This is a digital copy of a book that was preserved for generations on library shelves before it was carefully scanned by Google as part of a project to make the world's books discoverable online.
It has survived long enough for the copyright to expire and the book to enter the public domain. A public domain book is one that was never subject to copyright or whose legal copyright term has expired. Whether a book is in the public domain may vary country to country. Public domain books are our gateways to the past, representing a wealth of history, culture and knowledge that's often difficult to discover.
Marks, notations and other marginalia present in the original volume will appear in this file - a reminder of this book's long journey from the publisher to a library and finally to you.
Usage guidelines Google is proud to partner with libraries to digitize public domain materials and make them widely accessible. Public domain books belong to the
public and we are merely their custodians. Nevertheless, this work is expensive, so in order to keep providing this resource, we have taken steps to prevent abuse by commercial parties, including placing technical restrictions on automated querying.
We also ask that you:
Ἔ Make non-commercial use of the files We designed Google Book Search for use by individual personal, non-commercial purposes.
and we request that you use these files for
Ὁ Refrain from automated querying Do not send automated queries of any sort to Google's system: If you are conducting research on machine translation, optical character recognition or other areas where access to a large amount of text is helpful, please contact us. We encourage the use of public domain materials for these purposes and may be able to help.
Ἢ Maintain attribution The Google "watermark" you see on each file is essential for informing people about this project and helping them find additional materials through Google Book Search. Please do not remove it.
* Keep it legal Whatever your use, remember that you are responsible for ensuring that what you are doing is legal. Do not assume that just because we believe a book is in the public domain for users in the United States, that the work is also in the public domain for users in other countries. Whether a book is still in copyright varies from country to country, and we can't offer guidance on whether any specific use of any specific book is allowed. Please do not assume that a book's appearance in Google Book Search means it can be used in any manner anywhere in the world. Copyright infringement liability can be quite severe.
About Google Book Search
Google's mission is to organize the world's information and to make it universally accessible and useful. Google Book Search helps readers discover the world's books while helping authors and publishers reach new audiences. You can search through the full text of this book on the web a[nttp: //books . google. con/]
Sz cede δι, Δ.) S u ac LU
AIOA9POYT BIBAIOGHKH IZTOPIKH.
DIODORI BIBLIOTHECA HISTORICA.
EDITIONEM PRIMAM CURAVIT IMM,. BEKKER ALTERAM LUDOVICUS DINDORF
RECOGNOVIT
FRIDERICUS VOGEL.
VOL. I.
LIPSIAE IN AEDIBUS B. G. TEUBNERI
MDCCCLXXXVIII.
"e— a.
P3404
D, 486€ Vi]
Henrieus Stephanus ut est princeps editorum Dio- dori Sieuli, ita ea quoque re ceteris excellit, quod ad opera Diodori edenda ipse libros manu scriptos inqui- sivit et consuluit. Nam Petrus Wesselingius, prae- stantissimus secundum Stephanum Diodori editor, omnes codieum collationes debet aliis, inprimis Franc. Diony- 810 Camusato, qui eum Josepho Wasse Diodori opera eorrecta edere animum induxerat; Camusati mortui scripta per Jac. Ph. D'Orvillium, qui ea suo aere rede- merat, in Wesselingi manus venerunt. Eademque for- tunae invidia accidit, ut Richardus Bergmann, qui quod Bekker et Dindorf omiserant, ipsos Diodori codices adit, morte immatura abreptus his suis collationibus tanto labore ae sudore conquisitis ipse uti nequiret: quod eo magis dolemus, quo maiores exspectationes vir tam eximiae diligentiae commovit, etiamsi praeter varias codicum lectiones in scriniis eius nihil ad edi- tionem Diodori parandam «utile inventum est. Berg- manni collationes per Teubner bibliopolam de scriptori- bus antiquis bene meritum conservatae mihique ante duodeviginti menses traditae ad novam editionem cu- randam optimo fuerunt adiumento. Quam ob causam
haec Diodori editio memoriae Richardi Bergmann sacra esto
tamquam monumentum ex hereditate factum.
Norimbergae, Nov. 1887. Fr. Vogel.
ἄς
DE CODICIBUS QUIBUS QUINQUE LIBRI PRIMI CONTINENTUR.
Ex quadraginta libris, quos Diodorus natus Agyrii in oppido Siciliae paulo post Caesaris necem compo- suit, quindecim non amplius sunt servati, qui sunt libi I—V et XI — XX; ceteri praeter excerpta satis copiosa, quae inveniuntur apud posteriores scriptores, perditi sunt aut certe pro perditis hodie habentur. At- que etiam illi quindecim libri, qui interitum effugerunt, multis tempestatibus tantopere disturbati ac dissipati Sunt, αὖ ne unus quidem exstet codex, quo cuncti con- lineantur. Itaque omissis ad tempus ceteris, primorum quinque librorum codices seorsus tractemus: qua de re nuper multo eum studio et consilio disseruit Georgius Sehneider (in programmate gymn. Berol. 1884).
Horum codicum duas esse partes, quarum altera pendet ex codice Vindobonensi (D), altera optime re- praesentatur codice Vaticano (C), comprobabimus sin- gulos libros signatos eisdem litteris, quas Ludovicus Dindorf in editione anni 1828 induxit, perlustrantes.
CODICES8 PRIORIS CLASSIS.
D Vindobonensis codex 79 scriptus est maxima ex parte manu saeculi XI, folia quinquaginta unum (fol. 6— 22, 118 —149, 224 et 227) suppleta sunt manu saec. XIIL — Continetur 291 foli&g, quorum plurima
DE CODICIBUS. V
sunt membranacea; chartacea sunt folia 127 — 132, 135—140, 143—148, praeterea quinque folia, quae nonnullis locis ex deteriore Diodori codice sumptis in- condite neque eadem manu depicta codici praefixa sunt. Huc accedit, quod is qui folia numeris Arabicis sigmifi- cavit nescio quo casu deceptus numerum 262 praeter- misit, itia ut 1118 quinque folis additis 297 folia com- putaret. At recte prior, fortasse primus librarius in folio 294 verso adscripserat quaternionis numerum 4$, in folio 295 recto 4f. Qua cum computatione quater- nionum alia conveniunt, veluti illi tres quaterniones fol. 126—149, qui constant ex senis folüs chartaceis inter bina folia membranacea.
Hie liber 'perelegans optimae notae' a Montefal- conio inventus est Neapoli in bibliotheca S. Joannis de Carbonara Augustinianorum (Montfaucon biblioth. p.231, Paris 1739), postea Carolo sexto etiamtum regnante translatus Vindobonam (Kollar in supplem. Lambecii p. 486). Neapolim venisse codicem per lanum Par- rhasium, humanistam saeculo XV Consentiae nalum, indicant verba in ultimo folio scripta: 'Antonii Seri- pandi ex Iani Parrhasii testamento'.
Post Garellium bibliothecae Vindobonensis prae- fectum, qui Wesselingio pauca excerpta misit (edit. Wess. I p. 195), postque J. Baptistam Bollam, qui editoribus Bipontinis collationem integram et multo accuratiorem confecit (edit. Bipont. IV praef. et X p. 391—493), codex D denuo singulari diligentia excussus est anno 1869 (Neue Jahrb. CIV p.447) ἃ Richardo Bergmann, qui in exemplar suum, quo usus est editione Bekkeri, una cum distinctione paginarum atque eliam versuum ex codice accentus spiritus inter- punctiones compendia ductusque litterarum transsersN.
V1 PRAEFATIO.
Numeri versuum in singulis paginis exaratorum fluctuant inter triginta et duodetriginta; paginae ulti- morum foliorum continentur tricenis versibus. Trice- Simus autem versus ultimae paginae (fol. 297") hic est (V 84, 1):
καὶ τῆς ᾿Ασίας τῆς παραϑαλαττίου κατέσχεν" Ἐ) Ergo ut argumentum primi libri in initio codicis D desideratur, ita in eiusdem fine deest formula paene sollemnis, qua Diodorus singulos libros concludebat. Dixerit fortasse quispiam ne ea quidem, quae in aliis codicibus post illud κατέσχεν sequuntur, huic Diodori consuetudini satis esse consentanea: post κατέσχεν ali- quid desiderari nemo negabit. Neque dubitari potest, "quin librarius codicis D non in hoc vocabulo finem scri- bendi fecerit. Qui cum in fine ceterorum librorum subscriptionem ornatis litteris addere et puncta quae- dam lineolasque pingere consueverit, eum toto opere perfecto haec ornamenta omisisse ei punctum solum supra lineam posuisse nullo pacto credi potest. Deni- que digna memoratu sunt, quae Schneider (l. c. p. 5)
*) Cave ne ex hoc vo ἐφελκυστικὸν concludas finem orationis significatum esse; nam hoc νῦ in D persaepe in- venitur ante vocabula artissime coniuncta, quorum prima littera est consonans. — Liceat hic simul quaedam alia Scripturae D propria addere: 1. Elisiones vocalium (in vo- cibus ut δέ, τέ, γέ, ἀλλά) in D multo sunt crebriores quam in ceteris libris. — 2. Compendiose scripta inveniuntur haec: «vog (-εἄνϑρωπος), ovyog (Ξ-εοὐρανός), πῆρ (Ξεπατήρ), σριὰ (ε-- σωτηρία), praeterea haud raro syllabae in fine vo- cabulorum positae atque particulae, unde varii errores orti sunt veluti πραχϑέντα pro παραταχϑέντα, πράξεις pro πα- ρατάξεις, πάλιν pro παράλιον. — 8. In margine foliorum manu eaeculi XI descriptorum brevia argumenta Graecis lit- leris uncialibus exarata sunt, desunt in recentioribus foliis.
DE CODICIBUS. VII
observavit: quamvis pullus lacerque sit margo, medium ipsum folium (297) quodam modo defensum tectum- que fuisse facile ex eius munditia perspicitur. qua re venit in opinionem aliquamdiu folium aliquod affixum fuisse, quod efficeret, ne id quod nunc est ultimum (297) laederetur, Hoc folium iam diu abscissum cum folis 295—297 olim effecit dimidium quaternionem, ui supra diximus, litteris Af insignitum.
Pro certo igitur habendum est codicis D et pri- mum et ultimum folium hominum temporumque iniuriis perditum esse οὐ id, ut videtur, ante saeculum XIII, quo alter librarius folia quinquaginta unum renovans damna eodicis sarcienda susceperat. Quo explorato simul con- siat omnes codices, qui librum quintum tribus para- graphis omissis in vocabulo κατέσχεν finiunt, ortos esse ex codice D. Sunt vero hi:
Coislinianus codex 149 chartaceus foliorum formae ἃ. maximae 780 scriptus saeculo XV (continet libros I— V atque XI—XV): 'in eo sunt lectionum discrimina multa, quorun» specimen in bibliotheca.Coisliniana de- dimus p.214; hune codicem consulat, si quis novam editionem parare velit! Montfaucon biblioth. p. 1057. Collationem huius libri & Camusato factam publici iuris fecit, Wesselingius.
Mutinensis codex III. F. 7 (in folio) bibliothecae B Estensis, in quo post librum quintum haec invenitur subscriptio: JMuyeijog ᾿ἀποστόλης Βυζάντιος μετὰ τὴν ἅλωσιν τῆς αὑτοῦ πατρίδος πενίᾳ συξζῶν καὶ τήνδε τὴν βίβλον μισϑῷ ἐν Κρήτῃ ἐξέγραψεν, collatus est in usum Camusati ab L. A. Muratorio; sed nisi forte Wesselingi editio parum est accurata, nxmis festinanter eum mu- nere 8uo functum esse cum alia tum id ostendit, quod
VIII PRAEFATIO.
ex hao collatione intellegi non potuit, num post vocem κατέσχεν codex B reliqua adderet necne. Ab Antonio Cappelli, bibliothecae Mutinensis praefecto humanissimo, per litteras certior factus sum etiam codicis B, ut ex toto libri genere ac statu pronum erat conicere (Schnei- der p. 16), ultimam vocem esse κατέσχεν. Quamvis saepe de lectionibus non solum codicis B sed etiam A*) adnotatis a Wesselingio exsistant dubitationes, tot tamen restant loci, quibus utrumque horum codicum ex D descriptum esse comprobetur, ut pauci electi ad rem illustrandam sufficere videantur. Àc spectemus prius de codice ἃ quid sit iudicandum: I 39,10 τοσοῦτο πλῆϑος τὸ (foramen in membrana) πλῆθος D, τὸ πλῆϑος Α II 26, 6 καὶ τόν ve Γα- καὶ τόν ve Γαλαιμένην ἀν-
λαιμένην ἀνεῖλον καὶ τιταξαμένων ..... D τῶν ἀντιταξαμένωντους καὶ τῶν περὶ Γαλαιμένην μὲν ἐν τῇ φυγῇ κατέ- ἀντιταξαμένων ..... Α σφαξαν ... ΄
III 47,6 τορεύματα τορευα τὰ AD
IV δ1, 8 ὥστε πιστεῦσαιτ. ὥστε πιστεῦσαι μόνα ποιή- διότι πάρεστιν ἡ ϑεὸς σουσα τὸν olxov D εὐδαίμονα ποιήσουδι. (Gore πιστεῦσαι μόνην ποι- τὸν olxov ήσουσαν τὸν οἶκον Α
Triginta amplius 10018 eaedem lacunae inveniuntur in Α atque in D; quibus etiam plus valent ei loci,
-——— 0 o
*) Etiam codicis A collationem, quam Wesselingius exhibet, multis laborare erratis nuper docuit Alfredus Jacob (Mélanges Graux 1884 p. 525). Ceterum hao nova codicis exploratione id maxime effectum est, ut quo diligentius codex À conferatur, eo msorem eius similitudinem cum D esse appareat.
DE CODICIBUS. IX
ubi in À totidem verba desunt, quot in D uno versu comprehenduntur:
I 35,1 τόν ve — ἵππον III 72, 3 τὸ καὶ — χρόνων IV 37,2 καταφυγόντες —
ἔτυχον IV 76,5 molfov --- ἔδοξεν IV 45,9 ἔπειτ᾽ ᾿Δροτέμιδος | ἱερὸν ἰδρυσαμένην, καὶ τοὺς καταπλέοντας |
ξένους ϑύεσϑαι τῇ ϑεῷ D ἔπειτ ᾿Αρτέμιδε ξένους θύεσθαι τῷ ϑεῷ Α
versum complent in D, omissa in A
His quamvis paucis locis satis superque credo demonstratum est codicem A pendere ex D*), simul vero palet non ex ipso D descriptum esse. Nam si librarius À ipso D pro exemplari usus esset, lacunas velut IV 45, 2 non suo Marte explere vel potius ob- legere studuisset. Idemque docetur hac ratione: Quam- quam omnibus locis, quos modo attulimus, in editione Wesselingi codicis B nusquam mentio fit, cave tamen ne ex hoc silentio sumas codicem B ibi servasse lec- liones integras. Muratori enim collatio, ut iam supra monuimus, tam multa reticet, ut ei loci inquirendi sint, ubi disertis verbis dictum est, quae lectio sit codicis B. Rem quam paucissimis absolvemus:
ΠῚ 4, 8 φυλακήν] κρύφην AB 16, 4 προσεγγίξειν)] προσπελάξειν ΑΒ
*) Vix timendum est, ne quis huic sententiae opponat, quod codex A IV 68, 3 unus recte (falso tamen loco) exhibet nomen Νηλεύς facile ex sensu repertum neque quod V 66, 6 valde abhorret ab D, videlicet in versibus Hesiodi a librario A alieno auxilio emendatis.
X PRAEFATIO.
IV 17,3 ζῴων] ϑηρίων AB 27, 4 ἀποκομίσαι)] ἀποστεῖλαι AB 27,4 ὅλον] ἅπαντα
I 94, 5 συνετόν) δυνατὸν καὶ συνετόν AB II 2,8 iyvztov] “Αἴγυπτον πᾶσαν AB III 53,5 κεκτημένοις] κεκτημένοις αὐτὰ xol δεομένοις A δεομένοις καὶ κεκτημένοις αὐτὰ B ὅ9, 8 βωμούς] ϑεοὺς ποιησαμένης βωμούς ΑΒ 68, 2 ὑποστησάμενοι) εἰσηγησάμενοε καὶ ὑποστησά- μενοι ΑΒ
65,1 χαρᾶς] τιμῆς καὶ χαρᾶς ΑΒ
Piget alia referre vel lacunas ἃ et B communes enumerare, cum iam satis constet codices ἃ et B ne- cessitudine peculiari inter se coniunctos esse. Atqui À originem duxit ex D, ergo etiam B cum D cohaeret. Hic autem exsistit quaestio, utrum ἃ an B propius ἃ D absit: quam ad solvendam etsi multae suppetunt lacunge, quibus solus À deformari videtur, tamen prae- Stat in auxilium vocare exempla huiusmodi:
I 27,3 εἶναι δὲ καὶ στή- εἶναι δὲ καὶ στήλην ἕκατέ- λην ἑκατέρου τῶν ϑεῶν ρου τῶν ϑεῶν ἐπιγε-
ἐπιγεγραμμένην τοῖς fe- γράφϑαι Β ooi γράμμασιν. ἐπὶ μὲν εἷναι δὲ καὶ στήλην ἕκατέ- οὖν τῆς Ἴσιδος ἐπιγε- gov τῶν ϑεῶν ἔχουσαν γράφϑαι ἐγγεγραμμένα ταῦτα Α I ὅ8, 2 δὲ ἀρετήν διαρπαγήν DB δι ἁπάσης γῆς Α I 77,8 κατατμηϑέντας κατακλασϑέντας καὶ xota- τμηϑέντας Β
κατακλασϑέντας Α
DE CODICIBUS. XI
IV 67, 8 τῶν «ἰόλου τῶναι oro0 D τῷ ναιωτοῦ B τῷ Δώρῳ Α V 80,2 περὶ Μαλέαν τό- περὶ κάλεσσαν τόπων B πων περικαλεσάντων Α
Hinc primum elucet etiam codicem B ex D esse descriptum (nec video quid impediat, quin B ex ipso D descriptum esse statuatur); tum codicem A ex B ortum esse posse, sed B utpote codici D similiorem minime ex À; denique libros et B et ἃ prae D neg- legendos esse eorumque lectiones ἃ D discrepantes esse meras librariorum coniecturas seu rectas seu pravas. Àc ne in eis quidem partibus codicis D, quae manu saeculi XIII suppletae sunt, illis libris quidquam ponderis con- cedendum esse iudico, quamquam quaestionem, uirum ipse B (scil. saeculo XV) an eius exemplar ante sae- eulum XIII ex codice D descriptum sit, per se spinosam atque sterilem propter collationis B vitia in suspenso relinquere satius duco.
Vindobonensis codex 81 chartaceus foliorum for- N mae maximae 83 scriptus saeculo XVI (Kollar in sup- plem. Lambecii p. 496) continet librum primum ab initio usque ad verba μεγάλα xol ϑαυμαστά (c. 81, 9) οὐ quintum librum; collatus est rogatu Heynei ab Carolo Weigel (edit. Bipont. IV p. III et X p. 391— 498). — Nihil inveni in eo utile.
Parisinus codex regius 1659 (quondam 2062) E chartaceus saeculo XVI scriptus (Catal. manuscr. a. 1760 p. 383)*): collationem huius libri in usum
*) Ibidem memoratur alius codex Diodori 1658 charta- ceus saec. XVI, qui, si quid ex paucis lectionibus in Bergmanni exemplari adnotatis conicere licet, secundae classi adscribendus est.
XII PRAEFATIO.
Wesselngi ἃ De la Barre factam haud paucis locis mendosam esse nuper demonstravit Alfredus Jacob octo capita primi libri denuo percensens (Mélanges Graux 1884 p.625). Attamen ut ipse ne unam qui- dem repperit lectionem, qua Diodoro mederetur, ita totum codicem E nullius momenti esse mihi persua- sum est. Quamquam enim non in omnibus partibus cum D concinit, id quod et Jacobum et Schneiderum (p. 15) fugit, tamen etiam lectiones 4 D discrepantes eiusmodi sunt, ut melius ex aliis libris, praesertim ex codice C, reeipiantur. Concinit autem cum codice D in priore parte primi libri atque in toto fere libro quinto: cf. 1 8, 1 27, 2 29, 6 ete, Nolo rem per se claram pluribus testimoniis offundere, iuvat tamen me- morare in E verba ἀπό τε — ξηρᾶς (I 43, 2) esse omiss&, quae eadem verba in codice D tres ultimos versus foli 40 versi efficientia teste Bergmanno maxima ex parie abrasa et exstnct& sunt. llo ergo loco li- brarius E etiamtum pro exemplari usus est libro ex D derivato ἢ), etiamsi iam I 32, 2 in margine E vestigia libri alterius classis comparent; deinceps aliquamdiu librarium E ex duobus libris sua hausisse inde con- cludimus, quod in E cum I 59, 2 mutilata lectio in lextu, genuina ἃ D servata in margine scripta sit, paulo post I 66, 3, ubi libri secundae classis lacuna deformati sunt, scriptura hac contagione vacat. Tum lectiones priorie classis saepius in margine E adscriptae inveniuntur, ut 1 80, 1 ἀπώλεσε — 88, 8 παρατήρησιν
*) Neque enim ex ipso D codicem E descriptum esse lestantur lectiones diversae, quas E cum aliis libris ipso antiquioribus h&bet communes: cf. I 8, 8 8, 1 27, 2 etc.; maxime congruit cum À,
DE CODICIBUS. XIII
(quam vocem codices ABD falso pro παραίτησιν exhi- bent) — 91, ὅ καϑαροί — 92, 4 κατηγορεῖν — II 7,4 ὀπτάς. Desierat ergo librarius E priore exemplari uti eiusque loco usurpaverat librum secundae classis, quem eodiei C simillimum fuisse hinc intelleges:
I85,4 II 4,6
IV 81,7
61,1
λέγοντες] καὶ λέγουσι CE
εὐθὺς οὖν] τούτους μαϑόντας τὴν αἰτίαν καὶ add. C
τούτους μαϑόντας τὴν ἀλήϑειαν καὶ add. E μυριάδες. ὑπῆρχον δὲ om. CE
εἰς τοὺς πολέμους] εἰς τὸ πολεμίους ἀποτρέ- πειν C?*E | ἀνάκωλοι)] καὶ μὴ πολύσαρκοι add. CE λαγαραί] καὶ συνεσφιγμέναι τὰς λαγόνας add.
ΟΕ
καὶ καϑάπερ ἐπιγλωττίδας αὐτοῖς ἐκπεφυκέναι del. ΟΣ, om. E
O9osuucvov| προβάτων CE
ποιούμενοι κυκλούμενον ἰδιοτρόπως τὸν βίον ἔχουσι παρ᾽ ὅλον τὸν αἰῶνα) ποιοῦνται manu recentiore corr. et cetera del. C?; ποιοῦνται celeris omissis E
καὶ τοὺς ἀμπελῶνας σκάπτειν ἀναγκάξοντα om. CE
δίκας αἰτῶν .. φόνου] δικάσαι τὸν .. φόνον CE
In quinto denique libro librarius E rediit, sive suo arbitrio sive inopia coactus, ad exemplar prioris classis atque finit, id quod nobis in codicibus distin- guendis signo est, in vocabulo κατέσχεν. — Anceps igi- tur est codex E, ex utraque librorum stirpe contami- natus, ita tamen ut maior eius pars se applicet ad secundam classem.
XIV PRAEFATIO.
0 Simili modo codex Vaticanus quidam saeculi XIII (edit. Wess. I praef), cuius principium et finem Wes- selingius Roma aecepit (ib. I p.399), liber tamquam hibrida fuisse videtur, quippe qui in primis capitibus secundae classi propinquus praecisus sib post vocem κατέσχε, ut D eiusque progenies.
Venetus codex 8374 chartaceus saeculi fere XV foliorum 242 (in 8?) ex libris Bessarionis cardinalis in bibliotheca Marciana: descriptus est ἃ Georgio Schnei- der (progr. Berol 1884 p. 8), qui congestis exemplis satis multis hunc librum priori classi familiarem et codici À simillimum esse docuit.
CODICES SECUNDAE CLASSIS.
C Vaticanus codex 130 in charta Pergamena serip- ius saeculo XII: qui quamvis multis lacunis glosse- matis scholiis scateat, omnium tamen dignissimus vi- detur, qui iterum diligentius perquiratur. Quibus ver- bis collationem in editione Wesselingiana propositam neglegentiae nequaquam insimulare studeo, immo auctor eius gratiam nostram atque etiam laudem sibi con- ciliavit, sed est cur ex hoc libro alterius classis optimo post centum fere quinquaginta annos denuo collato spici- legium haud spernendum conquiri posse arbitremur.
L Laurentianus codex 16 plutei LXX membranaceus in 49 minore saec. XV nitidissimus optimeque servatus constat foliis 167 (Blandini catal. cod. Graec. II 676): cuius libri luculentum specimen Wesselingio miserat Α. Cocchius, quo, quia spissum et bibliopolae damnosum videbatur negotium, frui Wesselingio non licuit. Id tamen satis animadvertit in plerisque hunc librum cum Claromontanis (F et G) amice consentire (Wess. ed. I praef.) — Collatione indiget ac dignus est.
DE CODICIBUS. XV
Venetus codex membranaceus foliorum 188, manu M Caesaris Strategi scriptus saec. XV, olim monasterii Dominieanorum S. Joannis et Paull, exstat nunc in bibliotheca Marciana (Suppl. class. VII cod. 7). In legumento libri fere soluto inscripta sunt haec: πρῶτον τῶ ἐπιεικεῖ καὶ πεπαιδευμένω εὐπατρίδη xvolo 'Itgo- νύμω Ζήνω --- subscriptio autem haec est: Θεοῦ τὸ δῶρον . ἠδὲ Καίσαρος πόνος (G. Schneider 1]. c. p. 18). Huius libri collatio per abbatem Blasium Caryophilum facia Wesselingio oblata est, postquam tres libros typis exeudendos curavit. Ex illa collatione facile sibi quisque persuadebit codices M et F artissime inter se coniunctos esse; atqui codices M et L sunt simillimi: sequitur ergo ut tres hi libri eiusdem stirpis sint. Quod quamvis sit rationi consentaneum, magnam tamen habemus gratiam Georgio Sehneider, qui id paucis quidem sed aptis ilustravit exemplis:
I 12,8 τοῦτο uiv γὰρ εὔηϑες ὑπάρχειν om. FLM. 17, 4 μάλιστα πάντες — τούτῳ τῷ ϑεῷ om. LM.*) 98, 8 τὴν φορὰν — παρ᾽ αὐτοῖς om. FLM. Pro antecedentibus vocabulis ἐναντίαν δὲ τοῖς spa- lium est vacuum relictum in LM.
98, 6 κατὰ δὲ τὴν — συντελεσθῆναι om. FM (ser- vavit L).
Praeterea codices L et M argumentis librorum (praeter summaria duorum primorum libri secundi ca-
*) Adnotat Wesselingius eadem verba omissa esse in codice Claromontano 2 (—G), sed verisimillimum est corri- gendum esse Claromontano 1 (—7F) vel Claromontanis duo- bus. Nam eodem Wesselingio auctore codicibus F et M plurimae lacunae sunt communes.
!
^" μια δα -- -ἴ Llc Heb UA HP μηροῦ, dodi dn
XVI PRAEFATIO.
pitum) neglectis spatium ad illa excipienda vacuum reliquisse idem observavit Schneider.
Claromontanus codex prior (F) praestat iudice Wesselingio bonitate et antiquitate codici Claromon- tano posteriori (G), manu Bartholomaei scripto (saec. XV; cf. Montfauc. Palaeogr. Graec. I 8): est tamen hie priori in plerisque consentaneus, ut res ipsa osten-
dit neque Camusatus, qui utrumque contulit, admo-
nere neglexit (Wess. ed. I praef.)
Aetatem codicis F ipse quidem Wéesselingius non sine diffidentia quadam ita descripsit 'circa saeculi XII finem, ut perhibent, scriptus'; primus tamen Alfredus Jacob (Mélanges Graux 1884, p. 526) haec verba in suspicionem vocavit et id optimo iure. Inveniuntur enim in Catalogo manuscriptorum codicum collegii Claromon- tani (Paris. 1764) quinque codices Diodori, quorum duo- bus continentur primi quinque libri huius scriptoris. De- scribuntur autem in illo catalogo (p. 69) his verbis:
No. COXVIII
Codex chartaceus in fol. (complectens folia 252) sae- culo XVI exaratus ac Venetiis emptus scutis aureis decem an. 1558. Ibi continentur Diodori Siculi biblio- thecae historicae libri V priores.
No. CCXIX
Codex chartaceus in fol. (constans foliis 237) saeculo XVI exaratus &c non compactus, quo continentur Dio- dori Sieuli bibliothecae historicae libri V priores. (Hoc codice usi sunt in excudendo typographi).
Cum vero Wesselingius (edit. I praef.) et ipse testetur alterum codicem Claromontanum (F) ab Henrico
DE CODICIBUS. XVII
Stephano in procuranda Diodori editione adhibitum ideoque variis notis et additionibus instructum esse, pro certo habemus illos libros in catalogo Claromontano descriptos esse eosdem, quorum lectiones W'esselingius ex Camusati scriniis edidit. Quodsi verum est, uterque codex et F et G saeculo XVI est adscribendus; nam catalogus bibliothecae Claromontanae utique maiore fide dignus est quam Wesselingius, qui illos libros nunquam vidit ei ipse, ut diximus, verbis parum certis descripsit. Huc aecedit, quod sibi ipse repugnat, cum in praefatione codicem F notis Stephani instructum esse dicit, alio autem loco (I p. 326) memorat notam Stephani margini codicis G inscriptam. Unde apparet, id quod per se veri simillimum est, codices Claromon- tanos F et G & Wesselingio, quippe qui non suis ocu- lis, sed alterius adnotationibus usus sit, saepius inter se esse mutatos. Contra ea catalogi verba, priorem codicem Claromontanum Venetiis emptum esse, pre- liosissima sunt, quia codicem Venetum M cum Claro- montano F plurimis locis consentire constat. Denique cum codex F etiam pluribus lacunis quam M defor- matus sit, codex M ,ergo ex F descriptus esse non possit, argumentis vix convellendis comprobatum est codicem F (sicuti G) non ante saeculum XVI scrip- tum egse.*)
Vaticanus codex 900 nisi ex paucis lectionibus, P quas Wesselingius in extremo libro quinto proposuit, nobis cognitus non est.
Florentinos codices Diodori complures inspexit Georgius Schneider: quorum veterrimus est codex I
*) Codices F et G nunc retrusi sunt in bibliotheca Cheltenhamensi (No. 1628 et 1629). DropoRvs I. Y
XVIII PRAEFATIO.
plutei LXX bombycinus saeculi XIV, optime servatus. Fastidiosa tamen neglegentia librarius permulta omi- sit, descripsit tantum haec: I 1—5, 29—96; II; III 1—56; V 1—46; cetera ὡς μυϑώδη ve xol ληρώδη ὑπάρχοντα praeteriit. Neque unum idemque exemplar in iransscribendo secutus esse videtur, cum lectiones tertii libri propius absint & codice D, quinti libri lec- liones consentiant cum F (cf. Schneider p. 19— 23). Huic libro similimi sunt plutei LXX codices 9 et 18 et 84; quorum ultimus cum Constantinopoli (anno 1427) Scriptus sit, recte monet Schneider ex eadem urbe etiam codicem I ortum esse videri.
In duas partes Diodori codices discedere quoniam ex quavis huius editionis pagina cognoscere licet, hac de re ne verbum quidem addam. Illud vero discrimen, quo libri ad hanc aetatem conservati dirimuntur, trans- laticium esse concludimus ex quibusdam litterarum commutalionibus ad pristinam scripturae formam re- ferendis; permutantur 1, litterae 4 et 24 et 4
I 10, 6 ἐπίκλυστον ἐπίκαυστον CF 64,13 ἸΙναρῶν ivÓoov D III 27, 4 ἀναλώσωσι ἀναδώσουσι F ἀναδόσωσιν C IV 12, 7 Ὅμαδος Ὅμαλος D 23, 5 D'Àvyrav Γαυχάταν II
o 31, 8 Κλεόδαος D Κλεόλαος II
39, 4 καταλεχϑῆναι καταδεχϑῆναι D
82, 4 Καλλίκαρπον Καλαίκαρπον II
2. litterae 44 et M
V 26, 2 πόμα τὰ πολλά D; cf. 3, 92,3 IV 56, 2 ἄμα &A Ad IT; cf. 2,28,6; 5,6,5
DE CODICIBUS. XIX
3. litterae I' et T
I 45,2 Ἰνέφαχϑον Γνεφαχϑῶ CGM 78, 4 ἐνηργηκέναι ἐνηρτηκέναι D 86, 5 τότε τόγε D*)
In duas partes iam pridem codices divisos esse efficitur etiam hac ratione: cum excerpta codicis Pei- resciani saeculo decimo scripti (Dindorf edit. Paris. II) una cum libris secundae classis praebeant I 64, 9 ἐκκαλεῖσϑαι (pro ἐκκαλέσασθαι), III 67, 2 Θάμυριν (pro Θαμύραν) atque II 23, 8 tres versus plane omittant, itemque codicis Escurialensis excerpta περὶ émiov- λῶν (ed. Feder, Darmstadt 1848—55), quae I 57, 7 τοῖς ϑεοῖς et IV 52, 4 καταντῆσαι καὶ omittunt aliaque mutant velut II 24, ὅ βαρβάρων, II 33, 3 ἐκβολαῖς. IV 51, 6 ἐντυχεῖν, ad secundam classem se applicent, Theo- phylactus saeculi septimi scriptor omnibus fere locis eriticis cum codice D facit:
classis I Theoph. 7, 17 classis II m ὦ -
1 88, ὅ δεῖσϑαι προσδεῖσϑαι 39, 11 σχεδὸν πᾶσαν πᾶσαν σχεδόν 41, 1 τοὐναντίον ἐναντίως om.
εὐφάνερον δῆλον εὔδηλον 41, 8 τόποις ὅροις 41,10 καὶ παντελῶς ἀσϑενεῖς om.
Cum igitur illud codicum discidium saeculo sep- limo antiquius sit, in eis quae Eusebius 8ἃ Diodoro mutuatus est vestigia utriusque classis comparent; cuius rei pauca afferam exempla:
*) Simili errore IL 9, 8 in DG scriptum est δέκα pro τροεῖς i. e I pro I. ὋΣ
XX PRAEFATIO.
classis I Euseb. pr. ev. classis II I 16, 1 λύραν τε IL 1, 8 λύραν τε λύραν τε νευρίνην εὑρεῖν εὑρεῖν ἣν 22, 6 τὸν 1, 21 τὸν om. τιμάς 1, 22 τιμάς τιμᾶν 96,9 τὸ πα- X8, 2 om. om. λαιόν 96, 5 γινόμενα 8, 4 om. om. 96, 6 μνηστή- 8, 5 ἡρώων ἡρώων ρῶν 97, 8 [Μώμεμ- 8,11 Móusu- — .Méugiw φιν φιν ΠῚ 60, 4 ἐπιφανε- 11 2, 46 εὐφυεστά- εὐφυεστάτοις στάτοις τοῖς IV 6θ, 4 σχεδὸν 2,14 om. om. τινὸς τι- τινὸς τι- τιμῆς τινος μῆς μῆς 7,8 om. 2,16 om. γεγονέναι 10, 1 οὐ κατα- 2, 20 οὐ κατα- om. πλαγείς πλαγείς 88, 7 om. 2,26 om. Abyn
Constat ergo codicum nostrorum dissimilitudines maxima ex parte non noviciorum librariorum nugas esse sed artificia interpretatorum antiquitus tradita. Neque mirum esse potest, quod opus Diodori, qui ab Iustino Martyre ἐνδοξότατος τῶν ἱστοριογράφων et ab Eusebio γνωριμώτατος Toig τῶν 'EÀMjvov λογιωτάτοις appellatur, multis interpolationibus deformatum est, id quod ipse Diodorus (I 5, 2) metuerat frustra dehorta- tus τοὺς διασκευάξειν εἰωϑότας τὰς βίβλους. Quo fac- tum est, ut verba Diodori his variis glossematis modo commutata modo aucta interdum etiam mutilata per librarios diverse traderentur. At quamvis antiquis
DE EDITIONIBUS. XXI
temporibus codices bifariam distributi sint, utrosque tamen ex archeiypo iam degenere derivatos esse mendis quibusdam communibus probatur. Quod ad explican- dum non eis tantum nitimur locis, qui recentiorum sagacitate emendati sunt, sed fortuna prospera contigit ut Diodori verba ad auctorem ipsum, unde hausta sunt, examinari possint. Agaiharchidis enim frag- menta a Photio tradita (ed. C. Müller Geographi Graeci Ip. 111) vacant his manifestis vitiis, quibus cuncti Diodori codices depravati sunt:
Diodori codices Agatharchides II 19,3 ἐλάται ἐλαῖαι
35," ὀμμάτων ὦὥτων
44, 4 οὐχ ὕλη οὐ χηλή.
DE EDITIONIBUS.
Priusquam Diodori bibliotheca historica Graece prelo subiecta est, interpretatio Latina primorum quinque librorum & Poggio curata atque typis est excusa Bono- niae anno 1472 et deinde saepius Venetiis et Parisiis. Quae interpretatio quamquam lectiones prioris classis reddere solet, tamen in duobus vel pluribus codicibus posita esse videtur; cum enim Poggius IV 22, 3 lectione secundae classis deceptus in errorem ridiculum inciderit, Graeca verba κυνηγὸν ἐν τοῖς κατὰ τὴν ϑήραν (χώραν II) ἀνδραγαϑήμασι διωνομασμένον ita vertens: erat venator in regione quae dicilur Andragathia, e contrario IV 61, 4 codicem (A) prioris classis ad manum habuisse putandus est, verba καϑάπερ καὶ πρότερον ποιεῖν εἰώ- ϑεσαν (εἰς Ἰωνίαν A) sic interpretatus: quemadmodum εἰ antea. in. Ioniam fecerunt. — Ceterum quoniam
XXII PRAEFATIO.
interpretatione Poggiana ne un& quidem gravior cor- ruptela sanata est, non tanti esse existimo in hae spinosa quaestione diutius versari.
Vincentii Obsopoei editio Basiliae 1539 excusa continet tantum libros Diodori XVI—XX, qua de causa eam hio praeterimus.
Διοδώρου τοῦ Σικελιώτου βιβλιοϑήκης ἱστορικῆς βίβλοι πεντεκαίδεκα (I— V et XI—XX) anno 1559 ex- cudebat Genevae Henricus Stephanus, cuius merita Bipontinus editor (I p. CLXIIT) enumerat haec: 1. prae- misit brevem tractatum de Diodoro; 2. libros decem I—V et XI—XV primum in lucem protulit; 8. opus maiore quam antea diligentia adhibitisqQue pluribus codicibus manuscriptis emendavit. Codices quibus usus fuerit, ipse nullo indicio prodidit; e Claromontanis omnia sumpta esse, non neglectis tamen aliis, inque his fortassis Fuggeri codicibus, Wesselingius auctor est; Fabricius quindecim libros e codicibus Huldrici Fuggeri descriptos esse, nescio qua auctoritate nixus, asseverat.*) 4. Varias lectiones margini adiecit nullius tamen co- dicis nota apposita. 5. Libro XX succedunt excerptae e posterioribus Diodori libris historiae, quas quattuor ante annis Romae agens in quodam volumine cum alis collectaneis invenerat; pars Graece exhibita, pars tantum Latine, cuius Graecum exemplar afferre omi- serat. Excerptas historias plures, in quas inciderat, praetermisit, cum non in promptu haberet, nec editio- nem iampridem studiosorum votis expetitam tantisper,
*) Id certe mihi persuasum est Stephanum neque codice D neque ullo eius familiae libro usum esse. An putas, ut uno exemplo fungar, Stephanum consulto IV 18, 7 Mivveióv et in margine Μινύην ἐρχόμενον scripsisse pro lectione Μινύειον Ὀρχομενόν, quam praebent ABDE?
DE EDITIONIBUS. XXIII
dum eas nancisceretur, differendam esse putaret. 6. Supplementa Diodori e Floro, Arriano, Curtio. 7. Se- quuntur adnotationes.
Laurentii Rhodomani editio (Hanoviae 1604) continet, praeter Diodori libros ipsos ad verbum ex Stephani recensione repetitos, interpretationem Latinam, indices rerum, tabulas chronologicas, denique eclogas quasdam, quas ERhodomano miserant Abraham Drent- wedius Áugustanus et David Hoeschelius.
Petrus Wesselingius editionem suam (Amstelo- dami 1746) tam uberibus frugibus ingenii et indu- striae complevit, ut hinc tamquam ex horreo omnes deinceps editores plurima depromerent. Summis lau- dibus eius doctrinam extulit Reiske in praefatione ani- madversionum suarum, Dindorf tamquam invidens eius gloriae obirectavit. Wesselingius multorum codicum lectiones protulit, quas aut hereditate a Camusato acce- perat aut per amicos colligendas curaverat, tum singu- lari doctrina res explanavit et verba exemplis aliunde petitis seu correxit seu comprobavit, deinde indices vocabulorum locupletes congessit, denique fragmenta librorum deperditorum apud alis scriptores investi- gata addidit. Quibus si ea, quae post Wesselingium ad Diodori bibliothecam historicam colendam effecta suni, comparaverimus, erit quod nos neglegentiae no- sirae pudeat.
L. Wachler editionem Diodori *ex recensione Wes- selingi' instituit (Lemgo 1795), sed primum tantum volumen libros I—XI continens perfecit. Quem librum cum frustra in compluribus bibliothecis quaesiverim, diiudiceare nequeo, num Eichstaedt iure tam acerbe in eum invectus sit.
Bipontina editio, excusa inter annos 1798—
XXIV PRAEFATIO.
1807, continet praeter ea, quae Wéesselingius suppe- ditaverat, commentationes, quas C. G. Heyne de fonti- bus Diodori et Ier. Nic. Eyring de virtute et oecono- mia eius bibliothecae scripserant; pretiosissimum autem additamentum huius editionis est collatio codicis D (et N), quae cum sero oblata esset, Bipontinae editioni ipsi adiumento esse non potuit (cf. tom. IV praef. et X p. 391).
Eichstaedt nescio quo casu impeditus duo volu- mina edidit Halis Saxonum anno 1800 et 1802, qui- bus continentur libi I—V et XI—XIV. Novis sub- sidiis, quae quidem in oodicibus vel membranis essent, caruit, dum ex Augustano et Monachiensibus*) codici- bus lectionum varietatem impetravit (I praef. LI et II praef. IV); animadversiones autem et indices locuple- tissimi, quae in titulo promisit, nunquam excusa sunt. Tamen haec editio minime est vilis, cum Eichstaedt Diodorum non paucis vitiis ingenii sui et doctrinae ope purgaverió; quarum emendationum multas in prae- fatione tomi prioris diserte explanavit. — In rem esse videtur ad verbum reddere, quae de consilio editionis suae exposuit (I praef. XIT): *Arduum esse agnovi et fateor: sed ne aut suscipiens expavescerem aut sus- cepli vim sentiens animo debilitarer, magna illius, qui imposuerat, auctoritas effecit. Nimirum ante hoc ferme decennium ad novam Diodori procurandam editionem animum adiunxerat Fridericus Augustus Wolfius. Versabatur praestantissimi viri consilium in eo, ut
*) Unus ex his fuit cod. Monac. Graec. 48 saec. XVI, ᾿ cuius in [0]. 456 scripta sunt haec: 'Collatio facta cum edit. Ámst. et missa Prof. Eichstaedt Ienam — I. Hardt. Continet libr. II 1—34, quae Gemistus ex Diodoro compi- -laverat; ipse contuli, sed operam perdidi.
DE EDITIONIBUS. XXV
editio Diodori emitteretur forma habili et ad usum expedita, textuum nitida descriptione oommendabilis, annotationum mole non onusta, omninoque tali habitu, quam et emere valerent non nimis numati nec respue- rent copiosi, ei tractare vellent hi, qui magma volu- mina exhorrescentes, ipsos dumtaxat scriptores, non eorum quaererent enarratores. Proinde nihil ipse addere constituerat praeter notationes temporum et brevia argumeiffa. Wesselingi notas, incertum erat, an libra- rius subinde per alium virum doctum curaturus esset singulari volumine adiciendas. Quamquam huic con- silio minime adversabatur Wolfius, recte iudicans com- mentaris huiusmodi, qui rari essent, denuo et vili pretio recudendis magnam a multis gratiam iniri si- mulque ipsum adiuvari doctius studium antiquitatis." Ludovici Dindorf nomen prae se ferunt quattuor Diodori editiones (praeterimus enim editiones Tauch- nitzianas): Lipsiensis anni 1826 (4 vol apud Weid- mann in 12^), Lipsiensis 1828—1831 (5 vol apud Hartmann in 8") continens Wesselingi notas et appara- tum criticum, Parisina 1842— 1844 (2 vol. apud Didot in 8?) Graece et Latine, Lipsiensis 1866—1868 (5 vol apud Teubner) Quibus editionibus ad Diodori libros castigandos permultum contulit eum ingeniosis coniecturis tum e& re, quod primus quanti codex D Sit intellexit eiusque lectiones sescentis locis restituit. Optime autem meritus est de fragmentis colligendis et disponendis. Αὐ in codices ipsos non descendit; nam verba eius in prima pagina editionis a. 1866: "codicis Monacensis de legatis tituli n. 267 nonnihil profuit accuratior ab me ipso instituta comparatio ridicula ὦ non videri non possunt reputantibus in ilo codice vix ducenta verba Diodori (fragm. XXXI 15, 2— 98) inveniri.
XXVI PRAEFATIO.
Immanuel Bekker edidit Diodorum Lipsiae 1853 — 1854 (4 vol. apud Teubner); singulis tomis praemissus est brevis lectionum variarum index. Dolendum est, quod Bekker ingenio suo tam multis in scriptoribus Graecis exercitato 80 spectato in Diodori editione parce usus est, nedum laborem codices denuo perquirendi in se susceperit.
Restat ut paucis de huius editionis institutis ra- tionem reddam. Quae cum parata sii, ut in locum Dindorfi editionis Teubnerianae succedat, primum cum ea est conferenda. Delectum variarum lectionum, quas Dindorf omiserat, singulis quibusque paginis addidi; cui ut spatium fieret, commentationes Heynei et Eyringi exterminatae sunt. Quamvis enim sint pretiosae, tamen eas recipere modum talium editionum, qualis haec est, excedere videtur, praeterquam quod ipsae hodie egent correctionibus. Attamen si viri docli his aegre care- bunt, nihil obstat, quin posteriori tomo inserantur.
De apparatu critico scito haec: lectiones ex codice D allatae nituntur in accuratissima Richardi Berg- mann collatione, ceteras omnes debemus Wesselingio. Facilimum scilicet fuerat, id quod Dindorf in editione su& &, 1828 fecerat, totam lectionum molem a Wesse- lingio aliisque congestam reddere; sed bibliopolae at- que legentium intererat censura subtili adulterinas lectiones &moveri. Quo in delectu quam diffiole sit rectum modum tenere nemo non senti. Summum autem est mea quidem sententia, non tam Lectionum singillatim delectum habere quam ipsorum codicum. Quare facilius à me impeiravi, ut centies libros Α et B (ex codice D descriptos) neglegerem prae una lec- tione D etiamsi manifesto vitio corrupta. Saepius
DE EDITIONIBUS. XXVII
enim accidit, ut ex vitio vetusti codicis librarius poste- rior speciosam correcturam finxerit, aut ut idem vel simile vitium alibi lateat nondum agnitum, aut ut legentes vicino vitio non cognito proximae lectioni vitiosae sed captiosae nimiam fiduciam habeant. Qui errores ubicumque non timendi erant, vel optimorum librorum corruptelas praeterii.
Cur potissimum codicem D respexerim atque ex secunda classe tamquam principem C elegerim, ex eis, quae supra de codicibus aestimandis disserui, haud difficile est intellectu. Αὐ vereor ne quis me propter codicem Εἰ interpellet. Id quidem sibi quisque per- suadebit ad imaginem secundae classis efficiendam codicem C non sufficere; sed ipse supra docere studui codicem F codici C non modo non supparem esse aetate, sed in recentissimis numerandum. Neque dubito affirmare illum codice M atque L et recentiorem et deteriorem esse. Nihilominus secundum C lectionibus F plurimum spatii concessi: cum quod reliqui libri nobis multo minus sunt noti, tum quod editiones inde ἃ Stephano tam cognatae sunt libro F, ut nisi hoc co- gnito multis locis perplexae nobis videantur.
Quamquam enim editores, quo ex tempore codi- cem D cognoverunt, codici F primas partes attribuere desierunt, tamen eius auctoritas apud Stephanum et Wesselingium praevalida tam pertinax est, ut ne re- centissimis quidem in editionibus abolita sit. Neque & me ipso exstinctum est, quidquid ex illo immerito principatu codicis F residuum fuerat; immo multa con- servavi, quae delere aut prae lectionibus D vel C contemnere malui et fortasse debui At ne maiore licentia in has aliasque corruptelas animadverterem, deterruit me non modo auctoritas Stephani Wesselingi
XXVIII PRAEFATIO
Dindorfi Bekkeri, quorum ad doctrinam ne minimum quidem adspirare audeo, sed etiam manca codicum cognitio. Hane autem augere mihi non licuit, quia exemplaribus prioris editionis omnibus venditis a biblio- pola vix impetravi, ut ad hune tomum absolvendum spatium duodeviginti mensium daretur.
DE SERMONE DIODOREO.
Diodorus*) etsi eo est usus sermone et dicendi ge- nere quo omnes tum utebantur qui non veleres aemu- lantes suae aetatis consuetudinem relinquerent, nec magis quam Polybius, quem non solum saepe descripsit, sed etiam in multis expressit, obsoletam affectavit dialectum aut vocabula captavit archaica, quippe qui omnia ad vitae utilitatem lectorumque quibus prodesse Studeret commoditatem referret, in hac tamen oratione sua quasdam sibi leges scripsit satis severas, quas nun- quam ipse**), saepissime vero migrasse videntur librarii quibus debemus codices mille amplius annis post eius aetatem scriptos.
Primum enim crasin Diodorum ad evitandum et in multis evitatum ab se hiatum, qui et ἤπερ diceret potius quam ἢ sequente, et ϑέλειν potius et. διότε quam ἐθέλειν et ὅτι praecedente vocali***), adhibuisse quum
*) Quae sequuntur de Diodori dicendi genere, recepi ex editione Dindorfi Teubneriana; non pauca inter lineas cor- rexi vel addidi, alia additamenta seposui in notis.
**) quod equidem dubito, immo nego.
***) Eandem ob causam variant ἡ ϑεός et ϑεά, τοσοῦτον el, τοσοῦτο, δεικνύειν et δεικνύναι, ὑπέρ eb περί, διόπερ et διό, οἵτινες pro of et cetera; alia remedia hiatum evitandi esse inversionem verborum et additionem articuli docuit
DE SERMONE DIODOREO. XXIX
quavis fere ostendat pagina, prorsus est incredibile quae haud pauca occurrunt diaeresis iisdem in formulis exempla ipsius potius esse quam librariorum incuriae iribuenda. Veluti quod saepissime habet τἄλλα, sed aliquoties in omnibus distractum in τὰ ἄλλα, ut 1, 2, 93; 1, 18, 4; et in nonnullis 1, 11, 6; 5, 13, 2; 5, 45, 5; 16, 38, 1; 17, 38, 5, quum tertio horum locorum ipse Eusebius Praep. vol 1, p. 101, 9 ed. Gaisf, praebeat τἄλλα, quamvis c. 20, 1 vicissim τὰ ἄλλα in- ferens pro τἄλλα ib. 14, quibus accedunt exempla ex fragmentis, velut 9, 10, 3; 36, 2, 4; 37,2, 4, petenda. Eodem modo τἀδελφοῦ restitutum ex libris optimis 1, 21, 2; 1, 98, 6; 4, 56, 1; minusque bonis 15, 77, 5, et abibi, ut 11, 67, 4; 19, 34, 5; 19, 35, 1; 20, 16, 1; 20, 68, 3; 29, 10; 31, 20, in omnibus ser- vatum, redarguit diaeresin in τοῦ ἀδελφοῦ 5, 61, 1; 15, 61, 2, quum τἀδελφοῦ sit 15, 60, 5; ut 31, 15*, 1, idem τοῦ ἀδελφοῦ redarguitur duplici τἀδελφοῦ 31, 17*; 31, 27*; et 16, 37, 1; 25, 10, 1, et, ut opinor, 4, 24, 4, ubi τοῦ ἀδελφιδοῦ. Item τἀδελφῷ 5, 50, 2; 11, 48, 4; 17, 34, 2; 20, 16, 1; 31, 23, redarguit τῷ ἀδελφῷ 1, 27, 1; 3, 71, 1; 4; 68, 4; 8, 4, 1; 11, 66, 4; 17, 79, 2; 17, 83, 9, illatum in uno 4, 27, 2; 17, 34, 2. Eiusdem generis sunt τἀγαϑὰ 10, 7, 2, sed τὰ ἀγαϑὰ 10, 9, 7 (ut 34, 18), et rursus τἀγαϑὰ 10, 9, 8; 21, 17, 4, et in verbis Demetrii 31, 10; τὰ ἀναγκαῖα 19, 11, 4, quum alibi sit τἀπόρρητα τά- δικήματα τἀκριβές τἀληϑές τἀργύριον. τὸ αὐτόματον 11, 21, 3; 11, 44, 6, alibi recte scriptum ταὐτόματον
eleganter Kaelker (dissert. Lips. 1880. p. 308—311) — Similia attente legentibus saepius occurrunt, veluti κατι- σχύειν pro ἐσχύειν, ἀκολούϑως dativo suo antepositum vel postpositum.
XXX PRAEFATIO.
et ταὐτομάτου. Et τὸ αὐτὸ 11, 63, 6; 13, 97, 4; 20, 76, 2, quod 1, 7, 1 et 14, 52, 2, ubi alii τὸ αὐτὸ; 14, 70, 4; 15, 54, 7; 16, 26, 3; 18, 29, 7; 19, 14, 4, ubi alii τὸ αὐτό; 20, 109, 5, recte contractum, ut ταὐτὰ 18, 59, 8; 17, 72, 6, redarguit male distractum τὰ αὐτὰ 18, 26, 1; 18, 93, 5; 34, 19; 38, 2, 2, atque eliam τοῦ αὐτοῦ 13, 109, 3, contrahendum videtur, ut 2, 26, 3 est. ἐν ταὐτῷ. Et τοῦ ἀνδρὸς 18, 23, 3; 20, 16; 26, 24, 1; 81, 19, 7; et in pluribus 13, 22, 4 et in uno 13, 84, 3; 17, 29, 4; quod recte scriptum τἀνδρὸς 1, 88, 4; D, 70, 2; 11, 42, 5; 11, 57, 6; 13, 75, 5; 18, 84, 8; 14, 5, 6; 14, 112, 3; 16, 11, 2; 17, 29, 4; 17, 101, 6; 19, 2, 7; 20, 106, 3; 23, 15, 5; 24, 12, 1; 26, 24, 2; 31, 27, 3; 34, 33, 1; 37, 18, 2, ut τἀνδρὶ 4, 28, 4; 19, 34, 6; 20, 93, 4; 31, 19, 7; 832, 10, 6; 32, 11, 1: ut etiam τοῦ ἀκριβοῦς 18, 90, 7 contrahendum videatur, ut supra τἀκριβές.
Item τὸ ἐναντίον apud Photium 32, 12, 3, alibi semper τοὐναντίον scriptum. Et và ἐναντία 16, 32, 2, quum τἀναντία sib 8, 40, 9; 14, 87, 1; 14, 90, 5; 16, 27, 5; τἀκεῖνος 8, 17, 5; 4, 84, 4; 11, 56, 8; 17, 86, 5; 18, 66, 1; τἀπίχειρα 29, 6, 8. Τοὔργον quum ex libris optimis pro τὸ ἔργον sit restitutum 1, 61, 4, etiam 1, 64, 7 foret restituendum, nisi ibi liber optimus praeberet τὸ πᾶν ἔργον, quod est 1, 63, 9, ut certe est restituendum 1, 64, 8 sublato fortasse τοῦτο. et 3, 23, 1, ubi omnes τὸ ἔργον. Et καλοὺς καὶ ἀγαϑοὺς 39, 14, 1, quod mirum si scripserit qui dixit. καλοκἀγαθία 1, 2, 2 et alibi Nam etiam re- centiores hi scriptores, ut Dionysius Α. R. 3, 17, p. 453, 7, qui ibidem p. 451, 12, crasin habet τἀλαχίστα, ob- servarunt praeceptum Photii: Καλὸς κ’ ἀγαϑὸς λέγεται κατὰ συναλοιφήν, οὐχὶ καλὸς καὶ ἀγαϑός. Ubi quod
DE SERMONE DIODOREO. XXXI
Scriptum κ᾿ librarii saepe mutarunt in καί, ut apud Plutarchum. Alius enim generis videtur 12, 20, 2 πάντων τῶν ἐν τῷ βίῳ καλῶν xol ἀγαϑῶν αἰτίους. Ἐ)
Οοπύγχαχιῦ etiam, non solvit, Diodorus formas adiectivorum in soc, nec scripsit χάλχεος 1, 96, 9, ubi χαλκέοις; 2, 8, 7, ubi χάλκεαι (χαλκαὶ" αὖ D); 12, 10, 6, ubi χάλκεον. sed χαλκοῦς. ut alis locis multis et hoc et ἀργυροῦς σιδηροῦς χρυσοῦς, et κυανοῦν pro κυάνεον ex optimis restitutum 4, 22, 1. Idem non scripsit, ut est in libris, βαϑύπλοοι vel adeo βαϑύπλοιοι. sed contraxit βαϑύπλοι 3, 40, 4, ut αἰγιαλὸς δυσπαρά- πλους 8, 44, 4 et 12, 48, 1 πολλὰς ἄπλους, de quo dixi ad Thes. Stephani v. '"4mAovc. Et haud dubie πυρίπνοι 4, 47, 3, ubi libri svoízvoor, pariterque πυρπνόῳ 6, 7, 8, ubi etiam ὁ modo additum modo omissum librorum coarguit malam fidem, ut δύσπνους eontraxii 3, 17, 5. Neque curandi sunt ne apud re- centiores quidem librari haee omnia distrahere soliti, ut vel optimis in libris reperiantur depravata, velut Vaticano Dionysii Α. R. 1, 59 fin, χάλκεα, ut 1, 79; 2, 54, 70, quum ἀργυροῖς καὶ χρυσοῖς sit 2, 23, et Vaticano Strabonis 15, p. 703, λιβανοχρόους pro λιβα- νόχρους, ut apud Demosthenem éregomAógo pro ἑτερόπλῳ et Thucydidem e$vóov pro εὔνων, et alia multa huius generis, de quibus dixi praef. ad Xenoph. Anab. p. X ed. Ox., ubi εὔνοοι C. pr. 2, 4, 16.
Idem Diodorus non dixit ἠιών, sed ἠών, non ληίξεσϑαι. quod libri constanter etiam apud Atticos praebent, sed λήξεσϑαι, ut λῃστής. Neque πρωὶ 17, 37, 9, sed πρῴ; neque περιήεσαν 1, 72, 2; ἐπήεσαν 4, 12, 5; 18, 80, 3; ἀπήεσαν 19,68, 1 et alibi, sed — ἧσαν;
Ἢ τοὔνομα, τοὐμφανές, τοὐπίσω, τοὔμπροσθεν, κἀκεῖ addit Kaelker p. 812.
XXXII PRAEFATIO.
neque πλέειν 15, 42, 8 aut ἔϑεεν 16, 94, 8, sed πλεῖν et ἔϑει.
Neque dubitandum quin semper contraxerit Dio- dorus augmentum e cum praepositione πρὸ coniunctum, quae crasis certe aliquoties est servata, ut in πρού- δωχε 11, 48, 8; 36, 8, 6; προύδωκαν 13, 66, 6; πρου- καλεῖτο 18, 18, 1; 26, 3, 1; προυκαλοῦντο 13, 105, 1 (14, 64, 2); προύλεγε 18, 97, 5; προύλεγον 88, 24, ut προύλεγε in fragmento Demetrii Phalerei 31, 10, 1; προύπεμψε 19, 72, 6; προυτετύπωτο 31, 27, 2. Nam eadem utriusque formae alternatio est in libris Thu- cydidis aliorumque Atticorum, pariterque Polybii, Dio- nysii Halic, Dionum, quos omnes certum est una& usos esse coniracta. Nusquam vero apud Diodorum apparet προύχειν, ut aliquoties apud Dionysium.
Quemadmodum autem crasin et contractionem in multis diaeresi praetulit Diodorus, ita hiatui elisionem eum anteposuisse haud pauca huius ostendunt exempla, etsi alterum non ita ut Polybius aliique fugit. Quo de genere quum multa videantur apud Diodorum non minus quam apud Polybium abolita, non mirum quod pauca tantum sunt relicta eiusmodi ut προεκαλέσατ᾽ αὐτοὺς 19, 108, 8; κατελείπετ᾽ αὐτοῖς 20, 93, 7; ἐδεί- κνυϑ᾽ ὑπὸ τῶν ἐγχωρίων 17, 88, 1; συνετάξαϑ᾽ ἡμέραν 20, 94, 4. Item ἅπαντ᾽ ἐπράττετο 14, 21, 2; τάλαντ᾽ ἀργυρίου 17, 54, 2; τραύματ᾽ εἰληφόσι 17, 103, 6; τὰ στόματ᾽ ἐμφράττουσι 19, 94, 8; χρήματ᾽ εἰσέφερον 20, 84, 4; προτιμήσαντ᾽ αὐτὴν 20, 81, 3 et similia. Et saepius in numeralibus, ut δέχ᾽ ἡμερῶν 19, 37, 3; 20, 73, 8; ὀγδοήκοντ᾽ ἔτη 1, 5, 1; πένθ᾽. ἡμερῶν 1, 18, 4; πένϑ᾽ ἡμέρας 2, 25, 8; 18, 89, 2; 14, 21, 6; 19, 37, 5, quum πέντε ἡμέρας sit 91, 11, 1; πέντε ἡμέραις 36, 5, 1; πεντήκοντ᾽ ἄνδρας 17, 76, 8; πεντήκονθ᾽ ἡμέρας
DE SERMONE DIODOREO. XXXIII
14, 31, 1; πεντήκονθ᾽ ἱππέων 19, 55, 5; τετταράκονθϑ᾽ ἡμέραις 1, 85, 3; τριάκονθ᾽ ἡμέραις 17, 78, 4.*)
Ad formas vero verborum singulorum multis modis depravatas priusquam accedam, quaedam de de- clinatione et coniugatione vocabulorum sunt praemit- ienda. Nam utraque apud Diodorum non minus in multis est corrupta quam apud veteres.
Et in declinatione quidem librarii maxime peccarunt in aceusativis quibusdam, antiquiores ple- " rumque formas in novicias mutantes. Quamobrem ego accusativos in v modo recte modo male terminatos in nonnullis certe δα eam revocavi formam quae una con- veniret Diodoro. Scripsi enim Δήμητρα, quod omnes servant 14, 77, b, alibi inter hoc et δήμητραν Ἐ Ἐ) va- riantes, in nonnullis est vel δημήτρᾳ et 4ημήτρας. Quam formam quod ad Stephanum metro versus sta- biliÀri dixi apud Pausan. 1, 37, 2: JXeuv)v Δήμηξραν, ὅτε πρῶτον ὀπώρας καρπὸν ἔφηνεν, ei iam substituo
*) De elisione etiam fusius egit Kaelker p. 314. — Ceterum hanc rem multas cautiones habere recte monuit Dindorf (edit. Teubn. IV. p. XV): *Multa de hoc genere apud Diodorum depravata videri dixi, etsi pleraque intacta reliqui, cum vel antiquissimis in libris ea reperiatur scrip- lurae inconstantia ut in Philodemi libellis ex papyris Her- culanensibus editis eadem in pagina scribatur κἀπὶ et καὶ ἐπί, κἀν et καὶ ἄν, τὴν ὁμοιότητα ὑπάρχειν eb τὴν ομοιότητ᾽ εἶναι, et multae appareant insolentiores elisiones, velut diphthongi αι, Sed rursus πάντα et ἀλλὰ non elidantur ante vocalem, et alia solvantur quae alibi coniunguntur per crasin, ut nisi ipsi sibi in talibus non omnino constiterunt scriptores, certe antiquissimos iam librarios sibi non constitisse appareat.' — Accuratior his quoque in rebus est codex D, quo nisus elisiones saepissime (trecenties fere δ᾽ pro δὲ) tacite restitui.
**) hanc formam probat Cobet, repugnat Schenkl.
DioDOoRvs I. Q
XXXIV PRAEFATIO.
versum apud Oenomaum Eusebii Praep. 5 p. 231 D: Eig πάτρην φυγάδας κατάγων Züwmqvoeav ἀμήσεις. quum in altero facillima sit correctio Ζήμητρ᾽ ὁππότε. ἘΠ vicissim ubique Κῶν, quod est in omnibus 19, 68, 4, alibi Κῶ exhibentibus aut inter hoc et illud variantibus, ut solent librarii v in huiusmodi accusativis interdum neglegere, ut plerique in Κέω 4, 82, 1, nonnulli in ἵλεων (Ὁ, Ἰόλαον II) 4, 24, 4; Πηνέλεων 4, 67, 7; χρυσόκερω D 4, 18, 1; Τύνδαρεω 4, 33, 5, sed ibidem Τυνδάρεων D. — Nominum vero in «c tertiae decli- nationis accusalivos etsi excepto Εὐμένης, cuius accen- ius novicius Εὐμενής, de quo dixi ad Thes. Stephani, excluderet », feró in ἣν terminant libri Diodori, haud pauca tamen alterius formae exempla in non- nullis certe sunt nominibus relicta, ut Διομήδη in omnibus praeter D 4, 15, 3; 549g in uno C 6, 74, 4; Πολυχάρη 8, 5, 1—06; Δημοσϑένη 12, 60, 1; Παμμένη 16, 34, 2; ᾿Αντιγένη 19, 17, 4, ut plerique 19, 12 et 13; ξενοπείϑη 19, 16, 1; "4ororouévg 28, 14; quibus accedunt servata in nonnullis Ἑρμοκράτη 13, 4, 1; ἜἘχεκράτη 16, 26, 6; Δεωσθένη 17, 111, 3; 4Moiorové 19, 68, 3, et quae Gemistus praebet “εωσϑένη. 4a- κράτη. Εὐθυκράτη9. “ασϑένη. ubi libri Diodori omnes την. Credo igitur his quantumvis non ita multis for- mae in s exemplis tamen alterius omnia non minus redargui quam apud Cassium Dionem dixi redargui vol 5 p. X, et haud dubie etiam apud Chrysostomum, de quo dixi vol. 1 p. IX.
Aecusativi adiectivorum in ἧς in ἢ purum desi- nentes etsi plerumque per s scripti sunt in libris, αὐ αὐτοφυῆ 8, 45, 7; εὐφυῆ 8, 67, 5; διφυῆ (pro ἐδιοφυῆ) 2, 67, 5; 4, 17, 8 (ubi Ὁ διφυήν); συμφυῆ 1, 10, 7; 1, 30, 6; ὑπερφυῆ 4, 22, 8; 4, 34, 2; 4, 72, 4, tamen
DE SERMONE DIODOREO. .. XXXV
haec exempla redarguere videntur nonnulla in «, ut ἐνδεᾶ 10, 31, 1, quum ἐνδεῆ 1, 45, 2 οὐ καταδεῆ sit 17, 91, 5, quae correxi, et εὐχλεᾶ 16, 7, 4. Nam per- petuo sic peccant librarii etiam apud Atticos, ut dixi ad Xen. Comment. 1, 6, 13, fuitque vel multo recen- tiorum unus et alter quem meliores libri hoc vitio liberarent, ut Pausan. 3, 7, 11; Procop. Pers. 2 p. 157 D, qui ὑγιᾶ:
Aceusativos pluralis nominum in evg etsi libri modo in zig modo in seg terminant, interdum tamen eliam inter utramque formam variant, ut unus de op- timis (i.e. A; sed item D) 8, 3, 6 βασιλέας pro βα- σιλεῖς. In quibus quum etiam Atticorum libri saepe fallant, non indigna memoratu sunt verba Graevii ad Luciani Soloecistam ὁ. 8, vol. 3, p. 575: ,,Nomina in ευς apud medios inter Atticorum veterum et sophi- starum aetatem, Polybium, Diodorum, Diogenem Laer- tium et eiusdem notae scriptores fere εἰς contractum habent in accusativo plurali: apud veteres Atticos, Aristophanem, Thucydidem, Xenophontem, Platonem, Lysiam, Demosthenem, Isocratem, Aristotelem, Theo- phrastum, et Xenophontis imitatorem Arrianum, tum apud sophistas Pausaniam, Heliodorum, Libanium, Ari- stidem, Lucianum, alios eius aetatis scriptores, Dionem, Appianum, Herodianum, et ex nostris Chrysostomum, Basilium, Gregorium Theologum, Synesium sine con- iractione fere in «c, quod et notavit P. Leopardus in Miscellaneis. Plutarchus et Iosephus modo εἰς modo ξας dicunt, nisi illud quoque intempestivis emenda- toribus debemus. Plethon certe Gemistus Plutarchi et Diodori verba iranscribens pro ἱππεῖς accusativo semper ἑππέας habet. Plutarchus in Timol c. 16: Of Κορίνϑιοι πέμπουσιν αὐτῷ δισχιλίους ὁπλίτας καὶ
eM
XXXVI PRAEFATIO.
διακοσίους ἱππεῖς. pro quo Plethon 1, 42: Κορίνϑιοι Τιμολέοντι πέμπουσι δισχιλίους μὲν ὁπλίτας, ἱππέας δὲ διακοσίους. Diodorus 16,39, 2: Θηβαῖοι δ᾽ ἀπέστειλαν πεζοὺς μὲν τετρακισχιλίους, ἱππεῖς δὲ q', Gemistus autem 2, 8: Θηβαῖοι δ᾽ ἀπέστειλαν πεξοὺς μὲν τετρα- κισχιλίους, ἱππέας δὲ πεντακοσίους. Sic et 8110]. Nempe 1, 8 Μαντινέας, ubi libri Diodon Μαντινεῖς, 2, 8 Ἀμφισσέας, ubi libri Diodori ᾿ἀμφισσεῖς, ut omnino Ge- mistus, etiam ubi suis utitur verbis, formam ξὰς ponit, non £g, ut supra formam 4, non 54v, nominum in gg. His autem Graevius multa addit de utraque forma exempla partim Atticorum partim recentiorum, recte iudicans apud illos certe librariis deberi εἰς pro εας. Ἐ)
Ad coniugationem quod attinet, plurimum ne- gotii librariis facessivit augmentum. Nam ut omittam explosum iam & Wesselingio ineptum προετέρουν et προετέρησα pro ἐπροτέρουν et ἐπροτέρησα, quod perraro servatum uno alteroque in libro, plerumque prius illud Supponentibus: augmentum modo depravarunt, ut in ἀπεκατέστησα pro ἀποκατέστησα ilato, et ἀπήλανον pro ἀπέλαυον 18,88, 6; παρηνόμηκα pro παρανενόμηκα, et vicissim in ἠβουλόμην ἠβουλήϑην ἠδυνάμην ἠδυνήθην ἤμελλον, quae alibi, sed multo rarius, per e scribuntur, ut solet in his etiam apud Atticos variari, sed nemo credet scriptores ipsos ita lusisse, modo omiserunt, ut aliquoties in ὁρᾶν, cuius etiam perfectum semper scriplum per ἕω pro £o, et ὠϑεῖν, et saepissime in
*) In declinatione comparativorum quam regulam Dio- dorus secutus sit, ex nostris codicibus frustra quaeres: 4, 18, 1 πλείω χρόνον est in omnibus, 4, 79, 2 πλείονα χρόνον in optimis CD; 2, 50, 9 mAe(oveg καὶ μείξους, 8, 44, 8 πλείους, 8, 48, 9 μείζονας etc. — Iuvat hic etiam adnotare eomparativos et superlativos haud raro commutari.
DE SERMONE DIODOREO. XXXVII
verbis ab ev incipientibus, ut vix semel iterumque sint servatae formae quibus constanter usum esse Dio- dorum, quum illae vix fallant, dubitari non potest, ut ηὐλαβήϑη 13, 87, 2; ηὐρέϑησαν 18, 90, 4; ηὔρισκε ὃ, 37,.4; 16, 76, 3; 30, 9, 2; ηὐτυχήσαμεν 13, 22, 8, sed ibidem εὐγνωμόνησαν: ηὐχαρίστουν 14, 29, 4; 14, 74,8; ηὔχοντο 14,9, 7; 20,16,6; προσηύχοντο 13,16,7; et in εὐεργέτουν plerumque per s, raro per ἡ in secunda scripto; 5,46,4 in γεωργηκέναι et 12, 45,4 in δενδρο- κοπημένης, omissa reduplicatione,*) quod correxeram iam in editione priori, cui addendum πεπενϑαρχηκόσι. quod pro πενθαρχοῦσε vel πειϑαρχηκόσι restitui 18, 68, 2.
Plusquamperfecti saepissime partim augmentum omissum partim tertia pluralis per && scribitur pro e, quod raro servatum in libris, ut 11, 4, 6; 11, 53, 1; 11, 65, 1; 17, 85, 1; 38, 28, 4, ego ubique restitui. Librorum enim in hac forma fidem vel Demosthenis coarguunt codices, qui omnes in παρεσχευάκεισαν con- sentiunt p. 305, 21.
. Füturum verborum in ἐζω **) etsi satis constanter contrahitur, tamen 13, 21, 3 est ἀγωνισομένους. quod redarguitur forma διαγωνιεῖσθαι 18, 105, 3; 14, 103, 6; 17, 30, 2; 19, 29, 1; 19, 93, 6; ἀγωνιούμεϑα 14, 25, 4; διαγωνιοῦνται 15, 65, 4; ut Dionysio A. R. 3, 18 ἀγωνισομένους illatum pro eo quod 3, 17 et alis multis locis habet ἀγωνιουμένους. Pariterque χαρίσομαι 37, 18 pro χαριοῦμαι. quod est 18, 25, 4.
*) at recte γεγεωργκέναι D, et δεδενδροκοπημένης P(atmensis) .
**^) Liceat hic afferre formam codicum στραγγαληϑ είς (pro στραγγαλισϑείς) 1, 68, b; tum προιστορισμένοις (pro προιστορημένοιρ) 8, 1, 8 οὐ ἐπισκοτίσειν (pro ἐπισκοτήσειν) 1, 76, 1, quae sunt in D.
XXXVII PRAEFATIO.
Et πορίέσεσϑαι 38, 19, nisi hoc est pro πορέξεσθαι. Sic 19, 50, 2 ἀπελπίσειν unus pro ἀπελπιεῖν. Formam ἀποπλευσεῖσθαι 19, 58, 6, etiam in libris nonnullis recte scriptam ἀποπλεύσεσϑαι, redarguit συμπλεύσεσϑαι 16, 66, 4. Suspectum παραπλεύσων 13, 54, D. Eiusdem futuri forma passiva pro media suppo- sita in verbis quibusdam satis superque probat etiam Diodoro illud fuisse illatum vitiorum genus quod anti- quioribus omnibus saepissime intulerunt librari. Quis enim dubitet, cui 4, 84, 4 ex libris optimis restitui στερήσεσθϑαι pro στερηϑήσεσθϑαι τῆς ὁράσεως. eidem me 4, 28, 2 recle exemisse στερηϑήσεται τῆς ἀϑανασίας, et 12, 12, 5. ἀποστερηϑήσεσθαι τῶν καλλίστων ἐπιτηδευ- μάτων Ὁ ἢ Ac ne Dioni Cassio quidem 41, 7, 5 στερη- ϑήσεσϑαι puto tribuendum, cui alia nonnulla de genere hoc quae ipse redarguit exemisse me dixi vol. Ó p. XI, quibus addendum προϑυμηϑήσεσϑε 50, 28, 5, etiam apud Platonem in Phaedone interdum illatum pro legi- timo προϑυμήσομαι. sed nihilo verius quam ἐνθυμη- ϑήσομαι apud Arrianum Epict. 1, 3, 1, cui etiam δεηϑησόμεϑα illatum 1, 17, 8 pro δεησόμεθα, et Hie- rocli Photii Bibl cod. 2651 p. 466, 34 προνοηϑησό- μεϑα pro eo quod in altero est codice προνοησόμεϑα. Diodoro vero etiam alia huiusmodi vitia sunt eximenda, qui 2, 18, 2 τὸν Ἰνδὸν πειραϑήσεσϑαι τῆς περὶ αὐτὴν ἀρετῆς οὐ 12, 1, 2 τῆς ὁμοίας τύχης πειραϑήσεσϑαι haud dubie scripserat, quod Pausanias 4, 25, 4 πολιορκίας πειράσεσϑαι μακροτέρας, etsi alterum est apud Iosephum Ant. J. 10, 7, 6 οὐδενὸς κακοῦ πειραϑήσεσϑαι, quod repetit Zonaras vol. 1 p. 115 B, sed vut illius quoque libros fallere putem. Et 8, 6, 2 λόγον οὐκ ἔχουσα
Ἢ 18, 56, 2 πολιορκήσεσθαι scribendum est ex codice: Dindorf edit. Teubn. IV p. XVI.
DE SERMONE DIODOREO. XXXIX
τὸν ἐναντιωθησόμενον, quod scripsi ἐναντιωσόμενον, ut 19, 5, 4 μηδὲν ἐναντιωϑήσεσϑαι τῇ δημοκρατίᾳ re- posui ἐναντιώσεσϑαι, abolito vulgari vitio, *) de quo
*) nec quisquam hoc recte factum dubitabit, nisi qui etiam Dionysium A. R. 1, 59, vol. 1, p. 151, 11, ubi Vati- canus ἐναντιωθησομένου mutal in ἐναντιωσομένου, et 6, 62, vol. 2, p. 1181, 8, ubi ἐναντιωϑήσεσθϑε in ἐναντιώσεσϑε᾽ 8, 93, vol 1, p. 481, 4, ubi omnes ἐφναντιώσεται, ut 8, 79, p. 595, 2; 4, 10, vol. 2, p. 661, 13; 6, 38, p. 1127, 10; 48, p. 1148, 12; 65, p. 1189, 3; 69, p. 1197, 1; 75, p. 1211, 13; 85, p. 1286, 16 (ubi Vat. ἐναντιωϑησόμεϑα); 7, 50, vol. 3, p. 1424, 16; 8, 81, p. 1574, 9, sic, sed nihilominus 4, 51, vol. 29, p. 766, 18, semel scripsisse putet ἐναντιωϑήσεται, quod hic est in ipso Vaticano, ut apud Galenum vol. 1, p. 220, 6 Lips. Quae sufficiunt, opinor, &d librorum Dio- dori consensum in hac forma non minus elevandum quam in aliis, ubi modo variant modo consentiunt, etsi.idem illud ἐναντιωθϑήσεσθαι est in epistola Antiochi regis ex lapide edita Archives des missions scientifiques οἱ littéraires, deux. . &ér. 0. 8, liv. 3, 1867, pl. 8, v. 14: Τὸν δὲ ἐναντιωϑησόμενόν τισι τῶν προγεγραμμένων ἔνοχον εἶναι ἀσεβείᾳ, quod utrum recte habeat an fallat ut quod continuo sequitur: ᾿ἄνα- γραφῆναί τε καὶ τὰ ἀντίγραφα iv στήλῃ λιϑίνῃ pro δὲ καὶ in medio relinquo. Sunt enim huiusmodi quos dixeris Ma- cedonismi multo antiquioris saepe originis quam ut ab libraris codicum superstitum possint dici profecti, quan- tumvis scriptoribus meliorem sequentibus dialectum | non sint tribuendi, ub quod ego neque Polybio neque Diodoro, cui semel in Exc. Vat. p. 39 (10, 82, 1) est illatum, αὖ Aristoteli et Straboni, quorum ipsae codicum varietates fraudem redarguunt, verbum σιταρχέω et substantivum σιταρχία pro iisdem per x scriptis, ut πανδοχεῖον et παν- δοχεὺς apud Polybium partim per « partim per χ scripta ipse exhibet Vaticanus, eadem forma σιταρχία bis est in papyro Ptolemaeo et Cleopatrae regibus Aegypti oblata in Maii Class. Auct. vol. 5, p. 356, 14; 858, 28, sed in eadem 866, 11 et 12, activum καταχαρίσαι et ἐπιχαρέσαντος, quod ex Byzantinis tantum scriptoribus cognitum, et in alia p. 603 ult. ἐλαμβάνοσαν, et 604, 1, ἀντιλῆψαι (ot vol 4,
XL |. A PRAEFATIO.
Dionysio, Dioni Cassio, aliisque illato dixi ad Stepha- num. Neque quod 11, 18, 2 est: Οὗτοι γὰρ ἐδόκουν καὶ φιλοτιμηϑήσεσϑαι. scripserat Diodorus, sed φιλοτι- μήσεσθαι,. et Plato, Demosthenes et alii omnes, quo ipso etiam τιμηϑήσεσϑαι 15, 74, 1; 106, 76, 4, quamvis " passiva significatione positum suspectum redditur, pa- riter atque 20, 3, 3; 27,18, 3 ἡττηϑήσεσϑαι et ἡττή- ϑησόμενον. Nam in utroque verbo sic peccare solent librarii, ut de priori multis ostendi exemplis ad Ste- phanum, de aítero, etiamsi dixit Euripides, Lysias, quem p. 161, 8 ἡττηϑήσονται τῶν κακῶν, sed p. 180,
p. 445, 12 ἀγαγῆσαι), αὖ quod ib. p. 354, 35 et 858, 32 est διδῴησαν et δοέησαν neque Polybio neque Diodoro hanc optativi formam possit vindicare, quam ego non solum ilis exemi praef. ad Polyb. vol. 1, p. LIII ef p. XII, aut Atticis, ut Xenophonti, de quo dixi ad Comment. 1, 4, 19, pP. 44 ed. Oxon., aliisque de quibus ad Stephanum v. ἀφίημι p. 2662, B, sed ne Homero quidem vindicatam pu- tabo, donec certiori confirmatam videro exemplo quam quod unum nunc est apud illum Il. P, 783: 44V ὅτε δή Q Αἴαντε μεταστρεφϑέντε κατ᾽ αὐτοὺς σταίησαν, τῶν δὲ τράπετο χρώς. Nam facilis est correctio σταῖεν, τῶν δ᾽ αὖτε τράπετο χρώς, nec magis codicum consensus multis antiquitus vitiis in- quinatorum tueri poterit quod non sit Homericae getatis quam prorsus barbarum ξυμβλήσεαι pro ξυμβλήεαι in omnes illatum, quod correxi ad Stephanum v. Βάλλω p. 90, D. Cum illo autem Antiochino, sed nihilominus non Diodoreo ἐναντιωϑήσομαι, conferre licet quam ut Macedonicam, non Diodoream notavi, terminationem imperativi oce» pro ov, saepissime etiam Atticis illatam, ut dixi praef. ad Xeno- phontis Hist. Gr. ed. Lips. tertiam p. XVIII, sed ut quae certissima eius videri possint exempla, eadem vel maxime fallant, ut Euripidis Ion. 11831: Θύσας δὲ γενέταις Qsoiciw, ἣν μακρὸν χρόνον μένω, παροῦσι δαῖτες ἔστωσαν φίλοις, ubi nuper restitui quod etiam sententia poscit, δαῖτας ἑστία φίλοις: Dindorf V p. XI.
DE SERMONE DIODOREO. XLI
19 ὧν ὑμεῖς ἡττήσεσϑε, et non priori quoque loco Seripsisse ἡττήσονταιν nemo credet. Nihilo melius ὠφεληϑήσεσϑαι 19, 7, 1 et, ut opinor, καταφρονηϑήσομαι 12, 4, 2, quod etsi est apud Isocratem et Lucianum, iamen καταφρονήσομαι est apud Platonem, «ut certe lsocrati haec forma sit restituenda. Nam incredibilis apud omnes cernitur scriptores librariorum in his for- mis in alteras mutandis incuria, ut apud Diodorum 18, 92, 2 vel περιαιρεϑήσεσθαι illatum sit pro περι- αἱρήσεσϑαι. —Vicissim 14, 117, 5 male nonnulli ἐπι- μνησόμεϑα pro ἐπιμνησθησόμεϑα, quae una usitata in prosa forma huius futuri ut apud Pausaniam 5, 25,1 ἐπιμνησόμεϑα καὶ τούτων mutandum putem in ἐπιμνη- σϑησόμεϑα, quod est 8, 9, 7; 8, 15, 4, ut μνησϑήσο- μαι 6,1, 2, et foriasse ne Éunapio quidem Erc. p. 65, 19 ed. Nieb., ἐπιμνήσεται πάλιν τῶν συντεϑειμένων, re- linquendum. Inter utramque formam variant libri De- mosthenis p. 432, 7, Polybii 5, 33, 3, ubi optimi μεμνή- σομαι, ut non dubitem Herodoto 1, 5, 177 pro ἐπι- μνήσομαι restituere, quod 2, 3 habet, ἐπιμνησϑήσομαι. Nam etiam 1, 51, ubi libri ἐπιμνήσομαι, Photius Bibl. cod. 190, p. 150, 9 ἐπιμνησϑήσομαι.
Optativorum forma tertiae pluralis in ev pro εἰαν etsi apparet aliquoties in libris, ut τηρήσαιεν 2, 4, 4: προστάξαιεν 8, 3*, 2, tamen nihilo verior est apud Diodorum quam apud Atticos, quibus saepe est illata. Nam et multo plura sunt formae in si«v exempla, et ipsa librorum inter utramque variantium 20, 4, 4 fides vacilat. Eadem ratio videtur formarum illarum in ειημὲεν et εἰησαν, quae sunt 8, 15, 1, ubi βουληϑείημεν, quum talia etiam recentioribus illata arguant librorum in loco Attiei apud Eusebium Praep. 15, p. 802, A, varietates διακριϑεῖμεν praebentium pro διακριϑείημεν,
XLII PRAEFATIO.
et 3, 36, 1, ubi ὑποληφϑείησαν, 8, 25, 4, ubi εἴησαν. Nam ἀξιοῖμεν est 10, 21, 2; κληϑεῖεν 18, 21, 7; πκαταπολεμηϑεῖεν 14, 39, 8; εἶεν 14, 21, 8.
Secunda singularis indicativi praesentis et futuri medii vel passivi etsi constanter scribitur ἢ, nihilo- minus Diodoro haud dubie restituendum est εἰ.
Perfectis, interdum etiam aoristis, male inter- positum 6, ut non tantum constanter fere in κέκλεισμαι, semel sine 6 scripto in nonnullis 19, 61, 6, et in uno 14, 66, 4, et κέχρισμαι 4, 838, 2; 17, 108, 4,*) sed, ut videtur, etiam in ἀλήλεσμαι 3, 14, 1, etsi hoc est etiam apud Agatharchidem Photii cod. 250, p. 448, 3, et περιέξωσμαι 1, 72, 2; 5, 29, 2; παρεξωσμένος fr. Escor. p. 26 :ed. Müller. nisi haec quidem veteribus fuerint peculiaria, etsi περίξωμα est 3, 8, 5, Diodoro autem κέρχισμαι relinquendum, ut 2, 9, 2 χρίσμα, quod mihi ei ipsum scribendum videtur χρῖμα, ut περίξωμα. Sed ἐλασϑεισῶν 20, 51, 8 redarguit ἐξελαϑέντες, in deterioribus servatum 4, 67, 1, in plerisque 11, 23, 3.
Imperativi utramque formam ita ut 13, 29, 5 et 6 fit coniunctam, ubi praecesserat ὑπομενόντων et ἐχόν- τῶν, ei sequitur παραιτείσϑων — καταμεμφέσθωσαν — ἐπικαλείσϑωσαν, quum etiam libri Xenophontis, Thucy- didis, Platonis saepe sic inter se coniunctam exhjbeant, nemo dubitet Diodoro librarios affinxisse, ut tollenda sit altera etiam 18, 56, 5 et 6, ubi καταδεχέσϑωσαν et σταραγενέσϑωσαν.
Praeter haec in formis vitiosa et ab librariis ad suam consuetudinem detortía multa sunt vocabula modo recte modo secus scripta, de quibus ut compendifacerem operam ad locos singulos singulatim dicendi, memoratu
*) 4, 54, 5 κέχρημαι manu prima D.
DE SERMONE DIODOREO. XLIII
digniora ordine hic coniunctim reeensenda et sub uno conspectu ponenda duxi.
"Auuog quum 1, 32, 4 in optimo sit libro (i. e. D) conservatum, qui ὑφ᾽ ἄμμου, et in plerisque 17, 50, 1, eundem ubique spiritum restitui, de quo dixi ad Thes. Stephani, restituendum haud dubie etiam in nomine “Αμμων.
"4v delevi, ubi cum futuri absurde coniungebatur participio: 1, 53, 8 διδάξαι τὸν πατέρα ῥαδίως ἂν ἐσομένην τὴν στρατείαν, nisi praestat γενησομένην. Item, ubi cum infiniüvo futuri: 1, 76, 3 οὕτω γὰρ ἂν μά- λιστα μήτε τοὺς εὐφυεῖς τῶν βραδυτέρων πλεονεκτήσειν' 18, 55, 8 οὕτω γὰρ ἂν μάλιστα τὸν μὲν Κάσσαν- δοον ταπεινώσειν, ξαυτοῖς δὲ μεγάλην δόξαν .. περι- ποιήσειν" 20, 8, 8 πάντων διειληφότων μηδ᾽ ἂν ἐγχει- ρήσειν αὐτὸν τοῖς Καρχηδονίοις ἀντιταχϑῆναι, ut Polybio ad Thes. Stephani p. 294 A, et Dioni Chrys. saepius eximendum dixi praef. p. XII. Nihilo meliora sunt exempla cum futuro coniuncti apud Dionysium. Eadem vero particula deesse videtur 1, 40, 3: Ej uiv οὖν ὃ Νεῖλος ἀνέβαινε, δῆλον ὑπῆρχεν, ἐπεὶ δὲ, ubi δῆλον ἂν ὑπῆρχεν Hertleinius in progr. Werthem. ἃ. 1865, p. 5. Sie εἰ — ἂν — ἐπεὶ δὲ est 13, 20, 5; 15, 79, 2. Aique etiam 13, 1, 1, ubi item εἰ — ἦν — ἐπεὶ δὲ, Scribendum videtur σχεδὸν ἂν ἦν, et 1,39,10 post εἰ μὲν — ἂν quod sequitur εἰ δὲ — ἀδύνατον ἦν, item ἂν ἦν, οἱ 10, 7, 2, ἀπεῖπον ἄν. Simile quidem καϑ- ἧκον ἦν 1, 88, 11, ubi item sequitur ἐπεὶ δὲ, et apud Polybium 1, 1, 1 εἰ μὲν --- ἀναγκαῖον ἦν, sequente
᾿Δλλοεϑνέσιν pro ἄλλοις ἔϑνεσιν 2, 48, 2 et 17, 82, 9 restituit Dindorf (Neue Jahrb. 1869 p. 472); cf. 1, 66, 9; 1, 67, 9; 1, 74, 1; 2, 38, 1; 2, 39, 4; 2, 48, 3; 2, 55, 8: 3, 18, 5; 11, 71, 4; 25, 2, 1; 29, 19; 40, 8, 2.
XLIV PRAEFATIO.
item ἐπεὶ δέ: sed utroque loco tanquam nihilo certiori, ut de Polybiano dixi praefatione vol. 1, p. XLVII, illos non magis quam hos illis defendi facile intellegitur. Duplex &v e libro optimo D restitui 2, 40, 4, ut in omnibus est 13, 20, 5.
"Avoíyo etsi semel apparet cum augmento ab Atticistis improbato ἐξήνοιγεν 1, 88, 11, tamen quum ceteris locis ommibus sit &veo —, dubium utrum libri fallant an ipse lapsus sit Diodorus, ut Pausanias 2, 35, 7 ἠνοίχϑησαν, 4, 26, 8 ἤνοιγε dicens, etsi &veo- yuévov dixit 4, 5, 9, nisi quis putet etiam apud hune fallere libros, qui tamen non, ut in N. T., variant inter uiramque. formam, quarum alteram illam per ἡ et o: grammatici quidem ut prorsus barbaram reiciunt, sed praebent etiam libri Xenophontis, de quibus dixi praef. ad Hist. Gr. ed. Lips. tertiam p. XX.
"Avomlog etsi nonnisi 20, 110, 1 uno in libro scripbum ἄοπλος, tamen id ipsum constanter etiam Diodoro esse restituendum vix dubitabit qui contulerit quae de utraque forma dixi ad Stephanum, et ἀοίκητος pro ἀνοίκητος 8, 38, 1 et 2 bis restitutum ex libris, ut est in plerisque 4, 17, 4. Quare ἄοπλος scripsi 14, 115, 2; 14, 116, 2; 16, 10, 3; 17, 8, 5; 17, 42, 2; 17, 64, 1; 17, 84, 6; 18, 9, 5; 20, 11, 2; 20, 66, 3.
᾿Δντιπέρας pro ἀντιπέραν quum optimi praebeant 5, 23, 5, idem restitui 2, 47, 1; 8, 38, 4; 3, 39, 3; 8, 42, 1; 5, 60, 1; 5, 82, 1; 5, 83, 2; 13, 65, 4; 13, 79, 6, ut faciendum dixeram ad "Thes. Stephani.
᾿Δνωτάτω etsi ex optimis restituendum fuit 2, 10, 8 pro ἡ δ᾽ ἀνωτάτη σῦριγξ. non sequitur tamen ex uno Gemisto ibidem τὴν ἀνωτάτω pro τὴν ἀνωτάτην
ἀναίδην pro ἀνέδην 2, 28, 2; 9, 69, 1; 16, 37, 2; 87, 8, 8.
7 DE SERMONE DIODOREO. XLV
ἐπιφάνειαν ei ex eodem, qui etiam 2, 13, 2 solus τὸ κατωτάτω μέρος pro κατώτατον, et libro uno 2, 10, 6 τῆς ἀνωτάτω ἐπιφανείας pro τῆς ἀνωτάτης esse reci- pienda, quippe hiatus evitandi causa consulto a Diodoro, ut videtur, non posita.
᾿Δξιοχρέους οὔσας 11, 34, 8 et ἡγεμόνας ἀξιοχρέους 14, 77, 6, videtur scribendum ἀξιόχρεως. quod habet vel Pausanias 7, 6, 9 ὡς μηδὲ σώξειν τὰ οἰκεῖα ἀξιόχρεως εἶναι, etsi ἀξιόχρεα est 8, 81, 9, ubi nonnulli ὦ pro o, quod ad « potius referendum, ut singulari certe libri fere semper ἀξιόχρεως. Plurali tamen etiam κατάχρεοι est 32, 26, 8, ut apud Polybium quoque, quamvis accusativo ἀξιόχρεως dicentem, horum. compo- sitorum etiam formae in οὐ apparent. In quibus tamen eliam libri variant inter formas «o et alteras, ut Plutarchi Timol, c. 11, nonnulli διάπλεω pro διάπλεαι. Dixi de his vitiis ad Thes. Stephani p. 1097, A.
᾿Απαράσπευος tantum dixisse Diodorum, non etiam ἀπαρασκεύαστος, quod est in omnibus 14, 47, 3 et in uno 12, 69, 4, probat ceterorum locorum omnium in altera forma consensus 2, 26, 5; 2, 29, 5; 3, 65, 3; 13, 36, 4; 16, 84, 2; 17, 86, 5; 18, 51, 2; 29, 3; 31, 42, eademque formam alteram apud Atticos in- ferendi librariorum consuetudo, de qua dixi ad Ste- phanum.
In formis 44xóÀÀo et ᾿Απόλλωνα, sive absit arti- culus sive adsit, etsi libri ita ludunt ut nihil in iis sit praesidii (cf. 3, 59), haud dubie tamen '"4xólio lantum dixerat Diodorus, etsi non dixit Ποσειδῶ, sed, in quo libri perpetuo consentiunt, Ποσειδῶνα.
"AnAerog cum recte sit 2, 49, 4 in omnibus, ὥπλατος est in libris secundae classis 8, 19, 5; 3, 40, 4; 8, 50, 4; 8, 70, 4; 4, 13, 3; 4, 21, δ.
XLVI PRAEFATIO.
᾿Απόρροια 2, 49, 4 et 8, 46, ὅ ne Diodorus qui- dem scripsisse videtur, sed, quod Phrynichus, cuius de praecepto dixi praef. ad Xenophontis Hist. Gr. p. XIX ed. tertiae, σεμνότερον iudicat, ἀπορροάς. ut omnes 2, 8, 2, quum ἐκροὰς 11, 25, 3 in nonnullis item scriptum 810 ἐκροίας. et plerisque Strabonis 15 p.702, ubi pro ἀπορροιῶν optimus Vaticanus ἀπορροῶν. Non melioris fidei videtur ἐπέρροια 2,2,1, ubi εὔροια potius desiderari vidit Herwerdenus, et 5, 25,8, ut Polybio 2,82, 2 συρροὰς restituendum pro συρροίας. quum huius quoque vocabuli forma ἐπιρροὴ utantur veleres, ut fallere putem exem- plum Theophrasti ad Thes. Stephani citatum. lta περι- πνοίαις pro περιπνοαῖς illatum plerisque Diodori 3, 19, 4, omnibus in ἀναπνοαῖς convenientibus 2, 12, 2, et πνοιὰς vel optimo Polybii 1, 56, 4, et plerisque Stra- bonis 16 p. 769, et ῥόας ex optimo D restitui pro δοιὰς 4, 35, 4, et χροιὰ pro χρόα illatum 17, 75, 8, contra constantem Diodori consuetudinem, 3, 47, 8 et 9; 8, 50, 2; 4, 22, 1, quod etiam aliis eximendum, ut Straboni 16 p. 779, qui χρόα habet 17 p. 809, 823, tamquam prorsus alienum & prosa, ut vel χρωία Diodori unus (G) pro χρόα 2,14,4. Pro πτοίας 20,69, ], una ed. Basil. πτοῆζῆς», quod videatur esse πτοήσεως,
quod est 20, 66, 4. ^ "AmoOtv pro ἄποϑεν restitui 2, 4, 2; 3, 15, 3;
"Acrtog omnes pro ἄστεως 1, 98, 4.
Αὔξω omnibus locis restitui, ut est in omnibus libris 1, 11, 5; 1, 85, 2; 1, 86, 2 et 7; 1, 50, 6; 2, 45, 2; 8, 58, 2; 11, 46, 1; 11, 61, 5; 11, 79, 2; 12, 77, 8 etc. — αὐξάνω 4, 79, 7; 4,789, δ 115 2, 1, 9 D; 4, 11, 1 D.
Αὐτοῦ saepissime pro αὑτοῦ scriptum est (in D spiritu saepe neglecto), veluti 1, 20, 2; 2, 10, 3; 2, 19, 9; 8, 59, 5; 8, 71, 8; 4, 18, 4; 4, 37, 4.
DE SERMONE DIODOREO. XLVU
4, 24, 2 (ἄπωϑε D); 12, 10, 6 (ἄπωθεν P); 18, 59, 6 (ἄπωϑε P); 18, 85, 1 (ἄπωϑε P); 20, 6, 1; 20, 16, 6, servatum in ed. Basil 20, 6, 1, et in eadem et libro uno 20, 16, 6, et in fr. Escorialensi p. 21 ed. Müller. Saepe sic peccatum apud omnes, ut vel ἀπο- τέρω inferatur, quibus de vitiis dixi ad Thes. Stephani.
"Apme etsi 2, 46, 5; 30, 15; 37, 30, 2 tantum *"Aosog, ceteris locis constanter in libris flectitur "4osozc, ili nihilominus perinde fallunt ut libri Dionysii, Pau- saniae, cuius pauci tantum 8, 32, 3; 8, 37, 12; 9, 36, 1, 8; 9, 37, 7 "4ococ, et aliorum, ut dixi ad Thes. Stephani p. 1933, A.
“Δρμόττω tantum, non etiam ἁρμόξω, dixisse Dio- ' dorum multa persuadent prioris formae exempla, ui libris eius alteram interdum inferentibus nihjlo plus iribuendum sit quam Xenophontis; ef. Σφάττω.
"Ayo; semper, non ἄχρις, esse scribendum dicetur in μέχρι.
Bórgvc. De accusativo pluralis βότρυς, non βότρυας. v. ἸΙχϑῦς.
Βόες qui dixit 3, 31, 2, mirum si o£ βοῦς dixerit 4, 23, 2; 4, 24, 29; quod facile potuit ex praeceden- tibus accusativis inferri, ut apud Pausan. 4, 4, 5 ἐγένοντο βοῦς) ex accus. 6, ἀποδόμενος βοῦς et βοῦς ἄγεσϑαε, pariterque 4, 36, 5 ex praecedentibus accu- eativis, etsi 5, 1, 9 iterum est βοῦς, quamvis nullus sit accus. in proximis. Βοῦς accus. apud Diodorum 3, 37, 9; 3, 64, 1; 4, 22, 6; 4, 23, 2 etc. Itaque sustuli quod Xen. Cyr. 4, 1, 9 vel optimi inferunt βοῦς, ut apud eundem Anab. 3, 5, 9 vicissim βόας deteriores inferunt pro βοῦς. Nam eadem librorum
Βύβλος et βυβλέον frequenter in D.
: XLVIII PRAEFATIO.
in his formis fides quae in formis ναῦς et νῆες») ut ne Dionysio quidem A. R. 1, 39, p. 98, 12 relinquendum putem βόας post βοῦς ib. 8 illatum, etsi redit p. 100, 4, 10.
Βοεικὸς pro βοϊκὸς Diodoro quoque 2, 11, 5, ut ibidem ὀρεικὸς pro ὀρικός, et 17, 69, 8 restitui, ut alis omnibus est restituendum quod metrum poscit apud poetas.
Γαμήσαντα 2, 39, 2, et γαμήσας 18, 25, ὃ et Exc. Vat. 88, 7, 6 non scripsisse qui ceteris locis omnibus multo pluribus scripsit Éymue; non dubitabit qui contulerit quae hoc de vitio dixi praef. ad Dionem Chrys. p. IX.
Γίγνομαι et γιγνώσκω etsi vix semel iterumque praebent meliores libri, ut 1, 52, 6; 1, 66, 3; 1, 83, 4; 5,56,1; 17, 7, 5; 17, 58, 3, minime tamen negem constanter esse restituenda, quum non minus ludere soleant apud Atticos. Nulla enim ratio est cur Diodoro aut Dionysio Halic. apud quem et ipsum obtinet forma jtv— , non tribuatur qua non solum alii eiusdem aetatis usi sunt scriptores, ut Nicolaus Damascenus, de quo dixit Federus p. 222, sed multi etiam multo recentiores, ut uterque Dio.
Δεικνυόντων 8, 9, 2; 17, 87, 5, ubi praecedit διανευόντων, Scribendum esse δεικνύντων. et 19, 26, 9 δεικνύντες pro δεικνύοντες. alterius formae probant exempla 1, 75, 3; 4, 6, 4; D, 46, 3; 16, 92, D, et καταχωννύντες 2, 59, 8, et. μιγνύντες 5, 17, 2; ἀπολ- λύντες 10, 9, 3; ἀναξευγνύντος 14, 20, 4; σβεννύντες 14, 90, 6; περριρηγνύντες 17, 835, 7; ἀπορρηγνῦσα 5, 27, 1. Cui ab eclogario suppositum δεικνυόντων non mirabitur qui ibidem viderit 9, 6 ἀντεισῆξαν. et ἀφείλαντο 9, 19, 1, εἴλαντο 10, 19, 8, ἐπανείλαντο 31,
DE SERMONE DIODOREO. XLIX
20:'*), αὐ ἀνείλαντο apud Photium 36, 4, 4. Nam etsi indieativi non solum praesens in vc saepius est apud Diodorum, et imperfecti forma tertiae singularis in v pro ve nusquam apparet nisi apud Photium 31, 19, 8, ubi ἐδείκνυ, participii*'*) tamen forma illa non magis usus est quam verbi φύω formis ἀναφυῆναι et &va- φυέντων 1, 7, 4; 8, 62, 10, de quibus saepe sic illatis dixi ad Thes. Stephani p. 622, C. Nam etiam Pau- saniae lisdem abstinenti ἀναφυῆναι affinxit libri unius librarius 2, 31, 8.
Διόσκοροι quamvis semel tantum iterumque, et ne ab optimo quidem libro, servatum Diodoro constanter esse restituendum non dubitabit qui idem vel apud Pausaniam, sed semel tantum iterumve, in nonnullis certe servatum viderit***) ^ Et sie 4Διοσκορέδης 19, 62, 7 et 9; 19, 68, 4 tantum non omnes, etsi con- sentiunt in Διοσκουριὰς 13, 8, 4, de quo ubique per ov scripto v. Thes. Stephani.
Διώρυχος pro διώρυγος quum D praebuerit 1, 33, 12 et Α 1, 57, 2, sine libris restitui 1, 57, 83; 1, 52, 2, ubi duo optimi (AB) διώρυγμα; 1, 68, 1; 1, 65, 4; 2, 9, 2; 4, 11, 4; 4, 18, 6; 4, 35, 4; 18, 33, 2; 18, 48, 3; 19, 18, 4; 20, 94, 5. Nam etiam apud Po- lybium 816 peccant libri deteriores et Suidas, quum χ
*) at ἀφείλατο in D 2, 28, 5; 4, 81, 7; 4, 84, 4.
**) at ἀποδεικνύων 2, 21, 4. — Sagaciter animadvertit Kaelker (p. 809): Verba in -u: ante vocales infinitivum exeuntem habent in -δὲν, ante consonantes in -vo:i: 4, 62, 6 δεικνύειν ὡς, contra 16, 28, ὅ δεικνύναι κατὰ τὸ δυνατόν. cf. 14, 90, 5; 19, 37, 4; 14, 95, 8.
***) χούρους omnes 4, 77, 4; classis secunda 4, 61, 3.
Δένδρη 1, ?, 7; 8, 46, 3D; 4, 25, 2 D; 8, 68, 5C; 3, 24, 2 CD.
DronponRvs I. à
L PRAEFATIO.
servet Vaticanus, ut Strabonis 15, p. 723 optimus vi- detur servare Vaticanus, et eum omnibus 16, p. 737, sed vicissim deteriores tantum 16, p. 740 servant χ, et ne hi quidem 5, p. 244, 245; 17, p. 788, 795, 804, 805, 809, 810, 811, etsi Strabonem non est credibile deteriori usum esse forma quam Plutarchum, cuius libri non minus quam Dionis Cassii consentiunt in 4, nisi quod Fab. c. 1 vel διωρυγαὶ plerique pro διώρυχες, quod est in duobus, in uno διώρυγες. quum ipsi Xe- nophonti Anab. 1, 7, 15 unus inferat y, quod credo ne Pausaniae quidem 3, 1, 1 relinquendum, quum librorum fidem prorsus nullam esse in hac forma ostendant etiam codices Zonarae, qui διώρυγος Ann. vol 1, p. 298 D, ubi διώρυχος Iosephus B. J. 6, 1, 7, qui sic etiam Α. J. 1, 9, 1, sed διώρυχε p. 352 A.
Ζυοκαίδεκα pro δώδεκα in libros nonnullos illatum *) 13, 42, 5; 15, 89, 3; 16, 36, 3, Photio relinquendum 36, 8, 2.
Δυοῖν an δυεῖν dixerit Diodorus etsi dubium videri possit, libris modo hoc modo illud praebentibus vel omnibus vel nonnullis, ego utrumque eum dixisse non credens praetuli δυοῖν, quod est in omnibus 8, 74, 4; 13, 19, 6; 18, 20, 1; 13, 34, 3. Et&i fieri pot- est ut una ei potius forma δυεῖν sit restituenda. ἘΞ)
Εἶμι verbi tertiae pl. imperfecti forma ἤεσαν etsi semper est in libris, tamen ne Diodoro quidem relin- quendam duxi, pariterque eximendam Polybio et Dio- nysio, ut vel Dioni utrique eximendam dixi ad illos,
*) ortum ex numerorum compendiis, sicuti saepius δεκαπέντε atque in D σαράκοντα pro τεσσαράκοντα 1, 45, 4; 2, 8, 55, 2, 9, 5 et 7.
E οὗ Zarncke, Lit. Zentralbl. 1867 p. 1020, ubi haec iure refelluntur.
DE SERMONE DIODOREO. LI
quum 810 etiam multo recentioribus ex libris restituta, in libris autem saepe vel pro ἦσαν illata omminoque nusquam fere servata nisi ubi pro ἦσαν habuerunt librarii; cf. p. XXXI.
Eig etsi constanter [at ἐς 8, 13, 2] dicit Dio- dorus, ἔσωϑεν tamen habet 2, 16, 10. Quod etiam apud alios omnes, qui εἰς dicunt potius quam ἐς. ob- tinere dixi ad Thes. Steph. vol. 8, p. 344 B.
"Acla scribendum videri ἐλάα dicam in Koo.
Ἐμπί(μ)μπλαμαι quum sit ceteris locis ommibus, ἐνεπιμπλῶντο 94, 2, 29 eclogarii esse apparet aut librarii, ut ἐμπιπλᾶσϑαι est in uno (D) 2, 45, 2 et πιμπρᾶται vel in optimo (D) 2, 12, 2. Duplex autem ιν fere abolitum in libris et in simplex mutatum, in uno (C) 5, 39, 4, in nonnullis servatum 18, 28, 1, con- stanter restitui, de quo dixi ad Xen. Cyr. 4, 2, 41 in ed. Ox.
Formarum ἐνιαύσιος et ἐνιαυσιαῖος priori s0la usus Diodorus alteram saepe aecepit ab librariis, ἃ me ubi- que sublatam.
"Eni9tue 8, 14, 8, scripsi ἐπέϑημα, ut est 5,30, 4, et εὕρεμα sublatum 5, 5,8, restituto hie et 17,44,1
᾿Ἐϑελοντί et ἐθελοντὴν invenitur: 1, 67, 9 ἐθελοντὶ εἰς 11, 84, 4 ἐθελοντὴν στρατεύειν, 11, 84, D ἐθελοντὶ ἀπο- γράφεσϑαι, 18, ὅ8, 1 ἐθελοντὶ ὑπακούοντας, 10, 42, 9 ἐϑε- λοντὶ στρατιῶται, 18, 61, ὅ ἐθελοντὶ κατήντων. Cum ex 11, 84, 4 appareat Diodorum non abstinuisse ἃ forma ἐθε- λοντὴν, sane mirum esset, si ante vocales potissimum (1, 67, 9; 11, 84, 5; 18, 58, 7) scribere maluisset ἐθελοντί: Kaelker p. 819. — Ac re vera est 1, 67, 9 in CD ἐθελοντή et 11, 84, 5 in P(atmensi) ἐθελοντήν (cf. etiam 32, 4, 9; 38, 12).
"Eyyovog pro ἔκγονος saepe in libris deterioribus; cor- rexi ex D etiam 2, 32, 8.
Q*
Lil PRAEFATIO.
εὔρημα. quod est in omnibus 3, 62, 10, et 12, 16,4 εὑρησιλογίαις pro εὑρεσιλογίαις (cf. 1, 37, 9; 17,110, 4).
᾿ἘἘπιμέλομαι quum sit in omnibus 1, 62, 5; 1,67, 8, et in uno (E) 1, 15, 4, et in optimo. (D) 2, 45, 4, Diodoro constanter esse reddendum apparet, etsi ἐπι- μελοῦνται omnes 8, 42, 4: ἐπιμελούμενοι 1, 88, 2; 11, 87,4; ἐπιμελεῖσϑαι 19, 95, 7, αὖ omittam 8, 1, 2, ubi reliqui ἐπιμελεῖσϑαι, tanquam ab eclogario aliter haec conformante positum, etsi sustuli ἐπιμελῶνται ib. 3; idem cadit in μεταμέλομαι.
Composita cum ἔτος etsi servant plerumque « in- terpositum, tamen quod 2, 55,3 in melioribus est τριάκοντ᾽ ἔτη pro τριακονταετοῦς. prodere videtur vouexoviérovc, ut πεντετηρίδα pro πενταετηρίδα est in uno (E) 5,82,6.
Εὐϑηνεῖν 4, 80, 4, scribendum esse εὐθενεῖν ipsae librorum varietates (εὖϑιν. D, ἐσϑεν. C, e09mv. F) ita produnt ut apud alios plerosque quibus illatum «s. De quo dixi ad Stephanum.
Ἕως quum sit ubique, ferri non potuit semel illa- ium 1,32, 5 τὴν ἠῶ.
Ἡλίου πόλις, non ᾿Ἡλιούπολις, scripsisse videri Dio- dorum dicetur infra in Νέα πόλις.
᾿Ηρακλεωτῶν quum 51 15,81,5; 18,56,5; 20,56,3; 20, 109, 6, ferri non potuit «Ηρακλειῶται 14, 91, 1, ubi alterum est in libris nonnullis, aut Ηρακλειωτικῶν 26,13,1.
Θάμνος etsi genere feminino est 2, 49, 8 χόρτοι καὶ ϑάμνοι βαϑεῖαι τοσαῦται πεφύκασιν, ubi vel 9duvot
Εὐθύς ante vocalem 4, 36, 4; 4, 51, 5; ante consonantem 4, 49, 5; εὐθύ ante consonantem 2, 12, 2; 8, 5, 1; 4, 88, 4; 4, 43, 2 etc.
"Eysiv pro. ἕψειν 8, 62, 7; 4, 52, 8; καϑεψώμενος in D 1, 40, 7; ἑψῶντες in CF 1, 84, 5 etc.
Θρυλλούμενον pro ϑρυλούμενον omnes 8, 87, 9.
DE SERMONE DIODOREO. LIII
in D, tamen quum 4, 20, 8 εἴς τινας ϑάμνους. ἐν αἷς τεκοῦσα, idem praebeat οἷς». altero quoque loco fortasse latet vitium, quum mire dictum sit βαϑεῖαι τοσαῦται, et scribendum βάϑεε τοσοῦτοι. Feminini enim generis quam suspecta sit fides etiam Themistii ostendit se ipsum refellens exemplum quod allatum in Thes. Stephani.
Θραῦμα quum 3, 12, 6 ex libris ABCG, inter quos optimi duo, et Agatharchidem describentis Photii Bibl. p. 448, 17 codice optimo pr. manu, restituissem, idem sine libris 17, 20, 5 scripsi pro ϑραῦσμα, quod etiam Aesch. Pers. 425 tollit codex Mediceus, et meliores Pau- saniae 5, 20, 8, et Luciani Hist. c. 25 unus qui ϑαυ- μάτων. ut nemo sit dubitaturus de expungendo apud ilum quoque c. Ita κονιάσμασι unus pro κονιάμασι 20, 8, 3, et saepe scribitur χροῦσμα pro κροῦμα. et quae sunt alia huius generis, ut χρίσμα. de quo dixi supra (p. XLII) ubi de perfecto κέχρισμαι.
Ἱππάρχην 11,30, 3, bis scribendum ἔππαρχον, ut est 12, 64, 1; 12, 80, 7; 14, 93, 2; 15, 85, 7; 19, 72, 6; 19, 76, 3, ut 20, 7, 4 male illatum τριηραρχῶν pro τριηράρχων, quod est 20, 51, 3 et 183, 71, 2; 13, 77, 6 τριηράρχαις pro τριηράρχοις. quod est in uno 20, 7, 4 [at τριηράρχην 24, 1, 6). Neutrum enim illorum dixit Diodorus, qnantumvis diceret βοιωτάρχης, etsi in hoc quoque variant libri 15, 62, 4, et νομάρχης.
Ἰχϑῦς nominativum pluralis praebent libri optimi 8, 15, 4, ubi deteriores (C) cum Agatharchide p. 449,7 ἰχϑύες, sed ἰχϑύες iidem 1,35, 5, ubi ceteri /y90c. Et quanquam ἰχϑύες est etiam apud Atticos, tamen apud Dio- dorum haud dubie utroque praestat loco /y90c, quum etiam apud Pausaniam, qui ἰχϑῦς habet 4, 34, 1, 2; 8, 21,2 bis; 9, 24, 2, unus tantum altero loco praebeat ἰχϑύες.
"óovv9s/(g saepius pro ἔδρυϑείς in libris Il closes.
LIV - PRAEFATIO.
'"Iy90g accus. omnes 2, 4, 3; 3, 22, 3; 11, 25, 4; 17, 75, 8, pro quo male ἰχϑύας D 5,3, 5, ut meliores apud Agatharchidem p. 449, 17. Ita βότρυας 3, 68,3, haud dubie scribendum βότρυς, ut est 4, 35,4; 8, 70, 8 (δ, 62,5 D). Sie rovc στάχυς 1,14, 2; 5, 21, 5.
Καϑαίρω quod semel in omnibus 12,58, 6 aori- stum habet scriptum per ἡ ἐκάϑηραν, et in duobus 20, 91, 8 ἀνεκάϑηρε, redarguit quae sunt 4, 13,3; 4, 81, 4; 4, 69, 4 καϑᾶραι, 4, 13, 8 ἐκκαϑάρας, 13, 56, 4; 18, 71, 2 et 4 ἀνακαϑάρας. Nam recta vel multo re- centiores usos esse forma ostendunt libri Áthenagorae p. 315 E, προκαϑήρας praebentes ubi editi — o. Cf. dicenda in Σημαίνω.
Καϑάρειοι 5, 83, 5 (καϑαροί D), et καϑαρειότης 5, 46,2 restitui pro καϑάριοι et καϑαριότης, quae nihili sunt.
Kolo, aliquoties in libris recte scriptum κάω [xa- τακάεσϑαι D 1, 77, 8; ἐπικάεσϑαι D 8, ὅ8, 8; ἐξεκάετο 13, 112, 1], ubique sustuli, ut κλαίω 17, 66, 5; 20, 15, 5; 33, 14, 5; 37, 12, 3, quemadmodum αἰετὸς deteriores (CD!) 4, 15, 2, et αἰεὶ tricies fere in D illatum pro ἀεί. Quibus nihilo verius videtur ἐλαία, constanter sic scrip- tum in libris.
Καλχηδὼν etsi omnibus in libris est in Χαλκηδών mutatum 12, 82, 2; 13, 64, 3; 13, 66, 3; 19, 60, 3, Diodorum tamen, ut Polybium, scripsisse Καλχηδὼν pro- dit argumenti scriptor 1. 12, ubi libri Καλχηδόνιοι vel Καρχηδόνιοι. Non dubitavi igitur restituere ei quod aegre servatum apud Xenophontem librarii vel Thucy- didi et Demostheni eripuerunt, nisi quod apud hune semel servarunt nonnulli et vix ipse optimus S.
Καταρράκτης qui scripsit 17, 97, 2: Τῆς δὲ ναυαρ- χίδος καταρράκτῃ μεγάλῳ περιπεσούσης, etiam Nili cata- racias 1,32, 10, non ut Latini et recentiores Graeci,
DE SERMONE DIODOREO. LV
simplici, sed duplici scripsisse videtur o, ut Strabo, apud quem contra libros plerosque illatum simplex o, aliüque, de quibus dietum ad Thes. Stephani. Atque etiam 1, 41, 9 ὄμβροι καταράττοντες, et 17, 75, 2 πο- ταμὸς καταράττων μετὰ πολλοῦ ψόφου duplici videntur scribenda littera o, ut apud Polyb. 10, 48, 7. Κερασϑεὶς 2, 26, 7 redarguitur forma recta 20, 72, 5 libris omnibus servata πραϑεῖσαν, et 4, 8, 4 xsxoa- μένους. Nec dubium non minus fallere exemplum Xeno- phontis Ánab. 5, 4, 29, ubi deteriores κεραϑείς, et pauca Platonica de κερασϑεὶς et ἀνακερασϑείς, atque duplo pluribus formae κραϑεὶς redargui, quum vel apud Plu- larchum et Philonem sit ἀνακραϑεὶς et xexgouívog, ut mirum sib si ἐπικερασϑεὶς scripserit Dionysius Α. R. 1, 29, p. 76, 6 potius quam quod propemodum vel apud Galenum ad Thes. Stephani citatum superest ἐπικραϑείς, idemque 1, 60 ἀνακερασϑέντες. quomodo Hesychius in- terpretatur formam ἀνακραϑείς, et 1, 89 συγκερασϑέν- τῶν, quum 2,46 pro συνεκράϑησαν ἀλλήλοις ipse Va- licanus praebeat συνεκράσϑησαν, unde intellegitur quo- modo oríae sint formae illae toties alteris suppositae, et idem Dionysius scripserit ἀνακεκραμένης 1, 17 med. ἐγκεκραμένας 2, 22 med., κεκραμένην 2, 24, 84, ut Lu- eiano Dial Mer. 4, 4 appareat eximendum esse κεχε- ράσϑαι vel adeo κεκερᾶσθϑαι, restituto κεκρᾶσϑαι. Κρίβανος an improbatum Atticistis κλίβανος dixerit Diodorus 2, 49, 8, incertum faciunt libri optimi (CD) 4 praebentes. Bed iidem (AC) fere 2, 58,5 περιναύσια pro περιναύτια, quod refellit ναυτία (ναυτιλία D) 4, 47, 4, ut Polybio quoque 31, 22, 1 perperam putem illatum
Κιννάμωμον D 1, 91, 6 et 3, 46, 8. Κρεωφαγίας D 8, 31, 8; κρεοφαγούμενοι 2, 54, 6.
LVI PRAEFATIO.
ἐπιναύσια. Itaque non duxi consultum deteriorem formam ex melioribus saepe sic fallentibus recipere.
Κροπόδειλος etsi apud Diodorum constanter scri- bitur, ut apud Strabonem, nisi quod apud hunc semel unus 17 p. 811 Κροκοδείλων δὲ πόλις ἐκαλεῖτο πρότερον mutat in Κορκοδείλων. tamen quum Dionis Cassii 55, 10, 8 codex Venetus idem praebeat pro altero, quod hic et alibi ponit Xiphilinus cum ceteris, et Levit. 11, 29 Alexandrinus xogxóóiAoc, οὐ Chronici Paschalis Vaticanus p. 156 D xooxoósíAovo, fieri potest, ut etiam Diodori fallant codices, etsi sine ullo eorum indicio neutrius vocabuli sollicitanda est scriptura: Dindorf edit. Teubn. V p. XIII.
Kvsiv, non κύειν, scripsi 2, 42, 1. De quo dixi ad Xen. Cyrop. 5, 4, 35.
Κυλινδεῖσϑαι potius Diodorum dixisse quam κυλίν- δεσϑαι duobus exemplis 3, 16, 4, ubi κυλινδεῖται. et 13, 13, 6, ubi χκυλινδουμένας, etsi formae barytonae nullum apud eum est exemplum, non magis probatur quam formae contractae apud Atticos exemplis. Κυλίνδονται libri omnes Pausaniae 10, 13, 2, προχκυλινδομένων unus Plut. Sull. e. 14, cuius libri alibi aut κυλινδεῖσϑαι ex- hibent aut πκαλινδεῖσϑαι, quorum aut hoc ubique resti- iuendum aut illud in κυλένδεσϑαι mutandum, atque apud Diodorum aut καλινδεῖσϑαι scribendum videtur aut κυλίνδεσθϑαι, etsi usus est etiam aliena 8 prosa Atti- corum forma κυλίειν [quae occurrit 1, 87, 5; 3, 40, 4; 4, 59, 4].
Κυνηγεῖν pro κυνηγετεῖν quum ex libris sit resti- tutum 2, 40, 6; 3, 44, 2; 4, 34, 4, et in omnibus sit 3, 25, 4; 31, 38; 34, 34, credibile est etiam 4, 84, 4, ybi omnes χυνηγετεῖν. omnes fallere, αὖ apud Polybium, pariterque in κυνηγεσία 4, 81,4; 31,27,8; 34, 34, quum
DE SERMONE DIODOREO. LVII
inter uirumque varient libri 4, 34, 3 et 4, οὐ κυνηγία sit 3, 15,5; 8, 2ὅ, 8; 3,36, 3; 5, 39, 3; 5,65, 3; 5, 76, 3; 9, 29, 1; 31, 38; 34, 11, et alibi semper, nec minus in κυνηγεσίων 4,81,4, et κυνηγετῶν 31, 38, quum κυνηγοὶ οὐ κυνηγῶν sit in ommibus 3, 26, 1; 3, 36, 4; 3,37,8. Quamobrem ego haec omnia correxi Nam elsi allerae formae, ut animadvertit Phrynichus p. 428, et Lobeckius p. 432, meliores sunt et antiquiores, Dio- dorum tamen pariter atque Polybium probabilius est constanter usum esse noviciis, ut vicissim Pausanias constanter utitur alteris.
“Δεαίνω dixisse Diodorum, non ut 5, 28, 3 libri, ἀπολειαίνουσι (ἀπολιαίνουσε D), ostendit etiam ἐκλεαί- νειν 3, 39, 9.
“Μουομένου et Aovóusvov 4, 79,2; 14, 80, 8, scripsi λουμένου οὐ λούμενον idemque haud dubie restituendum Polybio in particula ab Athenaeo servata 206, 10, 16, ubi Avouévove, ut ib. 18 et 15, ἐλούετο, quum vel apud Dionem Chr. Or. 28, vol. 1, p. 513 sit Avovrag, quod λοῦντας scripsi, ut apud Diodorum 5, 33, 5 λοῦσεν scripsi pro λούουσιν, qua de forma etiam apud recentiores ab librariüs alteri supposita dixi ad Stephanum.
Μεσόγειος quum pariter atque cetera cum γῇ com- posita prope constanter per εἰ scribatur, ferri non potuit μεσογαίῳ 11, 68,1 (μεσογεκω P). Quod saepe illatum eliam Atticis aliisque, ut dixi ad Polyb. vol. 1, p. XLIX.
Μέχρι ante vocalem toties praebent libri optimi ut nemo dubitare possit constanter hoc pariter atque &yor esse restituendum.
Μέχρι ἂν οὗ, quod 16, 60, 1, ubi μέχρι ἂν (ἂν om. P) οὗ ἐκτίσωσι, redarguit sequens 2, μέχρι ἂν ἐκτίσωσι,
ἹΜΜεγαλεπήβολος pro μεγαλεπίβολος 1, 19, 2; at recte D 2, 7,2; 2, 20, 65 atque P 18, 68, 5; cf. 24, 10, 1.
-
LVIII PRAEFATIO.
etiam 1, 30, 7, ubi μέχρι ἂν ὅτου βοηϑήσωσιν; 1, 89, 8, ubi μέχρι ἂν ὕτου προσπέσῃ; 3, 14, 2, ubi μέχρι ἂν ὅτου πκαϑαρὸν γένηται omnes praeter unum minus bonum, qui omittit ὅτου, et 3, 26, 4, ubi optimi duo οὗ; 3,33, 2; 4,24, 4; 5,38, 4, esse tollendum deleto omnibus his locis ὅτου. satis probant libri Aristotelis H. A. 9, 97, p. 620, 18 μέχρε meo ἂν πρὸς τὸ στόμα προσαγάγῃ pro ἂν οὗ, quod librariorum imperitia intulit in alios, praebentes, quum p. 621,20, 27 bis sit μέχρι οὗ ἂν ἐχκτέκωσι, uno semel omittente οὖ, quod bis tollendum, ut omnes 8, 5, p. 595, 4 uéyg, àv ὀστοῦ (ὅτου 5) ψόφον ἀκούσῃ, nonnulli tantum μέχρις. etsi μέχρις (scr. μέχρι) ' οὗ ἂν δύνηται est Polit. 1, 8, p. 1256, 12, ut De gen. an. 2, 4, p. 737, 16 μέχρι meo ἂν οὗ γεννήσῃ, omitten- dum esse οὖ, quod deest libro uni, ostendit quem pri- mum memoravi, cui accedunt ib. 4, 8, p. 533, 22 μέχρι περ ἂν συγκυκλώσωνται; 9,5, p. 611, 12 μέχρι περ ἂν ἐκφύσωσι; et Polybii 5, 56, 2: ΜΜηδ᾽ ἕως τούτου περι- μεῖναι μέχρις ἂν οὗ τοῖς ὁμοίοις τἀδελφῷ παλαίῃ συμ- πτώμασιν, ubi delevi erasum in Vaticano οὖ, quod abest ceteris eius locis omnibus. Dioscorides 1, 66: "Ewe μέχρις ἂν οὗ τὴν ὀσμὴν ἀναλάβῃ, non magis scripserat quam Plutarchus Cic. e. 21 initio: "4y9& ἂν οὗ καταπο- λεμηϑῇ Κατιλίνας, ubi unus οὗ ἄν; Mor. p. 690, A: "Ayo. ἂν οὗ πᾶν ἐξικμασϑῇ; aut Arrianus Epict. 2,12, 4: Μέχρις àv οὗ δεικνύῃς. Nam omnibus eximendum est οὗ, ut Thucydidi 7, 88 μέχρι οὗ δ᾽ àv và χρήματα ἀποδοϑῇ esse eximendum ipsa ostendit sedes incerta, Vaticano ponente post δ᾽. quum Thucydides haud dubie scripserit quod 1,137, ubi libri μέχρε πλοῦς γένηται, Sehneiderus ei ad Aristot. H. À. vol 4, p. 169 resti- iuit μέχρι ἂν. Est enim illud οὗ vel ὅτου post àv positum non minus absurdum quam si dicas εἰς ἂν ὃ
DE SERMONE DIODOREO. LIX
vel ἐξ ἂν οὗ et similia, neque intellegitur cur genitivum Diodorus addiderit, qui sine illo dixit μέχρι ἂν 1, 18, 3; 1, 83, 8; 2, 57, 2; 3, 23, 1; 3,25,2; 3,26,8, 3,27, 3 et 4; 8, 38, 3; 4, 23, 3; 4, 46, 4; 9, 11, 1; 17, 114, 4; 20, 61, 6, et ἄχρε ἂν 1,80, 6; 8, 183, 1. Quomodo convincitur ἄχρι àv ὅτου 12,17,2, et duplex, de quo supra, Plutarchi &yo; àv οὗ, quum idem alibi saepe dixerit ἄχρι ἂν sine οὗ, ut nihil tribuendum videatur exemplis simplicis apud eundem ἄχρι οὗ, sequente verbi indieativo, quum idem saepe usus sit nudo ἄχρι sine οὗ, ut omnino latissime patet hoc vitium additi post ἄχρι, μέχρι, ἕως genitivi οὗ vel ὅτου, pariter atque omissae ante coniunctivum cum iis coniunctum particulae ἄν. Quis enim credat Platonem Protag. p. 325 C scripsisse quod omnibus est in libris: Μέχρι οὗ περ àv ξῶσι, non quod ceteris locis omnibus habet μέχρε περ &v? Neque Menex. p. 245, A: ᾿Ἐλευϑέρους εἶναι μέχρε οὗ πάλιν αὐτοὶ αὑτοὺς κατεδουλώσαντο scripserat cum genitivo, sed solum μέχρι, aut Plutarchus Caes. c. 7 extr.: Méyoi οὗ καταπολεμηϑῇ Κατιλίνας, Sed μέχρι ἂν καταπολεμηϑῇ, ut solet, addito ἄν, omisso autem οὗ, neque Mor. p. 688, E: Μέχρι οὗ πάλιν ἐπιρροὴ γένηται, sed μέχρι Gv, ut ib. C: "4yo. ἂν ἐκστῇ. Itaque Pyrrh. c. 19: Μέχρι δὲ οὗ πάρεστιν ἐν ὅπλοις, πολεμήσειν αὐτῷ “Ρωμαίους, et Mor. p. 736, B: Μέχρι οὗ συνεσταλμένοι ἐστίν, pariterque aliis locis omnibus, ubi ἄχρι vel uéyor sequitur illud οὗ, quod tot alis recte abest, non videtur addidisse Plu- tarchus. Atque sie etiam Diodoro 2, 9, 2 μέχρι ὅτου τὸ πάχος τοῦ χρίσματος ἐποίησε πηχῶν τεττάρων, ubi alii μέχρις ὅτου, alii μέχρι τοῦ (μέχρε οὗ D), simplex restituendum vi- detur μέχρις et 2, 38, 6 μέχρι οὗ Κῦρος εἰς Πέρσας μετέστησε τὴν ἡγεμονίαν, ubi deteriores ὅτου, οὐ 17, 92, 8 ἔμενεν ἕως ὅτου γενόμενος ἔξαιμος ἐναπέϑανε τῷ ϑηρίῳ, delendi
LX PRAEFATIO.
videntur genitivi οὗ vel ὅτου. De quibus sic additis ab librariis dixi ad Thes. Stephani in "4yoi, Μέχρι οἱ Ἕως, etsi de recentioribus quidem anceps saepe est iudicium, quos dixisse alienum 8 veteribus &yor οὗ ἂν vel κα certis constat inscriptionum testimoniis, ut illud tantum certum sit neminem dixisse aut potuisse dicere ἄχρι aut μέχρι ἂν οὗ. Quanquam hoc ipso multo etiam mi- rabilius est illud μέχρις οὗ vel ὅτου, quod cum genitivo coniunctum apud Herodotum omnes inde ab H.Stephano in Thes. v. μέχρι. p. 952, B, C, ad hunc usque diem illius potius quam librariorum esse crediderunt. Quod graecum esse credam tum quum melioris quam sunt libri Herodoti, omni vitiorum genere contaminati, fidei lestis confirmatum videro testimonio hoc omnis rationis expers genus loquendi.*)
Míyvv&i, quum aoristum secundum passivi alibi ex libris receperit, fortasse etiam 4, 37,2, ubi ἀναμι- q9évrsg, et ὅ, 88, 1, ubi μιχϑέντων, et 5,55,4, ubi μιχθέντα sequente mox altera forma, quae tot aliis est locis, et 5,80, 1, ubi ἐπιμιχϑέντων, libri fallunt, ut ἐκδαρϑέντος vel optimi (D) pro ἐκδαρέντος 4, 47, 5, et unus (A) ἁρπαχϑεῖσα pro ἁρπαγεῖσα 4, 72, 2, etsi non est cur in hoe quidem verbo non duplex Diodoro con- cedatur forma aeque usitata.
Μικρὸς tantum, non σμικρὸς quum dixerit Diodorus, σμικρολογίαν 30, 21, 8 corrigendum videtur.
Μίνως Diodorum flexisse Mívo, Μίνω, Mívo, non ut saepe fit in libris Μίνωος, Μίνωι, Μίνωα, non est dubitandum, etsi libri ita in utraque forma ludunt ut in formis ᾿“πόλλω et ᾿“πόλλωνα, sed saepius consentiunt
*) μέχρι ante vocales, μέχρι ὅτου ante consonantes Dio- dorum praetulisse arbitratur Kaelker p. 810.
DE SERMONE DIODOREO. LXI
in forma recta, quam vel in argumento libri quarti servarunt optimi.
Μόγις, non μόλις, dixisse Diodorum ita probant ipsae librorum varietates, ut haud dubie Photii sit μόλες 31,5, 1 (at exc. Vat. μόγις 31, 5, 2); 36, 2, 2; 36,06; 37,2,3 (ut idem Photius contra Diodori libros 3, 17, 4); ei librarii 5, 33, 1.
MoàAvfiüg, quod est in optimis 2, 10, 5, etiam alibi hoc vocabulum et quae ab eo ducuntur persuadet per v, quod interdum praebet liber unus et alter, ut 3,14,3, potius esse scribendum quam per ε-
Ναῦς pro νῆες illatum 11, 19, 3, per praecedens 2 πολλὰς ναῦς. et ib. 24, 2; 13, 13, 4; 13, 46, 1; 18, 77, 6; 13, 78, 3; 13, 100, 3; 14, 60, 6; 14, 62, 2; 14, 72, 4 et 5; 15,41,3; 17,97,1; 22,8,5; 23, 15, 4, plurima redarguunt formae rectae exempla, et ipsae librorum 2,17, 1, ubi νῆες plures de melio- ribus (AB); 11, 60,8; 12, 54, 6; 19, 62, 7; 19, 103, 5; 20, 52,5; 20, 061, 6, varietates.
Νέα πόλις qui alibi semper divisit, non scripsit 26, 18, 1 Νεαπόλεως et 32,12, 1 Νεαπόλει, sed Νέας πόλεως et ΝΝέᾳ πόλει, quod ex libris restitutum 20, 44, 1. Aique sic etiam ᾿Ἡλιούπολις 1, 57, 4; 1, 59, 8 et 4); 5, 57, 2, scribendum erit Ἡλίου πόλις, ut 1, 84, 4 reapse scribit Eusebius Praep. 2, p. 51, B, quum libri optimi 1, 75,3 ἐξ Ἡλίου yàg πόλεως praebeant pro ἐξ 'HAwv- πόλεως ydg, ut Stephani quoque Byz. codex Rehdigera- nus dividit et Strabo, qui dicit etiam ἡ τοῦ Ἡλίου πόλις. οὐ recie nunc dividitur apud Herodotum, sed gentile Ἡλίου πολίτης, quod apud Stephanum scribitur ᾿Ἡλιοπολίτης, restituendum est Herodoto, eademque scrip-
*) D ἡλίου πόλεως 1,57,4; ηλιρυπόλει (sic) 1, 69, 8 et 4.
LXII PRAEFATIO.
tura divisa restituenda etiam Iosepho aliisque omnibus antiquioribus, quae saepe vel apud Zonaram servata. Ita “Δεόντων πόλει meliores praebuerunt pro «““εοντοπόλει 1, 84, 4, etsi fieri potest ut talia utroque modo scri- berentur, quemadmodum ΜΜινώταυρος interdum vocabulo interposito dividitur.*)
ἹΝεοττεύειν. non vortevew dixisse Diodorum, ut 2, 4, 4, libri ἐννοττεύοντος vel per 66, nonnisi Gemisto servante interceptum &, nedum quod 3, 69, 2 ἐννοσσεύειν est in libris et 5, 48, 2 ἐννοσσεύεται. ipsae eorum osten- dunt varietates.
iN$joog in formula ἐπὶ τῶν νήσων 18, 47,6: Τὸν πλοῦν ἐπὶ τῶν νήσων ἐποιήσατο, Diodorum quoque, ut alios, de quibus dixi δὰ Thes. Stephani, sine articulo dixisse non dubitabit qui 20, 100,5; 20,111,3, ex libris correctum διὰ νήσων pro διὰ τῶν νήσων animad- verterit, nedum ut vel contra libros inferat Polybio 4, 16,8: “ρμησεν ἐπὶ νήσων. Simile est vitium 13,67,1 περὶ μέσας τὰς νύκτας, quod semper sine articulo dicit Diodorus, male in nonnullis interposito etiam 19,965, 2.
Οἴομαι in οἶμαι mutavi 3, 14,5, ut est 1,2,4; 8, 12, 6; 10, 10, 2; 13, 24, 2; 13, 90, 7; 14, 68, 2; 20, 13, 3; 20, 43, 5; 21, 17, 4; 26, 1, 8; 27, 1, 2; 27, 13; 27, 16, 2; 31, 8, 3; 34, 18.
Ὀλισϑάνω pro ὀλισϑαίνω 1, 80, 9; 5, 25, 5, scrip- sisse Diodorum nemo dubitabit, quum vel Pausaniae libri nonnulli 5, 27, 4 servent ἀπολισθάνουσι, et 6,14, 8 ὀλισθάνουσι, et omnes 10, 28, 4 ἀπολισϑάνουσαι.
Ὀλυμπιακὸς optimi (AB, non D) 8,74, 4, sed'Oivu- πικὸς 1, 95, 2; 4, 14, 1; 4,53, 6; 15,78, 2, quos fallere
*) Διὸς πόλιν 1, 97, 7 scripsit. Hertlein progr. Werth. 1871 p. 6.
DE SERMONE DIODOREO. LXIII
ubi Ὀλυμπικὸς praebent similia persuadent vitia, ut in uno de ipsis (A) 4, 6, 1 est Διονυσικαῖς,), etsi eodem modo quaerentem utra verior sit ludificant apud Pau- saniam, Strabonem et alios.
Ὀστᾶ quum sit in omnibus 2, 22, 5; 2,50,2; 4, 79,4; 18, 75,2; 18, 86,1; 19,44,2; 206, 16, neque ὀστέα ex melioribus 4, 62, 4 fuit recipiendum, neque ferendum quod 4, 38, 5 est in omnibus, ὀστέον. quam formam reiciunt Atticisae, quum ὀστοῦν item in om- nibus sit 5, 33, 4, εὐ ὀστῶν 3, 21, 6; 3, 35, 10; 5, 11, 4; 18, 75,5; 17,88,1; 19,59,3. Quo redarguitur ὀστέων 9, 86, 8, ὀστέα 32, 8, tanquam eclogario relin- quenda. Saepe sic peccatum etiam apud alios, ut Stra- bonem 16, p. 775, ubi ὀστέων, quibus formis constanter utuntur novicii scriptores, nunquam antiquiores.
Ὁστισοῦν in accusativo singularis masculini et feminini « abicere ita alia ostendunt exempla ut 23, 15,2 ὁντιναοῦν corrigendum sit ὁντινοῦν. quemadmo- dum 1, 59, 1; 1,61,2; 18, δδ, 7 ἡντινοῦν ex libris restitui pro ἡντιναοῦν, et est in omnibus 18, 102,3.
Παλαιότερος et παλαιότατος etsi constanter prae- bent libri, tamen haud dubie non minus fallunt quam apud alios plerosque, ut vel Eusebii nonnulli Praep. 3, p. 96, B, servant παλαίτερα et 4, p. 169, D, παλαιτά- «c, et apud Pausaniam quamvis constanter scribatur παλαιότερος.9 tamen hoc pariter atque σχολαιότερος 7, 12,9, redarguit duorum optimorum scriptura σχολαι- τέρα, ut παλαίτερα Dionysi À. R. 1, 40, p. 101, 13; 2, 47, p. 385, 7; 8, 74, p. 1689, 4, redarguit quod est 1, 8, 9, 12, 68; 2, 12, παλαιότατος, et 18, παλαιότερον; 2,
Οὐϑείς exhibent omnes 2, 19, 6; o009:v06 1,81, 060; οὐθένα 8, 78, 6; οὐθέν 1, 81,2; μηϑενός 1, 22, 1 aliisque locis variant.
Οὕτως etiam ante consonantes non raro invenitor.
LXIV PRAEFATIO.
4, p. 244, 8, παλαιοτέρων. ut 4, 1, πάλαι Reiskius op- lime correxerit παλαίτατα.
Παλαιστή, quod est 1, 55,9, et in διπάλαιστος D, 30, 4; 18, 26, 5, Diodoro non magis puto relinquen- dum quam Polybio, euius libri constanter ut Xeno- phontis in Cynegetico, servant e; pro confirmato in- Scriptionibus α.
Παρανομεῖν quum 3, 5,2 flectatur παρανενομη- κότα; 4, 97, 1 παρανενομηκέναι; 12, 16, 5 παρανενο- μηκότων; 17, 106, 2 παρανενομήκασι. et ibidem et 31, 8, 1 παρανενομηκότας. ferri non potuit 1, 78, 8 παρη- γόμησεν., quum vel apud Pollucem 7, 78 pro παρηνο- μημένα alius liber praebeat παρανενομημένα, etsi in altero augmento consentiunt libri Dionis Cassii, non tantum in Xiphilini epitome, sed etiam in superstite operis Dionei parte, fortasse apud hune quoque non minus fallentes quam apud alios, de quibus v. Thes. Stephani.
Nihil ineptius fingi potest formarum πεξικὸς et πεζὸς alternatione, quae ut apud veteres, etiam apud Diodorum ita obtünet in libris ut horum apud eum ego exemplum sequi non minoris duxerim superstitionis quam apud Xenophontem aut Polybium. Nemo enim credat Diodorum 11,16, 2 τὸ πεξικὸν στρατόπεδον, sed 11, 17, 2 τοῖς πεξοῖς στρατοπέδοις, aut 11, 20, 2 πεξικάς τε καὶ ναυτικὰς δυνάμεις. sed continuo πεζὴν δύναμιν' ib. 8 τῷ πεξῷ στρατεύματι. τῇ ναυτικῇ δυνάμει" 18, 47,2 βοηϑείας πεζῆς τε καὶ ναυτικῆς. sed 15,2,1 scripsisse συνεστήσατο δύναμιν ναυτικήν τε καὶ πεζικὴν μεγάλην. τὸ μὲν γὰρ πεζὸν στράτευμα μυριάδων ἦν τριάκοντα. ... στρατηγοὺς δ᾽ ἀπέδειξε τῆς πεζῆς δυνάμεως Ὀρόντην, τῆς δὲ ναυτικῆς Τιρίβαξον, nec priori quoque loco πεζήν, ut est 11, 5,1 τῇ πεξῇ στρατιᾷ, et 11, 59, 2 τὴν πεξὴν
DE SERMONE DIODOREO. LXV
δύναμιν, οὐ 11, 61, 4 πεζὴν στρατιάν. 11, 68, 2 et 4; 11, 77,1 bis; 11,81,2; 18, 13, 1 et 7; 13,14,4; 13, 17, 4; 13, 45, 6; 18, 46, 5; 18, 67, 1 bis; 18, 100, 5; 14, 48, 4, et altero unus πεζικῆς pro πεζῆς» αὖ 15, 4, 2 omnes, et vicissim 20, 45, 1 omnes praeter unum πεξικήν τε xol ναυτικήν. quod etiam alii est locis multis, quum librarii vel pro adverbio πεζῇ interdum intulerint πεζικῇ, ut apud Pausaniam 1, 29, 14.
Πειραιᾶ quum sit 11, 41,2; 12, 49, 2 seq.; 13, 68, 2; 13, 107, 2; 14, 3, 5; 18, 65, 1 et 3; 18, 66, 2; 18, 68, 1 et 2; 18, 69, 2; 18, 75, 1; 20, 45, 2 et 3, neque Πειραιέα 11, 60, 8: 14, 32, 4; 14, 38, 2 et 4; 14, 85, 2; 15, 29, 5; 15,34, 3; 15, 35,2; 18, 64, 4, neque Πειραιέως 11, 41, 2; 14, 33, 4; 14, 85, 2; 18, 64, 4; 18, 65, 5; 18,68, 2, ferendum, sed utrumque contrahendum, ut Πειραιᾶ et Πειραιῶς est 18, 8, 1 et 8; 18, 107, 4, et libri inter utramque formam variant, ut inter Πειραιᾶ et Πειραιέα 14,3, 5; 18, 65, 68, 69; 20, 45, 2. Nihil enim perversius perpetua inter has formas fluctuatione, quae vel in libris Atticorum, ut Thucydidis, de quo dixi ad Thes. Stephani v. 'Eoéro:o, eonspieitur et ab defensoribus eius ipsis scriptoribus imputatur.
Περσεφόνη, quod D Φερσεφόνη scribit 4, 4, 1; 4, 22, 1; 4, 205, 4; 4, 26,1; ὅ, 2, 8; 5,68, 2; 5, 15,4, non solum 3,64,1, ex alio etiam 5,68, 2 cum illo bis praebente, sed etiam 27, 4,1 ita esse scribendum, non Περσεφόνη, ostendit quod ibidem 7 est Φέρσ.» ut apud Áppianum, de quo fallitur Schweighaeuserus ad Hannib. c. ὅθ, semper scribendum Φερσεφόνη. non modo hoec modo illud, quum etiam Dionysii A. R. 2, 19 codex Vaticanus servet ὦ. Itaque 516 etiam 6, 2, 9 scripsi pro eo quod apud Eusebium est Περσεφόνην.
Driopnonvs L e
LXVI PRAEFATIO.
Πηχῶν etsi plerumque omnibus est in libris, tamen 1, 57, 5, semel in tribus, semel in duobus libris scrip- tum πηχέων. quamvis vitioso accentu, idem et hic et alibi, ut 2, 7, 4; 2, 9,2; 2, 10, 3, ubi Gemistus πή- 4£0v, prodere videtur esse restituendum. Eodem modo Polybio nunc hoc nunc illud tribuerunt librarii. Qui- bus relinquendum e$8e repudiatum ab Aiticistis πηχῶν non solum apud veteres, sed etiam apud recentiores, hodie de his non magis fortasse dubitaret Lobeckius ad Phryn. p. 246, quam de Xenophonte Piersonus ad Moerin. p. 327. Neque ἀνθῶν scripserat Diodorus 5, 3,2, sed quod ib. 3 ex melioribus recepi ἀνθέων. ut praecipiunt Atticisíae, quorum maior certe auctoritas quam librorum utramque formam promiscue exhibentium.
Iliéov tantum, non πλεῖον, dixisse Diodorum satis mulia modo omnibus (1, 82, 2; 3, 85, 3) modo melio- ribus (D 1, 79,2; 4, 77, 6; 8, ὅ8, 8 ἐπιπλέοντα pro ἐπὶ πλέον) in libris prioris formae conservata ostendunt exempla, librariis tamen saepissime substituentibus non 8olum πλεῖον, sed etiam soloecum illud πλείω (1,63,4; 2, 5, 4; 4, 12, 1), de quo quae alio loco dixi repetita sunt in Thes. Stephani. Summa constantia πλέον servatum in libris Pausaniae, temere modo hoc modo πλδῖον ponen- tibus libraris apud Xenophontem, Polybium, aliosque.
Πλήϑω quum sit in omnibus 2, 40, 6 τὴν Ἰνδικὴν πλήϑουσαν πολλῶν καὶ παντοδαπῶν ϑθηρίων᾽ 4, 17,4 τὴν Διβύην πλήθουσαν ἀγρίων ξῴων᾽ 18, 97, 6 τοῦ ϑεά- τρου πλήθοντος 1ὅ, ὅ, 8 πλήθουσαν ἀνδρῶν ἀλκίμων, et ubi eadem verba 18, 22, 2, et in optimis (D) 3, 50,2
ILefovuivo» pro πιεζομένων D 1, 84, 1; πιεξούμενον D 8, 71, 2; 4, 84, 2; πιεζούμενοι D 5, 37,8; P 12, δῶ, 2; 12, 55, 7; 18, 88, 2; P* 11, 80, 8 (at πιδξόμενοι P 11, 22, 4); cf. 2, 21, 3; 8, 26, 8; 21, 12, 1.
DE SERMONE DIODOREO. LXVII
πλήθει παντοίων ὄφεων, et in uno de optimis (A) 8, 68, 8 γῆν παντοδαποῖς καρποῖς πλήθουσαν, et in duobus 17,50, 1 δένδρων πλήϑει, idem pro πληϑύω restituen- dum 2, 1, 5 πληϑύειν ἀλκίμων ἀνδρῶν" 2,35, 8 δένδρεσι σπληϑύοντα᾽ 2,54, 3 πληϑύει γεωργῶν" 2, 54, 5 ϑρεμμά- vov πληϑύει" 3,16, 6 ἐπὰν ἐπὶ πλείονα χρόνον πληϑύειν συμβαίνῃ τὸν ὠκεανόν" 5, 19, 4 διὰ τὸ φύσει τὸν ὠπεα- νὸν πανταχῇ πληϑύειν παντοδαπῶν ἰχϑύων᾽ 5, 2ὅ, 2 πάγοις ἐξαισίοις πληϑύει" 5, 43, 1 πληθύοντος τοῦ τόπου ναματιαίων ὑδάτων᾽ quum vel πληϑυούσης ἀγορᾶς sit apud Athen. 6 p. 270 D, et in libro optimo Xen. Anab. 2, 1,7 ἃ prima manu πληϑύουσαν. ut in Vaticano Dionysii À. R. 3, 3, p. 411, 6 πληϑυούσης. quod nemo dixisse videtur, sed πληϑούσης, ut τοῦ ϑεάτρου πλήϑον- roc est apud Diodorum 13, 97, 6, qui ἀγορᾶς πληϑούσης 13,104,5. Nec dubium etiam apud alios multos sic esse peccatum, quum Herodianus certe Περὶ μον. 4. 5,2: Ei wi πληϑύον πανταχοῦ ὡς ἡμαρτημένον ἐλέγχειν im- χειρήσαιμεν, manifesto scripserit quod scripsit p. 8, 1: Τῶν λέξεων af μὲν πλήϑουσι xaO ὁμοιότητα, af δὲ oi: καὶ τῶν μὲν πληϑουσῶν κτλ... et p. 5, 94 ἔσϑ᾽ ὅτε πλήϑει ἐν ὁμοιώμασιν. ὅπως διὰ τοῦ πληϑύοντος .. ἐλέγχωμεν, haud dubie πλήϑοντος, neque aliter, ut opinor, Pausa- nias 6, 25,5: Καϑότι δὲ ᾿Ηλείων ἡ πόλις πληϑύει μά- λιστα ἀνθρώποις. ubi liber optimus πληϑύη, alius πλη- θείη, supr& scripto ver, alius πληϑύνει, ut Polybii 5, 44, 11: Πεδία πληϑύοντα πόλεσι, deteriores inferunt πληϑύνοντα,. ut unus Athenaei loco citato, Polybius autem, opinor, scripserat πλήϑοντα.
Πλημύρειν et πλημυρὶς etsi duplici gu scripta exhi- bent libri Diodori, tamen etiam huic alteram ego restitui formam, ut simplex j semel servat liber optimus Va- ticanus Strabonis 15, p. 742.
e*
v
LXVIII PRAEFATIO.
Iliqoíog adiectivum 18, 38, 2, τῶν πλησίων πολισ- μάτων.» in adverbium esse mutandum ipse ostendit liber optimus Vindob. 4, 66, 3, idem praebens pro τῶν πλη- σίων πόλεων. ὃ)
Ποιεῖσϑαι ῥοπὴν etsi bis est, 15, 32, 1 μεγάλας ποιεῖται ῥοπὰς ἐν ταῖς παρατάξεσι, et 19, 15,5 ᾧ γὰρ τῶν στασιαζόντων οὗτος πρόσϑοιτο, μεγίστην ἐποιεῖτο δο- zv, lamen his exemplis certius est activi exemplum 15,85, 5 μεγάλην ῥοπὴν ποιεῖν εἰώϑεσαν ἐν ταῖς μά- q4«:6**), quod veteres certe ipseque Polybius in hac formula semper usurpant.
Πόμα etsi non minore librorum consensu legitur locis omnibus quam vicissim ἔχπωμα, tamen qui ἔχπωμα scripsit, non scripsit πόμα, sed πῶμα, etiam apud Atticos saepe in libris omnibus in alterum depravatum, ut solet eliam in accentu huiusmodi vocabulorum peccari, et χύμα scriptum erat 17, 75, 7, pro y0pe, et χρίσματος pro xoíuerog scriptum videtur 2,9, 2***), Librarios baec omnia pervertentes arguit vel Pxmoue scriptum in optimis Xenophontis Cyrop. 1, 3, 9, et apud Pausaniam, euius libri omnes πῶμα servant 2, 13, 8, alterum vel ubi operculum significat illatum 4, 26, 8.
Ποσειδὼν in accusativo semper in omnibus scrip- tum Ποσειδῶνα notavi s. v. 4mólÀov, etsi apud alios variant, ut Plut. Rom. c. 14.
*) et, 22, 9, 6; recte etiam D 4, 88, 9 εἰς τὴν πλησίον ὕλην, cf. 1, 18, 8; 8, 46, 4; 4, 18, 2; 4, 78, 1.
**) Eadem mutatio in aliis quoque locutionibus crebra est, veluti παρατηρήσεις ποιεῖσϑαι 2, 9, 4; 2, 80, 2; 2,81,9; 8, 60, 3; sed 1, 28, 1 π. ποιεῖν in libris II classis; cf. 1, 67, 10; 4, 2, 8, 4, 5, 4; 4, 78, 4.
***) ϑραύσματα DF. 3, 12, 6.
DE SERMONE DIODOREO. LXIX
Πραέως 1, 36, 3, improbatum Photio et inusita- tum veteribus, redarguit πράως 84, 2, 88.
Πυρίπνοοι ταῦροι 4, 47, 3, et πυρπνόῳ Χιμαίρᾳ 6, 7,8 vix videntur ab eodem sic scripta, etsi difficile dictu est utrum sit Diodori. Quem certe utrumque con- iraxisse videri zvoi et πνῷ dixi supra p. XXXI.
“ίπτω, quod 5, 39, 8 duo optimi (DE), qui ἑαυτοὺς ῥιπτοῦντες εἰς ἀβοηϑήτους κινδύνους, mutant in ῥιπτῶ, rursus tollunt 3, 16, 2, optimi duo (BD) praebentes ῥδιστόμεναι pro ῥιπτούμεναι, quod est 19, 99,3, et vi- cissim 14, 27, 6 ῥιπτόμενα, ubi alii ῥιπτούμενα et D 3, 29, 1 ἐκριπτοῦσιν, sed omnes 2, 19, 6 ἀναρριπτουμένων, item 17,59, 1 omnes ῥιπτούμενα, ut 3, 18, 1 τὴν ῥιπ- τουμένην κατὰ μικρὸν πέτραν, unus (B) ῥιπτομένην, ἀναρριπτεῖται omnes 5, 37, 4, ἐπερρίπτουν 14, 5, 5, etsi ἐπιρρίπτων in eadem formula est 14, 12, 3; 30, 5; sed τὰς ἐπιβάθρας ἐπιρριπτοῦντες 14, 51, V, οἱ δίιτυα ἐπιρ- ριπτοῦντες 17, 48, 10, οὐ ἐπερρίπτουν 17, 44, 2 et 4, sed ἐπέρριπτον 13, 78,7 (ἐπέρριψαν P), οὐ τὰ σώματα πα- ραρριπτόντων 18, 79, 2; et 14, 114, 7 ῥιπτοῦντες τὰ ὕπλα, et 15, 48, 2 καταρριπτούμεναι, 18, 34, 2 τὰς ἐπάλξεις ἐρρίπτουν, ubi unus ἔρριπτον, 19, 49, 4 ὑπὲρ τῶν τειχῶν ἐξερρίπτουν, et, 36, 4, 7 τὰ ὅπλα ῥδιπτούντων οὐ ῥιπτοῦντες, sed κατὰ τῶν τειχῶν ῥίπτοντες ἑαυτοὺς 19, 8, 1, οὐ παρερρέπτει τοῖς ϑηρίοις 25, 3, 1, ἐρρίπτουν τὰ χρήματα 27, 4, 8, οὐ συγκαταρριπτεῖν 29, 82. Credibile igitur etiam alibi formam contractam alteri esse sub- stituendam, ut 2, 26, 6 ex Gemisto recepi éevrovg Qux- τεῖν sig τὸν Εὐφράτην ποταμόν, velut 1, 83,3 κρέα τοῖς ἱέραξι πετομένοις ἀναρρίπτουσι. 2, 58, D τὰ δὲ ϑάμβους πληρούμενα ῥίπτουσιν, 8, 1ὅ, 6 ῥίπτουσιν ἐπὶ τὴν γῆν, 3, 19, 6 ῥίπτουσιν εἰς τὴν ϑάλατταν, 3, 48, 3 ἀπορρίπτειν.
LXX PRAEFATIO.
Σαλπικτὴς pro σαλπιγκτὴς restitui ex libris 3, 37, 8, contra libros 13, 45,8 (at σαλπικταί P); 18, 77, 6; 18, 99, 1; 15, 87, 2 (σαλπίγγων P); 16, 84, 3; 17, 38, 4; 17, 58, 1; 17, 86, 5; 19, 4, 6; 19, 6,5; 19,30, 1; 19, 41, 3; 20, 7, 4; cf. φάρυγα.
Σημαίνω &oristum apud Diodorum habet per ἡ» non per «e, quod est interdum in libris, scriptum, ut supra dixi de χαϑαίρω.
Σφάττω quum sit 3, 18, 5; 19, 8, 5; 37, 19, 4, ἀποσφάζξει 11, 48, 8, librarii, ἔσφαξον 34, 2, 22, Photii esse apparet, ut ibidem ἅμα τεττάρων pro τέτταρσι. et eclogarii aut librarii ἐγκατέσφαξε 34, 12; 34, 31; σφά- fovro) 25, 6. Ambiguum 9, 29, 1 ἐπικατασφάξειν, quod est in codice, utrum sii pro -σφάττεεν an pro -σφάξειν an pro σφάξαι, ut 20, 72,1 idem codex Peirescianus ἀποσφάξειν pro ἀποσφάξαι. Cf. ἁρμόττω.
Τελέως pro τελείως ΔῸ libris suppeditatum 1.8, 8: 1, 37, 4; 1, 61, 4; 2, 5, 2; 2, 15, 4; 19, 45, 8, et alibi constanter restitui.
Τετραπόδοις ξῴοις 2, 42, 1, redarguitur forma recta τετράποσι 20, 73, 8 οὐ τετράπουν 3, 50, 2; ut apud Po- lybium 4, 75, 7, quod est τῆς τετράποδος λείας redarguit τῆς τετραπόδου λείας 1, 29, 7, quod scripsi τετράποδος; etsi ii& peccarunt scriptores novicii, ut Georgius ante Malalam dicens p. 8, 8 τοῖς τετραπόδοις.
Τοσοῦτον ante vocales et τοσοῦτο ante consonantes
Στενότατος omnes codices 2, 8, 2; στενώτατος 4, 22, 6 οὐ 4, 85, 8 unus D.
Συρακόσιος pro Συρακούσιος 1, 84,92; 4, 38, 4; 5,4,2 unus praebet D, 5, 18, 8 unus G, in posterioribus libris ple- rumque P cum duobus aliis codicibus.
Τυιϑασσεύω pro τυιϑασεύω omnes 8, 85, 6 et 9; 8, 87, 7 et 8.
DE SERMONE DIODOREO. LXXI
quum dixisse videatur Diodorus, quod 14, 23, 2 est τοσοῦτ᾽ ἐπὶ αὐτούς, haud dubie*) scribendum τοσοῦτον.
ΤἸρωγλοδύτης eisi libri constanter scribunt cum 4, tamen quam fallax sit eorum fides ostendunt libri Stra- bonis, qui etsi ceteris locis iisque multis conspirant in eadem scriptura, uno tamen loco optimus et saepe solam veram servans scripturam codex Vaticanus 16 p. 768 bis exhibet formam Τρωγοδυτική. Atque Epitome libri 16 p. 574, 13 ed. Krameri Τρωγοδυτῶν et 16 ὅτι Τρωγοδύται ἄνευ τοῦ À λέγει ὁ Στράβων. Cuius diserti testimonii, quo eonstanter hanc illi formam esse resti- tuendam evincitur, ignarus adhuc Leironnius, qui iam Recherches sur le livre De mensura orbis lerrae par Dicuil p.77 scripserat: "Trogoditis Arabia. J'écris Tro- godytis et non Troglodytis, parce que c'est l'ortho- graphe constante des manuscrits de Pline [cui constanter restituit Detlefsenus], Solin, Mela (Ciaeconius ad Mel. 1, 8, 43), Isidore (passim; au lieu de Tragodytae [9 c. 21, p. 121 B] lisez Trogodytae) et qu'il ne me parait pas prouyé que les géographes latins ne s'en soient jamais servis. On sait en effet que les Grecs disaient τρώξ, τρωγός (racine de Trogodytis) aussi bien que τρώγλης racine de Troglodytis (Salmas. Ex. Plin. p. 894, F. Vossius ad Melam 1,4,31)'; idem Recueil des In- scriptions gr. et lat. vol. 2 p. 247 ad inscriptionem CXC, in qua Z£09EIZ EK ΤΚΩΓΟΔΎΤΩΝ scribit: 'S'il y ἃ Ἰρωγοδυτῶν au lieu de Τρωγλοδυτῶν, comme la copie l'indique clairement, ce sera la premiére fois que cette orthographe se rencontre en grec; mais elle est autorisée par les manuserits de Pline etc. Fortasse igitur haec
*) αὖ τοσοῦτ᾽ εὐνοίας D 4, 80, 2, qui unus recte τοσοῦ- vo γὰρ 4, 29, 6 (sed cum omnibus τοσοῦτον γὰρ 2, 19, 1).
LXXII PRAEFATIO.
scriptura Graecis non minus reddenda quam Latinis, etsi nullum eius vestigium in libris Diodori*) pariterque Herodoti et Aristotelis: Dindorf ed. Teubn. V p. XIII.
Ὑἱεῖς quum sit in omnibus tantum 12,12, 65, ut 2, 26, 8 Gemistus υἱεῖς. ceteris locis omnibus iisque permultis υἱούς, credibile est formae υἱεῖς non maiorem apud Diodorum quam apud Polybium esse fidem, ut υἱοὺς semper dixit Dionysius.
Φάρυγα 2, 58, 8 scripsi pro φάρυγγα. Quod nihili esse hodie nemo dubitat.
Φέρω verbi aoristos inter primum et secundum activi in participio maxime ita variat scriptura ut modo omnibus modo melioribus in libris sit aut prior aut alter, et nemo dixerit secundo tantum an priori pro- miscue cum illo usus sit Diodorus**). Sed verbi φορέω &oristo novieio φορέσασα 16, 64, 2 Diodorum liberat (P praebens φορήσασα et) ἐμφορήσας 16,93, 7 et 19,70, 5.
*) 8, 81—40 D cum ceteris libris exhibet Τρωγλοδ-, at 1, 80, 8; 3, 41, 4; 8, 48, 6. Τρωγοδυτική, neque id casu factum est. Nam illa pars 2, 46—83, 40 in D suppleta est manu saeculi XIII. Nunc me paenitet formas sine 4 scriptas Diodoro non reddidisse.
**) ἐνέγκαι ante consonantem 5, 71, 1; 13, 102, 2; 15, 10, 4; 15, 56,4; sed ante vocalem ἐνεγκεῖν 1,87,8; 1,97, 4; 11, 59, 1; 18, 19, 5; 19, 95, 7; 20, 25, 4: explicavit optime Kaelker p. 809. — Ceteris in formis Diodorus aoristum pri- mum praetulisse videtur, secundi aoristi formas in primis libris non inveni nisi has: διενεγκόντας 1, 926, 7 (omnes); 2, 48, 4 (DG); 8, 65, 6 (ID; 4, 71, 1 (D) [contra 4, 40, 1]; μετενεγκόντας 1, 40, 4. — φορεῖν aliquotiens pro φέρειν re- &tituendum esse monet Hertlein, ut 8, 35, 2 et 5, ubi Aga- tharchides praebet φορεῖ et gagsív.
Χερσόνησος pro Χερρόνησος (quod omnes praebent 4, 86, 8) scriptum exstat in omnibus libris 8, 44, 7 atque in D 3, 89, 3; 8, 50, 4; 8, 58, 6.
DE SERMONE DIODOREO. LXXIII
Xoícuo, quod est 2, 9, 2, Diodorum scripsisse videri χρῖμα dixi supra, ubi de perfecto κέχριμαι.» et s. v. πόμα.
Φιλογύναι scripsisse Diodorum ὅ, 17, 8 μάλιστα δὲ τῶν ἁπάντων ὄντες φιλογύναιοι προτιμῶσιν αὐτάς. ut Polybius 10, 19, 8 συνειδότες φιλογύνην ὄντα τὸν Πό- σπλιον, conicio ex eo quod et apud Polybium libri non- null φιλόγυνον et Suidas v. Πόπλιος supposuit φιλο- γύναιον, et Regum 8, 11, 1 φιλογύνης plures mutant codices in φιλογύναιος. quod ne Philoni quidem tri- buendum videtur II p. 301, 9 καὶ of φιλογυναίοις συν- ουσίαις ἐπιμεμηνότες, ubi φιλογύναιοι Schleusnerus Lex. V. T., sed praestat foriasse φιλογύναι of συνουσίαις ἐπι- μεμηνότες. idemque videtur restituendum Platoni Conv. p. 191 D φιλογύναικές v εἶσι, sequente continuo γυναῖκες, nisi cerliori haec forma quam uno unius loci tam ancipitis confirmata fuerit testimonio: Dindorf edit. Teubn. V p. X. !
Nomina Spartana in «c, quae in ἧς saepe termi- nantur in libris, ut “εωνίδης. plerumque sic, raro per «, et “ιωτυχίδης modo sic modo “εωτυχέδας scriptum, Καλλικρατίδης 13, 76, 2, sequente ib. 4, et 13, 78, 4 et 5; 79,4 seq.; 97, 8 seq.; 98, 1 seq.; 99, 3 seq. Καλ- λικρατίδας, semper scribenda esse per ας non minus certum quam Boeotiea, ut ᾿ξπαμεινώνδας et Πελοπίδας.
Ὀφελεῖν pro ὠφελεῖν saepius scriptum est in D.
Denique non est silentio praetereundum Dindorfium semper rr pro oc scripsisse, cum codices ac praecipue libri secundae classis formis cum oe scriptis faveant, quarum exempla, ut omitlam ϑάλασσα τέσσαρες aliaque sescenties repetita, pauca referam: κασσίτερος omnes 3, 14, 83; omnes praeter F 2, 36, 2 — κολοσσικός omnes 1, 40, 1 et 2, 84, 5 (contra omnes κολοττός 1, 67, 1) — λύσσα omnes 2, 0, 10 et 4, 11, 1.
LXXIV PRAEFATIO.
Nec Δημάρατος 11,6, 1 scripserat Diodorus, sed zfeuá- φατος» ut esi in uno,
Haec igitur praecipua sunt de hoc genere, in quo Diodori quoque, ut aliorum omnium scriptorum, libri ita fallunt et vacillant ut qui illorum vestigia sequatur, saepissime non solum inops consili sit haesitaturus, sed etiam iniuriam faeturus Diodoro, non indigno qui non minorem certe quam ipse orationi suae impendit curam experiatur eius qui reliquias operis ampli multis- que rebus memorabilibus quas ex optimis excerpsit scriptoribus referti ad pristinam studeat formam re- vocare. Quibus quae addenda sunt alia haud pauca eiusdem generis et quae praeterea libris permulta gra- viora illata sunt vitia, de iis in annotationibus *) erit agendum.
*) Hae adnotationes, quas Dindorf in inscriptione singu- lorum tomorum ac disertis verbis T. V p. XV promiserat, numquam publici iuris factae sunt; neque in scriniis eius quidquam utile reliqui fuisse docuit me bibliopola, in cuius possessionem libri et scripta Dindorfi venerant.
DIODORI BIBLIOTHECAE EPITO ME.
LIB. I. Cap.
1. Prooemium operis. Historia magistra hominum.
2. Historia patrona virtutum, vindex facinorum, nutrix elo-
quentiae.
3. Historiam universalem usque ad Diodori aetatem nemo
confecit.
4. Primus historiam universalem scribere aggressus Dio- dorus triginta annorum operam impendit. Operis adiu- menta et partitio: primis sex libris continetur fabulosa historia usque ad Troiam captam, sequentibus libris undecim res per orbem gestae ad Alexandri obitum, postremis denique libris viginti tribus facta usque ad Caesaris bellum Gallicum.
. Chronologica ratio operis.
. 7. Pars prima mythica incipit. De rerum hominumque ortu.
. Prima hominum vita rudis et inculta describitur. Usus et necessitas docuit linguam, artes, vitae commoda.
9. Quae gens ortu prima fuerit incertum.
10. Aegyptiorum historia incipit. Cur primi homines in Aegypto provenisse multis videantur.
(oo ὦ ὅι
Haec epitome, eis qui indice carent necessaria, omnibus ut spero grata, composita est ab editore Bipontino, quem &d verbum descripsit Dindorf; ipse eam retractavi permultis locis correctis, aliis suppletis aliis contractis, usus saepius breviario Eichstaedti.
LXXVI ARGUMENTUM LIB. I.
Cap. 11.
12.
1
o
14. 15.
16. 17.
18.
19.
20.
21.
22.
28.
24.
26.
Theologia Aegyptiorum. Dii caelestes: Sol et Luna seu Osiris et Isis.
Singulis elementis deos praefecere singulos Aegyptii: Iovem, Vulcanum, Demetra sive Terram matrem, Ocea- nen sive Nilum, Minervam.
. Dii terrestres caelestibus ex parte cognomines: Sol, Sa-
turnus, Rhea, luppiter, Iuno, Vulcanus, Vesta, Mer- curius. Saturnus genuit lovem et Iunonem. Ex his nati quinque dii: Osiris, Isis, Typhon, Apollo, Venus.
Osiridis et Isidis merita de genere humano.
Osiris, qui Thebas condidisse dicitur, et Isis artium in- ventoribus favent et agriculturam colunt.
Mercurius linguae, litterarum, palaestrae, lyrae, oleae inventor.
Osiris genus humanum ad vitam cultiorem perducturus totum orbem cum exercitu peragrat.
Osiridis expeditioni intererant filii Anubis et Macedo, tum Pan, Maron, Triptolemus. Primum adit Aethio- piam. Ibi Satyrorum gentem assumit.
Fabula de Prometheo et Hercule explanatur. Osiris per Arabiam ad Indos proficiscitur.
Osiris Asiam peragrat totam; per Hellespontum in Eu- ropam iraicit; Thraciam mandat Maroni, Macedoniam Macedoni, Atticam Triptolemo. Reversum in patriam inter deos rettulere Aegyptii.
Osiris occisus est ἃ Typhone fratre. Caedem ulta Isis. Collecta corporis frusta sacerdotibus sepelienda tra- duntur. Ei varia animalia, inprimis Ápim et Mneuim consecrant.
Isis sola regnat: ipsa quoque post obitum divinis culta honoribus. Osiridis pudenda phalli nomine consecrata: haec Graeci etiam in orgiorum sacris venerantur.
Sunt qui auctore Orpheo Osiridem Thebis ex Semele et Jove natum dicant. Graeci plures Áegyptiorum deos falso suos iactant, ut Herculem.
Aegyptiorum Hercules multo antiquior quam Graecorum.
Confusa plura Graecorum et Aegyptiorum deorum no- mina. Isis inventrix artis medicae. Horum filium, qui ultimus deorum regnavit, in vitam revocavit et immor- talitate donavit.
ARGUMENTUM LIB. I. LXXVII
Cap.
26. Immensi annorum numeri et chronologiae apud Áegyp- tios ratio redditur: anni triginta dierum vel quattuor mensium erant. Isidis aetate gigantes fuisse dicuntur.
21. Mores in Isidis honorem recepti, ut sororis conubium, feminarum privilegia. Isidis et Osiridis columnae cum inscriptionibus.
28. Coloniae ex Aegypto deductae in Babyloniam et Grae- clam, ad Colchos et Iudaeos.
29. Erechtheus Athenarum rex genere Aegyptius.
30. Chorographia Aegypti. Serbonis lacus.
81. Áegypti pars maritima. Aegypti figura, magnitudo, incolarum urbiumque numerus.
82. Nili descriptio incipit. Cataractae.
38. Insulae Nili, quarum maxima Meroe. Ostia Nili et fossae a Necho et Dario et Ptolemaeo altero ductae.
34. Delta; eius situs ac fructus.
86. Animalia quae Nilus alit: crocodilus, ichneumon, hippo- potamus.
86. Piscium in Nilo copia. Nili inundationes. Aegypti ferti- litas. Niloscopion.
87. Qui de Nili inundatione scripserint recensentur. Fontes Nili ipsis indigenis ignoti; variorum de iis opiniones.
38. Inundationis causae propositae ἃ Thalete, Anaxagora, Herodoto.
389. De Nili inundationibus quid senserint: Democritus Ab- derità et Ephorus,
40. Philosophi quidam Memphitarum,
41. Oenopida Chius et Agatharchides Cnidius.
LIBRI PRIMI PARS POSTERIOR.
49. Breviarium utriusque partis.
48. Victus Aegyptiorum antiquissimus.
44. Regum Aegyptiorum classes et periodi diversae.
45. Menas ex hominibus primus rex. Tnephachtus. Succes- sores quinquaginta duo ex eadem familia. Busiris et octo ex posteris. Thebarum urbs tunc exstructa de- scribitur.
46. Thebarum divitiae regumque sepulcra.
41.—49. Osymandyae monumentum.
50. Thebis astrologia inventa annusque primum 94 ws
LXXVIII ARGUMENTUM LIB. I.
Cap.
δι.
52. 58.
64. 56. 56. 57. 58. 59.
60.
61. 62. 63. 64.
65.
66.
67.
cursum accommodatus. Uchoreus Memphin condidit, quae urbs describitur.
Memphis nomen accepit ab Uchorei filia, qua natus est Aegyptus.
Moeris lacum sui nominis exstruendum curavit. Sesoosis educatur una cum aequalibus eodem die natis. Parat expeditionem δὰ subigendum terrarum orbem. Aegypto in triginta sex nomos divisa ingentes copias cogit. Aethiopes superat, primus naves longas exstruit; Àsiam totam subigit. Europam adit; positis in Thracia co-
lumnis in patriam redit.
Templa exstruit per captivos. Babylon et Troia, urbes in Aegypto conditae.
Sesoosis aggeres Nilo opponit et ex eo novas fossas ducit. Fossis et muro Aegyptum firmat. Navem au- ratam, obeliscos, statuas consecrat.
Sesoosis superbia in victos. Mors voluntaria. Darii de Sesoosi iudicium.
Sesoosis filius visu orbatus et mire sanatus.
Amasis Àegyptiis superbia exacerbatis ab Actisane rege Aethiopum regno expellitur; hic constituit praedonum oppidum Rhinocolura.
Recuperant Aegyptii regnum. Mendes sive Marrhus la- byrinthi auctor.
Cetes sive Proteus tempore belli Troiani regnat. RHem- phis rex avarus.
Nileus. Chemmis pyr&midis maximae conditor.
Cephren sive Chabryes rex pyramidem alteram statuit. Mycerinus sive Mencherinus tertiam pyramidem con- didit, Plures pyramides commemorantur.
Boecchoris. Sabaco rex Áegypti genere Aethiops poenas capitales abrogat reosque ad opera publica condemnat. Somnio turbatus imperium abdicat.
Dodecarchia per quindecim annos. Commune incohant duodecim principes mausoleum &a&d lacus Moeridis ostium. Sed Psammetichus assumpto ex Caria et Ionia milite solus regnum occupat.
Ducenta milia Aegyptiorum a Psammeticho mercennariis externis favente deficiunt. Rex benignus in exteros, praecipue in Graecos.
Cap. 68.
ARGUMENTUM LIB. I. LXXIX
Apries viginti duos annos regnans urbes finitimas vincit. Amasis & militibus Aegyptiis rex factus imperium tenet quinquaginta quinque annos. Cambyses Aegyptum Persis subicit Ol. 683, 8.
. Aegyptiorum instituta, Graeci commemorantur qui Ae-
gyptum adierunt.
. Regum Aegyptiorum vita, officia, victus. . Regum arbitrio et lubidini nihil permissum. . Reges mortui septuaginta duos dies lugentur, quorum
ultimo die publicum iudicium de mortuo datur.
. Nomi Aegypliorum et nomarchae. Incolarum classes:
sacerdotes, reges, milites.
. Agricolae, pastores, artifices. . Iudiciorum apud Aegyptios ratio. Dicasterium summum
triginta virorum. Praesidis insigne Veritas. Causae non dictae, sed scriptae.
. Causidicos Aegyptii non admittunt.
. Leges Aegyptiorum in periuros, calumniatores, parricidas. . Leges in desertores, proditores, falsarios, adulteros.
. Aegypliorum leges de commerciis et fenore.
. Aegypliorum leges de furto. Leges de nuptiis ac liberis
educandis.
. Litterarum apud Aegyptios studia. In astrologia Chal-
daei sunt Áegyptiorum coloni et alumni. Palaestram eti musicam haud curant Aegyptii.
. Àrs medica Aegyptiorum. . Animalia sacra publice alunt Aegyptii. Eorum caedes
morte multatur.
. Apim, Mneuim, hircum, crocodilum, leonem Aegyptii
praecipua cur& alunt et venerantur.
. De Apide. . 87. Causa religiosi bestiarum cultus mythica. Causae
aliae.
. Hireus fecundae generationis symbolum. Boves rufos
immolare licuit. Lupi Aegyptiis sacri.
. Inprimis crocodili apud Aegyptios coluntur. . Sanctitatis bestiarum 8118 causa. . Mortuos lugendi eorumque corpora secandi et condiendi
ratio.
. Funebria Aegyptiorum. Iudicium publieuxa àe vog.
LXXX ARGUMENTUM LIB. II.
Cap. 93.
94.
96.
97.
98.
Religiosus defunctorum cultus quantum valuerit ad mores formandos.
96. Aegyptiorum legumlatores Mneuis, Sasychis, Sesoosis, Bocchoris, Amasis, Darius.
Graeci qui discendi studio in Aegypto peregrinati sunt. Graecorum mythi de inferis ex Aegypto translati.
Rerum aliarum exempla ex Aegypto in Graeciam ad- vectarum.
Ut legumlatores et philosophi, ita artifices quoque Grae- corum Aegyptios imitati sunt.
LIB. II.
. Breviarium primi libri. Asiae historia incipit. Assy-
riorum primus rex Ninus: delectos iuvenes armat et cum Áriaeo rege Arabiae societatem init. Babyloniam ei Armeniam subigit.
. Totam Asiam intra Tanain et Nilum imperio subicere
parat. Domitarum gentium recensus.
. Ninus urbem ingentem ad Euphratem condere constituit,
Ninum appellatam.
. Semiramis, Dercetun deae filia, à columbis nutrita et 8
Simma pastore regio educata.
. Semiramidem Onnes, consilii regii princeps, primo in
matrimonio habuerat. Nini admirabilis contra Bac- trianos copiarum numerus, comparatus cum aliorum populorum exercitibus.
. Primus impetus in Bactra, ubi Oxyartes rex sedem ha-
buit, irritus. In Nini castris aderat Onnes eumque secuta Semiramis, cuius consilio et audacia arx tandem capta est. Mulieris et pulchritudinem et virtutem ad- miratus Ninus cogit maritum ut sibi cedat uxorem.
. Ninya filius Nini et Semiramidis. Nino mortuo Semi-
ramis succedit. Marito monumentum ponit eiusque opera &emulans Babylonem condere instituit. Urbis magnitudo, muri, turres.
. Pons Euphrati impositus iungit Baylonem urbem. Regiae
in utraque ripa munitae et magnifice ornatae.
. Regiae cuniculo inter se coniunctae. Beli templum cum
specula siderum. Deorum statuae, mensa, vasa aurea.
10.
11.
12. 13.
14.
15. 16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
28. 24.
ARGUMENTUM LIB. II. LXXXI
Babylonis horti pensiles.
Urbes aliae et emporia multa ad Euphratem et Tigrin constructa. Obeliscus ingens in via nobilissima.
Immensa bituminis in Babylonia copia. Lacus mortifer.
Semiramis apud Bagistanum montem hortos apparat ibique suam et centum satellitum imagines saxo in- sculpit addita Syriacis litteris inscriptione. Eadem in hortis ad urbem Chauonem institutis vagae libidini indulget. Viam per montem Zarcaeum aperit, Ecbatanis regiam condit eoque per montem Orontem aquam ducit.
Persiam et reliquam Asiam adit atque monumentis suis exornat. Tum iter facii per Áegyptum in Libyam ad Iovem Ámmonem, cuius oraculum de exitu vitae suae consulit.
Obiter Aethiopum sepeliendi ritus describuntur.
Semiramis redit Bactra et Indis bellum illatura parat in- gentes copias, lintres solubiles, elephantorum gimulacra.
Copiae Semiramidis enumerantur. Contra eam Stabro- bates Indorum rex summo opere bellum parat.
Semiramis neque admonitione neque minis Stabrobatae deterritus prima pugna in Indo flumine facta superior discedit.
Pugna terrestris. Indi iterum fugati, sed Stabrobates rex aciem restituit. Regina vulnere accepto vix cum terlia exercitus parte evadit.
Semiramis ob insidias factas et memor oraculi Iovis Ammonis Ninyae filio regnum tradit. Confestim eva- nuit, ab Assyriis deinde inter deos relata et sub co- lumbae imagine culta. Scriptores recensentur qui de Semiramide diversa narrant.
Ninyae et successorum omnium per iringinta aetates vita desidiosa. Sardanapallus ultimus. Tunc Assyria Medis subiecta.
Ex his Assyriorum regibus unus Teutamus memorabilis, qui copias ad bellum Troianum misit duce Memnone. Memnonis i. e. aedes regiae Susis exstructae.
Sardanapalli vita luxuriosa.
Arbaces Medus et Belesys Babylonius defectionis con- silia ineunt. Arabum principem advocant socium, magnas coguníi copias.
Drionponvs I. &
LXXXII ARGUMENTUM LIB. II.
Cap. 25. 26.
27. 28.
29.
80. 81. 82.
83. 84.
85. 36.
87. 88.
89.
Tribus proeliis rebelles vincit Sardanapallus.
Sardanapallo novae copiae e Bactriana missae. Sed hae interceptae et ad defectionem illectae. Sardanapallus iriplici victoria elatus et novae defectionis ignarus ad pristinam ignaviam se convertit. Regii noctu oppressi funduntur. Rex in urbe Nino obsidetur.
Sardanapallus in tertium annum obsidione clausus, cum Euphrates facta inundatione muri partem deiecisset, abiecta spe incendio omnia delet et semet ipsum per- imit. Arbaces rex declaratur.
Arbaces gratum in amicos se praestat. Veniam dat etiam Belesy, qui magnam vim auri Sub cinere absconditam fraude ex urbe Nino abstulerat. Nino deleta regni sedes Ecbatana transfertur.
De Chaldaeis Babyloniorum sacerdotibus et eruditis. Eorum officia et disciplinae. Comparantur cum Grae- corum philosophis.
Chaldaeorum doctrina de mundo, deo, providentia. Pla- netarum et stellarum fixarum systema. |
Chaldaeorum ex astrologia sumptae praedictiones. De luna et sole et terra. Chronologia infinita.
Medorum historia. Discrepant de ea Herodotus et Cte- sias. Regum catalogus usque ad Artaeum.
Artaei Medorum regis bellum cum Cadusiis.
Arbynes et Ástibaris Medorum reges. Parthi deficiunt ad Sacas. Inde bellum cum Sacis. Sacarum regina Zarina sapientia et virtute nobilissima. Monumentum sepulcrale ei publice consecratum. Áspandas sive Astyages ultimus Medorum rex a Cyro victus: Media Persarum provincia.
Indiae situs et magnitudo et fertilitas.
Indiae fructus varii. Bis in anno metitur. Agris et agricolis vel ab hoste parcitur.
Flumina Indiae, inprimis Ganges et Indus.
Indi sunt aborigines. Victus antiquissimus. Bacchus eo duxit exercitum, agri et vini culturam, artes, religiones, leges docuit.
Post Bacchum regnum Indiae occupat Hercules eiusque prognati. Omnes homines in India sunt liberi.
ARGUMENTUM 118. II. LXXXIII
Cap.
40. 41. Populi in India ordines septem: philosophi, agricolae, pastores, artifices, milites, ephori, senatores.
49. Elephanti Indici. Advenarum peculiaris tutela.
48. Scytharum historia. Initio gens fuit perexigua ad Araxem. Clarissimus eorum rex Scytha, love natus. Scythae fili Patus et Napes. Inde orti Pali et Napae; Sacae, Massagetae, Árimaspi. Sauromatae Scythiam vastant.
44. Anarchia, deinde gynaecocratia apud Scythas.
45. Amazonum origo et prima regina. Themiscyra Ama- zonum urbs ad ostia Thermodontis. Amazonum res fortiter gestae et victoriae.
46. Àmazonum secunda regina magnam Asiae partem ex- pugnat. Herculis adversus Ámazones expeditio. Pau- latim 8. vicinis debellatae et exstinctae. Penthesilea ultima Ámazonum regina, tempore belli Troiani.
47. Hyperborei. Terrae situs ex Hecataeo. Latona ibi nata ideoque Apollinis cultus praecipuus. (Graecis amici. Luna ipsis proxima. Apollinis epiphania οὗ annus Metonis. Imperium est penes Boreadas.
48. Arabes. Regionis situs. Orientem versus Nabataei terram sterilem (Arabiam desertam et Petraeam) incolunt, gens indomita et latrociniis nobilis. Petra ingens, lacus asphaltites, balsamum stirps indigena.
49. Arabia felix. Odores exhalant variae plantae et ipsa terra.
60. Aurum apyrum Arabiae felicis. Pecorum abundantia. Struthocameli.
61. Camelopardales, tragelaphi, bubali, aliae bestiae biformes,
52. Lapides Arabiae felicis: crystallus, smaragdus, beryllia, chrysolithi. Aves versicolores. De generatione huius colorum varietatis per solis calorem.
58. Aliae proprietates rerum orientalium a maiore solis calore.
64. Arabes scenitae sive Pastores meridiem versus. Agri- colae et mercatores Syriam versus. Alia pars mare attingens est lacunosa. Abundat elephantis et camelis.
55. Insulae incognitae in Oceano meridionali ab Iambulo descriptae. lambulus ab Aethiopibus captus pro hostia ad insulam beatam ablegatur.
66. Incolarum huius insulae statura, corporis proprietates, lingua gemina. Caeli temperies mitis, arborum fructus per totum annum.
e^
LXXXIV ARGUMENTUM LIB. III.
Cap.
57. Annona ibi copiosa. Litterarum studia, maxime astro- logia. Scriptura deorsum ducta. Aetas longissima. Vitae spatium lege definitum.
68. Mulieres communes. Bestiae singulari forma. Septen- triones non videntur. Puerorum ingenia per volucres explorantur. Natu maximus rex in singulis tribubus. Insulae sunt septem eiusdem generis.
59. Victus ratio in his insulis frugalis. Dii. Terrae proventus eb animalia. Vestitus. Sacrorum et funerum ratio.
60. Iambuli reditus in Graeciam.
LIB. III.
1. Breviarium primi et secundi libri.
2. Aethiopum historia. Hi primi homines fuisse videntur, utpote autochthones solique proximi. Primi deos co- luerunt, ideoque diis grati et tuti ab exterarum gen- tium imperio.
8, Ex Aethiopia in Aegyptum colonia ab Osinrde deducta. Quare Aegyptiis sunt eaedem leges et ritus iidem, idem scripturae genus, nempe hieroglyphicum. Sacra etiam regumque insignia eadem.
4. De litteris Aethiopicis sive hieroglyphicis.
6. Leges Aethiopum singulares. Reges e sacerdotibus ac per sacerdotes leguntur; iidem arbitrio suo nihil, omnia e legibus decernunt. Capitis damnati ipsi se vita pri- vare debent.
6. Regi sacerdotes per nuntium mortem imperant. Erga- menes primus hunc usum a&bolevit.
*. Regis amici iisdem quibus rex deformatur naevis se afficiunt et cum eo mortem obeunt.
8. Aethiopes extra Aethiopiae fines. Aethiopum corpor& et ingenia, Arma, vestitus, victus.
9. Aethiopum supra Meroen insulam habitantium theo- logumena. Insunt quoque athei. Ritus sepeliendi varii. Reges creant vel formosissimos vel pastores optimos vel opulentissimos vel fortitudine probatissimos.
10. De regione fertilissima et amoenissima certant Libyes et Aethiopes. Elephantorum et draconum certamina.
11. Recensus scriptorum rerum Aethiopicarum.
19.—14. Fodinae aurariae in confiniis Aegypti et Arabiae et
Cap.
18.
19.
AEGUMENTUM {8 LL LXNXAY
Aetkioriae deseribumrcz. Damnaterzm ad metaila ingems numerus etaercriosa v:ta Operae in metallis sin;rilae,
. Nationes, quae ad simum Arabicum δὲ Trogodvtcanmi et
Aetkiopiam ad meridiem vel Occidentem spectantem habitant: lehthvophagi. Inculta et hornda eorum vita. Piscandi ratio.
. Cibos e piseibus et conchis sibi parant. . Quadriduum in piscando et edendo consumunt, quinto
quoque die aquae immoderato potu se recreant. Vita morborum erpers, sed brevis.
Gens a ainu Arabico remotior crudis vescitur piscibus, potu caret Apathia incredibilis. Non lingua sed manibus colloquitur. Cum phocis consortium habet.
Habitatio multiplex vel in speluncis vel sub costis ba- laenarum alga obtectis vel sub contextarum olearum umbraculo vel sub tumulis musci marini. Mortuos proiciunt piscibus.
. Incolunt nonnulli cavernas praeruptis saxis et mari in-
clusas, quamobrem aborigines habentur.
. Chelonophagi. Testudines venandi ratio. Carme et testis
utuntur. Cetophagi.
. Piscandi modus in ora Babyloniae obiecta. . Rhizophagi in Aethiopia supra Aegyptum sita. Δ leoni-
bus infestantur.
. Hylophagi et Spermatophagi. Horum mores agrestes. . Aethiopes Venatores. Venatus ferarum. . 27. Aethiopes elephantorum venatores.
Aethiopes Simi et Struthophagi; struthionum descriptio.
. Acridophagi. Locustas capiendi modus et e locustis
paratus cibus. Pediculorum morbo conficiuntur.
. Acridophagis propinqua regio ob magnam phalangiorum
et scorpionum vim desolata.
. Cynamolgi in extremo meridie positi. Boum Indicorum
venatio per canes.
. Trogodytae sive Nomades. Mulieres communes, victus
& pecore, quod parentum loco habent. Potus, habitus. Circumcidunt genitalia.
. Species Trogodytarum Megabari. Peculiaris funerum et
proeliorum ratio. Infirmi sponte finiunt vitam aut impune ab aliis interficiuntur.
LXXXVI ARGUMENTUM LIB. III.
Cap. 84.
85.
86.
88.
89.
40.
41.
42.
43.
44.
45.
46.
41.
48.
49.
50.
51,
Ingeniorum morumque diversitas e caeli discrimine ex- plicanda.
Animalia Aethiopiae: rhinoceros, sphinx, cynocephalus, cepus, taurus sarcophagus, crocottas.
37. Serpentes Aethiopiae. Anguis triginta cubitorum longitudine quondam captus et Ptolemaeo II. oblatus.
Aethiopum historia finitur. Sinus Arabici descriptio generalis.
Descriptio particularis orae dextrae inde ab urbe Arsinoe: portus Veneris, sinus ἀκάϑαρτος, insula Ophiodes lapide topazio clara.
Ichthyophagorum et Trogodytarum gentes dextram sinus Arabici oram accolunt. Mare parum profundum et in su- perficie viride ob algam. Navigatio difficilis et periculosa.
Ora a Tauris in orientem conversa; mare deinceps pro- fundissimum et beluis refertum.
Ora Arabiae obiecta: Posidium, palmetum, phocarum insula.
Ulterioris orae accolae Maranitae et Garindanei. Laeani- tarum sinus; accolunt Arabes Nabataei.
Banizomenum sinus; adiacent tres insulae; ultra eas mare scopulosum. Árabes Thamudeni. Insulae sporades. Peninsula amoenissima cum pulchro portu Charmuthae.
Quinque montes pyramidales, sinus cum tribus templis, mons Chabinus. Árabes Debae. Amnis aurifer. Álilaei et Gasandae Árabes, quorum regio aurum nativum profert.
Carbae et Sabaei incolunt Arabiam felicem, regionem suavissimis odoribus impletam.
Carbarum et Sabaeorum regio scatet serpentibus morti- feris. Sabae, urbs regia; summa auri argentique copia, suppellex magnifica. Prope insulae beatae.
Singularia in caelo, in ortu siderum ac solis praesertim . observata. Venti his regionibus familiares. — —
Libyes circa Cyrenen et Syrtes habitantes: Nasamones, Auschisae, Marmaridae, Macae; horum alii agricolae alii nomades alii latrones. Vita agrestis, arma simplicia.
Regio Cyrenae proxima est ferax; quae vergit ad meri- diem, inculta ac deserta, plena serpentibus. Vanae species per aera volantes.
Eartm causae physicae ex aere immoto derivatae.
Cap. 52.
63.
B4.
55.
66.
BT.
58.
59.
ARGUMENTUM LIB. III. LXXXVII
Ámazones Libycae: multo vetustiores quam 'Thermo- donteae ob eamque rem oblivione suppressae. Gorgones.
Ámazonum gyn&aecocralia. Virorum inter eas condicio servilis. Ab adusiis mammis nomen habent. Sedes erat insula Hespera in palude Tritonide. Captis insulae oppidis vicinisque multis superatis condunt urbem Chersonesum.
Amazones hinc profectae arma inferunt Atlantiis et Gorgonibus.
Gorgones bello superstites Medusa regnante Perseus perdomuit, sicut et ipsas Àmazones Hercules delevit. Deinde Myrina regina Amazonum bellum infert Africae populis inità cum Horo rege Áegypti amicitia, tum Arabibus, Syris ac Cilieibus, nationibus ad Taurum; denique descendit per Phrygiam ad mare et progre- ditur usque ad Caicum fluvium. Urbes Myrina a se et copiarum ducibus appellavit. Occupat etiam insulas, inprimis Lesbum. Myrina interfecta Amazones ἃ Thra- cibus fugatae redeunt in Libyam.
Ailantii: gens pia et beata. Uranus primus rex, astro- logiae peritus.
Uxores Uranus plures habuit. Liberi e Titaea Titanes appellati. Filiae Basilea et Rhea sive Pandora. Ex Ba- sillea et fratre Hyperione suscepti Helius et Selene. Hi post mortem ut dii inter caeli sidera relati.
Aliae de Basilea Phrygum fabulae: nata e Maeone et Dindyma exposita est in monte Cybelo: inde appellata Cybele et mater montana: fistulam, cymbala, tympana invenit. Diu versatur cum Marsya, vitiatur ab Attide.
Reversa ad patrem Cybele paulo post furibunda aufugit, ac cum Marsya ad Bacchum et Apollinem pervenit. Marsyae et Apollinis certamen. Apollinis cum Cybele errores. Cybele in Phrygia ex oraculi responso pro dea culta.
. Urani filii, inter quos praestant Atlas et Saturnus, regnum
inter se dividunt. Atlantis filius Hesperus, filiae septem Atlantides, singulae illustribus natis clarae.
. De Saturno et Rhea eorumque filio Iove. . De Baccho, cuius varia nomina et fabulae physica inter-
pretatione explicantur.
LXXXVIII ARGUMENTUM LIB. Τῇ.
Cap.
63. Quidam tres Bacchos exstitisse dicunt. Antiquissimus Indus barbatus fuisse fertur.
64. Aller Bacchus Iovis et Proserpinae vel Cereris filius fingitur cornutus. Tertius est Thebanus Iovis et Semeles filius, ob Iunonis invidiam per abortum natus et in Iovis femore ad maturitatem perductus et Nysae a Nymphis educatus. Baccharum agmina per terrarum orbem ducit.
65. Impii Bacchi contemptores puniuntur, inter quos nobi- lissimi Pentheus, Myrrhanus, Lycurgus. Charopi prae- mii loco Thraciae regnum et mysteria iradita, cuius nepos est Orpheus mysteriorum praeses, Bacchus tri- umphans ex India Thebas redit.
66. Regiones et urbes commemorantur de Bacchi patria certantes. Libycae de Baccho narrationes & Dionysio alisque Graecis scriptoribus servatae.
67. Linus carminum apud Graecos inventor. Hercules, Tha- myra, Orpheus discipuli sunt Lini. Pronapides Homeri magister.
68. Ab eis traduntur haec: Ammon rex Libyae ex virgine AÀmalthea casu oblata genuit filium (Bacchum), clam in urbem Nysam translatum, ut tutus esset &b uxoris Rheae insidiis. Nysa sita est in insula pulcherrima.
69. Àntrum Nysaeum eximiae amoenitatis.
70. Bacchus in antro custodiebatur ab Aristaeo et Minerva, quae in eadem insula ad amnem 'Tritonem nata erat. Obiter Minervae facinora memorantur, inprimis Aegidis monstri caedes, ob quam vindicandam eius mater Tellus Gigantes peperit, deorum acerrimos hostes. Bacchus puer vini inventor vitiumque cultor.
71. Rhea noverca ad Titanes revertitur, et Saturno iuncta bellum in Ammonem movet. Ammon superatus in Cretam insulam fugit. Sed Bacchus adiutus ab Ama- zonibus et Minerva Titanes debellat. Α captis Tita- nibus, quos libertate donavit, ut deus adoratur. Inde libationis origo.
72. Belli socii Baccho etiam Sileni erant. In urbe Zabirna Campen monstrum horrendum occidit, Saturnum Rhe- amque vincit, sed ut parentes pietate colit.
18. Bacchus condit Ammoni patri oraculum. Cur uterque cornutus fingatur. Aegypto Iovem regem praeficit vi-
Cap.
14.
10.
11.
ARGUMENTUM LIB. IV. LXXXIX
nique culturam Aegyptios docet. Similiter reliquas orbis paries artibus suis cultiores reddit. Ex India reversus Titanes funditus tollit. Deinde Ammone et Baccho inter divos relatis Iuppiter universi mundi rex factus est.
Libycae de Baccho altero et tertio traditiones. Tres Bacchi, sicut duo Hercules, a posteris pro uno habiti sunt.
LIB. IV.
. Exordium quo historiae antiquae difficultates explicantur.
Breviarium libr. I—III et IV. Graecorum antiquissima historia incipitur & Bacchi utpote antiquissimi et bene- ficentissimi fabula.
. Bacchi natales. Iove et Semele natus nymphis in antro
Nysae traditur, unde Dionysi nomen habet. Vini et zylhi inventor. Eleutheras in Boeotia condit.
. Bacchus usque in Indiam expeditionem fecit; reduci 8
Graecis sacra instituuntur: ritus sollemnes describuntur.
. Bacchus antiquior, Sabazius, Proserpinae filius, noctu
cultus et cornutus. Bacchi Semele nati ingenium, forma, comites Musae, Silenus paedagogus et socius, habitus.
. Bacchi cognomina eorumque causae. Cur biformis sit,
cur Satyri et Musae in eius comitatu.
. Priapus Bacchi et Veneris filius. Origines cultus vel ἃ
propagatione generis humani vel ab Osiridis fabula derivandae. Ithyphallus et Tychon cognominatur. Ortus Hermaphroditi.
. Musarum parentes, numerus, nomina nominumque ratio. . Herculis mythus multa continet impedita et quae fidem
excedant, quod rei mythicae proprium est.
. Herculis stemma. Immensae vires per ipsam portentosam
procreationem Herculi infusae et auctae per Iunonem, quae mammas inscia ei praebuerat.
Angues in cunis suífocat, unde Herculis nomen conse- cutus est, ante Alcaeus appellatus. Thebis educatus ab Ergini tributo et tyrannide urbem liberat, Orcho- meniorum Minyarumque oppidum destruit. Eurystheus per invidiam Herculi duodecim certamina imponit.
Hercules in &nimi aegritudinem et furorem incidit, aua
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
29.
ARGUMENTUM LIB. IV.
liberatus singulos adit labores. 1) Leonem in Nemea occidit. 2) Hydram Lernaeam exstinguit.
. 8) Aprum Erymanthium capit. Centaurorum caedes. . 4) Cervam aureis cornibus et velocitate insignem capit.
5) Aves e Stymphalide palude abigit. 6) Augeae sta- bulum expurgat. 7) Taurum e Creta in Peloponnesum traducit.
Defunctus hoc certamine ludos Olympicos Iovi instituit Hercules. Ipse in omni certaminum genere victor ἃ diis deabusque munera accipit. Obiter commemoratur Nioben primam, Álemenam postremam mortalem fuisse ab Iove compressam.
Bello & Gigantibus in deos moto Hercules diis auxilio venit, et ita caelestium deorum honores consequitur. Prometheum liberat. 8) Diomedis equas carnivoras domat. Argonautarum socius.
9) Amazonibus victis Hippolytae zonam rapit. Antiopen capbam dono dedit Theseo.
10) Iter in Iberiam ad abducendos Geryonis boves. Con- gregatis in Creta insula, quam bestiis purgat, copiis primo in Libyam traicit, ubi Antaeum tollit terramque a feris et tyrannis liberat.
Iter convertit in Aegyptum et Busiridem occidit. In Libya Hecatompylon condit, urbem post a Cartha- giniensibus captam. Ad fretum Gaditanum columnas statuit. Vietis Chrysaoris filiis boves abigit. Columnis positis Hercules fretum mutavit, sicuti Thessaliam siccam, palustrem Boeotiam reddidit.
Transitus Herculis in Celticam, ubi Alesiam urbem a Caesare expugnatam exstruit, inde per Alpes in Italiam.
Ligurum ager ingratus et duri labores, quos subeunt eliam feminae.
Hercules ad Tiberim benigno hospitio exceptus; decimae Herculi votae templumque exstructum. In campum Cu- maeum sive Phlegraeum progressus Gigantes perdomuit.
Lacum Ávernum a mari dividit, viam Heracleam munit. Venator in Dianam impius supplicio affectus. Cicadae ob Herculis pietatem deletae. Nando Hercules cum bobus in Siciliam, traicit.
Thermis Himeraeis et Egestanis recreatus Hercules Ery-
Cap.
24.
25.
20.
27.
28.
29.
80.
81.
82.
88.
ARGUMENTUM LIB. IV. XCI
cem certamine vincit eiusque regnum praemium re- portat, quod unus e posteris, Dorieus, obtinet ibique Heracleam exstruit, a Carthaginiensibus postea dirutam. Syracusis sacra Cereri et Proserpinae instituit, Sicanos infesta acie obvios caedit.
Agyrinaei divinos Herculi honores exhibent. Pro his monumenta relinquit lacum sui nominis, Geryonis lucum, fanum Iolai ludis celebratum. Tum boves retro in Italiam agit, Lacinium ob furtum obtruncat, Crotoni ponit tumulum.
Hercules circa Hadriam redit in Epirum. 11) Cerberum ex inferis protrahit. Ante sacris Eleusiniis est initiatus, quae Sacra occasionem praebent de Orpheo disserendi.
Hercules apud inferos. 12) Hesperidum aurea mala asportat. Diversae de his opiniones.
Atlas et Hesperus, Atlantides seu Hesperides. Hesperides & Busiride raptas Hercules Atlanti restituit. Hercules ab Atlante astrologiam accipit, ab ipso Graecis traditam.
Amazones, quae ob illata per Herculem damna raptam- que Ántiopen Atticae bellum intulerant, proelio victae & Theseo.
Perfunctus Hercules laboribus or&culi iussu subolem e Thespi filiabus procreatam duce Iolao in Sardiniam mittit. Thespiadum historia. Sardinia ab Iolao ex- pugnata οὖ deinde exculta.
Arcessitus e Sicilia Daedalus Sardiniam multis operibus decorat. Iolaus deinde in Graeciam rediturus coloniam relinquit in Sicilia. Condita in Sardinia colonia bello nunquam est victa.
Hercules Iolen petit. Accepta repulsa Iphitum fratrem eius necat. Hercules expiationis causa Omphalae Mae- onum reginae in servitutem traditur.
Reversus in Peloponnesum Hercules proficiscitur Troiam, iniurias a Laomedonte olim illatas vindicaturus. Lao- medontem occidit regnumque Priamo tradit.
Hercules ultium it Augeam ob recusatam mercedem. Centauro obtruncato in Hippolytae nuptiis primo Ti- rynthem, deinde Pheneum in Arcadiam se confert. Eu- rytum eiusque patrem Augeam interimit, regnum Phyleo tradit. Tyndareum Sparta pulsum in reguuxa
XCII ARGUMENTUM LIB. IV.
Cap.
34,
8ὅ.
80.
81.
48.
44,
45.
restituit, Auge ab Hercule gravida damnata ut sub- mergeretur, servatur cum filio Telepho.
Relicta Peloponneso Hercules Calydonem Aetoliae urbem petit οὐ Deianiram uxorem ducit. Apri Calydonii ve- natio: Meleager, Atalante, Althaea.
De Calydoniis Hercules bene meruit facto novo Acheloi alveo, unde orta fabula de cornu Amaltheae.
Hercules Ephyram vi capit regeque Phyleo occiso ex eius filia Tlepolemum procreat. Ob Eurynomum casu &b eo interemptum cum Deianira fugiens pervenit ad flumen Euenum. Nessi scelus. Hercules cum Árcadibus sociis Ceycem Trachiniae regem hospes adit.
Phylantem regem Dryopum in Delphos impium Her- cules occidit eiusque ex filia Antiochum progignit, Nati e Deianira, Dryopum expulsorum novae sedes resque gestae. Hercules Dorienses contra Lapithas defendit, Cygnum certamine vincit, ex Astydamia subacto Or- menii rege, eius patre, Ctesippum procreat. Iole rapta ad promuntorium Cenaeum discedit.
. Ad celebrandum sacrum vestis Nessi veneno tincta af-
fertur per Licham. Hercules exitiali morbo conficitur. Eius rogus in Oeta.
. Herculi instituta sacra. . Árgonautae, quorum socius Hercules erat. Iasonis con-
silium.
. Itineris Argonautarum apparatus. Itineris socii. . Argonautarum in itinere fata. Ad oram Troadis Hesionen
ceto interfecto Hercules liberat. Praemii loco accipit Hesionen et equos regios, quos intere& Laomedonti custodiendos relinquit.
Argonautae tempestate agitati per deos Samothraces ser- vantur. In Thraciam vecti duo regis Phinei filios vin- dicant.
Phineum repugnantem Boreadae occidunt; regnum flliis traditur. Eadem fabula ab aliis aliter narratur, Inde in Pontum profecti Árgonautae appellunt ad Cherso- nesum Tauricam, ignari hic more barbarorum hospites immolari.
Cruenti in Taurica Chersoneso cultus origo simulque res Colchicae narrantur. Aeetes Colchidis, Perses Tauricae
Cap.
46.
41.
48.
49.
50.
51.
52.
53.
54.
55.
56.
57.
ARGUMENTUM. LIB. IV. XCIII
rex, fratres. Hecate Persae filia venena invenit, patrem veneno perimit, hospitum immolationem instituit. Aee- iae nupta Circen, Medeam, Aegialum peperit. Circe mairis arlem diram colit. Circaeum promuntorium.
Medea mitioris ingenii servat appulsos peregrinos. Su- specta patri fugit et obviam fit Argonautis; cuius auxilio Iason data matrimonii fide vellus aureum occupare parat.
Fabula de Phrixo et aureo vellere apud Colchos in templo Martis custodito.
Rapto vellere aureo Argonautae ad naves confugiunt. Aeetes eos persecutus in pugna perit. Argonautarum reditus. Glaucus itineris comes et adiutor.
Reversis in Troadem Argonautis ob Hesionen equosque recusatos pugna ineunda erat cum Laomedonte, quo occiso regnum Priamo traditur. In Samothrace diis Samothracibus vota reddunt.
Pelias exstincta stirpe lasonis, quem interisse putat, regnum occupaverat. Iason redux iniurias ulcisci parat, usus Medeae consiliis et insidiis.
Assumpta sagae persona Medea Iolci urbem et regiam ingreditur, magica ministeria senectae transformandae in iuvenilem vigorem offert et praestigiis approbat.
Pelias Medeae fraude occisus. Dato signo Árgonautae regiam invadunt.
Iason in superstitem Peliae familiam benignus Acasto filio regnum cedit; ipse Corinthum sedem deligit. Argonautae novum foedus in futuros casus iungunt et ludos celebrant Iovi Olympio sacros.
Iason tribus filiis e Medea procreatis novum coniugium cum Glauce init. Medea repudiata atrociter ulciscitur.
Iason mortem sibi conscivit. 'Thessalus, superstes eius filius, Iolcum reversus et rex factus incolas ἃ se Thes- salos appellat. Medeae errores. Medeae et Aegei filius Medus Medorum rex.
Narrationes aliae de Medea et Medo. Argonautas ad- verso Tanai et per aliud flumen in Oceanum, inde per fretum Gaditanum in mare mediterraneum redisse Ti- maeus alique tradunt.
Heraclidae. Trachine apud Ceycem regem educati, ab Atheniensibus contra Eurystheum in tutelam recipiuntur.
XCIV ARGUMENTUM LIB, IV.
Cep.
68. Victo Eurystbeo Heraclidae duce Hyllo Peloponnesum et Mycenarum regnum recuperare parant. Hyllo ín singulari certamíne caeso Heraclídae ad quínquaginta &nnos regno et Peloponneso exclusi redeunt Tricory- tbum. Tlepolemus occupat Hhodum.
59. Thesei genus, Coryneten, Bínin, aprum Crotmyonenseto, Scironem, Cercyonem, Procrusten superat. Maratho- nínto tarum domat.
60. Fabula de Minotauro. Cretae hístoría et regum Cre- tensíum recensus, Androgeos Minois filius per ínsidías ab Aegeo Athepiensiínm rege interemptus.
61. Attica & Minoe bello et fame pressa, Oraculo ínssi Athenienses poenam dant septeto pueros puellasque Miínotauro proíciendos. 'Theseos Aríadnae ope Mino- taurum occidit, Ariadne in ínsula Nazo a Baccho rapta. Aegens nigris velís deceptus vítam finit. Suc- cedens Theseus legíbus et instítutís pstríam auget.
€2, Phaedra Thesei coniux Hippolytum privignum imporo amore proseqnítur, Utrinsque interitus. Theseus exul,
68. Theseus et Piritbous rapiunt Helenam. Proserpinam rapturi descendunt ad inferos.
64. Septem ad Thebas. Laíus Thebarum rex et locasta, Oedipus inscíus patrem occidit et aenigtoate Sphingis soluto matrem) uxorem dacit.
66. Scelere detecto et Oedipo inclaso filií regno potiuntur. Polynices a fratre regno pulsus ab Adrasto auxilium impetrat. Septem duces Tbebis bellum inferunt. Ce dunt omnes praeter Adrsetum.
66, Septem ducum filií Epigoni dicti bellum renovant, The- bani victi in agrum Tilphoseaeüura migrant, Thebae ab Epigonis captae. Daphne Tiresiae filia Delphos míssa evasit Sibylla.
61, Thebani deinde alii Doriensinm terras occupent, alii redeunt Thebas. — Αδοΐυτα et Boeotorum origines. Boeoti proles asque ad bellum Troianum.
68. Aeoli progenies Salmoneuns et Tyro: horum posteri usque ad Nestorem et bellum Troianum.
60, Lapitharum genus, ex quo ortus Ixíon gignit Centauros.
70, Centaurorum bellum adversus Lapíthas horurmque reli- (niae,
Cap. 71. 72. 78.
74. 70.
70.
71.
78. 19.
80.
81.
82.
88.
ARGUMENTUM LIB. 1V. XCV
Aesculapius, Apollinis filius, artis medicae peritissimus propter Plutonis querelas a Iove necatur. Apollo filium ultus damnatur. Aesculapi filii expeditioni in Troiam intersunt.
Penei et Asopi genus cum posteris usque ad bellum Troianum.
Oenomaus et Hippodamiae filiae proci. Pelops Myrüli auxilio consequitur victoriam et puellae coniugium. Peloponneso ab eo nomen inditur.
Tantalus eiusque filia Niobe superbientes graves poenas dant. Tantalum regno expulit Ilus Trois filius.
Trois stirps à Teucro repetita et usque ad Priamum deducta.
Daedalus. Talum, sororis filium, novis inventis clarum invidia commotus dolo interemit. Capitis damnatur ab Areopagitis.
Fuga delatus in Cretam Daedalus construxit bovis machinam ad explendam Pasiphaae libidinem. Mino- taurus inde ortus. Labyrinthus. Ob Minois iram Dae- dalus cum Icaro in Siciliam fugit. Icari mors. Fabula de alis e cera factis.
Daedali opera in Sicilia effecta,
Bellum ob receptum Daedalum a Minoe Siculis illatum. Minois mors et sepulcrum. Cretenses in Sicilia relicti urbem Minoam et Engyum condunt templumque deabus matribus exstruunt.
Dearum matrum in Sicilia cultus. Templum sumptibus maximis constructum.
Aristaeus, Apolline et Cyrene ortus, nymphis traditur nuiriendus, ἃ quibus lactis, apum, olivarum, culturam accipit. Thebas profectus ex Autonoe Cadmi filia pro- creat Áciaeonem venatorem a canibus dilaceratum.
Aristaeus in Ceam insulam vectus Graeciam pestilentia liberat. Relicta ibi subole ipse Sardiniam Siciliam aliasque insulas adit ac beneficiis suis cultiores reddit. Denique in Thracia aliquamdiu moratus evanescit et divinos honores consequitur.
Eryx, Veneris et Butae filius, Siciliae regulus condit urbem sui nominis et in eius arce templum Veneris Erycinage; quod post Erycem Aeneas, Siculi, Cartha-
XCVI ARGUMENTUM LIB. IV.
Cap. ginienses, Romani donis et religioso cultu amplissimum reddiderunt.
84. Daphnis Mercurio et nympha genitus in amoenissima convalle montium Heraeorum bucolicorum modorum inventor exstitit. Ab irata nympha visu orbatur.
85. Orion venatione magnique roboris operibus clarus por- ium, qui Ácte appellatur, ad Messanam construit. Quaeritur num Sicilia olim chersonesus fuerit. Orion inter astra relatus.
NOTARUM EXPLICATIO.
À — Coislinianus codex saec. XV (praef. p. VII) B — Matinensis codex 8860. XV (praef. p. VII) C — Vaticanus codex saec. XII (praef. p. XIV) D — Vindobonensis codex saec. XI (praef. p. IV) E — Parisinus codex saec. XVI (praef. p. XI)
"in | Claromontani codices saec. XVI (praef. p. XVI)
M — Venetus codex saec. XV (praef. p. XV) N — Vindobonensis codex saec. XVI (praef. p. XT)
vulg. — vulgaris lectio omnium librorum praeter D II — secundae classis libri 1. e. omnes codices praeter ABD
Eich. — Eichstaedti RN - Sephani | editio (praef. p. XXII &.)
Wess, — Wesselingi
Hertlein: programmata, Wertheim 1864. 1865. 1866. 1871. 1873
Reiske: animadversionum ad Graecos auctores vol. I
Schüfer: meletemata in Dionys. Halic.
1 Τάδε ἔνεστιν ἐν τῇ πρώτῃ τῶν Διοδώρου βίβλων.
Προοίμιον τῆς ὅλης πραγματείας: Περὶ τῶν παρ᾽ Δἰγυπτίοις λεγομένων περὶ τῆς τοῦ κό- σμου γενέσεως. 5 . ΠΠερὶ τῶν ϑεῶν ὅσοι πόλεις ἔκτισαν κατ᾽ Αἴγυπτον. Περὶ τῶν πρώτων γενομένων ἀνθρώπων καὶ τοῦ παλαιο- τάτου βίου. Περὶ τῆς τῶν ἀθανάτων τιμῆς καὶ τῆς τῶν ναῶν κατα- σκευῆς. 10 Περὶ τῆς τοποθεσίας τῆς κατ᾽ Αἴγυπτον χώρας καὶ τῶν 2 περὶ τὸν Νεῖλον ποταμὸν παραδοξολογουμένων, τῆς τε τούτου πληρώσεως τὰς αἰτίας καὶ τῶν ἱστορικῶν καὶ φι- λοσόφων ἀποφάσεις. Περὶ τῶν πρώτων γενομένων κατ᾽ Αἴγυπτον βασιλέων καὶ 15 τῶν κατὰ μέρος αὐτῶν πράξεων. Περὶ κατασκευῶν τῶν πυραμίδων τῶν ἀναγραφομένων ἐν τοῖς ἑπτὰ ϑαυμαξζομένοις ἔργοις. Περὶ τῶν νόμων καὶ τῶν δικαστηρίων. Περὶ τῶν ἀφιερωμένων ξώων παρ᾽ Αἰγυπτίοις. 20 Περὶ τῶν νομίμων τῶν περὶ τοὺς τετελευτηκότας παρ᾽ Αἰγυπτίοις γενομένων. . Περὶ τῶν Ἑλλήνων ὅσοι τῶν ἐπὶ παιδείᾳ ϑαυμαξομένων παραβαλόντες εἰς Αἴγυπτον καὶ πολλὰ τῶν γρησίμων μα- ϑόντες μετήνεγκαν εἰς τὴν ᾿Ελλάδα.
Haec omnia desunt in D, argumentum aliud finxit A.
Diopozcs L 1
AIOASPOYT
TOT ZIKEAIOTOT BIBAIOOHKHZ IZTOPIKHZ BIBAOZ ΠΡΩΤΗ.
1 Τοῖς τὰς κοινὰς ἱστορίας πραγματευσαμένοις μεγάλας χάριτας ἀπονέμειν δίκαιον πάντας ἀνϑρώ- πους, ὅτι τοῖς ἰδίοις πόνοις ὠφελῆσαι τὸν κοινὸν βίον ἐφιλοτιμήθησαν ἀκίνδυνον γὰρ διδασκαλίαν τοῦ συμφέροντος εἰσηγησάμενοι καλλίστην ἐμπει- 5 ρίαν διὰ τῆς πραγματείας ταύτης περιποιοῦσι toig
9 ἀναγινώσκουσιν. ἡ μὲν γὰρ ἐκ τῆς πείρας ἑκάστου μάθησις μετὰ πολλῶν πόνων καὶ κινδύνων ποιεῖ τῶν χρησίμων ἕκαστα διαγινώσκειν, καὶ διὰ τοῦτο τῶν ἡρώων ὁ πολυπειρότατος μετὰ μεγάλων ἀτυχημάτων 10
πολλῶν ἀνθρώπων ἴδεν ἄστεα καὶ νόον ἔγνω" ἡ δὲ διὰ τῆς ἱστορίας περιγινομένη σύνεσις τῶν ἀλ- λοτρέων ἀποτευγμάτων τε καὶ κατορθωμάτων ἀπεί-
8 ρατον κακῶν ἔχει τὴν διδασκαλίαν. ἔπειτα πάντας ἀνθρώπους, μετέχοντας μὲν τῆς πρὸς ἀλλήλους συγ- γενείας, τόποις 05 καὶ χρόνοις διεστηκότας, ἐφιλοτι- μήϑησαν ὑπὸ μίαν καὶ τὴν αὐτὴν σύνταξιν ἀγαγεῖν, ὥσπερ τινὲς ὑπουργοὶ τῆς ϑείας προνοίας γενηϑέν- τες. ἐκείνη τὲ γὰρ τὴν τῶν δρωμένων ἄστρων διακό- ὅμησιν καὶ τὰς τῶν ἀνθρώπων φύσεις εἰς κοινὴν ἀνα- 30
[9 Q
I 1. 3
4 λογίαν συνϑεῖσα xvxAst συνεχῶς ἅπαντα τὸν αἰῶνα, τὸ ἐπιβάλλον ἑκάστοις ἔκ τῆς πεπρωμένης μερί- fovea, οἵ τε τὰς κοινὰς τῆς οἰκουμένης πράξεις κα- θϑάπερ μιᾶς πόλεως ἀναγράψαντες ἕνα λόγον καὶ
ὅ κοινὸν χρηματιστήριον τῶν συντετελεσμένων ἀπέ- δειξαν τὰς ἑαυτῶν πραγματείας. καλὸν γὰρ τὸ δύ- νασϑαι τοῖς τῶν ἄλλων ἀγνοήμασι πρὸς διόρϑωσιν χρῆσϑαι παραδείγμασι, καὶ πρὸς τὰ συγκυροῦντα ποικίλως κατὰ τὸν βίον ἔχειν μὴ ξήτησιν τῶν πρατ-
10 τομένων, ἀλλὰ μίμησιν τῶν ἐπιτετευγμένων. καὶ γὰρ τοὺς πρεσβυτάτους ταῖς ἡλικίαις ἅπαντες τῶν νεωτέρων προκχρίνουδιν ἐν ταῖς συμβουλίαις διὰ τὴν ἐκ τοῦ χρόνου περιγεγενημένην αὐτοῖς ἐμπειρίαν" ἧς τοσοῦτον ὑπερέχειν συμβέβηκε τὴν ἐκ τῆς ἴστο-
15 ρίας μάϑησιν ὅσον καὶ τῷ πλήϑει τῶν πραγμάτων προτεροῦσδαν αὐτὴν ἐπεγνώχαμεν. διὸ καὶ πρὸς ἁπάδας τὰς τοῦ βίου περιστάδεις χρησιμωτάτην ἄν τις εἶναι νομίσειε τὴν ταύτης ἀνάληψιν. τοῖς μὲν γὰρ νεωτέροις τὴν τῶν γεγηρακότων περιποιεῖ σύν-
20 εὄιν, τοῖς δὲ πρεσβυτέροις πολλαπλασιάξει τὴν ὑπάρ- χουδσαν ἐμπειρίαν, καὶ τοὺς μὲν ἰδιώτας ἀξίους ἧγε- μονίας κατασκευάξει, τοὺς δ᾽ ἡγεμόνας τῷ διὰ τῆς δόξης ἀϑανατισμῷ προτρέπεται τοῖς καλλίστοις τῶν ἔργων ἐπιχειρεῖν, χωρὶς δὲ τούτων τοὺς μὲν στρα-
36 τιώτας τοῖς μετὰ τὴν τελευτὴν ἐπαίνοις ἑτοιμοτέ- ρους κατασκευάξει πρὸς τοὺς ὑπὲρ τῆς πατρίδος κιν- δύνους, τοὺς δὲ πονηροὺς τῶν ἀνθρώπων ταῖς αἰωνί- oi βλασφημίαις ἀποτρέπει τῆς ἐπὶ τὴν κακίαν δρ-
1 κυκλοῦ Ὁ 4 ἕνα λόγον] ἀνάλογον Reiske 16 ὑπερ-
τεροῦσαν CF 4247 αἰωνίαις CD; corr. Dind. "
4 DIODOBI SICULI
2 μῆς. xo£óAov δὲ διὰ τὴν ἐκ ταύτης ἐπ᾿ ἀγαθῷ μνή-
τὸ
ὡς
μην οἱ μὲν κτίσται πόλεων γενέσθαι προεκλήϑη- σαν, oí óà νόμους εἰσηγήσασϑαι περιέχοντας τῷ κοινῷ βίῳ τὴν ἀσφάλειαν, πολλοὶ δ᾽ ἐπιστήμας καὶ τέχνας ἐξευρεῖν ἐφιλοτιμήθησαν πρὺς εὐεργεσίαν 5 τοῦ γένους τῶν ἀνθρώπων. ἐξ ἁπάντων δὲ συμ- πληρουμένης τῆς εὐδαιμονίαρ, ἀποδοτέον τῶν ἐπαί- vov τὸ πρωτεῖον τῇ τούτων μάλιστ᾽ αἰτίᾳ ἱστορίᾳ. ἡγητέον γὰρ εἶναι ταύτην φύλακα μὲν τῆς τῶν ἀξιο- λόγων ἀρετῆς, μάρτυρα δὲ τῆς τῶν φαύλων κακίαρ, 1o εὐεργέτιν δὲ τοῦ κοινοῦ γένους τῶν ἀνθρώπων. εἰ γὰρ ἡ τῶν ἐν ζδου μυϑολογία τὴν ὑπόθεσιν πεπλασμένην 5 ἔχουσα πολλὰ συμβάλλεται volg ἀνθρώποιρ πρὸς εὐσέβειαν καὶ δικαιοσύνην, πόσῳ μᾶλλον ὑπολη- πτέον τὴν προφῆτιν τῆς ἀληθείας ἱστορίαν, τῆς 1 ὅλης φιλοσοφίας οἷονεὶ μητρόπολιν οὖσαν, ἐπισκευ- άσαι δύνασθαι τὰ ἤϑη μᾶλλον πρὸς καλοκἀγαθίαν; πάντες γὰρ ἄνθρωποι διὰ τὴν τῆς φύσεως ἀσϑέ- νείαν βιοῦσι μὲν ἀκαριαῖόν τι μέρος τοῦ παντὸς αἷ- ὥνος, τετελευτήχασι δὲ πάντα τὸν ὕστερον χρόνον, so καὶ τοῖρ μὲν ἐν τῷ ζῆν μηδὲν ἀξιόλογον πράξασιν ἅμα ταῖς τῶν σωμάτων τελευταῖς συναποθνήδκει καὶ τὰ ἄλλα πάντα τὰ κατὰ τὸν βίον, τοῖς δὲ δι᾽ ἀρετὴν περιποιηδαμένοις δόξαν αἴ πράξεις ἅπαντα τὸν αἰῶνα μνημονεύονται, διαβοώμεναι τῷ ϑθειοτάτῳ ες τῆς ἱστορίας στόματι. καλὸν δ᾽, οἶμαι, τοῖς εὖ φρο- νοῦσι ϑνητῶν πόνων ἀντικαταλλάξασθαι τὴν ἀθά-
ἀγαθ4) ἄπειρον CF 9 παρέχονταρ Ch. Graux 8 αἰτίᾳ om. C φύλακα G, φυλακὴν ee ceteri 19 ὑπό- μνησιν D 14 μᾶλλον om, CF 65 C λάξασθαι D (cf. X 21,5).
Ce
27 ἀνταῖ-
I 2. 5
vatov εὐφημίαν. Ἡρακλῆς μὲν yàg ὁμολογεῖται πάντα τὸν γενόμενον αὐτῷ κατ᾽ ἀνθρώπους χρόνον ὑπομεῖναι μεγάλους καὶ συνεχεῖς πόνους καὶ κιν- δύνους ἑκουσίως, ἵνα τὸ γένος τῶν ἀνθρώπων εὖὐ- 5 εργετήσας τύχῃ τῆς ἀϑανασίας" τῶν δὲ ἄλλων ἀγα- ϑῶν ἀνδρῶν οἵ μὲν ἡρωικῶν, oí 05 ἰσοϑέων τιμῶν ἔτυχον, πάντες δὲ μεγάλων ἐπαίνων ἠξιώϑησαν, τὰς ἀρετὰς αὐτῶν τῆς ἱστορίας ἀπαϑανατιξούσης. τὰ μὲν γὰρ ἄλλα μνημεῖα διαμένει χρόνον ὀλίγον, ὑπὸ 10 πολλῶν ἀναιρούμενα περιστάσεων, ἡ δὲ τῆς ἴστο- οίας δύναμις ἐπὶ πᾶσαν τὴν οἰκουμένην διήκουσα τὸν πάντα τἄλλα λυμαινόμενον χρόνον ἔχει φύλακα τῆς αἰωνίου παραδόσεως τοῖς ἐπιγινομένοις. συμ- βάλλεται δ᾽ αὕτη καὶ πρὸς λόγου δύναμιν, οὗ 15 κάλλιον ἕτερον οὐκ ἄν τις ῥαδίως εὕροι. τούτῳ γὰρ οἵ μὲν Ἕλληνες τῶν βαρβάρων, οἱ δὲ πεπαι- δευμένοι τῶν ἀπαιδεύτων προέχουσι. πρὸς δὲ τού- τοις διὰ μόνου τούτου δυνατόν ἐστιν ἕνα τῶν πολ- λῶν περιγενέσθαι' καθόλου δὲ φαίνεται πᾶν τὸ so προτεϑὲν τοιοῦτον ὁποῖον ἂν ἡ τοῦ λέγοντος δύ- ναμις παραστήσῃ, καὶ τοὺς ἀγαθοὺς ἄνδρας ἀξίους λόγου προδαγορεύομεν, ὡς τοῦτο τὸ πρωτεῖον τῆς ἀρετῆς περιπεποιημένους. εἰς πλείω δὲ μέρη τούτου διῃρημένου, συμβαίνει τὴν μὲν ποιητικὴν s5 τέρπειν μᾶλλον ἥπερ ὠφελεῖν, τὴν δὲ νομοϑεσίαν 6 κολάξειν, οὐ διδάσκειν, παραπλησίως δὲ καὶ τἄλλα μέρη τὰ μὲν μηδὲν συμβάλλεσθαι πρὸς εὐδαιμο-
18 ἕνα] τὸν ἕνα CF 20 προστεϑὲν ΟΠ Ε 5, προστα- χϑὲν Ε16', πραχϑὲν G?; corr. Wesseling 22 τοῦτο] τούτους DF τὸ f. delendum.
6
8
8
2
e
6 DIODORI SICULI
νίαν, τὰ δὲ μεμιγμένην ἔχειν τῷ συμφέροντι τὴν βλάβην, ἔνια 03 κατεψεῦσθαι τῆς ἀληθείας, μόνην ὃὲ τὴν ἰστορίαν, συμφωνούντων ἐν αὐτῇ τῶν λό- yov toig ἔργοιρ, ἅπαντα τἄλλα χρήσιμα τῇ γραφῇ περιειληφέναι. ὁρᾶσθαι γὰρ αὐτὴν προτρεπομένην ἐπὶ δικαιοσύνην, κατηγοροῦσαν τῶν φαύλων, ἐγκω- μιάξουσαν τοὺς ἀγαθούς, τὸ σύνολον ἐμπειρίαν με- γίστην περιποιοῦσαν τοῖς ἐντυγχάνουσι.
Ζιὸ καὶ θεωροῦντες ἡμεῖς δικαίας ἀποδοχῆς τυγχάνοντας τοὺρ ταύτην πραγματευσαμένους προή- χϑημεν ἐπὶ τὸν ὅμοιον τῆς ὑποθέσεως ζῆλον. émi- στήσαντες δὲ τὸν νοῦν volg πρὸ ἡμῶν συγγραφεῦσιν ἀπεδεξάμεθα μὲν ὡς ἔνι μάλιστα τὴν προαίρεσιν αὐτῶν, οὐ μὴν ἐξειργάσϑαι πρὸς τὸ συμφέρον καὶ τὸ δυνατὸν τὰρ πραγματείας αὐτῶν ὑπελάβομεν. κειμένης γὰρ τοῖς ἀναγινώσκουσι τῆς ὠφελείαρ ἐν τῷ πλείστας καὶ ποικιλωτάταρ περιστάσεις λαμβά- νειν, oí πλεῖστοι μὲν £vóg ἔθνους ἢ μιᾶρ πόλεως αὐτοτελεῖς πολέμους ἀνέγραψαν, ὀλίγοι δ᾽ ἀπὸ τῶν ἀρχαίων χρόνων ἀρξάμενοι τὰς κοινὰς πράξεις ἐπε- χείρησαν ἀναγράφειν μέχρι τῶν καθ᾽ αὑτοὺς και- ρῶν, καὶ τούτων oí μὲν τοὺς οἰκείους χρόνους ἔχά- στοις οὐ παρέξευξαν, of δὲ τὰς τῶν βαρβάρων πράξεις ὑπερέβησαν, ἔτι δ᾽ οἱ μὲν τὰς παλαιὰρ μυϑολογίας διὰ τὴν δυσχέρειαν τῆς πραγματείας ἀπεδοκίμασαν, oí δὲ τὴν ὑπόστασιν τῆς ἐπιβολῆς οὐ συνετέλεσαν, μεσολαβηϑέντες τὸν βίον ὑπὸ τῆς πεπρωμένης. τῶν ὁξ τὴν ἐπιβολὴν ταύτης τῆς πραγματείας πεποιημέ-
14 xol] κατὰ Stephanus 16 τοῖς Wesseling, ἐν τοῖς ὈΒΣ͵ ἐπὶ τοῖς ΟΕ! 18 ἑνὸς add. Porson.
5
10
15
20
25
I 2. 8. 1
vov οὐδεὶς προεβίβασε τὴν ἱστορίαν κατωτέρω τῶν Μακεδονικῶν καιρῶν οἵ μὲν γὰρ εἰς τὰς Φιλίππου πράξεις, οἵ δ᾽ εἰς τὰς ᾿4λεξάνδρου, τινὲς δ᾽ εἰς τοὺς διαδόχους ἢ τοὺς ἐπιγόνους κατέστρεψαν τὰς συν- 5 τάξειρ᾽ πολλῶν δὲ καὶ μεγάλων τῶν μετὰ ταῦτα πράξεων ἀπολελειμμένων μέχρι τοῦ καϑ᾽ ἡμᾶς βίου τῶν ἱστοριογράφων οὐδεὶς ἐπεβάλετο αὐτὰς μιᾶς συντάξεως περιγραφῇ πραγματεύσασϑαι διὰ τὸ μέ- γεϑος τῆς ὑποθέσεως. διὸ καὶ ἐρριμμένων τῶν τε 10 χρόνων καὶ τῶν πράξεων ἐν πλείοσι πραγματείαις 7 καὶ διαφόροις συγγραφεῦσι δυσπερίληπτος ἡ τού- τῶν ἀνάληψις γίνεται καὶ δυσμνημόνευτος. ἐξετά- ὅαντες οὖν τὰς ἑκάστου τούτων διαϑέσεις ἐκρί-
vcusv ὑπόϑεσίν ἱστορικὴν πραγματεύσασθαι τὴν.
16 πλεῖστα μὲν ὠφελῆσαι δυναμένην, ἐλάχιστα δὲ τοὺς ἀναγινώσκοντας ἐνοχλήδουσαν. εἰ γάρ τις τὰς εἰς μνήμην παραδεδομένας τοῦ σύμπαντος κόσμου πρά- ξεις, ὥσπερ τινὸς μιᾶς πόλεως, ἀρξάμενος ἀπὸ τῶν ἀρχαιοτάτων χρόνων ἀναγράψαι κατὰ τὸ δυνατὸν
30 μέχρι τῶν xa9' αὑτὸν καιρῶν, πόνον μὲν ἂν πο- λὺν ὑπομείναι δῆλον ὅτι, πραγματείαν δὲ πασῶν εὐχρηστοτάτην συντάξαιτο τοῖς φιλαναγνωστοῦσιν. ἐξέσται γὰρ ἐκ ταύτης ἕκαστον πρὸς τὴν ἰδίαν ὑπό- στασιν ἑτοίμως λαμβάνειν τὸ χρήσιμον, ὥσπερ ἐκ
7
45 μεγάλης ἀρυόμενον πηγῆς. τοῖς uiv γὰρ ἐπιβαλ- 8
λομένοις διεξιέναι τὰς τῶν τοσούτων συγγραφέων ἱστορίας πρῶτον μὲν οὐ ῥάδιον εὐπορῆσαι τῶν εἰς τὴν χρείαν πιπτουσῶν βίβλων, ἔπειτα διὰ τὴν ἀνω-
7 μιὰ Ε 9 διερριμμένων Hertlein 17 παραδιδο- μένας Ὁ 20 πολὺν om. D.
4
to
id
8 DIODORI SICULI
μαλίαν καὶ τὸ πλῆϑος τῶν συνταγμάτων δυσκατά- ληπτος γίνεται τελέως καὶ δυσέφικτος ἡ τῶν πεπρα- γμένων ἀνάληψιφ' ἡ δ᾽ ἐν μιᾶς συντάξεως περι- γραφῇ πραγματεία τὸ τῶν πράξεων εἰρόμενον ἔχουσα
τὴν μὲν ἀνάγνωσιν ἑτοίμην παρέχεται, τὴν δ᾽ ἀνά- ὁ
ληψιν ἔχει παντελῶς εὐπαρακολούϑητον. καθόλου ὃς τῶν ἄλλων τοσοῦτον ὑπερέχειν ταύτην ἡγητέον ὅσῳ χρησιμώτερόν ἐστι τὸ πᾶν τοῦ μέρους καὶ τὸ συνεχὲς τοῦ διερρηγμένου, πρὸς δὲ τούτοις τὸ διη- κριβωμένον τοῖρ χρόνοις τοῦ μηδὲ γινωσκομένου τίσιν ἐπράχϑη καιροῖρ.
Διόπερ ἡμεῖρ δρῶντες ταύτην τὴν ὑπόϑεσιν χρησιμωτάτην μὲν οὖσαν, πολλοῦ δὲ πόνου καὶ χρόνου προσδεομένην. τριάκοντα μὲν ἔτη περὶ αὖ- τὴν ἐπραγματεύϑημεν, μετὰ δὲ πολλῆς κακοπαϑείαρ καὶ κινδύνων ἐπήλϑομεν πολλὴν τῆς τε ᾿Ασίας καὶ τῆς Εὐρώπης, ἵνα τῶν ἀναγκαιοτάτων καὶ πλείστων μερῶν αὐτόπται γενηθῶμεν᾽ πολλὰ γὰρ παρὰ τὰς ἀγνοίας τῶν τόπων διήμαρτον οὐχ oí τυχόντερ τῶν συγγραφέων, ἀλλά τινες καὶ τῶν τῇ δόξῃ πεπρω- τευκότων. ἀφορμῇ δὲ πρὸς τὴν ἐπιβολὴν ταύτην ἐχρησάμεϑα μάλιστα μὲν τῇ πρὸς τὴν πραγματείαν ἐπιθυμίᾳ, δι’ ἣν πᾶσιν ἀνθρώποις τὸ δοκοῦν. ἄπο- ρον εἶναι τυγχάνει συντελείας, ἔπειτα καὶ τῇ ἐν Ῥώμῃ χορηγίᾳ τῶν πρὸς τὴν ὑποκειμένην ὑπόϑεσιν ἀνηκόντων. ἡ γὰρ ταύτης τῆς πόλεως
2 καὶ δυσέφικτος om. AE memec ματευμένων F 8 μιᾶς Schüfer, "s cod. 9 διῃρημένου CF 19 τυχόντες] μό- yo» add. 24 τῇ — χορηγίᾳ Hertlein, διὰ τὴν — χορη- γίαν μὰ 25 é Ἶ ἐν τῇ "Ὁ
Ι 8. 4. 9
8 ὑπεροχή, διατείνουσα τῇ δυνάμει πρὸς τὰ πέρατα τῆς οἰκουμένης, ἑτοιμοτάτας καὶ πλείστας ἡμῖν ἀφορμὰς παρέσχετο παρεπιδημήσασιν ἐν αὐτῇ πλείω χρόνον. ἡμεῖς γὰρ ἐξ ᾿4γυρίου τῆς Σικελίας ὄντες, καὶ 4
5 διὰ τὴν ἐπιμιξίαν τοῖς ἐν τῇ νήσῳ πολλὴν ἐμπειρίαν -τῆς Ῥωμαίων διαλέκτον περιπεποιμένοι. πάσας τὰς τῆς ἡγεμονίας ταύτης πράξεις ἀκριβῶς ἀνελάβομεν ἐκ τῶν παρ᾽ ἐκείνοις ὑπομνημάτων ἐκ πολλῶν χρόνων τετηρημένων. πεποιήμεθα δὲ τὴν ἀρχὴν τῆς ἱστορίας 5
10 ἀπὸ τῶν μυϑολογουμένων παρ᾽ λλησί vs καὶ βαρ- Boote, ἐξετάσαντες τὰ παρ᾽ ἑκάστοις ἱστορούμενα κατὰ τοὺς ἀρχαίους χρόνους, ἐφ᾽ ὅσον ἡμῖν δύναμις.
Ἐπεὶ δ᾽ ἡ μὲν ὑπόϑεσις ἔχει τέλος, αἱ βίβλοι ς δὲ μέχρι τοῦ νῦν ἀνέκδοτοι τυγχάνουσιν οὖσαι, βού-
15 λομαι βραχέα προδιορίδαι περὶ ὅλης τῆς πραγματείας. τῶν γὰρ βίβλων ἡμῖν ἕξ μὲν αἱ πρῶται περιέχουσι τὰς πρὸ τῶν Τρωικῶν πράξεις καὶ μυϑολογίας, καὶ τούτων αἱ μὲν προηγούμεναι τρεῖς τὰς βαρβαρικάς, αἱ δ᾽ ἕξῆς σχεδὸν τὰς τῶν “Ελλήνων ἀρχαιολογίας -
20 ἐν δὲ ταῖς μετὰ ταύτας ἕνδεκα τὰς ἀπὸ τῶν Τρωικῶν κοινὰς πράξεις ἀναγεγράφαμεν ἕως τῆς ᾿4λεξάνδρου τελευτῆς" ἐν δὲ ταῖς ἑξῆς εἴκοσι καὶ τρισὶ βίβλοις τὰς λοιπὰς ἁπάδας κατετάξαμεν μέχρι τῆς ἀρχῆς τοῦ συστάντος πολέμου Ῥωμαίοις πρὸς Κελτούς, xo9'
25 ὃν ἡγούμενος Γάιος Ιούλιος Καῖσαρ ὃ διὰ τὰς πρά- ἕξεις προσαγορευϑεὶς ϑεὸς κατεπολέμησε μὲν τὰ πλεῖστα καὶ μαχιμώτατα τῶν Κελτῶν ἔϑνη, προεβί- βασε δὲ τὴν ἡγεμονίαν τῆς Ῥώμης μέχρι τῶν
eJ
4 ἀγγυρίου D, ἀργυρίου τὸ γένος CF 16 ἡμῖν ἕξ μὲν a] ἡμῖν ἕξ αἵ D, af μὲν ἕξ conicio.
10 DIODORI SICULI
Βρεττανικῶν νήσων᾽ τούτου δ᾽ αἵ πρῶται πράξεις ἐπετελέσϑησαν ὀλυμπιάδος τῆς ἑκατοστῆς καὶ ὀγδο- ηκοστῆς κατὰ τὸ πρῶτον ἔτος ἐπ᾽ ἄρχοντος .49ήη- νησιν Ἡρώδου.
b Τῶν ὃὲ χρόνων τούτων περιειλημμένων ἔν ταύτῃ τῇ πραγματείᾳ vovg μὲν πρὸ τῶν Τρωικῶν. οὐ διοριξόμεϑα βεβαίως διὰ τὸ μηδὲν παράπηγμα παρεδιληφέναι περὶ τούτων πιστευόμενον, ἀπὸ δὲ τῶν Τρωικῶν ἀκολούϑως ᾿“πολλοδώρῳ τῷ ᾿4ϑηναίῳ τίθεμεν ὀγδοήκοντ᾽ ἔτη πρὸς τὴν κάθοδον τῶν Ἣρα- 10 κλειδῶν, ἀπὸ δὲ ταύτης ἐπὶ τὴν πρώτην ὀλυμπιάδα δυσὶ λείποντα τῶν τριακοσίων καὶ τριάκοντα, συλ- λογιξόμενοι τοὺς χρόνους ἀπὸ τῶν ἐν “ακεδαίμονι βασιλευσάντων, ἀπὸ δὲ τῆς πρώτης ὀλυμπιάδορ εἰρ τὴν ἀρχὴν τοῦ Κελτικοῦ πολέμου, ἣν τελευτὴν πε- ποιήμεθα τῆς ἱστορίας, ἑπτακόσια καὶ τριάκοντα" ὥστε τὴν ὕλην πραγματείαν ἡμῶν τετταράκοντα βίβλων οὖσαν περιέχειν ἔτη δυσὶ λείποντα τῶν χι- “λίων ἑκατὸν τετταράκοντα χωρὶς τῶν χρόνων τῶν περιδχόντων τὰς πρὸ τῶν Τρωικῶν πράξειρ. 30
2 Ταῦτα μὲν οὖν ἀκριβῶς προδιωρισάμεθα, Bov- λόμενοι τοὺς μὲν ἀναγινώσκοντας εἰς ἔννοιαν ἀγα- γεῖν τῆς ὕλης προθέσεως, τοὺς δὲ διασκχευάξειν εἰωϑότας τὰρ βίβλους ἀποτρέψαι τοῦ λυμαίνεσθαι τὰς ἀλλοτρίας πραγματείας. ἡμῖν δὲ παρ᾽ ὅλην τὴν 36 ἱστορίαν τὰ μὲν γραφέντα καλῶς μὴ μετεχέτω φϑόνου, τὰ δὲ ἀγνοηθέντα τυγχανέτω διορθώσεως ὑπὸ τῶν
8 δυνατωτέρων. διεληλυθότες δὲ ὑπὲρ ὧν προῃρού-
9? e
PA οι
2 ἀπετελέσθησαν CF 8. πρῶτον] τρίτον Holzapfel.
I 4. 5. 6. 11
μεϑα, τὴν ἐπαγγελίαν τῆς γραφῆς βεβαιοῦν ἐγχει- ρήσομεν.
Περὶ μὲν οὖν ϑεῶν τίνας ἐννοίας ἔσχον οἵ πρῶ- τοι καταδείξαντες τιμᾶν τὸ θεῖον, καὶ τῶν μυϑο- 5 λογουμένων περὶ ἑκάστου τῶν ἀθανάτων, τὰ μὲν πολλὰ συντάξασϑαι παρήδομεν κατ᾽ ἰδίαν διὰ τὸ τὴν ὑπόϑεσιν ταύτην πολλοῦ λόγου προδσδεῖσϑαι, ὅσα δ᾽ ἂν ταῖς προκειμέναις ἱστορίαις οἰκεῖα δό- ξωμεν ὑπάρχειν, παραϑήσομεν ἐν κεφαλαίοις, ἵνα 10 μηδὲν τῶν ἀκοῆς ἀξίων ἐπιξητῆται. περὶ δὲ τοῦ 1ι γένους τῶν ἁπάντων ἀνθρώπων καὶ τῶν πραχϑέν- vOv ἐν τοῖς γνωριξομένοις μέρεσι τῆς οἰκουμένης, ὡς ἂν ἐνδέχηται περὶ τῶν οὕτω παλαιῶν, ἀκριβῶς ἀναγράψομεν ἀπὸ τῶν ἀρχαιοτάτων χρόνων ἀρξά- 15 μενοι. περὶ τῆς πρώτης τοίνυν γενέσεως τῶν. ἀν- ϑοώπων διτταὶ γεγόνασιν ἀποφάσεις παρὰ τοῖς. vo- μιμωτάτοις τῶν τε φυδιολόγων καὶ τῶν ἱστορικῶν" oí μὲν γὰρ αὐτῶν ἀγέννητον καὶ ἄφϑαρτον ὑποστη- σάμενοι τὸν κόσμον, ἀπεφήναντο καὶ τὸ γένος τῶν 40 ἀνθρώπων ἐξ αἰῶνος ὑπάρχειν, μηδέποτε τῆς αὐτῶν τεκνώσεως ἀρχὴν ἐσχηκυίας" oí δὲ γεννητὸν καὶ φϑαρτὸν εἶναι νομίσαντες ἔφησαν ὁμοίως ἐκείνῳ τοὺς ἀνθρώπους τυχεῖν τῆς πρώτης γενέσεως ὧρι- σμένοις χρόνοις.
4 τιμᾶν om. D καὶ περὶ τῶν μυϑολογουμένων éxa- στου codices (et Euseb. praep. ev. I 7, 1); corr. Dindorf (cf. IV 6, 1) 6. παρήσομεν Madvig, πειρασόμεθα libri 8 οἰκεῖα scripsi, ἐοικότα libri 16 παρὰ toig ὀνομαστοτά- τοις καὶ νομιμωτάτοις D 22 ἄφϑαρτον C; καὶ φϑαρτὸν
om. F 22 ἐκείνῳ Rhodoman, ἐκεένοις codices, éxsíyo καὶ Hertlein.
6
t?
e
i»
19 DIODORI SICULI
Κατὰ γὰρ τὴν ἐξ ἀρχῆς τῶν ὅλων σύστασιν μίαν ἔχειν ἰδέαν οὐρανόν τε καὶ γῆν, μεμιγμένης αὐτῶν τῆς φύσεως᾽ μετὰ δὲ ταῦτα διαστάντων τῶν σωμά- τῶν ἀπ᾽ ἀλλήλων, τὸν μὲν κόσμον περιλαβεῖν ἅπα- ὅαν τὴν ὁρωμένην ἐν αὐτῷ σύνταξιν, τὸν δ᾽ ἀέρα 5 κινήσεως τυχεῖν συνεχοῦς, καὶ τὸ μὲν πυρῶδες αὖ- τοῦ πρὸς τοὺς μετεωροτάτους τόπους συνδραμεῖν, ἀνωφεροῦςρ οὔσης τῆρ τοιαύτης φύσεως διὰ τὴν κου- φότητα' ἀφ᾽ ἧς αἰτέαρ τὸν μὲν ἥλιον καὶ τὸ λοιπὸν πλῆϑος τῶν ἄστρων ἐναποληφϑῆναι τῇ πάσῃ δίνῃ" 10 τὸ δὲ "ἰλυῶδες καὶ θολερὸν μετὰ τῆς τῶν ὑγρῶν συγκρίσεως ἐπὶ ταὐτὸ καταστῆναι διὰ τὸ βάρορ᾽ εἰλούμενον δ᾽ ἐν ἑαυτῷ συνεχῶς καὶ συστρεφόμενον ἐκ μὲν τῶν ὑγρῶν τὴν θάλατταν, ἐκ δὲ τῶν στε- ρεμνιωτέρων ποιῆσαι τὴν γῆν πηλώδη καὶ παν- ιτ5 τελῶρ ἁπαλήν. ταύτην δὲ τὸ μὲν πρῶτον τοῦ περὶ τὸν ἥλιον πυρὸς καταλάμψαντος πῆξιν λαβεῖν, ἔπειτα διὰ τὴν θερμασίαν ἀναξυμουμένης τῆς ἐπιφανείας συνοιδῆσαί τινα τῶν ὑγρῶν κατὰ πολλοὺρ τόπους, καὶ γενέσθαι περὶ αὐτὰ σηπεδόνας ὑμέσι λεπτοῖς :o περιεχομένας᾽ ὅπερ ἐν volg ἕλεσι καὶ τοῖς λιμνά- (ovo, τῶν τόπων ἔτι καὶ νῦν δρᾶσϑαι γινόμενον, ἐπειδὰν τῆς χώραρ κατεψυγμένης ἄφνω διάπυρος ὁ ἀὴρ γένηται, μὴ λαβὼν τὴν μεταβολὴν ἐκ τοῦ 11 κατ᾽ ὀλίγον. ξωογονουμένων ὃὲ τῶν ὑγρῶν Ou: τῆς θερμασίας τὸν εἰρημένον τρόπον τὰς μὲν νύκτας λαμβάνειν αὐτίκα τὴν τροφὴν ἐκ τῆς πιπτούσης
19 καταστῆναι) κατενεχϑῆναι C 18 καὶ συστρεφόμενον συνεχῶς vulg. 19 ἀνοιδῆσαι Reiske 24 ó om. DF (Euseb. .
Ι 7. 8. 18
ἀπὸ τοῦ περιέχοντος ὁμέχλης, τὰς δ᾽ ἡμέρας ὑπὸ τοῦ καύματος στερεοῦσθϑαι' τὸ δ᾽ ἔσχατον τῶν κυοφορουμένων τὴν τελείαν αὔξησιν λαβόντων, καὶ τῶν ὑμένων διακαυϑέντων τε καὶ περιρραγέντων, 5 ἀναφυῆναι παντοδαποὺς τύπους ξῴων. τούτων δὲ ὅ τὰ μὲν πλείστης ϑερμασίας κεκοινωνηκότα πρὸς τοὺς μετεώρους τόπους ἀπελθεῖν γενόμενα πτηνά, τὰ δὲ γεώδους ἀντεχόμενα συγκρίσεως ἐν τῇ τῶν ἑρπετῶν καὶ τῶν ἄλλων τῶν ἐπιγείων τάξει κατ- 10 αρυϑμηϑῆναι, τὰ δὲ φύσεως ὑγρᾶς μάλιστα μετειλη- φότα πρὸς τὸν ὁμογενῆ τόπον συνδραμεῖν, ὀνομα- σϑέντα πλωτά. τὴν δὲ γῆν ἀεὶ μᾶλλον στερεουμένην 6 ὑπό vs τοῦ περὶ τὸν ἥλιον πυρὸς καὶ τῶν πνευ- μάτων τὸ τελευταῖον μηκέτι δύνασϑαι μηδὲν τῶν 16 μειξόνων ξωογονεῖν, ἀλλ᾽ ἐκ τῆς πρὸς ἄλληλα μί- ξεως ἕκαστα γεννᾶσϑαι τῶν ἐμψύχων. ἔοικε δὲ περὶ 1 τῆς τῶν ὅλων φύδεως οὐδ᾽ Εὐριπίδης διαφωνεῖν τοῖς προειρημένοις, μαϑητὴς ὧν ᾿Αναξαγόρου τοῦ φυσικοῦ" ἐν γὰρ τῇ Μελανίππῃ τέθησιν οὕτως, 0 ὡς οὐρανός τε γαῖά T ἦν μορφὴ μία" ἐπεὶ δ᾽ ἐχωρίσϑησαν ἀλλήλων δίχα, τίχτουσι πάντα κἀνέδωκαν εἰς φάος, δένδρη, πετηνά, ϑῆρας, οὕς 9' ἅλμη τρέφει, γένος τε ϑνητῶν. 25 Καὶ περὶ μὲν τῆς πρώτης τῶν ὅλων γενέσεως 8 τοιαῦτα παρειλήφαμεν, τοὺς δὲ ἐξ ἀρχῆς γεννηϑέν- ὄ ἀναφυῆναι] καὶ φανῆναι add. D; ἀναφυσηϑῆναι for- lasse 25 καὶ περὶ — παρειλήφαμεν CFGLM (et Euseb. pr. ev. 17, 10); καὶ περὶ ... τῶν ὕλων ἀλόγων γενέσεως
τοιαῦτα περιειλήφαμεν᾽ τοὺς δὲ (τῶν ὅλων — δὲ om, ABEN) τοῦ ξωογονεῖν τὴν γῆν, εἰ καὶ παράδοξον εἶναί τισι φαίνε-
14 DIODORI SICULI
τας τῶν ἀνθρώπων φασὶν ἐν ἀτάχτῳ καὶ ϑηριώδει βίῳ καθεστῶτας σποράδην ἐπὶ τὰρ νομὰς ἐξιέναι, καὶ προσφέρεσθαι τῆς τε βοτάνης τὴν προσηνεστά- τὴν καὶ τοὺς αὐτομάτους ἀπὸ τῶν δένδρων καρπούρ. καὶ πολεμουμένους μὲν ὑπὸ τῶν θηρίων ἀλλήλοις δ βοηϑεῖν ὑπὸ τοῦ συμφέροντος διδασκομένους, ἀϑροι- ξομένους δὲ διὰ τὸν φόβον ἐπιγινώσκειν ἐκ τοῦ κατὰ μικρὸν τοὺς ἀλλήλων τύπουρ. τῆς φωνῆς δ᾽ ἀσήμου καὶ συγκεχυμένης οὔσης ἐκ τοῦ κατ᾽ ὀλίγον διαρθροῦν τὰρ λέξεις, καὶ πρὸς ἀλλήλους τιϑέντας 15 σύμβολα περὶ ἑκάστου τῶν ὑποκειμένων γνώριμον 11 σφίσιν αὐτοῖς ποιῆσαι τὴν περὶ ἁπάντων ἕρμη- νείαν. τοιούτων δὲ συστημάτων γινομένων x«9' ἅπασαν τὴν οἰκουμένην, οὐχ ὁμόφωνον πάντας ἔχειν τὴν διάλεκτον, ἑκάστων ὡς ἔτυχε συνταξάν- 15 τῶν τὰς λέξεις" διὸ καὶ παντοίους τε ὑπάρξαι χαρακτῆρας διαλέχτων καὶ τὰ πρῶτα γενόμενα συστήματα τῶν ἁπάντων ἐθνῶν ᾿ἀρχέγονα γενέσϑαι. τοὺς οὖν πρώτους τῶν ἀνθρώπων μηδενὸς τῶν πρὸς βίον χρησίμων εὑρημένου ἐπιπόνως διάγειν, 30
ται, τὴν τότε ἐνέργειαν φασὶ καὶ τὰ μέχρι νῦν γινόμενα μαρτυρεῖν ἑαυτοῖς. κατὰ γὰρ τὴν Θηβαίδα τῆς Αἰγύπτου καθ᾽ οὖς ἂν καιροὺς πλεονάσῃ τὴν ἀνάβασιν ὁ Νεῖλος καὶ τῆς μὲν γῆς διὰ τοῦτο καϑύγρου γινομένης, τῆς δὲ περὶ τὸν λιον θερμασίας ἄφνω προσπεσούσης καὶ διὰ τοῦτο κατὰ πολλοὺς τύπους τῆς ἐπιφανείας σήψεως γενομένης, πλῆθος μυῶν ἐκ γῆς ἀναρέθμητον γεννᾶσθαι. ὑπό τ᾽ οὖν τῆς γῆς σκληρᾶς γεγενημένης καὶ τοῦ περιέχοντος ἀέρος οὐκέτι δια- τηροῦντος τὴν ἐξ ἀρχῆς εὐκρασίαν (εὐταξίαν καὶ εὐκρα- σίαν ABEN), φύεται £o«, φανερὸν εἶναι λέγουσι, διότι κατὰ τὴν ἐξ ἀρχῆς τῶν ὅλων γένεσιν ἐκ τῆς γῆς συνέβαινε ξωο- γονεῖσθαι “παντοίας φύσεις ἐμψύχων ABDEN — of. 10, 2 9 οὔσης] 9z«oyzovong CF (Euseb.).
I 8. 9. 15
γυμνοὺς μὲν ἐσθῆτος ὄντας, οἰκήσεως δὲ καὶ πυρὸς ἀήϑεις, τροφῆς δ᾽ ἡμέρου παντελῶς ἀνεννοήτουρ. καὶ γὰρ τὴν συγχομιδὴν τῆς ἀγρίας τροφῆς ἀγνο- οὔντας μηδεμίαν τῶν καρπῶν εἰς τὰς ἐνδείας ποι- 5 εἴσθϑαι παράϑεσιν᾽ διὸ καὶ πολλοὺς αὐτῶν ἀπόλλυ- ὄϑαι κατὰ τοὺς χειμῶνας διά τὸ τὸ ψῦχος καὶ τὴν σπάνιν τῆς τροφῆς. ἐκ δὲ τοῦ κατ᾽ ὀλίγον ὑπὸ τῆς πείρας διδασκομένους εἴς τε τὰ σπήλαια καταφεύ- γεν ἐν τῷ χειμῶνι καὶ τῶν καρπῶν τοὺς φυλάτ- 10 τεόϑαι δυναμένους ἀποτίϑεσϑαι. γνωσϑέντος δὲ τοῦ πυρὸς καὶ τῶν ἄλλων τῶν χρησίμων κατὰ μικρὸν καὶ τὰς τέχνας εὑρεθῆναι καὶ τἄλλα τὰ δυνάμενα τὸν κοινὸν βίον ὠφελῆσαι. καϑόλου γὰρ πάντων τὴν χρείαν αὐτὴν διδάσκαλον γενέσθαι τοῖς ἀνθρώ- 15 ποίς.0 ὑφηγουμένην οἰκείως τὴν ἑκάστου μάϑησιν εὐφυεῖ ξῴῳ καὶ συνεργοὺς ἔχοντι πρὸς ἅπαντα χεῖ- ρας καὶ λόγον καὶ ψυχῆς ἀγχίνοιαν. «Καὶ περὶ μὲν τῆς πρώτης γενέσεως τῶν ἀν- ϑρώπων καὶ τοῦ παλαιοτάτου βίου toig ῥηϑεῖσιν 30 ἀρκεσϑησόμεϑα, στοχαζόμενοι τῆς συμμετρίας. περὶ 0b τῶν πράξεων τῶν παραδεδομένων μὲν εἰς μνή- μην, γενομένων δὲ ἐν τοῖς γνωριζομένοις τόποις τῆς οἰκουμένης, διεξιέναι πειρασόμεϑα. τοὺς μὲν οὖν πρώτους ὑπάρξαντας βασιλεῖς οὔτ᾽ αὐτοὶ λέγειν 86 ἔχομεν οὔτε τῶν ἱστορικῶν τοῖς ἐπαγγελλομένοις εἰδέναι συγκατατυϑέμεϑα᾽ ἀδύνατον γὰρ τὴν εὕρε- σιν τῶν γραμμάτων οὕτως εἶναι παλαιὰν ὥστε τοῖς πρώτοις βασιλεῦσιν ἡλικιώτιδα γενέσθαι" εἰ
7 τοῦ Schüfer, rovrov codices '8 καταφυγεῖν D 19 ἐξευρεθῆναι C 834 οὖν om. D.
6
8
10
9
2
Co
i»
c
e
16. DIODORI SICULI
δέ vig καὶ τοῦτο συγχωρήσαι, τό ys τῶν ἰστοριο- γράφων γένος παντελῶς φαίνεται νεωστὶ τῷ κοινῷ βίῳ συνεσταμένον. περὶ δὲ τῆς τοῦ γένους ἀρχαιό- τητος οὐ μόνον ἀμφισβητοῦσιν Ἕλληνες, ἀλλὰ καὶ 18 πολλοὶ τῶν βαρβάρων, ἑαυτοὺς αὐτόχϑονας Aéyov- 5 τερ καὶ πρώτους τῶν ἁπάντων ἀνθρώπων εὑρετὰς γενέσθαι τῶν ἐν τῷ βίῳ χρησίμων, καὶ τὰς γενο- μένας παρ᾽ αὐτοῖς πράξεις ἐκ πλείστων χρόνων ἀναγφαφῆς ἠξιῶσϑαι. ἡμεῖς δὲ περὶ μὲν τῆς ἔκά- στῶν παλαιότητος τἀκριβὲς καὶ τίνων προτερεῖ τὰ 10 ἔϑνη τῶν ἄλλων τοῖς χφόνοις καὶ πόσοις ἔτεσιν οὐκ ἂν διορισαίμεθα, τὰ δὲ λεγόμενα παρ᾽ ἑκάστοις περὶ τῆς ἀρχαιότητος καὶ τῶν παλαιῶν πράξεων ἐν κεφαλαίοις ἀναγράψομεν, στοχαξόμενοι τῆς συμμε- τρίας. περὶ πρώτων δὲ τῶν βαρβάρων διέξιμεν, 5 οὐχ ἀρχαιοτέρους αὐτοὺς ἡγούμενοι τῶν “Ελλήνων, καϑάπερ Ἔφορος εἴρηκεν, ἀλλὰ προδιελϑεῖν βουλό- μενοι τὰ πλεῖστα τῶν περὶ αὐτούς, ὅπως ἀρξάμε- νοι τῶν παρὰ τοῖς “Ἕλλησιν ἱστορουμένων μηδεμίαν ἐν ταῖς ἀρχαιολογίαις ἑἕτερογενῆ πρᾶξιν παρεμβά- 30 λωμεν. ἐπεὶ δὲ κατὰ τὴν Αἴγυπτον θεῶν τε γενέ-
σεις ὑπάρξαι μυϑολογοῦνται, αἵ τὸ τῶν ἄστρων
10
ἀφχαιόταται παρατηρήσεις εὑρῆσθαι λέγονται, πρὸς δὲ τούτοιρ πράξεις ἀξιόλογοι καὶ πολλαὶ μεγάλων ἀνδρῶν ἱστοροῦνται, ποιησόμεθα τῆς ἱστορίας τὴν 30 ἀρχὴν διὰ τῶν κατ᾽ Αἴγυπτον πραχϑέντων.
Φασὶ τοίνυν Αἰγύπτιοι κατὰ τὴν ἐξ ἀρχῆς τῶν ὅλων γένεσιν πρώτους ἀνθρώπους γενέσθαι κατὰ τὴν Αἴγυπτον διά τε τὴν εὐκρασίαν τῆς χώρας καὶ διὰ τὴν φύσιν τοῦ Νείλου. τοῦτον γὰρ πολύγο- 80
I 9. 10. 17
vov ὄντα καὶ τὰς τροφὰς αὐτοφυεῖς παρεχόμενον ῥαδίως ἐκτρέφειν τὰ ξωογονηθϑέντα᾽ τήν τε γὰρ τοῦ καλάμου ῥίξαν καὶ τὸν λωτόν, ἔτι δὲ τὸν Αἰγύπτιον κύαμον καὶ τὸ καλούμενον κορδαῖον καὶ πολλὰ τοι- 5 αὔϑ᾽ ἕτερα τροφὴν ἑτοίμην παρέχεσθαι τῷ γένει τῶν ἀνθρώπων. τῆς δ᾽ ἐξ ἀρχῆς παρ᾽ αὐτοῖς ξωογο- νίας τεκμήριον πειρῶνται φέρειν τὸ καὶ νῦν ἔτι τὴν ἐν Θηβαΐδι χώραν κατά τινας καιροὺς τοσούτους καὶ τηλικούτους μῦς γεννᾶν ὥστε τοὺς ἰδόντας τὸ 10 γινόμενον ἐκπλήττεσϑαι᾽ ἐνίους γὰρ αὐτῶν ξως μὲν τοῦ στήϑους καὶ τῶν ἐμπροσθίων ποδῶν διατετυ- πῶσϑαι καὶ κίνησιν λαμβάνειν, τὸ δὲ λοιπὸν τοῦ σώματος ἔχειν ἀδιατύπωτον, μενούσης ἔτι κατὰ φύσιν τῆς βώλου. ἐκ τούτου δ᾽ εἶναι φανερὸν ὅτι 15 κατὰ τὴν ἐξ ἀρχῆς τοῦ κόσμου σύστασιν τῆς γῆς 14 εὐκράτου καϑεστώσης μάλιστ᾽ ἂν ἔσχε τὴν γένεσιν τῶν ἀνθρώπων ἡ κατ᾽ ΔἜἴγυπτον χώρα" καὶ γὰρ νῦν, οὐδαμοῦ τῆς ἄλλης γῆς φυούσης οὐδὲν τῶν τοιούτων, ἐν μόνῃ ταύτῃ ϑεωρεῖσϑαί τινα τῶν 20 ἐμψύχων παραδόξως ξωογονούμενα. καθόλου δὲ λέγουσιν, εἴτε κατὰ τὸν ἐπὶ Δευκαλίωνος γενόμενον κατακλυσμὸν ἐφθάρη τὰ πλεῖστα τῶν onov, εἰχὸς μάλιστα διαδεσῶσϑαι τοὺς κατὰ τὴν Αἴγυπτον ὑπὸ τὴν μεσημβρίαν κατοικοῦνταρ., ὡς ἂν τῆς χώρας 35 αὐτῶν οὔσης ἀνόμβρου κατὰ τὸ πλεῖστον, εἴτε, καϑ- ἅπερ τινές φασι, παντελοῦς γενομένης τῶν ἐμψύ- χῶν φϑορᾶς ἡ γῇ πάλιν ἐξ ἀρχῆς καινὰς ἤνεγκε
7 τεκμήριον ἀπόδειξιν “πειρῶνται D; utrum est glossema ? 8 ἐν τῇ OG. χώρᾳ F 12 καὶ σκαρίξειν καὶ κίνησιν λαμ- βάνειν D; κίνησιν λαμβάνειν glossemati similius. D10DORUSs I, DA
b
6
7
11
t2
18 DIODORI SICULI
τῶν ξώων φύσεις, ὅμως καὶ κατὰ τοῦτον τὸν λόγον πρέπειν τὴν ἀρχηγὸν τῶν ἐμψύχων γένεσιν προσ- ἄπτειν ταύτῃ τῇ χώρα. τῆς γὰρ παρὰ τοῖς ἄλλοις ἐπομβρίας τῷ παρ᾽ ἑαυτοῖς γινομένῳ καύματι μιγεί- Oqg εἰκὸς εὐκρατότατον γενέσθαι τὸν ἀέρα πρὸς ὅ τὴν ἐξ ἀρχῆς τῶν πάντων ξωογονίαν. καὶ γὰρ ἐν τοῖς x«9' ἡμᾶς ἔτι χρόνοις κατὰ τὴν ἐπίκλυστον Alyvxvov ἐν τοῖς ὀψέμοις τῶν ὑδάτων φανερῶς ὁρᾶσϑαι γεννωμέναρ φύσειρ ἐμψύχων" ὅταν γὰρ τοῦ ποταμοῦ τὴν ἀναχώρησιν ποιουμένου τὴν πρώτην 10 τῆς ἰλύος ὁ ἥλιος διαξηράνῃ, φασὶ συνίστασθαι (do, τινὰ μὲν εἰς τέλος ἀπηρεισμένα, τινὰ δὲ ἡμιτελῆ καὶ πρὸς αὐτῇ συμφυῆ τῇ γῇ. ᾿ Τοὺς δ᾽ οὖν κατ᾿ Αἴγυπτον ἀνθρώπους τὸ παλαιὸν γενομένους, ἀναβλέψαντας sig τὸν κόσμον 15 καὶ τὴν τῶν ὅλων φύσιν καταπλαγέντας τὸ καὶ ϑαυμάσανταρ, ὑπολαβεῖν εἶναι δύο ϑεοὺς ἀιδίους τὸ καὶ πρώτους, τόν τὸ ἥλιον καὶ τὴν σελήνην, ὧν τὸν μὲν Ὄσιριν, τὴν δὲ Ἶσιν ὀνομάσαι, ἀπό τινος ἐτύμου τοϑείσης ἑκατέρας τῆς προσηγορίας ναύτης. 30 μεϑερμηνευομένων γὰρ τούτων εἰς τὸν ᾿Ελληνικὸν τῆς διαλέκτου τρόπον εἶναι τὸν μὲν Ὄσιριν πολυ- όφϑαλμον, εἰκότως᾽ πανταχῇ γὰρ ἐπιβάλλοντα τὰς ἀκτῖνας ὥσπερ ὀφθαλμοῖς πολλοῖς βλέπειν ἅπασαν γῆν καὶ θάλατταν. καὶ τὸν ποιητὴν δὲ λέγειν σύμ- 25 φῶνα τούτοις ἠέλιός 8᾽, ὃς πάντ᾽ ἐφορᾷ καὶ πάντ᾽ ἐπακούει.
4 ἑαυτῆς D, αὐτοῖς Ε'ὀ 1 ἐπίκαυστον CF 18 πρὸς] βώλῳ add. D, κατὰ μέρος Hertlein καὶ προσφυῆ αὐτῇ conicio τῆς γῆς D 16 τε om. vulg. 28 πάντη CF.
I 10. 11. 19
τῶν δὲ παρ᾽ Ἕλλησι παλαιῶν μυθολόγων τινὲς τὸν 3 Ὄσιριν Διόνυσον προσονομάξουσι καὶ Σείριον παρ-
15 ὠνύμως" ὧν Εὔμολπος μὲν ἐν τοῖς Βαχχικοῖς ἔπεσί φησιν
58. ἀστροφαῆ “Μιόνυσον ἐν ἀκτίνεσσι πυρωπόν, Ὀρφεὺς δὲ
τούνεκά μιν καλέουσι Φάνητά vs καὶ Διόνυσον.
φασὶ δέ τινὲς καὶ τὸ ἔναμμα αὐτῷ τὸ τῆς νεβρίδος 4 ἀπὸ τῆς τῶν ἄστρων ποικιλίας περιῆφϑαι. τὴν δὲ
10 Ἶσιν μεϑερμηνευομένην εἶναι παλαιάν, τεϑειμένης τῆς προσηγορίας ἀπὸ τῆς ἀιδίου καὶ παλαιᾶς γενέ- σεως. κέρατα δ᾽ αὐτῇ ἐπιτιϑέασιν ἀπό τε τῆς ὄψεως ἣν ἔχουσα φαίνεται καϑ'᾿ ὃν ἂν χρόνον ὑπάρχῃ μηνοειδής,. καὶ ἀπὸ τῆς καϑιερωμένης αὐτῇ βοὸς
15 παρ᾽ Αἰγυπτίοις. τούτους δὲ τοὺς θεοὺς ὑφίστανται 5 τὸν σύμπαντα κόσμον διοικεῖν τρέφοντάς τε καὶ
᾿ αὔξοντας πάντα τριμερέσιν ὥραις ἀοράτῳ κινήσει τὴν περίοδον ἀπαρτιξούσαις, τῇ τε ἐαρινῇ καὶ 9ὲε- Quvi) καὶ χειμερινῇ᾽ ταύτας δ᾽ ἐναντιωτάτην ἀλλήλαις
30 τὴν φύσιν ἐχούσας ἀπαρτίξειν τὸν ἐνιαυτὸν ἀρίστῃ συμφωνίᾳ᾽ φύσιν δὲ συμβάλλεσθαι πλείστην εἰς τὴν τῶν ἁπάντων ξωογονίαν τῶν ϑεῶν τούτων τὸν μὲν πυρώδους καὶ πνεύματος, τὴν δὲ ὑγροῦ καὶ ξηροῦ, κοινῇ δ᾽ ἀμφοτέρους ἀέρος" καὶ διὰ τούτων πάντα
25 γεννᾶσϑαι καὶ τρέφεσϑαι. διὸ καὶ τὸ μὲν ἅπαν ὁ σῶμα τῆς τῶν ὅλων φύσεως ἐξ ἡλίου καὶ σελήνης
1 τὸν Ὄσιριν om. Ὁ 2 ἐπονσμάξουδε CF σέριον D ὅ ἀστροφανῇ CD — 9 διῆφϑαι D 12 περιτιϑέασιν CF 15 ὑφέστανται] ἄν τις προβάλλονται add. D 20 τὴν φύσιν ἀλλήλαις CF 21 φύσιν͵ φασὶν Reiske πλεῖστα Wess,
ῳ
920 DIODORI SICULI
ἀπαρτίξεσθαι, τὰ δὲ τούτων μέρη πέντε τὰ προειρη- μένα, τό τε πνεῦμα καὶ τὸ πῦρ καὶ τὸ ξηρόν, ἔτι δὲ τὸ ὑγρὸν καὶ τὸ τελευταῖον τὸ ἀερῶδες, ὥσπερ ἐπ᾽ ἀνθρώπου κεφαλὴν καὶ χεῖρας καὶ πόδας καὶ τἄλλα μέρη καταριϑμοῦμεν, τὸν αὐτὸν τρόπον τὸ σῶμα δ τοῦ κόσμου συγκεῖσθαι πᾶν ἐκ τῶν προειρημένων.
12 rovrov δ᾽ ἕκαστον θεὸν νομίσαι καὶ προσηγορίαν ἐδίαν ἑκάστῳ ϑεῖναι κατὰ τὸ οἰχεῖον τοὺς πρώτους διαλέκτῳ χρησαμένους διηρϑρωμένῃ τῶν zov Alyvz-
2 rov ἀνθρώπων. τὸ μὲν οὖν πνεῦμα 4ία προσαγο- 1 ρεῦσαι μεθερμηνευομένης τῆς λέξεως, ὃν αἴτιον ὄντα τοῦ ψυχικοῦ τοῖς ξῴοις ἐνόμισαν ὑπάρχειν πάντων οἷονεί τινα πατέρα. συμφωνεῖν δὲ τούτοις φασὶ καὶ τὸν ἐπιφανέστατον τῶν παρ᾽ “Ἔλλησι ποιητῶν ἐπὶ τοῦ ϑεοῦ τούτου λέγοντα 15
πατὴρ ἀνδρῶν vs ϑεῶν τε.
8 τὸ δὲ πῦρ μεϑερμηνευόμενον Ἥφαιστον ὀνομάσαι, 16 νομίσαντας μέγαν εἶναι θοὸν καὶ πολλὰ συμβάλλε-
4 009a. πᾶσιν εἰς γένεσίν τε καὶ τελείαν αὔξησιν. τὴν ób γῆν ὥσπερ ἀγγεῖόν τι τῶν φυομένων ὑπολαμ- 20 βάνοντας μητέρα προσαγορεῦσαι᾽ καὶ vovg "EAAqvag δὲ ταύτην παραπλησίως Ζ“ήμητραν καλεῖν, βραχὺ μετατεϑείσης διὰ τὸν χρόνον τῆς λέξεως᾽ τὸ γὰρ παλαιὸν ὀνομάξεσϑαι γῆν μητέρα, καθάπερ καὶ τὸν Ὀρφέα προσμαρτυρεῖν λέγοντα 25
I' μήτηρ πάντων, Ζ}ημήτηρ πλουτοδότειρα.
5 τὸ δ᾽ ὑγρὸν ὀνομάσαι λέγουσι τοὺς παλαιοὺς Ἰθκε-
άνην, ὃ μεθερμηνευόμενον μὲν εἶναι τροφὴν μητέρα,
8 ἑκάστῳ θεῖναι ἰδίαν D Ὁ ἀγορρῦσαι CD D 27 ὦκε- ἄνην Wesseling (c. 19, 4), dndlum ὠκεανόν CD.
J 11. 12. 21
παρ᾽ ἐνίοις δὲ τῶν Ἑλλήνων "Üxsuvóv ὑπάρχειν ὑπειλῆφϑαι, περὶ οὗ καὶ τὸν ποιητὴν λέγειν Sixsuvóv vt ϑεῶν γένεσιν καὶ μητέρα Τηϑύν. oí γὰρ “Δἰγύπτιοι νομίζουσιν ἸΘχεανὸν εἶναι τὸν ὅ παρ᾽ αὐτοῖς ποταμὸν Νεῖλον, πρὸς ᾧ καὶ τὰς τῶν ϑεῶν γενέσεις ὑπάρξαι' τῆς γὰρ πάσης οἰχουμένης κατὰ μόνην τὴν Αἴγυπτον εἶναι πόλεις πολλὰς ὑπὸ τῶν ἀρχαίων ϑεῶν ἐκτισμένας, οἷον Διός, Ἡλίου, Ἑρμοῦ, ᾿Απόλλωνος, Πανός, Εἰλειϑυίας,. ἄλλων 10 πλειόνων. τὸν δ᾽ ἀέρα προσαγορεῦσαί φασιν ᾽49η- vüv μεϑερμηνευομένης τῆς λέξεως, καὶ Διὸς ϑυγα- τέρα νομέσαι ταύτην, καὶ παρϑένον ὑποστήσασθαι διά τε τὸ ἄφϑορον εἶναι φύσει τὸν ἀέρα καὶ τὸν ἀκρότατον ἐπέχειν τόπον τοῦ σύμπαντος κόσμου" 15 διόπερ £x τῆς κορυφῆς τοῦ Διὸς μυϑολογηϑῆναι ταύτην γενέσϑαι. ὠνομάσϑαι δὲ αὐτὴν Τριτογένειαν ἀπὸ τοῦ τρὶς μεταβάλλειν αὐτῆς τὴν φύσιν κατ᾽ ἐνιαυτόν, ἔαρος καὶ θέρους καὶ χειμῶνος. λέγεσθαι δ᾽ αὐτὴν καὶ Γλαυκῶπιν, οὐχ ὥσπερ ἔνιοι τῶν 0 Ελλήνων ὑπέλαβον, ἀπὸ τοῦ τοὺς ὀφθαλμοὺς ἔχειν γλαυκούς' τοῦτο μὲν γὰρ εὔηϑες ὑπάρχειν" ἀλλ᾽ ἀπὸ
7
8
τοῦ τὸν ἀέρα τὴν πρόσοψιν ἔχειν ἔγγλαυχον. φασὶ 9
ὃὲ τοὺς πέντε θεοὺς τοὺς προειρημένους πᾶσαν τὴν οἰκουμένην ἐπιπορεύεσθαι, φανταξομένους τοῖς ἀν- 865 ϑρώποις ἐν ἱερῶν ξῴων μορφαῖς, ἔστι δ᾽ ὅτε εἰς ἀνθρώπων ἰδέας ij τινων ἄλλων μεταβάλλοντας᾽ καὶ τοῦτο μὴ μυϑῶδες ὑπάρχειν, ἀλλὰ δυνατόν, εἴπερ
16 ταύτην γενέσθαι C, συνέβη ταύτην γενέσθαι F, συν- ἐβη ταύτην 91 τοῦτο... ὕπάρχειν om. 22 ὄψιν D 28 τὴν πᾶσαν Ὁ
22 DIODOBRI SICULI
οὗτοι πρὸς ἀλήϑειάν εἰσιν ol πάντα γεννῶντες. καὶ
10 τὸν ποιητὴν δὲ εἰς Αἴγυπτον παραβαλόντα καὶ μετα- σχόντα παρὰ τῶν ἱερέων τῶν τοιούτων λόγων ϑεῖναί που κατὰ τὴν ποίησιν τὸ προειρημένον ὡς γινόμενον,
καί τε ϑεοὶ ξείνοισιν ἐοικότες ἀλλοδαποῖσι 17 παντοῖοι τελέϑοντες ἐπιστρωφῶσι πόληας, 6 ἀνθρώπων ὕβριν τε καὶ εὐνομίην ἐσορῶντες. περὶ μὲν οὖν τῶν ἐν οὐρανῷ ϑεῶν καὶ γένεσιν ἀίδιον ἐσχηκότων τοσαῦτα λέγουσιν Αἰγύπτιοι.
18 "ἄλλους δ᾽ ἐκ τούτων ἐπιγείους γενέσθαι φασίν, 1 ὑπάρξαντας μὲν ϑνητούς, διὰ δὲ σύνεσιν καὶ κοι- νὴν ἀνθρώπων εὐεργεσίαν τετευχότας τῆς ἀϑανα- σίας, ὧν ἐνίους καὶ βασιλεῖς γεγονέναι κατὰ τὴν
2 Αἴϊγυπτον. μεϑερμηνευομένων. δ᾽ αὐτῶν τινὰς μὲν ὁμωνύμους ὑπάρχειν τοῖς οὐρανίοις, τινὰς δ᾽ ἐδίαν v ἐσχηκέναι προσηγορίαν, Ἤλιόν τε καὶ Κρόνον καὶ Ῥέαν, ἔτι δὲ Δία τὸν ὑπό τινων άμμωνα προσαγο- φευόμενον, πρὸς 0? τούτοις Ἥραν καὶ “Ἤφαιστον, ἔτι δ᾽ Ἑστίαν καὶ τελευταῖον Ερμῆν. καὶ πρῶτον μὲν "HAwwv βασιλεῦσαι τῶν κατ᾿ Αἴγυπτον, ὁμώνυμον 90
8 ὄντα τῷ κατ᾽ οὐρανὸν ἄστρῳ. ἔνιοι δὲ τῶν ἱερέων φασὶ πρῶτον “Ἥφαιστον βασιλεῦσαι, πυρὸς εὑρετὴν γενόμενον καὶ διὰ τὴν εὐχρηστίαν ταύτην τυχόντα τῆς ἡγεμονίας γενομένου γὰρ ἐν τοῖς ὄρεσι κεραυ- νοβόλου δένδρου καὶ τῆς πλησίον ὕλης καομένης ss προσελθόντα τὸν Ἥφαιστον κατὰ τὴν χειμέριον ὥραν ἡσθῆναι διαφερόντως ἐπὶ τῇ ϑερμασίᾳ, λή- γοντος δὲ τοῦ πυρὸς ἀεὶ τῆς ὕλης ἐπιβάλλειν, καὶ
15 ὁμωνύμως Ὁ — 926 καομένης om. D.
I 12. 18. 14. 28
τούτῳ τῷ τρόπῳ διατηροῦντα τὸ πῦρ προκαλεῖσθαι τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους πρὸς τὴν ἐξ αὐτοῦ γινο- μένην εὐχρηστίαν. μετὰ δὲ ταῦτα τὸν Κρόνον ἄρ- 4 ξαι, καὶ γήμαντα τὴν ἀδελφὴν Ῥέαν γεννῆσαι κατὰ
5 μέν τινας τῶν μυϑολόγων Ὄσιριν καὶ Ἶσιν, κατὰ δὲ τοὺς πλείστους Δία τε καὶ Ἥραν, oUg δι’ ἀρε- τὴν βασιλεῦσαι τοῦ σύμπαντος κόσμου. ἐκ δὲ τούτων γενέσθαι πέντε θεούς. καϑ᾽ ἑκάστην τῶν ἐπαγομέ- vov παρ᾽ Αἰγυπτίοις πένϑ᾽ ἡμερῶν ἑνὸς γεννηϑέν-
10 rog" ὀνόματα δὲ ὑπάρξαι τοῖς τεκνωϑεῖσιν Ὄσιριν καὶ Ἶσιν, ἔτι δὲ Τυφῶνα καὶ AnxóAAova καὶ Aqpoo- δίτην᾽ καὶ τὸν μὲν Ὄσιριν μεϑερμηνευόμενον εἶναι 5 Διόνυσον, τὴν ὃὲ "ow ἔγγιστά zog 4]ήμητραν. ταύτην δὲ γήμαντα τὸν Ὄσιριν καὶ τὴν βασιλείαν
16 διαδεξάμενον πολλὰ πρᾶξαι πρὸς εὐεργεσίαν τοῦ κοινοῦ βίου.
Πρῶτον μὲν γὰρ παῦσαι τῆς ἀλληλοφαγίας τὸ 14 τῶν ἀνθρώπων γένος, εὑρούσης μὲν Ἴσιδος τόν τε τοῦ πυροῦ καὶ τῆς κριϑῆς καρπόν, φυόμενον μὲν
20 ὡς ἔτυχε κατὰ τὴν χώραν μετὰ τῆς ἄλλης βοτάνης,
18 ἀγνοούμενον δὲ ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων, τοῦ δὲ Ὀσί- ριδος ἐπινοησαμένου καὶ τὴν τούτων κατεργασίαν τῶν καρπῶν, ἡδέως μεταϑέσϑαι πάντας τὴν τρο-
| «qv διά τε τὴν ἡδονὴν τῆς φύσεως τῶν εὑρεϑέν-
$5 τῶν καὶ διὰ τὸ φαίνεσϑαι συμφέρον ὑπάρχειν ἀπέ- χεὄσϑαι τῆς κατ᾽ ἀλλήλων ὠμότητος. μαρτύριον δὲ 9 φέρουσι τῆς εὑρέσεως τῶν εἰρημένων καρπῶν τὸ τηρούμενον παρ᾽ αὐτοῖς ἐξ ἀρχαίων νόμιμον" ἔτι
1 προσκαλεῖσθαι codices, corr. Dind. — 3 ἄρξαι om. D 22 ἐπινοήσαντος Reiske »xoBbom.II 28 ἡδέως] δὲ add. IL.
24 DIODORI SICULI
γὰρ xal νῦν κατὰ τὸν ϑερισμὸν τοὺς πρώτους ἀμη- ϑέντας στάχυς θέντας τοὺς ἀνθρώπους κόπτεσϑαι πλησίον τοῦ δράγματος καὶ τὴν Ἶσιν ἀνακαλεῖσθαι, καὶ τοῦτο πράττειν τιμὴν ἀπονέμοντας τῇ ϑεῷ τῶν εὑρημένων κατὰ τὸν ἐξ ἀρχῆς τῆς εὑρέσεως καιρόν. παρ᾽ ἐνίαις δὲ τῶν πόλεων καὶ τοῖς ᾿Ισείοις ἐν τῇ πομπῇ μετὰ τῶν ἄλλων φέρεσϑαι καὶ πυϑμένας πυρῶν καὶ κριϑῶν, ἀπομνημόνευμα τῶν ἐξ ἀρχῆς τῇ ϑεῷ φιλοτέχνως εὑρεθέντων. θεῖναι δέ φασι
καὶ νόμους τὴν Ἶσιν, x«9' oUg ἀλλήλοις διδόναι 10
τοὺς ἀνθρώπους τὸ δίκαιον καὶ τῆς ἀθέσμου βίας
καὶ ὕβρεως παύδασϑαι διὰ τὸν ἀπὸ τῆς τιμωρίας φόβον᾽ διὸ καὶ τοὺς παλαιοὺς Ἕλληνας τὴν zháju- τραν ϑεσμοφόρον ὀνομάξειν, ὡς τῶν νόμων πρῶτον
ὑπὸ ταύτης τεϑειμένων. 15
15 Κτίσαι δέ φασι τοὺς περὶ τὸν Ὄσιριν πόλιν ἐν τῇ Θηβαΐδι τῇ κατ᾽ Αἴγυπτον ἑκατόμπυλον, ἣν ἐκεί- νους μὲν ἐπώνυμον ποιῆσαι τῆς μητρός, τοὺς δὲ μεταγενεστέρους αὐτὴν ὀνομάξειν Διὸς πόλιν, ἐνέ-
2 ove ὃΣ Θήβας. ἀμφισβητεῖται δ᾽ ἡ κτίσις τῆς πό- 30 λεωῶς ταύτης οὐ μόνον παρὰ τοῖς συγγραφεῦσιν, ἀλλὰ καὶ παρ᾽ αὐτοῖς τοῖς κατ᾿ “Αἴγυπτον ἱερεῦσι" πολλοὶ γὰρ ἱστοροῦσιν οὐχ ὑπὸ τῶν περὶ τὸν Ὄσι- ρίν χτισϑῆναι τὰς Θήβας, ἀλλὰ πολλοῖς ὕστερον ἔτεσιν ὑπό τινος βασιλέως, περὶ οὗ τὰ κατὰ μέρος $5
8 ἐν τοῖς οἰκείοις χρόνοις ἀναγράψομεν. | (096090. ὃὲ xol ἱερὸν τῶν γονέων zig vs καὶ Ἥρας ἀξιό-
e οι
i»
4 ἀπονέμοντας τιμὴν CF — 6 ἐν om. Ὁ 8 ἀπομνῆ- μονεύματα CF 21 παρὰ om. D 22 παρ᾽ αὐτοὶς τοῖς] “παρὰ τοῖς C, om. F. P
I 14. 15. 25
Aoyov to τε μεγέϑει xal τῇ λοιπῇ πολυτελείᾳ, καὶ ναοὺς χρυσοῦς δύο Ζιός, τὸν μὲν μείζονα τοῦ οὐ- ρανίου, τὸν δὲ ἐλάττονα τοῦ βεβασιλευχότος καὶ
19 πατρὸς αὐτῶν, ὅν τινες ᾿ἄμμωνα καλοῦσι. κατα- 4
5 σχευάσαι δὲ καὶ τῶν ἄλλων ϑεῶν τῶν προειρημέ- νῶν ναοὺς χρυσοῦς, ὧν ἑκάστῳ τιμὰς ἀπονεῖμαι καὶ καταστῆσαι τοὺς ἐπιμελομένους ἱερεῖς. προ- τιμᾶσϑαι δὲ παρὰ τῷ Ὀσίριδι καὶ τῇ Ἴσιδι τοὺς τὰς τέχνας ἀνευρίσκοντας ἢ μεϑοδεύοντάς τι τῶν χρη-
10 σίμων᾽ διόπερ ἐν τῇ Θηβαΐδε χαλκουργείων εὗρε- ϑέντων καὶ χρυσείων ὕπλα vt κατασκευάσασθαι, δι’ ὧν τὰ ϑηρία κτείνοντας καὶ τὴν γῆν ἐργαξομέ- νους φιλοτίμως ἐξημερῶσαι τὴν χώραν, ἀγάλματά τε καὶ χρυσοῦς ναοὺς κατασκευάσασϑαι τῶν θεῶν
15 διαπρεπεῖς. γενέσθαι 0$ xal φιλογέωργον τὸν Ὄσιριν, καὶ τραφῆναι μὲν τῆς εὐδαίμονος ᾿Δραβίας ἐν Νύσῃ πλησίον Αἰὐἰγύπτον Διὸς ὄντα παῖδα. καὶ τὴν προσηγορίαν ἔχειν παρὰ τοῖς Ἔλλησιν ἀπό τε τοῦ πατρὸς καὶ τοῦ τόπου Διόνυσον ὀνομα-
80 σϑέντα. μεμνῆσθαι δὲ τῆς Νύσης καὶ τὸν ποιητὴν ἐν τοῖς ὕμνοις, ὅτι περὶ τὴν Αἴγυπτον γέγονεν, ἐν οἷς λέγει
ἔστι δέ τις Νύση, ὕπατον ὕρος ἀνθέον ὕλῃ, τηλοῦ Φοινίκης. σχεδὸν Αἰγύπτοιο ῥοάων.
36 δὑρετὴν δ᾽ αὐτὸν γενέσθαι φασὶ τῆς ἀμπέλου περὶ τὴν Νῦσαν. καὶ τὴν κατεργασίαν τοῦ ταύτης καρ- ποῦ προσεπινοήσαντα πρῶτον οἴνῳ χρήδασϑαι, καὶ διδάξαι τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους τήν τε φυτείαν τῆς
19 μετονομασϑέντα F' 21 ὅτε F.
e
e
?
36 DIODOBI SICULI
d&xx2aov mti τὴν γοῦδιν τοῦ odwov καὶ τὴν Ovyxo- wéQr ever mei τυφυδιν. τιμᾶσθαι δ᾽ ὑπ᾽ αὐτοῦ miae πεντῶν τὸν δομὴν. διαφόρῳ φύσει κεχο- φχνυκπενον πϑὰ; ἐπεδιε τῶν δυναμένων ὠφελῆσαι τὸν πῶ ἤχου. 5
l6 Pee n o revroc πρῶτον uir τῖν vt κοινὴν διά-
n
ἀξκτον Aegpihpadirea παὶ xoiáó τῶν ἀνωνύμων tv- pr πφοσχνόθίδς. τὴν τὲ εὕρεσιν τῶν γραμμάτων γεγεθϑας mal τὰ xepl τὰς τῶν ϑεῶν τιμὰς χαὶ Ov- διὰ διαταχϑέναι xspó τὸ τὺς τῶν ἄσερων τάξεως 10 wei eM τὸς τῶν güoyyer ἁρμονίας καὶ φύσεως τοῦ" πρῶτον γενεδθτω παρατηργεν. χαὶ παλαί- Ἔτῷλ: ὀδφετὰν Uster καὶ τὴς εὐρυϑμέας καὶ τῆς 30 Kio τὸ δῶμα πρεποῦσῃ: πλάσεως ἐπιμεληθῆναι. AVawv τὸ γεηφνεν ποιῦδαι τρίχορδον. μιμησάμενον 15 γὰς Ὁ Prev ὥρας τρεῖς γὰρ αὐτὸν ὑποστή- éwhdha: qr yov ὀξὺν καὶ βαρὺν xol μέσον, ὀξὺν ade ἐπὰ τοῦ ὄξγφοις. βαρὺν δὲ ἀπὸ τοῦ χειμῶνος, wr δὲ ἀπὸ τοῦ epos καὶ τοὺς Ἕλληνας δι- (wies τοῦτον τὰ περὶ τὴν ἑρμηνείαν, ὑχὲρ ὧν Eg- 2 Qe αὐτὸν dresden. κχαϑόλον δὲ τοὺρ περὶ τὰν Usque τοῦτον ἔχοντας ἱερογραμματέα ἅπαντ᾽ er) πρυδανακοινοῦσϑαι καὶ μάλιστα χρῆσϑαι τῇ ἄν δυμβουλίᾳ. χαὶ τῆς ἐλαίας δὲ τὸ φυτὸν αὐγὰν Age, ἀλλ᾽ οὐχ ᾿ϑηνᾶν, ὥσπερ “Ἑλληνές 25 qt.
Iw δὲ Ὄσιριν ἀέγουδι», ὥσπερ εὐεργετικὸν
U eee] εὑρεῖν ἣν CF. 22 γραμματέα Ο 27 ὥσπερ ἈΝ delere aut ὡς (ἄν) scribere vult Hertlein εὐεργετικὸν δὲ réwetendr C, εὐξργετικὸν εὑρετικὸν D.
I 15. 16. 17. 21
ὄντα καὶ φιλόδοξον, στρατόπεδον μέγα συστήδα- σϑαι, διανοούμενον ἐπελθεῖν ἅπασαν τὴν οἰκουμέ- νην καὶ διδάξαι τὸ γένος τῶν ἀνθρώπων τήν τε τῆς ἀμπέλου φυτείαν καὶ τὸν πόρον τοῦ τε πυρί- δνου καὶ κριθίνου καρποῦ ὑπολαμβάνειν γὰρ αὖ- 9 τὸν ὅτι παύδας τῆς ἀγριότητος τοὺς ἀνθρώπους καὶ διαίτης ἡμέρου μεταλαβεῖν ποιήσας τιμῶν ἀϑανά- τῶν τεύξεται διὰ τὸ μέγεϑος τῆς εὐεργεσίας. ὕπερ δὴ καὶ γενέσθαι" οὐ μόνον γὰρ τοὺς κατ᾽ ἐχείνους 10 τοὺς χρόνους τυχόντας τῆς δωρεᾶς ταύτης, ἀλλὰ καὶ πάντας τοὺς μετὰ ταῦτα ἐπιγενομένους διὰ τὴν ἐν ταῖς εὑρεϑείσαις τροφαῖς χάριτα τοὺς εἰσηγησα- μένους ὡς ἐπιφανεστάτους ϑεοὺς τετιμηκέναι. τὸν δ᾽ Ov Ὄσιρίν φασι τὰ κατὰ τὴν «Αἴγυπτον κατα- 16 στήσαντα καὶ τὴν τῶν ὅλων ἡγεμονίαν Ἴσιδι τῇ γυναικὶ παραδόντα, ταύτῃ μὲν παρακαταστῆσαι σύμ- βουλον τὸν 'Egwijv διὰ τὸ φρονήσει τοῦτον διαφέ- pev τῶν ἄλλων φίλων, καὶ στρατηγὸν μὲν ἀπολι- πεῖν ἁπάσης τῆς ὑφ᾽ αὑτὸν χώρας Ἡρακλέα γένει 30 τὲ προσήχοντα καὶ ϑαυμαζξόμενον ἐπ’ ἀνδρεία τε καὶ σώματος ῥώμῃ, ἐπιμελητὰς δὲ τάξαι τῶν μὲν πρὸς Φοινίκην κεκλιμένων μερῶν καὶ τῶν ἐπὶ ϑα- λάττῃ τόπων Βούσιριν, τῶν δὲ κατὰ τὴν Αἰθιοπίαν καὶ Διβύην ᾿Ανταῖον, αὐτὸν δ᾽ ἐκ τῆς «Αἰγύπτου 25 μετὰ τῆς δυνάμεως ἀναξεῦξαι πρὸς τὴν στρατείαν, 21 ἔχοντα μεϑ᾽ αὑτοῦ καὶ τὸν ἀδελφόν, ὃν oi Ἕλληνες "AnóliAova καλοῦσιν. εὑρετὴν δὲ καὶ τοῦτόν φαδι 4 γενέσϑαι τοῦ φυτοῦ τῆς δάφνης, ἣν καὶ περιτιϑέασι
e
21 ῥώμῃ σώματος D 2406 ἑαυτοῦ vulg. καὶ om. D.
9
16
to
17
26 DIODOBI SICULI
ἀμπέλου καὶ τὴν χρῆσιν τοῦ οἴνου καὶ τὴν συγκο- μιδὴν αὐτοῦ καὶ τήρησιν. τιμᾶσθαι δ᾽ ὑπ᾽ αὐτοῦ μάλιστα πάντων τὸν Ἑρμῆν, διαφόρῳ φύσει κεχο- ρηγημένον πρὸς ἐπίνοιαν τῶν δυναμένων ὠφελῆσαι τὸν κοινὸν βίον. δ
Ὑπὸ γὰρ τούτου πρῶτον μὲν τήν τε κοινὴν διά- λεκτον διαρϑρωθῆναι καὶ πολλὰ τῶν ἀνωνύμων tv- χεῖν προσηγορίας, τήν τε εὕρεσιν τῶν γραμμάτων γενέσϑαι καὶ τὰ περὶ τὰς τῶν θεῶν τιμὰς καὶ 9v- σίας διαταχθῆναι' περί τὸ τῆς τῶν ἄστρων τάξεωρ 10 καὶ περὶ τῆς τῶν φϑόγγων ἁρμονίας καὶ φύσεωρ τοῦτον πρῶτον γενέσθαι παρατηρητήν, καὶ παλαί- στρας εὑρετὴν ὑπάρξαι, καὶ τῆς εὐρυϑμίας καὶ τῆς 20 περὶ τὸ σῶμα πρεπούσης πλάσεως ἐπιμεληϑῆναι. λύραν τε νευρίνην ποιῆσαι τρίχορδον, μιμησάμενον 15 τὰς κατ᾽ ἐνιαυτὸν ὥρας' τρεῖς γὰρ αὐτὸν ὑποστή- σασϑαι φϑόγγους, ὀξὺν καὶ βαρὺν καὶ μέσον, ὀξὺν μὲν ἀπὸ τοῦ ϑέρους, βαρὺν δὲ ἀπὸ τοῦ χειμῶνος, μέσον δὲ ἀπὸ τοῦ ἔαρος. καὶ τοὺς λληνας δι- δάξαι τοῦτον τὰ περὶ τὴν ἑρμηνείαν, ὑπὲρ ὧν 'EQ- s μῆν αὐτὸν ὠνομάσθαι. κχαϑόλου δὲ τοὺρ περὶ τὸν Ὄσιριν τοῦτον ἔχοντας ἱερογραμματέα ἅπαντ᾽ αὐτῷ προσανακοινοῦσϑαι καὶ μάλιστα χρῆσϑαι τῇ τούτου συμβουλίᾳ. καὶ τῆς ἐλαίας ὃὲ τὸ φυτὸν αὐτὸν εὑρεῖν, ἀλλ᾽ οὐκ ᾿4ϑηνᾶν, ὥσπερ "EAAqvég 36 φασι.
Τὸν δὲ Ὄσιριν λέγουδιν, ὥσπερ εὐεργετικὸν
15 νευρίνην] εὑρεῖν ἣν CF 22 γραμματέα C 21 ὥσπερ aut delere aut ὡς (ἂν) scribere vult Hertlein δὐεργετικὸν F, εὑρετικὸν C, εὐεργετικὸν εὑρετικὸν D.
I 15. 16. 17. 21
ὄντα xal φιλόδοξον, στρατόπεδον μέγα συστήσα- όϑαι, διανοούμενον ἐπελθεῖν ἅἄπαδαν τὴν οἰκουμέ- νην καὶ διδάξαι τὸ γένος τῶν ἀνθρώπων τήν τε τῆς ἀμπέλου φυτείαν καὶ τὸν σπόρον τοῦ τὲ πυρί- δνου καὶ κριθίνου καρποῦ᾽ ὑπολαμβάνειν γὰρ αὖ- 5 τὸν ὅτι παύδας τῆς ἀγριότητος τοὺς ἀνθρώπους καὶ διαίτης ἡμέρου μεταλαβεῖν ποιήσας τιμῶν ἀϑανά- τῶν τεύξεται διὰ τὸ μέγεϑος τῆς εὐεργεσίας. ὅπερ δὴ καὶ γενέσθαι᾽ οὐ μόνον γὰρ τοὺς κατ᾽ ἐχείνους 10 τοὺς χρόνους τυχόντας τῆς δωρεᾶς ταύτης, ἀλλὰ καὶ πάντας τοὺς μετὰ ταῦτα ἐπιγενομένους διὰ τὴν ἐν ταῖς εὑρεϑείσαις τροφαῖς χάριτα τοὺς εἰσηγησα- μένους ὡς ἐπιφανεστάτους ϑεοὺς τετιμηκέναι. τὸν 8 δ᾽ δὺν "Ocigí(v φασι τὰ κατὰ τὴν «Αἴγυπτον κατα- 15 στήσαντα καὶ τὴν τῶν ὅλων ἡγεμονίαν Ἴσιδι τῇ γυναικὶ παραδόντα, ταύτῃ μὲν παρακαταστῆσαι σύμ- βουλον τὸν “Ἑρμῆν διὰ τὸ φρονήσει τοῦτον διαφέ- ρειν τῶν ἄλλων φίλων, καὶ στρατηγὸν μὲν ἀπολι- πεῖν ἁπάσης τῆς ὑφ᾽ αὑτὸν χώρας Ἡρακλέα γένει 20 r& προσήχοντα καὶ θαυμαξόμενον ἐπ᾽ ἀνδρείᾳ τε καὶ σώματος ῥώμῃ, ἐπιμελητὰς δὲ τάξαι τῶν μὲν πρὸς Φοινίκην κεκλιμένων μερῶν καὶ τῶν ἐπὶ ϑα- λάττῃ τόπων Βούσιριν, τῶν δὲ κατὰ τὴν Ai9vox(av καὶ Διβύην ᾿Δνταῖον, αὐτὸν δ᾽ ἐκ τῆς «Αἰγύπτου 86 μετὰ τῆς δυνάμεως ἀναξεῦξαι πρὸς τὴν στρατείαν, 21 ἔχοντα μεϑ' αὑτοῦ καὶ τὸν ἀδελφόν, ὃν oí “Ἕλληνες ᾿πόλλωνα καλοῦσιν. εὑρετὴν δὲ καὶ τοῦτόν φασι 4 γενέσϑαι τοῦ φυτοῦ τῆς δάφνης, ἣν καὶ περιτιϑέασι
21 ῥώμῃ σώματος D 26 ἑαυτοῦ vulg. καὶ om. D.
26 DIODORI SICULI
ἀμπέλου καὶ τὴν χρῆσιν τοῦ οἴνου xol τὴν Gvyxo-
9 μιδὴν αὐτοῦ καὶ τήρησιν. τιμᾶσθαι δ᾽ ὑπ᾽ αὐτοῦ μάλιστα πάντων τὸν “Ἑρμῆν, διαφόρῳ φύσει κεχο- ρηγημένον πρὸς ἐπίνοιαν τῶν δυναμένων ὠφελῆσαι τὸν κοινὸν βίον. 5
16 Ὑπὸ yàg τούτον πρῶτον μὲν τήν vs κοινὴν διά- λεκτον διαρϑρωϑῆναι καὶ πολλὰ τῶν ἀνωνύμων τυ- χεῖν προσηγορίας, τήν τε εὕρεσιν τῶν γραμμάτων γενέσϑαι καὶ τὰ περὶ τὰς τῶν θεῶν τιμὰς καὶ ϑυ- σίας διαταχθῆναι' περί τὸ τῆς τῶν ἄστρων τάξεως 10 καὶ περὶ τῆς τῶν φϑόγγων ἁρμονίας καὶ φύσεως τοῦτον πρῶτον γενέσθαι παρατηρητήν, καὶ παλαί- ὄτρας εὑρετὴν ὑπάρξαι, καὶ τῆς εὐρυϑμίας καὶ τῆς 20 περὶ τὸ σῶμα πρεπούσης πλάσεως ἐπιμεληϑῆναι. λύραν τε νευρίνην ποιῆσαι τρίχορδον, μιμησάμενον 15 τὰς κατ᾽ ἐνιαυτὸν ὥρας" τρεῖς γὰρ αὐτὸν ὑποστή- σασϑαι φϑόγγους, ὀξὺν καὶ βαρὺν καὶ μέσον, ὀξὺν μὲν ἀπὸ τοῦ θέρους, βαρὺν δὲ ἀπὸ τοῦ χειμῶνος,
2 μέσον δὲ ἀπὸ τοῦ ἔαρος. καὶ τοὺς Ἕλληνας δι- δάξαι τοῦτον τὰ περὶ τὴν ἑρμηνείαν, ὑπὲρ ὧν 'Eg- 30 μῆν αὐτὸν ὠνομάσϑαι. καϑόλου δὲ τοὺρ περὶ τὸν Ὄσιριν τοῦτον ἔχοντας ἱερογραμματέα ἅπαντ᾽ αὐτῷ προσανακοινοῦσϑαι καὶ μάλιστα χρῆσϑαι τῇ τούτου συμβουλίᾳ. καὶ τῆς ἐλαίας δὲ τὸ φυτὸν
. αὐτὸν εὑρεῖν, ἀλλ᾽ οὐκ ᾿Αϑηνᾶν, ὥσπερ "EAAquég 96 φασι.
1 Τὸν δὲ Ὄσιριν λέγουδιν, ὥσπερ εὐεργετικὸν
15 νευρίνην] εὑρεῖν ἣν CF 22 γραμματέα C 21 ὥσπερ aut delere aut ὡς (ἂν) scribere vult Hertlein εὐεργετικὸν F, εὑὐρετικὸν C, εὐεργετικὸν εὑρετικὸν D
I 15. 16. 17. 21
ὄντα καὶ φιλόδοξον, στρατόπεδον μέγα συστήσα- σϑαι, διανοούμενον ἐπελθεῖν ἅπασαν τὴν οἰκουμέ- νην καὶ διδάξαι τὸ γένος τῶν ἀνθρώπων τήν τε τῆς ἀμπέλου φυτείαν καὶ τὸν σπόρον τοῦ τε πυρί-
5 vov καὶ κριθίνου καρποῦ ὑπολαμβάνειν γὰρ αὖ- τὸν ὅτι παύδας τῆς ἀγριότητος τοὺς ἀνθρώπους καὶ διαίτης ἡμέρου μεταλαβεῖν ποιήσας τιμῶν ἀϑανά- τῶν τεύξεται διὰ τὸ μέγεϑος τῆς εὐεργεσίας. ὅπερ δὴ καὶ γενέσθαι" οὐ μόνον γὰρ τοὺς κατ᾽ ἐχείνους 10 τοὺς χρόνους τυχόντας τῆς δωρεᾶς ταύτης, ἀλλὰ καὶ πάντας τοὺς μετὰ ταῦτα ἐπιγενομένους διὰ τὴν ἐν ταῖς εὑρεϑείσαις τροφαῖς χάριτα τοὺς εἰσηγησα-
μένους ὡς ἐπιφανεστάτους ϑεοὺς τετιμηκέναι. τὸν 8 δ᾽ δὖῦν ὍὌσιρίν φασι τὰ κατὰ τὴν Αἴγυπτον κατα- 15 στήσαντα καὶ τὴν τῶν ὅλων ἡγεμονίαν Ἴσιδι τῇ γυναικὶ παραδόντα, ταύτῃ μὲν παρακαταστῆσαι σύμ- βουλον τὸν Ἑρμῆν διὰ τὸ φρονήσει τοῦτον διαφέ- ρειν τῶν ἄλλων φίλων, καὶ στρατηγὸν μὲν ἀπολι- πεῖν ἁπάσης τῆς ὑφ᾽ αὑτὸν χώρας Ἡρακλέα γένει 20 τὲ προσήκοντα καὶ ϑθαυμαξόμενον ἐπ’ ἀνδρείᾳ vt καὶ σώματος ῥδώμῃ; ἐπιμελητὰς δὲ τάξαι τῶν μὲν πρὸς Φοινίκην κεκλιμένων μερῶν καὶ τῶν ἐπὶ ϑα- λάττῃ τόπων Βούσιριν, τῶν δὲ κατὰ τὴν Αἰθιοπίαν καὶ Διβύην ᾿Ανταῖον, αὐτὸν δ᾽ ἐκ τῆς Αἰγύπτου 25 μετὰ τῆς δυνάμεως ἀναξεῦξαι πρὸς τὴν στρατείαν, 21 ἔχοντα us9' αὑτοῦ καὶ τὸν ἀδελφόν, ὃν oí “Ἕλληνες
᾿πόλλωνα καλοῦσιν. εὑρετὴν δὲ καὶ τοῦτόν φασι 4 γενέσϑαι τοῦ φυτοῦ τῆς δάφνης, ἣν καὶ περιτιϑέασι
21 ῥώμῃ σώματος D 26 ἑαυτοῦ vulg. καὶ om. D.
9
16
to
17
26 DIODOBRI SICULI
ἀμπέλου x«l τὴν χρῆσιν τοῦ οἴνου καὶ τὴν Gvyxo- μιδὴν αὐτοῦ καὶ τήρησιν. τιμᾶσθαι δ᾽ ὑπ᾽ αὐτοῦ μάλιστα πάντων τὸν Ἑρμῆν, διαφόρῳ φύσει κεχο- ρηγημένον πρὸς ἐπίνοιαν τῶν δυναμένων ὠφελῆσαι τὸν κοινὸν βίον.
Ὑπὸ γὰρ τούτου πρῶτον μὲν τήν vs κοινὴν διά- λεκτον διαρϑρωϑῆναι καὶ πολλὰ τῶν ἀνωνύμων τυ- χεῖν προδσηγορίαρ, τήν τὲ εὕρεσιν τῶν γραμμάτων γενέσϑαι καὶ τὰ περὶ τὰς τῶν θεῶν τιμὰς καὶ 9v- σίας διαταχϑῆναι" περί ts τῆς τῶν ἄστρων τάξεως καὶ περὶ τῆς τῶν φϑόγγων ἁρμονίας καὶ φύσεως τοῦτον πρῶτον γενέσθαι παρατηρητήν, καὶ παλαί- στρας εὑρετὴν ὑπάρξαι, καὶ τῆς εὐρυϑμίας καὶ τῆς περὶ τὸ σῶμα πρεπούσης πλάσεως ἐπιμεληϑῆναι.
[D
0
λύραν τε νευρίνην ποιῆσαι τρίχορδον, μιμησάμενον 15
τὰς κατ᾽ ἐνιαυτὸν ὥραφ' τρεῖς γὰρ αὐτὸν ὑποστή- σαὄϑαι φθόγγους, ὀξὺν καὶ βαρὺν καὶ μέσον, ὀξὺν μὲν ἀπὸ τοῦ θέρους, βαρὺν δὲ ἀπὸ τοῦ χειμῶνος, μέσον δὲ ἀπὸ τοῦ ἕαρος. καὶ τοὺς Ἕλληνας δι-
δάξαι τοῦτον τὰ περὶ τὴν ἑρμηνείαν, ὑπὲρ ὧν “Ἔρ- 530
μῆν αὐτὸν ὠνομάσϑαι. καϑόλου δὲ τοὺρ περὶ τὸν Ὄσιριν τοῦτον ἔχοντας ἱερογραμματέα ἅπαντ᾽ αὐτῷ προδανακοινοῦσϑαι καὶ μάλιστα χρῆσϑαι τῇ τούτου συμβουλίᾳ. καὶ τῆς ἑλαίας Ób τὸ φυτὸν
αὐτὸν εὑρεῖν, ἀλλ᾽ οὐκ ᾿4ϑηνᾶν, ὥσπερ "EAAqvég 25
φασι. Τὸν δὲ Ὄσιριν λέγουδιν, ὥσπερ εὐεργετικὸν
15 νευρίνην] εὑρεῖν ἣν ΟΥ̓ 22 γραμματέα Ο 27 ὥσπερ aut delere aut ὡς (ἂν) scribere vult Hertlein εὐεργετικὸν F, εὑρετικὸν C, εὐεργετικὸν εὑρετικὸν D.
I 15. 16. 17. 21
ὄντα καὶ φιλόδοξον, στρατόπεδον μέγα συστήσα- σϑαι, διανοούμενον ἐπελθεῖν ἅπασαν τὴν οἰκουμέ- νην καὶ διδάξαι τὸ γένος τῶν ἀνθρώπων τήν τε τῆς ἀμπέλου φυτείαν καὶ τὸν σπόρον τοῦ τὲ πυρί-
5 vov καὶ κριθίνου καρποῦ" ὑπολαμβάνειν γὰρ αὖ- τὸν ὅτι παύδας τῆς ἀγριότητος τοὺς ἀνθρώπους καὶ διαίτης ἡμέρου μεταλαβεῖν ποιήσας τιμῶν ἀϑανά- τῶν τεύξεται διὰ τὸ μέγεϑος τῆς εὐεργεσίας. ὅπερ δὴ καὶ γενέσθαι" οὐ μόνον γὰρ τοὺς κατ᾽ ἐχείνους 10 τοὺς χρόνους τυχόντας τῆς δωρεᾶς ταύτης, ἀλλὰ καὶ πάντας τοὺς μετὰ ταῦτα ἐπιγενομένους διὰ τὴν ἐν ταῖς εὑρεϑείσαις τροφαῖς χάριτα τοὺς εἰσηγησα-
μένους ὡς ἐπιφανεστάτους ϑεοὺς τετιμηκέναι. τὸν 3 δ᾽ div ὍὌσιρίν φασι τὰ κατὰ τὴν Δἴγυπτον κατα- 15 στήσαντα καὶ τὴν τῶν ὅλων ἡγεμονίαν Ἴσιδι τῇ γυναικὶ παραδόντα, ταύτῃ μὲν παρακαταστῆσαι σύμ- βουλον τὸν Ἑρμῆν διὰ τὸ φρονήσει τοῦτον διαφέ- ρθὲειν τῶν ἄλλων φίλων, καὶ στρατηγὸν μὲν ἀπολι- πεῖν ἁπάσης τῆς ὑφ᾽ αὑτὸν χώρας Ἡρακλέα γένει 80 τὲ προσήκοντα xol ϑαυμαξόμενον ἐπ᾽’ ἀνδρείᾳ τε καὶ σώματος ῥώμῃ; ἐπιμελητὰς δὲ τάξαι τῶν μὲν πρὸς Φοινίκην κεκλιμένων μερῶν καὶ τῶν ἐπὶ 8α- λάττῃ τόπων Βούσιριν, τῶν δὲ κατὰ τὴν Αἰὐἰϑιοπίαν καὶ Διβύην ᾿Ανταῖον, αὐτὸν δ᾽ ἐκ τῆς Aiyónvov 36 μετὰ τῆς δυνάμεως ἀναξεῦξαι πρὸς τὴν στρατείαν, 21 ἔχοντα us0' αὑτοῦ καὶ τὸν ἀδελφόν, ὃν oí Ἕλληνες
᾿πόλλωνα καλοῦσιν. εὑρετὴν δὲ καὶ τοῦτόν φαδι 4 γενέσϑαι τοῦ φυτοῦ τῆς δάφνης, ἣν καὶ περιτιϑέασι
21 ῥώμῃ σώματος D 26 ἑαυτοῦ vulg. καὶ om. D.
Q
18
t9
9g DIODORI SICULI
τούτῳ τῷ ϑεῷ μάλιστα πάντες ἄνϑρωποι. τοῦ δὲ κιττοῦ τὴν εὕρεσιν ἀνατιϑέασιν Ὀσίριδι, καὶ καϑιε- ροῦσιν αὐτὸν τούτῳ τῷ θεῷ, καϑάπερ καὶ οἱ "EA- ληνες Διονύσῳ. καὶ κατὰ τὴν Αἰγυπτίων μὲν διά- λεκτον ὀνομάξεσϑαί φασι τὸν κιττὸν φυτὸν Ὀσίριδος, προχεχρέσϑαι δὲ τῆς ἀμπέλου τοῦτον πρὸς τὴν ἀφιέ- ρωσιν διὰ τὸ τὴν μὲν φυλλορροεῖν, τὸν δὲ πάντα τὸν χρόνον ἀειθαλῆ διαμένειν' ὅπερ τοὺς παλαιοὺς καὶ ἐφ᾽ ἑτέρων φυτῶν ἀεὶ ϑαλλόντων πεποιηκέ- ναι, τῇ μὲν ᾿Αφροδίτῃ τὴν μυρσίνην, τῷ δ᾽ ᾿4πόλ- λωνι τὴν δάφνην προσάψαντας.
Τῷ δ᾽ οὖν Ὀσίριδι συνεστρατεῦσϑαι δύο λέγου- σιν υἱοὺς ᾿ἀνουβίν vs καὶ Μακεδόνα, διαφέροντας ἀνδρείᾳ. ἀμφοτέρους ὃὲ χρήσασϑαι τοῖς ἐπισηοτά- τοις ὅπλοις ἀπό τινῶν ξῴων οὐκ ἀνοικείων τῇ περὶ αὐτοὺς εὐτολμίχ' τὸν μὲν γὰρ "dvovfw περιϑέσϑαι κυνῆν, τὸν δὲ Μακεδόνα λύκου προτομήν' ἀφ᾽ ἧς αἰτίας καὶ τὰ ξῷα ταῦτα τιμηϑῆναι παρὰ τοῖς 4i- γυπτίοις. παραλαβεῖν δ᾽ ἐπὶ τὴν στρατείαν καὶ τὸν Πᾶνα, διαφερόντως ὑπὸ τῶν «Αἰγυπτίων τιμώ- μενον" τούτῳ γὰρ τοὺς ἐγχωρίους οὐ μόνον ἀγάλ- ματα πεποιηκέναι κατὰ πᾶν ἱερόν, ἀλλὰ καὶ πόλιν ἐπώνυμον κατὰ τὴν Θηβαΐδα, καλουμένην μὲν ὑπὸ τῶν ἐγχωρίων Χεμμώ, μεϑερμηνευομένην δὲ Πανὸς πόλιν. συνέπεσϑαι δὲ καὶ τῆς γεωργίας ἐμπειρίαν ἔχοντας, τῆς μὲν περὶ τὴν ἄμπελον φυτείας Μά-
8 καὶ om. C 4 μὲν om. CP ὅ φησί D 11 προσ- ἄψαντας} τῇ δ᾽ ᾿Αϑθηνᾷ τὴν ἐλαίαν add. F' (c. 16, 2) 14 χρῆσθαι C 20 τῶν om. CF 94 Χεμμὼ CF!, Χέμμιν ἢ Χεμμὼ ceteri 22ὅ καὶ] τοὺς add. CF.
σι
15
20
25
I 17. 18. 19. 29
ρωνα, τοῦ δὲ κατὰ τὸν σῖτον σπόρου καὶ τῆς ὅλης συγκομιδῆς Τριπτόλεμον. πάντων δ᾽ εὐτρεπῶν γε- 3 νομένων τὸν Ὄσιριν, εὐξάμενον τοῖς ϑεοῖς ϑρέψειν τὴν κόμην μέχρι ἂν εἰς Αϊγυπτον ἀνακάμψῃ, τὴν 5 πορείαν ποιεῖσϑαι δι᾿ Αἰὐἰϑιοπίας" δι’ ἣν αἰτίαν μέχρι τῶν νεωτέρων χρόνων ἐνισχῦσαι τὸ περὶ τῆς κόμης νόμιμον παρ᾽ iyumt(owg, καὶ τοὺς ποιουμένους τὰς ἀποδημίας μέχρι τῆς εἰς οἶκον ἀνακομιδῆς κομοτρο- 22 φεῖν. ὄντι δ᾽ αὐτῷ περὶ τὴν Αἰϑιοπίαν ἀχϑῆναι 4 10 λέγουσι πρὸς αὐτὸν τὸ τῶν Σατύρων γένος, οὕς φασιν ἐπὶ τῆς ὀσφύος ἔχειν κόμας. εἶναι γὰρ τὸν Ὄσιριν φιλογέλωτά τε καὶ χαίροντα μουσικῇ καὶ χο- ροῖς᾽ διὸ καὶ περιάγεσϑαι πλῆϑος μουδουργῶν, ἐν οἷς παρϑένους ἐννέα δυναμένας ἔδειν καὶ κατὰ τὰ 15 ἄλλα πεπαιδευμένας, τὰς παρὰ τοῖς λλησιν Óvo- μαξομένας Μούσας" τούτων δ᾽ ἡγεῖσθαι τὸν ᾿4{Ππόλ- λωνα λέγουσιν, ἀφ᾽ οὗ καὶ Μουσηγέτην αὐτὸν àvo- μάσϑαι. τούς τε Σατύρους. πρὸς ὄρχησιν καὶ μελ- 5 ῳδίαν καὶ πᾶσαν ἄνεσιν καὶ παιδιὰν ὄντας εὐθέτους so παραληφϑῆναι πρὸς τὴν στρατείαν" οὐ γὰρ πολε- μυκὸν εἶναι τὸν Ὄσιριν οὐδὲ παρατάξεις συνίστα- ὅϑαι καὶ κινδύνους, ἅτε παντὸς ἔϑνους ὡς ϑεὸν ἀποδεχομένου διὰ τὰς εὐεργεσίας. κατὰ δὲ τὴν Ai- ϑιοπίαν διδάξαντα τοὺς ἀνθρώπους τὰ περὶ τὴν 45 γεωργίαν καὶ πόλεις ἀξιολόγους κτίσαντα καταλι- πεῖν τοὺς ἐπιμελησομένους τῆς χώρας καὶ φόρους πραξομένους. Τούτων δ᾽ ὕντων περὶ ταῦτα, τὸν Νεῖλόν φασι 19
95
19 vs om. D 17 ὠνομάσϑαι αὐτόν D 28 ἀπο- δεχομένου] αὐτὸν add. F 927 εἰσπραξομένους F.
τῷ
i
"
OQ
30 DIODORI SICULI
κατὰ τὴν τοῦ σειρίου ἄστρου ἐπιτολήν, ἐν ᾧ καιρῷ
μάλιστα εἴωθε πληροῦσθαι, ῥαγέντα κατακλύσαι
πολλὴν τῆς Αἰγύπτου, καὶ μάλιστα τοῦτο τὸ μέρος ἐπελθεῖν οὗ Προμηϑεὺς εἶχε τὴν ἐπιμέλειαν" δια- φϑαρέντων δὲ σχεδὸν ἁπάντων τῶν κατὰ ταύτην τὴν χώραν τὸν Προμηϑέα διὰ τὴν λύπην κινδυ- νεύειν ἐκλιπεῖν τὸν βίον ἑκουσίως. διὰ δὲ τὴν ὀξύ- τητὰα καὶ τὴν βίαν τοῦ κατενεχϑέντος ῥεύματος τὸν μὲν ποταμὸν ᾿Δετὸν ὀνομασθῆναι, τὸν δ᾽ Ἡρακλέα, μεγαλεπίβολον ὄντα καὶ τὴν ἀνδρείαν ἐξηλωκότα, τό τὸ γενόμενον ἔκρηγμα ταχέως ἐμφράξαι καὶ τὸν ποταμὸν ἐπὶ τὴν προύὐπάρξασαν ῥύσιν ἀποστρέψαι. διὸ καὶ τῶν παρ᾽ Ἕλλησι ποιητῶν τινας εἰς μῦϑον ἀγαγεῖν τὸ πραχϑέν, ὡς Ἡρακλέους τὸν ἀετὸν ἀνῃ- ρηκότος τὸν τὸ τοῦ Προμηϑέως ἧπαρ ἐσϑίοντα. τὸν 0$ ποταμὸν ἀρχαιότατον μὲν ὄνομα σχεῖν Ἰθχεάνην, ὅς ἐστιν ἑλληνιστὶ ᾿κεανός᾽ ἔπειτα διὰ τὸ γενόμε- νον ἔχκρηγμά φασιν ᾿Δετὸν ὀνομασθῆναι, ὕστερον δ᾽ Αἴγυπτον ἀπὸ τοῦ βασιλεύσαντος τῆς χώρας προόσ- αγορευϑῆναι᾽ μαρτυρεῖν δὲ καὶ τὸν ποιητὴν λέγοντα - στῆσα δ᾽ ἐν Αἰγύπτῳ ποταμῷ νέας ἀμφιελίσσας. κατὰ γὰρ τὴν καλουμένην Θῶνιν ἐμβάλλοντος εἰς θάλατταν τοῦ ποταμοῦ, τοῦτον τὸν τόπον ἐμπόριον εἶναι τὸ παλαιὸν τῆς «Αἰγύπτου τελευταίας δὲ τυ- χεῖν αὐτὸν ἧς νῦν ἔχει προσηγορίας ἀπὸ τοῦ βασι- λεύσαντος Νειλέως. τὸν δ᾽ οὖν Ὄσιριν παραγενό- μενον ἐπὶ τοὺς τῆς “ἰθιοπίας ὅρους τὸν ποταμὸν ἐξ
1 τὴν] τοῦ κυνὸφ add. D δ δὲ om. vulg. 6 rov] δὲ add. 14 ἀναγαγεῖν Ὁ 15 τοῦ om. ἢ 16 ὠκεά- μην II 21 στῆσε CDF 22 Θέωνιν C, Θεώνην F.
ὅ
bt e
15
25
I 19. 90. 91
ἀμφοτέρων τῶν μερῶν χώμασιν ἀναλαβεῖν, ὥστε κατὰ τὴν πλήρωσιν αὐτοῦ τὴν χώραν μὴ λιμνάξειν παρὰ τὸ συμφέρον, ἀλλὰ διά τινῶν κατεσκευασμέ- νῶν ϑυρῶν εἰσαφέεσθαι τὸ ῥεῦμα πράως καϑ᾽ ὅσον 5 ἂν ἦ χρεία. ἔπειτα ποιήσασθαι τὴν πορείαν δι᾽ ᾽4ρα- βίας παρὰ τὴν Ἐρυϑρὰν ϑάλατταν ἕως ᾿Ινδῶν καὶ τοῦ πέρατος τῆς οἰκουμένης. κτίσαι δὲ καὶ πόλεις οὐκ ὀλίγας ἐν ἸΙνδοῖς, ἐν αἷς καὶ Νῦσαν ὀνομάσαι, βουλόμενον μνημεῖον ἀπολιπεῖν ἐκείνης καϑ᾽ ἣν 10 ἐγράφη κατ᾿ Αἴγυπτον. φυτεῦσαι δὲ καὶ κιττὸν ἐν τῇ παρ᾽ Ἰνδοῖς Νύσῃ, καὶ διαμένειν τοῦτο τὸ φυτὸν ἐν ἐκείνῳ μόνῳ τῷ τόπῳ τῶν τε κατὰ τὴν Ἰνδικὴν καὶ τὴν ὅμορον χώραν. πολλὰ δὲ καὶ ἄλλα σημεῖα τῆς ἑαυτοῦ παρουσίας ἀπολελοιπέναι κατ᾽ 15 ἐκείνην τὴν χώραν, δι’ ὧν προαχϑέντας τοὺς μετα- γενεστέρους τῶν ᾿Ινδῶν ἀμφισβητῆσαι τοῦ 9500, λέ- γοντας ᾿Ινδὸν εἶναι τὸ γένος. Γενέσθαι δὲ καὶ περὶ τὴν τῶν ἐλεφάντων ϑή- 90 ραν, καὶ στήλας πανταχοῦ καταλιπεῖν τῆς ἰδίας 30 στρατείας. ἐπελθεῖν δὲ καὶ τἄλλα τὰ κατὰ τὴν ᾿4σίαν ἔϑνη, καὶ περαιωθῆναι κατὰ τὸν ᾿Ελλήσποντον εἰς τὴν Εὐρώπην. καὶ κατὰ μὲν τὴν Θράχην “υχοῦρ- 2 γον τὸν βασιλέα τῶν βαρβάρων ἐναντιούμενον τοῖς ὑπ᾽ αὐτοῦ πραττομένοις ἀποχτεῖναι, Μάρωνα δὲ 35 γηραιὸν ἤδη καϑεστῶτα καταλιπεῖν ἐπιμελητὴν τῶν ἐν ταύτῃ τῇ χώρα φυτενομένων, καὶ κτίστην αὐτὸν ποιῆσαι τῆς ἐπωνύμου πόλεως, ἣν ὀνομάσαι Μα-
eo
e3
Qoo
8 νύσν D 10 κατ᾽ Αἴγυπτον &bundat 16 τοῦ] περὶ τοῦ Il 19 καταλιπεῖν πανταχοῦ vulg. 20 στρατιᾶς καὶ ἐπελθεῖν D —— 926 ταύτῃ] αὐτῃ D.
32 DIODORI SICULI
8 ρώνειαν. καὶ Μακεδόνα μὲν τὸν υἱὸν ἀπολιπεῖν βασιλέα τῆς ἀπ᾽’ ἐκείνου προσαγορευϑείσης Μακε- δονίας, Τριπτολέμῳ δ᾽ ἐπιτρέψαι τὰς κατὰ τὴν ᾽4τ- 2. τικὴν γεωργίας. τέλος δὲ τὸν Ὄσιριν πᾶσαν τὴν οἰκουμένην ἐπελθόντα τὸν κοινὸν βίον τοῖς ἡμερω- 5
4 τάτοις καρποῖς εὐεργετῆσαι. εἰ δέ vig χώρα τὸ φυ- τὸν τῆς ἀμπέλου μὴ προσδέχοιτο, διδάξαι τὸ ἐκ τῆς κριϑῆς καταδχευαξόμενον πόμα, λειπόμενον οὐ πολὺ
56 τῆς περὶ τὸν οἶνον εὐωδίας τε καὶ δυνάμεως. ἑπαν- ελϑόντα δ᾽ εἰς τὴν Αἴγυπτον συναποκομίσαι δῶρά 10 τε πανταχόϑεν τὰ κράτιστα καὶ διὰ τὸ μέγεθος τῶν εὐεργεσιῶν συμπεφωνημένην λαβεῖν παρὰ πᾶσι τὴν
| € ἀθανασίαν καὶ τὴν ἴσην τοῖς οὐρανίοις τιμήν. μετὰ 0b ταῦτ᾽ ἐξ ἀνθρώπων εἰς θεοὺς μεταστάντα τυ- χεῖν ὑπὸ Ἴσιδος καὶ Ἑρμοῦ ϑυσιῶν καὶ τῶν ἄλλων 16 τῶν ἐπιφανεστάτων τιμῶν. τούτους δὲ καὶ τελε- τὰς καταδεῖξαι καὶ πολλὰ μυστικῶς εἰσηγήσασϑαι, μεγαλύνοντας τοῦ 9500 τὴν δύναμιν.
21 Τῶν δ᾽ ἱερέων περὶ τῆς Ὀσίριδος τελευτῆς ἐξ ἀρχαίων ἐν ἀπορρήτοις παρειληφότων, τῷ χρόνῳ x ποτὲ συνέβη διά τινων εἰς τοὺς πολλοὺς ἐξενεχϑῆ-
2 ναι τὸ σιωπώμενον. φασὶ γὰρ νομίμως βασιλεύ- οντα τῆς Αἰγύπτου τὸν Ὄσιριν ὑπὸ Τυφῶνος ἀναι- ρεϑῆναι τἀδελφοῦ, βιαίου καὶ ἀσεβοῦς ὄντος" ὃν διελόντα τὸ σῶμα τοῦ φονευϑέντος εἰς ἕξ καὶ εἴ- 18 κοσι μέρη δοῦναι τῶν συνεπιϑεμένων ἑκάστῳ με- οἔδα, βουλόμενον πάντας μετασχεῖν τοῦ μύσους, καὶ διὰ τούτου νομίξοντα συναγωνιστὰς ἕξειν καὶ
2 ἀπ᾽ ὑπ᾿ D 10 τιμῶν] ϑεῶν τιμῶν C, ἐν θεοῖς τιμῶν Euseb. pr. ev. II 1, 15 21 πότε G, τότε ceteri 28 διὰ τοῦτο vulg.
I 20. 21. 33
φύλακαρ τῆς βασιλείας βεβαίους. τὴν δὲ Ἶσιν ἀδελ- 3 φὴν οὖσαν Ὀσίριδος καὶ γυναῖκα μετελϑεῖν τὸν φό- νον, συναγωνιξομένου τοῦ παιδὸς αὐτῆς gov: ἀνε- λοῦσαν δὲ τὸν Τυφῶνα καὶ τοὺς συμπράξαντας 5 βασιλεῦσαι τῆς Αἰγύπτου. γενέσϑαι δὲ τὴν μάχην 4 παρὰ τὸν ποταμὸν πλησίον τῆς νῦν ᾿Ανταίου κώ- μης καλουμένης, ἣν κεῖσθαι μὲν λέγουσιν ἐν τῷ κατὰ τὴν ᾿ἀραβίαν μέρει, τὴν προδηγορέαν δ᾽ ἔχειν ἀπὸ τοῦ κολασϑέντορς ὑφ᾽ ᾿Ηρακλέους ᾿Ανταίου, τοῦ 19 κατὰ τὴν Ὀσίριδος ἡλικίαν γενομένου. τὴν δ᾽ οὖν Ἶσιν πάντα τὰ μέρη τοῦ σώματος πλὴν τῶν αἰδοίων ἀνευρεῖν. βουλομένην δὲ τὴν τἀνδρὸς ταφὴν ἄδη- λον ποιῆσαι καὶ τιμωμένην παρὰ πᾶσι τοῖς τὴν “4ἴ- γυπτον κατοικοῦσι, συντελέσαι τὸ δόξαν τοιῷδέ τινι 15 τρόπῳ. ἑκάστῳ τῶν μερῶν περιπλάσαι λέγουσιν αὐτὴν τύπον ἀνθρωποειδῇ, παραπλήσιον Ὀσίριδι τὸ μέγεϑος, ἐξ ἀρωμάτων καὶ κηροῦ᾽ εἰσκαλεσαμένην ὃὲ κατὰ γένη τῶν ἱερέων ἐξορκίδαι πάντας μηδενὶ δηλώδειν τὴν δοϑηδομένην αὐτοῖς πίστιν, κατ᾽ ἰδίαν 25 δ᾽ ἑχάστοις εἰπεῖν ὅτι μόνοις ἐκείνοις παρατέϑεται zi τὴν τοῦ σώματος ταφήν. καὶ τῶν εὐεργεσιῶν ὑπο- μνήδασαν παρακαλέδαι ϑάψαντας ἐν τοῖς ἰδίοις τό- ποις τὸ σῶμα τιμᾶν ὡς ϑεὸν τὸν Ὄσιριν, καϑιε- φῶσαι δὲ καὶ τῶν γινομένων παρ᾽ αὐτοῖς toov ὃν »5 ὑποῖον ἂν βουληθῶσι, καὶ τοῦτ᾽ ἐν μὲν τῷ Civ τιμᾶν, καϑάπερ καὶ πρότερον τὸν Ὄσιριν, μετὰ δὲ τὴν τελευτὴν τῆς ὁμοίας ἐκείνῳ κηδείας ἀξιοῦν. βουλομένην δὲ τὴν Ἶσιν καὶ τῷ λυσιτελεῖ προτρέ- ψασϑαι τοὺς ἱερεῖς ἐπὶ τὰς προειρημένας τιμάς. τὸ 5 βασιλεύειν CD. DrioDoRUs I. ὃ
e
e
«1
34 DIODORI SICULI
τρίτον μέρος τῆς χώραρ αὐτοῖς δοῦναι πρὸρ τὰς 8 τῶν ϑεῶν ϑεραπείαρ τε καὶ λειτουργίας. τοὺς δ᾽ ἱερεῖς λέγεται, μνημονεύονταρ τῶν Ὀσίριδος εὐερ- γεσιῶν καὶ τῇ παρακαλούσῃ βουλομένους χαρίξε- σϑαι, πρὸς δὲ τούτοις τῷ λυσιτελεῖ προκληϑένταρ, 5 9 πάντα πρᾶξαι κατὰ τὴν Ἴσιδος ὑποϑήκην. διὸ καὶ μέχρι τοῦ νῦν ἑκάστους τῶν ἱερέων ὑπολαμβάνειν παρ᾽ ἑαυτοῖς τεϑάφϑαι τὸν Ὄσιριν, καὶ τά τε ἐξ ἀρχῆς καϑιερωθϑέντα ξῷα τιμᾶν, καὶ τελευτησάντων αὐτῶν ἐν ταῖς ταφαῖς ἀνανεοῦσθαι τὸ τοῦ Ὀσίριδορ 10 10 πένθος. τοὺς δὲ ταύρους τοὺς ἱδρούς, τόν τε Óvo- μαξόμενον Ax καὶ τὸν Μνεῦιν, Ὀσίριδι καϑιερω- ϑῆναι, καὶ τούτους σέβεσθαι καθάπερ ϑεοὺς κοινῇ 11 καταδειχθῆναι πᾶσιν Αἰγυπτίοις" ταῦτα γὰρ τὰ ξῷα τοῖς εὑροῦσι τὸν τοῦ σίτου καρπὸν συνεργῆσαι μά- 15 λιστα πρός τε τὸν σπόρον καὶ τὰς κοινὰς ἁπάντων ἐκ τῆς γεωργίας ὠφελείας. | 99 Τὴν δὲ Ἶσίν φασι μετὰ τὴν Ὀσίριδος τελευτὴν ὀμόσαι μηδενὸς ἀνδρὸς ἔτι συνουσίαν προσδέξεσθϑαι, διατελέσαι δὲ τὸν λοιπὸν τοῦ βίου χρόνον βασιλεύ- 530 ουδσαν νομιμώτατα καὶ ταῖς εἰς τοὺς ἀρχομένους 9 εὐεργεσίαις ἅπαντας ὑπερβαλλομένην. ὁμοίως δὲ καὶ ταύτην μεταστᾶσαν ἐξ ἀνθρώπων τυχεῖν ἀϑα- νάτων τιμῶν καὶ ταφῆναι κατὰ τὴν Μέμφιν, ὕπου δείκνυται μέχρι τοῦ νῦν ὁ σηκός, ὑπάρχων ἐν τῷ :5 8 τεμένει τοῦ Ηφαίστου. ἔνιοι δέ φασιν οὐκ ἐν Μέμ- φει κεῖσθαι τὰ σώματα τούτων τῶν ϑεῶν, ἀλλ᾽ ἐπὶ
1 αὐτοῖς] εἰς προσόδους add. D — 19 Μνεῦιν] Μέμφιν D 19 προσδέξασθαι libri, corr. Hertlein (c. 21,1 95 vov] αὐτῆς add. CF.
I 21. 22. 35
τῶν ὅρων τῆς “Αἰθιοπίας καὶ τῆς Αἰγύπτου κατὰ τὴν ἐν τῷ Νείλῳ νῆσον, κειμένην μὲν πρὸς ταῖς καλουμέναις Φίλαις, ἔχουσαν δὲ προσηγορίαν ἀπὸ τοῦ συμβεβηκότος ἱεροῦ πεδίου. σημεῖα δὲ τούτου 4 5 δεικνύουσιν ἐν τῇ νήσῳ ταύτῃ διαμένοντα τόν τε τάφον τὸν κατεσκευασμένον Ὀσίριδι, κοινῇ τιμώ- μενον ὑπὸ τῶν κατ᾽ Αἴγυπτον ἱερέων, καὶ τὰς περὶ 26 τοῦτον κειμένας ἑξήκοντα καὶ τριακοσίας χοάς" ταύ- 5 τας γὰρ καθ᾽ ἑκάστην ἡμέραν γάλακτος πληροῦν 10 τοὺς πρὸς τούτοις ταχϑέντας ἱερεῖς, καὶ ϑρηνεῖν ἀνακαλουμένους τὰ τῶν θεῶν ὀνόματα. διὰ ταύ- 6 την δὲ τὴν αἰτίαν καὶ τὴν νῆσον ταύτην ἄβατον εἶναι τοῖς παριοῦσι. καὶ πάντας τοὺς τὴν Θη- βαΐδα κατοικοῦντας, ἥπερ ἐστὶν ἀρχαιοτάτη τῆς “44ἰ- 15 γύπτου, μέγιστον ὕρκον κρίνειν, ὅταν τις τὸν Ὄσι- Quv τὸν ἐν Φίλαις κείμενον ὀμόσῃ.
Τὰ μὲν οὖν ἀνευρεϑέντα τοῦ Ὀσίριδος μέρη ταφῆς ἀξιωϑῆναί φασι τὸν εἰρημένον τρόπον, τὸ δὲ αἰδοῖον ὑπὸ μὲν Τυφῶνος εἰς τὸν ποταμὸν ῥιφῆναι λέγουσι
80 διὰ τὸ μηδένα τῶν συνεργηδσάντων αὐτὸ λαβεῖν βουληϑῆναι, ὑπὸ δὲ τῆς Ἴσιδος οὐδὲν ἧττον τῶν ἄλλων ἀξιωϑῆναι τιμῶν ἰσοθέων" ἔν vs γὰρ τοῖς ἱεροῖς εἴδωλον αὐτοῦ κατασκευάσαδαν τιμᾶν κατα- δεῖξαι καὶ κατὰ τὰς τελετὰς καὶ τὰς ϑυσίας τὰς τῷ
45 ϑεῷ τούτῳ γινομένας ἐντιμότατον ποιῆσαι καὶ πλεί- στου σεβασμοῦ τυγχάνειν. διὸ καὶ τοὺς Ἕλληνας, 1
4 ἱερὸν πεδίον CF 8 yox; om. D 18 τοῖς παρ- 10901] πλὴν τοῖς ἱερεῦσι E; cf. p. 48 16 τὸν om. D 19 τὸν om. vulg. λέγουσι omnes codices, del. Dind. 2428 τιμὰς D
S
23
e
ἢ»
86 DIODORI SICULI
ἐξ “ἰγύπτου παρειληφότας và περὶ τοὺς ὀργιασμοὺς καὶ τὰς Διονυσιαχὰς ἑορτάς, τιμᾶν τοῦτο τὸ μόριον ἔν τε τοῖς μυστηρίοις καὶ ταῖς τοῦ ϑεοῦ τούτου τελεταῖς τε καὶ θυσίαις, ὀνομάζοντας αὐτὸ φαλλόν.
Εἶναι δὲ ἔτη φασὶν ἀπὸ Ὀσίριδος καὶ ΞἸσιδος ἕως τῆς ᾿4λεξάνδρου βασιλείας τοῦ κτίσαντος ἐν 4|- γύπτῳ τὴν ἐπώνυμον αὐτοῦ πόλιν πλείω τῶν μυ- ρίων, ὡς δ᾽ ἔνιοι γράφουσι, βραχὺ λείποντα τῶν δισμυρίων καὶ τρισχιλίων. τοὺς δὲ λέγοντας ἐν Θή- βαις τῆς Βοιωτίας γεγονέναι τὸν ϑεὸν ἐκ Σεμέλης καὶ Διός φασι σχεδιάξειν. Ὀρφέα γὰρ εἰς Αἴγυπτον παραβαλόντα καὶ μετασχόντα τῆς τελετῆς καὶ τῶν ΖΔΙιονυσιακῶν μυστηρίων μεταλαβεῖν, τοῖς δὲ Kaó- μείοις φίλον ὄντα καὶ τιμώμενον ὑπ᾽ αὐτῶν μετα- ϑεῖναι τοῦ ϑεοῦ τὴν γένεσιν ἐχείνοις χαριξόμενον" τοὺς δ᾽ ὄχλους τὰ μὲν διὰ τὴν ἄγνοιαν, τὰ δὲ διὰ τὸ βούλεσϑαι τὸν ϑεὸν “Ἕλληνα νομίξεσϑαι, προσ- δέξασθαι προσηνῶς τὰς τελετὰς καὶ τὰ μυστήρια. ἀφορμὰς δ᾽ ἔχειν τὸν Ὀρφέα πρὸς τὴν μετάϑεσιν τῆς τοῦ ϑεοῦ γενέσεώς τε καὶ τελετῆς τοιαύτας. Κάδμον ἐκ Θηβῶν ὄντα τῶν Αἰγυπτίων γεννῆσαι σὺν ἄλλοις τέκνοις καὶ Σεμέλην, ταύτην δὲ ὑφ᾽ ὅτου δήποτε φϑαρεῖσαν ἔγκυον γενέσθαι, καὶ τεκεῖν ἑπτὰ μηνῶν διελθόντων βρέφος τὴν ὄψιν οἷόνπερ οἵ κατ᾽ Αϊγυπτον τὸν Ὄσιριν γεγονέναι νομίξουσι᾽ ξωο- γονεῖσϑαι δ᾽ οὐκ εἰωθέναι τὸ τοιοῦτον, εἴτε τῶν ϑεῶν μὴ βουλομένων εἴτε τῆς φύσεως μὴ συγχω-
2 ἑορτὰς] τελεταῖς add. D τιμᾶν om. 5 18 μετα- λαβόντα AE δὲ] τε D 20 τελευτῆς CDF 22 ὑπό tov δήποτε codices, corr. Stephanus 28 τὸν om. D.
Q
to
5
I 22. 98. 91
ρούσης. Κάδμον δ᾽ αἰσϑόμενον τὸ γεγονός, καὶ 5 χρησμὸν ἔχοντα διατηρεῖν τὰ τῶν πατέρων νόμιμα, χρυσῶσαί ts τὸ βρέφος καὶ τὰς καϑηκούδας αὐτῷ ποιήδασϑαι ϑυσίας, ὡς ἐπιφανείας τινὸς κατ᾽ ἀν- 5 ϑρώπους Ὀσίριδος γεγενημένης. ἀνάψαι δὲ καὶ 6 τὴν γένεσιν εἰς Δία, δεμνύνοντα τὸν Ὄσιριν καὶ τῆς φϑαρείδης τὴν διαβολὴν ἀφαιρούμενον᾽ διὸ καὶ παρὰ τοῖς Ἕλλησιν ἐκδοϑῆναι λόγον ὡς ἡ Κάδμου Σεμέλη τέτοκεν ἐκ Ζιὸς Ὄσιριν. ἐν δὲ τοῖς ὥὅστε- 10 ρὸν χρόνοις Ὀρφέα, μεγάλην ἔχοντα δόξαν παρὰ τοῖς "[Ἑλλησιν ἐπὶ μελωδίᾳ καὶ τελεταῖς καὶ ϑεολο- γίαις, ἐπιξενωϑῆναι τοῖς Καδμείοις καὶ διαφερόν- tog ἐν ταῖς Θήβαις τιμηϑῆναι. μετεσχηκότα δὲ τῶν παρ᾽ «Αἰγυπτίοις ϑεολογουμένων μετενεγχεῖν τὴν 15 Ὀσίριδος τοῦ παλαιοῦ γένεσιν ἐπὶ τοὺς νεωτέρους χρόνους, χαριξόμενον δὲ τοῖς Καδμείοις ἐνστήσα- σϑαι καινὴν τελετήν, καϑ᾽ ἣν παραδοῦναι τοῖς μυ- ουμένοις ἐκ Σεμέλης καὶ zig γεγεννῆσϑαι τὸν Zió- νυόσον. τοὺς δ᾽ ἀνθρώπους τὰ μὲν διὰ τὴν ἄγνοιαν 40 ἐξαπατωμένους, τὰ δὲ διὰ τὴν Ὀρφέως ἀξιοπιστίαν καὶ δόξαν ἐν τοῖς τοιούτοις προσέχοντας, τὸ δὲ μέ- γιόστον ἡδέως προσδεχομένους τὸν ϑεὸν Ἕλληνα vo- μιξόμενον, καϑάπερ προείρηται, χρήσασϑαι ταῖς τε- 28 λεταῖς. ἔπειτα παραλαβόντων τῶν μυϑογράφων καὶ 8 95 ποιητῶν τὸ γένος, ἐμπεπλῆσϑαι và ϑέατρα, καὶ τοῖς ἐπιγινομένοις ἰσχυρὰν πίστιν καὶ ἀμετάϑετον γε- νέσϑαι. Καϑόλου δέ φασι τοὺς Ἕλληνας ἐξιδιάξεσθαι τοὺς
«1
6 Ὄσιριν» τε καὶ τὸ γεγονὸς add. Ὁ 18 γεγενῆσθαι Ὁ 21 προσέχοντας CG, καιροῖς ἔχοντος ceteri — 25 ἐμπλῆσαι CF.
98 DIODOBRI SICULI
ἐπιφανεστάτους ἥρωάς τε καὶ ϑεούς, ἔτι δ᾽ ἀποικίας 94 τὰς παρ᾽ ἑαυτῶν. καὶ γὰρ Ἡρακλέα τὸ γένος «Αἰγύ- πτιον ὄντα, δι’ ἀνδρείαν ἐπελθεῖν πολλὴν τῆς οἰκου- μένης, καὶ τὴν ἐπὶ τῆς Διβύης 94000. στήλην" ὑπὲρ 4 οὗ πειρῶνται τὰς ἀποδείξεις παρὰ τῶν Ελλήνων λαμ- 5 βάνειν. ὁμολογουμένου γὰρ ὄντος παρὰ πᾶσιν ὅτι τοῖς Ὀλυμπίοις ϑεοῖρ Ἡρακλῆς συνηγωνίσατο τὸν πρὸς τοὺς γίγαντας πόλεμον, φασὶ τῇ γῇ μηδαμῶς ἁρμόττειν γεγεννηκέναι τοὺρ γίγαντας κατὰ τὴν ἡλικίαν ἣν οἵ “Ἑλληνές φασιν Ἡρακλέα γεγενῆσθαι, γενεᾷ πρότε- 1 ρον τῶν Τρωικῶν, ἀλλὰ μᾶλλον, ὡς αὐτοὶ λέγουσι, κατὰ τὴν ἐξ ἀρχῆς γένεσιν τῶν ἀνθρώπων ἀπ᾽ ἐκείνης μὲν γὰρ παρ᾽ «Αἰγυπτίοις ἔτη καταριϑμεῖς- ὅϑαι πλείω τῶν μυρίων, ἀπὸ δὲ τῶν Τρωικῶν 8 ἐλάττω τῶν χιλίων καὶ διακοσίων. ὁμοίως δὲ τό 5 τε ῥόπαλον καὶ τὴν λεοντῆν τῷ παλαιῷ πρέπειν Ἡρακλεῖ διὰ τὸ κατ᾽ ἐκείνους τοὺς χρόνους μήπω τῶν ὕπλων εὑρημένων τοὺς ἀνθρώπους. τοῖς μὲν ξύλοις ἀμύνεσθαι τοὺς ἀντιταττομένους, ταῖς δὲ δοραῖς τῶν ϑηρίων σχεπαστηρίοις ὅπλοις χρῆσθαι. 30 καὶ Διὸς μὲν υἱὸν αὐτὸν ἀναγορεύουσι, μητρὸς δὲ 4 ἧς ἐστιν οὔ φασι γινώσκειν. τὸν δ᾽ ἐξ ᾿Δλκμήνης γενόμενον ὕστερον πλείοσιν ἔτεσιν ἢ μυρίοις, .4λ- καῖον ἐκ γενετῆς καλούμενον, ὕστερον ᾿Ηρακλέα μετονομασθῆναι, οὐχ ὅτι δι’ Ἥραν ἔσχε κλέος, ὥς s; φησιν ὁ Μᾶτρις, ἀλλ᾽ ὅτι τὴν αὐτὴν ἐξηλωκχὼς προ- αέρεσιν Ἡρακλεῖ τῷ παλαιῷ τὴν ἐκείνου δόξαν ἅμα 5 καὶ προσηγορίαν ἐκληρονόμησε. συμφωνεῖν δὲ τοῖς
9 of om. D 10 γενέσϑαι FP 18 τοὺς ἀνθρώπους om. CF 19 ἀντιταττομένους] τῶν ἀνθρώπων add. CF.
I 98. 94. 95. 39
ὑφ᾽ ἑαυτῶν λεγομένοις καὶ τὴν παρὰ τοῖς Ἕλλησιν ἐκ πολλῶν χρόνων παραδεδομένην φήμην. ὅτι κα- ϑαρὰν τὴν γῆν τῶν ϑηρίων ἐποίησεν Ηρακλῆς" ὅπερ μηδαμῶς ἁρμόττειν τῷ γεγονότι σχεδὸν κατὰ τοὺς
:9 Τρωιχοὺς χρόνουρ, ὅτε τὰ πλεῖστα μέρη τῆς oixov-
6 μένης ἐξημέρωτο γεωργίαις καὶ πόλεσι καὶ πλήϑει τῶν κατοικούντων τὴν χώραν πανταχοῦ. μᾶλλον οὖν ὁ πρέπειν τῷ γεγονότι κατὰ τοὺς ἀρχαίους χρόνους τὴν ἡμέρωσιν τῆς χώρας, κατισχυομένων ἔτι τῶν ἀνϑρώ-
10 πῶν ὑπὸ τοῦ πλήϑους τῶν ϑηρίων, καὶ μάλιστα κατὰ τὴν Αἴγυπτον καὶ τὴν ὑπερκειμένην χώραν μέχρι τοῦ νῦν ἔρημον οὖσαν καὶ ϑηριώδη. εἰκὸς γὰρ ταύτης " ὡς πατρίδος προνοηϑέντα τὸν 'HoaxAéc, καὶ καϑα- ρὰν τὴν γῆν τῶν θηρίων ποιήσαντα, παραδοῦναι τοῖς
15 γδωργοῖς τὴν χώραν, καὶ διὰ τὴν εὐεργεσίαν τυχεῖν ἰσοϑέου τιμῆς. φασὶ δὲ καὶ τὸν Περσέα γεγονέναι 8 κατ᾽ Αἴγυπτον, καὶ τῆς Ἴσιδος τὴν γένεσιν ὑπὸ τῶν “Ἑλλήνων εἰς "4oyog μεταφέρεσθαι, μυϑολογούντων τὴν Ἰὼ τὴν εἰς βοὸς τύπον μεταμορφωϑεῖσαν.
20 Καϑόλου δὲ πολλή τίς ἐστι διαφωνία περὶ τού- 25 των τῶν ϑεῶν. τὴν αὐτὴν γὰρ οἱ μὲν Ἶσιν, οἵ δὲ Δήμητραν, οἵ δὲ Θεσμοφόρον, oí δὲ Σελήνην, οἵ δὲ Ἥραν, oí δὲ πάδαις ταῖς προσηγορίαις ὀνομά- ξουσι. τὸν δὲ Ὄσιριν οἵ μὲν Σάραπιν, οἵ δὲ 41ι6ό- 4
φενυσον, οἱ δὲ Πλούτωνα, oí δὲ "4uucvo, τινὲς δὲ Δία, πολλοὶ δὲ Πᾶνα τὸν αὐτὸν νενομίκασι" λέ-
1 ὑπ᾽ αὐτῶν ΟΥ̓ 2. πολλῶν) παλαιῶν C αιο- τάτους CF 11 καὶ scripsi, ἧς , εἰς ceteri Ἂν οἱ MM εἶναι Dindorf 19 KL Ἰὼ τὴν] Ἰὼ τὴν CF 28 νομί- ξουσι C 26 τὸν αὐτὸν om.
40 DIODORI SICULI
γουσι δέ τινες Σάραπιν εἶναι τὸν παρὰ τοῖς Ἕλλησι Πλούτωνα ὀνομαξόμενον. φασὶ δ᾽ Αἰγύπτιοι τὴν Ἶσιν φαρμάκων τε πολλῶν πρὸς ὑγίειαν εὑρέτιν γε-
᾿ς ψρονέναι καὶ τῆς ἰατρικῆς ἐπιστήμης μεγάλην ἔχειν
8 ἐμπειρίαν. διὸ καὶ τυχοῦσαν τῆς ἀθανασίας ἐπὶς
ταῖς θεραπείαις τῶν ἀνθρώπων μάλιστα χαίρειν, καὶ κατὰ τοὺς ὕπνους τοῖς ἀξιοῦσι διδόναι βοηϑή- ματα, φανερῶς ἐπιδεικνυμένην τήν τε ἰδίαν ἐπιφά- νειαν καὶ τὸ πρὸς vovg δεομένους τῶν ἀνθρώπων
4 εὐεργετικόν. ἀποδείξεις δὲ τούτων φασὶ φέρειν ἑαυ- 1
τοὺς οὐ μυϑολογίας ὁμοίως τοῖς Ἔλλησιν, ἀλλὰ πρά- ἕξεις ἐναργεῖς᾽ πᾶσαν γὰρ σχεδὸν τὴν οἰκουμένην μαρτυρεῖν ἑαυτοῖς, εἰς τὰς ταύτης τιμὰς φιλοτιμου-
ὅ μένην διὰ τὴν ἐν ταῖς θεραπείαις ἐπιφάνειαν. κατὰ
e
e
γὰρ τοὺς ὕπνους ἐφισταμένην διδόναι votg κάμνουσι ys βοηθήματα πρὸς τὰς νόσους, καὶ τοὺς ὑπακούσαν- τας αὐτῇ παραδόξως ὑγιάξεσθαι" καὶ πολλοὺς μὲν 80 ὑπὸ τῶν ἰατρῶν διὰ τὴν δυσκολίαν τοῦ νοσήματος ἀπελπισθέντας ὑπὸ ταύτης σώξεσϑαι, συχνοὺς δὲ παντελῶς πηρωϑέντας τὰς ὁράδεις ἢ τινα τῶν ἄλ- 20 λων μερῶν τοῦ σώματος, ὅταν πρὸς ταύτην τὴν ϑεὸν καταφύγωσιν, εἰς τὴν προύπάρξασαν ἀποκαϑ- ίστασϑαι τάξιν. εὑρεῖν δ᾽ αὐτὴν καὶ τὸ τῆς ἀϑα- νασίας φάρμακον, QV οὗ τὸν υἱὸν Ὧρον, ὑπὸ τῶν Τιτάνων ἐπιβουλευϑέντα καὶ νεχρὸν εὑρεϑέντα καϑ᾽ 25 ὕδατος, μὴ μόνον ἀναστῆσαι, δοῦσαν τὴν ψυχήν, ἀλλὰ καὶ τῆς ἀϑανασίας ποιῆσαι μεταλαβεῖν. δοκεῖ δ᾽ ὕστατος τῶν ϑεῶν οὗτος βασιλεῦσαι μετὰ τὴν
2 νομιζόμενον CD — 6 ἐμπειρίαν] καὶ τὸ σύνολον πολλὰ μηχανήσασθαι add. D καὶ] xal vov D.
] 25. 96. 41
τοῦ πατρὸς Ὀσίριδος ἐξ ἀνθρώπων μετάστασιν. τὸν δὲ Ὧρον μεϑερμηνευόμενόν φασιν ᾿Ἵπόλλωνα ὑπάρχειν, καὶ τήν τε ἰατρικὴν καὶ τὴν μαντικὴν ὑπὸ τῆς μητρὸς Ἴσιδος διδαχϑέντα διὰ τῶν χρησμῶν 5 καὶ τῶν ϑεραπειῶν εὐεργετεῖν τὸ τῶν ἀνθρώπων γένος.
Οἱ δ᾽ ἱερεῖς τῶν Αἰγυπτίων τὸν χρόνον ἀπὸ τῆς 26 Ἡλίου βασιλείας συλλογιξόμενοι μέχρι τῆς ᾿4λεξάν- 0gov διαβάσεως εἰς τὴν ᾿4“σίαν φασὶν ὑπάρχειν ἐτῶν
19 μάλιστά πως δισμυρίων καὶ τρισχιλίων. μυϑολο- 5 γοῦσι δὲ καὶ τῶν ϑεῶν τοὺς μὲν ἀρχαιοτάτους βα- σιλεῦσαι πλείω τῶν χιλίων καὶ διακοσίων ἐτῶν, τοὺς ὃὲ μεταγενεστέρους οὐκ ἐλάττω τῶν τριακοσίων. ἀπίστου δ᾽ ὄντος τοῦ πλήϑους τῶν ἐτῶν, ἐπιχει- 8
15 θοῦσί τινες λέγειν ὅτι τὸ παλαιόν, οὔπω τῆς περὶ τὸν ἥλιον κινήσεως ἐπεγνωσμένης. συνέβαινε κατὰ τὴν τῆς σξλήνης περίοδον ἄγεσθαι τὸν ἐνιαυτόν. διόπερ τῶν ἐτῶν τριακονϑημέρων ὄντων οὐκ ἀδύ- 4 νατον εἶναι βεβιωκέναι τινὰς ἔτη χίλια καὶ διακό-
zo 04x καὶ γὰρ νῦν δωδεκαμήνων ὄντων τῶν ἐἔνι- αὐτῶν οὐχ ὀλίγους ὑπὲρ ἑκατὸν ἔτη ζῆν. παρα- 5 πλήσια δὲ λέγουσι καὶ περὶ τῶν τριακόσια ἔτη δοχούντων ἄρξαι" κατ᾽ ἐκείνους γὰρ τοὺς χρόνους τὸν ἐνιαυτὸν ἀπαρτίξεσϑαι τέτταρσι μησὶ τοῖς γινο-
as μένοις κατὰ τὰς ἑκάστων τῶν χρόνων ὥρας, οἷον ἔαρος, ϑέρους, χειμῶνος" ἀφ᾽ ἧς αἰτίας καὶ παρ᾽ ἐνίοις τῶν Ἑλλήνων τοὺς ἐνιαυτοὺς ὥρους καλεῖ-
8 τε om. D καὶ τὴν] καὶ δ 17 ἄγεσϑαι D (c. 60, 2), γενέσθαι C, γίνεσθαι F 20 δωδεκαμήνων Dindorf, δυο- καίδεκα μηνῶν libri 24 τέτρασι D 27 ὥρας D.
42 DIODORI SICULI
σϑαι καὶ τὰς κατ᾽ ἔτος ἀναγραφὰς ὡρογραφίας προσ- αγορεύεσθϑαι.
6 Οἱ δ᾽ οὖν Αἰγύπτιοι μυϑολογοῦσι κατὰ τὴν Ἴσι- 81 δος ἡλικίαν γεγονέναι τινὰς πολυσωμάτους vovg ὑπὸ μὲν τῶν “Ελλήνων ὀνομαξομένους γίγαντας, ὑφ᾽ ἕαυ- 5 τῶν δὲ διακοσμουμένους τερατωδῶς ἐπὶ τῶν ἱερῶν
7 καὶ τυπτομένους ὑπὸ τῶν περὶ τὸν Ὄσιριν. ἔνιοι μὲν οὖν αὐτοὺς γηγενεῖς φασιν ὑπάρξαι, προσφάτου τῆς τῶν ξῴων γενέσεως ἐκ τῆς γῆς ὑπαρχούδης, ἔνιοι δὲ λέγουσι σώματος δώμῃ διενεγκόντας καὶ πολλὰς 10 πράξεις ἐπιτελεσαμένους ἀπὸ τοῦ δυμβεβηκότος μυ-
8 ϑολογηϑῆναι πολυσωμάτους. συμφωνεῖται δὲ παρὰ τοῖς πλείστοις ὅτι τοῖς περὶ τὸν zu καὶ τὸν Ὄσιριν ϑεοῖς πόλεμον ἐνστησάμενοι πάντες ἀνῃρέ- θησαν. 1ὅ
21 Νομοϑετῆσαι δέ φασι τοὺς Αἰγυπτίους παρὰ τὸ κοινὸν ἔϑος τῶν ἀνθρώπων γαμεῖν ἀδελφὰς διὰ τὸ γεγονὸς ἐν τούτοις τῆς Ἴσιδος ἐπίτευγμα" ταύτην γὰρ συνοικήσασαν Ὀσίριδι τῷ ἀδελφῷ, καὶ ἀποϑα- νόντος ὁμόσασαν οὐδενὸς ἔτι συνουσίαν ἀνδρὸς 30 προσδέξεσθαι, μετελθεῖν τόν τε φόνον τἀνδρὸς καὶ διατελέσαι βασιλεύουσαν νομιμώτατα, καὶ τὸ σύνο- λον πλείστων καὶ μεγίστων ἀγαθῶν αἰτίαν γενέ-
9 ὅσϑαι πᾶσιν ἀνθρώποις. διὰ δὴ ταύτας τὰς αἰτίας καταδειχθῆναι μείξονος ἐξουσίας καὶ τιμῆς τυγχά- 36 νεῖν τὴν βασίλισσαν τοῦ βασιλέως, καὶ παρὰ τοῖς ἐδιώταις κυριεύειν τὴν γυναῖκα τἀνδρός, ἐν τῇ τῆς
5 post ὑφ᾽ ἑαυτῶν δὲ nomen intercidisse videtur 9 γενέσεως) ὑπάρξεως D 21 προσδέξασθαι codices (c. 22, 1) 22 βασιλεύσασαν Ὁ 926 καταδεχϑῆναι CF.
b
10
15
I 26. 97. 43
προικὸς συγγραφῇ προσομολογούντων τῶν γαμούν- τῶν ἅπαντα πειϑαρχήσειν τῇ γαμουμένῃ.
Οὐκ ἀγνοῶ δὲ διότι τινὲς τῶν συγγραφέων ἀπο- φαίνονται τοὺς τάφους τῶν ϑεῶν τούτων ὑπάρχειν ἐν Νύσῃ τῆς ᾿Δραβίας, ἀφ᾽ ἧς καὶ Νυσαῖον τὸν 41ι6- νυσον ὠνομάσϑαι. εἶναι δὲ καὶ στήλην ἑκατέρου τῶν θεῶν ἐπιγεγραμμένην τοῖς ἱεροῖρ γράμμασιν. ἐπὶ μὲν οὖν τῆς Ἴσιδος ἐπιγεγράφϑαι ,.᾿Εγὼ Ἶσίς εἰμι ἡ βασί- λιόσα πάσης χώρας, ἡ παιδευϑεῖσα ὑπὸ “Ἑρμοῦ, καὶ ὅσα ἐγὼ ἐνομοθέτησα., οὐδεὶς αὐτὰ δύναται λῦσαι. ἐγώ εἰμι ἡ τοῦ νεωτάτου Κρόνου ϑεοῦ ϑυγάτηρ πρε- σβυτάτη᾽ ἐγώ εἰμι γυνὴ καὶ ἀδελφὴ Ὀσίριδος βα- σιλέως᾽ ἐγώ εἰμι ἡ πρώτη καρπὸν ἀνθρώποις εὑ- ροῦσα᾽ ἐγώ εἰμι μήτηρ ρου τοῦ βασιλέως" ἐγώ tiu, ἡ ἐν τῷ ἄστρῳ τῷ ἐν τῷ κυνὶ ἐπιτέλλουδα"
2 γαμουμένῃ] ταφῆναι δὲ λέγουσι τὴν iow ἐν μέμφει, καϑ᾽ ἣν μέχρι τοῦ νῦν δείκνυσθαι τὸν σηκὸν, ἐν τῶ τεμένει τοῦ ἡφαίστου᾽" ἔνιοι δὲ φασὶ τὰ σώματα τῶν ϑεῶν τούτων [add. ABDEN] ἐπὶ τῶν ὀρῶν κεῖσθαι τῆς αἰϑιωπίας καὶ τῆς αἰγύπτου κατὰ τὴν ἐν τῶ νείλω νῆσον [add. BD; κεῖ- σθαι κατὰ τὴν ἐν φίλαις τοῦ νείλου νῆσον, ὥσπερ προείρη- ταί μοι add. AEN] τὴν κειμένην μὲν ἐπὶ ταῖς καλουμέναις φίλαις, ἔχουσαν δὲ τὸ προσαγορευόμενον ἀπὸ τοῦ συμ- βεβηκότος ἱερὸν πεδίον σημεῖον δὲ τούτου δεικνύουσιν ἐν τῇ νήσω ταύτη διαμένοντα τόν τε τάφον κατεσκευασμένον ὀσίριδι, κοινῇ τιμώμενον ὑπὸ τῶν καξαίγυπτον ἱερέων" καὶ φασὶ περὶ τοῦτον κειμένας χοὰς ἕξήκοντα καὶ T ᾿ ταύτας γὰρ καϑεκάστην ἡμέραν γάλακτος πληροῦν τοὺς πρὸς τού- τοις ταχϑέντας ἱερεῖς. καὶ θρηνεῖν ἀνακαλουμένους τὰ τῶν ϑεῶν ὀνόματα' διὰ ταύτην δὲ τὴν αἰτίαν καὶ τὴν νῆσον ἄβατον εἶναι πλὴν τοῖς ἱερεῦσι᾽ καὶ πάντας τοὺς τὴν ϑη- βαίδα κατοικοῦντας, ἡπέρ ἐστιν ἀρχαιοτάτη τῆς αἰγύπτου, μέγιστον ὅρκον κρίνειν, ὅταν τις ὕσιριν τὸν ἐν φίλαις κεί- μενον ὁμόση add. BD; c. 22, 2—6 10 αὐτὰ om. CF 16 ἡ om. D rà ἐν τῷ κυνὶ CD, τῷ xvvi F, del. Dind.
44 DIODORI SICUL.
ἐμοὶ Βούβαστος ἡ πόλις ὠκοδομήϑη. χαῖρε χαῖρε 92
ὅ Αἴγυπτε ἡ ϑρέψασά uc. ἐπὶ δὲ τῆς Ὀσίριδος ἐπι- γεγράφϑαι λέγεται Πατὴρ μέν ἐστί μοι Κρόνος νεώτατος ϑεῶν ἁπάντων, εἰμὶ δὲ Ὄσιρις ὃ βασι- λεύς, ὃ στρατεύσας ἐπὶ πᾶσαν χώραν ἕως εἰς τοὺς ὅ ἀοικήτους τόπους τῶν Ἰνδῶν καὶ τοὺς πρὸς ἄρκτον κεκλιμένους, μέχρι Ἴστρου ποταμοῦ πηγῶν, καὶ πά- λιν ἐπὶ τἄλλα μέρη ἕως ὠκεανοῦ. εἰμὶ δὲ υἱὸς Κρόνου πρεσβύτατος, καὶ βλαστὸς ἐκ καλοῦ τε καὶ εὐγενοῦς ὠοῦ σπέρμα συγγενὲς ἐγεννήϑην ἡμέρας. καὶ οὐκ ἔστι τόπος τῆς οἰκουμένης εἰς ὃν ἐγὼ οὐχ ἀφῖγμαι, διαδοὺς πᾶσιν ὧν ἐγὼ εὑρετὴς ἐγενόμην."
6 τοσαῦτα τῶν γεγραμμένων ἐν ταῖς στήλαις φασὶ δύ- νασϑαι ἀναγνῶναι, τὰ δ᾽ ἄλλα ὄντα πλείω κατε- φϑάρϑαι διὰ τὸν χρόνον. τὰ μὲν οὖν περὶ τῆς τα- 15 φῆς τῶν ϑεῶν τούτων διαφωνεῖται παρὰ τοῖς πλεί- στοις διὰ τὸ τοὺς ἱερεῖς ἐν ἀπορρήτοις παρειληφότας τὴν περὶ τούτων ἀκρίβειαν μὴ βούλεσϑαι τἀληϑὲς ἐχφέρειν εἰς τοὺς πολλούς, ὡς ἂν καὶ κινδύνων ἐπικειμένων τοῖς τἀπόρρητα περὶ τῶν ϑεῶν τούτων 20 μηνύσασιν εἰς τοὺς ὄχλους.
28 Οἱ δ᾽ οὖν Αἰγύπτιοί φασι καὶ μετὰ ταῦτα ἀποι- κίας πλείστας ἐξ Αἰγύπτου κατὰ πᾶσαν διασπαρῆ- ναι τὴν οἰκουμένην. εἰς Βαβυλῶνα μὲν γὰρ ἀγα- γεῖν ἀποίκους Βῆλον τὸν νομιξόμενον Ποσειδῶνος 25 εἶναι καὶ Διβύης᾽" ὃν παρὰ τὸν Εὐφράτην ποταμὸν
μ᾿
0
55) tov vulg. 4 πάντω D — 6 τῶν om. D 9 ἔβλαστο εὔλαστον C 10 gov Wesseling, óíov C, o οὐ G, σώου ceteri 19 εὑρετὴς Wesseling (inventor!
Poggius), εὐεργέτης codices.
I 97. 98. 45
καϑιδρυϑέντα τούς τε ἱερεῖς καταστήσασϑαι παρα- πλησίως τοῖς κατ᾽ Αἴγυπτον ἀτελεῖς καὶ πάσης λειτ- ουργίας ἀπολελυμένους, oUg Βαβυλώνιοι καλοῦσι “Χαλδαίους, τάς τε παρατηρήδεις τῶν ἄστρων τού-
5 τους ποιεῖσθαι, μιμουμένους τοὺς παρ᾽ «Αἰγυπτίοις ἱερεῖς καὶ φυσικούς, ἔτι δὲ ἀστρολόγους. λέγουσι ὃὲ xol τοὺς περὶ τὸν Ζαναὺν ὁρμηϑέντας ὁμοίως 38 ἐχεῖϑεν συνοικίδαι τὴν ἀρχαιοτάτην σχεδὸν τῶν παρ᾽ “Ἔλλησι πόλεων "4oyog, τό τε τῶν Κόλχων ἔϑνος ἐν 10 τῷ Πόντῳ καὶ τὸ τῶν Ιουδαίων ἀνὰ μέδον ᾿Δραβίας καὶ Συρίας οἰκίδαι τινὰς δρμηϑέντας παρ᾽ δαυτῶν᾽ διὸ καὶ παρὰ τοῖς γένεσι τούτοις ἐκ παλαιοῦ παρα- δεδόσϑαι τὸ περιτέμνειν τοὺς γεννωμένους παῖδας, ἐξ Αἰγύπτου μετενηνεγμένου τοῦ νομίμου. καὶ τοὺς 15 Δϑηναίους δέ φασιν ἀποίκους εἶναι Σιαϊτῶν τῶν ἐξ Αἰγύπτου, καὶ πειρῶνται τῆς οἰκειότητος ταύτης φέρειν ἀποδείξεις" παρὰ μόνοις γὰρ τῶν Ελλήνων τὴν πόλιν ἄστυ καλεῖσϑαι, μετενηψεγμένης τῆς προό- ηγορίας ἀπὸ τοῦ παρ᾽ αὐτοῖς "ἄστεος. ἔτι δὲ τὴν eo πολιτείαν τὴν αὐτὴν ἐσχηκέναι τάξιν καὶ διαίρεσιν τῇ παρ᾽ Αἰγυπτίοις, εἰς τρία μέρη διανεμηϑείδῃ" καὶ πρώτην μὲν ὑπάρξαι μερίδα τοὺς εὐπατρίδας καλουμένους. οἵτινες [ἱεροποιοὶ] ὑπῆρχον ἐν παι- δείαᾳ μάλιστα διατετριφότες καὶ τῆς μεγίστης ἠξιω- s5 μένοι τιμῆς παραπλησίως τοῖς κατ᾿ Αἴγυπτον ἴε- φεῦσι᾽ δευτέραν δὲ τάξιν γενέσϑαι τὴν τῶν γεωμό-
ὅ ποιῆσαι ΟἹ 1 τὸν om. II 10 Ἰουδαίων] /cog- ρεπῶν C, ἰσορραίιων F (c. 55, 5b) ἀνὰ] ὄντας ἀνὰ D 1 σάτων D 19 δὲ Dindorf, τὲ codices 23 ἱεροποιοὶ Wesseling, ἐσορραπιω ADEN, ἐσόρροποι B, om. ceteri.
46 DIODORI SICULI
ρων τῶν ὀφειλόντων ὅπλα κεκτῆσϑαι καὶ πολεμεῖν
ὑπὲρ τῆς πόλεως ὁμοίως τοῖς κατ᾿ Αἴγυπτον ὀνο-
μαξομένοις γεωργοῖς καὶ τοὺς μαχίμους παρεχομέ- ψνοις᾽ τελευταίαν δὲ μερίδα καταριϑμηϑῆναι τὴν τῶν
δημιουργῶν τῶν τὰς βαναύδους τέχνας μεταχειρι- 5
ξομένων καὶ λειτουργίας τελούντων τὰς ἀναγκαιο-
τάτας, τὸ παραπλήσιον ποιούδης τῆς τάξεως ταύτης παρ᾽ «Αἰγυπτίοις. γεγονέναι δὲ καὶ τῶν ἡγεμόνων τινὰς Αἰγυπτίους παρὰ τοῖς ᾿Αϑηναίοις" τὸν γὰρ
Πέτην τὸν πατέρα Μενεσθέως τοῦ στρατεύσαντος 10
εἰς Τροίαν φανερῶς Αἰγύπτιον ὑπάρξαντα τυχεῖν
ὕστερον ᾿4ϑήνησι πολιτείας τε καὶ βασιλείας. διφυοῦς δ᾽ αὐτοῦ γεγονότος, τοὺς μὲν ᾿4ϑηναίους μὴ δύνα- ὅϑαι κατὰ τὴν ἰδίαν ὑπόστασιν ἀποδοῦναι περὶ τῆς
φύσεως ταύτης τὰς ἀληϑεῖς αἰτίας, ἐν μέσῳ κειμένου 15
πᾶσιν ὅτι δυοῖν πολιτειῶν μετασχών. ᾿Ελληνικῆς 84
καὶ βαρβάρου, διφυὴς ἐνομίσϑη, τὸ μὲν ἔχων μέρος
ϑηρίου, τὸ δὲ ἀνθρώπου.
29 Ὁμοίως δὲ τούτῳ καὶ τὸν Ἐρεχϑέα λέγουσι τὸ γένος Αἰγύπτιον ὄντα βασιλεῦσαι τῶν ᾿4ϑηνῶν, τοι- 30 αὐτας τινὰς φέροντες ἀποδείξεις" γενομένων γὰρ ὁμολογουμένως αὐχμῶν μεγάλων κατὰ πᾶσαν δχε- δὸν τὴν οἰκουμένην πλὴν Αἰγύπτου διὰ τὴν ἰδιό- τητὰαὰ τῆς χώρας, καὶ φϑορᾶς ἐπιγενομένης τῶν τὲ καρπῶν καὶ πλήϑους ἀνθρώπων, ἐξ Αἰγύπτου τὸν 536 Ἐρεχϑέα κομίσαι διὰ τὴν συγγένειαν σίτου πλῆϑος εἷς τὰς ᾿Αϑήνας᾽ &v9' ὧν τοὺς εὖ παϑόντας βασι-
9 λέα καταστῆσαι τὸν εὐεργέτην. τοῦτον δὲ παρα-
eo
e3
12 hic orationem hiare monent, cum quae sequuntur unum in Cecropem conveniant 18 μὲν del. Reiske.
I 98. 99. 4'l
λαβόντα τὴν ἡγεμονίαν καταδεῖξαι τὰς τελετὰς τῆς Δήμητρος ἐν Ἐλευσῖνι καὶ τὰ μυστήρια ποιῆσαι, μετενεγκόντα τὸ περὶ τούτων νόμιμον ἐξ Αἰγύπτου. καὶ τῆς ϑεοῦ δὲ παρουσίαν εἰς τὴν ᾿Αττικὴν γεγονυῖαν 5 κατὰ τούτους τοὺς χρόνους παραδεδόσϑαι κατὰ λόγον, ὡς ἂν τῶν ἑπωνύμων ταύτης καρπῶν τότε κομι- σϑέντων εἰς τὰς ᾿άϑήνας, καὶ διὰ τοῦτο δόξαι πάλιν ἐξ ἀρχῆς τὴν εὕρεσιν γεγονέναι τοῦ σπέρματος, δωρησαμένης τῆς Δήμητρος. ὁμολογεῖν δὲ καὶ τοὺς 8 10 ᾿43ϑηναίους ὅτι βασιλεύοντος ᾿Ερεχϑέως καὶ τῶν καρπῶν διὰ τὴν ἀνομβρίαν προηφανισμένων ἡ τῆς Δήμητρος ἐγένετο παρουσία πρὸς αὐτοὺς καὶ ἡ δωρεὰ τοῦ σίτου. πρὸς δὲ τούτοις αἷ τελεταὶ καὶ τὰ μυστήρια ταύτης τῆς ϑεοῦ τότε κατεδείχϑηδσαν 15 ἐν ᾿Ελευσῖνι. τά τε περὶ τὰς ϑυσίας καὶ τὰς ἀρ- 4 χαιότητας ὡσαύτως ἔχειν ᾿4ϑηναίους καὶ τοὺς Aiyv- πτίους᾽ τοὺς μὲν γὰρ Εὐμολπίδας ἀπὸ τῶν κατ᾽ Alyvzvov ἱερέων μετενηνέχϑαι, τοὺς δὲ Κήρυκας ἀπὸ τῶν παστοφόρων. τήν τε Ἶσιν μόνους τῶν 90 Ἑλλήνων ὀμνύειν, καὶ ταῖς ἰδέαις καὶ τοῖς ἤϑεσιν ὁμοιοτάτους εἶναι τοῖς “Αἰγυπτίοις. πολλὰ δὲ καὶ ὅ ἄλλα τούτοις παραπλήδια λέγοντες φιλοτιμότερον ἥπερ ἀληϑινώτερον, ὥς γ᾽ ἐμοὶ φαίνεται, τῆς ἀποι- κίας ταύτης ἀμφισβητοῦσι διὰ τὴν δόξαν τῆς πόλεως. 35 καϑόλου δὲ πλείστας ἀποικίας «Αἰγύπτιοί φαόιν ἐχπέμψαι τοὺς ἑαυτῶν προγόνους ἐπὶ πολλὰ μέρη τῆς οἰχουμένης διά τε τὴν ὑπεροχὴν τῶν βασιλευ-
4 καὶ τὴν τῆς Hertlein δὲ om. D 6 κομισϑέντων τότε CF 11 ἡ om.F 28 og γέ μοι libri — 26 rovc ἐξ ἑαυτῶν CF. -
48 DIODOBRI SICULI
δάντων παρ᾽ αὐτοῖς καὶ διὰ τὴν ὑπερβολὴν τῆς 6 πολυανθρωπίας" ὑπὲρ ὧν μήτε ἀποδείξεως φερο- μένης μηδεμιᾶς ἀκριβοῦς μήτε συγγραφέως ἀξιο- πίστου μαρτυροῦντος, οὐκ ἐκρίναμεν ὑπάρχειν τὰ λεγόμενα γραφῆς ἄξια. καὶ περὶ μὲν τῶν ϑεολο- ὅ γουμένων παρ᾽ Αἰγυπτίοις τοσαῦϑ᾽ ἡμῖν εἰρήσϑω, 85 στοχαζομένοις τῆς συμμετρίας᾽ περὶ δὲ τῆς χώρας καὶ τοῦ Νείλου καὶ τῶν ἄλλων τῶν ἀκοῆς ἀξίων ἐν κεφαλαίοις ἕκαστα διεξιέναι πειρασόμεϑα. 90 Ἢ yàg “Αἴγυπτος κεῖται μὲν μάλιστά πως κατὰ 1 μεσημβρέαν, ὀχυρότητι δὲ φυσικῇ καὶ κάλλει χώρας οὐκ ὀλίγῳ δοκεῖ προέχειν τῶν εἰς βασιλείαν ἀφω- ρισμένων τόπων. ἀπὸ μὲν γὰρ τῆς δύσεως ὠχύ- ρῶκεν αὐτὴν ἡ ἔρημος καὶ θηριώδης τῆς Διβύης, ἐπὶ πολὺ μὲν παρεκτείνουσα, διὰ δὲ τὴν ἀνυδρίαν 15 καὶ τὴν σπάνιν τῆς ἁπάδης τροφῆς ἔχουδα τὴν διέξοδον οὐ μόνον ἐπίπονον, ἀλλὰ καὶ παντελῶς ἐπικίνδυνον. ἐκ δὲ τῶν πρὸς νότον μερῶν οἵ ve καταράκται τοῦ Νείλου καὶ τῶν ὁρῶν τὰ συνορίξοντα τούτοις᾽ ἀπὸ γὰρ τῆς Τρωγλοδυτικῆς καὶ τῶν ἐσχά- 30 τῶν τῆς «Αἰθιοπίας μερῶν ἐντὸς σταδίων πεντα- κιόσχιλίων καὶ πεντακοσίων οὔτε πλεῦσαι διὰ τοῦ ποταμοῦ ῥάδιον οὔτε πεξῇ πορευϑῆναι μὴ τυχόντα βασιλικῆς ἢ παντελῶς μεγάλης τινὸς χορηγίας. τῶν ὃὲ πρὸς τὴν ἀνατολὴν νευόντων μερῶν τὰ μὲν ὁ 36 ποταμὸς ὠχύρωκε, τὰ δ᾽ ἔρημος περιέχει καὶ πεδία
to
e
-
ὃ μηδεμιᾶς ἀξιολόγου μήτε συγγραφέων νομίμων μαρ- τυρούντων οὐκ ἐκρίναμεν CFC 6 παρ ᾿ Αἰγυπτίοις τοσαῦτ᾽ εἰπεῖν ἔχομεν. περὶ δὲ ΟΜ 1" στοχαξόμενοι D 8 τῶν ἄλλων om. D 14 ἥ τε ἔρημος xal ἡ 8. 20 τρωγο- δυτικῆς Ὁ 21 πεντακισχιλίων καὶ om. D^
I 99. 80. 49
τελματώδη τὰ προσαγορευόμενα Βάραϑρα. ἔστι γὰρ ἀνὰ μέσον τῆς Κοίλης Συρίας καὶ τῆς Αἰγύπτου λίμνη τῷ μὲν πλάτει στενὴ παντελῶς, τῷ δὲ βάϑει ϑαυμάσιος, τὸ δὲ μῆκος ἐπὶ διακοσίους παρήκουσα
5 σταδίους, ἣ προσαγορεύεται μὲν Σερβωνίς, τοῖς δ᾽ ἀπείροις τῶν προσπελαξόντων ἀνελπίστους ἐπιφέρει κινδύνους. στενοῦ γὰρ τοῦ ῥεύματος ὄντος καὶ ταινίᾳ παραπλησίου, ϑινῶν τε μεγάλων πάντῃ περι- κεχυμένων, ἐπειδὰν νότοι συνεχεῖς πνεύσωσιν, ἐπι- 10 σείεται πλῆϑος ἅμμου. αὕτη δὲ τὸ μὲν ὕδωρ κατὰ τὴν ἐπιφάνειαν ἄσημον ποιεῖ, τὸν δὲ τῆς λίμνης τύπον συμφυῆ τῇ χέρσῳ καὶ κατὰ πᾶν ἀδιάγνωόστον. διὸ καὶ πολλοὶ τῶν ἀγνοούντων τὴν ἰδιότητα τοῦ τόπου μετὰ στρατευμάτων ὅλων ἠφανίσθησαν τῆς 15 ὑποκειμένης ὁδοῦ διαμαρτόντες. ἡ μὲν γὰρ ἄμμος ἐκ τοῦ κατ᾽ ὀλίγον πατουμένη τὴν ἔνδοσιν λαμ- βάνει, καὶ τοὺς ἐπιβάλλοντας ὥσπερ προνοία τινὶ πονηρᾷ παραχρούεται, μέχρι ἂν Orov λαβόντες ὑπόνοιαν τοῦ συμβηδομένου βοηϑήσωσιν ἑαυτοῖς, 40 οὐχ οὔσης ἔτι φυγῆς οὐδὲ σωτηρίας. ὃ γὰρ ὑπὸ τοῦ τέλματος καταπινόμενος οὔτε νήχεσϑαι δύναται, σαραιρουμένης τῆς ἱλύος τὴν τοῦ σώματος κίνησιν, οὔτ᾽ ἐκβῆναι κατισχύει, μηδὲν ἔχων στερέμνιον εἰς ἐπίβασιν μεμιγμένης γὰρ τῆς ἅμμου τοῖς ὑγροῖς, 35 καὶ διὰ τοῦτο τῆς ἑκατέρων φύσεως ἠλλοιωμένης, 36 συμβαίνει τὸν τόπον μήτε πορευτὸν εἶναι μήτε πλωτόν. διόπερ oí τοῖς μέρεσι τούτοις ἐπιβάλλοντες φερόμενοι πρὸς τὸν βυϑὸν οὐδεμίαν ἀντίληψιν 19 τόπον Οὐ 11 ἐπιβαίνοντας Cobet 247 ἐπιβαῖ-
λοντες} καὶ πελάξοντες add. DronoRvs I. 4
“ἡ
50 DIODORI SICULI
βοηϑείας ἔχουσι, συγκατολισϑανούδσης τῆς ἅμμου τῆς παρὰ τὰ χείλη. τὰ μὲν οὖν προειρημένα πεδία τοιαύτην ἔχοντα τὴν φύσιν οἰκείας ἔτυχε προόδη-͵ γορίας, ὀνομασϑέντα Βάραϑρα.
81 Ἡμεῖς δ᾽ ἐπεὶ τὰ περὶ τῶν ἀπὸ τῆς χέρσου ὅ τριῶν μερῶν τῶν ὀχυρούντων τὴν Αἴγυπτον διήλ- ϑομεν, προσϑῆσομεν τοῖς εἰρημένοις τὸ λειπόμενον.
217 τετάρτη τοίνυν πλευρὰ πᾶσα σχεδὸν ἁλιμένῳ ϑαλάττῃ προδκλυξομένη προβέβληται τὸ Αἰγύπτιον πέλαγος, ὃ τὸν μὲν παράπλουν ἔχει μακρότατον, τὴν 10 δ᾽ ἀπόβασιν τὴν ἐπὶ τὴν χώραν δυσπροσόρμιστον᾽ ἀπὸ γὰρ Παραιτονίου τῆς Διβύης ἕως ᾿Ιόπης τῆς ἐν τῇ Κοίλῃ Συρίᾳ, ὄντος τοῦ παράπλου σταδίων δὄχεδὸν πεντακισχιλίων, οὐκ ἔστιν εὑρεῖν ἀσφαλῆ
8 λιμένα πλὴν τοῦ Φάρου. χωρὶς δὲ τούτων ταινία 15 παρ᾽ ὅλην σχεδὸν τὴν Αἴγυπτον παρήκει τοῖς ἀπεί-
4 Qotg τῶν προσπλεόντων ἀϑεώρητος᾽ διόπερ οἵ τὸν ἐκ πελάγους κίνδυνον ἐκπεφευγέναι νομίξοντεςρ, καὶ διὰ τὴν ἄγνοιαν ἄσμενοι πρὸς τὴν γῆν καταπλέοντες, ἐξαίφνης ἐποκελλόντων τῶν σκαφῶν ἀνελπίστως 30
5 ναυαγοῦσιν᾽ ἔνιοι ὃὲ διὰ τὴν ταπεινότητα τῆς χώρας οὐ δυνάμενοι προϊδέσϑαι τὴν γῆν λανϑά- νουσιν ἑαυτοὺς ἐκπίπτοντες οἵ μὲν εἰς ἑλώδεις καὶ λιμνάξοντας τόπους, οἱ δ᾽ εἰς χώραν ἔρημον.
β Ἢ μὲν οὖν Αἴγυπτος πανταχόϑεν φυσικῶς 36 ὠχύρωται τὸν εἰρημένον τρόπον, τῷ δὲ σχήματι παραμήκης οὖσα δισχιλίων μὲν σταδίων ἔχει τὴν παραϑαλάττιον πλευράν, εἰς μεσόγειον δ᾽ ἀνήκει
19 παρατονίου D ἰόππης codices.
I 80. 31. 32. 51
σχεδὸν ἐπὶ σταδίους ἑξακισχιλίους. πολυανϑρωπίᾳ δὲ τὸ μὲν παλαιὸν πολὺ προέδσχε πάντων τῶν yvoQito- μένων τόπων κατὰ τὴν οἰκουμένην, καὶ x«9' ἡμᾶς δὲ οὐδενὸς τῶν ἄλλων δοκεῖ λείπεσθαι" ἐπὶ μὲν γὰρ 1 δτῶν ἀρχαίων χρόνων ἔσχε κώμας ἀξιολόγους καὶ πόλεις πλείους τῶν μυρίων καὶ ὀκτακισχιλίων. ὡς ἐν ταῖς ἱεραῖς ἀναγραφαῖς ὁρᾶν ἔστι κατακεχωριό-. μένον, ἐπὶ δὲ Πτολεμαίου τοῦ “Μάγου πλείους τῶν τρισμυρίων ἠρυθμήϑησαν, ὧν τὸ πλῆϑος διαμεμένη-
10 κὲν ἕως τῶν x«9' ἡμᾶς χρόνων. τοῦ δὲ σύμπαντος 8 λαοῦ τὸ μὲν παλαιόν φαόδι γεγονέναι περὶ ἕπτακο- σίας μυριάδας, καὶ καϑ᾽ ἡμᾶς δὲ οὐκ ἐλάττους εἶναι [τριακοσίων]. διὸ καὶ τοὺς ἀρχαίους βασιλεῖς ἴστο-
37 ροῦσι κατὰ τὴν Αἴγυπτον ἔργα μεγάλα xol ϑαυμα-
15 στὰ διὰ τῆς πολυχειρίας κατασκευάσαντας ἀϑάνατα τῆς ἑαυτῶν δόξης ἀπολιπεῖν ὑπομνήματα. ἀλλὰ περὶ μὲν τούτων τὰ κατὰ μέρος μικρὸν ὕστερον ἀναγρά- ψομεν, περὶ δὲ τῆς τοῦ ποταμοῦ φύσεως καὶ τῶν κατὰ τὴν χώραν ἰδιωμάτων νῦν διέξιμεν.
20 Ὁ yàg Νεῖλος φέρεται μὲν ἀπὸ μεσημβρίας ἐπὶ 32 τὴν ἄρκτον, τὰς πηγὰς ἔχων ἐκ τόπων ἀοράτων, οἵ ᾿ κεῖνται τῆς ἐσχάτης Αἰϑιοπίας κατὰ τὴν ἔρημον, ἀπροσίτου τῆς χώρας οὔσης διὰ τὴν τοῦ καύματος ὑπερβολήν. μέγιστος δ᾽ ὧν τῶν ἁπάντων ποταμῶν 2
35 καὶ πλείστην γῆν διεξιὼν καμπὰς ποιεῖται μεγάλας, ποτὲ μὲν ἐπὶ τὴν ἀνατολὴν καὶ τὴν ᾿ἀραβίαν ἐπι- στρέφων, ποτὲ δ᾽ ἐπὶ τὴν δύσιν καὶ τὴν Διβύην ἐκκλίνων; φέρεται γὰρ ἀπὸ τῶν «Αὐθιοπικῶν ὀρῶν
e
6 πλείω D 9 τρισχιλίων CF 18 τριακοσίων om. M, incl. Stephanus.
A*
59 DIODORI SICULI
μέχρι τῆς εἰς ϑάλατταν ἐκβολῆς στάδια μάλιστά πως
8 μύρια καὶ δισχίλια σὺν αἷς ποιεῖται καμπαῖς. κατὰ δὲ τοὺς ὑποχάτω τόπους συστέλλεται τοῖς ὄγκοις ἀεὶ μᾶλλον, ἀποσπωμένου τοῦ ῥεύματος ἐπ’ ἀμφο-
4 τέρας τὰς ἠπείρους. τῶν δ᾽ ἀποσχιξομένων μερῶν τὸ 5 μὲν εἰς τὴν Διβύην ἐκκλῖνον ὑφ᾽ ἅμμου καταπένε- ται τὸ βάϑος ἐχούσης ἄπιστον, τὸ δ᾽ sig τὴν ᾽4ρα- βίαν ἐναντίως εἰσχεόμενον εἰς τέλματα παμμεγέθη καὶ λίμνας ἐκτρέπεται μεγάλας καὶ περιοικουμέναρ
ὅ γένεσι πολλοῖς. εἰς δὲ τὴν Αἴγυπτον ἐμβάλλει τῇ 10 μὲν δέκα σταδίων, τῇ δ᾽ ἔλαττον τούτων, οὐχ ἐπ᾽ εὐθείας φερόμενος. ἀλλὰ καμπὰς παντοίας ποιού- μενος ποτὲ μὲν yàg ἑλίττεται πρὸς τὴν ἕξω, ποτὲ 0b πρὸς τὴν ἑσπέραν, ἔστι δ᾽ ὅτε πρὸς τὴν μεσημ-
6 βρίαν, εἰς τοὐπίδω λαμβάνων τὴν παλίρροιαν. ὄρη 15 γὰρ ἐξ ἑκατέρου μέρους τοῦ ποταμοῦ παρήκει, πολ- λὴν μὲν τῆς παραποταμίαρ ἐπέχοντα, διειλημμένα ὃΣ φάραγξι καὶ κρημνοῖς στενοπόροιρ, οἷς ἐμπῖπτον τὸ ῥεῦμα παλισσυτεῖ διὰ τῆς πεδιάδος, καὶ πρὸς τὴν μεσημβρίαν ἐφ᾽ ἱκανὸν τόπον ἐνεχϑὲν πάλιν 30
q ἐπὶ τὴν κατὰ φύσιν φορὰν ἀποκαϑίσταται. τηλι- καύτην δ᾽ ἔχων ὑπεροχὴν ἐν πᾶσιν ὁ ποταμὸς οὗτος μόνος τῶν ἄλλων ἄνευ βίας καὶ κυματώδους ὁρμῆς τὴν ῥύσιν ποιεῖται, πλὴν ἐν τοῖς καλουμένοις κατα-
8 θάχταις. τόπος γάρ τίς ἐστι μήκει μὲν ὡς δέκα 36
2 καμπαῖς) περιείληφε δὲ καὶ νήσους ἐν αὐτῷ κατὰ μὲν τὴν Αἰθιοπίαν ἄλλας vs πλείους καὶ μίαν εὐμεγέθη, τὴν ὀνομαζομένην Μερόην, ἢ εἴκοσι δυοῖν σταδίων ἐστὶ τὸ πλάτος add. CF; cf, c. 83, 1 ὅ τὰς] παρακειμένας add. CF 8 ἐκχεόμενον CF 11 ἐλάττω D 13 πρὸς τὴν ἕω ποτὲ δὲ om. D 26 μὲν ὡς om. D, ὡς om. C.
I 82. 38. 53
σταδίων, κατάντης δὲ καὶ κρημνοῖς GvyxActóuevog 38 εἰς στενὴν ἐντομήν, ἅπας δὲ τραχὺς καὶ φαραγγώδης, ἔτι δὲ πέτρους ἔχων πυκνοὺς καὶ μεγάλους ἐοικότας σχοπέλοις᾽ τοῦ δὲ ῥεύματος περὶ τούτους δχιξο-
5 μένου βιαιότερον καὶ πολλάκις διὰ τὰς ἐγκοπὰς ἀνακλωμένου πρὸς ἐναντίαν τὴν καταφορὰν συνί- στανται δῖναι ϑαυμασταί: πᾶς δ᾽ ὃ μεσάξων τόπος 9 ὑπὸ τῆς παλιρροίας ἀφροῦ Ts πληροῦται καὶ τοῖς προσιοῦδι μεγάλην παρέχεται κατάπληξιν καὶ γὰρ
10 ἡ καταφορὰ τοῦ ποταμοῦ οὕτως ἐστὶν ὀξεῖα καὶ βίαιος ὥστε δοκεῖν μηδὲν βέλους διαφέρειν. κατὰ 10 δὲ τὴν πλήρωσιν τοῦ Νείλου, τῶν σκοπέλων κατα- κλυξομένων καὶ παντὸς τοῦ τραχύνοντος τόπου τῷ πλήϑει τοῦ ῥεύματος καλυπτομένου, καταπλέουσι
15 μέν τινες κατὰ τοῦ καταράχτου λαμβάνοντες ἕναν- τίους τοὺς ἀνέμους, ἀναπλεῦσαι δὲ οὐδεὶς δύναται, νικώσης τῆς τοῦ ποταμοῦ βίας πᾶσαν ἐπίνοιαν ἀν- ϑρωπίνην. καταράκται μὲν οὖν εἰσι τοιοῦτοι πλείους, 11 μέγιστος δ᾽ ὁ πρὸς τοῖς μεϑορίοις τῆς “7 ϑιοπίας
80 τὲ χαὶ τῆς Αἰγύπτου.
Περιείληφε δ᾽ ὃ ποταμὸς καὶ νήσους ἐν αὑτῷ, 99 κατὰ μὲν τὴν Αἰὐἰϑιοπίαν ἄλλας τε πλείους καὶ μίαν εὐμεγέϑη, τὴν ὀνομαξομένην Μερόην, ἐν T) καὶ πόλις ἐστὶν ἀξιόλογος ὁμώνυμος τῇ νήσῳ, κτίσαντος αὐτὴν
25 Καμβύδου καὶ ϑεμένου τὴν προσηγορίαν ἀπὸ τῆς μητρὸς αὐτοῦ Μερόης. ταύτην δὲ τῷ μὲν σχήματί ἃ φαόιν ὑπάρχειν ϑυρεῷ παραπλησίαν, τῷ δὲ μεγέϑει πολὺ προέχειν τῶν ἄλλων νήσων τῶν ἐν τούτοις τοῖς τόποιφ᾽ τὸ μὲν γὰρ μῆκος αὐτῆς εἶναι λέγουσι
1 μεσάξων] νησίξων C.
54 DIODORI SICULI
σταδίων τρισχιλίων, τὸ δὲ πλάτος χιλίων. ἔχειν δ᾽ αὐτὴν καὶ πόλεις οὐκ ὀλίγας, ὧν ἐπιφανεστάτην
8 ὑπάρχειν τὴν Μερόην. παρήκειν δὲ τῆς νήδου
τὸν περικλυξόμενον πάντα τόπον ἀπὸ μὲν τῆς Διβύης ϑῖνας ἔχοντας ἄμμου μέγεϑος ἀέριον, ἀπὸ 5 ὃὲ τῆς ᾿“ραβίας χρημνοὺς κατερρωγότας. ὑπάρχειν δ᾽ ἐν αὐτῇ καὶ μέταλλα χρυσοῦ τε καὶ ἀργύρου καὶ σιδήρου καὶ χαλκοῦ᾽ πρὸς δὲ τούτοις ἔχειν πλῆ- ὃος ἐβένου, λίϑων τε πολυτελῶν γένη παντοδαπά.
4 καϑόλου δὲ τοσαύτας νήσους ποιεῖν τὸν ποταμὸν 10
e
PR |
ὥστε τοὺς ἀκούοντας μὴ ῥαδίως πιστεῦσαι᾽ χωρὶς γὰρ τῶν περικλυξομένων τόπων ἐν τῷ καλουμένῳ 8: Δέλτα τὰς ἄλλας εἶναι νήσους πλείους τῶν ἕπτα- κοσίων, ὧν τὰς μὲν ὑπὸ “ἐϑιόπων ἐπαντλουμέναρ γεωργεῖσθαι κέγχρῳ, τὰς δὲ πλήρεις ὑπάρχειν ὄφεων 15 καὶ κυνοκεφάλων καὶ ἄλλων ϑηρίων παντοδαπῶν, καὶ διὰ τοῦτο ἀπροσίτους εἶναι τοῖς ἀνθρώποις.
Ὁ δ᾽ οὖν Νεῖλος κατὰ τὴν Αἴγυπτον εἰς πλείω μέρη σχιξόμενος ποιεῖ τὸ καλούμενον ἀπὸ τοῦ σχή- ματος 4 έλτα. τούτου δὲ τὰς μὲν πλευρὰς κατα- 20 γράφει τὰ τελευταῖα τῶν ῥευμάτων, τὴν δὲ βάσιν ἀναπληροῖ τὸ δεχόμενον πέλαγος τὰς ἐχβολὰς τοῦ ποταμοῦ. ἐξίησι δ᾽ εἰς τὴν θάλατταν ἑπτὰ στόμασιν, ὧν τὸ μὲν πρὸς ἕω κεκλιμένον καὶ πρῶτον καλεῖται Πηλουδσιακόν, τὸ δὲ δεύτερον Τανιτικόν, εἶτα Μεν- 15
- δήσιον καὶ Φατνιτικὸν καὶ Σεβεννυτικόν, ἔτι δὲ
1 καὶ ἀργύρου om. D, καὶ ἀργύρου καὶ σιδήρου om. C 9 πολυτελῶν om. CF 14 ὑπαντλουμένας C — 16 ἄϊλα»] τῶν ἄλλων D 28 ποταμοῦ] Νείλου CF 26 τανειτικόν 26 φατμνιτικόν CD.
I 33. 34. 55
e
Βολβίτινον, καὶ τελευταῖον Kevofuxóv, ὅ τινες ἩΗρακλεωτικὸν ὀνομάξουσιν. ἔστι δὲ καὶ ἕτερα στό- ματα χειροποίητα, περὶ ὧν οὐδὲν κατεπείγει γράφειν. ἐφ᾽ ἑκάστῳ δὲ πόλις τετείχισται διαιρουμένη τῷ ὅ ποταμῷ καὶ καϑ' ἑκάτερον μέρος τῆς ἐκβολῆς ξεύγ- μασι καὶ φυλακαῖς εὐκαίροις διειλημμένη. ἀπὸ δὲ τοῦ Πηλουσιακοῦ στόματος διῶρυξ ἐστι χειρο- ποίητος εἰς τὸν ᾿“ράβιον κόλπον καὶ τὴν ᾿Ερυϑρὰν ϑάλατταν. ταύτην δ᾽ ἐπεβάλετο πρῶτος κατασκευά- 10 ξεῖν Νεκῶς ὃ Ψαμμητίχου, μετὰ δὲ τοῦτον Ζ]αρεῖος ó Πέρσης, καὶ προκόψας τοῖς ἔργοις ἕως τινὸς τὸ τελευταῖον εἴασεν αὐτὴν ἀσυντέλεστον' ἐδιδάχϑη γὰρ ὑπό τινων ὅτι διορύξας τὸν ἐσϑμὸν αἴτιος ἔσται τοῦ κατακλυσϑῆναι τὴν “ἴγυπτον᾽ μετεωρο- 15 τέραν γὰρ ἀπεδείκνυον ὑπάρχειν τῆς “Αἰγύπτου τὴν ᾿Ερυϑρὰν ϑάλατταν. ὕστερον δὲ ὁ δεύτερος ἤΠτολε- μαῖος συνετέλεσεν αὐτήν, καὶ κατὰ τὸν ἐπικαιρότα- τον τόπον ἐμηχανήδατό τι φιλότεχνον διάφραγμα. τοῦτο δ᾽ ἐξήνοιγεν, ὁπότε βούλοιτο διαπλεῦσαι, καὶ 40 ταχέως πάλιν συνέκλειεν, εὐστόχως ἐκλαμβανομένης τῆς χρείας. ὃ δὲ διὰ τῆς διώρυχος ταύτης δέων ποταμὸς ὀνομάξεται μὲν ἀπὸ τοῦ κατασκευάσαντος Πτολεμαῖος, ἐπὶ δὲ τῆς ἐκβολῆς πόλιν ἔχει τὴν προσαγορενομένην ᾿Αρσινόην.
8
12
40 Τὸ δ᾽ οὖν Δέλτα τῇ Σικελίᾳ τῷ σχήματι παρα- 84
2:6 πλήσιον ὑπάρχον τῶν μὲν πλευρῶν ἑκατέραν ἔχει σταδίων ἑπτακοσίων καὶ πεντήκοντα, τὴν δὲ βάσιν ϑαλάττῃ προσκλυζομένην σταδίων χιλίων καὶ τρια-
.1 κανωβιτικόν D 10 νεκαῦς C φφψαμμιτίχου CF.
56 DIODORI SICULI
κοσίων. ἡ δὲ νῆσος αὕτη πολλαῖς διώρυξι χειρο- ποιήτοις διείληπται καὶ χώραν περιέχει καλλίστην τῆς Αἰγύπτου. ποταμόχωστος γὰρ οὖσα καὶ κατάρ- ρυτος πολλοὺς καὶ παντοδαποὺς ἐκφέρει καρπούρ, τοῦ μὲν ποταμοῦ διὰ τὴν κατ᾽ ἔτος ἀνάβασιν νεαρὰν 5 ἰλὺν ἀεὶ καταχέοντος, τῶν δ᾽ ἀνθρώπων ῥαδίως ἅπασαν ἀρδενόντων διά τινορ μηχανῆς, ἣν ἐπενόησε μὲν ᾿Δρχιμήδης ὃ Συρακόσιος, ὀνομάξεται δὲ ἀπὸ τοῦ σχήματος xoyA(ug. πραεῖαν δὲ τοῦ Νείλου τὴν ῥύσιν ποιουμένου, καὶ γῆν πολλὴν καὶ παντοδαπὴν 10 καταφέροντος, ἔτι δὲ κατὰ τοὺς κοίλους τόπους λιμνάξοντος, ἕλη γίνεται πάμφορα. ῥίξαι γὰρ ἐν αὐτοῖς φύονται παντοδαπαὶ τῇ γεύσει καὶ καρπῶν καὶ καυλῶν ἰδιάξουσαι φύσεις, πολλὰ συμβαλλόμεναι τοῖς ἀπόροις τῶν ἀνθρώπων καὶ τοῖς ἀσθενέσι πρὸς 15 αὐτάρκειαν. οὐ γὰρ μόνον τροφὰς παρέχονται που- κίλας καὶ πᾶσι τοῖς δεομένοις ἑτοίμας καὶ δαψιλεῖρ, ἀλλὰ καὶ τῶν ἄλλων τῶν εἰς τὸ ξῆν ἀναγκαίων οὐκ ὀλίγα φέρουσι βοηϑήματα᾽ λωτός vs γὰρ φύεται πολύς, ἐξ οὗ κατασκευάζουσιν ἄρτους οἱ κατ᾽ Alyv- 30 zrov δυναμένους ἐχπληροῦν τὴν φυσικὴν τοῦ σώμα- τος ἔνδειαν, τό τε κιβώριον δαψιλέστατον ὑπάρχον φέρει τὸν καλούμενον «Αἰγύπτιον κύαμον. ἔστι δὲ καὶ δένδρων γένη πλείονα, καὶ τούτων αἴ μὲν ὀνο- μαξόμεναι περδαῖαι καρπὸν διάφορον ἔχουσι τῇ 35 γλυκύτητι, μετενεχϑέντος ἐξ “ἰϑιοπίας ὑπὸ Περσῶν τοῦ φυτοῦ χαϑ᾽ ὃν καιρὸν Καμβύσης ἐκράτησεν 8 ἐκείνων τῶν vóxov: τῶν δὲ συκαμίνων αἱ μὲν τὸν
τῷ
e
-
Q
eo
ed
17 καὶ (ante πᾶσι) om. C 94 γένη πλείονα om. C καὶ v.] καὶ φύσεις πλείους καὶ τ. CF —— 26 περσίαι CF.
I 84. 85. DT
τῶν μόρων καρπὸν φέρουσιν, aí δὲ τὸν volg σύκοις ἐμφερῆ, καὶ παρ᾽ ὅλον ὄχεδὸν τὸν ἐνιαυτὸν αὐτοῦ φυομένου συμβαίνει τοὺς ἀπόρους καταφυγὴν ἕτοί- μην ἔχειν τῆς ἐνδείας. τὰ δὲ βάτα καλούμενα 5 [μυξάρια] συνάγεται μὲν κατὰ τὴν ἀποχώρησιν τοῦ ποταμοῦ, διὰ δὲ τὴν γλυκύτητα τῆς φύσεως αὐτῶν ἐν τραγήματος μέρει καταναλίσκεται. κατασκευάζουσι 41 ὃὲ καὶ ἐκ τῶν κριϑῶν Αἰγύπτιοι πόμα λειπόμενον οὐ πολὺ τῆς περὶ τὸν οἷνον εὐωδίας, ὃ καλοῦσι 10 ξῦϑος. χρῶνται δὲ καὶ πρὸς τὴν τῶν λύχνων καῦσιν ἐπιχέοντες ἀντ᾽ ἐλαίου τὸ ἀποθλιβόμενον ἔκ τινος φυτοῦ, προσαγορευόμενον ὃὲ κίκι. πολλὰ δὲ καὶ ἄλλα τὰ δυνάμενα τὰς ἀναγκαίας χρείας παρέχεσθαι τοῖς ἀνθρώποις δαψιλῆ φύεται κατὰ τὴν Αἴγυπτον. 16 ὑπὲρ ὧν μακρὸν ἂν εἴη γράφειν.
e
11
Θηρία δ᾽ ὁ Νεῖλος τρέφει πολλὰ μὲν καὶ ἄλλα δῦ
ταῖς ἰδέαις ἐξηλλαγμένα, δύο δὲ διάφορα, τόν τε κροκόδειλον καὶ τὸν καλούμενον ἵππον. τούτων δ᾽ ὁ μὲν κροχόδειλος ἐξ ἐλαχίστου γίνεται μέγιστος, 40 ὡς Qv ὠὰ μὲν τοῦ ξῴου τούτου τίκτοντος τοῖς χη- νείοις παραπλήσια. τοῦ δὲ γεννηθέντος αὐξομένου μέχρε πηχῶν ἑκκαίδεχα. καὶ μακρόβιον μέν ἐστιν ὡς κατ᾽ ἄνθρωπον, γλῶτταν δὲ οὐκ ἔχει. τὸ δὲ σῶμα ϑαυμαστῶς ὑπὸ τῆς φύσεως ὠχύρωται' τὸ 35 μὲν γὰρ δέρμα αὐτοῦ πᾶν φολιδωτόν ἐστι καὶ τῇ σκληρότητι διάφορον, ὀδόντες δ᾽ ἐξ ἀμφοτέρων τῶν μερῶν ὑπάρχουσι πολλοί, δύο δὲ oí χαυλιόδοντες
8
πολὺ τῷ μεγέϑει τῶν ἄλλων διαλλάττοντες. σαρχο- 4
1 τῶν om. 6 Fidi": om. CF 26 γὰρ om. D πᾶν q.] Αν παφολιϑωτόν 96 διαφέρον CF.
58 DIODORI SICULI
φαγεῖ δ᾽ οὐ μόνον ἀνθρώπους, ἀλλὰ καὶ τῶν ἄλλων
τῶν ἐπὶ τῆς γῆς ξώων τὰ προσπελάξοντα τῷ mo-
ταμῷ. καὶ τὰ μὲν δήγματα ποιεῖ ἁδρὰ καὶ χαλεπά, . τοῖς δ᾽ ὄνυξι δεινῶς δπαράττει, καὶ τὸ διαιρεϑὲν τῆς σαρκὸς παντελῶς ἀπεργάξεται δυσίατον. ἐϑη- δ ρεύετο δὲ ταῦτα τὰ ξῷα τὸ μὲν παλαιὸν ὑπὸ τῶν “ἰγυπτίων ἀγχίστροις ἔχουσιν ἐπιδεδελεασμένας ὑείας σάρκας, ὕστερον δὲ ποτὲ μὲν δικτύοις παχέσιν. ὡσπερεί τινες ἰχϑῦς, ποτὲ δ᾽ ἐμβολίοις σιδηροῖς ἐκ τῶν ἀκάτων τυπτόμενα συνεχῶς εἰς τὴν κεφαλήν. 10 e πλῆϑος δ᾽ αὐτῶν ἀμύϑητόν ἐστι κατά τε τὸν ποτα- μὸν καὶ τὰς παρακειμένας λίμνας, ὡς ἂν πολυγόνων τε ὄντων καὶ σπανίως ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων ἀναιρου- μένων" τῶν μὲν γὰρ ἐγχωρίων τοῖς πλείστοις νόμι- μόν ἐστιν ὡς ϑεὸν σέβεσϑαι τὸν κροκόδειλον, τοῖς 15 δ᾽ ἀλλοφύλοις ἀλυσιτελής ἐστιν ἡ ϑήρα παντελῶς, οὐχ οὔσης ἐδωδίμου τῆς σαρκός. ἀλλ᾽’ ὅμως τοῦ πλήϑους τούτου φυομένου κατὰ τῶν ἀνθρώπων ἡ φύσις κατεσκεύασε μέγα βοήϑημα' ὃ γὰρ καλού- μενος ἰχνεύμων, παραπλήδιος ὧν μιχρῷ κυνί, περι- 30 ἔρχεται τὰ τῶν χροκοδείλων φὰ συντρίβων, τίκτοντος 45 τοῦ (oov παρὰ τὸν ποταμόν, καὶ τὸ ϑαυμασιώτατον, οὔτε κατεσϑίων οὔτε ὠφελούμενος οὐδὲν διατελεῖ φυσικήν τινα χρείαν καὶ κατηναγκασμένην ἐνερ- γῶν εἰς ἀνθρώπων εὐεργεσίαν. ὁ δὲ καλούμενος s5 ἵππος τῷ μεγέϑει μέν ἐστιν οὐκ ἐλάττων πηχῶν πέντε, τετράπους δ᾽ ὧν xol δίχηλος παραπλησίως τοῖς βουσὶ τοὺς χαυλιόδοντας ἔχει μείξους τῶν
e
e3
oo
2 τῆς om 3 ἁδρὰ] μεγάλα CF 28 οὐ xat- ss8ímy D 56 hdrra D.
I 85. 36. 59
ἀγρίων ὑῶν, τρεῖς ἐξ ἀμφοτέρων τῶν μερῶν. ὦτα ὃς καὶ κέρκον καὶ φωνὴν ἵππῳ παρεμφερῆ, τὸ δ᾽ ὅλον κύτος τοῦ σώματος οὐχ ἀνόμοιον ἐλέφαντι, καὶ δέρμα πάντων δὄχεδὸν τῶν ϑηρίων ἰσχυρότατον.
5$ ποτάμιον γὰρ ὑπάρχον καὶ χερδαῖον τὰς μὲν ἡμέρας ἐν τοῖς ὕδασι ποιεῖ γυμναξόμενον κατὰ βάϑουςρ, τὰς δὲ νύχτας ἐπὶ τῆς χώρας κατανέμεται τόν τε σῖτον καὶ τὸν χόρτον, ὥστε εἰ πολύτεκνον ἦν τοῦτο τὸ ξῷον καὶ κατ᾽ ἐνιαυτὸν ἔτικτεν, ἐλυμαίνετ᾽ ἂν
10 ὁλοσχερῶς τὰς γεωργίας τὰς κατ᾽ Αἴγυπτον. ἁλί- ὄκεται δὲ καὶ τοῦτο πολυχειρίᾳ τῶν τυπτόντων τοῖς σιδηροῖς ἐμβολίοιρ᾽ ὅπου γὰρ ἂν φανῇ, συνά- γουσιν ἐπ’ αὐτὸ πλοῖα, καὶ περιστάντες κατατραυ- ματίξουσιν ὥσπερ τισὶ κοπεῦσιν ἐπὶ σιδηροῖς ἀγκί-
15 ὅτροις, εἶθ᾽ ἑνὶ τῶν ἐμπαγέντων ἐνάπτοντες ἀρχὰς στυππίνας ἀφιᾶσι, μέχρι ἂν ὅτου παραλυϑῇ γενό- μενον ἔξαιμον. τὴν μὲν οὖν σάρκα σκληρὰν ἔχει καὶ δύσπεπτον, τῶν δ᾽ ἔντοσθεν οὐδὲν ἐδώδιμον, οὔτε σπλάγχνον οὔτ᾽ ἐγκοίλιον.
τ
10
20 Χωρὶς ὃὲ τῶν εἰρημένων ϑηρίων ὁ Νεῖλος ἔχει 86
παντοῖα γένη ἰχϑύων καὶ κατὰ τὸ πλῆϑος ἄπιστα" τοῖς γὰρ ἐγχωρίοις οὐ μόνον ἐκ τῶν προσφάτως ἁλισκομένων παρέχεται δαψιλῇ τὴν ἀπόλαυσιν, ἀλλὰ καὶ πλῆϑος εἰς ταριχείαν ἀνίησιν ἀνέκλειπτον. καϑ- 35 όλου δὲ ταῖς εἰς ἀνθρώπους εὐεργεσίαις ὑπερβάλλει πάντας τοὺς κατὰ τὴν οἰκουμένην ποταμούς. τῆς γὰρ πληρώσεως τὴν ἀρχὴν ἀπὸ ϑερινῶν τροπῶν
6 γὰρ] δὲ Dind. 6 ποιεῖ] διατρέβει II. 1 τῆς D, τὰς F, om. C 11 τοῦτο] τοῦτο τὸ ξῶον vulg. 14 κωπεῦσιν D 17 ἔξαιμον} τοιοῦτον δὲ ὑπάρχον add. D 21 κατὰ om. CF ἄπιστον C
o
e
σι
o
«1
60 DIODORI SICULI
ποιούμενος αὔξεται μὲν μέχρι τῆς ἰσημερίας τῆς μετοπωρινῆς, ἐπάγων δ᾽ ἀεὶ νέαν ἰλὺν βρέχει τὴν γῆν ὁμοίως τήν τε ἀργὴν καὶ σπόριμον καὶ φυτεύ- όιμον τοσοῦτον χρόνον ὅσον ἂν οἷ γεωργοῦντες τὴν χώραν ἐθελήσωσι. τοῦ γὰρ ὕδατος πραέως φερο- ὅ μένου ῥᾳδίως ἀποτρέπουσιν αὐτὸν μικροῖς χώμασι, καὶ πάλιν ἐπάγουσιν εὐχερῶς ταῦτα διαιροῦντες, ὅταν δόξῃ συμφέρειν. καϑόλου δὲ τοσαύτην τοῖς 43 μὲν ἔργοις εὐκοπίαν παρέχεται, τοῖς δ᾽ ἀνθρώποις λυσιτέλειαν, ὥστε τοὺς μὲν πλείστους τῶν γεωργῶν 10 τοῖς ἀναξηραινομένοις τῆς γῆς τόποις ἐφισταμένους καὶ τὸ σπέρμα βάλλοντας ἐπάγειν τὰ βοσκήματα, καὶ τούτοις συμπατήδσαντας μετὰ τέτταρας ἢ πέντε μῆνας ἀπαντᾶν ἐπὶ τὸν ϑερισμόν, ἐνίους δὲ κούφοις ἀρότροις ἐπαγαγόντας βραχέως τὴν ἐπιφάνειαν τῆς 15 βεβρεγμένης χώρας σωροὺς ἀναιρεῖσθαι τῶν καρπῶν χωρὶς δαπάνης πολλῆς καὶ κακοπαϑείας. ὅλως γὰρ πᾶσα γεωργία παρὰ μὲν τοῖς ἄλλοις ἔϑνεσι μετὰ μεγάλων ἀναλωμάτων καὶ ταλαιπωριῶν διοικεῖται, παρὰ δ᾽ Αἰγυπτίοις μόνοις ἐλαχίστοις δαπανήμασι 20 καὶ πόνοις συγκομίξεται. ἥ τε ἀμπελόφυτος ὁμοίως ἀρδευομένη δαψίλειαν οἴνου τοῖς ἐγχωρίοις παρα- σκευάξει. οἵ ὃὲ χερσεύειν ἐάσαντες τὴν χώραν τὴν ἐπικεκλυσμένην καὶ τοῖς ποιμνίοις ἀνέντες μηλόβο- τον διὰ τὸ πλῆϑος τῆς νομῆς δὶς τεκόντα καὶ δὶς 35 ἀποκαρέντα τὰ πρόβατα καρποῦνται.
Τὸ óà γινόμενον περὶ τὴν ἀνάβασιν τοῦ Νεί- λου τοῖς μὲν ἰδοῦσι ϑαυμαστὸν φαίνεται, τοῖς δ᾽
15 ὑπαγαγόντας Reiske 28 τὴν ἐπικεκλυσμένην χώραν CF.
I 86. 61
ἀκούσασι παντελῶς ἄπιστον. τῶν yàg ἄλλων ποτα- μῶν ἁπάντων περὶ τὰς ϑερινὰς τροπὰς ἐλαττου- μένων καὶ κατὰ τὸν ἑξῆς χρόνον τοῦ ϑέρους ἀεὶ μᾶλλον ταπεινουμένων, οὗτος μόνος τότε τὴν ἀρχὴν 5 λαβὼν τῆς πληρώσεως ἐπὶ τοσοῦτον αὔξεται καϑ' ἡμέραν ὥστε τὸ τελευταῖον πᾶσαν δχεδὸν ἐπικλύξειν τὴν Αἴγυπτον. ὡσαύτως ἂἃὲ πάλιν εἰς τοὐναντίον μεταβαλὼν τὸν ἴδον χρόνον xo9' ἡμέραν ἐκ τοῦ κατ᾽ ὀλίγον ταπεινοῦται, μέχρι ἂν εἰς τὴν προῦπάρ- 10 ξασαν ἀφίκηται τάξιν. καὶ τῆς μὲν χώρας οὔσης πεδιάδος, τῶν δὲ πόλεων καὶ τῶν κωμῶν. ἔτι δὲ τῶν ἀγροικιῶν κειμένων ἐπὶ χειροποιήτων χωμάτων, ἡ πρόσοψις ὁμοία γίνεται ταῖς Κυκλάσι νήσοις. τῶν δὲ χερσαίων ϑηρίων τὰ πολλὰ μὲν ὑπὸ τοῦ 15 ποταμοῦ περιληφϑέντα διαφϑείρεται βαπτιξόμενα, τινὰ δ᾽ εἰς τοὺς μετεωροτέρους ἐχφεύγοντα τόπους διασώξεται, τὰ δὲ βοσκήματα κατὰ τὸν τῆς ἀνα- βάσεως χρόνον ἐν ταῖς κώμαις καὶ ταῖς ἀγροικίαις διατρέφεται, προπαραδκευαξομένης αὐτοῖς τῆς τρο- 40 φῆς. οἵ δ᾽ ὄχλοι πάντα τὸν τῆς πληρώσεως χρόνον 44 ἀπολελυμένοι τῶν ἔργων εἰς ἄνεσιν τρέπονται, συνεχῶς ἑστιώμενοι καὶ πάντων τῶν πρὸς ἡδονὴν ἀνηκόντων ἀνεμποδίστως ἀπολαύοντες. διὰ δὲ τὴν ἀγωνίαν τὴν ἐκ τῆς ἀναβάσεως τοῦ ποταμοῦ γινο- 35 μένην κατεσκεύασται Νειλοσκοπεῖον ὑπὸ τῶν βασι- λέων ἐν τῇ Μέμφει" ἐν τούτῳ δὲ τὴν ἀνάβασιν ἀκριβῶς ἐκμετροῦντες οἵ τὴν τούτου διοίκησιν ἔχον- τες ἐξαποστέλλουσιν εἰς τὰς πόλεις ἐπιστολάς, δια-
4 τὴν om. ΕἾ 8. μεταβάλλων ΑΒ.
11
12
91
to
e
i»
62 DIODORI SICULI
σαφοῦντες πόσους πήχεις ἢ δαχτύλους ἀναβέβηκεν ὁ ποταμὸς καὶ πότε τὴν ἀρχὴν πεποίηται τῆς ἐλατ- τώσεως. διὰ δὲ τοῦ τοιούτου τρόπου τῆς μὲν ἀγωνίας ἀπολύεται πᾶς ὃ λαός, πυϑόμενος τὴν τῆς
αὐξήσεως εἰς τοὐναντίον μεταβολήν, τὸ δὲ πλῆθος ὅ
τῶν ἐσομένων καρπῶν εὐθὺς ἅπαντες προεπεγνώ- κασιν, ἐκ πολλῶν χρόνων τῆς παρατηρήδεως ταύ- της παρὰ τοῖς Αἰγυπτίοις ἀκριβῶς ἀναγεγραμμένης.
Μεγάλης δ᾽ οὔσης ἀπορίας περὶ τῆς τοῦ ποτα- μοῦ πληρώσεως, ἐπικεχειρήκασι πολλοὶ τῶν τε φιλο- σόφων καὶ τῶν ἱστορικῶν ἀποδιδόναι τὰς ταύτης αἰτίας, περὶ ὧν ἐν κεφαλαίοις ἐροῦμεν, ἵνα μήτε μακρὰς ποιώμεϑα τὰς παρεκβάσεις μήτε ἄγραφον τὸ παρὰ πᾶσιν ἐπιξητούμενον ἀπολείπωμεν. ὅλως γὰρ ὑπὲρ τῆς ἀναβάσεως τοῦ Νείλου καὶ τῶν πηγῶν, ἔτι δὲ τῆς εἰς θάλατταν ἐκβολῆς καὶ τῶν ἄλλων ὧν ἔχει διαφορῶν παρὰ τοὺς ἄλλους ποταμούς, μέγιστος ὧν τῶν κατὰ τὴν οἰκουμένην. τινὲς μὲν τῶν συγγραφέων ἁπλῶς οὐκ ἐτόλμησαν οὐδὲν εἰπεῖν,
καίπερ εἰωθότες μηκύνειν ἐνίοτε περὶ χειμάρρου 30
τοῦ τυχόντος, τινὲς δ᾽ ἐπιβαλόμενοι λέγειν περὶ τῶν ἐπιξητουμένων πολὺ τῆς ἀληϑείας διήμαρτον. οὗ μὲν γὰρ περὶ τὸν Ἑλλάνικον καὶ Κάδμον, ἔτι δ᾽ Ἑκαταῖον, καὶ πάντες oí τοιοῦτοι, παλαιοὶ παντά-
παδιν ὄντες, εἰς τὰς μυϑώδεις ἀποφάσεις ἀπέκλιναν" 36
Ἡρόδοτος δὲ ὃ πολυπράγμων, εἰ καί τις ἄλλος, γεγονὼς καὶ πολλῆς ἱστορίας ἔμπειρος ἐπικεχείρηκε
6 προεγνώκασιν CF 7 πολλῶν) τῶν ἄλλων CF 8 παρὰ τοῖς Αἰγυπτίοις] παρ᾽ αὐτοῖς CF 11 ἀποδοῦναι ABE (cf. Theophylaectos VIT 17) 21 τοῦ om. D.
I 36. 87. 63
μὲν περὶ τούτων ἀποδιδόναι λόγον, ἠκολουϑηκὼς ὃξ ἀντιλεγομέναις ὑπονοίαις εὑρίσκεται" Ξενοφῶν ὃὲ χαὶ Θουκυδίδης, ἐπαινούμενοι κατὰ τὴν ἀλήϑειαν τῶν ἱστοριῶν, ἀπέσχοντο τελέως κατὰ τὴν γραφὴν ὅτῶν τόπων τῶν xcv Αἴγυπτον" οἵ δὲ περὶ τὸν Ἔφορον καὶ Θεόπομπον μάλιστα πάντων εἰς ταῦτ᾽ 45 ἐπιταθέντες ἥκιστα τῆς ἀληϑείας ἐπέτυχον. καὶ διεσφάλησαν οὗτοι πάντες οὐ διὰ τὴν ἀμέλειαν, ἀλλὰ διὰ τὴν τῆς χώρας ἰδιότητα. ἀπὸ γὰρ τῶν 10 ἀρχαίων χρόνων ἄχρι Πτολεμαίου τοῦ Φιλαδέλφου προσαγορευθέντος οὐχ ὕπως τινὲς τῶν Ἑλλήνων ὑπερέβαλον εἰς “ἰϑιοπίαν, ἀλλ᾽ οὐδὲ μέχρι τῶν 0gov τῆς «Αἰγύπτου προσανέβησαν. οὕτως ἄξενα
. πάντα ἦν τὰ περὶ τοὺς τόπους τούτους καὶ παντε- 15 λῶς ἐπικίνδυνα᾽ τοῦ δὲ προειρημένου βασιλέως μεϑ᾽ ᾿“Ελληνικῆς δυνάμεως εἰς Αἰὐἰϑιοπίαν πρώτου στρα- τεύσαντος ἐπεγνώσθη τὰ κατὰ τὴν χώραν ταύτην ἀκριβέστερον ἀπὸ τούτων τῶν χρόνων. τῆς μὲν οὖν τῶν προτέρων συγγραφέων ἀγνοίας τοιαύτας 30 τὰς αἰτίας συνέβη γενέσϑαι" τὰς δὲ πηγὰς τοῦ Νεί- λου, καὶ τὸν τόπον db: οὗ λαμβάνει τὴν ἀρχὴν τοῦ ῥεύματος, ἑορακέναι μὲν μέχρι τῶνδε τῶν ἱστοριῶν γραφομένων οὐδεὶς εἴρηκεν οὐδ᾽ ἀκοὴν ἀπεφήνατο παρὰ τῶν ἑορακέναι διαβεβαιουμένων. διὸ καὶ τοῦ 25 πράγματος εἰς ὑπόνοιαν καὶ καταστοχασμὸν πιϑα- νὸν καταντῶντος, οἱ μὲν κατ᾽ Αἴγυπτον ἱερεῖς ἀπὸ τοῦ περιρρέοντος τὴν οἰκουμένην ὠκεανοῦ φασιν αὐτὸν τὴν σύστασιν λαμβάνειν, ὑγιὲς μὲν οὐδὲν λέγοντες, ἀπορίᾳ δὲ τὴν ἀπορίαν λύοντες καὶ λόγον
22 ἰστοριογραφομένων D (cf. IV 80,4 XIII 90, 5).
64 DIODOBI SICULI
φέροντες εἰς πίστιν αὐτὸν πολλῆς πέστεως προῦσ- δεόμενον τῶν δὲ Τρωγλοδυτῶν οἱ μεταναστάντες ἐκ τῶν ἄνω τόπων διὰ καῦμα, προσαγορευόμενοι 0$ Βόλγιοι, λέγουσιν ἐμφάσεις τινὰς εἶναι περὶ τοὺς τόπους ἐκείνους, ἐξ ὧν ἄν vig συλλογίσαιτο διότι 5 πολλῶν πηγῶν εἰς ἕνα τόπον ἀϑροιξομένων συν- ἔσταται τὸ ῥεῦμα τοῦ Νείλου" διὸ καὶ πολυγονώ- τατον αὐτὸν ὑπάρχειν πάντων τῶν γνωριξομένων ποταμῶν. οἵ δὲ περιοικοῦντες τὴν νῆσον τὴν ὀνο- μαξομένην Μερόην, οἷς καὶ μάλιστ᾽ ἄν τις συγκατά- 1 ϑοιτο, τῆς μὲν κατὰ τὸ πιϑανὸν εὑρησιλογίας πολὺ κεχωρισμένοις, τῶν δὲ τόπων τῶν ξητουμένων ἔγ- γιόστα κειμένοις, τοσοῦτον ἀπέχουσι τοῦ λέγειν τι περὶ τούτων ἀκριβῶς ὥστε καὶ τὸν ποταμὸν 4avd- πουν προσηγορεύκασιν, ὕπερ ἐστὶ μεϑερμηνευόμενον 15 εἰς τὴν Ἑλλήνων διάλεκτον ἐκ τοῦ σκότους ὕδωρ. οὗτοι μὲν οὖν τῷ Νείλῳ τῆς ἐν τοῖς τόποις ἀϑεω- ρησίας καὶ τῆς ἰδίας ἀγνοίας οἰκείαν ἔταξαν προδη- γορέαν᾽ ἡμῖν δ᾽ ἀληϑέστατος εἶναι δοκεῖ λόγος ὁ πλεῖστον ἀπέχων τοῦ προσποιήματος. οὐκ ἀγνοῶ 46 δὲ ὅτε τὴν πρὸς τὴν £o τοῦ ποταμοῦ τούτου xal τὴν πρὸς ἑσπέραν 4ιβύην ἀφορίζων Ηρόδοτος ἀνα- τίϑησι Μίβυσι τοῖς ὀνομαξομένοις Νασδαμῶσι τὴν ἀκριβῆ ϑεωρίαν τοῦ ῥείθρου, καί φησιν ἔκ τινος λίμνης λαμβάνοντα τὴν ἀρχὴν τὸν Νεῖλον φέρεσϑαι 56 διὰ χώρας Αὐϑθιοπικῆς ἀμυϑήτου" οὐ μὴν αὐτόϑεν
μι e
1 αὐτὸν Stephanus, αὐτῶν codices — 2 τρωγοδυτῶν D 4 βόλγιοι CDF, μόλγιοι ABE 6 ἐκείνους om. CF 9 ὑπεροικοῦντες CF . 129 κεχωρισμένοι D 13 κείμενοι D 16 εἰς τὴν Ἑλλήνων διάλεκτον om. CF 17 τοῖς om. D.
I 37. 38. 65
οὔτε τοῖς εἰποῦσι Aífvuauw, εἴπερ καὶ πρὸς ἀλήϑειαν εἰρήκασιν, οὔτε τῷ συγγραφεῖ προσεχτέον ἀναπό- δειχκτα λέγοντι.
Ἐπειδὴ δὲ περὶ τῶν πηγῶν καὶ τῆς ῥύσεως αὖ- 88
5 τοῦ διεληλύθαμεν, πειρασόμεϑα τὰς αἰτίας ἀποδι- δόναι τῆς πληρώσεως. Θαλῆς μὲν οὖν, εἷς τῶν 9 ἑπτὰ σοφῶν ὀνομαξόμενος, φησὶ τοὺς ἐτησίας ἀντι- πνέοντας ταῖς ἐκβολαῖς τοῦ ποταμοῦ κωλύειν εἰς ϑάλατταῦ προχεῖσθαι τὸ ῥεῦμα, καὶ διὰ τοῦτ᾽ αὖ-
10 τὸν πληρούμενον ἐπικλύξειν ταπεινὴν οὖσαν καὶ πεδιάδα τὴν Αἴγυπτον. τοῦ δὲ λόγου τούτου, καί- 8 περ εἶναι δοκοῦντος πιθανοῦ, ῥάδιον ἐξελέγξαι τὸ ψεῦδος. εἰ γὰρ ἦν ἀληϑὲς τὸ προειρημένον, οἵ zo- ταμοὶ πάντες ἂν οἱ τοῖς ἐτησίαις ἐναντίας τὰς ἐκβο-
15 λὰς ἔχοντες ἐποιοῦντο τὴν ὁμοίαν ἀνάβασιν" οὗ μη- δϑαμοῦ τῆς οἰκουμένης συμβαίνοντος ξητητέον ἑτέραν αἰτίαν ἀληθινὴν τῆς πληρώσεως. ᾿Δναξαγόρας δ᾽ ὃ 4 φυσικὸς ἀπεφήνατο τῆς ἀναβάσεως αἰτίαν εἶναι τὴν τηκομένην χιόνα κατὰ τὴν Αἰθιοπίαν, à καὶ ὃ ποιη-
.0 τὴς Εὐριπίδης μαϑητὴς ὧν ἠκολούϑηκε" λέγει γοῦν
Νείλου λιπὼν κάλλιστον ἐκ γαίας ὕδωρ, ὃς ἐκ μελαμβρότοιο πληροῦται ῥοὰς “ἰθϑιοπέδος γῆς. ἡνίχ᾽ ἂν τακῇ χιών.
καὶ ταύτην δὲ τὴν ἀπόφασιν οὐ πολλῆς ἀντιρρή- 5
»5 660g δεῖσϑαι συμβέβηκε, φανεροῦ πᾶσιν ὄντος ὅτι διὰ τὴν ὑπερβολὴν τῶν καυμάτων ἀδύνατον χιόνα πίπτειν περὶ τὴν Αἰϑιοπίαν. καϑόλου γὰρ περὶ αὶ τοὺς τόπους τούτους οὔτε πάγος οὔτε ψῦχος οὔϑ᾽
4 ἐπειδὴ] ἐπεὶ C 17 αἰτίαν ἑτέραν vulg. 21 γαίης CD 26 προσδεῖσθαι II.
Dioponvs I. ιν
Li
66 DIODORI SICULI
ὅλως χειμῶνος ἔμφασις γίνεται, xol μάλιστα περὶ τὴν ἀνάβασιν τοῦ Νείλου. εἰ δέ τις καὶ συγχωρή- ὅσαι χιόνος εἶναι πλῆϑος ἐν τοῖς ὑπὲρ Αἰθιοπίαν τόποις, ὅμως ἐλέγχεται τὸ ψεῦδος τῆς ἀποφάσεως" πᾶς γὰρ ποταμὸς ἀπὸ χιόνος ῥέων ὁμολογουμένως 5 αὔρας ἀναδίδωσι ψυχρὰς καὶ τὸν ἀέρα παχύνει" περὶ δὲ τὸν Νεῖλον μόνον τῶν ποταμῶν οὔτε νέ- φους ὑποστάσεις ὑπάρχουσιν οὔτ᾽ αὖραι ψυχραὶ
8 γίνονται οὔϑ᾽ ὁ ἀὴρ παχύνεται. Ἡρόδοτος δέ φησι
e
10
11
12
τὸν Νεῖλον εἶναι μὲν φύσει τηλικοῦτον ἡλίκος y(- 10 νεται κατὰ τὴν πλήρωσιν, ἐν δὲ τῷ χειμῶνι τὸν ἥλιον κατὰ τὴν “ιβύην φερόμενον ἐπισπᾶσϑαι πρὸς ἑαυτὸν πολλὴν ὑγρασίαν ἐκ τοῦ Νείλου, καὶ διὰ τοῦτο περὶ τοὺς καιροὺς τούτους παρὰ φύσιν ἐλάτ- τονα γίνεσθαι τὸν ποταμόν᾽ τοῦ δὲ ϑέρους ἐπι- 15 στάντος ἀποχωροῦντα τῇ φορᾷ τὸν ἥλιον πρὸς τὰρ 44 ἄρχτους ἀναξηραίνειν καὶ ταπεινοῦν τούς τὲ περὶ τὴν Ελλάδα ποταμοὺς καὶ τοὺς κατὰ τὴν ἄλλην χώ- ραν τὴν ὁμοίως ἐχείνῃ κειμένην. οὐκέτ᾽ οὖν εἶναι παράδοξον τὸ γινόμενον περὶ τὸν Νεῖλον" οὐ γὰρ so ἐν τοῖς καύμασιν αὔξεσθαι, κατὰ τὸν χειμῶνα δὲ ταπεινοῦσϑαι διὰ τὴν προειρημένην αἰτίαν. ῥητέον οὖν καὶ πρὸς τοῦτον ὅτι καθῆκον ἦν, ὥσπερ ἀπὸ τοῦ Νείλου τὴν ὑγρασίαν ὁ ἥλιος ἐφ᾽ ἑαυτὸν ἐπι- δπᾶται κατὰ τοὺς τοῦ χειμῶνος καιρούς, οὕτω καὶ ss ἀπὸ τῶν ἄλλων τῶν κατὰ τὴν ΔΜιβύην ὄντων πο- ταμῶν ἀναλαμβάνειν τι τῶν ὑγρῶν καὶ ταπεινοῦν τὰ φερόμενα ῥεύματα. ἐπεὶ δ᾽ οὐδαμοῦ τῆς Διβύης
4 ὁμοίως Ὁ 9. οὔὔϑ᾽ o] οὔ D 18 ἐκ τοῦ Νείλου om. CF 241 καύμασι Ὁ αὔξεσθαι om. D.
I 88. 89. 61
οὐδὲν τοιοῦτον γινόμενον ϑεωρεῖται, περιφανῶς ὃ συγγραφεὺς σχεδιάξων εὑρίσκεται" καὶ γὰρ οἱ περὶ τὴν Ελλάδα ποταμοὶ τὴν αὔξησιν ἐν τῷ χειμῶνι λαμβάνουσιν οὐ διὰ τὸ μακρότερον ἀφίστασϑαι τὸν 5 ἥλιον, ἀλλὰ διὰ τὸ πλῆϑος τῶν γινομένων ὄμβρων. Δημόκριτος δ᾽ ὁ ᾿4βδηρίτης φησὶν οὐ τὸν περὶ 89 τὴν μεσημβρίαν τόπον χιονίξεσϑαι, καϑάπερ εἴρη- κεν Εὐριπίδης καὶ ᾿Δἀναξαγόρας, ἀλλὰ τὸν περὶ τὰς ἄρκτους, καὶ τοῦτο ἐμφανὲς εἶναι πᾶσι. τὸ δὲ πλῆ- 2 1 €og τῆς σωρευομένης χιόνος ἐν τοῖς βορείοις μέρεσι περὶ μὲν τὰς τροπὰς μένειν πεπηγός, ἐν δὲ τῷ ϑέ- ρει διαλυομένων ὑπὸ τῆς ϑερμασίας τῶν πάγων πολλὴν τηκεδόνα γίνεσθαι, καὶ διὰ τοῦτο πολλὰ γεννᾶσθαι καὶ παχέα νέφη περὶ τοὺς μετεωροηβ 15 θους τῶν τόπων, δαψιλοῦς τῆς ἀναϑυμιάσεως πρὸς τὸ ὕψος αἰρομένης. ταῦτα δ᾽ ὑπὸ τῶν ἐτησίων s ἐλαύνεσθαι, μέχρι ἂν ὅτου προσπέσῃ τοῖς μεγίστοις ἄρεσι τῶν κατὰ τὴν οἰκουμένην, & φησιν εἶναι περὶ τὴν Ai9iomíxv: ἔπειτα πρὸς τούτοις οὖσιν ὑψηλοῖς 990 βιαίως ϑραυόμενα παμμεγέϑεις ὄμβρους γεννᾶν, ἐξ ὧν πληροῦσϑαι τὸν ποταμὸν μάλιστα κατὰ τὴν τῶν ἐτησίων ὥραν. ῥάδιον δὲ καὶ τοῦτον ἐξελέγξαι τοὺς 4 χρόνους τῆς αὐξήσεως ἀκριβῶς ἐξετάξοντα" ὁ γὰρ Νεῖλος ἄρχεται μὲν πληροῦσθαι κατὰ τὰς ϑερινὰς s5 τροπάς, οὔπω τῶν ἐτησίων πνεόντων, λήγει δ᾽ ὕστερον ἰσημερίας φϑινοπωρινῆς, πάλαι προπεπαυ- μένων τῶν εἰρημένων ἀνέμων. ὅταν οὖν ἡ τῆς ὃ πείρας ἀκρίβεια κατιόχύῃ τὴν τῶν λόγων πιϑανό-
ὅ τῶν γενομένων ὑδάτων CF 1114 μετεώρους CF. 5*
- 68 DIODORI SICULI
τητα, τὴν uiv ἐπίνοιαν τἀνδρὸς ἀποδεκτέον, τὴν
δὃὲ πίστιν τοῖς ὑπ’ αὐτοῦ λεγομένοις οὐ δοτέον.
παρίημι γὰρ καὶ διότι τοὺς ἐτησίας ἰδεῖν ἔστιν οὐ- δέν τι μᾶλλον ἀπὸ τῆς ἄρκτου πνέοντας ἥπερ τῆς
ἑσπέρας" οὐ βορέαι γὰρ οὐδ᾽ ἀπαρκτίαι μόνοι, ἀλλὰ 5
καὶ oí πνέοντες ἀπὸ ϑερινῆς δύσεως ἀργέσται κοι-
νωνοῦσι τῆς τῶν ἐτησίων προσηγορίας. τό τε AÉ- γεν ὧς μέγιστα συμβαίνει τῶν ὁρῶν ὑπάρχειν τὰ περὶ τὴν Αἰϑιοπίαν οὐ μόνον ἀναπόδεικτόν ἐστιν,
ἀλλ᾽ οὐδὲ τὴν πίστιν ἔχει διὰ τῆς ἐναργείας συγχω- 1
ρουμένην. Ἔφορος δὲ καινοτάτην αἰτίαν εἰσφέρων 48
πιϑανολογεῖν μὲν πειρᾶται, τῆς δ᾽ ἀληϑείας οὐδα-
μῶς ἐπιτυγχάνων θεωρεῖται. φησὶ γὰρ τὴν Aiyv-
Ztov ἅπασαν οὖσαν ποταμόχωστον καὶ χαύνην, ἔτι
ὃὲ κιδηρώδη τὴν φύσιν, ῥαγάδας τε μεγάλας καὶ 15
διηνεκεῖς ἔχειν, διὰ δὲ τούτων εἰς ἑαυνὴν ἀναλαμ-
βάνειν ὑγροῦ πλῆϑος, καὶ κατὰ μὲν τὴν χειμερινὴν ὥραν συνέχειν ἐν ἑαυτῇ τοῦτο, κατὰ δὲ τὴν ϑερι-
viv ὥσπερ ἰδρῶτάς τινας ἐξ αὑτῆς πανταχόϑεν ἀνιέ-
8 ναι.) καὶ διὰ τούτων πληροῦν τὸν ποταμόν. ὁ δὲ 30 συγγραφεὺς οὗτος οὐ μόνον ἡμῖν φαίνεται μὴ τε- ϑεαμένος τὴν φύσιν τῶν κατὰ τὴν Αἴγυπτον τό- πῶν, ἀλλὰ μηδὲ παρὰ τῶν εἰδότων τὰ κατὰ τὴν
9 χώραν ταύτην ἐπιμελῶς πεπυσμένος. πρῶτον μὲν γάρ, εἴπερ ἐξ αὐτῆς τῆς Αἰγύπτου ὃ Νεῖλος τὴν αὔ- 25 ξησιν ἐλάμβανεν, οὐκ ἂν ἐν τοῖς ἀνωτέρω μέρεσιν ἐπληροῦτο, διὰ τε πετρώδους καὶ στερεᾶς χώρας
e
e
10 ἐνεργείας codices, corr. Wess. 18 ἅπασαν τὴν Al- γύυπτον ποταμόγωστον οὐσαν II 28 εἰδότων] ἰδόντων
Theophylactos VII 17, 22.
I 89. 69
φερόμενος" νῦν δὲ πλείω τῶν ἑξακισχιλίων σταδίων διὰ τῆς Αἰϑιοπίας ῥέων τὴν πλήρωσιν ἔχει πρὶν ἢ ψαῦσαι τῆς Αἰγύπτου. ἔπειτ᾽ εἰ μὲν τὸ ῥεῦμα τοῦ 10 Νείλου ταπεινότερον ἦν τῶν κατὰ τὴν ποταμόχω-
5 ὅτον γῆν ἀραιωμάτων, ἐπιπολαίους ἂν εἶναι τὰς ῥαγάδας συνέβαινε, καϑ' ἃς ἀδύνατον ἦν διαμένειν τοσοῦτο πλῆϑος ὕδατος" εἰ δ᾽ ὑψηλότερον τόπον ἐπεῖχεν ὃ ποταμὸς τῶν ἀραιωμάτων, ἀδύνατον ἦν ἐκ τῶν ταπεινοτέρων κοιλωμάτων εἰς τὴν ὑψηλοτέ-
10 ραν ἐπιφάνειαν τὴν τῶν ὑγρῶν σύρρυσιν γένεσϑαι. καϑόλου δὲ τίς ἂν δυνατὸν ἡγήσαιτο τοὺς ἐκ τῶν τι κατὰ τὴν γῆν ἀραιωμάτων ἱδρῶτας τοσαύτην αὖ- ξησιν τοῦ ποταμοῦ ποιεῖν ὥστε ὑπ᾽ αὐτοῦ σχε- δὸν πᾶσαν τὴν Αἴγυπτον ἐπικλύξεσϑαι; ἀφίημι
1; γὰρ καὶ τὸ ψεῦδος τῆς τε ποταμοχώστου γῆς καὶ τῶν ἐν τοῖς ἀραιώμασι τηρουμένων ὑδάτων, ἐμ- φανῶν ὄντων τῶν ἐν τούτοις ἐλέγχων. ὁ μὲν 13 γὰρ Μαίανδρος ποταμὸς κατὰ τὴν ᾿Ασίαν πολλὴν χώραν πεποίηκε ποταμόχωστον, ἐν ἣ τῶν συμβαι-
:0 νόντων περὶ τὴν ἀναπλήρωσιν τοῦ Νείλου τὸ σύν- ολον οὐδὲν θεωρεῖται γινόμενον. ὁμοίως δὲ τούτῳ 18 περὶ μὲν τὴν ᾿ἀκαρνανίαν ὃ καλούμενος ᾿Αχελῷος ποταμός, περὶ δὲ τὴν Βοιωτίαν ó Κηφισὸς φερό- μενος ἐκ τῶν Φωκέων προσκέχωκεν οὐκ ὀλίγην χώ-
95 ρᾶν, ἐφ᾽ ὧν ἀμφοτέρων ἐλέγχεται φανερῶς τὸ ψεῦ- δος τοῦ συγγραφέως. ἀλλὰ γὰρ οὐκ ἄν τις παρ᾽ Ἐφόρῳ ζητήσειεν ἐκ παντὸς τρόπου τἀκριβές, δρῶν αὐτὸν ἐν πολλοῖς ὠλιγωρηκότα τῆς ἀληϑείας. τῶν 40
1 νυνί CF 12 τὴν om. Ὁ 18 πᾶσαν σχεδὸν vulg. 24 προκέχωκεν D. |
ῷ9
4
10 DIODORI SICULI
δ᾽ ἐν Μέμφει τινὲς φιλοσόφων ἐπεχείρησαν αἰτίαν 4: φέρειν τῆς πληρώσεως ἀνεξέλεγκτον μᾶλλον ἢ πι- ϑανήν, T πολλοὶ συγκατατέθϑεινται. διαιρούμενοι γὰρ τὴν γῆν εἰς τρία μέρη φασὶν ὑπάρχειν ἕν μὲν τὸ κατὰ τὴν ἡμετέραν οἰκουμένην, ἕτερον δὲ τὸ ς τούτοις τοῖς τόποις ἀντιπεπονθὸς ταῖς ὥραις, τὸ δὲ τρίτον μεταξὺ μὲν κεῖσϑαι τούτων, ὑπάρχειν δὲ διὰ καῦμα ἀοίκητον. εἰ μὲν οὖν ὃ Νεῖλος ἀνέβαινε κατὰ τὸν τοῦ χειμῶνος καιρόν, δῆλον ἂν ὑπῆρχεν ὡς ἐκ τῆς x«9" ἡμᾶς ξώνης λαμβάνει τὴν ἐπίρρυσιν τὸ διὰ τὸ περὶ τούτους τοὺς καιροὺς μάλιστα γίνεσθαι παρ᾽ ἡμῖν τὰς ἐπομβρίας" ἐπεὶ δὲ τοὐναντίον περὶ τὸ θέρος πληροῦται, πιθανὸν εἶναι κατὰ τοὺς ἀντι- κειμένους τόπους γεννᾶσθαι τοὺς χειμῶνας, καὶ τὸ πλεονάξον τῶν κατ᾽ ἐκείνους τοὺς τόπους ὑδά- 16 vov εἰς τὴν καϑ᾿ ἡμᾶς οἰκουμένην φέρεσϑαι. διὸ καὶ πρὸς τὰς πηγὰς τοῦ Νείλου μηδένα δύνασθαι παρελθεῖν, ὡς ἂν ἐκ τῆς ἐναντίας ξώνης διὰ τῆς ἀοικήτου φερομένου τοῦ ποταμοῦ. μαρτυρεῖν δὲ τούτοις καὶ τὴν ὑπερβολὴν τῆς γλυκύτητος τοῦ κατὰ so τὸν Νεῖλον ὕδατος" διὰ γὰρ τῆς κατακεκαυμένης αὐτὸν ῥέοντα καϑέψεσϑαι, καὶ διὰ τοῦτο γλυκύτα- vov εἶναι πάντων τῶν ποταμῶν, ἅτε φύσει τοῦ πυρώδους πᾶν τὸ ὑγρὸν ἀπογλυκαίνοντος. οὗτος δ᾽ ὁ λόγος ἔχει μέν τινα [φανερὰν καὶ] πρόχειρον ἀν- τίρρησιν, ὅτι παντελῶς ἀδύνατον εἶναι δοκεῖ ποτα- μὸν ἐκ τῆς ἀντικειμένης οἰκουμένης εἰς τὴν ἡμετέ- ραν ἀναφέρεσθαι, καὶ μάλιστ᾽ εἴ τις ὑπόϑοιτο σφαι-
τὸ
ὅ
9 ἂν add. Hertlein 18 προσελϑεῖν CF — 925 φανε- ρὰν καὶ om.
I 40. 41. 11
ροεξιδῆ τὴν γῆν ὑπάρχειν. καὶ γὰρ ἐάν vig τοῖς λό- γοις κατατολμήσας βιάζηται τὴν ἐνάργειαν, ἥ γε φύσις τῶν πραγμάτων οὐδαμῶς συγχωρήσει. καϑ- ὅλου μὲν γὰρ ἀνεξέλεγκτον ἀπόφασιν εἰσηγούμε- s voi, καὶ τὴν ἀοίκητον χώραν μεταξὺ τιϑέμενοι, ταύτῃ διαφεύξεσϑαι τοὺς ἀκριβεῖς ἐλέγχους νομί- ξουσι" δίκαιον δὲ τοὺς περί τινων διαβεβαιουμέ- c νους ἢ τὴν ἐνάργειαν παρέχεσϑαι μαρτυροῦσαν ἢ τὰς ἀποδείξεις λαμβάνειν ἐξ ἀρχῆς συγκεχωρημέ- i19 νας. πῶς δὲ μόνος ὁ Νεῖλος ἐξ ἐκείνης τῆς oíxov- μένης φέρεται πρὸς τοὺς καϑ᾽ ἡμᾶς τόπους; εἰκὸς γὰρ εἶναι καὶ ἑτέρους ποταμούς, καϑάπερ καὶ παρ᾽ ἡμῖν. ij τε τῆς περὶ τὸ ὕδωρ γλυκύτητος αἰτία 1 παντελῶς ἄλογος. εἰ γὰρ καϑεψόμενος ὑπὸ τῶν 15 καυμάτων ὁ ποταμὸς ἐγλυκαίνετο, πολύγονος οὐκ ἂν ἦν οὐδὲ ποικίλας ἰχθύων καὶ ϑηρίων ἰδέας εἶχε" πᾶν γὰρ ὕδωρ ὑπὸ τῆς πυρώδους φύσεως ἀλλοι- 50 οϑὲν ἀλλοτριώτατόν ἐστι ξωογονίας. διόπερ τῇ παρειδσαγομένῃ καϑεψήσει τῆς φύσεως τοῦ Νείλου eo παντάπασιν ἐναντιουμένης ψευδεῖς τὰς εἰρημένας αὐτίας τῆς πληρώσεως ἡγητέον. Οἰνοπίδης δὲ ὃ Xióg 41 φησι κατὰ μὲν τὴν ϑερινὴν ὥραν τὰ ὕδατα κατὰ τὴν γῆν εἶναι ψυχρά, τοῦ δὲ χειμῶνος τοὐναντίον ϑερμά, καὶ τοῦτο εὔδηλον ἐπὶ τῶν βαϑέων φρεά- »5 toV γίνεσθαι" κατὰ μὲν γὰρ τὴν ἀκμὴν τοῦ χει- μῶνος ἥκιστα τὸ ὕδωρ ἐν αὐτοῖς ὑπάρχειν ψυχρόν, κατὰ δὲ τὰ μέγιστα καύματα ψυχρότατον ἐξ αὐτῶν
oo
2 ἐνάργειαν À et D in margine m. 1., ἐνέργειαν ceteri 8 ἐνέργειαν CF 17 ἀπ D 28 τὴν om. CF τοὐ- vavtíoy om. CF 24 εὔδηλον] evgavsgoz .
τ
i
4
σι
10 DIODORI SICULI
δ᾽ ἐν Μέμφει τινὲς φιλοσόφων ἐπεχείρησαν αἰτίαν φέρειν τῆς πληρώσεως ἀνεξέλεγκτον μᾶλλον ἢ πι- ϑανήν, ἧ πολλοὶ συγκατατέϑεινται. διαιρούμενοι γὰρ τὴν γῆν εἰς τρία μέρη φασὶν ὑπάρχειν ἕν μὲν τὸ κατὰ τὴν ἡμετέραν οἰχουμένην, ἕτερον δὲ τὸ τούτοις τοῖς τόποις ἀντιπεπονϑὸς ταῖς ὥραις, τὸ δὲ τρίτον μεταξὺ μὲν κεῖσϑαι τούτων, ὑπάρχειν δὲ διὰ καῦμα ἀοίκητον. εἰ μὲν οὖν ὁ Νεῖλος ἀνέβαινε κατὰ τὸν τοῦ χειμῶνος καιρόν, δῆλον ἂν ὑπῆρχεν ὡς ἐκ τῆς x«9' ἡμᾶς ξώνης λαμβάνει τὴν ἐπίρρυσιν διὰ τὸ περὶ τούτους τοὺς καιροὺς μάλιστα γίνεσϑαι παρ᾽ ἡμῖν τὰς ἐπομβρίας" ἐπεὶ δὲ τοὐναντίον περὶ τὸ ϑέρος πληροῦται, πιθανὸν εἶναι κατὰ τοὺς ἀντι- κειμένους τόπους γεννᾶσθαι τοὺς χειμῶνας, καὶ τὸ πλεονάζον τῶν κατ᾽ ἐκείνους τοὺς τόπους ὑδά- τῶν εἰς τὴν x«90' ἡμᾶς οἰχουμένην φέρεσϑαι. διὸ καὶ πρὸς τὰς πηγὰς τοῦ Νείλου μηδένα δύνασϑαι παρελθεῖν, ὡς ἂν ἐκ τῆς ἐναντίας ξώνης διὰ τῆς ἀοικήτου φερομένου τοῦ ποταμοῦ. μαρτυρεῖν δὲ
4'
5
10
15
τούτοις καὶ τὴν ὑπερβολὴν τῆς γλυκύτητος τοῦ κατὰ so
τὸν Νεῖλον ὕδατοο᾽ διὰ γὰρ τῆς κατακεκαυμένης αὐτὸν ῥέοντα καϑέψεσθαι, καὶ διὰ τοῦτο γλυκχύτα- τον εἶναι πάντων τῶν ποταμῶν, ἅτε φύσει τοῦ πυρώδους πᾶν τὸ ὑγρὸν ἀπογλυκαίνοντος. οὗτος δ᾽ ὁ λόγος ἔχει μέν τινα [φανερὰν καὶ] πρόχειρον ἀν- τίρρησιν, ὅτι παντελῶς ἀδύνατον εἶναι δοκεῖ ποτα- μὸν ἐκ τῆς ἀντικειμένης οἰκουμένης εἰς τὴν ἡμετέ- ραν ἀναφέρεσϑαι, καὶ μάλιστ᾽ εἴ τις ὑπόϑοιτο σφαι-
9 &v add. Hertlein 18 προσελθεῖν CF 46 φανε- ρὰν καὶ om. D.
I 40. 41. 11
ροειδῆ τὴν γῆν ὑπάρχειν. καὶ γὰρ ἐών τις τοῖς λό- yotg κατατολμήδσας βιάξηται τὴν ἐνάργειαν, dj γε φύσις τῶν πραγμάτων οὐδαμῶς συγχωρήσει. καϑ- ὅλου μὲν γὰρ ἀνεξέλεγκτον ἀπόφασιν εἰσηγούμε- p vot, καὶ τὴν ἀοίκητον χώραν μεταξὺ τιθέμενοι, ταύτῃ διαφεύξεσθαι τοὺς ἀκριβεῖς ἐλέγχους νομί- Cove. δίκαιον δὲ τοὺς περί τινων διαβεβαιουμέ- νους ἢ τὴν ἐνάργειαν παρέχεσϑαι μαρτυροῦσαν ἢ τὰς ἀποδείξεις λαμβάνειν ἐξ ἀρχῆς συγκεχωρημέ- 10 νας. πῶς δὲ μόνος ὁ Νεῖλος ἐξ ἐκείνης τῆς οἰκου- μένης φέρεται πρὸς τοὺς καϑ᾽ ἡμᾶς τόπους: εἰκὸς γὰρ εἶναι καὶ ἑτέρους ποταμούς, καϑάπερ καὶ παρ᾽ ἡμῖν. ἥ τε τῆς περὶ τὸ ὕδωρ γλυκύτητος αἰτία παντελῶς ἄλογος. εἰ γὰρ καϑεψόμενος ὑπὸ τῶν 15 Καυμάτων ὃ ποταμὸς ἐγλυκαίνετο, πολύγονος οὐκ ἂν ἦν οὐδὲ ποικίλας ἰχϑύων καὶ ϑηρίων ἰδέας εἶχε" πᾶν γὰρ ὕδωρ ὑπὸ τῆς πυρώδους φύσεως ἀλλοι- 50 o0bv ἀλλοτριώτατόν . ἐστι ξωογονίας. διόπερ tijg παρειδσαγομένῃ καϑεψήσει τῆς φύσεως τοῦ Νείλου 20 παντάπασιν ἐναντιουμένης ψευδεῖς τὰς εἰρημένας αὐτίας τῆς πληρώσεως ἡγητέον. Οἰνοπίδης δὲ ó Χῖός 41 qo. κατὰ μὲν τὴν ϑερινὴν ὥραν τὰ ὕδατα κατὰ τὴν γῆν εἶναι ψυχρά, τοῦ δὲ χειμῶνος τοὐναντίον ϑερμά, καὶ τοῦτο εὔδηλον ἐπὶ τῶν βαϑέων φρεά- ss τῶν γίνεσθαι" κατὰ μὲν γὰρ τὴν ἀκμὴν τοῦ χει- μῶνος ἥκιστα τὸ ὕδωρ ἐν αὐτοῖς ὑπάρχειν ψυχρόν, κατὰ δὲ τὰ μέγιστα καύματα ψυχρότατον ἐξ αὐτῶν
o
«1
2 ἐνάργειαν Α et D in margine m. 1., ἐνέργειαν ceteri 8 ἐνέργειαν CF 17 ἀπὸ D 28 τὴν om. CF . «vo$- vavtíoy om. CF 924 εὔδηλον] evgdvtgoz Ὁ
4
e
10 DIODORI SICULI
δ᾽ ἐν Μέμφει τινὲς φιλοσόφων ἐπεχείρησαν αἰτίαν 4 φέρειν τῆς πληρώσεως ἀνεξέλεγκτον μᾶλλον ἢ πι- ϑανήν, f πολλοὶ συγκατατέϑεινται. διαιρούμενοι γὰρ τὴν γῆν εἰς τρία μέρη φασὶν ὑπάρχειν ἕν μὲν τὸ κατὰ τὴν ἡμετέραν οἰκουμένην, ἕτερον δὲ τὸ ς τούτοις τοῖς τόποις ἀντιπεπονθὸς ταῖς ὥραις, τὸ ὃὲ τρίτον μεταξὺ μὲν κεῖσθαι τούτων, ὑπάρχειν δὲ διὰ καῦμα ἀοίκητον. εἰ μὲν οὖν ὁ Νεῖλος ἀνέβαινε κατὰ τὸν τοῦ χειμῶνος καιρόν, δῆλον ἂν ὑπῆρχεν ὡς ἐκ τῆς καϑ᾿ ἡμᾶς ξώνης λαμβάνει τὴν ἐπίρρυσιν 10 διὰ τὸ περὶ τούτους τοὺς καιροὺς μάλιστα γίνεσθαι παρ᾽ ἡμῖν τὰς ἐπομβρίας" ἐπεὶ δὲ τοὐναντίον περὶ τὸ ϑέρος πληροῦται, πιϑανὸν εἶναι κατὰ τοὺς ἀντι- κειμένους τόπους γεννᾶσθαι τοὺς χειμῶνας, καὶ τὸ πλεονάζον τῶν κατ᾽ ἐχείνους τοὺς τόπους ὑδά- 15 τῶν εἰς τὴν x«9' ἡμᾶς οἰκουμένην φέρεσϑαι. διὸ καὶ πρὸς τὰς πηγὰς τοῦ Νείλου μηδένα δύνασϑαι παρελθεῖν, ὡς ἂν ἐκ τῆς ἐναντίας ξώνης διὰ τῆς ἀοικήτου φερομένου τοῦ ποταμοῦ. μαρτυρεῖν δὲ τούτοις καὶ τὴν ὑπερβολὴν τῆς γλυκύτητος τοῦ κατὰ so τὸν Νεῖλον ὕδατος" διὰ γὰρ τῆς κατακεκαυμένης αὐτὸν ῥέοντα καϑέψεσθαι, καὶ διὰ τοῦτο γλυκύτα- τον εἶναι πάντων τῶν ποταμῶν, ἅτε φύσει τοῦ πυρώδους πᾶν τὸ ὑγρὸν ἀπογλυκαίνοντος. οὗτος δ᾽ ὁ λόγος ἔχει μέν τινα [φανερὰν καὶ] πρόχειρον ἀν- 95 τίρρησιν, ὅτι παντελῶς ἀδύνατον εἶναι δοκεῖ ποτα- μὸν ἐκ τῆς ἀντικειμένης οἰκουμένης εἰς τὴν ἡμετέ- ραν ἀναφέρεσϑαι, καὶ μάλιστ᾽ εἴ τις ὑπόϑοιτο σφαι-
9 &v add. Hertlein 18 προσελθεῖν CF 46 φανε- ρὰν καὶ om. D.
I 40. 41. 11
ροειδῇ τὴν γῆν ὑπάρχειν. καὶ γὰρ ἐάν τις τοῖς λό-
γοις κατατολμήσας βιάξηται τὴν ἐνάργειαν, ἥ γε
φύσις τῶν πραγμάτων οὐδαμῶς συγχωρήδει. καϑ- óAov μὲν γὰρ ἀνεξέλεγκτον ἀπόφασιν εἰσηγούμε- s vot, καὶ τὴν ἀοίκητον χώραν μεταξὺ τιϑέμενοι, ταύτῃ διαφεύξεσθαι τοὺς ἀκριβεῖς ἐλέγχους νομί- Covew δίκαιον δὲ τοὺς περί τινων διαβεβαιουμέ- νους ἢ τὴν ἐνάργειαν παρέχεσθαι μαρτυροῦσαν ἢ τὰς ἀποδείξεις λαμβάνειν ἐξ ἀρχῆς συγκεχωρημέ- 10 νας. πῶς δὲ μόνος ὁ Νεῖλος ἐξ ἐκείνης τῆς οἰκου- μένης φέρεται πρὸς τοὺς xc." ἡμᾶς τόπους: εἰχὸς γὰρ εἷναι καὶ ἑτέρους ποταμούς, καϑάπερ καὶ παρ᾽ ἡμῖν. ij τε τῆς περὶ τὸ ὕδωρ γλυκύτητος αἰτία παντελῶς ἄλογος. εἰ γὰρ καϑεψόμενος ὑπὸ τῶν 15 καυμάτων ὃ ποταμὸς ἐγλυκαίνετο, πολύγονος οὐκ ἂν ἦν οὐδὲ ποικίλας ἰχϑύων καὶ ϑηρίων ἰδέας εἶχε" πᾶν γὰρ ὕδωρ ὑπὸ τῆς πυρώδους φύσεως ἀλλοι- 50 οϑὲν ἀλλοτριώτατόν . ἐστι ξωογονίας. διόπερ τῇ παρεισαγομένῃ καϑεψήσει τῆς φύσεως τοῦ Νείλου 40 παντάπασιν ἐναντιουμένης ψευδεῖς τὰς εἰρημένας
αὐτίας τῆς πληρώσεως ἡγητέον. Οἰνοπίδης δὲ ὃ Xióg 41
φησι κατὰ μὲν τὴν ϑερινὴν ὥραν τὰ ὕδατα κατὰ τὴν γῆν εἶναι ψυχρά, τοῦ δὲ χειμῶνος τοὐναντίον ϑερμά, καὶ τοῦτο εὔδηλον ἐπὶ τῶν βαϑέων φρεά- 4ὅτῶν γίνεσθαι" κατὰ μὲν γὰρ τὴν ἀκμὴν τοῦ χει- μῶνος ἥκιστα τὸ ὕδωρ ἐν αὐτοῖς ὑπάρχειν ψυχρόν, κατὰ δὲ τὰ μέγιστα καύματα ψυχρότατον ἐξ αὐτῶν
2 ἐνάργειαν ἃ et D in margine m. 1. , ἐνέργειαν ceteri
8 ἐνέργειαν CF 17 ἀπὸ D 23 τὴν om. CF τοὐ- ναντίον om. CF 24 εὔδηλον] εὐφάνερον" Ὁ
e
e3
oo
e
4
Q
10 DIODORI SICULI
δ᾽ dv Μέμφει τινὲς φιλοσόφων ἐπεχείρησαν αἰτίαν 4: φέρειν τῆς πληρώδεως ἀνεξέλεγκτον μᾶλλον ἢ πι- ϑανήν, πολλοὶ συγκατατέϑεινται. διαιρούμενοι γὰρ τὴν γῆν εἰς τρία μέρη φασὶν ὑπάρχειν ἕν μὲν τὸ κατὰ τὴν ἡμετέραν οἰχουμένην, ἕτερον δὲ τὸ κα τούτοις τοῖς τόποις ἀντιπεπονϑὸς ταῖς ὥραις, τὸ δὲ τρίτον μεταξὺ μὲν κεῖσϑαι τούτων, ὑπάρχειν δὲ διὰ καῦμα ἀοίκητον. εἰ μὲν οὖν ὃ Νεῖλος ἀνέβαινε κατὰ τὸν τοῦ χειμῶνος καιρόν, δῆλον ἂν ὑπῆρχεν ὡς ἐκ τῆς καϑ᾿ ἡμᾶς ξώνης λαμβάνει τὴν ἐπίρρυσιν 10 διὰ τὸ περὶ τούτους τοὺς καιροὺς μάλιστα γίνεσθαι παρ᾽ ἡμῖν τὰς ἐπομβρίας" ἐπεὶ δὲ τοὐναντίον περὶ τὸ ϑέρος πληροῦται, πιϑανὸν εἶναι κατὰ τοὺς ἀντι- κειμένους τόπους γεννᾶσϑαι τοὺς χειμῶνας, καὶ τὸ πλεονάξον τῶν κατ᾽ ἐχείνους τοὺς τόπους ὑδά- 15 τῶν εἰς τὴν καϑ᾿ ἡμᾶς οἰκουμένην φέρεσϑαι. διὸ καὶ πρὸς τὰς πηγὰς τοῦ Νείλου μηδένα δύνασϑαι παρελθεῖν, ὡς ἂν ἐκ τῆς ἐναντίας ξώνης διὰ τῆς ἀοικήτου φερομένου τοῦ ποταμοῦ. μαρτυρεῖν δὲ τούτοις καὶ τὴν ὑπερβολὴν τῆς γλυκύτητος τοῦ κατὰ 90 τὸν Νεῖλον ὕδατος᾽ διὰ γὰρ τῆς κατακεκαυμένης αὐτὸν δέοντα καϑέψεσϑαι, καὶ διὰ τοῦτο γλυκχύτα- τον εἶναι πάντων τῶν ποταμῶν. ἅτε φύσει τοῦ πυρώδους πᾶν τὸ ὑγρὸν ἀπογλυκαίνοντος. οὗτος δ᾽ ὁ λόγος ἔχει μέν τινα [φανερὰν καὶ] πρόχειρον ἀν- ss τίρρησιν, ὅτι παντελῶς ἀδύνατον εἶναι δοκεῖ ποτα- μὸν ἐκ τῆς ἀντικειμένης οἰκουμένης εἰς τὴν ἡμετέ- ραν ἀναφέρεσθαι, καὶ μάλιστ᾽ εἴ τις ὑπόϑοιτο σφαι-
9 ἄν add. Hertlein 18 προσελϑεῖν CF — 925 φανε- ρὰν καὶ om. D.
I 40. 41. 11
ροειδῆ τὴν γῆν ὑπάρχειν. καὶ γὰρ ἐάν tig τοῖς Aó- γοις κατατολμήσας βιάξηται τὴν ἐνάργειαν, dj γε φύσις τῶν πραγμάτων οὐδαμῶς συγχωρήσει. καϑ- óAov μὲν γὰρ ἀνεξέλεγκτον ἀπόφασιν εἰσηγούμε- s voi, καὶ τὴν ἀοίκητον χώραν μεταξὺ τιϑέμενοι, ταύτῃ διαφεύξεσθαι τοὺς ἀκριβεῖς ἐλέγχους νομί- ξουσι" δίκαιον δὲ τοὺς περί τινων διαβεβαιουμέ- 6 νους ἢ τὴν ἐνάργειαν παρέχεσϑαι μαρτυροῦσαν ἢ τὰς ἀποδείξεις λαμβάνειν ἐξ ἀρχῆς συγκεχωρημέ- 10 νας. πῶς δὲ μόνος ὁ Νεῖλος ἐξ ἐκείνης τῆς οἰκου- μένης φέρεται πρὸς τοὺς xoD' ἡμᾶς τόπους; εἰκὸς γὰρ εἷναι καὶ ἑτέρους ποταμούς, καϑάπερ καὶ παρ᾽ ἡμῖν. ij vs τῆς περὶ τὸ ὕδωρ γλυκύτητος αἰτία 1 παντελῶς ἄλογος. εἰ γὰρ καϑεψόμενος ὑπὸ τῶν 15 καυμάτων ὃ ποταμὸς ἐγλυκαίνετο, πολύγονος οὐκ ἂν ἦν οὐδὲ ποικίλας ἰχϑύων καὶ ϑηρίων ἰδέας εἶχε" πᾶν γὰρ ὕδωρ ὑπὸ τῆς πυρώδους φύσεως ἀλλοι- 50 ωϑὲν ἀλλοτριώτατόν ἐστι ξωογονίας. διόπερ τῇ παρεισαγομένῃ καϑεψήσει τῆς φύσεως τοῦ Νείλου 40 παντάπασιν ἐναντιουμένης ψευδεῖς τὰς εἰρημένας αὐτίας τῆς πληρώσεως ἡγητέον. Οἰνοπίδης δὲ ὃ Xióg 41 φησι κατὰ μὲν τὴν ϑερινὴν ὥραν τὰ ὕδατα κατὰ τὴν γῆν εἶναι ψυχρά, τοῦ δὲ χειμῶνος τοὐναντίον ϑερμά, καὶ τοῦτο εὔδηλον ἐπὶ τῶν βαϑέων φρεά- »5 tov γίνεσθαι" κατὰ μὲν γὰρ τὴν ἀκμὴν τοῦ χει- μῶνος ἥκιστα τὸ ὕδωρ ἐν αὐτοῖς ὑπάρχειν ψυχρόν, κατὰ δὲ τὰ μέγιστα καύματα ψυχρότατον ἐξ αὐτῶν 2 ἐνάργειαν À et D in margine m. 1. , ἐνέργειαν ceteri
8 ἐνέργειαν CF 17 ἀπὸ D 23 τὴν om. CF «oi- vaytíov om. CF 24 εὔδηλον] εὐφάνερον" Ὁ
to
4
10 DIODORI SICULI
δ᾽ ἐν Μέμφει τινὲς φιλοσόφων ἐπεχείρησαν αἰτίαν 4 φέρειν τῆς πληρώσεως ἀνεξέλεγκτον μᾶλλον ἢ πι- ϑανήν, πολλοὶ συγκατατέϑεινται. διαιρούμενοι γὰρ τὴν γῆν εἰς τρία μέρη φασὶν ὑπάρχειν ἕν μὲν τὸ κατὰ τὴν ἡμετέραν οἰχουμένην, ἕτερον δὲ τὸ κα τούτοις τοῖς τόποις ἀντιπεπονθϑὸς ταῖς ὥραις, τὸ δὲ τρίτον μεταξὺ μὲν κεῖσϑαι τούτων, ὑπάρχειν δὲ διὰ καῦμα ἀοίκητον. εἰ μὲν οὖν ó Νεῖλος ἀνέβαινε κατὰ τὸν τοῦ χειμῶνος καιρόν, δῆλον ἂν ὑπῆρχεν ὡς ἐκ τῆς x«9' ἡμᾶς ξώνης λαμβάνει τὴν ἐπίρρυσιν ᾽ς διὰ τὸ περὶ τούτους τοὺς καιροὺς μάλιστα γίνεσθαι παρ᾽ ἡμῖν τὰς ἐπομβρίας" ἐπεὶ δὲ τοὐναντίον περὶ τὸ ϑέρος πληροῦται, πιϑανὸν εἶναι κατὰ τοὺς ἀντι- κειμένους τόπους γεννᾶσθαι τοὺς χειμῶνας, καὶ τὸ πλεονάξον τῶν κατ᾽ ἐκείνους τοὺς τόπους ὑδά- 1 vov εἰς τὴν καϑ'᾿ ἡμᾶς οἰκουμένην φέρεσϑαι. διὸ καὶ πρὸς τὰς πηγὰς τοῦ Νείλου μηδένα δύνασϑαι παρελθεῖν, ὡς ἂν ἐκ τῆς ἐναντίας ξώνης διὰ τῆς ἀοικήτου φερομένου τοῦ ποταμοῦ. μαρτυρεῖν δὲ τούτοις καὶ τὴν ὑπερβολὴν τῆς γλυκύτητος τοῦ κατὰ 90 τὸν Νεῖλον ὕδατος. διὰ γὰρ τῆς κατακεκαυμένης αὐτὸν δέοντα καϑέψεσϑαι, καὶ διὰ τοῦτο γλυκύτα- τον εἷναι πάντων τῶν ποταμῶν, ἅτε φύσει τοῦ πυρώδους πᾶν τὸ ὑγρὸν ἀπογλυκαίνοντος. οὗτος δ᾽ ὁ λόγος ἔχει μέν τινα [φανερὰν καὶ] πρόχειρον ἀν- s; τίρρησιν, ὅτι παντελῶς ἀδύνατον εἶναι δοκεῖ ποτα- μὸν ἐκ τῆς ἀντικειμένης οἰκουμένης εἰς τὴν ἡμετέ- ραν ἀναφέρεσϑαι, καὶ μάλιστ᾽ εἴ τις ὑπόϑοιτο σφαι-
9 &v add. Hertlein 18 προσελϑεῖν CF — 925 φανε- ρὰν xol om.
I 40. 41. 11
ροειδῆ τὴν γῆν ὑπάρχειν. καὶ yàg ἐάν τις τοῖς Aó- γοις κατατολμήσας βιάξηται τὴν ἐνάργειαν, ἥ γε φύσις τῶν πραγμάτων οὐδαμῶς συγχωρήσει. καϑ- όὄόλου μὲν γὰρ ἀνεξέλεγκτον ἀπόφασιν εἰσηγούμε- 5 voi, καὶ τὴν ἀοίκητον χώραν μεταξὺ τιϑέμενοι, ταύτῃ διαφεύξεσθαι τοὺς ἀκριβεῖς ἐλέγχους νομί- ξουσι" δίκαιον δὲ τοὺς περί τινων διαβεβαιουμέ- νους ἢ τὴν ἐνάργειαν παρέχεσϑαι μαρτυροῦσαν ἢ τὰς ἀποδείξεις λαμβάνειν ἐξ ἀρχῆς συγκεχωρημέ- ιονας. πῶς δὲ μόνος ó Νεῖλος ἐξ ἐκείνης τῆς οἰκου- μένης φέρεται πρὸς τοὺς καϑ'᾿ ἡμᾶς τόπους; εἰκὸς γὰρ εἶναι καὶ ἑτέρους ποταμούς, καϑάπερ καὶ παρ᾽ ἡμῖν. ij vs τῆς περὶ τὸ ὕδωρ γλυκύτητος αἰτία 7 παντελῶς ἄλογος. εἰ γὰρ καϑεψόμενος ὑπὸ τῶν 15 καυμάτων Ó ποταμὸς ἐγλυκαίνετο, πολύγονος οὐκ ἂν ἦν οὐδὲ ποικίλας ἰχϑύων καὶ ϑηρίων ἰδέας εἶχε" πᾶν γὰρ ὕδωρ ὑπὸ τῆς πυρώδους φύσεως ἀλλοι- 50 ωϑὲν ἀλλοτριώτατόν . ἐστι ξωογονίας. διόπερ τῇ παρειδσαγομένῃ καϑεψήσει τῆς φύσεως τοῦ Νείλου 20 παντάπασιν ἐναντιουμένης ψευδεῖς τὰς εἰρημένας αὐτίας τῆς πληρώσεως ἡγητέον. Οἰνοπίδης δὲ ὁ Χῖός 41 φησι κατὰ μὲν τὴν ϑερινὴν ὥραν τὰ ὕδατα κατὰ τὴν γῆν εἶναι ψυχρά, τοῦ δὲ χειμῶνος τοὐναντίον ϑερμά, καὶ τοῦτο εὔδηλον ἐπὶ τῶν βαϑέων φρεά- »5 tov γίνεσθαι" κατὰ μὲν γὰρ τὴν ἀκμὴν τοῦ χει- μῶνος ἥκιστα τὸ ὕδωρ ἐν αὐτοῖς ὑπάρχειν ψυχρόν, κατὰ δὲ τὰ μέγιστα καύματα ψυχρότατον ἐξ αὐτῶν
e
9 ἐνάργειαν Α et D in margine m. 1., ἐνέργειαν ceteri 8 ἐνέργειαν CF 17 ἀπ D 238 τὴν om. CF Οτοὐ- ψναντίον om. CF 84 εὔδηλον] εὐφάνερο: ".
2
ὡϑ
(i
19 DIODORI SICULI
ὑγρὸν ἀναφέρεσθαι. διὸ καὶ τὸν Νεῖλον εὐλόγως κατὰ μὲν τὸν χειμῶνα μικρὸν εἶναι καὶ συστέλλε- σϑαι, διὰ τὸ τὴν μὲν κατὰ γῆν ϑερμασίαν τὸ πολὺ τῆς ὑγρᾶς οὐσίας ἀναλίσκειν, ὄμβρους δὲ κατὰ τὴν Αἴγυπτον μὴ γίνεσθαι" κατὰ δὲ τὸ ϑέρος μηκέτι ὅ τῆς κατὰ γῆν ἀπαναλώσεως γινομένης ἐν τοῖς κατὰ βάϑος τόποις πληροῦσϑαι τὴν κατὰ φύσιν αὐτοῦ δύσιν ἀνεμποδίστως. ῥητέον δὲ καὶ πρὸς τοῦτον ὅτι πολλοὶ ποταμοὶ τῶν κατὰ τὴν ihv ὁμοίως μὲν κείμενοι τοῖς στόμασι, παραπλησίους δὲ τὰς 10 ῥύσεις ποιούμενοι, τὴν ἀνάβασιν οὐκ ἔχουσιν ἀνά- λογον τῷ Νείλῳ" τοὐναντίον γὰρ ἐν μὲν τῷ χει- μῶνι πληρούμενοι, κατὰ δὲ τὸ ϑέρος λήγοντες ἐλέγχουσι τὸ ψεῦδος τοῦ πειρωμένου τοῖς πιϑανοῖρ καταμάχεσῆαλι τὴν ἀλήϑειαν. ἔγγιστα δὲ τῇ ἀλη- 15 ϑείᾳ προσελήλυϑεν ᾿4γαϑαρχίδης ὁ Κνίδιος. φησὶ γὰρ κατ᾽ ἐνιαυτὸν ἐν τοῖς κατὰ τὴν Αὐϑιοπίαν ὄρεσι γίνεσϑαι συνεχεῖς ὄμβρους ἀπὸ ϑερινῶν τροπῶν μέχρι τῆς μετοπωρινῆς ἰσημερίας" εὐλόγως οὖν τὸν Νεῖλον ἐν μὲν τῷ χειμῶνι συστέλλεσθαι, τὴν κατὰ 30 φύσιν ἔχοντα δύσιν ἀπὸ μόνων τῶν πηγῶν, κατὰ ὃξ τὸ ϑέρος διὰ τοὺς ἐκχεομένους ὄμβρους λαμβά- νεῖν τὴν αὔξησιν. εἰ Ób τὰς αἰτίας μηδεὶς ἀπο- δοῦναι δύναται μέχρι τοῦ νῦν τῆς τῶν ὑδάτων γε- νέσεως, οὐ προσήκειν ἀϑετεῖσϑαι τὴν ἰδίαν ἀπό- 35 φασιν" πολλὰ γὰρ τὴν φύσιν ἐναντίως φέρειν, ὧν τὰς αἰτίας οὐκ ἐφικτὸν ἀνθρώποις ἀκριβῶς ἐξευ- ρεῖν. μαρτυρεῖν δὲ τοῖς ὑφ᾽ ἑαυτοῦ λεγομένοις καὶ
11 ῥεύσεις vulg. —— 925 προσήκει codices, corr. Rhod.
I 41. 19
τὸ γινόμενον περί τινας τόπους τῆς ᾿Ασίας' πρὸς μὲν γὰρ τοῖς ὅροις τῆς Σκυϑίας τοῖς πρὸς τὸ Καυ- κάσιον ὅρος συνάπτουσι, παρεληλυϑότος ἤδη τοῦ χειμῶνος, καϑ᾿ ἕκαστον ἔτος νιφετοὺς ἐξαισίους γί- 5 ψνεῦσϑαι συνεχῶς ἐπὶ πολλὰς ἡμέρας, ἐν δὲ τοῖρ πρὸς βορρᾶν ἐστραμμένοις μέρεσι τῆς ᾿Ινδικῆς ὡρισμένοις 51 καιροῖς καὶ χάλαξαν ἄπιστον τὸ μέγεϑος καὶ τὸ πλῆ- ὃος καταράττειν, καὶ περὶ μὲν τὸν Ὑδάσπην ποτα- μὸν ἀρχομένου ϑέρους συνεχεῖς ὄμβρους γίνεσθαι, 10 κατὰ δὲ τὴν Αἰθιοπίαν us0' ἡμέρας τινὰς ταὐτὸ συμβαίνειν, καὶ ταύτην τὴν περίστασιν κυκλουμέ- νην ἀεὶ τοὺς συνεχεῖς τόπους χειμάξειν. οὐδὲν οὖν εἶναι παράδοξον εἰ καὶ κατὰ τὴν Αἰθιοπίαν τὴν κει- μένην ὑπὲρ «Αἰγύπτου συνεχεῖς ἐν τοῖς ὄρεσιν ὄμ- 15 go, καταράττοντεςρ ἐν τῷ ϑέρει πληροῦσι τὸν ποταμόν, ἄλλως τε καὶ τῆς ἐναργείας αὐτῆς μαρτυ- ρουμένης ὑπὸ τῶν περὶ τοὺς τόπους οἰκούντων βαρ- βάρων. εἰ δὲ τοῖς παρ᾽ ἡμῖν γινομένοις ἐναντίαν ἔχει τὰ λεγόμενα φύσιν, οὐ διὰ τοῦτ᾽ ἀπιστητέον" 30 χαὶ γὰρ τὸν νότον παρ᾽ ἡμῖν μὲν εἶναι χειμέριον, περὶ δὲ τὴν A(Oi0xíav αἴϑριον ὑπάρχειν, καὶ τὰς βορείους πνοὰς περὶ μὲν τὴν Εὐρώπην εὐτόνους si- ναι, κατ᾽ ἐκείνην δὲ τὴν χώραν βληχρὰς καὶ ἀτόνους [καὶ παντελῶς ἀσϑενεῖς]. 25 Καὶ περὶ μὲν τῆς πληρώσεως τοῦ Νείλου, Óv- νάμενοι ποικιλώτερον ἀντειπεῖν πρὸς ἅπαντας, ἀρ- 2 ὅροις] τόποις D et Theoph. VII 17, 41 8 Ὕδασπιν vulg. 9 ἀρχομένου θέρους om. D 16 ἐνεργείας eodices, corr. Wess. 24 καὶ παντελῶς ἀσϑενεῖς" ρώσεως τοῦ νείλου
(καὶ περὶ μὲν πλη in margine add.) D; καὶ παντελῶς ἀσϑε- νεῖς Om. δ GM.
14 DIODORI SICULI I 41.
κεσϑησόμεϑα τοῖς εἰρημένοις, ἵνα μὴ τὴν ἐξ ἀρχῆς ἡμῖν προκειμένην συντομίαν ὑπερβαίνωμεν. ἐπεὶ δὲ τὴν βίβλον ταύτην διὰ τὸ μέγεϑος εἰς δύο μέρη διῃρήχαμεν, στοχαξόμενοι τῆς συμμετρίας, τὴν πρώ- την μερίδα τῶν ἱστορουμένων αὐτοῦ περιγράψομεν, s τὰ δὲ συνεχῆ τῶν κατὰ τὴν Αἴγυπτον ἱστορουμένων ἐν τῇ δευτέρα κατατάξομεν, ἀρχὴν ποιησάμενοι τὴν ἀπαγγελίαν τῶν γενομένων βασιλέων τῆς Αἰγύπτου καὶ τοῦ παλαιοτάτου βίου παρ᾽ “ἰγυπτίοις.
4 διῃρήκαμεν μέρη vulg. 6 παραγράψομεν C.
[MEPIZ ΔΕΥΤΈΡΑ ΤῊΣ IIPOTHZ BIBAOT.]
————
Τῆς πρώτης τῶν Διοδώρου βίβλων διὰ τὸ μέ- 42 γεϑος εἰς δύο βίβλους διῃρημένης ἡ πρώτη μὲν περι- ἔχει προοίμιον περὶ ὕλης τῆς πραγματείας καὶ τὰ λεγόμενα παρ᾽ Αἰγυπτίοις περὶ τῆς τοῦ κόσμου γε-
5 νέσεως καὶ τῆς τῶν ὅλων ἐξ ἀρχῆς συστάσεως, πρὸς δὲ τούτοις περὶ τῶν ϑεῶν, ὅσοι πόλεις ἔκτισαν κατ᾿ Αἴγυπτον ἐπωνύμους ἑαυτῶν ποιήσαντες, περί τε τῶν πρώτων γενομένων ἀνθρώπων καὶ τοῦ πα-
' Λλαιοτάτου βέου, τῆς τε τῶν ἀϑανάτων τιμῆς καὶ 10 τῆς τῶν ναῶν κατασχευῆς, ἑξῆς δὲ περὶ τῆς τοπο- 59 ϑεσίας τῆς xcv “ἴγυπτον χώρας καὶ τῶν περὶ τὸν Νεῖλον ποταμὸν παραδοξολογουμένων, τῆς vs τού- του πληρώσεως τὰς αἰτίας καὺ τῶν ἱστορικῶν καὶ φιλοσόφων ἀποφάσεις, ἔτι δὲ τὰς πρὸς ἕκαστον
1 τῶν συγγραφέων ἀντιρρήσεις᾽" ἐν ταύτῃ δὲ τῇ βί- βλῳ τὰ συνεχῆ τοῖς προειρημένοις διέξιμεν. ἀρχό- μεϑα δὲ ἀπὸ τῶν γενομένων πρώτων κατ᾽ iyv- πτον βασιλέων. καὶ τὰς κατὰ μέρος αὐτῶν πράξεις ἐκϑησόμεϑα μέχρι ᾿Αμάσιδος τοῦ βασιλέως. προεκ-
Argumentum huius partis verbosum praeponit A. — 1 τῆς πρῶτης — διῃρημένης om. C 17 ἀπὸ τῶν mgo- vov war! Αἴγυπτον γενομένων βασιλέων CF 19 Audotog DF.
43
r2
16 DIODORI SICULI
ϑέμενοι κεφαλαιωδῶς τὴν ἀρχαιοτάτην ἀγωγὴν τῶν κατ᾽ Αἴγυπτον.
Βίῳ γὰρ τὸ παλαιὸν Αἰγυπτίους φασὶ χρῆσϑαι τὸ μὲν ἀρχαιότατον πόαν ἐσϑίοντας καὶ τῶν ἐν τοῖς ἕλεσι γινομένων τοὺς καυλοὺς καὶ τὰς ῥίξας, πεῖραν διὰ τῆς γεύσεως ἑκάστου λαμβάνοντας, πρώτην δὲ καὶ μάλιστα προδενέγκασϑαι τὴν ὀνομαξομένην ἄγρω- στιν διὰ τὸ καὶ τῇ γλυκύτητι διάφορον εἶναι καὶ τὴν τροφὴν ἀρκοῦσαν παρέχεσϑαι. τοῖς σώμασι τῶν ἀν- ϑρώπων᾽ καὶ γὰρ τοῖς κτήνεσι ταύτην ϑεωρεῖσϑαι προσηνῆ καὶ ταχὺ τοὺς ὄγκους αὐτῶν προσανατρέ- φειν. διὸ καὶ τῆς εὐχρηστίας τῆς περὶ τὴν βοτάνην ταύτην μνημονεύοντας τοὺς ἀνθρώπους μέχρι τοῦ νῦν, ὅταν πρὸς ϑεοὺς βαδίξωσι, τῇ χειρὶ ταύτης λαμ- βάνοντας προσεύχεσθαι" οἴονται γὰρ τὸν ἄνθρωπον ἕλειον καὶ λιμνῶδες εἶναι ξῷον, ἀπό τε τῆς λειό- τητος τεχμαιρόμενοι καὶ τῆς φυσικῆς ποιότητος, ἔτι δὲ τοῦ προσδεῖσϑαι τροφῆς τῆς ὑγρᾶς μᾶλλον ἢ τῆς ξηρᾶς. δευτέραν δὲ λέγουσιν ἔχειν διαγωγὴν τοὺς «Αἰγυπτίους τὴν τῶν ἰχϑύων βρῶσιν, πολλὴν δα-
: Ψίλειαν παρεχομένου τοῦ ποταμοῦ, καὶ μάλισϑ᾽ ὅτε
. ΜὉ
μετὰ τὴν ἀνάβασιν ταπεινούμενος ἀναξηραίνοιτο. ὁμοίως δὲ καὶ τῶν βοσκημάτων ἔνια σαρκοφαγεῖν, καὶ ταῖς δοραῖς τῶν κατεσϑιομένων ἐσθῆσι χρῆ- σϑαι, καὶ τὰς οἰκήσεις ἐκ τῶν καλάμων κατασκχκευά- ξεσϑαι. ἴχνη δὲ τούτων διαμένειν παρὰ τοῖς νο- μεῦσι τοῖς κατ᾽ Αἴγυπτον, oUg ἅπαντάς φασι μέχρι τοῦ νῦν μηδεμίαν ἄλλην οἴκησιν ἢ τὴν ἐκ τῶν κα-
," ἄγρωστον C 8 τῇ om. vulg. 14 ταύτη D — 17 πιότητος Heiske 34 ἐσϑήσει D.
Q
μὰ
5
20
25
I 42. 43. 44. firi
λάμων ἔχειν, δοκιμάξοντας ἀρκεῖσθαι ταύτῃ. πολ- 5 λοὺς δὲ χρόνους τούτῳ τῷ βίῳ διεξαγαγόντας τὸ τελευταῖον ἐπὶ τοὺς ἐδωδίμους μεταβῆναι καρπούς, 58 ὧν εἶναι καὶ τὸν ἐκ τοῦ λωτοῦ γινόμενον ἄρτον. 5 καὶ τούτων τὴν εὕρεσιν οἵ μὲν εἰς τὴν Ἶσιν ἀνα- φέρουσιν, οἵ- δ᾽ εἴς τινα τῶν παλαιῶν βασιλέων τὸν ὀνομαξόμενον Μηνᾶν. oí δ᾽ ἱερεῖς εὑρετὴν τῶν μὲν 9 παιδειῶν καὶ τῶν τεχνῶν μυϑολογοῦσι τὸν '"Eguijv γεγονέναι. τῶν δ᾽ εἰς τὸν βίον ἀναγκαίων τοὺς 10 βασιλεῖς" διὸ καὶ τὸ παλαιὸν παραδέδοσϑαι τὰς βα- σιλείας μὴ τοῖς ἐκγόνοις τῶν ἀρξάντων. ἀλλὰ τοῖς πλεῖστα καὶ μέγιστα τὸ πλῆϑος εὐεργετοῦσιν, εἴτε προκαλουμένων τῶν ἀνθρώπων τοὺς ἐφ᾽ - ἑαυτῶν βασιλεῖς ἐπὶ τὴν κοινὴν εὐεργεσίαν, εἴτε καὶ κατ᾽ 15 ἀλήϑειαν ἐν ταῖς ἱεραῖς ἀναγραφαῖς οὕτω παρειλη- φότων.
Μμυϑολογοῦσι δ᾽ αὐτῶν τινες τὸ μὲν πρῶτον 44 ἄρξαι τῆς Αἰγύπτου ϑεοὺς καὶ ἥρωας ἔτη βραχὺ λείποντα τῶν μυρίων καὶ ὀκτακισχιλίων, καὶ θεῶν
20 ἔσχατον βασιλεῦσαι τὸν Ἴσιδος gov: ὑπ’ ἀνϑρώ- zov δὲ τὴν χώραν βεβασιλεῦσϑαί φασιν [ἀπὸ Μοί- ριδος}] ἔτη βραχὺ λείποντα τῶν πεντακισχιλίων μέ- χρι τῆς ἑκατοστῆς καὶ ὀγδοηκοστῆς ὀλυμπιάδος, xc ἣν ἡμεῖς μὲν παρεβάλομεν εἰς Αἴγυπτον, ἐβασίλευε
«5 δὲ Πτολεμαῖος ὁ νέος Ζ΄όνυσος χρηματίζων. τού- 9» τῶν δὲ τὰ μὲν πλεῖστα κατασχεῖν τὴν ἀρχὴν éyyo- oíove βασιλεῖς, ὀλίγα δὲ Αὐἰϑίοπας καὶ Πέρσας καὶ
2 διεξάγοντας libri, corr. Dindorf — 7 μὲν τῶν libri, corr. Dind. — 8 vxóv om. C 18 καὶ] ve καὶ vulg. 21 pvoíóog D, μυριάδος F; del. Dind. 24 ἐβασίλευσεν D.
Qx
4
o
18 DIODORI SICULI
Μακεδόνας. Αἰϑίοπας μὲν οὖν ἄρξαι τέτταρας, οὐ κατὰ τὸ ἑξῆς, ἀλλ᾽ ἐκ διαστήματος, ἔτη τὰ πάντα βραχὺ λείποντα τῶν ἕξ καὶ τριάκοντα" Πέρσας δ᾽ ἡγήσασϑαι Καμβύσου τοῦ βασιλέως τοῖς ὕπλοις
καταστρεψαμένου τὸ ἔϑνος πέντε πρὸς τοῖς ἑκατὸν 5
καὶ τριάκοντα ἔτεσι σὺν ταῖς τῶν Αἰγυπτίων ἀπο- στάσεσιν, ὃς ἐποιήσαντο φέρειν οὐ δυνάμενοι τὴν τραχύτητα τῆς ἐπιστασίας καὶ τὴν εἰς τοὺς ἐγχω- ρίους ϑεοὺς ἀσέβειαν. ἐσχάτους δὲ Μακεδόνας ἄρ- ξαι καὶ τοὺς ἀπὸ Μακεδόνων ἕξ ἔτη πρὸς τοῖς δια- κοσίοις καὶ ἑβδομήκοντα. τοὺς δὲ λοιποὺς χρόνους ἅπαντας διατελέσαι βασιλεύοντας τῆς χώρας ἐγχω- ρίους, ἄνδρας μὲν ἑβδομήκοντα πρὸς τοῖς τετρακο- σίοις, γυναῖκας ὃὲ πέντε περὶ ὧν ἁπάντων oí μὲν ἱερεῖς εἶχον ἀναγραφὰς ἐν ταῖς ἱεραῖς βίβλοις ἐκ πα- λαιῶν χρόνων ἀεὶ τοῖς διαδόχοις παραδεδομένας, ὁπηλίκος ἕκαστος τῶν βασιλευσάντων ἐγένετο τῷ μεγέϑει καὶ ὁποῖός τις τῇ φύσει καὶ τὰ κατὰ τοὺς ἰδίους χρόνους ἑκάστῳ πραχϑέντα᾽ ἡμῖν δὲ περὶ ἑκάστου τὰ κατὰ μέρος μακρὸν ἂν εἴη καὶ περίερ- γον γράφειν, ὡς ἂν τῶν πλείστων ἀχρήστων περι- ελημμένων. διόπερ τῶν ἀξίων ἱστορίας τὰ κυριώ- τατα συντόμως διεξιέναι πειρασόμεϑα.
'ΜΜετὰ τοὺς ϑεοὺς τοίνυν πρῶτόν φασι βασιλεῦ- σαι τῆς Αἰγύπτου Μηνᾶν, καὶ καταδεῖξαι τοῖς λαοῖς ϑεούς τε σέβεσθαι καὶ ϑυσίας ἐπιτελεῖν, πρὸς δὲ τούτοις παρατίϑεσϑαι τραπέξας καὶ κλίνας καὶ στρω- μνῇ πολυτελεῖ χρῆσϑαι, καὶ τὸ σύνολον τρυφὴν καὶ πολυτελῆ βίον εἰδηγήδσασϑαι. διὸ καὶ πολλαῖς ὕστε-
18 ποῖος D 21 παρειλημμένων Reiske.
10
μ᾿
5
54
20
25
I 44. 45. 19
ρον γενεαῖς βασιλεύοντα Τνέφαχϑον τὸν Boxyó- ρίδος τοῦ σοφοῦ πατέρα λέγουσιν εἰς τὴν ᾿Αραβίαν στρατεύσαντα, τῶν ἐπιτηδείων αὐτὸν διά vs τὴν ἐρημίαν καὶ τὰς δυσχωρίας ἐκλιπόντων, ἀναγκα- 5 σϑῆναι μίαν ἡμέραν ἐνδεᾶ γενόμενον χρήσασϑαι διαίτῃ παντελῶς εὐτελεῖ παρά τισι τῶν τυχόντων ἰδιωτῶν, ἡσθέντα δὲ καϑ᾽ ὑπερβολὴν καταγνῶναι τῆς τρυφῆς καὶ τῷ καταδείξαντι τὴν πολυτέλειαν ἐξ ἀρχῆς βασιλεῖ καταρᾶσϑαι" οὕτω δ᾽ ἐγκάρδιον αὐτῷ 10 τὴν μεταβολὴν γενέσθαι τὴν περὶ τὴν βρῶσιν καὶ πό- σιν καὶ κοίτην ὥστε τὴν κατάραν ἀναγράψας τοῖς (e- φοῖς γράμμασιν εἰς τὸν τοῦ Ζιὸς ναὸν ἐν Θήβαις" ὃ δὴ δοκεῖ μάλιστα αἴτιον γενέσϑαι τοῦ μὴ διαμεῖ- ναι τὴν δόξαν τοῦ Μηνᾶ καὶ τὰς τιμὰς εἰς τοὺς 15 ὕστερον χρόνους. ἕξῆς δ᾽ ἄρξαι λέγεται τοῦ προ- εἰρημένου βασιλέως τοὺς ἀπογόνους δύο πρὸς τοῖς πεντήχοντα τοὺς ἅπαντας ἔτη πλείω τῶν χιλίων καὶ τετταράκοντα᾽ ἐφ᾽ ὧν μηδὲν ἄξιον ἀναγραφῆς γενέσϑαι. μετὰ δὲ ταῦτα κατασταϑέντος βασιλέως 30 Βουσίριδος καὶ τῶν τούτου πάλιν ἐκγόνων ὀκτώ, τὸν τελευταῖον ὁμώνυμον ὄντα τῷ πρώτῳ φασὶ κτί- 6c. τὴν ὑπὸ μὲν τῶν Αἰγυπτίων καλουμένην Διὸς πόλιν τὴν μεγάλην, ὑπὸ δὲ τῶν “Ἑλλήνων Θήβας. τὸν μὲν οὖν περίβολον αὐτὸν ὑποστήσασϑαι σταδίων 45 ἑκατὸν καὶ τετταράκοντα, οἰκοδομήμασι δὲ μεγά- λοις καὶ ναοῖς ἐκπρεπέσι καὶ τοῖς ἄλλοις ἀναϑήμασι κοσμῆσαι ϑαυμαστῶς᾽ ὁμοίως δὲ καὶ τὰς τῶν ἰδιω-
1 βασιλεύσαντα I| γνεφαχϑῶ Ο 8 στρατεύοντα C αὐτῷ CF 18 τετρακοσίων .ÁE 22 τῶν om. vulg. 26 εὐπρεπέσι Il.
80 | DIODORI SICULI
τῶν οἰχίας, ὃς uiv τετρωρόφους, ἃς Ób πεντωρό- φους κατασκευάσαι, καὶ καϑόλου τὴν πόλιν εὖδαι- μονεστάτην οὐ μόνον τῶν κατ᾽ Αἴγυπτον, ἀλλὰ καὶ δῦ
6 τῶν ἄλλων πασῶν ποιῆσαι. διὰ δὲ τὴν ὑπερβολὴν τῆς περὶ αὐτὴν εὐπορίας τε καὶ δυνάμεως εἰς πάντα τόπον τῆς φήμης διαδεδομένης ἐπιμεμνῆσϑαι καὶ τὸν ποιητὴν αὐτῆς φασιν ἐν οἷς λέγει
οὐδ᾽ ὅσα Θήβας Αἰγυπτίας, ὅϑι πλεῖστα δόμοις ἔνι κτήματα κεῖται, αἴϑ᾽ ἑκατόμπυλοί εἰσι, διηκόσιοι δ᾽ ἀν᾽ ἑκάστην 10 ἀνέρες ἐξοιχνεῦσι σὺν ἵπποισιν καὶ ὄχεσφιν.
7 ἔνιοι δέ φασιν οὐ πύλας ἑκατὸν ἐσχηκέναι τὴν πό- λιν, ἀλλὰ πολλὰ καὶ μεγάλα προπύλαια τῶν ἱερῶν, ἀφ᾽ ὧν ἑκατόμπυλον ὠνομάσϑαι, καϑαπερεὶ πολύ- πυλον. δισμύρια δ᾽ ἅρματα πρὸς ἀλήϑειαν ἐξ αὖ- κα τῆς εἰς τοὺς πολέμους ἐχπορεύεσϑαι" τοὺς γὰρ ἴπ- πῶνας ἑκατὸν γεγονέναι κατὰ τὴν παραποταμίαν τὴν ἀπὸ Μέμφεως ἄχρι Θηβῶν τῶν κατὰ τὴν 4i- βύην, ἑκάστου δεχομένου ἀνὰ διακοσίους ἵππους, ὧν ἔτι νῦν τὰ ϑεμέλια δείκνυσθαι. 20
46 Οὐ μόνον δὲ τοῦτον τὸν βασιλέα παρειλήφαμεν, ἀλλὰ καὶ τῶν ὕστερον ἀρξάντων πολλοὺς εἰς. τὴν αὔξησιν τῆς πόλεως πεφιλοτιμῆσϑαι. ἀναϑήμασί τε γὰρ πολλοῖς καὶ μεγάλοις ἀργυροῖς καὶ χρυσοῖς, ἔτι δ᾽ ἐλεφαντίνοις, καὶ κολοττικῶν ἀνδριάντων πλή- ss ϑει, πρὸς δὲ τούτοις κατασκευαῖς μονολίθων ὀβε- λίσδκων μηδεμίαν τῶν ὑπὸ τὸν ἥλιον οὕτω κεκο-
σι
9 ἔνι) iv Ὁ 16 ἐκπορεύεσθαι] ἐξιέναι CF 18 τῶν κατὰ τὴν [τὴν om. vulg.] Διβύην additamentum mirum; v. 12---20ὺ spurios esse coni. Eichstüdt 26 ἐλεφαντίνων D.
I 45. 46. 81
σμῆσϑαι. τεττάρων γὰρ ἱερῶν κατασκευασθέντων τό τε κάλλος καὶ τὸ μέγεϑος ϑαυμαστὸν εἶναι τὸ παλαιότατον, τρισκαίδεκα μὲν σταδίων τὴν περίέμε- τρον, πέντε δὲ καὶ τετταράκοντα πηχῶν τὸ ὕψος, 5 εἴκοσι δὲ καὶ τεττάρων ποδῶν τὸ πλάτος τῶν τοί- χων. ἀκόλουθον δὲ τῇ μεγαλοπρεπείᾳ ταύτῃ καὶ τὸν ἐν αὐτῷ κόσμον τῶν ἀναϑημάτων γενέσθαι, τῇ τε δαπάνῃ ϑαυμαστὸν καὶ τῇ χειρουργία περιττῶς εἰργασμένον. τὰς μὲν οὖν οἰκοδομὰς διαμεμενηκέ- τοναν μέχρι τῶν νεωτέρων χρόνων, τὸν δ᾽ ἄργυρον καὶ χρυσὸν. καὶ τὴν δι’ ἐλέφαντος καὶ λυιϑείας πολυ- τέλειων ὑπὸ Περσῶν σεσυλῆσϑαι xo0' oUg και- ροὺς ἐνέπρησε τὰ κατ᾿ Αἴγυπτον ἱερὰ Καμβύδης" ὅτε δή φασι τοὺς Πέρδας μετενεγκόντας τὴν εὐπο- 15 ρίαν ταύτην εἰς τὴν ᾿“σίαν καὶ τεχνίτας ἐξ «“ἰγύ- πτου παραλαβόντας καταδκευάσαι τὰ περιβόητα βα- σίλεια τά τε ἐν Περσεπόλει καὶ τὰ ἐν ΣίΙούσοις καὶ pe τὰ ἐν Μηδίᾳ. τοσοῦτο δὲ πλῆϑος χρημάτων ἀπο- φαίνουσι γεγονέναι τότε κατ᾽ “Αἴγυπτον ὥστε τῶν 20 κατὰ τὴν σύλησιν ἀπολειμμάτων κατακαυϑέντων τὰ συναχϑέντα κατὰ μικρὸν εὑρεϑῆναι χρυσίου μὲν πλείω τῶν τριακοσίων ταλάντων, ἀργυρίου δ᾽ οὐκ ἐλάττω τῶν δισχιλίων καὶ τριακοσίων ταλάντων. εἶναι δέ φασι καὶ τάφους ἐνταῦϑα τῶν ἀρχαίων βα- 45 διλέων θαυμαστοὺς καὶ τῶν μεταγενεστέρων τοῖς εἰς τὰ παραπλήσια φιλοτιμουμένοις ὑπερβολὴν οὐκ ἀπολείποντας. οἷ μὲν οὖν ἱερεῖς ἐκ τῶν ἀναγραφῶν ἔφασαν εὑρίσκειν ἑπτὰ πρὸς τοῖς τετταράκοντα τά-
2 ϑαυμαστὸν D, ϑαυμαστῶν ὃν EF, ϑαυμαστῶν ἕν C
20 ἀπολειμμάτων] τῶν add. D 223 ἀργύρου vulg. DronpoRvs I. 6
e
89 DIODORI SICULI
φους βασιλικούς" εἰς δὲ Πτολεμαῖον τὸν Μάγου δια- μεῖναί φασιν ἑπτακαίδεκα μόνον, ὧν τὰ πολλὰ κατ- ἔφϑαρτο xa9' oUg χρόνους παρεβάλομεν ἡμεῖς εἰς ἐχείνους τοὺς τόπους, ἐπὶ τῆς ἑκατοστῆς καὶ ὀγδοη- 8 κοστῆς ὀλυμπιάδος. οὐ μόνον δ᾽ οἵ κατ᾽ Αἴγυπτον δ ἱερεῖς ἐκ τῶν ἀναγραφῶν ἱστοροῦσιν, ἀλλὰ καὶ πολλοὶ τῶν Ἑλλήνων τῶν παραβαλόντων μὲν εἰς τὰς Θήβας ἐπὶ Πτολεμαίου τοῦ “Μάγου, συνταξα- μένων δὲ τὰς Αἰὐἰγυπτιακὰς ἱστορίας, ὧν ἐστι καὶ Ἑκαταῖος, συμφωνοῦσι τοῖς ὑφ᾽ ἡμῶν εἰρημένοις. 41 ἀπὸ γὰρ τῶν πρώτων τάφων, ἐν οἷς παραδέδοται τὰς παλλακίδας τοῦ ΖΜιὸς τεϑθάφϑαι, δέκα σταδίων φησὶν ὑπάρξαι βασιλέως μνῆμα τοῦ προσαγορευ- ϑέντος Ὀσυμανδύου. τούτου δὲ κατὰ μὲν τὴν εἴσ- οδον ὑπάρχειν πυλῶνα λίϑου ποικίλου, τὸ μὲν μῆ- 15 κος δύτλεθϑρον, τὸ δ᾽ ὕψος τετταράχοντα καὶ πέντε 2 πηχῶν" διελθόντι δ᾽ αὐτὸν εἶναι λέθινον περίστυ- λον τετράγωνον, ἑκάστης πλευρᾶς οὔσης τεττάρων πλέθρων ὑπηρεῖσθαι δ᾽ ἀντὶ τῶν κιόνων ξῴδια πηχῶν ἑκκαίδεκα μονόλιϑα, τὸν τύπον εἰς τὸν ἀρ- 30 χαῖον τρόπον εἰργασμένα" τὴν ὀροφήν τε πᾶσαν ἐπὶ πλάτος δυοῖν ὀργυιῶν ὑπάρχειν μονόλιϑον, ἀστέρας ἐν κυανῷ καταπεποικιλμένην' ἑξῆς δὲ τοῦ περιστύ- λου τούτου πάλιν ἑτέραν εἴσοδον καὶ πυλῶνα τὰ μὲν ἄλλα παραπλήσιον τῷ προειρημένῳ, γλυφαῖς δὲ 36 παντοίαις περιττότερον εἰργασμένον᾽ παρὰ δὲ τὴν εἴσοδον ἀνδριάντας εἶναι τρεῖς ἐξ ἑνὸς τοὺς πάν-
2 φασὶν om. ΟΕ 4 ἐπὶ --- ὀλυμπιάδος del. Eich. (c. 44, 1) 11 ἀπὸ γὰρ δέκα σταδίων τῶν xo. Hertlein 14 Ὀσυμανδα- φέως C, ὁσυμάνδκεως D (μέγεθος τάφου καὶ κάλλος συμαν»- óvov in mg.)
Ld
0
e
I 47. 48. 83
τας λίθου μέλανος τοῦ Σηυηνίτου, xol τούτων ἕνα μὲν καϑήμενον ὑπάρχειν μέγιστον πάντων τῶν κατ᾽ Αἴγυπτον, οὗ τὸν πόδα μετρούμενον ὑπερβάλλειν 51] τοὺς ἑπτὰ πήχεις, ἑτέρους δὲ δύο πρὸς τοῖς γόνασι,
5 τὸν μὲν ἐκ δεξιῶν, τὸν δὲ ἐξ εὐωνύμων, ϑυγατρὸς καὶ μητρός, τῷ μεγέϑει λειπομένους τοῦ προειρη- μένου. τὸ δ᾽ ἔργον τοῦτο μὴ μόνον εἶναι κατὰ τὸ 4 μέγεθος ἀποδοχῆς ἄξιον, ἀλλὰ καὶ τῇ τέχνῃ ϑαυ- μαστὸν καὶ τῇ τοῦ λίϑου φύσει διαφέρον, ὡς ἂν ἐν
10 τηλικούτῳ μεγέϑει μήτε διαφυάδος μήτε κηλῖδος μη- δεμιᾶς ϑεωρουμένης. ἐπιγεγράφϑαι δ᾽ ἐπ᾽ αὐτοῦ. Βασιλεὺς βασιλέων Ὀσυμανδύας εἰμί. εἰ δέ τις εἰ- δέναι βούλεται πηλίκος εἰμὶ καὶ ποῦ κεῖμαι, νικάτω τι τῶν ἐμῶν ἔργων.“ εἶναι δὲ καὶ ἄλλην εἰκόνα τῆς 5
15 μητρὸς αὐτοῦ x«9' αὑτὴν πηχῶν εἴχοσι μονόλιϑον, ἔχουσαν δὲ τρεῖς βασιλείας ἐπὶ τῆς κεφαλῆς, ἃς δια- σημαίνειν ὅτι καὶ ϑυγάτηρ καὶ γυνὴ καὶ μήτηρ βα- σιλέως ὑπῆρξε. μετὰ δὲ τὸν πυλῶνα περίστυλον 6 εἶναι τοῦ προτέρου ἀξιολογώτερον, ἐν ᾧ γλυφὰς
40 ὑπάρχειν παντοίας δηλούσας τὸν πόλεμον τὸν γε- νόμενον αὐτῷ πρὸς τοὺς ἐν τοῖς Βάχτροις ἀποστάν- τας᾽ ἐφ᾽ otc ἐστρατεῦσϑαι πεξῶν μὲν τετταράκοντα μυριάσιν, ἱππεῦσι δὲ δισμυρίοις, εἰς τέτταρα μέρη διῃρημένης τῆς πάσης στρατιᾶς, ὧν ἁπάντων υἱοὺς
35 τοῦ βασιλέως ἐσχηκέναι τὴν ἡγεμονίαν. καὶ κατὰ 48 μὲν τὸν πρῶτον τῶν τοίχων τὸν βασιλέα κατεσκευά- σϑαι πολιορκοῦντα τεῖχος ὑπὸ ποταμοῦ περίρρυτον καὶ προκινδυνεύοντα πρός τινας ἀντιτεταγμένους
1 μέλανος Hertlein, Μέμνονος libri 12 ὁσυμανδίας D
15 εἴκοσι πηχῶν vulg. 21 βακτώοις D — 24 ἁπάσης OX. εκ
84 DIODORI SICULI
μετὰ A&ovrog, συναγωνιξομένου τοῦ ϑηρίου κατα- πληκτικῶς" ὑπὲρ οὗ τῶν ἐξηγουμένων oí μὲν ἔφα- σαν πφὸς ἀλήϑειαν χειροήϑη λέοντα τρεφόμενον ὑπὸ τοῦ βασιλέως συγπινδυνεύδιν αὐτῷ κατὰ τὰς μάχας καὶ τροπὴν ποιοῖν τῶν ἐναντίων διὰ τὴν ἀλκήν, vuubg δ᾽ ἱστόρουν ὅτι xa9' ὑπερβολὴν ἀνδρεῖος ὧν καὺ φορτικῶς ἑαυτὸν ἐγκωμιάξειν βουλόμενος. διὰ τῆς τοῦ λέοντος εἰχόνος τὴν διάθεσιν ἑαυτοῦ τῆς . 9 ψυχῆς ἐσήμαινεν. ἐν δὲ τῷ δευτέρῳ τοίχῳ τοὺς αἰχμαλώτους ὑπὸ τοῦ βασιλέως ἀγομένους εἰργά- σϑαι τά τε αἰδοῖα καὶ τὰς χεῖρας οὐκ ἔχοντας, δι᾽ ὧν δοκεῖν δηλοῦσϑαι διότι ταῖρ ψυχαῖς ἄνανδροι καὶ κατὰ τὰς ἐν τοῖς δεινοῖς ἐνεργείας ἄχειρες ἧσαν. 8 τὸν δὲ τρίτον ἔχειν γλυφὰς παντοίας καὶ διαπρε- πεῖς γραφάς, δι’ ὧν δηλοῦσϑαι βουϑυσίαςρ τοῦ βα- σιλέως καὶ ϑρίαμβον ἀπὸ τοῦ πολέμου καταγόμε- 4 νον. κατὰ δὲ μέσον τὸν περίστυλον ὑπαίϑριον βωμὸν φὠκοδομῆσϑαι τοῦ καλλίστου λίϑου τῇ τε χειρ- ὅ ουργέα διάφορον καὶ τῷ μεγέϑει ϑαυμαστόν. κατὰ ὃὲ τὸν τελευταῖον τοῖχον ὑπάρχειν ἀνδριάντας καϑ- ἡημένους δύο μονολίθους ἑπτὰ καὶ εἴκοσι πηχῶν, παρ᾽ ος εἰσόδους τρεῖς ἐκ τοῦ περιστύλου κατε- σκευάσϑαι, x«0' ἃς οἶκον ὑπάρχειν ὑπόστυλον, φδείου τρόπον κατεσκδυασμένον, ἑκάστην πλευρὰν 6 ἔχοντα δίπλεϑρον. ἐν τούτῳ δ᾽ εἶναι πλῆϑος ἀν- δριάντων ξυλίνων, διασημαῖνον τοὺς [τὰς] ἀμφισβη- τήδσεις ἔχοντας καὶ προσβλέποντας τοῖς τὰς δίκας πρίνουσι᾽ τούτους δ᾽ ἐφ᾽ ἑνὸς τῶν τοίχων ἐγγεγλύ-
1 τοῦ om. D 7 φορτικός vulg. 10 τοῦ om. D 42 δοκοῖ D 18 οἰκοδομῆσαι D — 926 τὰς om. D.
Qa
25
I 48. 49. 85
φϑαι τριάκοντα τὸν ἀριθμόν, «αἱ κατὰ τὸ μέσον τὸν ἀρχιδικαστήν, ἔχοντα τὴν ἀλήϑειαν ἐξηρτημέ- νην ἐκ τοῦ τραχήλου καὶ τοὺς ὀφθαλμοὺς ἀπιμύ- οντας καὶ βιβλίων αὐτῷ παρακείμενον πλῆθος" ταύτας 5 δὲ τὰς εἰκόνας ἐνδείκνυσθαι διὰ τοῦ σχήματος ὅσι τοὺς μὲν δικαστὰς οὐδὸν δεῖ λαμβάνειν, τὸν ἀρχυ- δικαστὴν δὲ πρὸς μόνην βλέπειν τὴν ἀλήθειαν. ἑξῆς 49 δ᾽ ὑπάρχειν περίπατον οἴχων παντοδαπῶν πλήρη, καθ᾽ οὗς παντοῖα γένη βρωτῶν κατεσκευάσϑαι τῶν 10 πρὸς ἀπόλαυσιν ἡδίστων. καϑ' ὃν δὴ γλυφαῖς ἐν- 2 τυχεῖν εἶναι καὶ χρώμασιν ἐπηνθισμένον τὸν βασιλέα, φέροντα τῷ θεῷ χρυσὸν καὶ ἄργυρον, ὃν ἐξ ἁπάσης ἐλάμβανε τῆς Αἰγύπτου κατ᾽ ἐνιαυτὸν ἐκ τῶν ἀρ- γυρείων καὶ χρυδείων μετάλλων: ὑπογεγράφϑαι 02 15 χαὺ τὸ πλῆϑος, ὃ συγκεφαλαιούμενον εἰς ἀργνυρέου λόγον εἷναι μνῶν τρισχιλίας καὶ διακοσίας μυριά- δαρ. ἑξῆς δ᾽ ὑπάρχειν τὴν ἱερὰν βιβλιοθήκην, ἐφ᾽ 8 ἧς ἐπιγεγράφϑαι Ψυχῆς ἰατρεῖον, συνεχεῖς ὃὲ ταύτῃ τῶν x«t Αἴγυπτον ϑεῶν ἁπάντων εἰκόνας, τοῦ 29 βασιλέως ὁμοίως δωροφοροῦντος ἃ προσῆχον ἦν ἑκάστοις, καϑάπερ ἐνδειχνυμένου πρός τε τὸν Ὄσιριν καὶ τοὺς κάτω παρέδρους ὅτι τὸν βίον ἐξετέλεσδν εὐσεβῶν καὶ δικαιοπραγῶν πρός τε ἀνθρώπους καὶ ὅ9 ϑεούρ. ὁμύτοιχον δὲ τῇ βιβλιοϑήκῃ κατεσκευάσθαι 4 es περιττῶς οἶχον εἰκοσίκλινον, ἔχοντα τοῦ vs hg καὶ τῆς Ἥρας. ἔτι δὲ τοῦ βασιλέως εἰκόνας, ἐν ᾧ
1 ἀριθμόν] ἄχειρας supplet Hertlein (ex Plut. de Iside 10) τὸ om. Cb 8 ἐπιμύουσαν codices, corr. Hertlein ἐντυχαὶς F, εὐτύκοις Wesseling, ἐμψύχοις Eichstádt, ἔκτυ- zo» malim; γλυφὰς ἐν τοίχῳ ἰδεῖν εἶναι Reiske.
86 DIODORI SICULI
δοχεῖν καὶ τὸ σῶμα τοῦ βασιλέως ἐντεθάφϑαι. κύκλῳ δὲ τούτου πλῆϑοςρ οἰκημάτων κατεσκευάσϑαι γραφὴν ἐχόντων ἐκπρεπῆ πάντων τῶν καϑιερωμένων ἐν Αἰγύπτῳ ξῴων᾽ ἀνάβασίν vs δι’ αὐτῶν εἶναι πρὸς ὅλον τὸν τάφον᾽ ἣν διελθοῦσιν ὑπάρχειν ἐπὶ δ τοῦ μνήματος κύκλον χρυσοῦν τριακοσίων καὶ ἕξή- κοντα καὶ πέντε πηχῶν τὴν περίμετρον, τὸ δὲ πάχος πηχυαῖον" ἐπιγεγφάφϑαι ὃὲ καὶ διῃρῆσϑαι καϑ' ἕκαστον πῆχυν τὰς ἡμέρας τοῦ ἐνιαυτοῦ, παραγε- γραμμένων τῶν κατὰ φύσιν γινομένων τοῖς ἄστροις 10 ἀνατολῶν τε καὶ δύσεων καὶ τῶν διὰ ταύτας ἐπιτε- λουμένων ἐπισημασιῶν κατὰ τοὺς Αἰγυπτίους ἀστρο- λόγους. τοῦτον δὲ τὸν κύκλον ὑπὸ Καμβύσου καὶ Περσῶν ἔφασαν σεσυλῆσϑαι καϑ' οὗς χρόνους ἐκρά- τησεν Αἰγύπτου. 15 6 Τὸν μὲν οὖν Ὀσυμανδύου ro? βασιλέως τάφον τοιοῦτον γενέσθαι φασίν, ὃς οὐ μόνον δοκεῖ τῇ κατὰ τὴν δαπάνην χορηγίᾳ πολὺ τῶν ἄλλων διενεγκεῖν, DO ἀλλὰ καὶ τῇ τῶν τεχνιτῶν ἐπινοίᾳ. οἵ δὲ Θηβαῖοί φασυν ἑαυτοὺς ἀρχαιοτάτους εἶναι πάντων ἀνϑρώ- 30 z0v, καὶ παρ᾽ ἑαυτοῖς πρώτοις φιλοσοφίαν ve εὑ- φῆσϑαι καὶ τὴν ἐπ’ ἀκριβὲς ἀστρολογίαν, ἅμα καὶ τῆς χώρας αὐτοῖς συνεργούδης πρὸς τὸ τηλαυγέστε- Qov ὁρᾶν τὰς ἐπιτολάς τε καὶ δύσεις τῶν ἄστρων. 2 ἰδίως δὲ καὶ τὰ περὶ τοὺς μῆνας αὐτοῖς καὶ τοὺς s ἐνιαυτοὺς διατετάχϑαι. τὰς γὰρ ἡμέρας οὐκ ἄγουσι κατὰ δελήνην, ἀλλὰ κατὰ τὸν ἥλιον, τριακονθημέ-
e
3 εὐπρεπῆ CF 4 δι᾽] ἀπ᾽ CF 5 01ov] ἀκρὸν Hertlein 16 Οσυμανδέου F, δσυμάνδεως D — 24 ὁρᾶν] αὐτοὺς ὁρᾶν D 26 διατέτακται Camusatus.
I 49. 50. 81
ρους μὲν τυϑέμενοι τοὺς μῆνας, πέντε δ᾽ ἡμέρας καὶ τέταρτον τοῖς δώδεκα μησὶν ἐπάγουσι, καὶ τούτῳ τῷ τρόπῳ τὸν ἐνιαύσιον κύκλον ἀναπληροῦσιν. ἐμβολίμους δὲ μῆνας οὐκ ἄγουσιν οὐδ᾽ ἡμέρας ὕφαι- δ ροῦσι, καϑάπερ oí πλεῖστοι τῶν «Ελλήνων. περὶ δὲ τῶν ἐκλείψεων ἡλίου τε καὶ σελήνης ἀκριβῶς ἐπε- σκέφϑαι δοκοῦσι, καὶ προρρήσεις περὶ τούτων ποι- οὔνται, πάντα τὰ κατὰ μέρος γινόμενα προλέγοντες ἀδιαπτώτοωο. 10 Τῶν δὲ τούτου τοῦ βασιλέως ἀπογόνων ὄγδοος 60 ὁ [ἀπὸ τοῦ πατρὸς] προσαγορευϑεὶς Οὐχορεὺς ἔκτιδε πόλιν Μέμφιν, ἐπιφανεστάτην τῶν κατ᾽ Αἴγυπτον. ἐξελέξατο μὲν γὰρ τόπον ἐπικαιρότατον ἁπάσης τῆς χώρας, ὅπου σχιξόμενος ὁ Νεῖλος εἰς πλείονα μέρη 15 ποιεῖ τὸ καλούμενον ἀπὸ τοῦ σχήματος Ζ)έλτα᾽ διὸ καὶ συνέβη τὴν πόλιν εὐκαίρως κειμένην ἐπὶ τῶν κλείθρων εἶναι κυριεύουσαν τῶν εἰς τὴν ἄνω χώφαν ἀναπλεόντων. τὸ μὲν οὖν περίβολον τῆς πόλεως ἐποίησε σταδίων ἑκατὸν καὶ πεντήκοντα, τὴν δ᾽ 80 ὀχυρότητα καὶ τὴν εὐχρηστίαν ϑαυμαστήν, τοιῷδέ τινι τρόπῳ κατασκευάσας. δέοντος γὰρ τοῦ Νείλου περὶ τὴν πόλιν καὶ κατὰ τὰς ἀναβάδεις ἐπικλύξοντος, ἀπὸ μὲν τοῦ νότου προεβάλετο χῶμα παμμέγεϑες, πρὸς μὲν τὴν πλήρωσιν τοῦ ποταμοῦ προβλήματος, 35 πρὸς δὲ τοὺς ἀπὸ τῆς γῆς πολεμίους ἀκροπόλεως ἔχον τάξιν" ἐκ δὲ τῶν ἄλλων μερῶν πανταχόϑεν ὥρυξε λίμνην μεγάλην καὶ βαϑεῖαν, ἣ τὸ σφοδρὸν τοῦ ποταμοῦ δεχομένη καὶ πάντα τὸν περὶ τὴν
11 ἀπὸ τοῦ πατρὸς om. CF Οὐχορεὺς] ὀχυρεὺς conicio 20 τὴν om D
i»
b
88 DIODORI SICULI
πόλιν τόπον πληροῦσα, πλὴν T τὸ χῶμα κατεσκεύ- 6 αὅτο. ϑαυμαστὴν ἐποίει τὴν ὀχυρότητα. οὕτω δὲ καλῶς ὃ κτίσας αὐτὴν ἐστοχάσατο τῆς τῶν τόπων εὐκαιρίας ὥστε τοὺς ἑξῆς βασιλεῖς σχεδὸν ἅπαντας καταλιπόντας τὰς Θήβας τά τε βασίλεια καὶ τὴν ὃ οἴκησιν ἐν ταύτῃ ποιεῖσθαι. διόπερ ἀπὸ τούτων τῶν χρόνων ἤρξατο ταπεινοῦσϑαι μὲν τὰ περὶ τὰς Θήβας, αὔξεσϑαι δὲ τὰ περὶ τὴν Μέμφιν, ἕως .4λε- ξάνδρου τοῦ βασιλέως" τούτου γὰρ ἐπὶ ϑαλάττῃ τὴν ἐπώνυμον αὐτῷ πόλιν οἰκίδαντος oí κατὰ τὸ 1 ἑξῆς βασιλεύδαντες τῆς Αἰγύπτου πάντες ἐφιλοτι- μήϑησαν εἰς τὴν ταύτης αὔξησιν. οἱ μὲν γὰρ βα- σιλείοις μεγαλοπρεπέσιν, οἱ δὲ νεωρίοις καὶ λιμέ- σιν, oí δ᾽ ἑτέροις ἀναϑήμασι καὶ καταδκευάσμασιν ἀξιολόγοις ἐπὶ τοσοῦτον ἐχόσμησαν αὐτὴν ὥστε ι5 παρὰ τοῖς πλείστοις πρώτην ἢ δευτέραν ἀρυϑμεῖσϑαι τῶν κατὰ τὴν οἰχουμένην πόλεων. ἀλλὰ περὶ μὲν ταύτης τὰ κατὰ μέφορ ἐν τοῖς ἰδίοις χρόνοις ἀνα- 51 γράψομεν. 6 δὲ τὴν Μέμφιν κτίσας μετὰ τὴν τοῦ χώματος καὶ τῆς λίμνης κατασκευὴν φκοδόμηδε βα- τὸ σίλεια τῶν μὲν παρὰ τοῖς ἄλλοις οὐ λειπόμενα, τῆς ὃΣ τῶν προβασιλευσάντων μεγαλοψυχέαρ καὶ φιλο- 9 καλίας οὐκ ἄξια. oí γὰρ ἐγχώριοι τὸν μὲν ἐν τῷ Civ χρόνον εὐτελῆ παντελῶς εἶναι νομέξουσι. τὸν δὲ μετὰ τὴν τελευτὴν δι’ ἀρετὴν μνημονευϑησόμε- a5 νον περὶ πλείστου ποιοῦνται, καὶ τὰς μὲν τῶν ζών- τῶν οἰκήσεις καταλύδεις ὀνομάξουσιν,. ὡς ὀλίγον
«1
7 μὲν ταπεινοῦσθαι Ὁ 8 περὶ] κατὰ CF 9 βασι- λέως] Μακεδόνος CF [10 ὁμώνυμον CF αὐτοῦ Eich. 11 πάντες om. D
I 50. 51. 89
χρόνον ἐν ταύταις οἰκούντων ἡμῶν, τοὺς Ób τῶν 61 τετελευτηκότων τάφους ἀιδίους οἴκους προσαγορεύ- ουσιν, ὡς ἐν ἄδου διατελούντων τὸν ἄπειρον αἰῶνα" διόπερ τῶν μὲν κατὰ τὰς οἰκίας κατασκευῶν ἧττον
5 φροντίζουσι. περὶ δὲ vàg ταφὰς ὑπερβολὴν οὐκ ἀπο-
λεέπουσι φιλοτιμίας. τὴν δὲ προειρημένην πόλιν 8
ἀνομασϑῆναί τινές φασιν ἀπὸ τῆς ϑυγατρὸς τοῦ κτίσαντος αὐτὴν βασιλέως. ταύτης δὲ μυϑολογοῦσιν ἐρασϑῆναι τὸν ποταμὸν Νεῖλον ὁμοιωθϑέντα ταύρῳ, 10 καὶ γεννῆσαι τὸν ἐπ᾽ ἀρετῇ ϑαυμασϑέντα παρὰ τοῖς ἐγχωρίοις Αἴγυπτον, ἀφ᾽ οὗ καὶ τὴν σύμπασαν
' χώραν τυχεῖν τῆς προσηγορίας. διαδεξάμενον γὰρ 4
τοῦτον τὴν ἡγεμονίαν γενέσθαι βασιλέα φιλάνϑροω- πον καὶ δίκαιον καὶ καθόλου σπουδαῖον ἐν πᾶσι᾽" 16 διὸ καὶ μεγάλης ἀποδοχῆς ἀξιούμενον ὑπὸ πάντων διὰ τὴν εὔνοιαν τυχεῖν τῆς προειρημένης τιμῆς. Μετὰ δὲ τὸν προειρημένον βασιλέα δώδεκα γενεαῖς ὕστερον διαδεξάμενος τὴν κατ᾿ Αἴγυπτον ἡγεμονίαν Μοῖρις ἐν μὲν τῇ Μέμφει κατεσκεύασε 20 τὰ βόρεια προπύλαια, τῇ μεγαλοπρεπείᾳ πολὺ τῶν ἄλλων ὑπερέχοντα, ἐπάνω δὲ τῆς πόλεως ἀπὸ δέκα σχοίνων λίμνην ὥρυξε τῇ μὲν εὐχρηστίᾳ ϑαυμαστήν, τῷ ὃὲ μεγέθει τῶν ἔργων ἄπιστον' τὴν μὲν γὰρ περίμετρον αὐτῆς φασιν ὑπάρχειν σταδίων τρισχι- 35 λίων καὶ ἑξακοσίων, τὸ δὲ βάϑος ἐν τοῖς «λείστοις μέφεσιν ὀργυιῶν πεντήκοντα ὥστε τίς οὐκ ἂν ἀνα- λογιξόμενος τὸ μέγεϑος τοῦ κατασκευάσματος εἰκό- τῶς ζητήσαι πόσαι μυριάδες ἀνδρῶν ἐν πόσοις
1 τινές del. Dindorf 8 μυϑολογοῦσι] τινες add. Ζ' 19 ύρις DF 20 πολὺ om. CF.
99»
90 DIODORI SICULI
7 ἔτεσι τοῦτο συνετέλεσαν; τὴν δὲ χρείαν τὴν ἐκ ταύ- της καὶ κοινωφελίαν τοῖς τὴν Αἴγυπτον οἰκοῦσιν, ἔτι δὲ τὴν τοῦ βασιλέως ἐπίνοιαν, οὐκ ἄν τις ἐπαι- véosus τῆς ἀληϑείας ἀξίως.
52 ᾿Επειδὴ yàg ὃ μὲν Νεῖλος οὐχ ὡρισμένας ἐποι- 5 εἴτο τὰς ἀναβάσεις, ἡ δὲ χώρα τὴν εὐκαρπίαν παρε- σκεύαξεν ἀπὸ τῆς ἐκείνου συμμετρίας, εἰς ὑποδοχὴν τοῦ πλεονάξοντος ὕδατος ὥρυξε τὴν λίμνην, ὅπως μήτε διὰ τὸ πλῆθος τῆς ῥύσεως ἐπικλύξων ἀκαίρως τὴν χώραν £An καὶ λίμνας κατασκευάξῃ, μήτ᾽ ἐλάττω τοῦ συμφέροντος τὴν πλήρωσιν ποιούμενος τῇ λει-
$ ψυδρίᾳχ τοὺς καρποὺς λυμαίνηται. καὶ διώρυχα * μὲν ἐκ τοῦ ποταμοῦ κατεσχεύασεν εἰς τὴν λίμνην ὀγδοήκοντα μὲν σταδίων τὸ μῆκος, τρίπλεϑρον δὲ τὸ πλάτος" διὰ δὲ ταύτης ποτὲ μὲν δεχόμενος τὸν ποταμόν, ποτὲ δ᾽ ἀποστρέφων, παρείχετο τοῖρ γεωρ- γοῖς τὴν τῶν ὑδάτων εὐκαιρίαν, ἀνοιγομένου τοῦ στόματος. καὶ πάλιν κλειομένου φιλοτέχνως καὶ πολυδαπάνως᾽ οὐχ ἐλάττω γὰρ τῶν πεντήκοντα 62 ταλάντων δαπανᾶν ἦν ἀνάγκη τὸν ἀνοῖξαι βουλό- so μενον ἢ κλεῖσαι τὸ προειρημένον κατασκεύασμα
8 διαμεμένηκε δ᾽ ἡ λίμνη τὴν εὐχρηστίαν παρεχομένη τοῖς κατ᾿ Αἴγυπτον fog τῶν xa0' ἡμᾶς χρόνων, καὶ τὴν προσηγορίαν ἀπὸ τοῦ κατασχεξυάσαντος ἔχει,
4 καλουμένη μέχρι τοῦ νῦν Μοίριδος λίμνη. ὁ δ᾽ 36 οὖν βασιλεὺς ὀρύττων ταύτην κατέλιπεν ἐν μέσῃ τόπον, ἐν ᾧ τάφον ὠκοδόμηδε καὶ δύο πυραμίδας, τὴν μὲν ἑαυτοῦ, τὴν δὲ τῆς γυναικός, σταδιαίας τὸ
μι e
μ᾿ οι
2 κοινωφέλειαν DF, κοινὴν ὠφέλειαν Ὁ 25 Μύρι- δος DF.
I 51. 62. 53. 91
ὕψος, ἐφ’ àv ἐπέστησεν εἰκόνας λιϑίνας καϑημένας ἐπὶ ϑρόνου, νομίξων διὰ τούτων τῶν ἔργων ἀϑά- νατον ἑαυτοῦ καταλείψειν τὴν ἐπ᾿ ἀγαϑῷ μνήμην. τὴν δ᾽ ἐκ τῆς λίμνης ἀπὸ τῶν ἰχϑύων γινομένην 5 δ πρόσοδον ἔδωκε τῇ γυναικὶ πρὸς μύρα καὶ τὸν ἄλλον καλλωπισμόν, φερούσης τῆς ϑήρας ἀργυρίου τάλαντον ἑκάστης ἡμέρας" εἴκοσι γὰρ καὶ δύο γένη 6 τῶν κατ᾽ αὐτήν φασιν ἰχϑύων εἶναι. καὶ τοσοῦτον αὐτῶν ἁλίσκεσθαι πλῆϑος ὥστε τοὺς προσκαρτε- 10 ροῦντας ταῖς ταριχείαις ὄντας παμπληϑεῖς δυσχερῶς περιγίνεσϑαι τῶν ἔργων. περὶ μὲν οὖν Μοίριδος τοσαῦϑ' ἱστοροῦσιν Αἰγύπτιοι. Σεσόωσιν δέ φασιν ὕστερον ἑπτὰ γενεαῖς βασι- 53 λέα γενόμενον ἐπιφανεστάτας καὶ μεγίστας τῶν πρὸ 15 αὐτοῦ πράξεις ἐπιτελέσασθαι. ἐπεὶ δὲ περὶ τούτου τοῦ βασιλέως οὐ μόνον oí συγγραφεῖς oí παρὰ τοῖς Ἕλλησι διαπεφωνήκασι πρὸς ἀλλήλους. ἀλλὰ καὶ τῶν κατ᾽ Αἴγυπτον οἵ τε ἱερεῖς καὶ οἱ διὰ τῆς dij αὐτὸν ἐγκωμιάξοντες οὐχ ὁμολογούμενα λέγουσιν, 20 ἡμεῖς πειρασόμεϑα τὰ πιϑανώτατα καὶ τοῖς ὑπάρ- χουσιν ἔτι κατὰ τὴν χώραν σημείοις τὰ μάλιστα συμφωνοῦντα διελθεῖν. γεννηθέντος γὰρ τοῦ Σε- 2 σοώσιος ἐποίησεν ὁ πατὴρ αὐτοῦ μεγαλοπρεπές τι καὶ βασιλικόν. τοὺς γὰρ κατὰ τὴν αὐτὴν ἡμέραν 25 γεννηϑέντας παῖδας ἐξ ὅλης τῆς Αἰγύπτου συναγα- γὼν καὶ τροφοὺς καὶ τοὺς ἐπιμελησομένους ἐπιστή- σας τὴν αὐτὴν ἀγωγὴν καὶ παιδείαν ὥριδε τοῖς
8 τὴν om. CD 11 Μύριδος D 18 Σέσωστριν C 22 Σεσοώσιος] προειρημένου CF 428 ἐποίησεν omittunt et post βασιλικὸν inserunt ἔπραξε Π — 27 καὶ] καὶ τὴν CD.
-
99 | DIODORI. SICULI
πᾶσιν, ὑπολαμβάνων τοὺς μάλιστα συντραφέντας x«l τῆς αὐτῆς παρρησίας κεκοινωνηκότας εὐνου- στάτους καὶ συναγωνιστὰς ἐν τοῖς πολέμοις ἀρίστους ἔσεσϑαι. πάντα δὲ δαψιλῶς χορηγήσας διεπόνηδε τοὺς παῖδας ἐν γυμνασίοις συνεχέδι καὶ πόνοιρ᾽ δ οὐδενὶ γὰρ αὐτῶν ἐξῆν προδενέγκασϑαι τροφήν, εἰ μὴ πρότερον δράμοι σταδίους ἑκατὸν καὶ ὀγδοήκοντα. διὸ καὶ πάντες ἀνδρωθέντες ὑπῆρξαν ἀϑληταὶ μὲν es τοῖς σώμασιν εὔρωστοι, ἡγεμονικοὶ δὲ καὶ καρτερικοὶ ταῖς ψυχαῖς διὰ τὴν τῶν ἀρίστων ἐπιτηδευμάτων 10 ἀγωγήν. τὸ μὲν οὖν πρῶτον ὃ Σεσόωσις ἀποσταλεὶς ὑπὸ τοῦ πατρὸς μετὰ δυνάμεως eig τὴν "oov, συστρατευομένων καὶ τῶν συντρόφων, περί τὲ τὰς ϑήρας διεπονήϑη καὶ ταῖς ἀνυδρίαις καὶ σπανοσι- τίαις ἐγκαρτερήσας κατεστρέψατο τὸ ἔθνος ἅπαν τ τὸ τῶν ᾿ἀράβων, ἀδούλωτον τὸν πρὸ τοῦ χρόνον
6 yeyovóg' ἔπειτα εἰς τοὺς πρὸς τὴν ὁσπέραν τόπους
(i
8
ἀποσταλεὶς τὴν πλείστην τῆς “ιβύης ὑπήκοον ἐποιή- σατο, παντελῶς νέος ὧν τὴν ἡλικίαν. τοῦ δὲ πατρὸς τελευτήσαντος διαδεξάμενος τὴν βασιλείαν καὶ vaio so προκατεργασϑείσαις πράξεσι μετεωρισϑείς, ἐπεβάλετο τὴν οἰκουμένην κατακτήσασθαι. ἔνιοι 03 λέγουσιν αὐτὸν ὑπὸ τῆς ἰδίας θυγατρὸς ᾿Αϑύρτιος παρακλη- ϑῆναι πρὸς τὴν τῶν ὅλων δυναστείαν, ἣν οἵ μὲν συνέσει πολὺ τῶν ἄλλων διαφέρουσάν φασι διδάξαι ss τὸν πατέρα ῥαδίως [ἂν] ἐσομένην τὴν στρατείαν, οἱ ὃδὲ μαντιχῇ χρωμένην καὶ τὸ μέλλον ἔσεσθαι
2 κοινωνήσαντας C — b πόνοις] κακοπαθείαις CF [10 ἀρίστων] ἀγαθῶν CF 14 τε om. C 16 ᾿ἄράβων Wesseling, βαρβάρων codices 17 τὴν om. CF 18 ἀποσταλεὶς} ἐκπεμ- ρϑεὲρΟ δεὴἣν om.D 26 ἂν del. Dind.
I 63. 64. 93
προγινώδκουσαν ἔκ vs τῆς ϑυτικῆς καὶ τῆς ἐγκου- μήσεως τῆς ἐν τοῖς ἱεροῖς, ἔτι δὲ τῶν κατὰ τὸν οὐρανὸν γινομένων σημείων. γεγράφασι δέ τινες 9 καὶ διότι κατὰ τὴν γένεσιν τοῦ Σεσοώσιος ὁ πατὴρ
5 αὐτοῦ καϑ'’ ὕπνον δόξαι τὸν “Ἤφαιστον αὐτῷ λέγειν ὅτι πάσης τῆς οἰκουμένης ὃ γεννηϑεὶς παῖς κρατήσει. διὰ ταύτην οὖν τὴν αἰτίαν τὸν μὲν πατέρα τοὺς 10 ἡλικιώτας τοῦ προειρημένου ἀϑροῖδσαι καὶ βασιλικῆς ἀγωγῆς ἀξιῶσαι, προκατασκευαξόμενον εἰς τὴν τῶν
10 ὅλων ἐπίϑεσιν, αὐτὸν δ᾽ ἀνδρωθέντα καὶ τῇ τοῦ ϑεοῦ προρρήδει πιστεύσαντα κατενεχϑῆναι πρὸς τὴν εἰρημένην στρατείαν. πρὸς δὲ ταύτην τὴν ἐπιβολὴν 54 πρῶτον μὲν τὴν πρὸς αὐτὸν εὔνοιαν κατεσκεύασε πᾶσι τοῖς κατ᾽ Αἴγυπτον, ἡγούμενος δεῖν τοὺς μὲν
15 συστρατεύονταρ ἑτοίμως ὑπὲρ τῶν ἡγουμένων ἀπο- ϑνήσκειν, τοὺς δ᾽ ἀπολειπομένους ἐπὶ τῶν πατρίδων μηδὲν νεωτερίξειν, εἰ μέλλει τὴν προαίρεσιν ἐπὶ τέλος ἄξειν. διὸ καὶ πάνταρ ἐκ τῶν ἐνδεχομένων εὐηργέτει, τοὺς μὲν χρημάτων δωρεαῖς ἐνθεραπεύων,
30 τοὺς ÓÀ χώρας δόσει, τινὰς δὲ τιμωρίας ἀπολύσει, πάντας δὲ ταῖς ὁμιλίαις καὶ τῇ τῶν τρόπων ἐκιει- κείᾳ προδήγετο᾽ τῶν τὸ γὰρ βασιλικῶν ἐγκλημάτων ἅπαντας ἀθῴους ἀφῆκε καὶ τοὺς πρὸς ἀργύριον
64 συγκεκλειμένους ἀπέλυσε τοῦ χρέους, ὄντος πολλοῦ
25 πλήϑους [ἀνθρώπων) ἐν ταῖς φυλακαῖς. τὴν δὲ 8 χώραν ἅπαδαν εἰς ἕξ καὶ τριάκοντα μέρη διελών, ἃ καλοῦσιν Αἰγύπτιοι νομούς, ἐπέστησεν ἅπασι νομάρχας τοὺς ἐπιμεληδομένους τῶν. τε προσόδων
[o]
A2 προειρημένην CF 18 ἐγκατεσκεύασε Reiske 22 προσ- ηγάγετο Ὁ 2ὅ ἀνθρώπων om. CF 27 νόμους Ὁ 28 τῶν τε] ve
4
b
94 DIODORI SICULI
τῶν βασιλικῶν καὶ διοικήσδοντας ἅπαντα τὰ κατὰ τὰς ἰδίας μερίδας. ἐπελέξατο δὲ καὶ [τούτων] τῶν ἀνδρῶν τοὺς ταῖς ῥώμαις διαφέροντας καὶ Gvve- στήσατο στρατόπεδον ἄξιον τοῦ μεγέϑους τῆς ἐπι- βολῆς" κατέγραψε γὰρ πεζῶν μὲν ἑξήκοντα μυριάδας, ἱππεῖς δὲ δισμυρίους καὶ τετρακισχιλίους, ξεύγη δὲ πολεμιστήρια δισμύρια καὶ ἑπτακισχίλια. ἐπὶ δὲ τὰς κατὰ μέρος ἡγεμονίας τῶν στρατιωτῶν ἔταξε τοὺς συντρόφους, ἐνηθληχότας μὲν ἤδη τοῖς πολέ- uote, ἀρετὴν δ᾽ ἐξηλωκότας ἐκ παίδων, εὔνοιαν δὲ 10 ἀδελφικὴν ἔχοντας πρός τε τὸν βασιλέα καὶ πρὸς
ἀλλήλους, ὄντας τὸν ἀριϑμὸν πλείους τῶν χιλίων
C
6 καὶ ἑπτακοσίων. πᾶσι δὲ τοῖς προειρημένοις κατε-
κληρούχηδσε τὴν ἀρίστην τῆς χώρας. ὕπως ἔχοντες ἱκανὰς προσόδους καὶ μηδενὸς ἐνδεεῖς ὄντες ἀσκῶσι 15
55 τὰ περὶ τοὺς πολέμους. κατασκευάσας δὲ τὴν δύ-
το
ναμιν ἐστράτευσεν ἐπὶ πρώτους Αἰθίοπας τοὺς πρὸς τῇ μεσημβρία κατοικοῦντας, καὶ καταπολεμήσας ἠνάγκασε τὸ ἔϑνος φόρους τελεῖν ἔβενον καὶ χρυσὸν καὶ τῶν ἐλεφάντων τοὺς ὀδόντας. ἔπειτ᾽ εἰς μὲν 30 τὴν ᾿Ερυϑρὰν ϑάλατταν ἀπέστειλε στόλον νεῶν τετρακοσίων, πρῶτος τῶν ἐγχωρίων μακρὰ σκάφη ναυπηγησάμενος, καὶ τάς τε νήσους τὰς ἐν τοῖς τό- ποιὶς κατεχτήσατο καὶ τῆς ἠπείρου τὰ παρὰ ϑάλατ- ταν μέρη κατεστρέψατο μέχρι τῆς ᾿Ινδικῆς᾽ αὐτὸς 25 δὲ μετὰ τῆς δυνάμεως πεξῇ τὴν πορείαν ποιησάμε-
τῶν αοὐὺ τῶν Eich. 9 τούτων incl Bekker 4 συνεστήσατο] τὸ add. D 8. ἔταξε τῶν στρατιωτῶν vulg. 9. πολέμοις G, πολεμίοις ceteri 14 ἀρίστην τῆς χώρας] καλλίστην χώραν CF 18 zzv μεσημβρίαν F' 96 πορίαν διασυρίας ποιησάμενος D.
I 54. 55. 95
vog κατεστρέψατο πᾶσαν τὴν ᾿“σίαν. οὐ μόνον γὰρ 3 τὴν ὕστερον ὑπ᾽ ᾿4λεξάνδρου τοῦ Μακεδόνος κατα- κτηϑεῖσδαν χώραν ἐπῆλθεν, ἀλλὰ καί τινα τῶν ἐθνῶν ὧν ἐκεῖνος οὐ παρέβαλεν εἰς τὴν χώραν. καὶ 4
5 γὰρ τὸν Γάγγην ποταμὸν διέβη καὶ τὴν Ἰνδικὴν ἐπῆλθε πᾶσαν ἕως ὠκεανοῦ καὶ τὰ τῶν Σκχυϑῶν ἔϑνη μέχρι Τανόιδος ποταμοῦ τοῦ διορίξοντος τὴν Εὐρώπην ἀπὸ 'τῆς ᾿Ασίας ὅτε δή φασι τῶν Αἰγυ- πτίων τινὰς καταλειφϑέντας περὶ τὴν Μαιῶτιν λίμνην 10 συστήσασϑαι τὸ τῶν Κόλχων ἔϑνος. ὅτι δὲ τοῦτο τὸ γένος Αἰγυπτιακόν ἐστι σημεῖον εἶναι τὸ περι- τέμνεσϑαι τοὺς ἀνθρώπους παραπλησίως τοῖς κατ᾽ Alyvszvov, διαμένοντος τοῦ νομίμου παρὰ τοῖς ἀποί- 65 κοις, καϑάπερ καὶ παρὰ τοῖς ᾿Ιουδαίοις. ὁμοίως δὲ 15 καὶ τὴν λοιπὴν ᾿4σίαν ἅπασαν ὑπήκοον ἐποιήσατο καὶ τῶν Κυκλάδων νήσων τὰς πλείους. διαβὰς Ó* εἰς τὴν Εὐρώπην καὶ διεξιὼν ἅπασαν τὴν Θράκην ἐκινδύνευσεν ἀποβαλεῖν τὴν δύναμιν διὰ σπάνιν τροφῆς καὶ τόπων δυσχωρίας. διόπερ ὅρια τῆς 90 στρατείας ποιησάμενος ἐν τῇ Θράκῃ;, στήλας κατε- σκεύασεν ἐν πολλοῖς τόποις τῶν ὑπ᾽ αὐτοῦ κατα- κτηθέντων" αὗται δὲ τὴν ἐπιγραφὴν εἶχον Aiyv- πτίοις γράμμασι τοῖς ἱεροῖς λεγομένοις, ,,T»vós τὴν χώραν; ὅπλοις κατεστρέψατο τοῖς ἑαυτοῦ βασιλεὺς 85 βασιλέων καὶ δεσπότης δεσποτῶν Σεσόωσις“. τὴν ὃὲ στήλην κατεσκεύασεν ἔχουσαν αἰδοῖον ἐν μὲν τοῖς μαχίμοις ἔϑνεσιν ἀνδρός, ἐν δὲ τοῖς ἀγεννέσι καὶ δειλοῖς γυναικός, ἀπὸ τοῦ κυριωτέρου μέρους
1 τὴν οἵα. ἢ 6 σκυϑικῶν Ὁ 14 ὁμοίως ὡς C, ὡς Ε καϑ- ἅπερ... Ἰουδαίοις suspeebum (c.28,2) 28 τὴν om. D 28 κυρια»-
96 DIODOBRI SICULI *
τὴν διάϑεσιν τῆς ἑκάστων ψυχῆς φανερωτάτην τοῖς 9 ἐπιγινομένοις ἔδεσϑαι νομίξων. ἐν ἐνίοις δὲ τόποις καὶ τὴν ἑαυτοῦ κατεσκεύασεν εἰκόνα λιϑίνην, τόξα καὶ λόγχην ἔχουσαν, τῷ μεγέϑει τέτταρσι παλαι- σταῖς μείξονα τῶν τεττάρων πηχῶν, ἡλίκος ὧν καὶ ὕ 10 αὐτὸς ἐτύγχανεν. ἐπιεικῶς δὲ προσενεχϑεὶς ἅπασι τοῖς ὑποτεταγμένοις καὶ συντελέσας τὴν στρατείαν ἐν ἔτεσιν ἐννέα, τοῖς μὲν ἔϑνεσι κατὰ δύναμυν προσ- ἔταξε δωροφορεῖν κατ᾽ ἐνιαυτὸν εἰς «Αἴγυπτον, αὐτὸς δ᾽ ἀϑροίσας αἰχμαλώτων τὸ καὶ τῶν ἄλλων λαφύ- 10 oov πλῆϑος ἀνυπέρβλητον ἐπανῆλϑεν εἰς τὴν πα- τρίδα, μεγίστας πράξεις τῶν πρὸ αὐτοῦ κατειργα- 11 μένος. καὶ τὰ μὲν ἱερὰ πάντα τὰ κατ᾽ Αἴγυπτον ἀναϑήμασιν ἀξιολόγοις καὶ σκύλοις ἐκόσμησε, τῶν δὲ στρατιωτῶν τοὺς ἀνδραγαϑήσαντας δωρεαῖς κατὰ 15 ie τὴν ἀξίαν ἐτίμησε. καϑόλου δὲ ἀπὸ ταύτης τῆς στρατείας οὐ μόνον ἡ συνανδραγαϑήσδσαδα δύναμις μεγάλην εὐπορίαν κτηδσαμένη τὴν ἐπάνοδον ἐποιή- ὅατο λαμπράν, ἀλλὰ καὶ τὴν “Αἴγυπτον ἅπασαν συνέβη παντοίας ὠφελείας ἐμπλησϑῆναι. 80 δ6 Ὁ δὲ Σεσόωσις ἀποστήσας τὰ πλήϑη ἀπὸ τῶν πολεμικῶν ἔργων τοῖς μὲν συνανδραγαϑήσασι συν- ἐχώρησε τὴν ῥαστώνην καὶ τὴν ἀπόλαυσιν τῶν κατα- κτηϑέντων ἀγαθῶν, αὐτὸς δὲ φιλόδοξος ὧν καὶ τῆς εἰς τὸν αἰῶνα μνήμης ὀρεγόμενος κατεσκεύασεν 36 ἔργα μεγάλα καὶ ϑαυμαστὰ ταῖς ἐπινοίαις καὶ ταῖς χορηγίαις, ἑαυτῷ μὲν ἀϑάνατον περιποιοῦντα δόξαν, τοῖς δ᾽ Αἰγυπτίοις τὴν εἰς ἅπαντα τὸν χρόνον ἀσφά-
τάτου 1]. ἑκάστου C 19 ἅπασαν] ὕλην 5 21 ἀπὸ om, CF 26 ἔργα] ἔργα τε vulge
I 66. 66. 91
86 λειαν μετὰ ῥαστώνης. πρῶτον uiv yàg ἀπὸ ϑεῶν 2 ἀρξάμενος φὠκοδόμησεν ἐν πάσαις ταῖς κατ᾽ Aiyv- πτον πόλεσιν ἱερὸν ϑεοῦ τοῦ μάλιστα παρ᾽ ἑκάστοις τιμωμένου. πρὸς δὲ τὰς ἐργασίας τῶν μὲν Aiyv-
5 πτίων οὐδένα παρέλαβε, δι᾽ αὐτῶν δὲ τῶν αἰχμα- λώτων ἅπαντα κατεσκεύασε᾽ διόπερ ἐπὶ πᾶσι τοῖς ἱεροῖς ἐπέγραψεν ὡς οὐδεὶς ἐγχώριος εἰς αὐτὰ με- μόχϑηκε. λέγεται δὲ τῶν αἰχμαλώτων τοὺς ἐκ τῆς 8 Βαβυλωνίας ἁλόντας ἀποστῆναι τοῦ βασιλέως, μὴ
10 δυναμένους φέρειν τὰς ἐν τοῖς ἔργοις ταλαιπωρίας" ote καταλαβομένους παρὰ τὸν ποταμὸν χωρίον καρ- τερὸν διαπολεμεῖν τοῖς “ἰγυπτίοις καὶ τὴν σύνεγγυς χώραν καταφϑείρειν, τέλος δὲ δοϑείσης ἀδείας αὖ- τοῖς κατοικῆσαι τὸν τόπον, ὃν καὶ ἀπὸ τῆς πατρίδος
15 Βαβυλῶνα προσαγορεῦσαι. δι᾽ αἰτίας δὲ παραπλη- σίους φασὶν ὠνομάσϑαι καὶ τὴν Τροίαν τὴν ἔτι [καὶ] νῦν οὖσαν παρὰ τὸν Νεῖλον τὸν μὲν γὰρ Μενέλαον ἐξ Ἰλίου πλέοντα μετὰ πολλῶν αἰχμαλώ- τῶν παραβαλεῖν εἰς Αἴγυπτον, τοὺς δὲ Τρῶας
80 ἀποστάντας αὐτοῦ καταλαβέσϑαι τινὰ τόπον καὶ διαπολεμῆσαι μέχρι ὅτου συγχωρηϑείσης αὐτοῖς τῆς ἀσφαλείας ἔκτισαν πόλιν, ἣν ὁμώνυμον αὐτοὺς ποιῆσαι τῇ πατρίδι. οὐκ ἀγνοῶ δ᾽ ὅτι περὶ τῶν 5 εἰρημένων πόλεων Κτησίας ὁ Κνίδιος διαφόρως
286 ἰἱστόρησε, φήδας τῶν μετὰ Σεμιράμιδος παραβαλόν- vOv εἰς Αϊγυπτόν τινας ἐκτικέναι ταύτας, ἀπὸ τῶν ἰδίων πατρίδων ϑεμένους τὴν προσηγορίαν. περὶ 6 δὲ τούτων τὸ μὲν ἀληϑὲς ἐνθέσθαι μετὰ ἀκριβείας
ὃ»
14 τὸν om. ἢ 17 καὶ om. D 20 καταλαβέσθαι G?, ἀπολαβέσϑαι CG!, καταλαβεῖν DF.
Drionponvs I. d
5T
o
P
σι
98 DIODORI SIGULI
οὐ ῥάδιον, τὸ δ᾽ ἀναγραφῆς ἀξιῶσαι và διαφωνού- μενα παρὰ τοῖς συγγραφεῦσιν ἀναγκαῖον, ὕπως ἀκέραιος ἡ περὶ τῆς ἀληϑείας κρίσις ἀπολείπηται τοῖς ἀναγινώσκουσιν.
Ὁ δ᾽ οὖν Σεσόωσις χώματα πολλὰ καὶ μεγάλα δ
κατασκευάσας τὰς πόλεις sig ταῦτα μετῴκισεν, ὅσαι μὴ φυσικῶς τὸ ἔδαφος ἐτύγχανον ἐπηρμένον ἔχου- δαι. ὕπως κατὰ τὰς πληρώσεις τοῦ ποταμοῦ κατα- φυγὰς ἔχωσιν ἀκινδύνους οἵ τε ἄνθρωποι καὶ τὰ κτήνη. κατὰ πᾶσαν δὲ τὴν χώραν τὴν ἀπὸ Μέμ- φεως ἐπὶ θάλατταν ὥρυξε xvxvàg ἐκ τοῦ ποταμοῦ διώρυχαρ, ἵνα τὰς μὲν συγκομιδὰς τῶν καρπῶν ποιῶνται συντόμως καὶ ῥαδίως, ταῖς δὲ πρὸς ἀλλή- λους τῶν λαῶν ἐπιμιξίαις καὶ πᾶσι τοῖς τόποις ὑπάρχῃ ῥαστώνη καὶ πάντων τῶν πρὸς ἀπόλαυσιν πολλὴ δαψίλεια" τὸ δὲ μέγιστον, πρὸς τὰς τῶν πο- λεμίων ἐφόδους ὀχυρὰν καὶ δυσέμβολον ἐποίησε τὴν χώραν' τὸν γὰρ πρὸ τοῦ χρόνον ἡ κρατίστη τῆς Αἰγύπτου πᾶσα σχεδὸν ἱππάσιμος οὖσα καὶ ταῖς συνωρίσιν εὔβατος ἀπ’ ἐχείνου τοῦ χρόνου διὰ τὸ πλῆϑος τῶν ἐκ τοῦ ποταμοῦ διωρύχων δυσεφοδο-- τάτη γέγονεν. ἐτείχισε δὲ καὶ τὴν πρὸς ἀνατολὰς νεύουσαν πλευρὰν τῆς Αἰγύπτου πρὸς τὰς ἀπὸ τῆς Συρίας καὶ τῆς ᾿Αραβίας ἐμβολὰς ἀπὸ Πηλουσίου μέχρι Ἡλιουπόλεως διὰ τῆς ἐρήμου, τὸ μῆκος ἐπὶ σταδίους χιλίουρ καὶ πεντακοσίους. ἐναυπηγήσατο ὃὲ καὶ πλοῖον κέδρινον τὸ μὲν μῆκος πηχῶν δια-
8 ἀληθείας κρίσις] ἀκριβείας σύστασις D 66 eíg ταύ- τας DF, ταύτας C, corr. Wess. 14 τρόποις CF 18 τοῦ] τούτου Ὁ 20 ἔμβατος vulg.
20
a5
I 56. 87. 99
xoGíov καὶ ὀγδοήκοντα, τὴν δ᾽ ἐπιφάνειαν ἔχον τὴν μὲν ἔξωϑεν ἐπίχρυσον, τὴν δ᾽ ἔνδοθεν κατηρ- γυρωμένην" καὶ τοῦτο μὲν ἀνέθηκε τῷ ϑεῷ τῷ μάλιστα ἐν Θήβαις τιμωμένῳ, δύο τε λιϑίνους ὀβε- 5 λίσκους ἐκ τοῦ σκληροῦ λέϑου πηχῶν τὸ ὕψος εἴκοσι πρὸς τοῖς ἑκατόν, ἐφ᾽ ὧν ἐπέγραψε τό vs μέγεϑος τῆς δυνάμεως καὶ τὸ πλῆϑος τῶν προσόδων καὶ τὸν ἀριϑμὸν τῶν καταπολεμηϑέντων ἐθνῶν" ἐν Μέμφει δ᾽ ἐν τῷ τοῦ Ἡφαίστου ἱερῷ μονολέϑους 10 εἰκόνας ἑαυτοῦ τε καὶ τῆς γυναικὸς τὸ ὕψος τριά- κοντα πηχῶν, τῶν δ᾽ υἱῶν εἴκοσι πηχῶν, διὰ σύμ- πτῶμα τοιόνδε. ἐκ τῆς μεγάλης στρατείας ἀνακάμ- ψαντος εἰς Αἴγυπτον τοῦ Σεσοώσιος καὶ διατρίβοντος περὶ τὸ Πηλούσιον, ἑστιῶν αὐτὸν ὁ ἀδελφὸς μετὰ 15 τῆς γυναικὸς καὶ τῶν τέκνων ἐπιβουλὴν συνε- στήσατο᾽ ἀναπαυσαμένων γὰρ αὐτῶν ἀπὸ τῆς μέϑης, ἔχων καλάμου ξηροῦ πλῆϑος ἐκ χρόνου παρεόκευ- ασμένον, καὶ τοῦτο νυχτὸς τῇ σκηνῇ περιϑείς, ἐνέ-
e
πρηόεν. ἄφνω δὲ τοῦ πυρὸς ἐκλάμψαντος οἵ μὲν 7
80 ἐπὶ τῆς ϑεραπείαρ τοῦ βασιλέως τεταγμένοι παρε- βοήϑουν ἀγεννῶς ὡς ἂν οἰνωμένοι, ὃ δὲ Σεσόωσις ἀμφοτέρας τὰς χεῖρας ἀνατείνας καὶ ὑπὲρ τῆς σωτη- ρίας τῶν vs παίδων καὶ τῆς γυναικὸς τοῖς ϑεοῖρ εὐξάμενος διεξέπεσε διὰ τῆς φλογός. σωϑεὶς ài
35 παραδόξως τοὺς ἄλλους ϑεοὺς ἐτίμησεν ἀναϑή- μασι. καϑότι προείρηται, πάντων δὲ μάλιστα τὸν Ἥφαιστον, ὡς ὑπὸ τούτου τετευχὼς τῆς σωτηρίας.
2 ἔνδοθεν] ἐντὸς CF 4 ve Wesseling, δὲ codices 18 διατρέψαντος CF 16 ἀναπαυομένων CF 28 τε om. vulg. τοῖς ϑεοῖς om. CF 46 τοὺς D, τούς vs vulg. ]*
58
9
4
100 DIODORI SICULI
Πολλῶν δὲ καὶ μεγάλων περὶ τὸν Σεσόωσιν ὑπαρξάντων δοκεῖ μεγαλοπρεπέστατον αὐτῷ γεγο- νέναι τὸ συντελούμενον ἐν ταῖς ἐξόδοις περὶ τοὺς og ἡγεμόναρ. τῶν γὰρ καταπεπολεμημένων ἐθνῶν οἵ τε τὰς συγκεχωρημένας βασιλείας ἔχοντες καὶ τῶν ὁ ἄλλων οἵ τὰς μεγίστας ἡγεμονίας παρειληφότες ἀπήντων εἰς Αἴγυπτον ἐν τακτοῖς χρόνοις φέροντες δῶρα᾽ οὃς ὁ βασιλεὺς ἐκδεχόμενος ἐν μὲν τοῖς ἄλ- λοις ἐτίμα καὶ διαφερόντως προῆγεν, ὁπότε δὲ πρὸς ἱερὸν ἢ πόλιν προσιέναι μέλλοι, τοὺς ἵππους ἀπὸ 10 τοῦ τεθρίππου λύων ὑπεξεύγνυεν ἀντὶ τούτων κατὰ τέτταρας τούς v6 βασιλεῖς καὶ vovg ἄλλους ἡγεμό- vag, ἐνδεικνύμενος, ὡς dero, πᾶσιν ὅτι τοὺς τῶν ἄλλων κρατίστους καὶ δι’ ἀρετὴν ἐπιφανεστάτους καταπολεμήσας εἰς ἅμιλλαν ἀρετῆς οὐκ ἔχει τὸν 15 δυνάμενον συγκριθῆναι. δοκεῖ δ᾽ οὗτος Ó βασιλεὺς πάντας τοὺς πώποτε γενομένους ἐν ἐξουσίαις ὑπερ- βεβηκέναι ταῖς τε πολεμικαῖρ πράξεσι καὶ τῷ μεγέ- ϑει καὶ τῷ πλήϑει τῶν τε ἀναϑημάτων καὶ τῶν ἔργων τῶν κατεσκευασμένων κατ᾽ Αἴγυπτον. ἔτη 30 δὲ τρία πρὸς τοῖς τριάκοντα βασιλεύσας ἐκ προαι- ρέσεως ἐξέλιπε τὸν βίον, ὑπολιπόντων αὐτὸν τῶν ὀμμάτων᾽ καὶ τοῦτο πράξας οὐ μόνον παρὰ τοῖς ἱερεῦσιν, ἀλλὰ καὶ παρὰ τοῖς ἄλλοις «Αἰγυπτίοις ἐθαυμάσϑη. δόξας τῇ μεγαλοψυχίᾳ τῶν πεπραγμέ- 25 vov ἀκόλουθον πεποιῆσϑαι τὴν τοῦ βίου κατα- στροφήν. ἐπὶ τοσοῦτο δ᾽ ἴσχυσε καὶ διέτεινε τοῖς χρόνοις ἡ δόξα τούτου τοῦ βασιλέως ὥστε τῆς
10 ἀπὸ] ὑπὸ Hertlein 14 δι’ ἀρετὴν] διαρπαγὴν D 16 τοὺς δυναμένους CF 19 τῷ om. D 22 ὑπολειπόντων DF.
I 58. 59. 101
“Δἰγύπτου πολλαῖς γενεαῖς ὕστερον πεσούσης ὑπὸ τὴν ἐξουσίαν τῶν Περσῶν, καὶ Ζαρείου τοῦ Ξέρξου πατρὸς σπουδάσαντος ἐν Μέμφει τὴν ἰδίαν εἰκόνα στῆσαι πρὸ τῆς Σεσοώσιος, ὃ μὲν ἀρχιερεὺς ἀντεῖπε 5 λόγου προτεθέντος ἐν ἐχκλησίᾳ τῶν ἱερέων, ἀπο- φηνάμενος ὡς οὕπω Ζ]αρεῖος ὑπερβέβηκε τὰς Σεσοώ- 6109 πράξεις, ὁ δὲ βασιλεὺς οὐχ ὅπως ἠγανάκτησεν, ἀλλὰ καὶ τοὐναντίον ἡσϑεὶς ἐπὶ τῇ παρρησίᾳ σπου- δάσειν ἔφησεν ὅπως κατὰ μηδὲν ἐκείνου λειφϑείη 10 βιώσας τὸν ἴσον χρόνον, καὶ παρεκάλει συγκρίνειν τὰς ἡλικιώτιδας πράξειφ᾽ τοῦτον γὰρ δικαιότατον ἔλεγχον εἶναι τῆς ἀρετῆς. περὶ μὲν οὖν Σεσοώσιος 6 ἀρκεσϑησόμεϑα τοῖς λόγοις τοῖς ῥηϑεῖσιν. 69 Ὁ δ᾽ υἱὸς αὐτοῦ διαδεξάμενος τὴν βασιλείαν 59 15 καὶ τὴν τοῦ πατρὸς προσηγορίαν ἑαυτῷ περιϑέμετιος πρᾶξιν μὲν πολεμικὴν ἢ μνήμης ἀξίαν οὐδ᾽ ἡντιν- οὖν συνετελέσατο, συμπτώματι δὲ περιέπεσεν ἐδιά- ξοντι. ἐστερήϑη μὲν γὰρ τῆς ὁράσεως εἴτε διὰ τὴν 2 πρὸς τὸν πατέρα τῆς φύσεως κοινωνίαν εἴϑ'᾽, ὥς 30 τινες μυϑολογοῦσι, διὰ τὴν εἰς τὸν ποταμὸν ἀσέ- βειαν, ἐν ᾧ χειμαξόμενός ποτε τὸ φερόμενον ῥεῦμα κατηκόντισε' διὰ δὲ τὴν ἀτυχίαν ἀναγκασϑεὶς κατα- φυγεῖν ἐπὶ τὴν τῶν θεῶν βοήϑειαν, ἐπὶ χρόνους ἱκανοὺς πλείσταις ϑυσίαις καὶ τιμαῖς τὸ ϑεῖον &&- 25 λασκόμενος οὐδεμιᾶς ἐτύγχανε πολυωρίας᾽ τῷ δε- 8 κάτῳ δ᾽ ἔτει μαντείας αὐτῷ γενομένης τιμῆσαί τε
4
60
1029 DIODORI SICULI
τὸν ϑεὸν τὸν ἐν Ἡλιουπόλει καὶ γυναικὸς οὔρῳ νίξεσϑαι τὸ πρόσωπον ἥτις ἑτέρου πεῖραν ἀνδρὸς οὐκ εἴληφε, τῶν μὲν γυναικῶν ἀπὸ τῆς ἰδίας ἀρ- ξάμενος καὶ πολλὰς ἐξετάσας οὐδεμίαν εὗρεν ἀδιά- φϑορον πλὴν κηπουροῦ τινος, ἣν ὑγιὴς γενόμενος ἔγημε" τὰς δ᾽ ἄλλας ζώσας ἐν κώμῃ τινὶ κατέκαυσεν, ἣν “ἰγύπτιοι διὰ τὸ σύμπτωμα τοῦτο προσηγόρευσαν ἱερὰν βῶλον" τῷ δ᾽ ἐν Ἡλιουπόλει ϑεῷ τὰς χάριτας ἀπονέμων τῆς εὐεργεσίας κατὰ τὸν χρησμὸν ὀβε- λίσκους ἀνέθηκε δύο μονολέϑους, τὸ μὲν πλάτος ὀχτώ, τὸ δὲ μῆκος πηχῶν ἑκατόν.
Μετὰ δὲ τοῦτον τὸν βασιλέα συχνοὶ τῶν δια- δεξαμένων τὴν ἀρχήν τινες οὐδὲν ἔπραξαν ἀνα- γραφῆς ἄξιον. πολλαῖς δ᾽ ὕστερον γενεαῖς "Auacig γενόμενος βασιλεὺς ἦρχε τῶν ὄχλων βιαιότερον' πολλοὺς μὲν γὰρ παρὰ τὸ δίκαιον ἐτιμωρεῖτο,
6
συχνοὺς δὲ τῶν οὐσιῶν ἐστέρισκε, πᾶσι δ᾽ ὑπερ-
᾿ ρπτικῶς καὶ κατὰ πᾶν ὑπερηφάνως προδεφέρετο.
τῷ
^1
UN
μέχρι μὲν οὖν τινος ol πάσχοντες ἐκαρτέρουν, οὐ δυνάμενοι κατ᾽ οὐδένα τρόπον ἀμύνασϑαι τοὺς πλέον ἐσχύοντας᾽ ἐπεὶ δ᾽ ᾿Δκτισάνης ὁ τῶν Αἰθιόπων βασι- λεὺς ἐστράτευσεν ἐπ᾽ αὐτόν, τότε τοῦ μίσους καιρὸν λαβόντος ἀπέστησαν ol πλεῖστοι. διόπερ ῥαδίως αὐτοῦ χειρωϑέντος ἡ μὲν Αἴγυπτος ἔπεσεν ὑπὸ τὴν τῶν Αἰϑιόπων βασιλείαν, ὁ δ᾽ ᾿Ακτισάνης ἀνϑρω- πίνως ἐνέγκας τὴν εὐτυχίαν ἐπιεικῶς προσεφέρετο τοῖς ὑποτεταγμένοιφ' ὅτε δὴ καὶ συνετέλεσεν ἴδιόν
2 ἦτις πεῖραν .. εἴληφεν ἑτέρου vulg. 11 πηχῶν) ποδῶν D: 16 ἐτιμωρήσατο! —— 28 λαβόντες libri, corr. Dindorf (XV 1, 4) 434 ἔπεσεν] χειρωθεῖσα D.
ial
p» σι
I 69. 60. 108
10 τι περὶ τοὺς λῃστάς, οὔτε ϑανατώσας τοὺς ἐνόχους οὔτε ὁλοσχερῶς ἀφεὶς ἀτιμωρήτους" συναγαγὼν γὰρ δ ἐξ ἁπάσης τῆρ χώρας τοὺς ἐν ἐγκλήμασιν ὄντας κακπουργίαφ, καὶ τὴν διάγνωσιν αὐτῶν δικαιοτάτην
5 ποιησάμενος, ἤθροισεν ἅπαντας τοὺς καταδεδικα- σμένους, ἀποτεμὼν δ᾽ αὐτῶν τοὺς μυκτῆρας κατῴ- κισεν ἐν τοῖς ἐσχάτοις τῆς ἐρήμου [χώραρ]. κτίσας πόλιν τὴν ἀπὸ τοῦ συμπτώματος τῶν οἰχητόρων ῬΡινοκόλουρα προσαγορευϑεῖσαν. αὕτη δὲ κειμένη
10 πρὸς τοῖς μεθορίοις τῆς Αἰγύπτου καὶ Συρίας οὐ μακρὰν τοῦ παρήκοντος αἰγιαλοῦ πάντων σχεδὸν τῶν πρὸς ἀνθρωπίνην δίαιταν ἀνηκόντων ἑστέρη- ται" περιέχει μὲν γὰρ αὐτὴν χώρα πλήρης ἁλμυρί- δος. ἐντὸς δὲ τοῦ τείχους ὀλίγον ἐστὶν ὕδωρ ἐν
15 φρέασι, καὶ τοῦτο διεφθαρμένον καὶ παντελῶς τῇ γεύσει πικρόν. κατῴχισε δ᾽ αὐτοὺς εἰς ταύτην τὴν 8 χώραν, ὅπως μήτε τοὺς ἐξ ἀρχῆς ἐπιτηδευϑέντας βίους διατηροῦντες λυμαίνωνται τοὺς μηδὲν ἀδι- κοῦντας, μήτε κατὰ τὰς πρὸς τοὺς ἄλλους ἐπιμιξίας
40 ἀγνοούμενοι λανθάνωσιν. ἀλλ᾽ ὅμως ἐκριφέντες εἰς 9 χώραν ἔρημον καὶ πάντων σχεδὸν τῶν χρησίμων ἄπορον ἐπενόησαν βίον οἰχεῖον τῆς περὶ αὐτοὺς ἐνδείας, ἀναγκαξούδης τῆς φύσεως πρὸς τὴν ἀπορίαν πάντα μηχανᾶσθαι. καλάμην γὰρ κείροντες ἐκ τῆς 10
46 ὁμόρου χώρας. καὶ ταύτην σχίξοντες,. λίνα παρα- μήκη κατεσκεύαζον, ταῦτα δὲ παρὰ τὸν αἰγιαλὸν ἐπὶ πολλοὺς σταδίους ἱστάντες τὰς ϑήρας τῶν ὁρ- τύγων ἐποιοῦντο᾽ φέφονται γὰρ οὗτοι κατ᾽ ἀγέλας
e
«Ὁ
4 κακουργέαρ om. ὀ 7 χώρας om. D — 9 ῥινοκο- λοῦραν D, δινοκουρούραν CF 84 yàg] μὲν yàg vulg.
104 DIODORI SICULI
μείξονας ἐκ τοῦ πελάγους᾽ oUg ϑηρεύοντερ ἤϑροιξον πλῆϑος ἱκανὸν εἰς διατροφὴν ἑαυτοῖς.
61 Τοῦ δὲ βασιλέως τούτου τελευτήσαντος ἀνεκτή- ὅαντο τὴν ἀρχὴν “Αἰγύπτιοι, καὶ κατέστησαν ἐγχώ-
o.ov βασιλέχα Μένδην, ὅν τινες Mággov προδονο- 5
9 μάξουσιν. οὗτος δὲ πολεμικὴν μὲν πρᾶξιν οὐδ᾽ ἦν- τινοῦν ἐπετελέσατο, τάφον δ᾽ αὑτῷ κατεσκεύασε τὸν ὀνομαξόμενον λαβύρινθον, οὐχ οὕτω κατὰ τὸ μέγε- ϑὃος τῶν ἔργων ϑαυμαστὸν ὡς πρὸς τὴν φιλοτεχνίαν δυσμίμητον᾽ ὃ γὰρ εἰσελθὼν εἰς αὐτὸν οὐ δύναται ῥαδίως τὴν ἔξοδον εὑρεῖν, ἐὰν μὴ τύχῃ τινὸς δδη-
8 γοῦ παντελῶς ἐμπείρου. φασὶ δέ τινες καὶ τὸν Δαίδαλον εἰς Αἴγυπτον παραβαλόντα καὶ ϑαυμά- σαντα τὴν ἐν τοῖς ἔργοις τέχνην κατασκευάσαι τῷ βασιλεύοντι τῆς Κρήτης Μίνῳ λαβύρινθον ὅμοιον τῷ κατ᾽ Αἴγυπτον, ἐν à γενέσθαι μυϑολογοῦσι τὸν
4 λεγόμενον Μινώταυρον. ἀλλ᾽ ὃ μὲν κατὰ τὴν Κρή- την ἠφανίσϑη τελέως, εἴτε δυνάστου τινὸς κατα- σκάψαντος εἴτε τοῦ χρόνου τοὖργον λυμηναμένου᾽ ὁ 0b κατ᾽ Αἴγυπτον ἀκέραιον τὴν ὅλην. κατασκευὴν τετήρηχε μέχρι τοῦ καϑ᾽ ἡμᾶς βίου.
62 Μετὰ δὲ τὴν τοῦ βασιλέως τούτου τελευτὴν ἐπὶ γενεὰς πέντε γενομένης ἀναρχίας τῶν ἀδόξων τις ἠρέϑη βασιλεύς, ὃν Αἰγύπτιοι μὲν ὀνομάξουσι Κέτηνα, παρὰ δὲ τοῖς Ἕλλησιν εἶναι δοκεῖ Πρωτεὺς
2 ὃ κατὰ τὸν ᾿Ιλιαχὸν γεγονὼς πόλεμον. τούτου δὲ παραδεδομένου τῶν ve πνευμάτων ἔχειν ἐμπειρίαν καὶ τὴν μορφὴν μεταβάλλειν ὁτὲ μὲν εἰς ξῴων τύ-
9 πρὸς] κατὰ Ὁ 16 ,γενέσϑαι] διατρέψαι 11 26 Κέτην FE, καὶ τινὰ C 26 γενόμενος C.
20
25
I 61. 62. 63. 105
πους, ótb δὲ εἰς δένδρον ἢ πῦρ ἥ τι τῶν ἄλλων, ὁμολογούμενα τούτοις συμβαίνει καὶ τοὺς ἱερεῖς λέγειν περὶ αὐτοῦ. ἐκ μὲν γὰρ τῆς μετὰ τῶν ἀστρο- λόγων συμβιώσεως, ἣν ἐποιεῖτο συνεχῶς, ἐμπειρίαν 5 ἐσχηκέναι τὸν βασιλέα τῶν τοιούτων, ἐκ δὲ τοῦ νο- μίμου τοῦ παραδεδομένου τοῖς βασιλεῦσι τὸ περὶ τὰς μεταβολὰς τῆς ἰδέας μυϑολογηϑῆναι παρὰ τοῖς Ἕλλησιν. ἐν ἔϑει γὰρ εἶναι τοῖς κατ᾽ Αἴγυπτον 4 δυνάσταις περιτίϑεσθϑαι περὶ τὴν κεφαλὴν λεόντων io-x«xl ταύρων καὶ δρακόντων προτομάς, σημεῖα τῆς ἀρχῆς" καὶ ποτὲ μὲν δένδρα, ποτὲ δὲ πῦρ. ἔστι δ᾽ ὅτε καὶ ϑυμιαμάτων εὐωδῶν ἔχειν ἐπὶ τῆς κεφαλῆς οὐχ ὀλίγα, καὶ διὰ τούτων ἅμα μὲν ἑαυτοὺς εἰς εὐπρέπειαν κοσμεῖν, ἅμα δὲ τοὺς ἄλλους εἰς κατά- 15 πληξιν ἄγειν καὶ δεισιδαίμονα διάϑεσιν. Μετὰ δὲ τὴν Πρωτέως τελευτὴν διαδεξάμενος τὴν βασιλείαν ὃ υἱὸς Ῥέμφις διετέλεσε πάντα τὸν 72 τοῦ ξῆν χρόνον ἐπιμελόμενος τῶν προσόδων καὶ σωρεύων πανταχόϑεν τὸν πλοῦτον, διὰ δὲ μεκρο- 40 ψυχίαν καὶ φιλαργυρίαν ἤϑους οὔτε εἰς ἀναϑήματα ϑεῶν οὔτ᾽ εἰς εὐεργεσίαν ἀνθρώπων οὐδὲν ἀνήλωσε. διὸ xal γενόμενος οὐ βαδιλεὺς ἀλλ᾽ οἰκονόμος ἀγα- ϑὸς ἀντὶ τῆς ἐπ᾽ ἀρετῇ δόξης ἀπέλιπε πλεῖστα χρή- ματα τῶν πρὸ αὐτοῦ βασιλευσάντων ἀργύρου γὰρ 45 καὶ χρυσοῦ παραδέδοται συναγαγεῖν αὐτὸν εἰς τετ- ταράκοντα μυριάδας ταλάντων. Τούτου δὲ τελευτήσαντος ἐπὶ γενεὰς ἑπτὰ διε- 69 δέξαντο τὴν ἀρχὴν βασιλεῖς ἀργοὶ παντελῶς καὶ
o
Qt
5
2 τούτοις om. Π 20 ἤϑους del. Reiske 34 ἀργυρίου D.
106 DIODOBRI SICULI
πρὸς ἄνεσιν καὶ τρυφὴν ἅπαντα πράττοντες. διό- περ ἐν ταῖς ἱεραῖς ἀναγραφαῖς οὐδὲν αὐτῶν ἔργον πολυτελὲς οὐδὲ πρᾶξις ἱστορίας ἀξία παραδέδοται πλὴν ἑνὸς Νειλέως, ἀφ᾽ οὗ συμβαίνει τὸν ποταμὸν ὀνομασϑῆναι Νεῖλον, τὸ πρὸ τοῦ καλούμενον Alyv- xrov: οὗτος δὲ πλείστας εὐκαίρους διώρυχας κατα- δσκευάδας καὶ πολλὰ περὶ τὴν εὐχρηστίαν τοῦ Νείλου φιλοτιμηϑεὶς αἴτιος κατέστη τῷ ποταμῷ ταύτης τῆς προσηγορίας.
2 Ὄγδοος δὲ βασιλεὺς γενόμενος Χέμμις ó Μεμ- φίτης ἦρξε μὲν ἔτη πεντήκοντα, κατεσκεύασε δὲ τὴν μεγίστην τῶν τριῶν πυραμίδων τῶν ἐν τοῖς ἑπτὰ
8 τοῖς ἐπιφανεστάτοις ἔργοις ἀριϑμουμένων. αὗται δὲ κείμεναι κατὰ τὴν Διβύην τῆς Μέμφεως ἀπέχουσι σταδίους ἑκατὸν καὶ εἴκοσι, τοῦ δὲ Νείλου πέντε πρὸς τοῖς τετταράκοντα, τῷ δὲ μεγέϑει τῶν ἔργων καὶ τῇ κατὰ τὴν χειρουργίαν τέχνῃ ϑαυμαστήν τινα
4 κατάπληξιν παρέχονται τοῖς ϑεωμένοις. ἡ μὲν γὰρ μεγίστη τετράπλευρος οὖσα τῷ σχήματι τὴν ἐπὶ τῆς βάσεως πλευρὰν ἑκάστην ἔχει πλέϑρων ἑπτά, τὸ δ᾽ ὕψος πλέον τῶν ξξ πλέϑρων᾽ συναγωγὴν δ᾽ ἐκ τοῦ κατ᾽ ὀλίγον λαμβάνουσα μέχρι τῆς κορυφῆς ἑκάστην
5 πλευρὰν ποιεῖ πηχῶν ἕξ. πᾶσα δὲ στερεοῦ λίϑου κατεδχεύασται, τὴν μὲν ἐργασίαν ἔχοντος δυσχερῆ, τὴν 0$ διαμονὴν αἰώνιον" οὐκ ἐλαττόνων γὰρ ἢ χιλίων ἐτῶν, ὥς φασι, διεληλυθότων εἰς τὸν καϑ'
8 παντελὲς II 6 ὠνομάσϑαι 11 τοῦ] τούτου D 10 zéuvig OC 17 τέχνην χειρουργίᾳ libri, corr. Reiske (c. 64, 9 et 8) τινὰ om. CD. 21 πλέον] πλείω D, ἔχει πλείω 1I 28 δὲ] δ᾽ ἐκ A.
ὄ
I 63. 64. 107
ἡμᾶς βίον, ὡς δὲ ἔνιοι γράφουσι, πλειόνων ἢ τρισ-
χιλίων καὶ τετρακοσίων, διαμένουσι μέχρι τοῦ νῦν
οὗ λίϑοι τὴν ἐξ ἀρχῆς σύνϑεσιν καὶ τὴν ὅλην κατα- σκευὴν ἄσηπτον διαφυλάττοντες. λέγεται δὲ τὸν 6 6 μὲν λίθον ἐκ τῆς ᾿Δραβίας ἀπὸ πολλοῦ διαστήματος 78 κομισϑῆναι, τὴν δὲ κατασκευὴν διὰ χωμάτων γενέ- ὄϑαι, μήπω τῶν μηχανῶν εὑρημένων κατ᾽ ἐκείνους τοὺς χρόνους᾽ καὶ τὸ ϑαυμασιώτατον, τηλικούτων ἔργων κατεσκευασμένων καὶ τοῦ περιέχοντος τόπου 10 παντὸς ἁμμώδους ὄντος οὐδὲν ἴχνος οὔτε τοῦ χώ- ματος οὔτε τῆς τῶν λίϑων ξεστουργίας ἀπολείπεσϑαι, ὥστε δοκεῖν μὴ κατ᾽ ὀλίγον om ἀνθρώπων ἐργα- σίας. ἀλλὰ συλλήβδην ὥσπερ ὑπὸ ϑεοῦ τινὸς τὸ κατασκεύασμα τεθῆναι πᾶν εἰς τὴν περιέχουδαν 15 ἄμμον. ἐπιχειροῦσι δέ τινες τῶν Αὐἰγυπτίων τερα- τολογεῖν ὑπὲρ τούτων, λέγοντες ὡς ἐξ ἁλῶν καὶ νίτρου τῶν χωμάτων γεγονότων ἐπαφεϑεὶς ó ποτα- μὸς ἔτηξεν αὐτὰ καὶ παντελῶς ἠφάνισεν ἄνευ τῆς χειροποιήτου πραγματείας. οὐ μὴν καὶ τἀληϑὲς 30 οὕτως ἔχει, διὰ δὲ τῆς πολυχειρίας τῆς τὰ χώματα βαλούσης πάλιν τὸ πᾶν ἔργον εἰς τὴν προὐπάρχου- σαν ἀποχατεστάϑη τάξιν᾽ τριάκοντα μὲν γὰρ καὶ δξ μυριάδες ἀνδρῶν, ὥς φασι, ταῖς τῶν ἔργων λει- τουργίαις προσήδρευσαν, τὸ δὲ πᾶν κατασκεύασμα
35 τέλος ἔσχε μόγις ἐτῶν εἴχοσι διελθόντων.“
Τελευτήσαντος δὲ τοῦ βασιλέως τούτου διεδέ- θά
ξατο τὴν ἀρχὴν ὃ ἀδελφὸς Κεφρὴν καὶ ἦρξεν ἔτη
££ πρὸς τοῖς πεντήκοντα᾽ ἔνιοι δέ φασιν οὐκ ἀδελ-
ed
Qo
e
8 τὸ τηλικοῦτον ἔργον κατεσκευασμένον vulg. 11 ἀπο- λείπεται 1I 12 ὥστε] ὡς D.
2
o
108 DIODORI SICULI
qóv, ἀλλ᾽ υἱὸν παραλαβεῖν τὴν ἀρχήν, ὀνομαξόμε- νον Χαβρύην. συμφωνεῖται δὲ παρὰ πᾶσιν ὅτι ξη- λώσας Ó διαδεξάμενος τὴν τοῦ προβασιλεύδαντος προαέρεσιν κατεδσκεύαδε τὴν δευτέραν πυραμίδα, τῇ μὲν κατὰ τὴν χειρουργίαν τέχνῃ παραπλησίαν τῇ προειρημένῃ, τῷ δὲ μεγέϑει πολὺ λειπομένην, ὡς Qv τῆς ἐν τῇ βάδει πλευρᾶς ἑκάστης οὔσης σταδι- αίας. ἐπιγέγραπται δ᾽ ἐπὶ τῆς μείζονος τὸ πλῆϑος τῶν ἀναλωθέντων χρημάτων, ὡς εἰς λάχανα καὶ συρμαίαν τοῖς ἐργάταις μηνύεται διὰ τῆς γραφῆς 1o τάλαντα δεδαπανῆσϑαι πλείω τῶν χιλίων καὶ ἕξα- κοσίων. ἡ δ᾽ ἐλάττων ἀνεπίγραφος μέν ἔστιν, ἀνά- βασιν δ᾽ ἔχει διὰ μιᾶς τῶν πλευρῶν ἐγκεκολαμμέ- νην. τῶν δὲ βασιλέων τῶν κατασκευασάντων αὖ- τὰς ἑαυτοῖς τάφους συνέβη μηδέτερον αὐτῶν ταῖς 15
δ πυραμίσιν ἐνταφῆναι' τὰ γὰρ πλήϑη διά τε ταλαι-
πωρίαν τὴν ἐν τοῖς ἔργοις καὶ διὰ τὸ τούτους τοὺς βασιλεῖς ὠμὰ καὶ βίαια πολλὰ πρᾶξαι δι’ ὀργῆς 14 εἶχε τοὺς αἰτίους, καὶ τὰ σώματα ἠπείλει διασπά-
) ὦ
6 σειν καὶ us9' ὕβρεως ἐκρίψειν ἐκ τῶν τάφων" διὸ so
Li
καὶ τελευτῶν ἑκάτερος ἐνετείλατο τοῖς προσήκουσιν ἐν ἀσήμῳ τόπῳ καὶ λάϑρᾳ ϑάψαι τὸ σῶμα.
Μετὰ δὲ τούτους ἐγένετο βασιλεὺς Μυκερῖνος, ὅν τινὲς Meygsgivov ὀνομάξουδιν, υἱὸς ὧν τοῦ ποιή- σαντος τὴν προτέραν πυραμίδα. οὗτος δ᾽ ἐπιβα- ες λόμενος τρίτην κατασκευάξειν, πρότερον ἐτελεύτησε
2 Χαβρύιν CD 8 βασιλεύσαντος CF b τέχνην χειρουργίᾳ libri, c. 68,8 9 εἰς om. C 10 μηνύεται] καὶ μηνύεται O, καταμηνύεσϑαι F 11 δεδαπανήῆσθαι τά-
λανταὰ vulg: 18 πολλὰ om. D 24 usysoivoy D, uiv χερῖνον CI.
I 64. 109
πρὶν ἢ τὸ πᾶν ἔργον λαβεῖν συντέλειαν. τῆς uiv γὰρ βάσεως ἑκάστην πλευρὰν ὑπεστήσατο πλέϑρων τριῶν, τοὺς δὲ τοίχους ἐπὶ μὲν πεντεκαίδεκα δό- μους κατεδχεύασεν ἐχ μέλανος λίϑου τῷ Θηβαϊκῷ 5 παραπλησίου, τὸ δὲ λοιπὸν ἀνεπλήρωσεν ἐκ λίϑων ὁμοίων ταῖς ἄλλαις πυραμίσιν. τῷ δὲ μεγέϑει λει- πόμενον τοῦτο τὸ ἔργον τῶν προειρημένων τῇ κατὰ τὴν χειρουργίαν τέχνῃ πολὺ διαλλάττει καὶ τῇ τοῦ λίϑου πολυτελείᾳ" ἐπιγέγραπται δὲ κατὰ τὴν βό- 10 ρείον αὐτῆς πλευρὰν ὃ κατασκευάσας αὐτὴν Mv- κερῖνος. τοῦτον δέ φαδι μισήσαντα τὴν τῶν προ- βασιλευσάντων ὠμότητα ξηλῶσαι βίον ἐπιεικῆ καὶ πρὸς τοὺς ἀρχομένους εὐεργετικόν, καὶ ποιεῖν αὖ- τὸν συνεχῶς ἄλλα τε πλείω δι’ ὧν ἦν μάλιστα ἐκ- 15 κχαλέσδασϑαι τὴν τοῦ πλήϑους πρὸς αὐτὸν εὔνοιαν, καὶ κατὰ τοὺς χρηματισμοὺς ἀναλίσκειν χρημάτων πλῆϑος, διδόντα δωρεὰς τῶν ἐπιεικῶν τοῖς δοκοῦ- σιν ἐν ταῖς κρίσεσι μὴ κατὰ τρόπον ἀπαλλάττειν. Εἰσὶ δὲ καὶ ἄλλαι τρεῖς πυραμίδες, ὧν ἑκάστη 30 μὲν πλευρὰ πλεϑριαία ὑπάρχει, τὸ δ᾽ ὅλον ἔργον παραπλήσιον τῇ κατασκευῇ ταῖς ἄλλαις πλὴν τοῦ μεγέϑους" ταύτας δέ φασι τοὺς προειρημένους τρεῖς βασιλεῖς ταῖς ἰδίαις καταδσκευάδαι γυναιξίν. ÓóuoAo- γεῖται δὲ ταῦτα τὰ ἔργα πολὺ προέχειν τῶν κατ᾽ 35 Αϊἵγυπτον οὐ μόνον τῷ βάρει τῶν καταδκευασμάτων καὶ ταῖς δαπάναις, ἀλλὰ καὶ τῇ φιλοτεχνίᾳ τῶν ἐρ-
1 πρὶν ἢ τὸ πᾶν] ἤπερ τὸ CF ἔλαβε vulg. 6 ὁμοέως D 14 μάλιστα] δυνατὸν add. vulg. ἐκκαλεῖ- σϑαι 11 16 καὶ κατὰ] κατὰ δὲ vulg. 20 πλεϑραίέα D, δίπλεθρος CF' ἀδἐκ6 πολυτεχνίᾳ II.
110 DIODORI SICULI
19 γαδαμένων. καί φασι δεῖν ϑαυμάξειν μᾶλλον τοὺς ἀρχιτέκτονας τῶν ἔργων ἢ τοὺς βασιλεῖρ τοὺς παρα- σχομένους τὰς εἰς ταῦτα xoguyíag: vovg μὲν γὰρ 75 ταῖς ἰδίαις ψυχαῖς καὶ ταῖς φιλοτιμίαις, τοὺς δὲ τῷ κληρονομηϑέντι πλούτῳ καὶ ταῖς ἀλλοτρίαις κακου- 5
18 χίαις ἐπὶ τέλος ἀγαγεῖν τὴν προαίρεσιν. περὶ δὲ τῶν πυραμίδων οὐδὲν ὅλως οὔτε παρὰ τοῖς ἐγχω- ρίοις οὔτε παρὰ τοῖς συγγραφεῦσι συμφωνεῖται" οἵ μὲν γὰρ τοὺς προειρημένους βασιλεῖς κατασκευάσαι φασὶν αὐτάς, οἵ δὲ ἑτέρους τινάς" οἷον τὴν uiv μεγίστην ποιῆσαι λέγουσιν "oualov, τὴν δὲ δευτέ-
14 ραν “ἄμωσιν, τὴν δὲ τρίτην Ἰναρῶν. ταύτην δ᾽ ἔνιοι λέγουσι ἹΡοδώπιδος τάφον εἶναι τῆς ἑταίρας, ἧς φασι τῶν νομαρχῶν τινας ἐραστὰς γενομένους διὰ φιλοστοργίαν ἐπιτελέσαι κοινῇ τὸ κατασχεύαδσμα. 15
65 Μετὰ δὲ τοὺς προειρημένους βασιλεῖς διεδέξατο
τὴν ἀρχὴν Βόκχορις, τῷ μὲν σώματι παντελῶς εὐ-
καταφρόνητος, ἀγχινοίᾳ δὲ πολὺ διαφέρων τῶν προ- βασιλευσάντων. πολλοῖς δ᾽ ὕστερον χρόνοις ἐβα-
σίλευσε τῆς Αἰγύπτου Σαβάκων, τὸ μὲν γένος ὧν 30
Αἰϑίοψ, εὐσεβείᾳ δὲ καὶ χρηστότητι πολὺ διαφέρων
τῶν πρὸ αὐτοῦ. τῆς μὲν οὖν ἐπιεικείας αὐτοῦ λά-
βοι τις ἂν τεχμήριον τὸ τῶν νομίμων προστίμων ἦραι τὸ μέγιστον, λέγω δὲ τὴν τοῦ ζῆν στέρησιν"
'&vtl γὰρ τοῦ θανάτου τοὺς καταδικασθέντας ἠνάγ- 35
to
e
i
δ ἄλλαις D. 10 μὲν om. vulg. — 12 ἄμωσι D, ἄμα- σιν CF ivagov F, ἐνάρωνα C, ivóoov D 13 ῥοδό- πιδος ΒΕ 15 ἐπιτελέσαι κοινῇ D, οἰκοδομήσαντας ἐπιτε- λέσαι F, οἰκοδομήσαντας ἐπιτελέσαι κοινῇ C 19 χρόνοις} μετὰ τούτους add. D 22 λάβοιτ᾽ ἄν τις Ο 36 ϑανα- tov» Dind.
I 64. 65. 66. 111
χαξε λειτουργεῖν ταῖς πόλεσι δεδεμένους, καὶ διὰ τούτων πολλὰ μὲν χώματα κατεσχεύαξεν, οὐχ ὀλί- γας ὃὲ διώρυχας ὥρυττεν εὐχαίρους᾽ ὑπελάμβανε γὰρ τοῖς μὲν κολαξομένοις τὸ τῆς τιμωρίας ἀπότο- 5 uov ἠλαττωκέναι. ταῖς δὲ πόλεσιν ἀντὶ προστίμων ἀνωφελῶν μεγάλην εὐχρηστίαν περιπεποιηχέναι. τὴν 5 0à τῆς εὐσεβείας ὑπερβολὴν συλλογέσαιτ᾽ ἄν τις ἐκ τῆς κατὰ τὸν ὄνειρον φαντασίας καὶ τῆς κατὰ τὴν ἀρχὴν ἀποθέδεως. ἔδοξε μὲν γὰρ κατὰ τὸν ὕπνον 6 10 λέγειν αὐτῷ τὸν ἐν Θήβαις ϑεὸν ὅτι βασιλεύειν οὐ δυνήσεται τῆς Αἰγύπτου μακαρίως οὐδὲ πολὺν χρό- νον, ἐὰν μὴ τοὺς ἱερεῖς ἅπαντας διατεμὼν διὰ μέ- 76 60v αὐτῶν διέλθῃ μετὰ τῆς ϑεραπείας. πολλάκις 7 δὲ τούτου γινομένου μεταπεμψάμενος πανταχόϑεν 15 τοὺς ἱερεῖς ἔφη λυπεῖν τὸν ϑεὸν ἐν τῇ χώρα μένων᾽ οὐ γὰρ ἂν αὐτῷ τοιαῦτα προστάττειν κατὰ τὸν ὕπνον. ἀπελϑὼν οὖν βούλεσθαι καϑαρὸς παντὸς 8 μύσους ἀποδοῦναι τὸ ξῆν τῇ πεπρωμένῃ μᾶλλον ἢ λυπῶν τὸν κύριον καὶ μιάνας ἀσεβεῖ φόνῳ τὸν ἴδιον 0 βίον ἄρχειν τῆς Αἰγύπτου" καὶ πέρας τοῖς ἐγχω- ρέοις ἀποδοὺς τὴν βασιλείαν ἐπανῆλϑεν εἰς τὴν AU- ϑιοπίαν. ᾿Αναρχίας δὲ γενομένης κατὰ τὴν Αἴγνπτον ἐπ᾽ 66 ἔτη δύο, καὶ τῶν ὄχλων εἰς ταραχὰς καὶ φόνους 35 ἐμφυλίους τρεπομένων. ἐποιήσαντο συνωμοσίαν οἵ μέγιστοι τῶν ἡγεμόνων δώδεκα" συνεδρεύσαντες δὲ ἐν Μέμφει καὶ συνθήκας γραψάμενοι περὶ τῆς πρὸς 1 καὶ διὰ] διὰ δὲ vulg. 8 .διώρυτετεν ἢ 6 πεποι-
ηἠκέναι vulg. 18 πλεονάκις Π 14 γενομένου vulg. πολλαχόϑεν D 16 αὐτὸν ΑΒ προσετέτακτο Il.
112 DIODORI SICULI
ἀλλήλους ὁμονοίας καὶ πίστεως ἀνέδειξαν ἑαυτοὺς 2 βασιλεῖς. ἐπ᾽ ἔτη δὲ πεντεκαίδεκα κατὰ τοὺς ὅρκους καὶ τὰς δμολογίας ἄρξαντες καὶ τὴν πρὸς ἀλλήλους ὁμόνοιαν διατηρήσαντες, ἐπεβάλοντο κατασκευάσαι κοινὸν ἑαυτῶν τάφον, ἵνα καθάπερ ἐν τῷ ζῆν εὐ- νοοῦντες ἀλλήλοις τῶν ἴσων ἐτύγχανον τιμῶν, οὕτω καὶ μετὰ τὴν τελευτὴν ἐν ἑνὶ τόπῳ τῶν σωμάτων κειμένων τὸ κατασκευασϑὲν μνῆμα κοινῇ περιέχῃ 8 τὴν τῶν ἐνταφέντων δόξαν. εἰς ταύτην δὲ τὴν ἐπι- βολὴν φιλοκαλοῦντες ἔσπευσαν ὑπερβαλέσϑαι τῷ μεγέϑει τῶν ἔργων ἅπαντας τοὺς πρὸ αὑτῶν. ἐκλε- ξάμενοι γὰρ τόπον παρὰ τὸν εἴσπλουν τὸν εἰς τὴν Μοίριδος λίμνην ἐν τῇ Διβύῃ κατεδσκεύαξον τὸν τάφον ἐκ τῶν καλλίστων λίϑων, καὶ τῷ μὲν σχήματι τετράγωνον ὑπεστήσαντο, τῷ δὲ μεγέϑει σταδιαίαν ἑκάστην πλευράν, ταῖς δὲ γλυφαῖς καὶ ταῖς ἄλλαις χειρουργίαις ὑπερβολὴν οὐκ ἀπέλιπον τοῖς ἐπιγινο- 4 μένοις. εἰσελϑόντι μὲν γὰρ τὸν περίβολον οἶκος ἦν περίστυλος, ἑχάστης πλευρᾶς ἐκ τετταράκοντα κιόνων ἀναπληρουμένης, καὶ τούτου μονόλιϑος ἦν ὀροφή, φάτναις διαγεγλυμμένη καὶ γραφαῖς διαφό- b Qoug πεποικιλμένη. εἶχε δὲ τῆς πατρίδος τῆς ἕκά- στου τῶν βασιλέων ὑπομνήματα καὶ τῶν ἱερῶν καὶ ϑυσιῶν τῶν ἐν αὐτῇ ταῖς καλλίσταις γραφαῖς φιλο- 6 τέχνως δεδημιουργημένα. καϑόλου δὲ τοιαύτην τῇ πολυτελείᾳ καὶ τηλικαύτην τῷ μεγέϑει τὴν ὑπό- στασιν τοῦ τάφου λέγεται ποιήσασϑαι τοὺς βασι-
ὅ ἑαυτῶν) ἁπάντων CF 8. μνημεῖον CF 9 εἰς ταύ- την... οὕ. ὑπερβαλέσϑαι ABDE, ἔσπευσαν οὖν ὑπερβάλλεσθαι ceteri 18 μύριδος codices 18 ἐοικὸς ἦν ποιήσαντι περί- στυλον ABD 4288 ἱερέων D
ὅ
I 66. 113
λεῖς, ὥστ᾽ εἰ μὴ πρὸ τοῦ συντελέσαι τὴν ἐπιβολὴν κατελύϑησαν, μηδεμίαν ἂν ὑπερβολὴν ἑτέροις πρὸς κατασκευὴν ἔργων ἀπολιπεῖν. ἀρξάντων δὲ τούτων 77 τῆς Αἰγύπτου πεντεκαίδεκα ἔτη συνέβη τὴν βασι- 5 λείαν εἰς ἕνα περιστῆναι διὰ τοιαύτας αἰτίας. Ψαμ- μήτιχος 6 Σαΐτης, εἷς ὧν τῶν δώδεκα βασιλέων καὶ τῶν παρὰ ϑάλατταν μερῶν κυριεύων, παρείχετο φορτία πᾶσι τοῖς ἐμπόροις, μάλιστα δὲ τοῖς τε Φοίνιξι καὶ τοῖς "Ἕλλησι" διὰ δὲ [τοῦ] τοιούτου τρό- τόπου τά τε ἐκ τῆς ἰδίας χώρας λυσιτελῶς διατιϑ ἕ- μενος καὶ τῶν παρὰ τοῖς ἄλλοις ἔϑνεσι φυομένων μεταλαμβάνων, οὐ μόνον εὐπορίαν εἶχε μεγάλην ἀλλὰ καὶ φιλίαν πρὸς ἔϑνη καὶ δυνάστας. διὰ δὲ ταῦτά φασι φϑονήσαντας αὐτῷ τοὺς ἄλλους βασι- 15 λεῖς πόλεμον ἐξενεγκεῖν. ἔνιοι δὲ τῶν ἀρχαίων συγ- γραφέων μυϑολογοῦσι χρησμὸν γενέσϑαι τοῖς ἦγε- μόσιν, ὃς ἂν αὐτῶν ἐκ χαλκῆς φιάλης πρῶτος ἐν Μέμφει σπείσῃ τῷ ϑεῷ, κρατήσειν αὐτὸν πάδης τῆς «Αἰγύπτου τὸν δὲ Ψαμμήτιχον, ἐξενέγκαντος ἐκ τοῦ 50 ἱεροῦ τῶν ἱερέων τινὸς φιάλας δώδεκα χρυσᾶς, περιελόμενον τὴν περικεφαλαίαν δπεῖσαι. ὑπιδο- μένους οὖν τοὺς συνάρχοντας τὸ πραχϑὲν ἀποχτεῖ- ναι μὲν αὐτὸν μὴ βουληϑῆναι, φυγαδεῦσαι δὲ καὶ προστάξαι διατρέβειν ἐν τοῖς ἕλεσι τοῖς παρὰ ϑά- 25 λατταν. εἴτε δὴ διὰ ταύτην τὴν αἰτίαν εἴτε διὰ τὸν φϑόνον, καϑότι προείρηται, γενομένης τῆς δια- b περιστῆναι εἰς ἕνα vulg. Ψιαμμίτιχος CF semper
8 τε om. vulg. 9 καὶ toic] καὶ II τοῦ Om. Codices 11 ἄλλοις ἔϑνεσι] “Ἕλλησι 11, ἀλλοέϑνεσι f. 18 τῆς om.
vulg. 90 ἔνδεκα Herod. li 161 21 ὑπειδομένους libri, corr. Dind. 28 δὴ] δὲ D.
DriopoRvs I. 8
10
114 DIODORI SICULI
φορᾶς, ὁ μὲν Ψαμμήτιχος ἔκ τε τῆς Καρίας καὶ τῆς ᾿Ιωνίας μισθοφόρους μεταπεμψάμενος ἐνίκησε παρατάξει περὶ πόλιν τὴν ὀνομαξομένην Μώμεμφιν, τῶν δ᾽ ἀντιταξαμένων βασιλέων οἵ μὲν κατὰ τὴν μά- χην ἀνῃρέθησαν, οἱ δ᾽ εἰς Διβύην ἐκχδιωχϑέντες 5 οὐκέτι περὶ τῆς ἀρχῆς ἴσχυσαν ἀμφισβητῆσαι.
61 Τῆς δ᾽ ὅλης βασιλείας κυριεύσας ὃ Ψαμμήτιχος τῷ μὲν ἐν Μέμφει θεῷ τὸ πρὸς ἕω προπύλαιον κατ- εσχεύασε καὶ τῷ ναῷ τὸν περίβολον, κολοττοὺς ὑποστήσας ἀντὶ τῶν κιόνων δωδεκαπήχεις᾽ τοῖς δὲ μισϑοφόροις χωρὶς τῶν ὡμολογημένων συντάξεων δωρεάς τε ἀξιολόγους ἀπένειμε καὶ τὰ καλούμενα στρατόπεδα τόπον οἰκεῖν ἔδωκε καὶ χώραν πολλὴν κατεκληρούχησε μικρὸν ἐπάνω τοῦ Πηλουσιακοῦ στό- ματος" oUg ἐντεῦϑεν ᾿Ἅμασις ὕστερον πολλοῖς ἔτεσι 15 βασιλεύσας ἀνέστησε καὶ κατῴκισεν εἰς Μέμφιν.
2 διὰ δὲ τῶν μισϑοφόρων κατωρϑωχὼς τὴν βασιλείαν ὁ Ψαμμήτιχος τούτοις τὸ λοιπὸν μάλιστ᾽ ἐνεπί- στευε τὰ κατὰ τὴν ἀρχὴν καὶ διετέλεσε ξενοτροφῶν
8 μεγάλας δυνάμεις. στρατεύσαντος δ᾽ εἰς τὴν Σὺυ- 10 ρίαν αὐτοῦ καὶ κατὰ τὰς παρατάξεις τοὺς μὲν μι- 78 σϑοφόρους προτιμῶντος καὶ τάττοντος εἰς τὰ δεξιὰ μέρη. τοὺς δ᾽ ἐγχωρίους ἀτιμότερον ἄγοντος καὶ τὸν εὐώνυμον τόπον ἀπονέμοντος τῆς φάλαγγος, οἱ μὲν Αἰγύπτιοι διὰ τὴν ὕβριν παροξυνϑέντες καὶ 25 γενόμενοι τὸ πλῆϑος πλείους τῶν εἴκοσι μυριάδων ἀπέστησαν καὶ προῆγον ἐπ’ Αἰθιοπίας, κεκρικότες
[— e
1 uis] uiv γὰρ vulg. ἐκ te τῆς Agafíng καὶ τῆς Καρίας καὶ τῆς Ἰωνίας F, fx re καὶ τῆς κακίας καὶ τῆς Iovíag καὶ τῆς Καρίας Ὁ 8. μέμφιν D 18 ἐνεπίστευσε CE.
I 66. 67. 115
ἐδίαν χώραν ἑαυτοῖς xcevaxrücOc,. ὃ δὲ βασιλεὺς 4
τὸ μὲν πρῶτον ἔπεμψέ τινας τῶν ἡγεμόνων τοὺς ἀπολογησομένους ὑπὲρ τῆς ἀτιμίας, ὡς δ᾽ οὐ προσ- eiyov αὐτοῖς, αὐτὸς μετὰ τῶν φίλων ἐδίωξε πλοίοις.
δ προαγόντων δ᾽ αὐτῶν παρὰ τὸν Νεῖλον καὶ τοὺς 5
ὅρους ὑπερβαλλόντων τῆς Αἰγύπτου. ἐδεῖτο μετα- νοῆσαι καὶ τῶν τε ἱερῶν καὶ τῶν πατρίδων, ἔτι δὲ καὶ γυναικῶν καὶ τέκνων ὑπεμίμνησκεν. οἱ δ᾽ ἅμα πάντες ἀναβοήδαντες καὶ τοῖς κοντοῖς τὰς ἀσπίδας
10 πατάξαντες ἔφασαν, ἕως ἂν κυριεύωσι τῶν ὅπλων, |
ῥαδίως εὑρήσειν πατρίδας" ἀναστειλάμενοι δὲ τοὺς χιτῶνας καὶ τὰ γεννητικὰ μέρη τοῦ σώματος δεί- ἕξαντες οὔτε γυναικῶν οὔτε τέχνων ἀπορήσειν ἔφα- ὅαν ταῦτ᾽ ἔχοντες. τοιαύτῃ δὲ μεγαλοψυχία χρη- 15 σάμενοι καὶ καταφρονήδαντες τῶν παρὰ τοῖς ἄλλοις μεγίστων εἶναι δοκούντων, κατελάβοντο μὲν τῆς Αἰθιοπίας τὴν κρατίστην, κατακληρουχήσαντες δὲ πολλὴν χώραν ἐν ταύτῃ κατῴκησαν. ὃ δὲ Ψαμμή- τιχος ἐπὶ μὲν τούτοις οὐ μετρίως ἐλυπήϑη, τὰ δὲ 80 χατὰ τὴν Αἴγυπτον διατάξας καὶ τῶν προσόδων ἐπιμελόμενος πρός τε ᾿Αϑηναίους καί τινας τῶν ἄλλων Ἑλλήνων συμμαχίαν ἐποιήσατο. εὐηργέτει δὲ καὶ τῶν ξένων τοὺς ἐθελοντὴν εἰς τὴν Αἴγυπτον ἀπο- δημοῦντας, καὶ φιλέλλην ὧν διαφερόντως τοὺς υἱοὺς 25 τὴν ᾿Ελληνικὴν ἐδίδαξε παιδείαν" καϑόλου δὲ πρῶτος τῶν κατ᾿ Αἴγυπτον βασιλέων ἀνέῳξε τοῖς ἄλλοις
4 αὐτοῖς om. D ἐδίωκε D ὅ προιόντων II 7 δὲ καὶ] δὲ vulg. 11 ἀναστείλαντες D 12 μόρια G 28 ξένων] διαφερόντως add. D ἐθελοντὴν Külker, ἐθελοντὴ CD, ἐθελοντὶ F.
g*
6
9
10
11
68
tO
e
116 DIODOBI SICULI
ἔϑνεσι và κατὰ τὴν ἄλλην χώραν ἐμπόρια καὶ πολ- λὴν ἀσφάλειαν τοῖς καταπλέουσι ξένοις παρείχετο. of ἀὲν γὰρ πρὸ τούτου δυναστεύσαντες ἄβατον ἑκοίουν τοῖς ξένοις τὴν Αἴγυπτον, τοὺς piv φονεύ- ovtsg, τοὺς δὲ καταδουλούμενοι τῶν καταπλεόντων. ὅ xul γὰρ ἡ περὶ τὸν Βούσιριν ἀσέβεια διὰ τὴν τῶν ἐγχωρίων ἀξενίαν διεβοήϑη παρὰ τοῖς Ἕλλησιν, οὐκ οὖσα μὲν πρὸς ἀλήϑειαν, διὰ δὲ τὴν ὑπερ- βολὴν τῆς ἀνομίας εἰς μύϑου πλάσμα καταχωρι- σϑθεῖσα. 10 Μετὰ δὲ Ψαμμήτιχον ὕστερον τέτταρσι γενεαῖς "Axoíne ἐβασίλευσεν ἔτη δυσὶ πλείω τῶν εἴκοσι. στρατεύσας δὲ δυνάμεσιν ἁδραῖς πεξαῖς τε καὶ vov- τικαῖς ἐπὶ Κύπρον καὶ Φοινέκην Σιδῶνα μὲν κατὰ 19 κράτος εἷλε, τὰς δ᾽ ἄλλας τὰς ἐν τῇ Φοινίκῃ πόλεις καταπληξάμενος προσηγάγετο᾽ ἐνίκησε δὲ καὶ ναυ- μαχίᾳ μεγάλῃ Φοίνικάς τε καὶ Κυπρίους, καὶ λα- φύρων ἀϑροίσας πλῆϑος ἐπανῆλθεν εἰς Αἴγυπτον. μετὰ δὲ ταῦτα δύναμιν πέμψας ἁδρὰν τῶν ὁμο- εϑνῶν ἐπὶ Κυρήνην καὶ Βάρκην, καὶ τὸ πλεῖστον αὐ- zo τῆς ἀποβαλών, ἀλλοτρίους ἔσχε τοὺς διασωθέντας" ὑπολαβόντες γὰρ αὐτὸν ἐπ’ ἀπωλεία συντάξαι τὴν στρατείαν, ὅπωρ ἀσφαλέστερον ἄρχῃ τῶν λοιπῶν Αἱγυπτίων, ἀπέστησαν. ἀποσταλεὶς δὲ πρὸς τού- τους ὑπὸ τοῦ βασιλέως "Ἄμασις, ἀνὴρ ἐμφανὴς AC 35 γύπτιος, τῶν μὲν ῥηϑέντων ὑπ᾽ αὐτοῦ πρὸς ὁμό-
μι οι
1 ἄλλην del. aut ὅλην leg. Reiske 8 ἀνεπίβατον 11 4 ἐποιοῦντο Toig ξένοις b, τοῖς ξένοις ἐποίουν vulg. 15 ἄλλας τῆς Φοινίκης πόλεις Il 90 πλεῖον CF 99 συν- τάξαι] συστήσασϑαι II. 26 ῥηϑεισῶν Wess.
I 67. 68. 69. 117
voutv [ἐντολῶν) ἠμέλησε. τοὐναντίον δ᾽ ἐχείνους προτρεψάμενος εἰς ἀλλοτριότητα συναπέστη καὶ βα- σιλεὺς αὐτὸς ἠρέϑη. μετ᾽ οὐ πολὺν δὲ χρόνον καὶ 4 τῶν ἄλλων ἐγχωρίων ἁπάντων συνεπιϑεμένων, ὁ
5 βασιλεὺς διαπορούμενος ἠναγκάσϑη καταφυγεῖν ἐκὶ τοὺς μισϑοφόρους. ὄντας εἰς τρισμυρίους. γενο- 5 μένης οὖν παρατάξεως περὶ τὴν Μάρειαν χώμην, καὶ τῶν Αὐϊγυπτίων τῇ μάχῃ κρατησάντων, ὃ μὲν ᾿4πρίης ξωγρηϑεὶς ἀνήχϑη καὶ στραγγαλισϑεὶς ἐτε-
10 λεύτησεν, "Ἄμασις δὲ διατάξας τὰ κατὰ τὴν βασιλείαν ὥς ποτ᾽ ἔδοξεν αὐτῷ συμφέρειν, ἦρχε νομίμως τῶν Αἰγυπτίων καὶ μεγάλης ἐτύγχανεν ἀποδοχῆς. κατ- ἐστρέψατο δὲ καὶ τὰς ἐν Κύπρῳ πόλεις καὶ πολλὰ τῶν ἱερῶν ἐκόσμησεν ἀναϑήμασιν ἀξιολόγοις. βα-
15 σιλεύσας δ᾽ ἔτη πέντε πρὸς τοῖς πεντήκοντα κατέ- στρεψε τὸν βίον xa9' ὃν χρόνον Καμβύσης ó τῶν Περσῶν βασιλεὺς ἐστράτευσεν ἐπὶ τὴν Αἴγνπτον, κατὰ τὸ τρίτον ἔτος τῆς ἑξηκοστῆς καὶ τρέτης ὀλυμ- πιάδος, ἣν ἐνίκα στάδιον Παρμενίδης Καμαριναῖος.
80 Ἐπεὶ δὲ τὰς τῶν ἐν Αἰγύπτῳ βασιλέων πράξεις 69 ἀπὸ τῶν ἀρχαιοτάτων χρόνων διεληλύϑαμεν ἀρ- χρῦντως μέχρι τῆς ᾿Αμάδιδος τελευτῆς, τὰς λοιπὰς ἀναγράψομεν ἐν τοῖς οἰκείοις χρόνοιρ᾽ περὶ δὲ τῶν 9 νομίμων τῶν xxv Αἴγυπτον νῦν διέξιμεν ἐν κεφα-
5 λαίοις τά τε παραδοξότατα καὶ τὰ μάλιστα ὠφελῆ- 6c. δυνάμενα τοὺς ἀναγινώσχοντας. πολλὰ γὰρ τῶν παλαιῶν ἐθῶν τῶν γενομένων παρ᾽. Αἰγυπτίοις οὐ μόνον παρὰ τοῖς ἐγχωρίοις ἀποδοχῆς ἔτυχεν, ἀλλὰ
eo
1 ἐντολῶν del Eich. 6 sig] ὡς Il 1 μαρέαν codices 9 στραγγαληϑείς codices 33 ““Ἱμάσιος codices.
118 DIODORI SICULI
x«l παρὰ τοῖς Ἕλλησιν οὐ μετρίως ἐθαυμάσϑη"
8 διόπερ οἵ μέγιστοι τῶν ἐν παιδείᾳ δοξασϑέντων ἐφιλοτιμήθησαν εἰς Alyvzvov παραβαλεῖν, ἵνα μετά- 80 ὄχωσι τῶν tt νόμων καὶ τῶν ἐπιτηδευμάτων ὡς
4 ἀξιολόγων ὄντων. καίπερ γὰρ τῆς χώρας τὸ πα- ὅ λαιὸν δυδεπιβάτου τοῖς ξένοις οὔδης διὰ τὰς προ- εἰρημένας αἰτίας, ὅμως ἔσπευσαν εἰς αὐτὴν παρα- βαλεῖν τῶν μὲν ἀρχαιοτάτων Ὀρφεὺς καὶ ὁ ποιη- τὴς Ὅμηρος, τῶν δὲ μεταγενεστέρων ἄλλοι τε πλεί- ove καὶ Πυϑαγόρας ὃ Σάμιος, ἔτι δὲ Σόλων ὃ
ὅ νομοϑέτης. λέγουσι τοίνυν “Αἰγύπτιοι παρ᾽ αὑτοῖς τήν τε τῶν γραμμάτων εὕρεσιν γενέσϑαι καὶ τὴν τῶν ἄστρων παρατήρησιν, πρὸς δὲ τούτοις τά T6 κατὰ τὴν γεωμετρίαν ϑεωρήματα καὶ τῶν τεχνῶν τὰς πλείστας εὑρεθῆναι, νόμους τε τοὺς ἀρίστους 15
6 τεϑῆναι. καὶ τούτων μεγίστην ἀπόδειξίν φασιν εἷ- ναι τὸ τῆς Αἰγύπτου πλείω τῶν ἑπτακοσίων καὶ τετρακισχιλίων ἐτῶν βασιλεῦσαι τοὺς πλείους ἐγγε- νεῖς καὶ τὴν χώραν εὐδαιμονεστάτην ὑπάρξαι τῆς ἁπάσης οἰκουμένης ταῦτα γὰρ οὐκ ἄν ποτε γενέ- 30 σϑαι μὴ οὐ τῶν ἀνθρώπων χρωμένων κρατίστοις ἔϑεσι καὶ νόμοις καὶ τοῖς κατὰ πᾶσαν παιδείαν ἐπι-
7 τηδεύμασιν. ὅσα μὲν οὖν Ηρόδοτος καί τινες τῶν τὰς “ἰγυπτίων πράξεις συνταξαμένων ἐσχεδιάκασιν, ἑκουσίως προχρέναντες τῆς ἀληϑείαρ τὸ παραδοξο- 36 λογεῖν καὶ μύϑους πλάττειν ψυχαγωγίας ἕνεκα, παρ- ἤσομεν, αὐτὰ δὲ τὰ παρὰ τοῖς ἱερεῦσι τοῖς κατ᾽
p
0
6 τοῖς ξένοις δυσεπιβάτου vulg. 10 δὲ] δὲ xoi vulg. 12 καὶ τὴν] καὶ CF 14 κατὰ] περὶ vulg. 24 αἰγυ- σεζέαρ D 26 καὶ μύϑους πλάττειν del. Eich.
I 69. 70. 119
Alyvzvov ἐν ταῖς ἀναγραφαῖς γεγραμμένα φιλοτί- poc ἐξητακότες ἐκϑησόμεϑα. Πρῶτον μὲν τοίνυν οἱ βασιλεῖς αὐτῶν βίον si- 10 χον οὐχ ὕμοιον τοῖς ἄλλοις τοῖς ἐν μοναρχικαῖς 5 ἐξουσίαις οὖσι καὶ πάντα πράττουσι κατὰ τὴν ἕαυ- τῶν προαίρεσιν ἀνυπευϑύνως, ἀλλ᾽ ἦν ἅπαντα τε- ταγμένα νόμων ἐπιταγαῖς, οὐ μόνον τὰ περὶ τοὺς χρηματισμούς, ἀλλὰ καὶ τὰ περὶ τὴν xa9" ἡμέραν διαγωγὴν καὶ δίαιταν. περὶ μὲν γὰρ τὴν ϑερα- 3 10 πείαν αὐτῶν οὐδεὶς ἦν οὔτ᾽ ἀργυρώνητος οὔτ᾽ oíxo- γενὴς δοῦλος, ἀλλὰ τῶν ἐπιφανεστάτων ἱερέων υἱοὶ πάντες, ὑπὲρ εἴκοσι μὲν ἔτη γεγονότες, πεπαι- δευμένοι δὲ κάλλιστα τῶν ὁμοεϑνῶν, ἵνα τοὺς ἐπι- μελησομένους τοῦ σώματος καὶ πᾶσαν ἡμέραν καὶ 15 νύκτα προδεδρεύοντας ὃ βασιλεὺς ἔχων ἀρίστους 81 μηδὲν ἐπιτηδεύῃ φαῦλον οὐδεὶς γὰρ ἐπὶ πλέον κα- κίας προβαίνει δυνάστης, ἐὰν μὴ τοὺς ὑπηρετήσον- τας ἔχῃ ταῖς ἐπυϑυμίαις. διατεταγμέναι δ᾽ ἦσαν αἵ 8 τε τῆς ἡμέρας καὶ τῆς νυκτὸς ὧραι, καϑ᾽ ἃς ἐκ 0 παντὸς τρόπου καϑῆκον ἦν τὸν βασιλέα πράττειν τὸ συντεταγμένον, οὐ τὸ δεδογμένον ἑαυτῷ. ἕωϑεν 4 μὲν γὰρ ἐγερϑέντα λαβεῖν αὐτὸν ἔδει πρῶτον τὰς πανταχόϑεν ἀπεσταλμένας ἐπιστολάς, ἵνα δύνηται πάντα κατὰ τρόπον χρηματίξειν καὶ πράττειν, εἰδὼς 46 ἀκριβῶς ἕκαστα τῶν κατὰ τὴν βασιλείαν συντελου- μένων" ἔπειτα λουσάμενον καὶ τοῖς τῆς ἀρχῆς συσ- σήμοις μετ᾽ ἐσθῆτος λαμπρᾶς κοσμήσαντα τὸ σῶμα
8 τὰ om, D 17 vov; om. 20 καϑῆκον ἦν] καϑ- ἥκε Il — 21 συντεταγμένον] ἐκ τῶν νόμων add. C, ἐν τοῖς ψόμοις add. F 24 καὶ πράττειν om. E
b
9»
“ἡ
oo
e
120 DIODORI SICULI
ϑῦσαι τοῖς 950lg. vd τὲ βωμῷ προσαχϑέντων τῶν ϑυμάτων ἔϑος ἦν τὸν ἀρχιερέα στάντα πλησίον τοῦ βασιλέως δὔχεσϑαι μεγάλῃ τῇ φωνῇ, περιεστῶτος τοῦ πλήϑους τῶν Αἰγυπτίων, δοῦναι τήν vs ὑγίειαν καὶ τἄλλα ἀγαϑὰ πάντα τῷ βασιλεῖ διατηροῦντι τὰ 5 πρὸς τοὺς ὑποτεταγμένους δίκαια. ἀνθομολογεῖσϑαι δ᾽ ἦν ἀναγκαῖον καὶ τὰς κατὰ μέρος ἀρετὰς αὐτοῦ, λέγοντα διότι πρός τε τοὺς ϑεοὺς εὐσεβῶς καὶ πρὸς τοὺς ἀνθρώπους ἡμερώτατα διάκειται᾽ ἐγκρατής τε γάρ ἐστι καὶ δίκαιος καὶ μεγαλόψυχος, ἔτε δ᾽ ἀψευ- 10 δὴς καὶ μεταδοτικὸς τῶν ἀγαϑῶν καὶ καϑόλου πάδης ἐπιϑυμίας κρείττων, καὶ τὰς μὲν τιμωρίας ἐλάττους τῆς ἀξίας ἐπιτιϑεὶς τοῖς ἁμαρτήμασι, τὰς δὲ χάριτας μείξονας τῆς εὐεργεσίας ἀποδιδοὺς τοῖς εὐεδργετή- σασι. πολλὰ δὲ καὶ ἄλλα παραπλήσια τούτοις διελ- 15 ϑὼν ὁ κατευχόμενος τὸ τελευταῖον ὑπὲρ τῶν ἀγνο- ουμένων ἀρὰν ἐποιεῖτο, τὸν μὲν βασιλέα τῶν ἐγκλη- μάτων ἐξαιρούμενος, εἰς δὲ τοὺς ὑπηρετοῦντας καὶ διδάξαντας τὰ φαῦλα καὶ τὴν βλάβην καὶ τὴν τιμωρίαν ἀξιῶν ἀποσκῆψαι. ταῦτα δ᾽ ἔπραττεν so ἅμα μὲν sig δεισιδαιμονίαν καὶ ϑεοφιλῆ βίον τὸν βασιλέα προτρεπόμενος, ἅμα δὲ καὶ κατὰ τρόπον ξῆν ἐθίξων οὐ διὰ πικρᾶς νουϑετήσεως, ἀλλὰ δι᾽ ἐπαίνων κεχαριόμένων καὶ πρὸς ἀρετὴν μάλιστ᾽ ἀνηκόντων. μετὰ δὲ ταῦτα τοῦ βασιλέως ἵἴερο- τ σκοπησαμένου μόσχῳ καὶ καλλιδρήσαντος, Ó μὲν 88 ἱερογραμματεὺς παρανεγίνωσδκέ τινας συμβουλίας
ὄ τἀγαϑὰ Hertlein 1 ἀναγκαῖον) δίκαιον D 20 eio» ἀποσκῆψα!} ἀποσκήπτων 11 2 καὶ om. D 28 πικρᾶς) μακρᾶς
I 10. 71. 121
συμφερούδας καὶ πράξεις ἐκ τῶν ἱερῶν βίβλων τῶν ἐπιφανεστάτων ἀνδρῶν, ὕπως ὁ τῶν ὅλων τὴν ἡγε- μονέαν ἔχων τὰς καλλίστας προαιρέσεις τῇ διανοίᾳ ϑεωρήδσας οὕτω πρὸς τὴν τεταγμένην τῶν κατὰ 5 μέρος τρέπηται διοίκησιν. οὐ γὰρ μόνον τοῦ χρη- ματίξειν ἢ κρίνειν ἦν καιρὸς ὡρισμένος, ἀλλὰ καὶ τοῦ περιπατῆσαι καὶ λούσασϑαι καὶ κοιμηϑῆναι μετὰ τῆς γυναικὸς καὶ καϑόλου τῶν κατὰ τὸν βίον πρατ- τομένων ἁπάντων. τροφαῖς δ᾽ ἔϑος ἦν αὐτοῖς ἁπα- 19 λαῖρ χρῆσϑαι, κρέα μὲν μόσχων καὶ χηνῶν μόνων προσφερομένους, οἴνου δὲ τακτόν τι μέτρον πί- νοντας μὴ δυνάμενον πλησμονὴν ἄκαιρον ἢ μέϑην περιποιῆσαι. καϑόλον δὲ τὰ περὶ τὴν δέαιταν οὕτως ὑπῆρχε συμμέτρως διατεταγμένα ὥστε δοκεῖν μὴ 15 νομοϑέτην, ἀλλὰ τὸν ἄριστον τῶν ἰατρῶν συντετα-
10
gives τῆς ὑγιείας στοχαζόμενον. παραδόξου δ᾽ εἶναι 1]
δοκοῦντος τοῦ μὴ πᾶσαν ἔχειν ἐξουσίαν τὸν βασιλέα τῆς x«9' ἡμέραν τροφῆς, πολλῷ ϑαυμασιώτερον ἦν τὸ μήτε διχάξειν μήτε χρηματίξειν τὸ τυχὸν αὐτοῖς 40 ἐξεῖναι, μηδὲ τιμωρήσασϑαι μηδένα δι᾽ ὕβριν 1) διὰ ϑυμὸν ij τινα ἄλλην αἰτίαν ἄδικον, ἀλλὰ καϑάπερ οἵ περὶ ἑκάστων κείμενοι νόμοι προσέταττον. ταῦτα ὃὲ κατὰ τὸ ἔϑος πράττοντες οὐχ ὕπως ἠγανάκτουν ἢ προσέκοπτον ταῖς ψυχαῖς, ἀλλὰ τοὐναντίον ἡγοῦντο a5 ἑαυτοὺς ζῆν βίον μακαριώτατον᾽ τοὺς μὲν γὰρ ἄλλους ἀνθρώπους ἐνόμιξον ἀλογέίδτως τοῖς φυσικοῖς πάϑεσι
κρένειν del. Reiske 9 αὐτοῖς om. D ἁπαλαῖς] ἁπλαῖς Ἶ ΩΝ 84,5) 10 μὲν μόσχων) μόσχειαι CF μόνον vulg. 11 μέρος D 12 ἢ μέϑην del. Reis 14 συντεταγμένα I 19 μηδὲ δικάξειν D; f£. del. 24 ψυχαῖς] τύχαις Eich.
122 DIODORI SICULI
χαριξομένους πολλὰ πράττειν τῶν φερόντων βλάβας ἢ κινδύνους, καὶ πολλάκις ἐνίους εἰδότας ὅτι μέλ- λουδσιν ἁμαρτάνειν μηδὲν ἧττον πράττειν τὰ φαῦλα, κατισχυομένους ὑπ᾽ ἔρωτος ἢ μίδους ἢ τινος ἑτέρου πάϑους, ξαυτοὺς δ᾽ ἐξηλωκότας βίον τὸν ὑπὸ τῶν δ φρονιμωτάτων ἀνδρῶν προκεχριμένον ἐλαχίστοις περι-
4 πίπτειν ἀγνοήμασι. τοιαύτῃ δὲ χρωμένων τῶν βασι-
λέων δικαιοσύνῃ πρὸς τοὺς ὑποτεταγμένουρ, τὰ πλήϑη
ταῖς εἰς τοὺς ἡγουμένους εὐνοίαις πᾶσαν συγγενι-
κὴν φιλοστοργίαν ὑπερεβάλλετο᾽ οὐ γὰρ μόνον τὸ 10
σύστημα τῶν ἱερέων, ἀλλὰ καὶ συλλήβδην ἅπαντες
oí κατ᾽ Αἴγυπτον οὐχ οὕτω γυναικῶν καὶ τέκνων 88
καὶ τῶν ἄλλων τῶν ὑπαρχόντων αὐτοῖς ἀγαϑῶν
ἐφρόντιξον ὡς τῆς τῶν βασιλέων ἀσφαλείας. τοι-
γαροῦν πλεῖστον μὲν χρόνον τῶν μνημονευομένων 15
βασιλέων πολιτικὴν κατάστασιν ἐτήρησαν, εὐδαι-
μονέστατον δὲ βίον ἔχοντες διετέλεσαν, ξως ἔμει- vev ἡ προειρημένη τῶν νόμων σύνταξις, πρὸς δὲ τούτοις ἐθνῶν vs πλείστων ἐπεκράτησαν καὶ μεγί-
στους πλούτους ἔσχον, καὶ τὰς μὲν χώρας ἔργοις s
καὶ κατασκευάσμασιν ἀνυπερβλήτοις, τὰς δὲ πόλεις
ἀναϑήμασι πολυτελέσι καὶ παντοίοις ἐκόσμησαν.
19 Καὶ τὰ μετὰ τὴν τελευτὴν δὲ γινόμενα τῶν βα- σιλέων παρὰ τοῖς «Αἰγυπτίοις οὐ μικρὰν ἀπόδειξιν εἶχε τῆς τοῦ πλήϑους εὐνοίας εἰς τοὺς ἡγουμένους᾽ 36 εἰς ἀνεπαίσϑητον γὰρ χάριν ἡ τιμὴ τιϑεμένη μαρ-
2 τυρίαν ἀνόϑευτον περιεῖχε τῆς ἀληϑείας. ὁπότε γὰρ ἐκλείποι τις τὸν βίον τῶν βασιλέων, πάντες οἱ κατὰ
cQ
2 ὅτε D — 4 ἑτέρου] ἄλλου II 18 νομέων D — 19 ve om. ὁ 95 εἶχε] φέρειν D, φέρει AB.
I 71. 72. 123
τὴν Αἴγυπτον κοινὸν ἀνῃροῦντο πένϑος, καὶ τὰς μὲν ἐσθῆτας κατερρήττοντο, τὰ δ᾽ ἱερὰ συνέκλειον καὶ τὰς ϑυσίας ἐπεῖχον καὶ τὰς ἑορτὰς οὐκ ἦγον ἐφ’ ἡμέρας ἑβδομήκοντα καὶ δύο᾽ καταπεπλασμένοι
5 δὲ τὰς κεφαλὰς πηλῷ καὶ περιεξωσμένοι σινδόνας ὑποκάτω τῶν μαστῶν ὁμοίως ἄνδρες καὶ γυναῖκες περιῇσαν ἀϑροισϑέντες κατὰ διακοσέους ἢ τριακο- σίους, καὶ τὸν μὲν ϑρῆνον ἐν ῥυϑμῷ μετ᾽ ὠδῆς ποιούμενοι δὶς τῆς ἡμέρας ἐτίμων ἐγκωμίοις, ἀνα- 10 καλούμενοι τὴν ἀρετὴν τοῦ τετελευτηκότος, τροφὴν δ᾽ οὔτε τὴν ἀπὸ τῶν ἐμψύχων οὔτε τὴν ἀπὸ τοῦ πυροῦ προσεφέροντο, τοῦ τε οἴνου καὶ πάσης πολυ- τελείας ἀπείχοντο. οὐδεὶς δ᾽ ἂν οὔτε λουτροῖς οὔτ᾽ ἀλείμμασιν οὔτε στρωμναῖς προείλετο χρῆσϑαι, οὐ 15 μὴν οὐδὲ πρὸς τὰ ἀφροδίσια προσελθεῖν ἂν ἐτόλ- μησεν, ἀλλὰ καϑάπερ ἀγαπητοῦ τέκνου τελευτήσαν- τος ἕκαστος περιώδυνος γινόμενος ἐπένϑει τὰς εἰ- ρημένας ἡμέρας. ἐν δὲ τούτῳ τῷ χρόνῳ τὰ πρὸς ταφὴν λαμπρῶς παρεδκευασμένοι, καὶ τῇ τελευταίᾳ :) τῶν ἡμερῶν ϑέντες τὴν τὸ σῶμα ἔχουσαν λάρνακα πρὸ τῆς εἰς τὸν τάφον εἰσόδου, προετίϑεσαν κατὰ νόμον τῷ τετελευτηκότι χριτήριον τῶν £v τῷ βίῳ 84 πραχϑέντων. δοϑείσης δ᾽ ἐξουσίας τῷ βουλομένῳ κατηγορεῖν, οἱ μὲν ἱερεῖς ἐνεκωμίαξον ἕκαστα τῶν ες καλῶς αὐτῷ πραχϑέντων διεξιόντες, αἴ δὲ πρὸς τὴν ᾿ἐχφορὰν συνηγμέναι μυριάδες τῶν ὄχλων ἀκούου- ὅσαι συνεπευφήμουν, εἰ τύχοι καλῶς βεβιωκώς. εἰ 4 καταπεπασμένοι CF (oc. 91, 1) 19 πυρὸς D 19
ταφὴ»] τὴν ταφὴν vulg. παρεσκευασμένοι] ἡτοιμασμένοι TI 22 κριτήριον] ἀκροατήριον 1].
Q
6
13
τὸ
e
P»
124 DIODORI SICULT
ὃΣ μή, τοὐναντίον ἐθορύβουν. καὶ πολλοὶ τῶν fla- σιλέων διὰ τὴν τοῦ πλήϑους ἐναντίωσιν ἀπεστερή- θησαν τῆς ἐμφανοῦς καὶ νομίμου ταφῆρ᾽ διὸ καὶ συνέβαινε τοὺς τὴν βασιλείαν διαδεχομένους μὴ μόνον διὰ τὰς ἄρτε ῥηθείσας αἰτίας δικαιοπραγεῖν, 5 ἀλλὰ καὶ διὰ τὸν φόβον τῆς μετὰ τὴν τελευτὴν ἐσο-- μένης ὕβρεώς τε τοῦ σώματος καὶ βλασφημίας εἰς ἅπαντα τὸν αἰῶνα. τῶν μὲν οὖν περὶ τοὺς ἀρχαί- ovg βασιλεῖς νομίμων τὰ μέγιστα ταῦτ᾽ ἔστιν.
Τῆς Αἰγύπτου δὲ πάδης εἰς πλείω μέρη διῃρη- 10 μένης, ὧν ἕκαστον κατὰ τὴν ᾿Ελληνικὴν διάλεκτον ὀνομάξεται νομός, ἐφ᾽ ἑκάστῳ τέτακται νομάρχης ὁ τὴν ἁπάντων ἔχων ἐπιμέλειάν τε καὶ φροντέδα. τῆς δὲ χώρας ἁπάδης εἰς τρία μέρη διῃρημένης τὴν μὲν πρώτην ἔχει μερίδα τὸ σύστημα τῶν ἱερέων, 5 μεγίστης ἐντροπῆς τυγχάνον παρὰ τοῖς ἐγχωρίοιρ διά τε τὴν εἰς τοὺς ϑεοὺς ἐπιμέλειαν καὶ διὰ τὸ πλείστην σύνεσιν τοὺς ἄνδρας τούτους ἐκ παιδείας εἰσφέρεσϑαι. ἐκ ὃὲ τούτων τῶν προσόδων τάς τε ϑυσίας ἁπάσας τὰς κατ᾿ Αἴγυπτον συντελοῦσι καὶ 30 τοὺς ὑπηρέτας τρέφουσι καὶ ταῖς ἰδίαις χρείαις χο- ρηγοῦσιν' οὔτε yàg vüg τῶν ϑεῶν τιμὰς ᾧοντο δεῖν ἀλλάττειν, ἀλλ᾽ ὑπό τε τῶν αὐτῶν ἀεὶ καὶ παρα- πλησίως συντελεῖσθαι, οὔτε τοὺς πάντων προβου- λευομένους ἐνδεεῖς εἶναι τῶν ἀναγκαίων. καϑόλου 55 γὰρ περὶ τῶν μεγίστων οὗτοι προβουλευόμενοι συν- διατρίβουσι τῷ βασιλεῖ, τῶν μὲν συνεργοί, τῶν δὲ εἰδηγηταὶ καὶ διδάσκαλοι γινόμενοι, καὶ διὰ μὲν
4 μὴ] οὐ II 12 νόμος Ὁ τέτακται) τεταγμένος 2» D 16 εἶχε D 21 ἔτρεφον D 28 ce om. vulg.
I 72. 78. 125
τῆς ἀστρολογίας καὶ τῆς ἱεροδκοπίας τὰ μέλλοντα προσημαίνοντες, ἐκ δὲ τῶν ἐν ταῖς ἱεραῖς βέβλοις ἀναγεγραμμένων πράξεων τὰς ὠφελῆσαι δυναμένας παραναγινώδκοντες. οὐ γάρ, ὥσπερ παρὰ τοῖς "EA- δλησιν, εἷς ἀνὴρ ἢ μία γυνὴ τὴν ἱερωσύνην παρεί- ληφεν, ἀλλὰ πολλοὶ περὶ τὰς τῶν ϑεῶν ϑυσίας καὶ τιμὰς διατρίβουσι, καὶ τοῖς ἐκγόνοις τὴν ὁμοίαν τοῦ βίου προαίρεσιν παραδιδόασιν. εἰσὶ δὲ οὗτοι πάντων τε ἀτελεῖς καὶ δευτερεύοντες μετὰ τὸν βα- 10 διλέα ταῖς τε δόξαις καὶ ταῖς ἐξουσίαις. τὴν δὲ δευτέραν μοῖραν oí βασιλεῖς παρειλήφασιν εἰς προῦ- όδους, ἀφ᾽ ὧν εἴς τὲ τοὺς πολέμους χορηγοῦσι καὶ τὴν περὶ αὑτοὺς λαμπρότητα διαφυλάττουσι, καὶ 86 τοὺς μὲν ἀνδραγαϑήδαντας δωρεαῖς κατὰ τὴν ἀξίαν 15 τιμῶσι, τοὺς δ᾽ ἰδιώτας διὰ τὴν ἐκ τούτων εὐπορίαν οὐ βαπτίξουσι ταῖς εἰσφοραῖς. τὴν δὲ μερίδα τὴν τελευταίαν ἔχουσιν oí μάχιμοι καλούμενοι καὶ πρὸς τὰς λειτουργίας τὰς εἰς τὴν στρατείαν ὑπακούοντες, ἵν’ οἱ κινδυνεύοντες εὐνούστατοι τῇ χώρᾳ διὰ τὴν 20 κληρουχίαν ὄντες προϑύμως ἐπιδέχωνται τὰ συμ- βαένοντα κατὰ τοὺς πολέμους δεινά. ἄτοπον γὰρ ἦν τὴν μὲν τῶν ἁπάντων σωτηρίαν τούτοις ἐπιτρέ- πξιν, ὑπὲρ οὗ δὲ ἀγωνιοῦνται μηδὲν αὐτοῖς ὑπάρ- χειν κατὰ τὴν χώραν σπουδῆς ἄξιον" τὸ ὃὲ μέγι- 2; ὅτον, εὐπορουμένους αὐτοὺς ῥᾳδίως τεχνοποιήδειν, καὶ διὰ τοῦτο τὴν πολυανϑρωπίαν κατασκευάσδειν, ὥστε μὴ προσδεῖσθαι ξενικῆς δυνάμεως τὴν χώραν. ὁμοίως δ᾽ οὗτοι τὴν τάξιν ταύτην ἐκ προγόνων δια-
ὅ εἷς] καὶ εἰς D 236 κατασκευάξειν codices, corr. Ste- phanus 28 ὅμως 1l.
e
ed
14
t9
e
126 DIODORI SICULI
δεχόμενοι ταῖς μὲν τῶν πατέρων ἀνδραγαϑίαις προ- τρέπονται πρὸς τὴν ἀνδρείαν, ἐκ παίδων δὲ ξηλοω- ταὶ γινόμενοι τῶν πολεμικῶν ἔργων ἀνίκητοι ταῖς τόλμαις καὶ ταῖς ἐμπειρίαις ἀποβαίνουσδιν.
Ἔστι δ᾽ ἕτερα συντάγματα τῆς πολιτείας τρία, τό τε τῶν νομέων καὶ τὸ τῶν γεωργῶν, ἔτι δὲ τὸ τῶν τεχνιτῶν. οἵ μὲν οὖν γεωργοὶ μικροῦ τινος τὴν καρποφόρον γῆν τὴν παρὰ τοῦ βασιλέως καὶ τῶν ἱερέων καὶ τῶν μαχίμων μισϑούμενοι διατε- λοῦσι τὸν πάντα χρόνον περὶ τὴν ἐργασίαν ὄντες τῆς χώραρ᾽ ἐκ νηπίου δὲ συντρεφόμενοι ταῖς γεωρ- γικαῖς ἐπιμελείαις πολὺ προέχουσι τῶν παρὰ τοῖς ἄλλοις ἔϑνεσι γεωργῶν ταῖς ἐμπειρίαιρ᾽ καὶ γὰρ τὴν τῆς γῆς φύσιν καὶ τὴν τῶν ὑδάτων ἐπέρρυσιν, ἔτι δὲ τοὺς καιροὺς τοῦ τε σπόρου καὶ τοῦ ϑερισμοῦ καὶ τῆς ἄλλης τῶν καρπῶν συγκομιδῆς ἀκριβέστατα πάντων γινώδκχουσι, τὰ μὲν ἐκ τῆς τῶν προγόνων παρατηρήσεως μαϑόντες, τὰ δ᾽ ἐκ τῆς ἰδίας πείρας διδαχϑέντες. ὁ δ᾽ αὐτὸς λόγος ἐστὶ καὶ περὶ τῶν νομέων, ot τὴν τῶν ϑρεμμάτων ἐπιμέλειαν ἐκ πα- τέρων ὥσπερ κληρονομίας νόμῳ παραλαμβάνοντες ἐν βίῳ κτηνοτρόφῳ διατελοῦσι πάντα τὸν τοῦ ξῆν
4 χρόνον, καὶ πολλὰ μὲν παρὰ τῶν προγόνων πρὸς
ϑεραπείαν καὶ διατροφὴν ἀρίστην τῶν βοσκομένων παρειλήφασιν, οὐκ ὀλίγα δ᾽ αὐτοὶ διὰ τὸν εἰρ ταῦτα ξῆλον προσευρίδσκουσι, καὶ τὸ θαυμασιώτατον, διὰ τὴν ὑπερβολὴν τῆς εἰς ταῦτα σπουδῆς οἵ τε ὀρνιϑο- τρόφοι καὶ 'o( χηνοβοσκοὶ χωρὶς τῆς παρὰ τοῖς
8 γῆν] χώραν II 10 ἅπαντα vulg. 29 κτηνοτρο- φοῦντες D.
σι
20
26
Ι 18. 14. 121
ἄλλοις ἀνθρώποις ἐκ φύσεως συντελουμένης γενέ- σεως τῶν εἰρημένων ξῴων αὐτοὶ διὰ τῆς ἰδίας φιλοτεχνίας ἀμύϑητον πλῆϑος ὀρνέων ἀϑροίξουσιν" 86 οὐ γὰρ ἐπῳάξουσι διὰ τῶν ὀρνέϑων, ἀλλ᾽ αὐτοὶ 5 παραδόξως χειρουργοῦντες τῇ συνέσει καὶ φιλοτεχ- νίᾳ τῆς φυσικῆς ἐνεργείας οὐκ ἀπολείπονται. ἀλλὰ μὴν καὶ τὰς τέχνας ἰδεῖν ἔστι παρὰ τοῖς Αἰγυπτίοις μάλιστα διαπεπονημένας καὶ πρὸς τὸ καϑῆκον τέ- Aog διηκριβωμένας᾽ παρὰ μόνοις γὰρ τούτοις οἵ δη- 10 μιουργοὶ πάντες οὔτ᾽ ἐργασίας ἄλλης οὔτε πολιτι- κῆς τάξεως μεταλαμβάνειν ἐῶνται πλὴν τῆς ἐκ τῶν νόμων ὡρισμένης καὶ παρὰ τῶν γονέων παραδεδο- μένης. ὥστε μήτε διδασκάλου φϑόνον μήτε πολι- τικοὺς περισπασμοὺς μήτ᾽ ἄλλο μηδὲν ἐμποδίζειν 15 αὐτῶν τὴν εἰς ταῦτα σπουδήν. παρὰ μὲν γὰρ τοῖς ἄλλοις ἰδεῖν ἔστι τοὺς τεχνίτας περὶ πολλὰ τῇ δια- νοίᾳ περισπωμένους καὶ διὰ τὴν πλεονεξίαν μὴ μέ-
νοντας τὸ παράπαν ἐπὶ τῆς ἰδίας ἐργασίας" οἵ μὲν.
γὰρ ἐφάπτονται γεωργίας, οἱ δ᾽ ἐμπορίας κοινω- φο νοῦσιν, οἵ δὲ δυοῖν ἢ τριῶν τεχνῶν ἀντέχονται, πλεῖστοι δ᾽ ἐν ταῖς δημοχρατουμέναις πόλεσιν εἰς τὰς ἐκκλησίας σνντρέχοντες τὴν μὲν πολιτείαν λυ- μαίνονται, τὸ δὲ λυσιτελὲς περιποιοῦνται παρὰ τῶν μισϑοδοτούντων" παρὰ δὲ τοῖς Αἰγυπτίοις, εἴ τις 25 τῶν τεχνιτῶν μετάσχοι τῆς πολιτείας ἢ τέχνας πλείους ἐργάξοιτο, μεγάλαις περιπέπτει τιμωρίαις.
ὄ
6
«2
Τὴν μὲν οὖν διαίρεσιν τῆς πολιτείας καὶ τὴν 8
18 παραδιδασκάλου D 19 γεωργίας] καὶ γεωργεῖν D, καὶ γεωργίας Bekker 26 πολιτείας] ἐκκλησίας D 26 τιμωρίαις] ξημίαις 1].
128 DIODORI SICULI
τῆς ἰδίας vábeos ἐπιμέλειαν διὰ προγόνων τοιαύτην ἔσχον oí τὸ παλαιὸν τὴν Αἴγυπτον κατοικοῦντες.
15 περὶ δὲ τὰς κρίσεις οὐ τὴν τυχοῦσαν ἐποιοῦντο σπου-
2
e
e
b
6
δήν, ἡγούμενοι τὰς ἐν τοῖς δικαστηρίοις ἀποφάσεις μεγίστην ῥοπὴν τῷ κοινῷ βίῳ φέρειν πρὸς ἀμφό- τερα. δῆλον γὰρ ἦν ὅτι τῶν μὲν παρανομούντων κολαξομένων, τῶν δ᾽ ἀδικουμένων βοηϑείας τυγχα- νόντων, ἀρίστη διόρϑωσις ἔσται τῶν ἁμαρτημάτων" εἰ δ᾽ ὃ φόβος ὁ γινόμενος ἐκ τῶν κρίσεων τοῖς
5
παρανομοῦσιν ἀνατρέποιτο χρήμασιν ἢ χάρισιν, ἐσο- 10
μένην ἑώρων τοῦ κοινοῦ βίου. σύγχυσιν. διόπερ ἐκ τῶν ἐπιφανεστάτων πόλεων τοὺς ἀρίστους ἄνδρας ἀποδεικνύντες δικαστὰς κοινοὺς οὐκ ἀπετύγχανον τῆς προαιρέσεως. ἐξ Ἡλίου γὰρ πόλεως καὶ Θηβῶν καὶ Μέμφεως δέκα δικαστὰς ἐξ ἑχάστης προέκρινον᾽" καὶ τοῦτο τὸ συνέδριον οὐκ ἐδόκει λείπεσϑαι τῶν ᾿ϑήνησιν ᾿“φεοπαγιτῶν ἢ τῶν παρὰ “ακεδαιμονίοις γερόντων. ἐπεὶ δὲ συνέλθοιεν οἵ τριάκοντα, ἐπέ- κρίνον ἐξ ἑαυτῶν ἕνα τὸν ἄριστον, καὶ τοῦτον μὲν ἀρχιδικαστὴν καθίσταντο, εἰς δὲ τὸ τούτου τόπον ἀπέστελλεν ἡ πόλις ἕτερον δικαστήν. συντάξεις δὲ τῶν ἀναγχαίων παρὰ τοῦ βασιλέως τοῖς μὲν δικα- σταῖς ἱκαναὶ πρὸς διατροφὴν ἐχορηγοῦντο, τῷ δ᾽ ἀρχιδικαστῇ πολλαπλάσιοι. ἐφόρει δ᾽ οὗτος περὶ τὸν τράχηλον ἐκ χρυσῆς ἁλύσεως ἠρτημένον ξῴδιον τῶν πολυτελῶν λίϑων, ὃ προσηγόρευον ἀλήϑειαν. τῶν δ᾽ ἀμφισβητήσεων ἤρχοντο ἐπειδὰν τὴν τῆς ἀληϑείας εἰχόνα ὁ ἀρχιδικαστὴς πρόσϑοιτο. τῶν δὲ πάντων
14 Ἡλιουπόλεως γὰρ F 19 τῶν ἀρίστων Ὁ 21 ἐπειδὴ Dind. 28 πρόϑοιτο Reiske.
15
20
87 25
I 75. 76. 129
νόμων ἐν βιβλίοις ὀκτὼ γεγραμμέϑων, xal τούτων παρακειμένων τοῖς δικασταῖς, ἔϑος ἦν τὸν μὲν κατή- γορον γράψαι καϑ' ἕν ὧν ἐνεκάλει καὶ πῶς γέγονε καὶ τὴν ἀξίαν τοῦ ἀδικήματος ἢ τῆς βλάβης, τὸν 5 ἀπολογούμενον δὲ λαβόντα τὸ χρηματισϑὲν ὑπὸ τῶν ἀντιδίκων ἀντιγράψαι πρὸς ἕκαστον ὡς οὐκ ἔπραξεν
ἢ πράξας οὐκ ἠδίκησεν ἢ ἀδικήσας ἐλάττονος ξημίας ἄξιός ἐστι τυχεῖν. ἔπειτα νόμιμον ἦν τὸν κατήγορον ἀντιγράψαι καὶ πάλιν τὸν ἀπολογούμενον ἀντιϑεῖ- 10 vct. ἀμφοτέρων δὲ τῶν ἀντιδίκων τὰ γεγραμμένα δὶς τοῖς δικασταῖς δόντων. τὸ τηνικαῦτ᾽ ἔδει τοὺς μὲν τριάκοντα τὰς γνώμας ἐν ἀλλήλοις ἀποφαίνεσϑαι, τὸν ἀρχιδικαστὴν δὲ τὸ ξῴδιον τῆς ἀληϑείας προσ- τύϑεσθαι τῇ ἑτέρᾳ τῶν ἀμφισβητήσεων. τούτῳ δὲ 15 τῷ τρόπῳ τὰς χρίσεις πάσας συντελεῖν τοὺς 4 ἰγυ- πτίους, νομέξοντας ἐκ μὲν τοῦ λέγειν τοὺς συνηγόρους πολλὰ τοῖς δικαίοις ἐπιδσκοτήσειν᾽ καὶ γὰρ τὰς τέχνας τῶν ῥητόρων καὶ τὴν τῆς ὑποκρίσεως γοητείαν καὶ τὰ τῶν κινδυνευόντων δάκρυα πολλοὺς προτρέπε- 20 ὅϑαι παρορᾶν τὸ τῶν νόμων ἀπότομον καὶ τὴν τῆς ἀληϑείας ἀκρίβειαν" ϑεωρεῖσϑαι γοῦν τοὺς ἐπαινου- μένους ἐν τῷ κρίνειν πολλάκις ἢ δι’ ἀπάτην ἢ διὰ ψυχαγωγίαν ἢ διὰ τὸ πρὸς τὸν ἔλεον πάϑος συνεκφε- ρομένους τῇ δυνάμει τῶν συνηγορούντων᾽ ἐκ δὲ τοῦ 25 γράφειν τὰ δίκαια τοὺς ἀντιδίκους ὦοντο τὰς κρίσεις ἀκριβεῖς ἔσεσθαι, γυμνῶν τῶν πραγμάτων ϑεωρου- μένων. οὕτω γὰρ [ἂν] μάλιστα μήτε τοὺς εὐφυεῖς τῶν βραδυτέρων πλεονεκτήσειν μήτε τοὺς ἐνηϑλη- 21 ἐπαινουμένους] ἀγωνιξομένους II — 24 συνηγοροῦν-
των] λεγόντων II 271 ἂν del. Dind. ῬΙΟΡΟΒΤΘΒ I. . 9
16
C».
o
T1
ἘΘ
c
σι
180 DIODOBRI SICULI
*
κότας τῶν ἀπείρων μήτε τοὺς ψεύστας καὶ τολμηροὺς τῶν φιλαλήϑων καὶ κατεσταλμένων τοῖς ἤϑεσι, πάν- τας δ᾽ ἐπ᾽ ἴσης τεύξεσθαι τῶν δικαίων, ἱκανὸν χρόνον ἐκ τῶν νόμων λαμβανόντων τῶν μὲν ἀντιδίκων
ἐξετάσαι τὰ παρ᾽ ἀλλήλων, τῶν δὲ δικαστῶν συγκρῖ- 5
ναι τὰ παρ᾽ ἀμφοτέρων.
"Emi δὲ τῆς νομοϑεσίας ἐμνήσθημεν, οὐκ ávot- κδίον εἶναι τῆς ὑποκειμένης ἱστορίας νομίξομεν ἐκ- ϑέσϑαι τῶν νόμων ὅσοι παρὰ τοῖς Αἰγυπτίοιρ παλαιό- τητι διήνεγκαν ἢ παρηλλαγμένην τάξιν ἔσχον ἢ τὸ σύνολον ὠφέλειαν τοῖς φιλαναγνωστοῦσι δύνανται παρασχέσϑαι. πρῶτον μὲν οὖν κατὰ τῶν ἐπιόρχων θάνατος ἦν παρ᾽ αὐτοῖρ τὸ πρόστιμον. ὡς δύο τὰ μέγιστα ποιούντων ἀνομήματα, ϑεούρ τε ἀσεβούντων καὶ τὴν μεγίστην τῶν παρ᾽ ἀνθρώποις πίστιν ἀνα- τρεπόντων. ἔπειτα εἴ τις ἐν ὁδῷ κατὰ τὴν χώραν ἰδὼν φονευόμενον ἄνϑρωπον ἢ τὸ καϑόλου βίαιόν τι πάσχοντα μὴ ῥύσαιτο δυνατὸς ὥν, ϑανάτῳ περι- πεσεῖν ὥφειλεν᾽ εἰ δὲ πρὸς ἀλήϑειαν διὰ τὸ ἀδύνα- τον μὴ κατισχύσαι βοηϑῆσαι, μηνῦσαί γε πάντως ὥφειλε τοὺς λῃστὰς καὶ ἐπεξιέναι τὴν παρανομίαν" τὸν δὲ ταῦτα μὴ πράξαντα κατὰ τὸν νόμον ἔδει μαστιγοῦσϑαι τεταγμένας πληγὰς καὶ πάσης εἴργε- σϑαι τροφῆς ἐπὶ τρεῖς ἡμέρας. οἵ δὲ ψευδῶς τινων κατηγορήδσαντερ ὥφειλον τοῦτο παϑεῖν ὃ τοῖς συκο- φαντηϑεῖσιν ἐτέτακτο πρόστιμον, εἴπερ ἔτυχον κατα- δικασϑέντερ. προσετέταχτο δὲ καὶ πᾶσι τοῖς Αἰὐγυ- πτίοις ἀπογράφεσϑαι πρὸς τοὺς ἄρχονταρ ἀπὸ τίνων
8 ἱκανὸν} ἐφ᾽ ἱκανὸν Ὁ 16 ἔπειτα εἶ] ἐὰν δὲ vulg. 18 τι] τινὰ D.
0
μὰ
I 46. 77. 131
ἕκαστος πορίξεται τὸν βίον, καὶ τὸν ἐν τούτοις ψευσά- μενον ἢ πόρον ἄδικον ἐπιτελοῦντα ϑανάτῳ περι- πίπτειν ἦν ἀναγκαῖον. λέγεται δὲ τοῦτον τὸν νόμον ὑπὸ Σόλωνος παραβαλόντος εἰς Αἴγυπτον εἰς τὰς 5 4) veo μετενεχϑῆναι. εἰ δέ τις ἑκουσίως ἀποκτεί- ναι τὸν ἐλεύϑερον ἢ τὸν δοῦλον, ἀποϑνήσκειν τοῦ- τον oí νόμοι προσέταττον, ἅμα μὲν βουλόμενοι μὴ ταῖς διαφοραῖς τῆς τύχης, ἀλλὰ ταῖς τῶν πράξεων ἐπιβολαῖς εἴργεσϑαι πάντας ἀπὸ τῶν φαύλων, ἅμα 10 δὲ διὰ τῆς τῶν δούλων φροντίδος ἐθϑίξοντες τοὺς ἀνθρώπους πολὺ μᾶλλον sig τοὺς ἐλευϑέρους μηδὲν ὅλως ἐξαμαρτάνειν. καὶ κατὰ μὲν τῶν γονέων τῶν ἀποχτεινάντων τὰ τέχνα ϑάνατον μὲν οὐχ ὥρισαν, ἡμέρας δὲ τρεῖς καὶ νύκτας ἴσας συνεχῶς ἦν ἀναγ- 15 χαῖον περιειληφότας τὸν νεκρὸν ὑπομένειν φυλακῆς παρεδρενούδης δημοσίαςφ᾽ οὐ γὰρ δίκαιον ὑπελήφϑη τὸ τοῦ βίου στερίσκειν τοὺς τὸν βίον τοῖς παισὶ δεδωκότας, νουϑετήσει δὲ μᾶλλον λύπην ἐχούσῃ καὶ μεταμέλειαν ἀποτρέπειν τῶν τοιούτων ἐγχειρη- 20 μάτων" κατὰ δὲ τῶν τέκνων τῶν γονεῖρ φονευσάν- τῶν τιμωρίαν ἐξηλλαγμένην ἔϑηκαν" ἔδει γὰρ τοὺς καταδικασϑέντας ἐπὶ τούτοις καλάμοις ὀξέσι δακτυ- λιαῖα μέρη τοῦ σώματος κατατμηϑέντας ἐπ᾽ ἀκάνϑαις κατακάεσϑαι ξῶντας᾽ μέγιστον τῶν ἐν ἀνθρώποις 36 ἀδικημάτων κρίνοντες τὸ βιαίως τὸ ξῆν ἀφαιρεῖσϑαι τῶν τὴν ξωὴν αὐτοῖς δεδωκότων. τῶν δὲ γυναικῶν τῶν καταδικασϑεισῶν θανάτῳ τὰς ἐγκύους μὴ ϑανα- τοῦσϑαι πρὶν ἂν τέκωσι. καὶ τοῦτο τὸ νόμιμον
8 ἦν om. ἢ 6 τὸν] fort. τιν’ ἢ τὸν] ἢ CD τοῦ- τον om. ἢ 8 ταῖς τῶν] τῶ Ὁ 19 μεταμελείᾳ CF. 98
8
132 DIODORI SICULI
. πολλοὶ καὶ τῶν Ἑλλήνων κατέδειξαν, ἡγούμενοι
1
e
11
18
παντελῶς ἄδικον εἷναι τὸ μηδὲν ἀδικῆσαν τῷ ἀδι- κήδαντι τῆς αὐτῆς μετέχειν τιμωρίας, καὶ παρα- ψομήματος évóg γενομένου παρὰ δυοῖν λαμβάνειν τὸ πρόστιμον, πρὸς δὲ τούτοις κατὰ προαίρεσιν πονη- ρὰν συντελεσθέντος τοῦ ἀδικήματος τὸ μηδεμίαν πῶ σύνεσιν ἔχον ὑπὸ τὴν ὁμοίαν ἄγειν κόλασιν, τὸ ὃὲ πάντων μέγιστον, ὅτι ταῖς κυούσαις ἰδίᾳ τῆς αἰτίας ἐπενηνεγμένης οὐδαμῶς προσήκει τὸ κοινὸν πατρὸς καὶ μητρὸς τέκνον ἀναιρεῖσθαι" ἐπ᾽ ἴσης γὰρ ἄν τις φαύλους διαλάβοι κριτὰρ τούς τε τὸν ἔνοχον τῷ φόνῳ σώξοντας καὶ τοὺρ τὸ μηδὲν ὅλως ἀδικῆ- σαν συναναιροῦντας. τῶν μὲν οὖν φονικῶν νόμων oí μάλιστα δοκοῦντες ἐπιτετεῦχϑαι τοιοῦτοί τινες ἧσαν.
Τῶν δ᾽ ἄλλων ὃ μὲν περὶ τῶν πολέμων κείμε- vog κατὰ τῶν τὴν τάξιν λιπόντων ἢ τὸ παραγγελϑὲν ὑπὸ τῶν ἡγεμόνων μὴ ποιούντων ἔταττε πρόστιμον οὐ θάνατον, ἀλλὰ τὴν ἐσχάτην ἀτιμίαν" εἰ δ᾽ ὕστε- ρον ταῖς ἀνδραγαϑίαιρ ὑπερβάλοιντο τὰς ἀτιμίας, εἰς τὴν προύὐπάρξασαν παρρησίαν ἀποκαϑίστα, ἅμα μὲν τοῦ νομοϑέτου δεινοτέραν τιμωρίαν ποιοῦντος τὴν ἀτιμίαν ἢ τὸν ϑάνατον, ἵνα τὸ μέγιστον τῶν κακῶν ἐϑίσῃ πάντας κρίνειν τὴν αἰσχύνην, ἅμα δὲ τοὺρ μὲν ϑανατωϑέντας ἡγεῖτο μηδὲν ὠφελήσειν τὸν κοινὸν βίον, τοὺς δὲ ἀτιμωϑέντας ἀγαϑῶν πολλῶν αἰτίους ἔσεσθαι διὰ τὴν ἐπιϑυμίαν τῆς παρρησίας.
1 κατεδέξαντο CF 6 ἐκτελεσθέντος C — "7 mog vulg. 19 ἀδικήσαντας CDF 18 ἀναιροῦντας vulg. 20 ὑπερ- βάλοιτο D, ὑπερβάλλοιντο II — 29 νομοϑέτου)] ϑανάτου CD (v. 98 ἢ τὸν θάνατον f. del).
Q
15
2
5
I 77. 78. 79. 133
καὶ τῶν μὲν và ἀπόρρητα τοῖς πολεμίοις ἀπαγγει- 3 λάντων ἐπέταττεν Ó νόμος ἐκτέμνεσθϑαι τὴν γλῶτταν, τῶν δὲ τὸ νόμισμα παρακοπτόντων ἢ μέτρα καὶ σταϑιιὰ παραποιούντων ἢ παραγλυφόντων τὰς ὄφρα-
5 γῖδας, ἔτι δὲ τῶν γραμματέων τῶν ψευδεῖς χρημα- τισμοὺς γραφόντων ἢ ἀφαιρούντων τι τῶν ἐγγεγραμ- μένων, καὶ τῶν τὰς ψευδεῖς συγγραφὰς ἐπιφερόντων, ἀμφοτέρας ἐκέλευσεν ἀποκόπτεσϑαι τὰς χεῖρας, ὅπως οἷς ἕκαστος μέρεσι τοῦ σώματος παρενόμηδεν, εἰς
10 ταῦτα κολαξόμενος αὐτὸς μὲν μέχρι τελευτῆς ἀνέα- τον ἔχῃ τὴν συμφοράν, τοὺς δ᾽ ἄλλους διὰ τῆς ἰδίας τιμωρίας νουϑετῶν ἀποτρέπῃ τῶν ὁμοίων τι πράτ- τειν. πικροὶ δὲ καὶ περὶ τῶν γυναικῶν νόμοι παρ᾽ 4 αὐτοῖς ὑπῆρχον. τοῦ μὲν γὰρ βιασαμένου γυναῖκα
15 ἐλευϑέραν προσέταξαν ἀποκόπτεσθαι τὰ αἰδοῖα, νομίσαντες τὸν τοιοῦτον μιᾷ πράξει παρανόμῳ τρία τὰ μέγιστα τῶν κακῶν ἐνηργηκέναι, τὴν ὕβριν καὶ τὴν φϑορὰν καὶ τὴν τῶν τέκνων σύγχυσιν" εἰ δέ ὅ τις πείσας μοιχεύσαι, τὸν μὲν ἄνδρα ῥάβδοις χιλίας
90 πληγὰς λαμβάνειν ἐκέλευον, τῆς δὲ γυναικὸς τὴν
90 ῥῖνα κολοβοῦσϑαι, ὑπολαμβάνοντες δεῖν τῆς πρὸς ἀσυγχώρητον ἀκρασίαν καλλωπιξομένης ἀφαιρεϑῆναι τὰ μάλιστα κοσμοῦντα τὴν εὐπρέπειαν.
Τοὺς δὲ περὶ τῶν συμβολαίων νόμους Βοχχόριδος 19
385 εἶναί φασι. προστάττουσι δὲ τοὺς μὲν ἀσύγγραφα δανεισαμένους, ἂν μὴ φάσκωσιν ὀφείλειν, ὀμόσαντας ἀπολύεσϑαι τοῦ δανείου, πρῶτον μὲν ὅπως ἐν μεγάλῳ
2 ὁ om. D 8 ἢ βέτρα ἢ στάϑμα D, ἢ ἕτερα καὶ ἄσταθμα C, ἢ ἕτερα καινὰ στάϑμα ' 4 3] ἢ τῶν Y alg. 9 ἕκαστος ol; vulg. 17 τὰ om. C 24 βοκχώριδος
134 DIODORI SICULI
τιϑέμενοι τοὺς ὅρκους δεισιδαιμονῶσι' προδήλου γὰρ ὄντος ὅτι τῷ πολλάχιρ ὁμόσαντι συμβήσεται
τὴν πίστιν ἀποβαλεῖν, ἵνα τῆς εὐχρηστίας μὴ Ote-
ρηϑῇ, περὶ πλείστου πᾶς τις ἄξει τὸ μὴ καταντᾶν ἐπὶ τὸν ὕρκον᾽ ἔπειϑ᾽ ὑπελάμβανεν ὃ νομοϑέτης τὴν ὅλην πίστιν ἐν τῇ καλοκἀγαϑίᾳ ποιήσας προ- τρέψεσϑαι πάντας σπουδαίους εἶναι τοῖς ἤϑεσιν, ἵνα μὴ πίστεως ἀνάξιοι διαβληϑῶσι" πρὸς δὲ τού- τοις ἄδικον ἔκρινεν εἶναι τοὺς χωρὶς ὅρκου πιστευ- ϑέντας περὶ τῶν αὐτῶν συμβολαίων ὀμόσαντας μὴ τυγχάνειν πίστεως. τοὺς δὲ μετὰ συγγραφῆς δανεί- όαντας ἐκώλυε διὰ τοῦ τόκου τὸ κεφάλαιον πλέον ποιεῖν ἢ διπλάσιον. τῶν δὲ ὀφειλόντων τὴν ἔχπρα- ξιν τῶν δανείων ἐκ τῆς οὐσίας μόνον ἐποιήσατο, τὸ δὲ σῶμα κατ᾽ οὐδένα τρόπον εἴασεν ὑπάρχειν ἀγώγιμον, ἡγούμενος δεῖν εἶναι τὰς μὲν κτήσεις τῶν ἐργασαμένων ἢ παρὰ κυρίου τινὸς ἐν δωρεαῖς λαβόντων, τὰ δὲ σώματα τῶν πόλεων, ἵνα τὰς καϑη- κούσας λειτουργέας ἔχωσιν αἵ πόλεις καὶ κατὰ πό- λεμον καὶ κατ᾽ εἰρήνην ἄτοπον γὰρ τὸ στρατιώτην εἰς τὸν ὑπὲρ τῆς πατρίδος προϊόντα κίνδυνον, εἰ τύχοι. πρὸς δάνειον ὑπὸ τοῦ πιστεύσαντος ἀπάγε- σϑαι, καὶ τῆς τῶν ἰδιωτῶν πλεονεξίας ξνεκα κιν- δυνεύειν τὴν κοινὴν ἁπάντων σωτηρίαν. δοκεῖ δὲ καὶ τοῦτον τὸν νόμον ὃ Σόλων εἰς τὰς ᾿ἀϑήνας μετενεγκεῖν, ὃν ὠνόμασε ἀεισάχϑειαν, ἀπολύδας τοὺς πολίτας ἅπαντας τῶν ἐπὶ τοῖς σώμασι πεπι-
4 ἄξει Cobet, ἕξει libri 6 προτρέψασθαι Ὁ 20 τὸ Bekker, τὸν D, om. CF 28 ἰδίων D 26 ὠνόμασεν εἰσάγϑειαν CF, ὠνόμασε μὲν σεισαχϑίαν D.
οι
20
25
I 79. 80. 135
στευμένων δανείων. μέμφονται δέ τινες οὐκ ἀλό- 5 γῶς τοῖς πλείστοις τῶν παρὰ τοῖς Ἔλλησε νομοϑετῶν, οἵτινες ὅπλα μὲν καὶ ἄῤοτρον καὶ ἄλλα τῶν ἀναγκαιο- τάτων ἐκώλυσαν ἐνέχυρα λαμβάνεσθαι πρὸς δάνειον,
5 τοὺς δὲ τούτοις χρησομένους συνεχώρησαν ἀγωγί- μους εἶναι.
Ὑπῆρχε δὲ καὶ περὶ τῶν κλεπτῶν νόμος παρ’ 80 Αἰγυπτίοις ἰδιώτατος. éx£Asva γὰρ τοὺς μὲν βουλο- μένους ἔχειν ταύτην τὴν ἐργασίαν ἀπογράφεσϑαι
10. πρὸς τὸν ἀρχέφωρα, καὶ τὸ κλαπὲν ὁμολόγως ἀνα- φέρειν παραχρῆμα πρὸς ἐκεῖνον, τοὺς δὲ ἀπολέσαν- τας παρεπλησίως ἀπογράφειν αὐτῷ xo9' ἕκαστον
91 τῶν ἀπολωλότων, προστιϑέντας τόν τὸ τόπον καὶ τὴν ἡμέραν καὶ τὴν ὥραν καϑ' ἣν ἀπώλεσεν. τούτῳ 2
ιὸ δὲ τῷ τρόπῳ πάντων ἑτοίμως εὑρισκομένων, ἔδει τὸν ἀπολέσαντα τὸ τέταρτον μέρος τῆς ἀξίας δόντα κτήσασϑαι τὰ ἑαυτοῦ μόνα. ἀδυνάτου γὰρ ὄντος τοῦ πάντας ἀποστῆσαι τῆς κλοπῆς εὗρε πόρον ὃ νομοϑέτης δι’ οὗ πᾶν τὸ ἀπολόμενον σωϑήσεται
80 μιπρῶν διδομένων λύτρων.
Γαμοῦσι δὲ παρ᾽ “Αἰγυπτίοις οἵ μὲν πρεῖς μίαν, τῶν δ᾽ ἄλλων ὅσας ἂν ἕκαστος προαιρῆται" καὶ τὰ γεννώμενα πάντα τρέφουσιν ἐξ ἀνάγκης ἕνεκα τῆς πολυανθρασίαρ, ὡς ταύτης μέγιστα συμβαλλομένης
386 πρὸς δὐδαιμονίαν χώρας τὸ καὶ πόλεων, νόϑον δ᾽ οὐδένα τῶν γεννηθέντων νομίξουσιν, οὐδ᾽ ἂν ἐξ ἀργυρωνήτου μητρὸς γεννηθῇ" καθόλου γὰρ ὕπει- 4
ὦ
i» Dindorf, μὴ D, om. vulg. 11 δὲ] τὸ D 14 ἀπώ- lesa ekker, ἀπέβαλε II.
136 DIODOBI SICULI
λήφασι τὸν πατέρα μόνον αἴτιον εἶναι τῆς γενέσεως, τὴν δὲ μητέρα τροφὴν καὶ χώραν [μόνον] παρέχε- σϑαι τῷ βρέφει., καὶ τῶν δένδρων ἄρρενα μὲν κα- λοῦσι τὰ καρποφόρα, ϑήλεα δὲ τὰ μὴ φέροντα τοὺς καρπούς, ἐναντίως τοῖρ Ἕλλησι. τρέφουσι δὲ τὰ παιδία μετά τινος εὐχερείας ἀδαπάνου καὶ παντελῶς ἀπίστου᾽ ἕψήματα γὰρ αὐτοῖς χορηγοῦσιν ἔκ τινος εὐτελείας ἑτοίμης γινόμενα, καὶ τῶν ἐκ τῆς βύβλου πυϑμένων τοὺς δυναμένους εἰς τὸ πῦρ ἐγκρύβεσϑαι, καὶ τῶν ῥιξῶν καὶ τῶν καυλῶν τῶν ἑλείων τὰ μὲν ὠμά, τὰ δ᾽ ἕψοντες, τὰ δ᾽ ὀπτῶντερ, διδόασιν. ἀν- υποδήτων δὲ καὶ γυμνῶν τῶν πλείστων τρεφομένων διὰ τὴν εὐκρασίαν τῶν τόπων, τὴν πᾶσαν δαπάνην οἱ γονεῖς, ἄχρι àv εἰς ἡλικίαν ἔλϑῃ τὸ τέκνον, οὐ πλείω ποιοῦσι δραχμῶν εἴκοσι. δι᾽ ἃς αἰτίας μάλιστα τὴν Αἴγυπτον συμβαίνει πολυανθρωπίᾳ διαφέρειν, καὶ διὰ τοῦτο πλείστας ἔχειν μεγάλων ἔργων κατα- ὄκευάο.
Παιδεύουσι δὲ τοὺς υἱοὺς οἱ μὲν ἱερεῖς γράμ- ματα διττά, τά τε ἱερὰ καλούμενα καὶ τὰ κοινο- τέραν ἔχοντα τὴν μάϑησιν. γεωμετρίαν δὲ καὶ τὴν 2 ἀριϑμητικὴν ἐπὶ πλέον ἐκπονοῦσιν. ὃ μὲν γὰρ πο- ταμὸς κατ᾽ ἐνιαυτὸν ποικίλως μετασχηματίξων τὴν χώραν πολλὰς καὶ παντοίας ἀμφισβητήσεις ποιεῖ περὶ τῶν ὅρων τοῖς γειτνιῶσι, ταύτας δ᾽ οὐ ῥάδιον ἀκριβῶς ἐξελέγξαι μὴ γεωμέτρου τὴν ἀλήϑειαν ἐκ 8 τῆς ἐμπειρίας μεϑοδεύσαντος. ἡ δ᾽ ἀριϑμητικὴ πρός τε τὰς κατὰ τὸν βίον οἰκονομίας αὐτοῖς χρηδιμεύει
2 μόνον om. II 19 τῶν πλείστων καὶ γυμνῶν vulg. 21 δὲ] ve D.
σι
I 80. 81. 137
καὶ πρὸς τὰ γεωμετρίας ϑεωρήματα, πρὸς δὲ τού- τοις οὐκ ὀλίγα συμβάλλεται καὶ τοῖς τὰ περὶ τὴν ἀστρολογίαν ἐκπονοῦσιν. ἐπιμελοῦς γὰρ, εἰ καὶ παρά τισιν ἄλλοις, καὶ παρ᾽ Αἰγυπτίοις παρατηρήσεως 5 τυγχάνουσιν αἴ τῶν ἄστρων τάξεις vs καὶ κινήδεις" 99 καὶ τὰς μὲν περὶ ἑκάστων ἀναγραφὰς ἐξ ἐτῶν ἀπί- στῶν τῷ πλήϑει φυλάττουσιν, ἐκ παλαιῶν χρόνων ἐξηλωμένης παρ᾽ αὐτοῖς τῆς περὶ ταῦτα σπουδῆς, τὰς δὲ τῶν πλανήτων ἀστέρων κινήσεις καὶ περι- 10 όδους καὶ στηριγμούς, ἔτι δὲ τὰς ἑκάστου δυνάμεις
πρὸς τὰς τῶν ξῴων γενέσεις, τίνων εἰσὶν ἀγαϑῶν ἢ
κακῶν ἀπεργαστικαί, φιλοτιμότατα παρατετηρήκασι. καὶ πολλάκις μὲν τοῖς ἀνθρώποις τῶν αὐτοῖς μελ- λόντων ἀπαντήσεσθαι κατὰ τὸν βίον προλέγοντες 15 ἐπιτυγχάνουσιν, οὐκ ὀλιγάκις δὲ καρπῶν φϑορὰς ἢ τοὐναντίον πολυκαρπίας, ἔτι δὲ νόσους κοινὰς ἀν- ϑρώποις ἢ βοσκήμασιν ἐσομένας προσημαίνουσι, σεισμούς τε καὶ κατακλυσμοὺς καὶ κομητῶν ἀστέρων ἐπιτολὰς καὶ πάντα τὰ τοῖς πολλοῖς ἀδύνατον ἔχειν 20 δοκοῦντα τὴν ἐπίγνωσιν, ἐκ πολλοῦ χρόνου παρατη- ρήσεως γεγενημένης, προγινώδκουσι. φασὶ δὲ καὶ τοὺς ἐν Βαβυλῶνι Χαλδαίους, ἀποίκους Αἰγυπτίων ὄντας, τὴν δόξαν ἔχειν τὴν περὶ τῆς ἀστρολογίας παρὰ τῶν ἱερέων μαϑόντας τῶν Αἰγυπτίων. τὸ δ᾽ 25 ἄλλο πλῆϑος τῶν “Αἰγυπτίων ἐκ παίδων μανϑάνει παρὰ τῶν πατέρων ἢ συγγενῶν τὰς περὶ ἕκαστον βίον ἐπιτηδεύσεις, καϑάπερ προειρήκαμεν. γράμματα
1 καὶ τὰ πρὸς γεωμετρίαν D 8 ἐπιμελῶς libri, corr.
Dind. 6 μὲν om. F 29. δὲ scripsi, τε libi 18 τῶν αὐτοῖς μ.Ἷ περὶ τῶν u. CF' 20 πολλοῦ χρόνου] πολυχρονίου F.
b
138 DIODOBRI SICULI
δ᾽ ἐπ᾽ ὀλίγον διδάσκουσιν οὐχ ἅπαντες, ἀλλ᾽ ol τὰς τέχνας μεταχειριξόμενοι μάλιστα. παλαίστραν δὲ καὶ μουσικὴν οὐ νόμιμόν ἐστι παρ᾽ αὐτοῖς μανϑάνειν᾽ ὑπολαμβάνουσι γὰρ ἐκ μὲν τῶν καθ᾽ ἡμέραν ἐν τῇ παλαίστρᾳ γυμνασίων τοὺς νέους οὐχ ὑγίειαν ἕξειν, 5 ἀλλὰ ῥώμην ὀλιγοχρόνιον καὶ παντελῶς ἐπικίνδυνον, τὴν δὲ μουσικὴν νομίξουσιν οὐ μόνον ἄχρηστον ὑπάρχειν, ἀλλὰ καὶ βλαβεράν, ὡς [ἂν] ἐκθηλύνουσαν τὰς τῶν ἀκουόντων ψυχάς.
82 Τὰς δὲ νόσους προκαταλαμβανόμενοι ϑεραπεύ- 10 ουσι τὰ σώματα κλυσμοῖρ καὶ νηστείαις καὶ ἐμέτοιρ, ἐνίοτε μὲν καθ’ ἑχάστην ἡμέραν, ἐνίοτε δὲ τρεῖς ἢ
2 τέτταρας ἡμέρας διαλείποντες. φασὶ γὰρ πάσης τροφῆς ἀναδοϑείσης τὸ πλέον εἶναι περιττόν, ἀφ᾽ οὗ γεννᾶσϑαι τὰρ νόσουρ᾽ ὥστε τὴν προειρημένην 15 ϑεραπείαν ἀναιροῦσαν τὰς ἀρχὰρ vije νόσου μάλιστ᾽ "
8 ἂν παρασκευάσαι τὴν ὑγίειαν. κατὰ δὲ vóg στρα- τείας καὶ τὰς ἐπὶ τῆς χώρας ἐκδημέαρ θεραπεύονται πάντες οὐδένα μισϑὸν ἰδίῳ διδόντεφ᾽ οἵ γὰρ ἰατροὶ τὰς μὲν τροφὰρ ἐκ τοῦ χοινοῦ λαμβάνουσι, ràg δὲ 30 ϑεραπείας προσάγουσι κατὰ νόμον ὄγγραφον, ὑπὸ 98 πολλῶν καὶ δεδοξασμένων ἰατρῶν ἀρχαίων συγγε- γραμμένον. κἂν volg ἐκ τῆς (sg&g βίβλου νόμοιρ ἀναγινωσκομένοιρ ἀκολουθήσαντες ἀδυνατήσωσι σῶ- σαι τὸν κάμνοντα, ἀθῷοι παντὸς ἐγκλήματος ἄπο- "δ λύονται, ἐὰν δέ τι παρὰ τὰ γεγραμμένα ποιήσωσι,
1 διδάσκονται Reiske (cf. p. 186, 19) 7 0] τε D 8 ἂν del Hertlein — 9 ἀκουόντων) ἀνδρῶν I 17 τὴν οἴω. Ὦ 18 ἐπὶ om. F, ἐκ vel ἀπὸ Reiske 241 ὑπὸ Din- dorf, ἀπὸ libri — 26 τι om. vulg.
I 81. 82. 88. 139
ϑανάτου κρίσιν ὑπομένουσιν, ἡγουμένου τοῦ vouo- ϑέτου τῆς ἐκ πολλῶν χρόνων παρατετηρημένης ϑερα- πείας καὶ συντεταγμένης ὑπὸ τῶν ἀρίστων τεχνιτῶν ὀλίγους ἂν γενέσϑαι συνετωτέρους.
5 Περὶ δὲ τῶν ἀφιερωμένων toov κατ᾽ Αἴγυπτον 88 εἰκότως φαίνεται πολλοῖς παράδοξον τὸ γινόμενον καὶ ξητήσεως ἄξιον. σέβονται γὰρ ἔνια τῶν ξῴώων “ἰγύπτιοι καϑ'᾿ ὑπερβολὴν οὐ ξῶντα μόνον, ἀλλὰ καὶ τελευτήσαντα, οἷον αἰλούρους καὶ τοὺς ἰχνεύ-
10 μονὰς xal κύνας, ἔτι δ᾽ ἱέρακας καὶ τὰς καλουμένας παρ᾽ αὐτοῖς ἴβεις, πρὸς δὲ τούτοις τούς τε λύκους καὶ τοὺς κροκοδείλους καὶ ἕτερα τοιαῦτα πλείω, περὶ ὧν τὰς αἰτίας ἀποδιδόναι πειρασόμεϑα, βραχέα πρό- τερον ὑπὲρ αὐτῶν διελθόντες. πρῶτον μὲν γὰρ 3
15 ἑκάστῳ γένει τῶν σεβασμοῦ τυγχανόντων ξῴων ἀφιέρωται χώρα φέρουσα πρόσοδον ἀρκοῦσαν εἰς ἐπιμέλειαν. καὶ τροφὴν αὐτῶν᾽ ποιοῦνται δὲ καὶ ϑεοῖς τισιν εὐχὰς ὑπὲρ τῶν παίδων οἵ κατ᾽ Alyv- πτὸν τῶν ἐκ τῆς νόδου σωϑέντων᾽ ξυρήσαντες γὰρ
30 τὰς τρίχας καὶ πρὸς ἀργύριον ἢ χρυσίον στήσαντες διδόασι τὸ νόμισμα τοῖς ἐπιμελομένοις τῶν προειρη- μένων ξῴων. οἵ δὲ τοῖς μὲν ἱέραξι κρέα κατατέμνον- 3 τες καὶ προσκαλούμενοι μεγάλῃ τῇ φωνῇ πετομένοις᾽ ἀναρρίπτουσι, μέχρι ἂν δέξωνται, τοῖς δ᾽ αἰλούροις
25 καὶ τοῖς ἐχνεύμοσι καταϑρύπτοντες τοὺς ἄρτους εἰς γάλα καὶ ποππύξοντες παρατιϑέασιν ἢ τῶν ἰχϑύων τῶν ἐκ τοῦ Νείλου κατατέμνοντες ὠμῶς σιτίξουσιν᾽"
9 οἷον] τούς τε add. II ἰχνεύμονας) καὶ νυφίτξας add. F 14 διαλεχϑέννες Π 16 πρόσοδον φέρουσα vulg. 18 παιδίων vulg. 21 ὠμῶς om. CF
-
140 DIODORI SICULI
ὡσαύτως δὲ καὶ τῶν ἄλλων ξῴων ἕκάστῳ γένει τὴν ἁρμόξουσαν τροφὴν χορηγοῦσι. τὰς δὲ γινομένας περὶ ταῦτα λειτουργίας οὐχ οἷον ἐκκλίνουσιν 1| τοῖς ὄχλοις γενέσϑαι καταφανεῖς ἐπαισχύνονται, τούὐναν-
τίον δ᾽ ὡς περὶ τὰς μεγίστας τῶν ϑεῶν γινόμενοι τιμὰς 5
σεμνύνονται καὶ μετὰ σημείων ἰδίων περιέρχονται τὰς πόλεις καὶ τὴν χώραν. πόρρωϑεν δ᾽ ὄντες φανε- gol τίνων ξῴων ἔχουσι τὴν ἐπιμέλειαν, ὑπὸ τῶν
94
ἀπαντώντων προδκυνοῦνται καὶ τιμῶνται. ὅταν δ᾽.
ἀποϑάνῃ τι τῶν εἰρημένων, σινδόνι κατακαλύψαν- τες καὶ μετ᾽ οἰμωγῆς τὰ στήϑη καταπληξάμενοι φέρουσιν εἰς τὰς ταριχείας" ἔπειτα ϑεραπευϑέντων αὐτῶν κεδρίᾳ καὶ τοῖς δυναμένοις εὐωδίαν παρέχε- 68. καὶ πολυχρόνιον τοῦ σώματος τήρησιν ϑάπτου- σιν ἐν ἱεραῖς ϑήκαις. ὃς δ᾽ ἂν τούτων τι τῶν ξώων ἑχὼν διαφϑείρῃ. ϑανάτῳ περιπίπτει, πλὴν ἐὰν αἴλουρον ἢ τὴν ἶβιν ἀποκτείνῃ ταῦτα δὲ ἐάν τε ἑκὼν ἐάν τε ἄκων ἀποχτείνῃ, πάντως θανάτῳ περι- πίπτει, τῶν ὄχλων συντρεχόντων καὶ τὸν πράξαντα δεινότατα διατιϑέντων, καὶ τοῦτ᾽ ἐνίοτε πραττόντων ἄνευ κρίσεως. διὰ δὲ τὸν ἐπὶ τούτοις φόβον οἵ ϑεασάμενοι τεϑνηκός τι τούτων τῶν ξῴων ἀποστάν- τες μακρὰν βοῶσιν ὀδυρόμενοί τε καὶ μαρτυρόμενοι κατειλῆφϑαι [αὐτὸ] τετελευτηκός. οὕτω δ᾽ ἐν ταῖς
20
τῶν ὄχλων ψυχαῖς ἐντέτηκεν ἡ πρὸς τὰ ξῷα ταῦτα 35
δεισιδαιμονία καὶ τοῖς πάϑεσιν ἀμεταϑέτως ἕχαστος διάκειται πρὸς τὴν τούτων τιμήν, ὥστε καὶ xo9' ὃν
ὅ ὡς περὶ Dindorf, ὥσπερ εἰς libri 9 ἀπαντώντων ὟΥ 688., τῶν C, αὐτῶν G, ἁπάντων cet. 16 ἐν om. D 84 αὐτὸ Reiske, om. D, τὸ vulg. — 25 ὄχλων] ἀνθρώπων 1I.
I 83. 84. 141
χρόνον Πτολεμαῖος μὲν ὃ βασιλεὺς ὑπὸ Ῥωμαίων οὔπω προδσηγόρευτο φίλος, οἵ δ᾽ ὄχλοι πᾶσαν εἰσ- ἐφέροντο σπουδὴν ἐκϑεραπεύοντες τοὺς παρεπιδη- μοῦντας τῶν ἀπὸ τῆς ᾿Ιταλίας καὶ σπεύδοντες μη- 5 δεμίαν ἀφορμὴν ἐγκλήματος ἢ πολέμου δοῦναι διὰ τὸν φόβον, ἀποκτείναντος 'Ρωμαίου τινὸς αἴλουρον, καὶ τοῦ πλήϑους συνδραμόντος ἐπὶ τὴν οἰκίαν τοῦ πράξαντος, οὔϑ᾽ οἱ πεμῳφϑέντες ὑπὸ τοῦ βασιλέως ἄρχοντες ἐπὶ τὴν παραίτησιν οὔϑ᾽ δ κοινὸς ἀπὸ 10 τῆς Ῥώμης φόβος ἴσχυσεν ἐξελέσϑαι τῆς τιμωρίας τὸν ἄνϑρωπον, καίπερ ἀκουσίως τοῦτο πεπραχότα:' καὶ τοῦτ᾽ οὐκ ἐξ ἀκοῆς ἡμεῖς ἱστοροῦμεν, ἀλλ᾽ 9 αὐτοὶ κατὰ τὴν γεγενημένην ἡμῖν ἐπιδημίαν κατ᾽ Αἴγυπτον ἑορακότες. ἀπίστων δὲ φαινομένων πολ- 84 16 λοῖς τῶν εἰρημένων καὶ μύϑοις παραπλησίων πολλῷ παραδοξότερα φανήδεται τὰ μετὰ ταῦτα ῥηθησόμενα. λιμῷ γάρ ποτε πιεξομένων τῶν κατ᾽ Αἴγυπτόν φασι πολλοὺς ἀλλήλων μὲν ἅψασθαι διὰ τὴν ἔνδειαν, τῶν δ᾽ ἀφιερωμένων toov τὸ παράπαν μηδ᾽ αἰτίαν 20 σχεῖν μηδένα προδενηνέχϑαι. ἀλλὰ μήν γε καὶ καϑ' 2 ἣν ἂν οἰκέαν εὑρεϑῇ κύων τετελευτηκώς, ξυρῶνταε πάντες οἱ κατ᾽ οἶκον ὄντες ὕλον τὸ σῶμα καὶ ποι- " οὔνται πένθος, καὶ τὸ τούτου ϑαυμασιώτερον, ἐὰν οἶνος ἢ σῖτος dj τι τῶν πρὸς τὸν βίον ἀναγκαίων 85 τυγχάνῃ κείμενον ἐν τοῖς οἰκήμασιν οὗ τὸ ξῆν ἐξ- ἑλιπέ τι τῶν θηρίων, οὐκ ἂν ἔτι χρήδσασϑαι πρὸς 96 οὐδὲν αὐτοῖς ὑπομείνειαν. κἂν ἐν ἄλλῃ χώρᾳ που στρατευόμενοι τύχωσι. λυτρούμενοι τοὺς αἰλούρους
2 προσηγορεύετο vulg. 4 τῶν ἀπὸ οἵα. Ὁ 22 ὄντες del. Eichst. 28 λυπούμενοι vulg.
οι
142 DIODORI SICULI
καὶ τοὺς ἱέρακας κατάγουσιν sig Αἴγυπτον" καὶ τοῦτο πράττουσιν ἐνίοτε τῶν ἐφοδίων αὐτοὺς ὑπολιπόν- vOv. τὰ δὲ γινόμενα περὶ τὸν ἅπιν τὸν ἐν Μέμφει [ποικίλον] xal τὸν Μνεῦιν τὸν ἐν Ἡλιουπόλει καὶ τὰ περὶ τὸν τράγον τὸν ἐν Μένδητι, πρὸς δὲ τού- τοιρ τὸν κροκόδειλον τὸν κατὰ τὴν Μοίριδος λίμνην καὶ τὸν λέοντα τὸν τρεφόμενον ἐν τῇ καλουμένῃ “Δεόντων πόλει, καὶ πολλὰ τοιαῦϑ'᾽ ἕτερα, διηγήσα- όϑαι μὲν εὐχερές, ἀπαγγείλαντα δὲ πιστευϑῆναι παρὰ τοῖς μὴ τεϑεαμένοις δύσκολον. ταῦτα γὰρ ἐν ἱεροῖς μὲν περιβόλοιρ τρέφεται, ϑεραπεύουσι δ᾽ αὐτὰ πολλοὶ τῶν ἀξιολόγων ἀνδρῶν τροφὰς διδόντες τὰρ πολυ- τελεστάταρ᾽ σεμίδαλιν γὰρ ἢ χόνδρον ἕψοντες ἐν γάλακτι καὶ πέμματα παντοδαπὰ μέλιτε φυρῶντερ, καὶ κρέα χήνεια τὰ μὲν ἕψοντερ, τὰ δ᾽ ὀπτῶντες ἀνεκλείπτως χορηγοῦσι, τοῖς δ᾽ ὠμοφάγοις πολλὰ τῶν ὀρνέων ϑηρεύοντες παραβάλλουσι, καὶ τὸ καϑ- óAov μεγάλην εἰσφέρονται σπουδὴν εἰς τὴν πολυ- τέλειαν τῆς τροφῆς. λουτροῖρ τὸ χλιαροῖς χρώμενοι καὶ μύροις Tolg κρατίστοις ἀλείφοντες καὶ παντο- δαπὰς εὐωδίαρ ϑυμιῶντες οὐ διαλείπουσι, στρωμνάς τε τὰς πολυτελεστάτας καὶ κόσμον εὐπρεπῆ χορη- γοῦσι, καὶ τῶν συνουσιῶν ὅπως τυγχάνῃ κατὰ φύσιν φροντίδα ποιοῦνται τὴν μεγίστην, πρὸς δὲ τούτοις ὁμοφύλους ϑηλείας ἑκάστῳ τῶν ξῴων τὰς εὐειδε- στάτας συντρέφουσιν, ἃς παλλακίδας προσαγορεύουδι καὶ ϑεραπεύουσι ταῖς μεγίσταις δαπάναις καὶ λει-
1 ἀπάγουσιν vulg. 4 ποικίλον om. Ὁ 6 τὸν ἐν τῇ M. λίμνῃ ll Ἕευριδος FP " καλουμένῃ om. vulg. 22 éwmoez; malim 221 μεγίσταις] ὑπερβαλλούσαις D.
5
I 84. 85. 143
τουργίαις. ἐὰν δὲ τελευτήσῃ τι, πενθοῦσι μὲν ἴσα 1 τοῖς ἀγαπητῶν τέκνων στερομένοις, ϑάπτουσι δὲ οὐ κατὰ τὴν ἑαυτῶν δύναμιν, ἀλλὰ πολὺ τὴν ἀξίαν τῆς ἑαυτῶν οὐσίας ὑπερβάλλοντες. μετὰ γὰρ τὴν 8 5 ᾿4λεξάνδρου τελευτήν, Πτολεμαίου τοῦ “άγου παρει- ληφότος ἄρτι τὴν Αἴγυπτον, ἔτυχεν ἐν Μέμφει τε- λευτήσαρ ὁ mug γήρα' ὃ δὲ τὴν ἐπιμέλειαν ἔχων αὐτοῦ τήν τε ἡτοιμασμένην χορηγίαν, οὖσαν πάνυ πολλήν, eig ταφὴν ἅπασαν ἐδαπάνησε καὶ παρὰ τοῦ 10 Πτολεμαίου πεντήκοντα ἀργυρίου τάλαντα προῦδ- εδανείδατο. καὶ καϑ' ἡμᾶς δέ τινες τῶν τὰ ξῷα ταῦτα τρεφόντων εἰς τὰς ταφὰς αὐτῶν οὐκ ἔλαττον τῶν ἑκατὸν ταλάντων δεδαπανήχασιν. Προσϑετέον δὲ τοῖς εἰρημένοις τὰ λειπόμενα 85 15 τῶν γινομένων περὶ τὸν ἱερὸν ταῦρον τὸν ὀνομαξό- μενον xw. ὅταν γὰρ τελευτήσας ταφῇ μεγαλο- πρεπῶς. ξητοῦσιν οἱ περὶ ταῦτ᾽ ὄντες ἱερεῖς μόσχον ἔχοντα κατὰ τὸ σῶμα παράδημα τὰ παραπλήσια τῷ 96 προύπάρξαντι" ὅταν δ᾽ εὑρεϑῇ, τὰ μὲν πλήϑη τοῦ :0 σσένϑους ἀπολύεται, τῶν δ᾽ ἱερέων οἷς ἐστιν ἐπι- μελὰς ἄγουσι τὸν μόσχον τὸ μὲν πρῶτον εἰς Νείλου πόλιν, ἐν Jj τρέφουσιν αὐτὸν ἐφ᾽ ἡμέρας τετταρά- κοντα, ἔπειτ᾽ εἰς ϑαλαμηγὸν ναῦν οἴκημα κεχρυσοω- μένον ἔχουσαν ἐμβιβάσαντες ὡς ϑεὸν ἀνάγουσιν εἰς 45 Μέμφιν εἰρ τὸ τοῦ Ἡφαίστου τέμενος. ἐν δὲ ταῖς 3 προειρημέναις τετταράκονθ ἡμέραις μόνον ὁρῶσιν αὐτὸν αἵ γυναῖκες κατὰ πρόσωπον ἱστάμεναι καὶ δεικνύουσιν ἀνασυράμεναι τὰ ἑἕαυτῶν γεννητικὰ
r2
1 τι Dindorf, τις libri πενϑοῦσι) ποιοῦσι IL 7 γη- ραιός CDF (II 34,6 88,6).
144 DIODORI SICULI
) »
μόρια, τὸν δ᾽ ἄλλον χρόνον ἅπαντα xexoAvuévov
4 ἐστὶν εἰς ὄψιν αὐτὰς ἔρχεσϑαι τούτῳ τῷ ϑεῷ. τῆς δὲ τοῦ βοὸς τούτου τιμῆς αἰτίαν ἔνιοι φέρουσι λέ- γοντες ὅτι τελευτήσαντος Ὀσίριδος εἰς τοῦτον ἡ ψυχὴ μετέστη, καὶ διὰ ταῦτα διατελεῖ μέχρι τοῦ νῦν ἀεὶ κατὰ τὰς ἀναδείξεις αὐτοῦ μεϑισταμένη
5 πρὸς τοὺς μεταγενεστέρους" ἔνιοι δὲ λέγουσι τελευ- τήσαντος Ὀσίριδος ὑπὸ Τυφῶνος τὰ μέλη συναγα- γοῦσαν τὴν Ἶσιν εἰς βοῦν ξυλίνην ἐμβαλεῖν βύσσινα περιβεβλημένην, καὶ διὰ τοῦτο καὶ τὴν πόλιν ὀνο- μασϑῆναι Βούσιριν. πολλὰ δὲ καὶ ἄλλα μυϑολογοῦσι περὶ τοῦ "Ἄπιδος, ὑπὲρ ὧν μακρὸν ἡγούμεϑα τὰ καϑ' ἕκαστον διεξιέναι.
86 Πάντα δὲ ϑαυμάσια καὶ μείξω πίστεως ἐπιτε- λοῦντες oí κατ᾽ Aiyvzvov εἰς và τιμώμενα ξῷα πολ- λὴν ἀπορίαν παρέχονται τοῖς τὰς αἰτίας τούτων
2 ξητοῦσιν. οἱ μὲν οὖν ἱερεῖς αὐτῶν ἀπόρρητόν τι
δόγμα περὶ τούτων ἔχουσιν, ὃ προειρήκαμεν ἐν τοῖς
ϑεολογουμένοις ὑπ᾽ αὐτῶν, οἵ δὲ πολλοὶ τῶν 4ἰγυ- πτίων τρεῖς αἰτίας ταύτας ἀποδιδόασιν, ὧν τὴν μὲν πρώτην μυϑώδη παντελῶς καὶ τῆς ἀρχαϊκῆς ἁπλό- τητος οἰμίαν. φασὶ γὰρ τοὺς ἐξ ἀρχῆς γενομένους ϑεούς, ὀλίγους ὄντας καὶ κατισχυομένους ὑπὸ τοῦ πλήϑους καὶ τῆς ἀνομίας τῶν γηγενῶν ἀνθρώπων, ὁμοιωϑῆναί τισι ξῴοις, καὶ διὰ τοῦ τοιούτου τρό- που διαφυγεῖν τὴν ὠμότητα καὶ βίαν αὐτῶν᾽ ὕστε- οον δὲ τῶν κατὰ τὸν κόσμον πάντων κρατήσαντας,
e
6 ψυχὴ] αὐτοῦ add. vulg. διετέλει D — 9 βυσσίνῃ DF(C); fvooy malim 12 ὧν] οὗ D τὰ Hertlein, τὸ libri 14 μείξω] ἄξι. Ὁ 19 ὑπ᾽ αὐτῶν om. II.
20
I 86. 86. 87. 145
καὶ τοῖς αἰτίοις τῆς ἐξ ἀρχῆς σωτηρίας χάριν ἀπο- διδόντας, ἀφιερῶσαι τὰς φύσεις αὐτῶν οἷς ἀφω- μοιώϑησαν, καὶ καταδεῖξαι τοῖρ ἀνθρώποις τὸ τρέ- φειν μὲν ξῶντα πολυτελῶς, ϑάπτειν δὲ τελευτήδαντα.
5 δευτέραν δὲ λέγουσιν αἰτίαν, ὅτι τὸ παλαιὸν οἷ 4 κατ᾿ Αἴγυπτον διὰ τὴν ἀταξίαν τὴν ἐν τῷ στρατο-
97 πέδῳ πολλαῖς μάχαις ὑπὸ τῶν πλησιοχώρων ἡττη- ϑέντες ἐπενόησαν σύνθημα φορεῖν ἐπὶ τῶν ταγμά- τῶν. φασὶν οὖν κατασκευάσαντας εἰκόνας τῶν ξῴων 5
10 ἃ νῦν τιμῶσι, καὶ πήξαντας ἐπὶ σαυνίων, φορεῖν τοὺς ἡγεμόνας, καὶ διὰ τούτου τοῦ τρόπου γνωρί.- ξειν ἕκαστον ἧς εἴη συντάξεως" μεγάλα δὲ συμβαλ- λομένης αὐτοῖς τῆς διὰ τούτων εὐταξίας πρὸς τὴν νίκην, δόξαι τῆς σωτηρίας αἴτια γεγονέναι τὰ ξῷα"
15 χάριν οὖν αὐτοῖς τοὺς ἀνθρώπους ἀποδοῦναι βου- λομένους εἰς ἔϑος κατατάξαι τῶν εἰκασϑέντων τότε μηδὲν κτείνειν, ἀλλὰ σδεβομένους ἀπονέμειν τὴν προειρημένην ἐπιμέλειαν καὶ τιμήν. τρίτην δ᾽ αἰτίαν 81 φέρουσι τῆς ἀμφισβητήσεως τῶν ξῴων τὴν χρείαν,
20 ἣν ἕκαστον αὐτῶν προσφέρεται πρὸς τὴν ὠφέλειαν τοῦ κοινοῦ βίου καὶ τῶν ἀνθρώπων. τὴν μὲν γὰρ ϑήλειαν βοῦν ἐργάτας τίκτειν καὶ τὴν ἐλαφρὰν τῆς γῆς ἀροῦν, τὰ δὲ πρόβατα δὶς μὲν τίκτειν καὶ τοῖς ἐρίοις τὴν σκέπην ἅμα καὶ τὴν εὐσχημοσύνην περι-
35 ποιεῖν, τῷ δὲ γάλακτι καὶ τῷ τυρῷ τροφὰς παρ- ἔχεσϑαι προσηνεῖς ἅμα καὶ δαψιλεῖς. τὸν δὲ κύνα πρός τὲ τὰς ϑήρας εἶναι χρήσιμον καὶ πρὸς τὴν φυλακήν" διόπερ τὸν ϑεὸν τὸν παρ᾽ αὐτοῖς καλού-
t2
10 ἃ] ὧ C — 12 τάξεως C μέγα D 20 προφέρε- ται Ὁ 24 ἅμα om. D 26 ἅμα δὲ καὶ D 27 τε om. D. Droponvs I. 10
146 DIODOBRI SICULI
μενον "Avovfuv παρειδάγουδι κυνὸς ἔχοντα κεφαλήν, ἐμφαίνοντες ὅτι σωματοφύλαξ ἦν τῶν περὶ τὸν
8 Ὄσιριν καὶ τὴν Ἶσιν. ἔνιοι δέ φασι τῆς Ἴσιδος προ-
ηγουμένους τοὺς κύνας x«9' ὃν καιρὸν ἐξήτει τὸν
ἔτι δ᾽ εὐνοϊχῶς διακειμένους συξητεῖν ὠρνομένους" διὸ καὶ τοῖρ Ἰσείοις προπορεύεσθαι Tobg κύνας κατὰ τὴν πομπήν, τῶν καταδειξάντων τοῦτο τὸ νόμιμον σημαινόντων τὴν παλαιὰν τοῦ ξῴου χάριν.
4 καὶ τὸν μὲν αἴλουρον πρός τε τὰς ἀσπίδας θανάσιμα
e
e
δακνούσας εὔϑετον ὑπάρχειν xal τἄλλα δάκετα τῶν ἑρπετῶν, τὸν δ᾽ ἰχνεύμονα τῶν κροκοδείλων παρα- τηροῦντα τοὺς γόνους tà καταληφϑέντα τῶν φῶν συντρίβειν, καὶ ταῦτ᾽ ἐπιμελῶς καὶ φιλοτίμως ἐνερ- μεῖν μηδὲν ὠφελούμενον. τοῦτο δ᾽ sí μὴ συνέβαινε γίνεσϑαι, διὰ τὸ πλῆϑος τῶν γεννωμένων ϑηρίων ἄβατον ἂν γενέσθαι τὸν ποταμόν. ἀπόλλυσϑαι δὲ καὶ τοὺς κροκοδείλους αὐτοὺς ὑπὸ τοῦ προειρη- μένου (gov παραδόξως καὶ παντελῶς ἀπιστουμένῃ μδϑόδῳ᾽ τοὺς γὰρ ἰχνεύμονας κυλιομένους ἐν τῷ πηλῷ χασκόντων αὐτῶν xo9' ὃν ἂν χρόνον ἐκὶ τῆς χέρσου καθεύδωσιν εἰσπηδᾶν διὰ τοῦ στόματος εἰς μέσον τὸ Gp ἔπειτα συντόμως τὴν κοιλίαν δια- φαγόντας αὐτοὺς μὲν ἀκινδύνως ἐξιέναι, τοὺς δὲ τοῦτο παϑόντας νεκροὺς ποιεῖν παραχρῆμα. τῶν δ᾽ ὀρνέων τὴν μὲν ἶβιν χρησίμην ὑπάρχειν πρός τε τοὺς ὄφεις καὶ τὰς ἀκρίδας καὶ τὰς κάμπας, τὸν δ᾽
8 ἴσιος Ὁ 7 τοῖς Testes] τ τ ἴσιος D 11 τἄλλα]
τὰ &dd. Ὁ 18 καταληφϑέντα καταλειφϑέντα ceteri 24 ἀκινδύνους vulg.
Ὄσιριν, τά τε ϑηρία καὶ τοὺς ἀπαντῶνταρ ἀπείργειν, 5
y» οι
I 87. 88. 147
ἱέρακα πρὸς τοὺς σκορπίους καὶ κεράστας καὶ τὰ μικρὰ τῶν δακέτων ϑηρίων τὰ μάλιστα τοὺς ἀνθρώ- πους ἀναιροῦντα. ἔνιοι δὲ λέγουσι τιμᾶσθαι τὸ 1 ξῷον τοῦτο διὰ τὸ τοὺς μάντεις οἰωνοῖς τοῖς ἱέραξι ὅ χρωμένους προλέγειν τὰ μέλλοντα τοῖς «Αἰγυπτίοις. τινὲς δέ φασιν ἐν τοῖς ἀρχαίοις χρόνοις ἱέρακα 8 βιβλίον ἐνεγκεῖν εἰς Θήβας τοῖς ἱερεῦσι φοινικῷ ῥάμματι περιειλημένον, ἔχον γεγραμμένας τὰς- τῶν ϑεῶν ϑεραπείας τε καὶ τιμάς᾽ διὸ καὶ vovg ἕερο- 10 γραμματεῖς φορεῖν φοινικοῦν ῥάμμα καὶ πτερὸν ἰέρα- κος ἐπὶ τῆς κεφαλῆς. τὸν δ᾽ ἀετὸν Θηβαῖοι τιμῶσι 9 διὰ τὸ βασιλικὸν εἶναι δοκεῖν τοῦτο τὸ ξῶον καὶ τοῦ Διὸς ἄξιον. τὸν δὲ τράγον ἀπεϑέωσαν, καϑάπερ καὶ 88 παρὰ τοῖς Ἕλλησι τετιμῆσθαι λέγουσι τὸν Πρίαπον, 15 διὰ τὸ γεννητικὸν μόριον᾽ τὸ μὲν γὰρ ξῷον εἶναι τοῦτο κατωφερέστατον πρὸς τὰς συνουσίας, τὸ δὲ μόριον τοῦ σώματος τὸ τῆς γενέσεως αἴτιον τιμᾶσϑαι προσηκόντως, ὡς ἂν ὑπάρχον ἀρχέγονον τῆς τῶν (mv φύσεως. καϑόλου δὲ τὸ αἰδοῖον οὐκ Αἰγυ- 9 80 πτίους μόνον, ἀλλὰ καὶ τῶν ἄλλων οὐκ ὀλίγους καϑιερωχέναι κατὰ τὰρ τελετάς, ὡς αἴτιον τῆς τῶν ξῴων γενέσεως" τούς vs ἱερεῖς τοὺς παραλαβόνταρ τὰς πατρικὰς ἱερωσύνας κατ᾽ Αἴγυπτον τούτῳ τῷ ϑεῷ πρῶτον μυεῖσϑαι. καὶ τοὺς Πᾶνας δὲ καὶ τοὺς 8 35 Σατύρους φασὶν ἕνεκα τῆς αὐτῆς αἰτίας τιμᾶσϑαι παρ᾽ ἀνϑρώποιρ᾽ διὸ καὶ τὰς εἰκόνας αὐτῶν ἀνατι- ϑέναι τοὺς πλείστους ἐν τοῖς ἱεροῖς ἐντεταμένας καὶ
1 πρὸς] πρός v& 1΄ καὶ τοὺς xsQ. vulg. 3 ἀναιροῦντα] ἐπιτηδεύοντα καὶ ἀναιροῦντα Ὁ 8 περιειλημμένον D, περι- δεδεμένον 11 9 διδῚ διόπερ vulg. 28 τὰς om. vulg.
10*
b
e
148 DIODORI SICULI
τῇ τοῦ τράγου φύσει παραπλησίας" τὸ γὰρ ξῷον τοῦτο παραδεδόσθαι πρὸς τὰς συνουσίας ὑπάρχειν ἐνεργέστατον᾽ ἐκείνοις οὖν διὰ ταύτης τῆς ἐμφάσεως χάριν ἀποδιδόναι περὶ τῆς πολυτεκνίας τῆς ἑαυτῶν. τοὺς δὲ ταύρους τοὺς ἱερούς, λέγω δὲ τόν τε ᾿άπιν καὶ τὸν Μνεῦιν, τιμᾶσϑαι παραπλησίως τοῖς ϑεοῖςρ, Ὀσίριδος καταδείξαντος, ἅμα μὲν διὰ τὴν τῆς γεωρ- γίας χρείαν, ἅμα δὲ καὶ διὰ τὸ τῶν εὑρόντων τοὺς καρποὺς τὴν δόξαν ταῖς τούτων ἐργασίαις παραδό- όιμον γεγονέναι τοῖς μεταγενεστέροις εἰς ἅπαντα τὸν αἰῶνα. τοὺς δὲ πυρροὺς βοῦς συγχωρηϑῆναι ϑύειν διὰ τὸ δοκεῖν τοιοῦτον τῷ χρώματι γεγονέ- ναι Τυφῶνα τὸν ἐπιβουλεύσαντα μὲν Ὀσίριδι, τυ- χόντα δὲ τιμωρίας ὑπὸ τῆς Ἴσιδος διὰ τὸν τἀνδρὸς φόνον. καὶ τῶν ἀνθρώπων δὲ τοὺς ὁμοχρωμάτους τῷ Τυφῶνι τὸ παλαιὸν ὑπὸ τῶν βασιλέων φασὶ ϑύεσθαι πρὸς τῷ τάφῳ τῷ Ὀσίριδος" τῶν μὲν οὖν “Αἰγυπτίων ὀλίγους τινὰς εὑρίσκεσθαι πυρρούς, τῶν δὲ ξένων τοὺς πλείους διὸ καὶ περὶ τῆς Βουσίριδος ξενοχτονίας παρὰ τοῖς Ἕλλησιν ἐνισχῦσαι τὸν μῦ- Sov, οὐ τοῦ βασιλέως ὀνομαξομένον Βουσίριδορ, ἀλλὰ τοῦ Ὀσίριδος τάφου ταύτην ἔχοντος τὴν προσ- ηγορίαν κατὰ τὴν τῶν ἐγχωρίων διάλεκτον. τοὺς ὃξ λύκους τιμᾶσϑαι λέγουσι διὰ τὴν πρὸς τοὺς κύ- νας τῆς φύσεως ὁμοιότητα βραχὺ γὰρ διαλάττον- τας αὐτοὺρ ταῖς φύσεσι ταῖς ἐπιμιξίαις ξωογονεῖν ἐξ ἀλλήλων. φέρουσι δ᾽ Αἰγύπτιοι καὶ ἄλλην αἰτίαν
8 ἐκείνους vulg. ὃὅ τοὺς ἱεροῦ] ἱερούς D 9 εὐερ- γασίαις CF 17 τῷ Ooc.] τοῦ Ὀσ. B 927 δὲ καὶ ἄλλην αἰτίαν Αἰγύπτιοι vulg.
q
I 88. 89. 149
τῆρ τοῦ ξῴου τούτου τιμῆς μυϑικωτέραν᾽ τὸ yàg παλαιόν φασι τῆς Ἴσιδος μετὰ τοῦ παιδὸς “Ὥρου μελλούσης διαγωνίξεσϑαι πρὸς Τυφῶνα παραγενέ- σϑαι βοηϑὸν ἐξ ἄδου τὸν Ὄσιριν τῷ τέκνῳ καὶ τῇ
5 γυναικὶ λύκῳ τὴν ὄψιν ὁμοιωθέντα᾽ ἀναιρεϑέντος οὖν τοῦ Τυφῶνος τοὺς κρατήσαντας καταδεῖξαι τι- μᾶν τὸ ξῷον οὗ τῆς ὄψεως ἐπιφανείδης τὸ νικᾶν ἐπηκολούϑησεν. ἔνιοι ὃὲ λέγουσι, τῶν “ὐἰϑιόπων 1 στρατευσάντων ἐπὶ τὴν Αἴγυπτον, ἀϑροισϑείσας
10 παμπληϑεῖς ἀγέλας λύκων ἐκδιῶξαι τοὺς ἐπελϑόν- τας ἐκ τῆς χώρας ὑπὲρ πόλιν τὴν ὀνομαξομένην 'EAs- φαντίνην᾽ διὸ καὶ τόν τε νομὸν ἐκεῖνον “υκοπολί- την ὀνομασϑῆναι καὶ và ξῷα τὰ προειρημένα τυχεῖν τῆς τιμῆς.
15 “Δείπεται δ᾽ ἡμῖν εἰπεῖν περὶ τῆς τῶν κροκοδεί- 89 λῶν ἀποθεώσεως, ὑπὲρ ἧς οἱ πλεῖστοι διαποροῦσι πῶς τῶν θηρίων τούτων σαρκοφαγούντων τοὺς ἀν- ϑρώπους ἐνομοϑετήϑη τιμᾶν ἴσα ϑεοῖς τοὺς τὰ δει- νότατα διατιϑέντας. φασὶν οὖν τῆς χώρας τὴν ὀχυ- 2
20 ρότητα] παρέχεσϑαι μὴ μόνον τὸν ποταμόν, ἀλλὰ καὶ πολὺ μᾶλλον τοὺς ἐν αὐτῷ κροκοδείλους" διὸ καὶ τοὺς λῃστὰς τούς τε ἀπὸ τῆς ᾿Δραβίας καὶ Διβύης μὴ τολμᾶν διανήχεδϑαι τὸν Νεῖλον, φοβουμένους τὸ πλῆϑος τῶν ϑηρίων᾽ τοῦτο δ᾽ οὐχ ἄν ποτε γε-
s5 νέσϑαι πολεμουμένων τῶν ξῴων καὶ διὰ τῶν Ga- γηνευόντων ἄρδην ἀναιρεϑέντων. ἔστι δὲ καὶ ἄλ- s Aog λόγος ἵστορούμενος περὶ τῶν ϑηρίων τούτων.
100 φασὶ γάρ τινες τῶν ἀρχαίων τινὰ βασιλέων, τὸν
11 πόλιν] τὴν πόπιηιν D 32 ve del. Wess.
150 DIODORI SICULI
. προσαγορενόμενον Μηνᾶν, διωκόμενον ὑπὸ τῶν ἰδίων κυνῶν καταφυγεῖν εἰς τὴν Μοίριδος καλουμένην λίμνην, ἔπειθ᾽ ὑπὸ κροκοδείλου παραδόξως ἀναλη- φϑέντα εἰς τὸ πέραν ἀπενεχϑῆναι. τῆς δὲ σωτη- ρίας χάριν ἀποδιδόναν βουλόμενον τῷ foc πόλιν 5 κτίσαι πλησίον ὀνομάσαντα Κροκοδείλων᾽ καταδεῖς- ξαι δὲ καὶ τοῖς ἐγχωρίοις ὡς θεοὺρ τιμᾶν ταῦτα τὰ ξῷα καὶ τὴν λίμνην αὐτοῖς sig τροφὴν ἀναϑεῖναι" ἐνταῦθα δὲ καὶ τὸν τάφον ἑαυτῷ κατασκευάσαι πυ- ραμίδα τετράπλευρον ἐπιστήσαντα, καὶ τὸν ϑαυμα- 10 ξόμενον παρὰ πολλοῖς λαβύρινθον οἰκοδομῆδαι. Παραπλήσια δὲ καὶ περὶ τῶν ἄλλων λέγουσιν, ὑπὲρ ὧν τὰ καθ᾽ ἕκαστον μακρὸν ἂν εἴη γράφειν. ὅτι γὰρ τῆς ὠφελείας ἕνεκα τῆς εἰς τὸν βίον οὕτως ἑαυτοὺς εὐϑίκασι, φανερὸν εἶναι πᾶσιν ἐκ τοῦ πολλὰ 15 τῶν ἐδωδίμων παρ᾽ αὐτοῖς ἐνίους μὴ προσφέρεσϑαι. τινὰς μὲν γὰρ φακῶν, τινὰς δὲ κυάμων, ἐνίους δὲ τυρῶν ἢ κρομμύων ἤ τινων ἄλλων βρωμάτων τὸ παράπαν μὴ γεύεσϑαι, πολλῶν ὑπαρχόντων κατὰ τὴν Alyvzxvov, δῆλον ποιοῦντας διότι διδακτέον ἐστὶν so ἑαυτοὺς τῶν χρησίμων ἀπέχεσθαι, καὶ διότι πάντων πάντα ἐσθιόντων οὐδὲν Qv ἐξήρκεσε τῶν ἀναλισκο- 5 μένων. καὶ ἑτέρας δ᾽ αἰτίας φέροντές τινές φασιν ἐπὶ τῶν παλαιῶν βασιλέων πολλάκις ἀφισταμένου τοῦ πλήϑους καὶ συμφρονοῦντος κατὰ τῶν ἡγου- 536 μένων, τῶν βασιλέων τινὰ συνέδει διαφέροντα δι-
1 μινὰ D, μῖνα F — 2 μύριδος DF 6 κροκόδειλον CF 15 xoci] φασὶν vulg. — 21 éevrovg] αὐτοὺς vulg. 22 ἐξαρκέσαι D 26 κατὰ] παρὰ CD 26 τινὰς — διαφέ- φοντας CF.
I 89. 90. 151
ελέσϑαι uiv τὴν χώραν εἰς πλείω μέρη, xoO' Exa- στον δ᾽ αὐτῶν καταδεῖξαι τοῖς ἐγχωρίοις σέβεσϑαί τι ξῷον ἢ τροφῆς τινος μὴ γεύεσϑαι, ὅπως ἑκά- στῶν τὸ μὲν παρ᾽ αὐτοῖς τιμώμενον δεβομένων., δτῶν δὲ παρὰ τοῖρ ἄλλοις ἀφιερωμένων καταφρο- νούντων, μηδέποτε ὁμονοῆσανι δύνωνται πάντες οἵ κατ᾿ Αἴγυπτον. καὶ τοῦτο ἐκ τῶν ἀποτελεσμάτων 6 φανερὸν εἶναι" πάντας γὰρ τοὺς πλησιοχώρους πρὸς ἀλλήλους διαφέρεσϑαι, προδκόπτοντας ταῖς εἰς τὰ 10 προειρημένα παρανομίαις. Φέρουσι δὲ καί τινες τοιαύτην αἰτίαν τῆς τῶν 90 (oov ἀφιερώσεως. συναγομένων γὰρ ἐν ἀρχῇ τῶν ἀνθρώπων ἐκ τοῦ ϑηριώδους βίου, τὸ μὲν πρῶτον ἀλλήλους κατεσϑίειν καὶ πολεμεῖν, ἀεὶ τοῦ πλέον 15 δυναμένου τὸν ἀσϑενέστερον κατισχύοντορ᾽ μετὰ 0b ταῦτα τοὺς τῇ ῥώμῃ λειπομένους ὑπὸ τοῦ συμ- φέροντος διδαχϑέντας ἀϑροίξεσθϑαι καὶ ποιῆσαι δη- μεῖον ἑαυτοῖς ἐκ τῶν ὕστερον καϑιερωϑέντων toov: πρὸς δὲ τοῦτο τὸ δημεῖον τῶν ἀεὶ δεδιότων συν- 50 τρεχόντων, οὐκ εὐκαταφρόνητον τοῖς ἐπιτιϑεμένοις γίνεσϑαι τὸ σύστημα᾽ τὸ δ᾽ αὐτὸ καὶ τῶν ἄλλων 2 101 ποιούντων διαστῆναν μὲν τὰ πλήϑη κατὰ συστή- ματα, τὸ δὲ ξῶον τὸ τῆς ἀσφαλείας ἑκάστοις γενό- μενον αἴτιον τιμῶν τυχεῖν ἰσοϑέων, ὡς τὰ μέγιστ᾽ 2, δὐηργετηκός᾽ διόπερ ἄχρι τῶν νῦν χρόνων τὰ τῶν Αἰγυπτίων ἔϑνη διεστηκότα τιμᾶν τὰ παρ᾽ ἑαυτοῖς ἐξ ἀρχῆς τῶν ξῴων καϑιερωϑέντα. καθόλου δέ φασι τοὺς «Αἰγυπτίους ὑπὲρ τοὺς ἄλλους ἀνϑρώ-
11 τινὲς καὶ vulg. 18 ἐν ἑαυτοῖς F; ἑαυτοῖς ἕν τῶν coni. Dindorf 248 γινόμενον D
152 DIODORI SICULI
πους εὐχαρίστως διακεῖσθαι πρὸς πᾶν τὸ εὐεργε- τοῦν, νομίξοντας μεγίστην ἐπικουρίαν εἶναι τῷ βίῳ τὴν ἀμοιβὴν τῆς πρὸς tovg εὐεργέτας χάριτος᾽ δῆ- λον γὰρ εἶναι διότι πάντες πρὸς εὐεργεσίαν ὁρμή- όσουσι τούτων μάλιστα παρ᾽ οἷς ἂν δρῶσι κάλλιστα 5
8 ϑησαυρισθησομένας τὰς χάριτας. διὰ δὲ τὰς αὐτὰς αἰτίας δοκοῦσιν Αἰγύπτιοι τοὺς ἑαυτῶν βασιλεῖς προσκυνεῖν τε καὶ τιμᾶν ὡς πρὸς ἀλήϑειαν ὄντας θεούς, ἅμα μὲν οὐκ ἄνευ δαιμονίου τινὸς προνοίας νομίξοντες αὐτοὺς τετευχέναι τῆς τῶν ὅλων ἐξου- 0 σίας, ἅμα δὲ τοὺς βουλομένους τε καὶ δυναμένου τὰ μέγιστ᾽ εὐεργετεῖν ἡγούμενοι θείας μετέχειν φύ-
4 σεως. περὶ μὲν οὖν τῶν ἀφιερωμένων ξῴων εἰ καὶ πεπλεονάκαμεν, ἀλλ᾽ οὖν γε τὰ μάλιστα ϑαυ- μαξόμενα τῶν παρ᾽ «Αἰγυπτίοις νόμιμα διευχρινή- 15 καμεν.
91 Οὐχ ἥκιστα δ᾽ ἄν τις πυϑόμενος τὰ περὶ rovg τετελευτηκότας νόμιμα τῶν Αἰγυπτίων ϑαυμάσαι τὴν ἰδιότητα τῶν ἐθῶν. ὅταν γάρ τις ἀποϑάνῃ παρ᾽ αὐτοῖς, oí μὲν συγγενεῖς καὶ φίλοι πάντες κατα- 29 πλαττόμενοι πηλῷ τὰς κεφαλὰς περιέρχονται τὴν πόλιν ϑρηνοῦντερ, ἔως ἂν ταφῆς τύχῃ τὸ σῶμα. οὐ μὴν οὔτε λουτρῶν οὔτε οἴνου οὔτε τῆς ἄλλης τρο- φῆς ἀξιολόγου μεταλαμβάνουσιν, οὔτε ἐσθῆτας λαμ-
2 πρὰς περιβάλλονται. τῶν δὲ ταφῶν τρεῖς ὑπάρ- 35 χουσι τάξεις, ἥ τε πολυτελεστάτη καὶ μέση καὶ τα- πεινοτάτη. κατὰ μὲν οὖν τὴν πρώτην ἀναλίσκεσθϑαί φασιν ἀργυρίου τάλαντον, κατὰ δὲ τὴν δευτέραν
5 κάλλιστα post χάριτας F 6 ϑησαυριζομένας vulg. 20 καταπασάμενοι II (c. 72, 9).
I 90. 91. 153
μνᾶς εἴκοσι, κατὰ δὲ τὴν ἐσχάτην παντελῶς ὀλίγον τι δαπάνημα γίνεσϑαι λέγουσιν. οἷ μὲν οὖν τὰ σώ- 8 ματα ϑεραπεύοντές εἰσι τεχνῖται, τὴν ἐπιστήμην ταύτην ἐκ γένους παρειληφότες" οὗτοι δὲ γραφὴν 5 ἑκάστου τῶν εἰς τὰς ταφὰς δαπανωμένων τοῖς οἷ- κείοις τῶν τελευτησάντων προσενέγκαντες ἐπερω- τῶσι τίνα τρόπον βούλονται τὴν ϑεραπείαν γενέ- σϑαι τοῦ σώματος. διομολογησάμενοι δὲ περὶ πάν- 4 τῶν καὶ τὸν νεκρὸν παραλαβόντες, τοῖς τεταγμένοις 10 ἐπὶ τὴν κατειϑισμένην ἐπιμέλειαν τὸ σῶμα παρα- διδόασι. καὶ πρῶτος μὲν ὁ γραμματεὺς λεγόμενος τεϑέντος χαμαὶ τοῦ σώματος ἐπὶ τὴν λαγόνα περι- 102 γράφει τὴν εὐώνυμον ὕδον δεῖ διατεμεῖν ἔπειτα δ᾽ ὁ λεγόμενος παρασχίστης λέϑον ἔχων «Αὐϑιοπι- 15 χὸν καὶ διατεμὼν ὡς ὁ νόμος κελεύει τὴν σάρκα, παραχρῆμα φεύγει δρόμῳ, διωκόντων τῶν συμπαρ- όντων καὶ λίϑοις βαλλόντων, ἔτει δὲ καταρωμένων καὶ καϑαπερεὶ τὸ μύδος εἰς ἐκεῖνον τρεπόντων᾽ ὑπο- λαμβάνουσι γὰρ μιδητὸν εἶναι πάντα τὸν ὃμο- δο φύλῳ σώματι βίαν προσφέροντα καὶ τραύματα ποιοῦντα καὶ καθόλου τι κακὸν ἀπεργαζόμενον. of ταριχευταὶ δὲ καλούμενοι πάδης μὲν τιμῆς καὶ πολυωρίας ἀξιοῦνται, τοῖς τε ἱερεῦσι συνόντες καὶ τὰς εἰς ἱερὸν εἰσόδους ἀκωλύτως ὡς καϑαροὶ ποι- 45 Οὔνται' πρὸς δὲ τὴν ϑεραπείαν τοῦ παρεσχισμένου σώματος ἀϑροισϑέντων αὐτῶν εἷς καϑίησι τὴν χεῖρα
Q
18 τεμεῖν II — Éme9" ὃ II 15 ὡς ὃ] ὅσα vulg. 17 λίϑους Π 19 εἶναι) καὶ τιμωρίας ἄξιον add. ABD, καὶ μύ- σους ἄξιον add. ceteri 21 καὶ. , ἀπεργαξόμενον hi sensu carent 424 καϑαροὶ] ἱεροὶ I
1204 DIODOBI SICULI
διὰ τῆς τοῦ νεκροῦ τομῆς εἰς τὸν ϑώραχα xci πάντα ἐξαιρεῖ χωρὶς νεφρῶν xal καρδίας. ἕτερος δὲ xa- ϑαίρει τῶν ἐγκοιλίων ἕχαστον κλύξων οἴνῳ φοινι- 6 χείῳ καὶ ϑυμιάμασι. καϑόλου δὃὲ πᾶν τὸ σῶμα τὸ μὲν πρῶτον κεδρίᾳα καί τισιν ἄλλοις ἐπιμελείας ἀξι- 5 οὔσιν ἐφ᾽ ἡμέρας πλείους τῶν τριάκοντα, ἔπειτα σμύρνῃ καὶ κιναμώμῳ καὶ τοῖς δυναμένοις μὴ μόνον πολυχρόνιον τήρησιν, ἀλλὰ καὶ τὴν εὐωδίαν παρέχεσθαι" ϑεραπεύσαντες δὲ παραδιδόασι τοῖς συγ- γενέσι τοῦ τετελευτηκότος οὕτως ἕχαστον τῶν rob σώματος μελῶν ἀκέραιον τετηρημένον ὥστε καὶ rà; ἐπὶ τοῖς βλεφάροις καὶ ταῖς ὀφρύδσι τρίχας διαμέ- νεῖν καὶ τὴν ὅλην πρόσοψιν τοῦ σώματος ἀπαράλ- λακτον εἶναι καὶ τὸν τῆς μορφῆς τύπον γνωρίζξε- σϑαι" διὸ καὶ πολλοὶ τῶν «Αἰγυπτίων ἐν οἰκήμασι 15 πολυτελέσι φυλάττοντες τὰ δώματα τῶν προγόνων, κατ᾽ ὄψιν ὁρῶσι τοὺς γενεαῖς πολλαῖς τῆς ἑαυτῶν γενέσεως προτετελευτηκότας, ὥστε ἑκάστων τά τε μεγέϑη καὶ τὰς περιοχὰς τῶν σωμάτων, ἔτι δὲ τοὺς τῆς ὄψεως χαρακτῆρας ὁρωμένους παράδοξον ψυχα- 30 γωγίαν παρέχεσθαι καϑάπερ σδυμβεβιωκότας τοῖς 92 ϑεωμένοις. τοῦ δὲ μέλλοντος ϑάπτεσϑαι σώματος οἱ συγγενεῖς προλέγουσι τὴν ἡμέραν τῆς ταφῆς τοῖς τε δικασταῖς καὶ τοῖς συγγενέσιν, ἔτι δὲ φίλοις τοῦ τετελευτηκότος, καὶ διαβεβαιοῦνται ὅτι διαβαίνειν 25 μέλλει τὴν λίμνην, λέγοντες τοὔνομα τοῦ μετηλλα- 108
«3
2 ἐξαίρει codices, corr. Dind. 8ὃ iyxAvfov» 11 6 τετ- ταράκοντα F 8 πολὺν φόνον 11 τήρησιν Wesseling, τηρή- σειν D, τηρεῖν II δὲ om. vulg. 22 ϑεωμένοις Dindorf, θεωρουμένοις ibi! 25 λέγοντες ante ὅτι in codicibus 26 τοὔνομα] τοῦ νομοῦ E μετηλλαχότος] τετελευτηκότος II.
I 91. 99. 155
χότος. ἔπειτα παραγενομένων δικαστῶν δυσὶ πλει- 2
όνων τῶν τετταράκοντα. καὶ καϑισάντων ἐπί τινος ἡμικυκλίου κατεσκευασμένου πέραν τῆς A(uvme, ἡ μὲν βᾶρις καϑέλκεται, κατεσκευασμένη πρότερον
5 ὑπὸ τῶν ταύτην ἐχόντων τὴν ἐπιμέλειαν, ἐφέστηκε δὲ ταύτῃ ὁ πορϑμεύς, ὃν Αἰγύπτιοι κατὰ τὴν ἰδίαν διάλεκτον ὀνομάξουσι χάρωνα. διὸ καί φασιν Ὀρ- φέα τὸ παλαιὸν εἰς Αἴγυπτον παραβαλόντα καὶ ϑεα- σάμενον τοῦτο τὸ νόμιμον, μυϑοποιῆσαι τὰ καϑ' 19 ἄδου, τὰ μὲν μιμησάμενον, τὰ δ᾽ αὐτὸν ἰδίᾳ πλασά- μενον" ὑπὲρ οὗ τὰ κατὰ μέρος μικρὸν ὕστερον ἀνα- γράψομεν. οὐ μὴν ἀλλὰ τῆς βάρεως εἰς τὴν λίμνην καϑελκυσϑείδης, πρὶν ἢ τὴν λάρνακα τὴν τὸν νε- κρὸν ἔχουσαν εἰς αὐτὴν τύϑεσθϑαι, τῷ βουλομένῳ 16 κατηγορεῖν ὃ νόμος ἐξουσίαν δίδωσιν. ἐὰν μὲν οὖν τις παρελθὼν ἐγκαλέσῃ καὶ δείξῃ βεβιωκότα κακῶς, oí μὲν κριταὶ τὰς γνώμας πᾶσιν ἀποφαίνονται, τὸ δὲ σῶμα εἴργεται τῆς εἰϑισμένης ταφῆς ἐὰν δ᾽ 6 ἐγκα- λέσας δόξῃ μὴ δικαίως κατηγορεῖν, μεγάλοις περι- 20 πίπτει προστίμοις. ὅταν δὲ μηδεὶς ὑπακούσῃ κατή- γορος ἢ παρελϑὼν γνωσϑῇ συκοφάντης ὑπάρχειν, οἵ μὲν συγγενεῖς ἀποϑέμενοι τὸ πένϑος ἐγκωμιάξουσι τὸν τετελευτηκότα, καὶ περὶ μὲν τοῦ γένους οὐδὲν λέγουσιν, ὥσπερ παρὰ τοῖς “Ἔλλησιν, ὑπολαμβάνον- ss τὲς ἅπαντας ὁμοίως εὐγενεῖς εἶναι τοὺς κατ᾽ Alyv- πτον, τὴν δ᾽ ἐκ παιδὸς ἀγωγὴν καὶ παιδείαν διελ-
1 δυσὶ om. ll πλείω codices, corr. Dind. ὁ ὁ πορ-
ὃ μεῦρ] πρωρεύς ll 9 μυϑολογῆσαι D 10 ἄδην D 11 ὑπὸ] περὶ CF 14 ταύτην Ὁ 11 τὰς γνώμας πᾶσιν
χγώμας CF 18 ὁ om. D 19 κατηγορεῖν] ἐγκαλεῖν ὑποπίπτει Il.
e
4
b
[7]
156 DIODORI SICULI
ϑόντες. πάλιν ἀνδρὸς γεγονότος τὴν εὐσέβειαν καὶ δικαιοσύνην, ἔτι δὲ τὴν ἐγκράτειαν καὶ τὰς ἄλλας ἀρετὰς αὐτοῦ διεξέρχονται, καὶ παρακαλοῦσι τοὺς κάτω ϑεοὺς δέξασϑαι σύνοικον τοῖς εὐσεβέσι" τὸ ὃὲ πλῆϑος ἐπευφημεῖ καὶ ἀποσεμνύνει τὴν δόξαν 5 τοῦ τετελευτηκότος, ὡς τὸν αἰῶνα διατρίβειν μέλ- λοντος καϑ᾿ ἄδου μετὰ τῶν εὐσεβῶν. τὸ δὲ σῶμα τιϑέασιν οἱ μὲν ἰδίους ἔχοντες τάφους ἐν ταῖς ἀπο- δεδειγμέναις ϑήκαις, οἷς δ᾽ οὐχ ὑπάρχουσι τάφων κτήδεις, καινὸν οἴκημα ποιοῦσι κατὰ τὴν ἰδίαν οἷ- 10 κίαν, καὶ πρὸς τὸν ἀσφαλέστατον τῶν τοίχων ὀρ- ϑὴν ἱστᾶσι τὴν λάρνακα. καὶ τοὺς κωλυομένους δὲ διὰ τὰς κατηγορίας ἢ πρὸς δάνειον ὑποθήκας 90-104 πτεῦσϑαι τιθέασι κατὰ τὴν ἰδίαν οἰκίαν" o0g ὕστε- ρον ἐνίοτε παίδων παῖδες εὐπορήσαντες καὶ τῶν τε τ συμβολαίων καὶ τῶν ἐγκλημάτων ἀπολύσαντες με-
98 γαλοπρεποῦς ταφῆς ἀξιοῦσι. σεμνότατον δὲ διείλη-
t2
πται παρ᾽ «Αἰγυπτίοις τὸ τοὺς γονεῖς ἢ τοὺς προ- γόνους φανῆναι περιττότερον τετιμηχότας εἰς τὴν αἰώνιον οἴκησιν μεταστάνταρ. νόμιμον δ᾽ ἐστὶ παρ᾽ 30 αὐτοῖς καὶ τὸ διδόναι τὰ σώματα τῶν τετελευτηκό- τῶν γονέων εἰς ὑποϑήχην δανείου᾽ τοῖς δὲ μὴ λυ- σαμένοις ὄνειδός τε τὸ μέγιστον ἀκολουϑεῖ καὶ μετὰ τὴν τελευτὴν στέρησις ταφῆς. ϑαυμάσαι δ᾽ ἄν τις προσηκόντως τοὺς ταῦτα διατάξαντας, ὅτι τὴν ἐπι- 25
᾿δίκειαν καὶ τὴν σπουδαιότητα τῶν ἠθῶν οὐκ ἐκ τῆς
τῶν ξώντων ὁμιλίας μόνον, ἀλλὰ καὶ τῆς τῶν τε-
δ συναποσεμνύνει II. 10 κτίσεις O κοινὸν F ; κενὸν malim 11 ἐπιφανέστατον Reiske 18 δανείων C ὑποθήκης CD 17 σεμνότατα CF 26 καθηκόντως II ταῦτα] διηυκρινημένως add. C ὅτι ante τοὺς D 26 τὴν om. vulg.
I 92. 93. 94. 151
τελευτηκότων ταφῆς καὶ ϑεραπείας ἐφ᾽ ὅσον ἦν ἐνδεχόμενον τοῖς ἀνθρώποις ἐνοικειοῦν ἐφιλοτιμή- ϑησαν. oí μὲν γὰρ Ἕλληνες μύϑοις πεπλασμένοις 8 καὶ φήμαις διαβεβλημέναις τὴν περὶ τούτων πίστιν 5 παρέδωκαν, τήν τε τῶν εὐσεβῶν τιμὴν καὶ τὴν τῶν πονηρῶν τιμωρίαν" τοιγαροῦν οὐχ οἷον ἰσχῦσαι δύ- ναται ταῦτα προτρέψασθαι τοὺς ἀνθρώπους ἐπὶ τὸν ἄριστον βίον, ἀλλὰ τοὐναντίον ὑπὸ τῶν φαύλων χλευαξόμενα πολλῆς καταφρονήσεως τυγχάνουσι" ι. παρὰ δὲ τοῖς Αἰγυπτίοις οὐ μυϑώδους, ἀλλ᾽ δρατῆς 4 τοῖς μὲν πονηροῖς τῆς κολάσεως, τοῖς δ᾽ ἀγαϑοῖς τῆς τιμῆς οὔσης, xc9' ἑκάστην ἡμέραν ἀμφότεροι τῶν ἑαυτοῖς προσηκόντων ὑπομιμνήσκονται, καὶ διὰ τούτου τοῦ τρόπου ἡ μεγίστη καὶ συμφορωτάτη διόρ- 15 ϑῶσις γίνεται τῶν ἠϑῶν. κρατίστους δ᾽, οἶμαι, τῶν νόμων ἡγητέον οὐχ ἐξ ὧν εὐπορωτάτους, ἀλλ᾽ ἐξ ὧν ἐπιεικεστάτους τοῖς ἤϑεσι καὶ πολιτικωτάτους συμ- βήσεται γενέσϑαι τοὺς ἀνθρώπους. 105 ητέον δ᾽ ἡμῖν καὶ περὶ τῶν γενομένων νομο- 94 o) ϑετῶν κατ᾽ Αἴγυπτον τῶν οὕτως ἐξηλλαγμένα καὶ παράδοξα νόμιμα καταδειξάντων. μετὰ γὰρ τὴν πα- λαιὰν τοῦ κατ᾽ Αἴγυπτον βίου κατάστασιν, τὴν μυϑολογουμένην γεγονέναι ἐπί τε τῶν ϑεῶν καὶ τῶν ἡρώων, πεῖσαί φασι πρῶτον ἐγγράπτοις νόμοις χρή- o5 θαόσϑαι τὰ πλήϑη τὸν Μνεύην, ἄνδρα καὶ τῇ ψυχῇ
4 καὶ ποιηταῖς διαβεβλημένοις 7 ὅ παραδέδωκαν D, παραδεδώκασι Β 6 ἰσχῦσαι δύναται) ἴσχυσε Reiske 7 ἐπὶ τὸν d. β. τοὺς ἀνθρώπους vulg. — 9 γλευαζξόμενοι CF πολλῆς om. CF 14 7 om. vulg. 16 οἶμαι εἶναι CF 25 τὸν Μνεύην ἄνδρα] βιοῦν τὸν ἄνδρα D, xol βιοῦν τὸν ἄνδρα C, καὶ βιοῦν τὸν Μωσὴν ἄνδρα F.
e
158 DIODORI SICULI
μέγαν xol τῷ βέῳ κοινότατον τῶν μνημονευομένων. προσποιηϑῆναι δ᾽ αὐτῷ τὸν “Ἑρμῆν δεδωκέναι τού- τους, ὡς μεγάλων ἀγαθῶν αἰτίους ἐσομένους, καϑ- ἅπερ παρ᾽ Ἕλλησι ποιῆσαί φασιν ἐν μὲν τῇ Κρήτῃ Μίνωα, παρὰ δὲ Μακεδαιμονίοις “υκοῦργον, τὸν μὲν παρὰ Zióg, τὸν δὲ παρ᾽ ᾿Ἵπόλλωνος φήσαντα τούτους παρειληφέναι. καὶ παρ᾽ ἑτέροις δὲ πλείο- σιν ἔϑνεσι παραδέδοται τοῦτο τὸ γένος τῆς ἐπινοίας ὑπάρξαι καὶ πολλῶν ἀγαϑῶν αἴτιον γενέσθαι τοῖς πεισϑεῖσι" παρὰ μὲν γὰρ τοῖς ᾿Αἀριανοῖς Ζαθραύστην ἱστοροῦσι τὸν ἀγαϑὸν δαίμονα προσποιήσασϑαι τοὺς νόμους αὐτῷ διδόναι, παρὰ δὲ τοῖς ὀνομαξομένοις Γέταις τοῖς ἀπαϑανατίξουσι Ζάλμοξιν ὡσαύτως τὴν κοινὴν Ἑστίαν, παρὰ δὲ τοῖς ᾿Ιουδαίοις Μωυσῆν τὸν lab ἐπικαλούμενον ϑεόν, εἴτε θαυμαστὴν καὶ ϑείαν ὅλως ἔννοιαν εἶναι κρίναντας τὴν μέλλουσαν ὠφελήσειν ἀνθρώπων πλῆϑος, εἴτε καὶ πρὸς τὴν ὑπεροχὴν καὶ δύναμιν τῶν εὑρεῖν λεγομένων τοὺς νόμους ἀποβλέψαντα τὸν ὄχλον μᾶλλον ὑπακούσε- 69os διαλαβόντας. δεύτερον δὲ νομοϑέτην «4ἰγύ- πτιοί φασι γενέσϑαι Σάσυχιν, ἄνδρα συνέσει δια- φέροντα. τοῦτον δὲ πρὸς τοῖς ὑπάρχουσι νόμοις ἄλλα τε προσϑεῖναι καὶ τὰ περὶ τὴν τῶν θεῶν τι- μὴν ἐπιμελέστατα διατάξαι. εὑρετὴν δὲ καὶ γεω- μετρίας γενέσθαι καὶ τὴν περὶ τῶν ἄστρων θεω- ρίαν τε καὶ παρατήρησιν διδάξαι τοὺς ἐγχωρίους. τρίτον δὲ λέγουσι Σεσόωσιν τὸν βασιλέα μὴ μόνον
1 κοινότατον] ονεύην add. C 7 εἰληφέναι vulg. 10 Αρειανοῖς F, ᾿Αριμασποῖς C 18 τοῖς ἀπαϑανατίζουσι om. CF 14 Μωσῆν 5 15 io D 84 διατάξασθαι D.
οι
10
20
25
I 94. 95. 159
106 τὰς πολεμικὰς πράξεις ἐπιφανεστάτας κατεργάσα- σϑαι τῶν κατ᾽ Αἴγυπτον, ἀλλὰ καὶ περὶ τὸ μάχι- μον ἔϑνος νομοϑεσίαν συστήσασϑαι, καὶ τὰ ἀκό- λουϑα τὰ περὶ τὴν στρατείαν σύμπαντα διακοσμῆσαι.
5 τέταρτον 0$ νομοϑέτην φασὶ γενέσθαι Βόκχοριν τὸν βασιλέα, δοφόν τινα καὶ πανουργίᾳ διαφέροντα. τοῦτον οὖν διατάξαι τὰ περὶ τοὺς βασιλεῖς ἅπαντα καὶ τὰ περὶ τῶν συμβολαίων ἐξακριβῶσαι" γενέσϑαι δ᾽ αὐτὸν καὶ περὶ τὰς κρίσεις οὕτω συνετὸν ὥστε
10 πολλὰ τῶν ὑπ᾽ αὐτοῦ διαγνωσθέντων διὰ τὴν πε- οιττότητα μνημονεύεσϑαι μέχρι τῶν xa9' ἡμᾶς χρό- νῶν. λέγουσι δ᾽ αὐτὸν ὑπάρξαι τῷ μὲν σώματι παντελῶς ἀσϑενῆ, τῷ δὲ τρόπῳ πάντων φιλοχρη- ματώτατον. μετὰ ὃὲ τοῦτον προσελθεῖν λέγουσι θῦ
15 τοῖς νόμοις "μασιν τὸν βασιλέα, ὃν ἱστοροῦσι τὰ περὶ τοὺς νομάρχας διατάξαι καὶ τὰ περὶ τὴν σύμ- πασαν οἰκονομίαν τῆς Αἰγύπτου. παραδέδοται δὲ συνετός τὲ γεγονέναι xa9' ὑπερβολὴν καὶ τὸν τρό- πον ἐπιεικὴς καὶ δίκαιος ὧν ἕνεκα καὶ τοὺς Αἐἰγυ-
20 πτίους αὐτῷ περιτεϑεικέναι τὴν ἀρχὴν οὐχ ὄντι γένους βασιλικοῦ. φασὶ δὲ καὶ τοὺς ᾿Ηλείους, σπου- 2 δάξοντας περὶ τὸν Ὀλυμπικὸν ἀγῶνα, πρεσβευτὰς ἀποστεῖλαι πρὸς αὐτὸν ἐρωτήσοντας πῶς ἂν γέ- voito δικαιότατος᾽ τὸν δ᾽ εἰπεῖν, ἐὰν μηδεὶς Ἠλεῖος
26 ἀγωνίζηται. Πολυκράτους δὲ τοῦ Σαμίων δυνά- στου συντεϑειμένου πρὸς αὐτὸν φιλίαν, καὶ βιαίως
οι
e
4 τὰ om. D πάντα vulg. 6 φασὶ γενέσθαι vouo- ϑέτην vulg. — 7 πάντα ]] 18 πάντων om. D 414 λέ- γεται vulg. 16 τοὶς νόμοις] τοῖς θεοῖς καὶ τοῖς νόμοις Ὁ τὰ] τά τε vulg. 22 Ὀλυμπίακον C.
T
e
160 DIODORI SICULL
προσφερομένου τοῖς τε πολίταις καὶ τοῖς εἰς Σάμον καταπλέουσι ξένοις, τὸ μὲν πρῶτον λέγεται πρε- σβευτὰς ἀποστείλαντα παρακαλεῖν αὐτὸν ἐπὶ τὴν μετριότητα᾽ οὐ προσέχοντος δ᾽ αὐτοῦ τοῖς λόγοις ἐπιστολὴν γράψαι τὴν φιλίαν καὶ τὴν ξενίαν τὴν πρὸς αὐτὸν διαλυόμενον᾽ οὐ γὰρ βούλεσϑαι λυπη- ϑῆναι συντόμως ἑαυτόν, ἀκριβῶς εἰδότα διότι πλη- σίον ἐστὶν αὐτῷ τὸ κακῶς παϑεῖν οὕτω προεστη- κότι τῆς τυραννίδος. ϑαυμασϑῆναι δ᾽ αὐτόν φασι παρὰ τοῖς Ἔλλησι διά τε τὴν ἐπιείκειαν καὶ διὰ τὸ τῷ Πολυκράτει ταχέως ἀποβῆναι τὰ δηϑέντα. ἕκτον δὲ λέγεται τὸν Ξέρξου πατέρα Ζ]αρεῖον τοῖς νόμοις ἐπιστῆναι τοῖς τῶν «Αἰγυπτίων μισήσαντα γὰρ τὴν παρανομίαν τὴν εἰς τὰ xav Αἴγυπτον ἱερὰ γενο- μένην ὑπὸ Καμβύδου τοῦ προβασιλεύσαντος ξηλῶ- ὅσαι βίον ἐπιεικῆ καὶ φιλόϑεον. ὁμιλῆσαι μὲν γὰρ αὐτοῖς τοῖς ἱερεῦσι τοῖς ἐν Αὐἰγύπτῳ καὶ μεταλαβεῖν αὐτὸν τῆς τε ϑεολογίας καὶ τῶν ἐν ταῖς ἱεραῖς
βίβλοις ἀναγεγραμμένων πράξεων" ἐκ δὲ τούτων 101
ἱστορήσαντα τήν τε μεγαλοψυχίαν τῶν ἀρχαίων βασι- λέων καὶ τὴν εἰς τοὺς ἀρχομένους εὔνοιαν μιμή- σασϑαι τὸν ἐκείνων βίον, καὶ διὰ τοῦτο τηλικαύ- της τυχεῖν τιμῆς ὥσϑ᾽ ὑπὸ τῶν “Αἰγυπτίων ξῶντα μὲν ϑεὸν προσαγορεύεσθαι μόνον τῶν ἁπάντων βασιλέων, τελευτήσαντα δὲ τιμῶν τυχεῖν ἴσων τοῖς τὸ παλαιὸν νομιμώτατα βασιλεύσασι κατ᾽ Αἴγυπτον.
4 λόγοις] εἰς add. vulg. 7 ἑαυτὸν om. Il ὅτι vulg. 17 αὐτοῖς} αὐτὸν II. 18 τῆς τε θεολογίας αὐτῶν C 21 εὖ γνοιαν] ἐπιείκειαν II 22 τὸν Reiske, τῶν libri 234 προσα- γορευϑῆναι II ἁπάντων) ἄλλων II.
20
I 95. 96. 161
τὴν uiv οὖν κοινὴν νομοϑεσίαν συντελεσϑῆναί φα- 6 σιν ὑπὸ τῶν εἰρημένων ἀνδρῶν, καὶ δόξης τυχεῖν τῆς διαδεδομένης παρὰ τοῖς ἄλλοιρ᾽ ἐν δὲ τοῖς ὕστε- ρον χρόνοις πολλὰ τῶν καλῶς ἔχειν δοκούντων νο- 5 μίμων φασὶ κινηϑῆναι, Μακεδόνων ἐπικρατησάν- τῶν καὶ καταλυσάντων εἰς τέλος τὴν βασιλείαν τῶν ἐγχωρίων. Τούτων δ᾽ ἡμῖν διευχρινημένων ῥητέον ὅσοι 96 τῶν παρ᾽ Ἕλλησι δεδοξασμένων ἐπὶ συνέσει καὶ 10 παιδεία παρέβαλον εἰς Αἴγυπτον ἐν τοῖς ἀρχαίοις χρόνοις, ἵνα τῶν ἐνταῦϑα νομίμων καὶ τῆς παιδείας μετάσχωσιν. οἱ γὰρ ἱερεῖς τῶν “ἰγυπτίων ἱστοροῦ- 3 σιν ἐκ τῶν ἀναγραφῶν τῶν ἐν ταῖς ἱεραῖς βίβλοις παραβαλεῖν πρὸς ἑαυτοὺς τὸ παλαιὸν Ὀρφέα τε καὶ 15 Μουσαῖον καὶ Μελάμποδα καὶ “Ζ΄αἔδαλον, πρὸς δὲ τούτοις Ὅμηρόν τε τὸν ποιητὴν καὶ “υκοῦργον τὸν Σπαρτιάτην, ἔτι δὲ Σόλωνα τὸν ᾿4ϑηναῖον καὶ Πλά- τωνα τὸν φιλόδοφον, ἐλθεῖν δὲ καὶ Πυϑαγόραν τὸν Σάμιον καὶ τὸν μαϑηματικὸν Εὔδοξον, ἔτι δὲ 90 Ζημόκριτον τὸν ᾿Α4βδηρίτην καὶ Οἰνοπίδην τὸν Χῖον. πάντων δὲ τούτων σημεῖα δεικνύουσι τῶν μὲν εἰχό- 3 νας, τῶν δὲ τόπων 13] κατασκευασμάτων ὁμωνύμους προσηγορίας, ἔκ τε τῆς ἑκάστῳ ξηλωϑείσης παιδείας ἀποδείξεις φέρουσι, συνιστάντες ἐξ Αἰγύπτου μετενη- :25 νέχϑαι πάντα δι’ ὧν παρὰ τοῖς Ἕλλησιν ἐθαυμά- σϑησαν. Ὀρφέα μὲν γὰρ τῶν μυστικῶν τελετῶν 4 τὰ πλεῖστα καὶ τὰ περὶ τὴν ἑαυτοῦ πλάνην ὀργια- ξόμενα καὶ τὴν τῶν ἐν ἄδου μυϑοποιίαν ἀπενέγκα- 11 τῆς om. vulg. 14 αὐτοὺς vulg. τὸ παλαιὸν
om. II 22 ὁμωνύμων D 94 μετενηνοχέναι vulg. Droponvs 1. τ ι
162 DIODORI SICULI
5 σϑαι. τὴν uiv γὰρ Ὀσίριδος τελετὴν τῇ Διονύσου τὴν αὐτὴν εἶναι, τὴν δὲ τῆς Ἴσιδος τῇ τῆς 4ήμη- τρος ὁμοιοτάτην ὑπάρχειν, τῶν ὀνομάτων μόνων ἐνηλλαγμένων᾽ τὰς δὲ τῶν ἀσεβῶν ἐν GÓov τιμω- ρίας καὶ τοὺς τῶν εὐσεβῶν λειμῶνας καὶ τὰς παρὰ τοῖς πολλοῖς εἰδωλοποιίας ἀναπεπλασμένας παρεισ- αγαγεῖν μιμησάμενον τὰ γινόμενα περὶ τὰς ταφὰς
6 τὰς xaT Αἴγυπτον. τὸν μὲν γὰρ ψυχοπομπὸν Ἑρμῆν κατὰ τὸ παλαιὸν νόμιμον παρ᾽ Αἰγυπτίοις ἀναγα- γόντα τὸ τοῦ ΄Ἄπιδος σῶμα μέχρι τινὸς παραδι- 108 δόναι τῷ περικειμένῳ τὴν τοῦ Κερβέρου προτομήν. i τοῦ δ᾽ Ὀρφέως τοῦτο καγχαδείξαντος παρὰ τοῖς Ἕλλησι τὸν Ὅμηρον ἀκολούϑως τούτῳ ϑεῖναι κατὰ τὴν ποίησιν
οι
“Ἑρμῆς δὲ ψυχὰς Κυλλήνιος ἐξεκαλεῦτο 15
ἀνδρῶν μνηστήρων, ἔχε δὲ ῥάβδον μετὰ χερσίν. εἶτα πάλιν ὑποβάντα λέγειν
πὰρ δ᾽ ἴσαν Ὠκεανοῦ τε ῥοὰς καὶ Δευκάδα πέτρην,
ἠδὲ παρ᾽ Ἠελίοιο πύλας καὶ δῆμον Ὀνείρων
ἤισαν" αἶψα δ᾽ ἵκοντο κατ᾽ ἀσφοδελὸν λειμῶνα, so
ἔνϑα τε ναίουσι ψυχαί, εἴδωλα καμόντων.
1 Ὡκεανὸν μὲν οὖν καλεῖν τὸν ποταμὸν διὰ τὸ τοὺς «ἰγυπτίους κατὰ τὴν ἰδίαν διάλεκτον xsavov λέγειν τὸν Νεῖλον, Ἡλίου δὲ πύλας τὴν πόλιν τὴν τῶν Ἡλιοπολιτῶν, λειμῶνα δ᾽ ὀνομάξειν, τὴν μυϑολο- 965
1 τῇ] καὶ τὴν Ὁ 8 μόνον vulg. 4 δὲ] καὶ vulg.
1 γιφνόμενα om. II 10 rov Ἄπιδος τὸ vulg. 16 μνη- στήρων] ἡρώων CF 17 προβάντα CF 18 πὰρ δ᾽ ἔσαν] παραδὲ σπεισαν D 834 τὴν τῶν] τῶν vulg. 32ῦ δ᾽ óvo-
μάξειν Eichstüdt, 0 νομέζξειν codices τὴν] καὶ τὴν vulg.
I 96. 97. 163
γουμένην οἴκησιν τῶν μετηλλαχότων, τὸν παρὰ τὴν λίμνην τόπον τὴν καλουμένην μὲν ᾿ΔΑχερουσίαν, πλησίον δὲ οὖσαν τῆς Μέμφεως, ὄντων περὶ αὐτὴν λειμώνων καλλίστων, ἕλους καὶ λωτοῦ καὶ καλά- 5 μου. ἀκολούϑως δ᾽ εἰρῆσϑαι καὶ τὸ κατοικεῖν τοὺς τελευτήσαντας ἐν τούτοις τοῖς τόποις διὰ τὸ τὰς τῶν «Αἰγυπτίων ταφὰς τὰς πλείστας καὶ μεγίστας ἐνταῦϑα γίνεσθαι, διαπορϑμευομένων μὲν τῶν νεχρῶν διά τε τοῦ ποταμοῦ καὶ τῆς ᾿Δχερουσίας λίμνης. τιϑε- 1 μένων δὲ τῶν σωμάτων εἰς τὰς ἐνταῦϑα κειμένας ϑήκας. συμφωνεῖν δὲ καὶ τἄλλα τὰ παρὰ τοῖς Ἔλ- 8 λησι x«9' ἄδου μυϑολογούμενα τοῖς ἔτι νῦν γινο- μένοις κατ΄ Αἴγυπτον τὸ μὲν γὰρ διακομίξον τὰ σώματα πλοῖον βᾶριν καλεῖσϑαι, τὸ δ᾽ ἐπίβαϑρον 15 [νόμισμα τὸν ὀβολὸν] τῷ πορϑμεῖ δίδοσθαι, καλου- μένῳ κατὰ τὴν ἐγχώριον διάλεκτον χάρωνι. εἶναι 9 0b λέγουσι πλησίον τῶν τόπων τούτων καὶ σκοτίας Ἑχάτης ἱερὸν καὶ πύλας Κωκυτοῦ καὶ “ήϑης διει- λημμένας χαλκοῖς ὀχεῦσιν. ὑπάρχειν δὲ καὶ ἄλλας 30 πύλας ᾿4ληϑείας, καὶ πλησίον τούτων εἴδωλον ἀκέ- φαλον ἑστάναι Δίέκης. πολλὰ ὃὲ καὶ τῶν ἄλλων 91 τῶν μεμυϑοποιημένων διαμένειν παρ᾽ Δἰγυπτίοις, διατηρουμένης ἔτι τῆς προσηγορίας καὶ τῆς ἐν τῷ πράττειν ἐνεργείας. ἐν μὲν yàg ᾿Ακανϑῶν πόλει, 2 5 πέραν τοῦ Νείλου κατὰ τὴν Διβύην ἀπὸ σταδίων 109 ἑκατὸν καὶ εἴκοσι τῆς Μέμφεως, πίϑον εἶναι τετρη- μένον, εἰς ὃν τῶν ἱερέων ἑξήκοντα καὶ τριακοσίους
4 ἑλῶν II — 15 νόμισμα τὸν ὀβολὸν del. Schüfer 21 τῶν ἄλλων] ἄλλα Il 22 μεμυϑολογημένων 1 28 τγρου- μένης CF 44 ἐναργείας Reiske.
118
164 DIODORI SICULI
καϑ' ἑκάστην ἡμέραν ὕδωρ φέρειν εἰς αὐτὸν ἐκ τοῦ 8 Νείλου" τὴν δὲ περὶ τὸν Ὄκνον μυϑοποιίαν δεί- κνυσϑαι πλησίον κατά τινὰ πανήγυριν συντελου- μένην, πλέκοντος μὲν ἑνὸς ἀνδρὸς ἀρχὴν σχοινίου μακράν, πολλῶν δ᾽ ἐκ τῶν ὀπίσω λυόντων τὸ πλε- 4 κόμενον. Μελάμποδα δέ φασι μετενεγκεῖν ἐξ Αἰγύ- πτου τὰ Διονύσῳ νομιξύμενα τελεῖσϑαι παρὰ τοῖς Ἕλλησι καὶ τὰ περὶ Κρόνου μυϑολογούμενα καὶ τὰ περὶ τῆς Τιτανομαχίας καὶ τὸ σύνολον τὴν περὶ τὰ δ πάϑη τῶν ϑεῶν ἱστορίαν. τὸν δὲ Ζίαίδαλον λέγου- σιν ἀπομιμήσασϑαι τὴν τοῦ λαβυρίνϑου πλοχὴν τοῦ διαμένοντος μὲν μέχρι τοῦ νῦν καιροῦ, οἰχοδομη- ϑέντος δέ, ὡς μέν τινές φασιν, ὑπὸ Μένδητος, ὡς δ᾽ ἔνιοι λέγουσιν, ὑπὸ Μάρρου τοῦ βασιλέως, πολ- 6 λοῖρ ἔτεσι πρότερον τῆς Μίνω βασιλείας. τόν τε δυϑμὸν τῶν ἀρχαίων κατ᾽ Αἴγυπτον ἀνδριάντων τὸν αὐτὸν εἶναι τοῖς ὑπὸ “Ιαιδάλου κατασκευασϑεῖσι παρὰ τοῖς Ἕλλησι. τὸ δὲ κάλλιστον πρόπυλον ἐν Μέμφει τοῦ Ἡφαιστείου Δαίδαλον ἀρχιτεκτονῆσαι, καὶ ϑαυμασϑέντα τυχεῖν εἰκόνος ξυλίνης κατὰ τὸ προειρημένον ἱερὸν ταῖς ἰδίαις χερσὶ δεδημιουργη- μένης, πέρας δὲ διὰ τὴν εὐφυΐαν ἀξιωϑέντα μεγάλης δόξης καὶ πολλὰ προσεξευρόντα τυχεῖν ἰσοϑέων τιμῶν᾽ κατὰ γὰρ μίαν τῶν πρὸς τῇ Μέμφει νήσων ἔτι καὶ νῦν ἱερὸν εἶναι ΖΙαιδάλου τιμώμενον ὑπὸ τῶν ἐγχωρίων. τῆς δ᾽ Ὁμήρου παρουσίας ἄλλα τε
«1
2 δὲ] ve vulg. — 'Oxvov Stephanus, ὅνον codices 4 σχοινίου del. Reiske 6 ὄπισϑεν II 13 μενδήτου D 14 Μάρρου] Βάρωνος F 15 Mívoog II 19 ἡφαιστίου D, ἡφαίστου vulg.
I 97. 98. 165
σημεῖα φέρουσι καὶ μάλιστα τὴν τῆς Ἑλένης γενο- μένην παρὰ Μενελάῳ Τηλεμάχου φαρμακείαν καὶ λήϑην τῶν συμβεβηκότων κακῶν. τὸ γὰρ νηπενϑὲς φάρμακον, ὃ λαβεῖν φησιν ὃ ποιητὴς τὴν “Ελένην ἐκ 5 τῶν Aiyvztiov Θηβῶν παρὰ Πολυδάμνης τῆς Θῶνος γυναικός, ἀκριβῶς ἐξητακὼς φαένεται" ἔτι γὰρ καὶ νῦν τὰς ἐν ταύτῃ γυναῖκας τῇ προειρημένῃ δυνάμει χρῆσϑαι λέγουσι, καὶ παρὰ μόναις ταῖς ΖΙιοσπολί- τισιν ἐκ παλαιῶν χρόνων ὀργῆς καὶ λύπης φάρμα- 10 Xov εὑρῆσϑαί φασι" τὰς δὲ Θήβας καὶ Διὸς πόλιν τὴν αὐτὴν ὑπάρχειν. τήν τε ᾿ἀφροδίτην ὀνομάξεσϑαι 8 παρὰ τοῖς ἐγχωρίοις χρυσῆν ἐκ παλαιᾶς παραδόσεως, 110 καὶ πεδίον εἶναι καλούμενον χρυσῆς ᾿Αφροδίτης περὶ τὴν ὀνομαξομένην Μώμεμφιν. τά τε περὶ τὸν 9 15 Δία καὶ τὴν Ἥραν μυϑολογούμενα περὶ τῆς συνου- σίας καὶ τὴν εἰς Αὐἰϑιοπίαν ἐκδημίαν ἐκεῖϑεν αὐτὸν μετενεγκεῖν κατ᾽ ἐνιαυτὸν γὰρ παρὰ τοῖς Αἰγυ- πτίοις τὸν νεὼν τοῦ Zio περαιοῦσϑαι τὸν ποταμὸν εἰς τὴν Διβύην, καὶ us9' ἡμέρας τινὰς πάλιν ἐπι- 20 στρέφειν, ὡς ἐξ Αἰθιοπίας τοῦ ϑεοῦ παρόντος" τήν τε συνουσίαν τῶν ϑεῶν τούτων. ἐν ταῖς πανηγύ- ρεόι τῶν ναῶν ἀνακομιξομένων ἀμφοτέρων εἰς ὄρος ἄνϑεσι παντοίοις ὑπὸ τῶν ἱερέων κατεστρωμένον. καὶ Δυκοῦργον δὲ καὶ Πλάτωνα καὶ Σόλωνα πολλὰ 98 985 τῶν ἐξ Αἰγύπτου νομίμων εἰς τὰς ἑαυτῶν κατατάξαι νομοϑεσίας. Πυϑαγόραν τε τὰ κατὰ τὸν ἱερὸν λόγον 3
5 τῆς Πολυδάμνης Euseb. pr. ev. X 8, 10] Πολυμνή- στης D, τῆς Πολυμνήστης ceteri Θώνιος DF 8 .γρῆσϑαι post γυναῖκας vulg. 14 Μέμφιν vulg. 16 tig .. éx- δημίίς D — 21 πανηγύρεσι) γίνεσθαι add. Wess.
166 DIODORI SICULI
καὶ τὰ κατὰ γεωμετρίαν ϑεωρήματα καὶ τὰ περὶ τοὺς ἀριϑμούς, ἔτι δὲ τὴν εἰς πᾶν ξῷον τῆς ψυχῆς
8 μεταβολὴν μαϑεῖν παρ᾽ Αἰγυπτίων. ὑπολαμβάνουσι
Q
e
ed
Ó$ xol Ζημόκριτον παρ᾽ αὐτοῖς ἔτη διατρῖψαι πέντε καὶ πολλὰ διδαχϑῆναι τῶν κατὰ τὴν ἀστρολογίαν. 5 τόν τε Οἰνοπίδην ὁμοίως συνδιατρίψαντα τοῖς ἱερεῦσι καὶ ἀστρολόγοις μαϑεῖν ἄλλα τε καὶ μάλιστα τὸν ἡλιακὸν κύκλον ὡς λοξὴν μὲν ἔχει τὴν πορείαν, ἐναντίαν δὲ τοῖς ἄλλοις ἄστροις τὴν φορὰν ποιεῖται. παραπλησίως δὲ καὶ τὸν Εὔδοξον ἀστρολογήσαντα 10 παρ᾽ αὐτοῖς καὶ πολλὰ τῶν χρησίμων εἰς τοὺς Ἕλληνας ἐκδόντα τυχεῖν ἀξιολόγου δόξης. τῶν τε ἀγαλματοποιῶν τῶν παλαιῶν τοὺς μάλιστα διωνο- μασμένους διατετριφέναι παρ᾽ αὐτοῖς Τηλεκλέα καὶ Θεόδωρον, τοὺς "Poíxov μὲν υἱούς, κατασκευάσαν- 15 τας δὲ τοῖς Σαμίοις τὸ τοῦ «“πόλλωνος τοῦ Πυϑίου ξόανον. τοῦ γὰρ ἀγάλματος ἐν Σάμῳ μὲν ὑπὸ Τηλεκλέους ἱστορεῖται τὸ ἥμισυ δημιουργηϑῆναι, κατὰ δὲ τὴν Ἔφεσον ὑπὸ τἀδελφοῦ Θεοδώρου τὸ ἕτερον μέρος συντελεσθῆναι" συντεθέντα δὲ πρὸς 30 ἄλληλα τὰ μέρη συμφωνεῖν οὕτως ὥστε δοκεῖν ὑφ᾽ ἑνὸς τὸ πᾶν ἔργον συντετελέσϑαι. τοῦτο ὃὲ τὸ γένος τῆς ἐργασίας παρὰ μὲν τοῖς Ἕλλησι μηδαμῶς ἐπιτηδεύεσϑαι, παρὰ δὲ τοῖς Αἰγυπτίοις μάλιστα συντελεῖσϑαι. παρ᾽ ἐκείνοις γὰρ οὐκ ἀπὸ τῆς κατὰ 535 τὴν ὅρασιν φαντασίας τὴν συμμετρίαν τῶν ἀγαλ- μάτων κρίνεσϑαι, καϑάπερ παρὰ τοῖς Ἕλλησιν, ἀλλ᾽
ὅ κατὰ τὴν] κατ᾿ vulg. 8. ἡλιακὸν] ἱερὸν ἡλιακὸν D
13 τῶν om. vulg. 22 ἔργον συντετελέσθαι) σῶμα κατεσκευ- ασϑαε CF.
I 98. 167
ἐπειδὰν τοὺς λίθους κατακλίνωσι καὶ μερίσαντες κατεργάσωνται, τὸ τηνικαῦτα τὸ ἀνάλογον ἀπὸ τῶν ἐλαχίστων ἐπὶ τὰ μέγιστα λαμβάνεσθαι" τοῦ γὰρ παντὸς σώματος τὴν κατασκευὴν εἰς ἕν καὶ εἴκοσι
111 μέρη καὶ προσέτι τέταρτον διαιρουμένους τὴν ὅλην
6
10
1
2
σι
e
ἀποδιδόναι συμμετρίαν τοῦ ξῴου. διόπερ ὅταν περὶ τοῦ μεγέϑους oí τεχνῖται πρὸς ἀλλήλους σύνϑωνται, χωρισϑέντες ἀπ᾿ ἀλλήλων σύμφωνα κατασκευάζουσι τὰ μεγέϑη τῶν ἔργων οὕτως ἀκριβῶς ὥστε ἔχπληξιν παρέχειν τὴν ἰδιότητα τῆς πραγματείας αὐτῶν. τὸ δ᾽ ἐν τῇ Σάμῳ ξόανον συμφώνως τῇ τῶν Aiyv- πτίων φιλοτεχνίᾳ κατὰ τὴν κορυφὴν διχοτομούμενον διορέξειν τοῦ fov τὸ μέσον μέχρι τῶν αἰδοίων, ἰσάξον ὁμοίως ἑαυτῷ πάντοθεν" εἶναι δ᾽ αὐτὸ λέ- γουσι κατὰ τὸ πλεῖστον παρεμφερὲς τοῖς Αἰγυπτίοις, ὡς ἂν τὰς μὲν χεῖρας ἔχον παρατεταμένας, τὰ δὲ ὄκέλη διαβεβηκότα.
Περὶ μὲν οὖν τῶν κατ᾽ 4Ἄἴγυπτον ἱστορουμένων καὶ μνήμης ἀξίων ἀρκεῖ τὰ φηϑέντα' ἡμεῖς δὲ κατὰ τὴν ἐν ἀρχῇ τῆς βίβλου πρόϑεσιν τὰς ἑξῆς πρά- ξεις καὶ μυϑολογίας ἐν τῇ μετὰ ταύτην διέξιμεν͵ ἀρχὴν ποιησάμενοι τὰ κατὰ τὴν ᾿4σίαν τοῖς ᾿Ἄσσυ. ρίοις πραχϑέντα.
1 κατακαίνωσι C, κατακενῶσι F, καταξάνωσι Dind. 6 τοῦ ξῴου om. II 12 κορυφὴν Rhod. , ὀροφὴν codices 28 πραχϑέντα] περὶ μὲν οὖν τῶν κατ᾽ Αἴγυπτον ἱστορου- μένων καὶ μνήμης ἀξίων ἀρκεσϑέντες ταύτην μὲν τὴν βύβλον αὐτοῦ “καταλήξομεν, τὴν δ᾽ ἐχομένην ταύτης ἀναπληρώσομεν
ταῖς ἄλλαις βαρβαρικαῖς πράξεσιν ἄλλοις ἔϑνεσι συντελε- σϑείσαις ἐν τοῖς ἄλλοις χρόνοις add. ABD.
Διοδώρου Σικελιώτου βιβλιοϑήκης ἱστορικῆς: τῆς A διηρη-
μένης τὸ B subscr. D.
8
Τάδε ἔνεστιν ἐν τῇ δευτέρᾳ τῶν Ζιοδώρου βίβλων. 112
Περὶ Νίνου τοῦ πρώτου βασιλεύσαντος κατὰ τὴν ᾿Δσίαν καὶ τῶν ὑπ᾽ αὐτοῦ πραχϑέντων.
Περὶ τῆς Σεμιράμιδος γενέσεως καὶ τῆς περὶ αὐτὴν αὐξήσεως. 5
Ὡς Νίνος ὃ βασιλεὺς ἔγημε τὴν Σεμίραμιν διὰ τὴν ἀρε- τὴν αὐτῆς.
Ὡς Σεμίραμις τελευτήσαντος Νίνου διαδεξαμένη τὴν βασιλείαν πολλὰς καὶ μεγάλας πράξεις ἐπετελέσατο.
Κτιίσις Βαβυλῶνος καὶ τῆς κατ᾽ αὐτὴν κατασκευῆς 10 [ἀπαγγελία].
Περὶ τοῦ κρεμαστοῦ λεγομένου κήπου καὶ τῶν ἄλλων τῶν κατὰ τὴν Βαβυλωνίαν παραδόξων.
Στρατεία Σεμιράμιδος εἰς Αἴγυπτον καὶ Αὐθιοπίαν, ἔτι δὲ τὴν Ἰνδικήν. 15
Περὶ τῶν ἀπογόνων ταύτης [καὶ] τῶν βασιλευσάντων κατὰ τὴν ᾿Ασίαν καὶ τῆς κατ᾽ αὐτοὺς τρυφῆς τε καὶ ῥᾳϑυμίας.
Ὡς ἔσχατος Σαρδανάπαλλος ὁ βασιλεὺς διὰ τρυφὴν ἀπέ- βαλε τὴν ἀρχὴν ὑπὸ ᾿ἀρβάκου τοῦ Μήδου.
Περὶ τῶν Χαλδαίων wol τῆς παρατηρήσεως τῶν ἄστρων. 90
Περὶ τῶν βασιλέων τῶν κατὰ τὴν Μηδίαν καὶ τῆς περὶ τούτων διαφωνίας παρὰ τοῖς ἵστοριογράφοις.
Περὶ τοποϑεσίας τῆς Ἰνδικῆς καὶ τῶν κατὰ τὴν χώραν φυομένων καὶ τῶν παρ᾽ Ἰνδοῖς νομίμων.
Περὶ Σκυϑῶν καὶ Muatóvov καὶ Ὑπερβορέων. 95
Περὶ τῆς ᾿ἀραβίας xol τῶν κατ᾽ αὐτὴν φυομένων καὶ μυϑολογουμένων.
Περὶ τῶν νήσων τῶν ἐν τῇ μεσημβρίᾳ κατὰ τὸν ὠκεανὸν εὑρεϑεισῶν.
11 ἀπαγγελέα om. D 18 τῶν om. vulg. τὴν om. D 16 καὶ del.Dind. 18 Σαρδανάπαλος vulg. 19 ὑπὸ βάκου CD?, ὑπ᾽ cofaxov D' ν. 21 et 22 ante v. 20 ponunt codices omnes y aeter AD; in D haec omnia sunt in litura manu 8866. scripta 122 παρὰ toig ἱστοριογράφοις om. D 28 τοποϑεσία (περὶ om. D)CD.
BIBAOZ AEYTEPA.
Ἢ μὲν πρὸ ταύτης βίβλος τῆς ὅλης συντάξεως ἴ. οὖσα πρώτη περιέχει τὰς κατ᾽ Αἴγυπτον πράξεις" ἐν αἷς ὑπάρχει τά ve περὶ τῶν ϑεῶν παρ᾽ «Αἰγυπτίοις μυϑολογούμενα καὶ περὶ τῆς τοῦ Νείλου φύσεως
5 καὶ τἄλλα τὰ περὶ τοῦ ποταμοῦ τούτου παραδοξο- λογούμενα, πρὸς δὲ τούτοις περί τε τῆς κατ᾽ Αἴγυ- πτον χώρας καὶ τῶν ἀρχαίων βασιλέων τὰ ὑφ᾽ ἑκάστου πραχϑέντα. ἑξῆς δὲ κατετάχϑησαν αἴ κατα- σχευαὶ τῶν πυραμίδων τῶν ἀναγραφομένων ἔν
10 τοῖς ἑπτὰ ϑαυμαξομένοις ἔργοις. ἔπειτα διήλθομεν περὶ τῶν νόμων καὶ τῶν δικαστηρίων. ἔτι δὲ τῶν ἀφιερωμένων ξῴων παρ᾽ Αἰγυπτίοις và ϑαυμαξόμενα, πρὸς δὲ τούτοις τὰ περὶ τῶν τετελευτηκότων νόμιμα, καὶ τῶν Ἑλλήνων ὕσοι τῶν ἐπὶ παιδείᾳ ϑαυμαξο-
ι μένων παραβαλόντες εἰς Αἴγυπτον xal πολλὰ τῶν χρησίιων μαϑόντες μετήνεγκαν εἰς τὴν ᾿Ελλάδα. ἐν ταύτῃ δ᾽ ἀναγράψομεν τὰς κατὰ τὴν ᾿4σίαν γενο- ἃ μένας πράξεις ἐν τοῖς ἀρχαίοις χρόνοις, τὴν ἀρχὴν ἀπὸ τῆς τῶν ᾿ἡσσυρίων ἡγεμονίας ποιησάμενοι.
90 Τὸ παλαιὸν τοίνυν κατὰ τὴν ᾿4σίαν ὑπῆρχον 4 ἐγχώριοι βασιλεῖς, ὧν οὔτε πρᾶξις ἐπίσημος οὔτε
1 μὲν] μὲν ov» CF 10 ἔπειτα] δὲ add. D 13 παρ᾽ A. ξῴων vulg.
ex
eo
1170 DIODOBI SICULI
ὄνομα μνημονεύεται. πρῶτος δὲ τῶν εἰς ἱστορίαν καὶ μνήμην παραδεδομένων ἡμῖν Νίνος ὃ βασιλεὺς τῶν 4ocvoíov μεγάλας πράξεις ἐπετελέσατο᾽ περὶ οὗ τὰ κατὰ μέρος ἀναγράφειν πειρασόμεϑα. γενό- μενος γὰρ φύδει πολεμικὸς καὶ ξηλωτὴς τῆς ἀρετῆς 5 καϑώπλισε τῶν νέων τοὺς κρατίστους" γυμνάσας δ᾽ αὐτοὺς πλείονα χρόνον συνήϑεις ἐποίησε πάσῃ κακο- παϑείᾳ καὶ πολεμικοῖς κινδύνοις. συστησάμενος οὖν στρατόπεδον ἀξιόλογον συμμαχίαν ἐποιήδατο πρὸς ᾿Δριαῖον τὸν βασιλέα τῆς ᾿ἀραβίας, ἣ κατ᾽ ἐχείνους 10 τοὺς χρόνους ἐδόκεε πλήϑειν ἀλκίμων ἀνδρῶν. ἔστι δὲ καὶ καϑόλου τοῦτο τὸ ἔθνος φιλελϑύϑερον καὶ κατ᾽ οὐδένα τρόπον προσδεχόμενον ἔπηλυν ἡγεμόνα" διόπερ οὔϑ᾽ o( τῶν Περσῶν βασιλεῖς ὕστερον οὔϑ᾽ 114 oí τῶν Μακεδόνων, καίπερ πλεῖστον ἰσχύσαντες, !5 ἠδυνήϑησαν τοῦτο τὸ ἔϑνος καταδουλώσασθαι. καϑ- ὄλου γὰρ ἡ ᾿Δραβία δυσπολέμητός ἐστι ἕξενικαῖς δυνάμεσι διὰ τὸ τὴν μὲν ἔρημον αὐτῆς εἶναι, τὴν δὲ ἄνυδρον καὶ διειλημμένην φρέασι κεκρυμμένοις καὶ μόνοις τοῖς ἐγχωρίοις γνωριξομένοις. ὁ δ᾽ οὖν 30 τῶν ᾿Δσσυρίων βασιλεὺς Νίνος τὸν δυναστεύοντα τῶν ᾿ἀράβων παραλαβὼν ἐδτράτευσε μετὰ πολλῆς δυνάμεως ἐπὶ Βαβυλωνίους κατοικοῦντας ὅμορον χώραν κατ᾽ ἐκείνους δὲ τοὺς χρόνους ἡ μὲν νῦν οὖσα Βαβυλὼν οὐκ ἦν ἐκτισμένη, κατὰ δὲ τὴν Βα- 35 βυλωνίαν ὑπῆρχον ἄλλαι πόλεις ἀξιόλογοι" ῥᾳδίως δὲ χειρωσάμενος τοὺς ἐγχωρίους διὰ τὸ τῶν ἐν τοῖς πολέμοις κινδύνων ἀπείρως ἔχειν, τούτοις μὲν ἔταξε
2 ἡμῖν om. vulg. δὃὄὅ τῆς om. CF.
II 1. 2. 171
τελεῖν κατ᾽ ἐνιαυτὸν ὡρισμένους φόρους, τὸν δὲ βασιλέα τῶν καταπολεμηϑέντων λαβὼν μετὰ τῶν τέχνων αἰχμάλωτον ἀπέκτεινε. μετὰ δὲ ταῦτα πολ- λοῖς πλήϑεσιν εἰς τὴν ᾿ρμενίαν ἐμβαλὼν καί τινας
δτῶν πόλεων ἀναστάτους ποιήσας κατεπλήξατο τοὺς ἐγχωρίους᾽ διόπερ ὃ βασιλεὺς αὐτῶν Βαρξάνης, ὁρῶν αὑτὸν οὐκ ἀξιόμαχον ὄντα, μετὰ πολλῶν δώ- oov ἀπήντησε καὶ πᾶν ἔφηδε ποιήσειν τὸ προστατ- τόμενον. ὁ δὲ Νίνος μεγαλοψύχως αὐτῷ χρησά-
10 μενος τῆς τε ᾿ρμενίας συνεχώρησεν ἄρχειν καὶ φίλον ὄντα πέμπειν στρατιὰν καὶ τὴν χορηγίαν τῷ σφετέρῳ στρατοπέδῳ. ἀεὶ ὃδὲ μᾶλλον αὐξόμενος ἐστράτευσεν εἰς τὴν Μηδίαν. ὃ δὲ ταύτης βασιλεὺς Φάρνος παραταξάμενος ἀξιολόγῳ δυνάμει καὶ λει-
15 φϑείς, τῶν τε στρατιωτῶν τοὺς πλείους ἀπέβαλε καὶ αὐτὸς μετὰ τέχνων ἑπτὰ καὶ γυναικὸς αἰχμάλωτος ληφϑεὶς ἀνεσταυρώϑη.
8
Οὕτω δὲ τῶν πραγμάτων τῷ Νίνῳ προχωρούν- 2
τῶν δεινὴν ἐπιϑυμίαν ἔσχε τοῦ καταστρέψασϑαι τὴν 20 4G(av ἅπασαν τὴν ἐντὸς Τανάιδος καὶ Νείλου" ὡς ἐπίπαν γὰρ τοῖς εὐτυχοῦσιν ἡ τῶν πραγμάτων εὔροια τὴν τοῦ πλείονος ἐπιϑυμίαν παρίστησι. διόπερ τῆς μὲν Μηδίας δατράπην ἕνα τῶν περὶ αὑτὸν φίλων κατέστησεν, αὐτὸς δ᾽ ἐπήει τὰ κατὰ 26 τὴν ᾿4σίαν ἔϑνη καταστρεφόμενος, καὶ χρόνον ἕπτα- καιδεκαετῆ καταναλώδας πλὴν ᾿Ινδῶν καὶ Βακτρια- νῶν τῶν ἄλλων ἁπάντων κύριος ἐγένετο. τὰς μὲν οὖν καϑ᾿ ἕκαστα μάχας ἢ τὸν ἀριϑμὸν ἁπάντων
7 αὐτὸν D, ἑαυτὸν vulg. 16 πλείστους vulg. 22 εὔροια Herwerden', ἐπέρροια libri.
2
172 DIODORI SICULI
τῶν καταπολεμηϑέντων οὐδεὶς τῶν συγγραφέων ἀνέγραψε, τὰ δ᾽ ἐπισημότατα τῶν ἐθνῶν ἀκολούϑως Κτησίᾳ τῷ Κνιδίῳ πειρασόμεθα συντόμως ἐπιδρα-
8 μεῖν. κατεστρέψατο μὲν γὰρ τῆς παραϑαλαττίου καὶ τῆς συνεχοῦς χώρας τήν τε Αἴγυπτον καὶ Φοινί- ὁ x«v, ἔτι δὲ Κοίλην Συρίαν καὶ Κιλικίαν καὶ Παμφυ- 115 λίαν καὶ Μυκίαν, πρὸς δὲ ταύταις τήν τε Καρίαν καὶ Φρυγίαν καὶ Μυσίαν καὶ “υδίαν, προσηγάγετο δὲ τήν τε Τρῳάδα καὶ τὴν ἐφ᾽ ᾿Ελλησπόντῳ Φρυ- γίαν καὶ Προποντίδα καὶ Βιϑυνίαν καὶ Καππαδο- τὸ κίαν καὶ τὰ κατὰ τὸν Πόντον ἔϑνη βάρβαρα κατοι- κοῦντα μέχρι Τανάιδος, ἐκυρίευσε δὲ τῆς τε Καδου- σίων χώρας καὶ Ταπύρων, ἔτι δ᾽ Ὑρκανίων καὶ Ζραγγῶν, πρὸς δὲ τούτοις Ζερβίκων καὶ Καρμανίων καὶ Χωρομναίων, ἔτι δὲ Βορκανίων καὶ Παρϑυαίων, ἐπῆλθε δὲ καὶ τὴν Περσίδα καὶ τὴν Σουσιανὴν καὶ τὴν καλουμένην Κασπιανήν, εἰς ἥν εἰσιν εἰσβο- λαὶ στεναὶ παντελῶς, διὸ καὶ προσαγορεύονται
4 Κάσπιαι πύλαι. πολλὰ δὲ καὶ ἄλλα τῶν ἐλαττόνων ἐθνῶν προσηγάγετο, περὶ ὧν μακρὸν ἂν εἴη λέγειν. go τῆς δὲ Βακτριανῆς οὔσης δυσεισβόλου καὶ πλήϑη μαχίιων ἀνδρῶν ἐχούσης, ἐπειδὴ πολλὰ πονήσας ἄπρακτος ἐγένετο, τὸν μὲν πρὸς Βακτριανοὺς πόλε- μον εἰς ἕτερον ἀνεβάλετο καιρόν, τὰς δὲ δυνάμεις ἀναγαγὼν εἰς τὴν ᾿σσυρίαν ἐξελέξατο τόπον εὔϑετον ὡς
ὃ εἰς πόλεως μεγάλης κτίσιν. ἐπιφανεστάτας γὰρ πρά- ἕξεις τῶν πρὸ αὐτοῦ κατειργασμένος ἔσπευδε τηλι-
μά
ὅ
8 καὶ Μυσίαν om. D 19 ve] τε τῶν Ὁ Kaódov- σίων CF 14 4qdyxo» vulg. 16 Xogouvaíov] Póuvov C 25 ἀπαγαγὼν 1 Συρίαν CF — 96 μεγάλης om. D.
II 2. 8. 4. 118
καύτην κτίσαι τὸ μέγεθος πόλιν ὥστε μὴ μόνον αὐτὴν εἶναι μεγίστην τῶν τότε οὐσῶν κατὰ πᾶσαν τὴν οἰκουμένην, ἀλλὰ μηδὲ τῶν μεταγενεστέρων ἕτερον ἐπιβαλόμενον ῥαδίως ἂν ὑπερϑέσϑαι. τὸν 5 ὅ μὲν οὖν τῶν ᾿ἀράβων βασιλέα τιμήσας δώροις καὶ λαφύροις μεγαλοπρεπέσιν ἀπέλυσε μετὰ τῆς ἰδίας στρατιᾶς εἰς τὴν οἰκείαν, αὐτὸς δὲ τὰς πανταχόϑεν δυνάμεις καὶ παραδκευὰς πάντων τῶν ἐπιτηδείων ἀϑροίδσας παρὰ τὸν Εὐφράτην ποταμὸν ἔκτισε πόλιν 10 εὖ τετειχισμένην, ἑτερόμηκες αὐτῆς ὑποστησάμενος τὸ σχῆμα. εἶχε δὲ τῶν μὲν μακροτέρων πλευρῶν ἑκατέραν ἡ πόλις ἑκατὸν καὶ πεντήκοντα σταδίων, τῶν δὲ βραχυτέρων ἐνενήκοντα. διὸ καὶ τοῦ σύμ- s παντὸς περιβόλου συσταϑέντος ἐκ σταδίων τετρα- 15 xoGícv καὶ ὀγδοήκοντα τῆς ἐλπίδος οὐ διεψεύσϑη᾽ τηλικαύτην γὰρ πόλιν οὐδεὶς ὕστερον ἔκτισε κατά τε τὸ μέγεϑος τοῦ περιβόλου καὶ τὴν περὶ τὸ τεῖχος μεγαλοπρέπειαν. τὸ μὲν γὰρ ὕψος εἶχε τὸ τεῖχος ποδῶν ἕκατόν, τὸ δὲ πλάτος τρισὶν ἅρμασιν ἵππά- :0 Guuov ἦν᾽ οἵ δὲ σύμπαντες πύργοι τὸν μὲν ἀρυϑμὸν ἦσαν χίλιοι καὶ πεντακόσιοι, τὸ δ᾽ ὕψος εἶχον ποδῶν διακοσίων. κατῴκισε δ᾽ εἰς αὐτὴν τῶν μὲν 4 ᾿ἀσσυρίων τοὺς πλείστους καὶ δυνατωτάτους, ἀπὸ 116 δὲ τῶν ἄλλων ἐθνῶν τοὺς βουλομένους. καὶ τὴν 88 μὲν πόλιν ὠνόμασεν ἀφ᾽ ἑαυτοῦ Νίνον, τοῖς δὲ κατ- οἰκισϑεῖσι πολλὴν τῆς ὁμόρου χώρας προσώριδεν. Ἐπεὶ δὲ μετὰ τὴν κτίσιν ταύτην 6 Νίνος ἐστρά- 4 τευσὲν ἐπὶ τὴν Βακτριανήν, ἐν ἦ Σεμίραμιν ἔγημε
4 ἐπιβαλλόμενον vulg. 9 παρὰ] ἐπὶ CF — 95 ὠνό- μασεν DF?, ἐκάλεσεν CF.
t)
e
i»
114 DIODORI SICULI
τὴν ἐπιφανεστάτην ἁπασῶν τῶν γυναικῶν ὧν παρει- λήφαμεν, ἀναγκαῖόν ἐστι περὶ αὐτῆς προειπεῖν πῶς éx ταπεινῆς τύχης εἰς τηλικαύτην προήχϑη δόξαν. κατὰ τὴν Συρίαν τοίνυν ἔστι πόλιρ ᾿ἀσκάλων, καὶ ταύτης οὐκ ἄπωϑεν λίμνη μεγάλη καὶ βαθεῖα πλή- 5 Que ἰχϑύων. παρὰ δὲ ταύτην ὑπάρχει τέμενος θεᾶς ἐπιφανοῦς, ἣν ὀνομάξουσιν oí Σύροι 4egxetobv: αὕτη δὲ τὸ μὲν πρόσωπον ἔχει γυναικός, τὸ δ᾽ ἄλλο σῶμα πᾶν ἰχϑύος διά τινας τοιαύτας αἰτέας, μυθο- λογοῦσιν οἵ λογιώτατοι τῶν ἐγχωρίων τὴν ᾿ἄφρο- 10 δίτην προσκόψασαν τῇ προειρημένῃ θεᾷ δεινὸν ἐμ- βαλεῖν ἔρωτα νεανίσκον τινὸς τῶν θυόντων οὐκ ἀειδοῦρ᾽ τὴν ὃὲ “Ζερκετοῦν μιγεῖσαν τῷ Σύρῳ ysv- νῆσαι μὲν θυγατέρα, καταισχυνθεῖσαν δ᾽ ἐπὶ τοῖς ἡμαρτημένοις τὸν μὲν νεανίσκον ἀφανίσαι, τὸ δὲ ιδ παιδίον εἴς τινας ἐρήμους καὶ πετρώδεις τόπους ἐκθεῖναι' ἑαυτὴν 0b διὰ τὴν αἰσχύνην xal λύπην ῤίψασαν tig τὴν λίμνην μετασχηματισθϑῆναι τὸν τοῦ σώματος τύπον εἰς ἰχθῦν' διὸ καὶ τοὺς Σύρους μέχρι τοῦ νῦν ἀπέχεσθαι τούτου τοῦ ξῴου καὶ τιμῶν 30 τοὺς ἰχθῦς ὡς θεούς. περὶ δὲ τὸν τόπον ὅπου τὸ βρέφος ἐξετέθη πλήθους περιστερῶν ἐννεοττεύοντος παραδόξως καὶ δαιμονίως ὑπὸ τούτων τὸ παιδίον διατρέφεσθαι᾽ τὰς μὲν γὰρ ταῖς πτέρυξι περιεχού- σας τὸ σῶμα τοῦ βρέφους πανταχόθεν θάλπειν, τὰς 15 δ᾽ ἐκ τῶν σύνεγγυς ἐπαύλεων, ὁπότε τηρήσειαν τούς
1 τὴν] ἣν ΠῚ ὧν om. 11 (et D') ἀζ[.περ}} ὑπὲρ II 4 τοίνυν om. D 18 ἀηδοῦ D 11 ἐκθεῖναι) ἐν οἷς πολλοῦ πλήθους περιστερῶν ἐννοσσεύειν εἰωθότος (εἰωθό-
τῶν D) παραδόξως (οὖν add. D) τροφῆς καὶ σωτηρίας τυ- χεῖν τὸ βρέφος add. codices, del. Rhodomanus.
II 4. 5. 1175
τε βουκόλους καὶ τοὺς ἄλλους νομεῖς ἀπόντας. ἐν τῷ στόματι φερούσας γάλα διατρέφειν παραστα- ξούσας ἀνὰ μέσον τῶν χειλῶν. ἐνιαυσίου δὲ τοῦ 5 παιδίου γενομένου καὶ στερεωτέρας τροφῆς προῦ- 5 δεομένου, τὰς περιστερὰς ἀποχνιξζούσας ἀπὸ τῶν τυρῶν παρέχεσϑαι τροφὴν ἀρχοῦσαν. τοὺς ὃὲ νο- μεῖς ἐπανιόντας καὶ ϑεωροῦντας περιβεβρωμένους τοὺς τυροὺς ϑαυμάδαι τὸ παράδοξον᾽ παρατηρή- σαντας οὖν καὶ μαϑόντας τὴν αἰτίαν εὑρεῖν τὸ βρέ- 10 φοβ, διαφέρον τῷ κάλλει. εὐθὺς οὖν αὐτὸ κομί- 6 111 σαντας εἰς τὴν ἔπαυλιν δωρήσασϑαι τῷ προεστη- κότι τῶν βασιλικῶν χτηνῶν, ὄνομα Σίμμᾳ᾽ καὶ τοῦτον ἄτεκνον ὄντα τὸ παιδίον τρέφειν ὧς ϑυγά- τριον μετὰ πάσης ἐπιμελείας, ὄνομα ϑέμενον Σεμί- 15 ραμίν, ὅπερ ἐστὶ κατὰ τὴν τῶν Σύρων διάλεκτον παρωνομασμένον ἀπὸ τῶν περιστερῶν, ἃς ἀπ᾽ ἐχεί- vov τῶν χρόνων oí κατὰ Συρίαν ἅπαντες διετέλεσαν ὡς ϑεὰς τιμῶντες. Τὰ μὲν οὖν κατὰ τὴν γένεσιν τῆς Σεμιράμιδος 5 :0 μυϑολογούμενα σχεδὸν ταῦτ᾽ ἔστιν. ἤδη δ᾽ αὐτῆς ἡλικίαν ἐχούσης γάμου καὶ τῷ κάλλει πολὺ τὰς ἄλλας παρϑένους διαφερούσης, ἀπεστάλη παρὰ βασι- λέως ὕπαρχος ἐπισκεψόμενος τὰ βασιλικὰ vivo: οὗτος δ᾽ ἐχαλεῖτο μὲν Ὄννης, πρῶτος δ᾽ ἦν τῶν 85 ἐκ τοῦ βασιλικοῦ συνεδρίου καὶ τῆς Συρίας ἁπά- σης ἀποδεδειγμένος ὕπαρχος. ὃς καταλύσας παρὰ
1 ἀπόντας Ursinus, om. ACDFG, λιπόντας ceteri, ἀπο- κεχωρηκότας Gemistus 8.ϑαυμάξειν ΟΓ 11 προεστῶτι vulg. 28 ἔπαρχος ID ἐπισκεπτόμενος Ὁ — 24 μὲν Ὄννης] μεννόννης D, μενόνης CF 26 ἔπαρχος Il.
i»
116 DIODORI SICULI
τῷ Σίμμᾳ καὶ θεωρήσας τὴν Σεμίραμιν ἐθηρεύϑη τῷ κάλλει’ διὸ καὶ τοῦ Σέμμα καταδεηϑεὶς αὑτῷ δοῦναι τὴν παρϑένον εἰς γάμον ἔννομον, ἀπήγαγεν αὐτὴν εἰς Νίνον, καὶ γήμας ἐγέννησε δύο παῖϑδαρ. σης καὶ τἄλλα ἀκόλουθα τῇ περὶ τὴν ὄψιν εὐπρε- πείᾳ, συνέβαινε τὸν ἄνδρα τελέως ὑπ᾽ αὐτῆς δε- δουλῶσθαι, καὶ μηδὲν ἄνευ τῆς ἐκείνης γνώμης πράττοντα κατευστοχεῖν ἐν πᾶσι. καϑ᾽ ὃν δὴ χρό- νον ὃ βασιλεύς, ἐπειδὴ τὰ περὶ τὴν κτίσιν τῆς Óuo- νύμου πόλεως συνετέλεσε, στρατεύειν ἐπὶ Βακτρια- νοὺς ἐπεχείρησεν. εἰδὼς δὲ τά τὲ πλήθη καὶ τὴν ἀλκὴν τῶν ἀνδρῶν, ἔτι δὲ τὴν χώραν ἔχουσαν πολλοὺς τόπους ἀπροσίτους διὰ τὴν ὀχυρότητα, κατέλεξεν ἐξ ἁπάντων τῶν ὑπ’ αὐτὸν ἐθνῶν στρα- τιωτῶν πλῆϑος᾽ ἐπεὶ γὰρ τῆς πρότερον στρατείαρ ἀποτετευχὼς ἦν, ἔσπευδε πολλαπλασίονι παραγενέ- σθαι δυνάμει πρὸς τὴν Βακτριανήν. συναχϑείσης δὲ τῆς στρατιᾶς πανταχόϑεν ἠρυϑμήθησαν, ὡς Κτησίας ἐν ταῖς ἱστορίαις &vayéygaqe, πεξῶν μὲν ἑκατὸν ἑβδομήκοντα μυριάδες, ἱππέων δὲ μιᾷ πλείους τῶν εἴκοσι μυριάδων, ἅρματα δὲ δρεπανηφόρα μικρὸν ἀπολείποντα τῶν μυρίων ἑξακοσίων. ἔστι μὲν οὖν ἄπιστον τοῖς αὐτόθεν ἀκούσασι τὸ πλῆϑος τῆς στρατιᾶς, οὐ μὴν ἀδύνατόν γε φανήσεται τοῖς ἀνα- ϑεωροῦσι τὸ τῆς ᾿“σίας μέγεϑος καὶ và πλήϑη τῶν κατοικούντων αὐτὴν ἐθνῶν. εἰ γάρ τις ἀφεὶς τὴν
6 ὑδάσπιν D μεμιράμεως D 12 ἐνεχείρησεν CF 14 τόπους πολλοὺς vulg 16 c; je T. στρατείας] κατὰ τὴν σε, στρατείαν TI 94 ἀκούουσι 1 97 αὐτὴν om.
γαπάτην καὶ Ὑδάσπην. τῆς δὲ Σεμιράμιδος ἐχού- 5
20
25
II 5. 6. 171
ἐπὶ Σκύϑας “]αρείου στρατείαν μετὰ ὀγδοήκοντα 118 μυριάδων καὶ τὴν Ξέρξου διάβασιν ἐπὶ τὴν Ελλάδα τοῖς ἀναρυϑμήτοις πλήϑεσι, τὰς ἐχϑὲς καὶ πρῴην συντελεσϑείσας πράξεις ἐπὶ τῆς Εὐρώπης σκέψαιτο, 5 τάχιον ἂν πιστὸν ἡγήσαιτο τὸ ῥηϑέν. κατὰ μὲν οὖν 6 τὴν Σικελίαν ὃ Διονύσιος ἐκ μιᾶς τῆς τῶν Συρα- xoGícv πόλεως ἐξήγαγεν ἐπὶ τὰς στρατείας πεξῶν μὲν δώδεκα μυριάδας, ἱππεῖς δὲ μυρίους καὶ διόσχι- λίους, ναῦς δὲ μακρὰς ἐξ ἑνὸς λιμένος τετρακοσίας, 10 ὧν ἦσαν ἔνιαι τετρήρεις καὶ πεντήρεις" Ῥωμαῖοι δὲ 7 μικρὸν πρὸ τῶν ᾿Αννιβαϊκῶν καιρῶν, προορώμενοι τὸ μέγεθος τοῦ πολέμου, κατέγραψαν τοὺς κατὰ τὴν Ἰταλίαν ἐπιτηδείους εἰς [τὴν] στρατείαν πολέτας τε καὶ συμμάχους, ὧν ὁ σύμπας ἀρυϑμὸς μικρὸν ἀπέ- 15 λιπε τῶν ἑκατὸν μυριάδων" καίτοι γ᾽ ἕνεκα πλή- ϑους ἀνθρώπων τὴν ᾿Ιταλίαν ὅλην οὐκ ἄν τις συγ- κρίνειε πρὸς ἕν ἔϑνος τῶν κατὰ τὴν ᾿Ασίαν. ταῦτα μὲν οὖν ἡμῖν εἰρήσϑω πρὸς τοὺς ἐκ τῆς νῦν περὶ τὰς πόλεις οὔσης ἐρημίας τεκμαιρομένους τὴν πα- 20 λαιὰν τῶν ἐθνῶν πολνυανϑροωπίαν.
Ὁ δ᾽ οὖν Νίνος μετὰ τοσαύτης δυνάμεως στρα- O τεύδας εἰς τὴν Βακτριανὴν ἠναγκάξετο, δυσεισβόλων τῶν τόπων καὶ στενῶν ὄντων. κατὰ μέρος ἄγειν τὴν δύναμιν. ἡ γὰρ Βακτριανὴ χώρα πολλαῖς καὶ 2
:5 μεγάλαις οἰκουμένη πόλεσι μίαν μὲν εἶχεν ἐπιφανε- στάτην, ἐν ἧ συνέβαινεν εἷναι καὶ τὰ βασίλεια" αὕτη δ᾽ ἐχαλεῖτο μὲν Βάκτρα, μεγέθει δὲ καὶ τῇ κατὰ τὴν ἀκρόπολιν ὀχυρότητι πολὺ πασῶν διέφερε,
3 χϑὲς vulg. 11 M»»ifioxóv CDF 18 τὴν om. CD
14 ἀπελίπετο D 26 καὶ om. CF. DropoRvs I. 19
178 DIODORI SICULI
βασιλεύων δ᾽ αὐτῆς Ὀξυάρτης κατέγραψεν ἅπαντας τοὺς ἐν ἡλικίᾳ στρατείας ὄντας, οἱ τὸν ἀρυϑμὸν 8 ἠθροίσθησαν εἰς τετταράκοντα μυριάδαρ. ἀναλαβὼν οὖν τὴν δύναμιν καὶ τοῖς πολεμίοις ἀπαντήσας περὶ τὰς εἰσβολάς, εἴασε μέρος τῆρ τοῦ Nívov στρατιᾶς 5 εἰσβαλεῖν᾽ ἐπεὶ δ᾽ ἔδοξεν ἱκανὸν ἀποβεβηκέναι τῶν πολεμίων πλῆϑθορ εἰς τὸ πεδίον, ἐξέταξε τὴν ἰδίαν δύναμιν. γενομένης δὲ μάχης ἰσχυρᾶς οἱ Βακτριανοὶ τοὺς ᾿ἡσσυρίους τρεψάμενοι καὶ τὸν διωγμὸν μέχρι τῶν ὑπερκειμένων ὁρῶν ποιησάμενοι διέφθειραν 10 τῶν πολεμέων εἰς δέκα μυριάϑας. μετὰ δὲ ταῦτα πάσης τῆς δυνάμεως εἰσβαλούσης, κρατούμενοι τοῖς πλήϑεσι κατὰ πόλεις ἀπεχώρησαν, ἕκαστοι ταῖρ ἰδίαις πατρίσι βοηϑήσοντερς. τὰς μὲν οὖν ἄλλας ὃ Νίνος ἐχειρώσατο ῥᾳδίως, τὰ δὲ Βάκτρα διά τε τὴν 15 ὀχυρότητα καὶ τὴν ἐν αὐτῇ παρασκευὴν ἠδυνάτει κατὰ κράτος ἑλεῖν. πολυχρονίου δὲ τῆς πολιορκίας γυνομένηρ, ὁ rijg Σεμιράμιδος ἀνήρ, ἐρωτικῶς ἔχων 119 πρὸς τὴν γυναῖκα καὶ συστρατευόμενορ τῷ βασιλεῖ, μετεπέμψατο τὴν ἄνθρωπον. ἡ δὲ συνέσει καὶ τόλμῃ 19 καὶ τοῖς ἄλλοιβρ τοῖρ πρὸς ἐπιφάνειαν συντείνουσι καχορηγημένη καιρὸν ἔλαβεν ἐπιδείξασθαι τὴν ἰδίαν 6 ἀρετήν. πρῶτον μὲν οὖν πολλῶν ἡμερῶν ὁδὸν μέλλουσα διαπορεύεσθαι στολὴν ἐπραγματεύσατο δι᾽ ἧς οὐκ ἦν διαγνῶναι τὸν περιβεβλημένον πότερον 56
i»
Q
1 ἐξαόρτης D 2. ἡλικίᾳ Ὁ 5 bel s μὲν μέρος conicio 6 ἀποβεβληκέναι CF — 7 εἰς τὸ πεδίον») om. F, xsdíov D 16 τὰς. . παρασκευὰς " 18 γινομέ e Gemistus, evopévng codices σεμιράμεως D 20 ἡ ὃ 8H ἦν δὲ F "᾿- sel δὲ qv C 22 καιρον)] ov» add. F 34 δι πραγματεύσατο D.
II 6. 179
ἀνήρ ἐστιν ἢ γυνή. αὕτη δ᾽ ἦν εὔχρηστος αὐτῇ πρός τε τὰς ἐν τοῖς καύμασιν δδοιπορίας εἰς τὸ διατηρῆσαι τὸν τοῦ σώματος χρῶτα καὶ πρὸς τὰς ἐν τῷ πράττειν ὃ βούλοιτο χρείας, εὐκένητος οὖσα 5 καὶ νεανική, καὶ τὸ σύνολον τοσαύτη τις ἐπῆν αὐτῇ χάρις ὥσϑ᾽ ὕστερον Μήδους ἡγησαμένους τῆς ᾿Ασίας φορεῖν τὴν Σεμιράμιδος στολήν, καὶ μετὰ ταῦθ᾽ ὁμοίως Πέρσας. παραγενομένη δ᾽ εἰς τὴν Βακτρια- viv καὶ καταδκεψαμένη τὰ περὶ τὴν πολιορχίαν, 10 ἑώρα κατὰ μὲν τὰ πεδία καὶ τοὺς εὐεφόδους τῶν τόπων προσβολὰς γινομένας, πρὸς δὲ τὴν ἀκρόπολιν οὐδένα προσιόντα διὰ τὴν ὀχυρότητα, καὶ τοὺς ἔν- δον ἀπολελοιπότας τὰς ἐνταῦϑα φυλακὰς καὶ παρα- βοηϑοῦντας τοῖς ἐπὶ τῶν κάτω τειχῶν κινδυνεύουσι. 16 διόπερ παραλαβοῦσα τῶν στρατιωτῶν τοὺς πετρο- βατεῖν εἰωϑότας, καὶ μετὰ τούτων διά τινος χαλεπῆς φάραγγος προδαναβᾶδα, κατελάβετο μέρος τῆς ἀκρο- πόλεως καὶ τοῖς πολιορχκοῦσι τὸ κατὰ τὸ πεδίον τεῖχος ἐσήμηνεν. οἵ δ᾽ ἔνδον ἐπὶ τῇ καταλήψει τῆς 80 ἄκρας καταπλαγέντες ἐξέλιπον τὰ τείχη καὶ τὴν σωτηρίαν ἀπέγνωσαν. τοῦτον δὲ τὸν τρόπον ἁλού- 64e τῆς πόλεως Ó βασιλεὺς ϑαυμάσας τὴν ἀρετὴν τῆς γυναικὸς τὸ μὲν πρῶτον μεγάλαις δωρεαῖς αὐτὴν ἐτίμησε, μετὰ δὲ ταῦτα διὰ τὸ κάλλος τῆς 4 ἀνθρώπου σχὼν ἐρωτικῶς ἐπεχείρησε τὸν ἄνδρα πείϑειν ἑκουσίως αὐτῷ παραχωρῆσαι. ἐπαγγειλάμενος
6 χάρις ante τις ἢ 18 παρεπιβοηϑοῦντας CF' 14 τοῖς om. D 17 κατέλαβε τὸ vulg. 20 τῆς σωτηρίας CF 24 αὐτὴν usy. δωρεαῖς vulg. — 26 ἔχων II 26 πείϑειν) ozog add. D.
12*
«ἢ
180 DIODORI SICULI
ἀντὶ ταύτης τῆς χάριτος αὐτῷ συνοικιεῖν τὴν ἰδίαν 10 ϑυγατέρα Σωσάνην. δυσχερῶς δ᾽ αὐτοῦ φέροντος, ἠπείλησεν ἐκκόψειν τὰς δράσεις μὴ προχείρως ὑπη- ρετοῦντος τοῖς προστάγμασιν. ὁ δὲ Ὄννης ἅμα μὲν τὰς τοῦ βασιλέως ἀπειλὰς δείσας, ἅμα δὲ διὰ τὸν δ ἔρωτα περιπεσὼν λύττῃ τινὶ καὶ μανίᾳ, βρόχον ἑαυτῷ περιϑεὶς ἀνεκρέμασε. Σεμίραμις μὲν οὖν διὰ τοιαύτας αἰτίας εἰς βασιλικὸν ἦλϑε πρόσχημα.
1 Ὁ δὲ Νίνος τούς τε ἐν Βάκτροις παρέλαβε ϑη- σαυρούς, ἔχοντας πολὺν ἄργυρόν vs καὶ χρυσόν, 10 καὶ τὰ κατὰ τὴν Βακτριανὴν καταστήσας ἀπέλυσε 150 τὰς δυνάμεις. μετὰ δὲ ταῦτα γεννήσας ἐκ ΖΣεμιρά- μίδος υἱὸν Νινύαν ἐτελεύτησε, τὴν γυναῖχα ἀπο- λιπὼν βασίλισσαν. τὸν δὲ Νίνον ἡ Σεμίραμις ἔϑα- ψεν ἐν τοῖς βασιλείοις, καὶ κατεσκεύασεν ἐπ᾽ αὐτῷ 1 χῶμα παμμέγεθες, οὗ τὸ μὲν ὕψος ἦν ἐννέα στα-
2 δίων, τὸ δ᾽ εὖρος, ὥς φησι Κτησίας, δέκα. διὸ καὶ τῆς πόλεως παρὰ τὸν Εὐφράτην ἐν πεδίῳ κειμένης ἀπὸ πολλῶν σταδίων ἐφαίνετο τὸ χῶμα καθαπερεί τις ἀκρόπολις" ὃ καὶ μέχρι τοῦ νῦν φασι διαμένειν, so καίπερ τῆς Νίνου κατεσκαμμένης ὑπὸ Μήδων, ὅτε κατέλυσαν τὴν "oovoíov βασιλείαν. ἡ ὃὲ Σεμί- ραμιρ, οὖσα φύσει μεγαλεπίβολος καὶ φιλοτιμου- μένη τῇ δόξῃ τὸν βεβασιλευκότα πρὸ αὐτῆς ὑπερ- ϑέσϑαι, πόλιν μὲν ἐπεβάλετο κτίζειν ἐν τῇ Βαβυ- 96 λωνίᾳ, ἐπιλεξαμένη δὲ τοὺς πανταχόϑεν ἀρχιτέχτονας καὶ τεχνίτας, ἔτι ὃὲ τὴν ἄλλην χορηγίαν παρα-
1 συνοικεῖν vulg. 4 Ὄννης] Μενόνης II 12 Σεμι- ράμεως D 16 ἐννέα ἦν vulg. 20 καὶ] δὲ vulg. 34 πρὸ αὐτῆς] πρότερον 11.
II 6. 7. 181
σκευασαμένη. συνήγαγεν ἐξ ἁπάδης τῆς βασιλείας πρὸς τὴν τῶν ἔργων συντέλειαν ἀνδρῶν μυριάδας διακοσίας. ἀπολαβοῦσα δὲ τὸν Εὐφράτην ποταμὸν εἰς μέσον περιεβάλετο τεῖχος τῇ πόλει σταδίων 5 ἑξήκοντα καὶ τριακοσίων, διειλημμένον πύργοις πυκνοῖς καὶ μεγάλοις, ὥς φησι Κτησίας ὁ Κνίδιος, ὡς δὲ Κλείταρχος καὶ τῶν ὕστερον μετ᾽ ᾿4λεξάνδρου διαβάντων εἰς τὴν ᾿“σίαν τινὲς ἀνέγραψαν, τριακο- σίων ἑξήκοντα πέντε σταδίων καὶ προστιϑέασιν 10 ὅτι τῶν ἴσων ἡμερῶν εἰς τὸν ἐνιαυτὸν οὐσῶν ἐφι- λοτιμήϑη τὸν ἴσον ἀρυϑμὸν τῶν σταδίων ὑποστή- σασϑαι. ὀπτὰς δὲ πλένϑους sio ἄσφαλτον ἐνδησα- μένη τεῖχος κατεσκεύασε τὸ μὲν ὕψος, ὡς μὲν Κτησίας φησί, πεντήκοντα ὀργυιῶν, ὡς δ᾽ ἔνιοι τῶν νεωτέ- 15 ρῶν ἔγραψαν, πηχῶν πεντήκοντα, τὸ δὲ πλάτος πλέον ἢ δυσὶν ἅρμασιν ἱππάσιμον᾽ πύργους δὲ τὸν μὲν ἀριϑμὸν διακοσίους καὶ πεντήκοντα, τὸ δ᾽ ὕψος καὶ πλάτος ἐξ ἀναλόγου τῷ βάρει τῶν κατὰ τὸ τεῖχος ἔργων. οὐ χρὴ δὲ ϑαυμάξειν εἰ τηλικούτου τὸ μέγε- 20 dog τοῦ περιβόλου καϑεστῶτος ὀλίγους πύργους κατ- ἑσκεύαδεν᾽ ἐπὶ πολὺν γὰρ τόπον τῆς πόλεως ἕλεσι περιεχομένης, κατὰ τοῦτον τὸν τόπον οὐκ ἔδοξεν αὐτῇ πύργους οἰκοδομεῖν, τῆς φύδεως τῶν ἑλῶν ἱκανὴν 1οπαρεχομένης ὀχυρότητα. ἀνὰ μέσον δὲ τῶν οἰκιῶν 25 καὶ τῶν τειχῶν δδὸς πάντῃ κατελέλειπτο δίπλεϑρος.
6 μεγάλοις] τηλικοῦτο δ᾽ ἦν τὸ βάρος τῶν ἔργων, ὥστε τὸ μὲν πλάτος εἶναι τῶν τειχῶν ἕξ ἄρμασιν ἵππασιμον, τὸ δ᾽ ὕψος ἄπιστον toig ἀκούουσιν add. codices, del. Eichstüdt 12 ὀπτὰρ] τὰς ΠΠ 17 τὸ δ᾽ — 19 ἔργων] τὸ δὲ ὕψος ἐξ- Qjxovrta' ὡς δ᾽ ἕνιοι τῶν νεωτέρων φασὶ πηχῶν ἕξήκοντα ABD; τὸ δὲ ὕψος ὡς ἐνῆν Gemistus 20 τοῦ om. D 2 καταλέλειπτο D.
o
i»
b
8
e
182 DIODOBRI SICULI
Πρὸς δὲ τὴν ὀξύτητα τῆς τούτων οἰκοδομίας ἑκάστῳ τῶν φίλων στάδιον διεμέτρησε, δοῦσα τὴν ἱκανὴν εἰς τοῦτο χορηγίαν καὶ διακελευσαμένη τέλος ἐπυιϑεῖναι τοῖς ἔργοις ἐν ἐνιαυτῷ. ὧν ποιησάντων τὸ προσταχϑὲν μετὰ πολλῆς σπουδῆς, τούτων μὲν δ ἀπεδέξατο τὴν φιλοτιμίαν, αὐτὴ δὲ κατὰ τὸ στενώ- τατον μέρος τοῦ ποταμοῦ γέφυραν σταδίων πέντε τὸ μῆκος κατεδκεύαδεν, εἰς βυϑὸν φιλοτέχνως καϑ- εἴσα τοὺς κίονας. οἱ διεστήκεσδαν ἀπ’ ἀλλήλων πόδας δώδεκα. τοὺς δὲ συνερειδομένους λέϑους 10 τόρμοις σιδηροῖς διελάμβανε, καὶ τὰς τούτων ἃρ- μονέας ἐπλήρου μόλιβδον ἐντήκουσα. τοῖς δὲ κίοσι πρὸ τῶν τὸ ῥεῦμα δεχομένων πλευρῶν γωνίας προ- κατεσκεύασεν ἐχούσας τὴν ἀπορροὴν περιφερῆ καὶ συνδεδεμένην κατ᾽ ὀλίγον ἕως τοῦ κατὰ τὸν κίονα 15 πλάτους, ὕπως αἵ μὲν περὶ τὰς γωνίας ὀξύτητες τέμνωσι τὴν καταφορὰν τοῦ ῥεύματος, αἱ δὲ περι- φέρειαι τῇ τούτου βίᾳ συνείκουδσαι πραὔνωσι τὴν σφοδρότητα τοῦ ποταμοῦ. ἡ μὲν οὖν γέφυρα, κε- δρίναις καὶ κυπαριττίναις δοκοῖς. ἔτι δὲ φοινίκων so στελέχεσιν ὑπερμεγέϑεσι κατεστεγασμένη καὶ τριά- κοντα ποδῶν οὖσα τὸ πλάτος, οὐδενὸς ἐδόκει τῶν Σεμιράμιδος ἔργων τῇ φιλοτεχνίᾳ λείπεσϑαι. ἐξ ἑκατέρου δὲ μέρους τοῦ ποταμοῦ κρηπῖδα πολυτελῆ κατεσκεύασε παραπλησίαν κατὰ τὸ πλάτος τοῖς τεί- 35 χεσιν ἐπὶ σταδίους ἑκατὸν ἑξήκοντα. ὠκοδόμησε δὲ καὶ βασίλεια διπλᾶ παρ᾽’ αὐτὸν τὸν ποταμὸν ἐξ ἑκατέρου μέρους τῆς γεφύρας, ἐξ ὧν ἅμ᾽ ἔμελλε τήν
8 καθίσασα II 2421 παρ᾽ αὐτὸν] παρὰ Il 28 Gu ἔμελλε] ἅμα μὲν ἔμελλε codices.
II 8. 183
τε πόλιν ἅπασαν κατοπτεύσειν καὶ καϑακπερεὶ τὰς κλεῖς ξξειν τῶν ἐπικαιροτάτων τῆς πόλεως τόπων. τοῦ δ᾽ Εὐφράτου διὰ μέσης τῆς Βαβυλῶνος ῥέοντος καὶ πρὸς μεσημβρίαν καταφερομένου, τῶν βασιλείων
δ τὰ μὲν πρὸς ἀνατολὴν ἔνευε, τὰ δὲ πρὸς δύσιν, ἀμφότερα δὲ πολυτελῶς κατεσκεύαστο. τοῦ μὲν γὰρ [εἰς τὸ] πρὸς ἑσπέραν κειμένου μέρους ἐποίησε τὸν πρῶτον περίβολον ἑἕξήκοντα σταδίων, ὑψηλοῖς καὶ πολυτελέσι τείχεσιν ὠχυρωμένον, ἐξ ὀπτῆς πλίνϑου. 10 ἕτερον δ᾽ ἐντὸς τούτου κυκλοτερῆ κατεσκεύασε, xod ὃν ἐν ὠμαῖς ἔτι ταῖς πλίνϑοις διετετύπωτο ϑηρία παντοδαπὰ τῇ τῶν χρωμάτων φιλοτεχνίᾳ τὴν ἀλή- 192 ϑειαν ἀπομιμούμενα᾽ οὗτος δ᾽ ὃ περίβολος ἦν τὸ μὲν μῆκος σταδίων τετταράκοντα, τὸ δὲ πλάτος 16 ἐπὶ τριακοσίας πλίνϑους, τὸ δ᾽ ὕψος, ὡς Κτησίας φησίν, ὀργυιῶν πεντήχοντα᾽ τῶν δὲ πύργων ὑπῆρχε
ὁ ὕψος ὀργυιῶν ἑβδομήκοντα. κατεσκεύασε δὲ καὶ τρίτον ἐνδοτέρω περίβολον, ὃς περιεῖχεν ἀκρόπολιν, ἧς ἡ μὲν περίμετρος ἦν σταδίων εἴκοσι, τὸ δὲ ὕψος 90 καὶ πλάτος τῆς οἰκοδομίας ὑπεραῖρον τοῦ μέσου τείχους τὴν κατασκευήν. ἐνῆσαν δ᾽ ἔν τε τοῖς πύρ- γοις καὶ τείχεσι ξῷα παντοδαπὰ φιλοτέχνως τοῖς τὲ χρώμασι καὶ τοῖς τῶν τύπων ἀπομιμήμασι κατ- εσκευασμένα" τὸ δ᾽ ὅλον ἐπεποίητο κυνήγιον παν- 5 τοίων ϑηρίων ὑπάρχον πλῆρες, ὧν ἦσαν τὰ μεγέϑη πλέον ἢ πηχῶν τεττάρων. κατεσκεύαστο δ᾽ ἐν αὐτοῖς καὶ ἡ Σεμίραμις ἀφ᾽ ἵππου πάρδαλιν ἀκοντίξουσα,
1 κατοπτεύειν COdices 7 síg τὸ del. Dind. 15 τρια- κοσίους libri 19 εἴκοσι τριακοσίων IL ὕψος Wurm, μῆκος codices 28 τοῖς ταῖς D ἀπομιμήσεσι fort. 97 καὶ ἡ om. CF ἀφ᾽ ἐφ᾽ D.
4
b
184 DIODORI SICULI
καὶ πλησίον αὐτῆς ὁ ἀνὴρ Νίνος παίων ἐκ χειρὸς
7 λέοντα λόγχῃ. ἐπέστησε δὲ καὶ πύλας τριττάς, [ἐφ᾽] ὧν ὑπῆρχον διτταὶ χαλκαῖ διὰ μηχανῆς ἀνοιγό- μεναι. ταῦτα μὲν οὖν τὰ βασίλεια καὶ τῷ μεγέθει καὶ ταῖς κατασκευαῖς πολὺ προεῖχε τῶν ὄντων ἐπὶ 5 ϑάτερα μέρη τοῦ ποταμοῦ. ἐκεῖνα γὰρ εἶχε τὸν μὲν περίβολον τοῦ τείχους τριάκοντα σταδίων ἐξ ὀπτῆς πλίνϑου, ἀντὶ δὲ τῆς περὶ τὰ ξῷα φιλοτεχνίας χαλκᾶς εἰκόνας Νίνου καὶ Σεμιράμιδος καὶ τῶν ὑπάρχων, ἔτι ὃὲ Διός, ὃν καλοῦσιν oí Βαβυλώνιοι Βῆλον" 10 ἐνῆσαν δὲ καὶ παρατάξεις καὶ κυνήγια παντοδαπά, ποικίλην ψυχαγωγίαν παρεχόμενα τοῖς ϑεωμένοις.
9 Μετὰ δὲ ταῦτα τῆς Βαβυλωνίας ἐκλεξαμένη τὸν ταπεινότατον τόπον ἐποίησε δεξαμενὴν τετράγω- vov, ἧς ἦν ἑκάστη πλευρὰ σταδίων τριακοσίων, ἐξ τ ὀπτῆς πλίνϑου καὶ ἀσφάλτου κατεσκευασμένην καὶ
2 τὸ βάϑος ἔχουσαν ποδῶν τριάκοντα καὶ πέντε. εἰς ταύτην δ᾽ ἀποστρέψασα τὸν ποταμὸν κατεσκεύασεν ἐκ τῶν ἐπὶ τάδε βασιλείων εἰς ϑάτερα διώρυχα ἐξ ὀπτῆς δὲ πλίνϑου συνοικοδομήσασα τὰς καμάρας 530 ἐξ ἑκατέρου μέρους ἀσφάλτῳ κατέχριδσεν ἡψημένῃ, μέχρι οὗ τὸ πάχος τοῦ χρίσματος ἐποίησε πηχῶν τεττάρων. τῆς δὲ διώρυχος ὑπῆρχον oí μὲν τοῖχοι τὸ πλάτος ἐπὶ πλίνϑους εἴκοσι, τὸ δ᾽ ὕψος χωρὶς τῆς καμφϑείσης ψαλίδος ποδῶν δώδεκα, τὸ δὲ 36
8 πλάτος; ποδῶν πεντεκαίδεκα. ἐν ἡμέραις δ᾽ ἑπτὰ καταδκευασϑείδης αὐτῆς ἀποκατέστηδε τὸν ποταμὸν
2 ἐφ᾽ del. Dind., ὑφ᾽ CF 8 διτταὶ Wurm, δίαιται codices 16 κατεσκευασμένη... ἔχουσα codices praeter À 29 ob D, τοῦ F, ὅτου C 206 δεκαπέντε libri.
II 8. 9. 185
ἐπὶ τὴν προὐπάρχουσαν ῥύσιν, ὥστε τοῦ ῥεύματος 198 ἐπάνω τῆς διώρυχος φερομένου δύνασϑαι τὴν Σε- μίραμιν ἐκ τῶν πέραν βασιλείων ἐπὶ ϑάτερα δια- πορεύεσϑαι μὴ διαβαίνουσαν τὸν ποταμόν. ἐπέ- 5 στησε δὲ καὶ πύλας τῇ διώρυχι χαλκᾶς ἐφ᾽ ἑκάτε- ρον uéoog, αὖ διέμειναν μέχρι τῆς [τῶν] Περσῶν βασιλείας. μετὰ δὲ ταῦτα ἐν μέσῃ τῇ πόλει κατε- σκεύασεν ἱερὸν Ζιός, ὃν καλοῦσιν οἵ Βαβυλώνιοι, καϑάπερ εἰρήκαμεν, BijAov. περὶ τούτου δὲ τῶν 10 συγγραφέων διαφωνούντων. καὶ τοῦ καταδκευά- ὅματος διὰ τὸν χρόνον καταπεπτωκότος, οὐκ ἔστιν ἀποφήνασϑαι τἀκριβές. ὁμολογεῖται δ᾽ ὑψηλὸν γε- γενῆσϑαι xc0' ὑπερβολήν, καὶ τοὺς Χαλδαίους dv αὐτῷ τὰς τῶν ἄστρων πεποιῆσϑαι παρατηρήσεις, 15 ἀκριβῶς ϑεωρουμένων τῶν τ᾽ ἀνατολῶν καὶ δύσεων διὰ τὸ τοῦ κατασκευάσματος ὕψος. τῆς δ᾽ ὅλης οἰχοδομίας ἐξ ἀσφάλτου [καὶ πλίνϑου πεφιλοτεχνη- μένης πολυτελῶς, ἐπ’ ἄκρας τῆς ἀναβάσεως τρία κατεσκεύασεν ἀγάλματα χρυσᾶ σφυρήλατα, fie, 20 Ἥρας, Ῥέας. τούτων δὲ τὸ μὲν τοῦ zig ἑστηκὸς ἦν καὶ διαβεβηκός, ὑπάρχον δὲ ποδῶν τετταράκοντα τὸ μῆκος σταϑμὸν εἶχε χιλίων ταλάντων Βαβυλω- víov' τὸ δὲ τῆς Ῥέας ἐπὶ δίφρου καϑήμενον χρυ- σοῦ τὸν ἴσον σταθμὸν εἶχε τῷ προειρημένῳ" ἐπὶ δὲ 35 τῶν γονάτων αὐτῆς εἴστήκεσαν λέοντες δύο, καὶ πλησίον ὄφεις ὑπερμεγέϑεις ἀργυροῖ, τριάκοντα τα- λάντων ἕκαστος ἔχων τὸ βάρος. τὸ δὲ τῆς Ἥρας ἑστηκὸς ἦν ἄγαλμα, σταϑμὸν ἔχον ταλάντων ὀκτα-
6 τῶν om. CD 9 δὲ τούτου vulg. 21 ó om. yulg. 22 σταϑμὸν δ᾽ εἶχε libri 28 ἑξακοσίων ABD!
"E
«ἢ
Qo
e
10
ro
186 DIODOBRI SICULI
κοσίων, x«l τῇ uiv δεξιᾷ χειρὶ κατεῖχε τῆς κεφα- λῆς ὄφιν, τῇ δ᾽ ἀριστερᾷ σκῆπτρον λιϑοκόλλητον. τούτοις δὲ πᾶσι κοινὴ παρέκειτο τράπεξα χρυσῆ σφυρήλατος, τὸ μὲν μῆκος ποδῶν τετταράκοντα, τὸ δ᾽ εὖρος πεντεκαίδεκα, σταϑμὸν ἔχουσα ταλάντων ; πεντακοσίων. ἐπὶ δὲ ταύτης ἐπέκειντο δύο καρχή- σια, σταϑμὸν ἔχοντα τριάκοντα ταλάντων. ἦσαν ὃὲ xal ϑυμιατήρια τὸν μὲν ἀρυιϑμὸν ἴσα, τὸν δὲ σταϑμὸν ἑκάτερον ταλάντων τριακοσίων ὑπῆρχον
.ὃδ καὶ κρατῆρες χρυσοῖ τρεῖς, ὧν ὃ μὲν τοῦ Διὸς o
εἷλκε τάλαντα Βαβυλώνια χίλια καὶ διακόσια, τῶν ^ ἄλλων ἑκάτερος ἕξακόσια. ἀλλὰ ταῦτα μὲν οἵ τῶν Περσῶν βασιλεῖς ὕστερον ἐσύλησαν" τῶν δὲ βασιλείων καὶ τῶν ἄλλων κατασκευασμάτων ὁ χρό- vog τὰ μὲν ὁλοσχερῶς ἠφάνισε, τὰ δ᾽ ἐλυμήνατο" τ. καὶ γὰρ αὐτῆς τῆς Βαβυλῶνος νῦν βᾷβχύ τι μέρος οὐκεῖται, τὸ δὲ πλεῖστον ἐντὸς τείχους γεωργεῖται. Ὑπῆρχε δὲ καὶ δ κρεμαστὸς καλούμενος κῆπος παρὰ τὴν &xgómoAw, οὐ Σεμιράμιδος, ἀλλά τινος 194 ὕστερον Σύρου βασιλέως κατασχευάσαντος χάριν so γυναικὸς παλλακῆς ταύτην γάρ φασιν οὖσαν τὸ γένος Περσίδα καὶ τοὺς ἐν τοῖς ὄρεσι λειμῶνας ἐπι- ξητοῦσαν ἀξιῶσαι τὸν βασιλέα μιμήσασϑαι διὰ τῆς τοῦ φυτουργείου φιλοτεχνίας τὴν τῆς Περσίδος χώ- ρας ἰδιότητα. ἔστι δ᾽ ὃ παράδεισος τὴν μὲν πλευ- 36 ρὰν ἑκάστην παρεκτείνων εἰς τέτταρα πλέϑρα, τὴν δὲ πρόσβασιν ὀρεινὴν καὶ τὰς οἰκοδομίας ἄλλας ἐξ ἄλλων ἔχων, ὥστε τὴν πρόσοψιν εἶναι ϑεατροειδῆ.
8 δ᾽ ἅπασι CF ὅ δεκαπέντε CF 18 ὑπάρχει DF.
II 9. 10. 187
ὑπὸ δὲ ταῖς κατεσχευασμέναις ἀναβάσεσιν ὠκοδό- 8 μηντο σύριγγες, ἅπαν μὲν ὑποδεχόμεναι τὸ τοῦ φυ- τουργείου βάρος, ἀλλήλων δ᾽ ἐκ τοῦ κατ᾽ ὀλέγον ἀεὶ μικρὸν ὑπερέχουσαι κατὰ τὴν πρόσβασιν" ἡ δ᾽ 5 ἀνωτάτω σῦριγξ οὖσα πεντήκοντα πηχῶν τὸ ὕψος εἶχεν ἐπ᾽ αὐτῇ τοῦ παραδείσου τὴν ἀνωτάτην ἐπι- φάνειαν συνεξισουμένην τῷ περιβόλῳ τῶν ἐπάλξεων. ἔπειϑ᾽ oí μὲν τοῖχοι πολυτελῶς κατεσκευασμένοι τὸ 4 πάχος εἶχον ποδῶν εἴκοσι δύο, τῶν δὲ διεξόδων éxd- i0 ὅτη τὸ πλάτος δέκα. τὰς δ᾽ ὀροφὰς κατεστέγαξον λίϑιναι δοκοί, τὸ μὲν μῆκος σὺν ταῖς ἐπιβολαῖς ἔχουσαι ποδῶν ἑκκαίδεκα, τὸ δὲ πλάτος τεττάρων. τὸ δ᾽ ἐπὶ ταῖς δοκοῖς ὀρόφωμα πρῶτον μὲν εἶχεν 5 ὑπεστρωμένον κάλαμον μετὰ πολλῆς ἀσφάλτου, μετὰ 15 ὃὲ ταῦτα πλίνϑον ὀπτὴν διπλῆν ἐν γύψῳ δεδεμέ- νην, τρίτην δ᾽ ἐπιβολὴν ἐδέχετο μολιβᾶς στέγας πρὸς τὸ μὴ διικνεῖσθαι κατὰ βάϑος τὴν ἐκ τοῦ χώ- ματος νοτέδα. ἐπὶ δὲ τούτοις ἐσεσώρευτο γῆς ἵἴκα- vov βάϑος, ἀρκοῦν ταῖς τῶν μεγίστων δένδρων 90 ῥίξαις᾽ τὸ δ᾽ ἔδαφος ἐξωμαλισμένον πλῆρες ἦν παν- τοδαπῶν δένδρων τῶν δυναμένων κατά τὸ τὸ μέ- 125 γεϑὸς καὶ τὴν ἄλλην χάριν τοὺς ϑεωμένους ψυχα- γωψγῆσαι. αἵ δὲ σύριγγες τὰ φῶτα δεχόμεναι ταῖς 6 δι’ ἀλλήλων ὑπεροχαῖς πολλὰς καὶ παντοδαπὰς si- ς5 gov διαίτας βασιλικάς" μία δ᾽ ἦν ἐκ τῆς ἀνωτάτης ἐπιφανείας διατομὰς ἔχουσα καὶ πρὸς τὰς ἐπαντλή-
2 ἀναδεχόμεναι I ὅ ἀνωτάτη ll 6 ἐφ᾽ αὑτῇ Dind. 8 κατεσκευασμένοι] ἠσφαλισμένοι Tl 9 δ᾽ ἐξόδων vulg. 12 δεκαέξ Ὦ 16 ἐπεδέχετο C 19 ἀρκοῦν Gemistus, ἀρκούμενον codices 91 ve om. D 26 ὑπαντλήσεις 1l.
11
e
4
188 DIODORI SICULI
σεις τῶν ὑδάτων ὄργανα, δι’ ὧν ἀνεσπᾶτο πλῆϑος ὕδατος ἐκ τοῦ ποταμοῦ, μηδενὸς τῶν ἔξωϑεν τὸ γινόμενον συνιδεῖν δυναμένου. οὗτος μὲν οὖν ὁ παράδεισος, ὡς προεῖπον, ὕστερον κατεσκευάσϑη.
Ἢ δὲ Σεμίραμις ἔκτισε καὶ ἄλλας πόλεις παρὰ 5
τὸν ποταμὸν τόν τε Εὐφράτην καὶ τὸν Τίγριν, ἐν αἷς ἐμπόρια κατεσκεύασε τοῖς φορτία διακομίξουσιν ἐκ τῆς Μηδίας καὶ Παραιτακηνῆς καὶ πάδης τῆς σύνεγγυς χώρας. μετὰ γὰρ τὸν Νεῖλον καὶ Γάγγην ὄντες ἐπισημότατοι σχεδὸν τῶν κατὰ τὴν ᾿Ασίαν πο- ταμῶν Εὐφράτης καὶ Τίγρις τὰς μὲν πηγὰς ἔχουσιν ἐκ τῶν ᾿Δρμενίων ὀρῶν, διεστήκασι δ᾽ ἀπ᾽ ἀλλή- λων σταδίους δισχιλίους καὶ πεντακοσίους" ἔνε- χϑέντες δὲ διὰ Μηδίας καὶ Παραιτακηνῆς ἐμβάλ- λουσιν εἰς τὴν Μεσοποταμίαν, ἣν ἀπολαμβάνοντες εἰς μέσον αἴτιοι κατέστησαν τῇ χώρᾳ ταύτης τῆς προσηγορίας᾽ μετὰ δὲ ταῦτα τὴν Βαβυλωνίαν διελ- ϑόντες εἰς τὴν ᾿Ερυϑρὰν ἐξερεύγονται ϑάλατταν. μεγάλοι δ᾽ ὄντες καὶ συχνὴν χώραν διαπορευόμενοι πολλὰς ἀφορμὰς παρέχονται τοῖς ἐμπορικῇ χρωμέ- voig ἐργασίᾳ διὸ καὶ συμβαίνει τοὺς παραποτα- μίους τόπους πλήρεις ὑπάρχειν ἐμπορίων εὐδαι- μόνων καὶ μεγάλα συμβαλλομένων πρὸς τὴν τῆς Βαβυλωνίας ἐπιφάνειαν. ἡ δὲ Σεμίραμις ἐκ τῶν "ousvíov ὀρῶν λίϑον ἔτεμε τὸ μὲν μῆκος ποδῶν ἑκατὸν καὶ τριάκοντα, τὸ δὲ πλάτος καὶ πάχος εἴς
8 παραετακένης D 18 χιλίους 5 14 παρ᾽ ετακίνης D 17 διελθόντες Gemistus, διελόντες codices 19 ὥραν! ἔχοντες καὶ add. CF 26 καὶ om. DF τὸ πλατος ὃ vulg.
20
25
II 11. 12. 189
196 X06L καὶ zévvs* τοῦτον δὲ πολλοῖς πλήϑεσι ξευγῶν 5 ὀρεικῶν τε καὶ βοεικῶν καταγαγοῦσδα πρὸς τὸν πο- ταμὸν ἐπεβίβασεν ἐπὶ τὴν σχεδίαν ἐπὶ ταύτης δὲ παρακομίσασα κατὰ τοῦ ῥεύματος μέχρι τῆς Βαβυ-
5 λωνίας ἔστησεν αὐτὸν παρὰ τὴν ἐπισημοτάτην ó0óv, παράδοξον ϑέαμα τοῖς παριοῦσιν" ὅν τινες ὀνομά- foveo, ἀπὸ τοῦ σχήματος ὀβελίσκον, ὃν ἐν τοῖς ἑπτὰ τοῖς κατονομαξομένοις ἔργοις καταριϑμοῦσι.
Πολλῶν δὲ καὶ παραδόξων ὄντων ϑεαμάτων 12
19 χατὰ τὴν Βαβυλωνίαν οὐχ ἥκιστα ϑαυμάξεται καὶ τὸ πλῆϑος τῆς ἐν αὐτῇ γεννωμένης ἀσφάλτου᾽ το- σοῦτον γάρ ἐστιν ὥστε μὴ μόνον ταῖς τοσαύταις καὶ τηλικαύταις οἰκοδομίαις διαρκεῖν, ἀλλὰ καὶ συλ- λεγόμενον τὸν λαὸν ἐπὶ τὸν τόπον ἀφειδῶς ἀρύεσϑαι
15 καὶ ξηραίνοντα κάειν ἀντὶ ξύλων. ἀναριϑμήτων δὲ 2 τὸ πλῆϑος ἀνθρώπων ἀρυομένων καϑάπερ ἔκ τινος πηγῆς μεγάλης ἀκέραιον διαμένει τὸ πλήρωμα. ἔστι δὲ xol πλησίον τῆς πηγῆς ταύτης ἀνάδοσις τῷ μὲν μεγέϑει βραχεῖα, δύναμιν δὲ ϑαυμάσιον ἔχουσα.
2o προβάλλει γὰρ ἀτμὸν ϑειώδη καὶ βαρύν, ᾧ τὸ προσ- ελθὸν ξῷον ἅπαν ἀποϑνήδκει, περιπῖπτον ὀξείᾳ καὶ παραδόξῳ τελευτῇ" πνεύματος γὰρ κατοχῇ χρό- vov ὑπομεῖναν διαφϑείρεται, χκαϑάπερ κωλνομένης τῆς τοῦ πνεύματος ἐκφορᾶς ὑπὸ τῆς προσπεσούδης
ss ταῖς ἀναπνοαῖς δυνάμεως᾽ εὐθὺς δὲ διοιδεῖ καὶ πίμ- πραται τὸ σῶμα, μάλιστα τοὺς περὶ τὸν πνεύμονα
1 καὶ πέντε] πέντε CF, καὶ πέντε ποδῶν D 2 ὀρι- κῶν D, ὀνικῶν lI 3 ἐπὶ τὴν] πρὸς τὴν vulg. 4 κατα- κομίσασα Il 6 ὃν —8 καταρνϑμοῦσι del. Eich. 14 ἐπὶ
τὸν τόπον Om. II 20 προσβάλλει vulg. (et D) 29 χρόνον] χρόνον ὀλίγον Gemistus 24 φορᾶς D.
190 DIODOBRI SICULI
8 τόπους. ἔστι ὃὲ καὶ πέραν τοῦ ποταμοῦ λίμνη στε- ρεὸν ἔχουσα τὸν περὶ αὑτὴν τύπον, εἰς ἣν ὅταν τις ἐμβῇ τῶν ἀπείρων, ὀλίγον μὲν νήχεται χρόνον, προϊὼν δ᾽ εἰς τὸ μέσον καϑάπερ ὑπό τινος βίας κατασπᾶται" ἑαυτῷ δὲ βοηϑῶν καὶ πάλιν ἀναστρέψαι 5 προαιρούμενος ἀντέχεται μὲν τῆς ἐχβάσεως, ἀντι- σπωμένῳ δ᾽ ὑπό τινος ἔοικε᾽ καὶ τὸ μὲν πρῶτον ἀπονεχροῦται τοὺς πόδας, εἶτα τὰ σκέλη μέχρι τῆς ὀσφύος, τὸ δὲ τελευταῖον ὅλον τὸ σῶμα νάρκῃ κρα- τηϑεὶς φέρεται πρὸς βυϑόν, καὶ μετ᾽ ὀλίγον τετε- 10 λευτηκὼς ἀναβάλλεται. περὶ μὲν οὖν τῶν ἐν τῇ Βαβυλωνίᾳ ϑαυμαξομένων ἀρκείτω τὰ ῥηϑέντα.
18 Ἢ δὲ Σεμέραμις ἐπειδὴ τοῖς ἔργοις ἐπέϑηκε πέ-
ρας, ἀνέξευξεν ἐπὶ Μηδίας μετὰ πολλῆς δυνάμεως"
καταντήσασα δὲ πρὸς ὄρος τὸ καλούμενον Βαγίστα- 15
vov πλησίον αὐτοῦ κατεστρατοπέδευδσε, καὶ κατε-
σχεύασε παράδεισον, ὃς τὴν μὲν περίμετρον ἦν δώδεκα σταδίων, ἐν πεδίῳ δὲ κείμενος εἶχε πηγὴν μεγάλην, ἐξ ἧς ἀρδεύεσθαι συνέβαινε τὸ φυτουρ-
ystov. τὸ δὲ Βαγίστανον ὅρος ἐστὶ μὲν ἱερὸν 2zfióg, 30
ἐκ δὲ τοῦ παρὰ τὸν παράδεισον μέρους ἀποτομάδας 191
ἔχει πέτρας εἰς ὕψος ἀνατεινούδας ἑπτακαίδεκα στα-
δέους. οὗ τὸ κατώτατον μέρος καταξύσασα τὴν ἰδίαν ἐνεχάραξεν εἰκόνα, δορυφόροὺς αὑτῇ παραστήσασα ἑκατόν. ἐπέγραψε δὲ καὶ Συρίοις γράμμασιν εἰς τὴν
πέτραν ὅτι Σεμίραμις τοῖς σάγμασι τοῖς τῶν dxo- 36
λουϑούντων ὑποζυγίων ἀπὸ τοῦ πεδίου χώσδαδα τὸν
2 τύπον Reiske, τόπον codices 8. ἀποναρκοῦται Eich. 19 ἀρκείσθω Π 16 κατεστρατοπέδευσε καὶ om. D 22 στάδια ἑπτακαίδεκα
II 192. 18. 191
προειρημένον κρημνὸν διὰ τούτων εἰς τὴν ἀκρώ- ρειαν προσανέβη. ἐντεῦϑεν δ᾽ ἀναξεύξασα καὶ παρα- 3 γενομένη πρὸς Χαύονα πόλιν τῆς Μηδέας κατ- ἐνόησεν ἔν τινε μετεώρῳ πεδίῳ πέτραν τῷ τε ὕψει 5 καὶ τῷ μεγέϑει καταπληκτικήν. ἐνταῦϑ᾽ οὖν ἔτε- ρον παράδεισον ὑπερμεγέϑη κατεσκεύασεν, ἐν μέσῳ τὴν πέτραν ἀπολαβοῦσα, καϑ᾽ ἣν οἰχοδομήματα πο- λυτελῆ πρὸς τρυφὴν ἐποίησεν, ἐξ ὧν τά τε κατὰ ᾿ τὸν παράδεισον ἀπεϑεώρει φυτουργεῖα καὶ πᾶσαν 10 τὴν στρατιὰν παρεμβεβληκυῖαν ἐν τῷ πεδίῳ. ἐν 4 τούτῳ δὲ τῷ τόπῳ συχνὸν ἐνδιατρίψασα χρόνον καὶ πάντων τῶν εἰς τρυφὴν ἀνηκόντων ἀπολαύδασα, γῆμαι μὲν νομίμως οὐκ ἠθέλησεν, εὐλαβουμένη μή- ποτε στερηϑῇ τῆς ἀρχῆς, ἐπιλεγομένη δὲ τῶν στρα- 15 τιωτῶν τοὺς εὐπρεπείᾳ διαφέροντας τούτοις ἐμίσ- γετο, καὶ πάντας τοὺς αὐτῇ πλησιάσαντας ἠφάνιξε. μετὰ δὲ ταῦτα ἐπ᾽ Ἐκβατάνων τὴν πορείαν ποιη- 5 σαμένη παρεγένετο πρὸς ὄρος τὸ Ζαρκαῖον καλού- usvov: τοῦτο δ᾽ ἐπὶ πολλοὺς παρῆκον σταδίους καὶ 99 πλῆρες ὃν κρημνῶν καὶ φαράΐγων μακρὰν εἶχε τὴν περίοδον. ἐφιλοτιμεῖτο οὖν ἅμα μὲν μνημεῖον ἀϑά- νατον ἑαυτῆς ἀπολιπεῖν, ἅμα δὲ σύντομον ποιή- δαόσϑαι τὴν 00óv: διόπερ τούς τὸ κρημνοὺς κατα- κόψαδσα καὶ τοὺς κοίλους τόπους χώσασα σύν- ss τομον καὶ πολυτελῆ κατεσκεύασεν ὁδόν, ἣ μέχρι τοῦ νῦν Σεμιράμιδος καλεῖται. παραγενηϑεῖσα δ᾽ εἰς ὁ ᾿Εχβάτανα, πόλιν ἐν πεδίῳ κειμένην, κατεσκεύασεν
8 χαύονα G, χγάτωνα D, χάονα CF 8 ἐποίησεν] ἐπέϑηκεν ID 18 παρεγενήϑη C(F) ἔβαρκαιον D — 26 νῦν] ἀπ᾽ ἐκείνης add. CF ὀ παραγενομένη II
192 DIODORI SICULI
ἐν αὐτῇ πολυτελῆ βασίλεια καὶ τὴν ἄλλην ἐπιμέ- λειαν ἐποιήδατο τοῦ τόπου περιττοτέραν. ἀνύδρου γὰρ οὕὔδης τῆς πόλεως καὶ μηδαμοῦ σύνεγγυς ὑπαρ- χούδσης πηγῆς, ἐποίησεν αὐτὴν πᾶσαν κατάρρυτον, ἐπαγαγοῦσα πλεῖστον καὶ κάλλιστον ὕδωρ μετὰ πολ- 5 1 λῆς κακοπαϑείας τε καὶ δαπάνης. τῶν yàg Ἔχβα- τάνων ὡς δώδεκα σταδίους ἀπέχον ἔστιν ὄρος ὃ καλεῖται μὲν Ὀρόντης, τῇ δὲ τραχύτητι καὶ τῷ πρὸς ὕψος ἀνατείνοντε μεγέθει διάφορον, ὡς ἂν τὴν πρόσβασιν ἔχον ὄρϑιον ἕως τῆς ἀκρωρείας σταδίων 10 εἴκοσι πέντε. ἐκ ϑατέρου δὲ μέρους οὔσης λίμνης μεγάλης εἰς ποταμὸν ἐκβαλλούδης, διέσκαψε τὸ προ-
s ξιρημένον ὄρος κατὰ τὴν ῥίζαν. ἦν δ᾽ ἡ διῶρυξ 28 τὸ μὲν πλάτος ποδῶν πεντεκαίδεκα, τὸ δ᾽ ὕψος τετταράκοντα᾽ δι᾽ ἧς ἐπαγαγοῦσα τὸν ἐκ τῆς λίμνης 15 ποταμὸν ἐπλήρωσε τὴν πόλιν ὕδατος. ταῦτα μὲν οὖν ἐποίησεν ἐν τῇ “Μηδίᾳ.
Μετὰ δὲ ταῦτα ἐπῆλϑε τήν τε Περσίδα καὶ τὴν ἄλλην χώραν ἅπασαν ἧς ἐπῆρχε κατὰ τὴν ᾿4σίαν. πανταχοῦ δὲ τὰ μὲν ὄρη καὶ τὰς ἀπορρῶγας πέτρας 30 διακόπτουδσα κατεσκεύασεν ὁδοὺς πολυτελεῖς, ἐν δὲ τοῖς πεδίοις ἐποίει χώματα, ποτὲ μὲν τάφους κατα- δκευάξουσα τοῖς τελευτῶσι τῶν ἡγεμόνων, ποτὲ δὲ πόλεις ἐν τοῖς ἀναστήμασι κατοικίξουσα. εἰώϑει δὲ καὶ κατὰ τὰς στρατοπεδείας μικρὰ χώματα καταόκευ- 25 ἄξειν, ἐφ’ ὧν καϑιστᾶσα τὴν ἰδίαν σκηνὴν ἅπασαν κατώπτευε τὴν παρεμβολήν᾽ διὸ καὶ {πολλὰ κατὰ
6 τε om. D 7 ὡς om. D $9 ὡς ἂν... ὄρϑιον
om. ABD 14 δεκαπέντε libri — 16 ἀπαγαγοῦσα D 20 σεέτρας om. C — 95 μακρὰ Eich.
II 18. 14. 15. 193
τὴν AGíav μέχρι τοῦ νῦν διαμένει τῶν ὑπ᾽ ἐκείνης καταδκευασϑέντων καὶ καλεῖται Σεμιράμιδος ἔργα. μετὰ δὲ ταῦτα τήν τε Alyvmvov πᾶσαν ἐπῆλϑε καὶ 3 τῆς “ιβύης τὰ πλεῖστα καταστρεψαμένη παρῆλϑεν εἰς ᾿ἅμμωνα, χρηδσομένη τῷ ϑεῷ περὶ τῆς ἰδίας τελευτῆς. λέγεται δ᾽ αὐτῇ γενέσϑαι λόγιον ἐξ ἀνθρώπων ἀφα- νισϑήσεσθϑαι καὶ κατὰ τὴν ᾿“σίαν παρ᾽ ἐνίοις τῶν ἐθνῶν ἀϑανάτου τεύξεσϑαι τιμῆς" ὅπερ ἔσεσϑαι καϑ' ὃν ἂν χρόνον ὃ υἱὸς αὐτῇ Νινύας ἐπιβουλεύσῃ. ἀπὸ δὲ 4 10 τούτων γενομένη τῆς “ἰὐϑιοπίας ἐπῆλθε τὰ πλεῖστα καταδτρεφομένη καὶ τὰ κατὰ τὴν χώραν ϑεωμένη παράδοξα. εἶναι γὰρ ἐν αὐτῇ φασι λίμνην τετράγωνον, τὴν μὲν περίμετρον ἔχουσαν ποδῶν ὡς ἑκατὸν ἕξή- κοντα, τὸ δ᾽ ὕδωρ τῇ μὲν χρόᾳ παραπλήσιον κιννα- 15 βάρει, τὴν δ᾽ ὀσμὴν καϑ᾽ ὑπερβολὴν ἡδεῖαν, οὐκ ἀνό- μοιον οἴνῳ παλαιῷ᾽ δύναμιν δ᾽ ἔχειν παράδοξον᾽ τὸν γὰρ πιόντα φασὶν εἰς μανίαν ἐμπίπτειν καὶ πάνϑ' ἃ πρότερον διέλαϑεν ἁμαρτήσας ἑαυτοῦ κατη- γορεῖν. τοῖς μὲν οὖν ταῦτα λέγουσιν οὐκ ἄν τις 20 ῥαδίως συγκατάϑοιτο.
Ταφὰς δὲ τῶν τελευτησάντων ἰδίως οἵ κατὰ 15 τὴν «Αἰθιοπίαν ποιοῦνται" ταριχεύδαντες γὰρ τὰ σώματα καὶ περιχέαντες αὐτοῖς πολλὴν ὕελον ἱστᾷ- σιν ἐπὶ στήλης, ὥστε τοῖς παριοῦσι φαίνεσϑαι διὰ
25 τῆς ὑέλου τὸ τοῦ τετελευτηκότος σῶμα, καϑάπερ Ἡρόδοτος εἴρηκε. Κτησίας δ᾽ ὃ Κνίδιος ἀποφαινό- 5 μενος τοῦτον δχεδιάξειν, αὐτός φησι τὸ μὲν σῶμα ταριχεύεσϑαι, τὴν μέντοι γε ὕελον μὴ περιχεῖσϑαι
e
21 ἰδίας Dind. 23 πολὺν D.
DropoRvs I. 18
194 DIODORI1 SICULI
γυμνοῖς τοῖς σώμασι" κατακαυϑήσεσϑαι yàg ταῦτα καὶ λυμανθέντα τελέως τὴν ὁμοιότητα μὴ δυνή- 3 669a. διατηρεῖν. διὸ xol χρυσῆν εἰκόνα κατα- σκευάξεσϑαι κοίλην, εἰς ἣν ἐντεϑέντος τοῦ νεχροῦ 129 περὶ τὴν εἰχόνα χεῖσϑαι τὴν ὕελον᾽ τοῦ ὃὲ κατα- δ σχευάσματος τεϑέντος ἐπὶ τὸν τάφον διὰ τῆς ὑέλου φανῆναι τὸν χρυσὸν ἀφωμοιωμένον τῷ τετελευτη- 4 χότε. τοὺς μὲν οὖν πλουσίους αὐτῶν οὕτω ϑάκστε- σϑαί φησι, τοὺς δ᾽ ἐλάττονας καταλιπόντας οὐσίας ἀργυρᾶς τυγχάνειν εἰχόνος, τοὺς δὃὲ πένητας κερα- 10 μίνης" τὴν δὲ ὕελον πᾶσιν ἐξαρχεῖν διὰ τὸ πλείστην γεννᾶσϑαι κατὰ τὴν «“ὐθιοπίαν xal τελέως παρὰ δ τοῖς ἐγχωρίοις ἐπιπολάξειν. περὶ δὲ τῶν νομίμων τῶν παρὰ τοῖς Αἰϑίοψι xal τῶν ἄλλων τῶν γινο- μένων ἐν τῇ τούτων χώρα τὰ κυριώτατα καὶ μνήμης 15 ἄξια μικρὸν ὕστερον ἀναγράψομεν. ὅταν καὶ τὰς παλαιὰς αὐτῶν πράξεις καὶ μυϑολογίας διεξίωμεν. 16 Ἢ 0 Σεμίραμις καταστήσασα τά τε κατὰ τὴν “ἰϑιοπίαν καὶ τὴν iyvxtov ἐπανῆλϑε μετὰ τῆς δυνάμεως εἰς Βάχτρα τῆς ᾿Ασίας. ἔχουσα δὲ δυνά- 99 μεις μεγάλας καὶ πολυχρόνιον εἰρήνην ἄγουσα φι- λοτίμως ἔσχε πρᾶξαί τι λαμπρὸν χατὰ πόλεμον. 2 πυνθανομένη ὃὲ τὸ τῶν Ἰνδῶν ἔϑνο: μέγιστον εἶναι τῶν κατὰ τὴν οἰχουμένην καὶ πλείστην τε καὶ καλλίστην χώραν νέμεσϑαι. διενοεῖτο στρατεύειν εἰ: 15 τὴν Ἰνδιχήν, ἧς ἐβασίλευε μὲν Σταβροβάτη: κατ᾽ ἐχείνους τοὺς χρόνου:. στρατιωτῶν δ᾽ εἶχεν ἀνα- ρίϑμητον πλῆϑοξ᾽ ὑπῆρχον δ᾽ αὐτῷ καὶ ἐλέφαντες
6 ragos] τόπον Π 18 τε om. ἢ 36 ταβροβάτης D
II 15. 16. 195
πολλοὶ καϑ' ὑπερβολὴν λαμπρῶς κεκοσμημένοι τοῖς εἰς τὸν πόλεμον καταπληκτικοῖς. ἡ γὰρ Ἰνδικὴ χώρα 8 διάφορος οὖσα τῷ κάλλει καὶ πολλοῖς διειλημμένη ποταμοῖς ἀρδεύεταί τε πολλαχοῦ καὶ διττοὺς xao 5 ἕκαστον ἐνιαυτὸν ἐκφέρει καρπούς" διὸ xal τῶν πρὸς τὸ ξῆν ἐπιτηδείων τοσοῦτον ἔχει πλῆϑος ὥστε διὰ παντὸς ἄφϑονον ἀπόλαυσιν τοῖς ἐγχωρίοις παρ- ἔχεσϑαι. λέγεται δὲ μηδέποτε κατ᾽ αὐτὴν γεγονέναι σιτοδείαν 1) φϑορὰν καρπῶν διὰ τὴν εὐκρασίαν τῶν 10 τόπων. ἔχει δὲ καὶ τῶν ἐλεφάντων ἄπιστον πλῆϑος, 4 οὗ ταῖς τε ἀλκαῖς καὶ ταῖς τοῦ σώματος ῥώμαις πολὺ προέχουσι τῶν ἐν τῇ Διβύῃ γινομένων, ὁμοίως δὲ χρυσόν, ἄργυρον, σίδηρον, χαλκόν" πρὸς δὲ τού- τοις λέϑων παντοίων καὶ πολυτελῶν ἔστιν ἐν αὐτῇ 1 πλῆϑος., ἔτι 0$ τῶν ἄλλων ἁπάντων σχεδὸν τῶν πρὸς τρυφὴν καὶ πλοῦτον διατεινόντων. ὑπὲρ ὧν τὰ κατὰ μέρος ἡ Σεμέραμις ἀκούσασα προήχϑη μηδὲν προαδικηϑεῖσα τὸν πρὸς ᾿Ινδοὺς ἐξενεγκεῖν πόλεμον. ὁρῶσα δ᾽ αὑτὴν μεγάλων xo?" ὑπερβολὴν προσδεο- 20 μένην δυνάμεων, ἐξέπεμψεν ἀγγέλους εἰς ἁπάδας τὰς σατραπείας, διακελευσαμένη τοῖς ἐπάρχοις κατα- 130 γράφειν τῶν νέων τοὺς ἀρίστους, δοῦσα τὸν ἀριϑ- μὸν κατὰ τὰ μεγέϑη τῶν ἐθνῶν" προσέταξε δὲ πᾶσι καταδχευάξειν καινὰς πανοπλίας καὶ τοῖς ἄλλοις 3:5 ἅπασι λαμπρῶς παραγένεσϑαι κεκοσμημένους μετὰ τρίτον ἔτος εἰς Βάκτρα. μετεπέμψατο δὲ καὶ ναυπη- 6 γοὺς ἔκ τε Φοινίκης καὶ Συρίας καὶ Κύπρου καὶ τῆς ἄλλης τῆς παραϑαλαττίου χώρας, οἷς ἄφϑονον
ex
14 ἐν αὐτῇ ἐστι vulg. 20 πάσας II 21 σατραπείας Dindorf, στρατοπεδείας cod. ^ 26 παραγενέσθαι vulg.
18"
194 DIODORI SICULI
γυμνοῖς τοῖς σώμασι" κατακαυϑήδεσϑαι γὰρ ταῦτα καὶ λυμανϑέντα τελέως τὴν ὁμοιότητα μὴ δυνή- 3 ὅεσϑαι διατηρεῖν. διὸ καὶ χρυσῆν εἰκόνα κατα- δσκευάξεσϑαι κοίλην, εἰς ἣν ἐντεϑέντος τοῦ νεκροῦ 129 περὶ τὴν εἰκόνα χεῖσϑαι τὴν ὕελον᾽ τοῦ δὲ xara-5. σκευάσματος τεϑέντος ἐπὶ τὸν τάφον διὰ τῆς ὑέλου φανῆναι τὸν χρυσὸν ἀφωμοιωμένον τῷ τετελευτη- 4 κότι. τοὺς μὲν οὖν πλουσίους αὐτῶν οὕτω ϑάπτε- σϑαί φησι, τοὺς δ᾽ ἐλάττονας καταλιπόντας οὐσίας ἀργυρᾶς τυγχάνειν εἰκόνος, τοὺς δὲ πένητας κερα- 10 μίνης" τὴν δὲ ὕελον πᾶσιν ἐξαρκεῖν διὰ τὸ πλείστην γεννᾶσϑαι κατὰ τὴν Αὐθιοπίαν καὶ τελέως παρὰ 6 τοῖς ἐγχωρίοις ἐπιπολάξειν. περὶ δὲ τῶν νομίμων τῶν παρὰ τοῖς Αἰθίοψιν καὶ τῶν ἄλλων τῶν γινο- μένων ἐν τῇ τούτων χώρᾳ τὰ κυριώτατα καὶ μνήμης 15 ἄξια μικρὸν ὕστερον ἀναγράψομεν, ὅταν καὶ τὰς παλαιὰς αὐτῶν πράξεις καὶ μυϑολογίας διεξίωμεν. 16 Ἢ δὲ Σεμίραμις καταστήσασα τά τε κατὰ τὴν Αἰθιοπίαν καὶ τὴν Αἴγυπτον ἐπανῆλθε μετὰ τῆς δυνάμεως εἰς Βάκτρα τῆς ᾿4σίας. ἔχουσα δὲ δυνά- 0 μεις μεγάλας καὶ πολυχρόνιον εἰρήνην ἄγουσα φι- λοτίμως ἔσχε πρᾶξαί τι λαμπρὸν κατὰ πόλεμον. 2 πυνθανομένη δὲ τὸ τῶν ᾿Ινδῶν ἔϑνος μέγιστον εἶναι τῶν κατὰ τὴν οἰκουμένην καὶ πλείστην vs καὶ καλλίστην χώραν νέμεσϑαι, διενοεῖτο στρατεύειν εἰς 25 τὴν Ἰνδικήν, ἧς ἐβασίλευε μὲν Σταβροβάτης κατ᾽ ἐκείνους τοὺς χρόνους, στρατιωτῶν δ᾽ εἶχεν ἀνα- ρύϑμητον πλῆϑος" ὑπῆρχον δ᾽ αὐτῷ καὶ ἐλέφαντες
6 τάφον] τόπον 1 18 τε om. ἢ 26 ταβροβάτης D.
II 15. 16. 195
πολλοὶ x«9' ὑπερβολὴν λαμπρῶς κεκοσμημένοι voig εἰς τὸν πόλεμον καταπληκτικοῖς. ἡ γὰρ Ivóvn) χώρα διάφορος οὖσα τῷ κάλλει καὶ πολλοῖς διειλημμένη ποταμοῖς ἀρδεύεταί τε πολλαχοῦ καὶ διττοὺς καϑ' 5 ἕκαστον ἐνιαυτὸν ἐκφέρει καρπούς" διὸ καὶ τῶν πρὸς τὸ ξῆν ἐπιτηδείων τοσοῦτον ἔχει πλῆϑος ὥστε διὰ παντὸς ἄφϑονον ἀπόλαυσιν τοῖς ἐγχωρίοις παρ- ἔχεσϑαι. λέγεται δὲ μηδέποτε κατ᾽ αὐτὴν γεγονέναι σιτοδείαν ἢ φϑορὰν καρπῶν διὰ τὴν εὐχρασίαν τῶν 10 τόπων. ἔχει δὲ καὶ τῶν ἐλεφάντων ἄπιστον πλῆϑος, οὗ ταῖς τε ἀλκαῖς καὶ ταῖς τοῦ σώματος ῥώμαις πολὺ προέχουσι τῶν ἐν τῇ Διβύῃ γινομένων, ὁμοίως δὲ χρυσόν, ἄργυρον, σίδηρον, χαλκόν" πρὸς δὲ τού- τοις λίϑων παντοίων καὶ πολυτελῶν ἔστιν ἐν αὐτῇ 15 πλῆϑος., ἔτι δὲ τῶν ἄλλων ἁπάντων δχεδὸν τῶν πρὸς τρυφὴν καὶ πλοῦτον διατεινόντων. ὑπὲρ ὧν τὰ κατὰ μέρος ἡ Σεμίραμις ἀκούσασα προήχϑη μηδὲν προαδικηϑεῖσα τὸν πρὸς ᾿Ινδοὺς ἐξενεγκεῖν πόλεμον. ὁρῶσα δ᾽ αὑτὴν μεγάλων καϑ᾽ ὑπερβολὴν προσδεο- 20 μένην δυνάμεων, ἐξέπεμψεν ἀγγέλους εἰς ἁπάδας τὰς σατραπείας, διακελευσαμένη τοῖς ἐπάρχοις κατα- 180 γράφειν τῶν νέων τοὺς ἀρίστους, δοῦσα τὸν ἀριϑ- μὸν κατὰ τὰ μεγέϑη τῶν ἐθνῶν" προσέταξε δὲ πᾶσι καταδκευάξειν καινὰς πανοπλίας καὶ τοῖς ἄλλοις 35 ἅπασι λαμπρῶς παραγένεσϑαι κεκοσμημένους μετὰ τρίτον ἔτος εἰς Βάκτρα. μετεπέμψατο δὲ καὶ ναυπη-- γοὺς ἔκ τε Φοινίκης καὶ Συρίας καὶ Κύπρου καὶ τῆς ἄλλης τῆς παραϑαλαττέου χώρας, οἷς ἄφϑονον 14 ἐν αὐτῇ ἐστι vulg. 20 πάσας lI 421 σατραπείας
Dindorf, στρατοπεδείας cod. 25 παραγενέσθαι vulg. 18*
8
4
194 DIODORI SICULI
γυμνοῖς τοῖς σώμασι" κατακαυϑήσεσϑαι yàg ταῦτα καὶ λυμανϑέντα τελέως τὴν ὁμοιότητα μὴ δυνή- 3 ὄεσϑαι διατηρεῖν. διὸ καὶ χρυσῆν εἰκόνα κατα- σκευάξεσϑαι κοίλην, εἰς ἣν ἐντεϑέντος τοῦ νεκροῦ 129 περὶ τὴν εἰχόνα χεῖσϑαι τὴν ὕελον᾽ τοῦ δὲ κατα- ὅ σκευάόσματος τεϑέντος ἐπὶ τὸν τάφον διὰ τῆς ὑέλου φανῆναι τὸν χρυσὸν ἀφωμοιωμένον τῷ τετελευτη- 4 κότι. τοὺς μὲν οὖν πλουσίους αὐτῶν οὕτω ϑάπτε- σϑαί φησι, τοὺς δ᾽ ἐλάττονας καταλιπόντας οὐσίας ἀργυρᾶς τυγχάνειν εἰκόνος, τοὺς δὲ πένητας κερα- 10 μίνης᾽ τὴν δὲ ὕελον πᾶσιν ἐξαρκεῖν διὰ τὸ πλείστην γεννᾶσϑαι κατὰ τὴν i9iomíxv καὶ τελέως παρὰ τοῖς ἐγχωρίοις ἐπιπολάξειν. περὶ δὲ τῶν νομίμων τῶν παρὰ τοῖς Αἰϑίοψν καὶ τῶν ἄλλων τῶν γινο- μένων ἐν τῇ τούτων χώρᾳ τὰ κυριώτατα καὶ μνήμης 15 ἄξια μικρὸν ὕστερον ἀναγράψομεν, ὅταν καὶ τὰς παλαιὰς αὐτῶν πράξεις καὶ μυϑολογίας διεξίωμεν. 16 'H δὲ Σεμίραμις καταστήσασα τά τε κατὰ τὴν Αἰθιοπίαν καὶ τὴν Αἴγυπτον ἐπανῆλθε μετὰ τῆς δυνάμεως εἰς Βάκτρα τῆς ᾿Ασίας. ἔχουσα δὲ δυνά- 39 μξὶς μεγάλας καὶ πολυχρόνιον εἰρήνην ἄγουσα φι- λοτίμως ἔσχε πρᾶξαί τι λαμπρὸν κατὰ πόλεμον. 2 zvvOcvouévg δὲ τὸ τῶν Ἰνδῶν ἔϑνος μέγιστον εἶναι τῶν κατὰ τὴν οἰκουμένην καὶ πλείστην τε καὶ καλλίστην χώραν νέμεσϑαι, διενοεῖτο στρατεύειν εἰς 36 τὴν Ἰνδικήν, ἧς ἐβασίλευε μὲν Σταβροβάτης κατ᾽ ἐκείνους τοὺς χρόνους, στρατιωτῶν δ᾽ εἶχεν ἀνα- ρίύϑμητον πλῆϑος" ὑπῆρχον δ᾽ αὐτῷ καὶ ἐλέφαντες
Q
6 τάφον] τόπον II 18 ve om. ἢ 26 ταβροβάτης D.
II 15. 16. 195
πολλοὶ x«9' ὑπερβολὴν λαμπρῶς κεκοσμημένοι τοῖς εἰς τὸν πόλεμον καταπληκτικοῖρ. ἧ γὰρ ἸΙνδικὴ χώρα διάφορος οὖσα τῷ κάλλει καὶ πολλοῖς διειλημμένη ποταμοῖς ἀρδεύεταί τε πολλαχοῦ καὶ διττοὺς καϑ' 5 ἕκαστον ἐνιαυτὸν ἐκφέρει καρπούς" διὸ καὶ τῶν πρὸς τὸ ξῆν ἐπιτηδείων τοσοῦτον ἔχει πλῆϑος ὥστε διὰ παντὸς ἄφϑονον ἀπόλαυσιν τοῖς ἐγχωρίοις παρ- ἔχεσϑαι. λέγεται δὲ μηδέποτε κατ᾽ αὐτὴν γεγονέναι σιτοδείαν 1) φϑορὰν καρπῶν διὰ τὴν εὐκρασίαν τῶν 10 τόπων. ἔχει δὲ καὶ τῶν ἐλεφάντων ἄπιστον πλῆϑος, ot ταῖς τε ἀλκαῖς καὶ ταῖς τοῦ σώματος ῥώμαις πολὺ προέχουσι τῶν ἐν τῇ Διβύῃ γινομένων, ὁμοίως δὲ χρυσόν, ἄργυρον, σίδηρον, χαλκόν" πρὸς δὲ τού- τοις λέϑων παντοίων καὶ πολυτελῶν ἔστιν ἐν αὐτῇ 16 πλῆϑος, ἔτι δὲ τῶν ἄλλων ἁπάντων δχεδὸν τῶν πρὸς τρυφὴν καὶ πλοῦτον διατεινόντων. ὑπὲρ ὧν τὰ κατὰ μέρος ἡ Σεμίραμις ἀκούσασα προήχϑη μηδὲν προαδικηϑεῖσα τὸν πρὸς Ἰνδοὺς ἐξενεγκεῖν πόλεμον. ὁρῶσα δ᾽ αὑτὴν μεγάλων καϑ᾽ ὑπερβολὴν προσδεο- 20 μένην δυνάμεων, ἐξέπεμψεν ἀγγέλους εἰς ἁπάσας τὰς σατραπείας, διακελευδσαμένη τοῖς ἐπάρχοις κατα- 180 γράφειν τῶν νέων τοὺς ἀρίστους, δοῦσα τὸν ἀριϑ- μὸν κατὰ τὰ μεγέϑη τῶν ἐθνῶν προσέταξε δὲ πᾶσι κατασκευάξειν καινὰς πανοπλίας καὶ voto ἄλλοις 35 ἅπασι λαμπρῶς παραγίνεσϑαι κεκοσμημένους μετὰ τρίτον ἔτος εἰς Βάκτρα. μετεπέμψατο δὲ καὶ ναυπη- γοὺς ἔκ τε Φοινίκης καὶ Συρίας καὶ Κύπρου καὶ τῆς ἄλλης τῆς παραϑαλαττίου χώρας, οἷς ἄφϑονον 14 ἐν αὐτῇ ἐστι vulg. 20 πάσας ll 421 σατραπείας
Dindorf, στρατοπεδείας cod. 25 παραγενέσϑαι vulg. 18"
8
4
o
bd
194 DIODORI SICULI
γυμνοῖς τοῖς σώμασι" κατακαυϑήσεσϑαι γὰρ ταῦτα καὶ λυμανϑέντα τελέως τὴν ὁμοιότητα μὴ δυνή- 3 ὅσεσϑαι διατηρεῖν. διὸ καὶ χρυσῆν εἰκόνα κατα- σκευάξεσϑαι κοίλην, εἰς ἣν ἐντεϑέντος τοῦ νεκροῦ 199 περὶ τὴν εἰκόνα χεῖσϑαι τὴν ὕελον᾽ τοῦ δὲ κατα- δ σκευάσματος τεϑέντος ἐπὶ τὸν τάφον διὰ τῆς ὑέλου φανῆναι τὸν χρυσὸν ἀφωμοιωμένον τῷ τετελευτη- 4 κότι. τοὺς μὲν οὖν πλουσίους αὐτῶν οὕτω ϑάπτε- σϑαί φησι, τοὺς δ᾽ ἐλάττονας καταλιπόντας οὐσίας ἀργυρᾶς τυγχάνειν εἰκόνος, τοὺς δὲ πένητας κερα- 10 μίνης" τὴν δὲ ὕελον πᾶσιν ἐξαρκεῖν διὰ τὸ πλείστην γεννᾶσϑαι κατὰ τὴν Αἰθιοπίαν καὶ τελέως παρὰ τοῖς ἐγχωρίοις ἐπιπολάξειν. περὶ δὲ τῶν νομίμων τῶν παρὰ τοῖς “Αἰϑέοψι καὶ τῶν ἄλλων τῶν γινο- μένων ἐν τῇ τούτων χώρᾳ τὰ κυριώτατα καὶ μνήμης 15 ἄξια μικρὸν ὕστερον ἀναγράψομεν, ὅταν καὶ τὰς παλαιὰς αὐτῶν πράξεις καὶ μυϑολογίας διεξίωμεν. 16 Ἢ δὲ Σεμίραμις καταστήσασα τά τε κατὰ τὴν “Αἰὐἰϑιοπίαν καὶ τὴν Αἴγυπτον ἐπανῆλθε μετὰ τῆς δυνάμεως εἰς Βάκτρα τῆς ᾿Ασίας. ἔχουσα δὲ δυνά- 39 μεις μεγάλας καὶ πολυχρόνιον εἰρήνην ἄγουσα φι- λοτίμως ἔδχε πρᾶξαί τι λαμπρὸν κατὰ πόλεμον. 2 zvvOcvouévg δὲ τὸ τῶν Ἰνδῶν ἔϑνος μέγιστον εἶναι τῶν κατὰ τὴν οἰκουμένην καὶ πλείστην τε καὶ καλλίστην χώραν νέμεσϑαι, διενοεῖτο στρατεύειν εἰς 35 τὴν ᾿Ινδικήν, ἧς ἐβασίλευε μὲν Σταβροβάτης κατ᾽ ἐκείνους τοὺς χρόνους, στρατιωτῶν δ᾽ εἶχεν ἀνα- ρύϑμητον πλῆϑος" ὑπῆρχον δ᾽ αὐτῷ καὶ ἐλέφαντες
σι
6 τάφον] τόπον II 18 re om. ἢ 26 ταβροβάτης D.
II 15. 16. 195
πολλοὶ xc9' ὑπερβολὴν λαμπρῶς κεκοσμημένοι tolg εἰς τὸν πόλεμον καταπληκτικοῖς. 7) γὰρ Ἰνδικὴ χώρα διάφορος οὖσα τῷ κάλλει καὶ πολλοῖς διειλημμένη ποταμοῖς ἀρδεύεταί vs πολλαχοῦ καὶ διττοὺς xao 5 ἕκαστον ἐνιαυτὸν ἐκφέρει καρπούς" διὸ καὶ τῶν πρὸς τὸ ξῆν ἐπιτηδείων τοσοῦτον ἔχει πλῆϑος ὥστε διὰ παντὸς ἄφϑονον ἀπόλαυσιν τοῖς ἐγχωρίοις παρ- ἔχεσϑαι. λέγεται δὲ μηδέποτε κατ᾽ αὐτὴν γεγονέναι σιτοδείαν 1] φϑορὰν καρπῶν διὰ τὴν εὐχρασίαν τῶν 10 τόπων. ἔχει δὲ καὶ τῶν ἐλεφάντων ἄπιστον πλῆϑος, οὗ ταῖς τε ἀλκαῖς καὶ ταῖς τοῦ σώματος ῥώμαις πολὺ προέχουσι τῶν ἐν τῇ Διβύῃ γινομένων, ὁμοίως δὲ χρυσόν, ἄργυρον, σίδηρον, χαλκόν" πρὸς δὲ τού- τοις λίϑων παντοίων καὶ πολυτελῶν ἔστιν ἔν αὐτῇ 15 πλῆϑος, ἔτι δὲ τῶν ἄλλων ἁπάντων δχεδὸν τῶν πρὸς τρυφὴν καὶ πλοῦτον διατεινόντων. ὑπὲρ ὧν τὰ κατὰ μέρος ἡ Σεμίραμις ἀκούσασα προήχϑη μηδὲν προαδικηϑεῖσα τὸν πρὸς ᾿Ινδοὺς ἐξενεγκεῖν πόλεμον. ὁρῶσα δ᾽ αὑτὴν μεγάλων καϑ᾽ ὑπερβολὴν προσδεο- 20 μένην δυνάμεων, ἐξέπεμψεν ἀγγέλους εἰς ἁπάδας τὰς σατραπείας, διακελευδαμένη τοῖς ἐπάρχοις κατα- 180 γράφειν τῶν νέων τοὺς ἀρίστους, δοῦσα τὸν ἀριϑ- μὸν κατὰ τὰ μεγέϑη τῶν ἐθνῶν" προσέταξε δὲ πᾶσι καταδκευάξειν καινὰς πανοπλίας καὶ τοῖς ἄλλοις 35 ἅπασι λαμπρῶς παραγένεσϑαι κεκοσμημένους μετὰ τρίτον ἔτος εἰς Βάκτρα. μετεπέμψατο δὲ καὶ ναυπη- γοὺς ἔκ τε Φοινίκης καὶ Συρίας καὶ Κύπρου καὶ τῆς ἄλλης τῆς παραϑαλαττίου χώρας, οἷς ἄφϑονον 14 ἐν αὐτῇ ἐστι vulg. 20 πάσας II — 21 σατραπείας
Dindorf, στρατοπεδείας cod. 26 παραγενέσθαι vulg. 18*
8
4
LÍ
[e e)
e
10
196 DIODOBI SICULI -
ὕλην μεταγαγοῦσα διεκελεύσατο κατασκευάζειν πο- τάμια πλοῖα διαιρετά, ὃ γὰρ ᾿Ινδὸς ποταμόρ. μέ- γιστος ὧν τῶν περὶ τοὺς τόπους καὶ τὴν βασιλείαν αὐτῆς δρίξων, πολλῶν προσεδεῖτο πλοίων πρός τε τὴν διάβασιν καὶ πρὸς τὸ τοὺρ ᾿Ινδοὺς ἀπὸ τούτων ἀμύνασθαι" περὶ δὲ τὸν ποταμὸν οὐκ οὔσης ὕλης ἀναγκαῖον ἦν ἐκ τῆς Βακτριανῆς πεξῇ παρακομί- ξεσϑαι τὰ πλοῖα. θεωροῦσα δ᾽ ἡ Σεμίραμις ἑαυτὴν ἐν τῇ τῶν ἐλεφάντων χρείᾳ πολὺ λειπομένην, ἐπε- νοήσατό [τινα] κατασκευάξειν εἴδωλα τούτων τῶν ξῴων, ἐλπίξουσα καταπλήξεσθαι τοὺς ᾿Ινδοὺς διὰ τὸ νομέξειν αὐτοὺς μηδ᾽ εἶναι τὸ σύνολον ἐλέφαντας ἐκτὸς τῶν κατὰ τὴν ᾿Ινδικήν. ἐπιλέξασα δὲ βοῶν μελάνων τριάκοντα μυριάδας τὰ μὲν κρέα τοῖς τεχνίταιρ καὶ τοῖρ πρὸς τὴν τῶν κατασχευασμάτων ὑπηρεσίαν τεταγμένοις διένειμε, τὰρ δὲ βύρσας συρράπτουσα καὶ χόρτου πληροῦσα κατεσκεύασεν εἴδωλα, κατὰ πᾶν ἀπομιμουμένη τὴν τῶν (ov τούτων φύσιν. ἕκαστον δὲ τούτων εἶχεν ἐντὸρ' ἄνδρα
δ
τὸν ἐπιμελησόμενον καὶ κάμηλον, ὑφ᾽ οὗ φερόμενον 30
φαντασίαν τοῖρ πόρρωθεν δρῶσιν ἀληϑινοῦ θηρίου παρείχετο. οἱ δὲ ταῦτα κατασκευάζοντες αὐτῇ τεχνῖ- ται προδεκαρτέρουν τοῖς ἔργοις ἔν τινι περιβόλῳ περιῳκοδομημένῳ καὶ πύλας ἔχοντι τηρουμέναρ ἐπι- μελῶς, ὥστε μηδένα μήτε τῶν ἔσωϑεν ἐξιέναι τεχνι- τῶν μήτε τῶν ἔξωθεν εἰσιέναι πρὸς αὐτούς. τοῦτο δ᾽ ἐποίησεν, ὅπως μηδεὶξ τῶν ἔξωϑεν ἴδῃ τὸ
10 τινα] τὸ. codices, del. Hertlein εἴδωλα] ἰδίωμα codices, ἰνδαῖλμα Bekker, μίμημα Schüfer 16 roig om. D 18 ἀπομιμούμϑνα conicio (c. 8,4) 22 κατασκευάσαντες D.
25
II 16. 17. 197
γινόμενον μηδὲ διαπέσῃ φήμη πρὸς ᾿Ινδοὺς περὶ τούτων.
Ἐπεὶ δ᾽ αἵ τε νῆες καὶ τὰ ϑηρία κατεσκευά- 17 σϑησαν ἐν τοῖς δυσὶν ἔτεσι, τῷ τρίτῳ μετεπέμψατο
5 τὰς πανταχόϑεν δυνάμεις εἰς τὴν Βακτριανήν. τὸ ὃξ πλῆϑος τῆς ἀϑροισϑείσης στρατιᾶς ἦν, ὡς Κτη- σίας ὃ Κνίδιος ἀνέγραψε, πεξῶν μὲν τριακόσιαι μυριάδες, ἱππέων δὲ εἴκοσι μυριάδες, ἁρμάτων δὲ δέκα μυριάδες. ὑπῆρχον δὲ καὶ ἄνδρες ἐπὶ καμή- 9
10 λὼν ὀχούμενοι, μαχαίρας τετραπήχεις ἔχοντες, τὸν ἀριϑμὸν ἴδοι τοῖς ἅρμασι. ναῦς δὲ ποταμίας κατ- εσκεύασε διαιρετὰς δισχιλίας, αἷς παρεσκευάσατο αμήλους τὰς πεξῇ παρακομιξούσας τὰ σκάφη. égó- οουν δὲ καὶ τὰ τῶν ἐλεφάντων εἴδωλα κάμηλοι,
15 καϑότι προείρηται" πρὸς δ᾽ αὐτὰς τοὺς ἵππους. οἵ
181 στρατιῶται συνάγοντες συνήθεις ἐποίουν τοῦ μὴ ᾿ φοβεῖσθαι τὴν ἀγριότητα τῶν ϑηρίων. τὸ παρα- 8 πλήσιον δὲ πολλοῖς ἔτεσιν ὕστερον ἔπραξε Περσεὺς ὁ τῶν Μακεδόνων βασιλεύς, ὅτε πρὸς Ῥωμαίους
20 ἔμελλε διακινδυνεύειν ἔχοντας ἐκ Διβύης ἐλέφαντας. ἀλλ᾽ οὔτ᾽ ἐκείνῳ ῥοπὴν ἐνεγκεῖν εἰς τὸν πόλεμον συνέβη τὴν περὶ τὰ τοιαῦτα σπουδὴν καὶ φιλο- τεχνίαν οὔτε Σεμιράμιδι" περὶ ὧν ἀκριβέστερον ὃ προϊὼν λόγος δηλώδει.
25 Ὁ δὲ τῶν Ἰνδῶν βασιλεὺς Σταβροβάτης πυν- 4 ϑανόμενος τά τε μεγέϑη τῶν ὀνομαξομένων δυνά- usov καὶ τὴν ὑπερβολὴν τῆς εἰς τὸν πόλεμον παρα- σκευῆς, ἔσπευδεν ἐν ἅπασιν ὑπερϑέσϑαι τὴν Σεμί-
8 εἴκοσι πεντήκοντα σ 16 πρὸς δ᾽ καὶ πρὸς CF αὐτοὺς CD πενεγκεῖν CF 20 ἑτοιμαξομένων F.
193 DIODORI SICULI
5 ocv. xol πρῶτον μὲν ἐκ τοῦ καλάμου κατεσκεύασε πλοῖα ποτάμια τετρακισχίλια" ἡ γὰρ ᾿Ινδικὴ παρά τε τοὺς ποταμοὺς καὶ τοὺς ἑλώδεις τόπους φέρει καλά- μου πλῆϑος, οὗ τὸ πάχος οὐκ ἂν ῥαδίως ἄνθρωπος περιλάβοι" λέγεται δὲ καὶ τὰς ἐκ τούτων κατασκευα- 5 ξομένας ναῦς διαφόρους κατὰ τὴν χρείαν ὑπάρχειν,
e οὔσης ἀσήπτου ταύτης τῆς ὕλης. ποιησάμενος δὲ καὶ τῆς τῶν ὅπλων κατασκευῆς πολλὴν ἐπιμέλειαν καὶ πᾶσαν ἐπελθὼν τὴν ᾿Ινδικὴν ἤθροισε δύναμιν
1 πολὺ μείζονα τῆς Σεμιράμιδι συναχϑείσης. ποιησά- 1o μενος δὲ καὶ τῶν ἀγρίων ἐλεφάντων θήραν καὶ πολλαπλασιάδας τοὺς προὔπάρχοντας, ἐκόσμησεν ἅπαντας τοῖς εἰς τὸν πόλεμον χκαταπληκχτικοῖς λαμ-
8 πρῶς" διὸ "xol συνέβαινε κατὰ τὴν ἔφοδον αὐτῶν διά τε τὸ πλῆθος καὶ τὴν ἐπὶ τῶν θωρακίων κατα» 15 σκευὴν ἀνυπόστατον ᾿ἀνθρωπίνῃ φύσει φαίνεσϑαι τὴν ἐπιφάνειαν.
18. ἘἘπεὶ δ᾽ αὐτῷ πάντα τὰ πρὸς τὸν πόλεμον κατε- σκεύαστο, πρὸς τὴν ᾿Σεμίραμιν xa9' ὁδὸν οὖσαν ἀπέστειλεν ἀγγέλους, ἐγκαλῶν ὅτι προκατάρχεται 20 τοῦ πολέμου μηδὲν ἀδικηϑεῖσα᾽ πολλὰ δὲ καὶ ἄρ- ρητα κατ᾽ αὐτῆς ὡς ἑταίρας βλασφημήσας διὰ τῶν γραμμάτων καὶ ϑεοὺς ἐπιμαρτυράμενος, ἠπείλει κατα-
2 πολεμήσας αὐτὴν σταυρῷ προσηλώσειν. ἡ δὲ Σεμί- ραμις ἀναγνοῦσα τὴν ἐπιστολὴν καὶ καταγελάσασα 25 τῶν γεγραμμένων, διὰ τῶν ἔργων ἔφησε τὸν ᾿Ινδὸν
8 παρασκευῆς Il 16 τὴν ἐπὶ] τὴν aut τὴν τῶν ἐπὶ Reiske ϑωουρακίων] θηρίων Gemistus 18 τὰ add. Gemistus πρὸς] κατὰ Ὁ 922 ὡς ἑταίρας scripsi, ὡς ἑταίραν D, εἰς ἡσέραν» C, εἰς ἑταιρείαν F.
II 17. 18. 199
πειράσεσϑαι τῆς περὶ αὐτὴν ἀρετῆς. ἐπεὶ δὲ προ- ἄγουσα μετὰ τῆς δυνάμεως ἐπὶ τὸν ᾿Ινδὸν ποταμὸν παρεγενήϑη, κατέλαβε τὰ τῶν πολεμίων πλοῖα πρὸς μάχην ἕτοιμα. διόπερ καὶ αὐτὴ καταρτίδασα ταχέως
5 τὰς ναῦς καὶ πληρώσαδα τῶν κρατίστων ἐπιβατῶν συνεστήσατο κατὰ τὸν ποταμὸν ναυμαχίαν, συμφι- λοτιμουμένων καὶ τῶν παρεμβεβληκότων παρὰ τὸ ῥεῖϑρον πεζῶν. ἐπὶ πολὺν δὲ χρόνον τοῦ κινδύνου παρατείνοντος καὶ προϑύμως ἑκατέρων ἀγωνισα- 10 μένων, τὸ τελευταῖον ἡ Σεμίραμις ἐνίκησε καὶ διέφϑειρε τῶν πλοίων περὶ χίλια, συνέλαβε δ᾽ αἰχ- 132 μαλώτους οὐκ ὀλίγους. ἐπαρϑεῖσα δὲ τῇ νίκῃ τὰς ἐν τῷ ποταμῷ νήσους καὶ πόλεις ἐξηνδραποδίσατο, καὶ συνήγαγεν αἰχμαλώτων σωμάτων ὑπὲρ τὰς δέκα 15 μυριάδας. μετὰ δὲ ταῦϑ᾽ ὃ μὲν τῶν ᾿Ινδῶν βασιλεὺς ἀπήγαγε τὴν δύναμιν ἀπὸ τοῦ ποταμοῦ. προσποι-
ούμενος μὲν ἀναχωρεῖν διὰ φόβον, τῇ δ᾽ ἀληϑείᾳ
βουλόμενος τοὺς πολεμίους προτρέψασϑαι διαβῆναι τὸν ποταμόν. ἡ δὲ Σεμίραμις, κατὰ νοῦν αὐτῇ τῶν 20 πραγμάτων προχωρούντων, ἔξευξε τὸν ποταμὸν κατα- σκευάσασα πολυτελῆ καὶ μεγάλην γέφυραν, Óv ἧς ἅπασαν διακομίδσασα τὴν δύναμιν ἐπὶ μὲν τοῦ ξεύγ- ματος φυλακὴν κατέλιπεν ἀνδρῶν ξἕξακισμυρίων, τῇ δ᾽ ἄλλῃ στρατιᾷ προῆγεν ἐπιδιώκουσα τοὺς ᾿Ινδούς, 26 προηγουμένων τῶν εἰδώλων, ὕπως ol τῶν πολεμίων κατάσκοποι τῷ βασιλεῖ ἀπαγγείλωσι τὸ πλῆϑος τῶν παρ᾽ αὐτῇ ϑηρίων. οὐ διεψεύσθη δὲ κατά ys τοῦτο
9 συναγωνισαμένων Ὁ 12 νέκῃ] καὶ add. CF. 14 συν- ἤϑροισεν Il 20 χωρούντων Il] 26 τῷ f. ἀπαγγείλωσι] δηλώσωσι τῷ β. Il 41 δὲ] γε D, «e CF.
Q
200 DIODORI SICULI
τῆς ἐλπίδος, ἀλλὰ τῶν ἐπὶ xaTaOxom)v ἐκπεμφϑέν- τῶν τοῖς Ἰνδοῖς ἀπαγγελλόντων τὸ πλῆϑος τῶν παρὰ τοῖς πολεμίοις ἐλεφάντων, ἅπαντερ διηπο- ροῦντο πόϑεν αὐτῇ συνακολουϑεῖ τοσοῦτο πλῆϑος 8 ϑηοίων. οὐ μὴν ἔμεινέ γε τὸ ψεῦδος πλείω χρόνον κρυπτόμενον᾽ τῶν γὰρ παρὰ τῇ Σεμιράμιδι στρα- τευομένων τινὲς κατελήφϑηδαν νυκτὸς ἐν τῇ στρα- τοπεδείᾳ ῥᾳθυμοῦντες τὰ περὶ τὰς φυλακάς᾽ φοβη- ϑέντες δὲ τὴν ἐπακολουϑοῦσαν τιμωρίαν ηὐτομόλησαν πρὸς τοὺς πολεμίους καὶ τὴν κατὰ τοὺς ἐλέφαντας πλάνην ἀπήγγειλαν. ἐφ᾽ οἷς θαρρήσας ὁ τῶν Ἰνδῶν βασιλεὺς καὶ τῇ δυνάμει διαγγείλας τὰ περὶ τῶν εἰδώλων, ἐπέστρεψεν ἐπὶ τοὺς ᾿ἀσσυρίους διατάξας τὴν δύναμιν.
Τὸ δ᾽ αὐτὸ καὶ τῆς Σεμιράμιδος ἐπιτελούσης, ὡς ἤγγισαν ἀλλήλοις τὰ στρατόπεδα, Σταβροβάτης ὁ τῶν ᾿Ινδῶν βασιλεὺς προαπέστειλε πολὺ πρὸ τῆς 2 φάλαγγος τοὺς ἱππεῖς μετὰ τῶν ἁρμάτων. δεξαμένης ὃὲ τῆς βασιλίσσης εὐρώστως τὴν ἔφοδον τῶν ἱππέων, καὶ τῶν κατεσκευασμένων ἐλεφάντων πρὸ τῆς φά- λαγγος ἐν ἴδοις διαστήμασι τεταγμένων, συνέβαινε πτύρεσϑαι τοὺς τῶν ᾿Ινδῶν ἵππους. τὰ γὰρ εἴδωλα πόρρωϑεν μὲν ὁμοίαν εἶχε τὴν πρόσοψιν τοῖς ἀλη- ϑινοῖς ϑηρίοις, οἷς συνήϑεις ὄντες οἱ τῶν Ἰνδῶν ἵπποι τεθαρρηκότως προσίππευον᾽ τοῖς δ᾽ ἐγγίσασιν 4j τε ὀσμὴ προσέβαλλεν ἀσυνήϑης καὶ τἄλλα δια- φορὰν ἔχοντα πάντα παμμεγέϑη [ὃ] τοὺς ἵππους ὁλοσχερῶς συνετάραττε. διὸ καὶ τῶν Ἰνδῶν οἷ μὲν
1 κατελήφϑησάν τινες vulg. 16 ἀλλήλων I] — 27 ἃ] om. CF.
δ
μι
0
20
II 18. 19. 201
ἐπὶ τὴν γῆν ἔπιπτον, οἱ δὲ τῶν ξῴων ἀπειϑούντων τοῖς χαλινοῖς ὡς ἐτύγχανεν εἰς τοὺς πολεμίους ἐξ- 188 ἔπιπτον μετὰ τῶν κομιζόντων αὐτοὺς ἵππων. ἡ δὲ 4 Σεμίραμις μετὰ στρατιωτῶν ἐπιλέκτων μαχομένη ὅ καὶ τῷ προτερήματι δεξιῶς χρησαμένη τοὺς ᾿Ινδοὺς ἐτρέψατο. ὧν φυγόντων πρὸς τὴν φάλαγγα Στα- βροβάτης ó βασιλεὺς οὐ καταπλαγεὶς ἐπήγαγε τὰς τῶν πεζῶν τάξεις. προηγουμένων τῶν ἐλεφάντων, αὐτὸς δ᾽ ἐπὶ τοῦ δεξιοῦ κέρατος τεταγμένος καὶ τὴν 10 μάχην ἐπὶ τοῦ κρατίστου ϑηρίου ποιούμενος ἐπή- γαγε καταπληκτικῶς ἐπὶ τὴν βασίλισσαν κατ᾽ αὐτὸν τυχικῶς τεταγμένην. τὸ δ᾽ αὐτὸ καὶ τῶν ἄλλων b ἐλεφάντων ποιησάντων ἡ μετὰ τῆς Σεμιράμιδος δύναμις βραχὺν ὑπέστη χρόνον τὴν τῶν ϑηρίων 15 ἔφοδον᾽ τὰ γὰρ ξῷα διάφορα ταῖς ἀλκαῖς ὄντα καὶ ταῖς ἰδίαις ῥώμαις πεπονθότα πάντα τὸν ὑφιστάμενον ῥαδίως ἀνῇρει. διόπερ πολὺς καὶ παντοῖος ἐγίνετο 6 qóvoc, τῶν μὲν ὑπὸ τοὺς πόδας ὑποπιπτόντων, τῶν δὲ τοῖς ὀδοῦσιν ἀνασχιξομένων, ἐνίων δὲ ταῖς 20 προβοδκίσιν ἀναρριπτουμένων. συχνοῦ δὲ πλήϑους νεκρῶν σωρευομένου καὶ τοῦ κινδύνου τοῖς δρῶσι δεινὴν ἔκπληξιν καὶ φόβον παριστάντος, οὐδεὶς ἔτι μένειν ἐπὶ τῆς τάξεως ἐτόλμα. τραπέντος οὖν τοῦ 7 πλήϑους παντὸς ὁ βασιλεὺς τῶν Ἰνδῶν ἐπ᾽ αὐτὴν 86 ἐβιάξετο τὴν Σεμίραμιν. καὶ τὸ μὲν πρῶτον ἐπ’ ἐκείνην τοξεύσας ἔτυχε τοῦ βραχίονος, ἔπειτ᾽ ἀκον- τίσας διήλασε διὰ τοῦ νώτου τῆς βασιλίσσης, πλα- γίας ἐνεχϑείσης τῆς πληγῆς" διόπερ οὐδὲν παϑοῦσα
2 ἐτύγχανον ABG ὁ τὴν] τῶν Ἰνδῶν add. D 10 ἐπὶ ἀπὸ Hertlem 2421 σωρευομένων CD 24 ἅπαντος CF.
202 DIODORI SICULI
δεινὸν ἡ Σεμίραμιρ ταχέως ἀφίππευσε, πολὺ λειπο-
8 μένου κατὰ τὸ τάχος τοῦ διώχοντος ϑηρίου. πάντων δὲ φευγόντων ἐπὶ τὴν σχεδίαν, τοσούτον πλήϑους εἰς ἕνα καὶ στενὸν βιαξομένου τόπον οἵ μὲν τῆς βασιλίσσης ὑπ’ ἀλλήλων ἀπέϑνησκον συμπατούμενοι 5 καὶ φυρόμενοι παρὰ φύσιν ἀναμὶξ ἱππεῖς τε καὶ πεζοί, τῶν δὲ Ἰνδῶν ἐπικειμένων ὠσμὸς ἐγίνετο βίαιος ἐπὶ τῆς γεφύρας διὰ τὸν φόβον, ὥστε πολλοὺς ἐξωθουμένους ἐφ᾽ ἑκάτερα μέρη τῆς γεφύρας ἐμπί-
9 πτειν &ig τὸν ποταμόν. ἡ δὲ Σεμίραμις, ἐπειδὴ τὸ 10 πλεῖστον μέρος τῶν ἀπὸ τῆς μάχης διασωξομένων διὰ τὸν ποταμὸν ἔτυχε τῆς ἀσφαλείας, ἀπέκοψε τοὺς συνέχοντας δεσμοὺς τὴν γέφυραν: ὧν λυϑέντων ἡ μὲν σχεδία κατὰ πολλὰ διαιρεϑεῖσα μέρη καὶ συχνοὺς ἐφ᾽ ἑαυτῆς ἔχουσα τῶν διωκόντων ᾿Ινδῶν ὑπὸ τῆς ιδ τοῦ ῥεύματος σφοδρότητος ὡς ἔτυχε κατηνέχϑη, καὶ πολλοὺς μὲν τῶν ᾿Ινδῶν διέφϑειρε, τῇ δὲ Σεμιράμιδι πολλὴν ἀσφάλειαν παρεσκεύασε, κωλύσασα τὴν τῶν
10 πολεμίων ἐπ’ αὐτὴν διάβασιν. μετὰ δὲ ταῦϑ᾽ ὃ μὲν τῶν ᾿Ινδῶν βασιλεύς, διοσημιῶν αὐτῷ γενομέ- 30 νῶν καὶ τῶν μάντεων ἀποφαινομένων σημαίνεσϑαι τὸν ποταμὸν μὴ διαβαίνειν, ἡσυχίαν ἔσχεν, ἡ i134 Σεμίραμις ἀλλαγὴν ποιηδαμένη τῶν αἰχμαλώτων ἐπανῆλθεν εἰς Βάκτρα, δύο μέρη τῆς δυνάμεως ἀποβεβληκνῖα. 36
20 Μετὰ δέ τινα χρόνον ὑπὸ Νινύου τοῦ υἱοῦ δι᾿ εὐνούχου τινὸς ἐπιβουλευϑεῖσα, καὶ τὸ παρ᾽ "Aupovog λόγιον ἀνανεωσαμένη, τὸν ἐπιβουλεύσαντα
8 σχεδία») καὶ add. vulg. 16 ἐπ᾽ αὐτῆς D 20 διοση- μιείων D, Διὸς σημασιῶν C. 28 Ἄμμωνι CDF.
II 19. 20. 203
κακὸν οὐδὲν εἰργάσατο, τοὐναντίον δὲ τὴν βασιλείαν αὐτῷ παραδοῦσα καὶ τοῖς ὑπάρχοις ἀκούειν ἐκείνου προστάξασα, ταχέως ἠφάνισεν ἑαυτήν, ὡς εἰς ϑεοὺς κατὰ τὸν χρησμὸν μεταστησομένη. ἔνιοι δὲ μυϑο- 5 λογοῦντές φασιν αὐτὴν γενέσθαι περιστεράν, καὶ πολλῶν ὀρνέων εἰς τὴν οἰκίαν καταπετασϑέντων μετ᾽ ἐκείνων ἐκπετασϑῆναι" διὸ καὶ τοὺς ᾿σσυρίους τὴν περιστερὰν τιμᾶν ὡς ϑεόν, ἀπαϑανατίξοντας τὴν Σεμίραμιν. αὕτη μὲν οὖν βασιλεύδσασα τῆς 10΄4σίας ἁπάσης πλὴν ᾿Ινδῶν ἐτελεύτησε τὸν προειρη- μένον τρόπον, βιώδσασα μὲν ἔτη ἑξήκοντα δύο, βασι- λεύσασα δὲ δύο πρὸς τοῖς τετταράκοντα. Κτησίας μὲν οὖν ὁ Κνίδιος περὶ Σεμιράμιδος τοιαὖῦϑ'᾽ ἱστόρηκεν" ᾿4ϑήναιος δὲ καί τινες τῶν ἄλλων "16 συγγραφέων φασὶν αὐτὴν ἑταίραν γεγονέναι εὐπρεπῆ, καὶ διὰ τὸ κάλλος ἐρωτικῶς ἔχειν αὐτῆς τὸν βασιλέα τῶν ᾿“σσυρίων. τὸ μὲν οὖν πρῶτον μετρίας αὐτὴν ἀποδοχῆς τυγχάνειν ἐν τοῖς βασιλείοις, μετὰ δὲ ταῦτα γνησίαν ἀναγορευϑεῖσαν γυναῖκα πεῖσαι τὸν 0 βασιλέα πένϑ᾽ ἡμέρας αὐτῇ παραχωρῆσαι τῆς βασι- λείας. τὴν δὲ Σεμίραμιν ἀναλαβοῦσαν τό τε δκῆπ- τρον καὶ τὴν βασίλειον στολὴν κατὰ μὲν τὴν πρώτην ἡμέραν εὐωχίαν ποιῆσαι καὶ μεγαλοπρεπῆ δεῖπνα, ἐν οἷς τοὺς τῶν δυνάμεων ἡγεμόνας καὶ πάντας 25 τοὺς ἐπιφανεστάτους πεῖσαι συμπράττειν ἑαυτῇ᾽ τῇ δ᾽ ὑστεραίᾳ τοῦ ve πλήϑους καὶ τῶν ἀξιολογωτάτων ἀνδρῶν ὡς βασίλισσαν ϑεραπευόντων τὸν μὲν ἄνδρα καταβαλεῖν εἰς τὴν εἰρκτήν, αὐτὴν δὲ φύσει μεγαλ-
11 δύο] καὶ δύο vulg. 14 ἰστόρησεν D.
to
P
b
204 DIODORI SICULI
ἐπίβολον οὖσαν καὶ τολμηρὰν κατασχεῖν τὴν ἀρχήν, καὶ μέχρι γήρως βασιλεύσαδσδαν πολλὰ καὶ μεγάλα κατεργάδσασϑαι. περὶ μὲν οὖν τῶν κατὰ [τὴν] Ze- μίραμιν τοιαύτας ἀντιλογίας εἶναι συμβαίνει παρὰ τοῖς συγγραφεῦσι. 5 21 Μετὰ δὲ τὸν ταύτης θάνατον Νινύας ὃ Νίνου καὶ Σεμιράμιδος υἱὸς παραλαβὼν τὴν ἀρχὴν ἦρχεν εἰρηνικῶς, τὸ φιλοπόλεμον καὶ κεκινδυνευμένον τῆς
4 μητρὸς οὐδαμῶς ζηλώσας. πρῶτον μὲν γὰρ ἐν τοῖς βασιλείοις τὸν ἅπαντα χρόνον διέτριβεν, ὑπ᾽ οὐδὲε- 10 νὸς ὁρώμενος πλὴν τῶν παλλακίδων καὶ τῶν περὶ iso αὐτὸν εὐνούχων. ἐξήλου δὲ τρυφὴν καὶ ῥαϑυμίαν καὶ τὸ μηδέποτε κακοπαθεῖν μηδὲ μεριμνᾶν, ὑπο- λαμβάνων βασιλείας εὐδαίμονος εἷναι τέλος τὸ πά-
3 ὅαις χρῆσϑαι ταῖς ἡδοναῖς ἀνεπικωλύτως. πρὸς δὲ ι τὴν ἀσφάλειαν τῆς ἀρχῆς καὶ τὸν κατὰ τῶν ἀρχο- μένων γινόμενον φόβον κατ᾽ ἐνιαυτὸν μετεπέμπετο στρατιωτῶν ἀρυϑμὸν ὡρισμένον καὶ στρατηγὸν ἀπὸ
4 ἔϑνους ἑκάστου, καὶ τὸ μὲν ἐκ πάντων ἀϑθροισϑὲν στράτευμα ἐκτὸς τῆς πόλεως συνεῖχεν, ἑκάστου τῶν 530 ἐθνῶν τὸν εὐνούστατον τῶν περὶ αὑτὸν ἀποδει- κνύων Tysuóva: τοῦ δ᾽ ἐνιαυτοῦ διελθόντος μετε- πέμπετο πάλιν ἀπὸ τῶν ἐϑνῶν τοὺς ἴσους στρατιώ- τας, καὶ τοὺς προτέρους ἀπέλυεν εἰς τὰς πατρίδας.
5 οὗ συντελουμένου συνέβαινε τοὺς ὑπὸ τὴν βασι- 35 λείαν τεταγμένους ἅπαντας καταπεπλῆχϑαι, ϑεω- ροῦνταρ ἀεὶ μεγάλας δυνάμεις ἐν ὑπαίϑρῳ στρατο- πεδευομένας καὶ τοῖς ἀφισταμένοις ἢ μὴ πειϑαρ-
8 τὴν om. D 15 ἀνεπικαλύπτως CF 20 ἑκάστῳ CF 26 πάντας vulg. 21 δυνάμεις μεγάλας vulg.
II 90. 91. 92. 205
χοῦσιν ἑτοίμην οὖσαν τιμωρίαν. τὰς δὲ κατ᾽ ἐνιαυτὸν 6 ἀλλαγὰς τῶν στρατιωτῶν ἐπενόησεν, ἵνα πρὶν ἢ καλῶς γνωσϑῆναι τοὺς στρατηγοὺς καὶ τοὺς ἄλλους ἅπαντας ὑπ᾽ ἀλλήλων, ἕκαστος εἰς τὴν ἰδίαν δια- 5 χωρίξηται πατρίδα᾽ ὃ γὰρ πολὺς χρόνος τῆς στρα- τείας ἐμπειρίαν τε τῶν κατὰ τὸν πόλεμον καὶ φρόνημα τοῖς ἡγεμόσι περιτίϑησι, καὶ τὸ πλεῖστον ἀφορμὰς παρέχεται μεγάλας πρὸς ἀπόστασιν καὶ συνωμοσίαν κατὰ τῶν ἡγουμένων. τὸ δὲ μηδ᾽ ὑφ᾽ 1 10 ἑνὸς τῶν ἔξωϑεν ϑεωρεῖσϑαι τῆς μὲν περὶ αὐτὸν τρυφῆς ἄγνοιαν παρείχετο πᾶσι, καϑάπερ δὲ ϑεὸν ἀόρατον διὰ τὸν φόβον ἕκαστος οὐδὲ λόγῳ βλασ- φημεῖν ἐτόλμα. στρατηγοὺς ὃὲ καὶ σατράπας καὶ διοικητάς, ἔτι δὲ δικαστὰς καϑ' ἕχαστον ἔϑνος ἀπο- 15 δείξας καὶ τἄλλα πάντα διατάξας ὥς ποτ᾽ ἔδοξεν αὐτῷ συμφέρειν, τὸν τοῦ ξῆν χρόνον κατέμεινεν ἐν τῇ Νίνῳ. παραπλησίως δὲ τούτῳ καὶ οἵ λοιποὶ 8 βασιλεῖς, παῖς παρὰ πατρὸς διαδεχόμενος τὴν ἀρχήν, ἐπὶ γενεὰς τριάχοντα ἐβασίλευσαν μέχρι Σαρδανα- 90 πάλλον᾽ ἐπὶ τούτον γὰρ ἡ τῶν ᾿“σσυρίων ἡγεμονία μετέπεσεν εἰς Μήδους. ἔτη διαμείνασα πλείω τῶν χιλίων καὶ τριακοσίων {ἔτι δ᾽ ἑξήκοντα], καϑάπερ φησὶ Κτησίας ὃ Κνίδιος ἐν τῇ δευτέρᾳ βίβλῳ. 136 Τὰ δ᾽ ὀνόματα πάντα τῶν βασιλέων καὶ τὸ 22 90 πλῆϑος τῶν ἐτῶν ὧν ἕκαστος ἐβασίλευσεν οὐ κατ- ἐπείγει γράφειν διὰ τὸ μηδὲν ox αὐτῶν πεπρᾶχϑαι 2 καταλλαγὰς Π 4 ἀπ᾿ Ὁ sig v. ἰ. ἕκαστος χωρί- ξηται π. vulg. 7 τὸ À, τὸ μὲν ceteri — 8 μεγάλας om. Il 10 μὲν] ἀληϑοῦς add. CF 18 δὲ] τε D 16 ἐν om. CF
18 παρὰ om. D 19 Σαρδαναπάλου vulg. (semper) 22 ἔτι δ᾽ ἑξήκοντα codices; cf. c. 28,8 24 πάντων F.
206 DIODORI SICULI
μνήμης ἄξιον. μόνη yàg τέτευχεν ἀναγραφῆς ἡ πεμφϑεῖσα συμμαχία τοῖς Τρωσὶν ὑπ᾽ ᾿“σσυρίων, 2 ἧς ἐστρατήγει Μέμνων ὁ Τιϑωνοῦ. Τευτάμου γὰρ βασιλεύοντος τῆς ᾿4σίας, ὃς ἦν εἰχοστὸς ἀπὸ Νινύου τοῦ Σεμιράμιδος, φασὶ τοὺς μετ᾽ ᾿4γαμέμνονος Ἕλληνας ἐπὶ Τροίαν στρατεῦσαι, τὴν ἡγεμονίαν ἐχόντων τῆς ᾿4δίας τῶν ᾿“σσυρίων ἔτη πλείω τῶν χιλίων. καὶ τὸν μὲν Πρίαμον βαρυνόμενον τῷ πο- λέμῳ καὶ βασιλεύοντα τῆς Τρῳάδος, ὑπήκοον δ᾽ ὄντα τῷ βασιλεῖ τῶν ᾿4σσυρίων, πέμψαι πρὸς αὐτὸν πρεσβευτὰς περὶ βοηϑείας᾽ τὸν δὲ Τεύταμον μυρίους μὲν “ὐϑίοπας, ἄλλους δὲ τοσούτους Σουσιανοὺς σὺν ἅρμασι διακοσίοις ἐξαποστεῖλαι, στρατηγὸν ἐπικατα- 8 στήσαντα Μέμνονα τὸν Τιϑωνοῦ. καὶ τὸν μὲν Τιϑωνόν, κατ᾽ ἐκείνους τοὺς χρόνους τῆς Περσίδος ὄντα στρατηγόν, εὐδοκιμεῖν παρὰ τῷ βασιλεῖ μάλιστα τῶν καϑεσταμένων ἐπάρχων, τὸν δὲ Μέμνονα τὴν ἡλικίαν ἀκμάξοντα διαφέρειν ἀνδρείᾳ τε καὶ ψυχῆς λαμπρότητι. οἰκοδομῆσαι δ᾽ αὐτὸν ἐπὶ τῆς ἄκρας τὰ ἐν Σούσοις βασίλεια τὰ διαμείναντα μέχρι τῆς Περσῶν ἡγεμονίας, κληϑέντα δ᾽ ἀπ’ ἐκείνου Με- μνόνεια᾽ κατασκευάσαι δὲ καὶ διὰ τῆς χώρας λεω- φόρον ὁδὸν τὴν μέχρι τῶν νῦν χρόνων ὀνομαξζο- 4 μένην Μεμνόνειαν. ἀμφισβητοῦσι δὲ καὶ o( περὶ τὴν Αἴγυπτον Αἰϑίοπες, λέγοντες ἐν ἐκείνοις τοῖς τόποις γεγονέναι τὸν ἄνδρα τοῦτον, καὶ βασίλεια παλαιὰ δεικνύουσιν, ἃ μέχρι τοῦ νῦν ὀνομάξεσϑαί
4 Νίνου Ὁ 1 τῶν 456.} τῶν om. D 18 καταστήσαντα II 16 ὄντα στ. t. Περσίδος vulg. 28 τὴν om. D 94 Me- μνόνειον vulg.
σι
[e
5
20
11 292. 23. 201
φασι Μεμνόνεια. οὐ μὴν ἀλλὰ τοῖς Τρωσὶ λέγεται ὕ βοηϑῆσαι τὸν Μέμνονα μετὰ δισμυρίων μὲν πεξῶν, ἁρμάτων δὲ διακοσίων" ὃν ϑαυμασϑῆναί τε δι᾽ ἀν- δρείαν καὶ πολλοὺς ἀνελεῖν ἐν ταῖς μάχαις τῶν 5᾽ Ἑλλήνων, τὸ δὲ τελευταῖον ὑπὸ Θετταλῶν ἐνεδρευ- ϑέντα κατασφαγῆναι" τοῦ δὲ σώματος tovg. “ἰϑίοπας ἐγκρατεῖς γενομένους κατακαῦσαί τε τὸν νεκρὸν καὶ τὰ ὀστᾶ πρὸς Τιϑωνὸν ἀποκομίδσαι. περὶ μὲν οὖν Μέμνονος τοιαῦτ᾽ ἐν ταῖς βασιλικαῖς ἀναγραφαῖς 10 ἱστορεῖσϑαί φασιν οἷ βάρβαροι.
Σαρδανάπαλλος δέ, τριαχοστὸς μὲν ὧν ἀπὸ 28 Νίνου τοῦ συστησαμένου τὴν ἡγεμονίαν, ἔσχατος δὲ γενόμενος "466voíov βασιλεύς, ὑπερῆρεν ἅπαντας τοὺς πρὸ αὐτοῦ τρυφῇ καὶ ῥαϑυμίᾳ. χωρὶς γὰρ τοῦ
ι μηδ᾽ ὑφ᾽ ἑνὸς τῶν ἔξωϑεν ὁρᾶσϑαι βίον ἔξησε γυ- ναικός, καὶ διαιτώμενος μὲν μετὰ τῶν παλλακίδων, πορφύραν δὲ xal τὰ μαλακώτατα τῶν ἐρίων ταλα-
181 σιουργῶν, στολὴν μὲν γυναικείαν ἐνεδεδύκει, τὸ δὲ πρόσωπον καὶ πᾶν τὸ σῶμα ψιμυϑίοις καὶ τοῖς
20 ἄλλοις τοῖς τῶν ἑταιρῶν ἐπιτηδεύμασιν ἁπαλώτερον πάσης γυναικὸς τρυφερᾶς κατεσκεύαστο. ἐπετήδευδσε 2 δὲ καὶ τὴν φωνὴν ἔχειν γυναικώδη καὶ κατὰ τοὺς πότους οὐ μόνον ποτῶν καὶ βρωτῶν τῶν δυνα- μένων μάλιστα τὰς ἡδονὰς παρέχεσϑαι συνεχῶς
25 ἀπολαύειν, ἀλλὰ καὶ τὰς ἀφροδιδσιακὰς τέρψεις μετα- διώκειν ἀνδρὸς ἅμα καὶ γυναικός" ἐχρῆτο γὰρ ταῖς ἐπ’ ἀμφότερα συνουσίαις ἀνέδην, τῆς ἐκ τῆς πράξεως
bx]
2 βοηϑήσαντα Il 8 ὃν ϑαυμασϑῆναι)Ἅ ὀνομασϑῆναι TI 4 ἐν v. μ. ἀνελεῖν vulg. 7 τε om. CF 8 ovv] τοῦ add. vulg. 15 γυναικός] γυναικώδη II 2428 βρωτῶν καὶ ποτῶν vulg.
208 DIODORI SICULI
8 αἰσχύνης οὐδὲν ὅλως φροντίζων. ἐπὶ τοδοῦτο δὲ προήχϑη τρυφῆς καὶ τῆς αἰσχίστης ἡδονῆς καὶ ἀκρασίας ὥστ᾽ ἐπικήδειον εἰς αὑτὸν ποιῆσαι καὶ παραγγεῖλαι τοῖς διαδόχοις τῆς ἀρχῆς μετὰ τὴν écv- τοῦ τελευτὴν ἐπὶ τὸν τάφον ἐπιγράψαι τὸ συγγρα- φὲν μὲν ὑπ᾽ ἐκείνου βαρβαρικῶς, μεϑερμηνευϑὲν δὲ ὕστερον ὑπό τινος Ἕλληνος,
εὖ εἰδὼς ὅτι ϑνητὸς ἔφυρ, σὸν ϑυμὸν sc τερπόμενος θαλίῃσι" ϑανόντι δοι οὕτιρ ὄνησιρ. καὶ γὰρ ἐγὼ σποδός εἰμι, Νίνου μεγάλης βα- 10
σι
σιλεύδαο.
ταῦτ᾽ ἔχω 000 ἔφαγον καὶ ἐφύβρισα καὶ μετ᾽ ἔρωτος
τέρπν᾽ ἔπαϑον, τὰ δὲ πολλὰ καὶ ὄλβια κεῖνα λέλειπται. 15
4 τοιοῦτος δ᾽ ὧν τὸν τρόπον οὐ μόνον αὐτὸρ αἰσχρῶς κατέστρεψε τὸν βίον, ἀλλὰ καὶ τὴν ᾿σσυρίων ἡἧγε- μονίαν ἄρδην ἀνέτρεψε, πολυχρονιωτάτην γενομέ-
24 vqv τῶν μνημονευομένων. ᾿Αρβάκης γάρ τις, Μῆδος μὲν τὸ γένος, ἀνδρείᾳ δὲ καὶ ψυχῆς λαμπρότητι 30 διαφέρων, ἐστρατήγει Μήδων τῶν κατ᾽ ἐνιαυτὸν ἐχκπεμπομένων εἰς τὴν Νίνον. κατὰ δὲ τὴν στρα- τείαν γενόμενος συνήϑης τῷ στρατηγῷ τῶν Βαβυ- λωνίων, ὑπ᾽ ἐκείνου παρεκλήϑη καταλῦσαι τὴν τῶν
2 ᾿σσυρίων ἡγεμονίαν. ἦν δ᾽ οὗτος ὄνομα uiv Βέ- 36 λεσυς, τῶν δ᾽ ἱερέων ἐπισημότατος, οὃς Βαβυλώ- vioL καλοῦσι Χαλδαίους. ἐμπειρίαν οὖν ἔχων με- γίστην ἀστρολογίας τε καὶ μαντικῆς προέλεγε τοῖς
8—10 ires versus om. II 8 ἄεξε Tzetzes, Chil. 8, 463; δέξαι D 9 ὀνησει Ὁ 22 στρατιὰν DF 25 Βέλεσις CF.
II 93, 94. 209
πολλοῖς τὸ ἀποβησόμενον ἀδιαπτώτως" διὸ καὶ ϑαυμαξόμενος ἐπὶ τούτοις τῷ στρατηγῷ τῶν Μήδων ὄντι φίλῳ προεῖπεν ὅτι πάντως αὐτὸν δεῖ βασιλεῦ- σαι πάδης τῆς χώρας ἧς ἄρχει' Σαρδανάπαλλος. ὃ 5. δ᾽ ᾿Δρβάκης ἐπαινέσας τὸν ἄνδρα, τούτῳ μὲν ἐπηγ- γείλατο δώσειν σατραπείαν τῆς Βαβυλωνίας, τῆς πράξεως ἐπὶ τέλος ἐλϑούσης, αὐτὸς δὲ καϑαπερεί τινος ϑεοῦ φωνῇ μετεωρισϑεὶς τοῖς τε ἡγεμόσι τῶν ἄλλων ἐθνῶν συνίστατο καὶ πρὸς τὰς ἑστιάσεις καὶ 10 κοινὰς ὁμιλίας ἐκτενῶς ἅπαντας παρελάμβανε, φι- 138 λίαν κατασκευάξων πρὸς ἕκαστον. ἐφιλοτιμήϑη δὲ καὶ τὸν βασιλέα κατ᾽ ὄψιν ἰδεῖν καὶ τὸν τούτου βίον ὅλον κατασκέψασϑαι. διόπερ δούς τινι τῶν εὐνούχων χρυσῆν φιάλην εἰσήχϑη πρὸς τὸν Σαρδα- 15 νάπαλλον, καὶ τήν τε τρυφὴν αὐτοῦ καὶ τὸν yv- ναικώδη τῶν ἐπιτηδευμάτων ζῆλον ἀχριβῶς κατα- νοήσας κατεφρόνησε μὲν τοῦ βασιλέως ὡς οὐδενὸς ἀξίου, προήχϑη ὃὲ πολὺ μᾶλλον ἀντέχεσϑαι τῶν δοθεισῶν ἐλπίδων ὑπὸ τοῦ Χαλδαίου. τέλος δὲ 20 συνωμοσίαν ἐποιήδατο πρὸς τὸν Βέλεσυν, ὥστε αὐτὸν μὲν Μήδους ἀποστῆσαι καὶ Πέρσας, ἐκεῖνον δὲ πεῖσαι Βαβυλωνίους κοινωνῆσαι τῆς πράξεως καὶ τὸν τῶν Aodfov ἡγεμόνα φίλον ὄντα προσλαβέσϑαι πρὸς τὴν τῶν ὅλων ἐπίϑεσιν. ὡς δ᾽ ὃ ἐνιαύσιος τῆς 25 στρατείας διεληλύϑει χρόνος, διαδοχῆς δ᾽ ἑτέρας ἐλϑούσης ἀπελύϑηδαν οἱ πρότερον κατὰ τὸ ἔϑος εἰς τὰς πατρίδας, ἐνταῦϑα ὃ ᾿Δρβάκης ἔπεισε τοὺς
10 gag D 11 ἐγκατασκευάξων codices, corr. Gemistus 12 ὅλον τούτου βίον vulg. 1 ve om. D 23 4oéflov] βαρβάρων II.
Dronponvs I. 14
210 DIODORI SICULI
μὲν Μήδους ἐπιϑέσϑαι τῇ βασιλείᾳ, Πέρσας δ᾽ ἐπ᾽ ἐλευϑερίᾳ κοινωνῆσαι τῆς συνωμοσίας. παραπλησίως δὲ xal ó Βέλεσυς τούς τε Βαβυλωνίους ἔπεισεν ἀντ- ἔχεσϑαι τῆς ἐλευϑερίαρ, καὶ πρεσβεύσας εἰς ᾿᾽4ρα- βίαν παρεστήσατο τὸν ἡγούμενον τῶν ἐγχωρίων, ὄντα φίλον αὐτοῦ καὶ ξένον, μετασχεῖν τῆς ἐπιϑέ- σεως. τοῦ δ᾽ ἐνιαυσίου χρόνου διελθόντος πάντες οὗτοι πλῆϑος στρατιωτῶν συναγαγόντες ἦκον παν- δημεὶ πρὸς τὴν Νίνον, τῷ μὲν λόγῳ διαδοχὴν ἄγοντες. ὡς ἦν σύνηθες, τῇ δ᾽ ἀληϑείᾳ καταλύ- τὸ ὅοντες τὴν τῶν 4oovoíov ἡγεμονίαν. ἀϑροισϑέν- τῶν οὖν τῶν προειρημένων τεττάρων ἐθνῶν εἰς ἕνα τόπον, ὃ μὲν σύμπας αὐτῶν ἀριϑμὸς ὑπῆρχεν sig τετταράκοντα μυριάδας, εἰς μίαν δὲ παρεμβολὴν συνελθόντες ἐβουλεύοντο κοινῇ περὶ τοῦ συμφέ- ιτὉ 2D govrog. Σαρδανάπαλλος δὲ γνοὺς τὴν ἀπόστασιν εὐθὺς ἐξήγαγεν ἐπ᾽ αὐτοὺς τὰς ἀπὸ τῶν ἄλλων ἐθνῶν δυνάμεις. καὶ τὸ μὲν πρῶτον γενομένης ἐν τῷ πεδίῳ παρατάξεως ἐλείφϑησαν οἵ τὴν ἀπόστα- ὅιν ποιησάμενοι, καὶ πολλοὺς ἀποβαλόντες συνε- 20 διώχϑηδαν εἰς ὄρος ἀπέχον τῆς Νίνου σταδίους ἐβ- 2 δομήχοντα᾽ μετὰ δὲ ταῦτα πάλιν καταβάντων αὐτῶν εἰς τὸ πεδίον καὶ πρὸς μάχην παραδσκχευαξομένων, ὁ μὲν Σαρδανάπαλλος ἀντιτάξας τὴν ἰδίαν στρα- τιὰν προαπέστειλε πρὸς τὸ τῶν πολεμίων στρατό- πεδον τοὺς κηρύξοντας διότι Σαρδανάπαλλος τοῖς μὲν ἀνελοῦσιν ᾿Αρβάκην τὸν Μῆδον δώσει χρυσίου διακόσια τάλαντα, τοῖς δὲ ξῶντα παραδοῦσι χρή-
^u
-
Qo
τέ
5
2 συνωμοσίας Dindorf, ἡγεμονίας libri 19 παρατά- ξεως) μάγης D.
II 94. 95. 211
ματα μὲν δωρήσεται δὶς τοσαῦτα, τῆς δὲ Μηδίας ὕπαρχον καταστήσει. παραπλησίως δ᾽ ἐπηγγείλατο 8 δώσειν δωρεὰς τοῖς Βέλεσυν τὸν Βαβυλώνιον ἀνε- λοῦσιν ἢ ξωγρήσασιν. οὐδενὸς δὲ προσέχοντος τοῖς δ κηρύγμασι, συνῆψε μάχην, καὶ πολλοὺς μὲν ἐφό- νευόε τῶν ἀποστατῶν, τὸ δ᾽ ἄλλο πλῆϑος συνε- 189 δίωξεν εἰς τὴν ἐν τοῖς ὄρεσι παρεμβολήν. oí δὲ 4 περὶ τὸν "4oféxqv διὰ τὰς ἥττας ἀϑυμοῦντες συνή- γαγον τῶν φίλων συνέδριον καὶ προέϑηκαν βουλὴν 10 τί δέοι πράττειν. οἱ πλεῖστοι μὲν οὖν ἔφασαν δεῖν 5 εἰς τὰς πατρίδας ἀπιέναι καὶ τόπους ὀχυροὺς κατα- λαμβάνεσϑαι καὶ τῶν ἄλλων τῶν εἰς τὸν πόλεμον χρησίμων τὴν ἐνδεχομένην παρασκευὴν ποιεῖσϑαι" Βέλεσυς δ᾽ ὃ Βαβυλώνιος, φήσας τοὺς ϑεοὺς αὐτοῖς 15 δημαίνειν μετὰ πόνων καὶ κακοπαϑείας ἐπὶ τέλος ἄξειν τὴν προαίρεσιν, καὶ τἄλλα παρακαλέσας ἐν- Ósyouévoo, ἔπεισεν ἅπαντας ὑπομένειν τοὺς κινδύ- νους. γενομένης οὖν τρίτης παρατάξεως πάλιν ὃ 68 βασιλεὺς ἐνίκησε, καὶ τῆς vs παρεμβολῆς τῶν ἀπο- 80 στατῶν ἐκυρίευσε καὶ τοὺς ἡττηϑέντας ἐδίωξε μέχρι τῶν ὅρων τῆς Βαβυλωνίας συνέβη δὲ καὶ τὸν ᾿᾽4ρ- βάκην αὐτὸν λαμπρότατα κινδυνεύδαντα καὶ πολ- λοὺς ἀνελόντα τῶν ᾿“σσυρίων γενέσϑαι τραυματίαν. τηλικούτων δ᾽ ἐλαττωμάτων κατὰ τὸ συνεχὲς γι- 7 986 νομένων τοῖς ἀφεστηκόσιν, οἱ τὰς ἡγεμονίας ἔχον- τες ἀπελπίδαντες περὶ τῆς νίκης παρεδκευάξοντο διαχωρίξεσϑαι πρὸς τοὺς οἰκείους ἕκαστοι τόπους.
9 ἔπαρχον vnlg. παραπλησίας Gemistus 8 τὴν ἧτταν TI 18 τρίτης om. H A19 ve παρεμβολῆς) παρεμ- βολῆς καὶ vulg. 2428 τῶν] ὑπὸ τῶν D — 24 γενομένων vulg.
14
212 DIODORI SICULI
8 ὁ δὲ Βέλεσυς ἐν ὑπαίϑρῳ τὴν νύχτα διηγρυπνηκὼς καὶ περὶ τὴν τῶν ἄστρων παρατήρησιν φιλοτιμηϑείρ, ἔφησε τοῖς ἀπηλπικόσι τὰ πράγματα, ἂν πένϑ᾽ ἡμέ- ρας ἀναμείνωσιν, αὐτομάτην ἥξειν βοήϑειαν καὶ μεταβολὴν ἔσεσϑαι τῶν ὅλων παμμεγέϑη εἰς τοὐ- ὃ ναντίον᾽ ταῦτα γὰρ ὁρᾶν διὰ τῆς τῶν ἄστρων ἐμ- πειρίας προσημαίνοντας αὐτοῖς vovg ϑεούρ. καὶ παρε- κάλει ταύτας τὰς ἡμέρας μείναντας πεῖραν λαβεῖν τῆς ἰδίας τέχνης καὶ τῆς τῶν ϑεῶν εὐεργεσίας.
26 μετακληϑέντων οὖν πάντων πάλιν καὶ τὸν ὡρισμέ- 10 νον χρόνον ἀναμεινάντων, ἧκέ τις ἀπαγγέλλων διότι δύναμις ἐκ τῆς Βακτριανῆς ἀπεσταλμένη τῷ βασι-
9 Ast. πλησίον ἐστὶ πορευομένη κατὰ σπουδήν. ἔδο- ξεν οὖν τοῖς περὶ τὸν ᾿Αρβάκην ἀπαντῆσαι τοῖς στρατηγοῖς τὴν ταχίστην ἀναλαβόνταςρ τῶν στρατιω- 15 τῶν τοὺς κρατίστους καὶ μάλιστ᾽ εὐξώνους, ὅπως, ἂν μὴ διὰ τῶν λόγων τοὺς Βακτριανοὺς δύνωνται πεῖσαι συναποστῆναι, τοῖς ὕπλοις βιάσωνται μετα-
8 σχεῖν τῶν αὐτῶν ἐλπίδων. τέλος δὲ πρὸς τὴν ἐλευ- ϑερίαν ἀσμένως ὑπακουσάντων τὸ μὲν πρῶτον τῶν 20 ἡγεμόνων. ἔπειτα καὶ τῆς ὅλης δυνάμεως, πάντες
4 ἐν ταὐτῷ κατεστρατοπέδευσαν. ὅτε δὴ συνέβη τὸν βασιλέα τῶν ᾿“σσυρίων τὴν μὲν ἀπόστασιν τῶν Bax- τριανῶν ἀγνοοῦντα, ταῖς δὲ προγεγενημέναις εὐημε- θέαις μετεωριάϑέντα, τραπῆναι πρὸς ἄνεσιν, καὶ 35 τοῖς στρατιώταις διαδοῦναι πρὸς εὐωχίαν ἱερεῖα καὶ πλῆϑος οἴνου ve καὶ τῶν ἄλλων ἐπιτηδείων. διό-
10 πάλιν ἁπάντων vulg. 17 δυνήσωνται D 19 τέλος δὲ] τούτων δὲ aut ὧν conicio (nisi forte maior lacuna subest) b 26 μεταδοῦναι II.
II 25. 26. 218
περ τῆς δυνάμεως ἁπάσης ἑστιωμένης. oí περὶ τὸν ᾿Δρβάκην παρά τινων αὐτομόλων πυϑόμενοι τὴν ἐν τῇ παρεμβολῇ τῶν πολεμίων ῥαϑυμίαν καὶ μέϑην, τφονυκτὸς ἀπροσδοκήτως τὴν ἐπύίϑεσιν ἐποιήσαντο. 6 προσπεσόντες δὲ συντεταγμένοι μὲν ἀσυντάκτοις, ἕτοιμοι δ᾽ ἀπαραδκεύοις, τῆς vs παρεμβολῆς ἐκρά- τησαν καὶ τῶν στρατιωτῶν πολλοὺς ἀνελόντες τοὺς ἄλλους μέχρι τῆς πόλεως κατεδίωξαν. μετὰ δὲ ταῦτα
ὁ μὲν βασιλεὺς Γαλαιμένην τὸν ἀδελφὸν τῆς γυ- io ναικὸς ἀποδείξας στρατηγόν, αὐτὸς τῶν κατὰ τὴν πόλιν ἐπιμέλειαν ἐποιεῖτο" οἵ δ᾽ ἀποστάται κατὰ τὸ πεδίον τὸ πρὸ τῆς πόλεως παραταξάμενοι δυσὶ μά- χαις ἐνίκησαν τοὺς ᾿Δσσυρίους, καὶ τόν ve Γαλαι- μένην ἀνεῖλον καὶ τῶν ἀντιταξαμένων τοὺς μὲν ἐν 1 τῇ φυγῇ κατέσφαξαν, τοὺς δ᾽ ἀποκλεισϑέντας τῆς εἰς τὴν πόλιν ἐπανόδου καὶ συναναγκασϑέντας ἕαυ- τοὺς ῥιπτεῖν εἰς τὸν Εὐφράτην ποταμὸν πλὴν ὀλί- γῶν ἅπαντας ἀνεῖλον. τοσοῦτο δὲ πλῆϑος ἦν τῶν φονευϑέντων ὥστε τὸ φερόμενον ῥεῦμα κραϑὲν αἵς- 80 ματι τὴν χρόαν ἐφ᾽ ἱκανὸν τόπον μεταβαλεῖν. ἔπειτα τοῦ βασιλέως συγκλεισϑέντος εἰς πολιορκίαν πολλὰ τῶν ἐθνῶν ἀφίστατο, ἑκάστου πρὸς τὴν ἐλευϑερίαν αὐτομολοῦντος. ὁ δὲ Σαρδανάπαλλος δρῶν τὴν ὅλην βασιλείαν ἐν τοῖς μεγίστοις οὖσαν κινδύνοις, τοὺς 35 μὲν υἱοὺς τρεῖς ὄντας καὶ ϑυγατέρας δύο μετὰ πολ- λῶν χρημάτων εἰς Παφλαγονίαν ἀπέστειλε πρὸς Κότταν τὸν ἔπαρχον, ὄντα τῶν ἀρχομένων εὐνού- στατον, αὐτὸς δὲ βιβλιαφόρους ἀποστείλας πρὸς
9 et 13 Σαλαιμένην Γ' 22 ἀφίστατο] ἀφίσταντο τοῦ βασιλέως D 41 τὸν om. D
214 DIODORI SICULI
ἅπαντας τοὺς ὑπ᾽ αὐτὸν τεταγμένους μετεπέμπετο δυνάμεις καὶ τὰ πρὸς τὴν πολιορκίαν παρεδκευά- 9 fevo. ἦν δ᾽ αὐτῷ λόγιον παραδεδομένον éx προ- γόνων ὅτι τὴν Νίνον οὐδεὶς éAst κατὰ κράτος, ἐὰν μὴ πρότερον ὁ ποταμὸς τῇ πόλει γένηται πολέμιος. ὅ ὑπολαμβάνων οὖν τοῦτο μηδέποτε ἔσεσϑαι, ταῖς ἐλ- πίσι ἀντεῖχε, διανοούμενος ὑπομένειν τὴν πολιορ- κίαν καὶ τὰ παρὰ τῶν ὑποτεταγμένων ἀποσταλησό- 21 μενα στρατόπεδα προσδέχεσϑαι. οἱ δ᾽ ἀποστάται τοῖς προτερήμασιν ἐπαρϑέντες προσέκειντο μὲν τῇ 10 πολιορκίᾳ, διὰ δὲ τὴν ὀχυρότητα τῶν τειχῶν οὐδὲν ἠδύναντο βλάψαι τοὺς ἐν τῇ πόλει᾽ πετροβόλοι γὰρ ἢ χελῶναι χωστρίδες ἢ κριοὶ πρὸς ἀνατροπὴν μεμη- χανημένοι τειχῶν οὕπω κατ᾽ ἐκείνους τοὺς καιροὺς εὕρηντο. τῶν δ᾽ ἐπιτηδείων ἁπάντων οἱ κατὰ τὴν 15 πόλιν πολλὴν εἶχον δαψέλειαν, προνενοημένον τοῦ βασιλέως τούτου τοῦ μέρους. διὸ καὶ χρονιξούσης τῆς πολιορκίας ἐπ᾽ ἔτη μὲν δύο προσέκειντο προσ- βολὰς ποιούμενοι τοῖς τείχεσι καὶ τῆς ἐπὶ τὴν χώ- ραν ἐξόδου τοὺς ἐκ τῆς πόλεως εἴργοντες" τῷ τρίτῳ 30 δ᾽ ἔτει συνεχῶς ὄμβρων μεγάλων καταρραγέντων συνέβη τὸν Εὐφράτην μέγαν γενόμενον κατακλύσαι τε μέρος τῆς πόλεως καὶ καταβαλεῖν τὸ τεῖχος ἐπὶ σταδίους εἴκοσιν. ἐνταῦϑα ὃ βασιλεὺς νομίσας τετε- λέσϑαι τὸν χρησμὸν καὶ τῇ πόλει τὸν ποταμὸν γε- 141 γονέναι φανερῶς πολέμιον, ἀπέγνω τὴν σωτηρίαν. 36 ἵνα δὲ μὴ τοῖς πολεμίοις ὑποχείριος γένηται, πυ-
to
6 οὖν] δὲ vulg. 1 ἀντείχετο! 8 ὑποτεταγμένων} ἐπάρχων ABD! 9 προσεδέχετο vulg. 16 ἐξεύρηντο 1 23 τε om. CD, τι Gemietus 27 γένηται ὑποχείριος vulg.
II 26. 27. 28. 215
ρὰν ἐν τοῖς βασιλείοις κατεσκεύασεν ὑπερμεγέϑη, καὶ τόν τε χρυσὸν καὶ τὸν ἄργυρον ἅπαντα, πρὸς δὲ τούτοις τὴν βασιλικὴν ἐσϑῆτα πᾶσαν ἐπὶ ταύτην ἐσώρευσε, τὰς δὲ παλλακίδας καὶ τοὺς εὐνούχους 5 δσυγκλείδας εἰς τὸν ἐν μέσῃ τῇ πυρᾷ κατεσκευασμέ- νον οἶκον ἅμα τούτοις ἅπασιν ἕαυτόν vs καὶ τὰ βασίλεια κατέχαυδεν. οἵ δ᾽ ἀποστάται πυϑόμενοι τὴν 3 ἀπώλειαν τὴν Σαρδαναπάλλου, τῆς μὲν πόλεως ἐκρά- τησαν εἰσπεσόντες κατὰ τὸ πεπτωκὸς μέρος τοῦ 10 τείχους, τὸν δ᾽ ᾿Ζρβάκην ἐνδύσαντες τὴν βασιλικὴν στολὴν προσηγόρευσαν βασιλέα, καὶ τὴν τῶν ὅλων ἐξουσίαν ἐπέτρεψαν. Ἔνϑα δὴ τοῦ βασιλέως τοῖς συναγωνισαμένοις 28 στρατηγοῖς δωρεάς τε διαδόντος κατὰ τὴν ἀξίαν καὶ 15 σατράπας ἐϑνῶν καϑιστάντος, προσελϑὼν αὐτῷ Βέ- λεσυς ὃ Βαβυλώνιος, ὁ προειπὼν ὅτι βασιλεὺς ἔσται τῆς “σίας, τῆς τε εὐεργεσίας ὑπέμνησε καὶ τὴν Βα- . βυλῶνος ἀρχὴν ἠξίου δοῦναι, καϑάπερ ἐξ ἀρχῆς ὑπέσχετο. ἀπεφαίνετο δὲ καὶ κατὰ τοὺς κινδύνους 2 0 ἑχυτὸν εὐχὴν πεποιῆσθαι τῷ Βήλῳ Σαρδαναπάλλου κρατηϑέντος καὶ τῶν βασιλείων ἐμπυρισϑέντων ἀπο- κομιδῖν τὴν σποδὸν τὴν ἐκ τούτων εἰς Βαβυλῶνα, καὶ πλησίον τοῦ τεμένους τοῦ ϑεοῦ xal τοῦ ποτα- μοῦ καταϑέμενον χῶμα καταδκευάδειν τὸ παρεξό- 36 μενον τοῖς κατὰ τὸν Εὐφράτην πλέουσιν ἀϑάνατον ὑπόμνημα τοῦ καταλύσαντος τὴν 4oovoíov ἀρχήν.
8 τὴν om. CF 12 ἐξουσίαν] αὐτῷ add. vulg. 14 στρατηγοῖς om. II διδόντος vulg. 17 Βαβυλωνέαν vulg. 21 τῶν] ἄλλων add. vulg. 22 τὴν ἐκ] ἐκ vulg. — 23 καὶ τοῦ ποταμοῦ om. IL. 26 καταλύσαντορ] βασιλέως add. D.
216 DIODORI SICULI
8 τοῦτο δ᾽ ἡτεῖτο πυϑόμενος [παρά] τινος εὐνούχου τὰ περὶ τὸν ἄργυρον καὶ χρυσόν, ὃν διαδράντα καὶ 4 πρὸς αὐτὸν αὐτομολήσαντα κατέχρυψεν. ὁ δ᾽ ᾽4ρ- βάκης τούτων οὐδὲν εἰδὼς διὰ τὸ πάντας τοὺς ἐν τοῖς βασιλείοις συγκατακαῆναι τῷ βασιλεῖ, τήν τὲ σποδὸν ἀποκομίδαι καὶ τὴν Βαβυλῶνα ἔχειν ἀτελῆ συνεχώρησεν. εἶθ᾽ ὁ μὲν Βέλεσυς πλοῖα παραστη- σάμενος μετὰ τῆς σποδοῦ τὸ πλεῖστον τοῦ τε ἀρ- γύρου καὶ τοῦ χρυσοῦ συντόμως ἀπέστειλεν εἰς Βαβυλῶνα" ὁ δὲ βασιλεύς, μηνυϑείσης αὐτῷ τῆς ιτ0 πράξεως αὐτοφώρου, δικαστὰς ἀπέδειξε τοὺς συνα- 5 γωνισαμένους στρατηγούς. τοῦ πράξαντος δ᾽ ὁμο- λογοῦντος ἀδικεῖν, τὸ μὲν δικαστήριον αὐτοῦ ϑά- νατον κατέγνω, ὃ δὲ βασιλεύς, μεγαλόψυχος ὧν καὶ τὴν ἀρχὴν τῆς ἡγεμονίας βουλόμενος ἐπιεικῆ παρέ- 15 χεσϑαι, τῶν τε κινδύνων ἀπέλυσε τὸν Βέλεσυν καὶ τὸν ἀποκεκομιόμένον ἄργυρον καὶ χρυσὸν ἔχειν συνεχώρησεν" ὁμοίως δὲ καὶ τὴν ἐξ ἀρχῆς δοθεῖσαν ἐξουσίαν τῆς Βαβυλῶνος οὐκ ἀφείλετο, φήσας μεί- ξονας εἷναι τὰς ἐξ αὐτοῦ προγεγενημένας εὐεργεσίας 30 τῶν ὕστερον ἀδικημάτων. διαβοηϑείσης δὲ τῆς ἐπι- εἰκείας οὐ τὴν τυχοῦσαν εὔνοιαν ἅμα καὶ δόξαν παρὰ τῶν ἐθνῶν ἀπηνέγκατο, πάντων κρινόντων 142 ἄξιον εἶναι τῆς βασιλείας τὸν οὕτω προσενεχϑέντα τοῖς ἀδικήσασιν. ὃ δ᾽ οὖν ᾿Δρβάκης τοῖς κατὰ τὴν 36 πόλιν ἐπιεικῶς προσενεχϑεὶς αὐτοὺς μὲν κατὰ κώμας
οι
e
ed
1 παρὰ D, om. cet. 2 διαδράσαντα D 9 eig] εἰς τὴν vulg. 1i evrogógov cod. συναγωνιζο ομένους vulg. 14 δατέγνω ϑάνατον vulg. 18 δοθεῖσαν ἐξ ἀρχῆς vulg. 22 ἅμα Dindorf, ἀλλὰ libri.
II 98. 99. 211
διῴκισε, τὰς ἰδίας κτήσεις ἑχάστοις ἀποδούς, τὴν δὲ πόλιν εἰς ἔδαφος κατέσκαψεν. ἔπειτα τόν τὸ ἄργυρον καὶ χρυσὸν τὸν ἐκ τῆς πυρᾶς ὑπολειφϑέντα πολλῶν ὄντα ταλάντων ἀπεκόμιδσε τῆς Μηδίας εἰς 5 Ἐκβάτανα. ἡ μὲν οὖν ἡγεμονία τῶν ᾿Ασσυρίων ἀπὸ 8 Νίνου διαμείναδα τριάκοντα μὲν γενεάς, ἔτη δὲ πλείω τῶν χιλίων καὶ τριακοσίων, ὑπὸ Μήδων κατ- ελύϑη τὸν προειρημένον τρόπον. Ἡμῖν δ᾽ οὐκ ἀνάρμοστον εἶναι δοκεῖ περὶ τῶν 29 Ὁ ἐν Βαβυλῶνι Χαλδαίων καὶ τῆς ἀρχαιότητος αὐ- τῶν βραχέα διελθεῖν, ἵνα μηδὲν παραλίπωμεν τῶν ἀξίων μνήμης. Χαλδαῖοι τοίνυν τῶν ἀρχαιο- 2 τάτων ὄντες Βαβυλωνίων τῇ μὲν διαιρέσει τῆς πολιτείας παραπλησίαν ἔχουσι τάξιν τοῖς κατ᾽ Al- 15 γυπτον ἱερεῦσι᾽ πρὸς γὰρ τῇ ϑεραπείᾳ τῶν ϑεῶν τεταγμένοι πάντα τὸν τοῦ ξῆν χρόνον φιλοσοφοῦσι, μεγίστην δόξαν ἔχοντες ἐν ἀστρολογίᾳ. ἀντέχον- ται δ᾽ ἐπὶ πολὺ καὶ μαντικῆς, ποιούμενοι προρ- ρήσεις περὶ τῶν μελλόντων, καὶ τῶν μὲν καϑαρ- 2) μοῖς, τῶν δὲ ϑυσίαις, τῶν δ᾽ ἄλλαις τισὶν ἐπῳδαῖς ἀποτροπὰς κακῶν καὶ τελειώσεις ἀγαϑῶν πειρῶνται πορίξειν. ἐμπειρίαν δ᾽ ἔχουσι καὶ τῆς διὰ τῶν 3 οἰωνῶν μαντικῆς, ἐνυπνίων vs καὶ τεράτων ἐξηγή- όεις ἀποφαίνονται. οὐκ ἀσόφως δὲ ποιοῦνται καὶ so τὰ περὶ τὴν ἱεροσκοπίαν ἄκρως ἐπιτυγχάνειν νομέ- ξοντες. τὴν δὲ τούτων μάϑησιν ἁπάντων οὐχ ὁμοίαν
7 τριακοσίων] τετρακοσίων ΟΕ 10 Χαλδαίων] καλου- μένων Χαλδαίων CF 11 παραλείπωμεν libi 18 τὴν II διαίρεσιν F, αἵρεσιν C 14 τάξιν om. Il. 16 φιλολογοῦσι D 17 ἀστρολογίαις D 36 ἄκρως] ἀκριβῶς CF νομίξονται vulg.
οι
218 DIODORI SICULI
ποιοῦνται τοῖς τὰ τοιαῦτ᾽ ἐπιτηδεύουσι τῶν 'EAMI- vov. παρὰ μὲν γὰρ τοῖς Χαλδαίοις ἐκ γένους ἡ τούτων φιλοσοφία παραδέδοται, καὶ παῖς παρὰ πατρὸς διαδέχεται, τῶν ἄλλων λειτουργιῶν πασῶν ἀπολελυμένος. διὸ καὶ γονεῖς ἔχοντες διδασκάλους 5 ἅμα μὲν ἀφϑόνως ἅπαντα μανϑάνουσιν, ἅμα δὲ τοῖς παραγγελλομένοις προσέχουσι πιστεύοντες βε- βαιότερον. ἔπειτ᾽ εὐθὺς ἐκ παίδων συντρεφόμενοι τοῖς μαϑήμασι μεγάλην ἕξιν περιποιοῦνται διά τε τὸ τῆς ἡλικίας εὐδίδακτον καὶ διὰ τὸ πλῆϑος τοῦ 10 προσκαρτερουμένου χρόνου. παρὰ δὲ τοῖς Ἔλλησιν 148 ὁ πολλοῖς ἀπαραδκεύως προσιὼν ὀψέ ποτε τῆς φιλο- σοφίας ἅπτεται, καὶ μέχρι τινὸς φιλοπονήδσας ἀπῆλϑε περισπασϑεὶς ὑπὸ βιωτικῆς χρείαφ᾽ ὀλίγοι δέ τινες ἐπὶ φιλοσοφίαν ἀποδύντες ἐργολαβίας ἕνεκεν παρα- 15 μένουσιν ἐν τῷ μαϑήματι, καινοτομοῦντες ἀεὶ περὶ τῶν μεγίστων δογμάτων καὶ τοῖς πρὸ αὐτῶν οὐκ ἀκολουθοῦντες. τοιγαροῦν oí μὲν βάρβαροι διαμένοντες ἐπὶ τῶν αὐτῶν ἀεὶ βεβαίως ἕκαστα λαμ- βάνουσιν, οἵ δ᾽ Ἕλληνες τοῦ κατὰ τὴν ἐργολαβίαν 20 κέρδους στοχαξόμενοι καινὰς αἱρέσεις κτίξζουσι. καὶ περὶ τῶν μεγίστων ϑεωρημάτων ἀλλήλοις ἀντιδο- ξοῦντες διχονοεῖν ποιοῦσι τοὺς μανϑάνοντας καὶ τὰς ψυχὰς αὐτῶν πλανᾶσϑαι, τὸν πάντα βίον ἐν αἰώρᾳ γινομένας καὶ μηδὲν ὅλως πιστεῦσαι δυνα- 35
2 τοῖς om. D 8 παραδέδοται C 11 καρτερουμένου CF 12 ὁ πολλοῖς] ὃ πολὺς C, τοῖς πολλοῖς Εἰ ἀπαράσκενος vulg. τῆς] τὰ τῆς 14 τινὲς] παντελῶς ΠΠ 15 φιλοσοφίας D 26 ἐν αἰώρᾳ G*, ἐναψωραια D, ἐνωρίας C (ἐν γήρει m. 2), ὡρέας FG, ἐν ἀψορροίᾳ Wesseling, ἐν ἀπορέᾳ Coraés, ἐν ἁψικορίᾳ fork. γινομένας Coraés, γενομένας librii μηδενὶ CF δυναμένας πιστεῦσαι vulg.
II 99. 80. 219
μένας βεβαίως" τὰς γοῦν ἐπιφανεστάτας αἱρέδεις τῶν φιλοσόφων εἴ τις ἀκριβῶς ἐξετάξοι, πλεῖστον ὅσον εὑρήσει διαφερούδας ἀλλήλων καὶ περὶ τῶν μεγίστων δοξῶν ἐναντία δοξαξούσας. ol δ᾽ οὖν 80 5 Χαλδαῖοι τὴν μὲν τοῦ κόσμον φύσιν ἀΐδιόν φασιν εἶναι καὶ μήτε ἐξ ἀρχῆς γένεσιν ἐσχηκέναι μήϑ᾽ ὕστερον φϑορὰν ἐπιδέξεσϑαι, τὴν δὲ τῶν ὅλων τά- Ew τε καὶ διακόσμησιν ϑείᾳ τινὶ προνοίᾳ ysyové- ναι, καὶ νῦν ἕκαστα τῶν ἐν οὐρανῷ γινομένων οὐχ 10 ὧς ἔτυχεν οὐδ᾽ αὐτομάτως ἀλλ᾽ ὡρισμένῃ τινὶ καὶ βεβαίως κεκυρωμένῃ ϑεῶν κρίδει συντελεῖσϑαι. τῶν 9 δ᾽ ἄστρων πολυχρονίους παρατηρήδεις πεποιημένοι, καὶ τὰς ἑκάστου κινήσεις τε καὶ δυνάμεις ἀκριβέ- ὅτατα πάντων ἀνθρώπων ἐπεγνωκότες, πολλὰ τῶν 15 μελλόντων συμβαίνειν προλέγουσι τοῖς ἀνθρώποις. μεγίστην δέ φασιν εἶναι ϑεωρίαν καὶ δύναμιν περὶ 8 τοὺς πέντε ἀστέρας τοὺς πλάνητας καλουμένους, oUc ἐκεῖνοι κοινῇ μὲν ἑρμηνεῖς ὀνομάξουσιν, ἰδίᾳ δὲ τὸν ὑπὸ τῶν Ελλήνων Κρόνον ὀνομαξόμενον, ἐπι- 20 φανέστατον δὲ καὶ πλεῖστα καὶ μέγιστα προδημαί- νοντα, καλοῦσιν ἡλίου" τοὺς δ᾽ ἄλλους τέτταρας ὁμοίως τοῖς παρ᾽ ἡμῖν ἀστρολόγοις ὀνομάξουσιν, "Ἄρεος, ᾿ἀφροδίτης, Ἑρμοῦ, Ζιός. διὰ τοῦτο δ᾽ αὖ- 4 τοὺς ἑρμηνεῖς καλοῦσιν, ὅτι τῶν ἄλλων ἀστέρων 144 ἀπλανῶν ὄντων καὶ τεταγμένῃ πορείᾳ μέαν περι- 26 φορὰν ἐχόντων οὗτοι μόνοι πορείαν ἰδίαν ποιούμε- "7 ἐπιδέξασϑαι Ὁ 16 δὲ Dindorf, τε 107: δύναμι» κίνησιν II 18 κοινῇ om. II 19 τὸν] τὸν νῦν vulg. νομιζόμενον CF 21 ἥλιον CF, Ἧλον vel Βῆλον Wess.
25 τεταγμένῃ 7. p. m. ἐχόντων) τεταγμένην ἐχόντων mo- ρεέαν II.
o
e
290 DIODORI SICULI
νοι τὰ μέλλοντα γίνεσϑαι δεικνύουσιν, ἑρμηνεύον- τες τοῖς ἀνθρώποις τὴν τῶν ϑεῶν ἔννοιαν. τὰ μὲν γὰρ διὰ τῆς ἀνατολῆς, τὰ δὲ διὰ τῆς δύσεως, τινὰ ὃὲ διὰ τῆς χρόας προσημαίνειν φασὶν αὐτοὺς τοῖς προσέχειν ἀκριβῶς βουληϑεῖσι" ποτὲ μὲν γὰρ πνευ- 5 μάτων μεγέϑη δηλοῦν αὐτούς, ποτὲ δὲ ὄμβρων ἢ καυμάτων ὑπερβολάς, ἔστι δὲ ὅτε κομητῶν ἀστέρων ἐπιτολάς, ἔτι δὲ ἡλίου τε καὶ σελήνης ἐκλείψεις, καὶ σεισμούς, καὶ τὸ σύνολον πάσας τὰς ἐκ τοῦ περι- ἔχοντος γεννωμένας περιστάσεις ὠφελίμους τε x«l βλαβερὰς οὐ μόνον ἔϑνεσιν ἢ τόποις, ἀλλὰ καὶ βασιλεῦσι καὶ τοῖς τυχοῦσιν ἰδιώταις. ὑπὸ δὲ τὴν τούτων φορὰν λέγουσι τετάχϑαι τριάκοντα ἀστέρας. ote προσαγορεύουσι βουλαίους ϑεούρ' τούτων δὲ τοὺς μὲν ἡμίσεις τοὺς ὑπὲρ γῆν τόπους ἐφορᾶν, ιῦ τοὺς δ᾽ ἡμίσεις τοὺς ὑπὸ τὴν γῆν, τὰ κατ᾽ ἀνϑρώ- πους ἐπισκοποῦντας ἅμα καὶ τὰ κατὰ τὸν οὐρανὸν συμβαίνοντα᾽ διὰ δ᾽ ἡμερῶν δέκα πέμπεσϑαι τῶν μὲν ἄνω πρὸς τοὺς κάτω καϑάπερ ἄγγελον ἕνα τῶν ἀστέρων, τῶν δ᾽ ὑπὸ γῆν πρὸς τοὺς üvo πάλιν 30 ὁμοίως ἕνα, καὶ ταύτην ἔχειν αὐτοὺς φορὰν ὡρισμέ- vqv καὶ περιόδῳ κεκυρωμένην αἰωνίῳ. τῶν ϑεῶν ὃὲ τούτων κυρίους εἶναί φασι δώδεκα τὸν ἀριϑμόν, ὧν ἑκάστῳ μῆνα καὶ τῶν δώδεκα λεγομένων ξῳ- δίων ἕν προσνέμουσι. διὰ δὲ τούτων φασὶ ποιεῖ- 36 σϑαι τὴν πορείαν τόν τὸ ἥλιον καὶ τὴν σελήνην καὶ πέντε τοὺς πλάνητας ἀστέρας, τοῦ μὲν ἡλίου τὸν
1 γενέσθαι Ὁ 2. ἔννοιαν Dindorf, εὔνοιαν libri 8 τὰ] τινὰ D 6 μέγεϑος D 11 7 CDF, καὶ rel. 16 τοὺς add. Reiske 19 ἕνα om. CF 28 τούτων om. CF.
II 80. 81. 221
ἴδιον κύκλον ἐν ἐνιαυτῷ τελοῦντος, τῆς δὲ σελή- νης ἐν μηνὶ τὴν ἰδίαν περίοδον διαπορευομένης. τῶν δὲ πλανήτων ἴδιον ἕκαστον ἔχειν δρόμον καὶ 81 διηλλαγμένως καὶ ποικίλως χρῆσϑαι τοῖς τάχεσι καὶ τῇ τῶν χρόνων διαιρέσει. πλεῖστα δὲ πρὸς τὰς γε- νέσεις τῶν ἀνθρώπων συμβάλλεσϑαι τούτους τοὺς ἀστέρας ἀγαϑά τε καὶ κακά" διὰ δὲ τῆς τούτων φύσεώς τε καὶ ϑεωρίας μάλιστα γινώδκειν τὰ συμ- βαίνοντα τοῖς ἀνθρώποις. πεποιῆσϑαι δέ φασι προρ- 2 10 θήσεις ἄλλοις τε βασιλεῦσιν οὐκ ὀλίγοις καὶ τῷ καταπολεμήσαντι Zlagsiov ᾿4λεξάνδρῳ καὶ τοῖς μετὰ ταῦτα βασιλεύσασιν ᾿Αντιγόνῳ τε καὶ Σελεύκῳ τῷ Νικάτορι, ἐν ἅπασι δὲ τοῖς ῥηθεῖσιν εὐστοχηκέναι δοκοῦσιν᾽ ὑπὲρ ὧν ἡμεῖς τὰ κατὰ μέρος ἐν οἰκειο- 15 τέροις ἀναγράψομεν καιροῖς. προλέγουσι δὲ καὶ τοῖς ἰδιώταις τὰ μέλλοντα συμβαίνειν οὕτως εὐστόχως ὥστε τοὺς πειραϑέντας ϑαυμάξειν τὸ γινόμενον καὶ μεῖξον ἢ κατ᾽ ἄνθρωπον ἡγεῖσϑαι. μετὰ δὲ τὸν 4 145 ξῳδιαχὸν κύκλον εἴκοσι καὶ τέτταρας ἀφορίξουσιν 20 ἀστέρας, ὧν τοὺς μὲν ἡμίσεις ἐν τοῖς βορείοις μέ- ρεσι, τοὺς δ᾽ ἡμίσεις ἐν τοῖς νοτίοις τετάχϑαι φασί, καὶ τούτων τοὺς μὲν δρωμένους τῶν ξώντων εἶναι καταριϑμοῦσι, τοὺς δ᾽ ἀφανεῖς τοῖς τετελευτηκόσι προσωρίσϑαι νομίξουσιν, oUc δικαστὰς τῶν ὅλων 25 προσαγορεύουσιν. ὑπὸ πάντα δὲ τὰ προειρημένα 5 τὴν σελήνην φέρεσϑαι λέγουσιν, ἔγγιστα μὲν τῆς γῆς
e
1 ἐν om. I1 2 ἐν] és] vulg. περίοδον] πορείαν II 8 ἕκαστον ἴδιον vulg. 18 Νικάνορι CF' 14 ἡμεῖς om. vulg. 19 καὶ om. 11 24 προσωρίσϑαι) ἠϑροῖσϑαι CF 26 λέγουσι φέρεσϑαι vulg.
CN
10
222 DIODORI SICULI
οὖσαν διὰ τὴν βαρύτητα, διαπορευομένην δ᾽ ἐν ἐλα- χίστῳ χρόνῳ τὸν ἑαυτῆς δρόμον, οὐ διὰ τὴν ὀξύ- τητα τῆς φορᾶς, ἀλλὰ διὰ τὴν βραχύτητα τοῦ κύ- κλου. ὅτι δὲ τὸ φῶς ἀλλότριον ἔχει καὶ διότι τὰς ἐκλείψειρ ποιεῖται διὰ τὸ σκίασμα τῆς γῆς παρα- πλήσια λέγουσι τοῖς Ἕλλησι. περὶ δὲ τῆς κατὰ τὸν ἥλιον ἐκλείψεως ἀσϑενεστάτας ἀποδείξεις φέροντες οὐ τολμῶσι προλέγειν οὐδ᾽ ἀκριβῶς ὑπὲρ ταύτης περιγράφειν τοὺς χρόνους. περὶ δὲ τῆς γῆς ἰδιω- τάτας ἀποφάσεις ποιοῦνται, λέγοντες ὑπάρχειν αὖ- τὴν σκαφοειδῇ καὶ κοίλην, καὶ πολλὰς καὶ πιϑανὰς ἀποδείξεις εὐποροῦσι περί τε ταύτης καὶ περὶ τῶν ἄλλων τῶν κατὰ τὸν xócuov: ὑπὲρ ὧν τὰ κατὰ μέ- goo διεξιέναι τῆς ὑποκειμένης ἰστορίας ἀλλότριον εἶναι νομίξομεν. τοῦτο μέντοι γε διαβεβαιώσαιτ᾽ ἄν τις προσηκόντως ὅτι Χαλδαῖοι μεγίστην ἕξιν ἐν ἀστρολογέᾳ τῶν ἁπάντων ἀνθρώπων ἔχουσι καὶ διότι πλείστην ἐπιμέλειαν ἐποιήσαντο ταύτης τῆς ϑεω- οίας. περὶ δὲ τοῦ πλήϑους τῶν ἐτῶν, ἐν οἷς φασι τὴν ϑεωρίαν τῶν κατὰ τὸν κόσμον πεποιῆσϑαι τὸ σύστημα τῶν Χαλδαίων, οὐκ ἄν τις ῥαδίως πιστεύ- δσειεν᾽ ἐτῶν γὰρ ἑπτὰ καὶ τετταράκοντα μυριάδας καὶ τρεῖς ἐπὶ ταύταις χιλιάδας εἰς τὴν ᾿4λεξάνδρου διάβασιν γεγονέναι καταριϑμοῦσιν. ἀφ᾽ ὅτου τὸ παλαιὸν ἤρξαντο τῶν ἄστρων τὰς παρατηρήσεις ποιεῖσθαι.
Καὶ περὶ μὲν Χαλδαίων ἀρκεσϑησόμεϑα τοῖς ῤῥηϑεῖσιν, ἵνα μὴ μακρότερον ἀποπλανώμεϑα τῆς
1 βραχύτητα TI ἐλαχίστῳ] ὀλίγῳ II 8 αὐτῆς CF 9 σαραγράφειν libri, corr. Wess. 16 προσηκόντως om. D.
[^]
II 31. 32. | 228
οὐκείας ἱστορίας" περὶ δὲ τῆς ᾿Ασσυρίων βασιλείας ὡς ὑπὸ Μήδων κατελύϑη προειρηκότες ἐπάνιμεν ὅϑεν ἐξέβημεν. ᾿Επεὶ δὲ διαφωνοῦσιν o( παλαιότατοι τῶν συγ- 32 5 γραφέων περὶ τῆς μεγίστης τῶν Μήδων ἡγεμονίας, οἰκεῖον εἶναι διαλαμβάνομεν τοῖς φιλαλήϑως τὰς πράξεις ἱστορεῖν βουλομένοις τὴν διαφορὰν τῶν ἱστοριογράφων παρ᾽ ἄλληλα ϑεῖναι. “Ηρόδοτος μὲν 9 οὖν κατὰ Ξέρξην γεγονὼς τοῖς χρόνοις φησὶν 4o- 10 συρίους ἔτη πεντακόσια πρότερον τῆς ᾿4σίας ἄρξαν- τας ὑπὸ Μήδων καταλυϑῆναι, ἔπειτα βασιλέα μὲν μηδένα γενέσϑαι τὸν ἀμφισβητήσοντα τῶν ὅλων ἐπὶ 146 πολλὰς γενεάς, τὰς δὲ πόλεις καϑ᾽ ἑαυτὰς ταττο- μένας διοικεῖσϑαι δημοκρατικῶς" τὸ δὲ τελευταῖον ιὸ πολλῶν ἐτῶν διελϑόντων αἰἱρεϑῆναι βασιλέα παρὰ τοῖς Μήδοις ἄνδρα δικαιοσύνῃ διάφορον, ὄνομα Κυαξάρην. τοῦτον δὲ πρῶτον ἐπιχειρῆσαι προῦσ- 8 ἄγεσϑαι τοὺς πλησιοχώρους, καὶ τοῖς Μήδοις ἀρχη- γὸν γενέσθαι τῆς τῶν ὅλων ἡγεμονίας" ἔπειτα τοὺς 0 ἐκγόνους ἀεὶ προδσκαταχτωμένους πολλὴν τῆς ὁμό- ρου χώρας αὐξῆσαι τὴν βασιλείαν μέχρι ᾿Ζ“στυάγους τοῦ καταπολεμηϑέντος ὑπὸ Κύρου καὶ Περσῶν. περὶ ὧν νῦν ἡμεῖς τὰ κεφάλαια προειρηχότες τὰ κατὰ μέρος ὕστερον ἀκριβῶς ἀναγράψομεν, ἐπειδὰν 86 ἐπὶ τοὺς οἰκείους χρόνους ἐπιβάλωμεν" κατὰ γὰρ τὸ δεύτερον ἔτος τῆς ἑπτακαιδεκάτης ὀλυμπιάδος ἡφέϑη βασιλεὺς ὑπὸ Μήδων Κυαξάρης xo9" Ἡρόδο- 4 παλαιότατοι] μέγιστοι Πὀ 10 ᾿Ασίας] ᾿Δσσυρίας D
12 ἀμφισβητήσαντα E 17 κυάξαριν D — 18 τοῖς M. καὶ vulg. 21 κυάξαρις D.
224 DIODORI SICULI
4 τον. Κτησίας δὲ ὁ Κνίδιος τοῖς μὲν χρόνοις ὑπῆρξε κατὰ τὴν Κύρου στρατείαν ἐπὶ ᾿Αρταξέρξην τὸν ἀδελ- qóv, γενόμενος δ᾽ αἰχμάλωτος, καὶ διὰ τὴν ἰατρι- κὴν ἐπιστήμην ἀναληφϑεὶς ὑπὸ τοῦ βασιλέως, ἕπτα- καίδεκα ἔτη διετέλεσε τιμώμενος ὑπ᾽ αὐτοῦ. οὗτορ 5 οὖν φησιν ἐκ τῶν βασιλικῶν διφϑερῶν, ἐν αἷς οἵ Πέρσαι τὰς παλαιὰς πράξεις κατά τινα νόμον εἶχον συντεταγμέναρ, πολυπραγμονῆσαι τὰ καϑ' ἕκαστον καὶ συνταξάμενος τὴν ἰστορίαν εἰς τοὺς Ἕλληνας
5 ἐξενεγκεῖν. φησὶν οὖν μετὰ τὴν κατάλυσιν τῆς 10 ᾿4σσυρίων ἡγεμονίας Μήδους προστῆναι τῆς ᾿4“σίας "Aofdxov βασιλεύοντος τοῦ Σαρδανάπαλλον κατα-
8 πολεμήσαντος, καϑότι προείρηται. τούτου δ᾽ ἄρξαν- τος ἔτη δυσὶ λείποντα τῶν τριάκοντα διαδέξασθαι τὴν βασιλείαν τὸν υἱὸν Μαυδάκην, ὃν ἄρξαι τῆς ι σίας ἔτη πεντήκοντα. μετὰ δὲ τοῦτον τριάκοντα μὲν ἔτη βασιλεῦσαι Σώσαρμον, πεντήκοντα δὲ ᾽4ρ- τύκαν, δύο δὲ πρὸς τοῖς εἴκοσι τὸν προσαγορευ-
88 όμενον ᾿Δρβιάνην, τετταράκοντα δὲ ᾿Δρταῖον. ἐπὶ 0b τούτον συστῆναι μέγαν πόλεμον τοῖς Μήδοις 20 πρὸς Καδουσίους διὰ τοιαύτας αἰτίας. Παρσώνδην τὸν Πέρσην, ϑαυμαξόμενον ἐπ᾽ ἀνδρείᾳ καὶ συνέσει καὶ ταῖς ἄλλαις ἀρεταῖς, φίλον τε ὑπάρξαι τῷ βασιλεῖ καὶ μέγιστον ἰσχῦσαι τῶν μετεχόντων τοῦ βασιλικοῦ
2 συνεδρίου. τοῦτον δ᾽ ὑπὸ τοῦ βασιλέως ἔν τινι 535 κρίσει λυπηϑέντα φυγεῖν μετὰ πεξῶν μὲν τρισχι- λίων, ἱππέων δὲ χιλίων εἰς Καδουσίους, παρ᾽ οἷς ἦν
1 τοῖς] καϑ᾽ Ἡρόδοτον add. lI 8 ἕκαστα 11 9 συνταξά-
μενον codices, corr. Gem. 15 Μαδαύκην CF 19 49caiov CF 21 Παρσώνδην Gemistus, Περσώνδην D, Παρσώδην vulg.
II 88. 834. 225
ἐκδεδομένος τὴν ἰδίαν ἀδελφὴν τῷ μάλιστα δυνα- στεύοντι κατὰ τούτους τοὺς τόπους. γενόμενον δ᾽ $& 141 ἀποστάτην καὶ πείσαντα τὸ σύμπαν ἔϑνος ἀντ- ἔχεσϑαι τῆς ἐλευϑερίας, αἰρεϑῆναν στρατηγὸν διὰ 5 τὴν ἀνδρείαν. ἔπειτα πυνϑανόμενον ἀϑροιξομένην ἐπ᾿ αὐτὸν μεγάλην δύναμιν. καϑοπλίσαι τοὺς Ka- δουσίους πανδημεί, καὶ καταστρατοπεδεῦσαι πρὸς ταῖς εἰς τὴν χώραν εἰσβολαῖς ἔχοντα τοὺς σύμπαν- τας οὐκ ἐλάττους εἴκοσι μυριάδων. τοῦ δὲ βασι- 4 10 λέως ᾿Αρταίου στρατεύσαντος ἐπ᾽ αὐτὸν μυριάσιν ὀγδοήκοντα μάχῃ κρατῆσαι καὶ πλείους μὲν τῶν πεντακισμυρίων ἀνελεῖν, τὴν δ᾽ ἄλλην δύναμιν ἐκ- βαλεῖν ἐκ τῆς Καδουσίων χώρας. διὸ καὶ παρὰ τοῖς ἐγχωρίοις ϑαυμαξόμενον αἱρεϑῆναί τε βασιλέα 15 καὶ τὴν Μηδίαν συνεχῶς λεηλατεῖν καὶ πάντα τόπον καταφϑείρειν. μεγάλης δὲ δόξης τυχόντα, καὶ γήρα 5 μέλλοντα καταστρέφειν τὸν βίον, ἀρὰν ϑέσϑαι παρα- στησάμενον τὸν διαδεχόμενον τὴν ἀρχήν, ὕπως μη- δέποτε διαλύσωνται τὴν ἔχϑραν Καδούσιοι πρὸς 20 Μήδους" εἰ δὲ σύνϑοιντο ὁμολογίας, ἐξώλεις γενέ- σϑαι τούς τε ἀπὸ τοῦ γένους αὐτοῦ καὶ Καδουσίους ἅπαντας. διὰ δὴ ταύτας τὰς αἰτίας ἀεὶ πολεμικῶς 6 ἐσχηκέναι Καδουσίους πρὸς Μήδους, καὶ μηδέποτε τοῖς τούτων βασιλεῦσιν ὑπηκόους γεγονέναι. μέχρι 85 οὗ Κῦρος εἰς Πέρσας μετέστησε τὴν ἡγεμονίαν. Τῶν δὲ Μήδων βασιλεῦσαι μετὰ τὴν ᾿Δρταίου 84 τελευτὴν ᾿ἀρτύνην μὲν ἔτη δύο πρὸς τοῖς εἴκοσι,
8 ἐκβολαῖς II 11 μάχῃ om. II 18 Καδουσίας D 14 ve om. vulg. 16 γήρφαιον F 17 παραιτησάμενον II 25 οὗ] ἔτου 11] περιέστησε C, διέστησε ΒΒ 27 ἀρτιήνην D. Droponvs I. 15
t9
e
226 DIODORI SICULI
“στιβάραν δὲ τετταράκοντα. ἐπὶ δὲ τούτου Πάρϑους
ἀποστάντας Μήδων Σάκαις τήν τε χώραν καὶ τὴν πόλιν ἐγχειρίδσαι᾽ διόπερ συστάντος πολέμου τοῖς Σάκαις πρὸς Μήδους ἐπ᾽ ἔτη πλείω γενέσϑαι τε μάχας οὐκ ὀλίγας καὶ συχνῶν παρ᾽ ἀμφοτέροις ἀναιρεϑέντων τὸ τελευταῖον εἰρήνην αὐτοὺς ἐπὶ τοῖσδε συνθέσθαι, Πάρϑους μὲν ὑπὸ Μήδους τε- τάχϑαι, τῶν δὲ προὐπαρχόντων ἑκατέρους κυριεύ- σαντας φίλους εἶναι καὶ συμμάχους ἀλλήλοις εἰς τὸν ἅπαντα χρόνον. βασιλεῦσαι δὲ τότε τῶν Σακῶν γυναῖκα τὰ κατὰ πόλεμον ἐξηλωκυῖαν καὶ τόλμῃ τε καὶ πράξει πολὺ διαφέρουσαν τῶν ἐν Σάκαις γυναι- κῶν, ὄνομα Ζαρίναν. καϑόλου μὲν οὖν τὸ ᾿ἔϑνος τοῦτο γυναῖκας ἀλκίμους ἔχειν καὶ κοινωνούδας τοῖς ἀνδράσι τῶν ἐν τοῖς πολέμοις κινδύνων, ταύτην δὲ λέγεται τῷ τε κάλλει γενέσϑαι πασῶν ἐκπρεπεστάτην καὶ ταῖς ἐπιβολαῖς καὶ τοῖς κατὰ μέρος ἐγχειρήμασι ϑαυμαστήν. τῶν μὲν γὰρ πλησιοχώρων βαρβάρων
τοὺς ἐπηρμένους τῷ ϑράσει καὶ καταδουλουμένους 148
τὸ ἔϑνος τῶν Σακῶν καταπολεμῆσαι, τῆς δὲ χώρας πολλὴν ἐξημερῶσαι., καὶ πόλεις οὐκ ὀλίγας κτίσαι, καὶ τὸ σύνολον εὐδαιμονέστερον τὸν βίον τῶν ὃμο- εϑνῶν ποιῆσαι. διὸ καὶ τοὺς ἐγχωρίους μετὰ τὴν τελευτὴν αὐτῆς χάριν ἀποδιδόντας τῶν εὐεργεσιῶν καὶ τῆς ἀρετῆς μνημονεύοντας τάφον οἰκοδομῆσαι πολὺ τῶν ὄντων παρ᾽ αὐτοῖς ὑπερέχοντα᾽ ὑποστη-
1 ᾿ἀστυβάραν Gemistus, ᾿Δρτιβάρναν CF, γαρταμέρνην D 4 πλείω) πλείους δύο F, δύο Gemistus δ ἀμφοτέρων CF 6 αὐτοῖς Ὁ 11 πόλεμον] μὲν add. Ὁ ve om. D 18 ξαρίν- va» D 14 ἔχει 16 εὐπρεπεστάτην vulg.
5
20
II 34. 35. 221
σαμένους γὰρ πυραμίδα τρίγωνον τριῶν μὲν στα-
δίων ἑκάστην πλευρὰν αὐτῆς κατασκευάσαι τὸ μῆκος,
' ὕψος σταδιαῖον, εἰς ὀξὺ συνηγμένης τῆς κορυ- φῆς" ἐπιστῆσαι δὲ τῷ τάφῳ καὶ χρυσῆν εἰχόνα
5 χολοττικήν, καὶ τιμὰς ἡρωικὰς ἀπονεῖμαι, καὶ τἄλλα πάντα μεγαλοπρεπέστερα ποιεῖν τῶν τοῖς προγόνοις αὐτῆς συγχωρηϑέντων. ᾿Δ4στιβάρα δὲ τοῦ βασιλέως τῶν Μήδων ἐν ᾿Εκβατάνοις γήρᾳ τελευτήσαντος τὴν ἀρχὴν ᾿ἀσπάνδαν τὸν υἱὸν διαδέξασϑαι, τὸν ὑπὸ
10 τῶν “Ελλήνων ᾿Δστυάγην καλούμενον. τούτου δ᾽ ὑπὸ Κύρου τοῦ Πέρσου καταπολεμηϑέντος μετα- πεσεῖν τὴν βασιλείαν εἰς Πέρσας, περὶ ὧν ἡμεῖς τὰ κατὰ μέρος ἐν τοῖς ἰδίοις χρόνοις ἀκριβῶς ἀνα- γράψομεν.
15 Περὶ μὲν οὖν τῆς 406voíov xol Μήδων βασι- λείας καὶ τῆς τῶν συγγραφέων διαφωνίας ἱκανῶς εἰρῆσϑαι νομίζομεν" περὶ δὲ τῆς ᾿Ινδικῆς καὶ τῶν ἐν αὐτῇ μυϑολογουμένων ἐν μέρει διέξιμεν.
'H τοίνυν ἸΙνδικὴ τετράπλευρος οὖσα τῷ δχή-
20 ματι, τὴν μὲν πρὸς ἀνατολὰς νεύουσαν πλευρὰν καὶ τὴν πρὸς μεσημβρίαν ἡ μεγάλη περιέχει ϑάλαττα, τὴν δὲ πρὸς τὰς ἄρχτους τὸ ᾿Ημωδὸν ὄρος διείρμει τῆς Σκυϑίας, ἣν κατοικοῦσι τῶν Σκυϑῶν οἱ προδ- αγορευόμενοι Σάκαι" τὴν δὲ τετάρτην [τὴν] πρὸς
25 δύσιν ἐστραμμένην διείληφεν ὃ ᾿Ινδὸς προσαγορευ- όμενος ποταμός, μέγιστος ὧν τῶν πάντων μετὰ τὸν
6 προγεγονόσιν Π 1 ᾿Δστυβάρα Gemistus 8 γήρᾳ τεῖ. ἐν Ἐκβ. vulg. 9. ᾿ἀσπάδαν C, "Amdvóav F 21 τὴν πρὸς Bekker, πρὸς D, τὴν πρὸς τὴν "vulg. 24 τὴν om. D 96 τῶν πάντων] σχεδὸν τῶν ἁπάντων
15*
228 DIODOBI SICULI
2 Νεῖλον. τὸ δὲ μέγεϑος τῆς ὅλης "Tvóuxijo φασιν ὑπάρχειν ἀπὸ μὲν ἀνατολῶν πρὸς δύσιν δισμυρίων ὀκτακισχιλίων σταδίων, ἀπὸ δὲ τῶν ἄρκτων πρὸς μεσημβρίαν τρισμυρίων δισχιλίων. τηλικαύτη δ᾽ οὖσα τὸ μέγεϑος δοκεῖ τοῦ κόσμου μάλιστα περι- 5 ἔχειν τὸν τῶν ϑερινῶν τροπῶν κύκλον, καὶ πολ- λαχῇ μὲν ἐπ’ ἄκρας τῆς ᾿Ινδικῆς ἰδεῖν ἔστιν ἀσκίους ὄντας τοὺς γνώμονας, νυχτὸς δὲ τὰς ἄρκτους ἀϑεω- ρήτους᾽ ἐν δὲ τοῖς ἐσχάτοις οὐδ᾽ αὐτὸν τὸν ἀρκτοῦ- ρον φαίνεσθαι" xc0' ὃν δὴ τόπον φασὶ καὶ τὰς 10 σκιὰς κεκλίσϑαι πρὸς μεσημβρίαν. ἡ δ᾽ οὖν Ἰνδικὴ πολλὰ μὲν ὄρη καὶ μεγάλα ἔχει δένδρεσι παντο- δαποῖρ καρπίμοις πλήϑοντα, πολλὰ δὲ πεδία καὶ μεγάλα καρποφόρα, τῷ μὲν κάλλει διάφορα, ποταμῶν δὲ πλήϑεσι διαρρεόμενα. τὰ πολλὰ δὲ τῆς χώρας 15 ἀρδεύεται, καὶ διὰ τοῦτο διττοὺς ἔχει τοὺς κατ᾽ 149 ἔτος καρπούς" ξῴων τε παντοδαπῶν γέμει διαφόρων τοῖς μεγέϑεσι καὶ ταῖς ἀλκαῖρ, τῶν μὲν χερσαίων,
4 τῶν δὲ καὶ πτηνῶν. καὶ πλείστους δὲ καὶ μεγίστους ἐλέφαντας ἐχτρέφει, χορηγοῦσα τὰς τροφὰς ἀφϑό- 30 vovg, δι’ ὃς ταῖς ῥώμαις τὰ ϑηρία ταῦτα πολὺ προέχει τῶν κατὰ τὴν Διβύην γεννωμένων" διὸ καὶ πολλῶν ϑηρευομένων ὑπὸ τῶν ᾿Ινδῶν καὶ πρὸς τοὺς πολεμικοὺς ἀγῶνας κατασκχευαξομένων μεγάλας συμ-
86 βαίνει ῥοπὰς γίνεσϑαι πρὸς τὴν νίκην. ὁμοίως δὲ ss καὶ τοὺς ἀνθρώπους ἡ πολυκαρπία τρέφουσα τοῖς τε ἀναστήμασι τῶν σωμάτων καὶ τοῖς ὄγκοις ὑπερ-
e
, 9 πρὸρ] ἐπὶ II. 6 μάλιστα τοῦ x. vulg. 10 τόπον Hertlein, τρόπον libri 16 διαιρούμενα vulg. 19 δὲ καὶ] δὲ C 20 ἀφθόνως vulg. 26 γένεσθαι ῥοπὰς vulg. 26 φέρουσα C.
II 55. 86. 229
φέροντας καταδκευάξει" εἶναι δ᾽ αὐτοὺς συμβαίνει καὶ πρὸς τὰς τέχνας ἐπιστήμονας, ὡς ἂν ἀέρα μὲν ἕλκοντας καϑαρόν, ὕδωρ δὲ λεπτομερέστατον πίνον- τας. ἡ δὲ γῆ πάμφορος οὖσα τοῖς ἡμέροις καρποῖς 5 5 ἔχει καὶ φλέβας καταγείους πολλῶν καὶ παντοδα- πῶν μετάλλων" γένεται γὰρ ἐν αὐτῇ πολὺς μὲν ἄργυρος καὶ χρυσός, οὐκ ὀλίγος δὲ χαλκὸς καὶ σίδηρος, ἔτι δὲ καττίτερος καὶ τἄλλα τὰ πρὸς κόσμον τὲ καὶ χρείαν καὶ πολεμικὴν παρασκευὴν ἀνήκοντα. 1ὸ χωρὶς δὲ τῶν δημητριακῶν καρπῶν φύεται κατὰ τὴν Ἰνδικὴν πολλὴ μὲν κέγχρος, ἀρδευομένη τῇ τῶν ποταμίων ναμάτων δαψιλείᾳ, πολὺ δ᾽ ὄσπριον καὶ διάφορον, ἔτι δ᾽ ὄρυξα καὶ ὁ προσαγορευόμενος βόσπορος, καὶ μετὰ ταῦτ᾽ ἄλλα πολλὰ τῶν πρὸς 15 διατροφὴν χρησίμων᾽ καὶ τούτων τὰ πολλὰ ὑπάρχει αὐτοφυῆ. οὐκ ὀλίγους δὲ καὶ ἄλλους ἐδωδίμους καρποὺς φέρει δυναμένους τρέφειν ξῷα, περὶ ὧν μακρὸν ἂν εἴη γράφειν. διὸ καί φασι μηδέποτε τὴν Ἰνδικὴν ἐπισχεῖν λιμὸν ἢ καϑόλου σπάνιν τῶν 20 πρὸς τροφὴν ἥμερον ἀνηκόντων. διττῶν γὰρ ὄμ- βρων ἐν αὐτῇ γινομένων x«9' ἕκαστον ἔτος, τοῦ μὲν χειμερινοῦ, καϑὰ παρὰ τοῖς ἄλλοις, ὃ σπόρος τῶν πυρίνων γίνεται καρπῶν, τοῦ δ᾽ ἑτέρου κατὰ τὴν ϑερινὴν τροπὴν [καϑ' ἣν] σπείρεσϑαι συμβαίνει 25 τὴν ὄρυξαν καὶ τὸν βόσπορον, ἔτι δὲ σήσαμον καὶ κέγχρον" κατὰ δὲ τὸ πλεῖστον ἀμφοτέροις τοῖς καρ-
18 τὸ προσαγορευόμενον βύσπορον vulg. 16 πολλὰ! πλείω ll καὶ τούτων... αὐτοφυῆ om. II. 17 φέρει om. I 20 ὄμβρων] καρπῶν Il 22 καϑὰ] οὗ καϑὰ Eichsthdt 24 καϑ᾽ ἣν inclus 246 δὲ del. Reiske, μὲν Dind.
280 DIODORI SICULI
ποῖς οἱ κατὰ τὴν ᾿Ινδικὴν ἐπιτυγχάνουσι, πάντων δέ, τελεσφορουμένων ϑατέρου τῶν καρπῶν, οὐκ
5 ἀποτυγχάνουσιν. οἵ τε αὐτοματίξοντες καρποὶ καὶ
αἴ κατὰ τοὺς ἑλώδεις τόπους φυόμεναι δίξαι διά-
φοροι ταῖς γλυκύτησιν οὖσαι πολλὴν παρέχονται 5
τοῖς ἀνθρώποις δαψίλειαν᾽ πάντα γὰρ σχεδὸν τὰ
κατὰ τὴν χώραν πεδία γλυκεῖαν ἔχει τὴν ἀπὸ τῶν ποταμῶν ἰκμάδα καὶ τὴν ἀπὸ τῶν ὄμβρων τῶν ἐν τῷ ϑέρει [γινομένων] κατ᾽ ἐνιαυτὸν κυκλικῇ τινι
περιόδῳ παραδόξως εἰωϑότων γίνεσϑαι δαψίλειαν, 10
χλιαρῶν πιπτόντων ὑδάτων ἐκ τοῦ περιέχοντος
ἀέρος, καὶ τὰς ἐν τοῖρ ἕλεσι ῥίξας ἔψοντος τοῦ 160
καύματος, καὶ μάλιστα τῶν μεγάλων καλάμων. συμ-
βάλλονται δὲ παρὰ τοῖς Ἰνδοῖς καὶ τὰ νόμιμα πρὸς
τὸ μηδέποτε ἔνδειαν τροφῆς παρ᾽ αὐτοῖς εἷναι" 15
παρὰ μὲν γὰρ τοῖς ἄλλοις ἀνθρώποις οἵ πολέμιοι
καταφϑείροντες τὴν χώραν ἀγεώργητον καταόσκευ- ἄξουσι, παρὰ δὲ τούτοις τῶν γεωργῶν ἱερῶν καὶ ἀσύλων iouévov, οἵ πλησίον τῶν παρατάξεων γεωρ-
7 γοῦντες ἀνεπαίσϑητοι τῶν κινδύνων εἰσίν. ἀμφό- 30 τεροιὶ γὰρ οἱ πολεμοῦντες ἀλλήλους μὲν ἀποκτεί- νουσιν ἐν ταῖς μάχαις, τοὺς δὲ περὶ τὴν γεωργίαν ὄντας ἐῶσιν ἀβλαβεῖς, ὡς κοινοὺς ὄντας ἁπάντων εὐεργέταρ, τάς τε χώρας τῶν ἀντιπολεμούντων οὔτ᾽ ἐμπυρίξζουσιν οὔτε δενδροτομοῦσιν. 25
3 Ἔχει δὲ xal ποταμοὺς ἡ χώρα τῶν IvóGw πολ-
eo
1 πάντως Dind. 2. δὲ] ye f. τελεσφορουμένου Dind. 9 γινομένων del. Reiske; equidem malim cum Wess. delere κατ᾽ ἐνιαυτὸν — γίνεσϑαι 10 δαψιλεία D, δαψίλειαν χλιαρῶν TEDE ἀέρος om. lI 19 &yovvov» D 18 καὶ om. D 16 ἔνδειαν σροφῆς v. α. εἶναι] λιμὸν γενέσθαι m. a. II 19 ϑεωμένων C.
II 86. 37. 231
λοὺς καὶ μεγάλους πλωτούς, ob τὰς πηγὰς ἔχοντες ἐν τοῖς ὄρεσι τοῖς πρὸς τὰς ἄρκτους κεκλιμένοις φέρονται διὰ τῆς πεδιάδος, ὧν οὐκ ὀλίγοι συμμί- ὄγοντες ἀλλήλοις ἐμβάλλουσιν εἰς ποταμὸν τὸν óvo-
5 μαξόμενον Γάγγην. οὗτος δὲ τὸ πλάτος γινόμενος 2 σταδίων τριάκοντα φέρεται μὲν ἀπὸ τῆς ἄρκτου πρὸς μεσημβοίαν. ἐξερεύγεται δ᾽ εἰς τὸν ὠκεανόν, ἀπο- λαμβάνων εἰς τὸ πρὸς $0 μέρος τὸ ἔϑνος τὸ τῶν Γανδαριδῶν, πλείστους ἔχον καὶ μεγέστους ἐλέφαν-
ἴτας. διὸ x«l τῆς χώρας ταύτης οὐδεὶς πώποτε 8 βασιλεὺς ἔπηλυς ἐκράτησε, πάντων τῶν ἀλλοεϑνῶν φοβουμένων τό τε πλῆϑος καὶ τὴν ἀλκὴν τῶν ϑη- ρίων. καὶ γὰρ ᾿4λέξανδρος ὃ Μακεδὼν ἁπάδης τῆς ᾿Δσίας κρατήσας μόνους τοὺς Γανδαρίδας οὐκ ἐπο-
15 λέμησε᾽ καταντήσας γὰρ ἐπὶ τὸν Γάγγην ποταμὸν μετὰ πάσης τῆς δυνάμεως, καὶ τοὺς ἄλλους Ἰνδοὺς καταπολεμήσας, ὡς ἐπύϑετο τοὺς Γανδαρίδας ἔχειν τετρακισχιλίους ἐλέφαντας πολεμικῶς κεκοσμημένους, ἀπέγνω τὴν ἐπ’ αὐτοὺς στρατείαν. ὁ δὲ παρα- 4
20 πλήσιος τῷ Γάγγῃ ποταμός, προσαγορευόμενος δὲ ᾿Ινδός, ἄρχεται μὲν ὁμοίως ἀπὸ τῶν ἄρκτων, ἐμ- βάλλων δὲ εἰς τὸν ὠκεανὸν ἀφορίξει τὴν ᾿Ινδικήν" πολλὴν δὲ διεξιὼν πεδιάδα χώραν δέχεται ποταμοὺς οὐκ ὀλίγους πλωτούς, ἐπιφανεστάτους δ᾽ Ὕπανιν
45 xol Ὑδάσπην καὶ xsotvov. χωρὶς δὲ τούτων ἄλλο 5 πλῆϑος ποταμῶν παντοδαπῶν διαρρεῖ καὶ ποιεῖ
4 εἰς] εἰς τὸν D b γενόμενος vulg. 9. Γαδαρίδων D, Γανδαρικῶν CF 19 ve om. vulg. 14 οὐ 17 Γαδάριδας D, Γανδαρικοὺς CF 20 ποταμῷ Πἁὀ 922 ὠκεανὸν} ἱνδὸν D 26 ὑδάσπιν ἀκαίσεινον D.
232 DIODOBI SICULI
κατάφυτον πολλοῖς κηπεύμασι xol καρποῖς παντο- δαποῖς τὴν χώραν. τοῦ δὲ κατὰ τοὺς ποταμοὺς πλήϑους καὶ τῆς τῶν ὑδάτων ὑπερβολῆς αἰτίαν φέρουσιν οἵ παρ᾽ αὐτοῖς φιλόσοφοι καὶ φυσικοὶ τοι-
e αὐτην᾽ τῆς ᾿Ινδικῆς φασι τὰς περικειμένας χώραρ, 5
τήν τε Σχυϑῶν καὶ Βακτριανῶν, ἔτι δὲ καὶ τῶν
᾿Δριανῶν, ὑψηλοτέρας εἶναι τῆς ᾿Ινδικῆς, ὥστ᾽ εὐλό- yog εἰς τὴν ὑποκειμένην χώραν πανταχόϑεν συρ-
ρεούσας τὰς λιβάδας ἐκ τοῦ κατ᾽ ὀλίγον ποιεῖν τοὺς 161
τόπους καϑύγρους καὶ γεννᾶν ποταμῶν πλῆϑος. τὸ
ἴδιον δέ τι συμβαίνει περί τινα τῶν κατὰ τὴν "Iv-
δικὴν ποταμῶν τὸν ὀνομαξόμενον Σίλλαν, ῥέοντα
δ᾽ ἔκ τινος ὁμωνύμου χρήνης᾽ ἐπὶ γὰρ τούτου μόνου τῶν ἁπάντων ποταμῶν οὐδὲν τῶν ἐμβαλλο-
μένων εἰς αὐτὸν ἐπιπλεῖ, πάντα δ᾽ εἰς τὸν βυϑὸν 15
καταδύεται παραδόξως.
38 Τὴν δ᾽ ὅλην Ἰνδικὴν οὖσαν ὑπερμεγέϑη λέγεται κατοικεῖν ἔϑνη πολλὰ καὶ παντοδαπά, καὶ τούτων μηδὲν ἔχειν τὴν ἐξ ἀρχῆς γένεσιν ἔπηλυν, ἀλλὰ πάντα δοκεῖν ὑπάρχειν αὐτόχϑονα, πρὸς δὲ τούτοις 20 μήτε ξενικὴν ἀποικίαν προσδέχεσϑαι πώποτε μήτ᾽
2 εἰς ἀλλοεϑνεῖς ἀπεσταλκχέναι. μυϑολογοῦσι δὲ τοὺς ἀρχαιοτάτους ἀνθρώπους τροφαῖς μὲν κεχρῆσϑαι τοῖς αὐτομάτως φυομένοις ἐκ τῆς γῆς καρποῖς. ἐσϑῆσι 08 ταῖς δοραῖς τῶν ἐγχωρίων ξῴων, καϑάπερ καὶ 536 παρ᾽ Ἕλλησιν. ὁμοίως δὲ καὶ τῶν τεχνῶν τὰς εὑρέδεις καὶ τῶν ἄλλων τῶν πρὸς βίον χρησίμων
ed
1 κατάρρυτον codices, corr. Dind. 7 ἀριαίων D — 12 ὀνομαζόμενον] μὲν add. Hertlein — 29 ἀλλοεϑνεῖς Dindorf, ἄλλο ἔϑνος libri (c. 89, 4).
I 37.38. 233
ἐκ τοῦ xov ὀλίγον γενέσϑαι, τῆς χρείας αὐτῆς ὑφηγουμένης εὐφυεῖ (o καὶ συνεργοὺς ἔχοντι πρὸς ἅπαντα χεῖρας καὶ λόγον καὶ ψυχῆς ἀγχίνοιαν. υυϑολογοῦσι δὲ παρὰ τοῖς ᾿Ινδοῖς οἱ λογιώτατοι, δ περὶ οὗ καϑῆκον ἂν εἴη συντόμως διελθεῖν. φασὶ γὰρ ἐν τοῖς ἀρχαιοτάτοις χρόνοις, παρ᾽ αὐτοῖς ἔτι τῶν ἀνθρώπων κωμηδὸν οἰκούντων, παραγενέσϑαι τὸν Ζιόνυσον ἐκ τῶν πρὸς ἑσπέραν τόπων ἔχοντα δύναμιν ἀξιόλογον" ἐπελθεῖν δὲ τὴν ᾿Ινδικὴν ἅπα- 10 ὅαν, μηδεμιᾶς οὔσης ἀξιολόγου πόλεως [τῆς] Óvvae-: μένης ἀντιτάξασϑαι. ἐπιγενομένων δὲ καυμάτων με- γάλων, καὶ τῶν τοῦ “]Ιιονύσου στρατιωτῶν λοιμικῇ νόσῳ διαφϑειρομένων, συνέσει διαφέροντα τὸν ἡγε- μόνα τοῦτον ἀπαγαγεῖν τὸ στρατόπεδον ἐκ τῶν πε- 15 δινῶν τόπων εἰς τὴν ὀρεινήν" ἐν ταύτῃ δὲ πνεόντων ψυχρῶν ἀνέμων καὶ τῶν ναματιαίων ὑδάτων κα- ϑαρῶν ῥεόντων πρὸς αὐταῖς ταῖς πηγαῖς, ἀπαλλα- γῆναι τῆς νόσου τὸ στρατόπεδον. ὀνομάξεσϑαι δὲ τῆς ὀρεινῆς τὸν τόπον τοῦτον Μηρόν, καϑ᾽ ὃν ὃ 20 Διόνυσος ἐξέτρεψε τὰς δυνάμεις ἐκ τῆς νόσου" ἀφ᾽ οὗ δὴ καὶ τοὺς Ἕλληνας περὶ τοῦ ϑεοῦ τούτου παραδεδωκέναι τοῖς μεταγενεστέροις τεϑράφϑαι τὸν Διόνυσον ἐν μηρῷ. μετὰ δὲ ταῦτα τῆς παραϑέσεως τῶν καρπῶν ἐπιμεληϑέντα μεταδιδόναι τοῖς Ἰνδοῖς, 35 καὶ τὴν εὕρεσιν τοῦ οἴνου καὶ τῶν ἄλλων τῶν εἰς τὸν βίον χρησίμων παραδοῦναι. πρὸς δὲ τούτοις πόλεών vt ἀξιολόγων γενηϑῆναι κτίστην, μεταγα- ὅ οὗ] ὧν F' 10 τῆς om. CD 14 τοῦτον] τούτων D
16 ἐν ταύτῃ] ἐνταῦϑα CF — 23 καταϑέσεως ΠΠ 24 παρα- διδόναι D.
294 DIODORI SICULI
γόντα τὰς κώμας εἰς τοὺς εὐθέτους τόπους. τιμᾶν
τε καταδεῖξαι τὸ ϑεῖον καὶ νόμους εἰσηγήσασϑαι
καὶ δικαστήρια, καϑόλου δὲ πολλῶν καὶ καλῶν ἔργων εἰσηγητὴν γενόμενον ϑεὸν νομισϑῆναι καὶ
τυχεῖν ἀϑανάτων τιμῶν. ἱστοροῦσι δ᾽ αὐτὸν καὶ 5
γυναικῶν πλῆϑος μετὰ τοῦ στρατοπέδου περιάγε- 152
σϑαι, xol κατὰ τὰς ἐν τοῖς πολέμοις παρατάξεις
τυμπάνοις καὶ κυμβάλοις κεχρῆσϑαι, μήπω σάλπιγγος εὑρημένης. βασιλεύσαντα δὲ πάσης τῆς ᾿Ινδικῆς ἔτη
δύο πρὸς τοῖς πεντήκοντα γήρᾳ τελευτῆσαι. δια- 10
δεξαμένους δὲ τοὺς υἱοὺς αὐτοῦ τὴν ἡγεμονίαν ἀεὶ
τοῖς ἀφ᾽ ἑαυτῶν ἀπολιπεῖν τὴν ἀρχήν᾽ τὸ δὲ τελευ- ταῖον πολλαῖς γενεαῖς ὕστερον καταλυϑείδης τῆς ἡγεμονίας δημοκρατηϑῆναι τὰς πόλεις.
89 Περὶ μὲν οὖν τοῦ Ζιονύσου καὶ τῶν ἀπογόνων ι5 αὐτοῦ τοιαῦτα μυϑολογοῦσιν οἱ τὴν ὀρεινὴν τῆς Ἰνδικῆς κατοικοῦντες. τόν τε Ἡρακλέα φασὶ παρ᾽ αὑτοῖς γεγενῆσϑαι, καὶ παραπλησίως τοῖς Ἥλλησι τό τε ῥόπαλον καὶ τὴν λεοντῆν αὐτῷ προσάπτουσι.
2 τῇ δὲ τοῦ σώματος ῥώμῃ καὶ ἀλκῇ πολλῷ τῶν e ἄλλων ἀνθρώπων διενεγκεῖν, καὶ καϑαρὰν ποιῆσαι τῶν ϑηρίων γῆν τε καὶ ϑάλατταν. γήμαντα δὲ πλείους γυναῖκας υἱοὺς μὲν πολλούς, ϑυγατέρα δὲ μίαν γεννῆσαι, καὶ τούτων ἐνηλίκων γενομένων πᾶσαν τὴν ᾿Ινδικὴν διελόμενον εἰς ἴσας τοῖς τέχνοις 90 μερίδας, ἅπαντας τοὺς υἱοὺς ἀποδεῖξαι βασιλέας, μίαν δὲ ϑυγατέρα ϑρέψαντα καὶ ταύτην βασίλισσαν
8 ἀποδεῖξαι. κτίστην vs πόλεων οὐχ ὀλίγων γενέσϑαι,
e
8 δικαστήρια] καταδεῖξαι add. D 10 γηραιὸν G.
II 88. 39. 40. 235
καὶ τούτων τὴν ἐπιφανεστάτην καὶ μεγίστην προσ- αγορεῦσαι Παλίβοϑρα. κατασκευάσαι δ᾽ ἐν αὐτῇ καὶ βασίλεια πολυτελῆ καὶ πλῆϑος οἰκητόρων καϑ- ιδρῦσαι' τήν τε πόλιν ὀχυρῶσαι τάφροις ἀξιολόγοις ποταμίοις ὕδασι πληρουμέναις. καὶ τὸν μὲν Ἧρα- 4 κλέα τὴν ἐξ ἀνθρώπων μετάστασιν ποιησάμενον ἀθανάτου τυχεῖν τιμῆς, τοὺς δ᾽ ἀπογόνους αὐτοῦ βασιλεύσαντας ἐπὶ πολλὰς γενεὰς καὶ πράξεις ἀξιο- λόγους μεταχειριδαμένους μήτε στρατείαν ὑπερόριον ποιήσασϑαι μήτε ἀποικίαν εἰς ἀλλοεϑνεῖς ἀποστεῖλαι. ὕστερον δὲ πολλοῖς ἔτεσι τὰς πλείστας μὲν τῶν πόλεων δημοκρατηϑῆναι, τινῶν δ᾽ ἐθνῶν τὰς βασι- λείας διαμεῖναι μέχρι τῆς ᾿4λεξάνδρου διαβάσεως: Νομίμων δ᾽ ὄντων παρὰ τοῖς ᾿Ινδοῖς ἐνίων ἐξηλ- 5 15 λαγμένων ϑαυμασιώτατον ἄν τις ἡγήσαιτο τὸ κατα- δειχϑὲν ὑπὸ τῶν ἀρχαίων παρ᾽ αὐτοῖς φιλοσόφων᾽ νενομοϑέτηται γὰρ παρ᾽ αὐτοῖς δοῦλον μὲν μηδένα εἶναι τὸ παράπαν, ἐλευθέρους δ᾽ ὑπάρχοντας τὴν ἰσότητα τιμᾶν ἐν πᾶσι. τοὺς γὰρ μαϑόντας μήϑ᾽ 80 ὑπερέχειν μήϑ᾽ ὑποπίπτειν ἄλλοις κράτιστον ἕξειν βίον πρὸς ἁπάσας τὰς περιστάσεις" εὔηϑες γὰρ εἶναι νόμους μὲν ἐπ᾽’ ἴσης τυϑέναι πᾶσι, τὰς δ᾽ οὐσίας 153 ἀνωμάλους καταδκευάξειν. τὸ δὲ πᾶν πλῆϑος τῶν 40 ᾿Ινδῶν εἰς ἑπτὰ μέρη διήρηται, ὧν ἐστι τὸ μὲν πρῶ- 9865 τὸν σύστημα φιλοσόφων, πλήϑει μὲν τῶν ἄλλων μερῶν λειπόμενον, τῇ δ᾽ ἐπιφανείᾳ πάντων πρω-
οι
1
e
6 πληρουμένοις CF, πληρουμένην οἷς D, corr. Rhod. 10 εἰς ἄλλο ἔϑνος CF 11 μὲν om. vulg. 18 τὸ παράπαν εἶναι vulg. ἐλεύϑερον δὲ ὑπάρχοντα Π 21 εὐήϑεις CDF, corr. Rhod. 29 ἐξουσίας Dind.
236 DIODORI SICULI
τεῦον. ἀλειτούργητοι γὰρ ὄντες oí φιλόσοφοι πάδης ὑπουργίας οὔϑ' ἑτέρων κυριεύουσιν οὔϑ᾽ ὑφ᾽ ἑτέρων δεσπόξονται. παραλαμβάνονται δ᾽ ὑπὸ μὲν τῶν ἰδιω- τῶν εἴς τε τὰς ἐν τῷ βίῳ ϑυσίας καὶ εἰς τὰς τῶν τετελευτηκότων ἐπιμελείας, ὡς ϑεοῖς γεγονότες προσ- φιλέστατοι καὶ περὶ τῶν ἐν GÓov μάλιστ᾽ ἐμπείρως ἔχοντες, ταύτης τε τῆς ὑπουργίας δῶρά τε καὶ τιμὰς λαμβάνουσιν ἀξιολόγους᾽ τῷ δὲ κοινῷ τῶν Ἰνδῶν μεγάλας παρέχονται χρείας παραλαμβανόμενοι μὲν κατὰ τὸ νέον ἔτος ἐπὶ τὴν μεγάλην σύνοδον, προ- λέγοντες δὲ voto πλήϑεσι περὶ αὐχμῶν καὶ émou- βοίας, ἔτι δ᾽ ἀνέμων εὐπνοίας καὶ νόσων καὶ τῶν ἄλλων τῶν δυναμένων τοὺς ἀκούοντας ὠφελῆσαι. τὰ μέλλοντα γὰρ προακούσαντες οἵ vs πολλοὶ καὶ ὁ
ὅ
10
βασιλεὺς ἐχπληροῦσιν ἀεὶ τὸ μέλλον ἐκλείπειν καὶ 15
προκαταδκχευάζουσιν ἀεί τι τῶν χρησίμων. ὃ δ᾽ ἀπο- τυχὼν τῶν φιλοδόφων ἐν ταῖρ προρρήσδεσιν ἄλλην μὲν οὐδεμίαν ἀναδέχεται τιμωρίαν ἢ βλασφημίαν, ἄφωνος δὲ διατελεῖ τὸν λοιπὸν βίον. δεύτερον δ᾽ ἐστὶ μέρος τὸ τῶν γεωργῶν, oV τῷ πλήϑει τῶν ἄλ- λων πολὺ προέχειν δοκοῦσιν. οὗτοι ὃδ πολέμων καὶ τῆς ἄλλης λειτουργίας ἀφειμένοι περὶ τὰς γεωρ- γίας ἀσχολοῦνται" καὶ οὐδεὶς ἂν πολέμιος περιτυχὼν γεωργῷ κατὰ τὴν χώραν ἀδικήσειεν ἄν, ἀλλ᾽ ὡς κοινοὺς εὐεργέτας ἡγούμενοι πάσης ἀδικίας ἀπέχον- ται. διόπερ ἀδιάφϑορος ἡ χώρα διαμένουσα καὶ καρποῖς βρίϑουσα πολλὴν ἀπόλαυσιν παρέχεται τῶν ἐπιτηδείων τοῖς ἀνθρώποις. βιοῦσι δ᾽ ἐπὶ τῆς χώρας
8 ἰδίων vulg. 4 τε om. D καὶ ve καὶ II 11 τοῖς πλήϑεσι om. Il xol] xal τῆς: D — 24 ἂν om. vulg
II 40. 41. 231
μετὰ τέκνων xol γυναικῶν oí γεωργοί, καὶ τῆς εἰς τὴν πόλιν καταβάσεως παντελῶς ἀφεστήκασι. τῆς δὲ χώρας μισϑοὺς τελοῦσι τῷ βασιλεῖ διὰ τὸ πᾶσαν τὴν Ἰνδικὴν βασιλικὴν εἶναι, ἰδιώτῃ δὲ μηδενὶ γῆν 5 ἐξεῖναι κεκτῆσϑαι" χωρὶς δὲ τῆς μισϑώσεως τετάρ- τὴν εἰς τὸ βασιλικὸν τελοῦσι. τρίτον δ᾽ ἐστὶ φῦλον τὸ τῶν βουκόλων καὶ ποιμένων καὶ καϑόλου πάντων τῶν νομέων, ot πόλιν μὲν ἢ κώμην οὐκ οἰκοῦσι, σκηνίτῃ δὲ βίῳ χρῶνται, οἵ δ᾽ αὐτοὶ καὶ κυνηγοῦν- 10 Tg. χαϑαρὰν ποιοῦδι τὴν χώραν ὀρνέων τὲ καὶ ϑηρίων. εἰς ταῦτα δ᾽ ἀσκοῦντες καὶ φιλοτεχνοῦντες ἐξημεροῦσι τὴν Ἰνδικήν, πλήϑουσαν πολλῶν καὶ παντοδαπῶν ϑηρίων τε καὶ ὀρνέων τῶν κατεσϑιόν- 154 0v τὰ σπέρματα τῶν γεωργῶν. τέταρτον δ᾽ ἐστὶ 41 15 μέρος τὸ τῶν τεχνιτῶν" καὶ τούτων οἵ μέν εἰσιν ὁπλοποιοί, of δὲ τοῖς γεωργοῖς ἤ τισιν ἄλλοις τὰ χρήσιμα πρὸς ὑπηρεσίαν κατασκευάξουσιν. οὗτοι δ᾽ οὐ μόνον ἀτελεῖς εἰσιν, ἀλλὰ καὶ δσιτομετρίαν ἐκ τοῦ βασιλικοῦ λαμβάνουσι. πέμπτον δὲ τὸ στρατιωτικόν, 20 εἰς τοὺς πολέμους εὐθετοῦν, τῷ μὲν πλήϑει δεύτερον, ἀνέσει δὲ καὶ παιδιᾷ πλείστῃ χρώμενον ἐν ταῖς εἰ- ρήναις. τρέφεται δ᾽ ἐκ τοῦ βασιλικοῦ πᾶν τὸ πλῆϑος τῶν στρατιωτῶν καὶ τῶν πολεμιστῶν ἵππων τε xxl — ἐλεφάντων. ἕκτον δ᾽ ἐστὶ τὸ τῶν ἐφόρων" οὗτοι δὲ 8 85 πολυπραγμονοῦντες πάντα καὶ ἐφορῶντες τὰ κατὰ τὴν ᾿Ινδικὴν ἀπαγγέλλουσι τοῖς βασιλεῦσιν, ἐὰν δ᾽ ἡ πόλις αὐτῶν ἀβασίλευτος Tj, τοῖς ἄρχουσιν. ἕβδομον 4
e
(2
9 κυνιγοῦντες καὶ ξωγροῦντες καὶ φιλοσοφοῦντες ἐξημε- ροῦσι (cet. om.) C 10 τὸ om. vulg. 11 φιλοπονοῦντες 19 τὸ add. Hertlein — 20 πολεμίους D.
σι
42
e
238 DIODORI SICULI
δ᾽ ἐστὶ μέρος τὸ βουλεῦον uiv καὶ συνεδρεῦον τοῖς ὑπὲρ τῶν κοινῶν βουλευομένοις, πλήϑει μὲν ἐλά- χιστον, εὐγενείᾳ δὲ καὶ φρονήσει μάλιστα ϑαυμα- ξόμενον" ἐκ τούτων γὰρ οἵ vs σύμβουλοι τοῖς βα-
σιλεῦσίν εἰσυν οἵ τε διοικηταὶ τῶν κοινῶν καὶ οἵ ὅ
δικασταὶ τῶν ἀμφισβητουμένων, καὶ καϑόλου τοὺς ἡγεμόνας καὶ τοὺς ἄρχοντας ἐκ τούτων ἔχουσι. τὰ μὲν οὖν μέρη τῆς διῃρημένης πολιτείας παρ᾽ ἸΙνδοῖρ σχεδὸν ταῦτ᾽ ἔστιν" οὐκ ἔξεστι δὲ γαμεῖν ἐξ ἄλλου γένους ἢ προαιρέσεις 7) τέχνας μεταχειρίξεσϑαι, οἷον στρατιώτην ὄντα γεωργεῖν ἢ τεχνίτην ὄντα φιλο- σοφεῖν.
Ἔχει δ᾽ ἡ τῶν ᾿Ινδῶν χώρα πλείστους καὶ μεγί- στους ἐλέφαντας, ἀλκῇ vs καὶ μεγέϑει πολὺ διαφέ- ροντας. ὀχεύεται δὲ τοῦτο τὸ ξῷον οὐχ ὥσπερ τινές φασιν, ἐξηλλαγμένως, ἀλλ᾽ ὁμοίως ἵπποις καὶ τοῖς ἄλλοις τετράποσι ξῴοις᾽ κυοῦσι δὲ τοὺς μὲν ἐλαχίστους μῆνας ἑκκαίδεκα, τοὺς δὲ πλείστους ὀκτωκαίδεκα. τίκτουσι δὲ καϑάπερ ἵπποι κατὰ τὸ πλεῖστον ἕν, καὶ τρέφουσι τὸ γεννηϑὲν αἵ μητέρες ἐπ’ ἔτη EE. ξῶσι δ᾽ οἱ πλεῖστοι καϑάπερ ὃ μακρο- βιώτατος ἄνθρωπος, οἱ δὲ μάλιστα γηράσαντες ἔτη διακόσια.
Εἰσὶ δὲ παρ᾽ ᾿ἸΙνδοῖς καὶ ἐπὶ τοὺς ξένους ἄρχον- τὲς τεταγμένοι καὶ φροντίξοντες ὅπως μηδεὶς ξένος ἀδικῆται' τοῖς δ᾽ ἀρρωστοῦσι τῶν ξένων ἰατροὺς εἰσάγουσι καὶ τὴν ἄλλην ἐπιμέλειαν ποιοῦνται, καὶ τελευτήσαντας ϑάπτουσιν, ἔτι δὲ τὰ καταλειφϑέντα
10 γένους] μέρους II ἢ] ἢ πλείους Wess., ἢ δύο Rhod. ἢ] καὶ Rhod. 20 oí add. Reiske 28 τελευτήσαντα Il.
to
6
II 41. 42. 43. 239
χρήματα τοῖς προσήχουσιν ἀποδιδόασιν. οἵ τε δι- 4
κασταὶ τὰς κρίσεις παρ᾽ αὐτοῖς ἀκριβῶς διαγινώ-
6x0v6L,, καὶ πικρῶς τοῖς ἁμαρτάνουσι προσφέρονται.
περὶ μὲν οὖν τῆς ᾿Ινδικῆς καὶ τῶν κατ᾽ αὐτὴν ἀρ- 5 χαιολογουμένων ἀρκεσϑησόμεϑα τοῖς ῥηϑεῖσιν.
155 Περὶ δὲ τῶν Σχυϑῶν τῶν οἰκούντων τὴν ὅμο- 48 ρον χώραν ἐν μέρει διέξιμεν. οὗτοι γὰρ τὸ μὲν ἐξ ἀρχῆς ὀλίγην ἐνέμοντο χώραν, ὕστερον δὲ κατ᾽ ὀλί- γον αὐξηϑέντες διὰ τὰς ἀλκὰς καὶ τὴν ἀνδρείαν
10 πολλὴν μὲν κατεκτήσαντο χώραν, τὸ δ᾽ ἔϑνος εἰς μεγάλην ἡγεμονίαν καὶ δόξαν προήγαγον. τὸ μὲν 3 οὖν πρῶτον παρὰ τὸν ᾿ΔΑράξην ποταμὸν ὀλίγοι κατ- ὥκουν παντελῶς καὶ διὰ τὴν ἀδοξίαν καταφρο- νούμενοι᾽ ἕνα δὲ τῶν ἀρχαίων ἔχοντες βασιλέα φιλο-
15 πόλεμον καὶ διαφέροντα στρατηγίᾳ προσεκτήσαντο χώραν, τῆς μὲν ὀρεινῆς ἕως πρὸς τὸν Καύκασον, τῆς δὲ πεδινῆς τὰ παρὰ τὸν ὠκεανὸν καὶ τὴν Μαι- ὥτιν λίμνην καὶ τὴν ἄλλην χώραν ἕως Τανάιδος ποταμοῦ. ὕστερον δὲ μυϑολογοῦσι Σκύϑαι παρ᾽ 8
20 αὑτοῖς γενέσϑαι γηγενῆ παρϑένον᾽ ταύτην δ᾽ ἔχειν τὰ μὲν ἄνω μέρη τοῦ σώματος μέχρι τῆς ζώνης γυ- ναικεῖα, τὰ δὲ κατώτερα ἐχίδνης. ταύτῃ δὲ Ze μιγέντα γεννῆδαι παῖδα Σκύϑην ὄνομα. τοῦτον δὲ γενόμενον ἐπιφανέστατον τῶν πρὸ αὐτοῦ τοὺς λα-
25 οὺς ἀφ᾽ ἑαυτοῦ Σκύϑας προσαγορεῦσαι. τῶν δὲ ἀπογόνων τούτου τοῦ βασιλέως ἀδελφοὺς δύο γε- νέσϑαι διαφόρους ἀρετῇ, καὶ τὸν μὲν Πάλον, τὸν
6 δὲ τῶν] δ D 11 προηγάγοντο D 18 παντελῶς] ὀλίγοι ὄντες add. D 20 γηγενῆ παρ᾽ α. γενέσϑαι vulg.
4
Q
eo
«1
240 DIODORI SICULI
ὃΣ Νάπην ὠνομάσϑαι. τούτων δ᾽ ἐπιφανεῖς πρά- ἕξεις κατεργασαμένων καὶ διελομένων τὴν βασιλείαν, ἀφ᾽ ἑκατέρου τοὺς λαοὺς τοὺς μὲν Πάλους, τοὺς δὲ Νάπας προσαγορευϑῆναι. μετὰ δέ τινας χρόνους
τοὺς ἀπογόνους τούτων τῶν βασιλέων ἀνδρείᾳ καὶ δ
στρατηγίᾳ διενεγκόντας πολλὴν μὲν πέραν τοῦ Τα- νάιδος ποταμοῦ χώραν καταστρέψασθαι μέχρι τῆς Θράκης, ἐπὶ δὰ θάτερα μέρη στρατεύσαντας διατεῖ- ναν τῇ δυνάμει μέχρι τοῦ κατ᾽ Αἴγυπτον Νείλου. πολλὰ δὲ καὶ μεγάλα τῶν ἀνὰ μέσον τούτων ἐθνῶν καταδουλωσαμένους προβιβάσαι τὴν ἡγεμονίαν τῶν Σχυϑῶν τῇ μὲν ἐπὶ τὸν πρὸς ἀνατολὰς ὠκεανόν, τῇ δ᾽ ἐπὶ τὴν Κασπίαν ϑάλατταν καὶ Μαιῶτιν λί- μνην᾽ ηὐξήϑη γὰρ ἐπὶ πολὺ τοῦτο τὸ ἔϑνος καὶ βασιλεῖς ἔσχεν ἀξιολόγους, ἀφ’ ὧν τοὺς μὲν Σάκας προσαγορευϑῆναι, τοὺς δὲ Μασσαγέτας, τινὰς δ᾽ ᾿Δριμασπούς, καὶ τούτοις ὁμοίως ἄλλους πλείοναρ. ὑπὸ δὲ τούτων τῶν βασιλέων πολλὰ μὲν καὶ τῶν ἄλλων τῶν καταπολεμηϑέντων ἐθνῶν μετῳκίσϑαι,
10
15
δύο δὲ μεγίστας ἀποικίας γενέσϑαι, τὴν μὲν ἐκ τῶν 2o
᾿Δσσυρίων μετασταϑεῖσαν εἰς τὴν μεταξὺ χώραν τῆς τε Παφλαγονίας καὶ τοῦ Πόντου, τὴν δ᾽ ἐκ τῆς Μηδίας παρὰ τὸν Τάναϊν καϑιδρυϑεῖσαν, ἧς τοὺς
λαοὺς Σαυρομάτας ὀνομασϑῆναι. τούτους δ᾽ ὕστε- 156 ρον πολλοῖς ἔτεσιν αὐξηϑέντας πορϑῆσαι πολλὴν 2:5
τῆς Σκυϑίας, καὶ τοὺς καταπολεμηϑέντας ἄρδην
1 Nez» D 8 Νάπας D 4 Πάλους D 9 τὴν δύναμιν D (c. 46, 8) 10 τούτων om. D 19 μετοικεῖ- σϑαι D, μετοικεῖσαι C, corr. Dind. 21 μετατεϑεῖσαν D 26 πολλὴν] χώραν add. D.
II 43. 44. 45... 241
ἀναιροῦντας ἔρημον ποιῆσαι τὸ πλεῖστον μέρος τῆς χώρας. μετὰ δὲ ταῦτα ἀναρχίας γενομένης κατὰ 44 τὴν Σκυϑίαν, ἐβασίλευσαν γυναῖκες ἀλκῇ διαφέ- οουδσαι. ἐν τούτοις γὰρ τοῖς ἔϑνεσιν αἵ γυναῖκες 5 γυμνάξονται πρὸς πόλεμον παραπλησίως τοῖς ἀνδράσι καὶ ταῖς ἀνδρείαις οὐδὲν λείπονται τῶν ἀνδρῶν. διὸ καὶ γυναικῶν ἐπιφανῶν πολλαὶ καὶ μεγάλαι πρά- ἕξεις ἐπετελέσϑησαν οὐ μόνον κατὰ τὴν Σκυϑίαν, ἀλλὰ καὶ κατὰ τὴν ὅμορον ταύτης χώραν. Κύρου μὲν 2 10 γὰρ τοῦ Περσῶν βασιλέως πλεῖστον ἰσχύσαντος τῶν καϑ' αὑτὸν καὶ στρατεύσαντος ἀξιολόγοις δυνάμεσιν εἰς τὴν Zxvbé(av, ἡ βασίλισσα τῶν Σκυϑῶν τό τε στρατόπεδον τῶν Περσῶν κατέκοψε καὶ τὸν Κῦρον αἰχμάλωτον γενόμενον ἀνεσταύρωσε᾽ τό τε συσταϑὲν ἔϑνος τῶν ᾿Δμαξόνων τοσοῦτον ἀνδρείᾳ διήνεγκεν ὥστε μὴ μόνον πολλὴν χώραν ὅμορον καταδραμεῖν, ἀλλὰ καὶ πολλὴν τῆς Εὐρώπης καὶ τῆς ᾿4σίας κατα- δτρέψασϑαι. | Ἡμεῖς δ᾽ ἐπειδὴ περὶ τῶν ᾿Δμαξονίδων ἐμνήσϑη- 8 30 μὲν. οὐκ ἀνοίκειον εἶναι νομίξομεν διελθεῖν περὶ αὐτῶν, εἰ καὶ διὰ τὴν παραδοξολογίαν μύϑοις ὅμοια φανήσεται τὰ δηϑέντα. παρὰ τὸν Θερμώδοντα τοί- 4 νυν ποταμὸν ἔϑνους κρατοῦντος γυναιχοκρατου- μένου, καὶ τῶν γυναικῶν ὁμοίως τοῖς ἀνδράσι τὰς 35 πολεμικὰς χρείας μεταχειριξομένων, φασὶ μίαν ἐξ αὐτῶν βασιλικὴν ἐξουσίαν ἔχουσαν ἀλκῇ καὶ ῥώμῃ διενεγκεῖν συστησαμένην δὲ γυναικῶν στρατόπε-
σι
1
4 αἴ γυναῖκες om. II [16 ἐπιδραμεῖν CF 19 ἐπεὶ CF 21 εἶ καὶ τὰ ID 22 φανήσεται τὰ ῥηϑέντα] δια- ληφϑέντα I] 2428 κρατοῦντος] κατοικοῦντος Rhod.
DiopoRvs I. 16
242 DIODORI SICULI
δον γυμνάσαι τε τοῦτο καί τινας τῶν ὁμόρων κατα- πολεμῆσαι. αὐξομένης δὲ τῆς περὶ αὐτὴν ἀρετῆς τε καὶ δόξης συνεχῶς ἐπὶ τὰ πλησιόχωρα τῶν ἐθνῶν στρατεύειν, καὶ τῆς τύχης εὐροούσης φρονήμα- τος ἐμπίμπλασϑαι, καὶ ϑυγατέρα μὲν "Aorog αὑτὴν 5 προσαγορεῦσαι, τοῖς δ᾽ ἀνδράσι προσνεῖμαι τὰς ταλασιουργίας καὶ τὰς τῶν γυναικῶν κατ᾽ οἴχους ἐργασίας. νόμους τε καταδεῖξαι, δι’ ὧν τὰς μὲν γυ- ναῖχας ἐπὶ τοὺς πολεμικοὺς ἀγῶνας προάγειν. τοῖς δ᾽ ἀνδράσι ταπείνωσιν καὶ δουλείαν περιάπτειν. 10 8 τῶν δὲ γεννωμένων τοὺς μὲν ἄρρενας ἐπήρουν τά τε σκέλη καὶ τοὺς βραχίονας, ἀχρήστους κατασχευά- ξοντες πρὸς τὰς πολεμικὰς χρείας, τῶν δὲ ϑηλυτε- ρῶν τὸν δεξιὸν μαστὸν ἐπέκαον, ἵνα μὴ κατὰ τὰς ἀκμὰς τῶν σωμάτων ἐπαιρόμενος ἐνοχλῇ ἀφ᾽ ἧς τὸ αἰτίας συμβῆναι τὸ ἔϑνος τῶν ᾿“μαξόνων ταύτης τυχεῖν τῆς προσηγορίας. καϑόλου ὃὲ διαφέρουσαν 157 αὐτὴν συνέσει καὶ στρατηγία πόλιν μὲν κτίσαι με- γάλην παρὰ τὰς ἐκβολὰς τοῦ Θερμώδοντος ποτα- μοῦ, τοὔνομα Θεμίσκυραν, καὶ βασίλεια κατασκευά- so ὅαι περιβόητα, κατὰ δὲ τὰς στρατείας ἐπιμελομέ- νὴν πολὺ τῆς εὐταξίας τὸ μὲν πρῶτον καταπολε- μῆσαι πάντας τοὺς ὁμόρους μέχοι τοῦ Τανάιδος 5 ποταμοῦ. καὶ ταύτην μέν φασι ταύτας τὰς πράξεις ἐπιτελεσαμένην καὶ κατά τινα μάχην λαμπρῶς ἀγω- 25 46 νισαμένην ἡρωικῶς τελευτῆσαι τὸν βίον. διαδεξα- μένην δὲ τὴν ταύτης ϑυγατέρα τὴν βασιλείαν ξη-
t9
e
6 ἑαυτὴν vulg. 11 πηροῦν Stephanus 12 κατασκευα- ξούσας Cobet 14 ἐπικαίειν Πα 15 ἀκμὰς Dindorf (III 58, 3), μάχας codices υ 25 ἐντελεσαμένην D 26 τὸν fiov om. Il.
11 45. 46. 243
λῶσαι μὲν τὴν ἀρετὴν τῆς μητρός, ὑπερβαλέσϑαι δὲ ταῖς κατὰ μέρος πράξεσι. τὰς μὲν γὰρ παρϑέ- νους ἀπὸ τῆς πρώτης ἡλικίας ἔν τε ταῖς ϑήραις γυμνάξειν καὶ καϑ᾽ ἡμέραν ἀσκεῖν τὰ πρὸς πόλε- 5 uov ἀνήκοντα, καταδεῖξαι δὲ καὶ ϑυσίας μεγαλο- πρεπεῖς "os, τὲ καὶ ᾿Αρτέμιδι τῇ προσαγορευομένῃ Ταυροπόλῳ᾽ στρατεύσασαν δ᾽ εἰς τὴν πέραν τοῦ Τανάιδος ποταμοῦ χώραν καταπολεμῆσαι πάντα τὰ ἔϑνη τὰ συνεχῆ μέχρι τῆς Θράκης" ἀνακάμψασαν 1003 μετὰ πολλῶν λαφύρων εἰς τὴν οἰκείαν ναοὺς μεγαλοπρεπεῖς κατασκευάσαι τῶν προειρημένων ϑεῶν, καὶ τῶν ὑποτεταγμένων ἐπιεικῶς ἄρχουσαν ἀποδοχῆς τυγχάνειν τῆς μεγίστης. στρατεῦσαι δὲ καὶ ἐπὶ ϑάτερα μέρη, καὶ πολλὴν τῆς ᾿“σίας κατακτήσα- 15 ὅϑαι, καὶ διατεῖναι τῇ δυνάμει μέχοι τῆς Συρίας. μετὰ δὲ τὴν ταύτης τελευτὴν ἀεὶ τὰς προσηκούσας τῷ γένει διαδεχομένας τὴν βασιλείαν, ἄρξαι μὲν ἐπιφα- νῶς, αὐξῆσαι δὲ τὸ ἔϑνος τῶν ᾿Αμαξονίδων δυνάμει τε καὶ δόξῃ. μετὰ δὲ ταῦτα πολλαῖς γενεαῖς ὕστε- 20 ρον, διαβεβοημένης κατὰ πᾶσαν τὴν οἰκουμένην τῆς περὶ αὐτὰς ἀρετῆς, Ἡρακλέα φασὶ τὸν ἐξ ᾿Δ4λκμή- νης καὶ Διὸς ἄϑλον λαβεῖν παρ᾽ Εὐρυσϑέως τὸν ἹΙππολύτης τῆς ᾿Δμαξόνος ξωστῆρα. διόπερ στρα- τεῦσαι μὲν αὐτόν, παρατάξει δὲ μεγάλῃ νικήσαντα 8 τό τε στρατόπεδον τῶν ᾿Δμαξόνων κατακόψαι καὶ τὴν ᾿Ιππολύτην μετὰ τοῦ ξωστῆρος ξωγρήσαντα τὸ ἔϑνος τοῦτο τελέως συντρῖψαι. διόπερ τοὺς περι- οἰκοῦντας βαρβάρους τῆς μὲν ἀσϑενείας αὐτῶν κατα-
10 v«ovg] τε add. CF. 16*
4
944 . DIODOBRI SICULI
φρονήσαντας, τῶν δὲ καϑ' ἑαυτοὺς μνησικακήσαντας, πολεμῆσαι συνεχῶς τὸ ἔϑνος ἐπὶ τοσοῦτον ὥστε μηδ᾽ ὄνομα τοῦ γένους τῶν ᾿Αμαξονίδων ἀπολιπεῖν.
5 μετὰ γὰρ τὴν Ἡρακλέους στρατείαν ὀλίγοις ὕστερον ἔτεσι κατὰ τὸν Τρωικὸν πόλεμόν φασι Πενϑεσίλειαν 5 τὴν βασιλεύουσαν τῶν ὑπολελειμμένων ᾿Δ“μαξονίδων, "άρεος μὲν οὖσαν ϑυγατέρα, φόνον δ᾽ ἐμφύλιον 168 ἐπιτελεσαμένην, φυγεῖν ἐκ τῆς πατρίδος διὰ τὸ wócocg. συμμαχήσασαν δὲ τοῖς Τρωσὶ μετὰ τὴν Ἕχτορος τελευτὴν πολλοὺς ἀνελεῖν τῶν Ελλήνων, 10 ἀριστεύσασαν δ᾽ αὐτὴν ἐν τῇ παρατάξει καταστρέψαι
6 τὸν βίον ἡρωικῶς ὑπ᾽ ᾿Αχιλλέως ἀναιρεϑεῖσαν. τῶν μὲν οὖν ᾿ΖΔμαξονίδων ἐσχάτην ταύτην λέγουσιν ἀνδρείᾳ διενεγκεῖν, καὶ τὸ λοιπὸν ἀεὶ τὸ ἔϑνος ταπεινούμενον ἀσϑενῆσαι παντελῶς" διὸ καὶ κατὰ 16 τοὺς νεωτέρους καιρούς. ἐπειδάν τινὲς περὶ τῆς αὐτῶν ἀνδρείας διεξίωσι, μύϑους ἡγοῦνται πεπλα- σμένους τὰς περὶ τῶν ᾿“μαξονίδων ἀρχαιολογίας.
41 Ἡμεῖς δ᾽ ἐπεὶ τὰ πρὸς ἄρκτους κεκλιμένα μέρη τῆς ᾿Ασίας ἠξιώσαμεν ἀναγραφῆς, οὐκ ἀνοίκειον εἷ- 30 vc. vouítousv τὰ περὶ τῶν Ὑπερβορέων μυϑολο- γούμενα διελϑεῖν. τῶν γὰρ τὰς παλαιὰς μυϑολο- γίας ἀναγεγφαφότων “Ἑκαταῖος καί τινες ἕτεροί φασιν ἐν τοῖς ἀντιπέρας τῆς Κελτικῆς τόποις κατὰ τὸν ὠκεανὸν εἶναι νῆσον οὐκ ἐλάττω τῆς Σικελίας. 95 ταύτην ὑπάρχειν μὲν κατὰ τὰς ἄρκτους, κατοικεῖ- σϑαι δὲ ὑπὸ τῶν ὀνομαξομένων Ὑπερβορέων ἀπὸ τοῦ πορρωτέρω κεῖσθαι τῆς βορείου πνοῆς" οὖσαν
11 ἀριστεύουσαν CF — 18 Ἀμαζόνων CF.
II 46. 47. | 245
δ᾽ αὐτὴν εὔγειόν vs καὶ πάμφορον, ἔτι δ᾽ εὐκχρα- σίᾳ διαφέρουσαν, διττοὺς κατ᾽ ἔτος ἐκφέρειν καρ- πούς. μυϑολογοῦσι δ᾽ ἐν αὐτῇ τὴν “ητὼ γεγονέ- ναι" διὸ καὶ τὸν ᾿“πόλλω μάλιστα τῶν ἄλλων ϑεῶν ὅ παρ᾽ αὐτοῖς τιμᾶσϑαι" εἶναι δ᾽ αὐτοὺς ὥσπερ ἱερεῖς τινας ᾿Απόλλωνος διὰ τὸ τὸν ϑεὸν τοῦτον xc ἡμέραν ὑπ’ αὐτῶν ὑμνεῖσθαι μετ᾽ ὠδῆς συνεχῶς καὶ τιμᾶσϑαι διαφερόντως. ὑπάρχειν δὲ καὶ κατὰ τὴν νῆσον τέμενός te ᾿Δ4πόλλωνος μεγαλοπρεπὲς καὶ 10 ναὸν ἀξιόλογον ἀναϑήμασι πολλοῖς κεκοσμημένον, σφαιροειδῆ τῷ δχήματι. καὶ πόλιν μὲν ὑπάρχειν ἱερὰν τοῦ ϑεοῦ τούτου, τῶν δὲ κατοικούντων αὖ-
r2
τὴν τοὺς πλείστους εἶναι κιϑαριστάς, καὶ συνεχῶς
ἐν τῷ ναῷ κυιϑαρίξοντας ὕμνους λέγειν τῷ ϑεῷ μετ᾽ ι. Dijo, ἀποσεμνύνοντας αὐτοῦ τὰς πράξεις. ἔχειν δὲ τοὺς Ὑπερβορέους ἐδίαν τινὰ διάλεκτον, καὶ πρὸς τοὺς “Ἑλληνας οἰκειότατα διακεῖσθαι, καὶ μάλιστα πρὸς τοὺς ᾿ϑηναίους καὶ zfuA(ove, ἐκ παλαιῶν χρό- νῶν παρειληφότας τὴν εὔνοιαν ταύτην. καὶ τῶν o Ἑλλήνων τινὰς μυϑολογοῦσι παραβαλεῖν εἰς Ὑπερ- 159 βορέους, καὶ ἀναϑήματα πολυτελῆ καταλιπεῖν γράμ- μασιν ᾿Ελληνικοῖρ ἐπιγεγραμμένα. ὡσαύτως δὲ καὶ ἐκ τῶν Ὑπερβορέων “Ἄβαριν εἰς τὴν “Ελλάδα καταν- τήσαντα τὸ παλαιὸν ἀνασῶσαι τὴν πρὸς Ζ]ηλίους 25 εὔνοιάν τε καὶ συγγένειαν. φασὶ δὲ καὶ τὴν σε- λήνην ἐκ ταύτης τῆς νήσου φαίνεσϑαι παντελῶς ὀλίγον ἀπέχουσαν τῆς γῆς καί τινας ἐξοχὰς γεώδεις
ὄ
ἔχουσαν ἐν αὐτῇ φανεράς. λέγεται δὲ καὶ τὸν ϑεὸν 6
9 τε om. ἢ 28 ἐν αὐτῇ om. II,
946 DIODORI SICULI
δι’ ἐτῶν ἐννεακαίδεκα καταντᾶν εἰς τὴν νῆσον, ἐν οἷς αἴ τῶν ἄστρων ἀποκαταστάσεις ἐπὶ τέλος ἅγον- ται" καὶ διὰ τοῦτο τὸν ἐννεακαιδεκαετῇῆ χρόνον ὑπὸ τῶν “Ελλήνων Μέτωνος ἐνιαυτὸν ὀνομάξεσϑαι. κατὰ óà τὴν ἐπιφάνειαν ταύτην τὸν ϑεὸν κιϑαρίξειν τε καὶ χορεύειν συνεχῶς τὰς νύκτας ἀπὸ ἰσημερίας ἐαρινῆς ἕως πλειάδος ἀνατολῆς ἐπὶ τοῖς ἐδίοις εὐη- μερήμασι τερπόμενον. βασιλεύειν δὲ τῆς πόλεως ταύτης καὶ τοῦ τεμένους ἐπάρχειν τοὺς ὀνομαξομέ- νους Βορεάδας, ἀπογόνους ὄντας Βορέου, καὶ κατὰ 1 γένος ἀεὶ διαδέχεσθαι τὰς ἀρχάς.
48 Τούτων δ᾽ ἡμῖν διευκρινημένων μεταβιβάδομεν τὸν λόγον ἐπὶ τὰ ἕτερα μέρη τῆς ᾿Ασίας τὰ μὴ τε- τευχότα τῆς ἀναγραφῆς, καὶ μάλιστα τὰ κατὰ τὴν ᾿Δ4ραβίαν. αὕτη γὰρ κεῖται μὲν μεταξὺ Συρίας καὶ 15 τῆς Αἰγύπτου, πολλοῖς δὲ καὶ παντοδαποῖς ἔϑνεσι διείληπται. τὰ μὲν οὖν πρὸς τὴν £o μέρη κατοικοῦ- σιν “Ἄραβες οὗς ὀνομάξουσι Ναβαταίους, νεμόμενοι χώραν τὴν μὲν ἔρημον, τὴν δὲ ἄνυδρον, ὀλίγην δὲ καρποφόρον. ἔχουσι δὲ βίον λῃστρικόν, καὶ πολλὴν 20 τῆς ὁμόρου χώρας κατατρέχοντες λῃστεύουσιν, ὄντες δύσμαχον κατὰ τοὺς πολέμους... κατὰ γὰρ τὴν ἄνυδρον χώραν λεγομένην κατεσκευνακότες εὔκαιρα φρέατα, καὶ ταῦτα πεποιηκότες τοῖς ἀλλοεϑνέσιν ἄγνωστα, συμφεύγουσιν εἰς τὴν χώραν ταύτην &xov- 35 δύνως. αὐτοὶ μὲν γὰρ εἰδότες τὰ κατακεκρυμμένα τῶν ὑδάτων, καὶ ταῦτ᾽ ἀνοίγοντες. χρῶνται δαψι-
ed σι
to
e
2 olg] οἷς καὶ C 4 Μέτωνος) μέγαν C 8 δὲ Dindorf, τε libri 18 ὀνομάξουσιν ἀβαταίους D 24 ἀλλοεθϑνέσιν Dindorf, ἄλλοις ἔθνεσιν libri.
II 47. 48. 94
λέσι ποτοῖς᾽ oí δὲ τούτους ἐπιδιώκοντες ἀλλοεϑνεῖο σπανίζοντες τῆς ὑδρείας διὰ τὴν ἄγνοιαν τῶν φρεά- τῶν, οἱ μὲν ἀπόλλυνται διὰ τὴν σπάνιν τῶν ὑδά- vov, oí δὲ πολλὰ κακοπαϑήσαντες μόγις εἰς τὴν 5 οἰκείαν σώξονται. διόπερ οἵ ταύτην τὴν χώραν 4 160 κατοικοῦντες “Ἄραβες, ὄντες δυσκαταπολέμητοι, δια- τελοῦσιν ἀδούλωτοι, πρὸς δὲ τούτοις ἔπηλυν μὲν ἡγεμόνα τὸ παράπαν οὐ προσδέχονται. διατελοῦσι δὲ τὴν ἐλευϑερίαν διαφυλάττοντες ἀσάλευτον. διό- 5 τὸ περ οὔτ᾽ ᾿Ασσύριοι τὸ παλαιὸν οὔϑ᾽ οἵ Μήδων καὶ Περσῶν, ἔτι δὲ Μακεδόνων. βασιλεῖς ἠδυνήϑησαν αὐτοὺς καταδουλώσασϑαι, πολλὰς μὲν καὶ μεγάλας δυνάμεις ἐπ᾽ αὐτοὺς ἀγαγόντες, οὐδέποτε δὲ τὰς ἐπιβολὰς συντελέσαντες. ἔστι δ᾽ ἐν τῇ χώρα τῶν 6 15 Ναβαταίων καὶ πέτρα καϑ᾽ ὑπερβολὴν ὀχυρά, μίαν ἀνάβασιν ἔχουσα, δι’ ἧς κατ᾽ ὀλίγους ἀναβαίνον- veg ἀποτίϑενται τὰς ἀποσκευάς λίμνη τε μεγάλη φέρουσα πολλὴν ἄσφαλτον, ἐξ ἧς λαμβάνουσιν οὐκ ὀλίγας προσόδους. αὕτη δ᾽ ἔχει τὸ μὲν μῆκος στα- 7 90 δίων ὡς πεντακοσίων, τὸ δὲ πλάτος ὡς ἑξήκοντα, τὸ δ᾽ ὕδωρ δυσῶδες καὶ διάπικρον, ὥστε μὴ δύ- νασϑαι μήτ᾽ ἰχϑῦν τρέφειν μήτ᾽ ἄλλο τῶν xao ὕδατος εἰωϑότων ξῴων εἶναι. ἐμβαλλόντων δ᾽ εἰς αὐτὴν ποταμῶν μεγάλων τῇ γλυκύτητι διαφόρων, ss τούτων μὲν περιγίνεται κατὰ τὴν δυσωδίαν, ἐξ αὗ- τῆς δὲ μέσης κατ᾽ ἐνιαυτὸν ἐκφυσᾷ ἀσφάλτου μέ- γεϑος ποτὲ μὲν μεῖξον ἢ τρίπλεϑρον, ἔστι δ᾽ ὅτε
4 μόλις Π 19 μὲν] δὲ DF 14 τῶν ἀναβατῶν D 28 ἐκβαλλόντων CF 26 ἐκφύουσα DF
248 DIODORI SICULI
δυοῖν πλέϑρων᾽ ἐφ’ ᾧ δὴ συνήϑως oí περιοικοῦν- τες βάρβαροι τὸ μὲν μεῖξον καλοῦσι ταῦρον, τὸ δ᾽
8 ἔλαττον μόσχον ἐπονομάζουσιν. ἐπιπλεούσης δὲ τῆς ἀσφάλτου πελαγίας ὃ τύπος φαίνεται τοῖς [μὲν] ἐξ ἀποστήματος ϑεωροῦσιν οἵονεὶ νῆσος. τὴν δ᾽ ἔκπτω- 5 σιν τῆς ἀσφάλτου συμβαίνει φανερὰν γένεσϑαι τοῖς ἀνθρώποις πρὸ ἡμερῶν εἴκοσι [δύο] κύκλῳ γὰρ τῆς λίμνης ἐπὶ πολλοὺς σταδίους ὀσμὴ προσπίπτει μετὰ πνεύματος, καὶ πᾶς ὃ περὶ τὸν τόπον ἄργυρός τὲ καὶ χρυσὸς καὶ χαλκὸς ἀποβάλλει τὴν ἰδιότητα τοῦ 10 χρώματος. ἀλλ᾽ αὕτη μὲν ἀποκαϑίσταται πάλιν, ἐπειδὰν ἀναφυδηϑῆναι συμβῇ πᾶσαν τὴν ἄσφαλ- vov: ὃ δὲ πλησίον τόπος ἔμπυρος ὧν καὶ δυσώδης ποιεῖ τὰ σώματα τῶν ἀνθρώπων ἐπένοσα καὶ παν-
9 τελῶς ὀλιγοχοόνια. ἀγαϑὴ δ᾽ ἐστὶ φοινικόφυτος 15 ὅσην αὐτῆς συμβαίνει ποταμοῖς διξδιλῆφϑαι χρησί- μοις ἢ πηγαῖς δυναμέναις ἀρδεύειν. γίνεται δὲ περὶ τοὺς τόπους [τούτους] ἐν αὐλῶνί τινι καὶ τὸ καλού- μενον βάλσαμον, ἐξ οὗ πρόσοδον ἁδρὰν λαμβά- νουσιν, οὐδαμοῦ μὲν τῆς ἄλλης οἰκουμένης εὗρι- 30 σκομένου τοῦ φυτοῦ τούτου, τῆς δ᾽ ἐξ αὐτοῦ χρείας 161 εἰς φάρμακα τοῖς ἰατροῖς x«9' ὑπερβολὴν εὐὖϑε- τούδης.
49 Ἢ δ᾽ ἐχομένη τῆς ἀνύδρου καὶ ἐρήμου χώρας ᾿Δραβία τοσοῦτο διαφέρει ταύτης ὥστε διὰ τὸ πλῆ- 36 ϑος τῶν ἐν αὐτῇ φυομένων καρπῶν τε καὶ τῶν ἄλ-
1 ó] ὧν codices; cf. XIX 98 4 τύπος Schüfer, τόπος libri μὲν codices, om, XIX 98 7 δύο DF; cf. XIX 98 19 ἀναφυσῆσαι codices; cf. XIX 98 14 ποιεῖται vulg. 16
αὐτοῖς DF — 17 ἀρδεύειν GM, ἀρδεῦσαι cet. 18 τούτους om. CDF 19 ἁδρὰν XIX 98, μικρὰν D, λαμπρὰν II.
II 48. 49. 249
λων ἀγαϑῶν εὐδαίμονα Aocefl(ev προσαγορευϑῆναι. κάλαμον μὲν γὰρ καὶ δχοῖνον καὶ τὴν ἄλλην ὕλην 9 τὴν ἀρωματίζουσαν πρλλὴν φέρει καὶ καϑόλου παντο- δαπὰς φύλλων εὐωδίας, καὶ τῶν ἀποσταζόντων δα- 5 κρύων ὀσμαῖς ποικίλαις διείληπται᾽ τήν τε γὰρ σμύρναν καὶ τὸν προσφιλέστατον τοῖς ϑεοῖς εἴς v6 τὴν οἰκουμένην ἅπασαν διαπόμπιμον λιβανωτὸν αἵ ταύτης ἐσχατιαὶ φέρουσι. τοῦ δὲ κόστου καὶ κασίας, 8 ἔτι δὲ κιναμώμου καὶ τῶν ἄλλων τῶν τοιούτων 10 χόρτοι καὶ ϑάμνοι βαϑεῖαι τοσαῦται πεφύκασιν ὥστε τὰ παρὰ τοῖς ἄλλοις σπανίως ἐπὶ βωμοὺς ϑεῶν τι- ϑέμενα παρ᾽ ἐκείνοις καὶ κλιβάνων ὑπάρχειν ἐκκαύ- ματα, καὶ τὰ παρὰ τοῖς ἄλλοις μικρῷ δείγματι ὑπάρ- qovta παρ᾽ ἐχείνοις στιβάδας οἰκετικὰς ἐπὶ τῶν 15 οἰκιῶν παρέχεσθαι. τό τε καλούμενον κινάμωμον διάφορον χρείαν παρεχόμενον καὶ ῥητίνη καὶ τερέ- βινϑος ἄπλατος εὐώδης φύεται περὶ τοὺς τόπους. ἐν δὲ τοῖς ὄρεσιν οὐ μόνον ἐλάτη καὶ πεύκη φύεται 4 δαψιλής. ἀλλὰ καὶ κέδρος καὶ ἄρκευϑος ἄπλατος 80 xxi τὸ καλούμενον βόρατον. πολλαὶ δὲ καὶ ἄλλαι φύσεις εὐώδεις καρποφοροῦσαι τὰς ἀπορροίας καὶ προδπνεύδσεις ἔχουσι τοῖς ἐγγίσασι προσηνεστάταρ. καὶ γὰρ αὐτὸ τὸ τῆς γῆς ἔχει τι φυσικὸν ἔνατμον καὶ ϑυμιάμασιν ἡδέσιν ἐοικός. διὸ καὶ κατά τινας 5 35 τόπους τῆς ᾿Αραβέας ὀρυττομένης τῆς γῆς εὑρίσκονται φλέβες εὐώδεις, ὧν μεταλλευομένων ἐξαίσιοι τὸ μέ- γεϑος λατομίαι γίνονται ἐκ δὲ τούτων τὰς οἰκίας συλλέγοντες κατασχευάξουσιν, αἷς ὅταν ἐκ τοῦ περι-
. ἵ πᾶσαν CF αἷ ταύτης Reiske, ἀπ᾽ αὐτῆς αἷ ταύτης libri 10 χόρτοι] οἵ χόρτοι C 24 ἡδέσιν] εὐώδεσιν 11].
250 DIODORI SICULI
ἔχοντος προσπέσωσι ψεκάδες, τὸ διατηκόμενον ὑπὸ τῆς ἰκμάδος συρρεῖ εἰς τὰς ἁρμογὰς τῶν λίϑων, καὶ
DO πηγνύμενον συμφυεῖς ἀπεργάξεται τοίχους. μεταλ-
to
e
λεύεται δὲ κατὰ τὴν ᾿Αραβίαν καὶ ὃ προσαγορευό- μενος ἄπυρος χρυσός, οὐχ ὥσπερ παρὰ τοῖς ἄλλοις ὅ ἐκ ψηγμάτων καϑεψόμενος, ἀλλ᾽ εὐθὺς ὀρυττόμενος 162 εὑρίσκεται τὸ μέγεϑος καρύοις κασταναϊκοῖς παρα- πλήσιος, τὴν δὲ χρόαν οὕτω φλογώδης ὥστε τοὺς ἐντιμοτάτους λέθους ὑπὸ τῶν τεχνιτῶν ἐνδεϑέντας ποιεῖν τὰ κάλλιστα τῶν κοσμημάτων. ϑρεμμάτων 10 τε παντοδαπῶν τοσοῦτο κατ᾽ αὐτὴν ὑπάρχει πλῆϑος ὥστε ἔϑνη πολλὰ νομάδα βίον ἡρημένα δύνασϑαι καλῶς διατρέφεσθϑαι, σίτου μὲν μὴ προσδεόμενα, τῇ δ᾽ ἀπὸ τούτων δαψιλείᾳα χορηγούμενα. ϑηρίων τε πλῆϑος ἀλκίμων ἡ προσορίξουσα τῇ Συρίᾳ τρέφει" 15 καὶ γὰρ λέοντας καὶ παρδάλεις ἐν αὐτῇ πολλῷ πλεί- ονας καὶ μείξους καὶ ταῖς ἀλκαῖς διαφόρους πεφυ- κέναι ἤπερ ἐν τῇ Διβύῃ συμβέβηκε" πρὸς δὲ τούτοις οὗ καλούμενοι Βαβυλώνιοι τίγρεις. φέρει δὲ καὶ ξῷα διφυῆ καὶ μεμιγμένα ταῖς ἰδέαις, ὧν αἵ μὲν 30 ὀνομαξόμεναι στρουϑοκάμηλοι περιειλήφασι τοῖς τύ- ποις μίγματα χηνῶν καὶ καμήλων ἀκολούϑως τῇ προσηγορίᾳ. τὸ μὲν γὰρ μέγεϑος ἔχουσι νεογενεῖ καμήλῳ παραπλήσιον, τὰς δὲ κεφαλὰς πεφρικυίας ϑοιξὶ λεπταῖς, τοὺς δ᾽ ὀφθαλμοὺς μεγάλους καὶ κατὰ 35 τὴν χρόαν μέλανας, ἀπαραλλάκτους κατὰ τὸν τύπον
1 τὸ διατηκόμενον Wesseling, τὸ om. D, διὰ τὸ τηκό- μενον CF ὑπὸ Dindorf, ἀπὸ libri 9 συρρεῖν CF ἁρμὰς D 18 πρὸς — τέγφρεις f. del. 29 χηνῶν] πτη- νῶν Rhod. 24 πεφρικυίας Cobet, πεφυκυέας libri.
II 50. 51. 251
καὶ τὸ χρῶμα τοῖς τῶν καμήλων. μακροτράχηλον 4 δ᾽ ὑπάρχον ῥύγχος ἔχει βραχὺ παντελῶς καὶ εἰς ὀξὺ συνηγμένον. ἐπτέρωται δὲ ταρσοῖς μαλακοῖς [καὶ] τετριχωμένοις, καὶ δυσὶ σκέλεσι στηριξόμενον 5 καὶ ποσὶ διχήλοις χερσαῖον ἅμα φαίνεται καὶ πτηνόν. διὰ δὲ τὸ βάρος οὐ δυνάμενον ἐξᾶραι καὶ πέτεσθαι 5 κατὰ τῆς γῆς ὠκέως ἀκροβατεῖ, καὶ διωκόμενον ὑπὸ τῶν ἱππέων τοῖς ποσὶ τοὺς ὑποπίπτοντας λίθους οὕτως εὐτόνως ἀποσφενδονᾷ πρὸς τοὺς διώκοντας 10 ὥστε πολλάκις καρτεραῖς πληγαῖρ αὐτοὺς περιπίπτειν. ἐπειδὰν δὲ περικατάληπτον ἧ, τὴν κεφαλὴν εἴς τινα ϑάμνον ἢ τοιαύτην δχέπην ἀποκρύπτεται, οὐχ, ὡς οἴονταί τινες, ἀφροσύνῃ καὶ νωϑρότητι ψυχῆς διὰ τὸ μὴ βλέπειν ἑτέρους μηδ᾽ αὐτὸ βλέπεσϑαι δια- 15 λαμβάνον ὑφ᾽ ἑτέρων, ἀλλὰ διὰ τὸ τοῦ σώματος ἔχειν τοῦτο τὸ μέρος ἀσϑενέστατον δκέπην αὑτῷ πρὸς σωτηρίαν περιποιεῖ" ἀγαϑὴ γὰρ ἡ φύσις δι- 1 163 δάσκαλος ἅπασι τοῖς ξῴοις πρὸς διατήρησιν οὐ μόνον ἑαυτῶν, ἀλλὰ καὶ τῶν γεννωμένων. διὰ τῆς 20 συγγενοῦς φιλοξωίας τὰς διαδοχὰς εἰς ἀΐδιον ἄγουσα διαμονῆς κύχλον. αἵ δὲ καλούμεναι καμηλοπαρδά- 51 λεις τὴν [μὲν] μίξιν ἀμφοτέρων ἔχουσι τῶν ἐν τῇ προσηγορίᾳ περιεϊὶλημμένων ξῴων. τῷ μὲν γὰρ μεγέϑει μικρότεραι τῶν καμήλων εἰσὶ καὶ βραχυ- 36 τραχηλότεραι, τὴν δὲ κεφαλὴν καὶ τὴν τῶν ὀμμάτων διάϑεσιν παρδάλει παρεμφερεῖς διατετύπωνται" τὸ
e
8 μαλακῶς for. 4 καὶ om. CD; καὶ μαλακοῖς F 12 ἢ] τινα add. D 17 περιποιεῖν vulg., περιποιοῦν Reiske 20 διαδοχὰς] διαμονὰς DF 21 διαμονῆς] διαδοχῆς C καμηλοπάρδεις D 22 μὲν del. Dind. — 26 παρεμφερεῖ C, προσεμφερῆ D, corr. Hertlein.
959 DIODORI SICULI
δὲ κατὰ τὴν ῥάχιν κύρτωμα παρεμφερὲρ ἔχουσαε καμήλῳ, τῷ χρώματι καὶ τῇ τριχώσει παρδάλεσιν ἐοίκασιν" ὁμοίως δὲ καὶ τὴν οὐρὰν μακρὰν ἔχουσαι 2 τὴν τοῦ ϑηρίου φύσιν ἀποτυποῦνται. γένονται δὲ καὶ τραγέλαφοι καὶ βούβαλοι καὶ ἄλλα πλείω γένη 5 δίμορφα ξῴων καὶ τὴν σύνϑεσιν ἐκ τῶν πλεῖστον τὴν φύσιν κεχωρισμένων ἔχοντα, περὶ ὧν τὰ κατὰ 8 μέρος μακρὸν ἂν εἴη γράφειν. δοκεῖ γὰρ ἡ συνεγ- γίξουσα χώρα τῇ μεσημβρίᾳ τὴν ἀφ᾽ ἡλίου δύναμιν ξωτικωτάτην οὖσαν πολλὴν ἐμπνεῖσϑαι, καὶ διὰ τὸ τοῦτο πολλῶν καὶ ποικίλων, ἔτι δὲ καλῶν ξῴων 4 φύσεις γεννᾶν. διὰ δὲ τὰς αὐτὰς αἰτίας κατὰ μὲν τὴν Αἴγυπτον τούς τε κροκοδείλους φύεσϑαι καὶ τοὺς ποταμίους ἵππους, κατὰ δὲ τὴν “ἰθιοπίαν καὶ τὴν τῆς “ιβύης ἔρημον ἐλεφάντων τε πλῆϑος xci παντοδαπῶν ὕφεών τε καὶ τῶν ἄλλων ϑηρίων καὶ δρακόντων ἐξηλλαγμένων τοῖς τε μεγέϑεσι καὶ voto | ἀλκαῖς, ὁμοίως δὲ καὶ τοὺς περὶ τὴν Ἰνδικὴν ἐλέ- φαντας, ὑπερβάλλοντας τοῖς τε ὄγκοις καὶ πλήϑεσιν, ἔτι δὲ ταῖς ἀλκαῖρ. 30 52 Οὐ μόνον δ᾽ ἐν ταύταις ταῖς χώραις ξῷα ysv- νᾶται ταῖς ἰδέαις ἐξηλλαγμένα διὰ τὴν ἀφ᾽ ἡλίου συνεργίαν καὶ δύναμιν, ἀλλὰ καὶ λίϑων παντοίων ἐχφύσεις διάφοροι ταῖς χρόαις καὶ ταῖς λαμπρότηδσι 2 διαφανεῖς. τοὺς yàg κρυστάλλους λίϑους ἔχειν τὴν s5 σύστασιν ἐξ ὕδατος καϑαροῦ παγέντος οὐχ ὑπὸ ψύ- χους, ἀλλ᾽ ὑπὸ ϑείου πυρὸς δυνάμεως, δι᾽ ἣν ἀσή- πτους μὲν αὐτοὺς διαμένειν, βαφῆναι δὲ πολυμόρφως
7 τῇ φύσει II 28 πολυμόρφῳ Reiske.
lI 51. 52. 253
ἀναϑυμιάσει πνεύματος. σμαράγδους γὰρ καὶ τὰ 8 καλούμενα βηρύλλια κατὰ τὰς ἐν τοῖς χαλκουργείοις μεταλλείας γινόμενα διὰ τὴν ἀπὸ τῶν ϑείων βαφὴν καὶ σύνδεσιν συγχρῴξεσϑαι, τοὺς δὲ χρυσολίϑους 164 ὑπὸ καπνώδους ἀναϑυμιάσεως ἡλίου ϑερμότητι φυ-
6 ομένους λέγουσι τυγχάνειν τούτου τοῦ χρώματος. διὸ καὶ τοὺς ὀνομαξομένους ψευδοχούδους κατα- 4 δκευάξεσϑαι διὰ τοῦ ϑνητοῦ καὶ ὑπ᾽ ἀνθρώπων γε- γονότος πυρὸς βαπτομένων τῶν κρυστάλλων. τὰς
10 ὃὲ τῶν ἀνθράκων φύσεις φωτὸς δύναμιν ἐμπιλη- ϑεῖσαν τῇ πήξει φασὶν ἀποτελεῖν τῷ μᾶλλον καὶ ἧττον τὰς ἐν αὐτοῖς διαφοράς. παραπλησίως δὲ ὅ καὶ τὰς τῶν ὀρνέων μορφὰς ἐπιχρῴξεσϑαι, τὰς μὲν ὁλοπορφύρους φαινομένας, τὰς δὲ κατὰ μέρος παν-
15 τοίαις χρόαις διειλημμένας᾽ τὰ μὲν γὰρ φλόγινα, τὰ δὲ κροκώδη, τινὰ δὲ σμαραγδίξοντα, πολλὰ δὲ χρυσοειδῆ φαίνεσϑαι κατὰ τὰς πρὸς τὸ φῶς ἐγκλίέ- ὅεις αὐτῶν, καὶ λαϑόλου πολυειδεῖς καὶ δυδερμη- νεύτους ἀποτελεῖσθαι χρόας᾽ ὕπερ καὶ ἐπὶ τῆς κατ᾽
30 οὐρανὸν ἴριδος ὁρᾶσϑαι γινόμενον ὑπὸ τοῦ περὶ τὸν ἥλιον φωτός. ἐκ δὲ τούτων τοὺς φυσιολόγους 6 συλλογιξομένους ἀποφαίνεσϑαι διότι καὶ τὴν ἄνω- ϑὲν τῆς τῶν προειρημένων ἐκφύσεως ποικιλίαν ἔβα- ψὲν ὃ συγγενὴς ϑερμασία, συνεργήσαντος ἡλίου
35 τοῦ ξωοποιοῦντος τὰς ἑκάστων μορφάς. καϑόλου 1 0i καὶ τῆς περὶ τὰ ἄνϑη διαφορᾶς τῆς χρόας καὶ
6 θερμότητος CF φυομένης conicio 7 ψευδοχρυσο- λίθους Salmasius 9 τὰς — φύσεις] ταῖς — φύσεσι conicio 11 φασὶν Rhod., φύσιν codices τῷ] καὶ τῷ Reiske 20 ἔριος D 428 τῆς del. et ἐκ φύσεως leg. Reiske.
254 DIODORI SICULI
τῆς τῆς γῆς ποικιλίας τοῦτον ὑπάρχειν αἴτιον καὶ δημιουργόν οὗ τὴν φυσικὴν ἐνέργειαν τὰρ ϑνητὰρ τέχνας μιμησαμένας βάπτειν ἕκαστα καὶ ποικέλλειν,
8 μαϑητρίας γενομένας τῆς φύσεως. τὰ μὲν γὰρ χρώ- ματα τὸ φῶς ἀπεργάξεσϑαι, τὰς δὲ ὀσμὰς τῶν καρ- 5 zv καὶ τὰς ἰδιότηταρ τῶν χυλῶν, ἔτι δὲ τὰ μεγέϑη τῶν ξῴων καὶ τὰρ ἑκάστου διαϑέσεις, πρὸς δὲ τού- τοις Tüg τῆς γῆς ἰδιότηταρ, γεννᾶν τὴν περὶ τὸν ἥλιον ϑερμασίαν, εἰς πολυτραφῆ χώραν καὶ yóvi- μον ὕδωρ ἐνθάλπουσαν καὶ δημιουργὸν γινομένην 10
9 τῆς ἑκάστου φύσεως. διόπερ οὔτε ἡ Παρία λύγδος οὔτ᾽ ἄλλη ϑαυμαξομένη πέτρα τοῖς ᾿“ραβίοις λέθοιρ ἐξισωϑῆναι δύναται, ὧν λαμπροτάτη μὲν ἡ λευ- κότης, βαρύτατος di ὃ σταϑμός, ἡ δὲ λειότης ὑπερ- βολὴν ἑτέροις οὐκ ἀπολείπουσα. αἰτία db τῆς χώρας 1 τῆς κατὰ μέρος ἰδιότητος, καθάπερ προεῖπον, ἡ περὶ τὸν ἥλιον δύναμιρ, ϑερμασίᾳ μὲν πήξασα, ξηρότητε 165
ὅ8 δὲ πιλήδασα, φέγγει 0$ λαμπρύνασα. διὸ καὶ τὸ τῶν ὀρνέων γένος πλείστης θερμασίας κεκοινωνηχὸς ἐγένετο διὰ μὲν τὴν κουφότητα πτηνόν, διὰ δὲ τὴν ἢ ἀφ᾽ ἡλίου συνεργίαν ποικίλον, καὶ μάλιστα κατὰ
2 τὰς προκειμένας ἡλίῳ χώρας. ἡ μὲν γὰρ Βαβυλωνία ταώνων ἐχτρέφει πλῆϑος παντοίαιρ χρόαις ἐπηνϑι- σμένων. αἱ δὲ τῆς Συρίας ἐσχατιαὶ ψιττακοὺς καὶ πορφυρέωνας καὶ μελεαγρίδας καὶ ἄλλας ξῴων ἐδίαρ 36
8 φύσεις τοῖς χρώμασι καὶ ποικίλαρ συγκρίσεις. ὁ δ᾽ αὐτὸς λόγος καὶ κατὰ τὰς ἄλλας χώρας τῆς γῆς τὰς κατὰ τὴν ὁμοίαν κρᾶσιν κειμένας, λέγω δ᾽ ᾿Ινδικὴν
1 τῆς τῆς] τὰς τῆς vulg. 11 λίγδος II, Ax D, λίθος Α 22 ἡλίου 1l 25 ἄλλων F 471 τὰς τῆς γῆς D.
II 52. 58. 54. 255
καὶ τὴν Ἐρυϑρὰν ϑάλατταν, ἔτι δὲ Αἰθιοπίαν καί τινα μέρη τῆς Μιβύης. ἀλλὰ τῆς μὲν πρὸς ἀνατολὰς 4 κεκλιμένης πιοτέρας οὔσης εὐγενέστερα καὶ μείζονα φύεται ξῷα᾽ τῆς δ᾽ ἄλλης ἀεὶ κατὰ τὸν τῆς ἀρετῆς 5 λόγον ἕκαστα ταῖς διαϑέσεσι γεννᾶται. ὁμοίως δὲ 5 καὶ τῶν δένδρων οἱ φοίνικες κατὰ μὲν τὴν Διβύην αὐχμηροὺς καὶ μικροὺς ἐχφέρουσι καρπούς, τῆς δὲ Συρίας κατὰ μὲν τὴν Κοίλην οἵ καρυωτοὶ προσαγο- οευόμενοι γεννῶνται, διάφοροι κατά τε τὴν γλυ- 10 κύτητα καὶ τὸ μέγεϑος, ἔτι δὲ τοὺς χυμούς. τούτων 6 δὲ πολλῷ μείξους κατὰ τὴν ᾿Δραβίαν καὶ τὴν Βαβυ- λωνίαν ὁρᾶν ἔστι γινομένους, κατὰ μὲν τὸ μέγεϑος δξξ δακτύλων ὄντας, τῇ δὲ χρόα τοὺς μὲν μηλίνους, τοὺς δὲ φοινικοῦς, ἐνίους δὲ πορφυρίξοντας᾽" ὥσϑ᾽ 15 ὑπ’ αὐτῶν ἅμα καὶ τὴν ὄὕψιν τέρπεσϑαι καὶ τὴν γεῦσιν ψυχαγωγεῖσϑαι. τὰ δὲ στελέχη τῶν φοινίκων τὸ μὲν μῆκος ἀέριον ἔχει, τὴν δὲ περιφέρειαν ψιλὴν πανταχόϑεν μέχρι τῆς κορυφῆς. ἀκρόκομα δ᾽ ὄντα 1 διαφόρους ἔχει τὰς ἀπὸ τῆς κόμης διαϑέδεις" τὰ 20 μὲν γὰρ πάντῃ τοὺς ῥάδικας ἔχει περικεχυμένουρ, καὶ κατὰ μέδον ἔκ τινος περιφραγέντος φλοίοῦ βο- τρυώδη καρπὸν ἀνίησι, τὰ δὲ ἐφ᾽’ ὃν μέρος ἔχοντα κεκλιμένας τὰς ἐπὶ τῆς κορυφῆς κόμας σχηματισμὸν 166 ἀποτελεῖ λαμπάδος ἀπαιϑυσσομένης. ἔνια δ᾽ ἐπ᾽ es ἀμφότερα τὰ μέρη περικλώμενα καὶ διπλῇ τῇ κατα- ϑέσει τῶν κλάδων ἀμφίχαιτα γινόμενα γραφικὴν ἀποτελεῖ τὴν πρόσοψιν. Τῆς δ᾽ ὅλης ᾿4ραβίας τὴν μὲν ἐπὶ μεσημβρίαν 54
3 κειμένης CF 1 πικροὺς Ὁ 11 ὑψιλὴν C, ὑψη- Aj» D 22 ὑφ᾽ CF.
256 DIODOBI SICULI
νεύουσαν εὐδαίμονα προσαγορεύουσι, τὴν δ᾽ ἐνδο- τέρω κειμένην νέμεται πλῆϑος ᾿ράβων νομάδων καὶ σκηνίτην βίον ἡρημένων. οὗτοι δὲ ϑρεμματοτρο- φοῦντες ἀγέλας μεγάλας βοσκημάτων ἑναυλίξονται πεδίοις ἀμετρήτοις. ἡ δ᾽ ἀνὰ μέσον ταύτης τε καὶ ὅ τῆς εὐδαίμονος ᾿“ραβίας ἔρημος καὶ ἄνυδρός ἔστι, καϑάπερ προείρηται" τὰ δὲ πρὸς δυσμὰς μέρη κε- κλιμένα τῆς ᾿Δραβίας διείληπται πεδίοις ἁμμώδεσιν ἀερίοις τὸ μέγεθος, δι’ ὧν οἵ τὰς ὁδοιπορίας ποι- ούμενοι κωϑάπερ οἵ ἐν τοῖς πελάγεσι πρὸς τὰς ἀπὸ 10 τῶν ἄρκτων σημασίας τὴν διέξοδον ποιοῦνται. τὸ δ᾽ ὑπολειπόμενον μέρος τῆς ᾿ραβίας τὸ πρὸς τὴν Συ- ρίαν κεκλιμένον πλήϑει γεωργῶν καὶ παντοδαπῶν ἐμπόρων, οἵ διὰ τὰς τῶν φορτίων εὐκαίρους ἀντι- δόσεις τὰ παρ᾽ ἀμφοτέροις σπανίξοντα πρὸς δα- 16 4 ψίλειαν τῶν χρησίμων διορϑοῦνται. ἡ δὲ παρὰ τὸν ὠχεανὸν ᾿Αραβία κεῖται μὲν ὑπεράνω τῆς εὐ- δαίμονος, ποταμοῖς δὲ πολλοῖς καὶ μεγάλοις διδι- λημμένη πολλοὺς ποιεῖ τόπους λιμνάξοντας καὶ ὅ μεγάλων ἑλῶν περιμέτρους. τοῖς δ᾽ ἐκ τῶν ποτα- 30 μῶν ἐπακτοῖς ὕδασι καὶ τοῖς ἐκ τῶν θερινῶν Üu- βρων γινομένοις ἀρδεύοντες πολλὴν χώραν, καὶ δὲ- πλοῦς καρποὺς λαμβάνουσι. τρέφει δὲ ὃ τόπος οὗτος ἐλεφάντων ἀγέλας καὶ ἄλλα ξῷα κητώδη χερσαῖα [ϑηρία)] καὶ δίμορφα, ταῖς ἰδέαις ἐξηλλαγ- 36 μένα" πρὸς δὲ τούτοις ϑρεμμάτων παντοδαπῶν πλήϑει, καὶ μάλιστα βοῶν καὶ προβάτων τῶν τὰς 6 μεγάλας καὶ παχείας ἐχόντων οὐράς. πλεῖστα δὲ
t2
e
t ἀγέλαις μεγάλαις 11 10 ἀπὸ om. D 25 θηρία om. E.
II 54. 55. 201
καὶ διαφορώτατα γένη καμήλων τρέφει, τῶν τε ψιλῶν καὶ δασέων καὶ διπλοῦν ἀνατετακότων τὸ κατὰ τὴν ῥάχιν κύρτωμα καὶ διὰ τοῦτο διτύλων ὀνομαξομένων, ὧν αἵ μὲν γάλα παρεχόμεναι καὶ
5 κρεοφαγούμεναι πολλὴν παρέχονται τοῖς ἐγχωρίοις δαψίλειαν, αἱ δὲ πρὸς νωτοφορίαν ἠσκημέναι πυρῶν μὲν ἀνὰ δέκα μεδίμνους νωτοφοροῦσιν, ἀνθρώπους δὲ κατακειμένους ἐπὶ κλίνης πέντε βαστάξουσιν᾽ al δὲ ἀνάκωλοι καὶ λαγαραὶ ταῖς συστάσεσι δρομάδες
10 εἰσί, καὶ διατείνουσι πλεῖστον ὁδοῦ μῆκος, καὶ μάλιστα πρὸς τὰς διὰ τῆς ἀνύδρου καὶ ἐρήμου συν-
167 τελουμένας δδοιπορίας. αἵ δ᾽ αὐταὶ καὶ κατὰ τοὺς πολέμους εἰς τὰς μάχας ἔχουσαι τοξότας ἄγονται δύο ἀντικαθημένους ἀλλήλοις ἀντινώτους" τούτων
ι5 δὲ ὃ μὲν τοὺς κατὰ πρόσωπον ἀπαντῶντας, ὃ δὲ τοὺς ἐπιδιώκοντας ἀμύνεται. περὶ μὲν οὖν τῆς ᾿Δραβίας καὶ τῶν ἐν αὐτῇ φυομένων εἰ καὶ πεπλεο- νάχαμεν, ἀλλ᾽ οὖν πολλὰ τοῖς φιλαναγνωστοῦσι πρὸς φιληκοΐαν ἀπηγγέλκαμεν.
20 Περὶ δὲ τῆς κατὰ τὸν ὠκεανὸν εὑρεϑείσης DD νήσου κατὰ τὴν μεσημβρίαν καὶ τῶν κατ᾽ αὐτὴν παραδοξολογουμένων πειρασόμεϑα συντόμως διελ- ϑεῖν, προεκϑέμενοι τὰς αἰτίας τῆς εὑρέσεως ἀκριβῶς. ᾿Ιαμβοῦλος ἦν ἐκ παίδων παιδείαν ἐξηλωκώς, μετὰ 9
86 δὲ τὴν τοῦ πατρὸς τελευτὴν ὄντος ἐμπόρου καὶ αὐτὸς ἔδωκεν ἑαυτὸν ἐπὶ τὴν ἐμπορίαν. ἀναβαίνων δὲ διὰ τῆς ᾿Δἀραβίας ἐπὶ τὴν ἀρωματοφόρον ὑπό τινων λῃστῶν συνελήφϑη μετὰ τῶν συνοδοιπόρων. τὸ
«ἡ
11 πρὸς τὰς διὰ τῆς] διὰ τῆς πρὸς D συντελουμένης D. DropoRvs I. 17
258 DIODORI SICULI
μὲν οὖν πρῶτον μετά τινος τῶν συνεαλωκότων ἀπεδείχϑη νομεύς, ὕστερον δ᾽ ὑπό τινων Αἰθιόπων μετὰ τοῦ συνόντος λῃστευϑεὶς ἀπήχϑη πρὸς τὴν παραϑαλάττιον τῆς “ἰϑιοπίας. οὗτοι δὲ συνηρπά- γηδσαν εἰς καϑαρμὸν τῆς χώρας, ὄντες ἀλλοεϑνεῖρ. 5 νόμιμον γὰρ ἦν τοῖς τῇδε κατοικοῦσιν “ὐθίοψι παρα- δεδομένον ἐκ παλαιῶν χρόνων, χρησμοῖς ϑεῶν κε- κυρωμένον, διὰ γενεῶν μὲν εἴκοσιν, ἐτῶν δ᾽ ξξακο- σίων, τῆς γενεᾶς ἀριϑμουμένης τριακονταετοῦρ᾽ τοῦ δὲ καϑαρμοῦ γινομένου δυσὶν ἀνθρώποις ἦν 1:0 αὐτοῖς πλοιάριον κατεσκευασμένον τῷ μεγέϑει σύμ- μετρον, τούς τ᾽ ἐν τῇ ϑαλάττῃ χειμῶνας ἀναφέρειν ἰσχῦον καὶ ῥαδίως ὑπὸ δυοῖν ἀνθρώπων ὑπη- ρετεῖσϑαι δυνάμενον" εἰς δὲ τοῦτο τροφὴν δυσὶν ἀνθρώποις ἱκανὴν εἰς ἕξ μῆνας ἐνθέμενοι, καὶ τοὺς 15 ἄνδρας ἐμβιβάδαντες, προσέταττον ἀνάγεσϑαι κατὰ τὸν χρησμόν. πλεῖν δὲ διεκελεύοντο πρὸς τὴν με- 4 σημβρίαν' ἥξειν γὰρ αὐτοὺς εἰς νῆδον εὐδαίμονα καὶ ἐπιεικεῖς ἀνθρώπους, παρ᾽ οἷς μακαρίως ξήσε- σϑαι. ὁμοίως δὲ xol τὸ ἑαυτῶν ἔϑνος ἔφασαν, ἐὰν so μὲν οἵ πεμφϑέντες εἰς τὴν νῆσον διασωθῶσιν, ἕξα- κοσίων ἐτῶν εἰρήνης καὶ βίου κατὰ πᾶν εὐδαίμονος ἀπολαύσειν: εἰ δὲ καταπλαγέντες τὸ μῆκος τοῦ πελάγους εἰς τοὐπίσω ποιήδονται τὸν πλοῦν. ὡς ἀσεβεῖς καὶ λυμεῶνας ὅλου τοῦ ἔϑνους τιμωρίαις 36 b περιπεσεῖσϑαι ταῖς μεγίσταις. τοὺς μὲν οὖν Αἰθίοπάς φασι μεγάλην πανήγυριν ἀγαγεῖν παρὰ τὴν ϑάλατ-168 ταν, καὶ ϑυσίας μεγαλοπρεπεῖς ἐπιτελέσαντας κατα-
o
6 τήνδε D — 9 τριάκοντ᾽ ἔτη DF 12 v] δ᾽ CF 27 μεγάλην φασὶ vulg.
II 55. 56. 259
στέψαι τοὺς σκεψομένους καὶ καϑαρμὸν ποιησομένους τοῦ ἔϑνους ἐξαποστεῖλαι. τούτους δὲ πλεύσαντας 8 πέλαγος μέγα καὶ χειμασϑέντας ἐν μησὶ τέτταρσι προδενεχϑῆναι τῇ προσημανϑείσῃ νήσῳ, στρογγύλῃ 5 uiv ὑπαρχούσῃ τῷ σχήματι, τὴν δὲ περίμετρον ἐχούσῃ σταδίων ὡς πεντακισχιλίων. ἤδη δ᾽ αὐτῶν D6 ἐγγιξόντων τῇ νήσῳ τῶν ἐγχωρίων τινὰς ἀπαντή- ὅαντας καταγαγεῖν τὸ σκάφος" τοὺς δὲ κατὰ τὴν νῆσον συνδραμόντας ϑαυμάξειν μὲν τὸν τῶν ξένων 10 κατάπλουν, προδενεχϑῆναι δὲ αὐτοῖς ἐπιεικῶς καὶ μεταδιδόναι τῶν παρ᾽ αὐτοῖς χρησίμων. εἶναι δὲ 95 τοὺς τὴν νῆσον οἰχοῦντας ταῖς τε τῶν σωμάτων ἐδιότησι καὶ ταῖς ἀγωγαῖς πολὺ διαλλάττοντας τῶν κατὰ τὴν ἡμετέραν οἰκουμένην᾽ πάντας μὲν γὰρ 15 παραπλησίους εἶναι τοῖς ἀναπλάσμασι τῶν σωμάτων, καὶ κατὰ τὸ μέγεϑος ὑπεράγειν τοὺς τέτταρας πήχεις, τὰ δὲ ὀστᾶ τοῦ σώματος ἔχειν ἐπὶ ποσὸν καμπτό- μενα καὶ πάλιν ἀποκαϑιστάμενα παραπλησίως τοῖς νευρώδεσι τόποις. εἶναι δὲ τοῖς σώμασιν ἁπαλοὺς 8 20 μὲν καϑ᾽’ ὑπερβολήν, εὐτονωτέρους δὲ πολὺ τῶν παρ᾽ ἡμῖν" δραξαμένων γὰρ αὐτῶν ταῖς χερσὶν ὁδηποτοῦν μηδένα δύνασθαι τὸ τοῖς δακτύλοις περιληφϑὲν ἐχτρέψαι. τρίχας δ᾽ ἁπλῶς μηδαμῇ τοῦ σώματος ἔχειν πλὴν ἐν τῇ κεφαλῇ καὶ ὀφρύσι καὶ 25 βλεφάροις, ἔτι δὲ καὶ πώγωνι, τὰ δὲ ἄλλα μέρη τοῦ σώματος οὕτω λεῖα ὥστε μηδὲ τὸν ἐλάχιστον χνοῦν ἐν τῷ σώματι φαίνεσϑαι. εἷναι δὲ καὶ τῷ κάλλει 4 διαπρεπεῖς καὶ ταῖς ἄλλαις περιγραφαῖς τοῦ σώματος 1 ποιησαμένους vulg. 12 re om. vulg. 28 μηδαμοῦ F
28 τοῦ 6. περιγραφαῖς vulg. 17*
5
o
e3
260 DIODORI SICULI
εὐρύϑμους. καὶ τὰ uiv τῆς ἀκοῆς τρήματα πολὺ τῶν παρ᾽ ἡμῖν ἔχειν εὐρυχωρέστερα, καὶ καϑάπερ ἐπιγλωττίδας αὐτοῖς ἐκπεφυχέναι. ἴδιον δέ τι καὶ περὶ τὴν γλῶτταν αὐτοὺς ἔχειν, τὸ μὲν φυσικῶς αὐτοῖς συγγεγενημένον, τὸ δ᾽ ἐξ ἐπινοίας φιλο- δ τεχνούμενον᾽ δίπτυχον μὲν γὰρ αὐτοὺς ἔχειν τὴν γλῶτταν ἐπὶ ποσόν, τὰ δ᾽ ἐνδοτέρω προσδιαιρεῖν, ὥστε διπλῆν αὐτὴν γίνεσθαι μέχρι τῆς ῥίζης. διὸ καὶ ποικιλωτάτους αὐτοὺς εἶναι [καὶ] ταῖς φωναῖς οὐ μόνον πᾶσαν ἀνθρωπίνην καὶ διηρϑρωμένην διά- 1 λεκτον μιμουμένους, ἀλλὰ καὶ τὰς τῶν ὀρνέων πολυφωνίας, καὶ καϑόλου πᾶσαν ἤχου ἰδιότητα
'προΐϊεσϑαι" τὸ δὲ πάντων παραδοξότατον, ἅμα πρὸς
δύο τῶν ἐντυγχανόντων λαλεῖν ἐντελῶς, ἀποχρινο- μένους τε καὶ ταῖς ὑποκχειμέναις περιστάσεσιν oixs(ag 15 ὁμιλοῦντας᾽ τῇ μὲν γὰρ ἑτέρᾳ πτυχὶ πρὸς τὸν ἕνα, τῇ δ᾽ ἄλλῃ πάλιν ὁμοίως πρὸς τὸν ἕτερον διαλέγε- 169 σϑαι. εὐχρατότατον δ᾽ εἶναι τὸν ἀέρα παρ᾽ αὐτοῖρ, ὡς ἂν κατὰ τὸν ἰσημερινὸν οἰκοῦντας, καὶ jo" ὑπὸ καύματος μήϑ᾽ ὑπὸ ψύχους ἐνοχλουμένους. καὶ 30 τὰς ὀπώρας δὲ παρ᾽ αὐτοῖς παρ᾽ ὅλον τὸν ἐνιαυτὸν ἀκμάξειν, ὥσπερ καὶ ὃ ποιητής φησιν
ὄχνη ἐπ᾽ ὄχνῃ γηράσκει, μῆλον δ᾽ ἐπὶ μήλῳ,
αὐτὰρ ἐπὶ σταφυλῇ σταφυλή, σῦκον δ᾽ ἐπὶ σύκῳ. εἶναι δὲ διὰ παντὸς παρ᾽ αὐτοῖς τὴν ἡμέραν ἴσην τῇ ss γυχτί, καὶ κατὰ τὸ μέσον τῆς ἡμέρας μὴ γίνεσϑαι
1 ἀκοῆς] ῥινὸς C 1 προσδιαιρεῖν Schifer, πρὸς διαέ- ρεσιν libri 9 xol delevi, ταῖς φωναῖς καὶ Schüfer 15 περι- σεάσεσιν} περιστάσεσι καὶ CD 17 ὁμοίως om. D 18 εὐὖκρα- τότερον CD 2421 ὀπώρας] ὥρας DF.
II 56. 57. 261
παρ᾽ αὐτοῖς σκιὰν μηδενὸς διὰ τὸ κατὰ κορυφὴν
εἶναι τὸν ἥλιον. βιοῦν δ᾽ αὐτοὺς κατὰ συγγενείας D'T
καὶ συστήματα, συνηγμένων τῶν οἰκείων οὐ πλει- όνων ἢ τετρακοσίων" τούτους δ᾽ ἐν τοῖς λειμῶσι διαξῆν, πολλὰ τῆς χώρας ἐχούσης πρὸς διατροφήν" διὰ γὰρ τὴν ἀρετὴν τῆς νήσου καὶ τὴν εὐκρασίαν τοῦ ἀέρος γεννᾶσϑαι τροφὰς αὐτομάτους πλείους τῶν ἱχανῶν. φύεσθαι γὰρ παρ᾽ αὐτοῖς κάλαμον πολύν, φέροντα καρπὸν δαψιλῆ, παρεμφερῆ τοῖς 10 λευκοῖς ὀρόβοις. τοῦτον οὖν συναγαγόντες βρέ- χουσιν ἐν ὕδατι ϑερμῷ, μέχρι ἂν τὸ μέγεϑος σχῶ- σιν ὡς φοῦ περιστερᾶς" ἔπειτα συνθλάσαντες καὶ τρέψαντες ἐμπείρως ταῖς χερσὶ διαπλάττουσιν ἄρτους, oUc ὀπτήσαντες σιτοῦνται διαφόρους ὄντας τῇ γλυ- κύτητι. εἶναι δὲ καὶ πηγὰς ὑδάτων δαψιλεῖς, τὰς μὲν ϑερμῶν εἰς λουτρὰ καὶ κόπων ἀφαίρεσιν εὐϑέ- τους, τὰς δὲ ψυχρῶν τῇ γλυκύτητι διαφόρους καὶ πρὸς ὑγέειαν συνεργεῖν δυναμένας. ὑπάρχειν ὃὲ παρ᾽ αὐτοῖς καὶ παιδείας πάσης ἐπιμέλειαν, μάλιστα 40 δὲ ἀστρολογίας᾽ γράμμασί τε αὐτοὺς χρῆσϑαι κατὰ
μὲν τὴν δύναμιν τῶν σημαινόντων εἴκοσι καὶ ὀκτὼ
τὸν ἀριϑμόν, κατὰ δὲ τοὺς χαρακτῆρας ἑπτά, ὧν
ἕκαστον τετραχῶς μετασχηματίξεσθαι. γοάφουσι δὲ
τοὺς στίχους οὐχ εἰς τὸ πλάγιον ἐκτείνοντες, ὥσπερ 95 ἡμεῖς, ἀλλ᾽ ἄνωϑεν κάτω καταγράφοντες εἰς ὀρϑόν.
πολυχρονίους δ᾽ εἶναι τοὺς ἀνθρώπους καϑ' ὑπερ-
βολήν, ὡς ἂν ἄχρι τῶν πεντήκοντα καὶ ἑκατὸν ἐτῶν
ων
μά e
11 ἔχωσι C 21 σημαινομένων Dind. 28 γράφουσι — 95 ὀρθόν in omnibus codicibus post p. 269, 4 ἀπότομον scripta sunt: transposuit Wesseling 927 τῶν om.D. ἔτη D.
to
o
ru
2062 DIODOBI SICULI
ξῶντας καὶ γινομένους ἀνόσους κατὰ τὸ πλεῖστον. δ τὸν δὲ πηρωϑέντα ἢ καϑόλου τι ἐλάττωμα ἔχοντα ἐν τῷ σώματι μεϑιστάνειν ἑαυτὸν ἐκ τοῦ ξῆν ἀν- αγκάξουσι κατά τινα νόμον ἀπότομον. νόμιμον ὃ᾽ αὐτοῖς ἐστι ξῆν ἄχρι ἐτῶν ὡρισμένων, καὶ τὸν χρόνον 5 τοῦτον ἐχπληρώσαντας ἑκουσίως μεταλλάττειν ἐξ- ηλλαγμένῳ ϑανάτῳ᾽ φύεσθαι γὰρ παρ᾽ αὐτοῖς ἐδιο- φυῆ βοτάνην, ἐφ᾽ ἧς ὅταν τιρ κοιμηϑῇ, λεληϑότως καὶ προσηνῶς εἰς ὕπνον κατενεχϑεὶς ἀποϑνήσκει. 58 γυναῖκας δὲ μὴ γαμεῖν, ἀλλὰ κοινὰς ἔχειν, καὶ τοὺς 10 γεννηϑέντας παῖδας ὡς κοινοὺς τρέφοντας ἐπ᾽ ἴσης 110 ἀγαπᾶν" νηπίων δ᾽ ὄντων αὐτῶν πολλάκις τὰς τρε- φούσας διαλλάττειν τὰ βρέφη, ὅπως μηδ᾽ αἱ μητέρες ἐπιγινώσκωσι τοὺς ἰδίους. διόπερ μηδεμιᾶς παρ᾽ αὐτοῖς γινομένης φιλοτιμίας ἀστασιάστους καὶ τὴν 16 2 ὁμόνοιαν περὶ πλείστου ποιουμένους διατελεῖν. εἶναι δὲ παρ᾽ αὐτοῖς καὶ ξῷα, μικρὰ μὲν τοῖς μεγέϑεσι, παράδοξα δὲ τῇ φύσει τοῦ σώματος καὶ τῇ δυνάμει τοῦ αἵματος" εἶναι γὰρ αὐτὰ τῷ σχήματι στρογγύλα καὶ παρεμφερέστατα ταῖς χελώναιρ, τὴν δ᾽ ἐπι- 30 φάνειαν δυσὶ γραμμαῖς μηλίναις κεχιασμένα, ἐφ᾽ 8 ἑκάστης δὲ ἄκραρ ἔχειν ὀφθαλμὸν καὶ στόμα' διὸ καὶ τέτταρσιν ὄμμασι βλέποντα καὶ τοῖς ἴσοις στό- μασι χρώμενα εἰς ἕνα φάρυγα συνάγειν τὰ σιτία, καὶ διὰ τούτον καταπινομένηρ τῆς τροφῆς εἰς μίαν 25 κοιλίαν συρρεῖν ἅπαντα" ὁμοίως δὲ τὰ σπλάγχνα καὶ τἄλλα τὰ ἐντὸς πάντα ἔχειν μοναχά. πόδας δὲ ὑποκεῖσθαι κύκλῳ τῆς περιφερείας πολλούς, δι’ ὧν
7 διφυῆ codices 9 καὶ προσηνῶς εἰς ABDE, καὶ ἀπόνως πρὸρ cet.
II 57. 58. 263
δύνασϑαι πορεύεσϑαι πρὸς ὃ ἂν μέρος βούληται. τὸ δ᾽ αἷμα τούτου τοῦ ξῴου ϑαυμάσιον ἔχειν δύνα- μιν᾽ πᾶν γὰρ τὸ διατμηϑὲν ἔμπνουν σῶμα κολλᾶν παραχρῆμα, κἂν ἀποκοπεῖσα χεὶρ ἢ ὅμοιον εἰπεῖν τύχῃ, δι’ αὐτοῦ κολλᾶσϑαι προσφάτον τῆς τομῆς οὔσης, καὶ τἄλλα δὲ μέρη τοῦ σώματος, ὅσα μὴ κυρίοις τόποις καὶ συνέχουσι τὸ ξῆν κατέχεται. ἕκα- στον δὲ τῶν συστημάτων τρέφειν ὄρνεον εὐμέγεϑες ἰδιάξον τῇ φύσει, καὶ διὰ τούτου πειράξεται τὰ 10 νήπια τῶν βρεφῶν ποίας τινὰς ἔχει τὰς τῆς ψυχῆς διαϑέσεις᾽" ἀναλαμβάνουσι γὰρ αὐτὰ ἐπὶ τὰ ξῷα, καὶ τούτων πετομένων τὰ μὲν τὴν διὰ τοῦ ἀέρος φορὰν ὑπομένοντα τρέφουσι, τὰ δὲ περιναύτια γινό- μενα καὶ ϑάμβους πληρούμενα ῥίπτουσιν, ὡς οὔτε 16 πολυχρόνια καϑεστῶτα οὔτε τοῖς ἄλλοις τοῖς τῆς
ψυχῆς λήμασιν ἀξιόλογα. ἑχάστου δὲ συστήματος ὃ 6
πρεσβύτερος ἀεὶ τὴν ἡγεμονίαν ἔχει, καθάπερ τις
βασιλεύς, καὶ τούτῳ πάντες πείϑονται" ὅταν δ᾽ δ᾽
πρῶτος τελέσας τὰ ἑκατὸν καὶ πεντήκοντα ἔτη κατὰ 20 τὸν νόμον ἀπαλλάξῃ ἑαυτὸν τοῦ ξῆν, ὃ μετὰ τοῦτον πρεσβύτατος διαδέχεται τὴν ἡγεμονίαν. ἡ δὲ περὶ τὴν νῆσον θάλαττα, ῥοώδης οὖσα καὶ μεγάλας ἀμπώτεις καὶ πλημύρας ποιουμένη, γλυκεῖα τὴν γεῦσιν καϑέστηκε. τῶν δὲ παρ᾽ ἡμῖν ἄστρων τὰς 25 ἄρκτους καὶ πολλὰ [τῶν xoc9' ἡμᾶς) καϑόλου μὴ 111 φαίνεσϑαι. ἑπτὰ δ᾽ ἦσαν αὗται νῆσοι παραπλήσιαι μὲν τοῖς μεγέϑεσι, σύμμετρον δ᾽ ἀλλήλων διεστη-
4 xdv] καὶ D ἢ om. CDF εἰπεῖν] ἢ Ἢ ποῦς α 19 κατὰ A, καὶ κατὰ cet. 265 τῶν xod ἡμὰς om. E, τὸ C; τῶν κατ᾽ αὐτὰς COnicio; xal πόλον τὸν xa9" ἡμᾶς Salmasius.
7
264 DIODORI SICULI
xviau, πᾶσαι δὲ τοῖς αὐτοῖς ἔϑεσι xal νόμοις χρώ- 59 μεναι. πάντες δ᾽ oí κατοικοῦντες ἐν αὐταῖς, καίπερ δαψιλεῖς ἔχοντες πάντων χορηγίας αὐτοφυεῖς, ὅμως οὐκ ἀνέδην χρῶνται ταῖρ ἀπολαύδεσιν, ἀλλὰ τὴν λιτότητα διώχουσι καὶ τὴν ἀρκοῦσαν τροφὴν προσ- 5 φέρονται" κρέα δὲ καὶ τἄλλα πάντα ὀπτὰ καὶ ἐξ ὕδατος ἑφϑὰ σκευάξουσι᾽ τῶν δ᾽ ἄλλων τῶν τοῖς μαγείροις πεφιλοτεχνημένων χυμῶν καὶ τῆς κατὰ τὰς ἀρτύσεις ποικιλίας ἀνεπινόητοι παντελῶς εἶσι. 4 σέβονται δὲ ϑεοὺς τὸ περιέχον πάντα καὶ ἥλιον καὶ 10 καϑόλου πάντα τὰ οὐράνια. ἰχϑύων δὲ παντοδαπῶν πλῆϑος ἁλιεύοντες ποικίλως καὶ τῶν πτηνῶν οὐκ 8 ὀλίγα ϑηρεύουσι. γίνεται δὲ παρ᾽ αὐτοῖς ἀκροδρύων τε πλῆϑος αὐτομάτων, καὶ ἐλαῖαι φύονται καὶ üu- πέλοι. ἐξ ὧν ἔλαιόν τε ποιοῦσι δαψιλὲς καὶ οἶνον. 15 ὄφεις τε τοῖς μεγέϑεσι διαφέρονταρ, οὐδὲν δὲ ἀδι- κοῦντας τοὺς ἀνθρώπους, ἐδώδιμον ἔχειν τὴν σάρκα 4 καὶ γλυκύτητι διαφέρουσαν. ἐσθῆτας δὲ αὐτοὺς καταδκευάξειν ἔκ τινῶν καλάμων ἐχόντων ἐν τῷ μέσῳ χνοῦν λαμπρὸν καὶ μαλακόν, ὃν συνάγοντας 20 καὶ τοῖρ ϑαλαττίοις ὀστρέοις συγκεκομμένοις μί- σγοντας ϑαυμαστὰ κατασκευάξειν ἱμάτια πορφυρᾶ. ξῴων δὲ παρηλλαγμένας φύσεις καὶ διὰ τὸ παρά- δοξον ἀπιστουμένας. πάντα δὲ παρ᾽ αὐτοῖς ὧρι- σμένην ἔχειν τάξιν τὰ κατὰ τὴν δίαιταν, οὐχ ἅμα 95 πάντων τὰς τροφὰς καὶ τὰς αὐτὰς λαμβανόντων"
Q
13 γένονται CDF 16 διαφέροντες. ἀδικοῦντες ΟΕ 20 συναγαγόντες ΒΒ 921 συγκεκολλημένοις codices, corr. Reiske μίέσγοντες F — 23 ζῴων δὲ) ζῴων DF, ζῴων τε ceteri; φέρεε δὲ ζώων Rhod. 925 ἔχειν Reiske, ἔχει libri.
II 59. 60. 265
διατετάχϑαι δ᾽ ἐπί τινας ὡρισμένας ἡμέρας ποτὲ μὲν ἰχϑύων βρῶσιν, ποτὲ δὲ ὀρνέων, ἔστι δ᾽ ὅτε χερσαίων, ἐνίοτε δὲ ἐλαιῶν καὶ τῶν λιτοτάτων προόσ- οψημάτων. ἐναλλὰξ δὲ αὐτοὺς τοὺς μὲν ἀλλήλοιρ 6 5 διακονεῖν, τοὺς δὲ ἁλιεύειν, τοὺς δὲ περὶ τὰς τέχνας εἶναι, ἄλλους δὲ περὶ ἄλλα τῶν χρησίμων ἀσχολεῖ- σϑαι, τοὺς δ᾽ ἐκ περιόδου χκυχλικῆς λειτουργεῖν, πλὴν τῶν ἤδη γεγηρακότων. ἔν τὲ ταῖς ἑορταῖς καὶ ταῖς εὐωχίαις λέγεσθαί τε καὶ ἄδεσϑαι παρ᾽ 10 αὐτοῖς εἰς τοὺς ϑεοὺς ὕμνους καὶ ἐγκώμια, μάλιστα ὃὲ εἰς τὸν ἥλιον, οὗ τάς τε νήσους καὶ ἑαυτοὺς προσαγορεύουσι. ϑάπτουσι δὲ τοὺς τελευτήσαντας 8 ὅταν ἄμπωτις γένηται καταχωννύντες εἰς τὴν Guuov, ὥστε κατὰ τὴν πλημυρίδα τὸν τόπον ἐπιχώννυσϑαι͵ 15 τοὺς δὲ καλάμους, ἐξ ὧν ὃ καρπὸς τῆς τροφῆς γίνε- 1τται, φασὶ σπιϑαμιαίους ὄντας τὸ πάχος κατὰ τὰς τῆς σελήνης ἀναπληρώσεις ἀναπληροῦσϑαι, καὶ πάλιν κατὰ τὰς ἐλαττώσεις ἀνὰ λόγον ταπεινοῦσϑαι. τὸ 05 9 τῶν ϑερμῶν πηγῶν ὕδωρ γλυκὺ καὶ ὑγιεινὸν ὃν 20 διαφυλάττει τὴν ϑερμασίαν, καὶ οὐδέποτε ψύχεται, ἐὰν μὴ ψυχρὸν ὕδωρ ἢ olvog συμμίσγηταῖ.
Ἑπτὰ δ᾽ ἔτη μείναντας παρ᾽ αὐτοῖς τοὺς περὶ 60 τὸν ᾿Ιαμβοῦλον ἐκβληϑῆναι ἄκοντας, ὡς κακούργους καὶ πονηροῖς ἐθισμοῖς συντεθραμμένους. πάλιν οὖν
25 τὸ πλοιάριον καταδχευάδαντας συναναγκασϑῆναι τὸν χωρισμὸν ποιήσασθαι, καὶ τροφὴν ἐνθεμένους πλεῦσαι πλέον ἢ τέτταρας μῆνας᾽ ἐκπεσεῖν δὲ κατὰ
ed
9 εὐωχίαις Wesseling, εὐχαῖς codices 16 σπιϑαμιαίους Reiske, στεφανιαίους codices 19 ϑερμῶν om. D ον add. Dind. 22 παρ᾽ αὐτοῖς μείναντας vulg. 926 ποιήσαντας D.
266 DIODORI SICULI II 60.
2 τὴν ᾿Ινδικὴν εἰς ἄμμους καὶ τεναγώδεις τόπους" καὶ τὸν μὲν ἕτερον αὐτῶν ὑπὸ τοῦ κλύδωνος διαφϑα- ρῆναι, τὸν δὲ ᾿Ιχμβοῦλον πρός τινα κώμην προσ- εἐνεχϑέντα ὑπὸ τῶν ἐγχωρίων ἀναχϑῆναι πρὸς τὸν βασιλέα εἰς πόλιν Παλίβοϑρα, πολλῶν ἡμερῶν δδὸν 5
8 ἀπέχουσαν τῆς ϑαλάττης. ὄντος δὲ φιλέλληνος τοῦ βασιλέως καὶ παιδείας ἀντεχομένου, μεγάλης αὐτὸν ἀποδοχῆς καταξιῶσαι᾽ τὸ δὲ τελευταῖον μετά τινος ἀσφαλείας τὸ μὲν πρῶτον εἰς τὴν Περσίδα διελθεῖν,
4 ὕστερον δὲ εἰς τὴν Ελλάδα διασωθῆναι. ὁ δὲ Ἰαμ- 10 βοῦλος [οὗτος] ταῦτά τε ἀναγραφῆς ἠξίωσε καὶ περὶ τῶν κατὰ τὴν Ἰνδικὴν οὐκ ὀλίγα συνετάξατο τῶν ἀγνοουμένων παρὰ τοῖς ἄλλοις. ἡμεῖς δὲ τὴν ἐν ἀρχῇ τῆς βίβλου γεγενημένην ἐπαγγελίαν τετελεκότες αὐτοῦ περιγράψομεν τήνδε τὴν βίβλον. 15
6 Παλίβοθραν F, Πολίβοϑρα CD 11 οὗτος om. E 15 παραγράψομεν TI Ν Διοδώρου σικελιώτου βιβλιοϑήκης ἱστορικῆς B. subscr. D.
*
173 Τάδε ἔνεστιν ἐν τῇ τρίτῃ τῶν Διοδώρου βέβλων.
Περὶ Αἰθιόπων τῶν ὑπὲρ τῆς Λιβύης καὶ τῶν παρ᾽ αὐτοῖς ἀρχαιολογουμένων.
Περὶ τῶν γρυσεέων μετάλλων τῶν ἐν ταῖς ἐσχατιαῖς τῆς
5 Αἰγύπτου καὶ τῆς κατασκευῆς τοῦ χρυσοῦ.
Περὶ τῶν κατοικούντων ἐθνῶν τὴν παράλιον τὴν παρὰ τὸν ᾿ἀραβικὸν κόλπον καὶ καϑόλου πᾶσαν τὴν παρὰ τὸν ὠκεανὸν μέχρι τῆς Ἰνδικῆς. ἐν δὲ τούτοις δηλοῦται τὰ κατὰ μέρος ἔθνη τίσι νομίμοις χρῆται καὶ παρὰ τίνας αἰτίας πολλὰ
10 παρ᾽ αὐτοῖς ἱστορεῖται παντελῶρ ἐξηλλαγμένα καὶ διὰ τὸ παράδοξον ἀπιστούμενα.
Περὶ τῶν κατὰ τὴν Λιβύην ἀρχαιολογουμένων καὶ περὶ Γοργόνων καὶ ᾿Δμαζονίδων καὶ Ἄμμωνος καὶ ἤἥτλαντος ἴστο- ρουμένων.
15 Περὶ τῶν κατὰ τὴν Νῦσαν μυϑολογουμένων, ἐν οἷς ἐστι καὶ περὶ Τιτάνων καὶ Διονύσου καὶ μητρὸς ϑεῶν.
4 ταῖς om. DCF . 5 xovo(ov DF . 15 νῦσσαν D.
1
τῷ
e
BIBAOZ TPITH.
Τῶν πρὸ ταύτης βίβλων δυοῖν οὐσῶν ἡ uiv πρώτη περιέχει τὰς κατὰ τὴν Αἴγυπτον πράξεις τῶν ἀρχαίων βασιλέων καὶ τὰ μυθολογούμενα περὶ τῶν παρ᾽ «Αἰγυπτίοις ϑεῶν, πρὸς δὲ τούτοις περὶ τοῦ δ Νείλου καὶ τῶν ἐν αὐτῇ φυομένων καρπῶν vs καὶ παντοδαπῶν toov, περί τε τῆς τοποϑεσίας τῆς [οὔσης] «Αἰγύπτου καὶ τῶν νομίμων τῶν παρὰ τοῖς ἐγχωρίοις καὶ τῶν δικαστηρίων, ἡ δὲ δευτέρα τὰς κατὰ τὴν ᾿4σίαν [καὶ τὰρ] ἐν τοῖς ἀρχαίοις συντελε- 10 σϑείσας πράξεις ὑπὸ τῶν ᾿Δσσυρίων, ἐν αἷς ἐστιν 1i τ Σεμιράμιδος γένεσις καὶ αὔξησις, καϑ᾽ ἣν ἔχτισε μὲν Βαβυλῶνα καὶ πολλὰς ἄλλας πόλεις, ἐστράτευσε δὲ ἐπὶ τὴν ᾿Ινδικὴν μεγάλαις δυνάμεσιν ἑξῆς δὲ περὶ τῶν Χαλδαίων καὶ τῆς παρ᾽ αὐτοῖς τῶν ἄστρων 15 παρατηρήσεως, καὶ περὶ τῆς ᾿Αραβίας καὶ τῶν ἐν αὐτῇ παραδόξων, περί τε τῆς Σκυϑῶν βασιλείας, καὶ περὶ ᾿“μαξόνων, καὶ τὸ τελευταῖον περὶ τῶν Ὑπερβορέων. ἐν δὲ ταύτῃ τὰ συνεχῆ τοῖς προῖστο- ρημένοις προστιϑέντες διέξιμεν περὶ “ὐθιόπων καὶ 20 τῶν Διβύων καὶ τῶν ὀνομαζομένων ᾿Ατλαντίων.
2 βίβλων] τῆς βίβλου D 8. οὔσης del. Reiske (c. 8, 2) 9 τὰς] τὰ fort. 10 καὶ τὰς del. Dind. 19 προιστορισμένοις D, προειρημένοις F' 21 ᾿Δτλαντίδων codices, corr. Dind.
III 1. 9. 269
“Αἰϑίοπας τοίνυν ἱστοροῦσι πρώτους ἀνθρώπων 2 ἁπάντων γεγονέναι, καὶ τὰς ἀποδείξεις τούτων ἐμφανεῖς εἶναί φασιν. ὅτι μὲν γὰρ οὐκ ἐπήλυδες ἐλθόντες, ἀλλ᾽ ἐγγενεῖς ὄντες τῆς χώρας δικαίως
5 αὐτόχϑονες ὀνομάξονται, σχεδὸν παρὰ πᾶσι 6vugo- velata, ὅτι δὲ τοὺς ὑπὸ τὴν μεσημβρίαν οἰκοῦντας πιϑανόν ἐστι πρώτους ὑπὸ τῆς γῆς ἐξωογονῆσϑαι, προφανὲς ὑπάρχειν ἅπασι" τῆς γὰρ περὶ τὸν ἥλιον ϑερμασίας ἀναξηραινούσης τὴν γῆν ὑγρὰν οὖσαν ἔτι
10 [03] κατὰ τὴν τῶν ὅλων γένεσιν καὶ ξωογονούσης, εἰκὸς εἶναι τὸν ἐγγυτάτω τόπον ὄντα τοῦ ἡλίου πρῶτον ἐνεγκεῖν φύσεις ἐμψύχους. φασὶ δὲ παρ᾽ 5 αὐτοῖς πρώτοις καταδειχϑῆναι ϑεοὺς τιμᾶν καὶ ϑυ- σίας ἐπιτελεῖν καὶ πομπὰς καὶ πανηγύρεις καὶ τἄλλα
15 δι’ ὧν ἄνϑρωποι τὸ θεῖον τιμῶσι" διὸ καὶ τὴν παρ᾽
116 αὐτοῖς εὐσέβειαν διαβεβοῆσϑαι παρὰ πᾶσιν ἀνϑθρό- ποὶς, καὶ δοκεῖν τὰς παρ᾽ «Αἰϑίοψι ϑυσίας μάλιστ᾽ εἷναι τῷ δαιμονίῳ χεχαρισμένας. μάρτυρα δὲ τού- 3 τῶν παρέχονται τὸν πρεσβύτατον σχεδὸν καὶ μάλιστα
80 τῶν ποιητῶν ϑαυμαζόμενον παρ᾽ Ἔλλησι᾽ τοῦτον γὰρ κατὰ τὴν Ἰλιάδα παρεισάγειν τόν τε Δία καὶ τοὺς ἄλλους μετ᾽ αὐτοῦ ϑεοὺς ἀποδημοῦντας εἰς «Αἰϑιοπίαν πρός τε τὰς ϑυσίας τὰς ἀπονεμομένας αὐτοῖς κατ᾽ ἔτος καὶ εὐωχίαν κοινὴν παρὰ τοῖς
25 4ὐϑίοψι,
Ζεὺς γὰρ ἐς ὠκεανὸν μετ᾽ ἀμύμονας Αὐθιοπῆας
χϑιξὸς ἔβη μετὰ δαῖτα, ϑεοὶ δ᾽ ἅμα πάντες
ἕποντο.
ὅ συμφωνεῖται codices, corr. Wess. 8 ὑπάρχει II 10 δὲ delevi 34 εὐωδίαν DF παρὰ toig] παρ᾽ αὐτοῖς τοῖς DF.
i
210 DIODORI SICULI
λέγουσι δὲ καὶ τῆς εἰς τὸ ϑεῖον εὐσεβείας φανερῶς αὐτοὺς κομίξεσϑαι τὰς χάριτας, μηδέποτε δεσποτείας ἐπήλυδος πεῖραν λαβόντας" ἐξ αἰῶνος γὰρ ἐν ἔλευ- ϑερίᾳ μεμενηκέναι καὶ τῇ πρὸς ἀλλήλους ὁμονοίᾳ, πολλῶν μὲν καὶ δυνατῶν ἐστρατευκότων ἐπ᾽ αὐτούρ,
8 μηδενὸς δὲ τῆς ἐπιβολῆς καϑικομένουισι Καμβύσην
e
μὲν γὰρ μεγάλῃ δυνάμει στρατεύσαντα τήν τε στρα- τιὰν ἀποβαλεῖν ἅπασαν καὶ αὐτὸν τοῖς ὅλοις κινδυ- νεῦσαι Σεμίραμιν δέ, τῷ μεγέϑει τῶν ἐπιβολῶν καὶ πράξεων διωνομασμένην, ἐπὶ βραχὺ τῆς Αὐϑιο- πίας προελϑοῦσαν ἀπογνῶναι τὴν ἐπὶ τὸ σύμπαν ἔϑνος στρατείαν᾽ τούς τε περὶ Ἡρακλέα καὶ Ζιόνυ- σον ἐπιόντας ἅπασαν τὴν οἰκουμένην μόνους τοὺς “Αὐϑίοπας τοὺς ὑπὲρ Αἰγύπτου μὴ καταπολεμῆσαι διά τὸ τὴν εὐσέβειαν τῶν ἀνδρῶν καὶ τὸ δυσκρά- τητον τῆς ἐπιβολῆς. φασὶ δὲ καὶ τοὺς “ἰγυπτίους ἑαυτῶν ἀποίκους ὑπάρχειν, Ὀσίριδος ἡγησαμένου τῆς ἀποικίας. καϑόλου γὰρ τὴν νῦν οὖσαν Alyv- πτον λέγουσιν οὐ χώραν, ἀλλὰ θάλατταν γεγονέναι
Q
μὰ Θ
κατὰ τὴν ἐξ ἀρχῆς τοῦ κόσμου σύστασιν' ὕστερον 530
μέντοι τοῦ Νείλου κατὰ τὰς ἀναβάσεις τὴν ἐκ τῆς “Αἰθιοπίας ἰλὺν καταφέροντος ἐκ τοῦ κατ᾽ ὀλίγον προσχωσϑῆναι. ὅτι δ᾽ ἐστὶν αὐτῶν ἡ χώρα πᾶσα ποταμόχωστος ἐναργεστάτην ἔχειν ἀπόδειξιν τὴν
γινομένην κατὰ τὰς ἐκβολὰς τοῦ Νείλου" καϑ᾽ ἕκα- 36
στον γὰρ ἔτος ἀεὶ νέας ἰλύος ἀϑροιξομένης πρὸς τὰ στόματα τοῦ ποταμοῦ καϑορᾶται τὸ μὲν πέλαγος
ἐξωθούμενον τοῖς προσχώμασιν, ἡ δὲ χώρα τὴν
αὔξησιν λαμβάνουσα. τὰ δὲ πλεῖστα τῶν νομίμων 8 συνκινδυνεῦσαι C 9 τῷ] τῷ τὸ CF 28 προχώμασιν C.
III 9. 3. 4. 211
τοῖς «Αἰγυπτίοις ὑπάρχειν Αἰὐθιοπικά, τηρουμένης τῆς παλαιᾶς συνηϑείας παρὰ τοῖς ἀποικισϑεῖσι. τό 4 τε γὰρ τοὺς βασιλεῖς ϑεοὺς νομέξειν καὶ τὸ περὶ τὰς ταφὰς μάλιστα σπουδάζειν καὶ πολλὰ τοιαῦϑ᾽ 5 ἕτερα πράττειν Αἰθιόπων ὑπάρχειν ἐπιτηδεύματα, τάς τε τῶν ἀγαλμάτων ἰδέας καὶ τοὺς τῶν γραμ- 176 μάτων τύπους «ΑΑἰϑιοπικοὺς ὑπάρχειν διττῶν γὰρ 5 “ἰγυπτίοις ὄντων γραμμάτων, τὰ μὲν δημώδη προῦ- ἀγορευόμενα πάντας μανθάνειν, τὰ δ᾽ ἱερὰ καλού- 10 μενα παρὰ μὲν τοῖς “ἰγυπτίοις μόνους γινώσκειν τοὺς ἱερεῖς παρὰ τῶν πατέρων ἐν ἀπορρήτοις μαν- ϑάνοντας, παρὰ δὲ τοῖς “ὐθίοψιν ἅπαντας τούτοις χρῆσϑαι τοῖς τύποις: τά τε συστήματα τῶν ἱερέων 6 παραπλησίαν ἔχειν τάξιν παρ᾽ ἀμφοτέροις τοῖς ἔθνεσι" 15 καϑαρεύειν γὰρ ἅπαντας τοὺς περὶ τὴν τῶν ϑεῶν ϑεραπείαν ὄντας, ὁμοίως ἐξυρημένους καὶ τὰς στολὰς τὰς αὐτὰς ἔχοντας καὶ τὸν τοῦ σκήπτρου τύπον ἀροτροειδῇ καθεστῶτα, ὃν ἔχοντας τοὺς βασιλεῖς χρῆσϑαι πίλοις μακροῖς ἐπὶ τοῦ πέρατος ὀμφαλὸν 30 ἔχουσι καὶ περιεσπειραμένοις ὄφεσιν, oUc καλοῦσιν ἀσπίδας" τοῦτο δὲ τὸ παράσημον ἔοικε συνεμφαένειν ὅτι τοὺς ἐπιϑέσϑαι τολμήσοντας τῷ βασιλεῖ συμβή- σεται ϑανατηφόροις περιπεσεῖν δήγμασι. πολλὰ δὲ T καὶ ἄλλα λέγουσι περὶ τῆς αὑτῶν ἀρχαιότητος καὶ 25 τῆς τῶν “ἰγυπτέων ἀποικίας, περὶ ὧν οὐδὲν κατ- ἐπείγει γράφειν. Περὶ δὲ τῶν Αἰθιοπικῶν γραμμάτων τῶν παρ᾽ 4 «Αἰγυπτίοις καλουμένων ἱερογλυφικῶν ῥητέον, ἵνα
1 διττῶν Siroth, ἐδίων codices 22 τολμήσαντας D 28 ἱερογλυφικῶν om. D
2919 DIODORI SICULI
μηδὲν παραλίπωμεν τῶν ἀρχαιολογουμένων. συμβέ- βηκε τοίνυν τοὺς μὲν τύπους ὑπάρχειν αὐτῶν ὁμοίους ξῴοις παντοδαποῖς καὶ ἀκρωτηρίοις ἀνθρώπων, ἔτι δ᾽ ὀργάνοις, καὶ μάλιστα τεχτονικοῖρ᾽ οὐ γὰρ ἐκ τῆς τῶν συλλαβῶν συνθέσεως ἡ γραμματικὴ παρ᾽ 5 αὐτοῖς τὸν ὑποκείμενον λόγον ἀποδίδωσιν, ἀλλ᾽ ἐξ ἐμφάσεως τῶν μεταγραφομένων καὶ μεταφορᾶς μνήμῃ συνηϑλημένης. γράφουσι γὰρ ἱέρακα καὶ κροχόδειλον, ἔτι δ᾽ ὕφιν καὶ τῶν ἐκ τοῦ σώματος τῶν ἀνθρώπων ὀφϑαλμὸν καὶ χεῖρα καὶ πρόσωπον 10 καὶ ἕτερα τοιαῦτα. ὃ μὲν οὖν ἱέραξ αὐτοῖς σημαίνει πάντα τὰ ὀξέως γινόμενα, διὰ τὸ τὸ ξῶον τοῦτο τῶν πτηνῶν σχεδὸν ὑπάρχειν ὀξύτατον. μεταφέρεταί τε ὃ λόγος ταῖς οἰκείαις μεταφοραῖς εἰς πάντα τὰ ὀξέα καὶ τὰ τούτοις οἰκεῖα παραπλησίως τοῖς δἰρη- 15 μένοις. ὃ δὲ χροχόδειλος σημαντικός ἐστι πάσης κακίας, ὃ δὲ ὀφθαλμὸς δίκης τηρητὴς καὶ παντὸς τοῦ σώματος φύλαξ. τῶν δ᾽ ἀκρωτηρίων ἡ μὲν δεξιὰ τοὺς δακτύλους ἐκτεταμένους ἔχουσα σημαίνει βίου ποριόμόν, ἡ δ᾽ εὐώνυμος συνηγμένη τήρησιν 0 4 καὶ φυλακὴν χρημάτων. ὁ δ᾽ αὐτὸς λόγος καὶ ἐπὶ τῶν ἄλλων τύπων τῶν ἐκ τοῦ σώματος καὶ τῶν ὀργανικῶν καὶ τῶν ἄλλων ἁπάντων" ταῖρ γὰρ ἐν ἑκάστοις ἐνούσαις ἐμφάσεσι συνακολουϑοῦντες, καὶ μελέτῃ πολυχρονίῳ καὶ μνήμῃ γυμνάξοντες τὰρ 36 ψυχάς, ἑκτικῶς ἕκαστα τῶν γεγραμμένων ἀναγυινώ-1π| σχουόσι. b Τῶν δὲ παρ᾽ 4ἐϑίοψι νομίμων οὐκ ὀλίγα δοκεῖ
τῷ
e
1 παραλείπωμεν vulg. 9 τῶν Hertlein, τὸν libri 12 τὰ om. CF τὸ τὸ] τὸ vulg. 19 ἔχουσα ἐκτεταμένους D.
II4.5. . 218 |
πολὺ τῶν παρὰ τοῖς ἄλλοις διαφέρειν, xol μάλιστα τὰ περὶ τὴν αἵρεσιν τῶν βασιλέων. ol μὲν γὰρ ἱερεῖς ἐξ αὑτῶν, τοὺς ἀρίστους προκχρέν ουσιν, ἐκ δὲ τῶν καταλεχϑέντων, ὃν ἂν ὃ ϑεὸς κωμάξων κατά ὄτινα συνήθειαν περιφερόμενος λάβῃ. τοῦτον τὸ πλῆϑος αἱρεῖται βασιλέα' εὐθὺς δὲ καὶ προσκχωνεῖ
καὶ τιμᾷ καϑάπερ ϑεόν, ὡς ὑπὸ τῆς τοῦ δαιμονίου.
προνοίας ἐγκεχειριόσμένης αὐτῷ τῆς ἀρχῆς. ὃ δ᾽ αἱρεϑεὶς διαίτῃ τε χρῆται τῇ τεταγμένῃ. κατὰ τοὺς το νόμους καὶ τἄλλα πράττει κατὰ τὸ πάτριον ἔϑος. οὔτ᾽ εὐεργεσίαν οὔτε . τιμωρίαν. ἀπονέμων. οὐδενὶ παρὰ τὸ δεδογμένον ἐξ ἀρχῆς παρ᾽ αὐτοῖς νόμιμον. ἔϑος δ᾽ αὐτοῖς ἐστι μηδένα. τῶν ὑποτεταγμένων ϑανάτῳ περιβάλλειν, μηδ᾽ ἂν ᾿καταδικασϑ εὶς ἐπὶ ϑανάτῳ τις φανῇ τιμωρίας ἄξιος, ἀλλὰ πέμπειν τῶν ὑπηρετῶν τινα σημεῖον ἔχοντα ϑανάτου πρὸς τὸν παρανενομηκότα' οὗτος δ᾽ ἰδὼν τὸ σύσσημον, καὶ παραχρῆμα εἰς τὴν ἰδίαν οὐκίαν ἀπελϑών, ἑαυτὸν ἐκ τοῦ ξῆν μεϑίστησι. φεύγειν δ᾽ ἐκ τῆς ἰδίας χώρας 30 εἰς τὴν ὅμορον καὶ τῇ μεταστάδει τῆς πατρίδος λύειν τὴν τιμωρίαν, καϑάπερ παρὰ τοῖς Ἕλλησιν, οὐδαμῶς συγκεχώρηται. διὸ καί φασί τινα, τοῦ ϑανατηφόρου σημείου πρὸς αὐτὸν ἀποσταλέντος ὑπὸ τοῦ βασι- λέως, ἐπιβαλέσϑαι μὲν ἐκ τῆς Αἰϑιοπίας φεύγειν, 25 αἰσϑομένης δὲ τῆς μητρὸς καὶ τῇ ξώνῃ τὸν τράχη- λον αὐτοῦ σφιγγούσης, ταύτῃ μηδὲ xc9' ἕνα τρόπον τολμῆσαι προσενεγκεῖν τὰς χεῖρας, αὐτὸν δ᾽ ἀγχό- μενον καρτερῆσαι μέχρι τῆς τελευτῆς, ἵνα μὴ τοῖς
1
σι
2 τὰ om. vulg. 6 περιφερόμενος del. Reiske 16 πέμπει CD 19 δ᾽ ἐκ] δὲ libi 28 σημείου del. Eichst.
Droponvs I. 18
τὸ
e»
214 DIODORI SICUL!
6 συγγενέσιν ὀνείδη καταλίπῃ μείξω. πάντων δ᾽ ἐστὶ παραδοξότατον τὸ γινόμενον περὶ τὴν τελευτὴν τῶν βασιλέων. κατὰ γὰρ τὴν Μερόην οἵ περὶ τὰς τῶν ϑεῶν ϑεραπείας τὲ καὶ τιμὰς διατρέβοντες ἱερεῖς, μεγίστην καὶ κυριωτάτην τάξιν ἔχοντες, ἐπειδὰν δ ἐπὶ νοῦν αὐτοῖς ἔλϑῃ, πέμπουσιν ἄγγελον πρὸς τὸν βασιλέα, κελεύοντες ἀποϑνήσκειν. τοὺς γὰρ ϑεοὺς αὐτοῖς ταῦτα κεχρηματικέναι, καὶ δεῦν τὸ πρόσταγμα τῶν ἀθανάτων ὑπὸ ϑνητῆς φύσεως μηδαμῶς παρ- οραϑῆναι. καὶ ἕτέρους δ᾽ ἐπιφϑέγγονται λόγους, 10 οἵους ἂν ἁπλῇ διανοίᾳ προσδέξαιτο φύσις ἀρχαίᾳ μὲν καὶ δυσεξαλείπτῳ συνηϑείᾳ συντεϑραμμένη, λόγον δ᾽ οὐκ ἔχουσα τὸν ἐναντιωσόμενον τοῖς οὐχ 8 ἀναγκαίως προσταττομένοις. κατὰ μὲν οὖν τοὺς ἐπάνω χρόνους ὑπήκουον οἵ βασιλεῖς τοῖς ἱερεῦσιν, 15 οὐχ ὅπλοις οὐδὲ βίᾳ κρατηϑέντες, ἀλλ᾽ ὑπ᾽ αὐτῆς 118 τῆς δεισιδαιμονίας τοὺς λογισμοὺς κατισχυόμενοι" κατὰ δὲ τὸν δεύτερον Πτολεμαῖον ὃ βασιλεὺς τῶν “Αἰθιόπων ᾿Ἐργαμένης, μετεσχηκὼς “Ἑλληνικῆς ἀγω- γῆς καὶ φιλοσοφήσας, πρῶτος ἐθάρρησε καταφρο- so 4 νῆδσαι τοῦ προστάγματος. λαβὼν γὰρ φρόνημα τῆς βασιλείας ἄξιον παρῆλθε μετὰ [τῶν] στρατιωτῶν εἰς τὸ ἄβατον, οὗ συνέβαινεν εἶναι τὸν χρυσοῦν ναὸν τῶν “ὐθιόπων, καὶ τοὺς μὲν ἱερεῖς ἀπέσφαξε, τὸ δὲ ἔϑος τοῦτο καταλύσας διωρϑώσατο πρὸς τὴν s5 ἑαυτοῦ προαίρεσιν. 1 Τὸ δὲ περὶ τοὺς φίλους τοῦ βασιλέως νόμιμον, καίπερ ὃν παράδοξον, διαμένειν ἔφασαν ἕως τῶν
t2
11 ἂν add. Dind. 20 φιλοσοφίας fort. 21 πράγμα- tog vulg. 22 τῶν om. D 24 ἱερεῖς] ἅπαντας add. CF.
III 6. 7. 8. 215
xo" ἡμᾶς χρόνων. ἔϑος yàg ὑπάρχειν λέγουσι τοῖς “Αἰθίοψιν, ἐπὰν ὃ βασιλεὺς μέρος τι τοῦ σώματος πηρωϑῇ δι᾽ ἡνδηποτοῦν αἰτίαν, ἅπαντας τοὺς συν- ήϑεις συναποβάλλειν τοῦτο κατὰ προαίρεσιν" αἰσχρὸν 5 γὰρ ὑπολαμβάνειν τοῦ βασιλέως πεπηρωμένου τὸ σχέλος ἀρτίποδας εἶναι τοὺς φίλους, καὶ μὴ πάντας ἐν ταῖς ἐξόδοις συνέπεσϑαι χωλοὺς ὁμοίως ἄτοπον γὰρ εἶναι τὸ συμπενϑεῖν μὲν καὶ [τὸ] συλλυπεῖσϑαι καὶ τῶν ἄλλων ὁμοίως ἀγαϑῶν ἁπάντων vs καὶ 10 κακῶν κοινωνεῖν τὴν βεβαίαν φιλίαν, τῆς δ᾽ εἰς τὸ σῶμα λύπης ἄμοιρον γέίνεσϑάι. φασὶ δὲ σύνηϑες εἶναι καὶ τὸ συντελευτᾶν ἑκουσέως τοὺς ἑταίρους τοῖς βασιλεῦσι, καὶ τοῦτον εἶναι τὸν ϑάνατον ἔν- δοξον καὶ φιλίας ἀληϑινῆς μάρτυρα. διόπερ μὴ 15 ῥαδίως ἐπιβουλὴν γίνεσϑαι παρὰ τοῖς Αὐἰϑέοψι κατὰ τοῦ βασιλέως, ὡς ἂν τῶν φίλων ἁπάντων ém ἴσης προνοουμένων τῆς v ἐκείνου καὶ τῆς ἰδίας ἀσφα- λείας. ταῦτα μὲν οὖν τὰ νόμιμα παρὰ τοῖς “ἰθίο- ψίν ἐστι τοῖς τὴν μητρόπολιν αὐτῶν οἰκοῦσι καὶ 20 νεμομένοις τήν τε νῆσον τὴν Μερόην καὶ τὴν χώραν τὴν πλησίον “ἰγύπτου.
Ἔστι δὲ καὶ ἄλλα γένη τῶν Αἰϑιόπων παμπληϑῆ, τὰ μὲν ἐξ ἀμφοτέρων τῶν μερῶν τὴν παραποτάμιον τοῦ Νείλου κατοικοῦντα καὶ τὰς ἐν τῷ ποταμῷ
25 νήσους, τὰ δὲ τὴν ὅμορον τῆς ᾿Δραβίας νεμόμενα, τὰ δ᾽ ἐν τοῖς μεσογείοις τῆς Διβύης καϑιδρυμένα. οἵ πλεῖστοι δὲ τούτων καὶ μάλισϑ᾽ οἷ παρὰ τὸν ποταμὸν
8 τὸ del. Dind. 9 ἁπάντων ἀγαθῶν Hertlein 10 βέβαιον D — 16 κατὰ τῶν φίλων ὡς ἂν τοῦ βασιλέως καὶ τῶν φίλων ἁπάντων codices, corr. Eichstüdt.
183
e
2
e
216 DIODORI SICULI
οἰκοῦντες ταῖρ μὲν χρόαις εἰσὶ μέλανες, ταῖς δὲ ἐδέαις σιμοί, τοῖς δὲ τριχώμασιν οὗλοι. καὶ ταῖς μὲν ψυχαῖς παντελῶς ὑπάρχουσιν ἄγριοι καὶ τὸ ϑηριῶ- δὲς ἐμφαίνοντες, οὐχ οὕτω δὲ τοῖς ϑυμοῖς ὡς τοῖς ἐπιτηδεύμασιν: αὐχμηροὶ γὰρ ὄντες τοῖς ὅλοις δ σώμασι τοὺς μὲν ὄνυχας ἐπὶ πολὺ παρηγμένους ἔχουσι τοῖς ϑηρίοις παραπλησίως, τῆς δὲ πρὸς ἀλλή- λους φιλανϑρωπίας πλεῖστον ὅσον ἀφεστήκασι᾽ καὶ τὴν μὲν φωνὴν ὀξεῖαν προβάλλοντες, τῶν δὲ παρὰ τοῖς ἄλλοις ἐπιτηδευομένων εἰς βίον ἥμερον οὐδ᾽ 10 ὁτιοῦν ἔχοντες, μεγάλην ποιοῦσι πρὸς τὰ xa9' ἡμᾶς ἔϑη τὴν διαφοράν. καϑοπλίξονται δ᾽ αὐτῶν ob μὲν 11: ἀσπίσιν ὠμοβοΐναις καὶ μικροῖς δόρασιν, οἱ δὲ ἀκοντίοις ἀναγκύλοις, ἐνίοτε δὲ ξυλένοις τόξοις τετραπήχεσιν, οἷς τοξεύουσι μὲν τῷ ποδὶ προσβαί- τὸ γοντες, ἀναλωθέντων δὲ τῶν οἰστῶν σκυτάλαις ξυλίναις διαγωνίξονται. καϑοπλίξουσι δὲ καὶ τὰς γυναῖκας, δρίξοντες αὐταῖς τεταγμένην ἡλικίαν, ὧν ταῖς πλείσταις νόμιμόν ἐστι χαλκοῦν χρίκον φέρειν ἐν τῷ χείλει τοῦ στόματος. ἐσϑῆτι δέ τινες μὲν 30 αὐτῶν ἁπλῶς οὐ χρῶνται, γυμνῆτα βίον ἔχοντες δι᾽ αἰῶνος καὶ πρὸς μόνα τὰ καύματα ποριξόμενοι βοή- ϑειαν αὐτουργὸν ἐκ τοῦ παραπεσόντος᾽ τινὲς δὲ τῶν προβάτων τὰς οὐρὰς ἀποκόπτοντες ἐκ τῶν ὄπισϑεν καλύπτουσι διὰ τούτων τὰ ἰσχία, καϑάπερ αἰδῶ 53: ταύτην προβαλλόμενοι" ἔνεοι δὲ χρῶνται ταῖς δοραῖς τῶν χτηνῶν, εἰσὶ δ᾽ οἵ περιξώμασι μέχρι μέδου τὸ
14 ἐνίοτε] ἕνιοι Dind. 17 ξυλίνοις D 21 δι᾽ αἰῶνος ἔχοντες σὰ]α.- 927 μέσον libri, corr. Dind.
III 8. 9. 271
σῶμα καλύπτουσιν, ἐκ τῶν τριχῶν πλέκοντες, dc ἂν τῶν παρ᾽ αὐτοῖς προβάτων ὄντων μὴ φερόντων ἔρια διὰ τὴν ἰδιότητα τῆς χώρας. τροφῇ δὲ χρῶν- ται τινὲς μὲν λαμβάνοντες τὸν γεννώμενον ἐν τοῖς
ὅ ὕδασι καρπόν, ὃς αὐτοφυὴς ἀνατέλλει περί τε τὰς λίμνας καὶ τοὺς ἑλώδεις τόπους, τινὲς δὲ τῆς ἁπα- λωτάτης ὕλης τοὺς ἀκρεμόνας περικλῶντες, οἷς καὶ τὰ σώματα δκιάξοντες περὶ τὰς μεσημβρίας κατα- ψύχουσιν. ἔνιοι δὲ σπείροντες σήσαμον καὶ λωτόν, 10 εἰσὶ δ᾽ ot ταῖς ῥίξαις τῶν καλάμων ταῖς ἁπαλωτά- ταις διατρεφόμενοι. οὐκ ὀλίγοι δ᾽ αὐτῶν καὶ ταῖς τοξείαις ἐνηθληκότες τῶν πτηνῶν εὐστόχως πολλὰ τοξεύουσι, δι’ ὧν τὴν τῆς φύσεως ἔνδειαν ἀναπλη- ροῦσιν" οἱ πλεῖστοι δὲ τοῖς ἀπὸ τῶν βοσκημάτων 15 κρέασι καὶ γάλακτι καὶ τυρῷ τὸν πάντα βίον διαξῶσι. Περὶ δὲ ϑεῶν οἵ μὲν ἀνώτερον Μερόης οἰχοῦν-
τες ἐννοίας ἔχουσι διττάς. ὑπολαμβάνουσι γὰρ τοὺς μὲν αὐτῶν αἰώνιον ἔχειν καὶ ἄφϑαρτον τὴν φύσιν, οἷον ἥλιον καὶ δελήνην καὶ τὸν σύμπαντα κόσμον, 90 τοὺς δὲ νομίξουσι ϑνητῆς φύσεως κεκοινωνηκέναι καὶ δι’ ἀρετὴν καὶ κοινὴν εἰς ἀνθρώπους εὐεργεσίαν τετευχέναι τιμῶν ἀϑανάτων᾽ τήν vs γὰρ Ἶσιν καὶ τὸν Πᾶνα, πρὸς δὲ τούτοις Ἡρακλέα καὶ Δία σέβονται, μάλιστα νομίξοντες ὑπὸ τούτων εὐηργε- 3; τῆσϑαι τὸ τῶν ἀνθρώπων γένος. ὀλίγοι δὲ τῶν “ἰϑιόπων καϑόλου ϑεοὺς οὐ νομίξουσιν εἶναι διὸ καὶ τὸν ἥλιον ὡς πολεμιώτατον ὄντα κατὰ τὰς ἀνα- τολὰς βλασφημήσαντες φεύγουσι πρὸς τοὺς ἑλώδεις
24 εὐεργετεῖσϑαι CD.
e
218 DIODORI SICULI
8 τῶν τόπων. παρηλλαγμένοις δ᾽ ἔϑεσι χρῶνται καὶ περὶ τοὺς παρ᾽ αὐτοῖς τελευτῶντας᾽ οἱ μὲν γὰρ εἰς τὸν ποταμὸν βάλλοντες. ἀφιᾶσιν, ἀρίστην ἡγού- μενοι ταφὴν ταύτην, οἱ δὲ περιχέαντες ὕελον ἐν ταῖς οἰκίαις φυλάττοντες νομίζουσι δεῖν μήτε τῶν 5 τελευτώντων ἀγνοεῖσϑαι τὰς ὄψεις Toig συγγενέσι μήτ᾽ ἐπιλανθάνεσθαι τοὺς προσήκοντας τῷ γένει τῶν προσῳκειωμένων, ἔνιοι δ᾽ εἰς ὀστρακίνας σοροὺς ἐμβάλλοντες κατορύττουσι κύκλῳ τῶν ἱερῶν, καὶ 180 τὸν ἐπὶ τούτοις γινόμενον ÓQxov μέγιστον ἡγοῦν- 10
4 ται. τὰς δὲ βασιλείας ἐγχειρίξουσιν οἷ μὲν τοῖς εὐ- πρεπεστάτοις, τύχης ἡγούμενοι δῶρα ἀμφότερα, τήν τε μοναρχίαν καὶ τὴν εὐπρέπειαν, οἵ δὲ τοῖς ἐπι- μελεστάτοις κτηνοτρόφοις παραδιδόασι τὴν ἀρχήν, ὡς μόνους ἄριστα τῶν ὑποτεταγμένων φροντιοῦν- 15 τας, ἔνιοι δὲ τοῖς πλουσιωτάτοις τοῦτο τὸ τίμιον ἀπονέμουσιν, ἡγούμενοι μόνους αὐτοὺς ἐπικουρεῖν τοῖς ὄχλοις δύνασϑαι διὰ τὴν ἑτοιμότητα τῆς εὐπο- Qíag, εἰσὶ δ᾽ οἱ τοὺς ἀνδρείᾳ διαφέροντας αἰἱροῦν- ται βασιλεῖς, κρίνοντες τοὺς ἐν πολέμῳ πλεῖστον 30 δυναμένους ἀξίους εἶναι μόνους τυγχάνειν τῶν πρωτείων.
10 Τῆς δὲ παρὰ τὸν Νεῖλον χώρας τῆς ἐν τῇ 4ε- βύῃ κειμένης ἐστί τι μέρος τῷ κάλλει διαφέρον" τροφάς τε γὰρ φέρει δαψιλεῖς καὶ ποικίλας, καὶ ss πρὸς τὰς τῶν χαυμάτων ὑπερβολὰς ἔχει βοηϑείας εὐθέτους τὰς ἐν τοῖς ἔλεσι καταφυγάς᾽ διὸ καὶ περι- μάχητος οὗτος ὁ τόπος γίνεται τοῖς τε Λίβυσι καὶ
17 αὐτοὺς] τούτους 11 19 αἱρούμενοι CF 28 ὁ τόπος οὗτος vulg.
III 9. 10. 219
τοῖς Αἰθίοψι, καὶ πρὸς ἀλλήλους ὑπὲρ αὐτοῦ πο- λεμοῦντες διατελοῦσι. φοιτᾷ δ᾽ εἰς αὐτὸν καὶ πλῆ- 2 ϑος ἐλεφάντων ἐκ τῆς ἄνω χώρας, ὡς μὲν ἔνιοι λέγουσι, διὰ τὴν δαψίλειαν καὶ τὴν ἡδονὴν τῆς νομῆς" ἕλη γὰρ ϑαυμαστὰ παρεκτείνεται τοῖς χεί- λεόι τοῦ ποταμοῦ, πολλῆς καὶ παντοίας ἐν αὐτοῖς φυομένης τροφῆς. διόπερ ὅταν γεύσωνται τοῦ ϑρύου 8 καὶ τοῦ καλάμου, διὰ τὴν γλυκύτητα τῆς τροφῆς μένει καὶ τὴν τῶν ἀνθρώπων δίαιταν καταφϑείρει᾽" δι’ ἣν αἰτίαν καταναγκάξονται φεύγειν [εἰς] τούτους τοὺς τόπους, ὄντες νομάδες καὶ σκηνῖται, τὸ σύνολον τῷ συμφέροντι τὰς πατρίδας ὁρίζοντες. αἷ δ᾽ ἀγέλαι 4 τῶν εἰρημένων ϑηρίων τὴν μεσόγειον χώραν ἐκλεί- πουσι διὰ σπάνιν τροφῆς, ἅτε συντόμως τῶν φυνομέ- 1 vov ἐν τῇ γῇ πάντων αὐαινομένων" διὰ γὰρ τὴν τοῦ καύματος ὑπερβολὴν καὶ τὴν λειψυδρίαν τῶν πηγαίων καὶ ποταμίων ὑδάτων σκληρὰς καὶ σπανίους συμβαίνει γίνεσϑαι τὰς τροφάς. ὡς δέ τινές φαδιν, b ὄφεις ϑαυμαστοὶ γίνονται τό τε μέγεϑος καὶ τὸ 90 πλῆϑος κατὰ τὴν ϑηριώδη καλουμένην χώραν᾽ οὗτοι ὃὲ περὶ τὰς συστάσεις τῶν ὑδάτων ἐπιτίϑενται τοῖς ἐλέφασι, καὶ τραπέντες εἰς ἀλκὴν περιπλέκον- ται ταῖς σπείραις εἰς τὰ σκέλη, καὶ πέρας ἕως τού- του συνέχουσι βιαζόμενοι καὶ σφίγγοντες τοῖς δε- 35 ὁμοῖς ἕως ἂν ἀφρίσαντα τὰ ϑηρία πέσῃ διὰ τὸ 181 βάρος. ἔπειτ᾽ ἀϑροιξόμενοι τὸ πεσὸν σαρκοφαγοῦσι, ῥαδίως ἐπικρατοῦντες διὰ τὴν δυσκινησίαν τοῦ ξῴου. ἀπολειπομένου δ᾽ ἀπορήματος, διὰ τίν᾽ αἰτίαν οὐ 6
e
1
e
9 διαφϑεέρει D 10 ἀναγκάξονται C εἰς delevi 28 ἀπολειπομένου G, ἀπολειπόμενοι cet.
11
2
3 σχεδὸν ἐπιτυγχάνουσι. καὶ yàg ἡμεῖς xa9' ὃν και-
280 .DIODORI SICULI
συνέπονται τοῖς ἐλέφασιν εἰς τὴν προειρημένην παραποταμίαν διώκοντερ τὰς συνήϑεις τροφάρ, φασὶ τοὺς τηλικούτους ὄφεις τὴν μὲν ἐπίπεδον τῆς χώ- ρας φεύγειν, περὶ δὲ τὴν ὑπώρειαν ἐν ταῖς φάραγξι ταῖς εἰς τὸ μῆκος ἀνηκούδαις καὶ τοῖς σπηλαίοις τοῖς τὸ βάϑος ἔχουσι συνεχῶς ἐναυλίξζεσϑαι᾽ διόπερ τοὺς συμφέροντας καὶ συνήϑεις τόπους μηδαμῶς ἐκλεί- πεῖν, ᾿αὐτοδιδάκτου πρὸς τὰ τοιαῦτα τῆς φύδεως οὔσης ἅπασι τοῖς ξώοις. περὶ μὲν. οὖν Αἰθιόπων καὶ τῆς χώρας αὐτῶν τοσαῦτα λέγομεν. -
᾿ ΜΠερὶ δὲ τῶν συγγραφέων ἡμῖν διοριστέον, ὅτι πολλοὶ συγγεγράφασι περί τε τῆς 4ἰγύπτου καὶ τῆς “ἰϑιοπίας, ὧν οἵ μὲν ψευδεῖ φήμῃ πεπιστευκότες, οἱ δὲ “παρ᾽ ἑαυτῶν πολλὰ τῆς ψυχαγωγίας ἕνεκα πεπλακότερ, δικαίως ἂν ἀπιστοῖντο. ᾿᾽4γαϑαρχίδης μὲν γὰρ ὁ Κνίδιος ἐν τῇ δευτέρᾳ βίβλῳ τῶν περὶ τὴν ᾿Ασίαν, καὶ ὃ τὰς γεωγραφίας συνταξάμενος
Morsuí(ómooc ὃ ᾿Εφέσιος κατὰ τὴν ὀγδόην βίβλον, καί τινες ἕτεροι τῶν ἐν Αἰγύπτῳ . κατοικούντων,
ἱστορηκότες τὰ πλεῖστα τῶν προειρημένων év πᾶσι
ρὸν παρεβάλομεν εἰς Αἴγυπτον, πολλοῖς μὲν τῶν ἱερέων ἐνετύχομεν, οὐκ ὀλίγοις δὲ καὶ πρεσβευταῖς ἀπὸ τῆς “ἰϑιοπίας παροῦσιν εἰς λόγους ἀφικόμεϑα᾽ παρ᾽ ὧν ἀκριβῶς ἕκαστα πυϑόμενοι, καὶ τοὺς Aó-
yove τῶν ἱστορικῶν ἐξελέγξαντες, τοῖς μάλιστα συμ-
4
φωνοῦσιν ἀκόλουθον τὴν ἀναγραφὴν πεποιήμεϑα.
ων, Περὶ μὲν οὖν Αἰϑιόπων τῶν “πρὸς τῇ δύσει
10
6
[9
20
.2 φασὶ Reiske, yas δὲ codices. ᾿ὅ εἰς add. Wess.
19 ve om. vulg.
III 10. 11. 12. 281
κατοικούντων ἀρκεσϑησόμεϑα τοῖς ῥηϑεῖσι, περὶ δὲ
τῶν κατὰ τὴν μεσημβρίαν καὶ τὴν ᾿Ερυϑρὰν ϑάλατταν
κειμένων ἐν μέρει διέξιμεν. δοκεῖ δ᾽ ἡμῖν ἁρμότ-
τειν προδιελθϑεῖν περὶ τῆς τοῦ χρυσοῦ κατασκευῆς δ τῆς ἐν τούτοις τοῖς τόποις γινομένης.
Περὶ γὰρ τὰς ἐσχατιὰς τῆς Αἰγύπτου καὶ τῆς 12 ὁμορούσης ᾿Δραβέας τε καὶ Αἰθιοπίας τόπος ἐστὶν ἔχων μέταλλα πολλὰ καὶ μεγάλα χρυσοῦ, συναγο- μένου πολλοῦ πολλῇ κακοπαϑείᾳ τε καὶ δαπάνῃ.
10 τῆς γὰρ γῆς μελαίνης οὔδης τῇ φύσει καὶ διαφυὰς καὶ φλέβας ἐχούσης μαρμάρου τῇ λευκότητι διαφε- ρούδας καὶ πάσας τὰς περιλαμπομένας φύσεις ὑπερ- βαλλούδσας τῇ λαμπρότητι, oí προσεδρεύοντες τοῖς μεταλλικοῖς ἔργοις τῷ πλήϑει τῶν ἐργαξομένων
15 χαταδκευάξουσι τὸν χρυσόν. οἷ γὰρ βασιλεῖς τῆς
182 “ἰγύπτου τοὺς ἐπὶ κακουργίᾳ καταδικασϑέντας καὶ τοὺς κατὰ πόλεμον αἰχμαλωτισϑέντας, ἔτι δὲ τοὺς ἀδίκοις διαβολαῖς περιπεσόντας καὶ διὰ ϑυμὸν εἰς φυλακὰς παραδεδομένους, ποτὲ μὲν αὐτούς, ποτὲ δὲ
20 καὶ μετὰ πάσης συγγενείας ἀϑροίδσαντες παραδιδόασι πρὸς τὴν τοῦ χρυσοῦ μεταλλείαν, ἅμα μὲν τιμω- ρίαν λαμβάνοντες παρὰ τῶν καταγνωσϑέντων, ἅμα δὲ διὰ τῶν ἐργαξομένων μεγάλας προσόδους λαμ- βάνοντες. οἵ δὲ παραδοϑέντες, πολλοὶ μὲν τὸ πλῆ- 8
26 ὃος ὄντες, πάντες δὲ πέδαις δεδεμένοι, προόσκαρ- τεροῦσι τοῖς ἔργοις συνεχῶς καὶ us9' ἡμέραν καὶ δι’ ὅλης τῆς νυχτός, ἀνάπαυσιν μὲν οὐδεμίαν λαμ--
r9
9 πολλοῦ] πολλοῖς C, del. Rhod. 12 ὑπερβαλλούσης CDF 18 προσεδρεύσαντες CD 19 παραδιδομένους CDF 20 πάσης] τῆς add. Hertlein. .
4
b
6
282 DIODORI SICULI
βάνοντες, δρασμοῦ δὲ παντὸς φιλοτίμως εἰργόμε- νοι" φυλακαὶ γὰρ ἐκ στρατιωτῶν βαρβάρων καὶ ταῖς διαλέχτοις διαφόροις χρωμένων ἐφεστήκασδιν, ὥστε μηδένα δύνασϑαι δι’ ὁμιλίας ἢ φιλανθρώπου τινὸς ἐντεύξεως φϑεῖραί τινα τῶν ἐπιστατούντων. τῆς δὲ τὸν χρυσὸν ἐχούσης γῆς τὴν μὲν δκληροτά- τὴν πυρὶ πολλῷ καύσαντες καὶ ποιήσαντες χαύνην προσάγουσι τὴν διὰ τῶν χειρῶν κατεργασίαν τὴν δὲ ἀνειμένην πέτραν καὶ μετρίῳ πόνῳ δυναμένην ὑπείκειν λατομικῷ σιδήρῳ καταπονοῦσι μυριάδες ἀκληρούντων ἀνθρώπων. καὶ τῆς μὲν ὅλης πρα- γματείας ὁ τὸν λέϑον διακρίνων τεχνίτης καϑηγεῖται καὶ τοῖς ἐργαξομένοις ὑποδείκνυσι᾽ τῶν δὲ πρὸς τὴν ἀτυχίαν ταύτην ἀποδειχϑέντων οἱ μὲν σώματος ῥώμῃ διαφέροντες τυπίσι σιδηραῖς τὴν μαρμαρίξου- σαν πέτραν κόπτουσιν, οὐ τέχνην τοῖς ἔργοις, ἀλλὰ βίαν προσάγοντες, ὑπονόμους δὲ διακόπτοντες, οὐχ ἐπ’ εὐθείας, ἀλλ’ ὡς ἂν ἡ διάφυσις Tj τῆς ἀπο- στιλβούσης πέτρας. οὗτοι μὲν οὖν διὰ τὰς ἐν ταῖς διώρυξι καμπὰς καὶ σκολιότητας ἐν σκότει διατρί- βοντες λύχνους ἐπὶ τῶν μετώπων πεπραγματευμένους περιφέρουσι᾽ πολλαχῶς δὲ πρὸς τὰς τῆς πέτρας ἰδιό- τητὰας μετασχηματίξοντες τὰ σώματα καταβάλλουσιν εἰς ἔδαφος τὰ λατομούμενα ϑραύματα' καὶ τοῦτο
δ
20
ἀδιαλείπτως ἐνεργοῦσι πρὸς ἐπιστάτου βαρύτητα καὶ 35 18 πληγάς. οἱ δὲ ἄνηβοι παῖδες εἰσδυόμενοι διὰ τῶν
ὑπονόμων εἰς τὰ κεκοιλωμένα τῆς πέτρας ἀναβάλ- Aovoiv ἐπιπόνως τὴν ῥιπτουμένην κατὰ μικρὸν
8 διαφόρως libri, corr. Dind. 20 καὶ σκολιότητας om. M; cf. Agatharch. apud Photium 26 (ed. C. Müller).
III 12. 18., 14. 283
πέτραν καὶ πρὸς τὸν ἐκτὸς τοῦ στομίου τόπον εἰς ὕπανϑρον ἀποκομίξουσιν. οἵ δ᾽ ὑπὲρ ἔτη τριάκοντα παρὰ τούτων λαμβάνοντες ὡρισμένον μέτρον τοῦ λατομήματος ἐν ὅλμοις λιϑίνοις τύπτουσι σιδηροῖς 5 ὑπέροις, ἄχρι ἂν ὀρόβου τὸ μέγεϑος κατεργάσωνται. 188 παρὰ δὲ τούτων τὸν ὀροβίτην λίϑον ai γυναῖκες καὶ 9 οἱ πρεσβύτεροι τῶν ἀνδρῶν ἐκδέχονται, καὶ μύλων ἑξῆς πλειόνων ὄντων ἐπὶ τούτους ἐπιβάλλουσι, καὶ παραστάντες ἀνὰ τρεῖς ἢ δύο πρὸς τὴν κώπην ἀλή- 10 ϑουόιν, ἕως ἂν εἰς σεμιδάλεως τρόπον τὸ δοϑὲν μέτρον κατεργάσωνται. προσούσης δ᾽ ἅπασιν ἀϑε- ραπευσίας σώματος καὶ τῆς τὴν αἰδῶ περιστελλού- 65e ἐσθῆτος μὴ προσούσης, οὐκ ἔστιν ὃς ἰδὼν οὐκ ἂν ἐλεήσειε τοὺς ἀκληροῦντας διὰ τὴν ὑπερβολὴν 15 τῆς ταλαιπωρίας. οὐ γὰρ τυγχάνει συγγνώμης οὐδ᾽ 3 ἀνέσεως ἁπλῶς οὐκ ἄρρωστος, οὐ πεπηρωμένος, οὐ γεγηρακώς, οὐ γυναικὸς ἀσϑένεια, πάντες δὲ πλη- γαῖς ἀναγκάξονται προδσκαρτερεῖν τοῖς ἔργοις, μέχρι ἂν κακουχούμενοι τελευτήσωσιν ἐν ταῖς ἀνάγκαις͵ 20 διόπερ οἱ δυστυχεῖς φοβερώτερον ἀεὶ τὸ μέλλον τοῦ παρόντος ἡγοῦνται διὰ τὴν ὑπερβολὴν τῆς τιμω- οίας, ποϑεινότερον δὲ τοῦ ξῆν τὸν ϑάνατον προῦ- δέχονται. τὸ δὲ τελευταῖον οἱ τεχνῖται παραλαβόν- 14 τες τὸν ἀληλεσμένον λέϑον πρὸς τὴν ὅλην ἄγουσι 25 συντέλειαν" ἐπὶ γὰρ πλατείας δανίδος μικρὸν ἐγκε- κλιμένης τρίβουσι τὴν κατειργαδσμένην μάρμαρον ὕδωρ ἐπιχέοντες" εἶτα τὸ μὲν γεῶδες αὐτῆς ἐκτη- 2 ὑπὲρ ἔτη) ἐντὸς τῶν Agath. 26 — 8 τούτους E, τού-
τοις Cel. 10 ἕως ἂν om. ll. εἰς] ἐς cod. 11 κατερ- γαξόμενοι II 18 μὴ] μόνον Agath. 427 τηκόμενον D.
t)
e
οι
284 DIODORI SICULI
xóusvov διὰ τῶν ὑγρῶν καταρρεῖ κατὰ τὴν τῆς σα- νίδος ἔγκλισιν, τὸ δὲ χρυσίον ἔχον ἐπὶ τοῦ ξύλου παραμένει διὰ τὸ βάρος. πολλάκις δὲ τοῦτο ποι- οὔντες, τὸ μὲν πρῶτον ταῖς χερσὶν ἐλαφρῶς τρί- βουσι, μετὰ δὲ ταῦτα σπόγγοις ἀραιοῖρ κούφως 5 ἐπιϑλίβοντες τὸ χαῦνον καὶ γεῶδες διὰ τούτων ἀνα- λαμβάνουσι, μέχρι ἂν ὅτου καϑαρὸν γένηται τὸ ψῆγμα τοῦ χρυσοῦ. τὸ δὲ τελευταῖον ἄλλοι τεχνῖ- ται παραλαμβάνοντες μέτρῳ καὶ σταϑμῷ τὸ συνη- γμένον εἰς κεραμεοῦς χύτρους ἐμβάλλουσι" μίξαν- 10 τες δὲ κατὰ τὸ πλῆϑος ἀνάλογον μολίβδου βῶλον καὶ χόνδρους ἁλῶν, ἔτι δὲ βραχὺ καττιτέρου, καὶ κρέϑινον πίτυρον προσεμβάλλουσιν' ἁρμοστὸν δ᾽ ἐπίϑημα ποιήσαντες καὶ πηλῷ φιλοπόνως περιχρί- ὅαντες ὀπτῶσιν ἐν καμίνῳ πέντε ἡμέρας καὶ νύχτας 15 ἴσας ἀδιαλείπτως᾽ ἔπειτα ἐάσαντες ψυχϑῆναι τῶν μὲν ἄλλων οὐδὲν εὑρίσκουσιν ἐν τοῖς ἀγγείοις, τὸν δὲ χρυσὸν χαϑαρὸν λαμβάνουσιν ὀλίγης ἀπουσίας γεγενημένης. ἡ μὲν οὖν ἐργασία τοῦ χρυσοῦ περὶ τὰς ἐσχατιὰς τῆς Αἰγύπτου γινομένη μετὰ τοσούτων 530 καὶ τηλικούτων πόνων συντελεῖται" αὐτὴ γὰρ ἡ φύσις, οἶμαι, ποιεῖ πρόδηλον ὡς ὃ χρυσὸς γένεσιν 184 μὲν ἐπίπονον ἔχει, φυλακὴν δὲ χαλεπήν, σπουδὴν δὲ μεγίστην, χρῆσιν δὲ ἀνὰ μέσον ἡδονῆς τε καὶ λύπης. 25 Ἢ μὲν οὖν τῶν μετάλλων τούτων εὕρεσις ἀρ- χαία παντελῶς ἐστιν, ὧς ἂν ὑπὸ τῶν παλαιῶν βα-
2 χρυσὸν malim 11 βωλίον DF 12 καὶ κρέθινον] καὶ om. C 16 ψυγῆναι 22 ὁ Reiske, ὃ μὲν codices.
HI 14. 16. 285
σιλέων καταδειχϑεῖσα. περὶ δὲ τῶν ἐθνῶν [rovrov] 6 τῶν κατοιχούντων τήν τε παράλιον τοῦ ᾿4ραβίου κόλπου καὶ Τρωγλοδυτικήν, ἔτι δ᾽ Αἰθιοπίαν τὴν πρὸς μεσημβρίαν καὶ νότον, πειρασόμεϑα διεξιέναι.
5 περὶ πρώτων δὲ τῶν ᾿Ιχϑυοφάγων ἐροῦμεν τῶν 1Ὁ κατοικούντων τὴν παράλιον τὴν ἀπὸ Καρμανίας καὶ Γεδρωσίας ἕως τῶν ἐσχάτων τοῦ μυχοῦ τοῦ κατὰ τὸν ᾿ἡράβιον κόλπον ἱδρυμένου, ὃς εἰς τὴν μεσό- γειον ἀνήκων ἄπιστον διάστημα δυσὶν ἠπείροις
10 περικλείεται πρὸς τὸν ἔχπλουν, τῇ μὲν ὑπὸ τῆς εὐδαίμονος ᾿Δραβίας, τῇ δ᾽ ὑπὸ τῆς Τρωγλοδυτικῆς. τούτων δὲ τῶν βαρβάρων τινὲς μὲν γυμνοὶ τὸ 3 παράπαν βιοῦντες κοινὰς ἔχουσι τὰς γυναῖκας καὶ τὰ τέχνα παραπλησίως ταῖς τῶν θρεμμάτων ἀγέ-
16 λαις, ἡδονῆς δὲ καὶ πόνου τὴν φυσικὴν μόνον ἀντί- ληψιν ποιούμενοι τῶν αἰσχρῶν καὶ καλῶν οὐδεμίαν λαμβάνουσιν ἔννοιαν. τὰς δὲ οἰκήσεις ἔχουσιν οὐκ 8 ἄπωϑεν τῆς ϑαλάττης παρὰ τὰς ῥαχίας, καϑ' ἅς εἰσιν οὐ μόνον βαϑεῖαι κοιλάδες, ἀλλὰ καὶ φάραγγες
20 ἀνώμαλοι καὶ δτενοὶ παντελῷς αὐλῶνες σκολιαῖρ ἐχτροπαῖς ὑπὸ τῆς φύσεως διειλημμένοι. τούτων δὲ τῇ χρείᾳ τῶν ἐγχωρίων πεφυκότων ἁρμοξόντως, τὰς ἐκτροπὰς καὶ διεξόδους συγκεχώκασι λέίϑοις μεγάλοις, δι ὧν ὥσπερ δικτύων τὴν ϑήραν τῶν
ς5 ἰχϑύων ποιοῦνται. ὅταν γὰρ ἡ πλημυρὶς τῆς 9α- λάττης ἐπὶ τὴν χέρσον φέρηται λάβρως, ὃ ποιεῖ δὶς τῆς ἡμέρας περὶ τρίτην καὶ ἐνάτην μάλιστά πως ὥραν, ἡ μὲν ϑάλαττα πᾶσαν τὴν ῥαχίαν ἐπικλύ-
i»
1 τούτων del. Dind. 7 Κεδρωσίας C 18 παρὰ] κατὰ D.
986 DIODORI SICULI
fovea καλύπτει, καὶ λάβρῳ καὶ πολλῷ κύματι συν- αποκομίξει πρὸς τὴν χέρσον ἄπιστον πλῆϑος παν- τοίων ἰχϑύων, οἱ τὸ μὲν πρῶτον ἐν τῇ παραλίῳ μένουσι, νομῆς χάριν πλανώμενοι περὶ τὰς ὑποδύ- σεις καὶ τὰ κοιλώματα' ἐπὰν δ᾽ ὃ τῆς ἀμπώτεως δ £499 χρόνος, τὸ μὲν ὑγρὸν ἐκ τοῦ κατ᾽ ὀλίγον διὰ τῶν κεχωσμένων λίϑων καὶ φαράγγων ἀπορρεῖ, οἵ ὅ δ᾽ ἰχϑῦς ἐν τοῖς κοιλώμασι καταλείπονται. κατὰ δὲ τοῦτον τὸν καιρὸν τὸ πλῆϑος τῶν ἐγχωρίων μετὰ τέχνων καὶ γυναικῶν εἰς τὰς ῥαχίας ἀϑροίξεται 10 καϑάπερ ἀφ᾽ évóg κελεύσματος. σχιξομένων δὲ τῶν βαρβάρων εἰς τὰ κατὰ μέρος συστήματα, πρὸς τοὺς ἐδίους ἕκαστοι τόπους μετὰ βοῆς ἐξαισίου φέρονται, καϑάπερ αἰφνιδίου τινὸς κυνηγίας ἐμπεπτωκυίας. εἶθ᾽ αἵ μὲν γυναῖκες μετὰ τῶν παίδων τοὺς ἐλάτ- ιτ6 τονας τῶν ἰχϑύων καὶ πλησίον ὄντας τῆς χέρσου συλλαμβάνουσαι ῥίπτουσιν ἐπὶ τὴν γῆν, οἱ δὲ τοῖς σώμασιν ἀκμάξοντες προσφέρουσι τὰς χεῖρας τοῖς18ὅ διὰ τὸ μέγεθος δυσκαταγωνίστοις᾽ ἐκπίπτουσι γὰρ ἐκ τοῦ πελάγους ὑφερμεγέϑεις οὐ μόνον σκορπίοι 30 καὶ μύραιναι καὶ κύνες, ἀλλὰ καὶ φῶκαι καὶ πολλὰ τοιαῦτα ξένα καὶ ταῖς ὄψεσι καὶ ταῖς προσηγορίαιρ: ταῦτα δὲ τὰ ϑηρία καταμάχονται τεχνικῆς μὲν ὅπλων κατασκευῆς οὐδὲν ἔχοντες, κέρασι δὲ αἰγῶν ὀξέσι κατακεντοῦντες καὶ ταῖς ἀπορρῶξι πέτραις ἐπιτέ- 35 μνοντερ᾽ πάντα γὰρ ἡ χρεία διδάσκει τὴν φύσιν, οἰκείως τοῖς ὑποκειμένοις καιροῖς ἁρμοξομένην πρὸς 16 τὴν ἐκ τῆς ἐλπέδος εὐχρηστίαν. ἐπειδὰν δ᾽ ἀϑροί-
[7]
ed
27 ἁρμοξομένη 11.
III 15. 16. ᾿ 281
σωσιν ἰχϑύων παντοδαπῶν πλῆϑος, μεταφέρουσι τοὺς ληφϑέντας καὶ πάντας ὀπτῶσιν ἐπὶ τῶν πε- τρῶν τῶν ἐγκεκλιμένων πρὸς μεσημβρίαν. διαπύ- "oov δ᾽ οὐσῶν διὰ τὴν τοῦ καύματος ὑπερβολήν, ὅ βραχὺν ἐάσαντες χρόνον στρέφουσι, κἄπειτα τῆς οὐρᾶς λαμβανόμενοι δείουσι τὸν ὅλον ὄγκον. καὶ αἴ 4 μὲν σάρκες ϑρυπτόμεναι διὰ τὴν ϑερμασίαν ἀπο- πίπτουσιν, αἵ δ᾽ ἄκανθαι ῥιπτούμεναι πρὸς ἕνα τόπον μέγαν σωρὸν ἀποτελοῦσιν, ἀϑροιξόμεναι χρείας 10 ἕνεκεν περὶ ἧς μικρὸν ὕστερον ἐροῦμεν. μετὰ δὲ ταῦτα τὰς μὲν σάρκας ἐπί τινος λεωπετρίας κατα- τιϑέμενοι πατοῦσιν ἐπιμελῶς ἐφ᾽ ἱκανὸν χρόνον καὶ καταμίσγουσι τὸν τοῦ παλιούρου καρπόν᾽ τούτου 8 γὰρ συναναχρωσϑέντος τὸ πᾶν γίνεται χρῆμα κολ- 15 λῶδεο᾽ καὶ δοκεῖ τοῦτο καϑάπερ ἡδύσματος παρ᾽ αὐτοῖς ἔχειν τάξιν. τὸ δὲ τελευταῖον τὸ καλῶς πα- τηϑὲν εἰς πλινϑίδας παραμήκεις τυποῦντες τιϑέασιν εἰς τὸν ἥλιον᾽ ὃς συμμέτρως ξηρανϑείδσας καϑίσαντες κατευωχοῦνται, οὐ μὴν πρὸς μέτρον ἢ σταϑμὸν 20 ἐσϑίοντες, ἀλλὰ πρὸς τὴν ἰδίαν ἑκάστου βούλησιν, τὴν φυσικὴν ὄρεξιν ἔχοντες τῆς ἀπολαύδεως πέερι- γραφήν᾽ ἀνεκλείπτοις γὰρ καὶ διὰ παντὸς ἑτοίμοις 4 χρῶνται ταμιεύμαδσιν, ὡς ἂν τοῦ Ποσειδῶνος τὸ τῆς Δήμητρος ἔργον μετειληφότος. ἐνίοτε δὲ τηλι- 25 Κοῦτον ἐκ τοῦ πελάγους εἰς τὴν χέρσον κυλινδεῖται κῦμα καὶ τὰς ῥαχίας ἐφ᾽ ἡμέρας πολλὰς κατακλύξει λάβρον, ὥστε μηδένα δύνασϑαι τοῖς τόποις προσεγ-
6 καὶ et uiv] «f μὲν οὖν ΟΥ' 14 χρῆμα HReiske (c. 23, 1), χρῶμα libri 20 ἕκαστος vel ἕκαστοι Hertlein 22 ἀνεκλείπτως codices, corr. Dind. évofuog CF 21 λάβρως fort.
288 DIODORI SICULI
“ὃ yitew. διόπερ κατὰ τούτους τοὺς καιροὺς σπανί-
ξοντες τροφῆς τὸ μὲν πρῶτον τοὺς κόγχους συλλέ- γουσι, τηλικούτους τὸ μέγεϑος ὧν εὑρίσκονταί τινες τετραμναῖοι᾽ τὰ μὲν γὰρ κύτη συντρίβουσι λίϑους εὐμεγέϑεις ἐμβάλλοντεδ, τὴν δ᾽ ἐντὸρ σάρκα κατε- σϑίουσιν ὠμήν, τῆς γεύσεως οὔσης παρεμφεροῦς
6 τοῖς ὀστρέοις. ἐπὰν δὲ διὰ τὴν συνέχειαν τῶν πνευ-
μάτων ἐπὶ πλείονα χρόνον πλήϑειν συμβαίνῃ τὸν ὠκεανόν, καὶ τὴν εἰωϑυῖαν ϑήραν τῶν ἰχϑύων ἐχκλείδσῃ τὸ τῆς περιστάσεως ἀδύνατον, ἐπὶ τοὺς τὸ κόγχους, ὡς εἴρηται, τρέπονται. εἰ δὲ ἡ ἐκ τῶν κόγχων τροφὴ σπανίξει, καταφεύγουσιν ἐπὶ τὸν τῶν
7 ἀκανϑῶν σωρόν" ἐκ τούτου γὰρ ἐκλέγοντες τὰφ 188
ἐγχύλους καὶ προσφάτους τῶν ἀκανθῶν διαιροῦσι κατ᾽ ἄρϑρον, καὶ τὰς μὲν αὐτόϑεν τοῖς ὀδοῦσι τὉ κατεργάζονται, τὰς δὲ σκληρὰς λίϑοις ϑραύοντες
καὶ προὐπεργαξόμενοι κατεσϑίουσι, παραπλησίαν
11 διάϑεσιν ἔχοντες τοῖς φωλεύουσι τῶν ϑηρίων. τῆς
tO
μὲν οὖν ξηρᾶς τροφῆς τὸν εἰρημένον τρόπον εὐπο- ροῦσι., τῆς δ᾽ ὑγρᾶς παράδοξον ἔχουσι καὶ παντε- so λῶς ἀπιστουμένην τὴν χρῆσιν. ταῖς μὲν γὰρ ϑήραις προσκαρτεροῦσιν ἐφ᾽ ἡμέρας τέτταρας, εὐωχούμενοι πανδημεὶ us9" ἱλαρότητος καὶ ταῖς ἀνάρϑροις ὠδαῖς ἀλλήλους ψυχαγωγοῦντες᾽ πρὸς δὲ τούτοις ἐπιμί- ὄγονται τότε ταῖς γυναιξὶν αἷς ἂν τύχωσι παιδο- s; ποιίας ἕνεκα, πάσης ἀσχολίας ἀπολελυμένοι διὰ τὴν
| εὐκοπίαν καὶ τὴν ἑτοιμότητα τῆς τροφῆς. τῇ δὲ
7 δὲ] δὴ Bekker 10 ἐπὶ — 11 εἰ δὲ om. D (cf. Agath. 85 11 ἡ] ἡ 09D 12 σπανίζῃ C 9" καὶ τὴν ἑτοιμότητα om. Agath., del. Reiske.
III 16. 17. 289
πέμπτῃ πρὸς τὴν ὑπώρειαν ἐπείγονται πανδημεὶ ποτοῦ χάριν, ἔνϑα συρρύσεις ὑδάτων γλυκέων εἰσί, πρὸς αἷς οἵ νομάδες τὰς ἀγέλας τῶν ϑρεμμάτων ποτίξουσιν. ἡ δὲ ὁδοιπορία τούτων παραπλήσιος ὅ γίνεται ταῖς ἀγέλαις τῶν βοῶν, πάντων φωνὴν ἀφιέντων οὐκ ἔναρϑρον, ἀλλ᾽ ἦχον μόνον ἀποτε- λοῦσαν. τῶν δὲ τέχνων τὰ μὲν νήπια παντελῶς ol μητέρες ἐν ταῖς ἀγκάλαις φέρουσι, τὰ δὲ κεχωρισμένα τοῦ γάλακτος ol πατέρες, τὰ δ᾽ ὑπὲρ πενταετῆ χρόνον 10 ὄντα προάγει μετὰ τῶν γονέων σὺν παιδιᾷ, πεπλη- ρωμένα χαρᾶς, ὡς ἂν πρὸς τὴν ἡδίστην ἀπόλαυσιν ὁρμώμενα. ἡ γὰρ φύσις αὐτῶν ἀδιάστροφος οὖσα 4 τὴν ἀναπλήρωσιν τῆς ἐνδείας ἡγεῖται μέγιστον ἀγα- ϑόν, οὐδὲν τῶν ἐπεισάκτων ἡδέων ἐπιξητοῦσα. ὅταν 15 δὲ ταῖς τῶν νομάδων ποτίστραις ἐγγίσωσι καὶ τοῦ ποτοῦ πληρωϑῶσι τὰς κοιλίας, ἐπανέρχονται, μόγις βαδίξοντες διὰ τὸ βάρος. κἀκείνην μὲν τὴν ἡμέραν οὐδενὸς γεύονται, κεῖται δ᾽ ἕκαστος ὑπεργέμων καὶ δύσπνους καὶ τὸ σύνολον παρεμφερὴς τῷ μεϑύοντι. 30 τῇ δ᾽ ἑξῆς ἐπὶ τὴν ἀπὸ τῶν ἰχϑύων πάλιν τροφὴν ἀνακάμπτουσι" καὶ τοῦτον τὸν τρόπον ἡ δίαιτα κυκλεῖται παρ᾽ αὐτοῖς πάντα τὸν τοῦ ξῆν χρόνον. Οἱ μὲν οὖν τὴν παράλιον τὴν ἐντὸς τῶν στενῶν κατοικοῦντες οὕτω βιοῦσι, νόσοις μὲν διὰ τὴν &xAóÓ- 386 τητα τῆς τροφῆς σπανίως περιπίπτοντες, ὀλιγοχρο- νιώτεροι δὲ πολὺ τῶν παρ᾽ ἡμῖν ὄντες. τοῖς δὲ 18 τὴν ἐκτὸς τοῦ κόλπου παράλιον νεμομένοις πολλῷ
o
e
2 γλυκέων ὑδάτων vulg. 7 aL μητέρες παντελῶς codices, corr. Reiske 16 πληρώσωσι Dind. 20 ἀπὸ om. D 28 τοῦ στενοῦ D 24 ἁπαλότητα D.
Dioponvs I. 19
to
o2
i»
290 DIODORI SICULI
τούτων παραδοξότερον εἶναι τὸν βίον συμβέβηκεν, ὡς ἂν ἄδιψον ἐχόντων καὶ ἀπαϑῆ τὴν φύσιν. ἀπὸ γὰρ τῶν οἰκουμένων τόπων εἰς τὴν ἔρημον ὑπὸ τῆς τύχης ἐκτετοπισμένοι τῆς μὲν ἀπὸ τῶν ἰχϑύων ἄγρας εὐποροῦσιν, ὑγρὰν δὲ τροφὴν οὐκ ἐπιξη- τοῦσι. προσφερόμενοι γὰρ τὸν ἰχθϑῦν ἔγχυλον, μικρὰν ἔχοντα τῶν ὠμῶν τὴν παραλλαγήν, οὐχ οἷον ὑγρὰν τροφὴν ἐπιξητοῦσιν, ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἔννοιαν ἔχουσι ποτοῦ. στέργουσι δὲ τὴν ἐξ ἀρχῆς δίαιταν ὑπὸ τῆς τύχης αὐτοῖς προσκληρωϑεῖσαν, εὐδαιμονίαν ἡγούμενοι 10 τὴν ἐκ τῆς ἐνδείας αὐτοῦ τοῦ λυποῦντος ὑπεξαίρεσιν. τὸ δὲ πάντων παραδοξότατον, ἀπαϑείᾳ τοσοῦτον ὑπερβάλλουσι πάντας ὥστε μὴ ῥαδίως πιστευϑῆναι 181 τὸν λόγον. καίτοι ys πολλοὶ τῶν ἀπ᾿ Αὐγύπτου πλεόντων διὰ τῆς ᾿Ερυϑρᾶς θαλάττης ἔμποροι μέχρε ss τοῦ νῦν, πολλάκις προσπεπλευκότες πρὸς τὴν τῶν Ty9vogéyov χώραν, ἐξηγοῦνται σύμφωνα τοῖς ὑφ᾽ ἡμῶν εἰρημένοις περὶ τῶν ἀπαϑῶν ἀνθρώπων. καὶ ὁ τρίτος δὲ Πτολεμαῖος, ὃ φιλοτιμηϑεὶς περὶ τὴν ϑήραν τῶν ἐλεφάντων τῶν περὶ τὴν χώραν ταύτην so ὄντων. ἐξέπεμψεν ἕνα τῶν φίλων. ὄνομα Σιμμίαν,
ec
. κατασκεψόμενον τὴν yógoxv' οὗτος δὲ μετὰ τῆς
σι
ἁρμοττούσης χορηγίας ἀποσταλεὶς ἀκριβῶς, ὥς φησιν ᾿4γαϑθαρχίδης ὃ Κνίδιος ἱστοριογράφος, ἐξήτασε τὰ κατὰ τὴν παραλίαν ἔθνη. φησὶν οὖν τὸ τῶν ἀπαϑῶν 35 Αἰθιόπων ἔϑνος τὸ σύνολον ποτῷ μὴ χρῆσϑαι, μηδὲ τὴν φύσιν αὐτῶν ἐπιξητεῖν διὰ τὰς προειρημένας αἰτίας. καϑόλου δ᾽ ἀποφαίνεται μήτ᾽ εἰς σύλλογον
8 ἐπιξητοῖσι ποτοῦ, ἀλλ᾽ .. ἔχουσι codices, corr. Dind. 26 παραλίαν] ἱστορίαν DF; τὴν κατὰ τὰ ἔϑνη ἱστορέαν fort.
III 18. 291
ἔρχεσϑαι πρὸς τοὺς ἀλλοεϑνεῖς, μήτε τὸ ξένον τῆς ὄψεως τῶν προσπλεόντων κινεῖν τοὺς ἐγχωρίους, ἀλλ᾽ ἐμβλέποντας ἀτενῶς ἀπαϑεῖς ἔχειν καὶ ἀκινή- τους τὰς αἰσϑήσεις, ὡς [ἂν] μηδενὸς παρόντος. οὔτε 5 γὰρ ξίφος σπασαμένου τινὸς καὶ καταφέροντος ὑπεξ- ἔφυγον, οὔϑ᾽ ὕβριν οὐδὲ πληγὰς ὑπομένοντες ἦρε- ϑίξοντο, τό τε πλῆϑος οὐ συνηγανάκτει τοῖς πάσχου- σιν, ἀλλ᾽ ἐνίοτε τέκνων ἢ γυναικῶν σφαττομένων ἐν ὀφθαλμοῖς ἀπαϑεῖς ταῖς διαϑέσεσιν ἔμενον, οὐ- 10 δεμίαν ἔμφασιν ὀργῆς 1) πάλιν ἐλέου διδόντες. καϑό- λου δὲ τοῖς ἐκπληκτικωτάτοις δεινοῖς περιπίπτοντες ἠρεμαῖοι διέμενον, βλέποντες μὲν ἀτενῶς εἰς τὰ συν- τελούμενα, ταῖς δὲ κεφαλαῖς παρ᾽ ἕκαστα διανεύ- οντες. διὸ καί φασιν ϑυὐτοὺς διαλέκτῳ μὲν μὴ 15 χρῆσϑαι, μιμητικῇ δὲ δηλώσει διὰ τῶν χειρῶν δια- σημαίνειν ἕκαστα τῶν πρὸς τὴν χρείαν ἀνηκόντων. καὶ τὸ πάντων ϑαυμασιώτατον, φῶκαι τοῖς γέ- νει τούτοις συνδιατρίβουδσαι ϑήραν ποιοῦνται τῶν ἐχϑύων καϑ᾽ αὑτὰς παραπλησίως ἀνθρώποις. ὁμοίως 20 δὲ καὶ περὶ τὰς κοίτας καὶ τὴν τῶν γεννηϑέντων ἀσφάλειαν μεγίστῃ πίστει τὰ γένη χρῆσϑαι ταῦτα πρὸς ἄλληλα᾽ χωρὶς γὰρ ἀδικήματος ἀλλοφύλοις ξώοις ἡ συναναστροφὴ γίνεται μετ᾽ εἰρήνης καὶ πάσης εὐλαβείαςρ. 25 Οὗτος μὲν οὖν ὁ βίος, καίπερ ὧν παράδοξος, ἐκ παλαιῶν χρόνων τετήρηται τοῖς γένεσι τούτοις, εἴτε
4 ἂν delevi 6 οὐδὲ Dindorf, οὔτε libri — 8 7] καὶ II ἀποσφαττομένων Il — 14 φησὶν Schneider 20 κοίτας] καὶ τεκνώσεις δα, D, καὶ τὰς καμαροειδεῖς καὶ τεκνώσεις add. C 21 ταῦτα χρῆσθαι vulg.
195
6
t2
o
i»
290 DIODORI SICULI
τούτων παραδοξότερον εἶναι τὸν βίον συμβέβηκεν, ὡς ἂν ἄδιψον ἐχόντων xal ἀπαϑῆ τὴν φύσιν. ἀπὸ γὰρ τῶν οἰκουμένων τόπων εἰς τὴν ἔρημον ὑπὸ τῆς τύχης ἐκτετοπισμένοι τῆς μὲν ἀπὸ τῶν ἰχϑύων ἄγρας εὐποροῦσιν, ὑγρὰν δὲ τροφὴν οὐχ ἐπιξη- τοῦσι. προσφερόμενοι γὰρ τὸν ἰχϑῦν ἔγχυλον, μικρὰν ἔχοντα τῶν ὠμῶν τὴν παραλλαγήν, οὐχ οἷον ὑγρὰν τροφὴν ἐπιζητοῦσιν, ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἔννοιαν ἔχουσι ποτοῦ. στέργουσι δὲ τὴν ἐξ ἀρχῆς δίαιταν ὑπὸ τῆς τύχης
e
αὐτοῖς προδκληρωϑεῖσαν, εὐδαιμονίαν ἡγούμενοι 10
τὴν ἐκ τῆς ἐνδείας αὐτοῦ τοῦ λυποῦντος ὑπεξαίρεσιν. τὸ δὲ πάντων παραδοξότατον, ἀπαϑείᾳ τοσοῦτον
ὑπερβάλλουσι πάντας ὥστε μὴ ῥαδίως πιστευϑῆναι 181
τὸν λόγον. καίτοι ys πολλοὶ τῶν ἀπ’ Αἰγύπτου
πλεόντων διὰ τῆς Ἐρυϑρᾶς ϑαλάττης ἔμποροι μέχρε ss
τοῦ νῦν, πολλάκις προσπεπλευκότες πρὸς τὴν τῶν Ty09vopéyov χώραν, ἐξηγοῦνται σύμφωνα τοῖς ὑφ᾽ ἡμῶν εἰρημένοις περὶ τῶν ἀπαϑῶν ἀνθρώπων. καὶ ὁ τρίτος δὲ Πτολεμαῖος, ὁ φιλοτιμηϑεὶς περὶ τὴν
ϑήραν τῶν ἐλεφάντων τῶν περὶ τὴν χώραν ταύτην 90
ὄντων, ἐξέπεμψεν ἕνα τῶν φίλων. ὄνομα Σιμμίαν,
- κατασκεψόμενον τὴν χώραν" οὗτος δὲ μετὰ τῆς
e
ἁρμοττούσης χορηγίας ἀποσταλεὶς ἀκριβῶς, ὥς φησιν ᾿Δ4γαϑαρχέδης ὃ Κνίδιος ἱστοριογράφος. ἐξήτασε τὰ
κατὰ τὴν παραλίαν ἔϑνη. φησὶν οὖν τὸ τῶν ἀπαϑῶν 35
Αὐθιόπων ἔϑνος τὸ σύνολον ποτῷ μὴ χρῆσϑαι, μηδὲ τὴν φύσιν αὐτῶν ἐπιξητεῖν διὰ τὰς προειρημένας αἰτίας. καϑόλου δ᾽ ἀποφαίνεται μήτ᾽ εἰς σύλλογον
8 ἐπιξητοῖσι ποτοῦ, ἀλλ᾽ . . ἔχουσι codices, corr. Dind. 26 παραλία»] ἱστορέαν DF; τὴν κατὰ τὰ ἔϑνη ἱστορίαν fort.
III 18. 201
ἔρχεσθαι πρὸς τοὺς ἀλλοεϑνεῖς, μήτε τὸ ξένον τῆς ὄψεως τῶν προσπλεόντων κινεῖν τοὺς ἐγχωρίους, ἀλλ᾽ ἐμβλέποντας ἀτενῶς ἀπαϑεῖς ἔχειν καὶ ἀκινή- τους τὰς αἰσϑήσεις, ὡς [ἂν] μηδενὸς παρόντος. οὔτε 5 γὰρ ξίφος σπασαμένου τινὸς καὶ κατἀφέροντος ὑπεξ- ἔφυγον, οὔϑ᾽ ὕβριν οὐδὲ πληγὰς ὑπομένοντες ἦρε- ϑίξοντο, τό τε πλῆϑος οὐ συνηγανάκτει τοῖς πάδχου- σιν, ἀλλ᾽’ ἐνίοτε τέκνων ἢ γυναικῶν σφαττομένων ἐν ὀφθαλμοῖς ἀπαϑεῖς ταῖς διαϑέσεσιν ἔμενον, οὐ- 10 δεμίαν ἔμφασιν ὀργῆς ἢ πάλιν ἐλέου διδόντες. καϑό- λου δὲ τοῖς ἐκπληκτικωτάτοις δεινοῖς περιπίπτοντες ἠρεμαῖοι διέμενον, βλέποντες μὲν ἀτενῶς εἰς τὰ συν- τελούμενα, ταῖς δὲ κεφαλαῖς παρ᾽ ἕκαστα διανεύ- οντες. διὸ καί φασιν ϑυὐτοὺς διαλέκτῳ μὲν μὴ 15 χρῆσϑαι, μιμητικῇ δὲ δηλώσει διὰ τῶν χειρῶν δια- σημαίνειν ἕκαστα τῶν πρὸς τὴν χρείαν ἀνηκόντων. καὶ τὸ πάντων ϑαυμασιώτατον, φῶκαι τοῖς γέ- νεόι τούτοις συνδιατρίβουσαν ϑήραν ποιοῦνται τῶν ἰχϑύων καϑ' αὑτὰς παραπλησίως ἀνθρώποις. ὁμοίως 0 δὲ καὶ περὶ τὰς κοίτας καὶ τὴν τῶν γεννηθέντων ἀσφάλειαν μεγίστῃ πίστει τὰ γένη χρῆσϑαι ταῦτα πρὸς ἄλληλα᾽ χωρὶς γὰρ ἀδικήματος ἀλλοφύλοις ξώοις ἡ συναναστροφὴ γίνεται μετ᾽ εἰρήνης καὶ πάσης εὐλαβείαςρ. 25 Οὗτος uiv οὖν ὁ βίος, καίπερ ὧν παράδοξος, ἐκ παλαιῶν χρόνων τετήρηται τοῖς γένεσι τούτοις, εἴτε
4 ἂν delevi 6 οὐδὲ Dindorf, οὔτε libri 8.7] καὶ II ἀποσφαττομένων Il 14 φησὶν Schneider 20 κοίτας] καὶ τεπνώσεις add. D, καὶ τὰς καμαροειδεῖς καὶ τεκνώσεις add. C 21 ταῦτα γρῆσϑαι vulg.
195
6
292 DIODORI SICULI
ἐθισμῷ διὰ τὸν χρόνον εἴτε ἀναγκαίᾳ χρείᾳ διὰ τὸ
19 κατεπεῖγον ἡρμοσμένος. οἰκήσεσι ὃδὲ τὰ ἔϑνη οὐχ
ὁμοίαις χρῆται, πρὸς δὲ τὰς τῆς περιστάσεως ἰδιό- τητας διηλλαγμέναις ἐμβιοῦσι. τινὲς μὲν γὰρ dv σπηλαίοις κατοικοῦσι κεκλιμένοις μάλιστα πρὸς τὰρ 5 ἄρκτους, ἐν οἷς καταψύχουσιν ἑαυτοὺς διά ve τὸ βάϑος τῆς σκιᾶς καὶ διὰ τὰς περιπνεούσας αὔραρ" τὰ μὲν γὰρ πρὸς μεσημβρίαν νεύοντα, τοῖς ἵπνοις παραπλησίαν ἔχοντα τὴν ϑερμασίαν, ἀπρόσιτα τοῖς ἀνθρώποις ἐστὶ διὰ τὴν τοῦ καύματος ὑπερβολήν. 10 οἵ δὲ τῶν πρὸς ἄρκτον νευόντων σπηλαίων σπανί- ξοντες ἀθροίξζουσι τὰς πλευρὰς τῶν ἐκ τοῦ πελά- 188 yove ἐκπιπτόντων κητῶν" τῆς δὲ τούτων δαψιλείας πολλῆς οὔσης, καταπλέξάντες ἐξ ἑκατέρου μέρους κύρτας πρὸς ἀλλήλας νενευκυίας, τῷ προσφάτῳ φύκει 15 ταύτας διαπλέκουσι. σκεπαξομένης οὖν τῆς καμά- ρας, ἐν ταύτῃ τὸ βαρύτατον τοῦ καύματος ἀναπαύ- ονται, τῆς κατὰ φύσιν χρείας αὐτοδίδακτον τέχνην ὑφηγουμένης. τρίτος δὲ τρόπος ἐστὶ τοῖς ᾿Ιχϑυο- φάγοις τῆς σχηνώδεως τοιοῦτος. ἐλαῖαι φύονται 30 πάνυ πολλαὶ περὶ τοὺς τόπους τούτους, τὰ μὲν περὶ τὴν ῥίξαν ἔχουσαι προσκλυξόμενα τῇ ϑαλάττῃ, πυκναὶ δὲ τοῖς φυλλώμασι, τὸν δὲ καρπὸν ὅμοιον ἔχουσαι τῷ κασταναϊχῷ καρύῳ. ταύτας ἀλλήλαις συμπλέκοντες καὶ συνεχῆ σκιὰν ποιοῦντες ἰδιαξού-- 5
8 ὁμοίως DE; τοῖς ἰχϑυοφάγοις add. codices, del. Eichstüdt 4 διηλλαγμένως D 8 ixvow] πυρίπνοις C 9 παραπλησίως D 11] σπηλαίων νευοντων D 18 κητῶν om. 15 κύρτας] καὶ add. D, καὶ καμαροειδεῖς στέγας add. CE 20 ἐλαῖαι Agath. 48, ἐλάται codices 22 περὶ] πρὸ ΕΟ 34 κασταναικῷ AÁgath., κασταίνῳ codices.
III 19. 293
σαις σκηναῖς ἐμβιοῦσιν᾽ ἅμα γὰρ ἐν γῇ καὶ ϑα- λάττῃ διατρίβοντες ἐπιτερπῶς διεξάγουσι, τὸν μὲν ἥλιον φεύγοντες τῇ διὰ τῶν ἀκρεμόνων σκιᾷ, τὸ δὲ | φυσικὸν περὶ τοὺς τόπους καῦμα τῇ συνεχεῖ τοῦ 5 κύματος προσκλύσει διορϑούμενοι, ταῖς δὲ περι- πνοαῖς τῶν εὐκαίρων ἀνέμων εἰς ῥᾳστώνην ἄγοντες τὰ σώματα. ῥητέον δ᾽ ἡμῖν καὶ περὶ τοῦ τετάρτου μέρους τῆς σκηνώσεως. ἐκ γὰρ τοῦ παντὸς αἰῶνος σεσώρευται τοῦ μνίου φόρτος ἄπλατος, ὄρει παρεμ- 10 φερής᾽ οὗτος ὑπὸ τῆς συνεχοῦς τοῦ κύματος πλη- γῆς πεπιλημένος τὴν φύσιν ἔχει στερέμνιον καὶ συμ- πεπλεγμένην ἅμμῳ. ἐν τούτοις οὖν τοῖς ἀναστήμασιν ὑπονόμους ἀνδρομήκεις ὀρύττοντες, τὸν μὲν κατὰ κορυφὴν τόπον ἐῶσι στέγην, κάτωϑεν δ᾽ αὐλῶνας 15 παραμήκεις καὶ πρὸς ἀλλήλους συντετρημένους κατα- σκευάξζουσιν. ἐν ὃὲ τούτοις ἀναψύχοντες ἑαυτοὺς ἀλύπους κατασκευάξουσι, καὶ κατὰ τὰς ἐπικλύδεις τῶν κυμάτων ἐκπηδῶντες περὶ τὴν ϑήραν τῶν ἐχϑύων ἀσχολοῦνται" ὅταν δὲ ἄμπωτις γένηται, κατευ- 20 ὠχησόμενοι τὰ ληφϑέντα συμφεύγουσι πάλιν εἰς τοὺς προειρημένους αὐλῶνας. τοὺς δὲ τελευτήσαν- τας ϑάπτουσι κατὰ μὲν τὸν τῆς ἀμπώτεως καιρὸν ἐῶντες ἐρριμμένους, ὅταν δ᾽ ἡ πλημυρὶς ἐπέλϑῃ, ῥίπτουσιν εἰς τὴν ϑάλατταν τὰ σώματα. διὸ καὶ 35 τὴν ἰδίαν ταφὴν τροφὴν τῶν ἰχϑύων ποιούμενοι κυκλούμενον ἰδιοτρόπως τὸν βίον ἔχουσι παρ᾽ ὅλον τὸν αἰῶνα.
1 ἐν] καὶ iv Ὁ 9 ἄπλετος ΠΙ 10 καύματος vulg. 19 κατευωχησάμενοι codices, corr. Eich. 22 μὲν Jacobs, μόνον libri.
294 DIODORI SICULI ^
20 "Ev δὲ γένος τῶν ᾿Ιχϑυοφάγων τοιαύτας ἔχει τὰς
οἰκήσεις ὥστε πολλὴν ἀπορίαν παρέχεσϑαι τοῖς τὰ
τοιαῦτα φιλοτιμουμένοις ξητεῖν᾽ ἐν γὰρ ἀποκρήμνοις φάραγξι καϑίδρυνταί τινες, εἰς ὃς ἐξ ἀρχῆς ἦν ἀδύ-
νατον παραβάλλειν τοὺς ἀνθρώπους, ἄνωϑεν μὲν δ
ἐπεχούσης πέτρας ὑψηλῆς καὶ πανταχόϑεν ἀποτό- 189
μου, ἐκ πλαγέων δὲ κρημνῶν ἀπροσίτων ὑφαιρου-
μένων τὰς παρόδους, τὴν δὲ λοιπὴν πλευρὰν τοῦ πελάγους ὁδρίξοντος, ὃ πεξῇ μὲν διελϑεῖν ἀδύνατον,
σχεδίαις δὲ οὐ χρῶνται τὸ παράπαν, πλοίων τε τῶν 10
παρ᾽ ἡμῖν ὑπάρχουσιν ἀνεννόητοι. τοιαύτης δὲ ἀπο-
ρίας περὶ αὐτοὺς οὔσης, ὑπολείπεται λέγειν αὐτό- χϑονας αὐτοὺς ὑπάρχειν, ἀρχὴν μὲν τοῦ πρώτου γένους μηδεμίαν ἐσχηκότας, ἀεὶ δ᾽ ἐξ αἰῶνος γεγο-
νότας, καθάπερ ἔνιοι τῶν φυσιολόγων περὶ πάντων 15
τῶν φυσιολογουμένων ἀπεφήναντο. ἀλλὰ γὰρ περὶ
μὲν τῶν τοιούτων ἀνεφίκτου τῆς ἐπινοίας ἡμῖν οὔ- σης οὐδὲν κωλύει τοὺς τὰ πλεῖστα ἀποφηναμένους ἐλάχιστα γινώσκειν, ὡς ἂν τῆς ἐν τοῖς λόγοις πιϑα-
ψνότητος τὴν μὲν ἀκοὴν πειϑούσης, τὴν δ᾽ ἀλήϑειαν 20
οὐδαμῶς εὑρισκούδης.
21 “Ῥητέον δ᾽ ἡμῖν καὶ περὶ τῶν καλουμένων Χελω- νοφάγων, ὃν τρόπον ἔχουσι τὴν ὕλην διάϑεσιν τοῦ βίον. νῆσοι γάρ εἰσι κατὰ τὸν ὠκεανὸν πλησίον τῆς γῆς κείμεναι, πολλαὶ μὲν τὸ πλῆϑος, μικραὶ δὲ τοῖς 6 μεγέθεσι καὶ ταπειναί, καρπὸν δὲ οὔϑ᾽ ἥμερον οὔτ᾽ ἄγριον ἔχουσαι. ἐν ταύταις διὰ τὴν πυκνότητα κῦμα μὲν οὐ γίνεται, τοῦ κλύδωνος ϑραυομένου περὶ τὰς
t9
e
19 ἀπολείπεται C 14 ἐσχηκότος II.
III 20. 21. 295
ἄκρας τῶν νήσων. χελωνῶν δὲ ϑαλαττέων πλῆϑος ἐνδιατρίβει περὶ τοὺς τόπους τούτους, πανταχόϑεν καταφεῦγον πρὸς τὴν ἐκ τῆς γαλήνης σκέπην. αὗται 9 δὲ τὰς μὲν νύκτας ἐν βυϑῷ διατρίβουσιν ἀσχολού- 5 μεναι περὶ τὴν νομήν, τὰς δ᾽ ἡμέρας εἰς τὴν ἀνὰ μέσον τῶν νήσων ϑάλατταν φοιτῶσαι κοιμῶνται μετέωροι τοῖς κύτεσι πρὸς τὸν ἥλιον, παρεμφερῆ τὴν πρόσοψιν ποιοῦσαι ταῖς κατεστραμμέναις ἀκά- τοις ἐξαίσιοι γὰρ τοῖς μεγέϑεσιν ὑπάρχουσι καὶ τῶν 10 ἐλαχίστων ἁλιάδων οὐκ ἐλάττους. οἵ δὲ τὰς νήσους 8 κατοικοῦντες βάρβαροι κατὰ τοῦτον τὸν καιρὸν ἠρέμα προσνήχονται ταῖς χελώναις" πρὸς ἑχάτερον ὃὲ μέρος πλησιάσαντες, ob μὲν πιέξουσιν, οἱ δ᾽ ἐξαί- φουσιν, ἕως ἂν ὕπτιον γένηται τὸ ξῷον. ἔπειϑ᾽ οἷ 4 15 μὲν ἐξ ἑκατέρου μέρους οἰακίξουσι τὸν ὅλον ὄγκον, ἵνα μὴ στραφὲν τὸ ξῷον καὶ νηξάμενον τῷ τῆς φύσεως βοηϑήματι φύγῃ κατὰ βάϑους, εἷς δ᾽ ἔχων μέρμυϑα μακρὰν καὶ δήσας τῆς οὐρᾶς νήχεται πρὸς τὴν γῆν καὶ προσέλκεται μετάγων τὸ ξῷον ἐπὶ τὴν 30 χέρσον, συμπαρακομιξομένων τῶν ἐξ ἀρχῆς τὴν ἐπί- ϑεσιν πεποιημένων. ὅταν δ᾽ εἰς τὴν νῆσον éxxo- 5 μίσωσι, τὰ μὲν ἐντὸς πάντα βραχὺν χρόνον ἐν ἡλίῳ παροπτήσαντες κατευωχοῦνται, τοῖς δὲ κύτεσιν οὖσι 190 ὁκαφοειδέσι χρῶνται πρός τε τὸν εἰς τὴν ἥπειρον 95 διάπλουν, ὃν ποιοῦνται τῆς ὑδρείας ἕνεκεν. καὶ πρὸς τὰς σκηνώσεις, τυϑέντες πρηνεῖς ἐφ᾽ ὑψηλῶν τόπων, ὥστε δοκεῖν τούτοις τὴν φύσιν δεδωρῆσϑαι 6 φοιτῶσαι] φοιτῶσι καὶ D 7 σκύτεσι II (— v. 23)
14 ἂν add. Dind. 18 μέρμινϑα D, μέρινϑα C. 18 τῆς] ix τῆς Hertlein 19 μετάγων] μετάλλων (1. 6. μετ᾽ ἄλλων») D.
296 DIODOBRI SICULI
μιᾷ χάριτι πολλὰς χρείας" τὴν γὰρ αὐτὴν αὐτοῖς εἶναι τροφήν, ἀγγεῖον, οἰκίαν, ναῦν.
6 Οὐ μακρὰν δὲ τούτων διεστῶτες νέμονται τὴν παράλιον βάρβαροι βίον ἀνώμαλον ἔχοντες. δια- τρέφονται γὰρ ἀπὸ τῶν ἐκπιπτόντων εἰς τὴν χέρ- ὕ σον κητῶν, ποτὲ μὲν δαψίλειαν τροφῆς ἔχοντες διὰ τὰ μεγέθη τῶν εὑρισκομένων ϑηρίων, ποτὲ δὲ δια- λειμμάτων γινομένων κακῶς ἀπαλλάττουσιν ὑπὸ τῆς ἐνδείαρ᾽ xa«9' ὃν δὴ χρόνον ἀναγκάξονται κατεργά- ξεσϑαι διὰ τὴν σπάνιν τῶν ἀρχαίων ὀστῶν γχόν- 10 δρους καὶ τὰς ἄκρας τῶν πλευρῶν ἐκφύσεις.
Τῶν μὲν οὖν Ἰχϑυοφάγων τὰ γένη τοσαῦτ᾽
ἐστὶ καὶ τοιούτοις χρῶνται βίοις, ὧς ἐν κεφαλαίοις
22 εἰπεῖν. ἡ δὲ κατὰ τὴν Βαβυλωνίαν παράλιος συν- ἅπτει μὲν ἡμέρῳ καὶ καταφύτῳ χώρᾳ, τοσοῦτο δέ 1
ἐστι πλῆϑος τῶν ἰχϑύων τοῖς ἐγχωρίοις ὥστε τοὺς
ἀναλίσκοντας μὴ δύνασϑαι ῥαδίως περιγενέσϑαι τῆς
2 δαψιλείας. παρὰ γὰρ τοὺς αἰγιαλοὺς ἱστᾶσι καλά- μους πυκνοὺς καὶ πρὸς ἀλλήλους διαπεπλεγμένους, ὥστε τὴν πρόσοψιν ὁμοίαν εἶναι δικτύῳ παρὰ ϑά- 30 λατταν éOvqxóti. κατὰ δὲ πᾶν τὸ ἔργον ὑπάρχουσι πυκναὶ θύραι, τῇ μὲν πλοκῇ ταρσώδεις, τὰς στροφὰς δ᾽ ἔχουσαι πρὸς τὰς εἰς ἑκάτερα τὰ μέρη κινήσεις εὐλύτους. ταύτας ὃ κλύδων φερόμενος μὲν εἰς τὴν γῆν κατὰ τὸν τῆς πλημυρίδος καιρὸν ἀνοίγει, παλιδ- 35
8 συτῶν δὲ κατὰ τὴν ἄμπωτιν ἀποκλείει. διόπερ συμ- βαίνει καϑ' ἑκάστην ἡμέραν πλημυρούσης μὲν τῆς
1 γὰρ ante γάριτι ponunt CF 8. ἀπὸ ΠΠΙ 9 κατερ- γάσασθαι vulg. 18 ἐστὶ] εἰσὶ CF κεφαλαίῳ 11 16 περ τούς ἐστι vulg. 21 τὸ add. Dind. 22 ταρσωταὶ CF.
III 21. 922. 23. 201
ϑαλάττης ἐκ βυϑοῦ τοὺς ἰχϑῦς συνεκφερομένους διὰ τῶν ϑυρῶν παρεισπίπτειν, ἀναχωρούδης δὲ μὴ δύνασϑαι τοῖς ὑγροῖς συνδιαρρεῖν διὰ τῆς τῶν κα- λάμων πλοκῆς. διὸ καὶ παρὰ τὸν ὠκεανὸν ἐνέοτε 5 σωροὺς ἰχϑύων σπαιρόντων δρᾶν ἔστι γινομένους, oUc ἀναλεγόμενοι συνεχῶς οἷ πρὸς τούτοις τεταγμένοι δαψιλεῖς ἀπολαύσεις ἔχουσι καὶ μεγάλας προσόδους. ἔνιοι δὲ τῶν περὶ τοὺς τόπους διατριβόντων, πεδι- 4 άδος τε καὶ ταπεινῆς τῆς χώρας ὑπαρχούδης, τάφρους 10 ὀρύττουσιν ἀπὸ ϑαλάττης εὐρείας ἐπὶ πολλοὺς στα- δίους μέχρι ἰδίων ἐπαύλεων, ῥαβδωτὰς δὲ ϑύρας ἐπ’ ἄκρας αὐτὰς ἐπιστήσαντες ἀναβαινούσης μὲν τῆς πλημυρίδος ἀνοίγουσιν, εἰς δὲ τοὐναντίον μετα- πιπτούσης κλείουσιν. εἶτα τῆς μὲν ϑαλάττης διὰ ιὸ τῶν τῆς ϑύρας ἀραιωμάτων ἀπορρεούσης, τῶν δ᾽ ἰχϑύων ἀποληφϑέντων ἐν ταῖς τάφροις, ταμιεύονται καὶ λαμβάνουσιν ὅσους ἂν προαιρῶνται καὶ xo" ὃν ἂν χρόνον βούλωνται. 191 Διεληλυϑότες δὲ περὶ τῶν παροικούντων τὴν 28 20 ἀπὸ τῆς Βαβυλωνίας παράλιον ἕως ᾿Αραβίου κόλπου, περὶ τῶν ἕξῆς τούτοις ἐθνῶν διέξιμεν. κατὰ γὰρ τὴν Αἰθιοπίαν τὴν ὑπὲρ Αἰγύπτου παρὰ τὸν "4dav καλούμενον ποταμὸν παροικεὶ τὸ τῶν Ῥιξοφάγων ἔϑνος. ἐκ γὰρ τῶν πλησιοχώρων τὰς ῥέξας τῶν 85 καλάμων ὀρύττοντες oí βάρβαροι πλύνουσι φιλο- τίμως᾽ ποιήσαντες δὲ καϑαρὰς xómvovou Ao,
4 ὠπεανὸν καιρὸν D ὅ ἐπαιρόντων C 9 ve om. D 11 ῥαβδωτὰς] ῥάβδων F, “ῥαβδωτὰς ἐκ ῥάβδων συγκειμένας C, ῥάβδων ϑύρας πεποιηχότες, τὰς D 12 αὐτοῖς Ὁ 16 ἀπο- λειφϑέντων D τοῖς cod. 232 "4cav] ᾿σταβάραν Agath. 50.
298 DIODORI SICULI
μέχρι ἂν γένηται τὸ ἔργον λεῖον καὶ κολλῶδερ᾽ ἔπειτα περιπλάσαντες χειροπληϑιαίους ὄγχους ἐν ἡλίῳ παροπτῶσι, καὶ ταύτῃ χρώμενοι τροφῇ πάντα τὸν βίον διατελοῦσιν. ἀνεκλείπτους δ᾽ ἔχοντες τὰς τῆς τροφῆς ταύτης δαψιλείας, καὶ πρὸς ἀλλήλους 5 ἀεὶ εἰρήνην ἄγοντες, ὑπὸ πλήϑους λεόντων πολε- μοῦνται᾽ ἐμπύρου γὰρ τοῦ πέριξ ἀέρος ὄντος ἐκ τῆς ἐρήμου πρὸς αὐτοὺς φοιτῶσι λέοντες σκιᾶς ἕνεκεν, οἱ δὲ καὶ θήρας τῶν ἐλαττόνων ϑηρίων. διόπερ τοὺς ἐκ τῶν τελμάτων ἐξιόντας τῶν AiOuómov ὑπὸ 1 τούτων τῶν ϑηρίων ἀναλίσκεσθαι συμβαίνει" ἀδυ- νατοῦσι γὰρ ὑφέστασϑαι τὰς ἀλκὰς τῶν λεόντων, ὡς ἂν μηδεμίαν βοήϑειαν ὅπλων ἔχοντες, καὶ πέρας ἄρδην ἂν αὐτῶν διεφϑάρη τὸ γένος, εἰ μὴ ἡ φύσις τι αὐτοῖς αὐτόματον ἐποίησε βοήϑημα. ὑπὸ γὰρ τὴν 15 ἀνατολὴν τοῦ κυνὸς παραδόξως [μηδεμιᾶς] γινομένης νηνεμίας περὶ τοὺς τόπους τοσοῦτο πλῆϑος ἀϑροί- ξεται κωνώπων, ὑπερέχον δυνάμει τοὺς γνωριξο- μένους, ὥστε τοὺς μὲν ἀνθρώπους καταφυγόντας εἰς τὰς ἑλώδεις λίμνας μηδὲν πάσχειν, τοὺς δὲ 30 λέοντας πάντας φεύγειν ἐκ τῶν τόπων, ἅμα μὲν ὑπὸ τοῦ δηγμοῦ κακουχουμένους, ἅμα δὲ τὸν ἀπὸ τῆς φωνῆς ἦχον καταπεπληγμένους. 24 Ἑπόμενοι δὲ τούτοις εἰσὶν οἵ τε Ὑλοφάγοι καὶ of Σπερματοφάγοι καλούμενοι. τούτων δ᾽ οἵ μὲν ὑπὸ 536 τὴν ϑερείαν τὸν πίπτοντα καρπὸν ἀπὸ τῶν δένδρων
t
e
9 ἀναπλάσαντες y. ὄγκους C et Agath. 50, περιπλάσαντες A λίθους DF 14 γένος] ἔϑνος II ἡ add. Dind. 1 τι , tig ceteri — 16 μηδεμιᾶς delevi γενομένης vulg. 17 |] syrsuixg] μυίας AB 84 ἐχόμενοι libri, corr. Bekker.
III 923. 24. 299
ὄντα πολὺν ἀϑροίξοντες ἀπόνως διατρέφονται, κατὰ ὃὲ τὸν ἄλλον καιρὸν τῆς βοτάνης τῆς ἐν ταῖς δκια-
. ξομέναις συναγκείαις φυομένης προσφέρονται τὴν προδηνεστάτην᾽ στερεὰ γὰρ οὖσα τὴν φύσιν, καὶ
5 καυλὸν ἔχουσα παραπλήσιον ταῖς λεγομέναις βουνι- ἄσιν, ἐκπληροῖ τὴν τῆς ἀναγκαίας τροφῆς ἔνδειαν. oí δὲ Ὑλοφάγοι μετὰ τέκνων καὶ γυναικῶν ἐπὶ τὰς νομὰς ἐξιόντες ἀναβαίνουσιν ἐπὶ τὰ δένδρα καὶ τοὺς ἁπαλοὺς τῶν ἀκρεμόνων προσφέρονται. τοιαύτην δ᾽
10 ἐκ τῆς συνεχοῦς μελέτης τὴν ἐπ᾽ ἄκρους τοὺς κλά- δους ἀναδρομὴν ποιοῦνται πάντες ὥστε ἄπιστον εἶναι τὸ γινόμενον" καὶ γὰρ μεταπηδῶσιν ἀφ᾽ ἑτέρου ἐφ᾽ ἕτερον δένδρον ὁμοίως τοῖς ὀρνέοις, καὶ τὰς 192 ἀναβάδεις ἐπὶ τῶν λεπτοτάτων κλάδων ποιοῦνται 15 χωρὶς κινδύνων. ἰσχνότητι γὰρ σώματος καὶ κουφό- τητι διαφέροντες, ἐπειδὰν τοῖς ποσὶ σφάλλωνται, ταῖς χερσὶν ἀντιλαμβάνονται"' κἂν τύχωσι πεσόντες ἀφ᾽ ὕψους, οὐδὲν πάσζουσι διὰ τὴν κουφότητα" καὶ πάντα δὲ κλάδον ἔγχυλον τοῖς ὀδοῦσι κατεργα- 20 ξόμενοι πέττουσιν εὐκόπως ταῖς κοιλίαις. οὗτοι δ᾽ ἀεὶ βιοῦσι γυμνοὶ μὲν ἐσϑῆτος, κοιναῖς δὲ χρώμενοι γυναιξὶν ἀκολούϑως καὶ τοὺς γεννηϑέντας παῖδας κοινοὺς ἡγοῦνται. διαπολεμοῦσι δὲ πρὸς ἀλλήλους περὶ τῶν τόπων ῥάβδοις ὡπλισμένοι, καὶ ταύταις 25 ἀμυνόμενοι τοὺς ἐναντίους διασπῶσι τοὺς ysugo- ϑέντας. τελευτῶσι δ᾽ αὐτῶν οἵ πλεῖστοι λιμῷ κατα-
8 φυομένης Reiske, σχιξομένης καὶ φυομένης codices
5 λεγομέναις scripsi, γινομέναις libri (καλουμέναις Agath. 51) 13 ἐφ᾽ ἕτερον ἀφ᾽ ἑτέρου Hertlein 16 ποσὶν
ἐφάλλωνται vulg. 241 κοινῇ Οὀ 992 καὶ] δὲ καὶ vulg. 25 διασπῶσι] διαχειρῶσι D, διαγχειροῦσι F.
800 DIODORI SICULI
πονηϑέντες, ὅταν τῶν ὀμμάτων ἀπογλαυκωϑέντων
τὸ σῶμα στερηϑῇ τῆς ἀναγκαίας ἐκ ταύτης τῆς
αἰσθήσεως χρείας. 25 Τὴν δὲ ἑξῆς χώραν τῶν Αἰθιόπων ἐπέχουσιν οἱ καλούμενοι Κυνηγοί, σύμμετροι μὲν κατὰ τὸ πλῆθος, βίον δ᾽ οἰκεῖον ἔχοντες τῇ προσηγορίᾳ. ϑηριώδους γὰρ οὔσης τῆς χώρας καὶ παντελῶς λυπρᾶς, ἔτι δὲ ὑδάτων ῥύσεις ναματιαίων ἐχούσης ὀλίγας, καϑεύδουσι μὲν ἐπὶ τῶν δένδρων διὰ τὸν ἀπὸ τῶν θηρίων φόβον, ὑπὸ δὲ τὴν ἑωθινὴν πρὸς τὰς συρρύσεις τῶν ὑδάτων. μεϑ᾽ ὅπλων φοιτῶντες ἑαυτοὺς ἀποκρύβουσιν εἰς τὴν ὕλην καὶ σκοπεύουσιν ἐπὶ τῶν δένδρων. κατὰ δὲ τὸν τοῦ καύματος καιρόν, ἐρχομένων βοῶν τε ἀγρίων καὶ παρδάλεων καὶ τῶν ἄλλων ϑηρίων πλήϑους πρὸς τὸ ποτόν, ταῦτα μὲν 15 διὰ τὴν ὑπερβολὴν τοῦ τε καύματος καὶ δίψους λάβρως προσφέρεται τὸ ὑγρόν, μέχρι ἂν ἐμπλησϑῇ, οἱ δ᾽ Αἰθίοπες, γενομένων αὐτῶν βαρέων καὶ δυσ- κινήτων, καταπηδῶντες ἀπὸ τῶν δένδρων καὶ χρώ- μενοι ξύλοις πεπυρακτωμένοις καὶ λίϑοις, ἔτι δὲ 30 τοξεύμασι, ῥᾳδίως καταπονοῦσι. κατὰ δὲ συστή- ματα ταύταις χρώμενοι ταῖς κυνηγίαις σαρκοφαγοῦσι τὰ ληφϑέντα, καὶ σπανίως μὲν ὑπὸ τῶν ἀλκιμωτά- των ξῴων αὐτοὶ διαφϑείρονται, τὰ δὲ πολλὰ δόλῳ τὴν ἐκ βίας ὑπεροχὴν χειροῦνται. ἐὰν δέ ποτε τῶν 5ὅ κυνηγουμένων ξῴων σπανίξωσι, τὰς δορὰς τῶν πρό- τερον εἰλημμένων βρέξαντες ἐπιτιϑέασιν ἐπὶ πῦρ ἁπαλόν' σποδίσαντες δὲ τὰς τρίχας τὰ δέρματα
-
μι
θ
t2
e
i»
, ,4 τῶν del. Dind. 12 ἀπονρύπτουσιν CF 18 imi] Y ἐπὸ PF — 17 λάβρον D 4248 ὑπὸ] διὰ C.
III 95. 26. 801
διαιροῦσι, καὶ κατεσϑίοντες βεβιασμένως ἀναπλη- ροῦσι τὴν ἔνδειαν. τοὺς δὲ ἀνήβους παῖδας γυμνά- 5 ξουσιν ἐπὶ σκοπὸν βάλλειν, καὶ μόνοις διδόασι τροφὴν τοῖς ἐπιτυχοῦσι. διὸ καὶ ϑαυμαστοὶ ταῖς
5 εὐστοχίαις ἄνδρες γίνονται, κάλλιστα διδασχόμενοι ταῖς τοῦ λιμοῦ πληγαῖο.
Ταύτης δὲ τῆς χώρας εἰς τὰ πρὸς δυσμὰς μέρη 26 πολὺ διεστηκότες Αἰθίοπες ὑπάρχουσιν ᾿Ελεφαντο- μάχοι κυνηγοί. νεμόμενοι γὰρ δρουμώδεις καὶ πυ-
193 χνοὺς τοῖς δένδρεσι τόπους παρατηροῦσι τῶν ἐλε- 1 φάντων τὰς εἰσόδους καὶ τὰς ἐκχτροπάς, σχοπὰς ἀπὸ τῶν ὑψηλοτάτων δένδρων ποιούμενοι" καὶ ταῖς μὲν ἀγέλαις αὐτῶν οὐκ ἐπιτίϑενται διὰ τὸ μηδεμίαν ἐλπίδα ἔχειν κατορϑώσεως, τοῖς δὲ καϑ᾽ ἕνα πορευο- 15 μένοις ἐπιβάλλουσι τὰς χεῖρας, παραδόξοις ἐγχει- ροῦντες τολμήμασιν. ὅταν γὰρ τὸ ξῷον διξξιὸν 3 γένηται κατὰ τὸ δένδρον iv à συμβαίνει τὸν Oxo- πεύοντα κεχρύφϑαι, ἅμα τῷ παραλλάττειν τὸν τόπον ταῖς μὲν χερσὶν ἐδράξατο τῆς οὐρᾶς, τοῖς δὲ ποσὶν 50 ἀντέβη πρὸς τὸν ἀριστερὸν μηρόν" ἔχων δ᾽ ἐκ τῶν ὥμων ἐξηρτημένον πέλεκυν, κοῦφον μὲν πρὸς τὴν ἀπὸ τῆς μιᾶς χειρὸς πληγήν, ὀξὺν δὲ xa9' ὑπερ- βολήν, τοῦτον λαβόμενος ἐν τῇ δεξιᾷ χειρὶ '᾽νευρο- κοπεῖ τὴν δεξιὰν ἰγνύν, πυχνὰς καταφέρων πληγὰς 25 καὶ διὰ τῆς ἀριστερᾶς χειρὸς οἰχκέξζων τὸ ἴδιον σῶμα. παράδοξον δὲ ὀξύτητα τοῖς ἔργοις προσφέρουσιν, ὡς ἂν ἄϑλου τῆς ἰδίας ψυχῆς ἑκάστῳ προκειμένου" 1 πληροῦσι ll 11 σκοπὰς] τὰς σκ. D, καὶ ox. C 16
διεξιὸν Dindorf, δεξιὸν libri 21 προεξηρτημένον II 24 ἰγνύην D 27 ἑκάστω Reiske, ἑκάστου hbri,
to
302 DIODORI SICULI
ἢ γὰρ χειρώδσασϑαι τὸ ξῷον ἢ τελευτᾶν αὐτὸν λείπεται, τῆς περιστάσεως οὐκ ἐπιδεχομένης ἕτερον ἀποτέλεσμα. τὸ δὲ νευροκοπηϑὲν ξῷον ποτὲ μὲν διὰ τὴν δυσκινησίαν ἀδυνατοῦν στρέφεσϑαι καὶ
συνεγχλινόμενον ἐπὶ τὸν πεπονθότα τόπον πίπτει ὃ
καὶ τὸν Αἰϑίοπα συναπόλλυσι, ποτὲ δὲ πρὸς πέτραν ἢ δένδρον ἀποϑλῖψαν τὸν ἄνϑρωπον τῷ βάρει πιέξει μέχρι ἂν ἀποχτείνῃ. ἔνιοι δὲ τῶν ἐλεφάντων περι- αλγεῖς γινόμενοι τοῦ μὲν ἀμύνεσϑαι τὸν ἐπιβου- λεύσαντα μακρὰν ἀφεστήκασι, τὴν δὲ φυγὴν διὰ τοῦ πεδίου ποιοῦνται, uéyou ἂν οὗ συνεχῶς προ- βεβηκὼς ὃ τύπτων εἰς τὸν αὐτὸν τόπον τῷ πελέκει διακόψας τὰ νεῦρα ποιήσῃ πάρετον τὸ ξῷον. ὅταν δὲ τὸ ξῷον πέσῃ, συντρέχουσι κατὰ συστήματα, καὶ
0
μὲ
ξῶντος ἔτι τέμνοντες τὰς σάρκας ἐκ τῶν ὄπισϑεν i5 21 μερῶν εὐωχοῦνται. ἔνιοι δὲ τῶν πλησίον κατοικούν-
τῶν χωρὶς κινδύνων θηρεύουσι τοὺς ἐλέφαντας τέχνῃ τῆς βίας περιγινόμενοι. εἴωϑε γὰρ τοῦτο τὸ ξῷον, ἐπειδὰν ἀπὸ τῆς νομῆς πληρωϑῇ, πρὸς ὕπνον
καταφέρεσϑαι, διαφορὰν ἐχούσης τῆς περὶ αὐτὸ 0
διαϑέσεως πρὸς τὰ λοιπὰ τῶν τετραπόδων" οὐ γὰρ δύναται τοῖς γόνασι πρὸς τὴν γῆν συγκαϑιέναι τὸν ὅλον ὄγκον, ἀλλὰ πρὸς δένδρον ἀνακλιϑὲν ποιεῖται τὴν διὰ τῶν ὕπνων ἀνάπαυσιν. διόπερ τὸ δένδρον
διὰ τὴν γινομένην πρὸς αὐτὸ πλεονάκις πρόσκλισιν ?5
τοῦ ξῴου τετριμμένον τέ ἐστι καὶ ῥύπου πλῆρες,
πρὸς δὲ τούτοις ὃ περὶ αὐτὸ τόπος ἴχνη τε ἔχει"
καὶ σημεῖα πολλά, δι᾿ ὧν οἱ τὰ τοιαῦτα ἐρευνῶντες
9 γενόμενοι vulg. 11 οὗ] ὅτου CF προσβεβηκὼς vulg. 17 ϑηρείοντες — περιγινόνται DF.
III 26. 27. 98. 808
“Αἰθίοπες γνωρίζουσι τὰς τῶν ἐλεφάντων κοίτας. ὅταν οὖν ἐπιτύχωσι τοιούτῳ δένδρῳ, πρίξουσιν 8 194 αὐτὸ παρὰ τὴν γῆν, μέχρι ἂν ὀλίγην ἔτι τὴν ῥοπὴν ἔχῃ πρὸς τὴν πτῶσιν εἶϑ᾽ οὗτοι μὲν τὰ σημεῖα τῆς 5 ἰδίας παρουσίας ἀφανίδαντες ταχέως ἀπαλλάττονται, φϑάνοντες τὴν ἔφοδον τοῦ ξῴου, ὃ δ᾽ ἐλέφας πρὸς τὴν ἑσπέραν ἐμπλησϑεὶς τῆς τροφῆς ἐπὶ τὴν συνήϑη καταντᾷ κοίτην. κατακλιϑεὶς δὲ ἀϑρόῳ τῷ βάρει παραχρῆμα μετὰ τῆς τοῦ δένδρου φορᾶς ἐπὶ τὴν 10 γῆν καταφέρεται, πεσὼν δ᾽ ὕπτιος μένει τὴν νύκτα κείμενος διὰ τὸ τὴν τοῦ σώματος φύσιν ἀδημιούρ- γητον εἶναι πρὸς ἀνάστασιν. οἵ δὲ πρίδσαντες τὸ 4 δένδρον Αἰθίοπες ἅμ᾽ ἡμέρᾳ καταντῶσι, καὶ χωρὶς κινδύνων ἀποκτείναντες τὸ ξῷον σκηνοποιοῦνται περὶ 15 τὸν τόπον καὶ παραμένουσι μέχρι ἂν τὸ πεπτωκὸς ἀναλώσωσι.
Τούτων δὲ τῶν γενῶν τὰ μὲν πρὸς ἑσπέραν 28 μέρη κατοικοῦσιν Αἰϑίοπες οἱ προσαγορευόμενοι Σιμοί, τὰ δὲ πρὸς μεσημβρίαν κεκλιμένα νέμεται τὸ
80. τῶν Στρουϑοφάγων γένος. ἔστι γὰρ παρ᾽ αὐτοῖς 2 ὀρνέου τι γένος μεμιγμένην ἔχον τὴν φύσιν τῷ χερδσαίῳ Coo, δι’ ἣν τῆς συνθέτου τέτευχε προό- ηγορίας. τοῦτο δὲ μεγέϑει μὲν οὐ λείπεται τῆς μεγίστης ἐλάφου, τὸν δὲ αὐχένα μακρὸν ἔχον καὶ
25 περιφερεῖς τὰς πλευρὰς καὶ πτερωτὰς ὑπὸ τῆς φύσεως δεδημιούργηται. καὶ κεφάλιον μὲν ἀσϑενὲς ἔχει καὶ μικρόν, μηροῖς δὲ καὶ κώλοις ὑπάρχει καρτερώτα-
1 τῶν om. D 8 ἀϑρόως libri, corr. Dind. 20 Στρουϑο- καμηλοφάγων coni Bekker 24 καὶ del. Dind. 26 xsga- Aceto» vulg. | 27 μικρὸν Rhod, μακρὸν codices.
304 DIODORI SICULI
8 τον, διχήλου τῆς βάσεως οὔσης. τοῦτο πέτεσϑαι μὲν μετέωρον οὐ δύναται διὰ τὸ βάρος, τρέχει δὲ πάντων ὠκύτατον, μικρὸν ἄκροις τοῖς ποσὶ τῆς γῆς ἐπιψαῦον᾽ μάλιστα δ᾽ ὅταν κατ᾽ ἀνέμου πνοὰς ἐξαίρῃ τὰς πτέρυγας, ὑπεξάγει καϑαπερεί τις ναῦς ἱστιο- ὅ δρομοῦδσα᾽ τοὺς ὃὲ διώχοντας ἀμύνεται διὰ τῶν ποδῶν ἀποσφενδονῶν παραδόξως λίθους χειροπλη-
4 ϑιαίους. ὅταν δ᾽ ἐν νηνεμίᾳ διώκηται, ταχὺ συν- ιδρουσῶν τῶν πτερύγων ἀδυνατεῖ χρήσασϑαι τοῖς τῆς φύσεως προτερήμασι, καὶ ῥαδίως καταλαμβανό-: 1
b μενον ἁλίσκεται. τούτων δὲ τῶν ξῴων ἀμυθήτων
ὄντων τῷ πλήϑει κατὰ τὴν χώραν, οἵ βάρβαροι
παντοδαπὰς μηχανὰς ἐπινοοῦσι κατ᾽ αὐτῶν τῆς ϑήρας" ῥαδίως δὲ πολλῶν ἁλισκομένων ταῖς μὲν
σαρξὶ χρῶνται πρὸς διατροφήν, ταῖς δὲ δοραῖς πρὸς 15
ἐσθῆτα καὶ στρωμνήν. ὑπὸ δὲ τῶν Σιμῶν ὀνομα-
ξομένων Αἰθιόπων πολεμούμενοι διακινδυνεύουσι πρὸς τοὺς ἐπιτιϑεμένους, ὅπλοις ἀμυντηρίοις χρώ- μενοι τοῖς τῶν ὀρύγων κέρασι" ταῦτα δὲ μεγάλα καὶ
τμητικὰ καϑεστῶτα μεγάλην παρέχεται χρείαν, δα- 0
ψιλείας οὔσης κατὰ τὴν χώραν διὰ τὸ πλῆϑος τῶν 1τ9ὅ
ἐχόντων αὐτὰ ξῴων.
29 Βραχὺ δὲ τούτων ἀπέχοντες ᾿Ακριδοφάγοι κατοι- κοῦσι τὰ συνορίξοντα πρὸς τὴν ἔρημον, ἄνθρωποι
μικρότεροι μὲν τῶν ἄλλων, ἰσχνοὶ δὲ τοῖς ὄγκοις, 35 μέλανες δὲ xo9' ὑπερβολήν. κατὰ γὰρ τὴν ἐαρινὴν ὥραν παρ᾽ αὐτοῖς ξέφυροι καὶ λίβες παμμεγέϑεις
e
4 πνοῆς D 1 ἀποσφενδονῶσα codices, corr. Wess. πληϑιαίους D 19 ὀρύγων F' et Agath. 57] ὀνύχων C, ὀύγχων D (cf, II 50, 4).
III 98. 99. 805
ἐκριπτοῦσιν ἐκ τῆς ἐρήμου πλῆϑος ἀκρίδων ἀμύϑη- vOv, τοῖς τε μεγέϑεσι διαλλάττον καὶ τῇ χρόᾳ τοῦ πτερώματος εἰδεχϑὲς καὶ ῥυπαρόν. ἐκ τούτου δα- 2 ψιλεῖς τροφὰς ἔχουσιν ἅπαντα τὸν βίον, ἰδιοτρόπως 5 αὐτῶν ποιούμενοι τὴν ϑήραν. παρὰ γὰρ τὴν χώραν αὐτῶν ἐπὶ πολλοὺς σταδίους παρήκει χαράδρα βάϑος ἔχουσα καὶ πλάτος ἀξιόλογον᾽ ταύτην πληροῦσιν ἀγρίας ὕλης, οὔσης ἀφϑόνου κατὰ τὴν χώραν" ἔπενϑ'᾽ ὅταν τῶν προειρημένων ἀνέμων πνεόντων 10 προσφέρηται τὰ νέφη τῶν ἀκρίδων, καταδιελόμενοι πάντα τὸν τῆς χαράδρας τόπον πυροῦσι τὸν ἐν αὐτῇ χόρτον. ἐγειρομένου δὲ καπνοῦ πολλοῦ καὶ 8 δριμέος, αἱ μὲν ἀκρίδες ὑπερπετόμεναι τὴν χαρά- δραν, καὶ διὰ τὴν τοῦ καπνοῦ δριμύτητα πνιγόμεναι, 15 καταπίπτουσιν ἐπὶ τὴν γῆν ὀλίγον διαπετασϑεῖσαι τόπον, τῆς δὲ τούτων ἀπωλείας ἐπὶ πλείονας ἡμέρας γινομένης μεγάλοι διανίστανται σωροί" καὶ τῆς χώρας ἐχούσης ἁλμυρίδα πολλήν, πάντες προσφέρουσι ταύ- την ἀϑρόοις τοῖς σωροῖς, καὶ διατήξαντες οἰκείως 0 ποιοῦσι τήν τε γεῦσιν πρόσφορον καὶ τὸν ἀπο- ϑησαυρισμὸν [ἄσηπτον καὶ] πολυχρόνιον. ἡ μὲν οὖν 4 διατροφὴ τούτοις παραχρῆμα καὶ τὸν ὕστερον χρόνον ἀπὸ τούτων τῶν ξῴων ὑπάρχει᾽ οὔτε γὰρ κτηνοτρο- φοῦσιν οὔτε ϑαλάττης ἐγγὺς οἰκοῦσιν οὔτε ἄλλης 35 ἐπικουρίας οὐδεμιᾶς τυγχάνουσι" τοῖς δὲ σώμασιν ὄντες κοῦφοι καὶ τοῖς ποσὶν ὀξύτατοι βραχύβιοι παντελῶς εἰσιν, ὡς ἂν τῶν πολυχρονιωτάτων παρ᾽ αὐτοῖς οὐχ ὑπερβαλλόντων ἔτη τετταράκοντα. τὸ δὲ 5
11 πυροῦσι] τύφουσι σ 20 καὶ τόν] τὸν δὲ vulg. 21 ἄσηπον καὶ om. D.
Droponvs I. 94
806 DIODORI SICULI
τοῦ βίου τέλος οὐ μόνον παράδοξον ἔχουσιν, ἀλλὰ
καὶ πάντων ἀκληρότατον. ὅταν γὰρ πληδσιάξῃ τὸ
γῆρας, ἐμφύονται τοῖς σώμασι πτερωτοὶ φϑεῖρες οὐ μόνον διάφοροι τοῖς εἴδεσιν, ἀλλὰ καὶ ταῖς
ἰδέαις ἄγριοι καὶ παντελῶς εἰδεχϑεῖς. ἀρξάμενον 5
Óà τὸ κακὸν ἀπὸ τῆς γαστρὸς καὶ τοῦ ϑώρακος
ἐπινέμεται πάντα τὸν ὄγκον ἐν ὀλίγῳ χρόνῳ. ὃ δὲ
πάσχων τὸ μὲν πρῶτον ὡς ὑπὸ ψώρας τινὸς ἐρεϑι- ξόμενος μετρίως ὀδαξᾶσϑαι φιλοτιμεῖται, μεμιγμένην ἔχοντος τοῦ πάϑους ἀλγηδόσι τὴν χαράν᾽ μετὰ δὲ ιὸ ταῦτα ἀεὶ μᾶλλον τῶν ἐγγενομένων ϑηρίων εἰς τὴν196 ἐπιφάνειαν ἐκπιπτόντων συνεχχεῖται πλῆϑος ἰχῶρος λεπτοῦ, τὴν δοιμύτητα παντελῶς ἔχοντος ἀνυπομό-
7 νητον. διόπερ ὃ συνεχόμενος τῷ πάϑει βιαιότερον ἀμύττει τοῖς ὄνυξι, στεναγμοὺς μεγάλους προϊέμενος. 15 κατὰ δὲ τὰς τῶν χειρῶν ἐξελκώδεις τοσοῦτο πλῆϑος ἐκπίπτει τῶν ἑρπετῶν ὥστε μηδὲν ἀνύειν τοὺς ἀπο- λέγοντας, ὡς ἂν ἄλλων ἐπ᾽ ἄλλοις ἐκφαινομένων καϑάπερ ἔκ τινος ἀγγείου πολλαχῶς κατατετρημένου. otro, μὲν οὖν εἰς τοιαύτην διάλυσιν τοῦ σώματος 30 καταστρέφουσι τὸν βίον δυστυχῶς. εἴτε διὰ τὴν ἰδιότητα τῆς τροφῆς εἴτε διὰ τὸν ἀέρα τοιαύτης τυγχάνοντες περιπετείας.
80 Τῷ δὲ ἔϑνει τούτῳ χώρα παρήκει κατὰ τὸ μέγεϑος πολλὴ καὶ κατὰ τὰς τῆς νομῆς ποικιλίας 35 ἀγαϑή᾽ ἔρημος δ᾽ ἐστὶ καὶ παντελῶς ἄβατος, οὐκ ἀπ᾽ ἀρχῆς σπανίξουσα τοῦ γένους τῶν ἀνθρώπων, ἀλλ᾽ ἐν τοῖς ὕστερον χρόνοις ἔκ τινος ἐπομβρίας ἀκαίρου
2 πλῆϑος φαλαγγίων καὶ δκορπίων ἐξενέγκασα. τοσοῦτο
2 πλησιάσῃ vulg. 59. ὀδάξεσθαι Dind.
e
III 29. 80. 8071
γὰρ ἱστοροῦσιν ἐπιπολάδσαι τῶν εἰρημένων ϑηρίων πλῆϑος ὥστε τοὺς κατοικοῦντας ἀνθρώπους τὸ μὲν πρῶτον πανδημεὶ κτείνειν [πᾶν] τὸ τῇ φύσει πολέ- ULov, ἀπεριγενήτου δὲ τοῦ πλήϑους ὄντος καὶ τῶν 5 δηγμάτων ὀξεῖς τοῖς πληγεῖσι τοὺς ϑανάτους ἐπι- φερόντων, ἀπογνόντας τὴν πάτριον γῆν τε καὶ δίαι- ταν φυγεῖν ἐκ τῶν τόπων. οὐ χρὴ δὲ ϑαυμάξειν οὐδὲ ἀπιστεῖν τοῖς λεγομένοις, πολλὰ τούτων παρα- δοξότερα κατὰ πᾶσαν τὴν οἰκουμένην γεγονότα διὰ 10 τῆς ἀληϑοῦς ἱστορίας παρειληφότας. περὶ γὰρ τὴν Ἰταλίαν μυῶν πλῆϑος ἀρουραίων ἐγγεννηϑὲν τοῖς πεδίοις ἐξέβαλέ τινας ἐκ τῆς πατρίου χώρας, κατὰ δὲ τὴν Μηδίαν ἐπιπολάδαντες ἀμύϑητοι στρουϑοὶ καὶ τὰ σπέρματα τῶν ἀνθρώπων ἀφανίξοντες ἠνάγ- 15 κασαν εἰς ἑτερογενεῖς τόπους μεταστῆναι, τοὺς δὲ καλουμένους «Αὐταριάτας βάτραχοι τὴν ἀρχέγονον σύστασιν ἐν τοῖς νέφεσι λαμβάνοντες καὶ πίπτοντες ἀντὶ τῆς συνήϑους ψεκάδος ἐβιάσαντο τὰς πατρίδας καταλιπεῖν καὶ καταφυγεῖν εἰς τοῦτον τὸν τόπον ἐν 80. ᾧ νῦν χαϑίδρυνται. καὶ μὴν τίς οὐχ ἱστόρησεν Ἡρακλεῖ τῶν ὑπὲρ τῆς ἀϑανασίας ἄϑλων συντελε- σϑέντων ἕνα καταριϑμούμενον καϑ᾽ ὃν ἐξήλασεν ἐκ τῆς Στυμφαλίδος λίμνης τὸ πλῆϑος τῶν ἐπιπολα- σάντων ὀρνίϑων ἐν αὐτῇ; ἀνάστατοι δὲ κατὰ τὴν 85 Διβύην πόλεις τινὲς ἐγένοντο πλήϑους λεόντων ἐπελϑόντος ἐκ τῆς ἐρήμου.
3 πᾶν M, om. F, πάντα cet. τὸ DM, τὸν cet. (cf. IV 9, 7) 4 πλήϑους Hertlein (c. 81, 3), πάϑους libri 6 τοὺς om. vulg. 11 ἐγγενηϑὲν vulg. 14 ἀαφανέσαντες CF 20 fovognxsv Hertlein. Q2q*
91
e
308 DIODORI SICULI
Ταῦτα uiv οὖν ἡμῖν εἰρήσϑω πρὸς τοὺς ἀπι- ὅστως διὰ τὸ παράδοξον πρὸς τὰς ἱστορίας διακει-
μένους" πάλιν δ᾽ ἐπὶ τ ἀσυνεχῆ τοῖς προειρημένοις 191
μεταβησόμεϑα.
Τὰς δ᾽ ἐσχατιὰς τῶν πρὸς μεσημβρίαν μερῶν κατοικοῦσιν ἄνδρες ὑπὸ μὲν τῶν Ελλήνων καλού- μενοι Κυναμολγοί, κατὰ δὲ τὴν τῶν πλησιοχώρων βαρβάρων διάλεκτον "ἄγριοι. οὗτοι δὲ πώγωνας μὲν φέρουσι παμμεγόϑεις, κυνῶν δὲ τρέφουσιν ἀγρίων ἀγέλας πρὸς τὴν τοῦ βίου χρείαν εὐθέτους. ἀπὸ γὰρ τῶν πρώτων τροπῶν τῶν ϑερινῶν μέχρι μέσου χειμῶνος ᾿Ινδικοὶ βόες ἀμύϑητοι τὸ πλῆϑος ἐπιφοι- τῶσυιν αὐτῶν τὴν χώραν, ἀδήλον τῆς αἰτίας oboe. οὐδεὶς γὰρ οἷδεν εἴϑ᾽ ὑπὸ ξῴων πολλῶν καὶ σαρκχο- φάγων πολεμούμενοι φεύγουσιν, εἴτε δι’ ἔνδειαν τροφῆς ἐκλείποντες τοὺς οἰκείους τόπους εἴτε δι’ ἄλλην περιπέτειαν, ἣν ἡ μὲν πάντα τὰ παράδοξα γεννῶσα φύσις καταδκευάξει, τὸ δὲ τῶν ἀνθρώπων
b
γένος ἀδυνατεῖ τῷ νῷ συνιδεῖν. οὐ μὴν ἀλλὰ vob . πλήϑους οὐ κατισχύοντες δι’ ἑαυτῶν περιγενέσϑαι 30
τοὺς κύνας ἐπαφιᾶσι, καὶ μετὰ τούτων ποιούμενοι τὴν ϑήραν πολλὰ πάνυ τῶν ξῴων χειροῦνται᾽ τῶν ὃὲ ληφϑέντων ἃ μὲν πρόσφατα κατεσϑίουσιν, ἃ δὲ εἰς ἅλας συντυϑέντες ἀποϑησαυρίξουσι. πολλὰ δὲ
καὶ τῶν ἄλλων ξῴων διὰ τῆς τῶν κυνῶν ἀλκῆς $5
ϑηρεύοντες ἀπὸ κρεοφαγίας τὸν βίον ἔχουσι. Τὰ μὲν οὖν τελευταῖα γένη τῶν πρὸς μεσημ- βρίαν οἰκούντων ἐν μορφαῖς ἀνθρώπων τὸν fov
1 Κυναμοῖγοί Agath. 60, Κυνάμυνοι DE, κυνάμονοι C 17 τὰ om. D.
III 31. 82. 809
ἔχει θηριώδη" λείπεται δὲ διελϑεῖν ὑπὲρ δύο ἐθνῶν, τῶν τε Αἰὐἰϑιόπων καὶ τῶν Τρωγλοδυτῶν. ἀλλὰ περὶ μὲν Αὐἰϑιόπων ἀναγεγράφαμεν ἐν ἄλλοις, περὶ δὲ τῶν Τρωγλοδυτῶν νῦν ἐροῦμεν.
5 Οἱ τοίνυν Τρωγλοδύται προσαγορεύονται μὲν 32 ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων Νομάδες, βίον δ᾽ ἔχοντες ἀπὸ ϑρεμμάτων νομαδικὸν κατὰ συστήματα τυραννοῦν- ται, καὶ μετὰ τῶν τέκνων τὰς γυναῖκας ἔχουσι κοινὰς πλὴν μιᾶς τῆς τοῦ τυράννου" τὸν δὲ ταύτῃ
10 πλησιάσαντα πρόστιμον ὃ δυνάστης πράττεται τετα- γμένον ἀριϑμὸν προβάτων. κατὰ δὲ τὸν τῶν ἐτησίων 2 καιρὸν γινομένων παρ᾽ αὐτοῖς ὄμβρων μεγάλων, ἀφ᾽ αἵματος καὶ γάλακτος διατρέφονται, μέίσγοντες ταῦτα καὶ βραχὺν χρόνον ἑἕψήσαντες. μετὰ δὲ ταῦτα διὰ
Ιιότὴν τῶν καυμάτων ὑπερβολὴν τῆς νομῆς ξηραινο- μένης καταφεύγουσιν εἰς τοὺς ἑλώδεις τόπους, καὶ περὶ τῆς τῆς χώρας νομῆς πρὸς ἀλλήλους διαμάχον- ται. τῶν δὲ βοσκημάτων τὰ πρεσβύτερα καὶ νοδεῖν 3 ἀρχόμενα καταναλίδκοντες ἀπὸ τούτων τὸν ἅπαντα
80 χρόνον διατρέφονται. διόπερ τὴν τῶν γονέων προσ- ηγορίαν ἀνθρώπων μὲν οὐδενὶ προσάπτουσι, ταύρῳ
198 δὲ xol foi καὶ πάλιν κριῷ καὶ προβάτῳ᾽ τούτων" ὃὲ τοὺς μὲν πατέρας, τὰς δὲ μητέρας καλοῦσι διὰ τὸ πορίξεσϑαι τὰς ἐφημέρους τροφὰς ἀεὶ παρὰ τού-
δ τῶν, ἀλλὰ μὴ παρὰ τῶν γεγεννηκότων. ποτῷ δ᾽ oí μὲν ἰδιῶται συγχρῶνται παλιούρων βρέγματι, τοῖς δὲ δυνάσταις ἀπό τινος ἄνθους καταδκχευάξεται
2 καὶ τῶν] καὶ D 18 μίσγοντες) καὶ μέσγοντες
CF 11 τῆς τ. χ. νομῆς] τῆς xz. μόνης D, τῆς x. οἵ νομεῖς D.
310 DIODOBRI SICULI
πόμα παραπλήσιον τῷ χειρίστῳ παρ᾽ ἡμῖν γλεύκει. ταῖς δὲ ἀγέλαις τῶν ϑρεμμάτων ἑπακολουϑοῦντες ἄλλην ἐξ ἄλλης χώραν ἐπιπορεύονται, φεύγοντες τὸ 4 τοῖς αὐτοῖς τόποις ἐνδιατρίβειν. καὶ γυμνοὶ μέν εἰσι πάντες τὰ σώματα πλὴν τῶν ἰσχίων, ἃ δέρμασι 5 σκεπάξουσι' τὰ δ᾽ αἰδοῖα πάντες oí Τρωγλοδύται παραπλησίως τοῖς «Αἰγυπτίοις περιτέμνονται πλὴν τῶν ἀπὸ τοῦ συμπτώματος ὀνομαξομένων κολοβῶν" οὗτοι γὰρ μόνοι τὴν ἐντὸς τῶν στενῶν νεμόμενοι χώραν ἐκ νηπίου ξυροῖς ἀποτέμνονται πᾶν τὸ τοῖς 10 88 ἄλλοις μέρος περιτομῆς τυγχάνον. ὁπλισμὸν δ᾽ ἔχουσι τῶν Τρωγλοδυτῶν oí uiv ὀνομαξόμενοι ΜΜεγάβαροι κυκλοτερεῖς ὠμοβοΐνας ἀσπίδας καὶ ῥόπαλον τύλους ἔχον περισιδήρους, oí δὲ ἄλλοι τόξα καὶ λόγχας. 2 ταφαὶ δὲ παντελῶς ἐξηλλαγμέναι ἐπιχωριάξουσι" τοῖς 15 γὰρ τῶν παλιούρων λύγοις δήσαντες τῶν τετελευ- τηκότων τὰ δώματα προσάπτουσι τὸν αὐχένα τοῖς σκέλεσι, ϑέντες δὲ τὸν νεκρὸν ἐπί τινος ἀναστή- ματος βάλλουσι λίϑοις χειροπληϑέσι γελῶντες, μέχρι v ὅτου τοῖς λέϑοις περιχώδαντες ἀποκρύψωσι τὰ 30 σώματα" τὸ δὲ τελευταῖον αἰγὸς κέρας ἐπυιϑέντες ἀπο- 9 λύονται, συμπάϑειαν οὐδεμίαν λαμβάνοντες. πολε- μοῦσι δὲ πρὸς ἀλλήλους οὐχ ὁμοίως τοῖς Ἕλλησιν ὑπὲρ γῆς ἤ τινων ἄλλων ἐγκλημάτων, ἀλλ᾽ ὑπὲρ τῆς ἐπιγινομένης ἀεὶ νομῆς. ἐν δὲ ταῖς φιλονεικίαις 35 τὸ μὲν πρῶτον ἀλλήλους τοῖς λίθοις βάλλουσι, μέχρι
1 γλυκεῖ CF 10 τὸ μέρος παρὰ τοῖς ἄλλοις f. 12 μεγαβάρεις codices 15 ταφαῖς. - ἐξηλλαγμέναις codices, corr. Wess. 24 γῆς Dindorf, ὀργῆς libri; ὑπ’ ἐχϑρᾶς Agath. 63 26 λίθοις] ἀεὶ add. CF.
III 32. 33. 911
ἄν τινες τρωϑῶσι, xal τὸ λοιπὸν ἐπὶ τὸν τῶν τόξων ἀγῶνα καταντῶσι. πολλοὶ δὲ ἐν ἀκαρεῖ χρόνῳ τελευ- τῶσιν, ὡς ἂν εὐστόχως μὲν βαλλόντων διὰ τὴν ἐν τούτοις ἄϑλησιν, τὸν δὲ σκοπὸν ἐχόντων γυμνὸν
δ τῶν σκεπαστηρίων ὅπλων. διαλύουσι δὲ τὴν μάχην τῶν γυναικῶν αἵ πρεσβύτεραι, προαλλόμεναι μὲν εἰς τὸ μέσον, ἐντροπῆς δὲ τυγχάνουσαι" νόμιμον γάρ ἐστιν αὐτοῖς ταύτας κατὰ μηδένα τῶν τρόπων τύπτειν, ὅϑεν ἅμα τῷ φανῆναι παύονται τοῦ το- 10 ξεύειν. οἱ δὲ διὰ τὸ γῆρας οὐ δυνάμενοι ταῖς ποίμναις ἀκολουϑεῖν βοὸς οὐρᾷ τὸν αὐχένα περι- σφίγξαντες ἑαυτῶν ἀπολύονται τοῦ ξῆν προθύμως" τοῦ δὲ τὸν ϑάνατον ἀναβαλλομένου τὴν ἐξουσίαν ó βουλόμενος ἔχει τὸν δεσμὸν ὡς ἐπ᾽ εὐνοίᾳ περι- 15 ϑεῖναι καὶ μετὰ νουϑετήσεως στερῆσαι τοῦ ζῆν, ὁμοίως δὲ νόμιμον αὐτοῖς ἐστι τοὺς πηρωϑέντας ἢ 199 νόδοις δυσιάτοις συνεχομένους ἐξάγειν ἐκ τοῦ tüv- μέγιστον γὰρ τῶν κακῶν ἡγοῦνται τὸ φιλοψυχεῖν τὸν μηδὲν ἄξιον τοῦ ξῆν πράττειν δυνάμενον. διὸ 40 xal πάντας [μὲν] ἰδεῖν ἔστι τοὺς Τρωγλοδύτας ἀρ- τίους μὲν τοῖς σώμασιν, ἰσχύοντας δ᾽ ἔτι ταῖς TÀL- κίαις.ς ὧς ἂν μηδενὸς ὑπερβάλλοντος τὰ ἑξήκοντα ἔτη. Καὶ περὶ μὲν τῶν Τρωγλοδυτῶν ἱκανῶς εἰρήκα-
uev: εἰ δέ τις τῶν ἀναγινωσκόντων διὰ τὸν’ Écvi- 356 ὁμὸν καὶ τὸ παράδοξον τῶν ἀναγεγραμμένων βίων ἀπιστήσει ταῖς ἱστορίαις, ϑεὶς πρὸ τῆς διανοίας παρ᾽ ἄλληλα τόν τε περὶ τὴν Σκυϑίαν ἀέρα καὶ τὸν περὶ τὴν Τρωγλοδυτικήν, καὶ τὰς ἑκατέρων
1 τῶν D, τε C, om, P 6 προβαλλόμεναι codices, corr. Dind. 20 μὲν del. Dind.
m
6
2912 DIODOBRI SICULI
διαφορὰς ἰδών, οὐκ ἀπιστήσει τοῖς ἱστορημένοις͵ 84 τοσαύτη γὰρ παραλλαγὴ τῶν παρ᾽ ἡμῖν ἀέρων πρὸς
τοὺς ἱστορημένους ὥστε τὴν κατὰ μέρος διαφορὰν 9 ἄπιστον εἶναι. ὅπου μὲν γὰρ διὰ τὴν ὑπερβολὴν τοῦ ψύχους πήγνυνται μὲν oí μέγιστον ποταμοί, 5 στέγοντος τοῦ κρυστάλλου διαβάσεις στρατοπέδων καὶ ἁμαξῶν καταγόμων ἐφόδους, πήγννται δὲ ὁ οἶνος καὶ τὰ λοιπὰ τῶν χυμῶν ὥστε μαχαίραις ἀπο- τέμνεσθαι, καὶ τὰ τούτων ϑαυμασιώτερα, τὰ μὲν ἀκρωτήρια τῶν ἀνθρώπων τῆς ἐσθῆτος παρατριβού- 10 δης περιρρεῖ, τὰ δὲ ὄμματα ἀμαυροῦται, τὸ δὲ πῦρ ἀλεωρὰν οὐ soit, καὶ χαλκοῖ μὲν ἀνδριάντες ῥή- γνυνται, κατὰ δέ τιναρ καιροὺς διὰ τὴν πυκνότητα τῶν νεφῶν οὔτε ἀστραπὴν οὔτε βροντὴν γίνεσθαι περὶ τοὺς τόπουρ φασί: πολλὰ δὲ καὶ ἄλλα τούτων 1:5 παραδοξότερα συντελεῖται, τοῖς μὲν ἀγνοοῦσιν ἅπι- στα, τοῖς δὲ πεῖραν εἰληφόσιν ἀνυπομόνητα. περὶ ὃὲ τὰς ἐσχατιὰς τῆς Αἰγύπτου καὶ Τρωγλοδυτικῆς διὰ τὴν ὑπερβολὴν τῆς ἀφ᾽ ἡλίου ϑερμασίας κατὰ
Q9
τὸν τῆς μεσημβρίας καιρὸν οὐδὲ συνορᾶν ἀλλήλους 20 .
of παρεστῶτες δύνανται διὰ τὴν παχύτητα τῆς περὶ τὸν ἀέρα πυχνώσεως, χωρὶς δὲ ὑποδέσεως πάντες ἀδυνατοῦσι βαδίξειν, dg ἂν τοῖς ἀνυποδήτοις παρα- 4 χρῆμα φλυκτίδων γινομένων. κατὰ δὲ τὸ ποτόν, ἐὰν μὴ τὴν ἔνδειαν ἑτοίμως ἀφαιρῆται, ταχέως τε- 95 λευτῶσιν, ὡς ἂν τῆς θερμασίας τὴν τῶν ὑγρῶν ἐν τῷ σώματι φύσιν ὀξέως ἀναλισκούσης. πρὸς δὲ τού- τοιρ,), ὅταν τις εἰς χαλκοῦν ἀγγεῖον ἐμβαλὼν τῶν
1 ἰστορημένοις] εἰρημένοις 11 8 ἰστορουμένους CF 7 χαταγομένων vulg. 18 διὰ] κατὰ D.
III 84. 865. 913
ἐδωδίμων δδηποτοῦν us9' ὕδατος εἰς τὸν ἥλιον ϑῇ, ταχέως ἕψεται χωρὶς πυρὸς καὶ ξύλων. ἀλλ᾽ ὅμως 5 oí κατοικοῦντες ἀμφοτέρας τὰς εἰρημέναρ χώρας οὐχ οἷον φεύγειν βούλονται τὴν ὑπερβολὴν τῶν συμ- 5 βαινόντων αὐτοῖς κακῶν, ἀλλὰ καὶ τοὐναντίον ἕκου- σίως προΐενται τὸ ξῆν ἕνεκα τοῦ μὴ βιασϑῆναι διαίτης ἑτέρας καὶ βίου πειραϑῆναι. οὕτως αὐτο- 6 φυὲς ἔχει τι φίλτρον πᾶδα συνήϑης χώρα, καὶ περι- 9 γίνεται τῆς ἐκ τῶν ἀέρων κακοπαϑείας ὃ χρόνος ὃ 200 τὴν ἐκ νηπίου παραλαβὼν ἡλικίαν. τὰς δὲ τηλικαύ- τας ἐπ᾿ ἀμφότερα διαφορὰς οὐ πολὺ διορίξει τόπου διάστημα. ἀπὸ γὰρ τῆς Μαιώτιδος λίμνηρ, 1) προδοι- κοῦσί τινες τῶν Σίκυϑῶν ἐν πάγει καὶ ψύχεσιν ὑπερ- βάλλουσι καϑιδρυμένοι, πολλοὶ τῶν πλοϊξομένων 15 οὐριοδρομούδαις ναυσὶ φορτίσιν εἰς μὲν Ῥόδον δεκα- ταῖοι καταπεπλεύκασιν, ἐξ ἧς εἰς ᾿4λεξάνδρειαν τεταρ- ταῖοι καταντῶσιν, ἐκ δὲ ταὔτης κατὰ τὸν Νεῖλον πλέοντες πολλοὶ δεκαταῖοι κατηντήχασιν εἰς Αἰὐθιο- πίαν, ὥστε ἀπὸ τῶν κατεψυγμένων μερῶν τῆς οἶχου- :0 μένης ἐπὶ τὰ ϑερμότατα μέρη μὴ πλέον εἴκοσι καὶ τεττάρων ἡμερῶν εἷναι τὸν πλοῦν τοῖς κατὰ τὸ συνεχὲς κομιξομένοις. διόπερ τῆς διαφορᾶς τῆς τῶν 8 ἀέρων ἐν ὀλίγῳ διαστήματι μεγάλης οὔσης οὐδὲν παράδοξον καὶ τὴν δίαιταν καὶ τοὺς βίους, ἔτι δὲ :5 τὰ σώματα πολὺ διαλλάττειν τῶν παρ᾽ ἡμῖν. Ἐπεὶ δὲ τῶν ἐθνῶν καὶ βίων τὰ κεφάλαια τῶν 35 δοκούντων εἶναι παραδόξων διεληλύϑαμεν, περὶ τῶν
«ἡ
4 φυγεῖν DF 6 προσιέναι D, προιέναι CF, corr. Dind. 8 τι] τὸ CF 18 πάγοις TI 16 eig] εἰς μὲν vulg. 17 κατὰ] ἀνὰ Agath. 66 20 ϑερμότερα D
to
e
i»
Q
914 DIODOBI SICULI
[ὄντων] ϑηρίων τῶν κατὰ τὰς ὑποκειμένας χώρας ἐν μέρει διέξιμεν. ἔστι γὰρ ξῷον ὃ καλεῖται μὲν ἀπὸ τοῦ συμβεβηκότος ῥινόκερως, ἀλκῇ δὲ καὶ βίᾳ παραπλήσιον ὃν ἐλέφαντι, τῷ δὲ ὕψει ταπεινότερον, τὴν μὲν δορὰν ἰσχυροτάτην ἔχει, τὴν δὲ χρόαν πυξο- 5 εἰδῇ. ἐπὶ δ᾽ ἄχρων τῶν μυχτήρων φέρει κέρας τῷ τύπῳ σιμόν, τῇ δὲ στερεότητι σιδήρῳ παρεμ- φερές. τοῦτο περὶ τῆς νομῆς ἀεὶ διαφερόμενον ἐλέ- φαντι τὸ μὲν κέρας πρός τινα τῶν πετρῶν ϑήχγει, συμπεσὸν δ᾽ εἰς μάχην τῷ προειρημένῳ ϑηρίῳ καὶ 10 ὑποδῦνον ὑπὸ τὴν κοιλίαν ἀναρρήττει τῷ κέρατι καϑάπερ ξίφει τὴν σάρκα. τῷ δὲ τοιούτῳ τρόπῳ τῆς μάχης χρώμενον ἔξαιμα ποιεῖ τὰ ϑηρία καὶ πολλὰ διαφϑείρει. ὅταν δὲ ὃ ἐλέφας φϑάσας τὴν ὑπὸ τὴν κοιλίαν ὑπόδυσιν τῇ προβοσκχίδι προκατα- 15 λάβηται τὸν ῥινόκερων, περιγίνεται ῥαδίως τύπτων τοῖς ὀδοῦσι καὶ τῇ βίᾳ πλέον ἰσχύων. αἱ δὲ σφίγγες γίνονται μὲν περί τε τὴν Τρωγλοδυτικὴν καὶ τὴν Αἰὐἰϑιοπίαν, ταῖς δὲ μορφαῖρ ὑπάρχουσιν οὐκ ἀνό- uoto, ταῖς γραφομέναις, μόνον δὲ ταῖς δασύτησι 30 διαλλάττουσι, τὰς δὲ ψυχὰς ἡμέρους ἔχουσαι καὶ πανούργους ἐπὶ πλέον καὶ διδασκαλίαν μεϑοδικὴν ἐπιδέχονται. οἵ δ᾽ ὀνομαξόμενοι κυνοκέφαλοι τοῖς μὲν σώμασιν ἀνθρώποις δυσειδέσι παρεμφερεῖς εἰσι, ταῖς δὲ φωναῖς μυγμοὺς ἀνθρωπίνους προΐενται. 25 ἀγριώτατα δὲ ταῦτα τὰ ξῷα καὶ παντελῶς ἀτιϑά-
1 ὄντων del. Eich. τῶν om. À 4 ὃν add. Dind. 9 πρός τινας τῶν μειζόνων πετρῶν II 92 ἐπὶ πλεῖον codices, ἐπὶ ποσὸν Agath. 78 26 δὲ ταῦτα ταὶ om.
III 35. 315
ὄευτα καϑεστῶτα τὴν ἀπὸ τῶν ὀφρύων πρόσοψιν 201 αὐστηροτέραν ἔχει. ταῖς δὲ ϑηλείαις ἰδιώτατον συμ- βαίνει τὸ τὴν μήτραν ἐκτὸς τοῦ σώματος φέρειν πάντα τὸν χρόνον. ὃ δὲ λεγόμενος κῆπος ὠνό- 5 μασται μὲν ἀπὸ τῆς περὶ τὸν ὄγκον ὅλον ὡραίας καὶ προδηνοῦς ἡλικίας, τὸ δὲ πρόσωπον ἔχων ὅμοιον λέοντι τὸ λοιπὸν σῶμα φέρει πάνϑηρι παραπλήσιον, πλὴν τοῦ μεγέϑους, ὃ παριδσοῦται δορκάδι. πάν- tov δὲ τῶν εἰρημένων ξῴων ó σαρχοφάγος ταῦρος 10 ἀγριώτατός ἐστι καὶ παντελῶς δυσκαταμάχητος. τῷ μὲν γὰρ ὄγκῳ τοῦτο μεῖξόν ἐστι τῶν ἡμέρων ταύ- oov, ὀξύτητι δὲ ποδῶν οὐ λειπόμενον ἵππου, τῷ στόματι δὲ διεστηκὸς ἄχρι τῶν ὥτων. τὸ δὲ χρῶμα πυρρὸν ἔχει xo9' ὑπερβολήν, καὶ τὰ μὲν ὄμματα 15 γλαυκότερα λέοντος καὶ τὰς νύκτας ἀστράπτοντα, τὰ δὲ κέρατα φύδεως ἰδιοτρόπου κοινωνοῦντα᾽ τὸν μὲν γὰρ ἄλλον χρόνον αὐτὰ κινεῖ παραπλησίως τοῖς ὠσί, κατὰ δὲ τὰς μάχας ἵστησιν ἀραρότως. τὴν δὲ τῆς τριχὸς ἐπαγωγὴν ἔχει τοῖς ἄλλοις ξῴοις ἐναν- 20 τίαν. ἔστι δὲ τὸ ϑηρίον ἀλκῇ τε καὶ δυνάμει διά- . φόρον, ὡς ἂν ἐπιτιϑέμενον τοῖς ἀλκιμωτάτοις τῶν ξῴων καὶ τὴν τροφὴν ἔχον ἐκ τῆς τῶν χειρωϑέντων σαρκοφαγίας. διαφϑείρει δὲ καὶ τὰς ποίμνας τῶν ἐγχωρίων, καὶ καταπληκτικῶς ἀγωνίξεται πρὸς ὅλα 96 συστήματα τῶν ποιμένων καὶ κυνῶν ἀγέλας. λέγε- ται δὲ καὶ τὸ δέρμα ἄτρωτον ἔχειν᾽ πολλῶν γοῦν ἐπιβεβλημένων λαβεῖν ὑποχείριον μηδένα κατισχυ-
1 καϑεστῶτα. τὴν δ᾽ ἀπὸ D 4 ἅπαντα vulg. ὅ ὅλον τὸν ὄγκον vulg. 11 ἡμετέρων F 18 ὦτων Agath. 76] ὀμμάτων codices 25 ποιμνίων C.
8
e
816 DIODORI SICULI
κέναι. τὸ δ᾽ εἰς ὄρυγμα πεσὸν ἢ δι’ ἄλλης ἀπά- τῆς χειρωϑὲν ὑπὸ τοῦ ϑυμοῦ γίνεται περιπνιγές, καὶ τῆς ἐλευϑερίας οὐδαμῶς ἀλλάττεται τὴν ἐν τῷ τυϑασεύεσϑαι φιλανθρωπίαν. διόπερ εἰκότως οἵ Τρω- γλοδύται τοῦτο τὸ ϑηρίον κράτιστον χρίνουσιν, ὡς ὅ ἂν τῆς φύσεως αὐτῷ δεδωρημένης ἀλκὴν μὲν λέον- toc, ἵππου δὲ τάχος, ῥώμην δὲ ταύρου, τῆς δὲ πάντων κρατίστης σιδήρου φύσεως οὐχ ἡττώμενον.
10 ὁ δὲ λεγόμενος παρ᾽ «ὐθίοψι κροχόττας μεμιγμένην μὲν ἔχει φύσιν κυνὸς καὶ λύχου, τὴν δ᾽ ἀγριότητα 10 φοβερωτέραν ἀμφοτέρων, τοῖς δὲ ὀδοῦσι πάντων ὑπεράγει᾽ πᾶν γὰρ ὀστῶν μέγεϑος συντρίβει ῥαδίως. καὶ τὸ καταποϑὲν διὰ τῆς κοιλίας πέττει παραδόξως. τοῦτο δὲ τὸ ξῷον τῶν ψευδῶς παραδοξολογούντων ἱστοροῦντες ἔνιοι μιμεῖσϑαι τὴν τῶν ἀνθρώπων διά- 15 λεκτον ἡμᾶς μὲν οὐ πείθουσιν.
86 Ὄφεων δὲ γένη παντοδαπὰ καὶ τοῖς μεγέϑεσιν ἄπιστα ϑεωρεῖσϑαί φασιν ol τὴν πλησίον τῆς ἐρήμου καὶ θηριώδους κατοικοῦντες. ἑκατὸν γὰρ πηχῶν τὸ μῆκος ἑορακέναι τινὲς ἀποφαινόμενοι δικαίως ἂν 303 οὐχ ὑφ᾽ ἡμῶν μόνον, ἀλλὰ καὶ ὑπὸ τῶν ἄλλων ι ἁπάντων ψευδολογεῖν ὑποληφϑείησαν" προστυϑέασδι γὰρ τῷ διαπιστουμένῳ πολλῷ παραδοξότερα, λέγον- τες ὅτι τῆς χώρας οὔσης πεδιάδος, ὅταν τὰ μέγιστα τῶν ϑηρίων περιδπειραϑῇ, ποιεῖ ταῖς ἐγκυχλωϑ εί- 25 δσαις ἐπ᾽ ἀλλήλαις σπείραις ἀναστήματα πόρρωϑεν
2 τοῦ om. D 10 uiv om. vulg. 19 μέγεϑος] γένος Agath. 77 14 παραδοξολογουμένων DF 1 διά- Aexvov D, διάλεκτον ἀποφηνάμενοι vulg. — 25 ἐγκυκλωϑεί- ceig] ἐν κύκλῳ τεϑείσαις 11.
III 35. 86. 811
φαινόμενα λόφῳ παραπλήσια. τῷ μὲν οὖν μεγέϑει 2 τῶν ῥηϑέντων ϑηρίων οὐκ ἄν τιρ ῥαδίως συγκατά- O€orro: περὶ δὲ τῶν μεγίστων ϑηρίων τῶν εἰς ὄψιν ἐληλυϑότων καὶ κομισϑέντων £v τισιν ἀγγείοις 6 εὐϑέτοιςρ εἰς τὴν ᾿4λεξάνδρειαν ποιησόμεϑα τὴν ἀνα- γραφήν, προστιϑέντες καὶ τῆς ϑήρας τὴν κατὰ μέρος οἰκονομίαν. ὃ γὰρ δεύτερος Πτολεμαῖος. περί τὲ τὴν τῶν ἐλεφάντων κυνηγίαν φιλοτιμηϑεὶς καὶ τοῖς τὰς παραδόξους ϑήρας τῶν ἀλκιμωτάτων ξῴων ποιου- 10 μένοις μεγάλας ἀπονέμων δωρεάς, πολλὰ δὲ χρήματα δαπανήδας εἰς ταύτην τὴν ἐπυιϑυμίαν, ἐλέφαντάς ve συχνοὺς πολεμιστὰς περιεποιήσατο καὶ τῶν ἄλλων ξῴων ἀϑεωρήτους καὶ παραδόξους φύδεις ἐποίησεν εἰς γνῶσιν ἐλϑεῖν τοῖς Ἕλλησι. διὸ καί τινες τῶν 15 κυνηγῶν, δρῶντερ τὴν τοῦ βασιλέως μεγαλοψυχίαν ἐν ταῖς δωρεαῖς, συστραφέντες εἰς ἱκανὸν πλῆϑος ἔκριναν παραβαλέσϑαι ταῖς ψυχαῖς, καὶ τῶν μεγά- λων ὄφεων ἕνα ϑηρεύδαντες ἀνακομίσαι ξῶντα εἰς τὴν ᾿Δλεξάνδρειαν πρὸς τὸν Πτολεμαῖον. μεγάλης 20 δ᾽ οὔσης καὶ παραδόξου τῆς ἐπιβολῆς, ἡ τύχη συνερ- γήσαδα ταῖς ἐπινοίαις αὐτῶν καὶ τὸ τέλος οἰκεῖον περιεποίησε τῆς πράξεως. σκοπεύδαντες γὰρ ἕνα τῶν ὄφεων τριάκοντα πηχῶν διατρίβοντα περὶ τὰς συστάσεις τῶν ὑδάτων, τὸν μὲν ἄλλον χρόνον ἀκένη- 25 T0v τοῦ σώματος τὸ κύκλωμα τηροῦντα, κατὰ δὲ τὰς ἐπιφανείας τῶν διὰ τὴν δίψαν ξῴων φοιτών-
3 ϑηρίων) ϑηρίων ὄ ὄφεων codices, ὄφεων Eich. 6 τῆς Dindorf, τῆρ κατὰ μέρος codices κατὰ μέρος om. CF 8 κυνηγίαν] ϑήραν C 10 δὲ] πάνυ add. vulg. 17 παρα- βάλλεσϑαι D τὰς ψυχὰς Hertlein.
«2
818 DIODORI SICULI
τῶν ἐπὶ τὸν τόπον ἄφνω διανιστάμενον, καὶ τῷ μὲν στόματι διαρπάξοντα, τῷ δὲ σπειράματι κατα- πλέκοντα τὸν ὄγκον τῶν φανέντων ξῴων, ὥστε μη- δενὶ τρόπῳ δύνασϑαι τὸ παραπεσὸν ἐχφυγεῖν —, προμήκους οὖν ὄντος τοῦ ξῴου καὶ νωϑροῦ τὴν δ φύσιν ἐλπίσαντες βρόχοις καὶ σειραῖς κυριξύδειν, τὸ μὲν πρῶτον παρῆσαν im αὐτὸ τεϑαρρηκότες, ἔχοντες ἐξηρτυμένα πάντα τὰ πρὸς τὴν χρείαν, ὡς δ᾽ ἐπλησίαζον, ἀεὶ μᾶλλον ἐξεπλήττοντο τῷ δέει, ϑεωροῦντες ὄμμα πυρωπὸν καὶ λιχμωμένην πάντῃ 10 τὴν γλῶτταν, ἔτι δὲ τῇ τραχύτητι τῶν φολίδων ἐν τῇ διὰ τῆς ὕλης πορείᾳ καὶ παρατρίψει ψόφον ἐξαί- διον καταδκευάξοντα, τὸ μέγεϑός τε τῶν ὀδόντων ὑπερφυὲς καὶ στόματος ἀγρίαν πρόδοψιν καὶ κυκλώ- ματος ἀνάστημα παράδοξον. διόπερ τῷ φόβῳ τὰ ι χρώματα τῶν προσώπων ἀποβεβληκότες δειλῶς ἐπέ- βαλον τοὺς βρόχους ἀπὸ τῆς οὐρᾶς᾽ τὸ δὲ ϑηρίον ἅμα τῷ προσάψασϑαι τοῦ σώματος τὸν κάλων ἐπε- 308 στράφη μετὰ πολλοῦ φυσήματος καταπληκχτικῶρ, καὶ τὸν μὲν πρῶτον ἁρπάξει τῷ στόματι μετεωρισϑὲν 30 ὑπὲρ τῆς κεφαλῆς, καὶ τὰς σάρκας ἔτι ξῶντος κατεσι- τεῖτο, τὸν δὲ δεύτερον φεύγοντα τῇ σπείρᾳ πόρρω- ὃὲεν ἐπεσπάσατο, καὶ περιειληϑὲν ἔσφιγγε τὴν κοιλίαν τῷ δεσμῷ" oí δὲ λοιποὶ πάντες ἐκπλαγέντες διὰ τῆς
91 φυγῆς τὴν σωτηρίαν ἐπορίσαντο. οὐ μὴν ἀπέγνωσαν 35
τὴν ϑήραν, ὑπερβαλλούσης τῆς ἀπὸ τοῦ βασιλέως χάριτος καὶ δωρεᾶς τοὺς ἀπὸ τῆς πείρας ἐγνωσμέ- νους κινδύνους, φιλοτεχνίᾳ δὲ καὶ δόλῳ τὸ τῇ βία
ὃ καὶ σειραῖς del. Eich. 18 ve] τε τὸ vulg. 16 ἐπέ-
ffe44ov vulg. 26 ὑπερβαλούσης vulg. 28 δὲ] ve vulg.
III 36. 37. 319
δυσκαταγώνιστον ἐχειρώσαντο, τοιάνδε τινὰ μηχα- νὴν πορισάμενοι. κατεσχεύασαν ἀπὸ Oyoívov πυκνῆς περιφερὲς πλόκανον, τῷ μὲν τύπῳ τοῖς κύρτοις ἐμ- φερές, τῷ δὲ μεγέϑει καὶ τῇ διαλήψει τῆς χώρας 5 δυνάμενον δέξασϑαι τὸν ὄγκον τοῦ Ow«oíov. κατ- οπτεύσαντες οὖν τὸν φωλεὸν αὐτοῦ καὶ τὴν ὥραν τῆς τε ἐπὶ τὴν νομὴν ἐξόδου καὶ πάλιν τῆς ἐπανόδου, ὡς τάχισϑ᾽ ὥρμησεν ἐπὶ τὴν ἄγραν τὴν συνήϑη τῶν ἑτερογενῶν ξώων, τὸ μὲν προὔπάρχον τοῦ φω- 10 λεοῦ στόμα λίϑοις εὐμεγέϑεσι καὶ γῇ συνῳκοδόμη- σαν, τὸν δὲ πλησίον τῆς λόχμης τόπον ὑπόνομον ποιήσαντες καὶ τὸ πλόκχανον εἰς αὐτὸν ἐνθέντες ἐναντίον ἐποίησαν τὸ στόμιον, ὥστε ἐξ ἑτοίμου τῷ ϑηρίῳ τὴν εἴσοδον ὑπάρχειν. κατὰ δὲ τὴν ἐπάν- 15 000v τοῦ ξῴου παρεσκευασμένοι τοξότας καὶ ὄφεν- δονήτας, ἔτι δὲ ἱππεῖς πολλούς. πρὸς δὲ τούτοις δαλπικτὰς καὶ τὴν ἄλλην ἅπασαν χορηγίαν, ἅμα [03] τῷ προσπελάξειν τὸ μὲν ϑηρίον μετεωρότερον τῶν ἱππέων ἐξῆρε τὸν αὐχένα, οἵ δ᾽ ἐπὶ τὴν ϑήραν 20 ἠϑροιόσμένοι προσεγγέδαι μὲν οὐκ ἐτόλμων, νενου- ϑετημένον ταῖς προγεγενημέναις συμφοραῖς, πόρρω- ὃὲεν δὲ πολλαῖς χερσὶν ἐφ᾽ ἕνα καὶ μέγαν σκοπὸν βάλλοντες ἐτύγχανον, καὶ τῇ τε τῶν ἱππέων ἐπι- φανείᾳ καὶ πλήϑει κυνῶν ἀλκίμων, ἔτι δὲ τῷ διὰ 35 τῶν σαλπίγγων ἤχῳ, κατέπληττον τὸ ξῷον. διόπερ ὑποχωροῦντος αὐτοῦ πρὸς τὴν οἰχείαν λόχμην τοδοῦ- τον ἐπεδίωκον ὥστε μὴ παροξύνειν ἐπὶ πλέον. ὡς δὲ τῆς ἐνῳκοδομημένης φάραγγος ἤγγισεν, ἀϑιρόως
18 δὲ del. Reiske 20 κατεπλήττοντο ΟΥ 26 αὐτοῦ del Dind. οἰκείαν D, οἰκείαν αὑτοῦ vulg. 28 συνῳκο-
τ
320 DIODORI SICULI
ψόφον μὲν πολὺν διὰ τῶν ὅπλων ἐποίησαν, ταραχὴν ὃὲ χαὶ φόβον διὰ τῆς τῶν ὄχλων ἐπιφανείας καὶ σαλπίγγων. τὸ δὲ ϑηρίον τὴν μὲν εἴσοδον οὐχ ηὕρισκε, τὴν δὲ τῶν κυνηγῶν ὁρμὴν καταπληττό- μενον κατέφυγεν εἰς τὸ πλησίον κατεσκευασμένον 5 στόμιον. πιμπλαμένου δὲ τοῦ πλοκάνου τῇ διαλύδει τῆς σπείρας, ἔφϑαδαν τῶν κυνηγῶν τινὲς προσιπτά- μενοι. καὶ πρὸ τοῦ στραφῆναι τὸν ὕφιν ἐπὶ τὴν ἔξοδον κατελάβοντο δεσμοῖς τὸ στόμιον πρόμηκες ὃν καὶ πεφιλοτεχνημένον πρὸς ταύτην τὴν ὀξύτητα" 10 ἐξελκύσαντες δὲ τὸ πλόκανον καὶ φάλαγγας ὑποϑέν-204 τες μετέωρον ἐξῆραν. τὸ δὲ ϑηρίον ἀπειλημμένον ἐν ἀπεστενωμένῳ τόπῳ παρὰ φύσιν συριγμὸν ἐξαί- δσιον ἠφίει καὶ τοῖς ὀδοῦσι τὴν περιέχουσαν σχοῖνον κατέσπα, πάντῃ δὲ διαδειόμενον προσδοκίαν ἐποίησε 15 τοῖς φέρουσιν ὡς ἐκπηδῆσον ἐκ τοῦ περιέχοντος αὐτὸ φιλοτεχνήματος. διὸ καὶ καταπλαγέντες ἔϑεσαν ἐπὶ τὴν γῆν τὸν ὄφιν, καὶ τοὺς περὶ τὴν οὐρὰν τόπους κατακεντοῦντες ἀντιπεριέσπων τοῦ ϑηρίου τὸν ἀπὸ τῶν ὀδόντων σπαραγμὸν ἐπὶ τὴν αἴσϑησιν 530 1 τῶν ἀλγούντων μερῶν. ἀπενέγχαντες δ᾽ εἰς τὴν ᾿Δλεξάνδρειαν ἐδωρήσαντο τῷ βασιλεῖ, παράδοξον ϑέαμα καὶ τοῖς ἀκούσασιν ἀπιστούμενον. τῇ δ᾽ ἐν- δείᾳα τῆς τροφῆς καταπονήσαντες τὴν ἀλκὴν τοῦ ϑηρίου τυϑασὸν ἐκ τοῦ κατ᾽ ὀλίγον ἐποίηδαν, ὥστε 36 8 ϑαυμαστὴν αὐτοῦ γενέσϑαι τὴν ἐξημέρωσιν. ὃ δὲ
Q
e
δομημένης v malim (v.10) — 1 ψόφον om. D ἐποίησαντο II
7 προσιππασαμενοι Il 12 “μετεωρότερον codices (corr. Tzetz. Chil. 8, 927) 17 αὐτὸ ante ἐκ co- dices, corr. Reiske 25 ϑηρίου CE, ϑηρίου τὸν ἀπὸ τῶν ὀδόντων celeri (cf. v. 20).
III 37. 38. 321
Πτολεμαῖος τοῖς μὲν κυνηγοῖς τὰς ἀξίας ἀπένειμε δωρεάς, τὸν δ᾽ ὄφιν ἔτρεφε τετυϑασευμένον καὶ τοῖς εἰς τὴν βασιλείαν παραβάλλουσι ξένοις μέγιστον παρεχόμενον καὶ παραδοξότατον ϑέαμα. διόπερ τηλίι- 9
δ κούτου μεγέϑους ὕφεως εἰς ὄψιν κοινὴν κατηντη- κότος οὐκ ἄξιον ἀπιστεῖν τοῖς Αἰθίοψιν οὐδὲ μῦϑον ὑπολαμβάνειν τὸ ϑρυλούμενον ὑπ᾽ αὐτῶν. ἀποφαί- ψονται γὰρ δρᾶσϑαι κατὰ τὴν χώραν αὐτῶν ὄφεις τηλικούτους τὸ μέγεϑος ὥστε μὴ μόνον βοῦς τε καὶ
ιοταύρους καὶ τῶν ἄλλων ξῴων τὰ τηλικαῦτα τοῖς ὄγκοις ἀναλέίδκειν, ἀλλὰ καὶ τοῖς ἐλέφασιν εἰς ἀλκὴν συνίστασϑαι, καὶ διὰ μὲν τῆς σπείρας ἐμπλεκο- μένους τοῖς σκέλεσιν ἐμποδίξειν τὴν κατὰ φύσιν κίνησιν, τὸν δ᾽ αὐχένα μετεωρίδαντας ὑπὲρ τὴν
15 προβοσχέδα τὴν κεφαλὴν ἐναντίαν ποιεῖν τοῖς τῶν ἐλεφάντων ὄμμασι, διὰ δὲ τοῦ πυρωποῦ τῶν ὀφϑαλ- μῶν ἀστραπῇ παραπλησίας τὰς λαμπηδόνας προβάλ- λοντας ἀποτυφλοῦν τὴν ὅρασιν, καὶ σφήλαντας ἐπὶ τὴν γῆν σαρκοφαγεῖν τὰ χειρωϑέντα τῶν ξῴων.
20 ΖΔιευκρινηκότες δ᾽ ἀρκούντως τὰ περὶ τὴν “ἰθιο- πίαν καὶ Τρωγλοδυτικὴν καὶ τὴν ταύταις συνάπτου- 99 ὅαν μέχρι τῆς διὰ καῦμα ἀοικήτου, πρὸς δὲ ταύταις περὶ τῆς παραλίας τῆς παρὰ τὴν ᾿Ερυϑρὰν θάλατταν καὶ τὸ ᾿Ατλαντικὸν πέλαγος τὸ πρὸς μεσημβρίαν
35 κεκλιμένον, περὶ τοῦ καταλελειμμένου μέρους, λέγω δὲ τοῦ ᾿ἀραβίου κόλπου, ποιησόμεθα τὴν ἀναγρα- φήν, τὰ μὲν ἐκ τῶν ἐν ᾿4λεξανδρείᾳ βασιλικῶν
14 ὑπὲρ Reiske, ὑπὸ codices 17 παραπλησίως codi- ces, corr. Dind. προσβάλλοντας TI 28 παρὰ] περὶ II 26 δὲ] δὴ CF.
DroponRvs I. 91
i»
e
922 DIODORI SICULI
ὑπομνημάτων ἐξειληφότες, và δὲ παρὰ τῶν αὐτοπτῶν πεπυσμένοι. τοῦτο γὰρ τὸ μέρος τῆς οἰχουμένης καὶ τὸ περὶ τὰς Βρεττανικὰς νήσους καὶ τὴν ἄρχτον ἥκιστα πέπτωχεν ὑπὸ τὴν κοινὴν ἀνθρώπων ἐπί- γνωσιν. ἀλλὰ περὶ μὲν τῶν πρὸς ἄρχτον κεχλιμέ- δ vov μερῶν τῆς οἰκουμένης τῶν συναπτόντων τῇ διὰ 205 ψῦχος ἀοικήτῳ διέξιμεν, ὅταν τὰς Γαΐου Καίσαρος πράξεις ἀναγράφωμεν᾽ οὗτος γὰρ τὴν Ῥωμαίων ἡγε- μονίαν δἰς ἐκεῖνα τὰ μέρη πορρωτάτω προβιβάδας πάντα τὸν πρότερον ἀγνοούμενον τόπον ἐποίηδξε 10 πεσεῖν εἰς σύνταξιν ἱστορίας᾽ ὁ δὲ προδαγορευόμε- voc ᾿Αράβιος κόλπος ἀνεστόμωται μὲν εἰς τὸν κατὰ μεσημβρίαν κείμενον ὠκεανόν, τῷ xcu δ᾽ ἐπὶ πολλοὺς πάνυ παρήκων σταδίους τὸν μυχὸν ἔχει περιοριξόμενον ταῖς ἐσχατιαῖς τῆς ᾿ἀραβίας καὶ Τρω- 15 γλοδυτικῆς. εὖρος δὲ κατὰ μὲν τὸ στόμα καὶ τὸν μυχὸν ὑπάρχει περὶ ἑκκαίδεκα σταδίους. ἀπὸ δὲ Πανόρμου λιμένος πρὸς τὴν ἀντιπέρας ἤπειρον μα- κρᾶς νεὼς διωγμὸν ἡμερήσιον. τὸ δὲ μέγιστόν ἐστι διάστημα κατὰ τὸ Τύρκαιον ὄρος καὶ Μακαρίαν 30 νῆσον πελαγίαν, ὡς ἂν τῶν ἠπείρων οὐχ ὁρωμένων ἀπ᾿ ἀλλήλων. ἀπὸ δὲ τούτου τὸ πλάτος ἀεὶ μᾶλλον συγκλείεται καὶ τὴν συναγωγὴν ἔχει μέχρι τοῦ στό- ματος. ὁ δὲ παράπλους αὐτοῦ κατὰ πολλοὺς τόπους ἔχει νήδους μακράς, στενοὺς μὲν διαδρόμους ἐχούσας, 35 ῥοῦν δὲ πολὺν καὶ σφοδρόν. ἡ μὲν οὖν κεφαλαιώ- δης τοῦ κόλπου τούτου ϑέσις ὑπάρχει τοιαύτη.
17 ἀπὸ δὲ --- 32 ἀλλήλων om. AD 20 Τύρκαιον] Ταυρικόν f. cf. 41, 1 μακαρίαν δυσπελαάγιον G, Μαριάν- δης πελάγιον E, Μαρίαν δυσπελαγίαν CF; corr. Stroth.
II 38. 39. 323
ἡμεῖς δ᾽ ἀπὸ τῶν ἐδχάτων [τούτου] τοῦ μυχοῦ tó- 6 zov ἀρξάμενοι τὸν ἐφ᾽ ἑκάτερα τὰ μέρη παράπλουν τῶν ἠπείρων καὶ τὰς ἀξιολογωτάτας κατ᾽ αὐτὰς ἰδιότητας διέξιμεν. πρῶτον δὲ ληψόμεϑα τὸ δεξιὸν
5 μέρος. οὗ τὴν παραλίαν τῶν Τρωγλοδυτῶν ἔϑνη νέμεται μέχρι τῆς ἐρήμου.
"xà πόλεως τοίνυν ᾽Δροσινόης κομιζομένοις παρὰ 39 τὴν δεξιὰν ἤπειρον ἐχπέπτει κατὰ πολλοὺς τόπους ἐχ πέτρας εἰς θάλατταν ὕδατα πολλά, πικρᾶς ἁλ-
10 μυρέδος ἔχοντα γεῦσιν. παραδραμόντι δὲ τὰς πηγὰς ταύτας ὑπέρκειται μεγάλου πεδίου μιλτώδη χρόαν ἔχον ὕρος καὶ τὴν ὅρασιν τῶν ἐπὶ πλέον ἀτενι- ξόντων sí; αὐτὸ λυμαινόμενον. ὑπὸ δὲ τὰς ἐσχα- τιὰς τῆς ὑχωρείας κεῖται λιμὴν σχολιὸν ἔχων τὸν
15 εἴσπλουν, ἐπώνυμος ᾿Αφροδίτης. ὑπέρκεινται δὲ τού- 2 του νῆσοι τρεῖς, ὧν δύο μὲν πλήρεις εἰσὶν ἐλαιῶν καὶ σύσχιοι; μία δὲ λειπομένη τῷ πλήϑει τῶν προ- εἰρημένων δένδρων, πλῆϑος δ᾽ ἔχουσα τῶν ὀνομαζο- μένων μελεαγρίδων. μετὰ δὲ ταῦτα κόλπος ἐστὶν 3
30 εὐμεγέϑης ὁ καλούμενος ᾿ἀχάϑαρτοξ, καὶ πρὸς αὐτῷ βαϑεῖα x«9' ὑπερβολὴν χεορρόνησος. ἧς κατὰ τὸν αὐχένα στενὸν ὄντα διαχομίζουσι τὰ σκάφη πρὸς τὴν ἀντιπέρας ϑάλατταν. παρακομισϑέντι δὲ τοὺς 4 τόπους τούτους κεῖται νῆσοξ πελαγία μὲν τῷ δια-
35 στήματι, τὸ δὲ μῆχος εἰ; ὀγδοήκοντα σταδίους παρ- εχτείνουσα, καλουμένη δὲ Ὀφιώδης, ἣ τὸ μὲν
1 τούτου del. Dind. ὅ μέρος] τῶν Τρωγλοδυτῶν add. CD 11 ταύτας Eichstádt, αὐτὰς cod. 19 πλειόνων DF ἐνατενι- ξόντων Β 17 σύσκιοι] σύκων Ο 21 ἧς om. ΠΣ 22 διακο- μέξουσα DF 826 δὴ pi» DF.
31*
Θι
5»
eJ
QD
924 DIODORI SICULI
παλαιὸν ὑπῆρχε πλήρης παντοδαπῶν καὶ φοβερῶν 9206 ἑρπετῶν, ἀφ᾽ ὧν καὶ ταύτηρ ἔτυχε τῆς προσηγορίαρ, ἐν δὲ τοῖς μεταγενεστέροις χρόνοις ὑπὸ τῶν κατὰ τὴν ᾿4λεξάνδρειαν βασιλέων οὕτως ἐξημερώϑη φιλο- τίμως ὥστε μηδὲν ἔτι κατ᾿ αὐτὴν ὁρᾶσθαι τῶν ὁ προὐπαρξάντων ξῴων. οὐ παραλειπτέον δ᾽ ἡμῖν οὐδὲ τὴν αἰτίαν τῆς περὶ τὴν ἡμέρωσιν φιλοτιμίαρ. εὑρίσκεται γὰρ ἐν τῇ νήσῳ ταύτῃ τὸ καλούμενον τοπάξιον, ὕπερ ἐστὶ λίθος διαφαινόμενορ ἐπιτερ- πής, ὑάλῳ παρεμφερὴρ καὶ θαυμαστὴν ἔγχρυδον 1o πρόσοψιν παρεχόμενορ. διόπερ ἀνεπίβατοϊῤ τοῖρ ἄλ- λοις τηρεῖται, ϑανατουμένου παντὸρ τοῦ προσπλεύ- δαντορ ὑπὸ τῶν καϑεσταμένων ἐπ᾽ αὐτῆς φυλάκων. οὗτοι δὲ τὸν ἀριϑμὸν ὄντες ὀλίγοι βίον ἔχουσιν ἀτυχῆ. ἵνα μὲν γὰρ μηδεὶς λέθος διακλαπῇ, πλοῖον is οὐκ ἀπολείπεται τὸ παράπαν ἐν τῇ νήσῳ' oí δὲ παραπλέοντες αὐτὴν διὰ τὸν ἀπὸ τοῦ βασιλέως φόβον πόρρωϑεν παραϑέουσι" τροφαὶ δὲ αἵ μὲν παρακομι- ξόμεναι ταχέως ἐκλείπουσιν, ἕτεραι δ᾽ ἐγχώριοι τὸ σύνολον οὐχ ὑπάρχουσι. διόπερ ὅταν τῶν σιτίων so ὀλίγα καταλείπηται, κάθηνται πάντερ οἱ κατὰ τὴν κώμην προσδεχόμενοι τὸν τῶν κομιζόντων τὰρ τρο- φὰς κατάπλουν' ὧν βραδυνόντων εἰς τὰς ἐσχάτας ἐλπίδας συστέλλονται. ὃ δὲ προειρημένος λίθος φυόμενορ ἐν ταῖς πέτραις τὴν μὲν ἡμέραν διὰ τὸ 56 πνῖγος οὐχ δρᾶται, κρατούμενος ὑπὸ τοῦ περὶ τὸν ἥλιον φέγγους, τῆς δὲ νυχτὸς ἐπιγινομένης ἐν σκότει διαλάμπει καὶ πόρρωθεν δῆλός ἐστιν ἐν d mov ἂν
4,
... 6 ὥστε] dg 1I 18 ἐπ᾿ αὐτῆς Hertlein, ὑπ᾽ αὐτῶν libri 16 καταλείπεται C 28 δῆλον CFA
III 89. 40. 925
ἦ τόπῳ. ol δὲ νησοφύλακες κλήρῳ διῃρημένοι τοὺς 9 τόπους ἐφεδρεύουσι, καὶ τῷ φανέντι λέϑῳ περιτι- ϑέασι σημείου χάριν ἄγγος τηλικοῦτον ἡλίκον ἂν ἦ τὸ μέγεϑος τοῦ στίλβοντος λίϑου᾽ τῆς δ᾽ ἡμέρας 5 περιιόντες περιτέμνουσι τὸν σημειωθϑέντα τόπον τῆς πέτρας, καὶ παραδιδόασι τοῖς διὰ τῆς τέχνης δυνα- μένοις ἐκλεαίνειν τὸ παραδοϑὲν οἰκείως. Παραπλεύσαντι δὲ τούτους τοὺς τόπους πολλὰ 40 μὲν Ἰχϑυοφάγων ἔϑνη κατοικεῖ τὴν παράλιον, πολ- 10 Aol δὲ νομάδες Τρωγλοδύται. πρὸς δὲ τούτοις ὄρη παντοῖα ταῖς ἰδιότησιν ὑπάρχει μέχρι λιμένος τοῦ προδαγορευϑέντος σωτηρίας, ὃς ἔτυχε τῆς ὀνομα- σίας ταύτης ἀπὸ τῶν πρώτων πλευσάντων λλή- vov καὶ διασωϑέντων. ἀπὸ δὲ τούτων τῶν μερῶν 2 15 ἄρχεται συναγωγὴν λαμβάνειν ὃ κόλπος καὶ τὴν ἐπιστροφὴν ἐπὶ τὰ κατὰ τὴν ᾿Δραβίαν μέρη ποιεῖ- ὅϑαι. καὶ τὴν φύσιν δὲ τῆς χώρας καὶ ϑαλάττης ἀλλοίαν εἶναι συμβέβηκε διὰ τὴν ἰδιότητα τῶν τό- zOov' ἥ te γὰρ ἥπειρος ταπεινὴ καϑορᾶται, μηδα- 8 so μόϑεν ἀναστήματος ὑπερκειμένου, ἥ ve ϑάλαττα 901 τεναγώδης οὖσα τὸ βάϑος οὐ πλέον εὑρίδκεται τριῶν ὀργυιῶν, καὶ τῇ χρόᾳ παντελῶς ὑπάρχει χλωρά. τοῦτο δ᾽ αὐτῇ φασι συμβαίνειν οὐ διὰ τὸ τὴν τῶν ὑγρῶν φύσιν εἶναι τοιαύτην, ἀλλὰ διὰ τὸ πλῆϑος τοῦ δια- ss φαινομένου καϑ' ὕδατος μνίου καὶ φύκους. ταῖς 4 μὲν οὖν ἐπικώποις τῶν νεῶν εὔϑετός ἐστιν ὁ τό- πος, κλύδωνα μὲν οὐκ ἐκ πολλοῦ κυλίων διαστή- ματος, ϑήραν δ᾽ ἰχϑύων ἄπλατον παρεχόμενος" ai
9 ἔϑνη Ἰχϑυοφάγων vulg. 12 σωτῆρος C 238 ϑήραν — ἄπλατον) ϑήρας — ἀπλάτους AB.
o
326 DIODORI SICULI
δὲ vovg ἐλέφαντας διάγουδαι, διὰ τὰ βάρη βαϑύ- πλοι καϑεστῶσαι καὶ ταῖς κατασκευαῖς ἐμβριϑεῖς, μδγάλους καὶ δεινοὺς ἐπιφέρουσι κινδύνους τοῖς ἐν αὐταῖς πλέουσι. διάρσει γὰρ ἱστίων ϑέουσαι καὶ
διὰ τὴν τῶν πνευμάτων βίαν πολλάκις νυχτὸς ὠϑού- δ , μεναι, ὁτὲ μὲν πέτραις προσπεσοῦσαι ναυαγοῦσι,
ποτὲ δ᾽ εἰς τεναγώδεις ἰσϑμοὺς ἐμπίπτουσιν᾽ oí δὲ ναῦται παρακαταβῆναι μὲν ἀδυνατοῦσι διὰ τὸ πλέον εἷναι τὸ βάϑος ἀνδρομήκους, διὰ δὲ τῶν κοντῶν τῷ σκάφει βοηϑοῦντες ὅταν μηδὲν ἀνύωσιν, ἐκβάλ- λουσιν ἅπαντα πλὴν τῆς τροφῆς" οὐδ᾽ οὕτω δὲ τῆς ἀποστροφῆς τυγχάνοντες eig μεγάλην ἀπορίαν ἐμπέ- πτουσι διὰ τὸ μήτε νῆσον μήτ᾽ ἄκραν ἠπείρου μήτε ναῦν ἑτέραν πλησίον ὑπάρχουδαν ὁρᾶσϑαι" ἄξενοι γὰρ παντελῶς οἵ τόποι καὶ σπανίους ἔχοντες τοὺς ναυσὶ διακομιξομένους. χωρὶς δὲ τούτων τῶν κακῶν ὁ κλύδων ἐν ἀκαρεῖ χρόνῳ τῷ κύτει τῆς νεὼς τοσοῦτο πλῆϑος ἄμμου προσβάλλει καὶ συσδσωρεύει παρα- δόξως ὥστε τὸν κύκλῳ τόπον περιχώννυσθϑαι καὶ τὸ
10
σκάφος ὥσπερ ἐπίτηδες ἐνδεσμεύεσθϑαι τῇ χέρσῳ. so
οἱ δὲ τούτῳ τῷ συμπτώματι περιπεσόντες τὸ μὲν πρῶτον μετρίως ὀδύρονται πρὸς κωφὴν ἐρημίαν, οὐ παντελῶς [μὲν] ἀπεγνωκότες [εἰς τέλος] τὴν σω- τηρίαν᾽ πολλάκις γὰρ τοῖς τοιούτοις ἐπιφανεὶς ὃ
τῆς πλημυρίδος κλύδων ἐξῆρεν εἰς ὕψος, καὶ τοὺς 56
ἐσχάτως κινδυνεύοντας ὡσπερεὶ ϑεὸς ἐπιφανεὶς διδ8-
1 βαϑύπλοοι D, βαϑύπρωροι CF, βαϑύπλευροι F* 6 ὁτὲ] ποτὲ II 10 ἀνύσωσιν Il 12 ἀποστροφῆς Wesse- ling, τροφῆς codices, σωτηρίας Dind. 16 σπανίως CDF 17 χρόνω) τῷ χρόνῳ CF 923 μὲν DF, δὲ C; del. Dind. εἰς τέλος del. Dind.
III 40. 821
φύλαξεν' ὅταν δὲ ἀπὸ μὲν τῶν ϑεῶν ἡ προειρη- μένη μὴ παρακολουϑήσῃ βοήϑεια, τὰ δὲ τῆς τροφῆς λίπῃ, τοὺς μὲν ἀσϑενεστέρους oí κατισχύοντες ἐκ- βάλλουσιν εἰς ϑάλατταν, ὅπως τοῖς ὀλίγοις và Àsi- “δ. πόμενα τῶν ἀναγκαίων πλείονας ἡμέρας ἀντέχῃ, σπόρας δὲ πάσας τὰς ἐλπίδας ἐξαλείψαντες ἀπόλλυν- ται πολὺ χεῖρον τῶν προαποϑανόντων᾽ oí μὲν γὰρ ἐν ἀκαρεῖ χρόνῳ τὸ πνεῦμα τῇ δούσῃ φύσει πάλιν ἀπέδωκαν, ol δ᾽ εἰς πολλὰς ταλαιπωρίας καταμερί- 10 ὅαντες τὸν ϑάνατον πολυχρονίους τὰς συμφορὰς ἔχοντες τῆς τοῦ βίου καταστροφῆς τυγχάνουσι. τὰ 8 ὃὲ σχάφη ταῦτα τῶν ἐπιβατῶν οἰκτρῶς στερηϑέντα, 208 καϑάπερ τινὰ κενοτάφια, διαμένει πολὺν χρόνον πανταχόϑεν περιχωννύμενα, τοὺς δ᾽ ἱστοὺς καὶ τὰς 16 χεραίας μετεώρους ἔχοντα πόρρωϑεν τοὺς δρῶντας εἰς οἶκτον καὶ συμπάϑειαν ἄγει τῶν ἀπολωλότων πρόσταγμα γάρ ἐστι βασιλέως ἐᾶν τὰ τοιαῦτα συμ- πτώματα τοῖς πλέουσι διασημαίνειν τοὺς τὸν ὄλε- ϑὃρον περιποιοῦντας τόπους. παρὰ δὲ τοῖς πλησίον 9 30 κατοικοῦσιν ᾿Ιχϑυοφάγοις παραδέδοται λόγος, ἐκ προ- yóvov ἔχων φυλαττομένην τὴν φήμην, ὅτι μεγάλης τινὸς γενομένης ἀμπώτεως ἐγεώϑη τοῦ κόλπου πᾶρ ὁ τόπος ὁ τὴν χλωρὰν ἔχων τοῦ τύπου πρόσοψιν, μεταπεσούδης τῆς ϑαλάττης εἰς τἀναντία μέρη, καὶ 36 φανείσης τῆς ἐπὶ τῷ βυϑῷ χέρσου πάλιν ἐπελϑοῦ- σαν ἐξαίσιον πλήμην ἀποκαταστῆσαι τὸν πόρον εἰς τὴν προὐπάρχουσαν τάξιν.
9 ἀνταπέδωκαν II 18 διασημᾶναι Π 21 go- vij» DF 22 ἐγενήϑη Il πὰς] ξηρὸς πᾶς F 238 τύπου Eich- atüdt, τόπου libri 34 καὶ g.] φ. δὲ vulg. 26 ἐπὶ] ἐν D 26 πλήμη»] πλημμύραν D, πλήμην καὶ πλημμύραν C.
41
τὸ
o
928 DIODOBRI SICULI1
mo δὲ τούτων τῶν τόπων τὸν uiv ἀπὸ Ilvo- λεμαΐδος παράπλουν ἕως τῶν Ταύρων ἀκρωτηρίων προειρήκαμεν, ὅτε Πτολεμαίου τὴν τῶν ἐλεφάντων θήραν ἀπηγγείλαμεν' ἀπὸ δὲ τῶν Ταύρων ἐπιστρέ- φει μὲν ἡ παράλιος πρὸς τὰς ἀνατολάς, κατὰ Óbs. τὴν ϑερινὴν τροπὴν αἱ σκιαὶ πίπτουσι πρὸς με- σημβρίαν ἐναντίως ταῖς παρ᾽ ἡμῖν ἄχρι πρὸς ὥραν δευτέραν. ἔχει δὲ καὶ ποταμοὺς ἡ χώρα, ῥέοντας ἐκ τῶν ὀρῶν τῶν προσαγορευομένων ἸΨεβαίων. διεί- ληπται δὲ καὶ πεδίοις μεγάλοις φέρουσι μαλάχης 10 καὶ καρδάμου καὶ φοίνικος ἄπιστα μεγέϑη" ἐχφέρει δὲ καὶ καρποὺς παντοίους, τὴν μὲν γεῦσιν ἔχοντας νωϑράν, ἀγνοουμένους δὲ παρ᾽ ἡμῖν. ἡ δὲ πρὸς τὴν μεσόγειον ἀνατείνουσα πλήρης ἐστὶν ἐλεφάν- τῶν καὶ ταύρων ἀγρίων καὶ λεόντων καὶ πολλῶν i5 ἄλλων παντοδαπῶν ϑηρίων ἀλκίμων. ὃ δὲ πόρος νήσοις διείληπται καρπὸν μὲν οὐδένα φερούσαιρ ἥμερον, ἐκτρεφούδαις δ᾽ ὀρνέων ἴδια γένη καὶ ταῖρ
4 προσόψεσι ϑαυμαστά. ἡ δ᾽ ἑξῆς ϑάλαττα βαϑεῖα
παντελῶς ἐστι, καὶ κήτη φέρει παντοδαπὰ παρά- 30 δοξα τοῖς μεγέϑεσιν, οὐ μέντοι λυποῦντα τοὺς ἀν- ϑρώπους, ἐὰν μή τις ἀκουσίως αὐτῶν ταῖς λοφιαῖς περιπέσῃ" οὐ δύνανται γὰρ διώκειν τοὺς “στλέοντας. ὡς ἂν κατὰ τὴν ἐκ τῆς ϑαλάττης ἄρσιν ἀμαυρου- μένων αὐτοῖς τῶν ὀμμάτων ὑπὸ τοῦ κατὰ τὸν ἥλιον 25 φέγγους. ταῦτα μὲν οὖν τὰ μέρη τῆς Τρωγλοδυτι- 90:
2 οὗ 4 ταυρικῶν D cf. 88, & 9 Θεβαίων D 12 δὲ καὶ] δὲ vulg. 16 παντοδαπῶν θηρίων ἀλκίμων] ἀλκίμων ξώων II πόρος] τόπος D 20 παντοδαπὰ φέρει vulg. 94 ἐκ add. Wess. 436 τρωγοδυτικῆς D.
III 41. 42. 329
κῆς ἔσχατα γνωρίξεται. περιγραφόμενα ταῖς ἄκραις ὃς ὀνομάξουσι ΨΨεβαίας. Τὸ δ᾽ ἄλλο μέρος τῆς ἀντιπέρας παραλίου τὸ 42 προσκεκλιμένον ooo πάλιν ἀναλαβόντες ἀπὸ τοῦ 5 μυχοῦ διέξιμεν. οὗτος γὰρ ὀνομάξεται Ποσείδειον, ἱδουσαμένου Ποσειδῶνι πελαγίῳ βωμὸν ᾿Δρίστωνος τοῦ πεμφϑέντος ὑπὸ Πτολεμαίου πρὸς κατασκοπὴν τῆς ἕως ὠκεανοῦ παρηκούσης ᾿Αραβίας. ἑξῆς δὲ 5 τοῦ μυχοῦ τόπος ἐστὶ παραϑαλάττιος ὃ τιμώμενος 10 ὑπὸ τῶν ἐγχωρίων διαφερόντως διὰ τὴν εὐχρηστίαν τὴν ἐξ αὐτοῦ. οὗτος δ᾽ ὀνομάξεται μὲν Φοινικών, ἔχει δὲ πλῆϑος τούτου τοῦ φυτοῦ πολύκαρπον καϑ' ὑπερβολὴν καὶ πρὸς ἀπόλαυσιν καὶ τρυφὴν διαφέ- ρον. πᾶσα δ᾽ ἡ σύνεγγυς χώρα σπανίξει ναματιαίων 15 ὑδάτων καὶ διὰ τὴν πρὸς μεσημβρίαν ἔγκλισιν ἔμ- πυρὸς ὑπάρχει" διὸ καὶ τὸν κατάφυτον τόπον, ἐν ἀπανθϑρωποτάτοις ὄντα μέρεσι καὶ χορηγοῦντα τὰς τροφάς, εἰκότως oi βάρβαροι καϑιερώκασι. καὶ γὰρ ὕδατος οὐκ ὀλίγαι πηγαὶ καὶ λιβάδες ἐκπίπτουσιν 80 ἐν αὐτῷ, ψυχρότητι χιόνος οὐδὲν λειπόμεναι" αὗται δ᾽ ἐφ’ ἑκάτερα τὰ μέρη τὰ κατὰ [τὴν] γῆν χλοερὰ ποιοῦσι καὶ παντελῶς ἐπιτερπῆ [τὸν τόπον]. ἔστι 4 δὲ καὶ βωμὸς ἐκ στερεοῦ λίϑου παλαιὸς τοῖς χρό- νοίς, ἐπιγραφὴν ἔχων ἀρχαίοις γοάμμασιν ἀγνώστοις. 85 ἐπιμέλονται δὲ τοῦ τεμένους ἀνὴρ καὶ γυνή, διὰ βίου τὴν ἱερωσύνην ἔχοντες. μακρόβιοι δ᾽ εἰσὶν οἵ
e
1 παραγραφόμενα DF 2 ψεβάρας II — 5 Ποσείδιον DF 10 ὑπὸ] μὲν ὑπὸ vulg. δια AB, διά τε D, πρὸς Π 18 τρυφὴν] διατροφὴν Il διάφορον vulg. 21 ἐφ᾽ éxd- τερον μέρος CF — τὴν om. D; τῆς ζῆ: Il — 22 τὸν τόπον om. CF 246 μακρόβιοι] μακροὶ CF.
880 DIODORI SICULI
τῇδε κατοικοῦντες, καὶ τὰς κοίταρ ἐπὶ τῶν δένδρων
6 ἔχουσι διὰ τὸν ἀπὸ τῶν ϑηρίων φόβον. παραπλεύ- ὅαντι δὲ τὸν Φοινιχῶνα πρὸς ἀκρωτηρίῳ τῆς ἠπεί- ρου νῆσός ἐστιν ἀπὸ τῶν ἐναυλιξομένων ἐν αὐτῇ 69ov Φωκῶν νῆσος ὀνομαξομένη᾽ τοσοῦτο γὰρ πλῆ- 5 $og τῶν ϑηρίων τούτων ἐνδιατρίβει τοῖς τόποις ὥστε ϑαυμάξειν τοὺς ἰδόντας. τὸ δὲ προκδίμενον ἀχρωτήριον τῆς νήσου κεῖται κατὰ τὴν καλουμένην Πέτραν καὶ τὴν Παλαιστίνην [τῆς ᾿Αραβίας]" εἰς γὰρ ταύτην τόν τε λίβανον καὶ τἄλλα φορτία τὰ 10 πρὸς εὐωδίαν ἀνήκοντα κατάγουσιν, ὡς λόγος. ἐκ τῆς ἄνω λεγομένης ᾿Αραβίας οἵ vs Γερραῖοι καὶ Μιναῖοι.
48 Τὴν δ᾽ ἑξῆς παραϑαλάττιον τὸ μὲν παλαιὸν 31. ἐνέμοντο Μαρανῖται, μετὰ δὲ ταῦτα Γαρινδανεῖς, 15 ὄντες πλησιόχωροι. τὴν δὲ χώραν κατέσχον τοιῷδέ τινι τρόπῳ ἐν τῷ πρόσϑεν λεχϑέντι Φοινικῶνι συντελουμένης πανηγύρεως πενταετηρικῆς ἐφοίτων πανταχόϑεν οἷ περίοικοι. καμήλων εὖ τεϑραμμένων ἑκατόμβας τοῖς ἐν τῷ τεμένει ϑεοῖς ϑύσοντες, ὁμοίως 30 δὲ καὶ τῶν ὑδάτων τῶν ἐξ αὐτοῦ χομιοῦντες εἰς τὰς πατρίδας διὰ τὸ παραδίδοσθαι τοῦτο τὸ ποτὸν παραδκευάξειν τοῖς προδενεγχαμένοις τὴν ὑγίξιαν.
4 διὰ δὴ ταύτας τὰς αἰτίας τῶν Μαρανιτῶν καταν- τησάντων εἰς τὴν πανήγυριν, οἱ Γαρινδανεῖρ tovg 25 μὲν ἀπολελειμμένους ἐν τῇ χώρα κατασφάξαντες,
8 Φοινικοῦντα codices 9 τῆς 4oof/og delevi (ut Agath.) post Πέτραν inseruit Salmasius 18 Muwvaiot codices — 16 μαριανεῖς D, ναρινεῖς C, veagiveg F (cf. v. 24 γαρυνδάνεις C (— v. 20) 24 μαριανιτῶν D, μαρανητῶν 1].
III 49. 43. 931
τοὺς δ᾽ ἐκ τῆς πανηγύρεως ἐπανιόντας ἐνεδρεύδαν- τὲς διέφϑειραν, ἐρημώσαντες δὲ τὴν χώραν τῶν οἰχητόρων κατεκληρούχησαν πεδία καρποφόρα καὶ νομὰς τοῖς κτήνεσι δαψιλεῖς ἐχτρέφοντα. αὕτη δ᾽
5 ἡ παράλιος λιμένας μὲν ὀλίγους ἔχει, διείληπται δ᾽ ὄρεσι πυχνοῖς καὶ μεγάλοις, ἐξ ὧν παντοίας ποικι- λίας χρωμάτων ἔχουσα ϑαυμαστὴν παρέχεται ϑέαν τοῖς παραπλέουσι. παραπλεύσαντι δὲ ταύτην τὴν χώραν ἐκδέχεται κόλπος Δαιανίτης, περιοικούμενος 10 πολλαῖς κώμαις ᾿ράβων τῶν προσαγορευομένων Ναβαταίων. οὗτοι δὲ πολλὴν μὲν τῆς παραλίου νέμονται, οὐκ ὀλίγην δὲ καὶ τῆς εἰς μεσόγειον ἀνη- κούσης χώρας. τόν τε λαὸν ἀμύϑητον ἔχοντες καὶ ϑρεμμάτων ἀγέλας ἀπίστους τοῖς πλήϑεσιν. οἵ τὸ 15 μὲν παλαιὸν ἐξῆγον δικαιοσύνῃ χρώμενοι καὶ ταῖς ἀπὸ τῶν ϑοεμμάτων τροφαῖς ἀρκούμενοι, ὕστερον δὲ τῶν ἀπὸ τῆς ᾿4λεξανδρείας βασιλέων πλωτὸν τοῖς ἐμπόροις ποιησάντων τὸν πόρον τοῖς τε νχαυαγοῦσιν ἐπετίϑεντο καὶ λῃστρικὰ σκάφη κατασκευάζοντες ἐλή- 40 GT£vOV τοὺς πλέοντας, μιμούμενοι τὰς ἀγριότητας καὶ παρανομίας τῶν ἐν τῷ Πόντῳ Ταύρων" μετὰ δὲ ταῦτα ληφϑέντες ὑπὸ τετρηρικῶν σκαφῶν πελάγιοι προσηκόντως ἐκολάσθησαν. μετὰ δὲ τούτους τοὺς τόπους ὑπάρχει χώρα πεδιὰς κατάρρυτος, ἐκτρέφουσα διὰ τὰς πάντῃ διαρρεούδας πηγὰς ἄγρωστιν καὶ 35 μηδίκην, ἔτε δὲ λωτὸν ἀνδρομήκη. διὰ δὲ τὸ πλῆ- ὃος καὶ τὴν ἀρετὴν τῆς νομῆς οὐ μόνον κτηνῶν 6 ποικηλίας D, ὠφελείας II 9 Aotvírgge Agath.]
λαινίτης D, λαιρέτης F, ἀλαινέτης C 16 διῆγον Cobet, διεξῆγον malim.
8
4
44
e
339 ] DIODORI SICULI
παντοδαπῶν ἀμύϑητον ἐκτρέφει πλῆϑος, ἀλλὰ καὶ καμήλους ἀγρίας, ἔτι δ᾽ ἐλάφους καὶ δορκάδας. πρὸς δὲ τὸ πλῆϑος τῶν ἐντρεφομένων ξῴων φοι- τῶσιν ἐκ τῆς ἐρήμου λεόντων καὶ λύκων καὶ παρ- δάλεων ἀγέλαι, πρὸς ἃς oí κτηνοτροφοῦντες ἀναγκά- 5 ξονται καὶ μεϑ’ ἡμέραν καὶ νύκτωρ ϑηριομαχεῖν 21: ὑπὲρ τῶν θρεμμάτων" οὕτω τὸ τῆς χώρας εὐτύχημα τοῖς κατοικοῦσιν ἀτυχίας αἴτιον γίνεται διὰ τὸ τὴν φύσιν ὡς ἐπίπαν τοῖς ἀνθρώποις μετὰ τῶν ἀγαϑῶν διδόναι τὰ βλάπτοντα. 10 Παραπλεύσαντι δὲ τὰ πεδία ταῦτα κόλπος ἐκ- δέχεται παράδοξον ἔχων τὴν φύσιν. συννεύει μὲν γὰρ εἰς τὸν μυχὸν τῆς χώρας, τῷ μήκει δ᾽ ἐπὶ στα- δίους πεντακοσίους παρεκχτείνεται, περικλειόμενος ὃὲ χρημνοῖς ϑαυμασίοις τὸ μέγεϑος σκολιὸν καὶ 1ὅ δυσέξιτον ἔχει τὸ στόμα᾽ ἁλιτενοῦς γὰρ πέτρας τὸν εἴσπλουν διαλαμβανούδης οὔτ᾽ εἰσπλεῦσαι δυνατόν ἐστιν εἰς τὸν κόλπον οὔτ᾽ ἐχπλεῦσαι. κατὰ δὲ τὰς τοῦ ῥοῦ προσπτώσεις καὶ τὰς τῶν ἀνέμων μετα- βολὰς ὁ κλύδων προσπίπτων τῇ ῥαχίᾳ καχλάξει καὶ 30 τραχύνεται πάντῃ περὶ τὴν παρήκουδαν πέτραν. οἵ δὲ τὴν κατὰ τὸν κόλπον χώραν νεμόμενοι, Βανιξο-- μενεῖς ὀνομαζόμενοι. τὰς τροφὰς ἔχουσι χκυνηγοῦν- τες καὶ σαρχκοφαγοῦντες τὰ χερσαῖα ξῷα. ἱερὸν δ᾽ ἁγιώτατον ἴδρυται, τιμώμενον ὑπὸ πάντων ᾿Αράβων 55 περιττότερον. ἑξῆς δὲ τῇ προειρημένῃ παραλίᾳ νῆσοι τρεῖς ἐπίκεινται, λιμένας ποιοῦσαι πλείους. καὶ τού- τῶν τὴν μὲν πρώτην ἱστοροῦσιν ὑπάρχειν ἱερὰν
8 ἐκτρεφομένων Εἰ 16 δυσδιεξίτητον CF. 22 Βνιζο- μενεῖ C 26 01] δ᾽ ἐν D 26 παράλιοι TI.
III 43. 44. 939
Ἴσιδος, ἔρημον οὖσαν, παλαιῶν δ᾽ οἰκιῶν ἔχειν λυϑίνας ὑποστάϑμας καὶ στήλας γράμμασι βαρβαρυ- κοῖς κεχαραγμένας" ὁμοίως δὲ καὶ τὰς ἄλλας ἐρήμους ὑπάρχειν. πάσας δ᾽ ἐλαίαις καταπεφυτεῦσϑαι δια- 5 φόροις τῶν παρ᾽ ἡμῖν. μετὰ δὲ τὰς νήσους ταύτας αἰγιαλὸς παρήκει κρημνώδης καὶ δυσπαράπλους ἐπὶ σταδίους ὡς χιλίους οὔτε γὰρ λιμὴν οὔτε σάλος ἐπ᾿ ἀγκύρας ὑπόκειται τοῖς ναυτίλοις, οὐ qui) δυναμένη τοῖς ἀπορουμένοις τῶν πλεόντων τὴν 10 ἀναγκαίαν ὑπόδυσιν παρασχέσϑαι. ὄρος δὲ ταύτῃ παράκειται κατὰ μὲν [τὴν] κορυφὴν πέτρας ἀποτο- μάδας ἔχον καὶ τοῖς ὕψεσι καταπληχτικάς, ὑπὸ δὲ τὰς ῥίξας σπιλάδας ὀξείας καὶ πυκνὰς ἐνθαλάττους καὶ κατόπιν αὐτῶν φάραγγας ὑποβεβρωμένας καὶ 16 ὅκολιάς. συντετρημένων δ᾽ αὐτῶν πρὸς ἀλλήλας, καὶ τῆς ϑαλάττης βάϑος ἐχούσης, ὁ κλύδων ποτὲ μὲν εἰσπίπτων, ποτὲ δὲ παλισσυτῶν βρόμῳ μεγάλῳ παραπλήσιον ἦχον ἐξίησι. τοῦ δὲ κλύδωνος τὸ μὲν πρὸς μεγάλας πέτρας προσδαραττόμενον εἰς ὕψος 20 ἴσταται καὶ τὸν ἀφρὸν ϑαυμαστὸν τὸ πλῆϑος κατα- 212 σκευάξει. τὸ δὲ καταπινόμενον κοιλώμασι σπασμὸν καταπληκτικὸν παρέχει, ὥστε τοὺς ἀκουσίως ἐγγί- ὄαντας τοῖς τόποις διὰ τὸ δέος οἱονεὶ προαποϑνή- ὄκειν. ταύτην μὲν οὖν τὴν παράλιον ἔχουσιν "4ρα- 35 Bec οὗ καλούμενοι Θαμουδηνοί. τὴν δ᾽ ἑξῆς ἐπέχει
1 ἔχει vulg. 4 καταπεπυκνῶσθϑαι 1I 6 παρήκει} παράκειται D — 8 o9 χηλὴ Agath.] οὐχ ὕλη codices — 11 τὴν om. DF 18 ἐνθαλάττους] ὀλίγας add. D, κοιλάδας f. 15 πρὸς] εἰ II 18 κλύδωνος]. κύματος ΠἃΙ 19 ἀραττό- μενον CF 21 κοιλώμασι Wurm, κοίλωμα libri 22 κατα- πληντικὸν παρέχει D, ποιεῖ καταπληκτικόν II 25 Θαμου- δινοί
Φι
934 DIODORI SICULI
κόλπος εὐμεγέθης, ἐπικειμένων αὐτῷ νήσων σπορά- δων, τὴν πρόσοψιν ἐχουσῶν ὁμοίαν ταῖς καλουμέναις "Exywá6t νήδοις. ἐκδέχονται δὲ ταύτην τὴν παράλιον. ἀέριοι ϑῖνες ἄμμου κατά τε τὸ μῆκος καὶ τὸ πλάτορ,
7 μέλανες τὴν χρόαν. μετὰ δὲ τούτους δρᾶται χερρό- 5 νησος καὶ λιμὴν κάλλιστος τῶν εἰς ἱστορίαν πεπτω- κότων. ὀνομαξόμενος Χαρμούϑας. ὑπὸ γὰρ χηλὴν ἐξαίσιον κεκλιμένην πρὸς ξέφυρον κόλπος ἐστὶν οὐ μόνον κατὰ τὴν ἰδέαν ϑαυμαστός, ἀλλὰ καὶ κατὰ τὴν εὐχρηστίαν πολὺ τοὺς ἄλλους ὑπερέχων᾽ παρ- 10 (xeu γὰρ αὐτὸν ὄρος συνηρεφές, κυκλούμενον παντα- χόϑεν ἐπὶ σταδίους ἑκατόν, εἴσπλουν δ᾽ ἔχει δίπλε- ϑρον, ναυσὶ δισχιλίαις ἄκλυστον λιμένα παρεχόμενος.
8 χωρὶς δὲ τούτων εὔυδρος τ᾽ ἐστὶ καϑ᾽ ὑπερβολήν, ποταμοῦ μείξονος εἰς αὐτὸν ἐμβάλλοντορ, καὶ κατὰ 15 μέσον ἔχει νῆσον εὔυδρον καὶ δυναμένην ἔχειν κηπεύματα. καϑόλου δ᾽ ἐμφερέστατός ἐστι τῷ κατὰ τὴν Καρχηδόνα λιμένι, προσαγορευομένῳ δὲ Κώϑωνι, περὶ οὗ τὰς κατὰ μέρος εὐχρηστίας ἐν τοῖς oixs(oug χρόνοις πειρασόμεϑα διελθεῖν. ἰχϑύων δὲ πλῆϑος 29 ἐκ τῆς μεγάλης ϑαλάττης εἰς αὐτὸν ἀϑοοίζεται διά τε τὴν νηνεμίαν καὶ τὴν γλυκύτητα τῶν εἰς αὐτὸν ῥεόντων ὑδάτων.
45 Παρὰπλεύσαντι δὲ τοὺς τόπους τούτους ὅρῃ πέντε διεστηκότα ἀλλήλων εἰς ὕψος ἀνατείνει, συν- 96 ἀγομένας ἔχοντα τὰς κορυφὰς εἰς πετρώδη μαστόν, παραπλήσιον φαντασίαν ἀποτελοῦντα ταῖς κατ᾽ 4ἴ-
1 σποράδην l| 8 ταύτην om. II — 5 χρύαν] καϑε-
στῶσαι add. CF ταύτας ὑφορᾶται Π 6 λιμὴν] εἰς αὐτὴν add. CF 10 ὑπεράγων II 19 οἰκείοις] ἐδίοις 11.
III 44. 45. : 38b
γυπτον πυραμίσιν. ἑξῆς δ᾽ ἐστὶ κόλπος κυκλοτερὴς 2 μεγάλοις ἀκρωτηρίοις περιεχόμενος, οὗ κατὰ μέσην τὴν διάμετρον ἀνέστηχε λόφος τραπεζξοειδής, ἐφ᾽ οὗ τρεῖς ναοὶ ϑαυμαστοὶ τοῖς ὕψεσιν ὠκοδόμηνται ϑεῶν,
5 ἀγνοουμένων μὲν ὑπὸ τῶν Ελλήνων, τιμωμένων δ᾽ ὑπὸ τῶν ἐγχωρίων διαφερόντως. μετὰ δὲ ταῦτα 8 αὐγιαλὸς παρήκει κάϑυγρος, ναματιαίοις καὶ γλυκέσι ῤείϑροις διειλημμένος᾽ x«9' ὅν ἐστιν ὄρος ὀνομαξό- usvov μὲν Χαβῖνον, δρυμοῖς δὲ παντοδαποῖς πεπυ-
10 χνωμένον. τὴν δὲ χέρσον τὴν ἐχομένην τῆς ὀρεινῆς νέμονται τῶν ᾿ἀράβων οἱ καλούμενοι 4έβαι. οὗτοι 4 δὲ χαμηλοτροφοῦντες πρὸς ἅπαντα χρῶνται τὰ μέ-
218 γιστα τῶν κατὰ τὸν βίον τῇ τοῦ ξῴώου τούτου χρεία" πρὸς μὲν γὰρ τοὺς πολεμέους ἀπὸ τούτων μάχονται,
16 τὰς δὲ κομιδὰς τῶν φορτίων ἐπὶ τούτων νωτοφο- ροῦντες ῥαδίως ἅπαντα συντελοῦσι, τὸ δὲ γάλα πίνοντες ἀπὸ τούτων διατρέφονται, καὶ τὴν ὕλην χώραν περιπολοῦσιν ἐπὶ τῶν δρομάδων καμήλων. κατὰ δὲ μέσην τὴν χώραν αὐτῶν φέρεται ποταμὸς 5
80 τοσοῦτο χρυσοῦ καταφέρων ψῆγμα φαινόμενον ὥστε κατὰ τὰς ἐκβολὰς τὴν ἰλὺν ἀποφέρεσϑαι περιστίλ- Bovecv. οἵ δ᾽ ἐγχώριοι τῆς μὲν ἐργασίας τῆς τοῦ χρυδοῦ παντελῶς εἰσιν ἄπειροι, φιλόξενοι δ᾽ ὑπάρ- χουσιν, οὐ πρὸς πάντας τοὺς ἀφικνουμένους, ἀλλὰ
56 πρὸς μόνους τοὺς ἀπὸ Βοιωτίας καὶ Πελοποννήσου διά τινα παλαιὰν ἀφ᾽ Ἡρακλέους οἰκειότητα πρὸς
2 οὗ] ὧν CF 4 ταῖς ὄψεσιν ὄὅ ὑπὸ τῶν] ὑφ᾽ vulg. 8. κατειλημμένος codices, corr. Wess. 11 4εδεβαὶ Agath. 96 12 τὰ om. D 19 τὴν μέσην vulg. 21 κατὰ] περὶ ll 92 εὐεργεσίας F.
886 DIODORI SICULI
v τὸ ἔϑνος, ἣν μυϑικῶς ἑαυτοὺς παρειληφέναι παρὰ τῶν προγόνων ἱστοροῦσιν. ἡ δ᾽ ἑξῆς χώρα κατοι- κεῖται μὲν ὑπὸ ᾿ράβων ᾿Δ4λιλαίων καὶ Γασανδῶν, οὐκ ἔμπυρος οὖσα καϑάπερ αἱ πλησίον, ἀλλὰ μαλα- καῖς καὶ δαδείαις νεφέλαις πολλάκις κατεχομένη" ἐκ 5 δὲ τούτων ὑετοὶ γίνονται καὶ χειμῶνες εὕὔκαιροι καὶ ποιοῦντες τὴν θερινὴν ὥραν εὔκρατον. ἥ τε χώρα πάμφορός ἐστι καὶ διάφορος κατὰ τὴν ἀρετήν, οὐ μέντοι τυγχάνει τῆς ἐνδεχομένης ἐπιμελείας διὰ τὴν τῶν λαῶν ἀπειρίαν. τὸν δὲ χρυσὸν εὑρίσχοντερ ἐν 10 τοῖς φυσικοῖς ὑπονόμοις τῆς γῆς συνάγουδι πολύν, οὐ τὸν ἐκ τοῦ ψήγματος συντηχόμενον, ἀλλὰ τὸν αὐτοφυῆ καὶ καλούμενον ἀπὸ τοῦ συμβεβηκότος ἄπυρον. κατὰ δὲ τὸ μέγεϑορ ἐλάχιστος μὲν εὑρί-’ ὄκεται παραπλήσιος πυρῆνι, μέγιστος δὲ οὐ πολὺ 16 λειπόμενος βασιλικοῦ καρύου. φοροῦσι δ᾽ αὐτὸν περί τὲ τοὺς καρποὺς τῶν χειρῶν καὶ περὶ τοὺς τραχήλους. τετρημένον ἐναλλὰξ λίϑοις διαφανέσι. καὶ τούτου μὲν τοῦ γένους ἐπιπολάξοντος παρ᾽ αὐτοῖς, χαλκοῦ δὲ καὶ σιδήρου σπανίξοντος, ἐπ᾽ ἴσης 30 ἀλλάττονται ταῦτα τὰ φορτία πρὸς τοὺς ἐμπόρους. 46 Μετὰ δὲ τούτους ὑπάρχουσιν οἵ ὀνομαξόμενοι Κάρβαι, καὶ μετὰ τούτους Σαβαῖοι, πολυανϑρωπό- τατοι τῶν ᾿Αραβικῶν ἐθνῶν ὄντες. νέμονται δὲ τὴν εὐδαίμονα λεγομένην ᾿Αραβίαν, φέρουσαν τὰ πλεῖστα 596 τῶν παρ᾽ ἡμῖν ἀγαϑῶν καὶ ϑρεμμάτων παντοδαπῶν ἐκτρέφουσαν πλῆϑος ἀμύϑητον. εὐωδία τε αὐτὴν
«2
oo
8 μὲν om. ἃ 4Aidov C, ᾿ΔΛλιαίων F 6 ὑετοὶ Agath. 96] νιφετοὶ codices — 10 λαώφ] ἄλλων F, ἁλιέων C 28 of om, vulg. 24 δὲ] γὰρ CF 9" ve Bekker, ve γὰρ libri.
——üümmo....
ΠῚ 46. 46. 391
πᾶσαν ἐπέχει φυσικὴ διὰ τὸ πάντα δχεδὸν τὰ ταῖς ὀσμαῖς πρωτεύοντα φύεσϑαι κατὰ τὴν χώραν ἀν- ἔκλειπτα. κατὰ μὲν γὰρ τὴν παράλιον φύεται τὸ 3 914 καλούμενον βάλσαμον καὶ κασία καὶ πόα τις ἄλλη 5 ἰδιάξουσαν φύσιν ἔχουσα᾽ αὕτη δὲ πρόσφατος μὲν οὖσα τοῖς ὄμμασι προσηνεστάτην παρέχεται τέρψιν, ἐγχρονισϑεῖσα δὲ συντόμως γίνεται ἐξίτηλος. κατὰ 8 δὲ τὴν μεσόγειον ὑπάρχουσι δρυμοὶ συνηρεφεῖς, xo9" οὕς ἐστι δένδρα μεγάλα λιβανωτοῦ καὶ σμύρνης, 10. πρὸς δὲ τούτοις φοίνικος καὶ καλάμου καὶ κιναμώ- μου καὶ τῶν ἄλλων τῶν τούτοις ὁμοίαν ἐχόντων τὴν εὐωδίαν" οὐδὲ γὰρ ἐξαριϑμήσασϑαι δυνατὸν τὰς ἑκάστων ἰδιότητάς τε καὶ φύδεις διὰ τὸ πλῆϑος καὶ τὴν ὑπερβολὴν τῆς ἐκ πάντων ἀϑροιξομένης ὀσμῆς. 15 ϑεία γάρ τις φαίνεται καὶ λόγου κρείττων ἡ προόδ- 4 πίπτουσα καὶ κινοῦσα τὰς ἑκάστων αἰσϑήδεις εὐ- ec. καὶ γὰρ τοὺς παραπλέοντας, καίπερ πολὺ τῆς χέρσου κεχωρισμένους, οὐκ ἀμοίρους ποιεῖ τῆς ToL- αύτης ἀπολαύσεως᾽ κατὰ γὰρ τὴν ϑερινὴν ὥραν, 40 ὅταν ἄνεμος ἀπόγειος γένηται, συμβαίνει τὰς ἀπὸ τῶν σμυρνοφόρων δένδρων καὶ τῶν ἄλλων τῶν τοι- ούὐτωῶν ἀποπνεομένας εὐωδίας διικνεῖσθαι πρὸς τὰ πλησίον μέρη τῆς ϑαλάττης᾽ οὐ γὰρ ὥσπερ παρ᾽ ἡμῖν ἀποκειμένην καὶ παλαιὰν ἔχει τὴν τῶν ἀρω- :5 μάτων φύσιν, ἀλλὰ τὴν ἀκμάξουσαν ἐν ἄνϑει νεαρὰν δύναμιν καὶ διικνουμένην πρὸς τὰ λεπτομερέστατα τῆς αἰσϑήσεως. κομιξούσης γὰρ τῆς αὔρας τὴν ἀπόρ- ὅ ροιαν τῶν εὐωδεστάτων., προσπίπτει τοῖς προσπλέ-
6 παρέχει Ε' 11 τῶν ἄλλων om. DF 19 ἐαρινὴν II 26 iv] ἐπ 28 πλέουσι 11; παραπλέουσι malim.
Droponvs I. 22
888 DIODORI SICULI
ovo, τὴν παράλιον προσηνὲς xal πολύ, πρὸς ὃὲ τούτοις ὑγιεινὸν καὶ παρηλλαγμένον ἐκ τῶν ἀρίστων μῖγμα, οὔτε [γὰρ] τετμημένου τοῦ καρποῦ καὶ τὴν ἰδίαν ἀκμὴν. ἐκπεπνευκότος, οὔτε τὴν ἀπόϑεσιν ἔχοντος ἐν ἑτερογενέσιν ἀγγείοις, ἀλλ᾽ ἀπ᾽ αὐτῆς 5 τῆς νεαρωτάτης ὥρας καὶ τὸν βλαστὸν ἀκέραιον παρεχομένης τῆς ϑείας φύσεως, ὥστε τοὺς μεταλαμ- βάνοντας τῆς ἰδιότητος δοκεῖν ἀπολαύειν τῆς μυϑο- λογουμένης ἀμβροσίας διὰ τὸ τὴν ὑπερβολὴν τῆς δὐωδίας μηδεμίαν ἑτέραν εὑρίσκειν οἰκείαν προσηγο- 10 4T ρίαν. οὐ μὴν ὁλόκληρον καὶ χωρὶς φϑόνου τὴν εὐδαιμονίαν τοῖς ἀνθρώποις ἡ τύχη περιέθηκεν, ἀλλὰ τοῖς τηλικούτοις δωρήμασι παρέξευξε τὸ βλά- ztov καὶ νουϑετῆσον τοὺς διὰ τὴν συνέχειαν τῶν 4 ἀγαϑῶν εἰωϑότας καταφρονεῖν τῶν ϑεῶν. κατὰ γὰρ 15 τοὺς εὐωδεστάτους δρυμοὺς ὄφεων ὑπάρχει πλῆθος, οὗ τὸ μὲν χρῶμα φοινικοῦν ἔχουσι, μῆκος δὲ σπιϑα- μῆς, δήγματα δὲ ποιοῦνται παντελῶς ἀνίατα" δά- κνουσι δὲ προσπηδῶντερ καὶ ἁλλόμενοι πρὸς ὕψος 8 αἰμάττουσι τὸν χρῶτα. ἴδιον δέ τι παρὰ τοῖς ἐγχω- 30 οίοις συμβαίνει περὶ τοὺς ἠσθϑενηκότας ὑπὸ μακρᾶς νόσου τὰ σώματα. διαπνεομένου γὰρ τοῦ σώματος ὑπ᾽ ἀκράτου καὶ τμητικῆς φύσεως, καὶ τῆς συγκρί- 6:09 τῶν ὄγκων εἰς ἀραίωμα συναγομένης, ἔκλυσις 915 ἐπακολουϑεῖ δυσβοήϑητορ᾽ διόπερ τοῖς τοιούτοις 36 ἄσφαλτον παραϑυμιῶσι καὶ τράγου πώγωνα, ταῖς ἐναντίαις φύδεσι καταμαχόμενοι τὴν ὑπερβολὴν τῆς 3 γὰρ del. Dind. ὅ ἐν ἑτέροις γένεσιν ἢ ἢ ἐν ἀγγείοις D
ἀπ᾽ om.D 11 φθόνου] πόνου D 19 παλλόμενοι Agath. 98 22 τὰ σώματα del. Reis
III 46. 47. 889
εὐωδίας. τὸ γὰρ καλὸν ποσότητι μὲν καὶ τάξει μετρούμενον ὠφελεῖ καὶ τέρπει τοὺς ἀνθρώπους, ἀναλογίας δὲ καὶ καϑήχοντος καιροῦ διαμαρτὸν ἀνόνητον ἔχει τὴν δωρεάν. τοῦ δ᾽ ἔϑνους τούτου 5 μητρόπολίς ἐστιν ἣν καλοῦσι Σιαβάς, ἐπ᾽ ὄρους Qwi- σμένη. βασιλέας δ᾽ ἐκ γένους ἔχει τοὺς διαδεχο- μένους, οἷς τὰ πλήθη τιμὰς ἀπονέμει μεμιγμένας ἀγαϑοῖς καὶ κακοῖς. μακάριον μὲν γὰρ βίον ἔχειν δοκοῦσιν, ὅτι πᾶσιν ἐπιτάττοντες οὐδένα λόγον ὑπ- 10 ἔχουσι τῶν πραττομένων ἀτυχεῖς δὲ νομέξονται xo" ὅσον οὐκ ἔξεστιν αὐτοῖς οὐδέποτε ἐξελθεῖν ἐκ τῶν βασιλείων, εἰ δὲ μή, γίνονται λιϑόλευστοι ὑπὸ τῶν ὄχλων κατά tuvo χρησμὸν ἀρχαῖον. τοῦτο δὲ τὸ ἔϑνος οὐ μόνον τῶν πλησιοχώρων ᾿Αράβων. ἀλλὰ 15 καὶ τῶν ἄλλων ἀνθρώπων διαφέρει πλούτῳ καὶ ταῖς ἄλλαις ταῖς κατὰ μέρος πολυτελείαιρ. ἐν γὰρ ταῖς τῶν φορτίων ἀλλαγαῖς καὶ πράδεσιν ὄγκοις ἐλαχίστοις πλείστην ἀποφέρονται τιμὴν ἁπάντων ἀνθρώπων τῶν ἀργυρικῆς ἀμείψεως ἕνεκα τὰς ἐμπορίας ποιου- 20 μένων. διόπερ ἐξ αἰῶνος ἀπορϑήτων αὐτῶν γεγε- νημένων διὰ τὸν ἐχτοπισμόν, καὶ χρυσοῦ cs καὶ ἀργύρου πλήϑους ἐπικεκλυκότος παρ᾽ αὐτοῖς, καὶ μάλιστ᾽ ἐν Σαβαῖς, ἐν ἧ τὰ βασίλεια κεῖται, τορεύ- uere μὲν ἀργυρᾶ τε καὶ χρυσᾶ παντοδαπῶν ἐκπω- 85. μἅτων ἔχουσι, κλίνας δὲ καὶ τρίποδας ἀργυρόποδας, καὶ τὴν ἄλλην καταδσχευὴν ἄπιστον τῇ πολυτελείᾳ, κιόνων τε ἁδρῶν περίστυλα, τὰ μὲν ἐπίχρυσα, τὰ δ᾽
1 μεσότητι Agath. 99 — 5 Σάβας CF 14 ud βαρβάρων II 16 ταῖς add. Dind, 98 Σάβαις CF 26 δὲ τε 21 ἁδρῶν) καὶ ἀνδρῶν vulg.
22
940 DIODORI SICULI
ἀργυροειδεῖς τύπους ἐπὶ τῶν κιονοκράνων ἔχοντα.
τὰς δ᾽ ὀροφὰς xol ϑύρας χρυσαῖς φιάλαις λιϑοκολ-
λήτοις καὶ πυχναῖς διειληφότες ἅπασαν τὴν τῶν οἰκιῶν κατὰ μέρος οἰκοδομίαν πεποίηνται ϑαυμαστὴν ταῖς πολυτελείαιρ᾽ τὰ μὲν γὰρ ἐξ ἀργύρου καὶ χρυ-
000, τὰ δ᾽ ἐξ ἐλέφαντος καὶ τῶν διαπρεπεστάτων
λίϑων, ἔτι δὲ τῶν ἄλλων τῶν τιμιωτάτων “παρ᾽ ἀν-
8 ϑρώποις, κατεσκευάκασιν. ἀλλὰ γὰρ οὗτοι μὲν ἐκ
πολλῶν χρόνων τὴν εὐδαιμονίαν ἀσάλευτον ἔσχον
διὰ τὸ παντελῶς ἀπεξενῶσϑαι τῶν διὰ τὴν ἰδίαν 1
πλεονεξίαν ἕρμαιον ἡγουμένων τὸν ἀλλότριον πλοῦ-
τον. ἡ δὲ κατὰ τούτους ϑάλαττα λευκὴ φαίνεται τὴν χρόαν, ὥσϑ᾽ ἅμα ϑαυμάξειν τὸ παράδοξον καὶ τὴν αἰτίαν τοῦ συμβαίνοντος ἐπιζητεῖν. νῆσοι δ᾽ εὐδαίμονες πλησίον ὑπάρχουσιν, ἔχουσαι πόλεις ἀτει- χίστους, ἐν αἷς τὰ βοσκήματα πάντα λευκὴν ἔχει τὴν χρόαν, καὶ τοῖς θήλεσιν αὐτῶν οὐκ ἐπιφύεται
τὸ καϑόλου κέρας. εἰς ταύτας δ᾽ ἔμποροι πάντοϑεν 216
καταπλέουσι, μάλιστα δ᾽ ἐκ Ποτάνας, ἣν ᾿4λέξανδρος
ὥκισε παρὰ τὸν ᾿Ινδὸν ποταμόν, ναύσταϑμον ἔχειν 30
βουλόμενος τῆς παρὰ τὸν ὠκεανὸν παραλίου. περὶ
μὲν οὖν τῆς χώρας καὶ τῶν ἐν αὐτῇ κατοικούντων ἀρκεσϑησόμεϑα τοῖς εἰρημένοις.
48 Περὶ δὲ τῶν κατὰ τὸν οὐρανὸν ὁρωμένων παρα- δόξων ἐν τοῖς τόποις οὐ παραλειπτέον. ϑαυμασιώ- 36 τατον μέν ἐστι τὸ περὶ τὴν ἄρχτον ἵστορούμενον καὶ πλείστην ἀπορίαν παρεχόμενον τοῖς πλοϊξομένοις"
e3
e
«e μι
ὅ
1 ἐπὶ v. x. τύπους volg. ὅ γὰρ om. vulg. — 18 có om. D 19 ἐκ Rhod., εἰς codices 29 ἐνοικούντων II 26 μὲν D, uiv οὖν vulg.
III 47. 48. 941
ἀπὸ γὰρ μηνὸς ὃν καλοῦσιν ᾿4ϑηναῖοι μαιμακτη- ριῶνα τῶν ἑπτὰ τῶν κατὰ τὴν ἄρχτον ἀστέρων οὐδένα φασὶν δρᾶσϑαι μέχρι τῆς πρώτης φυλακῆς, τῷ δὲ ποσειδεῶνι μέχρι δευτέρας, καὶ κατὰ τοὺς 5 ἑξῆς ἐκ τοῦ κατ᾽ ὀλίγον [πλοϊξομένοις] ἀϑεωρήτους ὑπάρχειν. τῶν δ᾽ ἄλλων τοὺς ὀνομαζομένους πλά- νητας τοὺς μὲν μείξονας τῶν παρ᾽ ἡμῖν, ἑτέρους δὲ μηδὲ τὰς ὁμοίας ἀνατολὰς καὶ δύσεις ποιεῖσϑαι" τὸν δ᾽ ἥλιον οὐχ ὥσπερ παρ᾽ ἡμῖν βραχὺ πρὸ τῆς ἰδίας 10 ἀνατολῆς προαποστέλλειν τὸ φῶς, ἀλλ᾽ ἔτι νυκτὸς οὔσης δκοταίου παραδόξως ἄφνω φανέντα ἐκλάμπειν. διὸ καὶ μηδέποϑ᾽ ἡμέραν μὲν ἐν ἐκείνοις τοῖς τόποις γίνεσϑαι πρὶν ὁραϑῆναι τὸν ἥλιον, ἐκ μέσου δὲ τοῦ πελάγους φασὶν ἀναφαινόμενον αὐτὸν δρᾶσϑαι 15 μὲν ἄνϑρακι παραπλήσιον τῷ πυρωδεστάτῳ, σπιν- ϑῆρας δ᾽ ἀφ᾽ ἑαυτοῦ μεγάλους ἀπορρίπτειν, καὶ τῷ τύπῳ μὴ κωνοειδῆ φαίνεσϑαι, καϑάπερ ἡμεῖς δοξά- ξομεν, ἀλλὰ κίονι τὸν τύπον ἔχειν ἐμφερῆ, μικρὸν ἐμβριϑεστέραν ἔχοντι τὴν ἀπὸ τῆς κεφαλῆς ἐπιφά- 80 νειαν, πρὸς δὲ τούτοις μήτ᾽ αὐγὴν ποιεῖν μήτ᾽ ἀκτῖνας βάλλειν ἄχρι πρώτης ὥρας, φαινομένου πυρὸς ἀλαμποῦς ἐν σκότει" δευτέρας δ᾽ ἀρχομένης ἀσπιδοειδῇ γίνεσθαι καὶ τὸ φῶς βάλλειν ἀπότομον καὶ πυρῶδες x«9' ὑπερβολήν. κατὰ δὲ τὴν δύσιν 8ὅ ἐναντία γίνεσϑαι συμπτώματα περὶ αὐτόν" 'δοκεῖν γὰρ τοῖς ὁρῶδι καιναῖς ἀκτῖσι φωτίξειν τὸν κόσμον ,, ὅ κατ᾽ ὀλίγον] κατὰ λόγον Agath. 104 πλοιξομένοις ἀϑεωρήτους νυπαρχεῖὶν AD, πλοιξομένοις ceteri 6 πλανητὰας AD, πλάνητας ἀθεωρήτους ὑπάρχειν ceteri 12 μὲν om.
vulg. 17 δισκοειδὴ Agath. 25 περὶ] πρὸς II 26 κεναῖς F, μὲν αἷς C.
(2
e
m
942 DIODORI SICULI
οὐκ ἔλαττον ὡρῶν δυοῖν, ὡς δ᾽ ᾿4γαϑαρχίδης ὃ Κνίδιος ἀνέγραψε, τριῶν. τοῦτον δὲ τὸν καιρὸν ἥδιστον τοῖς ἐγχωρίοις φαίνεσϑαι, ταπεινουμένου τοῦ καύματος διὰ τὴν δύσιν τοῦ ἡλίου. τῶν δ᾽ ἀνέ- 511 ucov ξέφυροι μὲν καὶ λίβες, ἔτι δ᾽ ἀργέσται καὶ δ εὗροι, πνέουσι καϑάπερ καὶ παρὰ τοῖς ἄλλοις" νότοι δὲ κατὰ μὲν Αἰθιοπίαν οὔτε πνέουσιν οὔτε γνωρίέ- ξονται τὸ σύνολον, κατὰ δὲ τὴν Τρωγλοδυτικὴν καὶ τὴν ᾿Αραβίαν ϑερμοὶ γίνονται καϑ᾽ ὑπερβολήν, ὥστε καὶ τὰς ὕλας ἐκπυροῦν καὶ τῶν καταφευγόντων εἰς 10 τὰς ἐν ταῖς καλύβαις σκιὰς ἐκλύειν τὰ σώματα. ὃ δὲ ' βορέας δικαίως ἂν ἄριστος νομίζοιτο, διικνούμενος εἰς πάντα τόπον τῆς οἰκουμένης καὶ διαμένων ψυχρός. 49 Τούτων δ᾽ ἡμῖν διευκρινημένων οἰκεῖον ἂν εἴη διελϑεῖν περὶ τῶν Διβύων τῶν πλησίον «Αἰγύπτου 15 κατοικούντων καὶ τῆς ὁμόρου χώρας. τὰ γὰρ περὶ Κυρήνην καὶ τὰς Σύρτεις, ἔτι δὲ τὴν μεσόγειον τῆς κατὰ τοὺς τόπους τούτους χέρσου, κατοικεῖ τέτταρα γένη Διβύων" ὧν oí μὲν ὀνομαξόμενοι Νασαμῶνες ψέμονται τὰ νεύοντα μέρη πρὸς νότον, οἱ δ᾽ ““ὐσχῖ- 20 6x, τὰ πρὸς τὴν δύσιν, οἱ δὲ Μαρμαρίδαι κατοι- κοῦσι τὴν μεταξὺ ταινίαν Αἰγύπτου καὶ Κυρήνης, μετέχοντες καὶ τῆς παραλίου, οἱ δὲ Μάκαι πολυαν- ϑρωπίᾳ τῶν ὁμοεϑνῶν προέχοντες νέμονται τοὺς 2 τόπους τοὺς περὶ τὴν Σύρτιν. τῶν δὲ προειρημένων 36 Διβύων γεωργοὶ μέν εἰσιν οἷς ὑπάρχει χώρα δυνα-
Θι
1 ἐλαττόνων libri, corr. Rhod. 2 τριῶν] ὡρῶν τριῶν II δὲ] δὴ vulg. 8 .τρωγοδυτικὴν D 18 ἅπαντα vulg. 20 αὐχεῖσαι C, αὐχῖσαι F', αὐοχεῖται DG; corr. Wess. 938 παραλίας vulg. οἵ δ᾽ ἀμάκαι D 84 ὁμοεθνῶν) ἐθνὼν D.
III 48. 49. 943
μένη καρπὸν φέρειν δαψιλῆ, νομάδες δ᾽ ὅσοι τῶν κτηνῶν τὴν ἐπιμέλειαν ποιούμενοι τὰς τροφὰς ἔχου- σιν ἀπὸ rovrov: ἀμφότερα δὲ τὰ γένη ταῦτα βασι- λέας ἔχει καὶ βίον οὐ παντελῶς ἄγριον οὐδ᾽ ἀνθρω-
5 πίνης ἡμερότητος ἐξηλλαγμένον. τὸ δὲ τρίτον γένος οὔτε βασιλέως ὑπακοῦον οὔτε τοῦ δικαίου λόγον οὐδ᾽ ἔννοιαν ἔχον ἀεὶ λῃστεύει, ἀπροσδοκήτως δὲ τὰς ἐμβολὰς ἐκ τῆς ἐρήμου ποιούμενον ἁρπάξει τὰ παρατυχόντα, καὶ ταχέως ἀνακάμπτει πρὸς τὸν αὐτὸν 10 τόπον. πάντες δ᾽ οἱ Λίβυες οὗτοι ϑηριώδη βίον ἔχουσιν, ὑπαίϑριοι διαμένοντες καὶ τὸ τῶν ἐπιτη- δευμάτων ἄγριον ἐξηλωκότες" οὔτε γὰρ ἡμέρου δι- αίτης οὔτ᾽ ἐσθῆτος μετέχουσιν, ἀλλὰ δοραῖς αἰγῶν δκεπάξζουσι τὰ σώματα. τοῖς δὲ δυνάσταις αὐτῶν ιὸ πόλεις μὲν τὸ σύνολον οὐχ ὑπάρχουσι, πύργοι δὲ πλησίον τῶν ὑδάτων, εἰς o0g ἀποτέϑενται và πλεο- 218 vífovra τῆς ὠφελείας. τοὺς δ᾽ ὑποτεταγμένους λαοὺς κατ᾽ ἐνιαυτὸν ἐξορχίξουσι πειϑαρχήσειν" καὶ τῶν μὲν ὑπακουσάντων ὡς συμμάχων φροντίξουσι, 80 τῶν δὲ μὴ προσεχόντων ϑάνατον καταγνόντες ὡς λῃσταῖς πολεμοῦσιν. ὃ δ᾽ ὁπλισμὸς αὐτῶν ἐστιν οὐκεῖος τῆς τε χώρας καὶ τῶν ἐπιτηδευμάτων" κοῦφοι γὰρ ὄντες τοῖς σώμασι καὶ χώραν οἰχοῦντες κατὰ τὸ πλεῖστον πεδιάδα, πρὸς τοὺς κινδύνους δρμῶσι 25 λόγχας ἔχοντες τρεῖς καὶ λίϑους ἐν ἄγγεσι σκυτί- voig" ξίφος δ᾽ οὐ φοροῦσιν οὐδὲ κράνος οὐδ᾽ ὅπλον οὐδὲν ἕτερον, στοχαξόμενοι τοῦ προτερεῖν ταῖς εὐκι- νησίαις ἐν τοῖς διωγμοῖς καὶ πάλιν ἐν ταῖς ἀπο-
27 ταῖς] ἐν ταὶς vulg.
b
50
to
eo
944 DIODORI SICULI
χωρήσεσι. διόπερ εὔϑετοι πρὸς δρόμον εἰσὶ καὶ λυιϑοβολίαν, διαπεπονηκότες τῇ μελέτῃ καὶ τῇ συνη- ϑείᾳ τὰ τῆς φύσεως προτερήματα. καϑόλου δὲ πρὸς τοὺς ἀλλοφύλους οὔτε τὸ δίκαιον οὔτε τὴν πίστιν κατ᾽ οὐδένα τρόπον διατηροῦσιν. δ
Τῆς δὲ χώρας ἡ μὲν ὅμορος τῇ Κυρήνῃ γεώδης ἐστὶ καὶ πολλοὺς φέρουσα καρπούς" οὐ μόνον γὰρ ὑπάρχει διτοφόρος, ἀλλὰ καὶ πολλὴν ἄμπελον, ἔτι δ᾽ ἐλαίαν ἔχει καὶ τὴν ἀγρίαν ὕλην καὶ ποταμοὺς εὐχρηστίαν παρεχομένους" ἡ δ᾽ ὑπὲρ τὸ νότιον μέρος 10 ὑπερτείνουδα, xo9' ἣν τὸ νίτρον φύεσϑαι συμβέ- βηκεν, ἄσπορος οὖσα καὶ σπανίξουσα ναματιαίων ὑδάτων, τὴν πρόσοψιν ἔχει πελάγει παρεμφερῆ᾽ οὐδεμίαν δὲ παρεχομένη ποικιλίαν κατὰ τὴν ἰδέαν ἐρήμῳ γῇ περιέχεται, τῆς ὑπερκειμένης ἐρήμου δυδσ- 15 ἕέξιτον ἐχούδης τὸ πέρας. διόπερ οὐδ᾽ ὄρνεον ἐδεῖν ἔστιν, οὐ τετράπουν ἐν αὐτῇ ξῷον πλὴν δορκάδος καὶ βοός, οὐ μὴν οὔτε φυτὸν οὔτ᾽ ἄλλο τῶν δυνα- μένων ψυχαγωγῆδαι τὴν ὅρασιν, ὡς ἂν τῆς εἰς μεσόγειον ἀνηκούδης γῆς ἐχούσης ἐπὶ τὸ μῆκος 30 ἀϑρόους ϑῖνας. ἐφ᾽ ὅσον δὲ σπανίξει τῶν πρὺς ἥμε- ρον βίον ἀνηκόντων, ἐπὶ τοσοῦτο πλήϑει παντοίων ταῖς ἰδέαις καὶ τοῖς μεγέϑεσιν ὄφεων, μάλιστα δὲ τῶν τοιούτων OUg προσαγορεύουσι κεράστας, oV τὰ μὲν δήγματα ϑανατηφόρα ποιοῦνται, τὴν δὲ χρόαν 15 ἄμμῳ παραπλησίαν ἔχουσι" διόπερ ἐξωμοιωμένων αὐτῶν κατὰ τὴν πρόσοψιν τοῖς ὑποκειμένοις ἐδά-
1 εὐθετώτατοι Il δρόμον] διωγμὸν D 11 νίτρον]
νότειον Ε; τὴν ὀνόχειλον M. Schmidt 14 κατὰ τὴν ἰδέαν om.Il 15 δυσεξίτητον Π 16 οὐδ᾽ — οὐ] οὔτ᾽ — οὔτε malim.
III 49. 50. 51. 945
φεόιν ὀλίγοι μὲν ἐπιγινώσκουσιν, οἱ πολλοὶ δ᾽ ἀγνοοῦντες πατοῦσι καὶ κινδύνοις περιπίπτουσιν ἀπροσδοχήτοις. λέγεται δὲ τούτους τὸ παλαιὸν ἐπελϑόντας ποτὲ πολλὴν τῆς Αἰγύπτου ποιῆσαι τὴν 5 ὑποχδιμένην χώραν ἀοίκητον. γίνεται δέ τι ϑαυ- 4 μάσιον περί τε ταύτην [τὴν χώραν καὶ] τὴν χέρσον καὶ τὴν ἐπέκεινα τῆς Σύρτεως ΔΜιβύην. περὶ γάρ τινας καιροὺς καὶ μάλιστα κατὰ τὰς νηνεμίας συστά- ὅεις δρῶνται κατὰ τὸν ἀέρα παντοίων ξῴων ἰδέας 10 ἐμφαίνουσαι" τούτων δ᾽ αἵ μὲν ἠρεμοῦσιν., αἱ δὲ 319 κίνησιν λαμβάνουσι, καὶ ποτὲ μὲν ὑποφεύγουσι, ποτὲ δὲ διώχουσι, πᾶσαι δὲ τὸ μέγεθος ἄπλατον ἔχουσαι θαυμαστὴν κατάπληξιν καὶ ταραχὴν παρα- σκευάξουσι τοῖς ἀπείροις. αἱ γὰρ ἐπιδιώκουδαι τοὺς ὅ 15 ἀνθρώπους ἐπειδὰν καταλάβωδι, περιχέονται τοῖς σώμασι ψυχραὶ καὶ παλμώδεις, ὥστε τοὺς μὲν ξένους ἀσυνήϑεις ὄντας διὰ τὸ δέος ἐχπεπλῆχϑαι, τοὺς δ᾽ ἐγχωρίους πολλάκις συγκεκυρηχότας τοῖς τοιούτοις καταφρονεῖν τοῦ συμβαίνοντος. παραδόξου δ᾽ εἶναι 51 :0 δοκοῦντος τοῦ πράγματος καὶ μύϑῳ πεπλασμένῳ παραπλησίου, πειρῶνταί τινες τῶν φυσικῶν αἰτίας ἀποδιδόναι τοῦ γινομένου τοιαύτας. ἀνέμους φασὶ 9 κατὰ τὴν χώραν τοὺς μὲν τὸ σύνολον μὴ πνεῖν, τοὺς δὲ παντελῶς εἶναι βληχροὺς καὶ κωφούς᾽ ὑπάρ- 35 χεῖν δὲ καὶ περὶ τὸν ἀέρα πολλάχις ἠρεμίαν καὶ ϑαυμαστὴν ἀκινησίαν διὰ τὸ μήτε νάπας μήτε συ-
4 ποιῆσαι τῆς Aly. vulg. 6 χέρσον] χερσόνησον D; aut καὶ τὴν χέρσον aut τὴν χώραν καὶ del. Reiske; equidem v. 7 καὶ et Διβύην delere malim 8. awmveuíag D 12 ἀἅπλε- vo» II 15 καταλάβωνται II 16 παχνώδεις Reiske.
. 846 DIODORI SICULI
σκίους αὐλῶνας παρακεῖσθαι πλησίον μήτε λόφων ὑπάρχειν ἀναστήματα᾽ ποταμῶν vs μεγάλων σπανί- ξειν τοὺς τόπους, καὶ καθόλου τὴν σύνεγγυς χώραν ἅπασαν ἄκαρπον οὖσαν μηδεμίαν ἔχειν ἀναϑυμίασιν'" ἐξ ὧν ἁπάντων εἰωϑέναι γεννᾶσθαί τινας ἀρχὰς 5
8 καὶ συστάσεις πνευμάτων. διόπερ συμπνιγοῦς περι- στάσεως τὴν χέρσον ἐπεχούδης, ὅπερ ὁρῶμεν ἐπὶ τῶν νεφῶν ἑνίοτε συμβαῖνον ἐν ταῖς νοτίαις ἡμέ- ραις, τυπουμένων ἰδεῶν παντοδαπῶν, τοῦτο yíve- σϑαι καὶ περὶ τὴν Διβύην, πολλαχῶς μορφουμένου 10 τοῦ συμπίπτοντος ἀέρος᾽ ὃν ταῖς μὲν ἀσθενέσι καὶ βληχραῖς αὔραις ὀχεῖσϑαι μετεωριξόμενον καὶ παλ- μοὺς ποιοῦντα καὶ συγκρούοντα συστήμασιν ἑτέροις ὁμοίοιβ, νηνεμίας δ᾽ ἐπιλαμβανούσης καϑίέστασϑαι πρὸς τὴν γῆν, βαρὺν ὄντα καὶ τετυπωμένον ὧς 16 ἔτυχεν" ἔπειτα μηδενὸς ὄντος τοῦ συγχέοντος προσ- πελάξειν τοῖς αὐτομάτως περιτυγχάνουσι τῶν ξῴων.
4 τὰς δ᾽ ἐφ᾽ ἑκάτερα κινήσεις αὐτῶν φασι προαίρεσιν μὲν μηδεμίαν éugoívew: ἐν ἀψύχῳ γὰρ ἀδύνατον ὑπάρχειν φυγὴν ἑκούσιον ἢ δίωξιν" τὰ μέντοι ξῷα 530 λεληϑότως αἴτια τῆς μεταρσίας κινήσεως γίνεσϑαι" προσιόντων μὲν γὰρ αὐτῶν τὸν ὑποκείμενον ἀέρα μετὰ βίας ἀναστέλλειν, καὶ διὰ τοῦϑ᾽ ὑποχωρεῖν τὸ συνεστηκὸς εἴδωλον καὶ ποιεῖν τὴν ἔμφασιν ὑποφεύγοντος᾽ τοῖς δ᾽ ἀναχωροῦσι κατὰ τοὐναντίον 25 ἐπακολουϑεῖν, ἀντεστραμμένης τῆς αἰτίας, ὡς ἂν
ὅ τοῦ κενοῦ καὶ τῆς ἀραιώσεως ἐπισπωμένης. διόπερ ἐοικέναι διώκοντι τοὺς ὑποχωροῦντας᾽" ξλκεσϑαι γὰρ
11 ταῖς μὲν] ἐν μὲν ταῖς D 16 βαρύνοντα D 16 διαχέοντος 11 21 κινήσεως] καὶ κινήσεως vulg.
III 51. 62. 841
αὐτὸ καὶ προπίπτειν εἰς τὸ πρόσϑεν ἄϑρουν ὑπὸ τῆς πάλιν ῥύμης τοὺς δ᾽ ὑποφεύγοντας, ὅταν ἐπι- στραφῶσιν ἢ μένωσιν, εὐλόγως ὑπὸ τοῦ συνακο- 220 λουθϑοῦντος εἰδώλου ψαύεσϑαι τοῖς ὄὕγκοιρ᾽ τοῦτο ὃ δὲ κατὰ τὴν πρὸς τὸ στερέμνιον πρόσπτωσιν περι- ϑρύβεσϑαι, καὶ πανταχόϑεν προσχεόμενον κατα- ψύχειν τὰ σώματα τῶν περιτυγχανόντων. Τούτων δ᾽ ἡμῖν διευκρινημένων οἰκεῖον ἂν εἴη 52 τοῖς προειρημένοις τόποις διελϑεῖν τὰ περὶ τὰς ᾿'4μα- 10 ξόνας ἱστορούμενα τὰς γενομένας τὸ παλαιὸν κατὰ τὴν “ιβύην. οἱ πολλοὶ μὲν γὰρ ὑπειλήφασι τὰς περὶ τὸν Θερμώδοντα ποταμὸν ἐν τῷ Πόντῳ λεγομένας κατῳκηκέναι μόνας ὑπάρξαι" τὸ δ᾽ ἀληϑὲς οὐχ οὕτως ἔχει, διὰ τὸ πολὺ προτερεῖν τοῖς χρόνοις τὰς κατὰ 15 Μιβύην καὶ πράξεις ἀξιολόγους ἐπιτελέσασθαι. οὐκ 9 ἀγνοοῦμεν δὲ διότι πολλοῖς τῶν ἀναγινωδκόντων ἀνήκοος φανεῖται καὶ ξένη παντελῶς ἡ περὶ τούτων ἱστορία" ἠφανισμένου γὰρ δλοδχερῶς τοῦ γένους τῶν ᾿Ζ“μαξονίδων τούτων πολλαῖς γενεαῖς πρότερον 90. τῶν Τρωικῶν, τῶν δὲ περὶ τὸν Θερμώδοντα ποτα- μὸν [γυναικῶν) ἠκμακυιῶν μικρὸν πρὸ τούτων τῶν χρόνων, οὐκ ἀλόγως αἱ μεταγενέστεραι καὶ μᾶλλον γνωριξόμεναι τὴν δόξαν κεκληρονομήκασι τὴν τῶν παλαιῶν καὶ παντελῶς ἀγνοουμένων διὰ τὸν χρόνον 25 ὑπὸ τῶν πλείστων. οὐ μὴν ἀλλ᾽ ἡμεῖς εὑρίσκοντες a πολλοὺς μὲν τῶν ἀρχαίων ποιητῶν τὲ καὶ δσυγγρα- φέων, οὐκ ὀλίγους δὲ καὶ τῶν μεταγενεστέρων μνή-
2 πάλιν ῥύμης] παλιρρύμης A ἐπιστρέφωσιν 11 11 μὲν D, om. vulg. 21 γυναικῶν om. E μικρόν ἦκ- μακυιῶν D 22 καὶ om. D.
348 DIODORI SICULI
- μὴν πεποιημένους αὐτῶν, ἀναγράφειν τὰς πράξεις πειραδόμεϑα ἐν κεφαλαίοις ἀκολούϑως Διονυσίῳ τῷ συντεταγμένῳ τὰ περὶ τοὺς ᾿Δργοναύτας καὶ τὸν ZlióvvGov καὶ ἕτερα πολλὰ τῶν ἐν τοῖς παλαιοτάτοις χρόνοις πραχϑέντων. 5
4 Γέγονε μὲν οὖν πλείω γένη γυναικῶν κατὰ τὴν Διβύην μάχιμα καὶ τεϑαυμασμένα μεγάλως ἐπ᾽ ἀν- δρείχ᾽ τό τε γὰρ τῶν Γοργόνων ἔϑνος, ἐφ᾽ ὃ λέ- γεται τὸν Περσέα στρατεῦσαι, παρειλήφαμεν ἀλκῇ διαφέρον τὸ γὰρ τὸν Διὸς μὲν υἱόν, τῶν δὲ καϑ' 10 ἑαυτὸν Ἑλλήνων ἄριστον, τελέσαι μέγιστον ἄθλον τὴν ἐπὶ ταύτας στρατείαν τεκμήριον ἄν τις λάβοι τῆς περὶ τὰς προειρημένας γυναῖκας ὑπεροχῆς τὲ καὶ δυνάμεως᾽ ἥ τε τῶν νῦν μελλουσῶν ἱστορεῖς- όϑαι ἀνδρεία παράδοξον ἔχει τὴν ὑπεροχὴν πρὸς 15 τὰς καϑ' ἡμᾶς φύσεις τῶν γυναικῶν συγκρινομένη.
58 φασὶ γὰρ ὑπάρξαι τῆς Διβύης ἐν τοῖς πρὸς ἑσπέραν
μέρεσιν ἐπὶ τοῖς πέρασι τῆς οἰχουμένης ἔϑνος γυναι-
κοκρατούμενον καὶ βίον ἐξηλωκὸς οὐχ ὅμοιον τῷ
παρ᾽ ἡμῖν. ταῖς μὲν γὰρ γυναιξὶν ἔϑος εἶναι δια- 30
πονεῖν τὰ κατὰ πόλεμον, καὶ χρόνους ὡρισμένους
ὀφείλειν στρατεύεσϑαι, διατηρουμένης τῆς παρ- ϑενίας᾽" διελθόντων δὲ τῶν ἐτῶν τῶν τῆς στρατείας προσιέναι μὲν rolg ἀνδράσι παιδοποιίας ἕνεκα, τὰς
δ᾽ ἀρχὰς καὶ τὰ κοινὰ διοικεῖν ταύτας ἅπαντα. τοὺς 35
δ᾽ ἄνδρας ὁμοίως ταῖς παρ᾽ ἡμῖν γαμεταῖς τὸν κατ-
οἰκίδιον ἔχειν βίον, ὑπηρετοῦντα τοῖς ὑπὸ τῶν
to
8 τῷ συντεταγμένῳ om. D 12 στρατηγίαν D 14 μελλόντων D 18 ἐπὶ τοῦ πέρατος 11 19 οὐχ ὅμοιο») οὐκ ἶσον CF 21 κατὰ] zor add. CF' 28 τῶν τῆς) τῆς ΟΕ 96 ἅπαντα ταύτας vulg.
III 59. 583. 949
291 συνοικουσῶν προσταττομένοις" μὴ μετέχειν δ᾽ αὐτοὺς μήτε στρατείας μήτ᾽ ἀρχῆς μήτ᾽ ἄλλης τινὸς ἐν τοῖς κοινοῖς παρρησίας, ἐξ ἧς ἔμελλον φρονηματισϑέντες ἐπιϑήσεσϑαι ταῖς γυναιξί, κατὰ δὲ τὰς γενέδεις 8
5 τῶν τέκνων τὰ μὲν βρέφη παραδίδοσθαι τοῖς ἀν- δράσι, καὶ τούτους διατρέφειν αὐτὰ γάλακτι καὶ ἄλλοις τισὶν ἑψήμασιν οἰκείως ταῖς τῶν νηπίων ἡλικίαις εἰ δὲ τύχοι ϑῆλυ γεννηϑέν, ἐπικάεσϑαι αὐτοῦ τοὺς μαστούς, ἵνα μὴ μετεωρίξωνται κατὰ
10 τοὺς τῆς ἀκμῆς χρόνους᾽ ἐμπόδιον γὰρ οὐ τὸ τυχὸν εἶναι δοκεῖν πρὸς τὰς στρατείας τοὺς ἐξέχοντας τοῦ σώματος μαστούς" διὸ καὶ τούτων αὐτὰς ἀπεστερη- μένας ὑπὸ τῶν “Ελλήνων Auatóvag προσαγορεύεσϑαι. μυϑολογοῦσι δ᾽ αὐτὰς φκηκέναι νῆσον τὴν ἀπὸ μὲν 4
15 τοῦ πρὸς δυσμὰς ὑπάρχειν αὐτὴν “Ἑσπέραν προσ- αγορευϑεῖσαν, κειμένην δ᾽ ἐν τῇ Τριτωνίδι λίμνῃ. ταύτην δὲ πλησίον ὑπάρχειν τοῦ περιέχοντος τὴν γῆν ὠκεανοῦ, προσηγορεῦσϑαι δ᾽ ἀπό τινος ἐμβάλ- λοντος εἰς αὐτὴν ποταμοῦ Τρίτωνος" κεῖσϑαι δὲ
20 τὴν λίμνην ταύτην πλησίον “ἰϑιοπίας καὶ τοῦ παρὰ τὸν ὠκεανὸν ὄρους, ὃ μέγιστον μὲν ὑπάρχειν τῶν ἐν τοῖς τόποις καὶ προπεπτωκὸς εἰς τὸν ὠκεανόν, ὀνομάξεσϑαι δ᾽ ὑπὸ τῶν Ἑλλήνων Ἄτλαντα. τὴν 5 δὲ προειρημένην νῆσον ὑπάρχειν μὲν εὐμεγέϑη καὶ
25 πλήρη καρπίμων δένδρων παντοδαπῶν, ἀφ᾽ ὧν πορί- ξεσϑαι τὰς τροφὰς τοὺς ἐγχωρίους. ἔχειν δ᾽ αὐτὴν καὶ κτηνῶν πλῆϑος, αἰγῶν καὶ προβάτων, ἐξ ὧν γάλα καὶ κρέα πρὸς διατροφὴν ὑπάρχειν τοῖς κεκτη-
4 ἐπιϑέσϑαι 5 7 οἰκείοις malim 11 δοκεῖ libri, corr. Dind. 16 τοῦ μὲν vulg. 22 προκεκυφὸς Eich.
e
860 DIODORI SICULI
μένοις᾽ σίτῳ δὲ τὸ σύνολον μὴ χρῆσϑαι τὸ ἔϑνος διὰ τὸ μήπω τοῦ καρποῦ τούτου τὴν χρείαν εὗρε- ϑῆναι παρ᾽ αὐτοῖς. τὰς δ᾽ οὖν ᾿Δμαξόνας ἀλκῇ διαφερούσας καὶ πρὸς πόλεμον ὡρμημέναρ τὸ μὲν πρῶτον τὰς ἐν τῇ νήσῳ πόλεις καταστρέφεσθαι 5 πλὴν τῆς ὀνομαξομένης Μήνης, ἱερᾶς δ᾽ εἶναι νομι- ξομένης, ἣν κατοικεῖσθαι μὲν ὑπ᾽ Αἰθιόπων Ἰχϑυο- φάγων, ἔχειν δὲ πυρὸς ἐκφυδσήματα μεγάλα καὶ λίθων πολυτελῶν πλῆϑος τῶν ὀνομαξομένων παρ᾽ Ἕλλησιν ἀνθράκων καὶ σαρδίων καὶ δμαράγδων, μετὰ δὲ io ταῦτα πολλοὺς τῶν πλησιοχώρων fov καὶ vo- μάδων καταπολεμῆσαι, καὶ κτίσαι πόλιν μεγάλην ἐντὸς τῆς Τριτωνίδος λίμνης, ἣν ἀπὸ τοῦ σχήματος
ὕ4 ὀνομάσαι Χερρόνησον. ἐκ δὲ ταύτης ὁρμωμένας
τ
ἐγχειρῆσαι μεγάλαις ἐπιβολαῖς, δρμῆς αὐταῖς ἐμπε- 15 σούσης ἐπελθεῖν πολλὰ μέρη τῆς οἰκουμένης. ἐπὶ πρώτους δ᾽ αὐτὰς στρατεῦσαι λέγεται τοὺς ᾿4τλαν- τίους, ἄνδρας ἡμερωτάτους τῶν ἐν τοῖς τόποις ἐκείνοις καὶ χώραν νεμομένους εὐδαίμονα καὶ πόλεις μεγάλαςρ᾽ παρ᾽ οἷς δὴ μυϑολογεῖσϑαί φασι τὴν τῶν so ϑεῶν γένεσιν ὑπάρξαι πρὸς τοῖς κατὰ τὸν ὠκεανὸν τόποις, συμφώνως τοῖς παρ᾽ Ἕλλησι μυϑολόγοιρ, περὶ ὧν τὰ κατὰ μέρος μικρὸν ὕστερον διέξιμεν.552 τῶν οὖν ᾿Δμαξόνων λέγεται βασιλεύουσαν Μύριναν συστήσασθαι στρατόπεδον πεξῶν μὲν τρισμυρίων, 35 ἱππέων δὲ τρισχιλίων, ξηλουμένης παρ᾽ αὐταῖς περιτ- τότερον ἐν τοῖς πολέμοις τῆς ἀπὸ τῶν ἱππέων χρείας.
6 ήνης] μὲν ήνης Hertlein — 17 ᾿ἀτλαντείους CF (ut infra) 28 τὰ D, om. vulg. 925 τρισμυρίων] δισχι- λίων Wess. 26 δισχιλίων vulg., τρισμυρίων Wess.
III 58. 54. 351
ὅπλοις δὲ χρῆσϑαι σκεπαστηρίοις ὄφεων μεγάλων 8 δοραῖς. ἐχούσης τῆς Διβύης ταῦτα τὰ ξῷα τοῖς μεγέϑεσιν ἄπιστα, ἀμυντηρίοις δὲ [τοῖς] ξίφεσι καὶ [ταῖς] λόγχαις, ἔτι δὲ τόξοις, οἷς μὴ μόνον ἐξ ἐναν- δ τίας βάλλειν, ἀλλὰ καὶ κατὰ τὰς φυγὰς τοὺς ἐπι- διώκοντας εἰς τοὐπίσω τοξεύειν εὐστόχως. ἐμβαλού- σας δ᾽ αὐτὰς εἰς τὴν τῶν ᾿Ατλαντίων χώραν τοὺς μὲν τὴν Κέρνην καλουμένην οἰχοῦντας παρατάξει νικῆσαι. καὶ συνεισπεσούδας τοῖς φεύγουσιν ἐντὸς 10 τῶν τειχῶν κυριεῦσαι τῆς πόλεως᾽ βουλομένας δὲ τῷ φόβῳ καταπλήξασθαι τοὺς περιοίκους ὠμῶς προσενεχϑῆναι τοῖς ἁλοῦσι, καὶ τοὺς μὲν ἄνδρας ἡβηδὸν ἀποσφάξαι, τέκνα δὲ καὶ γυναῖκας ἐξανδρα- ποδισαμένας κατασκάψαι τὴν πόλιν. τῆς δὲ περὶ δ 16 τοὺς Κερναίους συμφορᾶς διαδοθείσης εἰς τοὺς ὃμο- εϑνεῖς, λέγεται τοὺς μὲν ᾿Ατλαντίους καταπλαγέντας δι᾿ ὁμολογίας παραδοῦναι τὰς πόλεις καὶ πᾶν τὸ προσταχϑὲν ποιήσειν ἐπαγγείλασϑαι, τὴν δὲ βασί- λιόδσαν Μύριναν ἐπιεικῶς αὐτοῖς προδενεχϑεῖσαν 20 φιλίαν τε συνϑέσϑαι καὶ πόλιν ἀντὶ τῆς καταῦκα- φείσης ὁμώνυμον ἑαυτῆς κτίσαι" κατοικίσαι δ᾽ εἰς αὐτὴν τούς τε αἰχμαλώτους καὶ τῶν ἐγχωρίων τὸν βουλόμενον. μετὰ δὲ ταῦτα τῶν ᾿Ατλαντέων δῶρά τε μεγαλοπρεπῆ δόντων αὐτῇ καὶ τιμὰς ἀξιολόγους 36 χοινῇ ψηφισαμένων, ἀποδέξασϑαί τε τὴν φιλανϑροω- πίαν αὐτῶν καὶ προσεπαγγείλασϑαι τὸ ἔϑνος εὐερ- γετήσειν. τῶν δ᾽ ἐγχωρίων πεπολεμημένων πολλάκις T
8 τοῖς el ταῖς om. ἃ 7 Δ4τλαντίδων codices 8. κατ- οἰκοῦντας vulg. — 15 γερναίους D 21 ἑαυτῇ c. 55, 6 25 τε om. D. .
202 DIODORI SICULI
$xo τῶν ὀνομαζομένων Γοργόνων, οὐσῶν πλησιο- χώρων. καὶ τὸ σύνολον ἔφεδρον ἐχόντων τοῦτο τὸ ἔθνος, φασὶν ἀξιωθεῖσαν τὴν Μύριναν ὑπὸ τῶν ᾿Δτλαντίων ἐμβαλεῖν εἰς τὴν χώραν τῶν προειρη- μένων. ἀντιταξαμένων ὃὲ τῶν Γοργόνων γενέσϑαι 5 καρτερὰν μάχην, καὶ τὰς ᾿Δμαζόνας ἐπὶ τοῦ xQo- τερήματος γενομένας ἀνελεῖν μὲν τῶν ἀντιταχϑεισῶν παμπληϑεῖς, ζωγρῆσαι δ᾽ οὐχ ἐλάττους τρισχιλίων" τῶν δ᾽ ἄλλων εἴς τινα δρυμώδη τόπον συμφυγουσῶν ἐπιβαλέσθαι μὲν τὴν Μύριναν ἐμπρῆσαι τὴν ὕλην, τὸ σπεύδουσαν ἄρδην ἀνελεῖν τὸ ἔϑνος, οὐ δυνηϑεῖσαν δὲ κρατῆσαι τῆς ἐπιβολῆς ἐπανελθεῖν ἐπὶ τοὺς ὅρους δῦτῆς χώρας. τῶν δ᾽ ᾿Δμαξόνων νυκτὸς τὰ περὶ τὰς φυλακὰς ῥαθυμουσῶν διὰ τὴν εὐημερίαν, ἐπιϑε- μένας τὰς αἰχμαλωτίδας, σπασαμένας τὰ ξίφη τῶν 15 δοκουσῶν κεκρατηκέναι πολλὰς ἀνελεῖν" τέλος Óioog τοῦ πλήθους αὐτὰρ πανταχόθεν περιχυϑέντος εὐγε- νῶς μαχομένας ἁπάδας κατακοπῆναι. τὴν δὲ Μύριναν ϑάψασαν τὰς ἀναιρεϑείδας τῶν συστρατευουσῶν ἐν τρισὶ πυραῖς χωμάτων μεγάλων ἐπιστῆσαι τάφους 20 τρεῖρ, oUg μέχρι τοῦ νῦν Auotóvov σωροὺς ὀνομά- ξεσθαι. τὰρ δὲ Γοργόνας ἐν τοῖς ὕστερον χρόνοις αὐξηθϑείδας πάλιν ὑπὸ Περδέως τοῦ Ζιὸς κατα- πολεμηϑῆναι, καθ᾽ ὃν καιρὸν ἐβασίλευεν αὐτῶν Μέδουσα' τὸ δὲ τελευταῖον ὑφ᾽ 'HooxAéovg ἄρδην 36 ἀναιρεθῆναι ταύτας vs καὶ τὸ τῶν ᾿Ζ“μαξόνων ἔϑνος,
rd
e
2 ἔφεδρον) ἐφάμιλλον Π1 ἐχόντων Eichstüdt, ἐχουσῶν libri — 7 ἀντιταχθέντων D 14 ἐπιϑεμένας abundat — 16 δοκούντων D 17 αὐταῖς I1 21 σοροὺς Reiske 24 καιρὸν] Zeóvov 1 ἐβασίλευσεν D.
III 54. 55. 353
καϑ' ὃν καιρὸν τοὺς πρὸς ἑσπέραν τόπους ἐπελθὼν ἔϑετο τὰς ἐπὶ τῆς Διβύης στήλας, δεινὸν ἡγούμενορ, εἰ προελόμενος τὸ γένος κοινῇ τῶν ἀνθρώπων εὐερ- γετεῖν περιόψεταί τινα τῶν ἐθνῶν γυναικοχρατού- 5 μενα. λέγεται δὲ καὶ τὴν Τριτωνίδα λίμνην σεισμῶν γενομένων ἀφανισϑῆναι, ῥαγέντων αὐτῆς τῶν πρὸς τὸν ὠκεανὸν μερῶν κεκλιμένων. τὴν δὲ Μύρινάν φασι τῆς τε ΔΜιβύης τὴν πλείστην ἐπελθεῖν, καὶ παραβαλοῦσαν εἰς Αἴγυπτον πρὸς μὲν Ὧρον τὸν 10 Ἴσιδος βασιλεύοντα τότε τῆς Αἰγύπτου φιλίαν συν- ϑέσϑαι, πρὸς δ᾽ "άραβας διαπολεμήσασαν καὶ πολ- λοὺς αὐτῶν ἀνελοῦσαν, τὴν μὲν Συρίαν καταστρέ- ψασϑαι, τῶν δὲ Κιλίκων ἀπαντησάντων αὐτῇ μετὰ δώρων καὶ τὸ κελευόμενον ποιήσειν ὁμολογούντων, 15 ἐλευϑέρους ἀφεῖναι τοὺς ἑκουσίως προσχωρήσανταρ, oUg ἀπὸ ταύτης τῆς αἰτίας μέχρι τοῦ νῦν Ἐλευϑερο- κίλικας καλεῖσθαι. καταπολεμῆσαι δ᾽ αὐτὴν καὶ τὰ περὶ τὸν Ταῦρον ἔϑνη, διάφορα ταῖς ἀλκαῖς ὄντα, καὶ διὰ Φρυγίας τῆς μεγάλης ἐπὶ ϑάλατταν κατα- 90 βῆναι" ἑξῆς δὲ τὴν παραϑαλάττιον χώραν προσαγα- γομένην ὅρους ϑέσθαι τῆς στρατείας τὸν Κάικον ποταμόν. τῆς δὲ δορικτήτου χώρας ἐκλεξαμένην τοὺς εὐθέτους τόπους εἰς πόλεων κτίσεις οἰκοδο- μῆδαι πλείους πόλεις, καὶ τούτων ὁμώνυμον μίαν 95 ἑαυτῇ κτίσαι, τὰς δ᾽ ἄλλας ἀπὸ τῶν τὰς ἡγεμονίας τὰς μεγίστας ἐχουσῶν, Κύμην, Πιτάναν, Πριήνην.
2 τὴν... στήλην II 8 τε om. D 12 αὐτῶν om. D 20 προσαγομένην D 22 δορυκτήτου vulg. 26 τὰς Πιτάνην codices Ilowjvnv] πρίνειαν F, πρετ- τανίαν σρι D, πρεττανίαν πρίμην Α. Dt10DORUSs I. SS
7
8
e
10
9D4 DIODOBI SICULI
ταύτας μὲν οὖν οἰκίσαι παρὰ θάλατταν, ἄλλας δὲ πλείους ἐν τοῖς πρὸς μεσόγειον ἀνήκουσι τόποις. κατασχεῖν δ᾽ αὐτὴν καὶ τῶν νήσων τινάς, καὶ μά- λιστα τὴν AéícBov, dv T κτίσαι πόλιν Μυτιλήνην ὁμώνυμον τῇ μετεχούσῃ τῆς στρατείας ἀδελφῇ. ἔπειτα δ καὶ τῶν ἄλλων νήσων τινὰς καταστρεφομένην χει- μασϑῆναι, καὶ ποιησαμένην τῇ μητρὶ τῶν ϑεῶν εὐχὰς ὑπὲρ τῆς σωτηρίας προσενεχϑῆναι νήσῳ τινὶ τῶν ἐρήμων" ταύτην δὲ κατά τινα ἐν τοῖς ὀνείροις φαντασίαν καϑιερῶδαι τῇ προειρημένῃ θεῷ καὶ 10 βωμοὺς ἰδρύδσασϑαι καὶ ϑυσίας μεγαλοπρεπεῖς ἐπι- 334 τελέσαι" ὀνομάσαι δ᾽ αὐτὴν Σαμοθράκην, ὅπερ εἶναι μεϑερμηνευόμενον εἰς τὴν Ελληνικὴν διάλεκτον ἱερὰν νῆσον" ἔνιοι δὲ τῶν ἴστορικῶν λέγουσι τὸ πρὸ τοῦ Σάμον αὐτὴν καλουμένην ὑπὸ τῶν κατοικούντων £v 15 αὐτῇ ποτε Θρακῶν Σαμοθϑράκην ὀνομασϑῆναι. οὐ μὴν ἀλλὰ τῶν uatóvov ἐπανελθουσῶν εἰς τὴν ἥπειρον μυϑολογοῦσι τὴν μητέρα τῶν ϑεῶν δύαρε- στηϑεῖσαν τῇ νήσῳ ἄλλους τέ τινας ἐν αὐτῇ κατ- οἰκίσαι καὶ τοὺς ἑαυτῆς υἱοὺς τοὺς ὀνομαξομένους vo Κορύβαντας" ἐξ οὗ δ᾽ εἰσὶ πατρὸς ἐν ἀπορρήτῳ κατὰ τὴν τελετὴν παραδίδοσθαι᾽ καταδεῖξαι δὲ καὶ τὰ νῦν ἐν αὐτῇ συντελούμενα μυστήρια καὶ τὸ τέμενος ἄσυλον νομοϑετῆδαι. περὶ δὲ τούτους τοὺς χρόνους Μόψον τὸν Θρᾷκα, φυγάδα γενόμενον ὑπὸ 56 Avxosgyov τοῦ βασιλέως τῶν Θρακῶν, ἐμβαλεῖν εἰς τὴν χώραν τῶν Auctóvov μετὰ στρατιᾶς τῆς
4 ΙΜΜμιτυλήνην codices 14 τὸ πρὸ τούτου D, τὸ τοῦ προτοῦ Ὁ 1δὅ καλουμένην αὐτὴν vulg. 16 τότε CD 17 ἀμαξονίδων D 22 παραδιδομένου vulg. 28 τὸ om. D 95 Μόμψον C 27 ἀμαξονέδων C
III 55. 56. 2355
συνεκπεσούσης αὐτῷ᾽ συστρατεῦσαι δὲ καὶ Σίπυλον τῷ Μόψῳ τὸν Σκύϑην, πεφυγαδευμένον ὁμοίως ἔκ τῆς ὁμόρου τῇ Θράκῃ Σκυϑίας. γενομένης δὲ παρα- τάξεως, καὶ τῶν περὶ τὸν Σίπυλον καὶ Μόψον 5 προτερηδάντων, τήν vt βασίλισσαν τῶν ᾿Δμαξόνων Μύριναν ἀναιρεϑῆναι καὶ τῶν ἄλλων τὰς πλείους. τοῦ δὲ χρόνου προβαίνοντος, καὶ κατὰ τὰς μάχας ἀεὶ τῶν Θρακῶν ἐπικρατούντων, τὸ τελευταῖον τὰς περιλειφϑείσας τῶν ᾿Δμαξόνων ἀνακάμψαι πάλιν εἰς 10 Διβύην. καὶ τὴν μὲν στρατείαν τῶν ἀπὸ Μιβύης "Auatóvov μυϑολογοῦσι τοιοῦτο λαβεῖν τὸ πέρας.
Ἡμεῖς δ᾽ ἐπειδὴ περὶ τῶν "AvAovr(ov ἐμνήσϑη- 56
μεν, οὐκ ἀνοίκειον ἡγούμεϑα διελθεῖν τὰ μυϑολο- γούμενα παρ᾽ αὐτοῖς περὶ τῆς τῶν θεῶν γενέδεως, 15 διὰ τὸ μὴ πολὺ διαλλάττειν αὐτὰ τῶν μυϑολογου- μένων παρ᾽ Ἕλλησιν. οἷ τοίνυν ᾿Ατλάντιοι τοὺς
παρὰ τὸν ὠκεανὸν τόπους κατοικοῦντες καὶ χώραν᾽
εὐδαίμονα νεμόμενοι πολλῷ μὲν εὐσεβείᾳ καὶ φιλαν- ϑρωπίᾳ τῇ πρὸς τοὺς ξένους δοκοῦσι διαφέρειν τῶν 20 πλησιοχώρων, τὴν δὲ γένεσιν τῶν ϑεῶν παρ᾽ αὑτοῖς γενέσϑαι φασί. συμφωνεῖν δὲ τοῖς λεγομένοις ὑπ᾽ αὐτῶν καὶ τὸν ἐπιφανέστατον τῶν παρ᾽ Ἕλλησι
ποιητῶν ἐν οἷς παρεισάγει τὴν Ἥραν λέγουσαν
εἶμι γὰρ ὀψομένη πολυφόρβου πείρατα' γαίης;
25 Üxsuvóv τε ϑεῶν γένεσιν καὶ μητέρα Τηϑύν. μυϑολογοῦσι δὲ πρῶτον παρ᾽ αὑτοῖς Οὐρανὸν βα-
1 συνεπεισπεσούσης D, συνεπιπευσούσης C, συνεισπεσού- σης F, corr. Wess. 12 émel II ἀτλαντίδων D, ἀτλαν- τείων Ο 16 ἀτλάντειοι C, ἀτλαντεῖς. οἵ D 18 πολλῷ Scripsi, πολλῇ codices, πολύ Dind. 23 ποιητῶν] ὅμηρον add. D.
23*
856 DIODORI SICULI
σιλεῦσαι καὶ τοὺς ἀνθρώπους σποράδην οἰκοῦντας συναγαγεῖν εἰς πόλεως περίβολον, καὶ τῆς μὲν ἀνο- μέας καὶ τοῦ ϑηριώδους βίου παῦσαι τοὺς ὑπακού- οντας, εὑρόντα τὰς τῶν ἡμέρων καρπῶν χρείας καὶ παραϑέσεις καὶ τῶν ἄλλων τῶν χρησίμων οὐκ ὀλίγα" 225 κατακτήσασϑαι δ᾽ αὐτὸν καὶ τῆς οἰκουμένης τὴν ὁ πλείστην, καὶ μάλιστα τοὺς πρὸς τὴν ἑσπέραν καὶ 4 τὴν ἄρκτον τόπους. τῶν δὲ ἄστρων γενόμενον ἔπι- μελῆ παρατηρητὴν πολλὰ προλέγειν τῶν κατὰ τὸν κόσμον μελλόντων γίνεσθαι" εἰσηγήσασθαι δὲ τοῖς 10 ὄχλοις τὸν μὲν ἐνιαυτὸν ἀπὸ τῆς τοῦ ἡλίου κινήσεως, τοὺς δὲ μῆνας ἀπὸ τῆς σελήνης, καὶ τὰς κατ᾽ ἔτος ἕκαστον ὥρας διδάξαι. διὸ καὶ τοὺς πολλούς, ἀγνο- οὔντας μὲν τὴν τῶν ἄστρων αἰώνιον τάξιν, θαυ- μάξοντας δὲ τὰ γινόμενα κατὰ τὰς προρρήσεις, ὗπο- 15 λαβεῖν τὸν τούτων εἰσηγητὴν ϑείαρ μετέχειν φύσεως, μετὰ δὲ τὴν ἐξ ἀνθρώπων αὐτοῦ μετάστασιν διά τε τὰς εὐεργεσίας καὶ τὴν τῶν ἄστρων ἐπίγνωσιν ἀθανάτους τιμὰς ἀπονεῖμαι" μεταγαγεῖν δ᾽ αὐτοῦ τὴν προσηγορίαν ἐπὶ τὸν κόσμον, ἅμα μὲν τῷ δοκεῖν 20 οἰκείως ἐσχηκέναι πρὸς vàg τῶν ἄστρων ἐπιτολάς τε καὶ δύσεις καὶ τἄλλα τὰ γινόμενα περὶ τὸν κόσμον, ἅμα δὲ τῷ μεγέϑει τῶν τιμῶν ὑπερβάλλειν τὰς εὐερ- γεσίας, καὶ πρὸς τὸν αἰῶνα βασιλέα τῶν ὅλων αὐτὸν ἀναγορεύδαντας. 25 51 Οὐρανοῦ δὲ μυϑολογοῦσι γενέσθαι παῖδας ἐκ πλειόνων γυναικῶν πέντε πρὸς τοῖς τετταράκοντα,
o
8 ὑπακούσαντας D 4 τὰς] δὲ τὰς D 8 δὲ] τὲ D 18 τοὺς] μὲν add. vulg. 14 μὲν om. vulg. 28 rag] σπουδάσαντας τὰς Reiske.
III 56. 57. 351
καὶ τούτων ὀκτωκαίδεκα λέγουσιν ὑπάρχειν ἐκ Τι- ταίας ὄνομα μὲν ἴδιον ἔχοντας ἑκάστους, κοινῇ δὲ
πάντας ἀπὸ τῆς μητρὸς ὀνομαξομένους Τιτᾶνας. τὴν
ὃὲ Τιταίαν, σώφρονα οὖσαν καὶ πολλῶν ἀγαϑῶν 5 αἰτίαν γενομένην τοῖς λαοῖρ, ἀποϑεωθῆναι μετὰ τὴν τελευτὴν ὑπὸ τῶν εὖ παϑόντων Γῆν μετονομασϑεῖ- σαν. γενέσϑαι δ᾽ αὐτῷ καὶ ϑυγατέρας, ὧν εἶναι δύο τὰς πρεσβυτάτας πολὺ τῶν ἄλλων ἐπιφανεστά- τας, τήν τὲ καλουμένην Βασίλειαν καὶ Ῥέαν τὴν 10 ὑπ᾽ ἐνίων Πανδώραν ὀνομασϑεῖσαν. τούτων δὲ τὴν μὲν Βασίλειαν, πρεσβυτάτην οὖσαν καὶ σωφροσύνῃ τε καὶ συνέσει πολὺ τῶν ἄλλων διαφέρουσαν, ἐκθρέ- ψαι πάντας τοὺς ἀδελφοὺς κοινῇ μητρὸς εὔνοιαν παρεχομένην᾽ διὸ καὶ μεγάλην μητέρα προσδαγορευ- 1 ϑῆναι" μετὰ δὲ τὴν τοῦ πατρὸς ἐξ ἀνθρώπων εἰς ϑεοὺς μετάστασιν, συγχωρούντων τῶν ὄχλων καὶ τῶν ἀδελφῶν, διαδέξασθαι τὴν βασιλείαν παρϑένον οὖσαν ἔτι καὶ διὰ τὴν ὑπερβολὴν τῆς σωφροσύνης οὐδενὶ συνοικῆσαι βουληϑεῖσαν. ὕστερον δὲ βουλο- 20 μένην διαδόχους τῆς βασιλείας ἀπολιπεῖν υἱούς, Ὑπερίονε συνοικῆσαι τῶν ἀδελφῶν ἑνί, πρὸς ὃν οἰκειότατα διέκειτο. γενομένων δ᾽ αὐτῇ δύο τέχνων, Ἡλίου καὶ Σελήνης, καὶ ϑαυμαξομένων ἐπί τε τῷ κάλλει καὶ τῇ σωφροσύνῃ, φασὶ τοὺς ἀδελφοὺς ταύτῃ 45 μὲν ἐπ’ εὐτεκνίᾳ ᾿φϑονοῦντας, τὸν δ᾽ Ὑπερίονα φοβηϑέντας μήποτε τὴν βασιλείαν εἰς αὑτὸν περι-
1 ὀκτωκαίδεκα] μὲν add. D 5 λαοῖς] ἄλλοις vulg.
7 αὐτῷ D (cf. Euseb. pr. ον. 11 2, 87), αὐτῶν vulg. 10 μετ- ονομασϑεῖσαν CF 11 τὴν βασιλείαν] τὴν ἐξουσίαν τὴν
Βασίλειαν CF 18 ἔτει Bekker, ἔτι δὲ codices 28 τὲ om. vulg.
rw
is]
«ἡ
308 DIODOBI SICULI
ὅπάδῃ, πρᾶξιν ἐπιτελέσασϑαι παντελῶς ἀνόσιον" συνωμοσίαν γὰρ ποιησαμένους τὸν μὲν Ὑπερίονα κατασφάξαι. τὸν δ᾽ Ἥλιον ὄντα παῖδα τὴν ἡλικίαν ἐμβαλόντας εἰς τὸν ᾿Ηριδανὸν ποταμὸν ἀποπνῖξαι" 296 καταφανοῦς δὲ γενομένης τῆς ἀτυχίας, τὴν μὲν δ Σελήνην φιλάδελφον οὖσαν καϑ᾽᾿ ὑπερβολὴν ἀπὸ τοῦ τέγους ἑαυτὴν ῥῖψαι, τὴν δὲ μητέρα ξητοῦσαν τὸ σῶμα παρὰ τὸν ποταμὸν σύγκοπον γενέσϑαι, καὶ κατενεχϑεῖσαν εἰς ὕπνον ἰδεῖν ὄψιν, καϑ’ ἣν ἔδοξεν ἐπιστάντα τὸν “Ἥλιον παρακαλεῖν αὐτὴν μὴ ϑρηνεῖν τὸν τῶν τέχνων ϑάνατον" τοὺς μὲν γὰρ Τιτᾶνας τεύξεσϑαι τῆς προσηκούσης τιμωρίας, ἑαυτὸν δὲ καὶ τὴν ἀδελφὴν εἰς ἀθανάτους φύδεις μεταδχηματι- σϑήσεσϑαι ϑείᾳ τινὶ προνοίχ᾽ ὀνομασϑήσεσϑαι γὰρ ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων ἥλιον μὲν τὸ πρότερον ἐν οὐ- 15 ρανῷ πῦρ ἱερὸν καλούμενον, σελήνην δὲ τὴν μήνην προσαγορευομένην. διεγερϑεῖσαν δὲ καὶ τοῖς ὄχλοις τόν τε ὄνειρον καὶ τὰ περὶ αὑτὴν ἀτυχήματα διελ- ϑοῦσαν ἀξιῶσαι τοῖς μὲν τετελευτηκόσιν ἀπονεῖμαι τιμὰς ἰσοϑέους, τοῦ δ᾽ αὐτῆς σώματος μηκέτι μη- 30 δένα ϑιγεῖν. μετὰ δὲ ταῦτα ἐμμανῆ γενομένην καὶ τῶν τῆς ϑυγατρὸς παιγνίων τὰ δυνάμενα ψόφον ἐπιτελεῖν ἁρπάσασδαν πλανᾶσϑαι κατὰ τὴν χώραν, λελυμένην μὲν τὰς τρίχας, τῷ δὲ διὰ τῶν τυμπά- vov καὶ κυμβάλων ψόφῳ ἐνθεάξουσαν, ὥστε κατα- ss πλήττεσϑαι τοὺς ὁρῶντας. πάντων δὲ τὸ περὶ αὐτὴν
μὲ
0
4 ἐμβαλόντας] post ποταμὸν vulg. (om. Eus. pr. ev. II 2, 89) 15:0] τὸν DF 17 καὶ om. vulg. — 20 μηκέτι om. D 24 λελυμένην Eus. l. c. (cf. c. 59, 1), καταλελυ- μένην codices.
III 67. 58. 959
πάϑος ἐλεούντων, καί τινῶν ἀντεχομένων vob σώ- ματος, ἐπιγενέσϑαι πλῆϑος ὄμβρου καὶ συνεχεῖς κεραυνῶν πτώδειρ' ἐνταῦϑα δὲ τὴν μὲν Βασίλειαν ἀφανῆ γενέσθαι, τοὺς δ᾽ ὄχλους ϑαυμάσαντας τὴν 5 περιπέτειαν τὸν μὲν Ἥλιον καὶ τὴν Σελήνην τῇ προσηγορίᾳ καὶ ταῖς τιμαῖς μεταγαγεῖν ἐπὶ τὰ κατ᾽ οὐρανὸν ἄστρα, τὴν δὲ μητέρα τούτων ϑεόν τε νομίδαι καὶ βωμοὺς ἱδρύσασϑαι, καὶ ταῖς διὰ τῶν τυμπάνων καὶ κυμβάλων ἐνεργείαις καὶ τοῖς ἄλλοις 10 ἅπασιν ἀπομιμουμένους τὰ περὶ αὐτὴν συμβάντα ϑυσίας καὶ τὰς ἄλλας τιμὰς ἀπονεῖμαι. Παραδέδοται δὲ τῆς ϑεοῦ ταύτης καὶ κατὰ τὴν ὅ8 Φρυγίαν γένεσις. oí γὰρ ἐγχώριοι μυϑολογοῦσι τὸ παλαιὸν γενέσϑαι βασιλέα Φρυγίας καὶ Δυδίας Μη- 15 0v«* γήμαντα δὲ Ζιινδύμην γεννῆσαι μὲν παιδίον ϑῆλυ, τρέφειν δ᾽ αὐτὸ μὴ βουλόμενον εἰς ὕρος ἐκ- ϑεῖναι τὸ προσαγορευόμενον Κύβελον. ἐνταῦϑα τῷ παιδίῳ κατά τινα ϑείαν πρόνοιαν τάς v5 παρδάλεις καί τινα τῶν ἄλλων τῶν ἀλχῇ διαφερόντων θηρίων 20 παρέχεσϑαι τὴν ϑηλὴν καὶ διατρέφειν, γύναια δέ 2 τινα περὶ τὸν τόπον ποιμαίνοντα κατιδεῖν τὸ γινό- 297 μένον, καὶ ϑαυμάσαντα τὴν περιπέτειαν ἀνελέσθαι τὸ βρέφος, καὶ προσαγορεῦσαι Κυβέλην ἀπὸ τοῦ τόπου. αὐξομένην δὲ τὴν παῖδα τῷ τε κάλλει καὶ 86 σωφροσύνῃ διενεγκεῖν, ἔτι δὲ συνέσει γενέσϑαι ϑαυ- μαστήν᾽ τήν τε γὰρ πολυκάλαμον σύριγγα πρώτην ἐπινοῆσαι καὶ πρὸς τὰς παιδιὰς καὶ χορείας εὑρεῖν 8 βασίλισσαν D 8 xol ταῖς] ταῖς Ὁ 10 ἀπομιμου-
μένοις vulg. 11 θυσίας] δὲ add. D 19 καὶ om. CF 14 μηΐονα D 18 ce om. vulg. 21 περὶ D, παρὰ CF.
9360 DIODOBI SICULI
κύμβαλα καὶ τύμπανα, πρὸς δὲ τούτοις καϑαρμοὺς τῶν νοσούντων χτηνῶν τε καὶ νηπίων παίδων εἰδη- γήσασθαι᾽ διὸ καὶ τῶν βρεφῶν ταῖς ἐπῳδαῖς σωξο- μένων καὶ τῶν πλείστων ὑπ᾽ αὐτῆς ἐναγκαλιξομέ- vov, διὰ τὴν εἰς ταῦτα σπουδὴν καὶ φιλοστοργίαν 5 ὑπὸ πάντων αὐτὴν ὀρείαν μητέρα προσαγορευϑῆναι. συναναστρέφεσθαι δ᾽ αὐτῇ καὶ φιλίαν ἔχειν ἐπὶ πλέον φασὶ Μαρσύαν τὸν Φρύγα, ϑαυμαζόμενον ἐπὶ συνέσει καὶ σωφροσύνῃ" καὶ τῆς μὲν συνέσεως τεκμήριον λαμβάνουσι τὸ μιμήσασθαι τοὺς φϑόγ- 10 γους τῆς πολυκαλάμου σύριγγος καὶ μετενεγκεῖν ἐπὶ τοὺς αὐλοὺς τὴν ὅλην ἁρμονίαν, τῆς δὲ σωφροσύ- voc σημεῖον εἶναί φασι τὸ μέχρι τῆς τελευτῆς ἀπεί- ρατον γενέσϑαι τῶν ἀφροδισίων. τὴν οὖν Κυβέλην εἰς ἀχμὴν ἡλικίας ἐλθοῦσαν ἀγαπῆδαι τῶν ἐγχωρίων 15 τινὰ νεανίσκον τὸν προσαγορευόμενον μὲν "Atvw, ὕστερον δ᾽ ἐπικληϑέντα Πάπαν" συνελθοῦσαν δ᾽ εἰς ὁμιλίαν αὐτῷ λάϑρα καὶ γενομένην ἔγκυον ἐπιγνω- σϑῆναι κατὰ τοῦτον τὸν καιρὸν ὑπὸ τῶν γονέων. ὅ9 διόπερ ἀναχϑείσης αὐτῆς εἰς τὰ βασίλεια, καὶ τοῦ so πατρὸς τὸ μὲν πρῶτον ὡς παρϑένον προσδεξαμένου, μετὰ δὲ ταῦτα γνόντος τὴν φϑοράν, καὶ τάς τε͵ τροφοὺς καὶ τὸν Ἄττιν ἀνελόντος καὶ τὰ σώματα ἐχκρίψαντος ἄταφα, φασὶ τὴν Κυβέλην διὰ τὴν πρὸς τὸ μειράκιον φιλοστοργίαν καὶ τὴν ἐπὶ ταῖς τροφοῖς 25 λύπην ἐμμανῆ γενομένην εἰς τὴν χώραν ἐχκπηδῆσαι. καὶ ταύτην μὲν ὀλολύξουσαν καὶ τυμπανίξουσαν
e
i»
2 καθϑηγήσασθϑαι D 15 ἡλικίας] ἀφροδισίων CF 17 δὲ κληϑέντα CF 19 κατὰ rovrov] κατ᾽ αὐτὸν D.
III 58. 59. 361
μόνην ἐπιέναι πᾶσαν χώραν, λελυμένην τὰς τρίχας, τὸν δὲ Μαρσύαν ἐλεοῦντα τὸ πάϑος ἑκουσίως αὐτῇ συνακολουϑεῖν καὶ συμπλανᾶσϑαι διὰ τὴν προῦπάρ- χουδαν φιλίαν. παραγενομένους δ᾽ αὐτοὺς πρὸς 2 5 Διόνυσον εἰς τὴν Νῦσαν καταλαβεῖν τὸν 4móAAo τυγχάνοντα μεγάλης ἀποδοχῆς διὰ τὴν κιϑάραν, ἣν Ἑρμῆν εὑρεῖν φασιν, ᾿ἡπόλλωνα δὲ πρῶτον αὐτῇ κατὰ τρόπον χρῆσϑαι" ἐρίξοντος Óà τοῦ Μαρσύου πρὸς τὸν ᾿4πόλλω περὶ τῆς τέχνης, καὶ τῶν Νυσαίων 10 ἀποδειχϑέντων δικαστῶν, τὸν μὲν ᾿ἀπόλλωνα πρῶ- 228 tov κιϑαρίσαι ψιλήν, τὸν δὲ Μαρσύαν ἐπιβαλόντα τοῖς αὐλοῖς καταπλῆξαι τὰς ἀκοὰς τῷ ξενίξοντι, καὶ διὰ τὴν εὐμέλειαν δόξαι πολὺ προέχειν τοῦ προηγῶνι- σμένου. συντεϑειμένων δ᾽ αὐτῶν παρ᾽ ἄλληλα τοῖς 8 15 δικασταῖς ἐπιδείκνυσθαι τὴν τέχνην, τὸν μὲν ᾿4πόλ- λωνά φασιν ἐπιβαλεῖν τὸ δεύτερον ἁρμόττουσαν τῷ μέλει τῆς κιϑάρας ὁδήν, x«9* ἣν ὑπερβαλέσϑαι τὴν προὐύπάρξασαν τῶν αὐλῶν ἀποδοχήν᾽ τὸν δὲ πρό- τερον ἀγανακτήσαντα διδάσκειν τοὺς ἀκροατὰς ὅτι 20. παρὰ πᾶν τὸ δίκαιον αὐτὸς ἐλαττοῦται δεῖν γὰρ γίνεσϑαι τέχνης σύγκρισιν, οὐ φωνῆς, καϑ' ἣν προσήκει τὴν ἁρμονίαν καὶ τὸ μέλος ἐξετάξεσϑαι τῆς κιϑάρας καὶ τῶν αὐλῶν" καὶ πρὸς τούτοις ἄδι- κον εἶναι δύο τέχνας ἅμα πρὸς μίαν συγκρίνεσϑαι. ?5 τὸν δὲ ᾿πόλλω μυϑολογοῦσιν εἰπεῖν ὡς οὐδὲν αὐ- τὸν πλεονεκτοίη" καὶ γὰρ τὸν Μαρσύαν τὸ παρα- 4 πλήσιον αὐτῷ ποιεῖν, εἰς τοὺς αὐλοὺς ἐμφυσῶντα"
1 καταλελυμένην II — 8 παρακολουθεῖν II 18 ἐμμέ- Asia» Reiske 17 ὑπερβάλλεσθαι D 20 παρ᾽ ἅπαν D 23 αὐλῶν] αὐτῶν αὐλῶν 25 αὐτὸς II.
b
o
«1
862 DIODOBI SICULI
δεῖν οὖν ἢ τὴν ἐξουσίαν ταύτην ἴσην ἀμφοτέροις δίδοσϑαι τῆς κράσεως, ἢ μηδέτερον τῷ στόματι διαγωνιξόμενον διὰ μόνων τῶν χειρῶν ἐνδείκνυσθαι τὴν ἰδίαν τέχνην. ἐπικρινάντων δὲ τῶν ἀκροατῶν τὸν ᾿4πόλλω δικαιότερα λέγειν, συγκριθῆναι πάλιν 5 τὰς τέχνας, καὶ τὸν μὲν Μαρσύαν λειφθῆναι, τὸν δ᾽ ᾿Δπόλλω διὰ τὴν ἔριν πικρότερον χρησάμενον ἐκδεῖραι ξῶντα τὸν ἡττηϑέντα. ταχὺ δὲ μεταμελη- ϑέντα καὶ βαρέως ἐπὶ τοῖς ὑπ᾽ αὐτοῦ πραχϑεῖσιν ἐνέγκαντα τῆς κιθάρας ἐκρῆξαι τὰς χορδὰρ καὶ τὴν 10 εὑρημένην ἁρμονίαν ἀφανίσαι. ταύτης δ᾽ ὕστερον Μούσας μὲν ἀνευρεῖν τὴν μέσην, Δένον δὲ τὴν λίχανον, Ὀρφέα δὲ καὶ Θαμύραν ὑπάτην καὶ παρυ- πάτην. τὸν δ᾽ ᾿Απόλλω φασὶν εἰς τὸ ἄντρον τοῦ Διονύσου τήν τε κιθάραν καὶ τοὺς αὐλοὺρ ἀναθέντα, 15 καὶ τῆς Κυβέλης ἐρασθέντα, συμπλανηϑῆναι ταύτῃ μέχρι τῶν Ὑπερβορέων. κατὰ δὲ τὴν Φρυγίαν ἐμ- πεσούσης vócov τοῖς ἀνθρώποις καὶ τῆς γῆρ ἀκάρ- που γενομένης, ἐπερωτησάντων τῶν ἀτυχούντων τὸν ϑεὸν περὶ τῆς τῶν κακῶν ἀπαλλαγῆς προστάξαι 30 φασὶν αὐτοῖς θάψαι τὸ ᾿Ἄττιδος σῶμα καὶ τιμᾶν τὴν Κυβέλην ὡς ϑεόν. διόπερ vovg Φρύγας ἠφανισμένου τοῦ σώματος διὰ τὸν χρόνον εἴδωλον κατασκευάσαι τοῦ μειρακέου, πρὸς ᾧ ϑρηνοῦντας ταῖς οἰκείαιρ τιμαῖς τοῦ πάϑους ἐξιλάσκεσθαι τὴν τοῦ παρανο- 36
1 ἴσην om. II 2 πράσϑθως Eichstüdt, κρίσεως libri, χρήσεως ess. 4 τέχνην! χρείαν ΠῚ 6 αρσύα»] πάλιν add. Ὁ: 13 Θάμυριν Il; τὴν add. Eich. 16 ταύτῃ] αὐτῇ D (et Eus. pr. ev. II 2, 44) 19 τῶν ἀτυχούντων τὸν θεὸν Dindorf, τὸν θεὸν ἀτυχούντων D, τὸν θεὸν vulg. 28 διὰ τὸν xo. ἦφ. τοῦ σώματος vulg.
III 69. 60. 2363
μηϑέντος uivuw: ὕπερ μέχρι τοῦ χαϑ᾽ ἡμᾶς βίου ποιοῦντας αὐτοὺς διατελεῖν. τῆς δὲ Κυβέλης τὸ 8 παλαιὸν βωμοὺς ἱδρυσαμένους ϑυσίας ἐπιτελεῖν κατ᾽ ἔτος" ὕστερον δ᾽ ἐν Πισινοῦντι τῆς Φρυγίας κατα- 5 σκευάσαιν νεὼν πολυτελῆ καὶ τιμὰς καὶ ϑυσίας καταδεῖξαι μεγαλοπρεπεστάτας, Μίδου τοῦ βασιλέως εἰς ταῦτα συμφιλοκχαλήσαντος" τῷ δ᾽ ἀγάλματι τῆς ϑεοῦ παραστῆσαι παρδάλεις καὶ λέοντας διὰ τὸ Óo- 229 κεῖν ὑπὸ τούτων πρῶτον τραφῆναι. περὶ μὲν οὖν 10 μητρὸς ϑεῶν τοιαῦτα μυϑολογεῖται παρά τὲ τοῖς Φρυξὶ καὶ τοῖς ᾿Ατλαντίοις τοῖς παρὰ τὸν ὠκεανὸν οἰκοῦσιν. Μετὰ δὲ τὴν Ὑπερίονος τελευτὴν μυϑολογοῦσι 60 τοὺς υἱοὺς τοῦ Οὐρανοῦ διελέσθαι τὴν βασιλείαν, 15 ὧν ὑπάρχειν ἐπιφανεστάτους "άτλαντα καὶ Κρόνον. τούτων δὲ τὸν μὲν “Ἄτλαντα λαχεῖν τοὺς παρὰ τὸν ὠκεανὸν τόπους. καὶ τούς τε λαοὺς ᾿Ατλαντίους ὀνομάσαι καὶ τὸ μέγιστον τῶν κατὰ τὴν χώραν ὁρῶν ὁμοέως ᾿ἄτλαντα προσαγορεῦσαι. φασὶ δ᾽ αὐτὸν và 2 80 περὶ τὴν ἀστρολογίαν ἐξακριβῶσαι καὶ τὸν σφαιρι- κὸν λόγον εἰς ἀνθρώπους πρῶτον ἐξενεγκεῖν" ἀφ᾽ ἧς αἰτίας δόξαι τὸν σύμπαντα κόσμον ἐπὶ τῶν άτλαντος ὥμων ὀχεῖσϑαι, τοῦ μύϑου τὴν τῆς σφαίρας εὕρεσιν καὶ καταγραφὴν αἰνιττομένου. γενέσϑαι δ᾽ :5 αὐτῷ πλείους υἱούς, ὧν ἕνα διενεγκεῖν εὐσεβείᾳ καὶ τῇ πρὸς τοὺς ἀρχομένους δικαιοσύνῃ καὶ ἰφιλαν- ϑρωπίᾳ, τὸν προσαγορευόμενον Ἕσπερον. τοῦτον 8 8 ἰδρυσαμένης vulg. 6 μεγαλοπρεπεστέρας D Μήδου
codices 9 πρώτως CF 11 τοῖς παρὰ] κατὰ D 10 παρὰ] περὶ D 19 προσαγορεύεσϑαι D 834 διαγραφὴν C.
864 DIODORI SICULI
δ᾽ ἐπὶ τὴν κορυφὴν τοῦ "άτλαντος ὄρους ἀναβαίνοντα καὶ τὰς τῶν ἄστρων παρατηρήσεις ποιούμενον ἐξαί- φνης ὑπὸ πνευμάτων συναρπαγέντα μεγάλων ἄφαν- τον γενέσθαι" διὰ δὲ τὴν ἀρετὴν αὐτοῦ τὸ πάϑος τὰ πλήϑη ἐλεήσαντα τιμὰς ἀϑανάτους ἀπονεῖμαι καὶ τὸν ἐπιφανέστατον τῶν κατὰ τὸν οὐρανὸν ἀστέ- 4 gov ὁμωνύμως ἐκείνῳ προσαγορεῦσαι. ὑπάρξαι Ó "άτλαντι καὶ ϑυγατέρας ἑπτά, τὰς κοινῶς μὲν ἀπὸ τοῦ πατρὸς καλουμένας ᾿Ατλαντίδας, ἰδίᾳ δ᾽ ἑκάστην ὀνομαξομένην Μαῖαν, ᾿Ηλέκτραν, Ταὐγέτην, Στερό- 10 πην, Μερόπην, AAxvóvqv, καὶ τελευταίαν Κελαινώ. ταύτας δὲ μιγείδας τοῖς ἐπιφανεστάτοις ἥρωσι καὶ ϑεοῖς ἀρχηγοὺς καταστῆναι τοῦ [πλείστου] γένους τῶν ἀνθρώπων, τεκούσας τοὺς δι’ ἀρετὴν ϑεοὺς καὶ ἥρωας ὀνομασϑέντας, οἷον τὴν πρεσβυτάτην Μαῖαν 15 Zi μιγεῖσαν “Ἑρμῆν τεκνῶσαι, πολλῶν εὑρετὴν γενό- μενον τοῖς ἀνθρώποις᾽ παραπλησίως δὲ καὶ τὰς ἄλλας ᾿Ατλαντίδας γεννῆσαι παῖδας ἐπιφανεῖς, ὧν τοὺς μὲν ἐθνῶν, τοὺς δὲ πόλεων γενέσϑαι κτίσταο. ὅ διόπερ οὐ μόνον παρ᾽ ἐνίοις τῶν βαρβάρων, ἀλλὰ 20 καὶ παρὰ τοῖς “Ἕλλησι τοὺς πλείστους τῶν ἀρχαιο- τάτων ἡρώων εἰς ταύτας ἀναφέρειν τὸ γένος. ὑπάρ- ξαι δ᾽ αὐτὰς καὶ σώφρονας διαφερόντως, καὶ μετὰ τὴν τελευτὴν τυχεῖν ἀθανάτου τιμῆς παρ᾽ ἀνθρώποις [καὶ] καϑιδρυϑείσας ἐν τῷ κόσμῳ καὶ τῇ τῶν Πλει- 35 dócv προσηγορίᾳ περιληφϑείσας. ἐκλήθησαν δὲ αἱ
σι
4 τὸ] τοῦτο τὸ Ὁ 9 τοῦ om. D 10 ἀστεροπὴν II 19 εὐφυεστάτοις II (οὗ Eus. pr. ev. II 2, 46) 18 πλεί- στου om. DF 26 xol del. Dind. πλιάδωΗων D 256 of add. Reiske. :
III 60. 61. 9865
᾿Ατλαντίδες καὶ νύμφαι διὰ τὸ τοὺς ἐγχωρίους κοινῇ τὰς γυναῖκας νύμφας προσαγορεύειν. Κρόνον δὲ μυϑολογοῦσιν, ἀδελφὸν μὲν "άτλαν- 61 τος ὄντα, διαφέροντα δ᾽ ἀσεβείᾳ καὶ πλεονεξίᾳ, γῆ- ὅμαι τὴν ἀδελφὴν Ῥέαν, ἐξ ἧς γεννῆσαι Ζία τὸν )80 Ὀλύμπιον ὕστερον ἐπικληϑέντα. γεγονέναι δὲ καὶ ἕτερον Δία, τὸν ἀδελφὸν μὲν Οὐρανοῦ, τῆς δὲ Κρήτης βασιλεύσαντα, τῇ δόξῃ πολὺ λειπόμενον τοῦ μεταγενεστέρους τοῦτον μὲν οὖν βασιλεῦσαι τοῦ 5 τοσύμπαντος κόσμου, τὸν δὲ προγενέστερον, δυναστεύ- οντα τῆς προειρημένης νήσου, δέκα παῖδας γεννῆσαι τοὺς ὀνομασϑέντας Κούρητας" προσαγορεῦσαι δὲ καὶ τὴν νῆσον ἀπὸ τῆς γυναικὸς ἸΙδαίαν, ἐν d καὶ τελευτήσαντα ταφῆναι, δεικνυμένου τοῦ τὴν ταφὴν 15 δεξαμένου τόπου μέχρι τῶν xo9' ἡμᾶς χρόνων. οὐ 8 μὴν οἵ ye Κρῆτες ὁμολογούμενα τούτοις μυϑολο- γοῦσι, περὶ ὧν ἡμεῖς ἐν τοῖς περὶ Κρήτης τὰ κατὰ μέρος ἀναγράψομεν δυναστεῦσαι δέ φασι τὸν Κρό- νον κατὰ Σικελίαν καὶ Διβύην, ἔτι δὲ τὴν Ἰταλίαν, 40 καὶ τὸ σύνολον ἐν τοῖς πρὸς ἑσπέραν τόποις συστή- σασϑαι τὴν βασιλείαν παρὰ πᾶσι δὲ φρουραῖς δια- κατέχειν τὰς ἀκροπόλειρ καὶ vovg ὀχυροὺρ τῶν τόπων [τούτων] ἀφ᾽ οὗ δὴ μέχρι τοῦ νῦν χρόνου κατά τε τὴν Σικελίαν καὶ τὰ πρὸς ἑσπέραν νεύοντα μέρη 36 πολλοὺς τῶν ὑψηλῶν τόπων ἀπ᾽ ἐκείνου Κρόνια προσαγορεύεσϑαι. Κρόνου δὲ γενόμενον υἱὸν Zu 4 τὸν ἐναντίον τῷ πατρὶ βίον ξηλῶσαι, καὶ παρεχό- μενον ἑαυτὸν πᾶσιν ἐπιεικῆ καὶ φιλάνθρωπον ὑπὸ
1 καὶ] καὶ ot II 16 μυϑολογοῦσι) ἱστοροῦσι II 17 κρητῶν 29 ἰσχυροὺς D 28 τούτων del. Dind.
366 DIODORI SICULI
τοῦ πλήϑους πατέρα προσαγορευϑῆναι. διαδέξασϑαι δ᾽ αὐτόν φασι τὴν βασιλείαν oí μὲν ἑκουσίως τοῦ πατρὸς παραχωρήσαντος, ol δ᾽ ὑπὸ τῶν ὄχλων αἶρε- ϑέντα διὰ τὸ μῖσος τὸ πρὸς τὸν πατέρα᾽ ἐπιστρα- τεύσαντος δ᾽ ἐπ᾿ αὐτὸν τοῦ Κρόνου μετὰ τῶν Τιτά- 5 νῶν κρατῆσαι τῇ μάχῃ τὸν za, καὶ κύριον γενόμενον τῶν ὅλων ἐπελθεῖν ἅπασαν τὴν οἰχουμένην, εὐερ- ὅ γετοῦντα τὸ γένος τῶν ἀνθρώπων. διενεγκεῖν δ᾽ αὐτὸν καὶ σώματος ῥώμῃ καὶ ταῖς ἄλλαις ἁπάσαις ἀρεταῖς, καὶ διὰ τοῦτο ταχὺ κύριον γενέσϑαι τοῦ 10 σύμπαντος κόσμου. καϑόλου δ᾽ αὐτὸν τὴν ἅπασαν σπουδὴν ἔχειν εἰς κόλασιν μὲν τῶν ἀσεβῶν καὶ 6 πονηρῶν, εὐεργεσίαν δὲ τῶν ὄχλων. ἀνϑ᾽ ὧν μετὰ τὴν ἐξ ἀνθρώπων μετάστασιν ὀνομασϑῆναι μὲν Ζῆνα διὰ τὸ δοκεῖν τοῦ καλῶς ζῆν αἴτιον γενέσθαι τοῖς 15 ἀνθρώποις. καϑιδρυϑῆναι δ᾽ ἐν τῷ κόσμῳ τῇ τῶν εὖ παϑόντων τιμῇ, πάντων προϑύμως ἀναγορευόν- τῶν ϑεὸν καὶ κύριον εἰς τὸν αἰῶνα τοῦ σύμπαντος κόσμου. τῶν μὲν οὖν παρὰ τοῖς ᾿ἀτλαντίοις ϑεολο- γουμένων τὰ κεφάλαια ταῦτ᾽ ἔστιν. 20 62 Ἡμεῖς δ᾽ ἐπεὶ προειρήκαμεν ἐν τοῖς Αἰγυπτια- κοῖς περὶ τῆς τοῦ Διονύσου γενέσεως καὶ τῶν ὑπ᾽ αὐτοῦ πραχϑέντων ἀκολούϑως ταῖς ἐγχωρίοις στο- ρίαις, οἰκεῖον εἶναι διαλαμβάνομεν προσϑεῖναι τὰ μυϑολογούμενα περὶ τοῦ ϑεοῦ τούτου παρὰ τοῖς 95 4 Ἕλλησι. τῶν δὲ παλαιῶν μυϑογράφων καὶ ποιητῶν περὶ Διονύσου γεγραφότων ἀλλήλοις ἀσύμφωνα καὶ πολλοὺς καὶ τερατώδεις λόγους καταβεβλημένων, 231 2 φασὶ om. CF ἑκόντος II (et Eus. pr. ev. II 2, 49) 13 ὄχλων] ἀγαθῶν Eus. l c. 19 μυϑολογουμένων D
III 61. 62. 361
δυσχερές ἐστιν ὑπὲρ τῆς γενέσεως τοῦ ϑεοῦ τούτου καὶ τῶν πράξεων καϑαρῶς εἰπεῖν. οἵ μὲν γὰρ ἕνα Ζιόνυδον, οὗ δὲ τρεῖς γεγονέναι παραδεδώκασιν, εἰσὶ δ᾽ οἱ γένεσιν μὲν τούτου ἀνθρωπόμορφον μὴ 5 γεγονέναι τὸ παράπαν ἀποφαινόμενοι, τὴν δὲ τοῦ οἴνου δόσιν Διόνυσον εἶναι νομέξοντες. διόπερ ἡμεῖς τῶν παρ᾽ ἑκάστοις λεγομένων τὰ κεφάλαια πειρασό- μεϑα συντόμως ἐπιδραμεῖν. Οἱ τοίνυν φυσιολογοῦντες περὶ τοῦ ϑεοῦ τού- ἴότου καὶ τὸν ἀπὸ τῆς ἀμπέλου καρπὸν Ζιόνυσον ὀνομάξοντές φασι τὴν γῆν αὐτομάτως μετὰ τῶν ἄλ- λῶν φυτῶν ἐνεγκεῖν τὴν ἄμπελον, ἀλλ᾽ οὐκ ἐξ ἀρχῆς ὑπό τινος εὑρετοῦ φυτευϑῆναι. τεκμήριον δ᾽ εἶναι τούτου τὸ μέχρι τοῦ νῦν ἐν πολλοῖς τόποις ἀγρίας 16 ἀμπέλους φύεσθαι, καὶ καρποφορεῖν αὐτὰς παρα- πλησίως ταῖς ὑπὸ τῆς ἀνθρωπίνης ἐμπειρίας χει- ρουργουμέναις. διμήτορα δὲ τὸν Διόνυσον ὑπὸ τῶν παλαιῶν ὠνομάσϑαι, μιᾶς μὲν καὶ πρώτης γενέσεως ἀριϑμουμένης ὅταν τὸ φυτὸν εἰς τὴν γῆν τεϑὲν 30 λαμβάνῃ τὴν αὔξησιν, δευτέρας δ᾽ ὅταν βρίϑῃ καὶ τοὺς βότρυς πεπαίνῃ, ὥστε τὴν μὲν ἐκ γῆς. τὴν δ᾽ ἐκ τῆς ἀμπέλου γένεσιν τοῦ ϑεοῦ νομέξεσθϑαι. παραδεδωκότων δὲ τῶν μυϑογράφων καὶ τρίτην γένεσιν, καϑ' ἦν φασι τὸν ϑεὸν ἐκ Ζιὸς καὶ zhíus- :5 τρὸος τεκνωϑέντα διασπασϑῆναι μὲν ὑπὸ τῶν γηγε- νῶν καὶ καϑεψηϑῆναι, πάλιν δ᾽ ὑπὸ τῆς Ζ΄ήμητρος τῶν μελῶν συναρμοσϑέντων ἐξ ἀρχῆς νέον γεννη-
2 καϑαρῶς om. CF 4 μὴ] μήτε D, μηδὲ A — 5 ἀπο- φαίνονται D 12 τὴν] καὶ τὴν A 17 τὸν om. vulg. 20 Belen) καρποφορῇ CF 22 ὀνομαξεσθαι D 21 γενη- ϑῆναι vulg.
868 DIODOBRI SICULI
θῆναι, εἰς φυσικάρ τιναρ αἰτίας μετάγουσι τοὺς 7 τοιούτους λόγους. Zug μὲν γὰρ καὶ Φ“ήμητρος αὐτὸν λέγεσϑαι διὰ τὸ τὴν ἄμπελον ἔκ τε γῆς καὶ ὄμβρων λαμβάνουσαν τὴν αὔξησιν καρποφορεῖν τὸν ἐκ τοῦ βότρυος ἀποϑλιβόμενον οἷνον᾽ τὸ δ᾽ ὑπὸ τῶν γηγε- 5 νῶν νέον ὄντα διασπασθῆναι δηλοῦν τὴν ὑπὸ τῶν γεωργῶν συγκομιδὴν τῶν καρπῶν, [διὰ τὸ τοὺς ἀνθρώπους τὴν γῆν Ζίήμητραν νομέξειν" τὴν δὲ καϑέψησιν τῶν μελῶν μεμυϑοποιῆσϑαι διὰ τὸ τοὺς πλείστους ἕψειν τὸν οἷνον καὶ μίσγοντας εὐωδεστέ- 10 ραν αὐτοῦ καὶ βελτίονα τὴν φύσιν κατασκευάξειν. τὸ δὲ τὰ ὑπὸ τῶν γηγενῶν λυμανϑέντα τῶν μελῶν ἁρμοσϑέντα πάλιν ἐπὶ τὴν προγεγενημένην φύσιν ἀποκαϑίστασϑαι παρεμφαίνειν ὅτι πάλιν ἡ γῆ τὴν τρυγηϑεῖσαν ἄμπελον καὶ τμηϑεῖσαν ταῖς κατ᾽ ἔτος 16 ὥραις εἰς τὴν προὐύπάρξασαν ἐν τῷ καρποφορεῖν ἀκμὴν ἀποκαϑίστησι. καϑόλου γὰρ ὑπὸ τῶν ἀρ- χαίων ποιητῶν καὶ μυϑογράφων τὴν Ζήμητραν γῆν μητέρα προσαγορεύεσϑαι. σύμφωνα δὲ τούτοις εἶναι τά τε δηλούμενα διὰ τῶν Ὀρφικῶν ποιημάτων καὶ 30 τὰ παρεισαγόμενα κατὰ τὰρ τελετάς, περὶ ὧν οὐ ϑέμις τοῖς ἀμνήτοις ἱστορεῖν τὰ κατὰ μέρορ. ὁμοίως ὃς καὶ τὴν ἐκ Σεμέλης γένεσιν εἰς φυσικὰς ἀρχὰς ἀνάγουσιν, ἀποφαινόμενοι Θυώνην ὑπὸ τῶν ἀρχαίων τὴν γῆν ὠνομάσϑαι, καὶ τεϑεῖσϑαι τὴν προσηγορίαν 239 [καὶ] Σεμέλην μὲν ἀπὸ τοῦ σεμνὴν εἶναι τῆς ϑεοῦ 56
oo
e
1 ἀνάγουσι ΠΠ 8 ve] vg D ὄμβρου CF 1 διὰ — vouítew del. Reiske 10 καὶ μέσγοντας om. II 11 κατα- σκευάξοντας Π 12 τὸ δὲ τὰ Dindorf, τὰ δ᾽ libri 14 πά- Aw ὅτι vulg.; πάλιν del. Dind. — 95 τὴν πρ.] διττὴν πρ. Wurm 26 καὶ del. Eich.
III 62. 63. 369
ταύτης τὴν ἐπιμέλειαν καὶ τιμήν, Θυώνην δ᾽ ἀπὸ τῶν ϑυομένων αὐτῇ ϑυσιῶν καὶ ϑυηλῶν. δὶς δ᾽ 10 αὐτοῦ τὴν γένεσιν ἐκ Διὸς παραδεδόσϑαι διὰ τὸ δοκεῖν μετὰ τῶν ἄλλων ἐν τῷ κατὰ τὸν Ζ]ευκαλίωνα 5 κατακλυσμῷ φϑαρῆναι καὶ τούτους τοὺς καρπούς, καὶ μετὰ τὴν ἐπομβρίαν πάλιν ἀναφύντων ὡσπερεὶ δευτέραν ἐπιφάνειαν ταύτην ὑπάρξαι τοῦ ϑεοῦ παρ᾽ ἀνθρώποις, καϑ᾿ ἣν ἐκ τοῦ Ζιὸς μηροῦ γενέσϑαι πάλιν τὸν ϑεὸν [τοῦτον] μεμυϑοποιῆσϑαι. οἵ μὲν ιο οὖν τὴν χρείαν καὶ δύναμιν τοῦ κατὰ τὸν οἶνον εὑρήματος ἀποφαινόμενοι ΖΙιόνυσον ὑπάρχειν τοι- αὕτα περὶ αὐτοῦ μυϑολογοῦσι. τῶν δὲ μυϑογρά- θ8 gov oí σωματοειδῆ τὸν ϑεὸν παρεισάγοντες τὴν μὲν εὕρεσιν τῆς ἀμπέλου καὶ φυτείαν καὶ πᾶσαν ιότὴν περὶ τὸν οἶνον πραγματείαν συμφώνως αὐτῷ προσάπτουσι, περὶ δὲ τοῦ πλείους γεγονέναι Ζιο- νύσους ἀμφισβητοῦσιν. ἔνιοι μὲν γὰρ ἕνα καὶ τὸν 2 αὐτὸν ἀποφαίνονται γενέσϑαι τόν τε καταδείξαντα τὰ κατὰ τὰς οἰνοποιίας καὶ συγκομιδὰς τῶν ξυλέ- 30 νῶν καλουμένων καρπῶν καὶ τὸν στρατευσάμενον : ἐπὶ πᾶσαν τὴν οἰκουμένην, ἔτι δὲ τὸν τὰ μυστήρια καὶ τελετὰς καὶ βακχείας εἰδηγησάμενον" ἔνιοι δέ, καϑάπερ προεῖπον, τρεῖς ὑποστησάμενοι γεγονέναι κατὰ διεστηκότας χρόνους, ἑκάστῳ προσάπτουσιν 35 ἰδίας πράξεις" καί φασι τὸν μὲν ἀρχαιότατον Ἰνδὸν 8 γεγονέναι, καὶ τῆς χώρας αὐτομάτως διὰ τὴν εὐ- κρασίαν φερούσης πολλὴν ἄμπελον πρῶτον τοῦτον ἀποϑλῖψαι βότρυας καὶ τὴν χρείαν τῆς περὶ τὸν
2 φυομένων D 8 παραδέδοσθαι Ὁ — 9 rovrov om. CD. Dioponvs I. 94
910 DIODORÍ SICULI
οἶνον φύσεως ἐπινοῆσαι, ὁμοίως δὲ καὶ τῶν σύκων καὶ τῶν ἄλλων ἀκροδρύων τὴν καϑήκουσαν ἐπιμέ- λειαν ποιήσασϑαι, καὶ καϑόλου τὰ πρὸς τὴν συγκο- μιδὴν καὶ παράϑεσιν τούτων τῶν καρπῶν ἐπινοῆσαι. τὸν αὐτὸν δὲ καὶ καταπώγωνα λέγουσι γενέσθαι 5 διὰ τὸ τοῖς "Ivóote νόμιμον εἶναι μέχρι τῆς τελευτῆς
4 ἐπιμελῶς ὑποτρέφειν τοὺς πώγωνας. τὸν δ᾽ οὖν Διόνυσον ἐπελθόντα μετὰ στρατοπέδου πᾶσαν τὴν οἰκουμένην διδάξαι τήν τε φυτείαν τῆς ἀμπέλου καὶ τὴν ἐν ταῖς ληνοῖς ἀπόϑλιψιν τῶν βοτρύων" 10 ἀφ᾽ οὗ “ηναῖον αὐτὸν ὀνομασϑῆναι. ὁμοίως δὲ καὶ τῶν ἄλλων εὑρημάτων μεταδόντα πᾶσι τυχεῖν αὐτὸν μετὰ τὴν ἐξ ἀνθρώπων μετάστασιν ἀϑανάτου
5 τιμῆς παρὰ τοῖς εὖ παϑοῦσιν. δείκνυσθαι δὲ παρ’ Ἰνδοῖς μέχρι τοῦ γῦν τόν vs τόπον ἐν ᾧ συνέβη τι γενέσϑαι τὸν ϑεὸν καὶ προσηγορίας πόλεων ἀπ᾽ αὐτοῦ κατὰ τὴν τῶν ἐγχωρίων διάλεκτον" καὶ πολλὰ ἕτερα διαμένειν ἀξιόλογα τεκμήρια τῆς παρ᾽ ᾿ἸΙνδοῖς
64 γενέσεως, περὶ ὧν μακρὸν ἂν εἴη γράφειν. δεύτε- ρον ὃὲ μυϑολογοῦσι γενέσϑαι Διόνυσον ἐκ Διὸς so καὶ Φερσεφόνης, ὡς δέ τινες, ἐκ Ζήμητρορ. τοῦτον Óà παρεισάγουσι πρῶτον βοῦς ὑπ’ ἄροτρον ζεῦξαι, τὸ πρὸ τοῦ ταῖρ χερσὶ τῶν ἀνθρώπων τὴν γῆν κατεργαξομένων. πολλὰ ὃδὲ καὶ ἄλλα φιλοτέχνως 38: ἐπινοῆσαι τῶν πρὸρ τὴν γεωργίαν χρησίμων, δι᾽ s5
1 τῶν Dindorf, τὴν τῶν libri 2 τῶν] τὴν τῶν C ἐπιμέλειαν Dindorf, ἐπιμέλειαν καὶ παράδοξον παράδοσιν Ὦ, ἐπιμέλειαν καὶ παράδοσιν 1 4 καὶ παράθεσιν add. Dind. ἐπινοῆσαι] διὸ καὶ ληναῖον ὀνομασθῆναι add. co- dices — 5 γενέσθαι om. II 16 ἀπ᾿ Dindorf, ὑπ᾽ codices 20 γενέσθαι om. Ὁ 928 τοῦ] τούτου D
111 68. 64. 311
Qv ἀπολυϑῆναι τοὺς ὄχλους τῆς πολλῆς κακοπα- ϑείαρ' ἀνθ᾽ ὧν τοὺς εὖ παϑόντας ἀπονεῖμαι τιμὰς 3 ἰσοϑέους αὐτῷ καὶ ϑυσίας, προϑύμως ἁπάντων ἀν- ϑρώπων διὰ τὸ μέγεϑος τῆς εὐεργεσίας ἀπονειμάν- ὅτων τὴν ἀθανασίαν. παράσημον δ᾽ αὐτῷ ποιῆσαι κέρατα τοὺς κατασχευάξοντας τὰς γραφὰς ἢ τοὺς ἀνδριάντας, ἅμα μὲν δηλοῦντας ἑτέραν Ζ]ονύσου φύσιν, ἅμα δὲ ἀπὸ τῆς περὶ τὸ ἄροτρον εὑρέσεως ἐμφαίνοντας τὸ μέγεϑος τῆς ἐπινοηϑείδης τοῖς γε- 10 ὠὡργοῖς εὐχρηστίας. τρίτον δὲ γενέσϑαι Ζιόνυσόν φασιν ἐν Θήβαις ταῖς Βοιωτίαις ἐκ Ζιὸς καὶ Σεμέ- λης τῆς Κάδμου. μυϑολογοῦσι γὰρ ἐρασϑέντα Ζία μιγῆναι πλεονάκις αὐτῇ διὰ τὸ κάλλος, τὴν δ᾽ Ἥραν ξηλοτυποῦσαν καὶ βουλομένην τιμωρίᾳ περιβαλεῖν 15 τὴν ἄνϑρωπον, ὁμοιωθῆναι μέν τινι τῶν ἀποδοχῆς τυγχανουσῶν παρ᾽ αὐτῇ γυναικῶν, παρακρούσασϑαι ὃὲ τὴν Σεμέλην" εἰπεῖν γὰρ πρὸς αὐτὴν ὅτι καϑῆ- xov ἦν τὸν Δία μετὰ τῆς αὐτῆς ἐπιφανείας vs καὶ τιμῆς ποιεῖσϑαι τὴν ὁμιλίαν ἧπερ χρᾶται κατὰ τὴν 80 πρὸς τὴν Ἥραν συμπεριφοράν. διὸ καὶ τὸν μὲν Ζία, τῆς Σεμέλης ἀξιούσης τυγχάνειν τῶν ἴσων Ἥρᾳ τιμῶν, παραγενέσϑαι μετὰ βροντῶν καὶ κεραυ- νῶν, τὴν δὲ Σεμέλην οὐχ ὑπομείνασαν τὸ μέγεϑος τῆς περιστάσεως τελευτῆσαι καὶ τὸ βρέφος ἐκτρῶσαι 35 πρὸ τοῦ καϑήκοντος χρόνου. καὶ τοῦτο μὲν τὸν Ζία ταχέως εἰς τὸν ἑαυτοῦ μηρὸν ἐγκρύψαι" μετὰ ὃξ ταῦτα τοῦ κατὰ φύσιν τῆς γενέσεως χρόνου τὴν
7 ἑτέρου CF 10 γενέσθαι] λέγεσθαι Ὁ 1 ὦμοιω- θῆναι vulg. 16 αὐτῆς CF 18 αὐτῆς om. CF 41 τὴν om. CF.
94*
812 DIODORI SICULI
τελείαν αὔξησιν ποιήσαντος ἀπενεγκεῖν τὸ βρέφος e eig Νῦσαν τῆς ᾿Αραβίας. ἐνταῦϑα δ᾽ ὑπὸ νυμφῶν τραφέντα τὸν παῖδα προσαγορευϑῆναι μὲν ἀπὸ τοῦ πατρὸς καὶ τοῦ τόπου “΄ιόνυσον, γενόμενον δὲ τῷ κάλλει διάφορον τὸ μὲν πρῶτον ἐν χορείαις καὶ γυναικῶν ϑιάσοις καὶ παντοδαπῇ τρυφῇ καὶ παιδιᾷ διατελεῖν" μετὰ δὲ ταῦτα στρατόπεδον ἐκ τῶν γυναι- κῶν συναγαγόντα καὶ ϑύρσοις καϑοπλίσαντα στρα- 7 τείαν ἐπὶ πᾶσαν ποιήδσασϑαι τὴν οἰκουμένην. κατα- δεῖξαι δὲ καὶ τὰ περὶ τὰς τελετὰς καὶ μεταδοῦναι 10 τῶν μυστηρίων τοῖς εὐσεβέσι τῶν ἀνθρώπων καὶ δίκαιον βίον ἀσκοῦσι, πρὸς δὲ τούτοις πανταχοῦ πανηγύρεις ἄγειν καὶ μουσικοὺς ἀγῶνας συντελεῖν, καὶ τὸ σύνολον συλλύοντα τὰ νείκη τῶν ἐϑνῶν καὶ πόλεων ἀντὶ τῶν στάσεων καὶ τῶν πολέμων ὁμόνοιαν 15 65 καὶ πολλὴν εἰρήνην κατασκευάξειν. διαβοηϑείδσης ὃὲ κατὰ πάντα τόπον τῆς τοῦ ϑεοῦ παρουσίας, καὶ διότι πᾶσιν ἐπιεικῶς προσφερόμενος πολλὰ συμ- βάλλεται πρὸς τὴν ἐξημέρωσιν τοῦ κοινοῦ βίου, πανδημεὶ συναντᾶν αὐτῷ καὶ προσδέχεσθαι μετὰ so πολλῆς χαρᾶς. ὀλίγων δ᾽ ὄντων τῶν δι’ ὑπερη- φανίαν καὶ ἀσέβειαν καταφρονούντων καὶ φασκόντων τὰς μὲν βάκχας δι’ ἀκρασίαν αὐτὸν περιάγεσϑαι, τὰς δὲ τελετὰς καὶ τὰ μυστήρια φϑορᾶς ἕνεκα τῶν 981 ἀλλοτρίων γυναικῶν καταδεικνύειν, κολάξεσϑαι τοὺς 56 τοιούτους ὑπ᾽ αὐτοῦ παραχρῆμα. ἐνίοτε γὰρ τῇ τῆς ϑείας φύσεως ὑπεροχῇ χρώμενον τιμωρεῖσϑαι τοὺς ἀσεβεῖς, ποτὲ μὲν αὐτοῖς ἐμβάλλοντα μανίαν, ποτὲ
Θι
κϑ
e»
13 πανηγύρεις ἄγειν πανταχοῦ D 14 τὰ Bekker, τώ τὲ libi 16 παρασκευάξειν II 27 ϑείας om. vulg.
III 64. 65. 3138
ὃξ ταῖς τῶν γυναικῶν χερσὶ ξῶντας διαμελίξοντα᾽" ἐνίοτε δὲ καὶ διὰ τῆς στρατηγικῆς ἐπινοίας παρα- δόξως ἀναιρεῖν τοὺς ἐναντιοπραγοῦντας. ἀναδιδόναι γὰρ ταῖς βάκχαις ἀντὶ τῶν ϑύρσων λόγχας τῷ κιττῷ 5 κεκαλυμμένας τὴν ἀκμὴν τοῦ σιδήρου" διὸ καὶ τῶν βασιλέων διὰ τὴν ἄγνοιαν καταφρονούντων ὡς ἂν γυναικῶν, καὶ διὰ τοῦτ᾽ ἀπαραδκεύων ὄντων, ἀνελ- πίστως ἐπιτιϑέμενον κατακχοντίξειν. τῶν δὲ κολα- σϑέντων ὑπ᾽’ αὐτοῦ φασιν ἐπιφανεστάτους εἶναι 10 Πενϑέα μὲν παρὰ τοῖς Ἕλλησι, ΜΜύρρανον δὲ τὸν βασιλέα παρ᾽ Ἰνδοῖς, 4vxobtoyov δὲ παρὰ τοῖς Θραξί. μυϑολογοῦσι γὰρ τὸν Ζιιίόνυσον ἐκ τῆς 4o(ag μέλ- λοντα τὴν δύναμιν διαβιβάξειν εἰς τὴν Εὐρώπην, συνθέσϑαι φιλίαν πρὸς “υκοῦργον τὸν Θράκης 15 βασιλέχ τῆς ἐφ᾽’ ᾿Ἑλλησπόντῳ᾽ διαβιβάσαντος δὲ αὐτοῦ πρώτας τὰς βάκχας ὡς εἰς φιλίαν χώραν, τὸν μὲν “υκοῦργον παραγγεῖλαι τοῖς στρατιώταις νυκτὸς ἐπιϑέσϑαι καὶ τόν τε Διόνυσον καὶ τὰς μαινάδας πάδας ἀνελεῖν, τὸν δὲ Διόνυσον παρά 80 τύνος τῶν ἐγχωρίων, ὃς ἐκαλεῖτο Χάροψ, μαϑόντα τὴν ἐπιβουλὴν καταπλαγῆναι διὰ τὸ τὴν δύναμιν ἐν τῷ πέραν εἶναι, παντελῶς δ᾽ ὀλίγους αὐτῷ τῶν φίλων συνδιαβεβηκέναι. διόπερ λάϑρᾳ τούτου δια- πλεύδαντος πρὸς τὸ σφέτερον στρατόπεδον, τὸν μὲν 85 Πυκοῦργόν φασιν ἐπιϑέμενον ταῖς μαινάσιν ἐν τῷ καλουμένῳ Νυσίῳ πάσας ἀποκτεῖναι, τὸν δὲ Διόνυ- 60v περαιώσαντα τὰς δυνάμεις μάχῃ κρατῆσαι τῶν Θρακῶν, καὶ τὸν 4vxoboyov ξωγρήδσαντα τυφλῶσαί
ὅ διὸ om. II 14 τὸν Θράκης --- 17 Μυκοῦργον om. AD 19 μαινάδας] βάκχας Ὁ 20 Θάροψ Π 22 ἐν] μὲν ἐν f.
314 DIODOBRI SICULI
τε καὶ πᾶσαν. αἰκίαν εἰδενεγκάμενον ἀνασταυρῶσαι. 6 μετὰ δὲ ταῦτα τῷ μὲν Χάροπι χάριν ἀποδιδόντα τῆς εὐεργεσίας παραδοῦναι τὴν τῶν Θραχῶν βασι- λείαν καὶ διδάξαι τὰ κατὰ τὰς τελετὰς ὄργια" Χάρο- πος δ᾽ υἱὸν γενόμενον Οἴαγρον παραλαβεῖν τήν τε δ βασιλείαν καὶ τὰς ἐν τοῖς μυστηρίοις παραδεδομένας τελετάς, ἃς ὕστερον Ὀρφέα τὸν Οἰάγρου μαϑόντα παρὰ τοῦ πατρός, καὶ φύδει καὶ παιδείᾳ τῶν ἁπάν- τῶν διενεγκόντα, πολλὰ μεταϑεῖναι τῶν ἐν τοῖς ὀργίοις᾽ διὸ καὶ τὰς ὑπὸ τοῦ Διονύσου γενομένας 10 1 τελετὰς Ὀρφικὰς προσαγορευϑῆναι. τῶν δὲ ποιη- τῶν τινες, ὧν ἐστι καὶ ᾿Αντίμαχος, ἀποφαίνονται τὸν Δυχοῦργον οὐ Θράκης, ἀλλὰ τῆς ᾿Φραβίας γε- γονέναι βασιλέα, καὶ τῷ vs Διονύσῳ καὶ ταῖς βάκ- χαις τὴν ἐπίθεσιν ἐν τῇ κατὰ τὴν ᾿ἀραβίαν Νύσῃ 588 πεποιῆσϑαι. τὸν δ᾽ οὖν Διόνυσόν φασι κολάσαντα 16 μὲν τοὺς ἀσεβεῖς, ἐπιεικῶς δὲ προσενεχϑέντα τοῖς ἄλλοις ἀνθρώποις, ἐκ τῆς ᾿Ινδικῆς ἐπ᾽ ἐλέφαντος 8 τὴν εἰς Θήβας ἐπάνοδον ποιήσασϑαι. τριετοῦς δὲ διαγεγενημένου τοῦ σύμπαντος χρόνου, φασὶ τοὺς 530 Ἕλληνας ἀπὸ ταύτης τῆς αἰτίας ἄγειν τὰς τριετηρί- δας. μυϑολογοῦσι δ᾽ αὐτὸν καὶ λαφύρων ἠϑροι- κότα πλῆϑος ὡς ἂν ἀπὸ τηλικαύτης στρατείας, πρῶ- τον τῶν ἁπάντων καταγαγεῖν ϑρίαμβον εἰς τὴν πατρίδα. 25 66 Abra, μὲν οὖν αἵ γενέσεις συμφωνοῦνται ud- λιστα παρὰ τοῖς παλαιοῖς" ἀμφισβητοῦσι δὲ καὶ πό- λεις οὐκ ὀλίγαι '"EAAqv(Osg τῆς τούτου τεκνώσεως"
1 προσενεγκ. Hertlein 2 Θάροπι Π1 ἀποδόντα Il. 4 Θαά- ροπος 1] 5b5*vs0m.D θ τολετὰς mzoQ.vulg. 34 τῶν] τὸν vulg.
III 65. 66. 315
καὶ γὰρ Ἠλεῖοι καὶ Νάξιοι, πρὸς δὲ τούτοις oí τὰς ᾿Ελευϑερὰς οἰκοῦντες καὶ Τήιοι καὶ πλείους ἕτεροι παρ᾽ ἑαυτοῖς ἀποφαίνονται τεκνωϑῆναι. καὶ Τήιοι 2 μὲν τεκμήριον φέρουσι τῆς παρ᾽ αὐτοῖς γενέσεως δ τοῦ ϑεοῦ τὸ μέχρι τοῦ νῦν τεταγμένοις χρόνοις év. τῇ πόλει πηγὴν αὐτομάτως ἐκ τῆς γῆς οἴνου ῥεῖν εὐωδίᾳ διαφέροντος" τῶν δ᾽ ἄλλων οἵ μὲν ἱερὰν Διονύσου δεικνύουσι τὴν χώραν, οἵ δὲ ναοὺς καὶ τεμένη διαφερόντως ἐκ παλαιῶν χρόνων αὐτῷ καϑι- 10 δρυμένα. καϑόλου δ᾽ ἐν πολλοῖς τόποις τῆς οἰκου- 8 μένης ἀπολελοιπότος τοῦ ϑεοῦ σημεῖα τῆς ἰδίας εὐεργεσίας ἅμα καὶ παρουσίας, οὐδὲν παράδοξον ἑκάστους νομίξειν οἰκειότητά τινα γεγονέναι τῷ 41ιο- νύσῳ πρὸς τὴν ἑαυτῶν πόλιν τε καὶ χώραν. μαρ- 15 τυρεῖ δὲ τοῖς ὑφ᾽ ἡμῶν λεγομένοις καὶ ὃ ποιητὴς ἐν τοῖς ὕμνοις, λέγων περὶ τῶν ἀμφισβητούντων τῆς τούτου γενέσεως καὶ ἅμα τεκνωϑῆναι παρειό- ἄγων αὐτὸν ἐν τῇ κατὰ τὴν ᾿4ραβίαν Νύσῃ, οὗ μὲν γὰρ Ζρακάνῳ σ᾽, οἵ δ᾽ ᾿Ικάρῳ ἠνεμοέσσῃ 40 φαάσ᾽, οἱ δ᾽ ἐν Νάξῳ, δῖον γένος, εἰραφιῶτα, ; o δέ σ᾽ ἐπ᾽ Aga ποταμῷ βαϑυδινήεντι κυσαμένην Σεμέλην τεκέειν Zh τερπικεραύνῳ, ἄλλοι δ᾽ ἐν Θήβῃσιν, ἄναξ, σε λέγουσι γενέσϑαι, ψευδόμενοι" σὲ δ᾽ ἔτικτε πατὴρ ἀνδρῶν τὲ ϑεῶν τε 35 πολλὸν ἀπ᾽ ἀνθρώπων κρύπτων λευκώλενον Ἥρην. ἔστι δέ τις Νύση, ὕπατον ὅρος, ἀνθϑέον ὕλῃ, τηλοῦ Φοινίκης, σχεδὸν “ἰγύπτοιο ῥοάων.
6 αὐτομάτην TII 14 τε om. CF 16 λεγομένοις om. II 19 of μὲν... σ᾽] ἄλλοι uiv γὰρ διαικανωσσε D 20 φάσ᾽ Rhod., φασέν codices 99 totum versum om. II 26 δὲ τῆς Νύσης ἄβατον ogog II.
916 DIODORI SICULI
4 οὐκ ἀγνοῶ δ᾽ ὅτι xal τῶν τὴν Διβύην νεμομένων
oí παρὰ τὸν ὠκεανὸν οἰκοῦντες ἀμφισβητοῦσι τῆς
τοῦ ϑεοῦ γενέσεως, καὶ τῆν Νῦσαν καὶ τἄλλα τὰ περὶ αὐτοῦ μυϑολογούμενα παρ᾽ ἑαυτοῖς δεικνύουσι
γεγενημένα, καὶ πολλὰ τεκμήρια τούτων μέχρι τοῦ ὁ
καϑ’ ἡμᾶρ βίου διαμένειν κατὰ τὴν χώραν φασί"
πρὸς δὲ τούτοις ὅτι πολλοὶ τῶν παλαιῶν παρ᾽ Ἔλ-
Age. μυϑογράφων καὶ ποιητῶν συμφωνούμενα τού-
τοις ἱστοροῦσι καὶ τῶν μεταγενεστέρων συγγραφέων 93i
οὐκ ὀλίγοι. διόπερ, ἵνα μηδὲν παραλίπωμεν τῶν 10
ἱστορημένων περὶ Διονύσου, διέξιμεν ἐν κεφαλαίοις
τὰ παρὰ τοῖς Λίβυσι λεγόμενα καὶ τῶν ᾿Ελληνικῶν συγγραφέων ὅσοι τούτοις σύμφωνα γεγράφασι καὶ
Διονυσίῳ τῷ συνταξαμένῳ τὰς παλαιὰς μυϑοποιίας.
οὗτος γὰρ τά τε περὶ τὸν Ζιόνυσον καὶ τὰς "dyua- 15
Cóvag, ἔτι δὲ τοὺς ᾿ΔΦργοναύτας καὶ τὰ κατὰ τὸν
Ἰλιακὸν πόλεμον πραχϑέντα καὶ πόλλ᾽ ἕτερα συν-
τέτακται, παρατιϑεὶς τὰ ποιήματα τῶν ἀρχαίων, τῶν
τε μυϑολόγων καὶ τῶν ποιητῶν. .
61 Φησὶ τοίνυν παρ᾽ Ἕλλησι πρῶτον εὑρετὴν γε- 20 νέσϑαι Aívov δυϑμῶν καὶ μέλους. ἔτι δὲ Κάδμου κομίσαντος ἐκ Φοινίκης τὰ καλούμενα γράμματα πρῶτον εἰς τὴν ᾿Ελληνικὴν μεταϑεῖναι διάλεκτον, καὶ τὰς προσηγορίας ἑκάστῳ τάξαι καὶ τοὺς χαρα- κτῆρας διατυπῶσαι. κοινῇ μὲν οὖν τὰ γράμματα 55 Φοινίκεια κληθῆναι διὰ τὸ παρὰ τοὺς Ἕλληνας ἐκ Φοινίκων μετενεχϑῆναι, ἰδίᾳ δὲ τῶν Πελασγῶν
σι
e
7 παρ᾽] τῶν παρ᾽ D 8 σύμφωνα F 10 παραλείπωμεν D 11 ἱστορουμένων Ὁ 14 τῷ συνταξαμένῳ om. D μυϑοῖλο- yíag D 11 συνέταξε ΟἽ 96 φοινικῆα D, φοινέκια CF.
III 66. 67. 211
πρώτων χρηδαμένων τοῖς μετατεϑεῖσι χαρακτῆρσι Πελασγικὰ προσαγορευϑῆναι. τὸν ὃὲ Μίνον ἐπὶ 2 ποιητικῇ καὶ μελῳδίᾳ ϑαυμασϑέντα μαϑητὰς σχεῖν πολλούς, ἐπιφανεστάτους δὲ τρεῖς, Ἡρακλέα, Θαμύ- ὅραν, Ὀρφέα. τούτων δὲ τὸν μὲν Ἡρακλέα κιϑαρί- ξειν μανθάνοντα διὰ τὴν τῆς ψυχῆς βραδυτῆτα μὴ δύνασθαι δέξασθαι τὴν μάϑησιν, ἔπειϑ᾽ ὑπὸ τοῦ Λίνου πληγαῖς ἐπιτιμηϑέντα διοργισϑῆναι καὶ τῇ κιϑάρα τὸν διδάσκαλον πατάξαντα ἀποκτεῖναι, Θα- 8 10 μύραν δὲ φύσει διαφόρῳ κεχορηγημένον ἐκπονῆσαι τὰ περὶ τὴν μουσικήν, καὶ κατὰ τὴν ἐν τῷ μελῳ- δεῖν ὑπεροχὴν φάσκειν ἑαυτὸν τῶν Μουσῶν ἐμμε- λέστερον ἄδειν. διὸ καὶ τὰς θεὰς αὐτῷ χολωϑείσας τήν τε μουσικὴν ἀφελέσϑαι καὶ πηρῶσαι τὸν ἄνδρα, 15 καϑάπερ καὶ τὸν Ὅμηρον τούτοις προσμαρτυρεῖν λέγοντα ἔνϑα τε [Μοῦδαι ἀντόμεναι Θάμυριν τὸν Θρήικα παῦσαν ἀοιδῆς, καὶ ἔτι 0 αἱ δὲ χολωσάμβδναι πηρὸν ϑέσαν, αὐτὰρ ἀοιδὴν ϑεσπεσίην ἀφέλοντο καὶ ἐκλέλαϑον κυϑαριστύν. περὶ δὲ Ὀρφέως τοῦ τρίτου μαϑητοῦ τὰ κατὰ μέρος 4 ἀναγράψομεν, ὅταν τὰς πράξεις αὐτοῦ διεξίωμεν. τὸν δ᾽ οὖν Aívov φασὶ τοῖς Πελασγικοῖς γράμμασι 85 συνταξάμενον τὰς τοῦ πρώτου Ζονύσου πράξεις καὶ τὰς ἄλλας μυϑολογίας ἀπολιπεῖν ἐν τοῖς ὑπομνήμασιν. οϑιὁμοίως δὲ τούτοις χρήσασϑαι τοῖς Πελασγικοῖς γράμ- 5
4 et 9 Θάμυριν CF 6 Ὀρφέα] καὶ Ὀρφέα vulg. 11 κατὰ] τὰ κατὰ D 12 ἑαυτὸν] δ᾽ αὐτὸν D 14 τὸν ἄνδρα om. II 19 καὶ ἔτει om. D 99 τὰ add. Dind.
918 DIODOBRI SICULI
μασι τὸν Ὀρφέα καὶ Προναπίδην τὸν Ὁμήρου διδά- όκαλον, εὐφυῆ γεγονότα μελοποιόν" πρὸς δὲ τούτοις Θυμοίτην τὸν Θυμοίτου τοῦ “αομέδοντος, κατὰ τὴν ἡλικίαν γεγονότα τὴν Ὀρφέως, πλανηϑῆναι κατὰ πολλοὺς τόπους τῆς οἰκουμένης, καὶ παραβαλεῖν τῆς 5 Διβύης εἰς τὴν πρὸς ἑσπέραν χώραν ἕως ὠκεανοῦ" ϑεάσασϑαι δὲ καὶ τὴν Νῦσαν, ἐν fj μυϑολογοῦσιν oí ἐγχώριοι ἀρχαῖον τραφῆναι τὸν Διόνυσον, καὶ τὰς κατὰ μέρος τοῦ ϑεοῦ τούτου πράξεις μαϑόντα παρὰ τῶν Νυσαέων συντάξασϑαι τὴν Φρυγίαν ὀνο- μαξομένην ποίησιν, ἀρχαϊκοῖς τῇ ve διαλέχτῳ καὶ 68 τοῖς γράμμασι χρησάμενον. φησὶ δ᾽ οὖν "4uuove βασιλεύοντα τοῦ μέρους τῆς “ιβύης Οὐρανοῦ γῆμαι ϑυγατέρα τὴν προσαγορευομένην Ῥέαν, ἀδελφὴν οὖσαν Κρόνου τε καὶ τῶν ἄλλων Τιτάνων. ἐπιόντα 15 δὲ τὴν βασιλείαν εὑρεῖν πλησίον τῶν Κεραυνίων καλουμένων ὀρῶν παρϑένον τῷ κάλλει διαφέρουσαν 4 ᾿Δμάλϑειαν ὄνομα. ἐρασϑέντα δ᾽ αὐτῆς καὶ πλησιά- ὄαντα γεννῆσαι παῖδα τῷ vs κάλλει καὶ τῇ ῥώμῃ ϑαυμαστόν, καὶ τὴν μὲν ᾿“μάλϑειαν ἀποδεῖξαι κυρίαν so τοῦ σύνεγγυς τόπου παντός, ὄντος τῷ σχήματι παρα- πλησίου κέρατι βοός, ἀφ᾽ ἧς αἰτίας Εσπέρου κέρας προσαγορευϑῆναι' διὰ δὲ τὴν ἀρετὴν τῆς χώρας εἷναι πλήρη παντοδαπῆς ἀμπέλου καὶ τῶν ἄλλων δένδρων τῶν ἡμέρους φερόντων καρπούρ. τῆς δὲ 536 προειρημένης γυναικὸς τὴν δυναστείαν παραλαβού-
μὰ
0
e
1 προνοπέδην D 4 τὴν D, τοῦ vulg. ὅ καὶ παρα- βαλεῖν — 6 χώραν om. C 6 γώραν Rhod., χώραν τῆς οἰκουμένης codices 8 ἀρχαῖοι f. del. 11 ἀρχαικοῖς Dindorf, ἀρχαικῶς libri Cr 12, 8) 18 vov om. C. 18 pP codices (ut intra).
III 67. 68. 69... 919
626, ἀπὸ ταύτης τὴν χώραν ᾿“μαλϑείας κέρας ὀνομα- σϑῆναι" διὸ καὶ τοὺς μεταγενεστέρους ἀνθρώπους διὰ τὴν προειρημένην αἰτίαν τὴν κρατίστην γῆν καὶ παντοδαποῖς καρποῖς πλήϑουσαν ὡσαύτως ᾿4μαλ- 5 ϑείας κέρας προσαγορεύειν. τὸν δ᾽ οὖν "4uuovo 4 φοβούμενον τὴν τῆς Ῥέας ξηλοτυπίαν κρύψαι τὸ γεγονός, καὶ τὸν παῖδα λάϑρᾳ μετενεγκεῖν εἴς τινα πόλιν Νῦσαν, μακρὰν ἀπ᾿ ἐκείνων τῶν τόπων ἀπηρτημένην. κεῖσθαι δὲ ταύτην ἔν τινι νήσῳ 5 10 περιεχομένῃ μὲν ὑπὸ τοῦ Τρίτωνος ποταμοῦ, περι- κρήμνῳ δὲ καὶ x«9' ἕνα τόπον ἐχούσῃ στενὰς εἰσβο- λάς, ὃς ὠνομάσθαι πύλας Νυσίας. εἶναι δ᾽ ἐν αὐτῇ χώραν εὐδαίμονα λειμῶσί τε μαλακοῖς διειλημμένην καὶ πηγαίοις ὕδασιν ἀρδευομένην δαψιλέσι, δένδρα 15 τὲ, καρποφόρα παντοῖα καὶ πολλὴν ἄμπελον αὐτοφυῆ, καὶ ταύτης τὴν πλείστην ἀναδενδράδα. ὑπάρχειν 6 23802 καὶ πάντα τὸν τόπον εὔπνουν, ἔτι δὲ καϑ'’ ὑπερ- βολὴν ὑγιεινόν" καὶ διὰ τοῦτο τοὺς ἐν αὐτῷ κατοι- κοῦντας μακροβιωτάτους ὑπάρχειν τῶν πλησιοχώρων. so εἶναι δὲ τῆς νήσου τὴν μὲν πρώτην εἰσβολὴν αὐ- λωνοειδῆ, σύσκιον ὑψηλοῖς καὶ πυκνοῖς δένδρεσιν, ὥστε τὸν ἥλιον μὴ παντάπασι διαλάμπειν διὰ τὴν συνάγκειαν, αὐγὴν δὲ μόνην ὁρᾶσϑαι φωτός. πάντῃ 69 δὲ κατὰ τὰς παρόδους προχεῖσϑαι πηγὰς ὑδάτων s5 τῇ γλυκύτητι διαφόρων, ὥστε τὸν τόπον εἶναι τοῖς βουλομένοις ἐνδιατρῖψαι προσηνέστατον. ἑξῆς δ᾽ ὑπάρχειν ἄντρον τῷ μὲν σχήματι κυκλοτερές, τῷ
6 τῆς om. vulg. 19 Νυσείας CF 14 πηγαίοις Dind. (c. 10, 4); κηπίοις D, κηπείοις C, κηπείαις F5 κρη- veíotg fort. (cfÉ. XI 95, 4) 17 τὸν add. Dind.
t2
eo
«n»
380 DIODORI SICULI
0b μεγέϑει καὶ τῷ κάλλει ϑαυμαστόν. ὑπερκεῖσθαι γὰρ αὐτοῦ πανταχῇ κρημνὸν πρὸς ὕψος ἐξαίσιον, πέτρας ἔχοντα τοῖς χρώμασι διαφόρους" ἐναλλὰξ γὰρ ἀποστίλβειν τὰς μὲν ϑαλαττίᾳ πορφύρᾳ τὴν χρόαν
ἐχούσας παραπλήσιον, τὰς δὲ κυανῷ, τινὰς δ᾽ ἄλ- δ
λαις φύσεσι περιλαμπομέναις, ὥστε μηδὲν εἶναι χρῶμα τῶν ἑωραμένων παρ᾽ ἀνθρώποις περὶ τὸν τόπον ἀθεώρητον. πρὸ δὲ τῆς εἰσόδου πεφυκέναι δένδρα ϑαυμαστά, τὰ μὲν κάρπιμα, τὰ δὲ ἀειϑαλῆ, πρὸς αὐτὴν μόνον τὴν ἀπὸ τῆς θέας τέρψιν ὑπὸ τῆς φύσεως δεδημιουργημένα᾽ ἐν δὲ τούτοις ἐννεοτ- τεύειν ὄρνεα παντοδαπὰ ταῖς φύσεσιν, à τὴν χρόαν ἔχειν ἐπιτερπῆ καὶ τὴν μελῳδίαν προδηνεστάτην. διὸ καὶ πάντα τὸν τόπον ὑπάρχειν μὴ μόνον ϑεο- πρεπῆ κατὰ τὴν πρόσοψιν, ἀλλὰ καὶ κατὰ τὸν ἦχον, ὡς ἂν τῆς αὐτοδιδάκτου γλυκυφωνίας νικώδης τὴν ἐναρμόνιον τῆς τέχνης μελῳδίαν. διελθόντι δὲ τὴν εἴσοδον ϑεωρεῖσθαι μὲν ἄντρον ἀναπεπταμένον καὶ τῇ κατὰ τὸν ἥλιον αὐγῇ περιλαμπόμενον, ἄνϑη δὲ
[91
5
παντοδαπὰ πεφυκότα, καὶ μάλιστα τήν vs κασίαν 20
καὶ τἄλλα τὰ δυνάμενα δι᾽ ἐνιαυτῶν διαφυλάττειν τὴν εὐωδίαν᾽ ὁρᾶσϑαι δὲ καὶ νυμφῶν εὐνὰς ἐν αὐτῷ πλείους ἐξ ἀνθῶν παντοδαπῶν, οὐ χειρο- ποιήτους, ἀλλ᾽ ὑπ’ αὐτῆς τῆς φύσεως ἀνειμένας
ϑεοπρεπῶς. κατὰ πάντα δὲ τὸν τῆς περιφερείας 95
939»
xUxAov οὔτ᾽ ἄνϑος οὔτε φύλλον πεπτωκὸς δρᾶσϑαι.
4 ϑαλαττίαις πορφύραις F 6 περιλαμπομένας co dices, corr. Wess. 10 μόν q» À 15 κατὰ om. vul 19 δὲ D, τ vulg. 21 δι᾽ ἑαυτῶν D 94 ὑπ᾽] ἐξ Yi 25 δὲ om.
III 69. 40. 381
διὸ καὶ τοῖς ϑεωμένοις οὐ μόνον ἐπιτερπῆ φαίνε- σϑαι τὴν πρόσοψιν, ἀλλὰ καὶ τὴν εὐωδίαν προδηνε- στάτην. Εἰς τοῦτο οὖν τὸ ἄντρον τὸν "4uuove παρα- ἴθ 5 γενόμενον παραϑέσϑαι τὸν παῖδα καὶ παραδοῦναι τρέφειν Νύσῃ, μιᾷ τῶν ᾿“ρισταίου ϑυγατέρων᾽ ἐπι- στάτην δ᾽ αὐτοῦ τάξαι τὸν ᾿Δρισταῖον, ἄνδρα συ- νέσει καὶ σωφροσύνῃ καὶ πάδῃ παιδείᾳ διαφέροντα. πρὸς δὲ τὰς ἀπὸ τῆς μητρυιᾶς Ῥέας ἐπιβουλὰς φύ- 9 10 λακαὰ τοῦ παιδὸς καταστῆσαι τὴν ᾿4ϑηνᾶν., μικρὸν πρὸ τούτων τῶν χρόνων γηγενῆ φανεῖσαν ἐπὶ τοῦ Τρίτωνος ποταμοῦ, δι᾽ ὃν Τριτωνίδα προσηγορεῦ- ὅϑαι. μυϑολογοῦσι δὲ τὴν ϑεὸν ταύτην ἑλομένην s τὸν πάντα χρόνον τὴν παρϑενίαν σωφροσύνῃ tt 15 διενεγκεῖν καὶ τὰς πλείστας τῶν τεχνῶν ἐξευρεῖν, 239 ἀγχίνουν οὖσαν καϑ' ὑπερβολήν᾽ ξηλῶσαι δὲ καὶ τὰ κατὰ τὸν πόλεμον, ἀλκῇ δὲ καὶ ῥώμῃ διαφέρουσαν ἄλλα τε πολλὰ πρᾶξαι μνήμης ἄξια καὶ τὴν Δἰγίδα προσαγορευομένην ἀνελεῖν, ϑηρίον τι καταπληκτι- 30 χὸν καὶ παντελῶς δυσκαταγώνιστον" γηγενὲς γὰρ 4 ὑπάρχον καὶ φυσικῶς ἐκ τοῦ στόματος ἄπλατον ἐκβάλλον φλόγα τὸ μὲν πρῶτον φανῆναι περὶ τὴν Φρυγίαν, καὶ κατακαῦσαι τὴν χώραν, ἣν μέχρι τοῦ νῦν κατακεκαυμένην Φρυγίαν ὀνομάξεσϑαι" ἔπειτ᾽ 25 ἐπελθεῖν τὰ περὶ τὸν Ταῦρον ὄρη συνεχῶς. καὶ κατακαῦσαι τοὺς ἑξῆς δρυμοὺς μέχρι τῆς ᾿Ινδικῆς. μετὰ δὲ ταῦτα πάλιν ἐπὶ ϑάλατταν τὴν ἐπάνοδον 4 τὸν om. D 12 0v] ὃν καὶ C 14 ce om. vulg.
17 δὲ om. vulg. 21 ἄπλατον D*, ἄπλετον cet. 568 καὶ συνεχῶς vulg.
οι
6
ed
382 DIODORI SICULI
ποιησάμενον περὶ μὲν τὴν Φοινίκην ἐμπρῆσαι τοὺς κατὰ τὸν Λίβανον δρυμούς, καὶ Ov Αἰγύπτου πο- ρευϑὲν ἐπὶ τῆς Διβύης διελθεῖν τοὺς περὶ τὴν ἑσπέ- ραν τόπους, καὶ τὸ τελευταῖον εἰς τοὺὰ περὶ τὰ Κεραύνια δρυμοὺς ἐγκατασκῆψαι. ἐπιφλεγομένης δὲ τῆς χώρας πάντῃ, καὶ τῶν ἀνθρώπων τῶν μὲν ἀπολλυμένων, τῶν δὲ διὰ τὸν φόβον ἐκλειπόντων τὰς πατρίδας καὶ μακρὰν ἐκτοπιξομένων, τὴν ᾿4“ϑηνᾶν φασι τὰ μὲν συνέσει τὰ δ᾽ ἀλκῇ καὶ ῥώμῃ περιγενο- μένην ἀνελεῖν τὸ ϑηρίον, καὶ τὴν δορὰν αὐτοῦ περιαψαμένην φορεῖν τῷ στήϑει, ἅμα μὲν σκέπης ἕνεκα καὶ τῆς φυλακῆς τοῦ σώματος πρὸς τοὺς ὕστερον κινδύνους, ἅμα δ᾽ ἀρετῆς ὑπόμνημα καὶ δικαίας δόξης. τὴν δὲ μητέρα τοῦ ϑηρίου γῆν ὀργισϑεῖσαν ἀνεῖναι τοὺς ὀνομαξομένους γίγαντας ἀντιπάλους τοῖς ϑεοῖς, oUg ὕστερον ὑπὸ Διὸς ἀναιρε-- ϑῆναι, συναγωνιξομένης ᾿4ϑηνᾶς καὶ Ζιονύσου μετὰ τῶν ἄλλων ϑεῶν. οὐ μὴν ἀλλὰ τὸν ΖΔιόνυδον ἐν τῇ Νύσῃ τρεφόμενον καὶ μετέχοντα τῶν καλλίστων ἐπιτηδευμάτων μὴ μόνον γενέσϑαι τῷ κάλλει καὶ τῇ ῥώμῃ διάφορον, ἀλλὰ καὶ φιλότεχνον καὶ πρὸς πᾶν τὸ χρήσιμον εὑρετικόν. ἐπινοῆσαι γὰρ αὐτὸν ἔτι παῖδα τὴν ἡλικίαν ὄντα τοῦ μὲν οἴνου τὴν φύσιν τε καὶ χρείαν, ἀποϑλίψαντα βότρυς τῆς αὐτοφυοῦς
ὄ
20
ἀμπέλου, τῶν δ᾽ ὡραίων τὰ δυνάμενα μὲν ξηραίνε- 25
όϑαι καὶ. πρὸς ἀποϑησαυρισμὸν ὄντα χρήσιμα, μετὰ ὃὲ ταῦτα καὶ τὰς ἑκάστων κατὰ τρόπον φυτείας
6 κατασκῆψαι ΟΥ'΄ '" ἐκλιπόντων CD 11 τῷ στήϑει φορεῖν malim — 15 ὠνομασμένους Il 21 ἀλλὰ καὶ φ.] καὶ φ. ἀλλὰ 1Πἃ 95 μὲν om. vulg. 21 τόπον CF.
III 70. 71. 983
εὑρεῖν, καὶ βουληϑῆναι τῷ γένει τῶν ἀνθρώπων μεταδοῦναι τῶν ἰδίων εὑρημάτων, ἐλπίσαντα διὰ τὸ μέγεϑος τῆς εὐεργεσίας ἀϑανάτων τεύξεσϑαι τιμῶν.
5 Τῆς δὲ περὶ αὐτὸν ἀρετῆς τε καὶ δόξης δια- 1l διδομένης, λέγεται τὴν Ῥέαν ὀργισϑεῖσαν Ἄμμωνι φιλοτιμηϑῆναι λαβεῖν ὑποχείριον τὸν Διόνυσον" οὐ δυναμένην δὲ κρατῆσαι τῆς ἐπιβολῆς τὸν μὲν "Ayu- μωῶνα καταλιπεῖν, ἀπαλλαγεῖσαν δὲ πρὸς τοὺς ἀδελ-
10 φοὺς Τιτᾶνας συνοικῆσαι Κρόνῳ τῷ ἀδελφῷ᾽ τοῦτον 2 δ᾽ ὑπὸ τῆς Ῥέας πεισϑέντα στρατεῦσαι μετὰ τῶν Τιτάνων ἐπ’ “Ἄμμωνα, καὶ γενομένης παρατάξεως τὸν μὲν Κρόνον ἐπὶ τοῦ προτερήματος ὑπάρξαι, τὸν
240 δ᾽ 'άμμωνα σιτοδείᾳ πιεξόμενον φυγεῖν εἰς Κρήτην,
15 καὶ γήμαντα τῶν τότε βασιλευόντων Κουρήτων ἕνὸς ϑυγατέρα Κρήτην δυναστεῦσαί τε τῶν τόπων καὶ τὸ πρὸ τοῦ τὴν νῆσον ᾿Ιδαίαν καλουμένην ἀπὸ τῆς γυναικὸς ὀνομάσαι Κρήτην. τὸν δὲ Κρόνον μυϑο- 8 λογοῦσι κρατήσαντα τῶν Ayuuovíov τόπων τούτων
80. μὲν ἄρχειν πικρῶς, ἐπὶ δὲ τὴν Νῦσαν καὶ τὸν Διόνυσον στρατεῦδαι μετὰ πολλῆς δυνάμεως. τὸν 0à Διόνυσον πυϑόμενον τά τε τοῦ πατρὸς ἐλαττώ- ματα καὶ τὴν τῶν Τιτάνων ἐπ᾽ αὐτὸν συνδρομήν, ἀϑροῖσαι στρατιώτας ἐκ τῆς Νύσης, ὧν εἶναι συν-
35 τρόφους διακοσίους, διαφόρους τῇ ve ἀλκῇ καὶ τῇ πρὸς αὐτὸν εὐνοίᾳ προσλαβέσϑαι δὲ καὶ τῶν πλησιο- χώρων τούς rt Λίβυας καὶ τὰς ᾿Δμαξόνας, περὶ ὧν προειρήκαμεν ὅτι δοκοῦσιν ἀλκῇ διενεγκεῖν, καὶ
8 τεύξασϑαι vulg. 14 σιτοδείᾳ om. CE.
384 DIODORI SICULI
πρῶτον μὲν στρατείαν ὑπερόριον στείλασϑαι, πολλὴν δὲ τῆς οἰκουμένης τοῖρ ὅπλοις καταστρέψασθαι.
4 μάλιστα δ᾽ αὐτάς φασι παρορμῆσαι πρὸς τὴν συμμα- χίαν ᾿4ϑηνᾶν διὰ τὸν ὅμοιον τῆς προαιρέσεως ξῆλον, ὡς ἂν τῶν Auatóvov ἀντεχομένων ἐπὶ πολὺ τῆς δ ἀνδρείας καὶ παρϑενίας. διῃρημένης δὲ τῆς δυνά- μξως, καὶ τῶν μὲν ἀνδρῶν στρατηγοῦντος Ζιονύσου, τῶν δὲ γυναικῶν τὴν ἡγεμονίαν ἐχούσης ᾿Αϑηνᾶς, προσπεσόντας μετὰ τῆς στρατιᾶς τοῖς Τιτᾶσι συνάψαι μάχην. γενομένης δὲ παρατάξεως ἰσχυρᾶς, καὶ πολ- 10 λῶν παρ᾽ ἀμφοτέροις πεσόντων, τρωϑῆναι μὲν τὸν Κρόνον, ἐπικρατῆσαι δὲ τὸν Διόνυσον ἀριστεύσαντα
b κατὰ τὴν μάχην. μετὰ δὲ ταῦτα τοὺς μὲν Τιτᾶνας φυγεῖν εἰς τοὺς κατακτηϑέντας ὑπὸ τῶν περὶ τὸν
. "άμμωνα τόπους, τὸν δὲ Ζϊιόνυσον ἀϑροίσαντα πλῆ- 15 ὃος αἰχμαλώτων ἐπανελϑεῖν εἰς τὴν Νῦσαν. ἐνταῦϑα δὲ τὴν δύναμιν περιστήσαντα καϑωπλισμένην τοῖς ἁλοῦσι κατηγορίαν ποιήσασϑαι τῶν Τιτάνων, καὶ πᾶσαν ὑπόνοιαν καταλιπεῖν ὧς μέλλοντα κατακόπτειν τοὺς αἰχμαλώτουρ. ἀπολύσαντος δ᾽ αὐτοὺς τῶν ἐγκλη- 30 μάτων καὶ τὴν ἐξουσίαν δόντος εἴτε συστρατεύειν εἴτε ἀπιέναι βούλοιντο, πάντας ἐλέσϑαι συστρα- τεύειν" διὰ δὲ τὸ παράδοξον τῆς σωτηρίας προόσκυ-
6 νεῖν αὐτοὺς ὡς θεόν. τὸν δὲ Ζιόνυσον παράγοντα καϑ' ἕνα τῶν αἰχμαλώτων καὶ διδόντα σπονδὴν 58 οἴνου πάντας ἐξορκῶσαι συστρατεύσειν ἀδόλως καὶ μέχρι τελευτῆς βεβαίως διαγωνιεῖσθαι" διὸ καὶ τού-
i στρατείαν] πολλὴν add. CF — 3 αὐταῖς D 19 πᾶσιν conieio 24 αὐτοὺς] αὐτὸν Reiske 26 ἐξορκέσαι ΠΠ συστρα- τεύξιν COdices, corr, Wess.
ΠῚ 71. 79. 385
TOV πρώτων ὑποσπόνδων ὀνομασϑέντων τοὺς μετα- γενεστέρους ἀπομιμουμένους τὰ τότε πραχϑέντα τὰς ἐν τοῖς πολέμοις διαλύδεις σπονδὰς προσαγορεύειν. Τοῦ δ᾽ οὖν Διονύσου μέλλοντος στρατεύειν 12 5 ἐπὶ τὸν Κρόνον καὶ τῆς δυνάμεως ἐκ τῆς Νύσης ἐξιούσης. μυϑολογοῦσιν ᾿“ρισταῖον τὸν ἐπιστάτην αὐτοῦ ϑυσίαν τε παραστῆσαι καὶ πρῶτον ἀνϑρώ- zv ὡς ϑεῷ ϑῦσαι. συστρατεῦσαι δέ φασι καὶ τῶν Νυσαίων τοὺς εὐγενεστάτους, οὺς ὀνομάξεσϑαι 941 Σειληνούς. πρῶτον γὰρ τῶν ἁπάντων βασιλεῦσαί o? 1 φασι [τῆς Νύσης] Σειληνόν, οὗ τὸ γένος ὅϑεν ἦν ὑπὸ πάντων ἀγνοεῖσϑαι διὰ τὴν ἀρχαιότητα. ἔχον- τος δ᾽ αὐτοῦ κατὰ τὴν ὀσφῦν οὐράν, διατελέσαι καὶ τοὺς ἐκγόνους τὸ παράσημον τοῦτο φοροῦντας 15 διὰ τὴν τῆς φύσεως κοινωνίαν. τὸν δ᾽ οὖν zhió- γυσον ἀναξεύξαντα μετὰ τῆς δυνάμεως. καὶ διελ- ϑόντα πολλὴν μὲν ἄνυδρον χώραν, οὐκ ὀλίγην δ᾽ ἔρημον καὶ ϑηριώδη, καταστρατοπεδεῦσαι περὶ πόλιν Διβυκὴν τὴν ὀνομαξομένην Ζάβιρναν. πρὸς δὲ ταύτῃ 8 20 γηγενὲς ὑπάρχον ϑηρίον καὶ πολλοὺς ἀναλίσκον τῶν ἐγχωρίων, τὴν ὀνομαξομένην Κάμπην, ἀνελεῖν καὶ μεγάλης τυχεῖν δόξης ἐπ᾽ ἀνδρείᾳ παρὰ τοῖς ἐγχωρίοις. ποιῆσαι δ᾽ αὐτὸν καὶ χῶμα παμμέγεϑες ἐπὶ τῷ φονευϑέντι ϑηρίῳ, βουλόμενον ἀϑάνατον 35 ἀπολιπεῖν ὑπόμνημα τῆς ἰδίας ἀρετῆς. τὸ καὶ δια- μεῖναν μέχρι τῶν νεωτέρων χρόνων. ἔπειτα τὸν μὲν 4
1 ϑυσίας τε παρασκευάσαι D — 8 960] Διονύσῳ add. vulg. 9 Νυσαέων C, Νυσσαέων F 10 Σιελήνους D, Σιλέ-: vovg C 11 τῆς Νύσης om. D Σιλῆνον D, Z/wo» C ov] ovrog D 17 πολλὴν uiv] τὴν D 19 καβίρναν D.
Drioponvs I. 265
Q
59
886 DIODORI SICULI
ZóvuGov προάγειν πρὸς τοὺς Τιτᾶνας, εὐτάκτως ποιούμενον τὰς ὁδοιπορίας καὶ πᾶσι τοῖς ἐγχωρίοις φιλανθρώπως προσφερόμενον καὶ τὸ σύνολον ἑαυτὸν ἀποφαινόμενον στρατεύειν ἐπὶ κολάσει μὲν τῶν ἀσεβῶν, εὐεργεσίᾳ δὲ τοῦ κοινοῦ γένους τῶν ἀν- ϑρώπων. τοὺς δὲ “έβυας ϑαυμάξοντας τὴν εὐταξίαν καὶ τὸ τῆς ψυχῆς μεγαλοπρεπές, τροφάς τε παρέχε- σϑαι τοῖς ἀνθρώποις δαψιλεῖς καὶ συστρατεύειν προϑυμότατα. συνεγγιξούσης δὲ τῆς δυνάμεως τῇ πόλει τῶν ᾿μμωνίων, τὸν Κρόνον πρὸ τοῦ τείχους 10 παρατάξει λειφϑέντα τὴν μὲν πόλιν νυκτὸς ἐμπρῆσαι, σπεύδοντα εἰς τέλος καταφϑεῖραι τοῦ Διονύσου τὰ πατρῷα βασίλεια, αὐτὸν δ᾽ ἀναλαβόντα-τὴν γυναῖκα “Ῥέαν καί τινας τῶν συνηγωνισμένων φίλων λαϑεῖν ἐκ τῆς πόλεως διαδράντα. οὐ μὴν τόν ys ΖΔιόνυδον 15 ὁμοίαν ἔχειν τούτῳ προαίρεσιν᾽ λαβόντα γὰρ τόν τε Κρόνον καὶ τὴν Ῥέαν αἰχμαλώτους οὐ μόνον ἀφεῖναι τῶν ἐγκλημάτων διὰ τὴν συγγένειαν, ἀλλὰ καὶ παρακαλέδαι τὸν λοιπὸν χρόνον γονέων ἔχειν πρὸς αὐτὸν εὔνοιάν τε καὶ τάξιν καὶ συξῆν τιμω-- 30 μένους ὑπ᾽ αὐτοῦ μάλιστα πάντων. τὴν μὲν οὖν Ῥέαν διατελέσαι πάντα τὸν βίον ὡς υἱὸν ἀγαπῶσαν, τὸν δὲ Κρόνον ὕπουλον ἔχειν τὴν εὔνοιαν. γενέ- ὅϑαι δ᾽ αὐτοῖς περὶ τούτους τοὺς χρόνους υἷόν, ὃν προσαγορευϑῆναι Ζία, τιμηϑῆναι δὲ μεγάλως ὑπὸ τοῦ Διονύσου, καὶ δι᾽ ἀρετὴν ἐν τοῖς ὕστερον χρόνοις γενέσϑαι πάντων βασιλέα.
q
h2
5
1 προσάγειν II πρὸς om. D 11 παρατάξει om. CE μὲν om. vulg. 12 εἰς] δ᾽ εἰς D. . διαφϑεῖραι D 28 ὕπου- Aov φὔνοιαν ἔχεν Ὁ 86 0v] καὶ D.
III 72. 73. 381
Τῶν δὲ Διβύων εἰρηκότων αὐτῷ πρὸ τῆς μάχης 18 ὅτι καϑ᾽ ὃν "καιρὸν ἐξέπεσεν ἐκ τῆς βασιλείας "4μ- μῶν, τοῖς ἐγχωρίοις προειρηκὼς εἴη τεταγμένοιρ χρόνοις ἥξειν υἱὸν αὐτοῦ Διόνυσον, καὶ τήν τε᾿
5 πατρῴαν ἀνακτήσεσϑαι βασιλείαν καὶ πάσης τῆς οἰκουμένης κυριεύσαντα ϑεὸν νομισϑήσεσϑαι., ὑπο- λαβὼν ἀληϑῆ γεγονέναι μάντιν τό τε χρηστήριον
242 ἱδρύσατο τοῦ πατρὸς καὶ τὴν πόλιν οἰκοδομήσας τιμὰς ὥρισεν ὡς ϑεῷ καὶ τοὺς ἐπιμελησομένους τοῦ
10 μαντείου κατέστησε. παραδεδόσϑαι δὲ τὸν ἄμμωνα ἔχειν κριοῦ κεφαλὴν τετυπωμένην, παράσημον ἐσχη- κότος αὐτοῦ τὸ κράνος κατὰ τὰς στρατείας. εἰσὶ ὦ δ᾽ οἵ μυϑολογοῦντες αὐτῷ πρὸς ἀλήϑειαν γενέσϑαι καϑ' ἑκάτερον μέρος τῶν κροτάφων κεράτια" διὸ
15 καὶ τὸν Διόνυσον, υἱὸν αὐτοῦ γεγονότα, τὴν ὁμοίαν ἔχειν πρόσοψιν, καὶ τοῖς ἐπιγινομένοις τῶν ἀνϑρώ- zv παραδεδόσϑαι τὸν ϑεὸν τοῦτον γεγονότα κερα- τίαν. μετὰ δ᾽ οὖν τὴν τῆς πόλεως οἰκοδομίαν καὶ 8 τὴν περὶ τὸ χρηστήριον κατάστασιν πρῶτόν φασι
80. τὸν Ζ΄ιόνυσον χρήσασθαι τῷ ϑεῷ περὶ τῆς στρα- τείας, καὶ λαβεῖν παρὰ τοῦ πατρὸς χρησμὸν ὅτι τοὺς ἀνθρώπους εὐεργετῶν τεύξεται τῆς ἀϑανασίαρ.
νι διὸ καὶ μετεωρισϑέντα τῇ ψυχῇ τὸ μὲν πρῶτον ἐπὶ 4 τὴν Αἴγυπτον στρατεῦσαι, καὶ τῆς χώρας κατα-
:5 στῆσαι βασιλέα “ία τὸν Κρόνου καὶ Ῥέας. παῖδα τὴν ἡλικίαν ὄντα. παρακαταστῆσαι δ᾽ αὐτῷ καὶ ἐπιστάτην Ὄλυμπον, ἀφ᾽ οὗ τὸν Za παιδευϑέντα
6 ὀνομασϑήσεσϑαι D 8 ἰδούσατο] fógvosv τὸ D, om. F ἀνοικοδομήσας Dind. 11 σχεῖν C. 18 γενέσθαι) φυσικῶς add. vulg. 26 ὄντα] νέον ὄντα vulg. 27 ὑφ᾽ Il.
52*
b
e
-1
388 DIODORI SICULI
xal πρωτεύσαντα κατ᾽ ἀρετὴν Ὀλύμπιον προδαγορευ- ϑῆναι. τὸν δ᾽ οὖν Διόνυσον λέγεται διδάξαι τοὺς
Αἰγυπτίους τήν τε τῆς ἀμπέλου φυτείαν καὶ τὴν
χρῆσιν καὶ τὴν παράϑεσιν τοῦ vs οἴνου καὶ τῶν ἀκροδρύων καὶ τῶν ἄλλων καρπῶν. πάντῃ δὲ δια- δ διδομένης περὶ αὐτοῦ φήμης ἀγαϑῆς μηδένα καϑά- περ πρὸς πολέμιον ἀντιτάττεσθαι, πάντας δὲ προϑύ- uoo ὑπακούοντας ἐπαίνοις καὶ ϑυσίαις ὡς ϑεὸν τιμᾶν. τῷ δ᾽ αὐτῷ τρόπῳ φασὶν ἐπελϑεῖν τὴν οἰκου- μένην, ἐξημεροῦντα μὲν τὴν χώραν ταῖς φυτείαις, 10 εὐεργετοῦντα δὲ τοὺς λαοὺς μεγάλαις τιμαῖς καὶ χάρισι πρὸς τὸν αἰῶνα. διὸ καὶ πάντας τοὺς ἀν- ϑρώπους ἐν ταῖς πρὸς τοὺς ἄλλους ϑεοὺς τιμαῖς οὐχ ὁμοίαν ἔχοντας προαίρεσιν ἀλλήλοις σχεδὸν ἐπὶ μόνου τοῦ Ζ΄ονύδου συμφωνουμένην ἀποδεικνύειν 15 μαρτυρίαν τῆς ἀϑανασίαρ᾽ οὐδένα γὰρ οὔϑ᾽ Ἑλλή- vov οὔτε βαρβάρων ἄμοιρον εἶναι τῆς τούτου δωρεᾶς καὶ χάριτος, ἀλλὰ καὶ τοὺς ἀπηγριωμένην ἔχοντας χώραν ἢ πρὸς φυτείαν ἀμπέλου παντελῶς ἀπηλλο- τριωμένην μαϑεῖν τὸ κατασκευαξόμδνον ἐκ τῶν κρι- 30 ϑῶν πόμα βραχὺ λειπόμενον τῆς περὶ τὸν οἶνον εὐωδίας. τὸν δ᾽ οὖν Ζηόνυσόν φασι τὴν κατάβασιν ἐκ τῆς ᾿Ινδικῆς ἐπὶ τὴν ϑάλατταν ποιησάμενον κατα- λαβεῖν ἅπαντας τοὺς Τιτᾶνας ἠϑοοικότας δυνάμεις καὶ διαβεβηκότας εἰς Κρήτην ἐπ᾽ "Auuovo. προσβε- 95 βοηϑηκότος δὲ καὶ τοῦ Διὸς ἐκ τῆς «Αἰγύπτου τοῖς
8 καὶ γρῆσιν καὶ παράϑεσιν D ὅ καὶ τὴν τῶν ἀλ- λων D, καί τινων ἄλλων II ὅ διαδεδομένης Ὁ 9. ἐπελ- θεῖν φασὶ vulg. 11 τιμαῖς καὶ] καὶ τιμέαις conicio, Óo-
ρεαῖς καὶ Rhod. 22 δ᾽ om. D 28 ϑάλατταν]) ταχεῖαν add, vulg.
III 73. 74. 889
περὶ τὸν "άμμωνα, καὶ πολέμου μεγάλου συνεστῶτος ἐν τῇ νήσῳ, ταχέως καὶ τοὺς περὶ τὸν Διόνυσον καὶ τὴν ᾿4ϑηνᾶν καί τινας τῶν ἄλλων θεῶν νομι- 24369 £vcvov συνδραμεῖν εἰς Κρήτην. γενομένης δὲ παρα- 5 τάξεως μεγάλης ἐπικρατῆσαι τοὺς περὶ τὸν Ζιόνυδσον καὶ πάντας ἀνελεῖν τοὺς Τιτᾶνας. μετὰ δὲ ταῦτα "Auuovog καὶ Ζιοονύδου μεταστάντων ἐκ τῆς ἀνϑρω- πίνης φύσεως εἰς τὴν ἀϑανασίαν, τὸν Δία φασὶ βασιλεῦσαι τοῦ σύμπαντος κόσμου, κεκολασμένων 10 τῶν Τιτάνων, καὶ μηδενὸς ὄντος τοῦ τολμήσοντος δι’ ἀσέβειαν ἀμφισβητῆσαι τῆς ἀρχῆς.
Τὸν μὲν οὖν πρῶτον Διόνυσον ἐξ "άμμωνος 14 καὶ ᾿“μαλϑείας γενόμενον τοιαύτας οἱ “ίβυες ἕστο- οοῦσιν ἐπιτελέσασϑαι πράξεις" τὸν δὲ δεύτερόν φασιν
15 ἐξ ᾿Ιοῦς τῆς Ἰνάχου Zi γενόμενον βασιλεῦσαι μὲν τῆς Αἰγύπτου, καταδεῖξαι δὲ τὰς τελετάς" τελευταῖον ὃὲ τὸν ἐκ zig καὶ Σεμέλης τεκνωϑέντα παρὰ τοῖς Ἕλλησι ξηλωτὴν γενέσϑαι τῶν προτέρων. τὰς δ᾽ 2 ἀμφοτέρων προαιρέδεις μιμησάμενον στρατεῦσαι μὲν
20 ἐπὶ πᾶσαν τὴν οἰκουμένην, στήλας δ᾽ οὐκ ὀλίγας ἀπολιπεῖν τῶν ὅρων τῆς στρατείαφ᾽ καὶ τὴν μὲν χώραν ἐξημεροῦν ταῖς φυτείαις, στρατιώτιδας δ᾽ ἐπιλέξασϑαι γυναῖκας, καϑάπερ καὶ ὃ παλαιὸς τὰς "Ayuetóvag. ἐνεργῆσαι δ᾽ ἐπὶ πλέον καὶ τὰ περὶ τοὺς
36 ὀργιασμούς, καὶ τελετὰς ἃς μὲν μεταϑεῖναι πρὸς τὸ κρεῖττον, ἃς δ᾽ ἐπινοῆσαι. διὰ δὲ τὸ πλῆθος τοῦ s χρόνου τῶν προτέρων εὑρετῶν ἀγνοηϑθϑέντων ὑπὸ
oo
8 ϑεῶν] τῶν ϑεῶν Hertlein 28 δὲ περιδέξασϑαι CF 24 καὶ om. D 25 τελετὰς ἃς] τελετάς. καὶ τὰς D 21 πρό- τερον D.
m»
σι
|
390 DIODORI SICULI
τῶν πολλῶν, τοῦτον κληρονομῆσαι τὴν τῶν προ- γενεστέρων προαίρεσίν vs καὶ δόξαν. οὐκ ἐπὶ τούτου δὲ μόνου συμβῆναι τὸ προειρημένον, ἀλλὰ καὶ μετὰ ταῦτ᾽ ἐφ’ Ἡρακλέους. δυοῖν γὰρ ὄντων τῶν προ- γενεστέρων τῶν τὴν αὐτὴν ἐσχηκότων προσηγορίαν, τὸν μὲν ἀρχαιότατον Ἡρακλέα μυϑολογεῖσϑαι γε- γονέναι παρ᾽ “Δἰγυπτίοις, καὶ πολλὴν τῆς oíxov- μένης τοῖς ὅπλοις καταστρεψάμενον ϑέσϑαι τὴν ἐπὶ τῆς Αιβύης στήλην, τὸν δὲ δεύτερον ἐκ Κρήτης ἕνα τῶν ᾿Ιδαίων ὄντα Ζ4ακτύλων καὶ γενόμενον γόητα καὶ στρατηγικὸν συστήσασϑαι τὸν Ὀλυμπικὸν ἀγῶνα" τὸν ὃδὲ τελευταῖον μικρὸν πρὸ τῶν Τρωικῶν ἐξ ᾿Δλκμήνης καὶ zig τεκνωϑέντα πολλὴν ἐπελθεῖν τῆς οἰκουμένης, ὑπηρετοῦντα τοῖς Εὐρυσϑέως z9o6- τάγμασιν. ἐπιτυχόντα δὲ πᾶσι τοῖς ἄϑλοις ϑέσϑαι μὲν καὶ στήλην τὴν ἐπὶ τῆς Εὐρώπης, ἰδιὰ δὲ τὴν ὁμωνυμίαν καὶ τὴν τῆς προαιρέδεως ὁμοιότητα χρό- vov ἐπιγενομένων τελευτήσαντα κληρονομῆδαι τὰς τῶν ἀρχαιοτέρων πράξεις, ὡς ἑνὸς ἩΗρακλέους γε- γονότος ἐν παντὶ τῷ πρότερον αἰῶνι. ὑπὲρ δὲ τοῦ πλείους Διονύσους γεγονέναι σὺν ἄλλαις ἀποδείξεσι σειρῶνται φέρειν τὴν ἐκ τῆς Τιτανομαχίας" συμ- φωνουμένου γὰρ παρὰ πᾶσιν ὅτι Διόνυσος τῷ "Διὶ συνηγωνίδατο τὸν πρὸς τοὺς Τιτᾶνας πόλεμον, οὐδα- μῶς πρέπειν φασὶ τὴν τῶν Τιτάνων γενεὰν τιϑέναι
οι
25
κατὰ τοὺς τῆς Σεμέλης χρόνους οὐδὲ Κάδμον τὸν 2.14
᾿γήνορος ἀποφαίνεσϑαι πρεσβύτερον εἷναι τῶν
8 μόνον II 4 ὄντοιν C 6 ἀρχαιότερον II 10 γόητα] γενναῖον D 16 καὶ] αὐτὸν add. Hertlein 22 τὴν] τὸν ἢ, καὶ τὴν Α.
III 74. 891
Ὀλυμπίων ϑεῶν. οἱ μὲν οὖν Μίβυες περὶ 4Διονύ- 6ov τοιαῦτα μυϑολογοῦσιν'" ἡμεῖς δὲ τὴν ἐν ἀρχῇ πρόϑεσιν τετελεκότες αὐτοῦ περιγράψομεν τὴν τρί- την βίβλον.
8 τετελειωκότες Π]] παραγράψωμεν codices, corr. Wess. Διοδώρου Σικελιώτου Βιβλιοϑήκης ἱστορικῆς I subscr. D.
945 Τάδε ἔνεστιν ἐν τῇ τετάρτῃ τῶν Διοδώρου βίβλων.
Προοίμιον περὶ τῶν μυϑολογουμένων παρὰ τοῖς ἴστοριο- γράφοις.
Περὶ Διονύσου καὶ Πριάπου καὶ 'Eguagooóírov καὶ Movcov. 5
Περὶ Ἡρακλέους xol τῶν δώδεκα ἄϑλων καὶ τῶν ἄλλων τῶν πραχθέντων ὑπ᾽ αὐτοῦ μέχρι τῆς ἀποθεώσεως.
Περὶ τῶν ᾿Δργοναυτῶν καὶ Μηδείας καὶ τῶν Πελίου ᾿ϑυγατέρων.
Περὶ τῶν ἀπογόνων τοῦ Ἡρακλέους. 10
Περὶ Θησέως καὶ τῶν ἄθλων αὐτοῦ.
Περὶ τῶν ἑπτὰ ἐπὶ Θήβας.
Περὶ τῶν ἐπιγόνων τῶν ἑπτὰ ἐπὶ Θήβας.
Περὶ Νηλέως καὶ τῶν ἀπογόνων αὐτοῦ.
Περὶ Μαπιϑῶν καὶ Κενταύρων. 15
Περὶ MoxAnzio9 καὶ τῶν ἀπογόνων αὐτοῦ.
Περὶ τῶν ᾿Ασωποῦ ϑυγατέρων καὶ τῶν Αἰακῷ γενομέ- vov υἱῶν.
Περὶ Πέλοπος καὶ Ταντάλου καὶ Οἰνομάου καὶ Νιόβης.
Περὶ Δαρδάνου καὶ τῶν ἀπογόνων αὐτοῦ μέχρι Πριάμου. 20
Περὶ Δαιδάλου καὶ Μινωταύρου καὶ τῆς Μίνω στρατείας ἐπὶ Κώκαλον τὸν βασιλέα.
Περὶ ᾿Δρισταίου καὶ “αἀφνιδοὸς καὶ Ἔρυκος, ἔτι δὲ Θρέωνος.
2 προοίμιον περὶ τῶν παρὰ τοῖς “Ελλησιν ἱστορουμένων κατὰ τοὺς ἀρχαιοτάτους χρόνους. Περὶ τῶν ἐπιφανεστάτων ἡρώων τε καὶ ἡμιθέων καὶ καϑόλον τῶν κατὰ πόλεμον ἀξιόλογόν τι κατειργασμένων FG (cf. IV 1, 5) 4 x«l
, Πριάπου xol] Πριάπου vulg. 8 «ol M.] περέτε M. CF 10 περὶ τῶν vov Ἡρακλέους υἱῶν καὶ ἄλλων Ἡρακλειδῶν ἤτοι ἀπογόνων CFG, 19 ἑπτὰ] στρατευσαμένων ἑπτὰ CD 14 περὶ Νηλέως] καὶ νηλέως D 21 Μίνωος CF στρα- τείας] εἰς Σικελίαν add. F.
BIBAOZ TETAPTH.
Οὐκ ἀγνοῶ μὲν ὅτι τοῖς τὰς παλαιὰς μυϑολο- 1
γίας συνταττομένοις συμβαίνει κατὰ τὴν γραφὴν ἐν πολλοῖς ἐλαττοῦσϑαι. ἡ μὲν γὰρ τῶν ἀναγραφο- 5 μένων ἀρχαιότης δυσεύρετος οὖσα πολλὴν ἀπορίαν παρέχεται τοῖς γράφουσιν, ἡ δὲ τῶν χρόνων ἀπαγ- γελία τὸν ἀκριβέστατον ἔλεγχον οὐ προσδεχομένη καταφρονεῖν ποιεῖ τῆς ἱστορίας τοὺς ἀναγινώδκον- t&g* πρὸς δὲ τούτοις ἡ ποικιλία καὶ τὸ πλῆϑος τῶν 10 γενεαλογουμένων ἡρώων vs καὶ ἡμιϑέων καὶ τῶν ἄλλων ἀνδρῶν δυδέφικτον ἔχει τὴν ἀπαγγελίαν" τὸ δὲ μέγιστον καὶ πάντων ἀτοπώτατον, ὅτι συμβαίνει τοὺς ἀναγεγραφότας τὰς ἀρχαιοτάτας πράξεις τε καὶ μυϑολογίας ἀδσυμφώνους εἶναι πρὸς ἀλλήλους. 15 διόπερ τῶν μεταγενεστέρων ἱστοριογράφων οἵ πρω- τεύοντες τῇ δόξῃ τῆς μὲν ἀρχαίας μυϑολογίας ἀπέ- ότησαν διὰ τὴν δυσχέρειαν, τὰς δὲ νεωτέρας πράξεις ἀναγράφειν ἐπεχείρησαν. Ἔφορος μὲν γὰρ ὁ Κυ- μαῖος, ᾿Ισοκράτους ὧν μαϑητής, ὑποστησάμενος γρά- 20 φεὶν τὰς κοινὰς πράξεις, τὰς μὲν παλαιὰς μυϑο- λογίας ὑπερέβη, τὰ δ᾽ ἀπὸ τῆς Ηρακλειδῶν καϑόδου
2 ἀγνοῶ μὲν] ἀγνοοῦμεν CF — 9 ἡ ποικιλία] τινὰ ποικιλίαν Ὁ 18 μὲν γὰρ] γὰρ C, μὲν οὖν F.
t9
394 DIODORI SICULI
πραχϑέντα συνταξάμενος ταύτην ἀρχὴν ἐποιήσατο τῆς ἱστορίας. ὁμοίως δὲ τούτῳ Καλλισϑένης καὶ Θεόπομπος, κατὰ τὴν αὐτὴν ἡλικίαν γεγονότες, ἀπέ-
4 ὅτηόαν τῶν παλαιῶν μύϑων. ἡμεῖς δὲ τὴν ἐναν- τίαν τούτοις κρίσιν ἔχοντες, καὶ τὸν ἐκ τῆς dva-5 γραφῆς πόνον ὑποστάντες, τὴν πᾶσαν ἐπιμέλειαν ἐποιησάμεϑα τῆς ἀρχαιολογέας. μέγισται γὰρ καὶ πλεῖσται συνετελέσθησαν πράξεις ὑπὸ τῶν ἡρώων τε καὶ ἡμιϑέων καὶ πολλῶν ἄλλων ἀνδρῶν ἀγα- ϑῶν᾽ ὧν διὰ τὰς κοινὰς εὐεργεσίας ol μεταγενέ- 941 ὅτεροι τοὺς μὲν ἰσοϑέοις, τοὺς δ᾽ ἡρωικαῖς θυσίαις τἱ ἐτίμησαν, πάντας δ᾽ ὃ τῆς ἱστορίας λόγος τοῖς καϑή-
5 κουσιν ἐπαίνοις εἰς τὸν αἰῶνα καϑύμνησεν. ἐν μὲν οὖν ταῖς πρὸ ταύτης βίβλοις τρισὶν ἀνεγράψαμεν τὰς παρὰ τοῖς ἄλλοις ἔθνεσι μυϑολογουμένας πράξεις 15 καὶ τὰ περὶ ϑεῶν παρ᾽ αὐτοῖς ἱστορούμενα, πρὸς δὲ τούτοις τὰς τοποϑεσίας τῆς παρ᾽ ἑκάστοις χώρας καὶ τὰ φυόμενα παρ᾽ αὐτοῖς ϑηρία καὶ τἄλλα ξῷα καὶ καϑόλου πάντα τὰ μνήμης ἄξια καὶ παραδοξο- λογούμενα διεξιόντες, ἐν ταύτῃ δὲ τὰ παρὰ τοῖς so Ἕλλησιν ἱστορούμενα κατὰ τοὺς ἀρχαίους χρόνους περὶ τῶν ἐπιφανεστάτων ἡρώων vs καὶ ἡμιϑέων καὶ καϑόλου τῶν κατὰ πόλεμον ἀξίόλογόν τι κατειρ- γασμένων, ὁμοίως δὲ καὶ τῶν ἐν εἰρήνῃ τι χρήσιμον πρὸς τὸν κοινὸν βίον εὑρόντων ἢ νομοϑετησάντων. 36
e ποιησόμεϑα δὲ τὴν ἀρχὴν ἀπὸ Διονύσου διὰ τὸ καὶ παλαιὸν εἶναι σφόδρα τοῦτον καὶ μεγίστας
9 ἄλλων ἀνδρῶν ἀγαθῶν) ἀγαθῶν ἀνδρῶν D 11 ϑυ- σίαις] τιμαῖς Wess. 21 ἀρχαιοτάτους PF 26 πρὸς] εἰς 1 26 ἀρχὴ»] γράφειν add. D.
IV 1. 2. 395
εὐεργεσίας κατατεϑεῖσθαι τῷ γένει τῶν ἀνθρώπων. εἴρηται μὲν οὖν ἡμῖν ἐν ταῖς προειρημέναις βίβλοις ὅτι τινὲς τῶν βαρβάρων ἀντιποιοῦνται τῆς γενέσεως τοῦ θεοῦ τούτου. Αἰγύπτιοι μὲν γὰρ τὸν παρ᾽ 5 αὑτοῖς ϑεὸν Ὄσιριν ὀνομαξόμενόν φασιν εἷναι τὸν παρ᾽ Ἕλλησι Διόνυσον καλούμενον. τοῦτον δὲ 1 μυϑολογοῦσιν ἐπελθεῖν ἅπασαν τὴν οἰκουμένην, εὑρετὴν γενόμενον τοῦ οἴνου, καὶ τὴν φυτείαν διδάξαι τῆς ἀμπέλου τοὺς ἀνθρώπους, καὶ διὰ ταύτην 10 τὴν εὐεργεσίαν τυχεῖν συμφωνουμένης ἀϑανασίας. ὁμοίως δὲ τοὺς Ἰνδοὺς τὸν ϑεὸν τοῦτον παρ᾽ ἕαυ- τοῖς ἀποφαίνεσϑαι γεγονέναι. καὶ τὰ περὶ τὴν φυτείαν τῆς ἀμπέλου φιλοτεχνήδσαντα μεταδοῦναι τῆς τοῦ οἴνου χρήσεως τοῖς κατὰ τὴν οἰκουμένην 15 ἀνθρώποις. - ἡμεῖς δὲ τὰ κατὰ μέρος περὶ τούτων εἰρηκότες νῦν τὰ παρὰ τοῖς Ἕλλησι λεγόμενα περὶ τοῦ ϑεοῦ τούτου διέξιμεν. Κάδμον μὲν γάρ φασι τὸν ᾿ἀγήνορος ἐκ Φοινί- ὃ κης ὑπὸ τοῦ βασιλέως ἀποσταλῆναι πρὸς ξήτησιν 80 τῆς Εὐρώπης, ἐντολὰς λαβόντα ἢ τὴν παρϑένον ἀγαγεῖν ἢ μὴ ἀνακάμπτειν εἰς τὴν Φοινίκην. ἐπελ- ϑόντα δὲ πολλὴν χώραν, καὶ μὴ δυνάμενον ἀνευρεῖν, ἀπογνῶναι τὴν εἰς olxov ἀνακομιδήν᾽ καταντήσαντα δ᾽ εἰς τὴν Βοιωτίαν κατὰ τὸν παραδεδομένον χρησμὸν es κτίσαι τὰς Θήβας. ἐνταῦϑα δὲ κατοικήσαντα γῆμαι μὲν 4ouovíav τὴν ᾿ἀφροδίτης, γεννῆσαι δ᾽ ἐξ αὐτῆς Σεμέλην καὶ ᾿Ινὼ καὶ «Αὐτονόην καὶ ᾿4γαύην, ἔτι
8 γενόμενον] ὄντα D 11 τοὺς] τούτοις ἢ 1ὅ τὰ *. μέρος *. μέρος τὰ vulg. 16 λεγόμενα post τούτου vulg. 241 ἀνάγειν fort.
396 DIODORI SICULI
? δὲ Πολύδωρον. τῇ δὲ Σεμέλῃ διὰ τὸ κάλλος Za μιγέντα καὶ us0' ἡσυχίας ποιούμενον τὰς ὁμιλέας δόξαι καταφρονεῖν αὐτῆς" διόπερ ὑπ᾽ αὐτῆς παρα- κληϑῆναι τὰς ἐπιπλοκὰς ὁμοίας ποιεῖσθαι ταῖς πρὸς
3 τὴν Ἥραν συμπεριφοραῖς. τὸν μὲν οὖν Δία παρα- 5 γενόμενον ϑεοπρεπῶς μετὰ βροντῶν καὶ ἀστραπῶν ἐπιφανῶς ποιεῖσθαι τὴν συνουσίαν τὴν δὲ Σεμέλην ἔγκυον οὖσαν καὶ τὸ μέγεϑος τῆς περιστάσεως οὐκ 948 ἐνέγκασαν τὸ μὲν βρέφος ἐκτρῶσαι, ὑπὸ ὃὲ τοῦ πυρὸς αὐτὴν τελευτῆσαι. ἔπειτα τὸ παιδίον ἄνα- τὸ λαβόντα τὸν 4ία παραδοῦναι τῷ 'Eoujj, καὶ προσ- τάξαι τοῦτο μὲν ἀποκομίσαι πρὸς τὸ ἄντρον τὸ ἐν τῇ Νύσῃ, κείμενον μεταξὺ Φοινίκης καὶ Νείλου, ταῖς δὲ νύμφαις παραδοῦναι τρέφειν καὶ μετὰ πολλῆς σπουδῆς ἐπιμέλειαν αὐτοῦ ποιεῖσθαι τὴν ἀρίστην. 15
4 διὸ καὶ τραφέντα τὸν Ζιόνυσον ἐν τῇ Νύδῃ τυχεῖν τῆς προσηγορίας ταύτης ἀπὸ 4ιὸς καὶ Νύσης. καὶ τὸν Ὅμηρον δὲ τούτοις μαρτυρῆσαι ἐν τοῖς ὕμνοις ἐν οἷς λέγει
ἔστι δέ τις Νύση, ὕπατον ὕρος, ἀνθέον ὕλην 0 τηλοῦ Φοινίκης. σχεδὸν “Αἰγύπτοιο ῥοάων.
ὅ τραφέντα δ᾽ αὐτὸν ὑπὸ τῶν νυμφῶν ἐν τῇ Νύσῃ φασὶν εὑρετήν τε τοῦ οἴνου γενέσϑαι καὶ τὴν φυ- τείαν διδάξαι τῆς ἀμπέλου τοὺς ἀνθρώπους. ἐπ- ιόντα δὲ ὄχεδὸν ὅλην τὴν οἰκουμένην πολλὴν χώραν 535 ἐξημερῶσαι, καὶ διὰ τοῦτο τυχεῖν παρὰ πᾶσι μεγίστων
4 πρὸς] περὶ D (cf. ΠῚ 64,4) 7 ποιῆσαι CF 16 ποιήσα- σϑαι Il 18 τοῦτο Ὁ 28 τὲ om. vulg. 25 ὄλη»] πῶσαν
IV 9. 8. 39"
τιμῶν. εὑρεῖν δ᾽ αὐτὸν καὶ τὸ ἐκ τῆς κρυϑῆς κατα- σκευαξόμενον πόμα, τὸ προσαγορευόμενον μὲν ὑπ᾽ ἐνίων ξῦϑος, οὐ πολὺ δὲ λειπόμενον τῆς περὶ τὸν οἶνον εὐωδίας. τοῦτο δὲ διδάξαι τοὺς χώραν ἔχον- ὅτας μὴ δυναμένην ἐπιδέχεσϑαι τὴν τῆς ἀμπέλου φυτείαν. περιάγεσϑαι δ᾽ αὐτὸν καὶ στρατόπεδον οὐ μόνον ἀνδρῶν, ἀλλὰ καὶ γυναικῶν, καὶ τοὺς ἀδίκους καὶ ἀσεβεῖς τῶν ἀνθρώπων κολάξειν. καὶ κατὰ μὲν τὴν Βοιωτίαν ἀποδιδόντα τῇ πατρίδι χάριτας ἐλευ- 10 ϑερῶσαι πάδας τὰς πόλεις, καὶ κτίσαι πόλιν ἐπώνυ- μον τῆς αὐτονομίας, ἣν ᾿Ελευϑερὰς προσαγορεῦσαι. στρατεύσαντα δ᾽ εἰς τὴν ᾿Ινδικὴν τριετεῖ χρόνῳ τὴν ἐπάνοδον εἰς τὴν Βοιωτίαν ποιήσασϑαι, κομίζοντα μὲν λαφύρων ἀξιόλογον πλῆϑος, καταγαγεῖν δὲ πρῶ- 15 rov τῶν ἁπάντων ϑρίαμβον ἐπ᾽ ἐλέφαντος ᾿Ινδικοῦ. καὶ τοὺς μὲν Βοιωτοὺς καὶ τοὺς ἄλλους “Ἕλληνας καὶ Θρᾷκας ἀπομνημονεύοντας τῆς κατὰ τὴν ἸΙνδι- κὴν στρατείας καταδεῖξαι τὰς τριετηρίδας ϑυσίας Διονύσῳ, καὶ τὸν ϑεὸν νομίξειν κατὰ τὸν χρόνον 80 τοῦτον ποιεῖσϑαι τὰς παρὰ τοῖς ἀνθρώποις ἐπιφα- νείας. διὸ καὶ παρὰ πολλαῖς τῶν Ελληνίδων πόλεων διὰ τριῶν ἐτῶν βακχεῖά τε γυναικῶν ἀϑροίξεσϑαι, καὶ ταῖς παρϑένοις νόμιμον εἶναι ϑυρσοφορεῖν καὶ συνενϑουσιάξειν εὐαξούσαις καὶ τιμώδαις τὸν ϑεόν᾽ 249 τὰς δὲ γυναῖκας κατὰ συστήματα ϑυσιάξειν τῷ ϑεῷ 56 xal βακχεύειν καὶ καϑόλου τὴν παρουσίαν ὑμνεῖν τοῦ Διονύσου, μιμουμένας τὰς ἰστορουμένας τὸ παλαιὸν παρεδρεύειν τῷ ϑεῷ μαινάδας. κολάθδαι
8 ξύϑον CF 7 καὶ τοὺς] à τοὺς CF 14 ἀξιό- λογον D*, ἀξιολόγων cet.
Ox
4
398 DIODORI SICULI
δ᾽ αὐτὸν πολλοὺς μὲν καὶ ἄλλους κατὰ πᾶσαν τὴν οἰκουμένην τοὺς δοκοῦνταρ ἀσεβεῖν, ἐπιφανεστάτουρ δὲ Πενϑέα καὶ Μυκοῦργον. τῆς δὲ κατὰ τὸν οἷνον εὑρέσεως καὶ δωρεᾶς κεχαριδμένης τοῖς ἀνθρώποις xc0' ὑπερβολὴν διά vs τὴν ἡδονὴν τὴν ἐκ τοῦ ποτοῦ͵ καὶ διὰ τὸ τοῖς σώμασιν εὐτονωτέρους γένε- όϑαι τοὺς τὸν οἶνον πίνοντας, φασὶν ἐπὶ τὸ δεῖπνον, ὅταν ἄκρατος οἶνος ἐπιδιδῶται, προσεπιλέγειν ἀγα- ϑοῦ δαίμονος" ὅταν δὲ μετὰ τὸ δεῖπνον διδῶται κεκραμένος ὕδατι, Ζιὸς σωτῆρος ἐπιφωνεῖν. τὸν γὰρ οἶνον ἄκρατον μὲν πινόμενον μανιώδεις διαϑέ- ὅεις ἀποτελεῖν, τοῦ δ᾽ ἀπὸ zig ὄμβρου; μιγέντος τὴν μὲν τέρψιν καὶ τὴν ἡδονὴν μένειν, τὸ δὲ τῆς μανίας καὶ παραλύδεως βλάπτον διορϑοῦσϑαι. καϑό- λον δὲ μυϑολογοῦσι τῶν ϑεῶν μεγίστης ἀποδοχῆς τυγχάνειν παρ᾽ ἀνθρώποις τοὺς ταῖς εὐεργεσίαις ὑπερβαλομένους κατὰ τὴν εὕρεσιν τῶν ἀγαϑῶν Διόνυσόν vs καὶ “ήμητραν, τὸν μὲν τοῦ προδηνε- στάτου ποτοῦ γενόμενον εὑρετήν, τὴν δὲ τῆς ξηρᾶς τροφῆς τὴν κρατίστην παραδοῦδσαν τῷ γένει τῶν ἀνθρώπων.
Μυϑολογοῦσι δέ τινες καὶ ἕτερον Διόνυσον γεγονέναι πολὺ τοῖς χρόνοις προτεροῦντα τούτου. φασὶ γὰρ ἐκ Διὸς καὶ Φερσεφόνης Zzióvvdov γενέσϑαι τὸν ὑπό τινων Σαβάξιον ὀνομαξόμενον, οὗ τήν vs γένεσιν καὶ τὰς ϑυσίας καὶ τιμὰς νυκτερινὰς καὶ
2 δόξαντας D τὸν δεῖπνον D, τῶν δείπνων F 8 ἐπιδίδοται προσεπιλέγειν Ὁ, δίδοται πᾶσιν ἐπιλέγειν II
9 δίδοται codices 11 μὲν ante γὰρ vulg. 17 ὑπερ- βαλλομένους D 26 ve om. D.
δ
10
IV 3. 4. 399
κρυφίους παρεισάγουσι διὰ τὴν αἰσχύνην τὴν ἐκ τῆς συνουσίας ἐπακολουϑοῦσαν. λέγουσι δ᾽ αὐτὸν ἀγχινοίᾳ διενεγκεῖν, καὶ πρῶτον ἐπιχειρῆσαι. βοῦς ξευγνύειν καὶ διὰ τούτων τὸν σπόρον τῶν καρπῶν 5 ἐπιτελεῖν" ἀφ’ οὗ δὴ καὶ κερατίαν αὐτὸν παρεισ- ἄγουσι. καὶ τὸν μὲν ἐκ Σεμέλης γενόμενον ἐν τοῖς νεωτέροις χρόνοις φασὶ τῷ σώματι γενέσϑαι τρυ- φερὸν καὶ παντελῶς ἁπαλόν, εὐπρεπείᾳ δὲ πολὺ τῶν ἄλλων διενεγκεῖν καὶ πρὸς τὰς ἀφροδισιακὰς 10 ἡδονὰς εὐκατάφορον γεγονέναι, κατὰ δὲ τὰς στρα- τείας γυναικῶν πλῆϑος περιάγεσϑαι καϑωπλισμένων λόγχαις τεϑυρσωμέναις. φασὶ δὲ καὶ τὰς Μούδας αὐτῷ συναποδημεῖν, παρϑένους οὔσας καὶ πεπαι- δευμένας διαφερόντως" ταύτας δὲ διά τὲ τῆς μελῳ- 200 δίας καὶ τῶν ὀρχήσεων, ἔτι δὲ τῶν ἄλλων τῶν ἐν 16 παιδείᾳ καλῶν ψυχαγωγεῖν τὸν ϑεόν. φασὶ δὲ καὶ παιδαγωγὸν καὶ τροφέα συνέπεσϑαι κατὰ τὰς στρα- τείας αὐτῷ Σιειληνόν, εἰσηγητὴν καὶ διδάσκαλον γινόμενον τῶν καλλίστων ἐπιτηδευμάτων. καὶ μεγάλα 20 συμβάλλεσϑαι τῷ Ζ!ιονύσῳ πρὸς ἀρετήν τε καὶ δόξαν. καὶ κατὰ μὲν τὰς ἐν τοῖς πολέμοις μάχας ὅπλοις αὐτὸν πολεμικοῖς κεκοσμῆσϑαι καὶ δοραῖς παρδά- λεων, κατὰ δὲ τὰς ἐν εἰρήνῃ πανηγύρεις καὶ ἑορτὰς ἐσθῆσιν ἀνϑειναῖς καὶ κατὰ τὴν μαλακότητα τρυ- 85 φεραῖς χρῆσϑαι. πρὸς δὲ τὰς ἐκ τοῦ πλεονάξοντος οἴνου κεφαλαλγίας τοῖς πίνουσι γινομένας διαδεδέ- σϑαι λέγουσιν αὐτὸν μίτρᾳ τὴν κεφαλήν, ἀφ᾽ ἧς
1 κρυφίας ΠΠ ὄὅ καὶ om. CF 11 καϑωπλισμένον D 16 καὶ οὰῦ, ἢ 18 Σιλῆνον D 2324 ἐσθήσεσιν D 27 μίτρᾳ Eus. pr. ev. II 2, 8] μέτρῃ cod. 4
b
ed
b
400 DIODORI SICULI
αἰτίας καὶ μιτρηφόρον ὀναμάξεσθϑαι" ἀπὸ δὲ ταύτης τῆς μίτρας ὕστερον παρὰ τοῖς βασιλεῦσι καταδει- χϑῆναι τὸ διάδημά φασι. διμήτορα δ᾽ αὐτὸν προσ- αγορευϑῆναι λέγουσι διὰ τὸ πατρὸς μὲν ἑνὸς ὑπάρξαι τοὺς δύο Ζιονύσους, μητέρων δὲ δυοῖν. κεκληρονο- μηκέναι δὲ τὸν νεώτερον καὶ τὰς τοῦ προγενεστέρου πράξεις" διόπερ τοὺς μεταγενεστέρους ἀνθρώπους, ἀγνοοῦντας μὲν τἀληϑές, πλανηϑέντας δὲ διὰ τὴν ὁμωνυμίαν, ἕνα γεγονέναι νομίσαι Ζιόνυδσον. τὸν δὲ νάρϑηκα προσάπτουσιν αὐτῷ διά τιναρ τοιαύτας αἰτίας. κατὰ τὴν ἐξ ἀρχῆς δὕρεσιν τοῦ οἴνου μήπω τῆς τοῦ ὕδατος κράσεως εὑρημένης ἄκρατον πένειν τὸν oivov: κατὰ δὲ τὰς τῶν φίλων συναναστροφὰς καὶ εὐωχίας τοὺς συνεορτάξοντας δαψιλῆ τὸν ἄκρα- vov ἐμφορηδαμένους μανιώδεις γίνεσθαι, καὶ ταῖς βακτηρίαις ξυλίναις χρωμένους ταύταις ἀλλήλους τύπτειν. διὸ καὶ τινῶν μὲν τραυματιξομένων, τινῶν ὃὲ καὶ τελευτώντων ἐκ τῶν καιρίων τραυμάτων, προσχόψαντα τὸν Διόνυσον ταῖς τοιαύταις περι-
ὄ
στάσεσι τὸ μὲν ἀποστῆσαι τοῦ πίνειν δαψιλῆ τὸν 30
ἄκρατον ἀποδοκιμάδαι διὰ τὴν ἡδονὴν τοῦ ποτοῦ, καταδεῖξαι δὲ νάρϑηξι χρῆσθαι καὶ μὴ ξυλίναις βακτηρίαις.
᾿Επωνυμίας δ᾽ αὐτῷ τοὺς ἀνθρώπους πολλὰς
προσάψαι, τὰς ἀφορμὰς ἀπὸ τῶν περὶ αὐτὸν ἐπι- 95
τηδευμάτων λαβόντας. Βακχεῖον μὲν γὰρ ἀπὸ τῶν συνεπομένων βακχῶν ὀνομάσαι, Μηναῖον δὲ ἀπὸ τοῦ πατῆσαι τὰς σταφυλὰς ἐν ληνῷ, Βρόμιον δ᾽
ὅ δύο om, C 6 xalom. ΟἽ 246 βάκχιον D.
IV 4. 5. 401
ἀπὸ τοῦ κατὰ τὴν γένεσιν αὐτοῦ γενομένου Boóuov: ὁμοίως δὲ καὶ πυριγενῆ διὰ τὴν ὁμοίαν αἰτίαν ὠνομάσϑαι. Θρίαμβον δ᾽ αὐτὸν ὀνομασϑῆναί φασιν ἀπὸ τοῦ πρῶτον τῶν μνημονευομένων καταγαγεῖν 5 ἀπὸ τῆς στρατείας ϑρίαμβον εἰς τὴν πατρίδα, τὴν ἐξ ᾿Ινδῶν ποιησάμενον ἐπάνοδον μετὰ πολλῶν λαφύ- 4251 ρῶν. παραπλησίως δὲ καὶ τὰς λοιπὰς προσηγορίας ἐπιϑετικὰς αὐτῷ γεγενῆσθαι, περὶ ὧν μακρὸν ἂν εἴῃ λέγειν καὶ τῆς ὑποκειμένης ἱστορίας ἀνοίκειον. 10 δίμορφον δ᾽ αὐτὸν δοκεῖν ὑπάρχειν διὰ τὸ δύο ΖΔιονύδους γεγονέναι, τὸν μὲν παλαιὸν καταπώγωνα διὰ τὸ τοὺς ἀρχαίους πάντας πωγωνοτροφεῖν, τὸν ὃὲ νεώτερον ὡραῖον καὶ τρυφερὸν καὶ νέον, καϑότι προείρηται. ἔνιοι δὲ λέγουσιν ὅτι τῶν μεϑυόντων 15 διττὰς διαϑέσεις ἐχόντων, καὶ τῶν μὲν ἱλαρῶν, τῶν δὲ ὀργίλων γινομένων, δίμορφον ὠνομάσϑαι τὸν ϑεόν. καὶ Σατύρους δέ φασιν αὐτὸν περιάγεσϑαι, καὶ τούτους ἐν ταῖς ὀρχήσεσι καὶ ταῖς τραγῳδίαις τέρψιν καὶ πολλὴν ἡδονὴν παρέχεσϑαι τῷ ϑεῷ. 90. καϑόλουν δὲ τὰς μὲν Μούσας τοῖς ἐκ τῆς παιδείας ἀγαϑοῖς ὠφελούσδας τε καὶ τερπούδας, τοὺς δὲ Σατύ- ρους τοῖς πρὸς γέλωτα συνεργοῦσιν ἐπιτηδεύμασι χρωμένους, παραδκευάξειν τῷ Διονύσῳ τὸν εὐδαί- μονα καὶ χεχαρισμένον βίον. καϑόλου δὲ τοῦτον 35 τῶν ϑυμελικῶν ἀγώνων φασὶν εὑρετὴν γενέσϑαι. καὶ ϑέατρα καταδεῖξαι, καὶ μουσικῶν ἀκροαμάτων
8 ὠνομάσϑαι}] ὀνομάσαι CF 11 παλαιὸν] αὐτῶν add. D 18 ὡραῖον om. D 16 ὀργίλων, τῶν δὲ ἱλαρῶν vulg. 91 τε om. D 29 ταῖς... συνεργούσαις
ἐπιτηδεύσεσι C —— 24 τοῦτον τῶν] τοῦτον D, τῶν Il. DriopoRvs I. $4
2
4
402 DIODORI SICULI
σύστημα ποιήσασθαι" πρὸς δὲ τούτοις ἀλειτουργή- τους ποιῆσαι καὶ τοὺς ἐν ταῖς στρατείαις μεταχειρι- ξομένους τι τῆς μουσικῆς ἐπιστήμης ἀφ᾽ ὧν τοὺς μεταγενεστέρους μουσικὰς συνόδους συστήσασϑαι τῶν περὶ τὸν Διόνυσον τεχνιτῶν, καὶ ἀτελεῖς ποιῆσαι 5 τοὺς τὰ τοιαῦτα ἐπιτηδεύοντας. καὶ περὶ μὲν Ζιο- νύσου καὶ τῶν περὶ αὐτοῦ μυϑολογουμένων ἀρκε- σϑησόμεϑα τοῖς ῥηθεῖσι στοχαζόμενοι τῆς συμμε- tolg.
6 ΠὨηερὶ δὲ Πριάπου καὶ τῶν μυϑολογουμένων περὶ 10 αὐτοῦ νῦν διέξιμεν, οἰκεῖον ὁρῶντες τὸν περὶ τούτου λόγον ταῖς Διονυσιακαῖς ἱστορίαις. μυϑολογοῦσιν οὖν οἱ παλαιοὶ τὸν Πρίαπον υἱὸν μὲν εἶναι Διονύσου καὶ ᾿ἀφροδίτης, πιϑανῶς τὴν γένεσιν ταύτην ἐξη- γούμενοι" τοὺς γὰρ οἰνωθϑέντας φυσικῶς ἐντετάσϑαι 15
2 πρὸς τὰς ἀφροδισιακὰς ἡδονάς. τινὲς δέ φασι τὸ αἰδοῖον τῶν ἀνθρώπων τοὺς παλαιοὺς μυϑωδῶς ὀνομάξειν βουλομένους Πρίαπον προδαγορεῦδαι. ἔνιοι δὲ λέγουσι τὸ γεννητικὸν μόριον, αἴτιον ὑπάρ- χον τῆς γενέδεως τῶν ἀνθρώπων καὶ διαμονῆς εἰς so
8 ἅπαντα τὸν αἰῶνα, τυχεῖν τῆς ἀϑανάτου τιμῆς. οἵ δ᾽ Αἰγύπτιοι περὶ τοῦ Πριάπου μυϑολογοῦντές φασι τὸ παλαιὸν τοὺς Τιτᾶνας ἐπιβουλεύσαντας Ὀσίριδι τοῦτον μὲν ἀνελεῖν, τὸ δὲ σῶμα αὐτοῦ διελόντας εἰς ἴσας μερίδας ἑαυτοῖς καὶ λαβόντας ἀπενεγκεῖν 25 ἐκ τῆς οἰκείας λαϑραίως, μόνον δὲ τὸ αἰδοῖον εἰς τὸν ποταμὸν ῥῖψαι διὰ τὸ μηδένα βούλεσϑαι τοῦτο
1 ποιῆσαι Ii 2 καὶ del. Bekker 18 uiv om. vulg. 16 τοὺς y. οἷν τοῦ καὶ παροινωϑέντας D — 26 $ov- τοῖς Om.
IV 5. 6. 408
οὔὐϑάνελέσϑαι. τὴν δὲ Ἶσιν τὸν φόνον τοῦ ἀνδρὸς ἀναζητοῦσαν, καὶ τοὺς μὲν Τιτᾶνας ἀνελοῦδαν, τὰ δὲ τοῦ σώματος μέρη περιπλάδσαδαν εἰς ἀνθρώπου τύπον, ταῦτα μὲν δοῦναι ϑάψαι τοῖς ἱερεῦσι καὶ 5 τιμᾶν προστάξαι ὡς ϑεὸν τὸν Ὄσιριν, τὸ δὲ αἰδοῖον μόνον οὐ δυναμένην ἀνευρεῖν καταδεῖξαι τιμᾶν ὡς ϑεὸν καὶ ἀναϑεῖναι κατὰ τὸ ἱερὸν ἐντεταμένον. περὶ μὲν οὖν τῆς γενέσεως τοῦ Πριάπου καὶ τῆς τιμῆς τοιαῦτα μυϑολογεῖται παρὰ τοῖς παλαιοῖς τῶν 10 Αἰγυπτίων. τοῦτον δὲ τὸν ϑεὸν τινὲς μὲν ᾿1ϑύ- φαλλον ὀνομάξουσι, τινὲς δὲ Τύχωνα. τὰς δὲ τιμὰς οὐ μόνον κατὰ πόλιν ἀπονέμουσιν αὐτῷ [ἐν τοῖς ἱεροῖς], ἀλλὰ καὶ κατὰ τὰς ἀγροικίας ὀπωροφύλακα τῶν ἀμπελώνων ἀποδεικνύντες καὶ τῶν κήπων, ἔτι 15 08 πρὸς τοὺς βαδκαίνοντάς τι τῶν καλῶν τοῦτον κολαστὴν παρειδάγοντες. ἔν τε ταῖς τελεταῖς οὐ μόνον ταῖς Διονυσιακαῖς, ἀλλὰ καὶ ταῖς ἄλλαις 6xc00v ἁπάσαις οὗτος Ó ϑεὸς τυγχάνει τινὸς τιμῆς, μετὰ γέλωτος καὶ παιδιᾶς παρεισαγόμενος ἐν ταῖς 230 ϑυσίαις. παραπλησίως δὲ τῷ Πριάπῳ τινὲς μυϑο- λογοῦσι γεγενῆσϑαι τὸν ὀνομαξόμενον 'Eouoqoó0:- vov, ὃν ἐξ Ερμοῦ καὶ ᾿ἀφροδίτης γεννηϑέντα τυχεῖν τῆς ἐξ ἀμφοτέρων τῶν γονέων συντεϑείδης προση- γορίας. τοῦτον δ᾽ oí μέν φασιν εἶναι ϑεὸν καὶ :25 χατά τινας χρόνους φαένεσϑαι παρ᾽ ἀνθρώποις, καὶ γεννᾶσθαι τὴν τοῦ σώματος φύσιν ἔχοντα μεμιγμέ- νην ἐξ ἀνδρὸς καὶ γυναικός᾽ καὶ τὴν μὲν εὐπρέ-
6 ὡς ϑεὸν τιμᾶν Ὁ 11 Τυφῶνα F 12 ἐν τοῖς ἱεροῖς delevi, ante ἀπονέμουσιν ponit D 18 σχεδὸν om. II (et Eus. pr. ev. IL 2, 14) τινὸς τιμῆς D (et Eus), τιμῆς τινος vulg.
26*
- —— -—- - : σπ-Ὄὀ μ΄ m --». T ' 7 2T Tv έτος, κα’
oc ----- TL—lG^ 0 nac τ 5: 27.077 T E p -— TUI T"; Σ ΣΕ ΡΣ.
- ᾿ " - :-" - auti. d -4 — 7 . 1 z E T B T: Σ- --'€ ᾿ς -- -— a -. - - -—— ΟἿ —-7 - - δε ... ἘΠ Ue . '- -* — dn dq - - » E ——— - m- πα ὦ ὦ - - 9 Lan sl -—-— ^ - - "ον me -—- - - -- --—. -— m y. ln « -. - o5. - - — P
IV 6. 7. 405
A
τούτων δ᾽ ἑκάστῃ προσάπτουσι τὰς οἰκείας διαϑέσεις 3 τῶν περὶ μουσικὴν ἐπιτηδευμάτων, οἷον ποιητικήν, μελῳδίαν, ὀρχήσεις καὶ χορείας, ἀστρολογίαν τε καὶ τὰ λοιπὰ τῶν ἐπιτηδευμάτων. παρϑένους δ᾽ αὐτὰς 6 οἵ πλεῖστοι [γεγονέναι] μυϑολογοῦσι διὰ τὸ τὰς κατὰ τὴν παιδείαν ἀρετὰς ἀφϑόρους δοκεῖν εἶναι. Μούσας δ᾽ αὐτὰς ὠνομάσϑαι ἀπὸ τοῦ μυεῦν τοὺς ἀνθρώπους, τοῦτο δ᾽ ἐστὶν ἀπὸ τοῦ διδάσκειν τὰ καλὰ καὶ συμφέροντα καὶ ὑπὸ τῶν ἀπαιδεύτων 10 ἀγνοούμενα. ἕκάστῃ δὲ προσηγορίᾳ τὸν οἰκχεῖον λόγον ἀπονέμοντές φασιν ὠνομάσϑαι τὴν μὲν Ἀλειὼ διὰ τὸ τὸν ἐκ τῆς ποιήσεως τῶν ἐγκωμιαξομένων ἔπαινον μέγα κλέος περιποιεῖν τοῖς ἐπαινουμένοις, Εὐτέρπην δ᾽ ἀπὸ τοῦ τέρπειν τοὺς ἀκροωμένους 15 τοῖς ἀπὸ τῆς παιδείας ἀγαϑοῖς, Θάλειαν δ᾽ ἀπὸ τοῦ ϑάλλειν ἐπὶ πολλοὺς χρόνους τοὺς διὰ τῶν ποιη- μάτων ἐγκωμιαξομένους, Μελπομένην δ᾽ ἀπὸ τῆς μελῳδίας, δι’ ἧς τοὺς ἀκούοντας ψυχαγωγεῖσϑαι, Τερψιχόρην δ᾽ ἀπὸ τοῦ τέρπειν τοὺς ἀκροατὰρ τοῖς 80 ἐκ παιδείας περιγινομένοις ἀγαϑοῖς, ᾿Ερατὼ δ᾽ ἀπὸ τοῦ τοὺς παιδευϑέντας ποϑεινοὺς καὶ ἐπεράστους ἀποτελεῖν, Πολύμνιαν δ᾽ ἀπὸ τοῦ διὰ πολλῆς ὑμνή- σεως ἐπιφανεῖς κατασχευάξειν τοὺς διὰ τῶν ποιημά- τῶν ἀπαϑανατιξζομένους τῇ δόξῃ, Οὐρανίαν δ᾽ ἀπὸ 35 τοῦ τοὺρ παιδευϑέντας ὑπ᾽ αὐτῆς ἐξαίρεσϑαι πρὸς
4 δ᾽ ve vulg. — 5 γεγονέναι om. D (et Eus. pr. ev. II 2, 10) 6 τὴν om. D ἀφϑάρτους 11 9 καὶ τὰ συμ- φέροντα D 18 ἐμποιεῖν D 106 τοὺς... ἐγκωμιαξομένους om. Il 921 καὶ ἐπεράστους om. D 283 τοὺς τε διὰ τῶν ποιητῶν ἀϑανατιξομένους D.
1
tO
404. DIODORI SICULI
πειαν καὶ μαλακότητα τοῦ σώματος ἔχειν γυναικὶ παρεμφερῆ, τὸ δ᾽ ἀρρενωπὸν καὶ δραστικὸν ἀνδρὸς ἔχευν [τὰ δὲ φυσικὰ μόρια συγγεννᾶσϑαι τούτῳ καὶ γυναικὸς καὶ ἀνδρός]" ἔνιοι δὲ τὰ τοιαῦτα γένη ταῖς φύσεσιν ἀποφαίνονται τέρατα ὑπάρχειν, καὶ ὕ γεννώμενα σπανίως προσημαντικὰ γίνεσθαι ποτὲ μὲν κακῶν ποτὲ δ᾽ ἀγαθῶν. καὶ περὶ μὲν τῶν τοιούτων ἅλις ἡμῖν ἐχέτω.
Περὶ δὲ τῶν Μουσῶν, ἐπειδήπερ ἐμνήσϑημεν ἐν ταῖς τοῦ Διονύσου πράξεσιν, οἰκεῖον ἂν εἴη 10 διελθεῖν ἐν κεφαλαίοις. ταύτας γὰρ οἵ πλεῖστοι τῶν μυϑογράφων καὶ μάλιστα δεοδοκιμασμένοι φασὶ ϑυγατέρας εἶναι Διὸς καὶ Μνημοσύνης" ὀλίγοι δὲ τῶν ποιητῶν, ἐν οἷς ἐστι καὶ ᾿Αλκμάν, ϑυγατέρας ἀποφαίνονται Οὐρανοῦ καὶ Γῆς. ὁμοίως δὲ καὶ τι κατὰ τὸν ἀριϑμὸν διαφωνοῦσιν" οἵ μὲν γὰρ τρεῖς λέγουσιν, οἵ δ᾽ ἐννέα, καὶ κεκράτηκεν ὃ τῶν ἐννέα ἀρυϑμὸς ὑπὸ τῶν ἐπιφανεστάτων ἀνδρῶν βεβαιούμε- voc, λέγω δὲ Ὁμήρου τε καὶ Ἡσιόδου καὶ τῶν ἄλλων τῶν τοιούτων. Ὅμηρος μὲν γὰρ λέγει 80
Μοῦσαι δ᾽ ἐννέα πᾶσαι ἀμειβόμεναι ὀπὶ καλῇ"
Ησίοδος δὲ καὶ τὰ ὀνόματα αὐτῶν ἀποφαίνεται λέγων
Κλειώ τ᾽ Εὐτέρπη τε Θάλειά τε Μελπομένη τὸ
Τερψιχόρη v' Ἐρατώ τε Πολύμνιά τ᾽ Οὐρανίη ve253
Καλλιόπη 9, dj σφεων προφερεστάτη ἐστὶν ἁπα- 38 σέων.
2 ἔχειν ἀνδρός vulg. 8 τὰ δὲ --- 4 καὶ ἀνδρός ΒΡ, om. cet. 9 cov om. D
IV 6. 7. 405
δ ,
τούτων δ᾽ ἑκάστῃ προσάπτουσι τὰς οἰκείας διαϑέσεις 3 τῶν περὶ μουσικὴν ἐπιτηδευμάτων, οἷον ποιητικήν, μελῳδίαν, ὀρχήσεις καὶ χορείας, ἀστρολογίαν τε καὶ τὰ λοιπὰ τῶν ἐπιτηδευμάτων. παρϑένους δ᾽ αὐτὰς 5 οἱ πλεῖστοι [γεγονέναι] μυϑολογοῦσι διὰ τὸ τὰς κατὰ τὴν παιδείαν ἀρετὰς ἀφϑόρους δοκεῖν εἶναι. Μούσας δ᾽ αὐτὰς ὠνομάσϑαι ἀπὸ τοῦ μυεῖν τοὺς ἀνθρώπους. τοῦτο δ᾽ ἐστὶν ἀπὸ τοῦ διδάσκειν τὰ καλὰ χαὶ συμφέροντα καὶ ὑπὸ τῶν ἀπαιδεύτων 10 ἀγνοούμενα. ἑκάστῃ δὲ προσηγορίᾳ τὸν οἰκεῖον λόγον ἀπονέμοντές φασιν ὠνομάσϑαι τὴν μὲν Ἀλειὼ διὰ τὸ τὸν ἐκ τῆς ποιήσεως τῶν ἐγκωμιαξομένων ἔπαινον μέγα κλέος περιποιεῖν τοῖς ἐπαινουμένοιρ, Εὐτέρπην δ᾽ ἀπὸ τοῦ τέρπειν τοὺς ἀχροωμένους 15 τοῖς ἀπὸ τῆς παιδείας ἀγαϑοῖς, Θάλειαν δ᾽ ἀπὸ τοῦ ϑάλλειν ἐπὶ πολλοὺς χρόνους τοὺς διὰ τῶν ποιη- μάτων ἐγκωμιαξομένους, Μελπομένην δ᾽ ἀπὸ τῆς μελῳδίας, δι’ ἧς τοὺς ἀκούοντας ψυχαγωγεῖσϑαι, Τερψιχόρην δ᾽ ἀπὸ τοῦ τέρπειν τοὺς ἀκροατὰς τοῖς 80 ἐκ παιδείας περιγινομένοις ἀγαϑοῖς, ᾿Ερατὼ δ᾽ ἀπὸ τοῦ τοὺρ παιδευϑέντας ποϑεινοὺς καὶ ἐπεράστους ἀποτελεῖν, Πολύμνιαν δ᾽ ἀπὸ τοῦ διὰ πολλῆς ὑμνή- σεως ἐπιφανεῖρ καταδκευάξειν τοὺς διὰ τῶν ποιημά- τῶν ἀπαϑανατιζομένουρς τῇ δόξῃ, Οὐρανίαν δ᾽ ἀπὸ 35 τοῦ τοὺρ παιδευθέντας ὑπ᾽ αὐτῆς ἐξαέίρεσθϑαι πρὸς
4 à'] ve vulg. — 5 γεγονέναι om. D (et Eus. pr. ev. II 2, 16) 6 τὴν om. D ἀφϑάρτους 1I 9 καὶ τὰ συμ- φέροντα D 18 ἐμποιεῖν ἢ 16 τοὺς... ἐγκωμιαξομένους om. Il 921 καὶ ἐπεράστους om. D 23 rovg te διὰ τῶν ποιητῶν ἀϑανατιξομένους D.
1
tO
404 DIODOBI SICULI
πειαν καὶ μαλακότητα τοῦ σώματος ἔχειν γυναικὶ παρεμφερῆ, τὸ δ᾽ ἀρρενωπὸν καὶ δραστικὸν ἀνδρὸς ἔχευν [τὰ δὲ φυσικὰ μόρια συγγεννᾶσϑαι τούτῳ καὶ γυναικὸς καὶ ἀνδρός] ἔνιοι δὲ τὰ τοιαῦτα γένη ταῖς φύσεσιν ἀποφαίνονται τέρατα ὑπάρχειν, x«l γεννώμενα σπανίως προσημαντικὰ γίνεσθαι ποτὲ μὲν κακῶν ποτὲ δ᾽ ἀγαθῶν. καὶ περὶ μὲν τῶν τοιούτων ἅλις ἡμῖν ἐχέτω.
Περὶ δὲ τῶν Μουσῶν, ἐπειδήπερ ἐμνήσθημεν ἐν ταῖς τοῦ Διονύσου πράξεσιν, οἰκεῖον ἂν εἴη 10 διελθεῖν ἐν κεφαλαίοις. ταύτας γὰρ oí πλεῖστοι τῶν μυϑογράφων καὶ μάλιστα δοδοκιμασμένοι φασὶ ϑυγατέρας εἶναι Διὸς καὶ Μνημοσύνης" ὀλίγοι δὲ τῶν ποιητῶν, ἐν οἷς ἐστι καὶ AAxudv, ϑυγατέρας ἀποφαίνονται Οὐρανοῦ καὶ Γῆς. ὁμοίως δὲ καὶ τ κατὰ τὸν ἀριϑμὸν διαφωνοῦσιν" οἵ μὲν γὰρ τρεῖς λέγουσιν, οἵ δ᾽ ἐννέα, καὶ κεκράτηκεν ὃ τῶν ἐννέα ἀρυϑμὸς ὑπὸ τῶν ἐπιφανεστάτων ἀνδρῶν βεβαιούμε- voe, λέγω δὲ Ὁμήρου τε καὶ Ἡσιόδου καὶ τῶν ἄλλων τῶν τοιούτων. Ὅμηρος μὲν γὰρ λέγει 80
Μοῦσαι δ᾽ ἐννέα πᾶσαι ἀμειβόμεναι ὀπὶ καλῇ"
Ησίοδος δὲ καὶ τὰ ὀνόματα αὐτῶν ἀποφαίνεται λέγων
Κλειώ τ᾽ Εὐτέρπη τε Θάλειά τε Μελπομένη vs
Τερψιχόρη τ᾽ ᾿Ερατώ τε Πολύμνιά τ᾽ Οὐρανίη ve258
Καλλιόπη 9, ἥ σφεων προφερεστάτη ἐστὶν ἅπα- 36 σέων.
2 ἔχειν ἀνδρός vulg. 8 τὰ δὲ --- 4 καὶ ἀνδρός BD, om. Οθΐ, 9 τῶν om. D
IV 6. 7. 405
e
τούτων δ᾽ ἑκάστῃ προσάπτουσι τὰς οἰκείας διαϑέδεις 8 τῶν περὶ μουσικὴν ἐπιτηδευμάτων, οἷον ποιητικήν, μελῳδίαν, ὀρχήσεις καὶ χορείας, ἀστρολογίαν τε καὶ τὰ λοιπὰ τῶν ἐπιτηδευμάτων. παρϑένους δ᾽ αὐτὰς 5 οὗ πλεῖστοι [γεγονέναι!)]͵ μυϑολογοῦσι διὰ τὸ τὰς κατὰ τὴν παιδείαν ἀρετὰς ἀφϑόρους δοκεῖν εἶναι. Μούσας δ᾽ αὐτὰς ὠνομάσϑαι ἀπὸ τοῦ μυεῖν τοὺς 4 ἀνθρώπους, τοῦτο δ᾽ ἐστὶν ἀπὸ τοῦ διδάσκειν τὰ καλὰ καὶ συμφέροντα καὶ ὑπὸ τῶν ἀπαιδεύτων 10 ἀγνοούμενα. ἑκάστῃ δὲ προσηγορέᾳ τὸν οἰκεῖον λόγον ἀπονέμοντές φασιν ὠνομάσϑαι τὴν μὲν Κλειὼ διὰ τὸ τὸν ἐκ τῆς ποιήσεως τῶν ἐγκωμιαξομένων ἔπαινον μέγα κλέος περιποιεῖν τοῖς ἐπαινουμένοις, Εὐτέρπην δ᾽ ἀπὸ τοῦ τέρπειν τοὺς ἀκροωμένους ιὸ τοῖς ἀπὸ τῆς παιδείας ἀγαϑοῖς, Θάλειαν δ᾽ ἀπὸ τοῦ ϑάλλειν ἐπὶ πολλοὺς χρόνους τοὺς διὰ τῶν ποιη- μάτων ἐγκωμιαξομένους, Μελπομένην δ᾽ ἀπὸ τῆς μελῳδίαρ, δι’ ἧς τοὺς ἀκούοντας ψυχαγωγεῖσϑαι, Τερψιχόρην δ᾽ ἀπὸ τοῦ τέρπειν τοὺς ἀκροατὰς τοῖς $0 ἐκ παιδείας περιγινομένοις ἀγαϑοῖς, ᾿Ερατὼ δ᾽ ἀπὸ τοῦ τοὺς παιδευϑέντας ποϑεινοὺς καὶ ἐπεράστους ἀποτελεῖν, Πολύμνιαν δ᾽ ἀπὸ τοῦ διὰ πολλῆς ὑμνή- σεῶς ἐπιφανεῖς κατασκευάξειν τοὺς διὰ τῶν ποιημά- τῶν ἀπαϑανατιξομένουρ τῇ δόξῃ, Οὐρανίαν δ᾽ ἀπὸ 35 τοῦ τοὺρ παιδευϑέντας ὑπ’ αὐτῆς ἐξαίρεσϑαι πρὸς
4 δ᾽ τε vulg. 5 γεγονέναι om. D (et Eus. pr. ev. II 2, 16) 6 τὴν om. D ἀφϑάρτους 1I 9 καὶ τὰ συμ- φέροντα D 18 ἐμποιεῖν D — 16 τοὺς... ἐγκωμιαξομένους om. Il 91 καὶ ἑπεράστους om. D 28 tovg τε διὰ τῶν ποιητῶν ἀϑανατιζομένους D.
1
tO
404 DIODORI SICULI
πειαὰν καὶ μαλακότητα τοῦ σώματος ἔχειν yvvavxl παρεμφερῆ, τὸ δ᾽ ἀρρενωπὸν καὶ δραστικὸν ἀνδρὸς ἔχευν [τὰ δὲ φυσικὰ μόρια συγγεννᾶσϑαι τούτῳ καὶ γυναικὸς καὶ ἀνδρός] ἔνιοι δὲ τὰ τοιαῦτα γένη ταῖς φύσεσιν ἀποφαίνονται τέρατα ὑπάρχειν, καὶ δ γεννώμενα δπανίως προσημαντικὰ γίνεσϑαι ποτὲ μὲν κακῶν ποτὲ δ᾽ ἀγαϑῶν. καὶ περὶ μὲν τῶν τοιούτων ἅλις ἡμῖν ἐχέτω.
Περὶ δὲ τῶν Μουσῶν, ἐπειδήπερ ἐμνήσϑημεν ἐν ταῖς τοῦ Διονύσου πράξεσιν, οἰκεῖον ἂν δἴη 10 διελθεῖν ἐν κεφαλαίοις. ταύτας γὰρ ol πλεῖστοι τῶν μυϑογράφων καὶ μάλιστα δοδοκιμασμένοι φασὶ ϑυγατέρας εἶναι Διὸς καὶ Μνημοσύνης' ὀλίγοι δὲ τῶν ποιητῶν, ἐν οἷς ἐστι καὶ ᾿Δλκμάν, ϑυγατέρας ἀποφαίνονται Οὐρανοῦ καὶ Γῆς. ὁμοίως δὲ καὶ 16 κατὰ τὸν ἀριϑμὸν διαφωνοῦσιν᾽" οἵ μὲν γὰρ τρεῖς λέγουσιν, οἱ δ᾽ ἐννέα, καὶ κεκράτηκεν ὃ τῶν ἐννέα ἀρυϑμὸς ὑπὸ τῶν ἐπιφανεστάτων ἀνδρῶν βεβαιούμε- vog, λέγω δὲ Ὁμήρου τε καὶ Ἡσιόδου καὶ τῶν ἄλλων τῶν τοιούτων. Ὅμηρος μὲν γὰρ λέγει 80
Μοῦσαι δ᾽ ἐννέα πᾶσαι ἀμειβόμεναι ὀπὶ καλῇ" Ησίοδος δὲ καὶ τὰ ὀνόματα αὐτῶν ἀποφαίνεται λέγων
Κλειώ τ᾽ Εὐτέρπη τε Θάλειά ve Μελπομένη ve
Τερψιχόρη τ᾽ ᾿Ερατώ vs Πολύμνιά τ᾽ Οὐρανίη ve258
Καλλιόπη 9', ij σφεων προφερεστάτη ἐστὶν ἁπα- 16
σέων.
2 ἔχειν ἀνδρός vulg. δ8 τὰ δὲ — καὶ ἀνδρός BD, om. cet. 9 τῶν om. D
IV 6. 7. 405
τούτων δ᾽ ἑκάστῃ προσάπτουσι τὰς οἰκείας διαθέσεις 3 τῶν περὶ μουσικὴν ἐπιτηδευμάτων, οἷον ποιητικήν, μελῳδίαν, ὀρχήσεις καὶ χορείας, ἀστρολογίαν τε καὶ τὰ λοιπὰ τῶν ἐπιτηδευμάτων. παρϑένους δ᾽ αὐτὰς 5 οὗ πλεῖστοι [γεγονέναι] μυϑολογοῦσι διὰ τὸ τὰς κατὰ τὴν παιδείαν ἀρετὰς ἀφϑόρους δοκεῖν εἶναι. Μούσας δ᾽ αὐτὰς ὠνομάσϑαι ἀπὸ τοῦ μνεῖν τοὺς 4 ἀνθρώπους, τοῦτο δ᾽ ἐστὶν ἀπὸ τοῦ διδάσκειν τὰ καλὰ καὶ συμφέροντα καὶ ὑπὸ τῶν ἀπαιδεύτων 10 ἀγνοούμενα. ἑκάστῃ δὲ προσηγορίᾳ τὸν οἰκεῖον λόγον ἀπονέμοντές φασιν ὠνομάσϑαι τὴν μὲν KAsub διὰ τὸ τὸν ἐκ τῆς ποιήσεως τῶν ἐγκωμιαξομένων ἔπαινον μέγα κλέος περιποιεῖν τοῖς ἐπαινουμένοιρ, Εὐτέρπην δ᾽ ἀπὸ τοῦ τέρπειν τοὺς ἀκροωμένους 15 τοῖς ἀπὸ τῆς παιδείας ἀγαϑοῖς, Θάλειαν δ᾽ ἀπὸ τοῦ ϑάλλειν ἐπὶ πολλοὺς χρόνους τοὺς διὰ τῶν ποιη- μάτων ἐγκωμιαξομένους, Μελπομένην δ᾽ ἀπὸ τῆς μελῳδίαρ, δι’ ἧς τοὺς ἀκούοντας ψυχαγωγεῖσϑαι, Τερψιχόρην δ᾽ ἀπὸ τοῦ τέρπειν τοὺς ἀχροατὰς τοῖς 90 ἐκ παιδείας περιγινομένοις ἀγαϑοῖς, ᾿Ερατὼ δ᾽ ἀπὸ τοῦ τοὺς παιδευϑέντας ποϑεινοὺς καὶ ἐπεράστους ἀποτελεῖν, Πολύμνιαν δ᾽ ἀπὸ τοῦ διὰ πολλῆς ὑμνή- σεως ἐπιφανεῖρ καταδκευάξειν τοὺς διὰ τῶν ποιημά- τῶν ἀπαϑανατιξομένουρ τῇ δόξῃ, Οὐρανίαν δ᾽ ἀπὸ 985 τοῦ τοὺρ παιδευϑέντας ὑπ᾽ αὐτῆς ἐξαίρεσϑαι πρὸς
4 07] τε vulg. ὅ γεγονέναι om. D (et Eus. pr. ev. II 2, 16) 6 τὴν om. D ἀφϑάρτους 11 9 καὶ τὰ συμ- φέροντα D 18 ἐμποιεῖν D 16 1096 . . . ἐγκωμιαξομένους om. II 91 τ περάστους om. D 23 τοὺς τὲ διὰ τῶν ποιητῶν ἀϑανατιξομένους D.
406 DIODORI SICULI
oto«vóv: τῇ γὰρ δόξῃ xol τοῖς φρονήμασι μετεωρί- ξεσϑαι τὰς ψυχὰς εἰς ὕψος οὐράνιον Καλλιόπην δ᾽ ἀπὸ τοῦ καλὴν ὅπα προΐεσϑαι, τοῦτο δ᾽ ἐστὶ τῇ εὐεπεία διάφορον οὖσαν ἀποδοχῆς τυγχάνειν ὑπο τῶν ἀκουόντων. 5 Τούτων δ᾽ ἡμῖν ἀρκούντως εἰρημένων μετα- βιβάδομεν τὸν λόγον ἐπὶ τὰς Ἡρακλέους πράξεις. 8 οὐχ ἀγνοῶ δ᾽ ὅτι πολλὰ δύσχρηστα συμβαίνει τοῖρ ἱστοροῦσι τὰς παλαιὰς μυϑολογίας, καὶ μάλιστα τὰς περὶ Ἡρακλέους. τῷ μὲν γὰρ μεγέϑει τῶν κατερ- 10 γασϑέντων ὁμολογουμένως οὗτος παραδέδοται πάν- τας τοὺς ἐξ αἰῶνος ὑπερᾶραι τῇ μνήμῃ παραδοϑέν- τας᾽ δυσέφικτον οὖν ἐστι τὸ κατὰ τὴν ἀξίαν ἕκαστον τῶν πραχϑέντων ἀπαγγεῖλαι καὶ τὸν λόγον ἐξισῶσαι τοῖς τηλικούτοις ἔργοις, οἷς διὰ τὸ μέγεϑος ἔπαϑλον 15 ἦν ἰὴ ἀϑανασία. διὰ δὲ τὴν παλαιότητα καὶ τὸ παράδοξον τῶν ἱστορουμένων παρὰ πολλοῖς ἀπιστου- μένων τῶν μύϑων, ἀναγκαῖον ἢ παραλιπόντας τὰ μέγιστα τῶν πραχϑέντων καϑαιρεῖν τι τῆς τοῦ ϑεοῦδ4 δόξης ἢ πάντα διεξιόντας τὴν ἱστορίαν ποιεῖν 30 ἀπιστουμένην. ἔνιοι γὰρ τῶν ἀναγινωσκόντων οὐ δικαίᾳ χρώμενοι κρίδει τἀκριβὲς ἐπιξητοῦσιν ἐν ταῖς ἀρχαίαις μυϑολογίαις ἐπ᾽ ἴσης τοῖς πραττομένοις ἐν τοῖς καϑ' ἡμᾶς xoóvow, καὶ τὰ δισταξόμενα τῶν ἔργων διὰ τὸ μέγεθος ἐκ τοῦ καϑ᾽ αὑτοὺς βίου ss τεκμαιρόμενοι, τὴν Ἡρακλέους δύναμιν ἐκ τῆς ἀσϑενείας τῶν νῦν ἀνθρώπων ϑεωροῦσιν, ὥστε διὰ
ro
ᾧ9
1 οὐρανόν] τῇ δόξῃ add. D 2 οὐράνιον om. D 8 τουτέστι τῇἮ 11 4 εὐεπα D 10 uiv om. D 18 τὸ τοῦτο D ἕκάστου D 18 ἢ] ἦν CF 94 τῷ... χρόνῳ
IV 7.8. 9. 401
τὴν ὑπερβολὴν τοῦ μεγέϑους τῶν ἔργων ἀπιστεῖσθαι τὴν γραφήν. ᾿καϑόλου μὲν γὰρ ἐν ταῖς μυϑολογου- 4 μέναις ἱστορίαις οὐκ ἐκ παντὸς τρόπου πικρῶς τὴν ἀλήϑειαν ἐξεταστέον. καὶ γὰρ ἐν τοῖς ϑεάτροιρ,
5 πεπεισμένοι μήτε Κενταύρους διφυεῖς ἐξ ἑἐτερογενῶν σωμάτων ὑπάρξαι μήτε Γηρυόνην τρισώματον, ὅμως προσδεχόμεϑα τὰς τοιαύτας μυϑολογίας, καὶ ταῖς ἐπισημασίαις συναύξομεν τὴν τοῦ ϑεοῦ τιμήν. καὶ ὅ γὰρ ἄτοπον Ἡρακλέα μὲν ἔτι κατ᾿ ἀνθρώπους ὄντα
10 τοῖς ἐδίοις πόνοις ἐξημερῶσαι τὴν οἰκουμένην, τοὺς δ᾽ ἀνθρώπους ἐπιλαϑομένους τῆς κοινῆς εὐεργεσίας συκοφαντεῖν τὸν ἐπὶ τοῖς καλλίστοις ἔργοις ἔπαινον, καὶ τοὺς μὲν προγόνους διὰ τὴν ὑπερβολὴν τῆς ἀρετῆς ὁμολογουμέψην αὐτῷ συγχωρῆσαι τὴν ἀϑανα-
15 σίαν, ἡμᾶς δὲ πρὸς τὸν ϑεὸν μηδὲ τὴν πατροπαρά- δοτον εὐσέβειαν διαφυλάττειν. ἀλλὰ γὰρ τῶν τοιού- τῶν λόγων ἀφέμενοι διέξιμεν αὐτοῦ τὰς πράξεις ἀπ’ ἀρχῆς ἀκολούϑως τοῖς παλαιοτάτοις τῶν ποιη- τῶν τε καὶ μυϑολόγων.
20 Τῆς ᾿ἀχρισίου τοίνυν Ζανάης καὶ zig φασι 9 γενέσϑαι Περσέα" τούτῳ δὲ μιγεῖσαν τὴν Κηφέως ᾿νδρομέδαν ᾿Ηλεχτρύωνα γεννῆσαι, ἔπειτα τούτῳ τὴν Πέλοπος Εὐρυδίκην συνοικήσασαν ᾿Δλκμήνην τεκνῶσαι, καὶ ταύτῃ Δία μιγέντα δι’ ἀπάτης Ἣρα-
:5 χλέα γεννῆσαι. τὴν μὲν οὖν ὅλην τοῦ γένους ῥίξαν 9 ἀπ’ ἀμφοτέρων τῶν γονέων εἰς τὸν μέγιστον τῶν ϑεῶν ἀναφέρειν λέγεται τὸν εἰρημένον τρόπον. τὴν
8 ἱστορουμέναις μυϑολογίαις .F' 1 τὰς] εἰς τὰς D
11 κοινῆς] ἰδέας D 13 ὑπεροχὴν vulg. 18 παλαιοτά- τοις] ἀρχαιοτάτοις vulg. 24 τεκνῶσαι) γεννῆσαι D.
408 DIODORI SICULI
ὃὲ γεγενημένην περὶ αὐτὸν ἀρετὴν οὐκ ἐν ταῖς πράξεσι ϑεωρηϑῆναι μόνον, ἀλλὰ καὶ πρὸ τῆς γενέσεως γινώσκεσϑαι. τὸν γὰρ Ζ4΄ία μισγόμενον ᾿Δλκμήνῃ τριπλασίαν τὴν νύκτα ποιῆσαι, καὶ τῷ πλήϑει τοῦ πρὸς τὴν παιδοποιίαν ἀναλωϑέντος 5 χρόνου προδημῆναι τὴν ὑπερβολὴν τῆς τοῦ γεννη-
8 ϑηδσομένου ῥώμης. καϑόλου δὲ τὴν δμιλίαν ταύτην οὐκ ἐρωτικῆς ἐπιϑυμίας ἕνεκα ποιήσασϑαι, καϑάπερ ἐπὶ τῶν ἄλλων γυναικῶν, ἀλλὰ τὸ πλέον τῆς παιδο- ποιίας χάριν. διὸ καὶ βουλόμενον τὴν ἐπιπλοκὴν 10 νόμιμον ποιήσασϑαι βιάδασϑαι μὲν μὴ βουληϑῆναι, πεῖσαι δ᾽ οὐδαμῶς ἐλπίξειν διὰ τὴν σωφροσύνην᾽ τὴν ἀπάτην οὖν προκχρίναντα͵ διὰ ταύτης παρα- κρούσασϑαι τὴν ᾿Δλκμήνην, ᾿Αμφιτρύωνι κατὰ πᾶν 265
4 ὁμοιωϑέντα. διελθόντος δὲ τοῦ κατὰ φύδιν χρόνου 15 ταῖς ἐγκύοις, τὸν μὲν zx πρὸς τὴν Ἡρακλέους γένεσιν ἐνεχϑέντα τῇ διανοίᾳ προειπεῖν παρόντων ἁπάντων τῶν ϑεῶν ὅτι τὸν κατ᾽ ἐκείνην τὴν ἡμέραν Περδειδῶν γεννώμενον ποιήδει βασιλέα, τὴν δ᾽ Ἥραν ζξηλοτυποῦσαν καὶ συνεργὸν ἔχουσαν Εἰλεί- 30 ϑυιαν τὴν ϑυγατέρα, τῆς μὲν ᾿λκμήνης παρακατα- σχεῖν τὰς ὠδῖνας, τὸν δ᾽ Εὐρυσϑέα πρὸ τοῦ καϑή-
δ κοντος χρόνον πρὸς τὸ φῶς ἀγαγεῖν. τὸν ὃὲ Δία καταστρατηγηϑέντα βουληϑῆναι τήν τε ὑπόδχεσιν βεβαιῶσαι καὶ τῆς Ηρακλέους ἐπιφανείας προνοηϑῆ-- 36 ναι" διό φασιν αὐτὸν τὴν μὲν Ἥραν πεῖσαι συγ- χωρῆσαι βασιλέα μὲν ὑπάρξαι κατὰ τὴν ἰδίαν ὑπό- ὄχεσιν Εὐρυσϑέα, τὸν δ᾽ ἩΗρακλέα τεταγμένον ὑπὸ
12 πείσειν Hertleim 18 ἁπάντων om. C 19 περ- σιδῶν D γενόμενον CD 20 εἰλήϑυιαν D.
----
IV 9. 10. 409
τὸν Εὐρυσϑέα τελέσαι δώδεκα ἄϑλους oUg ἂν ὁ Εὐρυσϑεὺς προστάξῃ, καὶ τοῦτο πράξαντα τυχεῖν τῆς ἀϑανασίας. ᾿Δλκμήνη δὲ τεκοῦσα καὶ φοβηϑεῖσα 6 τὴν τῆς Ἥρας ξηλοτυπίαν, ἐξέϑηκε τὸ βρέφος εἰς
ὅ τὸν τόπον ὃς νῦν ἀπ᾽ ἐκείνου καλεῖται πεδίον 'Hod- κλδειον. καϑ᾽ ὃν δὴ χρόνον ᾿4ϑηνᾶ μετὰ τῆς Ἥρας προσιοῦσα, καὶ ϑαυμάσασα τοῦ παιδίου τὴν φύσιν, συνέπεισε τὴν Ἥραν ὑποσχεῖν τὴν ϑηλήν. τοῦ δὲ παιδὸς ὑπὲρ τὴν ἡλικίαν βιαιότερον ἐπιδσπαδσαμένου
10 c)v ϑηλήν, ἡ μὲν Ἥρα διαλγήδασα τὸ βρέφος ἔρριψεν, ᾿4ϑηνᾶ δὲ κομίσασα αὐτὸ πρὸς τὴν μητέρα τρέφειν παρεκελεύσατο. ϑαυμάσαι δ᾽ ἄν τις εἰκότως 1 τὸ τῆς περιπετείας παράδοξον᾽ ἡ μὲν γὰρ στέργειν ὀφείλουσα μήτηρ τὸ ἴδιον véxvov ἀπώλλυεν, ἡ δὲ
15 μητρυιᾶς ἔχουσα μῖσος δι᾽ ἄγνοιαν ἔσωξε τὸ τῇ φύσει πολέμιον.
Μετὰ δὲ ταῦτα ἡ μὲν Ἥρα δύο δράκοντας 10 ἀπέστειλε τοὺς ἀναλώσοντας τὸ βρέφος, Ó δὲ παῖς οὐ καταπλαγεὶς ἑκατέρᾳ τῶν χειρῶν τὸν αὐχένα
20 σφίγξας ἀπέπνιξε τοὺς δράκοντας. διόπερ ᾿Αργεῖοι πυϑόμενοι τὸ γεγονὸς Ἡρακλέα προδηγόρευσαν, ὅτι δι’ Ἥραν ἔσχε κλέος, ᾿Αλκαῖον πρότερον καλούμενον. τοῖς μὲν οὖν ἄλλοις οἵ γονεῖς τοὔνομα περιτιϑέασι, τούτῳ δὲ μόνῳ ἡ ἀρετὴ τὴν προσηγορίαν ἔϑετο.
35 μετὰ δὲ ταῦτα ὁ μὲν ᾿Αμφιτρύων φυγαδευϑεὶς ἐκ 2 Τίρυνθος μετῴκησεν εἰς Θήβας" ὃ δ᾽ Ἡρακλῆς τρα- φεὶς καὶ παιδευϑεὶρ καὶ μάλιστ᾽ ἐν τοῖς γυμνασίοις
1 ὁ om. CF ὅ πεδίον] παιδικὸν CD 7 προιοῦσα II,
παριοῦσα Bekker καὶ ϑαυμάσασα om. D 19 οὐ κατα- πλαγεὶς om. II 21 γεγονὸς] γενόμενον II.
410 DIODORI SICULI
διαπονηϑεὶς ἐγένετο ῥώμῃ τε σώματος πολὺ προέχων τῶν ἄλλων ἁπάντων καὶ ψυχῆς λαμπρότητι περι- βόητος. ὅς ys τὴν ἡλικίαν ἔφηβος ὧν πρῶτον μὲν ἠλευθέρωσε τὰς Θήβας, ἀποδιδοὺς ὡς πατρίδι τὰς προσηκούδας χάριτας. ὑποτεταγμένων γὰρ τῶν Θη- ὁ βαίων ᾿Εργίνῳ τῷ βασιλεῖ τῶν Μινυῶν, καὶ κατ᾽ ἐνιαυτὸν ὡρισμένους φόρους τελούντων, οὐ κατα- πλαγεὶς τὴν τῶν δεδουλωμένων ὑπεροχὴν ἐτόλμησε 266 πρᾶξιν ἐπιτελέσαι περιβόητον τοὺς γὰρ παραγενο- μένους τῶν Μινυῶν ἐπὶ τὴν ἀπαίτησιν τῶν δασμῶν 1o καὶ μεϑ’ ὕβρεως εἰσπραττομένους ἀκρωτηριάσας 4 ἐξέβαλεν ἐκ τῆς πόλεως. ᾿Εργένου δ᾽ ἐξαιτοῦντος τὸν αἴτιον, Κρέων βασιλεύων τῶν Θηβαίων, κατα- πλαγεὶς τὸ βάρος τῆς ἐξουσέας, ἔτοιμος ἦν ἐκδι- δόναι τὸν αἴτιον τῶν ἐγκλημάτων. 6 δ᾽ Ἡρακλῆς πείσας τοὺς ἡλικιώτας ἐλευθεροῦν τὴν πατρίδα, κατέσπασεν ἐκ τῶν ναῶν τὰς προσηλωμένας πανο- πλίας, ἃς οἵ πρόγονοι σκῦλα τοῖς θεοῖς ἦσαν ἀνα- τεϑεικότες᾽ οὐ γὰρ ἦν εὑρεῖν κατὰ τὴν πόλιν ἰδιω- τικὸν ὅπλον διὰ τὸ τοὺς Μινύας παρωπλικέναι τὴν 20 πόλιν, ἵνα μηδεμίαν λαμβάνωσιν ol κατὰ τὰς Θήβας 6 ἀποστάσεως ἔννοιαν. ὃ δ᾽ Ἡρακλῆς πυϑόμενορ Ἐργῖνον τὸν βασιλέα τῶν Μινυῶν προσάγειν τῇ πόλει μετὰ στρατιωτῶν, ἀπαντήσας αὐτῷ κατά τινα στενοχωρίαν, καὶ τὸ μέγεϑος τῆς τῶν πολεμίων 536 δυνάμεως ἄχρηστον ποεήσας, αὐτόν τε τὸν ᾿Εργῖνον ἀνεῖλε καὶ τοὺς μετ᾽ αὐτοῦ σχεδὸν ἅπαντας ἀπέ-
e
μι
δ
6 et 28 μηνύων D 717 τελούντω» 5» ὕβρεως add. codices, del. Bekker 10 μινύων D 11 ἐκπραττομένους II 18 Θηβαίων] καὶ add. C. 26 μέγεθος] μέγιστον D.
IV 10. 11. 411
κτεινεν. ἄφνω δὲ προσπεσὼν τῇ πόλει τῶν 'Ogyo- μενίων καὶ παρεισπεσὼν ἐντὸς τῶν πυλῶν τά τε βασίλεια τῶν Μινυῶν ἐνέπρηδε καὶ τὴν πόλιν κατέσκαψε. περιβοήτου δὲ τῆς πράξεως γενομένης 6 6 καϑ᾽ ὕλην τὴν Ἑλλάδα καὶ πάντων ϑαυμαξόντων τὸ παράδοξον, ὁ μὲν βασιλεὺς Κρέων ϑαυμάσας τὴν ἀρετὴν τοῦ νεανίσκου τήν τε ϑυγατέρα Μεγάραν συνῴκισεν αὐτῷ καὶ καϑάπερ υἱῷ γνησίῳ τὰ κατὰ τὴν πόλιν ἐπέτρεψεν, Εὐρυσϑεὺς δ᾽ ὁ τὴν βασιλείαν 10 ἔχων τῆς ᾿Δργείας ὑποπτεύσας τὴν Ηρακλέους αὔξη- 6, μετεπέμπετό τε αὐτὸν καὶ προσέταττε τελεῖν ἄϑλους. οὐχ ὑπακούοντος δὲ τοῦ Ἡρακλέους, Ζεὺς 7 μὲν ἀπέστειλε διακελευόμενος ὑπουργεῖν Εὐρυσϑεῖ, Ἡρακλῆς δὲ παρελθὼν εἰς Ζελφοὺς καὶ περὶ τούτων 15 ἐπερωτήσας τὸν ϑεόν, ἔλαβε χρησμὸν τὸν δηλοῦντα διότι τοῖς ϑεοῖρ δέδοκται δώδεκα ἄϑλους τελέσαι προστάττοντος Εὐρυσϑέως, καὶ τοῦτο πράξαντα τεύξεσϑαι τῆς ἀϑανασίαο. Τούτων δὲ πραχϑέντων ὃ μὲν Ἡρακλῆς ἐνέ- 11 20 πεόεν εἰς ἀϑυμίαν οὐ τὴν τυχοῦσαν᾽ τό τε γὰρ τῷ ταπεινοτέρῳ δουλεύειν οὐδαμῶς ἄξιον ἔχρινε τῆς ἰδίας ἀρετῆς, τό τε τῷ Zu καὶ πατρὶ μὴ πείϑεσϑαι καὶ ἀσύμφορον ἐφαένετο καὶ ἀδύνατον. εἰς πολλὴν οὖν ἀμηχανίαν ἐμπέπτοντος αὐτοῦ, "Hoa μὲν ἔπεμψεν 85 αὐτῷ λύτταν" Ó δὲ τῇ ψυχῇ δυσφορῶν εἰς μανίαν ἐνέπεσε. τοῦ πάϑους δ᾽ αὐξομένου τῶν φρενῶν ἐκτὸς γενόμενος τὸν μὲν ἸΙόλαον ἐπεβάλετο κτείνειν,
8 μηνύων D 8 .τὰ κατὰ om. IIl 12 Ζεὺς] ὁ Ζεὺς D 18 τεύξασϑαι vulg. 19 προσταχϑέντων Wess. 21 ἔκρινε] δεῖν add. vulg. — 24 ἐπέπεμψεν Reiske.
'9
9
m
412 DIODORI RSICULI
ἐκείνου δὲ φυγόντος καὶ τῶν παίδων τῶν ἐκ Me- γάρας πλησίον διατριβόντων, τούτους ὡς πολεμίους κατετόξευσε. μόγις δὲ τῆς μανίας ἀπολυϑείρ, καὶ 251 ἐπιγνοὺς τὴν ἰδίαν ἄγνοιαν, περιαλγὴς ἦν ἐπὶ τῷ μεγέϑει τῆς συμφορᾶς. πάντων δ᾽ αὐτῷ συλλυπου- 5 μένων καὶ συμπενθούντων, ἐπὶ πολὺν χρόνον κατὰ τὴν οἰκίαν ἡσύχαξεν, ἐκκλένων τὰς τῶν ἀνθρώπων ὁμιλίας τε καὶ ἀπαντήσεις τέλος δὲ τοῦ χρόνου τὸ πάϑος πραὔναντος κρίνας ὑπομένειν τοὺς κινδύ- vovg παρεγένετο πρὸς Εὐρυσϑέα. καὶ πρῶτον μὲν 1 ἔλαβεν ἄϑλον ἀποκτεῖναι τὸν ἐν Νεμέᾳ λέοντα. οὗτος δὲ μεγέϑει μὲν ὑπερφυὴς ἦν, ἄτρωτος δὲ ὧν σιδήρῳ καὶ χαλκῷ καὶ λίθῳ τῆς κατὰ χεῖρα βιαξο- μένης προσεδεῖτο ἀνάγκης. διέτριβε δὲ μάλιστα μεταξὺ Μυχηνῶν καὶ Νεμέας περὶ ὄρος τὸ xaAoU- 15 μενον ἀπὸ τοῦ συμβεβηκότος Τρητόν᾽ εἶχε γὰρ περὶ τὴν ῥίξαν διώρυχα διηνεκῆ, xc9' ἣν εἰώϑει φωλεύειν τὸ ϑηρίον. ὁ δ᾽ Ἡρακλῆς καταντήσας ἐπὶ τὸν τόπον προσέβαλεν αὐτῷ, καὶ τοῦ ϑηρίου συμφυγόντος εἰς τὴν διώρυχα συνακολουϑῶν αὐτῷ 530 καὶ τὸ ἕτερον τῶν στομίων ἐμφράξας συνεπλάκη͵ καὶ τὸν αὐχένα σφίγξας τοῖς βραχίοσιν ἀπέπνιξε. τὴν δὲ δορὰν αὐτοῦ περιϑέμενος, καὶ διὰ τὸ μέγεϑος ἅπαν τὸ ἴδιον σῶμα περιλαβών, εἶχε σκεπαστήριον τῶν μετὰ ταῦτα κινδύνων. 26 Δεύτερον δ᾽ ἔλαβεν dOAov ἀποχτεῖναι τὴν Asp-
8 μόλις II 6 συμπαϑούντων CF 8 τέλος] εἰς τέλος D 10 μὲν om. vulg. 11 ἀποκτεῖναι om. CE 12 ἣν ὧν D 22 ἔπνιξεν D 26 ἄϑλον om. D AtQ- véay D.
IV 11. 12. 413
ναίαν ὕδραν, ἧς ἐξ ἑνὸς σώματος ἑκατὸν αὐχένες ἔχοντες κεφαλὰς ὄφεων διετετύπωντο. τούτων δ᾽ εἰ μία διαφϑαρείη, διπλασίας ὁ τμηϑεὶς ἀνίει vóxog: δι’ ἣν αἰτίαν ἀήττητος ὑπάρχειν διείληπτο, καὶ κατὰ
δ λόγον. τὸ γὰρ χειρωϑὲν αὐτῆς μέρος διπλάσιον ἀπεδίδου βοήϑημα. πρὸς δὲ τὴν δυστραπέλειαν ταύτην ἐπινοήσας τι φιλοτέχνημα προσέταξεν ᾿Ιολάῳ λαμπάδι καομένῃ τὸ ἀποτμηϑὲν μέρος ἐπικάειν, ἵνα τὴν ῥύσιν ἐπίσχῃ τοῦ αἵματος. οὕτως οὖν χειρω-
10 σάμενος τὸ ξῷον εἰς τὴν χολὴν ἀπέβαπτε τὰς ἀκί- δας, ἵνα τὸ βληϑὲν βέλος ἔχῃ τὴν ἐκ τῆς ἀκίδος πληγὴν ἀνίατον.
Τρίτον δὲ πρόσταγμα ἔλαβεν ἐνεγκεῖν τὸν 'Egv- 12
μάνϑιον κάπρον ξῶντα, ὃς διέτριβεν ἐν τῇ “αμπείᾳ 15 τῆς ᾿ἀρκαδίας. ἐδόκει δὲ τὸ πρόσταγμα τοῦτο πολ- λὴν ἔχειν δυσχέβειαν᾽ ἔδει γὰρ τὸν ἀγωνιξόμενον τοιούτῳ ϑηρίῳ τοσαύτην ἔχειν περιουσίαν ὥστε ἐπ᾽ αὐτῆς τῆς μάχης ἀκριβῶς στοχάσασϑαι τοῦ καιροῦ. ἔτι μὲν γὰρ ἰσχύοντα ἀφεὶς αὐτὸν ἀπὸ τῶν ὁδόν- 30 τῶν ἂν ἐκινδύνευσε, πλέον δὲ τοῦ δέοντος καταπο- λεμήσας ἀπέχτεινεν, ὥστε τὸν ὧϑλον ὑπάρχειν ἀσυν- τέλεστον. ὅμως ὃὲ κατὰ τὴν μάχην ταμιευσάμενος 2 ἀκριβῶς τὴν συμμετρίαν ἀπήνεγκε τὸν κάπρον ξῶντα πρὸς Εὐρυσϑέα' ὃν ἰδὼν ὃ βασιλεὺς ἐπὶ τῶν ὥμων
2 διετυποῦντο codices, corr. Dind. 8 φϑαρείη D 6 δυστραπελίαν vulg. 8 λαμπάδι καιομένῃ post μέρος vulg. 11 ἔχει D, παρέχει C 13 Ἐρυμάνϑειον CF 11. διέτριβεν Dind., διέτριβε μὲν codices ἐν τῇ Λαμπίᾳ BD, ἐν πεδίῳ ceteri 18 ἀκριβῶς om. D στοχα- ξεσϑαι G. 20 πλέον Ὠϊηᾶ,, πλείω cod. 921 ὥστε) ὡς CF τὸν Rhod., τὸ cod.
414 DIODORI SICULI
φέροντα, καὶ φοβηϑείς, ἔκρυψεν ἑαυτὸν εἰς χαλ- 308 κοῦν πίέϑον.
8 “Ἅμα δὲ τούτοις πραττομένοις Ηρακλῆς κατη- γωνίσατο τοὺς ὀνομαξομένους Κενταύρους διὰ τοιαύ- τας αἰτίας. Φόλος ἦν Kévravgog, ἀφ᾽ οὗ συνέβη ὕ τὸ πλησίον ὄρος Φολόην ὀνομασϑῆγαι" οὗτος ξενίοις δεχόμενος Ηρακλέα τὸν κατακεχωσμένον οἴνου πίϑον ἀνέῳξε. τοῦτον γὰρ μυϑολογοῦσι τὸ παλαιὸν 4Ζ1ι6- vv6ov παρατεϑεῖσϑαί τινι Κενταύρῳ, καὶ προστάξαι τότε ἀνοῖξαι ὅταν Ἡρακλῆς παραγένηται. διόπερ 10 ὕστερον τέτταρόι γενεαῖς ἐπιξενωϑέντος αὐτοῦ μνη-
4 σϑῆναι τὸν Φόλον τῆς Διονύσου παραγγελίας. &vor- χϑέντος οὖν τοῦ πίϑον, καὶ τῆς εὐωδίας διὰ τὴν παλαιότητα καὶ δύναμιν τοῦ οἴνου προσπεσούδης τοῖς πλησίον οἰκοῦσι Κενταύροις, συνέβη διοιστρη- 15 ϑῆναι τούτους᾽ διὸ καὶ προσπεσόντες ἀϑρόοι τῇ οἰκήσει τοῦ Φόλου καταπληκτικῶς ὥρμησαν πρὸς
5 ἁρπαγήν. ὃ μὲν οὖν Φόλος φοβηϑεὶς ἔχρυψεν ἑαυτόν, ὁ δ᾽ Ἡρακλῆς παραδόξως συνεπλάκη τοῖς βιαξομένοις᾽ ἔδει γὰρ διαγωνίέξεσϑαι πρὸς τοὺς ἀπὸ μὲν μητρὸς ὄντας ϑεούς, τὸ δὲ τάχος ἔχοντας ἵππων, ῥώμῃ δὲ δισωμάτους ϑῆρας, ἐμπειρίαν δὲ καὶ σύνε- σιν ἔχοντας ἀνδρῶν. τῶν δὲ Κενταύρων οἵ μὲν πεύκας αὐτορρίξους ἔχοντες ἐπῇσαν, oí δὲ πέτρας μεγάλας, τινὲς δὲ λαμπάδας ἡμμένας, ἕτεροι δὲ 536
6 βουφόνους πελέκεις. ὁ δ᾽ ἀκαταπλήκτως ὑποστὰς ἀξίαν τῶν προκατειργασμένων συνεστήσατο μάχην. συνηγωνίξετο δ᾽ αὐτοῖς ἡ μήτηρ Νεφέλη πολὺν
0
1 αυὔὸν D 1 'Ho.] τὸν 'Ho. vulg. 11 τέτταρσι] zoÁAoig GE 21 ϑεοὺς ὄντας vulg. 2424 αὐτορέζους cod.
IV 19 415
ὄμβρον ἐκχέουδα, δι’ οὗ τοὺς μὲν τετραδκελεῖς οὐκ ἔβλαπτε, τῷ δὲ δυσὶν ἠρεισμένῳ σκέλεσι τὴν βάσιν ὀλισϑηρὰν κατεσκχεύαξεν. ἀλλ᾽ ὅμως τοὺς τοιούτοις προτερήμασι πλεονεκτοῦντας Ἡρακλῆς παραδόξως 5 κατηγωνίδατο, καὶ τοὺς μὲν πλείστους ἀπέκτεινε, τοὺς δ᾽ ὑπολειφϑέντας φυγεῖν ἠνάγκασε. τῶν δ᾽ ἀναιρεϑέντων Κενταύρων ὑπῆρχον ἐπιφανέστατοι Ζάφνις καὶ Aoystog καὶ ᾿Φμφέων, ἔτι δὲ ᾿Ιπποτίων καὶ Ὄρειος καὶ ᾿Ισοπλὴς καὶ ΜΜελαγχαέίτης, πρὸς δὲ 10 τούτοις Θηρεὺς καὶ Ζίούπων καὶ Φρίξος. τῶν δὲ διαφυγόντων τὸν κίνδυνον ὕστερον ἕκαστος τιμωρίας ἠξιώϑη᾽ Ὅμαδος μὲν γὰρ ἐν ᾿ἀρκαδίᾳ τὴν Εὐρυ- σϑέως ἀδελφὴν "AAxvóvqv βιαξόμενος ἀνῃρέϑη. ἐφ᾽ o συνέβη ϑαυμασϑῆναι τὸν Ἡρακλέα διαφερόντως" ιότὸν μὲν γὰρ ἐχϑρὸν κατ᾽ ἰδίαν ἐμίσησε, τὴν δ᾽ ὑβοιξομένην ἐλεῶν ἐπιεικείᾳ διαφέρειν ὑπελάμβανεν. ἴδιον δέ τι συνέβη καὶ περὶ τὸν "HooxA£ovo φίλον οδοτὸν ὀνομαξόμενον Φόλον. οὗτος γὰρ διὰ τὴν συγ- γένειαν ϑάπτων τοὺς πεπτωκότας Κενταύρους, καὶ 20 βέλος ἔκ τινος ἐξαιρῶν, ὑπὸ τῆς ἀκίδος ἐπλήγη, καὶ τὸ τραῦμα ἔχων ἀνίατον ἐτελεύτησεν. ὃν Ἡρακλῆς μεγαλοπρεπῶς ϑάψας ὑπὸ τὸ ὄρος ἔϑηκεν, ὃ στήλης ἐνδόξου γέγονε κρεῖττον᾽ Φολόῃ γὰρ ὀνομαξόμενον διὰ τῆς ἐπωνυμίας μηνύει τὸν ταφέντα καὶ οὐ δι᾽ 25 ἐπιγραφῆς. ὁμοίως δὲ καὶ Χείρωνα τὸν ἐπὶ τῇ ἰατρικῇ ϑαυμαξόμενον ἀκουσίως τόξου βολῇ διέ- 2 δυεῖν D 3 τοὺς]. τοῖς vulg. 12 ὅμαλος D
13 βιασάμενος vulg. 14 ϑαυμ. συνέβη vulg. 16 ὑπε- λαμβάνετο Hertlein 17 καὶ om. vulg. 20 ἐξαίρων codices
21 ὃν 'Hg.] ὁ δ᾽ Ἧρ. αὐτὸν CE 292 ἔϑαψεν II. ἔϑηκεν om. Il 98 Φολόην D . 84 ὁμωνυμίας ll μηνύειν DF.
416 DIODOBRI SICULI
φϑειρε. xal περὶ μὲν τῶν Κενταύρων ἱκανῶς ἡμῖν εἰρήσϑοω.
18 Μετὰ δὲ ταῦτ᾽ ἔλαβε πρόσταγμα τὴν χρυσόκε- gov μὲν οὖσαν ἔλαφον, τάχει δὲ διαφέρουσαν, ἀγα- γεῖν. τοῦτον δὲ τὸν ἄϑλον συντελῶν τὴν ἐπίνοιαν 5 ἔσχεν οὐκ ἀχρηστοτέραν τῆς κατὰ τὸ σῶμα ῥώμης. οἵ μὲν γάρ φασιν αὐτὴν ἄρκυσιν ἑλεῖν, οἱ δὲ διὰ τῆς στιβείας χειρώσασϑαι καϑεύδουσαν, τινὲς δὲ συνεχεῖ διωγμῷ καταπονῆσαι" πλὴν ἄνευ βίας καὶ κινδύνων διὰ τῆς κατὰ τὴν ψυχὴν ἀγχινοίας τὸν 10 ἄϑλον τοῦτον κατειργάσατο.
8 Ὁ δ᾽ Ἡρακλῆς πρόσταγμα λαβὼν τὰς ἐκ τῆς Στυμφαλίδος λίμνης ὄρνιϑας ἐξελάσαι, τέχνῃ καὶ ἐπινοίᾳ ῥαδίως συνετέλεσε τὸν ἄϑλον. ἐπεπόλασε γάρ, ὡς ἔοικεν, ὀρνέϑων πλῆϑος ἀμύϑητον, καὶ τ τοὺς ἐν τῇ πλησίον χώρᾳ καρποὺς ἐλυμαίνετο. βίᾳ μὲν οὖν ἀδύνατον ἦν χειρώσασϑαι τὰ ξῷα διὰ τὴν ὑπερβολὴν τοῦ πλήϑους, φιλοτέχνου δ᾽ ἐπινοίας T πρᾶξις προσεδεῖτο. διόπερ κατασκευάσας χαλκῆν πλαταγήν, καὶ διὰ ταύτης ἐξαίσιον κατασχευάξων 20 ψόφον, ἐξεφόβει τὰ ξῷα, καὶ πέρας τῇ συνεχείᾳ τοῦ κρότου ῥαδίως ἐκπολιορχήδσας καϑαρὰν ἐποίηδε τὴν λίμνην.
8 Τελέσας δὲ καὶ τοῦτον τὸν ἄϑλον ἔλαβε παρ᾽ Εὐρυσθέως πρόσταγμα τὴν αὐλὴν τὴν 4oyéov κα- 36 ϑᾶραι μηδενὸς βοηϑοῦντος᾽ αὕτη δ᾽ ἐκ πολλῶν χρόνων ἠϑροισμένην κόπρον εἶχεν ἄπλατον, ἣν
ὅ τὴν om. vulg. 6 κατὰ τὸ σῶμα] τοῦ σώματος D 8 στιβίας D, στειβίας CF 242 ἐκπολεμήσας ΟΥ δ τὴν 4] τοῦ 4. vulg. — 9 χρόνων] ἐτῶν II ἄπλετον II.
IV 18. 14. 411
ὕβρεως ἕνεκεν Εὐρυσϑεὺς προσέταξε καϑφᾶραι. ὁ δ᾽ Ἡρακλῆς τὸ μὲν τοῖς ὥμοις ἐξενεγκεῖν ταύτην ἀπεδοκίμαδεν, ἐκκλίνων τὴν ἐκ τῆς ὕβρεως αἰσχύνην" ἐπαγαγὼν δὲ τὸν ᾿Δλφειὸν καλούμενον παταμὸν ἐπὶ
5 τὴν αὐλήν, καὶ διὰ τοῦ ῥεύματος ἐκκαϑάρας αὐτήν, χωρὶς ὕβρεως συνετέλεσε τὸν ὧϑλον ἐν ἡμέρᾳ μιᾷ. διὸ καὶ ϑαυμάδσαι τις ἂν τὴν ἐπίνοιαν' τὸ γὰρ ὑπερήφανον τοῦ προστάγματος χωρὶς αἰσχύνης ἐπε- τέλεσεν, οὐδὲν ὑπομείνας ἀνάξιον τῆς ἀϑανασίας.
10 Μετὰ δὲ ταῦτα λαβὼν ἄϑλον τὸν ἐκ Κρήτης 4
φθυταῦρον ἀγαγεῖν, οὗ Πασιφάην ἐρασϑῆναί φασι, πλεύ- ὅας εἰς τὴν νῆσον, καὶ Μίνω τὸν βασιλέα συνεργὸν λαβών, ἤγαγεν αὐτὸν εἰς Πελοπόννησον, τὸ τηλι- κοῦτον πέλαγος ἐπ᾽ αὐτῷ ναυστοληῦ είς.
15 Τελέσας δὲ τοῦτον τὸν ἄϑλον τὸν Ὀλυμπικὸν 14 ἀγῶνα συνεστήσατο, κάλλιστον τῶν τόπων πρὸς τηλικαύτην πανήγυριν προκρίνας τὸ παρὰ τὸν .4λ- φειὸν ποταμὸν πεδίον, ἐν ᾧ τὸν ἀγῶνα τοῦτον τῷ Zi τῷ πατρίῳ καϑιέρωδε. στεφανίτην δ᾽ αὐτὸν
20 ἐποίησεν, ὅτι καὶ αὐτὸς εὐηργέτηδε τὸ γένος τῶν ἀνθρώπων οὐδένα λαβὼν μισϑόν. τὰ δ᾽ ἀϑλήματα 3 πάντα αὐτὸς ἀδηρίτως ἐνίκησε, μηδενὸς τολμήσαν- τος αὐτῷ συγκριϑῆναι διὰ τὴν ὑπερβολὴν τῆς ἀρετῆς, καίπερ τῶν ἀϑλημάτων ἐναντίων ἀλλήλοις ὄντων"
25 τὸν γὰρ πύκτην ἢ παγχρατιαστὴν τοῦ σταδιέως δύσκολον περιγενέσθαι, καὶ πάλιν τὸν ἔν τοῖς κού- gore ἀϑλήμασι πρωτεύοντα καταγωνίσασϑαι τοὺς ἐν
4 ᾿λφειὸν] Πηνειὸν Il 7 ἄν τις vulg. 18 αὐτὸν om. Il 14 αὐτὸν CF 20 ἐποίησεν] κατεσκεύασεν vulg. 21 καταγωνίσασθαι del. edit.
DioDpoRvs I. 9X
418 DIODORI SICULI
τοῖς βαρέσιν ὑπερέχοντας δυσχερὲς κατανοῆσαι. διόπερ εἰκότως ἐγένετο τιμιώτατος ἁπάντων τῶν ἀγώνων οὗτος, τὴν ἀρχὴν ἀπ᾽ ἀγαϑοῦ λαβών.
8 Οὐκ ἄξιον δὲ παραλιπεῖν οὐδὲ τὰς ὑπὸ τῶν ϑεῶν αὐτῷ δοθείσας δωρεὰς διὰ τὴν ἀρετήν. ἀπὸ γὰρ τῶν πολέμων τραπέντος αὐτοῦ πρὸς ἀνέσεις τε καὶ πανηγύρεις, ἔτι δ᾽ ἑορτὰς καὶ ἀγῶνας, ἐτίμησαν αὐτὸν δωρεαῖς οἰκείαις ἕκαστος τῶν ϑεῶν, 4Oqvà μὲν πέπλῳ, Ἥφαιστος δὲ ῥοπάλῳ xol ϑώρακι" καὶ πρὸς ἀλλήλους ἐφιλοτιμήϑησαν ol προειρημένοι ϑεοὶ 10 κατὰ τὰς τέχνας, τῆς μὲν πρὸς εἰρηνικὴν ἀπόλαυσιν καὶ τέρψιν, τοῦ δὲ πρὸς τὴν τῶν πολεμικῶν κιν- δύνων ἀσφάλειαν. τῶν δ᾽ ἄλλων Ποσειδῶν μὲν ἵππου: ἐδωρήσατο, ᾿Ερμῆς δὲ ξίφος. ᾿ἡπόλλων δὲ τόξον τε ἔδωκε καὶ τοξεύειν ἐδίδαξε, Ζ4ημήτηρ δὲ πρὸς τὸν καϑαρμὸν τοῦ Κενταύρων φόνου τὰ μικρὰ μυστήρια συνεστήσατο, τὸν Ἡρακλέα τιμῶσα.
4 Ἴδιον δὲ τι συνέβη καὶ κατὰ τὴν γένεσιν τοῦ ϑεοῦ τούτου συντελεσθῆναι. Ζεὺς γὰρ πρώτῃ μὲν ἐμίγη γυναικὶ ϑνητῇ Νιόβῃ τῇ Φορωνέως. ἐσχάτῃ 2o δ᾽ AAxwávg ταύτην δ᾽ ἀπὸ Νιόβης ἑκκαιδεκάτην oí μυϑογράφοι γενεαλογοῦσιν᾽" ὥστε τοῦ γεννᾶν ἀν- ϑρώπους ἐκ μὲν τῶν ταύτης προγόνων ἤρξατο, εἰς αὐτὴν δὲ ταύτην κατέληξεν" ἐν ταύτῃ γὰρ τὰς πρὸς ϑνητὴν ὁμιλίας κατέλυσε, καὶ κατὰ τοὺς ὕστερον 536 χρόνους οὐδένα τούτων γεννήσειν ἄξιον ἐλπίζων οὐκ ἐβουλήϑη τοῖς κρείττοσιν ἐπειδάγειν τὰ χείρω.
15 Μετὰ δὲ ταῦτα τῶν περὶ τὴν Παλλήνην γιγάν- 261
Q
[w σι
1 καταπονῆσαι II 8. ἀρχὴν] ὑπεροχὴν ll 5 δοϑείσας αὐτῷ vulg. 2422 ὥστε vo? Dindorf, εἰς δὲ τὸ codices.
IV 14. 165. 419
τῶν ἑλομένων τὸν πρὸς τοὺς ἀϑανάτους πόλεμον, Ἡρακλῆς τοῖς ϑεοῖς συναγωνιδάμενος καὶ πολλοὺς ἀνελὼν τῶν γηγενῶν ἀποδοχῆς ἔτυχε τῆς μεγίστης. Ζεὺς γὰρ τοὺς μὲν συναγωνιδαμένους τῶν ϑεῶν
ὅ μόνους ὠνόμασεν Ὀλυμπίους, ἵνα τῇ ταύτης τιμῇ ὁ ἀγαϑὸς κοσμηϑεὶς ἐπωνυμίᾳ διαφέρῃ τοῦ qeígovog: ἠξίωσε δὲ ταύτης τῆς προσηγορίας τῶν ἐκ ϑνητῶν γυναικῶν γενομένων Ζ]ιόνυσον καὶ Ἡρακλέα, οὐ μόνον ὅτι πατρὸς ἦσαν Ζιός, ἀλλὰ διότι καὶ τὴν
10 προαίρεσιν ὁμοίαν ἔσχον, εὐεργετήσαντες μεγάλα τὸν βίον τῶν ἀνθρώπων.
Ζεὺς δέ, Προμηϑέως παραδόντος τὸ πῦρ τοῖς 9? ἀνθρώποις, δεσμοῖς κατελάβετο καὶ παρέστησεν ἀετὸν τὸν ἐσθίοντα τὸ ἧπαρ αὐτοῦ. “Ἡρακλῆς δ᾽ δρῶν τῆς
15 τιμωρίας αὐτὸν τυγχάνοντα διὰ τὴν τῶν ἀνθρώπων εὐεργεσίαν, τὸν μὲν ἀετὸν κατετόξευσε, τὸν δὲ Δία πείσας λῆξαι τῆς ὀργῆς ἔσωσε τὸν κοινὸν εὐεργέτην.
Μετὰ δὲ ταῦτα ἔλαβεν ἄϑλον ἀγαγεῖν τὰς zfio- 8
20 μήδους τοῦ Θρακὸς ἵππους. αὗται δὲ χαλκᾶς μὲν φάτνας εἶχον διὰ τὴν ἀγριότητα, ἁλύσεσι δὲ σιδη- ραῖς διὰ τὴν ἰσχὺν ἐδεσμεύοντο, τροφὴν δ᾽ ἐλάμ- βανον οὐ τὴν ἐκ γῆς φυομένην, ἀλλὰ τὰ τῶν ξένων μέλη διαιρούμεναι τροφὴν εἶχον τὴν συμφορὰν τῶν
386 ἀχληρούντων. ταύτας ὃ Ἡρακλῆς βουλόμενος χειρώ- όσασϑαι τὸν κύριον Ζ᾽ιομήδην παρέβαλε, καὶ ταῖς τοῦ παρανομεῖν διδάξαντος σαρξὶν ἐκπληρώσας τὴν ἐν- δειαν τῶν ξῴων εὐπειϑεῖς ἔσχεν. Εὐρυσϑεὺς δ᾽ 4
1 ἀνελομένων Dind. 9 ἀλλ᾽ ὅτι F 10 εἶχον CF
13 et 16 αἰετὸν CD. 927
420 DIODORI SICULI
ἀχϑεισῶν πρὸς αὐτὸν τῶν ἵππων ταύτας μὲν ἱερὰς ἐποίησεν Ἥρας, ὧν τὴν ἐπιγονὴν συνέβη διαμεῖναι μέχρι τῆς ᾿4λεξάνδρου τοῦ Μακεδόνος βασιλείας. Τοῦτον δὲ τὸν ἄϑλον ἐπιτελέσας μετ᾽ ᾿Ιάδονος συνεξέπλευσε συστρατεύσδων ἐπὶ τὸ χρυσόμαλλον 5 δέρος εἰς Κόλχους. ἀλλὰ περὶ μὲν τούτων ἐν τῇ τῶν ᾿“ργοναυτῶν στρατείᾳ τὰ κατὰ μέρος διέξιμεν. 16 Ἡρακλῆς δὲ λαβὼν πρόσταγμα τὸν ἹἹππολύτης τῆς '"Auatóvog ἐνεγκεῖν ξωστῆρα, τὴν ἐπὶ τὰς ᾿“μαξόνας στρατείαν ἐποιήσατο. πλεύσας οὖν εἰς τὸν Εὔξεινον 10 ἀπ᾽ ἐκείνου κληϑέντα Πόντον, καὶ καταπλεύσας ἐπὶ τὰς ἐχβολὰς τοῦ Θερμώδοντος ποταμοῦ, πλησίον Θεμισκύρας πόλεως κατεστρατοπέδευσεν, ἐν τὰ 2 βασίλεια τῶν ᾿Ζμαξόνων ὑπῆρχε. καὶ τὸ μὲν πρῶ- tov ἤτει παρ᾽ αὐτῶν τὸν προστεταγμένον ξωστῆρα" 15 ὡς δ᾽ οὐχ ὑπήκονον, συνῆψε μάχην αὐταῖς. τὸ μὲν οὖν ἄλλο πλῆϑος αὐτῶν ἀντετάχϑη τοῖς πολλοῖς, αἴ δὲ τιμιώταται κατ᾽ αὐτὸν ταχϑεῖσαι τὸν HoaxAda262 μάχην καρτερὰν συνεστήσαντο. πρώτη μὲν γὰρ αὐτῷ συνάψασα μάχην "AsAÀAo, [καὶ] διὰ τὸ τάχος ταύτης 20 τετευχυῖα τῆς προσηγορίας, ὀξύτερον εὗρεν αὑτῆς τὸν ἀντιταχϑέντα. δευτέρα δὲ Φιλιππὶς εὐθὺς ἐκ τῆς πρώτης συστάσεως καιρίῳ πληγῇ περιπεσοῦσα διεφϑάρη. μετὰ δὲ ταῦτα Προϑόῃ συνῆψε μάχην, ἣν ἐκ προκλήσεως ἔφασαν ἑπτάκις νενικηκέναι τὸν 25 ἀντιταξάμενον. πεδσούθδης δὲ καὶ ταύτης, τετάρτην ἐχειρώσατο τὴν ὀνομαξομένην ᾿Ερίβοιαν. αὕτη δὲ
6 ἔπλευσε II συστρατεύων D 11 ἀπ ᾿ἐκεύνου Εὔξεινον vulg.; ὑπ᾿ f. 14 ἀμαξζονίδων C 18 τιμιώταται] ἐπισημότα- ται II 20 καὶ delevi 22 Φιλίππης C 928 καιρίᾳ CF.
IV 16. 17. 421
διὰ τὴν ἐν τοῖς πολεμικοῖς ἀγῶσιν ἀνδραγαϑίαν καυχωμένη μηδενὸς χρείαν ἔχειν βοηϑοῦ, ψευδῆ τὴν
᾿ ἐπαγγελίαν ἔσχε κρείττονι περιπεσοῦσα. μετὰ δὲ 3 ταύτας Κελαινὼ καὶ Εὐρυβία καὶ Φοίβη. τῆς .4ρ-
5 τέμιδος οὖσαι συγκυνηγοὶ καὶ διὰ παντὸς εὐστόχως ἀκοντίξουσαι, τὸν ἕνα στόχον οὐκ ἔτρωσαν, ἀλλ᾽ éxv- ταῖς συνασπίξουδαι τότε πᾶσαι κατεκόπησαν. μετὰ δὲ ταύτας ΖΔηιάνειραν καὶ ᾿4στερίαν καὶ Mágmqv, ἔτι δὲ Τέκμησσαν καὶ ᾿4λκίτπην ἐχειρώσατο. αὕτη δ᾽
10 ὀμόσαδσα παρϑένος διαμενεῖν τὸν μὲν ὅρκον ἐφύλαξε, τὸ δὲ ζῆν οὐ διετήρησεν. ἡ δὲ τὴν στρατηγίαν ἔχουσα τῶν Auotóvov Μελανίππη καὶ ϑαυμαξομένη μάλιστα δι᾽’ ἀνδρείαν ἀπέβαλε τὴν ἡγεμονίαν. ρα- 4 κλῆς δὲ τὰς ἐπιφανεστάτας τῶν Ayatovíóov ἀνελὼν
15 καὶ τὸ λοιπὸν πλῆϑος φυγεῖν συναναγκάδας, κατ- ἔκοψε τὰς πλεέστας, ὥστε παντελῶς τὸ ἔϑνος αὐτῶν συντριβῆναι. τῶν δ᾽ αἰχμαλωτίδων ᾿Αντιόπην μὲν ἐδωρήσατο Θησεῖ, ΜΜελανέππην δ᾽ ἀπελύτρωσεν ἀντι- λαβὼν τὸν ξωστῆρα. |
20 Εὐρυσϑέως δὲ προστάξαντος ἦὧϑλον δέκατον τὰς 17 Γηρυόνου βοῦς ἀγαγεῖν, ἃς νέμεσϑαι συνέβαινε τῆς ᾿Ιβηρίας ἐν τοῖς πρὸς τὸν ὠχεανὸν κεκλιμένοις μέρεσιν, Ηρακλῆς ϑεωρῶν τὸν πόνον τοῦτον μεγάλης προσδεόμενον παρασκευῆς καὶ κακοπαϑείας., συνε-
96 στήσατο στόλον ἀξιόλογον καὶ πλῆϑος στρατιωτῶν ἀξιόχρεων ἐπὶ ταύτην τὴν στρατείαν. διεβεβόητο 2
2 χρείαν] χάριν χρείας D — 4 τῆς om. CF 6 στοχόν D, σκοπὸν vulg. 8 διϊάνειραν D 9 γχαλκίππην D 10 διαμένειν D, οὖσα διαμένειν C, εἶναι F ἐφύλαξεν D,
διετήρησε CF 11 διετήρησεν D, διεφύλαξεν. CF 12 ἀμα- ξονίδωρ Π 24 κακοπαθείας καὶ παρασκευῆς vulg.
422 DIODORI SICULI
γὰρ κατὰ πᾶσαν τὴν οἰχουμένην ὅτι Χρυσάωρ ὃ λαβὼν ἀπὸ τοῦ πλούτου τὴν προσηγορίαν βασιλεύει μὲν ἁπάσης Ἰβηρίας, τρεῖς δ᾽ ἔχει συναγωνιστὰς υἱούς, διαφέροντας ταῖς vs ῥώμαις τῶν σώματων καὶ ταῖς ἔν τοῖς πολεμικοῖρ ἀγῶσιν ἀνδραγαϑίαιρ, 5 πρὸς δὲ τούτοις ὅτι τῶν υἱῶν ἕκαστος μεγάλας ἔχει δυνάμεις συνεστώσας ἐξ ἐθνῶν μαχίμων" ὧν δὴ χάριν ὃ μὲν Εὐρυσϑεὺς νομίξων δυσέφικτον εἶναι τὴν ἐπὶ τούτους στρατείαν, προσετετάχει τὸν προ- εἰρημένον ἄϑλον. ὁ δ᾽ Ἡρακλῆς ἀκολούϑως ταῖς 10 προκατειργαδμέναις πράξεσι τεθαρρηκότως ὑπέστη 263 τοὺς κινδύνους. καὶ τὰς μὲν δυνάμεις ἤθροισεν εἰς Κρήτην, κεκρικὼς ἐκ ταύτης ποιεῖσθαι τὴν δρμήν᾽ σφόδρα γὰρ εὐφυῶς ἡ νῆσος αὕτη κεῖται πρὸς τὰς ἐφ᾽ ὅλην τὴν οἰκουμένην στρατείας. πρὸ δὲ τῆς ἄνα- 15 γωγῆς τιμηϑεὶς ὑπὸ τῶν ἐγχωρίων μεγαλοπρεπῶς, καὶ βουλόμενος voto Κρησὶ χαρίσασθαι, καϑαρὰν ἐποίησε τὴν νῆσον τῶν ϑηρίων. διόπερ ἐν τοῖς ὕστερον χρόνοις οὐδὲν ἔτι τῶν ἀγρίων ξῴων ὑπῆρχεν ἐν τῇ νήσῳ, οἷον ἄρκτων, λύκων, ὄφεων ἢ τῶν 30 ἄλλων τῶν τοιούτων. ταῦτα δ᾽ ἔπραξεν ἀποσεμνύ- vov τὴν νῆσον, ἐν $ μυϑολογοῦσι καὶ γενέσθαι καὶ τραφῆναι τὸν Ζία. ποιησάμενος οὖν τὸν ἐκ ταύτης πλοῦν κατῆρεν εἰς τὴν Διβύην, καὶ πρῶτον μὲν ᾿άνταῖον τὸν ῥώμῃ σώματος καὶ παλαίστρας 25 ἐμπειρίᾳ διαβεβοημένον καὶ τοὺς ὑπ᾽ αὐτοῦ κατα- παλαισϑέντας ξένους ἀποκτείναντα προκαλεσάμενος 1 κατὰ πᾶσαν] καϑ᾽ ὕλην II 1 ἐθνῶν) ἀνδρῶν II
20 ἄρκων DF Δ21 τῶν om. D — 24 ἔκπλουν D (c. 42, 1) 27 ἀποκτείνοντα Bekker.
IV 17. 18. 423
εἰς μάχην καὶ συμπλακεὶς διέφθειρεν. ἀκολούϑως ὃὲ τούτοις τὴν μὲν Διβύην πλήϑουσαν ἀγρίων ξῴων, πολλὰ τῶν κατὰ τὴν ἔρημον χώραν χειρωσάμενος, ἐξημέρωσεν, ὥστε καὶ γεωργίαις καὶ ταῖς ἄλλαις 5 φυτείαις ταῖς τοὺς καρποὺς παραδκεναξζούσαις πλη- ρωϑῆναι πολλὴν μὲν ἀμπελόφυτον χώραν, πολλὴν δ᾽ ἐλαιοφόρον᾽ καϑόλου δὲ τὴν Διβύην διὰ τὸ πλῆ- Soc τῶν κατὰ τὴν χώραν ϑηρίων ἀοίκητον πρότερον οὖσαν ἐξημερώσας ἐποίησε μηδεμιᾶς χώρας εὐδαι- 10 μονίᾳ λείπεσϑαι. ὁμοίως δὲ καὶ τοὺς παρανομοῦντας ὅ ἀνθρώπους ἢ δυνάστας ὑπερηφάνους ἀποκτείνας τὰς πόλεις ἐποίηδεν εὐδαίμονας. μυϑολογοῦσι δ᾽ αὐτὸν διὰ τοῦτο μισῆσαι καὶ πολεμῆσαι τὸ γένος τῶν ἀγρίων ϑηρίων καὶ παρανόμων ἀνδρῶν, ὅτι παιδὶ 16 μὲν ὄντι νηπίῳ συνέβη τοὺς ὄφεις ἐπιβούλους αὐτῷ γενέσϑαι, ἀνδρωϑέντι δὲ πεσεῖν ὑπ᾽ ἐξουσίαν ὑπερ- ηφάνου καὶ ἀδίκου μονάρχου τοῦ τοὺς ἄϑλους προσ- τάττοντοο. Μετὰ δὲ τὸν ᾿Φνταίου ϑάνατον παρελθὼν εἰς 18 20 Αϊγυπτον ἀνεῖλε Βούσιριν τὸν βασιλέα ἕενοκτο- νοῦντα τοὺς παρεπιδημοῦνταρ. διεξιὼν δὲ τὴν ἄνυ- δρον τῆς Διβύης, καὶ περιτυχὼν χώρᾳ καταρρύτῳ καὶ καρποφόρῳ, πόλιν ἔκτισε ϑαυμαστὴν τῷ μεγέϑει, τὴν ὀνομαξομένην Εκατόμπυλον, 1j ἔϑετο τὴν προσ- 36 ηγορίαν ἀπὸ τοῦ πλήϑους τῶν κατ᾽ αὐτὴν πυλῶν. διαμεμένηκε ὃὲ ἡ ταύτης τῆς πόλεως εὐδαιμονία μέχρι τῶν νεωτέρων. καιρῶν, ἐν οἷς Καρχηδόνιοι δυνάμεσιν ἀξιολόγοις καὶ στρατηγοῖς ἀγαϑοῖς στρα-
ὁ χώραν post ἐλαιοφόρον ΟἿ 13 καὶ πολεμῆσαι om. D e D
24 ἡ 26 διέμεινε ΠΙ 27 οἷς Hertlein, οἷς καὶ libri.
2
424 DIODORI SICULI
τεύσαντες ἐπ᾽ αὐτὴν κύριοι κατέστησαν. ὁ δ᾽ Ἣρα- κλῆς πολλὴν τῆς Διβύης ἐπελθὼν παρῆλθεν ἐπὶ τὸν πρὸς Γαδείροις ὠκεανόν, καὶ στήλας ἔϑετο καϑ' ἑκατέραν τῶν ἠπείρων. συμπαραπλέοντος δὲ τοῦ στόλου διαβὰς εἰς τὴν ᾿1Ιβηρίαν, καὶ καταλαβὼν τοὺς584 Χρυσάορος υἱοὺς τρισὶ δυνάμεσι μεγάλαις κατεστρα- c τοπεδευκότας ἐκ διαστήματος, πάντας τοὺς ἡγεμόνας ἐκ προχλήσεως ἀνελὼν καὶ τὴν ᾿1βηρίαν χειρωσά- μενος ἀπήλασε τὰς διωνομασμένας τῶν βοῶν ἀγέλας.
8 διεξιὼν δὲ τὴν τῶν ᾿Ιβήρων χώραν, καὶ τιμηϑεὶς ὑπό 10
δι
τινος τῶν ἐγχωρίων βασιλέως, ἀνδρὸς εὐσεβείᾳ καὶ δικαιοσύνῃ διαφέροντος, κατέλιπε μέρος τῶν βοῶν ἐν δωρεαῖς τῷ βασιλεῖ. ὁ δὲ λαβὼν ἁπάσας καϑ- ιέρωσεν Ἡρακλεῖ, καὶ κατ᾽ ἐνιαυτὸν ἐκ τούτων ἔϑυεν αὐτῷ τὸν καλλιστεύοντα τῶν ταύρων" τὰς δὲ βοῦς 165 τηρουμένας συνέβη ἱερὰς διαμεῖναι κατὰ τὴν Ἰβηρίαν μέχρι τῶν xa9' ἡμᾶς καιρῶν.
Ἡμεῖς δ᾽ ἐπεὶ περὶ τῶν Ἡρακλέους στηλῶν ἐμνή- σϑημεν, οἰκεῖον εἶναι νομίξομεν περὶ αὐτῶν διελϑεῖν.
Ἡρακλῆς γὰρ παραβαλὼν εἰς τὰς ἄκρας τῶν ἠπείρων 20
τὰς παρὰ τὸν ὠκεανὸν κειμένας τῆς τε Διβύης καὶ τῆς Εὐρώπης ἔγνω τῆς στρατείας θϑέσϑαι στήλας ταύτας. βουλόμενος δ᾽ ἀείμνηστον ἔργον ἐπ᾽ αὐτῷ συντελέσαι, φασὶ τὰς ἄκρας ἀμφοτέρας ἐπὶ πολὺ προχῶσαι" διὸ καὶ πρότερον διεστηκυίας ἀπ᾽ ἀλλήλων πολὺ διά 95 ὅτημα, συναγαγεῖν τὸν πόρον εἰς στενόν, ὕπως ἁλι- τενοῦς καὶ στενοῦ γενομένου κωλύηται τὰ μεγάλα
6 μεγάλαις om. CE 18 δωρεᾷ II 16 κατὰ] περὶ D 91 τῆς τε... Εὐρώπης om. FM 34 προσχῶσαι C διὸ καὶ
post διάστημα transponere malim 26 ἁλιτενοῦς καὶ om. CE.
IV 18. 19. 485
κήτη διεκπίπτειν ἐκ τοῦ ὠκεανοῦ πρὸς τὴν ἐντὸς ϑάλατταν, ἅμα δὲ καὶ διὰ τὸ μέγεϑος τῶν ἔργων μένῃ ἀείμνηστος ἡ δόξα τοῦ κατασκευάσαντος" ὡς δέ τινές φασι, τοὐναντίον τῶν ἠπείρων ἀμφοτέρων 5 Gvvstevyuévov διασκάψαι ταύτας, καὶ τὸν πόρον ἀνοίξαντα ποιῆσαι τὸν ὠκεανὸν μίσγεσϑαι τῇ καϑ' ἡμᾶς ϑαλάττῃ. ἀλλὰ περὶ μὲν τούτων ἐξέσται σκο- πεῖν ὡς àv ἕκαστος ἑαυτὸν πείϑῃ. τὸ παραπλήσιον δὲ τούτοις ἔπραξε πρότερον κατὰ τὴν “Ελλάδα. περὶ 10 μὲν γὰρ τὰ καλούμενα Τέμπη τῆς πεδιάδος χώρας ἐπὶ πολὺν τόπον λιμναξζούσης διέσκαψε τὸν συνεχῆ τόπον, καὶ κατὰ τῆς διώρυχος δεξάμενος ἅπαν τὸ κατὰ τὴν λίμνην ὕδωρ ἐποίησε τὰ πεδία φανῆναι τὰ κατὰ τὴν Θετταλίαν παρὰ τὸν Πηνειὸν ποταμόν" 15 ἐν δὲ τῇ Βοιωτίᾳ τοὐναντίον ἐμφράξας τὸ περὶ τὸν Μινύειον Ὀρχομενὸν ῥεῖϑρον ἐποίησε λιμνάξειν τὴν χώραν καὶ φϑαρῆναι τὰ κατ᾽ αὐτὴν ἅπαντα. ἀλλὰ τὰ μὲν κατὰ τὴν Θετταλίαν ἔπραξεν εὐεργετῶν τοὺς Ἕλληνας, τὰ δὲ κατὰ τὴν Βοιωτίαν τιμωρίαν λαμ- :0 βάνων παρὰ τῶν τὴν Μινυάδα κατοικούντων διὰ τὴν τῶν Θηβαίων καταδούλωσιν.
Ὁ δ᾽ Ἡρακλῆς τῶν μὲν ᾿Ιβήρων παρέδωκε τὴν 19 βασιλείαν τοῖς ἀρίστοις τῶν ἐγχωρίων, αὐτὸς δ᾽ ἀνα- λαβὼν τὴν δύναμιν καὶ καταντήσας εἰς τὴν Κελτικὴν
35 χαὶ πᾶσαν ἐπελθὼν κατέλυσε μὲν τὰς συνήϑεις παρα- 265vouíac καὶ ξενοχτονίας, πολλοῦ δὲ πλήϑους ἀνϑρώ- z0v ἐξ ἅπαντος ἔϑνους ἑκουσίως συστρατεύοντος
eo
«2
8 μένῃ om. D 7 σκοπεῖν ἐξέσται CF' — 1 δια- φράξας D 16 ἐρχόμενον CG, om. F 22 à] δ᾽ οὖν C 27 ἐξ ἅπαντος] ἐκ παντὸς vulg.
e
20
426 DIODORI SICULI
ἔχτισε πόλιν εὐμεγέϑη τὴν ὀνομασϑεῖσαν ἀπὸ τῆς κατὰ τὴν στρατείαν ἄλης ᾿“λησίαν. πολλοὺς δὲ καὶ τῶν ἐγχωρίων ἀνέμιξεν εἰς τὴν πόλιν. ὧν ἐπικρα- τησάντων τῷ πλήϑει πάντας τοὺς ἐνοικοῦντας ἐκ- βαρβαρωϑῆναι συνέβη. oi δὲ Κελτοὶ μέχρι τῶνδε τῶν καιρῶν τιμῶσι ταύτην τὴν πόλιν, ὡς ἁπάδης τῆς Κελτικῆς οὖσαν ἑστίαν καὶ μητρόπολιν. διέμεινε δ᾽ αὕτη πάντα τὸν ἀφ᾽ Ἡρακλέους χρόνον ἐλευϑέρα καὶ ἀπόρϑητος μέχρι τοῦ x«9' ἡμᾶς χρόνον" τὸ δὲ τελευταῖον ὑπὸ Γαΐου Koícogog τοῦ διὰ τὸ μέγεϑος τῶν πράξεων ϑεοῦ προσαγορευϑέντος ἐκ βίας ἁλοῦδα δυνηναγκάσϑη μετὰ πάντων τῶν ἄλλων Κελτῶν ὑποταγῆναι Ῥωμαίοις. ὃ δ᾽ Ἡρακλῆς τὴν ἐκ τῆς Κελτικῆς πορείαν" ἐπὶ τὴν ᾿Ιταλέαν ποιούμενος. καὶ διεξιὼν τὴν ὀρεινὴν τὴν κατὰ τὰς 'ἄλπεις, ὡδοποίηδε τὴν τραχύτητα τῆς ὁδοῦ καὶ τὸ δύσβατον, ὥστε δύνασϑαι στρατοπέδοις καὶ ταῖς τῶν ὑποξυγίων ἀποσκευαῖς βάσιμον εἶναι. τῶν δὲ τὴν ὀρεινὴν ταύ- την κατοικούντων βαρβάρων εἰωθότων τὰ διεξιόντα τῶν στρατοπέδων περικόπτειν καὶ λῃστεύειν ἐν ταῖς δυσχωρίαις, χειρωσάμενος ἅπαντας καὶ τοὺς ἡγεμόνας τῆς παρανομίας ἀνελὼν ἐποίησεν ἀσφαλῆ τοῖς μετα- γενεστέροις τὴν ὁδοιπορίαν. διελϑὼν δὲ τὰς 'άλπεις καὶ τῆς νῦν καλουμένης Γαλατίας τὴν πεδιάδα διεξιὼν ἐποιήσατο τὴν πορείαν διὰ τῆς Διγυστικῆς.
O( δὲ ταύτην τὴν χώραν οἰκοῦντες Μίγυες νέμονται γῆν τραχεῖαν καὶ παντελῶς λυπράν᾽ τῶν δ᾽
1 ὀνομαζομένην vulg. 4 κατοικοῦντας CF. 6 ἐτίμων II
12 πάντων om. vulg. 17 δύνασϑαι abundat 20 περι- κόπτειν καὶ om. F — 26 κατοικοῦντες F.
5
20
25
IV 19. 20. 21. 421
ἐγχωρίων ταῖς ἐργασίαις καὶ ταῖς τῆς κακοπαϑείας ὑπερβολαῖς φέρει καρποὺς πρὸς βίαν ὀλίγους. διὸ καὶ τοῖς ὄγκοις εἰσὶ συνεσταλμένον καὶ διὰ τὴν συνεχῆ γυμνασίαν sÜrovoi τῆς γὰρ κατὰ τὴν τρυ- 5 φὴν ῥαστώνης πολὺ κεχωριδσμένοι ἐλαφροὶ μὲν ταῖς εὐκινησίαις εἰσίν, ἐν δὲ τοῖς πολεμικοῖς ἀγῶσι ταῖς ἀλκαῖς διάφοροι. καϑόλου ÓS τῶν πλησιοχώρων τὸ 3 πονεῖν συνεχῶς ἠσκηκότων, καὶ τῆς χώρας πολλῆς ἐργασίας προσδεομένης, εἰϑίκασι τὰς γυναῖκας τῶν 10 κακοπαϑειῶν τῶν ἐν ταῖς ἐργασίαις κοινωνοὺς ποι- εἴσϑαι. μισϑοῦ δὲ παρ᾽ ἀλλήλοις ἐργαζομένων τῶν τε ἀνδρῶν καὶ τῶν γυναικῶν, ἴδιόν τι καὶ παράδο- fov καϑ᾽ ἡμᾶς συνέβη περὶ μίαν γυναῖκα γενέσϑαι. ἔγκυος γὰρ οὖσα καὶ μετὰ τῶν ἀνδρῶν ἐργαξομένη 8 15 μισϑοῦ, μεταξὺ συνεχομένη ταῖς ὠδῖσιν ἀπῆλϑεν εἴς τινας ϑάμνους ἀϑορύβως᾽ ἐν οἷς τεκοῦσα, καὶ τὸ παιδίον φύλλοις ἐνειλήσασα, τοῦτο μὲν ἀπέκρυψεν, 266x072 δὲ συμμίξασα τοῖς ἐργαζομένοις τὴν αὐτὴν ἐκείνοις ὑπέμεινε κακοπάϑειαν, οὐδὲν δηλώδασα 20 περὶ τοῦ συμβεβηκότος. τοῦ βρέφους δὲ κλαυϑμυ- οἰξομένου, καὶ τῆς πράξεως φανερᾶς γενομένης, ὃ μὲν ἐφεστηκὼς οὐδαμῶς ἠδύνατο πεῖσαι παύδσασϑαι τῶν ἔργων" ἡ δ᾽ οὐ πρότερον ἀπέστη τῆς κακοπα- ϑείας, ἕως ὃ μισϑωσάμενος ἐλεήσας καὶ τὸν μισϑὸν 35 ἀποδοὺς ἀπέλυσε τῶν ἔργων. Ἡρακλῆς δὲ διελθὼν τήν τε τῶν Διγύων καὶ 21 τὴν τῶν Τυρρηνῶν χώραν, καταντήσας πρὸς τὸν
2 βίον G 11 παρ᾽ om. II 16 ἐν οἷς] εἰς ἃς II 17 μὲν εἴς τινας θάμνους add. codices, del. Bekker 19 ὑπέμενε CF 90 δὲ βρέφους vulg. 26 καὶ τὴν] καὶ CF.
428 DIODOBI SICULI
Τίβεριν ποταμὸν κατεστρατοπέδευσεν οὗ νῦν ἡ “Ῥώμη ἐστίν. ἀλλ᾽ αὕτη μὲν πολλαῖς γενεαῖς ὕστερον ὑπὸ Ῥωμύλου τοῦ '"4oroc ἐχτίσϑη, τότε δέ τινες τῶν ἐγχωρίων κατῴκουν ἐν τῷ νῦν καλουμένῳ 2 Παλατίῳ, μικρὰν παντελῶς πόλιν οἰκοῦντες. ἐν δ ταύτῃ δὲ τῶν ἐπιφανῶν ὄντες ἀνδρῶν Κάκιος καὶ Πινάριος ἐδέξαντο τὸν Ηρακλέα ξενίοις ἀξιολόγοις καὶ δωρεαῖς κεχαρισμέναις ἐτίμησαν᾽ καὶ τούτων τῶν ἀνδρῶν ὑπομνήματα μέχρι τῶνδε τῶν καιρῶν διαμένει κατὰ τὴν Ῥώμην. τῶν γὰρ νῦν εὐγενῶν 10 ἀνδρῶν τὸ τῶν Πιναρίων ὀνομαζομένων γένος δια- μένει παρὰ τοῖς Ῥωμαίοις, ὡς ὑπάρχον ἀρχαιότατον, τοῦ δὲ Κακίου ἐν τῷ Παλατίῳ κατάβασίς ἐστιν | ἔχουσα λιϑίνην κλίμαχα τὴν ὀνομαξομένην ἀπ᾽ ἐκείνου Κακίαν, οὖσαν πλησίον τῆς τότε γενομένης 15 8 οἰκίας τοῦ Κακίου. ὃ δ᾽ οὖν Ἡρακλῆς ἀποδεξά- μενος τὴν εὔνοιαν τῶν τὸ Παλάτιον οἰκούντων, προεῖπεν αὐτοῖς ὅτι μετὰ τὴν ἑαυτοῦ μετάστασιν εἰς ϑεοὺς τοῖς εὐξαμένοις ἐκδεκατεύσειν '"HoaxAsi τὴν οὐσίαν συμβήσεται τὸν βίον εὐδαιμονέστερον ἔχειν. 30 ὃ καὶ συνέβη κατὰ τοὺς ὕστερον χρόνους διαμεῖναι 4 μέχρι τῶν xo9' ἡμᾶς χρόνων" πολλοὺς γὰρ τῶν “Ρωμαίων οὐ μόνον τῶν συμμέτρους οὐσίας κεκτη- μένων, ἀλλὰ καὶ τῶν μεγαλοπλούτων τινὰς εὐξα- μένους ἐκδεκατεύσειν Ηρακλεῖ, καὶ μετὰ ταῦτα γενο- 36 μένους εὐδαίμονας, ἐκδεκατεῦσαι τὰς οὐσίας οὔσας
8 ρωμύλλου Ὁ 11 ὀνομαξέμενον codices, corr. Hertlein 18 et 16 κακέου A, κάκιος ceteri 19 et 26 ἐκδεκατεύειν II 20 ἔχειν Hertlein, ἕξειν cod. 22 γὰρ τῶν] γὰρ vulg. 256 γενομένης εὐδαιμονίας CF 26 οὔσας om. D.
IV21. -. 429
ταλάντων τετρακισχιλίων. “Μεύχολλος γὰρ ὃ τῶν x«9' αὑτὸν Ρωμαίων σχεδόν τι πλουσιώτατος dv διατιμησάμενος τὴν ἰδίαν οὐσίαν κατέϑυσε τῷ ϑεῷ πᾶσαν τὴν δεκάτην, εὐωχίας ποιῶν συνεχεῖς καὶ 5 πολυδαπάνους. κατεσκεύασαν δὲ καὶ Ρωμαῖοι τούτῳ τῷ ϑεῷ παρὰ τὸν Τίβεριν ἱερὸν ἀξιόλογον, ἐν ᾧ νομίξουσι συντελεῖν τὰς ἐκ τῆς δεκάτης ϑυσίας. 961] Ὁ δ᾽ οὖν Ἡρακλῆς ἀπὸ τοῦ Τιβέρεως ἀναξεύξας, καὶ διεξιὼν τὴν παράλιον τῆς νῦν Ἰταλίας ὀνομα- 10 ξομένης, κατήντησεν εἰς τὸ Κυμαῖον πεδίον, ἐν ᾧ μυϑολογοῦσιν ἄνδρας γενέσϑαι ταῖς τε ῥώμαις προ- ἔχοντας καὶ ἐπὶ παρανομίᾳ διωνομασμένους, οὕς ὀνομάξεσϑαι γίγαντας. ὠνομάσϑαι δὲ καὶ τὸ πεδίέον τοῦτο Φλεγραῖον ἀπὸ τοῦ λόφου τοῦ τὸ παλαιὸν 15 ἐκφυσῶντος ἄπλατον πῦρ παραπλησίως τῇ κατὰ τὴν Σικελίαν Αἴτνῃ" καλεῖται δὲ νῦν ὃ λόφος Οὐεσου- ούιος, ἔχων πολλὰ σημεῖα τοῦ κεκαῦσϑαι κατὰ τοὺς ἀρχαίους χρόνους. τοὺς δ᾽ οὖν γίγαντας πυϑομένους τὴν Ἡρακλέους παρουσίαν ἀϑροισϑῆναι πάντας καὶ 80 παρατάξασϑαι τῷ προειρημένῳ. ϑαυμαστῆς δὲ γενο- μένης μάχης κατά τε τὴν ῥώμην καὶ τὴν ἀλκὴν τῶν γιγάντων, φασὶ τὸν Ηρακλέα, συμμαχούντων αὐτῷ τῶν ϑεῶν, κρατῆσαι τῇ μάχῃ, καὶ τοὺς πλείστους ἀνελόντα τὴν χώραν ἐξημερῶσαι. μυϑολογοῦνται δ᾽ 25 οὗ γίγαντες γηγενεῖς γεγονέναι διὰ τὴν ὑπερβολὴν τοῦ κατὰ τὸ σῶμα μεγέϑους. καὶ περὶ μὲν τῶν ἐν Φλέγρᾳ φονευϑέντων γιγάντων τοιαῦτα μυϑο-
1 λεύκολος D 11 γενέσθαι om. II 12 οὖς om. II 16 ἄπλ. πῦρ ἔκφ. vulg. 16 λόφος Dindorf, τόπος cod. οὐεσούσιος codices 19 τὴν] τὴν τοῦ vulg 21 φλεγραέω D.
Q
430 DIODORI SICULI
λογοῦσί τινες, οἷς καὶ Τίμαιος ὃ συγγραφεὺς Tjxo- λούϑησεν.
22 Ὁ δ᾽ Ἡρακλῆς ἐκ τοῦ Φλεγραίου πεδίου κατελ-
ϑὼν ἐπὶ τὴν ϑάλατταν κατεσκεύασεν ἔργα περὶ τὴν
"Aopgvov ὀνομαξομένην λίμνην, ἱερὰν δὲ Φερσεφό- 5
νης νομιζομένην. κεῖται μὲν οὖν ἡ λίμνη μεταξὺ
Μισηνοῦ καὶ “!ικαιαρχείων, πλησίον τῶν ϑερμῶν
ὑδάτων, ἔχει δὲ τὴν μὲν περίμετρον ὡς πέντε
σταδίων, τὸ δὲ βάϑος ἄπιστον' ἔχουσα γὰρ ὕδωρ
καϑαρώτατον φαίνεται τῇ χρόᾳ κυανοῦν διὰ τὴν i
ὑπερβολὴν τοῦ βάϑους. μυϑολογοῦσι δὲ τὸ μὲν
παλαιὸν γεγενῆσϑαι νεκυομαντεῖον πρὸς αὐτῇ. ὃ
τοῖς ὕστερον χρόνοις καταλελύσϑαι φασίν. ἀναπε-
πταμένης δὲ τῆς λίμνης εἰς τὴν ϑάλατταν, τὸν
Ἡρακλέα λέγεται τὸν μὲν ἔχρουν ἐγχῶσαι, τὴν δ᾽ 1τὉ
ὁδὸν τὴν νῦν οὖσαν παρὰ ϑάλατταν κατασκευάσαι,
τὴν ἀπ᾽ ἐκείνου καλουμένην ἩἩρακλείαν.
8 Ταῦτα μὲν οὖν ἔπραξε περὶ ἐκείνους τοὺς τό- πους. ἐντεῦθεν δ᾽ ἀναξεύξας κατήντησε τῆς Πο- σειδωνιατῶν χώρας πρός τινα πέτραν, πρὸς 1] μυϑο- 30 λογοῦσιν ἴδιόν τι γενέσϑαι καὶ παράδοξον. τῶν γὰρ ἐγχωρίων τινὰ κυνηγὸν ἐν τοῖς κατὰ τὴν ϑή- ραν ἀνδραγαϑήμασι διωνομασμένον ἐν μὲν τοῖς ἔμ- προσϑὲεν χρόνοις εἰωϑέναι τῶν ληφϑέντων ϑηρίωνοββ τὰς κεφαλὰς καὶ τοὺς πόδας ἀνατιϑέναι τῇ AQvé- 35 μιδι καὶ προσηλοῦν τοῖς δένδρεσι, τότε δ᾽ οὖν
r9
4 ἐπὶ] παρὰ II 6 νομιξ. Stephanus, ὀνομαξ. libri 7 δικαιαρχίων D 18 ἐκείνους] τούτους vulg. A9 ποσι- δωνιατῶν D 22 ϑήραν] χώραν II 260' οὖν] γοῦν τὸν D; ποτὲ δ᾽ αὐτὸν fort.
IV 22. 98. ' 4831
ὑπερφυῆ κάπρον χειρωσάμενον καὶ τῆς 9500 κατα- φρονήσαντα εἰπεῖν ὅτι τὴν κεφαλὴν τοῦ ϑηρίου ἑαυτῷ ἀνατίϑησι, καὶ τοῖς λόγοις ἀκολούϑως ἔκ τινος δένδρου κρεμάσαι ταύτην. αὐτὸν δέ, καυμα- 5 τώδους περιστάσεως οὔσης, κατὰ μεσημβρίαν εἰς ὕπνον τραπῆναι καϑ᾿ ὃν δὴ χρόνον τοῦ δεσμοῦ λυϑέντος αὐτομάτως πεσεῖν τὴν κεφαλὴν ἐπὶ τὸν κοιμώμενον καὶ διαφϑεῖραι. ἀλλὰ γὰρ οὐκ ἄν τις 4 ϑαυμάδειε τὸ γεγονός, ὅτι τῆς ϑεᾶς ταύτης πολλαὶ 10 περιστάσεις μνημονεύονται περιέχουσαι τὴν κατὰ τῶν ἀσεβῶν τιμωρίαν. τῷ δ᾽ Ἡρακλεῖ διὰ τὴν εὐ- σέβειαν τοὐναντίον συνέβη γενέσϑαι. καταντήσαν- 5 τος γὰρ αὐτοῦ πρὸς τὰ μεϑόρια τῆς Ῥηγίνης καὶ Μοκρέδος, καὶ διὰ τὸν ἐκ τῆς ὁδοιπορίας κόπον 15 ἀναπαυομένου, φασὶν ὑπὸ τῶν τεττίγων αὐτὸν ἐνοχλούμενον εὔξασϑαι τοῖς ϑεοῖς ἀφανεῖς γενέσϑαι τοὺς ἐνοχλοῦντας αὐτόν" καὶ διὰ τοῦτο, τῶν ϑεῶν βεβαιωσάντων τὴν εὐχήν, μὴ μόνον κατὰ τὸ παρὸν ἀφανεῖς γενέσϑαι τούτους, ἀλλὰ καὶ κατὰ τὸν ὕστε- 20 ρὸν χρόνον ἅπαντα μηδένα τέττιγα φαίνεσϑαι κατὰ τὴν χώραν.
Ὁ δ᾽ Ἡρακλῆς καταντήσας ἐπὶ τὸν πορϑμὸν 6 κατὰ τὸ στενώτατον τῆς ϑαλάττης τὰς μὲν βοῦς ἐπεραίωδεν εἰς τὴν Σικελίαν, αὐτὸς δὲ ταύρου κέ-
86 ρῶς λαβόμενος διενήξατο τὸν πόρον, ὄντος τοῦ δια- στήματος σταδίων τριῶν καὶ δέκα, ὡς Τίμαιός φησι. μετὰ δὲ ταῦτα βουλόμενος ἐγκυκλωϑῆναι πᾶσαν 28
6 κατὰ) τὴν add. vulg. 13 δηγείνης D 14 καὶ om. D 20 κατὰ t. y. φ. τέττιγα vulg. 2 δ᾽ D, δ᾽ ov» vulg. 28 κατὰ] καὶ κατὰ CD, καὶ διὰ F.
^ tO
i)
432 DIODORI SICULI
Σικελίαν, ἐποιεῖτο τὴν πορείαν ἀπὸ τῆς Πελωριάδος ἐπὶ τὸν Ἔρυκα. διεξιόντος δ᾽ αὐτοῦ τὴν παρά- λιον τῆς νήσου, μυϑολογοῦσι τὰς ΝΝύμφαρ ἀνεῖναι ϑερμὰ λουτρὰ πρὸς τὴν ἀνάπαυσιν τῆς κατὰ τὴν ὁδοιπορίαν αὐτῷ γενομένης κακοπαϑείας. τούτων 5 δ᾽ ὄντων διττῶν, τὰ μὲν ἽἹμεραῖα, τὰ δ᾽ ᾿Εγεσταῖα προσαγορεύεται, τὴν ὀνομασίαν ἔχοντα ταύτην ἀπὸ τῶν τόπων. τοῦ δ᾽ Ἡρακλέους πλησιάσαντος τοῖς κατὰ τὸν Ἔρυκα τόποις, προεκαλέσατο αὐτὸν Ἔρυξ εἰς πάλην, υἱὸς [μὲν] ὧν ᾿ἀφροδίτης καὶ Βούτα τοῦ 10 τότε βασιλεύοντος τῶν τόπων. γενομένης δὲ τῆς φιλοτιμίας μετὰ προστίμου, καὶ τοῦ μὲν Ἔρυκος διδόντος τὴν χώραν, τοῦ δ᾽ Ἡρακλέους τὰς βοῦς,269 τὸ μὲν πρῶτον ἀγανακτεῖν τὸν Ἔρυκα, διότι πολὺ λείπονται τῆς ἀξίας αἱ βόες, συγκρινομένης 15 τῆς χώρας πρὸς αὐτάς᾽ πρὸς ταῦτα δὲ τοῦ 'Hoo- κλέους ἀποφαινομένου διότι, ταύτας ἂν ἀποβάλῃ, στερήσεται τῆς ἀϑανασίας, εὐδοκήσας ὁ 'ἜἬὭὍρυξ τῇ συνθϑήκῃ καὶ παλαίδας ἐλείφϑη καὶ τὴν χώραν ἀπέ- βαλεν. ὃ δ᾽ Ἡρακλῆς τὴν μὲν χώραν παρέϑετο τοῖς 30 ἐγχωρίοις, συγχωρήσας αὐτοῖς λαμβάνειν τοὺς καρ- πούς, μέχρι ἄν τιρ τῶν ἐκγόνων αὐτοῦ παραγενό- μένος ἀπαιτήσῃ᾽ ὅπερ καὶ συνέβη γενέσϑαι. πολ- λαῖς γὰρ ὕστερον γενεαῖς Ζωριεὺς ὁ “ακεδαιμόνιος καταντήσας εἰς τὴν Σικελίαν καὶ τὴν χώραν ἀπο- 36 λαβὼν ἔκτισε πόλιν Ηράκλειαν. ταχὺ δ᾽ αὐτῆς αὐξο- μένης, οἵ Καρχηδόνιοι φϑονήσαντες ἅμα καὶ φοβη-
1 τῆς om. vulg 6 γενομένης αὐτῷ vulg. 10 μὲν
del. Bekker 14 i μὲν οὖν D 17 ἂν ταύτας vulg. 28 καὶ om. D . 26 εἰς τὴν] εἰς F.
IV 93. 24. 433
ϑέντες μήποτε πλέον ἰσχύσδασα τῆς Καρχηδόνος ἀφέληται τῶν Φοινίκων τὴν ἡγεμονίαν, στρατεύσαν- τες ἐπ᾽ αὐτὴν μεγάλαις δυνάμεσι καὶ κατὰ κράτος ἑλόντες κατέσκαψαν. ἀλλὰ περὶ μὲν τούτων τὰ κατὰ μέρος iv τοῖς οἰκείοις χρόνοις ἀναγράψομεν. τότε 4 δ᾽ ὁ Ἡρακλῆς ἐγκυκλούμενος τὴν Σικελίαν, καταν- τήσας εἰς τὴν νῦν οὖσαν τῶν Συρακοσίων πόλιν καὶ πυϑόμενος τὰ μυϑολογούμενα κατὰ τὴν τῆς Κόρης ἁρπαγήν, ἔϑυσέ τε ταῖς ϑεαῖς μεγαλοπρε- 10. πῶς καὶ εἰς τὴν Κυάνην τὸν καλλιστεύοντα τῶν ταύρων καϑαγίσας κατέδειξε ϑύειν τοὺς ἐγχωρίους κατ᾽ ἐνιαυτὸν τῇ Κόρῃ καὶ πρὸς τῇ Κυάνῃ λαμ- πρῶς ἄγειν πανήγυρίν vs καὶ ϑυσίαν. αὐτὸς δὲ ὅ μετὰ τῶν βοῶν διὰ τῆς μεσογείου διεξιών, καὶ τῶν 15 ἐγχωρίων Σικανῶν μεγάλαις δυνάμεσιν ἀντιταξα- μένων, ἐνίκησεν ἐπιφανεῖ παρατάξει καὶ πολλοὺς ἀπέκτεινεν, ἐν oig μυϑολογοῦσί τινες καὶ στρατη- γοὺς ἐπιφανεῖς γεγενῆσϑαι τοὺς μέχρι τοῦ νῦν ἡρωικῆς τιμῆς τυγχάνοντας, “Μεύκασπιν καὶ Πεδια- 20 χράτην καὶ Βουφόναν καὶ D'Avydvav, ἔτι δὲ Βυταίαν καὶ Κρυτίδαν.
Μετὰ δὲ ταῦτα διελθὼν τὸ “εοντῖνον πεδίον, 24 τὸ μὲν κάλλος τῆς χώρας ἐθαύμασε, πρὸς δὲ τοὺς τιμῶντας αὐτὸν οἰκείως διατιϑέμενος ἀπέλιπε παρ᾽
?5 αὐτοῖς ἀϑάνατα μνημεῖα τῆς ἑαυτοῦ παρουδίας. ἴδιον δέ τι συνέβη γενέσϑαι περὶ τὴν πόλιν τῶν »10᾽΄4γυριναίων. ἐν ταύτῃ γὰρ τιμηϑεὶς ἐπ᾽ ἴσης τοῖς
9 ἔϑυσε εὐθὺς ἔϑυσε vulg. 11 καϑαγιάσαάς D 90 Γαυχάταν C Κυγαῖον F, Βαγγαῖον C 21 Κρυτιδᾶν vulg. 24 διαϑέμενος II 26 ἴδιον δὲ] ὧν ἴδιον vulg. 21 ἀγυρειναίων D. DIODORUS I. 28
ex
τῷ
e
»
e
434 DIODORI SICULI
Ὀλυμπίοις ϑεοῖς πανηγύρεσι καὶ ϑυσίαις λαμπραῖς, καίπερ κατὰ τοὺς ἔμπροσϑεν χρόνους οὐδεμίαν ϑυσίαν προσδεχόμενος, τότε πρώτως συνευδόκησε, τοῦ δαιμονίου τὴν ἀϑανασίαν αὐτῷ προσημαίνοντορ. ὁδοῦ γὰρ οὔσης οὐκ ἄπωϑεν τῆς πόλεως πετρώ- ὁ δους, αἱ βόες τὰ ἴχνη καϑάπερ ἐπὶ κηροῦ τινος ἀπετυποῦντο. ὁμοίως δὲ καὶ αὐτῷ τῷ Ἡρακλεῖ τούτου συμβαίνοντος, καὶ τοῦ ἄϑλου δεκάτου τε- Aovuévov, νομίσας ἤδη τι λαμβάνειν τῆς ἀϑανασίας, προσεδέχετο τὰς τελουμένας ὑπὸ τῶν ἐγχωρίων κατ᾽ 10 ἐνιαυτὸν ϑυσίας. διόπερ τοῖς εὐδοκουμένοις τὰς χάριτας ἀποδιδούς, πρὸ μὲν τῆς πόλεως κατεσκεύασε λίμνην, ἔχουσαν τὸν περίβολον σταδίων τεττάρων, ἣν ἐπώνυμον αὐτῷ καλεῖσθαι προσέταξεν ὡσαύτως 0b καὶ τῶν βοῶν τοῖς ἀποτυπωϑεῖσιν ἴχνεσι τὴν 15 ἐφ᾽ ἑαυτοῦ προσηγορίαν ἐπιϑείς, τέμενος κατεσχεύ- αόεν ἥρωι Γηρνόνῃ, ὃ μέχρι τοῦ νῦν τιμᾶται παρὰ τοῖς éyyoojoug. "loAdov τε τοῦ ἀδελφιδοῦ συστρα- τεύοντος τέμενος ἀξιόλογον ἐποίησε, καὶ τιμὰς καὶ ϑυσίας κατέδειξεν αὐτῷ γίνεσϑαι κατ᾽ ἐνιαυτὸν τὰς 30 μέχρι τοῦ νῦν τηρουμένας᾽ πάντες γὰρ οἵ κατὰ ταύτην τὴν πόλιν οἰκοῦντες ἐκ γενετῆς τὰς κόμας [(sodg] Ιολάῳ τρέφουσι, μέχρι ἂν ὅτου ϑυσίαις μεγαλοπρεπέσι καλλιερήσαντες τὸν ϑεὸν ἵλεων κατα- δὀκευάσωσι. τοσαύτη δ᾽ ἐστὶν ἁγνεία καὶ σεμνότης 35 περὶ τὸ τέμενος ὥστε τοὺς μὴ τελοῦντας τὰς εἶϑισ-
2 καίπερ] καὶ CD 7 τῷ om. ΟΕ 11 εὐδοκιμου- μένοις libri, corr. Dind. 16 ἀφ᾽ vulg. κατεσκεύασεν) καϑιέρωσεν II 17 ὃ — ἐγχωρίοις om. FM 28 ἱερὰς om.D 24 ἵλεω D, ἐἰόλαον it
IV 94. 9b. 435
μένας ϑυσίας παῖδας ἀφώνους γένεσθϑαι καὶ τοῖς τετελευτηκόσιν ὁμοίους. ἀλλ᾽ οὗτοι μέν, ὅταν sÜ- ξηταί τις ἀποδώσειν τὴν ϑυσίαν καὶ ἐνέχυρον τῆς ϑυσίας ἀναδείξῃ τῷ ϑεῷ, παραχρῆμα ἀποκαϑίστα-
ὅ σϑαί φασι τοὺς τῇ προειρημένῃ νόσῳ κατεχομένους. οἱ δ᾽ οὖν ἐγχώριοι τούτοις ἀκολούϑως τὴν μὲν 6 πύλην, πρὸς fj τὰς ἀπαντήσεις καὶ θυσίας τῷ ϑεῷ παρέστησαν, Ἡρακλείαν προσηγόρευσαν, ἀγῶνα δὲ γυμνικὸν καὶ ἱππικὸν καϑ' ἕκαστον ἔτος μετὰ πάσης
10 προϑυμέας ποιοῦσι. πανδήμου δὲ τῆς ἀποδοχῆς ἐλευϑέρων τε καὶ δούλων γινομένης, κατέδειξαν καὶ τοὺς οἰκέτας ἰδίᾳ τιμῶντας τὸν ϑεὸν ϑιάσους ve συνάγειν καὶ συνιόντας εὐωχίας τε καὶ ϑυσίας τῷ ϑεῷ συντελεῖν.
15 Ὁ δ᾽ Ἡρακλῆς μετὰ τῶν βοῶν περαιωϑεὶς εἰς 7 τὴν ᾿Ιταλίαν προῆγε διὰ τῆς παραλίας, καὶ Aoxíviov μὲν κλέπτοντα τῶν βοῶν ἀνεῖλε, Κρότωνα δὲ ἀκου- σίως ἀποκτείνας ἔϑαψε μεγαλοπρεπῶς καὶ τάφον αὐτοῦ κατεσκεύασε" προεῖπε δὲ καὶ τοῖς ἐγχωρίοις
80 ὅτι [xoi] κατὰ τοὺς ὕστερον χρόνους ἔσται πόλις ἐπίσημος ὁμώνυμος τῷ τετελευτηκότι. αὐτὸς δ᾽ ἐγκυ- 2b
»τικλωϑεὶς τὸν ᾿Αδρίαν καὶ πεξῇ περιελϑὼν τὸν προ- εἰρημένον κόλπον κατήντησεν εἰς τὴν Ἤπειρον, ἐξ ἧς πορευϑεὶς εἰς τὴν Πελοπόννησον, καὶ τετελεκὼς
35 τὸν δέκατον ἄϑλον, ἔλαβε πρόσταγμα παρ᾽ Εὐρυ- σϑέως τὸν ἐξ ἄδου Κέρβερον πρὸς τὸ φῶς ἀγαγεῖν. πρὸς δὲ τοῦτον τὸν ἄϑλον ὑπολαβὼν συνοίσειν αὑτῷ, παρῆλθεν εἰς τὰς ᾿ϑήνας καὶ μετέσχε τῶν
ὅ φασι om. II 19 δὲ καὶ] δὲ vulg. 20 καὶ delevi 21 δὲ κυκλωϑεὶς vulg. 28 ἐξ ἧς] ἑξῆς δὲ Ὁ.
28*
e
e
26
436 DIODORI SICULI
ἐν Ἐλευσῖνι μυστηρίων, Μουσαίου τοῦ Ὀρφέως υἱοῦ τότε προεστηκότος τῆς τελετῆς.
Ἐπεὶ δ᾽ Ὀρφέως ἐμνήσθημεν, οὐκ ἀνοίκειόν ἐστι παρεκβάντας βραχέα περὶ αὐτοῦ διελϑεῖν. οὗτος γὰρ ἦν υἱὸς μὲν Οἰάγρου, Θρᾷξ δὲ τὸ γένος, παι-- 5 δείᾳ δὲ καὶ μελῳδίᾳ καὶ ποιήσει πολὺ προέχων τῶν μνημονευομένων᾽ καὶ γὰρ ποίημα συνετάξατο ϑαυμαζόμενον καὶ τῇ κατὰ τὴν ὠδὴν εὐμελείᾳ δια- φέρον. ἐπὶ τοσοῦτο δὲ προέβη τῇ δόξῃ ὥστε δοκεῖν τῇ μελῳδίᾳ ϑέλγειν τά τε ϑηρία καὶ τὰ δένδρα. το περὶ δὲ παιδείαν ἀσχοληϑεὶς καὶ τὰ περὶ τῆς 9to- λογίας μυϑολογούμενα μαϑών, ἀπεδήμησε μὲν εἰς Αἴγυπτον, κἀκεῖ πολλὰ προσεπιμαϑὼν μέγιστος ἐγένετο τῶν Ἑλλήνων ἕν τε ταῖς ϑεολογέαις καὶ ταῖς τελεταῖς καὶ ποιήμασι καὶ μελῳδίαιρ. συνε- 15 στρατεύσατο δὲ καὶ τοῖς ᾿Δργοναύταις, καὶ διὰ τὸν ἔρωτα τὸν πρὸς τὴν γυναῖκα καταβῆναι μὲν εἰς ἄδου παραδόξως ἐτόλμησε, τὴν δὲ Φερσεφόνην διὰ τῆς εὐμελείας ψυχαγωγήδας ἔπεισε συνεργῆσαι ταῖς ἐπιϑυμίαις καὶ συγχωρῆσαι τὴν γυναῖκα αὐτοῦ τετε- 30 λευτηκυῖαν ἀναγαγεῖν ἐξ ἄδου παραπλησίως τῷ. Διονύσῳ" καὶ γὰρ ἐκεῖνον μυϑολογοῦσιν ἀναγαγεῖν τὴν μητέρα Σεμέλην ἐξ ἄδου, καὶ μεταδόντα τῆς ἀθανασίας Θυώνην μετονομάδαι. ἡμεῖο δ᾽ ἐπεὶ περὶ Ὀρφέως διεληλύϑαμεν, μεταβησόμεϑα πάλιν ἐπὶ τὸν v5 Ἡρακλέα.
Οὗτος γὰρ κατὰ τοὺς παραδεδομένους μύϑους καταβὰς εἰς τοὺς xo9' ἄδου τόπους, καὶ προσδε-
8 τῇ add. Dind. 16 τελεταῖς κ. τ. ϑεολογέαις vulg. 19 ἐμμελείας CF.
IV 265. 96. 21. 481
χϑεὶς ὑπὸ τῆς Φερσεφόνης ὡς ἂν ἀδελφός, Θησέα μὲν ἀνήγαγεν ἐκ δεσμῶν μετὰ Πειρίϑου, χαριδα- μένης τῆς Κόρης, τὸν δὲ κύνα παραλαβὼν δεδε- μένον παραδόξως ἀπήγαγε καὶ φανερὸν κατέστησεν 5 ἀνθρώποις. τελευταῖον δ᾽ ἄϑλον λαβὼν ἐνεγκεῖν 2 τὰ τῶν ᾿Εσπερίδων χρυσᾶ μῆλα, πάλιν ἔπλευσεν εἰς τὴν Διβύην. περὶ δὲ τῶν μήλων τούτων διαπε- φωνήκασιν ol μυϑογράφοι, καὶ τινὲς μέν φασιν ἔν τισι κήποις τῶν Ἑσπερίδων ὑπάρξαι κατὰ τὴν 1ι:- 10 βύην μῆλα χρυσᾶ, τηρούμενα συνεχῶς ὑπό τινος δράκοντος φοβερωτάτου, τινὲς δὲ λέγουσι ποίμνας οτοπροβάτων κάλλει διαφερούσας κεκτῆσϑαι τὰς ᾿“Εσπε- οἶδας, χρυσᾶ δὲ μῆλα ἀπὸ τοῦ κάλλους ὠνομάσϑαι ποιητικῶς, ὥσπερ καὶ τὴν ᾿ἀφροδίτην χρυσῆν κα- 15 λεῖσϑαι διὰ τὴν εὐπρέπειαν. ἔνιοι δὲ λέγουσιν ὅτι 8 τὰ πρόβατα τὴν χρόαν ἐδιάξουσαν ἔχοντα καὶ παρό- μοιον χρυσῷ τετευχέναι ταύτης τῆς προσηγορίας, “φάκοντα δὲ τῶν ποιμνῶν ἐπιμελητὴν καϑεστα- μένον, καὶ ῥώμῃ σώματος καὶ ἀλκῇ διαφέροντα, 20 τηρεῖν τὰ πρόβατα καὶ τοὺς λῃστεύειν αὐτὰ τολ- μῶντας ἀποκτείνειν. ἀλλὰ περὶ μὲν τούτων ἐξέσται διαλαμβάνειν ὡς ἂν ἕκαστος ξαυτὸν πείϑῃ. ὁ δ᾽ 4 ἩΗρακλῆς τὸν φύλακα τῶν μήλων ἀνελών, καὶ ταῦτα ἀποκομίδας πρὸς Εὐρυσϑέα, καὶ τοὺς ἄϑλους ἀπο- 235 τετελεκώς, προσεδέχετο τῆς ἀϑανασίας τεύξεσϑαι, καϑάπερ ὁ ᾿4πόλλων ἔχρησεν. Ἡμῖν δ᾽ οὐ παραλειπτέον τὰ περὶ Ἄτλαντος μυ- 21
4 ἀπήγαγεν D, ἀνήγαγε ΠῚ 15 ὅτι del. Dind. 16 τὰ om. vulg. 18 ποιμνίων vulg. 24 ἐπιτετελεκώς ΠῚ 26 ὃ om. CF.
438 DIODORI SICULI
ϑολογούμενα xal τὰ περὶ τοῦ γένους τῶν ᾿Εσπερί- δων. κατὰ γὰρ τὴν ᾿Εσπερῖτιν ὀνομαξομένην χώραν φασὶν ἀδελφοὺς δύο γενέσϑαι δόξῃ διωνομασμέ- νους, Ἕσπερον καὶ ᾿ἄτλαντα. τούτους δὲ κεκτῆσθαι πρόβατα τῷ μὲν κάλλει διάφορα, τῇ δὲ χρόᾳ ξανϑὰ s καὶ χρυσοειδῆ᾽ ἀφ᾽ ἧς αἰτίας τοὺς ποιητὰς τὰ πρό- 2 βατα μῆλα καλοῦντας ὀνομάδαι χρυσᾶ μῆλα. τὸν μὲν οὖν Ἕσπερον ϑυγατέρα γεννήσαντα τὴν ὀνο- μαξομένην ᾿Εσπερίδα συνοικίσαι τἀδελφῷ, ἀφ᾽ ἧς τὴν χώραν “Εσπερῖτιν ὀνομασϑῆναι᾽ τὸν δ᾽ "άτλαντα 10 ἐκ ταύτης ἑπτὰ γεννῆσαι ϑυγατέρας, ἃς ἀπὸ μὲν τοῦ πατρὸς ᾿Ατλαντίδας, ἀπὸ δὲ τῆς μητρὸς ᾿Εσπε- οἶδας ὀνομασϑῆναι. τούτων δὲ τῶν ᾿Ατλαντίδων κάλλει καὶ σωφροσύνῃ διαφερουσῶν,. λέγουσι Βού- σιριν τὸν βασιλέα τῶν «Αἰγυπτίων ἐπιϑυμῆσαι τῶν 15 παρϑένων ἐγκρατῆ γενέσϑαι" διὸ καὶ λῃστὰς [ἐπ᾽ αὐτὰς} κατὰ ϑάλατταν ἀποστείλαντα διακελεύσασϑαι τὰς κόρας ἁρπάσαι καὶ διακομίσδαι πρὸς ἕαυτόν. 8 χατὰ δὲ τοῦτον τὸν χαιρὸν τὸν Ἡρακλέα τελοῦντα τὸν ὕστατον ἄϑλον ᾿Ανταῖον μὲν ἀνελεῖν ἐν τῇ 40 Διβύῃ τὸν συναναγκάξοντα τοὺς ξένους διαπαλαί- εἰν, Βούσιριν δὲ κατὰ τὴν «Αἴγυπτον τῷ Zhi [καλ- λιερεῖν] σφαγιάξοντα τοὺς παρεπιδημοῦντας ξένους τῆς προσηκούσης τιμωρίας καταξιῶσαι. μετὰ δὲ ταῦτα ἀνὰ τὸν Νεῖλον πλεύσαντα εἰς τὴν .4i950- ss πίαν τὸν βασιλεύοντα τῶν «Αἰϑιόπων ᾿Ημαϑίωνα 2 ἑσπερίτην Ὁ ὄ διάφορα] παράδοξα II 9. εὐεσπε- ροέδα D 10 εὐεσπερίτην D (c. 56, 6) 16 ἐπ᾽ αὐτάς om. D 19 τὸν 'Ho.] 'He. vulg. 20 ὕστερον vulg. 21 τὸν
om. vulg. 22 τῷ] ἐπὶ τῷ Reiske κκαλλιερεῖν del. Dind. 24 ἀξιῶσαι 1l.
]V 97. 98. 439
κατάρχοντα μάχης ἀποχτεῖναι, τὸ δ᾽ ὕστατον ἐπάν- ελϑεῖν πάλιν ἐπὶ τὸν ἄϑλον. τοὺς δὲ λῃστὰς ἐν ἃ κήπῳ τινὶ παιξούσας τὰς κόρας συναρπάσαι, καὶ ταχὺ φυγόντας εἰς τὰς ναῦς ἀποπλεῖν. τούτοις δ᾽
δ ἐπί τινος ἀκτῆς δειπνοποιουμένοις ἐπιστάντα τὸν Ἡρακλέα, καὶ παρὰ τῶν παρϑένων μαϑόντα τὸ συμβεβηκός, τοὺς μὲν λῃστὰς ἅπαντας ἀποκτεῖναι, τὰς δὲ κόρας ἀποκομίδαι πρὸς Ἴάτλαντα τὸν πατέρα" ἀνθ᾽ ὧν τὸν Ἄτλαντα χάριν τῆς εὐεργεσίας ἀπο-
10 διδόντα μὴ μόνον δοῦναι τὰ πρὸς τὸν &O4ov καϑή-
218 κοντὰ προϑύμως, ἀλλὰ καὶ τὰ κατὰ τὴν ἀστρολογίαν ἀφϑόνως διδάξαι. περιττότερον γὰρ αὐτὸν τὰ κατὰ ὅ τὴν ἀστρολογίαν ἐκπεπονηκότα καὶ τὴν τῶν ἄστρων σφαῖραν φιλοτέχνως εὑρόντα ἔχειν ὑπόληψιν ὡς τὸν
15 κόσμον ὅλον ἐπὶ τῶν ὥμων φοροῦντα. παραπλη- σίως δὲ καὶ τοῦ Ηρακλέους ἐξενέγκαντος εἰς τοὺς Ἕλληνας τὸν σφαιρικὸν λόγον, δόξης μεγάλης τυχεῖν, ὡς διαδεδεγμένον τὸν ᾿Δτλαντικὸν κόσμον, αἰνιττο- μένων τῶν ἀνθρώπων τὸ γεγονός.
40 Τοῦ δ᾽ ἩΗρακλέους περὶ ταῦτ᾽ ὄντος φασὶ τὰς 28 ὑπολειφϑείδσας ᾿Αμαξόνας περὶ τὸν Θερμώδοντα πο- ταμὸν ἀϑροισϑείδας πανδημεὶ σπεῦσαι τοὺς "EA- ληνας ἀμύνασϑαι περὶ ὧν Ἡρακλῆς στρατεύσας διειργάσατο. διαφορώτατα δὲ τοὺς ᾿4ϑηναίους ἐφε-
36 λοτιμοῦντο διὰ τὸ τὸν Θησέα καταδεδουλῶσϑαι τὴν ἡγεμόνα τῶν Auatóvov ᾿Αντιόπην, ὡς δ᾽ ἔνιοι γρά- φουσιν, ᾿Ιππολύτην. συστρατευσάντων δὲ τῶν Σκυ- 2
ὅ ἀκτῆς] αὐλῆς D 9. ἀποδιδόντα om. D 14 εὑρόντα
Dind., ἔχοντα libri 16 φέροντα vulg. 18 4ridwriov F, Mudvrsio» O 925 τὸν om. ΟΥ̓ δεδουλῶσϑαι II.
440 DIODORI SICULI
ϑῶν ταῖς Auotóc. συνέβη δύναμιν ἀξιόλογον ἀϑροι-
σϑῆναι, us9' ἧς al προηγούμεναι τῶν ᾿Δμαζονέδων
περαιωϑεῖσαι τὸν Κιμμέριον Βόσπορον προῆγον διὰ τῆς Θράκης. τέλος δὲ πολλὴν τῆς Εὐρώπης ἐπελ-
ϑοῦσαι κατήντησαν εἰς τὴν ᾿Δττικήν, καὶ κατεστρα- 5
τοπέδευσαν ὕπου νῦν ἐστι τὸ καλούμενον ἀπ᾽ ἐκχεί-
vov ᾿ΑΔμαξονεῖον. Θησεὺς δὲ πυϑόμενος τὴν τῶν
"uatóvov ἔφοδον ἐβοήϑει ταῖς πολιτικαῖς δυνά-
μεσιν, ἔχων us9' ἕαυτοῦ τὴν ᾿Δμαζονίδα ᾿Αντιό-
πην, ἐξ ἧς ἦν πεπαιδοποιημένος υἱὸν ᾿Ιππόλυτον. 10
συνάψας δὲ μάχην ταῖς ᾿Δμαξόσι, καὶ τῶν ᾿4ϑηναίων
ὑπερεχόντων ταῖς ἀνδραγαϑίαις, ἐνίκησαν οἵ περὶ τὸν Θησέα, καὶ τῶν ἀντιταχϑεισῶν ᾿Αμαξονίδων ἃς μὲν κατέχοψαν, ἃς δ᾽ ἐκ τῆς ᾿Δττικῆς ἐξέβαλον.
συνέβη ὃδὲ καὶ τὴν ᾿Αἀντιόπην συναγωνισαμένην 15
τἀνδρὶ Θησεῖ, καὶ κατὰ τὴν μάχην ἀριστεύουσαν,
ἡρωικῶς καταστρέψαι τὸν βίον. αἵ δ᾽ ὑπολειφϑεῖ- σαι τῶν ᾿Δμαξόνων ἀπογνοῦσαι τὴν πατρῴαν γῆν, ἐπανῆλθον μετὰ τῶν Σκυϑῶν εἰς τὴν Σκυϑίαν καὶ
μετ᾽ ἐκείνων κατῴκησαν. ἡμεῖς δ᾽ ἀρκούντως περὶ 30
τούτων διεληλυϑότες ἐπάνιμεν πάλιν ἐπὶ τὰς ρα-
κλέους πράξειο.
29 Τετελεκότος γὰρ αὐτοῦ τοὺς ἄϑλους, καὶ τοῦ ϑεοῦ χρήσαντος συμφέρειν πρὸ τῆς εἰς ϑεοὺς μετ- αλλαγῆς ἀποικίαν εἰς Σαρδὼ πέμψαι καὶ τοὺς ἐκ 36 τῶν Θεσπιάδων αὐτῷ γενομένους υἱοὺς ἡγεμόνας ποιῆσαι ταύτης, ἔκρινε τὸν ἀδελφιδοῦν ᾿Ιόλαον ἐκ-
e
P»
8 βόσφορον CF 9 τὴν om. D Auefóva II 14 δ᾽ ἐκ D, δὲ vulg. 19 μετὰ τῶν Σκυϑῶν post Zxv- 4a» F,loco μετ᾽ ἐκείνων CEG.
IV 928. 29. 441
πέμψαι μετὰ τῶν παίδων διὰ τὸ παντελῶς νέους
εἶναι. ἀναγκαῖον δ᾽ ἡμῖν φαίνεται προδιελϑεῖν περὶ 2
τῆς γενέσεως τῶν παίδων, ἵνα τὸν περὶ τῆς ἀποι- κίας λόγον καϑαρώτερον ἐχϑέσϑαι δυνηϑῶμεν. Θέ- 5 ὅπιος ἦν ἀνὴρ τὸ γένος ἐπιφανὴς ἐκ τῶν ᾿ϑηνῶν, 274 υἱὸς ᾿Ερεχϑέως, βασιλεύων δὲ τῆς ὁμωνύμου χώ- gag ἐγέννησεν ἐκ πλειόνων γυναικῶν ϑυγατέρας πεντήκοντα. Ἡρακλέους δ᾽ ἔτι παιδὸς ὄντος τὴν ἡλικίαν, καὶ ῥώμῃ δώματος ὑπερφυοῦς ὄντος, égu- 10 λοτιμήϑη τὰς ϑυγατέρας ἐκ τούτου τεκνοποιήσα- 609a. διὸ καλέσας αὐτὸν ἐπί τινα ϑυσίαν καὶ λαμ- πρῶς ἑστιάσας, ἀπέστειλε κατὰ μίαν τῶν ϑυγατέρων᾽ αἷς ἁπάσαις μιγεὶς καὶ ποιήσας ἐγκύους ἐγένετο πατὴρ υἱῶν πεντήκοντα. ὧν λαβόντων τὴν κοινὴν 15 προσηγορίαν ἀπὸ τῶν Θεσπιάδων, καὶ γενομένων ἐνηλίκων., ἔκρινεν ἐκπέμπειν τούτους εἰς τὴν ἀποι- κίαν τὴν εἰς Σαρδόνα κατὰ τὸν χρησμόν. ἡγου- μένου δὲ τοῦ στόλου παντὸς ᾿Ιολάου, xal συνεστρα- τευμένου σχεδὸν ἁπάσας τὰς στρατείας, ἐπέτρεψεν 30 αὐτῷ τὰ περὶ τοὺς Θεσπιάδας καὶ τὴν ἀποικίανε τῶν δὲ πεντήκοντα παίδων δύο μὲν κατέμειναν ἐν ταῖς Θήβαις, ὧν τοὺς ἀπογόνους φασὶ μέχρι τοῦ νῦν τιμᾶσϑαι, ἑπτὰ δ᾽ ἐν Θεσπιαῖς, οὗς ὀνομάξουσι δημούχους, ὧν καὶ τοὺς ἀπογόνους ἡγήσασϑαί φασι 38 τῆς πόλεως μέχρι τῶν νεωτέρων καιρῶν. τοὺς δὲ λοιποὺς ἅπαντας ᾿Ιόλαος ἀναλαβὼν καὶ πολλοὺς ἄλλους τοὺς βουλομένους κοινωνεῖν τῆς ἀποικίας, ἔπλευσεν εἰς τὴν Σαρδόνα. κρατήσας δὲ μάχῃ τῶν
ὅ ἣν ἀνὴρ] γὰρ ἀνὴρ ἦν F 11 et 28 Σαρδῶνα CF.
o
6
4429 DIODORI SICULI
ἐγχωρίων, κατεκληρούχησε τὸ κάλλιστον τῆς νήσου, καὶ μάλιστα τὴν πεδιάδα χώραν, ἣν μέχρι τοῦ νῦν καλεῖσϑαι ToAcstov. ἐξημερώσας δὲ τὴν χώραν καὶ καταφυτεύσας δένδρεσι καρπίμοις κατεσκεύασε περι- μάχητον᾽ ἐπὶ τοσοῦτο γὰρ ἡ νῆσος διωνομάσϑη τῇ 5 τῶν καρπῶν ἀφϑονίᾳ ὥστε Καρχηδονίους ὕστερον αὐξηϑέντας ἐπιϑυμῆσαι τῆς νήσου, καὶ πολλοὺς ἀγῶνας καὶ κινδύνους ὑπὲρ αὐτῆς ἀναδέξασϑαι. ἀλλὰ περὶ μὲν τούτων ἐν τοῖς οἰκείοις χρόνοις ἀνα-
30 γράψομεν. τότε δ᾽ ὁ ᾿Ιόλαος καταστήσας τὰ περὶ 1τ0
e
τὴν ἀποικίαν, καὶ τὸν ZaíücAov ἐκ τῆς Σικελίας μεταπεμψάμενος, κατεσκεύασεν ἔργα πολλὰ καὶ με- γάλα μέχρι τῶν νῦν καιρῶν διαμένοντα καὶ ἀπὸ τοῦ κατασκευάσαντος “ΖΙαιδάλεια καλούμενα. ᾧκο- δόμησε δὲ "καὶ γυμνάσια μεγάλα ve καὶ πολυτελῆ, 15 καὶ δικαστήρια κατέστησε καὶ τἄλλα τὰ πρὸς τὴν εὐδαιμονίαν συντείνοντα. ὠνόμασε δὲ καὶ τοὺς λαοὺς "oA«síovg, ἀφ᾽ ἑαυτοῦ ϑέμενος τὴν προσηγο- ρίαν, συγχωρησάντων τῶν Θεσπιαδῶν. καὶ δόντων αὐτῷ τοῦτο τὸ γέρας καϑαπερεί τινι πατρί. διὰ γὰρ 30 τὴν πρὸς αὐτοὺς σπουδὴν ἐπὶ τοσοῦτ᾽ εὐνοίας προ- ἤχϑησαν ὥστ᾽ ἐπώνυμον αὐτῷ περιϑεῖναι τὴν τοῦ γονέως προσηγορίαν διόπερ ἐν τοῖς ὕστερον χρό- νοις οἱ τὰς ϑυσίας τελοῦντες τούτῳ τῷ ϑεῷ προσ-21ῦ αγορεύουσιν αὐτὸν ᾿Ιόλαον πατέρα, καϑάπερ οἵ 36 Πέρσαι τὸν Κῦρον. μετὰ δὲ ταῦτα ὃ μὲν Ἰόλαος ἐπανιὼν εἰς τὴν “Ελλάδα, καὶ προσπλεύσας τῇ Σι-
4 κατάφυτον C; κατάφυτον ὃ. x. ποιήσας F 10 τὰ περὶ om. II 14 δαιδάλια Ὁ 1 ve om. vulg. 18 Ιολάους codices, corr. Wess.
IV 99. 80. 443
κελίᾳ, οὐκ ὀλίγον χρόνον διέτριψεν ἐν τῇ νήσῳ. καϑ' ὃν δὴ χρόνον καί τινες τῶν συναποδημούν- vov αὐτῷ διὰ τὸ κάλλος τῆς χώρας κατέμειναν ἐν τῇ Σικελίᾳ, καὶ τοῖς Σικανοῖς καταμιγέντες ἐν ταύτῃ 5 κατῴκησαν, τιμώμενοι διαφερόντως ὑπὸ τῶν ἐγχω- ρίων. ὃ δ᾽ Ἰόλαος μεγάλης ἀποδοχῆς τυγχάνων καὶ πολλοὺς εὐεργετῶν ἐν πολλαῖς τῶν πόλεων ἔτι- μήϑη τεμένεσι καὶ τιμαῖς ἡρωικαῖς. ἴδιον δέ τι καὶ 4 παράδοξον συνέβη γενέσϑαι κατὰ τὴν ἀποικίαν ταύ- 10 την ὃ μὲν γὰρ ϑεὸς ἔχρησεν αὐτοῖς ὅτι πάντες οἵ τῆς ἀποικίας ταύτης μετασχόντες καὶ οἵ τούτων ἔχγονοι διατελέδουσιν ἅπαντα τὸν αἰῶνα διαμένον- τες ἐλεύϑεροι, τὸ δ᾽ ἀποτέλεσμα τούτων ἀκολούϑως τῷ χρησμῷ διέμεινε μέχρι τῶν xa9' ἡμᾶς καιρῶν. 15 οὗ μὲν γὰρ λαοὶ διὰ τὸ πλῆϑος τοῦ χρόνου, πλειό- ὅ vov τῶν βαρβάρων ὄντων τῶν μετεσχηκότων τῆς ἀποικίας, ἐξεβαρβαρώϑησαν, καὶ μεταστάντες εἰς τὴν ὀρεινὴν ἐν ταῖς δυσχωρίαις κατῴκησαν, ἐθίσαν- τὲς δ᾽ ἑαυτοὺς τρέφεσϑαι γάλακτι καὶ κρέασι καὶ 20 πολλὰς ἀγέλας κτηνῶν τρέφοντες. οὐκ ἐπεδέοντο σίτου: κατασκευάσαντες δ᾽ οἰκήσεις ἑαυτοῖς κατα- γείους καὶ τὴν τοῦ βίου διεξαγωγὴν ἐν τοῖς ὀρύγ- μασι ποιούμενοι τοὺς ἐκ τῶν πολέμων κινδύνους ἐξέφυγον. διὸ καὶ πρότερον μὲν Καρχηδόνιοι, μετὰ ὁ 25 δὲ ταῦτα “Ῥωμαῖοι πολλάκις πολεμήσαντες τούτοις τῆς προϑέσεως διήμαρτον. Καὶ περὶ uiv ᾿Ιολάου καὶ Θεσπιαδῶν, ἔτι δὲ τῆς ἀποικίας τῆς εἰς Σαρδόνα γενομένης ἀρκεσϑησό-
18 τούτων] αὐτῶν Ὦ.
444 DIODORI SICULI
μεϑα τοῖς ῥηϑεῖσι, περὶ δ᾽ Ἡρακλέους và συνεχῆ
81 τοῖς προειρημένοις προσϑήσομεν. τελέσας γὰρ τοὺς
τ
e
i
Qx
ἄϑλους τὴν μὲν ἑαυτοῦ γυναῖκα Μεγάραν συνῴκισεν JoÀdo, διὰ τὴν περὶ τὰ τέκνα συμφορὰν ὑποπτευ- σάμενος τὴν ἐξ ἐκείνης παιδοποιίαν, ἑτέραν δ᾽ ἐξήτει 5 πρὸς τέκνων γένεσιν ἀνύποπτον. διόπερ ἐμνήστευσεν ᾿Ιόλην τὴν Εὐρύτου τοῦ δυναστεύσαντος Οἰχαλίας.
ὁ δ᾽ Εὔρυτος διὰ τὴν ἐκ τῆς Μεγάρας γενομένην ἀτυχίαν εὐλαβηϑείς, ἀπεκρέϑη βουλεύσεσϑαι περὶ τοῦ γάμου. ὃ δ᾽ ἀποτυχὼν τῆς μνηστείας διὰ τὴν 10 ἀτιμίαν ἐξήλασε τὰς ἵππους τοῦ Εὐρύτου. "Igírov ὃὲ τοῦ Εὐρύτου τὸ γεγονὸς ὑποπτεύσαντος καὶ παραγενομένου κατὰ ζήτησιν τῶν ἵππων εἰς Τί- ρυνϑα, τοῦτον μὲν ἀναβιβάσας [ὃ Ἡρακλῆς) ἐπί τινα πύργον ὑψηλὸν ἐκέλευσεν ἀφορᾶν μή που νεμό- 15 μεναι τυγχάνουσιν οὐ δυναμένου δὲ κατανοῆσαι 276 τοῦ ᾿Ιφίτου, φήσας αὐτὸν ψευδῶς κατῃτιᾶσϑαι τὴν κλοπὴν κατεκρήμνιδσεν ἀπὸ τοῦ πύργου. διὰ δὲ τὸν τούτον ϑάνατον Ἡρακλῆς νοσήσας παρῆλϑεν εἰς Πύλον πρὺς Νηλέα, καὶ παρεκάλεδεν αὐτὸν καϑᾶραι 90 τὸν φόνον. ὁ μὲν οὖν Νηλεὺς βουλευσάμενος μετὰ. τῶν υἱῶν ἔλαβε πάντας πλὴν Νέστορος τοῦ νεωτάτου συγκαταινοῦντας μὴ προσδέξασθαι τὸν χαϑαρμόν᾽ ὁ ᾿δ᾽ ἩΗρακλῆς τότε μὲν παρελϑὼν πρὸς ΖΠηίΐίφοβον τὸν Ἱππολύτου καὶ πείσας αὐτὸν ἐκαϑάρϑη, οὐ ἃς δυνάμενος δ᾽ ἀπολυϑῆναι τῆς νόσου ἐπηρώτησε τὸν ᾿Δπόλλω περὶ τῆς ϑεραπείας. τούτου δὲ χρήσαντος ὅτι ῥᾷον οὕτως ἀπολυϑήδεται τῆς νόσου, εἰ πραϑεὶς
2 εἰρη enpévois IL. 4 τέκνα] σπουδὴν add. D 9 fov- λεύσασϑαι 14 ὁ Ἡρακλῆς om. DF 15 ἐφορᾶν CI] 24 διέρφοβον D 4 τὸν om. D 28 τῆς νόσου om. FM.
IV 81. 82. 445
δικαίως τὴν ἑαυτοῦ τιμὴν ἀποδοίη τοῖς "Igírov παι- σίν, ἀναγκαξόμενος πείϑεσϑαι [ὑπὸ τῆς νόσου] τῷ χρησμῷ μετά τινων φίλων ἔπλευσεν εἰς τὴν ᾿4σίαν. ἐκεῖ δ᾽ ὑπομείνας ἑκουσίως ὑπό τινος τῶν φίλων 5 ἐπράϑη, καὶ παρϑένου δοῦλος ἐγένετο Ὀμφάλης τῆς ᾿Ιαρδάνου, βασιλευούσης τῶν τότε Μαιόνων, νῦν δὲ “υδῶν ὀνομαξομένων. καὶ τὴν μὲν τιμὴν ὃ 6 ἀποδόμενος τὸν Ἡρακλέα τοῖς "Ipírov παισὶν ἀπέ- δωκε κατὰ τὸν χρησμόν, ὃ δ᾽ Ἡρακλῆς ὑγιασϑεὶς 10 χαὶ δουλεύων τῇ Ὀμφάλῃ τοὺς κατὰ τὴν χώραν λῃστεύοντας ἐκόλασε. τοὺς μὲν γὰρ ὀνομαξομένους 1 Κέρκωπας. λῃστεύοντας καὶ πολλὰ κακὰ διεργαξο- μένους, oUc μὲν ἀπέκτεινεν, οὺς δὲ ξωγρήσας δεδε- μένους παρέδωκε τῇ Ὀμφάλῃ Συλέα δὲ τοὺς 15 παριόντας ξένους συναρπάξοντα καὶ τοὺς ἀμπελῶνας σκάπτειν ἀναγκάξοντα τῷ σκαφείῳ πατάξας ἀπέκτει- vev' ᾿Ιτώνων δὲ λεηλατούντων πολλὴν τῆς ὑπὸ Ὀμ- φάλῃ χώρας, τήν ve λείαν ἀφείλετο καὶ τὴν πόλιν, ἐξ ἧς ἐποιοῦντο τὴν δρμήν, ἐκπορϑήσας ἐξηνδρα- 20 ποδίσατο καὶ κατέσκαψεν. ἡ δ᾽ Ὀμφάλη ἀποδεχο- 8 μένη τὴν ἀνδρείαν τὴν Ἡρακλέους, καὶ πυϑομένη τίς ἐστι καὶ τίνων, ἐθαύμασε τὴν ἀρετήν, ἐλεύϑερον δ᾽ ἀφεῖσα καὶ συνοικήσασα αὐτῷ “άμον ἐγέννησε. προὐπῆρχε δὲ τῷ Ἡρακλεῖ κατὰ τὸν τῆς δουλείας 25 καιρὸν ἐκ δούλης υἱὸς Κλεόδαιος. Μετὰ δὲ ταῦτα ἐπανελθὼν εἰς “Πελοπόννησον 82
2 ἀναγκαζόμενος] οὖν add. vulg. ὑπὸ τῆς νόσου del. Dind. 4 ὑπομείνας ἑκουσίως om. D 6 παρϑένου om. II 6 Μῃόνων C 21 τὴν 'Ho.] τοῦ 'Ho. vulg. 925 κλεόδαος D, κλεόλαος II (et Eus. pr. ev. II 2, 95).
τ
446 DIODORI SICULI
ἐστράτευσεν εἰς Ἴλιον, ἐγκαλῶν “αομέδοντι τῷ βασιλεῖ. οὗτος γὰρ Ἡρακλέους στρατεύοντος μετὰ ᾿Ιάσονος ἐπὶ τὸ χρυσόμαλλον δέρος, καὶ τὸ κῆτος ἀνελόντος, ἀπεστέρησε τῶν ὡμολογημένων ἵππων,
περὶ ὧν ἐν τοῖς ᾿Δργοναύταις τὰ κατὰ μέρος μικρὸν! τί
ὕστερον διέξιμεν. καὶ τότε μὲν διὰ τὴν μετ᾽ ᾿Ιάσο- voe στρατείαν ἀσχοληϑείς, ὕστερον δὲ λαβὼν καιρὸν ἐπὶ τὴν Τροίαν ἐστράτευσεν, ὡς μέν τινές φασι, ναυσὶ μακραῖς ὀκτωκαίδεκα, ὡς δὲ Ὅμηρος γέγραφεν, δξ ταῖς ἁπάσαις, ἐν οἷς παρεισάγει τὸν υἱὸν αὐτοῦ Τληπόλεμον λέγοντα
ἀλλ᾽ οἷόν τινά φασι βίην Ἡρακληείην
εἶναι, ἐμὸν πατέρα ϑρασυμέμνονα, ϑυμολέοντα, ὅς ποτε δεῦρ᾽ ἐλθὼν ἕνεχ᾽ ἵππων “αομέδοντος ἕξ οἵῃς σὺν νηυσὶ καὶ ἀνδράσι παυροτέροισιν Ἰλίου ἐξαλάπαξε πόλιν, χήρωσε δ᾽ ἀγυιάς.
ὁ δ᾽ οὖν Ἡρακλῆς καταπλεύσας εἰς τὴν Τρῳάδα αὐτὸς μὲν μετὰ τῶν ἀρίστων προῆγεν ἐπὶ τὴν πόλιν, ἐπὶ δὲ τῶν νεῶν ἀπέλιπεν ἡγεμόνα τὸν ᾽Ζ4μ-
10
15
φιαράου υἱὸν OíxAéa. Δαομέδων δ᾽ ἀπροσδοκήτου so τῆς παρουσίας τῶν πολεμίων γενομένης δύναμιν :
ἀξιόλογον συναγαγεῖν ἐξεκλείσϑη διὰ τὴν ὀξύτητα τῶν καιρῶν, ἀϑροίσας δ᾽ ὅσους ἐδύνατο, μετὰ τούτων ἦλϑεν ἐπὶ τὰς ναῦς, ἐλπίξων, εἰ ταύτας ἐμπρήσειε,
τέλος ἐπιϑήσειν τῷ πολέμῳ. τοῦ δὲ Οἰκλέους ἀπαν-- 25
τήσαντος, ὁ μὲν στρατηγὸς Οἰκλῆς ἔπεσεν, οἵ δὲ λοιποὶ συνδιωχϑέντες εἰς τὰς ναῦς ἔφϑασαν ἀνα-
2 μετὰ Ἰάσονος om. CE 4 ἀπεστερήϑη D 9 καί- δεκα, ὡς δὲ Ὅμηρος om. Ὁ 128 τινα] ποτε CD (c. 49, 7) 19 κατέλιπεν 11.
IV 82. 83. 447
πλεύσαντες ἀπὸ τῆς γῆς. Δαομέδων δ᾽ ἐπανελθὼν 4 καὶ πρὸς τῇ πόλει τοῖς μεϑ᾽ Ἡρακλέους συμβαλὼν αὐτός τε ἔπεσε καὶ τῶν συναγωνιξομένων οἷ πλείους" Ἡρακλῆς δὲ τὴν πόλιν ἑλὼν κατὰ κράτος καὶ πολ- δλοὺς ἐν χειρῶν νόμῳ κατασφάξας, Πριάμῳ τὴν βασιλείαν ἀπέδωκε τῶν ᾿Ιλιαδῶν διὰ τὴν δικαιοσύ- νην οὗτος γὰρ μόνος τῶν υἱῶν τοῦ “Μαομέδοντος 5 ἐναντιούμενος τῷ πατρὶ τὰς ἵππους ἀποδοῦναι συνεβούλευσεν τῷ Ἡρακλεῖ κατὰ τὰς ἐπαγγελίας. 106 δ᾽ Ἡρακλῆς ἐστεφάνωσε Τελαμῶνα ἀριστείοις, δοὺς αὐτῷ τὴν “αομέδοντος ϑυγατέρα 'Hotvqv: οὗτος γὰρ κατὰ τὴν πολιορκίαν πρῶτος βιασάμενος εἰσέπεσεν εἰς τὴν πόλιν, Ἡρακλέους προσβαλόντος κατὰ τὸ καρτερώτατον μέρος τοῦ τείχους τῆς ἀκρο- 15 πόλεωορ.
Μετὰ δὲ ταῦτα Ἡρακλῆς μὲν ἐπανελθὼν εἰς 88 Πελοπόννησον ἐστράτευσεν ἐπ’ 4üoyéav διὰ ᾿ τὴν ἀποστέρησιν τοῦ μισϑοῦ" γενομένης δὲ μάχης πρὸς τοὺς Ἠλείους, τότε μὲν ἄπρακτος ἐπανῆλθεν εἰς
218 ὥλενον πρὸς Ζ᾽εξαμενόν' τῆς δὲ τούτου ϑυγατρὸς
9: ππολύτης συνοικιξομένης ᾿Δξᾶνι, συνδειπνῶν 'Hoa- κλῆς καὶ θεασάμενος ἐν τοῖς γάμοις ὑβρίξοντα τὸν Κένταυρον Εὐρυτίωνα καὶ τὴν 'InxoAótqv βιαξόμε- vov, ἀπέκτεινεν. εἰς Τίρυνθα δὲ Ἡρακλέους ἐπα- 2
35 νελθόντος, Εὐρυσϑεὺς αἰτιασάμενος αὐτὸν ἐπιβου- λεύειν τῇ βασιλείᾳ προσέταξεν ἀπελϑεῖν ἐκ Τίρυνθος αὐτόν τε καὶ τὴν ᾿ἀλχμήνην καὶ ᾿Ιφικλέα καὶ ᾿Ιόλαον. διόπερ ἀναγκασϑεὶς ἔφυγε μετὰ τούτων καὶ κατῴῷ-
6 Ἰλιαίων C 8 τὰς] τοὺ Il 9 5συνεβ. ἀποδοῦναι vulg. 21 ἀξανεῖ D, ἀξάνι II.
448 DIODORI SICULI
8 xq6s τῆς ᾿ἀρκαδίας ἐν Φενεῷ. ἐντεῦϑεν δὲ δρμώ-
i»
σι
eo
μενος, καὶ πυϑόμενος ἐξ Ἤλιδος πομπὴν ἀποστέλλε- σϑαι Ποσειδῶνι εἰς ᾿Ισϑμόν, καὶ ταύτης ἀφηγεῖσϑαι Εὔρυτον τὸν “ὑγέου, προσπεσὼν ἄφνω τὸν Εὔρυ- τον ἀπέχτεινε περὶ Κλεωνάς, ἔνϑα νῦν ἐστιν ἱερὸν Ἡρακλέους. μετὰ δὲ ταῦτα στρατεύσας ἐπὶ τὴν Ἦλιν τόν τε βασιλέα ἐφόνευσεν Αὐγέαν, καὶ τὴν πόλιν ἑλὼν κατὰ κράτος Φυλέα τὸν “ὐγέου μετε- πέμψατο, καὶ τούτῳ τὴν βασιλείαν παρέδωκεν" ἦν γὰρ ὑπὸ τοῦ πατρὸς πεφυγαδευμένος x«9' ὃν καιρὸν δικαστὴς γενόμενος τῷ πατρὶ πρὸς ἩΗρακλέα περὶ τοῦ μισϑοῦ τὸ νίκημα ἀπέδωκεν Ἡρακλεῖ. μετὰ δὲ ταῦτα ἹἹπποχόων μὲν ἐφυγάδευσεν ἐκ τῆς Σπάρτης τὸν ἀδελφὸν Τυνδάρεων, Οἰωνὸν 0$ τὸν “ικυμνίου φίλον ὄντα Ἡρακλέους οἱ υἱοὶ τοῦ Ἱπποκόωντος εἴκοσι τὸν ἀριϑμὸν ὄντες ἀπέχτειναν᾽ ἐφ᾽ οἷς ἀγανακτήσας Ἡρακλῆς ἐστράτευσεν ἐπ᾽ αὐτούς" με- γάλῃ δὲ μάχῃ νικήσας παμπληϑεῖς ἀπέχτεινε. τὴν δὲ Σπάρτην ἑλὼν κατὰ κράτος, κατήγαγεν ἐπὶ τὴν βασιλείαν Τυνδάρεων τὸν πατέρα τῶν Διοσκόρων, καὶ τὴν βασιλείαν ὡς δορίκτητον Τυνδάρεῳ παρέ- ϑετο, προστάξας τοῖς ἀφ᾽ ἑαυτοῦ γενομένοις φυλάτ- τειν. ἔπεσον δ᾽ ἐν τῇ μάχῃ τῶν μὲν us9' 'Hoa- κλέους ὀλίγοι παντελῶς, ἐν οἷς ἦσαν ἐπιφανεῖς ἄνδρες Ἴφικλος καὶ Κηφεὺς καὶ Κηφέως υἱοὶ τὸν ἀριϑμὸν ὄντες ἑπτακαίδεκα τρεῖς γὰρ ἀπὸ τῶν εἴκοσι μόνον διεσώϑησαν᾽ τῶν δ᾽ ἐναντίων αὐτός
6 ἱερόν ἐστιν vulg. 10 πατρὸς] αὐτοῦ add. CF 21
Τυνδάρεῳ om. II 25 καὶ Κηφεὺς om. CF 26 δέκα καὶ ἑπτὰ cod. τῶν om. D 247 μόνοι F.
5
μι
0
IV 38. 449
τε ὃ Ἱπποκόων καὶ μετ᾽ αὐτοῦ δέκα uiv υἷοί, τῶν δ᾽ ἄλλων Σπαρτιατῶν παμπληϑεῖς. ἀπὸ δὲ ταύτης τῆς στρατείας ἐπανιὼν εἰς τὴν ᾿ἀρχαδίαν, καὶ κατα- λύσας παρὰ "Asp τῷ βασιλεῖ, τῇ ϑυγατρὶ τούτου 5 λάϑρᾳ μιγεὶς Αὔγῃ καὶ ταύτην ποιήσας ἔγκυον εἰς Στύμφαλον ἐπανῆλϑεν. "4Àsog δ᾽ ἀγνοῶν τὸ πε- πραγμένον, ὡς ὃ τῆς γαστρὸς ὄγκος ἐμήνυσε τὴν φϑοράν, ἐξήτει τὸν φϑείραντα. τῆς δ᾽ 4ὔγης ἀπο- φαινομένης ὅτι βιάδαιτο αὐτὴν Ἡρακλῆς, ἀπιστήσας 10 τοῖς ὑπὸ ταύτης λεγομένοις ταύτην μὲν παρέδωκε Ναυπλίῳ φίλῳ καϑεστῶτι, καὶ προσέταξε καταπον- τίσαι. 4ὔγη δ᾽ ἀπαγομένη εἰς Ναυπλίαν, xal γενο-
οἠομένη κατὰ τὸ Παρϑένιον ὅρος, ὑπὸ τῶν ὠδίνων
καταβαρουμένη παρῆλϑεν εἰς τὴν πλησίον ὕλην ὡς 15 ἐπί τινα χρείαν ἀναγκαίαν" τεκοῦσα δὲ παιδίον ἄρρεν ἀπέλιπε τὸ βρέφος εἴς τινας ϑάμνους κρύψασα. μετὰ δὲ ταῦτα 4ὔγη μὲν ἀπηλλάγη πρὸς τὸν Ναύ- πλιον, καὶ καταντήδσασα τῆς ᾿4ργείας εἰς τὸν ἐν Ναυπλίᾳ λιμένα παραδόξου δωτηρίας ἔτυχεν" ὃ γὰρ 90 Ναύπλιος καταποντίσαι μὲν αὐτὴν κατὰ τὰς ἔντο- λὰς oOx ἔκρινε, ξένοις δέ τισι Καρσὶν ἀναγομένοις εἰς τὴν otav δωρήσασϑαι" οὗτοι δ᾽ ἀπαγαγόντες εἰς τὴν ᾿Ασίαν ἀπέδοντο τὴν 4ὔγην τῷ βασιλεῖ τῆς Μυσίας Τεύϑραντι. τὸ δ᾽ ἀπολειφϑὲν ἐν τῷ Παρ- :5 ϑενίῳ βρέφος ὑπὸ τῆς “4ὔγης βουκόλοι τινὲς Κορύ- ϑου τοῦ βασιλέως εὑρόντες ὑπό τινος ἐλάφου τῷ μαστῷ τρεφόμενον, ἐδωρήσαντο τῷ δεσπότῃ. ὁ δὲ
- 6 Αὔγῃ om. D (et Eus. pr. ev. II 2, 26) 7 ὡς ἕως D 19 ναύπλιον D 13 κατα] ve add. D ὑπό τε add. vulg. 14 πλησίαν vulg. 17 πρὸς τὸν N.] μετὰ Ναυπλίου ll 18 Aeysíag] ᾿ἀρκαδίας D.
DropoRvs I. 29
1
8
9
10
11
12
94
t9
eo
450 DIODORI SICULI
Κόρυϑος παραλαβὼν τὸ παιδίον ἀσμένως ὡς ἴδιον υἱὸν ἔτρεφε, προσαγορεύσας Τήλεφον ἀπὸ τῆς τρε- φούσης ἐλάφου. Τήλεφος δ᾽ ἀνδρωϑεὶς καὶ τὴν μη- τέρα μαϑεῖν σπεύδων, παρῆλϑεν εἰς 4ελφούς, καὶ
χρησμὸν ἔλαβε πλεῖν εἰς τὴν Μυσίαν πρὸς Τεύϑραντα ὁ
τὸν βασιλέα. ἀνευρὼν δὲ τὴν μητέρα, καὶ γνω- σϑεὶς τίνος ἦν πατρός, ἀποδοχῆς ἐτύγχανε τῆς με- γίστης. ὁ δὲ Τεύϑρας ἄπαις ὧν ἀρρένων παίδων τὴν ϑυγατέρα ᾿Δ4ργιόπην συνῴκισε τῷ Τηλέφῳ, καὶ διάδοχον ἀπέδειξε τῆς βασιλείας.
Ἡρακλῆς δὲ μετὰ τὴν ἐν Φενεῷ κατοίκησιν ἔτει πέμπτῳ, δυσφορῶν ἐπὶ τῷ τετελευτηκέναι Οἰωνὸν τὸν Μικυμνίου καὶ Ἴφικλον τὸν ἀδελφόν, ἀπῆλϑεν ἑκουσίως ἐξ ᾿ἀρκαδίας καὶ πάσης Πελοποννήσου. συναπελϑόντων δ᾽ αὐτῷ πολλῶν ἐκ τῆς ᾿Αρκαδίας, ἀπῆλϑε τῆς Αἰτωλίας εἰς Καλυδῶνα κἀκεῖ κατῴχηδσεν. οὐκ ὄντων δ᾽ αὐτῷ παίδων γνησίων οὐδὲ γαμετῆς γυναικός, ἔγημε Ζ4ηιάνειραν τὴν Οἰνέως, τετελευτη-
10
1ὅ
κότος ἤδη Μελεάγρου. οὐκ ἀνοίκειον δ᾽ εἶναι vouc- - ξομεν βραχὺ παρεχβάντας ἡμᾶς ἀπαγγεῖλαι τὴν περὲ 20
τὸν Μελέαγρον περιπέτειαν. Οἰνεὺς γάρ, γενομένης εὐκαρπίας αὐτῷ τοῦ σίτου, τοῖς μὲν ἄλλοις ϑεοῖς ἐτέλεσε ϑυσίας, μόνης δὲ τῆς dovéuidog ὠλιγώρησεν᾽" δι᾽ ἣν αἰτίαν ἡ ϑεὸς αὐτῷ μηνίσασα τὸν διαβεβοη-
μένον Καλυδώνιον ὗν ἀνῆκεν, ὑπερφυῆ τὸ μέγεϑος. 36
οὗτος δὲ τὴν σύνεγγυς χώραν καταφϑείρων τὰς κτήσεις ἐλυμαίνετο᾽ διόπερ Μελέαγρος ὁ Οἰνέως, τὴν μὲν ἡλικίαν μάλιστα ἀκμάζων, ῥώμῃ δὲ καὶ
8 παίδων add. Wess. 18 διιάνειραν D (ut infra) 22 αὐτῷ εὐκαρπίας vulg. 20 δὲ om. vulg.
IV 83. 34. 451
ἀνδρείᾳ διαφέρων, παρέλαβε πολλοὺς τῶν ἀρίστων ἐπὶ τὴν τούτου κυνηγίαν. πρώτου δὲ Μελεάγρου τὸ θηρίον ἀκοντίδαντος, ὁδμολογούμενον αὐτῷ τὸ πρωτεῖον συνεχωρήϑη᾽ τοῦτο δ᾽ ἦν ἡ δορὰ τοῦ 5 ξῴου. μετεχούσης δὲ τῆς κυνηγίας ᾿Αταλάντης τῆς 4 Σχοινέως, ἐρασϑεὶς αὐτῆς ὃ Μελέαγρος παρεχώρησε τῆς δορᾶς καὶ τοῦ κατὰ τὴν ἀριστείαν ἐπαίνου. φβοέπὶ δὲ τοῖς πραχϑεῖσιν οἵ Θεστίου παῖδες συγκυνη- γοῦντες ἠγανάχτησαν, ὅτι ξένην γυναῖχα προετίμη- 10 σεν αὐτῶν, παραπέμψας τὴν οἰκειότητα. διόπερ ἀκυροῦντες τοῦ Μελεάγρου τὴν δωρεὰν ἐνήδρευσαν ᾿“ταλάντῃ, καὶ κατὰ τὴν εἰς ᾿ἀρκαδίαν ἐπάνοδον ἐπιϑέμενοι τὴν δορὰν ἀφείλοντος Μελέαγρος δὲ 5 διά τε τὸν πρὸς τὴν ᾿Αταλάντην ἔρωτα καὶ διὰ τὴν 15 ἀτιμίαν παροξυνϑείς, ἐβοήϑησε τῇ AvoAdvtg. καὶ τὸ μὲν πρῶτον παρεκάλει τοὺς ἡρπακότας ἀποδοῦναι τῇ γυναικὶ τὸ δοϑὲν ἀριστεῖον ὡς δ᾽ οὐ προσεῖχον, ἀπέκτεινεν αὐτούς, ὄντας τῆς ᾿4λϑαίας ἀδελφούς. διόπερ ἡ μὲν ᾿4λϑαία γενομένη περιαλγὴς ἐπὶ τῇ :0 τῶν ὁμαίμων ἀναιρέσει ἀρὰς ἔϑετο, καϑ' ἃς ἠξίωσεν ἀποθανεῖν Μελέαγρον" καὶ τοὺς ἀϑανάτους ὑπακού- όαντας ἐπενεγκεῖν αὐτῷ τὴν τοῦ βίου καταστροφήν. ἔνιοι δὲ μυϑολογοῦσιν ὅτι κατὰ τὴν Μελεάγρου γέ- νεσιν τῇ ᾿4λϑαίᾳ τὰς Μοίρας xo9' ὕπνον ἐπιστάσας 95 εἰπεῖν ὅτι τότε τελευτήσει Μελέαγρος ὁ υἱὸς αὐτῆς, ὅταν ὃ δαλὸς κατακαυϑῇ. διόπερ τεκοῦσαν. καὶ νομίδασαν ἐν τῇ τοῦ δαλοῦ φυλακῇ τὴν σωτηρίαν
o
1 ἀριστέων 1 10 παραπεμψάμενος D 12 4ra- λάντην II ᾿Δρκαδίαν] αὐτῆς add. C 14 vjv om. D 24 ὕπνους vulg. 26 ὅτι om. CF 86 τελευτήσειν CF.
29*
452 DIODORI SICULI
τοῦ τέχνου κεῖσϑαι, τὸν δαλὸν ἐπιμελῶς τηρεῖν.
1 ὕστερον δ᾽ ἐπὶ τῷ φόνῳ τῶν ἀδελφῶν παροξυν- ϑεῖσαν κατακαῦσαι τὸν δαλὸν καὶ τῷ Μελεάγρῳ τῆς τελευτῆς αἰτίαν καταστῆναι" ἀεὶ δὲ μᾶλλον ἐπὶ τοῖς πεπραγμένοις λυπουμένην τὸ τέλος ἀγχόνῃ τὸν 5
95 βίον καταστρέψαι. ἅμα δὲ τούτοις πραττομένοις Ἱππόνουν ἐν Ωλένῳ πρὸς τὴν ϑυγατέρα Περίβοιαν, φάσχουσαν αὑτὴν ἐξ 'ἄρεος ὑπάρχειν ἔγκυον, διε- νεχϑέντα πέμψαι ταύτην εἰς Αἰτωλίαν πρὸς Οἰνέα καὶ παρακελεύσασϑαι ταύτην ἀφανίδαι τὴν ταχίστην. 10
2 ὃ δ᾽ Οἰνεὺς ἀπολωλεκὼς προσφάτως υἱὸν καὶ yv- ναῖκα, τὸ μὲν ἀποκτεῖναι τὴν Περίβοιαν ἀπέγνω, γήμας δ᾽ αὐτὴν ἐγέννησεν υἱὸν Τυδέα.
Τὰ μὲν οὖν περὶ Μελέαγρον καὶ ᾿42ϑαίαν, ἔτι
8 δ᾽ Οἰνέα τοιαύτης ἔτυχε διεξόδου. Ηρακλῆς δὲ τοῖς 16 Καλυδωνίοις βουλόμενος χαρίδασϑαι τὸν ᾿Αχελῷον ποταμὸν ἀπέστρεψε, καὶ ῥύσιν ἄλλην κατασκευάσας ἀπέλαβε χώραν πολλὴν καὶ πάμφορον, ἀρδευομένην
4 ὑπὸ τοῦ προειρημένου ῥείϑρου. διὸ καὶ τῶν ποιη- τῶν τινας μυϑοποιῆσαι τὸ πραχϑέν᾽ παρεισήγαγον 530 γὰρ τὸν Ηρακλέα πρὸς τὸν ᾿“χελῷον συνάψαι μάχην, ὡμοιωμένου τοῦ ποταμοῦ ταύρῳ, κατὰ δὲ τὴν συμ- πλοκὴν ϑάτερον τῶν κεράτων κλάδσαντα δωρήσασϑαι τοῖς Αἰτωλοῖς, ὃ προσαγορεῦσαι κέρας ᾿Δμαλϑείας. ἐν ᾧ πλάττουσι πλῆϑος ὑπάρχειν πάσης ὀπωρινῆς 56 ὥρας, βοτρύων vs καὶ μήλων καὶ τῶν ἄλλων τῶνϑ381
8 τὸν ὃ. κατακαῦσαι vulg. 4 αἰτίαν] τὴν αἰτίαν vulg. ὃ λυπουμένη — κατέστρεψεν 5 23 δωρήσασθαι] χαρέσασϑαι D 24 ἀμαλϑαίας D (ut infra) 26 πάσης ὁπ. d. ὑπ. πλῆϑος vulg.
IV 865. 86. 453
τοιούτων, αἰνιττομένων τῶν ποιητῶν κέρας μὲν τοῦ ᾿Αἀχελῴου τὸ διὰ τῆς διώρυχος φερόμενον ῥεῖθρον, τὰ δὲ μῆλα καὶ τὰς ῥόας καὶ τοὺς βότρυς δηλοῦν τὴν καρποφόρον χώραν τὴν ὑπὸ τοῦ ποταμοῦ ἀρ- ὅ δευομένην καὶ τὸ πλῆϑος τῶν καρποφορούντων φυτῶν" ᾿Δμαλϑείας δ᾽ εἶναι κέρας olovel τινος ἀμα- λακιστίας, δι’ ἧς τὴν εὐτονίαν τοῦ κατασκευάσαντος δηλοῦσϑαι. ἩΗρακλῆς δὲ τοῖς Καλυδωνίοις συστρατεύσας ἐπὶ 36 10 Θεσπρωτοὺς πόλιν τε ᾿Εφύραν κατὰ κράτος εἷλε καὶ Φυλέα τὸν βασιλέα τῶν Θεσπρωτῶν ἀπέχκχτεινξ. λαβὼν δὲ αἰχμάλωτον τὴν ϑυγατέρα τοῦ Φυλέως ἐπεμίγη ταύτῃ καὶ ἐτέχνωσε Τληπόλεμον. μετὰ δὲ 3 τὸν “1ηιανείρας γάμον τρισὶν ὕστερον ἔτεσι δειπνῶν 15 παρ᾽ Οἰνεῖ, διακονοῦντος Εὐφυνόμου τοῦ ᾿Δρχιτέ- λους υἱοῦ, παιδὸς τὴν ἡλικίαν, ἁμαρτάνοντος δ᾽ ἐν τῷ διακονεῖν, πατάξας κονδύλῳ, καὶ βαρυτέρας τῆς πληγῆς γενομένης, ἀπέκτεινεν ἀκουσίως τὸν παῖδα. περιαλγὴς δὲ γενόμενος ἐπὶ τῷ πάϑει πάλιν ἐκ 8 :0 τῆς Καλυδῶνος ἑκουσίως ἔφυγε μετὰ τῆς γυναικὸς Ζηιανείρας καὶ Ὕλλου τοῦ ἐκ ταύτης, παιδὸς ὄντος τὴν ἡλικίαν. ἐπεὶ δὲ πορευόμενος ἦλθε πρὸς τὸν Εὐηνὸν ποταμὸν, κατέλαβε Νέσσον τὸν Κένταυρον μισϑοῦ διαβιβάξοντα τὸν ποταμόν. οὗτος δὲ πρώ- 4 $5 τὴν διαβιβάσας τὴν Ζ4ηιάνειραν, καὶ διὰ τὸ κάλλος ἐρασϑείς, ἐπεχείρησε βιάδασϑαι ταύτην. ἐπιβοωμένης δ᾽ αὐτῆς τὸν ἄνδρα, ὃ μὲν Ἡρακλῆς ἐτόξευσε τὸν Κένταυρον, ó δὲ Νέσσος μεταξὺ μισγόμενος, καὶ
b καρποφορουμένων D 12 τὴν om. CF 538 Εὔηνον cod. 24 πρῶτον CF 2925 τὴν om. D.
454 DIODORI SICULI
διὰ τὴν ὀξύτητα τῆς πληγῆς εὐθὺς ἀποθνήσκων, ἔφησε τῇ 4]ηιανείρᾳ δώσειν φίλτρον, ὕπως μηδεμιᾷ τῶν ἄλλων γυναικῶν Ἡρακλῆς ϑελήσῃ πλησιάδαι.
5 παρεχελεύσατο οὖν λαβοῦσαν τὸν ἐξ αὑτοῦ πεσόντα γόνον, καὶ τούτῳ προσμίξασαν ἔλαιον καὶ τὸ ἀπὸ τῆς ἀκίδος ἀποστάξον αἷμα, χρῖσαι τὸν χιτῶνα τοῦ Ἡρακλέους. οὗτος μὲν οὖν ταύτην τὴν ὑποϑήκην δοὺς τῇ “4]ηιανείρᾳ παραχρῆμα ἐξέπνευσεν. ἡ ὃὲ κατὰ τὴν γενομένην ὑπὸ τοῦ Νέσσου παραγγελίαν εἰς ἄγγος ἀναλαβοῦσα τὸν γόνον, καὶ τὴν ἀκίδα βάψασα, λάϑρα τοῦ Ἡρακλέους ἐφύλαττεν. ὁ δὲ διαβὰς τὸν ποταμὸν κατήντησε πρὸς Κήυκα τὸν τῆς Τραχῖνος βασιλέα, καὶ μετὰ τούτου κατῴκησεν, ἔχων τοὺς ἀεὶ συστρατεύοντας τῶν ᾿Αρκάδων.
9T Μετὰ δὲ ταῦτα Φύλαντος τοῦ Ζρυόπων βασιλέως 15 δόξαντος εἰς τὸ ἐν Ζελφοῖς ἱερὸν παρανενομηκέναι, στρατεύσας μετὰ Μηλιέων τόν vc βασιλέα τῶν zov- óxov ἀνεῖλε καὶ τοὺς ἄλλους ἐκ τῆς χώρας ἐξανα- στήσας Μηλιεῦσι παρέδωκε τὴν χώραν' τὴν δὲ Φύλαντος ϑυγατέρα λαβὼν αἰχμάλωτον καὶ μιγεὶς 30 αὐτῇ υἱὸν ᾿ἀντίοχον ἐγέννησεν. ἐτέκνωσε δὲ καὶ ἐκ 282 τῆς 4Πηιανείρας νεωτέρους τοῦ Ὕλλου υἱοὺς δύο,
Γληνέα καὶ Ὁδίτην. τῶν δ᾽ ἐχπεσόντων Ζίρυόπων οἵ μὲν εἰς τὴν Εὔβοιαν καταντήσαντες ἔκτισαν πόλιν Κάρυστον, οἱ δ᾽ εἰς Κύπρον τὴν νῆσον πλεύσαντες 95 καὶ τοῖς ἐγχωρίοις ἀναμιχϑέντες ἐνταῦϑα κατῴκησαν, oí Óà λοιποὶ τῶν Ζίρυόπων καταφυγόντες ἐπὶ τὸν Εὐρυσϑέα βοηϑείας ἔτυχον διὰ τὴν ἔχϑραν τὴν
σι
0
μι
9 ὑπὸ om. vulg. 21 ᾿ἀντίλοχον Ὁ 23 Ὁδείτην C, διοπεέτην D.
IV 86. 97. 455
πρὸς Ἡρακλέχα' τούτου γὰρ αὐτοῖς συνεργοῦντος τρεῖς πόλεις ᾧκισαν ἐν Πελοποννήσῳ, ᾿Δ4σίνην καὶ Ἑρμιόνην, ἔτι δ᾽ ᾿Ηιόνα. μετὰ δὲ τὴν Ζίρυόπων ἀνάστασιν, πολέμου συνεστῶτος τοῖς ΖΙωριεῦσι τοῖς 5 τὴν Ἑστιαιῶτιν καλουμένην οἰκοῦσιν, ὧν ἐβασίλευεν Αἰ ίμιος, καὶ τοῖς Μαπίϑαις τοῖς περὶ τὸν Ὄλυμπον ἰδουμένοις, ὧν ἐδυνάστευε Κόρωνος 6 Καινέως, ὑπερεχόντων δὲ τῶν “απιϑῶν πολὺ ταῖς δυνάμεσιν, of Δωριεῖς κατέφυγον ἐπὶ τὸν Ἡρακλέα, καὶ σύμ- 10 μαχον αὐτὸν ἐκάλεσαν ἐπὶ τρίτῳ μέρει τῆς ΖΙωρίδος χώρας καὶ τῆς βασιλείας" πείσαντες δὲ κοινῇ τὴν ἐπὶ τοὺς “απέίέϑας στρατείαν ἐποιήσαντο. ὁ δ᾽ Ἣρα- κλῆς ἔχων ἀεὶ τοὺς μεϑ᾽ ἑαυτοῦ στρατεύσαντας ᾿Αρχάδας, καὶ μετὰ τούτων χειρωσάμενος τοὺς 4a- 15 πίϑας. αὐτόν τε τὸν βασιλέα Κόρωνον ἀνεῖλε καὶ τῶν ἄλλων τοὺς πλείστους καταχόψας ἠνάγκαδεν ἐκχωρῆσαι τῆς ἀμφισβητησίμου χώρας. τούτων δὲ πραχϑέντων, Aiyuo μὲν τὸ ἐπιβάλλον τῆς χώρας τρίτον μέρος παρέϑετο καὶ παρεκελεύσατο φυλάττειν 30 τοῖς ἀπ᾿ αὐτοῦ" ἐπανιὼν δ᾽ εἰς Τραχῖνα, καὶ προ- κληϑεὶς ὑπὸ Κύκνου τοῦ "Ἄρεος, τοῦτον μὲν ἀπ- ἕχτεινεν, ἐκ δὲ τῆς "Itóvov πορευόμενος καὶ διὰ τῆς Πελασγιώτιδος γῆς βαδίξων Ὀρμενίῳ τῷ βασιλεῖ συνέμιξεν, οὗ τὴν ϑυγατέρα ἐμνήστευεν ᾿4στυδά- 36 μειαν᾽ οὐ προσέχοντος δ᾽ αὐτοῦ διὰ τὸ ἔχειν αὐτὸν γαμετὴν Ζηιάνειραν τὴν Οἰνέως, στρατεύσας ἐπ᾽ αὐτὸν τήν τε πόλιν εἷλε καὶ τὸν ἀπενϑοῦντα βασιλέα
4 τοῖς 4.] τοῖς om. D 11 πεέσαντες om. DG. «ow δὲ D, κοινὴν δ G 20 ἀφ᾽ éavrov C (c. 33, 5) 28 ὀρχο- μενίῳ D, ᾿Δἀρμενίῳ Eus. pr. ev. II 2, 80 94 ᾿Δστυάνει- ραν Eus.
456 DIODORI SICULI
ἀπέχτεινε, τὴν δ᾽ ᾿ἀστυδάμειαν αἰχμάλωτον λαβών,
5 καὶ μιγεὶς αὐτῇ, Κτήσιππον υἱὸν ἐγέννησε. ταῦτα δὲ διαπραξάμενος ἐστράτευσεν εἰς τὴν Οἰχαλίαν ἐπὶ τοὺς Εὐρύτου παῖδας, ὅτι τὴν ᾿Ιόλην μνηστεύσαρ ἀπέτυχε' συναγωνιξομένων δ᾽ αὐτῷ τῶν ᾿Αρχάδων, 5 τήν τε πόλιν εἷλε καὶ τοὺς Εὐρύτου παῖδας ἀπέ- κῖεινε, Τοξέα καὶ Μολίονα καὶ Κλυτίον. λαβὼν 388 δὲ καὶ τὴν ᾿Ιόλην αἰχμάλωτον ἀπῆλϑε τῆς Εὐβοίας ἐπὶ τὸ ἀκρωτήριον τὸ καλούμενον Κηναῖον.
98 Ἐνταῦϑα δὲ ϑυσίαν ἐπιτελῶν ἀπέστειλε Δέχαν 1 τὸν ὑπηρέτην εἰς Τραχῖνα πρὸς τὴν γυναῖκα Ζίηι- ἀνειραν" τούτῳ δὲ προστεταγμένον ἦν αἰτῆσαι χιτῶνα καὶ ἱμάτιον, οἷς εἰώϑει χρῆσϑαι πρὸς τὰς ϑυσίας. ἡ 05 Ζηιάνειρα πυϑομένη τοῦ Ayo τὴν πρὸς IóAqv φιλοστοργίαν καὶ βουλομένη. πλέον ἑαυτὴν ἀγαπᾶ- 15 σϑαι, τὸν χιτῶνα ἔχρισε τῷ παρὰ τοῦ Κενταύρου
2 δεδομένῳ πρὸς ἀπώλειαν φίλτρῳ. ὃ μὲν οὖν Aígac ἀγνοῶν περὶ τούτων ἀπήνεγκε τὴν ἐσθῆτα πρὸς τὴν ϑυσίαν᾽ ὃ δ᾽ Ἡρακλῆς ἐνδὺς τὸν κεχριμένον χιτῶνα, καὶ κατ᾽ ὀλίγον τῆς τοῦ σηπτικοῦ φαρμάκου δυνά- so ἱξως ἐνεργούδης, περιέπεσε συμφορᾷ τῇ μεγίστῃ. τῆς γὰρ ἀκίδος τὸν ἐκ τῆς ἐχίδνης ἰὸν ἀνειληφυίας, καὶ διὰ τοῦτο τοῦ χιτῶνος διὰ τὴν ϑερμασίαν τὴν σάρκα τοῦ σώματος λυμαινομένου, περιαλγὴς γενό- μενος ὁ Ἡρακλῆς τὸν μὲν διακονήσαντα yov 536 ἀπέκτεινε, τὸ δὲ στρατόπεδον ἀπολύσας ἐπανῆλϑεν
8 εἰς τὴν Τραχῖνα. ἀεὶ δὲ μᾶλλον τῇ νόσῳ βαρυνό- μενος αὐτὸς μὲν ἀπέστειλεν εἰς Δελφοὺς Δικύμνιον
7 Κλύτιον Burmann, Τύτιον II, Αἰγύπτιον Ὁ 9 κι- ναῶν D 884 λυμηναμένου Eus. l. c. 83.
IV 87. 88. 39. 4571
καὶ Ἰόλαον ἐπερωτήδοντας τὸν ᾿“πόλλωνα τί χρὴ περὶ τῆς νόσου πράττειν, Ζηιάνειρα δὲ τὸ μέγεϑος τῆς Ἡρακλέους συμφορᾶς καταπεπληγμένη, καὶ συν- εἰδυῖα ἑαυτῇ τὴν ἁμαρτίαν, ἀγχόνῃ τὸν βίον κατ- 5 ἔστρεψεν. ὃ δὲ ϑεὸς ἔχρησε κομισϑῆναι τὸν 'Hoa- κλέα μετὰ τῆς πολεμικῆς διασκευῆς εἰς τὴν Οἴτην, κατασκευάσαι δὲ πλησίον αὐτοῦ πυρὰν εὐμεγέθη" περὶ δὲ τῶν λοιπῶν ἔφησε Διὶ μελήσειν. τῶν ὃὲ 4 περὶ τὸν Ἰόλαον ποιησάντων τὰ προστεταγμένα καὶ 10 ἐκ διαστήματος ἀποϑεωρούντων τὸ ἀποβησόμενον, ó μὲν Ηρακλῆς ἀπογνοὺς τὰ καϑ᾽ ἑαυτόν, καὶ παρελ- ϑὼν εἰς τὴν πυράν, παρεκάλει τὸν ἀεὶ προσιόντα ὑφάψαι τὴν πυράν. οὐδενὸς δὲ τολμῶντος ὑπακοῦσαι μόνος Φιλοκτήτης ἐπείσϑη" λαβὼν δὲ τῆς ὑπουργίας 15 χάριν τὴν τῶν τόξων δωρεὰν ἦψε τὴν πυράν. εὐθὺς ὃὲ xol κεραυνῶν ἐκ τοῦ περιέχοντος πεσόντων, ἡ πυρὰ πᾶσα κατεφλέχϑη. μετὰ δὲ ταῦτα oí μὲν περὶ b τὸν ᾿Ιόλαον ἐλϑόντες ἐπὶ τὴν ὀστολογίαν, καὶ μηδὲν ὅλως ὀστοῦν εὑρόντες, ὑπέλαβον τὸν Ἡρακλέα τοῖς 90 χρησμοῖς ἀκολούϑως ἐξ ἀνθρώπων εἰς ϑεοὺς μεϑε- 284 στάσϑαι᾽ διόπερ ὡς ἥρωι ποιήσαντες ἁγισμοὺς καὶ 89 χώματα κατασκευάσαντες ἀπηλλάγησαν εἰς Τραχῖνα. μετὰ δὲ τούτους Μενοίτιος ὃ "Ἄκτορος víóg, φίλος ὧν Ἡρακλεῖ, κάπρον καὶ ταῦρον καὶ κριὸν ϑύσας 85 ὡς ἥρωι κατέδειξε κατ᾽ ἐνιαυτὸν ἐν Ὀποῦντι ϑύειν καὶ τιμᾶν ὡς ἥρωα τὸν Ἡρακλέα. τὸ παραπλήσιον δὲ καὶ τῶν Θηβαίων ποιησάντων, ᾿4ϑηναῖοι πρῶτοι τῶν ἄλλων ὡς ϑεὸν ἐτίμησαν ϑυσίαις τὸν 'HooxA£o,
94 ταῦρον καὶ κάπρον ID 27 ποιησάντων καὶ τ.
Θ. vulg.
458 DIODOBI SICULI
καὶ τοῖς ἄλλοις ἀνθρώποις παράδειγμα τὴν ἑαυτῶν εἰς τὸν ϑεὸν εὐσέβειαν ἀποδείξαντες προετρέψαντο τὸ μὲν πρῶτον ἅπαντας “Ἕλληνας, μετὰ δὲ ταῦτα καὶ τοὺς κατὰ τὴν οἰκουμένην ἀνθρώπους ἅπαντας 2 ὡς ϑεὸν τιμᾶν τὸν Ἡρακλέα. προσϑετέον δ᾽ ἡμῖν ὁ τοῖς εἰρημένοις ὅτι μετὰ τὴν ἀποθέωσιν αὐτοῦ Ζεὺς Ἥραν μὲν ἔπεισεν υἱοποιήσασϑαι τὸν 'HoaxAÉe καὶ τὸ λοιπὸν εἰς τὸν ἅπαντα χρόνον μητρὸς εὔνοιαν παρέχεσθαι, τὴν δὲ τέκνωσιν γενέσθαι φασὶ τοι- αὐτην᾽ τὴν Ἥραν ἀναβᾶσαν ἐπὶ κλίνην καὶ τὸν i Ἡρακλέα προσλαβομένην πρὸς τὸ σῶμα διὰ τῶν ἐνδυμάτων ἀφεῖναι πρὸς τὴν γῆν, μιμουμένην τὴν ἀληϑινὴν γένεσιν" ὅπερ μέχρι τοῦ νῦν ποιεῖν τοὺς βαρβάρους ὅταν ϑετὸν υἱὸν ποιεῖσθαι βούλωνται. 8 τὴν δ᾽ Ἥραν μετὰ τὴν τέκνωσιν μυϑολογοῦσι συν- τὸ οἰκέσδαι τὴν Ἥβην τῷ Ἡρακλεῖ, περὶ ἧς καὶ τὸν ποιητὴν τεθεικέναι κατὰ τὴν Νεκυίαν εἴδωλον, αὐτὸς δὲ μετ᾽ ἀθανάτοισι ϑεοῖσι τέρπεται ἐν θαλίέαις καὶ ἔχει καλλίσφυρον Hfqv. 4 τὸν δ᾽ οὖν Ἡρακλέα λέγουσι καταλεγόμενον ὑπὸ τοῦ so Διὸς εἰς τοὺς δώδεκα θεοὺς μὴ προσδέξασθαι τὴν τιμὴν ταύτην' ἀδύνατον γὰρ ἦν τοῦτον καταλε- χϑῆναν μὴ πρότερον ἑνὸς τῶν δώδεκα ϑεῶν ἐχβλη- ϑέντος᾽ ἄτοπον οὖν εἶναι προσδέξασϑαι τιμὴν ἑτέρῳ ϑεῷ φέρουσαν ἀτιμίαν. 25 Περὶ μὲν oov Ἡρακλέους sí καὶ πεπλεονάκαμεν, ἀλλ᾽ οὖν οὐδὲν τῶν μυϑολογουμένων περὶ αὐτοῦ
9 παρέξεσθαι D 10 ἐπὶ} ἐπὶ τὴν vulg. 20 κατὰ τὸ λεγόμενον CF 21 προσδέξασθαι) τοὺς θεοὺς add. D 22 καταδεχϑῆναι D.
IV 39. 40. 459
παραλελοίπαμεν. περὶ δὲ τῶν ᾿4ἀργοναυτῶν, ἐπειδὴ 40 τούτοις Ἡρακλῆς συνεστράτευσεν, οἰκεῖον ἂν εἴη διελθεῖν περὶ αὐτῶν. Ἰάσονα γενέσθαι λέγουσιν υἱὸν μὲν 4ἴσονος, 6 ἀδελφιδοῦν δὲ Πελίου τοῦ Θετταλῶν βασιλέως, ῥώμῃ δὲ σώματος καὶ ψυχῆς λαμπρότητι διενέγκαντα τῶν ἡλικιωτῶν ἐπιϑυμῆσαί τι πρᾶξαι μνήμης ἄξιον. ὁρῶντα δὲ τῶν πρὸ αὐτοῦ Περσέα καὶ τινας ἄλλους 5 285 διὰ τὰς ὑπερορίους στρατείας καὶ τὸ παράβολον 10 τῶν ἄϑλων δόξης ἀειμνήστου τετευχότας, ξηλῶδαι τὰς προαιρέδεις αὐτῶν. διὸ καὶ τὴν ἐπιβολὴν ἀνα- κοινωδσάμενον τῷ βασιλεῖ ταχέως λαβεῖν αὐτὸν συγκάταινον, οὐχ οὕτω τοῦ Πελίου σπεύδοντος προ- αγαγεῖν εἰς ἐπιφάνειαν τὸν νεανίσκον ὡς ἐλπίξον- 16 τος ἐν ταῖς παραβόλοις στρατείαις διαφϑαρήσεσϑαι- αὐτὸν μὲν γὰρ ἐκ φύσεως ἐστερῆσθαι παίδων ἀρ- 8 oévov, τὸν δ᾽ ἀδελφὸν εὐλαβεῖσϑαι μήποτε συνερ- γὸν ἔχων τὸν υἱὸν ἐπίϑηται τῇ βασιλείᾳ. κρύ- πτοντα δὲ τὴν ὑποψίαν ταύτην, καὶ τὰ πρὸς τὴν 30 στρατείαν χρήσιμα χορηγήσειν ἐπαγγειλάμενον, παρα- καλεῖν ἄϑλον τελέσαι στειλάμενον τὸν πλοῦν εἰρ Κόλχους ἐπὶ τὸ διαβεβοημένον τοῦ κριοῦ δέρος χρυ- σόμαλλον. τὸν δὲ Πόντον xav ἐκείνους τοὺς χρό- 4 νους περιοικούμενον ὑπὸ ἐθνῶν βαρβάρων καὶ 86 παντελῶς ἀγρίων ἄξενον προσαγορεύεσθαι, ἕενοκτο- νούντων τῶν ἐγχωρίων τοὺς καταπλέοντας. Ἰάσονα 5 ὃὲ δόξης ὀρεγόμενον καὶ τὸν ἄϑλον δυσέφικτον
8 τῶν Dindorf, τὸν libri 11 τῆς ἐπιβολῆς CF 29 δέρρος D, δέρας CF (ut plerumque) 27 rv] τὸ CDF.
460 DIODORI SICULI
μέν, οὐ κατὰ πᾶν δ᾽ ἀδύνατον κρίνοντα, καὶ διὰ τοῦτο μᾶλλον αὑτὸν ἐπιφανέστερον ἔσεσθαι δια- λαμβάνοντα, παρασκευάσασϑαι τὰ πρὸς τὴν ἐπι-.
41 βολήν. καὶ πρῶτον μὲν περὶ τὸ Πήλιον ναυπηγή-
σασθαι σκάφος, πολὺ τῷ μεγέϑει καὶ τῇ λοιπῇ δ κατασκευῇ τὴν τότε συνήϑειαν ὑπερβάλλον, διὰ τὸ σχεδίαις πλεῖν τοὺς τότε ἀνθρώπους καὶ μικροῖρ παντελῶς ἀκατίοιρ. διὸ καὶ τῶν ἰδόντων αὐτὸ τότε καταπληττομένων, καὶ τῆς φήμης διαδοθείσης κατὰ τὴν Ἑλλάδα περί τε τοῦ ἄϑλου καὶ τῆς κατὰ τὴν 10 ναυπηγίαν ἐπιβολῆς, οὐκ ὀλίγους τῶν ἐν ὑπεροχαῖς νεανίσκων ἐπιϑυμῆσαι μετασχεῖν τῆς στρατείας. "Id- σονα δὲ καϑελκύσαντα τὸ σκάφος καὶ κοσμήσαντα πᾶσι τοῖς ἀνήκουσι πρὸς ἔκπληξιν λαμπρῶς, ἐκλέ-
: fa, τῶν ὀρεγομένων τῆς αὐτῆς προαιρέσεως τοὺς 18
8
ἐπιφανεστάτους ἀριστεῖς, ὥστε σὺν αὐτῷ τοὺς ἅπαν- τας εἶναι πεντήκοντα καὶ τέτταρας. τούτων δ᾽ ὑπάρχειν ἐνδοξοτάτους Κάστορα καὶ Πολυδεύκην, ὅτι δ᾽ Ἡρακλέα καὶ Τελαμῶνα, πρὸς δὲ τούτοις Ὀρφέα καὶ τὴν Σχοινέως ᾿Αταλάντην, ἔτι δὲ τοὺς 9 Θεσπίου παῖδας ᾿καὶ αὐτὸν τὸν στελλόμενον τὸν πλοῦν ἐπὶ τὴν Κολχίδα. τὴν δὲ ναῦν ᾿Αργὼ προσ- αγορευϑῆναν κατὰ μέν τινας τῶν μυθογράφων ἀπὸ τοῦ τὸ σχάφος ἀρχιτεκτονήσαντος "Aoyov καὶ συμ- πλεύσαντος ἕνεκα τοῦ θεραπεύειν ἀεὶ τὰ πονοῦντα 2386 μέρη τῆς νεώς, ὡς δ᾽ ἔνιοι λέγουσιν ἀπὸ τῆς περὶ 39 τὸ τάχος ὑπερβολῆς, ὡς ἂν τῶν ἀρχαίων ἀργὸν τὸ ταχὺ προσαγορευόντων. τοὺς δ᾽ οὖν ἀριστεῖς συν-
|! b σκάφος] τὸ σκάφος vulg. 10 περί τε τοῦ ἄθλου Dindorf, πρός τε τὸ θλον codices.
IV 41. 42. 461
ελϑόντας ἐλέσϑαι σφῶν αὐτῶν στρατηγὸν “Ηρακλέα, προκρίναντας κατ᾽ ἀνδρείαν. ἔπειτ᾽ ἐκ τῆς Ἰωλ- 42 κοῦ τὸν ἔκπλουν ποιησαμένους, καὶ παραλλάξαντας τόν vt 400 καὶ Σαμοϑράκην, χειμῶνι περιπεσεῖν,
6 καὶ προσενεχϑῆναι τῆς Τρῳάδος πρὸς Σίγειον. ἐν- ταῦϑα δ᾽ αὐτῶν τὴν ἀπόβασιν ποιησαμένων. εὗρε- ϑῆναί φασι παρϑένον δεδεμένην παρὰ τὸν αἰγιαλὸν διὰ τοιαύτας αἰτίας. λέγεται τὸν Ποσειδῶνα διὰ τὴν μυϑολογουμένην τῶν Τρωικῶν τειχῶν κατα- —
10 σκευὴν μηνίδσαντα Δαομέδοντε τῷ βασιλεῖ κῆτος ἀνεῖναι ἐκ τοῦ πελάγους πρὸς τὴν χώραν" ὑπὸ δὲ τούτου τούς τὲ παρὰ τὸν αἰγιαλὸν διατρίβοντας καὶ τοὺς γεωργοῦντας τὴν παραϑαλάττιον παραδόξως συναρπάξεσϑαι' πρὸς δὲ τούτοις λοιμὸν ἐμπεσεῖν
ι εἰς τὰ πλήϑη καὶ καρπῶν παντελῆ φϑοράν, ὥστε πάντας ἐκπλήττεσθαι τὸ μέγεϑος τῆς περιστάσεως. διὸ καὶ συντρεχόντων τῶν ὄχλων εἰς ἐκκλησίαν καὶ ξητούντων ἀπαλλαγὴν τῶν ἀτυχημάτων, λέγεται τὸν βασιλέα πέμψαι πρὸς τὸν ᾿“πόλλω τοὺς ἐπερωτή-
80 σοντας περὶ τῶν συμβεβηκότων. ἐκπεσόντος οὖν χρησμοῦ μῆνιν ὑπάρχειν Ποσειδῶνος, καὶ τότε ταύ- την λήξειν ὅταν οὗ Τρῶες τὸ λαχὸν τῶν τέκνων éxov- σίως παραδῶσι βορὰν τῷ κήτει, φασὶν ἁπάντων εἰς τὸν κλῆρον ἐμβαινόντων ἐπανελϑεῖν εἰς 'Hoió-
ϑόνην τὴν τοῦ βασιλέως ϑυγατέρα' διόπερ τὸν “4αο- 4 μέδοντα συναναγκασϑέντα παραδοῦναι τὴν παρϑέ- νον καὶ δεσμοῖς καταλαβόμενον ἀπολιπεῖν παρὰ τὸν αἰγιαλόν. ἐνταῦϑα δὲ τὸν μὲν Ἡρακλέα μετὰ τῶν AQyo- ὅ
o
12 ve om. Dind. 18 παραδόξωρ] παραχρῆμα ll 24 ἐμβληϑέντων I] 28 δὲ et μὲν om. vulg.
462 DIODORI SICULI
ναυτῶν τὴν ἀπόβασιν ποιησάμενον, καὶ μαϑόντα παρὰ τῆς κόρης τὴν περιπέτειαν, ἀναρρῆξαι μὲν τοὺς περὶ τὸ σῶμα δεσμούς, ἀναβάντα δ᾽ εἰς τὴν πόλιν ἐπαγγείλασϑαι τῷ βασιλεῖ διαφϑερεῖν τὸ κῆ- 6 toc. τοῦ δὲ “αομέδοντος ἀποδεξαμένου τὸν λόγον s καὶ δωρεὰν δώσειν ἐπαγγειλαμένου τὰς ἀνικήτους ἵππους, φασὶ τὸ μὲν κῆτος ὑφ᾽ ἩΗρακλέους ἀναιρε- ϑῆναι, τῇ δ᾽ Ἡσιόνῃ δοθῆναι τὴν ἐξουσίαν εἴτε, βούλοιτο μετὰ τοῦ σώσαντος ἀπελθεῖν εἴτε μετὰ τῶν γονέων καταμένειν ἐν τῇ πατρίδι. τὴν μὲν τὸ οὖν κόρην ἐλέσϑαι τὸν μετὰ τοῦ ξένου βίον, οὐ μόνον τὴν εὐεργεσίαν τῆς συγγενείας προκρίνασαν, ἀλλὰ καὶ φοβουμένην μὴ πάλιν φανέντος κήτους πρὸς τὴν ὁμοίαν ὑπὸ τῶν πολιτῶν ἐκτεϑῇ τιμωρίαν. τὸν δ᾽ Ἡρακλέα δώροις καὶ τοῖς προσήκουσι ξενίοις 15 λαμπρῶς τιμηϑέντα τὴν Ἡσιόνην καὶ τὰς ἵππους παραϑέσθαι τῷ “αομέδοντι, συνταξάμενον μετὰ 281 τὴν ἐκ Κόλχων ἐπάνοδον ἀπολήψεσθαι, αὐτὸν δ᾽ ἀναχϑῆναι μετὰ τῶν ᾿Αργοναυτῶν κατὰ σπουδὴν ἐπὶ τὸν προκείμενον ἄϑλον. 90 48 Ἐπιγενομένου δὲ μεγάλου χειμῶνος, καὶ τῶν ἀριστέων ἀπογινωσκόντων τὴν σωτηρίαν, φασὶν Ὀρφέα, τῆς τελετῆς μόνον τῶν συμπλεόντων μετε- σχηκότα, ποιήσασϑαι τοῖς Σαμόϑραξι τὰς ὑπὲρ τῆς 2 σωτηρίας εὐχάς. εὐθὺς δὲ τοῦ πνεύματος ἐνδόν- 55 vog, καὶ δυοῖν ἀστέρων ἐπὶ τὰς τῶν Ζιοσκόρων κεφαλὰς ἐπιπεσόντων, ἅπαντας μὲν ἐκπλαγῆναι τὸ παράδοξον, ὑπολαβεῖν δὲ ϑεῶν προνοίᾳ τῶν κιν-
«2
4 διαφϑείρειν ΟΥ̓ 12 τῆς συγγ. τὴν εὐεργεσίαν vulg. 15 δ᾽) δ᾽ οὖν CF.
IV 42. 48. 44. 463
δύνων ἑαυτοὺς ἀπηλλάχϑαι. διὸ καὶ volg ἐπιγινο- μένοις παραδοσίμου γεγενημένης τῆς περιπετείας, ἀεὶ τοὺς χειμαξομένους τῶν πλεόντων εὐχὰς μὲν τίϑεσϑαι τοῖς Σιαμόϑραξι, τὰς δὲ τῶν ἀστέρων παρ-
5 ουσίας ἀναπέμπειν εἰς τὴν τῶν Ζιοσκόρων ἐπιφά- νειαν. οὐ μὴν ἀλλὰ τότε λήξαντος τοῦ χειμῶνος a ἀποβῆναι μὲν τοὺς ἀριστεῖς τῆς Θράκης εἰς τὴν ὑπὸ Φινέως βασιλευομένην χώραν, περιπεσεῖν δὲ δυσὶ νεανίσκοις ἐπὶ τιμωρίᾳ διωρυγμένοιρ καὶ μά-
10 ὅτιξι πληγὰς συνεχεῖς λαμβάνουσι" τούτους δ᾽ ὑπάρ- qs. Φινέως υἱοὺς καὶ Κλεοπάτρας, ἥν φασιν ἐξ φρειϑυίας τῆς ᾿Ερεχϑέως γεννηϑῆναι καὶ Βορέου, διὰ [δὲ] μητρυιᾶς τόλμαν καὶ διαβολὰς ψευδεῖς τυγ- χάνοντας ὑπὸ τοῦ πατρὸς ἀδίκως τῆς προειρημένης
15 τιμωρίας" τὸν γὰρ Φινέα γεγαμηκότα ᾿Ιδαίαν τὴν 4 Δαρδάνου τοῦ Σκυϑῶν βασιλέως ϑυγατέρα, καὶ διὰ τὸν πρὸς αὐτὴν ἔρωτα πάντα χαριξόμενον, πι- στεῦσαι διότι τῇ μητρνιᾷ βίαν ἐφ᾽ ὕβρει προσήγα- yov οἷ πρόγονοι, βουλόμενοι τῇ μητρὶ χαρίξεσϑαι.
:0 τῶν δὲ περὶ τὸν Ἡρακλέα παραδόξως ἐπιφανέντων, 5 φασὶ τοὺς μὲν ἐν ταῖς ἀνάγκαις ὄντας ἐπικαλέσα- σϑαι καϑάπερ ϑεοὺς τοὺς ἀριστεῖς, καὶ τὰς αἰτίας δηλώσαντας τῆς τοῦ πατρὸς παρανομίας δεῖσθαι τῶν ἀτυχημάτων αὐτοὺς ἐξελέσϑαι. τὸν δὲ Φινέα πι- 44
88 κρῶς ἀπαντήσαντα τοῖς ξένοις παραγγεῖλαι μηδὲν τῶν καϑ' ἑαυτὸν πολυπραγμονεῖν' μηδένα γὰρ πα- τέρα λαβεῖν παρ᾽ υἱῶν ἑκουσίως τιμωρίαν, εἰ μὴ τῷ μεγέϑει τῶν ἀδικημάτων ὑπέρϑοιντο τὴν φυσι-
2 γενομένης 11 8 περιτυχεῖν 1 12 ὠροϑύιας D 18 δὲ delevi.
2
e
e
Ox
464 DIODORI SICULI
κὴν τῶν γονέων εἰς τέχνα φιλοστοργίαν. ἐνταῦϑα συμπλέοντας τοῖς περὶ τὸν Ἡρακλέα τοὺς ἐπικα- λουμένους μὲν Βορεάδας, ἀδελφοὺς δ᾽ ὄντας Κλεο- πάτραρ, λέγεται διὰ τὴν συγγένειαν πρώτους ὃρ- μῆσαι πρὸς τὴν βοήϑειαν, καὶ τοὺς μὲν περικειμένους 5 τοῖς νεανίσκοις δεσμοὺς περιρρῆξαι, τοὺς δ᾽ ἐναν- τιουμένους τῶν βαρβάρων ἀποκτεῖναι. ὁρμήσαντος δὲ τοῦ Φινέως πρὸς μάχην, καὶ τοῦ πλήϑους τῶν Θρᾳκῶν συνδραμόντορ, φασὶ τὸν ἩΗρακλέα πάν- vov ἄριστα διαγωνισάμενον ᾿αὐτόν τε τὸν Φινέαϑβι καὶ τῶν ἄλλων οὐκ ὀλίγους ἀνελεῖν, τὸ δὲ τελευ- τι ταῖον κρατήσαντα τῶν βασιλείων τὴν μὲν Κλεο- πάτραν [ἐκ] τῆς φυλακῆς προαγαγεῖν, τοῖς δὲ Φινεί- δαιρ ἀποκαταστῆσαι τὴν πατρῴαν ἀρχήν" βουλομένων δ᾽ αὐτῶν τὴν μητρυιὰν μετ᾽ αἰκίας ἀποκτεῖναι, 15 πεῖσαι τῆς μὲν τιμωρίας ταύτης ἀποστῆναι, πρὸς δὲ τὸν πατέρα πέμψαντας εἰς τὴν Σκυϑίαν ἐκεῖνον παρακαλέσαι τῶν tig αὐτοὺς ἀνομημάτων λαβεῖν κόλασιν. οὗ γενηϑέντος τὸν μὲν Σικύϑην τῆς ϑυ- γατρὸς καταγνῶναι θάνατον, τοὺς δ᾽ ἐκ τῆς Κλεο- go πάτρας υἱοὺς ἀπενέγκασϑαν παρὰ τοῖς Θρᾳξὶ δόξαν ἐπιεικείας. οὐκ ἀγνοῶ δὲ διότι τινὲς τῶν μυϑογρά- gov τυφλωϑῆναί φασι τοὺς Φινείδας ὑπὸ τοῦ πα- τρός, καὶ τὸν Φινέα τῆς ὁμοίας τυχεῖν συμφορᾶς ὑπὸ Βορέου. ὁμοίως δὲ καὶ τὸν Ἡρακλέα τινὲς ss παραδεδώκασι πρὸς ὑδρείαν ἐξελθόντα κατὰ τὴν ᾿4σίαν ὑπὸ τῶν ᾿Αργοναυτῶν ἐπὶ τῆς χώρας ἀπολει- φϑῆναι. καθόλου δὲ τοὺρ παλαιοὺς μύϑους οὐχ
18 ἐκ om. D προάγειν 5 φινέδαις D (ut infra) 17 πέμψαντα CF 428 δὲ] γὰρ vulg.
IV 44. 46. 465
ἁπλῆν οὐδὲ συμπεφωνημένην ἱστορίαν ἔχειν συμ- βέβηκε. διόπερ οὐ χρὴ ϑαυμάξειν, ἐάν τινα τῶν 6 ἀρχαιολογουμένων μὴ συμφώνως ἅπασι τοῖς ποιη- ταῖς καὶ συγγραφεῦσι συγκρίνωμεν. οὐ μὴν ἀλλὰ
5 καὶ τοὺς Φινεέδας λέγεται τὴν βασιλείαν παραδόν- τας τῇ μητρὶ Κλεοπάτρᾳ συστρατεῦσαι τοῖς ἀριστεῦ- σιν. ἀναχϑέντας δ᾽ αὐτοὺς ἐκ τῆς Θράκης καὶ xo- 1 μισϑέντας εἰς τὸν Πόντον προσχεῖν τῇ Ταυρικῇ, τὴν ἀγριότητα τῶν ἐγχωρίων ἀγνοοῦντας᾽ νόμιμον
10 γὰρ εἶναι τοῖς τὴν χώραν ταύτην οἰκοῦσι βαρβάροις ϑύειν ᾿Δἀρτέμιδι Ταυροπόλῳ τοὺς καταπλέοντας ξέ- voveo: παρ᾽ οἷς φασι τὴν ᾿Ιφιγένειαν ἐν τοῖς ὕστερον χρόνοις ἱέρειαν τῆς εἰρημένης ϑεοῦ κατασταϑεῖσαν ϑύειν τοὺς ἁλισκομένους.
15 ᾿Επιξητούσης δὲ τῆς ἱστορίας τὰς τῆς ξενοκτο- 48 νίας αἰτίας, ἀναγκαῖον βραχέα διελϑεῖν, ἄλλως τε καὶ τῆς παρεκβάσεως οἰκείας ἐσομένης ταῖς τῶν ᾿Δργοναυτῶν πράξεσι. φασὶ γὰρ Ἡλίου δύο γενέσϑαι παῖδας, Αἰήτην τε καὶ Πέρσην᾽ τούτων δὲ τὸν μὲν
20 Δέήτην βασιλεῦσαι τῆς Κολχίδος, τὸν δ᾽ ἕτερον τῆς Ταυρικῆς. ἀμφοτέρους δὲ διενεγκεῖν ὠμότητι. καὶ 2 Πέρσου μὲν “Ἑκάτην γενέσθαι ϑυγατέρα, τόλμῃ καὶ παρανομίᾳ προέχουσαν τοῦ πατρός" φιλοκύνηγον δ᾽ οὖσαν ἐν ταῖς ἀποτυχίαις ἀνθρώπους ἀντὶ τῶν
45 ϑηρίων κατατοξεύειν. φιλότεχνον δ᾽ εἰς φαρμάκων ϑανασίμων συνθέσεις γενομένην τὸ καλούμενον ἀκόνιτον ἐξευρεῖν, καὶ τῆς ἑκάστου δυνάμεως πεῖραν λαμβάνειν μίσγουσαν ταῖς διδομέναις τοῖς ξένοις
8 προσέχειν D*, προσσχεῖν Eich. 11 ϑύειν — 18 κατα- σταϑεῖσαν om. D 26 τὸ] τὸν D.
Droponvs I. 80
466 DIODORI SICULI
τροφαῖς. ἐμπειρίαν δὲ μεγάλην ἐν τούτοις ἔχουσαν πρῶτον μὲν τὸν πατέρα φαρμάκῳ διαφϑεῖραι καὶ διαδέξασϑαι τὴν βασιλείαν, ἔπειτ᾽ ᾿Αἀρτέμιδος ἱερὸν ἱδρυσαμένην καὶ τοὺς καταπλέοντας ξένους 95691289 τῇ ϑεῷ καταδείξασαν ἐπ᾽ ὠμότητι διονομασϑῆναι. 5 μετὰ δὲ ταῦτα συνοικήσασαν Αὐἰήτῃ γεννῆσαι δύο ϑυγατέρας, Κίρκην τε καὶ Μήδειαν, ἔτι δ᾽ υἱὸν AiywAÉx. καὶ τὴν μὲν Κίρκην εἰς φαρμάκων παν- τοδαπῶν ἐπίνοιαν ἐκτραπεῖσαν ἐξευρεῖν ῥιξῶν παν- τοίας φύσεις καὶ δυνάμεις ἀπιστουμένας" οὐκ ὁλέγα 10 μὲν γὰρ ὑπὸ τῆς μητρὸς ᾿Εχάτης διδαχϑῆναι, πολὺ 0b πλείω διὰ τῆς ἰδίας ἐπιμελείας ἐξευροῦσαν μη- δεμίαν ὑπερβολὴν ἀπολιπεῖν ἑτέρᾳ πρὸς ἐπίνοιαν φαρμακείας. δοθῆναι δ᾽ αὐτὴν εἰς γάμον τῷ βα- σιλεῖ τῶν Σαρματῶν, oUg ἔνιοι Σκύϑας προσ- τὸ αγορεύουσι. καὶ τὸ μὲν πρῶτον τὸν ἄνδρα φαρ- μάκοις ἀνελεῖν, μετὰ δὲ ταῦτα τὴν βασιλείαν διαδεξαμένην πολλὰ κατὰ τῶν ἀρχομένων ὠμὰ πρᾶξαι καὶ βίαια. διόπερ ἐκχπεσοῦσαν τῆς βασι- λείας κατὰ μέν τινας τῶν μυϑογράφων φυγεῖν ἐπὶ so τὸν ὠκεανόν, καὶ νῆσον ἔρημον καταλαβομένην ἐν- ταῦϑα μετὰ τῶν συμφυγουσῶν γυναικῶν καϑιδρυ- ϑῆναι, κατὰ δέ τινας τῶν ἱστορικῶν᾽ ἐκλιποῦσαν τὸν Πόντον κατοικῆσαι τῆς ᾿Ιταλίας ἀκρωτήριον τὸ μέχρι τοῦ νῦν ἀπ᾽ ἐκείνης Κίρκαιον ὀνομαξόμενον. 55 46 τὴν δὲ Μήδειαν ἴστοροῦσι μαϑεῖν παρά τε τῆς μη- τρὸς καὶ τῆς ἀδελφῆς ἁπάσας τὰς τῶν φαρμάκων δυνάμεις, προαιρέσει δ᾽ ἐναντιωτάτῃ χρῆσϑαι᾽ δια-
e
"S
σι
7 μηδίαν D! semper 28 ἐκλείπουσαν D 8 κιρ-
καιον
IV 45. 40. 4061
τελεῖν yàg τοὺς καταπλέοντας τῶν ξένων ἐξαιρου- μένην ἐκ τῶν κινδύνων, καὶ ποτὲ μὲν παρὰ τοῦ πατρὸς αἰτεῖσϑαι δεήσει καὶ χάριτι τὴν τῶν μελ- λόντων ἀπόλλυσθαι σωτηρίαν, ποτὲ δ᾽ αὐτὴν ἐκ 5 τῆς φυλακῆς ἀφιεῖσαν προνοεῖσθαι τῆς τῶν ἀτυ- χούντων ἀσφαλείας" τὸν γὰρ Αἰήτην τὰ μὲν διὰ τὴν ἰδίαν ὠμότητα. τὰ δ᾽ ὑπὸ τῆς γυναικὸς 'Exd- της πεισϑέντα, προσδέξασθαι τὸ τῆς ξενοκτονίας νόμιμον. ἀντιπραττούσης δὲ τῆς [Μηδείας ἀεὶ 3 10 μᾶλλον τῇ προαιρέσει τῶν γονέων, φασὶ τὸν 4üj- την ὑποπτεύσαντα τὴν ἐκ τῆς ϑυγατρὸς ἐπιβουλὴν εἰς ἐλευϑέραν αὐτὴν ἀποθέσϑαι φυλακήν" τὴν δὲ Μήδειαν διαδρᾶσαν καταφυγεῖν εἴς τι τέμενος ᾿Ηλίου κείμενον παρὰ ϑάλατταν. καϑ᾿ ὃν δὴ χρόνον τοὺς 15 ᾿Αργοναύτας ἀπὸ τῆς Ταυρικῆς κομισθϑέντας νυχτὸς καταπλεῦσαι τῆς Κολχίδος εἰς τὸ προειρημένον τέ- μενος. ἔνϑα δὴ περιτυχόντας τῇ Μηδείᾳ πλανω- μένῃ παρὰ τὸν αἰγιαλόν, καὶ μαϑόντας παρ᾽ αὐτῆς τὸ τῆς ξενοχτονίας νόμιμον, ἀποδέξασϑαι μὲν τὴν 90 ἡμερότητα τῆς παρϑένου, δηλώσαντας δ᾽ αὐτῇ τὴν ἑαυτῶν ἐπιβολὴν πάλιν παρ᾽ ἐκείνης μαϑεῖν τὸν ὑπάρχοντα αὐτῇ κίνδυνον ἀπὸ τοῦ πατρὸς διὰ τὴν πρὸς τοὺς ξένους εὐσέβειαν. κοινοῦ δὲ τοῦ συμ- φέροντος φανέντος, τὴν μὲν Μήδειαν ἐπαγγείλα- 25 ὅθαι συνεργήσειν αὐτοῖς μέχρι ἂν συντελέσωσι τὸν προκείμενον ἄϑλον, τὸν δ᾽ ᾿Ιάσονα διὰ τῶν ὅρκων 990000v«t πίστεις ὅτι γήμας αὐτὴν ξξει σύμβιον ἅπαντα
6 ἀσφαλείας] σωτηρίας D γὰρ] μὲν γὰρ vulg. 8 τὸ τότε D 10 ,μᾶλλον τῇ προαιρέσει om. D 18 παρὰ περὶ II 22 ἀπὸ Wess., ὑπὸ cod. 26 συντελώσι D.
80*
b
41
468 DIODORI SICULI
τὸν τοῦ ξῆν χρόνον. μετὰ δὲ ταῦτα τοὺς '"4gyo- ναύτας ἀπολιπόντας φυλακὰς τῆς νεώς, νυκτὸς δρ- μῆσαι μετὰ τῆς Μηδείας ἐπὶ τὸ χρυσόμαλλον Ófgog: περὶ οὗ τὰ κατὰ μέρος οἰκεῖον ἂν εἴη διελθεῖν, ἵνα μηδὲν τῶν ἀνηκόντων εἰς τὴν ὑποκειμένην ἱστορίαν s ἀγνοῆται.
Φρίξον τὸν ᾿Αϑάμαντος μυϑολογοῦσι διὰ τὰς ἀπὸ τῆς μητρυιᾶς ἐπιβουλὰς ἀναλαβόντα τὴν ἀδελ- φὴν Ἕλλην φυγεῖν ἐκ τῆς Ελλάδος. περαιουμένων
. δ᾽ αὐτῶν κατά τινα ϑεῶν πρόνοιαν ἐκ τῆς Εὐρώ- 1
to
e
πης εἰς τὴν ᾿Ασίαν ἐπὶ κριοῦ χρυσομάλλου, τὴν μὲν παρϑένον ἀποπεσεῖν εἰς τὴν ϑάλατταν, ἣν ἀπ᾽ ἐκεί- νης Ἑλλήσποντον ὀνομασϑῆναι, τὸν δὲ Φρίξον sig τὸν Πόντον πορευϑέντα καταχϑῆναι μὲν πρὸς τὴν Κολχίδα, κατὰ δέ τι λόγιον ϑύσαντα τὸν κριὸν &va- 15 ϑεῖναι τὸ δέρος εἰς τὸ τοῦ "Ἄρεος ἱερόν. μετὰ δὲ ταῦτα βασιλεύοντος τῆς Κολχίδος Αὐήτου χρησμὸν ἐκπεσεῖν ὅτι τότε καταστρέψει τὸν βίον ὅταν ξένοι καταπλεύσαντες τὸ χρυσόμαλλον δέρος ἀπενέγκωσι. διὰ δὴ ταύτας τὰς αἰτίας καὶ [διὰ] τὴν ἐδίαν ὠμό- 20 τητα καταδεῖξαι ϑύειν τοὺς ξένους, ἵνα διαδοθείσης τῆς φήμης εἰς ἅπαντα τόπον περὶ τῆς Κόλχων ἀγριότητος μηδεὶς τῶν ξένων ἐπιβῆναι τολμήσῃ τῆς χώρας. περιβαλεῖν δὲ καὶ τῷ τεμένει τεῖχος καὶ φύλακας πολλοὺς ἐπιστῆσαι τῶν ἐκ τῆς Ταυρικῆρ᾽ 56 ἀφ᾽ ὧν καὶ τερατώδεις παρὰ τοῖς Ἕλλησι πλασϑῆ- ναι μύϑους. διαβεβοῆσϑαι γὰρ ὅτι πυρίπνοοι ταῦροι
4 τὰ Hertlein, om. D, τὸ vulg. ὅ "εἰθ)] ἐπὶ D 8 ὑπὸ
Dind. 14 κατενεχϑῆναι HU i7 βασιλεύοντι -- Αἰήτῃ CF 20 καὶ) καὶ διὰ vulg. 22 ἅπαντα τὸν τόπον D.
IV 46. 47. 469
περὶ τὸ τέμενος ὑπῆρχον, δράκων δ᾽ ἄυπνος ἐτήρει τὸ δέρος, ἀπὸ μὲν τῶν Ταύρων μετενεχϑείσης τῆς ὁμωνυμίας ἐπὶ τὴν τῶν βοῶν ἰσχύν, ἀπὸ δὲ τῆς κατὰ τὴν ἕξενοκτονίαν ὠμότητος πυρπνεῖν τοὺς
5 ταύρους μυϑολογηϑέντος᾽ παραπλησίως δὲ τοῦ τη- ροῦντος τὸ τέμενος Ζράκοντος ὀνομαξομένου, μετ- ἐνηνοχέναι τοὺς ποιητὰς ἐπὶ τὸ τερατῶδες καὶ καταπληκτικὸν τοῦ ξῴου. τῆς ὁμοίας δὲ μυϑολο- γίας ἔχεσϑαι καὶ τὰ περὶ τοῦ Φρίξου λεγόμενα. δια- 10 πλεῦσαι γὰρ αὐτόν φασιν οἵ μὲν ἐπὶ νεὼς προτο- μὴν ἐπὶ τῆς πρώρας ἐχούσης κριοῦ, καὶ τὴν Ἕλλην δυσφοροῦσαν ἐπὶ τῇ ναυτίᾳ, καὶ διὰ τοῦτ᾽ ἐπὶ τοῦ τοίχου τῆς νεὼς ἐκχκύπτουσαν., εἰς τὴν θάλατταν προπεσεῖν. ἔνιοι δέ φασι τὸν βασιλέα τῶν Zxv- 15 ϑῶν, ὄντα γαμβρὸν «Αἰήτου, παρὰ τοῖς Κόλχοις ἐπι- δημῆσαι καϑ'᾽ ὃν καιρὸν ἁλῶναι συνέβη τὸν Φρίξον μετὰ τοῦ παιδαγωγοῦ, ἐρωτιχῶς δὲ σχόντα τοῦ παιδὸς λαβεῖν αὐτὸν ἐν δωρεᾷ παρ᾽ Αἰήτου, καὶ καϑάπερ υἱὸν γνήσιον ἀγαπήσαντα καταλιπεῖν αὐτῷ :0 τὴν βασιλείαν. τὸν δὲ παιδαγωγὸν ὀνομαξόμενον Κριὸν τυϑῆναι τοῖς ϑεοῖρ. καὶ τοῦ σώματος ἐκδα- ρέντος προσηλωθῆναι τῷ νεῷ τὸ δέρμα κατά τι 291 νόμιμον. μετὰ δὲ ταῦτα Av γενομένου χρησμοῦ, καϑ᾽ ὃν ἐσημαίνετο τότε τελευτήσειν αὐτὸν ὅταν ξέ- 25 voL καταπλεύσαντες τὸ τοῦ Κριοῦ δέρος ἀπενέγκωσι., τὸν βασιλέα φασὶ τειχίσαι τὸ τέμενος καὶ φρουρὰν
1 ἄυπνος scripsi (c. 48, 8), αὐτοῖς libri 4 πῦρ πνεῖν
libi Β. ὁμοίας δὲ] δ᾽ ὁμοίας vulg. 12 ναυτιλίᾳ D 22 νεῷ] θεῷ codices, templo Poggius τι) τὸ D — 24 ἐσή-
μαινε D τότε add. Dind. 26 φασὶ τὸν βασιλέα χρυσῶσαι τὸ δέρας καὶ φρουρὰν ἐγκαταστῆσαι, ἵνα διὰ II
e
410 DIODORI SICULI
ἐγκαταστῆσαι, πρὸς δὲ τούτοις χρυσῶσαι τὸ δέρος, ἵνα διὰ τὴν ἐπιφάνειαν ὑπὸ τῶν στρατιωτῶν ἐπι- μελεστάτης ἀξιωϑῇ φυλακῆς. ταῦτα μὲν οὖν ἐξ- ἔσται τοὺς ἀναγινώσκοντας κρίνειν πρὸς τὰς ἐδέας ἑκάστου προαιρέσειρ. δ
48 Τὴν δὲ Μήδειαν ἱστοροῦσι καϑηγήσασθϑαι τοῖς ᾿Αργοναύταις πρὸς τὸ τοῦ '4ocog τέμενος, ἀπέχον ἑβδομήκοντα σταδίους ἀπὸ τῆς πόλεως, ἣν καλεῖ- σϑαι μὲν Σύβαριν, ἔχειν δὲ τὰ βασίλεια τῶν Κόλ- χων. προσελθοῦσαν δὲ ταῖς πύλαις κεκλειμέναις 10 vuxtóg τῇ Ταυρικῇ διαλέχτῳ προσφωνῆσαι τοὺς
2 φρουρούς. τῶν δὲ στρατιωτῶν ἀνοιξάντων προϑύ- μως ὡς ἂν βασιλέως ϑυγατρί, φασὶ τοὺς ᾿Δργοναύ-
. τὰς εἰσπεσόντας ἐσπασμένοις τοῖς ξίφεσι πολλοὺς μὲν φονεῦσαι τῶν βαρβάρων, τοὺς δ᾽ ἄλλους διὰ τὸ τὸ παράδοξον καταπληξαμένους ἐχβαλεῖν ἐκ τοῦ τεμένους, καὶ τὸ δέρος ἀναλαβόντας πρὸς τὴν ναῦν
8 ἐπείγεσθαι κατὰ σπουδήν. παραπλησίως δὲ τούτοις καὶ τὴν Μήδειαν ἐν τῷ τεμένει τὸν μυϑολογούμενον ἄυπνον δράκοντα περιεσπειραμένον τὸ δέρος rolg 30 φαρμάκοις ἀποκχτεῖναι, καὶ μετὰ ᾿Ιάσονος τὴν ἐπὶ
4 ϑάλατταν κατάβασιν ποιήσασθαι. τῶν δὲ διαφυγόν- vOv Ταύρων ἀπαγγειλάντων τῷ βασιλεῖ τὴν γενο- μένην ἐπίθεσιν, φασὶ τὸν Αἰήτην μετὰ τῶν περὶ αὐτὸν στρατιωτῶν διώξαντα τοὺς Ἕλληνας κατα- 25 λαβεῖν πλησίον τῆς ϑαλάττης᾽ ἐξ ἐφόδου δὲ συν- ἄψαντα μάχην ἀνελεῖν ἕνα τῶν ᾿Δργοναυτῶν Ἴφι-
6 ἑκάστους aut ἕκαστον Hertlein (cf. II[ 16,8) 11 τοὺς φρουρούς Hertlein (c. 48, 7), τοῖς φρουροῦσι II, τοῖς φρου- eoi; D 20 τοῖς om. vulg.
IV 48. 471
τον τὸν Εὐρυσϑέως ἀδελφὸν τοῦ τοὺς ἄθλους 'Hoa- κλεῖ προστάξαντος, ἔπειτα τοῖς ἄλλοις τῷ πλήϑει τῶν συναγωνιξομένων περιχυϑέντα καὶ βιαιότερον
ἐγκείμενον ὑπὸ Μελεάγρον φονευϑῆναι. ἔνϑα δὴ ὅ
5 πεσόντος τοῦ βασιλέως καὶ τῶν Ἑλλήνων ἐπαρϑέν- τῶν, τραπῆναι πρὸς φυγὴν τοὺς Κόλχους, καὶ κατὰ τὸν διωγμὸν τοὺς πλείστους αὐτῶν ἀναιρεϑῆναι. γενέσϑαι δὲ καὶ τῶν ἀριστέων τραυματίαν ᾿Ιάσονα καὶ ΔΜαέρτην, ἔτι δ᾽ ᾿Δἀταλάντην καὶ τοὺς Θεσπιά-
10 δὰς προσαγορευομένους. τούτους μὲν οὖν φασιν ὑπὸ τῆς Μηδείας ἐν ὀλίγαις ἡμέραις ῥίξαις καὶ βοτάναις τισὶ ϑεραπευϑῆναι, τοὺς δ᾽ ᾿Φργοναύτας ἐπισιτισαμένους ἐκπλεῦσαι, καὶ μέσον ἤδη τὸ Ilov- τικὸν πέλαγος ἔχοντας περιπεσεῖν χειμῶνι παντελῶς
15 ἐπικινδύνῳ. τοῦ δ᾽ Ὀρφέως, καϑάπερ καὶ πρότερον, εὐχὰς ποιησαμένου τοῖς Σαμόϑραξι, λῆξαι μὲν τοὺς ἀνέμους, φανῆναι δὲ πλησίον τῆς νεὼς τὸν προσ- αγορευόμενον ϑαλάττιον Γλαῦκον. τοῦτον δ᾽ ἐπὶ δύο νύχτας καὶ δύο ἡμέρας συνεχῶς τῇ νηὶ συμπλεύ-
80 σαντα προειπεῖν μὲν ᾿Ηρακλεῖ περὶ τῶν ἄϑλων καὶ
292 τῆς ἀϑανασίας, τοῖς δὲ Τυνδαρίδαις, ὅτι προσ- αγορευϑήσονται μὲν Διόσκοροι, τιμῆς δ᾽ ἰσοϑέου τεύξονται παρὰ πᾶσιν ἀνθρώποις. καθόλου δ᾽ ἐξ ὀνόματος προσφωνήσαντα πάντας τοὺς ᾿Αργοναύτας
86 εἰπεῖν ὡς διὰ τὰς Ὀρφέως εὐχὰς ϑεῶν προνοίᾳ φανεὶς αὐτοῖς σημαίνει τὰ μέλλοντα γενήσεσϑαι"
9 τοὺς ἄλλους — περιχυϑέντας -- ἐγκειμένους II 6 τοὺς K. πρὸς φυγὴν vulg. 7 vóv διωγμὸν] τὴν ὁδὸν II 8 rQav- ματίας Γ᾽ 11 καὶ βοτάναις del. Dind. 12 τισὶ ante
ῥίξαις vulg.
6
412 DIODORI SICULI
συμβουλεύειν οὖν αὐτοῖς, ὅταν τῆς γῆς ἅψωνται, τὰς εὐχὰς ἀποδοῦναι τοῖς ϑεοῖς, δι’ οὗς τετεύχασι
49 δὶ ἤδη τῆς σωτηρίας. ἔπειτα τὸν μὲν Γλαῦχον
e
P
b
δῦναι πάλιν εἰς τὸ πέλαγος. τοὺς δ᾽ Mgyovovirtac κατὰ στόμα τοῦ Πόντου γενομένους προσπλεῦσαι 5 τῇ γῇ. βασιλεύοντος τότε τῆς χώρας Βύξαντος, ἀφ᾽ οὗ καὶ τὴν πόλιν τῶν Βυξαντίων ὠνομάσθαι. ἐν- ταῦϑα δὲ βωμοὺς ἰδρυσαμένους καὶ τοῖς θεοῖς τὰς δὐχὰς ἀποδόντας καθιερῶσαι τὸν τόπον τὸν ἔτι καὶ νῦν τιμώμενον ὑπὸ τῶν παραπλεόντων. μετὰ δὲ ιὸ ταῦτα ἀναχϑέντας, καὶ διαπλεύσαντας τήν τε Προ- ποντίδα καὶ τὸν ᾿Ελλήσποντον, προσενεχθῆναι τῇ Τρῳάδι. ἐνταῦϑα δ᾽ Ἡρακλέους πέμψαντος sig τὴν πόλιν ᾿Ιφικλόν τε τὸν ἀδελφὸν καὶ Τελαμῶνα τάς ve ἵππους καὶ τὴν Ησιόνην ἀπαιτήσοντας, λέγεται 15 τὸν Δαομέδοντα τοὺς μὲν πρεσβευτὰς εἰς φυλακὴν ἀποθέσθαι, τοῖς δ᾽ ἄλλοις ᾿Δργοναύταις δι’ ἐνέδρας βουλεῦσαι ϑάνατον᾽ καὶ τοὺς μὲν ἄλλους υἱοὺς ἔχειν τῇ πράξει συνεργούς, Πρίαμον δὲ μόνον ἐναντιοπραγοῦντα' τοῦτον γὰρ ἀποφήνασθαι δεῖν so τὰ πρὸς τοὺς ξένους δίκαια τηρεῖν, καὶ τήν τε ἀδελφὴν καὶ τὰς ὡμολογημένας ἵππους ἀποδιδόναι. οὐδενὸς δ᾽ αὐτῷ προσέχοντος, φασὶν εἰς τὴν φυλα- κὴν δύο ξίφη παρενέγκαντα λάθρα δοῦναι votg περὶ τὸν Τελαμῶνα, καὶ τὴν τοῦ πατρὸς προαίρεσιν ἐξη- 35 γησάμενον αἴτιον γενέσθαι τῆς σωτηρίας αὐτοῖο. εὐθὺς γὰρ τοὺς περὶ τὸν Τελαμῶνα φονεῦσαι μὲν
1 ὅταν] ἐπὰν τάχιστα Π 2 ἀποδιδόναι ΟΕ 9 ἀποδι- δόντας D 14 τὰς Eichstüdt, τοὺς codices 18 βου- Ζφύσασθαι DF.
IV 49. 50. 413
τῶν φυλάκων τοὺς ἀντεχομένους. φυγόντας δ᾽ ἐπὶ ϑάλατταν ἀπαγγεῖλαι τὰ κατὰ μέρος τοῖς ᾿Δ“ργοναύ- ταις. διόπερ τούτους μὲν ἑτοίμους γενομένους πρὸς μάχην ἀπαντῆσαι τοῖς ἐκ τῆς πόλεως ἐκχχεομένοις δ μετὰ τοῦ βασιλέως᾽ γενομένης δὲ μάχης ἰσχυρᾶς, 8 καὶ τῶν ἀριστέων διὰ τὰς ἀρετὰς ἐπικρατούντων, μυϑολογοῦσι τὸν Ηρακλέα πάντων ἄριστα διαγω- νίσασϑαι᾽ τόν vs γὰρ “αομέδοντα φονεῦσαι. καὶ τῆς πόλεως ἐξ ἐφόδου κρατήσαντα κολάσαι μὲν τοὺς 10 μετασχόντας τῷ βασιλεῖ τῆς ἐπιβουλῆς, Πριάμῳ δὲ διὰ τὴν δικαιοσύνην παραδοῦναι τὴν βασιλείαν, καὶ φιλίαν συνϑέμενον ἐκπλεῦσαι μετὰ τῶν oyovev- τῶν. ἔνιοι δὲ τῶν ἀρχαίων ποιητῶν παραδεδώκασιν 1 οὐ μετὰ τῶν ᾿Δργοναυτῶν, ἀλλ᾽ ἰδέᾳ στρατεύσαντα 15 τὸν Ηρακλέα ναυσὶν ἕξ ἕνεκα τῶν ἵππων ἑλεῖν τὴν Τροίαν προσμαρτυρεῖν δὲ τούτοις καὶ Ὅμηρον ἐν τοῖσδε τοῖς ἔπεσιν, | ἀλλ᾽ οἷόν vwd φασι βίην Ἡρακληείην 492 εἶναι, ἐμὸν πατέρα ϑρασυμέμνονα, ϑυμολέοντα, 90 0g ποτὲ δεῦρ᾽ ἐλθὼν ἕνεχ᾽ ἵππων “αομέδοντος δξ οἵης σὺν νηυσὶ καὶ ἀνδράσι παυροτέροισιν Ἰλίου ἐξαλάπαξε πόλιν, χήρωσε δ᾽ ἀγυιάς. τοὺς δ᾽ ᾿Δργοναύτας φασὶν ἐκ τῆς Τρῳάδος ἀναχ- ϑέντας εἰς Σαμοϑράκην κομισϑῆναι, καὶ τοῖς με- o5 γάλοις ϑεοῖς τὰς εὐχὰς ἀποδόντας πάλιν ἀναϑεῖναι τὰς φιάλας εἰς τὸ τέμενος τὰς ἔτι καὶ νῦν δια- μενούδας. - Τῆς δὲ τῶν ἀριστέων ἀνακομιδῆς ἀγνοουμένης 580
18 ἔνιοι — Moyovavróv om. C 18 τινὰ Α, ποτε ceteri (c. 82, 2).
o0
4
Q
416 DIODORI SICULI
παρεῖναι γὰρ αὐτὴν ἐξ Ὑπερβορέων ἐπ’ ἀγαθῷ δαίμονι τῇ τε πόλει πάσῃ καὶ τῷ βασιλεῖ. πάντων ὃὲ προσκυνούντων καὶ τιμώντων τὴν ϑεὸν ϑυσίαις, καὶ τὸ σύνολον τῆς πόλεως ἁπάδης συνενϑεαξζούσης, εἰσβαλεῖν τὴν Μήδειαν εἰς τὰ βασίλεια, καὶ τόν τε ὁ Πελίαν εἰς δεισιδαίμονα διάϑεσιν ἐμβαλεῖν καὶ τὰς ϑυγατέρας αὐτοῦ διὰ τῆς τερατείας εἰς τοιαύτην κατάπληξιν ἀγαγεῖν ὥστε πιστεῦσαι διότι πάρεστιν ἡ ϑεὸς εὐδαίμονα ποιήσουσα τὸν οἷκον τοῦ βασι- λέως᾽ ἀπεφαίνετο γὰρ ἐπὶ δρακόντων ὀχουμένην 1 τὴν "άρτεμιν δι᾽ ἀέρος ὑπερπετασϑῆναι πολλὰ μέρη τῆς οἰκουμένης. καὶ πρὸς καϑίδρυσιν ἑαυτῆς καὶ τιμὰς αἰωνίους ἐκλελέχϑαι τὸν εὐσεβέστατον ἁπάντων τῶν βασιλέων" προστεταχέναι δ᾽ αὐτῇ καὶ τὸ γῆρας ἀφελοῦδαν τὸ Πελίου διά τινῶν δυνάμεων νέον is παντελῶς ποιῆσαι τὸ σῶμα καὶ πολλὰ ἕτερα πρὸς μακάριον καὶ ϑεοφιλῆ βίον δωρήσασϑαι. ἐχπληττο- μένου δὲ τοῦ βασιλέως τὸ παράδοξον τῶν λόγων, ἐπαγγείλασθαι τὴν Μήδειαν παραχρῆμα ἐπὶ τοῦ σώματος ἑαυτῆς τὰς τούτων πίστεις παρέξεσϑαι. so εἰποῦσαν γὰρ μιᾷ τῶν Πελίου ϑυγατέρων καϑαρὸν ἐνεγκεῖν ὕδωρ, καὶ τῆς παρϑένου τὸ ῥηϑὲν εὐθὺς ἐπὶ τέλος ἀγαγούσης, φασὶν εἰς οἰκίσκον τινὰ συγ- κλείσασαν ἑαυτὴν καὶ περινιψαμένην τὸ σῶμα πᾶν ἀποκλύδασϑαι τὰς τῶν φαρμάκων δυνάμεις" ἀπο- 36 κατασταϑεῖσαν δ᾽ εἰς τὴν προὔπάρχουσαν διάϑεσιν καὶ φανεῖσαν τῷ βασιλεῖ καταπλήξασϑαι τοὺς ὁρῶν-
2 re om. D A συνϑεαξούσης vulg., om. D, corr. Reiske 16 ἀφελόντα codices, corr. Steph. τὸ] τοῦ vulg. 20 τούτων om. Il 21 μιᾷ E, μέαν ceteri.
IV 61. 52. 471
vag, καὶ δόξαι τινὶ ϑεῶν προνοίᾳ μετηλλαχέναι τὸ γῆρας εἰς παρϑένου νεότητα καὶ κάλλος περίβλεπτον. ποιῆσαι δ᾽ αὐτὴν καὶ διά τινῶν φαρμάκων εἴδωλα 6 φαντασϑῆναι τῶν δρακόντων, ἐφ᾽ ὧν ἀποφαίνεσϑαι 5 τὴν ϑεὸν κομισϑεῖσαν δι’ ἀέρος ἐξ Ὑπερβορέων ἐπι- 295 ξενωϑῆναι τῷ Πελίᾳ. τῶν δ᾽ ἐνεργημάτων ὑπὲρ τὴν. ἀνθρωπίνην φύσιν φανέντων, καὶ τοῦ βασιλέως μεγάλης ἀποδοχῆς ἀξιοῦντος τὴν Μήδειαν καὶ τὸ σύνολον πιστεύσαντος ἀληϑῆ λέγειν, φασὶν αὐτὴν 10 κατὰ μόνας ἐντυχοῦσαν τῷ Πελέᾳ παρακαλέσαι ταῖς ϑυγατράσι διακελεύσασϑαι συνεργεῖν καὶ πράττειν ἅπερ ἂν αὐταῖς προστάττῃ" προσήκειν γὰρ τῷ τοῦ βασιλέως σώματι μὴ δουλικαῖς χερσίν, ἀλλὰ ταῖς τῶν τέκνων ϑεραπευϑέντα τυχεῖν τῆς παρὰ ϑεῶν 15 εὐεργεσίας. διόπερ τοῦ Πελίου ταῖς ϑυγατράσι 1 διαρρήδην εἰπόντος πάντα πράττειν ὅσα ἂν ἡ Μή- δεια προστάττῃ περὶ τὸ σῶμα τοῦ πατρός, τὰς μὲν παρϑένους ἑτοίμους οὔδας τὸ κελευόμενον ἐπιτελεῖν, τὴν δὲ Μήδειαν νυχτὸς ἐπιγενομένης καὶ τοῦ Πε- 2 20 λίου πρὸς ὕπνον τραπέντος λέγειν ὧς ἀναγκαῖον ἐν λέβητι καϑεψῆσαι τὸ σῶμα τοῦ Πελίου. προσάντως δὲ τῶν παρϑένων δεξαμένων τὸν λόγον, ἑτέραν αὐτὴν ἐπινοῆσαι πίστιν τῶν ὑπ᾽ αὐτῆς λεγομένων" τρεφομένου γὰρ κριοῦ πολυετοῦς κατὰ τὴν οἰκίαν, 25 ἐπαγγείλασϑαι ταῖς κόραις τοῦτον πρότερον καϑεψή-
4 τῶν om. vulg; ἀφ᾽ D 8. ἀποδοχῆς] ὑπεροχῆς 1I 9 φασὶν αὐτὸν x. μ. ἐντυχεῖν τὸν πατέρα (τὸν x. om. FM) ταῖς ϑυγατράσι καὶ παρακαλέσαι συνεργεῖν 11 14 ϑερα- πείαις Εἰ; ϑεραπευϑὲν vel ϑεραπευϑέντι fort. 16 διαρρή- δὴν om. D 18 οὔσας] εἶναι Dindorf, (c. 49, 6) 21 προσάν- vog Dindorf (XIV 21, 6), προσηνῶς libri.
418 DIODORI SICULI
9 σειν καὶ ποιήσειν ἀπ᾽ ἀρχῆς ἄρνα. συγκαταϑεμένων δ᾽ αὐτῶν, μυϑολογοῦσι τὴν Μήδειαν κατὰ μέλη διελοῦσαν τὸ σῶμα τοῦ κριοῦ καϑεψῆσαι, καὶ διά τινῶν φαρμάκων παρακρουσαμένην ἐξελεῖν ἐκ τοῦ λέβητος ἀρνὸς εἴδωλον. ἐνταῦϑα τῶν παρϑένων δ καταπλαγεισῶν, καὶ πίστεις τῆς ἐπαγγελίας ἡγησα- μένων ἐνδεχομένας ἔχειν, ὑπουργῆσαι τοῖς προσ- τάγμασι. καὶ τὰς μὲν ἄλλας ἁπάσας τὸν πατέρα τυπτούσας ἀποκτεῖναι, μόνην δ᾽ "άλκηστιν δι᾽ εὐσε- 8 βείας ὑπερβολὴν ἀποσχέσϑαι τοῦ γεννήσαντος. μετὰ 10 ὃὲ ταῦτα τὴν Μήδειάν φασι τοῦ μὲν τὸ σῶμα κατα- κόπτειν ἢ καϑέψειν ἀποστῆναι, προσποιησαμένην δὲ δεῖν πρότερον εὐχὰς ποιήσασθαι τῇ σελήνῃ. τὰς μὲν παρϑένους ἀναβιβάδαι μετὰ λαμπάδων ἐπὶ τὸ μετεωρότατον τέγος τῶν βασιλείων, αὐτὴν δὲ vis Κολχίδι διαλέχτῳ κατευχήν τινα μακρὰν διερχομένην ἐγχρονίξειν, ἀναστροφὴν διδοῦσαν τοῖς μέλλουσι ποιεῖσϑαι τὴν ἐπίθεσιν. διὸ καὶ τοὺς ᾿“ργοναύτας ἀπὸ τῆς σκοπῆς καταμαϑόντας τὸ πῦρ, καὶ νομίδαντας συντετελέσϑαι τὴν ἀναίρεσιν τοῦ βασιλέως, δρμῆς-ς 50 σαι δρόμῳ πρὸς τὴν πόλιν, παρεισελθϑόντας δ᾽ ἐντὸς τοῦ τείχους ἑσπασμένοις τοῖς ξίφεσιν εἰς τὰ βασέ- λεια καταντῆσαι καὶ τοὺς ἐναντιουμένους τῶν φυ- λάκων ἀνελεῖν. τὰς δὲ τοῦ Πελίου ϑυγατέρας ἄρτι καταβεβηκυίας ἀπὸ τοῦ τέγους πρὸς τὴν καϑέψησιν, 25 καὶ παραδόξως ἐν τοῖς βασιλείοις ἰδούσας τόν τε ᾿Ιάσονα καὶ τοὺς ἀριστεῖς, περιαλγεῖς ἐπὶ τῇ συμ- 296 φορᾷ γενέσθαι" οὔτε γὰρ ἀμύνασϑαι τὴν Μήδειαν
»-
6 ἐπαγγελίας] πράξεως CF 11 τὴν om. D 19 νομέσαντας) νοήσαντας f. 28 καταντῆσαι xclom. Il.
IV 62. 53. 419
εἶχον ἐξουσίαν οὔτε τὸ πραχϑὲν αὐταῖς μύσος δι᾽ ἀπάτην διορϑώσασϑαι. διόπερ ταύτας μὲν δρμῆσαι 5 λέγεται στερίσκειν αὑτὰς τοῦ ξῆν, τὸν δ᾽ ᾿Ιάσονα κατελεήσαντα τὰ πάϑη παρακατασχεῖν αὐτάς, καὶ 5 ϑαρρεῖν παρακαλέσαντα δεϊκνύειν ὡς ἐκ κακίας μὲν οὐδὲν ἥμαρτον, ἀκουσίως δὲ Óv ἀπάτην ἠτύχησαν. καϑόλου δὲ πᾶσι τοῖς συγγενέσιν ἐπαγγειλάμενον ὅ8 ἐπιεικῶς καὶ μεγαλοψύχως προσενεχϑήσεσϑαι, συν- αγαγεῖν εἰς ἐκκλησίαν τὰ πλήϑη. ἀπολογησάμενον 10 δὲ περὶ τῶν πεπραγμένων, καὶ διδάξαντα διότι τοὺς προαδικήσαντας ἠμύνατο, τιμωρίαν ἐλάττονα λαβὼν ὧν αὐτὸς πέπονθεν, ᾿ἀκάστῳ μὲν τῷ Πελίου τὴν πατρῴαν βασιλείαν παραδοῦναι, τῶν δὲ τοῦ βασι- λέως ϑυγατέρων ἀξιῶσαν αὐτὸν φροντίδα ποιήσα- 15 σϑαι. καὶ πέρας συντελέσαι τὴν ὑπόσχεσιν αὐτόν 2 φασι μετά τινα χρόνον συνοικίδσαντα πάσας τοῖς ἐπιφανεστάτοις. "Ἄλκηστιν μὲν γὰρ τὴν πρεσβυτάτην ἐκδοῦναι πρὸς γάμον ᾿δμήτῳ τῷ Φέφητος Θετταλῷ, ᾿μφινόμην δὲ ᾿ἀνδραίμονι Δεοντέως ἀδελφῷ, Εὐ- 30 ἀδνην δὲ Κάνῃ τῷ Κεφάλου, Φωκέων τότε βασι- λεύοντι. ταῦτα μὲν αὐτὸν ὕστερον πρᾶξαι, τότε δὲ μετὰ τῶν ἀριστέων εἰς ᾿Ισϑμὸν τὸν ἐν Πελοπον- νήσῳ πλεύσαντα ϑυσίαν ἐπιτελέσαι τῷ Ποσειδῶνι καὶ καθιερῶσαι τὴν ᾿“ργὼ τῷ ϑεῷ. ἀποδοχῆς δὲ 8 85 μεγάλης τυγχάνοντα παρὰ τῷ βασιλεῖ τῶν Κοριν-
1 ἔχειν II 8 μεγαλοπρεπῶς I 10 δεέξαντα D 11 τιμωρίαν) ,διατιμωρέαν D 12 ἑκάστῳ DF (c. 55, 2) 14 ἀξιῶσαι αὐτὸν D, ἀξίως ἑαυτὸν II 920 Κάνῃ τῷ "xal vizo D, καπατώνει CEG? Φωκέων] Φυλακέων AB 21 Vore- ρον αὐτὸν vulg. 22 ἐν] ἐπὶ D.
480 DIODOBRI SICULI
ϑίων Κρέοντι μετασχεῖν τῆς πολιτείας καὶ τὸν λοι- πὸν χρόνον ἐν τῇ Κορίνϑῳ κατοικῆσαι.
Μελλόντων δὲ τῶν ᾿Δργοναυτῶν εἰς τὰς πατρίέ- δας διαχωρίξεσϑαι, φασὶ τὸν Ἡρακλέα συμβουλεῦ- σαι τοῖς ἀριστεῦσι πρὸ τὰ παράδοξα τῆς TtÜxus5 ἀλλήλοις ὄρκους δοῦναι συμμαχήσειν, ἐάν τις βοη- ϑείας προσδεηϑῇ᾽ ἐκλέξασθαι δὲ καὶ τῆς Ελλάδος τὸν ἐπιφανέστατον τόπον εἰς ἀγώνων ϑέσιν καὶ πανήγυριν κοινήν, καὶ καϑιερῶδσαι τὸν ἀγῶνα τῷ μεγίστῳ τῶν ϑεῶν Zi Ὀλυμπίῳ. συνομοσάντων δὲ τ τῶν ἀριστέων περὶ τῆς συμμαχίας, καὶ τὴν διάταξιν τῶν ἀγώνων ἐπιτρεψάντων ᾿Ηρακλεῖ, φασὶ τοῦτον [τὸν] τόπον προχρῖναι πρὸς τὴν πανήγυριν τῆς τῶν ᾿Ηλείων χώρας τὸν παρὰ τὸν ᾿Αλφειόν. διὸ καὶ τὴν παραποταμίαν καϑιερώσαντα τῷ μεγίστῳ τῶν ϑεῶν, 15 Ὀλυμπίαν ἀπ᾽ ἐκείνου προσαγορεῦσαι. ὑποστησά- 39' μενον δ᾽ ἱππικὸν ἀγῶνα καὶ γυμνικόν, τά vs περὶ τῶν ἄϑλων διατάξαι καὶ θεωροὺς ἀποστεῖλαι τοὺς ταῖς πόλεσι προεροῦντας τὴν ϑέαν τῶν ἀγώνων. διὰ δὲ τὴν παρὰ τοῖς ᾿Αργοναύταις γενομένην ἀπο- 30 δοχὴν αὐτοῦ κατὰ τὴν στρατείαν οὐ μετρίως δοξα- σϑέντος, προσγενέσθαι τὴν ἐκ τῆς Ὀλυμπικῆς πανηγύρεως δόξαν, ὥστε πάντων τῶν Ἑλλήνων ἐπιφανέστατον ὑπάρχειν καὶ παρὰ ταῖς πλείσταις πόλεσι γνωσθέντα πολλοὺς ἔχειν ἐπιϑυμητὰς τῆς 35 φιλίας, oUg προϑύμους εἶναι μετασχεῖν παντὸς κιν-
7 δύνου. ταχὺ δ᾽ ἐπ᾽ ἀνδρείᾳ καὶ στρατηγίᾳ ϑαυ- μασϑέντα στρατόπεδόν τε χράτιστον συστήσασϑαι
i»
OQ
Q»
13 τὸν del. Hertlein τῶν om. D 28 τῶν om. D 24 ὑπάρξαι Π 26 μετέχειν IL.
IV 53. 64. 481
καὶ πᾶσαν ἐπελθεῖν τὴν οἰκουμένην εὐεργετοῦντα τὸ γένος τῶν ἀνθρώπων ἀνϑ᾽ ὧν τυχεῖν αὐτὸν συμφωνουμένης ἀϑανασίας. τοὺς δὲ ποιητὰς διὰ τὴν συνήϑη τερατολογίαν μυϑολογῆσαι μόνον τὸν 5 'HoexAéo καὶ γυμνὸν ὅπλων τελέσαι τοὺς τεϑρυλη- μένους ἄϑλους. ᾿Αλλὰ περὶ μὲν τοῦ ϑεοῦ τούτον τὰ μυϑολο- ὅά γούμενα πάντα διήλθομεν, νυνὶ δὲ προσϑετέον ἡμῖν καὶ ὑπὲρ ᾿Ιάδονος τὸν ὑπολειπόμενον λόγον. φασὶ 10 γὰρ αὐτὸν ἐν Κορίνθῳ κατοικοῦντα καὶ συμβιώσαντα δεκαετῆ χρόνον Μηδείᾳ γεννῆσαι παῖδας ἐξ αὐτῆς, τοὺς μὲν πρεσβυτάτους δύο διδύμους Θετταλόν τε καὶ ᾿4λκιμένην, τὸν δὲ τρίτον πολὺ νεώτερον τού- τῶν Τίσανδρον. τοῦτον μὲν οὖν τὸν χρόνον ἴἔστο- 15 ροῦσιν ἀποδοχῆς ἀξιωϑῆναι τὴν Μήδειαν ὑπὸ τοῦ ἀνδρὸς διὰ τὸ μὴ μόνον κάλλει διαφέρειν αὐτήν, ἀλλὰ καὶ σωφροσύνῃ καὶ ταῖς ἄλλαις ἀρεταῖς κεκο- σμῆσϑαι᾽ μετὰ δὲ ταῦτα ἀεὶ μᾶλλον τοῦ χρόνου τὴν φυσικὴν εὐπρέπειαν ἀφαιρουμένου, λέγεται τὸν 40 Ἰάσονα Γλαύκης ἐρασϑέντα τῆς Κρέοντος ϑυγατρὸς μνηστεῦσαι τὴν παρϑένον. συγκχαταϑεμένου δὲ τοῦ 3 πατρὸς καὶ τάξαντος ἡμέραν τοῖς γάμοιρ, τὸ μὲν πρῶτον ἐπιβαλέσϑαι φασὶν αὐτὸν πεύϑειν τὴν Μή- δειαν ἑκουσίως παραχωρῆσαι τῆς συμβιώσεως" βού- 80 λεόϑαι γὰρ αὐτὸν γαμεῖν οὐκ ἀποδοκιμάσαντα τὴν πρὸς αὐτὴν ὁμιλίαν, ἀλλὰ τοῖς τέκνοις σπεύδοντα
to
9 καὶ om. vulg. ἀπολειπόμενον l| 21 μνηστεύσα- σϑαι D 265 αὐτὸν gcripsi, αὐτὴν codices, ἄλλην Dindorf; an Γλαύκην mavis? ἀποδοκιμαάξοντα II 26 ἀλλὰ Dind, ἀλλὰ καὶ cod.
Droponvs I 81
4
boul
e
ed
482 DIODORI SICULI
συγγενῆ τὸν τοῦ βασιλέως οἶκον ποιῆσαι. ἀγανα- κτούσης δὲ τῆς γυναικὸς καὶ ϑεοὺς μαρτυρομένης
τοὺς ἐπόπτας γενομένους τῶν ὅρκων, φασὶ τὸν 39
᾿Ιάσονα καταφρονήσαντα τῶν ὅρκων γῆμαι τὴν τοῦ
βασιλέως θυγατέρα. τὴν δὲ Μήδειαν ἐξελαυνομένην δ
ἐκ τῆς πόλεως, καὶ μίαν ἡμέραν παρὰ τοῦ Κρέοντος λαβοῦσαν εἰς τὴν τῆς φυγῆς παρασκευήν, εἰς μὲν τὰ βασίλεια νυκτὸς εἰσελθεῖν ἀλλοιώσασαν τοῖς φαρμάκοις τὴν αὑτῆς ὄψιν, καὶ τὴν οἰκίαν ὑφάψαι, ῥίξιόν τι προσϑεῖσαν, εὑρημένον μὲν ὑπὸ Κίρκης τῆς ἀδελφῆς, δύναμιν δ᾽ ἔχον, ἐπὰν ἐξαφϑῇ, δυσ- κατάσβεστον. ἄφνω δὲ φλεγομένων τῶν βασιλείων, τὸν μὲν Ἰάσονα ταχέως ἐχπηδῆσαι, τὴν δὲ Γλαύκην καὶ τὸν Κρέοντα τοῦ πυρὸς περικαταλαβόντος δια- φϑαρῆναι. τινὲς δὲ τῶν συγγραφέων φασὶ τοὺς μὲν υἱοὺς τῆς Μηδείας δῶρα κομέδαι τῇ νύμφῃ φαρμά- xoug κεχριμένα, τὴν δὲ Γλαύκην δεξαμένην καὶ τῷ σώματι περιϑεμένην αὐτήν τε συμφορᾷ περιπεσεῖν καὶ τὸν πατέρα βοηϑοῦντα καὶ τοῦ σώματος ἁψά-
μὰ e
σι
μενον τελευτῆσαι. τὴν δὲ Μήδειαν ἐπιτυχοῦσαν 20
τοῖς πρώτοις ἐγχειρήμασιν οὐκ ἀποστῆναι τῆς ᾿1άσο- vog τιμωρίας. ἐπὶ τοσοῦτο γὰρ προελθεῖν αὐτὴν ὀργῆς ἅμα καὶ ξηλοτυπίας, ἔτι δ᾽ ὠμότητος, ὥστ᾽ ἐπεὶ διέφυγε τὸν μετὰ τῆς νύμφης κίνδυνον, τῇ
σφαγῇ τῶν κοινῶν τέκνων ἐμβαλεῖν αὐτὸν εἰς τὰς 95
μεγίστας συμφοράς" πλὴν γὰρ ἑνὸς τοῦ διαφυγόντος τοὺς ἄλλους υἱοὺς ἀποσφάξαι [καὶ τὰ σώματα τού- 1 τοῦ om. vulg 4 τῶν ὅρκων om. vulg. 6 παρὰ]
ἀπὸ Π 20 ἀποτυχγοῦσαν Dind. 24 ἐξέφυγε ΠῚ 27 κα τὼ — ϑάψαι delevi (c. 55, 1).
IV 54. 55. 483
vov ἐν τῷ τῆς Ἥρας τεμένει ϑάψαι]) καὶ μετὰ τῶν πιστοτάτων ϑεραπαινίδων ἔτι νυχτὸς μέσης φυγεῖν ἐκ τῆς Κορίνϑου, καὶ διεκπεδσεῖν εἰς Θήβας πρὸς Ἡρακλέα" τοῦτον γὰρ μεσίτην γεγονότα τῶν ÓuoAo-
5 γιῶν ἐν Κόλχοις ἐπηγγέλϑαι βοηϑήσειν αὐτῇ παρα- δπονδουμένῃ. ἐν τοσούτῳ δὲ τὸν μὲν ᾿Ιάσονα στερη- 55 ϑέντα τέκνων καὶ γυναικὸς δόξαι πᾶσι δίκαια πεπονθέναι" διὸ καὶ μὴ δυνάμενον ἐνεγκεῖν τὸ μέ- γεϑος τῆς συμφορᾶς ἐκ τοῦ ξῆν ἑαυτὸν μεταστῆσαι.
19 τοὺς δὲ Κορινϑίους ἐκπεπλῆχϑαι μὲν τὴν δεινότητα τῆς περιπετείας, μάλιστα δ᾽ ἀπορεῖν περὶ τῆς ταφῆς τῶν παίδων. διόπερ ἀποστειλάντων αὐτῶν Πυϑώδε τοὺς ἐπερωτήσοντας τὸν ϑεὸν ὅπως χρηστέον ἐστὶ τοῖς σώμασι τῶν παίδων. προστάξαι τὴν Πυϑίαν
15 ἐν τῷ τεμένει τῆς Ἥρας αὐτοὺς ϑάψαι καὶ τιμῶν ἡρωικῶν αὐτοὺς ἀξιοῦν. ποιησάντων δὲ τῶν Κοριν- 2 ϑίων τὸ προσταχϑέν, φασὶ Θετταλὸν μὲν τὸν δια- φυγόντα τὸν ἀπὸ τῆς μητρὸς φόνον ἐν Κορίνϑῳ
299 τραφέντα μετὰ ταῦτα ἐπανελϑεῖν εἰς ᾿Ιωλκόν, οὖσαν
eo Ιάσονος πατρέδα᾽ ἐν T καταλαβόντα προσφάτως "Axacvov τὸν Πελίου τετελευτηκότα παραλαβεῖν κατὰ γένος προσήκουσαν τὴν βασιλείαν, καὶ τοὺς ὑφ᾽ ἑαυτὸν τεταγμένους ἀφ᾽ ἑαυτοῦ προσαγορεῦσαι Θετ- ταλούς. οὐκ ἀγνοῶ δὲ διότι περὶ τῆς τῶν Θετταλῶν 8
25 προσηγορίας οὐ ταύτην μόνην τὴν ἱστορίαν, ἀλλὰ καὶ διαφώνους ἑτέρας παραδεδόσϑαι συμβέβηκε, περὶ ὧν ἐν οἰχειοτέροις μνησϑησόμεϑα καιροῖς. τὴν 4
2 νυκτὸς μέσης] πολλῆς νυκτὸς οὔσης CF 18 ὅπως] πῶς 1Π ἐστὶ om. CF 41 αἰκαστον Ὁ 22 τὴν om. D; f. ante κατὰ ponendum 26 παραγενέσϑαι D.
81}
484 DIODORI SICULI
δ᾽ οὖν Μήδειαν ἐν Θήβαις φασὶ καταλαβοῦσδαν Ἡρακλέα μανικῷ πάϑει συνεχόμενον καὶ τοὺς υἱοὺς ἀπεκταγκότα, φαρμάκοις αὐτὸν ἰάσασϑαι. τοῦ δ᾽ Εὐρυσϑέως ἐπικειμένου τοῖς προστάγμασιν, ἀπο- γνοῦσαν τὴν κατὰ τὸ παρὸν ἐκ τούτου βοήϑειαν 5 καταφυγεῖν εἰς ᾿'ϑήνας πρὸς Αἰγέα τὸν Πανδίονορ.
ὅ ἐνταῦϑα δ᾽ οἱ μέν φασιν αὐτὴν Αἰγεῖ συνοικήσασαν
γεννῆσαι Μῆδον τὸν ὕστερον Μηδίας βασιλεύσαντα,
τινὲς δ᾽ ἱστοροῦσιν ὑφ᾽ ᾿Ιππότου τοῦ Κρέοντος ἐξαι-
τουμένην τυχεῖν κρίσεως καὶ τῶν ἐγκλημάτων ἀπο- 10
λυϑῆναι. μετὰ δὲ ταῦτα Θησέως ἐπανελθόντος ἐκ
Τροιξῆνος εἰς τὰς ᾿4ϑήνας, ἐγκληϑεῖσαν ἐπὶ φαρ-
μακείᾳ φυγεῖν ἐκ τῆς πόλεως" δόντος δ᾽ Αἰγέως
τοὺς παραπέμψοντας εἰς ἣν βούλοιτο χώραν, εἶς
τὴν Φοινίκην κομισθῆναι. ἐντεῦϑεν δ᾽ εἰς τοὺς s
ἄνω τόπους τῆς ᾿4σίας ἀναβᾶσαν συνοικῆσαί τινι
τῶν ἐπιφανῶν βασιλέων, ἐξ οὗ γεννῆσαι παῖδα
Mijóov: καὶ τὸν παῖδα μετὰ τὴν τοῦ πατρὸς τελευ-
τὴν διαδεξάμενον τὴν βασιλείαν ϑαυμασϑῆναΐ τε
κατὰ τὴν ἀνδρείαν καὶ τοὺς λαοὺς ἀφ᾽ ἑαυτοῦ 30
Μήδους ὀνομάσαι.
56 Καθόλου δὲ διὰ τὴν τῶν τραγῳδῶν τερατείαν ποικίλη τις [διάϑεσιρ] καὶ διάφορος ἱστορία περὶ Μηδείας ἐξενήνεκται, καί τινες χαρίξεσϑαι βουλό- μενοι τοῖς ᾿Αϑηναίοις φασὶν αὐτὴν ἀναλαβοῦσαν 55 τὸν ἐξ Αἰγέως Μῆδον εἰς Κόλχους διασωθῆναι" κατὰ δὲ τοῦτον τὸν χρόνον Aüjvqv ἐκ τῆς βασιλείας
e
ed
8 ἀπεκτακότα Ὁ 10 κρίσεως τυχεῖν vulg. 18 δ᾽ om. vulg. 18 τὸν Bekker, τὸν μὲν cod. 20 λαοὺς] ἄλλους codices 28 διάϑεσις om. CF.
IV 55. 56. 485
ὑπὸ τἀδελφοῦ Πέρσου βιαίως ἐκπεπτωκότα τὴν ἀρχὴν ἀνακτήσασϑαι, Μήδου τοῦ Μηδείας ἀνελόντος τὸν Πέρσην: μετὰ δὲ ταῦτα δυνάμεως ἐγκρατῆ γενό- μενον τὸν Μῆδον πολλὴν ἐπελθεῖν τῆς ὑπὲρ τὸν 5 Πόντον ᾿Ασίας, καὶ κατασχεῖν τὴν ἀπ᾽ ἐκείνου Μη- δίαν προσαγορευϑεῖσαν. ἀλλὰ γὰρ τὸ πάδας τὰς 2 ἀποφάσεις τῶν περὶ τῆς Μηδείας μυϑολογησάντων 800 ἀναγράφειν οὐκ ἀναγκαῖον ἅμα καὶ μακρὸν εἶναι κρίνοντες τὰ καταλειπόμενα τῆς περὶ τῶν ᾿4ργοναυ- 10 τῶν ἱστορίας προσϑήσομεν. οὐχ ὀλίγοι γὰρ τῶν τὲ 3 ἀρχαίων συγγραφέων καὶ τῶν μεταγενεστέρων, ὧν ἐστι καὶ Τίμαιος, φασὶ τοὺς ᾿“ργοναύτας μετὰ τὴν τοῦ δέρους ἁρπαγὴν πυϑομένους ὑπ’ Αἰήτου προ- κατειλῆφϑαι ναυσὶ τὸ στόμα τοῦ Πόντου, πρᾶξιν 15 ἐπιτελέσασϑαι παράδοξον καὶ μνήμης ἀξίαν. ἀνα- πλεύσαντας γὰρ αὐτοὺς διὰ τοῦ Τανάιδος ποταμοῦ ἐπὶ τὰς πηγάς, καὶ κατὰ τόπον τινὰ τὴν ναῦν διελ- κύσαντας, καϑ' ἑτέρου πάλιν ποταμοῦ τὴν ῥύσιν ἔχοντος εἰς τὸν ὠκεανὸν καταπλεῦσαι πρὸς τὴν 20 ϑάλατταν, ἀπὸ δὲ τῶν ἄρκτων ἐπὶ τὴν δύσιν κομι- σϑῆναι τὴν γῆν ἔχοντας ἐξ εὐωνύμων, καὶ πλησίον γινομένους Γαδείρων εἰς τὴν καϑ' ἡμᾶς ϑάλατταν εἰσπλεῦσαι. ἀποδείξεις δὲ τούτων φέρουσι, δεικνύν- 4 τες τοὺς παρὰ τὸν ὠκεανὸν κατοικοῦντας [Κελτοὺς 86 σεβομένους μάλιστα τῶν ϑεῶν τοὺς 4]ιοσκόρους" παραδόσιμον γὰρ αὐτοὺς ἔχειν ἐκ παλαιῶν χρόνων τὴν τούτων τῶν ϑεῶν παρουσίαν ἐκ τοῦ ὠκεανοῦ
6 προσαγ. Μηδίαν vulg. 8 ἅμα] ἀλλὰ CF εἶναι} ἢ add. D 9 περὶ τῆς D 18 δέρατος II 117 κατὰ om. I 29 γενομένους vulg. 926 ἔχειν αὐτοὺς vulg.
486 DIODORI SICULI
γεγενημένην. εἶναι δὲ xol τὴν παρὰ τὸν ὠχεανὸν χώραν οὐκ ὀλίγας ἔχουσαν προσηγορίας ἀπό v5 τῶν 5 Aoyovevrüv καὶ τῶν ΖΔιοσκόρων. παραπλησίως δὲ καὶ τὴν ἐντὸς Γαδείρων ἤπειρον ἔχειν ἐμφανῆ σημεῖα τῆς τούτων ἀνακομιδῆς. περὶ μὲν γὰρ τὴν Τυρρη- 5 νίαν καταπλεύσαντας αὐτοὺς εἰς νῆσον τὴν ὀνομα- ξομένην Αἰϑάλειαν τὸν ἐν αὐτῇ λιμένα, κάλλιστον ὄντα τῶν ἐν ἐκείνοις τοῖς τόποις, ᾿Δργῷον ἀπὸ τῆς νεὼς προσαγορεῦσαι, καὶ μέχρι τῶνδε τῶν χρόνων 6 διαμένειν αὐτοῦ τὴν προσηγορίαν. παραπλησίως 10 ὃὲ τοῖς εἰρημένοις κατὰ μὲν τὴν Τυρρηνίαν ἀπὸ σταδίων ὀχτακοσίων τῆς Ῥώμης ὀνομάσαι λιμένα Τελαμῶνα, κατὰ δὲ Φορμίας τῆς ᾿Ιταλίας Αἰήτην τὸν νῦν Καιήτην προσαγορευόμενον. πρὸς δὲ τού- τοις ὑπ᾽ ἀνέμων αὐτοὺς ἐκριφέντας εἰς τὰς Σύρτειρ, 15 καὶ μαϑόντας παρὰ Τρίτωνος τοῦ τότε βασιλεύοντος τῆς Διβύης τὴν ἰδιότητα τῆς ϑαλάττης, καὶ τὸν xív- δυνον ἐχφυγόντας, δωρήσασθαι χαλκοῦν τρίποδα τὸν ἀρχαίοις μὲν κεχαραγμένον γράμμασι, μέχρι δὲ τῶν νεωτέρων χρόνων διαμείναντα παρὰ τοῖς Εὐ- 20 εσπερίταις. οὐ παραλειπτέον δ᾽ ἡμῖν ἀνεξέλεγκτον τὴν ἱστορίαν τῶν ἀποφηναμένων τοὺς ᾿“ργοναύτας ἀνὰ τὸν Ἴστρον πλεύσαντας μέχρι τῶν πηγῶν κατ- ἐνεχϑῆναι διὰ τῆς ἀντιπροσώπου ῥύσεως πρὸς τὸν ᾿Αδριατικὸν κόλπον. τούτους γὰρ ὃ χρόνος ἤλεγξεν 56 ὑπολαβόντας τὸν ἐν τῷ Πόντῳ πλείοσι στόμασινϑοι ἐξερευγόμενον Ἴστρον καὶ τὸν εἰς τὸν ᾿Αδρίαν᾽ ἐκ-
ed
Qo
7 Αἰϑαλίαν CD 8 τοῖς om. D 14 χαήτην D 20 Εὐεσπερίταις D, ἐν ᾿Ἑσπερίταις C, ἱΕσπερίταις Ζ' (c. 97,9) 24 ῥύσεως G, φύσεως cet.
i.
IV 66. 57. 48
βάλλοντα τὴν ῥύσιν ἔχειν ἀπὸ τῶν αὐτῶν τόπων. “Ῥωμαίων γὰρ καταπολεμησάντων τὸ τῶν Ἴστρων ἔϑνος, εὑρέϑη τὰς πηγὰς ἔχων ὃ ποταμὸς ἀπὸ τετ- ταράκοντα σταδίων τῆς ϑαλάττης. ἀλλὰ γὰρ τοῖς 5 συγγραφεῦσιν αἰτίαν τῆς πλάνης φασὶ γενέσϑαι τὴν ὁμωνυμίαν τῶν ποταμῶν.
Ἡμῖν δ᾽ ἀρκούντως ἐξειργασμένοις τὴν περὶ τῶν ᾿Αργοναυτῶν ἱστορίαν καὶ τὰ ὑφ᾽ Ἡρακλέους πρα- 51 χϑέντα οἰχεῖον ἂν εἴη κατὰ τὴν γενομένην ἐπαγ-
10 γελίαχν ἀναγράψαι τὰς τῶν υἱῶν αὐτοῦ πράξεις. μετὰ τὴν Ἡρακλέους τοίνυν ἀποϑέωσιν οἵ παῖδες αὐτοῦ κατῴκουν ἐν Τραχῖνι παρὰ Κήυκι τῷ βασιλεῖ. 2 μετὰ δὲ ταῦτα Ὕλλου καί τινων ἑτέρων ἀνδρωϑεέν- τῶν, Εὐρυσϑεὺς φοβηϑεὶς μὴ πάντων ἐνηλίκων
15 γενομένων ἐκπέσῃ τῆς ἐν Μυκήναις βασιλείας, ἔγνω τοὺς Ἡρακλείδας ἐξ ὅλης τῆς Ελλάδος φυγαδεῦσαι. διὸ Κήυκι μὲν τῷ βασιλεῖ προηγόρευδε τούς τε Ἡρακλείδας καὶ τοὺς Δικυμνίου παῖδας ἐκβαλεῖν, 8 ἔτι δὲ ᾿Ιόλαον καὶ τὸ σύστημα τῶν ᾿ἀρκάδων τῶν
20 Ηρακλεῖ συνεστρατευκότων, ἢ ταῦτα μὴ ποιοῦντα πόλεμον ἀναδέξασϑαι. οἱ δ᾽ Ἡρακλεῖδαι καὶ oí μετ᾽ αὐτῶν ϑεωροῦντες αὑτοὺς οὐκ ἀξιομάχους ὄντας 4 Εὐρυσϑεῖ πολεμεῖν, ἔγνωσαν ἑκουσίως φεύγειν ἐκ τῆς Τραχῖνος" ἐπιόντες δὲ τῶν ἄλλων πόλεων τὰς
46 ἀξιολογωτάτας ἐδέοντο δέξασϑαι σφᾶς αὐτοὺς συν- oíxovg. μηδεμιᾶς δὲ τολμώσης ὑποδέξασϑαι, μόνοι τῶν ἄλλων ᾿Αϑηναῖοι διὰ τὴν ἔμφυτον παρ᾽ αὐτοῖς
4 τετταραποσίων Reiske ὅ atu» .. φασὶ om. ἢ 10 αὐτοῦ om. I 11 μετὰ] δὲ add. D — 25 ἀξιολογωτάτους D δέξασϑαι)] παραδέξασϑαι C 21 παρ᾽ om. GE.
488 DIODORI SICULI
ἐπιείκειαν προσεδέξαντο τοὺς Ηρακλείδας" κατῴκισαν
Ób αὐτοὺς μετὰ τῶν συμφυγόντων εἰς Τρικόρυϑον
πόλιν, ἥτις ἐστὶ μία τῆς ὀνομαξομένης τετραπόλεως.
μετὰ δέ τινα χρόνον ἁπάντων τῶν Ἡρακλέους παί-
δων ἠνδρωμένων, καὶ φρονήματος ἐμφυομένου τοῖς 5
νεανέδσκοις διὰ τὴν ἀφ’ Ἡρακλέους δόξαν, ὑφορώ-
μενος αὐτῶν τὴν αὔξησιν Εὐρυσϑεὺς ἐστράτευσεν ἐπ᾽’ αὐτοὺς μετὰ πολλῆς δυνάμεωρ. οἱ δ᾽ Ἡρακλεῖ- δαι, βοηϑούντων αὐτοῖς τῶν ᾿4ϑηναίων, προστησά-
μενοι τὸν ᾿Ηρακλέους ἀδελφιδοῦν Ἰόλαον, καὶ τούτῳ 10
τε καὶ Θησεῖ καὶ Ὕλλῳ τὴν στρατηγίαν παραδόντες,
ἐνίκησαν παρατάξει τὸν Εὐρυσϑέα. κατὰ δὲ τὴν μάχην πλεῖστοι μὲν τῶν μετ᾽ Εὐρυσϑέως κατεκόπη-
ὅαν, αὐτὸς δ᾽ ὁ Εὐρυσϑεύς, τοῦ ἅρματος κατὰ τὴν 808
φυγὴν συντριβέντος, ὑπὸ Ὕλλου τοῦ Ἡρακλέους :5
ἀνῃρέϑη" ὁμοίως δὲ καὶ oí υἱοὶ τοῦ Εὐρυσθέως
58 πάντες κατὰ τὴν μάχην ἐτελεύτησαν. μετὰ δὲ ταῦτα of μὲν Ἡρακλεῖδαι πάντες περιβοήτῳ μάχῃ νενικη- κότες τὸν Εὐρυσϑέα, καὶ διὰ τὴν εὐημερίαν συμ- μάχων εὐπορήσαντες, ἐστράτευσαν ἐπὶ τὴν Πελο- 30
2 πόννησον Ὕλλου στρατηγοῦντος. ᾿Αἀτρεὺς δὲ μετὰ τὴν Εὐρυσϑέως τελευτὴν καταλαβόμενος τὴν ἐν Μυκήναις βασιλείαν, καὶ προσλαβόμενος συμμάχους Τεγεάτας καί τινας ἄλλους, ἀπήντησε τοῖς Ηρακλεί-
8 δαις. κατὰ δὲ τὸν ᾿Ισϑμὸν τῶν στρατοπέδων ἀθροι- s5 σϑέντων, Ὕλλος μὲν ὁ Ἡρακλέους εἰς μονομαχίαν προεκαλέσατο τῶν πολεμίων τὸν βουλόμενον, ὁμο- λογέας ϑέμενος τοιαύτας, εἰ μὲν Ὕλλος νικήσαι τὸν
OQ
e
2 Τρικόρινθον D, Τρικόρυνθον CF 8 πόλιν om. CF 11 ve om. D 14 ὁ om. vulg. 28 νικήσει codices.
IV 57. 58. 489
ἀντιταχϑέντα, παραλαβεῖν Ἡρακλείδας τὴν Eogv- σϑέως βασιλείαν, εἰ δ᾽ Ὕλλος λειφϑείη, μὴ κατιέναι τοὺς Ἡρακλείδας εἰς Πελοπόννησον ἐντὸς ἐτῶν πεντήκοντα. καταβάντος δ᾽ εἰς τὴν πρόκλησιν Ἐχέ- 4 ὅμου τοῦ βασιλέως τῶν Τεγεατῶν, καὶ τῆς μονο- μαχίας γενομένης, ὃ μὲν Ὕλλος ἀνῃρέϑη, οἱ δ᾽ Ἡρακλεῖδαι κατὰ τὰς ὁμολογίας ἀπέστησαν τῆς καϑόδου καὶ τὴν εἰς Τρικόρυϑον ἐπάνοδον ἐποιή- ὅαντο. μετὰ δέ τινας χρόνους “ικύμνιος μὲν μετὰ 10 τῶν παίδων καὶ Τληπολέμου τοῦ Ἡρακλέους, ἔχου- σίως τῶν ᾿Δργείων αὐτοὺς προσδεξαμένων, év'"Aoyst κατῴκησαν, oí δ᾽ ἄλλοι πάντες ἐν Τρικορύϑῳ [κατ- ῴκησαν)] ὡς δ᾽ ὃ πεντηκονταετὴς χρόνος διῆλϑε, κατῆλθον εἰς Πελοπόννησον ὧν τὰς πράξεις ἀνα- 15 γράψομεν, ὅταν εἰς ἐκείνους τοὺς χρόνους παρα- γενηϑῶμεν. ᾿Δλκμήνη δ᾽ εἰς Θήβας καταντήσασα, καὶ μετὰ ταῦτ᾽ ἄφαντος γενομένη. τιμῶν ἰσοϑέων ἔτυχε παρὰ τοῖς Θηβαίοις. τοὺς δ᾽ ἄλλους ἩΗρακλεί- δας φασὶν ἐλθόντας παρ᾽ Αἰγέμιον τὸν ΖΔώρου τὴν 2) πατρῴαν τῆς χώρας παρακαταϑήκην ἀπαιτήσαντας μετὰ Δωριέων κατοικῆσαι. Τληπόλεμον δὲ τὸν ἩΗρακλέους ἐν άργει κατοικοῦντα λέγουσιν ἀνελεῖν Δικύμνιον τὸν ᾿Ηλεκτρύωνος ἐρίδσαντα περί τινῶν, διὰ δὲ τὸν φόνον τοῦτον ἐξ "4oyove φυγόντα εἰς 5 “Ρόδον μετοικῆσαι' τὴν δὲ νῆσον ταύτην τότε κατ- ὥκουν Ἕλληνες οἱ ὑπὸ Τριόπα τοῦ Φόρβαντος κατ- οἰκισϑέντες. τὸν δ᾽ οὖν Τληπόλεμον κοινῇ μετὰ 8
8 Τρικόρυνϑον CDI 12 Τρικορύνϑῳ CDE πκατ- ῴκησαν delevi, κατοικήσαντες ΠΠ 18 δ᾽ om. vulg. 2925 με- τοικῆσαι Hertlein, κατοικῆσαι libri.
490 DIODORI SICULI
τῶν ἐγχωρίων τριμερῆ ποιῆσαι τὴν Ῥόδον, καὶ τρεῖς
ἐν αὐτῇ καταστῆσαι πόλεις, Δίνδον, ᾿Ιήλυσον, Κά- 808 μειρον᾽ βασιλεῦσαι δ᾽ αὐτὸν πάντων τῶν Ῥοδίων διὰ τὴν τοῦ πατρὸς Ἡρακλέους δόξαν, καὶ κατὰ τοὺς ὕστερον χρόνους μετ᾽ ᾿Δγαμέμνονος ἐπὶ τὴν ὁ Τροίαν στρατεῦσαι.
59 "xs δὲ περὶ Ηρακλέους xal τῶν ἀπογόνων αὐτοῦ διήλθομεν, οἰκεῖον ἂν εἴη περὶ Θησέως εἰπεῖν διὰ τὸ τοῦτον ζηλωτὴν γενέσθαι τῶν ᾿Ηρακλέους ἄϑλων. Θησεὺς τοίνυν γεγονὼς Αἴϑρας τῆς Πιτ- 10 ϑέως καὶ Ποσειδῶνος, τραφεὶς ἐν Τροιξῆνι παρὰ Πιτϑεῖ τῷ μητροπάτορι, καὶ τὰ μυϑολογούμενα σύμβολα ἀνῃρημένος τὰ ὑπὸ Αἰγέως ὑπό τινι πέτρᾳ τεϑειμένα, κατήντησεν εἰς τὰς ᾿Αϑήναρ. διεξιὼν δ᾽, ὥς φασι, τὴν παραϑαλάττιον, καὶ ξηλωτὴς ὧν τῆς 15 Ἡρακλέους ἀρετῆς, ἐπεβάλετο τελεῖν ἄϑλους περι-
2 ἔχοντας ἀποδοχήν τε καὶ δόξαν. πρῶτον μὲν οὖν ἀνεῖλε τὸν ὀνομαξόμενον Κορυνήτην, χρώμενον τῇ προσαγορευομένῃ κορύνῃ, ὅπερ ἦν ὅπλον ἀμυντή- ρίον, καὶ τοὺς παριόντας ἀποχτείνοντα, δεύτερον 30
8 δὲ τὸν ἐν ᾿Ισϑμῷ κατοικοῦντα Σίνιν. οὗτος γὰρ δύο πίτυς κάμπτων, καὶ πρὸς ἑκατέραν τὸν ἕνα βραχίονα προσδεσμεύων, ἄφνω τὰς πίτυς ἠφέξι" διόπερ τῶν σωμάτων διὰ τὴν βίαν ἀποσπωμένων συνέβαινε τοὺς ἀτυχοῦντας μετὰ μεγάλης τιμωρίας 35
4 τελευτᾶν. τρίτον δὲ τὴν ἐν Κρομμνῶνι ὑπάρχουσαν ν ἀγρίαν, διαφέρουσαν ἀλκῇ τε καὶ μεγέϑει καὶ
2 ηἵϊλυσόν D κάμιρον codices 8 βασιλεύειν D 13 vr») τῇ D 21 eívvi» DF 28 ἀφέει Ὁ 25 ταλαι- zxopíag conicio 21 àv ὑπάρχουσαν ἀγρίαν καὶ διαφ. D.
IV 59. 60. 491
πολλοὺς ἀνθρώπους ἀναιροῦσαν, ἀπέχτεινεν. ἐκόλασε δὲ καὶ Σκείρωνα τὸν οἰκοῦντα τῆς Μεγαρίδος τὰς ὀνομαξομένας ἀπ᾽ ἐκείνου Σικειρωνίδας πέτρας᾽ οὗτος γὰρ εἰῴϑει τοὺς παριόντας ἀναγκάξειν ἀπονίπτειν 6 ἑαυτὸν ἐπί τινος ἀποχρήμνου τόπου, λακτίσματι δ᾽ ἄφνω τύπτων περιεκύλιε κατὰ τῶν κρημνῶν εἰς ϑάλατταν κατὰ τὴν ὀνομαξομένην Χελώνην. ἀνεῖλε 5 ὃξ καὶ περὶ τὴν ᾿Ελευσῖνα Κερκυόνα τὸν διαπα- λαίοντα τοῖς παριοῦσι καὶ τὸν ἡττηϑέντα διαφϑεί- - 10 ροντα. μετὰ δὲ ταῦτα τὸν ὀνομαξόμενον Προχρού- ὅτην ἀπέχτεινε, τὸν οἰκοῦντα ἐν τῷ λεγομένῳ Κορυδαλλῷ τῆς ᾿Αττικῆς οὗτος δὲ τοὺς παριόντας ὁδοιπόρους ἠνάγκαξεν ἐπί τινος κλίνης ἀναπίπτειν, καὶ τῶν μὲν μακροτέρων τὰ ὑπερέχοντα μέρη τοῦ 15 σώματος ἀπέχοπτε, τῶν δ᾽ ἐλαττόνων τοὺς πόδας προέκρουεν, ἀφ᾽ οὗπερ Προκρούστης ὠνομάσϑη. κατορϑώσας δὲ τὰ προειρημένα κατήντησεν εἰς τὰς 6 804 4ϑήνας, καὶ τὸν Αἰγέα διὰ τῶν συμβόλων ἀνεγνώ- ριόε. μετὰ δὲ ταῦτα τὸν ἐν Μαραϑῶνι ταῦρον, ὃν 20 Ηρακλῆς τελῶν ἄϑλον ἐκ Κρήτης ἀπήγαγεν εἰς Πελοπόννησον, συμπλακεὶς καὶ κρατήσας τοῦ ξῴου ἀπήγαγεν εἰς τὰς ᾿Αϑήναρ᾽ τοῦτον δ᾽ Αἰγεὺς παρα- λαβὼν ἔϑυσεν ᾿Ζ4πόλλωνι. “Δείπεται δ᾽ ἡμῖν εἰπεῖν περὶ ΜΜινωταύρου τοῦ 60 45 ἀναιρεϑέντος ὑπὸ Θησέως, ἵνα συντελέσωμεν τὰς τοῦ Θησέως πράξεις. ἀναγκαῖον δ᾽ ἐστὶ προσανα-
8 ἀπ᾽ ἐκείνου om. CF σκιρωνέδας IL, σκιρωνέτι- δας D 4 γὰρ] δ᾽ II 14 προέχοντα 1] 16 οὗπερ] οὗ conicio 22 κατήγαγεν 11 26 ἕνα... .. πράξεις
om.
402 DIODORI SICULI
δραμόντας τοῖς χρόνοις τὰ συμπεπλεγμένα τούτοις διελθεῖν, ἵνα σαφὴς ἡ σύμπασα γένηται διήγησις.
2 Τέχταμος ὃ Δώρου τοῦ Ἕλληνος τοῦ 4ευκα- λίωνος εἰς Κρήτην πλεύσας μετὰ Αἰολέων καὶ Πελασγῶν ἐβασίλευσε τῆς νήσου, γήμας δὲ τὴν Κρηϑέως θυγατέρα ἐγέννησεν ᾿Αστέριον. οὗ βασι- λεύοντος ἐν Κρήτῃ Ζεύς, ὥς φασιν, Εὐρώπην ἀρ- πάσας ἐκ Φοινέκης καὶ διακομίσας εἰς Κρήτην ἐπὶ ταύρου, μιγεὶς τρεῖς υἱοὺς ἐγέννησε, Μίνω καὶ
8 Ῥαδάμανθυν καὶ Σαρπηδόνα. μετὰ δὲ ταῦτα τὴν jo Εὐρώπην ᾿Αστέριος ὁ βασιλεὺς τῆς Κρήτης ἔγημεν" ὅπαις δ᾽ ὧν τοὺς τοῦ Διὸς παῖδας υἱοποιησάμενος διαδόχους τῆς βασιλείας ἀπέλιπε. τούτων δὲ Ῥαδά- μανϑυς μὲν τοῖς Κρησὶν ἐνομοθέτησε, Μίνως δὲ διαδεξάμενος τὴν βασιλείαν καὶ γήμας ᾿Ιτώνην τὴν 15 Μυκτίου Μύκαστον ἐγέννησεν, ὃς διαδεξάμενος τὴν ἀρχὴν καὶ γήμας Ἴδην τὴν Κορύβαντος ἐγέννησε, Μίνωα τὸν δεύτερον, ὅν τινες Ζιὸς υἱὸν ἀναγρά- φουσιν. οὗτος πρῶτος Ἑλλήνων ναυτικὴν δύναμιν
4 ἀξιόλογον συστησάμενος ἐθαλαττοκράτησε. γήμας 30 0$ Πασιφάην τὴν Ἡλίου καὶ Κρήτης ἐγέννησε Zcv- καλίωνα καὶ Κατρέα καὶ ᾿ἀνδρόγεων καὶ ᾿Δριάδνην, καὶ ἕτερα τέκνα ἔσχε πλείονα νόϑα. τῶν δὲ Μίνωος υἱῶν '4vügóysog μὲν εἰς τὰς ᾿4ϑήνας κατήντησε Παναϑηναίων συντελουμένων, Αἰγέως βασιλεύοντος, 35 ἐν δὲ τοῖς ἀγῶσι νικήσας τοὺς ἀϑλητὰς ἅπαντας
5 συνήϑης ἐγένετο τοῖς Πάλλαντος παισίν. ἐνταῦϑ᾽ ὁ μὲν Αἰγεὺς ὑποπτεύσας τὴν ᾿ἀνδρόγεω φιλίαν,
φι
2 γένηται ante σαφὴς FP 8 Τεύταμος ΒΒ 7 dy] ἐν τῇ F 28 νόϑα om. II.
IV 60. 61. 493
μήποϑ᾽ ὃ Μίνως βοηϑήσας τοῖς υἱοῖς τοῦ Πάλλαν- τος ἀφέληται τὴν ἀρχήν, ἐπεβούλευσε τῷ “Ανδρόγεῳ. βαδίζοντος οὖν αὐτοῦ εἰς τὰς Θήβας ἐπί τινα ϑεω- ρίαν, ἐδολοφόνησεν αὐτὸν διά τινων ἐγχωρίων περὶ 5 Οἰνόην τῆς ᾿Αττικῆς. Μίνως δὲ πυϑόμενος τὴν 6] κατὰ τὸν υἱὸν συμφοράν, ἧκεν εἰς τὰς ᾿Αϑήνας δίκας αἰτῶν τοῦ ᾿ἀνδρόγεω φόνου. οὐδενὸς δ᾽ αὐτῷ προσέχοντος, πρὸς μὲν ᾿4ϑηναίους πόλεμον συνε- στήσατο, ἀρὰς δὲ ἐποιήσατο τῷ zb γενέσϑαι κατὰ 10 τὴν πόλιν τῶν ᾿4ϑηναίων αὐχμὸν καὶ λιμόν. ταχὺ δὲ περὶ τὴν ᾿Αττικὴν καὶ τὴν Ελλάδα γενομένων 80ὅ αὐχμῶν καὶ φϑαρέντων τῶν καρπῶν, συνελθόντες oí τῶν πόλεων ἡγεμόνες ἐπηρώτησαν τὸν ϑεὸν πῶς ἂν δύναιντο τῶν κακῶν ἀπαλλαγῆναι. ὃ δ᾽ ἔχρησεν 15 ἐλϑεῖν αὐτοὺς πρὸς «Αἰακὸν τὸν Διὸς καὶ Αἰγίνης τῆς ᾿ἀσωποῦ ϑυγατρός, καὶ κελεύειν ὑπὲρ αὐτῶν εὐχὰς ποιήσασϑαι. ὧν πραξάντων τὸ προσταχϑέν, ὁ μὲν Αἰακὸς ἐπετέλεσε τὰς εὐχάς, καὶ ὁ αὐχμὸς παρὰ μὲν τοῖς ἄλλοις Ἕλλησιν ἐπαύσατο, παρὰ δὲ 80 τοῖς ϑηναίοις μόνοις διέμεινεν. οὗ δὴ χάριν ἠναγχάσϑησαν oí ᾿4ϑηναῖοι τὸν ϑεὸν ἐπερωτῆσαι περὶ τῆς τῶν κακῶν ἀπαλλαγῆς. εἶθ᾽ ὃ μὲν ϑεὸς ἔχρησεν, ἐὰν τοῦ ᾿Δἀνδρόγεω φόνου τῷ Μίνῳ δίκας δῶσιν ἃς ἂν ἐκεῖνος δικάσῃ" ὑπακουσάντων δὲ τῷ 8 85 ϑεῷ τῶν ᾿Αϑηναίων, προσέταξεν αὐτοῖς ὁ Μίνως διδόναι κόρους ἑπτὰ καὶ τὰς ἴσας κόρας δι᾽ ἐτῶν ἐννέα βορὰν τῷ ΜΜινωταύρῳ ὅσον ἂν χρόνον ξῇ τὸ
1 μήπως ll 3 βαδίζοντος] καὶ βαδίξοντος D 8 συν- ἐστήσατο πόλεμον vulg. 14 τῶν om. vulg. 20 διέμενεν D 21 ἐννέα] ἑπτὰ CF ὅσον] εἰς ὅσον CF.
o»
494 DIODORI SICULI
τέρας. δόντων δ᾽ αὐτῶν, ἀπηλλάγησαν τῶν κακῶν οἵ κατὰ τὴν ᾿Δττικήν, καὶ ὃ Μίνως πολεμῶν ἑἐπαύ- σατο τὰς ᾿ἀϑήνας. διελθόντων δὲ ἐτῶν ἐννέα πάλιν ὁ Μίνως ἦλϑεν εἰς τὴν ᾿Δττικὴν μετὰ μεγάλου στόλου. καὶ τοὺς δὶς ἑπτὰ κόρους ἀπαιτήδσας ἔλαβε. 5 μελλόντων δ᾽ ἐκπλεῖν τῶν περὶ τὸν Θησέα, ὁ “ἐγεὺς συνέϑετο πρὸς τὸν κυβερνήτην [καὶ προσέταξεν αὐτῷ), ἐὰν μὲν ó Θησεὺς νικήσῃ τὸν Μινώταυρον, καταπλεῖν αὐτοὺς λευκοῖς ἱστίοις, ἐὰν δὲ ἀπόληται, μέλασι, καϑάπερ καὶ πρότερον ποιεῖν εἰώϑεσαν. κατα- 10 πλευσάντων δ᾽ αὐτῶν εἰς Κρήτην ᾿Δριάδνη μὲν ἡ ϑυγάτηρ τοῦ Μίνωος ἠράσϑη τοῦ Θησέως εὐπρε- πείᾳ διαφέροντος, Θησεὺς δ᾽ εἰς λόγους ἐλθὼν αὐτῇ καὶ ταύτην συνεργὸν λαβών, τόν τε Miwoó- ταυρον ἀπέκτεινε καὶ τὴν ἔξοδον τὴν τοῦ λαβυρίν- 15 ϑου παρ᾽ αὐτῆς μαϑὼν διεσώϑη. ἀνακομιξόμενος δ᾽ εἰς τὴν πατρίδα καὶ κλέψας τὴν ᾿ἀριάδνην ἔλαϑεν ἐχπλεύσας νυκτός. καὶ κατῆρεν εἰς νῆσον τὴν τότε μὲν Δίαν, νῦν ὃδὲ Νάξον προσαγορευομένην. καϑ' ὃν δὴ χρόνον μυϑολογοῦσι Διόνυσον ἐπιφανέντα, so καὶ διὰ τὸ κάλλος τῆς ᾿Αριάδνης ἀφελόμενον τοῦ Θησέως τὴν παρϑένον, ἔχειν αὐτὴν ὡς γυναῖκα γαμετὴν ἀγαπωμένην διαφερόντως. μετὰ γοῦν τὴν τελευτὴν αὐτῆς διὰ τὴν φιλοστοργίαν ἀϑανάτων καταξιῶσαι τιμῶν, καταστερίσαντα τὸν ἐν οὐρανῷ 535 στέφανον ᾿Αριάδνης. τοὺς δὲ περὶ τὸν Θησέα φασὶ διὰ τὴν ἁρπαγὴν τῆς κόρης δυσφοροῦντας ἰσχυρῶς,
8 ἐννέα] ἑπτὰ ΠΠἫ 5 post ἔλαβε oratio hiat 7 καὶ
z. αὐτῷ del. Schüfer 9 ἀπόλλυται D 10 καὶ] τὸ D (c. 48, 6) 18 τότε] ποτε vulg.
IV 61. 62. 495
καὶ διὰ τὴν λύπην ἐπιλαϑομένους τῆς diyéog παραγγελίας, τοῖς μέλασιν ἱστίοις καταπλεῖν εἰς τὴν 306 4ττικήν. 4ἰγέα δὲ ϑεασάμενον τὸν κατάπλουν, καὶ 1 δόξαντα τεϑνηκέναι τὸν υἱόν, ἡρωικὴν ἅμα πρᾶξιν ὅ καὶ συμφορὰν ἐπιτελέσασϑαι' ἀναβάντα γὰρ εἰς τὴν ἀκρόπολιν, καὶ διὰ τὴν ὑπερβολὴν τῆς λύπης προσκόψαντα τῷ ξῆν, ἑαυτὸν κατακρημνίδσαι. μετὰ 8 δὲ τὴν “4ἰγέως τελευτὴν Θησεὺς διαδεξάμενος τὴν βασιλείαν ἦρχε τοῦ πλήϑους νομίμως καὶ πολλὰ 10 πρὸς αὔξησιν τῆς πατρίδος ἔπραξεν. ἐπιφανέστατον δὲ συνετελέσϑη τὸ τοὺς δήμους, ὄντας μικροὺς μὲν τοῖς μεγέϑεσι, πολλοὺς δὲ τὸν ἀριϑμόν, μεταγαγεῖν εἰς τὰς ᾿Αϑήνας᾽' ἀπὸ γὰρ τούτων τῶν χρόνων 9 ᾿4ϑηναῖοι διὰ τὸ βάρος τῆς πόλεως φρονήματος 15 ἐνεπίμπλαντο καὶ τῆς τῶν Ἑλλήνων ἡγεμονίας ὠρέχϑησαν. ἡμεῖς δὲ περὶ τούτων ἀρκούντως διε- ληλυϑότες τὰ λειπόμενα τῶν περὶ Θησέα γενομένων ἀναγράψομεν. Δευκαλίων ὃ πρεσβύτατος τῶν Μίνωος παίδων, 62 20 δυναστεύων τῆς Κρήτης καὶ ποιησάμενος πρὸς ᾿4ϑη- ψαίους συμμαχίαν, συνῴκισε τὴν ἰδίαν ἀδελφὴν Φαίδραν Θησεῖ. μετὰ δὲ τὸν γάμον [Ἱππόλυτον μὲν τὸν ἐκ τῆς ᾿Ζμαξονίδος γενόμενον υἱὸν ἔπεμψεν εἰς Τροιξῆνα τρέφεσϑαι παρὰ τοῖς “4ἴϑρας ἀδελφοῖς, 35 ἐκ δὲ Φαίδρας ᾿ἀκάμαντα καὶ Ζ“]Ἰημοφῶντα ἐγέννησε. μικρὸν δ᾽ ὕστερον "IxxoAUtov ἐπανελθόντος εἰς τὰς 9 ᾿ϑήνας πρὸς τὰ μυστήρια, Φαίδρα διὰ τὸ κάλλος ἐρασϑεῖσα αὐτοῦ τότε μὲν ἀπελθόντος εἰς Τροιξῆνα
10 τῆς om. D 22 μετὰ δὲ τὸν] μετὰ τὸν D!, ὃς μετὰ τὸν CF 28 ἐκ om. D. 28 εἰς Τροιξῆνα om. II.
496 DIODORI SICULI
ἱδρύσατο ἱερὸν ᾿Δἀφροδίτης παρὰ τὴν ἀκρόπολιν,
ὅϑεν ἦν καϑορᾶν τὴν Τροιξῆνα, ὕστερον δὲ παρὰ
τῷ Πιτϑεῖ μετὰ τοῦ Θησέως καταλύσασα ἠξίου τὸν
Ἱππόλυτον μιγῆναι αὐτῇ. ἀντειπόντος δ᾽ ἐκείνου
φασὶ τὴν Φαίδραν ἀγανακτῆσαι, καὶ ἐπανελθοῦσαν 5
εἰς τὰς ᾿ϑήνας εἰπεῖν τῷ Θησεῖ διότι ἐπεβάλετο
ἹἽππόλυτος αὐτῇ μιγῆναι. Θησέως δὲ διστάξοντος
περὶ τῆς διαβολῆς, καὶ τὸν ᾿Ιππόλυτον μεταπεμπο-
μένου πρὸς τὸν ἔλεγχον, Φαίδρα μὲν φοβηϑεῖσα
τὸν ἐξετασμὸν ἀνεκρέμασεν ἑαυτήν, ᾿Ιππόλυτος δ᾽ 10
ἁρματηλατῶν, ὡς ἤκουσε τὰ περὶ τῆς διαβολῆς,
συνεχύϑη τὴν ψυχήν, καὶ διὰ τοῦτο τῶν ἵππων ταραχϑέντων καὶ ἐπισπασαμένων αὐτὸν ταῖς ἡνίαις, συνέβη τὸν μὲν δίφρον συντριβῆναι, τὸ δὲ μειρά-
κιον ἑμπλακὲν τοῖς ἱμᾶσιν ἑλκυσϑῆναι καὶ τελευ- 15
4 τῆσαι. ἹἹππόλυτος μὲν οὖν διὰ σωφροσύνην τὸν βίον καταστρέψας παρὰ Τροιξηνίοις ἔτυχεν ἰσοϑέων τιμῶν, Θησεὺς δὲ μετὰ ταῦτα καταστασιασϑεὶς καὶ φυγὼν ἐκ τῆς πατρίδος ἐπὶ τῆς ξένης ἐτελεύτησεν. oí δ᾽ ᾿4ϑηναῖοι μεταμεληϑέντες τά τε ὀστᾶ μετήνεγκαν 20 καὶ τιμαῖς ἰσοϑέοις ἐτίμησαν αὐτόν, καὶ τέμενος ἄσυλον ἐποίησαν ἐν ταῖς ᾿4ϑήναις τὸ προσαγορευό- μενον ἀπ᾽ ἐκείνου Θησεῖον.
63 Ἡμεῖς δ᾽ ἐπεὶ τὸν περὶ Θησέως λόγον ἀπο- δεδώκαμεν, ἐν μέρει διέξιμεν περί τε τῆς κατὰ τῆνϑ01 Ἑλένην ἁρπαγῆς καὶ τῆς μνηστείας Φερσεφόνης ες ὑπὸ Πειρίθου" αὗται γὰρ αἱ πράξεις συμπεπλεγμέ- ναι ταῖς Θησέως εἰσί. Πειρίθους γὰρ ὁ ἸΙΞίονος,
e
1 ἱερὸν ἱδρύσατο D 8 τοῦ om. CF 11 παρὰ] παρὰ τοῖς ΟΕ 84 περὶ τὸν Ὁ ἀπεδώκαμεν D.
IV 62. 63. 497
ἀποθανούσης αὐτοῦ. τῆς γυναικὸς ᾿Ιπποδαμείας καὶ καταλιπούσης υἱὸν Πολυποίτην, παρῆλθεν εἰς τὰς ᾿ϑήνας πρὸς Θησέα. καταλαβὼν δὲ τετελευτηκυῖαν 92 τὴν γυναῖχα τοῦ Θησέως Φαίδραν ἔπεισεν αὐτὸν 5 ἁρπάσαι τὴν “ήδας καὶ Διὸς “Ελένην, δεκαδτῆ μὲν τὴν ἡλικίαν οὖσαν, εὐπρεπείᾳ δὲ πασῶν διαφέρουσαν. παραγενόμενοι δ᾽ εἰς Δακεδαίμονα μετὰ πλειόνων, καὶ καιρὸν εὔϑετον λαβόντες, ἥρπασαν τὴν ᾿Ἑλένην κοινῇ καὶ ἀπήγαγον εἰς τὰς ᾿4ϑήνας. ἔπειτα πρὸς 8 10 ἀλλήλους ὁμολογίας ἔϑεντο διακληρώσασϑαι, καὶ τὸν μὲν λαχόντα γῆμαι τὴν Ἑλένην, τῷ δ᾽ ἑτέρῳ συμπρᾶξαι περὶ ἑτέρας γυναικός, ὑπομένοντα πάντα κίνδυνον. περὶ δὲ τούτων δόντες ἀλλήλοις ὅρκους ἔλαχον, καὶ συνέβη τῷ κλήρῳ λαχεῖν Θησέα. οὗτος 15 μὲν οὖν κύριος κατέστη τῆς παρϑένου τὸν τρόπον τοῦτον τῶν δ᾽ ᾿4ϑηναίων ἀγανακτούντων ἐπὶ τῷ γεγονότι, φοβηϑεὶς ὃ Θησεὺς ὑπεξέϑετο τὴν Ἑλένην εἰς "Aguóvav, μίαν τῶν ᾿Δττικῶν πόλεων. παρα- κατέστησε δ᾽ αὐτῇ τὴν μητέρα Αἴθϑραν καὶ τῶν :0 ἄλλων φίλων τοὺς ἀρίστους, φύλακας τῆς παρϑένου. Πειρίϑου δὲ κρίναντος μνηστεῦσαι Φερσεφόνην καὶ 4 παρακαλοῦντος συναποδημῆσαι, τὸ μὲν πρῶτον ὃ Θησεὺς μετέπειϑεν ἀποτρέπων τῆς πράξεως αὐτὸν διὰ τὴν ἀσέβειαν' τοῦ δὲ Πειρίϑου βιαξομένου 35 συνηναγκάσϑη διὰ τοὺς ὅρκους ὁ Θησεὺς μετασχεῖν τῆς πράξεως. καὶ πέρας καταβάντων αὐτῶν εἰς τοὺς x«9' ἄδου τόπους, συνέβη διὰ τὴν ἀσέβειαν
6 οὖσαν Herllein, ἔχουσαν libri 11 τῷ δ᾽ ἑτέρῳ Reiske, τὸν δ᾽ ἕτερον cod. 14 οὗτος] αὐτὸς Π΄ 23 αὐτὸν ante ἀποτρέπων vulg. 927 καϑ᾽ didqv D
DriopoRvs I. 82
498 DIODORI SICULI
ἀμφοτέρους δεθῆναι, καὶ Θησέα μὲν ὕστερον διὰ τὴν Ἡρακλέους χάριν ἀπολυϑῆναι, Πειρίθουν δὲ διὰ τὴν ἀσέβειαν ἐν ἄδου διατελεῖν τιμωρίας αἰωνέου τυγχάνοντα᾽ ἔνιοι 0$ τῶν μυϑογράφων φασὶν ἀμ- δ φοτέρους μὴ τυχεῖν τοῦ νόστου. καϑ᾽ ὃν δὴ χρόνον δ λέγουσι τοὺς ἀδελφοὺς τῆς Ἑλένης 4ΔΙιοσκόρους στρατεύσαντας ἐπὶ τὴν ᾿ἀφιδναν καὶ τὴν πόλιν ἑλόντας ταύτην μὲν κατασκάψαι, τὴν δ᾽ Ἑλένην ἀπαγαγεῖν εἰς Δακεδαίμονα παρϑένον οὖσαν, καὶ μετ᾿ αὐτῆς δούλην τὴν μητέρα Θησέως 4ἴϑραν. 10 θά Ἡμεῖς δὲ περὶ τούτων ἀρκούντως εἰρηκότες τὰ περὶ τῶν ἑπτὰ ἐπὶ Θήβας ἱστορήσομεν, ἀναλαβόντες τὰς ἐξ ἀρχῆς αἰτίας τοῦ πολέμου. Μάιος ὃ Θηβῶν βασιλεὺς γήμας ἸΙοκάστην τὴν Κρέοντος, καὶ χρόνον ἱκανὸν mew ὥν, ἐπηρώτησε τὸν ϑεὸν περὶ τέκνων 15 γενέσεως. τῆς δὲ Πυϑίας δούσης χρησμὸν αὐτῷ μὴ συμφέρειν γενέσθαι τέκνα (τὸν γὰρ ἐξ αὐτοῦ τεκνωϑέντα παῖδα πατροκτόνον ἔσεσϑαι καὶ πᾶσαν τὴν οἰκίαν πληρώσειν μεγάλων ἀτυχημάτων), ἐπιλα-808 ϑόμενος τοῦ χρησμοῦ καὶ γεννήσας υἱόν, ἐξέϑηκε 30 τὸ βρέφος διαπερονήσας αὐτοῦ τὰ σφυρὰ σιδήρῳ" δι’ ἣν αἰτίαν Οἰδέπους ὕστερον ὠνομάσϑη. oí δ᾽ οἰκέται λαβόντες τὸ παιδίον ἐκϑεῖναι μὲν οὐκ ἠϑέ- ληόσαν, ἐδωρήσαντο δὲ τῇ Πολύβου γυναικί, οὐ δυναμένῃ γεννῆσαι παῖδας. μετὰ δὲ ταῦτα ἀνδρω- 36 ϑέντος τοῦ παιδός, ὁ μὲν Adiog ἔκρινεν ἐπερωτῆσαι τὸν ϑεὸν περὶ τοῦ βρέφους τοῦ ἐχτεθϑέντος, ὁ δὲ Οἰδίπους μαϑὼν παρά τινος τὴν καϑ᾽ ἑαυτὸν ὑπο-
ε9
5 μὴ del. Reiske 10 μετὰ ταύτης CF μητέρα om. D 24 οὐ) μὴ CF.
IV 63. 64. 65. 499
βολήν, ἐπεχείρησεν ἐπερωτῆσαι τὴν Πυϑίαν περὶ τῶν κατ᾽ ἀλήϑειαν γονέων. κατὰ δὲ τὴν Φωκέδα τούτων ἀλλήλοις ἀπαντησάντων, ὁ μὲν Δάιος ὑπερηφάνως ἐκχωρεῖν τῆς δδοῦ προσέταττεν, ὁ δ᾽ Οἰδίπους óo-
5 γισϑεὶς ἀπέχτεινε τὸν Adiov, ἀγνοῶν ὅτι πατὴρ ἦν αὐτοῦ. καϑ᾿ ὃν δὴ χρόνον μυϑολογοῦσι σφίγγα, 3 δίμορφον ϑηρίον, παραγενομένην εἰς τὰς Θήβας αἴνιγμα προτιϑέναι τῷ δυναμένῳ λῦσαι, καὶ πολ- λοὺς ὑπ’ αὐτῆς Óv ἀπορίαν ἀναιρεῖσθαι. προτιϑε-
10 μένου δὲ ἐπάϑλου φιλανθρώπου τῷ λύσαντι γαμεῖν τὴν ᾿Ιοχάστην καὶ βασιλεύειν τῶν Θηβῶν, ἄλλον μὲν μηδένα δύνασθαι γνῶναι τὸ προτεϑειμένον, μόνον δὲ Οἰδίπουν λῦσαι τὸ αἴνιγμα. ἦν δὲ τὸ προτεϑὲν ὑπὸ τῆς σφιγγός, τί ἐστι τὸ αὐτὸ δίπουν,
15 τρίπουν, τετράπουν. ἀπορουμένων δὲ τῶν ἄλλων 4 ὁ Οἰδίπους ἀπεφήνατο ἄνϑρωπον εἷναι τὸ προβλη- Oév: νήπιον μὲν γὰρ αὐτὸν ὑπάρχοντα τετράπουν εἶναι, αὐξήσαντα δὲ δίπουν, γηράδαντα δὲ τρίπουν, βακτηρίᾳ χρώμενον διὰ τὴν ἀσϑένειαν. ἐνταῦϑα
:0 τὴν μὲν σφίγγα κατὰ τὸν μυϑολογούμενον χρησμὸν ἑαυτὴν κατακρημνίδσαι, τὸν δ᾽ Οἰδίπουν γήμαντα τὴν ἀγνοουμένην ὑφ᾽ ἑαυτοῦ μητέρα γεννῆσαι δύο μὲν υἱοὺς τεοκλέα καὶ Πολυνείκην, δύο δὲ ϑυγα- τέρας ᾿Δντιγόνην καὶ ᾿Ισμήνην. τῶν δ᾽ υἱῶν ἀνδρω- 65
35 ϑέντων, καὶ τῶν περὶ τὴν οἰκίαν ἀσεβημάτων yvo- σϑέντων, τὸν μὲν Οἰδίπουν ὑπὸ τῶν υἱῶν ἔνδον μένειν ἀναγκασϑῆναι διὰ τὴν αἰσχύνην, τοὺς δὲ
10 ἐπάϑλου om. Ὁ 12 προτεϑειμένον -- ἦν δὲ om. D 15 τρίπουν] καὶ add. vulg. 23 μὲν δύο D σολυνίκην CD (αὖ infra). 828
δ00 DIODORI SICULI
νεανίσκους παραλαβόντας τὴν ἀρχὴν ὁμολογίας O&- σϑαι πρὸς ἀλλήλους παρ᾽ ἐνιαυτὸν ἄρχειν. πρεσβυ- τέρου δ᾽ ὄντος ᾿Ετεοκλέους, τοῦτον πρῶτον ἄρξαι, καὶ διελθόντος τοῦ χρόνου μὴ βούλεσϑαι παραδι- 4 δόναι τὴν βασιλείαν. τὸν δὲ Πολυνείκην κατὰ τὰς 5 ὁμολογίας ἀπαιτεῖν τὴν ἀρχήν᾽ τοῦ δ᾽ ἀδελφοῦ μὴ ὑπακούοντος φυγεῖν εἰς ΄Αργος πρὸς Ógaovov τὸν βασιλέβ.υΌἩ καϑ᾿ ὃν δὴ χρόνον φασὶ Τυδέα τὸν Οἰνέως ἐν Καλυδῶνι τοὺς ἀνεψιοὺς ἀνελόντα ᾿4λκά- ϑουν καὶ Δυκωπέα φυγεῖν ἐκ τῆς Αἰτωλίας εἰς 809 8 "4oyog. “Ἄδραστον δ᾽ ἀμφοτέρους ὑποδεξάμενον φιλο- 1) φρόνως κατά τι λόγιον συνοιχίσαι τὰς ϑυγατέρας αὐτοῖς, ᾿Δργείαν μὲν Πολυνείκει, Ζ]ηιπύλην δὲ Τυδεὶ. εὐδοκιμούντων ὃὲ τῶν νεανίσκων καὶ μεγάλης ἀπο- δοχῆς ὑπὸ τοῦ βασιλέως τυγχανόντων, φασὶ τὸν 1.5 “δραστον χαριξόμενον αὐτοῖς ἐπαγγείλασϑαι κατά- 4 ἕξειν ἀμφοτέρους εἰς τὰς πατρέδας. κρίναντος δ᾽ αὐτοῦ πρῶτον καταγαγεῖν τὸν Πολυνείκην, ἄγγελον εἰς τὰς Θήβας ἀποστεῖλαι Τυδέα πρὸς ᾿Ετεοκλέα περὶ τῆς καϑόδου. ἐνταῦϑά φασι τὸν μὲν Τυδέα ἐνε- 90 δρευϑέντα κατὰ τὴν δδὸν ὑπὸ ᾿Ετεοκλέους πεντή- κοντα ἀνδράσιν ἅπαντας ἀνελεῖν καὶ παραδόξως εἰς τὸ "4oyog διασωθῆναι, τὸν δ᾽ Ἄδραστον πυϑόμενον τὰ συμβάντα παρασκευάσασθαι τὰ πρὸς τὴν στρα- τείαν, πείσαντα μετασχεῖν τοῦ πολέμου Καπανέα τε 25 καὶ ᾿Ιππομέδοντα καὶ Παρϑενοπαῖον τὸν ᾿Δταλάντης ὅ τῆς Σχοινέως. τοὺς δὲ περὶ τὸν Πολυνείκην ἐπι-
1 ὁμολογίας post ἀλλήζους D 11 φιλοφρόνως vzoó. vulg. 15 ὑπὸ E, ἀπὸ D, παρὰ CF 16 κατάγειν D 18 κατάγειν D εἰς vag 0. om. Il 22 ἄνδρας (om. ἅπαν- τας) Ὁ
IV 65. 501
βαλέσϑαι πείθειν ᾿Δἀμφιάραον τὸν μάντιν συστρα- τεύειν αὐτοῖς ἐπὶ τὰς Θήβας" τοῦ δὲ προγινώσκοντος ὡς ἀπολεῖται συστρατεύσας αὐτοῖς, καὶ διὰ τοῦτο μὴ συγχωροῦντος, Πολυνεέκην φασὶ τὸν χρυσοῦν 5 ὅρμον, ὃν ᾿ἀφροδίτην μυϑολογοῦσιν "Aouovía δω- ρήσασϑαι, δοῦναι τῇ γυναικὶ τῇ ᾿ἀμφιαράου, ὅπως τὸν ἄνδρα πείσῃ συμμαχῆσαι. καϑ᾽ ὃν δὴ χρόνον ᾿Αμφιαράου πρὸς "Ἄδραστον στασιάξοντος περὶ τῆς βασιλείας, ὁμολογέας ϑέσϑαι πρὸς ἀλλήλους, καϑ' 10 ὃς ἐπέτρεπον κρῖναν περὶ τῶν ἀμφισβητουμένων Ἐριφύλην, γυναῖχα μὲν οὖσαν ᾿Δμφιαράου, ἀδελ- φὴν δ᾽ ᾿δράστου. τῆς δὲ τὸ νίκημα περιϑείδης ᾿Αδράστῳ καὶ περὶ τῆς ἐπὶ Θήβας στρατείας ἀπο- φηναμένης δεῖν στρατεύειν, ὁ μὲν ᾿Δἀμφιάραος δόξας 15 ὑπὸ τῆς γυναικὸς προδεδόσϑαι συστρατεύσειν μὲν ὡμολόγησεν, ἐντολὰς δὲ ἔδωκεν ᾿Δλκμαίωνι τῷ υἱῷ μετὰ τὴν ἑἕξαυτοῦ τελευτὴν ἀνελεῖν τὴν ᾿Εριφύλην. οὗτος μὲν οὖν ὕστερον κατὰ τὰς τοῦ πατρὸς ἐντολὰς ἀνεῖλε τὴν μητέρα, καὶ διὰ τὴν συνείδησιν τοῦ 80 μύσους εἰς μανίαν περιέστη᾽ οἱ δὲ περὶ τὸν "40ga- ὅτον καὶ Πολυνείκην καὶ Τυδέα προσλαβόμενοι τέτταρας ἡγεμόνας, ᾿Αἀμφιάραόν vs καὶ Καπανέα καὶ ᾿Ιππομέδοντα, ἔτι δὲ Παρϑενοπαῖον τὸν ᾿Δταλάντης τῆς Σχοινέως, ἐστράτευσαν ἐπὶ τὰς Θήβας, ἔχοντες 25 δύναμιν ἀξιόλογον. μετὰ δὲ ταῦτα ᾿Ετεοκλῆς μὲν καὶ Πολυνείκης ἀλλήλους ἀνεῖλον, Καπανεὺς δὲ
8 ὧς] διὰ τῆς μαντικῆς ὡς vulg. διὰ τούτου D 6 ᾿ἀφροδίτην] 495»a» ΠῈ 6 τῇ] τοῦ C, om. F 9 βασι- λείας] στρατείας Cobet 1 συστρατεῦσαι codices 17 τὴν 'Ee. ἀνελεῖν vulg. 22 τὲ καὶ D, καὶ C, om. cet.
e
e3
Qo
502 DIODORI SICULI
βιαξόμενος καὶ διὰ κλίμακος ἀναβαίνων ἐπὶ τὸ τεῖχος ἐτελεύτησεν, ᾿Ζμφιάραος δὲ χανούδης τῆς γῆς ἐμπεσὼν εἰς τὸ χάσμα μετὰ τοῦ ἅρματος ἄφαντος 810
9 ἐγένετο. ὁμοίως δὲ καὶ τῶν ἄλλων ἡγεμόνων ἀπολο- μένων πλὴν ᾿Αδράστου, καὶ πολλῶν στρατιωτῶν 5 πεσόντων, oí μὲν Θηβαῖοι τὴν ἀναίρεσιν τῶν νεκρῶν οὐ συνεχώρησαν, ὃ δ᾽ “Ἄδραστος καταλιπὼν ἀτάφους τοὺς τετελευτηκότας ἐπανῆλϑεν εἰς “Ἄργος. ἀτάφων Ó0à μενόντων τῶν ὑπὸ τὴν Καδμείαν πεπτωχότων σωμάτων, καὶ μηδενὸς τολμῶντος ϑάπτειν, ᾿4ϑη- 10 ναῖοι διαφέροντες τῶν ἄλλων χρηστότητι πάντας τοὺς ὑπὸ τὴν Καδμείαν πεπτωκότας ἔϑαψαν.
66 Οἱ μὲν οὖν ἑπτὰ ἐπὶ Θήβας τοιοῦτον τὸ πέρας ἔσχον. οἱ ὃὲ τούτων παῖδες. ἐπίγονοι δ᾽ ὀνομα- σϑέντες, τὸν τῶν πατέρων ϑάνατον ἐπεξιόντες 15 ἔγνωσαν στρατεύειν κοινῇ ἐπὶ τὰς Θήβας, λαβόντες χρησμὸν παρ᾽ ᾿Δπόλλωνος πολεμεῖν τὴν προειρη- μένην πόλιν στρατηγὸν ἔχοντας ᾿Δλχμαίωνα τὸν
2 ᾿Αμφιαράου. ὁ δ᾽ ᾿Δλκμαίων αἱρεθεὶς ὑπ’ αὐτῶν στρατηγὸς ἐπηρώτησε τὸν ϑεὸν περὶ τῆς ἐπὶ τὰς 30 Θήβας στρατείας καὶ περὶ τῆς ᾿Εριφύλης τῆς μητρὸς
8 κολάσεως. τοῦ δ᾽ ᾿4πόλλωνος χρήσαντος ἀμφότερα τὰ προειρημένα πρᾶξαι διὰ τὸ μὴ μόνον τὸν χρυδοῦν ὕρμον δέξασϑαι κατὰ τῆς ἀπωλείας τοῦ πατρός, ἀλλὰ καὶ πέπλον λαβεῖν αὐτὴν κατὰ τῆς τοῦ υἱοῦ 35 τελευτῆς ᾿Αἀφροδίτης γάρ, ὥς φασι, τὸ παλαιὸν
1 ἐπὶ τὸ τεῖχος ἀναβαίνων vulg. ὃ καταπεσόν- vo» II ἀπολιπὼν II 18 τοιοῦτον] τῆς στρατείας add. CF 140 om. F 16 λαβόντες] δὲ add. D; £Aa- gov δὲ II.
IV 65. 66. 503
δωρησαμένης “Αρμονίᾳ τῇ Κάδμου τόν vs ὕρμον καὶ πέπλον, ἀμφότερα ταῦτα προσδέξασϑαι τὴν Ἐριφύλην, τὸν μὲν ὕρμον παρὰ Πολυνείκους λα- βοῦσαν, τὸν δὲ πέπλον παρὰ τοῦ υἱοῦ τοῦ Πολυ-
5 νείκους Θερσάνδρου, ὅπως πείδῃ τὸν υἱὸν στρατεύειν ἐπὶ τὰς Θήβας" ὁ δ᾽ οὖν ᾿Δλκμαίων οὐ μόνον ἀϑροί- ὅας ἐξ ἄργους στρατιώτας, ἀλλὰ καὶ ἐκ τῶν πλησίον πόλεων, ἀξιολόγῳ δυνάμει ἐστράτευσεν ἐπὶ τὰς Θή- βας. ἀντιταχϑέντων δὲ τῶν Θηβαίων ἐγένετο μάχη 10 χαρτερά, καϑ᾽ ἣν ἐνίκησαν ol περὶ τὸν ᾿λκμαίωνα" οἱ δὲ Θηβαῖοι λειφϑέντες τῇ μάχῃ καὶ πολλοὺς τῶν πολιτῶν ἀποβαλόντες συνετρίβησαν ταῖς ἐλπίσιν. οὐκ ὄντες δ᾽ ἀξιόμαχοι σύμβουλον ἔλαβον Τειρεσίαν τὸν μάντιν, ὃς ἐκέλευσε φυγεῖν ἐκ τῆς πόλεωρ" 15 μόνως γὰρ οὕτω σωϑήσεσϑαι. οἱ μὲν οὖν Καδμεῖοι κατὰ τὴν τοῦ μάντεως ὑποϑήκην ἐξέλιπον τὴν πόλιν, καὶ νυχτὸς συνέφυγον εἴς τι χωρίον τῆς Βοιωτίας δ11ὀνομαξόμενον Τιλφωσσαῖον. ἔπευϑ'᾽ ol μὲν ἐπίγονοι τὴν πόλιν ἑλόντες διήρπασαν, καὶ τῆς Τειρεσίου 30 ϑυγατρὸς Ζάφνης ἐγκρατεῖς γενόμενοι ταύτην ἀν- ἔϑεσαν εἰς ΖΙελφοὺς κατά τινα εὐχὴν ἀκροϑίνιον τῷ ϑεῷ. αὕτη δὲ τὴν μαντικὴν οὐχ ἧττον τοῦ πατρὸς εἰδυῖα, πολὺ μᾶλλον ἐν τοῖς Ζ]ελφοῖς δια- τρίψασα τὴν τέχνην ἐπηύξησε᾽ φύσει δὲ ϑαυμαστῇ 36 χεχορηγημένη χρησμοὺς ἔγραψε παντοδαπούς, διαφό- ρους ταῖς κατασχευαῖς᾽ παρ᾽ ἧς φασι καὶ τὸν ποιη-
7 πλησίων vulg. 18 ἔλαβον] τῇ μάχῃ add. D 17 συνέφυγον] οὔσης ἔφυγον D 18 Τιλφωσαῖον C, Τιλφω- σόν F 19 ἑλόντες om. Ὁ — 20 ταύτην E, ταύτην uiv cet.
29 τοῦ πατρὸς οὐκ ἧττον CF 28 διατρίψασα om. D 26 χρησμοὺς] καὶ χρησμοὺς D.
4
b
6
504 DIODORI SICULI
τὴν Ὅμηρον πολλὰ τῶν ἐπῶν σφετερισάμενον xo- σμῆσαι τὴν ἰδίαν ποίησιν. ἐνθεαξζούσης δ᾽ αὐτῆς πολλάχις καὶ χρησμοὺς ἀποφαινομένης, φασὶν ἐπι- κληϑῆναι Σίβυλλαν" τὸ γὰρ ἐνθεάξειν κατὰ γλῶτταν 61 ὑπάρχειν σιβυλλαίνειν. ol δ᾽ ἐπίγονοι τὴν στρατϑίαν 5 ἐπιφανῆ πεποιημένοι μετὰ πολλῶν λαφύρων ἀν- ἐχκαμψαν εἰς τὰς πατρίδας. τῶν δὲ Καδμείων τῶν συμφυγόντων εἰς τὸ Τιλφωσσαῖον Τειρεσίας μὲν ἐτελεύτησεν, ὃν ϑάψαντες λαμπρῶς οἱ Καὸδμεῖοι τιμαῖς ἰσοϑέοις ἐτέμησαν" αὐτοὶ δὲ μεταναστάντες 1 ἐκ τῆς πόλεως ᾿ἐπὶ ΖΙωριεῖς ἐστράτευσαν, καὶ μάχῃ νικήσαντες τοὺς ἐγχωρίους ἐκείνους μὲν ἐξέβαλον ἐκ τῶν πατρίδων, αὐτοὶ δ᾽ ἐπί τινας χρόνους κατ- οἰκήσαντες. ol μὲν ἐν αὐτῇ κατέμειναν, oí δ᾽ ἐπαν- ἤλϑον εἰς τὰς Θήβας, Κρέοντος τοῦ Μενοικέως 15 βασιλεύοντος. οἱ δ᾽ ἐκ τῶν πατρίδων ἐξελαϑέντες ὕστερόν τισι χρόνοις κατῆλϑον εἰς τὴν ΖΙωρίδα καὶ κατῴκησαν ἐν ᾿Ερινεῷ καὶ Κυτινίῳ καὶ Bou.
9 Πρὸ δὲ τούτων τῶν χρόνων Βοιωτὸς ὁ "Ἄρνης καὶ Ποσειδῶνος καταντήσας εἰς τὴν τότε μὲν Αἰολίδα, 50 νῦν δὲ Θετταλίαν καλουμένην, τοὺς μεϑ᾽ ἑαυτοῦ Βοιωτοὺς ὠνόμασε. περὶ δὲ τῶν Αἰολέων τούτων ἀναγκαῖον προσαναδραμόντας τοῖς χρόνοις τὰ κατὰ
8 μέρος ἐκθέσθαι. ἐν τοῖς ἔμπροσϑεν χρόνοις τῶν AióAov τοῦ Ἕλληνος τοῦ 4ευχαλίωνος υἱῶν οἱ μὲν $5 ἄλλοι κατῴκησαν ἐν τοῖς προειρημένοις τόποιρ, M- μας δὲ μείνας ἐβασίλευσε τῆς Αἰολίδος. ΜΜίμαντος
ὅ ὑπάρχει D σιβύλλαν εἶναι C, σιβυλλιᾶν Wess. 8 τιλφώσσιον Ὁ 14 ἐν αὐτῇ] ἐνταῦϑα Hertlein 16 Θή- Bec] Αϑήνας Ὁ 18 βοιωι D, Βοιωτοῖς C, Εὐβοίᾳ F.
IV 66. 67. 505
δὲ ᾿ππότης γενόμενος ἐκ MeAavínzwqo ἑτέκνωδεν «ἰόλον᾽ τούτου δ᾽ ἔάρνη γενομένη ϑυγάτηρ Βοιωτὸν ἐχ Ποσειδῶνος ἐγέννησεν. Αἰόλος δ᾽ ἀπιστῶν & 4 Ποσειδῶνι ἐμίγη καὶ τῇ φϑορᾷ μεμφόμενος, παρ- 312 ἔδωκε τὴν "4ovqv Μεταποντίῳ ξένῳ κατὰ τύχην 6 παρεπιδημοῦντι, προστάξας ἀπάγειν εἰς Μεταπόν- τιον. τούτου δὲ πράξαντος τὸ προσταχϑέν, ἡ Ἄρνη τρεφομένη ἐν Μεταποντίῳ ἐγέννησεν Αἰόλον καὶ Βοιωτόν, o)c ὁ ΜΜεταπόντιος, ἄπαις ὥν, κατά τινα 10 χρησμὸν υἱοποιήσατο. οὗτοι δ᾽ ἀνδρωθέντες, στά- 5 σεως γενομένης ἐν τῷ Μεταποντίῳ, βίᾳ κατέσχον τὴν βασιλείαν. ὕστερον δὲ τῆς ΄ἄρνης διενεχϑείδσης πρὸς Αὐτολύτην τὴν γυναῖκα τοῦ Μεταποντίου, βοηϑοῦντες τῇ μητρὶ τὴν Αὐτολύτην ἀνεῖλον. δεινῶς
15 δὲ φέροντος τοῦ Μεταποντίου τὸ συμβεβηκός, πλοῖα παρασκευασάμενοι καὶ τὴν ᾿ἄρνην ἀναλαβόντες ἐξ- ἐπλευδόαν μετὰ πολλῶν φίλων. Δἰόλος μὲν οὖν τὰς ἐν τῷ Τυρρηνικῷ πελάγει καλουμένας ἀπ᾿ αὐτοῦ νήσους “Αἰολίδας κατέσχε, καὶ πόλιν ἔκτισε τὴν ὀνο- 20 μαξομένην [ἀπ᾽ αὐτοῦ] Διπάραν᾽ Βοιωτὸς δὲ πλεύδας πρὸς Αἰόλον τὸν τῆς Ἄρνης πατέρα, καὶ τεκνωϑ εὶς ὑπ᾽ αὐτοῦ, παρέλαβε τῆς Αἰολέδος τὴν βασιλείαν" καὶ τὴν μὲν χώραν ἀπὸ τῆς μητρὸς ovqv, τοὺς 05 λαοὺς ἀφ᾽ ἑαυτοῦ Βοιωτοὺς ὠνόμασε. Βοιωτοῦ 36 δὲ Ἵτωνος γενόμενος ἑτέκνωσεν υἱοὺς τέτταρας,
2 ϑυγάτηρ γενομένη vulg. Βοιωτὸν ἐκ Ποσειδῶνος ἐγέννησεν] Ποσειδῶνι μιγεῖσα ἔγκυος ἐγένετο (Αἴολος — ἐμίγη om.) 8 ei] εἰ τῷ vulg. 6 ἀπαγαγεῖν II 10 υἱοὺς ἐποιήσατο D 14 βοηθοῦντες — 15 συμβεβηκός om. D 19 Αἰολέδας νήσους vulg. 250 ἀπ᾽ αὐτοῦ del. Eich.,, ὑπ᾽ αὐτοῦ Wess. (cf. V 7, 5) 922 ὑπ᾽ αὐτοῦ om. II.
68
2
e
506 DIODOHRI SICULI
᾿“πκππάλκιμον καὶ ᾿Ἡλεκτρύωνα, ἔτι δ᾽ ᾿ἀρχίλυχον καὶ
᾿Δλεγήνορα. τούτων δ᾽ ἹἹππάλκιμος μὲν ἐγέννησε Πηνέλεων, ᾿Ηλεκτρύων ὃὲ Μήιτον, ᾿“λεγήνωρ δὲ Κλονίον, Aoy(Avxog δὲ Προϑοήνορα καὶ ᾿ἀρκεσίλαον τοὺς ἐπὶ Τροίαν στρατευδαμένους ἡγεμόνας τῶν ὁ ἁπάντων Βοιωτῶν.
Τούτων δ᾽ ἡμῖν διευκρινημένων, πειρασόμεϑα διελϑεῖν περὶ Σαλμωνέως καὶ Τυροῦς καὶ τῶν ἀπο- γόνων ἕως Νέστορος τοῦ στρατεύσαντος ἐπὶ Τροίαν. Σαλμωνεὺς γὰρ ἦν υἱὸς Αἰόλου τοῦ Ἕλληνος τοῦ 1 Δευκαλίωνος" οὗτος δ᾽ ἐκ τῆς Αἰολίδος ὁρμηϑεὶς μετὰ πλειόνων Αἰολέων ᾧκισε τῆς Ἠλείας παρὰ τὸν ᾿Δλφειὸν ποταμὸν πόλιν καὶ ἐκάλεσεν ἀφ᾽ ἑαυτοῦ Σαλμωνίαν. γήμας δ᾽ ᾿Αλκιδίκην τὴν ᾿4λέου ἐγέν- γηδε ϑυγατέρα τὴν προδαγορευϑεῖσαν Τυρώ, κάλλει 15 διαφέρουσαν. τῆς δὲ γυναικὸς ᾿Αλκιδίκης ἀποϑανού- 64e ἐπέγημε τὴν ὀνομαξομένην Σιδηρώ" αὕτη ὃὲ χαλεπῶς διετέθη πρὸς τὴν Τυρώ, ὡς ἂν μητρυιά. 818 μετὰ δὲ ταῦτα Σαλμωνεύς, ὑβριστὴς ὧν καὶ ἀσεβής, ὑπὸ μὲν τῶν ὑποτεταγμένων ἐμισήϑη, ὑπὸ δὲ zig 30 διὰ τὴν ἀσέβειαν ἐκεραυνώϑη. τῇ δὲ Τυροῖ, παρ--᾿ ϑένῳ κατ᾽ ἐκείνους τοὺς χρόνους οὔσῃ, Ποσειδῶν μιγεὶς παῖδας ἐγέννησε Πελίαν καὶ Νηλέα. ἡ δὲ Τυρὼ συνοικήσασα Κρηϑεῖ ἐτέκνωσεν ᾿Δμυϑάονα καὶ Φέρητα καὶ Αἴσονα. Κρηϑέως δὲ τελευτήσαν-- 36 τος ἐστασίασαν περὶ τῆς βασιλείας Πελίας τε καὶ
1 Ἱππόδαμον D 2 Ἱππόδαμος 4 προϑεήνορα ES Ὁ) D 9 ἐπὶ] ἐπὶ τὴν vulg. 10 γὰρ om. vulg. 12 d«goe vulg. 18 πόλιν καὶ ἐκάλεσεν Revue MN τον
Ῥ. 290, καὶ πόλιν ἔκτισεν libri 14 ἀλμωνίαν Ὁ 17 σιδη- Qa (er. v) D, σιϑηροῦν O, ἀδηρὰ F — 98 παῖδας om. II.
IV 67. 68. 5O'l
Νηλεύς" τούτων δὲ Πελίας μὲν Ιωλκοῦ καὶ τῶν πλησίον χωρίων ἐβασίλευσε, Νηλεὺς δὲ παραλαβὼν Μελάμποδα καὶ Βίαντα τοὺς ᾿ἀμυϑάονος καὶ ᾿4γλαΐας υἱοὺς καί τινας ἄλλους τῶν ᾿Δἀχαιῶν [καὶ] Φϑιωτῶν δ καὶ τῶν Αἰολέων ἐστράτευσεν εἰς Πελοπόννησον. καὶ Μελάμπους μὲν μάντις ὧν τὰς ᾿Δργείας γυναῖκας μανείδας διὰ τὴν Ζιονύδου μῆνιν ἐϑεράπευδεν, ἀντὶ δὲ ταύτης τῆς εὐεργεσίας χάριν ἔλαβε παρὰ τοῦ βασιλέως τῶν ᾿Αργείων ᾿Δἀναξαγόρου τοῦ Μεγα- 10 πένϑους τὰ δύο μέρη τῆς βασιλεέας᾽ κατοικήσας δ᾽ ἐν “Ἄργει κοινὴν ἐποιήδατο τὴν βασιλείαν Βίαντι τῷ ἀδελφῷ. γήμας δὲ ᾿Ιφιάνειραν τὴν Μεγαπένϑους ἐτέκνωσεν Avtupávqv καὶ ΜΜαντώ, ἔτι δὲ Βίαντα καὶ Ilgovóqv: ᾿Αντιφάτου δὲ καὶ Ζευξίππης τῆς Ἵππο- 15 κόωντος Οἰκχλῆς καὶ ᾿ἀμφάλκης ὑπῆρξαν, Οἰκλέους ὃὲ xol Ὑπερμνήστρας τῆς Θεσπίου ᾿ἸΙφιάνειρα καὶ Πολύβοια καὶ "4ugwuigaog ἐγένοντο. Μελάμπους μὲν οὖν καὶ Βίας καὶ οἵ ἀπ᾿ ἐκείνων οὕτω τῆς ἐν Ἄργει βασιλείας μετέσχον, Νηλεὺς δὲ μετὰ τῶν 30 συνακολουϑηδσάντων παραγενόμενος εἰς Μεσσήνην πόλιν ἔχτισε Πύλον, δόντων αὐτῷ τῶν ἐγχωρίων. ταύτης δὲ βασιλεύων καὶ γήμας Χλῶριν τὴν 4u- φίονος τοῦ Θηβαίου, παῖδας ἐγέννησε δώδεκα, ὧν ἦν πρεσβύτατος μὲν Περικλύμενος, νεώτατος δὲ 286 Νέστωρ ὁ ἐπὶ Τροίαν στρατεύσας. Περὶ μὲν οὖν τῶν Νέστορος προγόνων ἀρκε- 2 πλησίον χωρῶν CF, πλησιοχώρων E Νηλεὺς δὲ παραλαβὼν scripsi. παραλαβὼν δὲ Νηλεὺς À, παραλαβὼν δὲ ceteri 8. 4yAaíqg CD — 4 καὶ del. Hertlein 6 4ereías]
ἐν Ἄργει ΠπΠ — 18 Βίέαντα)] Ἄβαντα Palmer 1 ἐοκλῆς κα ἀἁμαλκῆς Ὁ — ioxiéovg D 16 Θεστέου Palmer.
508 DIODORI SICULI
δσϑησόμεϑα τοῖς ῥηθεῖσι, στοχαξόμενοι τῆς συμ-
69 μετρίας. περὶ δὲ [τῶν] “απιϑῶν καὶ Κενταύρων
r2
e
ἐν μέρει διέξιμεν. ἸὩκεανοῦ καὶ Τηϑύος κατὰ τοὺς μύθους παῖδες ἐγένοντο πλείους ποταμῶν ἐπώνυμοι, ἐν οἷς καὶ Πηνειός, ἀφ᾽ οὗ συνέβη τὸν ἐν Θετταλίᾳ 814 Πηνειὸν ὀνομασϑῆναι. οὗτος δὲ μιγεὶς νύμφῃ τῇ 5 προσαγορευομένῃ Κρεούσῃ καῖδας ἐγέννησεν Ὑψέα καὶ Στίλβην, ἧ μιγεὶς AxóAAov Μαπίϑην καὶ Κέν- ταυρον ἐγέννησε. καὶ τούτων Δαπίϑης μὲν κατοικῶν περὶ τὸν Πηνειὸν ποταμὸν ἐβασίλευσε τῶν τόπων 1 τούτων, γήμας δὲ Ὀρσινόμην τὴν Εὐρυνόμου ἐγέν- νηδεν υἱοὺς δύο, Φόρβαντα καὶ Περέφαντα. οὗτοι μὲν οὖν ἐνταῦϑα ἐβασίλευσαν, ol δὲ σύμπαντες λαοὶ ἀπὸ “απίϑου “απίϑαι προσηγορεύθησαν. τῶν δ᾽ υἱῶν τῶν Μ“απέθου Φόρβας μὲν εἰς Ὥλενον παρ- 15 ἤλϑεν, ἐξ ἧς μεταπεμψάμενος αὐτὸν ᾿4λέκτωρ ὃ τῆς ᾿Ηλείας βασιλεὺς βοηϑόν, φοβούμενος τὴν Πέλοπος δυναστείαν, τῆς ἐν Ἤλιδι βασιλείας μετέδωκεν" ἐκ 0à Φόρβαντος ὑπῆρξαν υἱοὶ δύο, “ἰγεὺς καὶ “Ἄκτωρ, of τὴν Ἠλείων βασιλείαν παραλαβόντες. ὃ δ᾽ ἕτερος 19 τῶν “απίϑου παίδων Περίφας γήμας ᾿Αστυάγυιαν τὴν Ὑψέως ἐγέννησεν ὀκτὼ παῖδας, ὧν ἦν πρεσβύ- τατος ᾿Αντίων, ὃς μιγεὶς Περιμήλᾳ τῇ ᾿Αμυϑάονος ἐγέννησεν ἸΙξίονα. οὗτος δ᾽, ὥς φασιν, ὑποσχόμενος ἕδνα πολλὰ δώσειν ᾿Ηϊονεῖ ἔγημε τὴν 'Hiovéog 35
4 ϑυγατέρα “αν, ἐξ ἧς ἐγέννησε Πειρίθουν. ἔπειϑ᾽
ὁ μὲν Ἰξίων οὐκ ἀπέδωκε τὰ ἕδνα τῇ γυναικί, ὃ
2 τῶν om. DM 11 εὐρυνόην τὴν ἀρσινόου Ὁ 1ὅ δ᾽ υἱῶν] υἱῶν δὲ vulg. 21 ᾿ἀστυάγειαν CF 26 Ἠσιονεῖ codices (ut infra), 4ηιονεὶ Cobet 26 δεῖαν D 27 τῇ
IV 69. 70. 509
δ᾽ 'Hiovsüg τὰς ἵππους ἀντὶ τούτων ἠνεχύρασεν. ὁ δ᾽ Ἰξίων τὸν Ἠϊονέα μετεπέμψατο ἐπαγγελλόμενος πάντα ὑπακούδεσϑαι, καὶ τὸν ᾿ΗΙονέα παραγενόμενον ἔβαλεν εἰς βόϑρον πυρὸς μεστόν. διὰ δὲ τὸ μέγεϑος 5 τῆς παρανομίας μηδένα βούλεσϑαι καϑᾶραι τὸν φόνον. τέλος δ᾽ ὑπὸ τοῦ Ζιὸς κατὰ τοὺς μύϑους ἁγνισϑείς, ἠράσϑη μὲν τῆς Ἥρας καὶ κατετόλμηδεν ὑπὲρ συνουσίας λόγους ποιεῖσϑαι. ἔπειτα τὸν μὲν 6 Ζία εἴδωλον ποιήσαντα τῆς Ἥρας νεφέλην ἐξαπο- 10 στεῖλαι, τὸν δὲ Ἰξίονα τῇ νεφέλῃ μιγέντα γεννῆσαι τοὺς ὀνομαζομένους Κενταύρους ἀνϑρωποφυεῖς. τέλος δὲ μυϑολογοῦσι τὸν ᾿Ιξίονα διὰ τὸ μέγεϑος τῶν ἡμαρτημένων ὑπὸ zig εἰς τροχὺν ἐνδεϑῆναι, καὶ τελευτήσαντα τὴν τιμωρίαν ἔχειν αἰώνιον. τοὺς 10 15 δὲ Κενταύρους τινὲς μέν φασιν ἐν τῷ Πηλίῳ τρα- φῆναι ὑπὸ Νυμφῶν, ἀνδρωϑέντας δὲ καὶ μιγένταρ ἵπποις ϑηλείαις γεννῆσαι vovg ὀνομαξομένους διφυεῖς Ἱπποκενταύρους᾽ τινὲς δὲ λέγουσι τοὺς ἐκ Νεφέλης καὶ ᾿Ιξίονος γεννηϑέντας Κενταύρους πρώτους (x- 30 πεύειν ἐπιχειρήσαντας ᾿Ιπποχενταύρους ὠνομάσϑαι καὶ εἰς πλάσμα μύϑου καταταχϑῆναι ὡς διφυεῖς ὄντας. φασὶ δὲ τούτους ὡς συγγενεῖς ὑπάρχοντας ἃ ἀπαιτῆσαι τὸν Πειρέύϑουν τὸ μέρος τῆς πατρῴας 816 ἀρχῆρ᾽ οὐκ ἀποδιδόντος δὲ τοῦ Πειρίϑου πόλεμον 25 ἐξενεγκεῖν πρὸς αὐτόν τε καὶ τοὺς Μαπέϑας. ὕστε- s gov δὲ διαλυϑέντων αὐτῶν Πειρίϑους μὲν γήμας ᾿Ιπποδάμειαν τὴν Βούτου, καὶ καλέσαντος εἰς τοὺς
γυναικὶ del. Cobet 2 ἐπαγγελλόμενος πάντα om. D 8 ἐπα- κούσεσθαι D ὅ βούλεσθαι] δύνασθαι C 21 καταχϑῆναι TI 27 τὴν] τοῦ vulg. Βούτου Palmer, βύστου codices.
4
11
to
510 DIODORI SICULI
γάμους τόν τε Θησέα xal τοὺς Κενταύρους, φασὶ μεϑυσϑέντας ἐπιβαλέσϑαι ταῖς κεκλημέναις γυναιξὶ καὶ βίᾳ μίσγεσϑαι, διὰ δὲ τὴν παρανομίαν τόν τε Θησέα καὶ τοὺς “απέϑας παροξυνϑέντας οὐκ ÓAC γους μὲν ἀνελεῖν, τοὺς δὲ λοιποὺς ἐκβαλεῖν ἐκ τῆς ὁ πόλεως. διὰ δὲ ταύτην τὴν αἰτίαν τῶν Κενταύρων πανδημεὶ στρατευδάντων ἐπὶ τοὺς “απίϑας καὶ πολ- λοὺς ἀνελόντων, τοὺς ὑπολειφϑέντας φυγεῖν εἰς Φολόην τῆς ᾿ἀρκαδίας, τέλος δ᾽ εἰς Μαλέαν ἐχπε- δόντας ἐνταῦϑα κατοικῆσαι. τοὺς δὲ Κενταύρους 1 μδτεωρισϑέντας τοῖς προτερήμασι, καὶ ὁρμωμένους ἐκ τῆς Φολόης, λήξεσϑαι τοὺς παριόντας τῶν 'EA- λήνων καὶ πολλοὺς τῶν περιοίκων ἀναιρεῖν.
Τούτων δ᾽ ἡμῖν διευκρινημένων πειραδόμεϑα διελθεῖν περὶ ᾿“δκληπιοῦ καὶ τῶν ἀπογόνων αὐτοῦ. 15 μυϑολογοῦσι τοίνυν ᾿Ασκληπιὸν ᾿Δπόλλωνος υἱὸν ὑπάρχειν καὶ Κορωνίδος, φύσει δὲ καὶ ἀγχινοίᾳ διενεγχόντα ξηλῶδαι τὴν ἰατρικὴν ἐπιστήμην, καὶ πολλὰ τῶν συντεινόντων πρὸς ὑγίδξιαν ἀνθρώπων ἐξευρεῖν. ἐπὶ τοσοῦτο δὲ προβῆναι τῇ δόξῃ ὥστε 30 πολλοὺς τῶν ἀπεγνωσμένων ἀρρώστων παραδόξως ϑεραπεύειν, καὶ διὰ τοῦτο πολλοὺς δοκεῖν τῶν τε- τελευτηκότων ποιεῖν πάλιν ξῶντας. διὸ καὶ τὸν μὲν “ἽἼιδην μυϑολογοῦσιν ἐγκαλοῦντα τῷ ᾿Ασκληπιῷ κατηγορίαν αὐτοῦ ποιήδασϑαι πρὸς τὸν Ζέα ὡς τῆς 35 ἐπαρχίας αὐτοῦ ταπεινουμένης᾽ ἐλάττους γὰρ ἀεὶ γίνεσϑαι τοὺς τετελευτηκότας, ϑεραπευομένους ὑπὸ -
ὅ ἐκ om. CF 9 Φολόην) φολόην ἐνεὸν Q, Φενεὸν Eich. τέλος Wurm, τινὰς D, τινὲς II ἐκπεσόντες ἐκεῖ κατῴκησαν Ill 26 ἀεὶ om. D
IV 70. "1. 72. 511
vob ᾿“σκληπιοῦ. καὶ τὸν uiv Ζία παροξυνϑέντα a [καὶ] κεραυνώδαντα τὸν ᾿Δδκληπιὸν διαφϑεῖραι, τὸν δ᾽ ᾿“πόλλωνα διὰ τὴν ἀναίρεσιν τούτου παροξυνϑέντα φονεῦσαι τοὺς τὸν κεραυνὸν τῷ zl καταδκευάσαν-
5 τας Κύκλωπας" ἐπὶ δὲ τῇ τούτων τελευτῇ παροξυν- ϑέντα τὸν Δία προστάξαι τῷ ᾿“πόλλωνι ϑητεῦσαι παρ᾽ ἀνθρώπῳ, καὶ ταύτην τιμωρίαν λαβεῖν παρ᾽ αὐτοῦ τῶν ἐγκλημάτων. ᾿Δσκληπιοῦ δέ φασι γενο- 4 μένους υἱοὺς Μαχάονα καὶ Ποδαλείριον, καὶ τὴν
10 τέχνην ἐχπονήσαντας, ἐπὶ Τροίαν συστρατεῦσαι τοῖς περὶ τὸν ᾿Αγαμέμνονα᾽ κατὰ δὲ τὸν πόλεμον μεγά- λας χρείας αὐτοὺς παρασχέσϑαι τοῖς Ἕλλησι, ϑερα- πεύοντας ἐμπειρότατα τοὺς τιτρωσκομένους, καὶ διὰ τὰς εὐεργεσίας ταύτας ὑπὸ τῶν “Ελλήνων μεγά-
15 Aye τυχεῖν δόξης" ἀτελεῖς δ᾽ αὐτοὺς ἀφεῖναι τῶν
316 κατὰ τὰς μάχας κινδύνων καὶ τῶν ἄλλων λειτουρ- γιῶν διὰ τὴν ὑπερβολὴν τῆς ἐν τῷ ϑεραπεύειν εὐχρηστίας.
Περὶ μὲν οὖν ᾿Δἀσκληπιοῦ καὶ τῶν υἱῶν αὐτοῦ
30 τοῖς ῥηϑεῖσιν ἀρκεσθϑησόμεϑα, περὶ δὲ τῶν oco) 12 ϑυγατέρων καὶ τῶν Αἰακῷ γενομένων υἱῶν νῦν διέξιμεν. ἸὨχεανοῦ καὶ Τηϑύος κατὰ τοὺς μύϑους ἐγένοντο παῖδες ἄλλοι τε πλείους ἐπώνυμοι ποτα- μῶν, ἐν οἷς ὑπάρξαι Πηνειὸν καὶ A40cnóv. Πηνειὸς
30 μὲν οὖν. κατοικήσας περὶ τὴν νῦν οὖσαν Θετταλίαν ἐπώνυμον ἑαυτοῦ τὸν προειρημένον ποταμὸν ἐποίη-
1 τοῦ om. D 2 καὶ κεραυνώσαντα τ. 4. διαφϑεῖραι] κεραυνῶσαι τ. 4. καὶ διαφϑεῖραι EG; Δία παροξυνϑέντα κεραύνῳ βαλόντα αὐτὸν διαφϑεῖραι Eus. pr. ev. II 2, 84
4 κατασκευάζοντας ΟἽ 1 ταύτην] τὴν add. vulg. — 12 παρέχεσϑαι D 28 ἄλλοι τε del. Dind. (c. 69, 1).
512 DIODOBRI SICULI
6sv: ᾿ἡσωπὸς δ᾽ ἐν Φλιοῦντι κατοικήσας ἔγημε Μετ- ὦπην τὴν Μάδωνος, ἐξ ἧς ἐγένοντο δύο μὲν υἱοί, Πελασγὸς καὶ Ἰσμηνός, ϑυγατέρες δὲ δώδεκα, Κόρ- κυρα καὶ Σαλαμίς, ἔτι δ᾽ Alywe καὶ Πειρήνη καὶ Κλεώνη, πρὸς δὲ ταύταις Θήβη vs καὶ Τάναγρα δ καὶ Θέσπεια καὶ. oom, ἔτι δὲ Σινώπη, πρὸς ài 9 ταύταις Ὀρνία καὶ Χαλκίς. τούτων δ᾽ ᾿ἸΙσμηνὸς μὲν εἰς Βοιωτίαν ἐλθὼν κατῴκησε περὶ τὸν ποταμὸν τὸν ἀπ᾽ ἐκείνου τὴν ὁμωνυμίαν λαβόντα, τῶν δὲ ϑυγατέρων Σινώπη μὲν ὑπὸ ᾿ἀπόλλωνος ἁρπαγεῖσα 1 ἀπηνέχϑη πρὸς τοῦτον τὸν τόπον οὗ νῦν ἐστιν ἡ ἀπ᾽ ἐκείνης ὀνομασϑεῖσα πόλις Σινώπη" ἐκ δὲ ταύ- της καὶ ᾿Απόλλωνος γενόμενος υἱὸς Σύρος ἐβασί- 8 Aevos τῶν ἀπ᾽ ἐκείνου Σύρων ὀνομασϑέντων. Κόρ- κυρὰ δ᾽ ὑπὸ Ποσειδῶνος ἀπηνέχθη εἰς νῆσον τὴν ιὃ ἀπ᾽ ἐκείνης Κόρκυραν ὀνομαξομένην" ἐκ ταύτης δὲ καὶ Ποσειδῶνος ἐγένετο Φαίαξ, ἀφ᾽ οὗ τοὺς Φαία- 4 xag συνέβη τυχεῖν ταύτης τῆς προσηγορίας. Φαίακορ δ᾽ ἐγένετο ᾿Δλκίνοος ὁ τὸν Ὀδυσσέα καταγαγὼν εἰς τὴν ᾿Ιϑάκην. Σαλαμὶς δ᾽ ὑπὸ Ποσειδῶνος ἁρπαγεῖσα s ἐκομίσϑη εἰς τὴν ἀπ᾿ αὐτῆς νῆσον Σαλαμῖνα προσ- αγορευϑεῖσαν᾽ αὕτη δὲ μιγεῖσα Ποσειδῶνι Κυχρέα ἐγέννησεν, ὃς βασιλεύδας τῆς νήσου ταύτης καὶ γενόμενος ἐπιφανὴς ἀπέχτεινεν ὄφιν ὑπερφυῆ τὸ 5 μόγεϑος καὶ λυμαινόμενον τοὺς ἐγχωρίους. Alywoe 96 δ᾽ ἐκ Φλιοῦντος ὑπὸ Ζιὸς ἁρπαγεῖδσα εἰς νῆσον ἀπεκομίσϑη τὴν ἀπ᾽ ἐκείνης Αἴγιναν ὀνομασϑεῖσαν, 4 σαλαμίν D ὅ τέναγρα Ὁ 6 Θέσπια cod. 7 Οἴνια 1]
11 πρὸς] εἰς D τόπον] πόντον D? 18 υἱὸς om. II 16 ὀνο- μασϑεῖσαν CF 22 Κεγχρέα codices, corr. Wess.
IV 12. 78. 618
od» ταύτῃ δὲ Zhi μιγεῖσα ἑἐτέχκνωσεν Αἰακόν, ὃς ἐβασίλευσε τῆς νήσου. τούτου δ᾽ ἐγένοντο υἱοὶ 6 Πηλεὺς καὶ Τελαμών. τούτων δὲ Πηλεὺς δίσκῳ βαλὼν ἀπέκτεινεν ἀκουσίως Φῶκον ὁμοπάτριον 5 ἀδελφόν, ἐξ ἄλλης δὲ μητρὸς γεγενημένον. διὰ δὲ τὸν φόνον Πηλεὺς ὑπὸ τοῦ πατρὸς φυγαδευϑ εὶς ἔφυγε τῆς νῦν Θετταλίας καλουμένης εἰς Φὥϑίαν, καὶ καϑαρϑεὶς ὑπὸ "Ἄκτορος τοῦ βασιλέως διεδέξατο διττὴν βασιλείαν, ἄπαιδος ὄντος τοῦ xvogog. ἐκ δὲ 10 Πηλέως καὶ Θέτιδος γενόμενος ᾿Αχιλλεὺς ἐστράτευσε μετ᾽ ᾿Δγαμέμνονος εἰς Τροίαν. Τελαμὼν δὲ φυγὼν 1 ἐξ Αἰγίνης κατήντησεν εἰς Σαλαμῖνα, καὶ γήμας Κυχρέως τοῦ βασιλέως τῶν Σαλαμινίων ϑυγατέρα Γλαύκην ἐβασίλευσε τῆς νήσου. τῆς δὲ γυναικὸς 15 Γλαύκης ἀποϑανούσης ἔγημεν ἐξ ᾿ἀϑηνῶν ᾿Ερίβοιαν τὴν ᾿Δλκάϑου, ἐξ ἧς ἐγέννησεν Αἴαντα τὸν ἐπὶ Τροίαν στρατεύσαντα. Τούτων δ᾽ ἡμῖν διευκρινημένων πειρασόμεϑα 18 διελϑεῖν περὶ Πέλοπος καὶ Ταντάλου καὶ Οἰνομάου" 30 ἀναγκαῖον δὲ τοῖς χρόνοις προδαναδραμόντας ἡμᾶς ἀπ’ ἀρχῆς ἐν κεφαλαίοις ἅπαντα διελθεῖν. κατὰ γὰρ τὴν Πελοπόννησον ἐν πόλει Πίσῃ ΄4ρης ““ρπίνῃ τῇ ᾿Δσωποῦ ϑυγατρὶ μιγεὶς ἐγέννησεν Οἰνόμαον. οὗτος 2 ὃὲ ϑυγατέρα μονογενῆ γεννήσας ὠνόμασεν ᾿Ϊπποδά- 35 μείαν. χρηστηριαξομένῳ δ᾽ αὐτῷ περὶ τῆς τελευτῆς ἔχρησεν ὃ ϑεὸς τότε τελευτήσειν αὐτὸν ὅταν ἡ ϑυγάτηρ ᾿Ιπποδάμεια συνοικήσῃ. εὐλαβούμενον οὖν
ὅ ἐξ... γεγενημένον om. D δειὰ δὲ τὸν] ὃν διὰ τὸν D 18 Κεγχρέως vulg. 22 πείση D, πείσσῃ F (ut infra) ἀργίνη Ὁ — 25 τῆς om. D.
Dioponvs I. 83
e
ὃ»
σι
9»
δ14 DIODORI SICULI
αὐτὸν περὶ τοῦ γάμου τῆς ϑυγατρὸς κρῖναι ταύτην παρϑένον διαφυλάττειν, ὑπολαμβάνοντα μόνως οὕτως ἐκφεύξεσϑαι τὸν κίνδυνον. διόπερ πολλῶν μνη- στευομένων τὴν κόρην, ἦϑθλον προετίϑει τοῖς βου- λομένοις αὐτὴν γῆμαι τοιοῦτον ἔδει τὸν μὲν ἡττη- 5 ϑέντα τελευτῆσαι, τὸν Ó' ἐπιτυχόντα γαμεῖν τὴν κόρην. ὑπεστήσατο δ᾽ ἱπποδρομίαν ἀπὸ τῆς Πίσης μέχρι τοῦ κατὰ Κόρινθον ᾿Ισϑμοῦ πρὸς τὸν βωμὸν τοῦ Ποσειδῶνος, τὴν δ᾽ ἄφεσιν τῶν ἵππων ἐποίησε τοιαύτην. ὁ μὲν Οἰνόμαος ἔϑυε κριὸν τῷ Zh, ὃ 10 ὃὲ μνηστευόμενος ἐξώρμα τέϑριππον ἐλαύνων ἅρμα" ἁγισϑέντων δὲ τῶν ἱερῶν, τότε ἄρχεσθαι τοῦ δρό- μου τὸν Οἰνόμαον καὶ διώκειν τὸν μνηστῆρα, ἔχοντα δόρυ καὶ ἡνίοχον τὸν MugtíAov: εἰ δ᾽ ἐφέκοιτο καταλαβεῖν τὸ διωκόμενον ἅρμα, τύπτειν τῷ δόρατι 15 καὶ διαφϑείρειν τὸν μνηστῆρα. τούτῳ δὲ τῷ τρόπῳ τοὺς ἀεὶ μνηστευομένους καταλαμβάνων διὰ τὴν ὀξύτητα τῶν ἵππων πολλοὺς ἀνήρει. Πέλοψ δ᾽ ὁ Ταντάλου καταντήσας εἰς Πῖσαν, καὶ ϑεασάμενος τὴν Ἱπποδάμειαν, ἐπεθύμησε τοῦ γάμου" φϑείρας 20 ὃὲ τὸν ἡνίοχον τοῦ Οἰνομάου Μυρτίλον, καὶ λαβὼν συνεργὸν πρὸς τὴν νίκην, ἔφϑασε παραγενόμενος ἐπὶ τὸν ᾿Ισϑμὸν πρὸς τὸν τοῦ Ποσειδῶνος βωμόν. ὁ δ᾽ Οἰνόμαος τὸ λόγιον τετελέσϑαι νομίξων, καὶ διὰ τὴν λύπην ἀθυμήσας, αὑτὸν ἐκ τοῦ ξῆν μετέ- 395 στησε. τούτῳ ὃὲ τῷ τρόπῳ Πέλοψ γήμας τὴν Ἱπποδάμειαν παρέλαβε τὴν ἐν Πίδῃ βασιλείαν, καὶ διὰ τὴν ἀνδρείαν καὶ σύνεσιν ἀεὶ μᾶλλον αὐξόμενος
2 ὑπολαβόντα II 23 ἐπὶ] πρὸς D πρὸς] ἐπὶ D 97 καὶ διὰ τὴν ἀνδρείαν om. D 28 συνέσει D.
IV 73. 14. 515
318 τοὺς πλείστους τῶν κατὰ τὴν Πελοπόννησον οἰκούν- τῶν προδηγάγετο, καὶ τὴν χώραν ἀφ᾽ ἑαυτοῦ Πελο- - πόννησον προδηγόρευδεν.
᾿Επεὶ δὲ Πέλοπος ἐμνήσθημεν, ἀναγκαῖόν ἐστι 14
5 καὶ περὶ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ Ταντάλου διελθεῖν, ἵνα μηδὲν τῶν ἀκοῆς ἀξίων παραλίπωμεν. Τάνταλος
Διὸς μὲν ἦν υἱός, πλούτῳ δὲ καὶ δόξῃ διαφέρων
κατώκει τῆς ᾿Ασίας περὶ τὴν νῦν ὀνομαζομένην
Παφλαγονέαν. διὰ δὲ τὴν ἀπὸ τοῦ πατρὸς Ζιὸς
10 εὐγένειαν, ὥς φασι. φίλος ἐγένετο τῶν ϑεῶν ἐπὶ πλέον. ὕστερον δὲ τὴν εὐτυχίαν οὐ φέρων ἀνϑρω- πίνως, καὶ μετασχὼν κοινῆς τραπέξης καὶ πάσης παρρησίας, ἀπήγγελλε τοῖς ἀνθρώποις τὰ παϑὰ τοῖς ἀϑανάτοις ἀπόρρητα. δι’ ἣν αἰτίαν καὶ (Ov ἐκο-
15 λάσϑη καὶ τελευτήσας αἰωνίου κατὰ τοὺς μύϑους τιμωρίας ἠξιώϑη., καταταχϑεὶς εἰς τοὺς ἀσεβεῖς. τούτου δ᾽ ἐγένετο Πέλοψ υἱὸς καὶ Νιόβη 9vydvqo: 3 αὕτη δ᾽ ἐγέννησεν υἱοὺς ἑπτὰ καὶ ϑυγατέρας τὰς ἴσας [εὐπρεπείᾳ διαφερούσας]. ἐπὶ δὲ τῷ πλήϑει
50 τῶν τέχνων μέγα φρνυαττομένη πλεονάκις ἐκαυχᾶτο καὶ τῆς Δητοῦς ἑαυτὴν εὐτεκνοτέραν ἀπεφαίνετο. εἶϑ᾽ ἡ μὲν Μητὼ κατὰ τοὺς μύϑους χολωσαμένη προσέταξε τῷ μὲν ᾿Απόλλωνι κατατοξεῦσαι τοὺς υἱοὺς τῆς Νιόβης, τῇ δ᾽ ᾿Δρτέμιδι τὰς ϑυγατέρας.
35 τούτων δ᾽ ὑπακουσάντων τῇ μητρὶ καὶ κατὰ τὸν αὐτὸν καιρὸν κατατοξευδάντων τὰ τέκνα τῆς Νιόβης,
to
4 ἐπειδὴ δὲ CF — 6 παραλείπωμεν libri, corr. Bekker 1 μὲν Διὸς vulg. 16 καταχϑεὶς libri, corr. Dind. — 17 ϑυγάτηρ Νιόβη D 19 εὐπρεπείᾳ διαφερούσας om, D 20 μεγάλα D 25 κατὰ... καιρὸν om, D. 88*
4
15
2
8
4
516 DIODORI SICULI
συνέβη τὴν προειρημένην ὑφ᾽ ἕνα καιρὸν ὀξέως ἅμα εὔτεκνον καὶ ἄτεκνον γενέσϑαι. ἐπεὶ δὲ Ó Τάνταλος μισηϑεὶς ὑπὸ τῶν ϑεῶν ἐξέπεσεν ἐκ τῆς Παφλαγονίας ὑπὸ Ἴλου τοῦ Τρωός, ἀναγκαῖόν ἐστι καὶ τὰ περὶ τὸν lAov καὶ τοὺς προγόνους αὐτοῦ 5 διελθεῖν.
Τῆς Τρῳάδος χώρας πρῶτος ἐβασίλευσε Τεῦ- κρος, υἱὸς ὧν Σκαμάνδρου τοῦ ποταμοῦ καὶ ᾿Ιδαίας νύμφης, ἀνὴρ ἐπιφανής, καὶ τοὺς λαοὺς ἀφ᾽ ἑαυτοῦ Τεύκρους προσηγόρευσε. Τεύκρου δ᾽ ἐγένετο ϑυγά- 19 τὴρ Bóvsu ταύτην δὲ Ζάρδανος ὃ Διὸς γήμας, καὶ τὴν βασιλείαν διαδεξάμενος, τοὺς μὲν λαοὺς ἀφ᾽’ ἑαυτοῦ ὠνόμασε ΖΙαρδάνους, πόλιν δ᾽ οἰχέδας ἐπὶ ϑαλάττης ὠνόμασεν ἀφ᾽ ἑαυτοῦ ΖΙάρδανον. τού- του δ᾽ ᾿Εριχϑόνιος υἱὸς γενόμενος εὐδαιμονίᾳ καὶ 15 πλούτῳ πολὺ διήνεγκε᾽ περὶ οὗ καὶ ὃ ποιητὴς Ὅμηρός φησι,
ὃς δὴ ἀφνειότατος γένετο ϑνητῶν ἀνθρώπων᾽ τοῦ τρισχίλιαι ἵπποι ἕλος κάτα βουχολέοντο.
Ἐριχϑονίου δ᾽ υἱὸς γενόμενος Τρὼς τοὺς λαοὺς so ὠνόμασεν ἀφ᾽ ἑαυτοῦ Τρῶας. τούτου δ᾽ ἐγένοντο τρεῖς υἱοί, "IAog, ᾿σσάρακος, Γανυμήδης. Ἶλος μὲν οὖν ᾧκισεν ἐν πεδίῳ πόλιν ἐπιφανεστάτην τῶν ἐν 819 τῇ Τρῳάδι, Ἴλιον ἀφ᾽ ἑαυτοῦ ϑέμενος τὴν προσ- ηγορέαν. Ἴλου δὲ γενόμενος υἱὸς Μαομέδων Τυϑωνὸν 536 καὶ Πρίαμον ἐγέννησεν. ὧν Τιϑωνὸς μὲν στρατεύ- Oxo εἰς τὰ πρὸς ἕω μέρη τῆς 4o(xg καὶ διατείνας
8 ἐκ] μὲν ἀπὸ D τῆς om. II 18 θνητῶν) πάν- tov D — 24 τῇ om. D.
IV 74. 75. 16. δ11
ἕως Αἰὐϑιοπίας ἐμυϑολογήϑη ἐξ ᾿Ηοῦς τεκνῶσαι Μέμνονα τὸν τοῖς Τρωσὶ βοηϑήδαντα καὶ ὑπ᾽ ᾿ἀχιλλέως ἀναιρεθέντα, Πρίαμος δ᾽ ᾿Εκάβην γήμας σὺν ἄλλοις πλείοσιν υἱοῖς ἐγέννησεν "Exvog« τὸν 5 ἐπιδημότατον γενόμενον ἐν τῷ Τρωικῷ πολέμῳ. ᾿σσάρακος δὲ Ζ“Ιαρδάνων βασιλεύσας Κάπυν ἐγέν- ὅ νησεν, ἐξ οὗ τεκνωϑεὶς yyíoue ἐξ ᾿ἀφροδίτης Αἰνείαν ἐγέννησε τὸν ἐπιφανέστατον τῶν Τρώων. Γανυμήδης δὲ τῶν ἁπάντων εὐπρεπείᾳ διαφέρων 10 ὑπὸ τῶν ϑεῶν ἀνηρπάγη τῷ Zh οἰνοχοεῖν.
Τούτων δ᾽ ἡμῖν διευκρινημένων πειραδόμεϑα e διεξιέναι περὶ Ζαιδάλου καὶ Μινωταύρου καὶ τῆς Μίνωος στρατείας εἰς Σικελίαν ἐπὶ Κώκαλον τὸν βασιλέα. ΖΙαίδαλος ἦν τὸ μὲν γένος ᾿4ϑηναῖος, εἷς 16
15 τῶν ᾿Ερεχϑειδῶν óvouatóusvog: ἦν γὰρ υἱὸς Μη- τίονος τοῦ Εὐπαλάμου τοῦ ᾿Ερεχϑέως᾽ φύσει δὲ πολὺ τοὺς ἄλλους ἅπαντας ὑπεραίρων ἐξήλωδε τά τε περὶ τὴν τεκτονικὴν τέχνην καὶ τὴν τῶν ἀγαλ- μάτων κατασκευὴν καὶ λυθουργίαν. εὑρετὴς δὲ γενό-
20 μενος πολλῶν τῶν συνεργούντων εἰς τὴν τέχνην, κατεσκεύασεν ἔργα ϑαυμαξόμενα κατὰ πολλοὺς τό- πους τῆς οἰκουμένης. κατὰ δὲ τὴν τῶν ἀγαλμάτων ἃ κατασκευὴν τοσοῦτο τῶν ἁπάντων ἀνθρώπων διή- γνεγκὲν ὥστε τοὺς μεταγενεστέρους μυϑολογῆσαι περὶ
35 αὐτοῦ διότι τὰ καταδσκευαξόμενα τῶν ἀγαλμάτων ὁμοιότατα τοῖς ἐμψύχοις ὑπάρχει" βλέπειν vs γὰρ αὐτὰ καὶ περιπατεῖν, καὶ καϑόλου τηρεῖν τὴν τοῦ
1 &og] ἕως τῆς Ὁ ἐξ Dind, μὲν ἐξ cod. 6 βασιλεὺς CF 8 ἐγέννησε] ἐτέκνωσεν D 14 ἦν om. D — 16 ἦν γὰρ om. FM 17 ὑπερβαίνων CF 26 ὑπάρχειν CF. .
e
m
δι
eo
518 DIODORI SICULI
ὅλου σώματος διάϑεσιν, ὥστε δοκεῖν εἶναι τὸ κατα- σκευασϑὲν ἔμψυχον ξῷον. πρῶτος δ᾽ ὀμματώδας καὶ διαβεβηκότα τὰ σκέλη ποιήσας, ἔτι δὲ τὰρ χεῖρας διατεταμένας ποιῶν, εἰκότως ἐθαυμάξετο παρὰ τοῖς ἀνθρώποις᾽ οἵ γὰρ πρὸ τούτου τεχνῖται κατεσκδύ- 5 αξον τὰ ἀγάλματα τοῖς μὲν ὄμμασι μεμυκότα, τὰς Óà χεῖρας ἔχοντα καϑειμένας καὶ ταῖς πλευραῖς κεκολλημένας. ὃ δ᾽ οὖν Ζαίδαλος κατὰ τὴν φιλο- τεχνίαν ϑαυμαξόμενος ἔφυγεν ἐκ τῆς πατρίδορ, καταδικασϑεὶς ἐπὶ φόνῳ διὰ τοιαύτας αἰτίας. τῆς 10 ἀδελφῆς τῆς Ζαιδάλου γενόμενος υἱὸς Τάλως ἐπαι- δεύετο παρὰ Δαιδάλῳ, παῖς ὧν τὴν ἡλικίαν" εὐφυ- ἔστερος δ᾽ ὧν τοῦ διδασκάλου τόν τε κεραμευτικὸν τροχὸν εὗρε xal σιαγόνι περιτυχὼν ὄφεως, καὶ ταύτῃ ξυλήφιον μικρὸν διαπρίσας, ἐμιμήσατο τὴν 320 τραχύτητα τῶν ὀδόντων διόπερ κατασκευασάμενος 1c ἐκ σιδήρου πρίονα, καὶ διὰ τούτου πρίξζων τὴν ἐν τοῖς ἔργοις ξυλένην ὕλην, ἔδοξεν εὔχρηστον εὑρη- κέναι μέγα πρὸς τὴν τεκτονικὴν τέχνην. ὁδμοίως ὃὲ xol τὸν τόρνον εὑρὼν καὶ ἕτερά τινα φιλοτεχνή-- 30 ματα, δόξαν ἀπηνέγκατο μεγάλην. ὁ δὲ Ζαίδαλος . φϑονήσας τῷ παιδί, καὶ νομίξων αὐτὸν πολὺ τῇ δόξῃ προέξειν τοῦ διδασκάλου, τὸν παῖδα ἐδολο- φόνησε. ϑάπτων δ᾽ αὐτὸν καὶ περικατάληπτος γενό- μενος. ἐπηρωτήϑη τίνα ϑάπτει, καὶ ἔφησεν ὄφιν 536 καταχωννύειν. ϑαυμάσαι δ᾽ ἄν τις τὸ παράδοξον, ὅτι διὰ τὸ ξῷον ἐξ οὗ τοῦ πρίονος ἐνεθυμήϑη τὴν
4 ποιῶν f. del. 11 τῆς] τοῦ F 18 ξυλιφιον CP
22 νομίσας CF 41 διὰ om. διὰ τοῦ foov Eichstüdt; del. Hertlein.
IV 76. 77. 519
κατασκευήν, διὰ τούτου καὶ τοῦ φόνου τὴν éxt- γνῶσιν συνέβη γενέσϑαι. κατηγορηϑεὶς δὲ καὶ κατα- 1 δικασϑεὶς ὑπὸ τῶν ᾿Αρεοπαγιτῶν φόνου, τὸ μὲν πρῶτον ἔφυγεν εἰς ἕνα τῶν κατὰ τὴν ᾿Αττικὴν δή- ὅμων, ἐν ᾧ τοὺς κατοικοῦντας ἀπ᾽ ἐκείνου Ζαιδα- λέδας ὀνομασϑῆναι. μετὰ δὲ ταῦτα διαδρὰς εἰς ll Κρήτην, καὶ διὰ τὴν ἐν τῇ τέχνῃ δόξαν ϑαυμαξό- μενος, φίλος ἐγένετο Μίνωος τοῦ βασιλέως. κατὰ 08 τὸν παραδεδομένον μῦϑον Πασιφάης τῆς Mi- τόνῶος γυναικὸς ἐρασϑείσης τοῦ ταύρου, μηχάνημα ποιήσας ὡμοιωμένον βοὶ συνήργησε τῇ Πασιφάῃ πρὸς τὴν ἐπιϑυμίαν. μυϑολογοῦσι γὰρ πρὸ τού- 2 vov τῶν χρόνων Μίνωα κατ᾽ ἐνιαυτὸν συνήϑως κωθιδροῦν τὸν κάλλιστον τῶν γινομένων ταύρων 15v Ποσειδῶνι καὶ ϑύειν τοῦτον τῷ ϑεῷ᾽ γενο- μένου δὲ τότε ταύρου κάλλει διαφέροντος ἕτερον τῶν ἡττόνων ταύρων ϑῦσαι" τὸν δὲ Ποσειδῶνα μηνίδαντα τῷ Μίνῳ ποιῆσαι τὴν γυναῖκα αὐτοῦ Πασιφάην ἐρασϑῆναι τοῦ ταύρου. διὰ δὲ τῆς τού- 8 30 του φιλοτεχνίας τὴν Πασιφάην μιγεῖσαν τῷ ταύρῳ γεννῆσαι τὸν μυϑολογούμενον Mworaevgov. τοῦ- τον δέ φασι διφυῆ γεγονέναι, καὶ τὰ μὲν ἀνώτερα μέρη τοῦ σώματος ἄχρι τῶν ὥμων ἔχειν ταύρου, τὰ ὃΣ λοιπὰ ἀνθρώπου. τῷ δὲ τέρατι τούτῳ πρὸς 4 35 διατροφὴν λέγεται κατασκευάσαι Ζ]αἔδαλον λαβύ- ρινϑον, τὰς διεξόδους σκολιὰς ἔχοντα καὶ τοῖς ἀπεί- ροις δυσευρέτους, ἐν à τρεφόμενον τὸν ΜΜινώταυ-
,
ρον τοὺς ἐξ 4ϑηνῶν ἀποστελλομένους ἑπτὰ κόρους
4 ἕνα] τῷα ΠΙ 6 εἰς] εἰς τὴν vulg. 17 ταὐρων] τότε add. 26 διατριβὴν fort.
520 DIODORI SICULI
καὶ κόρας [ἑπτὰ] κατεσϑέειν, περὶ ὧν προειρήχαμεν.
5 τὸν οὖν Δαίδαλον πυϑόμενον τὴν ἀπειλὴν τοῦ Μίνωος διὰ τὴν κατασχευὴν τῆς βοός φασι φοβη- ϑέντα τὴν ὀργὴν τοῦ βασιλέως ἐκ τῆς Κρήτης éx- πλεῦσαι, συνεργούσης τῆς Πασιφάης καὶ πλοῖον ὅ
6 δούσης πρὸς τὸν ἔχπλουν. μετὰ δὲ τούτου τὸν υἱὸν Ἴχαρον φυγόντα κατενεχϑῆναι πρός τινα νῆσον πε- λαγίαν, πρὸς ἣν τὸν Ἴκαρον παραβόλως ἀποβαίνοντα πεσεῖν εἰς θάλατταν καὶ τελευτῆσαι, ἀφ᾽ οὗ καὶ τὸ πέλαγος Ἰκάριον ὀνομασθῆναι καὶ τὴν νῆσον "Ixa- 10 ρίαν κληϑῆναι. τὸν ÓÀ Δαίδαλον ἐκ τῆς νήσου 821 ταύτης ἐχπλεύσαντα κατενεχϑῆναι τῆς Σικελίας πρὸς χώραν ἧς βασιλεύοντα Κώκαλον ἀναλαβεῖν τὸν Δαίδαλον, καὶ διὰ τὴν εὐφυΐαν καὶ δόξαν ποιήσα-
7 σϑαι φίλον ἐπὶ πλέον. τινὲς δὲ μυϑολογοῦσι, κατὰ 15 τὴν Κρήτην ἔτι Δαιδάλου διατρέβοντος καὶ ὑπὸ τῆς Πασιφάης κρυπτομένου, Μίνωα μὲν τὸν βασι- λέα βουλόμενον τιμωρίας ἀξιῶσαι τὸν Δαίδαλον, καὶ μὴ δυνάμενον εὑρεῖν, τά τε πλοῖα πάντα τὰ κατὰ τὴν νῆσον ἐρευνᾶν καὶ χρημάτων πλῆθος "0 ἐπαγγέλλεσθαι δώσειν τῷ τὸν “Ζαίδαλον ἀνευρόντι.
8 ἐνταῦϑα τὸν 4αίδαλον ἀπογνόντα τὸν διὰ τῶν xAoíov δρασμόν, κατασκευάσαι παραδόξως πτέρυγας πεφιλοτεχνημένας καὶ διὰ κηροῦ θαυμαστῶς ἠσκη- μένας᾽ ἐπιθέντα δὲ ταύτας τῷ τε τοῦ υἱοῦ σώματι ss καὶ τῷ ἑαυτοῦ παραδόξως ἐχπετασϑῆναι καὶ δια-
1 ἑπτὼ om CD 8 ἢ» ἢ παραβόλως ἀποβαί- γοντα} παραβαίνοντα Ὁ 171 κρυπταζομένου 18 τιμω- ίας ἀξιῶσαι) τιμωρῆσαι 11 21 εὑρόντι ΤῸ 26 διαδρᾶναι Dind., διαδραάσαι codices (cf. II 28, 8).
IV 11. 18. 521
δρᾶναι τὸ πλησίον τῆς Κρήτης νήσου πέλαγος. καὶ 9 τὸν μὲν Ἴκαρον διὰ τὴν νεότητα μετέωρον τὴν πτῆσιν ποιούμενον πεσεῖν εἰς τὸ πέλαγος, τακέντος διὰ τὸν ἥλιον τοῦ συνέχοντος τὰς πτέρυγας κηροῦ, δαὐτὸν δὲ παρὰ τὴν θάλατταν πετόμενον καὶ παρ᾽ ἕκαστον τέγγοντα τὰς πτέρυγας διασωθῆναι παρα- δόξως εἰς τὴν Σικελίαν. ἀλλὰ περὶ μὲν τούτων εἰ καὶ παράδοξός ἐστιν ὃ μῦϑος. ὅμως ἐκρίναμεν μὴ παραλιπεῖν αὐτόν. Ζ:αίδαλος δὲ παρά τε τῷ Κωκάλῳ 18 10 χαὶ τοῖς Σικανοῖς διέτριψε πλείω χρόνον, ϑαυμαξό- μενος ἐν τῇ κατὰ τὴν τέχνην ὑπερβολῇ. κατεσκεύασε δ᾽ ἐν τῇ νήσῳ ταύτῃ τινὰ τῶν ἔργων ἃ μέχρι τοῦ νῦν διαμένει. πλησίον μὲν γὰρ τῆς (Μεγαρίδος φιλοτέχνως ἐποίησε τὴν ὀνομαζομένην κολυμβήϑραν, 16 ἐξ ἧς μέγας ποταμὸς εἰς τὴν πλησίον ϑάλατταν ἐξ- C ἐρεύγεται καλούμενος ᾿4λαβών. κατὰ δὲ τὴν νῦν 5 ᾿ἀκραγαντίνην ἐν τῷ Καμικῷ καλουμένῳ πόλιν ἐπὶ πέτρας οὖσαν πασῶν ὀχυρωτάτην κατεσκεύασε καὶ παντελῶς ἐκ βίας ἀνάλωτον᾽ στενὴν γὰρ καὶ δσκολιὰν 30 τὴν ἀνάβασιν αὐτῆς φιλοτεχνήδας ἐποίησε δύνασϑαι διὰ τριῶν ἢ τεττάρων ἀνθρώπων φυλάττεσϑαι. διόπερ ὁ Κώκαλος ἐν ταύτῃ ποιήδας τὰ βασίλεια καὶ τὰ χρήματα κατατυϑέμενος ἀνάλωτον ἔσχεν αὐτὴν διὰ τῆς ἐπινοίας τοῦ τεχνίτου. τρίτον δὲ σπήλαιον 8 35 χατὰ τὴν Σελινουντίαν χώραν κατεσκεύασεν, ἐν Q τὴν ἀτμίδα τοῦ κατ᾽ αὐτὴν πυρὸς οὕτως εὐστόχως ἐξέλαβεν ὥστε διὰ τὴν μαλακότητα τῆς ϑερμασίας 1 νήσου om. II 9 re om. vulg. 11 ἐν] ἐπὶ fort.
12 νήσῳ] τέχνη D 17 καλουμένην vulg. 24 τὴν ἐπίνοιαν CF.
522 DIODORI SICULI
ἐξιδροῦν λεληθότως xal κατὰ μικρὸν τοὺς ἐνδιατρί- βοντας καὶ μετὰ τέρψεως ϑεραπεύειν τὰ σώματα μηδὲν
4 παρενοχλουμένους ὑπὸ τῆς θερμότητος. κατὰ δὲ τὸν Ἔρυκα πέτρας οὔσης ἀποτομάδος εἰς ὕψος ἐξαίσιον, καὶ τῆς κατὰ τὸ ἱερὸν τῆς ᾿Αφροδίτης στενοχωρίας 5 ἀναγκαξούσης ἐπὶ τὸ τῆς πέτρας ἀπόκρημνον ποιή- 823 δσασϑαι τὴν οἰκοδομίαν, κατεσχεύασεν ἐπ᾽ αὐτοῦ τοῦ κρημνοῦ τοῖχον, προβιβάδας παραδόξως τὸ ὑπερ-
ὅ κείμενον τοῦ κρημνοῦ. χρυσοῦν vs κριὸν τῇ 490o- δίτῃ τῇ Ἐρυκίνῃ φασὶν αὐτὸν φιλοτεχνῆσαι περιτ- 10 τῶς εἰργασμένον καὶ τῷ xav ἀλήθειαν κριῷ ἀπαρ- ἐγχειρήτως ὡμοιωμένον. ἄλλα τὲ πολλά φασιν αὐτὸν φιλοτεχνῆσαι κατὰ τὴν Σικελίαν, ἃ διὰ τὸ πλῆϑος τοῦ χρόνου διέφϑαρται.
19 Μίνως δ᾽ ὁ τῶν Κρητῶν βασιλεὺς ϑαλαττο- 15
κρατῶν κατ᾽ ἐκείνους τοὺς χρόνους, καὶ πυϑόμενος
τὴν Ζαιδάλον φυγὴν εἰς Σικελίαν, ἔγνω στρατεύειν ἐπ’ αὐτήν. παρασκευασάμενος δὲ δύναμιν ναῦυτι- κὴν ἀξιόλογον ἐξέπλευσεν ἐκ τῆς Κρήτης, καὶ κατ- fios τῆς ᾿Αἀκραγαντίνης εἰς τὴν ἀπ᾽ ἐκείνου Μινῴαν τὸ καλουμένην. ἀποβιβάσας δὲ τὴν δύναμιν καὶ πέμ- ψας ἀγγέλους πρὸς Κώκαλον τὸν βασιλέα ἐξήτει τὸν Ζαίδαλον εἰς τιμωρίαν. ὁ δὲ Κώκαλος εἰς σύλ- λογον προκαλεσάμενος καὶ πάντα ποιήδειν ἐπαγγει-
λάμενος ἐπὶ τὰ ξένια παρέλαβε τὸν Μίνω. λουμένου 536
δ᾽ αὐτοῦ, Κώκαλος μὲν παρακατασχὼν πλείονα χρόνον
ol
1 καὶ κατὰ μικρὸν f. del. 2 καὶ addidi 6 ποιῆσαι II 9 κριὸν] κηρίον C, τεκμήριον F 10 τῇ] καὶ τῇ Ὁ 11 κριῷ] κηρέῳ ll 17€ is] εἰς τὴν vulg. 18 αὐτὴν F, αὐτὸν cet. 19 ἐκ om. ἢ 22 ἐξήτει vulg. 94 προσκαλεσάμενος CF ἐπαγγελλόμενος Ὁ | 26 Μίνωα 1].
IV 18. 79. D23
ἐν τῷ ϑερμῷ τὸν Μίνωα διέφϑειρε, καὶ τὸ σῶμα ἀπέδωκε τοῖς Κρησί, πρόφασιν ἐνεγκὼν τοῦ ϑανάτου διότι κατὰ τὸν λουτρῶνα ὠλέσϑηκε καὶ πεσὼν εἰρ τὸ ϑερμὸν ὕδωρ ἐτελεύτησε. μετὰ δὲ ταῦϑ' οἱ μὲν sg δ συνεστρατευμένοι τὸ σῶμα τοῦ βασιλέως ἔϑαψαν μεγαλοπρεπῶρ, καὶ διπλοῦν τάφον οἰκοδομήσαντες κατὰ μὲν τὸν κεκρυμμένον τόπον ἔϑεσαν τὰ ὀστᾶ, κατὰ δὲ τὸν ἀνεῳγμένον ἐποίησαν ᾿ἀφροδίτης νεών. οὗτος δ᾽ ἐπὶ γενεὰς πλείους ἐτιμᾶτο, ϑυόντων τῶν 10 ἐγχωρίων ὡς ᾿Αφροδίέτης ὄντος τοῦ νεώ κατὰ δὲ 4 τοὺς νεωτέρους καιροὺς κτισϑείδης μὲν τῆς τῶν Vxoayavtívov πόλεως, γνωσϑείσης δὲ τῆς τῶν ὀστῶν ϑέσεως, συνέβη τὸν μὲν τάφον καϑαιρεϑῆναι, τὰ δ᾽ ὀστᾶ τοῖς Κρησὶν ἀποδοϑῆναι, Θήρωνος Óv- 15 ναστεύοντος τῶν ᾿Δκραγαντίνων. οὐ μὴν ἀλλ᾽ οἵ ὃ κατὰ τὴν Σικελίαν Κρῆτες μετὰ τὴν Mívoog τελευ- τὴν ἐστασίασαν διὰ τὴν ἀναρχίαν, τῶν δὲ νεῶν ὑπὸ τῶν περὶ τὸν Κώκαλον Σικανῶν ἐμπυρισϑεισῶν τὴν μὲν εἰς τὰς πατρίδας ἐπάνοδον ἀπέγνωδαν, 20 κρίναντες δ᾽ ἐν τῇ Σικελίᾳ κατοικεῖν, οἵ μὲν év- ᾿ ταῦϑα πόλιν ᾧκισαν ἣν ἀπὸ τοῦ βασιλέως αὐτῶν Μινῴαν ὠνόμασαν, οἵ δὲ διὰ τῆς μεσογείου πλανη- 828 ϑέντες καὶ καταλαβόμενοι χωρίον ὀχυρὸν ἔκτισαν πόλιν ἣν ἀπὸ τῆς ἐν τῇ πόλει δεούσης πηγῆς ὠνό- 36 μασαν Ἔγγυον. ὕστερον δὲ μετὰ τὴν τῆς Τροίας 6 ἅλωσιν Μηριόνου τοῦ Κρητὸς προδενεχϑέντος τῇ Σικελίᾳ, προσεδέξαντο τοὺς καταπλεύδσαντας Κρῆτας διὰ τὴν συγγένειαν καὶ τῆς πολιτείας μετέδοσαν,
8 ὀλισϑήσας II — 6 συστρατευόμενοι C 84 διαρρεού- σης D 838 μετὰ Eich., κατὰ libri 28 μετέδωκαν C.
524 DIODORI SICULI
ὁρμώμενοι δ᾽ ἐξ ὀχυρᾶς πόλεως καὶ καταπολεμή- σαντές τινας τῶν περιοίκων ἱκανὴν κατεκτήσαντο 7 χώραν. ἀεὶ δὲ μᾶλλον αὐξόμενοι, καὶ κατασκευά- δαντες ἱερὸν τῶν Μητέρων, διαφόρως ἑτίμων τὰς ϑεάς, ἀναϑήμασι πολλοῖς κοσμοῦντες τὸ ἱερὸν αὐτῶν. 5 ταύτας δ᾽ ἀφιδρνυθϑῆναί φασιν ἐκ τῆς Κρήτης διὰ τὸ καὶ παρὰ τοῖς Κρησὶ τιμᾶσϑαι τὰς ϑεὰς ταύτας 80 διαφερόντως. μυϑολογοῦσι δ᾽ αὐτὰς τὸ παλαιὸν ϑρέψαι τὸν Δία λάϑρᾳ τοῦ πατρὸς Κρόνου, ἀνϑ᾽ ὧν αὐτὰς εἰς τὸν οὐρανὸν ἀναβιβασϑῆναι καὶ κατα- 10 2 στερισϑείσας ἄρκτους προσαγορευϑῆναι" περὶ ὧν καὶ τὸν "4oarov συμφωνοῦντα τούτοις τεϑεικέναι κατὰ τὴν τῶν ἄστρων ποίησιν, ἔμπαλιν εἰς ὥμους τετραμμέναι" εἰ ἐτεόν ys Κρήτηϑεν κεῖναί ys Διὸς μεγάλου ἰότητι 15 οὐρανὸν εἰσανέβησαν, ὅ μιν τότε κουρίξοντα Δίκτῳ ἐν εὐώδει ὕρεος σχεδὸν ἸἸδαίοιο ἄντρῳ ἐγκατέϑεντο καὶ ἔτρεφον εἰς ἐνιαυτόν, Ζικταῖοι Κούρητες ὅτε Κρόνον ἐψεύσαντο.
8 οὐκ ἄξιον δὲ παραλιπεῖν τὴν περὶ τὰς θεὰς ἁγνείαν 30 τε καὶ τὴν xov ἀνθρώπους ἐπιφάνειαν. τιμῶσι δ᾽ αὐτὰς οὐ μόνον οἵ ταύτην τὴν πόλιν οἰκοῦντες, ἀλλὰ καί τινες τῶν ἄλλων περιοίκων ϑυσίαις τε ᾿ μεγαλοπρεπέσι καὶ ταῖς ἄλλαις τιμαῖς ἀποσεμνύνουσι
4 τὰς ϑεάς. ἐνίαις δὲ πόλεσι καὶ πυϑόχρηστοι χρη- ss σμοὶ προσέταξαν τιμᾶν τὰς ϑεάς" ἔσεσϑαι γὰρ τοῖς τοιούτοις τούς τε τῶν ἰδιωτῶν βίους εὐδαίμονας καὶ τὰς πόλεις εὐθενήσειν. τέλος δὲ προβαινούσης
18 ἀστέρων D 17 et 18 om. codices, add. Wess.
IV 79. 80. 81. 525
ἐπὶ πολὺ τῆς κατὰ τὰς ϑεὰς ἐπιφανείας, οἱ μὲν ἐγχώριοι πολλοῖς ἀναϑήμασιν ἀργυροῖς καὶ χρυσοῖς διετέλεσαν τιμῶντες ἄχρι τῶνδε τῶν ἱστοριῶν γρα- ᾿φομένων. νεὼν μὲν γὰρ αὐταῖς κατεσκεύασαν οὐ ὅ 5 μόνον τῷ μεγέϑει διάφορον, ἀλλὰ καὶ τῇ πολυτε- λείᾳ τῇ κατὰ τὴν οἰκοδομίαν ϑαυμαξόμενον᾽ οὐκ ἔχοντες γὰρ κατὰ τὴν ἰδίαν χώραν λίϑον ἀξιόλογον παρὰ τῶν ἀστυγειτόνων ᾿Αγυριναίων ἤγαγον, τῶν 894 μὲν πόλεων διεστηκυιῶν ὡς ἑκατὸν σταδίους. τῆς 10 δ᾽ ὁδοῦ δι᾽ ἧς ἀνάγκη κομίξεσϑαι τοὺς λύίϑους ὑπαρχούσης τραχείας καὶ παντελῶς δυσπορεύτου" δι’ ἣν αἰτίαν κατασκευάσαντες ἁμάξας τετρακύκλους ἑκατὸν ξεύγεσι βοῶν ἐκόμισαν τὸν λίϑον. διὰ γὰρ τὸ πλῆϑος τῶν ἱερῶν χρημάτων εὐπορούμενοι, τῇ 15 δαψιλείᾳ τῆς εὐπορίας ὑπερεῖδον τῶν ἀναλωμάτων" βραχὺ γὰρ πρὸ ἡμῶν εἶχον αἱ ϑεαὶ βοῦς μὲν ἱερὰς τρισχιλίας, χώρας ὃὲ πλῆϑος ὥστε λαμβάνειν μεγά- λας προσόδους. Ἡμεῖς δὲ περὶ τούτων ἀρκούντως διεληλυϑότες 8 20 περὶ ᾿Αρισταίου γράφειν ἐγχειρήσομεν. ᾿Δρισταῖος γὰρ ἦν υἱὸς μὲν ᾿Απόλλωνος καὶ Κυρήνης τῆς "Twéog ϑυγατρὸς τοῦ Πηνειοῦ᾽ περὶ δὲ τῆς γενέ- σεως αὐτοῦ μυϑολογοῦσί τινες οὕτως. ᾿Ζπόλλωνα, περὶ τὸ Πήλιον τρεφομένης κόρης ὄνομα Κυρήνης 35 κάλλει διαφερούσης, ἐρασϑῆναι τῆς παρϑένου, καὶ μετενεγχεῖν αὐτὴν τῆς Διβύης εἰς ταύτην τὴν χώραν,
“Ὁ
2 χρυσοῖς καὶ ἀργυροῖς vulg. 8. ἱστοριογραφομένων D (187,60) 4 κατεσκεύασαν) ὠκοδόμησαν Il 8. ἀγυριαίων D 9 στάδια TI 11 ὑπαρχούσης om. D 15 ὑπερεῖχον II 16 ἱεροὺς τρισχιλίους CF 17 δὲ] ve vulg. 26 διαφ. κάλλει vulg.
2
e
rA
σι
526 DIODORI SICULI
ἐν ἧ κατὰ τοὺς ὕστερον χρόνους τινὰ κτέσαντα πόλιν ἀπ᾽ ἐκείνης ὀνομάσαι Κυρήνην. τὸν δ᾽ οὖν ᾿“πόλλω κατὰ ταύτην τὴν χώραν ἐκ Κυρήνης γεννήσαντα υἱὸν ᾿Φρισταῖον τοῦτον μὲν νήπιον ὄντα παραδοῦναι ταῖς Νύμφαις τρέφειν᾽ ταύτας δὲ τῷ παιδὶ τρεὶς ὅ ὀνομασίας προσάψαι" καλεῖν γὰρ αὐτὸν Νόμιον,
᾿Δρισταῖον, ᾿άγρέα. τοῦτον δὲ παρὰ τῶν Νυμφῶν
μαθόντα τήν τε τοῦ γάλακτος πῆξιν καὶ τὴν κατα- σκευὴν τῶν σμήνων, ἔτι δὲ τῶν ἐλαιῶν τὴν κατερ- γασίαν, διδάξαι πρῶτον τοὺς ἀνθρώπους. διὰ δὲ 1 τὴν εὐχρηστίαν τὴν ἐκ τούτων τῶν εὑρημάτων τοὺς εὐεργετηϑέντας ἀνθρώπους τιμῆσαι τὸν ᾿“ρισταῖον ἐσοϑέοις τιμαῖς, καϑὰ καὶ τὸν Διόνυσον. μετὰ δὲ ταῦτά φασιν αὐτὸν εἰς Βοιωτίαν καταντήσαντα γῆμαι τῶν Κάδμου ϑυγατέρων Αὐτονόην, ἐξ ἧς w5 φασιν! ᾿Ακτέωνα γενέσθαι τὸν κατὰ τοὺς μύϑους ὑπὸ τῶν ἰδίων κυνῶν διασπασϑέντα. τὴν δ᾽ αἰτίαν ἀποδιδόασι τῆς ἀτυχίας ol μὲν ὅτι κατὰ τὸ τῆς
᾿Αρτέμιδος ἱερὸν διὰ τῶν ἀνατιϑεμένων ἀκροϑινίων
ἐκ τῶν κυνηγίων προῃρεῖτο τὸν γάμον κατεργάσα- 30 σϑαι τῆς ᾿Δρτέμιδος, οἱ δ᾽ ὅτι τῆς ᾿Δρτέμιδος αὑτὸν πρωτεύειν ταῖς κυνηγέαις ἀπεφήνατο. οὐχ ἀπίθανον ὃὲ ἐπ’ ἀμφοτέροις τούτοις μηνῖσαι τὴν ϑεόν᾽ εἴτε γὰρ τοῖς ἁλισκομένοις πρὸς τὴν ἀκοινώνητον τοῖς γάμοις κατεχρῆτο πρὸς τὸ συντελέσαι τὴν ἰδίαν 35 ἐπιϑυμίαν, εἴτε καὶ ταύτης ἐτόλμησεν εἰπεῖν αἱρετώ-
4 υἱὸν] τὸν II 14 εἰς] εἰς τὴν vulg. 16 Mxrat- ovo D5*, ᾿Ἀκταίονα CF 19 ἀκροϑηνίων D, ἀκρωτηρίων CF 21 τῆς ᾿Δἀρτέμιδος om. II 22 ἀπεφήναντο libri, corr. Wess. 248 δὲ ἐπ᾽ γὰρ iv D
IV 81. 823. 52"
τερον αὑτὸν εἶναι κυνηγόν T) καὶ ϑεοὶ παρακεχωρή- 326 και τῆς ἐν τούτοις ἁμίλλης, ὁμολογουμένην καὶ δικαίαν ὀργὴν ἔσχε πρὸς αὐτὸν ἡ θεός. καϑόλου δὲ πιϑανῶς εἰς τὴν τῶν ἁλισκομένων ϑηρίων μετα- 5 μορφωϑεὶς ἰδέαν ὑπὸ τῶν καὶ τἄλλα ϑηρία χειρου- μένων κυνῶν διεφθάρη. τὸν δ᾽ ᾿4ρισταῖόν φασι 82 μδεὰ τὴν "Axvéovoo τελευτὴν ἐλϑεῖν εἰς τὸ χρηστή- ριον τοῦ πατρός, καὶ τὸν ᾿ἡπόλλω προειπεῖν αὐτῷ τὴν εἰς Κέων νῆσον μετάβασιν ἐσομένην αὐτοῦ καὶ 10 τὰς ἐσομέναρ παρὰ τοῖς Κείοις τιμάς. τὸν δὲ πλεῦ- 9 σαι μὲν εἰς τὴν νῆσον ταύτην, λοιμοῦ δὲ τὴν 'EA- λάδα κατασχόντος ποιήδασϑαι τὴν ϑυσέαν ὑπὲρ ἁπάντων τῶν Ἑλλήνων. γενομένης δὲ τῆς ϑυσίας καυὰ τὴν τοῦ σειρίου ἄστρον ἐπιτολήν, x«9' ἣν 1ὅ 16 συνέβαινε πνεῖν τοὺς ἐτησίας. λῆξαι τὰς λοιμικὰς νόσους. τοῦτο δ᾽ ἄν τις συλλογιξόμδνος εἰκότως 8 ϑαυμάσαι τὸ τῆς περιπετείας ἴδιον" ὃ γὰρ ὑπὸ τῶν κυνῶν ἰδὼν τὸν υἱὸν τετελευτηκότα, οὗτος τῶν κατὰ τὸν οὐρανὸν ἄστρων τὸ τὴν αὐτὴν ἔχον προῦ- 30 ηγορίαν καὶ φϑείρειν νομιξόμενον τοὺς ἀνθρώπους ἔπαυσε, καὶ τοῖς ἄλλοις αἴτιος ἐγένετο τῆς σωτηρίας. λέγουσι δὲ τὸν ᾿Αρισταῖον ἐχγόνους ἐν τῇ Κέῳ κατα- 4 λιπόντα, καὶ μετὰ ταῦτα εἰς τὴν Διβύην ἐπανελ- ϑόντα, ἀπὸ τῆς μητρὸς Νύμφης τὴν ἀναγωγὴν 25 ποιησάμενον εἰς τὴν Σαρδὼ νῆσον καταπλεῦσαι. ἐν δὲ ταύτῃ κατοικήσαντα, καὶ τὴν νῆσον διὰ τὸ κάλλος στέρξαντα, φυτεῦσαί τε αὐτὴν καὶ τὸ πρό-
1 ᾿ἀκταίονος CF 9 Κείω C 10 Χείοις οἰκείοις D 12 κατέχοντος Il 14 σιρίου D 19 κατὰ τὸν κατ᾽ vulg. 29 Kio C 28 ἐπανελϑὼν D 24 ἀπὸ Wess., ὑπὸ cod.
528 DIODORI SICULI
τ φέρον ἐξηγριωμένην ἡμερῶσαι. γεννῆσαι δ᾽ ἐν αὐτῇ δύο παῖδας. Χάρμον καὶ Καλλίκαρπον. μετὰ δὲ ταῦτα ἄλλας τε νήσους ἐπελθεῖν καὶ κατὰ τὴν Σι- κελίαν διατρῖψαί τινα χρόνον, διὰ δὲ τὴν ἀφϑονίαν τῶν ἐν τῇ νήσῳ καρπῶν καὶ τὸ πλῆϑος τῶν ἐν ὃ αὐτῇ βοσκομένων κτηνῶν φιλοτιμηϑῆναι volg éyyo- οίοις ἐνδείξασϑαι τὰς ἰδίαρ εὐεργεσίας. διὸ καὶ παρὰ τοῖς κατὰ τὴν Σικελίαν οἰκοῦσι διαφερόντως φασὶ τιμηϑῆναι τὸν ᾿Δρισταῖον ὡς ϑεόν, καὶ μάλισθ᾽ ὑπὸ τῶν συγκομιξόντων τὸν τῆς ἑλαίας καρπόν. 10 τὸ δὲ τελευταῖον μυϑολογοῦσιν αὐτὸν εἰς Θράκην παραβαλόντα πρὸς Ζιόνυσον μετασχεῖν τῶν ὀργίων, καὶ συνδιατρίψαντα τῷ ϑεῷ πολλὰ μαϑεῖν παρ᾽ αὐτοῦ τῶν χρησίμων" περὶ δὲ τὸ ὄρος τὸ καλού- μενον Αἷμον οἰκήσαντά τινα χρόνον ἄφαντον γενέ- 15 σϑαι, καὶ τυχεῖν ἀϑανάτων τιμῶν οὐ μόνον ἐνταῦϑα παρὰ τοῖς βαρβάροις, ἀλλὰ καὶ παρὰ τοῖς Ἕλλησι. 88 Καὶ περὶ μὲν ᾿Ζρισταίου τοῖς ῥηϑεῖσιν ἀρκε- σϑησόμεθϑα, περὶ ὃὲ “ἁάφνιδος καὶ Ἔρυκος πει-8526 ρασόμεϑα διελθεῖν. Ἔρυκά φασιν υἱὸν μὲν γενέσθαι 30 ᾿Δφροδίτης καὶ Βούτα, βασιλέως τινὸς ἐγχωρίου δόξῃ διαφέροντος᾽ τοῦτον ὃὲ διὰ τὴν ἀπὸ τῆς μητρὸς εὐγένειαν ϑαυμασϑῆναί τὸ ὑπὸ τῶν ἐγχωρίων καὶ βασιλεῦσαι μέρους τῆς νήσου. κτίσαι δὲ καὶ πόλιν ἀξιόλογον ὁμώνυμον αὑτῷ, κειμένην ἐπί τινος ὑψη- 36 λοῦ τόπου" κατὰ δὲ τὴν ἄκραν τὴν ἐν τῇ πόλει τῆς μητρὸς ἱερὸν ἰδρύσασϑαι, καὶ κοσμῆσαι τῇ τὲ
Q
e
9 Καλαίκαρπον II 4 δὲ] ve vulg. 8 κατὰ om. vulg. 9 óg ϑεόν f. del. 18 καὶ περὶ uiv Dindorf, καὶ ταῦτα μὲν περὶ libi 22 ἀπὸ om. DF.
IV 82. 83. 529
κατασκευῇ τοῦ νεὼ καὶ τῷ πλήϑει τῶν ἀναϑημά- vOv. τὴν δὲ ϑεὸν διά τε τὴν ἀπὸ τῶν ἐγχωρίων εὐσέβειαν καὶ διὰ τὴν ἀπὸ τοῦ τεκνωϑέντος υἱοῦ τιμὴν ἀγαπῆσαι περιττότερον τὴν πόλιν" διόπερ 5 αὐτὴν ᾿φροδίτην ᾿Ερυκίνην ὀνομασϑῆναι. ϑαυμάσαι δ᾽ ἄν τις εἰκότως ἀναλογισάμενος τὴν περὶ τὸ ἱερὸν τοῦτο γενομένην δόξαν" τὰ μὲν γὰρ ἄλλα τεμένη ἀνθήσαντα ταῖς δόξαις πολλάκις διὰ περιστάδεις τινὰς τεταπείνωται, μόνον δὲ τοῦτο τῶν ἐξ αἰῶνος 10 ἀρχὴν λαβὸν οὐδέποτε διέλιπε τιμώμενον, ἀλλὰ καὶ τοὐναντίον ἀεὶ διετέλεσε πολλῆς τυγχάνον αὐξήσεως. μετὰ γὰρ τὰς προειρημένας ὑπ’ Ἔρυκος τιμὰς ὕστε- ρον Αἰνείας ὃ ᾿ἀφροδίτης πλέων εἰς ᾿Ιταλίαν καὶ προσορμισϑεὶς τῇ νήσῳ πολλοῖς ἀναϑήμασι τὸ ἱερόν, ι5 ὡς ἂν ἰδίας μητρὸς ὑπάρχον, ἐκόσμησε μετὰ δὲ τοῦτον ἐπὶ πολλὰς γενεὰς τιμῶντες oí Σικανοὶ τὴν ϑεὸν ϑυσίαις τε μεγαλοπρεπέδι συνεχῶς καὶ ἀνα- ϑήμασιν ἐκόσμουν. μετὰ δὲ ταῦτα Καρχηδόνιοι, μέρους τῆς Σικελίας κυριεύσαντες, οὐ διέλιπον τι- 20 μῶντες τὴν ϑεὸν διαφερόντως. τὸ δὲ τελευταῖον Ῥωμαῖοι, πάσης Σικελίας κρατήσαντες, ὑπερεβάλοντο πάντας τοὺς πρὸ αὐτῶν ταῖς εἰς ταύτην τιμαῖς. καὶ τοῦτο εἰκότως ἐποίουν" τὸ γὰρ γένος εἰς ταύτην ἀναπέμποντες, καὶ διὰ τοῦτο ἐν ταῖς πράξεσιν ἐπι- 25 τυχεῖς ὄντες, τὴν αἰτίαν τῆς αὐξήσεως ἠμείβοντο ταῖς προσηκούσαις χάρισι καὶ τιμαῖς. οἵ μὲν γὰρ καταντῶντες εἰς τὴν νῆσον ὕπατοι καὶ στρατηγοὶ
2 τε om. vulg. 6 ὀνομάσαι 11 8 ἀνθήσαντα] αὐξήσαντα 11 9 cov Wetsten, τὴν cod. 18 ὁ ᾿φροδίτης om. FM 2422 εἰς αὐτὴν Ὁ — 28 ἐποιοῦντο' τὸ D
Driononvs I. 34
CQ
Θὺ
eJ
530 DIODORI SICULI
καὶ πάντες oí μετά τινος ἐξουσίας ἐπιδημοῦντες, ἐπειδὰν εἰς τὸν Ἔρυκα παραβάλωσι, μεγαλοπρεπέσι ϑυσίαις καὶ τιμαῖς κοσμοῦσι τὸ τέμενος, καὶ τὸ σκυϑρωπὸν τῆς ἐξουσίας ἀποθέμενοι μεταβάλλουσιν εἰς παιδιὰς καὶ γυναικῶν ὁμιλίας μετὰ πολλῆς 5 ἱλαρότητος, μόνως οὕτω vouífovrsg κεχαρισμένην τῇ ϑεῷ ποιήσειν τὴν ἑαυτῶν παρουσίαν' ij τε σύγκλητος τῶν Ῥωμαίων εἰς τὰς τῆς 9500 τιμὰς φιλοτιμηϑεῖσα τὰς μὲν πιστοτάτας τῶν κατὰ τὴν Σικελίαν πόλεων οὔσας ἑπτακαίδεκα χρυδοφορεῖν 10 ἐδογμάτιδε τῇ ᾿ἀφροδίτῃ καὶ στρατιώτας διακοσίους τηρεῖν τὸ ἱερόν.
Καὶ περὶ μὲν Ἔρυκος εἰ καὶ πεπλεονάκαμεν.821 ἀλλ᾽ οὖν οἰκείαν πεποιήμεθα τὴν περὶ τῆς θεᾶς
84 ἀπαγγελίαν" νυνὶ δὲ περὶ Ζάφνιδος πειρασόμεϑα 15
to
διελϑεῖν τὰ μυϑολογούμενα. Ἡραῖα γὰρ ὄρη κατὰ τὴν Σικελίαν ἐστίν, & φασι κάλλει τὸ καὶ gott καὶ τόπων ἰδιότησι πρὸς ϑερινὴν ἄνεσιν καὶ ἀπό- λαυσιν εὖ πεφυκέναι. πολλάς τε γὰρ πηγὰς ἔχειν τῇ γλυκύτητι τῶν ὑδάτων διαφόρους καὶ δένδρεσι o παντοίοις πεπληρῶσϑαι. εἶναι δὲ καὶ δουῶν μεγάλων πλῆϑος, φερουσῶν καρπὸν τῷ μεγέϑει διαλλάττοντα, διπλασιάξοντα τῶν ἐν ταῖς ἄλλαις χώραις φυομένων. ἔχειν δὲ καὶ τῶν ἡμέρων καρπῶν αὐτομάτων, ἀμ- πέλου τε πολλῆς φυομένης καὶ μήλων ἀμυϑήτου 56 πλήϑους. διὸ καὶ στρατόπεδόν ποτε Καρχηδονίων ὑπὸ λιμοῦ πιεξόμενον διαϑρέψαι, παρεχομένων τῶν ὀρῶν πολλαῖς μυριάσι χορηγίας εἰς τροφὴν ἀνέκλει-
10 οὐσῶν D 18 ἐδιότησιν D, ἰδιότητι vulg. 22 φερόν- vov D 28 διπλάσια ὄντα f. 28 χορηγίαν II (cf. I 64, 12).
IV 83. 84. 86. 531
πτον. ἐν ταύτῃ ὃὲ τῇ χώρᾳ συναγκείας δένδρων οὔσης ϑεοπρεποῦς καὶ Νύμφαις ἄλσους ἀνειμένου μυϑολογοῦσι γεννηθῆναι τὸν ὀνομαξόμενον Ζάφνιν, Ἑρμοῦ μὲν καὶ Νύμφης υἱόν, ἀπὸ δὲ τοῦ πλήϑους
δ καὶ τῆς πυκνότητος τῆς φυομένης δάφνης ὠνομά- σϑαι Ζάφνιν. τοῦτον δ᾽ ὑπὸ Νυμφῶν τραφέντα, καὶ βοῶν ἀγέλας παμπληϑεῖς κεκτημένον, τούτων ποιεῖσθαι πολλὴν ἐπιμέλειαν" ἀφ᾽ ἧς αἰτίας βουκό- Aov αὐτὸν ὀνομασϑῆναι. φύσει δὲ διαφόρῳ πρὸς
10 εὐμέλειαν κεχορηγημένον ἐξευρεῖν τὸ βουκολικὸν ποίημα καὶ μέλος, ὃ μέχρι τοῦ νῦν κατὰ τὴν Σικε- λίαν τυγχάνει διαμένον ἐν ἀποδοχῇ. μυϑολογοῦόσι 4 0$ τὸν ΖΔάφνιν μετὰ τῆς ᾿Δρτέμιδος κυνηγεῖν ὕπηρε- τοῦντα τῇ ϑεῷ κεχαρισμένως, καὶ διὰ τῆς σύριγγος
15 καὺ βουκολικῆς μελῳδίας τέρπειν αὐτὴν διαφερόν- τως. λέγουσι δ᾽ αὐτοῦ μίαν τῶν Νυμφῶν ἐρασϑεῖ- σαν προειπεῖν, ἐὰν ἄλλῃ τινὶ πλησιάσῃ, στερήσεσϑαι τῆς ὁράσεως" κἀκεῖνον ὑπό τινος θυγατρὸς βασι- λέως καταμεϑυσϑέντα, καὶ πλησιάσαντα αὐτῇ, στερη-
20 ϑῆναι τῆς ὁράσεως κατὰ τὴν γεγενημένην ὑπὸ τῆς Νύμφης πρόρρησιν.
Καὶ περὶ μὲν Ζίάφνιδος ἱκανῶς ἡμῖν [πάλιν] εἰρήσϑω,. περὶ δὲ ρίωνος τὰ μυϑολογούμενα νῦν 8b διέξιμεν. λέγεται γὰρ τοῦτον σώματος μεγέϑει καὶ
85 ῥώμῃ πολὺ τῶν μνημονευομένων ἡρώων ὑπεράγοντα φιλοκύνηγον γενέσϑαι καὶ κατασκευάσαι μεγάλα ἔργα διὰ τὴν ἰσχὺν καὶ φιλοδοξέαν. κατὰ μὲν γὰρ τὴν Σικελίαν κατασκευάσαι Ζάγκλῳ τῷ τότε βασιλεύοντι
eo
16 αὐτὸν D 229 πάλιν om. A 94 τοῦτον om. D. 84*
532 DIODORI SICULI
τῆς τότε μὲν ἀπ᾿ αὐτοῦ Ζάγκλης, νῦν δὲ Μεσσήνης ὀνομαξομένης, ἄλλα τε καὶ τὸν λιμένα προσχώσαντα
4 τὴν ὀνομαζομένην ᾿Δἀκτὴν ποιῆσαι. ἐπεὶ δὲ τῆς Μεσσήνης ἐμνήσθημεν, οὐκ ἀνοίκειον προσϑεῖναι 328 νομέξομεν τοῖς προκειμένοις τὰς περὶ τὸν πορϑμὸν 5
8 διηγήσεις. φασὶ γὰρ οἱ παλαιοὶ μυϑογράφοι τὴν Σικελίαν τὸ πρὸ τοῦ χερρόνησον οὖσαν ὕστερον γενέσθαι νῆσον διὰ τοιαύτας αἰτέας. τὸν (G9yuóv κατὰ τὸ στενώτατον ὑπὸ δυοῖν πλευρῶν ϑαλάττῃ προσκλυξόμενον ἀναρραγῆναι, καὶ τὸν τόπον ἀπὸ ιτῸ τούτου 'Ῥήγιον ὀνομασϑῆναι, καὶ τὴν ὕστερον πολ- λοῖς ἔτεσι κτισϑεῖσαν πόλιν τυχεῖν τῆς ὁμωνύμου
4 προσηγορίας. ἔνιοι δὲ λέγουσι σεισμῶν μεγάλων γενομένων διαρραγῆναι τὸν αὐχένα τῆς ἠπείρου, καὶ γενέσϑαι τὸν πορϑμὸν διειργούσης τῆς ϑαλάτ- 15
p της τὴν ἥπειρον ἀπὸ τῆς νήσουι Ἡσίοδος δ᾽ ὃ ποιητής φησι τοὐναντίον ἀναπεπταμένου τοῦ πελά-
᾿ yove ἸΘρέίωνα προσχῶσαι τὸ κατὰ τὴν Πελωρίδα κείμενον ἀκρωτήριον, καὶ τὸ τέμενος τοῦ Ποδει- δῶνος κατασκευάσαι, τιμώμενον ὑπὸ τῶν ἐγχωρίων » διαφερόντως" ταῦτα δὲ διαπραξάμενον εἰς Εὔβοιαν μεταναστῆναι κἀκεῖ κατοικῆσαι" διὰ δὲ τὴν δόξαν ἐν τοῖς κατ᾽ οὐρανὸν ἄστροις καταριϑμηϑέντα τυχεῖν
6 ἀϑανάτου μνήμης. περὶ οὗ καὶ ὃ ποιητὴς Ὅμηρος ἐν τῇ Νεκυίᾳ μιμνησκόμενός quot 326
τὸν δὲ uév Qoíovo πελώριον εἰσενόηδα
ϑῆρας ὁμοῦ εἰλεῦντα κατ᾽ ἀσφοδελὸν λειμῶνα,
8 τῆς] περὶ τῆς vulg. 9 ϑαλαττῃ scripsi, θαλάττης libri 18 Πελωριάδα I| 22 μεταστῆναι D
IV 85. 538
oUc αὐτὸς κατέπεφνεν ἐν οἰοπόλοισιν ὄρεσσι, χερσὶν ἔχων ῥόπαλον παγχάλκεον, αἰὲν ἀαγές.
ὁμοίως δὲ καὶ περὶ τοῦ μεγέϑους ἐμφανίζων, καὶ 1 προεκϑέμενος τὰ περὶ τοὺς ᾿ἀλῳάδας, ὅτι ἐνναετεῖς δ ἦσαν τὸ μὲν εὖρος πηχῶν ἐννέα, τὸ δὲ μῆκος τῶν ἴσων ὀργυιῶν, ἐπιφέρει τοὺς δὴ μηκίστους ϑρέψε ξείδωρος ἄρουρα καὶ πολὺ καλλίστους μετά ys κλυτὸν ἸΦρίωνα.
ἡμεῖς δὲ κατὰ τὴν ἐν ἀρχῇ πρόϑεσιν περὶ τῶν 10 ἡρώων καὶ ἡμιϑέων ἀοκούντως εἰρηκότες αὐτοῦ περιγράψομεν τήνδε τὴν βίβλον.
1 ἐν] ἐνὶ Ὁ 4 ἐννεὰ ἕτεις D 11 παραγράψομεν codices, corr. Wess.
Διοδώρου Σικελιώτου βιβλιοϑήκης ἱστορικῆς zi: subscr. D.
Drioponvus I. 94 ἘΣ
a ea ἀπο A Aes a EP MAR R0 - παν epe me e lige ene me mo edad
126 664 874
STANFORD UNIVERSITY LIBRARY Stanford, California
JAN 2 j 3979 MAR 10 19/9