Gaylord Bros, Ir 77. PAPYRO FRV TICE, Don der Dapier Stande AD ESAIAE XIX, 7. PERMISSV AMPLISSIMI PHILOSOPHORVM ORDINIS IN ACADEMIA LIPSIENSI Bai: € BA 6 M IOANNES GODOFREDV VNGERVS, CYGN. MISN. 7 RESPONDENT | IMMANVELE ERNESTO HAHNI PHIL. BACCAL. 'ET ss. δ HEOL.. CVET. DIE:XV. DECEMBR. A. O. R- MDCC XXXI. LIPSIAE EX OFFICINA LANGENHEMII. HOT 9257885 a i anno BHO VAGEVWA4 gs 0s kahl‏ 0 עו Nter fümma, quae Benigni(fimum‏ — כ SS‏ = ἀν) Nümen hominibus contulit, bo- ΞΞΞ #9 na papyrumefle referendum,qui "MP "inficias eat, neminem fore arbi- SEN Lor. ' Siue enim quis vtilicatem ZN fequatur, vix quidquam vtiliusfi- - ISSN ₪ CASE ces uc excellentiam , vix quidquam "usce הו ו‎ ur praeftantiusfiueaptitudinem fen- fa animi aliis communicandi, vix quidquam aptius in rerumnatura efle deprehendet. Vnde fententiam CAII PLINII MAIORIS *) merito collaudamus, qua, char- 14e, inquit, vfi maxime hümanitas vitae, conflat et memr= Tia. Ad quod quidem effatum verifimum MELCHIOR Ss GVILANDINVS, **) felix horum verborum inter- © pres, praeclare ait: Dixit Plinius charrae vfu maxime bu- AN-amanitatem vitae conflare et, memoriam, propter libros, in Φ quos praecepta bene viuendi, res geftas , artes pluri- &.mas, praeclaras animi noftri meditationes, et multa alia, momine nunquam interituro, immortaliterque defcribi- 4 mus,ac praefertim propter officium, quod abfentibus, *-.etlongoa nobis interuallo diffitis, per literas praeftamus. Xx $ILCum autem charta,qua vtimur, hodierna a papy- 7 fo, Aegypti frutice praeftantiffimo, nomen fuerit forti- ^ ta, et dulciffimus vates Efaias-diuinum de eo nobis re- = & liquerit oraculum, explicatione longe digniffimum; hinc ἘΞ nos, antequam aliud, quod in Pfalmos Dauidis medita- 4 mur Opus emitteremus, de eo di(Ierere non noluimus. -Faxitmodo Numen Optumum Maxumum,vt vel hocce 4 2 infti- ^L. XIII. c. XI. Hiftor. Natur. tria C. Plinii Maiorir de papyro Ὁ) Membr. I. Comment. fui in Capita p. 28. Edit. Amberg.1715. \ ER e : 4 ΠΕ PAPYRO FRVTICE. infticutür noftrum in eius vergat honorem , vt eius nomen, quod in regno naturae ex ipfo papyro frutice. eminentiffime emicat, ab impiis quoque vlterius inue- ftigetur pariter atque amplificetur! Verba Prophetae ita fluunt : | 2 Nm lef. XIX, 7. | ms oi» xo a WM) Te על האור‎ tw 00 ad quit Verfio Sebafl. Schmidii : Papyri iuxta lumen (Nilum), iuxta os fluminis, etomne femen fluminis exarefcet, impelletur, et non eric (amplius ). DM Reformata German. Desgleichen bie Papyr-Stauden an ben Bächen, am Geftade ber Bächen, und alle Saat an ben Bächen wird terborren, fie wird vertrieben werden, und nicht mehr feyn. Belgica. Het Papier-Gewas by de Streomen gen de Oe- vers der Stroomen, ende al hetGezaeyde aen de Stroo- men, fal verdroogen, het fal wechgeftooten worden, ende niet ( meer ) zijn. : | ו Quilibet, me non monente, intelligit, in hoe ora- culo de ערור-ז‎ h. e. de papyro, frutice Aegypti fa- migeratiífimo, fermonem efle. Et cum varia de figni- ficatu, natura, hiftoria ac fine Creatoris circa 73» veniant ponderanda, ea autem , quae alii de hac mate- ria fcripferunt, aut non füfficiant, aut obfcure admo- dum et confufe (int tradita ; hinc nos noftrarum par- tium fatatturos 6/6 exiftimauimus , fi quatuor Capiti- bus haec omnia figillatim exponeremus, LeCtorique adeo decenti ordine lucem affunderemus. — nfcripfi- mus hanc ob caufam : | CAP. DE PAPYRO FRVTICE. CAPVT ἢ. ^ D $ E CONSIDERATIONE. PHILOLOGICA rn» SEV PAPYRI EZETNOYIE. Connexio vaticinii buius cum praecedentibus 9. L. Cum confegg. $. II. Obiecfum f. ΓΝ in quo car- do totius rei vertitur. 9. 1. Difficile, vtile tamen eff banc vocem inquirere. $.IV. Diuortia fententiarum circa eius fıgnificatum $-V. Notat vero papyrum, quod pro- batur ab origine vocis , defcendit enim ab Y» 2 VI. non geque ab עור‎ contra Kim- chium $.VII. ἢ . eábempbatico pofitu verborum ‚Prophetae $. VII. 3.ex bifloria Nili $.1X. . quod papyrus etiam in Sy- via, et ad Euphratem | gi- > gnaturybuc non pertinet $.X. 4. ex confenfu Ebraeorutm S. XI. ἃ. 7, Ntequam explicandi vaticinii noftri initium fa- ciamus, haud abs re fore opinamur, ea, quae Diffentientes re nobifcum con- veniunt S. XII. er Tem funt [ynonyma‏ סוף τὸ ΤΥ» /ednotant papy-‏ rum communem δ. XIII.‏ LXX. viralis interpretatio re- futatur S. XIV. Inde Explicantur reliqua verba hu- zus verficul S. XV. — בחר vti‏ , קלא notat‏ יאור UMEN obferuatur‏ ib. explicatur 27‏ על --פי יאור Per‏ quid intelligatur,ex-‏ כל מזרע ponitur $. XVII.‏ proprie 00070110" 7‏ יבש emphatice ponitur , quod‏ בר docet S. XIX. Senfus verficulinoffriproprius efl $. XX. Et fec Tranfıtur ad Caput fecundum $. XXI. I. AW antecedunt pariter ac quae fequuntur praeli- M bare. Praedixerat hactenus Cap. X VIII. vates — 71-5 Aerhiopibus fata feralia ; iam totus eft in eo, vt Aegypto quoque; regno tum T florentiffimo, de- 3 cre- 6 DEPAPYROFRVTICE -. crementa et ruinam 0630016 ‘/Idgüe vt ad oculum Su demonftret Aegyptiis, nil tale metuentibus aut fperanti e fingulas res , internecioni fuccubituras » prolixe in hoc % | XIX. enarrat. "^ Quam narrationem exorditur adeftruendis idolis, feu religione Aegyptiorum v.r-3. Deinceps pergit ad deftructionem regni ac Principis Aegyptiorum, quippe non amplius fub. aufpiciis pacifici aut clementis Regis, fed fub manu duri-domini vitam effent transacturi v.4. Hanc calamitatem excipit inopia victus et amictus, omnes enim fluuii, omnes amnes, omnes aluei cum prouentibus fuis ex- ficcandi praedicuntur v.s. Prouentus autem illi fluminum, quorum defectus dicitur exfpectandus, ftatim v. 6. recen- fentur, nimirum MD) 733p. pabulum illud pecudis Aegy- ptiorum, vnde maxima pars alimentorum proueniebat, mar- ceícent. Cum itaque fpeciatim horum fecerit mentionem Propheta, neque 73 feu. papyros defcribere omittit v. 7. ἘΝ ENTER, ι DD E 3 Haec funt, quae antecedynt oraculum noftrum. Stu- penda vero dixeris es; quae idem infequuntur. Nempe ex prouentibus illis fluuiorum, inprimis Nili, dependebat ma- | Xima, tantum non omnis copia et vbertas Aegyptiorut. Quare a v8 - rr. lacrymae et planctus pifcatorum defcribun- tur, fiquidem exficcatis fluminibus occafio hamum in mare proiiciendi, er rete fuper aquas, ΒΗ ΩΣ extenden- di ceflät, de quo loquitur Propheta v.8.: Et vt paucis ver- bis , neruofe tamen ac ponderofe , pro more fuo, rem expri- mat: Jugebunt,inquit, VB3—v23N כל-עשי שכר‎ ommes fa- cientes mercedem ex flagnis defideril fui h. e. omnes pifcato- res V.IO. Qu 0 $. III. De antecedentibus itaque ac confequentibus cum in ter nos conftet; ante omnia Obiedum, quod eft papyrus, erit inueftigandum. . Quippe in papyro defcribendo nos operam noftram qualemcunque efle collocaturos promifi- - mus,papyrus igitur vtramque facit paginam fermonis. Cum vero vox illa ערורת‎ in fronte verficuli noftri pofita , hd 1 1 LER 118, DE PAPYRO FRVTICE. ἢ aliis ,tàt nobis nomine papyri veniat , idque optimo iure; hinc càrdinem rei in inquirendo, enodando, ftabiliendo huius vocabuli fignificatu verti exiftimamus. | | NOU A ^: V. πὶ Negotium autem eft certe periculi aeque ac laboris pleniffimum rem hanc'conficere. — Requiritur enim, vt quis hiftoriae Aegyptiorum apprime fit gnarus, et in prom- ptu habeat fruticum prope ripam et vndas Nili nafcentium naturam, vfumque, vt videlicet omnibus praefidiis ex antı- quitate ftudiofe collectisfolidi aliquid et verijimo certi de pa-. > pyro concludi poffit: Neque putandum eft , laborem, qui rebus huiuscemodi .inueftigandis et perquirendis im- .penditur, inutilem effe planeque fterilem. Quo altius enim omnis difputatio arceffitur, hoc iucundior et vtilior effe de- bet, vel ideo, quia vna idemque opera illuftris Scripturae diuinioris locus explanatur. / AR Fm aee NR ἢ Ἢ δ Quid vox ערור"ז‎ fignificet magna funt fententiarum diuortia. Alii enim vertunt: zzdabitur , in quibus HIE- RONYMVS,a)nec non THOMAS AQVINAS, b)Doctor ille Angelicus; quos tamen errare in forma verbi vel lufcus videt. Alii xy; h. e: e/uam, caricem reddunt ; quod fecit LXXviralis interpres,c)quem THEODORET. d) ec CY- RILLVS ALEXANDRINVS aliique-ex Patribus fequun- tur, Alii tranftulerunt gzaziza, e) ad quos B. MEGA- LANDER, IO. OECOLAMPADIVS et GALLICVS in- terpres pertinent, Alii germina , iuncum, fcirpum hoc no- mine exprimi volunt; in quibus 10. COCCEIVS, VRSI- -NVS,SALMASIVS.f) Alii denique, et quidem plerique, quod infra docebimus, papyrum interpretantur. Nos equi- -dem neminem tantorum $. Codicis interpretum laude fua defraudamus ; interea tamen fignificatum vocis huius effe gapyrum , eorum pace defendemus. 4 4) T. V.Opp.Lib.Vll.Comment. c) zxi 7 χλωρὸν addit de fuo, | "ad:c. XIX. Ief. f. 4r. quod in Hebraico non habe- b) T.XIIt.Commentar. f£2rEdit, - turinquit HIERONYMVS l.c. ."Waetwerp. | c) LII. +2 8. DE PAPYRO FRVTICE, d) T. IL. Opp. ₪60 72. Edit.Parif. 1642. De CYRILLO ALEXANDR. infra erit locus dicendi. 6( B.LVTHERVS expreffe: 98 Graf reddidit. IO. OECO- LAMPADIVS in Comment. in Prophetas ad c. XIX. Ief. f. 136. vertit gramina. Quibus cum GallicaVerfio : Jer prairies confentit. Ab his non ablu- dunt ii, qui gramineta, olera, - cuam PAGNINO ac MERCE- - RO tranfponunt, quos refutat MATTHIAS HILLERVS in Hierophyt. P. 11. c. 38. p. 313. fq. vocem, inquit, nw qui gra- anineta vel olera verterunt, Sy- nonimon eam putarunt nominis fed. lapf£ funt. per erro-‏ ,אורות > vem, quía » littera licet guttu- ratis annumeretur,cum m NUN- = ו‎ quam permutatur, eaque da caufa eiusdem fignificatur uos cabulum non confHtuit. ^ —. f) 10. COCCEIVS in TII. Opp. Comment.inlef. 1.286. germina fupra amnem vertit,quod idem facit in Lexc. ( Commentario Sermonis Ebr. et Chald. p.645. VRSINVS in Arboreto biblico p.158. mv» papyrum notare vltro quidem fatetur, fed iun- cum, feirpum 233 idem cum co efle vult. Nec longeabeft SALMASIVS in Exercitatt. - Plinian. p. 705. qui equidem Hebraicum | vocabulum . non habet, עפ‎ h. e. /cirpum tamen papyri Synonimon effe docet, ea de caufa, quoniam //militu- dinem et vfum Niloticae ha- buerit plantae,quod tamen erat probandum. ἐς | $. VL Quantumuis autem vox haec fit ἅπαξ λεγόμενος in S. Codice, et tam multifariae interpretum opiniones; nosta- men haud inualidum argumentum,pro euincendo fignifica- tu papyri, ab origine vocis peti poffe, nobis perfuafum ha- bemus. Defcendit autem vox I"7j* a radice Ay quae radix apud Hebraeos quatuor potiffimum obtinet fignifica- tiones , prima eft euacuari, effundi ,quafi effet a Graeco &gew vel 0/2066 tollere. a) Altera eft nudare,retegere,difcooperire.b) Tertia eft adhaerere, cohaerere, c) etquarta denique eft vi- refcere, quia viriditas arboris vel plantae alicuius integrita- tem indicat, fuccique in ramos et folia virentia largam ef- fufionem importat. d) Quam vltimam verbi 1% nota- tionem facimus noftram, praefertim cum in ea. opinione . Participium. WIND et Nomen 7132. nos confirment. Illud cum praefixo ἢ legitur Pf. XXXVII, 35. Hoc cum . 2raefixo lud. XX,33. lllud notat omne virens hoc fuis Is ^o Bem DE PAPYRO FRVTICE. - herbis virefcentibus. abundantem... Vtrumque eft a radice .ערה‎ Quibus cum fi componas P7 ; habebis virentia h. e. papyros ,frutices viventes. a) Vti AVENARIVS loquitur in Libro Kadicum p. 599. Hanc nudabit Ef. II, 17. Vnde nata- les traxit vox m» retectio autem euacuandi fignificatio- nem habet ערה‎ in Piel. Vnde in Fut. Piel in 2. f. maíc. תערה‎ per Apocopen autem 3. rad. ה‎ legitur wn effundes PCCXLILg. Sicin eadem forma Apocopata cum ו‎ conuerfiuo -ה6660 ותער‎ c cuauit, Gen. XXIV, 20. add. Chron. XXIV, ir. Mich. I, τι. Ezech. XVI, 7. Alia nomina eiusdem fignificatus, huc pertinentia, operofe et laudabiliter collegit ROBER T- SON in Thefaur. Lingu. S. τι P- 771. ) Quod pluribus ex Rabbinis oftendit BVXTORFFIVS in Lex. Chald. Thalmud. Rabbin. . b) Hoc fignificatu notum eft — f£ 1664. Perf. Piel ערה‎ retexit, Zeph. II, d) Vti egregie obferuauit STO- 14. Infinit. Piel nis» retegendo CKIVS in Claue Lingu. 3. Hab. III, 12. Fut. in Piel mw» — p.m. 813. $. 1 .... Quod autem P7» nullam aliam agnofcat matrem feu radicem, quam 17177 , illud facile ex analogia reliquo- rum nominum, eodem modo a verbis ל רל‎ formatorum colligere eft. Sic habemus a radice 17122 nomen plurale foemininum 73123 verera Tof. IX, 5. a 732p. nomen plu- rale foemininum ΤΥ. ca/amos, Ex. XXV, 36. ab hy nomen plurale foemininum עלות‎ »ißilla, ab attollendo fic dicta 2.Chron. XXIV,14. Ec PAGNINVS ait: No- minatiuus pluralis foeminini 31 eft quafi a fingulari ver- bi 713». a) Facili autem negotio refutari poteft R. D. KIMCHIVS ad h.l. qui ΓΤ nobifcum vertit quidem pa- pyros, fed nomen עור‎ quod notat curem , pellem , adeoque radicem עור‎ matrem effe mauult, ideo, quia papyri in prae- cenues et multiplices membranulas acu fuerint diuifae. Nam pariter ab τ» defcendit , et, quod probe notandum‏ עור obferuandumque eft, IX et עור‎ formas inter fe faepe mutant ac mutuant; b) praeterea acus plane erat inhabilis ad membranulas a papyro diuellendas, quod infra Cap.II. $. XIV. ex GVILANDINO audiemus. | B a) Nos - 10 .ג ו τὰ‏ «Ὁ. DE PAPYRO FRVTICE Particip. habet my et hoc eft nomen generis mafculini. mutatur in gen. faeminino ina habes ערה‎ vti eodem modo pro- cedimus in tribus allegatis eius- dem formae Nominibus. Denique Faemininum Singul. ἢ in Plur. tranfit in ni iuxta regulas Grammaticorum, inde 61101602 niv. a) Nos formamus nis» ita. win b) Hoc obferuandum eft tum vt non fallamur in radice, ex tricis Lexicographorum erpamur. Obferuationem autem hanc illuftrabimus. Sic a radice noflra n3 eft Imperat. nyiv nuda telef. XXXII rr. for- mma petita a rad. עור‎ cum ה‎ Pa- ragogico. Sic Fut. 4ivn nuda- bitur Hab. Ill, 9. vbi forma rurfum ab עוּר‎ eft mutuata. $. VII. . . Quemadmodum autem origo vocis eiusque /sgnifcatio fatis pro noftra fententia loquuntur ;ita non minus empha- zica pofrtio ac cohaerentia verborum Prophetae rem confir- mant. Emphatice enim exclamat : עַל--יָאור‎ MINE pa- pyri iuxta rıuum , addit: עַל--פי יָאור‎ iuxta ripam flumi : nis יבש‎ exarefcent. Quot verba, tot pondera! Ex- aggerat enim vates rem, praedicens omnibus Aegypti in- colis, papyrum praeftantiffimi vfus fruticem , ex quo tot commoda ad omnes redundaffent, et, vt dicamus quod res eft, qui tam egregie viruiffet , effe exariturum , humoreque priuatum iri. 2) a) Redte hoc nobifcum vrget proprio magir Nili prouentu uentus ac frutex Nili fuerit papyrus. VITRINGA in Comment. ad Ief. p. 747. quando Verfionem LXX. virelem refutat. Verba eius ita fluunt: neutiquam- con- cedo, illum (Graecum interpre- tem) vocem mw» bic recte iren as er fuum. dx), cum empbatica bic maxime fit oratio Prophetae, et de honefliore ac loqui potuerit, quam de vlwa velcarice. Erge ne longior fm: intelligo hic papyrum, celeber- rimum Aeg ypti fruticem, pro- ducfum peculiare Nili et viua- rum, ex eo ductorum, atque paludum Acgypti, quas effecit Maiden GIER; dues INDE IX. | . Tertio loco fententiam noftram confirmamus ex hiflo- ria fluminis Nili. lam vero conftat, quod praecipuus pro- Ab omnibus enim fcriptoribus, qui faltem fruticis huius mentionem faciunt, quo DEPAPYROFRVTICE x .quo THEOPHRASTVS, HERODOT VS, CYRILLVS ALEX. PLINIVS,SOLINVS, SALMASIVS, GVILAN- DINVS, MONTFAVCON aliique a) pertinent, afferi- tur, quod ad fcribendum , ad edendum, ad calefaciendum, - ad nauigandum incomparabilis eius fuerit vfus, quod infra Cap. 111. pluribus exponemus. | Hiftoria itaque, haud vki- mum in Exegefi dubiorum locorum adminiculum, fuadet, vt de nullo alio magis, quam de «pro frutice circa vocem ערורץ‎ cogitemus. a) Aliiex profeffo vt PLINIVS, | fcripferunt,alii incidenter, quo- GVILANDINVS,et MONT- rum tefítimonia infra 1 c. ad- FAVCON de hac materia | ducemus, Ἵ S sd. Nemo hic obiiciat nobis THEOPHRASTI 2) verba, quando, nafcitur, inquit, et 77 Syria papyrus, circa locum, quo et calamus odoratus: vnde et Àntigonus in re naua- li funes feciffe proditur; aut verba PLINII, b) qui vult, enn gigni quoque in Zuphrate circa Babylonem; ni- il enim contra nos faciet, cum totum caput XIX. ESAIAE, ex quo verficulus nofter e& excerptus, de calamitate Ac- gyptiis inferenda c) agat, vbi Nilus, fluuius notiffimus,non Euphrates deprehenditur. Idem refpondemus iis, qui GVILANDINI , fummi viri, nobis opponant experien- . tiam , quippe qui de papyro d) teftor , ait, me vidifle in CHALDAEA , qua duo amnes Tigris et Euphrates con- currunt peramplas paludes, ex quibus papyrum nihilo dis- crepantem a Niliaca Gennefareticague meis manibus erui atque euulfi. Non enim contra Euphratem,fed Nilum di- rectum eft vatis noftri oraculum , vt patebit ex 6 XV. -טת‎ ius Cap. a) L. IV. c. g, de Hiftoria plan- — verbi diuini contra tarum. a conf. Malach. I, 1. dr em. b) Verbaadc.Il. $.3.adducemus. d) MELCHIOR GVILANDI. 0) quod flatim infcriptio Capitis ^ NVS de papyro in Membr.IX. docet: מצמיב:‎ nun ἢ. e. Non — p. 276. n. 35. Edit. Amberg. אֶל-מצכִיבם‎ nimmer prolatio Bz δ. ΧΙ. B 2 DE PAPYRO FRVTICE. . Denique his praemiffis recte prouocamus ad con fum tum veterum Ebraeorum , tum recentiorum Critico- - rum ac Commentatorum. 108 tefte BVXTORFFIO,a) - et VRSINO,b) nota fuit vox פפייר‎ , quibus album, quod aiunt, calculum adponunt KIMCHIVS et AV ENARIVS.c) lili recentiores IVNIVM, TREMELLIVM,SCHMIDIVM cum ROBERTSONE aliisque non habent diffentientes ; hi vero non folum VITRINGAM et HILLERVM, d) fed et VARENIVM e) fuos agnofcunt defenfores; vt de Verfio- nibus fupra allegatis et laude fua dignis nihil dicamus. _ a) in Lex. Chald. Thalmud. et d) MATTH. HILLERVS, Ab- Rabbin. p. 1780. vbi ex Tal- — bas ille Regiofontanus, quem mude Hierofolymit. Maffech. | tantopere laudat in Praef. SA- . Sota cap. vlt. adducit אפיפיירות‎ ΤΌΜΟΝ PFISTERVS, P. P. h. e. veftes papyraceas. Bebenhufanus , 205, ait , ( poft b) VRSINVSinÁrboretobiblico — laudatum IVNIVM ac p. 158. inquit: papyri vox in... MELLIVM ) zum noratione et plerisque linguis haefit. Nam forma vocir, tum antitheto in et Rabbini vtuntur eo פפייר‎ altera parte huius verficuli c) KIMCHIVS ad h. let AVE- — pofito, adducimur,vt interprete tr oem tc cv * » - NARIVS aliique verterunt ערות‎ papyros. Et HIERONYMVS l. c. in notis : cium, inquit, quae- verem ab eruditis, quid bic [er- mo(quem LXX. axıra xAwecv reddidit) /gmiffcaret: audiui ab Acgyptits boc uomine lingua eoum omne y quod. in palude virens nafcitur, appellari. mur Bißrov = papyrum , vide eum pluribus in. Hierophyt.. P. II. c. 38. p. 214. €) in Commentario fuo ad h. I. Facit, inquit, pro Pac ( fignifi- catione papyri) oppofitio fati- varum in m. 2. cum papyrus infatiua fit, facit vadicir appli- catio. Praeclare. $. XIL Diffentientes plerique facillime cum noftra fententia poflunt conciliari. Siue enim radicem T7713 fiue עור‎ pro marre aflumunt. Qui illam eligunt, in zres poffunt redigi claffes; Namque aut pro nudare, vnde HIERON ma a) errare füp uocant ad fecundam fignificationem YMVM et AQVINATTEM in for- | ra S. V.diximus; aut prouocantadtertium | fianificatum adbaererecum OECOLAMPADIO,qui F7 gramina, minuti ῳ nutis radicibus adhaerentia Ebracis dici ait ad h.l. et DE PAPYRO FRVTICE. 13 et cum-MERCERO, qui vertit berbas virides, quafi adhaeren- tes riuis Fuminibusque, et in hoc non multum, vt quilibet videt, a nobis diffentiunt; b) aut denique ad quartam no- bifcum prouocant notationem, et inde papyri virentis emer- git fignificatio. Qui vero hanc pofteriorem עור‎ radicem malunt, quod KIMCHIVS aliique c) cum eo faciunt, illi formas verborum 11% et עור‎ quas inter fe mutant faepe ac mutuant, confundunt, vti iam fupra $. VII. obferuauimus. a) Etiamíi dicere velles per He- difpellerur, non erit. | braifimum: »udande mudabi- b) ldem cenfemus de. Verfione Zur; tamen non quadraret B. Luzberi nec nonde Verfione עלדיאור.‎ deficiente Nomine, Gallica. quod /übiectum exprimeret, et c) v. c. HILLERVS füpra lauda- Faeterea non video, quem in ערות 067109 עור 32 פוט‎ quoniam em debeant coaceruari | inmultas plagas frutex ille fue- verba: nudabitur, exarefcet, ^ rit fecatus. | | KC ΤΕ, | | Reftat adhuc magna [15 circa Synonima vocis fV. Nos laudamus eruditam obferuationem VIRI Magnifici, Patroni ac Hofpitis noftri Summe Venerabilis et incompa- rabilis DEYLINGIL, a) obferuandum ,inquit, guod MO er ΣΌΣ, ἡ 6/6605 et ὁ ποόπυρος idem notent. Ita Ef. XIX, 6. in vaticinto contra Aegyptum MD Graeci πώπυρον reddunt, et Exod. Il, 2. Ionathan. babet 323 133 in medio papyrorum | pro .בסוף‎ Hoc tamen non obftante, adhuc netandum, quod papyrus alia fuerit communis f. vulgaris, alia Nilo- tica, Aegypto propria, vti peregregie monet SALMA- SIVS. b) Adeoque et fic rem perfacile expediemus, fi quis verficulum, Textum noftrum antecedentem cum LXX. reddat papyrum, nempef*D3, videtur quidem effe Syno- nimum ערות‎ fed notat papyrum communem , m9 vero notat proprie papyrum, fruticem illum Niloticum,hinc va- tes nofter tam emphatice de eo exclamat: ערות על יאור‎ יאור‎ ^b על‎ quod alioqui nen opus fuiflet. De Graeco Synonimo Dow idem eft fentiendum, fiquidem EVSTA- THIO auctore iniisquae ad XXI. Odyfleae rhapfodiam con- cinnauit, βήδλος eft planta duplex: alia papyrus Aegyptia: alia ei affinis et fimillimas πώπυρος autem ערות‎ optime ex- primit. 23 a)De * τᾷ DE PAPYRO FRVTICE. a) Dedit eam in Difput. de fletu Ρ. 524, 9.15. 300,0 = fuper THAMMVZ, Parti III. b) in Exercitationibus Plinianis ᾿ Obferuation, fuarum adiecta, ad SOLINI C. 11]. p. γος. . ΧΙΝ. ᾿ | | - :Numerum fecus fentientium claudat interpres LXX. vi- ralis Graecus, qui noftrum My tranftulit per τὸ ἄχι, v/- uam f. caricem.Equidem CYRILL VS, Alexandriae Archie- pifcopus a) colligit, vocem τὸ &y; efle vfus Aegyptiiquod et poft eum alii ex Siracide credunt, qui ex; , inquit, b) ἐπὶ παντὸς Udevros καὶ χείλες ποταμᾷ πρὸ παντὸς χόρτα ἐκτι- λήσεται h. e. Achi fuper omnem aquam et oram fluminis ante omne foenum euelletur ; fcripfit autem haud dubie haec Si- racides in Aegypto. Huc accedit, quod τὸ &x,, cenfente COCCEIO, c) non fit ab INN alienum , quod bis legitur in Pandectis S. Gen.XLL, 18. et Iob. VIl5 1. Verum enim vero quidquid deeo fit; tamen reiicimus hanc Verfionem, cum fupra a nobis allegata argumenta eam fatis fuperque refuteut, et, quod Propheta, tam ponderofis verbis víus,. non de honeftiore ac magis proprio Nili prouentu loqui voluerit, quam de carice, vix ac ne vix quidem fit proba- bile. Plura fi addere vellem, operam haud dubie perde- rem, cum pluribus ante me id fecerit VITRINGA |l. c. p. 747. . ldem iudicium efto de iis, qui MY germina, iun- cum, fcirpum. expofuere, quos vide fupra $. V. a) L. II. TomoIV. in Ef. p.286. c) inLexico fuo f. 645. b) Sirac. C. XL, v. 16. 9. XV. Hoc pacto, vti cenfemus, fatis ftabiliuimus ac vindica- uimus fignificatum vocis MW. Perftringamus etiam leui brachio reliqua Prophetae noftri verba , quae quidem de frutice vtiliffimo Aegypti protuli. | Nimirum םוב עד-דואור‎ Per "N* autem non in communi hoc loco quemiibet riuum intelligit, vt v.antec. 6.160 in fpecie Nzum, alias מיצרים‎ 573 fluuium Aegypti didtum Num. XXXIV,s. 2. Reg. XXIV, 7. KIMCHIVS docet כהר‎ et יאיר‎ diftingue- re, quia Exod. VII, το. ec VIIL 1. locum inueniat. Nos ap- probamus hoc, et obferuamus: quod vox "m3 Λ΄ abfolute : 4% DEPAPYRO FRVTICE κα et ὡπλῶς ponatur , Euphratem, NN) vero ei e regione pofita, Nilum /gzificet, id quod cuilibet fedulo Prophetae noftri Lectori non erit incognitum. llluftrabimus hanc obferua- tionem Exegeticam exemplis.Sic Ef V 11,20.c. V LII, 7.c. XL, rs. Euphrates vocatur ὙΠ praeter capitis noflri XLX,s.vbi res pa- tet. conf.Gen. XXX Lar Ex. XXI, 31,et inemphafi Gen.XV, 18.Contra יאור‎ //uz notare fenfu latiori.probat c.XXIILa. et nofter locus, add. Gen. XLIJ, ı. Exod.I, 22. ler. XLVI, 7. Hunc fluuium Nilum יאור‎ LXX. interpretati funt ποταμὸν, et recte, fiquidem alii Scriptores eodem nomine eum di- gnantur AELIANVS Var. Hiftor. Lib. I. c. 4.de cane Ae- gyptio infit: εκ ἀθρόως, 80? avednv,gde ἐλευθέρως ἐκ TE ποταμδν ex fluuio ἢ. e. Nilo, ziyssıR. SALOM. ad Gen. XLL r. dicit: Aegyptum 0186 יאורים יאורים‎ fo/s frequentem , et aquas Nili in eas exundafle, atque inde Nilum dici .יאור‎ Surit, qui nomen |1?? lordanis ex ואור‎ et 23 exiftimant effe eompofitum;quafi riuum Dan dicas,quodGeographi tradunt, eum iuxta vrbem Dar fuum ortum habere , quod tamen obiter obferuamus. $. XVI. y addit vates nofter. Haec verba Cel. MI-‏ —5* ואור CHAELIS in notis ad h.l. vertit: ad zpfam os Ni/; , quod ali-‏ bi dicitur Jabiuz, vti Gen. XLI, 3. vbi Pharao videbat feptem‏ ‚et Ex.ll,3.vbi filia Pha-‏ על- macras vaccasftare Sin’ DU‏ raonis, facta capfa cannea, Mofen infantem pofuit 72:77»‏ ad Zabium (eu os fuminis. De capite et ore Nili tanta‏ הואור dubitatio fuit apud veteres, vt locum dederit prouerbio; et‏ LVCANVS dicat:‏ Arcanum natura caput non prodidit vlli: Nec licuit populi paruum te, Nile , videre: Amouitque mus, et gentes maluit ortus -. — Mirari , quam noffe tuos. -. | על הדפי.11.1‎ egregie Belgica Verfio reddit: Gen de Qevvers der Sfroomen. = | : 2 6. X V Il. ^ et omne femen. Quaeris, quale intelligat Pro-‏ וכל מזרע pheta? Lege HERODOTVM L. 7I. 2.137. qui mus de‏ oto‏ . 5 DEPAPYRO FRVTICE. loto verba fecit, alios etiam memoratfluuiorum et paludum prouentus, et inter eas alia lilia, rofis fimilia £v τῷ ποταμῷ ye- νόμενα καὶ varo in flunio na[centia , et ipfa, quae defcribit; quando de biblo annua, aliisque mentionem facit. Et forte tamen rectius cogitamus hic de Zino, Aegypti fingulari pro- ventu, iudicat VITRINGA ad h.l. Nos vero latiore fena | accipimus מזרע‎ de /atis cuiusuis generis; habetenim Aegy- tus, omnium terrarum feraciffima, σπέρματα παμπολλοὶ , Vt STRABO teftis eft L. XVIL p.565. = | 0 6 XVIII. U2" generatim 3610601 notionem habet. Speciatim et quidem proprie vfurpatur tum de exfccatione mars lof.1T, o. et fuuii lob. XIV,2. Pf. LXXIV, v. et cap. noftro XIX, +. tum de exficcatione vegetabilium, quae, abfumto fucco nati- uo,omni decore priuantur, vt graminis lob. VI, ı2. Ief. XL, 7,8. berbaeagri ler. XII, 4. arboris 1061. L 12. Senfus itaque; vti vule VARENIVS ad ἢ. l. absque Geographia haberi ne-- quit. Nimirum foecundatio et vita מזרע‎ et NW depen» debant a Nili inundatione, quae incipit circa ı7.lunii,et 40. diebus crefcit, totidem recedit. Quantum igitur creuit Nilus, tantum fpei in annum eft Aegyptiis. Quidquid autem fluuius non adiit, ficcum ac fterile iacet. Et hoc P h.l.obuen- turum effe praedicit Propheta. Siquidem NZ/um exariturum efTe v.5. 6. monuerat, quod tamen de diminutione, non omni- moda exficcatione eífe intelligendum ex hiftoria probant THOM. AQVINAS in Comm.ad ἢ. l. ec IO. COCCEIVS T.1.Opp. Comment.in Ef. ad c. XIX, ς. 6.5.18. f. 285. 6 XIX Denique vociferatur Propheta quafi vehementiore fpi- ritu 512 Afyndeton enim quilibet videt. Vix pofuerat יבש‎ adicit .כרף‎ Haec vox autem notat propellere , propulfare. Proprie dıfpulit inflar fumi. euanefcentis : dicitur enim de vento , qui propellit fumum et alias res leues, quas facile poteft tollere et abripere in altum,vt funt pa/eae, quif quiliae, ftipulaetinh.l. femen. In eadem forma etfignificatione hac voce vtuntur reliqui fcriptores facri; Iob. c. XIII, 2;. Prou. XXI, 6. P.L, 4. Nos cum alus peculiarem ezpba/tz obferua- , mus DE/PAPYRO FRVTICE. " mus in voce 532; 'quam .vidit quoque interpres Graecus, qui vertit ὠνεμόφϑορον a vento corruptum fore femen. ' Hic enim eft vfus vocis 772, vt exillegatis locis apparet. Ex his explicatis verbis emergit hicce fenfus proprius Prophetae noftri, quo praedicit; magnam in Aegypto fufci- tatum iri tempeftatem, quae Nilum repelleret, riuos et διώρυ- χάς eius propemodum exficcaret, et frutecta omnia , qualia קנה‎ T-2323 6 MW inprimis erant , et omnes infuper pro- ventus Nili ita frangeret, difpelleret , disiiceret, vt plane perirent atque abolerentur. Senfum myfticum et figuratum in verbisnoftris non quaerimus ,. quippe inftituti noftri me- mores, qui de ערות‎ commentari coepimus. | Qui vero hac dere pluribus vult edoceri, adeat VIT RINGAM ad cap. hoc XIX. Ef. £. 705. fqq. et £.747. fqq. in Comment. — ' "Emenfo labore Critico, fatisque ex fontibus Ebraeorum enodato nomine NY, quod Latini papyrum vertunt, vti euicimus; necefle eft, vt labores phyficos fufcipiamus, et de natura ac indole fruticis huius quaedam exponamus, ad quam quidem operam nos vocat | / à 5o 67 VT. IT. 0 | DE CONSIDERATIONE PHYSICA E hof ערות‎ SEV PAPYRI. mais mS Pm ו‎ ΣΙ , | Quaedam circa boc Caput monen-. Secundo folia $ VI. - | = tur $ 1 Tertio caudex feu eaulir $ VIII. "Ante omnia audiendus locus ex Eiusque fubftantia interna " Plinio $ 1 2 1. quoad fiftulas fucciferas δ IX. Vnde eruitur definitio papyri$ III. 1. quoadtracheas f. poros aörcos Additur 14 dn partes, inte- $ X. .[ wu, SW. io bi yi Et externa , vbi exponitur , boys a y is oribus prae Figur a pa pyri $ Xr Primo Joco explicatur cacumen — Longinudo papyri $ XII. Ede 5o USO: 2 Cortex papyri $ XI. - Quarto i 7 ͵ % 8 DE PAPYRO FRVTICE. Quarto medulla f. fuccus: papyri. Septimo mutrimentum buius fru- m 7 Ἢ 1 tici j αὶ TOR 16 uinto fibrae ligneae caudicis pa-. Denique femen, quo deflitui papy- ed $ x E . rum docet Plinius $ XVII. - Sexto radix papyri $ XVI. : Indetranfiur ad Caput HL $. XIX. S eli. | ἢ Dz ad delineandam papyri naturam pedem mouemus; duo praemonemus Beneuolum Lectorem, primo, nos li- mites alefaia nobis pofitos, haud quaquam efle migraturos; Quum itaque ille de Aegypto agat, nos quoque non nifi de "qapyro Aegypti celeberrima verba effe facturos, quantumuis alibi quoque papyrus extiterit ; deinde nos omnem de hac materia certitudinem probabilitate hiftorica effe conärma- turos, quippe cum aliter rem hancce intricatam explicare nequeamus. S. IT. Agedum L. B. audias, quaefo, omnium primo,quomodo PLINIVS in Hift.Nar.L.XIIL c.XI. T. III. Sect. XXII p. 79. Edit. FRANC.MVGVET, Parif. 1685.nobis defcribat papy- rum. Papyrum; fic habenteius verba, zafcttur in paluftribus Aegypti,aut quiefcentibus Nil aquisycbi euagatae flagnant,duo cubita non excedente altitudıne gurgitum, brachiah radicis obliquae crafftudine, triangulis lateribus , decem non amplius cubitorum longitudine in gracilitatem fafligatum;tbyrfe modo cacumen includeus femine nullo, aut vfu ezus alio,guam floris -ad Deos coronandos. Radicibus incolae pro ligno vtuntur : nec ignis tautum gratia, fed ad alia qvoque vtenfilia vaforum. Ex ipfo quidem papyro nauigia texunt ₪ libro vela, tege- 1esque, nec non et veffem, etam fIragulam, ac funes. Man- dunt quoque erudum, decodumque, fuccum tantum. deuoran- ses. Hactenus Plinius. | $. 1 Papyrus itaque Aegyptia eft frutex ille Nili, qui cau- dice triquetro, quatuor cubitorum alto, et in multasmem- branulas fecabili, foliis gladiolo quoad acumen fimilibus, fine femine, et fine fructibus, ex littore procrefcit, infra terram autem radices decem cubita longas agit, ad varios vfus victus et amictus Aegyptiorum. $.IV. DE PAPYRO FRVTICE. 19 Diuifionem papyri, quid attinet, SALMASIVS, vir wagni nominis, deque PLINIO emendando immortaliter meritus, papyrum diuidit in communem f. vulgarem , et ex- cellentem f: Niloticam; prouti fupra ad Cap. 1. 6. XI. iam obferuauimus. GVILANDINVS pariter papyrum dupli- citer diuidit, ^ Papyrus, inquit, eft duplex, vna, quae pro- prie vocatur biblus Aegyptia, non nifi in Aegypto et In- dia Straboni nafcens: 0/2070, quae extra Aegyptum in Ita- lia etiam gignitur,ect a THEOPHRASTO Sariab EVSTA- THIO biblus altera appellatur, de quo fupra ibidem dictum eft. Nos quidem in praefens huic diuifionis explicandae labori fuperfedebimus; fatis enim nobis videtur partes omnes,ex quibus papyrus noftra, quam vates per ערות‎ intellexit, componitur , in quasue diuiditur, adduxifle, OW | Quumque papyrus noftra merito ad plantas refera- tur, volupe eft anatomiam quafi quandam huius fruticis, fi- ue, qui eum ita nuncupare malit, huius plantae inftituere, Ad hanc vero methodum egregia cum laude glaciem no- bis fregere recentiores Philofophi. Primi quidem anato- miam plantarum tradiderunt MARCELLVS "MALPI- GHIVS, Icalus, a)et NEHEMIAS GREW, Anglus. b)Eam- dem vlterius excolut ANTONIVS van LEEWEN- HOECK ac Celeberr. WOLFFIVS in Philofophia fua Ex- perimentali, quam eamdem per anatomiam foliorum perfe- ciffe legitur THVMMIGIVS. c) | Praeclàrum hunc ordi- nem, praeclaram hanc plantarum in partes integrantes di- uifionem nos quoque fequemur. a) in anatome plantarum, quae idea bifloriae philofophicae de Partibus II. conftat, I. prodiit plantis et variis lectionibus aliis Londini1675. H.vero16g0.ibid. ^ edita Londin. 1682. 1 b) in anatomia plantarum, cum c) in Act. Erudit. A. 1722. p. 94. Primum vero hic merigo fibi vendicat locum cacumenr papyri. = Frutex videlicet hicce fpiffam panniculàm in fürh- mitate habet, h. e, denfa et opaca coma gaudet,et cacumen | י‎ C 2 gracile 20 DE PAPYRO FRVTICE. gracile ac acutum includit, denique vero in conum definit, qualis in acantho, a SALMASIO p.380.1. c.adpictojadparet. Hanc papyri fummitatem STRABOxgirnv adpellat, quan- do papyrum χαίτην ἐπ᾿ ἄκρα habere tradit; PLINIVS vero figuram thyrli, quandoquidem papyrum, ait, ef 1n. gracili- tatem fafligatum, thyrfi a) modo cacumen includens l.c... a) 'Thyrforum nou e(t vna figura .. Aeneid. caulem, medium fru» in antiquis monumentis. Aliis x) veluti globus impofitus con- fpieitur. Hinc, quod "THEO- PHRASTVS in Colocafia fiue "Faba Aegyptia κωδίον περιφε- ἐς i. e. caput rotundum, glo- ef otl nidi quodque DIOSCORIDI σφηκίον ₪ σφυσκι- ον dictum, PLINIVS L. XXI, c. XV. aperte thyrfum nun- cupat, quod bene obferuat GVILAND. 1 c.p. 218. n. 23. Ex quo cernere eft, quod PLI- NIVS per zbyr/mum caput, ro- zundam ac denfam comam in- telligat. In THEOPHRASTO ticis, qui vulgo thyrfus dicitur, adducit. Ali denique 3) pro acie gladii, Baccho deítinati, Hinc legitur III..Macc. VI. fu- 2605 = agitando Bacchanalio- rum folemria, coactos fuiffe ab Antiocho, hedera coronatos Baccho pompam ducere, γένος μένης δὲ Διονυσίων ἑορτῆς» ἡναγ- καζοντὸ & edge Sveczc ἔχοντες πομπεύειν τῷ Διονύσῳ. Cuius Dei telum effe thyrfum, hedera obuinctum, teftatur MACRO- BIVS 1, ΝΠ. Saturnaliorum cap.l Ex quo adparet, z5yr/£ cacumen €x acuto verlice et autem,ex quo PLINIVS omnia minaci fummitate omnibus haufit, nec vola nec vefligum | timendum fuiffe. CA'TVEL. in de eo occurrit. Alii thyrfos | Argonautidis: in —— 2) pro caulibus plantarum ac- Horum pars | 10016 "quatiebant ceptarunt. SERVIVS ad XII. cufpide tbyrfur. VII. | |‏ 6 ה Folia papyri iuxta VESLINGIV M ad Profp. Alpin.de‏ plantis Aegypt. c. 26. circa vtrumque fcapi extremum, infe-‏ rius ampliora fparganii a) cuperiue inftar funt repanda : fu-‏ perne minora, quem radiatum veluti calicem innafcenti‏ 1ubae b) fubiiciunt.. GVILANDINVS vero p. 222. vult‏ folia typhaec) paluftri effe. fimilia, fiue vt dicit Elkaui (fünt‏ verba GVILANDINT) in libro de fimplicibus medicamen-‏ tis, duobus locis c. 147. et c. 547. gladiole, minime tamen acu-‏ ta, fed obtufa. Dehis folisEDVARDVS LEIGH inCrit.‏ S. N. 1. p. €o.ad vocem βίβλος commemorat, veteres non-‏ nun-‏ DE PAPYRO FRVTICE. ‚nunquam in iis fcripfiffe, de.quo altum apud alios filen- tuin. 21: d . .. ] N , rganium medicis eft no- — xwregov | ilum Graecorum a) tiffima herba,vulgoqueSchwer- tel-Kraut a figura cognomina- tur. Cyperus vero eft fpecies iunci odorati. VARRO R. R. IIL, 16. COLV- -MELLA XII; 20. aliique in enere neutro vfurparunt. PE- TRONIVS c. 127. canit. Emicuere rofae violaeque et molle MAE cyperon. 6 “Vetulifimi Graeci סופיט‎ feinper dicunt, l'HEOPHRA- - S'TVS, THEOCRITVS alii- que. Graeci poíleriores avme- eov maluerunt fcribere, inter quos DIOSCORIDES et PLI- NIVS, qui κύπερον vertit cype- “rum. Quid vero proprie per cyperum intelligatur, variae proftant fententiae. Quidarn ex antiquis Grammaticis 1) /f/er . efle interpretati. funt; 4 2) gladiolum „ab acumine fci- licet foliorum dictum. Nobis perplacetSALMASII iudicium, quod eft: aut vno eodemque nomine. zursigs duae diuerfae plantae vocataefunt,quod non : . mirum eft ;- aut certe Latini Hoc nomen ' V gladiolum vocitarunt , quod folia gladiola fimilia baberet. "Longa fane etacuta habet folia, vtnon male parui gladii imagi- nemreferant. Quod ad nomen ipfum attinet, nulla eft differen- tia inter κυπεῖρον et κυπΈρον, quod pluribus probatur in Exercitatt. Plin.f. 703. Sed haec obiter. Ex his omnibus, vero efficitur, VESLINGIVM h. 1. nos velle condocere, folia pa- pyri effe gladiolo fimilia,quoad acumen. - b) Per iubam fine dubio comam .] cacumen papyri intelligit, quod $. antec. defcripfimus. c) Typha Graec. τύφη eft planta, quae creuit in paludibus, ftagnis et lacubus Italiae, tulitque cla- uos referente DIOSCOR. III, +, 124. Germani vertunt : Kolben- = Rohr, quod, quandocunque pa- pyri antiqui vfus indigeat , eius loco fubflitui poffe idem fuadet GVILAND. p. 248. fiquidem nusquam non in aquofis Euro- pae locis inueniatur. | ב ו Cacumen excipit caulis 1. caudex papyri, qui ex radi- cibus aflurgit, et folia cum ramis fuftentat, fuccumque nu- tritium ex radice fingulis aduehit. Hunc deícribamus, oportet, tam quoad fubftantiam internam,quam externam. $. IX. Subftantia eius interna multis procul dubio gaudet fi- ftulis fücciferis, et tracheis fe 14 fucciferae a medullae centro verfus peripheriam caudicis . י , ו‎ C ALUM u poris aethereis. Fiftulae 3 vsque . (a2 . DE PAPYRO FRVTICE. vsque ad corticemi excurrunt, quae inftar venarum trans- uerfim fectae fuccum effundunt , iuxta morem ceterarum plantarum, quod ΤῊΝ MMIGIVS erudite obferuat in In- ftitut. Philofophiae Wolffianae T. I. Part. IV. de plantis f. vegetabilibus c.r. δ. 275. et 277. idque ex GREW Anatomia plantarum, qui Figuras padidic ΣΌΝ LI. LII. ER Tracheae f. pori aérei concauant papyrum, et fpongio- fam ac fungofam eius reddunt fubftantiam. Quae omnia GVILAN DINVS l,c.p.206.vbi fcapum ac ftirpem, h.e. caudicem papyri defcribit, confirmat. Digna funt eius ver- ba, quae hic legantur. Ef feapus,inquit, ex raraet fungofa ρανεῖ couflitutus, cuius hiantes et laxae interius cauitates copiofo bumore explentur, qui frmul atque euanuit, tota caulis craffties concidens, redditur multo, quam erat,tenutor ac fubti- lior. Etrurfum alioloco p. 360. vbi explicat; quid per fungum papyri debeat intelligi, nempefcapus , ἢ. e. caudex papyri, a quo philurae abripiuntur, qui mulus vbique inanitatibus inftar fungorum hiet. 6 coulis | : cL ‚Subflantiam externam caudicis papyracei PLINIVS no- fter 1, c. defcribit a figura et longitudine. Figura externa dicitur triangularis, quod etiam affirmat VE SLINGIVS ]. c. ,Hinc enucleator papyri magna exemplorum farragine refu- tat ARIST OTELEM, qui Lib. XVI. Problem. 8. negat, vllius plantae caules truncosue forma triangulari aut multiangulari conftare. Idem VESLINGIVS papyrum- habere caulem nümerofum ].c.ait, vnde caufa fortatfis adparet, cur vates nofter innumero plurium clamet: ערו‎ | $. XII Longitudo huius caudicis triangularisa PLINIO decem cu- | bitorum efle dicitur. At vero SALMASIVS ad SOLINI Po- lyhift. p.379.eum hallucinatum effe laudabiliter animadüertit. Nulla efl, inquit, in verbis Plinii tranfpofitio, זט‎ putat Guilan- dinus, fed ballucimatio Plinii , qui radicts longitudinem papyro ipfe, 1. e. cauli tribuit. — Atqui Theophraftus radicem το. cubita fongam facit, papyros ipfos μέγεθος ὡς τετρωπήχεις , 4. cubito" rum DE PAPYRO FRVTICE: 23 rum longitudine. Sed ille baec mifcuit et confudit iure fua ac more perpetuo. Quod etiam verofimile videtur , cum cacu- men pro fuo lubitu explicauerit PLINIVS, et cum fruticem 10. cubitorum proceritatem attingere vix fit probabile, alio- quin enim non frutex,fed arbor effet. Notandum tamen, quod VESLINGIVS fpeciofam proceritatem 7. cubitorum "papyro tribuerit. | | $. XIII. Sed nec praetereundus eft ipfe.Cortex papyri , quém nunc cutem, nunc corium vocat Plinius. Hic fuit lenis, glaber,et admodum tractabilis ac flexibilis, id quod exinde eglligitur, quoniam nauigia, vela, veftes ac funes, et quae funt reliqua, ex eo contexta referuntur, de quo pluribus in Cap. feq. noftrae Diflertat. differendi locus erit. MET. Medulla 2) f. fuccus caulis Nili accolis ad manducatio- . nem inferuiebat., Succus ille; quem mandunt, iuxta VR- SINVM in Arbor. Bibl. p. 159. aut eft, quod dicunt,faccha- rum, aut fimile, vt et papyrus annumeratur arundinibus fac- charinis, quibus in Aegypto nihil effe frequentius ait BEL- LONIVS L.II. Obferuatt. c. 34. Quin et Indicae cannae, quibus delicatiores pro fcipionibus vti folent, et folia illa, quibus faccharei, vt vocantur, panes, Zuckerhüte, inuoluun- tur, delati ex infulis Diui Thomae et aliis, de papyri genere effe dicuntur, vt notat MAT T HIOLVS in Diofcorid. L. E. c.98. De faccharo veterum et noftro vid. THALMVTH.in Nou. Repert. T'it. V. e Ä a) quae in alis plantis eft con- Microfcopicas in Philofophia " geries veficularum minorum, ^ Experimentali.conf. THVM- niuis albedinem aemulantium, | MIGIVS p. 340. in Inftit.Phil. iuxa WOLFFII Obferuatt. Fibrae ligneae caudicis papyri , funt fafeiculi plurium minorum ftupendae prorfus exilitatis. Hinc etiam 1n multa > fruftula, in multas membranulas fecabilem defcripfimus pa- pyrum, quod confirmat PLINIVS de confectura chartarum. raeparantur, inquit, ex papyro chartae , diuifo fcapo in prae- tenues, fed qiam latifimas philuras. Principatus medio, pe 1 inde . 24 DE PAPYRO FRVTICE. inde fciffurae ordine. : Nunquam autem plures fcapo philurae, quam vicenae.l.c. Quod fi itaque caudex vnius fruticispa- pyracei in viginti membranulas feu philuras diuidi potuit; quod acr fecifJ? veftantur quidam Codd. Plinii; exinde pro- cliue dictu eft,fibras ligneas papyri tenuitatis mirificae fuiffe. Acu autem has fibras et haec ramenta effe diffecta ; vix vi- detur probabile, quantumuis MONTFAVCON in Anti- quitat. Rom. T. HI P. IL L. V. c. 5. p.352. eamdem amplecta- tur fententiam. Vero-magis congruum eft GVILANDINI dvrézra iudicium, qui cenfet ad h.l. opus fuifle ferroacutiff- mo Jubtiliffimoque, tres digitos lato, quo ramenta f. philurae a fcapo diuelli potuerint, «cu eam ad rem nibil emolumenti praeffante , fed smutili prorfus abiictendaque. | $. XVL . Radicem papyri quod attinet, ea eft multiplex, vt in réliquis fruticibus, | Merito autem diuiditur in redam et ob- liquam ab eruditifimo SALMASIO. Radix red dicitur aequare craffitudinem bracchii humani, et longitudinem ro. cubitorum, vti fupra monitum hoc Cap. $.XI. O£/iguae vero; uae ex recta radice prodeunt, atque in limum emittuntur, unt partim tenues, partim denfae. Et fic recte emendauit PLINIVM in radice explicanda obfcurum. Namque ille 1.6. papyrum brachiali radicis obliquae craffitudine ex Nilo afcendere narrat, cum tamen THEOPHRASTVS, ex quo haec haufit rerum naturalium infelix conditor, dicat: w«- yos μὲν ὃν τῆς ῥίζης καρπὸς οὐνδοὸς ἐυρώφϑ h.e. radicis crajktu- do eff vt καρπὲς hommis vobufli. Καρπὸς autem, SALMA- SIO.iudice, notat non tam brachium, puta pulpam iuxta cubitum, quam potius primam partem palmae, ut CEL- SVS loquitur." . XVII evo Nutrimentum ac vegetatio papyri fruticis inprimisre- petenda eft ex aqua Nili fluminis, 14 quod iudicatu inde facillimum eft, quoniam papyrus, aeftu folis ficca, et ad te- xendum inhabilis facta, admota aqua tractabilior fuit reddi- t3. Praeteraquam autem ad eiusdem nutrimentum terram eiusque falem ac fulphur non paucum attuliffe; inde con- DE PAPYRO FRVTICE. n5 ftat, quia ex littore procrefcit, et eius radices obliquae in fimum terrae emittuntur. Succum veronutritium non mo- do a radice per caulem in folia, fed et a foliis per eundem caulem deorfum in radicem moueri laudabiliter obferuauit MAIOR, Prof. Kilonienfis zz Diff. de planta monftrofa Got- τον θη, et pluribus experimentis confirmarunt PERRAL.- TIVS in tenzamine de circulatione fucci mutritii , nec non MARIOT T VS zz tentamine de vegetatione plantarum. XVII. | Denique quod /ermen plantarum attinet, noftrae aeta- tis Philofophi, tantum non omnes, cunctis plantarum ge- neribus femen attribuunt, quod recentifimo MALPI- GHIVS experimento oftendit, vid. WALCHIVS in Lex. Philofoph.p. m.1962. Atvero de papyro noftra expreflis verbis PLINIVS eam nafci fene femine afleuerat, quod et eius Commentatores non inficias eunt. Hinc etiam flores ac fructus ex papyro fruftra quis exfpedtabit, | $. XIX. Et haec fufhciant de natura ac partibus papyri, vbi verba noftra nemini obtrudimus , fed cuiuis limatioris iu- dicii ingenio ad ulteriorem difcuffionem relinquimus; nos in hac quoque parte alterius inftitutionem vltro flagitamus, Sed pergendum nobis eft ad | CAPVT It. DE CONSIDERATIONE HISTORICA | r—iw SEV PAPYRI EYNOYIX Multi bifleriam plantarum fcri- — tempore — Alexandri M. qui pferunt 1 eg yptum cepit,et Alexandriam Hoc Caput III. etiam eff mere Hi- — condidit , papyrus fuit cognita, foricum $. II. et tria exponit (64 ante, S. V. de papyro, nempe bifloriam ὀ[Ι1. Vrslitatis „ qui campuseft am- I. Natiuitatis f. ortus , qui cft — plifffmur δι VL. vtilis autem fuit ad Nilum P $. II. papyrur uod probatur ex Hifloriogra- 1) ad indumenta corporis f. veffer pbi 7 non autem bus: $. VI. 7 | 2)ad 26 DE PAPYRO FRVTICE. 2) ad chartas faciendas, ubi ex- — bendum $. XIX. Vnde quinam ponitur modus chartas ex pa- int papyropbagi? δ. XX. non ad pyro faciendi $.VIIL - bibendum 5 vbi quaeritur : quid Vnde ἐπιςοκαὶ βίβλινω S. IX. fit vinum biblinum? δ. XXI. E יר‎ ac libri papyrei 5) ad armaturam _nauticam hodienum faisse: $. X. 6 הדו‎ ume mr Erant etiam notae boni papyri,ex 6) adcalceos facrificulorum f. papyro frutice 7 P x minum $. XXIII ci Kxteri-quid cum papyro Aegyptio- 7) ad coronandor Deor. $. XXIV. rum fecivint $. XII. 8) ad [rata quoque varii generis Et inde noftram chartam fcripto-.— $. XXV. qualia funt . yiam inuentam effe baudinepte a)ceruicalia δ, XXVI. a multis colligitur δ. XII. B) tori mortuorum farciendi f. Officina illa papyracea Aegypti, — XXVII. quando defterit, docetur $. XIV. 9) adignem. 3) ad texendum t. incandelir$. XXVIII. * cophinos δ. XV. t£. in calefaciendo δ. XXIX.‏ א nauigia δ. XVI. illufratur hoe Nec boc mirum effe, illuffratur igne‏ ב arculaMoferquae otrum Cbri- — bonoris,Carolo V. accenfo ib.‏ fium. praefigurauerit? quae- IIl.Operariorumaliorumque quae-‏ ritur 5. XVII. ffum ex papyro quaerentium $.‏ funes, vela tegetesque δ. XVII. XXX. Inde tranfitur ad Cap. IV.‏ ב ad edendum, non aeque ad bi- — $. XXXI.‏ )4 1 M haud perfundoriam in confcribenda de plantís | hiftoria operam induftriamue collocarunt, fiue refpi- ciamus veteres fiue recentiores. . Ex veteribus procul du- bio THEOPHRAST VS eminet ac PLINIVS, ille quidem in hiftoria de plantis, hic in hiftoria naturali. Ad recen- tiores autem merito referuntur 1r) VLYSSES ALDRO- VANDVS in Opere,quod de; dendrologia concinnauit, quodque ob raram eruditionem aliquot vicibus prelo fuit recufum. 2) Clariff DEDV, qui de 'ame des plantes,effais de Phyfique Parif 1682.12. edidit, vbi doétiffimus auctor fen- tentiam de generatione plantarum per ouula feminis,quae in ceteris animalibus deprehenduntur, acerrime propugna- uit. 3) Addendus eft IO. RAIVS in hiftoria plantarum, cuius Pars 1. Londini 1686.fol. Pars 11. vero 1688. lucem adípe- xit, DE PAPYRO FRVTICE. 4 xit,et4)GEORGIVS 4 TVRRE in hiftoria plantarum, Batau. 1685. fol. vt aliorum recenfionem h. l. omittamus. - Hoc tertium Caput noftrum pari ratione mere eft Hi- | ftoricum, omnia enim,quae de ערות‎ h.e.papyro memora- tu.digniora funt vifa,complectitur.Maximam autem eius par- tem enarratio vtilitatis abfoluet. | Vt vero eo melius Le- &ori de ordine nofiro conftet; trademus initio hiftoriam natiuitatis; . deinde hiftoriam ὉΠ σεῖς ; denique etiam hi- ftoriam operariorum;aliorumque, quaeftum ex papyro et vi- &tum quaerentium adponemus. | Hiftoria NATIVITATIS originem et ortum papyri nobis commemorat. Vbi autem papyrus nafcatur ex capitibus antecedentibus iam poteft intelligi. Obferuauimus enim Cap. I. δ. X. quod papyrus in Syria, nec non circa Euphra- tem, rurfus in Chaldaea , tefte GVILANDINO, olim fuerit inuenta; optima vero ac praeítantiffima papyrus prope Nilum progerminauit, quod vates nofter liquido nos edo- cuit fupra, CIS NUIT. ערות על‎ ibid. $. XV. V. In eadem veritate veteres Hiftorici nos confirmant. PLINIVS enim füpra 1. c. expreffis verbis dixit: papyrum nafcitur in paluftribus Aegypti,id quod THEOPHRASTVS longe ante eum prodidit. Et VESLINGIVS ad Profp. Al- pin. c.36. fcribit: papyrum affurgere ab arundineis fibrofisque radicibus circa Nils féagnantis ripas. Quid? OVIDIVS, Ni- + κατ᾽ ἐξοχὴν papyriferum vocans, canit Trift. L. ILL Eleg. . V. 27.114: Ipfe papyrifero qui non anguftior amne, Miícetur vafto multa per ora freto. V Nemo autem fibi perfuadebit, papyrum fruticem demum tempore Alex. M. quo Aegy ptum occupauit,et Alexandriam. vrbem condidit, annos circiter 330. ante C. N. in Aegypto fuiffe repertum, vti quidem M. V ARRO credidit,quod idem fatetur AVGVSTINVS de C. D. L. VI. a cuius fententia | D 2 quoque 28 DE PAPYRO FRVTICE. quoqueEVSTATHIVSadXX1.Odyfleae Rhapfodiamnon abhorruit; quin imo eandem opinionem LAVRENBER- GIVS in Acerrae fuae Centur. 111. Hift. so. tuetur. Sed falfo. Papyri enim vox vetuftiffimis Graecorum fcriptoribus fuit notiffima.Efe ex antiquiffimis ANACREONTEM , lyricorum Carminum fcriptorem longe fuauiffimum , fatis liquet tefti- monio HERODOTI et PLA''ONIS, qui in Phaedro eum 0098 etiam nomine dignatus eft; hic de femet ipfo loquens, haec «, protulit verba: Ἐπὶ Μυρσίναις Tegeivtug, Teneris fuperque myrtis, Ἐπὶ Awriveus τεποίαις Super et virente loto 2270060069 Θέλω προπίνειν" Recubans bibam libenter : Ὁ δ᾽ ἔρως χιτῶνα δήσας Religatus at papyro Ὑπὲρ αὐχένας mamign Tunicam,cupido collo Μέϑυ μοὶ διωκονεέτω, 1.6. Mibi poculum miniftret, vti HENRIC. STEPHANVS vertit, Nauium papyracearum, et arculae Mofis,ex papyro fine dubio longitfime ante Ale- xandrum factae,nullam iniiciemus mentionem. Plura vide fis apud GVILANDIN, Membr. II. p. 32. et fqq. 0 VI. . Venio nunc ad vberrimum campum VTILITATIS papyri. Obftupefcat fane, quisquis audiat , autlegat commoda, quae ex papyro frutice ad’ Aegyptios redundauerunt. Nos bre- uiflımis, quantum eius fieri poterit, vtilitates varias papyri recenfebimus, quippe cum nos in eo THEOPHRASTVS apud BOCHARTVM Hlieroz.P.]. L.. II. c. XXXIV. f. 342. confirmet. $5 UN EHE 2 Vtilis autem fuit papyrus pro variis, ex quibus confta- bat partibus, L AD VESTIENDVM ORNANDVMVE CORPYS. Hinc BVXTORFF.in Lex. Chald. Thalmud, et Rabbin. p. 1780. ad vocem "BB ex cortice, inquit, zn tenuiffimas plagas foluto, fte- bant tegumenta , quae imponebantur mortuis in. Beref. Rabb. Sect. XXXVII. Sicin Talmud. Hiérofol. Maffech. Sota cap. vl- timo in fine: 11 mawN rn rwy faciebat ipfe papy- raceas fc. veßes. Gloffam addit BVXTORFF. l. c, hancce: [pe- cies herbae eft (papyrus,) quae cortices habet, et faciunt ex ea veftimenturm ad ornatum. $. VIII. " DEPAPYRO FRVTICE. 29 δ. VIII. Il. AD CHARTAS FACIENDAS, ET INDE AD SCRIBENDVM. Egregie modum nobis exponit faepe laudatus GVILANDI-, NVSI.c. p. 321. Philurae f. pagellae erant a caule papyri di- ftractae, ex quibus, alteris recto fitu fubftratis, et alteris trans- verfa pofitione fuperiniectis, chartae conficiebantur, vel , vt PLINIVS ait, texebantur, praebente glutinis vicem Nili aqua; non illa clara et limpida, fed turbido liquore; ac pingui ter- rarum fucco coinquinata. Et p. 324. pergit: porro autem textae fiue compofitae ad eum, quem dixi,modum, pagellae ftatim fupponebantur prelis, et valide comprimebantur, vt redundans aquae humiditas emanaret atque deflueret, quod auctor, PLINIVS, ficcare appellat, demumque in vmbra arefie- bant. Ad extremum malleo complanabantur chartae, quae que diuturniores effe debebant, bis glutine attrectabantur, etmalleo bistundebantur. Afperitas vero papyri laeuiga- batur dente conchaue , et fic litterae calamo fuperícriptae combibebantur. $. IX. Inde notae funt ἐπιξολαὴ BißAwey, quas LXX. ad caput XVIII Ief. v. τ. commemorant, vbi v2/2 papyri leguntur. In- terpretatur autem GVILANDINVS 1. c. p. 243. illas ἐπιξολοὶς iBAwas per vroAds βίβλινας 1. 6. mandata in chartis defcri- a. Pari modo indeetiam BA, et βιβλίω, libriex papyro feu biblo conuoluti , notiffima funt Graecorum riomina. Conf. THEOPHRASTVS de Hift. plant. L.1V. c. 19. X Proftant etiamnum hodie diplomata, proftang et libri ex papyro facti , fed rari, quales Celeberr. MON TFAVCON vltro citroque vidit variis in locis et obferuauit. Sic refert, in Chartulario S.Dionyfii in Francia adeffe diploma graecum papyreum, quod nobis in Pa/geograpbia Graeca p. τς. publi- .cauit. Ibidem pergit : in-hoc chartae genere fcriptum eft Euangelium S. Marci Venetiis, fed valdopere putrida funt eius folia; Jofephus in Bibliotheca Ambrofiana Mediola- nenfipapyreis foliis defcriptus,longe meliori eft conditio- ne. Sed fingulariffimus,et ipfa foliorum integritate prae- " D 3 ftantis- en . 52 DE PAPYRO FRVTICE. ftantiffimus omnium liber papyreus Zpifolae δ. Augufini effe dicuntur. Nam 1j, qui bunc librum fcripfere, cum materiae Áragilitatem compertam haberent, poft quaterna vel quina papyrea folia vel vnum vel duo membranacea folia inter- feruere , in quibus fcripturam continuarunt , quo factum eft, vt papyrea folia integra manferint, fic loquitur vir in- comparabilis in Antiguit. Rom. 'T. MI. P.H. L. V. c. $. p. 351. fq. Binos libros Latine fcriptos papyreos memorat quoque MABILLONIVS de re diplomatica L.1. c.8. XI | Habebant etiam Aegyptii certas notas bonarum charta- rum ex papyro confectarum, nempe,fi vel fcabriores glabrio- refue eflent, vel haufto liberalius Nili humore, negligenter ficcatae eflent, malleo, odore, et oculis illud deprehendeba- tur, quandoquidem, fi quis folium chartae ad folis lumen ob- uertiffet, non difficile erat,latitantes inter philurarüm com- pactiones, feu coniunctiones; maculas confpicere, ceteroqui cognitu obfcuriores, tum ob fungofam, bibulamque papyri bracteam, quae humorem laxitatibus fuis occultabat, tum quia praefentiam fuam non fatebantur, nifi ob lituram, de- lendi expungendique propofito inductam, vti GVILAND. autor eft p. 310. | Mb ὦ Quae chartae a confertoribus in Aegypto negligenter exficcatae fuerant, eae apud gentes exteras nouo labore re- texebantur, quae, quia deftituebantur Nili aqua, accipiebant pro glutine, tenuiffmum farinae tritici pollinem, feruente aqua, minima aceti afperfione perfufum temperatumque. Atuero fic ad fragilitatem vfque durefcebant, nec tuto ad conuol- uenda etcomplicanda volumina adhibebantur , tefte DALE- CHAMPIO in Plin. ad ἢ. 1. | δ. XIII | Et inde natales fuos noftras chartas, ex variis lin- teis,et laceratis panniculis produdtas,traxifle,haud inepte cum ex nomine eius, tum ex paritate modi,eam conficiendi,colli- gunt rerum inuentarum conditore. DALECHAMPIVS 1 c. et SALMV TH. PANCIROLL. in Nouis aee D | DE PAPYRO FRVTICE. T XIII. hodie, aiunt, ob ftrenuam incolarum inertiam aliunde aduectis chartis, ars haec Aegypto natales tantum fuos, non aeftimationem debet, add. VRSINVM in Arbor. bibl. p. 158. qui ec VESLINGIVM et GVILANDINVM his merito adiungit. Diuinum fane inuentum eft papyrus, f. charta noftra fcriptoria, et videtur inuentor ab Aegyptiis inuen- tionem accepiffe. MONTFAVCON autem noftram chartam ad bombycinam in fimilitudine ex detritis pannis confici 6051016 affirmat in Antiquit. Rom. c.p.353. et in Palaeographia Graeca L. I. ₪ 15. fq. Sed cum adhuc fub iudice lis fit, no- ftrum fane haud efttantas componere lites, praefertim cum - de ערות‎ fcribamus, non de charta noftra moderna. : $. XIV. Officina illa papyracea Aegypti defüt cum Sec. VII. quo Aegyptus in poteftatem Arabum deuenit, vti fcribit paulo ante citatus MONTFAVCON in Palaeograph. p. 19. quod probat ex EVSTATHIO, qui ad HOMERI 0001. eotempore chartae Aegyptiacae conficiendae artem defiiffe memorat;clare enim de Aegyptiis fui temporis EVSTA'THIVS ὧν ait, ἡ τέχνη ἄρτι ὠπήλεπτα.. Inde inualuiffe morem fcri- bendi in charta bombycina.Sed perfequamur et reliqua. Pa- pyrus frutex | ! 6 XV. III. 4p TExenDvm etiamadhibebatur. Texebantur au- tem hinc .א‎ primo cophimi f. corbes, ad vuas e vineis colli- gendas apprime vtiles, Huius rei fidém ex Hebraeis con- firmat BVXTORFF. in Lex. l. c. p. 1781. Fiebant, inquit, ez inde (ex papyro videlicet) vafa texta inflar corbium, quorum vfus fuit in vineis, Kelim. c. XVII. 5. XVI 2. deinde zauigia, non quidem oneraria, fed leuia, ac fi ita loqui liceat, volatilia, Horum meminit PLV TAR- CHVS de Ifid. et Ofir. f. 358. qui Aegyptios ἐν zzrvelvos ano- Qesı, in papyrinis nauigiis vectos efle ait, quemadmodum apud eundem 108 βάριδ' παπυρίνη , lembo papyraceo palu- des pernauigafle dicitur, et PLI NIVS Lab. VIL c. 22. vbi eadem appellat naues papyraceas quas etiam 5 ἜΣ T 1 2: DE PAPYRO FRVTICE, L.XVIL.habet. Clarius autem C. PLINIVS alibi ait; zn Bri- £annico Oceano vitiles (fc. naues ) corio ( 1. e. cute papyri) circumfutae fiunt in Nilo,ex papyro,et fcirpo,et arumdime. L.. VII. c.56. Vitilem ex vimine nauem nobis depingit LVCA- NVS L.1V.de Bell.Ciu. | Canna falix madefacto vimine paruam Texitur in puppim, caefoque induta iuuenco, V ectoris patiens, tumidum fuperenatat amnem. Sic Venetus ftagnante Pado , fufoque Britannus Nauigat Oceano: cum tenet omnia Nilus, Conferitur bibula Memphitis cymba papyro. Plura de his GYRALDVS de nauiguisc.Vll.affert. conf.BEL- LON.L.1l. Obferuat. c. XXX. . XVII Illuftrauie praeterea naues papyraceas, ipfo fatente GVILANDINO 1. c. p. 243. Mofis adhuc infantis in aquam abiectio, quippe quem ἐν 3/65 παπύρε 1. e. in fifcella papy- racea, vel, vt vulgata Editio habet, tcirpea, ad Nilum, Ae- gypti fluuium, expofitum fuiffe, legitur Exod. II. JOSEPHVS L. II. Archaeologias c.5. defcribens arculam, in qua Mofes in Nilum depofitus fuerat, vocat eam πλέγμω BißAmov ἐμ- Φερὲς τῇ κωτασκευὴ κοιτίδι , 1. €. texturam papyraceam , fimi- lem compagi cunae. Huic IOSEPHO adftipulatur CLEM. ALE- XANDRIN. L. I. Stromatum, in haec verba fcribens : ἐκ ßi- ^a τῆς ἐπεχωρίξ σκεῦος ποιησάμενοι, τὸν Μουσὴν ἐνθέμενοι. Quod itaque CLEMENTI eft σκεῦος, et IOSEPHO “πλέγμα, LXX. fimpliciter θέβην appellauerunt. — Nuz vero haec urcula Mofts Cbriffum ‚ın praefepıo cubantem, praefgurauerit ? alia eft quaeftio ; meo quidem iudicio typi in Chriftum, prae- fertim tacente ipfa Scriptura, coaceruandi non funt,netan- dem, nefcio quis fenfus,facris oraculis affingatur. Porro XVIII. | 3. Tertio ex papyro etiam texebantur funes,vela , tege- tesque, fed non nifi ex humido libro feu-cortice papyri. SALMASIVS, cuius nomen in orbe litterato magnum eft,l. c. p. 706. papyrum cum @rew,feu fcirpo comparans, hanc ve- ritatem immifcet: ex cortice interiore, feue libro, funes , vela et / DE PAPYRO FRVTICE. 83 et cetera texebaniur. Recte itaque PLINIVS ]. c. infit : poft hanc papyrum eft extremumque eius fcirpo fimile, ac we funibus quidem , nifi in ἐὰν πρὶ vtile. I V. AD EDENDVM, אסא‎ AEQYE AD BIBENDYM Aegyptiis inferuiebat fuccofa papyrus. Hanc in rem HERODOTVS L.H.in Euterpe affirmat : quod pars papyri inferior, longi- tudine cubitali incibos veniat, et venundetur.Omnes certe incolae papyrum fruticem et crudurm,et elixum,et aff um man- ducabant, et faccum deuorabant, manducamentum autem exfpuebant, vt loquitur GVILANDINVS l.c.p.48. Addit ibidem $.27. teftimonium HERODOTI, quod, fi qui papyro admodum fuauiter frui cupiant, in Juculento furno torre- factum ita comedant. $. XX. Vnde facile apparet, quinam fint papyropbagi ? Videli- cet papyrum, et ex ea panem comedebant Aegyptii ,ideo- que papyrophagi funt dicti a Scholiafte AESCHILI ; fructu papyri et radice etiam vefci folitos fuiffe Aegyptios, licet cibo exigui nutrimenti , narrat Eben-Serapbion fimplicium capite ror. quod tamen quoad fructum negamus, vi Capitis noftrill.$.rz.ec18. Siquidem DIOSCORIDES L.. I. c. 125. tan- tum οἐποχυλίζοντας καὶ ἐκπτύοντας τὸ δωμάσσημο; f'UCCtih eX- fugentes et reliquum commanfum exfpuentes defcribit, conf. Celeberr. HILLERVS in Hierophyt. fuo P. II.c.XXXVIII. vbi de papyrophagis plura tradit. 6 XXI Quod vero diximus, papyrum non aeque ad bibendum fuiffe vilem, id ideo fecimus, vt explicaremus, guid ft vi- num biblinum ? Supra ftatim Cap. 1. $. 13. obferuauimus,certo fenfu βίβλον et πσώπυρον Synonima 6116, quaeritur ergo: num illud vinum biblinum fit idem ac vinum papyraceum, h. e. per torcular ex fungofa et fuccofa fubftantia papyri expref- fum ? Vini huius mentionem facit HESIODVS L. II. ἔργων νὰ ἡμερῶν, vbi monet, in diebus calidis aeftatis quaerendos efie locos cauernofos, vmbrofos atque faxofos, et bibendum οἶνον R9Avo» he. frigidum. Quod MOT celebrat etiam ACHAEVS: | 1 Tra- 7 DE PAPYRO FRVTICE Tragicus, ee THEOCRIT VS Idyllio XIV. = Sunt; qui vi- num hocce nomen fortitum effe a Byblo, ciuitate Phoeni- ciae, aiunt; SVIDAS tum a Byblo ciuitate, tum a Biblia vi- tis genere dictum putat; GVJLANDINVSI. c. p. $8. vo- cari vinum biblinum vult inde, quia in eadem cum Biblo, i. 6. papyri regione proueuigt. Nos vero refpondemus, non dari regionem, quae Biblus Aeg ypti audiat, adeoque coniecturam GVILAN DI NIlocum inuenire non poffe, praeterea pa^ pyrus quidem ad edendum et fugendum , aft non vini more ad bibendum erat apta, adeoque, vsque dum aliud edocea- mur, vinum biblinum aBiblo, ciuitate Phoeniciae, dictum effe mallemus ; nomen vero haec ciuitas adepta fuita biblo, h.e.papyro Aegyptia. Quod frautem quis cum EVSTA- 'THIO in Iliad. ὦ, aut cum ATHENAEO L. I, Biblinam "Thraciae eff regionem , indeque vinum biblinum dictum fuiffe afleueret, litem magnam 61 non mouebimus, quippe cum Thracia terra fit frigida, et οἶνον βίβλον ab HESIODO ad refrigerium in calore fit commendatum. 4 XXII. E V. AD ARMATVRAM NAVTICAM papyrum quoque fuiffe ab Aegyptiis vfurpatum GVILANDINVS refert, fiquidem varia armamenta nautica inde facta fuifle , aic, qualia autem ea fuerint,tacet; interim tamen non orani deftituitur fun- damento, cum fe βίβλινα σπλα in diuino Odyffeae po&mate legifle, eaque non a Pfeudo-biblo, fed a biblo Aegyptia ἢ. e.a papyro nominata ac confecta fuifle contra EVSTA- 'THIVM defendat , et adhaec etiam nauigia papyracea fententiam eius confirment. | oS X :זא‎ VI. AD cALcEos accommodabattır papyrus, quod bene quoque obferuarunt DALECHAMPIVS ad ἢ. 1. Plinii, et CAMP. VITRINGA ad C. XIX. v. 7. ΕΓ S!cHERODO- 'T VS L.IIL p.u6. Sacerdotes quoque cakeos papyraceos, ὑπο- δήματα βίβλινα, geftare folitos refert, nec alios calceos Ae- gyptiorum flaminibus ac facrificulis geftare fas fuiffe memo- rat. SCHEFFERVS vero, vti Summe Reuerendus D. SAL. DEYLINGIVS in Obferu. P. III. Difp. de fletu fuper Tham- | muz DE PAPYRO FRV TICE. צ‎ muz Ῥ. 524. pro ea, qua pollet, induftria, adnotauit, Pyrbago- reos quoque et Indi accolas ὑποδήματα βίθλε h. e. eiusmodi calceos ex papyro ΠΝ Meo dan; Philof. Ital. p. 155. VII. AD CORONANDOS DEOS quoque papyri vfum hdd exiguum fuiffe facile B.L. intelliget , fi in animum reuocet verba ANACREONTIS po&tae lyrici, fupra ad $. V. huius Capitis allegata, vbi Deum amoris, Cupidinem aduocans, ei videbatur 8 2o. 6 ἔρως χιτῶνω δήσας ; ὑπὲρ duxgkvas παπύρῳω | h. e. Cupido quoad Knie lit ds feu circumdatus papyre Super ceruice. Procul dubio folia papyri honori coronarum in nuptiis adhibebantur. Hinc PLINIVS fupra 1. c. dixit: nafcitur papyrurm femine nullo,aut v/z ezus alio,guam fforis ad Deos coronandos. Laudat ideo coroname papyro Agef//aus apud PLVT'ARCHVM p. 4 9 { VIII. AD STRATA VARII GENERIS quoque ma- gnum praeftabat vfum papyrus; Hinc PELAGIVS de vitis Sandorum: vides autem, inquit, Aegyptium veftitum mol- libus rebus , et budam a) de papyro, et pellem firatam fub 22/0. Et paulle poft: pro his dedit mihi Deus /framen- sum de boc papyro, et hanc pellem. b) a) Buda eft ftramentum velftorea, b) Heic vocat /ramentum de pa- eine Decke von Binfén - Rohr. 0, quam paullo ante budam 15120805 budas, ftramenta 1 4 vocauerat Eftenim camelorum i e. sayuara, vel buda ex graeco βυδὴ, quod a "sewuara alias exponit. verbo (due, farcio , impleo, fa- cum eft. AN ו‎ XXVI. In fpecie legimus papyrum quoque tum ad ceruicalia, tum ad coros mortuorum farciendosvaluiffe. &) Ad cer- uicalia quod attinet, rachanas olim. de papyro, ἢ. e. fafci- culos , qui ceruicalium vice erant; Aegypti habuere, aucto- re SALMASIO ]. c. p.706. vbi addit fimulteftimonium ANA- STASII in vita IOANNIS Eleemofynarii, qui fequentem in modum loquitur: 00% eos TN » quafi tholos a) quos- | 2 dam 36 DE PAPYRO FRV TICE. dam prolixos, ligneis tabulis , pauimento ffrato , ad requie- fcendum, et fimul cum fforeis et rachanis per totam. biemem. a) tholus eft graecum ϑόλος, no- ^ coéunt.t.tefludinem ipfam aedi- 'tatque t. den Quer-Balcken und um, die Decke, das Gewoelbe Ea ds im Gewoelbe,hinc | felber,wti h. 1. Quamin fenten- SIDORVS XIX, 19. zholus pro- | tiam VIRGILIVS Aen.IX, 408. prie veluti. fcutum breue, quod. Sufpendiue tholo, aut facra ad fa- in medio teclo efl, in quo traber Jügiafii o — : . XXVIL- * ) 10604 autem mortuorum quod fpectat, ad eos far- ciendos papyrus quoque adhibita fuiffe legitur , quod SAL- MASIVS ex PLIN. L.XVII. c.37.colligit Verba eius loco eita- to p.705.ita fluunt: papyro et fcirpo, qui naturam babet pa- pyraceam, farciebant 200902 mortuorum, (fcilicet Aegyptii;) cum quibus rogo inferebantur ac comburebantur. Nnde Martialis: |— ^ —. Fartus pàpyro dum tibi torus crefcit. — à; | Alimenta igitur ignibus ex papyro et fcirpo quaerebant ad cremanda cadauera. XXVIII. Tandem quoque IX. ap vsvM IGNIS, quem papyrus ped nobis deueniendum eft. Non enim folum ad candelas, fed er ad calefaciendum accerfebatur papyri lignum. Cande/ae qui- dem e papyro, cera circumdato , parabantur , quibus prae- lucentibus mortui Aegyptiorum noctu pollent efferri. Quam in rem PERSIVS: Hinc tuba, illinc candelae. Magis perfpicue modum infuper indicat SALMASIVS 1. c. p. 706. quando fic fatur: 00/7/0600 cortice, medulla interior can- delis τ ΗΝ inferuiebat, cera circumdata. Ἐπ haec virex- cellentis ingenii haufit ex PLINIO, qui L. XVII. c. XXXVII. faq. e quibus, inquit, demradfo cortice,candelae Iuminibus et fu- neribus feruiunt. 6. XXIX. = Ad calefaciendum autem Aegyptiis inprimis radices papyriidonei videbantur. Radıcibus pro /igno vtebantur, inquit recte CAMP. VITRINGA ad locum noftrum; in ^ ys DE PAPYRO FRV TICE. 47 PLINIVS ei praeiuit, qui loco faepe allegato, radıcibus, ait, incolae pro ligno vtuntur, quod mirandum non eft, cum vel noftra charta, papyrusdicta,ad calefaciendum quandoque poffit adhiberi.Sic zgnem cbartaceumf. papyraceum a mercato- re quodam in honorem Caroli V.accenfum commemorat SCHVZIVS, Paft. V ehlfanzienfis in A4ppar.Curiof: p.1341. Quae omnia quo funt 'certiora,et extra dubitationis aleam pofita; eo minus necefle erit, vt iis immoremur. Sufficere autem haec nobis videntur de vtilitate papyri. Et ne nimislon- gi fimus, vel tribus adhuc uu addere volumus III. HISTORIAM OPERARIORVM, MERCATORVMQYE, quaeftum et victum ex papyro quaerentium. | Quanquam autem ex ampliífima vtilitate papyri cuilibet iam iam procliue fit iu- dicatu , quam multi operarii ex papyro potuerint victum quaerere; iuuat tamen CYRILLI ALEXANDRINI ad locum noftrum Efaianum teftimonium adducere, verba eius To- * moll. Opp.L.II. Sect. IV. in Ef. p.286.fq. ita fonant: Avferroy τῶν Αἰγυπτίων ἡ χώρα" Καὶ οἱ μὲν ἔχεσι τὴν γὴν τὴν οὐρόσιμον κοὶ γονιμωτάτην; καὶ ὠμπιελῶσιν ὅτι abii Ot μενεδωνοΐ. οἱ δὲ πρὸς ἀυταῖς οἰκᾶσι ταῖς λίμναις» τοὴ ἐξ ἀυτῶν δρεπόμενοι᾽ Ἰχβυοθῆραξ τὸ γάρ εἶσι; καὶ ΠΑΠΎΡΟΝ ΑΠΟΚΕΙΡΟΝΤΕΣ, ΧΑΡΤΟΥ TEEI- ΣΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΙ, καὶ λῖνον ἐργώξονται τὸ οχιφόν ἢ En pifcato- res papyrum defecarunt , ac chartae fuere artifices, quin et . ex chartis,de papyro conficiendis, victum quaefiuerunt.Ma- iorem,lucem nobis accendit MON TFAVCON in Antigu.Rorm. "T. HII. P. LLL. V.c.5. p.351. verba eius funt: ingens erat mul- titudo Alexandriae , quae hoc diurno- quaeffu ( ex papyro fa- cienda ) vium pararet,vt indicat HADRIANVS AVGVSTVS in Epiftola fua apud VOPISCVM: Ciuitas opulenta,diues, foe- cunda,in qua nemo viuat otiofus. Ali vitrum conffant , ab aliis charta conficitur. Vnde apud eundem VOPISCVM /e- gitur : FIRMVM tyrannum tantum. babuiffe de chartis, vt pu- blice faepe dixerit: exercitum fe alere pole papyro et glutine ; h.e. MONTFAVCON cum CASAVBONO explicat: tanta penes FIRMVM tyrannum fuit papyri et glutinis co- pia; vt iis venditis potuerit ex ₪ exercitum alere; Et 3 vere . 2 יק 38 DE PAPYRO FRVTICE- vere papyri magnum erat per cotum imperium Rom. commercium. i | | XXXL Et fic denique progredimur ad ו‎ CAPVT 19.7: | DE CONSIDERATIONE MORALI ry SEV ק‎ 1 ETNOYIXE WR? Hanc confiderationem vrsınvs, 2 omnipotentia Dei $. XII. HILLERVS, et MONTFAVCON male 3 bonitas Dei $. XIII. ; ‚‚omijere $. 1. ר‎ 01 iuflitia Dei, praefertim b. ἢ. Oftenditur idcirco necefhtas$. HI. $. XIV. Mu/tiid laudabiliter cognouerunt p. ad Deum coh officia ex veteribur, et quidem Pairi- — fpecialia, cuiusmodi funt bus Graecis et Latinis $. Ill. 1. Cole Deum timore ac reuerentia et E. uu i $. XV. Ex recentioribur et recentifiimis 2 Dei prouidentiae confide δ. XVL quoque $. V. et VI. 3 Deum tanquam fummum bonum Con 7/7 autem confideratiomora- ἀγα 6 XV. Jis ineo, vt nobis via monflretur 4 Deum celebra laudibur. 6. ΠῚ, p. ad Deum cognofcendum 5 Deo qp agere ne obliuifcere z. quoad exiftlentiam δ. ΚΠ. ΚΠ. ὃ. XIX. Adque contra. Atheos $. IX. ᾿ς 6 Cole Deum εἰ obediendo ac fer- Vnde innotefeit eius prouidentia | uiendo. $. XX. M d Quae omnia Aegyptii non obferua- 2. quoad effentiam f. attributa, — runt, a Deo inde puniti. Er qualia funt Jic additur claufula. $. XXL. m Sapientia Dei. δ. XI. ; I. E e hoc Capite eam tractationem, quam moralem 'nfcripfimus, quaeque nobis officiaex contemplatione ערורת‎ Aegyptiis prepria exponit. Miratus fum, quod VR- SINVS in Arboreto fo l.c. qui alioqui praecepta moralia tractationi arborum eleganter infpergit, idque cum eo HIL- LERVSin 13803060 0 (lia l. c. nec non Celeberr. MONTFAVCON, tam multa l. c.de papyro afferens, hoc omiferint. Maximam enim partem confiderationis abfol- uit enucleatio moralitatis, inde etiam vfus ex contemplatio- ne in nos redundat. | .D. DE PAPYRO FRYVTICE. 39 | | $. 1]. Adeoque fummae eft neceffitatis,cuilibet plantae, cuili- betarbori, cuilibet hetbae, quam in hac mundi machina con- fiderare coepimus, idet dece confiderationem moralem, praefertim vbi planta biblica enarratur. | Eruditi eft inde eli- cere fines Dei, hominis gentilisinde elicere Theologiam na- turalem, Chriftiani autem inde deducere regulas vitae ad fan- . &litatis incrementum. / : III. Multi laudabiliter id cognouerunt, praelucente S. Scriptu- ra, maxime diuino P/a/mi//z, iique tum veteres, tum recen- tiores. IV. Ex veteribus proftant Patres Graeci a) aeque ac Latini, b) qui dum Hexaömeron Dei defcripferunt, zz genere quandoque etiam nonnihil moralitatis confiderationi plantarum immi- Ícuerunt. | . a) Huc RAM BASILIVS, 66 _p. 437. cum Verfione COM- cuius Editt. et Verfionn.legen- BERFISI. dus eft Celeberr. FABRICIVS b) Latinis annumeramus AM- - in delecfu argumentorum pro — BROSIVM in 1209 VT. Hexaé- mer. in quo quidem Opere vbiqueBASILIH premit veftigia. Huc referri poffünt et alii, qui ad modum Patrum de Opere 6. dierum feripierunt, vt ΒΕΔ, Venerabilisin Hexaemer. T.IV. Opp. Huic a latere eft ponen- dus IO.PICVS MIRANDVLA- NVS in Opere fex dierum. IO. BLOMIVS in Hexaömero Hamburg. 1664. edito. veritate religion. p. 48. 1q. EVSTATHIVS Antiochenus, quem ALLATIVS in Latinum tranftulit, notisque eruditis illu- ftrauit, de quo videatur eiusd. FABRICII | Biblioth. | Graec. .169. His addimus SEVE- RIANI, Gabalorum in Syria Epifcopi Homilias VT. in Cofmo- poeiam, P ji extant in longe elegantiffima Editione BERN. de MONTFAVCON T. VI 49 T. I. Opp. p. 676. ROBER- TVS BOYLE in Tr. quem in- fcripfit: ofthe high veneration man's intellect owes to God, pe- culiar ly for bis wifedom and po- wer, Lond. 1685. 8. vbi nos ad fapientiam Dei vel ex. plantis elucentem: ducit. SAM: PAR- KER in Cogitationibus de Deo et prouidentia, Lond. 1696. Porro DE PAPYRO FRVTICE. NATHAN CHYTRAEVS in Cofmopocia Lib. V. de δενδροσκο- πία f. de firpibus, Brem. 1593. 8. vbi cognitio Phy/ica ad Dei pro- uidentiam et potentiam inde co- gnofcendam vet EtB. MOREAU in Tr. qui infcribi- tur: Confiderationr moraler tí- rces des owvrages de la Nature et de l'£rt,a Liege 1682. fol. S. WI. Ex recentiffimis in hoc campo illuftres fefe dederunt CHRIST.WOLFF. a3) BERN.NIENWENTYT,b) WIL- LIAM DERHAM, c) etcumiis IO. GEORG. WALCH. d) a) p.Zz Abfichten der natürlichen c)In praeftantiffimo Tr. cui titu- Dr: Hal. 1723. 8. p. im Ge- — lum dedit: Phyfco - Theology. brauch der Theileam Menfchen, HuiusVerfionem Germanicam Thiere und Pflantzen ib. 1725.8. rocurauit Celeberr. IO. ALB. b)In eleganti Opere, quod infcri- ABRICIVS Hamb. 1732. cum pfit: Het vegt gebruik der Werelt befchowingen , ter overtuiginge van Ongelovigen, Amttel. v715.4. Huic adiungendus eft RAIVS ante viderit Italam, Hollandi- cam, Gallicamque Verfionem, conf. Acta Erudit. A. 1716.p.106. et Unfchuldige Nachrichten A. in Wifedomoff God, quiiam an- 1716. p.283. te. eruditis innotuit bifloria d)In Lex. Philofoph. füb titulo: lantarum de quo fupraadCap. vondenPfanizen p. m. 1965. 11. 6.1. diximus. | VII Confiftit autem confideratio moralis AMY papyriin eo; vt nobis via inde monftretur ad Deum zum cognofcendum, tum colendum, παιδουγωγίο nempe naturali... Deum fiinde cogno- fcere velimus, ılliusmodi cognitio referenda eft partim ad eius exzffentiam, p.ad eius BR f. attributa. : I. Quod ad exiffentiam attinet, papyrus in Aegypto nafcens, noscondocet exiftere Deum.Nam ratio cognofcit ex effectu caufam,ex opere audtorem;ex fine fapientiffimo conditorem. Collige: papyrus frutex non efta feipfo, fed ab alio, vim cre- fcendi indente ; Si ab alio, is perfectiffimus, fapientiffimus potentisfimusque fit neceffüm eft; fiquidem planta illa; pa- pyrus,quoad minimas partes eft perfectisima,quoad vfum fa- pientisfi- DE PAPYRO FRVTICE. 4d pientiffime produdta,et quoad primam productionem,continuamque 101 multiplicationem potentiflime procreata. Sic videbis dari ens perfectisfimum , fapientisfimum, potentiffimum, quod eft Deus. Sane 2 Praefentem refert quaelibez berba Deum. -$.IX.Vnde Atheifmum plane cum ratione et experientia pugnare, immo «Aocyoy effe quilibet videt, et recte laudatus WILLIAM DER- HAM. c. L. XI. c. III. oftendit. conf. Pf. XIV, r. Ratio deprehendit porro,ens hocce perfectiffimum,quod Deum‏ א.6 vocamus, non tantum papyri effe caufam, fed per eamdem etiam pro-‏ uida fua cura Aegyptiis profpexiffe,eorumdemque alimenta,vefles, in-‏ crementa hoc modo procuraffe ‚ex quo Dei prouidentia fatis fuperque‏ elucet.Quid enim tam furiofum effet,quamDeum creatorem non nega-‏ ve gubernatorem ncgare,dicere eum factorem effe omnium,eumdem vera,‏ quae fecit negligereinquitSALVIANVS de gubernat. Dei L. VIL p.262.‏ et IO.LASSENIVS zz beiligenMoralien p. 535.Plura hanc in rem ediffe-‏ ritlO. FRANC. BVDDEVS zz thbefibus de atheifmo et fuperflit. ad. c. E,‏ X 69. item ad 0.111. $. τ. p. 241.fq.‏ .$ + Quoad effentiam L.attributa aliquo modo etiam ex papyroDeus goteft cognofci. Nos potiora, quae huc fpectant, breuiffimis adpone- mus. Sapientia Dei omnium primo Aegyptiorum poterat fuccurrere menti. Quodfi enim omnes partes huius fruticis,quas Cap.ll.fupra de- fcripfimus ; fifitum et natales ejus יאור‎ »a-by vbi fucci, adeoque vitae defectus non erat extimefcendus, animo fecum volutarunt,non potue- runtnon inde admirari Numen Sapientiffimum, quod omnia tam arti- ficiofe, tamque follicite ad finem certum creauit. Vnde merito Dauid exclamat: quam magna funt opera tua, o Deus, מה עמקכו‎ quam pro- fundae funt cogitationes tuae! Pf. CIV, 24. ec PAVLVS: o quantae profunditates fapientiae Dei funt! Rom. XI, 33. Δ ΧΗ, Alterum attributum ex papyro 6100610005 , eftinfnita Dei po- tentia, fapientiae eius confobrina.Etiamfi enim Deus de creanda eius- modi planta,quaeAegyptiis proficua foret,cogitaflet ; nifi potentia eius immenfa fuiffet, fruftra fuif fapientia. O quanta ex aduerfo eft im- potentia hominum, qui ne folium quidem minutiffimae herbae fua virtute, fuo marte ex terra proferre valent! $.XIILTerezium attributum Dei efto Ponta; eius. Reputet quaefo,fe- eum L. B.ea,quae Gap. antec.de vfu papyri diximus;reputet quaefo,fe- cum,quod Deus nonalibi tam copiofe , et vtiliter progerminare paffus fit papyrum, et inde mirabilia fane bonitatis div. argumenta Ae gyptiis fefe approbaffe animaduertet. Sed abundantia papyri ingratis inco- lis Aegypti excitabat faltidium ‚et iuftam proinde Dei largitoris Beni- gniffimi iram, cum qua nos ducimur ad : $. XIV. Iufitiam Dei tanquam quartum attributum eius. Certe am clemens Deus eft, tam iuftus ac terribilisica e(t ! Dictum noftrum faianum de eo fatis nos coaviacit, $. XY. 42 DEPAPYRO FRVTICE — $.XV.Ecce hoc modo papyrus Aegyptios ad cognofcendum Dettni; «um quoad exiftentiam,tum quoad effentiam f. attributa potuit inflam- mare. Sed praeterea eosdem etiam ad colendum Deum f. ad. officia fpe-: cialia, religioni naturaliinferuientia, potuit manuducere.' Nimirum vbiadeft cognitio Dei, papyri autoris, fapiéntis, potentis ac iuflijibi de- bet adefle timoracreuerentia. Officium primum itaque , ex doctrina: de papyro refültans, eft: cole Deum timore ac reuerentia. I .$.XVI. Cumque Deus eorum faluti per papyrum profpexerit 5 fuo prouido,quem ipfimet Hieroglyphice olim depinxere,debebant ve- rum Deum. magis inquirere, et ψηλαφησαῦθϑαι, iuxta monitum Pauli Ad.XVIl,27.eique tanquam fummo rerum moderatori, et benigniffi- mo papyri conferuatori confidere, et inde alterum officiugp erit: Dei Woniaentiae confide. | - ἊΣ τ כל‎ > NN == $.XVIL Haec,fi quis penitus introfpiciat,Deum papyri , fruticis tar. inauditae vtilitatis largitorem,non folum Fe iit o fed et amore dignum iudicabit,tanquam fuper omnia pulchrum,clementem et ama- bilem : zertzum itaque officium praecipit: Deum tanquam fummum benum ama. | ul $. XVIII Quod amore dignum efi, illudıpromeretur procul dubio laudem. Quarzum igitur officium eft: Jaudz Deum papyri creatorem. Non defatigemur in laudando Deo,cum non fueritlaffus in procrean- dis tam ftupendis operibus, praeclare loquitur GALEN. de vfu part. L. VII. c. 1g. Idem monet DERHAM in Phy/ico-Theologiael. XL. c. 2. Recte Dauid laudat Deum obarbores, quae ab 60 wawr /aturantur fc. huinore, cuius Dauidis veftigia fequamur. ὦ tol > $.XIX.Quoties Aegyptii manducabant,tractabant,vfurpabant papy- ry m,übi in vfum a Deo conceffam,toties etiam ad χαριτολογίαν et. gra- " arum actionem poterant ac debebant inuitari. Vnde nouum emergit officium illud : Deo grater agere ne obliuifcere. ) $. XX. Denique etiam Deus iure creationis et dominii merito ab Aegyptiis, papyri quafi dominis a fe conflitutis, poflulauit, vt ei obe- dirent atque probe ponderarent,fe aliquando ad rationem de abufü pa- pyri vocatum iri, /extum ergo officium mandat: cole Deum ei obedi- endo ac feruiendo. Voluntatem Dei, Domini fui, nouerant Aegyptii, tum per legem cordibusomnium infcriptam Roi. lI, 15. tum per Pro- pies: vt. h.1. per Efaiam, annunciatam. Vnde illo die apparebit;qui \ , eo feruiuerit, quique non feruiuerit Mal. 111, 18. sigue 6. XXI. Quae omnia tamen repudiauit Aegy ptus, eiusque incolae, natura lem de Deo reprimentes notitiam, eligentesidola, quare Deus hoc Cap. XIX. Efa. v.1-7. dicitur eos puniturus exficcatione Nili et pa- * pyri,quod etiam factum 6/1. Felix, quem faciunt aliena pericula cau- tum! Et fic Deoagimus grates, quod adeft finis. Wa COR O.L'E-AUR ה‎ I. Theologia naturalis eft per modum babitus connati infita. Ur Dantur plantae fine femine , vti noftra papyrus. 453 (9) + > n NEC VERIS EXCELLEN TISSIMO UR Hc A M- PLISSIMO: IO. IACOBO- MASCOVIO, IVRIS VITRIVSQVE DOCTORI, IN SVPREMA CVRIA PROVINCIAL] PARITER ATQVE CONSISTORIO ADSESSORI, IVRISQVE PROFESSORI PVBLICO, CAPITVLI CIZENSIS CANONICO, INCLVTAE REIPVBLICAE LIPSIEN- SIS SENATORLCOLLEGIIQVE MINORIS PRINCIP. COLLEGIATO, "NEC NON MAXIME REVERENDO AMPLIS- | SIMOQVE VRBANO GODOFREDO SIBERO, SS. THEOLOGIAE LICENTIATO, AD AEDEM S. THOMAE LIPSIENSIVM ARCHI- DIACONO, ANTIQVI- “TATVM ECCLESIASTICARVM PROFES- SORI PVBLICO. — . * PATRONIS ‚AC MAECENATIBVS SVIS OPTVMIS, MAXVMIS HAS PAGELLAS DEVOTA MENTE "AD VLTERIOREM COMMENDATIONEM | | AC PATROCINIVM, VETERI CLIENTVM MORE D. Dc DEVO TISSIMVS CLIENS M. IO. GODOFREDVS VNGERVS, SEMINAR. PAVLL. FACVLTAT. THEOL. LIPS. MEMBR. n" ^. ours hh EN ge << Gaylord Bros, Makers Syracuse. N. Y. PAT. JAN. 21, 1908