MEDEDEELINGEN VAN 's RIJIKS HERBARIUM | | LEIDEN. No. 27. (1915.) DIE VON Dr. TH. HERZOG AUF SEINER ZWEITEN REISE DURCH BOLIVIEN IN DEN JAHREN 1910 UND 1911 GESAMMELTEN PFLANZEN, TEIL I. Mit einer Tafel. LEIDEN -:- FırmA P. W. M. TRAP. THE LIBRARY | OF THE URIVERSITY OF ILLINOIS esg.ast „49V Mededeelingen van ’sRijks Herbarium Leiden. V. u No. 27. Die von Dr. Th. Herzog auf seiner zweiten Reise durch Bolivien in den Jahren 1910 und 1911 gesammelten Pflanzen. *) TeiE 1], Mit einer Tafel. LYCOPODIALES II (siehe Teil I S. 26). LYCOPODIACEAE (TH. HERZOG). Lycopodium L, Lyceopodium paniculatum Desv. Auf moorig-sandigen Grasflächen („Paramos’”) des Plateaus von Caluys bei Palca, ca. 3500 m (no. 2175, im Mai 1911). Verbr.: Chile und Perü. Lyeopodium Saururus Lam. 1) Auf der moorie-sandigen Hochfläche („Paramo”) des Plateaus von Caluys bei Palca, ca. 3S00 m (no. 2128, im Mai 1911); 2) auf Bergwiesen am Rand des Nebelwaldes über Comarapa, ca. 2500 m (no. 1934a, im April 1911). Verbr.: Anden von Südamerika bis Uruguay, Südafrika, Ker- guelen usw.; antarktisch! E Lycopodium Iussiaei Desv. Im Krummholz auf einem Berggrat über Comarapa, ca. 2600 m (no. 1967 a, im April 1911). Verbr.: Anden von Kolumbien bis Bolivien, Jamaika, Brasilien. Lyeopodium mandioccanum Rap». Auf moosigem Boden des Nebelwaldes über Comarapa, ca. 2600 m (no. 1964, im April 1911, steril). *, Ohne zu grosse Verzögerung im Druck wird es wohl manchmal nicht möglich sein, das Einlaufen der Korrekturbogen abzuwarten. Es sollen dann aber die wichtigeren Verbesserungen am Schluss nachgetragen werden. 1 ? Mededeelingen van ’sRijks Herbarium Leiden: Verbr.: Tropisches Südamerika, Galapagos-Inseln, Zentral- Madagaskar (nach BAKER, Fern Allies). Lycopodium nubigenum HERzoG sp. n. (Phlegmaria). Pendulum, iterum dichotomum, caule tenui angulato laxiuscule foliato. Folia subeomplanata, latiuscule acicularia, acutissima, supra transversim rugulosa, subtus concaviuscula, laevia nervo centrali distineto. Spica iterum dichotoma gracilis catenulata bracteis vix imbricatis appressis parvis breviter obovatis concavissimis apice rotundatis vel brevissime fusco-mucronulatis fusco-marginatis spo- rangium maturum haud omne tegentibus. Sporangium reniforme, 2-valvatum. : Caulis 20-35 cm longus. Folia 8-10 mm longa, 1,5—2 mm lata. Spicae 12—18 cm longae, ramis diametro 1,5 mm. Bracteae 1,5 mm : longae, ultra 1 mm latae.- Im Nebelwald über Comarapa, von den moosbedeckten Baumästen herabhängend, ca. 2600 m (no. 1967, im April 1911). Von den verwandten Arten durch die sehr hohlen, am Rücken nicht gekielten, abgerundeten Brakteen gut unterschieden. SELAGINELLACEAE (HIERONYMUS). Selaginella SPRING. Selaginella Buchtienii HıEron. all. S. Poeppigianae H. GREY.) SPRING. Im Bergwald der Yungas von San Mateo (no. 2009, im April 1914). Verbr.: Bolivien. Selaginella Mildei Hırron. In der Dornbuschsteppe beim Palo, ca. 1600 m (no. 1809a, im April 1911). Nerbt.> Selaginella radiata (Augr.) Bar. An schattig feuchten Stellen beim Sillar, ca. 1800 m (no. 1694, im Februar 1911). Verbr.: Tropisches Amerika. GYMNOSPERMAE Il (siehe Teil I S. 26). TAXACEAE (R. PILGER). Podocarpus (L. H£rır.) PERS. Podocarpus vleifolius Don. Charakterbaum des Nebelwaldes über Comarapa, ca. 2600 m (no. 1963, bl. im April 1911). Weit verbreitet in den Hartlaub- gehölzen des Hauptkammes der Ostkordillere. No. 27. Herzog’s bolivianische Pflanzen, II [1915). 3 Marbr.:; Peru: Podocarpus montanus (W.) Lonn. Kleiner Baum und Baumstrauch im Nebelwald über Comarapa, ca. 2600 m (no. 1907, bl. im April 1911). Verbr.: Tropische Anden. ANGIOSPERMAE DICOTYLEDONES. Vorbemerkungen von H. HALLIER. Viel schwieriger als der blosse Nachweis, dass zwei Pflanzen- familien überhaupt mit einander verwandt sind, ist es natürlich, die Art dieses Verwandtschaftsverhältnisses festzustellen, ob nämlich zwei als verwandt erkannte Familien mit einander verschwistert sind oder ob eine der beiden und welche von ausgestorbenen oder noch in ähnlich gebliebenen Abkömmlingen erhaltenen Formen der anderen abstammt. Durch eine richtigere und vollständigere Erkennt- nis dieser Verwandtschaftsverhältnisse, durch Säuberung einzelner Familien von fremden Bestandteilen (z.B. Saxifragaceen, Rosa- ceen, Ternstroemiaceen, Simarubaceen) usw. war ich mehrmals zu Aenderungen meines Systems der Dicotyledonen genötigt, die weniger mit dem Gegenstande vertrauten oder vorein- genommenen und übelwollenden Fachgenossen grösser erschienen, als sie in Wirklichkeit waren. Es handelte sich dabei vornehmlich um die Lösung der schwierigen Frage, welche Familie als das Ver- bindungsglied zwischen den Proterogenen und den höheren Dicotyledonen anzusehen ist, ob die Dilleniaceen, die OÖchnaceen, die Linaceen, die Ternstroemiaceen, die Saxifragaceen oder welche Familie sonst. In der folgenden Anordnung bin ich nun zu Ansichten zurückgekehrt, die ich zum Teil schon vor 10 Jahren in meiner kleinen Schrift „Neue Schlag- lichter”’ (Gera-Untermhaus, W. Körner, 1905) kurz dargelegt habe, und glaube die vorerwähnte Frage nunmehr in einer Weise gelöst zu haben, die alle wesentlichen Widersprüche in den angenommenen Verwandtschaftsbeziehungen beseitigt. Das gesuchte Zwischenglied dürften nämlich ausgestorbene elaeo- carpeen- und sterculieen-artige Tiliaceen (s. ampl.) gewesen sein. Denn die Flacourtiaceen sind durch Formen, wie Berberi- dopsis, Erythrospermum, Paropsiopsis usw. neben den Gapparida- ceen von Berberidaceen abzuleiten und die Columniferen schliessen sich durch Formen wie Sloanea, Bixa, Cochlospermum usw. einerseits an die Oncobeen, Prockieen und andere Flacour- tiaceen, andererseits durch ihren regelmässig gegitterten Bast, 4 Mededeelingen van ’sRijks Herbarium Leiden: durch die freien, in gedrungener Schraubenlinie angeordneten Frucht- blätter von Octolobus, durch die Scaphopetalie vieler Sterculiaceen u.a. m. an die Anonaceen, müssen also neben den Passiflo- ralen, Capparidaceen, Anonalen, Dilleniaceen, Paeo- nieen und Lardizabaleen gleichfalls von ausgestorbenen Ber- beridaceen abgeleitet werden. Des weiteren geben sich die Myrtinen mit Einschluss der Thymelaeineen, Vochysiaceen und Caryocaraceen in ihrem inneren und äusseren Bau, so z.B. in der fachspaltig drei- klappigen Kapsel und der quer gefaserten Kapselwand von Sloanea, Gonystylus und Quales und den tief eingeschnittenen Kronblättern von Rhizophoraceen, Thymelaeaceen, Mollia und Elaeo- carpeen, deutlich als Nachkommen ausgestorbener Tiliaceen (incl. Elaeocarpaceen und Sterculiaceen) zu erkennen. Die dicke, quer gefaserte Fruchtwand kommt aber auch noch vor bei Polygalinen (Parinarium, Irvingia), Terebinthinen (Simaba) usw.. Damit ist der Beweis erbracht, dass leptosporangiate Samen- knospen, wie sie nach VAN TIEGHEM u.a. bei Thymelaeaceen (Gonystylus), Rhizophoraceen, Lecythidaceen, Caryoca- raceen und Polygalinen (Chrysobalanaceen, Treman- draceen) vorkommen, kein Hindernis sind für eine unmittelbare Ableitung von Golumniferen, bei denen leptosporangiate Formen noch nicht bekannt sind. Ausser fast allen Leptosporangiaten lassen sich aber auch die meisten Formen mit plumpen Stachelfrüchten (Caesalpinia, Bonducella, Aesculus, Nephelium, Rutaceen, Ricinus, Allamanda, Tabernaemontana echinata, Pithecoctenium, Zeyhera, Peda- liaceen, Pittosporum- und Parinarium-arten, Kramera usw.) und alle Formen, deren Staubblätter wie bei Sloanea und Rhepalocarpus auf einem fleischigen Torus oder Diskus stehen (Rutaceen, Ce- lastraceen, Balanites, Simarubaceen, Cneorum, Aceraceen, Eucryphia usw.) sehr leicht von sloanea-artigen Tiliaceen ableiten, aber nur schwer z.B. von Saxifragaceen, Ochnaceen, Lina- ceen oder Ternstroemiaceen. Auch die meisten Formen mit peri- oder epigynem Kelch (z. B. Rosalen, Leguminosen) dürften zu den Abkömmlingen der im Kelch noch hypogyn ausge- bildeten Columniferen gehören. Die Ochnaceen verraten ihre Abstammung von Golumniferen u. a. durch das Vorkommen mark- und rindenständiger Gefässbündel, die wie bei Cochlospermum gewölbten Kelchblätter und gelben Kronblätter, und unter den Tubifloren findet sich geeitterter Columniferenbast bei Cordia. Die z.B. von RADLKOFER vertretene Annahme einer Verwandtschaft der Leguminosen mit den Capparidaceen wird hierdurch No. 27. Herzog’s bolivianische Pflanzen, II [1915]. 5) unmöglich und Moringa gehört nach der Form des Keimlings und den schon einfach getüpfelten Gefässwänden nicht neben die Cap- paridaceen, sondern zu den Caesalpinieen. Somit lassen sich also unmittelbar oder mittelbar von elaeo- carpeen- und sterculieen-artigen Tiliaceen die folgenden Ordnungen ableiten: Myrtinen, Bicornes, Primulinen, Ne- penthalen, Guttalen, Polygalinen (mit Malpighiaceen und Chrysobalanaceen), Gruinalen (mit den Legumi- nosen und Connaraceen als Verwandten der Zygophylla- ceen und Oxalidaceen), Terebinthinen, Rosalen, Rham- nalen, Celastralen (mit den von mir bisher irrtümlich zu den Hamamelidaceen gestellten Buxaceen, einschliessl. Geissoloma), Santalalen (mit den Styracaceen), Umbellifloren, Sapo- talen, Tubifloren (in erweitertem Sinne), Campanulinen (abstammend von Tubifloren?) und Gaprialen (neben Budd- leieen, Verbenaceen, Oleaceen, Bignoniaceen und Acanthaceen abst. von Cheloneen). Obgleich sich unter den Euphorbiaceen zahlreiche Parallel- bildungen zu gewissen Flacourtiaceen finden, sind sie doch nach dem Bau der Blüte (vel. z.B. Alewrites, Hevea, Ricinocarpus , Bertya), der Frucht und des Samens und nach ihren anatomischen Merkmalen (Vorkommen von Schleimlücken, geschichtetem Bast, reichlichem Holzparenchym, verschleimten Oberhautzellen des Blattes usw.) nicht von Flacourtiaceen abzuleiten, sondern von Tili- aceen. Mit den Euphorbiaceen stimmen die Urticaceen (im weiteren Sinne) im äusseren und inneren Bau derartig überein, dass man sie als Abkömmlinge oder Geschwister der ersteren betrachten muss. Aber auch die Amentifloren, mit Einschluss der Sali- caceen und Juglandaceen, haben so viele äussere und innere Merkmale (Vorkommen von geschichtetem Bast, auf dem Querschnitt keilförmigen Baststreifen, reichlichem Holzparenchym, von Holz- prosenchym mit Gallertschichte, von kollenchymatischer Ausbildung des mittleren oder äusseren Teiles der primären Rinde, von kohlen- saurem Kalk in Holz und Mark, von Büschel- und Schildhaaren, von Verschleimung der Blattoberhaut, von vielzelligen Drüsenhaaren usw.) mit den Urticaceen, Euphorbiaceen und zum Teil mit den Golumniferen gemein, dass man sie nicht von Rhoideen bzw. Flacourtiaceen ableiten kann, sondern gleich den Eu- phorbiaceen als Nachkommen ausgestorbener Tiliaceen be- trachten muss; ja man kann sie und die Euphorbiaceen gera- dezu BARTLING’s Ordnung der Urticinen einverleiben. Durch den Besitz von Harzgängen am Markrande nähert sich Leitnera unter 6 Mededeelingen van ’sRijks Herbarium Leiden: den Columniferen den Dipterocarpaceen. Auch den bei den Urticinen in diesem erweiterten Sinne so verbreiteten endotropen Verlauf des Pollenschlauches hat J. BRUNNTHALER nach WETTSTEIN’S Handbuch, Aufl. 2 (1914) S. 603 Anm. 1 (siehe auch S. 525 u. 528) bei einer Anzahl von Columniferen festgestellt. Im Blütenbau der noch am wenigsten reduzierten Euphorbi- aceen, zumal im Androeceum, nähern sich die Urticinen den Gruinalen, in der Form und Dehiszenz von deren Kapseln auch den Rutaceen und den Chrysobalanaceen-gattungen Trigonia und Dichapetalum, also Polygalinen. Man stellt sie also wohl am besten zwischen die Gruinalen und Terebinthinen. Von einer Zusammenfassung der Ordnungen der Dicotyle- donen in Stämme nehme ich bis auf Weiteres Abstand. RANALES II (siehe Teil I S. 26). RANUNCULACEAE (E. ULBRICH). Thalietrum Tourn. Thalietrum podocarpum H.B.K. Im subalpinen Gebüsch der Abra de la Senda, ca. 2250 m (no 1831, bl. im März 1911). Verbr.: Südamerika, besonders Anden. Anemone L. Anemone decapetala Arn. 4) Auf Wiesen am Gipfel des Berges über Vallegrande, ca. 2500 m (no. 1866, bl. im März A911); 2) im Teacota-Tal, Quimzacruz- Kordillere, ca. 1300 m (no. 2425a, bl. im Oktober 1911). Verbr.: Nord- und Südamerika. Anemone multifida PoiRr. Am Waldrand bei Punta Arenas (Patagonien) (no. 2532, Dezember 1911). Verbr.: Nord- und Südamerika. Ranunculus (Tourn.) L. Ranuneulus Guzmanii H.B.K. An quelligen Stellen im Granitgebiet des .Teacotatales, Quim- zacruz-Kordillere, ca. 4400 m (no. 2331, bl. im Oktober 1911). Verbr.: Hochanden. No. 27. Herzog’s bolivianische Pflanzen, II [1915]. 7 PIPERINAE Barrır. 1830. PIPERACEAE (C. DE GANDOLLE). Piper L. p.p. Sectio Steffensia ©. DÜC. in Prodr. v. XVI, 1, p. 251. Stilus nullus. Piper nigriconneetivum ©. DC. sp. n. Ramulis hirtellis; foliis modice petiolatis, limbo subovato-elliptico- lanceolato basi leviter inaequilatera utrinque acuto apice acute et sat longe acuminato, supra glabro subtus ad nervos nervulosque dense hirtello, nervo centrali alte supra medium nervos tenues sub- adscendentes utrinque cireiter 9 mittente, petiolo basi ima vaginante dense hirtello; pedunculo petiolum paullo superante tenui dense hirtello; spica florente quam petiolus breviore cylindrica obtusa; bracteae obovatae inferne dorso et margine hirsutae apice inflexo triangulari nigrescente margine puberulo, antheris tetragonis con- nectivo ultra thecas producto obtuso nigro; ovario ovato glabro. Rami glabri cireiter 3 mm crassi, collenchyma in fasciculos dis- cretos a latere productos dispositum haud libriforme, ramuli spici- feri I mm crassi. Limbus in sicco membranaceus crebre pellucido- punctulatus virescens, usque ad 11,5 cm longus et 2,5 cm latus, petiolus usque ad limbi latus longius 5 mm inter limbi latera fere 2 mm longus. Pedunculus fere 10 mm longus. Spica florens 7 mm longa 2 mm crassa. Stamina 4. Stigmata 3. — Species Piper sepium ©. DC. e Costa Rica proxima. Im Bergwald des Rio Tocorani; 2400 m (no. 2309). Piper Herzogii ©. DC. sp. n. Ramulis glabris; foliis modice petiolatis glabris, limbo subovato- oblongo basi inaequilatera utrinque rotundato apice acute et sat longe attenuato, nervo centrali nervos altero latere 8 altero 5 mit- tente quorum utrinque 5 adscendentes et supremus a 4,5 cm supra basin solutus, petiolo basi ima vaginante; pedunculo glabro petiolum superante, spica matura limbi dimidium subaequante apice mucro- nulata; bracteae vertice truncato-peltato triangulari carnoso mar- gine superiore pedicelloque puberulis; antheris subovato-rotundis; bacca oblonga tetragona glabra, stigmatibus linearibus. Frutex. Ramuli in sicco fuscescentes, spiciferi fere 2 mm crassi; collenchyma in fasciculos discretos dispositum zona interna partim libriforme, fasciculi intramedullares 1-seriati, canalis Iysignus nullus. Limbus in sicco firmomembranaceus creberrime pellueido-punetatus, 10,5—12,5 cm longus, 3—3,5 cm latus, petiolus usque ad limbi latus 8 Mededeelingen van ’sRijks Herbarium Leiden: longius 0,3 mm inter limbi latera fere 0,5 mm longus. Pedunculus 1,5 cm longus. Spica matura 5,5 em longa 0,3cm crassa. Stamina 4. Stigmata 3 sessilia. — Species P. verruculosi C DC. e Costa Rica affinis, Um Sta Cruz, häufiger strauch, 450 m (no. 1378). Piper colubrinum Link, Jahrb. v. 3, p. 61. Strauch im feuchten Uferwald des Rio Pirai, 450 m (no. 1462). Piper tubereulatum Jaca. . minus C. DC. in Prodr. v. XVI, 1,7D,7206. Strauch mit oberseits glänzenden Blättern um Sta Cruz an Hecken, 450 m (no. 1339). Bacca stilifera. Piper Bangii ©. DC. in Bull. Torr. cl. v. 19, p. 254. Bäumchen im Bergwald von Tres Cruces, Stämmchen dunkelgrün auf hellgrün gefleckt (no. 1632). Piper callosum Ruiz et Pavon, Fl. per. v. 1, p. 3% tab. 53a. In schattig-feuchten Wäldern des Rio Pirai-Ufers. Rhizom aroma- tisch (no. 1506). Sectio Enckea C. DC. in Prodr. v. XVYL, A, pr 22 Piper medium Jaco., Ic. rar. v. 1, p. 2 tab. 8. Häufiger Strauch in den Hügelwäldern zwischen Tartagal und Yaruba (no. 1036). Peperomia Ru1z et Pavon. Folia verticillata. Peperomia comarapana C. DC. sp. n. Caule dense velutino-puberulo; foliis ternis breviter petiolatis utrinque dense velutino-puberulis; limbo oblongo-elliptico basi obtuso apice obtusiusculo, 1-nervio; pedunculis axillaribus terminalibusque in apice caulis verticillatis petiolos pluries superantibus velutino- puberulis, spieis glabris tenuiter filifformibus limbos pluries superan- tibus densifloris, bracteae pelta rotundato-obovata fere centro pedi- cellata, antheris rotundatis quam filamenta brevioribus, ovario emerso obovato paullo sub apice stigma parvum glabrum gerente. Caulis a stolone radicante erectus simplex teres circiter 12 cm altus, inferne 2 mm crassus. Limbus in sicco membranaceus 1—1,9 cm longus, 0,4—0,5 cm latus, petiolus 1 mm longus. Pedunculus 5 mm longus. Spica florens usque ad 4,5 cm longa fere 0,75 mm crassa, bracteae pelta fere 0,75 mm longa et 0,5 mm lata. An Erdabbrüchen in der Felssteppe bei Comarapa, 1900 m, April (no. 1903). No. 27. Herzog’s bolivianische Pflanzen, II [1915]. 9 Peperomia reflexa A. Dierr. var. rotundilimba ©. DC. var. n. Ramulis puberulis; foliis quaternis brevissime petiolatis glabris, limbo rotundato-ovato in sicco membranaceo, usque ad 1,6 cm longo et 1,4—1,5 cm lato, peduneulis terminalibus puberulis eireiter 1,6 em longis, spieis usque ad 5,2 cm longis et 2,5 mm crassis. Epiphyt mit hängenden Aesten, im Urwald des Rio Sanjana, 3000 m (no. 2483). Folia opposita. Peperomia delicatula HENSCHEN in Nov. Act. Ups ser. 3, p. 22. Epiphytisch im Bergwald des Rio Tocorani, 2400 m (no. 2312). Peperomia Herzogii ©. DC. sp. n. Caule apice piloso nodis tumidis; foliis oppositis breviter petio- latis, limbo subovato-lanceolato basi acuto apice longe et acute acuminato 3-nervio, jJuniore utrinque piloso dein supra subglabro; pedunculo terminali petiolum pluries superante piloso, spica juniore eylindrica carnosa densiflora postea fusiformi et arcuata limbum paullo superante, rhachi hirtella foveolata, floribus cum bracteis in foveolis immersis, bracteae glabrae pelta orbicularis centro pedicel- lata, antheris elliptieis filamenta fere aequantibus, ovario oblongo gelabro summo apice stigmatifero stigmate papillosulo. Herba epiphyta, caulibus pendulis circiter 60 cm longis 1 mm paullo crassioribus ramosis, pilis longis tenuissimis. Limbus in sicco coriaceus pallidusque usque ad 4 cm longus et 2,7 cm latus, peti- olus 2 mm, pedunculus fere 20 mm longi. Spica submatura in medio 6 mm crassa; bracteae pelta 0,5 mm diam. An Baumästen im Bergwald des Rio Sanjana, 3000 m (no. 2482). Folia alterna. Peperomia umbilicata Ruız et Pavon Fl. per. v. 1, p. 30 tab. 45, b. y In Felsritzen am Üerro Siparoya, 3200 m (no. 2060). CARYOPHYLLINAE II (siehe Teil I S. 29--35). PHYTOLACCACEAE II (H. HALLIER). Seguiera LÖFLING. Seguiera paraguayensis MorRonG in Ann. New-York Ac Se. Vu (1893) p. 210; H. Warr. in Ense., Pflanzenr. 39 (1909) p. 99 Baum am Weg zwischen Sta. Cruz und dem Rio Pirai, 450 m (no. 1452, mit jungen Früchten im Jan. 1911). Verbr.: Paraguay (FIEBRIG no. 869, Hb. L.-B., u. A.). 10 Mededeelingen van ’sRijks Herbariuni Leiden: ÜARYOPHYLLACEAE. (Nach den Bestimmungen von Dr. R. MUSCHLER zusammen- gestellt von TH. HERZOG). Cerastium L. Cerastium soratense ROHRB. 1) In Felsritzen am ÜCerro Sipascoya bei Pojo, ca. 3500 m (no. 2060 a im April 1914); 2) In Felsritzen der Punta de San Miguel, ca. 4900 m (no. 2117, bl. im Mai !911); 3) In Felsspalten des Cerro Chancapinia, Quimzacruzkordillere, über 5000 m (no. 2353, im Oktober 1911). Verbr.: Bolivien, Nordargentinien (andines Gebiet). Cerastium nutans RAr. 1) Auf Wiesen eines Berekammes über Comarapa, ca. 2500 m (no. 2015a, bl. im April 1911); 2) Auf Waldwiesen am Rio Sanjana, ca. 3400 m (no. 2372, bl. im Oktober 1911). Verbr.: Nord- und Südamerika. Arenaria L. Arenaria catamarcensis PAx. Auf dem Gipfel des Berges über Vallegrande, ca. 2500 m (no. 1900b, bl. im März 1911). Verbr.: Argentinien (Oatamarca). Arenaria lanuginosa ROHRE. 1) Im Gebüsch des Berges über Vallegraude, ca. 2200 m (no 1792, bl. im März 1911); 2) im Gebüsch an Abhängen über Araca, ca. 3700 m (no. 2334a, bl. im Oktober 1911). Verbr.: Nord- und Südamerika. Spergularia PERS. Spergularia firma Kze. Auf der Hochfläche bei Totora, ca. 3000 m (no. 2057a, bl. im April 1911). Verbr.: Chile. Spergularia floribunda ROHR. An sonnigen Abhängen um La Paz, ca. 3700 m (no. 2451, bl. im September 1911). Verbr.: Chile, Bolivien. Drymaria WiLLD. Drymaria cordata (L.) Wir». No. 27. Herzog’s bolivianische Pflanzen, II [1915]. 11 An einer Mauer bei Choquetanga Grande, ca. 2300 m (no. 23%, bl. im Oktober 1911). Verbr.: Trop. Amerika, Afrika und Asien. Polycarpaea Lam. Polycarpaea Hassleriana CHonD. An sonnedurchglühten Felsplatten am Fuss der Hügel zwischen Motactı u. Muttum, Ostbolivien (no. 178 der ersten Reise im April 1907). Verbr.: Paraguay. Polycarpaea spec. alfınis Husslerianae CHOD. Auf Bergwiesen der Cuesta de los Monos, Kordillere von Sta, Cruz, ca. 1500 m. (no. 1896a, bl. im März 1911). Acanthonychia RoHRrR. Acanthonychia polyenemoides BARTL. Stachlige Polster bildend auf trockenem Boden des Berges über Vallegrande, ca. 2300 m (no. 1791, bl. im März. 1911). Verbr.: Anden von Mexiko und Bolivien bis Patagonien, Buenos Aires. Acanthonychia ramosissima ROHRB. 1) An trockenen Abhängen des Moränenhügels von Galachacca, ca. 4450 m (no. 2474c, bl. im Oktober 1911); 2) an sonnigen Ab- hängen bei I,aa Paz, ca. 3700 m (no. 2502a, bl. im November 1911). Verbr.: Hochanden. ÜHENOPODIACEAE II (TH. HERZOG). Atriplex L. Atriplex serpyllifolium HERZOG sp. Perenne videtur; nanum, e radice longa verticali ramosum, ramıs decumbentibus brevibus lignescentibus, cortice Navida glaberrimis, e foliorum axillis praesertim ad basin ramulosis, ramulis brevissi- mis foliosiss micerophyllis. Folia in caulis basi decidua, superne densiuscula, parva, cum ramulis sursum spectantia, e petiolo brevi complanatulo oblonga, obtusissima vel brevissime mucronulata, bası cuneata, vel obovata apice rotundata, integerrima, pilis vesi- euliformibus furfuraceo-cana. Inflorescentiae Z terminales, brevis- simae, glomerato-contractae, fasciculis paucilloris compositae; flores 2 sub inflorescentia £ in axillis foliorum superiorum bini vel terni coadunati, subsessiles Flores Z brevissime pedicellati, perigonio profunde 5-lobo tenuiter membranoso vesiculoso-piloso, lobis supra antheras jJuveniles cucullatim inflexis; stamina 5, matura suberecta, perigonium superantia, filamentis complanatis ima basi in annu- 12 Mededeelingen van ’sRijks Herbarium Leiden. lum connatis glaberrimis, antheris intense aurantiacis. Flores 2 minimae, involucro saccato apice depresso carnosulo subclauso. Ovarium obovatum, lateraliter compressum, glaberrimum, stigma- tibus 2 longis divaricato-curvatis apieibus ex involucro breviter emersis. Ovulum unicum ex apice funiculi dependens, embryone suborbiculari-curvato. Rami 7--12 cm longi. Folia longiora cum petiolo 2 mm longo 9 mm longa, ad 3 mm lata, breviora 6 mm longa, 3 mm lata. Inflorescentiae $ 5—8 mm longae. An trockenen Felshängen des Cerro de Oruro, über 3800 m (no. 2520, bl. im November 1911). NYCTAGINACEAE II (A. HEIMERL). Bougainvillea COMMERS. Bougainvillea Herzogiana sp. n. ex affinitate B. praecocis GRISEB. Frutex valde spinosus. Ramus (adest solum unicus, nondum florens!) spinis valde pungentibus, usque 24 mm longis, levissime (sed conspicue) curvatis, e basi (initio ferruginoso-pulverulenta) usque 3 mm latis, sensim sensimque versus apicem attenuatis, 2-3 mm supra foliorum insertionem abeuntibus frequenter armatus, elongatus, ad 37 cm longus et inferne ad 4 mm crassus, flexuosus, peridermio rufobrunniolo }) obtectus, fere glaber (angulis gemmulisque inter spinas et folia dispositis solum ferruginoso-pulverulentis), frequenter foli- atus, foliis ad 12-45 mm inter se distantibus. Folia petiolo brevi, 4—) mm longo, 1 mm crasso, spurie glabro (tamen pilis minutissimis pulverulento) praedita, ovato-oblonga, 11—39 mm lata, 27—? mm longa, —+ ad duplo longiora quam lata (e. er. 40 -43 mm longa, 23--25 mm lata), in basi leviter cordata ad cordato-rotundata, in apice acuta et subapiculata, in sicco concoloria, sordide griseo-brunneola, cras- siuscula, coriacea, in margine subintegra, fere glabra (pilis fere micros- copicis solum in laminae basi versus petiolum pulverulenta), costa conspicua, infra parum prominente, nervis secundarlis minus con- spicuis, paucis, vix v. paululum ramificatis, nervatura cetera in mesophylio oceulta, itaque spurie deficiente. Bolivien: Charakterstrauch im Dornbusch des Mte. Grande bei Fortin Guarayus, Juni 1907 (erste Reise no. 127). Obwohl keine Blüten vorliegen, halte ich die Aufstellung einer eigenen Art für diesen Dornstrauch ganz gerechtfertigt. Während der Stammbau den für .Bougainvillea-Arten vorliegenden Angaben 1) Da aber die vertrocknete, grauliche Epidermis länger verbleibt, so tritt erst an älteren Stellen die Farbe des Peridermes hervor. No. 27. Herzog’s bolivianische Pflanzen, II [1915]. 13 (vel. z B. die ausgezeichnete Darstellung bei SCHENcK, Beitr zur Anatomie der Lianen, p. ©6 ff., Tafel Il, fig. 12, 13) gut entspricht, weist der Blattbau auf eine nahe Beziehung zu Bougainvillea praecox GRISEB. u. B. Malmeana HEIMERL (bifazialer Bau; Einlagerung von Caleiumoxalat in die Wände der Epidermiszellen; feblen der Sty- loiden; Calciumoxalat im Mesophyll zu allermeist in Rhaphiden- form, spärlich in kleinen, prismatischen, zu mehreren eine Zelle erfüllenden Kriställchen; Stomata auf der Blattoberseite sehr spär- lich bis fehlend; Gefässbündel von grossen Zellen ober- und unter- seits begrenzt, welche bis zu den Epidermen reichen; winzige Trichome mit keuliger Endzelle) hin; die zahlreichen, langen, fein zugespitzten Dornen, die dicklichen, lederigen, aus leicht herz- förmigem Grunde vornhin verschmälerten, spitzen und nur (+ aus- gesprochen) fast stachelspitzigen Blätter, die auch im durchfallenden Lichte unter der Lupe keine netzige Nervatur erkennen lassen, bieten durchgreifende Unterscheidungsmerkmale dar. Bougainvillea infesta GRISEB., die etwa noch in Betracht käme, weicht durch dünnere, eiförmige bis elliptische, vorne ganz stumpfe, stark be- haarte Blätter beträchtlich ab. PASSIONALES II (siehe Teil I S. 64—68). PASSIFLORACEAE (H. HARMS). Passiflora L. Passiflora glaberrima (Juss.) TRıANA et PLANCH. (Tacsonia JuSS.). Rankend im Gebüsch bei Teneria, im Aracatal, ca. 3200 m. (no. 2489, rosa blühend im November 1911). Verbr.: Perü. Passiflora alba Link et OTTO. Im Buschgürtel von Tres Cruces, ca. 1500 m (no. 1574, weiss bl. im Februar 1911). Verbr.: Brasilien. Passiflora eineinnata Masr. Im Gebüsch bei Parapiti, ca. 500 m (no. 1199, blauviolett bl. im Dezember 1910). Verbr.: Brasilien, Paraguay. Passiflora ligularis Juss. Im Uferwald des Rio Pirai am „Inlandsweg’ und La Guardia (no. 1507, fr. im Januar 1911). Verbr.: Tropisches Amerika. Passiflora pinnatistipula Uav. ’ zwischen Sta Cruz 14 _Mededeelingen van ’sRijks Herbarium Leiden: Im Gebüsch des Llavetales bei Gochabamba,. ca. 3200—3600 m (no 2106, rosa bl. im Mai 1911). Verbr.: Chile, Bolivien. Passiflora suberosa L. Im Gebüsch bei Samaipata, ca. 1700 m (no. 1657, blassgelb bl. im März 1911). Verbr.: Tropisches Amerika. Passiflora foetida L. I} Auf der Pampa von Sta Cruz (no. 1319, ster. im Januar 4911), 2) an steinigen Abhängen zwischen Sinhehnl und Pojo, ca. 2100 m (no. 2003, im April 1919). Verbr.: Brasilien, Paraguay, Argentinien, Bolivien. Taesonia Juss. Taesonia boliviana Ruspy. Im Gebüsch der Talhänge von Araca, ca. 3500 m (no. 2365, rosa bl. im Oktober 1911). Verbr.: Endemisch. TURNERACEAE (URBAN). Turnera L. Turnera sidoides L. var. Iycopifolia URe. Im Buschwald („Monte’”) bei Charagua (no. 1249a, bl. im Dezember 1910). Verbr.: Brasilien, Paraguay. Turnera ulmifolia L. var. caerulea (DC.) URBAN. In den Hügelcampos von Porongo, ca. 600 m (no. 1479, bl., weiss und blau gestreift, im Januar 1911). Turnera ulmifolia L. var. grandidentata URB. An trockenen, felsigen Abhängen im Caipipendital, ca 900 m (no. 1226, bl. im Dezember 1910) Verbr.: Tropisches Amerika und Westindien. Turnera Weddeliana URB. et ROLFE. Kleiner Strauch im Niederwald zwischen Nancaroinze und Woy- uybe (no. 1183, bl. im Dezember 1910). Yerbr.; Daraeuay. CARICACEAE (TH. HERZOG). Carica L. Carica quereifolia St. Hır. Kleiner bis mittelhoher Baum im Niederwald um Charagua (no. 12553, Zd bl. im Dezember 1910; nom. vulg. „Gargatea”). No. 27 Herzog’s bolivianische Pflanzen, II [1915]. 15 Verbr.: Anden von Bolivien und Argentinien, Gran Chaco und Südbrasilien. | Carica triplisecta HERZOG sp. n. Arbuscula nana, trunco tenui subherbaceo molli glaberrimo viridi. Folia ad apicem trunci comosa, longe graciliter petiolata, profunde quinqueloba, lobis angustis sublinearibus acutissimis bipinnatisectis segmentis angustis acutissimis (In planta Q angustioribus), sinubus arcuatis, glaberrima viridissima, sicca tenuiter membranacea. Flores dioici. Inflorescentiae Z longe pedunculatae, cymoso-paniculatae, amplae, multiflorae, bracteis brevibus anguste linearibus. Oalyx parvus, profunde ö-fidus, laciniis anguste lanceolatis acutis. Corolla tubo quam limbus plus duplo longiore sub fauce angustato, limbo 5-lobato, lobis sublinearibus mareine planiusculis vel subinvolutis, pallide viridiflava. Stamina 10, breviora 5 sessilia connectivo dilatato antheras superante dorso parce piloso, longiora 5 filamentis com- planatis margine ciliato-pilosis, antheris connectivo haud superatis glabris. Inflorescentiae Q brevissime pedunculatae, uni- vel pauci- florae. Calyx profunde 5-fidus. Corolla ad basin 5-fida, laciniis sube- rectis anguste linearibus. Stigma 5-brachiatum, brachiis simplicibus. Arbuscula 1,5—2 m alta. Petioli 11—20 cm longi. Folii nervus medianus in plantis Z 14—17 cm, in @ ad 20 cm longus; lobus medianus in Z 10—14, in Q ad 16 cm longus supra basin 1,5—2,5 cm latus, lobus lateralis infimus (usque ad sinum) S-9 cm longus; segmenta secundaria in pl. @ inferiora ad 10 cm longa, 1,5 cm lata, superiora 5 cm longa, 12 mm lata, segmenta tertiaria 1—3 cm longa, basi 6—10 mm lata interdum iterum ineisolobata. Inflores- centia Z 30-35 em longa, pedunculo 23—25 em longo. Flores Z 2,5 cm longi, calyce vix ultra 1,5 mm longo, tubo corollae 17 mm longo sub fauce diametro | mm, laciniis 5 mm longis. Inflores- centia 9 pedunculo 1—2 cm longo, floribus 23 mm longis. Zwergbäumchen im Bergwald_ der Sierra de Caipipendi bei Cha- ragua, ca. 1000—1200 m (no. 1239, bl. Z u. 9 im Dezember 1910). Durch die tief 5-lappigen, 3-fach eingeschnittenen Blätter mit auffallend schmalen Segmenten und die lockeren Z Blütenstände sofort zu erkennende Art. Carica gossypiifolia Grıs. in Symb. ad Flor. Arg. (1879) pag. 137. Krautbäumchen von 1 m Höhe im Wald bei Villa Montes, Rio Pilcomayo (no. 1142, Z bl. im November 1910). Verbr.: Perü, Bolivien, Nordargentinien. Meine Exemplare können wegen der völligen Kahlheit ihrer Blätter als forma glabrata bezeichnet werden. Sie unterscheiden sich von den GRISEBACH’Schen Pflanzen und offenbar auch von den übrigen 16 Mededeelingen van ’sRijks Herbarium Leiden: bisher bekannten durch wesentlich grössere Blätter und, wohl im Zusammenhang damit, weitere schwache Gliederung des Mittellappens. lacaratia ENnDtL. Iacaratia Hassleriana CnonD. Kleiner Strauch mit riesiger, wasserspeichernder Wurzelknolle, im „Monte” bei Gumbarute (no. 1177, Z bl. im Dezember 1910). Verbr.: Paraguay und bolivianischer Gran Chaco. Die Wurzelknolle, welche eine Länge von ®/, m und mehr als 30 cm Durchmesser erreicht, soll in den trockenen Gebieten des Gran Chaco den Indianern oft ausschliesslich das nötige Trinkwasser liefern. Sie heisst in der einheimischen Sprache „sipoj” = Wasser- wurzel. Da sie jedoch in steinharter Erde tief eingesenkt wächst, ist es äusserst mühselig sie auszugraben. Ein Exemplar von ca. 40 cm Länge und über 20 cm Durchmesser, das ich im Buschwald westlich von Charagua ausgegraben, dann 4 Wochen lang im Gepäck mitgeschleppt und schliesslich in Formalinlösung konserviert und in einer Blechkiste verlötet nach Europa geschickt habe, ist leider ver- loren gegangen. | MYRTINAE II (siehe Teil I S. 76—81). LYTHRACEAE (TH. HERZOG). Adenaria H. B. K. Adenaria fleribunda H. B. K. var. «. floribunda H. B. K. Kleiner Strauch mit niederliegenden Aesten in der Quebrada de Charagua, ca. 300 m (no. 1209, weiss bl. im Dezember 1910). Verbr.: Andines Gebiet von Kolumbien bis Bolivien, Brasilien. Cuphea (P. Br.) Anans. Cuphea glutinosa CHAM. et SCHLTDL. Häufiger kleiner Halbstrauch der Bergtriften um Samaipata, Ost- kordillere, ca. 1700 m (no. 695 der 1. Reise, bl. im Dezember 1907). Verbr.: Südl. Nordamerika, Südamerika von Bolivien bis Argen- tinien und Uruguay. Cuphea ehiquitensis HERZOG sp. n. (Sect. Pseudocircaea KOEHNE). Fruticulus a basi ramosus, ramis erectis flexuosis fragilibus iterum ramulosis superne dense breviter glanduloso-strigulosis, inferne gla- brescentibus albido-griseis nitidulis decorticantibus. Folia decussata, parva, subaequalia vel in parte florali magis inaequalia, sessilia vel subsessilia, ovato-lanceolata vel subrhombea, saepius obliqua, apicu- lata, apiculo ipso obtusiusculo, basi subacuta, margine reflexo undulato No. 27. Herzog’s bolivianische Pflanzen, II [1915]. 17 integerrimo, nervo centrali lateralibusque 6-jugis supra impressis subtus prominentibus, utraque parte scabra, supra laxe subtus imprimis secus nervos densiuscule strigulosa, griseo-viridula. Inflores- centia terminalis elongata foliosa. Flores solitarii vel bini, pedicellis intrapetiolaribus brevissimis vel subnullis, bracteis ad basin pedicelli anguste lanceolatis pedicello longioribus strigulosis. Calyx indistincte calcaratus, breviter dentatus, dentibus nigro-aristatis, secus costas extus breviter striguloso-glandulosus, intus laxe pilosus. Petala 6, persistentia, subaequalia, anguste oblonga sublinearia, dorso glaber- rima, pallide rosea. Stamina longiora subexserta, omnia filamentis dense villosis. Stylus pilosus. Semina lentiformia, nigella, fusco- marginata. Ä Frutieulus 35 cm altus; internodia inferiora 1 cm, superiora 7—8 mm longa. Folia cum petiolo O—1 mm longo 14--20 mm longa, 7—11 mm lata. Calyx cum calcare vix 1 mm longo 8 mm longus. Petala 3 mm longa, vix 1 mm lata. Semina diametro 2,5 mm. Im Kamp von Santiago de Chiquitos, ca. 600 m (no. 510 der ersten Reise, bl. im Mai 1907). Aus der Verwandtschaft von C. sessiliflora St. Hır., aber schon durch die kurze Behaarung verschieden. Cuphea scaberrima KoEnne in Fl. Bras. XIII, 2, p. 423. In der -Buschregion von Tres Cruces, Kord. von Sta Cruz, ca. 4400—1500 m (no. 1552, zinnoberrot blühend im Februar 1911). Verbr.: Endemisch. Hierher gehören auch Exemplare von FiEBRıG, im Gebiet des Rio Bermejo gesammelt und fälschlich als C. cordata Ruiz et Pav. bestimmt. Cuphea petalosa HErzoG sp. n. (Sect. Diploptychia KoenneE subs. Leioptychia KOEHNE). Herba (vel suffrutex?) erecta ad basin pauciramulosa, caule tereti glanduloso-scabro purpurascente, ramulis novellis e foliorum axillis orientibus. Folia decussata vel summa ternata, propter internodia elongata remota, subsessilia, oblongo-lanceolata, acuta, basi sub- obtusa, integerrima, margine saepius rellexo, nervo mediano late- ralibusque 3-jugis subtus prominentibus, rigide chartacea, pilis brevissimis singulisque longioribus robustissimis patentibus utrinque scaberrima. Flores ad nodos singuli, in apice caulis conferti, pedi- cellis elongatis interpetiolaribus. Calyx majusculus, longiuscule saccato-calcaratus, calcare subovato obtuso extus, praesertim in costis, dense glanduloso-hirtus, limbo 6-dentato subglabro, intus bialatus alis glaberrimis. Petala 6, dorsalia bina magna, ungui- culata, subrotunda, cetera breviora anguste oblonga, unguiculata. n) P #1 18 Mededeelingen van ’sRijks Herbarium Leiden: Stamina 10, 6 longiora haud exserta et 2 media filamentis pilosis, 2 brevissima filamentis subglabris. Discus perpendicularis, follicu- laris. Stylus brevis longe non exsertus, glaberrimus. Ovula ca. 8. Herba frutescens, ad 60 cm alta. Internodia 3—4 cm lonea. Folia cum petiolo 1 mm longo 28 mm longa, 8—10 mm lata. Pedi- celli 5—11 cm longi. Calyx cum calcare 3mm longo 15 mm longus. Petala dorsalia cum unguiculo 11 mm longa, 8 mm lata, cetera 9—7/ mm longa, quam maxime 2 mm lata. Auf Alpenwiesen des Sunchalkammes, ca. 3000 m (no. 200%a, purpurrot bl. im April 1911). Aus der Verwandtschaft der ©. ianthina KoEHNE, aber durch die bedeutende Länge der kürzeren 4 Blumenblätter deutlich verschieden. BICORNES L. ERICACEAE (TH. HERZOG). Glethra L. Clethra brasiliensis CHAM. Kleiner Baum (4 m) mit schirmförmiger Krone oder Strauch in der Buschregion von Tres Gruces, 1400— 1500 m (no. 1559, bl. im Februar 19119). Verbr.: Brasilien und Anden von Perü und Bolivien. Bejaria Muris. Bejaria glauca Hump. et Bonpr., Pl. Aequin. In der Buschregion von Tres Cruces, Kord. von Sta Uruz, ca. 1500 m (no. 1611, hellrosa blühend im Februar 1911). Verbr.: Anden von Kolumbien bis Bolivien. Gaultheria L. Gaultheria glabra DC. forma brachyphylla. Kleiner Strauch an trockenen Felshängen über Comarapa, ca. 2400 m (no. 1921, weiss blühend im April 1911). Verbr.: Perü, Bolivien. Gauitheria odorata H.B.K. In der Buschregion von Tres Cruces an den Kämmen, ca. 1500 m (no. 1612, weinrot blühend im Februar 1911). Verbr.: Gebirge des tropischen Amerika. Gaultheria brachybotrys DC. An felsigen Berghängen über der Waldgrenze bei Choquetanga grande, ca. 3600 m (no. 2403, bl. im Oktober 1911). Verbr.: Perü, Bolivien. No. 27. Herzog’s bolivianische Pflanzen, II [1915]. 19 Gaultheria serrulata HERZOG sp. n. Fruticulus suberectus ramosus, ramis brevibus decorticantibus juvenilibus rubiginosis strigoso-hirtis. Folia conferta brevissime petiolata, petiolo supra sulcato parce hirtello, brevia, ovata, basi rotundata vel subcordata, apice late acuta, calloso-mucronata mar- einibus recurvis argute glanduloso-serrulata, supra glaberrima reti- culata, subtus praesertim in venis prominentibus strigoso-hirta. In- florescentiae terminales racemosae, racemis foliis duplo longioribus rhachi pedicellisque laxe glanduloso-pilosis, bracteis oblongis pedi- cellos aequantibus vel superantibus, purpurascentibus, juvenilibus margine glanduloso-ciliolatis dein glaberrimis, bracteolis anguste oblongis convolutis. Flores penduli. Calyx profunde usque ad basin fere 5-lobatus, lobis lanceolatis acuminatis margine puberulis. Corolla calyce vix duplo longior ovoideo-urceolata, 5-dentata, dentibus recurvis, glaberrima, purpurea; stamina 10, dimidiam corollae lon- eitudinem aequantia, filamentis sub lente minutissime glandulosis, antheris generis; ovarıum 9-lobatum glaberrimum, stylo corollae tubum aequante. Folia 2—3 cm longa, 12—14 mm lata, petiolo 1—2 mm loneo. Racemi ad 4 cm longi, pedicellis 5--6 mm longis, bracteis ad 7 mm longis. Flores ad 7 mm longi, calycis lobis 5 mm fere longis. Am Rand des Nebelwaldes über Comarapa, ca. 2600 m (no. 1969a, bl. im April 1911). Durch den tief gespaltenen Kelch und die kahle Blumenkrone sehr gut unterschiedene Art. Habituell an B. brachybotrys erin- nernd, aber fast völlig kahl und mit deutlich gezähntem Blattrand. Gaylussacia H.B. et K. Gaylussacia Pseudo-Gaultheria CHam. & SCHL. Charakteristischer Zwerestrauch in der Buschzone des Cerro Am- borö, ca. 1400 m (no. 88 der ersten Reise, weiss bl. im Oktober 1907). Verbr.: Brasilien. Vaceinium L. Vaccinium marginatum Dun. Spalierstrauch des Bergkammes der Laguna verde über Comarapa, ca. 2600 m (no. 1962, bl. im April 1911). Verbr.: Perü, Bolivien. CGeratostemma Juss, Ceratostemma Weberbaueri HörorL.n in Ensı., Bot. Jahrb. 1909, Bd. 42. 20 Mededeelingen van ’sRijks Herbarium Leiden. Baumstrauch im obersten Bergwaldgürtel über Tablas, ca. 3400 m (no. 2188, bl. im Mai 1911). Verbr.: Bisher nur aus Perü bekannt. Ceratostemma sanguineum HöROLD in EnGL, Bot. Jahrb. 1909, Bd. 42. Strauch an der Waldgrenze über Tablas, ca. 3400 m (no. 2147, bl. im Mai 1911). Scheint mit ©. Mandoni Rusßy sehr nahe verwandt zu sein. Verbr.: Bisher nur aus Perü bekannt. | Cavendishia LiNDL. \ Cavendishia sillarensis HERZOG sp. n. Frutex ramosus, ramis obtusangulis sulcatis, novellis pubescentibus mox glabratis. Folia densa, pseudodistichacea, brevissime petiolata, petiolo crasso, late elliptica vel ovalia, basi rotundata vel leviter cordata, distinetissime acuminata, acumine angusto acutissimo cari- nato-complicato, integerrima margine rellexo, quintuplinervia, nervis supra impressis subtus prominentibus puberulis mox glabratis, ceterum elaberrima, subtus tenerrime nigro-punctata, coriacea, vix nitidula (in vivo supra nitida). Infllorescentiae racemosae, in apice ramorum axillares et terminales, abbreviatae, bracteatae, bracteis magnis imbricatis mox deciduis, inferioribus obovatis, superioribus late ellip- ticis omnibus obtusis dorso puberulis mox glabratis amoene roseis; rbachis angulata, pedicellis mediocribus cum calyce articulatis, bibracteolatis, bracteolis linearibus deciduis. Calyx e basi truncata campanulatus, 9-lobatus, lobis majusculis ovatis late obtusis margine elandulis majoribus sessilibus ornatis, ceterum glaberrimus. Corolla inter generis minores, tubulosa, sub ore parum constrieta, limbo brevissime quinquedentato, subcoriacea, alba basi rosea, glaberrima vel juvenilis puberula. Stamina 10, antheris alternatim lonegioribus brevioribusque basi obtusis superne in tubos 2 corollae aequilongos rima longa introrsum dehiscentes exeuntibus, filamentis puberulis. Stylus corollae aequilongus, stigmate capitellato. Frutex 1—1,5 m altus. Folia cum petiolo 5—5 mm longo 8-—11 cm longa, 3,5—4 cm lata, acumine 1,5 mm longo basi 4-5 mm lato. Inflorescentiae 3—5 cm longae, bracteis inferioribus 12 mm longis, 8 mm Jlatis, superioribus 15 mm longis, 6 mm latis. Pedicelli 6—9 mm longi. Calyx 7 mm longus, lobis 3 mm longis, 2—2,5 mm latis. Corolla 1,7 cm longa, diametro basali 5 mm. Strauch am Berggrat des Sillar (Kord. von Sta Cruz), ca. 1700 m (no. 1639, bl. im Februar 1911). Die neue Art scheint der ©. melastomoides H.B.K. nahe zu stehen, No. 27. Herzog’s bolivianische Pflanzen, II, [1915]. 21 unterscheidet sich aber sehr gut durch die breiten und stumpfen, am Rand mit Drüsen besetzten Kelchzähne sowie durch die wesentlich kleineren Blüten und ihre Farbe. Die Unterscheidung der einzelnen Cavendishia-Arten stösst schon deswegen auf grosse Schwierigkeiten, dla die meisten Merkmale, wie z. B. die Behaarung der Bl.-krone und des Kelches, Länge der Intloreszenzen, Ausstattung mit Brakteen etc. nicht feststehen. Es ist daher schon ein glücklicher Zufall zu nennen, dass die vorliegende Art andre, wie es scheint brauchbarere, Merkmale besitzt, die sie von den übrigen beschriebenen Arten zu unterscheiden gestatten. Hornemannia VAHL. Hornemannia densiflora HERZOG sp. n. Fruticulus epiphyticus, ramosus, ramis divergentibus fragilibus, juvenilibus strigoso-pubescentibus dein glabratis decorticantibus. Folia dissita, brevissime petiolata, majuscula, coriacea, late ovalia immo obovata, basi obtusa supra canaliculata, apice breviter obtuse mucronulata, mareinibus integerrimis late recurvis, nervo mediano binisque lateralibus utroque latere prominulis, supra glabrata, subtus molliter dense striguloso-pubescentia. Flores fasciculati, fasciculis in apice ramorum iteratis in inflorescentiam terminalem densam multi- Noram congestis, pilis patentibus dense cano-pubescentibus subvelu- tinis, bracteis parvis oblongo-linearibus, pedicellis gracilibus quam bracteae multo longioribus infra medium bibracteolatis, bracteolis linearibus, superne incrassatis a calyce articulatis ibique densissime strigoso-velutinis. Calyx subturbinatus, amplus, basi cum ovario connatus, limbo late aperto 5-dentato dentibus tubo brevioribus late triangularibus mucronulatis, ubique praesertim basi strigoso-velutinus, roseus. Corolla urceolata, sub ore constricta, crasse coriacea, 5—6- dentata, dentibus brevissimis praefloratione valvatis concretis denique patentibus papillosis, extus glaberrima rugulosa, intus ad faucem arachnoideo-pilosa indeque clausa. Stamina 10—12, a corolla libera, filamentis dilatatis in tubum concretis, subglaberrima; antherae in tubos 2 parti fertili aequilongos rima longa introrsum dehiscentes exeuntes, tubis in antheris exterioribus latioribus parum brevioribus magis divergentibus, basi parce pilosulae, ceterum glaberrimae, laevissimae. Stylus staminibus loneior, stigmate capitellato papilloso. Discus cupularis, glaber. Fruticulus ceirciter pedalis. Folia cum petiolo 3—5 mm longo 4-6 cm .longa, 18—28 mm Jlata. Bracteae 6—7 mm longae, bracteolae 6 mm longae. Pedicelli 12—15 mm longi. Calyx 7—8 mm longus, parte libera 5 mm longa, limbo aperto compresso diametro 9 mm. Corolla 9—10 mm longa, diametro sub ore 3 mm, ’ 22 Mededeelingen van ’sRijks Herbarium Leiden: dentibus vix 1 mm longis. Stamina cum tubo 2 mm longo 6 mm longa. Epiphytisch im Wald bei Incacorral, ca. 2200 m (no. 2250, bl. im Juni 1911). Die vorliegende Art bringe ich nur nach langem Zögern zu der Gattung Hornemannia, in welcher sie neben H. boliviensis OÖ. KTZE in die Sect. Gamostemon OÖ. Krze in Rev. Gen. III, pag. 191 eiuzu- reihen wäre. Nicht als ob ich der Verwachsung der Staubblätter so hohen Wert beilegte, dass mich die Unterbringung von Arten mit freien und verwachsenen Staubblättern in der gleichen Gattung stören würde. Doch passt die Form des Kelches sehr wenig zu den übrigen bekannten Arten, so dass ich Zweifel an der Zugehörigkeit dieser Art zur Gattung Hornemannia nicht unterdrücken kann. Doch wage ich es andrerseits nicht, eine neue Gattung aufzustellen, da immerhin die Zahl der Staubblätter und die kleine krugförmige, dicklederige Corolle auf Hornemannia hinweist. Die Textur und Nervatur der Blätter erinnert stark an Vacciniopsis ovata RuSBY, sodass ich zuerst glaubte, eine neue Art dieser Gattung vor mir zu haben. Uebereinstimmend mit dieser ist auch die Struktur (feine Punktierung) der Haare am Antherengrund, und der Umstand, ob verwachsene oder freie Staubblätter, würde meines Erachtens keinen notwendigen Grund zur generischen Trennung abgeben. Jedoch scheint mir der Unterschied in der Ausbildung der Antherenröhren zu schwerwiegend, um beide Arten in der gleichen Gattung unter- zubringen. So sind auch, abgesehen von der Form der Röhren die Antherenbeutel bei Vacciniopsis dicht stachelig, bei unserer Art ganz glatt. Vielleicht sieht sich der Monograph der Familie einmal genötigt, für unsre Art eine eigene Gattung aufzustellen. Eleutherostemon H«RrzoG gen. nov. Calyx 5-angulatus, cum ovario infero connatus, limbo brevissimo. Corolla parva, subglobosa, profunde lobata. Stamina 10, 5 exteriora corollae ima basi inserta, 5 interiora a corolla libera, filamentis haud connatis, subaequalia, antheris breviter bitubulosis. Discus multiplicatus, glaberrimus. Fructus coriaceus, O-angulatus. Eleutherostemon racemosum HERZOG sp. n. Frutex altus ramis divaricatis gracilibus subteretibus superne obtusangulis glaberrimis. Folia patentissima, brevissime petiolata, petiolo glauco-pruinato, oblongo-elliptica, basi acuta, apice longe angusteque acuminata, acumine carinato, integerrima, margine anguste revoluto, quintuplinervia, nervis supra impressis subtus prominulis, No. 27. Herzog’s bolivianische Pflanzen, II [1915]. 23 supra glaberrima, subtus pilis brevibus appressis nigris laxissime adspersa. Inflorescentiae axillares, racemosae, racemis multifloris, bracteis bracteolisque minutis anguste lanceolato-subulatis glaber- rimis. Pedicelli supra basin bibracteolati gracillimi, angulati pro flore longiusculi, post anthesin elongati, rigide patentes, cum calyce continui ibique parce hirtelli. Calyx campanulatus omnino fere cum ovario connatus, limbo libero brevissimo patente truncato dentibus 5 brevissimis, basi parce hirtella excepta glaberrimus. Corolla parva, subgloboso-campanulata, usque ad medium 5-dentata, dentibus trian- gularibus reflexis, glaberrima, tenuiter membranacea, pallide brun- nescens. Stamina 10, 5 exteriora imae basi corollae inserta, 5 inte- riora a corolla libera, exterioribus parum longiora, longe persistentia; filamenta brevissima, libera; antherae breves, basi obtusae, apice breviter tubulosae, tubulis rima longa lata introrsum dehiscentibus, laevissimae, glaberrimae. Stylus breviter exsertus, minutim capitel- latus. Discus crassiuscule vallaris, 10-angulatus, multiplicatus, glaber- rimus. Fructus inferus, e basi angusta obovoideus apice truncatus, 9-angulatus, glauco-pruinatus. Semina (immatura ?) numerosa, oblonga, utrinque obtuse curvata, bialata. Frutex 5—4-metralis. Folia cum petiolo 3 mm longo 8—10 cm longa, 2—2,5 cm lata, acumine 15—183 mm longo. Inflorescentiae 2,5—6 cm longae, ad 18-florae, bracteis 1,5 mm longis, bracteolis vix 1 mm longis. Pedicelli floriferi 6—9 mm longi, fructiferi 10 mm longi. Calyx 2,5—3 mm longus, limbo libero quam maxime 1 mm longo. Corolla cum lobis 3 mm longa, diametro 3 mm. Stamina longiora 1,7 mm longa. Stylus vix 3 mm longus. Fructus (imma- turus?) 45 mm longus, 3 mm latus. Strauch in der Felsschlucht unterhalb Locotal, ca. 1600 m (no. 2246, bl. im Juni 1911). Zu dieser neuen Gattung, welche sich von T'hemistoclesia durch die von der Krone freien inneren 5 Staubblätter, kahlen, tief gefal- teten Discus und die Kleinheit der Blüten gut unterscheidet, ziehe ich auch Rusbya boliviana BRITTON, welche unsrer Art auch habituell recht nahe steht. Sie ist leider nur mit Früchten gesammelt, stimmt aber in diesen wie in der Blattform so gut mit meinen Exemplaren überein, dass an der generischen Zusammengehörigkeit der beiden Arten nicht gezweifelt werden kann. Sehr charakteristisch ist für beide die lederige, scharf 5-kantige, aber nicht geflügelte, blau- bereifte Frucht und der Zuschnitt der Blätter. E. bolivianum unter- scheidet sich von der neuen Art gut durch den kurz gebüschelten Blütenstand und die viel kleineren Blätter. In Nat. Pfilanzenfam. Nachträge identifiziert OÖ. DRUDE Rusbya mit Anthopterus. Dies mag 24 Mededeelingen van ’sRijks Herbarium Leiden: für die dort genannten beiden Arten R. taxifolia und R. Pearcei berechtigt sein, ist jedoch unmöglich für R. boliviana, von der BRITTON allerdings auch die Zugehörigkeit zu Rusbya nicht bestimmt annimmt, vielmehr lediglich die Wahrscheinlichkeit der nahen Verwandtschaft betont. DRUDE a.a. O. befürwortet die Vereinigung von Anthopterus mit Themistoclesia, findet jedoch bei HöroLp (Systematische Gliede- rung und geographische Verbreitung der amerikan. Thibaudieen in EnGr., Bot. Jahrb. Bd. 42 pag. 260) keine Beistimmung. Es muss hier allerdings gesagt werden, dass die Einteilungsprinzipien, die HöroLp anwendet und die ihn zur Einreihung von Anthopterus bei Thibaudia veranlassen, nicht immer durchgreifenden Wert besitzen. So scheint mir z.B. die ungleiche Länge der Antheren und Fila- mente in den beiden Staubblattkreisen ebenso wenig als Genuscha- rakter verwendbar zu Sein, wie die Eigenschaft, ob die Filamente frei oder zu einer Röhre verwachsen sind. Wenn HöroLDp konsequent verfahren hätte, so würde er z.B. Ceratostemma Weberbaueri nicht bei dieser Gattung haben unterbringen können. Denn beim Original (Berl. Bot. Museum) sind die inneren u. äusseren Staubblätter deutlich verschieden lang. PRIMULINAE II (siehe Teil 1 S. 69). THEOPHRASTACEAE (TH. HERZOG). Clavija Ruız et PAv. Clavija Hassleri Mez. Im Bergwald von Tres Cruces, Kordillere von Sta Cruz sehr häufig (no. 1516, blass orangerot, bl. im Februar 1911). Hierher eehören wahrscheinlich Exemplare, Zwergbäumchen von 1-—1,5 m Höhe, im Uferwald des Rio Pirai bei Santa Cruz de la Sierra, ca. 450 m (no. 1516a, ohne Bl. im Januar 1911). Verbr.: Paraguay. MYRSINACEAE (TH. HERZOG). Rapanea AußpL. Rapanea Mandoni Mez. Strauch auf dem Kamm bei der Laguna verde über Comarapa, ca. 2600 m (no. 1972, fr. im April 1911). Verbr.: Endemisch. Rapanea ferruginea (Ruiz et Pav.) Mez. Strauch im subalpinen Gebüsch der Abra de la Senda, ca. 2200 m (no. 1830a, mit Knospen im März 1911). Verbr.: Tropisches Amerika. No, 27. Herzog’s bolivianische Pflanzen, II [1915]. 25 Rapanea lueida HERZoG sp. n. Arbuscula. Rami novelli apice minutissime tomentelli, mox gla- brati, fuseiduli. Folia pro genere longe petiolata, petiolo supra complanato vel sulcato dorso saepius lenticelloso, oblongo-obovata, basi sensim attenuata, in petiolum anguste decurrentia ibique mar- gine revoluta, brevissime lateque indistinete acuminata obtusissima, integerrima, nervo mediano valido supra impresso subtus promi- nente, nervis lateralibus approximatis utrinque tenuiter prominulis reticulata, margine plano vel angustissime reflexo, anguste pallide marginata, glaberrima, juvenilia margine glanduloso-ciliolata, supra fusca nigrescentia lucida, subtus pallide ferruginea, chartacea, punctis striisque elongatis pellueidis creberrimis instructa. Inilores- centiae perbreves, olomerulatae, sessiles pauciflorae, fructiferae tantum observatae. Calyx sessilis. Fructus globosus, punetis subro- tundis vix prominulis Ornatus. Folia cum petiolo 1,5—2 cm longo 13—17 cm longa, 4—5 cm lata. Fructus diametro ultra 4 mm. Kleiner Baum des Bergwaldes von Tres Cruces, Kordillere von Sta Cruz (no. 1630h, fr. im Februar 1911). Aus der Verwandtschaft von Rapanea venosa, aber durch dünne, oberseits glänzende, lang gestreckte Blätter und die drüsige Wim- perung der jungen Blätter gut unterschieden. GUTTALES II (siehe Teil I S. 6%, 75—76). EBENACEAE (TH. HERZOG). !) Diospyros L. Diospyros velutina Hrern vel spec. affınis. l) Nach WarminG, Sur la valeur syst. de l’ovule (1913) S. 29 Fig. 14 sind die jungen Plazenten der Ebenaceen auf dem Querschnitt herzförmig und gliedern je zwei apotrope dichlamydeische leptosporangiate Samenknospen aus, deren Endopyle nicht von der Exopyle bedeckt wird. Hiernach sowie nach den Nekta- rien auf der Unterseite des Blattes mancher Diospyrus-arten ist die Familie nicht verwandt mit Anonaceen, Styracinen, Sapotaceen oder Primulinen, sondern mit den Ternstroemiaceen und Marcgraviaceen (incl. Tetramer- ista!), auch nach den sehr an die von Adinandra-arten erinnernden Staubblatt- bündeln von Diospyrus-arten nicht verwandt mit Anonaceen, Sapotaceen oder Primulinen, sondern mit Ternstroemiaceen. Auch die zigarrenförmig um einander gerollten jungen Blätter, die mit einander verwachsenen, wie bei Adinandra Mannii Ouıv. in Hoox., Icones XI Taf. 1039 sich gedreht deckenden weissen Kronblätter, die wie bei Adinandra verrucosa STAPF in Hook., Ice. Taf. 2266 gewimperten Staubblätter von Diospyrus-arten, die fachspaltige Kapsel von Royena-arten, die mehr oder weniger freien Griffel und die dicke harte Samen- schale deuten auf diese Verwandtschaft mit Ternstroemiaceen (H. HALLIER). 26 Mededeelingen van ’sRijks Herbarium Leiden: Kleiner Baum im Uferwald des Rio Pirai (no. 1463, fr. im Januar 1911). Verbr.: Tropisches Amerika. POLYGALINAE II (siehe Teil I S. 70—75). ÜHRYSOBALANACEAE (TH. HERZOG). !) Trigonia Augr. Trigonia boliviana Warm. in Flor. Bras. XIII, 2, p. 134. Kletternd im Wald bei Sta Cruz (no. 1417, bl. und ar zus Januar 4911). Meine Exemplare stimmen mit der Beschreibune in Fl. Bras. sehr gut überein, so dass ich nicht zögere, sie zu dieser Art zu steilen, obwohl ich das Original nicht gesehen habe. Die Früchte sind lang und schmal kegelförmig, die Coccen schief geschnäbelt. POLYGALACEAE (R. CHODAT). Polygala (Tourn. ex) L. Polygala angustifolia H. B. K. Auf trockenen Hügeltriften bei Camatindi (no. 1161 b, bl. im Dez. 1910). Polygala angustifolia H.B.K. var. latifolia Con. | Auf trockenen Hügeltriften bei Camatindi, 700 m (no. 1162a, bl. im Dez. 1910); im Gebüsch um Sta. Cruz, 450 m (no. 1313, bl. im Jan. 1911). | Polygala paludosa Sr. Hır. var. angustocarpa CHon. In der Pampa von Sta. Cruz, an feuchten Stellen, 450 m (no. 1312, bl. im Jan. 1911); an sandigen Stellen der „Lomas’” westl. des Rio Pirai, 450 m (no. 1380c1, bl. im Jan. 1911). Polygala boliviensis A. W. BENNET. An steinigen Abhängen im Tal bei Quirusillas, 1500 m (no. 1777, bl. u. fr. im März 1911. — „Blüten purpurn-rosa”). Polygala extraaxillaris CHon. var. elata CHon. In der Buschregion von Tres Cruces, Kordill. de Sta. Cruz, 1500 m (no. 1590, bl. im Febr. 1911). Polygala gymnosepala CHODAT Sp. n. (Hebeclada). Frutex parvus. Caulis basi lignosus ad 4 mm crassus; rami erecti, ramosi bi- vel trifurcati, pilis erispulis sat dense Juniores griseo pubescentes. Folia herbacea, limho 5/9 yo ls os, petiolo 1,5—2 mm longo, pilis crispulis pubescentia, elliptico-lanceolata 1) Vgl. Botan. Centralbl. OXXV (1914) S. 334 (H. Hauuıer). No. 27. Herzog’s bolivianische Pflanzen, II [1915]. 27 utrinque breviter acuta, nervis pennatis subtus conspicuis, baud diaphana haud membranacea. Racemi extraaxillares, floribus et fruc- tubus delapsis sat elongati 7—12 cm lonei; rhachis striata puberula 0,5—0,6 mm crassa. Pedicelli 3—4 mn longi cernui crispule pube- ruli, tenues. Flores 5—65 mm longi, alae sub fructu 6,5 mm longae. Sepala exteriora, margine eelandulosa breviter sed dense ciliata, acuta, duo superiora fere ad apicem connata, acutissima. Petala superiora basi ima breviter cuneata, limbo unguiculum continuante, limbo proprio retuso vix flabellato subquadrangulari, haud cum unguieulo articulato. Alae suborbiculares, inaequilaterae breviter unguiculatae, conspicue emarginatae, sinu haud acuto sat profundo, margine glaberrimae corollam superantes, nervis distincte anasto- mosantibus. Capsula elliptica emarginata, angustissime marginata alis paullo brevior, conspicue angustior. Semina fere duplo longiora quam crassa dense sericea et adpresse vestita pilis in basin conni- ventibus, caruncula fere hemicycloidea, alba haud rugosa. Auf Campos u. an Weerändern bei Camatindi, 700 m (no. 1159, im Dez. 1910). Polygala myurus CHop sp. n. (Orthopolygala). Persistens, basi lienosa; caules tenuiter virgati subaphylli, sim- plices, 20—40 cm longi, 0,8—1 mm crassi, sicei leviter striati, virl- des, glabri. Folia perpauca erecta, filiformia haud rigida, 5—3 mm longa 0,2 mm lata, glabra caduca. Racemus terminalis sublaxiflorus vel apicem versus densior, 7—10 cm longus, 5—8 mm latus, longe alopecuroideus, attenuatus, bracteis longe apiculatis comosus. Bractea media 2,5—93 mm longa filiformis basi leviter dilatata rubens; late- rales multo minores. Pedicelli 0,4—0,6 mm lonei, in anthesi erecti, demum parum recurvi Flores 3 mm longi vel paullo longiores, rosei (ex collectore). Alae quam corolla 1/, breviores, anguste ellip- ticae basi haud unguiculatae, breviter acutae, subobtusae, nervo medio simpliei, lateralibus simplieibus alio fere triplo breviores; sepalum superius late triangulare, inferioribus ovato-lanceolatis acutis alis vix dimidio brevioribus. Carina breviter unguiculata, cucullo lato quam crista haud longiore; crista pro rate speciosa erecta e filamentis acutatis cc. 10 et lamellis exterioribus triangularıbus, angustis duobus constans. Ovarium subquadrangulare vel latiuscule ellipticum; stylus ovario vix longior crassiuscnlus; vagina stigmatis ampla apice penicillum pedicellum refractum terminans ferens. Cap- sula oblonga longetriangularis, subobtusa, alis conspieue longior ad 3,2—3,5 mm longa, 1,3 mm lata, apice leviter emarginata. Semina tenuia, apice apiculata fusiformia pilis tenuibus diametrum seminis excedentibus dense hirsuta vel vestita. 28 Mededeelingen van ’sRijks Herbarium Leiden: Cuesta de los Monos, auf Bergwiesen, 1300 m (no. 1895, bl. im März 1911). Species affınis P. Mathusianae CHon. bolivianae differt racemis conspicue comosis, alis corolla brevioribus, fructu alis longiore, seminibus exappendiculatis, longe hirsutis. Polygala monodonta CHon. sp. n. (Orthopolygala). Radix persistens lignosa; caules pauci, virgati simplices 20—40 cm, basi indusati et brevissime puberuli, ceterum virides et glabri, virides, 1—1,2 mm crassi. Folia pauca in parte inferiore caulis, lineari-lanceolatae haud rigidae, subtus subtrinerviae, alia uninervia, glabra, 21/,g 2/9 mm et minora. Racemi florentes sublaxiflori; demum post anthesin laxiflori, ad 10 cm longi, apice attenuati sed bracteis vix prominentibus haud comosi vel vix comosi. Bractea mediana tenuis ad 1 mm longa. Pedicelli 0,5 mm longi demum valde recurvi, bracteis caducis. Flores 2,6—2,8 mm longi, luteo-rosei (ex collectore). Sepala triangularia trinervia breviter acuta, longi- uscule et sparse ciliata, 1,4 mm longa. Alae corolla haud breviores, breviter unguiculatae, limbo (pro rate) late elliptico vel ovato, apice rotundato, nervo medio subsimplici, lateralibus extrinsecus ramosis, ramusculis bifidis, omnibus liberis (Carina breviter unguiculata, crista conspicua e filamentis cc. 6 clavatis obtusis et lamellis duabus constans, quam cucullus haud brevior. Petala superiora subrhomboidalia basi apiceque subacuta basi tantum connata. Ovarium ellipticum dentem in loculi superioris apice ferens. Stylus arcuatus subaequalis; stigma crassum late vaginatum ex apice pila longiuscula pauca ferens. Capsula cernua 3 mm longa, alis accrescentibus paulo brevior et latior, elliptica, in apice loculi posterioris alam erectam triangularem versus latus loculi evanescentem, dentiformem, ferens. Semina late fusiformia breviter hirsuta, apice breviter acuta, appendices lineari-lanceolatas semine !/; breviores ferentia. Bei Samaipata, auf Bergwiesen, 2000 m (no. 1894, bl. u. fr. im März 1911). Species ob capsulam unidentatam valde peculiaris, sectioni Hemi- pterocarpeis adscribenda. Polygala molluginifolia ST. Hır. In der Buschregion von Tres Cruces, 1500 m (no. 1585, bl. u. fr. im Febr. 1911. — „Blüten grünlich-weiss”). Polygala eisandina CHon. sp. n. (Orthopolygala). Tenuissima ut videtur persistens (?). Caulis basi simplex superne corymbose ramosus, 20—30 cm altus, basi denudatus in ramis plus minus foliosus, glaber, foliorum decurrentia minute angulosus, No. 27. Herzog’s bolivianische Pflanzen, II [1915). 29 0,3—0,5 mm crassus, fragilis; ramusculi corymbosi floriferi ad 40—15 cm longi, quam caulis paulo angustiores. Folia acicularia, dorso carinata, breviter acuta, glaberrima 7—8 mm longa, 0,6— 0,8 mm lata, erectiuscula, caduca. Racemi laxiflori, rhachi post defluvium elongata, denticulata caulis crassitiei. Pars flori- et fruc- tifera ad 3 cm longa; apex bracteis triangularibus breviter squa- mosus. Bracteae ante anthesin caducae. Pedicelli ad 0,5 mm longi, demum curvati. Flores in anthesi 3 mm lonei, albi (in herbario). Sepala inaequalia, superius late ovatum, subacutum nervo medio simpliei, lateralibus brevibus dorso vittatum, inferiora lanceolato- subacuta dorso fusco-vittata 1,5 mm longa vel breviora; alae lance- olato-spathulatae, subobtusae basi longe attenuatae 3 mm longae, 4—1,2 mm Jlatae, nervo medio simplici, lateralibus erecto-bifidis vel pauciramosis, nullis anastomosantibus. Corolla alis !/, brevior. Petala superiora carina aequilonga, obtusa, apice subemarginata vel subserrata, late rhomboidalia basi breviter attenuata. Carina late cucullata; crista e lamellis 2 triangularibus et filamentis 4 simplieibus vel bifidis constans. Ovarium ellipticum haud appendi- culatum; stylus adscendens ovarıo longior; stigma vaginatum vagina retusa apice haud cristata sed filamenta pauca longiuscula ferens. Antherae oblongae filamentorum parte lıbera longiores i.e. in vagina subsessiles. Capsula inaequilateralis, saepius uno latere tantum fertili, loculo fertili, angustissime alato, alis accrescentibus (3,5 mm longis) 1/; brevior, latior. Semina cylindrica, leviter curvata apice obtusa basi rotundata, breviter hirsuta; appendices laterales mem- branaceae irregulariter erosae vel ramosae, bifidae, lobis obtusis semine 1/, breviores, interdum per varia longitudine connatae. In der Felsheide bei Teneria, 3000 m (no. 2492, im Nov. 1911). Obs. Species subseet. Hemipterocarpaeis attribuenda. Polygala formosa A. W. BEnneETT in Torr. Bot. Club XVI, l., (43) 19. h lm Gebüsch bei San Misguelito, 1600 m (no. 2223, bl. im Juni 1911. — „Blüten hellgelb und rosa”). Bredemeyera WILLD. Bredemeyera floribunda WiLLn. Im Gebüsch der Hügelcampos von Florida, 900 m (no. 1272, bl. im Dez. 1910). Verbr.: Von Paraguay bis nach Perü und Nordbrasilien. Monnina Ruiz et Pav. Monnina eriocarpa CHOoD. sp. n. Radix annua pauciramosa, tenuis. Caulis unicus, erectus simplex, 30 Mededeelingen van ’sRijks Herbarium Leiden: vel pauciramosus, superne pilis crispulis sparsis puberulus. Folia inferiora rhomboidalia, breviter acuta, mediana lanceolato-acuminata, superiora lanceolato-linearia, herbacea, supra et subtus leviter pube- rula, nervo medio solum exsculpto, 39,5 4, 4 he ®/o 4%/, mm et minora. Racemus terminalis valde elongatus bracteis setaceis comosus, gracilis ad 6 mm latus et 10—20 cm longus. Pedicelli puberuli 0,6 -0,5 mm longi. Flores pallide lilacini, luteo-variegati (ex collect.), 3—9,9 mm longi. Sepala lanceolato-linearia acutissima, ciliata. Alae obovato-cuneatae, nervis ramosis vix anastomosantibus. Carina pli- cata nec rostrata nec cornuta. Petalorum limbus curvatus subspathu- latus. Androeceum glabrum, medio apice lamina subtriangulari ter- minatum et vix piliferum. Stamina interiora 2 distincta, exteriora (4) per paria filamentes connata. Ovarium demum pilosum. Stylus e basi curvatus tenuls, obsolete auriculatus. Stigma crassum. Samarae inaequilateralis nuce elliptico, ala 1—1,5 mm lata, tenui, pilosa circumdata, ambitu elliptica apice et basi incisa. Im Achirastal, an sandigen Plätzen, 1300 m (no. 1726, bl. u. fr. im März 1911). Nota. Habitus M. leptostachyae BENTH. a quo dilfert sepalis, androecei fabrica, stigmate et stylo biauriculato. Magis affinis M. brachystachyae GRISEB. a qua differt imprimis fructu diverso. Monnina Arbutus UHon. sp. n. Frutex. Rami lignosi, pulvinis foliorum delapsorum remotis sparse tuberculatis, glabrati vel juniores paucipilosi. Folia numerosa ellip- tica vel elliptico-oblonga, rarius obovata, obtusa vel obtusiuscula, subcoriacea, supra nitidula, subtus pallidiora, opaca, glabra, margine anguste revoluta, basi cuneata 4), /oon ıs lo mm. Petiolus 1,5—2 mm longus vel brevior. Stipulae sessiles, vel subsessiles puncti- formes, medio depressae. Racemi 2—3 congesti, foliis circumdati vel superati, 3—4 cm longi (post deiluvium), apice haud comosi, obtusi et crassi, rhachi puberula, demum glabrata, longitrorsum angulato- sulcata. Pedicelli ad 2 mm longi. Flores 4-5 mm longi. Sepala anteriora per !/, connata, triangularia, acuta, leviter ciliata, superius latius, triangulare. Alae sessiles late ellipticae, concaxae, nervis anastomosantibus. Carina haud rostrata vix plicata. Petalorum supe- riorum limbus brevis, flabellato-curvatus. Androeceum paucipilosum, pilis staminibus intermixtis, medio apice paucipilosum. Ovarium ellipticum, glabrum. Stylus subaequalis. Stigmata quam stylus vix latiora; stigma pendens vix protrusum. Drupae ovatae (juveniles) A—5 mm longae. Auf dem Kamm der Laguna verde bei Comarapa, 2600 m (no. 1966, im April 1511). No. 27 Herzog’s bolivianische Pflanzen, II [1915]. 31 Monnina Herzogii UHon. sp. n. Basi lignosa; rami erecti ad 50 cm alti, puberuli, striatuli, ad 2-3 mm crassi. Folia tenuia, lanceolato-rhomboidalia, margine leviter erosa, interdum obseure undulato-repanda, breviter apice angustata, obtusiuscula, mucronulata vel mutica, pilis sparsis con- spersa, margine leviter ciliata, basi cuneata, petiolata. Petiolus 2-25 mm longus. Stipulae tenuiter cylindricae apice dilatatae, 4—1,5 mm longae, patentes. Limbus 5) Yır Ps %/ı,; mm et minora. Racemi graciles, ad 10 cm longi, longe apiculati, bracteis filiformibus tenuiter comosi. Flores haud conferti, pedicellis ut rhachis puberula, 1,5 mm longis. Flores coerulei, 4 mm longi. Sepala ovata, vix acuta, ciliata, trinervia. Alae ellipticae, basi haud cuneatae, nervis paucis ramosis vix anastomosantibus notatae. Carina apice subcornuta vel cornuta. Petalorum superiorum limbus subspathulatus, oblongus, obtusus, glaber. Androeceum fere pror- sum glabrum. Stamina interiora duo contigua, sinu acuto separata; in sinu appendix inconspicua, obsoleta, triangularis, pilis pauecis adjuncta. Ovarium Jleviter pilosum, ellipticum, stylus aequalis medio curvatus. Stigma pendens vix protrusum. Samara cordata 5/,; mm nuce late elliptica, alis radiate nervosis, apice subacuta, sinu anguloso brevi emarginata, inde bidentata basi cordata, pilis longiusculis conspersa, late uk: nervosa. Im Gebüsch der Yungas von San Mateo, 1500 m (no. 1997, im April 1911). Nota. Species insienis, sepalis liberis, stipulis longis, androeceo glabrescente. KRAMERACEAE (R. CHODAT). I) Kramera L. Kramera triandra R. et Pav. var. Humboldtiana. Kleiner, ästiger Strauch an sonnigen Abhängen, über dem La Paz- und Aracatal, ca. 2500 m (no. 2528, karminrot bl. im Sep- tember 1911). Verbr.: Perl, Bolivien. GRUINALES II (siehe Teil I S. 69). LEGUMINOSAE. Mit Ausnahme der Sophoreen nach den Bestimmungen von 1) Schon SOLEREDER wies in seiner Syst. Anat. Dicot. (1899) S. 112 darauf hin, dass Kramera wegen ihres behöft getüpfelten Holzprosenchyms nicht zu den Leguminosen gehören kann (H. HALLIER). 32 Mededeelingen van ’sRijks Herbarium Leiden: Prof. Harms, Dr. Ursrıch (Dalea, Astragalus, Trifolium , Adesmia , Lupinus) und Dr. SCHINDLER (Desmodium) zusarmmengestellt von TH. HERzoc. Mimosoideae. 1. Ingeae. Inga WiLLn. Inga edulis MART. var. Kleiner Baum in der Quebrada von Jacuiba, ca. 600 m 1 1045, bl. im Oktober 1910). Verbr.: Brasilien, Paraguay, Bolivien, Kolumbien, Guyana, Zentralamerika. Inga marginata WiLLn. 4) Baum im Bergwald bei Tres Cruces, ca. 1400 m (no. 1630c, steril im Februar 1911); 2) Strauch im Buschgürtel von Tres Cruces, ca. 1500 m (no. 1645, bl. im Februar 1911). Verbr.: Guatemala, Kolumbien, Perü, Bolivien, Paraguay, Brasilien. Pithecolobium MARrT. Pithecolobium sophoricarpum BENTH. var. angustifolium Ruspy. Kleiner Baum und Baumstrauch in den Savannenwäldchen um Sta. Cruz (no: 1371, fr. im Januar 191% Verbr.: Zentralamerika und nördl. Südamerika (die Stammart); die Varietät in Bolivien endemisch. Pithecolobium pendulum LinpM. ? Häufiger kleiner Baum mit firnissglänzenden Blättern im Kamp des linken Pilcomayoufers (no. 1099, steril im November 1910). Verbr.: Südamerika. Pithecolobium spec. ? Dorniger Strauch zwischen Atajado und Parapiti (no. 1184, weiss bl. im Dezember 1910). Auch am Pilcomayo beobachtet. Pithecolobium spec. Kleiner Baum zwischen Sta. Cruz und Rio Pirai (no. 1337, im Januar 1911). Calliandra BENTH. Calliandra formosa BENTH. 4) Strauch im Wald zwischen Guaridi und Rio Grande (no. 1281, weiss bl. im Dezember 1910); 2) in der Dornbuschsteppe beim Palo, ca. 1600 m (no. 1809a, fr. im April 1911). No. 27. Herzog’s bolivianische Pflanzen, II [1915]. 33 Verbr.: Mexiko, Westindien, Ecuador, Bolivien, Mattogrosso, Paraguay, La Plata. | 2. Acacieae. Acacia WILLD. Acacia praecox GRIS. Häufiger Baumstrauch im „Monte” zwischen Ipaguasslı und Fortin d’Orbieny (no. 1085, bl. im November 1910). Verbr.: Nordargentinien. Acacia furcata GILL. Baumstrauch im „Monte” bei Cumbarute, (no. 1189, bl. im De- zember 1910). Verbr.: Wohl nur Chile und Argentinien. 3. Kumimoseae. Mimosa L. Mimosa soratensis BENTH. Kleiner Strauch an steinigen Abhängen bei Pojo, ca. 1900 m (no. 2022, bl. im April 1911). Auch bei Totora und am Rio Macha- camaroa. Verbr.: Endemisch. Mimosa lepidota HERZOG. Im Buschgürtel um Samaipata, ca. 1800 m (no. 1716, fr. im März 1911). Verbr.: Endemisch. Mimosa subsericea BENTH. Kleiner Strauch auf Lichtungen in einem „Potrero” bei Santa Cruz (no. 1374, bl. im Januar 1911). Verbr.: Südbrasilien, Minas Geraes, Paraguay, Bolivien. Mimosa spec. metieulosae MARrT. alfinis. An steinigen Hängen der Cuesta de los Monos in der Kordillere von Sta Cruz, ca. 1400 m (no. 1683, bl. u. fr. im März 1911). Verbr.: von M. meticulosa Marr.: Südbrasilien, Minas Geraes, Paraguay. Mimosa orthacantha BENTH. Kleiner Strauch in der Dornbuschsteppe beim Palo, ca. 1600 m (no. 1808, bl. u. fr. im April 1911). Verbr.: Südbrasilien, Paraguay. Mimosa polyearpa KuntH. Zwergstrauch in den Campos der „lomas” westlich des Rio Pirai (no. 1408, bl. im Januar 1911). Verbr.: Nördl. Brasilien, Paraguay, Bolivien, Perü, Kolumbien. 3 34 Mededeelingen van ’sRijks Herbarium Leiden: Mimosa asperata 1.. 11/, m hoher Strauch in einem „Potrero” bei Santa Cruz (no. 1392, bl. im Januar 1911). Verbr.: Mexiko u. trop. Amerika, trop. Afrika und Madagaskar. Mimosa rixosa MART. var. An Buschrändern um Sta Oruz (no. 1316. bl. im Januar 1919). Verbr.: Minas Geraes, San Paulo. Mimosa conferta BENTH. Im „subalpinen”-Gebüsch bei Comarapa, ca. 2400 m (no. 1920, rosa bl. im April 1911). Verbr.: Rio Grande do Sul, Minas Geraes, Paraguay, Bolivien. Mimosa Velloziana MART. Kleiner Strauch zwischen Cumbarute und Atajado (no. 1176, rosa bl im Dezember 1910). Verbr.: Brasilien, Paraguay, Bolivien, Kolumbien, Zentral- amerika. Mimosa Lorentzii GRIS. Strauch und kleiner Baum mit weissen Blüten, blaugrauen Blät- tern und grünlicher Rinde im „Monte” bei Fortin d’Orbigny am Rio Pilcomayo (no. 1087, bl. im November 1910). Verbr.: Nordargentinien. Mimosa carinata GRISERB. Kleiner Baum mit feinrissiger grauer Rinde im „Monte” bei Fortin d’Orbieny (no. 1083, fr. am 10. Nov. 1910). Desmanthus WiLLD. Desmanthus depressus H. B. K. Kleiner Strauch mit niederliegenden Ästen an felsigen Stellen des Berges, Cerro Pampalarga, über Vallegrande, ca 2300—2400 m (no. 1862, bl. und fr. im März 1911). Verbr.: Florida, Westindien, Zentralamerika, Kolumbien, Perü, Bolivien, Südbrasilien und Goyaz, Paraguay. 4. Adenanthereae. Prosopis L. Prosopis juliflora DC. 1) Häufiger Baum bei Jacuiba (no. 1061, bl. im Oktober 1910); 2) häufigster Baum am linken Pilcomayoufer (no. 1103, fr. im No- vember 1910, nom vulg. „Algarrobo blanco’”) Verbr.: Andines Südamerika mit Ausläufer bis Uruguay u. Süd- brasilien; Zentralamerika, Mexiko, Texas, Westindien. Prosopis nigra HıEROoN. No. 27. Herzog’s bolivianische Pflanzen, II [1915). 35 Häufiger Baum auf dem linken Pilcomayoufer (no. 1104, fr. im November 1910, nom. vulg. „Algarrobo negro”). Verbr.: Nordargentinien. Prosopis algarobillo Gris. Strauch und kleiner Baum mit grüner Rinde und langen Dornen im „Monte” am Ito-Weg zwischen Jacuiba und Fortin d’Orbigny (no. 1082, blass rosa bl. im November 1910). Verbr.: Nordargentinien, Paraguay. Prosopis Herzogii HARMS sp. n Arbuscula ramulis glabris cortice cinereo, jJunioribus brevissime velutinis; folia petiolata (petiolo 1,2—1,7 cm longo, supra medium glandula parva scutelliformi obsito), rhachi cum petiolo breviter velutina, —6 cm longa, pinnae 3—6-jugae, 1,5—4 cm longae, rhachi puberula, foliola sessilia, 15—25-juga, dimidiato-lanceolata, basi obliqua obtusa, apice acuta, nervo medio margini antico proximo fere marginali, puberula usque subglabra, 2—6 mm longa, 0,5 - 1,5 mm lata; spicae breviter pedunculatae elongatae multiflorae densi- florae, rhachi cum pedunculo brevissime pubescente (subvelutina), 4—5,5 cm longa; flores sessiles, bracteae parvae lanceolatae calyce breviores; calyx breviter denticulatus, parce puberulus, 1,5—2 mm longus; corolla eirc. 3—4 mm longa, glabra, petalis lanceolatis api- culatis; filamenta 10, glabra; ovarium longiuscule stipitatum, pubes- cens, stylo et stipite glabris. Häufiges Bäumchen in der Felsheide bei Teneria, 3000 m (no. 2478. — Nov. 1911); Jungas, botaüa (STÜBEL no. 55. — Dec. 1876; dies Exemplar hat etwas grössere Blättchen, stimmt aber sonst mit dem von HERZOG gut überein). Die Art ist besonders durch die schiefen schmalen Blättchen gekenn- zeichnet, bei denen der Mittelnerv nahe dem vorderen Rande verläuft. Prosopis Kuntzei Harms. Strauch und Baum in der Dornbuschsteppe von Pulguina und Comarapa, ca. 1700-2000 m (no. 1801, bl. und fr. im April 1911; nom. vulg. „Lanza-lanza”). Verbr.: Endemisch im ostandinen Bergland von Bolivien. Caesalpinioideae. 9. Üassieae. Cassia L. Cassia speetabilis DC. Baum im Savannenwald um Sta Cruz (no. 1354, bl. im Januar 1911; nom. vulg. „Ramo’”). Verbr.: Westindien, Zentralamerika, Kolumbien. 36 Mededeelingen van ’sRijks Herbarium Leiden: Cassia multijuga RıcH. Häufiger Baum im Wald zwischen Sta Cruz und Rio Pirai (no. 1356, bl. im Januar 1911). Verbr.: Brasilien (San Paulo, Minas und Rio Negro), längs der Anden von Zentralamerika bis Tucuman. Cassia Hookeriana GILL. I) Kleiner Baum im Nebelwald über Comarapa, ca. 2600 m (no. 1939, fr. im April 4911); 2) kleiner Strauch an steinigen Abhängen bei Pojo, häufig, ca. 2000 m (no. 2050, bl. im April 1911); 3) kleines Bäumchen am steinigen Abhang zwischen Uyajti und nz ca. 2600 m (no. 2039, bl. im April 1911). Verbr.: Bolivien, Chile. CGassia pilifera VOGEL. Im Sand eines Flussbettes bei Cumbarute. Prov. Cordilleras (no. 1175. goldgelb bl. im Dezember 1910). Verbr.: Paraguay, Süd- und Zentralbrasilien, Zentralamerika. Cassia splendida VoGEL Strauch an der Cuesta de Suspiros, Kordillere von Sta Cruz, ca. O0 m (no. 1664, goldgelb blühend im Februar 1911). Verbr.: Bahia, Minas Geraes, San Paulo, Paraguay. Cassia patellaria DO. An felsigen Bergwiesenhängen der Cuesta de los Monos, ea. 1600 m (no. 1752, bl. im März 1911). Verbr: Westindien, Surinam, Brasilien, Panama, Kolumbien, Perü, Bolivien, ern Cassia flexuosa L. Kraut im Trockenkamp von Woyuibe und Gumbarute (no. 1172a, bl. im Dezember 1911). Verbr.: Paraguay, Brasilien, Guiana, Kolumbien, Mittelamerika, Westindien. ; Cassia chamaecrista L var. brasiliensis VOGEL. 1) Im Trockenkamp von Woyuibe und Gumbarute (no. 1172, bl. im Dezember 1911); 2) Zwergstrauch in der Felsheide von Teneria, ca. s000—3200 m (no. 2493, bl. im November 1911). Verbr.: Brasilien, Perü, Bolivien, Paraguay. Gassia serpens L. j Auf Bergtriften um Samaipata, ca. 1800—1900 m (no. 1713, bl. im März 1911). | Verbr.: Von Westindien bis Brasilien und Paraguay. Cassia rotundifolia PERS. In der Pampa von Sta Cruz (no. 1304, bl. im Januar 1911). Verbr.: Tropisches Amerika. No. 27. Herzog’s bolivianische Pflanzen, II [1915]. 37 Cassia chloroclada HARMS sp. n. | Frutex ramulis virgatis, pallide viridibus. crassiusculis, striatis, parce puberulis vel subglabris, paucifoliatis; folia parva, breviter petiolata (petiolo 3-5 mm longo, rhachi cum petiolo pilosa, 7—9 mm longa), foliola I—2-juga, parva, oblonga vel oblanceolato-oblonga vel obovato-oblonga, plus minus obliqua, basi obtusa, apice acuta vel obtusa et mucronnlata, pubescentia (hirsutula) vel puberula (juve- nilia subsericea), 5—I0 mm longa, 3—5 mm Jlata; glandula inter foliola parva vel minuta; flores in axillis foliorum plerumque gemini, pedunculo communi 3—8 mm longo vel brevissimo, pedicellis 5—9 mm longis, ut pedunculo pubescentibus vel puberulis, bracteis parvis scariosis; sepala 5 inaequalia puberula vel subglabra (margine fim- briolata), 5 majora oblongo-ovalia vel oblonga obtusa, 7—8 mm longa, 2 minora 3—4 mm longa; petala lata 10—I1 mm longa; stamina fertilia 7 inaequalia, 3 majora, 4 minora, antheris apice brevissime rostratis, staminodia 3 parva; ovarium stipitatum, lineare, curvatum, brevissime adpresse pubescens; legumen angustum lineare vel lan- ceolato-lineare, paullo inflatum, breviter stipitatum, glabrum, 6—11 em longum, 4-6 mm latum, semina oblique transversa, atro-brunnea, nitida, angulata, apiculata. Monte bei Cumbarute, häufiger Strauch, 800 m (no. 1149. — Dez. 1910). Eine sehr eigentümliche, wohl zur Sektion Chamaefistula zu stellende Art, auffällige durch die bleichgrünen, starren, etwas dick- lichen Zweige und kleinen Blätter. Cassia Herzogii HARMS sp. n. Frutex ramulis leviter angulatis glabris vel subglabris, folia peti- olata (petiolo 3—5 cm longo), rhachi cum petiolo glabra vel sub- glabra, 5—8 cm. longa, foliola ampla, 2-juga, breviter petiolulata (petiolulo 3—6 mm longo, latere antico longiore quam postico), lanceolata vel oblongo-lanceolata, obliqua, saepe leviter curvata vel subfalcata, basi obliqua in petiolulum brevissime angustata vel acuta, apice sensim breviter acuminata vel acuta, supra nitidula, glabra, subtus pallidiora, S-16 cm longa, 3—5 cm lata; glandula stipitata inter foliola inferiora; stipulae magnae, latae, foliaceae, oblique ovatae, obtusae, apiculatae, 3—4 cm longae, 2,5—3 cm latae, panicula foliis brevior pluriflora, puberula, pedicellis longis pubescentibus, 1,5—3,5 em longis, florum inferiorum saepe longi- oribus quam superiorum; sepala glabra vel subglabra, 6-8 mm longa, ovarium falcato-curvatum pubescens. Strauch in der Quebrada de Suspiros (Cord. de Santa Cruz), 700 m (no. 1562. — Febr. 1911). 38 Mededeelingen van ’sRijks Herbarium Leiden: Verwandt mit CO. latifolia Mey (nördl. Südamerika, BENTHAM, Monogr. 522, no. 33), ihr besonders durch die breiten Nebenblätter sehr ähnlich, aber durch kleinere Blüten verschieden. 7. Eucaesalpinieae. Parkinsonia L. Parkinsonia aculeata L. In einem Garten in Sta Cruz angepflanzt (no. 1377, bl. im Januar 1911); wildwachsend am Rio Bermejo u. Pilcomayo. Verbr.: Texas und Westindien bis Südbrasilien und Argentinien. In Afrika und Asien kultiviert und verwildert. Cereidium TUvr. Cereidium praecox (R. et P) HARrMS. Kleiner Baum, mit regelmässig schirmförmiger Krone und grüner, glatter Rinde, häufig im „Monte” des linken Pilceomayoufers zwischen Murillo und Palo marcado (no. 1107, bl. im November 1910). Verbr.: Chile, Bolivien, Perü. Caesalpinia L. Caesalpinia melanocarpa GRIS. Häufiger Baum im Wald bei Fortin d’Orbigny (no. 1086, bl. Nov. 1910). Verbr.: Nordargentinien, Paraguay, Ostbolivien. Caesalpinia Herzogii FARMS sp. n. Suffrutex ramulis satis tenuibus glabris; folia duplo pinnata, plus minus glauca, petiolata (petiolo eirc. 1—2 cm longo), rhachi cum petiolo glabra, ad pinnas saepe breviter aculeolata, 3—5 em longa, pinnae 2—4-jugae (raro 1-jugae), 1—2,5 cm longae, foliola subsessilia, 3—4-juga, + obliqua, ovalia usque obovata vel oblongo- obovata vel ovata vel elliptica, basi obliqua obtusa, apice obtusa vel rotundata et mucronulata, glauca, glabra, 4--9 mm longa, 2-6 mm lata; stipulae latae foliaceae, oblique ovatae, mucronu- latae, 0,6—1 cm longae, 0,4—0,8 cm latae; racemi elongati, pluri- flori, rhachi glabra 5-15 cm longa, bracteae parvae lanceolatae, acuminatae, deciduae, 3—4 mm longae, pedicelli tenues, glabri, 5-7 mm longi, receptaculum oblique late cupulatum, glabrum, calyx cum receptaculo ad 8&—-9 mm longus; filamenta basi hirsuta; legumen junius oblique oblongo-lanceolatum, 3 cm longum, I cm latum, glabrum. Gen Chaco; am Grunde verholzende Staude auf trockenen Ueber- schwemmungsplätzen bei Camoteras (no. 1077. — Nov. 1910). No. 27. Herzog’s bolivianische Pflanzen, II [1915]. 39 Die Art ist in den Blättern der argentinischen 0. coluteifolia GRISEB. sehr ähnlich, die aber deutliche Drüsenbehaarung an den Trauben, grössere Blüten und grössere Brakteen hat. Caesalpinia floribunda Tur. Baum im Hügelwald bei Guaridi, Prov. Cordilleras (no. 1325, bl. im December 1910). Verbr.: Mattogrosso, Ostbolivien. Caesalpinia coulterioides GRISER. 1) Häufiger Strauch in den Campos von Cumbarute, Prov. Cor- dilleras, ca. 500 m (no. 1146, bl. im Dezember 1910); 2) Strauch in der Felsheide von Teneria, ca. 3000—3200 m, (no. 2479, bl. im November 1911). Verbr.: Südbolivien (FIEBRIG), Nordargentinien. Caesalpinia mimosifolia GRris. Zwerestrauch auf steinigen Hügeln des La Paz-Tales bei Tirata, ca. 2000 m (no. 2321, orangerot bl. im September 1911). Verbr.: Südbolivien (FieBrıG), Nordargentinien. 9. Swartzieae. Swartzia SCHRER. Swartzia jorori HARMS sp. n. Arbor ramulis cortice griseo vel sordide cinereo, puberulis vel glabris, novellis dense brevissime pubescentibus; folia impari-pin- nata, petiolata, petiolo 0,5—2 cm longo, rhachi cum petiolo tenui, brevissime pubescente vel puberula, 4—6 cm longa, foliola 2-juga vel 3-Juga (i. e. foliola 5-7), rarius 1-juga, breviter petiolulata (petiolulis 2—4 mm loneis), oblonga vel lanceolato-oblonga vel rarius ovata vel obovato-oblonga, basi obtusa vel acuta, apice obtuse acuminulata vel obtusa vel acuta, glabra vel subglabra, 4—7 cm longa, 1,8—3 cm lata; racemi graciles, 1,5—7 cm longi, rhachi tenui puberula vel subglabra, pedicellis brevibus puberulis 2—3 mm longis, bracteis lanceolatis brevissimis pedicello brevi- oribus; alabastra subglobosa apiculata, adpresse puberula, 2,5—3,) mm longa; calyx demum fissus, lobis circ. 4 mm longis; petalum unicum brevissime unguiculatum, latum, ovale usque obovato- ovale, rotundatum, 6—-7 mm longum, 4—5 mm latum; stamina plura (fere 20 vel ultra) inaequalia, filamentis glabris; ovarium stipitatum glabrum vel subglabrum. Savannenwäldchen um Sta Cruz, 450 m (no. 1370. — Blühend im Jan. 1911); hügelige Buschlandschaft über dem Rio Pirai um Sta Cruz (no. 648, der ersten Reise. — Nov. 1907; im ver- blühtem Zustande). Pampaswäldchen zwischen Buenavista und Porta- 40 Mededeelingen van ’sRijks Herbarium Leiden chuelo, 400 m (no. 547 der ersten Reise. — fr. im Nov. 1907; schöner Baum mit kugeliger dunkelgrüner Krone. — Einh. Name: „Jorori’). Papilionatae. 1. Sophoreae (H. HALLIER). Myrocarpus ALLEM. Myrocarpus paraguariensis HALLIER f. sp. n. Arbor (?) praeter ramulos novellos, petiolulos, inflorescentias et calyces glaberrima. Ramuli olivacei, nitiduli, lenticellis orbicula- ribus verruculosi, teretes, 3—5 mm crassi. Folia impari-pinnata, 7—16 cm longa, 5—12 cm Jlata, foliolis lateralibus 4—8, alternis, uno terminali; stipulae minutae, squamiformes, ovatae, acutae, cilio- latae, mox caducae; rhachis teres, supra anguste sulcata, luteoviridis, nigropunctulata, basi tumida, 4—11,5 cm longa; petioluli virides, supra subsulcati et puberuli, 2 mm lonei; foliolorum lamina 4 late ovata, basi obtusa, apice obtusa quin etiam emarginata, rarius bre- viter et obtuse acuminata, membranacea, utrinque viridis et opaca, foliolorum lateralium paulo inaequilatera, latere distali latiore, infe- riorum gradatim brevior, 2,5--6 cm longa, 17—55 mm lata; costa semiteres, supra sulcata, subtus lutea; nervi laterales utrinsecus 7—9, oblique patuli, intra marginem arcuatim conjuncti, aliis tenui- oribus et brevioribus intermixtis, sicut venae (reticulatae) tenues et utrinque parum prominentes; intervenium quodque lacuna resinifera pellueida orbiculari vel oblonga imprimis subtus tumida notatum. Racemi axillares, solitarii vel complures congesti, novelli amenti- formes, bracteis minutis squamiformibus flavido-pubescentibus dense imbricatis florum evolutione cadueis obtecti, evoluti 1,5—3,9 cm longi, usque 2 cm crassi. Flores bisexuales, densiusculi, subverti- cillati, luteoli; rhachis, pedicelli, calyces cinereo-puberuli; verticilli 1—2 mm inter se distantes; pedicelli vix 2 mm longi; calyx ca. 3 mm longus, vix 2 mm latus, longe infundibuliformis, ore bre- viter et late 5-dentato; petala calycem duplo superantia, lineari- spathulata, deorsum sensim in unguem longum angustata, glabra; stamina lutea, petalis conspicue longiora, glabra; filamenta tenuiter filiformia; antherae minutae, breviter ellipticae, basi apiceque emar- ginatae, dorsifixae, introrsum birimosae; germen longe stipitatum, anguste et oblique lanceolatum, sensim in stylum brevem extenua- tum, stamina paulo superans, viride, glabrum, pluriovulatum. Fructus non suppetebant. No. 27. Herzog’s bolivianische Pflanzen, II [1915]. 41 Paraguay, Cordillera de Altos (K. Fıegrısc no. 105, am 29. Sept. 1902, Hb. Lugd.-Bat.). Von M. frondosus ALLem. (Rio de Janeiro: GLAzıou no. 11906, Hb. L.-B.; nach BENTHAMm auch in Minas Geraes) unterscheidet sich unsre Art sehr leicht durch die Form der Blättchen, deren weniger steil aufsteigende Seitennerven, viel schwächer hervortretende Nerven und Adern, sich daher viel deutlicher abhebende Intramarginalnerven und die nicht rostbraun, sondern grau behaarten Blütentrauben, ferner durch das Verbreitungsgebiet. Doch auch von M. fastigiatus ALLEM. (Rio de Janeiro; MARrT., Fl. bras. XV, 2 Sp. 5 Taf. 1II) ist unsre Art durch ihre erheblich grösseren und anders gestalteten Blättchen und durch das kahle Fruchtblatt leicht zu unterscheiden. Pterogyne Tur. Flores bisexuales, minuti. Receptaculum humillimum, patel- liforme, disco orbiculari obtectum, persistens. Sepala 5, subhypo- gyna, ima basi tantum connata, subspathulato-oblonga, aequalia, in sicco fusca, cum petalis staminibusque post anthesin decidua. Petala 5, sepalis similia, sed paulo longiora, deorsum sensim in unguem attenuata, subaequalia, penninervia, luteoviridia. Stamina 10, ad disci marginem inserta, petalis post anthesin manifeste lon- giora, epipetala 5 breviora, filamentis tenuiter filiformibus, antheris minutis brevibus basi apiceque emarginatis dorso medio aflıxis introrsum birimosis, thecis basi apiceque subreniformi-recurvis. Carpellum ut in Myroxylo et Ferreireas breviter sed conspicue stipitatum, ut in Loxopterygio (EngL. PRANTL, Nat. Pfl. III, 5 p. 172 fig. 108D), vero non dorso sed ventre ultra styli insertionem rotun- dato-elongatum, uniovulatum; stylus brevis, teres, recurvus, stig- mate parvo capitato terminatus. Samara exacte ut in Ferreirea (EngL. Pr. l. c. II, 3 p. 171 fig. 93E), breviter stipitata, nuce a lateribus compressa lentiformi sed basi acutiuscula apiceque acuta prominenter reticulato-nervosa nervoque marginali cincta, ventre juxta stylum persistentem et extra nucis nervum marginalem in alam longam membranaceam oblique rhomboideam subfalcato-recur- vam acutam nervis parallelis curvatis prominentibus striatam elongata, monosperma. Semen oblique ovato-lentiforme, laeve, nitidulum, ochraceum, hilo prope apicem laterali ad samarae alam spectante, testa crassiuscula dura testacea, albumine nullo.. Embryo rectus, ovato-lentiformis, Juteus, cotyledonibus obsolete trinervibus basi ut in Ferreirea (l. c. fig. 95F) hastato-cordatis, radicula acuta, e coty- ledonum sinu basali prominente. Arbor. Folia impari-pinnata, stipulis minutissimis subulatis mox 42 Mededeelingen van ’sRiks Herbarium Leiden: cadueis, foliolis alternis 6—14, terminali nullo.. Racemi axillares, simplices vel basi 'ramosi, novelli ut in Myrocarpo amentiformes. Bracteae ovatae, breviter acuminatae, in orthostichis 7—8 paulo contortis dense imbricatae, mox deciduae. Pedicelli graciles, sub- verticillati, non nisi ad rhachim artieulati. Da ich in Herzog’s Pflanze eine Sophoree aus der Verwandt- schaft von Sweetia, Myrocarpus und Ferreirea erkannt hatte, sie aber in keiner der bekannten Gattungen dieser Sippe und der Sclero- lobieen und Eucaesalpinieen unterbringen konnte, so glaubte ich eine neue Gattung vor mir zu haben. Als ich daher die Pflanze in der Flora brasil. abgebildet fand, hatte ich bereits eine aus- führliche Beschreibung angefertigt, die die bisherigen nicht unwesent- lich vervollständigt und mir daher immerhin der Veröffentlichung wert scheint. Von den Gynometreen unterscheidet sich Pterogyne ganz ent- schieden durch die zwar abgebrochen, aber doch nicht paarig geliederten Blätter, die zarten Blütenstände und Blüten, die Form des Rezeptakels und die Flügelnuss. Letztere stimmt dermassen mit der von Ferreirea, wie sie in ENGLER PRANTL a.a.0. S. 171 Fig. 93E abgebildet ist, überein, dass man fast glauben möchte, es seien den der Abbildung zu Grunde liegenden Herbarexemplaren von Ferreirea Früchte von Pterogyne beigemischt gewesen. Durch ihr noch nicht becherförmig ausgebildetes Rezeptakel, ihre nur erst wenig verwachsenen Kelchblätter und die noch ungefähr gleich- grossen Kronblätter stellt Pterogune die Urform von Ferreirea dar. Andrerseits scheint aber Ferreirea (nach a.a.0. Fig. %F) noch ziemlich reichliches Nährgewebe im reifen Samen zu haben und auch durch ihre noch nicht wirtelständigen Blüten nimmt sie Ptero- gyne gegenüber eine niedrigere Entwickelungsstufe ein. In DE DALLA TORRE und Harmsens Genera Siphon. muss letztere die no. 35894 erhalten. Pterogyne nitens Tur.; Bentn. in Marr., Fl. bras. XV, 2 (1870) p. 245 t. 64. Arbor parva (ex Herzog et Fıeerıc). Ramuli juniores sicut foliorum juniorum rhachis, amenta, racemorum evolutorum rhachis cinereo-tomentelli, seniores glabrati, atrofusei, nitidi, lenticellis minutis ochraceis punctati, subangulosi, 3-59 mm crassi. Folia abrupte pinnata, usque ultra 2 dm longa; stipulae ferrugineo- tomentellae; rhachis subteres, supra sulcata, in sulco hirtella, utrinsecus angulato-subalata, subtus ochraceo-viridis vel rubescens, olabrata, ultra foliolum extimum paulo elongata, basi tumida; petio- luli brevissimi, tumidi, in sicco atrovirides vel atrofusci; foliola No. 27. Herzog’s bolivianische Pflanzen, II [1915]. 43 ovata vel elliptica, subinaequilatera, basi obliqua, latere catadromo paulo longiore, apice obtusa brevissime mucronulata, utrinque viridia, subtus paulo pallidiora, internerviis supra in sicco nonnun- quam pallescentibus, supra glabra nitidula, subtus in nervo medi- ano vel in lateralibus et secus marginem quoque pilis sparsis paten- tibus praedita, demum glabra opaca, 2,5—5 cm longa, 12—22 mm lata; nervus intermedius supra subsulcatus, subtus semiteres, laterales numerosi, utrinsecus ca. 12, aliis tenuioribus alternatim intermixtis, oblique patentes, intra marginem arcuatim conjuncti, sicut venae (laxe reticulatae) utrinque prominuli. Amenta novella ferrugineo-tomentella. Bracteae in seriebus 7—8 dense imbri- catae, late ovatae, breviter acuminatae, florum evolutione caducae. Flores luteo-virides, ca. 3 mm tantum diametro, sub anthesi secus rhachim brevem derise congestae, post anthesin rhachi pedi- cellisque valde elongatis laxe distantes. Rhachis evoluta usque 6 cm longa, laterales subaequilongae, internodiis inter florum marces- centium vertieillos 2—3 mm longis. Pedicelli sub anthesi ca. 1 mm longi, florum marcescentium capillares, ca. 7 mm longıi. Sepala vix 2 mm longa, extus puberula. Petala, stamina, discus glabri. Stamina episepala post anthesin fere 3 mm longa. Ovarium dense cinereo-hirsutum. Stylus glaber. Rhachis pedi- celligue fructigeri paulo incrassati, lignosi. Samara subglabra, receptaculo ca. 1,5 mm lato, stipite 1—2 mm longo atrato, nuce sordide et pallide brunnea, 18-—22 mm longa, ca. 17 mm lata, ala luteo-brunnescente, 12—-15 mm lata, dorso 2—2,5, ventre 3—3,8 cm longa. Semen 11 mm longum, 7 mm latum, vix 2 mm crassum. Kleiner Baum im Buschwald von Palo marcado bis Villa Montes im Gebiet des Rio Pilcomayo, 460 m (no. 1126, mit jungen Blüten- kätzchen im Nov. 1910); kl. Baum zwischen Cumbarute und Ata- jado, S00 m (no. 1190, mit soeben aufgeblühten Trauben und vor- jährigen reifen Früchten im Dez. 1910. — „Einheim. Name: Ajunado’”); Baum in Sta. Cruz (no. 1380b, mit verwelkten und verlängerten Blütentrauben im Jan. 1911); Chiquiaca, 1000 m (K. FIEBRIG no. 2695, bl. am 4. Febr. 1904, Hb. L.-B.). Verbr.: Paraguay (FiEBRıG no. 875 u. 4925, Hb. L.-B.); Brasilien (Staaten Rio de Janeiro, Bahia, Cearä). Die Blattspindel enthält ein geschlossenes, rohrförmiges, von einem dicken Sklerenchymrohr umschlossenes Gefässbündel und in jeder Flügelkante der Oberseite ein kleines offenes, normal orientiertes, aber gleichfalls rings von Sklerenchym umgebenes Gefässbündel. Aussen auf den drei Sklerenchymrohren befinden sich zahlreiche und im Grundgewebe der Rinde zerstreut einzelne rhomboedrische 44. Mededeelingen van ’sRijks Herbarium Leiden: Einzelkrystalle. Einzelne Zellen des Markes sind vollgepfropft mit Stärkekörnern. Die Kutikula ist sehr dick. Die starr abstehenden Deckhaare sind einfach, einzellig, dickwandig und glatt. Der Weich- bast und das Grundgewebe der Rinde scheinen viel Gerbstoff zu enthalten. Harzgänge, wie MEZGER sie bei Myroxylon Pereirae fand, habe ich nicht wahrnehmen können. FIEBRIG no. 264 aus Paraguay scheint nicht zu Ferreirea, sondern zu Sweetia lentiscifolia SPR. zu gehören, die bisher nur von Rio de Janeiro bekannt war. 3. Genisteae. Crotalaria L. Crotalaria stipularia Desv. In der Pampa von Santa Cruz (no. 1305, bl. im Januar 1911). Verbr.: Mittelamerika und trop. Südamerika. Crotalaria incana L. var. australis GRiS. In einem Potrero bei Charagua, ca. 500 m (no. 1251, bl. u. fr. im Dezember 1910). Verbr.: Florida und Mexiko bis Brasilien und Paraguay; die Var. in Nordargentinien. Crotalaria spec. affinis pumilae ORT. In der Felsheide von Teneria, ca. 3200 m (no. 2494, bl. im No- vember 1911). Verbr. von (©. pumila: Mexiko, Guatemala, Westindien. Lupinus L. Lupinus paniculatus Desv. An trockenen Abhängen bei La Paz, ca. 3700 m (no. 2501, bl. im November 1911). var. argenteus WEDDELL 1-2 m hoher Strauch an den Hängen des Aracatales, ca. 3500 m (no. 2363, bl. im Oktober 1911). Verbr. der Var.: Anden von Bolivien. Lupinus Herzogii ULBRICH sp. n. Herba perennis rhizomate obligquo ramoso caulibus adscenden- tibus brevibus internodiis 1—1,5 cm longis. Foliorum stipulae fere 5 mm longe cum petiolo connatae laciniis subulatis fere 10 mm longis tomentosulae; petiolus ad fere 3 cm longus tomen- tosulus rectus vel leviter curvatus, angulosus; Jamina digitata foliolis 7 lineari-lanceolatis ad fere 4 cm longis 5 mm latis acutis uninerviis utrinque tomentosulis flavescenti-viridibus composita. In- florescentia densiflora terminalis, pedunculo subanguloso ad fere No. 27. Herzog’s bolivianische Pflanzen, II [1915]. 45 2 cm longo subsericeo-villosulo instructa, 5—S em longa; bracteae subulatae ad 10 mm longae albo-villosae, persistentes, flores Juniores superantes, comosae; flores subsessiles; calyx bilabiatus extrin- secus sericeo-villosus ab utraque parte prophyllo subulato villoso fere 3 mm longo munitus, usque fere basin fissus, labio superiore lobis duobus lanceolatis fere 7 mm longeis basi 2,5 mm latis, labio infe- riore oblongo-lanceolato trinervio fere S mm longo, basi 4 mm lato apice truncatello;: corolla pallide coerulea calycem dimidias fere partes superans, glabra; vexillum late ovale, 11—12 mm longum, + 3 mm latum vix unguiculatum plieis duabus longitudinalibus munitum erectum vel subreflexum; alae oblongo-ovales cum ungue oblique curvato fere 2,5 mm longo + 13 mm longae, + 6 mm latae in parte basali superiore inter nervos minute undulatae; carina obtusangula fere 13 mm longa, petala lamina fere 10 mm longa 3,5 mm lata subito in unguem rectum 3 mm longum angustata mar- gine superiore subrecta; tubus stamineus glaber albus fere 12 mm altus filamentis fere 6,5 mm longe connatis, longioribus an- theris minutis ovato-cordiformibus pallidis, brevioribus antheris line- aribus luteis munitis, explanatus 4 mm latus; ovarium sessile lineari-lanceolatum fere 6 mm longum 1,5 mm latum, adpresse pilosum; stylus glaber fere 6—7 mm longus angulo recto arrectus; stigma capitatum luteum pilosum. Fructus immaturus oblongo- ellipticus pilis adpressis dense vestitus fere 2 cm longus + 6 mm latus, compressus, semina fere quinque continens. Staude mit schiefem, oberwärts ästigem Rhizome und kurzen, auf- steigenden Stengeln, deren Internodien 1—1,5 cm lang sind. Neben- blätter etwa 5 mm weit mit dem Blattstiele verwachsen mit pfriemlichen etwa 10 mm langen Zipfeln, feinfilzig: Blattstiel bis gegen 8 cm lang, feinfilzig. gerade oder leicht gekrümmt, kantig; Blattspreite gefingert, aus 7 lineal-lanzettlichen bis 4 cm lan- gen, 5 mm breiten, spitzen, einnervigen, beiderseits feinfilzigen , gelblich-grünen Blättchen bestehend. Blütenstand dichttraubig, endständig auf etwas kantigem, bis gegen 2 cm langem, etwas seidig- zottigem Schafte, 5—8 cm lang; Tragblätter pfriemenförmig, bis 10 mm lang, weiss-zottig, bleibend, die jungen Blüten und Knospen schopfig überragend; Blüten fastsitzend; Kelch zweilippig, aussen seidig-zottig, beiderseits mit einem pfriemenförmigen zottigbehaarten, etwa 3 mm langen, bleibenden Vorblatte, bis fast zum Grunde gespalten; Oberlippe aus zwei etwa 7 mm langen, am Grunde 2,5 mm breiten Zipfeln bestehend, Unterlippe ungeteilt, länglich-lan- zettlich, dreinervig, etwa 8 mm lang, am Grunde 4 mm breit, an der Spitze abgestutzt; Blumenkrone blassblau, den Kelch etwa 46 Mededeelingen van ’sRijks Herbarium Leiden: um die Hälfte überragend, kahl; Fahne breit-eiförmig, 11—12 mm lang, & S mm breit, kaum benagelt, mit zwei Längsfalten, auf- recht oder etwas zurückgebogen; Flügel länglich-eiförmig, zusam- men mit dem schiefen, gekrümmten, etwa 2,5 mm langen Nagel + 13 mm lang, + 6 mm breit, in der oberen Hälfte am Grunde zwischen den Nerven sehr fein-wellig; Schiffehen stumpfwinkelig nach oben gebogen, etwa 13 mm lang, die einzelnen Blätter mit einer Spreite von etwa 10 mm Länge, 3,5 mm Breite plötzlich in den geraden, etwa 3 mm langen Nagel verschmälert, mit fast ge- radem Öberrande; Staubfadenröhre kahl, weiss, etwa 12 mm lang, ausgebreitet 4 mm breit, mit etwa 6,5 mm weit verwach- senen Filamenten, die längeren Filamente mit kleinen blassgelblichen ei-herzförmigen Staubbeuteln, die kürzeren mit grösseren, gelben. Fruchtknoten sitzend, lineal-lanzettlich, etwa 6 mm lang, 1,5 mm breit, angedrückt behaart; Griffel kahl, etwa 6—-7 mm lang, im rechten Winkel nach oben gebogen; Narbe kopfig, gelb, behaart. Unreife Frucht länglich-elliptisch, etwa 2 cm lang, + 6 mm breit, zusammengedrückt, mit angedrückten Haaren dicht bekleidet, etwa 5 Samen enthaltend. Auf Schieferschutt im Yurac-kasa-stock, 4100 m (no. 2253! — Blühend im Juni 1911). Die Art ist verwandt mit dem in Argentinien in der Provinz Salta vorkommenden Lupinus brevicaulis GRISEB., der jedoch mehr seidig behaart ist, länger gestielte Blütenstände mit kürzeren, nicht zottig behaarten Tragblättern, grössere und länger gestielte Blätter mit stärker verwachsenen Nebenblättern besitzt. Leicht kenntlich ist Lupinus Herzogii ÜLBRICH an der weisszottigen Behaarung des jungen Stengels, der Tragblätter der Blüten, die die jungen Blütenknospen schopfig überragen, und der Kelche. Lupinus brevisecapus ULBRICH Sp. n. Herba perennis, subacaulis, e rhizomate lignoso erecto ramosus; caules brevissimi, ad fere 4 cm longi, internodiis brevissimis. Foli- orum stipulae ad fere 25 mm longae, 6—8S mm latae maxima pro parte cum petiolo connatae violaceae satis validae persistentes pilis albis sparsis longis villosae, apice lobis fere 3 mm longis vil- losis anguste lanceolatis usque subulatis; petiolus sublignosus 7—9 cm longus validus subrectus basi plerumque violaceus laminam versus flavescens pilis patentibus albis ad fere 3 mm longis villosus; lamina digitata, e foliolis 9—11 lineari-oblanceolatis (20—28 mm) plerumque 25 mm longis, latissima in parte 3—4 mm latis, obtusis vel acutis, lutescenti-viridibus, supra glaberrimis subtus albo-villosis subcarnosis uninervis composita. Inflorescentia racemosa den- No. 27. Herzog’s bolivianische Pflanzen, II [1915]. 47 sissima terminalis 3—5 cm longa pedunculo brevissimo (vix 1 cm longo) instructa foliis multo superata; bracteae lineari-lanceolatae 8-10 mm longae, extrinsecus villosae intus glabrae, longissime acuminatae uninerviae persistentes basi flavescentes apice violaceae; pedicelli vix 1 mm longi; calyx campanulatus subangulosus bilabiatus 6—-7 mm longus, extrinsecus villosus, labio superiore bre- viore lobis duobus, interiore paululo longiore lobo unico, ab utroque latere prophyllo lineari angustissimo munitus; corolla pallide lila- cina calycem duplo fere superans; vexillum ovale cum ungue recto fere 3 mm longo fere 10 mm longum reflexum plieis longi- tudinalibus duabus munitum, fere 5 mm latum apice obtusum basi in unguem subsubito angustatum; alae rectangulo-oblongae cum ungue 2 mm longo recto fere 12 mm longae, 4,5 mm latae, obtusae, in parte basali superiore inter nervos subtilissime undulatae; carinae partes oblongo-ovales cum ungue leviter curvato 3 mm longo fere 42 mm longae, 3 mm latae, obtusiuscule acuminatae in unguem succedaneo-angustatae; tubus stamineus glaberrimus antice angulo obtuso adscendeus filamentis quinque brevioribus antheris linearibus luteis, quinque longioribus antheris minimis ovoideis fla- vidis; ovarium fere 1, mm stipitatum lanceolato-ovoideum basi glabrum apicem versus pilis adpressis vestitum fere 45-5 mm longum, I mm crassum, in stylum glabrum falcatum fere S mm longum succedaneo-attenuatum; stigma oviforme pilosum auran- tiacum. Fast stengellose Staude mit oberwärts verzweigtem, vielköpfigem braunberindetem, aufrechtem, holzigem Rhizom und bis etwa 4 cm langen Stengeln mit sehr kurzen Internodien. Nebenblätter bis etwa 25 mm lang, 6—8 mm breit, zum grössten Teile mit dem Blattstiele verwachsen, violett-gefärbt, von ziemlich fester Konsistenz und nicht abfallend, von langen weissen, nicht sehr dicht stehenden Haaren zottig, an ihrem Öberende mit etwa 8 mm langen, schmal- lanzettlichen bis borstenförmigen Zipfeln; Blattstiel etwas holzig, 7—9 mm lang, hart, fast gerade, am Grunde meist violett gefärbt, nach der Spreite zu gelblich, von abstehenden, bis 3 mm langen weissen Haaren zottig; Blattspreite gefingert, aus 9—11 linea- lisch-verkehrtlanzettlichen, (20—25 mm) meist 25 mm langen, an der breitesten Stelle 3-4 mm breiten, abgerundeten oder zugespitzten, gelbgrünen, oberseits kahlen, unterseits weisszottigen, einnervigen Blättchen zusammengesetzt. Blütenstand traubig, sehr dicht- blütig, endständig, 3—5 cm lang, auf sehr kurzem (kaum 1 cm langem) Schafte, von den Blättern weit überragt; Tragblätter der Blüten linear-lanzettlich, 3—10 mm lang, aussen zottig, innen 48 Mededeelingen van ’sRijks Herbarium Leiden: kahl, sehr lang zugespitzt, einnervig, nicht abfallend, am Grunde gelblich, an der Spitze violett gefärbt; Blütenstiele kaum 1 mm lang; Kelch glockig, etwas kantig, zweilippig, 6—7 mm lang, aussen zottig behaart mit kürzerer, aus zwei Zipfeln bestehender Oberlippe und ein wenig längerer zu einem Zipfel verwachsener Unterlippe, beiderseits mit einem sehr schmalen, linealischen, zottig behaarten Vorblättchen; Blumenkrone blass lila, den Kelch um das Doppelte überragend; Fahne eiförmig, mit dem geraden, etwa 3 mm langen Nagel etwa 10 mm lang, 5 mm breit, zurückgeschlagen mit zwei Längsfalten versehen, an der Spitze abgerundet, nach dem Grunde zu ziemlich plötzlich in den Nagel verschmälert; ‚Flügel rechteckig-länglich, mit dem geraden, 2 mm langen Nagel etwa 12 mm lang, 45 mm breit, abgerundet, in der oberen Hälfte des Grundes zwischen den Nerven sehr fein-wellig; Blumenblätter des Schiffchens länglich-eiförmig, mit dem leicht gekrümmten, 3 mm langen Nagel etwa 12 mm lang, 3 mm breit, zu einer stumpflichen Spitze verschmälert, in den Nagel allmählich zusammengezogen ; Staubfadenröhre völlig kahl, vorn im stumpfen Winkel nach oben gebogen, aus 5 kurzen Filamenten mit linealischen, gelben Antheren und 5 längeren Filamenten mit sehr kleinen, eiförmigen (sterilen ?), blassgelblichen Antheren bestehend; Fruchtknoten etwa 1/, mm lang gestielt, lanzettlich-eiförmig, am Grunde kahl, nach der Spitze zu mit angedrückten Haaren bekleidet, etwa 4,5—5 mm lang, 1 mm dick, in den kahlen, sichelförmig gekrümmten Griffel von etwa 8 mm Länge allmählich verschmälert; Narbe eiförmig, behaart, rotgelb gefärbt. Auf schuttdurchsetzten Alpentriften hinter der Punta de San Miguel, 4800 m (no. 2118. — Blühend im Mai 1911). Die Art gehört in die Verwandtschaft von Lupinus Fiebrigianus ULBRICH, der jedoch angedrückte, etwas seidig glänzende kurze gelbbräunliche Behaarung, scharf zugespitzte Blättchen, eine kreis- runde, viel breitere und kaur benagelte Fahne, kürzere Flügel und Schiffehen besitzt. Beide Arten bilden innerhalb der Gattung Lupinus eine eigene Gruppe, die durch den sehr dichtblütigen, kurzen, von den Laubblättern überragten Blütenstand, Kurzstengeligkeit und dichten Rasenwuchs gekennzeichnet ist. Lupinus ehrysanthus ULBRICH Auf Schieferschutt der Cerros de Malaga am Yurac-kasa, über 4000 m (no. 2253/a, bl. im Juni 1911). Verbr.: Perü, Bolivien. Lupinus hirsutus L. Im lockeren Gebüsch des Sunchalkammes zwischen San Mateo und Pojo, ca. 3000 m (no. 2005/b, bl. im April 1911). No. 27. Herzog’s bolivianische Pflanzen, II [1915]. 49 Verbr.: Mediterrangebiet. Wie kommt diese Pflanze in die boli- vische Ostkordillere ? | Lupinus microphyllus Desv. Auf fast kahlen steinigen Abhängen zwischen Pocona und Vacas, ca. 3400 m (no. 2034, bl. im April 1911). | Verbr.: Ecuador, Perü, Bolivien. Spartium L. Spartium junceum 1. Am Ufer der Gebirgsbäche in der Ebene von Gochabamba, auch an Bewässerungsgräben häulig, ca. 2700 m (no. 2065, bl. im Mai 1911). Verbr.: Kosmopolit. 4. Trifolieae. Trifolium L. Trifolium amabile H. B. K. Auf Bergwiesen bei Comarapa, ca. 2600 m (no. 1937, bl. im April 1911). Verbr.: Anden von Kolumbien bis Bolivien. 6. Galegeae. Indigofera L. Indigofera microcarpa DEsv. In den Dünen der „Lomas” westlich des Rio Pirai bei Santa Cruz (no. 1404, hellrosa bl. im Januar 1911). Verbr.: Westindien und nördliches Brasilien, Paraguay. Indigofera asperifolia Bong. Auf den Hochkämpen des Cerro de Charagua, ca. 1200—1400 m (no. 1255, ziegelrot bl. im Dezember 1910). Verbr.: Paraguay, Südbrasilien, Uruguay, Bolivien. Indigofera lespedezoides H. B. K. In den Hügelkampos westlich des Rio Pirai bei Santa Cruz (no. 1367, ziegelrot bl. im Januar 1911). Verbr.: Costarica, Kolumbien, Venezuela, Brasilien, Paraguay. Psoralea L. Psoralea glandulosa L. 1) 3 m hoher Strauch oder Halbstrauch in Hecken des Llavetales, ca. 3000-3500 m (no. 2090, bl. im Mai 1911); 2) im Gebüsch des Sunchalkammes zwischen San Mateo und Pojo, ca. 3000 m (no. 2005/e, bl. im April 1911). Verbr.: Bolivien, Chile. 50 Mededeelingen van ’sRijks Herbarium Leiden: Dalea L. Dalea rubricaulis ULBRICH sp. n. Suffrutex fere semimetralis ramis erectis glaberrimis rubicundis rimosis teretibus, partibus juvenilibus flavidis parcissime glandu- losis. Foliorum stipulae subulatae 1,5—-2 mm longae glabrae caducissimae; folia ad fere 6 cm longa, 5—8-, plerumque 7-juga, olaberrima, jugis laxis; rhachis rimosa, recta vel leviter curvata, glandulis satis magnis munita; foliola anguste linearia usque lineari-oblanceolata, fere 12- 15 mm longa, 1—1,5 mm lata, subcar- nosa, margine refllexa, apice obtusa vel subtruncata, basın versus angustata, supra viridia subtilissime albo-punctulata, subtus cineras- centia glandulis magnis dispersis vestita, petiolulo minimo hamoso tenui fuscido vix 1 mm longo. Inflorescentiae spicatae termi- nales pedunculo Nlavo disperse-glanduloso instructae densae 2—3,5 cm longae Florum bracteae cymbiformes, eirceuitu obovatae, fere 5 mm longae, fere 2 mm latae, longicuspes submembranaceae flavidae media in parte et in cuspide ad fere 2 mm longa nigrae extiinsecus pilis adpressis paucis glandulisque magnis lutescentibus vestitae, intus glaberrimae. Flores sessiles; calyx campanulatus, flavidus, atro-marginatus, glandulosus, extrinsecus pilis albidis sericeo-villosus, intus glaber, fere 6 mm altus, quinquelobus, lobis triangulo-lance- olatis fere 3 mm longis basi 1,5 mm latis, nervo unico atro munitis, superioribus duobus paulo brevioribus; coroila glabra, violacea, margine petalorum fNlava: vexilli lamina suborbiculari-reniformis fere 6 mm lata, 5 mm longa, obtusa vel truncata margine basali auriculatim-retroflexa, eymbiformis, in unguem leviter curvatum fere 4 mm longum subito contracta; alae cum ungue 2 mm longo fere S mm longae, 3 mm Jlatae, oblongae, lamina basin versus inter nervos undulata; carina inter petala maxima, fere 40 mm longa, petalorum lamina oblique ovata, fere 7 mm longa, 4 mm lata, in unguem rectum fere 3 mm longum subsubito an- gustata, margine inferiore paululo connata; tubus stamineus demum 8 mm longus glaber leviter curvatus filamentis 10 in canali- culam supra apertam connatis; antherae ovales fere 1 mm longae cadueissimae flavae antice apicem versus maculo brunneo munitae; ovarium breviter (l mm) stipitatum fere 2 mm longum, oblique ovatum, monospermum, basin versus parce glandulosum, pilis sericeis albidis villosum subsubito in stylum fere II mm longuın basi villo- sum ceterum glabrum filiformem attenuatum; stigına minutissimum punctiforme. Etwa halbmeterhoher Halbstrauch mit aufrechten, völlig kahlen, No. 27. Herzog’s bolivianische Pflanzen, II [1915]. 5l rötlichen, rinnigen, drehrunden Zweigen, die zerstreut mit gelblichen Drüsen besetzt sind: junge Zweige gelblich. Nebenblätter pfrie- menförmig, 1,5—2 mm lang, kahl, sehr hinfällig; Laubblätter bis gegen 6 cm lang, 5—S-, meist 7-jochig, völlig kahl, mit locker stehenden Blättchenpaaren; Blattspindel rinnig, gerade oder leicht gekrümmt, mit ziemlich grossen Drüsen besetzt; Blättchen schmal-linealisch bis verkehrt lineal-lanzettlich, etwa 12—18 mm lang, 1—-1,5 mm breit, etwas fleischig, am Rande umgebogen, an der Spitze abgestutzt oder abgerundet, nach dem Grunde zu ver- schmälert, oberseits grün und sehr fein weiss-punktiert, unterseits etwas grau mit grossen, zerstreut stehenden Drüsen bekleidet; Blättchen auf sehr kurzem, dünnem, hakig gebogenem, bräunlichem, kaum 1 mm langem Stielchen. Blütenstände dichtährig, 2—3,5 cm lang, an den Zweigen endständig auf gelbem, zerstreut-drüsigem Schafte. Tragblätter kahnförmig, im Umriss verkehrt-eiförmig, etwa 5 mm lang, 2 mm breit, lang zugespitzt, etwas häutig, blass- gelb, in der Mittellinie und an der etwa 2 mm langen Spitze schwarzgrün, aussen mit wenigen angedrückten Haaren und grossen gelblichen Drüsen bekleidet, innen völlig kahl. Blüten sitzend; Kelch glockig, gelblich, dunkel gerändert, drüsig, aussen von seidig glänzenden weisslichen Haaren zottig, innen kahl, etwa 6 mm hoch, fünfzipfelig, die beiden oberen Zipfel etwas kürzer als die drei unteren; Zipfel dreieckig-lanzettlich, etwa 3 mm lang, am Grunde 1,5 mm breit, von einem einzigen dunkelgefärbten Nerven durch- zogen; Blumenkrone kahl, violett, am Rande der Blumenblätter gelblich; Fahne fast kreis-nierenförmig, etwa 6 mm breit, 5 mm lang, abgerundet oder gestutzt, am unteren Rande öhrchenartig zurückgeschlagen, kahnförmig, in einen etwa 4 mm langen, schmalen, leicht gekrümmten Nagel plötzlich zusammengezogen; Flügel mit dem 2 mm langen Nagel etwa 3 mm lang, 3 mm breit, länglich, nach dem Grunde hin zwischen den Nerven fein gewellt; Schiff- chen von den Blumenblättern am grössten, etwa 10 mm lang, die Spreite seiner Blumenblätter schief eiförmig, etwa 7 mm lang, 4 mm breit, in den geraden, etwa 3 mm langen Nagel ziemlich plötzlich zusammengezogen, an ihrem Unterrande nur wenig ver- wachsen; Staubfadenröhre schliesslich S mm lang, kahl, leicht sekrümmt, aus zehn zu einer oben offenen Rinne verwachsenen Staubblättern bestehend; Staubbeutel eiförmig, etwa 1 mm lang, sehr hinfällig, gelb, vorn an der Spitze mit einem braunen Flecke; Fruchtknoten kurz (1 mm) gestielt, etwa 2 mm lang, schief- eiförmig, eineiig, nach dem Grunde zu sparsam drüsig, von seidieg glänzenden weisslichen Haaren zottig, ziemlich plötzlich in den etwa 50 Mededeelingen van ’sRijks Herbarium Leiden: 41 mm langen, fädigen, am Grunde zottig behaarten, sonst kahlen Griffel zusammengezogen; Narbe sehr klein punktförmig. An sonnigen Felsen im Tal des Rio de la Vieja, 1750 m (no. 4741a. — bl. im März 1911). Die Art ist verwandt mit Dalea boliviana BRITTON, die jedoch viel kürzere und breitere, nicht fleischige Blättchen, gelbliche Stengel, kleinere, nicht so breit gelbgerandete Blütenblätter und dunklere, weniger lang zugespitzte Tragblätter besitzt. Leicht kenntlich ist D. rubrieaulis ULBRICH an dem roten Stengel und den sehr schmalen, locker stehenden, etwas fleischigen Blättchen. Die Art ist augenscheinlich streng protandrisch; wenn die Blüten sich öffnen, sind die am Konnectiv sehr locker befestigten Antheren abgefallen; dann erst ist die Narbe völlig entwickelt. Dalea pazensis Ruspy In der Felssteppe bei Gomarapa, ca. 1900—2000 m (no. 1886, bl. im April 1911). Verbr.: Endemisch. Dalea pectinata BENTH. Im „subalpinen” Gebüsch über Comarapa, ca. 2500 m (no. 1919, bl. im April 1911). | Verbr.: Mexiko, Guatemala, Südbolivien. Dalea boliviana BRITTON Auf Grastriften der Bergkämme um Samaipata, ca. 2000 m (no. 1743, bl, März 1919: Verbr.: Endemisch. Tephrosia PERS. Tephrosia adunca BENTH. Auf Bergwiesen der Cuesta de los Monos, ca. 45001600 m (no. 1896 f, blühend im März 1911). Verbr.: Guiana, Brasilien, Paraguay. Coursetia DC. Coursetia brachyrhachis HARMS sp. n. Frutex ramulis villosis serius subglabrescentibus, novellis sericeis; folia breviter petiolata, rhachi villosula 7—14 cm longa; foliola bre- vissime petiolulata (petiolulo villeso), 10—17-juga (i. e. foliola 20— 34), oblonga vel anguste elliptica -vel oblanceolato-oblonga, basi saepe obliqua obtusa vel rotundata vel levissinıe emarginulata vel sub- truncata, apice mucronata, supra puberula, subtus adpresse villosa vel villosula, 0,85—2 cm longa, 5--8 mm lata ; stipulae lineari-setaceae, villosulae, 5-10 mm longae; racemi axillares folio breviores, pauci- No. 27. Herzog’s bolivianische Pflanzen, II [1915]. 53 flori, rhachi sericeo-villosa, eire. 1—1,5 em longa (vel in specimine Bangiano usque 3,5 cm longa), pedicellis satis longis villosulis, 5—12 mm longis; calyx sericeo-villosus, tubo 4 mm longo, dentibus tubo subaequilongis lanceolatis acuminatis, 3—4 mm longis; carina bre- viter acute rostrata, 10—12 mm alta; ovarium lineare subglabrum vel brevissime puberulum, stylo apice barbato. Strauch in der Quebrada de CUharagua, 900 m (no. 1188. — Dez. 1910; Blüten weiss); ohne Standort (M. BanG no. 1899). Die Art ist offenbar mit ©. guaranitica CHoD. et HassLEer (Para- guay) nahe verwandt. Astragalus L. Astragalus arequipensis Voc. Auf den steinigen Hügeln am Ufer des Titikaka-Sees bei Guaquli, ca. 4000 m (no. 2517/b, bl. im November 1911). Verbr.: Perü, Bolivien. Astragalus Herzogii ULBRICH sp. n. Herba perennis humillima rhizomate ramoso caulibus multis brevibus ad fere 3 cm longis, internodiis brevissimis, glaberrimis, ad terminos solum foliatis. Foliorum stipulae in sacculum mem- branaceum fere 3 mm longum apice lobis acutis munitum connatae albidae; folia fere 6 ad 10 mm longa, plerumque trijuga, glaberrima, rhachi falcata munita; foliola sessilia subcarnosa lanceolato-oblonga, 1,5—2 mm longa 0,2—0,7 mm lata, obtusa vel acuta, uninervia, margine saepius inflexa, laete viridia, subtus vix dilutiora. Flores axillares ad ramulorum terminos solitarii pseudo-terminales; bractea lamina setiformi fere 1 mm longa stipulis in vaginam supra aper- tam membranaceam fere 2 mm longam et latam, apice late trun- catam et fimbriatam ceterum glabram flavidam connatis munita; pedunculus vix 1 mm longus glaber: calyx campanulatus llavido- viridis, fere 5 mm altus 5 mm crassus, lobis obtusiusculis fere 1,5 mm longis pilis parvis nigris vestitis munitus, ceterum glaber; corolla violacea glabra, calycem triplo ferre superans; vexillum orbiculare, fere ID mm longum, 3 mm latum, reilexum, apice emar- ginato-excisum, basi subito in unguem fere 3 mm longum 1 mm latum angustatum media in parte lutescens basin versus llavescens; alae oblongae fere 9 mm longae, 3 mm latae in unguem leviter falcatum fere 3 mm longum angustatae laminae in parte auriculata sacculo fere 0,7 mm alto et crasso munitae; carina fere 7 mm longa subrecta, eius partes lamina oblique ovata fere 2,5 mm lata munitae in unguem fere 3,5 mm longum rectum subito contractae; tubus stamineus albus 6—6,5 mm altus glaber e filamentis novem com- 54 Mededeelingen van ’sRijks Herbarium Leiden: positus supra apertus; stamen vexillare liberum fere 5 mm longum; antherae luteae ovales; ovarium subsessile cuın stylo leviter falcato fere 3 mm longo 6 mm longum flavido-viride, fere 0,7 mm crassum, glaberrimum, succedaneo in stylum crassum glabrum atte- nuatum pauciovulatum; stigma capitatum aurantiacum glabrum. Ausdauernde, sehr niedrige Staude mit verzweigtem Erdstamm und zahlreichen kurzen, bis etwa 3 cm langen völlig kahlen Zweigen mit sehr kurzen Internodien, nur an den Enden beblättert. Neben- blätter zu einer sackartigen, weisslichen, häutigen, etwa 3 mm langen, nur an ihrer Spitze mit kurzen Zipfeln versehenen Scheide verwachsen. Laubblätter etwa 6—10 mm lang, meist dreijochig, völlig kahl, mit gekrümmter Spindel; Blättchen sitzend, etwas fleischig, länglich-lanzettlich, 1,5—2 mm lang, 0,2—0,7 mm breit, stumpflich oder spitz, einnervig, mit oft nach oben gebogenem Rande, freudig grün, unterseits kaum heller; Blüten axillär an den En- den der Zweige, einzeln, scheinbar endständig, ihr Tragblatt mit einer auf einen borstenähnlichen behaarten Zipfel von etwa 1 mm Länge reduzierten Spreite und zu einer oben offenen etwa 2 mm langen, 2 mm breiten häutigen an der Spitze breit abgestutzten und be- wimperten, sonst kahlen, blassgelblichen Scheide verwachsenen Neben- blättern. Blütenstiel kaum 1 mm lange, kahl; Kelch glockig, blass-gelblichgerün, kaum 5 mm lang, 3 mm dick. mit stumpflichen etwa 1,5 mm langen mit kleinen schwarzen Haaren bedeckten Zipfeln, sonst fast kahl; Blumenkrone violett, kahl, den Kelch etwa dreifach an Länge überragend; Fahne kreisförmig, etwa 10 mm lang, 8 mm breit, zurückgeschlagen, an der Spitze ausge- schnitten bis ausgeschweift, am Grunde ziemlich plötzlich in den etwa 3 mm langen 1 mm breiten weisslichgelben Nagel verschmälert, in der Mitte der Spreite gelblich, nach dem Grunde zu weisslich ; Flügel länglich, etwa 9 mm lang, 3 mm breit, in den leicht ge- krümmten, etwa 3 mm langen Nagel verschmälert, in dem geöhrten Teile der Spreite mit einer etwa 0,7 mm tiefen und breiten Aus- sackung; Schiffchen etwa 7 mm lang, fast gerade, Spreite der Blumenblätter schief-eiförmig, etwa 2,5 mm breit, in den etwa 5 mm langen, geraden Nagel ziemlich plötzlich zusammengezogen; Staubfadenröhre weiss, kahl, 6—-6,5 mm lang, von neun Fila- menten gebildet, oben offen, das Vexillarstaubblatt frei und nur 5 mm lang; Staubbeutel gelb, eiförmig; Fruchtknoten fast sitzend, zusammen mit dem leicht sichelig gekrümmten kahlen 3 mm langen Grilfel 6 mm lang, gelblich-grün, etwa 0,7 mm dick, völlig kahl, ganz allmählich in den dicklichen Griffel verschmälert, mit wenigen Samenanlagen; Narbe kopfig, rotgelb, kahl. No. 27. Herzog’s bolivianische Pflanzen, II [1915). 55 An Bachrändern im Tal von Choquecota chico (Quimzacruz- Kordillere) zwischen Gras, 4300 m (no. 2340! — Blühend im Ok- tober 1911). Die Art gehört augenscheinlich in die Verwandtschaft von Astra- galus uniflorus DC., der in den Hochanden von Peru und: Bolivien häufig ist, jedoch dichte Polster bildet, viel grössere Blüten auch dickere Stengel und Zweige, grössere Blätter und Blättchen besitzt. 4A. Herzogi ULBRICH ist leicht kenntlich an seiner Kleinheit, den dünnen, lockeren Stengeln und Zweigen und den ziemlich kleinen Blüten, die scheinbar endständig an den nur an den Enden be- blätterten Zweigen sitzen. Astragalus minimus Voc. Niederliegende Spalierrasen bildend auf Schutthängen bei der Mine Monteblanco (Quimzacruz-Kordillere), ca. 5000 m (no. 2436, bl. im Oktober 1911). Verbr.: Perü, Bolivien. Cascaronia GRIS. Cascaronia astragalina GRIS. Kleiner Baum an trockenen felsigen Abhängen im Caipipendi-Tal (Sierra de Charagua), ca. 1000 m (no. 1235, bl. im Dezember 1910). Hierher rechne ich auch no. 1256, einen krüppelhaften Zwergstrauch mit niederliegenden Ästen, der vielleicht als Verbissform aufgefasst werden könnte. Der Weidegang der Schafe, die die Indianer in grösseren Herden halten, dürfte solche Formen häufig hervorrufen. Ich habe solche später auch an Porlieria Lorentzii beobachtet. Verbr.: Endemisch in der argentinisch-bolivischen Ostkordillere. 7. Hedysareae. Nissolia JAcQ. Nissolia fruticosa JAcQ. Windend im Gebüsch bei Camatindi, ca. 500 m (no. 1158, schmutzig- gelb blühend im Dezember 1910). Verbr.: Zentralamerika, Tropisch andines Südamerika am Anden- rand bis Tucuman, Paraguay. Amicia H. B. K. Amicia Lobbiana BENTH. var. Kleiner Strauch mit spreizenden Ästen im Buschland bei Inca- corral, ca. 2200 m (no. 2222, dunkel weinrot blühend im Juni 1911). Verbr.: Perü, Bolivien. 56 Mededeelingen van ’sRijks Herbarium Leiden: Aeschynomene L. Aeschynomene panieculata WiLLn. Auf Sandboden eines kleinen Wasserlaufes westlich des Rio Pirai bei Santa Cruz (no. 1344, bl. im Januar 1911). Verbr.: Mittelamerika, Guiana, Brasilien, Paraguay. Aeschynomene faleata DC. In den Hügelcampos zwischen Rio Pirai und Rio Cuchi (no. 1505/a, bl. im Januar 1911). Verbr.: Brasilien, Paraguay, Perü, Mittelamerika, Mexiko. Adesmia DC. Adesmia miraflorensis (Remy) Ruspy 4) Strauch an Grashängen des Cerro Sipascoya, ca. 3300 m (no. 2049, bl. im April 1911); 2) an trockenen Abhängen um La Paz» ca. 3700 m (no. 2326, bl. im November 1911). Verbr.: Endemisch. Adesmia spinosissima MEYEN An steinigen Abhängen des Cerro de Oruro, ca. 3900—4000 m (no. 2443, bl. im November 1911). Verbr.: Perü, Bolivien. Adesmia pinifolia GiLL. In der Nähe von Puente de Inca (Prov. Mendoza), ca. 2800 m (no. 802 der ersten Reise, bl. im Februar 1908). Verbr.: Anden von Argentinien und Chile. Stylosanthes Sw. Stylosanthes juncea MiıcnH. In den Hügelcampos von Porongo bei Santa Cruz (no. 1485, bl. im Januar 1919). Verbr.: Bolivien, Paraguay. Stylosanthes montevidensis Voc. In den Hügelcampos zwischen Florida und La Palissa, ca. 600 m (no. 1276, bl. im Dezember 1910). Verbr.: Uruguay, Südbrasilien, Paraguay, Bolivien. Stylosanthes scabra Voc. In der Felssteppe bei Comarapa, ca. 1900 m (no. 1890/a, bl. im April 1911). | Verbr.: Brasilien, Bolivien, Perü, Mittelamerika. Arachis L. Arachis prostrata BENTH. No. 27. Herzog’s bolivianische Pflanzen, II [1915]. 57 Niederliegendes Kraut im Buschwald um Villa Montes (no. 1110, bl. im November 1910). Verbr.: Brasilien, Paraguay, Bolivien. Zornia GMEL. Zornia diphylla Pers. In der Pampa von Santa Cruz häufig (no. 1341 u. 1380c?, bl. im Januar 1911). Zornia diphylla Pers var. latifolia BENTH. 4) In den Hügelcampos von Los Aguais, ca. 500 m (no. 1246b, bl. im Dezember 1910); 2) in den Hügelcampos zwischen Florida und La Palissa, ca. 600 m (no. 1269, bl. im Dezember 1910). Verbr.: Mexiko bis Südbrasilien, mehrere Varietäten von Ost- indien bis Australien. Desmodium Desv. Desmodium frutescens (JACQ.) SCHINDLER In den Savannenwäldchen um Santa Cruz (no. 1380c#, bl. im Januar 1911). Desmodium sclerophyllum BeEnTH. In der Buschregion von Tres Cruces, ca. 1500 m (no. 1566, bl. im Februar 1911). Verbr.: Brasilien, Paraguay. Bolivien, Perü, Guiana. Desmodium barbatum BENTH. Am Sandufer eines Flüsschens westlich vom Rio Pirai (no. 1436, bl. im Januar 1911). Verbr.: Mittelamerika, Kolumbien, Perü, Bolivien, Paraguay, Brasilien, Guiana. Desmodium tortuosum DC. In der Dornbuschsteppe beim Palo, ca. 1600 m (no. 1805, weiss bl. im April 1911). ; Verbr.: Nordamerika, Westindien. Desmodium uneinatum DC. Auf hoch gelegenen mageren Triften bei San Pedro, ca. 2000 m (no. 1850, bläulich grün bl. im April 1911). Verbr.: Mittel- und Südamerika. 8. Dalbergieae. Platymiseium Voc. Platymiscium spec. Baum im Savannenwald um Santa Cruz (no. 1297, im Januar 1911). 58 Mededeelingen van ’sRijks Herbarium Leiden: Machaerium PERS. Machaerium villosum Voc. 1) Baum in den Hügelcampos von Basilio und Aguais (no. 1326, fr. im Dezember 1910); 2) im Savannenwald um Santa Cruz (no. 1326a, fr. im Januar 1911). Verbr.: Brasilien, Ostbolivien. Machaerium angustifolium Vo. 1) Kleiner Baum in den Wäldern um Santa Cruz (no. 1301, ohne Bl. u. Fr. im Januar 1911); 2) Kleiner Baum an der Waldgrenze bei Tres Cruces, Kordillere von Santa Cruz, ca. 1500 m (no. 1588, blau blühend im Februar 1911). Verbr.: Brasilien, Paraguay, Bolivien, Perü, Kolumbien, Panama, Venezuela, Guiana. Geoffraea L. Geoffraea superba H. B. K. 1) Baum an sumpfigen Stellen im Wald bei Cabezas am Rio Grande (no. 1274, fr. im Dezember 1910); 2) hoher Baum im Wald zwischen Santa Cruz und Rio Pirai (no. 1320, fr. im Januar 1911; nom. vulg. „Chauchachi’”). Verbr.: Nördliches Brasilien, Paraguay, Bolivien, östliches Perü, Venezuela. Nach PenA in Flora Oruceäa sollen die Zweige und Blätter, besonders im Frühjahr, so reichlich Wasser ausscheiden, dass der Boden rings um den Baum nass wird. 9. Vicieae. Vieia L. Vieia montevidensis VoG. Im Gebüsch am Bachrand bei Samaipata, ca. 1700 m (no. 1721, bl. im März 1911). Verbr.: Uruguay, Paraguay, Südchile. 10. Phaseoleae. Erythrina L. Erythrina falecata BENTH. Baum am Bachrand bei Ledesma, N. Argentinien (no. 1011, feuerrot blühend im Oktober 1910). Verbr.: Brasilien. No. 27. Herzog’s bolivianische Pflanzen, II [1915). 59 Galactia P. Br. Galaetia Iussieuana H. B. K. 4) An steinigen Berghängen um Samaipata, ca. 1500 m (uo. 1679, hellrosa blühend im März 1911); 2) auf den „Lomas’” westlich des Rio Pirai bei Santa Cruz (no. 1526a, bl. im Januar 1911). Verbr.: Westindien, Kolumbien, Guiana, Brasilien, Paraguay. Galaetia glaucescens H. B. K. In den Hügelcampos westlich vom Rio Pirai bei Santa Cruz (no. 1366, purpurrot bl. im Januar 1911). Verbr.: Paraguay, Bolivien, Ecuador. Galactia spec. Guaraniticae HASSLER affinis. Im Bergwald der Sierra de Caipipendi schlingend, ca. 9OO—1000 m (no. 1257, ziegelrot blühend im Dezember 1910). Verbr. von @. Guaranitica: Paraguay. Canavalia ADaAnS. Canavalia ensiformis DC. Schlingend im Gebüsch der Quebrada de Suspiros (no. 1875, violett und weiss blühend im März 1911). Verbr.: Trop. Asien, Neu Guinea. Ob in Bolivien einheimisch ? Canavalia spec. lentae BENTH. aflınis. Schlingend im Ufergebüsch bei Comarapa, ca. 1900 m (no. 19931, bl. im April 1911). Verbr. von C. lenta: Inneres Brasilien, Paraguay. Rhynehosia Lour. Rhynchosia corylifolia MART. Auf Bergwiesen um Samaipata, ca. 1900—2000 m (no. 1759, bl. im März 1911; nom. vulg. „orosus’). Verbr.: Brasilien, Paraguay. Rhynehosia spec. earibaeae DU. aftinis. Windend im Gebüsch bei Camatindi (no. 1160, bl. im Dezember 1910). Verbr. von Rh. caribaea: Nordamerika, Westindien, trop. und Südafrika. Eriosema DC. Eriosema cerinitum Don An steinigen Abhängen am Grat des Sillar, Kordillere von Santa Cruz, ca. 1600—1700 m (no. 1602a, bl. im Februar 1911). Verbr.: Westindien und Mittelamerika bis Brasilien u. Paraguay. 60 Mededeelingen van ’sRijks Herbarium Leiden: Eriosema rufum E. Mey. In den Hügelcampos westlich des Rio Pirai bei Santa Cruz (no. 1365, bl. im Januar 1911). Verbr.: Minas Geraes und Goyaz, Paraguay, Bolivien, Kolumbien, Guiana. Eriosema simplieifolium WAaLr. Auf Bergwiesen der Cuesta de los Monos, ca. 1500—1600 m (no. 1896g , blühend im März 1911). Verbr.: Westindien, Kolumbien, Guiana, Brasilien. Phaseolus L. Phaseolus caracalla L. Kletternd im Wald des Achirastales, ca. 1400 m (no. 1722, bl. im März 1911). Verbr.: Paraguay, Brasilien. Alle Blütenteile, besonders das Schiffchen, sind spiralig gewunden. Phaseolus bracteolatus NEES et MaRrr. Auf Sandboden westl. des Rio Pirai bei Santa Cruz (no. 1343, braunrot bl. im Januar 1911). Verbr.: Paraguay, Brasilien. Phaseolus spec. Auf. Bergwiesen der Cuesta de los Monos, ca. 1600 m (no. 1806b, bl. im März 1911). Centrosema DC. Gentrosema Plumieri BENTH. Auf feuchten Weideflächen bei Puerto Suarez (no. 166 der ersten heise, bl.-im Aprı) 490%. Verbr.: Brasilien, Paraguay, Bolivien, Perü, Ecuador, Westindien, Mexiko. Centrosema brasilianum BENTH. Auf Sanddünen der „Lomas” westlich des Rio Pirai bei Santa Cruz, an Gräsern rankend (no. 1406, bl. im Januar 1911); auf Sandboden westlich des Rio Pirai (no. 1346, bl. im Januar 1911). Verbr.: Brasilien, Paraguay, Bolivien, Engl. und französ. Guiana, Westindien. Centrosema pascuorum MART. Auf der Pampa von Santa Cruz (no. 1375, blühend im Januar 1914): Verbr.: Brasilien, Paraguay, Guiana, Westindien, Mittelamerika. No. 27. Herzog’s bolivianische Pflanzen, II [1915]. 61 ÖXALIDACEAE (R. KNUTH). Oxalis L. Oxalis capitata R. KnutH sp. n. (Sect. Thamnoxys PROG.). Fruticosa, 1 m et supra alta, squarroso-ramosa, ramis demum cortice griseo-albescente obtectis, 21/;, mm et ultra crassis; rami hornotini dense tomentoso-pubescentes, praecipue superne foliati, ad apices pedunculis + numerosis ornati. Folia cum petiolis usque 6 cm longa, trifoliolata; foliola oblongo-lanceolata, apice rotundata, rarius fere retusa, usque 2 cm longa et 3/, cm lata, supra brevis- sime sericea, infra indumento denso cinereo lanuginoso-sericea, ad nervos lanuginosa, medium petiolulatum petiolulo usque 6 mm longo, lateralia sessilia vel subsessilia; petiolus foliolo medio 11/,—13/4-plo longior, + stricetus. Inflorescentia folio eirc. aequilonga; pedunculus usque 4 cm longus, 1 mm crassus, & strictus, tomentoso-pubescens, apice umbellam vix perspicue biramosam circ. S-lloram gerens. Pedicelli 3—41/, mm longi, hirsuti. Sepala lanceolata, acutiuscula, villosa, 5 mm longa. Petala lutea, sepalis 13/,-plo longiora, circ. 10 mm longa, cuneato-linearia. Stamina majora minoribus 2-plo longiora; filamenta omnia breviter hirsuta. Styli sepalis aequilongi, staminibus minoribus 3-plo longiores. Im „Monte’” bei Charagua, ca. 600 m (no. 1248a, bl. im Dezember 190. — Typus!). Oxalis affinis R. KnuUTH sp. n. (Sect. Thamnoxys PRoG.). Fruticosa, eirc. 1 m alta, + squarroso-ramosa, ramis demum cortice profunde fusco obtectis 3—4 mm crassis; rami hornotini tomentoso-puberuli, praecipue superne foliati, versus apices pedun- culis ornati. Folia alterna, cum petiolis usque 7 cm longa, trifolio- lata; foliola oblonga vel lanceolato-oblonga, margine leviter undu- lata, apice rotundata vel vix perspicue incisa, usque 3 cm longa et 11/, em lata, supra brevissime sericea, infra indumento denso cinereo lanuginoso-sericea, medium petiolulatum petiolulo usque 6 mm longo, lateralia subsessilia; petiolus foliolo medio 11/,—13/,-plo longior, + strietus. Intlorescentia longitudine varıa, saepe foliis 2-plo longior; pedunculus usque 5 cm longus, 1 mm crassus, — strictus, puberulus, apice umbellam biramosam 7—13-floram gerens; rami usque 7 mm longi, saepe autem subnulli. Pedicelli 1/,—5 mm longi, in umbella longitudine diversi. Sepala ovata vel oblonga, obtusa, satis dense puberula, 41/,—5 mın longa. Petala albido-lutescentia, sepalis 21/,--23/,-plo longiora, basi et saepe ad medium inter se con- nata, glabra vel basi parcissime ciliata, anguste cuneata. Stamina 62 Mededeelingen van ’sRijks Herbarium Leiden: majora sepalis aequilonga; filamenta puberula; stamina minora stylis 2-plo longiora. Styli sepalis fere 3-plo breviores. Im „Abayoi” bei Santa Ana de Chiquitos, gemein (no. 197 der ersten Reise, bl. im Mai 1907. — Typus!). Nota: Gynoecium et androecium — stipitatum stipite 1 mm longo. Oxalis Parapitensis R. KnUTH sp. n. (Sect. Thamnoxys PROG.). Fruticosa, eirc. 1 m alta, squarroso-ramosa, ramis demum cortice albescente obtectis 4 mm crassis; rami hornotini superne dense griseo-puberuli, praecipue superne foliati et versus apices peduneulis ornati. Folia alterna, cum petiolis usque 6!/, cm longa, trifoliolata ; foliola ovata vel oblongo-ovata, margine leviter undulata, apice obtusa vel fere rotundata, usque 31/, cm longa et I?/, cm lata, supra brevissime sericea, infra indumento denso cinereo-argenteo lanuginoso-sericea, medium petiolulatum petiolulo usque 6 mm longo, lateralia petiolulis 11/,—2 mm longis suffulta; petiolus foliolo medio aequilongus. Inflorescentia petiolo aequilonga; pedunculus 11/,—21/, cm longus, 1 mm crassus, einereo-tomentosus, apice um- bellam biramosam contractam 8S—12-floram gerens. Pedicelli Y„—5 mm longi, in umbella longitudine diversi. Sepala oblonga, acutius- cula, tomentoso-hirsutula, 6 mm longa. Petala lutea, sepalis 2-plo longiora, cuneato-linearia, usque 10 mm longa. Stamina minute puberula vel glabra; majora sepalis aequilonga; minora 2-plo breviora. Im Buschwald zwischen Machareti und Parapiti, 700 m (no. 1150, bl. im Dezember 1910. — Typus!). Nota: Species valde aflinis est O. capitatae et O. affini. O. capitata recognoscitur sepalis manifeste villosis. 0. parapitensis et O. affinis diversae sunt longitudine inflorescentiarum et colore petalorum et indumento sepalorum. Oxalis charaguensis R. KnuTH sp. n. (Sect. Thamnoxys PROG.). Suffruticosa, ceire. 18 cm alta. Caulis inferne simplex, 13/, mm crassus, superne sparsim ramosus ramis paucis, brunneus, sub- lignosus, laevis, dense hirsutulo-pubescens, glaucoideo-viridis. Folia ad ramulos abbreviatos sita, — numerosa; foliola 3, glaucoideo- viridia, ovata vel oblonga, basi + cuneata, apice cuneata vel sinu lato excisa, facie superiore subglabra, inferiore dense adpresse setoso-hirsutula; medium saepe 14 mm longum, 8 mm latum; late- ralia parum minora, — angustiora; petiolus filiformis vel vere capil- laris, saepe 21), cm longus, quam foliolum medium 2—21/,-plo longior, hirsutus. Pedunculi 2—5 in ramulo abbreviato, foliis longi- ores, saepe 28 mm longi, hirsutuli, umbellam regularem 3—6-floram gerentes. Pedicelli 11/,—3 mm longi, hirsuti, sub anthesi floris No. 27. Herzog’s bolivianische Pflanzen, II [1915]. 63 recurvati. Sepala ovato-lanceolata, + acuminata, acuta, 4 mm longa, dense hirsuta. Petala ovata, sepalis parum longiora. Stamina majora sepalis 11/,-plo longiora; filamenta dense pubescentia. Im „Monte’” bei Charagua, ca. 600 m (no. 1248 b, bl. im Dezember 1940. — Typus!). Oxalis Herzogii R. KnutH sp. n. (Sect. Thamnoxys Proc.) Suffruticosa, 30 cm et ultra alta. Oaulis sparsim squarroso- ramosus; rami atro-brunnei, sublienosi, 2 mm crassi, graciles, — pubescentes, inferne sublaeves. Folia ad ramulos abbreviatos disposita, numerosa; foliola 3, glaucoidea, ovata vel oblonga, basi leviter cuneata, margine undulata vel crenulato-undulata, facie superiore subglabra, margine + ciliata, facie inferiore pilis adpresse setoso-ciliatis dense obsita; medium usque 15 mm longum et 10 mm latum, lateralia parum minora; petiolus filiformis, saepe 17 mm longus, quam foliolum medium 1!/,-plo longior, subhirsuto-pubes- cens. Pedunculi 2—-5 in ramulo abbreviato, mox foliis parum bre- viores, mox ea superantes, saepe 25 mm longi, dense pubescentes, umbellam regularem .2—-6-floram gerentes. Pedicelli 11/,—3 mm lonei, pubescentes, sub alabastro parum curvati. Sepala linearia, acutissima, 5 mm longa, in alabastro hirsuta, mox autem subgla- bra, post anthesin valde dilatata et obovata. Petala lutea, elongato- cuneata, margine anteriore — retuso-erosa, 5 mm longa, sepalis circ. aequilonga. Stamina stylique minute puberuli; stamina majora sepalis aequilonga, minora stylis brevissimis 2-plo longiora; styli sepalis 3-plo breviores. Im „Abayoi’ bei Sante Ana de Chiquitos, gemein (no. 209 der ersten Reise, bl. im Mai 1907. — Typus!). Oxalis Guaquiensis R. KnUTH sp. n. (Sect. Tuymiformes R.KnUTtH). Suffruticosa, ceirc. 5 cm alta. Caules procumbentes vel ascendentes, eirc. 7 cm longi, I-—1l/, mm crassi, inferne sublignosi, satis nume- rosi, inferne subglabri, superne dense glanduloso-subviscosi, prae- cipue inferne densissime foliati. Folia parva, in ramulis brevissimis caulinis congesta; foliola 3, obreniformia, margine anteriore ultra medium incisa, glaucoidea, crassiuscula, 3 mm lata, 11/, mm longa, supra glabra, infra + lanuginosa, sessilia; petiolus 5 mm longus, + filiformis, + adpresso-pubescens; stipulae pro maxima parte adnatae. Flores solitarii, axillares, brevissime pedicellati; pedicelli eirc. 1—2 mm longi, crassiusculi. Sepala 2-3 mm longa, margine non raro purpurea, ovata, obtusa, glabra. Corolla sepalis 3—4-plo longior, usque 9 mm longa, lutea; petala late cuneata, margine anteriore + retusa. Stamina majora sepalis 2!/,—21/,-plo longiora, dense ciliata. 64 Mededeeiingen van ’sRijks Herbarium Leiden: Auf Feldern bei Guaqui am Titicaca-See, ca. 3300 m (no. 2512, bl. im November 1911. — Typus!). Oxalis Calachaccensis R. KnurH sp. n. (Sect. Thymiformes R. KnurtH). Suffrutex 4—8 cın altus. Radix lignosa, saepe 4 mm crassa, fusca. Caules plures, decumbentes vel adscendentes, 2—21/, mm crassi, lignosi, ramos hornotinos 3—4 cm longos 1 mm crassos glabres- centes vel pilosos emittentes. Folia caulina, satis numerosa; foliola 3, glaucoidea, reniformia vel fere 2-lobulata, facie superiore glabra, margine et facie inferiore pilis longis lanatis + sparsim obsita, omnia sessilia, 3 mm longa, 5 mm lata; petiolus 4-10 mm longus, filiformis, + lanato-pilosus. Stipulae fere omnino petiolo adnatae, 1—2 mm longae, apice obtusae. Pedunculi axillares, soli- tarii, uniflori, 31/, mm longi, lanato-pilosi. Bracteae subulatae, 1 mm longae. Pedicellus pedunculo parum longior, cum eo geni- culatus, aequo modo filiformis. Sepala ovata, non raro leviter purpurea, sub fructu elongato-ovata et mucronulata, 23/,—3 mm longa, pilosa. Petala oblonga, pallida vel albida, 5 mm longa. Stamina glabrescentia. Capsula cylindrica, 10 mm longa, sericeo- hirsuta; semina in loculo eirc. 6. An trockenen Erdhängen des Moränenhügels bei Calachacca, Kord. von Quimzacruz, ca. 3900 m (no. 2474b, bl. im Oktober 4911. — Typus!). | Oxalis Teneriensis R. KnuTH sp. n. (Sect. Carnosae REICHE). Suffruticosa, 7—12 cm alta. Radix usque 10 cm longa et 5 mm crassa, verticalis, pluricaulis. Caules inferne 5 mm crassi, breves, cortice brunneo obtecti, glabri, superne ramos paucos hornotinos carnosos 3—4 cm altos et puberulos ferentes. Folia ad ramulos hornotinos — numerosa, satis longe petiolata, 3-foliolata; foliola 40—12 mm longa, 61/,—8 mm lata, carnosula, facie superiore glabra, facie inferiore in juventute + adpresse villosa, demum subglabra vel glabra, ambitu - obcordata, margine anteriore leviter excisa; petioli usque 5 cm longi, carnosi, exsicc. 11/, mm crassi, non raro basin versus tuberculis albidis adspersi, ad insertionem inferiorem pilis albidis obsiti, ceterum glabri; stipulae minutae, deciduae, + albido-villosae. Pedunculi sparsi, glabri, cum umbella 43 cm longi, sine umbella 10 cm longi, satis graciles, apice um- bellam circ. 12-floram manifeste biramosam gerentes; rami 2 cm longi. Pedicelli 7—10 mm longi, sicut calyx satis dense glandu- losi, + filiformes. Sepala lanceolata, acuta, apicem versus saepe purpureo-tincta, apice ipso pilis brevibus albidis villoso-ciliata, 4—5 mm longa. Petala aureo-lutea, 10 mm longa, lanceolata. No. 27. Herzog’s bolivianische Pflanzen, II [1915]. 65 Stamina majora hirsutula, sepalis 11/,-plo longiora. Stylı pilosi. In der Felsheide von Teneria, ca. 3000 m (no. 2484, bl. im November 1911. — Typus!). Bemerkung: Die Stengel sind an der lebenden Pflanze meist rot überlaufen (Tu. HERZOG). Oxalis Tocoranensis R. KnutH sp. n. (Sect. Succulenticaules R. KnUTn). Habitu Impatientis nolı mie tangere, scandens, carnosula. Caulis ad 3—4 m longus, carnosulus, exsicc. usque 41/, mm crassus, satis dense foliatus, internodiis 3—D cm longis. Folia omnia caulina, praecipue apicem versus numerosiora, magna; foliola 3, omnia aequalia, viri- dia, oblongo-lanceolata, bası angustata, apice emarginata sinu line- ari 5 mm profundo et 2 mm lato, subglabra, margine sparsissime pilis mollibus longis ciliata, brevissime petiolulata, petiolulis usque 2 mm longis; petiolus usque 6 cm longus, exsice. 1 mm crassus, foliolo medio 11/,-plo longior, + gracilis; stipulae basi petioli adnatae, membranaceae, elongato-lanceolatae, 5 mm longae, deciduae. Pedun- euli ex axillis foliorum superiorum, foliis aequilongi, usque 9 cm longi, graciles, pseudo-umbellam 4—6-Nloram breviter biramosam gerentes. Pedicelli in umbella longitudine varii, usque 11/, cm longi, sicut tota inllorescentia glabri. Sepala anguste oblonga, apice obtusa vel rotundata, laete viridia, 91/,-6 mm longa. Petala 16—17 mm longa, lutea, late cuneata, margine leviter emarginata. Filamenta glabra. Stamina minora sepalis parum breviora, majora eis lon- giora. Styli sepalis fere 2-plo longiores. Im Bergwald des Rio Tocorani, ca. 2400 m, kletternd (no. 2276, bl. im Juli 1911. — Typus!). Oxalis Gageiflora R. KnuTH sp. n. (Sect. Articulata R. KnUTH). Acaulis, glaberrima, bulbosa (?). Folia basalia 13 cm longa; foliola 3, rotundato-triquetra, basi + angustata, margine anteriore retusa vel leviter emarginata, carnosula, sessilia, medium usque 21/, cm longum et 3!/, cm latum, lateralia parum minora; petiolus 10 cm longus, carnosus, basi tenuior. Pedunculus basalis, 15 cm longus, carnosus, glaber, apice umbellam plane pseudodichotomo-dissolutam eire, 12-loram gerens. Bracteae satis numerosae, 4—7 mm longae, glabrae, lineares, acutae, carnosulae. Pedicelli longitudine diversi, inferiores usque 2, superiores 1/,—1 cm. longi, glabri. Sepala 12—16 mm longa, lanceolato-linearia, acuta vel acutissima, laete viridia, carnosula. Petala 20—25 mm longa, sepalis 21/,—3-plo loneiora, lutea, + cuneata, margine anteriore retuso + leviter emarginata. Stamina majora sepalis longiora; filamenta minutissime puberula. Capsula + anguste cylindrica. Semina in loculo multa. 66 Mededeelingen van ’sRijks Herbarium Leiden: In der Felswüste der Küstenkordillere bei Antofagasta, ca. 300 m (no. 2453, bl. im September 1911. — Typus!) Oxalis oceidentalis R. KnUTH sp. n. (Sect. Articulata R. KnUTH). Acaulis, 6 cm alta. Caudex verticalis, —5 cm. altus, brunneus, partibus media et superiore 4 mm. crassus et petiolorum reliquiis squamosus, inferne autem tuberose incrassatus et 11/, cm. crassus, basi radiculis capillaribus donatus, apice foliis et pedunculis paucis coronatus. Folia vix numerosa, basalia 4 cm longa, trifoliolata ; foliola 10 mm longa, 12 mm lata, crassiuscula, rotundato-triquetra, supra intense viridia, subtus papilloso-glaucoidea, ceterum glabra; petiolus 3-—4 cm longus, crassiusculus. Pedunculi basales, petiolis aequilongi et aequales, 3—4 cm longi, glabri, carnosuli, apice um- bellam biramosam cire. 5—6-floram gerentes. Bracteae lanceolatae, acutiusculae, 2/.—3 mm longae, pilosae, in umbellis magis disso- lutis saepe numerosae; rami umbellae 1/,—11/, cm longi. Pedicelli pedunculis multo angustiores, + carnosuli, glabri, usque 1 cm longi. Sepala ovata, apice rotundata, 5—7 mm longa, glabra, margine purpureo-viridia. Petala 15—18 mm longa, + cuneata, lutea, inte- gra. Stamina majora sepalis 2-plo breviora; minora majoribus 2-plo breviora; omnia glabra. Styli minutissime viscoso-puberuli. In der Felswüste der Küstenkordillere bei Antofagasta, ca. 300 m (no. 2454, bl. im September 1911. — Typus!). Oxalis tenuiscaposa R. KnUTH sp. n. (Sect. Articulata R. KnuTH). Acaulis, laxa. Caudex verticalis, 4—5 cm altus, 1 cm crassus, squamis magnis triquetris usque °/;, cm latis rufo-brunneis + ad- pressis margine ciliatis dense obsitus. Folia.... Flores verisimiliter foliis praecociores. Pedunculi pauci, basales, 15—30 cm longi, 1,—3 mm crassi, laxi, sicut bracteae lloresque glabri, laeves, apice umbel- lam eirc. 5-Horam gerentes. Pedicelli 1—2 cm longi, filiformes, sub lore — nutantes, demum erecti, longitudine diversi. Bracteae lanceolatae, acutae, 2—3 mm longae, exsicc. membranaceae. Sepala 4—6l/, mm longa, lanceolata vel ovata, acuta, exsicc. membranacea, pallide viridia. Petala sepalis 3—41/,-plo longiora, oblonga, apice obtusa vel rotundata, alba, 14—20 mm longa. Stamina minora sepalis aequilonga, majora minoribus vix 2-plo longiora, dense lanato-ciliata, Zwischen Woyuibe und Itatique im Gebüsch (no. 1197, bl. im Dezember 1910. — Typus!) | Nota: Species persimilis est O. vernalis FREDRIKSEN et fortasse ejus synonyma. Dilfert sepalis apice non glanduloso-maculatis, squamis basalibus interioribus ab exterioribus non manifeste di- versis, floribus certe non rubris. No. 27. Herzog’s bolivianische Pflanzen, II [1915]. 67 Oxalis Philippii R. KnutHn sp. n. (Sect. Ionoxalis R. KnuTH). Bulbifera, 6 cm alta. Bulbus cire. 1 cm diam.; squamae fulvido- brunneae, lanceolatae, + membranaceae, nervo medio carinatae, numerosae, interiores lanato-villosae. Folia saepe 4—6, basalia;; foliola 3, euneato-obcordata, margine anteriore leviter incisa, supra glabra, facie inferiore celluloso-lacunosa, margine toto &+ longe ciliata, usque 9 mm longa et 10 mm lata, saepe minora, + carnosula; peti- olus 3—4 em longus, carnosulus, subglaber vel glaber, prope bulbum tenuior. Pedunculi basales, 2--5 e bulbo orti, petiolis plane consi- miles et eis + aequilongi, parum infra florem bibracteati; bracteae lanceolatae vel ovato-lanceolatae, obtusiusculae vel apice + erosae, 2—3 mm longae, exsicc. + membranaceae. Sepala plerumque apice et margine atropurpureo-cincta, lanceolata, acutiuscula vel obtusiuscula, 9—6 mm longa, facie glabra, versus marginem longe ciliata. Petala sepalis 21/,—2°/,;-plo longiora, late cuneato-spathulata, violaceo- coerulea (?), 15 mm longa. Stamina stylique minute puberuli; sta- mina sepalis 2-plo breviora; styli eis aequilongi. Chile: Osthang der chilenischen Kordillere (Prunippr — Typus!). — Perü: An der Lima-Oroya-Bahn, Hacienda Arapa bei Yaule, auf felsigen Porphyrmatten, 4400 m (WEBERBAUER, Fl. Peruv. a. 1912, no. 307!, no. 346!). — Bolivien: Im Vilocotal (Bock in HERZOG, Pl. Boliv., no. 2480e; 1910). Blühend im Dezember und Januar. Hypseocharis REmY. Hypseocharis moschata R. KnutH sp. n. Glabra, 20 cm alta. Radix verticalis, brunnea, usque 7 mm crassa, apice pluriceps. Oaules abbreviati, subnulli. Folia pseudobasalia, per- numerosa, usque 17 cm longa, 3—4 cm lata, eis Erodü moschati similia, pinnata, parte summa pinnatilido-lobata; rachis carnosa , crassa, exsicc. basi 3 mm crassa; pinnae oblongae vel late ovatae, irregulariter serratae vel biserratae, basi saepe latere uno lobo — magno serrato ornatae. Pedunculi usque 16 cm longi, umbellam parum dissolutam 2—4-lloram gerentes, crassi, coriaceo-carnosi. Bracteae lineares, usque S mm longae, carnosulae. Pedicelli 5—13 mm crassi, stricti. Sepala ovata, 7 mm longa, apice rotundata. Petala aurantiaco-sanguinea, magna. CGapsula ovoideo-oblonga, usque 45 mm longa et S—9 mm lata, + coriacea, Auf kurzgrasigen Alpenwiesen des Sunchalkammes, ca. 2900. m (no. 2013 p. p., bl. u. fr. im April 1911. — Typus!). Hypseocharis Fiebrigii R. KnurtH An schwach bewachsenen steinigen Stellen auf einer Terrasse des Cerro Sipascoya bei Pojo, ca. 3000 m (no. 2013 p. p., bl. im April 1911). 68 Mededeelingen van ’sRijks Herbarium Leiden: (GERANIACEAE (R. KnUTH). Geranium L. Geranium Palcaense R. KnutH sp. n. | Caudex crassus, profunde in saxum penetrans, 11/, cm crassus, brunneus, lienosus, superne repetite furcatus, caespitem densum firmum humillimum usque 10 cm diam. elformans. Folia basalia minuta, pernumerosa, eirc. 11/,—-11/,a cm alta; lamina utrinque argenteo-sericea, usque ?/, cm diam , ambitu rotundata vel irregu- lariter angulata, usque ad basin 7-partita, partibus usque ad @/, palmatim 3-lobulatis, lobulis omnibus obtusis; petiolus quam lamina 11/,—2-plo longior, dense adpresse argenteo-sericeus, exs. 3), mm crassus, demum — lamina decidua — excrescens usque 2 cm longus. Stipulae usque 1 cm longae, pro #/, petiolo adnatae, rubro-fuscae. Peduneuli solitarii, ebracteati, basales, uniflori, floriferi sub foliis occulti; fructiferi folia excedentes, usque 1 cm longi, valde incras- sati, usque 2 mm crassi, breviter setoso-villosi. Sepala 6—-8 mm longa, oblonga, acutiuscula, indumento brevissimo sericeo-argentea, demum subglabra. Petala sepalis 21/,-plo longiora, + cuneata, albida, usque 14 mm longa Stamina sepalis aequilonga vel parum longiores; filamenta ciliato-pilosa. Ovarıum rostrumque sericea. Rostrum sub fructu 15 mm longum. Am Fuss der Cerros de Palca im oberen Llavetal, ca. 4400 m, auf kurzgrasigen, mageren Triften dichte Polster bildend /no. 2097, bl. im Mai 1911. — Typus!). Geranium Tablasense R. KnutTH sp. n. Habitu @. sibiriei, Caudex? Caules plures, adscendentes aut in fruticetis scandentes vel procumbentes, usque 90 cm longi, angulati, parum ramosi, inferne glabri, superne sicut infllorescentia tota pilis albis patulis + dense hirsuti. Folia numerosa; lamina supra pilis longiusculis sparsim obsita, subtus ad nervos pilis hyalinis longis vix dense hirsuta, ambitu pentagona, usque ad 6-,—"/s profunde palmatim 5-partita, lobis elongato-rhomboideis grosse pinnatifido- incisis, dentibus inferioribus usque 10 ımm longis et 4 mm Jatis minute mucronulatis; petioli pilis patulis longis albidis sparsim obsiti, ei foliorum mediorum quam lamina parum tantum longiores, 6 cm longi, ei foliorum superiorum subnulli, ei inferiorum longiores. Sti- pulae lanceolatae, acutae, fulvidae, membranaceae, usque lO mm longae. Pedunculi billori, longitudine diversi, usque 7 cm longi, sparsim hirsuti vel subglabri, rarius glandulosi. Bracteae lineari- lanceolatae vel lanceolatae, acutae vel acutissimae, sicut pedicelli et No. 27. Herzog’s bolivianische Pflanzen, II [1915]. 69 interdum pars superior pedunculorum pilis longis glanduliferis patulis demum simplieibus dense obsitae, 5—6 mm longae. Sepala ovato- lanceolata, mucronata mucrone 11/,—2 mm longo, 3-nervia, prae- cipue ad nervos pilis longis glandulosis demum simplieibus hirsuta, 10 mm longa, 3 mm lata. Corolla usque 2 cm diametro, pallide rosea; petala cuneata, margine anteriore — retusa, usque 17 mm longa et 7 mm Jlata. Filamenta longe hirsuta, sepalis breviora. Ovarium dense hirsutum. Rostrum sub fructu usque 3 cm longum, dense breviter hirsutum, apicem versus angustatum; styli 3 mm longi. Im Gebüsch der Waldgrenze über Tablas, 3400 m (no. 2181, bl. u. fr. im Mai 1911. — Typus!). Geranium Comarapense R. Knurn sp. n. Radix — verticalis, atro-brunnea, ad collum 31/,—4 mm crassa, pluriceps, folia satis numerosa et caules nonnullos proferens. Caules circ. 3, procumbentes, usque 12 cm longi, satis dense foliati, pedunculis eirc. 5 ornati, pilis glandulosis demum simplieibus + dense obsiti. Foliorum basalium lamina 2/,—23/, cm diam., supra sparsim, subtus ad nervos densius pilis setosis hyalinis obsita, + laete viridis, margine saepe purpureo-tincta, ambitu rotundato- reniformis, dentibus obtusis minutissime obtuse mucronulatis; folio- rum basalium petiolus usque 5 cm longus, quam laminae diameter 21/,—9-plo longior, exsice. | mm crassus, pilis longioribus patulis glandulosis demum simplieibus + dense obsitus; folia caulina supe- riora gradatim brevius petiolata, summa sessilia; Jamina minor et + reducta. Stipulae foliorum basalium 5 mm longae, lanceolato- lineares; eae foliorum superiorum minores, lineari-subulatae. Pedun- culi caulini, axillares, solitarii, ebracteati, uniflori, usque 4 cm longi, exsicc. 1/, mm crassi, satis strieti, pilis longis glandulosis patulis tenuibus satis dense obsiti. Sepala 4l/,—5 mm longa, oblongo- ovata, pilis ciliarıbus + obsita, mucronata mucrone 1/,—3/, mm longo, intus et extus ad marginem saepe rubella. Petala sepalis 2-plo longiora, + cuneata, margine anteriore + retusa, violaceo- coerulea. Stamina sepalis aequilonga, pilosa. Styli sepala vix exce- dentes; ovarıum setoso-pilosum. Rostrum cum ovario 15 mm. lon- gum, dense subhirsutum, 11/, mm crassum. Auf Bergwiesen bei Comarapa, ca. 2600 m (no. 2015b, bl. im April 1911. — Typus!). Geranium Herzogii R. KnurtH sp. n. Caudex? Caules plures, adscendentes vel suberecti, floriferi usque 35 cm. alti, vix sulcati, e basi vel 1O cm supra basin repetite squar- roso-furcati, pilis albis satis longis + patulis fere subhirsuti. Folia 70 Mededeelingen van ’sRijks Hervariuın Leiden: satis numerosa; lamina supra pilis adpressis obsita, subtus praecipue ad nervos lanuginoso-hirsuta vel -villosa, ambitu reniformis, saepe 3o—9%/, em diam., usque ad ?/, regulariter palmatim (5—) 7-par- tita, lobis cuneatis usque ad !/, partem 3-lobulatis, lobulo medio in lobo medio iterum 3-dentato, lobulis vel dentibus omnibus obtusis vel subrotundis minute mucronulatis; petioli foliorum medi- orum quam lamina 21/,-plo longiores, 51/, cm lonei, ei foliorum inferiorum longiores, ei foliorum superiorum subnulli. Stipulae lineari-subulatae, hirsutae, usque 10 mm longae. Pedunculi plerum- que unillori, saepe unus solitarius ad furcationem duorum ramorum, longitudine diversi, inferiores usque 12 cm longi, quam folium saepe 2-plo longiores, ebracteati vel rarius bracteati, hirsuti, gra- ciles, erecti. Bracteae stipulis plane consimiles. Sepala lanceolata vel oblongo-lanceolata, 12 mm longa, mucronata mucrone filiformi 2 mm longo, praecipue ad nervos subvillosa. Corolla usque 4 cm diam., atro-sanguinea; petala late obovato-cuueata, margine ante- riore leviter emarginata, usque 20 mm longa et 14 mm Jlata. Fila- menta sepalis manifeste breviora, hirsuta Ovarium villosum. Ros- trum sub fructu 3 cm longum, breviter sericeo-hirsutum; styli demum 4 mm longi. Auf subalpinen Wiesen des Gipfels über Vallesrande, ca. 2550 m (no. 1865, bl. u. fr. im März 1911. — Typus!). ERYTHROXYLACEAE (O. E. SCHULZ). 1) Erythroxylon 1... Erythroxylon Ulei OÖ. E. SCHULZ In der Buschregion von Tres Cruces, Kordillere von Santa Cruz, ca. 1400—1500 m (no. 1614, im Februar 1911). Verbr.: Perü, Bolivien. URTICINAE Barrtı. 1830. ULMACEAE. Phyllostylum CAPANEMA (auct. H. HALLIER). Ph. orthopterum HALLIER f. sp. n. (tabulae fig. 4 et 6). Arbor. Ramuli teretes, novelli sieut stipulae petioli subtusque nervi puberuli, adultiores glabri, cinerei, opaci, lenticellis minutis asperuli, 2—4 mm crassi. Foliorum stipulae fere ut in Alno, 1) Es giebt kein einziges scharfes Unterscheidungsmerkmal zwischen den Ery- throxyleen und den Hugonieen (H. HALLIER), No. 27. Herzog’s bolivianische Pflanzen, II [1915]. a sed minutae, ovatae, obtusiusculae, mox caducae, petiolus teres, 2—3 mm longus, lamina Valleam quodammodo recordans, mem- branacea, ovata, acuta vel obtusiuscula, basi obtusa vel subcor- data, nonnunquam paulo inaequilatera, plerumque praeter basin simpliciter serrata, sed in ramulis duobus (superioribus? vel in alia arbore collectis?) praeter paucas subserrulatas integerrima, utrinque opaca, supra saturate subtus pallidius viridis, supra om- nino subtus praeter nervos glabra, utrinque sub lente punctis cerebris prominentibus (i. e. cystolithis) conspersa, 2—4 cm longa, 13—20 mm lata, nervis lateralibus utrinsecus 6—8 oblique ascen- dentibus sicut costa supra planis subtus prominentibus prope mar- ginem arcuatim anastomosantibus, venis dense reticulatis subtus in sicco ut in Betula nigricantibus; pili glandulosi imprimis ad nervos venasque crebri, minuti, longe pyriformes. Flores non suppete- bant. Samarae nux alaeque margo incrassatus (i. e. inferior) pubescentes, ala insa glabrescens, nux lanceolato-ovoidea, basi api- ceque acuta, 10—11 mm longa, 6—7 mm lata, pallide et sordide brunnea, nervo utroque laterali valde prominente introrsum (alam minorem versus) semipinnatim ramos 1—2 emittente, quorum inferior (vel unicus) iterum dichotomus, ala ochracea, nitidula, usque 1 cm lata, margine incrassato stricto, 17—25 mm loneo. Häufiger Baum im Wald um Charagua, 800 m (no. 1208, im Dez. 1910. — „Einh. Name: Cuta’). Zu den schon von TAuBERT in der Oesterr. bot. Zeitschr. XL (1890) S. 410 hervorgehobenen deutlichen Unterschieden seines Ph. rhamnoides gegenüber dem Ph. brasiliense Car. kommt noch hinzu, dass bei ersterem der grössere Flügel der Frucht viel stärker sichelförmig gekrümmt ist. Bei unserer Art ist der verdickte Aussen- rand des Flügels völlig gerade, auch verlaufen die Aeste der beiden Seitennerven der Nuss, wie aus unseren Figuren hervorgeht, anders, als bei Ph. brasiliense, und bilden mit diesen Seitennerven keine so deutlich geschlossene schmale Schlinge, wie bei jener Art. In der Bezahnung des Blattrandes steht unsere Art ungefähr in der Mitte zwischen den anderen beiden. Von Ph. brasiliense unterscheidet sie sich ausserdem durch deutlicher herzförmige, unterseits nur auf den Nerven behaarte, unter der Lupe beiderseits von Gystolithen punktierte Blätter. An zwei Zweigen, deren einer mit Fruchtstiel- chen versehen ist (die Früchte selbst liegen nur lose bei), sind fast sämtliche Blätter ganzrandig; die übrigen Zweige stammen also vielleicht von unteren, sterilen Aesten. Ob die westindische Pflanze wirklich zu Ph. rhamnoides (Poıss.) TAup. aus Paraguay gehört, vermag ich an dem mir vorliegenden 72 Mededeelingen van ’sRijks Herbarium Leiden: unvollständigen Material nicht zu entscheiden. Jedenfalls unterscheiden sich die von FUERTES auf Sto. Domingo gesammelten noch blattlosen Blütenzweige (Hb. L.-B.) von den entsprechenden HAssSLER’s aus Paraguay (no. 7280, Hb. Berol.) sehr deutlich durch die viel rauhere, von grösseren Lentizellen warzige, heller graue Rinde der Zweige. Wie dem aber auch sei, jedenfalls reiht sich dieser merkwürdige Fall eines in zwei weit getrennte Hälften gespaltenen Verbreitungs- gebietes und die übrigen schon von TAUBERTa.a. O.S. 408 erwähnten Fälle denjenigen an, die ich in Teil I S. 28 aufzählte. Celtis L. (auct. TH. HERZOG). Celtis brasiliensis GARDN. Häufiger Strauch im Niederwald um Yacuiba, ca. 500—600 m (no. 1059, bl. und fr. Ende Oktober 1911). Verbr.: Brasilien, Paraguay. Ostbolivien. Ceitis Tala GirLL. var. Gilliesiana PrAncH. forma velutina HERZOG. 1) In der Dornbuschsteppe beim Palo, ca. 1450 m (no. 1805a, fr. im März 1911); 2) im Kamp des linken Pilcomayufers (no. 1096, bl im November 1910); 3) Baumstrauch im „Monte” zwischen Ipaguassü und Fortin d’Orbigny (no. 1071, bl. im November 1910). Verbr.: Südbrasilien, Uruguay, Argentinien, Paraguay, Bolivien. Die f. velutina zeichnet sich durch die zart samtige Behaarung der Blattunterseite, die auch dem erwachsenen Blatt erhalten bleibt, vor den übrigen Formen der offenbar polymorphen Art aus. Viel- leicht kommt ihr, nach der Konstanz der an weit von einander ent- fernten Standorten gesammelten Exemplare zu urteilen, der Wert einer Unterart zu. | Trema Lour. (auct. H. HALLIER). Trema mieranthum (L.) Br. in Mus. Bot. Lugd.-Bat. II (ca. 1853) p. 98; URBAN, Symb. antill. IV, 2 (1905) p. 194. — Tr. Lima et Tr. Melinona! Br. l.c. p. 98 et 64. — Sponia micrantha DCNE. in Nouv. Ann. Mus. Paris III (1834) p. 498; Mia. in Marr., Fl. bras. IV, 418833) 92 Kleiner Baum in den Savannenwäldchen um Sta. Cruz, 450 m (no. 1385, bl. im Jan. 1911).. Verbr.: Südflorida, Westindien und Tropengürtel des amerik. Festlandes; im Reichsherbar z. B. von Mexiko, Cuba, Sto. Domingo, Porto Rico, St. Thomas, Saba, Trinidad, Kolumbien, Surinam, franz. Guiana, Brasilien, Perü, Paraguay. No. 27. Herzog’s bolivianische Pflanzen, II [1915]. 13 MORACEAE (TH. FERZOG). Chlorophora GAUDICH. Chlorophora tinetoria (l..) GAUDICH. Häufiger Baum der Savannengehölze um Santa Cruz, ca. 450 m (no. 1423, Z u. 2 bl. im Januar 1911, nom. vulg. „Mora”). Verbr.: Tropisches Südamerika. Chlorophora retieulata HERZOG sp. n. Frutex arborescens ramosissimus, ramis teretibus flavido-albidis membranaceo-decorticantibus multiramulosis. Spinae geminae rectae pallidae. Folia breviter petiolata, parva, cordato-ovata breviter acu- minata vel majora late triloba lobo mediano basi contracto, margine dense obtuse serrata, dentibus mucronulatis, rigida, utraque pagina brevissime pilosa, scaberrima, supra brunnescentia, erustaceo-nitida, subtus reti venarum densissimo flavido amoene reticulata, lacunis inter venulas nigerrimis punctata. Flores fructusque desunt. Folia minora cum petiolo 5—7 mm longo 3--4 cm. longa, 15—22 mm lata, majora triloba 5—5,5 em longa, inter apices loborum lateralium 4—45. cm lata, lobo mediano 4 cm longo, medio 15 mm basi 8 mm lato. In den Gehölzen der Pampa von Santa Cruz häufig (no. 1526, onme Bl. und Fr. im Februar 4911; nom. vulg..,Mora de la pampa’”). Diese Art zeichnet sich vor allen Formen der vielgestaltigen Chl. tinctoria durch das zierliche, stark vortretende Netzwerk der Blatt- unterseite aus und entfernt sich dadurch so weit von ihnen, dass eine Vereinigung beider in einer Art trotz ihrer gewiss nahen Verwandtschaft unrätlich erscheint. Vielleicht identisch mit Maclura brasiliensis ENDL. var. reticulata CHoD. & HASSLER, Plantae Hassler. II p. 43. Dorstenia L. Dorstenia brasiliensis LAm. Im Gebüsch um Santa Cruz (no. 1299, bl. im Dezember 1910; nom. vulg. „Contrayerba’). Verbr.: Brasilien, Paraguay, Bolivien. Dorstenia montana HERZOG sp. n. Acaulis, radice tuberosa. Folia longiuscule petiolata, petiolo dense hirto-pubescente, nunc e basi profunde lateque cordata ovata vel breviter elliptica, apice rotundata vel emarginata, nunc leviter tri- loba, ubique crenata, crenis latis rotundatis, marginibus subtus 74 Mededeelingen van ’sRijks Herbarium Leiden: parum incurvis, utraque pagina praesertim subtus in nervis den- siuscule pubescentia, cystolithis supra creberrimis prominentibus scabra, chartacea. Receptacula longiuscule pedunculata, pedunculo pubescente, late cupularia, supra leviter concava, pubescentia. Fructus nuculi albi. Petioli 5—6 cm longi. Folia 6,5 cm longa, 5,5 cm lata vel 7 cm longa, 4 cm lata, lobata ad 9 cm longa, 6 cm lata. Pedunculus ad 6 cm longus. Receptacula diametro ad 2 cm. Im subalpinen Gebüsch bei Samaipata, ca. 1900 m (no. 1729, fr. im März 1911). Der D. brasiliensis Lam. sehr nahe stehend, aber durch die Blatt- form und die oberseits sehr zahlreichen Cystolithen und stärkere Behaarung verschieden. Sorocea ST. Hiır. Sorocea ilieifolia MrQ. 1) Im Bergwald der Cuesta de Suspiros, ca. 950 m (no. 1630h, fr. im März 1911); 2) häufiger Baumstrauch im Bergwald von Tres Cruces, 1300-1450 m (no. 1630d, ster. im Februar 1911). Verbr.: Brasilien. Pseudolmedia TRECUL Pseudolmedia spec. ? Kleiner Baum des Bergwaldes von Tres Cruces, Kordillere von Santa Cruz, ca. 1450 m (no. 1630i, ster. im Februar 1911). Vorläufig nicht genauer bestimmbar. Ficus Tourn. Sect. Pharmacosycea Mia. in Hoor., Journ. Bot. 1848. Pharmacosycea spec. an nova? Baum im Wald am Rio Pirai bei Santa Cruz (no. 1355, fr. im Januar 1911; nom. vulg. „Bibosi”). Die Blätter sind kurz gestielt, etwa 10—12 cm lang und 4—5 cm breit, oblong, kurz gespitzt und gegen die Basis auffallend keilförmig verschmälert, hier deutlich subtriplinerv ; von stärkeren Seitennerven, die leicht ansteigen und vor dem Rand bogig anastomosieren, sind beiderseits 9—12 vorhanden. Das Kolorit des getrockneten Blattes ist eigentümlich gelbgrün. Oben unter der Gipfelknospe zeigt sich eine leichte Behaarung. Ein 1-schichtiges Hypoderm ist nur ober- seits entwickelt; grosse Krystalldrusen kommen im Palissadengewebe vor; Cystolithen sind auf die Unterseite beschränkt, hier aber sehr No. 27. Herzog’s bolivianische Pflanzen, II [1915]. 75 zahlreich und die Membran darüber mit kleinem solidem Spitzchen versehen. Die reifen Rezeptakel sind etwa kirschgross und durch abfallende Haare rauh; sie stehen einzeln oder zu zweien und sind sehr kurz gestielt. Von den bisher anatomisch untersuchten Arten abweichend, obwohl F. grandaeva MarT. nahekommend, aber von dieser durch Blattform und wesentlich dünnere Textur sicher verschieden. Da bei den zahlreichen beschriebenen Ficusarten auf die Anatomie nur höchst selten geachtet worden ist, bin ich nicht imstande zu entscheiden, ob es sich bei meiner Pflanze um eine schon bekannte Art handelt. Sect. Urostigma Gasp., Nov. Gen. Fici, 7, 1844. Urostigma subtriplinervium (MARrT.) f. elliptica HERZOG Häufiger Baum in den Savannen um Santa Cruz, meist Baum- würger (no. 1398, bl. im Januar 1911; nom. vulg. „Bibosi paloma’). Verbr.: Brasilien, Bolivien (O. KuNTzE). Die Rezeptakel sind in lebendem Zustand zierlich braun gefleckt. Meine Exemplare stimmen nach der freundl. Untersuchung durch Herrn Prof. Dr. OÖ. RENNER anatomisch genau mit dem Original überein. Ceeropia L. CGeeropia leucocoma MnQ. Häufiger Baum im Uferwald des Rio Pirai (no. 1508, fr. im Januar 1911, nom. vulg. „Ambaibo negro”). Verbr.: Hylaea. Die Früchte sind essbar und schmackhaft. Cecropia spec. | Baum in den Bergwäldern des Rio Paracti (no. 2233, ster. im Juni 1911). # URTICACEAE (TH. HERZOG). Urera GAUDICH. in FREYc., Voy. Bot. (1826). Urera boliviensis HEerzoG sp n. Frutex arborescens, alta, foliosa, ramis inermibus, cortice brunnea rımulosa. Folia mediocriter petiolata, late ovata vel ovato-oblonga, brevissime anguste acuminata, basi late cuneata, nunquam subcor- data nec rotundata, ubique crenata, crenis rotundatis obtusissimis, trinervia, nervis utraque pagina prominulis, pagina superiore aculeis urticantibus brevissimis laxe obsita, cystolithis punctiformibus cre- berrimis, pagina inferiore cystolithis fusiformibus secus nervos nervu- 76 Mededeelingen van ’sRijks Herbarium Leiden: losque extremos seriatis densissime obsita, tenuiter membranacea. Inflorescentiae axillares, brevissimae, cymosae, ramis confertis pseudo- fasciculatis, fructiferae tantum observatae. Calyx fructifer carnosus aurantiacus, subdiaphanus. Petiolus 1—5 cm longus. Foliorum lamina 135—18S cm longa, 5—8 cm lata (in latissimis 17 X 9 cm), acumine quam maxime I cm longo. Inflorescentiae 1--2 cm longae; calyx fructifer in vivo diametro 1,5 mm. Baumstrauch im Bergwald von Tres Cruces, Kord. von Santa Cruz, ca. 1400 m (no. 1598, fr. im Februar 1911). Der U. sinuwata Wenn. habituell nahestehend, aber durch die Blattform und die Verteilung der Cystolithen schon wesentlich unterschieden. Charakteristisch sind auch die sehr kleinen, fast ge- büschelten u. geknäuelten Blütenstände und die orangegelben Fruchtkelche. Pilea Linpr., Coll. Bot. t. 4 (1821). Pilea urerifolia Rusgy in Bull. Torr. Bot. Club, 28, p. 312. Im Bergwald des Rio Tocorani, ca. 2400 m «no. 2305, bl. im Jul 1919). Verbr.: Endemisch. Pilea pieta HERZOG sp. n. Herbacea, caule fistuloso carnosulo, inferne aphyllo glaberrimo sulcato, eystolithis indistinetis. Folia opposita, horizontaliter patentia, breviter petiolata vel subsessilia, anguste oblongo-lanceolata, caudato- acuminata, basi angustissima obtusa vel subcordata, ubique argute serrata, dentibus margine extero revoluto, apice ipso membranaceo acutissimo, trinervia, nervis supra impressis subtus prominulis, gla- berrima, maculis viridibus inter rete nervorum brunneum amoene picta, pagina superiore in maculis margineque cystolithis linearibus, pagina inferiore imprimis in vittis brunneis cystolithis minimis punctiformibus dense obsita. Inflorescentiae ad apicem caulis axil- lares, foliorum comam patentem superantes sed breviores, cymosae, cymis ramosis, ramis divaricatis iterum divisis roseis, multillorae, fasciculis laxifloris. Flores dioici. Flores Z pro genere majusculi rosei, breviter pedicellati, calycis lobulis mucronatis. Filamenta late loriformia, rosea; antherae latissime reniformes, obtusissimae, niveae. Caulis 25 cm longus, internodiis inferne 4, superne in parte foliata 1—2 cm loneis. Folia cum petiolo 0—-5 mm longo 10—13 cm longa, 2—2,5 cm lata, acumine ultra 2 cm longo. Cymae 5—9 cm longae. Pedicelli vix 1 mm longi. Calyceis limbus diametro 4 mm; filamenta 2,5 cm longa, antherae 1,5 mm Jlatae, No. 27. Herzog’s bolivianische Pflanzen, II [1915). 77 Im Bergwald bei Choquetanga Grande, ca. 3300 m (no. 2416, bl. im Oktober 1911). | Aus der Verwandtschaft von P. mexicana, semidentata und Gou- dotiana. Durch die Form der Blätter und die eigentümliche Vertei- lung der Cystolithen sehr gut charakterisiert. Die Blüten sind für die Gattung recht gross, zart rosenrot mit zierlich hervortretenden weissen Antheren. Myriocarpa BENTH. Myriocarpa densiflora BENTH. Charakterbaum des Bergwaldes von der Üuesta de Suspiros bis Tres Cruces, ca. 700—1300 m (no. 1747, bl. im März 1911). Verbr.: Perü, Bolivien. Boehmera Jaca., Enum. Pl. Carib. Boehmera spec. ramiflorae JacQ. affınis. Baumstrauch im Bergwald von Tres Oruces, Kordillere von Santa Cruz; ca. 1450 m (no. 1617, bl. im Februar 1911). Goethartia HERZOG gen. nov. Dioica; flores subsessiles, axillares, glomerulati, Z sepalis 4, sta- minibus 4 Q perigonio urceolato-tubuloso 2-dentato, fructifero angu- lato sulcato, stigmate persistente elongato filiformi subspiraliter curvato. Fructus nux dura monosperma. — Folia alterna, integerrima. Goethartia edentata (©. Kuntze sub Ramio(?) in Rev. Gen. III, 2, p- 294). Frutex parvus (erectus ex OÖ. KunzE) ramis divaricatis subcom- planato-foliatis pseudodistichis, cortice cinnamomea tenuiter rimosa obtectis juvenilibus pilis albis strigosiss demum subglabratis. Folia alterna, breviter petiolata, petiolo pilis patentibus albo-striguloso, e basi brevi subobtusa oblongo-lanceolata, acuminata, integerrima, margine anguste revoluto, triplinervia, nervis superioribus remotis alternis vel in juga 2 coordinatis supra impressis, subtus promi- nulis flavidis, nervulis transversis eleganter lineata, supra viridia pilis strigosis appressis aspera, subtus niveo-tomentosa. Glomeruli gd parvi; llores (ex. OÖ. KuntzE) subsessiles, axillares, tepalis 4 orbieularibus acutis extus hirsutis, staminibus 4 tepalis aequilongis gynaecio rudimentario. Glomeruli @ majusculi, paueillori (ad 10), llores @ perigonio urceolato-tubuloso bidentato, dentibus brevibus sublinearibus, hirsuto, fructifero parum compresso 6-angulato-sul- cato. Stigma elongatum, subspiraliter curvatum, ventre ferrugineo- 78 Mededeelingen van ’sRijks Herbarium Leiden: papillosum, dorso basi strigulosum. Fructus nux dura ovoidea acuta nigerrima, nitida. Folia cum petiolo 1—1,5 cm longo 8S—13 cm longa, 2-3 cm lata. Floris 9 perigonium 2 mm longum; stigma 10—12 mm longum. Bracteae subulatae 5 mm longae. Kleiner Strauch im subalpinen Gebüsch der Cuesta de los Monos, Kordillere von Santa Cruz, ca. 1300 m (no. 1746, 9 bl. im März 1911). Verbr.: Endemisch. Die deutlichen Kanten und Furchen an der 9 Blütenhülle, welche bei Boehmera nie beobachtet werden, scheinen mir die Aufstellung einer neuen Gattung voilauf zu rechtfertigen. Ich gestatte mir, dieselbe Herrn Dr. J. W. ©. GOETHART, Director des Reichsherbariums in Leiden, zu widmen. Verwandtschaftlich stellt sie sich durch den Besitz einer 9 Blütenhülle und die bleibende lange Narbe zunächst neben Boehmera. MYRICACEAE (TH. HERZOG). Myrica L. Myriea macrocarpa H. B. K. Strauch am Rand des Nebelwaldes der Kämme um Comarapa, ca. 2600 m (no. 1945, fr. im April 1911). Verbr.: Kolumbien. | Scheint durch die grösseren Früchte doch von M. arguta H.B.K. verschieden zu sein. ' TEREBINTHINAE II (siehe Teil I, S. 58). RUTACEAE Il Zanthoxyleae (Thu. HERZOG). Fagara L. Fagara rigidifolia HERZOG sp. n. Frutex arborescens, 6 m circiter altus, ramosus, ramis cortice grisea rimosa obtectis, ramulis abbreviatis paucifoliis crebris ut et folia inermibus, novellis puberulis. Folia trifoliolata vel impari- pinnata, 2—9-juga, petiolo brevi rhachique supra sulcata sub lente laxe puberulo; foliola inaequalia, foliolum terminale longius, ut in foliis pinnatis vicina anguste oblongum, apice rotundato-obtusum, immo emarginatum, basi cuneata, margine angusta revoluto. in- crassato indistinete crenulato inter crenas glandulese, breviter petiolulatum, cetera sessilia, basi plerumque oblique subrotundata, infima subquadruplo minora, ovalia, omnia crasse coriacea, glaber- rima, supra nitida nigrescentia distincte reticulata, subtus opaca No. 27. Herzog’s bolivianische Pflanzen, II [1915]. 79 pallida, nervo centrali valde prominente, nigro-punctata, punctulis pellueidis vix conspicuis laxe obsita. Inflorescentiae axillares vel rarius terminales, paniculatae, foliis breviores, laxe puberulae, dein glabrescentes. Ovarium trimerum; fructus abortu 2—1-cocceus, inter majores, coceis sessilibus basi connatis ohlique obovoideis breviter uncinatis exocarpio minute tuberculato; semen obovoideum, carinatum, nigrum, nitidissimum. Rami 7 mm crassi. Folia cum petiolo 1 cm longo S—12 cm longa; foliolum terminale 7—9 cm longum, 15-22 cm latum, lateralia media 3—4 cm longa, 1,5 cm lata, infima 1,5—2 cm longa, 10-12 mm lata. Panicula fructifera ad 10 cm longa, ramis vix 2 cm lon- eis; fructus cocci S-9 mm longi, 5 mm lati: semen maturum 6,5 mm longum, 45 X 3,5 mm latum. Am Rand der Savannenwäldchen zwischen Basilio und Los Aguais, ca. 600 m (no. 1322, fr. im Dezember 1910). Diese Art steht Fagara punctata nahe, unterscheidet sich von ihr aber schon durch die wesentlich grösseren Früchte. Fagara spec. Nom. vulg. „Sauco negro”. Der vorigen wohl nahestehend, aber wegen Unvollständigheit des Materials nicht sicher bestimmbar. Auffallend sind die breiten, stumpfen Endblättchen. | Im Savannengehölz bei Santa Cruz de la Sierra (no. 1386, fr. im Januar 1911). Fagara nigrescens R. E. Fries in Ark. Bot. Stockh. VIII DB. 5.12, 1 Baum im Bergwald des Achiras-Tales, Kord, von Santa Cruz (no. 1661, bl. u. fr. im März 1911). Die Früchte, welche am Frres’schen Original nicht vorhanden sind, haben deutlich gestielte Coccen, wodurch die Art der F. Culantrillo recht nahe kommt.“In den sehr kurzen Infloreszenzen , sitzenden Blüten, ganzrandigen Blättchen u.s. w. stimmen meine Exemplare mit dem Original sehr gut überein. Fagara nebuletorum HERZOG Sp. n. Arbor parva inermis, ramis cortice grisea rimosa, cicatricibus foliorum delapsorum peltatis valde conspicuis. Folia ad ramorum apices comose conferta, breviter petiolata, rhachi angustissime mar- ginata, ala superne inflexa, graciliter 6G—7-juga, foliola opposita, sessilia, aequalia vel sursum parum accrescentia, elliptica, obtusa immo emarginata, margine distinete revoluto crenata, inter crenas pellucide glanduloso-punctata, ceterum punctulis pellueidis subnullis, sed sub lente punctulis nigris subtus laxe adspersa, glaberrima, go Mededeelingen van ’sRijks Herbarium Leiden: supra nitidula. Inflorescentiae in ramorum apice axillares,. brevis- simae, paucillorae (fructiferae tantum oppetunt). Fructus longiuseule pedicellatus, 3- vel abortu 2—1-coceus, coceis subglobosis glaberrimis foveolato-punctatis brunneis, endocarpio demum soluto. Semina subreniformia, lateraliter parum compressa, obtuse carinata, niger- rıma, nitida. Arbor 4—5-metralis. Folia cum petiolo 1—1,5 cm longo 8—10 cm longa; foliola 1,5—2,5 cm longa, 9—10 mm lata. Inflorescentiae 1,5--2,5 em longae. Pedicellus fructiferus 1 cm longus. Fructus cocci 6 mm longi. Semina 5X4X3 mm. Bäumchen am Rand des Nebelwaldes über Comarapa, ca. 2600 m no. 1947, fr. im April 1911). Durch Stachellosigkeit, deutliche Kerbung der stumpf-elliptischen blättchen und sehr kurze, wenigblütige Infloreszenzen in der Gruppe Pterota ausgezeichnet. Fagara rhoifolia (LAm.) EnGt. Häufiger kleiner Baum oder Baumstrauch mit grossen Stacheln an der Rinde, im Niederwald bei Yacuiba, ca. 600 m (no. 1055, bl. im Oktober 1910). Verbr.: Südbrasilien, Argentinien. Fagara pubescens (St. Hır. et Tur.). In den Savannenwäldchen um Santa Cruz de la Sierra häufiger kleiner Baum (no. 1337, fr. im Januar I91II, nom. vulg. „Sauco blanco’). Verbr.: Perü, Bolivien. Fagara tenuifolia ENnGLer (in Fl. Bras.) f. aculeata mihi. Baumstrauch im Savannengebüsch zwischen Santa Uruz und Paurito (no. 1421, fr. im Januar 1911). Die vorliegenden Exemplare weichen vom Original nur durch die Bestachelung der bBlattrhachis u. der Hauptnerven ab, doch wird diese Xeromorphose durch den sonnigen Standort genügend erklärt. Verbr.: Südbrasilien. Fagara comosa HERZOG Sp. n. Arbuscula simplex, Palmarum modo foliis in apice collatis hori- zontaliter patentibus comosa, vel in coma ramulo uno alterove brevi aucta, inermis vel parce aculeata, cortice grisea glaberrima. Folia impari-pinnata, 7—14-juga, petiolo brevi rhachique communi sub- teretibus superne sulcatis glaberrimis; foliola aequalia subsessilia, elliptica, utrinque attenuata, brevissime acuminata, acumine obtu- siusculo vel omnino obtusa, indistinete remote crenulata, margine inter crenas glandulifero anguste revoluto, glaberrima, vix nitidula, subtus (haud pellucide) punctulata, nervo mediano supra sulcato No. 27. Herzog’s bolivianische Pflanzen, II [1915]. 81 lateralibusque primariis approximatis (17—20 in uno latere) paten- tibus subtus prominentibus. Inflorescentiae terminales vel in coma axillares, foliis multo breviores paniculatae laxillorae, pedicellis sul- catis lenticellosis; fructus plerumque 3-coccus, rarius abortu 2—1- coccus, coceis subglobosis sessilibus, exocarpio nIigro-verrucoso, endocarpio mox soluto; semen subglobosum, parum compressum, obtuse carinatum, nigrum, nitidissimum. Folia cum petiolo 1—3 cm longo 18—27 cm longa; foliola 4,5—9,9 em longa, 1,5 cm lata. Inflorescentia 6—10V cm longa; fructus cocei 6,5 mm lonei, 5,5 —6 mm ati. Kleines Bäumchen mit einfacher Blätterkrone am Ufer des Rio Paracti bei Incacorral, ca. 2200 m (no. 2212, fr. im Juni 1911). Durch die grossen, vieljochigen Blätter, Fehlen der Stacheln, die Nervatur und besonders durch den Wuchs eine sehr auflallende, gut von allen übrigen unterschiedene Art. Fagara Naranjillo (Grıs. in Symb. ad Fl. Argent., 1879, p. 76) ENGL. Kleiner Baum im Buschwald um Villa Montes am Rio Pileomayo (no. 1125 g und 1141 Z, bl: im November 1911). Verbr.: Nördliches Argentinien und südlichstes Bolivien. Der Baum ist zweihäusig. GRISEBACH haben offenbar nur Z Pllanzen vorgelegen; auf die Z Blüten stimmt die Bezeichnung „ovarium simplex”, der Autor fügt auch „(abortivum)” hinzu. In der weibl. Blüte sind jedoch 2 Caxpelle deutlich zu unterscheiden. Die Staub- gefässe sind hier unvollständig ausgebildet (5—9), auch beobachtete ich einmal blattartige Ausbildung einer sterilen Antherenhälfte. MELIACEAE (C. DE CANDOLLE). Melia L. Melia Azedarach L. Strauch am Rande der Stadt-in der Pampa von Sta. Oruz, 450 m, vielleicht verwildert? (no. 1450, steril im Jan. 1911). Guarea L. Guarea sp. Kl. Baum im Bergwald der Yungas von San Mateo, 1500 m (no. 1993, fr. im April 1911). Triehilia L. Sectio Eutrichilia (C.DC. Trichilia tartagalensis ©. DC. sp. n. Ramulis dense hirsutis; foliis modice petiolatis 3-foliolatis vel 6 82 Mededeelingen van ’sRijks Herbarium Leiden: simplicibus, foliolis brevissime petiolulatis lanceolatis basi cuneatis apice acute attenuatis, supra primum parce hirtellis dein glabris subtus hirtellis, inaequalibus, terminali lateralia multo superante; paniculis peduneulatis quam folia paullo brevioribus spiciformibus dense hirtellis laxilloris, cymulis monocarpinis, capsulis pedicellatis submaturis ovatis dense hirtellis 3-valvatis. Arbuscula. Rami in sicco fuscescentes glabri, ramuli fructiferi 2 mm crassi. Folia alterna usque ad 13 cm. longa, foliola in sicco subrigida crebre pellucido-lineolata, terminalia 9,5 cm longa 2,5 cm lata, lateralia 4,5 cm longa 1,5 cm lata; petioluli terminales 2 mnı laterales vix | mm longi. Paniculae pedunculus 2 cm longus, pani- cula 5 cm longa, pedicelli 2 mm longi. Flores ignoti e ceicatricibus visis 5-meri. Capsulae submaturae 9 mm longae. — Species, quoad fructus, sectionis Eutrichilia. In den Hügelwäldern zwischen Tartagal und Yacuiba häufiger Baumstrauch (no. 1055, mit Jungen Fr. am 21. Okt. 1910). Trichilia longifolia ©. DC. sp. n. Ramulis fructiferis sat crassis parce pilosis; foliis longiuscule petiolatis eireiter 13-jugis, foliolis parvis brevissime petiolulatis op- positis vel alternis oblongis basi parum inaequilatera acutis apice breviter et acute attenuatis, utrinque pilosis, petiolulis rhachique et petiolo dense pilosis; paniculis fructiferis quam folia pluries bre- vioribus longiuscule pedunculatis breviter et parce ramulosis dense pilosis, capsulis breviter pedicellatis rotundatis glabris, 3—4-locula- ribus et profunde sulcatis, loculis 2-spermis, seminibus collateralibus arıllo membranaceo vestitis. Parva arbor. Ramuli fructiferi 1 mm crassi in sicco fuscescentes. Folia alterna usque ad 46 cm longa; foliola in sicco membranacea epunctata, lateralia supera 6 cm longa 2 cm lata terminalia aliis breviora, lateralia infima magis elliptica 1,5 cm longa 1 cm lata, nervi secundarii patuli tenues utrinque 10-12, rhachis petiolusque > em longus teretes graciles. Paniculae circiter IU cm longae pedun- culus 6 cm longus. Capsula eirciter 0,3 cm longa et 1 cm lata in sicco extus fuscescens intus pallida. — Species, quoad fructus sec- tionis Eutrichilia. | Kl. Baum im Walde der Yungas San Mateo, 1500 m (no. 1996, fr. im April 1911). Trichilia multifoliola C. DC. sp. n. Ramulis fructiferis parce et longiuscule pilosis; foliis longe: petio- latis 10—12-Jugis, foliolis oblongo-elliptieis basi aequilatera vel leviter inaequilatera acutis apice acute acuminatis supra glabris subtus tantum ad nervum centralem parcissime pilosis, lateralibus oppositis, BETT. No. 27. Herzog’s bolivianische Pflanzen, II [1915]. 83 petiolulis rhachique et petiolo longiuscule et haud dense pilosis; paniculis axillaribus quam folia pluries brevioribus sat longe pedun- culatis spicatim eymuligeris cymulis monocarpinis, capsulis glabris brevissime pedicellatis rotundatis 3-valvatis valvis in sicco extus fuseis et lenticellis ıwminutis pallidis conspersis, loculis 2-spermis seminibus collateralibus ovatis arıllo aurantiaco membranaceo vestitis, cotyledonibus plano-convexis rotundatis basi cordatis, radicula exserta. Parva arbor. Ramuli fructiferi in sicco fuscescentes circiter 0,8cm crassi lenticellis pallidis conspersi. Folia alterna imparipinnata, cir- citer 43 cm lonea, foliola in sicco 7—9 cm longa 3—3,5 cm lata, infera gradatim paullo minora et conformia, infima rotundato- elliptica 3 cm longa 2 cm lata, nervi secundarii subadscendentes in foliolis superis utrinque S—9; rhachis petiolusque fere 7 cm longus teretes. Paniculae pedunculus paniculaque ipsa circeiter 7 cm longi. Capsula 1 cm longa lataque. — Species, quoad fructus, sectionis Eutrichilia. Kleiner Baum im Bergwald des Rio Tocorani, 2500 m (no. 2283, fr. im Juli 1911). Sectio Moschoxylum C. DC. Trichilia elegans A. Iuss., Fl. Bras. p. 79 tab. 98. Strauch im feuchten Wald westlich des Rio Pirai, 500 m (no. 1358, bl. im Jan. 1911). Triehilia subarborescens C. DC. in Fenpe, Rep. VII, p. 58. Savannenwäldchen um Sta. Cruz, 450 m (no. 1323, fr. im Dez. 1910). Sectio Astrotrichilia Harms Trichilia stellato-tomentosa 0. Kze. Savannenwäldchen der Pampa von Sta. Cruz, 450 m (no. 1328, bl. im Dez. 1910). SIMARUBACEAE (TH. HERZOG). 1) Pieramnia SWARTZ Pieramnia Corallodendron Tur. Zwergbäumchen im Bergwald des Rio Tocorani, ca. 2400 m (no. 2306, fr. im Juli 1911; Früchte gelb und rot). Verbr.: Kolumbien. 1) Picramnia und Alvaradoa stellte ich bisher zu den Terebinthaceen (siehe Teil I S. 63), doch fand ich neuerdings bei P. pentandra Sw. und anderen Arten auf der Unterseite der Blättchen zerstreute Drüsen, wie sie nach SOLEREDER auch bei Ailanthus- und Samadera-arten vorkommen und von mir auf der Unterseit 54 Mededeelingen van ’sRijks Herbarium Leiden: Originale konnte ich nicht vergleichen, doch stimmt die Pflanze auf die Beschreibung sehr gut. Die etwas schwächere Behaarung der Blattunterseite dürfte durch das Alter der vorliegenden Blätter erklärt werden. ÄNACARDIACEAE. (Nach Bestimmungen von TH. LOESENER zusammengestellt von TH. HERZOG). Schinus L. Schinus dependens ORT. ?. obovatus ENGL. \ Im Gebüsch um Samaipata, ca. 1700 m (no. 1754, bl. im März 4911: nom. vule. „Chirimolle”). Schiuus dependens ORT. 0. andinus EnGr. forma grandifolia Los. forma nova. Foliis paullo maioribus usque 9,9 cm longis, 1,5 cm latis a varietate 0. ipsa recedens. Strauch des subalpinen Gebüsches bei Samaipata, ca. 2000 m (no. 1.744, bl.71m März A912: Schinus dependens ORT. 7. subtridentatus OÖ. KuNTzE, Rev. Gen: 1102,95. 1) Strauch am Talgehänge von Araca, ca. 3400 m (no. 2364, bl. im November 1911); 2) Charakterstrauch in der Felsheide bei Te- neria, ca. 3200 m. (no. 2468 d, bl. im November 1911). Loxopterygium Hook. f. Loxopterygium spec. Huasango SPRUCE valde affinis. Baum auf dem DBergrücken zwischen Atajado und Parapiti, ca. 600—700 m (no. 1200, in Knospen, Dezember 1910; nom. vulg. „Arandaibuso”). Vielleicht identisch mit folgender Art, da beide von den Einhei- mischen als „Arandaibuso” bezeichnet werden. Der giftige Milch- saft soll, in die Augen gebracht, zur Erblindung führen. Loxopterygium brachypterum Los. sp. n. Arbor Jligno durissimo atque gravissimo. Ramuli novelli sub des Blattrandes afrikanischer Brucea-arten und auf der Unterseite des Fusses der Blättchen von Simaba guianensis AUBL. (ULE no. 5905) gefunden wurden. Nach ihren diöcischen Blüten, ihren epipetalen Staubblättern, dem gelappten Diskus der männlichen Blüten und der bitteren Rinde dürfte Picramnia mit Picrolemma sehr nahe verwandt sein (vgl. z.B. Marrıus, Fl. bras. XII, 2 Taf. 46—49). Dann muss aber auch Alvaradoa wieder zu den Simarubaceen zurückversetzt werden H. HALLIER). No. 27. Herzog’s bolivianische Pflanzen, II [1915]. 85 lente brevissime puberuli, 4-5 mm crassi. Folia imparipinnata, supra parcius subtus densius brevissime puberula, 3-juga, rarius 4-juga, 20—25 cm longa, modice et tenuiter petiolata, petiolo 3,5—6 cm longo, internodiis inter juga 2,5—3 em longis, foliolis terminali aequali I—2,2 cm longe petiolulato excepto sessilibus vel tantum brevissime usque 0,4 cm. longe petiolulatis + inaequlilate- ralibus. ovato-lanceolatis usque oblique lanceolato-ellipticis, basi cuneatis, apice longiuscule et sensim acuminatis vel anguste acutis, mareine serrulatis, 6—13,5 cm longis (petiolul. additis), 1,95—3,9 cm latis, tenuiter chartaceis vel submembranaceis, supra 1. s. olivaceis vel fuscescentibus vel plerumque + atro-olivaceis, subtus pallidioribus, costa supra conspicua subplana, indumento denso attamen brevissimo et tenerrimo pallescente, subtus prominula vel vix prominula, nervis lateralibus, densiusculis atque numerosis, rectis vel subrectis, sub angulo 75°—80° patentibus, non vel tantum iuxta marginem obsolete reticulatis, supra saepe pallescentibus planis, subtus tenuissime prominulis vel tantum conspieuis. Paniculae in paniculam compositarm 15—25 cm longam ambitu pyramidalem terminalem coalitae, sub lente dense et brevissime puberulae, pedi- cellis ultimis subnullis, paniculae ideo ramulis extimis spiciformibus. Flores minimi sessiles, tantum alabastris valde juvenilibus notis. Calyx sub fructu persistens, 5-lobus, sub lente minutissime ptbe- rulus, lobis late deltoideis obtusis sub lente ciliolatis, circ. 0,5 mm longis et vix 1 mm latis. Petala 5 haec illa sub fructu persistentia, il. Ss. fuscescentia, ovato-subrhombea, libera, nervo medio cras- siusculo, eirc. 1 mm longa. Stamina (sub fructu) 5 inter lobos disci brunnei annularis et breviter obsoleteque 5-lobi + emarginatos inserta, filamentis i. s. brunneis subulatis calycis lobos paullulo superantibus, antheris iam lapsis vel rudimentariis. Samara parva oblique subreniformi-obovata, circ. 6 mm longa et 3 mm Jata, latere superiore obliquo medjo paullulum emarginato et stylos 3 brevissimos persistentes vel labentes circ. 0,5 mm longos i. s. brunneos gerente, ceterum 1. s. pallida, brevissime bialata, ala altera erecta rotundata, altera deflexa obtusa, semine obliquo circ. 3 mın longo et 2 mm lato, embıyone curvato. Vulgeärname: „Arandaibuso.” Im Caipipendital in 1000 m Höhe (no. 124%, mit jungen Blüten u. reifen Früchten im Dezember 1910). Am nächsten mit L. Huasango SPRUCE verwandt, das durch breitere, an der Spitze stumpfere Blättchen, längere Behaarung, etwas längere Blütenstiele und besonders durch längere Fruchtflügel von L. brachypterum Los. abweicht. Durch die ausserordentlich kurzen 86 Mededeelingen van ’sRijks Herbarium Leiden: Fruchtilügel nimmt diese Art eine etwas isolierte Stellung in der Gattung ein. Schinopsis ENGL. Schinopsis cornuta Loss. sp. n. Arbor glabra, tantum ramulis et foliis novellis juvenilibus sub lente brevissime et parce pulverulento-puberulis mox glabrescentibus. Ramuli teretes, cortice cinereo obtecti, interdum longitudinaliter striati, laterales saepe abbreviati et rugulosi, saepe spinigeri, spinis subulatis 1,6—2,4 cm longis, basi saepe ramulos complures abbre- viatos fasciculatos gerentibus. Folia plerumque ramulis abbreviatis internodiis brevibus vel brevissimis subnullis inserta saepissime fasci- culata, breviter vel modice petiolata, petiolo «—15 mm longo (vel ın fol. pinnatis usque 25 mm longo), rigide coriacea integerrima, simplicia ovalia vel obovata basi acuta vel cuneata usque rotundata vel subcordata, apice rotundata, saepius + excisa, supra nitida, fusco-olivacea, subtus paullo pallidiora nitidula vel subopaca, adultis laminis 3—6 cm loneis, 2,6—9,2 cm latis, interdum eodem in ramulo foliis trifoliatis intermittis, quorum foliolo terminali simplieibus illis plane aequali, lateralibus multo minoribus sessilibus obovatis vel oblongo-ovatis, vel obovato-elliptieis, circ. 2,5 cm longis et 1,2 cm latis ceterum reliquis conformibus (vel ex TH. HERZOG in eadem arbore folia simplieia, tıifoliata, imparipinnataque 3-juga, in pin- natis foliolis multo minoribus angustioribusque, lateralibus inaequi- lateralibus. latere anteriore latiore, apice obtusis vel subacutis, basi inaequaliter cuneatis vel obtusis), costa media supra plana, subtus prominula, i. s. saepe brunnea, nervis lateralibus numerosis atque densis, sub angulo 60°—90° patentibus, parallelis, supra vix prominulis subtus conspicuis, planis, non vel vix reticulatis. Pani- culae terminales 2—5 cm longae, brevissime pedunculatae, rhachi i. s. brunnea, axibus lateralibus pallidioribus, pedicellis ultimis 2—7 mm longis. Flores tantum Z noti. Calyx parvus, lobis 5 ovatis rotundatis vel subsemiorbicularibus, vix 1 mm longis et circ. 1 mm latis. Petala 5, praefloratione imbricata, ambitu ovato-elliptica, basi obsolete truncata, circ. 3 mm longa et 1,5 mm lata., nervo medio crasso subduplice, reliquis a basi palmatis tenuioribus. Sta- mina 5 extra discum 5-lobum, lobis truncatis vel excisis et sul- catis, inserta, petalis breviora. Ovarıum in fl. Z plane inconspi- cuum. Samara breviter cultriformis, et breviter tricornuta nitida, i. s. griseo-fusca, eirc. 2,8 cm longa, usque 1,1 cm lata, parte seminifera subobovoidea et compressa, quam ala breviter sub- rhombea circ. duplo breviore, corniculo medio ad apicem versus No. 27. Herzog’s bolivianische Pflanzen, II [1915]. 87 eurvato, lateralibus binis crassioribus rectis, patentibus, obtusis. Vulgärname: „Soto negro.” | Ein häufiger Baum auf den Hügeln südlich von Charagua, in 800—860 m Höhe ü. M. (no. 1148); auch bei Parapiti gesammelt in 700 m Höhe (no. 1186 p. p.; mit Z Blüten u. Früchten im De- zember 1910). Die Nummer 1148 besitzt neben einfachen Blättern auch 3-teilige (vereinzelte) an denselben Ästen. Besonders inte- ressant sind die Exemplare der no. 1186, von der 3 verschiedene Zweige eingelegt sind; einer, von HERZOG selbst mit « bezeichnet, trägt Dornen u. hat dreiteilige Blätter; der von ihm mit b bezeich- nete ist dornenlos und besitzt neben vereinzelten einfachen hauptsächlich gefiederte dreijochige Blätter. Hier han- delt es sich um jüngere Triebe. Auf dem Sammlerzettel findet sich der Vermerk: „a u. b Blätter vom gleichen Baum”, von HERZoßG’s Hand geschrieben. Der dritte, mit e bezeichnete Zweig besitzt wieder Dornen und ausschlieszlich einfache Blätter. Nach HERZoG stammt er von einem neben «a u. b gewachsenen Baume. Diese Blätter nun wieder stimmen in Form, Gonsistenz, Grösse, Nervatur u.s. w. mit den einfachen der dornenlosen (!) no. 1148 so sehr überein, dass ich biernach alle als zu ein und derselben vielgestaltigen Art ge- hörig halten möchte, die somit durch eine ganz besonders stark ausgeprägte Heterophyllie ausgezeichnet wäre. Bezüglich der Ge- schlechtsverhältnisse der Blüten ist nur soviel möglich anzugeben , dass no. 1148 ausschliesslich £ Blüten besitzt; daneben befinden sich in einer Kapsel einige lose Früchte. Ob diese von demselben Baume stammen, ist unbekannt. Die Exemplare der no. 1186 sind leider steril. Diese neue Art ist zweifellos am nächsten verwandt mit Schinopsis Balansae EnGL. aus Paraguay, die sich im Wesentlichen nur durch eine deutlichere, ziemlich dicht netzförmige Aderung der Blätter und gar nicht oder nur ganz undeutlich gehörnte Früchte von jener unterscheidet. Schinopsis Lorentzii (GRISEB.) ENGL. Im „Monte” zwischen Ipaguassü und Fortin d’Orbigny aın Rio Pilcomayo (no. 1088, ster. im November 1910). Neben den normalen Blättern kommen an Stammausschlägen solche mit geringerer Fiederzahl und breiteren Endblättchen vor. Schinopsis spec. Lorentzii (GRISERB.) KEnGL. allinis. | Häufiger kleiner Baum, einzeln oder in lichten Beständen um Samaipata, ca. 1700 ın (no. 1723, fr. im März 1911, nom. vule. „Soto blanco’”). 88 Mededeelingen van ’sRijks Herbarium Leiden: Die Art dürfte nach meiner Ansicht zwischen Sch. Lorentzii und Sch. marginata EnGL., die wohl mit der ersteren verwandtschaftlich sehr nahe zusammenhängt, stehen. Die Fiederblättchen sind derber und deutlicher gerandet als bei der in den Chacoebenen gewöhn- lichen Sch. Lorentzüi. 58). ROSALES II (siehe Teil I S. 53 SAXIFRAGACEAE II (TH. HERZOG). Escallonia L. fil. Escallonia millegrana GRisER. in Goett. Abh. XXIV (1879), p. 141. Bäumchen in den Buschinseln der Berge um Gomarapa, ca. 2500 m (no. 1918, verblüht im April 1911). Verbr.: Andines Gebiet von S.O.-Bolivien und Nor«-Argentinien. Escallonia hypoglauea HERZOG sp. n. | Frutex arborescens, ramosissima, ramis ramulisque angulatis, juvenilibus pubescentibus, demum glabris decorticantibus. Folia brevissime petiolata, petiolo pubescente, insigniter obovata obtusa, basi margine anguste revoluto cuneata, dense glanduloso-serrulata, supra viridia, subtus glaucescentia, densissime eleganter nigro- reticulata, nervo mediano margineque revoluto basi pubescentibus. Panicula terminalis conferta, subcapitata, folia vix superans, foliosa, bracteis sublinearibus viridibus parce serrulatis. Calyx inferne cum ovario connatus ibique 5-carinatus, ut et pedicelli puberulus et glandulosus, 5-dentatus, laciniis tubo libero longioribus acuminatis glanduloso-serratis margine revolutis. Petala lineari-spathulata, limbo reflexo superne indistincte crenulato. Stamina 5 petalorum partem erectam aequantia, filamentis glaberrimis, antheris lineari-oblongis. Stylus e basi conica vix angulata erectus stamina vix superans; stigma crassum, bicapitatum. Frutex 2—5-metralis. Folia cum petiolo 2 mm longo 3—3,5 cm longa, 12--16 mm lata. Panicula vix 3 cm longa. Pedicelli 4-5 mm longi. Calyx 9 mm longus, laciniis 4 mm longis. Petala 12—13 mm longa, basi 1,5 mm lata, limbo 4 mm lato. Stamina 8 mm longa, antheris 2,5 mm longis. Stylus S mm longus. Baumstrauch im Nebelwald der Bergkämme bei Comarapa, ca. 2600 m (no. 1940, bl. im April 1991. — „Blüten hell purpurn”); Strauch im Gebüsch des Berges über Vallegrande, ca. 2400 m (no. 1863, verblüht Ende März 1911). Mit E. resinosa verwandt, aber durch Fehlen der Harzausscheidung, gedrängten Blütenstand, kielig vorspringende Kelchkanten, grössere, No. 27. Herzog’s bolivianische Pflanzen, II [1915). 89 drüsig gezähnte Kelchzipfel und breitere Brakteen gut unterschieden. Escallonia Mandoni Ruspy in Bull. Torr. Bot. Club, III, 3 (1895), p. 25; var. mierophylla HERZOG var. nov. Kleiner Baum in der Quebrada de Pocona, ca. 3000 m (no. 2096, reichlich blühend im April 1911, Blüten weiss). Die neue Varietät unterscheidet sich vom Original durch kleinere Blätter (höchstens 3 cm lang und 8 mm breit), deutlicheres Her- vortreten der Nervatur auf der Blattunterseite und sehr kurze Infloreszenzen. Verbr.: Endemisch. Escallonia ascendens Rusey in Bull. Torr. Bot. Club, VI, 1 (1896), p. 32. Spalierstrauch an schattigen Bachrändern auf dem Plateau von Palca, ca. 3600 m (no. 2122, verblüht Ende Mai 1911). Verbr.: Hochandin, Bolivien. Columellia Ruiz et Pav. Columellia serrata Rusey in Bull. Torr. Bot. Club, Vol. VI, 98. Baumstrauch im Gebüsch über Incacorral, ca. 2700—2800 m (no. 2240, gelb bl. im Juni 1911). Verbr.: Endemisch. Erinnert im Blütenbau und auch in den Blättern ausserordentlich an Escallonia. HALLIER’S Ansicht. dass diese Gattung in die Ver- wandtschaft der Saxifragaceen gehört, ist sicher richtig. Die Verwachsung der Petalen hat in diesem Zusammenhang nichts zu bedeuten (vgl. diese Meded. no. 1, 1911, S. 27--28). Saxifraga L. Saxifraga Cordillerarum PrEsL, Rel. Haenck. II, p. 55. In Ritzen der Felsen des -Tunarigebietes Polster bildend, ca. 4600 m (no. 2085, blühend im Mai 1911). Verbr.: Hochandine häufige Felspflanze. 90 Mededeelingen van ’sRijks Herbarium Leiden: VERBESSERUNGEN (rel. Fussnote Sr nachträglich von den Herren Autoren angegeben bis einschl. S. 76. Lycopodiaceae (TH. HERZOG) S. 1, Zeile 6u.10 v. ob. statt „Oaluys” lies „Caluyo”. Chenopodiaceae (TH. HERZOG) S. 11, Zeile 8 v. unt. statt „cuneata” lies „cuneata,”. Turneraceae (URBAN) S. 14, Zeile 8 v. unt. statt „Nancaroinze” lies „Nancaroinza”. Polygalaceae _(R. CHoDAT) S. 27, Zeile 12 v. unt. statt „breviores’” lies „brevioribus”. Sa 88.-0b.=: —- Sindosatl” „sindaralee BB, 8 v. unt. „ „Hemipterocarpeis” ,„ „Hemipterocarpaeis”. >: DO, = I. unl.* „© „epntaxae y „eoncavae”. ERKLÄRUNG DER-TAFEE Fig. 1. Anchietea parvifolia HALLIER f. (siehe Teil I S. 64). a mit 2 = UEIUBE und 3 lose Samen, in nat. Gr. Fig. 2. Frucht von Phyllostylum rhamnoides 'TAUB. (BALANSA no. 2054), in nat. Gr.; die Nuss und der Flügel sind unvollständig. Fig. 3. Fünf Früchte von Ph. brasiliense CAPANn. (leg. GLAZIoU), in nat. Gr. Fig. 4. Sechs Früchte von Ph. orthopterum HALLIER f., in nat. Gr., schon stark verwittert und wahrscheinlich am Boden aufgelesen. Fig. 5. Fruchtzweig von Ph. brasiliense (leg. GnAzIoU), in ungefähr %/, nat. Gr. Fig. 6. Zwei Blätter von zweierlei Zweigen des Ph. orthopterum, in nat. Gr. (Ausgegeben am 80. Dezember 1915). phot. H. J. S. NiEUWENBURG s Herbarıum No. \ Mededeelingen Faujk * | # v i e | | i # N 7 „ | D r N > i | ‘ ” | | = | | N | D 5 | | kr . m « | | u 1 “ v r G 3 } | | ; i A ” | | ) ” - | | 4 h . | | x | A . 5 wi | 5 ! 4 r | Eh