Actinostemon und Sajnuin können die Fruchtanhängsel systematisch verwertet werden, doch ist hierbei zu beachten, dass nicht selten die höckerförmigen Vorsprünge der Fruchtknotenwandung mancher Actinostemon während der Entwicklung zur Frucht verloren gehen. Das Aufspringen der Kapselfrüchte erfolgt in zweiklappigen Kokken, die sich von einem stehenbleibenden, oft dreiflügligen Mittelsäulchen lösen, mit Gewalt und hörbarem Geräusch bei Hura. Sehr abweichend ist dagegen das Verhalten von Stillingia. Hier bleibt die bald erhärtende Basis des Pei'ikai'ps zwischen den 2 oder 3 Kokken nach dem Abfallen der Frucht als ein hartes, holziges, 2- oder 3-strahliges Gebilde am Fruclit- stande stehen (Fig. 35, 3 6, 37). Es wird nicht gerade zuli-effend als »Coccophorum« bezeichnet. Dabei bleibt bei Stillingia ein Mittelsäulchen gleichzeitig erhalten, oder es fehlt. Ahnlich verhält sich nur noch die Gattung Adenopeltis, doch fehlt hier das Mittelsäulchen. Erhält Stillingia durch das »Coccophor« den besten generischen Charakter, so zeigt sich innerhalb der Gattung Sapium bezüglich der Fruchtbildung eine ziemlich große Inkonstanz. Viele Arten (§ Armata, Parasapium) öffnen die Kapsel in 2-klappigen Kokken und stehenbleibendem Mittelsäulchen; die %Ame7'icana tragen, wenigstens soweit bekannt, teilweise loculicid aufspringende Kapseln, wobei dann auf der Mittellinie der Fruchtklappen die zerfaserten Reste der Scheidewände übrig bleiben; bei § Triadica hängen die Samen lange nach dem Abfallen des Perikarps an der Spitze des oft 3- spaltigen Mittelsäulchen fest an (Fig. 44); S. insigne entwickelt spät und unregelmäßig aufspringende Früchte, und S. Merrillianum soll nicht aufspringende Früchte besitzen. Sehen wir von der Vielgestaltigkeit der Früchte bei Sapium selbst ab, so ver- mittelt diese Gattung auch den Übergang zu den Steinfrüchten der Hippomaneen. In der Sectio der Armata von Sapium (Fig. 46) finden sich typische Kapseln mit leder- artigem oder hart holzigem Perikarp; die derselben Sektion angehörigen S. armatum und S. retioulatum aber bilden die Kokkenklappen steinfruchtartig aus mit hartem Endo- karp und fleischigem, sich schließlich loslösendem Meso- und Epikarp. Die Früchte von Omphalea scheinen sich ähnlich zu vei'halten. Hippomane )iiancinella (Fig. 51) aber trägt typische Steinfrüchte von Apfelgröße mit 6 — 9-fächerigem Putamen, das an der Oberfläche faltig uneben wird. Die Samen der Hippomaneen sind klein oder erreichen doch nur Mittelgröße, ab- gesehen von den ansehnlichen Formen von Omphalea. Sie besitzen oft eine Garuncula, die den Samen selbst bei Mapiroimea membranacea (Fig. 33) oder Homalanthus teil- weise einhüllt. Die Garuncula fehlt bei Omphalea.^ SpirostacJiys, Grimmeodendron^ Bo- nania., Hippomane, AdenopeltiSj Colliguaya, Dalemhertia, Dilta, Hura, Tetraplandra und Algernonia. Wenn auch im allgemeinen das Fehlen oder der Besitz einer Garuncula einen wichtigen systematischen Charakter abgibt, so handelt es sich hiei'bei doch nicht um absolut feste Grenzen ; denn bei Sehastiania z. B. kommt der überwiegenden Mehr- F. Pax. — Euphorbiaceae-Hipponianeae. 7 zahl (lex* Arten eine Cai'uncula, oft vom Samen scharf abgesetzt, zu ; einige mexikanische Arten aber zeigen nur eine winzig kleine Caruncula, die auch fehlen kann, Excoecaria wiederum entbehrt der Caruncula; nur E. Bussei (Fig. 31), die nach ihrem sonstigen Verhallen eine typische Excoecaria ist, besitzt eine Caruncula, die an dem stehenbleiben- den Mittelsäulchen haften bleibt. Gewissermaßen als Ersatz für die fehlende Caruncula erhalten die Samen der ameri- kanischen Sapiiim-Arien, aber auch die der § Triadica eine fleischige Hülle, indem die äußerste Schicht der Samenschale saftig wird ; sie ist bei der § Americana gewöhnlich rot gefärbt, löst sich leicht los und zeigt dann die ebene oder warzige Oberfläche der inneren, harten Schicht der Samenschale. Bei 5. sehiferum besteht die äußere Schicht aus dünnwandigen, sehr fettreichen Zellen, aus denen das Fett auch gewonnen wird. Müller-Arg. hat solche Samen als »spurie arillata« bezeichnet. Im fettreichen Nährgewebe liegt der Embryo eingebettet mit flachen, breiten Kotyledonen. Geographische Verbreitung. Die Hippomaneen sind Tropenpflanzen und finden innerhalb der Wendekreise ihre Hauptentwicklung, doch dringen vereinzelte Posten auch über die Grenzen warmer Gebiete hinaus, bis in Breiten mit gemäßigten Klimaten. In den südöstlichen Staaten der nordamerikanischen Union erscheinen Sebastiama ligustrina mit Stillingia aquatica und St. sylvatica (Fig. 3G), in Californien Stillingia spinulosa und St. gymnogtj7ia, in Texas Stillingia linearifoUa und St. dentata (Fig. 37). In Südamerika verläuft die Polargrenze durch Patagonien mit Colliguaya integerrima und Stillingia patagonica. Es ist nicht ganz unwahrscheinlich, dass auch einzelne Sapiuin- und Sebastiania-AHen ziemlich weit nach Süden vordringen. In Afrika finden sich noch in Natal [Sapiiim ellipticum [Fig. 49^, S. reticulatum] und in der Cape Colony vereinzelte Vertreter [Spirostachys africana., Excoecaria Simii). In Asien endlich verläuft die Polargrenze durch Yünnan {Excoecaria acerifolia, Sapium baccatum, eugeniaefolium), Centralchina [Sapitim japonicum^ sebiferii'ni [Fig. 4 4]) und Japan {Sapium japonieum). In sehr ungleicher Weise verteilen sich die einzelnen Genera auf die Ländermassen der Tropen: Paläotropisch sind die Gattungen Homalanthus, Pimeleodendron, Trisyngyne^ Spirostachys und Excoecaria. Neo tropisch sind die Genera Senefeldera, Mabea^ Actinostemon, Gymnanthes, Corytlica, Grimmeodendron, Bonania, Hijipomano, Adenopeltis, Colliguaya, Dalem- bertia, Dilta, Hura, Tetraplandra, Algernonia und Ophthalmoblapton. In den Tropen der alten und neuen Welt finden sich Omphalea, Sebastiania, Maprounea, Stillingia und Sapium. Schon die Zahl der Genera ist demnach in den amerikanischen Tropen weit größer als in den paläotropischen Gebieten, und Hand in Hand damit geht ein viel größerer Artenreichtum in Amerika gegenüber den altwelthchen Gebieten. Dies lehrt auf den ersten Blick die folgende Tabelle (S. 8). Auf afrikanischem Boden besitzt S. ellipticum (Fig. 49) eine auffallend weite Verbreitung. Das Areal reicht von Abessinien bis Natal, von Oberguinea und dem Charigebiet bis Huilla. Keine Lokalrassen haben sich herausgebildet, während bei der weit verbreiteten Maprounea africana kleine Typen sich herausdifferenzierten mit An- passungserscheinungen an bestimmte lokale Verbreitungsgebiete. Die übrigen Hippo- maneen Afi'ikas bewohnen nur beschränkte Areale. In Westafrika finden sich Sebastiania chamaelea (Togo -Kamerun) und S. in- opinata (Kamerun), Excoecaria Grahamii (Oberguinea) und E. guineensis (Oberguinea- Kamerun), Map-ounea membranacea (Kamerun, Fig. 33), Sapium faradianense {Oberes Nigergebiet), *S'. cornutum (Congo-Angola), S. xylocarpum (Angola, Base hilange), S. ob- longifolium (Angola), S. suffruticosum (Benguela, Fig. 47). F. Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. KU c S S p Omphalea Mabea Pimdeodendron Actinostemon Gymnanthes Sebastiania Spirostachys Corythea Maprounea Stillingia Sapium Qrimmeodendron Bonania Hippomane ........ Adenopeltis Colliguaya Dalembertia Dilta Hura Älgernonia MO Centralcliina CO Yönnan - Japan u. Nordcliina cu CO Westamerik. Wüstenprov. w Atlant. Nordamerika te Nordafrilf. Steppenprov. ;^ cn-tste.'Mi Westafr. Waldprov. «o • ao.-*-b4,.co Ostafr. Steppenprov. 05 «.^^.^ Südafr. Steppenprov. tkl CO CO • o: -^ Madagass. Gebiet ^ • • • • _..t«..J- Piov. d. Malabarküste t« Ceylon *- CO • • -^ Trop. Himalaja CO Nordwestmalay. Prov. ^ cn . . Ol • • to • - . te CO . • . Sadwestmalay. Prov. cn Centromalay, Prov. «< bO...»-....— .... Anstromalay. Prov. •J Papuan. Prov. ~j ^ te.*.... Araukar. Prov. 00 Hinterind. ostas. Prov. o te«« to- •-»■••• •**••■»• Philippinen, Formosa Cl Melanesische Prov. t« Mittelamer. Xerophyt. Prov. 09 o Trop. C. Amerika OD 00 .*••*•• • • -»-ecte^ eooo-* oo Westindien CS Subäquat. andin. Prov. 1« CO • • • —■•■•-*••:«• -•••to.ts.--^. ^ Cisftquat. Savannenprov. Amazonas C-1 cot«ci--------^«ob&--^-S.- ^tste Sadbrasil. Prov. -J Andin. Gebiet j:- -* t«.«-^ Ostaustral. F. Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. 9 In Ostafrika erscheinen 3 Arten von Spirostachys , ferner Excoecaria Bussei (Fig. 31) und 2 Sapium- Arten in Deutsch Ostafrilia, weiter im Süden Excoecaria sambesica (Sambesi). Aus Südafrika kennt man die oben genannten Sippen, die in die südliche Polargrenze der Tribus eintreten. Die Zusammensetzung der afrikanisclien Hippomaneenflora lässt deutlich Beziehungen erkennen zu paläotropischen Gebieten. Dahin gehört der gemeinsame Besitz von Ex- coecaria und Sapiuvi § Parasapium. Die Gattungen Sebastiania und Maprounea deuten auf einen Zusammenhang mit amerikanischen Florengebieten hin. Es entbehrt nicht des Interesses, dass diese Anklänge besonders deutlich in Kamerun hervortreten. Die dort endemische Sebastiania inopinata (Fig. 23) steht der brasilianischen S. multi- ramea so nahe, dass Müll er- Arg. beide zu einer Art vereinigte. Dazu kommen noch Mapi'ounea membranacea (Fig. 33) und Sebastiania chamaelea als »amerikanische« Typen. Daneben hat in Afrika ein starker Endemismus eingesetzt. Die Gattung Spirostachys ist durchaus auf Afrika beschränkt, und Sapium § Armata tritt sonst nur noch mit einer Art in Madagaskar auf [S. melanostictum). In den außerafrikanischen Gebieten der alten Welt verdienen die Gattungen Omphalea, Stillingia und Sebastiania in erster Linie Beachtung. Für alle drei liegt in der Gegenwart das Entwicklungscentrum in Amerika. Wenn nun Omphalea biqlan- dulosa (Fig. \ ) auf Madagaskar, 0. philippinensis auf den Philippinen und 0. queens- landiae in Ostaustralien auftreten und diese Arten nicht einmal unmittelbar miteinander verwandt sind, wird man die Annahme alter Relikte für sie nicht von der Hand weisen können; und ganz ähnlich liegen die Verhältnisse für Stillingia mit 3 Arten auf Madagaskar und *S'^. pacifica auf den Fidschi-Inseln. Von den beiden Sebastiania-Arien ist S. borneensis von Borneo ein der S. inopinata Kameruns verwandter Typus mit Beziehungen zur sonst amerikanischen Sectio Sarothrostacliys, während S. chamaelea durch ganz Südasien geht und in Westafrika in wenig veränderter Form noch einmal erscheint. Auch hier handelt es sich wieder um alte Reste, die keine weitere Fort- bildung erfahren haben. Die übrigen Gattungen paläotropischer außerafrikanischer Gebiete bilden zwei Gruppen. Die erste umfasst Excoecaria mit der in den Küstenformationen weit verbreiteten E. agallocha (Fig. 30). Ihr Entwicklungscentrum liegt einmal auf Madagaskar und dann in den indisch-malayischen Tropen. Ihr schließt sich an Sapium § Parasapium mit wenigen Arten in Afrika und einem größeren Reichtum im warmen Asien. Sie bildet eine Parallelgruppe zu den § Armata^ die von afrikanischem Boden nur bis Mada- gaskar ausstrahlen. Eine zweite Gruppe umfasst die Gattungen Homalanthus^ Pimeleo- dendron und Trisyngyne, deren Hauptentwicklung auf die insularen Gebiete der Paläo- tropen fällt. Für die amerikanischen Tropen charakteristisch ist die Gattung Sapium § Americana. Ihr Areal reicht von Mexiko und Westindien bis an die Südgrenzen der südbrasilianischen Provinz. Eine gleiche Verbreitung zeigen Omphalea, Actinostemon imd Sebastiania; für Omphalea liegt das Entwicklungscentrum in Westindien, während die beiden übrigen Gattungen ihren größten Artenreichtum in Südbrasilien besitzen. Weit verbreitet sind in Amerika Mabea und Maprounea^ doch fehlen sie in Gentral- amerika und Mexiko. Neben den genannten Gattungen macht sich jedoch in Amerika durch die Isolierung bestimmter Verwandtschaflskreise auf gewisse Gebiete ein Gegensalz zwischen Nord und Süd geltend. Den nördlichen Typus bilden Gyninanthes, Hippomane und Hura, die auf Centralamerika, Westindien und das Amazonasgebiet beschränkt sind, und noch enger verlaufen die Arealgrenzen von Corythea und Dalembertia (Mexiko) einerseits und von den westindischen Genera Grimmeodendron, Bonania und Ditta anderseits. In der südbrasilianischen Provinz dagegen erscheinen, während sie im Norden fehlen, die Gattungen Tetraplandra, Algernonia und Ophthalmoblapton. Schließlich tritt ein an- diner Typus scharf hervor in den Gattungen Adenopeltis (Fig. 52) und Colliguaya (Fig. 53) Adenopeltis ist ein Monotypus Chiles, wo auch das Entwicklungszentrum 10 • F- l*ax. — hiUphorbiaceae-Hippomaneae. von Colliguaya liegt. Nur eine vikariierende Spezies, C. brasüiensis, tritt in Bra- silien auf. Über die Standortsverhältnisse, die recht wenig bekannt sind, vergleiche man die Angaben bei den einzelnen Arten. Verwandtschaftliche Beziehungen. Die Hippomaneen bilden eine gut umgrenzte Gruppe, die verwandtschaftliche Anklänge zeigt an die Gelonieae. Die Gattung Pachy- stroma, die früher unter den Ädrimieae beschrieben wui-de, kommt den Hippomaneen nahe und könnte auch an sie angeschlossen werden. Nutzen. Unter den Hijrpomaneae gibt es wichtige Nutzpflanzen. Hura crepitans (Flg. 55] ist ein beliebter Zier- und Schattenbaum der Tropen, dessen unreife Früchte als Briefbeschwerer Verwendung finden. Excoecaria hicolor wird in der Form mit unterseits roten Blättern in den Tropen Asiens und Amerikas vielfach als Zierstrauch angebaut und findet sich auch als Warmhauspflanze in europäischen Gärten. ^ Nutzhölzer liefern Actinostemon lanccolatus, Colliguaya odorifera (Fig. 53), Excoecaria agallocha (Fig. 30), Homalanthus nutatis, Hura ci'epitans (Fig. 55) und polyandra, Ophthahnohlapton pedmiculare, Sapium retieulatum ^ insigne (Fig. 45), baccatuni^ sebiferum (Fig. 44) und macrocarpum, Sebastiania Klotzschiafia und S. tm- vosa. Die Zweige von Mabea fistulifcra (Fig. 4) und M. taqiiari liefern Pfeifen- röhren. Recht erheblich ist die Zahl der Arten, die medizinisch verwendet werden; freilich spielen sie nur in der Volksmedizin eine Rolle. Es sind folgende: Actinostemon lanceolatus, Hippomane mancinella (Fig. 51), Excoecaria agallocha (Fig. 30), aceri- folia, Bussei (Fig. 31), Hura crepitans {Fig. 55), Mabea fistulifera [Fig. 4), Maprounea brasiliensis (Fig. 32), Omphalea diandra, oleifera, Ophthalmoblapton pedunculare, Pimeleodendron amboinicum (Fig. 9), Sapium Aubletianum, Klotzschianuni, Sebastiania chamaelea, hispida (Fig. ^20) und potamophila. Keine dieser Pflanzen hat sich in die europäische Medizin Eingang verschafft. Auf den Drogenmärkten erscheint aber neuer- dings Rad. Stillingiae sylvaticae von Stillingia sylvatica (Fig. 36). Vergl. Merck, Index 2. Aufl. (1902) 335. Der Milchsaft zahlreicher Hippomaneen ist sehr scharf und giftig, wirkt namentlich hautreizend und ist für die Augen gefährlich. Daher erklären sich auch die Namen — teils systematische Bezeichnungen, teils Volksnanien — , die im Zusanmienhang mit diesen Wirkungen stehen. Als besonders giftig werden hervorgehoben Hippomane mancinella (Fig. 5 t), Ophthalmoblapton macrophyllum (Fig. 58), Excoecaria agalloclia (Fig. 30), Spirostachys venenifera und zahlreiche Sapium-kxi^n. Daher wird der Milchsaft \on Excoecaria 6^'a/ja7Wi» zu Tätowierungszwecken verwendet, um schöne Narben hervorzurufen, und aus dem Saft \on Hippomane mancinella (Fig. 51), Sajnum biloculare und Sebastiania Palmeri verfertigte man Pfeil gif t. Hieran knüpft sich die Verwendung der Samen von Sapium indicum als Fischgift zum Betäuben der Tiere und die der zerstoßenen Früchte von Sapium haematospermum, zum Vergiften von Raubtieren. Der klebrige Milchsaft von Sapium Aubletianum, caribaeum und S. Itippomatie wird als Vogel leim oder Fliegen leim gebraucht. Die größte Bedeutung besitzen aber die Sapimyi-kv\.Qi\ der Sectio Americana, die Kautschuk liefern. Sie sind in ihrer Verbreitung lokalisiert und beschränkt auf das andine Gebiet von Golumbien, Ecuador, Peru und Venezuela, sowie auf das Amazonasgebiet ostwärts bis Parä. Sie werden später bei der allgemeinen Besprechung der Sektion genannt werden. Auch S. peloto in Bolivien ist eine Kautschukpflanze. Nicht alle *Sa/)mwi- Früchte sind giftig. Die Kapseln von S. elUpticuvi und ar~ m.atum werden von den Antilopen gefressen, und auch Omphalea megacarpa trägt große Samen, die als anregendes Mittel genossen werden. F. Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. %\ Sapium sebiferum (Fig. 4 4) liefert Fett. Als Färbepflanzen finden Verwendung Omphalea triandra^ Sapium dlipticunt und S. sebiferum. Schließlich sei hier auf die »springenden Bohnen« hingewiesen, die von Colliguaya odorifera (Fig. 53), Sapium ellipticum (Fig. 49), Sebastiania Palmeri, Fa- voniana und verwandten Arten abstammen. Das Nähere siehe bei diesen Arten. Phylogenetische Beziehungen der Gattungen zueinander. Als geschlossenes Ganzes tritt die Ti-ibus der Hippomatieae uns entgegen, ziemlich scharf abgegrenzt nach außen und trotz mancher Differenzierung immerhin einheitlich gestaltet. In den Natürl. Pflanzenfamilien (III. 5. 91) wurden zwei Subsektionen unterschieden, die Hippomaninae und Hurinae, von denen die erstere jetzt in mehrere Gruppen auf- geteilt wird. Die angenommenen 26 Genera der Hippomaneae lassen sich in 9 Gruppen zu- sammenfassen, die im Folgenden als Subsektionen gelten. Ihre unterscheidenden Charaktere sind in dem S. 1 3 gegebenen Schlüssel zusammengestellt. Berücksichtigt man die in der Blüte eintretenden Reduktionserscheinungen und bestimmt danach die systematische Stellung als abgeleitete oder primäre Stufe, so ergibt sich folgender Zu- sammenhang der Gruppen unter einander. Die Zusammengehörigkeit wird durch die Klammern angedeutet, die hypothetischen Urformen, die zum Ausgangspunkt der Diffe- renzierung wurden, erhalten die Vorsilben Ärchaeo-. Archaeo-Omphalea Omphaleinae j Mabeinae Archaeo-Mabea <{ J Homalanthinae (\ Trisyngyninae Gymnanthinae Excoecariinae Stillingiinae Adenopeltinae Arcliaeo-Hura Hurinae Ar chaeo- Sapium Für die Vorstellung von der phylogenetischen Entwicklung der Hippomaneae sind die Tatsachen der gegenwärtigen Verbreitung von hohem Wert. Fasst man die früher dar- gestellten Verbreitungsverhältnisse (S. 7) kurz zusammen, so ergeben sich folgende Sätze : Die Omphaleinae sind amerikanisch und erscheinen in den Paläotropen zweifels- ohne als alte Relikte in geringer Zahl. Die Mabeinae sind ausschließlich amerikanisch, dagegen die Homalanthinae auf die Tropen der alten Welt beschränkt. Ebenso sind die Trisyngyninae, eine typenarme Gruppe, ausschließlich paläotropisch. Die Gymnanthinae sind amerikanisch; nur 3 Arten sind zweifelsohne alte Relikte der Paläotropen. Die Excoecariinae bewohnen die altweltlichen Tropen. Falls die Gattung Corythea wirklich hierher gehört (oder nicht besser vielleicht zu den Hurinae zu stellen ist), würde dieser Monotypus der einzige amerikanische Vertreter der Excoecariinae sein. Die Stillingiinae bewohnen die Tropen der alten und neuen Welt. Die Adenopeltinae und ebenso die Hurinae sind ausschließlich amerikanisch. Auf Grund dieser Tatsachen gelingt es, einen Einblick in die Hauptzüge der phylogenetischen Entwicklung der Tribus zu gewinnen. Hierbei muss besonders darauf hingewiesen werden, dass eine Neubesiedlung verschiedener Kontinente als Resultat re- zenter Wanderungen im hohen Maße unwahrscheinlich ist, da den Früchten und Samen Verbreitungsmittel durch Wind oder unter Mitwirkung der Tiere so gut wie ganz fehlen. Es ergeben sich hierbei folgende Sätze. 12 F. Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. \. Die Urtypen der Hippomaneen gehörten vier Stämmen an, die oben Ärchaeo- omphalea, Ärchaeomahea, Ärcliaeosapium und Ärchaeohura genannt wurden, die aber selbst wohl aus gemeinsamer Wurzel entsprangen. 2. Von diesen war von Anfang an Ärchaeohura auf Amerika beschränkt. Die jetzt lebenden Gattungen stehen einander keineswegs sehr nahe, so dass wir demnach in ihnen phylogenetisch alte Typen erblicken, die nicht in einer energischen Sippen- spaltung begriffen sind. 3. Ärchaeoomphalea^ Ärchaeomabea und Archaeosapium waren ehedem im ganzen Tropengürtel verbreitet, verhielten sich aber später in ihrer weiteren Entwicklung durchaus verschieden. 4. Ärchaeoomphalea lebt in der rezenten Gattung Omphalea weiter und zeigt auf amerikanischem Boden, namentlich in Westindien eine Differenzierung in Arten. In der alten Welt ist Omphalea eine im Aussterben begriffene Gattung. Die Hoffnung ist nicht sehr groß, dass hier noch viele neue Arten entdeckt werden. 5. Ärchaeomabea spaltete sich frühzeitig in zwei Aste, von denen der eine, die heutigen Mabeinae, seine Entwicklung in Amerika, der andere, die Homalanthinae, in den Paläotropen erfuhr. Beide Subsektionen sind Parallelreihen. Von den Homalan- thinae leiten sich vielleicht die Trisyngynitiae ab. 6. Verwickelter liegt der Entwicklungsgang von Archaeosapium. Noch als der Zusammenhang der Paläotropen mit den neotropischen Gebieten gesichert war, erfolgte die Differenzierung eines Zweiges, dessen Nachkommen in den heutigen Gymnwithinae vorliegen. Er hat in Amerika eine reiche Entwicklung erfahren, ist dagegen bis auf 3 sehr isolierte Reste [Sebastiania] in den Tropen der alten Welt verschwunden. 7. Die übrigen Sippen von Archaeosapium gliederten sich in zwei Reihen, aus denen die Excoecariinae und SUllingiinae hervorgingen. Die ersteren blieben auf die afrikanisch-indische Ländermasse beschränkt, sofern sie nicht in Corythea aus Mexiko noch einen vikariierenden Typus in der neuen Welt besitzen; dagegen ent- wickelten sich die Stillingiinae auf beiden Hemisphären in selbständiger Weise, etwa in folgender Art. 8. Die Gattungen Maprounea und Stillbigia umfassen alte Typen mit einem weiten, sehr zerstückelten Areal auf beiden Hemisphären. Innerhalb recht bescheidener Grenzen erfolgte bei ihnen eine rezente Artbildung. Anders bei den Typen, aus denen die Sippen von Sapium entstanden. Hier differenzierten sich aus gemeinsamer Basis besondere Verwandtschaftskreise heraus, die jetzt pflanzengeographisch scharf umgrenzt erscheinen. Es ent- standen aus den Urformen der rezenten Gattung Sapium im trop in Westindien, j^^ ^^.^^ .^ ^^^j^^ -^ Madagaskar Sudamerika Centralamenka ^ % Americana . %Amcricana Hippomane Bonania . § Triadica %Falconeria § Pleurostachya %Parasapium %Parasapium %Armata . %Armata . . . § Conosapium Griynmeodendron 9. Die Adenopeltinae bilden einen Seitenzweig der Stillingiinae, der vermutlich relativ spät in Amerika sich abtrennte und auf die Neotropen beschränkt blieb. F. Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. j[3 Systema tribns Hippomanearnm. A. Bracteae squamiformes , basi saepissime biglandulosae vel subfoliaceae [Orrvphalea). a. Sepala q^ 4 — 5, latissima, valde imbricata. Stamina 2 — 3; filamenta in columnam connata. Semina eca- runculata Subtrib. \ . Omphaleinae Pax et K. Hoflm. Genus unicum \. Omphalea L. b. Calyx Q^ 3 — 5-lobus. Stamina indefinita, rarius pauca. Semina carunculata Subtrib. 2. Mabeinae Pax et K. Hofim. a. Styli in columnam brevem connati, superne liberi, crassiusculi 2. Senefeldera Mart. ß. Styli in columnam elongatam connati, superne liberi, tenues 3, Mabea Aubl. c. Calyx (^ 2- veH-lobus, compressus. Stamina indefinita. Semina, cpioad nota, carunculata . Subtrib. 3. Honaalanthinae Pax et K, Hoffm. a. Racemi terminales; bracteae biglandulosae .... i. Homalanthiis 3uss. ß. Racemi laterales; bracteae eglandulosae .... 5. Pimeleodendron Hassk. d. Calyx (^ tubulosus, 4 — 5-dentatus. Stamina indefinita Subtrib. 4. Trisyngyninae Pax et K. Hoffm. Genus unicum 6. Trisyngyne BaXW. e. Calyx (^ tripartilus vel valde reductus, saepe omnino suppressus. Stamina indefinita vel 3. Semina carun- culata Subtrib. 5. Gjmananthinae Pax et K. Hoffm. a. Stamina indefinita, 2 — \1 7. Actinostemon Klotzsch. ß. Stamina 2 — 6, saepe 3. I. Calyx Q^ saepissime valde reductus. Stamina 2 — 6 S.Gymnanthes Swariz. n. Sepala (J^ saepius 3, rarius calyx parum reductus (§ Ädenogyne). Stamina 3 vel 2 9. Sebastiania Spreng. : f. Sepala (^ 5, 4 vel 3, libera vel sublibera. Stamina 3 vel 2. Semina ecarunculata, rarissime carunculata Subtrib. 6. Excoecariinae Pax et K. Hoffm. a. Sepala (;f 5, rarius 4, Q 5. Filamenta libera vel monadelpha 10. Spirostachys Sond. ß. Sepala cf 4, ^ 6. Filamenta libera H. Corythm Wais. y. Sepala (^ 3, rai-ius 2. Filamenta libera \1. Excoecarial^. g. Calyx (f 2— 3-lobus. Stamina 2 — 3. Subtrib. 7. Stillingiinae Pax et K. Hoffm. a. Semina carunculata, in »S<»7/iw^ia rarissime ecarunculata. I. Pericarpii basis in fructu non persistens . . . . 13. Maprounea Aubl. n. Pericarpii basis inter coccos radiatim persistens . H. Stillingia Garden, ß. Semina ecarunculata. I. Ovarium 2 — 3-loculare. \ . Bracteae biglandulosae 15. Sapium P. Br. 2. Bracteae eglandulosae. * Spicae terminales, elongatac 16. Grimmeodendron Urb, ** Spicae axillares, abbreviatae 17. Bonania A.^ch. II. Ovai-ium 6 — 9-loculai-e 18. Hippomane L. h. Flores Q^ nudi vel calyx ad sepalum unicum reductus. Semina ecarunculata Subtrib. 8. Adenopeltinae Pax et K. Hoffm, a. Capsula dehiscens coccophorum tricornulum relinquens 19. Ädenopeltis Bert. ß. Carpophorum nullum. I. Stamina 2 — 3. Austro-americana 20. Golliguaya Molina. II. Stamen 1 . Mexicana 21. Dalembertia Baill, III. Flores (^f ignoti. Cubana. 22. Di^ta Griseb. 14^ F. Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. B. ßracteae loto marglne rhachi adnatae, per anthesin irre- gulariter ruptae vel peltatae. Semina ecarunculata . . Subtrib. 9. Hurinae Pax. a. Stamina indefinita 23. Hura L. b. Stamina \ — 3. a. Styli superne longiuscule liberi. I. Sepala Q 5, inaequalia 2 4. Tetraplandra Baill. II. Calyx Q cupuliformis, brevissime lobatus. . . . 25. Algernonia Bd\\\. ß. Styli in columnam apice poro triangulari apertam connati 26. Ophthalmoblapton Fr, Allem. Subtrib. 1. Omphaleinae Pax et K. Hoffm. Gelonime Müll. Arg. in Linnaea XXXIV. (1864) 202; in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1034, 1124; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 434 ex parte. — Bracteae glomerulos florum stipitantes saepc elongatae, subfoliaceae. Sepala O^ 4 — 5, libera, latissinia, valde imbricata. Stamina 2 — 3 ; filamenta in columnam connata. Semina ecarunculata. 4. Omphalea l. Omphalea*) L. Syst. ed. 10. (1759) 1264; Endl. Gen. IL (1836 — 40) 1H2 Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) 527 t. 7f. 1 — 9; Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2 (1866) 1134; Benth. in Benth. et Hook. f. Gen. III. (1880) 332; Pax in Engler u Prantl, Pflzfam. III. 5. (1890) 9 2. — Omphalandria* P. Br. Bist. Jamaica (1756) 335 0. Ktze. Rev. gen. II. (1891) f09. — Duchola Adans. Fam. pl. II. (1763) 357. — Ronnoivia Buchoz, PI. nouv. decouv. (1779) 6 t. 4.. — Hecatea Thouars, Hist. veg. isles de France (1804) 27 t. 5. — ? Hecatermm Kunze ex Reichb. Handb. (1837) 281. — Hebecocea Beurl. in Vetensk. .\kad. Handl. Stockholm 1854 (1856) 146. — Roynowia Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1134. Flores monoici, apetali. Discus nuUus vel vix evolutus. Floris (^ sepala 4 — 5, lata, valde imbricata. Stamina 2 — 3; filamenta in columnam brevissimam connata; connectiva crassa, lata, in massam peltatam, pileiformem, margine 2 — 3-lobam connata; loculi ad peripheriam dissiti, juxta margines loborum extrorsum adnati, longitudinaliter dehiscentes. Ovarii rudimentum nuUum. Floris Q calyx fere maris. Ovarium 2 — 3-loculare, in columnam stylarem crassam, obtusam vel brevissime 2 — 3-lobam abiens. Ovula in loculis solitaria. Fructus magnus, crassus, extus carnosus ; endocarpium durum, indehiscens vel demum in coccos 2-valves dissiliens. Semina magna, fere subglobosa, caruncula destituta, nonnunquam arillo ? crasso circumdata; cotyledones latae, planae. — Frutices, saepe volubiles vel scandentes, rarius arbores. Folia alterna, stipulata, petiolo apice biglanduloso sufTulta, aut oblonga et penninervia, aut basi cordata vel truncato-cordata et 3 — ö-nervia. Flores parvi, cymulosi; cjTiiulae (^ cum flore Q centrali secus ramos paniculae terminalis dispositae ; bracteae cymulas stipitantes saepe elongatae, subfoliaceae, petiolatae, petiolo saepe biglanduloso suffultae. Species notae 1 5, quarum 1 2 Americae tropicae, 3 tantum regionum palaeo-tropi- ^arum incolae. Baillon hat a. a. 0. zuerst die Gliederung'der Gattung in zwei Sektionen durchgeführt, die er Sect. Euomphalea Baill. und Sect. Hecatea Baill. nannte. Bei ersterer liegen die Drüsen des Blattstieles auf der Oberseite, bei Hecatea auf der Unterseite des Blattes. Erstere umfasste amerikanische Spezies, letztere die Art Madagaskars. Dieser Auffassung schloss sich auch Müll er- Arg. an. Später wurden jedoch weitere Arten in den altweltlichen Tropen nach- gewiesen, die deutlich epiphylle Drüsen am Blattstiel tragen, und dazu kommt, dass nicht selten die beiden Drüsen seitliche Stellung einnehmen, selbst bei Arten, die normal diese Organe ober- seits tragen. Im Folgenden ist daher eine neue Einteilung in Vorschlag gebracht worden, die auf die Gestalt und Nervatur des Blattes sich gründet. Freilich wird hierbei auch keine Grup- pierung erreicht, durch die die Arten Amerikas in Gegensatz treten zu den altweltlichen Sippen. *) ouq^re'/.n; = umhilicus. cenirum; »'c*'/;« = vir. Stamina in centro floris connata. Omphalea. 15 Die Omphalea- kvien sind zum Teil noch wenig bekannt; namentlich die Frucht- und Samenbildung verlangt noch ein eingehendes Studium; vielleicht ergeben sich dann wichtigere und tiefer einschneidende Unterschiede. Nach dem Blütenbau zu urteilen, sind innerhalb der Sektion die Arten nahe miteinander verwandt, und auch die beiden Gruppen sind dann nur als Sektionen, nicht aber als Untergattungen zu bewerten. Das Entwicklungscentrum liegt auf den westindischen Inseln, von denen namentlich Jamaica [0. triandra, frondosa, diandra) und Cuba (0. hypoleuca, trichotoma, linearibradeata) eine größere Artenzahl beherbergen; auf Haiti wachsen 0. commiäata und triandra: 0. megacarpa ist auf Tobago und in den Bergwäldern Granadas nachgewiesen worden. Auf Trinidad findet sich 0. trinitatis. Bis auf 0. diandra sind die westindischen Arten auf den Antillen endemisch. Die genannte Spezies aber bietet innerhalb der Gattung das einzige Beispiel weiterer Verbreitung; sie reicht mit einzelnen Varietäten von Westindien und Centralamerika durch das Amazonasgebiet und Guyana bis Peru und Brasilien. Solche Tatsachen machen es wahrscheinlich, dass im centralen Teile der neuweltlichen Tropen noch auf einen weiteren Zuwachs von Arten gerechnet werden kann. Bestätigt wird diese Vermutung durch die Entdeckung der 0. oleifera und cardiophylla in San Salvador, beide leider nur noch wenig bekannt. Auch aus Trinidad liegt uns eine von Othmer unter n. 368! gesammelte neue Art vor, die aber nur steril bekannt ist. Alle andern Gebiete sind arm an Omphalea-Arlen. Im brasilianischen Staate Bahia erscheint noch 0. brasiliensis, von der zweiten Art Brasiliens, der oben genannten 0. diandra, sehr verschieden. In den Tropen der alten Welt umfasst das Areal der Gattung einige wenige Standorte, die durch ihre starke Isolierung den Eindruck alter Relikte hervorrufen. 0. philippinensis von Luzon und 0. biglandidosa aus Madagaskar gehören zur Gruppe der Penninerviae. Die australische 0. queenslandiae aber schließt sich an die Arten der PalmoUnerviae an. Conspectus sectionum et specierum. A. Folioruin limbus e basi angustata oblongus, penninervius vel breviuscule trinervius Sect. 4. Penninerviae Pax et K. Hoffm. a. Glandulae petiolares epiphyllae. a. Folia apice non caudato-acuminata. I. Bractearum petiolus laminam superans. 1. Folia oblonga vel obovato-oblonga. * Folia obtusa vel subacuta \. 0. triandra. 2. 0. frondosa. 3. 0. trinitatis. 4. 0. brasiliensis. 5. 0. philippinensis. 6. 0. biglandidosa. ** Folia apice rotundato-obtusata , 2. Folia lanceolata II. Bractearum petiolus laminam aequans [i. Folia apice caudato-acuminata .... b. Glandulae petiolares hjpophyllae .... c. Species quoad affinitatem dubia. Glandulae petiolares nullae ? 1.0. megacatpa. B. Foliorum limbus e basi late cordata vel truncato-cordata orbiculari-ovatus, 3 — 7-nervius , . . Sect. 2. Palmatinerviae Pax et K. Hoffm. a. Folia coriacea. a. Stamina 3. Ovaiium glabrum. I. Folia glabra. \. Folia basi truncata 8. 0. queenslandiae. 2. Folia basi profunde cordata 9. 0. commutata. n. Folia subtus pubescentia. i. Folia prominenter reticulata. * Stipulae haud foliaceae 10. 0. trichotoma. ** Stipulae foliaceae H. 0. linearibraeteata. 2. Folia non prominenter reticulata 12. 0. hypoletim. ß. Stamina 2. Ovarium vestitum 13. 0. diandra. b. Folia tenuiter papyracea. a. Folia puberula 1 4. 0. oleifera. ß. Folia glaberriiiia 4 5. 0. cardiophylla. IQ F, Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. Sect. \ . Penninerviae Pax et K. Hoffm. Foliorum limbus e basi angustala oblongus, penninervius vel breviuscule vel vix trinervius. i. 0. triandra L. Spec. pl. ed. 2. (1763) <377; Lodd. Bot. Gab. t. 519; Baill. Etud. gen. Euph. (<858) 529 t. 7, f. 6 — 9; Griseb. Fl. Brit. West Ind. Isl. (1864) 50; Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. {\ 866) \ \ 36. — 0. nucifera Swartz, Prodr. {\ 783 — 87) 95; Observ. (1791) 351 t. 10, f. 6. — 0. laevigata Desf. Gat. pl. hört. Paris, ed. 3. (1829) 342, 411. — Omphalandria triandra 0. Ktze. Rev. gen. II. (1891) 609. — Pkarmacosycea jamaicensis Liebm. in Vidensk. Selsk. Skrift. II. (1851) 331. — Arbor 4 — 10 m alta, glabra; rami horizontales vel deflexi. Petiolus 3 — 6 cm longus, basi longiore tractu constrictus, apice disciformi-biglandulosus; limbus 12 — 24 cm longus, 6 — 11 cm latus, coriaceus vel firme membranaceus, oblongus vel oblongo-obovatus, apice obtusus, basi attenuatus et acutus, rarius obtusus, penninervius. Panicula pedun- culata, ±: pilosa, demum glabrata, ampla, zh 1 5 cm longa ; cymulae densiflorae, bis vel ter trichotomae; bracteae longiores eglandulosae , spathulathae , 3 — 4, rarius ad 6 cm longae, 5 — 6 rarius ad 14 mm latae, petiolo filiformi, 5 cm longo suffultae, de- ciduae; flores virides. Sepala utriusque sexus 5, extus pilosa, (^ crassiuscula, spathulata vel oblonga, 2 mm longa, exteriora paulo breviora, Q \^/2inia longa, aequalia, ovata; stamina 3; ovarium glabrum. Gapsula pendula, obtuse trigona, 2^2 — '^ cm longa et lata. Var. a. genuina Pax et K. Hoffm. n. var. — Folia basi acuta vel subacuta. Bracteae 3 — 4 cm longae, 5 — 6 mm latae. Westindische Provinz: Jamaica (Svs^artz, Thompson n. 7308!, Wilson n. 338!). — Haiti (P. E. Ghrist n. 1996!). — Früher in botanischen Gärten in Kultur! Var. ß. robusta Pax et K. Hoffm. n. var. — Folia basi subrotundato-obtusa, fere triplinervia. Bracteae majores^ ad 6 cm longae et 1 4 mm latae ; petiolus laminam bracteae paulo tantum superans. Jamaica (Harris n. 9272!). Einheim. Name: Pop nut, Gob nut (Antillen). Verwendung: Enthält einen weißen Saft, der beim Trocknen schwarz wird und als Tinte verwendet wurde. Vergl. Lindley, Veg. Kingdom 3. ed. (1853) 279. Nota. In herbario Berolinensi adest specimen hujus speciei, cujus schedulae adscriptum est >Sierra Leone. Afzelius«. Si revera ex Africa occidentali allata, specimen verisimiliter plantam cultam sistit. 2. 0. frondosa Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1137. — 0. frondosa Juss. ex Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) 52 8 (nomen). — Omphalandria frondosa 0. Ktze. Rev. gen. II. (1891) 609. — Folia alterna vel hinc inde subopposita; limbus lanceolato-obovatus, rotundato-obtusus, basi cuneato-angustatus, integer, membranaceo- coriaceus, pallide viridis. Racemi breviusculi, cjmigeri; bracteae longioi'es longissimae, angustae, apice sensim paulo dilatatae, spathulatae, 2 mm latae, a parte petiolari 4 — 5-plo superatae. — »Perfecte similis imo simillima 0. biglandulosae orbis antiqui, et infloi'escentia eodem indumento adpresso-fulvo-subsericeo vestita est, sed cum hac comparata glandulis epiphjllis nee hypophyllis statim discernitur. Hinc inde tamen occurrunt glandulae demum sublaterales, sed situs glandularum in foliis junioribus distincte est superior.« Westindische Provinz: Jamaica (Tussac). Nota. Species a nobis non visa, adhuc male nota est. Flores et fruetus non descripti. 3. 0. trinitatis Pax et K. Hoffm. n. spec. — Arbor; ramuli juveniles parce pilosi, mox omnino glabri, robusti. Petiolus 2 — 3 cm longus, apice disciformi-biglan- dulosus; limbus 9 — 11 cm longus, 2 — i^/i cm latus, coriaceus, lanceolatus, apice obtusus, basi obtusus vel subobtusus, penninervius, subtus manisfeste reticulatus. Panicula pedunculata, ± pilosa, glabrescens, ±: 10 cm longa; cymulae densiflorae, Omphalea. jy bis vel ter dichotomae; bracleae longiores eglandulosae, lineares, i cm fere longae \ — 1 Y2 ™™ latae, saepe complicatae, petiolo filiformi, 15 — 23 mm longo suffultae deciduae. Sepala (j^ 5, 2^2 ™™ lo^^gfi? exteriora breviora, extus parce pilosa et ciliata; stamina 3. Cisäquatoriale Savannenprovinz: Trinidad (ohne Sammlernanie n. 1924 in Herb. Krug et Urban!). Nota. Affinis 0. friandrae, sed foliis jam valde diversa et bracteis angustis, parvis. 4. 0. brasiliensis Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 86; in DC. Prodr. XV. 2. (1866) H36; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 514. — OmphaJcmdria brasiliensis 0. Ktze. Rev. gen. II. (1891) 609. — Arbor glabra; raniuli teretes, apice in paniculam dense longiraraeam abeuntes. Petiolus 4 — 5^/2 cm longus, subgracilis; limbus 7 — 10 cm longus, 4 — 6 cm latus, oblongo-ellipticus vel lanceolato-ovatus, basi rolundato-obtusus apice obtusus vel subacutus, nitidulus, coriaceus, distincte sed vix prominenter reti- culatus, penninervius. Inflorescentia tota 30 — 35 cm longa, ampla, suberecto-multi- ramea; rarai fere aequilongi, tota longitudine florigeri; bracteae longiores eglandulosae, 2 — 3 cm longae, superne 4 — 5 mm latae, rotundalo-obtusae, in petiolum filiformem, laminam aequantem attenuatae; pedicelli (^ 4 mm longi. Sepala (^ 2 mm longa, rigida, orbicularia vel orbiculari-ovata, praeter marginem ciliatum glabra; columna staminalis apice in discum hemisphaericum dilatata; stamina 3. Flores Q. et fructus ignoti. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, ßahia, Ilheos (Riedel!); zwischen Bahia und Vittoria (Sellow!). 5. 0. philippinensis Merrill in Philipp. Journ. Sc. III. C. (1908) 236. — Scandens, inflorescentiis exceptis glabra; rami teretes, sicci rugoso-striati. Petiolus 1 1/2 — 3V2 cm longus, apice prominenter biglandulosus; limbus 12 — 2 2 cm longus, 3 — 7 cm latus, glaber, coriaceus, oblongo-lanceolatus, acuminatus, nitidus; acumen limbi ad 1 cm longum; costae secundariae utrinque circ. 9. Inflorescentia paniculata, circ. 40 cm longa (vel longior?), ferrugineo-hirsuta ; flores pedicellati, fasciculati; pedicelli 6 — 7 mm longi. Alabastra (^ globosa, 1 Y2 — 2 mm diametientia; sepala 5, glabra, obovata vel orbicularia; antherae sessiles. Flores Q. ignoti. Fructus 2V2 — 3 cm longus, dehiscens; valvae firme coriaceae, glabrae, griseae. Semina 1 ^ji — 2 cm longa. Provinz der Philippinen: Luzon, Rizal, Antipolo (Merrill n. 1716!); San- tander (Ramos n. 3270!); Tayabas (Whitford n. 821 i. — Nach dem Autor gehören hierher auch folgende Nummern früher gesammelter Pflanzen: Cuming n. 1465, Vidal n. 1712, 2380, 3875, Loher n. 5213. 6. 0. biglandulosa (Pers.) Baill. Etud. gen. Euph. (1858) 529; Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (I866) 1137. — 0. alternifolia Baill. Etud. gen. Euph. (1858) 529. — Omphalandria oppositifolia 0. Ktze. Rev. gen. II. (1891) 609. — Hecatea oppo- sitifolia Willd. Spec. pl. IV. (1805) 513. — Hecatea alternifolia Willd. Spec. pl. IV. (1805) 514. — Hecatea biglandulosa Pers. Synops. II.' (1807) 588. — Arbor ad 10 m alta; ramuli teretes, sublaccato'-corticati, glabri, dense foliosi. Folia alterna et subopposita; petiolus 3 — 6 cm longus, validus, pallide viridis; limbus 14 — 18 cm longus, 4Y2 — '^ c"^ latus, oblongo-obovatus, rotundato-obtusus, basin versus cuneato-angustatus, demum coriaceus, ± distincte reticulato-venosus, junior tamen non reticulatus, margine demum revolutus, pallide viridis, basi subtus utrinque glandula pateUari, subacute mar- ginata, arcte sessili praeditus. Racemi usque 12 cm longi, adpresse fulvo-sericei, racemoso-ramulosi ; ramuli juniores ipsi oliganthi, demum magis evoluti et ipsi sub- dichotome divisi, ± floribundi, unde habitus in variis speciminibus varie evolutis varius; bracteae oblongo-ellipticae vel oblongo-obovatae vel spathulatae, basi longe petioliformi- angustatae; limbus parte petioliformi circ. triente vel dimidio brevior, 1 1/2 — 3 cm longus, 5 — 15 mm latus; pedunculi cymarum 1 Y2 — 2 cm longi; pedicelli Ultimi calycem paulo superantes, 3 — 4 mm longi. Sepala orbiculari-ovata, concava, subacuta; ovarium glabrum. — Fig. 1 . A. Engler, Das Pflanzenreich. IV. (Embryophyta siphonogama) 147. V. a II F. Pax. — Euphorbiäceae-Hippomaneae. Madagaskax*, an maritim gelegenen Standorten (Pet. Thouars); Marva, Wälder im Innern der Baie d'Antongil (Mocquerys n. 48 !j. Nota. Hecatea oppositifolia re vera prioritalo gaudet, sed nomen a tempore cl. Willdeno wii a neraine citatum est. 7. 0. megacarpa Hemsl. in Hook. Icon. pl. XXVI. (1897) t. 2537. — Frutex alte scandens; caules 100 m longi vel longiores. Folia graciliter petiolata, mem- branacea, lanceolata, acuta, 20 — 25 cm longa, 5 — 6 cm lata, glabra, subtus pallidiora; Fig. \. Omphalea biglandulosa (Pers.) Baill. Ramulus floriger. — Icon origin. costae secundariae utrinque circ. 6, longe arcuatae; venae tenuissimae, sed satis con- spicuae. Flores ignoti. Fructus magnus, 9 cm longus, 7 cm latus, ovoideus et 2-spermus vel depresso-globosus et 3-spermus; pericarpium carnoso-fibrosum ; septa demum omnino evanescentia. Semina globosa vel subtrigona, arillof?) crasso, pulposo- carnoso, albido omnino vestita; testa crustacea, brunnea, verruculosa; semen cum arillo 4Y2 ciii diametiens. Westindien: Tobago (Gillespie, Gilloway); auch in den Bergwäldern von Grenada (Broadway). Kultiviert auf Trinidad (Hart) und Grenada (Broadway). Omphalea. 19 Verwendung: Nach Broadway sollen die Samen essbar sein; sie enthalten in ihrem »Arillus« nach Hart bis 50% Stärke. Gilles pie berichtet, dass die Neger die Samen als anregendes Mittel auf langen Wanderungen genießen. Das Kndosperm liefert ein mildes Purgiermittel. Auf Trinidad heißen die Samen »Jägernüsse« (Hunterman's nut). Über die Wirkung vergl. Cash in Pharm. Journ. XXVII. (1908) 357. Sect. 2. Palmatinerviae Pax et K. Hoffm. FoUorum limbus e basi late cordata vel truncato-cordata orbiculari-ovatus, 3 — 7- nervius. 8. 0. queenslandiae Bailej, Rep. Exped. Bellenden-Ker (1889) 58; Queensland Fl. V. (1902) 1455 t. 66. — Frutex scandens; caules 30 cm longi vel longiores ; rami teretes vel longitrorsum striati, glabri. Petiolus 2^2 — 5 cm longus, apice glandulis 2, sessilibus, magnls ornatus; limbus 10 — 13 cm longus, 6 — 8 cm latus, ex autore major (5 — 6 inch. X 3 — 4 inch), coriaceus, late ovatus vel triangulari-ovatus, acutus, basi sae- pius truncatus, integer, glaber, profunde viridis, basi trinervius; costae secundariae utrinque 5 — 7; venae tenues, in foliis siccis vix prominulae. Infloi'escentiae paniculi- formes, magnae, leviter ferrugineo-pubescentes. Flores (^ ignoti. Pedicelh longitudine variabiles, nunc subnulli. Floris Q sepala 5, pilosa; Stylus brevissimus, apice in Stig- mata 3, patentia divisus. Fructus magnus, (»3 to 5 inch, diam.«), globosus, lutescens vel albidus, 2 — 3-, rarius 4-locularis; exocarpium crassum, carnosum; endocarpium tenue, durum. Semen globosum. Ostaustralische Provinz: Queensland, Johnstone River, Harvey's Creek (Bailey); Unter Rüssel, im Primärwalde (Di eis n, 8 493!). Nota. Flores (5 ignoti sunt, sed verisimiliter staraina 3 et ovarium glabrum. 9. 0. commutata Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 86; in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1 135. — 0. triandm Tussac, Fl. Antill. IV. (1827) 18 t. 9. — OmpJialandria commutata 0. Ktze. Rev. gen, 11. (I89l) 609, — Ronnowia dominge^isis Buchoz, PI. nouv, decouv. (1779) 6 t, 4? ex Ind, Kew, IV. (1895) 730. — Arbor mediocris. Foliorum limbus 2 0 cm longus , 1 7 cm latus , late ovatus , obtusus vel brevissime acu- tatus, basi profunde cordatus et longe subquinquenervius, coriaceus, cum reliquis partibus glaber; costae et costülae validae. Inflorescentia (in icone) insigniter valida; ramus bracteiger digito mulierculae diameti'O simiUs.; pedunculi cymularum 2 — 3 mm lati; cymulae juniores contractae; bracteae anguste lineari-lanceolatae, petiolos aequantes, basi breviuscule angustatae, margine undulatae, incurvae. Antherae 3 ; ovarium glabrum. Westindien: San Domingo (Tussac). 10. 0. trichotoma Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 86; in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1135. — Omphalandria trichotoma 0. Ktze. Rev. gen. 11. (1891) 609. — Ramuli pubescentes. Foliorum limbus . I 8 — 20 cm longus, 15 — 17 cm latus, saepe aeque longus et latus, late ovatus, breviter acuminatus, vel suboblusus, basi profunde cordatus et longe 5-nervius, coriaceus, grosse reticulato-venosus, supra puberulus et zh glabrescens, subtus tomentosus ; limbus in foliis turionum (ex Müll. Arg.) di partitus. Inflorescentia gracilis ; rami tri-dichotomi, cum ramulis dichotomis et bracteis pubescentes, micranthi; cymulae graciliter pedunculatae, leptocladae; bracteae angustissimae, 3 — 5 cm longae, 2 mm latae, paulo infra medium biglandulosae. Flores 2 mm longi; columna staminalis in corpus connectivorum subparvulum, depresso-hemisphaericum, 3-pai*titum dilatata; stamina 3; ovarium glabrum. Westindien: Cuba (Franqueville!), bei Havanna (Ramon de la Sagra n. 315, Otto n. 204!, Wright n. 199l!). Nota. De variatione folioi-um cl. Müller 1. c. scripsit: >C1. Ranion de la Sagra seriem «ontinuam misit foliorum turionum, ubi Status varii a forma palmatim-partita, laciniis pinnati- partitis vel integris fere usque ad basin discretis vel membrana variae magnitudinis coadunatis, ad palmatifidam vel palmatilobam dcmumve subintegram integramve gradatim transformati, formam eorum insigniter variabilem optime demonstrant. Folia tarnen ramorum florigerorura ambitu et margine semper integra observantur«. 2* 20 F> Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. H. 0. linearibracteata (Millspaugh) Pax. — Omphalandria linearibr acte ata Mill- spaugh in Field Columb. Museum II. (1900) 59. — Frutex 2 m altus; truncus crassus. Petiolus 10 cm longus, basi dilatatus; limbus 22 cm longus, 16 — \8 cm latus, late ovatus, nonnunquam sagittatus, obtusus, profunde cordatus, supra dense papillosus, subtus breviter et dense tomentosus, basi glandulis 2, mamilliformibus, 6 mm diametientibus ornatus, subtus dense reticulatus; costae secundariae utrinque 7 — 8; costae et venae planae, fere compressae; stipulae foliaceae, magnae, biglandulosae, 7 cm longae, 5 cm latae. Inflores- centia 3 4 — 36 cm longa, thyrsoidea, sparse pilosa; ramuli basales 7 — 12 cm longi; bracleae lineares, 3 — 6 cm longae, petiolis 1^ — 2 cm longis sufTultae, margine non re- volutae, biglandulosae. Stamina 3; ovarium glabrum. Westindien: Cuba, sandige Stellen nahe an der Küste bei Kap Corientes (Millspaugh n. 1664). Nota. Speciem non vidi. 12. 0. hypoleuca Griseb. in Nachr. Gesellsch. Wiss. Göttingen (1865) 177; Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1136. — Omphalandria hypoleuca 0. Ktze. Rev. gen. H. (1891) 609. — Ramuli, petioli et inflorescentiae pilis brevibus, mollibus, fulves- centibus villosulo-pubescentes. Petiolus quam limbus subtriplo brevior, apice glandulis validissimis, 3 — 5 mm longis, oblongo-elliptlcis ornatus: limbus 7 — 13 cm longus, 2^ 2 — 8^2 ^^ latus, verisimiliter etiam major, oblongo-ovatus, obtusus, basi late rotundatus et distincte 5-nervius, supra viridis, brevissime puberulus, subtus albido-tomentellus; venae transversales vix prominentes. Inflorescentiae rami compacto-ramulosi, a bi'acteis superati; bracteae lineares, 1 1/2 mm latae, pubescentes, ad trientem longitudinis valide biglandulosae; stamina 3; columna staminalis apice in discum depresso-hemisphaericum, inciso-trilobum dilatata; ovarium sericeo-pubescens. Westindien: Westcuba (Wright n. 1989*!). 13. 0. diandra L. Spec. pl. ed. 2. II. (1763) 1377; Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) 529 t. 7 f. 1—5; Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (I866) I 135; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 515. — Omphalandria diandra 0. Ktze. Rev. gen. II. (I 891) 60 9. — Frutex alte scan- dens; rami et ramuli teretes, juniores ± indumento brevi, adpresso, scabridulo vestiti. Pe- tiolus demum limbum semiaequans, validiusculus, apice glandulis 2, nitidulis, validis, 2V2 — 3 mm diametientibus ornatus; limbus 15 — 18 cm longus, 10 — 13 cm latus, coriaceus, ± nitidus, elliptico- vel orbiculari-ovatus, basi aperte cordatus, apice breviter cuspidato-acu- minatus, basi 3 — 5-nervius; costae secundariae utrinque 2 — 3, cum costulis subtus promi- nentes; stipulae triangulari-lanceolatae, acuminatae, 2V2 ^^ longae, interdum extus 1 — 2-lobae. Paniculae longissimae, nunc in ramos nonnulloselongatos divisae, nunc tota longitudine angustae; cymulae breves, subbipartitae vel rarius paniculiformi-oblongae ; brac- teae 1^ — 2 cm longae, anguste lanceolatae, basi 2-glandulosae; petiolus quam lamina bre- vior. Flores q^ 2Y2 ^^ loogi; sepala fulvo-pubescentia, orbiculari-ovata, concava; sta- mina 2; ovarium pubescens. Fructus magnitudine aurantii; semina 4Y2 cm longa, 3 cm crassa, dorso obtuse convexa, latere ventrali obtusissime carinata, fascibus introrsis plana. Von den Antillen und Centralamerika bis Peru und Brasilien. Var. a. geuuina Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1135; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 515 t. 72. — Omphalia diandra Aubl. Bist. pl. Gujan. IV. (1775) t. 328. Omphalea cordata Swartz, Prodr. (1783 — 1787)95; Observ. (1791) 350. — Omphalea giiyanensis Klotzsch in Sched. — Folia evoluta supra glabra, subtus imprimis secus costas molliter pubescentia. — Fig. 2, 4-E — G. Westindien: Jamaika (Swartz). — Guba (Wright n. 1990!). — Guade- loupe (Duss n. 2464!). Cisäquatoriale Savannen-Provinz: Guyana (Sagot n. 51 1!, WuUschlägel n. 1314!). Provinz des Amazonenstroms: Alto Amazonas, Rio Negro bis zur Mündung des Rio SoHmoes (Spruce n. 152 4!). Südbrasilianische Provinz: Rio de Janeiro (Glaziou n. 784, 15221). — Bolivien (Rusby n. 1251 ex parte!). Omphalea. 21 Var. ß. paraensis Baill. Adansonia Y. (1864) 335; Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) n35; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 515. — Folia supra glaberrima, lucida. Bracteae quam in var. praecedente breviores. Indumentum densius; pedicelli flavescenti- tomentosi. Südbrasilianische Provinz: Pard (nach Müller). Fig. 2. Omphalea diandra L. var. yenuina Müll. Arg. A Ramulus floriger. B—D Semina. — Icon. origin. Var. y. panamensis Klotzsch in Seemann, Bot. Voy. Herald (1852 — 1857) 101; Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1135; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 516; Hemsley in Biol. centr. amer. III. (1883) 134. — Hebecocca panamensis Beurling in Vet. Ak. Handl. Stockholm 1854 (1856) 146. — Folia evoluta glabrata. 22 F- ^<^^- — Euphorbiaceae-Hippomaneae. Subäquatoriale andine Provinz: Panama (Sutton Hayes n. 660). Ein heim. Name: In den Nordstaaten Brasiliens Castanha purgativa. Verwendung: »Kapsel von der Größe einer Apfelsine, mit fleischigem, gelbem Epikarp; die steinharte Nuss enthält runde Samen von 4^2 cm Durchmesser. Kern weiß, ölreich, von mildem Geschmack. Roh genossen wirkt sie toxisch, geröstet un- schädlich, von angenehmem, mandelähnhchem Geschmack, doch in Menge genossen ab- führend. Eine Emulsion von gerösteten Samen soll bei Neuralgie von Nutzen sein.« Tb. Peckolt in Ber. Deutsch, phai-m. Gesellsch. XVI. (1906) 185. 14. 0. oleifera Hemsley in Pharm. Jomn. Transact. XV. 3. ser. XIII. (1882) 301; in Biol. centr. amer. III. (1883) 134. — Arbor?; rami ultimi, inflorescentias gerentes crasso-carnosi. Folia (unicum tantum visum, 5 poll. diametiens) petiolata, tenuia, pa- pyracea, sparse stellato-puberula, suborbicularia, profunde cordata; costae secundariae iitrinque 5 — 6. Flores monoici, paniculati; paniculae latae, bi'eves, ramosae, puberulae; bracteae paucae, petiolatae, angustae, oblongae, vix 1 poll. longae, venosae, puberulae. Sepala utriusque sexus 4, decussata, orbicularia, ciUolata; stamina 2; ovarium glabrum. Fructus magnitudine piri, 3-spernms. Semina nigra. Tropisches Centralamerika: San Salvador (Dorat). Blüht im Dezember; die Frucht reift im Februar oder März. Einheim. Name: Tambor. Nutzen: Liefert in großen Mengen ein fettes Öl, von ähnlicherWirkung wie Rizinusöl, 15. 0. cardiophylla Hemsley in Pharm. Journ. Transact. 3. ser. XIII. (1882) 301; in Biol. centr. amer. III. (1883) 134. — Arbor 10 — 13 m alta. Petiolus apice bi- glandulosus, crassus, carnosus, siccus infra medium crassior, salteni 4 poll. longus; limbus tenuis, papyraceus, vivus subcarnosus?, glaberrimus, suborbicularife, basi pro- funde cordatus, acuminatus, obtusus, undulatus, fere pedem diametiens; costae secun- dariae utrinque 5 — 6. Flores Q ignoti; flores (J* paniculati; paniculae angustae, graciles, pendulae?, pedem vel ultra longae, obsolete puberulae; bracteae oblanceolatae , ad 2 poll. longae, venosae, graciliter petiolatae; petiolus 2 — 4 lineas longus, apice 2-glandu- losus. Sepala 4, decussata, orbicularia, ciholata; stamina 2 vel interdum 3. Tropisches Centralamerika: San Salvador, Acajutla (Sutton Hayes n. 617). Nota. 0. cardiophyllam et 0. oleiferam non vidi. Inter se affines videntur et ab aliis hujus sectionis bene diversae. Species excludendae. Omphalea axillaris Swartz, Prodr. (1783 — 1787) 95 = Phyllanthus axillaris (Swartz) Müll. Arg. Omphalea cauliflora Swartz, Prodr. (1783 — 1787) 95 = Phyllanthus eauli- florus (Swartz) Müll. Arg. Omphalea diandra Vell. Fl. Fluni. X. (1827) t. 12 == Sapium diandnim (Vell.) Huber. Omphalea eglandulata Vell. Fl. Flum. X. (1827) t. 1 3 = Sebastiania eglan- dulata (Vell.) Pax. Omphalea Epistylium Poir. Encycl. Suppl. IV. (1816) \iO = Phyllanthus axillaris Müll. Arg., P. cauliflorus (Swartz) Müll. Arg. Omphalea glandulata Vell. Fl. Flum. X. (182 7) t. 14 = Sapium glandulatum (Vell.) Pax. Omphalea laotescens Vell. Fl. Flum. X. (1827) t. 1 1 = Mabea lactescens (Vell.) Müll. Arg. Omphalea verticillata Vell. Fl. Flum. X. (1827) t, 152 = Senefeldera midti- flora Mart. var. angustifolia Müll. Arg. Subtrib. 2. Mabeinae Pax et K. HofFm. Bracteae squamiformes, saepissime biglandulosae. Calyx (^ 3 — ö-lobus. Stamina indefinita, saepius numerosa, rarius pauca. Semina c^runculata. Senefeldera. 23 2. Senefeldera Mart. Senefeldera*) Mart. in Flora XXIV. i. (1841) Beibl. 29; Müll. Arg. in ÜC. Prodr. XV. 2. (1866) H53; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 529; ßenth. in Benth. et Hook. f. Gen. III. (1880) 33 2; Pax in Engler u. Prantl, Pflzfam. III. 5. (1890) 93. — Sermefeldera Endl. Gen. Suppl. II. (1842) 88; Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) 535. Flores monoici, apetali. Discus nuUus. Floris (5^ calyx parvus, longe ante an- thesin apertus, breviter 3 — 5-lobus, regularis vel irregulai'is. Stamina 5 — 12, recepta- culo convexo vel elevato inserta; filamenta brevia; antherae erectae, extrorsae. Ovarii rudimentum nullum. Floris Q calyx profunde 3-partitus, lobi imbricati. Ovarium 3- loculare; stvli in columnam brevem, crassam connati, superne recurvo-patentes, indivisi. Ovula in loculis solitaria. Capsula tridyma, in coecos 2-valves dissiliens; endocarpium lignosum. Semina pyriformia vel irregulariter subglobosa, caruncula parva ornata; co- tyledones latae, planae. — Arbores glabrae. Folia alterna, petiolata, coriacea, integra, penninervia, stipulata. Spicae ad apicem ramorum paniculatae; bracteae breves, latae; flores parvi, (J* sessiles vel subsessiles, sub quaque bractea pauci, Q in parte in- feriore spicae vel paniculae in axillis bractearum solitarii, brevissime pedicellati. Species 4 — 5, Americae tropicae incolae. Die Arten gruppieren sich in folgender Weise. Nahe verwandt sind S. »inlfiflora und dodecandra; ferner stehen sich S. inclinata und Karsteniana nahe. An diesen letzteren Ver- wandtschaftskreis schließt sich eine von Benth am genannte neue Art an, die nicht näher beschrieben worden ist. Beide Gruppen sind pflanzengeographisch umgrenzt. In Ostbrasilien, von Bahia bis Säo Paulo, wachsen S. mulUflora und dodecandra; für das Gebiet des oberen Amazonenstromes sind die übrigen Arten charakteristisch. Beide Artgruppen können mit vollem Recht als Sektionen aufgefasst werden. Conspectus sectionum et specierum, A. Calyx (^ regularis, in apice pedicelli erectus . . . Sect. \ . Eusenefeldera Pax, a. Stamina 5 — 8 \. S. multiflora. b. Stamina 8 — 12 2. »S. dodscandra. B. Calyx (^ irregularis, in apice pedicelli rachin versus inclinatus Sect. 2. Inclinatae Pax. a. Semen dorso non punctiformi-apiculatum .... 3. S. inclinata. b. Seinen dorso medio punctiformi-apiculatum ... i. S. Karsteniana. Sect. I. Eusenefeldera Pax. Calyx (^ in apice pedicelli erectus, regularis. - — Species Brasiliae orientalis. 1. S. multiflora Mart. in Flora XXIV. 2. (1841) Beibl. 29; Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1153; in Fl. Bras. XL 2. (1874) 529. — Arbor glabra; ramuli teretes, glabri, apice confertim, ceterum sparse foliosi. Petiolus 3 — 6 cm longus, basi et apice tumidulus, supra canaliculatus ; limbus 12 — 20 cm longus, 5 — 8 cm latus, coriaceus, utraque pagina prominenter, sed tenuiter reticulato-venosus, subtus inter marginem et costam sparsissime et irregulariter depresso-maculari-glanduliger, ± nitidus, oblongo- obovatus vel lanceolato-ellipticus vel lanceolatus, acutus vel obtusus, basin versus an- gustatus, ima basi acutus vel obtusus; costae secundariae utrinque 8 — 9, cum mino- ribus saepe alternantes; stipulae subulatae, caducae, 3 mm longae. Inflorescentiae in apice ramulorum confertae, saepius 2 — 5, folia aequantes vel superantes, superne pani- culatim densiuscule ramosae, fere a basi floribundae vel ramigerae; rami aequilongi, 4 — 5 cm longi; glandulae bractearum laeves; bi'acteae florigerae exiguae, late tri- anguläres, acutae, vix ^(2 mm longae, glandulis breviores; flores Q in parte inferiore ramulorum 1 — 4, sessiles, reliqui Q^, crasse et breviter pedicellati, in axillis bractearum 2 — 3 ; pedicelli (j* diametrum floris paulo superantes. Calyx (^f Y2 ™"i longus, bre- *) Genus dicatum in honorem Aloysii Senefelder, qui Monachii artem Uthographicam iavenit. 24 F. Pax, — Euphorbiaceae-Hippomaneae. vitei" et obtuse 3-lobus, glaber, Q i'/2 — 2 mm longus; lobi obtusi, ovarium tegentes; receptaculum modice evolutum; stamina 5 — 8; ovarium 3-gonum, in columnam stylarem validam abiens; styli arcuato-recurvi, crassi, inlus stigmatosi. Capsula 12 mm longa, glabra; semen 7 mm longum, longius quam latum, oblique pjrilbrme, apice subacutum, basi applanatum, vix striolatum. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, in Wäldern von Bahia bis S ao Paulo. Var. a. genuina Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. {<866) H53; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 529 t. 75 I. -— S. grandifolia Baill. Elud. gen. Euphorb. (1858) 536 t. 9 f. 30 — 31. — Folia ampla, 15 — 20 cm longa, oblongo-elliptica vel oblongo-obovata^ apice obtusa vel breviter acuta, basi obtusa. — Fig. 3. 3. Senefeldera muUiflora Mart. var. genuina Müll. Arg. Ä Ramulus floriger. B Inflores- centiae (5 pars. G Fios Q longitudinaliter sectus. — Icon. origin. Rio de Janeiro (Glaziou n. 121, 12 149!, 15416 ex parle!, Martius n. 465!, Riedel n. 382!); zwischen Vittoria und Bahia (Sellow!); Bahia (Blanchet n. 1628, 2349); ohne näheren Standort (Luschnath!). Einheim. Name: Canella de veado. Var. ß. intermedia Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1154; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 530. — 5. latifolia Klotzsch in Wiegm. Arch. VII. (1841) 184 (nomen). — Folia minora, ± 12 cm longa, 5 — 6 cm lata, lanceolato-elliplica, breviuscule an- gustata, ima basi obtusa, saepius brevius peliolata quam in var. a. Bahia (Sellow n. 283!); Rio de Janeiro (Glaziou n. 15 416 ex parte!). Var. y. angustifolia Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866; 1154: in Fl. Bras. X(. 2. (1874) 530. — .?. angustifolia Klotzsch in Wiegm. Arch. VII. (I84l) 184 Senefeldera. ' 25 (nomen), . — Omphalea verticillata Vell. Fl, Flum. X. (1827) t. 152. — Folia \t — 15 cm longa, 4 — 5 cm lata, lanceolata, basin et apicem versus angustata, ima basi obtusa. Rio de Janeiro (Sellow n. 17C!, Weddell n. 765); bei Mandioca (Riedel!, Riedel u. Langsdorff n. 557!), Corcovado (Mendon^a n. 304!). Var. d. obovata Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1154; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 530. ■ — Folia oblongo-obovala, breviter cuspidato-acuminata, basin versus cuneato-angustata, ima basi obtusa. Rio de Janeiro (Blanchet). Var. €. acutifolia Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 530 t. 75. II.; in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1154 ex parte. — Folia lanceolata vel obovato-lanceolata, basin versus longe cuneato-angustata, ima basi acuta. Bahia, Vittoria (Sellow!); Säo Paulo (Burchell n. 3827). 2. S. dodecandra Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 329. — Partes vegetativae omnino ut in S. multiflora^ inflorescentiae autem magis grandiflorae et magis pallidi- florae sunt; rami paniculae in speciminibus (tribus) visis semper omnino (j^, nee ut in S. multiflora inferne floribus ^ paucis ornati. Galyx (J' distinctius pedicellatus, h^j^ — 2 mm latus, erectus; stamina florum intermediorum cujusvis bracteae 12, lateralium zt 8 — 10; receptaculum (^ alte conico-hemisphaericum. Flores ^ et fructus ignoti. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, bei Rio de Janeiro (Glaziou n. 1543). Nota. Speciem non vidi; meo sensu S. multiflorae nimis affinis est. Sect. 2. Inclinatae Pax. Caljx (^ in apice pedicelli rhachin versus valde inclinatus, irregularis, valde ob- liquus, quasi dimidiatus, et squamulam latam formans. — Species amazonicae. 3. S. inclinata Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 530. — S. multiflora var. acutifolia Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2., (1866) 1154 ex parte. • — Folia in apice ramulorum conferta. Petiolus 1 — 4Y2 c^ longus, apice subglanduloso-tumidulus, vali- diusculus; limbus 15 — 20 cm longus, 5— 7 cm latus, late obovato-lanceolatus, acumi- natus vel obtusiuscule et breviter cuspidato-acuminatus, basin versus angustatus, coria- ceus, glaberrimus, nitidus, pi'ominenter costatus et reticulatus, fere ad imam basin minute impresso-maculari-biglandulosus; costae secundariae uti'inque 12 — 14. Paniculae junioi'es minus floribundae quam in S. multiflora. Calyx (^ subirregularis, valde inclinatus, quasi apici pedicelli intus adnatus, quoad pedicellum fere horizontalis , 2 — 3-partitus; stamina 7 — 10; receptaculum (J' modice elevatum. Capsula 15 mm longa, tridyma, laevis, nigricans; semina 8 — 10 mm longa et lata. Provinz des Amazonenstroms: Alto-Amazonas, im Flussgebiet des Casi- quiari, Väsiva und Pacimoni (Spruce n. 3431 !). 4. S. Karsteniana Pax et K. Hoffm. n. spec. — Folia in apice ramulorum con- ferta. Petiolus satis gracilis, 4Y2 — ^V2 ^^ longus, apice subglanduloso-tumidulus; limbus 12 — 14 cm longus, 5 — 6 cm latus, ellipticus vel oblongo-ellipticus, acutus, basi subacutus, coriaceus, glaberrimus, nitidulus, costatus et reticulatus; costae secundariae utrinque 10 — 12. Paniculae fructigerae rami 8 — 10 cm longi. Flores ignoti. Capsula IG mm louga, tridyma, laevis, nigricans; semina 10 mm longa et lata, lutescenti- brunnea, nitida, doi'so convexa et medio punctiformi-apiculata, ventre subapplanata, truncato-emarginata. Subäquatoriale andine Provinz: Columbien, Villa Vicencio, Llano de St. Martin (Karsten!). Nota 1. Species liic proposila affinis est S. inclinatae, a qua differt petiolis inter se fere aequilongis, satis gracilibus, limbo foliorum minore, sed latiore, costis secundarüs paucioribus, imprimis autem semine dorso apiculato. Nota 2. In regione amazonica teste cl. Bentham (in Benth. et Hook. f. Gen. III. (1880) 332) crescit species Senefehhrae nova, a Traillio lecta, sed adhuc non descripta, a nie non Visa, S. inclinatae afßnis. 26 F. Pax. — Euphorbiaceae-Hippomemeae. 3. Mabea Aubi. Mabea*] Aubl. Hist. pl. Guyan. II. (1775) 867 t. 334; Endl. Gen. pl. II. M836 — 1840} HI3; Benth. in Hook, Journ. Bot. VI. (1854) 363; Baill. Etud. gen. Euphorb. (J858) 412 t. 4 3 f. 19—28; Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1148; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 515; Benth. in Benth. et Hook. f. Gen. III. (1880) 331; Pax in Engler u. Prantl, Pflzfam. III. 5. (l 890) 92. a d 1 ! c o 1 s o 'S « "ä 'S 0 e B « > c3 1 o s o i < < •c3 o s 1 o 'S >> o « i O ä s o Vi 'S 0 d i-j o •o o o 'S o fistulifera . . . . . . + i. .L .1- -1- . + + + . . 1 . • + 4- j + Riedeln j . . hyngifolia . . . . • • • • + . . . . ::^v '^ i "^ angustifolia . . . . . .... Ti'ianue ' . . -f |. . 1. .1. i. _ L .1 . ! i 1 . . , . . 1 . . 1 - . 1 . - 1 . . speciosa pidcherrima . . . maynensis . . . . < + + + + + + + + + + • • • • -1- + +? . . Sehomburgkii . . oeeidentalis . . . biglandidosa ... subsemdata . . . i viriri i + brasiliensis ... 1 1 lactescens . . . . j lueida + . - pallida +? + + + ■verrucosa .... Glaxiovii . . . . j faquari i 4- • • montana ' nitida \ + + !• • + . . • • 1 ! .... ! II crenulata . . . • j . . indorum 1 . . paniculata ...... anomala | . . Pohliana . . . . jj . , 1 + : ■ • 1 1 + 1 .... . . ■ . . ' ■ ' ' • ] + . . .... Gaudichattdiana . \ paraguensis ... ^ ■ ■ + :; • • • • + Flores monoiei, apetaü. Discus nullus. Calyx Q^ parvus, juvenilis globosus, sub- clausus, longe ante anthesin apertus, 3 — ö-lobus; lobi lati, leviter imbricati. Stamina numerosa, 70 — 10, rarius 2 — 3, receptaculo convexo affixa; antherae fere sessiles, ex- trorsae, longitudinaliter dehiscentes. Ovarii rudimentum nullum. Sepala Q, 5, quincun- ciaha, vel 6, biseriata vel rarius 3, saepe valde inaequaha, imbricata. Ovarium 3-locu- lare; stvU in columnam saepe elongatam connati, superne liberi, indivisi; ovula in loculis solitaria. Capsula globosa vel leviter tridyma, in coccos 2-valves dissiliens; endocarpium *) Nomen carlbaeum Piriri Mabe. Mabea. 27 durum. Semina carunculata, ovoidea; testa crustacea, laevis; albumen carnosum; co- tyledones latae, planae. — Arbores vel frutices sarmentosi vel scandentes, lactescentes. Folia alterna, ± oblonge, integra vel denticulata, penninervia, stipulata, breviter petiolata. Indumentum e pilis irregulariler substellato-ramosis compositum, mox evanidum. Racemi terminales, floribundi, nonnunquam paniculato-ramosi; bi"acteae saepissime glandulis 2 ornatae, Flores (j^ numerosi, aut sub quaque bractea secus racemi rhachin ternati aut in pedunculo brevi, ex axilla bracteae Oriente 3 — 4, umbellatim dispositi aut in spiculam vel racemulum seeundarium ebracteatum dispositi; flores Q ad basin racemi pauci, sub bractea solitarii, pedicellati. Partes florales brevissime furfuraceo-tomentellae. Species fere 30, Americae tropicae incolae, saepe inter se simillimae, determinatu difficiles et caute examinandae. Im Folgenden werden 29 Arten beschrieben, die sich in recht natürliclier Weise auf vier Sektionen verteilen. Der Bau der (5 Partialinfloreszenz gestattet eine leichte Bestimmung der Gruppe. So mühelos aber auch die Zugehörigkeit einer Sippe zur Sektion erkeyint wird, umso schwieriger gestaltet sich die Bestimmung der Art innerhalb der Sektion, weil vielfach die Arten eine sehr grosse habituelle Übereinstimmung zeigen. Dies gilt z. B. für M. taquari und M. Schomburgkn , die ohne Früchte kaum mit Sicherheit sich auseinander halten lassen. Wenn daher an dem zu bestimmenden Material nicht Blüten und Früchte vorliegen, wird bisweilen die Zugehörigkeit zur Spezies kaum festgestellt werden können. Gerade die Früchte zeigen vielfach recht augenfällige Unterschiede. Unter solchen Umständen wird die Benutzung der vorstehenden Tabelle, die die Verbreitung der Arten nach den Staaten gibt, auch praktisch verwertet werden können. Vorstehende Übersicht lehrt aber auch das pflanzengeographisch gut umschriebene Areal der Gattung. In Guyana, Venezuela und in der Provinz des Amazonen- stroms liegt das Entwicklungscentrum von Mabea. Sie bildet keinen andinen Typus, denn nur vereinzelte Arten sind bis in andine Gebiete eingedrungen, so 2 Arten bis Panama, 3 nach Columbien, nur eine nach Peru. Auch auf den Antillen fehlt die Gattung, und die Angabe über das Vorkommen daselbst, die sich bei Müller- Arg. findet, beruht wohl nur auf einem Schreibfehler. Von insularen Gebieten Amerikas beherbergt nur Trinidad 3 Arten, von denen eine dort endemisch ist, aber der M. pallida ^ enezuelas recht nahe steht; die beiden andern Spezies sind Sippen Guyanas. Südwärts reicht das Areal der Gattung durch Brasilien bis Säo Paulo, doch ist der Artenreichtum in den Nordstaaten Brasiliens weit größer als im Süden. M. fistulifera Brasiliens reicht westwärts bis Bolivien, und neben ihr erscheint hier "die endemische M. longifolia. Die einzelnen Sektionen zeigen in ihrer geographischen Verbreitung gewisse Unterschiede, die auf eine selbständige Entwicklung schließen lassen. \. Die Spieuligerae sind Characterpflanzen der südbrasilianischen Provinz, meiden streng das andine Gebiet und dringen kaum in das Amazonengebiet ein; sie fehlen aber auch durchaus der cisäquatorialen Savannenprovinz. Den Typus der Gruppe repräsentiert M. fistulifera; die 3 andern Arten sind lokal verbreitet, mit der erst genannten aber recht nahe verwandt. 2. Die Umbelluliferae charakterisieren die cisäquatoriale Savannenprovinz und das Gebiet des Amazonenstroms, dringen bis in andine Florenbezirke ein und reichen südwärts mit wenigen Arten bis in die Nordstaaten Brasiliens. Inner- halb der Sektion gruppieren sich die Arten nach ihrer Verwandtschaft vielleicht in folgender Weise: a) M. speeiosa, puleherrima. h) M. maynensis, Schomburgkiana , oceidentalis , biglandulosa. Auffallend ist die weite Verbreitung der M. oceidentalis. Vielleicht ist sie eine Kollektivspezies, die besser aufgeteilt werden möchte. c) M. subsemilata, piriri. d) M. brasiliensis, lactescens, lucida, pallida, verrucosa und Olaxiocii. e) M. taquari, montana. f) M. nitida. 3. Die Intermediae umfassen eine Art Columbiens [M. Trianae), die sich wahrscheinlich von den Umbelluliferae ableitet. 4. li'\Q Apodae endlich verhalten sich ähnlich vrie A'iq Spieuligerae und sind auf die Nordstaaten Brasiliens beschränkt. Während M. erenulata, indorum und paniculata in näherer Verwandtschaft zueinander stehen, nehmen M. anomala und Pohliana eine isoherte Stellung ein. 28 F- Pst^' — Euphorbiaceae-Hippomaneae. Conspectus sectionum generis Mabeae. A. Sepala Q interiora margine glandulifera. a. Paniculae raniuli (^ racemosi vel saepius spiculiformes Sect. \. Spiculigerae Pax et K. Hoffm, b. Paniculae ramuli (j^ umbellilormes . . Sect. 2. Intermediae Pax et K. Hoffm. B. Sepala Q omnia eglandulosa. a. Paniculae ramuli (J* umbelliformes . . Sect. 3. Umbelluliferae Pax et K.Hoffni. b. Flores (^ secus rhachin in axilla brac- tearum ternati Sect. 4. Apodae Pax et K. Hoffm. Sect. { . Spiculigerae Pax et K. Hoffm. Paniculae ramuli (^ racemosi vel saepius spiculiformes. Sepala Q, interiora margine glandulifera. Clavis specierum, A. Folia subtus, saltem juniora, furfuraceo-fasciata \. M. fistulifera. ß. Folia subtus non furfuraceo-fasciata. a. Bractearum glandulae pallidae. Stamina =t 50 . . . 2. J/. Riedelii. b. Bractearum glandulae piceo-nigrae, axi ramulorum adnatae. a. Stamina 35 — 48 3. 31. longifolia. ß. Stamina circ. 27 4. ilf. angustifoUa. \. M. fistulifera Mart. Reise Brasil. I. (1828) 479; in Linnaea V. (1830) Lit. ber. 39; Benth. in Hook. Journ. Bot. VI. (1854) 366; Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1148; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 518 t. 73. — M. ferruginea Benth. in Sched. — M. fistuligera Peckolt in Ber. deutsch, pharm. Gesellsch. XVI. (1906) 185. — Arbor gracilis, ad 8 m alta; ramuli graciles, juniores angulosi, cum stipulis et inflores- centiis et cum costa paginae inferioris et cum fascia lata, costam longitrorsum utrinque tangente furfure substellulari, denso, flocculoso, rufo-ferrugineo tecti. Petiolus 6 — 10 mm longus; limbus 6 — 12 cm longus, 1 1/2 — '^^,2 cm latus, elliptico-lanceolatus vel lanceolatus, cuspidato-acuminatus, basi subobtusus, ci-enato-serrulatus, subtus utroque latere costac primum fere undique, deinde diniidia latitudine limbi furfure rufo-fasciatus, adultus autem fere glabratus, supra nitidus, nigricanti-viridis, subtus praeter fascias glaucus ; costae secundariae numerosae, subhorizontales, semel vel bis dichotome divisae, utraque facie leviter prominentes; stipulae 8 — 10 mm longae, lineari-lanceolatae, mox deciduae. Paniculae multiflorae, subpendulae; bracteae basi cum pedicellis Q et cum ramulis paniculae connatae, utrinque glandulosae, lineari-lanceolatae; pedicelli Q. 8 — 1 2 mm longi; raniuli Q^ racemiformes, 5 — 3-flori; pedicelli rj^ flores paulo supei*antes; flores aurantiaci. Sepala (^ ovata, acuta, extus tomentosa, Q valde inaequilonga, exteriora haud raro bipartita, interiora lineari-lanceolata, 3 — 10 mm longa; stamina numerosa; capitulum antherarum 2^/2 — 3 mm latum: columna stylaris 10 — 1 5 mm longa; sty- lorum pars libera paulo brevior; ovariuni rufo-pulverulentum. Capsula 14 — 15 mm longa, globosa, rufo - furfuracea , globosa, leviter depressa, longitrorsum trisulcata, Semina globoso-subovoidea, atrofusca, nitidula; caruncula rubra. — Fig. 4J. — D. Südbrasiljanische Provinz: Waldbaum in den Staaten Para, Matto Grosso, Bolivien, Goyaz, Minas Geraes, Rio de Janeiro und Säo Paulo. Para, Santai*em (Spruce' n. 785). — Matto Grosso (Lindmann n. 3131!, Malme n. 174o!, Riedel n. 997, Robert n. 38l!, Spencer Moore n. 102!, 308!, 470!). — Bolivien, Guarayus (Herzog n. 302!), Guanai-Tipuani (Bang n. 1333!). — Goyaz (Glaziou n. 22 119!). — Minas Geraes (Moura n. 1030!, Widgren n. 294!), Caldas (Regneil n. 1707!)> Lagoa Santa (Warming). — Rio do Janeiro (Glaziou n. 8924!), Canto gallo (Peckolt n. 276, 382, Schott n. 4587), Parahyba (Riedel n. 261). — STio Paulo fBurchell n. 5081), Mato do Puris et Sumidouro Mabea. 29 (Sellow n. 770!), Macahubas, S, Carlos da Pinhal (Löfgren n. 778!). — Ohne Standort (Pohl n. J999!, 3572). Einheim. Namen: Canudo da pitö (Pfeifenrohr), Mamona do Mato (wilder Ricinus). • Verwendung: Bei Verwundung fließt ein dickflüssiger, gummiguttigelber Milch- saft hervor, der mit Mandiocamehl gemischt als Pflaster bei Panaricium gebraucht wird; das Decoct der bitteren Rinde wird als Tonikum und Antipyretikum angewandt. Die reifen Samen liefern 22,2% eines dickflüssigen, orangeroten, fetten Öles; zwei Tropfen davon verursachten Peckolt eine lang anhaltende Übelkeit. Die dünneren Zweige des Baumes sind hohl und dienen zu Pfeifenröhren. Fig. 4. A—D Mabea fistulifera Mart. Ä Ramulus floriger. B, C Flos (5. D Flos Q. — E—G Omphalea diandra L, vd.r. gcmiina Müll. Arg. E Flos (5 longitudinaiiter sectus. F, G Flos Q. — Icon. sec. Pax ex Engler et Prantl, Pflzfam. III. 5. 93 reiter. 2. M. Riedelii Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 518. — Frutex 2— 2V2 m altus; ramuli novelli furfure rufo-ferrugineo tomentelli, mox omnino glabrati et fusco- nigricantes. Petioli 2 — 3 mm longi; limbus 4Y2 — '0 cm longus, 8 — 12 mm latus, subtus non furfuraceo-fasciatus, anguste lanceolatus, sensim et longe acuminatus, se- taceo-mucronulatus, basi acutus, rigide membranaceus, supra fuscus, nitidulus, subtus pallidior et ferrugineo-fuscescens, minulissime et argute serrulatus; stipulae fere I 5 mm longae, sublineares, longe acuminatae, flaccidae, mox deciduae. Paniculae ramuli (^ racemiformes, 5 — I-flori, Y2 — 2 cm longi; pedicelli (^ calycem fere aequantes, Q ad 3 cm longi; bracteae 5 mm longae, utrinque glandula 4 mm longa, oblongo-ellipsoidea, e fusco flavicante vel subobscure tincta ornatae. Antherarum globulus 2Y2 "^^ latus; stamina rfc: 50; antherae crebre furfuraceae; sepala Q 4 — 5 mm longa, glanduligera, acuminata; ovarium furfuraceo-pulverulentum. Capsula nondum omnino matura 10 mm 30 F. Pax. — Euphorbiaceae-Hipporaaneae. longa, 8 mm lata, sub furfure mox decedente sulcis profundis, numerosis, in dorso car- pidiorum valde oblique equitantibus insigniter sculpta. Südbrasilianische Provinz: Goyaz, bei Rio da Caxoeira de Chapada (Riedel n. 998!). 3. M. longifolia (Brilton) Pax et K. Hoffm. n. spec. — 31. angustifolia var. longifolia Britton in Mem. Torr. Bot. Club IV. (1895) 258. — Arbor ad 6 m alta; ramuli graciles, rufo-pubescentes. Petioli graciles^ 2 — 4 mm longi, mox glabrati; iimbus 5 — 10 cm longus, ad 10 mm latus, linearis, apicem versus longe attenuatus, longe mucronulatus, basi obtusus, subtus secus costam rufo-vestitus, mox autem glabratus. non furfuraceo-fasciatus, subtus pallidior, sed vix glaucescens, minute serrulatus; stipulae setaceae, dz 10 mm longae, subpersistentes. Paniculae floribundae, rufo-pubescentes; ramuli (j^ densi, dl 5 cm longi, spiciformes; pedicelli Q 1 Y2 — 2 cm longi; bracteae 5 — 6 mm longae, sublineares, utrinque glandula 4 — 5 mm longa, nigra, oblongo- eilipsoidea ornalae. Flores (^ 2 1/2 ^^"^ '^ti; antherae 37 — 4 8, fere sessiles, apice rufo-furfuraceae; sepala Q. 5 mm longa, lineari-lanceolata, acuminata, interiora glan- duligera; ovarium rufo-pulverulentum ; columna stjlaris demum 3 cm longa. Capsula ovoideo-globosa, obtuse trigona, intense rufo-furfuracea, fere 1 5 mm longa. Semina 6^/2 '^^'^ longa, atro-badia, dilute marmorata; caruncula ^Iba, Andines Gebiet: Bolivien (Cuming n. 262!), Yungas (Bang n. 507!), Mapiri, 1500 m (Rusby n. 1 177!, Buchtien n. 1883!). Südbrasilianische Provinz: Brasilien, Matto Grosso, Juruena (Hoehne n. 1955!). Nota. Habitus fere Salicis specierum angustifoliarum. — Affinis est M. angustifoliae, a qua differt foliis longioribus, paniculis latioribus, ramulis paniculae (5 elongatis, staminibus numerosioribus, columna stylari valde elongata et capsuKs majoribus. Indumentum pro genere insuper insigniter evanidum, 4. M. angustifolia Benth. in Hook. Journ. Bot. VI. (1854) 365; Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1149; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 519. — Arbor gracilis, ad 5 m alta, pendule ramosa; ramuli graciles, cum petiolis et rhachi inflorescentiae rufo-pubescentes. Petioli 2 — 4 mm longi, dense rufo-pubescentes; Iimbus 2V2 — 6 <^"^ longus, 10 — 16 mm latus, lineari-lanceolatus vel lanceolatus, longe acuminatus, subtus in Costa juniore vel etiam perangusto tractu adjacente rufo-vestitus, non furfuraceo- fasciatus, ceterum glaber, subtus glauco-fuscus, minute serrulatus; stipulae 8 — 12 mm longae, angustae, subpersistentes. Paniculae floribundae; ramuli (^ densi, fere 1 ^ji — 2 cm longi, subspiciformes, sub-5-flori; pedicelli Q. 5 — 12 mm longi; bracteae 5 — 7 mm longae, sublineares, utrinque glandula 3 — 4 mm longa, oblongo-ellipsoidea, nigra ornatae. Flores (^f 2^2 "^"^ l^^ij antherae ±27, fere sessiles, apice rufo-furfuraceae; sepala Q 4 mm longa, lineari-lanceolata, acuminata, interiora glanduligera ; ovarium rufo- pulverulentum; columna stylaris fere 1 Y2 cm longa. Capsula ovoideo-globosa, obtuse trigona, intense rufo-furfuracea, 9 — 10 mm longa et fere lata. Semina basi leviter retusa. Südbrasilianische Provinz: In den nöjrdlichen Staaten, von Amazonas bis Rio de Janeiro. Var. a. genuina Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1149; in Fl. Bras. XL 2. (1874) 519. — Folia 3 — 4 cm longa, circ. 6-plo longiora quam lata. . Parti: Santarem (Sieber, Spruce n. 784). Var. ß. oblonga Benth! in Hook. Journ. Bot. VI. (1854) 365; MÜH. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1149; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 519. — 31. fistulifera Benth. in Sched. ex ipso. — FoHa 3 — 3Y2 ^^ longa, circ. 3 — 4-plo longiora quam lata. Parä: Bei Caripi und Obidos (Spruce); zwischen San Joäo und Santa Anna (Burchell n. 9309). — Rio de Janeiro (Glaziou n. 11501!, 14239!). Var. y. myrtifolia Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 519. — FoHa dr 2Y2 cm longa, 2Y2 — 3-plo longiora quam lata, acuminata, basi acuta. Parä: Santarem (Sieb er). Mabea. 3 j Var. d. major Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 520. — Folia 3' 2— 6 cm longa, 4-plo longiora quam lata; pedicelli (^ flores fere aequantes. Amazonas: Sandige Wälder bei Borba (Riedel n. <300!). Sect. 2. Intermediae Pax et K. Hoffm. Paniculae ramuli q^ umbelliformes. Sepala Q interiora margine glanduligera. Species adhuc unica. 5. M. Trianae Pax in Engler's Bot. Jahrb. XXVI. (1899) 506. — Arbor glaberrima. Petiolus 0 mm longus; limbus 6 — 9 cm longus, 2 — 3 cm latus, supra nitidus, subtus opacus, glaucescens, lanceolatus, acuminatus, minute crenulato-denticulatus, eglandulosus. Paniculae ramuli (^ umbelliformes; flores (^ breviter pedicellati. Sepala Q basi ad margines stipulari-glandulosa; Stylus Stigmata 2 cm aequantia gerens. Subäquatoriale andine Provinz: Columbien, Bogota, 400 m (Triana n. 3609!). Sect. 3, Umbelluliferae Pax et K. Hoffm. Paniculae ramuli (^ umbelliformes, triflori, breves. Sepala Q omnia eglandulosa. Clavis specierum. ^A. Stamina 50 — 70. Paniculae amplae, speciosae. a. Stamina =b 65. Folia subtus fusco-glaucescentia . . . 6. 31. sj^eciosa. b. Stamina di 50. Folia concoloria 7. M. jyulcherrima. B. Stamina 40 — 27. Paniculae ampliusculae. a. Limbus foliorum basi eglandulosus. a. Ramuli (j^ paniculae longius supra basin biglandulosi. I. Ovarium inerme 8. 31. maymiisis. II. Ovarium dorso carpidiorum bimui-icatum .... 9. il/. Schomburgkii. ß. Ramuli rf paniculae basi vel prope basin biglandulosi 10. M. ocGidentalis^ b. Limbus foliorum basi subtus valide biglandulosus . . . 11 . J/. biglandulosa.- C. Stamina 27 — 15. Paniculae angustiores. Bracteae saepissime valide biglandulosae. a. Carpidia dorso non muricata. a. Folia glabra. l. Ramuli (j^ paniculae longius supra basin biglandulosi. 1, Pedicelli (j^ 3Y2 mm longi 12. M. suhserrulata. 2. Pedicelli (j^ 6 — 10 mm longi 13. 31. piriri. II. Ramuli (^ paniculae basi vel prope basin biglandulosi. 1 . Capsula 1 8 mm longa vel major. * Folia longius cuspidata 1 4. Jf. brasiliensis. ** Folia acuminata 1 5. Jf. lactescens. 2. Capsula 11 — 15 mm longa, globosa. * Bractearum glandulae validae 16. Jlf. lucida. ** Cfr. speciem affinem 17. 31. pallida. *** Bractearum glandulae parvae 18. Jf. verrucosa. 3. Capsula 10 mm longa, apice truncala, 3-cornuta 19. 31. Glaxiovii. (i. Folia subtus vestita 20. Jf. taquari. b. Carpidia dorso bimuricata 2 I . üf . montana. D. Stamina 15 — 12. Bracteae eglandulosae 22. 31. nitida. 6. M. speciosa Müll. Arg. in Fl. Bras. XL 2. (1874) 520. — Arbor 10—13 m alta; ramuli graciles, glabrati, ultimi tomento brevissimo, farinoso-furfuraceo, ferrugineo- rufo-vestiti. Petioli 5 — 8 mm longi, ci'assiusculi ; limbus 12 — 15 cm longus, 5 — 7 cm latus, oblongo-ellipticus, ex apice rotundato-obtuso abrupte in cuspidem circ. 1 ^2 cm longum abiens, basi obtusus, obsolete dentatus, tenuiter coriaceus, supra olivaceo- fuscescens, subtus fusco-glaucus ; costae secundariae utrinque 15 — 18, longe ante mur- 32 F- Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. ginem infracto-junctae, subtus cum venis prominentes. Panicula longe pedunculata, 10 cm fere longa, 3^/2 — 4 cm lata; ramuli (J* triflori, umbellati, 2^2 — 3 mm supra basin glandulas 5 — 6 mm longas, adnatas gerens; pedicelli (^ 12 — 16 mm longi; bracteae pars libera vix 1 1/2 mm lata, late ovata. Calyx (^f cupuüformis, obtusilobus; sepala Q triangularia, cuspidato-acuminata, 4 — 5 mm longa, eglandulosa; capitulum anlherarum globoso-ovoideum, 3 mm longum; stamina circ. 65; antherae furfuraceae; columna stjlaris partem liberam stvlorum bene aequans, cum ovario inermi tenuiter farinaceo-tomentella; styli 13 mm longi. Fructus ignotus. Provinz des Amazonenstroms: Alto Amazonas, schattige Wälder am Rio Negro (Riedel n. 1583!). 7. M. pulcherrima Müll. Arg. in Flora LV. (1872) 44. — M. piriri vai-. concolor Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1150 ex parte. — Ramuli graciles, cum foliis totis glabri. Petiolus 10 mm longus; limbus 14 — 17 cm longus, 3V'2' — 7 cm latus, elliptico-lanceolatus, basi obtusus vel subacutus, apice cuspidato-acuminatus, integer vel subinteger, tenuiter coriaceus, subtus concolor, in utraque pagina reticulatus. Paniculae late cjlindricae, amplae, 12 — 1 6 cm longae, 6 — 7 cm latae, eximie floribundae, infeme floribus Q, laxis longo tractu munitae; ramuli (^ elongati, umbellatim triflori, 4 — 6 mm supra basin glandulis oblongis, 3 — 4 mm longis ornati; bracteae Q. 1 Y2 — 2V2 ^"^ longae, lanceolato-lineares, indivisae vel 2 — 3-partitae, brevissime et parcissime pube- rulae, (^ 5 mm longae, in pedunculis umbellarum 1 ^j^ — 2 cm longis sitae. Calyx (^ in apice pedicellorum oblique adnatus, refracto-inclinatus, 3 mm longus; sepala § 4 mm longa, ovata, acuminata, cum ovario furfuraceo-rufo-tomentella; stamina 48 — 54; antherae sessiles, furfuraceo-tomentellae. Cisäquatoriale Savannenprovinz: Franz. Guyana (Leprieur). 8. M. maynensis Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1150; in Fl. Bras. XL 2. (1874) 520. — Ramuli graciles, superne tereti-compressi, undique cum rhachi paniculae et cum foliis totis glabri. Petioli 12 — 15 mm longi; limbus 9 — 14 cm longus, 3V2 — 7 cm latus, lanceolato-elliplicus, abrupte et breviter cuspidato-acuminatus, basi subacutus, repando-crenatus, ochraceo-fuscidulus, reticulato-venosus: costae secundariae utrinque 10 — 15. Paniculae circ. 10 cm longae, 3V2 — 4 cm latae: ramuli (^ 4 — 5 mm longi, umbellatim 3- vel 2-flori, longius supra basin grosse biglandulosi ; pedicelh q^ 10 — 15 mm longi, Q 2 — 3 cm attingentes, cum bracteis brevissime ferrugineo-pul- verulento-tomentelli. Calyx (^ purpureo-pulverulentus, fere 3 mm latus, lobi semi- orbiculares, rotundato-obtusi : sepala ^ triangulari-ovata, acuminata, 3 mm longa, cum ovario et bracteis ferrugineo-vestita, eglandulosa; stamina 33 — 40; antherae fere sessiles; connectivum obtuse prominens, apice crenulatum et dense vestitum, purpurascens; columna stylaris fere 2 cm longa, parle libera stylorum circ. 'i^j^-^^o longior; ovarium inerme, ferrugineo-tomentellum. Subäquatoriale andine Provinz: Peru, bei Tarapoto (Spruce n. 4888). Provinz des Amazonenstroms: Brasilien, Alto Amazonas, bei Ega (Poeppig). 9. M. Schomburgkii Benth. in Hook. Journ. Bot. VI. (1854) 365; Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1149. — M. taquari Klotzsch in Hook. London Journ. Bot. ir. (1843) 47. — Ramuli ferrugineo-tomentelli, graciles. Petiolus ± 5 mm longus, ferrugineo-vestitus ; limbus 7 — 8 cm longus, 3 72" — ^ cm latus, lanceolato-ellipticus vel ovato-lanceolatus, acutus vel breviter acuminatus, basi obtusus vel subcordatus, margine leviter revoluto-subcrenulatus, supra nitidus, subtus secus nervös parce ferrugineo- tomentellus, subtus reticulato-venosus; costae secundariae utrinque ± 10. Paniculae 5 — 6 cm longae, it 3 cm latae: rhachis ferrugineo tomentosa; ramuli (^ 2 — 5 mm longi, rarius breviores, umbellatim 3-flori, longius supra basin biglandulosi; pedicelli (j^ 10 — 12 mm longi, Q. 15 — 20 mm attingentes, cum bracteis brevissime sub- cinerascenti-tomentelli; flores albidi. Floris r^ 2 mm fere diametientis sepala triangularia, acuta, 5 triangulari-ovata, acuminata, eglandulosa, 3 mm longa, ufriusque sexus tomentella, stamina dr 30 — 35; columna stylaris 6 — 8 mm longa, partem liberam Mabea. 33 stvlorum aequans; ovarium tomentellum. Capsula globosa, esulcata, in dorso coccorum bimuricatum. Semen trigono-ellipsoideum. — Fig. 5. Cisäquatoriale Savannenprovinz: Franz. Guyan a (Perrottet n. 49, Saget n. H47); Britisch Guyana (Schomburgk n. 40 ex parte!, 535 ex parte!). \0. M. occidentalis Benth. in Hook. Journ. Bot. VI. (1854) 364; Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 521. — M. ptriri Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1150 max. ex parte. — Ramuli teretes, glabri vel rarius pilosi, graciles. Petiolus 5 — 0 mm longus, glaber vel pilosus; limbus 6 — '14 cm longus, 3^2 — (3 cm latus, Fig. 3. Mabea Schomburgkii Benth. Ä Ramulus floriger. B Inflorescentiae ^ pars. — Icon. origin. A. Engler, Das Pflanzenreich. IV. (Embryophyta siphouogama) 147. V. 3 34 F» Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. elliplico- vel ovato-lanceolatus vel lanceolato-obovalus, acutus vel cuspidato-acuminalus, basi acutus vel obtusus, margine integer vel vix undulatus, subtus glaucus, glaber vel Mrius subtus secus nervös setuloso-pilosus, subcoriaceus; costae secundariae utrinque H — 14, marginem versus valide infracto-junctae. Paniculae circ. 10 cnn longae, 3 cm latae, laxe multiflorae: ramuli q^ 4 — 5 mm longi, umbellatim 3-flori, prope basin grosse biglandulosi; pedicelli (^ 6 — 10 mm longi, Q. \ cm attingentes, cum rhachi in- florescentiae brevissime rufescenti-tomentelli; flores purpurascentes vel pallidi. Sepala Q^ semi-orbicularia, obtusa, Q. triangulari-ovata, acuminata, eglandulosa, 3 mm longa, cum ovario tomentella; stamina 25 — 35; antherae ellipsoideae, apice non emarginalac, superne dorso furfuraceae; ovarium inerme; columna stjlaris longissima, fere 2 cm longa, parte libera stylorum multoties longior. Capsula leviter 3-sulcata, 4 6 — 17 mm longa, tomentella. Semen 9 — 11 mm longum, brunneum, laeve, parvule carunculatum. Von Centralamerika bis in das Amazonasgebiet und die Nordstaaten Brasiliens. Var. a. genuina Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 521. — M. ^nriri Benth. Bot. Voy. Sulphur (1844) 165; Klotzsch in Seemann, Bot. Voy. Herald (1852- — 185") 102. — M. piriri var. genuina Müll. Arg. in DC. Pi'odr. XV. 2. (1866) 1150 ex parte; Hemsley in Biol. centr, amer. III. (1883) 133. — Folia glabra, elliptico-lanceolata, subtus caesio-glauca vel fuscescenti-glauca. Flores subpallidi. Subäquatoriale andine Provinz: Panama (Barklay, Cuming n. 1102!), bei Azufre (Linden n. 886), bei S. Martha (Purdie). Provinz des Amazonenstroms: in Wäldern (Martius), um Manäos (Spruce n. 1117). Var. ß. obovata Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (18 74) 521. — M. piriri var. ohovata Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1150. — Folia glabra, lanceolato- obovata, 6 — 10 cm longa, 3^2 — 4V2 cm lata, subtus glauca. Flores purpurascentes. Cisäquatoriale Savannenprovinz: Franz. Guyana (ohne Sammlername!). Var. y. purpurascens Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 1150. — M. piriri var. purpurascens Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (I866) H50. — Folia vix coriacea, glabra, elliptica vel lanceolato-elliptica, 10 — 15 cm longa, Z^ji — 6 cm lata, subtus caesio-glauca, cuspidato-acuminata. Flores purpurascentes. Cisäquatoriale Savannenprovinz: Franz. Guyana (ohne Sammlername!). Var. d. concolor Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 522. — M. piriri var. concolor Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1150 ex parte. — Folia glabra, elliptico-lanceolata, cuspidato-acuminata, subtus glauca, deinde subconcoloria, 10 — 14 cm longa, 3'/2 — ^V2 cm lata; costae tenuiores. Flores pallidi. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, Bahia (Blanchet n. 92, 2326!), bei Ilheos (Blanchet), Var. £. setulosa Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 522. — Ramuli cum petiolis et folüs junioribus setulis piliformibus intense rufo-fusci. Folia 12 — 14 cm longa, 6 cm lata, subcoriacea, demum subconcoloria. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, Bahia, bei Almada (Martius), Einheim. Namen: Piriri oder Periry (im Staate Alto Amazonas): wahrscheinlich gilt dieser Name auch für andere verwandte Arten. Nutzen : Der Milchsaft der var. genuina liefert eine minderwertige Sorte Kaut- schuk. Vergl. Peckolt in Ber. Deutsch, pharm. Ges. XVI. (1906) 186. Nota. M. occidentalis est species polymorpha et forte melius nota in species plures distinguenda. 11. M. biglandulosa Baill. Etud. gen. Euph. (1858) 413 (nomen): Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1151, — M. occidentalis Benth. in Hook. Journ. Bot. VI. (1854) 364 ex parte. — M. piriri var. laevigata Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1150. — 3L occidentalis var. laevigata Müll. Arg. in Fl. Bras. XI, 2, (1874) 522. — M. voluhilis Klotzsch in Schomburgk, Reis. Brit. Guyan. HI. (1848) 1098 (nomen). — Arbor scandens; ramuli graciles, glabri. Petiolus 3 — 6 mm longus, glaber, Mabea. 35 supra canaliculatus; limbus 5 — 9 cm longus, 2 — 4 cm latus, ellipticus, acuminatus, basi acutus, integer, concolor, glaber, nitidus, tenuitei* reticulatus, basi subtus glandulis marginalibus 2, \ — 2 mm longis, atro-fuscis ornatus. Paniculae ± 8 cm longae, 2 — 272 cm latae, laxe multiflorae; ramuli (j^ 2 — 3 mm longi, umbellatim 3-flori, prope basin grosse biglandulosi; pedicelli (^ 5 — 10 mm longi, Q demum 15 mm attingentes, cum rhachi inflorescentiae brevissime et parce cinereo-tomentelli. Flores albidi. Sepala rf semiorbicularia, obtusa, Q triangulari-ovata, acuminata, eglandulosa, 3 mm longa, tomentella; stamina ±30; ovarium inerme, cinereo-tomentellum; columna stylaris 3Y2 ™"^ longa, partem liberam stjlorum paulo tantum superans vel aequans. Capsula (juvenilis) cinereo-tomentella, laevis. Cisäquatoriale Savannenprovinz: Britisch Guyana, an den Abhängen des Roraima (Schomburgk n. 731, H09!). Nota. Certissime affinis est M. occidentali, sed foliis concoloribus, basi validiuscule biglandulosis diversa; insuper indumentum cinereum et columna stylaris insigniter brevis. 12. M. subserrulata Spruce ex Benth. in Hook. Journ. Bot. VI. (1854) 366; Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (I866) 1152; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 523. — Arbor 6 m alta, gracilis, tota praeter inflorescentiam parce et minute rufo-puberulam omnino glabra; ramuli graciles, fusco-nigricantes. Petiolus 6 — 9 mm longus, rigidulus; limbus 10 cm longus, 3 — 5^2 cm latus, oblongo- vel lanceolato-obovatus vel oblongo- ellipticus, apice obtuso breviter apiculatus, basi subobtusus, margine fere integer, teniuscule coriaceus, supra nitidus, fusco-nigricans, subtus pallidior, olivaceo-fuscescens, utrinque prominenter reticulato-venosus; costae secundariae et venae validiusculae. Paniculae circ. 1 4 mm latae vel basi latiores, inferne nudae, parte florifera dimidium limbum foliorum longitudine aequantes ; ramuli (^ umbellatim 3 — 5-flori, longius supra basin validiuscule biglandulosi ; bracteae ovatae, longius acuminatae ; pedicelli (^ 3 Y2 ™ni longi vel breviores, saepissime in pedunculis umbellularum axin versus incurvi. Flores (^ 1 Y3 mm diametientes; stamina 20 — 27; antherae sessiles, tomentellae; connectivum latum, subacutum; sepala Q inaequalia, interiora 3 mm longa; columna stylaris 4 — 5 mm longa, parte libera stylorum dimidio longior. Capsula ovoideo-globosa, leviter trigona. non sulcata, apice acutiuscula, 1 8 mm fere longa, 1 6 mm lata. Semina 1 0 mm longa, 7 mm lata, intus obtuse trigona, obscure fumoso-fusca. Provinz des Amazonenstroms: Alto Amazonas, in den Catingas bei Panure am Rio Uaupes (Spruce n. 2500). Nota. Speciem non vidi. n. M. piriri Aubl. Hist. pl. Guyan. IL (1775) 867 t. 334, f. 1; Benth. in Hook. Journ. Bot. VI. (1854) 364. — M. piriri va.r. genuina Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1150 ex parte. — M. surinamensis Klotzsch in Schomburgk, Reis, Brit, Guyan, III. (1848) 1 185 (nomen). — Arbor; ramuli graciles, glabri. Petiolus 5 — 10 mm longus, gracilis; limbus 8 — 10 cm longus, 2Y2 — 3^2 cm latus, lanceolatus vel obovato-lanceolatus, cuspidato-acuminatus, basi acutus vel obtusus, supra subopacus, fusco-nigricans, subtus zt caesio - glaucus , reticulato-venosus, firme membranaceus , margine subserrulatus. Paniculae 2 — 3 cm latae, pedunculatae, parte florifera circ. 7 cm longae; ramuli (^ umbellatim 3-flori, longius supra basin biglandulosi, cum rhachi inflorescentiae et pedicellis tenuissime puberuli, gracillimi, 5 mm fere longi; pedicelli (j^ gracillimi, 6 — 10 mm longi, Q 6 — 8 mm attingentes, demum longiores. Flores candidi, parvi, r^ 2 mm fere diame- tientes; sepala (^ triangularia, acuta, Q lanceolato-ovata, acuminata, 272"^^ attingentia, eglandulosa; stamina 15 — 20, rarius pauciora (13) vel numerosiora (ad 26); columna sty- laris 7 — 8 mm longa, partem liberam stylorum dr aequans, cum ovario laevi cinereo-puberula, Cisäquatoriale Savannenprovinz: Niederländ. Guyana, Surinam (Host- mann n. 409!, 1320!). Britisch Guyana, Barima River (Jenman n. 6999!). Venezolan. Guyana, Miraflores (Passarge u. Selwyn n. 698!). Am Orinoko (Lehmann n. 8783!). 14. M, brasiliensis Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2, (1866) 1151; in Fl. Bras, XL 2. (1874) 523. — Arbor 6 — 10 m alta vel frutex elatior; ramuli tenues, fusco- 3* 36 F- l'^'X- — Euphorbiaceae-Hippomaneae. nigricantes, cum foliis glabri. Peliolus zt 8 mm longus, gracilis; limbus 8 — 10 cm longus, 2 — 2Y2 ^^^ latus, elliptico- vel sublineari-lanceolalus, longe cuspidato-acuminatus, basi obtusus vel subacutus, crenato-denliculalus, firme membranaceus, supra nitidus, viridi-fuscescens, subtus glaucescens, praesertim subtus satis prominenter reticulatus; costae secundariae fcre horizontales. Paniculae 4 — 6 cm longae, 1^/2 — 2'/2<'ni latae, laxe mulliflorae, basi interdum longius ramosae; rhachis adpresso-rufo-sericea; ramuli (^ umbcllatim 3-flori, paulo supra basin validiuscule biglandulosi, ultra glandulas ob- longas levitcr tantum elongaü; pedicelli (J^ 3 — 9 mm longi, Q 12 mm longi, post anthesin 2V2 — 3 cm attingentes. Flores pallidi, rf 2 — 2^2 ^^ diametientes. Sepala (j^ orbiculari-ovata, obtusa vel subacuta, Q 4 mm longa, inaequalia, eglandulosa, triangulari- vel lineari-lanceolata, acuminata; stamina 18 — 26: antherae sessiles, apice non emarginatae, tomentellae; columna stjlaris cum ovario inermi albido-tomenlella, partem liberam stylorum manifeste superans. Capsula \1 — 18 mm longa, sulcato- tridjma, inermis, tomentella, apice stylorum basi indurata acuta. Semina 8 — 10 mm longa, nigra. Südbrasilianische Provinz. Var. a. genuina Pax et K. Hoffm. n. var. — Folia firme membranacea. Panicula angusta, ± P/o ^^^ 1^*^^» ^'^ 2 cm attingens; pedicelli (^ 3 — 6 mm longi. Columna stylaris partem liberam stylorum manifeste superans. Rio de Janeiro (Glaziou n. 1464, 6667!, Freire AUemäo, Lund n. 253, Riedel n. 104l!, Widgren n. 962). — Ohne näheren Standort (Sellow!j. Var. ß. intermedia Pax et K. Hoffm. n. var. — Folia firme membranacea. Panicula lata, 272 cm lata, rarius latior; pedicelli (^ 6 — 9 mm longi. Columna stylaris partem liberam stylorum superans. Rio de Janeiro (Glaziou n. 6808!, 89251). Nota. Var. intermedia foliis et paniculis transitum fere praebet a formis genuinis specici ad M. Glaxiovii. 15. M. lactescens (Vell.) Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 523. — Omphalm laotescens Vell. Fl. Flum. X. (1827) t. 11. — »Planta ex icone citata evidenter est species Maheae, et quidem proxima M. hrasiliensi^ a qua tarnen foliis anguste lanceo- latis, sensim acuminatis vel tantum acutis nee abrupte in cuspidem angustam et longius- culam abeunlibus et ambitu paulo anguslioribus distinguitur. Flores in icone desunt. Pedicelli fructigeri 2 — 2^ 2 cm longi. Calyx fructiger 5 — 6-partitus, circ. 3 mm longus; sepala ovata. Capsulae amplae, 22 mm longae, paulo latiores quam longae, leviuscule tridymae, inermes, faciebus 3 inter carpidia late et obtuse depressae, stylis 1 6 mm longis, pro 3/^ longitudinis in columnam gracilem connatis et parte libera patentibus terminatae; pericarpium e sectione fructus 2 — 3 mm crassum. Semina absque carun- cula 8 mm longa, fere 7 mm lata; caruncula valida, eubico-ovoidea«. Südbrasilianische Provinz: Rio de Janeiro (Vellozo). Nota. Species vix rite nota, tantum ex icone citata a cl. Müll. -Arg. pro specie generjs recognita est. 1 6. M. lucida Pax et K. Hoffm. n. spec. — Ramuli graciles, glabri. Peliolus 6 — 8 mm longus, gracilis, glaber; limbus 6 — 8 cm longus, 2 — 3 cm latus, lanceolatus vel anguste elliptico-lanceolatus, basi obtusus, apice caudato-acuminatus, crenato-den- tatus vel integer, margine subrevolutus,. coriaceus, supra valde nitidus, viridi-fuscescens, subtus pallidior, leviter glaucescens; costae secundariae parum prominentes, ceterum limbus fere non reticulatus; stipulae recurvae, petiolos semiaequantes, subpersistentes. Paniculae 4 — 6 cm longae, multiflorae, micranthae; rhachis adpresse et tenuiter cinoreo- velutina; ramuli (^f umbellatim 3 — 4-flori, 3 mm longi, basi validiuscule biglandulosi, ultra glandulas oblongas vix elongaü; pedicelli (5* 8 — 9 mm longi, gracillimi, Q, 12 mm attingentes, post anthesin longiores, tenuiter puberuli. Flores (^ 1 1/2 mm diametientes; sepala (^ triangularia, acuta, Q. triangulari -ovata, acuminata, eglandulosa; stamina ±19; columna stylaris cum ovario inermi cinereo-tomentella, partem liberam stylorum aequans. Capsula 1 5 mm longa, 1 2 mm lata, basi truncata, apice brevissime acuta, Mabea. 37 ovoideo-globosa, vix sulcala, dense ochraceo-tomentella. Seniina fusco-badia, ovoidea, laevia, 7 nun longa, 5 mm lata; caruncula fere slipitata; columna centralis post de- lapsum carpidiorum late 3-alata. Cisäquatoriale Savannenprovinz: Venezuela (Warming!), Valle de Tacarigua (Karsten!); Baul, Llano del Orinoko (Karsten!). \1. M. pallida Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) \\'60. — M. glauca Klotzsch in Sched. — M. occidentalis Griseb. Fl. Brit. Westind. Isl. (18 6 4) 43?. — Hamuli graciles, glabri. Petiolus 10 — 15 mm longus, gracilis, glaber; limbus 10 — 12 cm longus, 3 — 372 ^m latus, cUiptico-lanceolatus, basi acutus vel subacutus, apice longiuscule cuspidato-acuminatus, integer, firme membranaceus, pallidus, supra opacus vel subnitidulus, subtus subglaucescens; costae secundariae numerosae, fere horizontales, modice prominentes, ceterum limbus paulo reticulatus; stipulae caducissimae. Inflores- centia ignota. Flores ignoti. Capsula 12 — 15 mm longa, basi et apice truncata, ovoideo-globosa, vix sulcata, dense ochraceo-tomentella, inferne saepe rubescens. Semina pallide brunnea, 10 mm longa, 6 — 7 mm lata, compressa; caruncula majuscula, stipi- tata; columna centralis post delapsum carpidiorum late 3-alata. Cisäquatoriale Savannenprovinz: Venezuela: Puerto Cabellos (Karsten n. 16?!); wahrscheinlich auch auf Trinidad. Nota. Species floribus deficientibus adhuc male nota est, sed verisimiliter M. lueidae affinis. Distinguitur foliis majoribus, opacis vel subopacis, tenuioribus, magis et aliter reticulatis, capsulis paulo majoribus et seminibus majoribus, compressis. Adest in Herb. Krug et Urban speeimen ex insula Trinidad (Crueger n. 117!) veri- similiter ad M. pallidain pertinens statu florifero. Ramuli (5 paniculae brevissimi, basi glandulis parvis ornati; pedicelli gracillimi, 4 — 5 mm fere longi; flores (5 1 mm diametientes; stamina ± 18. 18. M. verrucosa Pax et K. Hoffm. n. spec. — Frutex; ramuli glabri, niox dense verrucoso-lenticellati. Petiolus ± 1 cm longus, subcrassiusculus, glaber; limbus 9 — 10 cm longus, 3 — 3^2 cm latus, lanceolatus, basi obtusus, breviter cuspidato-acumi- natus, crenato-denticulatus vel subinteger, margine anguste subrevolutus, supra nitidus, siccus subplumbeo-viridis, subtus canescens, opacus, subcoriaceus; costae secundariae utrinque ± 10, subtus modice prominentes, ceterum limbus vix reticulato-venosus; stipulae caducae, haud visae. Paniculae micranthae; rhachis cum pedicellis canescenti- fulvo-tomentella; ramuli (^ umbellatim 3 — 2-flori, 1 — {^j^invü longi, basi glandulis 2 parvis, 1 1/2 ™"' longis, 1 mm latis ornati, ultra glandulas vix elongati; pedicelli q^ gracillimi, 5^ — 10 mm longi, Flores (J* vix 2 mm lati, lutei; sepala triangulari-orbi- cularia, obtusa, puberula; stamina =b 2 3. Flores Q, ignoti. Capsula 10 — 12 mm longa, subglobosa, brevissime brunneo-pubescens. Semina 0 mm longa, 5 mm lata, subcompressa, caruncula mox delapsa apice insigniter et latiuscule truncata, badia, irregulariter ochraceo- marmorata. Cisäquatoriale Savannenprovinz: Trinidad, Carenage (Broadway n. 2738!). Nota, Yalde affinis M.nitidae et M.pallidae, sed colorc foliorum, stipulis caducissimis, ramulis insigniter verrucosis diversa; insuper glandulae bractearum multo minores sunt quam in M. nitida et capsulae cum seminibus minora quam in specicbus laudatis. 19. M. Glaziovii Pax et K. Hoffm. n. spec. - — Arbor; ramuli teretes, cum foliis glabri. Petiolus 5 — 7 mm longus, crassiusculus, glaber; limbus 10 — ^11 cm longus, 3 — 4 cm latus, eUiptico-lanceolatus, acutus vel breviter cuspidato-acuminatus, basi ob- tusus vel subacutus, crenato-denticulatus vel subinteger, coriaceus, supra nitidulus, viridi-fuscescens, subtus canescens, vix glaucescens, praesertim subtus satis prominenter costulatus; costae secimdariae fere horizontales. Paniculae 4 — 6 cm longae, densiuscule multiflorae, basi interdum longius ramosae; rhachis pulverulento-fcrrugineo-pubescens ; ramuli (^ umbellatim 3-flori, basi validiuscule biglandulosi, ultra glandulas oblongas vix producti; pediceUi q^ 5 — 9 mm longi, ^ 10 — 12 mm longi, sub fructu 2 cm attin- gentes, puberuli. Flores (^ 2Y2 mm diametientes; sepala (^f orbiculari-ovata, obtusa, Q triangulari-ovata, 3 exteriora minora, 3 inlcriora majora et 2 mm longa, omnia eglandulosa; stamina 18 — 22; columna stylaris cum ovario inermi albido-tomcntcUa, 38 F- Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. 4 mm longa, stvlorum partem liberam, 4 — 5 mm longam zb aequans. Capsula \0 mm longa et fere lata, leviter trisulcata, dorso carpidiorum leviter carinata, verlice depressa, brevissime apiculata, carpidiis leviter porrectis apice quasi obtuse 3-cornuta, brevis- sime purpurascenti-tomentella. Semen 7 — 8 mm longum, badium; caruncula parva, albida. Südbrasilianische Provinz: Rio de Janeiro (Glaziou n. 14247!, 15420!). — Vielleicht auch in Minas Geraes, Biribiry (Schwacke n. 7971 !?). Nota. Species nova manifeste affinis est M. brasiliensi et similis ejus var. intei-mediae, foliis coriaceis, latioribus, vix euspidatis, subtus canescentibus tarnen differt; indumentum paniculae est magis pulverulentum, fructus autem diversissimus. 20. M. taquari Aubl. Bist. pl. Guyan. II. (1775) 870 t. 334 f. 2; Benth. in Hook. Journ. Bot. VI. (1834) 364; Griseb. Fl. Brit. Westind. Isl. (1864) 43; Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1149; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 524. — Frutex 1 Y2~~3 m altus; truncus circ. 15 cm diametiens; cortex rubicundus. Ramuli juveniles cum rhachi inflorescentiae et costis folioi-um paginae inferioris indumento breviusculo, pallide rufo-ferrugineo, asperulo, e pilis dendroideo-ramosis formalo vestiti. Petiolus 4 — 8 mm longus; limbus 4 — 12 cm longus, 1^/2 — 3 cm latus, anguste ellipticus vel lanceolatus, abrupte acutatus, basi obtusus vel cordatus, supra laevigatus, nitidus, subtus glauco-rufescens et reticulato-venosus. Paniculae 4—6 cm longae, lY2~2 cm latae; ramuH (^ breves, 3 — 5 mm longi vel inferiores breviores, basi validiuscule biglandulosi ; bracteae ovatae, acutae, parvae; pedicelli (j^ ^ — 10 mm longi, gracillimi. Flores (^ vix 2mm diametientes, paUidi; stamina 15 — 25; antherae tomentellae, obtusae; sepala C I ^2 ^i" loiiga, exteriora minora, ovata, interiora majora, ovata, omnia eglandulosa ; ovarium laeve; columna stylaris albido-tomentella, parte hbera stylorum brevior. Capsula globosa, non sulcata, 1 2 mm lata, furfuraceo-ferrugineo-tomentella. Vai'. a. genuina MüU. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1149; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 524. — Folia anguste elliptica vel lanceolata, ±: duplo longiora quam lata, 4 — 8 cm longa. Gisäquatoriale Savannenprovinz: Franz. Guyana, Cayenne (ohne Sammler- name!). Englisch Guyana (Aublet, Schomburgk n. 40 ex parte!, n. 535 ex parte!, Sagot n. 989). Venezuela (Otto n. 966!). Trinidad, Aripe (Crueger!). Provinz des Amazonenstroms: Brasilien, Parä, zwischen S. Joäo und Santa Anna (Burchell n. 9170). Var. ß. angustifolia Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1149; in Fl. Bras. XI. 2. (187 4) 525. — Folia anguste lanceolata, 8 — 12 cm longa. Englisch Guyana (Schomburgk n. 347!). — Columbien, Tolima (Lehmann n. 7555!). Nota. Habitu simillima M. Schomburgkn, sed ovario laevi statim discernenda. Einheim. Namen: Taquari, Taquary do mato in den Nordstaaten Brasiliens. Bois ä calumet in Franz. Guyana. Verwendung: Die Zweige dienen zu Pfeifenröhren. Vergl. Peckolt in Ber. deutsch, pharm. Gesellsch. XVI. (1906) 186. 21. M. montana Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1151; Hemsley in Biol. centr. amer. III. 1883) 133. — Frutex 4 — 5-metralis vel ai-bor parva, tota praeter inflorescentiam rufo-pubescentem glabra. Lirabus foliorum 6 — 9 cm longus, 2 — 3 cm latus, lanceolato-ellipticus, apice abrupte et breviter acimiinatus, basi rotundato-obtusus, margine leviter crenulatus, rigidulus, supra nitidus. Ramuli (^ paniculae umbellatim Iriflori; glandulae bractearum oblongae, rhachin paniculae tegentes. Pedicelh (^ sub- aequales, breves, flores circ. ter vel quater aequantes. Stamina circ. 1 4 ; ovarium in carpidiis minute geminatim muricatum vel fere laeve. Capsula ovoideo-globosa; valvae coccorum 6 mm latae, interdum vix distincte muriculatae. Subäquatoriale andine Provinz: Columbien, am Fuß des Cuesta (Schlim n. 1132]. — Panama (Sutton Hayes n. 715): — Venezuela, zwischen Valencia und Campanero, 1000 m (Fendler n. 2411). Mabea, 39 Nota. »Flores medium lonent inter eos M. Taquari et M. nitidae, folia autem fere omnino ut in M. nitida, sed rigidiora et subtus magis glauca, glandulae baseos multo magis evolutae. Capsulae fere M. nitidae, sed paulo minores, integrae tamen haud visae, valvae coccorum ambitu paulo angustiores.« — Speciem non vidimus. 22. M. r,*dda. Benth. in Hook. Journ. Bot. VI. (1854) 367; Müll. Arg. in DG, Prodr. XV. 2. (I86kloinc Arten« geführt. Dem gegenüber stellen H. acuminatus, polyatidrus, macradenius und stillingiaefolius ältere Typen dar, die zu andern Arten in keinen sehr nahen verwandtschaftlichen Beziehungen stehen. Die Yerbreitungsverhältnisse selbst ergibt folgende Übersicht. P e r a k : H. populneus. Sumatra: H. poptdneus, gigantciis {?). Java: H. populneus, gigaiiteus. Bali: H. niveus. Borneo: H. populneus, giganteus. ( Celebes: H. populneus, giganteiis (?). 1 Amboina: H. giganteus (?,. Nordaustralien: H. populifolius. \ Neu Guinea: H. longistylus, novoguineensis, brachystachgs. \ Bismarck-Archipel: H. papuanus, novoguineensis. Ostaustralien: H. populifolius, stillingiaefolius. I K e r m a d e c : H. polyandrus. \ Neu Caledonien: H. Schlechteri, repandus, nutans. Philippinen: H. fastuosus, populneus, alpimis, macradenius. ( Neu-Hebriden: H. longipes. I Fidschi-Inseln: R. nutans. \ Samoa: H. acuminatus, nutans. J Tonga-Inseln: H. nutans. ^ Gesellschaftsinseln: H. acuminatus, Moerenhoutianus, mitans. Die Mehrzahl der Arten sind hiernach Charakterpflanzen insularer Gebiete, und das Ent- wicklungscentrum liegt in der Gegenwart auf den Philippinen, also etwa im Centrum des Gesamt- areals der Gattung. Westlich von den Philippinen herrscht die Gruppe der Disepali vor, ostwärts die Sippen der Monosepali; die Sektion Wartmannia ist auf Ostaustralien beschränkt. Die südwestmalayische Provinz besitzt den weit verbreiteten H. populneus, der auch auf Celebes vorkommt; dazu kommen auf .Java H. giganteus, der nach Boerlage eine weite, oben angedeutete Verbreitung besitzen soll, und auf Bali der ihm nahe stehende H. niveus. In der papuanischen Provinz finden sich vier Arten der Disepali, die deutliche Beziehungen zu der Flora der Philippinen zeigen. Größer wird die Selbständigkeit in der Araukarienprovinz. Hier erscheint der merkwürdige Endemismus von Kermadec in H. polyandrus , während in Neu Caledonien neben dem weit verbreiteten H. nutans zwei fernere endemische Sippen der Mono- sepali nachgewiesen wurden. Auf der Inselflur Melanesiens aber zeigt neben H. nutans auch H. acuminatus eine weite Verbreitung, und aus Typen, die der ersteren Art nahe standen, bildeten sich auf den Gesellschaftsinseln und den Neu-Hobriden Lokalformen. Conspectus sectionum et specierum. A. Bracteae biglandulosae. Sepala Q^ t Sect. 1 . Disepali Pax. a. Folia peltata. ff. Bracteae rf 3-florae \ . H. fastuosus. ß. Bracteae (^ uniflorae 2. H. jjapuanus. b. Folia non peltata vel minore ex parte simul anguste pel- tata. a. Bracteae 3 — 6-florae. I. Flores monoiei (cfr. H. alpiman, cujus Acres (J^ ignotij. { . Stylus abbreviatus. * Folia membranacea. f Stigmata apice subtus valide glandulosa . 3. H. popuhieus. ff Stigmata apice subtus eglandulosa vel mi- nute glandulosa. O Spicae elongatae i. H. populifolius. QQ Spicae abbreviatae 5. H. brachystachys. ** Folia coriacea 6. -H. alpinus. Homalanthus. 45 2. Stylus elongatus "i. H. longistijlus. II. Flores dioici %. H. novoguineensis. ß. Bracteae uniflorae 9. //. acuminatus, ß. Bracteae biglandulosae. Sepalum Q^ I Sect. 2. Monosepali Pax. a. Stamina 40 — 50 10. H. polyandrus. b. Stamina ±28 W. H. Moerenhoutiamis. c. Stamina 2 0 — 10. u. Bracteae rj- uniflorae. I. Folia glabra. \ . Folia non peltata. * Stigmata quam stjlus multo longiora . . . i'i. H. nutans. ** Stigmata stylum aequantia vel eo breviora . \Z. H. longipes. 2. Folia peltata I 4. fi. macradenius. II. Folia subtus pubescentia. 1 . Folia subtus glaucescentia. Stigmata emarginata . \ö. H. giganteus. 2. Folia subtus albida. Stigmata bifida . . . . \6. H. niveus. ß. Bracteae (j^ 3 — 4-florae. I. Folia integra il. H. Schlechter i. II. Folia repando-dentata \S. H. repandus. C. Bracteae eglandulosae. Sepalum rf \ (vel simul 2 ?) Sect. 3. Wartmannia (Müll. Arg.) Pax. Species unica 19. i/. stillingiaefolius. Sect. I . Disepali Pax. Bracteae basi biglandulosae. Sepala (^ 2, inter se aequalia. 1. H. fastuosus (Linden) Yillar in Blanco, Fl. Filip. ed. 3. Nov. App. (1880) 4 96. — Mappa fastuosa Linden, Catal. 1865. 4; in Belg. bort. XV. (1865) 100- — Di- brachion peltatu7n Regel in Gartenflora XV. (1866) 100 t. 504. — Garumbium fastuo- sum Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1144; Baill. Adansonia VL (1866) 349 t. 8. — Arbor parva, omnino glabra. Petiolus 10 — 15 cm longus, rubellus, apice bi- glandulosus; linibus 15 cm diametiens, peltatus, triangulari-ovatus vel orbiculari-ovatus, breviter acuminatus, glaber, laete viridis, subtus pallidior. Racemi 15— 20 cm longi, densiflori; bracteae rf 3-florae, basi utroque latere glandula hemisphaerica ornatae, sub- cucullatae; glandulae bracteam ipsam longitudine aequantes; pedicelii rf calycem supe- rantes, Q caljce exiguo multo longiores, ad basin inflorescentiae pauci vel plures. Se- pala rj^ 2, subaequalia, reniformia, obtusa; stamina 9 — 10; calyx Q minutus, urceolari- bicrenatus; ovarium ellipsoideum ; stjli elongati. Fructus 5—6 mm lati. Provinz der Philippinen (Wallis n. 287!); Luzon, Prov. Rizal (Ahern's Collector n. 3176!, Ramos n. 1484!), Lepanto (Klemme n. 5712!), Manila (Wichura n. 176l!), Prov. de Laguna, San Antonio (Merrill n. 389!). — Min- danao, Camp Keithley, Lake Lanao (Mary Strong Clemens n. 358!), Misamis (Hutchinson n. 4722!). — Im Anfange der sechziger Jahre des vorigen Jahrhunderts in europäische Warmhäuser durch Linden eingeführt! 2. H. papuanus Pax et K. Hoffm. n. spec. — Arbor (?) omnino glabra. Petiolus 10 cm longus, apice biglandulosus; lirnbus 13 — 14 cm diametiens, peltatus, triangulari- ovatus, acutus, glaber, basi truncatus vel leviter emarginatus. Racemi 5 — 6 cm longi, densiflori, tenues; bracteae rf 1-florae, truncatae, utroque latere glandula oblonga, parva ornatae, subcucullatae; glandulae bractea ipsa multo breviores; pedicelii rf valde ab- breviati, flores ideoque subsessiles. Sepala rf 2, subaequalia, renifonnia, obtusa, 1 mm fere lata; stamina 9. Flores Q ignoti; species forte dioica. Papuanische Provinz: Neu Mecklenburg, MuHama (Dr. Stephan!). Einheim. Namen: posom (Muliama); paba (Gazellenhalbinsel). Nota. Species incomplete nota est et valde affinis H. fastuoso philippinensi; a specie audata difTert racemis parum elongatis, gracilibus, i. e. bracteis (5 unifloris, glandulis bractearum multo minoribus et oblongis. 46 P' Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. 3. H. populneus (Geisel.) Pax in Natürl. Pflzfam. III. 5. (1890) 96 f. 60; J.J.Smith, in Mededeel. Departm. Landbouw 10 (I910) 621. — Stülingia populnea Geisel. Croton. Monogr. (18 07) 80. — Omalanthus LeschenauUianus Juss. Euph. Tent. (18 24) 50 t. 16 f. 53; Blume, Bijdr. (1825 — 1826) 027. — Homalanthus populifolius Hook. f. Fl. Brit. IndiaV. (1888) 469; Boerlage, Handl. Fl. Nederl. Ind. III. 1. (1900) 295. — Carumhium populifolium Reinw. Cat, pl. bogor. (1823) 105 ex Müll. Arg.; Miq. Fl. Ind. bat.* I. 2. (1859) 914. — Carumhium populnewn Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1144. — Arbor tota glabra. Petiolus 2 — 6 cm longus, gracilis, apice supra glandulis parvulis auctus vel obsolete glandulosus; limbus 4 — 12 cm longus, saupe latior quam longus, membranaceus, triangulari-ovatus vel i'hombeo-ovatus, basi truncatus vel abrupte contractus et acutus vel subacutus, integer, apice acutus vel aeuminatus, subtus pallidior vel canescens, glaber. Racemi 6 — 12 cm longi; bracteae (^ 3-, rarius 4 — 6-florae, latae, denticulatae, basi biglandulosae; glandulae ellipticae, 1 1/2 ™™ ^ongae, a bractea breviter superatae, se invicem tangentes; pedicelli (^f vix 3 mm longi^ Q elongati, filiformes, sub fructu 2 — 3, rarius ad 4 cm longi, ad basin inflorescentiae pauci vel plures. Sepala q^ 2, subaequalia, [^l^vam. fere longa, reniformia, obtusa, denticulata; stamina 6 — 8 vel ad 10; calyx Q minutus; ovarium ellipsoideum; Stylus brevissimus vel brevis; stigmata subtus glandulis 2, longitrorsum decurrentibus incras- sata. Fructus didymi, 5 — 6 mm lati. Südwestmalayische Provinz und Philippinen; im Regenwalde. Var. a. genuinus Pax. — Stylus brevissimus; stigmata fere sessilia, horizonta- liter patentia, subtus valide glandulosa, apice integi-a, in fructu demum ereeta. Perak, Wellesley (King's Collector n. 1625!, Scortechinü). — Pahang (ohne Sammlername!). — Sumatra (Forbes n. 1836a!). — Java (Forbes n. 871 !, Hillebrand!, Korthals!, Nagel n. 338!, Teysmann!, Zollinger n. 935!), Bu- itenzorg (Engler n. 41 90!, Hillebrand!), Papandayang (Busse n. 162l!), Poespo (Engler n. 5074!), Preanger (Ko Orders n. 2167/i!). — Borneo (Beccari n. 3248!), Hayoep (Winkler n. 2188!), Baram Distrikt, Sarawak (Hose n. 296!). — Nach Boerlage auch auf Celebes. Einheim. Namen: Karön bih, Karembi, Karembi badak (sund.), Mroewoe, Djarak pati (javan.), Toetoeb, Toepoep lakek, Toepoep lobang (javan.). Verwendung: Die Blätter dienen zum Schwarzfärben. Nota. Species nee in India orientali, nee in Geylonia crescit. Var. ß. siccus (Blanco) Pax. — Excoecaria sicca Blanco, Fl. Filip. ed. 1. (1837) 7 87. ■ — Excoecaria laevis Blanco, Fl. Filip. ed. 1. (1837) 788. — Carumhium po- pulneum var. minus Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1145. — Stylus brevis; Stigmata jam in ovario ereeta, subtus valide glandulosa, apice emarginata vel subbiloba. Philippinen: Luzon, Prov. Tayabas, Lucena (Eimer n. 2893!), Lucban (Eimer n. 9226!); Prov. Bataan, Lamao River (Borden n. 1209!, Whitford n. 128l!); Prov. Rizal (Eimer n. 1879!, Merrill n. 309!); Manila (Gumingn. 626!, Lohern. 480l!, Meyen!, Wichuran. 1 762!). — Island of Paragua, E-wi-ig River (Eimer n. 702!, 843!) — Island of Negros, Dumaguete (Eimer n. 943l!). — Mindanao, Davao (Loher n. 4803!). 4. H. populifolius Graham in Jamesons Edinburgh new philos. Journ. sc. 1827. 115; W. J. Hook, in Gurtis' Bot. Magaz. t. 2780 (1827). — Carumhium pallidum Müll. Arg. in Linnaea XXXIL (1863) 8 5. — Carumhium platyneurum Müll. Arg. in Linnaea XXXIL (1863) 85; in DG. Prodr. XV. 2. (I866) 1145. — Carumhium Sieberi Müll Arg. in Linnaea XXXIL (1863) 85; in DG. Prodr. XV. 2. (I866) 1145. — Ca- rumhium populifolium Benth. et F. Müll. FI. austr. VI. (1873) 150. — Frutex vel arbor parva, tota glabra. Petiolus 3 — 8 cm longus, gracilis, apice supra glandula parvula, saepe subbiloba auctus; limbus 6 — 14 cm longus, saepe latior quam longus, membra- naceus, triangulari- vel rhombeo-ovatus, basi truncatus vel abrupte contractus et acutus vel subacutus^ integer, apice aeuminatus vel acutus, subtus canescens vel albidus, glaber. Racemi 6 — 10 cm longi; bracteae 3-, rarius 4-florae, latae, denticulatae, basi biglandu- Homalanthus. 47 losae; glandulae ellipticae, a bractea longius superatae; pedicelli (^ 2 mm longi, Q elongati, filiformes, sub fructu 2 — 4 cm longi, ad basin inflorescentiae pauci vel plures. Sepala (j* 2, subaequalia, i Y2 mm fere longa, reniformia, oblusa, denticulata; stamina 5 — 6; calyx Q minutus; ovarium ellipsoideum; Stylus brevissimus; Stigmata subtus eglandulosa, indivisa. Fructus i 0 mm lati, 9 mm longi. — Fig. 7. Australien, von Nordaustralien bis Viktoria. Austromalayische Provinz: Nordaustralien, Port Darwin (Holtze n. 22!). Ostaustralische Provinz: Queensland, Shoahvater Bay (R.Brown), Moreton Bay (F. v. Müller!), Crocodile Creek (B 0 w m a n) , Rockhampton und Rockingham Bay (Dal- lachy), Brisbane (Baileyl, A. Dietrich!), Howes Island (F. v. Müller!), Sandy Island (ohne Sammlernarae!). — Neusüd- wales, Port Jackson bis zu den Blue Mountains (R. Brown, Sieber n. 640!), Clarence Ri- ver (Beckler!), lUawarra (Cun- ningham, Lownes), Twofold Bay (F. v. Müller!), Sidney (Betche!, Camfield!). — Viktoria, Gripps Land (F. v. Müller). In europäischen botani- schen Gärten in Kultur! 1824 schickte Fräser Samen aus Australien an Graham in Edinburgh; die aus ihnen er- zogenen Pflanzen blühten 1827. Nota. Species valde affinis est H. populneo, sed optime di- versa staminibus paucioribus, stylis subtus eglandulosis fructibusque majoribus. — H. populifolius Graham certissime sistit plantam australiensem et omnino cum C. Sieberi quadrat. Infeliciter cl. Müller Arg. speciem Grahamia- nam cum planta javanica et philip- pinensi conjunxit, i. e. cum H. po- pulneo, et Graham ipse species duas confudisse videtur. Fig. 7. Homalanthus popuHfolius Graham. Ä Ramulus 5. H. brachystachys Pax floriger. B Inflorescentiae (5 pars. C Flos Q. — Icon. sec. et K. Hoffm. n. spec. — Arbor W. J. Hooker ex Pax in Engler u. Pranll, Pflzf. III. 5. Oö. parva, tota glabra. Petiolus 2 — 5 cm longus, gracilis, apice supra glandula submajuscula auctus; limbus G — 9 cm longus, 4 — 6 cm latus, membranaceus, rhombeo-ovatus, basi rotundatus, obtusus, integer, apice breviter acuminatus, subtus canescens, glaber. Racemi 2 — 2V2 cm longi; bracteae Q^ 3-florae, latae, denticulatae, basi biglandulosae; glandulae ellipticae, a bractea longius superatae, subrugulosae ; pedicelli (^ 2 mm longi vel breviores, Q elongati, filiformes, sub fructu lV2~3 cm attingentes, ad basin inflorescentiae 3 — 4. Sepala (^ 2, sub- aequalia, 1 mm fere longa, reniformia, denticulata, hinc inde posterius obsoletum ; sta- mina 5 — 6; calyx Q minutus; ovarium ellipsoideum; Stylus brevissimus; Stigmata subtus eglandulosa. Fructus subglobosus, 6 mm longus et latus. 48 F. Pax. — Euphorbiaceae-Hipponianeae. Papuanische Provinz: Neu Guinea, Kaiser Wilhelmsland, am Minjem, 200 m (Schlechter n. i6 392!), längs der Bergbäche von Albo (Schlechter n. < 6 3461), Augustafluss (Schnitze n. 285!). Nota. Valde affinis H. popiilifolio, sed racemis insigniter abbreviatis et capsulis multo minoribus bene distinctus est. 6. H. alpinus Eimer in Leaflets Philipp. Bot. I. (1908) 307. — Arbor parva, ad 8 m alta, tota glabra. Folia ad apicem ramulorum conferta, cicatrices lutescentes, pro- minentes relinquentia ; petiolus 3 — 6 cm lougus, rigidulus, apice subtus validiuscule bi- glandulosus; limbus 5 — 6 cm longus, latior quam longus, coriaceus, rhombeo- vel sub- triangulari-ovatus, basi acutus vel subobtusus, apice acuminatus vel acutus, supra lucidus, subtus glaucescens, glaber. Flores ignoti, forte dioici. Fructus racemosi, in axillis bractearum solitarii; pedicelli 5 mm longi, crassiusculi, recurvi; sepala 2, reniformia, obtusa vel acuta, persistentia; ovarium ellipsoideum ; Stylus brevis; Stigmata elongata, 6 mm longa, recurva, subtus apice glandula parvula notata; ovarium 2-loculare. Fructus i cm longus et latus. Semen fere nigrum, laeve, 5 mm longum, 3 mm crassum, ellipsoideum vel obscure triangulosum. Philippinen: Luzon, Prov. Tayabas (Eimer n. 7523!), Mount Banahao (Whit- ford n. 965!), Lucban (Eimer n. 9186!), Benguet (Eimern. 5858!), Laguna (Merrill n.7898!). — Island of Negros, Dumaguete (Eimer n. 4 01 89!), CanlaonVolcano (Merrill n. 227 !). — Wächst nur in höheren Gebirgslagen und tritt bei 2000 m bestandbildend auf. Nota. Species optima, a H. populneo valde diversa. 7. H. longistylus Lauterb. et K. Schum. Fl. Deutsch. Schutzgeb. Südsee (1901) 4 0 7. — H. jwjndneus Lauterb. et K, Schum. Fl. Deutsch. Schutzgeb. Südsee (1901) 407 ex parte. — Arbor parva vel frutex 6 — 10 m altus, totus glaber. Petiolus 5 — 15 cm longus, apice subtus biglandulosus : limbus 8 — 14 cm longus, saepius latior quam longus, epeltatus vel in foliis nonnuUis anguste peltatus, triangulari-ovatus, basi truncato- rotundatus, apice acutus, integer, membranaceus, subtus canescens. Racemus elongatus, 10 — 15 cm longus; bracteae r^ 2 — 4-florae, latae, integrae, truncatae, basi biglandu- losae; glandulae ellipticae, a bractea superatae; pedicelli Q^ 2 mm longi, Q. \ cm longi, ad basin inflorescentiae 2 — 3, in axillis bractearum solitarii. Sepala (^ 2, subaequalia, 1 '/2 mm fere lata; stamina 6 — 8 (9 — 10 ex aut.); ovarium ellipsoideum, 2-loculare; Stylus elongatus, demum ö mm longus; stigmata stylum aequantia, recurva, apice subtus glandula parvula onusta. Fructus immaturus 1 5 — 1 6 mm longus et fei"e latus. Papuanische Provinz: Neu Guinea, Kaiser Wilhelmsland (Hellwig n. 270!, 397!), Sattelberg (B amier II. n. 1 b), Finschhafen (Lauterbach n. 1423!). Im Sekundärwalde und am AValdrande, im Gebüsch. Einheim. Name: demeri. Der Saft der Früchte soll für die Augen schädlich sein. Die Früchte werden von den Tauben gefressen. Nota. Species magnitudine fructus et stylo elongato, Stigmata aequante insignis videtur, H. alpino nobis j udicantibus magis affinis quam H. popidifolio vel H. populneo. 8. H. novoguineensis (Warb.) Lauterb. et K. Schum. Fl. Deutsch. Schutzgeb. Süd- see (1901) 407; J. J. Smith in Nova Guinea VIII. (1910) 241. — H. populmus Lauterb. et K. Schum. Fl. Deutsch. Schutzgeb. Südsee (1901) 407 ex parte. — Carwmhium novoguineense Warburg in Engler's Bot. Jahrb. XVIII. (1893) 199. — Arbuscula, circ. 1 0-metralis, tota glabra. Petiolus 3 — 6, rarius 1 — 2 cm vel ad 1 0 cm longus, gracilis, supra canaliculatus, apice supra glandula orbiculari, majuscula onustus; limbus 3'/2 — 1 2 cm longus, saepius longior quam latus, rarius aeque latus ac longus, rhombeo-ob- longus vel ovato-oblongus, breviter acuminatus, basi obtusus vel rotundato-obtusus vel subacutus, membi-anaceus, subtus saepissime canescens, juvenilis subalbidus. Flores dioici. Racemi (J^ elongati, multiflori, 10 — 20 cm longi; bracteae breves, truncatae, biglandu- losae; glandulae oblongae, a bractea vix superatae; pedicelli (^ sub bractea 4 — 6, tenues, 2 — 3 mm longi; racemi Q 3 cm longi, 12 — 20-flori; pedicelli nutantes, 5^ — 6 mm longi, in axillis bractearum solitarii, sub fructu 2 — 4 cm attingentes; bracteae Q parvae, Homalanthus. 49 truncatae vel irregulariter sinuatae, basi multiglandulosae. Sepala q^ 2, reniformia, 41/2^!'^ longa; calycis Q lobi semiorbiculares : stamina 6; ovarium late ovoideum; Stylus brevissimus: Stigmata crassiuscula, subtus apice glandula minuta onusta. Capsula parva, 7 mm longa et lata, didyma, viridis. Papuanische Provinz: Neu Guinea, Kaiser VVilhelmsland (Bamler n. la!, Lauterbach n. 234!), Sattelberg (Hellwig n. 555!, Warburg!), Bismarck-Ebene (Lauterbach n. 2487!), Bismarck-Gebirge (Rodatz u. Klink n. 4 05), Stephansort (LewandovFsky n. 4!), Wälder um Wobbe (Schlechter n. 4 6 269!), Tami-Mündung (Schnitze n. 33!). — Niederländ. Neu Guinea, am Noord-Flusse (Versteeg n. 402'!, 4806!). — Bismarck-Ar chipel, Neu Mecklenburg (Peekel n. 463!). — Wahrscheinlich auch auf Neu Pommern (Schlechter n. 4 3764!?). Einheim. Namen: In Neu Guinea: Kagulip, demeng sesakele; in N^u Mecklenburg a posoba. 9. H. acuminatus (Müll. Arg.) Pax in Engler's Bot. Jahrb. XXV. (1898) 648. — Carumbium aeuminatum Müll. Arg! in DC. Prodr. XV. 2. (4 866) 14 44. — Arbor procera, succo venenoso praedita, omnino glabra. Petiolus gracilis, 3 — 4 cm longus, apice supra valide biglandulosus ; limbus 9 — 4 0 cm longus, longior quam latus, mem- branaceus vel demum rigidulus, rhombeo-oblongus, basi acutus, cuspidato-acuminatus, subtus canescenti-paUidus. Inflorescentia unisexuahs (?), 3 — 4 cm longa, gracilis, spici- formis; bracteae (J^ uniflorae, breves, truncatae, concavae, basi biglandulosae ; glandulae oblongae, a bractea longius superatae, basi se invicem tegentes; pediceUi brevissimi vel flores subsessiles (examinati valde juveniles). Sepala (^f 2, subaequalia, reniformia, Integra; stamina circ. 4 0; ovarium biloculare. Fructus (sec. Müller-Arg.) baccatus, majusculus, ellipsoideus, acuminatus, basi acutus, 21 mm longus, 4 5 mm latus. Melanesische Provinz: Samoa (Wilkes), Upolu, Savai (Reinecke n. 41 O!). — ■ Gesellschaftsinseln, Tahiti (nach Müller-Arg.). Einheim. Name: Mamala. Nota. Affinis H. longistylo novoguineensi, sed calyce (3 disepalo, staminibus satis numerösis, fruetu pro genere jnsigniter magno et bractieis <5 unifloris inter species generis distinctissimiis videtur. Species forte dioica. Sect. 2. Monosepali Pax. Bracteae basi biglandulosae. Sepalum (^ tantum 4 evolutum, anticum, posticum reductum, nullum. 4 0. H. polyandras (Müll. Arg.) Cheesem. — Carumbium polyandrum Müll. Arg. in Flora XL VII. (1864) 43 4; in DC. Prodr. XV. 2. (4 866) 4 4 46. — Arbor ad 4 0 m alta, omnino glabra. Petiolus 5 — 8 cm longus, apice. non vel vix glanduHfer; limbus 7 — 8 cm longus, fere aeque longus ac latus, firme membranaceus, e basi late et aperte cordata vel cordato-truncata cordatus, integer, acutus, glaber, subtus leviter pallidior» Inflorescentia zb 42 cm longa; bracteae (^ orbiculari-ovatae, rotundato-obtusae, den- ticulatae, biglandulosae, uniflorae; glandulae orbiculares, inter se distantes, a bractea longius superatae ; pedicelii (^ breves, quam flores 2 mm longi breviores ; pedicelli Q. 2 cm longi, ad basin inflorescentiae plures. Sepalum rf 4, anticum, reniforme; an* therae 40 — 50, fere sessiles, minute papilloso-asperulae; ovarium triloculare; styli basi breviter connati. Fructus majusculus videtur. Araukarienprovinz: Kermadec-Inseln (Gillivray n. 976). Kult, in Gärten von Auckland auf Neuseeland (Diels n. 6484!). 4 4. H. Hoerenhoutianus (Müll. Arg.) Benth. ex Drake, Illustr. ins. maris pacif. (4 892) 293. — Carumbium MoerenJioutianum Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (4 866) 4 4 46; Drake, Fl. Polynesie fran?. (1893) 488. — Homalanthus nutans Guillemin in Ann. sc. nat. 2 ser. VII. (1837) 4 86. — Arbor. Folia petiolata, cordato-triangu- laria, acuta, supra pallide vii'idia, subtus canescentia ; petiolus laminam aequans. Racemji validiusculi, firmi; bracteae minutae, biglandulosae, uniflorae; glandulae parvae, orbicu- lares, se invicem subtegentes, a bractea vix superatae. Sepalum rj* 4 , anticum, reni- A. Engler, Das Pflanzenreich. IV. (Embryophyta siphonogama) 147. V. 4 50 F- Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae, formi-ovatum; stamina circ. 28; ovarium 2 — 3-loculare. Fructus majusculus, i 3 mm longus, { 0 mm latus, acutus, basi tridymus, truncatus. Melanesische Provinz: Gesellschaftsinseln, Tahiti (Bertero u. Moeren- hout, Wilkes), ." ., Einheim. Name: Bobo. - Nota. Speciem non vidimus. »Fere perfecte similis H. populifoHo (vel H. poptdneo), saltem onge similior quam affini H. nutanti. A priore differt calyce (5, a posteriore racemis longe validioribus, numero staminum majore et baccis majoribus et eamm forma.« 12. H. nutans (Forst.) Pax in Engler u. Prantl, Pflzfam. IIL 5. (<890) 96; in Engler's Bot. Jahrb. XXV. (1898) 648; Schlechter in Engler's Bot. Jahrb. XXXIX. (I 907) <54 ex parte. — Croton nutans Forst. Prodr. (1786) 67. — Stülingia nutans Geisel. Croton. Monogr. (1807) 80; Vahl in Spreng. Syst. III. (<826) 805. — Seborium nutans Raf. Sylva tellur. (1838) 63. — Omalanthus pedicellatus Benth. in Hook. London Journ. Bot. II. (1843) 232. — Carumbimn pediceUatwn Miq. Fl. Ind. bat. I. 2. (1859) 414. — Garumhium nutans Müll. Arg. in DG. Prodr. XY. 2. (1866) 1146; Drake, Fl. Po- lynesie franf. (1893) 187. — Arbor 8—10 m alta, omnino glabra. Petiolus gracilis, 3 — 13 cm longus, apice subtus biglandulosus; lirabus 5 — 12 cm longus, longior quam latus, triangulari-ovatus vel ovatus, basi truncatus vel rotundatus, apice breviter acu- minatus, membranaceus, integer, subtus pallidior vel subglaucescens; venae tenuissimae. Racemi tenelli, micranthi, 8 — 10 cm longi; bracteae uniflorae, minutae, late ovatae, biglandulosae; glandulae parvae, se invicem tangentes, orbiculares, a bractea vix supe- ratae; pedicelli (J' capillacei, 3 — 4 mm longi, nutantes; Q, ad basin racemi solitarii, gracillimi, elongati, 1 — 1 Y2 cm longi, nutantes, sub fructu multo longiores, 3 — 7 cm attingentes. Sepalum Q^ 1, anticum, reniforme; stamina 16 — 18; ovarium 2- (vel ex Müller 2 — 3-) loculare; Stylus subnullus vel brevissimus; stigmata filiformia, elongata, apice vix emarginata, basi apice glandula parva, obcordata vel biloba praedita. Fructus compressus, 7 — 8 mm latus, 5 mm longus, basi et apice acutus, dorso carpidiorum ala undulata, angusta munitus. Auf den Inseln der Südsee, von Neu Galedonien bis zu den Gesell- schaftsinseln, in Gebüschen, an Waldrändern und auch an sumpfigen Stellen. Var. a. genuinus Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1146. — Folia i orbiculari-rhombeo-ovata, 5 — 7 cm longa; petiolus 3 — 6 cm longus. Pedicelli sub fructu 3 — 4 cm longi. Ovarium 2-loculare. Melanesische Provinz: Gesellschaftsinseln (Forster!), Tahiti (Lepine n. 117, Nadeaud n. 467, Wilkes). — Tongainseln (nach Müller). — Samoa, Savai, Panafu (Reinecke n. 365!), Upolu, Apia (Reinecke n. 48!). — Fidschi- Inseln (Barclay, Seemann n. 402!). Araukarienprovinz: Neu Galedonien (Yieillard n. 77, H34); Südbai, zwi- schen der Bai NGo und Touaourou (Rohrdorfn. 24!). — Wahrscheinlich gehört hier- her auch eine von Schlechter unter n. 15 614! gesammelte Pflanze aus dem Nord- bezirk Neu Caledoniens bei Ou Hinna, 200 m. Var. ß. major Pax in Engler's Bot. Jahrb. XXV. (1898) 648. — Folia triangu- lari-ovata, 9 — 12 cm longa, petiolo 11 — 13 cm longo suffulta. Pedicelli sub fructu 6 — 7 cm attingentes. Ovarium 2-loculare. Melanesische Provinz: Samoa, Upolu, F'atuosofia-Sumpf (Rein ecke n. 310!). Var. y. rhombifolius Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (I866) 1146. — Folia 3 — 6 cm longa, rhombeo-elliptica vel rhombeo-lanceolata, 2Y2-PI0 longiora quam lata. Ovarium 3-loculare. Araukarienprovinz: Neu Galedonien, bei M'bee (Vieillard n. 1135). Einheim. Name: mamala (auf Samoa). Verwendung: Das Holz wird auf Samoa beim Schiffsbau benutzt. Seine Be- arbeitung ist für die Gesundheit nachteilig und ruft Beschwerden, namentlich der At- mungsorgane, hervor. Nota. Var. rhombifolium non vidimus; forte non ad H. nuiantem pertinct. Homalanlhus. iJJ 4 3, H. longipes Pax et K. Hoffm. n. spec. — Arbor parva, tota glabra. Petiolus gracilis, limbum superans, 4 — 10 cm longus, apice subtus minute biglandulosus; limbus 5 — 8 cm longus, aeque longus ac latus, triangulari-ovatus, basi truncatus, apice breviter acurainatus, membranaceus, integer, subtus pallidiör. Racemi graciles, tenelli, 5 — 8 cm longi; bracteae uniflorae, minutae, late ovatae, denticulatae, biglandulosae; glandulae majusculae, oblongae, se invicem tangentes, a bractea superatae; pedicelli (^f 1 mm fere longi, patentes vel penduli, Q 4 — 10 mm longi, sub fructu 2 cm attingentes, capillacei, ad basin racemi i — 2. Sepalum (J' <, anticum, rehiforrae; stamina circ. 20; ovarium 2'loculare; Stylus \ mm longus; Stigmata crassa, stylum aequantia vel eo breviora, pro- funde biloba; ramuli stigmatis subtus glandula oblonga ornati. Fructus 6 mm latus, 5 mm longus, basi acutus, apice emarginatus, dorso carpidiorum carinatus. Melanesische Provinz: Neu Hebriden, Eramanga (ohne Sammlername n. 2 !). Nota. Y a.\de ditCmis H. nutanti, sed starainibus numerosioribus, fructu paulo minore, haud alato-costato, apice emarginato et stylis bifldis, omnino alienis distinguitur. Petioli pro genere insigniter elongati. 1 4. H. macradenins Pax et K. Hoffm. n. spec. — Arbor vel frutex, glaber. Pe- tiolus gracilis, 4 — 6 cm longus, apice grosse patellari-biglandulosus; limbus peltatus, 6 — 7 cm diametiens, orbiculari-ovatus , basi subrotundus vel vix truncatus, apice ob- tusus vel rotundato-obtusus, membranaceus, integer, subtus pallidiör. Racemi graciles, 6 — 7 cm longi; bracteae uniflorae, minutae, late ovatae, denticulatae, grosse biglandu- losae; glandulae majusculae, longitudinaliter reniformes, bracteam longius superantes, basi se invicem tangentes, apicem versus divergentes; pedicelli (^ {^/ztam longi, ca- pillacei, Q sub fructu 3 mm fere attingentes, firmi; flores (^ diametro \ mm paulo superantes. Sepalum (^ 1, anticum, reniforme; stamina 12 — 15; antherae hispidulae. Flores Q haud visi. Fructus non omnino maturus 5 — 6 mm latus. Philippinen: Mindanao, Davao, Todaya, Mt. Apo (Eimer n. 10 653!). Nota. Inter omnes generis species facillirae recognoscitur. 15. H. giganteus Zolling. in Flora XXX. (1847) 662; Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) 538 t. 8, f. 29, 31; Boerlage, Handl. H. Nederl. Ind. III. 1. (1900) 295; J. J. Smith in Mededeel. Departm. Landbouw 10. (1910) 625. — Carumbium giganteum Miq. Fl. Ind. bat. I. 2. (1859) 687; Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1145. — Arbor vasta; ramuli glabri. Petiolus 3 — 8 cm longus, gracilis, apice subtus minute bi- glandulosus; limbus membranaceus, 6 — 9 cm longus, saepe latior quam longus, angustissime peltatus vel epeltatus; limbus epeltatus rhombeo-ovatus, ima basi brevissime contractus, breviter caudato-acuminatus ; limbus latius peltatus basi truncatus vel subcordato-truncatus, late triangulari-ovatus, subobtusus; uterque subtus dense pubescens et demum nervis ex- ceptis glabrescens, glaucescens. Inflorescentiae 14 — 20 cm longae, spiciformes, glabrae, saepe tantum (^f ; bracteae uniflorae, late ovatae, concavae, denticulatae vel subbilobae, biglandulosae; glandulae parvae, inter se longe distantes, fuscae, a bractea bis vel ultra superatae; pedicelli (^ rigidi, bracteam fere triplo superantes, Q demum longissimi, 7 — 12 cm attingentes. Sepalum (^ 1, anticum, reniforme; stamina circ. 10; filamenta papulosa, antberis bis vel ultra longiora; Stylus brevis, Stigmata simplicia, apice levissime emarginata, subtus apice glandula parvula onusta fere aequans. Fructus basi longe pyriformi-angustatus, 1 0 mm latus. Südwestmalayische Provinz: Java, in Bergwäldern (Zollinger n. 2524!), Prov. Madiun (Koorders n. 23917/?!). — Nach Boerlage auch auf Sumatra, Borneo, Celebes und Amboina, was noch weiter nachzuprüfen ist. Einheim. Namen: Tunjung (Toengjoeng); nach Smith größtenteils identisch mit denen für H. populneus. 1 6. H. niveus Pax et K. Hoffm. n. spec. — Arbor; ramuli glabri, cicatricosi. Petiolus 3 — 8 cm longus, gracilis, apice subtus minute biglandulosus; limbus 4 — 9 cm longus, latior quam longus, membranaceus, peltatus, basi truncatus vel subcordato- truncatus, triangulari-ovatus, breviter acuminatus, subtus pubescens et demum nervis «xceptis glabrescens, subtus canescenti-albidus. Inflorescentia 4 — 5 cm longa, saepe 4* 52 F. Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. tantum (^, spiciformis, glabra; bracteae uniflorae, late ovatae, concavae, subbilobae, biglandulosae; glandulae parvae, oblongae, inter se distanles, a bractea longe superatae; pedicelli Q 1 Y2 — 2 cm longi. Sepalum Q^ 1, anlicum, reniforme; stamina 8 — 10; sepala Q 2, ovato-reniforniia, acuta; ovarium globoso-ovoideum, 2-loculare; Stylus brevissimus, Stigmata profunde bifida, subtus eglandulosa, lata, margine latiuscule re- voluta. Fructus ignotus . Südwestmalayische Provinz: Insel Bali, bei Tjator, 1400 m (Zollingei* n. U67!). Nota. Species foliis peltatis, subtus canescenti-albidis, junioribus niveis facillime reco- gnoscitur; in affinitatem H. gigantei perimet, sed toto coelo diversissima est stigmalibus profunde bifidis. Spicae forte breviores sunt et flores (5 — juveniles tantum examinati — subsessiles. Ffuctus verisimiliter basin versus haud pyriformi-angustatus, evolutus haud obvius, ovarium autem e basi lata globoso-ovoideum. i 1. H. Schlechten Pax et K. Hoffm. n. spec. — H. nutans Schlechter in Engler's Bot. Jahrb. XXXIX. (i90fi) 154 ex parte. — Arbor; ramuli glabri, cicatricosi. Pctiolus 3 — 17 cm longus, gracilis, apice subtus minute biglandulosus; limbus 8 — 12 cm longus, aeque longus ac latus vel paulo latioi', membranaceus, epeltatus, triangulari-ovatus, basi ti'uncatus vel subtruncatus, breviter acuminatus, glaber, siccus dz lutescens, integer. Inflorescentia 7 — 8 cm longa, spiciformis, glabra; bracteae 3-florae, parvae, late övatae, truncatae, biglandulosae; glandulae in- signiter parvae, inter se late distan- tes, a bractea superatae; pedicelli Q^ abbreviati, ^ demum 2 — 3 cm longi. Sepalum (j} 1, anticum, reniforme; stamina 15 — 16; calyx Q. bilobus; ovarium globoso-ovoideum, 2-velsae- pius 3-loculare; Stylus brevis; Stig- mata stylum 2-plo superantia, apice brevissime biloba et glandulis 2 par- vulis subtus onusta, non revoluta. Capsula 3-cocca, 3-carinata, 7 mm lata, stigmatibus erectis longe coro- nata, basi obtusa, apice subacuta. Araukarienprovinz: Neu Caledonien (Franc n. 80!), Süd- bezirk, auf den Bergen bei Paita, 200 m, an Waldrändern und längs der Bäche (Schlechter n. 14 884!). Nota. Species hie proposita minus affinis videtur H. nufanii, magis H. re- pando, a quo foliis integris valde abbor- reL Ceterum jam cl. Schlechter plan- tam a vero H. nntante diversam esse putavit. 18. H. repandns Schlechter in Engler's Bot. Jahrb. XXXIX. (1906) 154. — Arbor gracilis, ad 16 m alta, omnino glabra. Petiolus 1 1/2 — 31/2 cm longus, gracilis, apice biglan- dulosus; limbus 4 — 6 cm longus, infra medium 2V2^ — ^ cm latus, rhombeo- ovatus, obtusiuscule acutus, basi acu- Fig. 8. Ä)wafawMonte Bölca« in Agro veronensi. — Nomen nudum. Nomina non ad genus per tinentia. Dibrachion brasiliense Tul. in Ann. sc. nat. 2. ser. XX. (1843) 139. = Diplo- tropis brasiliensis (Tul.) Benth. — Legumin. Dibrachii)n guyanense Tul. in Ann. sc. nat. 2. ser. XX. (1843) 139 = Diplo- tropis guyanensis (Tul.) Benth. — Legumin. 54 F- Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. Dibraehium riparium Spruce ex Benth. in Fl. Bras. XV. i. {(862l) 321 = Diplo* tropis Martiusii Benth. — Legumin. Omalanthus camphoratus Less. Syn. Comp, (1832) 260 =^ Tanacetum cam- phoratum Less. — Composit. 5. Pimeleodendron Hassk. Pimeleodendron [Pitnelodendron)*) Hassk. in Versl. en Med. Akad. Amsterdam IV. (1855) i40; Hort, bogor. ed. nov. (1858) 69; Benth. in Benth. et Hook. f. Gen. HI. (1880) 331; Pax in Engler u. Prantl, Pflzfam. HI. 5. (1890) 96. — Stomatocalyx Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1886) 1142. — Carumbium Sect. Pimeleodendron Müll. Arg. in DC. Prodr. XV, 2. (1866) 114 3. — Homalanthus Sect. Pimelodendrum 0. Ktze. u. Post, Lexicon (1904) 285. Flores dioici, apetali. Floris (^ calyx compressus, brevis, latus, 2-lobus; lobi leviter imbricati, brevissimi, plani, aequales vel inaequales. Discus nullus. Stamina 4 2 — 16; filamenta saepe cohaerentia vel libera, brevia; antherae latae, extrorsae. Ovarii rudimentum nullum. Flores Q ignoti. Calyx Q sub fruetu perslstens, 2-lobus. Fructus (in una specie tanlum observatus) ovatus, acutus, monospermus. — Arbores (vel fru- tices) glabrae. Folia alterna, ad apicem ramulorum saepe conferta, petiolata, oblonga vel elliptica, coriacea, integra vel dentata, penninervia; stipulae minutae vel nullae (?). Racemi (J* solitarii vel fasciculati, simplices vel parce ramosi, laterales vel nonnulli axillares; bracteae parvae, eglandulosae; flores q^ parvi. Species 4, malayanae et papuanae. Weibliche Blüten sind von der Gattung Pimeleodendron bisher unbekannt; so viel aber ist sicher, dass der unter der Frucht stehenbleibende Kelch, der bei P. papuanum nachgevt-iesen wurde, dem der rj Blüte gleicht. Über den Fruchtknoten und die Narbenbildung lässt sich an dem bis jetzt vorliegenden Material nichts ermitteln. Trotzdem scheint es, dass die Gattung wohl mit Sicherheit zu den Hippomaneae zu stellen ist; im Bau des ß Kelches gleicht Pimeleo- dendron völlig der Gattung Homalanthus, mit der sie Müller, als Sektion bewertet, vereinigt. Während Baillon (Etud. gen. Euphorb. [1858] 658) Pimeleodendron anfänglich als »genus incertae sedisc innerhalb der Famihe ansah, schloss er sich später (Hist. pl. V. [1874] 229) an Müller an und unterschied die Hasskarl'sche Gattung nicht einmal als Sektion von Carumbium d. h. von Homalanthus. Habituell ist eine große Ähnlichkeit von Pimeleodendron mit andern Gattungen der Hippomaneae nicht zu verkennen, so namentlich mit Äctinosiemon, noch mehr aber mit Senefeldera. Die vier bekannten Arten bilden zwei, einander freilich sehr nahe stehende Gruppen. Im Osteii des Gesamtareals wachsen P. amboinieum (Amboina) und P. papuanum (Neu Guinea). Ihnen stehen als wieder näher miteinander verwandt gegenüber die beiden Arten des Westens^ nämlich P. Griffithianum von Malakka und P. borneense. Clavis specierum. A. Pedicelli (^ calycem aequantes vel paulo superantes. a. Folia sinuato-dentata 1. P. amboinieum. b. Folia integra vel subintegra 2. P. papuanum. B. Pedicelli (J^ calycem multoties superantes. a. Folia sinuato-dentata; costae secundariae utrinque 4 — 5 3. P. Griffithianum. b. Folia integra vel subintegra; costae secundariae utrinque 7 — 8 :, . 4. P. borneense. 1. P. amboinieum Hassk. in Versl. en Med. Akad. Amsterdam IV. (1855) 140; Hort, bogor. ed. nov. (1858) 69. — Carumbium amboinieum Miq. Fl. Ind. bat. I. 2. (1859) 413; Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1 143. — Arbor pinguis Rumphius, Herb, amboin. II. (1 741) 2 49 t. 83. — Arbor mediocris; succus lacteus siccando flavescenti- vei'nicosus; rami cum ramulis välidiuscüli, lenticellali, glabri. Petiolus 4 — 5Y2 cm longus, *) 7it,MeAdf = pinguis; öi^'&Qoy = arbor. -^ Pimeleodendron amboinieum = Mamina Amboinensium i. e. Arbor pinguis {Rumph. t. 83). Pimeleodendron. 55 basi et apice incrassatus; limbus \0 — 18 cm longus; 4 — 9 cm latus, ellipticus, utrinque acutus vel apice breviter acuminatus, coriaceus, penninervius, sinuato-denlatus, basi minute biglandulosus ; costae secuadariae utrinque 6 — 8; stipulae minutae, fugacissimae. Racemi (^ fasciculati, basi pauciramosi, 2 — 4 cm longi; rhachis angulosa; bracteae trianguläres, subulato-acuminatae, parvae; pedicelli in axillis bractearum solitarii, patentes, rigidi, 2 — 3 mm longi. Caljx 2^2 ™'^ latus, latior quam longus, breviter 2-lobus, lobi obtusissimi, lacero-dentati; stamina circ. 12; antherae subsessiles. Flores Q et fructus ignoti. — Fig. 9, Centromalayische Provinz: Amboina (Dole^chall n. 283a!). Im botan, Garten Buitenzorg in Kultur (Teysmann!). Einheim. Name: Mamina (auf Amboina). Fig. 9. Pimeleodendron amboinicum Hassk. A Ramulus floriger. B Flos <^. — Icon. origin. Verwendung: Die jungen Blätter werden mit andern Zutaten neugeborenen Kin- dern in den Mund gesteckt, um den Darm von den ersten Exkrementen zu reinigen. Vergl. Rumphius a. a. 0. 250. 2. P. papuanum Warb, in Engler's Bot. Jahrb. XVIII. (1893) 198; Lauterb. et K. Schumann, Fl. Deutsch. Schutzgeb. Südsee (1901) 408. — Arbor magna; ramuli cum Omnibus partibus glabri, rugulosi. Petiolus 2 — 6 cm longus, apice et basi inci-as^ satus; limbus 8 — 13 cm longus, 4 — 5 cm latus, subcoriaceus vel coriaceus, oblongo«- ellipticus, basi acutus, apice obtuse acuminatus, basi minute biglandulosus, integer vel vix sinuato-denticulatus, reticulatus; costae secundariae utrinque 8-^9. Racemi <3^ circ. 4 cm longi, simplices, ex axillis defoliatis Orientes; bracteae parvae, late ovatae; pedicelli in axillis bractearum solitarii, ± 1 mm longi, patentes, rigidi. Calyx (^ ä'/a mm latus, 2 mm longus, leviter lobatus; lobi inaequales, integri, raargine tenuiores; stamina 12 — 16. Flores Q. ignoti. Fructus nondum maturi ovati^ pedicellati, race- 5$ F. Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. mosim dispositi, basi calyce 2-Iobo, persistente sulfulti, apiculati, < 5 mm löngi, (Omni lati, monospermi. Papuanische Provinz: Neu Guinea, Kaiser Wilhelmslaüd, Galeriewälder am Kenegia (Schlechter n. 18 295!), Finschhafen, bei Kolem und IJutaueng (Hellwig n. 403!, 464!). , - 3. P. GriffitWanum (Müll. Arg.) Benth. in Benth. et Hook. f. Gen. III. (l 880) 332; Hook. f. Fl. Brit. India V. (f888) 468. — Stomatocalyx Grifßhianus Müll. Arg. ih DG. Prodr. XV. 2. (1866) H 42 ex parte. — Rami lenticellati, fusciduli, cum omnibus partibus glabri. Petiolus 2 — 10 cm longus ; limbus 6 — 16 cm longus, 4 — 8 cm latus, ellipticus vel elliptico-ovatus, basi subacutus,- apice caudato-acuminatus, sinuato-dentatus, subopacus; costae secundariae utrinque 4 — ö. Racemi (^ solitarii vel fasciculati, 2V2 — 3 cm longi, petiolis evolutis multo breviores, a basi florigeri, recli; bracteae vix \ mm longiores, late ovatae, patulae, cum rhachi, pedicellis et caljcibus fusco-nigricantes ; pedi- celli (^ demum fere 1 cm longi, arcuato-patuli, apice sensim in calycem abeuntes, basi articulatim. decidui. Caljx (^ 5 mm latus, latior quam longus; stamina 12 — 13; connectivum incrassatum. Flores ^ et fruclus ignoti. Südwestmalayische Provinz: Malakka (Griffith, Maingay). 4. P. borneense Warb, in Engler's Bot. Jahrb. XVIU. (1893) 199. — Stomato- calyx Griffithianus Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (I866) 1142 ex parte. — Arbor omnino glabra. Petiolus 1 — 2 cm longus, supra canaliculatus, apice et basi incrassatus; limbus 8 — 10 cm longus, 3 — 3Y2 cm latus, coriaceus, oblongus vel lanceolatus, basi acutus, apice acuminatus, basi eglandulosus, integer vel vix repando-denticulatus, subtus costis exceptis evenius; costae secundai'iae utrinque 7 — 8. Racemi (^ in pulvinulis ramulorum aphyllis fasciculati, breves, rb 3 cm longi ; bracteae parvae, 1 mm vix lon- giores, acutae; pedicelli in axiUis bractearum solitarii, 6 — 8 mm longi, patuH, rigidi. Calyx (^f 3 mm longus, 4 mm latus, bilobus; lobi aequales, integri; stamina 12. Flores Q, et fructus ignoti. Südwestmalayische Provinz: Borneo (Beccari n. 293!, Barber, Motley n. 164). Nota. Magis affinis P. Oriffithiano, quocum cl. Müller- Arg. speciem conjunxit, quam P. papuano. Jam cl. Benth am autem plantam borneensem speciem a P. Griffithiano div er sa.m esse recognovit. Species excludenda. P. dispersum [dispersa) Eimer in Lcafl. Philipp. Botany I. (1908) 308. — Certissime non ad genus Pimeleodendron pertinet. Verisimiliter species e tribu Bri- diliearum et forte olim melius nota ad Gleistanthum reducenda erit. Subtrib. 4. Trisyngyninae Pax et K. HofFm. Bracteae squamiformes, biglandulosae. Calyx (^ tubulosus, 4 — 5-dentatus. Sta- mina indefinita, numerosa. Fructus ignoti. 6. Trisyngyne Baiu. Trisyngyne*) Baill. Adansonia XI. (1874) 136; Benth. in Benth. et Hook. f. (Jen. m. (1880) 332; Pax in Enger u. Prantl, Pflzfam. 111. 5. (1890) 93. Flores monoici, apetali. Calyx (f tubulosus, membranaceus, apice 4 — 5-dentatus. "Stamina 15 — 20, centralia; filamenta libera, erecta; antherae hneares, subapiculatae, basifixae, demum exsertae, introrsae. Sepala Q 2, parva, libera. Ovarium 2-loculare; styli in columnam crassitudine ovarii cylindraceam, erectam alte connati, apice recurvi, indivisi, intus stigmatosi; ovula in 4oculis soHtaria. Fructus ignotus. — Frutices. Folia "alterna, petiolata, integerrima, penninervia. Flores e gemma axillari vel foUo delapso *) TQis = ter; avt' = cum; yvi^rj = mulier. Nomen datum propter stylos in columnam -connatos. ... ,:.i-... _ Actinostenoön.. - - . . .•_ 57 laterali oriuridi, ^ in cyraulas' pedunculatas, saepius 3-floras dispositi^ singuli in axilla squamae scariosae inserti, Q altius ramulo tenui inserti, alterne glomerulati; glomeruli 3-flori, extus bracteis bracteolisque cincti; glandulae 2, compressae, ad glomerulum laterales. Species % neo-caledonicae. Nota. >Genus adhuc imperfecte nolum, forte ex ordine expellendumc (Bentham). Genus nobis ignotum. '--■': Clavis specierum. A. Nervi subtus valde prominentes ..... . • 1. T. codonandra. ß. Nervi subtus vix prominuli 2. T. Balansae. \. T. codonandra Baill. Adansonia XL (1874) 136. — »Arbor (<0 — i5-metralis) glabra; ramis uti planta tota glabris, inaequali-nodosis (pallide griseis); ramulis lucidis (pallide fuscatis], cum gemmis perulalis bracteisque tenuiter resinosis, Folia breviter (Y2 c™) petiolata, oblongo-obovata (19 cm longa, 4 cm lata), subintegra vel repando- sinuata; margine valde i'eflexo v. subrevoluto; costa nervisque obliquis, parallelis, crassis, valde conspicuis, supra concavis, subtus valde prominulis (pallide ferrugineis). Inflores- centiae pedunculi graciles, calycibus masculis subaequales v. paulo longiores (^4 — 1 V2 cna). Inflorescentiae foemineae rigidulae, erectae, resinosae; bracteis parvis, crassiusculis. « Araukarienprovinz: Neu Caledonien, auf dem Mou-Berge, HÜOm (Ba- lansa n. 2749); auf dem Humboldtberge, 800 m (Balansa n. 3557). 2. T. Balansae Baill. Adansonia XI. 4 874) 137. — »Arbor (7-, 8-metralis) glaber- rima; ramis tenuibus (subalbidis) ramulisque glabris (pallide fuscatis). Folia breviter petiolata, elliptico-obovata (8 cm longa, 3 cm lata), basi breviter acutata, apice obtusa v. retusa, subaequali-crenata, subcoriacea, glabra, subtus pallidiora; costa subtus pro- minula; nervis parallelis- tenuibus utrinque vix prominulis. Flores sexus utriusque iis speciei praecedentis subsimiles, sed minores ; calyce masculo tenuiter membranaceo (ad Y2 cm longo), juniore cum pedicellis gemmisque minutis tenuiter resinoso. Caetera ignota.« Araukarienprovinz: Neu Caledonien, Wälder oberhalb Fene bei Bourail (Balansa n. 1377). Subtrib. 5. Gymnanthinae Fax et K. Hoffm. Bracteae squamiformes, saepissime biglandulosae. Calyx (^ aut sepalis 3, sub- liberis, hinc inde inter se inaequalibus compositus, aut ± reductus vel omnino sup- pressus. Stamina aut indefinita, aut 2 — 3. Flores q^ laterales cujusvis bracteae quam intermedius saepe reductiores. Semina carunculala. 7. Actinostemon Kiotzsch. Actinostemon*) Kiotzsch in Wiegmann, Arch. Naturg. VII. (I84l) 184 (emend.); Benth. in Bienth. et Hook. f. Gen. lU. (1880) 338; Pax in Engler u. Prantl, Pflzfam. HI. 5. (1890) 99. — Gussonia Spreng, Neue Entdeck. H. (1821) 119 ex parte; 0. Ktze. Bev. gen. II. (1891) 606. — Äctinostemma Lindl. Veg. Kingd, (1847) 281. — Excoecaria Sect. Actinostemon Griseb. Fl. Brit. Westind. Isl. (186 4) 51. Flores monoici (vel rarius dioici?), apetali. Discus nuUus. Floris (J* sepala 1 — 3 vel omnino suppressa. Stamina indefinita, 2 — 17; filamenta libera; antherae ovoideae, longitudinaliter dehiscentes. Ceterum flores (J^ quoad numerum sepalorum et sta- minum in una ac eadem inflorescentia valde variabiles. Ovarii rudimentum nuUum. Floris Q sepala 1 — 3, minuta vel nuUa. Ovarium 3-loculare; styli basi in columnam connati, apice liberi, recurvi, indivisi; Ovula in loculis solitaria. Capsula in coccos *) Nomen derivatum e vocibus graecis «zTtt' = radius et aii^utjy = stamen, propter stamina in floribus nudis ad apicera pedicelli radiantia. gg F. Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. 2-valves dissiliens, dorso carpidiorum armata vel laevis; columella ib trialata, per- sistens, Semina subglobosa, carunculata; testa crustacea; albumen carnosum; cotyle- dones latae, planae, — Arbores vel frutices glaberrimi vel glabrescentes. Folia altei'na^ saepe in apice ramulorum congesta et spurie verlicillata, breviter petiolata, coriacea vel firme membranacea, integra, penninervia, subtus saepissime glanduligera. Racemi ter- minales vel axillares, solitarii vel pauci, e gemmis squamis imbricatis, coriaceis obtectis Orientes; rhachis glabra vel pilosa; flores (^ in axilla bractearum saepissime biglandu- losarum fasciculati, 2 — 3-ni vel rarius ad 6 — 7-ni, Q solitarii, saepe longius pedi- cellati. Nota. Genera Klotzschiana Actinostenion et Dactylostemon certissime inter se valde affinia sunt et jam a cl. Baillon (Etud. gen. Euphorb. [1858] 53 i) in unum conjuncta erant; eum secuti sunt Bontham et Pax 1. supra c; cl. Müller Arg. autem genera sensu Klotzschiano distinxit. In hac monographia unum tantum admisimus genus, subgenera 2 [Euactinostemon et Dactylostemon) amplectens. Dactylostemon a cl. Klotzsch 1. c. p. 181 descriptuin est et prioritate gaudet ante Actinosteinonem. Hoc noraen autem jam a cl. Baillon, Bentham et a me ipso propositum est generi sensu Bailloniano. — Baillon postea infeliciter plura genera Hippo- manearum sub Excoecaria conjunxit (Hist. pl. V. (1874) 133, 227). Species ad 30, Americae tropicae incolae, inter se valde similes et caute examinandae. Die Zahl der Arten kann nur durch eine vorläufige Schätzung auf etwa 30 angegeben werden, denn zu den im Folgenden beschriebenen 29 Spezies kommen noch einige wenige, in ihrer Stellung noch ganz unsichere Sippen. Die beiden Galtungen von Klotzsch, Actinostemon nnA Dactylostemon, werden als Sub- genera aufgefasst und enthalten einander habituell recht ähnliche Typen, wenn auch die Bekleidung der Infloreszenzachse die Arten von Dactylostemon von den völlig kahlen Spezieä der Unter- gattung Euactinostemon leicht unterscheiden lässt. Innerhalb beider Hauptgruppen gliedern sich die Arten in solche mit glatten Kapseln und solche, die am Rücken jedes Faches Anhängsel tragen. Es entspricht also aus der Untergattung Dactylostemon die Sektion Armati den Muricati des Subgen. Euactinostemon, die Sektion Laeves den Inermes. In beiden Gruppen von Dactylostemon kennt man Arten, deren Blätter an den Langtrieben zerstreut und entfernt voneinander stehen, gegenüber solchen, welche die Blätter an der Spitze der Sprosse zu Scheinquirlen gedrängt tragen. Dadurch ergeben sich weitgehende Ähnlichkeiten, nicht nur innerhalb einer Sektion, sondern auch zwischen Gliedern verschiedener Verwandtschaftskreise. Einige wenige Beispiele mögen dies erläutern. A. macrocarpus und A. concolor var. grandifolius, beide aus der Sektion Inermes, können nur durch ihre Früchte unterschieden werden. A. Glaxiovii (Sect. Muricati) und die groß- blättrigen Varietäten des A. concolor [Inermes) sind so ähnlich, dass nur die Oberfläche des Fruchtknotens eine Trennung ermöglicht. Habituell gleichen sich ferner in hohem Grade A. sparsifolius (Sect. Laeves) und A. Klotxschii aus der Sect. Armati, und in demselben Verwandtschaftsverhältnis steht ein andres Artpaar, nämlich A. estrellensis und A. laneeolatus, beide habituell zum Verwechseln ähnlich. Daraus geht schon hervor, dass sterile Zweige von Actinostemon zwar meist auf die Gattung, aber nur ganz ausnahmsweise auf die Art bestimmt werden können. Meist sind Blüten und Früchte dazu erforderlich. Von beiden Untergattungen muss Euactinostemon als die phylogenetisch jüngere Stufe gelten, weil die Reduktionserscheinungen in der Blüte weiter gehen. Im großen und ganzen stehen sich die Sektionen nicht sehr fremd gegenüber; insbesondere verlangt auch die Frage, ob bei Dactylostemon die Fruchtknoten Anhängsel tragen oder nicht, eine eingehende Untersuchung, da bisweilen die Höcker im Laufe der Entwicklung verschwinden und dann die Kapsel glatt oder fast glatt erscheint. Die Arten innerhalb jeder Sektion aber stehen in so nahem verwandt- schaftlichen Verhältnis, dass man zu dem Resultat gelangen muss: die Gattung Actinostemon befindet sich zur Zeit im Stadium energischer Artspaltung. Diese Annahaie steht mit der Verbreitung der Gattung über das tropische Amerika in bestem Einklänge. Das Areal der Gattung reicht von den Antillen längs der ostbrasilianischen Waldzone südwärts bis Paraguay imd Rio Grande do Sul. In dieses große Gebiet schneidet die Provinz des Amazonenstroms eine beträchtliche Lücke, so dass sich hieraus 4 getrennte Verbreitungs- bezirke ergeben: 1 . die Antillen mit nur einer Art [A. concolor var. caribacus], Actinostemon. 59 2. das Hochland von Britisch Guyana, wo neben Ä. Sehomburgkii der in seiner Stellung noch unsichere, aber wohl zweifellos zur Gattung gehörige A. guyanensis wächst, 3. die Abhänge der Anden im Amazonenstromgebiet; hier entdeckte Ule bei Jurua Miry den A. amaxonicus. A. imbricatuä aus demselben Gebiet ist vielleicht besser aus der Gattung auszuschheßen. 4. Das oslbrasihanische Waldgebiet mit einer sehr großen Artenfülle, von Pernambuco südwärts bis Rio Grande do Sul und Paraguay. Folgende Tabelle erläutert diese Verbreitungsverhältnisse. s "■5 - a 00 CS a o 3 a o S "« m o ta a & ® s <-> Ol £i» U) a a S '& ^1 A4 S ^ -sl »4 tß pj Pk Sect. Armaii .... Sect. Laeves .... • • i i • • 4 12 4 2 2 1 § Dadylostemon i • • f Sect. Muricati . . . i . . 4 § Etiactinostemon l Sect. Inermes .... 1 ' ' 1 . . i 3 2 1 i < Unsichere und zweifelhafte Spezies sind in der vorstehenden Übersicht nicht aufgenommen worden; sie enthält nur die 29 sicher nachgewiesenen Arten. Die Actinostemon- Arten sind in ihrer Verbreitung sehr lokalisiert; schon die Spezies, die von Bahia bis Rio de Janeiro {A. communis) oder von Minas Geraes bis Rio Grande do Sul {A. sparsifolius) reichen , sind nicht häufig. Ganz so , wie man es von phylogenetisch jungen Sippen erwarten kann, ist ihr Auftreten an kleinere Bezirke gebunden. Nur eine Ausnahme entfernt sich weit von dem herrschenden Verhalten, der weit verbreitete und etwas variable A. concolor, der einmal auf den Antillen wächst und dann ein geschlossenes Areal bewohnt von Bahia bis Paraguay und Rio Grande do Sul Eine Aufteilung dieser Art in mehrere erscheint untunlich. Somit liegt in der Gegenwart das Entwicklungscentrum der Gattung in den ostbrasilianischen Staaten, namentlich in Rio de Janeiro und Minas Geraes. Wenn auch noch zweifelsohne manche neue Sippe aus diesem Gebiet und den angrenzenden Staaten aufgefunden werden wird, so ist doch so viel sicher, dass der Artenreichtum schon in Bahia und südwärts in Säo Paulo rasch abnimmt. Conspectus sectionum. A. Calyx Q evolutus. Embryo in albumine horizontalis. Folia saepius rigide mem- branacea. Rhachis inflorescentiae dz pilosa Subgen. I. Dactylostemon (Klotzsch) Pax, a. Carpidia dorso geminatim bicornula . Sect, I. i . Armati Pax et K. Hoffm. b. Ovarium inerme Sect. I. 2. Laeves Pax et K. Hoffm. B. Calyx Q nullus. Embryo in albumine ver- ticalis. Folia saepius coriacea. Inflores- centia glabra Subgen. If. Euactinostemon Baill. a. Carpidia dorso muricata vel geminatim bicornuta Sect. II. i . Muricati Pax et K. Hoffm. b. Ovarium inerme Sect. H. 2. Inermes Pax et K. Hoffm. Subgen. I. Dactylostemon (Klotzsch) Pax. Actinostemon Sect. Dactylostemon Pax in Engler u. Prantl, Pflzfam. HI. 5. (1890) 99. — Dactylostemon Klotzsch in Wiegmann, Arch. Naturg. VIL (1841) 181; in Hook. London Journ. Bot. H. (1813) 44; Endl. Gen. Suppl. 2. (1842) 87; Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 84, 111; in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1195; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 599. — Qymnarren Leandro de Sacramento ex Klotzsch I. c. — Äcti" nostemon Sect. Gymnarrhoea Baill. Etud. gen. Euph. (1858) 532- — Sapium Sect. Dactylostemon 0. Ktze. et Post, Lexicon (1904) 498. — Folia ± firme membranacea. 60 F. Pax. — EupUorbiaccae-Hippomancac. Rhachis inflorescenliae vestita, rarius glabrescens. Calyx Q evolutüs. Einbryo in albumine horizontalis. Sect. I. \. Armati Pax et K, Hoffm. '. „ . Ovarium et Capsula armata, i. e. carpidia dorso geminatim bicomuta. Fig. iO. A, B. Actinostemon concolor (Spreng.) Müll. Arg. var. genuinus Müll. Arg. A Pars inflorescenliae (J. B FIos Q. — G — E Colliguaya brastliensis Klotzsch. C, D Bractea (5. E Flos Q. — F Achnopeltis Colliguaya Bert. — O, H Dalembertia populifolia Baill. G Flos i^. HVXosQ. — Icon. sec. Müller Arg. et Baill on ex Pax in Engler u. Prantl, Pflzfam. III. 5.100. reit. Clavis specierum. A. Folia in apice ramulorum eongesta, spurie verticillata. a. Ovarium glabrum. a. Calyx" Q. glanduliger \. Ä ß. Caljx Q eglandulosus t. A. b. Ovarium vcstitum. a. Styli fere dimidia longitudine in columnam connati. I. Flores (j^ 7 — S-andri 3.-1 II. Flores rf 7 — < 5-andri. 1. Folia mediocria i. A 2. Folia majuscula h. A. ß. Styli breviuscule in columnam connati. I. Flores 7 — 4 5-andri. 4. Petiolus dr 10 mm longus . . . . . . . . ^. A. 2. Petiolus 1 — 2 mm longus 'l. A II. Flores 3 — S-andri. Folia subsessilia. . . . • . %. A B. Folia in ramulis sparsa. a. Flos (^ intermedius cujusvis bracleae 15 — 8-andrus. «. Ovarium glabrum 9. ^. ß. Ovarium vestitum. I. Carpidia crasse cristato-appendiculata. grandifolius. mandiocanus. lasiocarpus. lagoensis. lanceolatus. Gardneri. amazoniciis. verticülatus. { 3 cm longae 1 . Spicae elongatae, 5 2. Spicae abbreviatae. * Folia supra glabra. f Spicae angustae, lineares H. .1 ff Spicae latae, ovoideae . \'i. A ** Folia supra pilosa 1 3. ^4, II. Carpidia minute tuberculata 1 4. ^4 b. Flos intermedius cujusvis bracteae 8 — 4-andrus. angustifolius. 10. A. glabrescens. commums. concepdonis. Schomhurgkii. ciineahis. ÄctinoslemöD. 61 a. Ovarium hirtellum. ; ) I. Ovarium grosse cristato-appendiculatum < 5. A, Klotxschii. : II. Ovarium obtuse 6-gibbosum 16.-4. leptopus. ß. Ovarium glabrum. I. Folia florendi tempore evoluta \1. A. australis. II. Folia florendi tempore nulla evoluta 18.-4. desertorum, \. A. grandifolins (Müll. Arg.) Pax. — Dactylostemon graiidifolius Klotzsch in Wiegmanns Arch. VII. (1841) 181 (nomen); Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 111; in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1196; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 600. — Actinostemon Klotzschianus Baill. Adansonia V. (1865) 334. — Gussonia grandifolia 0, Ktze. Rev. gen. IL (1891) 606. — Ramuli teretes, leviter angulosi, longiusculi, praeter apicem confertim foliosum nudi; gemmarum squamae coriaceae, ovatae, obtusae, superiores inflorescentiarum obovato-spathulatae, superne scariosae, margine sublanato-vestitae, 5 — 7 mm longae. Folia ad apicem ramulorum congesta; petiolus circ. 2 — 3 cm longus, apice et basi tumidulus; limbus 12 — 15 cm longus, 5 — 6 cm latus, spathulatö-lanceo- latus, utrinque acutus vel subobtusus, integer, prominenter reticulato-venosus, rigide membranaceus, nitidulus, subtus basi maculato-pauciglandulosus ; costae secundariae utrinque 8 — 11. Inflorescentia 2 — 2^2 cm longa; bracteae exiguae, basi glandulis 2, rhachi adnatis, suboblongis munitae; pedicelli (^ satis firmi, Q breviores. Sepala (j* 1 — 2, sublanceolata vel suppressa, evoluta antheris breviora; stamina 8 — 11; an- therae fere sessiles, in receptaculo capitulum formantes; sepala Q quam ovarium triplo breviora, ovata, obtusa, subdentata, basi utrinque longe subulato-1 — 2-glandulosa; ovarium glabrum; carpidia paulo infra medium geminatim bicornuta; styli fere dimidia longitudine in columnam connati. Capsula 7 mm longa; appendices breves, a latere compressae. Südbrasilianische Provinz: Brasilien (Sellow n. 13i9!), Bahia, bei Nazare (Sellow!). 2. A. xnandiocanns (Müll. Arg.) Pax. — Dactylostemon mandiocanus Müll. Arg, in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 601. — Gussonia mandiocana 0. Ktze. Rev. gen. II. (I89l) 606. — Frutex arborescens, 2V2^~'^~'^6tralis; ramuli ultimi glabri, apice folia et spicas spurie terminales, confertas, dense squamatas gereutes. Folia ad apicem ramulorund congesta; petiolus 7 — II mm longus, subgracilis; limbus 10 — 12 cm longus, 3 — 4 cm latus, obovato-lanceolatus, longius cuspidato-acuminatus, basin versus longe cuneato- angustatus, ima basi angusta abrupte contractus et obtusus, subtus triente inferioi-e haud longe intra marginem glandulis 3 — 7, exiguis, maculiformibus notatus, rigide membranaceus, nitidus, subtus pallidior, utraque pagina reticulato-venosus; costae se- cundariae dz 12. Inflorescentiae parvulae, 3 — 4 cm longae, (j* pauciflorae, infimae 5, unifLorae vel simul flores 1 — 2 (^ gerentes; squamae 4 mm longae, obovatae, acutae, striatae; rhachis et bracteae pubescentes; bracteae exiguae, basi glandulis 2 rhachi adnatis, oi'bicularibus munitae. Sepala Q quam ovarium duplo breviora, triangularia vel triangulari-lanceolata, acuta, integra, basi eglandulosa, hirto-pubescentia, densius ciliata; stamina circ. 5; ovarium glabrum vel pilis paucis adspersum; carpidia infi'a medium obtuse bigibbosa; styli elongati, ultra medium in columnam 3 — 4 mm ongam connati; columna stylaris ovarium bis vel ultra aequans. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, schattige Wälder bei Mandioca (Riedel u. Langsdorff n. 556!).' 3. A. lasiocarpus (Müll. Arg.) Baill. Adansonia V. (1865) 334. — Dactylostemon lasiocarpus Klotzsch in Wiegmann, Arch. VII. (1881) 181 (nomen); Müll. Arg, in Linnaea XXXIL (1863) Hl; in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1196; in FL Bras. XL 2. (1874) 601 t. 83, f. 2. — Gussonia lasiocarpa 0. Ktze. Rev. gen. IL (1891) 606. — Ramuli teretes, breviusculi, haud raro spurie verticillati vel subverticillatim conferti, glabri, dense lenticellali. Folia ad apicem ramulorum conferta; petiolus 7 — 10 mm longus, demum valde transversim rimosus; limbus 10 — 12 cm longus, 3 — 4 cm latus, lanceolatus, basi 62 F. Pax. — Euphorbiaceae Hipporaaneae. et apice acuminalus, sublus secus coslam parce pilosus, ceterum glaber, prominenter reticulato-venosus, nitidulus, subtus parte inferiore parce glanduliger; costae secundariae utrinque 8 — 10. Spicae 5 — 6 cm longae, cum bracteis, pedicellis, calycibus fulvo- pubescentes; squamae inflorescentias involucrantes coriaceae, giabrae, brunneae, striatae; bracteae ovato-lanceolatae, Q^ triflorae, basi inflexo-biglandulosae; pedicelli florum inter- mediorum (J^ reliquis longiores et validiores, Q 2 mm fere longi. Sepala (^f rhombeo- obovata, acuminata, florum lateralium cujusvis bracteae autem valde reducta; stamina circ. 7 — 8; fllamenta antheris subtriplo tantum longiora; sepala § ovato-Ianceolata, ovarium aequantia, basi utrinque perexigue 1-glandulosa vel eglandulosa; ovarium pubescens; car- pidia medio fere bigibbosa; styli dimidia longitudine in columnam =b pubescentem connali. Südbrasilianiscbe Provinz: Brasilien, Bahia, zwischen Vittoria u. Bahia (Sellow!); Bio de Janeiro (Pohl n. 17 14!, Schott n. 4653); ohne nähere Stand- ortsangabe (Sellow n. 96 ex parte!, 4 3 44!). 4. A. lagoensis (Müll. Arg.) Pax. — Dactylostemon lagoensis Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 602. — Gussonia lagoensis 0. Ktze. Bev. gen. II. (I89i) 606. — Bami superne hirtelli. Folia subsessilia, ad apicem ramulorum congesta, subtus minute et sparse glanduligera. Bhachis spicarum dense hispido- pubescens; bracteae exiguae, trianguläres, basi grosse adnato-biglandulosae ; glandulae subrugosae, pubescentes ; pedicelli q^ firmi. Calyx florum (^ intermediorum ad sepalum unicum obovatum, exiguum, apice villosulum reductus, florum lateralium omnino deficiens; stamina florum intermediorum cujusvis bracteae \\ — 15, lateralium circ. 8. Calyx Q pedicellatus ; sepala lanceolata, ovarium aequantia, basi subdentata, obsolete glanduloso-lobata ; ovarium lurido-hirsutum ; styli elongati, dimidia longitudine in columnam connati, juniores erecti, demum in apice columnae arcte revoluti. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, Minas Geraes, Lagoa Santa (Warming). Nota. Specietn non vidimus; ex autore valde similis A. verticillato. 5. A. lanceolatus Saldanha da Gama in Adansonia VIII. (1867 — 1868) 263; Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 598; Peckolt in Ber. deutsch, pharm. Gesellsch. XVI. (1906) 188. — Gussonia lanceolata 0. Ktze. Bev. gen. II. (I89l) 606. — Arbor pulchra, 14 — 20 m alta; ramuli glabri, ultimi graciles. Folia in apice ramulorum congesta; petiolus 4 — 7 mm longus, parce pilosus; limbus 12 — 20 cm longus, 5 — 6 cm latus, lanceolatus, basin versus longe angustatus, acutus, apice sensim et obtuse acu- minatus, firme membranaceus, nitidus, utraque facie prominenter, sed leviter reticulato- venosus, glaber, subtus inferne parce maculari-glandulosus, Squamae involucrantes striatae, margine villoso-ciliatae, ceterum giabrae. Spicae basi longiuscule nudae, axillares, tenues, basi flores ^ 2 — 4 gerentes, ceterum (]f, defloratae circ. 6 cm longae; rhachis pubescens; pedicelli (^ breves, 1 — 2 mm longi, Q. post anthesin elongati, 1 cm attingentes et demum glabrescentes. Flores (J' ex autore 10 — 13-andri. Sepala Q minuta, oblongo-Ianceolata, basi obsolete biglandulosa vel eglandulosa, pubescentia, vix trientem ovarii attingentia. Ovarium pilosum, dorso carpidiorum minute tuberculato- 6-appendiculatum; styH dimidia longitudine in columnam connati; Stigmata grosse papulosa. Capsula verisimillime inermis, (ex Peckolt) trilocularis; semina nitida, dilute brunnea. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, am Parahyba-Flusse und im Staate Bio de Janeiro (Saldanha n. 285!, Glaziou n. 13 179!). Einheim. Name: Canella de veado (Behschienbein). Verwendung: Der Milchsaft wird nicht verwendet. Das Decoct der Binde dient als Drasticum. Das weiße Holz mit bräunlichem Splint (spec. Gewicht 0,9) dient zu Bauten, ist aber nicht dauerhaft, wenn es der Witterung ausgesetzt ist (nach Peckolt a. a. 0.). Nota. A. lanceolatus certissime ad % Dactylosfemonem perlinet, nee ad Euactinostemonem, ut proposuit cl. Müll. Arg. Ovarium etsi minutlssime 6-appendicuIatum est, nee laeve, quod cl. autor descripsit. Species affinis est A. lagoensi. Aclinoslcmon. . 63 6. A. Gardneri (Müll. Arg.) Pax. • — Dactylostemon Gardneri Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 602. — Gussonia Gardneri 0. Klze. Rev. gen, II. (1891) 606. — Ramuli graciles, teretes, juveniles apice pubescentes. Folia ad apicem ramulorum subcongesta; petiolus 9 — 10 mm longus, evoliilus glaber, junior cum pagina inferiore foliorum no\ellorum pilis longiusculis, subadpressis, albido-fulvescentibus sericeo-villosus; limbus 8 cm longus, 3^/2 cm latus, lanceolato-subellipticus, acuminatus, basin versus angustatus, ima basi obtusus, evolutus utraque facie glabratus et nitidulus, prominenter reticulato-venosus, subtus glanduliger. Squamae involucrantes inferiores 5 — 6 mm longae, obtusae, leviter costatae, margine albido-bai'batae, superiores microphjllinae et subtus dense adpresso-villosae. Spicae circ. 3Y2 cm longae, basi nudae; rhachis bre- viuscule, sed dense pubescens; bracteae ovato-lanceolatae, basi late biglandulosae; glandulae pubescentes; bracteae 3-florae, infimae juxta florem intermedium § vulgo utrinque florem q^ proferentes; pedicelli florum r^ intermediorum graciles. Sepala (^ lanceolato- obovata, superne villoso-pubescentia, in flore inlermedio cujusvis bracteae 3, in floribus lateralibus 3 — 1; stamina floris intermedii 12 — 15, lateralium circ. 8; sepala ^ ^^^~ ceolata, ovarium aequantia, basi utrinque glanduloso-unilobata; ovarium dense pubescens, in quoque carpidio geminatim bituberculatum; styli vix quarta parte longitudinis in columnam connati. Südbrasilianische Provinz: Wahrscheinlich in Ostbrasilien (Gardner n. 166). 7. A. amazonicns Pax et K. Hoffm. n. spec. — Frutex 3 — 6 m altus. Folia ad apicem ramulorum congesta; petiolus brevissimus, 1 — 2 mm attingens; Hmbus 9 — 1 1 cm longus, 3 — 4^2 ^"^ latus, lanceolatus, acutus vel subacuminatus, apice ipso obtusus, basin versus angustatus, costa media subtus parce pilosa excepta glaber, nitidus, utraque facie prominenter reticulatus, subtus inferiore parte glanduliger, sub- coriaceus; costae secundariae utrinque 8 — 10. Squamae involucrantes inferiores 2 — 3 mm longae, obtusae, costatae, inferiores glabrae, superiores pubescentes. Spicae aut omnino 0^, aut Q. et apice verisimiliter rudimentarie (J'j spicae (j^ 3 cm longae, a basi florigerae; rhachis et pedicelli hirti et filiformes; bracteae exiguae, lineares, vix 1 mm longae, basi biglandulosae, cum glandulis minutis dense hirtae, inferiores racemulum laxum 4 — 7-florem gereutes, superiores 3-florae; pedicelli florum (^ ramulorum {^l^vnm. longi, florum intermediorum cujusvis bracteae 3 — 4 mm longi; spicae Q. valde ab- breviatae, vix e gemma progredientes, 1 — 2-florae; flores Q fere sessiles; bracteae quam rf paulo tantum majores. Sepala (^f lanceolata, pubescentia, exigua, in flore medio cujusvis bracteae et in flore terminali racemuli <^ 3 — 4, in lateralibus 1 — 2; sepala Q 3, lanceolata, ovarium fere aequantia, basi utrinque glanduloso-unilobata; stamina in floribus terminalibus 8 — 12, in lateralibus 5 — 8; filamenta filiformia, 1 1/2 ™™ longa; ovarium dense pubescens, in quoque carpidio geminatim bituberculatum; styli parce pubescentes, ima basi tantum connati. Provinz des Amazonenstroms: Brasilien, Amazonas, Jurua Miry (Ule n. 5586!). Nota. Species distinctissima, nulli affinis est. 8. A. verticillatus (Klotzsch) ßaill. Adansonia V. (1865) 334. — Dactylostemon verticillatus Klotzsch in Linnaea XXV. (1852) 298; Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) H2; in 1)C. Prodr. XV. 2. (1866) 1196; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 603. — Gussonia verticillata 0. Ktze. Rev. gen. II. (1891) 606. — Frutex 2 — 3 m altus; ramuli spurie verticillati, glabri, juveniles hirto-pubescentes. Folia in apice ramulorum subverticillatim congesta; petiolus 1 — 2 mm longus; limbus 3 — 8 cm longus, 2 — 3 cm latus, obovato- lanceolatus, apice et basi acutus, glaber, subtus eglandulosus, rigide membranaceus, reticulato-venosus, nitidus; stipulae 3 — 4 mm longae, lanceolato-lineares, denliculatae, •deciduae. Squamae involucrantes scarioso-coriaceae, obtusae, tomentoso-ciliatae. Spicae 2 — 3 cm longae; rhachis crassiuscula, pubescens; bracteae lineari-lanceolatae, basi grosse biglandulosae, Q^ 3-florae; pedicelli (j^ longiores 2 mm longi, Q breviores. Sepala (J^ rhombeo-lanceolata, obovata, in floribus lateralibus cujusvis bracteae fere 64 F- l^äx. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. obsoleta; stamina floris centralis in quaque bractea 7 — 8, florum lateralium i — 4: sepala Q late ovato-lanceolata, acuta, basi biglandulosa, ovariimi semiaequanlia; ovarium lurido-hirsutum, modice tantum 6-tubereulalum ; styli brevissime in columnam connati. Capsula 5 mm longa, 6 — 7 mm lata, tridyma, fulvo-pubescens, demum glabrescens, minute tuberculata vel sublaevis. Semina 5 mm longa, subglobosa, grisea, fusco-striolata vel maculata. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, Rio de Janeiro, auf trockenen Hügeln (Gaudichaud n. 1146!, Glaziou n. 3815!, Lund n. 204, Luschnath, Marson, Martius n. 193, Riedel n. 377 ex parte!, 38t!, Schott n. 4652, Sellow n. 567!, Ule n. 723!, Weddell n. 690). — Früher im botan. Garten Berlin in Kultur! Nota. Cl. Müller Arg. distinxit: var. «. genuinum MQU. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 603 t. 83 f. < capsulis levissime 6-tuberculati.s, var. ^. siibinermem MQU. Arg. 1. c. capsulis deraum laevibus, sed ovario ut in var. «. tuberculato. Specimina florigera quoad varietalem non distingucnda sunt; ceterum appendices capsulariim in var. genuino saepe minutissimae et hinc inde obsoletae observantur. Varietates vix rite inter se distant. 9. A. angustifolius (Müll. Arg.) Pax. — Dactylostemon angustifolius Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 604. — Gussonia angustifolia 0. Ktze. Rev. gen. 11. (<89l) 606. — Frutex 3 — 6-pedalis; ramuli cum foliis evolutis glabri. Folia in ramulis supeme sparsa; petioli 7 — 12 mm longi, subgraciles; limbus 7 — 9 cm longus, 1^2 — 2V2 cm latus, lanceolatus, longe et obtuse acuminatus, basi sensim angustata subobtusus, in ramulis ultimis 4 — 7 cm tantum longus, 1 — 1^/2 cm latus, lineari-lanceolatus. subtus secus marginem minute et distanter maculari-glanduliger. Spicae parvae; bracteae (J^ 3-florae, e basi triangulär!, utrinque glanduligera liguliformi-lanceolatae ; glandulae par- vulae. Flores (J* intermedii 10 — 4 5-andri, laterales 7 — iO-andri; calyx Q pedicellatus : sepala anguste lanceolata, sensim acuminata, integra, ovario breviora, basi utrinque crasse uniglandulosa; ovarium glabrum, crasse cristato-6-cornutum; styli triente longi- tudinis in columnam validam connati. Capsula 7 mm longa, 9 mm lata, depresso- trigastrica, valide cristato- 6-appendiculata. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, schattige Hügel bei Mandioca (Riedel). Nota. Speciem non vidimus. »A proximo Ä. Klotxsehii differt stalura inulto humiliore et ovario glabro, et insuper, etsi leviter foliis angustioribusc. 10. A. glabrescens Pax et K. Hoffm. n. spec. — Frutex arborescens, 3 — 5 m altus; ramuli novelli cum foliis juvenilibus parce pilosi vel glabri. Folia in apice ramulorum subcongesta vel fere sparsa; petiolus 8 — 10 mm longus, gracilis; limbus 8 — 20 cm longus, 3 — 7 cm latus, obovato-ellipticus vel spathulato- vel oblongo-lanceolatus, basi cuneato- angustatus, apice acutus vel acuminatus, membranaceus vel vix rigidus, glaber vel secus nervös parce pilosus, paulo prominenter reticulato-venosus, nitidus, subtus parte inferiore laminae parce maculari-glandulosus. Squamae involucrantes florendi tempore caducae vel paucissimae tantum persistentes. Spicae saepissime in ramulis paucifoliatis terminales, 5 — 13 cm longae, basi longo tractu nudae, inferiore parte flores Q 2 — 4 gereutes, ceterum rf, parte § insigniter remotifloi'ae ; rhachis pilosa; bracteae (^ 1 — 2 mm longae, pubescentes, lanceolatae, utrinque glandula ad- nata pubescente basi auctae, 3 — 5-florae; bracteae Q. glandulis saepe, sed non semper, moriformi-lobulatis praeditae; pedicelli rf 2 — 3 mm, O 3 — 4 mm longi, post an- thesin ad 1 cm attingentes, saepe juxta florem Q utrinque florem (^ gerentes. Flos cujusvis bracteae medius sepalis 3 praeditus, =b 1 2-andrus, laterales calyce 3-phyllo praediti et 6 — 8-andri; filamenta 1 mm longa; sepala Q 3, lanceolata, ovario multo breviora, basi biglandulosa; ovarium hirtum, post anthesin glabrescens, crasse cristato-6- cornutum; styli triente longitudinis in columnam connati. Capsula glabra, 8 — <0 mm longa, dorso carpidiorum appendicibus subalatis 6-cornuta. Semina 6 — 8 mm dia- metientes, brunnea, carunculata. Actinostemon. 65 Südbrasilianische Provinz: Brasilien, Rio de Janeiro; Waldstrauch. Var. a. macrophyllus Pax et K. Hoffm. n. var. — Folia \i — 20 cm longa, 3^2 — 6V2 cm lata, obovato-elliptica, apice brevius vel longius acuminata, glabra, mem- branacea. Spicae valde elongatae. Rio de Janeiro (Glaziou n. 13493!). Einheim. Name: Canella de veado. Var. ß. acuminatus (Müll. Arg.) Pax. — Dactylostemon Klotxsehii var. aciiminatus Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 606. — Dactylostemon glabreseens Klotzsch in Wiegmann, Archiv VII. (1841) iSi (nomen). — Folia 5 — 10 cm longa, 2 — 3 cm lata, anguste spathulato-lanceolata, apice brevius vel longius acute acuminata, subtus secus costam parce pilosa, rigidule membranacea. Rio de Janeiro (Lhotsky!, Riedel n. 13, Ule n. 360l!). Var. y. tenuifolius (Müll. Arg.) Pax. — Dactylostemon Klotxschii var. tenuifolius Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 607. — Folia " 1 0 — 14 cm longa, 31/2—4 cm lata, lanceolata, apicem obtusam versus cuspidata, glabra, membranacea. Brasilien, wahrscheinlich Rio de Janeiro (Riedel!). Var. d. angustifolius (Müll. Arg.) Pax. — Dactylostemon angustifolius Klotzsch in Wiegmann, Archiv VII. (1841) 181 (nomen). — Dactylostemon communis var. an- gustifolius Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 113. — Dactylostemon Klotzschii var. angustifolius Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 607. — Dactylostemon lasiorhachis Klotzsch in Sched. — Folia 9 — 13 cm longa, 2Y2 — 3V2 cm lata, anguste spathulato- lanceolata, apicem versus longe et acute sensim cuspidata, subtus secus costam parce pilosa, rigidule membranacea. Rio de Janeiro (Lhotsky!, Sellow^ n. 400!). Nota. Species a cl. Müller Arg. cum Ä. Klotzschii (i. e. commtmi) confusa erat, sed bene distincta est inflorescentiis elongatis, saepissime axin foliatam terminantibus, laxifloris pedicellis Q post anthesin accrescenlibus et ovario mox ± glabrescente. 11. A. communis (Müll. Arg.) Pax. — Dactylostemon communis Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 112 ex parte. — Dactylostemon Klotzschii Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (I866) 1197 ex parte; in FL Bras. XL 2. (1874) 604 ex parte. — Actinostemon Sprengelii Baill. Adansonia V. (1865) 3 33 ex parte. — Excoecaria Klotzschii Baill. Hist. pl. V. (1874) 135 ex parte. — Frutex 2 — 3 m altus; ramuli nitiduli, graciles, glabri. Folia in ramulis sparsa; petiolus gracilis, 1/2 — 3 cm longus; linibus 4 — 12 cm longus, 1^/2 — sVa cm latus, oblongo-obovatus vel spathulatus vel elliptico-lanceolatus, apice ± acuminatus, basin vei'sus angustatus, acutus vel obtusus, membranaceus, glaber vel in costa media parce pilosus, nitidulus, prominenter reticulato- venosus, subtus prope basin et marginem (ex Müller) glandulosus vel subeglandulosus. Squamae spicam involucrantes imbricatae, ovatae, inferiores ovato-lanceolatae, striatae, praeter marginem superiorem griseo-barbatum glabrae, 4 — 5 mm longae. Spicae sae- pissime in ramulis abbreviatis, lateralibus, subaphyllis terminales, 3 — 4 cm longae, basi bi'eviter nudae vel a basi fere florigerae, inferiore parte flores Q. zh % gereutes, ceterum rj*, parte (^ tenues, insigniter angustae; rhachis pilis lurido-griseis^ mollibus tomentoso-pubescens; bracteae (J' lanceolato-obovatae, basi stipitato-biglandulosae, pubes- centes, 3-florae, Q. 1-florae vel hinc inde juxta florem Q utrinque florem rj' gereutes; pedicelli (J^ breves, intermedius cujusvis bracteae 2 — 3 mm longus, laterales breviores, Q sub fructu 6 mm attingentes. Sepala rf in quoque flore 1 — 3 vel nulla; flos intermedius 8 — 15-andrus, laterales 4 — 8-andri; sepala Q. ovario multo breviora; ovarium turbinato-ovoideum, parce pilosum, crasse cristato-6-cornutum; styli dimidia longitudine in columnam connati. Capsula 6 — 7 mm longa, 9 mm lata, demum fere glabra. Semina laevia, 5 mm fere diametientia, striato- vel maculato-marmorata. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, Rio de Janeiro und Bahia, in Wäldern und Gebüschen. Species quoad ambitum foliorum et longitudinem petiolorum variabilis in varietates sequentes, formis intermediis conjunctas distingui potest: A. Engler, Das Pflanzenreich. IV. (Embryophytasiphonogama) 147. V. . 5 QQ F. Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. Clavis varietatum. A. Folia longe A'el longiuscule petiolata; peüolus I cm attingens vel longior. a. Petiolus ultra 1 cm longus. a. Limbus-oblongo-ovatus var. «. grandifolius, /y. Limbus spathulato-lanceolatus var. (i. spathulatus. b. Petiolus ± \ cm longus. a. Lijnbus elliptico-lancoolatus var. y. cordatus. ß. Limbus cuneato-obovatus var. ö. obovaius. B. Folia breviuscule petiolata; petiolus 3 — 8 mm longus. a. Folia inter se conformia. «. Folia cuneato-obovata var. s. obtusatus. ß. Folia oblongo-obovata vel obovata. 1. Folia basi obtusa var. L. Weddellianus. II. Folia basi acuta var. rj. intermedius. b. Folia ramulorum difformia, majora oblongo-obovata, minoi'a angustiora et magis acuminala var. x)-. lieterophyllus. Var. a. grandifolius Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 604. — Petiolus 1 — 1*2 vel subinde 2 — 2V2 cm longus; limbus 8 — \t cm longus, 3'/2 — S'/2 cm latus, oblongo-obovatus, obtuse cuspidato-acuminatus, basi obtusus. Rio de Janeiro (Riedel n. 3«0 ex parte!). Ohne nähere Standortsangabe (Lusch- nath!). Var. ß. spathulatus Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 606. — Dactylo- stemon communis var. petiolaris ** spathulatus Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (18 63) M3. — Dactylostemon Klotzschii var. petiolaris ** spathulatus in DC. Prodr. XV. 2. (1866) H98. — Petiolus I — 2Y2 C"" longus; limbus 8—13 cm longus, 2 — 31/2 cn> latus, spathulato-lanceolatus, obtusiuscule acuminatus, ima basi obtusiusculus. Rio de Janeiro (Gaudichaudn. 1 153!, Martins, Riedel n. 377 ex parte, 380b!y Sei low). Var. /. cordatus Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) H 3. — Dactylostemon Klotzschii var. cordatus Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) H97. — Petiolus 10 — 12 cm longus; limbus 4 — 7 cm longus, 16 — 23 mm latus, elliptico-lanceolatus, basi minus angustata distincte cordatus, apice breviter et obtuse acuminatus. Rio de Janeiro (Ule n. 734!, Warming, Weddell). Var. ö. obovatus Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 606. — Dactylostemon communis var. petiolaris * obovatus Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 113. — Dac- tylostemon Klotzschii var. petiolaris * obovatus Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (I8661 1198. — Petiolus 8 — 12 mm longus, oblongo- vel cuneato-obovatus, ima basi obtu- siusculus, apice obtusiuscule acuminatus. Rio de Janeiro (Netto, Riedel n. 377 ex parte, Sellow!); Bahia (Luschnath), Var. £. obtusatus Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 112 (incl. f. glah-atus). — Dactylostemon obtusatus Klotzsch in Wiegmann, Archiv VII. (1841) 181 (nomen). — Dactylostemon Klotzschii var. obtusatus Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (I866) 1197; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 604. — Petiolus 3 — 8 mm longus; limbus 5 — 7 cm longus,^ circ. 3 cm latus, cuneato-obovatus vel obovatus, breviter acutatus, summo apice obtusus. Rio de Janeiro (Leandro de Sacramento!, Riedel n. 380 ex parte!, Schüch,^ Sellow n. 96 ex parte!, 1346!). Var. 'C. Weddellianus Müll. Arg. in Linnaea XXXIL (1863) 113. — Dactylo- stemon Klotzschii var. Weddellianus Müll. Arg. in DC. Prodr. XV^. 2. (1866) 1197; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 605. — Petiolus 4 — 7 mm longus; limbus 4—8 cm longus^ 1 V2 — 2Y2 cm latus, oblongo-obovatus, ima basi angustata obtusus, apice breviter et obtuse cuspidatus. Actinostemon. G7 Rio de Janeiro (Glaziou n. 1345, 3649!, Martius, Mikan, Riedel, Weddell n. 160). Var. r]. intermedius Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 605. — Petiolus 4 — 5 mm longus; lirabus 7 — 10 cm longus, 2 — 4^/2 cm latus, oblongo-obovatus, ima basi angustata acutus, apice breviter et subacute acuminatus. Rio de Janeiro (Riedel); Cabo Frio (Prinz Neuwied). Var. &. heterophyllus Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 605. — Petiolus 4 — 7 mm longus; limbi magnitudine valde inaequales, majores oblongo-obovati, obtuse acuminali vel obtusiusculi, basi angustata obtusi vel subacuti, minores ambitu multo angustiores et longius acüminati. Rio de Janeiro (Moura n. 1024!, Riedel). Nota. Dactylostemon Klotxsehii sensu Mülleriano in Flora Brasiliensi est species collectiva; varietates a cl. autore distinctae maxima ex parte ad A. communem pertinent, minore ex parte ad Ä. glabrescentem ; var. genuina autem est A. Klotxsehii. 1 2. A. concepcionis (Chod. et Hassler) Pax et K. Hoffm. — Dactylostemon Klotzschü var. obtusatus, var. heterophyllus, var. concepcionis Chod. et Hassler in Bull. Herb. Boiss. 2. ser. V. (1905) 678. — Dactylostemon oligandrus Chod. et Hassler in Bull. Herb, Boiss. 2. ser. I. (1901) 399; 2. ser. V. (1905) 678 (incl. var. parvifolius). — Arbor parva, 6 — 8 m alta vel frutex arborescens; i-amuli dense pubescentes. Folia in ramulis sparsa; petiolus gracilis, 3 — 20mm longus, pubescens; limbus 3^2 — 7V2 cm longus, 1 V2 — '.^^jitm. la- tus, ovatus vel lanceolatus vel lan- ceolato-ovatus, obtuse acutatus, basi obtusatus vel subobtusus, mem- branaceus, subtus secus costam pi- losus vel demum glabrescens, niti- dus, prominenter, sed tenuiter reti- culato-venosus, subtus parte infe- riore parce glanduliger. Squamae spicam involucrantes striatae, ova- tae, praeter marginem superiorem barbatum glabrae, sub anthesi vel mox postea deciduae. Spicae in ramulis abbreviatis , paucifoliatis, lateralibus terminales, 1 — 1^/2 cm longae, 5 — 7 mm latae, ambitu ovoideae , basi flores O l — 2 gereutes, ceterum ^\ rhachis lon- giuscule pubescens; bracteae lan- ceolatae, basi grosse biglandulosae; glandulae pubescentes; bracteae rf 1 — 3-florae, Q saepe juxta florem Q. utrinque florem (^f stipitantes; pedicelli (^ intermedii 2 — 372"^"^ longi, 2 breviores. Sepala (^ in quoque flore I — 3 vel in latera- libus nulla; flos intermedius sae- pissime 2 — 12-andrus, laterales brevius pedicellati, 3 — 6-andn. Se- pala Q ovarium aequantia, lan- ceolata, acuminata, pubescentia, pjg, ^^ Actinostemon concepcionis (Chod. et Hassl.l basi biglandulosa; ovarium pubes- Pax et K. Hoffm. J. Ramulus floriger. 5 Inflorescentia ($' cens, demum ± glabrescens, crasse partialis. G Ovarium. — Icon. origin. 5* ßg F. Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. subcristalo-6-cornutum; slyli in columnam brevem, post anüiesin longiorem connati. Capsula 5 — 6 mm longa, breviter appendiculala vel sublaevis, glabra vel pilosa. — Fig. H. / Südbrasilianische Provinz: Paraguay, Concepcion (Hassler n. 7308!, 7434!), n Wäldern am See Vpacarai (Hassler n. 3 M Ol), Wälder bei Alirä (Hassler n. 3143!), Hergwälder der Cordillera de Altes (Fiebrig n. 13l!, Hassler n. 337!, 699!, 684!, 70i!), Sierra de Amambay, Esperanza (Hassler n. 4 0 598!), zwischen Rio Apa und Aquidiiban (Fiebrig n. 5050!), Cerros de Tobati (Fiebrig n. 764!). — Brasilien, Säo Paulo (Lüfgren n. 218!), Cerradäo (Edwall n. 4294!). Nota. Afßnis Ä. communi, sed spica lata, brevi, ovoidea bene distincta; insuper folia minora, infra medium latissima, flores Q in spicis 1 vel rarius 2 et petioli semper et adulti pilosi. Ab A. austraH differt staminibus numerosioribus et ovario pubescente, tardius glabrescente, octerum crasse cristato-appendiculato. \ 3. A. Schomburgkii (Klotzsch) Pax. — Dactylostemon Schomhurgkii Klotzsch in Wiegmann, Archiv VII. (184 4) 4 84 (nomen); inHook.LondonJourn.Bot.il. (4 8 43) 45; Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (4 866) 4 4 98. — Ramuli fulvo-pubescentes, hetero- phylli. Folia in apice ramulorum sparsa; petioli pubescentes, inferiores vix 2 mm longi, superiores foliorum majorum 8 — 4 2 mm aequantes; limbus foliorum majorum ad apicem ramulorum sitorum, paucorum 6 — 9 cm longus, 2 — 2^2 cm latus, minorum numero- siorum 2 — l^ i cm longus, 6— 4 2 mm latus, omnium lanceolatus, acutus, imo apice obtusus, basi obtusus, eglandulosus, supra et subtus pilosus, membranaceus, nitidus. Inflorescentia brevis, dense pubescens; bracteae exiguae, dense pubescentes, lanceolatae, biglandulosae; glandulae pubescentes, bracteam aequantes; bracteae rf 1 — 3-florae; pedicelli 4^2 "^f" longi, Q. subnulli. Sepala (^ 3—4, ovato-lanceolata, ciliata; sta- mina 9 — 42; sepala Q exigua, oblonge -ovata, ciliata; ovarium hirtellum, demum glabrescens, valide cristato-6-gibbosum; appendices apicem versus falcatae; styli in co- lumnam brevem connati. Cisäquatoriale Savannenprovinz: Britisch Guyana (Schomburgk n. 74 6!), Ufer des Rupununi-Flusses (Schomburgk n. 4 273!), Roraima (Schomburgk n. 939!). Nota. Species sine ullo dubio in affinitatem A. communis pcrtinet et magis convenit cum A. conccpcionis quam cum specie laudata, a qua differt ramulis magis heteropliyllis, spicis valde abbreviatis et appendieibus ovarii falcatis. 14. A. cuneatas (Müll. Arg.) Baill. Adansonia V. (4 865) 535. — Dactylostemon cuneatus Müll. Arg. in Linnaea XXXll. (4 863) 4 4 4; in DC. Prodr. XV. 2. (4 866) 4 4 99); in Fl. Bras. XI. 2. (4 874) G09. — Gussonia cuneata 0. Ktze. Rev. gen. H. (4 89 4) 606. — Rami cinerei, glabri, ullimi breves, tenues, inflorescentiis terminati, basi squa- mis 6 mm longis, striatis, glabris involucrati, deinde squamas subspathulato-lineares, apice vestitas gereutes, sub inflorescentia foliis novellis, utraque facie pilis longiusculis, mollibus, subalbidis vestitis ornati. Folia in ramulis sparsa; petiolus 4 — 8 mm longus; limbus 3^-2 — 7 cm longus, 4^2 — -^ cm latus, oblongo-ovatus vel obovato-lanceolatus, basin obtusam versus angustatus, apice obtuse acuminatus, glaber, subnitidus, firme membranaceus vel fere subcoriaceus, subtus minute glanduliger. Spicae 3 — 4 cm longae, dense floribundae, evolutae ad 8 mm latae, basi longiuscule nudae; rhachis sericeo-lanata; bracteae r^ 3-florae, basi grosse biglandulosae, longe pilosae; pedicelli (^ 2 mm fere longi, § sub anthesi brevissimi. Sepala (J* ovata, longe villosa, in floribus lateralibus ib obsoleta, Q rhombeo-obovata, suboblusa, basi uti'inque 4 -glandulosa ; stamina in flore intermedio cujusvis bracteae 4 2 — 4 7, in lateralibus 7 — 12; ovarium pilosum, paulo infra medium minute, sed distincte, 6-tuberculatum; styli basi connati. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, Minas Geraes. Var. a. latifolius Müll. Arg. in Linnaea XXXIL (4 863) 4 4 4; in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 4499; in Fl. Bras. XL 2. (1874) 640. — Squamae involucrantes infimae ob- ovatae, glabrae, interiores oblongae, barbato-ciliatae. Folia oblongo-obovata, 5 — 7 cm longa. Minas Geraes (Sellow!). Actinostemon. 69 Var. ß. angustifolius Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) H4; in ÜC. Prodr. XV. 2. (1866) H99; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 610. — Squamae involucrantes glabrae, fere subito in folia novella abeuntes; folia obovato-lanceolata, 3'/2 — ö^ 2 cm longa. Minas Geraes (Sellow!). Nota. Affinis Ä. Klotzsehii, nee inter species sectionis Laevium inserenda; ovarium certisslme, etsi minute, 6-tuberculatura est. h 5. A. Klotzsehii (Didrichs.) Pax. — Dadylostenion Klotxscliii Didrichs. in Videnskabl. Meddel. Kjobenh. (1857) 127. — Dactylostemon Hagendorfii Klotzsch in Erichs. Arch. VIl. (1841) 188. — Dactylostemon communis var. Hagendorfii Müll. Ai'g. in Linnaea XXXII. (l863) H 3. — Dactylostemon Klotzsehii var. genuinus Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) H97; in Fl. Bras. XI. 2. (1874] 605. — Ex- coecaria Klotzsehii Baill. Hist. pl. V. (1874) 135 ex parte. — Rami crassi, lignosi, cum ramulis glabri. Folia in ramulis sparsa; petiolus I — 4 mm longus, glaber; limbus 5 — 7 cm longus, i^^ — 2Y2 cm latus, lanceolatus vel anguste spathulato- lanceolatus, obtusiuscule acuminatus, basi angustata obtusus, nitidus, rigide coriaceus, prominenter reticulato-venosus, glaber, subtus parte inferiore parce maculari-glandulosus. Squamae inflorescentiam involucrantes obtusae, striatae, praeter marginem supei'iorem barbatum glabrae. Spicae 5 — 9 cm longae, demum longo tractu basi nudae, anguste cylindricae, villoso-pubescentes; bracteae (^ 3-florae, minutae, villoso-pubescentes, basi biglandulosae ; glandulae pubescentes; pedicelli (^f 2 mm fere longi, Q demum 5 — 6 mm longi, in quaque spica 2 — 3, inter se demum remoti. Sepala q^ 2, lanceolata, pubescentia; stamina 7; sepala Q minuta, triangularia, longe ciliata, basi blglandulosa; ovarium pubescens, demum glabrescens, grosse cristato-6-appendiculatum; appendices introi'sum falcatae; styli dimidia longitudine fere in columnam connati. Capsula \\ — i 2 mm longa, glabra, C-appendiculata. Semen (non bene evolutum) 8 mm longum. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, Rio de Janeiro (Hagendorf!). Nota. Infeliciter species Didrichseniana acl. Müller Arg. cum Ä. communi confusa est, quacum vix propius affinis videtur. Foliis coriaeeis, spicis elongatis, floribus oligandris, capsulis et seminibus multo majoribus statim ab Ä. communi diagnoscitur. i 6. A. leptopus (Müll. Arg.) Pax. — Dactylostemon leptopus Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 607. — Gussonia leptopus 0. Ktze. Rev. gen. II. (1891) 606. — Rami graciles, cinerei. Folia in ramulis sparsa; petiolus 7 — 1 8 mm longus, cum limbo evoluto glaber; limbus 8 — 10 cm longus, 2^ 2 — ^ cm latus, saepe minor, spathulato- obovatus, obtusus vel breviter et obtuse acutatus, basin versus sensim angustatus, ima basi obtusus, subtus intra marginem sparse glandulosus; folia novella intra squamas involucrantes et inflorescentiam sita supra sparse, subtus dense adpressovillosa. In- florescentiae graciles; rhachis pubescens; bracteae ciliato-barbatae, lanceolatae, basi utrinque glandula glabra, adnata ornatae, inferiores bisexuales. Flores rf tenuiter pedicellati. Sepala (^ oblongo-obovata, superne barbata, in floribus lateralibus saepe ex parte obsoleta; stamina floris intermedii 6 — 8, florum lateralium 4 — 5; sepala Q. lanceolato-ovata, ovario breviora, basi grosse biglandulosa; ovarium parce pilosum, obtuse tuberculato-6-gibbosum; styli vix triente in columnam connati. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, wahrscheinlich Rio de Janeiro (Schüch). 17. A. australis (Müll. Arg.) Pax. — Dactylostemoti australis Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 608. — Gussonia australis 0. Ktze, Rev. gen. II. (1891) 606. — Folia in ramulis sparsa; petiolus 7 — 12 mm longus, teuuis, nigrescens, puberulus; limbus 7 — 9 cm longus, 2 '/2 — 3 cm latus vel etiam minor, elliptico-lanceolatus, uti-inque subaequaUter angustatus, basi et apice obtusus, prominenter, sed tenuissime reticulato- venosus, flrme membranaceus, subtus intra marginem minute et sparse glanduliger, supra glaber, subtus inferne ad costam barbato-pubescens, subinde nitidulus. Spicae breves, 1^/2 — 2 cm longae; rhachis hirta; bracteae trianguläres, basi valide biglandu- losae; glandulae adnatae, hirtae; pedicelH ^ crassi, calyce subduplo longiores. Galyx (j^ florum intermediorum ad lacinulas \ — 2, lanceolatas, superne villoso-ciliatas reductus 70 F. Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. vel nullus, in floribus lateralibus nuUus; stamina in flore intermedio cujusvis bracteae 3 — 7, in lateralibus I — 3. Sepala Q 2 mm longa, ovato-lanceolata, longe acuminata, basi obsolete glanduligera vel eglandulosa; ovarium glabrum, 6-gibbosum. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, Sao Paulo (Burchell n. 5238). 18. A. desertorum (Müll. Arg.) Pax. — Dactylostemon deseiioncm Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 608. — Gussonia desertorum 0. Ktze. Rev. gen. II. (1891) 60 6. — Frutex divaricato-ramosissimus; rami cujusvis ordinis breves, rigidi, teretes, glabri, inflorescentias terminales, basi microphyllinas gerentes, ceterum florendi tempore foliis evolutis omnino destituti, densius cicatricosi. Folia in ramulis sparsa, evoluta ignota, juniora inter squamas perulinas et flores sita, \ — 1 Y2 cm longa, oblongo- obovata, breviter acuminata, basi subcordata vel acuta, supra parce, subtus paulo densius adpresso-pubescentia, demum verisimiliter glabrata, subtus non glandulosa. Spicae breves, 1 Y2 cm longae, satis densiflorae: rhachis pubescens: bracteae trianguläres, in- fimae saepe bisexuales, (^ 3-florae, superiores 2 — 1-florae, basi bilobato-glanduligerae ; glandulae parce piligerae; pedicelli (^ valde tenues, filamentis non crassiores, Q. calyce 3-plo longiores, firmi, puberuli. Flores (^ intermedii cujusvis bracteae 5 — 8-andri, laterales 1 — 4-andri; calyces vulgo omnino obsoleti vel in floribus intermediis ad laci- nulam lanceolato-ovatam reducti; sepala ^ ovato-lanceolata, ovario breviora, basi glan- duloso-bilobata, parce puberula; ovarium glaberrimum, dorso carpidiorum infra medium minute et obtuse 2-tuberculatum; styli fere triente in columnam connati. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, Bahia, Steppenstrauch (Martius); am Monte Santo (Martius). Nota. Speciem non vidimus. Sect. I. 2. Laeves Pax et K. Hoffm. Ovarium et Capsula laevia, inermia, non appendiculata. Clavis specierum. A. Folia in apice ramulorum congesta. a. Ovarium vestitum 4 9. ^4. Liindianus. b. Ovarium glabrum tQ. A. estrellensis. B. Folia in ramulis superne sparsa. a. Ovarium vestitum t\. A. sparsifolius. b. Ovarium glabrum it. A. oUgandi-us. 19. A. Lundianus (Didrlchs.) Pax. ■ — Dactylostemon Lundianus Didrichs. in Videnskab. Meddel. Kjöbenh. (1857) 126; Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) H98; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 608. — Actinostemon lasiocarpoides Baill. Adansonia V. (1865) 334. — Dactylostemon lasiocarpoides Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 114. — Gus- sonia huniiana 0. Ktze. Rev. gen. II. (1891) 606. — Frutex 2^2 — ^ 'ii altus. Folia in apice ramulorum congesta; petiolus 5 — 8 mm longus, gracilis, glaber; limbus 10 — 17cm longus, 2^2 — ^ cm latus, obovato-lanceolatus, basin versus longe angustatus, apice sensim acute acuminatus, membranaceus, glaber, utraque facie prominenter, sed tenuiter reticulato-venosus, subtus inferne in costis secundariis hinc inde minute glandulosus. Squamae involucrantes glabrae, striatae. Spica 4 — 5 cm longa, anguste cylindrica; rhachis villoso-pubescens; bracteae (^ ovatae, basi biglandulosae, cum glandulis villoso- pubescentes, 3-florae, Q longissime acuminatae, 3^2 "^"^ longae, juxta florem Q utrinque florem q^ gerentes; pedicelli (^f intermedii 2V2 '"'^ 'ongi, Q. 1 — 1^2 rnm attingentes. Sepala (^ 3, in floribus lateralibus 1 — 2, rhombeo-obovata, pubescentia, Q lanceolata, ovarium aequantia vel superantia, basi biglandulosa ; stamina floris cen- tralis cujusvis bracteae dr 9, lateralium ± 5; ovarium fulvo-hirsutum, inerme; styli demum fere dimidia longitudine in columnam connati. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, Rio de Janeiro, bewaldete Hügel am Corcovado (Riedel n. 3T6!, 378 ex parte!, Lund). — Vielleicht gehört hierher auch eine von Schwacke n. 8905! eingesandte, sterile Pflanze aus Minas Geraes. Aclinostemon. 71 20. A. estrellensis (Müll. Arg.) Pax. — Dactylostemon estrellensis Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 609. — Gussonia estrellensis 0. Ktze. Rev. gen. II. (1891) €06. — Frutex 2^/2 — 4 m altus; ramuli teretes, apice folia congesta vel spurie verti- I Fig. 12. Actinostemon estrellensis (Müll. Arg.) Pax. A var. latifolius Pax. B var. genuinus Pax. — Icon. origin. cillata gereutes. Petiolus 3 — 7 mm longus, parce piibescens,demum glabralus; limbus 5 — M cm longus, 1 — 5 cm latus, subspathulato-lanceolatus vel ellipticus, sensim obtuse acuminatus, basin versus longiuscule cuneato-angustatus, basi obtusus, subcoriaceus, 72 F- Pax- — Euphorbiaceae-Hippomaneae. nitidus, reticulato-venosus, subtus pallidior et intra marginem undique distanter et minute glanduliger. Spicae 2 — 3 cm longae, floribundae, basi flores Q \ — 2 gerentes; rhacbis cum bracteis pilis lucido-fulvis, crispulis, longiusculis vestita; bracteae (^f 3 — 1-florae, liguli- formi-lanceolatae, acuminatae vel subobtusae; glandulae bractearum planae vel rugosae. Sepala (^ lanceolata, ciliata, in floribus lateralibus \ — O; stamina in flore inlermedio 7 — 12, in lateralibus 4 — 6; antherae filamentis 2 — 3-plo longiores; pedicelli Q ovario vix longiores; sepala Q liguliformi-lanceolata, acuta, valide ciliata, basi uti'inque glan- duligera, juniora ovarium aequantia, evoluta quam ovarium triente breviora; ovarium trigastricum, glabrum, inerme; styli demum usque ad medium in columnam 2Y2 nim longam, subgracilem connati, parte libera revoluti, intus valide papillosi. — Fig. 1 2. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, in schattigen Wäldern. Var. a. genuinus Pax n. var. — Folia subspathulato-lanceolata, cuspidato-acu- minata, 1 — 3 cm lata, 5 — 9 cm longa. — Fig. {^B. Serra d'Estrella (Riedel). — Rio de Ja-neiro (Glaziou n. 13 178!). Var. ß. latifolius Pax n. var. — Folia elliptica, acuminata, 4 — 5 cm lata, minora iramixta. — Fig. { 2 Ä. Rio de Janeiro (Glaziou n. 13 177!). 21. A. sparsifolias (Müll. Arg.) Pax. — Dactylostemon sparsifolius Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 610. — Gussonia sparsifolia 0. Ktze. Rev. gen. II. (1891) 6 06. — Frutex subvirgato-ramosus ; rami teretes, glabri, superne subangulosi, novelli lurido-fusco-pubescentes, omnes subaequaliter foliosi. Petiolus 3 — I 0 mm longus, hir- tellus, demum glabratus; limbus juvenilis margine minute barbato-pubescens, ceterum glaber vel subglaber, evolutus 1 0 cm longus, 3 \ 2 — ^ cm fere latus, undique glaber, reticulato-venosus, nitidus, subcoriaceus, elliptico- vel obovato-lanceolatus, basin versus angustatus, apice acute vel obtuse acuminatus, subtus intra marginem sparse glanduliger. Spicae elongatae, 4 — 5 cm longae, basi longiuscule nudae, ima basi squamis striatis, inferioribus lanato-ciliatis involucratae ; rhacbis fulvo-villosa; bracteae (^ 3-florae, lan- ceolatae, acutae, basi grosse adnato-biglandulosae ; pedicelli utriusque sexus % — 3 mm fere longi. Sepala (^ rhombeo-ovata, Q rotundato-ovata, acuminata, ovarium aequantia, basi utrinque glanduligera, utriusque sexus longiuscule villoso-pubescentia ; stamina in flore centraH 6 — 9, in lateralibus 3 — 5; ovarium cum stylis hirtum, inerme; styli sub- erecti, validi, basi tantum in columnam connati. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, Minas Geraes, Lagoa Santa (War- ming). — Säo Paulo, S. L. do Parahytinga (Löfgren n. 1859!). Nota. Habitu A. Klotxschii simulat, sed ovarium inerme. 22. A. oligandrus (Müll. Arg.) Baill. Adansonia V. (1865) 335. — Dactylostemon oligandrus Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 115; in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1 199; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 610. — Gussonia oligandra 0. Ktze. Rev. gen. II. (1891) 606. — Frutex 2^/2 — ^ ^ altus; rami cum ramulis graciles, teretes, juveniles obscure fulvo- vel subferrugineo-villosuli vel patule pubescentes. Folia in ramulis sparsa; petiolus 5 — 8 mm longus, cum margine et costa foliorum pilis obscure fulvis hirtellus; limbus 4 — 7 cm longus, 2^ 2 — 3 cm latus vel etiam minor, ellipticus vel elliptico-lanceolatus, basi et apice acutus, rigide membranaceus, subtus pallidior, praeter costas glaber, niti- dulus, tenuiter reticulatus, subtus saepius eglandulosus vel hinc inde, praesertim in costis secundariis, punctiformi-glandulosus, Squamae involucrantes cuneato-obovatae, 4^2 ™™ longae, parce puberulae, margine barbatae. Spicae graciles, breves, petiolis duplo longiores; bracteae rf 3-florae, exiguae, triangulari-ovatae, basi utrinque grosse glan- duligerae, glandulis minores; glandulae adnatae, crassae, rugulosae, subinde dorso bractearum confluentes. Flores Q. subsessiles. Sepala Q. ovato-lanceolata, subacumi- nata, basi utrinque patellari-1 — 2-glandulosa, exigua; flores (^ intei'medii 4 — 7-andri, laterales cujusvis bracteae 3 — 5-andri; ovarium glabrum, inerme; styli breviuscule connati. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, Minas Geraes (Claussen). — Säo Paulo, schattige Wälder am Ufer des Tiete (Riedel n. 337 ex parte). Actinostemon. 7 3 Subgen. II. Euactinostemon ßaill. Actinostemon Klotzsch in Wiegmann, Archiv VII. (f84l) 184; Endl. Gen. Suppl. II. (1842) 88; Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 84, 107; in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1192; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 591. — Actinostemon Sect. Euactinostemon Baill. Etud. gen. Euph. (1858) 532; Pax in Engler u. Prantl. Pflzfam. III. 5. (1890) 99. — Sapium Sect. Actinostemon 0. Ktze. et Post, Lexicon (1904) 498. — Folia coriacea, glabra. Rhachis inflorescentiae glabra. Galyx Q nullus. Embryo in albumine ver- ticalis. Sect. II. I. Murioati Pax et K. Iloffm. Ovarium et Capsula muricäta vel geminatim bituberculata. Glavis specierum. A. Gapsula muricato-armata. a. Capsula crasse lignosa. a. Gapsula 13 — 17 mm longa 23. A. trachycarpus. ß. Capsula 7 — 8 mm longa 2i. A. luquense. b. Capsula tenuiter lignosa, 9 mm longa 25. J^. echinatus. B. Garpidia dorso bituberculata 26. ^. Glaxiovii. 2 3. A. trachycarpus Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 591. — Gussonia trachycarpa 0. Ktze. Rev. gen. II. (1891) 606. — Arbor vel alte fructicosus, omnino glaber; rami cum ramulis validiusculi, teretes. Petiolus 2 mm longus, crassus; limbus 7 — 9 cm longus, 4 — 5 cm latus, obovatus vel ellipticus, obtusus vel obtuse acutatus, basi nonnihil cuneato-acutatus, coriaceus; costae secundariae utrinque 6 — 7, angulo 2/3" recto insertae, longiuscule rectae, deinde arcuato-adscendentes. Flores ignoti. Pedicelli fructigeri 7 mm longi, crassi, sicci angulosi. Gapsularum cocca 13 — 17 mm longa, 1 Y2 mm crassa, dure lignosa, facie interna rubella, aculeolata ; aculeoli 1 Y2 "^"^ loi^gi» pjramidato-acuminati, sicci 4 — 5 -alato- angulosi, badio-fuscescentes, nitiduli. Semina ignota. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, Pernambuco (Schornbaum). 24. A. luquense Morong in Ann. New. York Acad. VII. (1892) 228. — Frutex 3 — 4 m altus. Petiolus 5 — 6 mm longus; limbus ad 7 cm longus, 3 cm latus, glaber, ellipticus, crenulato-serratus, margine revolutus, subtus minute glanduliger; dentes limbi callosi. Spicae 5 — 10 cm longae, basi flores Q, 1 — 3, deinde (^f numerosos gereutes; rhachis glandulosa; bracteae decurrentes, basi biglandulosae, (^ 3-florae. Flores (^ parvi, lutescentes vel viridi-lutescentes. Sepala (^ minuta, Q nuUa; stamina 3—10; flores Q quam (J^ majores ; ovarium saepe 3-angulare, glabrum, inferiore parte squa- mulis dentatis armatum ; styli basi in columnam connati. Capsula valde lignosa, glabra, globosa, 7 — 8 mm longa. Semina laevia, globosa, fusca, 3 — 4 mm diametientia. Südbrasilianische Provinz: Paraguay, bei Luque (Morong n. 720). Nota. Speciem non vidimus. Si revera Actinostemonis species, foliis dentatis inter omnes distinetissima. 25. A. echinatus Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 107; in DG. Prodr. XV. (1866) 1192; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 592. — Gussonia echinata 0. Ktze. Rev. gen. II. (1891) 606. — Arbor vel frutex arborescens; rami cum ramulis teretes, cum Omnibus partibus glabri. Petiolus 4 — 12 mm longus, validus; limbus 5 — 13 cm longus, 2^/2 — 6Y2 ^^ latus, subcoriaceus, oblongo-ellipticus, vel oblongo-obovalus vel obovato- lanceolatus, subopacus, utraque pagina fere concolor, reticulato-venosus; costae secun- dariae saepius fere perpendiculares; stipulae lineari-ligulatae, caducissimae. Flores veri- simihter dioici(?), Q, solitarii, (^ in racemos 4 — 6 cm longos dispositi; bracteae (j^ inferiores late ovatae, subacutae, vix 1 V2 nim longae, superiores gradatim longiores et angustiores, omnes basi eglandulosae, 4 — 8-florae; pedicelli (J^ 2 — 3 mm longi, Q 2Y2 — 4 cm longi, apice incrassati. Galyx (^ et Q nullus; stamina in flore intermedio cu- 74 F. Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. jusvis bracteae 9 — 12, in reliquis 6 — 9; ovarium dense echinatum. Capsula tenuiter lig- nosa, breviuscule echinata, 9 mm longa; aculei inaequales, \ — 2 mm longi, saepe com- pressi. Semina 5Y2 mm longa, badia, basi retuso-cordata. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, Rio de Janeiro bis Santa Catha- rina, VValdbamii. Var. a. major Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 108; in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1192; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 592. — Folia oblongo-elliptica, majora vel mi- nora, basi et apice obtusa vel subobtusa vel breviter acutata. — Fig. 1 3. Rio de Janeiro (Riedel!, Martins). Var. ß. obovatus Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 592. — Folia oblongo- vel lanceolato-obovata, basin subobtusam versus bi"eviter angustata, duplo longiora quam lata. Rio de Janeiro (Martins, Riedel!). Fig. 1 3. Actinostemon echinatus Müll. Arg. var. major Müll. Arg. A Ramulus fructiger, capsulis delapsis. B, C Capsulae valvae. D. E Semina. — Icon. origin. Var. y. minor Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 108; in DC. Prodr. XV, 2. (1866) 1192; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 592. — Folia oblongo-elliptica, basi sub- cordata, circ. 2 V2"plo longiora quam lata. Capsula minor, circ. 7 mm longa. Rio de Janeiro (Lhotsky). Var. 6. spathulatus Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 108: in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1193; in Fl. Bras. XL 2. (1874) 593. — Folia obovato-lanceolata, acute acuminata, basi cuneato-angustata, circ. 2^2 — 3^/2-plo longiora quam lata. Rio de Janeiro (Gaudichaud n. 11451, Riedel). 26. A. Glaziovii Pax et K. Hoffm. n. spec. — Arbor?, omnino glabra; ramuli pallidi, acutiuscule angulosi. Folia in ramulis sparsa; petiolus 7 — 9 mm longus, validus, canaliculatus; limbus 10 — 13 cm longus, 4 — 5^/9 cm latus, spathulato-obovalus, apice breviter acutus vel subobtusus, mucronulatus, ima basi obtusus, opacus, subtus vix pallidior, coriaceus, margine subrevolutus, supra vix, subtus paulo tantum reticulato- venosus, costae seeundariae angulo fere "^j-^-vecio insidentes, supra vix, subtus paulo Actinostemon. 75 prominentes; stipulae caducissimae. Inflorescentia (^ incomplete tantum nota; bracteae r^ 3-fidae, glabrae, =t 7-florae; lobi laterales apice glanduliferi; flos rf (unus tantum Visus) sepalis destitutus, 3-andrus; flos 2 longe pedicellatus; pedicellus apice incrassatus, 1 1/2 cnti fere longus; calyx Q nullus ; ovarium glabrum, late depressum, duplo latius quam longum, apice acutum, dorso coccorum prope basin geminatim bituberculatum ; appendices basi latae, obtusae; stjli basi tantum connati. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, Rio de Janeiro und Minas Geraes (Glaziou n. 16 347!). Nota. Species optima, habitu simillima A. concolori, sed ovario distinctissima. Sect. II. 2. Inermes Pax et K. Hofl"m. Ovarium et Capsula laevia, inermia. Glavis specierum. A. Folia subtus juxta coslam basi sparse glanduligera . . . 27. ^. concolor. B. Folia subtus inter costam et marginem glanduligera. a. Folia 8 — 15 cm longa 28. J.. mac7-ocarpus. b. Folia 3 — 5 cm longa 29. ^. mttltiflorus. 27. A. concolor (Spreng.) Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (I866) H93; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 593. — Actinostemon polymorphus Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 108. — Gussonia concolor Spreng. Neue Entdeck. (1821) 120. — Excoecaria concolor Spreng. Syst. III. (1826) 2 4. — Frutex arborescens vel arbor, 2 — 4 m alta, omnino glabra; ramuli juveniles ± compressi. Folia in ramulis sparsa; petiolus crassus, 2V2 — ^^ "^^^ longus; limbus quoad formam et magnitudinem valde ludens, 3 — 14 cm longus, 1 y2 — 6 cm latus, oblongo-ovatus vel obovato-lanceolatus vel spathulato-lanceo- latus, basin versus angustatus, ima basi acutus vel saepius anguste subcordatus, apice ± acuminatus vel cuspidatus, imo apice obtusus vel acutus vel mucronulatus, =b co- riaceus, utraque facie concolor, opacus vel subnitidulus, subtus basi juxta costam 2 — 4- glandulosus, ceteinim sparse glandulosus vel eglandulosus; costae secundariae angulo fere 2 3-recto insidentes. Spicae 2 — 3 cm longae, graciles, post anthesin paulo elongatae, basi flores Q, 1 — 2 gerentes, deinde (J^ vel omnino cf\ bracteae (j^.3 — 6-florae, ambitu et magnitudine saepe in eadem inflorescentia variae, inferiores rhomboideae, acuminatae, basi angustatae, utroque latere stipitato-glanduligerae, superiores gradatim longiores et angustiores, supremae lineari- vel oblongo-lanceolatae, acutae, saepe eglandulosae, ad 4 mm attingentes. Flores rj' tenuiter pedicellati, intermedius 1 I — 5-andrus, laterales cujusvis bracteae 5 — 3-andri; ovarium inerme, glabrum; columna stylorum ovario leviter tenuior. Gapsula 5 — 8 mm longa, demum longe pedicellata. — Fig. 10/1, J5, 14. Tropisches Amerika, in zwei Florengebieten entwickelt, einmal in Westindien und ferner im mittleren Brasilien; die unterschiedenen Varietäten sind pflanzen- geographisch nicht lokalisiert (bis auf var. e und rj.). Species variabilis, in varietates sequentes distinguenda est. Glavis varietatum. A. Folia majuscula, ± 8 — 1 0 cm longa. a. Folia ima basi acuta, rigide coriacea. a. Folia 2 — 2Y2-PI0 longiora quam lata Var. a. ellipticus. [i. Folia 3 — 3Y2-p'o longiora quam lata Var. ß. grandifolius. b. Folia ima basi anguste subcordala. a. Foha ± 2 — 3-plo longiora quam lata. I. Folia obovata, obtusa Var. y. ohovatus. II. Folia anguste obovato-lanceolata Var. d. angustifoUiis. III. Folia lanceolato-obovata, rigida Var. e. caribaeus. 76 F- Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. IV. Folia lanceolato-obovata simulque elliptica .... Var. C. variifolius. ß. Folia 3 — 3Y2"Plö longiora quam lata, ± lanceolata. Var. tj. acuminatus. B. Folia minora, 3 — 7 cm longa. a. Folia basi acuta. a. Folia apice breviuscule acutata Yar. ^. microphyllus. ß. Folia apice acuminata Var. i. genuinus. b. Folia ima basi angustissime subcordata Var. /. Selloivii. Var. a. ellipticus Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) H93; in Fl. ßras. XI. 2. (1874) 594. — A. polymorphus var. ellipticus Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (4 863) 169. — Ä. polymorphus yav. Gardneri f. latifolius Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 169. — A. concolor var. genuinus f. latifolius Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1194. — A. concolor var. Gardneri Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 594. — A. marginatus Klotzsch in Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) 532 (nomen). — Petiolus 6 — 9 mm longus; limbus rigide coriaceus, 8 — 10 cm longus, 3^2 — 6 cm latus, oblongo- ellipticus vel oblongo-obovatus, basi acutus, apice acutus vel breviter acuminatus, rarius subobtusus, hinc inde subtus eglandulosus, cartilagineo-marginatus, subrevolutus. Minas Geraes (Gardner n. 5175 ex parte!). — Rio de Janeiro (Glaziou n. 7822!) — Santa Catharina, Orleans, Tuberäo (Ule n. i29ü!, 1299!). — Ohne näheren Standort (Riedel!, Sellow!). Vai-. ß. grandifolius (Klotzsch) Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) H9 4; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 596. — A. polymorphus var. grandifolius Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (18 63) 110. — A. polymorphus var. longifolius Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 110. — A. concolor var. longifolius Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1194; in Fl. Bras. XL 2. (1874) 596. — A. grandifolius Klotzsch in Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) 532 (nomenj: in Regel, Gartenflora VlIL (1859) 364. — Petiolus 1 0 — 1 2 mm longus; limbus rigide coriaceus, 10 — 1 6 cm longus, 3^9 — 5^2'^™ latus, elliptico- vel spathulato-lanceolatus, basi acutus, apice acuminatus, cartilagineo- marginatus, margine angustissime subrevolutus. — Fig. \^A. Rio de Janeiro (Glaziou n. 14263!, Riedel n. 1047 ex parte, Weddell n. 227). — Ohne nähere Standortsangabe (Sellow n. 2098!, 2I30!, 2153!, Lusch- nath!) . Var. /. obovatus Müll. Arg. in Fl. Bras. XL 2. (1874) 593 t. 82 f. I. — A. poly- morphus var. obovatus f. platyphyllos et f. minor Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 108. — A. concolor var. obovatus Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1 193 inci. f. platyphyllus et f. sessilifolius. — A. sessilifolius Klotzsch in L'mnsiea. XXY . (1852) 297 ex parte. — Petiolus 2 — 4 mm longus; limbus ±: coriaceus, 5 — I 1 cm longus, 2Y2 — 6 cm latus, oblongo-ovatus, ima basi anguste cordatus, apice obtusus vel obtuse et breviter acuminatus, cartilagineo-marginatus, margine =t subrevolutus. — Fig. üB. Rio de Janeiro (Gardner n. 5622!, Glaziou n. 9578!, Lhotsky!, Lusch- nath, Riedel n. 121, 378 ex parte, 1047 ex parte, Pohl n. 1729!, Ule n. 4788!, Weddell n. 21). — Ohne näheren Standort (Sellow!). Yar. d. angustifolius (Klotzsch) Müll. Arg. in DC. Prodr. XY. 2. (I866) 1193: in FL Bras. XL 2. (1874) 593. — A. angustifolius Klotzsch in Baill. Etud. gen. Euph. (1858) 532 (nomen); in Regel, Gartenfl. YIII. (1859) 363. — A. polymorphus var. angustatus Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 109. — Petiolus 3 — 4 mm longus; limbus coriaceus, 7 — 11 cm longus, 2^2 — "^^[i c™ latus, obovato-lanceolatus, ima basi angustata subcordatus, acuminatus, anguste cartilagineo-marginatus, vix subrevolutus. Rio de Janeiro (Gardner n. 818, Martins n. 179, Riedel n. 378 ex parte!, 1047 ex parte, Schott n. 4655). — Ohne nähere Standortsangabe (Sellow!). Yar. £. caribaeus (Griseb.) Müll. Arg. in DC. Prodr. XY. 2. (1866) 1193; in Fl. Bras. XL 2. (1874) 594. — A. caribaeus Griseb. in Abb. Ges. Wiss. Göttingen Yll. (1837) 168. — Excoecaria caribaea Griseb. Fl. Brit. Westind. Isl. (1864) 51. — A. sessilifolius Klotzsch in Linnaea XXY. (1852) 297 ex parte. — Petiolus 4 — 5 mm Actinostemon. 77 longus; linibus subcoriaceus, \0 cm longus, 4 cm latus, oblonge- vel lanceolato-obovatus, ima basi angustata anguste subcordatus, apice breviter acutatus, anguste cartilagineo- marginatus, leviter subrevolutus. Flores saepius omnes tetrandri. Capsula quam in reliquis var. major, ad 8 — \0 mm longa, brevius (2 — 2V2 cm) pedicellata. Fig. 14. Äetmostemon concolor (Spreng.) Müll. Arg. Ä var. grandifolius (Kiotzsch) Müll. Arg. B var. obovatus Müll. Arg. C var. micropkyllus Müll. Arg. D var. Sdlowii Müll. Arg, — Icon. origin. Westindien: Cuba (Wright n. 205 nach Müller Arg.). — St. Martin (Surin- gar!). — Antigua (Wullschlägel n. 514!). — Guadeloupe (Duss n. 2465!). — Dominica (ohne Sammlername!). — Martinique (Duss n. 89l!). — Barbados 78 F. Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. 'Eggers n. 7149!). — Trinidad (Sieber!). — In den botanischen Gärten Leipzig. Berlin und Petersburg früher in Kultur! Einheim. Name: Fricasse (auf Guadeloupe). Nota. Floribus oligandris capsulisque majoribus et brevius pedicellatis a ceteris varietatibus dilTert sed nobis judicantibus vix pro subspecie propria separanda est. Var. L. variifolius Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) H93; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 394. — A. concolor var. intermedius Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. ^1866) H93; in FI. Bras. X[. 2. (1874) 594. — A. polymorphus var. variifolius et var. intermedius Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1803) 109. — Petiolus 3 — 6 mm longus; limbus subcoriaceus, 8 — 14 cm longus, 3 — 5 cm latus, lanceolato-obovatus vel ovato- lanceolatus, simul saepe ellipticus, ima basi angustata subcordatus, apice acutus, an- gustissime cartilagineo-marginatus, vix revolutus. Bahia (Blanchet n. 36, 3788). — Rio de Janeiro (Riedel n. 378 ex parte, 1047 ex parte!, Widgren!). — Minas Geraes (Netto). Var. 1]. acuminatus Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1194; in Fl. Bras. XI. i. (1878) 596. — A. concolor var. mucronatAis Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1194; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 596. — A. concolor var. acutissimus Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 597. — A. concolor var. hicolor Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 597. — A. polymorphus var. inucronatus et var. ace<^mmMS in Linnaea XXIII. (1863) 110 incl. f. hicolor^ f. concolor et f. cuspidatus Müll. Arg. — A. acuminatus Klotzsch in Baill. Etud. gen. Euph. (1858) 532. — Petiolus 4 — 8 mm longus; limbus coriaceus vel subcoriaceus, 8 — 10 cm longus, 2 — 3^/4 cm latus, elliptico- vel spathulato- lanceolatus, acute acumioatus, saepe cuspidatus et mucronulatus , ima basi angustata subcordatus, subtus hinc inde eglandulosus, anguste cai-tilagineo-marginatus, vix revolutus. Minas Geraes (Gardner n. 5175 ex parte). — Säo Paulo (Burchell n. 4970). — Rio Grande do Sul, Neu Württemberg (Bornmüller n. 536!). — Paraguay (Bettfreund n. 189!), Villarica (Hassler n. 8866!). — Ohne nähere Standortsangabe (Sei low!). — Diese Varietät ist vorzugsweise in den südbrasilianischen Staaten und Paraguay verbreitet. Var. 0-. microphyllus Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 593. — A. concolor var. genuinus f. microphyllus Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) H94. — A. polymorphus var. Gardneri f. microphyllus Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 109. — Petiolus 3 — 4 mm longus; hmbus 3 — 5 cm longus, rt 1^2 cm latus, coriaceus, lanceolato-ellipticus, breviuscule acutatus, apice ipso subobtusus, basi acutus, subtus saepe eglandulosus, angustissime cartilagineo-marginatus, margine planus. — Fig. 1 4 C. Rio de Janeiro (Gardner n. 172, Pohl n 1715!, Schott n, 4654 ex parte. Vauthier). Var. L. genuinus Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 595 t. 82 f. IL; in DC. Prodr. XV. 2. (I866) 1194 ex parte. — A. concolor var. Riedelii Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 595. — A. polymorphus var. Gardneri f. angustifolius et f. bi- attenuatus Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 109. — Gymnanthes concolor Müll. Arg, in Linnaea XXXII. (1863) 103. — Stillingia concolor Baill. Adansonia V. (1863) 327. — Petiolus 5 — 7 mm longus; limbus 5 — 7 cm longus, 2 — 3 cm latus, subcoria- ceus vel coriaceus, elliptico- vel oblongo-lanceolatus, apice acuminatus vel cuspidatus, basi acutus, angustissime cartilagingo-marginatus, non revolutus. — Fig. 10^, B. Rio de Janeiro (Blanchet n. 168, Gaudichaud n. 1147!, Glaziou n. IM, 1465, 3104, 18470!, Lund n. ?35, Martius n. 235, Raben n. 73*!, Sellow n. 385l!, Tweedie n. 77, Ule n. 733!). — S. Catharina, Blumenau (Ule n. 939!). Var. X. Sellowii Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) H94: in Fl. Bras. XL 2. (1874) 595. — A. polymorphus var. Sellmvii- Müll Arg. in Linnaea XXXIL (1863) HO. — Petiolus 3—4 mm longus, limbus 4 — 0^/2 cm longus, dr 2 cm latus, elhptico- lanceolatus, acuminatus, basin versus cuspidiformi-productus et cuneato-angustatus, ima basi subcordatus, angustissime cartilagineo-marginatus, margine planus. — Fig. 1 4 D. Rio de Janeiro (Riedel n. 379!). — Ohne nähere Standortsangabe (Sellow!). Actinoslemon. 79 Nota. Species olim sub nomine A. polymorphi a cl. Müller Arg. dcscripta erat, postea propter Qicssoniam concolorem, quae teste autoris laudati hujus loci est, nomen transmutatum est; sed descriptio Sprengeliana cum diagnosi generis haud quadrat. — A. furcatus Klotzsch in Baill. Etud. gen. Euph. (1858) 532 ex Ind. Kew. I. (1895) 36 est A. caribaeus, i. e. A. concolor var. caribaeus. 28. A. macrocarpus Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 597. — Gussonia macrocarpa 0. Ktze. Rev. gen. II. (1891) 606. — Frutex 2V2 — ^ "^ altus, omnino glaber; ramuli juveniles subcompressi, Petiolus 5 — i 5 mm longus, rigidulus; limbus 8 — 15 cm longu , 3 — 6 cm latus, elliptico-lanceolalus, utrinque aequaliter attenualus, apice aeuminatus, basi acutus, coriaceus, subtus pallidior et inter costam et marginem distanter glanduliger, tenuiter reticulatus; coslae seeundariae fere subhorizontales. Spicae 4 — 7 cm longae, axillares, basi ananthae et squamis subfoiiaceis, longiusculis obsitae, visae omnino (^] bracteae (^ inferiores parvulae, obovatae vel obli'iangulares, 3-fidae, eglandulosae, superiores lineares, integrae, elongatae, omnes 4 — 8-florae; pedicelli (^ graciles, longissimi fere 4 mm attingentes. Caljx (J* nullus vel squamula minuta, obo- vata, sublobata evolutus; stamina floris intermedii 5 — 10, reliquorum 4 — 5; ovarium inerme; stjli fere dimidia longitudine in columnam validam connati, revoluti. Capsula pedicello 2 cm longo suffulta, H — 12 mm longa, globoso-obovoidea, inter carpidia le- viter tantum sulcata. Semina 8 — 9 mm longa, 7 — 8 mm lata, basi late retuso-emar- ginata, apice apiculo parvo, supra carunculam introrsum spectantem producto praedita, laevia, obscure argillacea, minute brunneo-maculata. Rio de Janeiro, Wälder am Corcovado (Riedel n. 378 ex parte.) — Säo Paulo (Löfgren n. 2685!, 420l!). Nota. Species valde affinis et simillima &s\ A. concolori^ imprimis xav. ellipiico et grandifolw. sed forte dioica et capsulis majoribus, foliis subtus dissite glanduligeris distincta. 29. A. multiflorus Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) HI; in DC. Prodr. XV. ■>. (1866) H95; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 597. — Gussonia multiflora 0. Ktze. Kev. gen. II. (1891) 606. — Frutex videtur elatus; ramuli floribundi. Petiolus 3 mm longus; limbus 3 — 5 cm longus, 1 1/2 — 2Y2 cm latus, lanceolato-ellipticus, utrinque obtuse aeuminatus, subcoriaceus, opacus, subtus inter costam et marginem pauciglandu- losus; costae seeundariae angulo ^/5-recto insidentes. Spicae e gemmis fasciculatis, fusco-nigricantibus, 6 — 7 mm longis, acuminatis Orientes, 2 — 2V2 cm longae, inferne nudae, omnino (J^, e quaqua gemma solitariae vel binae, i'ai'ius ternae; rhachis firmula; bracteae (J^ 3 — 4-florae, subscariosae, pallide fuscae, basi eglandulosae, integrae, ovatae vel 2 — 3-fidae; pedicelli abbreviati. Caljx (J^ floris intermedii interdum lacinula exigua indicatus vel nullus, reliquorum omnino deficiens; stamina in flore intermcdio 4 — 5, in lateralibus 4 — 2. Flores Q et fructus ignoti. Rio de Janeiro (Pohl n. 1717!). Nota. Omni jure cl. Müller Arg. speciem ad Actinostemonem reduxisse nobis videtur, Species dubiae. 30. A. anisandrus (Griseb.) Pax. — Dactylostemon aniscmdrus Griseb. in Abh. Ges. Wiss. Göttingen XXIV. (1879) 61. — Ramuli lignosi, cortice pallido vestili. Pe- tiolus 5 — 6 mm longus; limbus 4 — 5 cm longus, 2 — 2Y2 cm latus, ovatus vel ovato- lanceolatus, acutus vel aeuminatus, basi cuneato-acutus, apicem versus minute serrulatus, membranaceus, glaber, eglandulosus, non reticulato-venosus ; costae seeundariae tenues, angulo semirecto insidentes. Inflorescentia in ramulo terminalis, 4 — 5 cm longa, fili- formis, monoica; flores <^ remotiusculi; bracteae Q^ uniflorae, patellari-vaginantes, margine lacinulatae, in glandulas 2 ovoideo-oblongas decurrentes, Q. exiguae, paucae, basi grosse adnato-biglandulosae; stamina centralia basi connata, exteriora 3, interiora duplo longiora, 2 — 1 — O; ovarium glabrum, laeve; styli revoluti, infra medium connati. Capsula (immatura tantum visa) laevis, subglobosa. Andines Gebiet, argentinische Provinz: Oran Lorentz u. Hieronymus n. 3i0!). 80 F. Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. Nota. Flores a me non visos supra ex verbis cl. autoris descripsi. Me judicante non pro Actinostenionis specie sumenda est, potius forte ad Sebastianiam transferenda erit; etiam iiabitu et foliis a genere nostro valde distat. 31. A. brasiliensis (Spreng.) Pax. — Excoecaria hrasiliensis Spreng. Neue Ent- deck. II. (1821) H7. — Äctinostemon Sprengelii Baill. Adansonia V. (1865) 333 ex parte. — Dactylostemon hrasiliensis Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 114; in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1199; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 611. — Gussonia brasiliensis 0. Ktze. Rev. gen. II. (1891) 606. — »Foliis lanceolatis, nilidis, integerrimis, glabris; spicis Q terminalibus, folio brevioribus. — Rami teretes, cinereo-fusci. Folia alterna, in snmmis ramis subfasciculata, brevissime petiolata, lanceolato-oblonga, sesquipoUicem longa, semipoUicem lata, utrinque attenuata, nitida, integerrima. Pedunculi e gemmis fuscis nascuntur, quarum squamae aridae, lineatae; pedunculi hirsuti, foliis breviores, erecti, pauciflori. Squamae remotiusculae, singula Ovaria superantes, villosae. Pistilla 3, fissa, apice revoluta« (Sprengel). Brasilien (nach Sprengel). Nota. Planta Sprengeliana certe ad Aetinostemonem pertinet, sed e descriptione manca affinitas naturalis vix ellucet. Cl. Baillon speciem cum A. communi conjunxit. Cfr. p. 65. 32. A. guyanensis Pax. — Dactylostetnon guyanensis Klotzsch, Versuch Fauna Flora Brit. Guyana III. (1848) 1184 (nomen). — Ramuli teretes vel leviter angulosi, longiusculi, praeter apicem confertim foliosum nudi. Folia ad apicem ramulorum con- gesta; petiolus 1 — 2 cm longus, apice et basi tumidulus; limbus 15 — 20 cm longus, 41/2 — 7^2 cm latus, spathulato- vel obovato-lanceolatus, integer, apice caudato-acumi- natus, apice ipso obtusus, basi acutus, prominenter reliculato-venosus, rigide membra- naceus, subnitidulus, glabi'atus, ima basi subtus biglandulosus; costae secundariae utrin- que 7 — 9. Flores et fructus ignoti. Cisäquatoriale Savannenprovinz: Britisch Guyana, Ufer des Pomeroon Flusses (Schomburgk n. 1412!). Nota. Gerte species Actinostemonis. Floribus et fructibus adhuc ignotis in systenia generis vix rite inserendus, sed habitu satis sirailis est A. grandifolio; ab A. Schomburgkii e Guyana anglica magis distat. Quoad folia species bene limitata videtur. 33. A. imbricatus Müll. Arg, in Linnaea XXXII. (1863) 216; in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1195; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 598. — Gussonia iinbricata 0. Klze. Rev. gen. II. (1891) 606. — Ramuli ultimi elongati, superne longiusculo tractu corapressi, cum reliquis partibus omnibus glabri. Pelioli breves, sensim in basin foliorum cunei- formem abeuntes; limbus cum petiolo circ. 5 cm longus, 3 cm latus, obovatus, rotun- dato-obtusus, basi cuneato-angustatus et acutus, rigidus, prominenter reticulato-venosus, subtus eglandulosus; costae secundariae ut in foliis penninerviis dispositae sed fere omnes inter basin et trientem inferiorem limbi insertae, rarius 1 — 2 breviores supra medium sitae, omnes adscendentes, subflexuosae. Spicae (^ aggregatae, breves, juniores cylindrico-ellipsoideae, obtusae, basi dense imbricatim multibracteatae; squamae coriaceo- squarrosae, fuscae, margine tenui, ciliato-denticulato pallidiores, rotundato-obtusae vel breviter apiculatae; bracteae rf brevissimae, valde caducae, 3-florae. Flores (^ tri- andri, receptaculo (^ demum inter bases filamentorum tumido, accrescente. Provinz des Amazonenstroms: Nordwest -Brasilien (Poeppig n. 1308). Nota. De hac specie a nobis non visa cl. Müller Arg. 1. c. scripsit: »Flores Q et fructus ignoti, ita ut planta re vera nonnihil pro ordine dubia sit, etiamsi structura llorura (5 fere omnino cum iis Actinostemonis congrua. A genere enim recedit receptaculo (5 inter bases filamentorum valde accrescente, bracteis (J deciduis et foliis subtus egiandulosis. An genus novura Euphorbiaeeartim? * — Verisimiliter e genere excludendus est. Species exciudendae et nomina nuda. Excoecaria [Dactylostemon) polyandra Griseb. in Nachr. Gesellsch. Wiss. Götlingen (1865) 180. — Flores monströse evoluti. — E\ ovAme. Euphorhiacearum fk- cludenda. Gymnanthes. 8 1 Qussonia cuneata Klotzsch in Schomb. Versuch Fauna Flora Brit. Guyana III. (1848) H85 (nomen). — Specimen originale (Schomburgk n. 4600!) flores (J^ valde juveniles tantum praebet et vix rite examinandum est; verisimiliter non ad Hippomaneas pertinet. Gussonia disoolor Spreng. Neue Entdeck. II. (182<) H9 = Sebastiania dis- color (Spreng.) Müll. Arg. Qussonia grandifolia Klotzsch in Schomb. Versuch Fauna Flora Brit. Guyana III. (18 4 8) H85 (nomen). Qussonia serrulata Miq. in Linnaea XIX. (1847) 446 = Sebastiania Qaudi- chaudii Müll. Arg. Nomina non ad Actinostemonem pertinentia. Qussonea aphylla A. Rieh, in Mem. Soc. hist. Nat. Paris IV. (1828) 65 est Orchidacea. Qussonea cornuta Ridl. in Journ. Bot. XXIII. (1885) 310 est Orchidacea. Qussonea cyperoides J. et C. Presl, Reliq. Haenk. I. (1828) 183 t. 33 = Fimbristylis cyperoides R. Br. Qussonea exilis Ridl. in Journ. Linn. Soc. XXI. (1885) 493 est Orchidacea. Qussonea Qilpinae Ridl. in Journ. Linn. Soc. XXI. (1885) 491 est Orchidacea. Qussonea globulosa Ridl. in Journ. Linn. Soc. XXI. (1885) 491 esX Orchidacea. Qussonea pauciflora Brongn. Voy. Coq. Bot. (1829) t. "M = Fimbristylis pauciflora R. Br. Qussonea physophora Ridl. in Journ. Linn. Soc. XXI, (1885) 492 est Or- chidacea. Äctinostemma GrifT. Acount Bot. Coli. Cantor (183T) 24 t. 3 est genus Cu- curbitacearum. Qussonia Spreng. Gen. II. (1831) 664 = Mystacidium, genus Orchidacearwn. Qussonia D. Dietr. Synops. pl. II. (1840) 925 = Gussonia, genus Araliacearum. 8. Gymnanthes Swartz. Gymnanthes*) Swartz, Prodr. (1788) 95; Müll. Arg. in Linnaea XXXIL (1863)96 ex parte; Benth. in Benth. et' Hook. f. Gen, III. (1880) 337; Pax in Engler u. Prantl, Pnzfam. IIL 5. (1890) 101. — Gymnanthus EndL Gen. Suppl. V. (1850) 87. — Ex- coecaria Sect. Gymnanthes Endl. Gen. II. (1836 — 18 40) 1109. — Excoecaria Sect. Gymnanthes, Hypaspidia et Adenaspidia Griseb. Fl, Brit, Westind. Isl. (186 4) 50. — Sebastiania Sect, Qussonia Subsect, Sarothrostachys Müll, Arg, in DG, Prodr. XV, 2, (1866) 1175 ex parte. — Sebastiania Sect, Gussonia Subsect, Eugussonia Müll. Arg. 1. c. 1182 ex parte. — Sebastiania Sect. Eusebastiania Subsect, Stenogitssonia Müll, Arg, 1, c, 1189 ex parte, — Sapium Sect, Gymnanthes 0. Ktze, et Post, Lexicon (1904) 498. Flores monoici vel rarius dioici, apetali, Discus nullus, Floris (^ calyx sup- pressus vel rudimentarie evolutus, saepe tantum sepala 1 — 2, antica, minuta, Sta- mina 2 — 6, saepe 3; filamenta libera vel basi tantum connata. Ovarii rudimentum nullum. Flos Q omnino nudus vel sepala 2 — 3, parva, Ovarium intra calycem sessile vel gynophoro stipitatum, 3-loculare; Styli libei'i vel basi tantum vix connati, indivisi, recurvi; ovula in loculis solitaria, Capsula tridyma, in coccos 2-valves dissiliens, laevis; columella centralis persistens, Semina subglobosa, carunculata; testa crustacea; albumen carnosum; cotyledones latae, planae, — Arbores vel frutices, glabri, Folia alterna, breviter petiolata, coriacea vel subcoriacea, penninervia, integra vel margine distanter glanduloso-denticulata, bistipulata, Spicae terminales vel axillares, glabrae vel glabrescentes, solitariae vel fasciculatae, saepe bisexuales; flores (^ in axillis bractearum, saepissime *) yvixvös = nudus, üv&og = flos, Nomen datum propter perianthium valde reductum vel nullum, A. Engler, Das Pflanzenreich. IV. (Embryophyta siphonogama). 147. V. g 82 F- Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. pedunculo adnatarum 3-ni, rarius plures vel solitarii, laterales quoad sepala et mimerum staminorum saepe reductiores, ^ ad basin spicae (^ pauci vel in inflorescentias pro- prias, paucifloras dispositi, in axillis bractearum soliteirii, longius pedicellati, Species { \ , Indiae occidentalis incolae, paucae mexicanae, una in America meridio- nali amazonica et in Antillis distributa. Die weiteste Verbreitung besitzt O. lucicla, die von Südflorida über die Bahama-Inseln und Antillen bis Guadeloupe geht; alle andern Arten sind sehr lokal verbreitet bis auf 0. hypoleuca, die auf den kleinen Antillen und im Gebiete des Rio Negro in Nordbrasilien auftritt. In Mexiko finden sich G. riparia, actinostemonoides und longipes, auf Cuba neben G. lueida noch G. pallens, recurva, albicans und brachypoda; auf Jamaica wachsen G. elliptica, glandulosa und lueida. Die Arten von Gymnanthes sind untereinander nahe verwandt; die Gattung als solche steht etwa in der Mitte zwischen Actinostemon und Sebastiania und ist von beiden nur durch geringe Unterschiede getrennt. Clavis specierum. A. Bracteae (^ inferiores 3- vel pluriflorae. a. Gynophorum evolutum \. G. lueida. b. Ovarium intra calycem sessile. a. Flores Q sessiles vel subsessiles. I. Folia latiuscula. Bracteae (^ basi utrinque multi- glandulosae 2. ö. glandulosa. Tl. Folia angusta. Bracteae (^ basi biglandulosae . 3. ö. pallens. ß. Flores Q distincte pedicellati. I. Folia subtus albicantia 4. (?. hypoleuca. IL Folia subtus non albicantia. i. Folia firme membranacea 5. (?. riparia. 2. Folia coriacea. * Folia subopaca, non reticulato-venosa . . 6. (j. actinostemonoides. ** Folia nitida, prominenter reticulata .... 1. G. longipes. B. Bracteae (^ omnes uniflorae. a. Flores monoici. a. Sepala (jj* evoluta 9. G. recurva. ß. Sepala (^ suppressa 9. 6^. albicans. b. Flores dioici 1 0. G. elliptica. C. Species quoad affinitatem dubia \ \. G. brachypoda. \. G. lueida Swartz, Prodr. (1788) 96; Urban, Symb. Antill. IV. (<905) 352. — Excoecaria lueida Swartz, Fl. Ind. occ. II. (1800) H22; Griseb. Fl. Brit. Westind. Isl. (1864) 50. — Sebastiania lueida Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) H8<. — Arbor 3 — 10 m alta vel frutex. Petiolus 6 — \0 mm longus; limbus saepius 5 — 7 cm longus, 2Y2 — 3 cm latus, oblongo-obovatus vel latius vel angustius obovato-lanceolatus, basi angustatus, apice ± obtusus, ceterum magnitudine et ambitu in uno ac eodem specimine saepissime ludens, leviter crenato-serrulatus vel fere subinteger, ima basi obsolete biglandulosus vel eglandulosus, coriaceus, nitidus, subtus non albicans, oblique et dense costulatus, prominenter reticulato-venosus ; costae secundai-iae angulo semi- recto insidentes. Spicae dt 3 cm longae, bisexuales, densiflorae, brunneo-rubrae, demum flavidae; bracteae ovatae, obtusae, puberulae, dorso incrassatae, mox quasi petiolatae et superne subcochleato-incurvae, (j^ triflorae. Sepalum (^f unum, anticum, late ovatum, sublobatum; sepala Q squamiformia, minuta, vix 1 mm longa; stamina in flore inter- medio 3 — 5, in lateralibus 2 — 3; ovarium gynophoro longiusculo stipitatum; styli basi connati. Pedicellus Q fructiger 1 Y2 — 2 cm longus, gynophorum 1 cm attingens. Cap- sula 7 mm longa, 9 mm lata, globoso-tridyma, subverruculosa. Semina nigrescenti- brunnea, globosa, 4 — 5 mm diametientia; caruncula pallida. — Fig. 15. Westindische Provinz: Von Südflorida über die Bahama-Inseln und die Antillen weit verbreitet, in Bergwäldern, im Strandgebüsch, auf Korallenbänken und Kalkbergen an der Küste. Gymnanthcs. 83 Südflorida (Cabanis!), Upper Metacombe Key (Curtiss n. 251 2 !). — Bahama- Inseln, New Providence (Eggers n. 4293!, Miilspaugh n. 2183!), Acklin Insel (Eggers n. 3922!), Andres (Northrop n. 3751). — Cuba (Baker d'Abarca n. 4794!, Combsn. 586!, Eggers n. 53 42!, Lindenn. 216i!, Martius!, Moralesu. Bosque n. 287!, R. de la Sagra!, Rugel n. 320!, Wright n. 585!). — Isla de Pinos (Curtiss n. 518!). — Jamaica (Campbell n. 5905!, 6283!, 6364!, 6439!, Harris n. 8643!, 8858!, 8948!, 9605!, 9706!, March n. U2o!, Swartz). — Haiti (Ehren- berg!, Picarda n. 328!, 498b!, 1326!, Poiteau!). — Portorico (Bertero, Fig. 1 5. Oymnanthes liicida Swartz. A Ramulus floriger. B Raraulus fructiger. centia partialis (J. D Flos Q. — Icon. origin. Heller n. 1232!, Krug n. 10531, Sintenis n. 3460!, 3718!, 38901, 49211, 5574!, 6634!, 6813!, 682l!, Stahl n. 459!, 5'^8!, 734!, 734b!). — St. Thomas (Eggers n. 893!, Friedrichsthal n. 247!). — St. Croix (Ricksecker n. 442!). — St. Jan (nach Urbanl. — Tortola (Eggers n. 31 8l!). — Antigua (Wullschlägel n. 513!). — Guadeloupe (Bertero, Duss n. 293l!, 3640!). Einheim. Namen: Bois marbre, Yaiti. 2. G. glandulosa (Swartz) Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 106. — Excoe- eana glandulosa Swartz, Fl. Ind. occ. II. (180 0) 1124; Griseb. Fl. Brit. Westind. Isl. (I86i) 51. — Sßbastiania glandulosa Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1 866) 1 1 86. — Arbor ad 6 m alta. Petiolus 3 — 8 mm longus; limbus 6 — 9 cm longus, 2V2 — ^^/2 cm 6* 84 f. Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. latus, oblongo-obovatus vel oblongo-ovatus, acuminatus, basi obtusus et inaequilateralis, obsolete seri-ulatus vel subinteger, laevigatus, nitidus, coriaceus, subtus non albicans, basi eglandulosus^ tenuitei' coslulatus. Spicae breves; bracteae q^ 3-florae, superiores t-florae, dorso ineVassatae, orbiculari-ovatae, basi utrinque glandulis pluribus, minutis, cohaerentibus stipulatae; flores (^ subsessiles, Q ad basin spicae solitarii vel in ipsis ramulis siti, sesslles. Sepalum q^ unicum, anticum, lacero-dentatum ; sepala Q ovata, acuta, subfimbriata; stamina 4 vel 3 ; filamenta basi coalita; styli basi tantum connati. Capsula i cm fere longa, gioboso-trigona, dilute brunnea. Semina subglobosa, 4 — 5 mm longa, 3y2 — 4 mm lata, nigrescenti-brunnea, papilliformi-carunculata. Westindische Provinz: Jamaica, in Bergwäldern (March n. 1459!), St. Ann's, bei Brown's Town (Alexander n. 857!). — Wahrscheinlich gehört hierher auch die am Dolphin Head bei 600 m gesammelte Pflanze (Harris n. 10159!). 3. G. pallens (Griseb.) Müll. Arg. in Linnaea XXXIl. (1863) 106. — Excoecaria pallens Griseb. in Mem. Amer. Acad. 2. ser. VIII. (1861) 161. — Sebastiania pallens Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) M89. — Arbor. Petiolus 3 — 4 mm longus; limbus 4 — 7 cm longus, 2 — sVj cm vel tantum 7 — 10 mm latus, obovato-lanceolatus, basi cuneato-angustatus, apice acuminatus vel hneari-lanceolatus, margine adpresso- glanduloso-serrulatus, margine recurvus, coriaceus, subtus pallidior, nitidulus, ima basi angustissime subcordatus, valide costatus. Spicae in ramulis oligophjllis terminales, 2 — 3 cm longae, tenues, laxiflorae, basi florum Q unicum gereutes, ceterum (j^; brac- teae orbiculari-ovatae, obtusae, basi 2-glandulosae, Q^ trifloi'ae, Q uniflorae; flores sessiles vel subsessiles. Flos inlermedius cujusvis bracteae sepalis 3 praeditus, tri- andrus, laterales sepalo unico praediti vel omnino nudi, diandri; sepala (^f lineari- subulata, minuta, basi 1 — 2-dentata; sepala Q 3, orbicularia, acuminata; styU basi tantum connati. Semina (ex Müller Arg.) obsolete carunculata. Westindische Provinz: Cuba. Var. a. genuina Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1189; — Folia obovato- lanceolata, paulo supra medium latiora, 3 — 4-plo longiora quam lata. Cuba: Monteverde (Wright n. 1427!), Mt. Libanon (Linden n. 1955!). Var. fl tenax (Griseb.) Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1189. — Ex- coecaria tenax Griseb. in Nachr. Gesellsch. Wiss, Göttingen (1865) 179. — Foha lineari- lanceolata, 6 — 8-plo longiora quam lata, Westcuba (Wright n. 2002!). 4. G. hypoleuca Benth. in Hook. Journ. Bot. VI. (1854) 325. — Stillingia hypoleuca Baill. Adansonia V. (1865) 330. — Sebastiania hypoleuca MülL Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1184; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 580. — Petiolus 5— 12 mm longus, firmus; limbus 6 — 13 cm longus, 2Y2 — 5 ^^^^ latus, ellipticus vel elliptico- lanceolatus, basi acutus, apice acutus vel acuminatus, integer, coriaceus, subtus albido- glaucus, tenuiter costatus. Spicae q' vel basi florem Q gereutes, in axillis foliorum fasciculatae, 3 — 5-nae, rarius subsolitariae, sessiles, 10 — 15 mm longae, tenues; bracteae (J'minutae, lateovatae, obtusae, coriaceae, basi utrinque glandula minuta obistae, 3-florae; pedicelli (^ gracillimi, bracteam superantes, Q 2 — 3^0 ™™ longi. Flos intermedius cujusvis bracteae sepalis 1 — 3, exiguis, late ovatis praeditus, 3 — 6-andrus, laterales nudi vel sepalo unico praediti, 2 — 4-andri; sepala Q. 3, late triangulari-ovata, acu- minata; stjli basi tantum connati. Capsula intra caljcem sessilis, 1 cm fere longa. Semina Ccirunculata. Westindien und Provinz des Amazonenstroms. Var. a. farinosa (Griseb.) Pax et K. Hoffm. — Excoecaria farinosa Griseb. in Abb. Gesellsch. Wiss. Göttingen VII. (1857) 169. — G. hypoleioca var. latifolia Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 103. — Sebastiania hypoleuca var. farinosa Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (I866) H84; in Fl. Bras. XL 2. (1874) 580. — Folia elliptica subduplo longiora quam lata, modice acuminata, 6 — 8 cm longa, 3^2 — S cm lata. Westindien: Dominica (Eggers n. 729!, 1066!). — Guadeloupe (Duchas- saing!). — St. Lucia (mit nicht lesbarem Sammlernamen!). Gyinnanthcs. §5 Einheim. Name: Bois de hctre. Var. ß. intermedia Müll. Arg. in Linnaea XXXH. (1863) 103. — Sebastiania hypoleibca var. genuina Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. %. (1866) H84; in Fl. ßras. XI. 2. (1874) 580. — Folia elliptico-lanceolata, 2Y2'Plo longiora quam lata, cuspidato- acuminata, majuscula, 9- — 13 cm longa, 3 — 5 cm lata. Provinz des Amazonenstroms : San Carlos am Rio Negro (Spruce n. 2806!). Var. ;'. angustifolia Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 103. — Sebastiania hypoleuca ya.i\ angustifolia Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1184; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 581. — Folia anguste elliptico-lanceolata, acuminata, 3-plo vel ultra longiora quam lata, minora, 6— 8 cm longa, circ. 2Y2 ^^ '^'^^• Provinz des Amazonenstroms: Am Rio Negro (Spruce n. 3780!). 5. G. riparia (Schlechtd.) Klotzsch in Wiegmann, Arch. VII. (1841) 182; Hemsley in Biol. centr. amer. III. (1883) 137. — Excoecaria riparia Schlechtd. in Linnaea VII. (1832) 386. — Oymnanthes Schlechtendaliana Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 100. — Sebastiania Schlechtendaliana Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (I866) 1181. — Ramuli cum petiolis et costis paginae inferioris adpresso-puberuli, mox glabrati. Folia 5 — 10 cm longa, 2^2 — 3 cm lata, elliptico-lanceolata, breviter et obtuse cuspidato- acuminata, basi cuneato-angustata, in petiolum 3 — 5 mm longum sensim abeuntia, minutissime et distanter crenalo-serrulata, supi-a lucida, subtus pallidiora; costae secun- dariae utrinque 6 — 8, subtus prominentes. Flores monoici. Spicae (^f axillares; flores 2 (ß^ Schlechtendal) ramulum brevissimum terminantes, ad basin spicae (^ situm vel ex eadem axilla provenientem; bracteae (J* parvae, late ovatae, subobtusae vel acutae, crassae, basi biglandulosae, margine ciliatae, 3-florae; pedicelli q^ bracteam superantes ; pediceUi fructigeri 1 — 5 cm longi. Flos intermedius cujusvis bracteae sepalis 2 minutis praeditus, diander, laterales nudi vel sepalo unico praediti, diandri; sepala Q ovata; ovarium in calyce sessile. Capsula 8 — 10 mm longa, dorso carpi- diorum elevato-carinata, lignosa. Semina tetragono-globosa, brunnea, 5 — 6 mm longa, carunculata. Tropisches Centralamerika: Mexiko, an Flussufern bei Zoncuantla und Jalapa (Schiede n. 50!, Ehrenberg!). 6. G. aetinosteinonoides [actinostemoides] Müll. Arg. in Linnaea XXXIL (1863) 103; Hemsley in Biol. centr. amer. III. (1883) 136. — Sebastiania actinostemoides Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (I866) 1184. — Arbor 10 — 13 m alta; rami validi; ramuli erecti, polyphylli, breves, subangulosi. Folia mox decidua; petiolus circ. 4 mm longus; limbus 4 — 9 cm longus, 12 — 4 0 mm latus, elliptico-lanceolatus, utrinque acutus, imo apice obtusiusculus, distanter crenato-serrulatus, glaber, coriaceus, subopacus, prope basin margine utrinque subbiglandulosus, subtus haud glaucescens. Spicae solitariae, brevissime puberulae vel glabratae; bracteae (^ ovatae, breviter acuminatae, vix glan- dulas rigidas superantes ; pedicelli (^ graciles, Q petiolis breviores. Sepala (j* 1 vel rarius 2, ovata, Q. 1—2, late ovata, obtusa; columna stylaris abbreviata. Fructus ignotus. Tropisches Centralamerika: Mexiko, bei Zacuapan, 600 m (Linden n 1357), bei Mirador (Liebmann). 7. G. longipes Müll. Arg. in Linnaea XXXIV. (1865) 216; Hemsley in Biol. centr. amer. III. (1883) 137. — Sebastiania longipes Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1184. — Ramuli teretes. Folia persistentia, coriacea, nitidula, breviuscule petiolata, elliptico-lanceolata, obtuse cuspidato-acuminata, basi acuta, distanter crenato-serrulata. Spicae q^ solitariae; bracteae (^ brevissimae, late ovatae, vix acutae, margine parce papilloso-hirtellae, triflorae; pedicelli Q. 2 cm et ultra longi. Flos r^ intermedius cujusvis bracteae sepalis 2, ovatis praeditus, 3-andrus, laterales nudi, diandri; pedicelli fructigeri longissimi, arcuato-penduli. Capsula subglobosa, 9 mm longa, latior quam longa. Semina globoso-ellipsoidea, laevia, 6 mm longa, 5 mm lata. Tropisches Centralamerika: Mexiko, Prov. San Luis (Virlet d'Aoust n. 125), Zacuapan (C. u. E. Sei er n. 510"!). 86 F. Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. Nota. Fere perfecte similis G. actinostemonoidi , sed folia nilidula, distincte prominenter venosa, bracteae aliae. 8. G. recurva Urb. Sjmb. Antill. V. (1902) 315. — Bonania spec. Benth. in Benth. et Hook. f. Gen. III. (1880) 335. — Rami vetustiores cinerescentes, teretes, pli- catuli, hornotini pallide brunnei, striati, glabi'i. Petiolus 0/2 — 2 mm longus ; limbus 2V2~3'/2 cm longus, \ — J 1/2 cm latus, anguste obovatus vel elliptico-oblongus, inferne angustatus, ima basi obtusiusculus, apice rotundatus, integer, recurvus vel revolutus, crasse coriaceus, subtus in facie utrinque glandulis \ — 2, impressis inferne notatus, nunc eglandulosus; costae secundariae utrinque 4 — 6, angulo seniirecto insidentes; stipulae brevissimae, trianguläres. Spicae (^f 3 — 6 mm longae, 8 — 1 5-florae, terminales et axillares; rhachis crassiuscula, glabra; bracteae <^ uniflorae, eglandulosae, late tri- anguläres, obtusae, coriaceae; pedicelli (^ brevissimi, Q, in axillis solitarii, an e basi spicae (^f delapsae orti?, basi squamellis circumdati, 10 — I 5 mm longi, recurvi. Flores certe monoici. Sepala (J* \ — 2, antica tantum evoluta, libera, semiorbicularia, 1/2 ™"^ longa, membranacea, Q, 3, 0,4 mm longa, 0,8 mm lata, coriacea; stamina 4 — 3; ovarium globosum, supra calycem sessile; stjli 3, fere liberi. Westindien: Cuba (Wright n. 3705!). 9. G. albicans (Griseb.) Urb. Symb. Antill. V. (1902) 312. — Excoecaria albicans Griseb. in Nachr. Gesellsch. Wiss. Göttingen (1865) 179. — Sebastiania Grisebachiana Müll. Arg. in DG. Prodr, XV. 2. (1866) 1183. — Sebastiania albicans C. AVright in Sauv. Cub. (1870) 132 ex Urban. — Excoecaria venulosa C. Wright ex Griseb. in Nachr. Gesellsch. Wiss. Göttingen (1865) 179. — Frutex 2 — 3 m altus. Petiolus 3 — 4 mm longus; limbus 5 — 7 cm longus, saepius 2 — 2V2 cm latus, interdum 3Y2 cm latus, latius vel angustius oblongus vel obovato-ellipticus, basi acutus, apice acutus vel obtuse acuminatus, integer, margine incrassato paulo revolutus, coriaceus, eglandulosus, subtus pallidus vel albicans ; costae secundariae numerosae, angulo semirecto insidentes, parum prominentes. Spicae in axillis fasciculatae, (J* vel basi flores Q 1 — 3 gereutes, 1 cm fere longae; bracteae (^ eglandulosae, uniflorae, late ovatae, denticulatae ; pedicelli rf brevissimi, Q sub anthesi 2 — 3 mm, fructigeri 2 cm attingentes. Flores (^f omnino nudi, 5 — 1 2-andri. Sepala Q 3, late ovata, obtusa, denticulata; ovarium intra calycem sessile; slyli satis alte in columnam connati. Capsula 5 — 7 mm longa. Semina sub- pentagona, basi retuso-emarginata, carunculata. Westindische Provinz: Cuba (Wright n. 2003!, 2004'.). Nota. Yarietates a cl. Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2 (1866) H83 distinetae «. albicans foliis subtus albicantibus; costis secundariis superne flexuosis ß. virens foliis virentibus, subtus non albicantibus; costis secundariis longe ultra medium rectis, brevius flexuosis haud certe dislinguendae sunt, ut jam monuit cl. Urban. 10. G. elliptica Swartz, Prodr. (1784) 96. — G. obtusa Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) 530. — Excoecaria tinifolia Swartz, Fl. Ind. occ. II. (1800) 1119; Griseb. Fl. Brit. Westind. Isl. (18 64) 51. — Sebastiania elliptica Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1181. — Frutex 1 — 3 m altus; ramuli feri'ugineo-rufescentes vel cine- rascentes. Petiolus 8 — 15 mm longus; limbus 6 — 9 cm longus, 2Y2 — 'iVa cm latus, ovatus vel ellipticus vel oblongo-obovatus, basi acutus vel obtusus, apice obtusus vel emarginatus, margine subglanduloso-crenulato-serrulatus, coriaceus, nitidulus, subtus pallidior, basi eglandulosus; costae secundariae parum prominentes, angulo ^^-recto insidentes. Flores dioici, r^ albi. Spicae (^ 3 — 8 cm longae, axillares, solitariae vel 2 — 3-nae, sessiles; bracteae late ovatae, integrae, basi biglandulosae, concavae, uniflorae, cum pedicello brevi alte connatae; racemi Q laxiflori, 5 — 7-flori; bracteae Q. quam (^ angustiores et glandulae longius stipitatae; pedicelli Q. 2 — 4 mm longi, robusti, fructi- geri 1 cm attingentes. Sepala q^ 2, antica, lanceolata, Q 3, brevia, quam q^ latiora; stamina 3; ovarium intra calycem sessile, 3-sulcatum; styli liberi, ovario incumbentes. Capsula 3-didyma, latiora quam longa, 5 mm longa. Semina 3^/2 "'^'^ Jo^iga? carunculata. Westindische Provinz: Jamaica (Bertero!, March!, O.Hansen!, Swartz), Moncague (Alexander!), Norbrook (Britton n. 2993!, Campbell n. 5754!, 6240!), Gymnantlies. g7 John Crow Mts. (Harris u. Britton n. 10 757!, Ramble (Fawcett u. Harris n. 7023!), Gordon Town (Harris n. 8644!), Blue Mountains (Harris n. 5095!, 5375!), Long Mt. (Harris n. 8946!, 8947), Kingston (Britton n. 3464!). — Bewaldete Bergabhänge 200 — 300 m. Species quoad affinitatem dubia. H. G. brachypoda (Griseb.j Pax et K. Hoffm." — Excoecaria braehypoda Griseb. in iNachr. Gesellsch. Wiss. Göttingen (1865) 178. — Actinostemon concolor var. caribaeus Müll. Arg. in DG. Prodr, XV. f. (1866) H93 et in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 594 minore ex parte. — Excoecaria brachyandra Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1224. — Sebastiania brachyatidra Wright in Sauv. Cuba (1870) 132. — Frutex (?) glaber; ramuli grisei. Petiolus 2 — 4 mm longus; limbus 3 — i^/^ cm longus, 2 — 2^2 cm latus, obovato-ellipticus, basin versus angustatus, ima basi subcordatus, apice obtusus vel emarginatus, margine incrassato, subrevoluto integer, opacus, coriaceus, distincte reti- culato-venosus, eglandulosus; stipulae obovatae, obtusae, nigricanti-brunneae, caducae. Spicae breves, eglandulosae, axillares, sessiles, basi Q; bracteae (^ trifloi'ae. Flores (^ 2 — 3-andri, unibracteati (i. e. monosepali); filamenta brevia. Flos Q subsolitarius, 3 — 2-bracteatus (2 — 3-sepalus), breviter pedicellatus; pedicellus ovarium aequans. Semen compresso-obovoideum, circa carunculam pileiformem excavatum. Westindische Provinz: Cuba (Wright n. 2005!). Nota. Flores non vidimus, sed ex habitu et descriptione cl. autoris verisimillime öym- nanthis species videtur, ut jam monuit cl. Grisebach ipse, qui plantam cum 0. lucida coin- paravit. Infauste cl. Müller Arg. speciem cum Actinostemone concolore conjunxit, quocum nulla adest affinitas. Flores supra sec. Grisebach descripti sunt. Species excludendae. Gymnanthes angustifolia Müll. Arg. in Linnaea XXXH. (1863) 99 = Se- bastiania Schottiana Müll. Arg. var. angustifolia (Müll. Arg.) Pax et K. Hoffm. G. bahiensis Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 102 = Sebastiania bahiensis Müll. Arg. G. brachyclada Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (l 863) 98 = Sebastiania Klotxschiana Müll. Arg. var. brachyclada (Müll. Arg.) Pax et K. Hoffm. G. brasiliensis Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 104 = Sebastiania bra- siliensis Spreng. G. brevifolia Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 104 = Sebastiania brevifolia Müll. Arg. G. concolor Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 103 = Actinostemon concolor (Spreng.) Müll. Arg. var. genuinus Müll. Arg. G. discolor Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) 531 = Sebastiania Klotzschiana Müll. Arg. var. genuina Müll. Arg. G. discolor Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 103 = Sebastiania discolor (Spreng.) Müll. Arg. G. Gaudichaudii Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 96 = Sebastiania Gau- dichaudii Müll. Arg. G. granatensis Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 107 = Sebastiania grana- tensis Müll. Arg. G. guyanensis Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 102 = Sebastiania guya- ncn-'^is Müll. Arg. G. jacobinensis Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 100 = Sebastiania jaco- binmsis Müll. Arg. G. Klotzschiana Müll. Arg. in Linnaea XXXH. (1 863) 98 = Sebastiana Klotzschiana Müll. Arg. G. ligustrina Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 96 = Sebastiania ligustrina (Mchx.) Müll. Arg. 88 F. Fax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. O. maerocarpa Müll. Arg. in Sched. = Sebastiania macrocarpa Müll. Arg. Q. margitiata Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) 531 ^ Sebastiania Klotxschiana Müll. Arg. var. genuina Müll. Arg. G. multiramea Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 97 = Sebastiania multi- ramea (Klotzsch) Müll. Arg. G. nervosa Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 102 = Sebastiania nervosa Müll. Arg. G. pachystachys Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) 531 = Sebastiania paehy- stachys Müll. Arg. G. Pavoniana Müll. Ai'g. in Linnaea XXXII. (l 863) \ 06 = Sebastiania Pavoniana Müll. Arg. G. polyandra Benth. in Benth. et Hook. f. Gen. IIL (1880) 337 = Ex ordine Euphorbiacearum excludenda. Cfr. Observationen! sab Excoecaria polyandra Griseb. G. Pringlei VVats. in Proceed. Amer. Acad. XXVI. (1891) 149 = Sebastiania Pringlei Wats. G. pteroclada Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 107 = Sebastiania ptero- clada Müll. Arg. G. rigida Müll. Arg. in Linnaea XXXIL (1863) 99 = Sebastiania rigida Müll. Arg. G. riparia Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (l 863) 1 06 = Sebastiania riparia Schrad. G. Schottiana Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 96 = Sebastiania Sehottiana Müll. Arg. G. serrata Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) 531 = Sebastiania serrata Müll. Arg. G. serrata Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 99 = Sebastiania Ricddii Müll. Arg. et S. serrata Müll. Arg. G. stipulacea Müll. Arg. in Linnaea XXXIL (1863) 96 = Sebastiania stipulacea Müll. Arg. G. Treculiana Müll. Arg. in Linnaea XXXIV. (1865) 216 ^= Stillingia dentata (Torr.) Britton et Rusby. G. trinervia Müll. Arg. in Linnaea XXXIL (1863) 101 = Sebastiania trinervia Müll. Arg. G. Widgrenii Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 97 = Sebastiania Wid- grenii Müll. Arg. G. ypanemensis Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 100 = Sebastiania ypaner- mensis Müll. Arg. Nota. Gymnanthics Jungh. in Hoev. et De Vriese, Tijdschr. VIL (1840) 308 [G. para- doxus Jungh. 1. c.) est Trochodendron. 9. Sebastiania Spreng. Sebastiania*) Spreng. Neue Entd. II. (1821) 118 t. 3; Endl. Gen. Suppl. IL (1842) 87; MÜH. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1164; in FL Bras. XL 2. (1874) 544; Benth. in Benth. et Hook. f. Gen. IIL (1880) 336; Fax in Engler u. Prantl, Pflzfam. III. 5. (1890) 94. — Sebastiana Spreng. Syst. IIL (1826) 24. Flores monoici, rarissime dioici, apetali. Discus nullus. Floris (J' calyx pai'vus, jam ante anthesin apertus, saepissime 3-lobus vel -partitus, nunc sepala inter se inaequalia. Stamina 3, rarius 2, rarissime 4; filamenta libera vel basi connata; an- therae longitudinaliter dehiscentes. Ovarii rudimentum nulluni. Floris Q sepala 3, quam (^ vulgo majora. Ovarium 3-, rarius 2-loculare; styli patentes vel revoluti, indivisi, liberi vel rarius basi longiuscule connati. Ovula in loculis solitaria. Capsula tridyma vel subglobosa, laevis vel armata, in coccos 2-valves a columella centrali dis- siliens; endocarpium crustaceum. Semina oblonga, subglobosa vel cylindrica, carunculata, rarissime minutissime tantum carunculata; testa laevis; albumen carnosum; cotyledones * Genus dicatum Antonio Sebastian!, botanico de Flora romana merilo, Romao inedico et professori botanices (1782 — 1821). Sebastiania. 89 latae, planae. — Ärbores, frutices vel herbae annuae; ramuli hinc inde spinescentes, Folia alterna, rarissime opposita, breviter petiolata, saepius parvula, rigida, serrulata vel rarius integra, penninervia; stipulae parvae. Spicae graciles, rarius validiusculae, in ramulis foliosis vel oligophyllis terminales vel oppositifoliae, rarius axillares et tum solitariae vel fasciculatae ; bracteae basi biglandulosae. Flores (^ parvi, sub quaque bractea plures vel solitarii, sessiles vel subsessiles, Q, ad basin spicae pauci vel singuli vel rarius in spicis propriis pauci; spicae saepe omnino (^. Species notae ad 75, plurimae brasilienses, nonnullae Americae centralis, una Americae borealis incolae , 3 tantum , inter se distinctissimae , orbis veteris plantae tropicae. Conspectus sectionum. A. Sepala (^ latiuscula, ± ovata. a. Sepala (^ inter se aequalia. c(. Spicae terminales vel oppositi- foliae. I. Spicae distiche florigerae . . Sect. 1 . Microstachys (Juss.) Müll. Arg. II. Spicae spiraliter florigerae. \. Ovarium armatum , . . Sect. 2. Elachoeroton (F. v. Müll.) Pax. 2. Ovarium laeve Sect. 3. Ditrysinia (Raf.) Müll. Arg. ß. Spicae axillares. I. Spicae solitariae Sect. 4. Microstachyopsis (Müll. Arg.) Pax. II. Spicae fasciculatae .... Sect. 5. Sarothrostachys (Klotzsch) ßenth, b. Sepala (j^ inaequalia; calyx ±: unilateraliter evolutus, postice re- ductus Sect. 6. Adenogyne (Klotzsch) Benth. B. Sepala subulata, saepe subulato-lacinu- lata Sect. 7. Eusebastiania Müll. Arg. Die im vorstehenden beschriebenen Sektionen stehen in ungleich engem verwandtschaftlichen Verhältnis zueinander. Sehr nahe kommen sich Microstachys und Elachoeroton; auch Ditrysinia und Microstachyopsis leiten sich von dieser Wurzel ab. Dagegen entfernen sich von dieser Sektionsgruppe die drei übrigen Sektionen. Von ihnen stehen sich wieder Adenogyne und Sarothrostachys näher, weiter ab steht Eusebastiania. Man kann daher die verwandtschaftlichen Verhältnisse innerhalb der Gattung in folgendes Schema kleiden: Microstachys Elachoeroton Ditrysinia Microstachyopsis Sarothrostachys II -j l Adenogyne Eusebastiania. Hiernach lassen sich die Sektionen von Sebastiania auf zwei ürtypen zurückführen; aus welchem Punkte diese gemeinsam abzuleiten sind, das hängt von der Beantwortung der Frage ab, welche Beziehungen zwischen Sebastiania und andern Gattungen der Hippomaneen existieren. Die Gattung Sebastiania zeigt nach verschiedenen Richtungen hin deutliche Anklänge. Um diese festzulegen, kann zunächst von % Elachoeroton und % Microstachyopsis abgesehen werden, die ohne Zweifel Descendenten des Zweiges darstellen, der in % Microstachys gegenwärtig seine reichste Entwicklung besitzt. Die übrigen Sektionen verhalten sich folgendermaßen: Microstachys 1 ^^^^^^ Anklänge an die Gattung Stillüigia, o J7 j 7 «an die Gattung Qymnanthes, Sarothrostachys I o i? 7 Eusebastiania an die Gattung Actinostemon. Die Beziehungen zwischen den Sektionen von Sebastiania und 'den genannten Genera sind äußerst eng. So galt lange Zeit die nordamerikanische S. ligustrina [% Ditrysinia) als Art von 90 F. Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. Stillingia, und nur der eigenartige Fruchlbau gestattet eine Trennung von ^ Mierostaehys und Stillingia; freilich kommt dazu nocli die Verschiedenheit in der Ausbildung des (5 Kelches. Noch verwischter aber werden die Grenzen, welche die oben genannten Sektionen mit Gymnantties und Äctinosfemon verbinden. Hier gibt es fast ununterbrochene Entwicklungsreihen, die von einem Typus zum andern hinüberführen. Folgende Beispiele werden diese Verhältnisse erläutern: Typus von ^Ädenogyne Seb. Klotzschiana — o Typus von §Sarothroatachys Seb. nervosa ♦- o Typus von §Eusebastia)tia Sfb. Paroniana o— G. palUns -o- G, hypoleiica -o -1. Klotzschii o -# Typus der Gattung Gymnanthis -0 Typus der Gattung Gymnanthes -^ Typus der Gattung Aciinostemon Wo man die Grenzlinie (a) ziehen will, bleibt dem subjektiven Ermessen des Einzelnen überlassen; jedenfalls kommt man über die Schwierigkeit von Zwischenformen nicht hinaus. Überblickt man die verwandtschaftlichen Verhältnisse der Gattung Sebastiania zu andern Genera, so ergibt sich das Resultat, dass der eine Stamm, oben als I bezeichnet, an Stillingia anklingt, der zweite (II) dagegen deutliche Beziehungen zeigt zu den unter sich nahe verwandten Gattungen Aciinostemon und Oymnanthes. Hieraus kann der Schluss gezogen werden, dass die Gattung Sebastiania poly- phyletischen Ursprungs ist. % Eusebastiania entspringt aus gleicher Wurzel wie Actino- stemon, doch ist Eusebastiania eine jüngere Stufe, weil die Reduktionserscheinungen in der Blüte energischer eingesetzt haben. Ob Gymnanthes oder die Sektionen Adenogyne und Sarothro- staehys phylogenetisch jünger sind, lässt sich schwer entscheiden; es fehlen dafür triftige Gründe. Danach würde die Stellung von Sebastiania etwa folgendem Schema (Fig. 16) ent- sprechen, wobei der Einfachheit wegen wieder die von % Microstachys ableitbaren Gruppen fortgelassen sind. Stillingia Actinostemon 16. Gymnanthes Die verwandtschaftlichen Beziehungen von Sebastiania zu andern Hippomaneen-Gattungen. Die ganze Gruppe der hier in Betracht kommenden Genera zeigt im Blütenbau äußerst konstante Verhältnisse und nur geringe Unterschiede. Daher hat Baillon in durchaus konsequenter Weise alle diese Gattungen unter Stillingia vereinigt, während sehr scharfsichtig vorher Klotzsch die hier als Sektionen aufgefasslen Gruppen als selbständige Genera betrachtete. Jedenfalls können aber bei einem so einfachen Blütenbau, wie er hier vorliegt, Konvergenzerscheinungen zu übereinstimmenden Bildungen führen. Von rein praktischen Gesichtspunkten aus dürfte, trotz polyphyletischer Herkunft, die Gattung Sebastiania in der obigen Umgrenzung annehmbar sein, wie das auch namentlich schon Bentham betont. Die Zwischenformen zwischen Aciinostemon und Oymnanthes einerseits und Sebastiania anderseits bieten für die Bestimmung nicht unerhebliche Schwierigkeiten dar. Müller Arg. hat bei der Bearbeitung in der Linnaea, in DeCandolle's Prodromus und in der Flora Brasiliensis Sebastiania. 91 einen recht verschiedenen Standpunkt eingenommen, und in allen Herbarien liegen Arten von Eusebastiania als Actinostemon bestimmt und umgekehrt. Nur drei Arten von Sebastiania sind altwelthche Tropengewächse; etwa 70 Spezies sind amerikanisch und der überwiegenden Mehrzahl nach auf Brasilien beschränkt. Von den paläo- tropischen Sippen gehört S. chamaelea in die Sect. Elachocroton, S. inopinata und S. borneensis zu % Sarothrostaehys; die erste erscheint in Westafrika und in einer etwas andern Form im indisch-malayischen Gebiete bis Nordaustralien; S. inopinata ist ein Urwaldbaum Kameruns, S. borneensis ein kleiner Baum Borneos. Sect. 1 . Mierostachys (Juss.) Müll. Arg. Sebastiania Sect. Mierostachys Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) H66; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 545; Benth. in Benth. et Hook. f. Gen. III. (1880) 336; Pax in Engler u. Prantl, Pflzfam. III. 5. (1890) 9 4. — Mierostachys Juss. Euphorb. Tent. (1824) 48; Endl. Gen. 11. (1836—1840) 1110; Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 84. — Cnemidostachys Marl. Nov. gen. et spec. I. (1824) 66. — Tragiopsis Karst. in Koch u. Fintelm. Wochenschr. II. (1859) 5. — Stillingia Sect. Cnemidostachys Baill. Etud. gen. Euphorb. (1 858) 515; Adansonia V. (l 865) 323 ex parte. — Sapium Sect. Sebastiania Subsect. Mierostachys 0. Ktze. et Post, Lexicon (190 4) 498. — Ranauli non spinescentes. Spicae terminales vel oppositifoliae, tenues et graciles, distiche flori- gerae. Sepala (^ 3, rb obovata, basi connata. Capsula ± corniculata, rarissime laevis. Die Sect. Mierostachys ist als solche überaus leicht kenntlich und zeigt nur verwandt- schaftliche Beziehungen, freilich recht enge, zu %Ditrysinia. Die zu der Gruppe Mierostachys gehörigen Arten sind sehr nahe miteinander verwandt, einige von ihnen mit auffallend großem Polymorphismus. S. marginata und JJleana bilden für sich einen Typus, ebenso S. myrtilloides und oleoides, ferner S. serrulata mit S. anisodonta. Diese drei Verwandtschaftskreise stehen den übrigen Spezies gegenüber. Von diesen letzteren sind wiederum S. hispida und salicifolia miteinander näher verwandt und zeigen Anklänge an S. serrulata, während S. glandulosa den Übergang von der hispida -Gm^^Q zum Typus der S. marginata vermittelt. S. bidentata leitet sich vom Typus der S. hispida ab, und S. corniculata ist eine einjährige Art, die als Parallelform der Ä«sp«rfa-Gruppe aufgefasst werden kann. Überblickt man den Formenreichtum der % Mierostachys und den offenbar nahen phylo- genetischen Zusammenhang der Arten untereinander, so ergibt sich hieraus die Tatsache, dass die Sektion einen Verwandtschaftskreis darstellt, der noch in der Gegenwart in einer energischen Sippenspaltung begriffen ist. Daher sind die Grenzen einzelner Arten noch nicht völlig fixiert. So existieren ganz sicher Zwischenformen zwischen S. hispida einerseits und S. glandulosa und S. salicifolia anderseits. Es ist auch gar nicht ausgeschlossen, dass solche Mittelbildungen teilweise wenigstens hybrider Herkunft sind. Müller Arg. hat auf Grund dieser Tatsachen die drei zuletzt genannten Spezies vereinigt und ferner noch die etwas isolierter stehende S. corniculata dazu gezogen. Auf diese Weise gelangt er zu einem Artbegriff, den er als *S. cornicidata* bezeichnet, und der auf NatürHchkeit keinen Anspruch erheben kann. Die Endglieder dieser vielfachen Reihen sind so verschieden, wie es natürliche Arten nur sein können. Mit den dargelegten Verhältnissen stehen die Tatsachen der geographischen Verbreitung von Mierostachys im besten Einklang. Das Entwicklungscenlrum liegt in den trockenen Campos der südbrasilianischen Provinz, auf die, mit einer einzigen Ausnahme, die Arten beschränkt sind. Das Areal umfasst die südbrasilianischen Staaten von Bahia und Matto Grosso südwärts bis Rio Grande do Sul und Uruguay. In dieser Umgrenzung zeigt sich die Verbreitung von S. hispida selbst; die übrigen Arten sind mehr lokalisiert. Den Norden des Areals bevorzugen S. marginata, JJleana, myrtilloides, oleoides, glandulosa und salicifolia, während im Süden namentlich S. serru- lata, anisodonta und bidentata erscheinen. Die oben erwähnte Ausnahme betrifft S. cornicidata, die als einjährige Spezies, oft als Unkraut verschleppt, von Santa Catharina durch ganz Ostbrasilien bis ins Amazonasgebiet reicht, von Guyana bis Columbien geht, in Mexiko, sowie auf Trinidad und Guba erscheint. Clavis specierum. A. Folia cartilagineo-marginata, integra vel subintegra. a. Ovarium bigeminatim 6-gibbosum \ . S. marginata. b. Ovarium laeve 1. S. Uleana. 92 F- Pax. — Euphorbiaceac-Hippomaneae. B. Folia non cartilagineo-marginata, dz serrulata. a. Stigmata filiformia, angusta. «. Indumentum foliorum brevissime tonsum. I. Ramulorum indumentum ut in foliis. Serraturae Umbi obtusae 3. *S. myrtilloides . IL Rcmtiulorum indumentum longius. Serraturae limbi acuminatae 4. S. oleaides. ß. Indumentum foliorum non brevissime tonsum vel nullum. I. Serraturae foliorum omnium incurvo-patentes . . b. S. serrulata. II. Serraturae foliorum ramealium arcuatae, ramulino- rum adpressae 6. S. anisodonta. III. Serraturae foliorum omnium adpressae. \ . Annua, herbacea. Folia basi dt cordata . . 7. *S. corniculata. 2. Fruticulosae vel fruticosae. Folia basi acuta vel obtusa, haud subcordata. * Ramuli lignescentes, haud longiuscule herbacei. f Folia parvula, latiuscula, fere duplo longiora quam lata 8. S. glandulosa. ff Folia mediocria, angusta, elongata, fere 3-plo vel pluries longiora quam lata . . 9. A S. serrulata var. oncoblephari, cui habitu proxime accedit. differt foliis ramorum priraariorum amplis et iis ramulorum aliter serrulato-denticulatis, a S. cornieulata autem distinguitur foliis ramealibus patenter serrulatis ut in S. serrulata*. 7. S. cornieulata (Vahl) Pax. — Tragia cornieulata Vahl, Belog, amer. II. (1798) 55 t. 19. — Microstachys polymorpha Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 91 ex parte. — Stillingia cornieulata Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) 516 t. 8, f. 1 — 12; Adansonia V. (1865) 325. — Stillingia prostrata Baill. Adansonia V. (1865) 324. — Sebastiania cornieulata Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1168 ex parte; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 551 ex parte. — Annua, herbacea, nunc basi rii lignescens; caulis ramosus, ad Y2 "^ altus vel humilior, vestitus vel glabrescens. Petiolus gracilis, 2 — 15 mm longus; limbus 1 — 4 cm longus, 3 — '25 mm latus, ovato-lanceolatus vel anguste triangulari-lanceolatus , rarius angustus, acuminatus, basi lata cordatus vel truncato-subcordatus, margine dentibus albis, parvis incurvo-accumbentibus serrulatus, hinc inde subinteger, prope basin subtus margine pauciglandulosus, dz pilosus vel glabratus, saepissime tenuiter membranaceus; stipulae minutae, trianguläres. Spicae (^f tenues, oppositifoliae, 1 — 2 cm longae, micranthae, distiche florigerae; rhachis tenuis, pilosa vel glabrescens; bracteae of minutae, 3 — 5-florae, 3-lobae; flores Q ad basin Sebastiania. 97 spicae (^ solitarii vel paulo infra spicas (^ oppositifolii, solitarii. Sepala :J^ elliptica, flavido-rubra , Q elliptico-ovala, denticulata, basi utrinque glandula stipitata aucta; stamina 3; ovarium subglobosum, glabrum vel vestitum, praeter cornua C subirregula- riter muricatum. Capsula 5 mm longa, apice et basi truncata, glabra vel pilosa, circa apicem et basin appendicibus 6 alato-compressis ornata. Semina subcylindrica, atro- grisea, 2 mm longa. Tropisches Amerika, auf Cuba und auf dem Kontinent, von Mexiko, Columbien und Guyana bis in das Gebiet des Amazonenstroms, ferner in den Küstengebieten des Ostens südwärts bis S. Catharina, Notau Sebastiania corniculata Müll. Arg. (= Microstachys polymorpha Müll, Arg.) est species coUectiva. Fi ,'. \ 8. Sebastiania coimicidata (Vahl) Pax var. petiolaris Müll. Arg. Ä Habitus. B Inflores- centiae (5 pars. C Flos (5. D, U Ovarium. F Semen. — Icon. origin. A. Engler, Das Pflanzenreich. IV. (Embryophyta siphonogama) 117. V. 7 98 F- ^^^- — Euphorbiaceae-Hippomaneae. Clavis varietatum. A. Ovarium vestitum, a. Folia ovato-lanceolata vel ovata, basi cordata. a. Ramuli hispido-pilosi. I. Folia firme membranacea, rigidula var. a. acalyphoides. II. Folia tenuiter membranacea var. ß. tragioides. ß. Ramuli adpresse pubescentes var. y. guyanensis. b. Folia angusta, fere lineari-lanceolata var. d. micrantha. B. Ovarium glabrum. a. Folia ovata vel lanceolato-ovata, basi cordata. a. Ramuli hispido-pilosi. I. Spicae hirtellae var. g. petiolaris. II. Spicae glabrae var. C. potamophüa. ß. Ramuli adpresse pubescentes. I. Folia inferiora ovata var. r^. prostrata. II. Folia inferiora orbiculari-ovata var. xA. heterophylla. y. Ramuli glabri var. i. glabrata. b. Folia anguste lanceolata var. -/. Poeppigii. Var. a. acalyphoides (Mart.) Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) H72; Fl. Bras. XI. 2. (1874) 561. — Gnemidostaehys acalyphoides Mart. Nov. Gen. et spec. I. (1824) 71. — Tragiopsis fruticulosa Karst, in Koch u. Fintelm. Wochenschr. II. (1859) 5. — Microstachys fruticulosa Karst. Fl. Columb. II. (1863) :}3 t. H7. — Fragiopsis fruticulosa Müll. Arg. in DC. Prodr. 1. c; in Fl. Bras. 1. c. — Ramuli patentes, hispido- pubescentes. Folia rigidula, lanceolato-ovata, acuta, basi cordata, hispido-pubescentia, demum glabrescentia, majora 3 — 5Y2 cm longa, 1 '/2 — 2 cm lata. Spicae pubescentes, demum subglabratae. Ovarium laxe pubescens. Subäquatoriale andine Provinz: Columbien, Villa Vicencio (Karsten, Triana n. 3653!). Südbrasilianische Provinz: Campos am Rio San Francisco in Minas Geraes und Bahia (Martins!). — Bahia (Blanchet n. 742, 1028), bei S. Thome (Blanchet n. 3756). — Rio de Janeiro (Casaretto n. 1606!), bei Praia grande (Warming). Var. ß. tragioides (Mart.) Pax. — Gnemidostaehys tragioides Mart. Nov. gen. et spec. II. (1824) 70. — Microstachys bioornis Juss. Tent. Euph. (»82 4) 49 t. 15, f. 50. — Tragia hicornü Vahl ex Juss. I. c. — Gnemidostaehys Vahlii Spreng. Syst. III. (18-26) 834. — Microstachys Vahlii Rieh, in Sagra, Cuba XI. (I 850) 202. — Micro- stachys corniculata Griseb. Fl. Brit. Westind. Isl. (1864) 49. — S. corniculata var. genuina Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1173; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 563. — Gnemidostaehys Pohlii Ind. Kew. I. (1895) 569. — Ramuli superne tenuiter hispido- pilosi; indumentum fulvo-griseum. Folia tenuia, lanceolato-ovata, acuta, basi ± cor- data, parce adpresso-pubescentia, majora 3 — 6 cm longa, 1 1/2 — 2V2 cm lata. Spicae hispidae. Ovarium cum Capsula hispido-pubescens. Westindien: Cuba (Combs n. 14l!, VVright n. 1979!), Herradura (Baker n. 2162!), Santiago de las Vegas (Baker u. Wilson n. 536!, Wilson n. 490!), La Magdalena, Cayamas (Baker n. 5212!). — Isla de Pinos, Nueva Gei-ona (Curtiss n. 266!). — Haiti (Poiteau n. 614!), Moulin crochu (Christ n. 2166!), Cap Haitien (Christ n. 2196!). Subäquatoriale andine Provinz: Columbien, Caripe (Moritz n. 4431), To- lima (Lehmann n. 4546!). Cisäquatoriale Savannenprovinz: Guyana (Leprieur!, Sagot n. 504!). — Trinidad (Broadway n. 2742!, Hart n. 245l!). Südbrasilianische Provinz: Brasilien, Bahia (Martius!). — Ohne nähere Standortsangabe (Sellow!). Nola. S. mexicana Brandegee in Zoe V. (<905) 205 certissime ad S. eomiculatam pertinet et verisimiliter ad var. tragioidem. Varietas ideoque etiam in Mexiko (Sinalao, Culiacan crescit. Sebastiania. 99 Var. /. guyanensis (Klotzsch) Pax. — Microstachys guimiensis Klotzsch in Hook. Lond. Journ. Bot. IL (1843) 45. — S. corniculata var. prostrata Müll. Arg. in DC. Prodi'. XV. 2. (1859!, Wullschlägel n. 458). Südbrasilianische Provinz: Brasilien, Goyaz, Rio Tocantins bei Porto Imperial (Burchell n. 8484, 8679!, 8740). Var. £. petiolaris Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 561. — Caulis erectus, patenter ramosus; ramuli hispido-pubescentes. Petiolus pro specie elongatus, 1(i— 25 mm longus; limbus ovatus, longe acuminatus, basi cordatus, basi utrinque paucidenticulatus, laxe pubescens, demum ± glabrescens, tenuis, 3 — 5'/ 2 ^^ longus, 2Y2 cm latus. Spicae breviter hirtellae vel glabrescentes. Ovarium glabrum. Capsula glabra. — Fig. 18. Provinz des Amazonenstroms: Parä (Baker n. 14!). — Piauhy, Calinga der Serra Branca (Ule n. 74 50!). — Ohne Standortsangabe aus Ostbrasilien (Tam- berlik). Var. Z. potamophila Müll. Arg. in FI. Bras. XI. 2. (1874) 562. — Caulis erectus, patenter ramosus, superne hispido-pubescens. Folia lanceolato-ovala. superiora angustiora, acuminata, basi subcordata, parce pubescentia, demum glabrata, majora 4 cm longa et 2 cm lata. Spicae glabrae. Ovarium et Capsula glabra. — A var. e. vix diversa. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, Goyaz, Rio Tocantins bei Porto Imperial (Burchell n. 86i2, 8704). — Parä (Burchell n. 9595, Brenning n. 9?2!). Var. ri. prostrata (Mart.) Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1 172 ex parte; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 562. — Gnemidostachys prostrata Mart. Nov. Gen. et spec. I. (1824) 70. — Tragia pilosa Vell. Fl. Flum. X. (1827) t. 9. — Caulis humilis, pro- strato-adscendens, diffuse ramosus, subadpresso-puberulus. Folia ovata, acuta vel lanceolato-ovata, superiora angustiora, juvenilia parce puberula, cauhna 0/2 — 2 cm longa, 7 — 10 mm lata, tenuia. Spicae parvae, glabrescentes. Ovarium glabrum. Südbrasilianische Provinz: Bahia, Joazeiro, am S. Francisco (Martius!). Var. ^. heterophylla Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 563. — Gaules adscendentes et prostrati, tenues, diffuse ramosi, superne adpresse puberuli, deinde glabrati. Folia infima orbiculari-ovata, media ovata et lanceolato-ovata, summa lineari- lanceolata, sensim acuminata, omnia parvula, 5—17 mm longa, supra et subtus parce puberula. Spicae tenellae, quam folia longiores, scabro-puberulae. Ovarium et Cap- sula glabra. Südbrasilianische Provinz: Goyaz, Rio Tocantins (Burchell n. 8509, 8527). — Ohne nähere Standortsangabe (Pohl n. 24!). Var. i. glabrata (Mart.) Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1172: in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 562. — Gnemidostachys glabrata Mart. Nov. Gen. et spec. I. /I824) 70. — Tota glabra; caules nunc diffusi, nunc erecti. Folia tenuia, ovata, 7* \Q() F. Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. acuminata, basi cordata, longiuscule petiolata. Spicae glabrae. Ovarium et Capsula glabra. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, Pernambuco (Tonsseil n. 158); Bahia (Blanchet n. 226, Salzmann n. 487); Rio de Janeiro (Beyrich!, Glaziou n. 1354!, Lu-nd n. 138, Martins!, Riedel n. 2!, Sellow!, Warming); Säo Paulo (Edwall n. 17031); Insel S. Catharina (d'Urville!); S. Catharina (Ule n. 189!). Nota. Inter omnes varietates speciei a type maxinie distat. Var. ■/. Poeppigii Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1173; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 563. — Caulis tenuis, breviter ramosus vel subsimplex; ramuli superne hispidulo-pubescentes, demum glabrescentes. Folia 2 — 3 cm longa, 3 — 7 mm lata, tenuia, lanceolata, superiora angustiora, longe acuminata, basi rotundato-obtusa, sub- glabra. Spicae exiguae, glabrae. Ovarium glabrum. Capsula glabra. Provinz des Amazonenstroms: Brasilien, Alto Amazonas, sandige Stellen auf der Insel Colares (Pöppig n. 2978!). 8. S. glandulosa (Mart.) Pax. — Microstachys polymorpha Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (18 6 3) 91 ex parte. — Stillingia prostrata et St. corniculata Baill. Adansonia V. (1865) 324, 3 25 ex parte. — Sebastiania corniculata Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1168 ex parte; in Fl. Bras. XI. 2. (1878) 551 ex parte. — Fruticulus ramosus; rami cum ramulis lignosi, =h vestiti vel glabrescentes, dense foliosi. Petiolus brevis, 1 — 3 mm longus; limbus parvulus, saepius 1 — 2 cm longus, 6 — 14 mm latus, vel minor vel rarius paulo major, elliptico- vel oblongo-ovatus, apice acutus vel ob- tusus, basi acutus vel obtusus, margine dentibus albis, parvis, incurvo-accumbentibus serrulatus, inferne margine pauciglandulosus, dz pilosus vel glabratus, firme mem- branaceus vel subcoriaceus; stipulae minutae, trianguläres. Spicae (^ tenues, terminales vel oppositifoliae, 2 — 4 cm longae, micranthae, distiche florigerae; rhachis tenuis, pilosa vel glabra; bracteae (^ minutae, 1 — 2 — 3-florae, 3-lobae; lobi laterales bipartiti; flores 2 ad basin spicae <^ solitarii vel infra spicam oppositifolii, solitarii. Sepala (^ elliptica, flavido-rubra, ^ elliptico-ovata, denticulata, basi stipitato-biglandulosa; stamina 3 ; ovarium glabrum vel vestitum, praeter cornua 6 subirregulariter muricatum. Capsula ± 5 mm longa, subirregulariter muricata. — Fig. 19. Südbrasilianische Provinz-; Brasilien, Campospflanze in den Staaten Rio de Janeiro und Minas Geraes. Clavis varietatum. A. Ovarium pubescens. a. Folia apice obtusa vel mucronulata. a. Costae secundariae fere inconspicuae . var. «. ohtusifoUa. ß. Costae secundariae distinctae var. ß. eampestris. b. Folia subacuminata var. y. scabra. B. Ovarium glabrum. a. Ramuli vestiti, tarde glabrescentes. a. Spicae puberulae. I. Folia oblongo-ovata, brevissime acuta vel obtusa . var. 6. tnierodendrcyn . 11. Folia ovata, apice acuminata var. £. fallax. III. Folia ovata, apice acuta vel obtusa var. t. transi&ns. ß. Spicae glabrae. I. Ramuli brevissime puberuli, demum glabrescentes. var. Tq. parvifolia. II. Ramuli hispido-pubescentes var. ^. Selloiviana. b. Ramuli glabri vel mox glabrati. a. Folia rotundato-obtusa vel retusa var. i. 2?silophylla. ß. Folia acuta vel suprema obtusa var. z. Pohlii. Var. a. obtusifolia Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1168; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 551 (pro var. S. corniculatae). — Ramuli hirto-pubescentes. Folia sub- Sebastiania. 101 sessilia, basi obtusa, apice obtusa vel mucronulata, rigida. Ovarium pubescens. Capsula birta, demum glabrata. f. 1. velutina Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) H68; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 551. — Cnemidostachys velutina Klotzsch ex Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) 516. — Microstachys velutina Klotzsch in Scbed. — Folia 16 — 22 mm longa, 8 — 10 mm lata, supra dense pubescentia, subtus velutino-pubescentia. Spicae pubescentes. — Fig. 1 9 ^4. Serra da Caraga (Sellow n. 2071 !, 2109!). Fig. 19. Sebastiania glandulosa (Mari.) Pax. A var. ohtusifolia Müll. Arg. f. velutina Müll. Arg. B, C var. Sellowiana Müll. Arg. f. Olfersiana Müll. Arg. G Folii margo. — Icon. origin. f. 2. oalvescens Pax. — Cnemidostachys glandulosa Marl. Nov. Gen. et spec. I. (182 4) 71. — Sebastiania corniculata var. ohtusifolia f. glandulosa Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1168; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 551. — Microstachys glandulosa Klotzsch in Sched. — Petiolus 1 — 1 Y2 mm longus; limbus 12 — 18 mm longus, 6 — 14 mm latus, supra adpresse puberulus, demum glaber, subtus patule pu- bescens. Spicae demum glabratae. Minas Geraes (Martins); Serra de Antonio (Sellow n. 2088!, 2123!). Var. ß. campestris (Baill.) Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1 1f;9; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 552 (pro var. S. corniculatae). — Stillingia campestris Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) 516. — Cnemidostachys campestris Mart. in Sched. — Microstachys campestris Klotzsch in Sched. — Ramuli pubescentes. Folia breviter petiolata, 10 — j 02 f'- '''i^' — Euphorbiaceae-Hippomaneae. 15 mm longa, 5 — 7 mm lala, oblongo-ovata vel ovato-lanceolata, basi et apice sub- obtusa, ad costam primariam puberula, ceterum glabra. Spicae breviter puberulae. Ovarium parce pubescens. Minas Geraes (Glaussen n. 470 !), Campos bei Cachoeira do Campo (Martius n. 907!, Glaussen n. 121 ex parte), Felsen am Pico de Itabirussu (Schwacke n. 5842!). — Rio de Janeiro (Glaziou n. 729 ex parte, Warming, Weddell n. 549). Var. y. seabra Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (4 8fi6) H68; in Fl. Bras. XI. 2. (18 7 4) 551 (pro var. S. oorniculatae). — Ramuli hispido-pubescentes, demum scabri. Petiolus 2 — 3 mm longus; limbus 1 Y2 — ^Va» rarius ad 3 cm longus, 7 — 10 mm latus, oblongo-ovatus, basi et apice breviter subacuminatus, parce pubescens, mox glabratus vel ad costam persistentius pubescens. Spicae subglabrae. Ovarium parce pubescens. Gapsula glabra. Minas Geraes, bei Gachoeira do Gampo (Glaussen n. 121 ex parte). Var. d. mierodendron Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 553 (pro var. S. corniculatae). — Ramuli dense dendroideo-ramulosi, cum ramulis puberuli. Folia 12 — 18 mm longa, 6 — 8 mm lata, oblongo-ovata, apice brevissime acutata vel subinde obtusa, juniora parce puberula, demum subglabra, laete viridia. Spicae brevissime puberulae. Ovarium et Capsula glabra. Minas Geraes, Serra da Piedade (Warming).- Var. £. fallax Müll. Arg. in FI. Bras. XI. 2. (187 4) 553 (pro var. S. corniculatae). — Sebastiania corniculata var. Sellowiana f. fallax Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1170. — Ramuli adpresse puberuli. Folia 10— 16 mm longa, 5 — 8 mm lata, ovata, acuminata, basi obtusa, parce puberula, mox glabrata. Spicae puberulae. Ovarium glabrum. Rio de Janeiro (Sellow n. 164!). Var. C. transiens Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 553 (pro var. S. corni- culatae). — Ramuli puberuli. Petiolus 1 — 2 mm longus; limbus 20 — 23 mm longus, H — 14 mm latus vel minor, ovatus, basi obtusus, apice brevissime acutus vel obtusus, mucronulatus, laete viridis, junior in costa puberulus, demum glabratus. Spicae parce puberulae. Ovarium et Capsula glabra. Minas Geraes, Serra da Piedade (Warming). Var. ?;. parvifolia Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1169; in Fl. Bras. XI. 2. (187 4) 552 (pro var. S. corniculatae). — Microstachys parvifolia Klotzsch in Sched. — Rami crebre subfastigiato-ramulosi, inferne cicatricoso-asperi ; ramuli superne brevissime puberuli, mox glabrati. Petiolus 1 — 11/2™'^ longus; limbus 9 — 11 mm longus, 5 — 6 mm latus, opacus, oblongo-ellipticus, apice subobtusus, evolutus glaber, junior parce puberulus. Spicae glabrae. Ovarium glabrum. Minas Geraes (Pohl n. 1700!, 3496). Var. ,9^. Sellowiana Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (I866) 1169 ex parte; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 552 (pro var. Ä corniculatae). — Fruticulus fere metralis; ramuli hispido-pubescentes. Folia saepius parvula, ovata vel oblongo-ovata, apice obtusa vel acuminata, saepe prominenter glanduloso-dentata. Spicae glabrae. Ovarium glabrum. f. 1. ovata Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1169; in Fl. Bras. XI. 2. (187 4) 552. — MicroHachys ovata Klotzsch in Sched. — Folia rameaha 2Y2 cm longa, 1 2 mm lata, ramulina minora, apice obtusa vel acutiuscula, secus costam pri- mariam pubescentia, ceterum glabra vel glabrescentia. Rio de Janeiro (Glaziou n. 15 404!). — Bei Joze Gonzalves (Pohl n. 1723!, 3415). f. 2. Olfersiana Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (I866) 1170; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 553. — Microstachys Olfersiana Klotzsch in Sched. — Folia 13 — 25 mm longa, 6 — 9 mm lata, ovato-lanceolata vel oblongo-ovata, longiuscule acuminata, secus costam patule pubescentia, demum glabra. — Fig. 1 9 i?, C. Sebastiania. 103 Zwischen Vittorla und Campos (Sellow n. 209!, 288!). — Ohne nähere Stand- ortsangabe (Glaziou n. I7 213!). f. 3. genuina Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) U69 ex parte; in Fi. Bras. XI. 2. (18 74) 553. — Stillingia Sellowiana Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) 516. — Microstachys Selloioiana Klotzsch in Sched. — Cnemidostachys Sellowiana Klotzsch ex BailL Etud. gen. Euphorb. (1858) 516. — Folia 12 mm longa, 6 — 7 mm ata, oblongo-ovata, breviter acuminata, secus costam primariam pubescentia vel demum, omnino glabrata. Minas Geraes (Glaziou n. 19 840a!, Pizarro n. 73!). — Ohne nähere Stand- ortsangabe (Sellow n. 153!). Var. L. psilophylla Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 552 (pro var. S. corni- culatae). — Ramuli tenues, apice parce pubescentes, mox glabrati. Folia parvula, late elliptico-ovata, basi obtusa, apice rotundato - obtusa vel subretusa, saepe mucro- nulata, juniora in petiolis parce puberula, ceterum glabi*a. Spicae glabrae. Capsula glabra. Rio de Janeiro (Glaziou n. 729 ex parte). Var. -/. Pohlii Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 553 (pro var. S. corni- culaiae). — Sebastiania corniculata var. Sellowiana f. glabrata Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1170. — Microstachys ädscendens Klotzsch in Sched. — Ramuli apice tantum breviter puberuH, interdum simplices. FoUa internodiis longiora, 1 0 — 1 5 mm longa, 5 — 7 mm lata, elliptica vel oblongo-ovata, acuta vel superiora obtusa, glabra vel juniora parcissime puberula. Spicae basi puberulae. Ovarium glabrum. Minas Geraes (Pohl!), — Rio de Janeiro (Mikan, Ule n. 4789!). Nota. S. glandidosa habitu fruticuloso, ramulis dense foliosis, microphyllis, foliis latiusculis, rigidis a S. corniculata primo intuitu diversissima est. 9. S. salicifolia (Mart.) Pax. — Microstachys polymorpha Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (18 63) 9 1 ex parte. — Sebastiania corniculata Müll. Arg. in DC. Prodi'. XV. 2. (1866) 1168 ex parte; in Fl. Bras. XI. 2. (187 4) 551 ex parte. — Frutices vel suffrutices; ramuü lignosi, glabri vel vestiti. Petiolus 1 — 6 mm longus, gracilis vel robustus; limbus 1 — 12 cm longus, 4 — 25 mm latus, lineari-lanceolatus, saepe angustus, linearis, acuminatus, acutus vel obtusus, basi acutus vel obtusus, margine dentibus albis, parvis, incurvo-accumbentibus serrulatus, primo intuitu fere subinteger, glaber vel vestitus, membranaceus vel subchartaceus; stipulae minutae, trianguläres. Spicae (^ tenues, terminales et saepe simul oppositifoliae, 1 '/2 — 4 cm longae, distiche florigerae; rhachis tenuis, pilosa vel glabra; bracteae (^ minutae, 5-lobae, 1-florae vel inferiores tantum sub-2 — 3-florae; flores Q, ad basin spicae ^ solltarii. Sepala (^ elliptica, flavida, denticulata, Q, elliptico-ovata, basi utrinque glandula stipitata aucta; stamina3; ovarium subglabrum, circa apicem et basin appendicibus 6 ornatum, ceterum laeve. Capsula zh 5 mm longa, circa apicem 6-appendiculata, circa basin laeve vel saepe subobsolete appendiculata, apice et basi truncata. Semina ± 3 mm longa, grisea, saepe albo-maculata. Südbrasilianische Provinz: Campospflanze der brasilianischen Staaten Rio de Janeiro, Minas Geraes und Goyaz, wie S. glandulosa nicht so weit nördlich und südlich gehend als S. corniculata. Clavis varietatum. A. Ramuli glabri. a. Folia apice acuta vel acuminata. a. Folia minora, 8 — 25 mm longa var. a. leptoclada. ß. Folia 4—6 cm longa var. ß. genuina. b. Folia apice rotundato- obtusa var. y. Olaziovü. B. Ramuli vestiti, a. Folia 5 — 7 cm longa var, d. longifolia. b. Folia 2Y2 — 3V2 cm longa. I 04 F- Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. a. Ovarium glabi'um var. e. Fischeri. ß. Ovarium vestitum var. L. similis. c. Folia 9 — 14 mm longa var. r^. lurida. Var. a. leptoclada Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 554 (pro var. S. corni- culatae). — Fruliculus 1 — i^/$m altus, cum omnibus partibus glaber; rami tenelli. Petiolus \ — 2*^2 ^^^ longus; limbus 8 — 22 mm longus, 3^/2 — ^^12 ™i^ latus, lineari- lanceolatus, basi et apice acutus, tenuissime costatus, ceterum evenius. Spicae tenellae, I I 2 cm longae. Capsula globoso-ellipsoidea. Brasilien, bei Tijuca (Riedel n. 1200). — Rio de Janeiro (Glaziou n. H54l!). Var. ß. genuina Pax. — Gnemidostaehys salicifolia Mart. Nov. gen. et spec. I. (182 4) 70. — Sebastiania oornioulata var. angustifolia f. salicifolia Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (I866) 1171. — Sebastiania corniculata var. salicifolia Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 556. — Frutex metralis vel altior; ramuli glabri. Petiolus gracilis, 4 — 8 mm longus; limbus 4 — 6 cm longus, 4 — 10 mm latus, linearis, acu- minatus, ima basi obtusus; folia superiora minora. Spicae glabrae, pallidifloi'ae. Ovarium et Capsula glabra. Minas Geraes, Serra de Biribiry (Schwacke n. 7978!), Ouro Preto (Glaziou n. 15406 ex parte!;, Martius!, Riedel n. 411), S. Ignazio (Pohl n. 1695!). — Ohne nähere Standortsangabe (Glaziou n. 19839!). Var. y. Glaziovii Pax et K. Hoffm. n. var. — Frutex; ramuli glabri, Petiolus gracihs, 3 — 5 mm longus; limbus 2 — 3 cm longus, 5 — 7 mm latus, lanceolatus, rotundato- obtusus, mucronulatus, ima basi subobtusus; folia superiora angustiora. Spicae glabrae, pallidiflorae. Ovarium et Capsula glabra. Südbrasilianische Provinz: Rio de Janeiro und Minas Geraes Glaziou n. 15406 ex parte!, 16340!). Var. d. longifolia (Mart.) Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 556 (pro var. S. corniculatae). — Gnemidostaehys longifolia Mart. JNov. Gen. et spec. I. (1824) 71. — S. corniculata var. angustifolia f. longifolia Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1171. — Microstachys longifolia Klotzsch in Sched. — Cauüs fere metralis, erectus, parciuscule ramosus ; ramuli puberuli. Folia caulina 5 — 7 cm longa, 7 — 1 0 mm lata, superiora minora, lineari-lanceolata, longe acuminata, ima basi obtusa, juveniha parce puberula, adulta glabra, nigricantia. Spicae brevissime puberulae. Ovarium glabruni. Minas Geraes, Campos zwischen Minas Novas und dem S. Francisco-Fiusse (Martius!). — Goyaz, am Tocantins—Flusse zwischen Funil und S. Joao (Burchell n. 8898), zwischen Conceiräo und Natividade (Burchell n. 8174). Var. e. Fischeri Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (I866) 1169; in Fl. Bras. XI. 2. (187 4) 554 (pro var. S. corniculatae). — Microstachys Fischeri Klotzsch in Sched. — RamuH subadpresso-puberuli, longiusculi, tenues, demum glabrati. Petiolus 1 — 2 mm longus; hnibus 2^2 — 3Y2 cm longus, 7 — 10 mm latus, ovato-lanceolatus vel lanceolatus, acutus vel subobtusus, evolutus fei'e glaber. Spicae subglabrae. Ovarium glabrum. Fructus scarlatinus. Minas Geraes, Ouro Preto (Pohl n. 1719!, 3653, 3654!, Riedel n. 1347!, Schenck n. 3632!, Schwacke n. 7505!), Lagoa Santa (Warming n. 1530), Sierra da Piedade (Riedel n. 2813!). — Rio de Janeiro (Glaziou n. 6127!). — Ohne nähere Standortsangabe (Schüch n. 4456, Sellow!). Nota. Var. Fischeri medium fere tenet inter S. salicifoliam et S. glandulosam var. Sellotoianam, tamen magis ad spcciem priorcm spectat. Var. L. similis Pax et K. Hoffm. n. var. — Ramuli hispido-puberuli, satis tenues, vix glabrescentes. Petiolus 1 — 3 mm longus; limbus evolutus 2Y2 — 4 cm longus, 7 — 8 mm latus, lanceolatus, acuminatus, basi obtusus, villosulo-pubescens. Spicae puberulae. Ovarium vestitum. Minas Geraes (Mendonga n. 253!). Var. I]. lurida Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 554 (pro var. 5. corni- culatae). — Fruticulus ramosissimus , glaber, obscure lurido-tristis; ramuli summo Sebastiania. \ 05 apice pilis paucis puberuli, celerum glabri. Folia 9 — 14 mm longa, 3 — 5 mm lata, saepe concava, lanceolato-ovata, acuminata, basi acuta vel subacuta, novella in basi costarum et in petiolis adpresso-puberula, ceterum glabra. Spicae puberulae. Ovarium glabrum. Rio de Janeiro, Cabo Frio (Riedel). Nota -1. Varietatem ?^. non vidimus. An melius ipro va.rietaA.e ad S. glandulosam ducenda.? Nota 2. S. salieifolia a cl. Müller Arg. cum S. corniculata conjuncta est, sed valde distat habitu fruticoso, foliis angustis, bracteis (5 unifloris et capsülis praeter cornua apicalia et basalia inermibus. Magis accedit ad S. glandtdosam, a qua differt foliis angustis et ovario haud ochinato. 10. S. hispida (Mart.) Pax. — Microstachys polymorpha Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 91 ex parte. — Stillingia prostrata et St. corniculata Baill. in Adansonia V. (1865) 324, 325. — Sebastiania corniculata Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1168 ex parte; in Fl. Bras. XI. 2. (18 7 4) 551 ex parte. — Frutices vel suffrutices; ramuli saepe elongati, superne longius herbacei, glabri vel vestiti. Petiolus brevis vel modice tantum elongatus, gracilis vel rigidulus ; limbus pro genere medioeris vel majusculus, saepissime dr 5 cm longus, ±z i cm latus, nunc minor, nunc 12 — 13 cm attingens, ambitu rb oblongo-ovatus vel lanceolatus vel lineari-lanceolatus, apice acu- minatus vel acutus, rarius subobtusus, basi acutus vel obtusus, margine dentibus albis, parvis, incurvo-accumbentibus serrulatus, prirao intuitu saepe fere subinteger, glaber vel saepius dz vestitus, chartaceus, saepe glaucescens; stipulae minutae, trianguläres. Spicae (j* tenues, terminales vel oppositifoliae, 3 — 5 cm longae, distiche florigerae; rhachis tenuis, pilosa vel glabra; bracteae (^ minutae, 5-lobae, 3-florae; flores Q. ad basin spicae subsolitarii. Sepala (^ elliptica, obtusa, flavida vel purpurascentia, Q, ovata, subacuta, basi utrinque glandula stipitata aucta; stamina 3; ovarium glabrum vel vestitum, praeter cornua 6 irregulariter muricatum. Capsula ± 5 — 7 mm longa, basi et apice truncata, apice et basi corniculata et insuper saepe muricata, rarius sublaevis. Semina ± 3 mm longa. — Fig. 20. Südbrasilianischo Provinz: Von Parä und Bahia südwärts bis Rio Grande do Sul und Paraguay; Campospflanze, auf trockenem Boden und in Ge- büschen. Das Entwicklungscentrum liegt in den südbrasilianischen Staaten, namentlich in Minas Geraes, und dann in Paraguay. Nordwärts wird die Art seltener und tritt nicht mehr so polymorph auf. Nota. Species mire polymorpha, S. salicifoliae et S. glandulosae valde affinis, a S. corniculata magis recedens, cum S. salieifolia et S. glandulosa forte formis hybridis (?; conjuncta. Clavis varietatum. A. Ovarium vestitum. a. Folia basi acuta. a. Ramuli subfiliformes var. a. Regnellii. ß. Ramuli lignosi. I. Folia 1 Y2 — 2Y2 cm lata var. ß. Klotzschiana. II. Folia 7 — 9 mm lata var. y. stenophylla. b. Folia basi obtusa vel subobtusa. a. Folia lineari-lanceolata. I. Capsula pubescens. 1 . Spicae pubescentes var. d. occidentalis. 2. Spicae puberulae, glabrescentes var. e. gradliramea. II. Capsula glabrata. 1. Petiolus 3 — 7 mm longus var. C. lagoensis. 2. Petiolus 2 — 3 mm longus. * Ramuli foliosi var. r^. incana. ** Ramuli oligophylli var. Ö. oligophylla. J. Folia lanceolata vel lanceolato-ovata. 106 F. Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. II. B. Ovarium a Q)- I. Spicae vestitae. i. Folia majuscula, 4^12 cm longa (cfr. var. q) * Folia velutino-pubescentia. f Ramuli ferrugineo-tomentosi . . ff Ramuli demum glabrati . . . f f f Ramuli crispule pubescentes . . ** Folia adulta aspera 2. Folia mediocria, ± 3 — 4 cm longa (cfr * Folia acute acuminata ** Folia obtuse acuminata *** Folia brevissime acuta vel obtusa 3. Folia parvula, 2 — 2^2 cm longa . . Spicae glabrae. \ . Folia apice acuminata 2. Folia apice obtusa vel subobtusa . . glabrum. Folia anguste lanceolata. «. Flores purpurei , ß. Flores pallidi. I. Folia dense pubescentia II. Folia parce pubescentia III. Folia glabra. 1 . Folia longissime acuminata .... 2. Folia acuta vel acuminata. * Folia 5 — 7 mm lata ** Folia ± \ 0 mm lata b. Folia ovato-lanceolata. Ramuli volubiles, scandentes Ramuli non volubiles. I. Ramuli hispido-pubescentes. \ . Folia caulina truncato-subcordata . . 2. Folia basi obtusa. * Spicae pubescentes ** Spicae glabrae Ramuli crispule puberuli. \ . Spicae glabrae 2. Spicae puberulae. * Folia ramealia 3Y2 — ^ cm longa. ** Folia ramealia 4 — 6 cm longa . . III. Ramuli glabrati var. /. ferruginea. var. -/. macrophylla. var. /. megapontica. vai\ /<. aspera. var. V. tomentosa. var. ^. Weddelliana. var, 0. laeta. var. 7t. euhispida. var. Q. leucohlepharis. var. o. ambigua. var. r. purpurella. a. ß. var. V. Riedeln. var. cp. Mansoana. var. /. crotonoides. var. i/j. intercedens. var. 10. paraguayensis. var. a. scandens. var. ß' . patula. var, y'. svhpatula. var. ö' . speciosa. II. var. t'. Schuechiana. var, c'. sclerophylla. var. rj'. major. var. ^'. subglabrata. Var. «. Regnellii Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 558 (pro var. S. corni- culatae). — Caulis superne multirameus; ramuli erecto-patuli, patenter et breviter pu- beruli, laxiuscule foliosi, rigide subfiliformes, Folia 2 — 5 cm longa. 4 — 7 mm lata, basi et apice aequaliter acuta vel acuminata, utraque pagina brevissime puberula. Spicae inferne hirtellae, pallidiflorae. Ovarium et Capsula brevissime puberula. Sao Paulo, sandige Campos, Villa de Cajieru (Regnell n. 1056). Var. ß. Klotzschiana Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1 866) H 69; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 554 (pro var. S. cornieulatae). — Microstaehys puhescens Klolzsch in Sched. — Rami cum ramulis dense velutino -pubescentes; indumentum fulvescenti- pallidum. Petioli 3 — ^12 mm longi; limbus 3 — 5V2 cm longus, 10— 25 mm latus, lanceolato-ovatus, apice et basi acuminatus vel acutus, utraque pagina dense fulvescenti-velutino-pubescens. Spicae cum ovario et Capsula hirto-pubescentes. Sebastiania. ] QJ Minas Geraes (Claussen n. 749, Mendonfa n. 232!, Sellow!). — Rio de Janeiro (Glaziou n. 15405!). Var. y. stenophylla Pax et K. Hoffm. n, var. — Frutex; ramuli dense velutino- pubescentes; indumentum griseo- pallidum. Petiolus 3 — 4 mm longus; limbus 3 cm longus, 6 — 9 mm latus, lineari-lanceolatus, apice et basi acutus, supra parcius, sublus dense velutino-pubescens. Spicae cum ovario et Capsula hii'to-pubescentes. Brasilien: Felsen bei Cara^a (Ule n. 2684!). Var. d. oeeidentalis Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 557 (pro var. S. corni- culatae). — • Rami cum ramulis hispido-pubescentes. Folia lineari-lanceolata, acuta vel subobtusa, basi obtusa, utraque facie nigricanti-lurida, laxiuscule pubescentia; indumentum lurido-fulvescens. Spicae pubescentes. Ovarium et Capsula pubescentia, Westbrasilien (Tamberlik). Var. £. graciliramea Pax et K. HofYm. — Sebastiania graciliramea Pax et K. Hoffm. in Fedde, Repert. VIll. (1910) 162. — Ramuli graciles, elongali, subhispido-pubescentes; indumentum griseum. Petiolus 3 — 15 mm longus, gracilis; limbus 3 — 6 cm longus, 8 — 15 mm latus, oblongus vel oblongo- vel lineari-lanceolatus, acutus vel subobtusus, basi obtusus, utraque pagina molliter pilosus ; folia in ramulis decrescentia, suprema valde angusta. Spicae puberulae, mox glabrescentes. Ovarium pubescens. Capsula villoso-pubescens. Rio Grande do Sul, Estancia Louren^o Gomez (Bornmüller n. 360!). — Para- guay, Paraguari, Mbatobi (Balansa n. 173 3!, 1733d!); zwischen Rio Apa und Rio Aquidaban (Fiebrig n. 4264 ex parte!); Centurion (Fiebrig n. 4386!j; Tacuarembo ( Arechavaleta!) Var. ^. lagoensis Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 557 (pro var, S. corni- culatae). — Fruticulus fere metralis; rami cum ramulis tenues, subherbacei, griseo- velulino-pubescentes, laxe foliosi. Petiolus 3 — ■' mm longus ; limbus foliorum ramea- lium 4 — 5y2 <^"^ longus, 11 — 16 mm latus, ovato-lanceolatus, ramulinorum lineari- lanceolatus, omnium basi obtusus, apice longe et acutissime acuminatus, supra puberulus, subtus cinereo-velutinus. Spicae pubescentes. Ovarium pubescens. Capsula glabrata. Minas Geraes, Fazenda Fidalgo bei Lagoa Santa (Warming). Var jj. incana Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2- (1874) 557 (pro var. S. cornicu- latae). — Rami cum ramulis elongati, subcinereo-pubescentes. Petiolus 2 — 3 mm longus; imbus lineari-lanceolatus, acutus vel subobtusus, basi acutus, 3^2 — 4 cm longus, 8 — 1 2 mm latus, supra puberulus, subtus incano-villosulus, in foliis ramulinis minor. Spicae pubescentes. Ovarium griseo-pubescens. Capsula subglabra. Goyaz, bei Cargo und Ouro Fino (Pohl n. 1718), — Minas Geraes, Lagoa Santa (Warming), Var, 0^. oligophylla Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 556 (pro var, S. corni- culatae). ■ — Leptoclada, fere metralis, Ramuli puberuli, valde oligophylli; internodia elongata, folia superantia. Folia tenuiter petiolata, linearia, 3 — 4 cm longa, 4 mm lata, acuminata, basi acuta. Spicae puberulae, paUidiflorae. Ovarium parce puberulum. Parä, bei Santarem (Spruce n. 190!). Einheim, Namen: Marüpay, Marüpica. Verwendung: »Der Milchsaft dient als Ätzmittel bei Feigwarzen, die frischen, gestoßenen Blätter als Umschlag bei indolenten Bubonen; auch soll derselbe bei Ver- wundung des Rochenstachels sogleich die Schmerzen lindern.« Peckolt in Ber. deutsch, pharm. Gesellsch. XVI. (1906) 188. Var. i. ferruginea Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 555 (pro var. S. corni- culatae). — Rami breviramulosi, cum ramulis saepe fracto-flexuosis, ferrugineo- vel rufo- lomentosis apice fulvo-tomentosi. Folia ramealia ovato-lanceolata vel angustiora, sensim acuminata, basi obtusa vel subacuta, 6— 7 cm longa, 12 — 2 0 mm lata, ramulina oblongo-ovata vel ovato-lanceolata, juniora tomentoso-villosa, deinde laxe pubescentia. Spicae pubescentes, paUidiflorae. Ovarium et Capsula pm-ce pubescentia. Minas Geraes, Serra da Piedade (Warming). 108 F. Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. Var. •/. macrophylla Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1170; in Fl. Bras, XI. 2. (1874) 555 (pro var. S. cornieulatae). — Ramuli subfistulosi, puberuli, mox glabrati. Petiolus robustus; limbus 12 — 13 cm longus, 2Y2 cm latus, lanceolatus, longe acuminatus, basi obtusus^; folia superiora gradatim minora et angustiora. Spicae brevissime puberulae, pallidiflorae. Ovarium brevissime et parce puberulum. — Fig. 20. Fig. 20. Sehastiania hispida (Mari.) Pax var. macrophylla Müll. Arg. Habitus. — Icon origin. Südbrasilianische Provinz: Bei Tharamboia (Pohl n. 1730!, 4657). — Ohne nähere Standortsangabe (Ackermann!, Glaziou n, 8929!). Var. L megapontica Müll. Arg. in Fl. Bras. XL 2. (1874) 559 (pro var. 5. corni- culatae). — S. corniculata var. incana, lagoetisis, WeddeUiana, RiedeUi, megapontica et Sebastiania. \QQ spedosa Chodat el Hassler in Bull. Herb. Boiss. 2. ser. V. (<905) 674, 675. — Fruti- culus Y2 — i m altus; ramuli elongati, flexuoso-adscendentes, crispule pubescentes. Petiolus 5 — 15 mm longus; limbus 5 — 6 cm longus, 2^/2 cm latus, oblongo-ovatus, acuminatus, imo apice saepe obtusus, basi obtusus, foliorum superiorum minor et angustior, omnium supra adpresse pubescens, demum subglabrescens, subtus molliter incano-pubescens. Spicae pubescentes. Flores pallidi vel flavescentes vel purpurascentes. Ovarium cum Capsula pubescens. f. 1. villosula Pax. — Ramuli subhorizontaliter villosulo-pubescentes. Goyaz, bei Megaponte (Pohl n. 956, 1722). — Paraguay, Igatimi (Hassler n. 4732!, 5449!), Col. Risso am Apaflusse (Malme n. 4 020!), am Oberlauf des Apa- flusses (Hassler n, 7724!, 8227a!), Sierra Maracayu (Hassler n. 4902!), Cordillera de Altos (Fiebrig n. 339b!, Hassler n. 3850!). f. 2. brevipila Pax. — Ramuli brevissime velutino-pubescentes. Paraguay, zwischen Rio Apa und Rio Aquidaban (Fiebrig n. 4254 ex parte!^. f. 3. glahrescens Pax. — Ramuli demum glabrescentes. Alto Paraguay, Chaco (Fiebrig n. 1272!). Var. (.1. aspera Pax et K. Hoffm. n. var. — S. corniculata var. tomentosa Chodat et Hassler in Bull. Herb. Boiss. 2. ser. V. (1905) 674. — Fruticulus fere metralis; ramuli valde patentes, subhispido-pubescentes, elongati. Petiolus 10 — 12 mm longus; limbus 4 — 5 cm longus, in foliis ramealibus ad 5 cm attingens, ± 1 Y2 cm latus, ovato-lanceolatus, basi obtusus, apice acutus vel breviter acuminatus, utraque pagina pilis subrigidis insigniter asper; folia ramulina multo minora et angustiora. Spicae puberulae. Flores purpurei. Ovarium et Capsula villoso-pubescentia. Paraguay, am Oberlauf des Apaflusses (Hassler n. 8227!). Var. V. tomentosa Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (I866) 1171; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 558 (pro var. S. corniGuIatae). — Rami erecti, graciliter ramuligeri, indumento cinereo-nigricante, brevi tecti. Petiolus 2 — 4 mm longus; limbus foliorum ramealium ovato-lanceolatus, acute acuminatus, supra adpresse puberulus, subtus molliter incano-tomentellus, 3 — 4 cm longus, 10 — 12 mm latus, ramulinorum minor et minus acute acuminatus. Spicae patule puberulae; flores pallidi. Ovarium pubescens. — Habitu ad S. myrtilloidem accedens. Minas Geraes, bei Tejuco (Vauthier n. 87). Var. ^. Weddelliana Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 558 (pro var. S. cor- niculatae). — Gaules inferne glabrati, superne cum ramis dense patenter vestiti; ramuli indumento fulvo-incano-villosuli. Petiolus 2 — 5 mm longus; limbus foliorum caulinorum 3 — 4Y2 ^m longus, 15 — 18 mm latus, ovato-lanceolatus, basi obtusus vel subacutus, apice obtuse acuminatus, utraque pagina patule pubescens, demum glabrescens. Spicae hirtello-pubescentes; flores pallidi. Ovarium villosum. Wahrscheinlich in Minas Geraes (Weddell n. 1340). Var. 0. laeta Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 559 (pro var. S. cwmeulatae). — Fruticulus subprostratus ; rami apice cum ramulis puberuli, mox glabrati. Petiolus 2 — 5 mm longus; limbus foliorum majorum 3Y2 — ■^ cm longus, 20 — 24 mm latus, oblongo-ovatus vel oblongo-ellipticus, brevissime acutatus vel obtusus, basi obtusus, laete viridis, junior in costa et juxta marginem puberulus, mox glabratus. Spicae parvae, pallidiflorae, obsolete puberule scabrae. Ovarium et Capsula pubescentia. Minas Geraes, Serra da Piedade (Warming). Var. TT. euhispida Pax. — Gnemidostaehys hispida Mart. Nov. gen. et spec. I. (1824) 71. — Sebastiania corniculata var. hispida Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 560. — Rami cum ramuHs dense hispidulo-pubescentes. Petiolus Y2 — 2Y2 '^^"^ longus; limbus 18 — 2 3 mm longus, 7 — 9 mm latus, ovato-lanceolatus, basi obtusus, apice obtuse acuminatus, utraque pagina pubescens. Spicae breviter pubescentes, subpallidi- florae. Ovarium et Capsula hispido- pubescentia. Minas Geraes (Martins!). \\Q F. Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. Var. Q. leucoblepharis Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (18C6) 1172; in Fl. Bras. XI. 2. (18*4) 5'iO (pro var. S. corniculatae). — Sebastiania corniculata var. Hassleriana Chodat in Bull. Herb, ßoiss. 2. ser. I. (1901) 398; 2. ser. V. (!905} 675. — Microstachys leucoblepharis Klotzsch in Sched. — Rami cum ramulis erecto-patuli, hispido-pubescentes. Petiolus 5 — 6 mm, rarius ad 10 mm longus; limbus 3 — 4 vel in foliis inferioribus interdum 5 — -6 cm longus, 8 — 10 mm latus, rarius latior, ovato- lanceolatus, longe acuminatus, basi obtusus, utraque pagina laxe pubescens. Spicae glabrae vel ima basi tantum parce puberulae; flores pallidi vel rubescentes. Ovarium dense sericeo-hispidum. Capsula villoso-pubescens. Brasilien, ohne nähere Standortsangabe (Sellow n. 5084!]. — Paraguay, am Oberlauf des Y-acä (Hassler n. 6784!), Cordillera de Altos (Hassler n. 15831), Gran Chaco, Santa Ehsa (Hassler n. 2648!). Var. o. ambigua Pax et K. Hoffm. n. var. - — Sebastiania corniculata var. acaly- phoides Chodat et Hassler in Bull. Herb. Boiss. 2. ser. V. (1905) 675. — Suffrutex 0,5 — 0,8 m altus; ramuli subhispido-pubescentes, tenues. Petiolus 3 — 4 mm longus; limbus .3 — 4 cm longus, 10 — 12 mm latus, oblongo-lanceolatus, basi obtusus, apice parce pilosus. Spicae glabrae, pallidiflorae. Ovarium parce pilosum. Capsula demum glabrescens. Paraguay, bei Tobaty, in Gebüschen (Hassler n. 6235!). Var. T. purpurella Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (187 4) 558 (pro var, S. corni- culatae). — Fruticulus fere metralis; rami cum ramuUs patentes, molliter fulvo-pubes- centes. Petiolus 2 — 3 mm longus; limbus 3 — 6 cm longus, 5 — 6 mm latus, lineari- lanceolatus, basi acutus, supra adpresso-puberulus, subtus villosulo-pubescens. Spicae pubescentes; flores rj^ pulchre purpurei. Ovarium glabrum. Minas Geraes, Wälder bei Lagoa Santa (Warming). Var. V. Riedelii Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 557 (pro var. S. corni- culatae). — Sebastiania corniculata var. hispida Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1172. — Microstachys hispida Klotzsch in Sched. — Fruticulus ad 60 cm altus; rami cum ramulis hispido-pubescentes. Folia brevissime petiolata, 3 — 4 cm longa, 4 — 7 mm lata, lineari-lanceolata, basi obtusa, apice acuta, supra et subtus dense pubescenlia. Spicae pubescentes, pallidiflorae. Ovarium glabrum. Goyaz, Campos bei Alegres (Riedel!). Var. cp. Mansoana Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 557 (pro var. S. corni- culatae''. — Ramuli tenues, cum ramis puberuli, demum glabrescentes. Petiolus foliorum ramealium 4 — 5 mm longus, ramuUnorum 1 — 2 mm longus; limbus foliorum majoruni 3Y2 — 41/2^1^ longus, 7 — 10 mm latus, superiorum minor, anguste lanceolatus, basi obtusus, apice breviter acuminatus, in costa primaria parce pubescens, ceterum glaber. Spicae glabrae, pallidiflorae. Capsula glabra. Goyaz (Helmreichen n. 194, Manso). Var. X' crotonoides (Mart.) Pax. — Gnemidostachys crotonoides Mart. Nov. gen. et spec. I. (1824) 71. — Stillingia crotonoides Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) 516. — S. corniculata var. rufescens Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (186 6) 1170 (c. f. genuina et f. discopoda)\ in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 555. ■ — S. corniculata var. ble- pharophylla et var. villaricensis Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1170. — Microstachys blepharophylla Klotzsch in Sched. — M. rufescens Klotzsch in Sched. — Rami virgati; ramuli apicem ramorum versus sensim breviores, puberuli, deinde glabrescentes. Folia caulina 7 — 8 cm longa, ± 1'/2cm lata, lanceolata, longissime acuminata, basi acuta, superiora et ramulina minora, omnia rufescenti-fusca, dz glabres- centia. Spicae puberulae, saepe elongatae. Ovarium glabrum. Minas Geraes (Martins n. 906!), Ouro Preto (Claussen, Pohl n. 1720!, 3652, Riedel n. 148!), Capoes (Martins!), Inficionado (Pohl n. I69l!), Caparao (Moura n. 10 17!, 1037!, 1048!). — Sao Paulo, Rio Claro (Löfgren n. 5693!). — Ohne nähere Standortsangabe (Sellow!). Sebastiania. 1 1 1 Var. ip. intereedens Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (4 874) 556 (pro var. S. cornv- culatae). — S. corniculata var. angustifolia f. erotonoides Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) H71. — Microstaehys erotonoides Klotzsch in Sched.; in Hook. Kew. Journ. Bot. VI. (1854) 325. — Bamuli puberuli, tenues. Folia caulina 3 — 4 cm longa, 6 — 8 mm lata, lineari-lanceolata, acuminata, apice ipso acuta vel subobtusa, ima basi ob- tusa, glabrata, olivaceo-nigricantia, ramulina minora. Spicae glabrae. Ovarium glabrum. Zwischen Bahia und Vittoria (Sellow n. 508!). Var. ca. paraguayensis Chodat in Bull. Herb. Boiss. 2. ser. I. (I90l) 398 (pro var. S. corniculatae). — S. corniculata var. glabrata et var. paraguariensis Chodat et Hassler in Bull. Herb. Boiss. 2. ser. V. (1905) 375. — Suffrutex Y2 — ^ ^ altus, omnino glaber. Petiolus gracilis, 6 — 12 mm longus; limbus foliorum rameahum 4 — 6 cm longus, 9 — 15 mm latus, anguste lanceolatus vel lanceolatus, basi obtusus vel sub- obtusus, apice acutus vel acuminatus, foliorum ramulinorum brevior et saepe latior, nunc minor et angustior. Flores pallidi. Paraguay, Estrella, zwischen Rio Apa und Rio Aquidaban (Fiebrig n. 4375!); bei Caraguaty (Hassler n. 1454!), bei Tobaty (Hassler n. 6344!), Cordillera de Altos (Fiebrig n. 339!, Hassler n. 3477!), Sierra de Maracuayü (Hassler n. 4901 !); Gran Chaco (Hassler n. 2363!), Santa Elisa (Hassler n. 2648a!). — Bolivien, Tarija (Fiebrig n. 3139!). Var. a . scandens Pax et K. Hoffm. n, var. — S. corniculata var. intereedens Chodat et Hassler in Bull. Herb. Boiss. 2. ser. V. (l905) 674. - — Suffrutex 2— 3 m altus; rami volubili-scandentes, tenues, modice tantum subhispido-pubescentes, elongati. Petiolus 4 — 5 mm longus; limbus 3 — 4 cm longus, 13—15 mm latus, ovato-lanceolatus, basi obtusus, apice acute acuminatus, villoso-pubescens. Spicae glabrae, rubriflorae. Ovarium et Capsula glabra. Paraguay, am Oberlauf des Y-acä-Flusses bei Piribebuy (Hassler n. 6907!). Var. ß'. patula (Marl.) Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (I866) 1172; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 56 0 (pro var. S. corniculatae). — Cnemidostachys patula Mart. in Flora XXIV. (1841) Beibl. 2. 8. — StilUngia patula Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) 516. — Cnemidostachys dubia Wawra in Oesterr. Bot. Ztschr. XII. (186 2) 2 41. — G. patula f. dubia Wawra, Bot. Ergebn. Reise Maxim. Brasil. (I866) 35 t. 44. — C. patula Mart. in Sched. — Microstaehys patula Klotzsch in Sched. — Frutex ad 2 m altus; rami et ramuli valde patentes, hispido-pubescentes, distanter foliosi. Petiolus gracilis, 4 — 15 mm longus; limbus evolutus 3 — 5'/2 cm longus, 9 — 20 mm latus, ovato-lanceolatus, acutus vel breviter acuminatus, basi rotundato-obtusus vel fcre sub- cordatus, secus costam pubescens, ceterum glabratus. Spicae subglabrae, flaviflorae. Ovarium glabrum. Bahia (Luschnath n. 47!, Martins n. 427!, 1334), Ilheos (Riedel n. 49!, Wawra u. Maly n. 289). — Rio de Janeiro (Glaziou n. 11535!). — Ohne nähere Standortsangabe (Sellow!). Var. y'. subpatula Pax et K. Hoffm. n. var. — Ramuli valde patentes, cum ramis densissime subhispido-pubescentes. Petiolus 5 — 6 mm longus; limbus evolutus 4 — 5 cm longus, 13 — 14 mm latus, lanceolatus, acuminatus, basi obtusus, utraque pagina dense pubescens. Spicae pubescentes, pdlidiflorae. Ovarium et Capsula glabra. Rio de Janeiro (Glaziou n. 13149!). Var. ö'. speciosa Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 560 (pro var. S. corni- culatae). — Caulis erectus, superne patenter ramosus; rami cum ramulis hispido- pubescentes. Petiolus 1 — 3 mm longus; limbus foliorum caulinorum 4 — 6 cm longus, 19 — 23 mm latus, ramulinorum vix 1 cm longus, oblongo-ovatus, breviter acuminatus vel obtusiusculus, laxe pilosus, demum vix glabrescens. Spicae glabrae; flores fusci. Ovarium glabrum. Wahrscheinlich Minas Geraes (Pohl). Var. e'. Sehuechiana Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 559 (pro var. S. cor- niculatae). — Gaules erecti, breviuscule et dense ramuligeri; ramuU dense foliosi, 112 F. Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. Fig. 21. Sebastiania bidentata (Mart.) Pax. A var. odontococca Müll. Arg. Habitus. B Folium C Fructus. D var. scoparia (Mart.) Müll. Arg. Capsula. — Icon. origin. Scbasüania. 113 superne tantum cum cosla foliorum juvenilium breviter pubcscentes, deinde cum foliis glabrati. Peliolus 2 — 4 mm longus; limbus foliorum caulinoi'um 4 — 5 cm longus, 18 — 22 mm latus, ramulinorum minor, lanceolato-ovatus, breviuscule acuminatus, basi saepe acutus. Spicac glabrae, pallidiflorae. Ovarium glabrum. Ostbrasilien (Schüch). Var. 'C'. sclerophylla Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 360. — Ramuli indumento obscuro persistenter pubescentes. Folia ramealia 3^/2 — ^ ^^^ longa, 10 — 13 mm lata, ovato-lanceolata, ramulina 12 — 2ö mm longa, 4 — 7 mm lata, ulraque facie laxe puberula, rigida. Spicae inferne hirtellae, subpallidiflorae. Ovarium et Cap- sula glabra, dorso carpidiorum densius echinata. Minas Geraes (Claussen n. 1470!). Var. Tj'. major Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1171; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 539 (pro var. S. corniculatae). — Microstachys patula Klotzsch in Sched. — Gaules evoluti caesio-pruinosi; ramuli adpresse puberuli. Folia ramealia petiolo ± 5 mm longo suffulta, 4 — 6 cm longa, 15 — 25 mm lata, ramulina diiplo et ullra minora, ovato-lanceolata, basi obtusa, apice acuta, juniora utraque pagina pubescentia, demum glabrata. Spicae inferne patule puberulae, ceterum glabrae, pallidiflorae. Ovarium glabrum. Brasilien: Ohne nähere Slandorlsangabe (Sellow!). Var. ^'. subglabrata MiiU. Arg. in Fl. Bras. XI. 2- (1874) 561 (pro var. S. corni- culatae). — Gaules erecti, patenter i'amosi, cum ramis glabrati; i'amuli superne patenter puberuli. Folia lanceolato-ovata, acuminata, basi obtusa, novella in basi costae et in petiolo puberula, ceterum undique glabra. Spicae puberulae, subpallidiflorae. Ovarium et Capsula glabra. Bahia (Riedel?). 1 1. S. bidentata (Mart.) Pax. — Microstachys virgata Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 94. — Stillingia bidentata Baill. Adansonia V. (18 65) 3 24. — Sehastiania virgata Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1173; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 564. — Gaules e radice lignosa subnumerosi, Y3 — 1 m alti, graciles, ramosi, firmi, cum reli- quis partibus glabri, virgali, costulato-angulosi. Petiolus 1 — 2 mm longus, in laminam abiens; limbus 2 — 4 Y2 cm longus, 2 — 5 mm latus, linearis vel anguste lineari-lanceolatus, obtusiusculus, saepius firmus et rigidus, uninervius, ceterum evenius, adpresse serrulatus, glaucescens, inferne saepe subappendiculato-biglandulosus et quasi minule bidentatus. Spicae terminales vel opposilifoliae, graciles, distiche florigei'ae, 2 — 4 cm longae, basi florem Q unicum gereutes, ceterum rf ; bracteae (^ 2-florae, 3-lobae; lobi laterales truncati, emarginati vel bilobi; flores minuti. Sepala r^ oblongo-obovata, integra, Q late ovata, acuta, crenulata, basi ± distincte biglandulosa; stamina 3; ovarium glabrum, 6- vel pluricorniculatum; Stigmata subpeltato-obovoidea. Capsula 3 — 6 mm longa, apice et basi truncata, corniculala. Semen circ. 4 mm longum. — Fig. 21. Südbrasilianische Provinz. Var. cc. odontocoeea Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1173; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 56 4 (pro var. S. virgatae). — Microstacitys virgata var. odontocoeea Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 94. — M. bidentata Klotzsch in Sched. — M. sco- paria Klotzsch in Sched. — Folia lanceolato-linearia vel linearia, supra basin saepe distincte glanduloso-bidenliculala. Carpidia dorso distanter biseriatim 6 — 4-corniculala. — Fig. 2 1J — C. Minas Geraes, Ubaraba (Regneil n. 1 057 ex parle!); Lagoa Santa (Warming); am Rio S. Francisco (Riedel). — Säo Paulo (Lund, Riedel!, Sellow n. 358!, 5173!, 5485!). Var. ß. Pilgeri Pax et K. Iloffm. n. var. - — Folia lanceolata, minus rigida, supra basin distincte glanduloso-bidenticulata. Garpidia dorso ad apicem et ad basin bicorni- culata. Matto Grosso, Serradao bei Guyabä (Pilger n. 8 13!). A. Engler. Das Pflan/.enreich. IV. (Embryophjta siphonogama) 147. V. g 114 F- l^iix. — Eupliorbiaceae-Hippomaneae. Var. y. genuina Pax. — C/iemidostaehys bidentata Marl. Nov. gen. et spec. I. (182 4) 69. t. 43. — Microstachys virgata var. bidentata Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 94. — Sebastiania virgata var. bideräata Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) H74; in Fl. Bras. XL 2. (1874) 564. — Folia lanceolala vel lineari-lanceolata, supra basin dislincte glanduloso-bidenliculata. Carpidia dorso bicorniculata. Minas Geraes (Widgren n. 331), Ouro Preto (Martins!). Var. ö. scoparia (Mart.) Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1174; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 564 (pro xav. S. rirgatae). — Cnemidostachys scoparia Mart. Nov. gen. et spec. I. (182 4) 70 t. 44. — Microstachys virgata var. scoparia Müll. Arg. in Linnaea XXXH. (1863) 94. — Folia linearia, saepe filiformia, subintegra, basi eglandulosa. Car- pidia dorso biglandulosa. — Fig. 2 1 D. Bahia, Serra do Säo Ignacio (Ule n. 72 101). — Minas Geraes (Martins, Riedel n. 893!), Ubaraba (Regneil n. 1057 ex parte), Lagoa Santa (Warnaing). — Gojaz (Glaziou n. 22098!), Rio Paranahyba (Pohl n. 169u), Cavalcanle am Rio Parana (Burchell n. 8047). — Matto Grosso, zwischen Diamantina und Fonna^ao ^Schwacke n. 7976!). — Ohne nähere Standortsangabe (Glaziou n. 19841!). Sect. 2. Elachocroton (F. v. Müll.) Pax. Elachocroton F. v. Müll, in Hook. Kew Journ. Bot. IX. (I8b7) 17. — Sebastiania Sect. Microstachys Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (186 6) llüO; in Fl. Bras. XL 2. (1874) 545 ex parte; Benth. in Benth. et Hook. f. Gen. III. (1880) 336 ex parte; Pax in Engler u. Prantl, Pflzfani. III. 5. (1890) 9 4 ex parte. — Ramuli non spines- centes. Spicae terminales vel oppositifohae, tenues et graciles, spiraliter florigerae. Sepala (j^ 3, =t obovata, basi connata. Capsula armata. Von den drei brasilianischen Arten stehen sich S. ditassoides und S. revoltUa sehr nahe, sehr isoliert dagegen ist S. stipulacea. Die paläotropisclie S. chamaelea gleicht habituell den breitblättrigen Formen der S. bidentata. Clavis specierum. A. Folia subsessilia. a. Ovarium vestitum 12.8. ditassoides. b. Ovarium glabrum 13. Ä. revoluta. B. Folia petiolata. a. Folia latiuscula, dr late ovata M. S. stipulacea. b. Folia angusta, =b lineari-lanceolata 15. *S. chamaelea. 12. S. ditassoides (Didrichs.) Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1174; in Fl. Bras. XL 2. (1874) 565. — Cnemidostachys ditassoides Didrichs. in Videnskabl. Meddel. Kjöbenh. 1833 (1854) 88. — Microstachys sessilifolia Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 95. — Stillingia hastata Baill. Adansonia V. (1865) 32 4. — Gaules e radice lignosa plures, circ. Y3 — V2 ^^ ^^^h inferne virgato-ramosi, longiramei, coslulato- angulosi, pubescentes vel subglabri. Petiolus brevissimus, vix 1 mm attingens; limbus 4 — 8 mm longus, 1 — 4 mm latus, margine arcte revolutus vel recurvus, lanceolato- ovatus vel lineari-lanceolatus, acutus vel acuminatus, saepe mucronulatus, basi sub- hastato-cordatus, rigidus, in ramis erectus, glaber vel vestitus; stipulae minimae, tri- anguläres. Spicae (J* 2 — 4 cm longae, basi longius nudae, spiraliter florigerae, pubescentes vel glabrae, ima basi saepe florem Q gerentes; bracteae ovato-triangulares, utrinqüe basi uniglandulosae, (^ 3-florae. Sepala (^ rhomboidea, acuta, C obovata, lacero-denticulala, basi stipulari- biglandulosa; stamina rubra vel violacea; ovarium pubescens, superne tuberculato-ai*matum; stvH cyhndrici. Capsula cylindrica, 4Y2 mm longa, armata. — Fig. 22. Südbrasilianische Provinz. Var. a. vellerifolia (Müll. Arg.) Pax. — Microstachys sessilifolia var. velleri- folia Müll. Arg. in Linnaea XXXIL (1863) 95. — Sebastiania ditassoides var. genuina Sebastiania. 115 Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) H74; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 565. — Microstachys vellerifolia Klotzsch in Sched. — Ramuli subhispido-pubescentes. Folia lanceolato-ovata, 4 mm lata, supra pubescentia, subtus albicanti-lanata. Ovarium incano-pubescens. G 0 y a z ( G 1 a z i o u n. 22096!), Campos bei Alegres (Riedel n. 2814 ex parte!, Lund); zwischen Goyaz und Rio Paranahyba (Burchell n. 6 22 0); zwischen Goyaz und Cavalcante (Burchell n 7538). — Minas Geraes (Martius!). Var. ß, discolor Fax et K. Hoffm. n. var. — Ramuli glabri. Folia lanceolato-ovata, basi 3 mm lata, supra glabra, subtus albicanti - tomentosa. Flores et fructus ignoti. Brasilien: Ohne nähere Standortsangabe (Glaziou n. 19851 !). Var. /. glabrata Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) H74; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 565. — Micro- stachijs sessüifolia var. gla- brata Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 95. — Ramuli puberuli vel subglabri. Folia glabra. Ovarium puberulum, f. 1. hastata'MxxW. Arg. 1. c. — Microstachys hastata Klotzsch in Sched. — Gaules vix 1/3 m alti. Folia circ. 2 — 272"Pl*^ longiora quam lata, juxta basin saepissinie utrinque poroso-glanduhgera. — Fig. 22 J5. Minas Geraes (Bur- chell n. 6097, Claussen!, Sellow n. 2091 !). — Goyaz (Glaziou n. 22097!). f. 2. apiculata Müll. Arg. 1. c. ■ — Microstachys apiculata Klotzsch in Sched. Gaules ad 1/2 "' ^^^^- Folia dimidio longiora quam lata, basi saepius haud poroso- glanduligera. Goyaz und Minas Geraes, zwischen Alegi'es und Rio S. Francisco (Riedel n. 28 14 ex parte!). — Serra dos Pyreneos (Ule n. 3065!). Var. ö. ledifolia Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1175; in Fl. Bras. XI. 2. (J874) 5 66. — Microstachys sessilifolia var. ledifolia Müll. Arg. in Linnaea 8* Fig. 22. Sebastiania ditassoides (Didrichs.) Müll. Arg. A var. parvifolia Müll. Arg. Habitus. B var. glabrata Müll. Arg. {.hastata Müll. Arg. — Icon. origin. 116 F- Pax. — Euphorbiaceae-Hipporaaneae. XXXII. (1863) 95. — Microstachys hdifolia Klotzsch in Sched. — Gaules 18 cm alli, puberuli. Folia lineari-lanceolata, supra scabridula, subtus albido-lomenlella. Ovarium incano-puberulum. Brasilien: Ohne nähere Standortsangabe (Sellow!). Var. €. parvifolia Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1175; in FI. Bras. XI. 2. (1874) 5 66. — Microstachys sessilifolia var. parvifolia Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 95. — Microstachys parvifolia Klotzsch in Sched. — Gaules 15 — 20 cm alti, puberuli, tenues, e radice crassa, napiformi enati. Folia lanceolata, glabra. Ovarium incano-puberulum. — Fig. 2 2^4. Minas Geraes (Riedel n. 855!). — Ohne Standortsangabe (Sellow!). 13. S. revoluta IJle in Engler's Bot. Jahrb. XLII. (1908) 222. — Fruticulus circ. ^2 J^ altus ; rami dense foliosi, ramulosi, costulalo-angulosi. Petiolus 1 — 2 mm longus; limbus 8 — 14 mm longus, 3 — 5 mm latus, margine revolutus, ovato-linearis vel ovato-lanceolatus, acutus vel subobtusus, basi subcordatus, rigidus, in ramulis patens; stipulae minutae, subulatae. Spicae (^ 2V2 — ^^h cm longae, spiraliter florigerae, ima basi florem Q gereutes; bracteae biflorae, crassae, trifidae; lobus medius major, denti- culatus, laterales ovato-lanceolati, intus basi minute glanduloso-bislipellati. Sepala (^ obtriangularia, apice 2 — 3-denticulata, Q carnosa, ± triloba, basi biglandulosa ; sta- mina 3; ovarium glabrum, superne corniculalum; styli crasse carnosi. Gapsula 5 mm onga. Semina 3 mm longa, atro-badiu. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, Bahia, Gampo der Serra do Sincorä, 1100 m (Ule n. 7321 !). Nota. Certissiine valdo affinis est S. ditassoidi, sed praeter ceteras nolas jain glabricte partium facile distinguenda. 14. S. stipulacea Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (I866) 1176; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 568. — Gymnanthes stipulacea Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 96. — Stillingia stipulacea Baill. Adansonia V. (1 865] 516. — Gnemidostachys stipulacea Klotzsch ex Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) 516. — Microstachys stipulacea Klotzsch in Sched. — Gaules e rhizomate adscendente numerosi, circ. i'6 cm longi, e basi prostrata adscendentes, simplices vel longiramei, superne patule ramosi, densiuscule foliosi, cum omnibus partibus glabri; ramuli inermes. Petiolus 5 — 10 mm longus. tenuis, gracilis; limbus 8 — I 2 mm longus, orbiculari-ovatus vel orbiculari-obovatus, basi et apice obtusus vel brevissime acutatus, obtuse undulato-crenatus, firme membranaceus, opacus; costae secundariae utrinque .] — 5 ; stipulae subulato-llneares, ciliato-serrulatae. Spicae (^ exiguae, infra 1 cm longae, densiflorae, tenellae, spiraliter florigerae, basi et juxta basin flores Q 3 — 5 gerenles; bracteae (^f 1-florae, exiguae, late ovatae, truncatae, mucronatae, basi utrinque glanduligerae, p utrinque basi biglandulosae; pe- dicelli Q breves, rigidae. Sepala (J^ .!, orbiculari-ovata, subdenticulata, 2 fere omnino connata; sepala Q late triangulari-ovata, denticulata, basi utrinque glandula subulata aucta; ovarium glabrum, biseriatim pluricorniculatum, Gapsula 3^2 ^"^^ longa et lata, globoso-tridyma, muricato-echinata. Semina pallida. Südbrasilien (Sellow n. 34561). Nota. Species in hac sectione nuUi affinis est. 15. S. chamaelea (L.) Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1175; Benth. et F. V. Müll. Fl. austr. VI. (1873) 151; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. (I888) 475; Boerl. Fl. Nederl. Ind. III. 1. (1900) 296. — Tragia chamaelea L. Spec. pl. ed. 1. (1753) 981. — Microstachys chamaelea Juss. Euphorb. Tent. (1824) 49; Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 95. — Gnemidostachys chamaelea Spreng. Syst. III. (1826) 835. — Elachocroton asperococcus F. v. Müll, in Hook. Journ. Bot. IX. (1857) 17. — Stillingia chamaelea Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) 516. — Gnemidostachys linearifolia Miq. Fl. Ind. Bat. Suppl. I. (I86O) 460. — Stillingia asperococca Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1161, 1175. — Excoecaria chamaelea Baill. Adansonia VI. (1867) 32 3. — Microstachys supina Klotzsch in Sched. — Annua (vel perennis?). Gaulis. herbaceus vel basi ± lignescens, 30 — 50 cm altus, rarius altior, Sebasliania. 117 ramosus, cum ramis ramulisque acute angulosus, glaber. Petiolus 2 — 3 mm longus; limbus ± 3 vel 5 — 6 cm longus, 3 — 5 vel ad i 0 mm latus, lineari-lanceolatus, ob- tusus vel subobtusus, basi subacutus, minute et argute adpresso-serrulatus, eglandulosus, glaucescens, membranaceus, pubescens vel subglaber; stipulae ovatae, acutae, ciliatae. Spicae (J^ i — 2 cm longae, tenues, graciles, spiraliter florigerae; flores Q ad basin spicae vel infra spicam solitarii vel plures; bracteae (J^ i — 2-florae, trianguläres, acutae, basi utrinque grosse uniglandulosae, Q lanceolatae, denticulatae, basi utroque latere glandula subcylindrica, bracteam aequante praeditae. Sepala (^ ovata, acuta, denti- culata, Q ovata, acuminata, lacero-denticulata, basi utrinque intus glandula simplici vel lobata ornata; stamina 3; ovarium glabrum, armatum. Capsula 4 — 6 mm longa, dorso carpidiorum biseriatim pluriaculeolata. Semina cylindrico-ellipsoidea, 3 — 5 mm longa, atro- vel griseo-badia, laevia. Im indisch-malayischen Gebiete bis Nordaustralien verbreitet; ein zweites Areal im Urwaldbezirk Westafrikas; auf steinigen Matten, felsigen Sandhügeln, sonnigen Felsen, in der Grassavanne. Var. a. asperoeoeca (F. v. Müll.) Pax. — Capsula 4 mm longa. Semina 3 mm longa. Provinz des westl. Gebirgslande s der Malabarküste: Malabar (St ocks!), Mangalor (Hohenacker n. 830!, 831 !), Calicut (Meebold n. 2460!). Hindostanische Provinz: Maisor (Meebold n. 9821 !), Maisor u. Carnatie (Thomson!), Madras (Wight n. 2642!). Aus Ostindien gehören hierher noch Perrottet n. 486, 1077, Wallich n. "797^^^ Ceylon: Kandy (Meebold n. 2459!). Nordwestmalayische Provinz: Birma u. Malay. Halbins. (Griffith n. 4712!, Ridley n. 14510!). Südwestmalayische Provinz: Singapore (ohne Sammlername!). — Banca (Teysmann!). Aus tromalay ische Provinz: Nordaustralien, Garpentaria Golf (Henne, R. Brown), Victoria River (F. v. Müller), Goulburn Isl. (Cunningham), Port Darwin (Schultz n. 329!, 529!, M. Holtze!), Beagle Bay (Hughan). — Queensland, Endeavour River (Cunningham), Raines Creek (F. v. Müller), Connor's u. Bowen River (Bowman), Rokingham Bay (Dallachy), Cape York (Mc Gillivray). Hinterindisch-ostasiatische Provinz: Ilainan (Henry n. 8!). — »China« (Philippü). Kwantung (Hance n. 10136). — Philippinen [Cuming n. 2324, n. 2329!). Var. ß. africana Pax et K. Hoffm. n. var. — Capsula 5 — 6 mm longa. Semina 4 mm longa. Folia saepissime quam in var. a., ut Capsula et semina, majora. Westafrikanische Waldprovinz: Togo, Agome (Schlechter n. 12965!), Lome (Warnecke n. 186!). — Nigergebiet (ßarter n. 1492!). — Kamerun, Garua (Ledermann n. 4637!), Tshamba (Ledermann n. 5241 !), Lagdo (Ledermann n. 4410!), Sagdsche (Ledermann n. 3737!), Duma (Ledermann n. 4341 !). Nota. S. ehamaelia var. chariensis Beule in Bull. Soc. Bot. France LVH. (1910) 128 nobis ignota est, sed verisimiliter pro forma var. ß. nostrae judicanda. — Chari (Chevalier n. 9055). Verwendung: Wird in Malabar und Coromandel gegen Syphilis und Diarrhoe angewendet, in Indien (Cadi-avänacu, Bhui erandi) als Adstringens und Tonicum. Dragendorff, Heilpfl. (1898) 384. Sect. 3. Ditrysinia (Raf.) Müll. Arg. Ditrysinia Raf. Neogenyt. (1825) 2. — Sebastiania Sect. Ditrysinia Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1165; Benth. in Benth. et Hook. f. Gen. III. (1880) 336; Pax in Engler u. Prantl, Pfizfam. IIL 5. (1890) 94. — Gymnanthes Sect. Stillingi- opsis Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 96. — Gymnanthes Sect. Ditrysinia Müll. Arg. in Linnaea XXXIV. (1865) 216. — Sapium Sect. Sebastiania Subsect. Ditrysinia 118 F, Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae, 0. Ktze. et Post, Lexicon (<904) 498. — Ramuli non spinescentes. Spicae terminales. Sepala (^ 3, late ovata, basi connata, inter se inaequalia. Capsula laevis. Species unica. 16. S. ligustrina (Michx.) Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 4 165; Chapm. Fl. South. U. Stat. 3. ed. (1897) 427. — Stillingia ligustrina Michx. Fl. Bor. amer. II. (1803) 213. — Stillingia frutescens Bosc ex Steud. Nomencl. ed. 1. (182 1) 815. — Stillingia fruticosa Spreng. Syst. III. (1826) 805. — Ditrgsinia ligustrina Raf. Neogenyt. (1825) 2. — Ggmnanthes ligustrina Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (186 3) 96. — Frutex ad 2 — 4 m altus; rami graciles, lignosi, non spinescentes. Petiolus 3 — 5 mm longus, gracilis; limbus 3 — 4 cm longus, 1 — 2 cm latus, rarius major, ovato-lanceolatus, apice acuminatus, basi acutus, saepe basi inaequilateralis, mem- branaceus, integer, subtus paulo pallidior; stipulae parvae, oblongo-ovatae. Spicae 2 — 3 cm longae, terminales, basi flores Q 2 — 6 gereutes, ceterum (^, erectae; bracteae omnes uniflorae, ovatae, acutae, denticulalae, basi biglandulosae; glandulae slipitatae; pedicelli (^ bracleam superantes, 2 mm fere longi, Q paulo longiores. Sepala Q^ 3, basi connata, late ovata, acuta, inaequaha, denticulata, ^ 3, triangulari- ovata, acuta, denticulata; stamina 3; ovarium laeve; stvli ad 1/4 long, connati. Capsula laevis, 9 — 10 mm longa, subglobosa, 3-sulcata. Atlantisches Nordamerika: Gebüsche und an Flussufern von Nord-Carolina bis Alabama und Florida. — Carolina (Bosc, Fräser, Michaux); Georgia (Beyrich!, Michaux!); Alabama (Buckley); Florida (Chapman, Rugel), bei Jacksonville (Curtiss n. 2510!, 4852!). Nota. Habitu valde accedit ad species Stillingiae. Sect. 4. Microstachyopsis (Müll, Arg.) Pax. Stillingia Sect. Mierostachgopsis Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (I8C3) 89; in DC. Prodr. XV. 2. (I866) 1160; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 540. — Rannili non spines- centes. Spicae tenues, elongatae, axillares, solitariae, spiraliler florigerae. Sepala rf 3, dz ovata. Indumentum e pilis dendroideo-ramosis compositum. Species unica. 17. S. heterodoxa (Müll. Arg.) Benlh. in Benlh. et Hook. f. Gen. III. (I880j 334. — Stillingia heterodoxa Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 89; in DC. Prodr. XV. 2. (1866) IIÜO; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 540 t. 76, f. I; Baill. in Adansonia V. (1865) 323. — Frutex paucipedalis; ramuli firmi, cum pagina inferiore foliorum tomento albido-ferrugineo, subfloccoso vcstili, densiuscule foliosi, superne longo tractu ex axillis foliorum spicas proferentes. Petiolus 4 — 5 mm longus; limbus coriaceus, 2V2 — 3^2 cm longus, 14 — 23 mm latus, late ellipticus vel ovatus, brevissime acumi- natus, basi acutus, margine integer et arcte recurvus, supra stellato-puberulus, subtus dense lanatus. Spicae 6 — 9 cm longae, folia longe superantes, a basi florigerae, tomentoso-pubescentes; bracteae (^ 3-lobae, acuminatae, in sinubus glandulam grossius- culam gereutes, tomentosae, 2 — 3-florae. Sepala (^ glabra, 3, obovala, integra, ciliata, Q obovata, rotundato-obtusa, ciliata, cum ovario dcnse subforrugineo-tomentosa: stamina 3. Fructus ignotus. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, Baliia, Serra Jacobina (Blanchet n. 3658). Nota. Ut jam monuit cl. Bentbam. species ad genus Sehastianiam duccnda est. nee ad Stillingiani, indumento autem et spica axillari valde insignis vidctur. Sect. 5. Sarothrostaehys iKlolzscli) Benth. Gussonia Spreng. Neue Entdeck. II. (182 1) 119 ex parle; Klotzsch in Wiegm. Arch. VII. (1841) 183 ex parte; Endl. Gen. Suppl. II. (1842) 88 ex pai-le. — Sarothro- staehys Klotzsch in Wiegm. Arch. VII. (1841) 183; Endl. Gen. Suppl. II. (I8i2) 88. — Stillingia Sect. Sarothrostaehys Baill. Etud. gen. Euphorb. (18 58) 52 4. — Stillingia Sect. Gussonia Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) 519. — Gymnanthes Sect. Eugym- Sebastiania. j { 9 nanthes Müll. Arg. in Linnaea XXXil. (1863) 96 ex parte. — Sebastiania Sect. ]£use- hastiania Subsect. Sarothrostachys et Eugussonia Müll. Ari.^ in DC. Prodr. XV. 2. (1866) H75, H82 ex parte. — Sebastiania Sect. Qussonia Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 566 ex parte. — Sebastiania Sect. Sarothrostachys Benlh. in Benth. et Hook. f. Gen. III. 5. (1880) 336; Pax in Engler u. Prantl, Pflzfam. III. 5. (1890) 94. — Glonostachys Klotzsch in Sched. ex Klotzsch in Wiegm. Arcli. VII. (1881) 183. — Ramuli non spinescentes, Spicae tenues, graciles, saepius breves, in axillis foliorum fasciculatae, rarius subsolitariae spiraliter florigerae. Sepala (^ 3, zb ovata. Ovarium saepius laeve, rarius armatum. Capsula saepissime incrmis, rarius in dorso carpidiorum geminatim tuberculata vel appendicibus 6, aliformibus ornata. Sarothrostachys stellt einen alten Vcrwandtschaflskreis dar. Die meisten Arten stellen in nahen Bezietiungen zueinander, so S. muliiramea, inopinaia, glaucnphylla, auch S. Widgrenü und Gaiidichaudii; dagegen bilden S. nervosa und discolor eine Gruppe für sich, die liabituell Oymnanthes, namentlich G. hypoleuca sehr nahe, kommt. Ferner stehen isoliert in der Sektion S. hexaptera und S. borneensis. Die Hauptentwicklung liegt in der südbrasilianischen Provinz. In den Staaten Bahia, Rio de Janeiro und Minas Geraes wachsen S. multiramca, glaucophylla, Widgrenü und Qaudicliaudii. Weiter im Süden, von Rio de Janeiro durch Bohvicn und Paraguay erscheint S. nervosa, neben S. discolor. Hierzu kommen S. hexaptera aus Westindien und S. inopinata aus Kamerun Letztere steht der S. multiramea so nahe, dass Müller Arg. beide Sippen in eine Spezies vereinigen zu müssen glaubte. S. borneensis von Borneo weicht durch die Griffelsäule ab. Clavis specierum. A. Ovarium inerme. a. Flores et ovarium glabra. a. Bracteae (j^ 3 — S-florae. I. Spicae laxiflorae. 1. Bracteae biglandulosae 18. xS. multiramca. 2. Bracteae eglandulosae 19. S. inopinata. 11. Spicae densiflorae 2 0. S. glaucophylla. ß. Bracteae (J' uniflorae. I. Styli fere liberi. 1 . Caljx Q glandulosus 2 1 . »S. nervosa. 2. Calyx § eglandulosus 22. aS. discolor. II. Styli longiuscule in columnam connati 2 3. Ä. borneensis. b. Flores et ovarium pubescentia 2 4. ä. Widgrenii. B. Ovarium dorso carpidiorum geminatim tuberculatum . . . 25. *§. Gaiidichaudii. C. Ovarium 6-alatum 26. Ä. hexaptera. 18. S. multiramea (Klotzsch) Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1177; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 570. — Gymnanthes multiramea Müll. Arg. in Linnaea XXXIl. (1863) 97. — Stillingia multiramea Baill. Adansonia V. (1865) 325. — Frutex circ. 2 m altus, omnibus partibus glaberrimus; rami aequaliter foliosi, haud raro fasciculati, non spinescentes. Petiolus 2 — 5 mm longus; limbus 6 — 18 cm longus, 2^/2 — 7 cm latus, elliptico- vel ovato-lanceolatus, basi acutus vel obtusus, apice acuminatus, sub- coriaceus, integer, inferne margine glandulis paucis nolatus, pallide viridis ; coslae se- cundariae utrinque 6 — 9; stipulae anguste lanceolatae, apice glandulosae, caducissimae. Spicae (^ 2 — 4 cm longae, tenues, laxiflorae, in axillis foliorum fasciculatae, basi florem Q gereutes ; bracteae utriusque sexus basi utrinque patellari-glanduligerae, lale ovatae, truncatae, (J* 3 — 5-florae, Q majores, interdum 5 mm altingentes, 1-floi'ae; flores subsessiles, (^ aurantiaci, Q rubro-brunnei, utriusque sexus glabri, Sepala q^ ovata, obtusa, Q ovata, acuta, denticulata; slamina 3, libera; ovarium glabrum, inerme; styli liberi, elongali. Capsula breviter pedicellata, 6 mm longa, 7 mm lata, laevis. Semina ovoidea, apice subtruncata, parum compressa, badia, griseo-maculata. Südbrasilianische Provinz. \2Q F. Pax. — Euphorbiaceae-Hippomancae. Var. a. Lusolinathiana (Baill.) Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) H77; in Fl. Bras. XI. 2. (187 4) 570. — Stülingia Lusdmathiana Baill. Elud. gen, Euphorb. (1858) 525 t. 5, f. 23. — Gymnanthes muUiramea var. Luschnathiana Müll. Arg. in Linnaea XXXll. (I8(i3) 9 7. — Sarothrostachys Luschnathiana Klotzsch ex Baill. Adansonia V. (1863) 325. — Sarothrostachys muUiramea Wawi'a, Bot. Ergebn. Beise Maxim. Bras. (1866) 36 t. 45. — Folia ramealia 12 — 17 cm longa, '4 — 7 cm lata, ramulina multo minora. Bracteae (^ 3 — 5-florae, breviter acutae. Bahia, bei Uheos (Luschnatli n, 48!, Riedel!, Martins n. 538 ex parte!, Wawra u. Maly n. 371, 4fiO!), Bahia (Salzmann n. 483!). — Rio de Janeiro (Glaziou n. 13492!, Sellow!). Var. ß. glabrata (Baill.) Pax. — Sarothrostachys multiramea Klotzsch in Wiegm. Arch. VII. (1841) 185. — Stillingia multiramea Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) 525. — Stillingia glabrata Baill. Etud. gen. Euphorb. Atlas (1858) 1 7 t. 8, f. 13—16. — Gymnanthes multiramea var. genuina Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 97. — Sebastiania multiramea var. genuina Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) H77; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 571. — Cnemidostachys glabra Mart. in Sched. — Folia 5 — 12 cm longa, 2 — 4 cm lata. Bracteae (^f 3-florae, acuminatae. Rio de Janeiro (Burchell n. 1239, Casaretto n. 1440, Glaziou n. 2696, Guillemin n. 22, Lund n. 205, Martins n. 538 ex parte!, Riedel n. 10, 192 ex parte!, Schenck n. 1598!, Schott n. 1715, 4654 ex parte, Vauthier n. 436, Weddell n. 113, Widgren n. 124, 352, 402). Nota. Varietates S. multirameae paulo tantum vel vix inter sedifTerunt et melius pro formis distinguendae sunt. 19. S. inopinata Prain in Kew Bull. Mise. (1910) 130. — S. multiramea var. Luschnathiana Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1177 (quoad plantam african.). — Frutex 2V2 — ^Vs ^^ alLus, omnibus partibus glaber; ramull teretes, non spinescentes. Petiolus 6 — 10 mm longus; limbus 6 — 13 cm longus, 3 — 5 cm latus, ovatus vel ovato- ellipticus, basi rotundato- obtusus, apice caudato-acuminatus, eglandulosus, integer, coria- ceus, subnitidus; costae secundariae uti-inque circ. 6 — 8. Flores monoici. SpicacQ^ axillares, fasciculatae, lY2"2 cm longae, graciles, Q cum rf mixtae; pedicellus Q 2 — 3 mm lon- gus; bracteae (J^ 3 — 5-florae, ovatae, longe acuminatae, eglandulosae. Sepala (^ sub- orbicularia, margine undulata, obtusa; stamina 3, rarius 2 vel 4; sepala Q 3, ovata, acuta, denticulata, eglandulosa; ovarium laeve; columna stjlaris 5 — 6 mm longa. — Fig. 23. Westafrikanisches Waldgebiet: Kamerun (Mildbraed n. 3626!), Urwald am Kamerunfluss (Mann n. 755, 2225!); Bipinde (Zenker n. 3225!). Nota. Certissime valde affinis S. tnullirameae, quacum cl. Müller plantam conjunxit sed satis diversa foliis basi rotundato -oblusis, apice longiuscule caudato-acuminatis, bracteis eglandulosis. Filamenta a cl. autore basi connala dcscribuntur, sed in speeiminibus Zenkerianis et Mannianis libera invenimus. Stamina nonnunquam 4, i. e. flores tetrameri. 20. S. glaucophylla Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 571. — Arbuscula, 2 — 3 m alta; ramuli ultimi tenelli, oligophylli, non spinescentes. Petiolus 1 — 1 Y2 ^"^ longus; limbus 3Y2 — 5 cm longus, 15 — 25 mm latus, lanceolato-ellipticus vel rhombeo- lanceolatus, utrinque angustatus, basi acutus, apice obtusiusculus, integer vel hinc inde obsolete et distanter adpresso-serrulatus, margine prope basin utrinque 2 — 3-glandulosus, subtus cinerascenti-glaucus vel fere concolor, utraque pagina prominulo-venosus ; costae secundariae utrinque 8 — 10. Spicae axillares, fasciculatae, densiflorae, 6 — 10 mm longae, visae omnino rj', sed flores e schedula adjuncta monoici; bracteae (J' 3-florae, breves, late semiorbiculares, crenulatae, basi in auriculis 1 — 2-glandulosae. Sepala (^ late ovata, crenata; antherae rubellae. Flores Q. et fructus ignoti. 0 st brasilien (Prinz Neuwied). 21. S. nervosa Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1183; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 581 t. 79; Chodat et Ilassler in Bull. Herb. Boiss. 2. ser. V. (1905) 675. — Gymnanthes nervosa Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 102. — Stillingia nervosa Baill. Adansonia V. (1865) 32 8. — Actinostenion multiflorus Chodat in Bull. Herb. Sebastiania. 121 Boiss. 2. ser. I. (I90l) 399 ex parle. — Sebastiania Klotzschiana var. guaranitica Chodat et Hassler in Bull. Herb. Boiss. 2. ser. V. (1905) 676. — Arbor ,3 — 15 m alta vel frutex arborescens, omnibus parübus glaber; i-amuli non spinescentes, teretes. Petiolus 4 — 6 mm longus; limbus 4Y2 — 8 cmlongus, i^/^ — 3^2 cm latus, rhombeo- lanceolatus vel spathulato-oblongus, basin versus angustatus, apice obtusus, reticulato- venosus, supra nitidus, subtus pallidus, cinerascenti-viridis, integer, subcoriaceus, subtus inter costam et marginem utrinque 2 — 5-glandulosus; costae seeundariae utrinque ± 6, subtus parum prominentes; stipulae trianguläres. Spicae (^ axillares, 10 — 20 mm Fig. 23. Sebastiania inopinata Prain. A Ramulus floriger. B Inflorescentiae Q pars. C Flos (5- — Icon. origin. longae, subfasciculatae, basi florem Q. unicum gerentes, basi more specierum Acti-' nostemonis squamis pallidis, scariosis, perulatis involucratae ; bracteae (^ 1-florae, lanceolatae, dorso glanduloso-carinatae, basi biglandulosae, nonnunquam eglandulosae, raox deciduae; bracteae Q lanceolatae, parvae, bracteolis paulo majoribus auctae; flores rubescentes, (^ sessiles vel subsessiles, Q pedicello 3 mm longo suffulti. Sepala (^ spathulato-ovata, basi angustata et incrassata, Q, ovata, acuta, basi biglandulosa; stamina 3; filamenta inaequaliter connata; ovarium glabrum, inerme, trisulcatum. Capsula 5 mm longa, pedicello 4 cm longo suffulta, trigastrica. Südbrasilianische Provinz: Rio de Janeiro (Gaudichaud n. 1 1 48!, Glaziou n. 4912!, 8922!, Riedel n. 1329!), bei Botafogo (Lund n. 207, Martins). — Bo-: 122 F. Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. livien, Puerto Suarez (Herzog n. i67!). — Paraguay, Cordillera de Altes (II assler n. 69l!, 691a!, n70!), Caraguaty (Endlich n. 239a!j, San Bernardino (Bettfreund n. 12525!), Villa Occidental (Lorentz!); ohne nähere Standortsangabe (v. Bredow!). Verwendung: Das zähe Holz wird zu Geräten verarbeitet. Einheini. Namen: Ibirä yui (Paraguay); Coca (Bolivien). 22. S. discolor (Spreng.) Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (18G6) H83; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 581. — Oymnanthes discolor Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 4 03. — Frutex 2 — 2^/2111 altus; ramuli cum oranibus reliquis partibus glabri, non spinescentes. Petiolus 3 — 7 mm longus; Hmbus 4 — 10 cm longus, 2 — 4 cm latus, ellipticus vel elliptico-lanceolatus, basi et apice acutus vel apice obtusus, dz reticulato- venosus, supra nitidus, subtus pallidior, glaucus, integer, subcoriaceus, basi inter costam et marginem utrinque circ. 2 — 4-glandulosus; costae secundariae utrin(|ue 7 — 9, tenues; stipulae late ovatae. Spicae axillares, fasciculatae vel subfasciculatae, ± 1 lyj cm longae, juveniles confertim bracteigerae, deinde laxae; bracteae uti-iusque sexus orbiculari-ovatae vel late obovatae, obtusae, coriaceae, integrae, eglandulosae, margine angustissimo sub- scai'iosae, uniflorae; flores q^ sessiles, Q pedicello petiolos aequante suffulti. Sepala Q^ late rliombea, basi angustata, scariosa, ^ ovata, acuta, anguloso-subdentata, eglan- dulosa; stamina 3; filamenta basi irregulariter connata; ovarium glabrum, 3-sulcatum; styli recurvi. Capsula junior globosa. Südbrasilianische Provinz. Var. a. subconeolor Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1185; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 582. — Gijmnanthes discolor var. subconeolor Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 103. — Folia late elliptica, vix duplo longiora quam lata, 4 — 6 cm onga, 2 — 3Y2 c"^ 1^*^^? obtuse acutata. Rio de Janeiro, Wälder bei Jacarepagua (Riedel!). Var. ß. Fiebrigii Pax et K. Hoffm. n. var. — Folia lanceolato-oblonga vel spa- thulato-oblonga, apice obtusa vel rotundato-obtusa, ima basi anguste obtusa, 2 — 3-plo longiora quam lata, 4Y2' — ^ cm longa, 0/2 — 2^2 c™ ^'^^a, minus reliculata. Paraguay, Cordillera de Altos (Fiebrig n. 126!). Var. y. genuina Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1185; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 582. — Gussonia discolor Spreng. Neue Entdeck. 11. (1821) 119 t. 2, f. 7 — 10. — Excoccaria discolor Spreng. Syst. III. (1826) 24. — Stillingia discolor Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) 519 t. 5, f. 21—22; Adansonia V. (1865) 327. — Folia elliptica vel elliptico-lanccolata, 2— 3-plo longiora quam lata, 7 — 10 cm longa, 3 — 4 cm lata, subtus intensius glauca. Rio de Janeiro (Riedel n. 1046!, Sellow n. 456!, 570!, Talbot!). Nota. Forte ad S. discolorevi perlinet Excoecaria glauca Parodi in x\nal. soc. cientif. Argentina XI. (-1881) 54. Species liaec nobis ignota est et dcscriptio auloris valde manca, et quoad rem botanicani et quoad linguain qua scripta. Ad Fxcoecariam planta auloiis non ducenda est. 23. S. borneensis Pax et K. Hoffm. n. spec. — Arbor parva; ramuli cum omnibus reliquis partibus glabri, non spinescentes. Petiolus 8 — 15 mm longus; hmbus 12 — 17 cm longus, 4 — 7^2 cm latus, elliptico-lanceolatus vel oblongus, basi obtusus vel acutus, apice cuspidatus, supra nitidulus, subtus violaceo-glaucus^ integer, membranaceus, basi inter costam et marginem utrinque pauciglandulosus; costae secundariae utrinque ± 12, tenues; venae parum prominentes. Spicae axillares, tenues, aliae omnino (J', fasciculatae, 2 — 2Y2 cm longae, a basi fere bracteigerae, aliae longiores, bisexuales, in axillis foliorum paucae, subfasciculatae, basi nudae, deinde flores Q 2, longe pedi- cellatos gerentes, demum rf; bracteae (J* orbiculari-ovatae, acutae, integrae vel lacero- denticulatae, basi margine inflexo utrinque 1-glandulosae, 1-florae, pedunculatae, Q majores; flores cj^ brevissime pedicellati; pedicelli Q i^/2 — 2 cm longi, capillacei, patentes vel reflexi. Sepala rf 3, paulo inaequalia, saepe 2 connata, triangularia, denticulata, Q ovata, acuta; stamina 3; filamenta crassa, ima basi lantum connata; Sebastiania. j23 ovariuni glabrum, laeve; columna stylaris ad 5 mm longa, partem liberam slylorum aequans. Capsula ignola. Südwestmalayische Provinz: ßorneo, Sarawak (Beccari n. 3 I 27!), zwischen Boentok und dem Danau Sababilla (Winkler n. 3271 !). 24. S. Widgrenii Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) H78; in Fl. Bras. XI. 2. (4 874) 572. — Gymnanthes Widgrenii Müll. Arg. in Linnaca XXXII. (1863) 97. — Stillingia Widgrenii "ßaWl. Adansonia V. (1865) 326. — Ramuli non spines- centes, obscure pubescentes. Folia breviter petiolala, 6 'cm longa, 3 — 3'/2 cm lata vel minora, oblongo-elliptica, utrinque breviter angustata, basi et apice acutiuscula vel obtusa, supra glabra, subtus primum undique pubescentia, demum praeter costam fere omnino glabrata. Spicae axillares, fasciculatae, latiusculae, cum bracteis, pedicellis, calyce, ovario et stylo — pubescentes; bracteae (^ 3-florae, late ovatae, obtusae, 2 mm longae, a pedicello intermedio longius superatae, basi utroque latere glandulis 2 — 3, inaequalibus, stipitalis onustae. Sepala (^ ovata, acuta, sublacera, O intus utrinque marginem versus grossiuscule 2 — 3-glanduligerae, sed glandulae saepius partim obsoletae; ovarium brevissime pubescens, inerme; styji demum longissimi. Capsula ignota. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, Minas Geraes (Widgren). 25. S. Gaudichaudii Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1177; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 569. — Gussonia serrulata 3Iiq. in Linnaea XIX. (18 47) 446. — Gymnanthes Gaudiehaudii Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 96. — Stillingia Gaudiehaudii Baill. Adansonia V. (1865) 332. — Excoecaria serrulata Ind. Kew. II. (1895) 942. — Frutex habitu »S. multirameam optime referens, 2 — 2Y2 ^^ altus; ramuli tenues, teretes, cum omnibus reliquis partibus glabri, haud raro subfasciculati. Petiolus 2 — 6 mm longus; limbus 4 — 10 cm longus, 1 1/2 — 3 cm latus, lanceolatus vel ovato-lanceolatus, utrinque acutus vel basi obtusiusculus, crenato-denticulatus vel integer, supra nitidulus, subtus praesertim juvenilis glaucescens, margine prope basin utrinque 2 — 3-glandulosus; costae secundariae utrinque 8 — II, tenues; venae perspicuae. Spicae axillai'es, fasciculatae, zb 4 cm longae, graciles, laxiflorae; rhachis subcapillacea; bracteae (^ 3 — 4-florae, late truncato- ovatae, acutae, basi utrinque 1 — 2-glanduligerae; flores rf sessiles, ^ breviter pedicellati. Sepala rf \ 2 "^"'' lo"o^) orbiculari-ovata, inter se inaeqiialia, tenuia, denticulata, Q. oblongo-ovata, denticulata vel integra, ovario breviora; lilamenta brevia, libera ; ovarium glabrum, trigastricum ; carpidia dorso carinata, infra medium obtuse mammoso-tuberculata. Capsula 5 mm longa, paulo latior quam longa, saepe fere inermis, saepe dorso coccorum geminatim tuberculata. Semina ovoideo- subglobosa. Südbrasilianische Provinz: Brasilien. In Wäldern. Bahia, Nazare (Sellow!). Rio de Jaiieiro (Burchell n. 792, Claussen n. 2019!, 2044!, Gaudichaud n. 11491, Luschnath!, Raben n. 747, Riedel n. 87!, 192 ex parte!), bei Nictheroy (Ule n. 775!), bei Castel nuovo (Riedel n. 507, 577). Nota. S. serrulata iMart.) Müll. Arg. (p. 95) prioritatem habet ante Gussoniani scrru- latam Miq. 26. S. hexaptera Urb. Symb. Antill. III. (1902) 303. — Frutex S^l^—it m altus, dioicus, c^ major quam ^ ; rami tenuiter striati, juniores superne angulati, glabri, non spinescentes. Folia opposita vel subopposita; petiolus 2 — 4 mm longus; limbus 5 — 1 0 cm longus, 1^2 — 4^/2 cm latus, ovato-ellipticus vel elliptico-oblongus, basi obtusus vel acutus, apice acuminatus, minute et obsolete crenulatus, inferne margine utrinque 1 — 2-glandulosus, subcoriaceus, nitidulus, subtus pallidior ; costae secundariae utrinque 7 — 11; venae praesertim subtus prominulae. Spicae (^ graciles, densiflorae, terminales et axillares, simplices vel biparlitae, 3 — 10 cm longae, glabrae; spicae Q, valde abbreviatae, ± 5 mm longae, 3-florae, sed flos infimus tantum evolutus, cetei'i abortivi, et tum spica rhachi supra florem evolutum delapsa 1-flora; bracteae (^ 1-florae, margine 2-glandulosae, trianguläres, breviter acuminatae; bracteae Q. ovatae, acutae, biglandulosae ; flores sessiles. Sepala c^ 3, ovata, obsolete ciliata, posticum 124 F- P^-^' — Euphorbiaceae-Hippomancae. paulo brevius, ^ orbiculari-ovata, brevissime acuminata, basi vlx connata, in com- missura lobulo triangulari vel lanceolato aucta; stamina 3, libera; ovarium glabrum, globosum, costis 6, superoe alato-prominentibus notatum ; stvli recurvi. Capsula 5 mm longa, alis 6> apice triangulari- productis superata, laevis, glabra. Semina ovoidea, basi truncata, 3Y2 ■'^'^ longa, inferne 2Y2 ^"^ crassa, laevia, brunnescentia. Westindiscbe Provinz: Guadeloupe, im Walde Sofaya (Duss n. 3239!); Martinique, steiniger Wald Grande Riviere (Duss n. 890 !). Nota. Nulli alii speciei sectionis arctius affinis est. Sect. 6. Adenogyne (Klotzsch) Benth. Adenogyne Klotzsch in Wiegm. Arch. VII. (184!) 183. — Stillingia Sect. Se- hastiania Baill. Etud. gen. Euphorb. (185s) 519 ex pai'te. — Gymnanthes Sect. Eugymnanthes Müll. Arg. in Linnaea XXXII. ((863) 96 ex parte. — Sebastiania Sect. Gussonia Subsect. Sarothrostachys et Eugussonia Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1175, 1182 ex parte. — Sebastiania Sect. Gussonia Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 566 ex parte. — Sebastiania Sect. Adenogyne Benth. in Benth. et Hook, f. Gen. in. (1880) 336; Pax in Engler u. Prantl, Pflzfam. III. 5. (1890) 94. — Sa- piuni Sect. Gussonia 0. Ktze. et Post, Lexicon (190 4) 498. — Ramuli saepissime saltem ex parte spinescentes. Spicae tenues, graciles, laxi- vel densiflorae, in ramulis oligophyllis vel brevibus et subaphyllis terminales, solitariae, spiraliter florigerae. Sepala (J^ 3 vel 2, :t ovata, rarius angusta, saepe inter se ± inaequalia, rarius aequalia. OvEu-ium saepissime laeve, rarissime tuberculatum. Capsula saepissime inermis. Adenogyne enthält eine größere Artenzahl, die gegenwärtig auf 22 gesehätzt werden kann; die meisten Sippen stehen in nahen verwandtschafthchen Beziehungen zueinander. Das Areal der Gruppe umfasst die südbrasihanischen Staaten und angrenzenden Gebiete, von Minas Geraes und Rio de Janeiro südwärts bis Argentinien und Uruguay. In dieser Umgrenzung finden sich S. Klotxsdiiana und S. Schottiana, letztere noch bis Goyaz vordringend. Außerhalb der ge- nannten Ländermassc erscheinen nur wenige Spezies, nämlicli *S. hahiensis in Baliia, S. haploclada in Peru, S. guyanensis in Britisch Guyana und S. Picardae auf Haiti. Die westindische Art steht systematisch, w^ie schon Urb an richtig hervorhebt, isoliert, während alle übrigen, außerhalb des geschlossenen Areals auftretenden Spezies nahe verwandtschaftliche Beziehungen zur Gruppe der S. Klotxschiana zeigen. Die phylogenetischen Verhältnisse innerhalb der Sektion liegen noch etwas unklar. Jedenfalls aber stehen S. Picardae und S. Schottiana ziemlich isoliert gegenüber den andern Arten und gegeneinander. Um S. Klotzschiana gruppieren sich S. guyanensis, argutidens, pachystachys, haploclada und dimorphocalyx. Sie bilden zusammen ein Centrum, von welchem andre Artgruppen sich ableiten, zunächst der serrata-Typus mit S. serrata, grandifolia, chaetodonta und Edwalliana; an diesen selbst lehnen sich wieder an S. ypanemensis und Riedelii einerseits und S. rigida anderseits. Eine zw-eite von dem Klotzsehiana-Typus sich ableitende Gruppe umfasst S. vestita und pnbescens, eine dritte S. bahiensis, heteroica und membranacea. Eine Mittelstellung zwischen dem Typus der S. Klotxschiana und der S. ypanemensis nimmt S. rotundifolia ein, während endlich S. daphiiipliylla in ihrer systematischen Stellung noch unklar erscheint. Clavis specierum. A. Ovarium armatum. a. Folia ± ovata 21. S. Picardae. b. FoHa angusta, ± lanceolata 28. aS. Schottiana. B. Ovarium inerme. a, Bracteae rf 3- vel pluriflorae (cfr. S. rotundifoliam). a. Ramuli spinescentes. I. Ovarium vestitum. 1. Sepala (^ ovata 29. S. vestita. 2. Sepala (^ angusta, sublinearia 30. S. pubescens. II. Ovarium glabrum. 1 . Flores ^ pedicellati. Sebasliania. 125 * Folia non argute serrulala. f Rhachis spicae lenuis 3\. S. Klotzschiana, ff Rhachis spicae capillacea 32. ä guyanensis. ** FoHa argute serrulata 3^3. *§. argutidens. 2. Flores ^ sessiles. * Calyces (^ unius spicae inter se conformes. 34. S. pachystachys. Cfr. speciem affinem 3ö. ä. haplodada. ** Calyces (^ unius spicae inter se difformes . 36. S. dimorphocalyx. ß. RamuH non spinescentes. I. Spicae tenellae. \. Folia subtus ad basin costarum albo-lanata . . ZI. S. bahiensis. 2. FoHa subtus glabra 38. S. heteroica. II. Spicae firmae 3 9. ä. memhranifolia. b. Bracteae (^ uniflorae (cfr. S. rotimdifoHam). a. Flores rf ultra bracteam pedunculo adnatam non pedicellati. I. Ovarium glabrum. \, Calyx Q intus glanduliger 40. S. rigida. 2. Calyx O intus non glanduliger. * Foliorum dentes acuti. f Flores Q sessiles 41. *S. serrata. ff Flores Q pedicellati 42. *S. grandifolia. ** Foliorum dentes in setulam 1 mm longam abeuntes 43. S. chaetodonta. II. Ovarium dense pubescens 4 4. S. Edwalliana. ß. Flores q^ ultra bracteam pedunculo ± adnatam zh distincte pedicellati. I. Ramuli spinescentes. 1. Folia rotundato-ovata 45. 5. rotundifolia. 2. Folia dr elliptica vel lanceolata. * Calyx Q intus glanduliger . 40. iS. ypanemensis. ** Calyx 5 intus non glanduliger 47. S. Riedelii. II. RamuU inermcs 48. »S. daphniphylla. 27. S. Picardae Urb. Symb. Antill. 111. (1902) 304. — Frutex valde ramosus ; rami virides, teretes, latere intrafoliari pube minuta praediti, apice cum ramulis su- premis in spinas desinentes. Petiolus circ. \ mm longus; limbus 8 — 1 7 mm longus, 4— lOmm latus, coriaceus, nitidus, subtus pallidior, ovatus vel elliptico-oblongus, basi obtusus vel rotundatus, apice obtusus, leviter emarginatus, superne apiculato-crenulatus vel serrulatus vel subinteger, inferne margine glandula solitaria, nunc deficiente ob- sessus, ceterum eglandulosus ; costae secundariae supra inconspicuae, subtus utrinque 2 — 3, tenues. Spicae terminales vel axillares, pleraeque ad basin dichotomiae spinarum juxta basin folii delapsi obviae, 5 — 10 mm longae, 8 — 1 2-florae, glabi-ae, basi flures Q. 1 — 2gerentes, ceterum (^, nunc ad florem Q unicum reductae; bracteae 1-florae, trianguläres vel truncatae, superiores utrinque, infimae latere altero lantum glandula crassa, semilunaria instructae; flores arcte sessiles. Sepala (^ 3, membranacea, antica övato-lanceolata, posticum brevius subtriangulare, omnia ciliata, sepala § 3, basi vix connata, ad commissuram hinc illinc lobulum minutum gerentia; stamina 3; filamenta usque ad medium monadelpha; ovarium obtuse trigonum; glabrum. Capsula 4 — 4Y2 ^™^ longa, dorso coccorum parce et minute tuberculata; columella centralis subtrialata. Semina 3 mm longa, 2 mm lata. Westindien: Haiti, Port au Prince, Plateau du Morne de l'Höpital, 1050 m (Picarda n. 842 !). Nota. NuUi speciei arctius affinis est. 126 F. Fax. — Eup'horbiaceae-Hippomaneae. 28. S. Schottiana Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. %. (1866) 1176; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 568. — Gijmnanthcs Schottiana Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 96. — Stillingia Schottiana Baill. Adansonia V, (186-5) 331. — Frutex 3 — 3Y2 "^ altus, Omnibus partibus glaber; ranii virgati, teretes, lusco-nigi'icantes , cinereo-lenti- Fig. 24. A — G Sehastiania Sehoitia7ia Müll. Arg. var. angiistifoUa (Müll. Arg.) Fax et K. HolTm. A Habitus. B Flos (5. C Capsula. — D Sebastiania Klotxschiana Müll. Arg. var. brachy- clada (Müll. Arg.) Fax et K. Hoffm. Habitus. — Icon. origin. cellati; ramuli recti, breves, spinescentes. Petiolus 2 — 4 mm longus; limbus { — 5 cm longus, 4 — 15 mm latus, lanceolatus vel spathulato- vel obovato-lanceolatus, firme mem- branaceus, subtus glaucescens vel demum argillaceo-viridis, apice obtusus vel breviter acutus, mucronulalus, basi cuneato-angustatus, margine integro, parum incrassato in- ferne { — 2-glandulosus ; costae secundariae utrinque 7 — 10, satis inaequales, cum venis paucis crassiusculis prominentes; stipulae triangulari-ovatae, caducissimae. Spicae \ — Sebastiania. 127 2 cm longae, nunc bisexuales, nunc tanlum parte (^ vel Q bene evolutae, in ramulis brevissimis terminales, demum laxiflorae; rhachis fliiformis; bracteae (^ late ovatae, acutae, denticulatae, ciliatae, i-florae, ad basin pedicelli insertae, cum pedicello bre- vissime connatae, basi ad lobos inflexos utrinque glandula turbinata auctae; pedicelli rj^ bracteam paulo superantes, Q elongati et sub fructu filiformes, zir 2 cm attin- gentes. Sepala utriusque sexus 3, ovata, (^ subobtusa, antica majora, Q acuta et basi utrinque grossiuscule i -glandulosa; ovarium ovoideum, glabrum; styli longius- culi. Capsula depresso-globosa, trigastrica, 5 mm longa, nitiduia, media altitudine minute 6-tuberculata. — Fig. 24 Ä — G. Südbrasilianische Provinz: VonGoyaz, MinasGeraes und Rio de Janeiro bis Uruguay verbreitet. Die var. angustifolia bildet charakteristische Uferbestände. Var. u. mucronata Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 568 t. 77, f. I. — Äde~ nogyne mucrotiata Klotzsch in Wiegm. Arch. VII. (1841) 184 (nomen). — Sebastiania mucronata Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1180. — Folia oblongo-obovata, obtusa vel retusa, mucronulata, demum subconcoloria, 2 — 5 cm longa, 8 — 13 mm lata. Säe Paulo, Monte Alegre (Löfgren n. 1158!). — Fazenda do Pari (Pohl n. 1697). — Ohne nähere Standortsangabe (Sellow!). Var. ß. phyllanthiformis (Baill.) Pax et K, Hoffm. — Stillingia pkijllanthiformis Baill. Adansonia V. (1865) 331. — Sebastiania phyllanthiformis Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1 176. — S. Schottiana var. genuina Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 568. — Folia spathulato-lanceolata, obtusa vel subobtusa, mucronulata, subtus glauca, 1 — 4 cm longa, 3V2 — 8 mm lata. Goyaz (Glaziou n. 22099!). — MinasGeraes, Caldas (Regneil n. 1 058 !). — Rio de Janeiro (Glaziou n. 8320 !), am Rio Parahyba (Schott n. 1716, 4201). — Säo Paulo, am Rio Grande (Lund, Riedel n. 2417!). — Ohne Standortsangabe (Glaziou n. 172121, 19836!). Var. y. angustifolia (Müll. Arg.) Pax et K. Hoffm. — Ädenogyne angustifolia Klotzsch in Wiegm. Arch. VII. (1841) 184 (nomen). — Gymnanthes angustifolia Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (18 63) 99. — Sebastiania angustifolia Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1179; in Fl. Bras XI. 2. (1874) 578. — Folia lineari- lanceolata, subacuta, mucronulata, ± 4 — 5 cm longa, 5 — 6 mm lata, demum subcon- coloria. — Fig. 24^ — G. Sao Paulo, Rio Ribeira (Löfgren und Edwall n. 278 1!). — S. Catharina, Blumenau (Schenck n. 203!, 576!, Ule n. 735!). — Paraguay, Caaguazu (Hassler n. 9378!). — Uruguay, Montevideo (Sellow n. 2836!, 471l!, 4712!), Rio Negro (Arechavaleta n. 22!), Concepcion del Uruguay (Lorentz n. 884!). Nota. Var. angustifolia ccrtissime non pro spccic propria habenda est, sed melius ad S. Schottiatmm ducenda. Flores utriusque sexus et fructus nullaiu pracbcnt differentiam. 29. S. vestita Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 575. — Arbuscula ramo- sissima; ramuli glabri vel pubescentes, demum glabrati, ex parte spinescentes et in- ermes. Petiolus 2 — 4 mm longus, pubescens; limbus 2'/2 — ^^/2 ^^ longus, 12 — 25 mm latus, oblongo-ellipticus vel oblongo-obovatus, basi obtusus vel subobtusus, apice rotundato-obtusus vel vix acutus, subcoriaceus, subinteger, inferne margine utrinque 1 — 2-glandulosus, subtus pallidior, supra obsolete puberulus, subtus densiuscule pubes- cens et demum parum glabi-escens ; costae secundariae utrinque 6 — 9, cum venis parum prominentes: stipulae lanceolato-ovatae, subscariosae. Spicae 2^0 — 5cm longae, 3Y2J^^'^ latae, hirto-puberulae, terminales, recurvae; bracteae (^ 3-florae, suborbiculares, ob- tusae, basi stipitato-biglandulosae, denticulatae, pubescentes, cum pedunculo brevissime connatae, O utrinque valide glanduloso-lobatae, intus basi glandulis minutis ornatae ; flos rj* intermedius cujusvis bracteae distincte pedicellatus, laterales subsessiles, Q breviter pedicellatus. Sepala rf 3, ovata, acuta, puberula, parum tantum inaequalia, denticulata, Q orbiculari-ovata, obtusa, intus margine subulato-1 — 3-glandulosa; sta- mina 3, libera; ovarium inerme, pubescens, demum ±: glabrescens; styli inferne pubes- centes. Gapsulae valvae 8 mm longae, laeves. Semina 5 mm longa, 4 mm lata. J28 F- r*^^- — Euphorbiaceae-Hippomaneae. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, Minas Geraes, am Ufer von Wald- sÜDQpfen bei Caldas (Regnell n. 244!). ■ — ■ Ohne nähere Standortsangabe (Sellow n. 5293!). 30. S. pubescens Pax et K. Hoffm. n. spec. — Frutex; ramuli pubescentes, tarda glabrescentes, ex parte spinescentes. Petiolus 2 — 3 mm longus, pubescens; limbus 2Y2 — 4 cm longus, 8 — 13 mm latus, spathulato-Ianceolatus, apice acutus, mucro- nulatus, basi acutus, rigide subcoriaceus, apicem versus argute serrulatus, inferne mar- gine utrinque i — 2 glandulosus, pallide viridis, supra demum glabratus, nitidulus, subtus subcanescens, pubescens; costae secundariae ± 8 — 10, cum venis utrinque pro- minulae. Spicae tenues, veris. abbreviatae {— 1 cm longae) , densiflorae, glabrae; bracteae (^f 3-florae, rhomboideae, acuminatae, basi glandulis 2 , sessilibus, adnatis ornatae, denticulatae, cum pedunculo brevissime connatae, Q haud visae, veris. mox deciduae; flores (J^ subsessiles, Q, pedicellati. Sepala c^ 2 — 3, linearia, subulato- acuminata, O cupulato-connata, parte libera triangularia, denticulata, acuta, pubescentia; stamina 2 — 3, libera; ovarium inerme, pubescens. Capsula brunnea, 5 — 6 mm longa, inermis. Semina lutescenti-pallida, 4 mm longa. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, Minas Geraes, Queluz, an Fluss- ufern (Schenck n. 3392!). Nota. Affinis S. vestitae, sed ab ea valde diversa. 31. S. Klotzschiana Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2, (I866) 1178; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 574. — Qymnanthe^, Klotzschiana Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1 863) 98. — Stillingia Gommersoniana Baill. Adansonia V. (1865) 330. — Arbor 3 — 8 m alta vel frutex, omnibus partibus glabi'a vel ramuli novelli cum petiolis et pagina in- feriore foliorum pubescentes ; ramuli penultimi omnes vel ex parte tantum spinescentes, ramulos Ultimos I/2 — 6 cm longos, parce foliatos et spicis terminatos gereutes. Petiolus 2 — 10 mm longus, gracilis; limbus 4 — 6 cm longus, 18 — 22 mm latus, elliptico-Jan- ceolatus, utrinque subobtusus, junior subtus intense glaucus, demum rufescenti-sub- glaucus vel concolor, papillosus, coriaceus, parce serrulatus, inferne margine utrinque 1 — 3-glandiilosus; costae secundariae utrinque 7 — 8, cum venis paucis utraque pagina prominentes. Spicae in ramulis zh evolutis terminales, 3 — 7 cm longae, floribundae, laxiflorae, basi flores Q 1 — 2 gereutes, ceterum (^; rhachis filiformis, glabra; bracteae ovato-triangulares, dentatae, basi stipulari-higlandulosae, (^ 3-florae; flores q^ omnes pedicellati, -Q. pedicello 3 — 4 mm longo suffulti. Sepala q^ 3, ovata, acuta, ciliata, inaequalia; in floribus lateralibus cujusvis bracteae caljx saepe ± reductus; sepala Q orbiculari-ovata, acuta, basi connata, denticulata; stamina 3, libera; ovarium glabrum, inerme. Capsula 5 mm longa, subglobosa. Semina 4 mm longa, atro-brunnea, laevia; caruncula alba. — Fig. 2 4 i). Südbrasilianische Provinz; Verbreitet von Rio de Janeiro bis Uruguay. Var. «. genuina Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (I866) 1178; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 574. — Adenogyne discolor Klolzsch in Wiegm. Arch. VII. (I84l) 184. — A. marginata Klotzsch in Wiegm. Arch. VII. (1841) 184. — Gymnanthcs discolor Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) 531. — G. onarginata Baill. Etud. gen. Eupborb. (1858) 53 1. — Actinostemon concolor Chodat in Bull. Herb. Boiss. 2. ser. I. (1901) 399 ex parte. — Ramuli ex parte tantum spinescentes; rami lignosi pen- ultimi 3 mm fere crassi. Folia glabra. Rhachis spicarum gracilis, haud capillacea. Südbrasilianische Provinz: Minas Geraes, Caldas (Regneil n. 245), Lagoa Santa (Warming); wahrscheinlich aus demselben Staate oder aus Rio de Janeiro (Glaziou n. 16339!, 19837!). — Säo Paulo (Burchell n. 4239, Guillemin n. 366, Sellow n. 2086!, 2122!, 2941 ex parle!, 4954!). — Rio Grande doSul (Ihering n. 88!), Neu Württemberg (Bornmüller n. 546!). — Paraguay, San Bernardino (Endlich n. 238!), Villarica (Hassler n. 8819!), Ufer des Juqueri-Flusses (Hassler n. 1480!, 1523!). — Uruguay (Arechavaleta n. 55!, 56!, 57!, 59!). Einheim. Name: Blanquillo. Verwendung: Das Holz wird zu Zaunpfosten verarbeitet. Sebastiania. ■^29 Var. ß. brachyolada (Müll. Arg.) Pax et K. Hoffm. — Adenogyne hrachyclada Klotzsch in Wiegm. Arch. VII. (184<) 184 (nomen). — Gymnanthes brachyclada Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (l 8 63) 98. — Sebastiania brachyclada Müll. Arg. in DG, Prodr. XV. 2. (1866) H78. — Excoecaria tnarginata Griseb. in Abb. Ges. Wiss. Göttingen XIX. (1874) 50 ; XXIV. (1879) 61 ex parte. — Ramuli penultimi crassi, valde lignosi, ultimi spinescentes. Folia glabra. Rbacbis spicarum tenuis. — Fig. 2 4Z). Südbrasilianiscbe Provinz: Uruguay (Lorentz n. 122a!, 123!). — Ar- gentinien, Cordoba, Sierra Cbica (Hieronymus!). — Obne näbere Standortsangabe (Sellow n. 2497!). Var. /. trichoneura Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 574. — Ramuli spinescentes. Folia subtus praesertim basi hirtula. Minas Geraes, Lagoa Santa (Warming). — Argentinien, Sierra Calera (Lorentz n. 373!). 32. S. guyanensis Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1183. — Adenogyne guyanensis Klotzsch in Schomb. Faun. Fl. Brit. Guyan. III. (1848) 1185 (nomen). — Gymnanthes guyanetisis Müll. Arg. in Linnaea XXXIL (1863) 102. — Ramuli pen- ultimi ex parte spinescentes (vel interdum omnes inermes?), glabri. Petiolus 5 — 6 mm longus, glaber vel puberulus; limbus evolutus 5 — 8 cm longus, 2 — '^^2 cna latus, lan- ceolatus, apice obtuse acuminatus, basi acutus vel obtusus, junior subtus glaucescens, papillosus, demum subconcolor, membranaceus, ieviter undulato-serrulatus, inferne mar- gine 1 — 2-glandulosus ; costae secundariae utrinque 7 — 8, cum venis parum promi- nentes. Spicae in ramulis dr evolutis tei'minales, saepe quasi secus spinas laterales, 3 — 3^2 ^^^ longae, floi'ibundae , valde laxiflorae, basi florem Q unicum gerentes, ceterum (^] rhachis capillacea, glabra; bracteae (^ 3-florae, orbiculari-ovatae, lacero- dentatae, basi angustatae, cum pedunculo connatae, basi stipulari-biglandulosae; flores rf omnes et Q pedicellati. Sepala (^ 2 — 3, inaequalia, ovata, acuminata, lacero- denticulata, Q 3, nunc cupulatim connata, nunc basi tantum connata, inciso-denticu- lata; stamina 2 — 3, libera; ovarium glabrum, laeve. Capsula 5 mm longa, globoso- tridyma. Cisäquatoriale Savannenprovinz: Britisch Guyana, am Rupununiflusse (Schomburgk n. 28l!, 507!, 1280!). Nota. S. guyanensis certissime bracteas <^ 3-floras, nee unifloras, quas cl. Müller Arg. descripsit, habet et in affinitatem S. Klotxschianae perlinet. S. Klotxschiana vera in Guyana deest. 33. S. argutidens Pax et K. Hoffm. n. spec. — Arbor parva, omnibus partibus glabra; ramuli ex parte spinescentes, ex parte inermes. Petiolus 3 — 4 mm longus; limbus foliorum inferiorum ramulorum minor, superiorum major, zb 8 cm longus, 2Y2 — 31/2 ^^^ latus, elliptico-lanceolatus, caudato-acuminatus, basi obtusus, ima basi anguste subcordatus, membranaceus vel subcoriaceus, subtus reticulato-venosus, inferne basi prope marginem pauciglandulosus, satis grosse spinuloso-serrulatus ; costae secun- dariae subtus prominentes, utrinque 10 — 12; stipulae subulatae, 2 — 3 mm longae. Spicae terminales, 4 — 6 cm longae, flexuosae, eximie tenellae et graciles, laxiflorae, basi flores Q 1 — 2 gerentes, ceterum (^f ; rhachis capillacea, glabra vel vix puberula; bracteae (^ 3-florae, ovatae, acuminatae, basi biglandulosae, bracteae § basi utrinque glandula stipitata, biloba ornatae; flores (^ et Q breviter, sed distincte pedicellati. Sepala (^f 2, lata, posterius multo minor, Q. 3, ovata, acuminata, intus basi glan- dulosa; stamina 3 vel 2, Hbera; ovarium glabrum, inerme. Capsula brunnea, trigastrica, 5 — 6 mm longa. — Fig. 25. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, S. Catharina, Tuberäo und Blu- menau, an Waldrändern und im Walde (W. Müller!, Pabst n. 494!, Schenck n. 290!, Ule n. 845!, 1191 !). Nota. Habitu nonnihil accedit ad S. heteroicam. 34. S. pachystachys Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1182; in Fl. Bras. XL 2. (1874) 573. — Adenogyne pachystachys Klotzsch in Wiegm. Arch. VIL (1841) A. Engler, Das Pflanzenreich. IV. (Embryophyta siphonogama) 147. V. 9 130 F. Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. iSi (nomen). — Gymnanthes paehystaehys Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) 531; Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 101. — Stülingia paehystaehys Baill. Adansonia V. (1865) 330. — Frutex 1 — 2 na altus; ramuli ex parte spinescentes, basi cum spicarum basi perulati. Petiolus 4 — 6 mm longus; limbus 3 — 5 cm longus, 1 — 2 cm latus, elliptico- lanceolatus, basi et apice subobtusus, distanter adpresso-serrulatus, prope Jjasin utrinque Fig. 25. Sehastiania argutidens Pax et K. HofFm. Ä Ramuli florigeri. B Inflorescentiae (J pars. C Flos (5 . D Flos Q. — Icon, origin. margine 1 — 3-glanduIosus, subcoriaceus, reticulatus, glaber vel hirto-pubescens, papil- losus; costae secundariae utrinque 6 — 8. Spicae axillares et terminales, 3 — 4 cm longae, subrectae, glabrae, densiflorae; bracteae (^ 3-florae, latissime ovata'e, obtusae, ciliolatae, utrinque turbinato-glanduligerae, cum pedunculo brevissime connatae, Q an- gustae, basi angustatae, utrinque glanduloso-unilobae. Sepala (^ 3, latiuscula, ovata, lacerulata, ^ oi"biculari-ovata, obtusa, denticulata, intus eglandulosa; stamina 3, libera; ovarium glabrum. Capsula 8 mm longa. Semina 5 mm longa, nitida. Südbrasilianische Provinz: Südbrasilien. Sebastiania. 131 Var. a. glabra (Müll. Arg.) Pax. — S. packystachys var. g&nuina Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) H82; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 573. — Gymnanthes paehystachys var. glabra Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 101. — Tota glabra. Südbrasilien (Sellow n. 3354!). Var. ß. pubesoens Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1182; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 573. — Gymnanthes paehystachys \air. pubescens Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 101. — Petiolus cum costulis paginae inferioris foliorum hirto-pubescens. Säo Paulo, am Rio Paranä (Riedel!). 35. S. haploclada Briquet in Ann. Conserv. jard. Bot. Geneve (1900) 231. — »Frutex vel arbor, ramis validis, apice in spinam longam, acerosam abeuntibus, cortice griseo-rugoso. Folia elliptico-obovata, apice obtuso-rotundata, nunc subobtusa, mar- ginibus ultra medium convexioribus, basi cuneiformiter in petiolum brevem abeuntia, coriacea, dura, utrinque viridia, glaberrima, aliq. nitida, integi'a, glandulosa; nervatio pennata, nervis lateralibus utrinque 5 — 6, parum vel vix prominulis; stipulae parvae, petiolo breviores. Spicae (^^ ramulos oligophyllos, breves terminantes, breves; rhachis crassa. Bracteae late trianguläres, ovatae, integrae vel subintegrae, 3-florae. Flores sessiles vel fere sessiles, calycis (^ laciniis ovatis, minimis, antheris magnis, aurantiacis, longe separatis, calycis Q laciniis ovatis, minimis, vix denticulatis, stylis elongatis. — Spinae suppetentes ad 5 cm longae. Foliorum limbus superficie circ. 3 X 1 cm, pe- tiolus 3 — 5 mm longus. Spicae 2 — 3 cm longae.« Subäquatoriales andines Gebiet: Peru, Anden von Chachapoyas (Mathews). Nota. Speciem non vidimus. E descriptione data affinitas proxima vix plane elucet, sed species verisimiliter ad S. paehystachydem accedere videlur. 36. S. dimorphocalyx Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 574. — Frutex fere bimetralis ; ramuli graciles, glabri, spinescentes et inermes. Petiolus 5-8 mm longus, hirto-puberulus ; limbus 4 — 6 cm longus, 18 — 25 mm latus, lanceolato-e'lipticus, basi acutus, apice obtuse acutatus, summo apice tenuissime mucronulatus, tenuiter mem- branaceus, supra glaber, subtus in costa et basin versus undique vestitus, tenuiter costatus et venosus, inferne margine pluriglandulosus ; stipulae late ligulatae, 3Y2 ™"^ longae. Spicae terminales, fere 2 cm longae, tenellae, debiles; rhachis inferne parce puberula; bracteae (^ 3-florae, inferne ad margines subinflexos glandulas turbinatas, 1 — 3, stipitatas gereutes; flos Q. sessilis. Sepala (J' florum inferiorum lanceolata vel subulata, superiorum late ovata vel lanceolato-ovata, lacei'o-denticulata ; sepala Q. orbi- culari-ovata, intus basi lacinulas glanduliformes, numerosas gerentia; ovarium inerme, glabrum; styli elongati. Fructus ignotus. Südbrasilianische Provinz: Minas Geraes, am Rio das Velhas bei Lagoa Santa (Warming). 37. S. bahiensis Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (I866) 1183; in Fl. Bras. XI. 2. (187 4) 572. — Gymnanthes bahiensis Müll. Arg. in Linnaea XXXIL (1863) 102. — Stillingia bahiensis Baill. Adansonia V. (1865) 329. — Frutex 1^/2 — 2 m altus ; ramuli graciles, glabri, non spinescentes. Petiolus 4 — 7 mm longus, gracilis, glaber vel pubescens; limbus 3 — 4 cm longus, saepius 12 — 15 mm latus, elliptico- lanceolatus, utrinque subacutus vel apice emarginatus, minute vel obiter serrulatus, margine prope basin utrinque 2 — 4-glandulosus, rigide membranaceus, subtus costarum basin versus albido-lanatus, ceterum glaber; costae secundariae utrinque 9 — 12; venae subtus prominentes. Spicae in ramulis oligophyllis terminales, flexuosae, tenellae, folia svibaequantes ; rhachis filiformis; bracteae (j^ 3-florae, latissime rhombeo-obovatae, sub- truncato-obtusae, denticulatae, basi angustata cum pedunculo connatae, basi utrinque glanduloso- 1-lobatae; bracteae ^ ovato-lanceolatae; flos ^ breviter pedicellatus. Sepala (^ floris intermedii cujusvis bracteae ovata, denticulata et lobata, florum lateralium ovato-lineari-lanceolata, parva; sepala Q intus eglandulosa. Capsula pedicello 8 — 10 mm longo suffulta; columella centralis 3 — 3Y2 1^™ longa. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, Bahia (Blanchet n. 2 H 6); Campos am S. Francisco-Flusse (Martins); bei Ilheos (Riedel n. 317!). 9* J32 ^' ^^^- — Euphorbiaceae-Hippomaneae. 38. S. heteroica Müll. Arg. in Fl. ßras. XI. 2. (1874) 708. — Ramuli teretes, graciles, non spinescentes, Ultimi corapressi, cum omnibus partibus glabri. Petiolus 2 — 3 mm longus; limbus 4 — 8 cm longus, 8 — 4 8 mm latus, lanceolatus, basin versus cuneato-angustatus, apice obtuse acutus, firme membranaceus, obsolete denticulatus, in- ferne margine glanduliger, venosus; stipulae triangulari-lanceolatae, exiguae,- caducissimae. Spicae (J^ aliae ramulos oligophyllos terminantes, aliae axillares, tenues, laxiflorae, 4 — 5 cm longae, albiflorae, basi florem Q gerentes; bracteae (J' 4 — 5-florae, late orbiculari-ovatae , obtusae, repando-denticulatae, basi utrinque obconico-glanduligerae; flores utriusque sexus sessiles. Sepala Q^ orbiculari-ovata, denticulata, posterius minus; sepala ^ late ovata, mutica, intus ima basi minutissime denticulato-pluriglandulosa ; ovarium trigastricum , glabrum; carpidia dorso infra medium anguloso-gibbosa ; styli elongati, liberi. Capsula ignota. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, Rio de Janeiro (Glaziou n. 4979 !). — Ohne Standortsangabe (Autoir!). 39. S. membranifolia Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 579. — Frutex 3 — 5 m altus, omnibus partibus glaberrimus; ramuli graciles, non spinescentes. Petiolus i^/2 cm longus, graciUs; limbus 10 — 12 cm longus, 6^/2 — 6^/2 -c^ latus, oblongo-ovatus, breviter et obtuse cuspidato-acuminatus, basi acutus, integer, basi paulo supra basin utroque latere glandula maculari, orbiculari praeditus; costae secundariae utrinque =b 10, cum venis laxe reticulatis tenues; stipulae 1 mm longae, late trianguläres, caducissimae. Spica terminalis, parvula, firma, densiflora; bracteae (^f late triangulari- ovatae, 3 — 5-florae, utrinque basi glanduloso-incrassatae, margine lacero-denticulatae; flores rj' sessiles, Q pedicello 4 mm longo sufTulti. Sepala cf late ovata, obsolete denticulata ; stamina 3 vel in floribus lateralibus 2 ; sepala Q orbiculari-ovata, sub- acuta, denticulata, basi intus non glanduligera. Capsula 14 — 17 mm longa, parum trigastrica, 15 — 18 mm lata; mesocarpium crasse lignosum, 3 mm crassum; epicarpium distincte prominenter reticulato-venosum. Semina ignota. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, Grenzbezirke von Minas Geraes und Goyaz, schattige Bergwälder der Serra da Chapada (Riedel n. 1179). 40. S. rigida Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1180; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 575. — Gymnanthes rigida Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 99. — Stillingia rigida Baill. Adansonia V. (1865) 330. — Frutex rigide ramulosus, glaber; ramuli saepissime inermes, nunc ex parte minima spinescentes, rigidi, brevissime ra- muligeri. Petiolus 2 — 3 mm longus; limbus 3 — 5 cm longus, 0/2 — 2Y2 cm latus, lanceolato-ovatus vel lanceolato-obovalus, obtusus, basi cuneato-angustatus, argute ad- presso-serrulatus, coriaceus, venosus, basi utrinque margine 1 — 2-glandulosus et eglan- dulosus; costae secundariae utrinque 9 — 12; stipulae anguste lanceolatae vel lanceolato- lineares. Spicae ramulum brevissimum, saepe aphyllum vel oligophyllum terminantes, juniores dense imbricato-bracteigerae, evolutae magis laxiflorae; bracteae q^ cum pedicellis patulae vel reflexo-patulae, cum pediceUis connatae, 1-florae, orbiculari-ovatae, subobtusae, denticulatae ; flores Q sessiles, (^ ultra insertionem bracteae vix pedicellati. Calyx (^f nunc disepalus, saepissime tamen ad sepalum unicum reductus, ob defectum pedicelli suprabracteaüs ; sepala ambitu lata, lacero- denticulata; sepala Q. ovata, acu- minata, intus glanduligera; stamina 3, rarius 4; filamenta connata; ovarium glabrum, inerme. Fructus ignotus. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, Rio de Janeiro (Weddell), bei Padre Correa (Pohl n. 70), Sierra d'Estrella (Riedel u. Langsdorff n. 555). Minas Geraes, Caldas (Regneil!). 41. S. serrata Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. %. (1874) 576. — Adenogyne seirata Klotzsch in Wiegm. Arch. VII. (1841) 184 (nomen). — Gymnanthes serrata Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) 531 (nomen). — Gymnanthes serrata var. glabra Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 99. — Stillingia serrata Baill. Adansonia V. (1865) 329. — Sebastiania serrata \aT. genuina Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1179. — Sebastiania Riedelii Chodat et Hassler in Bull. Herb. Boiss, 2. ser. V. (1905) Sebastiania. 133 674. — Frutex 1^3 — 2Y2 ™ altus; ramuli graciles, spinescentes, cum omnibus par- tibus glabri, sed rhachis spicarum dz brevissime puberula. Pcüolus 3 mm longus; limbus 4 — 9 cm longus, 1 Y2 — 3^2 cm latus, spathulato- vel elliptico-lanceolatus, basi acutus vel obtusus, apicc subobtusus, sublus pallidior, chartaceus, adpresse serrulatus, utraque pagina prominenter venosus, inferne margine utrinque 2 — 4-glandulosus ; stipulae rigidae, late lanceolatae. Spicae in ramulis aphyllis, brevissimis terminales, 3 — 4 cm longae, satis densiflorae, basi flores Q i — 2 gerentes; rhachis tenuis; bracteae -J^ orbiculari-ovatae, obtusac, denticulatae, 1-florae, pedicello adnatae, basi biglandulosae, Q ovatae; flores (^ ultra bractoam non pedicellati, Q sessiles. Sepala (^ 2, in- aequalia; stamina 3 — 4, hbera; sepala O 3, ovata, acuminata, ciliato-lacera, intus eglandulosa; ovarium glabrum, inerme. Capsula ignota. Südbrasilianische Provinz: Südbrasilien, an Felsen und im Wald. Var. a. typica Pax et K. HofTni. n. var. — Folia 3 — 4Y2 cm longa, spathulato- lanceolata, 10 — 18 mm lata. Minas Geraes, Lagoa Santa (Warming), Caete, Gongo Soco (Riedel!). — Rio Grande do Sul, Porto Alegre (Malme n. 178!). — Säo Paulo (Löfgrcn n. 163!). — Paraguay, Chololö (Hassler n. 6893!), Cordillera de Altos (Fiebrig n. 5!). — Ohne nähere Standortsangabe (Sellow n. 185!). Einheim. Name: Peterevi hü (Parag.). Var, ß. major Pax et K, Hoff"m, n. var. — Folia superiora ramulorum 8 — 9 cm longa, elHptico-lanceolata, 3Y2 cm lata. Säo Paulo, S. Jose do Rio Pardo (Löfgren n. 1404!). 42. S. grandifolia (Chodat et Hassler) Pax et K. Hoffm. — Actinostemon multi- florus Chodat in Bull. Herb. Boiss. 2. ser. I. (1901) 399 ex parte. — Sebastiania serrata var. grandifolia Chodat et Hassler in Bull. Herb. Boiss. 2. ser. V. (1905) 674. — Sebastiania äff. ypanemensi Chodat et Hassler in Bull. Herb. Boiss. 2. ser. V. (1905) 674. — Arbor 4 — 8 m alta, pi'aeter spicam omnibus ceteris partibus glabra; ramuli gi-aciles, ex minore parte tantum spinescentes. Petiolus 3 — 5 mm longus; limbus 7 — 8 cm longus, 2Y2 — 2^/4 cm latus, lanceolatus, basi obtusus, apice obtuse acuminatus vel acutatus, subtus pallidior, chartaceus, serrulatus, utraque pagina reti- culato-venosus, inferne margine utrinque 1 — 3-glandulosus; stipulae e basi lata longe subulatae, tenues. Spicae 4 — 7 cm longae, in ramuüs oligophyllis vel aphyUis terminales, eximie laxiflorae, basi flores ^ 1 vel 2 gerentes vel omnino rf ; rhachis tenuis, sub- capillacea, brevissime puberula; bracteae (^ 1-florae, orbiculari-ovatae, obtusae, denti- culatae, pedicello adnatae, basi utrinque 1-glandulosae; flores flavovirentes, (^ ultra bracteam non pedicellati, Q, breviter, sed distincte pedicellati. Sepala (J* 2, inaequalia; stamina 3 vel rarius 2, libera; sepala Q. 3, ovata, acuminata, ciliata; ovarium glabrum, inerme. Capsula ignota. Südbrasilianische Provinz: Paraguay, San Bernai'dino, in Wäldern (Ilassler n. 3837!), Gebüsche am Ypacai-ay-See (Hassler n. 3109!), Wälder in der Cordillera de Altos (Hassler n. 731 !). Nota. Gerte afflnis S. serratae, ut jamrecte monuerunt cl. Chodat et Hassler, sed habitu magis ad S. argutidentem et S. heteroicam accedens, a quibus characteribus florum valde distat. 43. S. chaetodonta Müh. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 577. — Ramuh pe- nultimi fere omnes spinescentes, glabri. Petiolus 2 — 3 mm longus, glaber vel cum ramuHs ultimis ± puberulus; limbus foliorum inferiorum parvulus, 4 cm longus, vix 2 cm latus, obovatus, utrinque obtusus, deinde sensim longior et ambitu magis elongatus, uti'inque magis acutatus, fohorum superiorum lanceolatus, utrinque acuminatus, 6 — 7 cm longus, margine dentibus parvis, adpressis, in setulam ^4 mm longam abeuntibus praeditus, chartaceus, subtus prope basin margine utrinque 1-glandulosus; costae se- cundariae utrinque 8 — 11, cum venis prominulae; stipulae subulato-hneares, ciliolatae, deciduae. Spicae in ramulis parvis terminales, tenellae, 3Y2 cm longae, glabrae, haud raro ad florem Q reductae; rhachis filiformis; bracteae (^ 1-florae, cum pedicello connatae, semiorbiculares, obtusae, denticulatae, intus eglandulosae, ^ 3-partitae, ] 34 F. Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. laciniae laterales late lineares, apice glanduloso-incrassatae, intermedia rhombea; flores C sessiles. Sepala (^ i — 2, late ovata, Q semiorbicularia, obtusa, denticulata, intus eglandulosa; fllamenta libera; ovarium glabrum, inerme. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, Minas Geraes (Widgren n. 354!). Nota. Species olim melius nota forte cum S. serrata conjungenda erit. ii. S. Edwalliana Pax et K. Hoffm. n. spec. — Arbuscula; ramuli graciles, ex parte spinescentes, juveniles dense pubescentes, demum glabrescentes. Petiolus dz 2 mm longus, pubescens; limbus evolutus 5Y2 — 8 cm longus, 1^/2 — 3 cm latus, lanceolatus vel oblongus, apice acute acuminatus vel obtusus, basin versus angustatus, ima basi anguste obtusus, demum subcoriaceus, parce puberulus vel pubescens vel glaber, ± serrulatus, subtus prope basin utrinque margine 2 — 4-glandulosus; costae secundariae utrinque 7 — 10, cum venis prominulae; stipulae e basi lata subulato-angustatae, 2 — 3mm longae. Spicae in ramulis oligophyllis terminales, juveniles dense bracteigerae, demum tenellae, i — 2V2 <^"^ longae, puberulae; bracteae r^ 1-florae, ovatae, acuminatae, denticulatae, basi biglandulosae vel eglandulosae, cum pedicello connatae, Q lanceolatae, acuminatae, basi stipulari-biglandulosae; flores (^ ultra bracteam non pedicellati, Q sessiles. Sepala q^ 2, ovata, denticulata, ib inaequalia, Q ovata, acuminata, intus basi minute multiglandulosa ; stamina 3, libera; ovarium laeve, dense pubescens. Capsula brunnea, 5 — 6 mm longa. Brasilianische Provinz: Südbrasilien, charakteristisch für den Unterwald im Hochwalde, an Felsen. Var. a. acuminata Pax et K. Hoffm. n. var. — Folia demum glabrata, acute acuminata, lanceolata, 5V2 — 8 cm longa, ± 1 Y2 c™ l^ta, argute serrata. Habitu ad S. argutidentem accedit. Säo Paulo, Botucatu (Edwall n. 3406!), Serra Negra (Edwall n. 4499!). Var. f-i. minor Pax et K. Hoffm. n. var. — Folia secus costam subtus pubes- centia, minora, zb 3 cm longa, i \ 2 c™ lata, ovato-lanceolata, acuta, argute serrata. Säo Paulo, Serra Negra (Edwall n. 5692!). Var. /. vestita (Chodat et Hassler) Pax et K. Hoffm. — Sebastiania vestita Chodat et Hassler in Bull. Herb. Boiss. 2. ser. V. (1905) 675. ■ — Foha supra glabres- centia, subtus dr pubescentia, tarde vel vix glabrescentia, oblonga vel obovato-oblonga, ± 5 cm longa, 2Y2 — 3 cm lata, obtusa, obtuse et obsolete serrulata. Säa Paulo, Rio Mogy-Guassu (Löfgren n. 5691 !). — Paraguay, an Felsen im Tale des Y-acä-flusses (Hassler n. 69131). Nota. Var. vestita a ceteris varietatibus speciei habitu valde distal, sed florum structura optime congruit. Cum S. vestita vera nulla affinitas adest. 45. S. rotundifolia Pax et K. Hoffm. n. spec. — Adenogyne rotundifolia Klotzsch in Wiegm. Arch. VII. (1841) 184 (nomen). — Ramuli duri, robusti, ex parte spinescentes, glabri. Petiolus =b 2 mm longus, glaber; Hmbus 2 — 2V2 ^^^ longus, 15 — 18 mm latus, late ovatus vel orbiculari-ovatus, utrinque rotundato-obtusus, emarginatus, basi subcordatus, glaber, coriaceus, undulato-crenulatus, distincte reticulato-venosus, margine prope basin 1 — 3-glandulosus ; costae secundariae utrinque 5 — 7. Spicae in ramulis oligophyllis terminales, tenellae, 2 — 2V2 ^"^ longae, puberulae; bracteae (^ orbiculares, acuminatae, denticulatae, ciliatae, basi biglandulosae, 1-florae, rarissime 2-florae, ad basin pedicelli insertae; bracteae Q. ovatae, acuminatae, stipitato-biglandulosae ; flores (J' et Q breviter, sed distincte pedicellati. Sepala (^ 1 — 2, saepe inter se connata, denticidata, Q ovata, obtusa, intus basi ad marginem pauciglandulosa; stamina .3, libera; ovarium glabrum, laeve. Capsula ignota. Südbrasilianische Provinz : Brasilien, ohne nähere Standortsangabe (Sellow!). Nota. Gl. Müller Arg. (in DG. Prodr. XV. 2 (1866) H86) speciem dubitanter cum S. hrevifolia conjunxit, a qua diversissima est; in Fl. Bras. omissa est. 46. S. ypanemensis Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) H79; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 577. — Adenogyne ypanemensis Klotzsch in Sched. — Gymnanfhes ypammensis Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 100. — Stillingia ypanemensis Sebastlania. I35 Baill. Adansonia V. (^865) 330. — Ramuli graciles, er parte spinescentes. Petiolus 2 — 4 mm longus; limbus 4 — 6 cm longus, 2 — 3 cm latus, chartaceus, glaber, lanceolato- ellipticus vel oblongo-ellipticus, apice acutato obtusus, basin versus angustatus, ima basi obtusus vel acutus, margine inferne utrinque 1 — 2-glandulosus vel eglandulosus, adpresse denticulatus ; dentes obtusi; costae secundariae utrinque 9 — 13, utraque pagina cum venis prominentes; stipulae lineari-lanceolatae. Spicae in ramulis exiguis terminales; bracteae basi stipitato-biglandulosae vel subeglandulosae, ovatae, acutae, utriusque sexus 1-florae; flos Q sessilis. Sepala (;j^ ovata, denticulata, Q orbiculari-ovata, rotundato- obtusa, lacero- denticulata, intus basi glandulis ± quasi in membranulam connatis praedita; ovarium glabrum, inerme. Capsula 6 mm longa, 8 mm lata, depresso-globoso- tridyma. Semina 4 mm longa et lata. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, Säo Paulo, bei Ypanema (Sellow n. 2096!, 2128!). — Minas Geraes, Lagoa Santa (Warming). — Paraguay, Cordillera de Altos (Fiebrig n. 33!, 33a!). 47. S. Riedelii Müll. Arg. in Fl. Bras. XL 2. (1874) 578. — Gymnanthes serrata var. puhescens Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 99. — Sebastiania serrata var. pubescens Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1179. — Frutex 2 m altus; ramuli graciles, glabri, Ultimi tenues, pube brevissima, lurido-obscura vestiti, ex parte spines- centes. Petiolus 4 — 6 mm longus; limbus 4 — 6 cm longus^ 12 — 1 8 mm latus, lanceolatus, apicem obtusum versus angustatus, rarius subspathulatus et latius obtusus, ima basi obtusus, subcoriaceus, obtuse adpresso-serrulatus, supra plumbeo-viridis, subtus pallidior, glaber, reticulato-venosus, basi utrinque margine 1 — 2-glandulosus; costae secundariae utrinque 10 — 12; stipulae anguste lineari-lancfeolatae. Spicae in ramulis foliosis, longius- culis terminales, 2Y2 cm longae, graciles, insigniter laxiflorae; rhachis tenuissime pu- berula; bracteae (^ 1-floi'ae, orbiculari-ovatae, acuminatae, lacero -denticulatae, cum pedicello basi tantum connatae; flores q^ ultra insertionem bracteae pedicellati. Sepala (5^ 2, inaequalia; stamina 3 vel 4; ovarium glabi'um, inerme. Capsula ignota. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, Minas Geraes, bei Caitete (Riedel!). 48. S. daphniphylla (Baill.) Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (I866) 1180; in Fl. Bras. XI. 2. (187 4) 579. — Stülingia daphniphylla Baill. Adansonia V. (1865) 326. — Sarothrostachys daphniphylla Buek, Ind. IV. (1874) 366. — Frutex fere 1 1/2 "^ altus, glaberrimus; ramuli juveniles anguloso-compressi, saepe in axilla foliorum ternatim fasciculati. Petiolus 3 — 4 mm longus, crassus; limbus 12 cm longus, 4 cm latus, membranaceus, elliptico- vel ovato-lanceolatus, apice breviter acuminatus, basi obtusus, subinteger, penninervius, venosus, subtus glaucescens. Spicae terminales, 4 cm longae, filiformes, basi Q, ceterum (J'; bracteae inferiores 2 — 4 Q, reliquae (J^, membranaceae, crenatae, basi biglandulosae, (^ uniflorae. Calyx (^ eglandulosus, lobi liberi vel =b connati, Q inaequaliter 3-fidus, lobi obtusi, crenati; stamina 3, libera; ovarium inerme, trisulcatum, glabrum. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, Rio de Janeiro (St. Hilaire n. 312). Sect. 7. Eusebastiania Müll. Arg. Sebastiania Sect. Eusebastiania Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 582; Benth, in Benth. et Hook. f. Gen. III. (I88O) 336; Pax in Engler u. Prantl, Pflzfam. III. 5. (1890) 94. — Stillingia Sect. Sebastiania Baill. Etud, gen. Euphorb, (1858) 519. — Oymnanthes Sect. Stenogymnanthes et Sect. Stenogussonia ex parte Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 103, 106. — Excoecaria Sect. Eitexcoecaria ex parte et Sect. Paragymnanthes ex parte Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 123, 125. — Sebastiania Sect. Eusebastiania Subsect. Protosebastiania et Subsect. Stenogussonia ex parte Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (I866) 1185, 1189. — Excoecaria Sect, Euexcoecaria Subsect. Protoxanthes Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1222 ex parte. — Ex- coecaria Sect. Euexcoecaria Müll. Arg. in Fl, Bras. XL 2. (1874) 626. — Ramuli non spinescentes. Spicae terminales, soHtariae, graciles vel vaHdae, spiraliter florigerae. \ 36 F. Pax. — Euphorbiaceae-Hipporaaneae. Sepala (J^ 3 vel rarius \ — 2, subulata, basi =b dilatata et connata, saepe subulato- fimbriata, inter se aequalia. Capsula laevis, rai'issime echinata. Zu Eusehastianiä gehören zahlreiche Arten, die vorzugsweise im wärmeren Brasiüen heimisch sind. Müller Arg. hat sie in der Flora Brasil, teils als Sect. Etisebastiania, teils unter Excoecaria % Eueoccoecaria beschrieben. Es kann gar keinem Zweifel unterliegen, dass beide Gruppen zusammenfallen, wie schon Bentham (in Benlh. et Hook. f. Gen, III. 337) treffend bemerkt hat. Müller trennt beide durch den Besitz oder das Fehlen der Caruncula; die Blüten sind sonst bei beiden identisch. Zunächst sind aber bei mehreren Arten der Müll er 'sehen Euexcoeearia Früchte und Samen unbekannt, und dann kommt bei S. siihsessilis im Gegensatz zu der Angabe von Müller in der Tat eine kleine, stark reduzierte Caruncula vor, die wahr- scheinlich auch bei andern Gliedern dieser Verwandtschaft sich wird nachweisen lassen. Soviel aber ist sicher, dass innerhalb von Ensebastiania die Caruncula zum Schwinden neigt, wie auch die mexikanischen Spezies lehren. Die Arten von Eusebastiania sind sehr nahe miteinander verwandt. Gut umgrenzt erscheinen S. trinenia und S. echinocarpa; die meisten Spezies aber schließen sich näher an S. brasiliensis und S. Pavoniana an. Die letztere bewohnt die heißen Gebiete Mexikos, erstere ein Areal, das von Bahia und Goyaz bis Bolivien, Argentinien, Paraguay und Uruguay reicht. Im Süden dieses weiten Gebiets ist es zu Artspaltung nicht in weitem Umfange gekommen; hier finden sich nur S. subulata in Säo Paulo, S. longispieata und S. pachyphylla in Paraguay; dagegen erscheinen zahlreiche, mehr oder weniger von S. brasiliensis abweichende Typen vorzugsweise in Bahia, Rio de Janeiro und Minas Geraes. Das Waldgebiet des Amazonenstroms trennt das mexikanische Centrum von der südbrasilianischen Provinz. Ä macrocarpa in Cearä bildet den letzten Ausläufer der südlichen Arealshälfte; mit S. granatensis in Columbien beginnt der nördliche Yerbreitungs- bezirk. Auffallenderweise erscheint in Columbien auch die zuerst aus Bahia nachgewiesene S. Gatingae. S. obtusifolia bewohnt Peru. Clavis specierum. A. Bracteae (^ 3-florae. a. Folia opposita, triplinervia 49. .S. trinenia. h. Folia altema, penninervia. a. Peliolus limbum parvulum dimidio aequans . . . . öO. S. brevifolia. ß. Petiolus linobo multoties brevior. I. Ovarium echinatum 5 1 . *S. echinocarpa. II. Ovarium laeve. \ . Glandulae bractearum oblongae, dz rugosae. * Bi'asilienses. f Sepala 2 ii^tus glanduligera. (3 Spicae vulgo bisexuales. /\ Spicae validae. )( Stipulae subulato-palmatipartitae. D Folia non marginata. I Folia petiolata 52. *S. hrasilietisis. Cfr. speciem afflnem . . 53. 5'. Fiebrigii. II Folia subsessilia . . . . 54. 5. pachyphylla. DD Folia cartilagineo- marginata 55. S. longispieata. X X Stipulae subulato-denticuliformes 56. S. subulata. XXX Stipulae anguste tricmgulares. D Folia membranacea . . . '61. S. Warmingii. D D Folia coriacea 58. »S». Bridgesii. /\/\ Spicae insigniter graciles . . . . 59. ^S. macroeai-pa. QO Spicae Q vel bisexuales juxta spicam r^ sitae 60. S. Gatingae. ff Sepala Q basi intus eglandulosa. Q Folia petiolata 61.5. bicalcarata. QO l'olia subsessilia 62. Sepala Q sub fructu obtusissima, semiorbicularia, subintegra, basi intus valide multiglandulosa; styli subgraciles, recurvi, basi breviter connati, a latere com- pressi. Capsula immatura obtuse trigona, latior quam longa, \ 2 mm lata, tota su- perficie aculeolis mollibus, teretibus vel compressis, scabridulis, ^/^ mm longis, crebei"- rimis vestita. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, Bahia, bei Villa do Rio das Contas (Martins). 52. S. brasiliensis Spreng. Neue Entdeck. II. (I82l) 118 t. 3; Müll, in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1186; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 584. — Gymnanthes brasi- liensis Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 104. — Stillingia bTosiliensis Baill. Eiad. gen. Euphorb. (1858) 520; Adansonia V. (1865) 328. — S. ramosissima Baill. Adan- sonia V. (1865) 328. — Frutex vel arbor, 3 — 5 m alta, glabra; ramuli non spines- centes. Petiolus 2 — 8 mm longus, gracilis; limbus 2 — 7 cm longus, 1 — 3 cm latus, obovatus vel lanceolatus vel ellipticus, saepe in eodem specimine quoad ambitum et magnitudinem valde ludens, apice obtusus vel acutus vel acuminatus, coriaceus vel sub- coriaceus, rarius membranaceus, serrulatus vel subinteger, eglandulosus, saepe vix distincte venulosus; stipulae exiguae, subulato-palmati-partitae. Spicae terminales, 3 — 7 cm longae; rhachis rigida, saepe crassiuscula; bracteae brevissimae, rotundato-obtusae, apice cuspidato-acuminatae , denticulatae , (^ 3 — 7-florae, basi crasse biglandulosae ; glandulae ellipticae, descendenti-adnatae, inter se discretae, dz plicato-rugulosae ; flores O sessiles. Sepala (j^ parva, e basi varie angustata subulato-acuminata, lacero-dentata, Q orbiculari-ovata , subulato-acuminata, margine lacero-dentata, intus glanduligera ; stamina 3, libera; ovarium glabrum, inerme. Capsula majuscula, 10 — 12 — 15 mm longa, inaequaliter 6-angulosa; pericarpium tenue. Semina brunnea. — Fig. 26. Südbrasilianische Provinz: Verbreitet von Bahia und Goyaz durch Bolivien bis Argentinien und südwärts bis Paraguay und Uruguay; in Ge- büschen, an Waldrändern und im Walde. Clavis varietatum, A. Macrophyllae. Folia ultra 3 cm longa, a. Folia vix duplo longiora quam lata. a. Folia basi obtusa var. a. obovata. ß. Folia basi acuta var. ß. rufescens. h. Folia ± 2 — 3-plo longiora quam lata. a. Folia inter se ±: conformia. I. Folia apice obtusa vel subobtusa ....... var. /. spathulata. II. Folia acuminata. 1. Folia 3 — 7 cm longa. * Folia firme membranacea var. d. divaricata. ** Folia coriacea var. e. ramosissima. 2. Folia 2V2 — 3^2 cm longa. * Spicae abbreviatae, 1 — 2 cm longae . . . var, L. brevispicata. ** Spicae elongatae, 4 — 6 cm longae .... var. /;. genuina. ß. Folia manifeste difformia. I. Folia inferiora ovata var. ^. polymorpha. II. Folia inferiora elliptica. 1. Folia inferiora obtusa var. i. eremophila. i. Folia omnia acuta var. /.. anisophyUa. B. Microphyllae. Folia 1 — 2 cm longa. Sebastiania. I39 a. Folia inter se conformia. a. Folia basi obtusa vel subobtusa. I. Folia orbiculari-elliptica. Spicae 2 — 2V2cnilongae. var. 1. rigida. II. Folia late elliptica. Spicae 3 — 3^2 ^^^ longae. . var. /t. robusta. ß. Folia basi acuta var. r. microphylla. b. Folia difformia. Of. Spicae elongatae var. £. erythroxyloides. ß. Spicae abbreviatae var. 0. brachystachya. Nota. Varietates supra dichotome dispositae, etsi habitu saepe satis diversae, formis intermediis conjunguntur et non semper certe diagnoseuntur. Var. a. obovata Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1187; in Fl. Bras. Xi, 2. (187 4) 585. — Oymnanthes hrasiUensis var. obovata Müll. Arg. in Linnaea XXXn. (1863) 104. — Folia late obovata, basi et apice obtusa vel brevissime acutata, ± 4 cm longa, 2V2 — 3 cm lata. Spicae 5 — 7 cm longae, robustae. Capsula 10 mm longa. — Fig. 26 E. Goyaz, Gebüsche bei S. Luzia (Riedel n. 665!). — Minas Geraes, Rio Fanado (Pohl n. 1687!), Caldas (Regnell n. 414 ex parte). Var. ß. rufeseens Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 585. — Sebastiania retieulata Klotzsch in Wiegm. Arch. VII. (1841) 183 ex parte (nomen). — Gymnanthes hrasiliensis var. obovata f. rufeseens Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (18 63) 104. — Sebastiania brasiliensis var. obovata f. rufeseens Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1187. — FoHa late obovata, basi cuneato-angustata, 3^/2 — 5 cm longa, 2Y2 — ^^li ^^ lata. Spicae 3 — 4 cm longae, robustae. Minas Geraes (Claussen), bei Barbacena (Sellow n. 2094!, 2196!). — Ohne nähere Standortsangabe (Sellow!). Var. y. spathulata Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1187; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 586. — Gymnanthes brasiliensis var. spathulata Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 105. — Folia spathulato-obovata vel oblongo-obovata, basi breviter cuneato-angustata, apice obtusa, 2Y2 — 4 cm longa, circ. 15 — 18 mm lata. Spicae 5-7-6 cm longae. Minas Geraes (Claussen n. 48l!, Regneil n. 414 ex parte!). Var. d. divarieata Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (I866) 1187; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 587. — Sebastiania divarieata Klotzsch in Wiegm. Arch. VII. (1841) 183 (nomen). — Gymnanthes brasiliensis var. divarieata U\x\\. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 587. — Excoecaria margwiata Griseb. in Abb. Ges. Wiss. Göttingen XXIV. (1879) 61 ex parte. — Folia lanceolato-elliptica vel elliplico-lanceolata, 3 — 7 cm longa, 1 — 3 cm lata, petiolo ad 7 — 8 mm longo suffulta, membranacea, acute acuminata, basi acuta; foha paucissima inferiora hinc inde obovata. Spicae 3 — 4 cm longae, subrobustae. Goyaz, Rio Tocantins (Pohl n. 1686.'). — Rio Grande do Sul, Neu Württem- berg (Bornmüller n. 574!). — Säo Paulo, Araraquara (Löfgren n. 913!), Parahjtinga (Löfgren und Edwall n. 187l!). — Uruguay, Uferwald des Gualeguaychu (Loren tz n. 226!). Bolivien, Bermejo (Fiebrig n. 2113!). — Ohne näherere Standortsangabe (Sellow!). Var. f. ramosissima (St. Hil.) Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1187; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 586 t. 80 f. IL — Mierostachys ramosissima St. Hil. PI. remarq. Bresil. (l 824) 242. — Sebastiania foveata, macrophylla, retieulata (ex parte), et S. Sellowiana (ex parte) Klotzsch in Wiegm. Arch. VII. (1841) 183. — Gymnanthes brasiliensis var. Sellowiana Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 105. — Excoecaria marginata Griseb. in Abh. Ges. Wiss. Göttingen XXIV. (1879) 61 ex parte. — Se- bastiania' brasiliensis var. erythroxyloides et var. spathulata Chodat et Hassler in Bull. Herb. Boiss. 2. ser. V. (1905) 674. — Folia pauca inferiora obovata, obtusa, basi cuneata, plurima vel fere omnia rhombeo-lanceolata vel obovato-lanceolata, basi cuneato- angustata, apice acuminata, coriacea, 3 — 7 cm longa, 1 — 3 cm lata. Spicae 4 — 6 cm longae, subrobustae. — Fig. 2 6^ — D. 140 F. Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. Minas Geraes, Caldas (Regneil). — Säo Paulo (Burchell n. 5555, Sellow n. 1357!, 1358!, 1777!, 1933!, 2126!). — Rio Grande do Sul (St. Hilaire, Malme n. 694!). — Paraguay, Valensulca und Piribebuy im Y-acä-Tale (Hassler n. 6711!, 705l!), Cordillera de Altes (Fiebrig n. 276!, 51 5 !). ^ Argentinien, Mi- siones, Rio Alto Parana (Niederlein n. 284!), Villa occidental (Lorentz!). — Uruguay, San Louis (Arechavaleta n. 53!, 60!). Fig. 26. Sebastiania hrasüiensis Spreng, var. ramosissima (St. Hil.) Müll. Arg. A Habitus. B Inflorescentiae (5 pars. C Flos 5. D Flos Q. E var. obovata Müll. Arg. Ramulus flori- ger. — Icon. origin. Var. t. brevispicata Pax et K. Hoffm. n. var. — Excoecaria marginata Griseb. in Abb. Ges. Wiss. Göttingen XXIV. (1879) 61 ex parte. — Folia pauca inferiora an- guste obovata, obtusa, plurima vel omnia lanceolata vel rhombeo-lanceolata, 3V2 — 4 cm longa, 1 — 1 1/2 cm lata, saepe parvula, basi cuneato-angustata, apice obtuse acuta vel subacuminata, coriacea. Spicae 1 — 2 cm longae, subrigidae. Argen tinien, Entrerios (Lorentz n. 104!, 46l!, 1720!). — Uruguay, Rio Santa Luzia (.\rechavaleta n. 54!). Sebastiania. 141 Nota. Exeoecaria marginata Griseb. est species collectiva et sub speciebus diversis pro synonymo citata. E. marginata var. puberula Griseb. in Abb. Ges. Wiss. Göttingen XXIV (1879) 6-1 nobis ignota est. Var. Vj. genuina Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) H87; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 587. — Sebastiania desertorum Klotzsch in Wiegm. Arch. VII. (1841) 183 (nomen). — Cnemidostachys desertorum Mart. ex Klotzsch 1. c. — Gymnanthes bra- siliensis var. genuina Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 105. — Stillingia deser- torum Ind. Kew. IV. (1895) 997. — Folia rhombeo - elliptica , basi et apice acute acuminata, firme membranacea, 2Y2 — ^1/2 cm longa, 1 Y2 — 2 cm lata. Spicae laxi- florae, 6 cm longae, pendulae. Espiritu Santo (Prinz Neuwied), Victoria (Sellow n. 263!). — Rio de Janeiro (Glaziou n. 11540!), Castel Nuovo (Riedel n. 499!). — Aus Brasilien ohne Stand- ortsangabe (Sellow n. 1352!, 1356!). — Bolivien, S. Cruz, Rio Pirai (Herzog n. 224!). — Argentinien, Oran (Lorentz u. Hieronymus n. 34!). Einheim. Namen: Lecheroso (Bolivien), Leche-Leche (Oran). Var. d-. polymorpha Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 586 (incl. f. viridi).' — Sebastiania Sellowiana Klotzsch in Wiegm. Arch. VII. (1841) 183 ex parte (nomen). — S. brasiliensis var. divaricata et var. ramosissima ex parte Chodat et Hassler in Bull. Herb. Boiss. 2. ser. V. (1905) 674. — Folia subcoriacea, inferiora parvula, late obovata, subrotundato-obtusa, sequentia oWongo-obovata, obtusa, superiora lanceolato- obovata, obtuse acuminata, basin versus cuneato-acutata, 4 — 7 cm longa, 2Y2 — ^ ^^ lata, reliqua minora, inferiora 3 — 4-plo minora. Spicae validae, 4 — 5 cm longae. Capsula 1 2 — 1 5 mm longa. Minas Geraes (Claussen n. 483!), Camp'ua (Martius), Caldas (Lindberg n. 440, Regneil n. 414 ex parte!, Widgren!), Queluz (Schenck n. 3725!), Lagoa Santa (Warming). — Rio de Janeiro (Glaziou n. 1 5 407!). — S. Catharina, Laguna (Ule n. 1561 !). — Säo Paulo (Martius), Itapetininga (Löfgren n. 406!), San Jose do Rio Pardo (Löfgren n. 1436!), Rio Jaguary (Edwall n. 4460 !). — Ohne nähere Standortsangabe aus Brasilien (Sellow n. 993!, 1355!, 4144!). — Paraguay, Igatimi (Hassler n. 4782!), Juqueri (Hassler n. 1549!), Villarica (Hassler n. 8818!), Cor- dillera de Altes (Fiebrig n. 515a!). — Uruguay, Rio San Luzia (Arechavaleta n. 52 !). Var. i. eremophila Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 587. — Foha 2V2 — 5 cm longa, \ 4 — 2 4 mm lata, elliptica vel pro parte ovata vel obovata, basi et apice obtusa, superiora oblongo- obovata vel lanceolato- elliptica, basi acuta, apice obtuse acuminata. Spicae validiusculae; bracteae (j^ 3 — 7-florae. Bahia, Campos bei Joazeiro (Martius). Var. X. anisophylla Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 587. — Folia omnia utrinque acuta, rigidula, suprema pauca cujusvis ramuli late lanceolato-rhombea, reliqua €jusdem ramuli 2 — 3-plo minora, rhombeo-elliptica. Rio de Janeiro (Riedel n. 1045 ex parte!). Var. l. rigida Müll. Arg. in FL Bras. XL 2. (1874) 585. — Folia 1 V2— vix 2 cm longa^ orbiculari-elliptica vel -obovata, rotundato-obtusa vel brevissime obtuse acutata, basi rotundato- vel truncato-obtusa, subcoriacea. Spicae breviusculae, crassae, 2 — 2^2^"^ longae; bracteae (J' 3-florae. Villa do Principe (Pohl n. 305, 1683). Var. lii. robusta Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (I866) 1186; in FL Bras. XL 2. (1874) 585. — Sebastiania robusta Klotzsch in Sched. — Gymnanthes brasiliensis var. robusta Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 104. — Folia late elliptica, basi et apice subobtusa, subcoriacea, 1 1/2) rarius 2 cm longa, 10 — 12 mm lata. Spicae validius- culae, 3 — 4 cm longae; bracteae 4 — 6-florae, superiores 3-florae. Säo Paulo, Gebüsche bei Caete (Riedel n. 2815!). Var. V. microphylla Müll. Arg. in Fl. Bras. XL 2. (1874) 585. — Gymnanthes brasiliensis var. obovata f. microphylla Müll. Arg. in Linnaea XXXIl. (1863) 105. — Sebastiania brasiliensis var. obovata L microphylla Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. 142 F- Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. (l 86 6) H 87. — Folia parva, 2 — 2 Y2 cm longa, 12 — 18 mm lata, inferiora late obovata, superioi'a oblongo-obovata, obtusa, basin versus breviter cuneato - acutata, coriacea Spicae validiusculae, 2 — 3 cm longae. Minas Geraes (Regnell, Widgren), Lagoa Santa (Warming). — Rio de Janeiro (Glaziou n. 13196!). Einheim. Name: Marmelo. Var. ^. erythroxyloides Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (I866) 1188; in Fl. Bras. XI. 2. (18 74) 588 incl. f. pallida. — Gymnanihes brasiliensis var. erythroxyloides Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (18 63) 106. — Sebastiania brasiliensis Regel in Gartenfl. VIII. (1859) 323 t. 274 f. a— f. — Folia parvula, 1 V2— 2, rarius ad 3 cm longa, rhombeo-elliptica, acuminata, basi acuta, inferiora ex parte obovata et multo minora, firme membranacea; petiolus gracilis, 3 — 5 mm longus. Spicae satis graciles, 2Y2 — 3 cm longae. Bahia (Martius). — Rio de Janeiro (Glaziou n. 1552, 6806!, Riedel n. 9, 1045 ex parte!), Nuovo Friburgo (Claussen n. 154). Var. o. brachystachya Pax et K. Hoffm. n. var. — Sebastiania brasiliensis var. ramosissima Chodat et Hassler in Bull. Herb. Boiss. 2. ser. V. (1905) 67 4 ex parte. — Folia parvula, 2\-2 — ^ ^"^ lo^g^j ovato-oblonga, cuspidato-acuminata, basi acuta vel obtusa, inferiora orbiculari-oblonga, basi et apice obtusa, multo minora, mem- branacea; petiolus gracilis, 5 — 8 mm longus. Spicae graciles, 1 Y2 ^^1 ^i^ 2 cm longae. Nordparaguay, Concepcion (Hassler n. 7351!). Nota 4. Species polymorpha, forte in plures distinguenda. Nota 2. Gl. Fiebrig in Bolivia australi legit specimen fruetigerum, S. brasiliensi affine, sed habitu diversum: 53. S. Fiebrigii Pax ad Interim. — Frutex; ramuli penduli, elongati, non spines- centes. Petiolus 10 — 12 mm longus, canaliculatus; limbus 10 — 12 cm longus, 4^/2 — 6 cm latus, ovatus, apice acuminatus, basi in petiolum breviter contractus, membranaceus, minute serrulatus, penninervius, tenuiter reticulato-venosus; stipulae exiguae. Flores ignoti. Capsula majuscula, 15 mm lata, 12 mm longa, subglobosa; pericarpium tenuo. Semina ignota. Südbolivien, Bermejo, Talwiesen am Wasser (Fiebrig n. 2073!). 54. S. pachyphylla Pax et K. Hoffm. n. spec. — Sapium subsessile Chodat et Hassler in Bull. Herb. Boiss. 2. ser. V. (1905) 677. — Suffrutex 0,3 — 0,4 m altus, glaber; ramuli non spinescentes. Petiolus vix 1 mm longus, crassiusculus; limbus 2- 3 cm longus, 7 — 15 mm latus, ovatus vel in foliis superioribus lanceolatus vel lineari-lanceolatus, apice acutus, basi obtusus vel subcordatus, carnoso-coriaceus, sub- crenulatus, eglandulosus; costae secundariae parum prominentes; venae indistinctae; stipulae exiguae, subulato-palmatipartitae. Spicae terminales, visae 3 — 4 cm longae, omnino Q, 6 — 7-florae, saepe in axillig bractearum superiorum florem ^ unicum simulque flores (^ \ vel paucos gereutes; rhachis rigida, 1^21^"^ \aXai\ bracteae late ovatae, subulato-acuminatae, denticulatae, basi utrinque glandula oblonga, majuscula, rugosa auctae. Sepala (;^ e basi ovata longe subulato-acuminata, lacero-dentata, Q. 3, ovata, subulato-acuminata, lacero-dentata, intus basi multiglandulosa ; stamina 2 vel 3; ovarium glabrum, inerme; styli ima basi tantum brevissime connati. Gapsulae valvae 9 mm longae, tenues. Semina carunculata, visa nondum matui'a. Südbrasilianische Provinz: Paraguay, Campo Apepu am Tapiraguay-Flusse (Hassler n. 4330!), Nota. Species certissime ad Sebastianiam ducenda est, nee ad Sapium, etsi Sapio subsessili Hemsley nee Sebastianiae subsessili simillima. 55. S. longispicata Pax et K. Hoffm. n. spec. — Frutex 1 — 1 Y2 ^ altus; ramuli graciles, lignosi, cum omnibus partibus glabri. Petiolus 1 — 2 mm longus, crassiusculus; limbus 2Y2- 4 cm longus, 15 — 18 mm latus, ovatus vel oblongo-ovatus, obtuse acutus vel obtusus, basi obtusus, subcoriaceus, griseo-viridis, supra minute puncticulatus, carti- lagineo-marginatus, crenato-serratus; costae secundariae subtus parum prominentes; Sebasliania. ] 43 venae tenues, reticulatae; stipulae exiguae, subulato-palmatipartitae. Spicae terminales, 7 — H cm longae, valde densiflorae, basi flores Q i — 3 gerentes, ceterum (j^; rhachis rigida, 1 Y2 — 2 mm lata; bracteae orbiculari-ovatae, subulato-acuminatae, denticulatae, basi ulrinque glandula majuscula, oblonga, rugosa auctae, q^ 3 — 4-florae, Q florem C unicum et flores (^ \ — 2 stipitantes. Sepala (^ lanceolata, subulato-acuminata, lacero- dentata, Q 3, ovata, subulato-acuminata, glanduloso-dentata, intus basi multiglandulosa; stamina 3; ovarium laeve, glabrum, inerme; styli 3, subliberi. Fructus ignotus. Südbrasilianische Provinz: Paraguay, Sierra de Amambay, Esperanza, feuchte Grasmatten (Hassler n. 10 612!). Nota. Affinis S. brasüiensi et pachyphyllae. 56. S. snbulata (Müll. Arg.) Pax. — Exeoecaria suhulata Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 627. — Sapiwm subulatum Ghodat et Hassler in Bull. Herb. Boiss. 2. ser. V. (1905) 678. — Frutex 1 — 4 m altus, ramosus vel fructiculus 1/3 — V2 '^ altus, Omnibus partibus glaber; i*ami graciles. Petiolus 1 — 2 mm longus; limbus 1 1/2 — 3 cm longus, 2 vel saepius 3 — 5 mm latus, a forma lanceolata vel lanceolato- obovata, late rotundato-obtusa usque ad lanceolato- imo lineari-spathulatam, obtuse acuminatam in eadem planta saepeque in eodem ramulo ludens, coriaceus, eglandulosus, praesertim superne minute crenulatus ; costae secundeu-iae et venae indistinctae ; stipulae subulato-denticuliformes, minutissimae. Spicae terminales, rectae, validae, saepissime sublaxiflorae, 3 — 6 cm longae; bracteae (^ 3-florae, e basi lata, triangulari longe subulato-acuminatae, parte basali lacero - dentatae , basi utrinque glandula elliptica, rugulosa auctae; flores sessiles vel subsessiles. Sepala (^ e basi ovata, subulato-lacera longe subulato-linearia, Q lanceolato-trianguiaria, sensim acuminata, denticulata, ovarium superantia, intus basi subulato-multiglandulosa; stamina 3 vel 2; ovarium cylindrico- ovoideum, laeve, glabrum; styli bisulcati. Fructus ignotus. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, Säo Paulo und Paraguay, Var. a. ramosa Pax. — Ramuli lignosi, ramulosi. Säo Paulo, Campos Serrado am Rio Pardo (Riedel n. 638). — Paraguay, Campo bei Valenzuela (Hassler n. 7054!), zwischen Felsen auf den Hügeln bei Tobaty (Hassler n. 6374!). Var, ß. virgata Ghodat et Hassler in Bull, Herb. Boiss, 2. ser. V. (1905) 678. — Fruticulus; rami stricti, virgati, simplices, vix ramulosi. Spicae saepius densius origeri. Paraguay, Valenzuela (Hassler n, 6972!, 6980 !). Nota. Fortasse ad S. subulatam pertinent specimina manca in Rio Grande do Sul a cl. V, Ihering sub, n. 147! et in Paraguay a cl. Arechavaleta sub, n. 6I! lecta, sed folia majora sunt, ad 4 cm longa, 1 cm lata, saepe subfalcata; flores Q tantum adsunt et cum Ulis S. subulatae bene quadrant, — Ceterum species certissime ad Sebastianiam ducenda est. 57. S. Warmingii (Müll. Arg.) Pax. — Exeoecaria Warmingii Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 626. — Frutex glaber, laete viridis; rami elongati, multiramulosi. Petiolus 3 — 5 mm longus, firmus; limbus 3^2 — 6 ^^ longus, 17 — 23 mm latus, ob- longo-obovatus vel lanceolato-ellipticus, basi acutus, apice obtuse acutatus, argute serru- latus, eglandulosus, firme membranaceus ; costae secundariae utrinque 7 — 8, cum venis paucis non prominentes; stipulae anguste trianguläres, scariosae, lacerae. Spicae ter- minales, validiusculae; bracteae exiguae, latae, cuspidato-acuminatae, (^ 3-florae, utrinque basi glandula elongata, rugosa auctae; flores (J' et Q sessiles, Sepala (^ angusta, longe acuminata, exigua, Q. late triangularia, acuminata, lacinulata, intus basi subulato- multiglandulosa ; stamina 3 ; styli 5 Y2 ^"^ longi, inferne in columnam ovarium aequantem connati: ovarium laeve, inerme. Capsula ignota. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, Minas Geraes, Lagoa Santa Warming). 58. S. Bridgesii (Müll. Arg.) Pax. — Exeoecaria Bridgesü Müll. Arg, in Linnaea XXXII, (1863) 124; in DG, Prodr. XV. 2. (1866) 1221. — Tota glaberrima. Petiolus 2 — 4 mm longus; limbus 4 — 5 cm longus, 2 — 3 cm latus, obovatus, subobtusus, basi 144 F. Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. breviter cuneato-angiistatus, minute crenatus, subopacus, rigidus, eglandulosus; costae secundariae angulo semirecto insidentes. Spicae parvulae, laxiflorae ; bracteae late ovatae, abrupte acuminatae, lacero-denlatae , (^ 3 — 5-flörae, basi utrinque glandula plicato- rugosa auctae. Sepala (^ longe subulato-acuminata , integra vel lacero-dentata, ^ bracteis similia, intus basi pluriglandulosa ; ovarium glabrum, laeve; columna stylaris ovario subbrevior. Capsula magna, leptodermis, laevis, pallida. Semina 4 mm longa, globoso-ovoidea, laevia. Bolivien (Bridges). 59. S. macrocarpa Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) H88; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 588. — Sebastiania ovata Klotzsch in Sched. — Gymnanthes macro- carpa Müll. Arg. in Sched. — Tota glabra. Ramuli non spinescentes, teretes. Petiolus gracilis, 5 — 10 mm longus; limbus ovatus vel ellipticus, acutus vel acuminatus, basi brevissime acutatus, crenato-denticulatus, vix distincte venosus, eglandulosus, subcoriaceus, 2 — 4 cm longus, 1 V2 — 2V2 ^^ latus; costae secundariae utrinque 5 — 6; stipulae exiguae, subulato-palmati-partitae. Spicae tei'minales, fere longitudine foliorum, in- signiter tenues et micranthae; rhachis flexuosa; bracteae minimae, apiculatae, ceterum obtusae, denticulatae, <^ 3-florae; glandulae ellipticae, descendenti-adnatae, plicato- rugosae, in dorso bractearum contiguae; flores utriusque sexus sessiles. Sepala (J* lanceolata, subulato-acuminata, lacinulata, Q ovata, brevissime acuminata, intus basi minutissime pluriglandulosa. Capsula 1 2 mm longa, 1 4 mm lata, laevis vel demuni rugulosa, trigastrica. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, Ceard (Gardner n. 2443!, Kalk- mann n. 1 44). 60. S. Catingae Ule in Engler's Bot. Jahrb. XLII. (1908) 222. — Frutex 2 — 6 m altus, Omnibus partibus glaber. Petiolus 5 — 10 mm longus, satis gracilis; limbus 3 — 4 cm longus, 1 Y2 — 2Y2 cm latus, oblongo-ellipticus, basi et apice acutus vel breviter acuminatus vel hinc inde obtusus, leviter crenulatus, tenuiter membranaceus, eglandu- losus; costae secundariae utrinque 4 — 7, parum prominentes; stipulae parvae, palmatim partitae. Spicae (J^ terminales, 4 — 5 cm longae, subvaHdiusculae, multiflorae; spicae androgynae (vel Q ?), 8 — 14 mm longae, e basi spicae (^ Orientes; bracteae latae, truncatae, inciso-lacinulatae, apiculatae, (^ 2 — 3-florae, Q longe acuminatae; glandulae bractearum oblongo-semiscutiformes, plicato-rugosae. Sepala (^ lanceolata, longe subulato-acuminata, basi lacinulata, Q orbiculari-ovata, acuminata, laciniato-denticulata, intus basi multiglandulosa : stamina 3; ovarium laeve, glabrum. Capsula ignota. Subäquatoriale andine Provinz: Columbien, Sabanilla (Karsten!). Südbrasilianische Provinz: Brasilien, Bahia, Catinga bei Tamburj (Ule n. 7055!). Einheim. Name; Lechero (Columbien), Nota. Affinis S. hrasiliensi et fere inter hanc speciem et S. brevifoliam intermedia. 61. S. bicalcarata (Müll. Arg.) Pax. — Exeoecaria bicalcarafa Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 125; in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1223; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 629. — Frutex omnino glaber. Petiolus 3 — 6 mm longus; limbus 3^2 — 4^2*^"^ longus, 1 Y2 — 2 cm latus, oblongo-ellipticus vel oblongo-obovatus, apice sub- obtusus, basi acutus, coriaceus, fragilis, subopacus, argute adpresso-serrulatus, eglan- dulosus; costae secundariae utrinque 6 — 7, tenues, cum venis paucis parum prominentes; stipulae subulatae, exiguae. Spicae mediocres, multiflorae; bracteae parvae, latae, cus- pidato-acuminatae, (^T 3 — 4-florae, uti'inque basi glandula nunc convoluto-subcalcari- formi, nunc plana, adpressa, semper pHcato-rugosa auctae. Flores (^ ignoti; flores Q subsessiles. Sepala Q late ovata, lacero-dentata, intus eglandulosa. Capsula 1 1 mm longa, 1 2 mm lata, subsessilis, dorso coccorum acutiuscule carinata. Semina 4 mm longa, subglobosa, apice acutiuscula, fusca, lineis latiusculis, griseis, leviter anastomosantibus irregulariter variegata. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, Goyaz, bei Alegres (Riedel!). Sebastiania. 145 62. S. subsessilis (Müll. Arg.) Pax. — Excoecana siibsessilis Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1223; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 629. — Tota glaberrima. Petiolus ± ^j-iT^va longus; limbus 2 — 2V2 cm longus, circ. \ cm latus, elliptico- lanceolatus, basi et apice acutus vel subobtusus, fragilis, superne vix obsolete depau- perato-serrulatus, eglandulosus, coriaceus; costae secundariae et venae vix distinctae. Racemi floribus Q subnumerosis praediti (integris haud visis), visi forte omnino 2, ramulos terminantes, 2 — 3 cm longi; rhachis angulosa; bracteae ovatae, acuminatae, dorso scabrae, obtuse et crasse glanduloso-bicalcaratae. Flores (^f igooti. Sepala Q. ovata, acuminata, lacero-denticulata, intus eglandulosa. Pedicelli fructigeri 3 — 4 mm longi. Capsula 7 mm longa, 8 mm lata, laevis, superne acutius trigona; columna centralis post casum coccorum persistens, superne 3-alata. Semina subglobosa, fusca, striolis latiusculis longitrorsis, atro-fuscis, interruptis picta, minute carunculata. Südbrasilianische Provinz: Ohne nähere Standortsangabe (Sellow!). Nota. Similis S. bicalcaratae et S. glandulosae , ab hac spicis non distichifloris diversa. 63. S. Pavoniana Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) H89; in Abb. naturw. Ver. Bremen XII. (1893) 49. — Gymnanthes Pavoniana Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 106. — Frutex 2 — 2Y2 ^^ ^.Itus; ramuli cum omnibus rehquis partibus glabri. Petiolus 5 — 8 mm longus, gracilis; limbus 3 — 8 cm longus, 1 Y4 — 3^/2 cm latus, ovato-lanceolatus, basi obtusus, apice acuminatus vel breviter cuspidatus, distanter et minute serrulatus, membranaceus, ima basi et hinc inde in petiolo minutissime subulato- glanduliger; costae secundariae utrinque 6 — 8; stipulae lineari-lanceolatae, vix 1 mm longae, margine late scariosae, sublacerae. Spicae terminales, 3 — 5^/2 cm longae, densiflorae, basi 2, ceterum (^f; bracteae abbreviato-ovatae, subtruncatae, lacero- denticulatae, basi utrinque glandula plicato-rugosa auctae, (^ 2 — 3-florae; flores ::J^ " brevissime pedicellati , Q sessiles. Sepala (^ e basi brevi , triangulär! longe setaceo-acuminata, paucilacinulata, in floribus lateralibus cujusvis bracteae saepe om- nino obsoleta, Q ovata, apiculata, denticulata, intus eglandulosa; ovarium glabrum, inerme. Capsula 11 — 13 mm longa, latior quam longa, leviter tricarinata. Semina ignota. Tropisches Centralamer ika: Mexiko (Pavon), Bergabhänge um Alamos (Martens). Nota 1. Cfr. observationes post S. Palmeri (p. 147). Nota 2. S. Ramirexii Maury in La Naluraleza 2. ser. II. (1894) 405, nobis ignota, ad S. Pavonianam pertinere videtur, a qua sec. descriptionem non differt; bracteae (5 3 — 4-florae describuntur et ovula carunculata. Spicae omnes bisexuales. Sonora, Alamos (Jose Rarairez). — Cfr. Watson in Proceed. Amer. Acad. XXVI. (1894) 130. 6 4. S. adenophora Pax et K. Hofim. n. spec. — Excoecaria glandulosa Millsp. in Field Columb. Museum I. (1896) 305. — Arborescens, ad 6 m alta; ramuli cum omnibus reliquis partibus glabri, Hgnosi, teretes, inermes, cum ramis cortice cinereo- vestiti. Folia sub anthesi tan tum juvenilia adsunt; petiolus 2 — 5 mm longus; limbus 3Y2 cm longus, 2 cm latus, ovatus, acuminatus, basi rotundato-obtusus, ima basi bi- glandulosus, membranaceus, subinteger; stipulae subulatae, scariosae, mox deciduae. Spicae 3 — 5^2 cm longae, basi flores Q 2 — 3 gerentes, ceterum q^, satis densiflorae; bracteae (^ crasse et breviter petiolatae, ± 5-florae, concavae, latae, truncatae, sub- denticulatae, utrinque margine glanduüs parvis, confluentibus ornatae, margine anteriore inflexo eglandulosae ; bracteae Q. late trianguläres, acutae, fere tota basi extus more bractearum (^ glandulosae; flores utriusque sexus sessiles. Sepala q^ 2, inter se saepe inaequalia, subulata vel lanceolata vel ovata, saepe basi lacinulata, § late ovata, acuminata, denticulata, intus eglandulosa; stamina 2; ovarium laeve, glabrum; stjli 3, liberi. Fructus ignotus. — Fig. 2 7. Tropisches Centralamerika: Yucatan, häufig um die Stadt Silam (Gaumer n. 615!). Nota. Certissime Sebastianiae speciem sistit et in sectionem Eusebastianimn inserenda est, glanduüs bractearum valde insignis videtur. A. Enjjler, Das Pflanzenreich. IV. (Embryopliyta siphonogaiiia) 147. V. 4 0 146 F. Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. Fig. 27. Sehastiania adenoplwra Pax et K. Hoffm. A Ramulus floriger. B Inflorescentiae ^ pars. G Flos (5- D Flos Q. — Icon. origin. Fig. 28. Sehastiania Pringlei Watson. A Habitus. B Inflorescentiae (5 pars. C Flos (3- Icon. origin. Sebastiania. -(47 65. S. Pringle! Watson in Proceed. Amer. Acad. XXVI. (1891J 149. — Gym- nanthes Pringlei Watson in Sched. — Frutex monoicus; raniuli graciles, cum omnibus reliquis partibus glabri, Petiolus 5 — 10 mm longus, graciiis; limbus 4 — 5 cm longus, lY2~2 cm latus, ovato-lanceolatus, basi obtusus, apice cuspidato-acuminatus, distanter et minutissime serrulatus, tenuiter membranaceus , eglandulosus; costae secundai*iae utrinque 6 — 8; stipulae lineari-subulatae. Spicae terminales^ tenues, densiflorae, uni- sexuales, (5^ 3 cm longae, Q valde abbreviatae, \ — 2-florae, a (J^ remotae vel rarius ad basin spicae (^f sitae; bracteae (^ reniformes, obtusae, subtruncatae, integrae, api- culatae, utrinque glandula lata adnata, plicato-rugosa auctae, 3-florae; bracteae Q crassiores, acuminatae; flores sessiles. Sepala (j^ i — 3, linearia; stamina 2; sepala Q ovata, acuminata, integra, intus eglandulosa; ovarium glabrum, inerme. Capsula circ. 10 — 12 mm longa, chartacea. Semina ignota. — Fig. 28. Tropisches Centralamerika: Mexiko, San Luis Potosi, steinige Abhänge am San Jose-Pass (Pringle n. 3136!). Verwendung: Der Milchsaft soll als Pfeilgift verwendet werden. Nota. Affinis S. Pavonianae, sed spicis unisexualibus satis diversa est. 66. S. Palmeri Rose in Contrib. U. S. Nat. Herb. I. (1891) 112. — Frutex 1 V2 — 2V2 "^ ä'tus vel arbor parva, 3-metralis, omnino glabra, dioica. Petiolus ±: 1 5 mm longus ; limbus 6 — 1 1 cm longus, lanceolatus vel anguste lanceolatus, leviter dentatus. Caljx (J^ valde reductus; flores Q, solitarii, sessiles. Sepala Q ovata, serrata; ovarium laeve, glabrum. Semina subglobosa, minute carunculäla. Tropisches Centralamerika: Mexiko, Sonora, Alamos (Palmer n. 403). Nota. Species vix a S. Pringlei diversa videtur, ceterum a cl. autore valde incomplete descripta est. Semina ex Rose ecarunculata, ex Watson (Proceed. Amer. Acad. XXVI. (1894) 149) minutissime carunculata. Verwendung: Die Indianer sollen den reichlich vorhandenen Milchsaft zum Ver- giften der Pfeile benutzen. S. Palmeri wird von Rose als Stammpflanze der sogenannten »springenden Rohnen, jumping beans, brincadores, devil's beans« angegeben. Die Re- wohner von Alamos nennen die Pflanze Palo de la flecha (Pfeilholz), nach Kapitän Polhamus (nach Ruchenau) Arrow-weed, Yerba de flecha, während West- wood berichtet, dass die Mexikaner die Stammpflanze der »springenden Rohnen« mit dem Namen Colli guaya bezeichnen. Die springenden Samen haben eine gewölbte, mit einem abgerundeten Kiel ver- sehene Rückenfläche und zwei ebene Seiten. Sie sind gelblichgrau und zeigen äußerlich keine Öffnung oder Verletzung Liegen sie auf einer der flachen Seiten, so bewegen sie sich schnell auf die andere. Längere Zeit beansprucht jedoch die Rewegung von der gewölbten Rückenseite auf eine der ebenen Flächen. Manchmal hüpfen die Samen mehrere MiUimeter hoch, wobei sie sich auch vorwärts bewegen können. Rald nach dem ersten Rekanntwerden dieser eigentümlichen Samen vermutete man, dass die Ursache der Rewegung ein lebendiger Einwohner sein müsse, was die Unter- suchung auch bestätigte. In den »springenden Bohnen« lebt die weißliche Larve eines zu den Tortricidae gehörenden Kleinschmetterlings, von Westwood als Carpocapsa saltitans bezeichnet. Das Tier kommt besonders in den mexikanischen Staaten Sonora, Michoacan, Guerrero, Puebla und Veracruz vor. Die Raupe verzehrt den Inhalt des Samens und kleidet darauf dessen innere Ober- fläche mit einem Gespinst aus. Der französische Entomologe Lucas erklärt das Springen in der Weise, dass die Larve, welche den Hohlraum bei weitem nicht ausfüllt, sich mit den Rauchfüßen auf das Gespinst stützt, dann die Rrust- und die ersten Rauch- füße loslässt, sich gewaltsam ausstreckt und mit dem Kopf an die Wand ihres Ge- häuses stößt. Durch Erwärmung wird die Intensität der Rewegung vermehrt, obgleich sie durch niedere Temperatur nicht zum Stillstand gebracht werden kann. Daher behalten auch die bisweilen nach Europa in den Handel gebrachten Samen ihre Rewegung längere 10* . 1 48 ^- Pä'^- — Euphorbiaceae-Hippomaneae, Zeit bei. In Berlin hielten die Larven sogar wochenlang im ungeheizten Zimmer aus. Buchenau berichtet, dass Martens im Jahre i81\ springende Samen nach Europa brachte, nachdem er die Reise von Mexiko über San Fi'anzisko und die Pazifikeisenbahn zurückgelegt hatte. Mitte Juni war er von Mexiko abgereist. Schon damals befand sich im Samen bereits keine Nahrung mehr für das Tier. Trotzdem dauerten die äußerst lebhaften Bewegungen bis zum März des folgenden Jahres. Im April verpuppten sich die Tiere, und im Mai oder Juni krochen die Schmetterlinge aus, wobei sie einen kreisrunden Deckel abhoben, den die Raupe vorher aus der Samenwandung gebissen halte. Verschiedene Versuche sind gemacht worden, um den dem Tier aus der Be- wegung erwachsenden Nutzen zu erklären. So vermuten einige Beobachter, denen sich auch Ascherson anschließt, in dem Springen der Samen ein Abschreckungsmittel für körnerfressende Tiere, ein Erklärungsversuch, der jedoch kaum als ausreichend angesehen werden kann. Nicht alle Jahre treten die »springenden Bohnen« gleich häufig auf. In manchen Jahren werden gar keine erzeugt. Zum ersten Male wurden die beweglichen Samen im Jahre 1854 in Europa be- kannt. Wie W. J. Hook er erwähnt, war der englische Minister in Mexiko Percy W. Doyle in Besitz der »jumping beans« gelangt und hatte sie nach England geschickt. H 0 0 k er vermutete als Stammpflanze Colliguaya odorifera. Darauf bestimmte Westwood im Jahre 1858 das Tier, das die Samen bewohnt, während Lucas die Bewegung genau untersuchte. In Deutschland wurden »springende Bohnen« auf der Ausstellung des Bremer Gartenbauvereins im Jahre 1871 von Hugo Martens zum erstenmal vorgeführt. Später veröffentlichte Buchenau eine Beschreibung der Samen, ihrer Bewegung und des Tieres. Er versuchte auch, die Stammpflanze zu ermitteln. Die Form der Samen legte den Gedanken nahe, dass es sich um eine Euphorhiacea handeln müsse, und zwar käme eine Art in Betracht, die in der heißen Gegend des Staates Sonora bei Alamos heimisch ist. Doch war die genaue Bestimmung der Spezies solange unmöglich, als man nichts weiter als Samen kannte. Buchenau gibt nach einem ihm mitgeteilten Bericht an, dass die Samen von einem ulmenartigen Baum stammen sollten, nach einem andern von einem 6 — 8 Fuß hohen Strauch. Im Jahre 1873 erhielt Buchenau zum erstenmal blühende Zweige der Pflanze aus Mexiko, die er an Müller Arg. sandte. Dieser bestimmte sie als Sebastiania Pavoniana. Rose gibt jedoch Sebastiania Palmeri als Stammpflanze der »jumping seeds« an, und Maury behauptet, daß auch eine von Ramirez in Sonora gesammelte andre Sebastiania [S. Ramirexii) springende Samen liefern soll. Erschwert wird die Bestimmung noch durch die Veränderung, welche die von den Raupen befallenen Samen erleiden. Bei den von Carpocapsa saltitans be- wohnten Früchten springen die Cocci nicht auf und haben (nach Watson) pergament- artige Wände. Höchstwahrscheinlich trifft Watson das Richtige, wenn er sagt, dass die »springenden Bohnen« wohl von verschiedenen nahe verwandten Sebastiania- Arien stammen werden. Auch aus andern Euphorbiaceen-Gdiliungen sind bewegliche Samen bekannt geworden, so von Sapiuni biloculare, durch Grapholitha Sebastianiae Riley hervorgerufen. Über die beweglichen Samen der Colliguaya- Arien vergl. die Angaben bei C. brasiliensis und C. odorifera, ebenso die Bemerkung bei Sapiuni ellipticum. Aus der reichen Literatur vergl. W. J. Hooker in Hook, Journ. Bot. VI. (1854) 304; Buchenau in Abb. naturw. Ver. Bremen IIL (1873) 373; XIL (<893) 47; Ascherson in Sitzb. Gesellsch. naturforsch. Freunde Berlin (4 889) 187; Rose in Contrib. U. St. Nat. Herbar. I. (1891) H2; Watson in Proceed. Am. Acad. XXVI. (1891) <49; ferner die Angaben von Buchenau und Ramirez in La Naturaleza 2. Ser. U. (1894) 389, 408. 67. S. jacobinensis Müll. Arg. in DG, Prodr. XV, 2. (1866) H88; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 589. — Oymnatithes jacobinensis Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 106. — Stillingia jacobinensis Baill. Adansonia V. (1865) 329. — Tola glaberrima; ramuli tenues, pallide cinereo-fuscescentes, teretes. Petiolus 4 — 6mmlongus, gracilis; lim- bus 4 — 7 cm longus, 2 '/2 — ■4 cm latus, ellipticus, basi brevissime acutatus, apice obtusus I Sebastiania. 149 vel obtuse acutatus, integer vel subinteger, tenuiter membranaceus, eglandulosus, tenuissime venosus; costae secundariae utrinque 8 — 9; stipulae parvae, petiolis subtriplo breviores, lineari-subulatae. Spicae elongatae, tenellae, 5 — 6 cm longae, laxiuscule florigerae, subrectae, basi flores Q \ — 2 gerentes, ceterum (^; bracteae infimae haud raro bi- sexuales et tum florem ^ centralem et utrinque florem (J^ gerentes; bracteae brevissimae, laxae, truncatae, denticulatae, basi glanduloso-incrassatae, utrinque glandula orbiculari, laevi, adnata auctae, (^f 3-florae; flos (j^ intermedius cujusvis bracteae crasse et bre- viter pedicellatus; flos Q sessilis. Sepala cf 3, e basi ovata subpalmatiloba, longe subulato-acuminata, in floribus lateralibus cujusvis bracteae perexigua vel nulla; sepala 2 semiovata, abrupte cuspidato-acuminata, intus minute subulato-denticulata, ovario breviora; filamenta basi connata; ovarium leviter trigonum, laeve, glabrum. Capsula ignota. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, Bahia, Serra da Jacobina (Blanche t n. 3428!). Nota. Ad lianc speciem verisiiniliter pertinet specimen a cl. Spencer-Moore in MatLo Grosso sub. n. 622! collectum (Transact. Linn. Soc. 2. ser. IV. (1895) 470), sed folia paulo majora et magis subcuspidato-acuminata. 68. S. potamophila (Müll. Arg.) Pax. — Sebastiania riparia Klotzsch in Sched.; Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2 (4866) H85 ex parte. — Excoecaria potamophila Müll. Arg. in Fl. Bras. XF. 2. (187i) 627 t. 80, f. I. — Sapium potamophyllum Peckolt in Ber. deutsch, pharm. Gesellsch. XVI. (190 6) 231. — Gnemidostachys riparia Marl, in Sched. — Sebastiania Martii Müll. Arg. in Sched. — Frutex fere 2-metralis, Omnibus partibus glaber; ramuli ultimi tenues, compresso-angulosi. Petiolus I — 3 mm longus, in limbum abiens; limbus 2V2 — 3 cm longus, 4 — 10 mm latus, anguste spathu- lato-lanceolatus , apice obtusus vel obtusiusculus, basi cuneato-angustatus, minute et parce adpresso-serrulatus, opacus, leviter tantum venosus, eglandulosus; costae secun- dariae utrinque 6 — 8, tenues; stipulae denticuliformes, exigiiae, parce denticulatae. Spicae terminales, 5 — 6 cm longae, flexuosae, laxiflorae, tenellae, basi flores Q 2 gerentes, ceterum r^\ bracteae utriusque sexus rigidulae, latae, subtruncatae, abrupte cuspidato- acuminatae, lacero- denticulatae, basi utrinque glandula suborbiculari, concava, laevi auctae, C^ 3-florae; flores (j^ btevissime pedicellati, Q sessiles. Sepala (^ lanceolato-subulata, inferne lacinulata, saepe ex parte suppressa, Q, late ovata, acuta, denticulata, intus basi minute glanduligera, ovarium siiperantia; stamina 2 — 3; ovarium laeve, glabrum; styli basi quasi in bulbum ovarium coronantem connati. Capsula 5 mm longa, 6 mm lata, trigastrica, laevis. Semina 3 mm longa, laevia, subreticulatim maculata. Südbrasilianische Provinz: Ostbrasilien, im Flussbett des S. Francisco bei Joazeiro (Martius!); zwischen Felsen an den Katarakten des Itahype (Riedel n. 50 '2 cm longae, flavo-virides, rigidae, parviflorae; bracteae (^ breves, late subtruncatae, lacero- denticulatae, apiculatae, 1-florae, basi utrinque glandula patellari, pallide marginata, laevi auctae; flores (^ sessiles. Sepala r^ lanceolato-subulata, inferne subulato-lacinu- lata, exigua. Flores Q. et fructus ignoti. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, Minas Geraes, Lagoa Santa (Warming). 73. S. pteroclada Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) H90; in Fl. Bras. XL 2. (1874) 590. — Gymnanthes pteroclada Müll. Arg. in Linnaea XXXIL (1863) 107. — Stillingia pteroclada Baill. Adansonia V. (1865) 328. — Tota glabra. Ramuh ante- penultimi et penultimi graciles, tenues, epidermide laxata quasi subalati, penultimi angustissime alato-angulosi. Petiolus 2 — 3 mm longus; limbus evolutus 3 — 4 cm longus, 1 — 1 Y2 cm latus, rhombeo-ovatus vel rhombeo-lanceolatus, basi acutus, apice acumi- natus, juvenilis subulato-serrulatus, demum distanter crenulato-denticulatus, eglandulosus, membranaceus, tenuissime venosus; costae secundariae utrinque 5 — 6, tenues; folia infima multo minora et obtusiora; stipulae nunc integrae, saepius autem lacinulatae. Spicae terminales, vix 2 cm longae, tenellae, laxiflorae, basi flores Q 2 — 3, sessiles gereutes, deinde rf ; flores (^ sessiles; bracteae brevissimae, late trianguläres, ex apice rotundato abrupte cuspidato-acuminatae, lacero-dentatae, basi utrinque glandula patellari. Scbastiania. ISl plana, laevi auctae, (^ uniflorae. Sepala cT 3, e basi ovata setaceo-acuminata, basi subulato-lacinulata, Q orbiculari-ovata, abrupte cuspidato-acuminata, lacero-incisa, intus basi eglandulosa vel obsolete pauciglandulosa; stamina 3; filamenta basi breviter con- nata; ovarium glabrum, laeve. Capsula ignota. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, Rio de Janeiro (Glaziou n. H548!, 13195!, Gaudichaud n. H50!, H51 ex parte!). Einheim. Name: Marmelo. 74. S. rupicola Pax et K. Hoffm. n. spec. — Frutex humilis, ramosissimus ; ramuli breves, crassiusculi, lignosi, ex parte epidermide laxata quasi subalati, ultinii graciles, angulosi, brevissimi. Petiolus 1 — 3 mm longus; limbus evolutus j5 — 18 mm longus, 8 — H mm latus, orbiculari-obovatus, basi acutus vel subobtusus, apice obtusus vel i'otundato- obtusus, antice crenulato-denticulatus, eglandulosus, coriaceus, evenosus; costae secundariae vix prominentes, utrinque 2 — 3 ; folia infima multo minora, fere exacte orbicularia; stipulae lacinulatae. Spicae terminales, circ. 1 '/^ cm longae, tenellae, laxiflorae, visae omnino (^; flores sessiles; bracteae brevissimae, late trianguläres, ab- rupte cuspidato-acuminatae, lacero-dentatae, basi utrinque glandula patellari, plana, laevi auctae, uniflorae. Sepala (^ 3, setaceo-acuminata, basi subulato-lacinulata; stamina 3; filamenta basi breviter monadelpha. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, Rio de Janeiro, Felsen am Meere (Ule!), Restinga, Copacabana, an Felsen (Schwacke n. 5566!). Nota. Affinis S. pterocladae, sed habitu diversissima et magis ad formas niicrophylias S. hrasiliensis accedens. 75. S. riparia Schrad. in Götting. gelehrt. Anzeig. I. (1821) 713; Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1185 ex parte. — Sehastiania viminea Nees in Flora IV. (1821) 328. — Gymnanthes riparia Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 106. — Excoeearia riparia Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 628. — Rami antepenultimi validi, teretes, lenticellato-verruculosi, ultimi dense foliosi et tantum 1 cm longi, cum i'eliquis partibus glabri. Petiolus 1/2 — 172^^^ longus; limbus 2 — 3 cm longus, 4 — 7 mm latus, anguste lanceolatus, apice obtusus, basi cuneato-angustatus, minute crenu- lato-serrulatus, eglandulosus, coriaceus; costae secundariae utrinque 4 — 5, subtus leviter perspicuae, supra inconspicuae; venae ntillae; stipulae subulato-denticuliformes, per- exiguae. Spicae terminales, folia subaequantes, firmae, rectae, inferne depauperatae, albiflorae, densiflorae; bracteae semiorbiculares, abrupte cuspidato-acuminatae, basi utrinque valide patellari- glandulosae, (^ l-florae; flores (^ subsessiles. Sepala (j^ florum inferiorum cuneato-rhombea, palmatim digitata, superiorum sensim angustiora, lanceolato-sublinearia, longe acuminata, inferne subulato-lacinuligera. Flores Q. et fructus ignoti. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, Espiritu Santo, in Wäldern am Rio Belmonte (Prinz Neuwied). Species quoad affinitatem dubiae. 76. S. eglandulata (Vell.) Pax. — Omphalea eglandulata Vell. Fl. Fluni. X. (18 27) t. 13. — Excoeearia eglandulata Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 628. — Fruti- cosa; rami recti, ramuli erecto-patentes, semipedales, distanter foliosi. Petiolus 3 — 7 mm longus, crassus, eglandulosus; limbus foliorum ramealium 10 — 15 cm longus, lanceolato- vel rhombeo-ovatus, acutus vel acuminatus, basi acutus, usque ad basin argute et grossiuscule serratus, ramulinorum fere duplo minor, oblongo-ellipticus, utrin- que acutus; costae secundariae utrinque circ. 12, angulo fere 2^5-recto insidentes. Spicae terminales, florigerae 6 — 8 cm longae, rectae, rigidae, laxiflorae, basi florem Q gerentes; bracteae rj* 1-florae. Flores rf sessiles, triandri. Capsula 17 mm longa et lata, acutiuscula, trigastrica. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, Rio de Janeiro (Velloso). Nota. »Species incomplete tantum ex icone Veiloziana nota, sed tarnen, ut videlur, bene distincta.« Forte in Sectionem Eicsebastianiam inserenda? J52 ^- ^''^^- — Euphorbiaceae-Hippomaneae. 77. S. hippophaifolia (Griseb.) Pax. — Excoecaria hippophaifoUa Griseb. in Abb. Gesellsch. Wiss. Göttingen XXIV. (1879) 61. — >Gussonia, glabra, ramulis demum spinescentibus, foliis lineari-lanceolatis obtusiusculis integerrimis, amentis eglandulosis monoecis, bracteis a pedicello subaequilongo distinctis, omnibus unifloris, sepalis 3 distinctis menibranaceis deltoideo-ovatis, q^ stamina tria subaequantibus : antheris sub- globosis filamento vix superatis, flore Q. inferiori subsolitario pedicellato: sepalis apice laciniato-dentatis. — Frutex ultra 6-pedalis, foliosus, formis praecedenti (i. e. Excoe- eariae tnarginatae Gr.) similis, ubi bracteae 3 florae, amenta glandulifera, calyx (J^ minus evolutus et filamenta antbera multo longiora; Capsula non exstat. Folia \" longa, 3 — 4'" lata, eglandulosa, herbacea, petiolo 1 V2 " ^o^^go; amenta in ramulis terminalia, 6 — 8'" longa: flores r^ numerosi, (pedicello incluso) I/2'" diam., Q pedicello exserto \"' pistilloque i"' longo, hoc calycem duplo superante.« Argentinien: Entrerios, am Ufer und auf den Inseln des Uruguay bei Con- cepcion. Nota. Speciem inter specimina numerosa a cl. Lorentz in prov. Entrerios lecta non invenimus; descriptio a cl. autore data forte non omnino exaeta est. Verisimiliter in Sect. Adenogynem pertinet; an S. Schottiana var. angustifolia? 78. S. Laureola (Baill.) Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) M8O; in Fl. Bras. XL 2. (1874) 569. — Stillingia Laureola Baill. Adansonia V. (1865) 327. — Saro- throstachys Laureola Buek, Ind. IV. (1874) 366. — Rami teretes, glabri; ramuli virgati. Petiolus 3 mm longus, supra canaliculatus; limbus 7 cm longus, 2 cm latus, ellipticus vel ovato-ellipticus, breviter et acute acuminatus, basi obtusus, integer, cum tota planta glaberrimus, supra lucidus, subtus pallidior et opacus, penninervius, parce venosus, membranaceus, basi subtus glandulis 2, concaviusculis, vix conspicuis notatus; stipulae ovatae, acutae, glandulosae, petiolo 2 — 3-plo breviores. Racemi Q terminales, breves, pauciflori, vel ad florem unicum reducti; bracteae crassae, breves. Sepala Q minuta, ovato-triangularia, apice obtusiuscula, basi incrassata; ovarium depresso-turbinatum, sub- trilobum, 6-gibbosum; styli basi connati, reflexi, ovario longiores. Flores (^f ignoti. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, Rio de Janeiro (St. Hilaire n. 100). Nota. Species nobis ignota, forte in Sect. Adenogynem inserenda, sed vix S. daphniphyllae propius affinis videtur, ut monuit cl. Baillon. 79. S. ? myricifolia Wright in Sauv. Cuba (1870) 132. — Excoecaria myricifolia Griseb. in Nachr. Gesellsch. Wiss. Göttingen (1865) 178. — Sapium myrieifolium Wright in Sched. ex Griseb. 1. c. — Excoecaria Sagraei Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1213 ex parte — Bonania myricifolia Benth. in Benth. et Hook. f. Gen. III. (1880) 333. — Glabra. Petiolus 2 — 4 mm longus, gracilis; Hmbus 3 — 4 cm longus, 12 — 15 mm latus, e basi obtusa lanceolatus, acuminatus, apice obtusiusculus, mucronu- latus, spinuloso-serrulatus, concolor, firme membranaceus; costae secundariae tenues, arcuato-conjunctae. Flores (^ ignoti, Q. ex Grisebach solitarii, breviter pedicellati. Capsulae parvulae valva 6 — 7 mm longa. Semen subglobosum, 3 mm diametiens, brunneum, caruncula majuscula, pileiformi coronatum. Cuba (Wright n. 2007!). Nota. Species adhuc omnino dubia est. Semen a cl. Grisebach ecarunculatum describitur, sed semen unicum a nobis examinatum caruncula majuscula, distincta praeditum est. Habitu accedit ad Bonaniam vel Orimmeodendron, quorum semina autem ecarunculata sunt. Aequo modo a Sapio et Excoecaria eodem charactere distat. Verisimiliter etiam non ad Sebastianiam pertinet. Species excludendae. Sebastiania actinostemonoides [actinostemoides] Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) \\%k = Gymnanthes actinostemonoides [actinostemoides] Müll. Arg. 5. albicans C. Wright in Sauv. Cuba (1870) 132 = Gymnanthes albicans (Griseb.) Müll. Arg. Sebastiania, Spirostachys. "153 S. hilocularis Wats. in Proceed. Amer. Acad. XX. (1885) 374 = Sapiuni hi- loeulare (Wats.) Pax. S. brachypoda C. Wright in Sauv. Cuba (1870) 132 = Gymnanthes hrachy- poda (Griseb.) Pax et K. Hoffm. S. elliptica Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) H8I = Oymnanthes elliptica Swartz. S. glandulosa Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1186 = Oymnanthes glandulosa (Swartz) Müll. Arg. S. Grisehaehiana Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) \\%^=^ Gym- nanthes albicans (Griseb.) Urban. S. hypoleuca Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1184 = Gymnanthes hypoleuca Benth. S. longipes Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1184 = Gymnanthes longipes Müll. Arg. S. lucida- Müll. Arg." in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1181 = Gymnanthes lucida Swartz. S. pallens Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1189 = Gymnanthes pallens (Griseb.) Müll. Arg. S. Schleehtendaliana Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 118 1 = Gym- nanthes riparia (Schlechtd.) Klotzsch. S. Treeuliana Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1 163 = Stillingia dentata (Torr.) Britton et Rusby. Cnemidostachys madagascariensis Bojer, Hort. Maurit. (1837) 284 = Sapium melanostictum (Baill.) Pax et K. Hoffm. Microstachys Mercurialis Dalz. et Gibs. Bomb. Fl. (1861) 227 = Mcro- cocca Mercurialis (L.) Benth. Nomina non ad Sebastianiam pertinentia. Adenogyne Raf. Fl. Tellur. II. (1836) 67 = Saxifraga L. Adenogyne sarmentosa Raf. New Fl. Amer. I. (1836) 62 = Saxifraga sarnien- tosa L. Sebastiania Benth. et Hook. f. Generali. (1873) 389 = Chrysanthellum Rieh. {Composit.). Sebastiania hcterophylla Bertol. Lucubr. herb. (1822) 37 = Chrysanthellum procumbens Rieh. [Composit.]. Tragiopsis dichotoma Pomel, Nouv. Mat. Fl. Atlant. (1874) 140 = Trachy- spermum dichotomum (L.) Drude [TJmbellif.). Tragiopsis scabriuscula Pomel, Nouv. Mat. Fl. Atlant. (1874) 139 = Trachy- spermum (L.) Drude (Umbellif.). Subtrib. 6. Excoecariinae Pax et K. Hoffm. Bracteae squamiformes, in Corythea galeatae , biglandulosae vel eglandulosae. Sepala cT 5, 4 vel 3, libera vel sublibera. Stamina 3 vel 2. Semina ecarunculata. 10. Spirostachys Sonder. Spirostachys*) Sonder in Linnaea XXIII. (1850) 106. — Stillingia Sect. Spiro- stachys Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) ex parte. — Excoecaria Sect. Excoecariopsis Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 122 minima ex parte. — Excoecaria Sect. Spiro- stachys Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1213 minima ex parte. — Excoeca- riopsis Pax in Engler's Bot. Jahrb. XLV. (1910) 239. *) aneiqu = spira; atä^vs = spica. — Genus Euphorbiacearum prioritatem habet ante Spirostachys Wats. (1874) ex ordine Chenopodiacearum. ] 54 F- Pä^- — Eupliorbiaceae-Hippomaneae. Flores monoici vel dioici, apetali. Discus millus. Floris rf sepala 5, rarius 4, spathulato-oblonga, imbricata, fere libera. Stamina 3; filamenta libera vel monadelpha; antherae liberae, extrorsae. Ovarii rudimentum nuUum. Floris Q sepala 5, sublibera. Ovarium 3-, rarius 2-loculare; styli basi connati, superne liberi, simplices. Ovula in loculis solitaria. Capsula (ubi nota) tridyma, in coccos 2-valves a columella persistente dissiliens. Semen globosum, ecarunculatum. — Frutices vel arbores omnino glabrae. Folia alterna, penninervia, ± ovata, crenulata, membranacea. Spicae rf amentiformes, densissime et imbricato-bracteatae, laterales; bracteae latae, concavae, parvae, eglandu- losae vel utrinque glandula sessili, gyroso-lobata ornatae, uniflorae; flores (^ sessiles. Flores O ad basin spicae rf i — 3 vel spicae omnino (^ et tum verisimiliter flores Q. in spicis brevissirais, propriis Orientes. Species 4, africanae. Die pentameren (5 Kelrhe untersclieiden die Gattung Spirostachys von allen Gattungen der Hippomaneae mit beschränkter Zahl von Staubblättern. Vier bis fünf Sepalen finden sich nur bei der isoliert stehenden Omphalea, sonst bei Mabea und Senefeldera, die jedoch zahlreiche Staubblätter besitzen. Merkwürdigerweise ist die Sonder'sche Gattung von allen Botanikern, die sich mit JEuphorbiaccae beschäftigten, verkannt oder übersehen worden, zuerst von Baillon. Später hat Müller Arg. den Umfang von Spirostachys so sehr erweitert, dass die ursprüngliche Umgrenzung verloren ging und die Gattung nicht mehr wieder erkannt werden konnte. Daher hat auch Bentham (in Benth. et Hook. f. Gen. III. [<880 337) Spirostachys ohne weiteres zu Excoecaria gezogen, und ich selbst folgte ihm früher (in Engler u. Prantl, Pflzfam. III. 5 [l890] 95) in dieser Ansicht. Bei dieser Sachlage wird es auch verständlich, dass ich bei Verkennung der Sond ersehen Gattung kürzlich in Excoecariopsis einen neuen Typus gefunden zu haben glaubte, den ich aber jetzt mit Spirostachys vereinige. Die Arten der Gattung bilden zwei Gruppen. S. veiienifera trägt freie Filamente und besitzt merkwürdige Drüsen in der Zweizahl am Grunde der (5 Bracteen; S. synandra und S. africana entbehren dieser Drüsen und zeigen monadelphe Androeceen. S. glo?neriflora ist nur unvollkommen bekannt. Diese Vielgestaltigkeit bei beschränkter Artenzahl lässt in der Gattung einen alten Typus vermuten, der nur in wenigen Relikten sich erhalten hat. Das Entwicklungscentrum liegt im tropischen Ostafrika. Hier wachsen 5. venenifera, glomeriflora und synandra. In Südafrika erscheint die mit S. synandra nächst verwandte Ä africana. Conspectus sectionum et specierum. A. Filamenta libera. Bi'acteae (^ basi biglandulosae. Flores in ramulis foliosis siti Sect. \ . Glanduligerae Pax et K. Hoffm. Huc pertinet species unica \ . S. veiienifera. B. Filamenta connata. Bracteae r^ eglandulosae. Flores foliis praecociores Sect. 2. Eglandulosae Pax et K. Hofl"m. a. Columna steiminalis calycem paulo superans '2. S. synandra. b. Columna staminalis calycem duplo superans :]. S. africana. C. Species incomplete nota, quoad afQnitatem dubia .... 4. 5. glomeriflora. Sect. I . Glanduligerae Pax et K, Hoffm. Spicae in ramulis foliosis sitae. Bracteae (^ basi biglandulosae. Filamenta libera. \ . S. venenifera Pax. — Excoecaria venenifera Pax in Engler's Bot. Jahrb. XIX. (1894) 113. — Arbor ad 5 m alta, dioica; ramuli grisei, sicci longitudinaliter ruguloso- slriati, lenticellati. Petiolus 1^/2 — - cm longus, gracilis; limbus 8 cm longus, 3 — 3 ', 2 cm latus, anguste oblongus vel ovato-oblongus, basi biglandulosus, obtusus, apice acuminatus, crenulatus, subcoriaceus, nitidulus, subtus pallidior; stipulae non visae. Spica (^ in ramulis foliosis enata, sessilis, densissime imbricato-bracteata, demum 3 — 5 cm longa, juvenilis castaneo-brunnea, demum anguste cylindrica; bracteae uniflorae, obtuse subcalcarato- concavae, obtusae: glandulae bractearum gyroso-plicato-lobatae, lutescentes. Flores (^ sessiles. Sepala (^ 5, obovato-spathulata, obtusa; filamenta libera, e calyce longe exserta. Flores ^ ignoti. Spirostachys. I55 Ostafrikanische Steppenprovinz: Englisch Ostafrika, Kitui in Ukamba (Hildebrandt n. 2687!]; Deutsch Ostafrika, Bagamoyo, Ufergehölz (Holtz n. 1200!). Einheini. Name: Msevagaju (Bagamoyo). Der Baum ist stark giftig. Hildebrandt bemerkt: »Einem meiner Leute schwollen das Gesicht und die Hände an, als er Äste von diesem Baume hieb und abschälte«. Sect. 2. Eglandulosae Pax et K. Hoffm. Spicae foliis praecociores. Bracteae (^ eglandulosae. Filamenta monadelpha; an- therae liberae. 2. S. synandra Pax. — Exeoecaria synandra Pax in Engler's Bot. Jahrb. XLIII. (1909) 22 3. — Excoecariopsis synandra Pax in Engler's Bot. Jahrb. XLV. (1910) 23 9. — Frutex arborescens, 4 — 5 m altus, dioicus; ramuli grisei, sicci longitudinaliter ruguloso-striati, verrucoso-lenticellati. Petiolus 8 mm fere longus, gracilis; limbus 4 — 5Y2 cm longus, 2 — 3 cm latus, ovato-oblongus, basi ad apicem petioli supra bi- glandulosus, basi et apice obtusus, crenulatus, subcoriaceus, nitidulus, subtus pallidior; stipulae haud visae. Spicae (^ in ramulis aphyllis enatae, sessiles, densissime imbri- cato-bracteatae, demum 2 — 2Y2 cm longae, juveniles castaneo-brunneae, demum latius- cule cylindricae; bracteae uniflorae, valde concavae, obtusae, eglandulosae. Flores (J* sessiles. Sepala rf 5, obovato-spathulala, obtusa; filamenta monadelpha; columna staminalis calycem paulo superans; antherae liberae, e calyce exserta, Flores Q, et fructus ignoti. Ostafrikanische Steppenprovinz: Deutsch Ostafrika, Uluguru, Morogoro (Holtz n. I73ö!); Ostusambara, Gebirgsbaumsteppe am Abfall gegen das Luengeratal, 800 — 1000 m (Engler n. 888a!, Braun n. 1604!). — Wahrscheinlich gehört hierher auch Busse n. Hl! aus Weslusaramo. Einheim. Namen: Mshalaka, Muharaka (Uluguru). Die Rinde enthält nach Holtz einen weißen Milchsaft und bildet schwarzbraune Schuppenborke aus. Das Holz ist dunkelbraun, sehr hart und schwer und besitzt einen an Zedernholz erinnernden Geruch. Nota. Species ab E. vencnifera distinclissima, ad S. africanam proximc accedens. 3. S. africana Sond. in Linnaea XXlIl. (1850) 106. — Stülingia africana Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) 522; Adansonia HI. (1862 — 1863) 163. — Exeoecaria africana Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 123; in DG. Prodr. XV. 2. (I866) 1215. — Sapium africanum 0. Ktze. Rev. gen. HL 2. (1898) 2 93. — Excoecariopsis Dinteri Pax in Engler's Bot. Jahrb. XLV. (I910) 239. — Frutex vel arbor ad 20 m alta, monoica; ramuli grisei vel purpurascentes, modice lenticellati. Petiolus 7 — 8 mm longus; limbus 4 — 5 cm longus, 2 — 2V2 cm latus, oblongo-ovatus, basi ad apicem petioU biglandulosus, basi et apice obtusus, apicem versus angustatus, crenulatus, sub- coriaceus, nitidulus, subtus pallidior. Spicae in ramulis aphyllis enatae, sessiles, densis- sime imbricato-bracteatae, demum 1 Y2 — 2 cm longae, juveniles castaneo-badiae, demum late cylindricae, basi flores Q \ — 3 gereutes, deinde densissimae, rf ; bracteae uniflorae, valde concavae, obtusae, eglandulosae; flores (j^ sessiles, Q brevissime pedicellati. Sepala (J^ 5, rarius 4, ohovato-spathulata, obtusa, Q 5, triangulari-ovata ; filamenta monadelpha; columna staminalis 3 mm longa, e calyce longe exserta; antherae liberae : ovarium 2- rarius 3-loculare; styli crassi, simplices, recurvi, basi connati. Capsula 3-dyma, 1 cm lata, 7 mm longa; pericarpium satis tenue, lutescenti-brunneum. Südafrikanische Steppenprovinz: Deutsch Südwestafrika, Neitsas, auf schwarzer Erde (Dinter n. 677!); Amboland (Rautanen n. 27!, 210!, 345!, Schinz n. 730!), Hereroland (Nels!). — Delagoa Bay (Bolus n. 9782!). — Port Natal (Gueinzius n. 173, 174). — Cape Golony, Sterkstrom, an Bergabhängen (Zeyher n. 1528). Einheim. Namen: Tamboli (Deutsch S. W. Afr.). — Omuchongo (Amboland). ] 56 F. Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. Species quoad affinitatem dubia. 4. S. glomeriflora Pax. — Excoecaria glomeriflora Pax in Engler, Pflanzenw. Ostafr. C. (1895) 241. — Ramuli brunnescentes, modice lenticellali. Petiolus gracilis, 1 Y2 — 2 ^^^ longus; limbus 5 — 6 cm longus, 3 cm latus, oblongo-ovatus vel ellipticus, basi ad apicem petioli biglandulosus, basi rotundato-obtusus, apice obtusus, subcrenu- latus vel fere integer, membranaceus, opacus, subtus lutescenti-pallidus. Flores ignoti, an dioici (?). Spica Q fructigera (an pars basalis spicae bisexualis?) valde abbreviata, 2 — 3 mm longa, pauciflora, sessilis. Capsula 5 mm longa, depresso-globosa; columna centralis 4V2 ^^^ Jong^; superne trialata. Ostafrikanische Steppenprovinz: Deutsch Ostafrika, Pangani (Stuhl- mann n. 348!, 592!). Nota. Species valde incomplete nota est, sed foliis membranaceis, subtus kitescenti-pallidis diversa videtur. Cum S. venenifera vel S. synandra orientali-africanis vix conjungenda est. Species excludenda. Spirostachys madagascariensis Baill. Etud. gen, Euphorb. Atlas (1858) 17 t. 8, f. 19, 26 = Excoecaria madagascariensis (Baill.) Müll. Arg. Nomina non ad genus pertinentia. 5. occidentalis Wats. in Proceed. Amer. Acad. IX. (1874) 125, S. olivascens Spegazz. in Anal. Mus. Buenos Aires VII. (1902) 149, ä. ^a^a^owtca Griseb. in Abb. Ges. Wiss. Göttingen XIX. (1874) 86, S. Ritteriana Ung. Sternb. Vers. Syst. Salic. (1866) 100, S. vaginata Griseb. in Abb. Ges. W^iss. Göttingen XIX. (1874) 85 sunt species ex ordine Chenopodiacearum. 1 1. Corythea Watson. Corythea*) Watson in Proceed. Amer. Acad. XXII. (1887) 451; Pax in Engler u. PrantI, Nat. Püzfam. III. 5. (1890) 94. — Sapium Sect. Corythea 0, Ktze. et Post, Lexicon (190 4) 498. Flores monoici, apetali. Sepala cf 4, Q 6, utriusque sexus fere Hbera, valvata(?). Stamina 3; filamenta libera, brevissima, Ovarium 3-loculare; styli liberi. Capsula in coccos 2-valves dissiliens; columella persistens. Semina ecarunculata, globosa. Cotyle- dones latae, planae. — Frutex. Folia alterna, membranacea, serrata, stipulata. Flores ^ in axillis bractearum scariosarum, eglandulosarum, galeatarum glomerulati, in spicas sessiles, amentiformes dispositi, brevissime pedicellati, Q in axillis bractearum solitarii, longe pedicellati. Species nota adhuc unica, mexicana. C. filipes Watson in Proceed. Amer. Acad. XXII. (1887) 451. — Frutex fere 2-metralis; ramuli cum petiolis et pedicellis brevissime pubescentes. Folia breviter pe- tiolata, membranacea, oblongo-ovata, acuta, basi rotundata vel cuneata, crenato-serrata, supra glabra, subtus zh pubescentia, 3 — 7 cm longa; stipulae scariosae, lineares. In- florescentia (^ 1 1/2 cm longa ; bracteae imbricatae, brunneae, scariosae, profunde con- cavae; flores (^ in axillis bractearum 6 — 8, exserti, mox a pedicellis articulatis decidui, minuti. Sepala (j^ 4. Flores Q pauci, e gemmis pei'ulatis, ad basin ramulorum juniorum sitis egredientes, pedicellis tenuibus, ad 3 cm longis, medio bracteolatis stipitati. Sepala Q 6, subpersistentia. Capsula parum tuberculata. Semina laevia. Tropisches Centralam erika: Mexiko, Jalisco, Barranca (Palmer n. 90). Nota. Genus nobis ignotum , propter bracteas galeatas forte melius inier %Hurmas inserendum. *) /(^irtc> = galea. Nomen dalum propter bracteas 5 galeato-concavas. Excoecaria. ] 57 12. Excoecaria L. Excoecaria*) L. Syst. ed. 10. (1759) 1288: Endl. Gen. pl. II. (1836 — 1840) 1109; Benth. in Benth. et Hook. f. Gen. III. (1880) 337; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. (1888) 4 72; Pax in Engler u. Prantl, Pflzfam. HI. 5. (1890) 95. — Gommia Lour. Fl. cochinch. (1790) 605. — Stillingia Sect. Excoecaria Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) 517 t. 7, f. 31 — 34 ex parte. — Excoecaria Sect. Euexcoecaria Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 12 3. — Excoecaria Subgen. Protaxanthes Didi'ichs. in Vidensk. Meddel. Kjöbenh. (1857) 129. — Sapium Sect. Excoecaria 0. Ktze. et Post, Lexicon (1904) 498. Flores dioici vel rarius monoici, apetali. Discus nullus. Sepala floris (^ 3, rarius 2, libera, aequalia, angusta vel latiora, imbricata. Stamina 3 vel rarius 2 ; filamenta libera; antherae longitudinaliter dehiscentes. Ovarii rudimentum nuUum. Floris Q calyx 3-fidus vel 3-partitus. Ovarium 3-loculare; styli basi tantum breviter connati, recurvo-patentes, indivisi; ovula in localis solitaria. Capsula tridyma, in coccos 2-valves dissiliens; columella persistens, trialata. Semina globosa, ecarunculata, x'arissime carun- culata; testa crustacea; albumen carnosum; cotyledones latae, planae. — Arbores vel frutices glabri. Folia alterna vel opposita, breviter petiolata, integra vel parce crenulato- denticulata, saepius coriacea, penninervia, mediocria vel ampla. Inflorescentiae axillares vel interdum simul in ramulis brevibus paucifoliatis terminales, hinc inde subfasciculatae, r^ spiciformes, saepe insigniter densiflorae, Q floribus breviter pedicellatis laxiores; flores (^ sub quaque bractea solitarii vel terni, basi bibracteolati, Q. rarius ad basin spicae (^ 1 — 2, saepius in racemulis distinctis pauci; bracteae parvae, in spica (J' saepe dense imbricatae. Species ad 26, inter se valde affines, regiones palaeotropicas incolentes, ab insula Madagascar per Asiam meridionalem et Australiam tropicam usque ad insulas oceanicas distributae, in Africa tropica et australi crescentes, in America deficientes. Gonspectus sectionum et specierum. A. Stamina 3 — 8 Sect. 1. Anomostaehys (Baill.) Müll. Arg. Species unica \. E. Lastellei. B. Stamina 3, rarius 2 .... Sect. 2. Commia (Lour.) Müll. Arg. a. Folia opposita. a. Bracteae q^ pluriflorae 2.-2/. lissophylla. ß. Bracteae (J^ uniflorae. I. Sepala (^ lineari-lanceolata. 1 . Flores dioici 3. E. hicolor. 2. Flores monoici k. E. orientalis. II. Sepala (^f lineari-spathulata, integra h.E.madagascariensis. III. Sepala ±: ovata, lacero-dentata. 1. Ramuli prominenter quadrangulares 6. ^. quadrangularis. 2. Ramuli teretes vel subquadrigoni. * Spicae (J* ad 5 cm longae. f Glandulae bractearum laeves, parvae . . I.E. erenulata. ff Glandulae bractearum majusculae^ rugosae 8. E. hantamensis. ** Spicae 5 — 15 cm longae. f Bracteae quam glandulae majores. (3 Spicae robustae 9. ^. robusta. QO Spicae graciles 1 0. jE". oppositifolia. ff Bracteae quam glandulae minores . . . . \ \. E. macrophylla. b. Folia alterna. a. Folia integerrima, vix erenulata. *j Nomen derivatum a verbo latiuo exeoecare. >Arbor exeoecans« Rumphius, Herb. ainboin. II. (1741) 237, t. 79 — 80. Succus lacteus oculis valde noxius dicitur. 158 F- P'i^- — Euphorbiaccae-Hippomajieae. I. Bracteae (^ pluriflorae. h. Folia coriacea M. E. densiflora. 2. Folia chai-tacea \3. E. holophylla. 3. Species vix nota M. E. integrifolia. II. Bracteae (^ uniflorae. \. Stamina 3. * Folia coriacea. f Frutex vel arbor philippinensis \f>. E. pkilippinensis. ff Suffrutex africanus i6. E. Grahamii. ** Folia membranacea {I.E. guineensis, 2. Slamina 2. * Folia lY2~2 cm longa 18. E. parvi folia. ** Folia 15 — 20 cm longa i9. E. 7'ectinervis. J. Folia denticulata, dentata vel serrulata. I. Folia glaucescentia 20. £". glaucescens. II. Folia non glaucescentia. i . Folia coriacea t\. E. agallocha. 2. Folia membranacea. * Folia crenulata 22. £". Dallachyana. ** Folia manifeste dentato-serrata. f Bracteae Q^ pluriflorae fi. E. acerifolia. ff Bracteae rf uniflorae. (3 Styli liberi vel subliberi. A, Spicae robustae 24. .E'. Bussei. /\/\ Spicae eximie tenellae 25. .E'. Simii. QO ^^^^' ^^^^ '° columnam connati . . . t^. E. sambesica. C. Species incertae sedis E. lanceolaria. E. rhomboidea. Die Arten der Gattung Exeoecaria sind zum Teil noch wenig bekannt. E. lanceolaria und rhomboidea werden vermutlich als Angehörige einer andern Gattung sich erweisen, und selbst E. integrifolia ist kaum mehr als dem Namen nach bekannt. Ob die Seclio Anomo- stachys sich wird aufrecht erhalten lassen, müssen erst weitere Untersuchungen lehren. Die Gattung steht in nahen Beziehungen zu Sapium, mit dem sie von vielen Forschern vereinigt wurde : nur die freien oder kaum verwachsenen Kelchblätter und die laterale Stellung der oft sehr dichten Blütenstände gestatten eine Trennung, obwohl bei Exeoecaria neben axillären Ähren auch solche bisweilen vorkommen, die an wenigblättiigen, seitlichen Trieben terminal stehen, d. h. also unter der Blütenregion noch wenige Blätter entwickeln, so z. B. E. acerifolia. Das Areal ist auf die altweltlichen Tropen beschränkt. E. agallocha reicht von den Küstengebieten Vorderindiens ostwärts bis zu den Fidschi-Inseln; von ihr leitet sich E. parnfolia Nordaustraliens ab, und E. Dallachyana ist vielleicht nur eine Varietät der E. agallocha, die im Innern Nordostaustraliens wächst, während die typische Art eine ausgesprochene Küstenpflanze ist, die oft in der Mangroveformation auftritt. Die übrigen Arien sind in ihrer Verbreitung beschränkt. E. acerifolia bewohnt den tropischen Himalaya, Yünnan und die Khasia- Berge. An der Malabarküste wachsen E. crenulata und robtista. erstere auch auf Ceylon. In der Gangesebene erscheint E. oppositifolia, in der nordwest- malayischen Provinz E. holophylla. Viel größer ist der Artreichtum in der südwestmalayischen Provinz {E. quadrangularis, bantamensis, macrophylla, rectinervis). E. bicolor und orientalis sind Charakterpflanzen der hinterindisch -ostasiatischen Provinz, E. philippinensis der Philip- pinen. Ein zweites Centrum liegt auf Madagaskar, von wo wir E. Lastellei und madagas- cariensis, glaucescens und E. lissophylla kennen. Das Vorkommen von E. densiflora auf den Seychellen verbindet das madcigassische Entwicklungsgebiet mit dem malayischen Areal. In Afrika wachsen nach unsern jetzigen Kenntnissen 5 Arten. In der Oberguinea- Zone Westafrikas erscheinen die nahe verwandten E. Grahamii und guineensis, erstere in Togo und an der Goldküste, letztere eine Urwaldpflanze, die von Liberia bis Kamerun geht. In Deutsch- Ostafrika wächst die großfrüchtige E. Bussei, an deren Areal im Süden der Verbreitungsbezirk der E. sambesica grenzt. Beide scheinen nahe verwandt miteinander, während die Art aus Kaffraria und Pondoland, E. Simii, etwas isoliert steht. Excoecaria. 159 Sect. I. Anomostachys (Baill.) Müll. Arg. Excoecaria Sect. Anomostachys Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1218. — Stülingia Sect. Anomostachys Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) 525. Calyx (^ 3-partitus, ^ 2 — 3-partitus. Stamina 3 — 8. Species unica nota. 1. E. Lastellei (Baill.) Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1218. — Stülingia Lastellei Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) 525. — Frutex. Folia alterna, breviter petiolata, subcoriacea, lanceolato-ovata, utrinque acuta, subtus glauca, leviter dentata; dentes glandula parva terminati; venae reticulatae. Spicae axillares, abbreviatae, bracteae omnes pluriflorae, infimae florem O centralem et (^ laterales gereutes, ceterae omnino (^. Calyx c^ profunde 3-lobus, Q 2 — 3-partitus; stamina 3 vel 4 — 8. Madagaskar (Lastelle). Nota. Species adhue male nota est. Sect. 2. Commia Müll. Arg. Excoecaria Sect. Euexcoecaria Subsect. Commia Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1218. Sepala (j^ et Q 3, rarius (^ 2. Stamina 3, rarius 2. 2. E. lissophylla Baill. Hist. phys. natur. polit. Madagascar XXXIV. 4. (1890) t. 202. — Arbor vel frutex; ramuli subteretes, cum omnibus partibus glabri. Folia opposita; petiolus 7 — 8 mm longus, canaliculatus; limbus 14 — 18 cm longus, 4 — 5 cm latus, obovato-lanceolatus, basin versus longe cuneato-attenuatus, acutus, apice rotundato- obtusus vel emarginatus, coriaceus, nitidus, integer; costae secundariae fere horizontales, tenues, vix conspicuae. Spicae 3 — 4 cm longae, axillares et terminales, basi flores Q, 2 gereutes, ceterum (^f ; bi-acteae ovato-triangulares, acutae, basi utrinque glandula laevi ornatae, (^ 2-florae; flores sessiles, Q bibracteolati ; bracteolae lacinulatae. Sepala r^ 2, ovato-lanceolata, Q. 3, late ovata, acuta; stamina 3; ovarium laeve, glabrum; styli basi connati. Capsula 1 cm fere longa. Madagaskar. — Wahrscheinlich auch Gomoren (Humblot n. 1518!). Nota. Species a cl. Bai Hon non descripta est, sed tantum icone edita. Verisimiliter ad E. lissophyllam pcrtinet planta a Humblot lecta, supra citata, in Herb, berol. sterilis as- servata. 3. E. bicolor Hassk. Retzia I. (1855) 158; ed. 2. (1858) 31 ; Miq. Fl. Ind. Batav. I. 2. (1859) 416; Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1220; Smith in Meded. Departm. Landbouw Nr. 10. (1910) 27, 609. — Antidesma bicolor Hassk. Cat. bogor. (1844) 81. — Groton bicolor Hort. — Arbuscula vel frutex ramosus; ramuli cum omnibus reliquis partibus glabri. Folia opposita vel ternatim verticillata vel in ramulis superioribus etiam alterna; petiolus 5 — 10 mm longus, eglandulosus; limbus 4 — 13 cm longus, 1 Y2 — ^ cm latus, lanceolatus vel ovato-lanceolalus, basi attenuatus, apice longius acuminatus, integer vel obtuse crenulato-serrulatus, utrinque nitidulus, membranaceus, supra viridis, subtus saepe sanguineus vel purpureus ; stipulae ovato-lanceolatae, acu- minatae, parvae. Flores dioici vel ex Hasskarl interdum monoici(?). Spicae axillares, unisexuales, breves, graciles, 1 — 2V2 cm longae, § depauperatae; bracteae omnes uniflorae, basi incrassatae, ovatae, acuminatae, basi utrinque uniglandulosae; pedicelli (^f bracteam paulo superantes, Q, 2 mm attingentes. Sepala (J^ 3, lineari-lanceolata, integra vel subintegra, Q ovata, denticulata, intus basi eglandulosa; stamina 3, ex- serta; ovarium glabrum, inerme. Capsula 9 mm lata, apice impresso-truncata. Semina subglobosa. Var. a. viridis Pax et K. Hoffm. n. var. — Internodia ramulorum elongata, Folia subtus viridia. Hinterindisch-ostasiatische Provinz: Cochinchina (Gaudich aud!). Var. ß. purpuraseens Pax et K. HolTm. n. var. — Internodia valde abbreviata. Folia subtus sanguinea vel purpurascentia. XQQ F. Pax. — Euphorbiaceac-Hippomaneae. Im wildwachsenden Zustande mit Sicherheit nicht bekannt; sie wird aus Java wildwachsend angegeben, wo sie jedoch nur als Ziersti'auch kultiviert wird. Sie soll nach Smith aus Singapore nach Java eingeführt sein, doch wird sie von Hooker von dort nicht erwähnt, und die vorliegenden Herbar-Exemplare machen den Eindruck kultivierter Pflanzen. Singapore (S. Mayer n. 9H!). — Java (Hillebrand!, Teysmann! , Zol- linger n. 3262!). — Tongking, kult. (Balansa n. 3244!). — Molukken Ceram, kult. (v. Martens!). In europ. botan. Gärten kult.! — Guadeloupe, kult. (Duss n. 3240!). Nota. Verisimiliter cum E. bicolore convenit Excoecaria coehinchinensis Lour. Fl. Cochinch. II. (i790) Gii, sed bracteae pluriflorae describuntur. Cum E. crenulata vel oppositifolia species Loureiroana autem non quadrat. Loureiro speciem suam etiam cultam tanlum vidit. 4. E. Orientalis Pax et K. HolTm. n. spec. — E. crenulata Hajata in Journ. Coli. sc. Tokyo XX. (1904) 60. — Fruticosa, fere metralis, omnino glabra; ramuli teretes. Folia opposita; petiolus 10 — 15 mm longus, eglandulosus; hmbus 6 — 10 cm longus, 1^/2 — 2V2 c'^ latus, lanceolatus, basi acutus, apice acuminatus, crenulato- serrulatus vel subinteger, opacus, chartaceus vel subcoriaceus, pallide vel glaucescenti- viridis. Flores monoici. Spicae axillares, bisexuales, graciles, 2 — 2 '/2 cm longae, basi flores Q 2 gereutes, deinde (^, modice densiflorae; bracteae omnes uniflorae, ovatae, acutae vel obtusae, basi uti'inque uniglandulosae ; flores q^ subsessiles; pedicelli Q. 1 mm attingentes. Sepala (^ 3, lineari-lanceolata, basi fimbriato-paucilacinulata, Q- ovata, denticulata, intus basi eglandulosa; stamina 3, exserta; ovarium glabrum, laeve. Capsula pedicello ad 4 mm longo suffulta; columella centralis late trialata. Hinterindisch-ostasiatische Provinz: Tongking, an Kalkfelsen (Balansa n. 710!). — Formosa (Henry n. 1857!). Einheim. Name: Shima-sei shiboku (auf Formosa). Nota. Species hie proposita lere exacle medium tenet inter E. bicolorem et E. crenulatam. 5. E. madagascariensis (Baill.) Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1219. — Stillingia madagascariensis Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) 522; Adansonia IL (1861) 30. — Spirostachys madagascariensis Baill. Etud. gen. Euphorb. Atlas (1858) 17 t. 8, f. 19, 21. — Arbor 7-metralis ; rami teretes; ramuli apice compressi, cum Omnibus partibus glabri. Folia opposita; petiolus 1 cm fere longus vel longior, eglan- dulosus ; limbus 8 — 12 cm longus , 3 — 5 cm latus , oblongo-obovatus vel oblongo- ellipticus, obtusus, basi acutus, integer, eglandulosus, nitidus, firme membranaceus, dense reticulato-venosus ; costae secundai'iae numerosae, subhorizontales. Spicae pe- dunculatae, axillares, parvae, 2 mm tantum latae; pedunculus petiolum paulo superans, quam spica nondum bene evoluta duplo longior; bracteae (^ uniflorae, late ovatae, concavae, obtusae, densissime imbricatae; pedicelli rf subnuUi. Sepala (^ lineari- spathulata, acuminata, integra. Fructus ignotus. Nordwestmadagaskar (Perville n. 475!). 6. E. quadr angularis Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1219; Hook, f. Fl. Brit. Ind. V. (I888) 474. — Frutex vel arbor; rami cum ramuUs gracilibus pro- minenter quadrangulares, cum omnibus reliquis partibus glabri. Folia opposita, breviter petiolata, elliptico- vel obovato-lanceolata, acuminata, basi acuta, eglandulosa, crenato- serrata, membranacea; costae secundariae utrinque 8 — -10, arcuatae. Spicae axillares, breviusculae, graciles, densiflorae, bisexuales; bracteae omnes uniflorae, late triangulari- ovatae, denticulatae, (^ basi utrinque inflexo-uniglandulosae; flores brevissime pedicellati. Sepala (^ oblonga, irregulariter spinuloso-dentata, Q late ovata, acuta, denticulata, intus basi multiglandulosa; stamina 3; ovarium laeve, glabrum. Südwestmalayische Provinz: Penang und Singapore (Wallich n. 7977B). 7. E. crenulata Wight, Icon. pl. V. (1852) t. 1865; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. (1888) 473. — E. coehinchinensis Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1215. — E. oppositifolia Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1219 ex parte. — Stillingia Excoecaria. 161 oppositifolia Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) 518. — Salix glabrata Herb. Heyne ex Hook. f. 1. c. — Arbor parva, omnino glabra; rami cum ramulis teretes vel sub- teretes. Folia opposita; petiolus 6 — iO mm longus; limbus \0 — 18 cm longus, 3^/2 — 5 cm latus, elliptico-lanceolatus vel oblongo-lanceolatus, basi acutus, apiee acuminatus, serrulatus vel crenulatus, eglandulosus, subcoriaceus, nitidulus. Spicae axillares et saepe simul in ramulis brevibus, paucifoliatis, axillaribus terminales, unisexuales, rarius basi florem Q gereutes, ceteruni(j^; spicae (]f ± 5 cm longae, Q depauperatae, 2 — 3-florae, interdum uniflorae; Acres saepius dioici, q^ subsessiles; bracteae late trianguläres, acutae, basi utrinque minute uniglandulosae, omnes uniflorae. Sepala (^ 3, oblonga, acuta, denticulata, intus medio carinata, Q orbiculari-ovata, denticulata, intus eglan- dulosa; staminaS; ovarium laeve, glabrum; styli breviter tantum basi connati. Capsula 3-loba; semina ovoidea, maculata. Provinz des westlichen Gebirgslandes der Malabarküste; in Gebirgs- •wäldern von Goorg südwärts; auch im zentralen Ceylon häufig. — Nilgiri-Berge (Hohenacker n. 977!, Perrottet n. 1074!]; Ceylon (Thwaites n. 2523!). Ohne nähere Standortsangabe (Wight n. 2643!, 2644!). 8. E. bantamensis Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 124; in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1219; Smith in Mededeel. Departm. Landbouw Nr. 10. (1910) 610. — Folia in ramulis subdistantia, opposita; petiolus 4 — 12 mm longus, eglandulosus; limbus 12 — 15 cm longus, 5 — 6 cm latus, oblongo-ellipticus, breviter cuspidato-acuminatus, basi subacutus, crenato-serratus, eglandulosus, submembranaceus, nitidulus, subpallidus; costae secundariae tenues, leviter arcuatae ; venae translucenti-perspicuae; stipulae lineari-lanceolatae. Spicae (^f graciles, laxiflorae, flexuosae, circ. 5 cm longae; bracteae rf exiguae, late ovatae, acutae, basi biglandulosae, uniflorae; glandulae oblongae, sub- pHcato-rugosae, bracteam superantes. Sepala (^ anguste ovata, lacero-dentata; stamina 3, exserta. Flores Q et fructus ignoti. Südwestmalayische Provinz: Java, Residentschaft Bantam (Zollinger n. 3703 ex parte). Nota. Affinis et similis JE. crenulatae, sed glandulis majusculis, rugosis satis diversa videtur; ceterum valde incomplete nota est. 9. E. robusta Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. (1888) 474. — E. oppositifolia Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1219 ex parte. — Ramuli crassi, cum omnibus partibus glabri. Folia opposita; petiolus 15 — 20 mm longus, robustus, eglandulosus; limbus 12 — 15 cm longus, 3 — 5 cm latus, lanceolatus, acuminatus, basi acutus et saepe obliquus, coriaceus, eglandulosus, integer vel sinuato-subserratus, opacus; costae secun- dariae utrinque 15 — 2 0, arcuatae, tenues. Spicae (^ axillares, unisexuales, robustae, a basi florigerae, 10 — 15 cm longae; bracteae late triangulari- ovatae, carnosulae, utrinque grosse uniglandulosae, uniflorae; bracteolae magnae; flores (^ sessiles. Sepala Q^ 3, basi late cordata, orbicularia, eroso-denticulata; stamina 3. Flores Q ignoti. Fructus immaturus ad 2 cm diametiens, crasse pedicellatus, racemo axillari, brevissimo insertus. Provinz des westlichen Gebirgslandes der Malabarküste: Goncan (Stocks!); Gebirge von Goorg (Thomson!, Wight); Nilgiri-Berge (Perrottet n. 1 075!). Nota. Species ab E. crenulataet E. oppositifolia d\vers\ss\ma., propius ad E. macrophyllam accedens. 10. E. oppositifolia Griff, in Calcutta .Tourn. Nat. Hist. IV. (18 44) 38 6; Walpers, Annal. I. (1848/49) 621; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. (1888) 474. — Ramuli teretes, cum omnibus partibus glabri. Folia opposita; petiolus dr 15 mm longus, eglandulosus; limbus 15 — 22 cm longus, 6 — 7 cm latus, anguste oblongus, acuminatus, subcoriaceus, basi ± acutus, eglandulosus, integer vel subserratus; costae secundariae utrinque 16 — 2 0, tenues, leviter arcuatae. Spicae unisexuales, (^ (axillares simulque terminales), 12 — 15 cm longae, pedunculatae ; rhachis valde gracilis; flores Q^ sessiles; bracteae (^ uniflorae, integrae; bracteolae nuUae. Sepala (j^ ^^^^ oblonga, denticulata, basi auriculata. Flores ^ solitarii^ terminales, pedicellati, utroque latere glandula majuscula A. Eng 1er, Das Pflanzenreich. IV. (Embryophyta siphonogama.) 147. V. 4| 162 F. Pax, — Euphoi'biaceae-Hippomaneae. aucta. Fructus pedicellatus, subumbilicalus , 6-sulcalus, magnitudine pomi minoris. Semina subglobosa. Provinz der Gangesebene: Silhet (Wallich); Botan. Garten Calculta (Griffith n. 4707). Nota. A cl. Hooker 1. c. cum specie Griffithiana dubitanter conjungitur E. oppositi- folia Kurz, Forest Fl. II. (<877) 414 e Tenasserim superiore, sed descriptio data non quadrat; bracteae (5 pluriflorae describuntur, spicae saepe bisexuales, fructus magnitudine Cerasi. — An E. oppositifoUa l\\ivz \n Soara. Xsidii. soc. Bengal XLV. (4 876) HS ex insulis nicobaricis huc pertineat, dubium remanet. 1 I . E. macrophylla Smith in Mededeel. Departm. Landbouw Nr. 10(1910] 6H . — E. oppositifoUa Hassk. Retzia I. (1855) 160; Miq. Fl. Ind. Batav. I. 2. (1859) 416. — Arbuscula, glabra; ramuli teretes. Folia opposita; petiolus 5 — 25 mm longus, sub- robuslus; ümbus W — 24 cm longus, 4 — i 0 cm latus, oblongus vel oblongo-lanceolatus, acuminatus, basi acutus vel obtusus, saepe inaequalis, repando- vel crenato-serratus, eglandulosus: dentes marginales apiculo deciduo terminati; costae secundariae utrinque 12 — 18, leviter arcuatae: stipulae trianguläres, deciduae, 4 — 6 mm longae. Spicae unisexuales, (]f ex autore terminales (?), breviter pedunculatae, laxae, multiflorae, 5 — I 5 cm longae; bracteae minimae, utrinque glandula quam bractea majore, oblonga ornatae. uniflorae; flores (^ sessiles; racemi fructiferi brevissimi, \ — 2-carpl; pedicellus fructiger 3 — 4 mm longus, Sepala (^ 3, late ovata, lacero-denticulata, ^ late triangularia, Integra, intus eglandulosa; ovarium laeve, glabrum; stvli basi tantum connati. Capsula majuscula, 3 — 3Y2 cm diametiens, leptodermis: coluniella superne late trialata. Semina globosa, fere I cm diametientia, maculata. Südwestmalayische Provinz: Borneo (Hallier nach Smith). — Java, Urwaldpflanze (Hillebrand!), Bantam (Zollinger n. 3703 nach Smith), Buitenzorg (Tevsmannlf Banjoemas (Koorders n. 204 59/:^!, 26849/!:?!). Ein heim. Name: Bomo (auf Noesa Kambangan). Nota. Species valde affinis E. bantamensi, nisi forma hujus major, vegetior. 12. E. densiflora (Bak.) Pax. — Stillitigia lineata var. densiflora Bak. Fl. Maurit. (1877) 314. — Excoecaria spec. nov. Benth. in Benth. et Hook. f. Gen. III. (1880) 33 4. — E. BentJianiiana Hemsley in Hook. Icon. pl. XXVIII. (1901) t. 2741. — Arbor parva, omnino glabra; ramuli ultimi crassiusculi. Folia conferta, dterna; petiolus 10 — 20 mm longus, robustus, eglandulosus; limbus siccus lutescentl-viridis, 10 — 25 cm longus, saepius 3 — 6 cm latus, crasse coriaceus, oblongus vel obovato-oblongus, apice obtusus vel breviter acutus, basin versus angustatus, ima basi saepe angustissime sub- cordatus, nitidus, prope marginem integrum, angustissime incrassatum et subrevolutum obscure pauciglandulosus; costae secundariae numerosae, fere subhorizontales, leviter arcuatae. Spicae axillares, solitariae, omnino q^ vel basi flores Q 1 — 2 gerentes et deinde (J^ (vel flores Q, ex autore in axillis solitarii vel bini); spicae ^ vel bisexuales 4 — 5 cm longae, densiflorae, multiflorae; bracteae Q^ semicyathiformes, truncatae, basi utrinque minute uniglandulosae, carnosae, 3-florae, Q. 1 -florae ; flores q^ sessiles vel subsessiles, Q breviter et crasse pedicellati. Sepala (^ 3, lanceolata, acuta, integra, Q ovato-triangularia, acuta, aequalia, intus eglandulosa; stamina 3, exserta: ovarium glabrum, laeve. Capsula tarde dehiscens, 3-dyma, 2^2 C"i \BXaL, 1 1 2 cm longa. Semina ovoidea, 5 — 6 mm longa. — Fig. 29. Seychellen (Wright n. 112), Mähe (Hörne n. 309, 579', Mount Sebert, Malu- (Thomasset n. 85!). Ein he im. Name: Bois Jasmin. 13. E. holophylla Kurz, Forest Fl. II. (1877) 414; Hook. f. Fl. British Ind. V. (1888) 473. — Arbor omnibus partibus glabra. Folia alterna; petiolus 7 — 10 mm longus, eglandulosus; limbus 9 — 18 cm longus, oblongus vel late lanceolatus, basi acutus vel obtusus, apice obtuse acuminatus, chartaceus, integerrimus : costae secundariae ar- cuatae, tenues. Spicae 5 — 6 cm longae, bisexuales, laterales; bracteae breves, latae, rolundatae, basi utrinque glandula majuscula auctae, (^ 3- vel pluriflorae, Q. uniflorae; Excoecaria. 163 flores sessiles. Sepala (J* 3, minuta, subulata; stamina 2 — 3. Flores Q et fructus ignoti. Nordwestmalayische Provinz: Tropische Wälder von Martaban und Ober- Tenasserim (Kurz, Brandis). Fig. -29. Excoecaria densiflora [Bak.) Vnx. J. Ramulus floriger. B Inflorescentiae pars. CFIos (5- D Capsula. — Icon, origin. ii. E. integrifolia Roxb. Fl. ind. III. (1832) 757; Miq. Fl. Ind. Batav. I. 2. (1859) 416; Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1221. — Folia altema, petiolata, oblonga, laevigata, integerrima. Spicae q^ axillares; bracteae pluriflorae. 41* 164 F. Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. Centi'omalayische Pi-ovinz: Molukken (nach Roxburgh). Nota. Species vix rite nota est. 15. E. philippinensis Merrill in Philipp. Journ. sc. I. (1906) 82. — Frutex vel arbor parva, 3 — 8 m alta, omnino glabra ; ramuli teretes. Folia alterna; petiolus < — 3 cm longüs, robustus; limbus 7 — 20 cm longus, 1^2 — 4'/2 cm latus, oblongo- lanceolatus vel oblongo-oblanceolatus, obluse cuspidato-acuminatus, basi acutus, margine integer et ± revolutus, coriaceus, nitidulus, eglandulosus ; costae secundariae utrinque 18 — 20, subhorizontales, tenues. Flores dioici; spicae (^ axillares, 4 — 10 cm longae^ solitariae vel fasciculatae, Q masculis similes, sed breviores, pauciflorae; bracteae J^ trianguläres, acutae, uniflorae, basi utrinque glandula rugosa auctae, § brevissimae, acutae, biglandulosae. Sepala (^ lanceolata, acuminata, integra, Q triangularia, acuta, denticulata, intus eglandulosa; stamina 3, exserta: ovarium glabrum, laeve; styli ima basi tantum connati. Capsula 1 cm diametiens. Semina globosa, 4 mm diametientia, maculata. Philippinen: Luzon, Prov, Bataan (Foxworthy n. 1633!], Lamao Forest (Barnes n. 138, Borden n. 1358, 1359, 2749!, 2934, Leiberg n. 6001, iMerrill n. 25291, 31891, Meyer n. 2768!, Whitford n. 112!, 1137!); Prov. Rizal, San Isidro (M. Ramos n. 345!). — Wälder, 300 — 1000 m. 16. E. Grabamii Stapf in Kew Bull. (1906) 81. — Subherbacea; rhizoma repens; caules 15 — 30 cm alti, graciles simphces, cum omnibus reUquis partibus glabri, dense foliosi. Folia alterna; petiolus 2 mm longus; limbus 3Y2 — ^3 cm longus, 2V2 — 5 cm latus, oblongus vel lanceolato-oblongus, basi obtusus, apice subobtusus, minute denti- culatus, ima basi biglandulosus, coriaceus, juvenilis saepe purpurascens ; costae secun- dariae utrinque 11 — 16, cum venis prominentes; stipulae late trianguläres, fimbriatae vel profunde disseetae, caducae. Spicae terminales, 1 — 5 cm longae, glabrae, basi flores Q 1 — 2 gerentes, ceterum rj*; bracteae omnes uniflorae, roseae, latissimae, rotundatae, truncatae, minute apiculatae, basi utrinque glandula quam bractea minore auctae ; flores bibracteolati, (J^ breviter pedicellati, Q subsessiles. Sepala utriusque sexus 3, rosea, (J' elliptica, sub apice subacuto inflexa, ^ ovato-orbicularia, obtusa, integra vel obscure denticulata; stamina 3, exserta; ovarium triloculare, laeve; styli fere hberi. Capsula 3-cocca, 12 mm longa, 18 mm lala; cocci tenuiter cai'inali. Semina globosa, 5 mm diametientia, flavida, fusco-maculata. Westafrikanische Waldprovinz: Ober-Guinea-Zone, Goldküste, Gambaga (Graham); Togo, Dgabotawe (Kersting n. 276!), Basari (Kersting n. 605!). Einheim. Namen: An der Goldküste Pampiga, Pulle, Tullu, Zäga Räfi; in Togo Fragugune. Verwendung: Der Milchsaft wird in Tätowierungswunden getupft, um schöne Tätowierungsnarben zu erzielen. 17. E. guineensis (Benth.) Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 123; in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1215. — Stillingia guineensis Benth. in Hook. Niger Fl. (1849) 501. — Sapium guineense 0. Ktze. Revisio III. 2. (1898) 293. — Excoecaria angusti- folia Afzelius in Sched. — Suffrutex vel frutex 3 0 cm — 1 '/2 m altus; ramuli acute angulosi, cum omnibus partibus glabri. Folia alterna; petiolus 10 — 16 mm longus; limbus 5—22 cm longus, 4 — 7 cm latus, oblongo-ovatus vel oblongo-obovatus, d= cus- pidato-acuminatus, basi acutus vel subobtusus, integer vel superne crenato-paucidentatus, membranaceus vel chartaceus, subtus pallidior, basi utrinque I — 2-glandulosus; costae secundariae arcualae, utrinque rb 10 — 12; stipulae fimbriato-dissectae, caducae. Spicae terminales et axillares, 2Y2 — 7 cm longae, graciles, basi flores Q, paucos gerentes, deinde q^, multiflorae; bracteae omnes uniflorae, ovatae, acuminatae, denticulatae, basi utrinque glandula peltata auctae, refractae; flores (^ sessiles; pedicelli Q. brevissimi, deflorati 2 mm attingentes. Sepala (^ 3, ovata, acuminata, parva, denticulata, Q, triangu- laria, acuta, eglandulosa; stamina 3, lönge exserta; ovarium glabrum, inerme; styli ima basi tantum connati. Capsula leptodermis; columella post casum coccorum 1 cm fere longa. Westafrikanische Waldprovinz: Ober-Guinea-Zone, von Liberia bis Kamerun, im Urwald an schattigen und halbschattigen Plätzen. Excoecaria. 165 Liberia, Monrovia (üinklage n. 2418!]; Sierra Leone (Afzelius!); Kamerun, Johann Albrechlshöhe (Büsgen n. 108!, Staudt n. 609!), zwischen Bajilla und Mun- dame (Winkler n. 999!), Batanga (Dinklage n. 797!), Bipindi (Zenker n. H65!). Nota. Var. cavalliensis Beule et var. eomoensis Beule in Bull. soc. Bot. France LVII. (1910) 129 a typo paulo tantum recedunt (Chevalier n. 16979, 17577, 19701). 18. E. parvifolia Müll. Arg. in Flora XLVIL (1864) 433; in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 122«; F. Müll, et Benth. Fl. Austral. VL (1873) 153. — E. agallocha var. Mülleriana Baill. Adansonia VL (1866) 325. — Kami validi, teretes; ramuli crassi, valde abbreviati vel omnino pulviniformes. Folia alterna, fere sessilia, 1 V2 — 2 cm longa, 4 — 6 mm lata, lineari-elliptica, rotundato-obtusa vel retusa, evenosa, rigidula, margine recurva vel subrevoluta, eglandulosa, integra. Spicae (^ in pulvinulis hemisphaericis vel in ramulis abbreviatis, densissime squamulosis aggregatae, circ. 3 — 5, breves, juniores densissime bracteigerae, deinde laxiores et folia subaequantes; bracteae latissime ovatae, concavae, denticulatae, 1-florae. Sepala (^ ovata vel lanceolata, acuminata, inciso- denticulata; stamina 2. Flores Q et fruetus ignoti. Austromalayische Provinz: Nordaustralien, sehr verbreitet am Golf von Carpentaria (R. Brown, Landsborough, F. v. Müller). Einheim. Name: Guttapercha tree. 19. E. rectinervis Kurz in Journ. Asiat. Soc. Bengal XLV. IL (1876) 148; Hook. f. FL Brit. Ind. V. (18 88) 473. — Actephila rectinervis Kurz in Journ. Bot. XIIL (1875) 329. — Ramuli crassiusculi. Folia alterna; petiolus robustus, 3 — 4 cm longus, eglan- dulosus; limbus 15 — 20 cm longus, 9 — 10 cm latus, obovato-oblongus, abrupte in apicem obtusum attenuatus vel saepius obtusus vel retusus, integer, coriaceus, basi acutus, eglandulosus ; costae secundariae utrinque 12 — 15, fere horizontales, tenues. Spicae axillares, sessiles, petiolo breviores, omnino (^ vel basi flores Q, \ — 2, bre- vissime pedicellatos gereutes; bracteae (^ obcordatae, uniflorae; flores (^ sessiles. Stamina 2; ovarium glabrum, inerme. Capsula pedicello 1 cm fere longo, robusto suffulta, globoso-trigona, 1 1/2 cm fere diametiens. Semina subglobosa, pallida, ferru- gineo-tigrina et maculata. Südwestmalayische Provinz: Nikobaren, sehr verbreitet in den tropischen Wäldern von Katchall auf Korallenkalkfelsen (Kurz); Tilangchong (Jelinek n. lOO). 20. E. glaucescens Scott EUiot in Journ. Linn. Soc. XXIX. (1890) 48. — Frutex; rami glabri, corrugati, alternatim compressi. Petiolus vix 1 cm attingens; limbus 8 — 17 cm longus, 2V2 — * cm latus, elliptico-oblongus, utrinque attenuatus, glaber, violaceo- glaucus, margine serratus, subrevolutus; venae supra prominentes; stipulae triangulari- lineares, brunneae, caducae. Spicae axillares, 5 ^ — ^ 0 cm longae, distanter ± 1 0- florae, androgynae vel Q^; bracteae trianguläres, acuminatae, (^ pluriflorae. Sepala 3, triangularia , acuta, apice rubro, calloso praedita; antherae 3, subsessiles; ovarium sessile; styli 3, leviter applanati. Capsula fere 5 mm diametiens. Madagaskar: Wälder bei Fort Dauphin (Scott EUiot n. 2423, 2916!). 21. E. agallocha L. Spec. pl. ed. 2. (1763) 1451; MülL Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 12 20. — Arbor parva, lactescens; ramuli teretes, cum omnibus partibus glabri. Folia alterna; petiolus 1 1/2 — t^jicm longus, i*arius longior; limbus 4 — 10 cm longus, 2 — 5 cm latus, ellipticus vel ovatus, rarius oblongo-lanceolatus vel orbiculari-obovatus, apice obtuse acuminatus, rarius rotundato-obtusus, basi obtusus vel rotundatus, rarius acutiusculus, leviter crenulato-serrulatus vel fere integer, coriaceus, nitidus, ima basi prope petiolum glandulis 2, parvis, sessilibus praeditus; costae secundariae utrinque 8 — 10, tenuissimae; stipulae minutae, persistentes, fere subulatae. Spicae (J* anienti- formes, 3^2 — 7 cm longae, insigniter densiflorae, cylindricae; racemi Q. spicis (^ duplo fere breviores, apice saepe steriles, in aliis ramis vel in aliis speciminibus siti; in- florescentiae utriusque sexus axillares, solitariae vel 2 — 3-nae; bracteae dense imbri- catae, latae, breves, truncatae, margine integro excepto glanduloso-incrassatae, uniflorae; flores suaveolentes, (^ sessiles, Q breviter pedicellati. Sepala (^ lineari-lanceolata, basi lacero-dentata, ^ ovata, acuminata, intus basi utrinque 1 -glandulosa ; stamina 3, 166 F. Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. demum longe exserta; ovarium glabrum, laeve; styli basi breviter connali. Capsula sulcato-triloba. Semina subglobosa. — Fig. 30. Im vorderindischen und Monsungebiet weit verbreitet, in Strandwaldungen, oft in der Mangroveformation. Var. a. genuina Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1220. — Excoeearia agalloelia Lam. Illustr. t. 805; Miq. Fl. Ind. batav. I. 2. (1859) 415; Seemann, Fl. Vitiens. (1865—1868) 232; Benth. et F. Müll. Fl. Austr. VI. (1873) 152; Blanco, Fl. Fig. 30. Excoeearia agalloeha L. var. genuina Müll. Arg. A Ramulus floriger (J. B Inflores- centiae ß pars. C Flos ^. D Inflorescentia (5 juvenilis. E Ramulus floriger Q. F Flos £. — Icon. origin. Filip. ed. 3. III. (1879) 193; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. (1888) 472; Hemslej in Journ. Linn. soc. XXVI. (1894) 446; Volkens in Engler's Bot. Jahrb. XXXI. (l90l) 46 6; Schum. et Lauterb. Fl. Deutsch. Schutzgeb. Südsee (1901) 40 6; Hayata in Journ. Coli. sc. Tokyo XX. (1904) 58; Smith in Mededeel. Departm. Landbouw No. 10 (1910) 616. — Comniia cochinchitiensis Lour. Fl. Cochinch. (1790) 606. — Excoeearia affinis Endl. Prodr. Fl. Norfolk. (1833) 83. — StiUingia agalloeha Baill Etud. gen. Euphorb. (1858) 518 t. 7, f. 31 — 34. — Ärbor excoecans Rumph. Herb, amboin. II. (1741) 237 t. 79 — 80. — Folia ovata vel elliptica. Flores in spicis vix distincte in serias longi- trorsas dispositi. Capsula 8 mm lata, 4 — 5 mm longa. — Fig. 30. Excoecaria. 167 Voi'derindisches Gebiet: An den Küsten Vorderindiens weit verbreitet (Ilookerj Wight n. 2646!). — Ceylon (Thwaites n. 2169!). Nordwestmalayische Provinz: Andamanen (King's Collector!, Kurz!). Südwestmalayische Provinz: Singapore (Ridley!). — Java (Hillebrand!, Koorders n. 2202/^!, 28273/?!, Volkens n. 108!, ZoUinger n. 2746). Centromalayische Provinz: Molukken (Gaudichaud!). Austromalayische Provinz: Timor (ohne Sammlername!). — Nordaustra- lien, Inseln des Golfs von Carpentaria (R. Brown, Sweers), Victoria River (F. v. Müller!), Goulburn Island (Cunningham), Port Darwin (Schultz n. 597!, 677!); Queensland, verbreitet an der Küste von Rockhampton und Broad Sound bis Cape York (Bowmann, Dallachy, Wilhelmü, F. v. Müller!). Papuanische Provinz: Neu Guinea, Niederländisch Neu Guinea (Atasrip n. 472, Branderhorst n. 315). — Kaiser Wilhelmsland (Hellwig n. 378!, Holl- rung n. 408!, Bamler n. 32!). Araukarienprovinz: Norfolkinseln. Hinterindisch- ostasiatische Provinz: Siam (Jobs. Schmidt n. 43!, 367!, 5521, 724a!, 867!). — Tongking (Balansa n. 706!). — Hongkong (Ford!). Philippinen (Chamisso n. 186!, Eimer n. 12005!, Merrill n. 935!, 2478!, 3392!, Rodbertus!, Whitford n. 127l!). — Formosa (nach Hemsley u. Hayata). — Liu-kiu Inseln (Matsumura, Tanaka). Melanesische Provinz: Fidschi-Inseln (Seemann). Polynesische Provinz: Karolinen (Volkens n. 454!, 550!). Var. ß. eamettia (Willd.) Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1221. — Excoecaria eamettia Willd. Spec. pl. IV. (1805) 864. — Folia ovata vel elliptica. Flores in spicis vix distincte in series longitrorsas disposili. Capsula et semina triente fere majora quam in var. a. Nordwestmalayische Provinz und Gangesebene: Tavoy (Wallich), Sund- arbans (G ammie u. Heinig!, Hooker u. Thomson!, Heinig!), Goylpure (Wallich n. 7970). — Südwestmalayische Provinz: Penang (Wallich n. 7968E). Var. /. lanoifolia Pax et K. Hoffm. n. var. — Folia lanceolata vel oblongo- lanceolata, basi longiuscule attenuato- acuta. Flores quam in var. praeced. minores. Java (Hillebrand!). Var. d. ovalis (Endl.) Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1221. — Mccoe- caria ovalis Endl. Prodr. Fl. Norfolk. (1833) 83. — E. sphaerocarpa F. Müll, in Sched. — Folia suborbicularia vel orbiculari-obovata, apice rotundato-obtusa. Semina 5 mm longa, globosa. Nordaustralien, Golf von Carpentaria (Bauer, F. v. Müller); Queensland, Brisbane (A. Dietrich!). Var. €. orthostiehalis Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1221. — Folia ovata vel elliptica. Spicae Q^ paulo graciliores, 6-gonae; bracteae juniores secus lineas orthostichales, rectas ordinatae. Capsula i^/^ mm longa, 7 mm lata. Semina parvula, 3 mm longa. Marianen (Gaudichaud n. 26!). — Tonga-Inseln (Vieillard). — Neu Caledonien (Vieillard n. 1155). Einheim. Namen: In Indien: Gangwa, geor, uguru, geria, goria (Beng.); Gnua (Uriya); Geva (Bomb.); Chilla, tella-chettu (Tel.); Haro (Kan.); Tayau, Kayau (Burm.); Yekin (Andam.); Telia Kwiya (Sing.). — «Auf Java: Kajoe mata loeto (Mal), Kapal (sund.), Kajoe Kapal (Bali), Bintaos lavet (sund.); Tai und Getah (auf Noesa Kambangan), Menengan (Ostjava). — Auf Amboina: Samboeta mata, Mata hoeri. — Auf den Philippinen: Buta, Butabuta, Alipata, Lipata, Himbabao, Siac. — In Kaiser Wilhelmsland: Balani; auf der Tami Insel: Mbanal. — Auf den Karolinen: Mwat. — Auf den Fidschi-Inseln: Sinu gaga. Verwendung. Der Milchsaft ist sehr scharf und giftig und soll, in die Augen gespritzt, Blindheit hervorrufen. Milchsaft und Rinde werden als Purgans, Emeticum 16g F. Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. und gegen eitrige Geschwüre gebraucht. Das weiße, weiche Holz wird als Tischler- holz verwendet. Auf den Fidschi-Inseln wird der Rauch des brennenden Holzes gegen Aussatz in Anwendung gebracht; die Kur erfordert jedoch viele Opfer. — Vergl. See- mann, Fl. Vitiens. 233; Watt, Dict. econ. prod. Ind. III. (1890) 306; Dragen- dorff, Heilpfl. (4 898) 384. Lange Zeit galt E. agallocha als eine der Stammpflanzen des Aloeholzes (Lig- num Aloes), das schon den Alten als ayä)J.oyßv bekannt war und als Räuchermittel hoch geschätzt wurde. J. Mo eller hat vor einigen Jahren nachgewiesen, dass diese Annahme falsch ist. Vergl. Jos. Moeller, Lignum Aloes und Linaloeholz, Pharm. Post. 1896 u. 1898. — Nach Boorsma (Bull. Dep. Agr. Ind. neerl. 1907 n. 7) wird in einigen Teilen von Niederl. Indien das Holz zu Räucherzwecken verwendet. 22. E. Dallachyana (Baill.) Benth. in Benth. et F. Müller, Fl. Austr. VI. (1873) 153. — E. agallocha var, Dallachyana Baill. Adansonia VI. (1866) 32 4. — Rami teretes, glabri, valde ramosi. Folia alterna ; petiolus dz 1 1/2 cm longus ; limbus 5 — 7 cm longus, 2 — 3' 2 cm latus, lanceolatus vel ovatus, apice obtuse acutus vel acumi- natus, basi obtusus vel subobtusus, crenulato-serrulatus, membranaceus, ima basi ad petioli apicem saepe minute biglandulosus, subtus tenuiter reticulatus. Flores (J^ sec. Bentham ut in E. agallocha. Racemi Q axillares, 1 Y2 cm fere longi; pedicelli d= 5 mm attingentes. Sepala Q 3, triangularia, acuta, denticulata, basi utrinque 1-glandu- losa; ovarium glabrum, laeve; styli basi tantum connati. Ostaustralien: Queensland, Burnett River (F. v. Müller); sehr verbreitet um Rockhampton (Dallachy, Boorman, Thozet). Neusüdwales, Sandiland Ranges (Boorman!). — Immer in Scrubs. Nota. Vorisimiliter E. Dallachyana tantum varietatem E. agalloehae sistit, sed nunquam locis maritimis crescit. 23. E. acerifolia Didrichs. in Vidensk. Meddel. Kjöbenh. (1857) 4 29; Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1222; Hook. f. Fl. Brit. India V. (1888) 473. — Arbor parva, omnibus partibus glabra; ramuli novelli graciles. Folia alterna; petiolus 2 — 8 mm longus, eglandulosus ; limbus 7 — 11 cm longus, 2 — 4 cm latus, lanceolato-ovatus vel anguste ovatus vel anguste obovato-lanceolatus, acuminatus vel cuspidatus, basi acutus, argute glanduloso-serrulatus, membranaceus; costae secundariae utrinque 6 — 10, subtus prominentes; venae reticulatae. Spicae 2 — 5 cm longae, in ramulis paucifoliatis terminales vel axillares, basi florem Q. gereutes, ceterum (J'; rhachis glabra, graciüs; bracteae late triangulari-ovatae, acuminatae vel abrupte acuminatae, (^ 2 — 3-florae, basi utrinque glandulis 1 vel 2 parvulis ornatae; flores (J' subsessiles, Q, sessiles. Sepala Q^ 3, lineari-lanceolata, integra, libera, $ 3, e basi late ovata acuminata, glanduloso-ciliata, basi intus eglandulosa; stamina3; ovarium laeve, glabrum; styli basi brevissime connati. Gapsula 1 cm longa, globoso-tridyma. Semina 5 mm diametientia, subglobosa, acuta, nigro- et cinereo-variegata vel nigro-badia. Tropischer Himalaya, Yünnan und Khasia-Berge. Var. a. himalayensis (Klotzsch) Pax. — Stillingia himalayensis Klotzsch in Bot. Ergebn. Reise Prinz. Waldemar (1862) H6 t. 21. — Excoecaria himalayensis Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 122. — Excoecaria acerifolia var. genuina Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1222. — Folia ovata vel lanceolato-ovata, acuminata. Yünnan: Mengtze (Henry n. 9106!, 9I06C!, 9106D!). Tropischer Himalaya: Von Nepal bis Kumaon (Hofmeister!, Thomson!, Wallich n. 7969!). Var. ß. cuspidata Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1222. — Excoecaria himalayensis var, cuspidata Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 12 2. — Folia anguste obovato-lanceolata, longe cuspidato-acuminata, minutissime pellucido-puncticulata. Nordwestmalayische Provinz: Khasia-Berge (Hooker u. Thomson!). Yünnan: Szemao (Henry n. 12095!). Var. ;'. lanceolata Pax et K. HofTm. n. var. — Folia lanceolata, longe cuspidato- acuminata, minutissime pellucido-puncticulata. Excoecaria. 169 Yünnan: Szemao (Henry n. 1209öD!). Einheim. Name: Bäsingh (Kumaon). Verwendung finden in Ost-Kumaon die Blätter als Heilmittel gegen Rheumatismus. Vergl. Watt, Dict. Econ. prod. India HI. (1890) 306. 24. E. Bussei Pax. — Sapium Bussei Pax in Engler's Bot. Jahrb. XXXIII. (i903) 284. — Frutex arborescens vel arbor, 4 — 5 m alta, omnibus partibus glabra; ramuli satis crassiusculi. Foüa alterna; petiolus 1/2 — i V2 cm longus, crassiusculus, canalicu- latus; limbus i 1 2 cm longus, 6 — 672 cm latus, rhombeo-oblongus vel ellipticus, basi acutus, apice breviter et obtuse acuminatus, irregulariter crenatus, firme membranaccus, opacus, eglandulosus. Spicae axillares et terminales; rhachis robusta, 5 — 6 cm longa, Fig. 31. Excoecaria Bussei Pax. Ä Ramulus floriger. B Capsula. C Semina columellae centrali adsidentia. D Semen. — Icon. origin. 2— 2Y2mm lata; basi flores § 1 — 2 gerentes, ceterum (j^ ; bracteae utriusque sexus 1-florae, (^ basi incrassatae, rotundatae, breviter apiculatae, denticulatae, basi utrinque glandula oblonga, laevi ornatae, Q oblongae, acuminatae, biglandulosae; flores subsessiles, bibracteolati. Sepala (^ 3, ovato-lanceolata, basi incrassata, apice inflexa, Q late ovata, acuta, denticulata, intus eglandulosa; ovarium laeve, glabrum; styli ima basi tantum connati. Capsula glabra, laevis, brevissime pedicellata, maxima, depresso-sub- globosa, leviter tridyma, 3Y2 — 4 cm longa, 5 — 5V2 cm lata, apice acuta, dorso coc- corum carinata, brunnea; pericarpium tenue. Semina globosa, 1 cm fere diametientia, brunnea, parce maculata, in columna brevi, late trialata post casum pericarpii longe ad- haerentia, carunculata; caruncula a semine secedens et in collumella persistens. — ^^ Fig. 31. Ostafrikanische Steppenprovinz: Deutsch Ostafrika, Ugogo, Mpapwa, Busehsteppe (Busse n. 96!, Holtz n. 1324'.); Kondoa .Trangi (Sauer n. 1974!). 170 P- P*'^- — Euphorbiaceae-Hippomaneae. Einheim. Kimanyema Namen: Mlegge-legge; nach Busse auch Jjege, Myanganji. Verwendung: Die Samen liefern Öl und werden medizinisch verwendet. Die Pflanze enthält Milchsaft, liefert aber keinen Kautschuk. Nota. Floribus nunc notis species antea pro Sapio sunipta nunc ad Excoecariam ducenda est, sed fructibus seniinibusque valde insignis. 25. E. Simii (0. Ktze.) Pax. — Sapium Simii 0. Ktze. Rev. gen. III. 2. (1898) 293. — Excoecaria eaffra Sim, Forest and Forest Fl. Cape Colonv (1907) 319, t. t44, f. 1 . — Frutex fere metralis : ramuli tenelli, angulosi, cum omnibus partibus glabri. Folia alterna; petiolus 5 — 10 mm longus; limbus 4^2 — 6 cm longus, 2 — 3 cm latus, lanceolatus vel oblongo-lanceolatus, basi acutus, apice acutus, acuminatus vel subobtusus, eglandulosus, crenulato-denticulatus ; stipulae minutae, glanduloso-denticulatae vel demum integrae. Spicae axillares vel in ramulis paucifoliatis terminales, 2 — t^'-i cm longae, eximie tenellae, basi flores Q 2 — 3 gerentes, ceterum (^f ; flores subsessiles; bracteae utriusque sexus uniflorae, r^ orbiculari-ovatae , acuminatae, subdenticulatae, utrinque basi glandula minuta auctae. Sepala (^ 3, minuta, lanceolata, apice leviter inflexa, 2 late triangularia, acuta, eglandulosa; stamina 3, libera; ovarium glabrum, inerme; styli a basi liberi. Capsula 9 mm diameliens, subglobosa; columella post casum coc- corum persistens. Südafrikanische Steppenprovinz: Kaffraria, Peddie-, East London-, King Williamstown-, Stutterheim- Distrikt. Periebosch (Schönland n. 852!), Kei River (Schlechter n. 6190!). — Pondoland (Beyrich n. 306!). Häuög in Gebüschen und Wäldern. Bildet gern auf niedergescUagenen Wäldern die erste Buschvegetation vor der Neubesiedlung durch Bäume. 26. E. sambesica Pax et K. Hoffm. n. spec. — Frutex (vel arbor?); ramuli subcarnosuli, cum omnibus partibus glabri. Folia alterna; petiolus ±z 5 mm longus: limbus 6 — 7Y2 ^m longus, 4 — 4Y2 cm latus, obovatus vel ovatus, basi cuneato-angustatus, acutus, apice rotundato-obtusus vel breviter acutus, crenulato-dentatus, membranaceus, eglandulosus; stipulae minutae, trianguläres, acuminatae, basi fimbriatae. Spicae in ramulis paucifoliatis, lateralibus terminales, 3 — 6 cm longae, basi florem Q unicum gerentes, ceterum (^ vel omnino (^; bracteae utriusque sexus uniflorae, ovatae, acutae, denticulatae, basi utrinque glandula oblonga, sublaevi auctae; flores sessiles. Sepala utriusque sexus 3, lanceolato-ovata, denticulata, (^ apice inflexa; stamina 3, libera; ovarium glabrum, laeve; styli basi ad trientem in coluninam connati. Fructus ignotus. Ostafrikanische Steppenprovinz: Sambesi-Zone, Boruma (Menyhart n. 746!). Nota. Similis E. Bussei, sed stylis basi connatis diversa. Fructus aulem ignoti sunt. Species incertae sedis. 27. E. lanceolaria (Miq.) Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1221; Boerl. Handl. Fl. Nederl. India III. 1. (1900) 296. — Stillingia {?) lanceolaria Miq. Fl. Ind. Batav. Suppl. (1860) 461. — Tota glabra; ramuli graciles, tenues. Folia alterna, longe petiolata; petiolus gracilis, angulosus, apice glandulis 2, ovoideis, arcte oppositis ornatus; limbus 5 — 10 cm longus, 2 — 4V2 cm latus, e basi acuta eUiptico-lanceolatus, obtuse pro- ductus, subtus glaucus, in sicco fuscidulus, membranaceus, integer; costae secundariae patulae, parum conspicuae; stipulae lineari-lanceolatae, scariosae, supra basin latam firmulam, persistentem deciduae. Flores et fructus ignoti. Südwestmalayische Provinz: Pulo Pisang (Teysmann). Nota. Species vix nota, forte melius omiltenda, quoad genus omnino dubia. 28. E. rhomboidea Schlechter in Engler's Bot. Jahrb. XXXIX. (1906) 153. — Arbor parva, gracilis; rami cum ramulis teretes, graciles, glabri; ramuli laxe foliosi. Folia alterna; petiolus 10 — 16 mm longus, gracilis; limbus 5 — 8 cm longus, 2*2 — 4 cm latus, oblongus vel rhomboideo-ellipticus, obtuse acuminatus, basi altenualus, ima basi Excoecaria. 171 angustissima obtusus, eglandulosus, coriaceus, margine pauci-anguloso-repandus, glaber. Inflorescentia (5* axillaris, teuuissima, 2 — 2-/2 cm longa, flexuosa; flores (^f in axillis bractearum glomerulali, fere sessiles, minuti; bracteae inter se distantes, late trianguläres, acutae, denticulatae, ciliatae, utroque latere basi glandula patellari ornatae. Calyx (^ bipartitus; lobi late ovati, obtusi, glabri; stamina 2, calyci aequilonga; antherae cordatae, obtusae. Flores Q. et fructus ignoti. Araukarienprovinz: Neu Galedonien, Südbezirk, längs der Bäche in den Berg- wäldern bei Yacuhe, 500 m (Schlechter n. 15041!). Nota. Floribus Q ignotis species quoad genus omnino dubia rcmanet et verisimillime non ad Excoecariam pertinet. Habitus et spicae aliae quam in nostro generc et vasa lacticifera desunt. — See, cl. Schlechter E. rhomboidea species unica generis e flora neocaledonica est, sed jam longe antea U. agallocha a Vieillard in Nova Caledonia lecta erat. ^ Excoecaria? spec. Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. (1888) 475. — »Larut, Perak, alt. 2000 — 3500 ft. — A shrub, 8 — 12 ft., quite glabrous, branches terete, leaves mem- branous, 4 — 6 in., ovate-lanceolate , acuminate, margin slightly waved, base acute or rounded, nerves very many, slightly arched, petiole ^^ — 1/2 i"^-; slender, capsules sessile, clustered in the leafaxils, 1/3 in diam., 2 — 3-dymous, cocci globose, quite smooth.« Species excludendae. Excoecaria ahyssinica Müll. Arg. in Linnaea XXXIV. (1865) 217 = Sapiv/m ellipticum (Höchst.) Pax. E. aerea Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (186 6) 1207 = Sapium aereum Klotzsch. E. affinis Griff. Notul. IV. (1851) 486 = Sapium baccatum Roxb, E. africana Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 123 = Spirostachys afri- cana Send. E. albicans Griseb. in Nachr. Gesellsch. Wiss. Göttingen (1865) 179 := Qym- nanthes albicans (Griseb.) Urban. E. arguta Müll. Arg, in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 614 ^= Sapium argutum (Müll. Arg.) Huber. E. baccata Müll. Arg. in DC. Prodr. XV, 2. (1 866) 1211= Sapium baccatum Roxb. E. bicalcarata Müll. Arg. in Linnaea XXXIL (1863) 125 = Sebastiania bicalca- rata (Müll. Arg.) Pax. E. biglandulosa Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (I866) 1204; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 618 est species coUectiva, ab autoribus recentioribus in species plures, ex parte valde affines distincta. Huc pertinent Sapium, Äuhletianum (Müll. Arg.) Huber, S. aurcuparium Jacq. , S. Claussenianuni (Müll. Arg.) Huber, S. daphnoides Griseb., S. glandulatum (Vell.) Pax, S. haematospermum, Müll. Arg., S. hamatum (Müll. Arg.) Pax et K. Hoffm., S. Klotzschianum (Müll. Arg.) Huber, S. lanceolatum (Müll. Arg.) Iluber, S. leptadeniwn (Müll. Arg.) Huber, S. longifoliu/ni (Müll. Arg.) Huber, S. longipes (Müll. Arg.) Huber, S. montevidense Klotzsch, S. Moritzianum, Klotzsch, S. pallidum, (Müll. Arg.) Huber, S. Pavonianum, {WA\. Arg.) Huber, S. pedicellatum^xxhQT, S. petiolare (Müll. Arg.) Huber, S. prunifolium Klotzsch, S. Sellowianum, Klotzsch,- S. stenophyllum (Müll. Arg.) Huber, S. sublanceolatum (Müll. Arg.) Huber. E. Bodenb ender i K. Schum. in Just, Jahresb. XXVL 1. (1900) 349 = Sapium Bodenbenderi 0. Ktze. E. brachyandra Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (I866) 1224 = Gymnanthes brachypoda (Griseb.) Pax et K. Hoffm. E. brachypoda Griseb. in Nachr. Gesellsch. Wiss. Göttingen (1865) 178 = Gym~ tianthes brachypoda (Griseb.) Pax et K. Hoffm. E. brasiliensis Spreng. Neue Entdeck. II. (1 821) 1 1 7 = Äctinostemon brasiliensis (Spreng.) Pax. E. Bridgesii Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 124 = Sebastiania Bridgesii (Müll. Arg.) Pax. 172 F. Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. E. carihaea Griseb. Fl. Brit. Westind. Isl. (1864) 51 = Äctinostemon concolor (Spreng.) Müll. Arg. var. carihaeus (Griseb.) Müll. Arg. E. chamaelea Baill. Adansonia VI. (1867) 3%3 = Sebastiania chamaelm (L.) Müll. Arg. E. Colliguaya Baill. Hist. pl. V. (1874) 134 = Ädenopeltis Colliguaya Bert. E. concolor Spreng. Syst. III. (1826) 24 = Äctinostemmi concolor (Spreng.) Müll. Arg. E. canjoerensis Dennstedt, Schlüssel Hort ind. malab. (1818) 23, 31; Cfr. Rheede, Hort. ind. malabar. V. (1883) t. 23. — Icon Rheedeana certissime non Excoe- cariae speciem sistit, E. cuneata Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1208 = Sapium cuneatum Griseb. E. cubensis Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1212 = Bonania ct4hana A. Rieh. E. diandra Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 615 = Sapium diandrum (Vell.) Huber. E. discolor Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1210 = Sapium discolor (Ghamp.) Müll. Arg. E. discolor Spreng. Syst. 111. (1 826) 24 = Sebastiania discolor (Spreng.) Müll. Arg. E. diversifolia Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 12H = Sapium diversi- folium (Miq.) Pax. E. eglandulata Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 628 = Sebastiania eglandu- lata (Vell.) Pax. E. eglandulosa Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1209 = Grimmeodendron eglandulosum (Rieh.) Urban et Sapium adenodon Griseb. E. erythrosperma Griseb. in Mem. Amer. Aead. 2. ser. VIII. (I86l) 161 = Sapium erythrospermum (Griseb.) Müll. Arg. E. faradianensis Beule in Bull. Soc. Bot. France LVII. (I9i0) 128 = Sapimn faradianense (Beille) Pax. E. farinosa Griseb, in Abb. Gesellsch. Wiss. Göttingen VII. (1857) 169 = Gym- nanthes hypoleuca Benth. var. farinosa (Griseb.) Müll. Arg. E. glandulosa Millspaugh in Field Columb. Museum I. (1896) 305 = Sebastiania adenophora Pax et K. Hoffm. E. glandulosa Swartz Fl. Ind. occ. IL (1800) 1124 = Gymnanthes glandulosa (Swartz) Müll. Arg. E. glauca Parodi in Anal. Soc. cientif. Argent. XI. (1881) 54 = Sebastiania discolor (Spreng.) Müll. Arg.? E. glomeriflora Pax in Engler, Pflzwelt Ostafr. G. (i895) 2 41 = Spirostaehys glomeriflora Pax. E. Goudotiana Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 122 = Sapium Goudotia- num (Baill.) Pax. E. guyanensis Baill. Hist. pl. V. (1874) 133 = Maprounea guyanensis Aubl. E. haematosperma Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1209 = Sapium haematospermum Müll. Arg. E. herbertiaefolia Jacq. in Lern. Hort. Univ. (1844) 289 = Ex ordine Eu- phorbiacearum excludenda videtur. — Gfr. Müller Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1224. E. hippophaifolia Griseb. in Abb. Gesellsch. Wiss. Göttingen XXIV. (1879) 61 = Sebastiania hippophaifolia (Griseb.) Pax. Gfr. p. 152. E. Hochstetteriana Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 122 = Sapium reticu- latum (Höchst.) Pax. E. ilicifolia Spreng. Neue Entd. II. (1821) 117; Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (18 66) 12 22; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 630 est Sahaguniae spec. {Moraceae), in Herb. Berol. niixta cum Soroceae spec. [Moraceae), sub eodem numero a cl. Sellow lecta. Excoecaria. 173 E. indica Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) <23 = Sapium indicum Willd. et S. ellipticum Pax. E. insignis Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1212 = Sapium insigne (Royle) Benth. E. integerrima Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 948 = Sapium reticu- latum, (Höchst.) Pax. E. japoniea Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 123 = Sapium japonicum (Sieb, et Zucc.) Pax et K. Hoffm. E. Klotzschii Baill. Hist. pl. V. (1874) 135 = Adinostcmon commwnis (Müll. Arg.) Pax et A. Klotzschii (Didrichs.) Pax, E. laevis Blanco, Fl. Filip. ed. 1. (1837) 788 = Homalanthus populneus (Geisel.) Pax var. siccus (Blanco) Pax. E. laurocerasus Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1202 = Sapium jajnai- cense Swartz et S. laurocerasus Desf. E. leucogyna Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1208 = Sapium leuco- gynum Wright. E. leucosperma Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1209 = Sapium leuco- gynu/m Wright. E. Loureiroana Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1217 = Sapium cochinchinense (Lour.) 0. Ktze. E. lucida Swartz, Fl. Ind. occ. II. (1800) 1122 = Gymnanthes lucida Swartz. E. macrocarpa Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1207 = Sapium macro- carpum, Müll. Arg. E. Manniana Müll. Arg. in Flora XLVII. (1864) 433 = Sapium ellipticum (Höchst.) Pax. E. marginata Griseb. in Abh. Gesellsch. Wiss. Göttingen XIX. (1874) 97 ^= Sebastiania Klotzschiana Müll. Arg. var. hrachyclada (Müll. Arg.) Pax et K. Hoffm. et Sebastiania h'osiliensis Spreng, var. divers. E. marginata Kunze in Poepp. Goll. pl. chil. I. n. 252 = Ädenopeltis Colli- guaya Bert. E. marginata Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1208 = Sapium margi- natum Müll. Arg. E. Martii Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 614 = Sapium Martii (Müll. Arg.) Huber. E. myricifolia Gi-iseb. in Nachr. Gesellsch. Wiss. Göttingen (1865) 178 = Sebastiania'? myricifolia Wright. Ej, oblongifolia Müll. Arg. in Journ. Bot. II. (1864) 337 = Sapium, oblongifolium (Müll. Arg.) Pax. E. obovata Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2.(1866) 1203= Sapium obovatum Müll. Arg. E. obtusifolia Midi. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 125 = Sebastiania obtusi- folia (H.B.K.) Pax et K. Hoffm. E. obtusiloba Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1203 = Sapium obtusi- lobum Müll. Arg. E. occidentalis Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 615 = Sapium occidentale (Müll. Arg.) Huber. E. ovatifolia Noronha in Verb. Batav. Gen. V. (1790) ed. 1. Art. IV. 14 = Cerbera odollam Gärtn, E. pallens Griseb. in Mem. Amer. Acad. 2. ser. VIII. (1861) 161 = Gymnanthes pallens (Griseb.) Müll. Arg. var. genuina Müll. Arg. E. pallida Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 623 = Sapium pallidum (Müll. Arg.) Huber. E. polyandra Griseb. in Nachr. Gesellsch. Wiss. Göttingen (1865) 180. — Flores monströse evoluti sunt. Gl. Müller Arg. (in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1225) plantam ex ordine excludendam declaravit, cl. Bentham (in Benth. et Hook. f. Gen. III. [1880] 174 F. Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. 337) autem pro Gymnanthis specie habuit. Certissime species Grisebacbiana non ad Euphorbiaceas pertinet, ut jam cl. Urban in Herbario schedulae adnotavit; an ad Oleaceas transferenda, dubium remanet. Structura anatomica ramulorum omnino aliena est quam in Hippomaneis; vasa lacticifera desunt. Cfr. p. 80. E. potamophila Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 627 t. 80, f. I. = Sebastiania potaniopkUa (Müll. Arg.) Pax. E. reticulata Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1213 = Sapium reticu- latum (Höchst.) Pax. E. reticulata Sim, Forest and Forest Fl. Cape Colony (1907) 320 = Sapium ellipticmn (Höchst.) Pax. E. riparia Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 628 = Sebastiania riparia Schrad. E. riparia Schlechtend. in Linnaea VII. (1832) 386 = Gymnanfhes riparia (Schlechtend.) Klotzsch. E. Sagraei Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 121 = Grimnieodendron eglandu- losum (Rieh.) Urban. E. salpingadenia Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) ytd^ = Siillingia salpingadenia (Müll. Arg.) Huber. E. sebifera Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1210 = Sapium sebiferum (L.) Roxb. E. serrata Ait. Hort. Kew. ed. 2. V. (1813) 418 = Adenopeltis colliguaya Bert. E. serrulata Ind. Kewens. II. (1895) 942 = Sebastiania Gaudichaudii Müll. Ai-g. E. sicca Blanco, Fl. Filip. ed. 1. (1837) 787 = Homalanthus populneu^s (Geisel.) Pax var. siccus (Blanco) Pax. E. stylaris Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1204 ^= Sapium stylare Müll. Arg. E. Silber osa Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 120 2 = Sapium hippo- mane G. F. W. Mey. E. subsessilis Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1223= Sebastiania sub- sessilis (Müll. Arg.) Pax. E. subulata Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 627 = Sebastiania suimlata (MÜH. Arg.) Pax. E. synandra Pax in Engler's Bot. Jahi'b. XLIII. (1909) tt^ == Spirostaxihys synandra Pax. E. tenax Griseb. in Nachr. Gesellsch. Wiss. Göttingen (1865) 179 = Gymiiantkes palletis (Griseb.) Müll. Arg. var. tenax (Griseb.) Müll. Arg. E. Thouarsiana Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) \H8 = Stillingia Thouarsiana Baill. E. tijucensis Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) %{^ = Sapium tijuc&nse (Müll. Arg.) Iluber. E. tinifolia Swartz, Fl. Ind. occ. II. (1800) 1 1 1 9 == Gymnanilies elliptica Swartz. E. tristis Müll. Arg. in Fl. Bras. XL 2. (1874) &\i = Sapium triste (Müll. Arg.) Huber. E. ve/ienifera Pax in Engler's Bot. Jahrb. XIX. (1894) 1 1 3 =^ Spirostaehys venenifera Pax. E. venulosa Wright ex Griseb. in Nachr. Gesellsch. Wiss. Göttingen (1865) 1 79 = Gymnanthes albicans (Griseb.) Urban. E. virgata Zoll, et Moritzi in Miq. Fl. Ind. Bat. 1. 2. (1859) 416 ^= Sapium virgatum (Baill.) Hook. f. E. Warmingii^lnW. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 626 = Sebastiania Warmingii (Müll. Arg.) Pax. Subtrib. 7. Stillingiinae Pax et K. Hoffm. Bracteae squamiformes, biglandulosae vel eglandulosae. Calyx (;f 2 — 3-lobus. Stamina 3 vel 2. Semina carunculata vel ecarunculata. Maprounea. 175 13. Maprounea Aubi. Maprounea Aubl. Ilist. pl. Giiyan. II. (1775) 895; Endl. Gen. IL (1836—4 840) H09; Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) H90; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 542; Benth. in Benth, et Hook. f. Gen. III. (1880) 333. — Aegopricum L. PI. Surinam. (1775) 13; Amoen. acad. VIII. (1785) 263. — Äegopricon L. f. Suppl. (1781) 413; Gaertn. Friict. II. (1791) 266 t. 138 f. 4. — Maprunea J. F. Gmel. Syst. II. (1791) 272. — Aegopicron Giseke, Prael. (1792) 474. — Maprounia Harn. Prodr. pl. Ind. occ. (1825) 33. — Stillingia Sect. Maprounea Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) 320. — Sapium Sect. Aegopricum 0. Ktze. et Post, Lexicon (1904) 498. Flores monoici, rarius dioici, apetali. Discus nuUus. Calyx (J' parvus, niembra- naceus, urceolaris, breviter 2 — 3-Iobus; lobi imbxncati. Stamina 1 — 3, per anthesin exserta; filamenta in columnam tenuem connata, apice brevissirae libera. Ovarii rudi- mentiim nullum. Calyx Q brevis, trilobus. Üvarium 3-loculare; styli in columnam brevem connati, apice liberi, indivisi; ovula in löculis solitaria. Capsula globosa, leviter tridyma, in coccos 2-valves dissiliens. Semina obovoidea; caruncula magna, carnosa, saepe dibrachiata; testa foveolata vel rugulosa vel laevis; cotyledones latae, planae. — Arbores vel frutices, omnino glabri. Folia petiolata, ovata vel oblonga, integerrima, penninervia, saepius reticulato-venosa, basi hinc inde minute biglandulosa; stipulae parvae, trianguläres, Spicae saepe bisexuales, rarius unisexuales, (^ densissime capituliformes, ovoideae vel subglobosae, ad apicem ramulorum saepe valde abbreviatorum terminales; bracteae parvae, imbricatae, basi utroque latere glandulosae; flores rj' sub quaque bractea 3, rarius 5, sessiles; flores Q, 1 — 3 infra spicam (J*, pedicellati, sub bractea parva soli- tarii, vel (in specie dioica) in racemo proprio pauci, floribus r^ reductis. Die verwandtschaftlichen Beziehungpn der vier Arten ergeben sich aus folgendem Schema: brasiliensis \ guyanensis \ membranaeea africana. Somit sind einander nächst verwandt M. guyanensis des tropischen Südamerika und M. membranaeea aus dem Urwaldbezirke Kameruns; schon etwas weiter entfernt sich M. brasi- liensis und noch isolierter steht M. africana. In Afrika erscheinen also zwei Arten, die scharf voneinander geschieden sind; die eine [M. membranaeea) ist ein typischer Urwaidbaum von lokaler Verbreitung, während M. afrieana in den Steppen und Savannen Hochafrikas ein weites Areal bewohnt. Dabei ist es zur Bildung von Sippen gekommen, die für einzelne Bezirke Afrikas charakteristisch sind und als Lokalvarietäten aufgefasst werden können, die sich gegenseitig vertreten. So entspricht var. leucospcrma des Westens der var. orientalis Ostafrikas, var. benguelensis Westafrikas der var. obtusa des Ostens. Im nördlichen Hinterlande Kameruns endlich wachsen zwei Sippen (var. einnamomea und var. graeilis], die wieder einander sehr nahe stehen und von denen die erstere als Nieder ungs form, ■die var. graeilis als Rasse höherer Lagen zu deuten ist. Cla vis specierum. A. Semina foveolata. Species americanae. a. Bracteae rf rhombeae, subulato-acuminatae l. M. h-asiliensis. b. Bracteae r^ latae, exiguae, breviter acutae 1. M. guyanensis. B. Semina foveolato-rugulosa. Species dioica, tenuifolia, africana 3. M. membranaeea. C. Semina laevia. Species monoica, rigidifolia, afi'icana . . . i. M. africana. 1. M. brasiliensis St. Hil. PI. usueU. Bresil. (1824 — 1828) t. 65; Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1191; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 542 t. 81, f. 1; Peckolt in Ber. deutsch, pharm. Gesellsch. XVL (1906) 188. — Stillingia brasiliensis Baill. Etud. gen. Euphorb. (1838) 521 t. 7, f. 20 — 2 5. — Stillingia Hilariana Baill. Adan- 176 F. Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. sonia V. (1865) 332. — Frutex 2 3 — 2 m altus, ramosissimus, omnino glaber; ramuli Ultimi \ — 1 Y2 cm longi, in inflorescentiam abeuntes. Petiolus 4 — 8 mm longus; limbus 3 — 5 cm longus, 2 — 4 cm latus, late ovatus vel orbiculari-ovatus, nitidus, coriaceus, breviter et abrupte apiculato-acuminatus, basi obtusus, subtus eglandulosus vel hinc inde sparse maculari-pauciglandulosus, rigide costatus et valide reticulato-venosus ; stipulae parvae, trianguläres, subobtusae, basi leviter cordatae. Spicae pedunculo ± \ 2 mm longo suffultae, basi ilores Q 1—3, rigide pedicellatos gereutes, parte cf ovoideo- cylindricae, 10 — 12 mm longae, 5—7 mm latae, densissime florigerae; bracteae (f ovatae, acuminatae, basi angustata stipitato-biglandulosae ; pedicelli Q. 8 — 15 mm longi. Calyx (J^ Fig. 32. Maprounea brasiliensis St. Hil. A Ratni florentes. B Inflorescentiae ^ pars. C Flos Q. — Icon. origin. 3-fidus; lobi acuti, denticulati; sepala Q. late ovata, integra, subobtusa; stamina 1 — 3, exserta. Capsula 1 0 mm longa, leviter tridyma. Semina lutescenti-brunnea, cum carun- culis 6 mm lata, ovoidea, basi leviter retusa, grosse foveolata. — Fig. 32. Südbrasilianische Provinz: In den brasilianischen Staaten Bahia (nach Peckolt), Rio de Janeiro, Minas Geraes und Goyaz; in den Campos und Catingas. Südbrasilien (Glaziou n. 18472!, Sellow n. 2139!, St. Hilaire). — Rio de Janeiro (Glaziou n. 13 204!, 13 205!). — Minas Geraes, zwischen Laguosa und S, Anna (Lund), bei Uberaba (Regneil n. 1059!, Riedel n. 2428!), bei Agua Suja, Distr. Minas Novas (Burchell n. 5734, Martins), Serra Sincora (Fischer), Lagoa Santa (Warming), Caete (Riedel n. 608!). — Goyaz (Glaziou n. 22 I20!, 22 121a!), Ribeiräo S. Catharina (Pohl n. 1685!). Maprounea. 177 Einheim. Namen: Marmeleira da campo (= Quiltenbaum der Steppe) oder Marmelinha da campo (kl. Quittenbaum). Verwendung: Das Decoct der bitter schmeckenden Wurzeh'inde, 20 g zu 480 g Kolatur, bei jeder Mahlzeit ein Likörglas voll genommen, als Appetit und Verdauung beförderndes Mittel; in größerer Dosis Brechen erregend. — »Färbt schwai'z« (Riedel). 2. M. guyanensis Aubl. Hist. pl. Guyan, II. (1775) 895 t. 342; Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2 (1866) H9I; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 543 t. 8111. — Äegopricon betulinum L. f. Suppl. (1781) 413; Lam, Encycl. t. 743. — Stilliyigia guyanensiis Baill. Adansonia V. (1865) 332. — Excoecaria guyanensis Baill. Hist. pl. V. (1874) 133. — Arbor 3 — 7 m alta, omnino glabra. Petiolus 5 — 15 mm longus, gracilis; limbus 2^/2 — • 7 cm longus, 1*2 — 3^ 2 ^m latus, ovatus vel oblongo-ellipticus vel lanceolatus, rigide vel firme membranaceus, acuminatus, summo apice acutus vel obtusatus, basi acutus vel obtusus prope basin saepe maculari-biglandulosus, nitidus, tenuiter costatus et reti- culatus; stipulae exiguae, trianguläres, obtusae. Spicae breviter pedunculatae, basi flores Q. 1 — 3 gerentes, parte (^ oblongo- vel cylindrico-ovoideae, 3 — 6 mm longae, rarius longiores, 3 mm latae, densissime florigei'ae; bracteae utriusque sexus latissime ovatae, exiguae, brevissime acutatae, glandulas stipulares haud attingentes; pedicelli Q. 5 — 6 mm longi. Flores lutei. Calycis utriusque sexus lobi late ovati, subobtusi, denticulati. Capsula 4 mm longa, 5 mm lata, subglobosa, leviter tridyma. Semina cum caruncula 3 — 3^/2 mm longa et lata, grosse foveolata. Tropisches Südamerika , von Guyana durch das Amazonenstromgebiet und die Nordstaaten Brasiliens bis Bolivien und Rio de Janeiro, Subäqiiatoriale andine Provinz: Columbien, Tal des Magdalenenflusses (Triana n. 3563!), auf dem Bolador (Sonntag n. 16!). Cisäquatoriale Savannenprovinz: Niederl. Guyana (Hostmann n. 996!, WuUschlägel n. 1551). — Franz. Guyana (Sagot n. 519!). — Engl. Guyana (Schomburgk n. 638!, 1059!). Gebiet des Amazonenstroms: Peru, Loreto, Moyabamba (Weberbauer n. 4477!), Tarapoto (Ule n. 6504!). — Alto Amazonas, Rio Negro bei Manäos (Spruce n. 1475!), S, Gabriel de Cachoeira am Rio Negro (Spruce n. 227l!), bei S. Joze (Riedel n. 1394), bei Ega (Martins). — Parä, Santarem (Spruce n. 79 1!). Südbrasilianische Provinz; Ohne nähere Standortsangabe (Glaziou n, 19853!, Sellow n, 2125!). — Cearä (Gardner n. 1836). — Bahia, Serra Sincora (Martins n. 1948), Serra Jacobina bei Villa da Barra (Blanchet n. 2725!), bei Macacü (Schott n. 4400). — Minas Geraes, Rio Novo (Schwacke n, 8904!). — Rio de Janeiro (Glaziou n, 11502!, 11529!). — Goyaz (Glaziou n. 22221!), bei Tocantins gegen Porto Imperial (Burchell n. 8389). — Matto Grosso (Spencer Moore n. 162!), S, Anna da Chapada (Robert n. 549!). — Bolivien, Songo (Bang n. 83l!), Mapiri (Buchtien n. 1912!). Einheim. Namen: Menudito (Columbien), Milho torrado (Minas Geraes). Nota. Species quoad arabitum et constistentiam foliorum paulo variabilis. Gl. Müller varietates distinxit, quas certis limitibus discerne haud possuraus; nee characteribus majoris momenti, nee area geographica diversae sunt, sed invicem in se confluunt. Hae varietates sunt sequentes : var. (c. nervosa Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 115; in Fl. Bras. XI. 2 (1874) 543. — Folia majuscula, rigidula, late ovata, utrinque subobtusa, valide costata et prominenter reticulata, var. ,i. obtusata Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 115; in Fl. Bras. XI. 2 (1874) 543. — Folia firme membranacea, ovata, basi latiuscula obtusa vel subobtusa, apice subobtusa vel obtuse acuminata, tenuiter costata et reticulata. var. y. genuina Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1191; in Fi. Bras. XL 2 (1874) 543. — Folia firme membranacea, oblongo-elliptica, utrinque acuta vel subacuta, tenuiter costata, margine plana. var. d\ undulata Müll. Arg. in Fl. Bras. XL 2. (1874) 544, — Folia rigidule membranacea, polymorpha, ovata et oblongo-elliptica et lanceolata, obtuse acuminata, tenuiter costata et venosa, margine db undulata, demum plana. A, Engler, Das Pflanzenreich. IV. (Emtryophyta siphonogania) 147. V. ^2 178 F. Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. 3. HL. membranacea Pax et K. Hoffm. n. spec. • — Arbor 8 — 15 m alta, omnino glabra; ramuli iillimi 2 — 4 cm longi, in inflorescentiam abeuntes. Petiolus 7 — I 0 mm longus, gracillimus ; limbus 4 — 8 cm longus, 2 — 3 cm latus, lanceolatus vel oblongo- lanceolatus, bas^i acutus vel subobtusus, apice obtuse acuminatus, temiiter membranaceus, prope basin supra obscure biglandulosus, subopacus vel vix nitidulus, tenuiter costatus et reticulatus ; stipulae parvae, triangulai-es. Flores dioici. Spicae (^ inferne bracleis sterilibus, dissitis onustae, parte florifera globosae vel ovoideae, 5 mm longae, 3 mm latae, densissime florigerae; bracteae late trianguläres, latissimae, acutae, glandulas stipulares liaud attingentes, 3 — 5-florae: flores biunnescentes ; spicae Q quam (j^ aequi- longae, pauciflorae; pedicelli Q sub fructu 2 cm attingentes. Caljx (5* tenuiter mem- branaceus, 2 — 3-lobus, Y2 "3"^ longus; stamina 2, exserta; ovarium ovoideum; stylu» Fig. 33. Maprounea membranacea Pax et K. Hoffm. A Ramulus floriger. B Rami fruetigeri. C Capsula. D Semen. — Icon. origin. \ mm fere longus, stigmata patentia aequans. Capsula rubra, 5 mm longa et lata, globosa, leviter tridyma. Semina nigra, 4 mm fere longa, ovoidea, irregulariter foveo- lato-rugulosa; caruncula cinnabarina. — Fig. 33. Westafrikanisches Waldgebiet: Kamerun, trockener Wald bei Batanga (Dinklage n. 1425!), Campogebiet (Tessmann n. 670 !), Urwald bei Bipindihof (Zenker n. 2086!, 2412!, 2557!, 3003!, 3436!). Einheim. Name: n'scha. — Das Kernholz ist braun. Nota. Species hie descripta similis et affinis est M. guyanensi americanae, multo magis quam M. africafiae , sed foliis tenuiter membranaceis et floribus dioieis facile recognoscitur; semina non foveolata, sed irregulariter foveolato-rugulosa. 4. M. africana Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) H91: Hiern, Cat. Afr. pl. IV. (1900) 985. — Fi'utex vel saepius arbor 5 — 6 m alta, omnino glabra; ramuli Ultimi saepe valde abbreviati, in inflorescentiam abeuntes. Petiolus 7 — 15 mm longus, gracilis; limbus {^'^ — 0V2 cm longus, 1 1/2 — 3 cm latus, ovatus vel oblongo-ovatus Maprounea. . 179 vel lanceolatus vel orbiculari-ovatus, basi rotundato-oblusus vel cordatus, apice obtuse acutus vel obtuse acuminatus vel rotundato-obtusus, rigide niembranaceus vel subcoria- ceus, basi interdum obscure biglandulosus, supra nitidulus, subtus pallidior, distincte reticulato-venosus ; stipulae parvae, trianguläres, acutae. Spicae pedunculatae, basi flores Q \ — 3, pedicellatos gereutes, parte (j^ oblongae, 3 — \2 mm longae, 3 — 4 mm latae, densissime floi'igerae; bracteae (^ lanceolatae vel trianguläres, longe acuminatae, basi biglandulosae ; glandulae simplices vel 2 — 3-partitae; pedicelli ^ dt 6 mm, sub fructu 2 — 3 cm longi. Calyx (J' et Q irregulariter 2 — 3-Iobus; lobi saepe denti- culati; stamina 2 — 3. Capsula pro genere majuscula, leviter tridjma. Semina cum caruncula pyramidali, dibrachiata d= 6 — 8 mm longa, basi truncata, laevia, nigra vel pallida. In den Steppengebieten Nordafrikas weit verbreitet, von Adamaua bis Benguela und in Ostafrika von Dar es Salaam bis zum Victoria Njansa. Species polymorpha, sed vix in plures distinguenda. Conspectus varietatum. A. Bi'actearum glandulae simplices. a. Semina nigra var. a. Orientalis. b. Semina pallide grisea var. ß. leucosperma. B. Bractearum glandulae simplices vel in eadem inflorescentia bipartitae. a. Cortex ramorum cinnamomeus. Arborescens var. y. cinnamomea. b. Cortex ramorum griseus. Frutescens var. ö. gracilis. C. Bractearum glandulae omnes bi- vel tripartitae. a. Folia obtuse acuta vel acuminata var. e. ben^uelensis. h. Folia rotundato-obtusa var. L. obtusa. Var. a. orientalis Pax et K. Hoffm. n. var. — Arbor vel frutex arborescens ; cortex ramorum griseus. Folia ovata, obtusa vel obtuse acuta. Bractearum glandulae cylin- dricae, simplices. Flores lutescentes. Capsula 8 — 12 mm longa. Semina nigra, 7 — 8 mm longa. Ostafrikanisches Steppengebiet: Dar es Salaam, Sachsenwald (Busse n. 24!, 3U7!, Engler n. 2U0!, 3226!, 3243!, Holtz n. 28!, 1019!), Lukimwafluss (Busse n. 972!), Ostseite des Bondo Plateaus (Busse n. 2569!), Usaramo (Stuhlmann n. 6597!), Victoria Njansa (Holtz n. 1624!). Var. ß. leucosperma Pax et K. Hoffm. n. var. — Arbor; cortex ramorum griseus. Folia ovato-oblonga, obtuse acuta. Bractearum glandulae simplices. Flores lutescentes. Capsula 1 0 mm longa. Semen griseum, 6 mm longum. Westafrikanische Waldprovinz: Baumsavanne und steinige Orte. Kamerun, nördl. Hinterland, Bakari (Ledermann n. 2288!); Labare (Ledermann n. 2258!); Ubangi-Chari, Kaga Toulon (Chevalier n. 7393!). — Vielleicht gehört hierher auch Mildbraed n. 3516!, 3519!. Var. y. cinnamomea Pax et K. Hoffm. n. var. — Arbor; cortex ramorum cinna- momeus. Folia ovato-oblonga, obtusa vel obtuse acuta; petioli coccinei. Bractearum glandulae saepius bipartitae, rarius in eadem inflorescentia simplices. Flores albido- rosei; stamina alba. Flores Q ad basin inflorescentiae (J^ pauci, subsessiles, inferne nonnulU normaliter longius pedicellati. Westafrikanische Waldprovinz: Süd-Adamaua, Alhadjin Galibu, Obstgarten- savanne, 500 m (Ledermann n. 372 1!). Var. d. gracilis Pax et K. Hoffm. n. var. — Frutex 0/2 — 2 m altus; cortex ramorum griseus. Folia enascentia purpurascentia, cordata vel posteriora lanceo- lata, obtusa, insigniter parva; petioli coccinei. Inflorescentia parvula, (^f 3 mm fere longa. Flores viridi-lutescentes ; bractearum glandulae simplices vel in eadem inflores- centia bifidae. 12* IgQ F. Fax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. Westafrikanische Waldprovinz: Kamerun, nördl. Hinterland, Tibati (Leder- mann n. 2435!). Var. f. benguelensis Pax et K. Hoffm. n. var. — 31. vaceinioides Pax in Engler's Bot. Jahrb. XIX. (1894) { 16 (status juvenilis). — Arbor; cortex ramorum griseus, ramu- lorum juvenilium saepe cinnamomeus. Folia oblonga vel ovato-oblonga, obtuse acu- minata. Inflorescentiae interdum subsessiles. Bractearum glandulae bipartitac. Capsula 7 — 9 mm longa. Semina nigra, 6 mm longa. Südafrikanische Steppenprovinz: Benguela, Kahungula (Buchner n. 505!), Malandsche (Gossweiler n. 9591, 963!, Marques n. 46!), Huilla (Dekindt n. 782!), Bumbo (Welwitsch n. 401 !, 401b!), Lunda, Kimbundo (Pogge n. 123!). — Wahr- scheinlich auch im unteren Kongobecken. Vergl. Th. et H. Durand, Syllog. Fl, congol. (1910) 499. Var. C. obtusa Pax. — M. obtusa Pax in Engler's Bot. Jahrb. XIX. (189 4) 116; in Engler, Pflanzenwelt Ostafr. C. (1895) 241. — Cortex ramorum griseus, FoHa orbi- culari-ovata, rotundato-obtusa. Bractearum glandulae 2 — 3-partitae; bracteae rhom- boideae^ longe acuminatae. Ostafrikanische Steppenprovinz: Massaisteppe, Salanda (Fischer n. 528!). — Ob noch im Kongobecken, ist fraglich. — Vergl. Th, et H. Durand, Syllog. Fl. congol. (1910) 500. 1 4, Stillingia Garden. Stillingia*) Garden in L. Mant, (1767) <9; Endl, Gen. 11, (1836 — 1840) 1110 ex parte; Müll. Arg. in Linnaea XXXII, (1863) 64; in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1155; Benth. in Benth. et Hook. f. Gen. III. (1880) 334; Pax in Engler u. Prantl, Pflzfam. III. 5, (1890) 96, — Stillingia Sect. Eustillingia Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) 510 ex parte. — Stilingia Baf, Atlant. Journ. (1832) 146. — Stillengia Torr, in Dalla Torre et Harms, Gen. Siphonog. (1901) 281. — Sapiiim Sect. Stillingia 0. Ktze. et Post, Lexicon (190 4) 498. Flores monoici, apetali. Discus nullus, Floris (J' calyx parvus, tenuiter mem- branaceus, breviter et late bilobus. Stamina 2, rarissime 3; filamenta hbera, exserta; antherarnm loculi ovoideo-globosi, longitudinaHter dehiscentes. Ovarii rudimentum nullum. Floris Q calyx tripartitus vel rudimentarius vel nullus. Ovarium 2 — 3-loculare; styli basi breviter connati, superne libei'i, indivisi; ovula in loculis solitaria. Capsula 3-, rarins 2-dyma, in coccos 2-valves dissiliens; pericarpii basis inter coccos persistens, receptaculum 3- vel rarins 2-radiatum, induratum formans, »coccophorum« dictum remanens; columella centralis =b alata post delapsum coccorum persistens vel sae- pius rudimentaria vel nulla, Semina subglobosa, carunculata, rarius minute carun- culata vel ecarunculata; testa crustacea; albumen carnosum; cotyledones latae, planae. — Frutices vel hei'bae perennes, Mrissime annuae, omnino glabrae. Folia alterna vel opposita, breviter petiolata, glanduloso-serrata, rarius in crenaturis eglandulosa, saepe ad petioli apicem biglandulosa, membranacea vel rigida vel carnosa, bistipulata. Spicae terminales, rarissime axillares, simplices; bracteae parvae, latae, basi biglandulosae; flores (^ sub quaque bractea plures, rarius solitarii, subsessiles, Q sub bracteis in- ferioribus solitarii, subsessiles, in spica pauci vel interdum spica omnino (^. Species ad 2 6, pliirimae Americae tropicae incolae, nonnullae in regiones tem- peratas Americae septentrionalis progredientes, paucae madagascarienses, una vitiensis. Die Gattung Stillingia ist ohne Früchte schwer, vielleicht kaum mit Sicherheit, von Sapium zu trennen, und höchst wahrscheinlich werden einzelne Arten der letzten Gattung, sobald Früchte ■bekannt worden, zu Stillingia gezogen werden müssen. Das gewöhnlich 3-strahlige Coccophorum, d. h. der nach dem Abfall der Frucht stehen bleibende, erhärtete Basalteil des Perikarps, er- möglicht eine Trennung beider Genera. Dabei muss aber betont werden, dass keinesfalls, wie bisher immer angegeben wurde, das Mittelsäulchen nach dem Abfallen der Coccen fehlt oder nur rudimentär zurückbleibt; bei einigen Arten erreicht es als dreiflügliges, ansehnliches Gebilde *) Gonus dicatum Benj. Stillingfleet, botanico anglico (London 170ä — M'{). Stillingia. 181 bedeutende Größe. Solche Arten vereinen also in sich Charaktere der Gattungen Stillingia und Sapium. Mit vollem Recht hat schon Bentham darauf hingewiesen, dass eine scharfe Trennung der Müll er 'sehen Gattung Oyninostillingia von Stillingia unnnöglich wird. In der Tat findet sich eine rudimentäre Ausbildung des Q Kelches, der bei Gymnostillingia fehlt, bisweilen auch bei typischen Stillingien, über deren Zugehörigkeit zur Gattung kein Zweifel besteht. Die meisten Arten besitzen am Samen eine deutliche Caruncula, deren Gymnostillingia entbehren soll; aber auch einzelne Arten der Leptostachyae bilden die Caruncula nur in sehr rudimentärer Form oder kaum aus. Die (5 Brakteen von Gymnostillingia tragen in ihrer Achse nur eine Blüte; dasselbe Verhalten zeigen auch die Leptostachyae, die systematisch eine Zwischenstufe zwischen den typischen Stillingien und Gymnostillingia bilden. In den Natürl. Pflanzenfam. habe ich selbst die Sect. Gymnostillingia noch den echten Stillingien als Sect. Eustillingia Pax (in Engler u. Prantl, Pfizfam. III. 5. (1890) 96) gegenübergestellt. Ich sehe hier aber lieber davon ab, diese Zweiteilung durchzuführen, obwohl der unten gegebene Schlüssel die Berechtigung hierzu ergeben könnte. Es scheint mir natürlicher, die einzelnen Sektionen als gleichwertige, wenn auch phylogenetisch verschieden zu beurteilende Gruppen aufzufassen. Die im Folgenden aufgezählten 25 Spezies der Gattung verteilen sich auf 6 Sektionen; für zwei Arten [S. Thouarsiana und paraguayensis) ist die Zugehörigkeit zu Stillingia noch nicht sicher erwiesen. Die verwandtschaftlichen Verhältnisse der Sektionen zueinander ergibt folgendes Schema: Pachycladae Frutieosae : Sylvaticae Oppositiflorae Gymnostillingia Leptostachyae Demnach werden die Pachycladae als phylogenetisch alte Gruppe aufgefasst. Nicht ganz scharf von ihnen geschieden sind die Frutieosae, während die vier übrigen Sektionen als junge Deszendenten zu gelten haben. Die Sylvaticae und Oppositifoliae lehnen sich ohne weiteres an die Frutieosae an, während Gymnostillingia und die Leptostachyae zwei Parallelreihen darstellen, die, aus gemeinsamer Wurzel entspringend, sich frühzeitig von den Frutieosae abgespalten haben. Diese Schlussfolgerungen stehen mit den Tatsachen der geographischen Verbreitung der Gattung im besten Einklang. i Madagass. Gebiet Melane- sische Provinz Südbrasi- lianisclie Provinz Trop. Central- amerika Mittel- amerik. Xerophyt. Provinz Westamerik, Wüsten- provinz Atlant. Nord- amerika Pachycladae. . Frutieosae . . Oppositifoliae . Sylvaticae . . . . 3 1 3 5 1 3 1 2 1 4 3 1 1 Gymnostillingia Leptostachyae . 1 ■ 1 Die vorstehende Tabelle zeigt zwei Entwicklungscentren von Stillingia, ein artenarmes aut Madagaskar, und ein zweites, typenreicheres im tropischen Amerika, von Brasilien nordwärts bis Centralamerika; alle andern Florengebiete sind auffallend arm. Das größte Areal bewohnen die Pachycladae, die oben als alte Typen aufgefasst wurden. Ilir Verbreitungsbezirk ist stark zerklüftet und macht ganz den Eindruck einer Summe alter Relikte, die als Reste einer früheren geschlossenen Verbreitung übrig geblieben sind. Alle andern Sektionen sind amerikanisch. Von ihnen bewohnen die Frutieosae noch ein weiteres Gebiet, während die übrigen Gruppen stark lokalisiert erscheinen. 182 F- Pa-x. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. Conspectus sectionum. A. Bracteae (^ pluriflorae. Caljx § saepissime evolutus. Semina carunculata. a. Frutices. ' a. Ramuli succulenti Sect. 1 . Paeliycladae Pax. ß. Ramuli lignosi. I. Folia alterna Sect. 2. Frutieosae Pax. II, Folia opposita Sect. 3. Oppositifoliae Pax. b. Gaules herbacei, e rhizomate perenni Orientes Sect. 4. Sylvatieae Pax. B. Bracteae rf uniflorae. Calyx Q interdum suppressus. Semina carunculata vel eca- runculata. a. Frutices Sect. 3. Gymnostillingia (Müll. Arg.) Pax, b. Herbae annuae vel perennes .... Sect. 6. Leptostachyae Pax. Sect. \. Paehycladae Pax. Gymnostillingia Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 540 ex parte. — Frutices succulenti; ramuli crassi, carnosuli. Folia alterna vel opposita, crassa, carnosa. Bracteae rf pluriflorae. Calyx Q. saepissime evolutus, rarissime suppressus. Semina carunculata. Die Sektion enthält 7 Arten, die in den Tropen beider Hemisphären auftreten. Ein Ent- wicklungscentrum liegt im madagassischen Gebiet. S. terminalis und die bezüglich ihrer Zugehörigkeit zur Gattung noch etwas unsichere S. Thouarsiana wachsen auf Madagaskar, während S. lineata ein polymorpher Endemismus von Mauritius und Bourbon ist. Die auf den Fidschi-Inseln heimische S. pacifica, der S. lineata habituell außerordentlich ähnlich, verbindet das altweltliche Areal mit den Neotropen. Hier liegt das Areal der Gruppe in den brasilianischen Staaten Rio de Janeiro und Minas Geraes. S. dichotoma und S. loranthacea stehen sich noch nahe, etwas entfernt sich von ihnen S. saxatilis. Wahrscheinlich umfassen die Arten der Paehycladae alte Typen; für ihr höheres phylo- genetisches Alter scheint die weite Ausdehnung des Areals zu sprechen. Verwandtschaftliche Beziehungen existieren nur zu einzelnen Arten der Frutieosae. Gl a vis specieruni, A, Galyx Q evolutus, a, Folia alterna. a. Flores Q pedicellati i. S. terminalis. ß. Flores Q sessiles. I. Costae secundariae et venae distinctae. 1 . Glandulae bractearum oblongo - ellipticae vel ovatae, planae t. S. lineata. 2. Glandulae bractearum sublineares, fere semi- cylindrico-prominentes 3. 5. jjacifica. II, Gostae et venae indistinctae i. S. saxatilis. h. Folia opposita. a. Folia crenulata. Stamina 2 6. S. dichotoma. ß. Folia integerrima. Stamina 3 6. Ä (?) Thouarsiana. B, Galyx Q suppressus 1. S. loranthacea. i. S. terminalis Baill, Adansonia II, (1861) 29; Müll, Arg, in DG, Prodr, XV, 2. (1866) 1157, — S. mauritiana var. salicina Baill. Adansonia II, (1861) 27. — Sapium terminale Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 116. — Rami teretes, rugulosi. Folia alterna; petiolus circ. 5 mm longus; limbus 8 — 12 cm longus, 1 — 1^2 cm latus, longe lineari-lanceolatiis, apicem versus longe acuminatus, apice obtusiusculus, basi acutus, integer, submembranaceus, laevis; costae secundariae tenuissimae, utrinque 8 — 11, sub- Stillingia. 183 distantes, angulo fere recto insertae, circ. medio intra costam primariam et margines divergenter arcuato-bipartitae; stipulae deciduae, petiolis breviores. Spicae terminales et axillares; flores (^ ignoti; flores Q in rhacbi pauci, pedicello 2 — 3 mm longo suf- fulti. Sepala Q membranacea, dentata; styli subliberi, revoluti. Capsula tricocca, coccis basi attenuatis ambitu longitrorso obovoidea. Madagaskar: Ravine Trara, St. Marie, in Wäldern (Boivin). 2. S. lineata (Lam.) Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1157; Baker, Fl. Mauritius (1877) 3 13 (excl. var. densiflora). — ■ S. ynauritiana Baill. Adansonia II. (1862) 27 (excl. var. salicina). — Sapiuni lineatum Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 115. — Frutex ad 2 m altus; ramuli validi, dense foliosi, sicci rugulosi. Folia alterna; petiolus 72 — 2 cm longus, validus, eglandulosus; limbus 5 — 25 cm longus, 2 — 5 cm latus, obovatus vel oblongo-obovatus vel elliptico-lanceolatus vel lineari-lanceolatus, apice acu- minatiis vel obtusus vel rotundato-obtusus, basin versus cuneato-attenuatus, integer vel glanduloso-crenulatus, coriaceus, nitidus, subtus pallidior, margine saepe subrevolutus; costae secundariae dense approximatae, angulo obtuso, fere recto insertae. Spica ter- minalis, 5 — 8 cm longa, solitaria, valida, erecta; bracteae latissime ovatae, integrae, a floribus superatae; glandulae magnae, oblongo-ellipticae, planae, 3 — 3Y2 ^^ longae, quam bracteae longiores; flores rf in axillis bractearum glomerulati, subsessiles, Q soli- tarii, sessiles. Calyx cj^ 1 mm longus, turbinato-obovoideus, bifidus, Q 3-partitus; lobi calycini utriusque sexus integri. Stamina 2; ovarium 3-loculare; styli uncinati, ovariiim superantes. Capsula 1 cm fere diametiens. Madagassisches Gebiet: Ein polymorpher Endemismus von Mauritius und Bourbon; in Bergwäldern. Var. a. laevigata (Lam.) Baill. Adansonia II. (I86I) 27. — Sapium lineatum Lam. Encycl. II. (1790) 734. — S. laevigatum Lam. Encycl. II. (1790) 735. — S. laevifolium Pet. Thouars in Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) 513. — S. lineatum var. lanceolatmn Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 115. — Stillingia lineata var. genuina Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (I866) 1137. — Folia anguste elliptico- vel anguste obovato-lanceolata, breviuscule et obtuse acuminata, margine integra, 12 — 15 cm longa, 3 — 5 cm lata. Mauritius (Commerson, Bouton), Bourbon (nach Müller). Var. ß. obtusifolia (Lam.) Baill. Adansonia II. (I86I) 27; Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1157. — Sapium obtusifolium Lam. Encycl. IL (1790) 735. — Stillingia obtusifolia Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) 513. — Sapium lineatum var. obtusifolium et var. brevifolium Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1833) 115. — Stillingia lineata var. intermedia Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (I866) 1157. — Sapium eassinefolium Tausch in Sched. — Folia oblongo-obovata, brevissime et obtuse acuta vel obtusa vel rotundato-obtusa, apicem versus glanduloso-crenulata vel integra, 5 — 8 vel 10 — 13 cm longa, 21/2—5 cm lata. Mauritius (Bory, Bouton, Boivin n. 1388,!, Commerson, Sieber n. 67!, 183!, 2051). Var. y. tanguina (Baill.) Pax. — Stillingia tanguina Baill. Adansonia IL (1862) 28. — Sapium tanguinum Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (18 63) 116. — Stillingia lineata var. fanguina Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1157; Baker, Fl. Maurit. (1877) 3 14. — Folia lineari-lanceolata, apicem versus obtuse angustata, leviter crenata, 20 — 2 5 cm longa, 2 cm lata. — Similis St. terminali. Mauritius. 3. S. pacifica Müh. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1156; Seemann, Fl. Vitiens. (1865 — 1873) 232. — Folia alterna; petiolus 1 '/2 — 2^4 cm longus, apice supra obsolete biglandulosus; limbus 12 — 20 cm longus, 3 — 5Y2 cm latus, obovato- lanceolatus, obtusiusculus, basi cuneato-angustatus, firme membranaceus; costae secun- dariae angulo fere recto insertae, densissime approximatae. Spicae terminales, solitariae, simplices, elongatae; bracteae latissime ovatae, subobtusae, rigidulae, multiflorae; glan- dulae bractearum pluries longiores quam latae, longitrorsum adnatae, semicyhndricae, 184 F. Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. 3y2 — 4 mm longae. Floi'es sessiles. Calyx (^ 2- vel hinc inde trilobus; stJimina %. Capsula 7 mm longa, laevis, subpallida. Semen 5 mm longum, 4 mm lalum, late ovoideum, firme carunculatum, substriolato-variegatum. Melanesische Provinz: Fidschi-Inseln, Ovala (Cap. Wilkes). Nota. Incpmplete tantum nota et primo intuitu vix a S. lineafa recognoscenda , sed glandulae bractearum omnino aliae. 4. S. saxatilis Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 539. — Fruticulus ad 1 m altus vel paulo altior, succulentus; rami spurie di-trichotome divisi, rugulosi. Folia alterna; petiolus 3 — 8 mm longus; limbus 3^2 — ^Va ^™ longus, 12 — 20 mm latus, obovato- vel subrhombeo-lanceolatus, obtuse acuminatus, basin versus sensim angustatus, margine obsolete crenatus et anguste discolori-marginatus, in serraturis adpresse glan- dulosus, subtus pallidior, succulento-coriaceus, siccus plicato-rugulosus, basi supra glandulis \ mm latis, orbicularibus, inter costam et marginem sitis ornatus; costae et venae in- distinetae; stipulae subulato-denticuliformes, integrae, 1 mm longae, deciduae. Spicae 5 — 8 cm longae, basi nudae, deinde flores Q paucos gerentes, superne densius et laxe floribus Q^ ornatae; rhachis sicca 2 — 3 mm lata; bracteae 1^2 ^^'^ longae, latissimae, obtusae, integrae, (^ 5-florae, flores haud obtegentes; glandulae bractearum \ 1/2 mm longae, saepe latiores quam longae; floi'es (^ subsessiles, Q sessiles. Caljx membra- naceus, (^ 2-fidus, Q 3-lobus; styli basi tantum connati, laeves, 3 mm longi. Capsula trigastrica, ö mm longa, inermis, laevis; i'eceptaculum tricornutum, 4 mm latum. Semen laeve. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, Minas Geraes, felsige Abhänge der Serra da Lapa (Riedel n. 1172). Nota. S. saxatilis Chodat et Hassler in Bull. Herb. Boiss. 2 ser. V. (OOS) non ad hanc speciem pertinet. 5. S. dichotoma Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 88; in DC. Prodr. XV. i. (1866) Ho9; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 539 t. 76 f. III. — Sapium dichotomtim Klotzsch in Sched. — Fruticulus ad 1 m altus, succulentus; rami dichotome divisi, sicci valde rugulosi. Folia opposita; petiolus 5 — 15 mm longus, latiusculus; limbus 5 — 12 cm longus, 3 — 0 cm latus, oblongo-obovatus vel elliptico-ovatus, apice breviter et acute acuminatus, basin versus breviuscule cuneato-angustatus, carnosus, siccus rugu- losus, opacus, fragilis, margine incrassato leviter crenulatus, crenaturis glandulis parvis, deciduis ornatis praeditus, basi eglandulosus; costae secundariae tenues, vix perspicuae, angulo Y4-recto insertae, leviter arcualo-adscendentes. Spicae terminales, validae, erectae, 4 — 8 cm longae, densiuscule floingerae; bracteae orbiculari-ovatae , integrae, concavae, (J^ 3 — 5-florae, 3 mm fere longae, glandulis 2 amplis, decurrentibus, planis ornatae, ^ ceterum intus multiglandulosae ; flores sessiles. Calyx (J^ aperiens 2 mm fere longus, pallidus, 2-lobus; sepala Q obovata, truncata; stamina 2 exserta; styli fere dimidia longitudine in columnam gracilem connati. Capsula 6 mm diametiens, sessilis; cocco- phoi'i rami breves, 3 mm vix lati, a latere compressi. Semina 3 mm longa, leviter et minute tuberculato-aspera, caesia vel grisea, minute carunculata. — Fig. 34. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, Rio de Janeiro (Riedel n. 185!); Pic de Sta. Cruz (Glaziou n. 6126!); Pao d'assucar (Schenck n. 3074!). — Felsige Abhänge. Nota. Adsunt in Herb. Berol. speeimina inanca, foliis anguslioribus praedita, quae forte in affinitatem S. dichotomae pertinent (Glaziou n. 19852!, Schwacke n. 7960!, Minas Geraes, Diamantina]. 6. S.(?) Thouarsiaua Baill. Adansonia II. (I86I) 2 8. — Excoecaria Thouarsiana Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (I866) 1218. — Frutex 1 — 2 m altus; rami teretes, ad insertionem foliorum nodosi. Folia opposita; petiolus 1 cm longus, supra canali- culatus; limbus 15 — 18 cm longus, 3^2 — 5 cm latus, spathulato-obovatus, basin versus longe attenuatus, apice i'otundato-obtusus vel emarginatus, subinteger; stipulae mem- branaceae, Hberae vel per paria connatae. Spicae terminales et axillares, basi flores Q. paucos gerentes; bracteae q^ crassae, scutellato-biglandulosae, 3-florae. Calyx (^ StilliDgia. 185 Iripartitus; sepala Q 3 acuminata, ovario adpressa; stamina 3; styli 3 revoluti. Fructus ignotus. Madagaskar: In Wäldern (Boivin, Petit Thouars). Nota. Speciem non vidimus. See. cl. Müller Arg. quoad formam et magnitudinem foliorum Stillingiam lineatam simulat. Potius Stillingiae species quam Excoeeariae ut jam moDuit cl. Müller. 7. S. loranthacea (Müll. Arg.) Pax. — Gymnostillingia lorantfiacea Müll. Arg. in Fl. Brasil. XI. 2. (1874) 541. — Fruticosa; rami ramulique teretes, dense foliosi^ Fig. 34. Stülingia dichoioma Müll. Arg. — Icon origin. deinde casu foliorum inferne cicatricoso-tuberculati. Folia alterna, 2 — 4 mm inter se distantia; petiolus 4 — 6 mm longus, crassus, in laininam abiens; limbus 2^/2 — 3Y2 ^^"^ longus, superne 8 — 12 mm latus, lanceolato-spathulatus, rotundato-obtusus, basin versus angustatus, rigidus, loranthaceus, opacus, evenius, margine leviter crenulatus, supra basin utrinque in mai'gine late innato-urceolari-glanduliger. Spicae 3Y2 cm longae, basi flore § unico, arcte sessili praeditae, deinde spatio circ. 13 mm longo nudae, superne (^f ; bractea Q late triangularis, acuta, ovario triente brevior, rj* breviores, subtruncato-obtusissimae; glandulae bractearum orbiculares, rhachi adpressae, laeves; 186 F- Pä^- — Euphorbiaceae-Hippomaneae. flores (j^ sub quaqae bractea numerosi, subsessiles. Caljx (^ 2-lobus, Q nuUus; staniina 2; ovarium fusiformi-ellipsoideum; styli 2, basi connati. Fructus ignotus. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, Bahia (Blanchet n. 27<). Sect. 2. Fruticosae Pax. Frutices vel suffrutices; ramuli vix carnosi, lignosi. Folia alterna, membranacea vel paulo tantum succulenta. Bracteae (^f pluriflorae. Calyx O evolutus. Semina carunculata. Das Areal der 8 hierher gehörigen Arten reicht von den südUchen atlantischen Staaten der nordamerikanischen Union bis Paraguay. Am weitesten nach Norden geht S. aquatica, deren Verbreitung von Florida bis Südcarolina sich erstreckt. Dann folgen in Mexiko S. xelayenst's und bicarpellaris, in Guatemala S. microspenna. Auf brasilianischem Boden besitzen die Staaten Piauhy [S. trapezoidea) und Bahia [S. Uleatia] je eine Spezies. Im Süden liegt das Areal der S. salpingadenia, die Bergabhänge und trockene Standorte Südostboliviens, des Gran Ghaco und Paraguays bewohnt. Ob S. paraguayensis aus Paraguay wirklich der Gattung angehört, ist wegen der eigenartigen Ausbildung der Samen etwas fraglich. S. salpingadenia, trapexoidea und Uleana vermitteln den Übergang von den Fniticosae zu den Pachycladae, zeigen aber doch einen engeren Anschluss an den Verwandtschaftskreis, der sich um S. xelayensis gruppiert, und dem die übrigen Arten dieser Gruppe zugerechnet werden müssen. Clavis specierum. a. Folia non cartilagineo-marginata. a. Folia it elliptica. I. Folia distincte penninervia. {. Semina 6 — 7 mm longa 8. *S. xelayensis. 2. Semina vix 5 mm longa 9. 5. microsperma. II. Folia evenia. ^. Folia trapezoidea 10. *S. trapexoidea. 2 . Folia elliptico-lanceolata \\. S. Uleana. ß. Folia ± linearia. I. Stigmata 3 12. *S. aquatica. II. Stigmata 2. \. Ramuli non spinescentes 13. *S. bicarpellaris. 2. Ramuli spinescentes ii. S. patagonica. b. Folia cartilagineo-marginata 1 5. ä salpingadenia. 8. S. zelayensis (H. B. K.) Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 87; in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1159; Hemsley in Biol. Centr. amer. III. (1883) 135. — Sapium xe- layense H. B. K. Nov. Gen. et spec. II. (1817) 51. — Rami dense foliosi, striato-angulosi, subumbellatim ramulosi. Folia alterna; petiolus 2 — 6 mm longus; limbus 3^2 — 9^ 2 ^"^ longus, 1^/2 — 2V2 ^^'^ latus, ovato-lanceolatus, acuminatus, basi subacutus, ai-gute et dense serrulatus, basi minute biglandulosus vel basi ad marginem et ad apicem petioli biseriatim pauciglandulosus , firme membranaceus, opacus, reticulato-venosus, subtus pallidus: costae secundariae arcuato-adscendentes. Spicae terminales, 8 — 12cmlongae, rectae , validae ; bracteae utriusque sexus latissime trianguläres , subulato-acuminatae, Cf 7 — 1 1-florae, 2 f^^^ 2 mm longae; glandulae bractearum cylindrico-cupuliformes; flores c^ brevissime pedicellati, Q sessiles. Calyx (^ 2-lobus; sepala § 3, ovata, acuta; stamina 2 exserta; ovarium leviter carinata; styli brevissime connati. Capsula 10 — 12 mm longa, 15 mm lata; coccophorum tricornutum, ± 11 mm latum. Semina 6 — 7 mm longa, et totidem lata, lactea vel albicantia, subcompressa, basi truncata, laevia. Tropisches Oentralamerika: Mexiko (Ehrenberg n. 1073!, Schiede n. 1051!), Zelaya (Humboldt!); Morelos, Kiefernwälder bei Cuernavaca (Pringle n. 6886!, Schmitz n. 720 !). — Vielleicht gehört hierher auch eine in sehr mangel- haftem Material gesammelte Pflanze von Toluca (Berlandier n. 1075!). Stillingia. 187 9. S. microsperma Pax et K. Hoffm. n. spec. — Rami subteretes vel vix striato- angulosi, superne dichotome ramulosi. Folia inferiora alterna, suprema opposita vel spurie opposita; petiolus 8 — 10 mm longus; limbus 10 — H cm longus, 3^2 cm latus, ovato-lanceolatus, acutissime caudato-acuminatus, basi acutus, argute et dense serrulatus, basi ad marginem et ad apicem petioli biseriatim pauciglandulosus, membranaceus, opacus, reticulato-venosus, subtus pallidior; costae secundariae arcuato-adscendentes. Spicae terminales, 6 cm longae, rectae; bracteae utriusque sexus latissime trianguläres, acuminatae, q^ 5 — 7-florae; glandulae bractearum cjlindrico-cupuliformes; flores q^ brevissime pedicellati, § sessiles. Calyx (J* 2-lobus; sepala Q 3, ovata, acuta; sta- mina 2 ; ovarium leviter costatum; stjli brevissime connati. Capsula 8 mm longa et vix i 0 mm lata, subglobosa, laevis, brunnea ; coccophorum planum, margine truncatum, 8 mm latum. Semina vix 5 mm longa et fere lata, lactea, subcompressa, ventre carinata, basi truncata, laevia. Tropisches Centralamerika: Guatemala, Santa Rosa, 4 000 m (Heyde u. Lux n. 4265!). Nota. Satis similis et certissime valde affinis S.xelayensi et aequo jure pro hujus varietate laudanda quam pro specie propria. Differt a S. xelayensi foliis majoribus, multo magis membranaceis, distinctius serratis et caudato-acuminatis, petiolis longioribus, floribus ^ in axilHs bractearum paucioribus et praesertim coccophoro, Capsula, semine minoribus. 10. S. trapezoidea Ule in Engler's Rot. Jahrb. XLII. (1908) 223. — Frutex 1 — 4 m altus; rami superne subumbellatim ramosi, subalato-angulosi. Folia alterna; pe- tiolus 5 — 10 mm longus, superne sensim in laminam abiens, glanduUs supra onustus; limbus 3 — 4 cm longus, 1 — 2 cm latus, ovato-trapezoideus, longe et sensim in petiolum angustatus, acutus vel acuminatus, crenatus, ad crenaturas glandulis parvis, atro-brunneis ornatus, succulentus, glaucescens; costae et venae valde indistinctae ; stipulae lanceolato- triangulares, integrae, vix 1 mm longae, caducae. Spicae terminales, tenues, parvae, 12 — 20 mm longae, basi flores Q 2 — 3, deinde bracteas (^ 10 — 20 gerens; bracteae (^ 1 mm longae, latissimae, acuminatae, integrae, 3 — ö-florae, Q, {'^livnm. longae, ellipticae, uniflorae; glandulae bractearum ellipticae, 11,2 '^"i longae, (^ minores. Calyx (^ 2-fidus; sepala Q, 3, membranacea, 1 mm longa, subdenticulata; styli basi connati. Capsula trigastrica. Semina laevia, ellipsoidea. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, Piauhy, Catinga der Serra Branca (Ule n. 7160!). Nota. Affinis, sed valde diversa a S. Uleana. 11. S. üleana Pax et K. Hoffm, n. spec. — Frutex 2 — 6 m altus; rami sub- umbellatim ramosi, striato-subangulosi, fere teretes, dense foliosi. Folia alterna; petiolus ± 5 mm longus, a lamina vix discretus; limbus 4 — 5 cm longus, 12 — 15 cm latus, lanceolatus vel spathulato-Ianceolatus, acutus, basin versus longe angustatus, in petiolum abiens, crenulatus, in crenaturis glandulis parvis ornatus, succulentus, subglaucescens, subtus paulo pallidior, paulo supra basin glandulis 2 marginalibus, cyathiformibus onustus; costae et venae vix distinctae. Spicae terminales, 5 — 6 cm longae, validae, rectae, basi flores Q paucos, deinde bracteas r^ numerosas, sed distantes gerentes; bracteae Q^ latissimae, obtusissimae, integrae, 7 — 9-florae; glandulae ellipticae, planae, infra bracteam in rhachi decurrentes, 3 mm longae; flores rf subsessiles. Calyx (^ bilobus; stamina 2; styli basi brevissime connati. Capsula (immatura) trigastrica, verisimiliter satis parva; coccophorum 3-radiatum, dr 6 mm latum. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, Bahia, Sincora, Serra da Vendinha, 800 m (Ule n. 7135!). Nota. Species a cl. Ule pro S. saxatili declarata est, sed differt ramis lignosis, non succulentis, foliis non discolori-marginatis, glandulis basi ad marginem limbi sitis, glandulis bractearum multo majoribus, bracteis <5 flores numerosiores stipitantibus. 12. S. aquatica Chapm. Fl. South. U. Stat. (1865) 405; 3. ed. (1897) 427; Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1 158. — S. tenuis Small in Bull. New York Bot. Card. III. (1905) 270; in Fedde, Repert. III. (1907) 270. — Frutex ^,3— 1^4 m altus; l^gg F. Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. truncus inferne simplex, erectus, e radice spongiosa, incrassata enatus, superne sub- umbellatim ramosus; ramuli striato-angulosi, tenues. Folia alterna, saepius ad apicem ramulorum congesta, suprema saepe lutescentia; petiolus 3 — 5 mm longus, gracilis; limbus 2 — 10 cm longus, 6 — i 0 mm latus, linearis vel anguste lanceolato-linearis, basi in petiolum decurrens, apice acuminatus, argute serrulatus, basi eglandulosus, firme membranaceus, opacus; costae secundariae cum venis indistinctae; stipulae setaceae, 11/2™"^ longae, deciduae. Spicae terminales, rectae, validiusculae, 3 — 5 cm longae, saepe omnino (J^', bracteae late trianguläres, acutae, (^ ±: 7-florae; glandulae peltatae, cupuliformes. Calyx (^ 2-lobus; stamina 2; ovarium 3-loculare. Capsula 7 mm lata, depresso-globosa, laevis; coccophorum 3-cornutum, 5—6 mm latum. Semina lactea,. ± 4 mm longa, tuberculato-rugosa. Atlantisches Nordamerika: Von Florida bis Süd-Carolina, Sümpfe der Pine Barrens. — Florida, Apalachicola (Curtiss n, 2509!, Biltmore Herbainum n. 3525b!). 13. S. bicarpellaris Watson in Proeeed. Amer. Acad. XXI. (1886) 455. — Frutex metralis; rami striati, lignosi, albido-corticati, cicatricosi, irregulariter i'amosi, laxe foliosi. Folia alterna; petiolus \ — 2 mm longus; limbus 3 — 7 cm longus, 5 — 6 mm latus, linearis, saepe zb falcatus, basi et apice acutus, distanter glanduloso-denticulatus, basi eglandulosus, subcoriaceus, opacus, pallidus; costae secundariae et A^enae indistinctae. Spicae terminales, tenues, i Y2 ^^^ ^^^'^ longae ; bracteae utriusque sexus late trianguläres, acutae, q^ 9 — H-florae; glandulae peltatae, planae, rotundatae, 1 Y2 — 2 mm diame- tientes. Caljx (^ 2-lobus; sepala ^ 2, late ovata, acuta; stamina 2; ovarium 2-loculare; styli basi connati, crassiusculi. Capsula late ovoidea, apice acuta, laevis, 9 mm longa et lata; coccophorum 5 mm latum, bicornutum. Semina 6 mm diametientia, subglobosa, laevia, grisea: caruncula parva. Tropisches Centralamerika: Mexiko, Coahuila, Jimulco-Berge (Pringle n. 128!). 14. S. patagonica (Spegazz.) Pax et K. Hoffm, — Colliguaya patagonica Spegazz. in Revist. Facult. Agron. y Veter. La Plata (1907) 572. — Frutex glaberrimus, metralis et ultra, dense ramosus; rami rigiduli, subfasciculati, apice spinescentes, sigmoideo- flexuosi vel plus minusve subcircinati. Folia petiolo vix 1 mm longo suffulta, glabra, nulla vel pauca tanlum in ramis junioribus, alterna, remota, mox caduca, internodia aequantia vel breviora, hnearia, 10 — 18 mm longa, 2 — 4 mm lata, apice obtusiuscula vel acuta, basi breviter cuneato-attenuata, crassiuscule membranacea, rigidula, integerrima, plana, deorsum ad initium attenuationis utrinque dente vel glandula majuscula, obtusa, sessili ornata. Spicae axillares, saepius solitariae ad nodos intermedios ramulorum novellorum, 0/2 — 5 cm longae, validae, densiflorae; bracteae ovatae vel suborbiculares, sessiles, basi utrinque glandula oblonga, majuscula, peltata ornatae, (^ 2-florae. Calyx (^ 2-lobus; stamina 2. Flores ^ ignoti. Capsulae ad bractearum axillam saepius solitariae, sessiles, subovatae, didymae, biloculares, infei'ne rotundatae, non vel vix cordato-sinuatae, superne rotundato-subacutatae, 10 mm longae et latae, 6 mm crassae, medio valide sulcato-constrictae, glabrae, virescenti-cinereae; coccophorum bi- cornutum. Semina subglobosa, 6 mm longa, 5 mm crassa, ventre non vel vix applanata, utrinque obtusa, testa coriacea, rigida, cinerea, glabra, minute irregulariterque fusco- maculata, apice caruncula subpyramidata, alba, pu§illa coronata. Patagonien: Gebüsche am Rio Santa Cruz und Rio Chico (Spegazz in i), Chubut, Valle de las plumas (Spegazzinü), Cabo Raso (Spegazzini!), Paso de los indios (Spegazzinü). Nota. Species ccrtissime ad genas Stillingiam ducenda est. 15. S. salpingadenia (Müll. Arg.) Huber in Bull. Herb. Boiss. 2. ser. VI. (1906) 452. — Sapiuni salpingadenium Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 121; Chodat ot Hassl. in Bull. Herb. Boiss, 2. ser. V. (1905) 677. — Excoecaria salpingadenia Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1209; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 624. — Fruticulus 1/2 — 1 V2 ™ altus; ramuli striati, dense foliosi, brunneo-corticati. Folia alterna; petiolus 2 — 5 mm longus; limbus 4 — 9 cm longus, 1 — 2 cm latus, ellipticus, lanceolatus vel lineari-lanceolatus, basi et apice acutus vel subobtusus, crebre et acute Stillingia. 189 calloso-serrulatus, minute puncticulatus, rigide coriaceus, pallidus, supra subnitidulus, subtus pallidior, cartilagineo-marginatus; costae secundariae arcuato - adscendentes, utrinque prominulae; stipulae fere subulatae, caducae. Spicae terminales, rectae, 4r— 5 cm longae, validiusculae, omnino r^ vel basi floribus § paucis praeditae; bracteae late trianguläres, acuminatae, (^ 3 — 9-florae; glandulae majusculae, cupuliformes ; flores sessiles. Calyx rj' 2-lobus; sepala ^ 3, ovata, cuspidato-acuminata, subdenticulata; stamina 2; styli brevissime connali. Capsula laevis, 10 mm longa et lata; cocco- Fig. 35. Stillitigia salpingadenia (Müll. Arg.) Huber subsp. anadena Pax et K. Hoffm. var. eu2)ulifera (Hemsl.) Pax. A Ramuli florigeri. B Folii rnargo. C Goccophora post delapsum coccoriim. — Icon. origin. phorum 8 — 9 mm latum, tricornutum; columna centralis simul dr persistens. Semina laevia, grisea vel lactea, subglobosa, 6 mm longa, carunculata. — Fig. 35. Südbrasilianische Provinz: Von Südost-Bolivien und dem Gran Ghaco bis Paraguay vei-breitet, an trockenen Standorten und an Bergabhängen. Subspec. I. saxatilis (Chodat et Ilasslerj Pax et K. Iloffm. — S. saxatilis Ghodat «t Hassler in Bull. Herb. Boiss. 2. sör. V. (1905) 676. — Folia ima basi ad apicem petioli biglandulosa. Var. a. elliptiea Pax et K. Hoffm. — Folia elliptica, basi et apice subobtusa; glandulae petiolares orbiculares. 190 F- ^^^- — Euphorbiaceae-Hippomaneae. Paraguay: Bergcampo bei Chololo im Flusstale des Y-aca (Hassler n. 6190!]; Cordillera de Altos, Loma (Fiebrig n. 99a!). Var. ß. grandifolia (Cliodat et Hassler) Pax et K. Hoffm. — Stülingia saxatüis var. grandifolia et var. salicifolia f. latior (ex parte) Chodat et Hassler in Bull. Herb. Boiss. 2. ser. V. (1905) 676. — Folia elliptica, basi acuta, apice acuta vel acuminata: glandulae petiolares oblongae. Paraguay: Igatimi (Hassler n. 4794!); Apepu am Flusse Tapiraguay (Hassler n. 4360!). Var. /. angustior (Chodat et Kassier) Pax et K. Hoffm. — Stillingia saxatüis var. salicifolia f. latior (ex parte) et f. angustior Chodat et Hassler in Bull. Herb. Boiss. 2. ser. V. (1905) 676. — Foha lanceolato-linearia vel hnearia, acuminata; glandulae petiolares oblongae vel lineares. Paraguay: Ti'ockene Campos am Corrientes (Hassler n. 4494!); bei Vaqueria Capibary (Hassler n. 4424!, 4446!); Igatimi (Hassler n. 5612!). Subspec. II. anadena Pax et K. Hoffm. — Folia ima basi ad apicem petioli eglandulosa. Var. d. cupulifera (Hemsl.) Pax. — Sapium cupuliferum Hemsl. in Hook. Icon. pl. XXVII. (1901) t. 2679. — Sapium haematospermum Chodat in Bull. Herb. Boiss. 2. ser. I. (1901) 399. — Folia lanceolata, 4 — 5 cm longa. — Fig. 35. Argentinien: Gran Chaco (Hagenbeck!). — Paraguay: Cordillera de Altos (Fiebrig n. 99b!, Hassler n. 21 10!, 3394!); Fort Lopez (Hassler n. 888!). Nota. Specimen Hasslerianum n. 2H0 caule ad 4 5 mm lat. fasciato insigne est. Var. £. salicina Chodat et Hassler in Bull. Herb. Boiss. 2. ser. V. (1906) 677. — Folia lineari-lanceolata, 6 — 10 cm longa. Paraguay: Cerros de Tobaty (Hassler n. 6346!); Oberlauf des Apa-Flusses Hassler n. 7782!); Cordillera de Altos (Fiebrig n. 99!). Nota. Species pulcherrima, facile recognita. Ferro ad speciem pertinent specimina a nobis non visa: Bolivia (D'Orbigny n. 918), Malto Grosso (Riedel n. 408;. Sect. 3. Oppositifoliae Pax. Frutices; ramuli graciles, lignosi. Folia opposita, membranacea. Bracteae q^ pluriflorae. Calyx Q evolutus. Semina carunculata. Die mexikanische [S. sanguinolenta) und brasilianische Art [S. oppositifolia) stehen einan- der nahe und zeigen Beziehungen zu der Sektion der Fruticosae. Clavis specierum. A. Folia inferne ad serraturas glanduligera. Coccophori rami 3 16. S. sanguinolenta. B. Folia omnino eglandulosa. Coccophori rami 6 17. 5. oppositifolia. 16. S. sanguinolenta Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 88; in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1159; Watson in Proceed. Amer. Acad. XVIII. (1883) 154; Hemsley in Biol. centr. amer. III. (1883) 135. — Frutex 1/3 — 1 Y3 m altus, ramosus; ramuli graciles, striato-angulosi, i'ubelH. Folia opposita vel subalterna; petiolus gracihs, 1 — 3 mm longus; limbus 2 — 5 cm longus, 5 — 15 mm latus, oblongo-lanceolatus vel lineari- lanceolatus, acuminatus, basi acutus, argute serratus, inferne ad serraturas parce sanguineo-glandulosus, basi ad apicem petioli eglandulosus, opacus, membranaceus. Spicae 5 — 6 cm longae, rectae, rigidae vel interdum tantum 1 — 2 cm attingentes et multo tenuiores; bracteae late ovatae, breviter acutae, (J* 6 — 10-florae; glandulae bractearum planae, 1 — 2 mm longae, § saepe paulo majores; flores subsessiles. Calyx (^ breviter 2-lobus; sepala Q 3, late ovata, tenuissime denticulata, membranacea; stamina 2 ; ovarium apice 6-carinatum ; styli basi tantum connati. Capsula obovoidea, apice subtruncata, apiculata, basi subacuta, laevis; coccophorum 5 — 7 mm latum, tri- cornutum. Semina 5 — 6 mm longa, 5 mm lata, cinereo-lactea. Tropisches Centralamerika : Mexiko, an Flussufern und Bergabhängen. Stillingia. jgj Var. a. lanceolata Müll. Arg. 1. c. — Sapiuni sanguinolentum Klotzsch in Sched. — Folia oblongo-lanceolala vel ovato-lanceolata, 3 — 5 cm longa, \ — \ 1/2 cm lata. Mexiko: Nuevo Leon, Monterey (Pringle n. 2534!); bei los banos de Atot (Ehrenberg n. lOlo!). Var. ß. angustifolia Müll. Arg. 1. c. — Sapium angulatum Klotzsch in Sched. — Folia lineari-lanceolata vel linearia, 2 — 2Y2 ^^l «^ cm longa, 5 — 8 mm lata. Spicae abbreviatae, \ — 2 cm longae, graciles, depauperatae. Mexiko: Caracol de Atolon (Ehrenberg n. 1245!); Rio Grande (Ehrenberg!); ohne nähere Standortsangabe (Schumann n. 2009!]. Nota. Var. ß. habitu et imprimis gracilitatc foliorum et spicarum a typo valde distat, sed formis intermediis cum ea conjuncta est et vix pro specie propria mililat. n. S. oppositifolia Baill. Etud. gen. Euph. (1858) 513 t. 5, f. 24—25; Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1160; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 538 t. 76, f. II. — Sapium oppositifoliimi Klotzsch in Sched. — Frutex 1 — 2 m altus; ramuli striato- costati, graciles, grisei. Folia opposita; petiolus 3 — 8 mm longus, gracilis, apice in limbum abiens; limbus 4 — 6 cm longus, 1 — 2 cm latus, obovato-lanceolatus, basin et apicem versus angustatus, apice ipso obtusus, distanter et argute serrulatus, opacus, membranaceus, omnino egiandulosus ; costae et venae tenuissimae ; stipulae trianguläres, 1 1/2 111™ longae, marcescentes. Spicae terminales, subgraciles, 1 1/2 — 2 cm longae ; bracteae late trianguläres, subobtusae, denticulatae, (^ 3-florae; glandulae bractearum (^ tubiformes, 1 mm longae, Q, angustioi-es et longiores. Galyx (^ 2-lobus ; sepala 5 late ovata, obtusa ; stamina 2 ; styli dimidia longitudine in columnam connati. Gapsula 6 — 7 mm longa, tridymo-ellipsoidea; coccophorum 5 — 7 mm latum, 6-radiatum, radii 3 longiores cum 3 brevioribus alternantes. Semina laevia. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, ohne nähere Standortsangabe (Sellow n. 4985!); Minas Geraes, Lagoa Santa (Warming). Sect. 4. Sylvaticae Pax. Herbaceae; caules e rhizomate perenni Orientes. Folia altei-na, fii"me membranacea vel subcoriacea. Bracteae (^ pluriflorae. Calyx Q. evolutus. Semina carunculata. Die zwei hierher gehörigen, untereinander sehr nahe verwandten Arten sind auf Nord- amerika beschränkt. Von Virginien bis Texas und Oklahoma wächst S. sylvatica. und S. lineari- folia, ein südlicher Typus, erweitert das Gesamtareal der Sektion von Texas bis Neu-Mexiko. Die Gruppe umfasst Sippen, die sich wahrscheinlich von den Fruticosae ableiten. Gl a vis specierum. A. Foha lanceolata 1 8. S. sylvatica. B. Folia lineai"ia 19. '. brevifolia Baill. Adansonia V. (1863) 328 = Sebastiania brevifolia Müll. Arg. 5. eampestris Baill. Etud. gen. Euphorb. (1835) 516 = Sebastiania glandulosa (.Mart.) Pax var. eampestris Müll. Arg. Stillingia. 197 S. chamaelea Baill. Elud. gen. Euphorb. (1858) 516 = Sehastiania chamaelea (L.) Müll. Arg. S. cochinchinensis Baill. Adansonia I. (1860 — 186 1) 351 = Sapium coehin- chinense (Lour.) 0. Ktze. S. Commersoniana Baill. Adansonia V. (1865) 330 = Sehastiania Klotzsehiana Müll. Arg. *S. concolor Baill. Adansonia V. (1865) 327 == Actinostetnon conoolor (Spreng.) Müll. Arg. var. gemiinus Müll. Arg. S. coriacea Baill. Adansonia V. (1865) 323 = Sehastiania marginata (Mart.) Müll. Arg. S. corniculata Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) 516 t. 8 f. \ — 12 = Sehastiania eorniculata (Vahl) Pax, S. glandulosa (Mart.) Pax, S. hispida (Mart.) Pax. S. crcmostachya Baill. Adansonia V. (1865) 322 = Sapium Klotzschianum (Müll. Arg.) Huber. S. crotonoides Baill. Etud, gen. Euphorb. (1858) 516 = Sehastiania hispida (Mart.) Pax var. crotonoides (Mart.) Pax. S. cuhana Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) 5\b = Bonania cuhana A. Bich. S. daphniphylla Baill. Adansonia V. (1865) 326 = Sehastiania daphniphylla Müll. Arg. S, desertorum Ind. Kewens. IV. (1895) 997 = Sebastiania hrasiliensis Spreng. var. genuina Müll. Arg. S. discolor Champ. ex Benth. in Hook. Kew Journ. VI. (1854) 1 = Sapium discolor (Champ.) Müll. Arg. S. discolor Baill. Etud. gen, Euphorb. (1858) 519 t. 5 f. 21 — 22 = Sebastiania discolor (Spreng.) Müll. Arg. S. divaricata Klotzsch in Sched. = Sapium Moritzianimi Klotzsch. S. diver sifolia Miq. Fl. Ind. Bat. Suppl. (1860) -461 = Sapium diversifolium (Miq.) Pax. S. dracunculoides Baill. Adansonia V. (1865) 321 = Sapium spec. S. eglandulosa Bich. in Sagra, Hist. fis. Cuba XI, (1850) 202 = Grimmeodendron eglandidosum (Rieh.) Urb. S. elliptica Baill. Adansonia III. (1862 — 1863) 162 = Sapium ellipticum (Höchst.) Pax. S. frutescens Bosc ex Steud. Nomencl. ed. 1. (1821) 815 = Sebastiania ligustrina (Michx.) Müll. Arg. S. fruticosa Spreng. Syst. III. (I 826) 805 = Sebastianict ligustrina (Michx.) Müll. Arg. S. Gaudichaudii Baill. Adansonia V. (1865) 332 = Sehastiania Gaudichaudii Müll. Arg. S. glahrata Baill. Etud. gen. Euphorb. (l 858) Atl. 1 7 t. 8 f. 1 3 — 1 6 = Sebastiania multiramea (Klotzsch) Müll. Arg. var. genuina Müll. Arg. S. glandulosa Dombey in Sched. = Ädenopeltis Colliguaya Bert. S. Goudotiana Baill. Adansonia II. (l 86 I ) 30 = Sapium Goudotianum (Baill.) Pax. S. guineensis Benth. in Hook. Niger Fl. (1849) 501 = Excoecaria guineensis (Benth.) Müll. Arg. S. guyanensis Baill. Adansonia V. (1865) 332 = Maprounea guyanensis Aubl. S. hastata Baill. Adansonia V. (1865) 32 4 = Sehastiania ditassoides (Didrichs.) Müll. Arg, S. heterodoxa Müll, Arg, in Linnaea XXXII. (1863) 89 = Sebastiania heterodoxa (Müll. Arg.) Benth. S. Hilariana Baill. Adansonia V. (1865) 332 = Maprounea hrasiliensis St. Hil. S. himalayensis Klotzsch, Bot. Ergebn. Reise Prinz. Waldemar (1862) 116 = Excoecaria acerifolia Didrichs. S. hippomane Baill. Etud. gen, Euphorb. (1858) 5\ 3 = Sapium hijypomane G. F. W. Mev. ] 98 f"- Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. S. hypoleuca Baill. Adansonia V. (4 865) 330 = Gymnanthes hypoleuca Benth. S. indica Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) 513 = Sapiurn indicum Willd. S. integerrima Baill. Adansonia III. (1862 — 1863) 162 = Sapium retieulatwn (Höchst.) Pax. S. jacobinensis Baill. Adansonia V. (1863) 329 = Sehastiania jacohinensis Müll. Arg. S. japonica Sieb, et Zucc. in Abb. Akad. München IV. 2. (1846) 145 = Sapium japonicum (Sieb, et Zucc.) Pax et K. Hoffm. S. lanceolaria Miq. Fl. Ind. Bat. Suppl. (1860) 461 = Excoecaria lanceolaria (Miq.) Müll. Arg. — Species valde dubia. S. Lastellei Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) 525 = Excoecaria Lastellei (Baill.) Müll. Arg. S. laureola Baill. Adansonia V. (1865) 327 = Sebastiania laureola (Baill.) Müll. Arg. S. laurifolia Rieh, in Sagra, Bist. fis. Cuba XI. (I850'i 201 t. 69 = Sapium jamaicense Swartz. S. laurocerasiis BailL Etud. gen. Euphorb. (1858) o I 3 t. 6 f. 1 — 9 = Sapium laurocerasus Desf. S. ligiistrina Michx. Fl. Bor. Amer. II. (1803) 2 1 3 =; Sebastiania ligv^strina (Michx.) Müll. Arg. S. Luschnathiana Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) 323 t. 3 f. 23 = *Se- bastiania multiramea (Klotzsch) Müll. Arg. var. Luschnathiana Müll. Arg. S. madagascariensis Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) 522; Adansonia II. 1861) 30 = Excoecaria madagascariensis (Baill.) Müll. Arg. S. marginata Baill. Adansonia V. 1865) 32 1 =^ Sapium marginatutn Müll. .\rg. var. lanceolatum Müll. Arg. S. melanosticta Baill. Adansonia I. fl86l) 283 = Excoecaria melanosticta (Baill.) Müll. Arg. S. multiramea Baill. Etud. gen. Euphorb. (1838) 523 = Sebastiania multiramea- (Klotzsch) Müll. Arg. var. genuina Müll. Arg. S. myrtilloides Baill. Adansonia V. (l 865) 323 = Sebastiania myrtilloides (Marl.) Pax et S. oleoides (Mart.) Müll. Arg. S. nervosa Baill. Adansonia V". (1865) 328 = Sebastiania nervosa Müll. Arg. S. nutans Vahl in Spreng. Syst. III. (1826) 803 = Homalanthus nutans (Forst.) Pax. S. obovata Baill. Adansonia V. (1865) 321 = Sapium obovatum Müll. Arg. S. oppositifolia Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) h\^ = Excoecaria crenu- lata Wight. S. pachystachys Baill. Adansonia V. (1865) 330 == Sebastiania pachystachys Müll. Arg. S. paniculata Miq. Fl. Ind. Bat. Suppl, (I860j 461 = Sapium baccatum Roxb. S. patula Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) 516 = Sebastiania hispida (Mart.) Pax var. patula (Baill.) Müll. Arg. S. phyllanthiforynis Baill. Adansonia V. (1865) 331 = Sebastiania Schottiana Müll. Arg. var. phyllanthiformis (Baill.) Pax et K. HofTm. S. populnea Geisel. Croton. Monogr. (1807' 80 = Homalanthus p>opulneus (Geisel.) Pax. S. prostrata Baill. Adansonia V. (1865) 324 = Sebastiania corni^ulata (Vahl) Pax, S. glandulosa (Mart.) Pax, S. hispida (Mart.) Pax. S. prunifolia Baill. Etud. gen. Euphorb. (1838) 513 ^= Sapium prunifolium Klotzsch. S. pteroclada Baill. Adansonia V. (1865) 328 = Sebastiania pteroclada Müll. Arg. S. ramosissima Baill. Adansonia V. (l 865) 328 = Sebastiania brasiliensis Spreng. S. rigida Baill. Adansonia V. (1865) 330 = Sebastiania rigida Müll. Arg. S. rufescens Moritz in Sched. = Sapium styhire Müll. Arg. Sapium. 199 S. salicifolia Klotzsch ex Baill. Adansonia V. (1865) 320 = Sapium haonato- spermuni Müll. Arg. S. Schottiatia Baill. Adansonia V. (1865) 331 = Sehastiania Schottiana Müll. Arg, S. sebifera Michx. Fl. Bor. Amer. II. (1803) 213 = Sapium sebiferum (L.) Roxb. Flos Q. U Fruetus. F Semen. — Icon. sec. Pax ex Engler u. Prantl, Pflzfam. III. 5. (1890) 97. Heimat vielfach kultiviert, ebenso in Japan, wo die Pflanze wohl kaum wild wächst, und den wärmeren Gebieten beider Hemisphären. Centralchina: Szechuan (v. Rosthorn n, 1204!;; Hupeh (Henry n. 1602!, Wilson n. HOO!); Shensi (Giraldi n. 48ax. — Sclcrocroton reiiciiJatus nochst. in Flora WVIli. (!8i5; L prope inarginem maculai'i-pauciglandiilosus vel subeglandulosus, subtus reliculalo-venosus. S|iicae terminales, 5- — S cm longae, androgjnae, basi llores {_ I vel rarius 2 gereutes, deinde q^ ; bracleae oblongae vel ovatae, acutae vel subtruncatae, denliculalae, basi utrinfjue glandida subslipitala auctae, J' plurifloi'ae; llores j' gracililer. sed breviter pedieellati; peilicelli {_ 5 nun longi, l'ructigeri 2 cm attingentes. Calyx rj^ 3-lobus, lobi trianguläres, deidiculati: sepala Cj 3, basi cordata, late triangiilaria, acuta, d(Milic,ulata, inlei' siuus aut i^laudula palelliformi aut in eodem llore laciuulis j — ,3, laceris, subidalo-acuminatis, liberis vel ex. parle iis- cum connatis aucia; stamina 3, libera; ovarium glabniin, (bu'so car|)idiorum geminaliin 6-appendiculalum. ('.a[)sula drupac^ea, in cocciis 2-valves dissiliiuis, subglobosa vel lalior ([iiam longa, a[iice acuta, basi obtusa, vix i '/-j cm longa.; epicar[iiuin solubile, 6-appendi- culatum; endocar|uurn durum, lignosum. Seinina 7 8 nnn longa, 6—7 mm lala, globoso-ovoidea, grisea, badio-marniorala. — Fig. 46 C', !>. . Süda frikanische Ste|) penpro vi 11 z: Natal, i'ort .\atal ((1 u einzius n. 15,513!, 515, Krauss n. 35l!), zwischen Pinelown und linbilo (Bebmann n.8o;58!), Clairmont (Fngler n. 2540!), Durban (Hehmann u. 8984!, Wood n. 6529!), Magaia (Schlecliter n. 12046!), Mozambique (.(unod!). — Waldpllanze oder in Gebüschen, oft dichles lUiscIi- gehölz bildend. Finheim. Namen: Taml)odi (nach (iueinziiis), Sa iida I wood, um-Tonibo li (nach Sim). 246 F. Pax. — Euphorbiaceae-Hipporaaneae. Nutzen: »Eines der besten Nutzhölzer, aber schwer zu bearbeiten; sehr harzig; stark riechend; Würmer kommen nie hinein. Die Kaffern sti"euen das Pulver des Holzes auf den Kopf gegen Ungeziefer. Milch sehr giftig« (Gucinzius). Nota. E. africana Sim certissime ad S. reticidatum pertinet. 80. S. cornutum Pax in Engler's Bot. Jahrb. XIX. (J894) \ U; Th. et H. Durand, Sjll. Fl. Congol. (1910) 500. — S. ohlongifolium Th. et H. Durand, Sjll. Fl. Congol. (1910) 500 ex parte. — Frutex ramosus; ramuli graciles, cum omnibus partibus glabri. Petiolus 5 — 8 mm longus; limbus 10 — 12 cm longus, 4 — 5 cm latus, ovalus vel ob- longus, basi obtusus vel subcordatus vel subacutus, acuminatus, crenulatus vel integer, nitidus vel opacus, subtus pallidior et prope marginem maculis glandulosis, demum badio-nigris, ± numerosis ornatus, chartaceus vel coriaceus, reticulatus; stipulae lanceo- latae, acuminatae, deciduae. Spicae terminales, 2 Y2 — ^ 0 ^^ longae, basi florem Q. unicum gerentes, demum (J', multiflorae, vel omnino (J^; bracteae (^ latae, sub- Iruncatae, denticulatae, basi grosse biglandulosae, 3 — 5-florae; flores (^ subsessiles, 5 pedicello fere 1 cm longo suffulti. Calyx (^ 3-lobus, lobi trianguläres, obtusi; sepala Q. 3, rhombea, acuta, inter sinus glandulis 1 — 3 aucta; stamina 3, libera; ovarium glabrum, dorso carpidiorum geminatim late 6-appendiculatum; styli 3, basi breviter connati. Capsula tridyma, 1 cm longa, appendicibus exclusis 15 mm lata, basi truncata, apice depressa; appendices pungentes, aliformes, 5 — 6 mm longae; pericarpium chartaceum, satis tenue; epicarpium non solubile. Semen globosum, 5 mm diametiens. Westafrikanische Waldprovinz: Congogebiet und Angola. Var. a. genuinum Pax n. var. — Spicae 2Y2 — ^ ^"^ longae. Folia membra- nacea vel chartacea, zb 8 — 9 cm longa, basi saepius subcordata. — Fig. k^ Ä. Angola: Lunda, Malange (Buchner n. 15l!), Tschimbang (Buchner n. 512!); Congogebiet (Dewevre!). Waldreiche Abhänge in den Tälern. Var. ß. coriaeeum Pax in Engler's Bot. Jahrb. XIX. (1894) H 5. — Folia majora, rb 1 2 cm longa, firmiora, subcoriacea, subtus maculis glandulosis paucioribus onusta. Spicae longiores, dz 1 0 cm longae. Baschilangegebiet: Mukenge^ (Pogge n. 1407!, lill!); Lunda (Marques n. 205 !); Congogebiet (Dewevre!), Stanley Pool (Schlechter n. 12540!); Spanisch Guinea Hinterland (Tessmann n. 2751, 334a!). — hu Buschwald und Urwald. Einheim. Name: osö (Span. Guinea). Yar. "/. Poggei Pax. — Sapium Poggei Pax in Engler's Bot. Jahrb. XIX. (1894) 115. — Folia subcoriacea, rb 1 0 cm longa, basi obtusa vel subacuta, subintegra vel tantum apicem versus subdenticulata. Flores ignoti. Baschilangegebiet: Mukenge (Pogge n. 1385!). Nota. Fructus tantum in var. Poggei noli sunt, in var. « et i autem ignoti. — Forte ad S. cornulum pertinet Mildbraed n. 3600!, scd fructus ignoti. 81. S. xylocarpum Pax in Engler's Bot. Jahrb. XIX. (1894) 115. — Frutex glaberrimus; ramuli tenues. Petiolus robustus, 6 — 8 mm longus, supra profunde canalicu- latus; limbus 8 — 10 cm longus, 3^/2 — 4 cm latus, firme coriaceus, pallide viridis, ob- longus vel oblongo-lanceolatus, basi obtusus, apice obtuse acutus vel acuminatus, subtus prope marginem maculis glandulosis paucis ornatus, subtus pallidior et subglaucescens, integer vel vix denticulatus. Inflorescentiae tantum pars parva visa; bracteae (^ latae, sub- truncatae, abrupte acutae, biglandulosae, pluriflorae. Flores ignoti. Capsula 1 5 mm longa, 2 cm lata, tridyma, basi obtusa, apice rotundato-subtruncata et simul pungenti- acuta; pericarpium lignosum, durissimum, dorso carpidiorum appendicibus 6, aliformi- bus ornatum; cocci a columella 3-alata secedentes; epicarpium non solubile. Seraina subglobosa, 7 mm longa, 5 — 6 mm lata. Westafrikanische Waldprovinz: Angola, Baschilangegebiet und Kasai. Vai'. ß. genuinum Pax n. var. — Cocci tenuissime irregulariter reticulati. Semina grisea vel alba, badio-marmorata. — Fig. 46 Ä Baschilangegebiet: Mukenge, Dschungel bei der Campine (Pogge n. I4IG!); Angola, Lunda, Malange (Gossweiler n. 985!). Sapium. 247 Var. ß. lineolatum Pax n. var. — Cocci tenuiter lineis rectis, anastomosantibus, impressis, a margine coccorum ad medium oblique descendentibus ornati. Semina brunnea. Kasai (Sapin!). Nota. Fructibus ignotis S. xylocarpum forte a S. eornuto vix rite distinguendum est. 82. S. oblongifolium (Müll. Arg.) Pax in Engler's Bot. .Tahrb. XIX. (1894) 114; Th. et H. Durand, Syll. congol. (1910) 500 ex parte. — Excoecaria oblongifolia MüW. Arg. in Journ. Bot. H. (1864) 337; in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1214; Hie'rn, Gat. Afi". pl. IV. (1900) 986. — Suffrutex fere V2 ^ altus; caules e caudice lignoso ± numerosi, erecti, basi divisi vel eramosi, superne vix ramosi, cum omnibus partibus glabri. Petiolus 3 — 5 mm longus ; limbus 5 — 8 cm longus, 17 — 30 mm latus, oblongo- eilipticus, breviter acuminatus, basi obtusus, utraque pagina dense reticulato-venosus, coriaceus, margine subspinuloso-denticulatus. Racemi terminales, 4 — 6 cm longi; bracteae late trianguläres, subulato-acuminatae, eglandulosae, (J' 5 — 1-florae; pedicelli (^ caljcem bis, Q pluries superantes. Calyx (^ \ mm longus; sepala Q late triangularia, acutis- sima, basi utrinque nunc glandula, nunc lacinula libera aucta; styli subliberi; ovarium dorso carpidiorum alato-6-appendiculatum, glabrum. Capsula 1 2 mm longa et totidem diametro bene aequans, globosa, tridyma, demum parvule 6-appendiculata. Semina laevia. Westafrikanische Waldprovinz: Angola, Loanda, Pungo Andongo, sandige Dickichte bei Luxillo (Welwitsch n. 375). Nota. Species, quam non vidimus, liabitu suffrutlcoso a proximo S. eornuto distal; in- super bracteae (5 a cl. Müller Arg. eglandulosae describuntur. 83. S. snffraticosum Pax in Baum, Kunene Sambesi-Exped. (1903) 284. — Suffrutex ad 20 cm altus; caules basi ramosi, superne simplices vel vix ramosi, cum omnibus partibus glabri, verisimiliter e caudice lignoso Orientes. Petiolus 4 — 7 mm longus; limbus 4 — 7 cm longus, 1^/3 — 4 cm latus, lanceolatus vel ovato-lanceolatus, basi obtusus vel subcordatus, obtusus vel obtuse acutatus, integer vel vix denticulatus, membranaceus, subtus pallidior, utrinque reticulato-venosus, opacus, prope basin subtus utrinque 1-glandulosus; stipulae filiformes, 4 mm longae. Racemi 3 — 5 cm longi, basi florem Q unicum gereutes, celerum rj^; bracteae rf 3-lobae, denticulatae, 3 — 5-florae; lobus medius triangularis, acutus, laterales minores, inflexi, utrinque 1 — 2-glandulosi; bracteae Q 3-partitae; lobus medius lateralibus multo longior, acuminatus, laterales glandulis 2, parvulis instructi; flores rf breviter capillaceo-pedicellati ; pedicellus Q 2 — 4 mm longus. Calyx (^ irregulariter 3-lobus, denticulatus; sepala Q 3, denticulata, inter sinus glandulis i — 2 vel lacinula parva, glanduhgera aucta; stamina 3; ovarium glabrum, grosse aliformi-6-appendiculatum: styli basi in columnam brevem connati. Fructus ignoti. — Fig. 47. Südafrikanische Steppenprovinz: Benguela, am Nambali (Maramba), 1250 m, Waldrand, auf Sandboden (Baum n. 257 !j; Angola, Lunda, Malange (Gossweiler n. 986!). 8 4. S. faradianense (Beille) Pax. — Excoecaria faradianensis BeiWe in Bull. Soc. bot. France LVII. (|910) 128. — Suffrutex; caules e caudice lignoso ztz numerosi, erecti, simplices vel superne vix ramosi; ramuli subherbacei, cum omnibus partibus glabri. Petiolus 1 — 5 mm longus; limbus 2V2 — 3 cm longus, 14 — 16 mm latus, viridi- cinereus, lanceolato-ellipticus, apice obtusus, basi breviter attenuatus, subspinuloso-den- ticulatus; nervi subtus vix prominentes; stipulae 1 mm longae, lineari- trianguläres. Racemi terminales, 4 — 6 cm longi, basi flores Q 1 — 2 gereutes, deinde q', multiflori; bracteae utriusque sexus 1-florae, lanceolatae, basi glandulis pedicellatis ornatae. Calyx (j^ 3-partitus, lobi lanceolato-triangulares, sublaciniati; sepala ^ 3, late triangularia, basi eglandulosa; stamina 2 — 3; styli 3, subliberi. Capsula nondum matura 8 mm diametiens, globosa, dura, fusca, dorso coccorum appendiculata. Semina ovoideo-cylindrica, luteola. Nordafrikanische Steppenprovinz: Oberes Nigergebiet, Faradiana, über- schwemmte Orte (Chevalier n. 610); zwischen Karokaro und Niana (Chevalier n. 2611). 248 P- P^^- — Euphorbiaceae-Hippomaneae. 85. S. melanostictum (Baill.) Pax et K. Hoffm. — Excoecaria melanosticta Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 122; in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1214; Baill. in Eist, phys. nat. polit. Madagascar XXXIV. 4. (1890) t. 203. — Stillingia melanosticta Baill. Adansonia I. (1861) 285. — Gnemidostachys madagascariensis Bojer, Hort. maur. (I8;n) 28 4. — Sapmm (?) HüdebrcmdtiiVax in Engler's Bot. Jahrb. XIX. (1894) 116. — Fig. 47. Sapium suffruticosum Pax. — A Habitus. B Inflorescentia (J partialis. G ßractea (5 a facie superiore visa. D Calyx ^. E Flos Q. — Icon. origin. Groton melanostictus Boiv. in Sched, ex Baill. — Arbor glaberrima; ramuli tenues, lignosi. Petiolus 2 — 5 mm longus, crassus; limbus 7 — 10 cm longus, 2Y2 — 4 cm latus, oblongo-ellipticus vel ovato-lanceolatus, basi acutiusculus , apice aeuminatus, nitidus, subtus pallidior, utroque latere repando- 7 — 9-dentatus vel subinteger, subtus reticulato- venosus et glandulis paucis maculatus. Spicae 4 cm longae, terminales, tenues, dissite florigerae, glabrae; braoteae vix 2/3 mm longae, late ovatae, basi bidentatae et biglandu- losae, denticulatae, q^ 3 — 5-florae; flores (^ sessiles, ^ pedicellati. Calyx (^ cupu- latiis, irregulariter lobatus et denticulatus; sepala Q late ovata, denticulata in sinubus Sapium. 249 glandulis patelliformibus vel lacinulis aucta; ovarium conico-sexgibbosum, cornubus calycem bis vel ultra superanübus, ovoideo-conicis, patulis, subreflexis. Capsula brunnea, dura, valde lignosa, 1 '/2 '^"^ longa, coccis dorso biaculeatis; columella centralis per- sistans, 3-alata. Semina 7 mm longa, 5 mm lata, laevia, grisea, badio-marmorata, distincte carunculata. Madagaskar (Boivin!): Sandige Ebene um Majungai und am Busen von Bom- betok (Bouton); Ambongo (Perville n. 541 !); Morovoay (Hildebrandt n. 3427!). In den Gärten von Mauritius kultiviert (Bernier n. 228). Nota. Seminibus carunculatis species in genere valde insignis est. Semina oiim a cl. Müller Arg. non deseripta erant. Sect. II. 2. Parasapium (Müll. Arg.) Hook. f. Sapium Sect. Parasapium Hook. f. Fl. Brit. India V. (1888) 471. — Triadica Lour. Fl. cochinch. II. (1790) 610 ex parte. — Stillingia Sect. Sapium Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) 513 ex parte. — Stillingia Sect. Sclerocroton Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) 522 ex parte. — Excoecaria Sect. Parasapium, Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 123. — Excoecaria Sect. Sclerocroton Subsect. Parasapium Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1216. — Calyx (^ cupuliformis, irregulariter 2 — 3-lobus; sepala ^ 3, rarius 2. Capsula lignosa vel subdrupacea, inermis, in coccos 2-valves dissiliens; columella post casum coccorum brevissima, subnulla vel tenuis. Semina Strato pulposo destituta. Inflorescentia terminalis^ androgyna. Die 6 hierher gehörigen Arten sind habituell einander recht ähnlich, stimmen auch vielfach im Blütenbau überein, lassen sich aber leicht durch die Frucht voneinander unterscheiden. 4 Arten sind asiatisch, 2 afril^anisch. Von den ersteren reiclit S. indicum von Travancore und der Gangesebene bis Java, Bornco und Neu-Guinea. Weiter nordwärts liegt das Areal des S. japomcum; diese Art bewohnt die Ländermasse von Centralchina (Hupeh) ostwärts bis Hongkong und Japan. *?. cochinchinense ist noch wenig bekannt, S. virgatum auf Java be- schränkt. Unter den afrikanischen Arten dieser Sektion begegnet uns der sehr seltene Fall innerlialb der ganzen Tribus, dass ein baumartiger Typus den ganzen Kontinent bewohnt im Süden des Wüstengürtels bis Natal. Zwar macht sich bei dieser Art, S. ellipticum, eine nicht unerhebliclie Variabilität in der Beblätterung geltend; sie kann aber unserem Ermessen nach niclit zur Be- gründung fester umgrenzter Varietäten benutzt werden. S. trilocidare, auf Ostafrika beschränkt, ist kaum unmittelbar von S. elliptieum abzuleiten. Clavis specierum. A. Fructus magnus. a. Capsula 3-7-4 cm longa, ovoidea, acuta 8 6. ä. virgatum. b. Capsula 2 — 2Y2 cm diametiens, depresso-globosa . . . 87. S. indicum. B. Fructus mediocris vel parvus, dz 1 cm longus. a. Carpidia 3. a. Capsula tridyma. I. Bracteae (^ latissimae, obtusae. Africanum. . . 8 8. »S. triloculare. II. Bracteae (j^ acuminatae 89, aS. japonioum. ß. Capsula globosa 90. 5". cochinchinen-^e. b. Carpidia 2 91. Ä elliptieum. 86. S. virgatum (Baill.) Hook. f. Fl. Brit. India V. (1888) 471. — Stillingia virgata Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) 518. — Excoecaria vir gata ZoW. et Mor. in Miq. Fl. Ind. Batav. I. 2. (1859) 416; Müll. Arg, in DC. Prodr. XV. 2. (I866) 1216; Smith in Mededeel. Departm. Landbouw No. 10 (1910) 613. — Arbor mediocris vel magna; ramuli glabri, juniores interdum subtomentosi. Petiolus 1 — 2 mm longus, supra sulcatus; limbus 4—1-5 cm longus, 2 1/2 — 5 cm latus, oblongus, longiuscule cuspi- dato-acuminatus, basi acutus vel obtusus, crenulato-dentatus, ima basi biglandulosus, firme chartaceus vel subcoriacetis; costae secundariae utrinque ±20, valde patentes, 250 P- ^^^- — Euphorbiaceae-Hippomaneae. inier se approximatae. Spicae terminales, 3 — 7 cm longae, basi florem Q unicum gerentes, deinde rj'; rhachis pulveruiaceo-puberula; bracleae lata ovatae, acuminatae, basi biglandulosae, q^ pluriflorae; glandulae majpsculae, rugosae, margine exteriore lobulatae; flores rf breviter pedicellati, Q pedicello 2 — 3 mm longo suffulti; pedi- cellus frucliger M/2 — 2\2cm longus. Calvx ^J^ cupuliformis, ultra medium tripartitus; lobi late ovati, fimbriati; sepala Q 3, late ovata, fimbriata, basi intus minute multi- glandulosa; staminaS; ovarium glabrum, inerme; styli ultra medium connati. Capsula Fig. 4 8. A — D Sapium virgatum (Baill.) Hook. f. A Habitus. B Fructus. C idem longitudi- naliter sectus. D Semen. — ES. indicum Willd. Fructus. — FS. triloeidare Pax et K. Hoffm. Capsula. — Icon. origin. 3 — 4 cm longa, 2 — 3 cm lata, ovoidea, acuminata, in coccos 2-valves dissiliens, in- ermis; columella centralis brevissima; mesocarpium solubile; endocarpium durissimum. Semina oblonga, basi attenuata, apice obtusa, nitida, \ 0 mm longa, 3 mm lata, grisca vel brunnea. — Fig. 48^ — D. Südwestmalayische Provinz: .Tava, Resid. Bauten, Preangcr, Pekalongan, Semarang, Rembang (Hiilebrand!, Koorders n. 22499/!?!, Teijsmann!, Zollinger n. 3035!). In Küstenwäldern, immer auf periodisch sehr trockenem Boden. — Ob die Art in Mulmein vorkommt, wie Müller-Arg. angibt, oder überhaupt außerhalb Javas, ist sehr zweifelhaft. Sapium. 25 t Einheiin. Namen: Fn West- Java allgemein Dawolang (stind.), bei Kalisalak Derwolo (jav.), bei Soebah Getahan (jav.), bei Karangasem Areng-arengan (jav.), bei Kedoengdjati Sembirit (jav.), in Penjan Rawan (jav.). Nota. Simillimuin S. indieo, quocum foliis fructibusque oplime congruit, sed Capsula dlversissima est. 87. S. indicum Willd. Spec. pl. IV. (1805) 572; Wight, Icon. pl. VI. (1853) t. 1950; Hook. f. Fl. Brit. India V. (1888) 471. — Sapium Hurmais Ham. in Trans. Linn, Soc. XVII. (1835) 229. — Stillingia hingyriea et St. indica Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) 51 3 t. 6, f. 11 , 1 2. — Exeoeearia indica Müll. Arg. in Linnaea XXXIl. (1863) 123; in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1216 ex parle; Kurz, Forest Fl. II. (1877) 413; Smith, Nova Guinea VIII. (1910) 241. — Sapium bingeriwn Ronh. in Wall. Gat. 7963. — Arbor parva; rami penduli, distiche foliigeri; ramuli glabri. Petiolus 7 — 12 mm longus; limbus 4 — 12 cm longus, 1 Y2 — ^ cm latus, oblongus, d= cuspidatus, basi acutus vel obtusus, crenulato-denticulatus, ima basi biglandulosus, subcoriaceus vel firme chartaceus; costae secundariae utrinque ± 12 — 20, valde patentes, inter se approximatae. Spicae terminales, 6 — 9 cm longae, basi florem Q unum gerentes, deinde (^; rhachis cum pedicellis et calycibus puberula; bi'acteae late ovatae, acutae, vel acuminatae, basi biglandulosae, (^ pluriflorae; glandulae majusculae, rugosae; flores (J^ graciliter pedicellali, pedicellus ^ 4 — 6 mm longus, fructiger ± 1 1/2 cm attingens. Galyx (^ cupuliformis, ultra medium tripartitus; lobi late ovati, fimbriati; sepala ^ 3, late ovata, acuminata, fimbriata, basi intus minute multiglandulosa; stamina 3; ovarium glabrum, inerme; styli ultra medium connati. Gapsula depresso-globosa, 2 — 2^2 cm longa, 2^2 — 3 cm lata, in coccos 2-valves dissiliens, junior subbaccata, adulta lignosa; columella brevissima; endocarpium durissimum, crassum. Semina 14 mm longa, dilute brunnea, leviter compressa, carinata. — Fig. 4 8jE7. Provinz des westl. Gebirgsiandes der Malabarküste : Travancore (Meebold n. 12631!). Provinz der Gangesebene und nordwestmalayische Provinz: Von den Sundarbans (Hooker!) bis Tenasserim verbreitet; Chittagong (King's Gollector n. 289!). Südwestmalayische Provinz: Burma (Meebold n. 14288 1, 14802!), Ma- lacca, Singapore (Ridley!, King's Gollector n. 1436!). — Sumatra (Hagen!). — .lava, Buitenzorg (Hillebrand!). — Borneo (Beccari n. 1199!, Hose n. 294!, Win kl er n. 3 455!). Papuanische Provinz: Niederländisch Neu Guinea, Meraukefluss (.laheri), Noordfluss (Branderhorst n. 430). Neu Guinea (Moszkowski n. 69!). Am Unterlauf der Flüsse, in deren Inundationsgebiet, in Sümpfen. Einheim. Namen: In Indien Hurua, batül, batan (Beng.), Hurnä (Bomb.) Kirrima Kälu (Sing.). Nutzen: Die Samen dienen in Indien als Fischgift. Vergl. Watt, Dict. Econ. prod. Ind. VI. 2. (1893) 471. Nota. Fere omnibus notis cum S.virgatn convenit et fructu deßcicnfe vix rite rccognos- citur. S. indicimi in Africa australi non crescit. 88. S. triloculare Pax et K. Hoffm. n. spec. — Arbor ad 5 m alta; ramuli tenues, cum omnibus partibus glabri. Petiolus 4 — 8 mm longus, satis gracilis, supra canaliculatus ; limbus 6 — 8 cm longus, 2V2 — 4 cm latus, oblongo-ovatus, dr cuspidato- acuminatus, basi acutus vel subobtusus, saepe obliquus, integer vel obsolete crenulato- denticulatus, subtus pallidior et prope marginem utrinque pauci-glanduloso-maculatus, membranaceus vel demum chartaceus; costae secundariae utrinque ± 7 — 8, arcuatae. Spicae in i-amulis brevibus, paucifoliatis vel subaphyllis, lateralibus terminales, 6 — 7 cm longae, ante folia nascentes, graciles, basi flores § 2 gerentes, ceterum Q^; bracteac q^ latfssimae, acutae vel obtusae, denliculatae, basi biglandulosae, 3 — 12-florae; glandulae parvae, laeves; bracteae Q. uniflorae, lanceolatae, eglandulosae; pedicelli (J' 2V2 "^"^ longi, g 4 mm attingentes, demum 10 — 15 mm longi. Galyx (^ cupulatus, 2 — 3-lobus, 252 F- ^^^- — Euphorbiaceae-Hippomaneae. denticulatus; sepala § l^te triangularia, acuta, denticulata, inter sinus glandula majus- cula aucta; statnina 2; ovarium glabrum, laeve. Stjli 3, basi breviter connati. Capsula \ \ — 15 mm longa, 13 — 14 mm lata, depresso-ovoideo-globosa, acuta, laevis, subtridyma: epicarpium solubile; endocarpium durissimum, lignosum; columella tenuis, angustissime alata. Semina 7 mm longa, 4 mm lata, cylindrico-oblonga, brunnea, laevia. — Fig, 48jP. Ostafrikanische Steppenprovinz: Deutsch Ostafrika, Usaramo (Stuhl- mann n. 7046!); Puguberge (Holtz n. 1066!, Engler n. 397l!). Nota. Capsularum forma facile a speciebus Africae orientalis (S. ellipticum, armatum) distinguendum est; insuper spicae fere laterales. 89. S. japonieum (Sieb, et Zucc.) Pax et K. Hoffm. — Croton Siraki Sieb, et Zucc. Fl. Japon. fam. nat. I. (1843) 36 (nomen). — Stillingia japoniea Sieh, et Zucc. in Abh. Akad. Wiss. München IV. 2. (1846) 145. — Triadica japoniea Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) 512. — Excoeearia japoniea Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 123; in DC. Prodr. XV. 2, (1866) 1217; Forbes and Hemsley in Journ. Linn. Soc. London XXVI. (1894) 446; Hayata in .lourn. Coli. sc. Tokyo XX. (190 4) 59 t. 4E; Shixasawa, Icon. ess. forest. Japon. II. (1908) t. 3fi, f. 1 — 13. — Rami graciles, cum Omnibus partibus glabri. Petiolus 1/2 — 3 cm longus, gracilis; limbus 7 — 17 cm longus, 4 — 10 cm latus, ovatus, basi suboblusus vel cordatus, apice acuminatus vel cuspidatus, membranaceus, integer, prope marginem subtus pauciglandulosus, ima basi biglandulosus, reticulato-venosus ; costae secundariae utrinque 5 — 8, distantes; stipulae lineari-lanceo- latae, 5 — 15 mm longae, basi ad 2^/2 nim latae, fere scariosae. Racemi terminales, 4Y2 — 8 cm longi, graciles, saepe omnino (J', nunc basi flores Q paucos gereutes, rarius ad basin racemi (^ racemulum Q pauciflorum edentes; bracteae q^ basi rugu- losae, lanceolato-ovatae, acuminatae, inferiores longiores, superiores breviores, 3 — 4- florae, basi utrinque glandula crassa, oblonga, rugulosa auctae, Q uniflorac, saepe quam (j^ longiores, utrinque basi glandula vel lacinula praedita; pedicelli (^ 2 — 2^2 "^"^ longi, 5 6 — 10 mm longi, crassiusculi. Calyx (^f cupuhformis, irregulariter 3-lobus, demum subdeplanatus ; sepala Q 3, triangularia, acuta, subintegra, intus basi glan- duligera; stamina 3, rarius 2, exserta; ovarium glabrum, laeve; styli fere dimidia lon- gitudine connati. Capsula 10 — 15 mm longa, 15 — 18 mm lata, in coccos 2-valves dissi- liens; columella brevissima. Semina globosa, 6 — 9 mm diametientia, atro-badio-maculata. Von Centralchina ostwärts bis Hongkong und Japan verbreitet. Gentralchina: Hupeh (Henry n. 473, 558, 1128!, 1615!, 1970, 3602!, 3769, 3927, Wilson n. 816!). Provinz des nördl. China und Korea: Schantung, Kiautschou (Zimmer- mann n. 353!). — Korea, Chusan (Wilford n. 916!). — Korean. Archipel (Oldham n. 729!), Taiku (Faurie n. 888!), Quelpart (Faurie n. 499!, 1982!). Japan: Ohne näheren Standort (Faurie n. 364o!, 364l!, Hilgendorf!, Rein!, Saida, Zollinger n. 514!, Zuccarinü); Hondo, Iga (Rein!), Nikko (Shiraü), Tokaido (Rein n. 243!), Fudsijama (Maximowicz!) ; Matsu Schima (Faurie n. 752!); Tsusima (Yabe); Shikoku (nach Hayata); Kiusiu, Higo (Maximowicz!); Liu- Kiu Inseln (Matsumura). Hinterindisch-ostasiatische Provinz: Lu shan (Schindler n. 366a!). Hongkong (Champion, Wright). Einheim. Namen: Shiraki (Japan), Yia Marlöng (Schantung). Nota. Certissime species in genus Sapium transferenda est. 90. S. eochinehinense (Lour.) 0. Ktze. Rev, gen. III. 2. (1898) 293. — Triadica cochinchinensis Lour. Fl. cochinch. (1790) 610. — Stillingia cochinchinensis Baill. Adansonia I. (I86O — 1861) 351. — Excoeearia Loureiroana Müll. Arg. in DC. Pi'odr. XV. 2. (1866) 1217. — Arbor; rami patentes. Folia longius petiolata, lanceolato- elliptica, snbobtusa, integra. Inflorescentia terminalis; glandulae bractearum magnae, valide undulato-angulosae. Capsula bacciformis, fusco-viridis, pai'va. — »Specimina slmilia sunt iis S. indiei, sed fructus parvi, 6 mm lati, globosi.« Hinterindisch-ostasiatische Provinz: Cochinchina- (Loureiro). Sapiuin. 253 91. S. ellipticum (Höchst.) Pax. — Sclerocroton ellipticus Höchst, in Flora XXVIII. (18 45) 85; Baill. Etud. gen. Euphorh. (1858) 523 t. 8, f. 17. — Stillingia elUptica Baül. Adansonia III. (1862 — 1863) 162. — Excoeearia indica Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 1*2; in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1216 ex parte. — Excoeearia Man- niana Müh. Arg. in Flora XLVII. (18C4) 433; in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1217. — Excoeearia dbyssiniea Müll. Arg. in Linnaea XXXIV. (1865) 217; in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1214. — Sapium Mannianum Benth. in Benth. et Hook. f. Gen. III. (1880) 335; Hiern, Cat. Afr. pl. IV. (1900) 986; Th. et H.Durand, Syll. Fl. congol. (1910) Fig. 49. Sapium elliptieum (Höchst.) Pax. A Ramulus floriger. B Inflorescentia (5 partialis. C Flos (5- D Flos Q. E Fruetus. — Icon. origin. 500. — Sapium abyssinicum Benth. in Benth. et Hook. f. Gen. III. (1880) 335; Pax in Engler, Pflzwelt. Ostafr. C. (1895) 241. — Excoeearia reticulata Sim, For. and Forest Fl. Cape Colonj (1907) 320 t. 140, f. 2. — Sapium Ker stingii Pa.x in Engler's Bot. Jahrb. XLIH. (1909) 85. — Tragia elliptica Höchst, in Sched. — Arbor elegans, parva, mediocris vel ad 30 ni alta vel altior; rami penduh; ramuh inflorescentiis ex- ceptis cum omnibus partibus glabri, graciles. Petiolus 4 — 9 mm longus, gracilis; limbus 6 — 15 cm longus, 2 — 6 cm latus, elliptico-lanceolatus vel oblongo-elUpticus vel oblongo- ovatus vel oblongo-obovatus, basi acutus vel obtusus, apice acutus vel cuspidatus, ± dentatus vel subinteger, merabranaceus vel coriaceus, ima basi utrinque 2 — 4-glandu- losus, nitidus; folia inferiora saepe difformia, minora et basi rotundato-obtusa; costae secundariae utrinque 7 — 12; stipulae trianguläres, acutae, saepissime mox deciduae. 254 ^ P- Pax. — Eiiphorbiaceac-Hippomaneae. Spicae terminales, 5 — ii cm longae, cum bracteis et calycibus puberulae, basi flores Q i — 3 gerentes, deinde (^; bracteae (J* parvae, orbiculari-ovatae, denticulatae, obtusae, utrinque glandula majuscula, oblonga, sublaevi auctae, 3 — 7-florac; pedicelli (^ bracteas superantes, Q deflorati i 0 — \ 8 mm longi. Calyx (^ cupulatus, inaequaliter bilobus et denticulatus; sepala Q ovato-triangularia, acuta, inter sinus saepe lacinula glanduligera aucta; stamina 2, rarissime 3; filamenta libera vel rarlssime connata; ovarium bi- loculare vel rarius simul 3-loculai'e, glabrum, inerme; stjli elongati, vix dimidia longi- tudine connati. Capsula zb i 0 mm lata, 7 mm longa, didjma, nunc abortu monococca. Seniina subglobosa, 51/2 ™™ diametientia, dilute brunnea. — Fig. 49. Tropisches Afrika, von Abessinien bis Natal und im Westen vom Chari- gebiet und Oberguinea bis Huilla verbreitet. Im Urwald und Galleriewald als Baum oder großer Baumstrauch, in den Steppengebieten als einzelstehender Baum, in den Gebirgen Abessiniens und Angolas 1800 — 1900m emporsteigend. Nordafrikanische Steppenprovinz: Abessinien, Amhara (Rosen!), Amba- see (Schimper n. 565, 874!). Ostafrikanische Steppenprovinz: Gentralafrikanische Seenzone, Albert Edward See (Mildbraed n. 4964!); Uganda, Entebbe (Winkler n. 4138!]; Bukoba (Stuhlmann n. 1452!, 1534!). — Usambara, ohne näheren Standort (Buchwald n. 679!), Derema (Scheffler n. 1 43!), Kilangwi- Kuppe (Holst n. 3742!), Amani (Engler n. 86O!, 3400!, Holtz n. 74l!, Knorr n. 99l!, Zimmermann n. IIO!, 896!). — Uluguru, Tana (Stuhlmann n. 8922!). — Nyassaland (Buchanan n. 314!). — Gasaland (Swynnerton n. 103!). Westafrikanische Waldprovinz: Oberguinea-Zone, Sierra Leone, Farama am Niger (Scott Elliot n. 5342!); Togo, Sokode (Kersting n. 106!, 325!, 391!, 580!), Basari (Kersting n. 226!), ohne näheren Standort (Kersting n. 43!). — Kamerun-Zone, St. Thome (Mann n. 1056!); Kamerun, Bipindi (Zenker n, 2536!, 327l!, 3287!), Buea (Deistel n. 39l!), Ngom (Ledermann n. 2069!), Tapare (Leder- mann n. 21 30!), Tschapepass (Ledermann n. 2805!), Mba (Ledermann n. 5529!), Lom (Ledermann n. 6329!). — Ostchari, Ndelle (Chevalier n. 7659!). — Angola, Loanda, Cazengo (Welwitsch n. 380 !^, Golungo Alto (Welwitsch n. 376!), Malange (Gossweiler n. 992!). Südafrikanische Steppenprovinz: Benguela, Huilla, Otyinkhula (Dekindt n. 874!), Monnyno (Dekindt n. 229!, Antunes n. 304!). — Natal (Gueinzius n. 175, Krauss n. 269!, Rudatis n. 117!). Einheim. Namen: Konyolo (Usambara), Berberi Islamai (Abessin., Tigre); um-Vuma, um-Halampunzi (Natal). Verwendung: Die Früchte werden von den Antilopen gefressen. — Aus den Früchten wurde früher Tinte hergestellt. — Auch liefern die Früchte sog. Jumping Beans, Vergl. unter Sebastiania Palmeri (S. 147). Nota. Gl. Bentliam primus 1. supra c. S. abyssinieum et Mannianutn specifiee non diversa esse declaravit; nobis judicantibus non pro varietatibus distinguenda sunt. & Kerstingii, etsi colore pallido foliorum et habitu satis diversum, nunc melius ad S. Mannianum reducen- dum videtur. Etiam planta natalensis, ab autoribus sub nominibus Exeoecariae indicae vel Sclerocrotonis elliptici descripta, a specie in Africa tropica lata divulgata non differt. Species quoad inflorescentiam, flores et fruclus constans, quoad folia satis variabilis est. Folia nunc coriacea, nunc cl)artacea. nunc fere subintegra, nunc argutius dentata; magnitudo limbi ejusque ambitus ludit saepe in eodem ramulo. Numerosissimis speciminibus examinatis varietates certis characteribus vel area geographica diversas distinguere non possumus; tales formae oranes fere inter se confluunt. Subgen. III. Conosapium (Müll. Arg.) Benth. Gonosapium Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 87; in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1154. — Taeniosapium Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1200. — Sapium Sect. Conosapium Benth. in Benth. et Hook. f. Gen. III. (I88O) 335; Pax in Engler u. Prantl, Pflzfani. III. 5. (1890) 98. — Taenosapium Benth. in Benth. et Hook. f. Sapium. 255 Gen. III. (1880) 337; Pax in Engler u. Prantl, Pflzfam. III. 5. (I890) 95. — Galjx utriusque sexus trilobus. Stamina 3. Styli 3, basi brevissime connati, peculiariter in laminam laevigatam, a latere valde compressi. Fructus ignotus. Spicae tei'minales, androgynae. Clavis specierum. A. Folia 15 — 20 cm longa. Bracteae (^ 3 — 5-florae . . . ^%. S. madagascariense. B. Folia 4 — 6 cm longa. Bracteae (J* 1-florae 93. 5. Goudotianum. 92. S. madagascariense (Müll. Arg.) Pax in Engler u. Prantl, Pflzfam. III. 5. (1890) 98. — Conosapium madagascariense Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (<863) 87; in DG. Prodr. XV. 2. (1866) Mo4. — Frutcx elatus, omnibus partibus glaber. Stipulae 1 y2 cm longae, inferne 5 mm latae, scariosae, lanceolatae, acuminatae. Petiolus stipulis paulo longior, latus, glandulosus, fere sensim in limbum abiens; limbus 15 — 20 cm longus, superne 3 — 4Y2 cm latus, anguste spathulato-lanceolalus, basin versus longis- sime angustatus, apice breviter acuminatus, superne ci'enato-denticulatus, ceterum integer, eglandulosus; costa primaria 2 mm lata, secundariae fere horizontales, subdistantes, latiusculae, marginem versus arcuato-bifurcatae. Inflorescentia terminalis, folia fere aequans, inferne flores ^ plures, solilarios gerens, ceterum q^ ; bracteae vix 1 mm longae, concavae, obtusae, ciliolatae, (^ 3 — 5-florae; glandulae bractearum disciformes, parvae, laeves; flores fere sessiles. Calyx (J^ obovoideus, repando-trilobus, basi articu- lato-deciduus, Q repando-trifidus, intus eglandulosus; stamina in receptaculo obconico inserta; filamenta brevissima; antherae demum exsertae; ovarium triloculare; styli a latere valde compressi. Fructus ignotus. Madagaskar (nach Müllei*). Wahrscheinlich gehört hierher auch die Pflanze von Maroa (Mocquerys n. 286!), die nur in (^f Blüten vorüegt. Nota. Jam cl. Bentham monente genus Conosapium ex descriptione auctoris ccrtc cum Sapio conjungendum est, ctsi styli valde insigniter evoluti sunt. 93. S. Goudotianum (Baill.) Pax. — Stillitigia Goudotiana Baill. Adansonia II. (1861) 30. — Excoecariä Goudotiana Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 122. — Taeniosapium Goudotianum Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1201. — Frutex densiuscule alternifolius, omnino glaber. Stipulae 2 — 3 mm longae, lanceolatae, mox induratae, arcuato-recurvae, subpersistentes. Petiolus 3 — 7 mm longus; limbus 4- — 6 cm longus, circ. 2 cm latus, rhombeo-lanceolatus, acuminatus, basi cuneato-acutatus, acute crenulato-denticulatus, subconcolor; costae secundariae tenues. Spicae terminales, parvulae, basi flores Q 1 — 3 gerentes, ceterum (^f ; bracteae utriusque sexus 1 -florae, lata triangulari-ovatae, acutae, utrinque glandula rugoso- plicata auctae. Galycis (J^ laciniae 3, angustae, lanceolatae, acuminatae, svibinciso-dentatae, a bracteis inclusae, exiguae, Q 3, late triangulari-ovatae, acutae, utrinque 1 — 2-dentatae; receptaculum (^T non conicum; stamina 3; ovarium glabrum, laeve; styli basi connati, a latere valde compressi, 2^2 — 3 mm longi. Fructus ignotus. Madagaskar (Goudot n. 14). Nota. Species a nobis non visa e descriptione cl. autoris ad Conosapium reducenda vi- detur, nee ad Excoeeariam, quacum eam olim ipse cl. Bentliam ducente conjunxi. Species quoad affinitatem dubiae. S. Balansae Parodi in Anal. Soc. cientif. Argent. XI. (I88I) 53. — Species nobis ignota. E descriptione nullo modo elucet, an re vera ad genus Sapium ducenda sit; forte melius ad Sebastianiam transfei'enda erit. Diagnosis, etsi multis verbis data, et quoad linguam latinam et quoad morphologiam plantae valde manca est. Paraguay: Gordillera, Corrientes, an Waldrändern häufig. Excoecariä biglandulosa var. dracunculoides (Baill.) Müh. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1207. — Stillingia dracunculoides Baill. Adansonia V. (1865) 321. — Stillingia biglandulosa var. dracwnculoides Baill. 1. c. — »Foliis subsessilibus, parvis, angustis, lenuissime serrulatis; glandulis obsoletis.« 25ü ^ P- ^'^^- — Euphorbiaceae-Hippomaneae. Brasilien: Minas Geraes (St. Hilaire n. 972). Nota. Planta a cl. Müller Arg. in Flora Brasiliensi omissa est. — Gerte ad Sapiuin %Amerieana pertinet. S. diandrum (Vell.) Huber in Bull. Herb. Boiss. 2. ser. VI. (1906) 452. — Omphalea diandra Vell. Fl. Flum. X. (1827) t. 4 2. — Excoecaria diandra Müll. Arg. in Fl. Bras. XL 2. (1874) 615. — Arborea; rami antepenullimi diameti-o 2 cm aequantes, penultimi 5 mm crassi, aphylli, ultimi subhorizontaliter patentes, densiuscule foliosi, apice in spicam abeuntes. Petiolus 2V2 — 3 cm longus, validiusculus, apice glandulis 2, clavato-ovoidöis vel obovoideis, 2 mm longis instructus; limbus 5 — 6 cm longus, 2 — 2^/2 cm latus, ovato-lanceolatus, acuminatus, basi acutus; costae secundeu-iae utrinque 10 — 12, angulo fere semirecto vel magis aperto insertae. Spicae rigidae, 7 cm longae, visae omnino (j^, densiuscule florigerae ; bracteae (^ \ -florae. Caljx (^ bilobus; staniina 2. Flores Q, et fructus in icone desunt. Brasilien: Rio de Janeiro (Velloso). Nota. Species tantum ex icone supra citata nota est, bracteis (5 uniflorls valde insignis, recentius nunquam lecta est. S. Marmieri Huber in Bot. Mus. Goeldi III. (1902) 397; in Bull. sog. Bot. France 4. ser. II. (1902) 49; in Bull. Herb. Boiss. 2. ser. VI. (1906) 354; Reintgen, Kaut- schukpfl. Kolonialwirtsch. Kom, (1905) 127. — Arbor ad 20 m alta; cortex griseus, laevigatus; rami validi; ramuli satis graciles, nigrescentes. Petiolus 3 — 5, saepissime 4 cm longus, gracilis, teres, supra leviter canaliculatus, infra medium facie ventrali spurie biglandulosus ; limbus 10 — 12, rarius 8 vel ad 1 5 cm longus, 5 — 7, saepius 6 cm latus, coriaceus, ellipticus, basi et apice rotundatus vel apice obtusiusculus vel leviter emarginatus, margine integerrimus vel leviter undulatus, supra nitidus, subtus opacus; costae secundariae utrinque 15 — 20, ad marginem excurrentes ibique arcuatae, minores interjectae; stipulae late ovatae, acutae. Bracteae ^T ioferiores 3-florae, tri- anguläres vel semiorbiculares; glandulae magnae, obovatae vel leviter reniformes. Calyx (^ bifidus. Capsula haud plane matura globosa vel leviter pyriformis, 8 mm diametiens. Semina rugosa. — Ad § Ämericana pertinet. Provinz des Amazonenstroms: In den Flussebenen auf Alluvialboden im Ge- biete Ucayali und Huallaga in Ostperu (Hub er). Einheim. Namen: Seringa rana oder Seringueira. Nutzen: Der Milchsaft ist sehr giftig und fließt beim Anzapfen sehr träge. Das Produkt ist ein minderwertiger Kautschuk, Nach den Angaben der Eingeborenen soll der Baum in Ostperu noch nicht zur Kautschukgewinnung herangezogen werden, weil er dort in Gesellschaft von vorzüglichen Heveen wächst, dagegen soll er im benach- barten Ecuador, namentlich am Rio Napo, in beträchtlichem Umfange ausgebeutet werden. Species excludendae. Sapium aoutifolium Benth. PI. Hartweg. (1839 — 1857) 90 = Stillhigia acuti- folia Benth. S. africanum 0. Ktze. Rev. gen. III. 2. (1898) 293 = Spirostachys afrieana Sond. S.'annuum Torr. Bot. U. S. Mex. Bound. (1858) 201 = Stillingia spinulosa low. S. annuum Torr. var. dentatum Torr. Bot. U. S. Mex. Bound. (1858) 201 = Stillingia dentata (Torr.) Britton et Rusby. S. angulatum Klotzsch in Sched. := Stillingia sanguinolenta Müll. Arg. var. angustifolia Müll. Arg. Colliguay< vocantur, imprimis G. odorifera. 2B0 F. Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. \. C. Dombeyana A. Juss. in Ann. sc. nat. 1. ser. XXV. (1832) 23; Gay, Fl. Chil. V. (1849) 342 ex parle, excl. t, 61; Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 12 28. — Frutex glaberrimus. Peüolus 1—3 mm longus; limbus 3 — 4 cm longus, 5 — 8 mm latus, lineari-lanceolatus, obtusus vel subobtusus, mucronulatus, basin versus angustatus et subacutus, brevissime crenato-denticulatus, membranaceus. Spicae 3 — 4 cm longae; rhachis tenuis, flexuosa, filiformis, basi longiuscule nuda; bracteae lanceo- latae, acuminatae, integrae vel glanduloso-denticulatae, 1 — 3-florae; flores (^f in bracteis distincte segregati, intermedius breviter pedicellatus. Flores (J^ 3 — 4-andri; sepala § ovata, acuta, parum denticulata; ovariuin globosum, tricarinatum. Capsula 15 mm longa, paulo latior, tridvma; carpidia obtuse carinata. Andines Gebiet: Mittleres Chile (Dombej!); Ghillan (Philipp!!), Cordillera de Linares (Philippi n. 92 1!, Reiche!). Nota. Similis C. salicifoliae, sed prinio intuilu foliis liaud coriaceis et bracteis saepe stamina tantuni 4 — 7 gcrcntibus distineta est. 2. C. brasiliensis Klotzsch ex Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) 535; Müll, in Linnaea XXXll. (1863) 126; in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1227; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 631, t. 85 II. — Frutex vel arbor parva, glabra. Folia alterna vel opposita, nunc in eodem specimine situ ludentia; petiolus 2 — 6 mm longus, satis gracilis, eglandulosus; limbus 5—10 cm longus, 6 — 10 mm latus, lineari-lanceolatus, basi et apice acutius- culus, minute serrulatus, pallide viridis, firme membranaceus; serraturae primum subulato- acurninatae, eglandidosae, deinde deciduae. Spicae 5— 8 cm longae; rhachis validiuscula, recta; bracteae laxiusculae, Q ovato-lanceolatae, acuminatae, 1-florae, rf rhombeae, longe acuminatae, inferne sparse vel vix denticulatae , utriusque sexus eglandulosae, demum 6 — 7 mm longae; flores rf confluentes. Slamina in quaque bractea circ. 42 — 1 8; sepala Q ti'iangulari-ovata, longe acuminata, inferne subulato-denliculata; ovarium 2 — 3-loculare; styli dense papilloso-asperi, vix nisi secus fasciam dorsalem perangustam laeves, 9 — 1 2 mm longi. Capsula 8 — 1 2 mm longa, globoso-ovoidea, doi'so carpidiorum paulo obtuse carinata. Semina 5 — 6 mm longa. — Fig. 1 0 C — E (S. 60). Südbrasilianische Provinz: Brasilien, ohne näheren Standort (Sellow n. 2900!, 2941 ex parte!, 2944!). — Uruguay, Goncepcion del Uruguay (Lorentz n. 124!). — Paraguay, Puerto Esperanza (0. Kuntze!). — In Ufergebüschen. In den Früchten lebt die Larve von Grapholitha motrix Berg, die die Erscheinung beweglicher Früchte (»springende Bohnen«) hei'vorruft. Vergl. Berg, Sobre la Garpocapsa saltitans y la Grapholitha motrix in Anal. soc. cientif. Argentina XXXI. (1891) 97. 3. C. odorifera Molina, Sagg. Chil. (1782) 158, 354; Gill. et Hook, in Hooker, Bot. Mise. I. (1830) 142 t. 40; Deless. Icon. sei. III. (1837) 52 t. 88; Gay, Fl. Chil. V. (1849) 339; Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) 534 t. 7, f. 10—14; Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1226. — G. triquetra Gill. et Hook, in Hooker, Bot, Mise. I. (1830) 142; Gay, Fl. Chil. V. (1849) 340. — G. obtusa Regel, Ind. sem. Petrop. (1855) 18; in Gartenfl. (1856) 86. — Groton colliguaya Spreng. Syst. veg. III. (1826) 875. — Frutex ad 1 m altus, glaber. Folia saepissime opposita; petiolus 2 — 6 mm longus, validus, eglandulosus; limbus 2V2 — ^ cm longus, 8 — 20 mm latus, non- nunquam major et ad 7 cm attingens, oblongo- vel lineari-ellipticus vel oblongo-ovatus, apice et basi saepius subobtusus, apice mucronulatus, crenato-serratus, pallide viridis, coriaceus; dentes glandula purpureo-nigricante, oblique trigona, demum decidua termi- nati. Spicae 4 — 8 cm longae; i'hachis recta, subvalidiuscula; bracteae late ovatae, glanduloso-dentatae, ^ a pedicello superatae, (j^ floribus confluentibus onustae. Stamina cujusvis bracteae 8 — 20; sepala Q 2 mm fere longa, carinata, late ovata, acuminata, glanduloso-denticulata; ovarium 3-, rarius 2- vel 4-loculare; styli basi in columnam connati, superne longe liberi, ovarium superantes, grosse papillosi. Capsula 16 — 18 mm longa, ± tridyma, superne obtuse, basi acutius trigona. — Fig. 53 G — E. Andines Gebiet: Mittleres Chile (Bridges!, Gay!, Philippi n. 472!), Los Andes (Philippi!), Santa Rosa de los Andes (Ball!), Valparaiso ^Bertero n. 194!, Colliguaya, 267 927!, Brenning n. 115!, Buchtion!, Macrac!), Llai Llai (Scott Elliot n. 364!), Santiago (Plülippi n. 922!), San Cristol)al (Fiei'z!), S. Fernando (Mejen!), Cajon de los Cipreses (Güssfeldt!), Banos de Cauquenes (Stübel n. 2.'}!). — In den Cordiüeren- tälern weit verbreitet, in Gebüschen, an sonnigen Abhängen, in der Kaktusformation. — In europ. Gärten in Kultur. Eingeführt durch Robert Barclay (Burjhill) in Kew und Edinburg gegen das Jahr 1830. Verwendung: Das verbrannte Holz soll einen rosenartigen Geruch entwickeln, der sich jedoch an altem Material nicht feststellen ließ. Nach Dragendorff (Heilpfl. [1898] 385) dient das Holz als Ersatz des Sandeis. Fig. 53. Ä, B Colliguaya integerrima Gill. et Hook. A Rami florigeri. B Inflorescentiae pars basalis. — C — E C. odorifera Molina. G Rami florentes. 2) Capsula. -E/ Semen. — Icon. origin. In den Früchten lebt die Larve von Garpocapsa saltitans Westw., die die Er- scheinung »springender Bohnen« bedingt. Näheres und weitere Literatur hierüber bei Berg, Sobre la Garpocapsa saltitans, in Anal. Soc. cientif. Argentina XXXI. (l 89 l) 97. Nota 1. C. odoriferae et C.integerrimac et G. salieifoliae occurrunt liaud raro inflores- centiae in strobilos monströse densissimc bracteosos conversae. An zoocecidia? Nota 2. Species liabitu affinis csV AdenopelH colliguaya, scd ramulis glabris, nee aspero- scabridis statim sterilis diagnoscitur. — De anatomia foliorum nuperrime scripsit Summers in New Phytol. IX. (1910) 320. 4. C. salicifolia Gill. et Hook, in Hooker, Bot. Mise. I. (1830) 141; Gay, Fl. Chil. V. (1849) 342; Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (l866) 1227. — G. Dombeyana Gay, Fi. Chil. V. (1849) 342 ex p., t. 61. — Frutex ferc metralis, gjaber. Folia oppo- 26g F. Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. Sita; peliolus 2^4 mm longus, validus; limbus 6 — 7 cm longus, 5 — 13 mm latus, lineari-lanceolatus vel linearis, basi et apice acutus, apice mucronulatus, crenato-serru- latus, siceus lutescenti-viridis, rigide coriaceus; dentes glandula parvula, fusca, mox deci- dua terminati. Spicae dl 3 cm longae, densiflorae; rhachis recta, valida; bracteae lata ovatae, acuminatae, basi denticulatae, (^ floribus confluentibus onustae. Stamina cujusvis bracteae circ. 12; sepala C late ovata, acuminata, carinata, glanduloso-denticulata; ovarium 3- vel 2-loculare; styli basi breviter connati, longa liberi, ovarium superantes, grosse papillosi. Capsula di- vel tridyma, acute angulosa. Andines Gebiet: Chile (Gay!), Anden bei La Guardia im Aconcagua-Tale, 1600 m (Gillies), Chacabueo (Philippü), Santiago (Philippü), el Salto de San Ramon, 1300 — 2000 m (Ball). 5. C. integerrima Gill. et Hook, in Hooker, Mise. I. (1830) 140 t. 39; Gay, Fl. Chil. y. (1849) 340; Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1227. — C. Bridgesü Klotzsch ex Müll. Arg. in Linnaea XXXII. (1863) 127; in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1227. — Frutex parvus, ramosus; rami inferne midi, cicatricosi, superne rubri, foliosi. Folia alterna vel opposita; petiolus 1 — 3 mm longus; limbus 4 — 6 cm longus, 4 — 6, rarius ad 7 — 8 mm latus, linearis vel lineari-lanceolatus, basi acutus, apice acuminalus et longiuscule mucronatus, integer vel rarius margine in impressionibus glandulis parvis, mox deciduis ornatus, siceus lutescenti-viridis vel nigricans, rigide coriaceus, costa subtus prominente excepta evenius. Spicae =!= 3 cm longae, densiflorae; rhachis recta, valida; bracteae cf l^te ovatae, acutae, horizontales, integrae vel subintegrae, floribus con- fluentibus onustae, O ovato-lanceolatae. Stamina in quaque bractea 9 — 14; sepala Q oblongo-ovata, longe acuminata; ovarium biloculare. Capsula dicocca, 15 — 20 mm longa, zir 2 cm lata, dorso coccorum obtuse carinata. Semen globoso-ovoideum, gri- seum, 9 mm diametiens. — Fig. 53-4, B. Von den Abhängen der Anden des mittleren Chile südwärts bis zum Rio Neuquen und Chubut in Patagonien. In Gebüschen, an Bergabhängen. Chile (Bridges!, Gay!), Santiago (Philippi n. 933!), Tinguiririca (Wilczek n. 467!), Paso Cruz (0. Kuntze!). Argentinien: La Rioja, Sierra Famatina (Hieronymus u. Niederlein n. 505!). — Mendoza, Valle de Villavicencio (Stübel n. 46!), Rio Salado (Bodenbender n. 7412!). — Rio Neuquen (Niederlein!). — Chubut, Puerto Santa Cruz (Miles Stuart Pennington n. 104!), Paso de Indios (Koslowsky n. 198!), Rivadavia (Düsen n. 5373!), Carren Leofu (Spegazzinü), Lago Fontana (Spegazzinü). Einheim. Name: Cuyucuay (Mendoza). Nota. Species late distributa est et forte olim in pluros distinguenda erit, sed specimina patagonica adhuc parum incomplete nota sunt. C. Bridriesii autem specimine originali exami- nato a C. integerrima non differt et cum diagnosi Mülleriano haud quadrat. Species excludenda. C. patagonica-SpegSiZz. Revista Facult. Agron, y Veter. La Plata (1907) 572 = StUlingia patagonica (Spegazz.) Pax et K. Hoffm. 21. Dalembertia Baiii. Dalemhcrtia Baill. Etud. gen. Euph. (1858) 545 t. 5, f. 11 — 15; in Ann. sc. nat. 4. ser. IX. (1858) 195; Adansonia XL (1873) 124; Müll. Arg., in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1225; Benth. in Benth. et Hook. f. Gen. HL (I880) 339; Pax in Engler u. Prantl, Pflzfam. III. 5. (1890) 100. — Alcoceria Fernald in Proceed. Amer. Acad. XXXVL (1901) 493. Flores monoici, apetali. Discus nullus. Floris Q^ sepalum 1, anticum subcochlea- tum. Stamen 1, a sepalo involutum; anthera longitudinaliter dehiscens. Ovarii rudi- mentum nullum. Floris Q sepala 3, imbricata, basi biglandulosa. Ovarium 3-loculare: styli basi in columnam connati, superne recurvi, indivisi; Ovula in loculis solitaria. Capsula tridyma, in coccos 2-valves a columella persistente dissiliens; endocarpium Dalembertia. 269 durum. Semina globosa, ecarunculata ; testa crustacea. — Frutices glabri vel siinpli- citer pilosi. Folia alterna, peliolata, integra vel repando-denlata vel lobata, membranacea, basi 3 — 7-nervia. Spicae bisexuales, pedunculalae, flores (^ numerosi, sub quaquo bractea 3, pediceJlati, Q ad basin spicae pauci vel in ramulo diverso subsolitarii, sub quaque bractea solitarii. Species 4 mexicanae. Die 4 Arten der Gattung sind durch die gelappten Blätter leicht kenntlich; die Blattform erinnert einigermaßen an die Arten von Euphorbia % Poinscttia. Die vonFcrnald begründete Gattung Alcoeeria ist nach Untersuchung eines Originalexemplars von Dalembertia nicht ver- schieden. Auch die Gattungsdiagnose bei Müller ist bezüghch des Blütenstandes unrichtig. Unter jeder Braktee stehen 3 (5 Blüten, von denen die mittlere in ihrer Entwicklung voraneilt; die beiden Seitenblüten folgen wesentlich später nach. Was Fernald als die großen, valvaten Kelchblätter der monandrischen Blüte beschreibt, sind die Kelchblätter der beiden seitlichen Blüten. Fernald hat die Seitenblüten, wie Müller, übersehen. Ganz richtig hat dagegen Baillon die Verhältnisse beschrieben. Clavis specierum. A. Pedicelli Q mox post anthesin vel sub anthesi arcte reflexi \ . D. populifolia. B. Pedicelli Q recti. a. Ramuli juveniles ferrugineo-pubescentes %. D. triangularis. b. Ramuli glabri. c(. Folia fere integra vel irregulariter triloba 3. D. Hahniana. ß. Folia profunde 3 — ll-loba i. D. platanoides. \. D. populifolia Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) 346 t. 5, f. H — IS; in Ann. sc. nat. 4. ser. IX. (1858) 197; Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1225; Hemsley in Biol. centr. amer. III. (1883) 137. — Alcoeeria Pringlei Fernald in Pi'oceed. Amer. Aead. XXXVI. (1901) 493. — Frutex 3 — 5 m altus; rami glabri. Petiolus 4 — 5 cm longus; limbus 4 — 13 cm longus, fere 10 cm latus, subtus pilosus vel glabres- Fig. 54. Dalembertia populifolia Baill. A Inflorescentia. B, C Flos -(5 a facie interiore et a latere visus. D Flos g. E, F Capsula dehiscens. Q Semen. — Icon. origin. cens, late i-hombeo-ovatus vel reniformis, cuspidato-acuminatus , fere indivisus simulque ± palmato-3 — 7-lobus, basi acutus vel truncatus vel aperte cordatus, basi 3 — 5- nervius, nonnunquam vix peltatus. Inflorescentiae pars (^ 1 Y2 — 2 cm longa, densiflora, glabra, pedunculo brevior; bracteae parvae, acuminatae, basi grosse biglandulosae; pedicelli Q clavato-incrassati, demum 1 — 2 cm longi, arcte reflexi, ad basin inflores- centiae 1 — 3. Sepalum q^ concavum, acutum, minute denticulatum. Ovarium glabrum, 270 ^- ^^^- — Eupliorbiaceac-Hippomaneae. Irigonuin. Capsula depressa, fere i cm lata, profunde tridjnia. Semen nigrum, globo- sum, fere 41/2 mm diametiens. — Fig. \0 G, H (S. 60), Fig. 54. Trop. Centralamerika, Mexiko (Pavon): Tehuantepec (Andrieux n. 107, 436); Guerrero, Kalkfelsen oberhalb Iguala, ^230 m (Pringle n. 8433'.). 2. D. triangularis Müll. Arg. in Linnaea XXXiV. (1865) 218; in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1225; Hemsley in Biol. centr. amer. IIl. (1866) 137. — Rami teretes, glabrali, cinerei; ramuli apice subumbellatim ramosi, dense ferrugineo-pubescentes. Petiolus 5 — 10 mm longus, tenuis, ferrugineo-pubescens; limbus 3^2 — ^ cm longus, inferne 2Y2 cm latus, saepe distincte trilobus, basi cordatus, apice longe acuminatus, repando-dentatus, junior dense et obscure ferrugineo-pubescens, deinde parcius vestitus; lobus medius lateralibus patulis multo longior, triangularis, cuspidato-acuminatus; lobi laterales termi- nali grossius et profundius dentati, interdum vix distincti et cum terminali confluentes. Spicae (J^ 1 cm longae, 3V2 mm latae, sessiles, oblongo-ellipsoideae, basi floribus Q destitutae, ceterum quoad formam partium omnino ut in D. populifolia. Pedicelli § axillares, solitarii, pauci, non refracti; columna stylaris ovario subtriplo longior, glabres- cens; ovarium pubescens. Capsula ignota. Trop. Centralamerika, Mexiko (Pavon). Nota. Species a nobis non visa, indumento insignis videtur. 3. D. Hahniana Baill. Adansonia XI. (1873) 125; Hemsley in Biol. centr. amer. III. (18 83) 137. — Rami glabri. Folia basi obtusa vel rotundata, 5-nervia, praesertim subtus pilis albidis, simplicibus vestita, fere integra vel inaequaliter triloba, lobi integri, ciliati; lobus medius lateralibus magis acuminatus. Bracteae apiculatae. Pedicelli Q recti. Styli revoluti, apice subito dilatati. Trop. Centralamerika, Mexiko: Xochilcaco (Haha). 4. D. platanoides Baill. in Ann. sc. nat. 4. ser. IX. (1858) 197; Adansonia XI. (1873) 124; Hemsley in Biol. centr. amer. III. (1883) 137. — Arbor(?); rami laeves. Petiolus gracilis, 2 — 3 cm longus; limbus pi-ofunde 3 — 1 1 -lobus; supra glaber, subtus secus nervös parce pilosus, basi 5 — 7-nervius; lobus terminalis attenuatus, acutus; laterales minores, inaequales, acuti. Flores q^ ignoti. Pedicelli Q graciles, 4 — 5 cm longi, recti. Capsula profunde tridyma; styli persistentes, revoluti, Semen pisiforme, fuscum. — An dioica? Trop. Centralamerika, Mexiko: Bergwälder bei Oaxaca, 4000 m (Galeotti n. 3574). 22. Ditta Griseb. Ditta*) Griseb. in Mem. Amer. Acad. 2. ser. VIII. (I86I) 160; Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (I866) 1138; Benth. in Benth. et Hook. f. Gen. HI. (I88O) 335; Pax in Engler u. Prantl, Pflzfam. III. 5. (1890) 95. Flores dioici (?), apetali. Discus nullus. Flores (J' ignoti. Floris Q calyx nullus, Ovarium 2-loculare; styli 2, brevissimi, crassi, patentes, 2 -lobi; ovula in loculis soli- taria. Fructus in coccos 2-valves (?) secedens vel abortu 1-coccus; pericarpium haud crassum. Semina globosa, ecarunculata; testa scrobiculato-aspera. Embryo ignotus. — Frutex valde resinosus. Folia alterna, breviter petiolata, parvula, oblongo-lanceolata, coriacea, penninervia, glanduloso-denticulata, minute stipulata. Flores Q parvi, in axillis foliorum subsessiles, solitarii vel pauci; pedicelli imbricato-bracteolati. •Species unica, cubana, parum tantum nota. D. myricoides Griseb. in Mem. Amer. Acad. 2. ser. VIII. (I86I) 160; Müll. Arg. in UC. Prodr. XV. 2. (1866) 1138. — Frutex; ramuli teretes, dense foliosi, mox resina nigricante, nitida obtecti. Petiolus 4 — 8 mm longus, subcanaliculatus ; limbus 4 — 6 cm longus, supra medium 8 — 13 mm latus, spathulato-lanceolatus, acutus, glaber, margine distanter glanduloso-denticulatus, coriaceus, subtus prominenter reticulatus; costae secun- dariae angulo semirecto insidentes, flexuosae: stipulae fere 1 mm longae, sub resina zL *] (ftriöf = geminus. Nomen forte datum propter flores Q bicarpellatos. Dilta, Hura. 271 occultae, crassae, digitato- 3 — S-partitae; laciniae cjlindricae, pallidae. Intlorescentiae axillares, flores \ — 5, congestos, brevissime pedicellalos, basi imbricatim bracleolatos gei*entes; bracteae 3 — 2-pai'titae vel superlores integrae, summae in pedicellis oppositae. Caljx O nulliis; ovarium oblongo-ellipsoideum, 2-loculare, laeve, glabrum, apice ramis stylorum lale conicis, coronulam quadricornutam, eo diiplo breviorem, basi constrictam, pallidam formantibus terminatum. Capsula 5 mm longa, globoso-ovoidea. Semina 4 mm longa. Westindien: Cuba, bei Villa Monte Verde im Osten der Insel (Wright n. 1429!). Nota. Genus optime liniitatum videtur, sed adliuc floribus (J ignolis nondum bcne no- tum est. Stipulae et inflorescentiae tantum resina in spiritu vini soluta rite obsorvabiles sunt. Subtrib. 9. Hurinae Pax. Hippomaneae-Hurinae Pax in Engler u. Prantl, Pflzfam. III. 5. (1890) \0\. Bracteae (J^ toto margine rhachi adnatae, per anthesin irregulariter ruptae vel peltatae. Calyx (^ cupulatus, margine denticulatus vel 3 — 5-lobus vel -partitus. Stamina aut indefmita, aut 1 — 3. Semina ecarunculata. 23. Hnra L. Hura*) L. Gen. ed. i. (1737) 377; Hort. Cliff. (1837) 486 t. 34; Spec. pl. ed. \. (n53) 1008; Endl. Gen. (1836—1840) 1110; Baillon, Etud. gen. Euphorb. (1858) 541 t. 6, f. 21—35; Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1228; Benth in Benth. et Hook. f. Gen. HI. (1880) 339; Pax in Engler u. Prantl, Pflzfam. III. 5. (1890) 102. Flores monoiei, apetali. Discus nuUus. Calyx utriusque sexus eglandulosus. Floris rj' calyx membranaceus, breviter cupulatus, margine truncatus, denticulatus. Stamina indefinita, saepe numerosa; fllamenta cum connectivis continua, in columnam crassam, elongatam, apice subdilatato-depressam, loculos superantem connata; antherae distinctae, extrorsae, 2 — 3-verticillatim vel subirregulariter multiverticillatim columnae adnatae, longitudinaliter dehiscentes. Ovai-ii rudimentum nullum. Floris Q calyx coriaceus, late cupulatus, truncatus, integer, ovarium laxe cingens. Ovarium 5 — 20-loculare; styli in columnam longam, carnosam, alte connati, apice radiato-patentes, indivisi; ovula in loculis solitaria. Capsula magna, depressa, coccis verticillatis, lignosis, a columella crepitu dissilientibus. Semina a latere compressa, ecarunculata; testa crustacea; albumen carnosum; cotyledones orbiculares, planae. — Arbores procerae. Folia bistipulata, alterna, petiolata, lata, ± cordata, penninervia et transversim venulosa. Spicae (J^ terminales, pedunculatae, oblongae, crassae; flores rf sessiles, sub quaque bractea solitarii; bracteae meuibranaceae, primum alabastrum involventes et omnino clausae, per anthesin irregulariter ruptae. Flores Q in axillis summis vel sub spica (J^ solitarii, crasse pedicellati. Species 2, Americae tropicae incolae. Clavis specierum. A. Stamina multiverticillata \. H. jjolyandra. B. Stamina 2 — 3-verticillata 2. -ff. crepitans. 1. H. polyandra Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) 543; Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1229; Hemsley in Biol. centr. amer. HI. (1883) 137. — Arbor excelsa, fere omnino glabra. Petiolus 8 — 13 cm longus; limbus 11 — 20 cm longus, aeque latus ac longus vel longior quam latus, membranaceus, basi profunde cordatus, late ovatus vel orbicularis, apice cuspidato- vel caudato-acuminatus, grosse subrepando- dentatus, subtus secus costam parce pilosus vel glaber. Pedunculus spicae rf ad 8 cm longus; spica c^ 5 — 8 cm longa; rhachis incrassata. Flores albi. Columna staminalis *) Nomon barbarum ex Guyana. Pfeiffer, Nomeucl. bot. I. 2. (1874) 1680. 272 F. Fax. — Eupliorbiaceae-Ilippomaiieae. valde exserta, demum ad 1 ö mm attingens; antherae 8 — 1 0-verticillatae, saepe im- primis basi columnae subirregulariter dispositae; connectivum minus; loculi anlherarum minus divergentes; ovarium circ. 1 4-locu!are. Tropisches Centralamerika, von den südmexikanischen Staaten bis Costarica. Mexiko: Oaxaca, Echicovia, zwischen Tehuantepec und Voea del Monte (Andrieux n. 99); Michoacan und Guerrero, Zihuatanejo, 30 m (Langlassc n. 276!); llacienda de Attihuayan (Ehrenberg n. 1068!). — Guatemala, Mongoy, Lagunade Guija, Dep. Jutiapa (Heyde u. Lux n. 638l!). — Costarica, Boston, Guacimo, 30 — 100 m (Tonduz n. 14695!). Ili r /^ "' E Fig. 55. Hura crepitans L. A Ramulus Höriger. B Inflorescentiae (5 (Iroeceuni. D Flos Q. E idem longitudinaliter sectus. F Fructus. JI Seinen. J Semen transversaliter sectum. — Icon. sec. Fax et Müll Engler u. Prantl, Pfizfam. III. 5, (4 890) 101 reit. 6' ff pars superior. C An- G Fructus dissiliens. Arg. ex Pax in Einheim. Namen: Tetereta (Guatem.). — Ovillo (Mexiko). Verwendung: Liefert Bauholz. — Der Milchsaft ruft auf der Haut Ätzerschei- nungen hervor. 2. H. crepitans L. Spec. pl. ed. 1. (1753) 1008; Lam. lUustr. t. 793; Üescourt. Fl. Antill. 11. (1822) t. 124; Tussac, Fl. Antill. IV. (1827) 2 1 t. 5 ; Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) 542; Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1229; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 632 t. 86; Hemsley in Biol. centr. amer. III. (1883) 137; Urb. Symb. Antill. IV. (1905) 352; Gilles in Ann. Inst. Colon. Marseille XIII. (1905) 41; Peckolt in Ber. deutsch, pharm. Gesellsch. XVI. (1 906) 232 ; Smith in Mededeel. Depart. Landbouw 1 0 (1 91 O) 28. — //. brasiliensis Willd. Enum. pl. hört. Berol. (1809) 997. — H. strepens Vi/iM. Enum. Hura. 273 pl. hört. Berol. (1809) 997; Miq. in Linnaea XXI. (1848) 47 i. — H. senegalemis Baill. Adansonia I. (1860) 77. — Arbor procera, 10 — 40 m alta; ramuli aculeati, nunc inermes, cum petiolis glabri. Petiolus lirabum aequans vel superans, gi'acilis; limbus 6 — 2 0 cm diametiens, aeque longus ac latus vel longlor quam latus, basi rotundatus vel saepius cordatus, orbiculari-ovatus, cuspidato-acuminatus, integer, subinteger vel distanter grossiuscule repando-dentatus, glaber vel saepius subtus secus nervös pilosus, firme membranaceus ; stipulae \ ^j^ cm longae, lineari-lanceolatae, pubescentes, deciduae. Pedunculus spicae 5 — 8 cm longus; spica (^ cylindrico-ovoidea, laete rubra, evoluta ad 6 cm attingens et fere 2 cm lata; pedicelli Q. petiolis multo breviores, fructigeri petiolos semiaequantes. Antherae 2- vel rarius 3-verticillatae, rarissime 1 -verticillatae ; ovarium cum stylo demum 3 — 5 cm longum; stigma amplum, rubro-violaceum. Capsula 8 cm lata, 4 cm longa, depressa, basi et apice concava, dorso inter coccos tota longi- tudine late et profunde sulcata. — Fig. .55. Tropisches Amerika, von den Antillen und Costarica bis zu den Nord- staaten Brasiliens und Bolivien. Vielfach kultiviert, auch in den altwelt- lichen Tropen, Westindische Provinz: Ohne näheren Standort (Hohenacker, Arznei- u. Handelspfl. n. 754!). — Bahama-Inseln, kult. (nach Urban). — Cuba (Baker d'Abarca n. 4524!, 469l!, Wilson n. 389!). — Jamaica, Hope Gardens (Harris n. 8383!). — Haiti (Eggers n. 167^!, Jaeger n. 190!, Türckheim n. 260l!). — Portorico (Krug n. 1056!, Sintenis n. 76l!, 164l!, Stahl n. 505!). — St. Tho- mas (Eggers n. 850 !, Ehrenberg). — St. Martin (nach Urban). — St. Croix (Ricksecker n. 230!, 335!). — St. Jan (Eggers). — St. Eustache, kult. (nach Urban). — St. Kitts (nach Urban). — Guadeloupe (Duss n. 2732!). — Mar- tinique (Sieber n. 222 !). — Barbados (nach Urban). — St. Vincent (H. H. Smith n, 804!). — Becquia, kult.? (H. H. Smith n. B. 114!). Subäquatoriale andine Provinz: Costarica, Rio Yurquui (Tonduz n, 8537!), Bauma (Tonduz n. 4802!). — Columbien (Karsten!), S. Marta (H. H. Smith n. 1470!, Stübel n. 37!). Cisäquatoriale Savannenprovinz: Venezuela, La Guayra (Gollmer n. 91 o!, Otto n. 417!), Puerto Cabellos (Karsten!); ohne Standortsangabe (Fendler n. 1225). — Guyana (Hostmann n. 1719!, Wullschlägel n. 513, 1554). — Trinidad (nach Urban). — Tobago (Broadway n. 305o!). Provinz des Amazonenstroms: Brasilien, Amazonas, Moroury Jurua (Ule n. 5261 !), am Madeira (Riedel). — Parä (Martins n. 2733), unterhalb Santarem (Spruce n. 189), zwischen S. Joäo und S. Anna (Burchell n. 9238). Andines Gebiet: Bolivien, Rio Pirai (Herzog n. 664!). Ferner aus den altweltlichen Tropen: Senegambien (Heudelot). — Kamerun (Deistel n. 14o!). — Java (Zollinger!). — Sandwich-Insein (Hillebrandi). Einheim. Namen: Auf den Antillen Sand box tree, Sabbir, Javillo, Havillo, auf Cuba auch Salvadera. — In Bolivien Ochohö. — In Brasilien Arceira (portug.), Assaci'i (bras.), aus dem Tupywort Oassacü, Guassacü, Uassacü (d. h. großes, beißendes Blatt) entstanden. Vergl. auch die Fußnote auf S. 271. — In Java Ki-semir, Verwendung: Die Kapseln werden kurz vor der Reife gesammelt, von den Samen befreit, mit Sand gefüllt und dienen so als Briefbeschwerer. Das Holz, das die einen Sammler als »sehr fest« bezeichnen, andei-e als »weich«, dient nicht zu Bauten, aber zur Anfertigung von Vorratsgefäßen. Die Blätter sind frisch geruchlos, sollen stark beißend schmecken und Schwindel verursachen; gestoßen dienen sie als warmer Umschlag bei neuralgischen Schmerzen. — Die Rinde ist ein energisch wirkendes Diureticum und Drasticum und wird bei Wasser- sucht angewendet, das Rindenpulver bei Psoriasis. Noch günstiger soll die Wurzelrinde bei Hautkrankheiten und Syphilis wirken. — Die Samen sind brechenerregend; schon der Genuss von 3 Samen soll tödlich wirken; die Papageien fressen jedoch die Samen A. Engler, Das Pflanzenreich. IV. (Embryophyta siphonogama.) 147. V. iq 274 F- Pä^'^- — Euphorbiaceae-Hippomaneae. ohne nachteilige Folgen. Geröstet liefern die Samen ein drastisches Abführmittel. — Der Milchsaft wirkt in der Dosis von 4 Tropfen drastisch, in größerer Menge toxisch. Eingetrocknet wurde er als Heilmittel bei Lepra, Psoriasis und Lupus gerühmt. Frisch gestoßene Rinde in Säcke gepackt wird beim Fischfang verwendet, Martins sah selbst, wie die Indianer den Milchsaft sammelten und zum Fangen der Fische be- nutzten. Die Fische wurden ohne Nachteil genossen. Als Zierbaum wird H. crepitans auch in den Tropen der alten Welt bisweilen gebaut. Nota. Species quoad ambitum et marginem foliorum paulo tantum ludit; tarnen cl. Müller Arg. varietates distinxit sequentes in DG. Prodr. «. genuina Müll. Arg. 1. c. 1229, ß. Tnembranacea Müll. Arg. I.e. 1229 cum formis orbieulari, ovata, oblongifolia, y. strepens Müll. Arg. 1. c. 1230, d'. senegalensis Müll. Arg. 1. c. 1230. Inter fines Brasiliae var. strepens et senegalensis dcsunt, et 2 tantum describuntur varie- tates in Fl. Brasil. «. genuina 1. c. 632 (= var. genuina et membranacea Prodromi ex parte). ß. ovata 1. c. 633 (var. membranacea f. ovata Prodromi). Numerosis examinatis speciminibus certas limites inter has varietates et formas non vldi- mus; melius omittendae sunt. Nomina non ad genus pertinentia. Hura Koenigii Roem. et Schult. Syst. L (1817) 20 = Olobba versicolor Sm. H. siamensium Koenig in Retz. Observ. III. (1783) 49 = Olohha versicolor Sm. — Genus Hura Koenig (non L.) 1. c. ad Zingiberaeeas pertinet; est nomen nudum et synonymon Olobbae. Cfr. K. Schumann, Zingiberaceae (Pflanzenreich 20 [IV. 46]) 35, 132. 24. Tetraplandra Baiii. Tetraplandra*) Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) 549 t. 5, f. 8 — 10; in Ann. sc. nat. 4. ser. IX. (1858) 200; Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1230; in FI. Bras. XI. 2. (1874) 533; Pax in Engler u. PrantI, Pflzfam. III. 5. (i89l) 102. — Algernonia Benth. in Benth. et Hook. f. Gen. III. (1880) 339 ex parte. Flores monoici, apetali. Discus nullus. Floris (^f calyx inaequaliter 3 — 5-partitus; lobi crassi, breves, obtusi, imbricati. Stamina 2 ; filamenta tota longitudine in colum- nam medio articulatam et ad articulationem incrassatam, quasi antheram 4-locularem gerentem connata. Ovarii rudimentiim nullum. Sepala floris Q. 5, inaequalia, ovarium totum fere obtegentia, membranacea, imbricata. Ovarium 3-loculare; styli in columnam connati, superne liberi, recurvo-patentes, grosse papillosi vel fimbriati, indivisi; ovula in loculis solitaria. Capsula 3-cocca. Semina ecarunculata. — Arbores glabrae. FoHa alterna, breviuscule vel modice tantum petiolata, coriacea, integra vel distanter repando- dentata, penninervia, basi biglandulosa, bistipulata. Spicae (^ terminales; bracteae densae, ante anthesin rhachi adnatae, demum margine liberae et ± irregulariter peltatae, sub-3-florae. Flores Q. solitarii vel pauci ad apicem ramulorum siti, sessiles, squamis nonnullis, glandulosis basi muniti. Species 4 — 5 brasilienses. Die Gattung Tetraplandra ist mit Algernonia nahe verwandt und wird auch von Bentham mit dieser vereinigt, dürfte aber doch, wenigstens vorläufig noch, als besonderes Genus aufrecht zu erhalten sein. Die verschiedene Ausbildung des Q Kelches ermöglicht jedenfalls eine leichte Trennung beider. Über die morphologische Natur der ^ Blüte lässt sich ein abschließendes Urteil noch nicht abgeben. Ob bei Algernonia die Gliederung des Filamentes immer feldt, wie Baill on und Müller behaupten, lässt sich schwer entscheiden, da das vorliegende Material nur sehr junge, scliwer zu untersucliendc Infloreszenzen besitzt; bei Tetraplandra dürfte jene Artikulation aber konstant sein. Auch die Frage, ob 2- bis 4-fächerige Antheren beide Gattungen scheiden, bedarf noch weiterer Untersuchung. *) TBToccTiXov^ = quadniplex; uyro = vir. Nomen datum propter antheras quadriloculares. Tetraplandra. 275 Die hier zu Tetraplandra gezogenen Spezies ordnen sich zu 2 Gruppen an: T. Riedeln und Leandri besitzen 5 Kelclibiältcr in der Q Blüte, während T. longipetiolata und gibbosa deren nur 3 zeigen. T. anomala ist eine zweifelhafte Art der Gattung. Clavis specierum. A. Sepala Q. 5. a. Spicae (^ modice pedunculatae \. T. Riedelii. b. Spicae (^ sessiles %. T. Leandri. B. Sepala Q 3. a. Petiolus longiusculus, 5 — 6 cm longus Z. T. longipetiolata. b. Petiolus breviusculus, vix \ cm longus i. T. gibbosa. C. Sepala ^ 6 5. T. (?) anomala. \. T. Riedelii Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 534. — Dendrobryon eunea- twm Klotzsch in Sched. ex parte. — Frutex vel arbor(?) glabra; ramuli grisei, dense cicatri- cosi, juveniles glutinosi. Petiolus \ — 5 cm longus, subgracilis; limbus \Q — 13 cm longus, 3 — 4Y2 cm latus, lanceolato-obovatus vel lanceolato-ellipticus, bi'eviter et obtuse cuspidato-acuminatus, basin versus angustatus, basi ima acutus vel obtusus vel cordatus, coriaceus, nitidulus, integer vel repando-dentatus , bäsi supra biglandulosus; costae secundariae utrinque 8 — 1<, subtus prominentes; stipulae 1 Y2 ™™ longae, latissime trianguläres, acutae, mox deciduae. Spicae (^ pedunculo 6 — 7 mm longo suffultae, 3 — 4Y2 cm longae, 2^2 ^^"^ latae; bracteae (^ \ — 2 mm longae, ellipticae, demum margine subrepandae, vulgo 3-florae; flores ^ in apice ramulorum solitarii, sessiles. Calyx (^ 2y'g nam longus, junior tubulosus, inaequaliter 3 — 5-lobus, demum profundius fissus. Sepala Q 4 mm longa, orbicularia, post anthesin paulo majora et minute sub- glanduloso-denticulata; columna stjlaris 3 mm longa; Stigmata 10 — 12 mm longa, linearia, valide papulosa; receptaculum Q in carpidiophorum 1 4 mm latum evolutum. Capsula circ. { 5 mm lata et fere longa. Semina 8 mm longa, globoso-trigona, laevia. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, Rio de Janeiro, Var. a. subeordata Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 534 t. 104, f. I. — Folia basi subangustata late obtusa, disllncte cordata, subintegra. — Fig. 56 J. — C. Brasilien (Riedel, Glaziou n. 3108!). "Var. ß. subcuneata Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 535. — Folia basin versus angustata, basi acuta, distanter vel subobsolete repando-dentata. Rio de Janeiro (Glaziou n. 31 07), Bergwälder am Corcovado (Riedel n. 1 050 !). 2. T. Leandri Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) 550 t. 5, f. 8—10 (nomen); in Ann. sc. nat. 4. ser. IX. (I808) 202; Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) 1230; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 534 t. 104, f. II. — Arbor; ramuli teretes, ochraceo-cinerei. Petiolus 3 — 4Y2 cm longus; limbus 10 — 14 cm longus, 3 — 4^2 cm latus, ovato-lanceo- latus, breviter cuspidato-acuminatus, basi cuneato-angustatus, integer vel distanter repando-dentatus, prominenter reticulato-venosus, nitidus. Spicae (^ sessiles, 1 — 1 Y2 cm longae, 2 mm latae, densissime bracteigerae. Calyx (J' brevissimus; columna stami- nalis basi et apice tenuis, ad articulationem incrassata. Sepala Q. 5, acuta, mem- branacea; columna stylaris 4 mm longa, calycem longe superans, parte libera stylorum paulo brevior; stigmata triangulari-lanceolata, inciso-sublobata; lobuli crenati. Fructus ignotus. Südbrasilianische Provinz: Brasilien (Leandro do Sacramento n. 29, 73). 3. T. longipetiolata Pax et K. Hoffm. n. spec. — Arbor vel frutex, glabra. Petiolus evolutus 5 — 6Y2 cm longus, gracilis; limbus 15 — 17 cm longus, 4Y2 — ^^li cm latus, spathulato-lanceolatus, basin versus cuneato-angustatus, ima basi anguste vel angustissime subcordatus, basi supra biglandulosus, apice breviter cuspidato-acuminatus, distanter et obtuse repando-dentatus, membranaceus, opacus. Flores (;^ ignoti. Flores § ad apicem ramulorum solitarii, sessiles, bracteis squamiformibus basi involucrati. Sepala Q 3, fere 5 mm longa, ovata, acuta, glanduloso-denticulata, crassa. Columna stylaris 18* 276 ^- ^'^^- — Euphorbiaceae-Hippomaneae. 3 mm longa, ovarium superans; Stigmata paulo tantum longiora, revoluta, valide papu- losa, linearia; ovarium ovoideum, laeve. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, ohne nähere Standortsangabe (Glaziou n. 13171!). Nota. Floribus ^ deficientibus species adliuc incomplete nota est, sed sine dubio ad Tetraplaiidram ducenda est. Jam cl. Taubert in sched. plantam pro Algernoniae specic declaravit. Foliis membranaceis et opacis, longe petiolatis in genere distinetissima videtur. 4. T. gibbosa Pax et K. HofTm. n. spec. — Arbor vel frutex, glabra; ramuli ochraceo-grisei. Folia ad apicem ramulorum congesta; petiolus 5 — 6 mm longus; Hm- bus 8 — \% cm longus, 2V2 — 3 cm latus, spathulato-lanceolatus vel lanceolatus, basin versus angustatus, ima basi acutus, et supra biglandulosus, apice breviter et obtuse cuspi- dato-acuminatus, integer, subcoriaceus, subnitidulus, supra et subtus prominenter reticu- latus. Spicae r^ pedunculo 4 mm longo suffultae, ad 3 cm longae, 2 mm latae; bracteae (^ elliptico-rhomboideae, basi subcalcarato-decm'rentes; flores Q, in apice ramulorum subsolitarii , sessiles. Colurana staminahs medio annulato-articulata, ad articulationem incrassata. Sepala Q, 3, ovata, acuta, integra; ovarium globosum, 6-sul- catum, dorso carpidiorum apicem versus geminatim 6-gibbosum; appendices porrectae, subacutae; columna stylaris ± 4 mm longa; Stigmata 5 — 6 mm attingentia, linearia, revoluta, grosse papillosa. Capsula ignota. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, Rio de Janeiro, Säe Domingos (Schwacke n. 5805!); ohne näheren Standort (Sellow n. 76l!, H88!). — Vielleicht gehört zu dieser Art auch die von Glaziou unter n. 68 07! bei Rio de Janeiro steril gesammelte Pflanze. Nota. Species ovario 6-gibboso valde distineta videtur. Inflorescentiae <5 in speciminibus examinatis nimis juveniles adsunt. Species incertae affinitatis. 5. T. ?anomala Pax et K. Hoffm. n. spec. — Omnino glabra; i'amuU cortice albido-cinereo tecti, ex parte in spinam durissimam, pungentem transformati. Petiolus 6 — 20 mm longus; limbus 4 — 7^/2 cm longus, 2V2 — 5 cm latus, rhombeo-ovatus, basi cuneatus et ad petioli apicem utrinque glandula plana, sessili, parum prominente onustus, apice obtuse acutatus vel subobtusus, subcoriaceus, integer, opacus, reticulato-venosus ; costae secundariae utrinque 6 — H; stipulae caducissimae, cicatrices subannulares relin- quentes. Inflorescentiae et flores q^ ignoti. Flores Q in apice ramulorum terminales, solitarii. Sepala Q 6, biseriata, eglandulosa, orbicularia, obtusa, exteriora 3 majora, coriacea, interiora minora; ovarium glabrum, laeve, triloculare; stjli 3, ultra medium in columnam crassam connati; partes liberi revoluti. Fructus ignotus. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, Rio de Janeiro ((ilaziou n. 8323!). Nota. Vasa lacticifera adsunt. Species quoad genus adhuc dubia remanet. 25. Algernonia Baiii. Algernonia*) Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) 546 t. 2, f. 30 — 32; ßaill. in Ann. sc. nat. 4. ser. IX. (1858) 198; Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1230; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 535; Benth. in Benth. et Hook. f. Gen. IIl. (I88O) 339 ex parte; Pax in Engler u. Prantl, Pflzfam. III. 5. (1890) 102. Flores monoici, apetali. Discus nullus. Floris cj^ calyx brevissime 3-lobus; lobi paulo inaequales, imbricati. Stamina 1 vel 2 — 3; filamenta haud articulata; antherae didymae, apiculatae. Ovarii rudimenlum nuflum, Floris (^ calyx cupuliforniis, persistens, brevissime lobatus; lobi brevissimi, inaequales, imbricati. Ovarium 3-loculare; styli in columnam connati, superne longius liberi, i'ecurvo-patentes, grosse papillosi, indivisi; *; >Genus cl. H. Algernon Weddell dicatum, in Museo Paris, bot. adjutori, ingenio et doclriiia praestanti.« Baillon 1. c. Algernonia. 277 Ovula in loculis solitaria. Capsula demum in coccos 2-valves dissiliens. Semina sub- globosa, laevia, ecarunculata. — Arbores glabrae. Folia alterna, breviter petiolata, in ramulis saepe conferta, coriacea, integra vel parce dentata, penninervia, nitida, basi biglandulosa, bistipulata. Spicae q^ terminales, tenues, graciles; bracteae (^ densae, supra flores juveniles arcte clausae, basi decurrentes et quasi calcarato-productae, deinde superne ab axi remotae et margine liberae, dr 3-florae. Flores Q ad basin spicae 4 — 2, intra bracteam basi 2-glandulosam solitarii, subsessiles, saepe bracteolis 2 praediti. Species 2 brasilienses. €lavis specierum. A. Ovarium supra medium subalato-dilatatum \ . A. hrasiliensis. B. Ovarium non dilatatum 2. A, obovata. i. A. brasiliensis Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) 547 t. 2, f. 30 — 32 (nomen); in Ann. sc. nat. 4. ser. IX. (<858) 199; Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 536 t. 87. — A. brasiliensis var. cuneata Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1231. — Dendrobryon cuneatum Klotzsch in Sched. ex parte. — Arbor 4 — 5 m alta; rami satis tenues, cinerei, florigeri abbreviati, glabri. Petiolus 3 — 10 mm longus, gracilis; limbus 6 — \ \ cm longus, 2 — 3^/2 cm latus, oblongo-obovatus vel spathulato-lanceolatus, nitidus, Fig. 56. A—C Tetraplandra Riedelii Müll. Arg. var. subcordata Müll. Arg. A Flos (5'. BCo- lumna staminalis. G Flos Q. — D—G Algernonia brasiliensis Baill. D Flos (5- E Columna staminalis. F Flos Q. O Ovarium verticaliter sectum. — Icon. sec. Fl. Brasil, ex Pax in Engler u. Prantl, Pflzfam. III. 5. 102 reit. cuspidato-acuminatus, basi acutus, saepe in iisdem speciminibus integer et dentatus, coriaceus; costae secundariae utrinque 8—10; venae ex parte costis secundariis parallelae; stipulae parvae, trianguläres, juniores ceraceo-glutinosae. Spicae (^ tenues, 1 — 2 cm longae, 1 Y2 "^"fi latae, densissime bracteigerae ; bracteae q^ infimae ovatae, superiores rhomboideae, Q. ovatae, acuminatae. Flores (^ monandri. Galjx 2 fructiger ampliatus, 6 — 8 mm latus; ovarium supra medium valide dilatatum, quasi transverse annulari- alatum; columna stylaris gracilis, partem liberam stigmatosam stylorum aequans, ovario longior. Capsula depressa, 7 — 8 mm longa, cum margine acuto, subaliformi, lobulato 13 mm lata. Semen subglobosum, 5 mm latum. — Fig. 56 2) — ö, Fig. 57. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, Rio de Janeiro (Glaziou n. 3109!), Bergwälder am Corcovado (Gaudichaud n. 1151 ex parte!, Lhotsky, Riedel n, 16!, 383 ex parte); bei Mandioca (Riedel!). 2. A. obovata Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 536. — A. brasiliensis var. obovata Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1231. — Arbor 4 — 5 m alta; ramuli glabri, grisei, scabrati. Petiolus 5 — 10 mm longus, crassiusculus; limbus 6 — 12 cm longus, 3 — 41/2 cm latus, oblongo-obovatus, obtuse et breviter acuminatus, basi acutus, rarius lanceolato-obovatus, coriaceus, integer, nitidus; costae secundariae numerosae, cum venis reticulatis, tenuibus prominentes. Spicae (^ fere 5 — 6 cm longae, 2V2 ™"^ latae; bracteae (^ 5 mm longae, lineares, subcanaliculatae, basi et apice breviter liberae, ceterum fere tota longitudine rhachi adnatae. Flores rf 2 — 3-andri; stamina 2, magis 278 F. Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. approximata. Calyx Q 11/2"^^* longus, cupularis, breviter et obtuse lobatus; ovarium superne non dilatatum; columna stylaris crassa, quam Stigmata valide papulosa duplo brevior. Fructus ignotus. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, Rio de Janeiro, sandige Standorte bei Macahe (Riedel n. 383 ex parte!). XIII (18 (18 Fig. 37. Älgernonia brasiliensis Baill. Rami florigeri. — Icon origin. 26. Ophthalmoblapton Fr. Allem. Ophthalmohlapton*) Fr. Allem. PI. nov. Bras. (I8 4 9j 4; in Ann. sc. nat. 3. ser, (1849) 119; Walpers, Ann. III. (18 52) 361; Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. 66) 1155; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 531, 707; Benth. in Benth. et Hook. f. Gen. III. 80) 333; Pax in Engler u. Prantl, Pflzfam. III. 5. (1890) 99. Flores monoici, apetali. Discus nullus. Floris (^ caljx parvus, vertice depressus, alabastro clausus, per anthesin brevissime 2 — 3-lobus vel altius valvatim fissus. *) Arbor vencnosa, lacUfera; latex oculis valde noxius dicitur. ß'kc'miio = noceo, dtp&aXfiös = oculus. Ophthalmoblapton. 279 Staraen unicum; filamentum exsertum; anthera longitudinaliter dehiscens. Ovarii rudi- mentum nullum. Floris Q sepala 5 vel 6 et tum biseriata, crassiuscula, imbricata. Ovarium 3-loculare, in stylum longiusculum, crassum, columnarem , superne breviter 3-lobum abiens. Ovula in loculis solitaria. Capsula tridyma, in coccos 2-valves dissiliens, columella central! destituta; endocarpium osseum. Semina ovoidea, ecarunculata; testa crustacea, extus spongiosa; albumen carnosum; cotyledones latae, planae. — Arbores procerae, valde lactescentes, glabrae. Folia alterna, ad apicem ramorum conferta, longe vel breviter petiolata, ampla, pcnninervia, coriacea, integra vel dentata, stipulata. Spicae (^ axillares vel infra folia laterales, basi squamosae, laxae, elongatae vel congestae et ± capituliformes ; bracteae latae, breves ; flores q^ sub quaque bractea 3 vel numerosi et tum sessiles et subconfluentes, collateraliter \ — 3-seriatim radiantes. Flores Q. ad basin spicarum vel ad nodos distinctos solitarii vel pauci, sessiles vel breviter et crasse pedicellati. Species notae 3, brasilienses, quarum 2 inter se affines, una a ceteris valde diversa. Conspectus sectionum et specierum. A. Folia longe petiolata. Spicae (^ elongatae, 3 — 4 cm longae, fere a basi florigerae; bracteae distantes. Flores sub quaque bractea numerosi Sect. \ . Euophthalmoblapton Pax et K. Hoffm. Huc pertinet species unica i. 0. macrophyllum. B. Folia breviter petiolata. Spicae rj' abbreviatae, infra i cm longae, pedicello longiusculo stipitatae; bracteae densae. Flores sub quaque bractea 3 Sect. 2. Triantha Pax et K. Hoffm. a. Spicae ellipsoideae 2. 0. crassipes. b. Spicae cylindricae 3. 0. pedunculare. Sect. \. Euophthalmoblapton Pax et K. Hoffm. Spicae (^ elongatae, cylindricae, 3 — 4 cm longae, fere a basi florigerae; bracteae inter se distantes. Flores sub quaque bractea numerosi. Folia longe petiolata. I. 0. macrophyllum Fr. Allem. 1. c; Müll. Arg. in DG. Prodr. XV. 2. (1866) H55; in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 532; Peckolt in Ber. Deutsch, pharm. Ges. XVI. (1906) 186. — 0. megalophyllum Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 707. — 0. brasiliensis Walp. Ann. III. (1852) 362, 928. — Arbor 8 — 15 m alta, glaberrima; truncus cortice cinereo, rimoso tectus; rami longi, patentissimi, simplices vel parum divisi, coronam depauperatam, fere pyramidalem formantes, crassi. Petiolus 5 — 30 cm longus, validius- culus, basi et apice tumidulus; limbus 18—50 cm longus, 5 — 12 cm latus, obovato- lanceolatus, saepe longo tractu aequilatus, apice breviter acuminatus, basi rotundato- obtusus vel obtusus, coriaceus, distanter grossiuscule dentatus, supra ima basi biglandulosus; costae secundariae utrinque 20 — 3 0, fere horizontales, prominentes, basi saepe abrupte in costam primariam deflexo-abeuntes ; stipulae 3 mm longae et fere latae, trianguläres. Spicae (J^ basi imbricato-squamosae vel dense cicatricosae, 3 — 4 cm longae; rhachis apicem versus incrassata; bracteae orbiculares, incrassatae, rotundato-obtusae, 3 mm longae, 9 — 12-florae; flores (^ inter se cohaerentes; flores Q 1 — 3, juxta spicae (J^ basin siti. Calyx (J^ arcte sessilis, crassus; sepala Q 4 — 5 mm longa, ovata, obtusa, ovarium tegentia. Ovarium ovoideum, 4 — 5 mm longum; columna stylaris 9 mm attingens. Capsula 3-sulcata, apice depressa, 4 cm lata, 27 mm longa, basi calyce persistente longe involucrata. Semina basi truncata. — Fig. 58^1 — D. Südbrasilianische Provinz: Rio de Janeiro, Urwaldbaum (Glaziou n. 5982!, 13169!, 13170!, 17215!, 17752!, Moura n. 1025!, Schwache n. 5109!, 569l!). Einheim. Namen: Santa Luzia, Arvore de S. Luzia, Mata olho (Blind- macher). Verwendung: Nach Peckolt dient das weiße, leichte Holz nicht zu Bauten; als Brennholz benutzt, soll es unangenehmen Geruch entwickeln und Augenentzündung ver- ursachen. 2S0 F. Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. Fig. 58. A — D Ophthalmoblapton macrophyllum Fr. Allem. A Folium. J5 Inflorescentiae (5- C Inflorescentia (5 partialis. D FIos Q. — E 0. crassipes Müll. Arg. Ramulus floriger. — A—D icon. origin., E sec. Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) t. <03. Ophthalmoblaplon. 281 Der weißgelbliche Milchsaft riecht schwach und ruft auf der Haut Brennen, Rötung und Entzündungen hervor, die lange anhalten. Beim Abdampfen des Milchsaftes ent- wickeln sich fast kotartig riechende Dämpfe, die Augen und Schleimhäute angreifen, ins Auge gespritzt soll der Milchsaft Blindheit verursachen. Daher der Name. S. Lucia ist die Heilige, die man bei Augenkrankheiten anruft, Nota. 0. megalophyllum Müll. Arg. vi.v pro varietate a specie distinguenda est. Sect. 2. Triantha Pax et K. Hoffm. Spicae c^- abbi'eviatae, fere capituUformes, infra \ cm longae, pedicello longiusculo nudo stipitatae; bracteae densae. Flores sub quaque bractea 3. Folia breviter petiolata. 2. 0. crassipes Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 532 t. 103; Peckolt in Ber. Deutsch, pharm. Ges. XVI. (1906) 187. — Arbor glabra; ramuli penultimi 5 — 6 mm crassi, ramiUis oblongo-tuberculiformibus, densissime cicatricosis, 2 — 8 mm longis obsiti. Petiolus 5 — 8 mm longus, crassus; limbus 12 — 22 cm longus^ 5 — 7V2 cm latus, lanceolato-obovatus, breviter et obtuse cuspidato-acuminatus vel acutus, integer, nitidus, basi cuneato-angustatus et acutus; costae secundariae tenues. Ramilli spicas (^ longe pedunculatas apice gereutes ad apicem ramulorum et in axillis foliorum pauci, reUqui vel omnes ab apice remoti in ramis penultimis siti, saepius 3 — 4 mm longi, in peduncu- lum \ cm longum abeuntes; spica ipsa 4 — 5 mm longa, 2^2 — 3 mm lata, ellipsoidea; bracteae rf rhomboideae vel ellipticae, peltatae, 3-florae. Caljx (j^ 3 — 4-lobus vel demum fissus; sepala Q acuta, basi connata; columna stylaris crassa, 8 mm fere longa, superne obovoideo-subclavata, ad Y4 altitudinis articulata. — Fig. ^^E. Südbrasilianische Provinz: Sao Paulo und Santa Catharina, schaltige Wälder; bei Esperan^a (Riedel n. 775). Einheim. Namen: Cachim, Canchim, Caochim. — ^lilchsaft und Holz sollen dieselben Eigenschaften besitzen wie die von 0. macrophylluyn. 3. 0. pecundulare Müll. Arg. in Fl. Bras. XI. 2. (1874) 533; Peckolt in Ber. Deutsch, pharm. Ges. XVI. (1906) 187. — Arbor mediocris, glabra; ramuli ultimi 1 — 6 cm longi. Folia odorem alliaceum spirantia; petiolus 4 — 8 mm longus, parum crassus, supra canaliculatus ; limbus 7 — 10 cm longus, 3 — 4 cm latus, oblongo-obovatus, cuspi- dato-acuminatus, basi acutus, nunc etiam minor aut triente et ultra major et tum basi longius angustatus, integer, nitidus; costae secundariae tenues, utrinque circ. 12. Spicae 1^ et flores Q, in ramulis ultimis subterminales; spicae (J^ pedunculo 14 — 18 mm longo suffultae, 5 — 9 mm longae, 2 — 2Y4 mm latae, cylindricae; bracteae (J^ ellipticae, vel oblongo-elUpticae, peltatae, 3-florae. (lalyx rj' 3 — 4-lobus vel demum -fissus; an- therae connectivum subapiculatum; caljx Q, fere sessilis, evolutus 3 mm longus, basin ovarii cingens, breviter 5-fidus; lobi rotundato-obtusi, subcoriacei; columna stylaris prope basin articulata. Capsula 2 3 mm longa, 3 cm lata; endocarpium osseum. Semen brunneum. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, Minas Geraes, Sao Paulo, Rio de Janeiro; Wälder bei Almada (Riedel n. 713). Einheim. Namen: Santa Luzia, Chachim d'albo, am häufigsten Grumamel oder Grumame. Verwendung: Der Milchsaft ist weiß, stark klebend, geruchlos, schmeckt mild bitter-beißend und wirkt auf der Haut nicht ätzend. Die frischen Blätter gerieben riechen knoblauchähnlich; gestoßen dienen sie als Umschlag zur schnellen Reifung von Furunkeln und Abscessen, eine Infusion zu Bädern bei Rheumatismus. Die Samen sollen toxisch wirken. Das weiße, leichte Holz wird zu Fensterrahmen verarbeitet; als Brennholz wirkt es nicht schädücb. Addenda. P. 32 insere: 8a. Mabea caudata Pax et K. Hoffm. n. spec. — Arbor inflorescentia et floribus exceptis omnino glabra; ramuli graciles. Petiolus zb 1 0 mm longus, apice tumidulo- incrassatus et ti*ansverse rugulosus; limbus \\ — iö cm longus, 5^2 — ^ cm latus, ovatus vel oblonge -ovatus, basi acutus et eglandulosus, apice abrupte caudato-acuminatus, repando-subcrenatus, membranaceus , subtus glaucescens, tenuiter reliculatus; costae secundariae subtus prominentes ± 10, prope marginem arcuato-conjunctae et cum tenuioribus alternantes. Paniculae longissimae, ultra 30 cm longae, axillares et termi- nales, inferne longo tractu steriles et bracteas inter se longius distantes, sublineares, 6 — 8 mm longas, reflexas, deinde flores Q, 3 — 5, laxe dispositos gerentes, demum (J'; pars (^ 12 — 14 cm longa; rhachis puberula, mox glabrescens; bracteae Q lineares, 12 — 14 mm longae; ramuli rj^ 4 — 6 mm longi, umbellatim 3-flori, apice grosse bi- glandulosi; pedicelli (^ 10 — 15 mm longi, Q, 15 — 1 8 mm attingentes, Calyx (^ pur- pui'eo-pulverulentus, 3 mm latus; lobi late trianguläres, acuti; sepala Q triangulari- lanceolata, acuminata, 3 mm longa, tenuissime purpureo-pulverulenta, eglandulosa; stamina dz 30; antherae fere sessiles; columna stylaris 22 — 2 5 mm longa, parte libera stylorum 2Y2"Plo longior; ovarium inerme, tomentellum. Capsula ignota. Cisäquatoriale Savannenprovinz: Britisch Guyana, Gonawaruk River (A. W. Bartlett n. 8217!). Einheim. Name: Swizzle stick tree. Nota. Aiünis M. maynensi, a qua differt anibitu et nervatura foliorum, sepalis Q acutis, staminibus paucioribus et columna stylari insigniter elongata. P. 35 insere: 12a. Mabea parvifolia Pax et K. Iloffm. n. spec. — Arbör ad 3 m alta, in- florescentia et floribus exceptis omnino glabra ; ra/nuli graciles. Petiolus zt 4 mm longus; limbus 3Y2 — 5Y2 cm longus, 13 — 20 mm latus, lanceolatus vel oblongo-lanceolatus, basi obtusus vel subobtusus et eglandulosus, apice acuminatus et mucronulatus, crenu- latus, subcoriacecs, supra nitidulus, subtus argenteo-viridis, et prominenter reticulatus; costae secundariae utrinque 8 — 13. Paniculae 6 — 1 cm longae, tertia inferiore parte nudae, visae omnino Q^; ramuli (^ umbellatim 3-flori, 3 — 4 mm longi, longius supra basin validiuscule biglandulosi; glandulae oblongae; bracteae trianguläres, acutae vel acuminatae, cum inflorescentiae rhachi, pedicellis et floribus tomentellae; pedicefli q^ 2 — 3 mm longi. Flores (^ (juveniles) 2 mm diametientes, alliaceo-virides; stamina it: 20; antherae sessiles, tomentellae. Flores ^ ^t fructus ignoti. Subäquatoriale andine Provinz: Kolumbien, parkartige Savannenwälder um Orocne am Rio Mcta (Lehmann n. 8782!). Nota. Affinis M. suhserrulatae. P. 39 insere: 23a. Mabea subsessilis Pax et K. Hoffm. n. spec. — Ramuli foliigeri tenues, rubescenti- vel fulvo-puberuli, tarde glabrescentes. Petiolus abbreviatus, 1 — 2 mm longus, puberulus; limbus 6 — 10 cm longus, 2 — 3^/2 cm latus, late lanceolatus, basi cordatus vel subcordatus, apice abrupte caudato-acuminatus, mucronulatus, argute uncinato-ser- ratus, supra nitidus, subtus subglaucescens, glaber, firme membranaceus, utraque pagina reticulato-venosus; stipulae subpersistentes, 5 mm longae, subulato-attenuatae, glabrae. Addenda. 283 Inflorescentia paniculata, e racemis ± 4 composita, mici'antha; racemi 3 — 4 cm longi, basi flores Q 2 — 3 gerentes, ceterum rj'; rhachis cum bracteis pubescens; bracteae rhachi racemi insertae, (^ densissimae, late ovatae, acuminatae, basi rainute biglandu- losae, Q angustiores, tripartilae, eglandulosae. Flores (J' in axillis bractearum 3, pedi- cellis \ — 1 1/2 mm longis suffulti; pedicelli Q in axillis bractearum solitarii, 3 — 4 mm longi. Flos (^ \ mm diametiens vel minor; stamina ±10; sepala Q 6, ovata, acumi- nata, inaequalia, 1^2 — 2 mm longa, unum vel alterum denticulatum ; ovarium inerme, rubro-furfuraceum; columna stylaris ad 7 mm longa, pubescens, quam pars libera stylorum longior, Capsulae valvae i 5 mm longae. Südbrasilianische Provinz: Brasilien, ohne nähere Standortsangabe (Glaziou n. 10035!). Nota. Species optima, M. crenulatae affinis, sed valde diversa. P. 4ü insere: {. Homalanthus fastuosus. — Synonymis adde: H. hicolor Merrill in Philipp. Journ. sc. IV. C. (1909) 2 82. Additamentum III. Aclrianeae (IV. 147, II.). P. 99 adde ad gcnus Manihot: Species fossilis dubia. ManiJiotites gcorgiana Berry in Bull. Torr. Bot. Club XXXVII. {<9I0) 507, f. 1, 2. — In stratis cretaceis ad Me. Bride's Ford et prope Buena Vista Georgiae in America septentrionali. — Folia ampla, 36 — 48 cm diametientia, anguste peltata, longe ultra medium palmatim lobata, coriacea, integra; lobi lobuiique dichotome partiti, angusti; sinus inter lobos basi rotundato-ampliati. — Folia descripta me judi- cante valde dubia remanent et vix ad genus ex ordine Euphorbiacearuni ducenda sunt. Chnjtieae (IV. 147, III.). P. 18 adde: 1. Ostodes macrophyllus. Nota. Ab hac speeie vix differre videtur 0. serratocrenatus Merrill in Philipp. Journ. sc. IV. C. (1909) 284. — Species etiam in Philippinis crescit. P. 24 insere ad 1. Godiaeum variegatum var. moluccanum : Nota. Flores in speciminibus S chlecht erianis e Nova Guinea (n. 16203!, 19306!, 19440!) saepe calyce (3 tetramero praediti sunt et apetali. Styli satis elongati. P. 38 insere post C. brevistylujn: 3a. Godiaeum Finisterrae Pax n. spec. — Frutex('?); ramuli crassi, puberuli, apice dense foliosi. Petiolus P/2 — 2 cm longus, validus, adpresse pubescens; limbus permagnus, ad 60 cm longus, ad 20 cm latus, obovato-lanceolatus, breviter et obtuse acuminatus, basin versus longo tractu cuneato-attenuatus, ima basi angustissime ob- tusus, integer, membranaceus, supra atro-viridis et fere glabratus, subtus pallidior et adpresse puberulus, tarde ± glabrescens. Racemi unisexuales, (^ tantum visi, ad 50 cm longi, axillares, dimidia infera parte nudi; rhachis cum pedicellis adpresse pube- rula; flores (^ fasciculati; pedicelli capillacei, 10 — 12 mm longi. Calycis (^ lobi 4, ad 3 mm longi, orbiculares, obtusi, puberuli; petala nuUa; stamina ±: 30; disci glan- dulae 5, episepalae. Flores Q et fructus ignoti. Papuaniscbe Provinz: Neu Guinea, Kaiser Wilhelmsland, in den Wäldern des Finisterregebirges (Schlechter n. 18156!). Nota. Species affinis est C. Stillingiano et C. hrevistylo, sed dlversa sepalis (5 4, pe- talis suppressis et foliis pro genere permagnis, insigniter menibranaceis. P. 32 insere post D. Lawianum: la. Dimorphocalyx luzoniensis Merrill in Philipp. Journ. sc. V. C. (1910) 192. — Arbor glabra, dioica, circ. 12 m alta. Petiolus 1 — 3 cm longus; limbus 10 — 15 cm longus, 4 — 7 cm latus, elliptico-ovatus, chartaceus basi rotundatus vel subacutus, apice acuminatus, integer vel distanter subglanduloso-denticulatus; costae secundaiiae utrinque 10 — 12. Inflorescentiae axillares, racemoso-cymosae, foliis breviores, (J' et 2 similes; flores Q albi; pedicelli Q 7 — 10 mm longi. Calyx ^ 5-Iobus, 5 — 6 mm longus; lobi obtusi; sepala § elliptico-ovata, rotundata, saepe retusa, glabra, 0/4 — 2 cm longa, 6 — 12 mm lata; petala oblongo-elliptica, 7 — 8 mm longa, O majora; disci q^ glandulae Additamentum III. 285 liberae; stamina 15; filamenta interiora monadelpha, exteriora elongala, fere libera; ovarium glabrum; styli 3, liberi, bifidi. Monsungebiet: Provinz der Philippinen, Luzon, Provinz Laguna, Los Banos (Tamesis n. H907, Bautista). Nota. D. Laiiiano afßnis videtur, sed bene distinctus est. ib. Dimorphocalyx denticulatus Merrill in Philipp. Journ. sc. IV. C. (1909) 278. — Arbor parva, glabra, monoica. Petiolus 2 — 3 mm longus ; limbus 7 — 15 cm longus, 2 — 4 cm latus, oblongo-lanceolatus vel lanceolatus, basi et apice angustatus, firme chartaceus vel subcoriaceus , distanter et irregulariter glanduloso-denticulatus, nitidus; costae secundariae utrinque <0 — H. Inflorescentia (^ axillaris, e cymis { — 2 cm longis, congestis composita ; cymae bracteis 2, ovato-lanceolatis , acuminatis, 3*/2 lom longis involucratae ; flores Q. solitarii vel fasciculati; pedicelli (^ breves, Q bracteis pluribus, imbricatis, ovato-lanceolatis, acutis vel acuminatis praediti. Sepala (^ 5, elliptica, obtusa, 1 Y2 mm longa; petala elliptica, obtusa, glabra, 3 mm longa; stamina circ. 15, exteriora 5 majora; filamenta brevia, interiora ± connata; caljx Q urceolatus; sepala Q 6 mm longa, 3 mm lata, elliptica, obtusa; petala glabra, elliptica, obtusa; ovarium obscure trisulcatum, glabrum. Philippinen: Mindanao, Zamboanga, Port Banga (Whitford u. Hutchinson). Nota. Affinis D. Latciaiio, a quo differt ovario glabro et foliis glanduloso-denticulatis. P, 36 adde: i. Strophioblaehia fimbricalyx. — Auch auf den Philippinen (Merrill in Philipp. Journ. sc. IV. C. [1909] 284). P. 37 insere post B. reflexam: 2 a. Blachia philippinensis Merrill in Philipp. Journ. sc. IV. G. (1909) 277. — Arbor glabra, monoica, circ. 5 m alta. Petiolus 5 mm longus vel brevior ; limbus 7 — 13 cm longus, 2 72 — ^'^/■i cm latus, oblongo-ovatus, acuminatus, basi acutus vel obtusus, chartaceus vel submembranaceus, nitidus ; costae secundariae utrinque zh 6 ; venae laxae. Inflorescentia axillaris vel terminalis, (^ longe pedunculata, pedunculo 2 — 3 cm longo suffulta, umbellata, 12-flora, Q umbellata, ad basin inflorescentiae (J' subsessilis; pedicelü (J' ± 8 mm longi. Sepala rf 5, obovata vel elliptico-obovata, 2 mm longa, obtusa, Q 5, libera, lanceolata, subacuminata, 2 mm longa, post anthesin dr accres- centia; petala (^ hyalina, obovata, 1 mm longa, apice late rotundata vel leviter retusa, disci glandulis quadrangularibus, truncatis vix longiora; stamina 20; ovarium sub- glabrum. Philippinen: Palawan, Puerto Princesa; Luzon, Pangasinan, llocos Norte, Cap Bojeador (nach Merrill). Nota. Genus adhuc in Philippinis non observatum erat. Species proxime accedit ad B. reflexam, a qua paulo tantum differre videtur foliis majoribus, petalis latioribus, staminibus numerosioribus; aequo modo similis B. umbellatae. P. 70 insere: 25. Cluytia alaternoides var. microphylla. Nota. Ad hanc varietatem pertinet C. daphnoides var. imhricata Briq. in Ann. conserv. jard. bot. Genöve IV. (1900) 231. — Planta in Herb. Deless. sub nomine C. imhricatae E. Mey. asservata est. P. 83 insere ad genus Clutjtiam: Species fossilis omnino dubia. Cluytia aglajaefolia Wess. et Web. in Palaeontographica IV. (1856) 155 t. 28, f. 4; Schimper, Traite paleont. veget. IlL (1874) 294; Meschinelli et Squinabol, Fl. tert. ital. (1892) 401. — In stratis tertiariis germanicis et italicis. P. 84 addc: Genus Schistostigma inter Gluytieas receptum nunc in hac tribu delendum et ad Bridelieas transferendum est. Speciminibus melioribus acceptis ipse ovarium 286 F. Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. examinare potui. Ovarii loculi non uniovulati sunt, quos cl. Lauterbach descripsit, sed in quoque loculo Ovula 2, collateralia inveni. — Cfr. Jahresber. Schles. Gesellsch. Breslau I 9 H . Sitz. 1 2. Jan. 1 9 H . P. 9» adde ad 4 2. Trigonostenion memhranacewin Pax et K. Hoffm. — Ci. J. J. Smith descripsit fere eodem tempore, quo T. memhranaceus noster in lucem prodiit, speciem novam: 12. T. ovatifolins J. J. Smith in Mededeel. Departm. Landbouw 10 (1910) 583. — Haec species cum T. membranaceo omnino convenit; nomen Smithianum autem prioritate levi gaudet ante T. membranaceum. Nomen nostrum mutandum est in T. ovatifolmm J. J. Smith. P. 98 insere : 2. Galearia filiformis. — Ryparia dubia Blume ex Baill. Etud. gen. Euphorb. (1858) 339; Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1260 est Galearia filiformis ex Hallier, Mededeel. Rijks Herb. (1910) 11. — R. eaesia Blume ex Baill. 1. c. [Ryparosa eaesia Blume, Bijdr. [I825j 601); Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1260 autem ex ordine Euphorbiacearum excludenda est et ad Flaeourtiaceas trans- ferenda. — Species etiam in Philippinis crescit (Merrill in Philipp. Journ. sc. IV. C. [1909] 280). P. 106 adde: 1. Microdesmis casearifolia. — Tetragyne acuminata Miq. Fl. Ind. Bat. Suppl. (1860) 463; Müll. Arg. in DC. Prodr. XV. 2. (1866) 1254; Benth. in Benth. et Hook. f. Gen. III. (1880) 257; Pax in Engler u. Prantl, Pflzfam. III. 5. (1890) 118 est Microdesmis casearifolia. — Cfr. Hallier, Mededeel. Rijks Herb. (1910) H. — Species etiam in Philippinis crescit (Merrill in Philipp. Journ. sc. IV. C. [1909] 283). Gelonieae (IV. 147, IV.). P. 20 insere: 9a. Gelonium racemulosum Merrill in Philipp. Journ. sc. IV. C. (1909) 281. — Arbuscula glabra, cii'c. 1 m alta; ramuU ultimi angulosi. Petiolus 3 — 4 mm longus; limbus 9 — 2 0 cm longus, 2V2 — 4 cm latus, chartaceus, oblongus vel lanceolato-oblongus, acuminatus, basi acutus, apicem versus grosse irregulariter repando-denlatus, basi in- teger, pallidus, nitidus; costae secundariae utrinque 12; venae reticulatae. Flores (j^ in racemulos binos, oppositifolios, petiolis vix longiores, paucifloros dispositi; rhachis gracilis. Sepala (J' elliptica vel elliptico-ovata, obtusa, 3 mm longa, 2 mm lata, ± cucullata; stamina circ. 16; disci glandulae parvae. Flores ^ ignoti. Fructus depresso- globosus, glaber, 1 cm diametiens, obtuse trigonus, loculicide dehiscens ; slyli per- sistentes, liberi. Philippinen: Mindanao, Zamboanga, Port Banga (Whitford u. Hutchinson). Nota. Species affinis videtur ö. philippinensi, sed satis diversa. P. 22 descriptioni adde: 16. Gelonium lithoxylon. — Flores Q subsolitarii, folio oppositi. Sepala Q 5 vel 6, ovato-lanceolata, obtusa, glandula destituta; discus hypogynus vix lobatus; ovarium glabrum; stjli 3, liberi, lati, ad basin bifidi. Verzeichnis der Sammler-Nummern. [Oelonieae et Hippomaneae.) Nachträglich revidierte Nummern sind mit einem ! versehen. Ahern's CoUector (Philippinen) 415 Gelonium glomerulatum — <991 Sapium MerriUianum — 3176 Homalanlhus fastuosus. Albers (Deutsch Ostafrika) 44 Gelonium lilhoxylon. Alexander (Jamaica) 825 Sapium jamaicense — 857 Gymnanthes glandulosa. Andrienx. (Mexiko) 99 Hura polyandra — 107, 436 Dalembertia populifolia. Antnnes (Benguela) 304 Sapium ellipticum. Arechavaleta (Paraguay, Uruguay) 22 Sebastiania Schottiana v. angustifolia — 50 Sapium haematospermum — 51 Sapium longifolium — 52 Sebastiania brasiiiensis v. polymorpha — 53 Sebastiania brasiiiensis v. ramosissima — 54 Sebastiania brasiiiensis v. brevispicata — 55, 56, 57, 59 Sebastiania Klotzschiana v. genuina — 60 Sebastiania brasiiiensis v. ramosissima — 61 Sebastiania subulata? Atasrlp (Neu Guinea) 1 72 Excoecaria agallocha v. genuina. Baker (BrasiUen) 14 Sebastiania corniculata v. petiolaris. Baker (Cuba) ä162, 5212 Sebastiania corniculata v. tragioides — 4524, 4691 Hura crepitans — 4794 Gymnanthes lucida. Baker u. Wilson (Cuba) 536 Sebastiania corniculata v. tragioides. Balansa (Neu Caledonien) 1377 Trisyngyne Balansae — 2749, 3557 Trisyngyne codonandra. Balansa (Tongking) 702 Sapium discolor — 706 Excoecaria agallocha v. genuina. — 710 Excoecaria orientalis — 3212 Sapium discolor — 3244 Excoecaria bicolor v. purpurascens — 46a9, 4973 Sapium sebiferum. Balansa (Paraguay) 1709 Sapium linearifolium — 1710 Sapium longifolium — 1711 Sapium haematospermum — 1733, 17333' Sebastiania hispida v. graciliramea. Bamler (Neu Guinea) l'^ Homalanthus novoguineensis — 1^ Homalanthus longistylus — 32 Excoecaria agallocha v. genuina. Bang (Bolivien) 507 Mabea longifolia — 831 Maprounea guyanensis — r 1333 Mabea fistulifera. Barnes (Philippinen) 138 Excoecaria pbilippinensis — 338 Sapium MerriUianum. Barter (Niger) 1492 Sebastiania chamaelea v. africana. Bartlett (Guyana) 824 7 Mabea caudata. Bnnm (Benguela) 237 Sapium suffruticosum. ßeccari (Borneo) 293 Pimeleodendron borneense — 819 Endospermum Beccarianum v. tenuiraraeum — 1113 Chaetocarpus castanocarpus — 1<99 Sapium indicum — 3127 Sebastiania borneensis — 3137 Endospermum Beccarianum v. crassirameum — 3248 Homalanthus populneus V. genuinus. Bcccari (Neu Guinea) 648 Endospermum formicarum. Berlandier (Mexiko) 1075 Stillingia zelayensis. Bernier (Mauritius) 228 Sapium melanostictum. Bernonlli u. Carlo (Guatemala) 2499 Stillingia acutifolia. Bertero (Chile) 194, 927 Colliguaya odorifera — 759 Adenopeltis coliiguaya. Bettfreund (Paraguay) 177 Sapium longifolium — 189 Actinostemon concolor v. acuminatus — 1225 Sebastiania nervosa. Beyrich (Pondoland) 306 Excoecaria Simil. Biltmore Herbariam (Florida) 3525'» Stillingia aquatica. Biolley (Costarica) 17408 Hippomane mancinella. Blanchet (Brasihen) 36 Actinostemon concolor v. variifolius — 92 Mabea occidentaUs V. concolor — 168 Actinostemon concolor v. genuinus — 226 Sebastiania corniculata v. glabrata 288 F. Pax. — Euphorbiaceae-Hippomaneae. — 2G5 Sebastiania trinervia — 271 Stillingia loranthacea — 288 Chaetocarpus Myrsinites — 742, 1028 Sebastiania corniculata v. acalyphoides — 1628 Senefeldera multiflora v. genuina — 2116 Sebastiania bahicnsis — 2326 Mabea occidentalis v. concolor — 2349 Senefeldera multiflora V. genuina — 2689 Sapium pallidum — 2725 Maprounea guyanensis — 2785 Sebastiania brevi- folia — 2817 Sebastiania myrtilloides v. incana — 3297 Chaetocarpus myrsinites — 3428 Sebastiania jacobinensis — 3546 Sapium prunifolium — 3657 Sebastiania trinervia — 3658 Sebastiania heterodoxa — 3756 Sebastiania corniculata v. acalyphoides — 3788 Actinostemon concolor v. variifolius — 8595 Chaetocarpus myrsinites. Bodenbender (Argentinien) 6902 Sapium Bodenbenderi — 7412 Colliguaya integerrima. Boivin (Mauritius, Madagaskar) 1388 Stillingia lineata v. obtusifolia — 18854 Gelonium Boivinianum. Bolus (Südafrika) 9782 Spirostachys africana. Borden (Philippinen) 716 Endospcrmum poltatum — 1209 Homalanthus populneus var. siccus — 13Ö8, 1359 Excoecaria philippinensis — 1669, 1672 Endospermum peltatum — 2565 Sapium Merrillianum — 2749, 2P34 Excoecaria philippinensis — 21736 Endospermum peltatum. Bornmüller (Brasilien) 360 Sebastiania hispida v. graciliramea — 536 Actinostemon concolor v. acuminatus — 546 Sebastiania Klotzschiana v. genuina — 574 Sebastiania brasi- liensis v. divaricata. Branderhorst (A'cu Guinea) 315 Excoecaria agallocha v. genuina — 430 Sapium indicum. Braun (Deutsch Ostafrika) 1159 Sapium armatum — 1604 Spirostachys synandra. Brenning' (Chile, Brasilien) 115 Colliguaya odorifera — 922 Sebastiania corniculata v. potamophila. Brittou (Jamaica) 2993, 3464 Gymnanthes elliptica. Britton u. Cowell (St. Kitts) 645 Sapium caribaeum. Broadway (Tobago, Trinidad) 2738 Mabea verrucosa — 2742 Sebastiania corniculata V. tragioides — 3042 Sapium hippomane — 3050 Ilura crepitans — 3557 Hippomane mancinella — 3630 Sapium hippomane. Bncliauan (Nyassaland) 314 Sapium ellipticum. Buchner (Angola, Benguela) 151, 512 Sapium cornutum v. genuinum — 505 Maprounea africana v. benguelensis. Buchtien (Bolivien) 1883 Mabea longifolia — 1912 Maprounea guyanensis. Buchwald (Usambara) 679 Sapium ellipticum. Bnsgen (Kamerun) 108 Excoecaria guineensis. Burchell (Brasihen) 792 Sebastiania Gaudichaudii — 1239 Sebastiania muitiramea v. glabrata — 3827 Senefeldera multiflora v. acutifolia — 4224 Sapium Sellowianum — 4239 Sebastiania Klotzschiana v. genuina — 4801 Sapium Sellowianum — 4970 Actinostemon concolor v. acuminatus — 5081 Mabea fistulil'era — 5238 Actinostemon australis — 5555 Sebastiania brasiliensis v. ramosissima — 5734 Maprounea brasiliensis — 6097 Sebastiania ditassoides v. glabrata f. hastata — 6220 Sebastiania ditassoides v. vellerifolia — 64 00 Sebastiania serrulata v. genuina — 7014 Sebastiania serrulata v. oblongifolia — 7538 Sebastiania ditassoides v. velleri- folia— 7602 Sapium obovatum — 7809 Sebastiania serrulata v. oblongifolia — 8047 Sebastiania bidentata v. scoparia — 8174 Sebastiania salicifoha v. longifolia — 8389 Maprounea guyanensis — 8484 Sebastiania corniculata v. micrantha • — • 8509, 8527 Sebastiania corniculata v. heterophylla — 8642, 8704 Sebastiania corniculata v. potamophila — 8679, 8740 Sebastiania corniculata v. micrantha — 8898 Sebastiania salicifolia v. longifolia — 9170 Mabea taquari v. genuina — 9238 Hura crepitans — 9309 Mabea angustifolia v. oblonga — 9595 Sebastiania corniculata v. potamophila. Bush (Texas) 8 47 Stillingia denlata. Busse (Java) 1621 Homalanthus populneus v. genuinus. Busse (Ostafrika) 16 Gelonium zanzibariense — 24 Maprounea africana v. orientalis — 96 Excoecaria Bussei — 111 Spirostachys synandra? — 427 Gelonium zansibariense — 972 Maprounea africana v. orientalis — 2541 Sapium armatum — 2569, 3147 Maprounea africana V. orientalis. Campbell (Jamaica) 5754, 6240 Gymnanthes elliptica — 5905, 62S3, 6364, 6439 Gymnanthes lucida. Campos Novaes (Brasilien) 3752 Sapium Klotzschianum. Casaretto (Brasilien) 1440 Sebastiania muitiramea v. glabrata — 1606 Sebastiania corniculata V. acalyphoides. Chamisso (Philippinen) 186 Excoecaria agallocha v. genuina. Champion (Hongkong) 4 63 Endospermum chinense v. genuinum. Verzeichnis der Sammler-Nummern. 289 ChCTalier ^Westafrika) 61 0, 2611 Sapium faradianense — 7393 Maprounea africana v. leucosperma — 7639 Sapium ellipticum — 9050 Sebastiania chamaelea — <6979, 17577, 19701 Excoecaria guineensis. Christ (Haiti) 1996 Omphalea triandra v. genuina — 2166, 2196 Sebastiania corniculata V. tragioides. Clarke (Philippinen) 1 080 Sapium Merrillianum. Clanssen (Brasilien) 1 1 4 Sapium sublanceolatum — 121 Sebastiania glandulosa v. campestris et V. scabra — 134 Sebastiania brasiliensis v. erythroxyloides — 470 Sebastiania glandulosa V. campestris — 473 Sapium marginatum v. conjungens — 481 Sebastiania brasiliensis v. spathu- lata — 483 Sebastiania brasiliensis v, polymorpha — 612 Sapium marginatum v. conjungens — 749 Sebastianiahispida v. Klotzschiana — 1470 Sebastiania hispida v. sclerophylla — 2019, 2044 Sebastiania Gaudichaudii. Clemens, Mary Strong (Philippinen) 338 Homalanthus fastuosus. Combs (Cuba) 141 Sebastiania corniculata v. tragioides — 160 Sapium jamaicense — •319 Grimmeodendron eglandulosum — 386 Gymnanthes lucida — 603 Bonania cubana. Craib (Ostindien) 1 36 Sapium eugeniifolium. Crueger (Trinidad) 117 Mabea pallida? Cnmiag (Bolivien, Panama) 262 Mabea longifolia — 1102 Mabea occidentalis v. genuina. Cuming (Philippinen) 626 Homalanthus populneus v. siccus — 1089, 1166 Gelonium glomerulatum — 1463 Omphalea phiUppinensis — 2324, 2329 Sebastiania chamaelea v. aspero- cocca. Curtiss (Bahama) 190 Grimmeodendron eglandulosum. Curtiss (Carolina) 2511 Sapium sebiferum. Curtiss (Florida) 2305 Hippomane mancinclla — 2508 Stillingia sylvatica — 2309 Stillingia aquatica — 2310 Sebastiania ligustrina — 2312 Gymnanthes lucida — 4852 Sebastiania ligustrina. Curtiss (Isla de Pinos) 266 Sebastiania corniculata v. tragioides — 318 Gymnanthes lucida. Curtiss (Texas) 2508 Stillingia dentata et St. linearifoha. Deistel (Kamerun) 140 Hura crepitans — 391 Sapium eUipticum. Dekindt (Benguela) 229, 874 Sapium ellipticum — 782 Maprounea africana v. benguelensis. Diels (Neuseeland, Queensland) 6484 Homalanthus polyandrus — 8493 Omphalea queens- landiae. Dinklage (Westafrika) 797, 2418 Excoecaria guineensis — 1425 Maprounea membranacea. Dinter (Deutsch Südwestafrika) 677 Spirostachys africana. Dolesehall (Amboina) 283aPiineIeodendron amboinicum — 301 Endospermum moluccanum. Dnsen (Patagonien) 3373 Colliguaya integerrima. Dnss (Guadeloupe) 2464 Omphalea diandra v. genuina — 2463 Actinostemon concolor v. caribaeus — 2732 Hura crepitans — 2744 Hippomane mancinella — 2931 Gymnanthes lucida — 2932 Sapium caribaeum — 3239 Sebastiania hexaptera — 3240 Excoecaria bicolor v. purpurascens — 3640 Gymnanthes lucida. Dnss (Martinique) 233 Sapium sebiferum — 890 Sebastiania hexaptera — 891 Actinostemon concolor v. caribaeus. Ecklon u. Zeyher (Kapland) 69 Gelonium africanum. Edwall (Brasilien) 1703 Sebastiania corniculata v. glabrata — 3231 Sapium Sellowianum — 3406 Sebastiania Edwalhana v. acuminata — 4294 Actinostemon concepcionis — 4460 Sebastiania brasiUensis v. polymorpha — 4499 Sebastiania Edwalliana v. acuminata — 5692 Sebastiania Edwalliana v. minor. Eggers (Bahama, Westindien) 352, Söi^ Hippomane mancinella — 729 Gymnanthes hypoleuca V. farinosa — 830 Hura crepitans — 893 Gymnanthes lucida - — 977 Sapium laurocerasus — 1066 Gymnanthes hypoleuca v. farinosa — 1213 Sapium laurocerasus — 1672 Hura crepitans — 1736 Sapium jamaicense — 3181, 3922 Gymnanthes lucida — 4 227 Grimmeodendron eglandulosum — 4293 Gymnanthes lucida — 4843 Sapium adenodon — 4909 Sapium jamaicense — 5342 Gymnanthes lucida — 3455 Bonania microphylla — 5742 Sapium hippomane? — 6464 Hippomane mancinella — 7149 Actinostemon concolor v. caribaeus — 7237, 7238 Sapium hippomane — 7366 Hippomane mancinella. Ehreuberg (Mexiko) lOlO Stillingia sanguinoienta v. lanceolala — 1068 Hura pol3'andra — 1073 Stillingia zelayensis — 1245 Stillingia sanguinoienta v. angustifoha. Ehrenberg (St. Thomas) 262 Hippomane mancinella. Elliot (Ostafrika) 187 Gelonium lithoxylon. EUiot, Scott (Chile) 364 Colliguaya odorifera. Elliot, Scott (Westafrika) 3342 Sapium ellipticum. A. Engler, Das Pflanzenreich. IV. (Embryophyta siphonogama.) 147. V. 49 290 ^- Pä''^' — Euphorbiaceae-Hippomaneae. Elliot) Scott (Madagaskar) 24i3 Excoecaria glaucescens — 2674 Gelonium pycnantherum — -280iburgkii Benth. 32, n. 9. (31, 33 Fig. 5;. *speciosa Müll. Arg. 31, n. 6. *subscrrulata Spruce 35, n.1 2. (30. *subsessilis Pax et K. Hoffm. 282, n. 2:Ha. surinamensis Klotzsch 35, n. 13. *taquari Aubl. 3S, n. 20. (10, 31). var. angustifolia Müll. Arg. 38. var, genuina Müll. Arg. 38. taquari Klotzsch 32. n. 9. *Trianae Pax 31, n. 5. ♦verrucosa Pax et K. Hoffm. 37, n. 18. (31). vochysioides Mass. 42. volubili.s Klotzsch 34, n. 11. Weddelliana Baill. 39. Mabeinae Pax et K. HofTm. 1 3, 22. Mamalii 49. Mamina 53. Mamona do iiiato 29. Mancanilla Adans. 2G1. Mancinella Tussac 261. veneniita Tussac 262. Manihotites gcorgiana Berry 284. Manzanillo 206. 26S. Manzanillo del Morillo 239. Mapä 215. Mappa fastuosa Linden 45. Mappam 213. Mapronnea Aubl. 173, n. 13. (13). *africana Müll. Arg. 178, n. 4. (1, 173). var. benguelensis Pax et K. Hoffm. 180. var. cinnamomea Pax et K. Hoffm. 179. var. gracilis Pax et K. Hoffm. 179. var. leucosperma Pax et K. Hoffm. 179. var. obtusa Pax 180. var. Orientalis Pax et K. Hoffm. 179. *brasiliensis St. Hil. 173, n. 1. (10, 176 Fig. 32, 196, 197). *guyanensis Aubl. 177, n. 2. ('l72, 173, 197). var. genuina Müll. Arg. 177. var. nervosa Müll. Arg. 177. var. obtusata Müll. Arg. 177. var. imdulata Müll. Arg. 177. *membranacea Pax et K. Hoffm. 178. n. 3. (3, 6, 7, 9, 175, 178 Fig. 33). obtusa Pax 180. vaccinioides Pax 180. Maprounea Baill. (sect.) 173. Maprounia Ham. 173. Maprunea J. F. Gmel. 173. Marcanilla Steud. 261. Marginata Pax et K. Hoffm. (subsect.) 221. Marmeleira do campo 177. Marmelinha do campo 177. Marmelo 142, 131. Marupay 107. Marupica 107. Mata hoeri167. Mata olho 279. Mata rat OS 219. Mbanal 167. Medewiri 243. Menegan 167. Menudito 177. Micrococca Mercurialis (L.) Benth. 153. Microdesmis casearifolia 286. Microstachyopsis (Müll. Arg.) Pax (sect.) j18. Microstachys Juss. 91. adscendens Klotzsch 103. apiculata Klotzsch 1 1 5. bicornis .luss. 98. bidcntata Klotzsch 1 1 3. blepharophylla Klotzsch 110. campestris Klotzsch 101. chamaelea Juss. 116. coriacea Klotzsch 92. corniculata Griseb. 98. crotonoides Klotzsch 111. daphnoidcs Müll. Arg. 93. var. genuina Müll. Arg. 94. var. incana Müll. Arg. 94. var. myrtilloidesMüll. Arg. 94. var. oleoides Müll. .Arg. 9 4 . Fischeri Klotzsch 104. fruticulosa Karst. 98. glandulosa Klotzsch 101. guianensis Klotzsöh 99. hastata Klotzsch 115. hispida Klotzsch 110. ledifolia Klotzsch 116. leucoblcpharis Klotzsch 1 1 0. longifolia Klotzsch 104. marginata Klotzsch 92. marginata Müll. Arg. 92. var. minor Müll. Arg. 92. Mercurialis Dalz. et Gibs. 133. micrantha Benth. 99. Olfersiana Klotzsch 102. ovata Klotzsch 102. parvifolia Klotzsch 102, 116. patula Klotzsch 111. polymorpha Müll. Arg. 96, 100, 103, 105. pubcscens Klotzsch 106. ramosissima St. Hil. 139. rufescens Klotzsch 1 1 0. scoparia Klotzsch 1 1 3. Sellowiana Klotzsch 103. serrata Klotzsch 95. serrulala Müll. Arg. 95. var. genuina Müll. Arg. 93. var. glabrescens Müll. Arg. 95. var. Klotzschiana Müll. Arg. 95. var. oncoblepharis Müll. Arg. 95. sessilifolia Müll. Arg. 114. var. glabrata Müll. Arg. 115. var. ledifolia Müll. Arg. 115. var. parvifolia Müll. Arg. 116. var. vellerifolia Müll. Arg. 114. stipulacea Klotzsch 1 1 6. supina Klotzsch 116. VahHi Rieh. 98. vellerifolia Klotzsch 1 1 3. velutina Klotzsch 101. virgata Müll. Arg. 113. var. bidentata Müll. Arg. 114. var. odontococca Müll. Arg. 113. Microstachys Sapiopsis 311 var. scoparia Müll. Arg.