iM -tf*^f' •jsy- m^]"^ '(7 .tr- Ist"!* i^--,'.v.. ^x. :% .■*f^:k*.^'vi^ r^^- '•v^:^*-?^ ^"'^^^^ "^s-^ ^- ***^ \ ..-^^ >>2r. /T ' -y y^-"^ 'h ^. -^-. 'K?*/t^. "'4-q ■r ■■'■■ ''.^ rps:^ ■ »• r / '•^ :^'Cl '^f- ^ «'.# '1 > E i. L. 4>, 4^ FLORA BONNENSIS scnpserunt \eOT4W,CAc •r. Jos. ^eliiiiitz tfi; Kd. Re^el. I^. C. TreVirani Prof. Bonii. Comparatio Florae Wratislaviensis et B.ontttnsis. Bonnae^ H. B. K 6 n MDCCCXLI. Gedruckt bei Cranz Banden in Bonn. ^raefatio. Compluribus ante annis, quum in agro Bonnensi her- bariam copiam per quirere inciperemus, mox invenimus et multas plantarura formas usque adhuc omissas et plures species^ quas in nostris finibus crescere minime opinati e- ramus. Tali prospero successu incitatis iam tum nobis in mentem venit : Floram Bonnensem communi opera ela- borare. Accedebant aulem aliae rationes , eacque magni raomenti, quibus permoti sumus ^ ut consilium illud perfi- cere constitueremus. Etenim nemo est, qui neget, Florani oppidi uniuscuiusque , in quo litteraruni cst academia^ non tantura uniA^ersalem. sed singularem habcre utilitatem. Haec enira raedicinae et omnino litterarura naturaliura stu- diosis quura magnum adiumentura afFerat . plantas sponte crescentes colligendi , obscrvandi nieliusque cognoscen- di, libro opus est ad accuratiora subtilioraque botani- ces studia duce, Quod eraoluraentura quum ita sit in promtu , ut nescio anulla existat Gcrnianiae academia, quae finiura suorura Floram iara prideni non habuerit: Bon- nae soli ad hunc usque diera talis deerat, si Martersteckii cuiusdani speciraen maxime inipcrfcctum praesentique lit- terarura statui rainirae accoraodatuni excipias. Praematura autera raorte v. cl. Th. Fr. Ncsii ab Ksenbeck, qui ad supreraum vitae diera consiliura Florae Rhenanae scribeii- dae non miserat, talis operis spes in longinquura dilata, immo fere sublata erat. Tantum igiturFloraeBonnensisdesi- deriura nos commovit, utlaborcm illum satis difficilcra sus- cipcre conaremur, quem coniunctis viribus non raclius facili- usque assequiposse opinabamur. Coraplectitur igitur opuscu- lum nostrura plantas nostrac regionis phanerogamas, tara sponte nascenies^ quam vulgocultasalquecryptogamasvas- culares. Hae posteriores, quae proprie in alterani liberi par- — IV — tem cryptoganias contineiitem recipiendae erant, una ciim phanerogamis descripfae sunt, propterea , quod etiam ii, qui studium plantarum crj-ptogamarum non sectantur , ta- raen Filices^ Equiseta, alia colligere et observare solent. Ceteras cryptogamas s. cryptogamas cellulares nunc neque ennmerari neque describi poterant . quod in linibus nostris nondum satis exploratae sunt. In elaboraiulo opusculo id nobis propositum erat, ut tironi librum praeberemus, qui eum in plantis inveniendis inquirendisque quam plnrimum sublevaret simulque ei expressam planlae uuius cuiusque in- tegrae imaginem daret. Ouod propositum duplex quum spectaremus, in plantis ordonandis facile animadvcrtimus^ nullum systematum adhuc cognitorum ratloni nostrae plane sufficere, quare exemplo complurium cl. auctorum bolanicorum. Jussiei methodum naturalem parum mutatan» ut principium plantarum disponcndarum recipere, (quo et praesenti botaniccs statui satisfaceremus et iis qui studiis bolanicisaccuratioribus se dedere vellent, ordinum naturali- um prima elementa praeberemus) et dispositionem gene- rum secundum syHtema sexuale Jjinnei praemittere consti- tuimus. Hoc cnim nostra opinione non tantura in tironis usum niultis de causis praeferendum , sed omnino aptissi- minu est. Itidem abbrcviata ordinum naturalium dispositio addita est. Ordinum characterera sequitur conspectus ge- nerum, in quibus defmiendis notas nonnisi absque uUo ne- gotio animadvertendas adhibuimus. In ordinibus veio generibusque constituendis nostra- rum tantum plantarum rationem habuimus. hi universum autem characteres generici copiosius expositi et, ut plantae iraaginem pleniorem reddercmus, notae quaedam de ha- bitu, foliatione etc. adiectae sunt. Hanc generum uberius explicandorum rationem nemo nobis cxprobabit, qui intel- lexerit, studium generum ad ordinis rectius cognoscen- das maxirae necessariura et omnibus praemittendum esse. Inde patet etiam, botanices minus perito a systemate Lin- nei exoriundum el postea demum, quura notitiam genc- rum satis accuratam ct vastisissirai regni vegetabihs prospectum assccutus est, ad raethodum naturalem procc- dendum csse. Ouod autem generum ordinumque descrip- tionem attinet, vocabula technica. quae vocant^ omisimus omnia ad organorum gcDCsin, metamorphosin et analogiam spectantia, non tam quod partim falsa, partim in ambiguo posita nobis videbantur, quam quod imperitiori magna inii- ciunt impedimenta. Quamobrem iis tantum nominibus usi sumus , quae in ori^anorum contemplatioiic per se^ non opinionibus praeceptis ofFeruntur. Ceterum opportunura no- bis videtur, ut in scriptis plane phylographicis omnes in- terpretationes physiologicas sive morphologicas reraovea- raus, si quideni rei horbariae ternnnologiam simpHciorem, quod maxime necessarium est, red^Iere velimus. Vaginas Graminearum ex.g. potiolum, squamas hypogynas perianthi- um, florem Euphorbiae capitulum monoicum esse^ opinio- nes sunt, quae analogia sola nituntur quaeque, si verae in- terdum sint, tantum abest, ut cognitioni organorum exter- norum prosint, ut noccant. Vocabula dudum recepta. qua- lia in scriptis Linneif Iiissei. lacqnini, Gaertneri aliorum reperiuntur, quum ficri poterat, retinninius, novissima ista eaque saepissime niale composita a linguaquc latina ab- horrentia expulimus. E proposito noslro iam supra com- memorato, ut tirones praecipue adiuvaremus. tam multorum generum,quae nostro tempore c Linnei gencribus saepe coii- tra naturam dissolutis eflficta sunt, maximara parteraadoptare non potuiraus. Eodem modo multas novas plautarum specics nonraro ad primitivas reduximus, quum nonnisi species nolis constantibus semper optime distinguendas exponeremus, du- bias autem falsasque tanquamformas subiiceremus. \\\ pau- cis tantum generibus ex. gr. Orobanchis. Ilieraciisaliis, quo- rum nimias species contra auctoritatcm tot tantoremque in phy- tographia virorum clarissimorum contrahere non ausi. no- stram ipsorura opinionem non secutisumus. Ita prioris gcne- ris plures species : 0. Ilederae, amethystea . aliae valde dubiae nobis videbantiu', posterioris autera nuHas nisi: li. Pilosellam. H. Aurrculam, H. praeraorsum ; H. cymosum, If. murorum et H. urabcllatujn agnosccrc poteramus, quae — VI — formis intermediis non transeunt. Ne vero quispiam nobis obiiciat, hac contractione aut reductione neglectas esse multas species, certissimis quidem notis non discernendas, a natura tamen ipsa satis distinctas , c. g. Veronica opaca et polita efc. : id tencMdum est, nos quoqne midtas illarum formarum frcquentissime redeuntes observasse, tanquam proprias autem species illas agnoscere non potuisse, prop- terea, quod verae uno saltem characlere certo ac fixo ab oninibus discernaiitur oportet. Operam dedimus^ ut spe- cies Linnei exemplo paucissimis verbisdignos ceremuSj quod eo facilius fieri poterat , quoniam nostrarum tantura plantarum rationem habuimus, coteros charactcres quoad habitum plantarum et facultales spectantes brevi descrip- tioni addidimus. Synonyma nulla. nisi usitatissima et ma- xime necessaria adiecimus. Floreudi tempus niensium nu- mero, 1,2^ 5 — 6 etc. notavimus, temporisautem spatium, quod durat stirps signis: 0, Q), J", 24.,-. "h., quaeplantam annuara, biennem perennem^ suffruticem v. fruticem v. arborem desig- nant. Locorum natalium ea tantujn iiidicavimus , in quibus nos ipsi exemplaria legimus aut aniici fide dignissimi^ qui ea nobis communicabant, pauca incerta asterisco * jiotavimus. Plantae. quae adhuc in medicina usum habent, in in- dice typis distinctioribus exscriptae sunt. Lubentissiino denique animo hanc occasionem arripui- raus, virorum illorum, qui nobis tanta praestiterunt officia, publicam hic mentionem iniiciendi. Inprimis v. cl. L. C. TuEViRANUS professor, in rebus difi^icilioribus et consilio et facto benignissime nos adiuvit ; quin ei^ quum formam operis universam atque institutionem, lum Salices duscrip- tas, copiam locorum natrlinm alia debemus , ut sine eius auxilio laborem vix perfecissemus. Plantas nobis suppedi- tarunt: IV. Sinning , Inspect. hort. bot. Bonn.; Seubert, Dr. phil. in his studiis et vita nobis coniunctissimus; Katz- fey, gymnas. Monasteriensis ad Eifliam sup, Director; Eberwein, Kerris , Eulefeld, Wolte horticulturae dediti; Klug praeceptor; Bogenhardt pharmac. studiosns; Tils pharmacopola; amicissimus Foerster, cuius nomen in ento- — VII mologia niox laudabitur, B. M, Lersch, Dr. Med., Debey, Dr. Mcd. Aquisgranenses, Clam. Marquart, Dr. phil. et Ph. Wirtgen praeceptor. Quae iu hoc libello erravimus eaque multa inesse ipsi sentimus^ speramus fore, ut uobis a viris doctis iudicentur. Dabamus Bonnae et Berolini Mense Maii 1841. Aiictores. Introductio in Floram Bonnensem. Territoriuiu, cuius plautas descripsinius, inter 50°, 22' — 50°, 55' latitudinis septentrionalis et 24«, 22' — 25°, 8' longitudinis orientalis situm patct in circuitu oppidi Bonnae circiter 5 — 7 milliaria. Complectitur Rheni vallem deor- sum ad Coloniam Agripplnam^ sursura usque ad Neuwied spectatque ultra illud flumen orientem vcrsus ad radi- ces montis Westerwald, per septem niontes confinitimum- que est postremo fluvio Wied ; citra se extendit pcr valiem quam perfl uitAhr pertineque versus meridiem et occiden- tem^ ad magnam Eifliae partem lacum Laach, Adenau, iuxta 3Iiinstereifel, Euskirchen et Briihl. Quod hi limites non satis aequaliter sunt descripti, agri Bonnensis et na- tura et situ eff^ectum est, quippe qui in parto inferiore pla- nus uniformis herbarum copia non abundet, contra in su- periore montosus et plantarum feracissinms sit. Huc acc- dit, quod litterarum naturalium stndiosi propter regionis pulchritudinem plantarumque multitudinem excursiones us- que ad lacum Laach, Confluentes et in Eifliam ipsam fa- cere solent. Itaque eas quoque plantas , quae in his re- gionibus- finitimis solae repertae aut in nostra rarissimae sunt, Florae addidimus. Quum vero his finibus natura magnam soli saxorumque diversitatem eximiamque terrae habitus varietatem dederit, regionis nostrae et geognosticas et physicas conditiones brevi exponere conabimur. I. F o r m a t i 0 A 11 u \' i i. Humtis plerumque est in superficie planitiei valliumque ubi agrorum efficit eximiam feracitatem. Maxime variat mi- stionis ratione habita^ duni modo arenacea modo lutea modo argillacea invenitur. IL Formatio Diluvii. Partes huius formationis, praecipuc magna arenae glareaeque strata plerosque nos- trorum montium coUiumque atque totam fere vallis Rhe- — iX — uanae planitiem obtegunt. Lutum praecipue in vallibus septem montium ex. gr. ad Heisterbach^ Petersberg, Sten- zelberg-^ Hirschberg alias depositum est. ni. Montes tertiarii (Tertiar-Gebirge). Formatio lignorum fjituminosorum. (Braunkohle-For- mation.). Copiose provcnit in editis et decliviis prope Muf- fendorf, Godesberg^ Friesdorf, Dottendorf, Kessenich per- tinetque per totum tractunij qui vulgo Promontorium (Vor- gebirge) appellatur, iuxta Roisdorf, Briihl usque ad Berg- heim. Invenitur porro in planitie coUibnsque prope Piitz- chen, ad Rott et Alirweiler, ad Troisdorf prope Sieg- burg, in Eiflia ad Firmenich, Satzfey etc. Calyx conchiliferu, (MuschelUalk) nuUis nostrae re- gionis locis nisi Eifliae adest. Ilic initium ducens a vi- co Commern se extendit versus septentrionem ad Schwer- feuj Wallersheinij Embkeu, Pissenheim usque ad Boich. Saxum arenarium rariegatum , quod vulgo rubrum (^Rother jSandsteinJ appellant, uti praecedens in Eiflia prae- cipue ad montem Bieiberg dictum provenit seque porrigit, a Soeteniche inde orientem versus ad Firmcnich atque septentrionem versus ad flnvium Roer et pagum Nideggen. Hoc saxum autem insigne est prope montem illum Blei- berg, quum plumbi galcnae particulas (^Knotenerz) cojtio- sissimas continea. IV. Montes transitorii. Calx transitoria (Uebergengs-Kalk) maxime abundat in Eiflia. Magna huius saxi strata prope Iversheim, Miin- stereifel, Gerolstein, Priimm et Schoenau inveniuntur. Idem salxum flnem constituit montis Bleiberg versus meridiem prope Eiserfey, Keldenich etc. Psammites et Psammites schistosus (GrauWtacke und Grauwacke-Schiefer) inter omnia nostrae regionis saxa maxime communis est. Hic efflcit maximam partem mon- tium iuga ad Rhenum , Sigam et Ahr abundatque in Ei- flia praesertim in vallibus, quas fluvii Urft, Olef et Ruhr irrigant. Psammites, qui montes ultra Rhenum format sae- — X — pissiiue cx. gr. iii septem montibus Bassaiiite et Trachyte perruptus est. iSchisfus communis constituit montes, quos torrentes Wiedbach, Nette, Brohl et Ahr infcrior percurrunt, mon- tiumque iuga Mosellam adiacentia. V. Saxa (per strata) non digesta sivc ab- n ormia. Trachytes (Trachyt) solis fero septem montibus pe- culiaris est ibique plurima iugorum format, e quibus haec principalia nominanda sunt: Stenzelberg, Rosenau, Wol- kenburg, Schwendel^ Wasserfall, Oelberg, Hardt, Lohr- berg, Schattenberg, Hirschberg, Drachcnfels, Breiberg, Fritzeiihardt^ colles Scherkopfe alii. A septem montibus ad nieridiem et orientem vergunt trachytici montes: Hem- merich, Mittelberg, Bruderkunzberg, Leiberg. Citra Rhe- num flunien solus mons prope Birkum existit. qui hac pe- tra conflatus est. Aliud saxum , quod e Trachytis frag- raentis conglomeratum Trachyt-Conglomerat vocatur, sin- gulorum septem montium radices, declivia totasque valles obtegit. Basanites (^Basalt) saepins columnaris constituit illa moutium et ultra et citra Rhenum iacentium capita, quo- rum nonnulla o nostris altissima sunt^ quaeque omnia fere coni obtusi formam exacte referunt. Haec sunt praestan- tissima in ultiori fluminis ripa: Collis in quo Abbatia Sieg- burg sita est, duo colles Wolsberge appellati pluraque e- dita (Finkenberg, P^nnert, Kasseler Ley etc), quae a Beuel indc exorsa septem montibus continginet; e septem mon- tibus: Gringelsberg, Limberg, Scharfenberg, Falkenberg, cacumen montis Oelbcrg, Lowenburg notatu digna sunt; porro supra eos declive Erpeler Ley^ uiontes: Diisemich, Mendeberg, Rennenberg, Hummelsberg , Dattenberg et parva illa capita: Ockenfels etKasberg; in citeriore Rheni ripa collis Godesberg, tractus a Godesberg inde ad Muf- fendorf, Liihnberg, declivia prope Oberwinter, mons Lands- krone in vallc quam perfluit Ahr , basanite constituuntur. XI — Lavttj lapidum scoriae , piimices tilia ptoducta mon- tium igiiivomorum recentiorum formant Eifliam vulcaniam prope Daun^ Gcrolstein, Rockesinil, Manderschcid ; porro iuga prope lacum Laach^ Niedermendig;, Meyen etc. Valles torrentium Brohl ct Nette trassoite CTrass) complcntur. Pumiccs conglomerati in cratcrem Wiedcnsem prope En- gers, Ileimbach^ Weiss aliis locis depositi sunt. Nunc de nostri territorii habitu locuturi imagincm a- quarum, montium sylvarumque brevi adumbrare conabimur. Primo de Aquis. Flumen principale nostrae regionis Rhenus cst, qui a meridic ad cauruni septeiitioncmqne versus petens val- lemque illam amoenissiniam opulentissimamque percurrens raultos minores lluvios torrentesque ab utraque parte se- cum rapit. Mosella ad Confluentes^ torrentes : Nette ad An- dernachj Saijn inter pagos Bcndorf et Engens. Wied infra Neuwicd, Ahr contra oppidulum Linz fluviique Siya cum Aggere iuncta ad Mundorf et Erft prope Novesium cursu valde flexuoso inter rupes praecipites et saepius altissimas peracto in Rhenum influunt. Extremos fines occidentem versus fluvius Roer ambit, cui in Mosam se cfFundenti rivi vel torrentes Olef et Urft adiuncti sunt. Lncus. Perpaucos habemus cosque minoris momenti. Oranes autcm Eifliac vulcaniae peculiares situ ortuque in- signes sunt. Etenim imprimis illi, qui vulgo Maare appel- lantur a crateribus olim ignivomis originem ducunt et post ignis eruptionem aquis sunt rcpleti. Mcmoratu digni vi- dcntur: Rodder Maar •/, milliar. ab Olbriick abest patetque in ambitu circitcr dimidium milliarium. Lacus Lnach prope AVassenach 907 ped. altus , lati- ludine 7643 ped., longitudine 8422 ped. Stagnum Moosbruch 1573 pcd. altum montem Kcl- berg adcacet multisque plantarum rariorum abundat. Paludes nusquamingentes vastasque, quales sunt Ger- maniae borealis bropriae, sed n.ulto minoris amplitudinis — XII iuvenies. Paludes autem iiifer fluvios Sigam ct Aggercm turfosae itideraque pone Briihl versus Liblar satis extensae continuaeque atque plalis rarioribus insignitae sunt. Loca paludosa singula caque exigua singulis locis occurrunt, praecipue iuxta tractuni illum qui inde a Muffendorf vi- cum Briihl petit^ ex. gr. ad lioisdorf^ Bornhcim^ Ippendorf, Dottendorf, alias. Prata copiosa in planis vallibusque vigent florentque atque herbas pratensos fequentissimas largiuntur. Montes. Planities^ in qua Bonna sita est, infra hoc oppidum scptentrionem versus longe latissimeque patens se in illam Rhcni inferioris subducit, ccierum montiuiu trac- tibus varie concisis ab omiii parte cincta est. Surgil enim ad orientem in septem montes, quorum altissimi Loeiven- hiirg 13?8 ped. et Oelberg 1437 ped. adscendunt atque ia montis Westerwald declive occidentale. in quo est Men- deberg 1390 ped. altus, meridiem vero et occidentem ver- sus in Eifliae montes, quorum altitudine innotescunt: Car- melenhery 1218 ped. ^ Sensenkopf 1690 ped., Gansehals 1828 ped., Goldberg 1840 ped.^ Hochsiimner 1887 ped.; Kelberg 2151 ped. ; hohe Acht 2421 ped. Sylvae nemoraqfie magnam territorii nostri partem ob- tinent. Praeprimis aylvae frondosae plurimum Fagis, Quer- cubus et Betulis, singulis autem Alnis^ Carpiuis, aliis gau- denteSj rarius pineta montium tractus saepe vastissimos coronant. Ubi montibus sylvae desunt, earuin locumingen- tia ericeta occupant, quae praetcr Ericas herbarum paucis- simas proferunt. His de soli indole regionisque notrae natura propriai praemissis, nunc vegetatio ipsa contemplanda est. Quam emim esse uberrimam^ patet iam et e coeii temperie mitiori et ex illis, quae dc terrae varietate id est de vicissitudine planorom, montium et vallium fluviis aut rivis arrosarum, deque copia pratorum^ paludum^ sylvarum nemorumque su- pia dicta sunt. Quod autem territorium Bonnense tanquam in finibus liheni inferioiis et medii silum est, inde praeci- pue magiia iila plantarum vaiielas orta est. Bum enim — xiir — propc Rlicni ripas miiltac plantae reperiuntiir . qiiae Ger- niaiiiae sunt meridionalis propriae e.\. gr. : Diplotaxis mu- ralis et tenuifolia^ Enicastriim inodorinn ; phira Verhasca^ Allium rotundum, Scorodoprasunij nigrum, Schoenoprasum^ sphaerocephalum ; Scilta bifolia', Bunium Bulbocastanum ; Rumex' scutatus; Artemisia ahsyntliium ; Geranium rotun- difolium; Hellehorus foetidus; Cheirantlius Cheiri; Erysi- mum strictum; Vesicaria utricnlata; Lepidium graminifo- lium; iSisymbrium austriacum; EuphorbiaGerandiana ; Po- tentilla canescens et obscura; Coryda/is lutea etc^ in locis inde vix 1 — 2 milliaria distantibus aliae occurrunt , quae maximam partem indigenae sunt Germaniae borealis. Ita ex. gr. paludes prope Siegburg proferunt: Cladium germa- nician; Schoenum fuscum et album; copiosas Carices; lun- cum supinum et s(/uarrosum ; Nartliecium ossifragum ; Hy- pericum elodem; hittoreUam lacustrem ; Pilulariam globuli- feram; Malaxin paludosam ; Hottnniam pulustrem; Callam palustrem; Violam palustrem'^ Scirpum caespitosum et Bae- othryonem ; Eriophorum vaginatum; Lycopodium Selaginem; Aspidium cristatum; Alisma natans etc; sic invenies in mon- ticulo Venusberg- : luncum Tenageiam; Caricem piluliferam et pulicarem; Ericam cineream et Tetralicem ; Gentianam filiformem etc. et ad Liblar multas Cyperaceas. Plurimae plantarunij quae inprimis in rupibus habitant aut montium • declivibus, versus meridiem non amplius quam ad Septem montes pertinent ex. gr. : Prunus Mahaleh: Pyrus Aria, Cotoneaster, Amelanchier; Rumex scutatus ; Rihes alpinus ; Ceteracti officinarum ; Asplenium septentriomile ; Alyssum montanum ; Hellehorus foetidus adscendil usquc ad Linz; aliae autem nonnisi singulis nostrarum regionum propriae sunt. Ita Aconita tantum in Eifliae montibus , Caucalis latifolia, Polygala amara, Teucriijm Chamaedrys ^ Globu- laria vulgaris in solo calcario prope Miinstereifcl et Dorsel crescunt; ita nonnisi in septem montibusinveniuntur: Lac- tuca virosa, et Aspidium Phegopteris'^ circa Linz et Hoea- ningen: Corydalis lutea; Ophrys fuciflora; Orchis hircina^ nstulata; Aceras unthropophora; Alsine segetalis; Centaii- — XIV — rea austriaca^ Thalictnnn flavnm ; ad Hammeistein : Ery- siinum austr iacum ', IStipa capillata : prope A^euwied: Zsulae 3 v. saepius numerosae, monospermae. BuTOMEAE. Seet. 83. Capsulae 6^ polyspermae. Se- muia placcntis parietalibus aftixa. II. MONOCOTYLEDONES STAMINIBUS HYPOGY- NIS. a. Ovarium supcrum. Perigon. saepiss. corollinunK u. Pcrigon, glumaceum. JuNCEAE. 77. Perigon. 6-partitum, scariosum. (■i. Perigou. petaloideum. CoLCHiCACEAE, 94. Styli .3^ distincti. Caps. 3, auguio interno seminiferae. Liliaceae; 80. Styli in unum coni ati. Caps. 3-Ioc., 3-vaIvis, valvulis septiferis. Asparageae. 95. S(yli connati v, distincti. Fructus baccatus. b. Ovarium inferum. Perigon. corollinum. Narcisseae. 98. Stamina 6. Antherae iutrorsum de- hiscentes. Irideae. 100. Stamin. 3. Antherae extrorsum dehis- centes. — XLI — III. MONOCOTYLEDONES STAMINIBUS EPIGYNIS. HvDROCHARiuEAE. 119. Filaniciita trino ordine pistillo imposita. Flor. dioici, regularis. Orciiideae. 101. Fiiamenta cura stylo connata. Flor. irregulares. C. Dieotyledoues. Embryo e radicula^ plr.mula et cotyledone gemino coustans. I. DICOTYLEDONiCS MONOCHLAMYDEAE , perigonio destitutac v. simplici instructae. /. Monochlamydeae staminihiis epigynis. Aristolochieae. 120. Perigon. superum. Stam.G. v. 12. 2. Monochlamydeae staminibus perigynis. a. Ovarium calyci adnatum. Santalaceae. 122. Perigonium 5-fidum, pcr acstiva- tionem valvatum. Stam. 5. Fol. sparsa. HippuRiDEAE. 423. (Halorag. sect.) Pcrigon. limbo obsolcto. Stam. 1. Fol. verticillata. Flor. minuti. b. Ovarium liberum. a. Fol. exstipulata. Callitricheae. 425. (Halorag. sect.) Perigon.^-phvl- lum. Stam. 1. Ovarium 4-loculare. Nuces 4. Fol. opposita. Ceratophylleae. Perigon. multipartitum. Anthercae 12—20, sessilcs. Ovar. 1-ovulatum. Fol. verticillata. Sclerantheae. 417. ( Paronychiear. sect.) Perigon. 5-fidum. Stam. 10. Fruct. monospcrmus. Fol. opposita. Chenopodieae. 132. Stam. 5^ perigonii laciniis oppo sita. Utriculus monospcrmus. Fol. sparsa. Thymeleae. 123. Perigon. 4-fiuura. Stam. 8. Her- bae V. frutices. Amhrosieae. 292. CCorjpositar. sect.) Perigon. 5-den- tatum. Involucrum in fiuctum biroslrem incrcscens. Flor capitati, monoici. — XLII — fi. Fol. stipulata. UiiTiCEAE. 139. Perigoii. (4 v. b) - partituni. Stam. 4. V. 5. Stipulae liberae. PoLVGONEAE. 124. Perigoii. 3— 6 -parlituiiL Staiii. 6« V. 8. Stipulae intrapetiolares. Paronychiea. 415. sect. Stamina 10, (juorum 5 ste- rilia. Ilerb. prostratae^ fol. oppositis; stipulis liberis. Sanguisorbeae. 443, Perigon. 4-lidum, laciniis per aestivationem valvalis. Stipulae petiolo adnatae. 3. Monochlamydeae staminibus hypogynis. a. Ovarium supcrum. a. Flor. mas. amentacei. Arbores v. frutices. CoMFERAE. 154. Ovula nuda, squamis insidentia de- mum lignosis raro carnosis. Strobilus raro bacca. Fol. accrosa. Betulaceae 143. Ovarium biloculare , ovulis solita- riis pendulis. Strobilus. Flor. monoici. Myriceae. 145. Ovarium uniloculare, ovulo solitario erecto. Flor. dioici, Saliceae. 145. Caps. unilocularis, bivalviS; polys- perma. Semina comosa. Flor dioici. [i. Flor. non amentacei. Herbae raro frutices. Abiaranthaceae. 143. Perigon. inv^olucratum. Stam. 5, calycis laciniis opposita. Capsula utricularis, 1-sperma, circumscissa. EiPiioRBiACEAE. 157. Caps. 2 — 3 - cocca. Ilerbac saepiss. lactescentes v. frutices, b. Ovarium inferiim, CupULiFERAE. 151. Fructus compositus. Flor. mo- noici, Fol, simplicia, stipnlata. II. DICOTYLEDONES DICHLAiMYDEAE. perigonio duplici i. e. calyce ct corolla instructae. XLIIl /. Dichlamydeae ^lonopetalae y Calyce et corolla monopetala. . 1. MONOPETALAE COKOLLA HYPOGYNA. a. Staniina 4 v. 5 , acqualia. Florcs rcgulares raro irreguiares^ in capitula aggregati . rariss. solitarii. Fol. radicalia. Plantagineae. 162. Corolla regularis^ 4-fida, sca- riosa. Stamina 4. Plumbagineae. 164. Calyx scariosus, plicatus. Co- rolla regularis, 5-partita. Staniina 5. ^ Globularieae. 165. CoroIIa irregularis, 5-fida. Sta- mina 5. b. Stamina corollae laciniis opposita. Flores regulares. Primulaceae. 166. Placenta centralis, libera. c. Corolla irregularis , saepiss. hilnhiata. Stamina 4, (ex- cepto J'erf/ascoJ^ didynama , raro 2. a. Ovarium 1 — 2 -loculare^ mul tiovulat um. Lentibularieae. 169, Stamina 2. Capsula unilocu- laris. Placenta centralis^ libcra. ScROPHULARiEAE. 170. Stamina 4. v. 2, rarissime 5. Capsula bilocularis. Placentae dissepiraento utrinque ad- natae. Orobancheae. 188. Stamina 4. Capsula unilocularis. Placentae parietales. (i. Ovarium quadrilo c ul ar e v. quadrilobum, lo- c u I i s 1 - o V u 1 a t i s. Verbe.naceae. 192. Ovarium 4-loculare. Fructus in nuces 4 secedens. Labiatae. 193. Nuces 4 dis.inctae. d. Corolla regularis o-loha. FoL ulterna. SoLANEAE. 213. Corolla per aestivationem plicata. Fructus bilocularis. Placentae polyspermae. BoRRAGiNEAE. 217. Nuccs 4 distinctac. raro connatca — XLIV — CoxvoLVULACEAE. 224. Capsula 2 — 4 -locularis, lo- culis 1 — 2 sperrais. Herbae volubiles quandoque aphyllac e. Corolla regularis. Stamina saepiss. 5. Fructtis bifol- licularis, 1 — 2 locularis, polyspermus. Fol. opposita. ASCLEPiADEAE. 231. CoroUa dccidua. PoIIen in mas- sas coalescens. Folliculi 2. Placenta libera, seminibus papposis. Apocyneae. 231. Corolla decidua. Pollen pulvera- ceus. Folliculi 2. Scmina nuda. Gentianeae. 227. Corolla per acstivationem contorta. raarcescens. Fructus 1 — 2 -locularis, scrainihiis nudis. f. Corolla regularisj 4-fida (^in Fraxino milla~). Stamina 2 V. 4. Oiarium (2 v. 4 — 6j - loculare, loculis 1 — 2 - orulatis. Frutices r. arbores, Jasmlneae. 232. Stamina 2. Bacca v. capsula su- perne foliaceo - compressa. Aquifoliaceae. 234. Stamina 4 v. 5. Drupa. 2. MONOPETALAE COROLLA PERIGYNA. Ca.mpanulaceae. 235. Corolla lobis aestivatione val* vatis. Stamina 5. Capsula infera. Ericeae. 239. Stamina 8 v. 10. Capsula supera, pla- ccnta coluranari v. raro bacca infera. CucuRBiTACEAE. 244. Stamina 5, iriadelpha. Bacca (Pepo) 3-IocuIaris. Herbae scandentes. 3. 3I0N0PETALAE COROLLA EPIGYNA. a. Corolla laciniis per aestivationem imbricatis. Ovariuni inferum. * Fructus baccatus. Caprifoliaceae. 302. Bacca 1 — 5 -sperma. Fruticcf V. arbusculae^ rariss. herbae. Folia oppisita. ** Fruclus capsularis. Valerianeae. 255. Calyx simplex. Ovarium 3-Io culare, abortu monosperuunu. Flores cymosi. DiPsACEAE. 293 Calyx duplex. Ovarium 1-IocuIare 1-ovuIatum. Fiores capitati. - XLV — ./. Corolla laciniis per aesfivationem ralvatis. Ovarium in- ferum, C031POSITAE. 245. Stamina 5, antheris connatis. Fruc- tus monospermus. Flor. capitad. RuBiACEAE. 298. Stamina 4^ autheris liberis. Fruc- tuS dicoccus. Folia verticillata. //. Dichlamydeae Polypetalae , calyce et corolla polypetala. \. POLYPETALAE STAMINIBUS EPIGYNIS. a. Petala aestivatione valvata. LoRANTHEAE. 307. Stamiua petalis epigynis innata. Bacca unilocularis^ monosperma. Frutices parasitici. Hederaceae. 306. Stamina 4 v. 5, petalis alterna. Bacca v. Drupa (5 v. 2) -locularis. Frutices v. arbuscu- iae. Araliaceae. 305. Stamina 8 v. 10, petalis altcriia. Sacca unilocularis, 4-sperma. Herbae. b. Petala per aestivationem involuta. Umbelllferae. 308. Styli 2. Fructus in carpidia 2 partibilis. Herbae. Flores umbcllati^ raro capitati. 2. POLYPETALAE STAMINIBUS HYPOGYNIS. A. COROLLA REGULARIS. a. Ovula placentis parietalibiis rarius ovula 1 — 2 imo ova- rio affixa. Crucifer^. 346. Sepala et petala 4. Stamina 6. etradynama. Papaveraceae. 374. Calyx disepalus. Petala 4. Sta- oiina numerosa. Ny3iphaeaceae. 372. Petala et Stamina multiseriata. Ovarium multiloculare. Cistineae. 391. Sepala et petala 5, per aestivationero contorta. Stamina indefiuitio. — XLVI — Droseraceae. 394, Scpala et pclala 5. per acstiva- tionem im^iiicata. Stamina 5. Berberideae. 328. Stamina 6, pctaiis opposita. An- therae valvis deiiisccutcs. Frutices. h. Ovula svturae ovurii internae ^ angulo centrali r. pla- cenlae liberae af/ixa. a. Stamiiia libera. Raxunculaceae. 329. Stamiiia indefinita (in Myosnro definita'). Capsulae plures, saepiss. indefinitae, 1 — poly- spermae, rariss. bacca polysperma. Ilcrbae. Tiliaceae. 388. Calyx laciniis acstivationc valvatis Stamina indelinila. Capsula 5-lacuIaris. evalvis. Arbores. Acerineae. 376. Stamina definita, saepiss. 8. Fructus bicapsularis, bialatus. Arbotes. A31PELIDEAE. 380. Fetala valvata, apice cohaercntia. Stamina 5. Bacca. Frutices scandentes. Caryopiiylleae. 369. Stamina definita. Ovarium mul- tiovuIa!um, ovulis placentae centrali columnari affixa. Her- bae foliis oppositis. fi. S t a m i n a p o I y a d e 1 p h a. Hypericixeae. 378. Stamina nuraerosa. Scminaplu- rima, placentae columnari affixa. y. Stamina in tubum connata. Malvaceae. 388. Capsulae plurimae, verticillatae. d. S t a m i n a b a s i m o n a d e I p h a. P e t a 1 a p e r a e s - tivatiunem contorta. Geraniaceae. 381. OvariaS, distincta, columnae ros- •tratae affixa, biovulata. Cocculi 5, cauda longissima tortili. Lineae. 397. Ovarium (8 v. I0)-loculare, loculis uniovulaiis. ^ Oxalideae. 386. Stamina 10-pentadynama. Ovarium S-Ioculare, loculis 2 — pluriovulatis. Fol. ternata. B. COROLLA IRREGULARIS. a. Ocula placentis parietalibus affixa. Fumarieae. 370. Calyx diphyllus. Petala 4. Stami- na diadelpha. Capsula (2-raro 1) -locularis. — XIAII — Resedaceae. 345. Calyx moiiophyllus. Petala laci- njata. Capsula I-lociilaris^ apice aporta. VioLACEAE. 392. Calyx pentasepalus. Slamina 5, an- thcris cohaerentibus. Capsula 1-Iocularis, 3 valvis. b. Ovula placentae centrali, angulo interno v. disscpimentis prope axeni affixn. *FoIia simplicia. BalsamIxNeae. 385. Calyx disepalus. Stamina 5, an- theris cohaerentibus. Capsula 5-IocuIaris. PoLYGALEAE. 343. Stamina connata. Capsula bilocu- raris. ** Folia composita. HiPPOCAsTANEAE. 377. Stamiiia 7. Arborcs. RuTACEAE. 396. Stamina 10. Capsulae iO^ unilo- culares, Herbae. 3. POLYPETALAE STAMINIBUS PERIGYNIS. A. Stami.xa definita, libera. a. Ovarium inferum. Halouageae. 423. Cor, 4-petaIa v. nulla, Ovarium loculis 1-ovulatis. Nuces 1 — 4, monosperinae. Herbae aquaticae. Onagueae. 427. Cor. (4 raro) 2-petaIa. S(amina 8 v. 2. Stylus unicus. Capsula (4 v. 2) -locularis, polys- perma^ rariss. (lisperma. Saxifrageae. 420, Cor. 5-petaIa raro nulla. Sta- miua, 8 v. 10. Styli 2. Capsula bilociilaris^ polysperma. GnossuLACEAE. 421. Cor. 5-pe(aIa. Stamina 5. Bacca unilocularis. Fruticcs. b. Ovarium superum. PoRTULACEAE. 414, Calyx (hsepalus. Stamina petalis opposita. Capsula unilocularis, oligosperma, Fol. exstipu- lata. Paronychieae. 415. Calyx 5-partitus. Petala quan- doque nulla. Capsula utricularis, monosperma. Fol. sti- pulis scariosis. Crassulaceae, 417. Petala 5 — \2. Glandulae hypo- — XLVIII — gynae 5. Capsulae tot qiiot. petala, uniloculares. Fol. carnosa. Lythrarieae. 426. Calyx lobis pcr aeslivationera val- vatis. Capsula 2-4 locularis polyspcrma. Herbae. Celastrineae. 472. Siamina petalis alterna. Capsula 4—5) -locularis. Semina arillata. Arbusculae. Rhamneae. 471. Stamina petalis opposita. Drupa. Semina exarillata. Arbusculae. B. StAMINA INDEFINITA LIBERA F. 10 ADELPHA. Rosaceae. 431. Stamina 20 et plura. Ovaria plurima raro 2, libera. PoMACEAE. 454. Cor. regulans. Stamina 20. Ova- rium calyci adnatum. Amygdaleae. 448. Cor. regularis. Stamina 20. Ova- rium liberum. Papilionaseae. 450. Cor. papilionacea. Stamina 10, connata. Ovarium liberum. luGLANDEAE. 470. Flor. mas. amentacei, fem. subso- litarii, 4-petali. Dnipa infera. Fol. exstipulata. A** Acotyledones vasculares. Florescentla deficit. Genitalia nulla v. incerta. Organa reproductionis (semina, sporae) capsulis (sporangiis) membranaceis v. coriaceis inclusa. Plantae e celiulis vasisque compositae, radicc perenni, foliatae v. aphyllae. 1. MARSILEACEAE. Frondes allernae, vernatioue circinatim convolutae. Sporocarpia (receptacula) ad basin frondium, conformia^ globosa V. ovalia, clausa^ evalvia^ plurilocularia, sacculos granulis (pollinaceis) repletos et alia corpuscula (ovaria, sporangia) includunt^ quae merabrana hyalina laxe involuta materiaque granulosa farcta sunt. — Herbae aquaticae, caule repenle. PlIiULARIA L. Sporocarpia axillaria, solitaria, breviter pedunculata^ subglobosa^ hirsuta, 4-locularia. Sporangia numerosa, ovata, mucronata. Sacculi pyriformes, pellucidi. — Herba repens, ramosa. Frondes erectae, filiformes, junceae. P. globulifera L.5 24. 8—9. 2luf tem S3oben ber %t\&jt I){nter ©iegburg, jeboc^ nur bei niebrigem UDafferftanbe ju finben. 1 — 2 — 2. FILICES. Capsulae unilocularcs, irregulariter rumpentes v. ple- rumque biv^alveS;, saepe pedicellatae annuloque elastico ver- ticali cinctae^ in frondium pagina inferiore v. margine e venulis exsertae et diversimodo aggregatae. Sporae nu- merosae, minutae, globosae v. angulatae. — Plantae her- baceae radice {rlii%omate^ perenni saepius repente crassa. Frondes (Jolia^ stipitatae, vernatione circinato - involutae, basi saepius squamosae , nunc simplices integrae v. varie dissectae nunc compositae. Capsulae vel frondibus subtus impositae, in soros Qpuncta subrotunda v. lineas^ nudos v. membrana QndusioJ tectos aggestae vel rarius in spicum distinctam compositae. DISPOSITIO GENERUM. A. Frondes steriles et fertiles conformes. a. Sori nudi. Cetkbach W. Sori lineares. — Herba subtus squamis ferrugineis dense obtecta. POLYPODIUM L. Sori subrotuudi. b. Sori indusio tecti. AspiDiiii S\v. Sori subrotuudi. ASPLENIUM L. Sori lineares jiervis trans- versalibus iinpositi. SCOI.OPENDKIUM S W. Sori lineares inter nervos duos transversales. — Frons integra. Ptebis L. Sorilineares^ continui, mar- ginales. B. Frondes steriles et fertiles difformes. a. Frons fertilis confor- mis. LOMABIA W. Sori linearesj gemini, costae utrinque paralleli. Frons ste- rilis pianata. Struthioptebis Cobd. Sorilineares, marginales. - Frons sterllis bipiuuatifida. b. Frons fertilis inferne, Stcrilis superne fructi- ficans. OSMUNDA L. Pinnae fructificautes in pa- niculam dispositae. Frons bi- piuuata. BOTRYCHIUM Sw. Pinnae fructiiicaotes in ra- cemum unilateralem disposi- tae. — Frons bifida^ piuuata. — 3 — TriBUS I. POLYPODIACEAE. Frondes steriles et fructificaiites plerumqiie conformes rarius diffornics. Capsulae annulo elastico articulato loiigi- tudinali ciuctae, transversim irregulariter rumpentes. C E T E R A c H W. Sori lineares, nudi, transversales nervos sequentes. — Herba caespitosa. Frondes pinnalijxdae, subtus squatnis dense imbricatis tenuissime membranaceis reticulatis fuscescenti- biis obtectae. C . o f f i c i n a r u m AV. ; 2i 8 — 9. "S(n gel6ri^en iinb ®emciuer, bet €>bcrcaffe(, flm ©otcet-erg fparfam, fiauftg am 9ioIanb^eff, am rcfenfelg betSinj, (Frpcler hn;e, ?eube6borf unb auf ter Shnenfelfer S3urg, im §n)rtl)al i)or unb {)inter bem !l)urcl}ln'ud^. Asplcniiirn Ceterach L. GyniDOgramme Ceterach Sprgl. Radix densissimecaespitosa stipitumqiu; basis uigrofiisca. Frondes pinnatifidae 1 — 2 pollicares; piunis alteruis ovalibus obtusis integerrimis. P O L Y P O D I U M L. Sori subrotundi, sparsi, nudi. — Radix saepe repens. Frons pinnatipartita, stipite nudo r. squamoso. P. vuIgareL.; fronde pinnatifida, 24. 6—10. 3n f(f)at=^ tigen ^agen, in altcn ^Jtaucrn, oclfenriljen, am gu^e oon Saum- •ftammen, in ;?au6walbungen, tjcmcin. Rhizonia repens, aquamis fiiscescentihiis dense obtectum. Fron- des ly8 — 1 pedales^ pinnatifidae^ stipite nudo laevi; pinnis sursum decrescentibus altcrnis e basi lata lineari - oblongis obtusis inte- gerrimis v. serrulatis. Sori insignes, demum confluentes. Variat: /?. compositum; pinnis basi auriculatis v. sinuatis. P. Phegopteris L. ; frondibus bipinnatifidis. 24.3.11- 3n fcuc()ten SBalbungen an ber Sotvenburg im (gieoengeMrge. Polysticbum Pbeg. Rotb. Khizoma repens^ squamosum. Frons triangiilari-ovata, bipinnati- fida; stipite nudo; pinnis suboppositis oblongo-lanceolatis basi cuni pinna opposita coufluentibus apice attenuatis, iufiniis reflexis ; laciniis oblongis obtusis integerrimis ciliatis. 8ori marginales. P. Dryopteris L. ; frondibus ternatis foUolis bipin- natis. 24, 8 — 10. 2(n fcf)attigen gcl6n)anben unb \n SBal- _ 4 — bungen, j. 33. am (Sten^elbergc unb :t)rac^enfer3 tm eiebcnge* birge; 9?ennenberg, bei bcr So(f)mut)Ie im 5(I)rtf)a(e. Rhizoma repens, teniie_, (crassitie fili) squaniosum, nigrum. Frons spithamaea — pedalis, gracilis, ternata, triangularis, glabraj stipite basi squamoso-, partitlonibus patulis bipinnatis; pinnulis oblongis ob- tusis margine reflexo inciso - crenatis v. integerrimis. Sori marginalcs, AspiDiUM Sw. (Polypodium L.) Sori subrotundi, sparsi, indusio tecti. — Frons pinnati- partita; stipite saepissime s. Polyp. cristatum Hoffm. Radix cras^a, caespitosa. Frons glabra 1 — 1 l/2 pedalis^ stipilc rhachique squamosis; pinnis sursum decrescentibus e basi lata atte- nuatis; pinnulis mucronato-dentatis basi rotundatisj laciniis pinnula- rum superiorum apice cuspidato-mucronatis v. emarginato-bidentatis, basin versus integerrimis v. mucronato-dcntatis. Sori in pinnulis bi- seriales. * * * FRONS TRIPINNATIFIDA. A. dilatatum Sw.; laciniis mucronato-dentatis. — 8-11. 3n ben 5teffemd)er unb eiegburger 8iim)3fen unb im ©iebengebirge j. 33. am ^cter^berg, ttjeniger pufig alS M 93orl^ergef)enbe. Praecedeati maxime affine; an huius Var.? Differt pinnulis pm- narum inferiorum profunde pinnatifidis, soris in pinnulis superioribus biserialibus et in inferioribus ad basin laciniarum 1—4 aggregatis. A. Filix femina Sw.; pinnulis integerrimis 2-v. 3-dentatis. — U- 8—11. 3n Salbungen gemein. Aspl. FiUx femina Br. — 6 — Radixcrassa^ caespitosa. Frons ovato-oblonga^ bipionata, 1—11/3 pedalis; stipite basi sqiiamis raris adsperso ; pinuis utrinque decre- scentibus; pinnulis lineari-Ianceolatis pectinato-pinnalifidis. Sori ad basin laciniaruni plerumque solitarii, oblongi. ASPLENIUM L. Sorl lineares e margiiie v. e nervis lateralibus fron- dis orti. Indusia extrorsum adnata, introrsum soluta. — Frons dichotoma, pinuata v. pinnatipartita ; stipite laevi saepe discolori badio ; pinnulis v. laciniis plerumqiie basi cuneatis v. linearibus , rarius ovatis. SeCTIO I. ACKOPTEHIS Lk. Sori apice e margine frondis non foliaceae orti. A. septentrionale Sw.; fronde anguste lineari apice dichotoma fertili. — 2].. 8—11. 3n 9)hiucrn unb geU fenfpattcn ftcaenweife t)auftg, im 5ll}rtl)ale, bei Sinj unb Unfel. Acrosticlium septentrionale L. Dense caespitosum. Radix et stipitum basis nigro-fusca. Fruns subfiliformis apice dichotoma, glabra, viridis^ 1 —3 pollicaris ; parti- tionibus in cuspides tres steriles excurreutibus. Sori confluentes totam partitiouis paginam iuferiorem occupantes. Sectio IL Asplenium Lk. Sori lineares ad nervos iaterales frondis. A. germanicum Weis. ; fronde pinnata, pinnis ob- longo-cuneiformibus. — 24.. 7 — 11. (Scltcn in ^ctfcnfpalteu om Unfclbac^, im 2I^rt{)aI am Svronenbcrg rcc()tS i>om JDurc^bruc^, ^duftger am ir»ei§en ^reuj unb an ber Saffcnburg. Dense caespitosum. Frons pinnata^ 1 — 3 poUicaris ; stipite basi nigro- fuscescente ; pinnis alternis sursum decresceutibus cuneifor- mi-oblouijis, inferioribus pedicellatis iucisis 2 — 3 partitis, siiperioribus subsessilibus siibliuearibus apice deutato-serratis integerrimis. A. Ruta muraria L. ; fronde basi bi- trJpinuata, stipite rhachique concoloribus , pinnulis cuneiformibus. — 1\.. 8 — 11. |)duftg an 931aucrn unb "^d\m. Dense caespitosum. Frons ovato-triangiilaris, basi bi-tripinnata, 1 — 2 pollicaris^ piunis sursum decrescentibus^ iufcrioribus teruatis v. subpiuuatis; piunulis cuueiformibus obtusis apice dentatis iucisisque. — 7 — A. Trichomanes L. ; fronde pinnata, pinnis ovali- bus. 21. 7—11. Sln gel^tt^anben unb 5D?auern ^imlid) I)auftg j. 33. am ©obeebcrg, im Siebengebirge, im 5(^rtf)a(e u. f. m. Dense caespitosiim. Frons linearis^ pinnata, 4—8 polIicariS;, sU- pite rhachique discoloribus badiis nitentibus; pinnis subsessilibus, sub- oppositis, supcrioribus magis alternis ovaiibus subrotundis obtuse crenatis. A. Adiantiira nigrum L. ; fronde basi bi-tripinnati- fida, stipite discolori badio. 24-. 7 — 11. 3tt>ifc^en ©ebuf(^, in 9Jiaucrn unb ^el^fparten ^iemlic^ attgemeiu berbreitet, 3. 33. am ©obet^berg, ?vinfenberg, im Siebenge^birge, bd dvpd unb Sin^ unb im 2l(}rtl)aie. Caespitosum. Fronsovato-triangularJs, basibi-tripinnatifida, 4 — 1 pollicaris; rhachi dilatata; pinnis alternis sursum decrescentibus, pin- nulis ovali-v. oblongo-cuneiformibus argute-deuticulatis v. iucisls. SCOLOPENDKIUJI Sw. Sori lineares, transversales inter nervos duos. Indusium duplex utrumque e nervis emergens. — Frons linguifor- miSj integra^ stipite sqiimnoso. 8. officinarum S\v.; 2;. 7 — 11. 9(n ber 5I()rbnrg im 9n)rtba(, oberbalb S^H-nic^ auf bem §(rfer()of unb a\\ ber 5treu§fape((c. Aspl. Scolopendriura L. Frons oblongo-lanceolata^ basi cordata, apice obtusa, integerrima, 1—11/2 pedalis; 11/2-2 unc. lata; stipite fuscescente. Sori inae- quales, crassi. Indusiuni medio sutura longitudinali dehiscens. Pteris L. Sori lineares, continui, marginales. Indusiura raargini inflexo adnatuni. — Frons saepe ternata^ partitionibus pin~ nato-partitis ; stipite mtdo. P. aquiliua L. ; 24.. 8—11. 3n Saubwafbungen gemein- Radix crassa. Frons magna^ triangularis, tripartita^ 2 — 3 peda- lis; partitionibus bipinnatis; pinnulis lineari-lanceolatis, acutis^ subtus praecipue pubescentibus^ inferioribus basi piunatifidis. LOMARIA W. Sori longitudinales, continui^ totara pinnae contractae paginara inferiorem occupantes. Indusium introrsura dchi- scens. — Frons pectinatim pinnatifida v. pinnata, fertilis slerili dissimilis. L. Spicant Desv.; 8—11. 3n SBalbungen unb aiif ^aibe^Ia^en, auf bem 5Senu6bevg, im (Siebencjebirge, ki 6ieg- iuxa,, im 51{)rt{)al u. f. W. L. borealis Lk. Osmunda Spicant L. Blechnum boreale S\v. Caespitosa. Frondes lanceolafae, pinnatae glabrae, circiter peda-> les, unciam latae; steriles incumbentes v. suberectae, pinnis decurren- tibus lineari-lanceolatis subfalcatis acutis; fertiles erectae^ pinnis e basi lata angusto-Iinearibus margine revolutis. Struthiopteris Cord. Sori lineares, ex acervulis (soris) corapositi, de- mum dorsum frondis contractae tegentes. Indusium du- plex; exterius e raargine frondis reflexo membranaceo for- matum ; interius septiforme, ^cervulos includens. Frondes pinnato-partitae, steriles et fertiles difformes. S. germanica W.j 24.. 9—11. Sln ber Slgger bei Sof)mar. Caespitosa, 11/2 — 2 pedalis. Frondes steriles bipinnatifidac; la- ciniis ovato-Ianceolatis integerrimis ; fertiles pinnatae^ pinnis approxi- matis linearibus. Tribus IL Stachyopterides. Frondes steriles et fertiles difformes. Capsulae annulo et indusio destitutae, rima longitudinali v. trausversali de- hiscentes. OSMUNDA L. Capsulae globosae, reticulatae, riraa longitudinali dehi- scentes , in spicas racemosas congestae v. rarius margini frondis impositae. Frons decomposita, superne fructificans. O. regalis L.; 24,. 6—8. 3tt>'-fc^fn niebrigem ©ebufdf» itt bcn ©umpfen 6ei 6ieg6urg. Nostrarum maxiuia. Radix crassa. Frons opposite bipinnata glabra^ subtus glauco-viridis^ 2— Spedalis; pinnulis sterilibus oblongo- lauceolatis basi subcordatis obtusis integerrimis v. crenulatis, in- ferioribus basi auriculatis ; fertilibus linearibus capsulis omnino obte • — 9 — ctis, Spicae teretiusculaCj dtstichae, in racemum terminalem suprade- coiiipositum dispositae. BOTRYCHIUM L. Capsulae subglobosae^ coriaceae, in raceraum composi- tum unilateralera congestae^ rima transversali dehiscentes. — Frons supra medium hifida; ramo superiore fertiliy infe- riore sterili pinnato. B. L u n a r i a S w. ; IX, 5—6. 5(uf trodfenen Jlriften jwi-fc^en nicbrigem ®rafe, auf bem ^reu^berg, 23enu6berg bei Sppenborf , 2)ottenborf , htx gjluffenborf, auf bem 0loberberg unb ^lotanb^ecf. Osraunda Lunaria L. Frons glabra^, 1—3 pollicaris^ crassiuscula, stipite basi vaginato. Pinnae cuneiformi-lunatae^ subcrenatae v. inciso-crenatae, aveniae V, obsolete venosae. 3. LYCOPODIACEAE. Capsulae sessiles , nudae, subrotundae v. reniformes, uniloculares, pleruraque bivalves^ pulvere farinaceo reple- tae, raro 2 — 3 valves, granulis raaioribus in tetraedron connatis. Plantae herhaceae, muscosae , radice perenni. Caules dichotome ramosi, repentes v. erecti, foliati. Folia fere Muscorum, imhricata^ indivisa. Capsulaenunc distinctae axillares, nunc confertae spicatae^ singulae intra squamas (^bracteas^ imhricatas, spicis sessilihus v. pedunculatis saepe ramosis. — Lycopodium L. Capsulae aut uniformes , unilocularcs , bivalves , gra- nulis hispidulis repletae aut biformes 2 — 3 valves, granulis maioribus globoso tetraedris. Cetera ut character ordinis. * Capsulae in spicas pedunculatas. 2-plures aggre- GATAS CONGESTAE. L. clavatum L.; caule jepente. — 2i. 7 — 9. 3^1* fd^en |)aibefraut, j. 93. auf bem S3enu6berg iiber Dottenborf, bei Sinj. Caulis prostratus, longe repens, 1—3 pedalis; ramis adscenden- tibus. Fol. sparsa^ coQferta, patula^ linearia , subserrulata pi7o incur- — 10 — vato albido tenninata. Spicae geininae v. ternae, cyliudraceae; pe- dunciilo di^itali erecto v. adsceudente. Bracteae ovatae, acuminato- subaristatae, squarrosae_, capsulas triplo superantes. L. complanatum L.; caule erecto. — 2|. 7 — 9. S(uf ^aibe^Id^fu, auf bem 9Seuu6berg uub 3?orgebirge uub im (gicbengcbirge, 5. 33. ubev Simperid; unb 9tomIiug6l}otten unt> hd ?iuj. — Caulis erectus v. adscendens^ fasciculato ramosus^ ramis compla- natis, 3 — 6 pollicaris. Fol. quadriseriata^ raniorum opposita^ dense imbricata, lanceoJata^ mucronata, ad medium adnata, apice libera; pedunculorum subterna, remota, patentia^ subulata, Spicae cjlindra- ceac^ geminae v. bisgeminae, ad medium saepe bi v, tripartitae. * * Capsulae 1N spicas sessiles solitarias congestae. L. annotinum L.; bracteis foliis multo brevioribus. 24,. 6 — 8. ^«'if^cn ©ebufc^ auf bem (Sberfc^^f an tcn Sieg- quetten unb t)inter (giegburg au ber obern ©ieg. Caulis prostratus, longe repens, 1 — 2 pedalis; ramis adscendenti- bus e basi ramosis. Fol. sparsa^ pateutissima^ lineari-lanceolata, api- cem versus denticulata, Bracteae subrotundo-ovatae^ breviter acumi- natae. L. iuundatum L. ; bracteis folia aequantibus. — 24.. 7 — IL 3n beu (Siegburger (£umpfcn unb bci ?ibelar. Humillimum et lenuissimum. Caulis repens, 4 — 8 poUicarisj ramis erectis simplicibus^ apice monostach^is. FoJ. sparsa, linearia, atte- nuata^ acuta, integerrima; caulina secunda, patentia; ramorum erecta. Bracteae foliis couformes, uude spicae foliosae. — * * * Capsulae axillares. L. Sela^oL. ; caule suberecto. — 24,. 7 — 9. S^vift^^n SDfJoo^ iu tm (Sicgburgcr (Siimpfcu. Omnium praecedentium crassissimum. Caulis erectus v. adscendens, basi fasciculato-raniosus, 2 -6 pollicaris; ramis fastigiatis subdicliotomo- ramosis. Fol. sparsa, deuse octofariam-imbricata, subulata, rigida. 4. EQUISETACEAE. Sporangia (capsulae aut.) plura, squamis (receptacu- lis) peltatis orbiculato-polygouis subtus afiixa, introrsum — 11 — longitudinaliter dehiscentia. Sporae numerosissimae, polli- uiformes^ filis 4 apice clavatis elasticis spiraliter tortis involutae. Plantae aphyllae, radice perenni repente. Cau~ les fistulosi, sfriati, simplices v. ramosi, ramis verticillatisy articiilati, urticulis basi vagina dentata herl)acea v.scariosa cinctisj nunc uniformes nunc difformes, saepius vernales fructificante^, decoloresj posteriores steriles. Spica termi- nalis, solitaria e squamis constans stipitatis^ dense et verti- cillatim axi communi impositis. — E Q u I s E T u M L. Sporangia intus longitudinaliter dehiscentia, 4 — 7, sub- tus in receptaculis peltatis dense verticillato - spicatis ses- silia. Sporae subglobosae^ basi elateribus binis cruciatis utrinque incrassatis. Cetera ut character ordinis. * V^AGINAE INCISO-DENTATAE. C. arvense L. ; caule sterili simpliciler ramoso, va- ginis inaequaliter dentatis. — 2i. !l)cr fruc^ttragenbe (Stengel erfcf)eittt tm erften ^ruF)ial)re, ber unfruc^tbare tm ©ommer. 5tuf 5(ecfern gemein. Caulis feitilis erectus, siuiplicissiuius, pallidus^ rufescens, sterilis erectus v. adsceufleiis, simpliciter-rainosus^ ramis 4-quetris, scabrlus- culis. V^aginarum dentes subulato-acutati. E. Telmateja Ehr.5 caule sterili simpliciter ramoso, vaginarum dentibus aequalibus. — H,. 3 — 5. 3tt)ifc^en &t' huid), am dlanbc yon SaclH-n, in feuc^ten . S. erectum u L. Radix repeus^ slolonifera. Fol. lineari-ensiformia, acute triquetra, substricta; superiora niinora, divergenlia, Rami florigeri patentes, flexuosi. Capitula alterna, fusco-nigrescentia, fem. 1—2 ad ramulos, remota, masc. plurimaj approxiinata. Perigouii squamae erectae^ apice dilatato iuflexo fusco-nigrae, iiias. liueares;, fem. liueari-cuneiformes, carinatae. 8taiuina sqiiamas superantl.i. S. simplex Huds; caule simplici, foliis basi tri- quetris lateribus p!anis. 24,. 7. 8. 3n (giim^^fcn, a\\ ©rci' beu bci 3^ottcnborf, Sicgburg, auf ber |)arbt bci glamereljeim, in ber W^x, bei 2Bieb u. f. m. Sp. erectum (-i L. Caulis pedalis, erectus^ simplicissimus. Fol linearia 3Iin. lata, snperne planiuscula; superiora bracleifortnia; culmo breviora. Ca- — 20 — pitula fenu inferiora pedicelJata, superiora supraaxillaria^ nuda, .en 2)o(fenbcrf unb 23lanfenl)eim. Praececlentihus multo gracilius. Caulis 1 1/2 ped. tenuis, sinipli- cissimus. Fol. natantia,, decumbentia^ anguste linearia (1 1/2 liu. lata), omninu plana^ caule longiora. Capitulum mas. sulitarium, terminale; feminea 2 iu axilla se^siiia^ florentia piso niinora. Stigmata oljlonga. 7. AHOIDEAE. Perigonium nulluni v. 4 v. B-pliyHum , squamaceum. Stamina definita, perigonii foliolis numero aequalia iisque opposita aut indefinita^ spadici inserta. Ovaria libera, ex eodem spadice nata , nuda v. peris^onio cincta^ nunc sta- minibus mixto , nunc ab iisdem seoregata^ (1 rarius 3) — locularia, 1-multi-ovulata. Styli to-tidem v. nulii. Stigmata simplicia^ se>silia. Bacca v. capsula indehiscens, 1-poly- sperma. Semina albuminosa. Embryo centralis^ cylindricus^ rectus. — Herbae rudice perenni horiz-ontali repente tuhe- rosa. FoL otnnia raiUcalia, alfernaj congesta, raginantia v. petiolata, nerrosa^ pedatinerria. Spadix solitarius terminalis r, lateri scapi insidens , spatha involutus v. nudus, multiflorus. Flores hermaphroditi r. diclines. DrgPOSITIO GENERUM, Calla. Spatha nionopliylla, Spadix ad apicem usque floribus tectus. Arum. Spatha nionophylla. Spadix apice nudus. Acorus. Spatha ntilla. — Spadix lateralis. Sect. I. Spatha monophylla. Squamae sub staminibus nullae. Flores monoici» C A L L A L. Spadix terminalis, cylindricus, ad apicem usque flo- sculis nudis tectus. Stamina circa germina posita, Anthe- — 21 — rae diilymae, bivalves. Ovariuni niultiloculare. Stylus nullus. Stigma scssile. Bacca turbinata, angulata, multi- locularis, loculis e pulpa hyalina formatis , monospermis. Scmina fundo affixa. Radix horhontalis , crassa. Folia radicaliaj petiolafa, cordata. iSpatha 7nonop/ii/IIa, patula. — C. palustris L. 2i. 7. 8. 3n ©limpfen hd ©iegburg, im ©um^jf i\i SSingcrtI)arbt an ber Sieg , im (Sd)n>crbter6ru^( Id llrKirf) Oei 9tcuwieb. SBaf^il^avbt au ber 21>ieb untert)al6 5((teufird)cn. Subacaulis. Folia acuminata. Petioli basi vaginantes_, vagina caulem amplectente superue soluta in ligulani integram abeunte. Scapiis seniipedalis^ basi vaginatus, Spatha plana, subcordato-ovata^ intus nivea, denium pallide virens. Baccae virentes, circiter (7 — 8)- spermae. Semiua teretiuscula, rubra, striata^, impresso-punctata. A R U 31 L. Spadix terminalis, subcylindricus, apicc clavatus^ nudus^ medio slaminifcr, antheris numerosis sessilibus 4gonis 2Io- cularibus longitudinalitcr dehiscentibus^ infra subduplicc^ su- pra tri-multiplici ordinc cirrhorum (genitaliuni abortivorum) instructus, basi germinibus numerosis nudis uniiocularibus tectus. Styli nulli. Stigmata simplicia, crcnulata. Baccae globosae, oligospermac. — Herba acaulis. Radix tuherosa. Folia radiculia, petiolataj plerumque late sagittata. Spatha monophylla, rentricosa, basi convoluta. A. m aculatum L. ; 24-. 5. 3» ?au0tvalbuugen uub am Dtanbc bcrfelbcu, I)auftg. j. 58. am QSenuo^erg, 6ei Sleffcnicf), im ©icbcugcbirge jc. Folia hastato-sagittata, integerrinia, lucida, nigro-maculata v. im- maculata. Spadix clavatus, obtusus^ purpureo-coerulescens^ iutra spatham longiorem inclusus. Antherae atro -purpureae. Baccae mo- nospermae , miuiatae. — Sect. IL Spatha nulla. Stamina squamis suffulta. Flor. hermaphroditi. A c 0 R u s L. Spadix lateralisj nudus. Perigonium hexaphyllun, per- sistens, foliolis squamaeformibus apice incrassatis concavis triangulari-truncatis. Stamina receptaculo inserta^ filamentis — 22 — lincaribus planis antlicras pariim cxcedcntibus. Ovarium 6gonum. Stigma (»btusum , scssile , puuctiformc. Capsula inverso-pyramidata , trilocularis, indchiscens. — Radix re- pens herhoque rtilde aroniatica. Folia vaginantia, disticha. ensiformia , nervosa. Spadix scapo foliiformi medio innatus^ conico-cijlindricusj undique densissimeque /loscutis tectus. A. Calamus L. ; 24.. 6. 7. 2(ii ftaipiirenten G^etvdffern. ^cpvcf^borfer 3i>ei()er, Slecjlnirg, (Srl hti Siuj, *£t, (Sat()arinen unb 3injiij. Radix crassitie pollicis. Scapus coinpressus. uno latere acutus, al- tero caualiculatus. niedio spadicem luteo-virenteui promiuens et ultra iu foliuni eusiforuie lougissinie productus. GRAMINEAE. Gluma (Calyx Lin.) uniflora v. saepius 2-muItiflora, florcs ( floseulos ) duos plurcsve distichos in spiculam s. locustam dispositos stipans, saepius bivalvis rariss. 1-vaI- vis v. nullajvalvis (bracteis Aut.) suboppositis ut plurimura inacqualibus, 1.-3.-5.-7- multinervibus. Singulo flori glumella (Corolla liin. Calyx Juss. ) glumis conformis plerumque bivalvula raro 1-vaIvuIa, valvulis (bractcolis, pa- leis Aut.) suboppositis difformibus; infcriorc muta v. ari- stata , 1.-3. -5.-7- niuliincrvia; superiorc tenuiorc, ple- rumque merabrauacca , binervi v, absque ncrvis. — Squamulae (Xcctaria. lo.iiculae Aut.) 2, raco nullae, ba- sin genitalium cingcnteSj unilaterales , utpltirimum minufae, membranaceae v. carnosae. Stamina 3 rariss. 2: filamenta capillaria; antherae iiicun^bentes^ oblongac v. lineares, basi et apice bifurcae. Ovarium liberum_, 1 - ovulatum. Styli 2 stigmatibus totidem plumosis, rariss. stylus et stigraata sim- plicia. Fructus: Caryopsis (Semcn Liu,) v. giumellis persi- stenlibus laxe tecta(libera)v.glumellis adnata(corticata),saepe sulco longitudinali notata. Erabryo infra adnatus lateri albu- minis farinacei multo raaioris. — Herbae radice annua r. pe- rennii Cuhni simplices ^ articulati s. internodiis distincti, — 23 — teretes r. rarius compressij pstidosi, foliati. Folia alterna, linearia r. lineari-lanceolata, integerrima, raginantia : ra- gina ad nodum usque sessili anfice fissay postice ad oram in membranulam QigulnmJ r. pilorum seriem exeunte. Flores plerumque hennaphroditi, rarius polygami. Spicu- lae in paniculam r, spicam r. in glomerulos dispositae. — DI8POSITIO GENERUM GBAMfNEARUM. A. GI unia 1 -flora v. 1 -flora c ura r ud iniento flos - culi sccundi et rarius tcrtii. Florcs omnes hcrmapliroditi. a. Gluma nulla v. minima. Tbibus I. Xardoideae. Spica simplex. Nardus L. TRiBrs II. Oryzeae. Panicula pateus. Le ers i a S w. b. Gluma bivalvis. * Gluma 1-fIora. Tbibus ni. A g r o s t i d e a e. Panicula patens. |Milium L. Gluma ventricosa. glumellam mi- Dutam muticaiii includens. Stig- mata penicillitormia. A g r o s t i s L. Gluma glumellam muticam v. * * Gluma l-flora, cum rudimento floris secundi et ra- rius tertii^ (Rudimentuui floris secundi in Qonaullis aristatam paullo superans. Stig- mata plumosa. Stipa L. Valvula inferior demum convo- luta, in ari^tam longissimaiH ex- currens. A lopecuroideis nullum D i £i tarieae. picas simpliccs binas Tribus I\ Flores in T. digitatas congesii. I) . g i t a r i a S c o p. Gluir.ci 1- flora cum rudiir.onto 1- vulvi flosculi inferioris. Cy n odon R ich. Gluraa 1-flora cum rudiu:cato pedicelliforrii flosculi superiotis. Tribus V. A 1 op ecuro ideac. Paoicula contracta, spiciforiuis, cylindrica. Setaria P. B. Gluma 1-flora cum rudiinento 1- valvi flosculi iuferioris. lavolucru multisetosum ad basin floruui. Alopecur us L. Gluma i-flora. Glumella 1-vaI- vis^ basi aristata. Phleum L. Gluma l-flora v. 1-flora cum rudiinento pedicelliformi flosculi su- perioris. Glumella bivalvis mutica. A n t h 0 X a n t h u m L. Gluma 1-flora cu.-n rudimento flosculi secundi tertiique inferiori*. Valvulae florum neutrorum dorso arlsratae. 24 — TBlBuaVI, Calaniagrostideae, Panicula patens. Baldingera FI. wett. Gliima 1-flora cuin nidiniento 1- valvi flosculi secundi tertiique in- ferioris. Caryopsis valvulis cor- ticata. Calamagrostis Hoth. Glunia 1-flora v. 1-flora ciini rudimento pedicellifornii flosculi su- perioris. Glumella basi pilis per- sistentibns cincta. P a n i c u m L. Gluma 1-flora cum rudimento bivalvi flosculi inferioris. Caryo- psis libera. B. Gluma 1-fIora v. 1-flora cum rudimcnto flosculi secundi. Flores polygami. Thibus VII. Andropogineac. Flores fertiles sessilesj sterile* pedicellati. A udrop ogon L. C. Gluma bi-multiflora. a. Panicula contracta, spiciformis^ subcylindrica. Tkibus VIII. Seslerieae. Koelerla Pers. Sesl eria L. Glunia 2 — 3 flora, subaristata. Spiculae compresso-planae^ 2- multiflorae. C'y[nosurus L. Spiculae 2 — 5 florae, basi in- volucro pectinato fultae. b. Panicula patens v. racemosa. Tribus IX. A V e n a c e a e. Gluma 2 — 5 flora, flnsculos in- feriores tegens. H olcus L. Gluma biflora, valvis flores in- cludentibus. FIosc. inferior herma- phroditus ; superior niasculus,dorso aristatus. Melica L. Glunia 2 — 5 flora. Flosculi 2 in- feriores (v. raro infinius tantum) fertiles; superiores neutri. Tribus X. B r o m e a e. GlumaS-muItiflora^ flosculis bre- vior. * Caryopsis libera. CSpi- culae muticae. Phragmites Trin. Spiculae 3 — 7 florae. FIosc. in- ferior masculus, superioresherraa- phroditi, basi pilis cincti. Triodia R. Gluma 2— 5flora^ flosculos tegens. Br. ventricosa. Aira L. Gluma biflora. Glumella arista basilari. Gluma 2- dorsali. Avena L, -5 flora. Gluniella arista Glyceria Br. Spiculae 3-miiltiflorae. Valvula inferior ovato-lanceolota, dorso e- carinata, recta. Poa L. Spiculae 2-multiflorae. Valvula inferior ovato-lanceolota , dorso carinata. — 25 — * * Caryopsis glumellae UactylisL. adnata. Paniciila glomerata. Spiculae B r i z a subcompresso-planae, niultiflorae. Spiculae 3-muItifl«>rae, muticae. B r o m u s Valvula iuferior ovata, basi auri- Spiculae multlflorae. Valvula culsto-cordata. inferior sub apice v. ex emargi- F e s t u c a, natura aristata. Spiculae multiflorae. Valvula inferior lanceolata, mutica v. in aristam attenuata. c. Splca simplex, tcrminalis. Tbibus XI. Hordeaceae. * * Valvae un ilaterales, * V a]I V a e o p p',0 s i t a e. b a s i c o n n a t a e. T r i t i c u m. E I y m u s L. Spiculae 3-muItiflorae, e latere Spiculae 2 — 3 florae. plano rachei approximatac. Hordeum L. L 0 1 i u m Spiculae 1-florae v. l-florae cum Splculae 3-muItiflorae^ e latere rudimento floris secundi. angusto rocliei adpressae Secale L. Spiculae bifloraC;, cum rudimento longe pedicellato floris tertli. Tribus I, Naruoideae. Spica simplex, terminalis. Gluma nulla. Flosculi so- litarii, in cxcavationibus rhacheos sessiles. Nahdus L. Valvula inferior in aristam excurrens, superiorem am- plectens. Stylus 1. N. stricta L.; 21- 6. 7. $(uf fterilen ®ra6))Ia^en unb |)aiben , j. S. auf bem QSenu56erg, bei ©ieghtrg, im (Sieben- gebirge u. f. ^. Caespitosa, rigida, glauca. Culmi stricti^ spithamaei-pedales^ sub- nudi, geniculo unico prope basin. Fol. radicalia numerosa, canalicu- lato-setacea , subscabra^ culmea divaricata; vaginae membranaceae^ albidae^ inferiores aphj^llae^ ligula ovata, prominula. Spica setacea^ secunda, erecta. Flosculi alterni, subviolacei^ ante anthesin rachei adpressi, dorso et marginibus scabri. Valvula superior linearis, te- nuissima, ^ Stigma simplex, longissimum. Tribus 1L Oryzeae. Panicula patens.^GIuma nuila v. minima. Flosculi solitarii. Leersia Sw. Glumella compresso-carinata, clausa, obtusa. Caryop- sis libera^ valvulis tecta. — 26 — L. 0 ryzo ides S\v. 24.. 53{ut)t im (Spatberbft unt) enttvicfeU nur in ivarmen (Sommern bie 9{i6pen tioUfommen. 2(m Ufcr bcS ^oppcf^borfcr 9Bci()cr^ unb ll)tii()lteic^^ unb bei 9?eun)ieb. Plialaris oryzoidcs L. Riuiix repens. Cdlmi erecti v, basi procunibentes et radic.iutes, foliati, geniculis villosis. Fol. phma, utrintjue ut vaginae scaberrinia ; ligula brevis^ triincata. Panicula plerunique tota intra vaginan» in- chisa^ perfecta diffusa. Flosculi oblongo-ovales. Valvula exterior compressa, carinata^ interior lineari-lanceolata. Yalviilac cariua pilis rigidis ciltat.ie. Tribus III. Agrostiueae. Panicula patens. Gluma bivalvis, 1-flora. MlLIUM L. Gluma ventricosa, valvulas minutas muticas deinde coriaceas includens. Stigmata penicilliformia. Squamae liypogyiiae 2. M. effusum L.j 2].. 7 — 9. 3n graftgen ^Oaubwats bungen. Itadix fibrosa. Ciilmus erectus^ binodis^ laevis^ 2 -3pedalis. Fol. plana^ lineari-lanceolata, utriuqiie scabra; vaginac laeves; ligula ob- longa^ truncata. Pauicula magna^ diffusa. AgrostisL. Gluma gluraellam basi pilorum fasciculis brevissimis fultam muticam v» aristatam paiillo siiperans. Stigmata plumosa, e basi spiculae egredientia. Caryopsis glumclla tecta. Sect. 1. Agrostis. Valva exteriia longior. Glumera bivalvis rautica. A. vulgaris Witb. ; ligtila brevissima truncata. — • 2i. 7. 8. Ucberatt an SBegen, auf 3I?iefen unb auf trocfnen 93ergen. A. rubra L. Radix repen.s. Culmi erecti v. adscendentes^ graciles_, 1—11/2 pe- dales. Folia pl.ina, linearia, scabra; vaninae glabrae. Paniciila sub antliesi patens. purpureo-niticia, ramis carinisqwe valvarum subscabris, ramulis glabris. ^alvae subaequales, glahrae, inferior apicem versus hispidula. Valvuia siiperior inferiore duplo triplove brevior^ apice bi- fida. Autlierae exsertae. Variat: — 27 — [i. pumila; mininia 1 — 2pollicaris. A. pumila L. A. alba L.; ligula oblonoa ionge exserla. 24.. 7. 8. §(itf SSiefcn, a\\ SBegen, glupufevn gemein. A. stolonifera L. A. varia Host. Ciilnii basi rarlioatites, altiores et rigidiorcs quam iii praecedente •, folla altiora, maiiis scabia. Paniciila albida v. rarius piirpiirascens, ra- mis carinisque valvarnm luspidulo-scabris. Valvula superior inferiore vix duplo brevior. Variat panicula contracta et pateutiore. S E e T. 2. Trichodium. Valva extorna longior. Val- vula superior deficicns, inferior aristata. A. canina L.; valvula inferiore infra mediura dorsi aristata. 2|. 7. 8. 5(uf feudUen SSIefen bct ^effenid), auf SBetben unb 3^'orfiinefen auf bent SSori^cbir^^c I)inter 33orn()eini unb 6ei Siegburcj. Triciiodium caninum Schrad. nadix subrepeus. Culini graciles 1 — 2pedales, geniculati, ex ge- niculis inferioribus niagis v. niinus infractis plerumque ranios et saepe etiam fasciculum foliorum emittentes. Fol. angiista, linearia, utriuque scabra, fasciculorum setacea; ligula oblonga. Panicula sub antliesi diffusa^ purpurascens. Kami paniculae bispiduli. Valva inferior carina bispidula, superior laevis, Arista geniculato - inOexa , valvula duplo longior. Sect. 3. Apera. Valva externa brevior. Glumella bi- valvis, aristata. A. spicaventi L.; valvula inferiore snb apice arista- ta, arista longissima subflexuosa. ©. 6, 7. 9(uf ftctntc|en §(ecfern jtvifd)en (^etraibe f)auftg. Apera spica P. B. Ane- magrostis spica venti Trin. Radix annua. Culmi erecti v. basi tantum inclinati, 2— 4peda- les. Fol. lata, superne pubescentia, utrinque scabra. Panicula ampla^ diffusa^ decomposita, pallida,, ramis liispidulis. Arista flosculo triplo- quadruplove longior. S T I P A L. Valvae memhraiiaceae, mudcac, glumeliam superantcs. Valvula inferior demum convoluta, in arislam longissircam basi articulalam excurrens. Stigmata plumosa, e latere spiculae emergentia. Caryopsis libera, glumella demum in- durata tecta. — — 28 — S. peniiata L.; aristis plumosis. 2],. 7. 3(uf ^Sevcj' triften, auf ber Srpeter Seic bei Sr^el; bei 5(rienborf unb auf bem ^ammerftcin. Bipedalis et ultra. Culmi erecti, riinidi, glabri. Fol. rigida, sca- bra, supra glabra v. pilosa^ glauca ; culniea linearia. plauiuscuia v. canaliculata, dein couvoluta; fasciculorum coniplicato-setacea; ligula truncata^ brevissima. Panicula simplex, pauciflora, inferne vagina in- clusa, superne paiens^ e viridi-flavescens. Yalvae subaequales^ apice in aristain tenuissimam albo-niembranaceam gluma longiorem atte- nuatae^ laeves. FIosculus enervis, inferue sericeo-pubescens. Arista fere pedalis^, prinio erecta, deia recurva, iufra geniculuni torta et nuda. S. capillata L. ; aristis nudis. — 2;. 7. 8. STuf tro- tfenen Sergtriften auf ber 33urg .^ammerftein unb {^riebrid^ftein. Praecedeute rigidior et crassior. Fol. supra pubescentia; ligula elongata. Panicula ramosior. Valvae maxinia parte albo-membrana- ceae, in aristam gluma breviorem attenuatae. Arista nuda^ br.evior minus torta^ scabra, demuni curvata. TrIBUS IV. DlGITARIEAE. Flores in spicas simplices unilaterales binas v. digita- tas congesti. Giuma bivalvis_, 1-flora cum rudimento flo- sculi secundi. D I G IT A R I A S c 0 p. Gluma l-flora^ cum rudimento 1-valvi flosculi inferio- ris. Glumae valde inaequales, inferior minuta. Valvula interior planiuscula, exterior conv^exa, interiorem includens. Stigmata aspergilliformia. Spicae terminnles umbellatae. D. sanguina lis Scop. Q. 6.7: 3(uf (Sanbtoben am ^iannenmdlbci^en bei 9toi6borf unb am ^Sege j^infd^en 53euel unb ^ili^, jn)ifcf)en frip^ unb Diemagen am 3it)cin unb bei 6o(n am 2Sei^ertf)or Panicum Sanguinale L. Grameu denium fusco-purpurascens. Culmi foliati^ laeves^ arti- culis tribus, inferioribus duobus procumbentibus, supremo obliquo lon- gissiino. Fol. latiuscula^ sicut vaginae subpilosa v. glabra. Spicae binae-quiuae. Spiculae ovato-ellipticae v» lanceolatae. Variat: a. vulgaris; vaginis foliisque subpilosis, spiculis ob- longis. ^ 29 — (i, o-labra; vaginis foliisque glabris , spiculis ovato- ellipticis. Digitaria glabra R. et S. Panicum glabrura Gaud. — Occurrunt etiam specimina v. foliis vaginisque o-labris ct spiculis oblongis v. foliis vaginisque subpilo- sis^ spiculis ovato-ellipticis etc. C Y N 0 D 0 \ R I C H. Gluma 1-flora , cura rudimento pedicelliformi flosculi superioris. Valvac inaequales, lanceolatae, uninerves, pa- tentes. Valvula interior angustissima, exteriore ovata in- clusa. Styli longi, stigmata subaspergilliformia, sub apico floris emergentia. Spicae nmbeUatae; flosculi secundi, soli- tariiy inibricati. C. Dactylon Pers; 1\. 8. 10. 5hif €anbt»oben ani 5:anncntt)dlbd)cn \^d Dici^borf, am 9i{)einufcv kn Dbcrcaffcl, \>i\ Unfcl, (Srpcl, ^inj, Diljcinbrcl)!, ^cutc^borf, (5n(jcrs3 unb ^)ieU' tt)ieb. Panicum Dactylon L. Digitaria stolonifera Scbrad. Radices repeutes, squamosae, e geniculis culinos et fasciculos fo- liorum proferens. Ciilmi adsceudentes, glabri^ basi stoloniferi. Va- ginae ore serie piloruin, stolonam brevifoliae. Fol. liuearia, acumiua- tissima, rigidiuscula, carinata, pilosa, scabra, glaucescentia. Spicae 3_5^ digitatae^ patentes^ purpurascentes, basi villosae. Flosc. com- pressij carinati^ cariua scabri. Thibus V. Alopecuroideae. Panicula conlracta, spiciformis, plerumque cylindrica. Gluma bivalvis, 1-flora v. 1-flora cum rudimento flosculi secundi et rarius tertii. Setaria P. B. (Panici spec. L.) Gluraa 1-flora, cum rudimento 1-vaIvi flosculi inferio- ris; valvae nervosae, superior inferiorem superans. Involu- crum polysetum ad basin florum. Caryopsis glumella car- tilaginea corticata. Gramina saepe aspera. Fol. lanceo- lata^ longe acuminata, scabra. S. verticillata P. B.; involucri setis deorsum den- ticulato-scabris. — ©. 7.8. Stn |)ec!en unb auf gelbern, am 1RI)eine i^or bem Stolnt^orc bei 33onn, junfc^cn 53onn unb (Siesj-- burjj unb bei SSreift^. — 30 — Culmi plures adscendentes v. erectiusculi. Fol. lineari-lanceolata ; vaginae glabrae, ore pilosae. Paniciila subspicata, cylindracea; rlia- chis hispida; ranii subverticillati. Involucella floribus multo^longiora. Glumella laeviuscula. S. viridis P. B.; panicula subspicata simplicij invo- lucri selis sursum denticulato-scabris, glumellis lacviuscu- lig. _ Q. 7. 8. 5hif 3(cdern, ictod) iiicl)t Ijauftg. Herba et panicula purpurascens. Involucri setae floribus duplo longiores. S. "-lauca P. B.; panicula subspicata simplici, invo- lucri setis sursum denticulato-scabris^ glumella transversim rugulosa. — ©. 7. 8. 5{iif 3(ccfcni cbcnfaK^ nid)t ^aufig, j. %. bei 58euc(. Herba pallide-viridis. Involucri setae floribus triplo longiores. S. italica P. B. ; panicula composita contracta, in volucri setis sursum dcnticulato-scabris. — O. 7. 8. ?(n^ gebaut. Ceteris niaior et robustior, 1 — Spedalis. Fol. lata. Panicula nutans, lobata, subspicata quidem sed maior, ramosior et laxior. Gliimella transversim rugulosa. Alopecurus L. Gluma l-flora, valvis carinatis subaequalibus basi con- natis olumellum aequantibus et includentibus. Glumella 1- valvis, basi aristata. Styli longi, stigmata plumosa^, ex. apice floris cgredientia. Caryopsis libcra, glumella tecta. Panicnla spiciformis, cylindracea. A. pratensis L. ; culmo erecto , panicula spicifor- nii obtusa. — IX- 5—7. Ucbevaa auf 9fiicfcn. Radix fibrosa, multiceps^ perennis. Culnii 1— Spedales, laeves. Fol. lata, laevia; vaginae laeves, suprema lougissima^ ventricosa; li- gula ovata, obtusa. Panicula cylindrica^ 2-uuciai:s^ utrinque obtusa^ niollis. Valvae infra mediuin connatae^ ad carinam longe ciliatae, subsericeo-villosae. Glumella glabra et tautum apicem versus carina ciliata, supra basin aristata; arista geniculata, glumella duplo lon- giore. Antherae caerulescLJUtes, flavae, dein cinereae. A. agrestis L. ; culmo erecto, panicula spiciformi utrinque attenuata. — ©. 6. 7. 5(uf 3(ecfcrn. Radix annua. Culmus apice nudiis, subscaber. Fol. angustiora — 31 — qiiain iii antecedeute, siipra scabriuscula; ligula obtusa. Spica lacvis, viol.Mceo-colorata. Valvae ad medium connatae, in carina glabriu- sculae. Cetera ut praecedentis. A. geniciilatus L.; culmo inferne prostrato, arista glumellam duplo superante. — Z|.. 5—8. 3n ©rciben wnb mt feuc^ten ^Kii^cn. Radix pereunis. Culnius prostratus, apice adscendens, saepe ra- mosissiinus, geniculalns^ geniculis inferioribus plus ininus infractis ra- dicantibus. Fol. latiuscula, plana, supra scabriiiscula; vagina supreina spicain saepe attingens. Panicula cjiindrica^ uLiinque obtusa. Valvae ud carinain laxe cilialae, basi counatae. Gluniella supra basin ari- stata. Antlierae deinuni violaceae v. fuscae. A. fulvus Siiiith; ciilmo inferne prostratO; arista glumellam vix superanie. 24.. 5 — 8. STn af)nlirf)en £)rten, Yoic bcr 9]oricje, jcbod) UHMiigcr bauftg, 5. 53. ani ^Bege j^wi- fci)cn Q^ilic^ unb ^^ilidj-^iBtiil^lbcrf iinb an ber ?(l)r unwcit ©injig. Praecedenti in oinnibus partibus tenuior. Valvae ad carinam denseciliatae. Gluniella e inedio dorso aristata. Antlierae fulvae. P 11 L E U M L. Gluma 1-flora v. 1-flora cum rudiniento pedicelliformi flosculi supcrioris; valvae compresso-carinatae^ mucronato- subaristatae et apice saepissime truncalae. Glumella bi- valvis, mutica^ valvis inclusa. Cetera ut Alopecuri. Sfct. I. Phleum L. Rudimentum flosculi superioris nullura. P. pratense L.; valvis truncatis mucronato-aristatis carina ciliatis. 2^. 5—9. 9(uf SCiefcn iiberaU, bie QSarietcit an Sl^egen unb ftcriien ^lci^en. Radix perennis , ramosa. Culini erecti^ basi plus miniisve bulbo- so-incrassati, glabri^ 2— Spedales. Fol. linearia, margine scabra; va- gioae glabrae*, ligula exseita, dein fissa. Panicula spiciformis, cy- lindracea, 2-4uncialis, viridis. Valvae siiperne paiillo latiores, 3- nerviae; dorso pilis brevlssimis adspersae. Gluniella valvis subduplo- brevior. Variat: ' (^. nodosum; culmo adscendente humiliore basi nodis tumidis, spica bicviore. P. nodosuni L. — 32 — Sect. II. Chilochloa. Rudimentum flosculi superioris pe- dicelliforme. P. Boehmer i AVibel; valvis in mucronem acuminatis carina ciliatis. — 24.. 7. 8. $(uf fterilen S^riften jmift-^en 33onn iinb Siegburg, auf bem Dioberberg, ber (Srpeler Seie, bei 9if)einbrobI, ^ieber()ammerftein, im ?(f)rt^a(, bei l^iac^ unb auf btm SBerner^ecf. Chilochloa Boehmeri P. B, Erectuni v. adscendens. Culnius purpurasceus. Ligula truncata^ vix exserta. Panicuia subspicata^ laxe cyliudracea_, utrinque atteuu- ata^ viridis aut ex viridi purpurascens. Cetcra ut praecedentis. P. asperum Vill; valvis truncatis mucronato-arista- tis scabris carina nudis. O 6. 7. 5(uf gelbern fparfam bei SSilic^, I)auftcj bei Otubenad) auf bem gjJarienfelb unb jwifc^en Dbevmenbig unb bem gorft in ber 9?a()e i)on iaa^. Chilochloa aspera P. B. Radix annua^ multicaulis. Culmi erecti, spithamaei-pedales. Fol. ceteris breviora, margine et superne in dorso scabra; ligula exserta. Panicula spicif(Tmis_, cjlindracea^ rigida, scabra, viresceus. .Valvae basin versus cuneiformi-atteuuatae. Anthoxanthum L. Gluma 1-flora cum rudimento 1-vaIvi flosculi secundi tertiique; valva inferior supcriore duplo brevior; valvulae florum neutrorum dorso aristatae, utrinquc ad basin floris hermaphroditi bivalvis minoris mutici sessiles. Stamina 2. Stigmata ex apice flosculi egredientia. A, odoratum L. ; 24, 5. 6. 5luf SBiefen unb S^riften. Grainen imprimis exsiccatum odore Asperulae odoratae. — Radix fibrosa^ pereuuis , odorata. Culmi erecti , sursum scabri v. laevesj 1 — Spedales. Fol. brevia, linearia^ ,glabra_, basin versus pi- iis adspersa, margiue scabra; vaginae inferiores pubescontes. Pauicula spiciformis, ovato-oblonga, laxa. flavescens. Flores lauceolati^ acu- niinati. Valvae acutae^ iuferior superiorem amplecteus. Valvulae neu- trius liirsutae^ obtusissimae. Thib. VI. Calamaghostideae. Panicula patens. Glunia bivalvis, 1-flora, cum rudi- mento flosculi secundi ct rarius tcrtii. — 33 — Baldixgera Vi.. wett. Gluiua 1-llora cum rudlmento 1-vaIvi flosculi secundi tertiique inferioris, valvulas 2 miiiufas utrinque ad basin glumellae oppositas penicilliformes referentcs. Glumella bivalvis, mutica^ gluma inclusa. KStigmata e.\ apice floris egredientia. Caryopsis valvulis corticata B. arundinacea Rchb. ; 24-. 6—7. 5(n llfcrn t»on @e- tudffern liberaU. Phalaris arundinacea L. Baldingera colo- rata FI. wett. Radix repeus. Culnii erecti, ad niediiiiii et iiltra foliosi, laeves, 3 — 4pedales. Fol. lauceolata, lioearia; vaginae glabrae; ligula bre- vis, obtusa. Panicula ainpla, ratnosissiina, subglonicrata, sub an- thesi patens. Flores secundi, compressi, ex albido puipureoque varie- gati. Valvae subaequales, ovato-Ianceolatae, carinatae, acutae, nervis tribus scabris percursae. Flores ueutri valvulis inulto brevio- res, lineares, pilosi, penicilloruiu instar. Gluinella cartilaginea, uitida, pilis adpressis inspersa. Calamagrostis Roth. Gluma 1-flora v. 1-flora cum rudimento pedicelliformi flosculi superioris. Glumella bivalvis , basi pilis persisten- tibus cincta ; valvula inferiore aristata. Stigmata plumosa, e basi floris egredientia. Caryopsis libera, glumella tecta. C. Epigejos Roth; arista dorsali recta glumis bre- viore. 24.. 7. 8. ?(n 2;eicf)rdnbern , in fcuci^tcn grafigen ^anh^ malbungen, an @rd6en unb Sumpfcn gemein. Aruado Epi- gejos L. Radi.x repens. Culmi stricti, superne scabri, 3— «pedales. FoL lanceolato-linearia , rigidula; vaginae scabriusculae; ligula exserta, acuta, deiu fissa. Panicula angusta, stricta, patens, virescens v. e fusco purpurascens. Valvae subaequales, lanceolatae, acuminatae, scabrae, cariua et margine Iiispidae. Pili glumani subaequautes. Val- vulae gluma subduplo breviores, inferior bifida, dorso aristata; arista hi&pidula recta valvulam paullo superante pilis breviore. C. sylvatica D. C; arista dorsali ffeniculata fflu- raam excedente. Zi- 6. 7. 5n flc^tcn ?aubtt)a(bungen junfc^en 3ppenborf unb 9tottgen i?on bem ^ac^e UnU in ben S3ergen. Arundo sylvatica Schrad. 3 — 34 — Culm! 3 — 4pedales. Fol. supera glaucescentia et pube brevi ad- spersa; ligula cxserta, ovata, obtusa^ deiu Jaciuiata. Pili breves, glu- Bia quadruplo breviores. Valvula inferior valvis paullo ininor^ dorso infra medium aristata. Cetera ut praecedeutis. C. lanceolata Roth; arista terminali rccta ex emarginatura brevissima egrediente. 24. 7. 8. ?(u feuc^teit SSiefcn bci *^onti]eiunnter. Pauicula di.Tusa. Valvae anguste lanceolatae, acuniinatae^ pilis glumellam superantibus. Arista abbreviata, scabra. Pamcum L. Gluma 1-flora cum rudimento 2-valvi flosculi inferi- oris ; valva superior inferiorem multo superans. Glinnella bivalvis ; valvula interior planiuscula, exterior convexa, interiorem includens. Valvae valvulaeque cuspidatae v. in aristam excurrentcs. Stigmata aspergilliformia, sub apice floseuli emergentia. P. C r u s G a 1 1 i L ; panicula subsimplici secunda erecta. O 7. 8. ?Iuf ^iccfern unb in SBeinbery^en bei Sonn, ©icgburg, ?in^ unb im 5(t)rtf)al. Echinochloa Crus Galli P. B. Radix fibrosa, culmos pliires exsereus. Culmi suberecti^ ramosi crassi, i — 2pedales, ad genicula inferiora magis v. miiuis infracti. Fol. lata^ linearia v. liaeari-lanceolata, glabra, margine scabra ; vaginae compressae, glabrae; ligula nulla. Itacliis angiilata, hi.s- pido-scabra. Spicae subsessiles^ alternae, secundae, purpurascentes. Valvae valvulaeque ex apice aristatae v. rarius submuticae, setoso- hispidae, scabrae. Valvae couvexae, augulatae, nervosae; valvulae laevissimae, nitidae. .'irista tertia saepe longissima. P. miliaceum L.; panicula composita laxa nutante. ©. 7. 8. 5(nget)aut. P. milium Pers. Fol. latissima^ lanceolata, pilosa; vaginae subcompressae, pilosae; ligulae loco pilorum series. Valvae valvulaeque acuminatae, nudae. Cetera ut praecedentis. TniB. VIL Anuropogineae. Gluma bivalvis, 1-flora v. 1-flora cum rudimento flo- sculi secundi. Flores polygami, fertiles sessiles, steriles pedicellati, Andropogox L. Flores polygami, laterales gemini, terminales teriii. Hermaphr. Gluma sessilisj 1-flora; valvula inferior ex — 35 — apice aristata. 3Iasc. pedunculati, solitarii v. gemini, her- iTiaphrodito adstantes subniutici. — 'Flores rachei articu~ latae adpressi. Spicae digitatae. A. I s c h a e m u m L. ; IX. 7—9. 2(m 9if)cinufer snjifc^cu 55enc( imb (Jaffel, am ^Borgcbirgc bei ^orntjcim, bei ©obc^berg, !^anncr'3borf, (Srpeler Sct)e unb am 2Berncr6ccf. Radix fibrosa. Cuhni adscendenres^ saepe ex geniculis inferiori- bus radicantes, 1 — 11/2 pcdales^ ad genicula purpurascentfis. Folia linearia, carinata, pilosa, ad ligulani barbata, niargine retrorsum scabra; vayinae conipressae. Spicae plures (4 — 7), in apice culmi confertae, subdigitatae, lineares^ plumosae^ purpurascentes. Flosculi lanceolati, compressi, basi una cum rachi propria pcdicellisque pilosi. Hermapbr. Valva ext. planiuscula, multinervis, interior subcarinata. Val- viilae tenuissiniae, inferior tota in aristam gluma tri-quadruplo longi- orem tortam geuiculatam redacta. Tribus VIII. Skslerie ae. Panicula contracla, spiciformis^ cylindrica. Gluma bi- valviSj 2-pluriflora. Sesleria L. Gluma 2 — 3-flora, subaristata. Glumella bivalvis, val- vula inferiorc apice aristata. Caryopsis libera^ glumella tecta. Flores racemosi. S. caerulea L. 24-. 4. 5. 9(n bcn (^clfcnatl^dncjcn im Sicbcngebirge, hd ^inj unb im %{)xi\)a\, befonber^ f)auftg am 2)urc^brucf). Fol. linearia, obtusiuscula, facie glaucesceutia et saepe pilis bre- vibus adspersa; radicalia culmum superantia v. subaequantia, culmea brevissima, margine et carina scabra, Racemus spicatus, oblongus^ caerulescens. Spiculae pedicellatae, compressae, inferiores bracteatae; bractea solitaria amplexicauli obtusissima eroso -denticulata ciliata. Valvae subaequales, compressae^ ad carinam scabrae, margine ciliatae^ in aristam brevissimam excurrentes. Valvula inferior 5-nervia^ (3 v. rarius 5)- aristata, arista intermedia longiore glumis duplo breviorej valvula superior bicarinata^ apice bifida, 2-dentata v. breviter 2 ari- stata. KOELERIA PeRS. Spiculae corapresso-planae, 2-muItiflorae, in panicu- lam spiciformem dispositae. Glumella bivalvis, valvula in- feriore apice eraarginata v. integra^ acuminata v. mucro- nata v. aristata. Caryopsis libera, glumella tecta. — 36 ~ K. cristata Pers.; II,. 6. 7. '^ln SBcgen unb auf trocf* nen ^^ert^triften, ebcnfo tie 33arictatcn. Aira et Foa cristata L. Culnii plures, erecti v, geniculis inferioribus fleclinati^ superne pubescentes, 1 1/2 pedales. Fol. linearia, viriduscula^ niargine scabraj vaginae inferi(»res pubescentes ; ligula brevissima^ obsolete ciliata. Panicula spicifonnis^ cylindrica, basi interrupta. Itachis raniique pu- hescentes. Spiculae ex viridi albido v. ex viridi et purpurascente va- riae, nitentes. Giuniae scabrae. 'Nalvulae inaequales^ inferior glumae conformis^ dorso viridis^ superior paruni brevior, apice bifida; tota albo-niembranaceca, variat : a. gracilis; virescens , fol. angustissimis ciliatis, spica abbrcviata^ valvis valvulisque acuininatis. /:?. niHJor; virescens, fol. latioribus ciliatis^ spica elon- gata, valvis valvulisque acuminatis. /. glauca; glaucescens, fol. glabris, valvis valvu- lisque obtusiusculis mulicis v. niucronulatis. Aira glauca Schrad. Koeleria glauca D. C. C Y > o s u n u s L. Spiculae 2 — 5-f(orae, basi involucro pinnato-disticho e flosculis numcrosis abortivMS alternis composito fultae. Glu- mella bivalvis , valvulis Hneari-Ianceolatis , inferiorc apicc mucronata v. aristata. Caryopsis glumellae adnata. Pani- cula spiciformis. C. cr istatus L.^ 2],. 6. 7. 5tuf '5Cicfen unb 3;riften, auf feuc&teni unb trodcnem Soben. Culuii stricti, tenues^ 1 — 2 pedale?. Fol. angustaj vagiuae lae- vesj ligula brevis, tentiis. Spica coinposlta, secuuda. Involucrum sub quavis spicula pectiuatum , e glumis lineari-Ianceolatis compres- so-cariuatis margine membranaceis scabris. Yalvae involucri glumis conformes. ^^alvula inf. apice breviier aristata. TriBUS IX. AVEXACEAE. Panicula patens, contracta v. racemosa, (cylindrica in Mel. ciliata). Gluma bivalvis^ 2 — 5-flora, flosculos iuferio- res tegens. HoLcus L. Gluma biflora, valvis subaequalibus flores includenti- bus. Flosculus inferior hermaphroditus, superior masculus^ — 37 - dorso aristatus. Glumella bivalvis, valva inferiore apice integra. — Paniciila oblonga, ramosa, effusa. H. lanatus L.; arisfa (losculi niasculi rccurvata glu- nia inclusa. — 2;. 7. 8. 5{uf SJBiefen, jtinffl^cu ©ebiifci) ijcnieta. Radix fibrosa. Fol. linean-lanceolata et sicut vaginae villosa; li- gii)a brevis, truncata, deuticulata. Panicula sub autliesi plerumque colorata, purpurascenti-albida, denuim pailescens, mollis. Glumae punctiilis elevatis asperae^ carina pubesceuti-ciiialae. 11. inollis L. ; arista flosculi masculi geniculato-iu- flexa glumam excedente. — 24. 7. 8. Si^^ifrfH'» lici)tem ©e-- biifcfje. Habitus praecedcntis. Kadix repeus. Tojiientuiii teuuius^ axc pubesceus. Ligula exserta, oblonga. Gliniiuc pleruiuque laeves, ca- rina ci!'ato-Iiispidae. M E L I C A L. Gluma raembranacea. 2 — 5--flora; flosculi 2 inferiores (v. raro tantum infimns) fertiles, superiores neu(ri, incom- pleti. GIumt?l'a bivalvis^ njutica. denium coriacea fructum teffens. Panicula raceniosa v. ramosa. M. ciliata L. ; valvula inferiore margine longe ciliata. 24.. 6. 7. 9(u g-elfeu uub auf trorfucu ^riftcu an bev ©obe^- burg, bei Diemaijeu, 9(pot(iuaii3 Serg, (§rpeler l'ei}e, Siricuborf, Wx Siuj am r^cfenfel^, bei 9?ieber^ammerftciu, auf ber 93urg .f)ammerftciu, Id 9tcuu>i(b uub ini gaujeu 5?(I)rt()a( yerbreitet. Culini crecti, rigidi. Fol. liiiearia, acuniiuafa, scabra^ facie pube brevl obtecta, deniuin involuta. Ligula exserta, obtusa. Panicula subspicata, erecta, cylindracea^ post anthesiu straniineo-flavescens, argenteo-nitida. Gluma biflora cum rudimento flosculi ueutrius cjlin- drico pedicellato. Gliimae lanceolatae, acuminatae, nervosae_, scabrae. Valvula iuferior dorso couvexa, 7-nervis^ scabra^ ad niarginein pappo sericeo-piloso dense vestita; superior miuor planiiiscula^ utrin- que iuflexa, brevissiinc ciliata. 31. nutans L. ; spiculis 3 — 5-floris, valvulis margine nudis. — 24,. 5—7. 3» frf^attic^cu ?aubn?a(bungeu nnb jiDifcfKn iict}tem (S^ebiifc^ j. ©. uuterl)a(b 33eue(. Radix repens. Ciilmi erecti, graciles. Fol. liueai i-lanceolata^ plaua, margiue scabra, laete viridia; vagina siibcompressa, aspera; li- gula brevissiuia. Pauiciila subsimplex, racemosa^ secunda, primo — 38 — erecta^ deiu cerniia; pediinculi capillares, pleruniqne sinipliccs^ imi- flori. Spiculae nutanles. Flosculi 8 inferiores lierniapJiroditi. Valvae purpureae^ obtusae, niargine scarioso liyalino. M. uniflora Retz; spiculis subbifloris, valvulis nu- dis. 24.. 6. 7. 3n fc^attigcn Sauhralbungcu jicmltd) libcr* att j. 35. am QScnu^bcnj. Praecedenti siniillima, sed Iiabitu tenuior, gracilior. Ligula acu- uiiuata^ oppositifoJia. Pauicula laxa^ secunda^ rauiis filiforinibus, racemosis. Glunia purpurascens, niargine coucolore^ biflora; flosculo inferiore /lerniaphrodito , superiori neutro. TmoDiA R. Bk. Gluma bivalvis 3 — 5 flora, ventricosa^ flosculos sub florescentia obtegens. Valvula inferior superiorem inte- grani ciliatam includens , apice 3 — 5dentata. Caryopsis libera, glumella tecta. — Panicida racemosa. T. decurabens P. B. 2;. 6. 7. ?(uf 28albiincfcn, ^ox^t' ftclfen iiberall j. 33. auf bem 3Senu0bcrg. Festuca decumbens L. Poa decumbcns Host. Radix subrepens. Culuii decumbentes et siib antliesi adscenden- tes, compressi^ rigidi, glaberrimi. Folia ut \agiaae pilosa, margine et dorso apicem versiis scabra, glauco-Airidia ; ligulae loco series pilo- rum brevium. Panicula subsimplex, coarctata, pauciflora, subsecunda, Rachis scabriuscula. Spiculae ovato-oblongae, tcretiiisculae, virides V. purpurascentes. Valvae acumiuatae, integrae^ 5nerviae, carinatae. A I H A L. Gluma biflora, absque interjecto rudimento tertii flo- sculi V. cum rudiniento minuto pedicelliformi piloso. GIu- mella bivalvis ; valvula inferiore arista basilari. — Pani- cnla patens v. rarissiine contracta. Sect. L Corynepborus P. B. Rudimentum flosculi tertii pedicelliforme , pilosum. Arista medio ar- ticulata, superne clavata. A. canescens L. ; floribus aristisque gluma inclusis IX. 7. 8. 5(uf (Sanbboben am ^iannenivdlbc^en bet Dtoigborf. Corynephorus canescens P. B. Tota planta punctulis albidis scabra. Culmi erecti, graciles, l/S — pedales. Fol. setacea , scabra, glauca. Ligula elougata^ acutiu- scula. Spiculae albidae, demum canesccntes. Flosculi gluma subduplo — 39 — breviores. Vulvula iuferior integra. Arista e basi valvulae inf. sulco clorsali adpressa^ glumam non excedeus, ad geniculum barbata, geniculo iiif. ferrugineoj superiore albido. Antlierac violaceae. Sect. If. Airae spuriae. Rudimentum flosculi tertii uullum. Flosculi sessiles, gluma iuclusi. Val- vula inferior apice bifida, dorso infra medium arisla gcniculala. (Avenae spec Kocli.) A. praecox L.; panicula contracta subspicata^ arista g-lumam excedente. ©. 5. 6. 3^^'iKt/^'" furjeni ©rafe an einem 5(5I)ange t)or (2ieijlnirg'9)h'if)(borf. Culnii plurcs, lii-triuuci;des. Fol. setacea ; vaginae angulatae, nervosae, laeves, glabrae; ligula e]ougat;i, obtusa. Panicula parva, simpliciuscui;i, p.iuciilora. R;ichis gl;ibr;i; ranii scabriusculi. Spicu- lae ex viridi Jilbesceules^ deinde canescentes. Flosculi gluinam sub- aequantes, basi subnudi v. obsolete pilosi. — A. caryophyllea L. ; panicula divaricato - patente. arista glumam excedeutc. 0 5 — 7. 9(u trocfeucu graft' gcn StcHcu, sorjiiglicf) auf <2aut>bobcn 5. 23. auf bcm ^reus- m\b Sieuu^bcrg, am ^anuemva(bd}cu, bei (5ieg()urg, Sinj n- f. ^t). Culmus erectusj gracilis;, 4 — 10 poIlic;iris. Fol. setacea; vaginae scabnie; ligula oblonga. R;icliis sc;ibr;i. P;iuicul;i albida, argentea V. e purpureo argentea. Flosculi basi pilis brevissiniis cincti. Val- vulae gluma duriores, apice scariosae, inferior carina scabra. Sect. III. Airae genuinae. Rudimentum flosculi ter- tii nullum. Flosculi pedicillati, glumam paullo supcrantes. Valvula inferior apice truncata, emarginata. A. flexuosa L. ; fol. setaceis, rachi flexuosa, arista geniculata glumam excedente. 24.. 7. 8. §(uf fteriien ^(d^en unb |)aibefte((en gemcin, j. S. am i^reupertj. Avena montana Web. Culmi erecti, laeves^ 1 — 2 pedales. Fol. radicalia vaginis albidis iiitidis, culmea rect;i^ subscabra; vaginae subsc;ibrae, rufescentes; li- gula ov;ita. Panicula pauciflora, patens, «ilbida v. saepius ex albido et purpurascenti vari.i, argenteo-nitens. Flosculi gluma paulo longiores. Glumae ;ipice eroso-dentatae, superior subsessilis v. brevissime pedi- cellatus. — A. caespitosa L. ; fol. planis, ajista recta brevi. — — 40 — 2(uf feuc^ten (^raepla^cn, an Mbranberu m\t iwiidjm Udjtm ©cbilfi^. Dcschauipsia caespitosa P. 13. Culoii stricti^ laeves, 3—4 pedales. Fol. rigidiiisciila , lineariu, subtus laevia, glabra; supra profuude striata, scabra; vaginae glabrae; ligula exserta, bifida. Panicula diffusa , ampla e putpureo .subfusce- scens, spleudens. Pauiculae rami scabri. Floscukis superior pedi- cellatus, pedicello piloso ultra basin flosculi producto (rudimento flosc. tertii pedicelliformi. Aut.). Valvae suhaequales. Arista brevis, glumella vix lungior. A V E N A L. Gluma 2—5 flora; valva itiferior minor. Glumella bi- valvis, valvula iuferiore apice bifida, dorso aristala. Arista geniculata, torta, flori iufimo v. superiori iu uouuullis spe- ciebus deficiens. Caryopsis glumella plerumque corticata, a. Spiculae erectae, couvexae. A. pubescens L.; fol. pubesceutibus, spiculis subtri- floris. 24.. 5—7. 5{uf trocfencu ^^riftcn uub aBiefcn, 5. 33. am ©obcSbcrg. Radix subrepens. Erecta, pedalis et ultra. Vaginae inCeriores^ villosae. Ligula magna, obtusa. Panicula aequalis. Spiculae tri-ra- rius bifloiae;, albido-purpurascentes. Axis spiculae pilis longis albis barbatus. Glumae diapliauae. Valva iuferior miuor, l-uervia^ supe- rior 3-nervia. A. pratensis L.5 fol. glabris, spiculis sub 5-floris. O. 5. 7. 9(uf trocfenen ^^rifteu unb fteriten 33ergen, auf bem ^reu^&erg. Praecedenti simillinja. Radix fibrosa. Fol. glaberrima^ margine serrulato-scabra, fasciculorum rigidula, couiplicata, angusti.ssinia. Va- gina longissima^ striata, scabra. Ligula lanceolata^ acuta, carina scabra. Panicula subsimplex, racemiformis, axis pilis brevioribus. Gluma longitudine flosculi iuferioris. A. tenuis Moench; spiculis 2— Sfloris, flosculo infimo termiuali arista recta, reliquis apice biaristatis, dorsali arista geuiculata. — ©. 7. 8. 9luf trocfcnen S^riften, fluf bem 9ioberberc], Ui Sl^rtvciler, 5Brot)( utib uber ta^ ganje «O^aicnfelb »erbrcitet. 2)ie 3?arietat in groper SO^enge unter* "i^alb ber ^riicfe nac^ Sinj , smifd^en Oberbreiftg unb granfen, auf ^elbern red)t6 am ^Serge. — 41 — Culnii erecti, 1-11/2 pedales. Folia aiiguste linearia^ siccata coii- duplicata v. couvoluta, liiargine et dorso apiceni versus scabra; Va- gicae glabrae; ligula elongata, bifida v. lacinulata. Punicula aequa- lis, patens, erecta v. apice ceruua, albida v. virescens. Valvae 7— 9-nerviat> niargine uti valvulae splendentes^ albo-membrauaceae. Variat : /i. major; radicc culmos muKos adscendente.s altiores (bipedales et ultra) exserente, panicula ampla diffusa. A. elatior L. ; spiculis bifloris, flosculo iuferiore nia- sculo dorso aristato; superiore bermaphrodito submutico. 24.-6.7. SfufSBiefen, an ©raben, 2Ba(branbern, libcraa. IIolcus avenaceus Scop. Arrbenaterum elatiusMert. et Kocb. Culmus erectus, S— 4 pedalis. Fol. lata, supra sparsim pilosa margineque scabra; vagioae glabrae, scabriusculae^ inferiorcs subvil- losae; ligula brevis, truncata. Panicula elongato-oblonga, nitida^ sub antliesi patula. Fltsculi gluma vix l«iugiores, basi pilis stipati. Val- va inferior 1-nervia, superior .S-nervia. Valvulae inferiores imprimis flosc. masc. dorso pilosae, scabrae Variat; (■}. bulbosa; culmo basi in tubera 2 — 3 incrassato. b. Spiculae erectae, compresso-planac. A. flavescens L.; spiculis subtrifloris^ valva inferi- ore duplo breviore trincrvia. Z|. 6—9. 5hif QBicfen unb Zx\\im gemein. Trisetum pratenscPers. T. flavescens P. B. Erecta, 1—2 pedalis. Fol. plana, pubescentiaj vaginae inferiores pubescentes; ligula brevissima. Panicula diffusa ^ speciosa, nilido- flavescens. c. S p i c u I a e p c n d u 1 a e. A. orientalis Schrcb; panicula contracta secunda^ spiculis bifloris, flosculo altcro mutico. O 7. 3fngetmut. Culmi erecti^ glabri, 3 — 4pedales. Fol. lineari-lanceolata, acuta, scabra ; vaginae glabrae; ligula brevis, obtusa. Flosculi gluma nii- nores. Valvae (9 — ll)-nerviae. A. sativa L.; panicula patcnte aequali, spiculis sub- bifloris, flosculo altero mutico. © 7. ^(ngebaut. A. fatua L. ; panicula palente acquali, spiculis sub- trifloris, o-Iuniellis ad medium pilosis, axe hirsuto. © 7. 5fuf t(ee- unb (^etraibefelbern. FJosculi onmes aristali. — 42 — Thibus X. Bromeae. Panicula pateus, contracla v. raceraosa. Spiculae 2- multiflorae. GJuma bivalvis^ flosculo proximo brevior^ seu flores plerumquc glumam excedentes. P II R A G 31 I T E S T R I N. Spiculae 3 — Tflorae ; flosculus inferior masculus , nu- dus; superiores herraaphroditi basi pilis elongatis cincti. Valvae valvulaeque valde inaequales. Styli elongati, stig- mata aspergilliformia^ e raedio flosculi emergentia. P. communis Trin.; O- 8. 9. 5(n [nm^^flgen Drten unb am 9?ant)e »c»n [tel)enben ©eiVHiffern. Arundo Phragmi- tes L. Radix longe repeus. Culini stricti, firmi_, 5 — Tpedales. Fol, lanceolata, longe acuniinata, inariiiue scabra, subtus glaucescentia, laevia; vaginae glabrae ,• ligulae loco pilorum brevium series. Pani- cula ampla;, diffusa, ramosissima^ 1-1 1/2 pedalis, rubro-fusca, purpu- rasceus. Spiculae suba-florae. Valva superior inferiore duplo fere maior, Flosculi lauceolato-acumiuatij, basi pilis sericeis uivcis longi- tudiue valvulae ext. stipati. Aalvula inferior superiore ciliata triplo longior. Briza L. Gluma 3-muItiflora. Flosculi obtusi, mutici, in spicu- lam disticham irabricati. Valvula inferior ovata, ventricosa^ basi auriculato-cordata. Caryopsis gluracllae adnata. — Panicula pafens. B. media L.; 2;. 6. 7. 2(uf SGicfen unb 3:riften iiberalf. Culmi erecti^ laeves, 1-11/2 pedales. Folia augusta, superiora utrinque s^abra, vagiuae glabrae; ligula brevis, truncata. Panicula patens, erecta, ramis binatis^ ramulis capillaribus; Spiculae subsep- temflorae, nutantes, tremulae, demum cordato-subrotundae, compres- sae, nitidae^ glabrae^ e viridi et purpureo variae. Dactylis L. Panicula multiflora, spiculis glomeratis subcompresso- planis multifloris. Valva altera major, carinata. Valvula exterior ovato-lanceolata, ex t;pice integro v. eniarginato breviter aristata. Caryopsis gluinellae adnata. — 43 — D. g 1 0 m e r a t a L. ; 24-. 6 - 8. $(iif 3Biefcn , in ©ra^-' garteu unb Saubwalbungen gemein. Culmt crecti, j»l;ibri 1-8 pedales. Fol. liuearia, cariiiata^ scaber- rinia; vagiuae ancipiti-conipres.sae, scabraey ligula elongata. Pani- cula secunda, erecta^ ramis solitariis reniotis. Valvae valvulaeque lanceolatae, acuminatae. Valva iuf. 3-nervia, valvula inferior 5-ner- via^ utraquc cariua hispido-ciliata; valvula superior margiue ciliata. Glyceria Br. Gluma membranacea^ 3-multiflora . floribus teretiuscu- lis. Gluniella bivaivis, valvula inferiore ovato-lanceolata, mutica, dorso ecarinata, semi-cylindrica, recta, axem versus ventricosa. Axis spicularum articulatus , cum floribus de- ciduus. Caryopsis libera. G. fluitans R. Br. ; panicula elongata subsimplici V. basi ramosa sccunda , spiculis linearibus 7 — llfloris. O. 7. 8. 9(n Ufern iwn 33ac^en, ©riibcn unb in fte()enben ©euniffern. Poa fluitans L. Radix repens. Cuhni adscendentes^ ex geniculis inferioribus ra- dicantes atque ramosi. Fol. lineaiia^ carinata/ niargine scabra; va- ginae subconipressae; ligula tenuissinia. Ranii paniculae arrecti^ sub florescentia patentes. Spiciilae subsessiles^ raniulo adpressae_, subcom- pressae^ ex albo virides. Valvulae obtusae, exterior 7-nervia, basi duplicato-nervosa^ nervis prominentibus, scabra_, apice albo-scariosa, splendens;, interior margine inflexa, apice blfida, G. spectabilis Mert. et Koch; panicula aequali ramosissima^ spiculis lanceolato-Iinearibus 5 — 9 floris. 5(n Dtdnbern i^on fte^enben ©ewdffcrn bei 2i()(ar, 9?euwieb unb iaad)* Poa aquatica L. Radix repens. Culmi erecti^ glabri, 4-6pedaIes. Ligula brevis. Panicula aniplissima, ramis senii-verticillatis. Spiculae virides v. fu- scesceutes. Valvulac subaequantes^ exterior 7-nervia^ nervis basi iion duplicatisj apice non scariosa. Cetera ut praecedentis. G. caerulea nob.j panicula subcoarctata, spiculis oblongis subtrifloris. li. 8—10. 2(uf feuditen ®ra6p(d$ett i)or5ug(id) in Saubu^a^bungen. Melica caerulea L. Molinia caerulea Moench. Festuca caerulea D. C Radix fibrosa. Culmi stricti, rigidi_, glabri, 2 — 4 pedales. Fol. linearia, acuminata, glabriuscula;, margine scabraj vaginae teretes. — 44 — - glabrae; ligulae loco pilorum breviuiii series. Panicula plus minusve coarctata, rarius patens. Spiculae purpureo-violaceae. Flosculi tertii rHdimentum eJongato-pedicellatum. Valvae ovatae, acutiu^culae^ 1- nerves, cariua scabriusculae v. laeves, fuscae. Valvula inferior lan- ceolata^ 3-nervia;, acuta. Stigmata et Autherae purpureae. Po.\ B. Gluma 2-multiflora. Glumella bivalvis^ dorso carinata. Cetera ut Glyccriac. a. Paniculae rami infcriorcs sparsi v. wemini. P. annua L; radice fibrosa. panicula subsecunda. O 6—9. 5(n SBcgcn ecl}uttf)aufcn u. [. w. gcmcin. Culmi adscendentes^ subcompressi, glaberrimi, spithamaei-pedales. Fol. linearia, plana^ margine scabra,- vaginae compressae^ glabrae; ligula oblouga, acuta. Rachis glabra. Pauiculae rauii divaricati_, sca- briusculi, inferiores plerumque solitarii. Spiculae oblougo-ovatae (5-7)^ florae, viridi alboque variegatae. Flosculi remotiusculi^ liberi. Valvula inferior obtusa, 5-nervia^ dorsti sericea. P. bulbosa B. ; radice fibrosa_, paniciila aequali. 24.. 5-7. 3(m JKbdnufcr ,5iinfc{)en 33euc( unb bcr Sicgmunbunn, im (Sicben.qcbirge, bei Seubeoborf, an bem ^ricbricf)ftcin bei Dieu^ ivieb, bei 9tieber'9}^enbig, unb 9}tcifen()e;m auf bem -Oiaienfeib. Culmi caespitosi. erecti v. geniculo infimo prociimbentes^ teretes, laeves, plerumque basi bulboso-incrassati^ vaginis membranaceis tuni- cati, spithamaei-pedales. Fol. brevia^ angustissima, carinata^ margine scabra; vaginae glabrae, saepe purpurascentes , fol. radicalium basi dilatatae^ membranaceae; ligula brevis. Paniculae rami scabri, infe- riores plerumque bini. Spiculae ovatae, 4-5florae, saepe purpura- scentes Flosculi ba-i villo connexi. Variat: /i, vivipara; flor. viviparis. P. compressa L; radice repentc, panioula subse- cunda. — 24.. 6-8. 2(uf ?0?auern, an ^Bcgen unb auf fteri- (en ^5(d§en. Culmi e basi procumbente erecti^ compressi^ glabri. Fol. brevia, linearia, plana, niargine v. tota scabra; vaginae compressae, glabrae; ligula brevissima, truucata. Paniculae rami scabri, solitarii v. biui rarius plurimi. Spiculae ovato-oblongae, 5-7florae., virides v. pur- purascentes. Flosculi basi villo connexi. b. Paniculae rami inferiores semiver ticillati. — 45 — P. pratensis L; culmis vaginisque laevibus, ligula brevi^ flosculis basi villo connexis. U* 5-7. Stuf ®xa^' pla^en iiberaU. Uaclix repens. CiiJuii erecti, basi siibcompressi, apice teretes, l-l/S-3ped:iles. Fol. linearia, maigine scabra; vaginaestibcompressae; ligiila brevis, truncata. Panicula aequalis. Racliis scabra. Spiculae ovatae, 3-5noiae, viride.s v, purpurascentes. Valvae et valvulae ad carinam scabrae; valvula inferior argute 5-nervia. — P. trivialisL; culmis vaginisque retrorso - scabri- iisculis, ligula oblonga, flosculis basi villo connexis. 6. 9. 2i 2luf SBiefeu unb (^raopld^en gemein. P. scabra Ehrh. Radix fibrosa. Culmi ut praecedentis, sed superne sicut vaginae retrorso-scabriusculi. Fol. lineari-lanceolata. Spiculae ovatae, sub- triflorae, saepiss. purpureo-virides. Cetera ut antecedentis. P. sudetica Ilaonke ; vaginis aiicipitibus retrorso- scabriusculis, ligula brevissima, flosculis liboris. O 6-7. 3n Saubwalbuntjen untert;alb ber Sanb^frone im 2l^rtf)a(. Radix repens. Culmi erecti, subcompressi, glabri, 2-3pedaIes. Fol. lauceolata; foliorum fasciculi steriles^ disticlii^ plano-compressi. Panicula aequalis, ramosissima , diffusa, ramis scabris plerumque qua- ternis. Spiculae ovato-lanceolatae, 3-5florae. P. lienioralisL.; culmo vaginisquolaevibas, ligulabre- vissima v. subnulla^ flosculis liberis. 24,. 6—7. 3n 2anb=' malbungen, auf 9)?auern gemein. ®ie Var. c< fommt yorjug^ lic^ auf fd^attigen unb /i? auf Iicl)tpn Stanborten »or. — Radix caespitosa, breviter stolonifera. Culmi graciles, subcom- pressi, erectiusculi. Fol. anguste linearia. Pauicula laxa, ramis sca- bris, inferioribus semiverticillatis v. rarius gemiuis. Spiculae ovato- lanceolatae, plerumque triflorae; flosculi carina et margine sericei, basi subvUIosi; valvula inferior obsolete 5-nervia. Varlat: a. vulgaris; culmo debili, panicula laxapatente pal- lescente^ spiculis bifloris. /?. firmula; culmo rigido, fol. scaberrirais, panicula erecta obscure viridi, spiculis 3 — 5floris. Hae varietates occurrunt panicula pauciflora aut mul- tiflora. — 46 — P. fertilis Host. ; radicc fibrosa^ culmo vaoinisquo laevibus, ligula oblouoa acuta, flosculis liberis. 24- 6—7. 3n>ii'(^eu ©ebufd) iu fceu Suiupfeu Oei ^effeuirf). Poa palu- stris Roth. Poa serotina Gaud. Paniciila diffusa. Spiculae subtrifloraO;, pallidae. Cetcra ut prae- cedentis. P. acroides Koel; radice stolonibus repente, culmo vaginisque laevibus, ligula oblouga truucata, tlosculis libe- ris. 24,. 6—7. §(uf S5ruc(}eu bei ©iul)I. Aira aquatica L. Catabrosa aquatica Wib. Glyceria aquatica Prsb. Culmus adscendeas, teres, 1-1 1/2 pedalis. Fol. lineari-Janceolata, plaua, niargine scabriuscula. Panicula oblonga, prlnio erecta deia diffusa. Spiculae subbiflorae. Valvae obtusae, apice crenatae, riieni- branaceae^ purpurascentes; superior niulto latior. Valvulae obtusae^ nervis tribus prominentibus instructae^ apice et margine membrana- ceae, valv. inf. truncata, eroso-denticulata. F E S T U C A L. Gluraa multiflora. Glumella bivalvis^ valvulis lanceo- latis V. lineari-Ianceolatis, inferiore apice mutica v. in ari- stam attenuata. Caryopsis glumeliae adnata. — Panicula simplex v. compositaj ramis rachei excisis. — Sect. L Festucae genuinae. Valvula superior mar- gine subnuda. Spiculac muticae v. subaristatae. F. ovina L.j fol. omnibus convoluto-capillaribus culmo multo brevioribus. 24.. 5. 6. 5luf trocfeueu S^rifteu uub S^^ix* getu gemeiu. Viresceus. Culmi stricti, graciles, superne v. toti scabriusculi, 1-1 1/2 pedales. Fol. capillaria, tenerrima •, ligula biaurita. Panicula sub authesi patens. Spiculae oblongo-lanceolatae^ 4-5florae. Variat: «. vulgaris; spiculis muticis. « /?. tenuifolia; rigidior^ spiculis breviter aristatis. F. tenuifolia Sibthorp. y. duriuscula; elatior^ spiculis maioribus. F. glauca Lam.; fol. omnibus setaceis rigidis^ no- dulosis^ radicaUbus culmum subaequantibus v. tertia parte eodem brevioribus. 24.. 5 — 7. ?(n fteiuigeu ^elfcn uni> — 47 — «Ucra ©eraaiier im 9(f)rt^al aKgeraein i>cr6reitet, iint» wm Sk- bengebirge unb Dtolanb^ecf bi^ Soblcnj ftc[Ienn)cife. F. ovina glauca Koch. syn. Planta tota glaiicesccns, praeccdente iu oumibiis partibus rigidior, spiculis juaioribus, et praesertiui foliorum lougitudiue uodulisque di- versa. F. hctcoraphyll a Lam. ; fol. radicahbus compH- €alo-setaceis, cuhiieis planis^ hgula biaurita^ radice fibrosa. 2i. 3n ^Bergwdlbern bci *6oIn. Panicula sub anthesi patens, spiculis 4-5floris, flosculis aristatts lanceolatis, arista brevi v. longiore flosc. dimidium aequante. F. sylvatica Vill. ; fol. lanceolato-linearibus supra glaucis subtiis iaeto viridibus. Zi- 6. 7. 3ii frf}att{gen SBdl- bern. * Soln. Radix fibrosa. Ligula oblonga, obtusa. Panicula erecta, diffusa, ramosissima, raniis scabris, inferioribus gemiuis ternis quaternisve; spiculae subSflorae, axe scabriusculo^ valvula siiperiore attenuata acutissiina mutica puuctulato-scabra. Ovarium apice pilosum. F. rubra L.; fol. radicalibus subconvoluto - setaceis, caulinis planis. 24.. 7. 8. 5tuf SSicfcn, ^^riften unb fonnigen S3ergen gemein. Radix repeus. Culmus erectus, glaber lI/2-.3pedalis. Folia supra pubesceutia. Vagiuae glabrae, radicales retrorsum pubesceutes. Pa- nicula patens. Spiculae lanceolatae;, 5-lOflorae, purpuiascentes. FIo- sculi in arlstam glumae dimidium aequautem attenuati. Sect. IL Vulpia. Valvula superior nudiuscula. Flo- sculi in aristam valvula longiorem attenuati. F. P seudo - Myurus S oy er - Willmet; culmo fohorum vaginis obtecto. O 5 — 7- 9(uf Sanbboben auf t)cm treujberg, am S^annenu^^dlbcl^en bci Dtoi^borf, an mef)rercn ©tellen auf bcra 2Begc nad) (£icgburg , unb 6ci ©injig an ber %t)X. Vulpia Pseudo-Myurus Rchb. Culmi erecti, glaberrimi, spithamaei, 1 — 1 1/2 pedales. Fol. sub- setacea; ligula brevissima, ciliata. Pauicula raniosa, contracta, elon- gata, plerumque subsemipedalis, nutans. Gluma et glumella glabra. Valva sup. inferiorein duplo triplove superans. Valvula inf. apicem versus tuberculis adpersa, scabra; superior margine tenuissime ciliata. — 48 — F. sciuroides Roth; culmosuperne nudo. O 5. 6- 9(uf trocfcncn Sriften hd (Sicgburg, t»on ber %a^vc cinige 93ii=^ nutcn ftrcmaufwartS , unb an bcm |-)iil)en5ug jnnfit^cn ?o()mar unb (Sicgburg. Festuca bronioides Ij. Vulpia bromoides Lk. V. sciuroides Rclib. Praecedeiite teniiior et liiimilior. Caiiles pleruinque spitliamaei^ filiformes. Panicula spicata, secuuda, erecta, l-2uncia!is, glumella laete viridis. Pedunculi breves^ plerumque siniplicissimi. Gluina ut praecedentis. Sect. III. Brachypodium. Valvula superior definite ci- hata. Spicae simplices, distichae. F. gracilis Moench^ radicc fibrosa, arista glu- mcllara aequante v. longiore. 24.. 6. 7. 3ivifcf)cn ©e- biifcf). Bromus gracilis PoUich, Brachypodium sylvaticum R. & S. Culmi erecti^ graciles^ glabri, bipedales et ultra. Fol. latiuscula^ plaua^ plus niinusve pilosa^ scabra; vaginae pilosae ; ligula exserta, obtusa. Racemus spicatus, apice plerunique nutans. Spiculae lineari- lanceolatae, reinotae^ erectae, glabrae v. pubesceutes. F. pinnata Moench; radice repente^ arista glumel- lis breviore. 24.. 6. 7. 3In SGegen unb trocfnen 9fbf)angen. Culmi stricti^ rigidij glabri, sesquipedales et uJtra. Fol. lanceo - lato-liuearia, pliis niinusve pubescentia ; vaginae pubescentes v. rarius glabrae; ligula vix exserta. Hacemus spicatus, erectus. Spiculae li- neari-lanceolatae, erectae deinde patentes, glabrae v. pubescentes. Br 0 m u s L. Spiculae multiflorae. Valvulae lanceolatac v. ovato- lanceolatac; inferior sub apice v. ex emarginatura aristata. Caryopsis glumellae adnata. Panicula simplex v. compo- sita, ramis rachei excisis. Sect. I. Bromi festucacei. Spiculae lineari -lanceo- lalae, Cexcepto Br. arundinaceo). Valva inferior 1-nervia, superior 3-nervia. Valvula superior nuda. B. elatior Koel; spiculis linearibus 5 — lOfloris, flosculis sub apice brevissime aristatis v. muticis. 7\. 6 — 8. 5(uf SBtefen gemem. Festuca elatior L.j F. pratensis Huds. — 49 — Radix fibrosa. Culmi erecti, glaberrimi, 2—3 pedales. Fol. liue- ai-ia; ligula brevissinia. Pauiciila secuuda coutracta, sub autliesi pa- tens; ramis geniinis simplicibus inaequalibus, altero multo minore. B. arundinaceus Roth; spiculis ovato-lanceolatis 4 — 5 lloris, flosculis sub apice brevissirae aristatis raro mu- ticis. 21. 6—8. ©eltner al^ ber 3SorI)ergef)enbe, an ©rciben «nb aiif fumpftgen SSicfen, j. 33. am SBeifjer unb bem SSacf^e bei ^o))pcU^borf, an bem (Sbauffeegraben »or bem ^obfenjer 3^t)or bei S3onn, bei i^tegburg ic. Radix repens. Cnlmi praecedente crassiores, altiores, 3-6peda- les. Fol. rigidiora; ligula brevissima. Pauicula difFusa; ramis gemi- nis inferioribus ramosis subaequalibus_, altero paullo minore. B. giganteus L. ; fol. vaginisque glabris, spiculis li- neari-lanceolatis 5 — 7 floris , flosculis sub apicc aristatis_, arista flexuosa valvulis duplo longiore. 24,. 6. 7. 3« fd^at- tigen i^aubwalbungcn libcraK, j. 33. am 3>enu66crg. Radix fibrosa. Culmi erecti^ glabri_, Spedales et ultra. Fol. longa, latissima, eusiformia, basi utrinque auriculata _, auriculo plerumque falcato cartilagiueo fusco, scaberrima; vaginae inferiores scabrae; li- gula brevissima, truncata. Panicula ampla^ ramosissima; ramis spar- sis V. gemiuis apice nutantibus. Arista valvulis duplo triplove longior. B. a s p e r L. ; fol. vaginisque villosis scabris , spiculis lineari-Ianceolatis 7 — 9 floris^ flosculis sub apice aristatis, arista recta gluuia breviore. 2|. 6 — 7. 3n fcf)attigen ^Saub- walbungcn, j. 33. am 93cnu6berg. B. hirsutus Curt. Culmi erecti, scabriu^culi, 3 — Spedales. Fol. lineari-lanceolataj lougissima; ligula exserta. Panicula difTusa, nutans; ramis geminis. B. erectus Hudsj fol. margiue pubescenti-ciliatis v. nudis, spiculis lineari -lanceolatis multifloris, flosculis ex emarginatura aristatis^ arista recta glumis breviore. 2].. 5—7. ?(n SSegcn unb trocfcnen 5tb{)dngen 6ei Sinj unb 33rei' ftg. B. montanus FI. wett. B. angustifolius Schrk. Radix fibrosa. Culmi erecti, plerumque glabri^ l-2pedales. Fol. radicaliaangustissima, pilisalbis adscendentibus ciliata. Vaginae inferi- ores pubesceutes; ligula exserta. Panicula erecta; ramis erectis^ in- ferioribus biuis-seuis. Autherae croceae. B. inermis Leyss. j fol. glabris, spiculis lineari-Ian- 4 - 50 — ceolatis multifloris, flosculis ex emargiuatura aristatis, arista brevissima «luma multo brcviore. 11. 6—7. 9(n SBe^en unb trodenen 9(b()anflcn nicf)t t)auftg. j. 55. an bev ^opv^el^borfer Mce, an ber (S()auffee nacb ©obe^berg, hd 58cue(, £)bercaffel, Jinj, |)ammerftein. Radix repens. Culmi erecti^ glabri, pedales-tripedales. Fol. li- nearia, liiieari-Jauceolata, acuminata, rigida^, margine scabra ; vaginae glabrae; ligula brevissima. Panicula erecta; ramis erectis inferioribus ternis-senis. Spiculae teretiusculae, aosciilis brevissime aristatis v. muticis. Glumae et gluniellae oblongo-Iauceolatae, obtusae. Autlierae croceae. Sect. II. Bromi genuiui. Spiculae valvaeque ut iu sectioue nraecedcnte. Valvula superior margiue setis ci- liata. B. sterilis L.; spiculis scabris, aristis rectis valvula longioribus. O 5—8. ?(n (2c()utt()aufcn, 2Bcgen, in 3i>cin6cr-' gen u. f. w. Culmi erectiusculi, glabri;, ad apicem usque foliati, 1-2 pedales. Fol. linearia, flaccida, ut vaginae pubescentia, pilis longioribus ob- sessa, niargine scabra; ligula brevis. Panicula laxa, detnum nutans; ramis gracilibus plerumque simplicibus apice nutantibus scabris. Spi- culae lineari-lanceolatae, niultiflorae. Flosculi sub apice acutissiino, bifido aristati, dcmum patentes et spiculam supcrne latiorem exhiben- tes, Valvae valde inaequales. Valvula ext. uervosa, sulcala, nervis duobus ante niarginem approximatis validioribus. Arista recta, sca- berrima. B. tectorum L.; spiculis pubescentibus, aristis re- clis valvulam subaequautihus. Q 5—6- 5(» ed)utt()aufen, SDfJauern u. f. \\\ j. ^'. am 9i()cinnfer o()crl)a(b «euc( unb am £)cfenfe(^ bei Sin^. Culmi erectiusculi, glabri, superue saepe pubescentes. Fol. ut praecedentis, sed angustiora. Panicula secunda, apice nutans; ramis filiformibus ciirvato-flexuosis saepissime raraosis pubescentibus. Spi- culae lineari-lanceolatae, multiflorae. Flosculi sub apice aristati, de- mum patentes. Sect. III. Bromi secalini. Spiculae liueari-lanceola- (ae V. ovato-lanceolatae. Valva inferior 3-5- nervia, superior o-multinervia. Valvula supe- rior margine selis ciliata. — 51 — B. secalinus L. ; spiculls oblongo-ovatis glabris, valvula inferiore margine rotundata, arista flexuosa flo- sculis breviore. © 6. 7. 3n ©etraibcfelbern uberall. Fol. siipra piJosa, scabra; vaginae glabrae; ligtila obtusa. Panl- cula iructifera apice nntans. Spiciilae tuniidae^ conipressae. Flosculi ileinde pateutes. B. velutinus Schrad. ; spiculis ovato-oblongis pu- bescenti')us, valvula inferiore niargine rotundata, arista recta flosculo longiore. O 7. 8. Seltcii in ©etraibcfclbern. B. seculinus. [i. velutinus Kocb. Praecedeuti simiJi.s, differt tanien culmo pleiumque humiliori^ spi- culis racliique pubescentibus^ arista recta valvula lougiore. B. inollis L. ; spiculis ovato - lanccolatis pubescenti- bus, valvula inferiore margine supra medium angulum ob- tusuni formante, arista erecta flosculum aequante, © 5—7. %\i\ 3Siefen, ^riftcn, ^Gegcn, 93cauern cjcmein. Fol. sicut vaginae molliter pubescentia; ligula brevis. Panicula erecla, postea contracta. Spiciilae compre.ssae. Flosculi iinbricati, Yariat ; spiculis minus pubescentibus et panicula ramosa et rarius racemosa. B. arvensis L,; spiculis lanceolatis glabris, valvula inferiore margine supra niedium angulum obtusum formante, arista erecta flosculum aequante. O 7. 8. %\\ QBegranbem, auf SCccferu iinb fterilem ^oben I)truftg. !i)ie 93arietat in®rag^ gcirten I)inter DlciSborf. B. multiflorus Weigel. B. versico- lor PoIIich. Fol. ut vagiuae pilosa; ligula brevis. Pauicula patens, erecta, fructifera subnutans, Spiculae compressiusculae. Flosculi imbricati. Arista piirpurascens. Variat pauicula simplici et ramosa et: /j. major; culmo 3— 4pedalij fol. vaginisque raagis villosis^ panicula ampla ramosissima. B. racemosus L.; spiculis oblongo-ovatis glabris, valvula inferiore niargine rotundata^ apice integra, arista recta flosculum aequante. O 5. 6. 3m 5lf)rtl)al an SBeg^ ranbcrn itnb auf SSicfen nicf)t ftaufig. B. pratensis Ehrh. — 52 — Folia sicut vaginae pubescentia v. subpilosa. Panicula erecta^ ra- mosa V. subslniplex. Spiculae conipressiusculae. Flosculi inibricati. ArLsta erecta et apice leviter flexa. Differt a B. arvensi spiculis ob- longo-ovatis, valvula inferiore margine rotundala aristisque apice le- viier flexis^ et a B. secialiuo flosculis postea inibricatis aristisque lon- gioribus, niinus flexuosis. Occurrit panicula racemosa v. ramosa. B. patulus Mert. & Koch. ; spiculis lanceolatis glabris^ valvula inferiore niargine supra niedium angulum obtusum formante apice bifida^ arista flosculum superante in maturitate divaricato-patente. O 7. 8. 5(uf bcm IDcfen- fel0 bet ^Oinj. Fol. sicut vaginae pilosa. Panicula deinde unilateraliter nutans. Spiculae compressae. Flosculi postea patentes. remotiusculi. A B. arvensi differt panicula fructifera uuilateraliter nutante^ aristis lon- gioribus denunn patente-divaricatis. TrIBUS XI. HOKUEACEAE. Spica simplex, terminalis. Spiculae 2-mu!tiflorac in excisuris rachcos sessiles. T R I T I c u ->i L. Spiculae solitariae, c latere plano rachei approximatae. Gluma bivalvis, 3-muItiflora , valvis subaequalibus opposi- tis acutis v. mucronatis. Glumella mulica aut aristata. a. Spiculae vent ricoso-turgidae. Valvae ovatae. T* vulgare Vill.j fructibus liberis. O 6. 7. Stn-' gebaut iii uieten SSarietaten. T. sativum Lam. Erectum, 4-6pedale. Spica tetragona. Rachis tenax. Spiculae pierunique 4-florae. T. Spelta L.; fructibus glumella corticatis. O 6. 7. SenfeitS ^^in^ angebaut. Spica parallelo-compressa, laxe imbricata. Rachis fragilis. Spi- culae subtriflorae. b. Spiculac non ventr icoso- turgidae. Valvae I a n c e o 1 a t a e. T. repeus L. ; radice repente, vah is muticis. 24- 6 — 8. Ueberalt auf bebauteni 53oben unb un"iftcn ^ta^en. Agropy- rum repens P. B. — 53 - Culini erecti v. basi procuinbentes, glabri^ 8-3pedaIes. Fol. su- pia scabra; ligulabrevissinia, truucata. Spica disticiia. Valvae 5-ner- viae, 4-8 florae. Valvulae inuticae v. aristatae. T. caninum Schreb.; radice fibrosa, valvis arisla- tis. 24.. 6—8. 3wifc!)cn ©ebufd^, an SBalbranbern «. f. W. J. 33. bei S3eucl. Agropyrnm caninum R. S. Elymus ca- ninus W. Fol. dorso scabra, facie pleriimque pubescentia. Valvae 3-ner- viae, siibS-florae. Valviilae aristatae, Cetera iit praecedeutis. L O L I U M L. Spiculae solitariae approxiraatae. Gluma subbivalvis, 3-raultiflora; valva altera rachin versus posita subnulla. Giuraella bivalYisj valvula inferiore mutica v. sub apice aristata. L. perenne L.; valva floribus muticis subduplo bre- viore. Zj,. 6—8. Stuf ©ra^pld^cn unb an SBeacn (lemein, bie 93arietdt in ber 2)ottenborfer ©anbgrube. Radix perenuis. Culini obliqui, floreutes erecti, l-2pedales. Fol. angustissiina^ plana, laevia, culniea facie scabra; ligula truncata. Spi- culae alternae^ conipressae^ 7-llflorae. Variat: . /9. multiflorum; spicis ramosis. L. arvense With. ; valva flores submuticos sub- aequaute. O 6. 7. Sfuf 2(ecfern tiorjugtid) jtvifdjen !Bein; felten j. 23. bei 33ru^I. Radix auuua. Culnii erecti. Flosculi brevissime aristati. Cetera ut praccedentis. L. temulentum L.; valva floribus aristatis longiore. O 6, 7. S(uf 5lc(fern, l^duftger al6 ta^ SSort^ergel^enbe. Radix anniia. Culmi erecti, superue scabriusculi, 2-3pedaIes. Fol. lineari-Ianceolata^ plana, facie scabra; vaginae scabrae; ligula brevis Flosculi giuma breviores v. eandem subaequantes, dorso obsolete uervosi. Valvula inferior margiue membranacea^ sub apice aristam exserens flosculo duplo longiorem. Secale L. Gluma bivalvis, biflora cum rudimento longe pedicel- — 54 — lato floris tertii, valvis aequalibus subulatis. Glumella bi- valvis, valvula inferiore longissime aristata. S. cereale L. Q 6. 7. Sdicjebaut. Erectuni, 4-(5pedale. Rachis coutinua, tenax. Valvae spicula breviores. E L Y 31 U S L. Spiculae geminae v. ternae 2 — 3 florac. Gluma bival- vis^ valvis unilateralibus basi connatis. Glumella bivalvis, valvula iuferiore mutica v. in aristam excurrente. E. europaeus L.; 24.. 6.7. 3^^iut)e« ^oppet^borf imb ^cffenic^ rec^tg im ©ebiifcf) unb auf ber ^ol)en 5td)t. Radix fibrosa. Culmi crecti, rigidi, 2 — 4pedales. Fol. plaua^ scabra/ vaginae pilosae^ pilis deflexis^ scabrae^ ad geniculavillosae; ligula brevissinia. ^piculae ternae, l-2florfie, scabrae ^ aristatae. Valvae lineari-lanceolatae^ aristatae^ obsolete 3-nerviae, involucrum 6-pbjllum forniantes. Valvula inferior apiceni versus obsolete ner- vosa, iu aristam flosculo duplo longiorem attenuata. HORUEUM L. Spiculae leruae^ 1-florae v. 1-florac cum rudimento floris secundi. Valvula inferior aristata. Cetera ut Elymi. H. V u I «• a r e L. ; spiculis omnibus hermaphroditis, fructibus sexfariam dispositis, seriebus duabus erectioribus prominentibus. O 6. 7. Sfugebaut. Erectuni^ 2—3 pedale. H, hexastichou L. ; spiculis omnibus hermaphro- ditis, fructibus sexfariam dispositis, seriebus aequalibus. O 6. 7, Stngebaut. Bi-tripedale. H, murinum L.j spiculis intermediis hermaphroditis, lateralibus masculis, valvis intermediis lineari-lanceolatis ciliatis, lateralibus setaceis nudis. O- '^- ^- 5(n QBcgen, SOfJauern unb B'lores diclines Fructus styli basi dilatata indu- Carex. Fructus utriculatus. rata corouatus, uudus. II. C y p e r a c e a e. Flores her- inaphroditi. Scyrpus. Glumae oinnes flori- a) Glumae distichae. ferae v. rarius inferior s invo- Cyperus. Fructus basi uudus. lucrantes vacuae. Fructus basi b) Glumae uudique plerumque nudiis. imbr icatae. Rhy n chospor a. Glumae infe- Eriophoruni. Fructus lana de- riores niinores vacuac. nuun longissima cinctus. — 56 — TRiBUs I. Cariceae. Flores diclines. Carex L. Ovarium involucro proprio (calyce s. perigonio utricu- lato aut.) inclusuni. Stigmata 2 v. 3. Fructus: nucula tri- gona^ involucro aucto obtecta. Plantae perennes. Ciihni teretes v. saepius iriquetrij utplurimum foliosi. Flores ttni- sexuales, spicati; spicae androgynae v. sexu distinctaej terminales axillaresque; glumae undique imhricatae. Sect. I. Spica unica, siraplex, terminalis. a. Spica dioica. C. dioica L.; stigmatibus 2, fructibus adscendentibus ovatis 24,. 5. 3n 93?ooreii unb auf @iimvfwiefen bci «riU)t, :CibeIar uub 9fleu\uieb. Radix stolonifera^ repens. Culmi erecti^ teretes, laeviusculi, spi- thamaei. Folia subsetacea, culnio breviora, subcanalicuLita , niargi- nibus involuta^ scabriuscula. Spicae liueares, pallide fuscae; glumae ovato-oblougae, acutae, margine scarioso-albidae. Fructus erectiu- sculi, acuti, uervosi^ niargine serrulato-scabri. /5. Spica androgyna. C? pulicaris L.; spica androgyna superne ma- scula, fructibus retroflcxis. 24.. 5. 6. 2(uf naffeu 2Biefen, auf bem a^emi^berc) bci SvieSbovf unb ()inter Sweuborf, bei ©ieg^- burg, S3rii()t, \?ibe(av, am Saad}er @ee uub auf ©umpfiwiefen an ber I)o^en §(d^l:. C psyllophora Fl. D. Tcuuissima. Radix fibrosa. Culmi 4—8 uuc^ filiformes, glabri. EoL fasciculata, setacea, hievia;, culmo breviora. 8pica solitaria, pauciflora^ spadicea. Stigmata S. Fructus Laxe dispositi, oblougo-elli- ptici, utriaiiuc atteuuati , fusci^ nitidi, euerves, demum divergenter- horizontales et deflexi. Sect. II. Spiculae plures androgynae^ spicam compositani continuara v. interruptam rarius pauiculam con- stituentes, bractea fultae. «. Stigmata 2, spiculae inferne femineae. Radix fibrosa. CC intcrmedia except.) C. V u I p i n a L. 5 spica supradecomposita coarctata, ~ 57 — fructibus divergentibus. 24. 5—7. 9(n funipfigeu ©rabeu unb 2;eicf)eu f)aufig, 5. 33. stvtfc^en ^effenid) unb 3)ottenborf, M 9loi6borf u. f. ti>. 2)ie ^arietcit im !2aubi\?albe an feud)ten ©tetten gewo^nlicf). Culflius 2 ped., strictus, Squeter^ angulis conipressis acutissimis serrulato-scabris. Fol. culmum florenteui aequantia, 3-5 liu. lata, scabra. Spica oblouga, obtusa, compacta;, quandoque inferne inter- rupta. Bractea ovato-setacea. Glumae ovatae^ acumiuatae, ferru- gineo-fuscae;, carina virentes, fructu breviores. Fructus squarroso- patentes, ovati, acuminati, dorso conrexo, nervosi, facie plani, apice bifidi, margfne scabri. Variat: uemorosa; bracteis spicula longioribus fobaceo-setaceis; spica simpiiciore magis interrupta^ virente; glumis praeter striam dorsalem albesccntibus. C. muricata L.; spica subdccomposita, spiculis re- motis fructibus divergcntibus. 24, 5—7. 3» Saubwdtbern aUeutI)alben. C. canescens Leers. C. spicata Huds. Praecedenti proxima, sed minor et toto habitu tenuior. Culmus I-II/3 ped.. ad angulos scaber, inferne saepius laevis. Folia angusta, 1-1 1/2 lin. lata, culmum floreutem superantia, laete virentia. Spiculae 5-8 subovatae^ distiuctae v. superne congestae, infenie remotiusculae, vireutes. Bracteae brcvcs, setaceae, infima tantum foliacea, spiculis longior. Gluniae scariosae^ ferrugineae, carina viridi. Fructus glumis longiores, plano-couvexi , apice bifidi, enervii v. obsolete nervosi, superae serrulato-scabri. C. iutermedia Good.; spiculis congestis infimis tcr- minalibusque femineis intermcdiis masculis. 24, 6. 7. 5tuf feuc^ten 3i5iefen, in ©limpfen, im ©iebengebirge uub bei SSrul)!. C. spicata Poli. C. disticha Huds. Radlx repens, valde ramosa. Culmus pedalis et ultra, scal)er. Folia culmo breviora. Spica C. arenariac similis, oblouga, densa, e spiculis numerosis confertis alterij^s ovato-oblongis composita. Spi- culac iutermediae iuterdum non totae quales essc solent, sed quoad anteriorem partem tantum masculae, iuferiores et summae totae fe- mineae inveniuntur. Bracteae ovatae. setaceo-acuminatae, quarum infima spiculam superat. Glumae acutae, ferrugiueae, margiue albo- membranaceae. Fructus ovati. plauo-convexi, (9 — IDnervii, niargi- nati, apice bifidi, niargiue ciliato-serrulati, gluuia longiores. — 58 — C. paiiiculata L.; spica supiadecoinposita paiiicu- lato-ramosa. 2^. 5. 6. 5hi ^^eti^ranbcrn unb Sihupfen, ani SSorgcbirge {)intcr 23ornl)eiin bei 9?cuuncb unb i^affenheini. Iiiter inaxinias uostrariim ,• differt a reliquis praecipue inflores- centia insigui. Deuse caespitosa. Culmus 2—3 pedal., erectus, acute triqueter, scaber. Fol. lata^ culmuin subaequantia v. florentem su- perautia. Spica S— 4 unc. ramis aUeruis, erecto-patentibus_, inferiori- bus diniidiani v. terliani racliLOs partein attingentibu?. Spiculae ova- tae. Bracteae breves, subulato-setaceae, scariosae. Glumae ovato- lanceolatae, ferrugineae^ niargine albo-membranaceae, carina viridi. Fructus e basi subtruncata umbilicata ovati, plano-convexi v. sub- trigono-turgidi, patentes_, lougius acuminati, bifidi, utrinque nervoso- striati, uiargiue ciliato-scabri. fi. Stigmata 2, spiculae iuferae masculae. a. Radix rep ens. C. Schreb eri Schra nk; spica disticha. spiculis oblongo-teretibu? alternis confertis. 24.- 3 — 6. ?(n troftencn fanbigen ©tellen am 9i(;ein, wx bem ©ternent^or, ki 53riil;( u. f. IV. Radix longe rcpens. Caules 5-12 uuc, erecti, tenues, filo paruin crassiores, obtuse triquetri, laeves, superne scabri. Folia culinum florentem subaequantia_, subulato-Iiuearia^ canaliculata. Spiculae ple- rumque 5-10^ rectae^ spadiceae. Bracteae breves, ovatae, scariosae, ferrugineae. Fructus erecti^ glumam ovato-lanceolatam aequantes, oblongo-ovati , margine serrulato-scabri , breviter bifido-rostrati uervosi. C. brizoides L. ; spica subdisticha spiculis ob- longo-teretibus patulo-curvatis^ fructibus marginatis cilia- tis. 11 5. 5(uf SBalbuncfen unb feuc^ten ©raSpia^en bei ^o(( in ber 9?a()e ihmi 2)eu^, nac^ einem (Sremplar be^ ^errn Dr. 5i)?arquarbt. Radix repens. Culmi pedales«Bt ultra, tenues, scabri. Fol. an- guste linearia, culmum subaequantia. Spica composita, nuda. Spicu- lae plerumque (\, superiores approximatae, inferae remotiusculae, ob- longo-lanceolatae, albo-flavescentes, nitentes. Squamae ovatae, fem. ovato-lanceolatae, acutae, omnes albido-membranaceae, cariua viridi. Fructus erecti, lanceolati, plauo- convcxi, iu rostrum bifiduin atteuuati, gluuiam aequantes. — 59 — b. Radix fibrosa caespitosa. C. ovalis Good; spiculis subseiiis ovalibus approxi- matis. 2X 5. 6. ?(uf feuc^ten 5lMefcu uub C^kacplal^eu , 5^e= nw^berg, ©iegbuvi]. C. leporina Leers. Culnii trigoui, superue scabri 1-1 l/S pedal. fSpieulac ellipticae, deinde subrotuudo-ovalc, alteruae, fulvo-ferrngineae. Bracteae glu- niis breviores^ iisdemque conformes, coucolores;, iufinia iuterdum Iior- bacea, spicam aequaus v. superans. Gliimae ovato-Iauceolatae, rufo- ferrugineae, niargiue scariosae, dorso virides, fructum erectum" ova- to-lanceolatuni plano-couvexiusculum margine niembraua ciuctum serrulatuui aequantes. C. stellulata Good; spiculis subquaternis reniotiuscu- lis, fructibus divergentibus. 2]. 5 — 7. 2luf feuc^ten SBiefeu, fc^wammicjen (Sum^^ffteUeu gemeiu, j. 33. S^cuu^bevg, bci 3^- !peuborf, ©iegburg k. C. muricata Lcers. Culmus 4 — 13 pollicaris et altior, seniiteres, laevis. Spiculae 3-5 remotae, ovatae, virides, bractea membranacea fultae; bractea infima saepe spicaui ipsam lougitudine superaus. Squaniae ovatac^, pallide virescentes. Fructus ovati, plano-convexi^stellitim -sqiiarrosi, bideu- tati^ striati^ margine serrulati, squamis lougiores. C. remota L. ; spiculis subquinis valde remotis, bracteis longissimis. 24. 5. 6. 3n Saubwalbern an feucf)teu fc^attigen (Stetten uberall. Culmus 1 — 11/3 ped., gracilis^, debilis, uutans^ teretiusculus. Fol. augusta, pallide viridia. .Spiculae plerumque 3 — 5, sessiles^ oblongo- ovatae, stramineae v. albido-virescentes, iuferiores remotissimae^ bra- cteis foliaceis culmum superautibus stipatae. Squamae ovatae_, albi- do-membrauaceae, cariua viridi. Fructus erecti, ovati, acuminati, bi- fidi, gluma lougiores. C. elongata L.; spiculis subundenis oblongis , fru- ctibus ovato-lanceolatis. li 5. 6. S(uf fcuc^teu, fci;attjgen Sealbfteaen, auf Sumpfwicfen 5. 35. bei ^o^pel^borf, ^effenid), ©iegburg 2c. C. multiculmis Ebrh. Caespitosa. Polia debilia, culmum erectum triquetrum superne scaberrimum aequantia v. superantia. Spiculae 8— 13 alteruae, sub- remotae, oblongo-cylindraceae, stramincae v. bruneo-virescentes, iu- ferior bractea lanceolata v. lauceolato - setacca. Fructus pateutes, acuti, plauo-couvexi, 7~i) striati, iu rostrum breve cmargiuatum v. — 60 — subintegrum innrgine sc;ibriusciiliini .itteunati, ghunaiii ovatam obtusaui margiue albo-nienibranaceam dimidio fere superantes. C. cancs cens L.; spiculis subsenis ovatis remotiu- sculis, fructibus ovatis. 2i 3. 6. Sluf fumpftgeu ©ra^^ld- ^eu 6ei 6iegt)urg unb Sibelar. C. curta Good. C. elongata Leers. Culmus erectus^ triqueter^ laevis, apicem versus scaber, 1/2 — 1 ped. et altior. Folia culnuim superantia v. adaequantia. Spiculae ple- rumque 6 ovatae, demum elliptico-oblongae, alternae, sessiles, stra- mineae v. pallide viresceutes. Bracteae ovatae, ijiferiores aristatae, spiculis breviores, scariosae. Squamae subrotuudo-ovatae^ acutiuscu- lae, praecipue masculae albo-niembranaceae^ splendentes^ flavescentes, dorso viridi fructibus paullo breviores. Fructus ovati, plano-couvexi, subtilissime striati^ r(fStello brevi integro margiue scabriusculo. Sect. III. Cariccs genuinae.^Spicae sexu distinctae, ter- minalis maseula. solitaria v. plures^ lalcralcs fc- mincae , rariss. spicac androgynac; stigmata plerumque 3. A. Spica terminalis androgyna basi mascula; in- ferae femineae. C. Buxbaumii Wahlcn; spica terminali androgyna infera mascula. 2]. 4. 5. 5(uf fcuc()ten SBiefen ki 23onn, narf) cincm (Srcm^Iar beS ^errn Dr. 50?arquarbt. Praecipue C. glaucae similis. Herba glaucesceus. Radix repens. Culmus pedalis ct ultra^ triqueter, superue scaber, Foliorum vagiuae uti in C. stricta reticulato-fissae. Bracteae foliaceae^ evaginatae. Spica nias. fructifera ovata, iu basiu atteuunta; femiueae 2-3 oblon- gae, sessiles. Squamac ovatae, cuspidatae, fructum subaequantes v. inferiores supcrantes, fusco-purpurascentes carina viridi. Stigmata 3 Fructus elliptico-ovati, trigoni, obtusi, nervosi, rostello brevissimo miuute 2deutato^ punctulato-scabriusculi, virentes, aureo-uitentes. B. Spica mascula solitaria; stigmata 3. a. Spicae fcmineac omncs sessilcs, approximatae; fru- ctus pubcsccntes v. tomcntosi,- bracteac non vaginantes. C. pilulifera L.; bractca non vaginante foliacea, spicis femincis subrotundis glumis acutis. 24. 4. 5. 3n SaubUHilbcrn hd 3lH>cnborf, S3ritl)t, Sin?. C. decumbens Ehr. — 61 — Radix fibrosa. Ciilnms 1/2-1 ped. dcbilis, friictifer incurviis, sca- hritisculus. Bracteii iufinia line.iri-sctacea_, erecto -patula, triquetra. Spica iiiasc. liiicari-lanceolata; femineae pleriimque 3 conglomoratae; squamae ovatac^ mucronatae, fuscue^ carina viridi. Friictus subglo- hosi, obsolete triquetri^ pubesceiites breviter rostrati, gliimis breviores. C. montana L.; bracteis menibranaceis, spicis fcmi- neis ovatis, glumis obtusis fructu utrinquo attenuato bre- vioribus. 24. 4. 5. Sluf fomtit^en gra§reid)en .^6I)en, j. 33. ani ^rcuUH'rij, SSenuSberg, 9icber6erg, ©injitj, in bcn 33orbergeu be§ (5ie&cngcbirg0 aUentt)a(ben I)duftg. C. collina Willd. Radix fibrosa. Culmus tenuis (1/2-1 ped.), triqueter^ scaber, basi vaginis purpurascentibus tcctiis. Spica masc. oblonga; femineae 2 approximatae, scssilcs. Hracteae ovatae^ spicam amplectentes, arista- tae, scariosae. 8quamae oblongae^ obtiisae, emargiuato-mucronulatac^ superiorcs intenluiii acutiusculae, omnes atio-spadiceae. Friictus ob- loDgi, trigoni_, in basin attenuati^ brevissime rostrati, hirto-pubescentes. C. e r i c e t o r u m P o II ; bracteis membranaceis^ spicis fcm. subglobosisj glumis obtusissimis ciliatis, 24. 4. 5. 3luf trorfenen fanbigcn 5(nI;o()cn, tn3 jel^t nod) nid)t in itnferm ©e- biet i]efunbcn, fonft bci *(§o^ten3. Radix stolonifera. Culmus plerumque digitalis. Spica mas. cla- vata. Glumac obovatae rotundatae nervo ante apiccm evanescente, margine hyalinae. Fructus obtiisiusculi, pubesceutes. C. praecox Jacq.; bracteis licrbaceis, infima vagi- nante, spicis fcmincis oblon^o-ovatis, squamis acutis fru- ctum aequantibus. 2^ 3. 4. %n orbcrgen be^ (Sicbengebirg'^. 3)ie 5i}?obiftcaticn mit ()o^cm ©c^aft j. 33. 6ei ©iegburg. C. filiformis Leers. C. stolo- nifera Ehrb. Radix stolonifera, stolonibus rcptantibus. Culmus adsceudens, laevis, saepiss. palmaris. Fol. breyia, subrigida, recurva. Spica mas. oblonga; femineae 2—3 breviter pedunculatae. Bracteae peduuculum amplectentes ; infima hreviter vagiuaus, margine membranaceae , in folioltim liueari-subulatum (spicae longitiidine) productae. Squamae ovatae v.oblongae, latae, mucronatae^ ferrugineae, stria dorsali lata viridi. Fructus elliptico-ovati. triquetri, utrinque attenuati^ pubescen- — 62 — te.5, sqiiamas vix aeqiiautes. Variat pro loco natali longitudiue cul- nii et foliorum; in locis siccis sterilibusque palniaris; in umbrosis pe- (lalis et altior C umbrosa Ho.!;t. C. tomeutosa L. ; bracteis foliaccis, spicis fem. sub- globosis hirto-tomentosis, 24. 5. 6. 2(uf feuc^tcn 3Biefen ki ^ijnxn f)inter 2)eul^. '?flad) einem (^remplar bee .^?errn Dr. 9JJarquarbt. Radix stolouifera^ repens. Culmi 1/2 — t ped., stricti, tenues, lae- ves, superne scabriusculi, basi vaginis purpureis. Fol. angusta, glau- cescentia. Bracteae demuni patentes, iufima brevissime vaginans. 8picae fem. 1-2 oblongo-cjlindricae v. ovato- oblongae, remotiu.-^cu- lae, sessiles v. i»reviter pedicellatae. Squaniae ovatae, acuminatae, fuscae V. spadioeae carina virente, fructibus breviores. Fructus obo- vato-globosi, trigoni^ tomento subechinato glaucescente dense obsiti. b. Spicae femineae subsessiles inferiores incluse pe- dunculatae^ remotae; fructus glabri; bracteae vaginantes. C. flava L. ; bracteis brevitcr vaginantibus, fructibus denique patentissimis rostrato-acuminatis. 1\. 5. 6. ^n •Siimpfen, auf fumpftvjcn 2Sicfen unb an ;iei(f)rdnbern bei 'Sieg* burg, ^vn\)l, SBalbebcrcj k. 2)ie ^Barietdt finbet fic£) geu>of)nIid> auf ettva^ frocfnern (Stellen j. 33. bei 6iegburg, auf bem ^reuperg, in ber (Sifel unb am ^u^ ber f)o^en 2tcf)t. Radix fibros.i. Culmus erectus, spithaniaeus-2pedal. laevis. Fol. latiuscula^ rigidula^ culmuni florenteni aequantia v. superantia. Bra- cteae foliaceae, culnio niulto longiores^ denique divaricato-deflexae. Spicae femineae subternae, oblongae v. ovato-subglobosac, 2 superi- ores approximatae, subsessiles, iufima remotiuscula, pedunculata, pe- dunculo vagina niulto longiore, omues luteo-virides, demuni lute- scentes. Squamae ovatae v. ovato-lanceolatae, acutae^ ferrugineae, niargine albido-scarioso^ carina viridi. Fructus divaricati , arcuato- deflexi, ovati, inflati, nervosi, glabri, longe rostrati, rostro bidentato serrulato-scabro, glumas superantes. Variat: C. Ocderi Retz; habitu humiliori, fructibus in ro- strum rectum acuminatis. Eodem loco natali specimina oc- currunt culmi altitudine, fructuum rostrorumque directione maxime varia, scd omnes istae notae non constantes inve- — 63 — niuntur. In iisdcm spicis cxeniplariuni magnitudine 4 unc- Iped. et ultra fructus rostris rectis recurvisque observavi- mus. ' C. d i s t a n s L. ; bracteis elongato-vaginantibus , spi- cis fem. remotissimiSj fructibus acutis. 24- 5. 6. Sllif feud)* teti SBiefen bei ."ileffenicf) , ^iyifc^en ?0?ecfenl)eim unb (Satenbovn am 33ac^, bei Siegbuvg unt) 33affenl)eim. Radix nbrosa. Culmns 1—11/3 ped.^ curvato-adscendenS;, obtuse triqueter, laevis v. infra spicas scabriusculus. Fol. laliuscula, bre- via. Bracteae foliaceae^ inferiores spicani louge superantes, vaginis pedunculo 1/3 brevioribus v. eidem subaeqnalibus. Spicae fem. 3 ob- longae, densiflorae, infinia longissime reniota. Glumae ovatae, acu- tiusculae, mucrouatae, S-nervc, fuscae v. ferrugiueae carina viridi, margine membranaceo-albescente. Fructus ovato-trigoni, nervosi^ iu rostrum bifidum acumiuati, glumis longiores. C. panicea L. ; bracteis vaginantibus^ spicis remotis laxiusculis fructibus inflatis obtusiuscuiis. 24. 5. 6. 5(uf fumpfii^cn 3^L'iefeu unb fcucl)ten SBergabpugen ftbevall, j. 58- ^o^^eBborf, am 33enu6bev9, ©ieglnivg k. Radix stolonifera, repens. Culnuis spithamaeus-pedalis, obtuse triqueter, laevis. Fol. brevia, glauca. Spicae fem. plerumque 2, ob- lougae^ laxiflorae. Bracteae foliaceae, spicas subaequantes v. paruni superautes^ vaginis pedunciilo subdimidio brevioribus. Glumae ovatae, latae, acutae v. saepius obtusiusculae^ muticae, atro-purpureae v. pur- pureo-fuscae, margine scarioso, carina viridi. Fructus ova(i, interne ventricosi, obtusi, rostro obliquo, brevi truncato instructi, glumas su- perantes. C. humilis Leyss. ; bracteis membranaceis^ aphyl- lis, vaginantibus spicis fem. paucifloris. 24. 3. 4. 5(uf tvocfnen @elnvg§l)of)en, 6ei QBevnevged unb jenfeit^ be^ 33evge6 f)duftg, auf ben 5(n^ol)en t)on (Saftig bet §(nbevnad^, im @f^^ mikr Zl}ai hd 5DfitnfteveifeI. C. clandestina Good. Radix obliqua fibris lougis. Culmi caespitosi, humillimi plerum- quc 1 — Sunciales, curvato-adsceudentes. Fol. rigidula, canaliculata, scabriuscula, glaucescentia, demum recurvata, adultiora culmos longe superantia. Spica mas. laneeolatamultiflora squamis oblongis obtiisiu- sculis ca.staueo-fuscis, margine late albo-scarioso; femineae 2 — 4, re- motae, intra bracteas obtusas, scariosas^ albicantes inclusae, (2—5)- — 64 — florae. Fructus obovati 3-quetri f 1— 3}-quetri (1 — 3)-nervii^ breviss. uostrati_, liirto-pHbescentes^ glumas ovato-acumiaatas vix superautes. c, Spicae remotac, onines exserte pedunculatacj plerum- quc pendulaej fructus glabri v. pubescentes; bracteac vaginantes, C, digitata L. ; bracteis membranaceis subaphyllis^ spicis fem. lincaribus subfastigiatis. 24- 4. 5, 3il fc^rttti^ gen Salbern nnb anf grai3reicf)en 5(nl)6{)en aUentI)al6cn I)duftg. j, 33. am ^reulpberg, S^enu^krg, bei 9Jiuffenborf, Stoberberg, ©injig 2c. Culmus plerumque spithamaeus^ demuin subpedalis^ gracilis^ te- retiusculus^ laevis v. scabriusculus, basi vaginis sanguineo-purpura- scentibus apliyllis tectus. Fol. radicalia, culmos florentes superantia^ latiuscula. Spicae fem. 2 v. 3^ pedunculatae, erectae^ primo subdigi- tatac_, deinde subremotae, laxae^ sub Sflorae. Bracteae pedunculo di- niidio brevioros^ ore obliquae, iiiargine scariosae^ fuscae^ niiicronatae. Squamae obovatae obtusae^ ferrugiueo-fuscae, margine (imprimis ia masc.) scariosae. Fructus obovati rostello brevi integro, pubescen- tes, glumas aequantes, C. 1 i m o s a L. j bracteis foliaceis vaginis abbreviatis- siniis, fructibus compressis^ suberostribus. 24- o. 5htf 50ioorboben M^ jei^t nur am 9J?oog6rud)er 2Beif)er in ber (Sifel gefunben. Subglauca. Radix stolonifera^ repens. Culmus pedalis^ erectus, triqueter, scabriusculus. Fol. augustissima (1/2— 1 lin, lata)^ culmo breviora^ coniplicato-canaliculata, scabra, Spicae feminae 3-3 ovato- oblongae^ pedunculatae^ pedunculis capillaribus, laevibus, pendulae, Bracteae subsetaceae^ evaginatae v. brevissime vaginantes, Glumae ovatae^ mucronulatae, anreo-ferrugineae. Fiuictus subrotundo ovales compressi^ obtusiusculi, brevissime rostellali^ ore truncato integro glaucescenti-virides^ glumas aequantes. C. pallescens L. ; bractcis foliaceis vaginis brevis- simis y fructibus ellipticis inflatis obtusis. 24- 5. 6. 5fuf 2Biefcn unb fcuc{)ten aBa(bp(d|3en gcivot)n(icf) , j. 53. ^effenic()er SSd(brf)en, Q^enuabcrg, am 3^orgebirge, Sieciburg k. Radix fibrosa. Culmus t(2 — 1 pedaL et altior, acute-triqueter, angulis asperis. Folia plana, unaque cum vaginis inferioribus pube- — 65 — scentia v. pllosa^ palKde viridia, culmum florentem aequantia. Spicae femineae 3^ oblongo-ellipticae, pedunculatae, erectae, demum pendu- lae. Bracteae foliis simillimae, culmum superantes. Squamae ovatae, cuspidato-acuminatae^ membranaceae, viridi-lutescentes. Fructus el- liptico-oblongi, obtusissimi, mutici, glaberrimi, obsolete-striati^ pallide virentes, glumas aequantes v. paulo superantes. C. sylvatica Huds, ; bracteis foliaceis, vaginis pe- dunculo duplo brevioribus , fructibus ovatis rostratis. 2]. 4. 5. 5tn fc^attigcn feud)ten ©teUen in ^aubttjdlbevn gemcin. C. Drymeia Ehr. C. capillaris Leers. Culmus 2—21/2 ped. triqueter^ laevls^ superne scabriusculus. Fol. latiuscula, laete viridia. Bracteae foliis similes, elongato-vaginantes. Spicae fem. 4 v. 5 filiformes, laxiusculae, remotae^ pendulae, longe pedunculatae^ pedunculis gracillimis scabris, inferioribus spica plus duplo triplove longioribus. Glumae ovatae, acuminatae, membrana- ceae, albo-flavescentes, carina scabra virescentes. Fructus ovato-el- liptici, trigonij longius bifido-rostrati, glabri, lacvissimi , glumis lon- giores. C. strigosa Huds. ; bracteis foliaceis, vaginis pe- dunculo subaequalibus, fructibus lanceolatis acutis apice integris. 24. 4. 5. S(n feuc^ten fc^attigen 2Sa(bpfd^en, 6efon< berg in ber 9Zd^e 'oon Sdc^en unb £iUeUen, am ^oppel^borfer 55ac^. C. leptostachys Ehrh. Radix stolonifera. Culmus ll/S— 2l/2 pedalis, laevis. Folia lata, .striata^ nervis tribus distinctioribus. Vaginae longitudine fere pedun- culorum. Spicae femineae saepiss. 4 v. 5, remotae, filiformes, graci- liores et laxiores quam in praecedente, pendulae, pedunculatae, pe- dunculis spica brevioribus v. eam subaequantibus laevissimis. Glamae ovato-Ianceolatae, acutae, pallide-virentes, margine albo-membrana- ceae. Fructus triquetri, utrinque attenuati, uerv^osi, ore oblique trun- cato, virentes, glumas superantes. C. maxima Scop.; bracteis foliaceis, vaginis elon- gatis, spicis cylindricis fructibus confertissimis^ rostro sub- recurvo. 21 5. 6. 2(n fumpfigen unb feuci^ten SBalbpld^en am ^o^j^ctaborfer ^a^, bei grie^borf, 2)ottenborf , am ^reu^* berg, hd ^rut)!, .^oenningen k. C. pendula Good. C. Aga- stachys Ehr. Radix fibrosa. Culmus 2— 3ped. et altior^ friqueter, superne sca- briusculus. Fol. rigida, glauce«centia. Bracteae longiMimae, vaginis 5 — 66 — inferioribus siibdimidiatis^ superioribus longitudine fere peduuculoruoi. Spicae feui. pleruinque 5, longae, pendulae^ cylindricae, densissimae, basi laxiflorae, inferiores exserte pedunculatae, pedunculis scabriu- sculis_, superiores 1—2 saepius apite masculae. Glumae ovato-lanceo- latae, cuspidatae^ fusco-purpurascentes, carina viridi. Fructus ovato- elliptici, triquetri, acuti, breviter rostrati, ore subbidentati, glumas superantes. C. P seudo-C yperus L. ; bracteis foliaceis, vaginis subnullis, fructibus patentibus rostratis bifurcis. 24, 6. 9(n ^xaUn unb Zci^m j. 55. im ^oppel^borfer ©c^lo^graben, bei ®obe6berg, auf ber |)arbt hci g(amerf)eim im ©raben um bic ^mm, bei Sru^l ic. Culuins 2 — 81/2 ped., acutissime triqueter, scaberrimus. Folia pallide viridia, culnio longiora. Bracteae foliis siniillimae_, culmum longissime superantes; inferiores breviter vaginantes, superiores haud vaginatae. Spicae femin. 4-rarius5-6, cylindricae^ longissime pedun- culatae, pedunculis gracilibus triquetris scabris^ subfastigiatae, pendu- lae, fructiferae ob fructus divergentes rostraque longa biciispidata echinatae apparent. Glumae liueari-subulatae, aristatae, hispido-cili- atae, pallide virentes. Fruclus ovato-lanceolati, planiusculo-convexi, fcrigoni, rostrati, nervosi^ demum subreflexi, glumas subaequantes, C. Spicae masculae plures. Stigmata 3, v. rarius 2. a) Stigmata 3, fructus glabri; bracteae non vaginantes. C. arapullacea Good,; culmo obtusangulo laevi^ fructibus subglobosis inflatis, rostro lineari bifurco. 11 5. 6. 3tt ©unnjfen bei Sicgburg unb ^ru^f. C. obtusangula Ehrh. Radix repens. Culmus 11/2 — 2ped. , obtuse triqueter, superne intra spicas scaber. Folia aogusta, glauca, culmo longiora. Spicae mas. 2 — 3, filiformes, acutae; feiii. 2 v. 3 cjlindricae, erectae, inferi- ores pedunculatae, superiores subsessiles. Brcacteae follaceae^ angu- stissimae, culmum superantes. Squamae lauceolatae, acutae, fusco- purpurascentes, demuin palJide fuscae. Fructus subgloboso-ovati, pa- tentes, subito in rostruni teuue bifidum terminati, flavescentes, nitidi, glumis longiores et latiores. C. vesicaria L. ; culmo acute triquetro scabro, fru- ctibus ovato-oblongis inflatis rostro bifurco. 24- 5, 6. 3n — 67 - ©um^jfen, an ®ra6cn unb ^cic^en, j. 55. 6ei JTcffcnic^, ^otten* borf, SHoi^borf, ©iegburg, 55ruf)I k. C. inflata Huds. Radix repens. Culmus 2 — 21/2 pedalis, angulis acutissimis sca- berrimis. Fol. et Bracteae ut praecedentis. Spicae mas. 2 — 3, fem. 2—4, oblongo-cylindricae, incrassatae, subsessiles; inferiores pedun- culatae, demum nutantes. Glumae lanceolatae, fuscae, margine sca- rioso-albae. Fructus ex oblongo ovati, in rostrum bicuspidatum acii- minati^ ventricoso-inflati;, nervosi. C. paludosa Good.j spicis mas. subtribus, fructibus ellipticis, rostro brevi emarginato. 24. 3. 6. 3^ ©umlpfen, an Xdd)m itberaH gemein. C. acutiformis Ehrli. C. acuta Curt. Glaucescens. Radix repens. Culmus 1 — Spedal. acute triqueter, ad angulos scaberrimus. Fol. culmum florentera aequantia. Bracteae foliaceae, plerumque culmo longiores. Spicae mas. 2 — 3^ cylindricae ; femiaeae 2 v. saepius 3, cylindricae, attenuatae, subsessiles, inferio- res breviter pedunculatae^ erectae. Glumae mas. oblongae, obtusae v. superiores acutiusculae, brunneo-fuscae ; fem. lanceolatae, acutae^ saepius mucronatae v. aristatae, carina virenti. Fructus ovato-elli- ptici^ compresso-triquetri, nervosi, rostro brevi demum breviter bi- dentato terminati^ glumas subaequantes. C. riparia Curt.; spicis mas. 3 — 5, fructibus ovato- conicis rostratis bifurcis. 24- 5. 6. 3n ©um^fen, aix Xci* d^m, f)inter «^fif^t^orf, ki Sicblor unb 55ruf)I. C. crassa Ehrh. Inter nostrates maxima. Radix repens. Culmus 2 — 4 pedal., tri- queter^ angulis scabris. Fol. lata, parum glauca. Bracteae longae, infima breviter vaginata. Spicae mas. aggregatae plerumque 4 v. 5} femin.3^ elongato-cylindricae^ medio incrassatae, exserte pedunculatae, superiores subsessiles. Squamae mas. oblongo-lanceolatae, acumina- tae, acutae; fem. lauceolatae^ acuminatae^ praecipue inferiores longius aristatae. Fructus patentiusculi^ subtrigoni, ventricosi_, multinervii^ breviter rostrati^ bifurcati, dentibus patulis^ glumis breviores v. eas suhaequantes. b. Stigmata 3j fructus pubescentes v. hirti rarius sub- pubescenti-scabriusculij bractea infima vaginans. C. glauca Scop.; fructibus ovato - triquetris, obtusis scabriusculis apice integris. 2i 5. 6. S(uf fum^figen obcr — 68 — fcud^tcn Serc}* unb 28a(bU)iefen {)Suftg. C. flacca Schreb. C. incurva Huds. Radix stolonifera, repens, squainis fuscis obtecta. Culmus 1-11/8 ped. triqueter, laevis^ superne scabriusculus. Folia rigidula^ intense, glauca^ culmo breviora. Bractcae foliaceae, auriculatae ^ inferiores vaginis abbreviatis v. interdum longioribus, superiores subevaginatae. Spicae mas. 2 — 3, rarius solitariae^ fem. 2 — 3, cylindricae^Iongius pe- dunculatae^ demum peudulae. Glumae mas. obovato-oblongae, obtu- sae, sanguinoleuto -purpureae; fem. ovatae, acutiusculae^ mucronu- latae, spadiceo-purpurascentes, margine albidae. Fructus obovati, subgibbosi, apiculo brevi truncato, enerves, punctis elevatis adspersi, bispidulo-scabri, demuni nigro-purpurei, glumas subaequantes. C. filiformis Good.; foliis caiialiculatis, vaginis pe- dunculo subaequalibiis, fructibus hirto-toinentosis bifurcatis. 11 5. 6. 3n S?rucl)eu unb ©uinpfen hci 2)ottenborf, ®ieg* burg, an bcn 2Bo(e6ergen, SieWar, 93?unfteretfel. Radix repeus. Culmus 2 — 3ped.. gracilis^ teretiuscnlus^ laevis, basi vaginis purpurascentibiis tectus. Fol. angusta, culmo vix latiora, complicato-canaliculata^ primordalia longissima^ glabra_, margine dor- soque scabra. Bracteae foliis simillimae^ breviter vaginatae. Spicae mas, 2 raro solitariae, fem. 2, remotiusculae, oblongae, breviter pe- dunculatae v. subsessiles, erectae. Squamae oblongo-Ianceolatae, cuspidatae,, spadiceo-ferrugineae. Fructus elliptici^ nervosi^ hirti, e griseo nigricantes^ apice latiusculo bifido. C. hirta L.; foliis planis, glumis longe aristatis, fructibus hirtis acuminatis apice bifurcis. 24. 5. 6. 2ln (Sumpfen, ^^tupufern, an fanbigen unb trocfneu (Stellen unb ©ragplci^en, am ^oppel^borfer 2Bei()er, bei (Snbenirf), am Zan^ itenrt)dlbC^en, bei ©obeeberji, in ben «Sumpfen bei 9J?arienforft, am 9lt)einufer bei ^onninc^en, bei Sriit)! unb bie SSarietdt am red^ten 9f{t)einufer oberf)al6 Seuet. Radix stolonifera, late repens. Ciilmus ih — 11 /2 ped. triqueter, laevis^ superne scaberj foliosus. Folia pilosa, pallide virentia, vagi- nis praecipue orc villosis. Spicae nias. 2-3 ; glumae margine albo- raembranaceae, dorso apiceque villoso-pilosae, Spicae fem. 2 v. sae- pius 3, remotaej erectae ^ pedunculatae^ pedunculis inferiorum ex- sertis, superiorum vagina subinclusis. Bracteae foliaceae, culmum aequantes; vaginis ad apicem lateris interioris semper plus minus pi- losis V. saepius vilIosissrmi.s. Squamae lanceolatae, in aristam linea- — 69 — ri-subulatam aciiniiiialac, purpureo-spadiceae, glabrae, niarglaa nlbo- membraDaceo, dorso viridl. Fructus laxiusculi, oblongo-ovati, ro- strati,, rostro furcato-bifido, fusci. Variat: foliis vaginisquc glabris C. hirtaeformis Pers. c. Stigmata 2; bracteae vaginis destitutae^ fructus glabri. C. caespitosa L. j spicis raas. subgeminis, femineis scssilibus oblongo-cylindricis^ bracteis biauriculatis. 2i 5. 6. Sluf (Sum^^fjviefeu gcmein. Kadix repens^ dense caespitosa. Culnius spitliamaeus — pedalis, gracilis, curvato-erectus^ triqueter, superue scabriusculus. Folia cul- mum subaequantia, angustius linearia, acuminata, laete viridia. Spicae mas. solitariae v. saepius geminae, inferior multo minor. Spicae fem. 2 V. 3, approxiinatae v. distantes, erectae, sessiles v. infima nonnun- quam pedunculata. Bracteae foliaceae, basi utrinqiie auricula brevis- sima rotundata fusco-nigra. Glumae ovatae, obtusae v. inleriores acutiusculae ^ nigrae. Fructus densissime siibsexfariam-imbricati, persistentes, ovato-elliptici, compressi, nervosi, laeves, apice nigro- fusci, obtusi, apiculo brevissimo truncato. C. acuta L.; spicis mas. 2—3, femineis cylindrico- elongatis cernuis. ij, 5. 6. 3« ©umpfen, an ©id6en unb feuc^ten ffiiefen, j. 33. bei teffenid), ^^oppeU5berfer 2Beif)er, 3)ottenborf ic. C. gracilis Curt. Radix repens. Culmus 11/2— 3ped. acute triqueter, ad augulos scaberrimus. Folia laete viridia^ radicalia lougissima. Spicae fem. 3 — 4^ longae, graciles^ inferiores pedunculatae, subuutautes. Bracteao foliis siinillimae, culinuin siiperantes, basi siibbiauriculatae. Squamae lanceolatae, acutae^ e purpureo nigrae, carina viridi. Fructus elliptici^ compressi, nervosi^ pallide virides, apiculo brevi indiviso, decidui. C. stricta Good. ; foliorura vaginis ore reticulato- fissis, spicis raas. subgemiuis, feraineis cylindricis elonga- tis. 2i 4. 5. 3n 6umpfen, 2)u(f)erat^ev SBalb hd Qbln unb am Saad^er 6ee. Culmus 2 — 81 /3 ped., strictus, triqueter^ ad angulos scaber. Fol. stricta^ culmo breviora v. eum subaequantia, glaucescentia, iuferiora vaginis membranaceis saepius purpurascentibus demum superne latere interiore in fibras reticulatas fatiscentibus laceris. Bracteae foliaceae, — 70 — basi subbiauriciilatae, infima culmum subaequans. Spicae mas. 1—2, femineae 3, sessiles v. iufima pedunculata, erectae. Squamae ovato- lanceolatae, acutae, spadiceae, nervo pallidiore, fructibus paullo brevi- ores. Fructus ovato-elliptici, planiusculi, brevissime rostrati, rostello bidentato, nervosi^, punctulato-scabriusculi, virides et lutescentes. II. CypEKBAE. FlORES HERMAPHRODITI. a) Glumae distichae. Cyperus L. Glumae distiche imbricatae, intimae minores , vacuae. Stigmata 2 v. 3. Setae hypogynae nullae. Nucula (caryopsis) trigona v. subbiconvexa. Plantae annuae v. perennes. Culmi triqiietri , basi foliosi. Spicae multiflorae, lineares, compresso-planae, itm- bellato-fasciculataej bracteis foliaceis involucratae. C. fuscus L.; umbella composita triphylla, glumis acutis, nuculis triquetris. 24- 8. 9. §(uf feuc^ten fanbigen (Stetten, am9fll)einufert)ei^Iitter6borffparfam auf uberfd}tvemm^ iiw SBoten, a\\ ber 9Jiunbung ber 2Bicb unb ^auftger an bcr (516- brec^e bci (^oblenj. Radix fibrosa, multiculmis. Culmi a-unciales-sesquidigitales, tri- quetri, laeves. Fol. linearia, culmum subaequantia, involucri foliola inaequalia, reliquis similia. Umbella subcapitata, irregulariter radiata, ex umbellulis pedunculatis sessilibusque composita. Spiculae lineares. Glumae ovatae, acutiusculae, demum remotiusculae , subpatentes, atro-v, fusco-purpureae, stria dorsali lata virenti. Nuces ellipticae, argute triquetrae, apiculatae, laevissimae, albidae. C. flavescens L. ; urabella composita triphylla, glumis obtusis, nuculis lenticuiaribus. © 7. 8. Stuf fumpfigen SBie* fcn unb moorigen 2Batbftetten Ui 3ppcnborf unb ^oln. Praecedente plerumque humilior. Culmi et folia fere praeceden- tis. Umhella minus composita, subiude subsimplex. Spiculae oblon- go-lanceolatae, duplo latiores. Glumae ovalae, nitidae, flavo-fusces- ceutes, carina virescente. Stigmata duo. Nuces obovatae, lenticu- lari-compressae, fusco-nigrae, ad lentem tenuissime striatae,rugulosac. b) Glumae undique imbricatae. Rhynchospora Vahl. Glumae undique imbricatac , inferiore vacuae. Styli — 71 — basi dilatata, peisistens. Stigmata 2. Nucula (caryopsis) biconvexa, setis cincta. Plantae perennes. Culmi triquetri V. suhteretes, foliosi. Spiculae pauciflorae^ fasciculatae, fa- sciculis hractea foUacea fultis. R. fusca Vahl.^ foliis selaccis^ fasciculis terminalibus subgeminis involucro longe minoribus. 24-. 7, 8. 3t' ©umipf- mooren bei (Sieglnirg. Schoenus fuscus L. Radix repens. Culnu spithaniaei-pedales, obtuse-trigoni v. semi- teretes, foliosi. Fol. vagiuautia^ canaliculata, carinata, radicalia sae- pius culnium superantia, laevia. Fasciculi termiuales 2, uterque in- volucro monophyllo foliaceo^ laterales Sxilitarii v. rarius gemini. Spi- culae subtriflorae , sub authesi ferrugiueo-fusci. Setae tres, nuce duplo longiores^ glabrae. R. alba Vahl. ; foliis Hnearibus, fascicuUs terminalibus subcorymbosis involucrum subaequanlibus. 2^ 6. 7. 9)?it ber t>orI)erge^enben 9(rt an bemfelben igtanbort unb au^erbem noc^ auf bem SSenu^berg bei 3ppenborf intb \iz\ 66ln. Schoe- nus albus L. Praecedenti similis. Culmi 1/2—1 l/S pedales^ triquetri. Folia paullo latiora. Fasciculi 3-3, in corymbum congesti; laterales sae- pissime geminij involucrum foliolis setaceis infloresceutia vix longio- ribus. Spiculae lanceolatae, angustiores, y-florae;, sub antliesi albae, demum albido-fuscesceutes. Setae 10 retrorsum scabrae, basi hispi- dulo-cillatae, nucem subaequantes. C L A D I U 31 P. B R 0 W N. Giumae undique imbricatae, inferiores minores vacuae. Stigmata 2 v. 3. Setae hypogynae nuUae. Nux ovata, teretiuscula. corticc crustaceo fragili vestita. Plantae pe- rennes. Bracteae herbaceae. iSpiculae 1 — Zflorae , glome- rato-fasciculatae, fasciculisin cymas dispositis. C. Mariscus Brwn; li.. 7. 8. 3n S^eic^en unb ©um^)fen bei ©iegbuvg, am Saadjer^See. Schoenus Maris- cus L. Clad. germanicum Schrad. Badix repeus. Culmus 3-4pedal. et altior, strictus-, teres, lae- vis, foliosus, superne ramosus. Folia linearia^ longissime acuminata, — 72 — acumlne triquelro , ri|>idn , niargine carinaque ncutissime serrulaia^ aculeata. 8piculae capitato-glomeratae^ in corymbos terminales la- teralesque compositos dispositae. Pedunculi inaequales, compressi, singuli ad basin bractea membranacea acuminata, acumine adcarinam efc marginem aculeato-serrulato. Glumae fernigineae. Nux castanea. S c I n p us L. Glumae undique imbricataej omiies floriferae v. infimae quandoque maximae^ involucrantes vacuae. Stigmata 2 v. 3, Nux (caryopsis) Iriquetra v. biconAexa, basi nuda v. setis cincta. — Plantae annuae v. perennes. Culmi tri- quetri v. terefeSj aphylli r. foliosi. Spicae solitariae^ ntidae^ compositae v. fasciculatae, fasciculis in cymam bra- cteis foliaceis involucratam dispositis. a) Spica unica, simplex, S. caespitosus L. ; culmo tereti, vaginis folii rudi- mento terminatis, spica glumis 2 exterioribus inclusa. 24.. 6. 7. 3n 'i:)'^^ ©limpfeu bei (Siegburg unb Saac^. Limnochloa caespitosa Rchb. Radix fibrosaj caespitosa. Culmi 4 — 13uncia]es, dense caespitosi, sulcato-striati, glauco-virides, basi squamis numerosis imbricatis ob- vallati. Vaginae superiores in rudimoutuin breve lineare obtusum desinentes. 8pica ovata^ pauciflora. Glumae fusco-ferrugineae_, niti- dae; 2 exteriores niaximae^, amplexicaules, involucrum diphyllum constituentes^ ovatae^ in mucronem obtusum viridem productae. Stig- niata 3. Setae 6 sublaeves. S. Baeothryon Ehrh. ; culmo tereti, vaginis aphyllis^ spica glumis exterioribus longiore. 24.. 6. 7. 3n ben ©um=' ))fen Ui (5ieg6urg, Sieblar, M gri^borf auf bem 5Cege nac^ SH^rtt)ei(er, 9?euit)ieb, ^aac^, 6ei 5D?unftereifet unb 56affen{)eint. S. pauciflorus Lightf. Limnochloa Baeothryon Rchb. Culmi 3 — Gunciales^ graciles, squamis radicalibus fere destituti. Vaginae apliyllae^ oblique truncatae. Spica oblongo-ovata, sub4flora. Glumae ovato-ellipticae, obtusae, margine membranaceo-albidae; 2 inferiores spica breviores v. eam subaequanles, muticae. Setae 6 retrorsum scabrae. Ceterum praecedeutis. S. palustris L. ; culmo subtereti nudo, spica ovato- oblonga acuta, stigmatibus binis. 24,. 6 — 8, 5(tt @)raben. — 73 — ftel)enbeu SBdiffern itnb ©lim^^fen. Ileleoclmris palustris R. Brwn. Radix horizontalis^ repens. Culini spithaniaei — 1 l/S pedales, teretiusculi, striati, nudi, basi arcte vaginati; vaginae aphjilae, trun- catae. Spica ovato-oblonga v. oblongo-Ianceolata, niultiflora. Glu- mae ovatae v. ovato-obloogae, obtusae^ superiores acutiusculae, fu- sco-ferrugineae v. spadiceae^ niargine late albo-niembranaceo, carina viridi; 2 infimae saepius maiores, ovato-subrotundae^ plus minusve Involucrantes, steriles. Setae 4. INux obovata, compressiuscula, lae- vissima, pallide flava. Variat: Toto habitu tenuior^ squama infinia latiore spicam fere penitus amplectente, S. uniglumis Lk. S. ovatus Koch.; Culmo tereti nudo^ spica lato- ovata; stigmatibus binis. O 6. 7. 2ln ftel^enben ©eirdffern bei *9?eutt)ieb unb *Saad). Heleocharis ovata R. Brwn. Scirpus capitatus Schreb. Radix fibrosa. Glumae rotundato-obtusae. Nux obovata, margi- nibus acutis. S. acicularis L. ; culmo quadrangulo, vaginis aphyl- lis, glumis omnibus subaequalibus. © 6 — 8. S(uf iiber' fc^wemmten fc^fammigen ©teUen, an ^^-lupufern, oft fo l^dufifl, ba^ orbentIi(t)e Diafen gebilbet ttcrbenj j. 33. cin ber (£ieg, ju? mal bd 5[Runborf. Heleocharis acicularis R. B. Radix fibrosa. Culmi 2 — ^Sunciales^ tenuissimi^ articulato^nodosi^ steriles reliquis conformes, folia setacea simulantes. Spicula exigua, 5-lOflora. Glumae ovatae, obtusae, fusco-purpureae, carina viridi, margine membranaceo-albo. iSetae nullae. Stigmata tria. S. fluitaus L; culrao folioso, foliis fasciculatis. 2| 7. 8. Kleogiton fluitans Link. 3« ©iim^fen unb ftet)enben (^ewdfferu 6ei (SiJln. Radix fibrosa. Culmi longissimi^ gracillimi, natantes v. procum- bentes, ramosi, ad genicula radicantes. Folia ad genicula fasciculata, linearia^ tenuissima, flaccida, basi vaginantia. Pedunculi ad apicem caulis, axillares^ alterni. Spica exigua, ovata, subti iflora, virens. Glu- mae obtusae, margiue membranaceo-albidae, exteriores maiores. Stig- mata 2. Setae nullae. b) Spica unica, composita S. compressus Pers. ; vaginis foliiferis, spica di- — 74 — slicha, involucro monophyllo. 24.. 6. 7. S(uf fcud)tcjt fHa* fen^Ia^en auf bem SBege »on Slltenborf nacf) Slttena^r (unten im Z\)ak ungefal)r y^ ©tunbe i)or le^term Orte.) Schoenus conipressus L. Blysraus compressus Panz. Radix repens. Culiiii spitliamaei-l/s ped. et altiores, coinpresso- teretes^ laeves, inferne foliosi. Folia culmo breviora, linearia, plana vagiuantia^ cariua margineqiie scabriuscula. Spica e spiculis G— 12 disticliis approximatis v. inferioribus reinotiusculis composita. Spiculae oblongae, multiflorae, fuscae, nitidae. Bractea foliacea^ triquetra, sca- bra, spicam excedens. Stigmata 2. Setae 6 retrorsum hispidae^ nucc plus duplo longiores. c) Spiculae plures. Culmus tercs S. lacustris L. j cyma tcrminali decomposita. 24.- 6 — 8. 3n ®um:pfen unb am 9ianbe «on ftel)enben ©ewaffern in (jro^er 9)^enge hci ©iegburg, S)?oi^borf, ^ieblar, bei ©tern, Syjunftereifet, Saarf}er (5ee. Uadix valde repens. Culmus 4— 6pedalis et altior, tcres, inlus spongiosus, nudiiS;, basi vaginis pluribus membranaceis purpurascenti- bus, superioribus in folinm breve desinentibus. luvolucrum diplij^llum foliolis acumiuatis aniplexicaulibus, inferiore maiore erecto. Cymae rami valde inaequales, fasciculati, semiteretes, marginibus hispidiilo- scabris^ cyma simplici v. spicularum fasciculo terminati. Spiculae congestae^ ovato-oblongae^ fusco-ferrugiueae v. rubro-fiiscae^ nitidae. Glumae lato-ovatae^ margiue albido-fimbriatae, apice fisso mucrona- tae^ striatae, mucrone et saepius carina punctato-scabro. Stigmata tria V. diio in eadem inflorescentia. Setae G retrorsuni hispidae. Variat: Cyma simplici minore pauciflora. S. setaceus L. ; spiculis terminalibus subgeminis O 7. 8. SJfuf feu(f)ten, fanbigen ®ra^pld^en, in 8um)3fcn, am 9lanbe ijon ©rdben unb 2;eid)en j. 33. 9}enu^berg, 3)3))enborf, 9?ottgen, ©iegburg k. geu>i)I)nli(f) in ©efeltfcfjaft mit Juncus Tenageja. Mabitus Scirpi acicularis. Radix fibrosa. Culml densissime cae- spitosi, 2 — SunciaJes^ filiformes, striati, basi uno alterove folio. Folia culmo breviora, setacea, caualiculata vaginis membrftnaceis purpura- - 75 ~ scentibus. iDvolucrum dipliylluni; foliuin iuferius culmi apicem nien- tjens^ erectum, setaceum, basi concavum^ dllalatum , inferius multo minus^ glumaceum, deciduum. Spiculae geminae v. solitariae, rarius plures, exiguae, ovatae, (spurle) laterales^ sessiles. Glumae ovatae, apice recurvae, fusco-purpureae, carina viridi. Stigmata 3. Setae nullae. Nuces subtrigonae, multicostatae^ nitidae. d) Spiculae plures. Culmus triqueter v. tri- g 0 u u s. S. maritimus L. ; cyma couglobata^ glumis mucro- natis lacero-trifidis. II.. 8. 5lm 9{f)einufer jiinfc^eu S3euel unb ber ®ieg, in gro^er SWenge am 9?f)einufer £omg6U)inter gegen- u6er, 6ei !Deu^, ferner auf uberfd^nKmmten ©teWen an bem ^a^* bad^ bei Sinj unb an ber @i^bred)e bei ©oblenj. Radix repens, ad culmorum exortum tuberoso-nodosa. Culmi 1-2- ped., acute triquetri, laeves^ apicem versus scabri, valde vaginati et foliosi. Fol. culmo longiora^ linearia, acuminata, carina et margine scabra. Involucri folia 3-4^ inaequalia, lineam lata, inflorescentiam superantia. Spicae in cjniam simplicem subunibellatam glomeratae, sessiles pedunculataeve, ovato-oblongae , l/2unciales, spadiceae v. fusco-ferrugineae, nitidae. Glumae ovatae^ apice 3-5-fido-v. dentato lacerae^ aristatae, arista demum deflexa , pilis brevissimis adpressis puberulae. Antherae flavae, mucrone ciliato coronatae. Setae re- trorsum-hispidae, nuce longiores. S. sylvaticus. L. ; cyma supra-decomposita, glumis ovatis obtusiusculis. Z|.. 6. 7. 5(uf fumpfigen S33albftet(en, fiefen auf bem 93enu$6erg, hd g^rie^borf, 3ppenborf unb Siegburg. Radix iibrosa. Culmus subtrigonus. Folia culinea p]ura quam in praecedente, breviora, culiuo plus duplo latiora^ plana^ apice trique- tra^ supremum vaginae ore nigro-fusco quandoque viscido. Spicae 5 — 7, minores. Giumae oblongae, acutiusculae, viridi-fuscescentes, apicem versus nigrescentes. Nux obovata, in basin cuneiformi-atte- nuata, trigona^ fusca. Lana spicis duplo longior. II. MoNocoTYLEDONEs staniinibus perigynis. 10. JUNCEAE. Pcrygonium liberura, regularc, 6partitum , glumaceum, persistens. Stamina 6 rarius 3, perigouii laciniis basi in- serta. Ovarium (I v. 3)- loculare. Stylus stigmatibus tribus. Capsula 31ocularis, Svalvis, valvulis medio septifc- ris, polysperma vel unilocularis 3valvis, trisperma, semini- bus fundo affixis. Embryo in basi albuminis, subcylindricus. Herbae radice perenni rarius annua, fibrosa v. repente. Culmi nodosij in quibusdam enodes , teretes v. compressi^ saeptssime medulla farcti , simplices rarius ratnosij foliati r. aphyllij basi tantum vaginati. Folia alterna, teretia, nodoso- artictilata v. semicylindrica , supra canaliculata v. plana y basi amplexicaulia j vaginantia. Flores in cymam vel laxam (^Paniculam^ v. contractam (CapittilumJ dispo- sitij bracteis scariosis suffulti. DISPOSITIO GENERUM. JuNCUs. Caps. pol3'sperma. Luzula. Caps. trisperma. Fol. teretiav. subteretia. Fol. plana graminea. JUNCUS L. Perigonium 6phyllum; Stamina 6 rarius 3, Capsula 31ocularis , 3valvis, valvulis medio septiferis, polysperma. Herbae aphyllae foliis plus minus terctibus. — 78 — Sect. I. Culmi teretes, nudi, plurimi steriles. Folia nulla. Inflorescentia lateralis. I. conglomeratus L,; culmo rtcto, capitulo subro- tundo laterali. 24.. 6. 7. 8. S(n fumipfigen unb feu(^ten icfen unb an gtupufern ^aufig j. 33. auf bem SSenugberg , ani D^^cinufer cber - unb untcrfjalb S9euel k. Iuucus bulbosus L. Radix horizontalis, repens, densissime fibrosa. Culmi 1/2— Iped. substricti. Fol. radicalia strictiuscula, culmo breviora^ linearia (vix 1/2 lin. lata), canaliculata, A-aginantia, vaginis albo-membranaceu trun- — 81 - catis; floralia culiTieis similia, ftlteruin paniciila longius. Pcr. foliola oblonga;, obtusa^ viridia, margiue scariosa. Capsula subglobosa, ob- tusa, nititia, perigonio longior. I. sqiiarrosus L.5 culmo nudo, foliis setaccis sqiuir- sosis. 24. 7. 8. 5(iif 93ioor' irnb S^orfnjicfen 6ei €iei]tniri]. Radix fibrosa, caespites basi vaginis latis obvolutos tanqnam bul- boso-incrassatos emittens. Culmi ped.^ teretes, stricti, rigidi. laevissimi. Fol. rari. plurima, rigida, caualiculata^ subtus convexa, incurvo-pa- tentia. Panicula aphylla^ subtrifida. Bracteae inflorescentiam invo- lucrantes^ lanceolatae, setaceo-acuniinatae, nervosae, pallidae. Per. foliola ovato-lanceoiata^ acuta, straminea, margine griseo-membri^ina- cea, capsulam obtusam mucronatam aequautia. LuzuLA Dec. Perigoniuni Gphyllum, persistenS; foliolis altcrnis ghi- luaceis. Stamina 6, Capsula unilocularis, 3valvis, 3 sper- ma. Seniina in fundo capsulae funiculis primum crassis spongiosis demum pendulis affixa. Planloe gramineae. Fo- lia planaj vaginanfia, margine pilosa. L. campestris Dec. ; spicis pedunculatis sessilibus- que subumbellatis. II. 3, 4. §(n l^ugeln, auf ^^riften unb in ®ebiifcl)en I;aufuj. luncus campestris L. Radix obliqiia, stolonifera. Culmi caespitosi, erecti in «) biunc- spithaniaei in ,",') y) A) (1 — 2)peda!es et iiltra. Folia radicalia et oaulina consimilia, linearia v. lineari-Ianceoluta, plerumque angusti- ora quam in reliqiiis, margine pilosa. Fol. floralia inflorescenti;i bre- viora v. in jO rJj) eam subaequantia. Spicae ovatae, in ,?) longiorcs, ovato oblongae, 6- miiltiflorae, confertae^ umbellatae et praeter uni- cani in dicliotomia subsessilem, omues pediiaciilatae^ pediinculis inae- quallbus in «) 3-5, divcrgentibus demum subdcflexi.s^ iu fi) j) 0'-10 efc pluribus elongatis erectis ; raro ut in d) oinnes spicae pedunculis ab- breviatis in capitulum subtrilobuni congestae. Bracteolae iu u) 4; ia foruiis altioribus /?) y) S) plerumque 3; 2 extcriores oppositae racliei adhaereutes^ quarum posterior obtusissiira_, anlice fimbriato- dentata V. bifida, aristato-dentata, interior lanceolata v. ovata v. subrotundaj omnes ciliatae v. subnudae, niembranaceae, albidae, praecipue in y) uitido-albescentes , aristatae. Per. foliola subaequalia, lanceolata, niucrouata, acuminata v. in /?; y; acuminatissiina. Stamiua perigonio iu rc) paulo, in reliquis siibduplo breviora, filamcntis antherisque ae- quilongis V. iu f.) anthoris filauienta duplo triplove superantibus. Ca- psula trigouo-sybrotunda, obtu^a, mucrouulata, perig. foliolis brevior Variat: 6 — 82 " (0 Cuhnis humilioribuSj spicis paucis, floribus atro- spadiceis v. spadiceo-purpurascciitibus. fi) Cuhriis elatioribus, peduncuhs pluribus clongatis erectis^ floribus albido-ferruoineis. L. multiflora. I. mul- tiflorus Elirh. 7) Culniis elatioribus gracilioribusque, floribus al- bo-pallescentibus. L. pallesceus Wahlenb. d) Congesta; culmis strictis elatioribus, spicis con- globatis. I. congestus Thuil. L. pilosa Willd; corymbo simplici umbelliformi divaricatO; floribus solitariis. 24,. 3. 4. 3» Saubu^^albcrii I)aU' ftg. 3. 33. auf bem ^^cnu^bercj jc. luncus pilosus L. Luz. vernalis Dec. Ciilimis ]/'2— Ipeil.^ crectuS;, tenuis. Fol. lincari-lanceolata^ 2 floralia corjinbo niulto breAiora. Pedimculi capillares^ siniplices, 1-2- flori V. 3f5di Sflori, iuferior erectus, reliqui deniuui rcflexi. Florea spadiceo-purpurei^ albidtt-niarginati; bracteolis 2, ovatis albo-nieuibra- naceis subuudi^ obtusissimis antice denticulatis v. subserratis. Capsula ovato-subglobosa, obtusu. .Seniina funiculis falcatis. L. albida Dec. ; foliis uniformibus, cyma suprade- coraposita folio breviore, floribus fasciculatis. 24.. 6. 7. 3n SSerQmdlbern j. 33. auf bem 3}enu6berg. lunc. albidus Hoff^m. Culmus 1-2 ped. Fol. radic. et culuica linearia_, vix 1-2 lin. la- tiora^ longissinie acuminata. Cyuia raniis erectis^ pedunculis sub4flo- rls. Flor. albidi^ nitidi^ saepius roseo- v. dilutc purpu.-eo niaculati. Bracteolae subuudae. Per. foliol. lanceolata, acuta, 3 inter. longiora capsulani acutam superantia. L. maxima Dec. ; foliis culmeis bracteiformibus^ cyma supradccomposita folio longiore, floribus fascicula- lis. 2;. 7. 8. 3n ffiergtt^dlbern Ijduftg. j. S. SSeuueberg, 6ic* bengebirge ic. luncus maximus Ehrh. Nostraruni maxima. Culnius 2-3ped., subuudus. Fol. radic. nii- nierosa, lineari-lauceolata Ccirciter 4-5 lin. lala), culmca lanceolata, subuucialia. Cyma raniis elougatis erectis et divaricato-patentibus, pedunculis subtrifloris. Flor. spadicei, bracteolis ciliatis. Per. foliol. lanceolata^ uiucrouata , capsulam ovHtatii mucrouatain paulo supe- rantia. — 83 11. ALISMACEAE. Perigonium liberum, 6phyllum, foliolis 3 ext. calyci- nis , 3 int. altcrnis saepe petaloideis. Stamina 6 raro 9 V. indefinita. Ovaria 3 v. 6 v. numerosa , distin- cta V. connata 1- v. multiovulata. Styli tot quot ovaria stigmatibus simplicibus. Capsulae totidera uniloculares, distinctae v. in fructum 3 v. 6- locularem plus minusvo coadunatae , nionospermae indehiscentes v. polyspermae introrsum dehiscentes. Semina exalbuminosa. Embryo rectus V. sacpius curvatus. Herhiie perennes, pnlustres. Folia radicalia, alterna^ vaginuntia. Flores hermaphroditi r. monoicij racemosi, verticiUati r. in apice scapi timhellati. DISPOSITIO GENERUM. a. Flores verticillati v. b. Flores unibellati, invo- verticillato-pauiculati. lucrati. Alis.ma. Flor. lierinaphroditi. Butomus. Stam. 6. c. Flores spicati. Perigo- feiAGiTTABiA. Flor. mouoici. Stani. niuni herbaceum. numerosa. Triglochin. Sect. I. Florcs verticillati v. verticillato-paniculati , raro solitarii, capsulae plures coriaceae, monospermae indehisccntes. Alisla L. Calyx triphyllus, persistens. CoroIIa Spetala, petalis aesiivatione involutis. Stamina 6. Ovaria pluraj stylis lateralibus simplicibus. CapsuJae in capitulura aggrega- tae, comprcssae, uniloculares, monospermae , indehiscentes Enibryo conduplicatus. Radix fibrosa. Saepissime scapus superne verticillato-ramosus. Folia petiolata^ plerumque radicalia. Flores hermaphroditi alhi v. rosei. A. Plautago L. ; panicula verticillato-decomposita capsulis obtuse trigonis. 2; 7. 8. 3n Sum^feit unt aw ©raben gemein, \. 35. ^effenidf) ic. — 84 ~ Radix subbulbosa. Folia omnia radicalia^ ovata , ovato-cordata V. lanceolata^ latitudine varia, 5 — Tnervia. Scapus 2— 3ped., nudus, trigonus^ erectus. Flor. pedunculati^ verticillati umbellatique, bracteis fusco-stariosis involucrati. Verticilloruni ranii patentes. Petala alba V. dilute rosea ad ungueni flava. Gemiina ad basiu lateris stjlifera. Variat : Foliis lanceolatis basi attenuatis. A. lanceolatum. With. Minor, scsquiped. FoIiiJamina l/2unc. lata, 3unc. longa. A. natans L. ; pedunculis solitariis, capsulis striatis. 2i 7. 8. 3n bcn (Sum^fen bei Sieciburg, 5fnt)ernac() iint 9iob? nadix fibrosa, sarmentosa. Caulis tcres^ raniosus, foliosus. Folia caulina petiolata, ovalia v. oblonga; radicaliasessilia, linearia^ acuta. Pedunculi ad caulis genicula oppositifolii. Flores albi. Sagittaria L. Flores monoici. Mas. Calyx triphyllus^ foholis pcrsi- Stentibus. CoroIIa Spetala, decidua. Stamina numerosa. Fem. calyx et corolla ut in masc. Receptacula globosa, punctata, pistillis numerosissimis radiatis compressis extror- sum gibbis, Styli breves; stigmatibus simplicibus. Ca- psulac (camarae) utriculares^ monospermae, marginatae. Herhae aquaticae. Folia sagiitatu. Flor. verticillatij su- periores masciili, inf. feniin. rariores. S. sagittaefolia L. 24- 6. 7. 3n ftagnirenben ®e* Waffern. 5(n ber alten (Sieg ki Di^einbcrf, «Siegburg. Fol. omnia radicalia, sagittata; petiolis triquetris, lobis lanceo- latis acuniinalis subaequalibus v. posterioribus folioparuni longioribH.s et augustioribus. Scapus erectus_, simpltx^ subbexagonus, spougiosus. Verticilli 3flori. Petala calyce duplo triplove maiora_, subrotunda^ alba^ basi violacea. Antherae atrosanguincae. Sect. II. Flores umbellati^ involucrati. Capsulae 6 ad di- niidium ferc connatae, introrsum dehiscentes_j po- lyspermae. Semina undique parietibus capsularum affixa. — 85 — BUTOMUS L. Perigoiiiutu Gpliyllum , foliolis petaloideis. Stamina 9. Ovaria 6. Styli totidem , stigmatibus obtusis. Ca- psulae 6 unilocularcs y inferne connatac, polyspermae. Plantae jtincifonnes, foliis gramineis, scapo siniplicij flori~ biis terminalibus timhellatis. B. umbellatus L. ; 24. 6. 7. 9ln ®rabcn, %i\6^i\\ unb @iim))fen. ^^^oppel^borf, ©ottenborf, ©tegburg, i^ieblar. Il.idix horizontalis, crassa. Folia oiunia radicjilia^ linearia^ 3que- tra, basi vaginantia. Scapus 3[)ed. leres , laevissimus. Involucruni Sphjiluni^ scariosuni. Unibella siinjilex, inaequalis^ uiultiflora, floribus forniosis roseo-piirpurascentibus. Sect. III. Flores spicati, Perigonium herbaceum. Capsu- lae tres connatae, monospermae. Triglochin L. Perigonium Gphyllum , dccicluum, foliolis gibbo-conca- vis 3 interioribus erectiSj 3 ext. basireflexo-patentibus. Stamina 6. Antherae subsessiles. Ovaria 3 v. 6. Stigmata totidem sessiliaj plumosa. Capsulae tot quot ovaria^ rece- ptaculo columnari tri- v. hexagono adnatae ^ demum basi secedentes et intus rima longitudinali dehiscentes. Herbae yraminifoliae ; foliis linearihus , scapo nudo, florihus incon- spicuis racemoso-spicafis. T. palustrc L.; 24. 6. 7. §(uf feuc^ten SSiefen, 3. 33. am 9ll)ein beiStemagen, v»tMfd)en ^uc()en()eim unb'2Beibe^()eim, Sieb* lar, in ber (^ife( bei 9Jiunftereife( unb 23(anfen()eim. Radix subbulbosa. Scapus 1^2 — 2ped.^ strictus, simplicisslnius. Fol. uninia radicalia, scapo breviora_, disticha, linearia^ seniiteretia, supra canaliculata, basi vaginis compressis convolutis membranaceo- margiuatis. Racenii elongati, ebracteati. Perigonii foliola ovata, sii- perue purpurasceatia. Fructus pedicellati, pedicellis adpressis 3ca- psulares, obverse couici, subliueares. — 86 — 12. LILIACEAE. Peiigonium iiiferum , petaloideum^ 6fidum v^ parti- tum V. 6phyllun). Stamina 6^ imis aut mediis perigo- nii laciniis inserta. Filamenta subinde 3fida. Anthe- rae introrsum dehiscentes. Ovarium liberum , 3locu- lare^ multiovulatum , ovulis biseriatis angulo centraH af- fixis. Styhis stigmatc simpHci aut 3fido. Capsula 31ocu- laris, 3valvis, valvulis medio scptiferis, polysperma. Al- bumen carnosum. Embryo inciusus , cylindricus. Herbae perennes. Radix plurimarnm hulbosa rarius fihrosu^ sca- pmn simplicem r. panan ramosmn nudmn r. raro folia- tum emiltens. Folia alternaj saepius omnia radicaliaj li- nearia v. lanceolataj vaginantia. Flor. terminales solitarii V. racemosij spicatij umbellati r. subpaniculati interdum spathacei. — DISPOSITIO 6ENERUM. a) Radix fibrosa. Flores Hvacvnthus. Perig. campanu- racemosi. latum^ ad basin usque 6-par- Narthkcium. Filam. Iiirsuta. Sem. titum. utriuque appendiculata. Anthericum. Filam. glabra. Sem. .3. Flores racemosi v. co- angulata. rymbosi. Perig. 6-phyIlum. b) Radix b ulbosa. 1. Scapi uniflori. Scilla. Perig. patens. Flor. coe- T u 1 i p a. rulei. 2. Floies racem osi. Perig. Orxithogalum. Perig. supra me- I i m b o 6 - fi d o. dium patens. Flores albi v. lutei. MuscARi. Perig. subglobosum V. 4. F lor es u m bell at i ple- ovatum^ limbo brevissimo b'- rumque congesti. dentato. Allium. Sect. I. Radix fibrosa, Flores raceraosi. Perigonium Gphylium, patcns^ basi staminiferum. Narthecium Moehr. Perigonium hexaphyllum , patens, persistens. Fila- menta filiformia, hirsuta. Stylus triqueter indivisus. Ca- psula ovato-pyramidata , acuminata. Semina utrinque in appendicem setaceam attenuata. Folia graminea, equitantia. Scapus subnudus. Flores racemosij pedicellis non articti- latis. luteo-flavescentes. — 87 — N. ossifrag-um Huds. 4. 6. 7. 3it beii ^JJocrbvud^eu Xion (Sie^huy]. Anthcricum ossifragum L. Radix repeus, fibrosa. Fol. lineari-ensiformia (11/2— Sliu. lata), nervosa^ acu(a, scapuin dimidiuni suijaequautia. Scapus 1/2 ped., ad- sceudeus^ subflexuosus^ teres, sulcato-striatus , bracteatus. Racennis densiflorus. Brjicteae niargiue scariosac, virentcs, demuui coloratae. Perigonii foliola liucari-oblonga, intus et margine flava. Filamenta barbata, villis densissimis aureis demum uiveis. Capsula perigonio stamiuibusque cincta, fiilva, nitida. ANTIIKIUCLr>[ L. l'erioonium hexaphyllum , pufeiis , persisteus. Fila- mcnta fihformia, giabia. Stylus simplex. Capsula subturbi- na(a. Semina 4 — 6 in quovis loculo, angulaia. flores racemosij alhi^ pedicellis geniculatis. A. Liliago L.; scapo simplicissimo, pislillo declinalo. 24.. 5. G. 3» @ebiri3^t()a(eni , a\\ fomiiaeu gelfeuabbaUj^eu be3 2)rac(;eufelt\ ^r^e(er ?aie, 3(rieufe(^, Ihh 9ieiiuneb, .^ammerfteiu, ^;^a( 9i()eiuecf, uub fe()r iHnln-eitet im 5(()rtf)a(, iu ber @ife( j. ©. bei C^enuuib. Radix fasciculata. Fol. linearia, plana^ siibcanaliculata, scapo 1 1 /2 pedali hreviora. Scapus quandoque supernc uuo alterove ramo instructus. Flor. simpliciter raceinosi; bractcae e basi dilatata meni- branacea lineari-subulatae^ pediceJlos inf. aequantcs v. superantes. Corolla candida^ explicata (12 — ii lin. diametr.^ staminibus st^ioque iucurvo longior. A. ramosum L. ; scapo paniculato^ perigoniis slylo brevioribus. 24.. 6. 7. 2lu 33ergab()dugeu am 'Jriebericuoberg bei @at)u i\\\\> W\ 'iBiuuiucjeu. Habitu tenuius et gracirnis qiiam praeced. Fol. radicalia liuearia^, canaliculata, penna gallinacea vix latiora, scapo breviora. Scapus pe- dalis superne ramosus. Paniciila raccmosa. Flores duplo minores quain in praecedeute. Petala ovali-nblonga, lonijitudine pedicellorum. Stjius rectus v. curvatiis, corollaui superaus. Sect. ir. Radix bulbosa. Scapi imiflori. Perigouium 6phyllum. Semuia depresso-plana. lesta membranacea. Tllipa L. Perigouium Gphyllunj, campanulatum, dcciduum. Sta- — 88 — mina 6 inclusa, filamcntis subulatis. Stigma 3Iobum. Caulis simpUcissinms. Folia lanceolata. Flos luteusj, extus viridescensj suaveolens. T. silvestris L. ; 24.. 5. 6. 9(uf Slccfern , s^or tem (5tcrnent()or, a\\ ber Sainu[cf)u(e , jivifc^en ^effenicf) unb ber ©trape nad^ (S^obegberg. Caulis erectus 1— ll/2pedalis, inferne foliosus , supra inedium uudus. Fol. lanceolata, acuta, glaucescentia. Flos solitarius, subnu- tans^ spectabilis. Petala elliptico-lanceolata, oinnia apice^ (tria Interi- ora etiam basi) margine barbata. iStamiua basi barbata. Sect. III. Radix bulbosa. Flores racemosi. Perigonium subglobosum v. tubulosum^ limbo 6fido. MUSCARI TOURNEF. Perigonium subglobosum v, ovatum^ limbo brevissimo Gdentato. Stamina 6, perigonio medio inserta, inclusa. Filamenta brcvissima. Stylus rectus^ brevis, stigmate ob- tuse trigono. Pori gcrminis 3 melliferi. Capsula 3loc.j loculis dispermis. Scapus nudusy apice racemosus. Folia linearia. Flores bracteati, nutantesj parvij, coerulei. M. botryoides Mill.; perigoniis globosis^ foliis ca- naliculato - cylindricis strictis. 2|. 4. 5. ?(uf S(ccfcrn, in 2Bein6ergen, auf ^iGiefen bem !Oaufe be^ ^^tm^ fo(genb. 5. 23. bci ^(ittcr^borf. Hyacinthus botryoides L. Scapus 6-9unc.^ erectus, teres. Fol. scapo parum breviora v. inflorescentiam subattingentia, subcjlindrica, canaliculata_, erecta. Ra- cemus brevis, 1/8 — luncialis. Flores breviter pedicellati, coerulei demum laxius dispositi^ summi erecti^ steriles. M. racemosum 31 i 11. 5 pcrigoniis ovatis, foliis laxis dcpendentibus linearibus. 1\. 4. 5. §(uf 5(ccfern, \\\ 3Sein- bergcn, hd Slubcrnad), 9Zeuivieb, *9Ziebenv)ert(). Hyacinthus racemosus L. Folia canaliculata, subtus convexa^ carinata, recurvata. Flores conferti^ atro-coerulei dentibus apice albis^ piuinosi, odori; summi sessUeSj steriles. M. c o m 0 s u m W i 11 d. ; perigoniis angulato-cylindricis^ — 89 — sunimis sterilibus coniosis, 24,. 5. 6. 9(u[ 5fccfcrn, in SSein- bergen bei Dieimncb nnb hd (5(}ren&reitflein. Hyacinthus co- mosus L. Folia late linearia, canaliciilata, scapo tereti 1 — ll/2pedali bre- viora. Racemus elongatus, 1(3 — Ipedalis. Flores iiiferiores laxe dispositi, patentissimi^ pedunculis perigouio paullo longioribus^ fusce- scentes basi virescentes; supremi couferti^ longius pedicellati^ erecti, niulto minores^ neutri una cum pedicellis violaceo-coerulei. Hyacinthus L. Perigonium campanulatum^ ad basin usque Gpartitum, laciniis approximatis apice reflexo-patentibus. Stamina infra medium pcrigon. inserta^ tilamentis decurrcntibus. Stylus liliformis ; stigraa ol^usum, trigonum. Capsuia subgloboso- trigona, 3loc.^ loculis oligospermis. Scapus nudus. Fol. lineuria. Flores racemosi, cernui, coerulei. Hyacinthus non scriptus L.; 24. 5. 6« 3n einigen ©raM^i^en i)or bcm .^eifterbad}er 2[)or bei 9Jiiuiftercifc(. Agraphis nutans Link. Scilla nutans Sm. Scapus iy2— Iped., erectus. Folia late liuearia, flaccida. Race- mus nutans, multiflorus. FJores laxe dispositi, bibracteati , cernui, campanulato-cylindrici, coerulei^ suavcoleutes. Perigonii laciniae li- ueari-lanceolatae. Scct. IV. Radix bulbosa. Fiores racemosi v. corym- bosi. Perigonium 6phyIIum, patens v. subcampanulatum^ basi staminiferum. SCILLA L. Perigonium Gphyllum^ patens. Nectarium nullum. Sta- mina 6, imae basi foliorum perigonii affixa. Antherac dorso inscrtae. Stylus filiformis, stigmatc obtuso. Capsula subglobosa, obtusc trigona, loculis polyspermis. Scapus solitarius. Folia lineari-lanceolata. Flores corymboso-ra- cemosi, ebracteati^ coerulei raritis albi. S. bifolia 5 .,• 2; 3—4. 3ii fteinifiem 55oben a^XMfd^en (^cbiifd} am ?5iiif*-'iitierg bei Jimperid}, am Dclbcrc], Oei Sie- magcn, 2(ricnborf, auf $Ri)eincrf nnb bei ^Utwieb. — 90 — Folia bina, quandoque terna. lanceolata, apice contracta, concava, obtusluscula, scapuin ad medium usque amplectentia, erecta, superne recunato-patentia. Scapus 4 — lOunc. , teres, erectu*. Corymbus terminalis. racemosus 4 — iiflorus, laxus ; pedunculi erecti, inferi- ores saepius valde elongati. Ormthogalum L. Perigonium Ophyllura . supra mediura paten?. persi- stens. Stamina 6, basi dilatata . apice sacpe tricuspidata. Stylus stigmate obtuso. Capsula obtuse trigona. 31ocu- laris. loculis oligo-polyspcrrais. Semina subglobosa. Folia railicalia. Scapiis. Flores coryinbosi r. iimbeUati y albi r. httei exlits rirescentes. a) Flores albi.« O. umbellatura L.; corymbo, filanientis s^ubulatis. H, 5. 6. 2luf !?lecferu aU^emein v^crbrettct, ;. 3?. binter ^^^oppeU- tcrf :c. Folia lijiearia, canaliculata, intus stria candida, scapo longiora. Jsca- pus spithamaeus-ped. Pedunculi aSterni, corymbosi. uniflori, ad basin bracleati. Bracteae solitariae, pedunculis breviores. lanceolato-acu- minatae. scariosae. Flores patentes, nivei extus vireutes. Stamina dilatato-subulata. 0. uutans L.: racemo, filamentis apice tridentatis IX 5. 6. S(uf trocfnen Diafenplaeen , einjefn auf bem ^reu6berg. Albucea nutans Rchb. Folia linoaria, canaltcula.a , striata. .Scapus pedalis. Flores in raceraum laie dispositi, secundi. nutantes. Bracteae lanceolatae, mem- branaceae, pedunculis longiores. Perigonium subcampanulatum, al- bum extus virens. Filamenta dilatata . membranacea . apice .3cuspi- data, dente intermedio filiformi antberifero. b) Flores lutei. 0. luteum L.: buibo solitario . pedunculis urabcllatis simplicibus. IX 4. 5. ?(n .^ecfen bei iun; , 2ba( Dtheinccf, (Sterner^iiite, an ter 58aumfc(>ule 5:or teni 2Berbert6or bei iDitni- fiereifel. Gagea lutea Schult. fiulbus ovatus, pisi magnitudine. Fotia radicalia solitaria rarius bina, circ. O-uncial-a, recta, plana, carinata, lineari-lanceolata, infer- — 91 — ne auguste attenuata, superne multo Jatiora (31in. lata) . acuminata. Scapus spithaniaeus, erectus, triqueter. Fol. floralia 2 opposita, line- ari-]anceoIata, ciliata. inaequalia. Umbella pauciflora. Fiores nt in sequcntibus lutei extus viridescentes. Pedunculi i;labriusculi. Petala 6 lin. longa, oblongo-lanceolata, obtusa^ extus glabra. Stamina su- bulata, stylo breviora. 0. arvense Pers. ; bulbis 2, pediinculis umbellatis ramosis. 24- 4. 2Iuf Stecfent iiberaU. Gagca arvensis Schult. Bulbi 2 tunica inclusi, alter altero maior, fibras eniittens. Folia radicalia 2 (linea angustiora), linearia. canaliculata. recurvata, sca- pum superantia, saepius longissiroa. Scapus (l — 2)-unc. rarius palma- ris. Folia floralia 2, inf. opposita, basi latiora, vaginantia^ margine ciliata, ioflorescentiam subaequantia. Corymbus multiflorus, pedtincu- lis villosis. Petala lanceolata, acuta, extus hirsuta, (S— 10 lin. longa). Stamina stylum subaequantia. Variat: coryuibo bulbifero. O. stenopetalum Fries. ; bulbis tribus, pedunculis um- bellatis siraplicibus. 2], 4. 9(uf $(ecfern. Seltner af6 bie ^^ori^e. S3ei 53onn , ©obe^berg, 5lnbernarf^ ;c. Gagca stenopctala Reichb. Bulbi 3 horizontales . uudi. Folium radicale solitarium. lineare, utrinque attenuatum, planum. argute carinatum. Pedunculi plures, in- aequales, glaberrimi. Sect. y. Rftdix bnlbosa. Flores iimbellati, plerumque con- gesti. Allium L. Perigonium 6pliyIIum . patens v. subcampanulatum. Stamina 6. basi inscrta , filamentis subulatis v. apice 3- cuspidatis, cuspide intermedia antherifera. Stylus simplex, stigmatc acuto, Capsula trigona. Scmina nigra. Caulis foliosiis rel scapus. Umbella saepius capitulifonnisj mul- tifloraj spatha mono-v. diphylla membranacea involucrata. Sect. I. Scapus nudus. a) Folia radicalia plana. A. nigrum L. : scapo tereti , foliis sessiUbus lauceo- lato - linearibus. 24.. 6. 7. 5(uf 3(e(fern jn^ifd^en 53eue( nnb 6rf)an"ir5-JR^einborf. — 92 — Herba absque oiloie efc sapore alliaceo. Scapus Speclalis et ultra^ eroctus^ crassitie penuae anserinae, tenuiter striatus. Folia lata,, line- nria, acuniinata_, glaberrima. Spatiia umbella brevior, bipartita, lobis albido-scariosis, nervis flavo-viridibus percursa. Unibella speciosa^ convexa, capsulifera ; pedunculi plurinii; densi^ inacquales (;l-3)-unci- ales. Flores lactei^ odori. Petala patentissiuia (3 — 3l/2 lin. lougal, elliptica v. elliptico-oblonga, obtusa, dorso nervo viridi striata. Sta- mina basi dilatata, connata, petalis breviora, stylo longiora. Ovarium depresso-subglobosum, obtuse trigonuni, nigrescenti-virens, lucidum* Semina triquetra, dorso convexiuscula, subcurvata. A. ursinum L. ; scapo triquctro, foliis petiolatis lan- ceolatis. 24, 5. 3n fcud}tcu fcf)attic}cu UCHilbcru ki Slbeinecf unb @a^fcp in bcr 9?al)e mi 9J?unftcreifeI. Herba odore alliaceo valde iusiguis. Folia longissime petiolata, ex ovali lanceolata (ll/s unc. lata), utrinque attenuata, glauca, gla- bra. Scapus pedalis et ultra^ foliis longior, erectus. Umbella fasti- giata, plauiuscula, capsulifera. Spatha brevis, bifida. Flores nivei. Petala pateutia^ ovali-lanceolata, siaminibus subulatis lougiora. b) Folia radicalia fistulosa v. semiteretia. A. Cepa L. ; scapo basi vcntricoso-inflato, foliis fi- stulosis, staminibus basi utrinque dcntatis. 24. 6. 7. QnU tur))flanje. Scapus 2-3ped. Folia perfecte fistulosa. Umbella capituliformis^ capsulifera. Flores albo-virentes. Stamina petalis longiora. A. fistulosum L. ; scapo foliisque fistulosis, stami- nibus subulatis. 24. 6. 7. (Sulturpflau^e. Scapus 1-1 1/2 ped. Folia ventricoso-fistulosa. Umbfclia capituli- tormis, globosa, capsulifera. Flores albo-flavescentes. Stamina pe- talis longiora. A. ascalonicum L. ; scapo tereti, foliis fistulosis, staminibus utrinque dentatis. 24.. 6. 7. 6u(tur^>flanje. Folia aeqiialiter teretia, subulata. Umbella globosa, capsulifera v. bulbifera. Flores lilaciui, cariua atro-purpurea. A. Schoenopras um L.; scapo lercti, foliis teretibus subulato-fiiiformibus. 2U 6. 7. 3(m 9tf)ctnufcr ki 33cuel, mi^ tcr {)inauf bci Srciftg unb fcbr f)aufig obcrf^alb Sinj. Bulbi caespitosi. Folia teretia v. semiterctia, introrsuui planius- cula^ acut.i, scapum plerumque l/2pe..'alem adaequantia. Spathae di- — 93 - phyllae, coloratae, unibella capsiilifera densa globosa breviores. FIo- res roseo-lilacini;, costa violaceo-inirpurasceuti, Cor. laciaiac lauceo- latae, acutae^ stamiuibus subulatis longiores. Scct. II. Folia caulina plana. Stamina tricus- pidata. A. sativum L. ; umbella bulbifera, spatha longissimc rostrata. 24. 6. 7. (Siifturpflanse. Bulbus e bulbilis pluriniis ovato-oblongis coinpositus. Folia line- aria, latiuscula, subcanaliculata. Caulis bipedalis. Umbella pauciflora_, floribus longe pedunculatis albidis, A. scorodoprasum L. ; foliis crenulatis, vaginis an- cipitibus, umbella bulbifera. Z; 7, 8, 3n M)tm ©ebufcf) nnb auf Sfecfern untcrl)alb SSeuef, an ber ^xip^^c ^inj gegenitber, auf 2[Biefen hci Sinjiij unb ini .fc^t>ljl)eimer 21>alb bei Wm* ftereifeL Caulis strictus, 2-3pedaIis, planifolius. FoHa graniinea 3-51in. lata et sicut vaginae cariuata, niargiue ciliata, denticulato-scabra^ spatha nionophylla, mutica. Capituluni subglobosum^ parvuni, sparsiflorum^ quandoque tantuni bulbiferum, floribus violaceo-purpureis cariua sca- briusculis. Stamiua alterua^ 3cuspidata_, perigoaio breviora. A. Porrum. L, ; umbella capsulifera^ bulbo simplici. O et 24. 6. (Sulturpflanse. Bulbus ebulbilis coustans. Folia'plana. Caulis 8-3pedalis. Umbel- la magna, globosa. Flores purpurascentes. Perigonii foliola carina scabra. Stamiua perigonio paulo longiora. • A. rotundum L.jumbella capsulifera^ floribus latera- libus pendulis. 9(uf §(ccfern unb in SSeinbergen bei 33euel, Sinj, Ocfenfel^, Sinjig. Bulbus constaus e bulbilis nuinerosis iu tuuica uidulantibus. Cau- lis pedalis v. parum altior, gracilis, ad medium fere foliatus. Fol. linearia, liu. lata, glahra. Umbella globosa, densiflora, spatha mono- phylla, brevissima. Flor. violaceo-purpurei, siccati rubri. Perigonii foliola puuctulato-scabra, exteriora acute cariuata, carina denticulata. Stamiua 3 cuspidata^ perigonium aequantia, cuspidibus exscrtis, inter- media filamentis diiplo breviore. Scct. III. Folia caulina tcrctia v. scmiterclia. u) S tamina tricuspida ta. — 94 — A. sphacrocephalum L.; unibella capsulifera. 24, 7. 8. Unter bem ©ctreibe unb in SBeinbergen bci SBeuef, t)ber^ caf[el, ^ii^d)en, in (JJetreibefelbern jivifc^en ^onn unb Siegburg, bei ©obegbercj, Sinj, £)l)lcnberg, Seube^borf. Bulbili pluriini, supra bulbuin et circa caulein tunicis albis inclusi^ filis elongatis affixi, Caulis 11/2 — 21/2 ped. Folia seniiteretia, sub- compressa, supra caualiculata. Unibella fere praecedentis, sed niaior densiflora, globosa. Spatha bivalvis, valvis ovato-acuinlnatis, umbella brevior. Flor. purpurei. Pcrigonii foliola ext. carina scabriuscula; iuteriora obtusiora, retusa, paulo longiora. Stamina longissima;, peri- gonio duplo longiora. A. viriealc L.; umbella bulbifera. 2i 7. 8. 5(uf fan- bigen Stecfern bei SSeuel, auf bem OSege nacf) (^iegburg, bei j^rie^borf, bei ^injig am ^^u^e be^ ©(^waibenbergS. Bulbus e bulbilis compositus. Folia fistulosa, teretia, supra an- guste canaliculata. Caulis bipedalis, gracilis. Umbella pauciflora, bul- bllls numerosis. Spatlia caduca, laccra. Flores breviter pedunculati, purpurascentes. Stamina perigonio longiora. b) Stamiua subulata. A. oleraceura L.5 foliis semiterclibus scabris, um- bclla bulbifera. 24. 7. 8. 5Uif 5tecfern, aSiefen unb an aBalb-- ranbern. 3)ie aSarietcit mit rotI)en 33(utl;en unb breitern S3(dt' tern j. 35. am 9ll)ein u. f. w. Alliaceo-foetens. Caulis 11^2 — 2ped. Folia inferne subfistulosa, superne complanata, (8 liu. lata), supra canaliculata, subtus convexa^ angulato-sulcata, saturate viridia ; vaginae carinatae. Spalhariiphylla, longissima; foliolis inaequalibus basi ventricosis apicelonge attenuatis. Uiiibella pauciflora. Flores laxi, longe pedunculati, penduli, pallidi, carina et inargine fuscescentes v. rosei v. rubri. Perigonii laciniae oblongae, obtusae, subapiculatae^ stamina simplicia aequantes v. pa- rum superantes. Ovarium apice scabrum. Variat: Foliis magis planis latioribus. Ne confundatur haec var. cum A. carinato Sm. 13. COLCHICACEAE. Perigonium liberumj limbo Gpartito. Stamina 6, peri- gonii laciniis basi inserta iisdcmque anteposita. Antherae ^ 95 — clorso affixae, introrsura dehiscentes. Ovaria 3 ad axera inferne inter se connata; raultiovulata. Styli 3, stigraati- bus totidera simplicibus, Capsulae 3 superae, uniloculares^ angulo centrali serainifero longiiudinaliter dchiscentes. Se- mina absque ordiue affixa, indefinita, subglobosa. Embryo alburainosus, extraaxilis^ minutissiraus. Herbae perennes_, radice bulbosa. Folia radicalia , lanceolata , vaginantia. Scapi radicalesj aphylli. Flores ierjninales, solitarii v, fascictilati. COLCHICOI L. Pcrigoniura infundibuliforrac^ 6partitimi, tubo radicali longissimo. Staraina 6. Styli 3. Capsulae 3 inflatae , tri- quelrae, in unara obovatara trilobara connexae, sutura in- tcrna ad mediura usque dchisccntes polysperraac. Semina jnarginibus suturae ccntralis circa raedium affixa. C. autumnalc L.; li 8. 9. 5tuf feuc^ten 5Ciefeu I)aufig. Biilbus ovatus, solidus, iiutuinno flores plures, vere folia fructus incluileutia profereus. Folia plerunique 3, plaDa^, lanceolata_, erecta, obtusa, pedalia, 11/2 uuc. lata. Flores radicales, vaginis membrana- ceis involucrati., magoi, lilucini^ tubo linibum multo superante albo. 14. ASPARAGEAE. Perigonium inferum, petaloideum v. subherbaceum, (6- raro 4 v. 8)-partitum. Stamina tot quot perigonii laciniae, irao pcrigonio inserta. Antherae introrsura dehiscentes. Ovarium liberura^ (3 v. 4)-Iocularc, ovulis paucis locula- menti angulo interno affixis. Stylus unicus stigmate tri- plici^ raro styli 4 stigmatibus totidem. Fructus baccatus (3-raro 4)- locularis v. loculis 2 obliteratis unilocularis, loculis (l-2)-v. oligospermis. Embryo miniraus in cavitate alburainis cornei. Herbae radice perenni repente carnosa v. fibrosa. Folia plerumque alterna raro opposita r. verticillata, petiolata v. sessilia, amplexicatdia, raro vaginantia,integra, plana rarius teretiusciila setacea. Flores racemosi v. so~ litarii terminales. — 96 — DISPOSITIO GENSB.UM. Paris. Pengonliini Spartitiini. Maianthemum. Perig. 4-p.irti(iim. CoNVAi,i,ARiA. Peris. 6 -lidiim v. 6- deutatiuii. «tjJ. staminibiis Asparagus. Perig. « -partitiim. 8ty- lonoior. lus subnullus. Paris L. Perigonium patens , Spartituni , laciniis 4 interioribus alternis angustioribus, Stamina 8. Antlierae mediis filamcn- tis adnalae. Ovarium tetragonum. Styli i, stigmatibus sim- plicibus. Bacca 41ocuIaris, loculis oligo-poly-spcrmis. Sca- pus medio v. apicem verstis 4pkylluSj foliis verticillaiis, apice nniflorns. P. quadrifolia L.; 24. 5. 3n frf)atti(^cu ^aubunilbcvn, j. 33. am S^cuuebcrg k. Radix repens. Herba saturate viridis^ glaberrima. Scapus subpe- dalis^ simplicissimus, teres_, substrictus. Fol. 4 qnandoque 5, verticil- lata^ sessilia, ovata^ breviter acuminata , margine miniite papilloso- denticulata. FIos. virens; perigonii laciniae lauceolatae, interiores subulato-lineares. Filamenta in acunien subulatuni prodiicta. Ova- riuin sanguineo-nigricans. ilacca nigra. Canvallaria L. Perigonium globoso-campanulatum v. tiihiilosum. Gfi- dum V. dentatum. Stamina tubo inscrfa. 0\arium 3Ioc., loculis Sovidatis. Stylus staminibus longior ; stigma trigo- num. Bacca ante maturitatem maculata^ Slocularis, lociUis raonospermis. Radix repeiis saepissime carnosa. Vanlis fo- liosus rarins scapus nudus. Flores miiantes , axillares r. racemosij albi. Scct. I. Scapus nudus. Fol. radicalia, vaginantia. Flores campanulati^ racemosi. C. raaialis L. ; scapo nudo semicylindrico, floribus nutantibus. 2i. 5. 3u [d^altigeu Saubivdlbcru I^dufig. Folia rad. 2, petiolata^ petiolis una cum scapo vaginis nicmbra- naceis involutis^ elliptica v. ovato-v. elliptico-lanceolata, uervosa. Scapus 1/2 ped. erectus. foliis brevior. Flores bracteati^ ia racemuni — 97 — termiualeni secundum ilispositi^ candidi, odoratissimi. Perigonii laciniae recurvae. Baccae miniatae. Sect. II. Folia alterna. Flores axillares, subcylindrici. C. multiflora L.; caule tereti, pedunculis raultifloris. 24.. 5. 3n fc^attigen 2BdItern unb ©ebufcfjen fel}r »erbreitet, 5. 35. bei ^effenid}, am ginfenberj^, bet 2inj, |)ammerftein, iui 9n)rtl)al, bei 5Jh"injlercifel k. Radix liorizoutalis^ articulata, crassa^ carnosa. Caulis 1 — 3ped. erectus, superne curvatus. Fol. amplexicaulia, elliptica, oblongo-el- liptica V. ovato-oblonga , nervosa, subtus glaucescentia. PeduDcul[ axilJares^ (3-5)-flori, floribus apice glabris v. vix barbatis viridibus multo miuoribus angustioribusque quam in sequente. Stamiua pilosa, Baccae nigrae. C Pol ygona tum L.; caule angulato, pedunculis sub- unifloris. 1\.. 5. 6. Polygonatum anceps Moench. 2tuf ivalbigcn 2(n^i)l)en, im Siebengelnrge, bei D^olanb^ecf, Sinj jiijifcl)cn bcm 2(rienfclfcr (5c(){o^ ju |)onningen, auf bcm ^am* merftein, in SBalbungen bei 3Sinningen, im ^^faffcnborfcr 9Ba(b Ui ©oblenj. Radix praecedentis. CauIis-ll^Sped., anceps, sulcato-angulatus^ floxuosus. Folia oblongo-elliptica^ semiamplexicaulia. Pedunculi uui- flori rarissime biflori. Flores cjlindrico-tubulosi (10-12 lin.)^ apice barbati, virides_, suaveolentes. 8tamina glabra. Baccae coeruleae. Variat: Foliis ovatiSj pedunculis bifloris. Sect, III. Folia verticillata. Flores tubulosi. C. verticillata L. ; foliis verticillatis. 2i 5. 6. ^n ^viubwalbern , im obern Zi)cik be6 5(()rtt)al^, auf bem SSeuIfa^ 53crg jiinfc^en S(ltenfirc()cn unb |)amm. Radix praecedentium. Caulis 11 /2 — 2ped., strictus, angulatus. Folia plerumque terna v. quaterna, suprema saepius quina, lineari- lanceolata (2-4 lin. lata) , subtus glauca, ad nervos ciliato-scabriu- scula. Pedunculi axillares, penduli, ramosi, multiflori. Flores multo minores (3 Iln.), albidi, apice virides^ laciniis intus apice barbatis. Bacca rubra. Maiaxthemum Wiggers. Perigonium 4-partitum . laciniis reflcxis. Stamina 4^ 7 — 98 — basi laciniarum inserta. Slylus stigraate obtuso. Bacca bi- locularis, abortu mono- v. disperma. Caidis snpra meditim bifolitis. Racemus terminalis , spiciformis , florihus albis- M. bifolium 24. 5. %\ ?aubtt)dlbern gemein. Con- vallaria bifolia L. Radix repeusj filiforniis. Caulis digitalis-spithamaeus, angulatus^. erectus, superne flexuosus. Fol. 2, alterna^ petiolata, cordato-ovata, acuminata, subtus ad nervos puberula. Flores bracteis niininiis, parvi^ nivei^ suaveolentes. Bacca subglobosa, purpurea. ASPARAGUS L. Perigonium carapanulatum, 6-partitum^ laciniis interio- ribus latioribus apice recurvis. Stamina 6, basi perigonii inserta, brevissima. Ovarium 3-locuIare, loculis biovulatis. Stylus brevissimus, subnullus. Stigmata 3, incrassata. Bacca globosa^ trilocularis , fisperma. Semina hinc convexa, inde angulata. Radix repensj fibris longis crassis. Caitles her-' baceij foliis fasciculafis setaceis j floribus albidis. A. officinalis L.; 24, 5—7. 91'ngebaut unb ^kx unb ta t)envt(bcrt. Uerba laete viridis^ glaberrima. Caulis erectus_, teres , ramo- sissimus, 2 ped. et ultra. Folia teretia^ acuta, laevla , stipulis solita- riis albo-membranaceis. Flores liermaphroditi^ abortu diclines_, sub- axillares, solitarii^ pedunculati, pedunculis cernuis medio articulatis. Stigmata reflexo-patula. Bacca miniata uitida. 15. NARCISSEAE. Perigonium superura , corollinum, basi subtubulosum, saepius ad faucem coronatum; limbo 6-partito aequali. Sta- mina 6, tubo inserta. Antherae introrsum rima v. poro apicis dehiscentes. Ovarium inferum, 3-locuIare. Stylus sti- gmate simplici. Capsula 3-locularis, trivalvis, valvulis me- dio septiferis, polysperma. Semina loculamenti angulo in- terno aftixa, globosa. Embryo rectiusculus in axe albuminis carnosi. Herbae perennes radice bulbosa. Folia radicalia, vaginantia, inteyra , linearia. Flores in scapo terminales, 9uhsoUtarii, spafhacei. — 99 — DISPOSITIO GENERUM. Galanthcs. Perig. 6'-partituni; la- ciuiisaequilongis^apiceincrassatis. ciuiis 3 exterioribus niajoribus Narcissus. Perigon. h^pocrateri- pateutibus. forme, limb«i regulari «-fido^ ad Leucoju.m. Perig, 6-partitum ; la- faucem coronula iastructum. Galanthus L. Perigonium 6-partitum, laciniis tribus exterioribus ma- ioribus palentibus^ 3 int. brevioribus erectis, apice eraargi- natis. Stamina 6. Antherae acumine subulato cuspidatae, apice poris 2 dehiscentes. Stylns filiformis. Stigraa sim- plex, acutum. Flores nivei, spuiha bicarinafa siiffulti. G. nivalis L.; IX 3—4. 3n 3SalDern, aufSiefen, bei .^eifterbac^ im ^iebengebir^e unb \ni 9^h'inftereifet oberf)aIb ber @ubbleicf)e. Folia bina interdum terna^ linearia, basi vagina inclusa, carinata, scapo ancipite v. subterete breviora. FIos solitarius, nutans, inodo- rus. Perigonii foliola interiora apice extus virescentia, intus viridi» striata. Antherae flavae. Leucojum L. Perigonium campanulatum, 6-partitum , laciniis aequi- longis apice incrassatis» Stamina 6. Antherae muticae, riraa longitudinali dehiscentes, Stylus superne clavatus. Stigma simplex. Flores nivei, spatha hicarinuta suffnlti. L. vernum L. ; 2i 3. jn Ofcftgartcn am 93orgebirge jan^ fc^en ^onn unb SBru^f, in ^Bo^borf Ui 33ornbeim, hti 3BaIbe=< berg, 2JSa(bbreitbacf| , 3llttrieb, im 5D?at)ener 3BaIb, unb bei (Eoblenj. Spithamaeum-pedale. Folia plura, plerumque 4-6', linearia v. li- neari-lanceolata^ ohtusa, basi vagina inclusa, carinata. Scapus fnlifs lougior, anceps. Flos solitarius, nutans. Perigonii foliola aequalia, aplce contracta, viridia. Xarcissus L, Perigonium hypocrateriforme, limbo regulari, 6-partito, ad faucem coronula (Nectario L.) monophylla instructum. — 100 ~ Stamlna 6^ intra coroniilam basi inserta, alterna, brcviora. Filamenta brevissfima. Stylus filiformis^ stigmate obtuso. Flores spntha menifrranacea sufftilti, liitei. N. Pseudo-Narcissus L.; 24. 3—4. %\\\ SEiefen, in £)bftgavtcn, jwifd)Cii niebrigcm ©ebitffi^ bei ;^eifterbad^, 550^:^ bovf 6ei Bj?tTif)ctjn, ^alborf, 9)huiftereifet unb im S5roI)ltI)aI. Folia lineiu-i.a, basi vagina iucliisa^ planiuscula, glaucescontia. ^capus anceps, compressiusculus. Flos magnus^ solitarius, nutans, pallide flavus, odore amoeno. Corona longitudine perigonii laciniarum, erecta, tubuloso-canipanulata^ aurea, superue inciso-Iobata, crispa, 16. IRIDEAE. Perigonium superum, corollinnm_, basi tubulosum, limbo 6-partitOj inaequali. Stamina 3, tubo inserta, laciniis 3 ex- terioribus opposita. Antlierac extrorsum rima dehiscentes. Ovarium inferum, 3-loculare, loculis multiovulatis. Stylus stigmate triplici petaliformi. Capsula infera, 3-locuIaris, 3- valvis, valvulis medio septiferis, polysperma. Scmina iu angulo centrali biseriata, dissepimentorum margini interi- ori utrinque affixa^ depresso-plana, horizontalia. Embryo in albumine carnoso rectus, Herlyae compressae, radice pe- rennij hori%ontali_, truncosa v. tuberosa. Folia radicalia, alterna_, disticha , equitanfia, ensiformia. Flores spathacei^ spathis bivalvihus multifloris. Iris L. Perigonium limbo 6-partito magno; laciniis alternis, 3 interioribus rcctis v. inclinatis, 3 ext. reflexis intus barbatis aut imberbibus basi staminiferis. Stylus bre- vis. Stigmata 3, petaloidea, oblonga^ magna, supra cari- nata, subtus sulco exarata , staminibus incumbentia eaque occultantia^ apice subbilabiata. Flores purpurascentes r. flavi, spectabiles. \. Pseudacorus L. ; perigonio imberbi, foliis ensi- formibus. 24, 5. 3tn @umpfen nnb am 9?anbe «on @raben — 101 — :anb ftagnirenbcn SBnffern. Stm ?|]op)5elgborfer 9Seif)cr, bei ^ef* fenicf), Oloi^borf, »or 9}?ccfeukim, bei Sinj, an ber 9ictte, in bcr 9(^r 2c. Hadix horizoiitalis, carnosa, Acori siiiiilis. Scapus 2-3ped. , ere- ctus, folia ensiformia subaequans v. vix superans, 3-6florus. Spatliae herbaceae. Flores flavi, ino.iori; perij;. laciniac cxt. basi luteae, ni- gro-fusco lineatae, int. erectae, stigmate apice bitido serrulato angu- stiores et breviores. I. sibirica L.; perigonio imberbi^ foliis linearibiis. 24- 5. 6. 9hif 5l-iefen, bi^ je^t nod) md}t ncibcr nl^ am 6i)ren= brcitftcin Qcfunbcn. Scapus 2~3pedal. et altior, teres, 3-4florus. Fol. plurima, li- neari-elongata (ll/2-2pedalia, 2-3 lin. lata),scapo breviora, superne paulo latiora, ensifoimia^ acumiuata, acuta. Dracteae iufer. acuminatae, acutae. Spatliae ovali-lauccolatae, acutae. Fedicelli siiperiorum ova- rium subaequantcs, inferiores idem duplo-quadruplove superantes. Flores dilute coerulei, violaceo-venosi, inodori ; perigoiiii laciniae ext. obovatae, in ungiiem brevum attciuiatae, pallidiorcs ; 3 iuteriores mi- uores, violaceae, venis satiiratioribus pictae. Ovarium trigonuni, I. germanica L.; pcrigonio barbato. 24- o, 9(n bcn ?10?aucrn bcr Diuine i^ammerftcin , am 2)rarf)cnfelg, 5(ricnfc(6, Ocfenfc(6 bei ?inj, Sinj()aucner Saic unb auf (SI;renbreitftcin. Folia ensiformia , falcata, scapo ll/2pcd. sub4flor<> longiora. Flores odori, violaceo-purpurei. Spatha subniembranacea. Perigonii tiibus ovarium duplo superans, laciuiis ext. ohlongo-obovatis viola- ceis basi flavo-barbatis reticulato-venosis ; interioribus pallidioribus sublilacinis unguiculatis ovalibus apice iutegris. III. MoNocoTYLEDONEs stamiiiibus epigynis. 17. ORCHIDEAE. Perigonlum superum, petaloiueum, 6-partitum^ ir- regulare , saepius ringens ; laciniis 3 exterioribus , 3 alternis iiiterioribus. Laciniae 3 exteriorcs et 2 interio- res (pelala aut.) in galcam conniventcs , subinde coali- tae^ lurius omnes patentes; interiorum tertia antica (la- -- 102 — bellum s. labium infeiius), tortu ovarii v. pedunculi iiiferior rariss. superior, a reliquis valde diversa, integra v. lobata, saepissime basi in necturium deducta, calcarata , saccata V. mutica. Stamina cum stylo in columnam (gynostemium) brevissimam v. plus minus elongatam connata. Anthera plerumque unica^ nunc stylo brevissimo subnullo antice v. superne adnata. sessilis, persistens, nunc terminalis et apici styli columnaris liberi inserta, subarticulata, decidua, bilo- cularis, loculis discretis raro subcontiguis, interdum pro- cessu (rostello) interiecto^ basi in tuberculum glandulosum (bursiculam) coniunctis v. solutis distantibus antrorsum ri- ma longitudinali dehiscentibus v. sub bivalvibus , rarissime antherae duae, filamentis distinctis adnatae. PoIIen granu- iosum V. ceraceum, in massas (pollinaria) 2, saepiss. pe- dicellatas^ pedicellis basi glandula (retinaculo) instructis, clavatas indivisas v. oblongatas bilobas agglulinatum v. ccnglobatum. Ovarium inferum, uniloculare, placentis 3 parietalibus muhiovulatis. Stigma infra antheram shum^ nunc intra cavitatem referens maculam humidam, nunc columnae anterius affixum oblique dilatatum. Capsula uni- locularis^ tricarinata, trivalvis, valvis medio placentiferis. Semina numerosa plerumque scobiformia. Embryo minu- tissimus , albuminosus , axilis. Herbue perennes , radice repenle fascicnlato-fibrosa r. saepius bituberosa. Cauhs V. scapus simplexj foliatus v. vaginatus. Folia alternaj integrUj radicalia vaginantiaj nervosa , caulina sesssilia saepe squamiformia. Flores sessiles v. breviter pedun- culati, spicati v. racemosi^ bracfeatij rarius solitarii ter- minales. DISPOSITIO GENERUM. A. Orchideae monandrae. Anthcra solitaria. Orcliis. Trib. I. Columna subnulla. Pol- Perigoniuin riugens. Labellum len uuicosuni (e lobuiis augulatis basi subtus calcaratuni. elastica cohaereutibus constans) Herniiniuin. in clavulas coniinictum. Radij Perigoniuni subcainpauuJatum. tuberosa. LabelUun basi subtus saccatum. — 103 — Aceras. Epipactis. Pengoniuiii ringens. Labelhun Perigoniuin campauulato-patu- basi subtus bigibbulosum. lum. Labellum medio utrinque in- Ophrys. cisuin, culumuam brevem ample- Perigonium p:itens. Labelluni cteus. basisiibtus ecalcaratum^ supra sae- Neottia. pissinie bigibbum. Perigonium subgaleatnm. Label- lum patens, apice bifidum. Trib. II. Coliimua libera, tereti- Listcra. uscula, elongata rarius abbreviata. Perigonium ringens. Labellum Anthera terminalis, libera. PoIIen penduluni, apice bifidum. farinaceum, in uiassas oblongatas, Spiranthes. saepe glandula cohaerentes con- Perigonium couniventi- ringens. globatum. Radi.K fibrosa. Labellum inclusum, indivisum. Serapias. Trib. III. Columna valde abbre- Periironium conniveus. Labellum viata, teretiuscula. Pollen cera- sui.MUcIusum , medio utrinque inci- ceum , in conulos glandulae affi- sum, iamina basilari cnluninam xos coniunctum. Radixsubbulbifera. amplectente. M a I a x i s. B. Orchideae diandrae. Antherae t?, a stigmatc distiactae et filamentis propriis affixae. C y p r i p e d i u II) . 0 R c III s L. Perigoniuin ringens ; petalis in galeani comiiventibus V. duobus interioribus cum suprenio fornicalis^ duobus ex- terioribus patentibus v. subreflexis ; labello patente 3-tido (v. partito raro integro) basi subtus calcarato. Anthera ere- cta, loculis antrorsuni longitudinaliter dehiscentibus, basi in tuberculum glandulosum confluentibus v. distentis. PoHen lobulatum in pedicellis erectis. Ovarium contortum. Radix tuherosa, tiiberihus indivisis r. palmatifidis. Flores saepissi- me purpureij punctis lineisque variegatij rarius albidi r» virides. Sectio I. Labellum 3 - lobum v. partitum , aestivatione erectura. A. Petala omnia fornicato-conniventia. a) Labcllum lobo medio integro. 0. albida Willd.j labello trifldo, lacinia intermedia lineari productiore integerrimo. 24, 6. 7. 5(uf 33eri3\t>iefen, auf ter aScftfeite be^ SSenu^berg^, bci ^ul3cf}cn, ©icgburg, am 2)ra- ffjcnfel^, auf bem £)elberg, 5|Jetcr3berg, M JKemagen, 9ibeinbreit* — 104 — had @()ren- breitftein. Radix tuberibus indivisis. Scapus palmaris-l/s pedalis. Folia lau- ceolata v. oblongo-Ianceolata (b'-S lin. lata) ; caulina 1-2 vaginautia. Flores parvi, in spicam oblongara dense dispositi, ante explicationem — 105 — atrato-fiisci, veliiti adiisti, siiaveolentes. Bracteae siiperiores ovari- iim ditniditim aequantes. Galea globosa, priniuiii sattirate rubra; pe- talis exterioribus ovatis acutis^ supremo ovali, interioribus liueari-ob- longis truncatis. Labelliim albidum, pnnctis rubris (non pubescenti- bus) adspersuni, 3partituiii ; laciniis lateral. linearibus, intermedia pro- ductiore bifida cum nuicroue interiecto. Calcar curvuluin ovario tri- plo brevius. 0. militaris L. ; bracteis obsoletis. petalis confluen- libus, labelli lacinia intermedia divergente-biloba. 24. o — 6. 3Iuf 33ergtriftcn nnb fonni.-,en .*g^ugcln ) felten nni mcftlic^en Slb- I)ange be^ 3Senu6bergeg, ^auftgcr a\\\ S(ricnfet5 imb bei |)on- ningen unb i^on ba aw^ \\\\i ber 33arietat B vielfacf) t>erbreltet bi^ .^ammcrftein ; ferner am ^olanbt^erf, auf bcr Sanb^f rone im 5lf)rtlf)al, unterbalb 33rciftg unb bci ^})iunftcrcifel. 3)ic 93arictat jwifc^en Hcfttem ©cbufct), einjcln auf beui 23enu6berg, bei |)on- ningen, 9}iunftereifcl unb bci £)cl)tenbung auf bem ?0?aienfcIb. Tubera indivisa. Scapus superne subpentagonus, basi 2 — 4 folia- tus, l-2pedalis, in B plerumque robiistior 11J2-3 pedal. Folia ap- proximata^ ovalia, ovali-oblonga v. oblonga^ iii B saepissime multo maiora(l/2 unc. et ultra lata, 5-()UUC.) longa, obtusa, acuta v. parum aciiminata. Flores in spicaiii obovatain v. oblougam laxe v. densius disposili. odore gratissinio insignes. Bracteae membranaceae. Petal.a acuta^ in galeam B extiis atro-fuscam- v. rubrani aut intense viola- ceo-purpuream A pallidam e roseo cineream subinde intense dilu- tiusve piirpuream intus saturatiiis piirpureo-striatam v. puuctatam conniventia et subcoalita; 3 exteriora ovato-lanceolata, 2 interiora breviora, lineari-Janceolata. Labellum forma et pictura varium, B inulto latius, in utraque varietate Spartitum, disco albidum, pilis rubris stellato-punctatiim ; laciniis lateralibus Jinearibus saepius oblongis^ iutermedia biloba v. bifida cum apiculo interiecto; lobis obtusis trun- calisve crenulatis v. iutegerrimis. Calcar rectiiisculum, ovario duplo triplove brevius. Variat: A) militaris; labelli lacinia interniedia angusta pro- ductiore apice abrupte dilatata divaricato-bifida^ lobis line- ari-oblongis, galea paliide-purpurea. a) bracteis ovato-lanceolatis , superioribus subulato- acurainatis ovario dimidio longioribue. b) bracteis ovatis acuminatis v. truncatis eroso-deuti- — 106 — culatis ovario duplo triplove brcvioribus, galea extus pur- purea. c) labelli lacinia intermedia valde elongata lineari ae- que angusta ac laciniae laterales, apice patentissime bifida. d) caule humiliore, bracteis brevissimis, labelli lacinia interraedia obcordata v. vix emarginata, lobis brevibus latis, floribus pallide roseis. B) fusca; caule elatiore , bracteis ovario multoties brevioribus, labelli lacinia intermedia a basi inde dilatata, obcordato-biloba, lobis rotundatis truncatisve, galea purpu- reo-fusca. 0. fusca Jacq. «) labello amplissimo subrotundo , latitudine longi- tudinem aequante^ lobis eroso-dentatis. 0 Morio L. ; petalis obtusis^ labelli lacinia intermedia cmarginata. 24, 5. 6. Shif S^riften luib trcxfnen 3(nt)6{}en. SSenu^berg, 23prn^etm, fef)r ^ciufig auf SBiefen bei ^ii^cf^en; im Siebengebirge auf 9Siefcn bei if)eifterbacf), im Xl)a[ I)tnter ^on- nef, bei Sinj, «^onningen unb am ^(rienfel^ ; im 9(^rtf)a( in ber fRdt^e ber ^odjnmi^k , bet ^ranfen auf bem Sfiege nad^ ber Sanbgfrone; an ber 28inter6urg bei g(amer6^eim unb im (Sfcf)* tt>ei(er Z\)a{ bei 9)h"inftereife(. Radix tuberibiis indivisis subglobosis. Scapus spithaniaeus— 1/2 ped. Fo). oblongo-v. elliptico-lanceoJata, 4-5 Jin. lata^ superiora sca- pum iuvolventia^ vaginantia. Spica plerumque 8-lOflora, floribns laxe dispositis^ violaceo-purpureis. Bracteae ovarium apice recurvatum subaequantes. Petala apice subcucullata, 2 lateralia oblique ovata, supremum et interiora oblonga. Labellum 3Iobum, dilute purpureuni V. /S roseo-albidum. rubro-punctatum, lobis longitudine subaequalibus brevibus obtusis crcuatis, lateralibus deflcxis. Calcar ovario brevius, apice depress>)-planiusculum, subinflatum. Variat: (■i) floribus bracteisque pallidioribus ncrvis viridibus percursis. B. Petala extcriora tlateralia) patentia v. patentissima. O. mascula L. ; petalis duobus cxtcrioribus reflexis. ~ 107 — 24- 6. 7. 2(uf feitct)te:i SBalbiinefen uberaU j. 33. ^effeuiit, SSenu^berg, auf fcem rec^ten 9tf)einufer u. f. iv>. Tubera indivisa, obloiiga. Scapus ll/2pedalts. B'olia oblonga, sii- periora lanceolata, obtusa^ circiter 6 lin. Jata, saepius uigro-niaculata. Spica oblonga, multiflora, floribus laxius dispositis laete purpureis v. carneis odoreni insigniter sperniaticum spargentibus. Bracteae colo- ratae, lanceolatae, acuniinatae,' ovariun» superante.?. Petala ovato- lanceolata, acuta. Labelluni ampluni. profunde Siobum, crenulatuni ; lobo intermedio bifido. Calcar adscendens, obtusum, longitudine ova- rii. Variat: /?) floribus albis. 0. pyramidalis L.; labello basi bilaraelligero. 24- 5. S(uf SBalbwiefen Ui 9{oi^torf, im Zl)ak bei £)berbol(enborf, an ben Sergen bei Obercaffel unb im (Siebengcbircie, bd Dtemagen, fer# ner im Sa6bacl}er Z\)al Ui ?inj, auf ben SBiefen rec^t^ !oon 9i>intermu{)(en Ui ^onig^winter unb am @c()n)albenberg Ui (Sin^ig. Anacaraptis pyramidalis Rich. Tubera subglobosa, indivisa. Scapus tenuior, strictus. Folia an- guste lanceolata, sublinearia (4-5 liu. lata)^ radicalia pleraque paten- tia •, superiora decrescentia bracteiformia, couvoluto-vaginantia. Bra- cteae lineari-Ianceolatae^ ovario breviores. Flores iu spicam pyra- midatam dense dispositi, pulcherrime rosei v. dilute persicini, conco- lores, glaberrimi, odori. Labelluni tripartitum, integerrimtim, ad fau- cem laniellis s. cornubus 2 parallelis instructum ; lobis aequalibus ob- ovatis v. oblongis. Petala ovata, obtusa, 2 exteriora lateralia acutiu- scula, patentia. Ovarium calcari elongato filiformi brevius. 0. conopsea L. ; calccri filiformi ovariis subduplo longiore. 24-. 5 — 7, 9(uf 33ergiinefen jiemlid) f)aufig, auf bem 93enu0berg, Ui Sp^^enborf, im Siebengebirge, CCclberg), bci .f)()nntugen, im S(brt{)al, j. 33. jn)ifcf)en ilontggfelb unb 5(^vn)ei- ler, auf bem ni3rblict)en 3(b()aug bc^ |)amiuerfteingj bd j^IamerS- f)eim, Siferfei), SJJunftereifel. Gymnadenia conopsea Rich. Tubera palmata, divaricata, multilida, (deutibus in fibras produ- ctis noununquam biseriatis.) Scapus 1 — ^pedalis, foliosus. Folia sublinearia, C* — 6 liii. lata)} superiora liueari-lauceolata, breviora et angustiora, acuminata, carinata, immaculata. Flores in spicam cy- lindricani elongatam dispositi, parvi^ e violaceo dilute purpurei, con- colores, odoratissimi. Bracteae acumiuatissimae, ovarium excedentes. — 108 — Petala exteriora lineari-oblonga, obtusa^ patentissima. Labellum ob- ovato-dilatatum, .31obum_, aequale, integerriuiuiii, calcari longissimo, curvato. Processus antlierae loculis basi distinctis intcriectus rima longitudiualiter dehiscens. Glandulae oblongo-lanceolatae^ obtusae^ longitudine pedicelli pollinis. O. latifolia L. 3 bracteis flore lougioribus^ labello 3- lobo lateribus reflexo , calcari conico ovariis breviore. 1\. 5. 6. 5(iif feuc^teu 3Siefeu. Selteu bei 33c>uu, aber I)aufig im ©iebeugebirge uub bei Siuj, am 5(ricufcI6 uub bei 5;ouuiugeu. O maialis Rclib. Tubera profunde palmata, recta. Scapus 1^3 — Iped., fistulosus. Folia patiila, ovato-v. oblongo-lauccolata (12-15 'in. lata); superiora angustiora, lanceolata, fusco-maculata aut immaculata. Bracteae lon- gissimae, lato-lanceolatae, virirics et piirpurascentes. Flores intense violaceo-purpurei, lilaciui v. rosei. Labium liueis pictum areani bilo- bam referentibus, diIatato-3fidum, lobis lateralibus reflexis. Petala la- teralia patenter-adscendentia. 0. angus ti folia Lois.; foliis eroctis lanceolatis^ bra- ctcis flore iongioribus, labello obsolete 3Iobo planiusculo, calcari conico. 24 6. 5luf 2Bicfcu I)ie uub ba. Sdtucr al^ bie t^orige. Orchis latifolia Rchb. O. incarnata L. An praecedentis varietas? Tubera palmata, divaricato-bipar(,ita. Scapus pedal., fistulosus. Folia louge vaginantia, stricta^ elougato- lanceolata (saepiss. 3-4 lin. lata), iraniaculata. Bracteae lanceolato acuminatae. Flores dilute purpurei v. rosei^ niinores. Labelium pun- ctis striatis figuram obcordatam referentibus pictum , lobo niedio «li- nuto acuto. 0. maculata L. ; bracteis ovarium aequantibus^ la- bello plano, calcari cylindraceo ovariis breviore. 24. 6. 7. llebcraii I)aufig auf fcuc^teu SSalbunefeu. Tubera painiata^ patentia. Scapus l-ll^2ped. Folia lanceolata, fusco-maculata. JSpica ovata v. oblonga, dcusiflora. Bracteae lauceo- latae, serrulatae. Flores albi, puuctis lineisque purpureis v. saturatc violaceis variegati. Petala lateralia erecto-patentia. Labcllum trilo- bum, inacquale; lobis lateralibus crenatis, iiitcrmedio niinore acuto integcrrimo. Caliar fere longitudiue ovarii. Sect. II. Labellum pendulum, antice 3denfatum. 0. viridis Willd. ; calcari brevissimo saccato. 24. 6. 7. — 109 — 9(uf ®ebirg6wiefen jiDifdbeii ©iegburg unb 53onn in bev ®egenb »on ^ii^c^en; ferner bei ^JDZecfenbeim unb ^ntenabr im 21()rtl)a(, bei ^Jhutftereifel im Zi)ai Oei ^errnbaumct}en unb auf bev ©iibfeite beg 3^cv^()cinier Sgalbranbe^. Satyrium viride L. Habeiiaria viridis R. Br. Tubera palniata^ 2-4tida. Scapus spithninaeus^ superne angiila- tus. Folia oblongo-v. elliptico-Ianceolata, vix vaginantia, aniplexi- caulia. Flores fusco-virides, laxe dispositi, bracteis herbaceis brevio- res. Labiuin lineare (2 lin. latum), Sdentatum v. 3iidum, dente in- terniedio minimo, ad basin inedio obtuse cariuatum, flavo-viride, mar- gine fuscescenti v. sordide purpurascenti. C.alcar ovario curvato multo brevius, subdidymiim, nectari tumescens, luciduai. Petala in galeain ovato-globosam subcernuam conniventia, 3 exteriora ovata, obtusa, 2 int. lineari-Ianceolata. Antherae lociiii roseo-purpurasceutes, basi divergeater-disteuti; glandulae pedicellorum liberae, hemisphaericae. Sect. III. Labellum pendulum, 3(idum ; laciuiis liiieari-elon- gatis aestivatione spiraliter involutis. O. hircina Sw.; labelli lacinia intermedia longissima. — 6. 7. ^iu\ ©ra^plii^en unb in ®ebn[d)en ber (5^ebirg^ge#: genben, felten. 9(uf ber Sanb^frone im S(()rtba( ; bei S(rtenborf, auf ber 9(rienfe(fer 33urg, bei ^onningen unb einjctn am iDcfcn- fe(e bei Sinj ; auf i>cm |)ammerftcin ; fparfam an ben 53ergen unterl^alb 9t()einbrob(. Satyrium hircinum L. Himantoglos- sum Spr. Loroglossum hircinum Rich. Nostrarum inaxima. Tubera indivisa. Scapus digituin niinimuin crassus^ ll/2-2peda]is, foliatus et vaginatus. Folia laxe vagiuantia, lanceolata v. ovali-v. oblongo-lanceolata; superiora cauli adpressa, couvoluto-vagiuantia^ longe acuminata. Flores iu spicain oblongo- elongatam laxe dispnsiti^ odore hircino foetidissimi. Bracteae liueari- lanceolatae, ovarium excedentes. Labium subsesquiunciale^ pubescens, basi villosuin, virens, usque ad basin albidum, rubro-punctatum , 3fi- dum; laciniis lateralibus lanceolato-linearibus undulato-crispatis, in- termcdia multo longiore (petJiIis 4-sexies lougiore) lineari tortuosa apice integerrima obtusa v. truncata subbifida. C.alcar sacciforme^ ovario triplo brevius. Petala in galeam extus virentem intus pun- ctis purpureis striatam conniveutia, 3 exteriora ovalia^ obtusiuscula, 2 interiora triplo angustiora^ sublinearia. Columnu virens ; antherae lutescentes ; glandula rubra. Sect. IV. Labellum inteffrura. — 110 — O. bifolia L.; calcari longissimo , antherae locu- lis parallelis. 2\. 5. 6. |)dujtg duf 9Ba(bnnefen jwifc^en ^ai* beu nnb lidjtem ©etutfdj. Plathanthera bifoha Rich. Tubera indivisa^ globoso-v. oblongo-fusiformia^ subinde in fibras producta. Scapus gracilis, 1 — ll/2ped., angulatus^ angulis acutis v. subalatis^ nudus v. 1-3 foliolis braeteiformibus. Folia radicalia bina, oblouga^ oblongo-elliptica v. obovata^ in petiolum attenuata^ subtus lucida. Flores in spicam elongatam Jaxc dispositi, albidi, vespere et noctu fragrantes fere Matthiolam. Labium patentissimum, deflexum, oblongo-lineare, integerrimum , obtusum , apicem versus virescens. Bracteae ovariiim recurvum subaequantes v. eodem paulo breviores. Calcar horizontale, ovario labioque subduplo longius , subulato-fili- formCj compressiusculum, subanceps. Petala obtusa, lateralia paten- tissima, subdeflexa, 2 interiora cum suprcnio accumbente apice reflexo fornicato- conniventia. Antherae loculi basi distiucti. Glandulae nia- gnae, disciformes, verticales, aureae, latere iuteriore concavae, vi- scidae. 0. chlorantha nob. ; calcari longissimo, antherae loculis basi divaricatis. 24. 5. cSeltner ai^ bie S^orige , in bit^tem ©ebiifd^, j. 33. auf bem ^reujberge unb f)inter Seng^- borf, bei Sinj 2C. Plathanthera chlorantha Cust. Scapus plerumque altior et robustior quam in praecedente. Flores niagis viresceutes et dimidio fere maiores. Calcar ovario plus diiplo longius^ filiforme, clavatum^ latere altero compresso acutum. Peta- lorum supremum cordato-ovatum, latum (latitudine lougitudinem sub- aequante). Autherae loculi iu praecedente aequaliter distenti , basi subapproximati et primum subcohaerentes^ in hac inferne longissime hiantes et divaricati ita, ut cavitas stigmatis latissime pateat. Cetera praecedentis. Hermimum R. Br. Perigonium subcampanulatum^ petalis labelloque erectis. Labellum hastato-Sfidum, basi subtus saccatura. Antherae loculi cucullati. PoIIen ut in antecedente; pedicellis bre- vissimis subnullis basi discretis^ glandulis magnis cuculla- to-concavis. Ovarium contortum. Radix unituberata i. e. ttibera itidivisa , altero retnoto. Flores mtnuti, ^avo-vi- rescentesj odoris mellei. H. Monorchis R. Br.; li 5. 6. 9(uf feudpten S3erg' — 111 — wiefcn. ©clten anf bcm 2Senu66er(^, l)auftger in ben @(^(u(^ten j^vifd)en «OJuffenborf unb bem 9toberberfl, ferner M 9{emagen, bei 9)h"mcf)I)of unwcit |)6nningen, unb bci Oc^tenbung auf bem ?[)?aicnferb. Ophrys Monorchis L. Tubera globosa utplurinium iiiaguitndine pisi. Scapus digitalis- semipedalis, gracilis, strictus, angulatus, saepissime nudus, interduni uno alterove foliolo bracteiformi instructus. Folia radicalia plerum- que bina, opposita^ lanceolata, circiter 2 unc. longa, 3—5 lin. lata. Spica obiongo-Iinearis, laxiuscula v. densiflora. Corolla parva (vix 2 lin. longa). Bracteae ovario erecto axi subappresso apice attenua- to-recurvo parum breviores. Petala lutescentia, coloris mellei, 3 ex- teriora ovata, obtusa, erecto-patentia, 2interiora longiora, lanceolata, niedio utriuque dilatato-dentata v. subhasiato-trifida ideoque labello valdesimilia primum conniventia^ deinde parallela. Labellum strictum, hastato-trifidum, lacinia media lateralibus duplo longiora lineari, basi in sacculum brevissimuni carinatuni deductuni. AcERAs R. Bn. Periooniurn ringensj petalis fcrnicato - conniventibus. LabeHnm pendulum^ 3fidum, basi subtus ecalcaratum , bi- gibbulosum. Antherae loculi inferne in tuberculum glan- dulosum commune confluentcs. Ovarium contortura. Tubera indirisa. Flores e viridi purpurascentes, foetidi. A. anthropophora R. Br. ; 2i 5. 6. ^lw^ 53erijtriften, fcl^r felten. 9hir bci .f^onningcn unb in bcr 9?af)e »on Sinj. Ophrys anthropophora L. Loroglossum anthropophorum Rich. Tubera ovato-subglobosa. Scapus pedalis^ foliosus. Folia radi- calia 2-3, arrecta, oblongo-lanceolata, acuta^ vaginantia; cauliaa i-lj scapuni laxe involventia. Flores in spicam longam laxe dispositi. Bra- cteae ovarium dimidium supcrantes, superiores idem aequantes. La- bellum papilloso-nitens, purpurascenti-ferrugiueum, augustum, elon- gatum, ovario longius, Spartitum, laciniis liuearibus, intermedia multo longiore apice bifida. Petala flavescenti-virentia, fiisco-purpureo niar- ginata, in galeain ovatam cernuam striatam conniventia v. subconflu- entia et coalita^ 3 exteriora ovata, 2 interiora lineari-lanceolata, duplo angustiora. 0 P H R Y S L. Perigoniu^ patens; pctalis duobus interioribus mino- ribus erectis a labello divergentibus. Labelium patcns. — 112 — Slobum^ basi subtiis ecalcaratum , sacpissime supra bigib- bum. Antherae loculi ad basin discreti, Ovarium erecto- curvatum , nou contortum v. superue vix contortum. Ra- dix tuhei-ihtis indivisis glohosis. Flores lahello plernmqiie holosericeo pictoque et petalorum directione insecta quaedam ufapes, jnuscas alia aemulantes, in spicam sparsi/loram dis- positi. 0. myodes Sw. ; labello 3fido^ lacinia media biloba. 24, 5—6. 9(uf SQSalbwiefen unb im ©ebiifrf) ^in unb tt^ieber; einjeln nm 93enu0berg, im 2BaIbe 5tt?ifcl)en 3)ui^borf unb SJJiel, bci t)6ercaffe(; f)aufiger im (Stcrnwatbc^en M Sinj, hd 9?ema' gen, 9Jiun(()I)of bei |)onningen, auf ^^riften jnnfc^en D^beinbro^l luib |)onningen, auf ber Slrienfelfer S5urg, an ber oftlidjen (Seite bcg |)ammerftein6 unb bei Oc^tenbung. Ophrys musci- fera Huds. Orchis muscaria Scop. Scapiis pedalis, gracilis, subuudus. Folia pleraqiie raoicalia ob- longo-lanceolata (5—8 lin. lata). Spica elongata, laxiflora; floribns 3 — 10 alternis longe reniotis. Bracteae, impriniis inferiores, foliaceae, florem muscae simileni superautes v. subaequantes. Lahellum depeu- dens^ planiusculum, velutiuuni, atropurpuroum medio area impressum subquadrata glabra coerulesccnte, basi gibbis duobus lucidis notatum, Sfidum, laciuiis lateralibus lineari-lauceolatis, intermedia latiore et duplo longiore bifida. Petala 3 exteriora viridia; 2 interiora erecta, minora, liueari-filiformia, marginibus revoluta, fusco-villosa. Coln- maa brevis, obtusa, dorso vircsceus; autherae locuii laeto purpurei. 0. fuciflora llchb. ; labello integro apice leviter emar- ginato cum appendice sursum flexa. 2|, 5. 6. (^clten auf SSergtriftcn bd i)onningen. ^^ciufig in ber nad)ften ^crgfd)Iuc^t jvvifd)en |)onningen unb |)ammcrftcin auf cincm freicn ^Salb^ pla^e rec^tg am eingang be^ Z\)a{^. (§inje(n auf ber norb(irf)en ©eite be6 ^ammerftein^. Scapus palmaris , foliosus. Folia lanceolata Ccirciter 5—6 lin. lata). Flores 6. magui, reniotiusculi. Bracteae praecedentis. Labellum villosum obovato-subrotundum, veutricoso-convexum^ integrum, late- re utroque leviter siuuatum. viliosum, purpureo-fuscum , basi area notatum ferruginea et figura iv picta Uitteram M obversam referente) glabra lucida carneo-rosea albido-marginata-, saepius ctiam punctis 3 albidis pictum^ basin versus utrinque gibbum, apicc appendiiulatum. — 113 — apijendiee brevi incrassata inflexa denticulata glabra flavo-viridi. Petala patentia, iiiargine revoliita, basi rosea; 3 exteriora aequalia^ ovato-oblouga, obtusissima^ alba^ viridi-nervia, glabra; 8 interiora plns duplo breviora, flavescenti-albida^ pubescentia. Columna virens in rostrum acutiusculum producta. Antherae loculi flavi. S E R A P I A S L. Pcrigonium counivens, Labelium subinclusum^ ecalca- ratum , basi saccato-concavum ^ meiiio utrinque incisumj subarticulatum _, lamina anteriore tenuiore indivisa apice recurva, posteriore s. basilari columnam amplectente. Co- iumna libera, erecta, elongata, semiteres^ apice Sdentato antherifera. Anthera terminalis, mobilis, incrassata^ bilo- cularis, farinifera. Pollen farinosum, in massas lineares co- haerens, opcrculi instar secedens. Stigma transversale, in- fra antheram columnae insidens. Ovarium contortum» /{«- dix repens, fibris fasciculata. Caules multifolii. Folia ner- Tosa, hrevissime v. arcte vaginantia. Flores albi v. riibi- cundij laxe spicati. S. grandiflora L.; foliis elliptico-lanceolatis, bra- cteis ovario glabro longioribus, labello obtuso. IX 6 — 7. 3n fd^attigcn l^aulnvalbern, j. ^d. a>enu5&erg, ^effenid), (Saffeler ^eie, Diolanbiiccf, |)onningcn, Dicniatjcn, Stnj, ^Ocunflcreifel, SSIan-' fenljeim iin S^I^iergarten k. Cephalanthera pallens Rich. Radix subrepcus, fibrosa. Caulis pedalis^ subflexuosus, acutan- gulus^ superne ai! augulos dinphanos scabriusculus. Folia caulina 4—5, sparsa, aniplexicaulia^ ovato-elliptica v. ovato-Iauceolata^ acu- ta. Flores 3-8, erecti, raagni, albi, clausi; inferiores bracteis lanceo- latis foliaceis breviores. Petala erecta, ovarium subaequantia, 3 ex* teriora ovato-lanceolata, acutiiiscula, 2 interiora paulo breviora ob- tusa. Labelluni petalis brevius^ subcrenulatum, apiculo inflexo, iu fundo ct in laniiua anteriore macula lutco-aurea, apicem versus lineis 3 elevatis undulatis luteis pictum. S. ensifolia Sm. ; foliis ensiformibus subdistichis, bracteis exiguis, labello acutiusculo. IX 5. 6. 3n ^aubmdtbcrn, bei 'Dottcnborf, l}dufit] auf ben .f)oI)en yon Oberfaffel unb 9ioniIingI)o»en im 2BaIbc; fparfam tm 6termvdlbd)cn 6ei Sinj, t)dufiger bei .bonningen itnb in ben ^IGalbungen jWifd^en ^am* 8 ^ 114 — merfteiii unb .^onningcu aUgemein i?erbreitet. Epipactis ensi- folia S\v. Cephalanthera ensifoha Rich. Radix Iiorizoatalis, repens, fibrosa. Caulis praecedentis sed stri- ctior. Folia pliiriuia, siihdisticha, pleruniquo 3-6 lin. lata , 4-3 unc. longa, lauceolata_, acuniinata, sununa ensiformia v. lineari-lanceolata, iuferiora snbinde ovato-v. elliptico-lanceolata. Flores 8 — 1"^, erecto- patuli, subexplicati, albi, bracteis minutis squamaceis lineari-subulatis multoties lougiores. Petala 2 exteriora et supremum apice reflexum, ovato-lanceolata, acuminata, 3 interiora ovalia. Labclluni petalis duplo brevius, in apice macula flava liueisque rectis pictum. Ovarium glabrum. S. rubra L.; foliis lanceolatis, bractcis ovario pube- scente longioribus. O 6—7. 2(uf bem ^orft bct Dbermeubig oI)nit)eit Saacf) auf gcHf^teten SSalbpldfjeu. Epipactis rubra Sw. Cephalanthera rubra Rich, Radix praeced. Gaulis pedalis, angulato -teres , snperne eximie glanduloso-pubescens. Folia inferiora ovato-lanceolata, sumnui ensi- formia v. lineari-lanceolata. Flores pauci, (3 — 9), erecti, magui, laete purpurei, bracteis lauceolatis foliaceis, iiiferioribus ovarium subses- sile superantibus v. aequantibus. Petala S exteriora ovato-Ianceolata, acuminata, couniventia, 2 interiora latiora, breviora magis patula. Labellnm petala aequans, Iiastifornie, acuminatum, apicc reflexum, albidum, supra lineis 7 — 9 elevatis uudulatis flavidis notatum. Epipactis Sw. Perioouiuni canipanulato-patulum. Labellum palens, medio ulrinque incisum, subarticulatum , genitalia ample- ctens^ lobo basilari concavo in nec(arium depresso, ante- riore basi bilamelligero. Columna genitalium brevis anthe- raque fere praccedentis. Stigma quadratum. Ovarium non contortum^ inferue in stipitem attenuatiim , denique pendu- lum. Radix repen% (ibrosa. Caitles foliosi, Folia ample- xicaulia, nervosa. Flores peduncidati, in racemiim multi" florum laxe disposiiij bracfeis subfoliaceis fulti. E. palustris Sw. ; labelli lamina subrotunda obtusis- sima. IX 6—7. 2(uf funipfigeu S?ic|"cu, auf bem 9]euu56erg, am ?((aun4tcrf \\\ bcr 9uil)e vou ^riecborf, aufiffiiefeu i^or bcm ^of 2i()rentl)a( bci ®injii], am ?aacl)er-(5ee. Serapias longi- folia L. — 115 — Caulis 1—2 ped., stricttis, siiperue purpurascens, cinerascenti-pu- Ijesceiis. Folia laiiceolata v. siibensiforiuia, (circiter 3 — 4 unc. longa^ ii—H lin. lata), iiiargine glai)ra; infiina late ovata (ultra unciani lata), brevia; siij)reuia line.iri-Ianceolata^ clecrescentia. Bracteae Janceola- tae^ ovaritim aequantes. Flores peduncuio coutorto insidentes^, sub- secundi^ nntantes. Petala 3 exteriora aequalia, extus puberula^ viren- tia_, intus sicut duo interiora breviora albida striis purpureis. Label- luiu seniiunciam longuin, petala aequans v. paulo superans, voineri- forme, iiudiilato-crenatum, margine alfcidum, rubro flavoque variega- tum. Capsula peudula^ oblonga^ pubescens. E. latifolia Svv. ; labelli laniina ovata acuta inte- «:erriina. 2i 6. 7. 8. 2icht niebrige^ ©ebiifcf), nm Sknbe ber Sffiafbungcn, j. ^. ^fienitgberg , ©obe^berg u. [. w. Serapias latifolia L. Praccedenti similis, sed robustior. Caulis lt/2— 2l/2ped., superne angulosus, pubescens. Folia magnitudine et forina varia, plerumqiie maxima, 2— 2l/2uiic. lata^ margine subserrulato-scabra, obscure viri- dia; iiiferiora ovata v. subrotundo-ovalia ; superiora angustiora loii- gioraque, ovato-Ianceolata v. lanceolata, acuminata. Bracteae line- ari-Ianceolatae_, saepius reflexae; inferiores foliaceae, flore longiores. Flores miuores (cor. 4 lin. longa), secundi, extus virides^ giabri, intus laete purpuici. Petala conformia, ovata v. ovato-lanceolata. Label- lum ovatum v. cordato-ovatuin, acutiusculum^ petalis brevius, disco flavesceus. Capsula pendula, turbiuata^ deuse pubesccns. Variat: «) pedicello ovariuni aequante , floribus virentibus. E. viridiflora Rchb. /^) pedicello ovariuni aequante, floribus atro-purpu- reis. E. alrorubens Hotfiu. Neottia Rich. Perigonium suboaleatura^ petalis subaequalibus primum apicibus incurvatis in globunij demum in galeam patulam subcarapanulatain connivcntibus. Labellura patens , ecal- carattim^ basi saccato-concavura_j apice bifidum» Columna genitalium libera, elongata, erecta^ tercs. Anthera termi- nalis^ raobilis, stigmatis larainae incumbens^ suboernua, car- nosa, farinifera. PoIIcn granulosum, in raassam oblongam quadripartitam conglobatuin^ opcrculatim deccdens. Stigma infra antheram prominens , laraina linguiformi reclinata — 116 — obtectum. Ovarium iion contortum. Radix repens^ den- sissime fihrosa. Scapus aphylbis, vaginatus. Flores pnl- lide fuscescentes, pedunculatij in racemum multiflorum laxe dispositi. N. nidus avis Rich. ; 24 6. 7. 3n feud)teu 5Kd(bem unb SSorf)e(5eru nn $iauniu>ur:;c(u, am S^euu^beri], bci i^Jolanbo' ecf, Sinj nnb in ben Scrviwaibnncjen junfd}cn .^onniucjcn unb .^ammerftein. Ophrys nidus avis L. Epipactis nidus avis Sw. Radix fibris crassis brevibus orbiculariter s. iu formam nidi dis- positis et lutricatis. Tota plauta pallido fusca, subcarnosa^ habitu pa- rasiticarum. Scapus pedalis et ullra, strictus, teres^ squaniis s. vagi- uis.4 — 5 oblougis obtusis praeditus. Flores iu pedicellis contortis, pateutes^ sordide cartilaginei. Bracteae parvae, liueari-Iauceolatae, ovario obovato plano-couvexo breviores. Petala ovalia v. obovato- oblonga, obtusa, labello subduplo breviora. Labellum apice dilatatum^ bilobum ; lobis oblongis obtusis divaricato-recurvis. LlSTKRA H. BR. Perigonium ringens; pelalis patulo-conniventibus, in- aoquahbus. Labellum pendiilum, ecalcaratumj basi iu fo- veam depressinUj apice bitidum. Cohunna brevissima, po- stice terminata processu ovato antheram dcprimente. An- thera terminahs, hbera, basi processus inhaerens , cernua, sligmatis laminae reflexae incumbens, farinifera , dehiscens uii praecedens. Polhnis massae 2 bipartitae, apice glandula iunctae. Ovarium non contortum. Hadix fibrosa. Scapiis basi vayinatusy infra medium hifolius^ ceterwn nudus, Flores pe- dicellati, in racemum elongalum laxe dispositi ^ lutescenti- virentes. L. ovata R. Br. ; 2i. 5.6. llekrall l)auft(] auf SBiefen, jwifd}en ©elnifcl), iu SSdlbcrn. Ophrys ovata L. Epipactis ovata S\v. Radix descendeus, fibras pliirimas emittens. Herba sapore acri. Scapus 1-11/2 pedal., teres, iufra folia tctragonus, superne glanduloso- piibescens. Folia duo opposita , (circiter 3 uuc. lata 3 uuc. longa), ovalia, mucroiiulata^ uervis 3 crassioribus, subtus paJIidiora, supra uitida. Racemus miiltifiorus. Florcs patuli, pedicellis contortis bra- cteas miuimas ovato-acumiuatas superantibus. Petala intense viridia, 3 exteriora ovata, aciititiscula, Siuteriora lincari-Iauceolata. Labellum ~ 117 — 3 lutco viride, basi iiiiisijlcatiim^ subbicioiit.atiim, stigina amplectens, ovuri^o obovato 6 costato duplo longius^, usque ad mcdiuin bifiduin; lobis linearibiis iutegerrimis. Spiranthes Ricii. Pcrigonium connivcnti-ringens; petalis exter. laterali- bus denium patenti-rcflexis. Labellum inclusum, ecalca- ratum^ indivisum suI>panduriforme , inferne canaliculatum et columnam amplectens, superne recurvum et ad margines crispatulum. Columna brevis. Anthora terminalis, mobilis, bilocularisj acuta, pcrsistens. Pollinis massac granulatae, binae in quolibet loculo , apice glandulae communi lineari V. lanceolatae absque pedicellis adglutinatae. Ovarium non contortum. Heibac terresires; radicibits fasciciiluto-tube- rosis. Scapus basi foliatus. Folia membranacea. Spica multiflora, spiralis. Flores sessiles bracteati, secundi. S. a u t u m n a 1 i s 11 i c h. ; 8. 9. §(iif 53eri]triftcn. 9?CU' uncb, (Sf)rcnbreitftcin. Ophrys spiralis L. Herba Iiumilis, glaucescens, 3— Spollicaris. Tubera subovata. Culmus basi foliatus, superne bracteatus, pubcscens. Fol. petiolata, ovata V. ovato-oblon-^a. Flores parvi, albidi, suaveolentes. Labellum subpandiiriforme^ brev'.ssime unguiculatum, ad basiu, glandulis 2 glo- bulosis disco basique viride. Malaxis S\v. Perigonium rcsupinatum, patcntissimum; pctalis 3 ex- terioribus, uiio infcro reflexo , duobus supcrioribus crcctis labello converocntibus ; 2 intcrioribus minoribus rccurvis. Labcllum erectum, posticum, columnae genitalium paralle- lum, camque amplectcns, ecalcaratum, basi concavuni, iu- divisum. Anthcra apici columnac brevissimae adnata, pro- na, basi bilocularis, locuiis superne non discretis. PoIIen ccraceum, comprcsso - clavulatum; clavulae 2 bipartitae, glandula iunctae. Ovarium non contortum. Plantae te- nellae, paludosae, radice bulhosUj scapo nudo, basi uno al~ terove folio. Flores parvi^ firidi-flurescentes , pedicelluti, laxe spicuti. M. paludosa Sw, ; foliis pluribus spathulatis conca- — 118 — vis apice granulosis. 2i 7. 8. 3n ©umpfen j\infc()en Zox\' moo^ (Sphat>num) bd ©iegburg. (Selten. Ophrys paludosa L. MiuiniH et tenuissiina inter nostrates liiiiiis ordinis. Bulbiis pisi- formis^ vaginis apliyllis albis emarcidis tunicatus, latere altero uni- sulcatus. Scapus 2uncialis-palinaris _, Squeter^ lateralis, e basi bulbi adscendens^ erectus^ suhstrictus^ ad basin foliis 2 — 4 vaj^inatus. Folia (ci' c. S-3 lin. lata, l/2~lunc. longa) apicc papilloso-scabriuscala, lu- tescentia. Spica tenella, elougata, longitudiue diniidii scapi. Flores nurnerosi, exigui, pedicellis contortis bracteas subulato-lanceolatas ae- quantibus. Petaloruni exteriorum inferius lanceolato-ovatum; petala 2 inter. angustiora acuniinata^ aplce siibrevoluta. Labelluni ovatuin, apiculatuni, basi cucullatuni^ iutegerrinium, Anthera apice subemargi- D.ata V. obsolete denticulata, loculis niargine mcnibranaceis. CyPUIPEDIUiM L. Perigonium patentissimum^ petalis 4 cruciatim dispo- sitis, inferiore e duobus conflato, apice bifido. Labelium magnum, ventricoso-iuflatum , sacciforme, brevissuiie un-' guiculatum , basi sursum apertum. Columna genitalium aperturae labelli anteposita, breviS;, superne 3-fidum , lobis lateralibus subtus antheriferis , intermedio sterili stigma subpeltatum obtegente. Ovarium non contortum. Radix horizontalis^ fibrosa. Caiilis foliosns. Folia amplexicaidia^ non vaginantia. Flos subsolitariiiSj spectabilis, hraclea fo- liacea fnltus. C. Calceolus L.; 2i o. 6. %\\ fcf)attigen MbfteUen, bci 9?emagen, 3?f)einho^(, im (SternUHilbd^en bei ^inj, Sf)lenberg ginjig; in ben SSalbungen junfcf)en |)6nmngen unb |)ammer' ftein angemein serbreitet, an mancf)cn ©teffen in gro^er ^Oiengc. Scrncr am Galoarienbcrg bei ^ff^ni^eilcr, im SSoIfer^tf^ale 6ei £)(f)tenbun9 auf bem 5D?atenfc(b. Unter bem 9?amen : „|)errgott§* fd)uf)cf)en" 6et ben Sanbfeuten wof)lbefannt. Caulis pedalis et ultra, subaexuosus, teres^ pubesccns. Fol. ova- ta V. ovali-lanceolata, acuta, utriuque pubescentia, subtus carinato- multinervia. Flores maxiini, solitarii v. raro biui^ iiutantes; bractea lanceolata, acuminata, «ub.5uervia, foliis minor. Petala plana, pa- tula^ puberula, piirpureo-fusca, superius erectum inferiusque (exteriora) subcouforniia, ovaIi-lauceola(a; 2 iuteriora lateralia, patcutissiina, au- gustiora et longiora^ lineari-lauceolata^ basi teuuiter villosa. Label- — 119 — liim marginibus inflexum, calcei ligiiei simile^ flavnm, iiitus veuis puu- ctisque sordide purpureis pilosis pictum^ basi barbatum. Coliimna flavo- viridis, processu postico teriuinali pedicellato elliptico-oblongo obtuso concavo cariuato; stigma carnosum albidum, purpureo-punctatum, apice virens. Antherae loculis discretis, processibus lateralibus medio adnatae^ subrotundae. Pollen maturuni ceraceum, luciduni. 18. HYDROCHARIDEAE. Perigonium 6-partitiini, laciiiiis tribus interioribus pe- laloiileis. 3Ias. Stamina definita, pistillo iraposita. Antlie- rarum loculi tilamcntis adnati. Fem. Ovarium inferum, 6- locularc; multiovulatum. Styli 3, apice bifidi. Capsula in- fera, 6-locularis^ indehiscens polysperma. • Semina disse- pimcntorum parictibus affixr., verrucosa. Embryo exal- buminosus, rectus, radicula infera. Herbne perennes, aqiia- ticae. Folia pleraqiie radicalia, natantia, fascicnlata , pe- tiolata^ reniformia^ radicalia hasi vaginata. Flores dioicij pedunculati ; pedtmculis spathaceis 1 — 4-floris. HYDnoriiARisX. Dioica. Perigonium utriusque sexus 6-partitum. Mas. Stamina 9 (ovario abortivo inserta). stylos 3 cingentia, in triplicem ordinem disposita; filamenta 3 interiora processu flliformi (filameiiti slerilis instar) appendiculata. Fem. Styli 6, apice dilatati , divaricato - bifidi. Capsula subglobosa coriacea. Caules longissimi, nodoso-articulati. Fol. orbicu- lato-renlformia. Flor. albi, mas. spatha hipartitUy 3—4flora', fem. pedunculus solilarius, uniflorus. H. morsus ranae L; 2i 6. 7. 3u ftagnierenbeu ®C' uniffcrn, im ^ov^^pcl^borfcr 2SciI)cr uub bci ^^obc^bcrvj. Caiiles stoloniformes, radiculis filiformibus repentes^ ad nodos fo- liosl et floriferi. Fol. subcoriacea^ supra nitida. Spatbae Iiyalinae. Scapi radicales; flor. inas. subumbellati, pedunculis inaetjualibusj fem. Pedunculus simplicissimus^ basi spatha inonophjHa s. bractea hyalina fultus. Perigonii foliola subrotunda^ corrugata, candida^ basi aurea. Filameuta papilloso-pubescentia. 120 — C. Dicotjledones. Embiyo e racUcula^ plumula et coty- ledoiie gemino constans, Floris et friictus partes saeplss. niimero quinarlo V, denario. Plurimis calyx et corolla rarius pe- rigonium simplex. Seraina perfecta, albuminosa V. absque albumine. Embryo dicotyledoneus (in quibusdam lobis s. cotyledonihus partitis poly- cotjledoneus), germinans infra in radiculara, su- pra in plumulam productus ad latera e punctis oppositis cotyledones ante germinationem iam dl- stinctos emittit. Caulis structura e stratis concen- tricis ct radils medullaribus- Fol. simplicia v. cora- posita, nervis raraosis, stipulata v. exslipulata, — I. DlCOTYLEDONES MONOCHLAMYDEAE CApelalae Juss.) (jperigonio destitutae v. perigonio simplici instructae,^ I. MONOCHLAMYDEAE stamioibus epigyiiis. 19. ARIBTOLOOHIEAE. Perigonium supenim, coloratum^ limbo oblique truii- cato indiviso. Stamina 6^ epigyna. Aatherae scssilcs, stylo adnatae. Ovarium infcrum , 6-loculare , nmltiovula- tum. Stylus brevissimus, columuaris.^ Stigmata 6. Ca- — 121 — psula infera, 6-locularis^ loculis polyspermis. Semina angu- lo centrali affixa^ angulosa. Enibnyo rainutus, aibumine in- clusiis. Herbae perennes. Folia alterna^ petiolata, cordato- suhrotunda, suhintegerrima. Stipulae nullae. Flores axil- laresj fasciculali. DISFOSITSO ©ENEHUM. ARisToi.ocHiA. Perigoniuiii aplce Asahum. Perigoiiiuni urceolatiinij dilatatum, iu liguluui exteusuui. S-fiduiii. Staiiiiua 12. Staniina 6. Aristolociiia L. Perigonium tiibulosum, tubo basi ventricoso, limbo ir- regulari ligulato integro. Stigmata 6, obtusa, radiantia. Capsula infera^ hexagona , Glocularis. Ilerba gidbra, laete virens. Caules suhangulosij suhflexuosi. Folia cordata, pedatineriia. Flores e viridi flavicantes. A. Clematitis L. ; 2i 3 — 7. 3n 2Scinbcrgen unb a\\ §(cfcrrajibeni m\ Itufen 9il}cinufer untcrljalb S3cnn, tei S3eue(, S3reifi9, '^m- Caulis erectus^ 2 — 3 iiedalis^, siuiplex v. parum ramosus. Folia ovata V. subrotunda^ profunde cordata^ obtusa, margiue denticulato- scabra. Flores couferti ^ pedunculis ebracteistis petiolo brevioribus. Perigoniuni intus pilis rellexis adspersum^ ligula ovata. AsARU3I L. Perigonium urceolatum, 3-fidum. Stamina 12-brevia, ovario imposita. Antherae mediis iliamentis «^iibulutis ad- natae. Stylus brevis. Stigma magnum, 6-radiatum. Ca- psula sabglobosa, perigonio persistente coronata, 6-Iocula- ris, evalvis v. irregulariter rumpens, polysperma. Radix tuherosa. Cauliculus diphyllus, in folior. dichotomia 1-florus. A. curopaeum L.;2].3. ©eltcn. 3u ®e5ufc(}en bci *;2inj. Subhirsutum. Caulis brc\is, simplex. Fol. rtuiformia, obtusa. Flos atro-purpureus. — 122 — 2. MoNocHLAMYDEAE staiiiinibus perigyiiis. 20. SANTALACEAE. Perig;oniiim superum, monophyllum, limbo 5-fido^ persi- stente, lobis per aestivationem valvatis. Stamina 5, peri- gonii lobis opposita et basi aftixa, inclusa. Ovarium tubo perigonii adnatumj unilocularc, 1 — 2 — ovulatura, ovulis e funiculo adscendente pendulis. Slylus simplex, stigmale capitato. Nux corticata^ monosperma. Embryo in albumine carnoso inversus, rectus; radicula supera. Herhae peren- nes^ Folia sparsa, angusle lineuria. Stipnlae nullae, Flo- res pedunculoti, bracteatij racemosi v. racemoso-paniculatij virescentes. TnESiU3i L. Perigonium turbinatun)^ limbo 5-fido, persistens, Sta- mina 5^ perigonii lobis basi afiixa. Filamenta brevissima, barbata. Nux supera, perigonio indurato vcstita , raono- sperraa. Herbae glahrae, Fol. unguste lineuria , murgine scahra. Flores pedicellatij parvi, viridiusculij intus albi. T. pr atense Eh r. ; fructibus perigonium persistens aequautibus. 9ln 33a\]ab^ani3eu bci Uufcf , fel)r bciuftg nuf 2Biefeu bei @emuub uub im ®cf)Ieibeuer Xf)a( tu ber @ifel, auf ^alfbcbeu bci gteiufelb uub ki (Sobleuj am SUerauber^ gort auf ber SBeftfeitc. Radix fiisifonni!;, raniosa, superne canles plures pedales et ultni erectos v. adsceurlentes sulcato-augulatos emittens. Herba flavo-viri- dis, glabra. Folia 1/2 lin. lata^ lineari-lanceolata v. liuearia, inar- gine serrulato-scabra. Racenii simplices v. pauiculati^ raniis et ra- uiulis teuuibus flcxuosis horizontaliter-patentibus riivaricatis. Bracteae 3 sub qnovis flore subsessili, inaequales. Fructus brevius pedicellati, pedicello bracteis breviore^ uucis longitudine^ subglobosi^ pcrigouio tubuloso apice involuto, coronati, niwlti-costafi, costis oinnibus appro- xiinatis aequaliter promincntibus. Th. linophyllum Poll.; fnictibus perigonio persi- stente triplo longioribus. 5(uf SSiefcu im !liefenbac^ertl)at — 123 — unb ini ©immcvH}al unb I)6l)er rbeinanfiv drto. T. intcrmedium Schrad. Radix repen^. Caiiles , lierbrt et folia praocedenHs; folia niar- giue laevia. Racenii paniciilati. Bracteae ternae siib qiiovis flore lon- gius pedicellato, ioaeqiiales. Fructus pedicellati^ pedicellis supernc fncrassatis obnervos decurrentes^ angulato— 5alatis bracteas aequanti- bus nuce duplo longioribus; ovali-oblongi^ costati, costis prominenti- bus, rcliquis obsoletioribus remotis. 21. THYMELEAie. Perigonium monophyllnm, tubulosum; Hmbo quadripar- tito. Stamina 8, fauci tubove perigonii inserta. Filamenta brevia. Antherae biloculares, rima dehiscentes. Ovariuni liberum, uniloculare, uniovulatum, ovulo ex apice pendulo. Stylus brevis v. subnullus. Stigma capitatum ''ndivisum. Utriculus V. bacca monosperma. Embryo exalbuiuinosus, rectus ; radicula supera. Frutices , raro herbae annuae. Folia alternaj lanceolata v. anguste-linearia , integerrima. Stipulae nullae. Flores axillares plerumifue glomerati j v. laterales in racemum dispositi. DlgPOSITIO GENEHUM. Daphne. Bacca monospernia. Frutices. 8tellera. Utriculu.s mo- uospernuis. Herbae. Daphne L. Perigonium infundibuliforme^ marcescens et deciduum^ corollinum, limbo 4-fido. Stamina 8^ inclusa, tubo pcrigo- nii inserta. Stylus brevissimus. Bacca monosperma, Fru- ticuli. Flores sessilesj subternij ad ramos sparsi v. subra- cemosi, rosei. D. Mezereum L. ; 2i '2. 3. 3n San6tt\i(b(rn ^erftreut, j. 33. ^effeni^er SBalbf^en, SSenu^^berg k. Corticis liber acerrimus. Fruticuliis 2-4ped., erectusj ramis me- dio floriferis, post floresceutiam apicc foliosis. Folia primuin fasci- culata deinde alterua, dccidua^ lanceolata^ glabra. P'lores laterales^ odori. Baccae rubrae. — 124 — Stellera. Perigoiiiiim infuiidibulifornie , limbo 4fido, persistcus. Stamina 8, fauci inserta. Filauienta brevissima. Stylus brevis. Utriculus monospermus, perigonio persistente cin- ctus. Herbae annnae. Folia linearia. Flores axiUareSj glomerati r. solitarii, parvi_, virides. S. passerina L. ; 1\ 7. 8. 2(uf trotfuen ^elbem nuf 5?~a(fboben, ©iilferrab bci 6ob(enj. Passerina annua Wickstr. Gracilis^ habitu Tliesii^ glabra. Caulis erectus^ pedalis, teres, ra- niosus; ramis tenuibus arrectis virgatis. Folia linearia v. lineari subu- lata^ iutegerrima^ acuta, patentia. Flores axillares, sessiles^ pleruf>i- que solitarii , bracteis 3 folio florali (bractea) niiuoribus suffulti^ pu- bescentes^ virides_, apice flavi. denium ciausi. i^. POLYGOI^EAE. Perigonium (Calyx luss.) monopbyllum, 5 — 6(rarius 3)- partitum^ saepius corolliuum, persistens. Stamina definita, imo perigoiiio inserta. Ovarium liberum, 1-loculare, 1-ovu- latum. Styli 2 — 3, stigmatibus totidem capitatis v. disse- ctis. Nux (semen luss.) perigonio tecla, trigona v. lenti- culari-compressa^ monosperma. Embryo in albumine fari- naceo^ inversus, rcctiusculus v. curvatus ; radicula supera, Herbae radice annua r. saepiiis perenni. Fol. alternaj bast vaginantia i\ vaginae inlrafoliaceae (Jdchreae, Stipulae aut.J adnata, juniora margine reioluta. Flores hermaphroditi v. vnisexuales y terminales v. axillares ^ solitariij verticiUati V. paniculati. DISPOSITIO GSHEHUM. Pol^^gouum. I>erigonium .5- Rumex. Pcrit\ Obercajfel, wa^rfcl)ein(i(^ anciefc^ttjemmt ; wurbe oon ^errn ©eubert jum erftenmale gefunben. Caiilis diffusus, ramosus, plerumque decumbens, pills brevibus pa- tulis adspersus, scaber. Fol. linearia v. subulata^ mncronato-spinosa, basl amplectentia^ membrauaceo-marginata. Flor. utrinque bractea subulata foliis conformi marginata fulti. Perigonium fructificans au- ctum^ cartilagineum, laciniis subaequalibus subulato-acuminatis, dorso appeudice transversali saepius nigresceute, 3-nerviis margine el apico scariosis. POLYCNEMUM L. Perigonium 5-phyllum, membranaceum. Stamina3^pe- rigonio breviora, filamentis basi connexis s. annulo capuli- formi insertis. Ovarium ovale, plano-compressum. Ovu- lum in funiculo e latere prodeunte subpeudulum. Stigmata 2, brevia. Fructus capsularis^ iudehiscens ^ monosper- mus. Semen reniforme, verticale. Caules di/fusi, toti fo~ liosi. Folia lineari-subulata. Flor. axillares, solitarii, fo- lio et bracteolis 2 oppositis hyalinis suffulti. P. arvense L. ; O 7. 8. 9(uf burrem ©anbboben bci 9f?eutt?ieb. a \>d Obetmenbig \\\ ber (Sifel, auf bem SBege nac^ 5!}?eipen^eim unb ^leibt, unter^alb %.^ nacb St. 2;i)oma0. /? 33urg ^O^artinfitein. a. Exiguum habitu singulari pyramidato. Caulis uncialis-digita- lis, filo vix crasior, pubescens, ramis oppositis pleruinque patentissi- mis, inferiorib. subprocumbentibus dense foliosis; /? maxiinum^ 1 — 11/8 pedaleet ultra, decumbeus v. erectiusculum^ giabrum, e basi inde ra- mosissimum^ ramis pennam gallinaceam crassis elongatis saepissime pedalibus rigidis torulosis simplicibus v, divisis. Folia rigidula^ tri- quetro-subulata^ mucronata, pungentia, stricta, caull adpressa^ demum patentiora. Flor. sessiles^ arctissime iuclusi^ « duplo minores quam /?. Bracteolae lanceolatae, aristatae, flore paulo lougiores, albo-membra- naceae. Perigonium scarioso-fuscesceus. Semina membrana tenui tu- nicata^ atra^ puuctata^ a vix lin. lata^ duplo fere minora quam /9. Va- riat: — 134 — a) caule bumili erecto subpiioso. P. pumilum Hoppe. /?) caule multo longiore et crassiore subprocumbente glabro. Chenopgdium L. Perigonium ad basin 5-partitum, per maturitatem con- niveus. Stamina 5, basi perigonii inserta. Styius bifidus. Stigmata 2 brevia. Utriculus monospermus;, perigonio clauso angulato totus obtectus. Semcn horizontale v. depressum plerumque orbiculare. Herbae floribus glomeratis pani- culatis'. *FoliaanguIosa. C. bonus Henricus L.; foliis triangulari-hastatis integerrimis, spicis compositis aphyllis. 1\. 5 — 8. §{n S33egen 5. 35. im !l)orfe 6iegburg=5!Kul)lborf, bei Sinj, treu^berg ober* l^alb Stltenaf^r, in ber ©ifel j. 35. bei 35IanfenI)eim. Herba pyramidata, iinctuoso-piilveruIeDta. Fol. petiolata^ acuta^ irregulariter angulato-repanda, sublnde sagittata. Spicae terminales axillaresque, superiores spicam paniculatam elongatam subuutantem formantes; flores e viridi flavescentes. Semina erecta, laevia. C. hybridum L.; fohis cordatis angulato-dentatis acuminatis, racemis cymosis divaricatis aphiilis. O 7. 8. Stuf 6c^uttl)aufen unb bebauten ^la^en f)duftg. Herba laetius viridis et magis tenera quam ceterorum, glaberri- ma. Caulis divergenti-ramosus, rarius simplicissimus^ acute sulcato- subSanguIatus. Fol. magna^ Aceris v, Daturae forma et eodem odore narcotico. Cymae pulverulentae, ramosae, ramis late divergentibus. Perigonii laciniae margine late membranaceo-albicantes. 8emina nia- iora quam reliquorum^ liueam lata, horizoutalia^ lenticularia^ foveolato- punctata. C. urbicum L. ; foliis triangularibus grosse denta- tiS;, spicis strictis aphyllis. O 8. 9. S(uf bebautem 33oben, an 2Begen, um S5onn, bei Soblenj, 3)iofeIinfeI bei SKinningen. Herba pallidius subglauco-viridis. Caulis saepius Spedal., sim- plicissimus. Fol. basi subcordata, in petiolum protracta, sinuato-den- tata. Spicae oompositae, confertae, subebracteatae, strictissimae, cauli adpressae. Semina laevia, nitidissima^ absque margine promiuente. — 135 — Cli. murale L. ; foliis rhoniboideo-ovatis acutis ^ros- se Hentatis , racemis cymosis aphyllis. © 8. 9. ?(n SSegen, ^DJnuern f^aufig. Caulis patiilo-ramosisslnius, ramis iunioribus petiolis lacemisque pulveruleotis. Fol. saturate virentia, aestate lucida^ foetirta, acute sinuato-dentata, basi integerrinia. luflorescentia diverseDti-ramosa. «emina 1/2 lin. lata, horizontalia, opaco-nigra, laevia, carinato-mar- giuata. Ch. album L.; foliis rhomboideo-ovatis eroso-den- tatis, summis oblongis integerrimi.s. racemis snbaphyllis. O 7 _J ^erbft. 5tn SBegen, auf bebautcn 8teaen uberalt. Herba et iuflorescentia plus minusve pulveruleuto-aldida, /9) ob- scurius vireus , subtus tantummodo leviter pulverulenta. Caulis 2-3ped.^ erectus v. strictus, viridi albidoque lineatus, ramosus^ ramis arrectis virgatis /5) patentibus. Folia varia, summa iu ,3) lanceolata V. lineari-lanceolata. Glomeruli spicati, racemos compositos rectos v. 13) corymbos fonnantes. Semiua laevia, uitida. Variat: /i) foliis rhomboideis sinuato-dentatis, glomerulis co- rvmboso-paniculatis. Ch. viride L. C. opuiifolium Schrad. ; foliis subrotundo-rhom- beis subtrilobis eroso-dentatis , spicis subaphyllis. O 7. 8. Sln SSegeu uub Sc^utt, g. S. am 9it)eiuufer bei 53onn, bei (So-' blenj i)or bem So^rtl)or, am (5t)renbreitftein. Praecedenti ita affine;, ut nihil uisi eius varietas esse videatur; distinguitiir tautum foliorum forma. Herba glaucescenti-viridis, fari- uosa , pleruinque Spedal. Folia (Opuli), submtundo -ovata basi paullum producta v. subtruncata, ob dentes infimos maiores semper, plus miuusve triloba, apice rotundato obtusissiina v. in superioribus acutiuscula cum mucroue, summa oblonga v. lauceolata, paruin dentata V. integerrima. Inflorescentia et semina ut iu praecedente. C. ficif olium Sm.; fohis oblongis, inferioribus subha- stato-trilobis, spicis aphyllis. O 7. 8. 9it)einufer hd QohUn^. Habitu Ch. albi, cui nimium simile; sed differt praecipue forma foliorum et seminibus. Fol. oblongata, inferiora subhastata, lobo iu- termedio elongato oblongo aeqiiilato pauce leviterque dentato, apice rotundato obtusissimo, summa oblongo-v. elliptico-lanceolata integerrima. Spicae coinpositae, breviores. Semina rugoso-punctata, nidita. — 136 — C glaucum L. ; foliis oblongis repaudis subtus pulverulento-glaucis, spicis aphyllis O 7. 8. 9(n feud^ten ©teUen unb X^itnger^Ia^en; bi6 je^t bloei bci (Soblenj in bcn ©trafen, Xijal @f)renbreitftein an ^lauern. Caulis erectiis v. decunibens , raniosus, succosus. Fol. ovato- oblonga v. oblonj!,o-lanceolata^ oninia repanda v. profiinde sinuato- dentata, subtus giauco-albicantia. Spicae axillares, brevrssimae, glo- nieratae, siuiplices v. coi!ipositae_, racemosae^ uudae v. uno alterove folio interstinctae. Semina inter minima huius gen., horizontalia ere- ctaque, nitidissinia, sub lente multum augente subtilissiine rugosa. C. rubrum L. ; foliis rhomboideo-triangularibus la- ciniato-deutatis, spicis foliatis. © 7. 8. 2lni (5f)renbreitftein. Herba crassiuscula, nitida, obsciirius viridis^ saepe purpurascens. Fol, profuude sinuato-dentata^ dentibus inaequalibus triangulari-lan- ceolatis obtusiusculis^ infimo maximo dentato, ideoque folia hastato- triloba apparent. Spicae e glonierulis foliosis compositae, demum rubentes. Seinina erecta, omnium minima, riibro-fusca, nitidissima. **^FoIia integra. C. olidum Curt. ; foliis rhomboideo-ovatis integerri- mis, floribus conglomeratis axillaribus. C. vulvaria L. O 7. 8. 5{n ^aii]cxn in 53onn, ^oppeBborf, an SBegen, auf (5(^utt befonber^ in 3)6rfern j. 33. 3)ottenborf, ^rie^borf ic. Herba prostrata, diffuse ramosa, glauca, pulverulento-albescens, odore harengi putridi foetidissimo. Folia petiolata, parva, circiter 3—6 lin. longa. Raceuii aphylli^ conglomerati, e spicis abbreviatis compositi. Seiniua hori/.ontalia, nitida tenuissime punctata. C. polyspermum L. ; foliis ovato-oblongis mucro- natis glaberrimis, racemis paniculatis nudis. O ^- ^* 5(n SKegen unb auf bebautcn ©teHen gcmein. Herba absquo fariua, inodora, « saturate virens, subiude rubens, /S pallidior plerumque laete viridis. Caules a basi ramosi. Fol. pe- tiolata, integerrinia, levissinie repanda, /9 superiora ovato-lanceolata v. lanceolata. Inflorescentia axillaris, varia; a glomeruli subses- siles V. corymbi cymosi, aphylli, folio breviores ; fl infloresc. spicato- racemosa, floribus racemos dense spicatos subapliyllos saepius lon- gissimos substrictos v. erecto-patentes formantibiis. Utriculi atro-riibri, subtilissime radiatim-striati perigonio, stellatim-patente inclusi. Semina horizontalia, tenuissime punctulata. Variat: «) caule decumbente v. prostrato, foliis obtusis, cymis dichotome divaricatis. C. polyspermum Sm. — 137 — (i) caule erecto, foliis acutis^ raceinis elongatis spi- ciforniibus. C. acutifolium Kit. Beta L. Perigonium ofidum. Stamina 5 annulo carnoso ovarium cingenti inserta. Ovarium semiinferum. Stigmata2, brevia. Fructus inferus perigonio iramersus. Semen horizontale, reni- forme, intra receptaculi floris substantiam carnosam latens. Herbae radice napiformi carnosa. Caulis sulcatus. Spicae et paniculae e glomerulis 2 — 4floris sessilibus axillaribus constantes. Beta vulgaris L.; © 6—8. Stngebaut. Radix rapacea. Fol. radicalia ovata, obtusa, siibcordata^ caulina rhomboideo-ovata. Spicae e floribus congestis, foliatae. Sect. IL Atripliceac. Flores diclines, monoici v. dioici^ raro hermaphroditis mixti. Spinacia L. Dioica. Masc. Perigonium 4-(rarius 5)-partitum. Stamina 4 — 5 exserta. Foem. Perigonium 2 — 3 v. 4-fidum. Styli 4 fiHformes^ elongati. Fructus nucula perigonio indurato nunc rotundo nunc 2 — 4corni tecta. Semeu verticale. Flo' res glomeratij axillares» S. oleracea L.; O 5—7. 5(ngebaut. variat: «) foliis oblongo-ovatis, fructibus inermibus. Sp. in- ermis Moench. /?) foliis hastato-sagittatis, fructibus spinosis. Sp. spi- nosa Moench. Atriplbx L. Mas. et herm. Perigonium 5-partitum. Stamina 5^ pe~ rigonio vix longiora. Pistillum pleruraque abortieus. Flo- res fem. rarissime hermaphroditis mixti. Perigonium bipar- titum, compressum, increscens. Stylus bifidus. Stigmata — 138 - 2. Fructus perigonio persistente dentato v. integerrinio inclusus. Semen verticale. Fol. saepissitne hastata. Flo- res glomerato-spicatiy paniculati. A. hortensis L.; foliis triangularibus, valvulis semini- feris ovato-subrotundis. O 7—8. Slngebaut uub I)ier unb ba m 2)orfern auf ©c^uttl)aufen »ern>ilbert. Caulis 3 — 5ped. et ultra^ herbaceus. Fol. niagna^ 5 unc. longA, molliter oleracea_, subtus tenuiter pulverulenta, cordato-v. hastuto triangularia, grosse sinuato-dentata, suprema ovato-lanceolata_, sub- integerrima. Racemi paniculati. Valvulae C^ — (> lin. dianietro) subor- biculatae, subcordatae, reticulato-venosae, integerrimae. Semina or- biculata^ utrinque plana. A. nitens Rebent. j foliis triangularibus sinuato- dentatis subtus subargenteis , valvulis subrotundo-ovatis. O 7. 8. 9(n SBegen, in |)ecfen am (EI)rcn6reitftein. Caulis erectus^ ramosus, ramis erecto-pateutibus. Fol. inferiora cordato-triangularia , superiora triangulari-subhastata v. lanceolata^ acuminata^ subintegerrima^ omnia supra nitida, subtus farina argenteo- glauca. Spicae compositae, foliatae. Valvulae acutae, integerrimae. A. tatarica Schk.; foliis inferioribus ovato-lanceo- latis dentatis, superioribus lanceolatis integerrimis, valvulis subdeltoideis. O- 5(n SCegen, gclbern, naf)er al^ biS Soblenj noc^ nirf)t gefunben. A. oblongifolia W. et K. Caulis 11/2 — 2ped. substrictus, ramosus ^ ramis erectis. Fol. inf. ovato-Ianceolata v. ovata, subhastata^ deutata, sup. et floralia lan- ceolata, omnia basi cuneata, utrinque lepidoto-pulveracea. ^picae fructiferae laxae. Valvulae subrhombeo-deltoideae^ acutae, inte- gerrimae. A. patula L.; caule patulo , fohis lanceolatis , val- vulis hastato-rhoraboideis. O 7. 8. 9. Sluf @cf)Utt, an SKc* gen, 9^uinen. A. angustifolia Sm. Herba sordide virens, minus pulveruleuta quam antec. Rami decussati, horizontaliter-v. deflexo-patentes, divergentes. Fol. inf. ra- mos fulcrantia^ e basi cunelformi ovato-oblonga v. lanceolata, rarius si- nuato-dentata, utrinque dente sursum verso instructa, siibhastata, sum- ma et ramea lanceolata v. lineari-lanceolata, integerrima. Spicae fru- — 139 — ctif. strictae. V^alviilae triangulari-acutae, margiue et disco deiitatae. Seinina lenticularia, apiculata. A. latifolia Wahlenb. ; caule patulo, foliis triangu- lari-hastatis, valvulis triangularibus. Herba plerunique obscure vireus, sapore salso, lepidoto-pulve- racea. Raini inf. divergentes^ superi erecto - pateutes. Fol. e basi truncata (folior. sub rainls 2 unc. lata) iiastata, hastae apicibus pa- tentibus^ sinuato-dentata, denticulata v. subintegerrinia, suniina ha- stato-lanceolata. 24. URTICEAE. Perigonium inonophyllum^ (4-3)- partitum v. fidum, herbaceum. Stamina 4-5, raro plura, imoperigonio inserta, eiusdem laciniis opposita, saepius irritabilia. Ovarium li- berum (1 v. raro 2)-locuIare, loculis 1 ovulatis. Stylus unicus duplexve; stigmata totidem, saepe villosa. Nucula v. capsula in perigonio persistente, indehiscens v. quando- que 2-vaIvis, monosperma. Embryo exalbuminosus, rectus v. curvatus ; radicula supera. Herbae radice annua v. perenni, raritis arhores. Fol. alterna v. opposita^ simplicia, integra^ raro composita^ plerumque aspera v. pilis urentibus exa- sperata. Stipulae liberae. Flores monoici, dioici v. rariss, hermaphroditij axillares, saepius aggregati, in capitulttj ra- cemos paniculasve dispositi. DISPOSITIO GENERUM. I. Flores aestivatione valvati. Cannabis. Nux cru stacea bi- Stamina induplicata. Herbae. valvis. Fol. digitata. Urtica. Perigonium mas, 4 — partitum; fem. 4-phyIIum. Stigma Humulus. Strobilus e bracteis sessile. Fol. opposita. nucem singiilam perigonio alatam Parietaria. Perigonium 4-fi- foventibus. Fol. digitata. dum. Stylus simplex. Fol. alterna. ni. Flores hermaphroditi. Ar- n. Flores aestivatione imbri- bores. cati. Stamina recta. Uerbae. Ulinus. Sect. I. Urticeae verae. Flores valvati. Stamina ante anthesin induplicata. Ovarium 1-Ioculare. — 140 — Urtica L. Flor. mas. Perigonium 4-partitum, laciniis per ae- stivationem valvatis. Stamina 4, filamentis ante florescen- tiam iuduplicatis superne transversim plicatulis demum clastice resilientibus. Rudimentum pistilli glandulosum. Fem. Perigonium 4-phyllum , foliolis 2 oppositis valvula- ribus multo raaioribus. Stylus nullus; stigma penicilliforme. Nux perigonio persistente tecta. Herbae stimulis urentibus. Fol, opposita. Flor. monoici rarius dioici, laxe racemosi. U. d i 0 i c a L. ; foliis cordatis, floribus dioicis. 24- 6 — 8. 9ln ©df)utt^aufen unb 3^unen. Herba 3l/2 — Spedalis, pubescens et setis urentibiis obtecta. Folia ovata V. ovato-oblonga, acuminata^ grosse serrata. Spicae axillares, raiuosae, pendulae^ petiulo multo lougiores. U. urens L. ; foliis subrhombeis, floribus monoicis. O 6—10. UeberaU auf ©c^utt, an SBegen «nb 9J?auern. Herba l/2 — Ipedalis^ laete viridis, setis urentibus^ ceteroquin gla- berrima. Folia ovali-subrhombea, inciso-serrata^ longitudine petiolo- rum. Spicae geminatae, subsimplices, petiolo breviores. Fructus val- vulae in dorso stimulo insigni. Parietaria L. Involucrum multipartitum, flosculo 1 femineo, ceteris hermaphroditis. Hermaphr. Perigonium campanulatum, 4- fidum, laciniis inflexis conniventibus , post anthesin tubu- loso-elongatum. Stamina 4, perigonii laciniis opposita; fi- lamentis transversim plicatis incurvis dein elastica expan- sione patentibus. Fem. Perigonium 4-fidum, demum non elongatum. Stylus simpleX;, deciduus ; stigraa capitato-pe- nicillatura. IVux nitidissiraa, perigonio tecta. Herbae aspe- rae; folia alterna ; flores polygami^ axillares, glomerati. P. diffusa M. etKoch.; caulibus prostratis diff^usis ra- mosis. IX 1 — |)erbft. 9(n SJJauern j. 93. an ben 6tabtmauern tfott SSonn, befonber6 t)auftg (iXi ber 9fJ^einfeite; am ^ammer* jiein unb bet 9lemt)ieb. — 141 — Caules fragiles, rubri, hirti^ nitidi. FoJ, multo minora et obscurius virentia quamin sequente, ovata^ utrinque acuminata, integerrima^ tri- plinervia et sicut involucra pellucido-punctata , subtus pilis retrorsum scabra^ supra nitida. Involucriim 2— Sfloruiii, flore centrali femineo, Perigon. feni. intus villosissimum, laciniis lanceolatis acuminatis con- niventi-subclausis. Stigma rubrum vix exsertum. Perig. mas. intus glabruni;, demum fusco-scariosuin. P. officinalis Willd. ; caule erecto subsimplici. 11. 7 _ |)erbft. $In ben SSlamxn ber ©tabtfjraben i?on *(SDln unb hd *5ffiinningen. Praecedenti valde affinis , sed maior, plerumque simplex. Fol. oblongo-ovata, utrinque acuminata^ malora et Jaetius viridia. Ceterum ut praecedentis. Sect. II. Cannabineae. Flores aestivatione imbricati. Stamina recta. Ovarium 1-loculare. Cannabis L. Flor. mas. Perigoniura 5-partitum. Stamina 5 , fila- mentis brevibus capillaribus ; antheris oblongis. Fem. Pe- rigonium monophyllura, spathaceum , latere longitudinaliter fissura. Stylus brevis; stigmata 2^ elongata^ filiformia. Ca- psula crustacea^ 2-vaIvis , subglobosa , perigonio tecta. Herbae. Fol. opposita, digitata. Flores dioici, nias. axii- lares terminalesque^ paniculato-racernosi; fem. axiUares, sessiles. C. sativa L. ; O 6. 7. 5luf (Saatfelbem t^erivilbert unb hauftg angebaut j. ^. bei W\i\, 6u(t)ent)eim 2c. CauIisSped., slrictus, scaber. Foliola lanceolata, acuminata, acute serrata^ strigosa^ glandulosa. Perigon. mas. oblongum, strigulosum, fusco-piirpurascens, margine albido-scariosum, fem. patenter hispidum, glandulis argenteo-nitentibus adspersis. Flor. fem. insigniter graveo- lentes. HUMULUS L. Flor. mas. Perigonium 5-partitum. Stamina h, anthe- ris subscssilibus. Fem. amentum e bracteis imbricatis quadrifa- riis bifloris compositum. Perigonium l-phyllum^ squamiforme^ cucullatum^ basi ovarium semiamplectens, denique maxime — 142 — ampliatum. Stigmata 2, elongata. Strobilns ovatus, e bra- cteis et perigonii squamis grandefactis membranaceis for- matus. Nux (Semen L.) lenticulariSj perigonio infra cincta, 1-sperma. Herbae lignosae, scandentes, asperae. Fol. op- posita ; stipulae iitrinque in tmicam bi/idam connatae. Flor. mas. paniculati, fem. in amenta dense imbricata basi inro- lucro 4-fido fulcrata dispositi, amentis axillaribus solitariis V, pluribus racemosis peduncidis, oppositis bracteolatis. H. Lupulus L. ; I|. 7. 5(n |)ecfeu itnb ©ebuf(^cn. Caulis sinistrorsum volubilis. Fol. cordato-ovata ^ 3 — Spalmati- lobata, quandoque integra, lobis ovato-acuminatis grosse dentato-ser- ratis, subtns glandulosa, supra striguloso-scabra. Flor. virentes. Stro- bili glaudulis resinos^s aureis adspersi, uude aromatico-amari. Sect. III. Ulmeae. Flores hermaphroditi v. abortu poly- gami. Ovarium bilocularc. UliMUs L. Perigonium turbinato-campanulatum, 4 — 5-dentatum. Stamina nnmero varia^ plerumque 4 v. 8, exserta. Ova- rium compressum. Stigmata 2. Capsula fSamara) subor- biculata , plano-compressa , ala membranacea circumdata, monosperma. Arbores foliis conduplicatis retrorsum aspe- ris, floribus fasciculatis v. glomeratis. U. campestris L. ; floribus subsessilibus glomeratisj fructibus glabris. 24, 3. 4. 3n Salbern, j. 53. auf bem 33e^ nu^berg. Arbor v. frutex^ ramis horizontaliter patentibus nudis v. plus mi- nusve suberoso-alatis (U. suberosa Ehrh.). Fol. ovata, duplicato-ser- rata, basi inaequalia, scabra. Flores 4 — b'andri. Fructus apice emar- giuati^ semper margine glabri. U. effusa Willd. ; floribus fasciculatis pedunculatis, fructibus ciliatis. 24, 3. 4. (Seltner Wie bie t)orige. 9lm ^xo.- (^enfelS; bei 9?emx>ieb; bei (Eobleuj an ber Sbauffee nacf) Stn* beruac^. Kamuli hirtelli. Folia supra glabriuscula, subtus pubescentia. Flo- res pedunculati, pedunculis unciaiibus. penduli^ subeffusi, fi-(v. saepi- — 143 — ssinio 8)-anilri. Fnictus a*) foliis subintegerrimis, quae S. sphacelata Smith. y) fohis stibtus fore nudis. S. cinerea L. ; Arborescens, rarais erectis^, fohis obovatis rugosis^ stipuhs reniformibus. 2| 3. 4. 9ttt fc^atti- gett ®ra6ett f^auflg. Statura mimis procera, quam praecedentis, a qua praesertim dif- fert fonna folioruni. Haec eniiu duplo sunt longiora, qiiam lata, et siniul autrorsum lutescuut, Iiinc plerumque obtusa sunl; cum acuniine, supra rugosula pubesceutia^ subtus veuulosa Jomentosa. tSubinde tamen simpliciter giaucescunt, autumuall enim tempore speciei istius fruticem observabamus, cuius folia vernalia crassa, siibtus tomeutosa, aesti- valia autem tenuia subtiisque glauca^ cum pilis raris secundum ner- vos. Autherae autequam dehiscunt, saepe eleganter rubent. S. aurita L.; fruticosa^ ramis difFusis, foliis subro- tundo-obovatis rugosis, sfipuhs reniformibus. 24. 4. 9(uf mit ^aibefraut knract)feuett fcud^teu ^liit^ett j. 33. auf bem Q^euu^^^ berg f)auftv]. Frutex ramosissimus altitudinem aliquot pedum non superat , ra- niis diffiisis spadiceis glabris. Folia iis S. Capreae et cinereae diiplo niioora, in aciimen parvum reflexum terminata, hiuc 'aisa, dentata, rugosa. Stipiilae raro desui.r. Ameuta eliiptica^ parvu. Antherae an- tequam ruinpuutur aurantia^^ae. St^Ii brevissimi. Stiginata ovata, pri- mo indivisa, deiude bitida. Yariat^ sicuti S. Caprea et cineroa^ amen- tis androg^nis, qualia tamcn non orcurrere soleat, uisi in iudividuis femineis. Horuni ovaria tunc, in pedicello satis longo ovata, magis magisqiie gracilesciint, stigmatibus tandem iu antheram perfectam transmutatis. S. repens L. ; nulicosa , ramis prostratis diffusisvc, fohis lanceolatis planis subiutcgorrimis , stipuhs lanceolatis petiolo brevioribus. 24. 4. .5. 5J[uf fattbt^ictt imfruc^tbarctt, kmoo0tett ^[a|ett 5. 58. juifcf^ett ©otttt uub Sieglnirg. Frutex caudice subterraneo, ramis decumbeutibiis vel adsceudeu- tibus vix pede altioribus. Folia e lauceolato iii ellipticum trauseunt^ utrinque aequaliter atteuuata, pollicem haud siiperautia, plaua, subtus glaiica. Stipulae saepe desiderautur , quin tanien sint deciduae. — 150 — Amenta parva^ sessllia, niascula diandra, feminea st^-lo brevissimo, stigmate obcordato saepius rubente. Ovarium primo villosuin tandem non raro calvescit. Dantur plures varietates quoad staturam, nec non foliorum formani et superficiem. POPULUS L. Squaniae amenti finibriatae v. palmato-ciliatae, basi unguicnlatae, pediccllo floris adnatae. Nectarium urceola- tum^ margiiie obliquo intcgerrimo^ persistens. Flor. mas. Stamina 8 v. 12, fuiido nectarii inserta, filamentis brcvissi- mis. Fem. Stigmata 4. Arbores. Folia saepisshne ovato- V. cordato-triangularia , primum comwluta , petiolis apice saepius compressis eh bigltindulosis. Gemmae halsamifluae. Amenta utriusque sexus cylindricay luxe imbricata. Sect. I. Turiones tomentosi. Stamina 8. P. alba L. ; foliis cordato-subrotundis lobatis subtus tomentoso-niveis. 24. 3. 4. §(n bert Uferu ber ^rft f)dufi(i j. S3. bei ^irfpeuic^, ^ommerfum. P. nivea Willd. Ranii horizoutales. Fol. subrotundo-ovata;, angulato-dentata, ra- inulorum terminaiium niulto maiora, cordata^ palmato-5-71oba, denta- ta, omuia sicut ramuli petiolique albissima. Ament. ovata, squamae apice fissiie^ ciliatae. P. tremula L. ; foliis suborbiculatis dentatis utrinque glabris. 2i 3. 4. 3n SBorf^iJIjern unb Saubwalbern. Novelli ramuli hirti. Fol. tremula , repanda, iiivenilia mulliter villosa. Petioli longi, compressi, apice biglandulosi. Ament. cylindri- CA, hirsuta^ squamis digltato-fissis villoso-ciliatis. Sect. II. Turiones glabri, glutinosi. Stamina 12 — 30. P. nigra L. ; foliis delloideis acuminatis , ramis pa- tentibus. 24. 4. S(u S3ac!)ufern unb feuc^ten Orten. Gemmae resinam graveolentem exsudantes Fol. triangulari-ova- ta, longiora quam latiora, basi truncata. serrata , utrinque glabra. Amenta cylindrica et ut in seqq. glabra, sqnamis inciso-laceris. P. pyramidalis Rozier. ; foliis subrhombeis acu- minatis, ramis arrectis. 2i 3. 4. 9(ngepflanjt. P. dilatata Ait. P. italica Mnch. — 151 — Arboi- fastigio pjramidali^ ramis erectis. Fol. pleraque latiorn quam lon;y,iora, serrata^ utrinque glabra. Petioli plano-compressi. Ament. uti praecedentis, P. monilifera Ait. ; foliis triangulari-ovatis acumi- natis maro-ine pubesceiitibus. 24. 5. ?(ngepf(anjt. P. cana- densis Burgsd. Procul visa P. tremulae quodamodo similis^ maxime excelsa. Ranii horizontales^ diffusi. Fol. tremula, triangulari-rotundata, subcordata, margine dentato-serrata. Ameut. fructifera moniliformia, squamis cuuei- formibus incisis^ laciuiis longis. 29. CUPULIFERAE. Amenta mas. c squamis/deficiente peria(buugcu. Abies Larix Lam. Larix europaea DeC. Rami patentissimi^ deorsum arcuati. Fol. una cum amentis fem. e ramulis brevissimis gemmiformibus subgiobosis fasciculatim prode- untia, plana^ subcanaliculata. Amenta nias. in ramulis cupuliformibus sessilia^ fem. h.\si foliosa. Strobili squamae subpatentes, subrotun- datae. Taxus L. Ameutum raas. Antherae plures basi dehiscentes et posthac peltatae, raargine 4— 8-fido, imposilae filanientis in columnam ccntralem connatis. Fem, Ovulum (Ovarium aut.) unicum, cupulae annuliformi impositum. Semen (Nux 1-perma aut.) in cupula ampliata et producta in bac- cam succulentam apice apertam. Arbiisculae acifoUae, foliis alternis linearibus distichis sempervirentibus. Flores — 157 — (iioici, mas. amentacei. Amenta axillariaj basi foliolis s(/Na^ miformibus opposite imbricatis fulcrata. T. baccata L.; 2; 3. 4. Sdtoe^flanjt. Raniosissima. Raiiii distichi et pleriiiiique diclintonic divisi. Fol. plaua, acijta. Bacca CCupuIa) elegauter coccinea. JUMPERUS L. Amentum mas. Squamae stipitato-peUataej ternatim- verticillatae, conferte imbrtcatae. basi ad marginem 3 — 6- antheriferae; anthcrae 1-locuIares, subsessiles, deorsum de- hiscentes. Amentum fem. Squamae ternatim vcrticillatae^ pleraeque sterilcs; 3 terminales (licceptacula aut.) carno- sae, singulae ovulum (Ovarium aut.) unicum ercctum fo- ventcS; denique coimiventes et in baccam sphaericam 3- spermam incrcsccntcs. Semina triquetra, ossea. Frutices acifoliij, foliis oppositis r. rerticillatis linearibus acnminatis pungentibus. Flores dioici. Anienta parva., axHlariUj fem. gemmiformid. L communis L.; 24, 4. 5. 5(uf |)aiben iinb ftevilen |)of)en t)aufig. Frutex Iiuniilis. Fnl. tenia_, patentla. liueari-subulata^ mucronata, bacca lougiora^ glaucescentia. Baccae secundo anno maturescentes, nigrae^ caesio-pruinosae^ aromaticae. 31. EUPHORBIACEAE. Perigonium (Calyx) liberum, monophyllum, 3 — 4-par- titum V. saepius ventricoso-campanulatum, 8 — 10-den(atum, laciniis herbaceis alternis saepe coloratis nectarifcris. Sta- mina defuiita 4 v. 9 — 12 raro plura, ad basin pcrigonii v. sub pistilli rudiraento inscrta. Filamenta libera, quandoque geniculata. Ovariura liberunij sessile v. longe pedicella- tuni, 2 — 3-Iocidare, loculis 1— 2-ovuIatis, ovulis pendulis. Slyli 3, raro unicus brevis. Stigmata bifida v. bipartita rarius subintegra unisulca. Capsula di-v. tricocca, coccis saepissime elastice dehiscentibus. Semina in quovis loculo — 158 — solitaria geminave, angulo centrali affixa, apice caruncula s. cicatricula tumida ariilata. Embryo in albumine carno- so axilis, rectus ; radicula supera. Herbae perennes v. an- nuae, plernmque tactescentes raro frutices. Folia opposita V. alterna, indivisa^ integerrima v. serrata. Stipulue nullae V. interdum 2 parvae, membranaceae. Flores hermaphro- diti V. unisexuales^ monoici v. dioici, solitarii v. glomerati, in spicas v. nmbellas dispositi, virescentes. DISPOSITIO GENERUM. Buxus. Flores monoici. Stam. inouoici. Capsula dicocca. 4. Friitices. Eupiiorbia. Flor. Iiermaphro- Mercurialis. Flores dloici v. diti. Capsula tricocca. Buxus L. Flores monoici. Perigonium 4-partitum, Masc. Pcrig. squama cinctum. Stamina 4. Ovarii rudimentum. Fem. Perig. squamis 3 minoribus cinctum. Styli 3, persistentes, divaricati, stigmatibus magnis lateralibus coronati. Capsula 3-rostris^ 3-Iocularis, G-sperma. Frutices, raraulis oppositis, 4-gonis. Fol. opposita, integerrimuj sempervirentia. Flores axillares, glomerati, luteoli. B. sempervirens L. ; 24. 4. 3(n ^elfen tm 5D?ofeI* tf)a(e bei 3{lfen, 33robenbarf), ^arben unb Sertric^. Fol. petiolata^ petiolis ciliatis, elliptica v. ovato-obloiiga^ emar- ginata, coriacea^ lucida^ subtus opaca. Flores parvi_, masculi ex gem- mis prominentes. Autlierae ovato-sagittatae, exsertae. Mercurialis L. Dioica aut rarius raonoica. Perigonium 3-partitum. Masc. Stamina 9 — 12. Fem. Ovarium didymum, bisulcum; filamenta 2, steriiia^ ex imis sulcis enata. Capsula 3-coc- ca; coccis 1-spcrmis. Herbae. Fol. opposita, stipulata. Flores virescentes , mas. in spicas axiliares pedunculatas laxe dispositi, glomerafi ] fem. axHlares solitarii v, bini sub- sessiles. M. perennis L. ; caule simplici. 1\, 4, 5. 3n 5au6' — 159 — malbern bei D^oi^borf, a\n 9to(nub^crf, aitf bem (Biekngebirgc, im £acibacf)er- unb 5;?eubc^borfer Z\)ai, 58urg 9icnnent>erii bei Sinj, im 9tbeinecfer 3:T)a( unb in ber difcl. Radix repens^ rainosissima. Caiiles plures, pedales, siniplices, pu- bescentes. Fol. petiolata, ovata v. siiblanceolata^ serrata^ setiiloso- scabra. Flores parvi; niasc. euneandri; feni. pediinculati. Capsulae piloso-scabrae. M. anniia L. ; caule ramoso. O 6 — 10. 5(uf bebautem 33oben, in SSeinbcrgen gemein. Radix fibrosa. Herba glabra^ uitida^ foetida. Fol. petiolata, ova- ta V. ovato-lanceolata, obtuse serrata, glabriuscula, niargine ciliata. Flor. niasc. dodecandri, fem. subsessiles. Capsulae aculeolis niuri- catae. EUPHOHBIA L, Perigoniiini. (Involucrum Aut. ) campanulatum^ limbo 8 — lOdenlato, dcntibus alternis erectis v. incurvatis^ alternis extrorsum versis (Nectariis, Petalis aut.) glanduliformibus crassiusculis integris v. bicornibus, Stamina 12 aut plura, receptaculo insertaj basi squamulis ciliatis v. fissis fulta^ medio articulata (Flor. masculi nudi Aut.). Ovarium (Flos. femineus Aut.) centralc, stipitatum; styli 3; stigmata 6. Capsula stipite reflcxo extra perigonium nulans, 3-cocca, 3-sperma. Herbae alho-lactescentes. Folia alterna, rariiis opposita. Pethmculi saepius terminales , umhellali axilla- resque ; singuli 2—3 — 4ctiotomi, inter divisuras 1-flori, ad hasin et in dichotomus hracteatij hracteis pedunculormn niimerOj involucrum mentientihus. a) Umbella terminalis, trifida. E. Peplus L.; fol. obovato-subrotundis integerrimis. 07 — 10. %n\ bebautem Soben gemein. Caulis erectus, spithamaeus. Fol. obovata, in petiolum attenuata, obtusissiina, laete virentia. Unibella 3-fida, raniis iterato-bifidis. Bra- cteae subcordato-v. triangulari-ovatae. Nectaria bicoruia. Caps. coc- cae ad angulos unisulcae, bicarinato-alatae, verruculosae, glabrae Semina ovali-oblonga^ obtuse polygona, foveolata^ grisea. — 160 — E, exigua L. ; fol. linearibus , capsulis laevibus. O 6—10. 9luf 5tec!eru uub bcbautem 53oben gemein. Humilis. Caulis siinplex v. ad basin ramosus. Fol. sessilia, li- nearia v. liueari-cuueata^ obtusa v. apiculata. Umbella interdum 3-5- fida^ ramis iterato 2— 3fidis. Bracteae liDeari-v. ovato-lanceolatae v. rarius ovatae^ basi inaequales, uno laterelatiore subauriculatae^ apice mucronuJatae v. acutae. Flor. exigui. Nectaria bicornia. Capsulae ad angulos laeves v. subverruculosae. Semina tuberculato-rugosa. b) Umbella term iualis, 5-fido. E. platiphyllos L.; fol. lanceolatis inaequaliter- serrulatis, bracteis superioribus cordatis^ capsulis verruco- sis. O 7—9. ?(uf 5(ecferu unb in lid^ten Saulnwrlbern I)aufig. Fol. lanceolata v. oblongo-lanceolata;, basi cordata, sessilia, obtu- siuscula v. acuta, basi plerumque integerrima. Unibella 3 — 5fida; ramis trichotomis; ramulis bifidis. Bracteae serrulatae; inferiores lan- ceolatae; superiores late cordatae, acutae v. mucronulatae. Nectaria integra. Caps. verrucac hemisphaericae. Tariat: «) stricta; umbella 3 — Sfida, ramis semel bi-tricho- tomis. E. stricta Rchb. /9) sylvestris; capsulis minoribus, verrucis cylin- dricis. E. stricta Koch. E. dulcis L.: fol. oblono;o-lanceolatis intefferrimis v. apice tantutn tenuissime serrulatis, capsulis verrucosis. 2X 4. 5. 3m Siebengelnrge, j. 33. ^petereberg unb 6ei 9?oIanb6edf. E. solisequa Rchb. Obscure virens. Radix repens. Fol. hasi attenuata, brevissime petiolata, apice obtusa; subtus pilosa^ pilis albidis sparsis adpressis; inferiora interdum ovato-lanceolata, superiora e medio ad apicem tenuissime serrulata. Umbella 5fida, ramis semel bifidis. Bracteae infimae oblongo-lanceolatae; superiores triangulari-ovatae, basi trun- catae^ serrulatae. Nectaria integra_, atro-purpurea. Occurrit: capsulis pilosis et glabris. E. purpurata Thuill. E. verrucosa Lam. ; fol. late lanceolatis inaequali- tcr serrulafis, bracteis elliptico-lanceolatis, capsulis verru- cosis. 24. 5—6. 9(n unbebauten ^ia^m tm ^ljvtljal E. dul- cis Rchb. — 161 — Radix muKiceps. Fol, busi attenuata^ sessilia, obtusiuscula v. acu- ta. Umbella 5-Iida^ ramis 3-fidis. Bracteae omues basi atteuuatae V. subrotundatae^ serrulatae. Nectaria integra. E. helioscopia L. ; fol. obovatis apice scrratis, ca- psulis laevibus. Q 4 — 8. Stuf bebautem 53oben uberall. Caulis palmaris-pedalis, Fol, sessilia, basi cuneiformi .'ittenuata^ glabra. Umbella 5-fida^ ramis trifidiS;, ramulis simplicibus v, dichoto- mis. Bracteae obovatae. Petala integra. Seiniua reticulato-foveo- lata. Occurrit fol. maioribus^ circiter pollicem latis. c) U m b e 1 1 a t e rm i n a 1 i s m u 1 1 i f i d a. E. Cyparissias L.; fol. linearibus, bracteis superio- ribus subcordalis, nectariis bicornibus, 21 4 — 6. 5luf ^riften, an SSegen, gelbrainen, Dorjuglict) auf 8anbDoben. Radix multiceps. Fol. linearia v. basin versus paullo attenuata, Integerrima. Luibella multifida , ramis semcl v. iterato-bifidis, Rami laterales plerumque steriles^ foliis coufertissimis anguslissimis fere se- taceis ; superiores tantum floriferi. Bracteae iufimae lineari-lauceola- tae; superiores late cordatae v. cordato-ovatae, flavicautes, dein ru- bellae. Nectaria lutea. Capsulae dorso subtiliter punctulato-scabrae. E. Gerardiana lacq. ; fol. lanceolato-Iinearibus, bra- cteis superioribus late cordatis mucronato-aristatis^ necta- riis integris. 24, 6—8. ?{uf ^lrifteu, an 2Begen, Ufern I)aufig. 2)ie 5Sarietat j. 33. bn 53euel, SSilic^ unb im 5tl)rti)al. Radix multiceps. F«l. utrinque attenuata, acuminato-mucronata^ intei!,errima, glauca. Umbella multifida^ ramis iterato-bifidis. Ranii laterales plerumque florigeri, interdum sterilcs-, sed folia eorum cau- linis conformia. Bracteae infimae lanceolatae; superiores dein e vi- ridi flavescentes. Capsulae laeves v. subtilissime punctulato-scabrae, Variat : ^) latifolia; fol, latiorlbus minus glaucescentibus, umbellae ramis semel bifidis. E. Esula L. 5 fol. lanceolatis v. lineari- lanceolatis, bracteis superioribus late cordatis obtusis v. breviter mu- cronulatis v. apiculatis, nectariis bicornibus. 11 6 — 8. 2(n SBegen, 233ie[en, Ufern f)aufig. Praecedeuti maxime affiuis, differt tamen colore obscuriore magis 11 — 162 — viridij fol. plerumque latioribus, bracteis obtusis brevius mucrouulatis et praecipue nectariis antice emarginato-bicornibus. E. palustris L.j fol. lanceolatis, bracteis ellipticis basi attenuatis, nectariis integris. 21 5 — 7. S(uf ©um^jfwie- fen unterf)alb ©iiijig unir»eit beg ©nflu^e^ ber St^r in ben 9{()ein. Tripedali* et ultra. Fol. sessilia , integerrima v. vix serrulata. Umbella multifida ramis trifidis; ramulis bifidis. Nectaria fulva. Ca- psulae verrucosae. II. DlCOTYLEDONES DlCHLAMYDEAE Cperigonio dupUciJ calyce et corolla instructae, I. Dichlamydeae Monopetalae, calyce et corolla tnonopetata. 1. MoNOPETALAE coFolla hypogyiia. 3^. PLANTAGINEAE. Calyx 4-pariitus, persistens^ laciniis dorso virentibus margine scariosis» Corolla monopetala, tubulosa, scariosa, persistens, limbo 4-partito. Stamina 4, coroiiae tubo iu- serta ; filamenta capillaria^ per aestivationem iuduplicata. Ovarium liberum, 1— 4-IocuIare. Stylus stigmate simplici. Capsula tcnuis, 1 — 2-(raro 4)-Iocularis^ circumcissa raro indehiscens. Semina plorumque plura raro solitaria, disse- pimeuto per maturitatcm libcro affixa. Embryo albumino- sus, rectus, cylindricus; radicula infera. Herbae ladice pe- renni, acaules. iScapi nndi v. pedunculi radicales. Folia radicalia . conferta, integra , plana v. semiteretia. Flores — 163 — hermaphroditi v. rarius monoicij, in spicam terminalem ovatam v. elongatam dense dispositi raro axillares suhso- litariiy bracteati. DISPOSITIO GENERUra. Li t torel la. Capsula nuca- Plantago. Capsula circum- meutacea, indehiscens. Flor. so- ci.ssa. Flor. terininales, spicati. litarii. LlTTORELLA L. Florcs monoici. Masc. Calyx herbaceus, margine sca- riosus , regularis , profunde 4-partiius5 parliHonibus linea- ribus erectis. Corolla monopetala , tubulosa, hyalina limbo 4-partito, Staminr. 4, longissima. Pistilli rudimen- tum obsoletum. Fem. Calyx ad basin 3-(raro 4) partitus, hyalinus, laciniis anjjustissimis. Corolla tubuloso-ventrico- sa, ore bi-quadridentato. Stamiua nulla. Stylus longissi- nius. Fructus oblongus, indehiscens, monospermus. Plan- tula acanlisy obscure virens. Fol. omnia radicalia, iunceay anguste linearia, semiteretia . subcarnosa, basi dilatata et vaginantia, apice obtasa. Flores compresso-subtetragoni; masculi longe-pedunculati : pedunculis simplicibus medio t~bracteatis v. rarius bifidis bihracteatis j fem. inter folio- rum vaginas sessiles. L. lacustris L.5 !(, 7—8, Stuf bem S3oben eine^ au^* getrccfneten SKell^er^ bei (giegburg, im 3rt^ve 1839 in gro^er 9)ienge gefunben. Circiter JJpoIIicaris. Kadix praeniorsa, fibris validis simplicibns. Fol. glabra v. inipriniis supra pubescentia. Pedunculi nias. filifornie.-, foliis breviores,, bracteola ovata obtusa ainplexante ciliata. Flor. feni. bini-qtiaterni^ cuin niasc. in eadem axilla sessiles. Plantago L. Calyx 4-fidus. Corolla persistens, limbo 4-fido reflexo. Stamina 4, filamcntis capillaribus longissimis. Capsula cir- cumcissa. 2-(raro 4)-Iocularis. Herbae scapigerae. Folia plerumque in caespitem congesfa , radicalia , integerrima. Flores terminaU-spicati, l-hracteati, alhidi. 11* — 164 — P. niaior L. ; spica lineari-cylindrica, capsulis 8 — 12- spermis. 11 7—10. UeberaU a\i SBegen uub auf bebautem 33oben, Acaulis. Fol. maxiraa^ petiolata, ovata, glabriusculaj 7 — 9nervia, laete viridia, scapum subaequantia. Scapus teres^ obsolete striatus. Bracteae ovatae, carinatae^ glabrae^ margine albido-membranaceae. Variat scapp foliisque multo minoribus. P. niedia L. ; spica oblongo-cylindrica, capsulis 2 — 4- spermis. 1[. 5—7. 5(uf trocfnen ©ra^^ld^en, an gelbrainen gemein. Acaulis. Fol. depressa^ ovato-lanceolata, in petiolum brevem attenuata^ utrinque hirto-pubescentia^ 7 — 9nervia^ pallide viridia, sca- po multo breviora. Scapus teres, leviter striatus. Bracteae ovatae, margine albido-membranaceae. Stamina rosea. P. lanceolata L. ; spica ovata. 2X 4 — 9. UeberaU auf 9Q3iefen unb (SJra^pld^en. Acaulis. Fol. elongata, erecta, longe petiolata^ lanceolata^ utrin^ que attenuata, acuta, glabra, pubescentia v. subhirsuta, 3— 5nervia. Scapus angulato-sulcatus, folia superans. Spica abbreviata, subcapi- tuliformis, nigricans. Bracteae ovatae, acuminatae, hyalino-membra- naceae. Capsula 2-sperma. 83. PLUMBAGINEAE. Calyx tubulosus, .5-dentatus^ plicatus, persistens. Co- rolla monopetala. 5-partita v. 5-petaIa, petalis unguiculatis. Stamina 5, petalorum unguibus adnata. Ovarium liberum, uniloculare, 1-ovulatum , ovulo ex apice funiculi elongati pendulo. Styli .5, stigmatibus totidem indivisis. Capsula raernbranacea^ indehiscens, monosperma. Semen inversum. Embryo in albumine farinaceo , rectus j radicula supera. Herbae radice perenni, lignosa. Folia radicalia^ caespifosa, graminea. Stipulae nullae. Scapi nudi. Flores in capitu- lum inrolucratum congesti. Armeria L. Flores capitato-congesti, involucrati. Calyx 5-lobus, superne scariosus. CoroIIa 5-petaIa. Styli 5. Capsula in- — 165 — dehisceiis. Herbae subacaules , caespitosae. Fol. omnia radicalia^ conferta, angusta, lineariaj, integerrima. Pedun- culi scapiformes, simplices, 1-cephali. A. vulgaris L. ; 24. 6—9. 5(uf (2anbboben 6ei Sin^, SSlnnfkxd^d unb in ber (Sifel f)au|ig hd Gjommern. Statice Armeria L. St. elongata Hoifm. Fol. liaearia, uuiuervia_, ciliata. Capitulum deusum , uiultifloruin. iDvolucri foliola inibricata, exteriora acuuiiuata v. mucrouata, interi- ora obtusissima. Flor. rosei. 34. GLOBULARIEAE. Calyx monophyllus , 5-fidus , inaequaUs , persistens. Corolla raonopetala^ tubuiosa, inaequalis , limbo bilabiato, labio sup. bipartito, inferiore tripartito. Stam. 4, tubo co- rollae inserta . exserta. Ovarium liberum^ uniloculare, 1- ovulatum, ovulo ex apice fuuiculi elongati pendulo. Stylus stigmate bifido. Fructus calyce tectus^ utricularis, inde- hiscens^ monospermus. Embryo albuminosus, rectus, radi- cula supera. Herboe radice perenni. Caulis simplicissimus . Folia indivisa , caulina pauca, sparsa, sessilia; pleraque radicalia, congesta^ subspathulata , in petiolum attenuata. Stipulae nullae. Flores in capitulum terminale involucro (calyce communij polyphyllo imbricato cinctum densissime aggregati, sessiles, coerulei v. rarius albi. Receptaculum commune (bracteis lanceolatisj paleaceum. Globui.aria L. Character generis idem atque ordinis. G. vulgaris L.; U 4—5. §(n trocfenen S5evgen bei SBacfcenborf unb im (§f(t)mikx Zi^ai hd ^UniUxMjd. Herbacea. FoJ. radicalia spathulata^ 8— Sdentata, cauliua lauceo- iHta. Flores capitati, luvolucrati, coerulei. — 166 — 35. PRIMULEAE. Calyx 5-(rarissime 4-vel 7)-fidus vcl-partitus. Co- rolla monopetala^ 6- (4-v. 7-) fida v. partita. Stamina 5- (4 V. 7) tubo inserta, laciniis opposita. Ovarium liberum. ovulis nuraerosis. Stylus filiformis. Stigma indivisura. Ca- psula unilocularis , valvis dehisccns v. circumcissa. Pla- centa centralis, subglobosa, praeter basin libcra. Seraina depressa, foveolis eius iramersa, albuminosa. Erabryo re- ctiusculus, Iransversalis. Herbae radice annua v. perenni. Folia integra v. omnia radicalia v. caulina alterna, oppo- sita, verticillata. Stipulae nullae. Floren axillares, pani- culatij umhellati v. racemosi. DISPOSITIO GENERUM. A. Capsula circuuicissa. Sauiolus. Stamina lO^ quo- Anagallis. Stamiaa 5. rum 5 antherifera ; 5 sterilia. Centunculus. Staraina 4. B. Capsula valvis dehlscens. Primula. Calyx .5-fidus. Sta- * Corolla rotata. miua 5. Lysimachia. **) CoroIIa hypocrateri- Hottonia. Calyx 5-partitus. f orm is. Stamina 5. Lysimachia L. Calyx 5-partitus. Corolla rotata; tubo brevi; limbo concavo 5-partito, laciniis acutis. Staraina 5, basi connata. Capsula (jlobosa, 5-valvis. Semina ovata v. oblonga, dor- so carinata. Canles foliati. Folia opposita v. rarius verti- cillata, integerrima. Flores lutei. *) Pedunculi muUiflori. L. vulgaris L,; caule erecto» IX 6 — 8. %\x\ fcuc^teii unb fum^ftgen £)rten, an 'ilUefen, glu^ufern, |)ecfen, ^^eid^rdn* bern u. f. w. 2 — Jpedalis. Caulis erectus, superae paniculato-ramosus, sulca- tus, pubescens, glandulosus. Fol. opposita v. verticillata, plerum- que terna v. quaterna^ breviter petiolata, oblougo-Iauceolata ova- taque , glanduloso-puuctata , sublus subvillosa. Flores magni^ au- rei in racemis ternatim-paniculatis termiualibus axillaribusque. Caly- cis laciuiae ovatae, acuminatae^ rubro-marginatac. Cor. iutus basi fi- lanientaque glandulis aureis adspersa. — 167 — **) Pedunculi uniflori. L. nemorumL.; caule prostrato^ calycis laciniis lineari-subulatis. !(- 6 — 7. 3n feuc^ten l^aubtvalbern mx SSe- nu^berg unb bei ©iegburg. Glabra, nitida. Fol. opposita^ brevlter petioiata^ late ovata^ acuta^ margine scabriuscula. Pedunculi solitapii, axillares, uniflori, folio lon- giores^ deflorati nutantes. Flores parvi_, aurei. L. Nuramularia L. ; caule prostrato repente, calycis laciniis cordatis. 24. 6—7. Sluf feuc^ten SBiefen, an ®rabeii unb lic^ten SKalbungen gemein. Glabra. Caulis compresso-quadrangulus. Fol. opposita, breviter petiolata^ cordato-v. ovato-subrotunda, obtusiuscula, pallida, fusco- rubro-punctata. Pedunculi solitarii, axillares^ folium subaequantes. Corolla antecedente multo niaiorj glanduloso-punctata^ subciliata, cre- uata^ iuterdum punctis rubris adspersa, citrina. Stamina glaudulosa. Anagallis L. Calyx 5-partitus. CoroIIa rotata ; tubo brevi , lirabo 5-partito. Stamina 5. Stigraa 1. Capsula globosa, cir- cumcissa. Caiiles prostrati, 4anguli. Fol. opposita, inte- gerrima. Flores solitariij, axillares. A. arvensis L. ; laciniis corollae minute glanduloso- ciliatis. O 6—10. 5Iuf 5(ecfern, in SBeinbergen gemein. 2)ie 33arietat 3. 33. am recf)ten ^)if)einufer, bei 33euel, am ginfenba-g k. Procunibens^ a basi divaricato-ramosa, raniis spitliamaeis, glabra. Fol. opposita rarius terna, sessilia , ovata v. cordato-ovata^ subtus nigro-puuctata. Pediinculi /Vuctiferi apice arcuato-declinati. Calycis laciniae lineari-Ianceolatae, subulatae, acute carinatae_, membrana- ceo-margiuatae, corollam subaequantes. Cor. cinnabarina_, ore una oum filamentis piJoso violaceo-purpureo. Variat. flore carneo. A. carnea Schrank. A. coerulea Schreb.; laciniis corollae crenulatis eglandulosis. © 6—10. W\i ber 3?or^ergef)enben siemlid) iiberaU. A. Monelli Rchb. Caulis erecti-or; fol. ovato-lanceolata. Flores pulchre cyanei, eroso-deuticulati. Semina trigona, subduplo maiora. Cetera iit prae- cedentis. _ 168 — Centunculus L. Calyx profunde 4- (rarius 5)-partitus. Corolla rotata; tubo subgloboso-ventricoso ; limbo 4-partito. Stamina 4. Stigma 1. Capsula giobosa , circuracissa. Fol. alternay integerrima. Flores solitarii, axillaresy inconspicui. C. minirnus L.; O» 7—9. Stuf feuct)ten Stecfern ki ^teffeni^, S^pcnborf, Siegburg unb StUner. Herba pusilla^ glabra. Caulis humilliuius^ erectus v. ramosus ct procumbens. Fol. ovata, apiculata^ subtus ad marginem lineolis mar- gini contiguis elovatis nigro-fuscis colorata. Flores sessilcs. Calyx corolla albida v, rosea multo longior. Seniina triquetra, fusca. Samolus L. Calyx semisuperus, 5-fidus. CoroUa hypocrateriformis, tubo breviter campanulato; limbo 5-partito. Filamenta 10, 5 antherifera , fundo coroliae inserta et laciniis eiusdem opposita; 5 sterilia e corollae sinubus orta. Capsula semi- 5-vaIvis. Folia alterna. Flores racemosi, albi; pedicellis medio 1-squamulosis. S. Valerandi L.; 24. 6—8. 9tn feud}ten ^lci^en, an ©rdben bei ^Jioo^brunn in bcr (Sifel. Erectus, ramosus_, glaber. ¥o\. ovata, obtusa, basi attenuata, in- tegerrima; radicalia conferta. Racemi dein elongati. CoroIIa caly- cem superaus. Capsula subglobosa. Prlmula L. Cal. quinquetidus. Cor. infundibuIiforniiS; limbo 5-par- tito, lacin. bifidis. Geiiital. inclusa. Caps. valvis medio- tenus dehiscens. Fol. omnibus radicalia. P. elatior lacq. ; flor. in scapo umbellatis cernuis; cor. limbo plano. 24, 3. 4. 2ln fcf^attigen feud^ten ©teUen t)duftg. Herba villosa. Fol. cordata, dentata, rugosa^ petiolo alato. Calyx subinflatus, 5-angularis, tubo coroll. brevior. FIos inodorus, .^ulphu- reus. P. officinalis lacq. ; flor. in scapo umbellatis cer- nuis ; cor. limbo concavo. 24 4. 5(uf SBalbiviefen unb in Obftfldrten. — 169 — Herba^ fol. et calyx ut praecedeiitis. Flos odoratus, paulo in- teusius flavicans; liuibo uiaculis baseos quinque aurantiacis. P. acaulis lacq. ; pedunculis radicalibus indivisis. 24- 4. 3n ®ebiif(f}ert bei ©oln auf ber redf)ten Stf^einfeite. P. veris y. acaulis L. Herba et calyx, uti praecedentium. Uinbella radicalis, ramis elon- gatis. Flores sulphurei, inodori. HOTTOMA L. Calyx 5-partitus. Corolla hypocrateriformis , tubo bre- vi, limbo 5-lobo. Stamina 5, exserta. Stigma globosum. Capsula globosa, 5-valvis. Herbae aquaticae. Folia ver- ticillata. Flores rerticillato-racemosij hracteati^ carnei. H. palustris L. ; 7X 5—6. 3n 2;eicf)en unb ©raben bei ©iegburg unb am Slu^flu^ ber 6ieg. Radix sarmeutosa. Herba submersa, glabra. Fol. pectinato-pin- natifida, pinnis liuearibus. Scapus eniersus, nudus, basi foliosus. Ver- ticilli plernmque 6-flori. Bracteae lineares. Corolla calycem multo superans, speciosa, carnea, tubo flavicante. ^ 36. LENTIBULARIEAE. Calyx bipartitus, aequalis, persistens. Corolla irregu- laris^ bilabiata, personata, labio inferiore in calcar conicum producto V. vix calcarato. Stamina 2, brevia^ imae corol- lae inserta. Ovarium liberum , unilocularcj multiovulatum. Stylus stigmate bilabiato, labio superiorc minimo v. obso- leto. Capsula unilocularis^ circumcissa. Semina numerosa^ placentae centrali liberae affixa. Erabryo exalbuminosus, quandoque indivisus. Herbae perennesj aqtiaticae^ saepis- sime immersae. Folia alternay tenuissime dissectaj vesicu- losa. Scapus supra aquam exsertuSj elongatus. Flores in racemum terminalem pauciflorum dispositi, pedicellati, bra- cteatij lutei. Utricularia L. Calyx bipartitus. CoroIIa personata, palato cordato prominente clausa^ basi calcarata. Stumina 2, labio sup. erecto inserta, lilamentis incurvis; antheris connalis. Ca- — 170 — psula globosa, 1-locuIaris, circumcissa. Herbae submersae. Folia multi/ida_, resiculis numerosis. Scapi emersi. Flores lutei. U. vulgaris L. ; fol. laciuiis subliliter epinulosis, ne- ctario conico divergente, 24. 6 — 8. 3n (Sitmpfeu unb ®rd- htn jwifc^en ^rie^borf unb ©obegberg recfjt^ am SBalbranb, bei (Siegburg, 9ta^ftein unb S^euwieb. Natans, ramosissima^ ramis pedalibus et ultra. Fol. circuitu ovata, pinnalo-multipartita , laciniis capillaribus sparsim aculeato-ciliatis. Vesiculae fol. ramiflcationibus adhaerentes, magnitudine seminis cau- nabini^ oblique ovatae, compressae^ ore truncato setis obvallatae. Scapus pedalis, squamis paucis vestitus, plerumque H — Tflorus. Flores terminales^ racemosi, bracteis subovatis coloratis intei»erriniis sufFulti. Corolla magna, vitellina ; labium superius (5-6 lin. latuni et longum) longitudine palati aurantiaco-striati. U. minor L. ; fol. laciniis glabris. IX 6—8. 3» Sum* pfen, am 9fianbe t>on ^eicfjen hd ©iegburg. Praecedente omniuo tcnuior. Fol. circuitu ovata, dichotome mul- tipartita, laciniis setaceis. Vesiculae foliis iutermixtae. Peduuculi fru- ctiferi reflexi. Flores praecedentibus niinores et pallidiores. 37. SCROPHULARIEAE. Calyx 4— 5-dentatus v. partitus, persistens. Corolla monopetala , saepissime irregularis , ringens v. bilabiata. Stamina 4 (rarius 2 v. 5)^ didynama. Antherae bilocula- res, raro uniloculares. Ovarium liberum. bilcculare, multi- ovulatum. Stylus stigmate simplici v. bilobo. Capsula ca- lyce cincta v. inclusa , bilocularis ^ bivalvis , nunc dorso medio longitudinaliter (loculicide) dehiscens, nunc rima su- turali (septicide) dehiscens, raro irregulariter , apice poris V. dentibus rumpens. Semina numerosa raro in quovis lo- culo 1 — 2, placentis dissepimento medio adnatis incrassatis, quandoque demum subliberis v. dissepimento ipsi affixa. Embryo in albumine carnoso, rectus. Herbae radice pe- renniy bienni v. annua. Fol. opposita t. rarius alterna, — 171 — integra v. varie incisa. Flores nunc uxillares^ solitarii, nunc spicatiy racemosi, paniculati v. cymosi, bracteati. DISPOSITIO GENERUM. A. Antherae unil ocu lares. Verbasceae. Verbascum, Corolla rotata. ScropliuJaria. Corolla b. 8tamina 5. labiata. Stamina 4. B. Antherae biloculares^ basi exappendi- culatae. Anthirrhineae. *) 8tamina fertilia 2. loho. Gratiola. Corolla subbila- Limosella. CoroUa campa- blata. nulata, 5H(la^ regularis, minima. Veronica. Corolla rotata, Antirrhinum. Corolla per- 4-ii(1a. souata^ basi gibba. **) 8tamina4, didynama. Linaria. Corolla personata, Digitalis. C(U*oIIa ventrico- basi calcarata. so-campauulata^ limbo oblique 4- C Antherae biloculares, basi appendi- c u I a t a e. R h i n a n t h e a e. *) Capsulae loculi 1 — 8- tus. 8emina exalata. spermi. Rhiuanthus. Calyx 4-fidus. Se- Melampjrum. mina circumalata. **) Capsulae loculi poly- -^-^ Calyx tubuloso-campa- spermi. nulatus. ■j- Calyx ventricosus. Euphrasia. P e d i c u I a r is. Caly x 5-denta- Tkibus I. Verbasceae. Antherae 1-Ioculares. Verbascum L. Calyx o-partitus. CoroUa rotata, hnibo 5-lobo^ inae- quaH. Staraina 5^ inaequalia; filamentis villosis. Capsula apice 2-valvis. Fol. integra, petiolata v. sessilia v. decur- rentiaj plerumque tomentosa. Flores racemosi v. spicatiy flavi; pedicellis fasciculatis v. rarius solitariis. a) Flores spicati, pedicellis fasciculaiis. V. thapsiforme Schrad. ; foliis ad folia decurrenti- bus. O 7 — 8. 5tuf ftenlen ^ugeln, a\\ SSergab^aiifl^en u. f. \\>. — 172 — bie gemeinfte ber t)ier oorfommenben 5(rten. V. Thapsus. Koch. syn. Pedale — bipedale et ultra, dense tonientosum j tomento ex albido lutescente. Fol. oblonga^ utrinque attenuata,, crenulata; infima in pe- tiolum attenuata; caulina basi late decurrentia. Flores niagui; fila- menta minora albo-lanata; maiora glabra^ anthera sesqui v. duplo longiora. Occurrit spica densa et interrupta. V. plilomoides L. 5 fol. semidecurrentibus , filamen- tis albo-lanatis. O 7 — 8. V. australe et condensatum Schrad. 5tn fteinigen «^hi^ufern, trocfenen fterilen 53ergen u. f. \t). we^ niger ^aufig at3 ba^ qSort)ergef)enbe 3. 33. an ber ©ieg, ^ier unb ba am 5R{)einufer unb auf bem !9?aienfelb. Dense tomentosum , tomento lutescente. Folia oblongo-lanceo- lata V. elliptica, breviter v. semidecurrentia. Spica densa v. inter- rupta. Flores ut praecedentis. V. nothum Koch. ; fol. brcviter decurrentibus , fila- mentis purpureo-lanatis. O 7—8. 5(m 9?etterf)of bei Dteu» wieb. Dense tomentosum, tomento luteo-cinerascente. Caulis teres. Fol. oljlonga, brevite- v. semidecurrentia, crenata; superiora longe cuspidata. Spica longa, inferne interrupta; fasciculi multiflori. Pedi- celli florigeri calycem aequantes. Flores magni; filamenta omnia pur- pureo-lauata. V. floccosum W. et K. ; fol. non decurrentibus to- mentoso-floccosis^ filamentis albo-lanatis. O 7—8. 5tm gt^einuffr unterbalb 9^ieberbreiftg, bei 5lnbernac^ unb am ^Jet- terf)Of bei 9Zemt)ieb. V. pulverulentum Smith, Dense tomentosum, tomento albo floccoso faciledetergendo, teres, raniosus_, superne paniculatus. Fol. radicalia oblongo-elliptica, in pe- tiolum attenuata, obtusa, crenata ; caulina sessilia, subintegerrima V. crenulata, intermedia utrinque attenuata, superiora semiamplexi- caulia, longe acuminata. Spicae laxae^ paniculato-ramosae, pedicelli florigeri calyce paulo longiores. V. Lychnitis L,; fol. non decurrentibus subtus pul- vcrulento-tomentosis, filamentis albo-lanatis. O 7—8. Sln fteinigen 4)iige(n unb an ^^lu^ufern j. 53. an ben SBoI^bergen bei (Siegburg, am 9ll)einufer bei 9iolanb6e(f, im ©iebengebirgc — 173 — an ber (Srpeler Sei), am 9(rienfeB, ^ammerj^ein, im 9l^rt!)al, bd 3»er^i)eim in ber (Jtfel u. f. \v. !l)ie SSarietcit bei STn* bernad^. Caiilis angiilatiis^ paniculato-rainosiis^ snperne tomentoso-incanus, Fol. crenato-dentata, supra glabriuscula ; inferiora elliptico-oblonga, in petiolum attenuata; intermedia breviter petiolata^ ovato nttenuata; superiora sessilia_, ovata;, lanceolato-acuminata. Spicae laxae. Pedi- celli calycesqiie tomentosi^ pulverulento-lactei. Flores parvi, ex al- bidn flavi. Cor. laciniis 2 lin. long.; filamenta lutescenti-villosa, su- perne glabriuscula, antheris croceis. Variat: /?) album; flor. albis. V. nigrum L. ; fol. non decurrentibus, filamentis pur- pureo-lanatis. O 7—8. Var. a, ^dufig, (:i. am 3flf)eine unter- i)a(b 5(nbernacf) unb auf ber .^ebbcr^borfer .^albinfel, y. bei 9?euuneb, d. mit Var. f-i. unb e. hd 9?ieberbreiftg unb quamula transverse oblonga, sub- biloba. crenata. — 175 — Tribus II. Anthirrhiueae. Antherae biloculares, basi cxappendiculatae. Gratiola L. Calyx 5-partitus, basi bibracteatus. Corolla tubulosa sub2-Iabiata; superius 2-Ioba , inferius trifida , aequalis. IStamina 4—5, tubo inserta^ quorum 2 fertilia ; antherae pendulae. Stigma 2-lobum. Capsula ovata^ 2-vaIvis; val- vis medio septiferis. Folia opposita. Pedunculi axillares, 1-flori. Flores albi. G. officinalis L.; 24. 6—8. 5tiif fum^figen aBiefcn, an glu^ufern, am 9i^eine stt>ifd}en 35euel unb 6affel, bei 3^01^*^ borf unb bei !Deuj. Radix repens^ geniculata. Herba amara. Caules plures, plerum- que simplices. Fol. lanceolata^ amplexicaulia, plus minusve serrula- ta, 3— Snervia. Corolla ex albido-rosea, tubo flavicante striis ob- scurioribus uotato. DlGITALIS L. Calyx 5-par(itus. inacqualiSj lacinia summa minore. CoroIIa campanulata^ tubo brcvi limbo obliquc 4-lobo in- aequali , lacinia superiore emarginata v. integra. Stamina 4, didynama, fundo corollae inserta. Capsula ovata, acu- minata; marginibus valvularum inflexis, bilocularis. Folia alterna. Racemiis terminalis. Flores magni, ochroleuciv. purpurei. D. purpurea L.; fol. ovato-lanceolatis crenatis su- btus canesccnti-subtomentosis. O 6—7. 3n Ii(I)ten 9Bal* bungen bei Siegburg, im ©iebengebirge, SSieb^bacber Z^cyk unb feinen Seitentt)alern fe{)r bduftg, 53ro^ltt)a(, bei 9?eutt)ieb, am (5cl)\t)cinl)eimer ^fofter bei ^Iamergl)eim unb bei ^JJunfter^CSifer. Erecta, 3 — 5pedalis. Caulis inferne glabriusculus, superne tenui- ter velutino-pubescens. Fol. rugosu , duplicato-crenata , inferiora et intermedia in petioluni attenuata, suprema sessilia subintegerrima. Caljx jjubescens ; laciniis ovato-oblongis, acutis. CoroUa ventrico- so-campanulata, lobis rotuudatis obtusis, extus glaberrima, purpurea, intus labio iiif. albida, atro-purpureo-punctata efc ocellata et pilis lon- gis obsita; labio superiore obt.usissimo subintcgro. — 176 — D. ochroleuca lacq. ; fol. ovato - oblongis serratis ciliatis pubescentibus. 2\. 6—7. 5{n gelfen unb fteinigen S3ergab{)angen hd «SiegOurg, am !Drac^enfe(^ , am 9il)eine(f, im 5(^rtl)al j. 33. auf ber :0anb6frone , SrcWt()aIe unb bei 2:onni^=^ ftein. D. grandiflora /?. obtusiflora Kocli. Erecta^ 1 — 2 pedalis^ viscoso-pubescens^ subvillosa v. subtomen- tosa. Fol. inferiora basi angustata^ -superiora basi ovata sessilia^ se- miamplexicaulia^ oblongo-lanceoJata^ acuniinata^ subtus pallidiora, ad nervos subvillosa. Racenius secundus^ elongatus, laxiflorus. Cal. la- ciniae lanceolatae^ acutae. Corolla ventricoso-campanulata, extus glanduloso-puberula, ochroleuca, basi intus sordide fusco-reticulata; laciniis labii iuferioris triangularibus obtusis; medio niaiore. Capsula 4-suIca. D. lutea L. 5 fol. lanceolatis remote serratis glabris V. basi subciliatis. 2\. 6—8. S(n 53evgab^angen unb jwifcl^en niebrigem ©ebufd) an ber 9)?uffenborfer |)6^e unb bei DJtai^en. 1 — 2 pedalis, glabra. Folia lanceolata v. oblongo-lanceolata; in- feriora basi attenuata; superiora basi cordata, sessilia. Kacemus se- cundus. Calycis laciniae lanceolatae, glanduloso-ciliatae. Corolla tubulosa^ ocliroleuca^ cetcris niinor; laciniis lateralibus acutis. Obs. corolla spccinainum nostroruni extus puberula. Anthirrhinum L. Calyx 5-partitus. Corolla persouata basi gibba, tubo inflato, limbo 2 labiato, supra 2-fido reflexo infra 3-fido, palato ad faucem prominulo. Stamina 4, didynama. Ca- psula oblonga, apice foraminibus 3 dehiscens. Folia alter- na V. inferiora opposita. Flores axillaresj purpiirei. A. Orontium L.; © 7—10. Stuf Stecfern unb bebau^ tem Soben %. ^. am 9ll)einufer hi\ SBeuel unb puftg im 5l^r* tl)ar. Erectum, plus minusve ramosum, pubescens v. hirtum, superne glanduloso-pubesoens. Fol. liueari-lauceolata, integerriuia ; inferiora opposita, superiora alterna. Flores subsessiles sparsi, remoti. Cal. laciniae longissimae, liueares, subfoliaceae^ corollam superantes. Cor. C6— 8 lin. longa) purpurascenti-rosea, tubo inteusius purpureo lineato, palato flavo barbato. Capsula gibba, pilosa. — 177 — LlNAKIA TOURNEF, Calyx 5-partitus. Corolla personata, basi calcarata, tubo inflato^ limbo S-Iabiato supra 2-fido rcflexo infra 3- fido, palato ad faucem prominulo. Stamina 4, didynama. Capsula apice valvulis 2 dehiscens, valvulae integrae v. trifidae. Fol. ulterna v. rarius inferiora opposita v. verti~ cillata. Flores nxillares atit terminales , spicatij lutei v. rarius violacei. *) Fol. angusta, sublineariaj caules erecti. L. vulgaris Bauh. j glabra, fol. sparsis lineari-lan- ceolatis. 2^ 7—9. %\x\ ^elbrainen, a\\ 2Begen, SJJauern o^tm^iw. Antirrhinum Linaria L. Stricta^ bipedalis et ultra, glauca, foetens. Caules plures, virgati, simplices v. superue ramosi, ramis plurimis sterilibus. Fol. conferta, integerrima, trinervia. .Spica terniinalis una cum rachi pedicellisque glanduloso-pilosa v. pubescens. Calj-x glahriusculus calcari sub- curvatoacuto brevior. Corolla magna, sulphurea v. viridi-flava, labio inferiore vitellino, palato pulchre aurautiaco sericeo-barbato. Semi- ua plana, circumalata. L. arvensis Desf. ; glabra, foK linearibus inferiori- bus quaternis. © 7—8. §(uf fanbtgen 5(ecfern, 6ei S3euc(, g?u0c^en, jUMfc^en S^ilic^ unb ®iegburg=S[)iuf)rborf, l^inter Sicg^ burg, auf ber (Saffenburg im %\)Xi^al «nb hd eobknj, A. ar- vense L. Erecta, ramosa, 6 -ISpolIicaris, glauca. Fol. utrinque attenuata, integerrima^ 1-nervia. Racemus terminalis, denique elongatus. Pe- dicelli et calyces glanduloso-pilosi. Cor. parva, coerulea, sfriis sa- turatioribus; palatum albiduui^ subtiliter violaceo-reticulatum ; calcar acutum^ recurvum. Semina plana, circumalata, cinerascentia, L. minor Desf. ; glanduloso-pilosa, fol. lanceolatis li- nearibusve. O 7 — 10. UeberaK auf 5(ecfern. A. minus L. Erecta, a basi ramosaj palmaris et ultra, viscoso-pubescens, ob- scure virens. Fol. obtusa, basi attenuata, integerrima; infieriora op- posita, lanceolata; superiora sparsa, linearia. Flores axillares. Pe- dicelli calycesque calcari recto longiores. Corolla parva, ex albido et pallide violaceo varia^ labio inf. albido iutus striis duabus fusco- \ ?4 1 C A L -^ >K Ai •5 **>^ — 178 — purpureis; palato flavescente. Seniina obIonga_, sulcato-costata^ co- stis subalatis. **) Fol. dilatata, caules laxi. L. spuria Mill. ; fol. omnibus ovato-subrotundis in- tegerriniis. © 7—9. Shif Stecfem imb in 333ein6erflen jwif(f)en (5(ftwar3-'9f{^einborf wnb ber €ieg , am Dioberberg , bei ^Breiftg unb (Soblenj. A. spurium L. Diffuse prostrata, villoso-viscosa. Fol. sparsa^ petiolata. Pedi- celli axillares. Caljcis laciniae ovatae, acutae. Corolla pulchre luteolaj labio superiore intus violaceo; calcar leviter curvatum. L. Elatine Mill. ; fol. ovato-hastatis integerrimis iu- ferioribus ovaiis. O 7—8. 5(uf 5(ecfern unb in 2Beinbergett f)auftger ai^ bie »orige j. 33. M ^Bcuel, €iegburg, So^mar, iui^borf, im 3(^rtf)al bei 9!SaIpor^I)eim u. f. tt). A. Elatine L. Diffuse prostrata, pilosa^ pilis longis patentibus, subviscosa. Cau- les tenuiores quam praecedentis. Fol. sparsa, petiolata. Pedicelli axillares, capillares, glabri. Cal^cis laciuiae lanceolatae, acutae. Co- rolla antecedcutis, sed niinor et pallidlor; calcar rectum. Capsulae dehiscentia niaxlnje distincta ; loculi verticaliter circuuicissi^ operculo laterali dehiscentes. Dissepimentum et reliquae capsulae pars persi- stens. Semiaa valde rugosa. L. Cymbalaria L.; fol. quinquelobis 24. 7 — 8. 3n 5!)2auern in ber S^ld^e be^ 9t()einufer6 allgemein ^erbreitet. A. Cymbalaria L. Diffusa^ radicaus_, nitida, glabra. Fol. alterna v. opposita, petio- lata^ hederacea,, cordato-subrotunda, 5-Ioba ; lobis acutis, intermedio maiore. Pedicelli solitarii, axillaresj de axilla recurvati. Corolla vio- lacea., palato albo, glbbis 2 vitellinis. Semina valde rugosa. Veromca L. Calyx 4-(raro 5)-partitus. Corolla rotata; limbo 4- fido^ lacinia superiore latiore. Staniina 2. Capsula ob- cordata aut rarius ovata^ bilocularis. Folia opposita rarius verticillafa et flores terminales spicati v. axillari-racemosi aut folia superiora alterna et flores axillares solitarii. Flores coerulei rarius albidi. — 179 - a) Racemi axillares, (Fol. opposita.) * Calyx 4-partitus, V. scutellata L. ; fol. lineari-lanceolatis remote den- ticiilatis. 24. 7—11. ?J[uf ubcrfd)tDemmt gertH-fenen ^ld^en, auf fumpfigcn SBiefcn, an ©rdben j. ^. in bet (Sanbgrube bcim ^ocf)freu5, jwifcl^en ^effenid) uiib 2)ottenborf, auf teni 23enu6' berq, hd ^ilid), bei ©iegburg u. f. w. Herba gracilis, fi,labra rarius pubescens. Caiilis prostratus, basi radicaus v. adscendens ; ramosus, debilis, saepius vix digitalis. Fol. sessilia^linearia-, lineari-lanceolata v. lauceolata, (subinde 4 lin. lata), retrorsum remote serrata^ subtrinervia. Racemi laxi. Pedicelli capil- lares, bractea calyceque multo longiores^ fructiferi divaricato-paten- tissimi v. deflexo-peuduli. Corolla albida^ roseo aut violaceo-striata. Capsula biscutelliformis , compressa^ emarginato-biloba, trausverso latior^ glabra. V. Anagallis L. ; caule glabro, fol. sessilibus lan- ceolatis acutis scrratis^, pedicellis fructiferis patentissimis, 24. 5—8. §in Sddien unb ftef;enbcn dJetvdffcru. Erecta^ glabra. Caulis tetragonus. Fol. lanceolata v. rarius ovata. Racemi cjlindrlci. Cor. pallide coerulea^ venis saturatioribus. Capsula orbicularis^ leviter emargiuata;, glabra. V, Beccabunga L.; caule glabro, fol. petiolatis elli- pticis obtusis crenato-serratis , pedicellis fructiferis paten- tibus. 24. 5—8. 5(n ^dc^cn unb fte()cnben ©civdffcrn pufig. Adscendens^ subuatans, obscure viridis, lucida. Caulis basi radi- cans, succosusj teres , solidus. Fol. breviter petiolata, crassiuscula. Racemi laxi, multiflori. Pedicelli calyce longiores. Flores cyanei, venis saturatioribus. Capsula subrotunda, turgida, leviter emargi- nata, glabra. V. Chamaedrys L.J caule adscendente bifariara piloso^ fol. subsessilibus ovatis inciso-serratis, pedicellis fructiferis erectis. 24- 4—5. 5tuf 3Sicfen, an 2Balbrdnbern, ^eden. Pubescens v. molliter subvillosa. Fol. inferiora breviter pctiolata, ovata, superiora semiamplexicaulia, cordato-ovata, ru^osa. Racemi multiflori, laxi. Bracteae laaceolatae, pedicellorum longitudine v. 13* — 180 — paulo breviores. Corolla magna^ laete coelestitia , venis saturatiori bus, Capsula triangulari-obcordata^ ciliata. V. montana L.; caule decumbente hirsuto^ fol. longe petiolatis cordato-ovatis dentato-serratis, pediceliis calyce duplo V. triplo longioribus, fructiferis patulis. 24- 5. 6. 3« feucf)tcn iPaubwalbungcn am S^enuaberg tei ^effenid) unb auf i)er SQSeftfeite t)e§ ^reujkrg^. Caulis basi radicans. Fol. spar.sim pilosa, petiolis villosis. Racejai laxi, pauciflori, villosi. Pedicelli filifonnes. Corolla pallide coerulea, striis purpureo-coeruleis. Capsula compressa,, basi apiceque emargi- nata, ciliata. V. officinalis L.; caule repeute hirsuto, fol. brevi- ter petiolatis obovato-ellipticis serratis , pedicellis calyce brevioribus, fructiferis erectis. li 6—8. 2(uf ^riftcu, ^aU be^(a|en, in lic^ten SSalbungen I)aufig. Dense pubescens. Caulis ad genicula radicans^ longe repens, apice adscendens. Bacemi densi. Corolla dilute coerulea, venis sa- turatioribus. Capsula triangulari-obcordata, obtuse emarginata. ** Calyx 5-fidus, lacinia quinta minuta. V. latifolia L.; fol. sessilibus. 2i 6—8. 9(uf (^xa$' pla^ctt, an SBalbranbern ^duftg, bie SSarietdt auf trocfenen SSergen M ^Jeuwieb. Erecta v. adscendens, plus miuusve pubescens, pedalis et ultra. Fol. e basi cordata, ovata v. oblonga, inciso-serrata. Racemi 2—4 ex axillis foliorum superiorum elongati, densiflori. Pedicelli calycem aequantes. Corolla pulchre coerulea, veuis saturatioribus. Capsula acute emarginata. Variat: /9) minima; caule humillimo , fol. lanceolatis basi attenuatis» (An var. V. austriacae L. ?) b) Spica terminalis et saepe plures secun- dariae laterales. (Foiia opposita.) V. longifolia L. ; fol. e basi ovata v. cordata lan- ceolatis acuminatis argute duplicato-circumserratis, 24- 7 — 8. 5(uf feud^ten SSiefcn, an ©rdben ^nnter gri^borf. V. mari- tima L, - 181 — Erecta, dense pubescens. Fol. opposita, terua quaternave. Spica tenniualis, cjlindrica, elonj^ata. Bracteae lineari-subulatae, calycem sdbaequaritos. Corolla dilute coerulea. Capsula subrotunda^ turgida, eniarginata. V, spicata L. ; fol. ovatis lanceolatisve crenato-ser- ratis apice intcgerrimis. 2]. 7—8. 5lil trocfeuen 33ergabl)angeii tel Slltenal^r. Erecta,dense pubescens. Caulesspithamaei — pedales, simplicissimJ. Fol. opposita; inferiora plerunique ovata_, obtusa; superiora lanceo- lata, acutiuscula. Spica terminalis, deusa. Bracteae lanceolato-su- bulatae^ pedicelhim superantes. Corolla dilute coerulea^ fauce barbata Capsula subrotunda, emarginata, turgida. c) Flores axillares. (Fol. inferiora tantum opposita.) * Fol. floralia ceteris dissimilia, angustiora- pedicelli fructiferi erccti v. patentes. V. serpyllifolia L.; fol. subcrenatis, inferioribus ovatis oblongisvcj floralibus lanceolalis integerriniis. IX 5— 10. 5hif ^riften, an SBegen unt> feucf)tcn ^lii^en pufig. Caules digitales— spitliamaei, e basi decumbente et radicaute ad- scendentes^ pubescentes. Fol. crassiuscula, nitida, glabra , subtriner- via ; inferiora breviter petiolata, infima ovato-subrotunda. Flor. laxe dispositl, racemum elongatum formantes. Pedicelli erecti, calycem subaequantes. CoroIIa parva^ alba^ venis coeruleis. Capsula com- pressa, subrotundo-obcordata;, transverse latior, ciliata; stylo recto capsulam subaequante. V. arvensis L. ; fol. inferioribus cordato-ovatis ser- ratis, floralibus lanceolatis intcgerrimis, pedicellis creclis calyce brevioribus. Q 4-10. S(uf ^lriften, 5(erfcrn unb un^- gebauteni ^oben (itmein. Subhirsuta, iu solo sterili humilis, erectiuscula, in piuguiore pal- maris — dodrantalisadscendeus v. rarius decuuibeus. Fol. inferiora bre- viter petiolata; floralia pedunculis longiora. Cor. parva coerulea. Capsula compressa, obcordata, ciliata; stjlo fissuram aequante. Variat: fol. floralibus inferioribus latioribus, inciso-serratis. y. vcrna L.j fol . pinnatipartitis suunnis indivisis lan- — 182 — ceoiatis, pedicellls erectis calyce brevioribus. O 4 — o. nu\ trorfnem fterifen Soben auf bem D^oberbcvi]. Stricta, glaudiilosa. Corolla parva, coenilescens. Capsula com- pressa, obcordata ; stj^lo fissuram aequante. V. tripli yll os L. ; fol, digilato-partitis, floralibus lan- ceolatis, pedicellis patentibus calycem superantibus. O 4 — 5. %n\ 2(ecfern gemein. Erectiuscula v. adscendens, glanduloso-pubescens. Fol. nigre- scenti-viridia^ subtus purpurascentia, subcarnosa, infima breviter peti- olata; cordato-ovata, integra^ integerrima v. inciso-dentata; superi- ora et floralia inferiora digitatoS — .5-partita, partitiouibiis pleruinque incisis; summa trifida, partitionibus integerrimis. Flores antecedentibus maiores^ saturate coerulei. Capsula turgida, obcordato-subrotunda, pilis glanduliferis pubescens ; stjlo eniarginaturam superante. Herba siccatione nigrescit. V. praecox L. ; fol. inferioribus cordato-ovatis ser- ratis, floralibus lanceolatis, pedicellis adscendentibus caly- cem vix superantibus. O "^ — ^- 5(uf Stecfem l^ier unb ba 3. 33. an ber (Sieg, bei 33cuel, junfcf)en ^effenivi^ unb ^oppe(6* borf, bci 9f{oi6borf, auf bem ^ioberberg, bei Strienborf u. f. w. Erecta v. e basi ramosa^ adscendens^ glanduloso-puberula. Fol. subtus rubro-colorata; iuferiora breviter petiolata, Peduuculi fructi- feri folia floralia superautes, superiores eadem subaequantes. CoroIIa praecedeutis. Capsula turgida^ ovato-obcordata, glanduloso-ciliata, st3'lo emarginaturam superante. **Folia floralia celerissirailia; pedicelli fructiferi reflexi. V. agrestis L, ; fol. ovato-subcordatis crenato-ser- ratis, capsulis obcordato-subrotundis pubescentibus. O 4 — 5. 10, 3n SGeinbergcn, auf ©emufearfern. a. iiberaU I)duftg, /:?. f)ier unb ta u. y. in SBeinbcrgcn bei 9Zeu\»ieb unb (SoMenj. Diff^use prostratf», plus niiuusve pubescens. Fol. petiolata, ple- rumque in «) ovata, crebrius et profiiudius sublnciso-dentata; ,?) cor- dato-ovata v. oblonga, crenato-serrata; y) subrotunda v.cordato-sub- rotuDda, remote et minus profuude creuata. Pedicelli follum subae- quantes. Capsula transverse latior. Semina cupuliformia, umbilicato- concava^ transverse corrugata. Variat : — 183 — a') p o 1 i t a ^ flor. laete caeruleis, capsulis turgidis sub- 10-spermis. V. polita Fr. V. didyma Ten. /i) vulgaris; flor. ex albido caeruleis, capsulis mar- gine subcompressis 4 — 5-spermis. V. agrestis Fr. y) opaca; flor. laete caeruleis, capsulis margine subcompressis 2-spermis. V. opaca Fr. Observ. Capsularum pilositatem et seminum numerum inconstantem invenimus ; idcirco characteres isti nobis ad species distinguendas adhibendi esse non visi sunt. V. B u X b a n m i i Ten. ; fol. ovato-subcordatis grosse serratis, capsuHs divaricato-bilobis elevato-reticulatis gla- bris ciliatis. O 4—5. §(uf Stecfern, bei D^eng^borf, hd 9^eu^ \m\), am (I()ren6reitfteln bei GoMenj. Diffuse prostratft, pliis iiiinusve piibesceus. Fol. petiolata. Pedi- celli superiores folia superautes. Corolla niaior quam praeccdentis, laete coerulea. Stylus emarginaturaui superaus. V. hed eraefolia L. ; fol. cordatis 3 — 5-lobis. O 3-5. 5tuf 9(erfeni liberaK gemein. Diffuse prostata^ plus minusve pubescens, Fol. reuiformi-cordata^ l)Ierumque 31oba^ lobo niedio maximo^ plana, subcarnosa, denique re- curva. Pedicelli folium aequautes, demum superantes. Calycis incre- scentis laciniae cordatae^ ciliatae. Corolla caljce miuor, pallide coe- rulea^, saturatius striata. Capsula didyma , subquadrigona, turgida, loculis 2-spermis. Semina singularia, umbilicato-coucava, calceoli uon dissimilia. LlMOSELLA L. Calyx 5-dentatus v.-fidus. Corolla minima, campa- nulata, 5-fida, aequalis. Stamina 4, didynama, fauci inserta. Stigma capitatum. Capsula semibilocularis^ dissepimento ad basin obsoleto^ bivalvis; placenta centralis. Planlulae in humidis di/fusae, radicantes. Folia fasciculata, angusta, integerrima. Pedunculi solitarii, axillares. L. aquatica L.; O 7—8. §(uf ut)erfcf)tt)emmt genje- fenem SSoben am 3luef{up ber ®ieg unt> ber ^ieb. — 184 — Pusilla^ acaulis, stolonifera, caespitosa^ glabra. Fol. longe petio- lata, (1 — 2uncial.), oblonga v. oblongo-lanceolata, obtusa, trinervia. Pedunculi foliis niiilto breviores^ uniflori; capsuliferi decumbentes. Calj^x virens, striis v. maculis 5 atro-purpureis. Corolla rubicundo- albida^ tubo virescente. Antherae atro-coeruleae. Trib. III. Rhinantheae. Antherae biloculareSj basi appendiculatae. Melampyrum L. Calyx tubulosus^ 4-dentatus. Corolla tubulosa, 2-Ia- biata et compressa, superius galeata, margine . replicato, inferius sulcata, trifida, subaequalis. Capsula oblonga, ob- lique acuminata, compressa^ loculis 1 — 2-spermis. Semina laevia. Fol. opposita, integerrima v. basi tantiim subulato- dentata. Flores oppositi, spicatiy bracteati ; bracteis saepe subulato-dentatis coloratis. M. cristatum L. ; spicis compactis 4-angularibus. O 6 — 7. 3u Saubwalbern jn)ifcf)cu uiebrigem ©ebiifcf) unb auf trocfeueu 2Btefen t>e[ 9}?unftereife( g. 33. \m Sfcf)WeiIer ZhoXf am !2aac6er (See unb jiemlicf) iiber ba^ ganje 9)?aienfelb oer- breitet j. 33. hti Dcf)tenbung. Caulis erectus, patenter ramosus^ scabriusculus. Fol. lanceolata V. linearia^ niargine scabra^ integerrima v. superiora basi dentata. Spica brevis, acute quadrangula. Bracteae cordatae^ dcuse iinbrica- tae, recurvatae^ complicatae, pectinato-dentatae, virescentes v. pur- pureae. CoroIIa albida aut purpurea, palato flavo. M. arvense L. ; spicis laxis aequalibus^ bracteis ovato-lanceolatis acuminatis subuiato - dentatis. O 6 — 7. 8(uf Sfecfern, a\\ trocfenen 33ergabf)angen, jtt,nfcf)eu S^i^borf unb 5(I)rit)eiler, ant DtoIanb6ecf, auf bem Dvoberberg, 5(rienfelg unb auf bem £)cfenfel6 6ei ^iwi u. f. n?. Caulis erectus, patenter ramosus v. subsimplex, puberulo-sca- ber. Fol. lanceolata, margiue scabra, integerrima v. superiora basi subulato-dentata. Spicae formosae, longae. Bracteae planae^ ere- cio-patentes, dentato-pinnatifidae, dentibus setaceo- v. subulato-elon- gatis; iuferiores viresceutes, superiores purpureae v. rarius albae. Calyx pubescenfce-scaber, tubuni corollae suhaequans. Cor. purpurea. — 185 — inedio anuiilo albo et maciila flavn ad basin labii inferioris. Semiua Tritici siiiiilia. M. nemorosum L.; spica luxa secunda, bracteis cordato-lanceolatis dentatis. O 7 — 8. 3^1 Saubu>albungen im Duefenbufc^ bct iWunftercifet unb bd ©a^n. Caulis erectus^ scaber, puhescens. Fol. e basi ovata v. cordata lanceulata, margiiie scabra^ iutegerrima. Bractrae plauae; superiores cordatae, steriles^ azureae. Caljx hirsutus^ corolla subduplo brevior. Cor. aurea^ tubo ferrugineo. 31. pratense L. ; spica laxa secunda, bracteis lanceo- latis, superioribus basi utrinque 1 — 2 subulato-dentatis. © 6—8. 3« 2aubn)albuni}en, auf feu^f^tcn aSalbunefcn l}dufig. Caulis tenuis, erectus, patenter ramosus^ teuuissime puberulus, laevis. Fol. lauceolata v. lineari-lanceolata, scabra_, integerrima. Bracteae hastato-dentatae , foliaceae, laete virides. Calj x corolla pallide flava, (palato citrino) v. albidasuperne flava subtriplo brevior, scaber v. glaber, atro-sanguineo striatus v. inaculatus^ dentibus cili- atis. Varlat : bracteis superioribus subintegerrimis. Pedicularis L. Calyx inflatus^ 6-dentalus. Corolia tubulosa, bilabiata, superius galeata^ compressa, inferius plana, patens^ subtri- loba, lobo medio angustiore. Capsula snbrotunda, mucro- iiata ; loculis polyspermis. Semina reticulato-scrobiculata. folia opposita aitt alterna, plenimque pinnata. Flores op- positi aut alterni, spicati^ bracteati. P. sylvatica L.; calyce 5-dentato. 24. 5 — 7. 3n Saubwalbungen, auf QBicfcn unb 3:riften ()dufig. Humilis. Radix subfiisiformis, simplex v. ramosji, niulticaulis. Cau- lis primarius erectiis, secundarii prostrati, simplices, basi foliis ovatis squamiformibus caruosis creuatis vagiuati. Fol. piunatifida laciuiis ovalibus simpliciter v. duplicato-iuciso-dentatis. Calyces obiongi, an- gulati, glabri, iuaequaliter 51obi, lobis foliaceis dentatis intus pube- scentibus margiue subciliatis. CoroIIa magna, rosoa; galea triiu- cata aciite bidentata. P. palustris L.; calyco bilabiato. 24, 5 — 7. 5hif fumpfigen 2Gicfcn bci ©legbur.] an ^^w SSoI^bercjcii, im ^kt — 186 — bengebtrge unterf)nlb ber i^oivenburg, fe^r gemein in ber (Sifel (3. 33. bei 5!)(unftereifel, (SaU, ©emiinb) unb bei iaa({). Spitliamaea — pedalis. Caulis erectus, dein raniosus; raniis erectis. Fol. pinnata, pinuis oblougis, irregulariter sinuato-deutatis. Cal. ver- ticaliter bilobus, lobis crispule inciso-dentatis. Cor. uiagna^ carnea. Rhinanthus L. (Alectorolophus Hall.) Calyx inflato-ventricosus, conipressus^ 4-fidus. Corolla tubulosa^ bilabiata, superius galeata, compressa, inferius patula^ plana v. plicata, 3-loba, lobo medio latiore. An- therae valde hirsutae , cohaerentes. Capsula compressa, oblusa; loculis polyspermis. Semina compresso-plana, cir- cumalata. Fof. opposifa^ shnplicia, serrafa, rugosa. Flores opposifij spicafi, bracfeafij flavi, fubo albidoj bracteis saepe decoloribus pullidis. li. minor Ehr. ; calycibus suborbicularibus glabris, 0 5—6. 2iuf trocfenen 2Biefen, auf ^riften jtvifc^en |)eifterrott unb (Stielborf. R. Crista g-alli a. L. Fol. lanceolata v. lineari-lanceolata, Iiirta. Bracteae concolores, .superiores inciso-serratae^ dentibus acuniiuatis. Calyx ovato-subro- tundus, Tubus cor. rectus. Galea supcrne utrinque l-dentata^ denti- bus abbreviatis violaceis v. rarius albidis. Seniinum ala lata. R. maior Ehrh. ; calycibus ovatis glabris. O 5 — 6. Stuf SBiefen. R. Crista galli ft. L. Fol. oblongo-lanceolata, Iiirtella. Bracteae decolores pallidae ; superiores inciso-serratae^ dentibus acuminatis v. subulato-cuspidatis. Calyces glabri v. subpubescentes. Flor. antecedeutibus maiores. Cor. tubus subcurvatus. Galeae deutes distiucti, ovato-oblongi^ decolores^ violacei. Seminuui ala lata. R. hirsutus Lam.; calycibus hirsutis. O 5 — 6. 3(uf Siefen, an 5?ecfcn ^oriiiglic^ in ber 9?df)e be^ 9t()eine^ ^fluftg. R. Alectorolophus Poll. R. Crista galli y. L. Fol. bracteae et flor. ul praecedentis. Seminum ala angustissima. EUPHRASIA L. Calyx tubulosus v. campanulatus, 4-dentatus v. 4-fidus. Corolla tubulosa, 2-Iabiata^ superins emarginata v. subin- — l»7 — tegra, inferius 3-loba, aequalis. Antherae duae V. omnes basi spinulosae, discretae. saepius apice pilis nodulosis ela- sticis connexae. Capsula compressa, ovata, obtusissima • loculis polyspermis. Semina striata, exalata. Fol. oppo- sifaj infegra, plus minnsve denfafa. Flores axillareSj ter- minali-spicafi, albidi^ purpnrei r. litfei^ folia florcdia cau- linis similia. Sect. I. E u p h r a s i a. Labium inf. lobis emarginatis v. bifidis. Antherarum loculus externus staminum breviorum longius setulosus. E. officinalis L. ; fol, ovatis utrinque subS-dentatis. O 7—8. 5(uf 2Siefcn, in Saubwalbungen, auf .^aibepla^cn gemcin. Corolla piibe adspersa, faiice aperta, labio siiperiore bilobo, lobis pakeiitibiis 2 — 3deutatiS; inferiore trifido^ laciniis profunde emarginatis. Variat : cC) pratensis; dentibus fol. superiorum acutisv.sub- mucronatis^ corollis albis, macula cifrina ad basin labii inferioris. Occurrit indumento pubescente v. glanduloso-piloso. //) nemorosa; caule pubcscente, dentibus fol. su- periorum cuspidatis, corollis albis, labio superiore caerulesccnte v. totis cacruleis. Occurrit in ne- morosis: caule elatiore ramoso et in ericetis et pascuis siccis : caule humiliore simpliciusculo. E. officinalis /i. nemorosa Pers. Sect. IL Odontites, Lab. inf. lobis integris v. leviter emarginatis. Anthe- rarum loculi aequaliter mucronati. E. Odontites L. •, fol, lanceolatis serratis. O 6 — 10. §(uf ^edern, an 2Begen, SSiefenranbern. Odontites verna Bell. Caulis tetragoiuis, ramosus, pilis adprcssis retrorsum scaber, se- ini — sesf|uipedalis. Fol. e b.asi latiore lanceolato-attenuata, Flores bracteis breviores, raceinos secundos forniantes. Caljx tubulosus^ — 188 — subcoloratiis. Corolla rosea, ad faucem purpurea, denso pubescens ; labio superiore coinplicato obtuso ; inferiore trifido, ]aciniis oblouu,is subtruncatis integris. Antherae exsertae villo counexae. Ovarium pubescens. E. lutea L. ; fol. anguste lanceolatis subintegerrimis. O 7—8. 2(n !SergaM}angen hd SSinningcn an ber 9)?ofeL Caulis apice raniosus, scaber. Fol. inferiora rcinote subserrata^ floralia integerriina. Spicae densae, terininales. CoroUa sparsim pu- besceus^ ciliata^ liitea; labiis ut praecedentis. Antherae glabrae. 38. OROBANCHEAE. Calyx monophylluSj 4 — 5-fidus v. saepius discpalus^ sepalis quandoque connatis, lateralibus bifidis^ persistens. — Corolla nionopetala, ringens, labio superiore bifido emar- giuato V. iutegro, inferiore trifido, lobis aequalibus v. inter- nicdio niaiore, marcescens. Stamina 4^ didynaraa. Antherae bilocuiarcs. Ovarium liberumj uniloculare^ multiovulatum. Glaudula sub basi ovarii, Stylus cylindraceus^ stigmate bilabiato. Capsula unilocularis, bivalvis, valvulis medio seminiforis. Semina numerosissima, placentis 2 lateralibus oppositis affixa, parva. Embryo albumiuosus, inversus. Plantae in radicibus aliarum parasiticae, annuae v. peren- nesj uphyllae, plerumque plus minusve fuscae. Caules sae- pissime simplices raro parum ramosi, squamis sparsis sca- riosis. Flores hracteati^ in spicam terminulem dispositi. Orobaxche L, Calyx aut tubulosus^ 4 — 5-fidus, tribracteatus, aut di- sepalus, bractea unica fultusj sepalis saepe bifidis. CoroHa riugcEis^ inferne glanduloso-carnosa^ denique abasi circum- scissa remanente secedcns. Capsula l-Iocularis^ placentis parietalibus oppositis. a. Calyx disepalus, bractea unica fultus. 0. Rapum Thuill. 5 staminibus basi corollae insertis inferne glabris superne styloque glanduloso-pilosis. IX 6 — 7. %\\\ ben ^BurjcIn i)on Spartium scoparium in Ucl}tcn ^aub- — 189 — wa(bunc|en siemlid^ alfgemein serkeitet, bei (Sieqbiirt^, im 6ie^ tengcbirge, 6ei 9)(ecfenl)cim, junfct^en 9ntenbcrf nnb 5l(tcna{)r, Kn ^clanbi^ccf, ?in^, am Saac&er-See, am g^orft bei Obermenbig, 9)Ziinftereifel unb (Soblenj. Pedalis — bipeclalis. Caiilis rohustus, basi inciasjatus. Squamae in- fimae iinbricatae^ caulinae patentes, lanceolatae. SepaJa ovata, acu- niinata, subaeqiiallter bifida v. integra, pluriuervia, margineglanduloso- l)ilosa, tubo corollae breviora v. eum subaequautia. Corolla campa- uulata, dorsoarcuata^ intus purpurasceus, extus Iiiteo-fusca, limbo pa- tente crenulato uudo; labiuin superius leviter emarginatum, inferius trifidum, lobo iuterniedio maiore. Autherae defloratae albae. 8tignia bilobum, Juteo-fuscum. O. Epitliyniuni D. C. ; staniinibus basi corollae in- sertis basi dilatatis sparse ciliatis superne stylocjuc glandu- loso-pilosis. l^. 6 — 7. 9(uf ben 2Burjc(n \)c»n Thymus ser- pyllum ani 9tl)einufcr junfc^cn S3eue( unb Dt>crfaffc( unb auf bcm |)ammerftein. Palmaris— dodrantalis. CauJis gjanduloso-puberulus, plerumque rubro-coJoratus. SepaJa e basi ovata lanceoJato-subuIata, integra v. basi dente divaricato, plurinervia, tubum corollae aequautia v, eodem breviora. Corolla campanulata, dorso arcuata, extus puberuJa, pur- purascens v. sordide lutescens, linibo patente margine crispo deuti- cuJato nudo; labiiim superius bilobum^ iuferius trifidum, lobo inter- niedio maiore. Autherae defloratae fuscae. Stigma obscure purpu- reum. 0. Galii Duby.5 staminibus supra basin cor. insertis inferne dense pilosis. 5(uf ftcriicu ^rtfteu auf bcn SBurjetn ^on Galium veruni unb_MoIIugo am Dt()cin ki 53onn unb swi- fc^en ^ruft unb Saac^. Stricta, puberula, pedalis efc uJtra, fusco-paJJida. SepaJa ovata^ acuminata, subaequaliter bifida rarius subintegra, glanduIoso-ciJiata^ plurinervia, tubum coroJIae siibaequantia v. eodem subduplo breviora. CoroIIa campanulata, dorso curvata, extus puberula^ paJJide Jutescens^ limbo suberecto crenuJato nudo ; labium superius gaJeatum, subaequa- liter trifidum^ lobis ovatis. Antherae fiiscae. Stignia obscure pur- pureum. O. rubens Wallr. ; corolla tubuloso-caiiipanulata dor- so recta, staminibus inferne dense pilosis. O 5 — 6. 3n ber — 190 — ^oV»3e(6borfer 5(((ec iu ter Sanbijrube, auf ben SBurjeln »on Medicago falcata. Pedalis et aUior. Caulis strictus^ rubens^ uti bracteae floresque glanduloso-pubescens. Bracteae ovali-Ianceolatae , superiores lanceo- latae. Sepala lato-ovata, corollani dimidiam subaequantia, Inaequaliter bifida, laciuiis subulato-acuminatis. Corolla (9—10 lin. longa) colore 0. Epithymi, tubulosa^ tubo e basi curvato, dorso evidenter recto sub- impresso; labium superius galeatum, lobis patentibus inaequaliter den- tatis; inf. 3-Iobum^ lobis eroso-dentlculatis^ lateralibus intermedio paulo niinoribus. 8tamiua supra basiu curvaturae tubi inserta, intus ad me- dium usque dense pilosa^ pilis albidis eglandulosis. 8tigma cerino- flavum. 0. minor Sutton,; corolla dorso arcuata, staminibus supra basin cor. insertis glabris v. basi pilosis. O 7 — 8. Stuf beu SBurjeht oou Trifolium pratense iu groper 5[lieuge auf eiuigeu £(eefe(beru 5Um[c()cu ©obe^berg uub 9)Ze()(em, hd 9}?uffeuborf, fparfam am dll^mu 6ei ^(itterSborf uub auf ber 8urg ^oammerftein. Caulis basi bulboso-incrassatus^ inferne fibrosus, fibris crassius- culis brevibus intricatis, strictus rarius superne flexuosus^ puberulus^ spithamaeus — sesquipedalis^ pallidus v. purpurasceus. Sepala e basi ovata, subulato-acumiuata^ iutegra v. bifida, tubum cor. subaequan- tia V. superautia. Cor. tubulosa, leviter curvata, extus puberula v. glabriuscula, pallida, sordide violaceo-purpurascens, saturatius venoso- striata (,1/2 uuc. longa); Iimbou |)rn. ^(ug am 17. ®ept. bei £'inj gefunben. Tota planta eleganter carneo-purpurea^ glanduloso-pubescens, nitida. Caulis 1 — l/2ped., basi bulboso-incrassatus, bulbo inferne fi- broso. Bracteae ex ovato lanceolato-subulalae, floribus longioreS;, uti calyces pallide purpurascentes. Spica elongata, apicem versus densiflora^ subcomosa. Calyx disepalus, sepalis corollae tubuin ae- quantibus e basi ovato-oblonga bifidis binerviis^ laciuiis subaequalibus subulatis acuminatis. Corolla forma fere O. minoris (6 — 8 lin. longa), tubulosa, superne leviter antrorsum curvata, extus laevis^ dorso glan- duloso-pubescens, laete purpurascens, ant'ce pallida, venis iutensius coloratis; labium superius emarginatum, eroso-denticulatuni, denium erectum ; inferius trilobum^ lobis lateralibus e basi ovato-subrotunda ~ 191 — acuininatis obsolete trifidis cuspidatis acute deiitatis^ inedio maiore acute dcnticulato saepissime nervo medio excurrente cuspidato. 6e- nitalia praecedentis. >Stamina supra basin inserta^ sparsini pilosiu- scula. Stylus glaber^ stigmate cerino-flavo. Huic planfae, si observa- tionibus futuris vera species probala fuerit, nomeu indcmus: 0. Klu- gil; labii inf. lobis acuniinatis. 0. Hederae Dub. ; corolla medio iii geiiu flexa^ sta- minibus flexurae insertis glabris v. rarius basi pilis sin- gulis adspersis. 6—7. 2(uf SSiirjedt »pn Iledera Helix, hci Siegburg unb nuf bciu |)ammerftcin. 0. barbata Poir. Plerumque pluricis^ spitliamaea-pedalis. Caiilis strictus v. saepe flexiiosus, purpurasceus, puberuUis v. glabriusculus. Sepala e basi ovata siibulato-cuspidata , integra v. bifida, tubum corollae subae- quautia. Cor. ut praecedentis, sed niagis curvata^ pallidior et superne ramoso-venosa, lobo interinedio labii inferioris 3— Slobo^ lateralibus plerumque bifidis. 0. amethystea Thuill.; corolla tubulosa basi subito in genu flexa, staminibus inferne pilis sparsis. O 6. 7. S(uf bcr 2Bur,^cI i^on Eryngium campestre am 9t(}einufcr &ci DUvf faffef. Caulis 1— 2pe(l.. intense purpurascens, uti bracteae floresqueglan- duloso-pubescens. Bracteae subulato-lanceolatac, longissimae^ flurem multo superautes. Spica pliis miniis dcnsiflora, brevis v. elongata^ apice comosa. Sepala ovato-oblonga, inaequaliter v. subaequaliter bifida, laciuiis liueari-subulatis corolla paulo brevioribus v. eundein subaequantibus. Cor. (8—9 lin. longa) colore 0. minoris, sed satu- ratior^ tubulosa supra basin subito arcuata, deinde antrorsus rectiu- sculav.leviter curvata, labiis uudulato-crispis, eroso-denticuiatis, den- ticulis non acutioribus quam in O. minorej superiore galeato porrecto emarginato, inferiore 3-Iobo, lobis emarginatis^ marginatura denticulo maiore, lateralibus late obovatis intermedio minoribus. Stamina cur- vaturae inserta, ad basin sparsim pilosa^ ceterum glabra. Stigma fusco-rubrum. b. Calyx tubulosus^ 5-fidus, bracteis 3 fultus. 0, caerulea Vill. ; antheris glabris v. basi tantum pilosis. 2i. 7—8. 5(uf ben SSuraeln i)on Achillea Millefohum am 3)ra(J)enfe(g unb bcr SSoIfcnburg im ©icbcngcbirge , am £)cfenfe(g bei Sinj unb auf |)ammerftein. Simplex, palmaris—pedalis. Calycis laciniae inaequalcs, lanceolato- attenuatae, corrolla duplo v. triplo breviores. CoroUa tubulosa, ple- — 192 — rumqiie antiorsum curvata, puberula^ e caeruleo coelestina; lobis acutiusculis pnbescente-ciliatis. t-tamina supra basin cor. inserta, gla- bra^ antlieris albis. »StyUis glauduloso-pilosus. O. a r e 11 a r i a Borkh. ; antheris margine villosis. 2i 7 — 8 5(uf beu SDur^iehi you Artemisia campestris. 5{uf bcr (Srpe* ler Sci;, jivifd^eu Slrteutorf m\b S(rieufc(6, nuf bcm £cfcufc(6 uub ^ammerfteiu. 3)ie SSarietat an beufelben ©taubcrtcu. Radix e fibris ramosissimis in formam niiii avis coutextis. Scapus simplex V. rarius parum ramosus^ spitliamaeus-pedalis^ glanduloso-pu- bescens, superne coerulescenti-uiteus. Bracteae calyce breviores. Ca- I3 cis laciniae inaeqiiales^ suprema saepe miuima^ inferiores lanceolato- subulatae^ cor. tubum dimidium aeqnautes. Cor. tubulosa iiO — I41in. longa)^ rectiuscula v. superne leviter curvata , coerulescens^ limbo egregie lavendulaceo-coeruleo villoso; lobis obtusis crenatis. Stamina et stylus ut praecedeutis ; autlierae ad rimas villosae. Stigma palli- de flavum, saepius vix emarginatum. Varlat: /?. caule simpliciter ramoso. 0. r a m 0 s a L. ; caule ramoso, antheris glabris. O 6 — 7. 5(uf ben 5Burje(n be^ |)anf6, M Seubesborf uub 5((tenfirc^eu. Omnibus praecedentibus tenuior^ ad basin incrassata, radiculis cir- cumdata^ inde ramosus, ramis plerumqueflexuosisspitliamaeis — pedalibus crassitie penuae gallinaceae, glanduloso-pubescens, ferruginea. Bra- cteae ternae, cal^ce breviores, intermedia ovata^ acuminata^ latera- les inferne calyci adnatae^ lineari-lanceolatae. Flores breviter pedi- cellati, 6 — 7 lin. longi, amelhjstei. Calyx monosepalus, breviter campanulatus^ 4-fidus, laciniis tiiangulari-subulatis subaequalibus v. anterioribus paulo maioribus. Corolla tubulosa, supra ovarium cou- stricta, subcurvata^ labio sup. bitido^ inf. trilobo intiis piluso^ lobis ovatis obtusis^ deuticulatis. Filamenta sicut antherae glabra^ ad in- sertionem ciliata. 39. VERBENACEAE. Calyx monophyllus, basi tubulosus, limbo dentato, per- sistens. Corolla monopetala^ tubulosa, limbo 5-fido inae- quali V. irregulari. Stamina 4, didynama v. tantum 2, co- rollae inserta^ inclusa. Ovarium liberum^ 4-IocuIare, lo- culis uniovulatis. Stylus stigraate simplice obtuso. Fructus — 193 — calycc tectns_, per maturitateni iii niices 4 (Semiiia nuda, caryopses aut.) secedens. Embryo cxalbuminosus, rectus; radicula infera. He.rbae radice anniia. Fol. opjjosita, in- cisa et pinnatifulu. Stipulae nullae. Flores laxe spicatij bracteatij laete piirpurascentes. Verdexa L. Calyx 5-fidus. Corolla hypocrateriformis, limbo 5-lobo subbilabiato. Fructus in nuces 4 dilabens. V. officinalis L.; © 6—10. 5(n aJiaucrn, QScgen, (id}utt{)aufcn gemciu. Caiilis erectiiisculusj pateute-ramosus, superue 4-an^ulai-is,scaber. Fol. ovato-rlioiiiboiflea^ basi attenuata, intei^errima, superne trifida v. inciso-pinnatifida^ inargine scabra; laciniis irregulariter dentatis. Spi- cae fiJifonnes^ paniculatae. Flores subsessiles_, parvi^ lilaciui. 40. LABIATAE. Calyx tubulosus v. tnbuloso-campanulatus. 5-denta(us v.-fidus, aut bilabiatus, labio superiorc 3-dentato, inf. 2- dentato, persistens. Corolla hypof;yna^ irregularis, bilabiata plerumque ringens, labio superiore integro v. 2-fido , infc- riore 3-Iobo^ lobis subaequalibus v. medio maiore, rarissime corolla subacqualis, 4-fida. Stamina 4, didynama, corollao tubo inserta^ raro 2 caeteris duobus abortivis. Antherae bi- loculares, raro unilocuiares, loculis saepe divaricatis v. su- perpositis rariss. trabccula transversa rcmotissimis. Ovarium libernm. disco hypogyno impositum, 4-lobum, 4-ovnIatum, ovnlis crcctis. Stylus simplcx^ c disco iutra ovarii lobos cnatus-, stigmatc bifido saepiss. inaequali. JVures (Semina nuda L.) 4^ distinctae, in calycc persislente rccondilac, in- dehisccntes-, monospermae. Embryo cxalbnminosns^ rectus; radicula infera. Herhae interilum su/frnticosne, railice pe- renni r. aunua saepiss. intense aminaticae. Cattles tetra- goni. nodoso-articiilati, opposite ramosi v. simplices. Folia oppositaj integra r. dirisa, str/itns pJerinnqae glandttlis ad- spersaj interditm pellttcide pttnctata. Stipttlae ntillae. Flo~ res hracteati r. setis stipati, terminales r. axillares, solitarii t\ in verticillos. racemosj capitula v. cgmas dispositi. 13 — 194 DI3POSZTIO GEBJERUM. *) a) A. Staniiiia fertilia duo. Lycopus. Calyx tubulosus^ 5-dentatus. S al V i a. Calyx subcampanula- tus, bllabiatus, 5-deutatus. B. S t a ui i u a f e r t i li a q u a t u o r. I) C o r. L a b i u m s u p e r i u s nullum V. subnullum. Aiuga. Labium superius nii- uimuiii, bidentatum. Teucrium. Labium superius bipartitum , laciuiis margini labii iuf. impositis. II) C o r o 1 1 a I) i I a b i a t a. f) C a 1 y X 5-f i d u s v. r a r i u s 10-den tatus. Stamtna dis tantia, su- perne di vcrgen tia. Labium inf. 3-fidum,, lo- bo uied i o integro. Mentlia. CoroIIa obsolete bi- labiata, 4-fida, lobo superiore maiore emargiuato. Origanum. Corolla bilabiata, superius erecta, emarginata. Flor. dense spicati^ bracteis imbricatis. b) Labium infer. 3-fidum^ lobo interniedio obcordato. H y s s o p u s. **) Staniina sub labio s ii- periore parallela. 1) Labium sup. emargina- tuni V. b ifidu m.. «) Cor. tubo longe exserto. Nepeta. Labiuni iuf. 3-fidum, lobo intermedio crenato. Herbae erectae. Gleckonia. Labiuni inf. 3-fi- dum^ lobo intermedio obcordato. Herbae repentes. /?) C o r. t u b o b r e V i. Staclijs. Stamina tiibo lon- giora, deflorata ad latera reflexa. Marrubium. Stamina lubo brcAiora. 2) Labiuni sup. integrum. n) Lab. inf. lobis integer- r i m i s. Lamium. Labiuin inf. bifidum. Galeobdolon. Labium inf. tri- fiduin; antiierae loculis divergen- tibus. L e 0 n u r u s. Labium inf. trifi- diim; antherae loculis parallelis. /5) L a b i u m i n f. I o b o i n t e r- ni e d i o e m a r g i n a t o, Galeopsis. Labii lobus inter- medius basi dentibus 2 cavis. Betonica. Calyx linibo vix amplior. Labii lobus intermedius deutibus uullis. B a 1 1 o t a. Calyx limbo infundi- buliformi^ ampliatus. Labii lobus intermed. dentibus nuUis. y-f) Calyx bilablatus. *) C a 1 y c i s I a b i u m u t r u m- que dentatum. Thymus. Calyx fauce villis clausus, C 1 i u o p o d i u m. Cal^ x fauce nudus. Involucrum multisetum. P r u n e 1 1 a. Filamenta oniuia apice bifurca. **) Cal3'cis labium utru m- q ue in teg r um. Scutellaria. Cal. fructife- rus operculatus. Tribus I. Salvieae. Stamina 2 fertilia, 2 aborti va. Lycopus L, Calyx tubulosus, 3-fidus. Corolla tubulosa ^ 4-loba^ subaequalis; lobo superiore latiore emarginato. Stamina distantia, recta, divergentia ; antherae biloculares , loculis parallelis subdistinctis. Folia dentata v. pinnatifida, rugo- sa, Flores axillares^ rerticillati, sessiles, parvi, albi. __ 195 — L. europaeus L.; It 7—9. %n ®rd6en, ©uitHJfcn, feuc^ten ©teUen gemein. Herba foeteos. Caiilis erectus, ad angulos hirto-piibescens, sub- inde glaber. Fol. petiolata^ ovato-lanceolata, sinuato-serrata, basl saepe pinnatifida, pubescentia, subtus glandulis immersis punctata. Ca- Ijcis dentes lanceolato-subulati, pubescentes. Cor. alba, limbo punctis fasciisve cermesinis. Salvia L. Calyx subcampanulatus, striatus, bilabiatus^ supra 3- dentatus, infra bifidus. Corolla tubo ad faucem ampliato, lirabo 2-Iabiato, superius fornicato emarginato , inferius 3- lobo, laciniis lateralibus angustis^ intermedia maiore sub- rotunda. Antherae 1-IoculareSj pedicello transverse fila- mentis affixo insidentes, Flores verticillato-spicati_, tnagni. S. pratensis L. ; 2i 5 — 7. 5(uf SBiefeu, an graftgcn Sergabfjdngcn I)duftg. Caulls erectus, inferne subvillosus, superne floribusque glandu- loso-pilosus. Fol. crenata incisaque, rugosa, subtus pubescentiaj ra- dicalia petiolata, cordato-oblonga^ caulina rariora^ decrescentia. Bra- cteae ovatae^ acuminatae;, calyce striato breviorcs. Cor. speciosa^ vio- lacea rarius alba v. rosea. Tribus II. Aiugeae. Stamina 4 fertilia. Corolla l-labiata, labio superiore subnullo. AlUGA L. Calyx 5-fidus, subaequalis. CoroIIa tubulosa , labia- ta ; labio superiore rainimo 2-dentato ; inferiore 3-Iobo, lo- bo medio magno obcordato. Annulus pilorum in tubo co- rollae. Stamina approximata. Antherae loculis confluen- tibus^ uniloculares. Flores verticillato-spicati v. axillarea solitarii. A. reptans L.; stolonibus reptantibus, floribus ver- ticillatis. IX 4—7. %\x\ ©ra^pld^en gemciit. Caulis erectus, spithamaeus, solitarius, simplex, pubescens v. sub- villosus- Fol. rad. ovalia v. oblonga, in petiolum attenuata, crenata 13* — 196 — V. repanda, siipra liirto-pubescentia-, caulina sessilia, amplexlcaulia. Bracteae iuferiores flores superautes, superiores iisdem breviores, sae- pissime coloratae. FJores niagni, caerulci, rubello-rosei v. albi. A. o-enevensis L,; stolonibus nuUis, floribus verti- cillatis. 24. 5—7. Stuf ^rifteii, au 933egen, c\raf{gcu S^^dn bei 5!)h"mftcreife(, iDbcrmenbitj iinb ^oblen?. A. niontana Rchb. Yillosa. Fol. oblonga v. ovato-oblouga, obtuse dentata. Bra- cteae inferiores dentalae, trilobae v. iutegerrimae, flores superantes, superiores saepe coloratae, iisdem breviores. Flores ut antecedentis. A. Charaaepitys Schreb.; stolonibus luillis, floribus axillaribus^ solitariis. Q 6—10. 3Iuf Stalfboben, auf fonnigcu 5kcfern, I}aufig am ^aifereberg hd Sinj , bei 93h'inftcreifel unb im g3?ofclt{)ate bei (Soblcus, 3. 33. auf bem ©iilfcrrab. Digitalis— semipedalis, pilis longis subvilIosa_, subviscida, aromatica, odoreferePelargon.; niulticaulis,caulibus diffusis ramosis adsceuden(ibus V. erectiusculis. Fol. profunde trifida^ laciniis liuearibus subintegeni- nilS;, inferiora longe pctiolata; floralia flores pluries superantia. Ca- lyces corollaque extus liirsuti. Cor. parva_, alhida, roseo-striata; labio inferiore citrino rubro-fusco punctato. Nuces corrugatae. Teucricti L. Calyx carapanulatus, 5-fidus v. raro bilabiatus. Co- rolla tubo brevi, labiata ; labio superiore bipartito, laciniis margini labii infcrioris impositis ; labio inferiore 3Iobo, lobo medio maiore, inde cor. quasi unilabiata, labio inferiore 5-lobo. Staraina approximata^ intra fissuram labii superio- ris exserta. Antherae loculis confluentibus , unilocularcs. Flores soUtarii r. verUcillati, uxiUares v. tertninales , pur- pitrei V. rarius aU^idi. T. Chamaedrys L.; caule procurabente, fol. petio- latis indivisis. 24, 7—9. 9(uf fonuioen 25crgeu unb Selfcn bei SBadKuborf, 3»erS()eim, im (Sf(f)iDcilcr Z\)a\ bei g3?unilereifel unb t»ei SBinnigeu <\\\ ber ?J?ofe{. Caulis procumbens^ raniis adscendentibus pubescentibus v.villosis. Fol. e basi cuneata ovata v. oblonga^ inciso-crenata, supra glabriu- scula, plerumque nitlda^subtus subpubescentia. Verticillisubsexfloriter- niinali-spicati, supremi folia superantes. Calj-x 5-fidus, pilosus. Co- rolla purpurea. — 197 — T. Scorodonia L. ; caule erecto^ fol petiolatis indi visis. 2i 7—9. 5(ii Salbvaubcvu, fomngcu S(6I)angen nnb in lict)teu Srtubwalbungen gemcin. Scorodoniaheteromalla Monch. Pubescens^ villosum, peclale et ultra, piiiiiculato-racemosum. FoT. corrlato-ovata v. oblonfi,a^ creiiata, rugosa, graveolentia^ amara. R.a- cemi termiuales lateralesque, secundi^ bracteis parvis petiolatis subro- tuudo-ovatis (lore niulto brevioribus. Calyx bilabiatus*, labio supe- rlore indiviso, iuferiore 4-(lentato , dentibus ovatis acumiuatis. Co- rolla viridi-flavescens v. albida; stamina violacea. T. Scordium L. ; fol. sessilibus iadivisis. 24- 7 — 8. 5hif funipfigcn SBicfen, an C^vaben bci 33ovuI)cim. Odor suballiaceus. Caules repentos^ floriferi adsceudentes^ villosi. Fol. oblonj^a, grosse obtiiserjue serrata, pubescentia v. glabriuscula, Verticilli subquadriflori,, axillares. CaJyx 5-fidus. CoroUa parva^ pur- purasceus. T. montanum L. ; fol. hncari-^lanceolatis integerrimis, 24. 6—8. 3(m 'ii^ege 5UMfci)eu SU^vbovf unb 33(anfcnt)cim beit ^Kninen m\ 2)olIcnbovf gcgenuber. (5ion .f)vn. SStvtgen gefunben). Caulis spithaniaeus, sufFruticosus, raniosus; ramis procumbeutibus iucauo-pubescentibus. Fol. linearia v. lineari-Iauceolata (1—11/3 lia. lata)^ basi attenuata, margine levohita, subtus albo-tonientosa, sub- coriacca, sapore valde amaro. Flores tenuinales, capitato-verticil- lati. Calyx tubuloso-campanulatus, .5-fidus, pubescens, dentibus mu- cronatis. Corolla albido-ochroleuca. »Seniina puuctis impressis reti- culato-rugosa. T. Botrys L.; fol. petiolatis bipinnatifidis. O 7—9. 5(n founigen ?(u()5()eu, am m^c luni J-elfcn n. f. U>. fcnfeit^ ^Kemagcu, ?inj, Sin^ig, ^affeufteim, ^icuancb, im 9(()vt()a(c unb iiH-itcv vbcinaufwavt^ jtcmlid) ()aitfig. Adscendens, graveoleiis, deuse glauduloso-pubesceus v. subvillo- suni. Fol. laciniae oblougae v. lineariae. \ erticilli subsexflori, axil- lares. Calyx 5-fidus, ba.^i saccafo-gibbus. Cor. rubella, niedio pal- lida, puiictis saturatioribiis adspersa. Tribus III. Nepetcae. Stamina i fertiliif. CorolUi bi(P)iata. Culyx o-lidus. — 198 — Mentha L. CoroUa infundibuliformis^ calyce pauUo longior, 4-loba, subaequalis, lobo superiore maiore emarginato. Stamina diatantia recta, superne divergentia. Antherae biloculares, loculis parallelis. Herhae odoratissimae. Flores verticillati, axillares aut verticillato-spicati terminales, purpurascentes. Sect. I. Calycis faux nuda. a. Spicae t erminales- M. rotundifolia L.; fol. ovatis subtus villosis, spi- cis lineari-cylindricis^ bracteis inferioribus lanceolatis. 11 7—8. 5(n ®ra6en, ^ecfeu jiemlic^ f)aujtg j. 33. bei ?po>pel6* borf, I)inter ber S3aumfcf)u(C; Ui @obe^berg, ©iegburg u. f. w. 2)ie Var. /i. Ui ©iegburg unb an ber S^tette unb y. ebenf') nemorosa; fol. ovatis v. ovato-subrotmidis supra tenuiter subtus cauloque laxe toraentosis. M. ne- morosa Bech. M. velutina Lej. J) mollissima; fol. ovatis v. ovato-Ianceolatis su- pra dense subtus cauleque albo - tomentosis. M. sylv. a. mollissima Benth. M. candicans Crantz. M. viridis L.5 fol. ovato -lanceolatis planis argute serratis glabris, spicis lineari-cylindricis. 24-. 7 — 8. ?(n ©rabeu unb Sac^en bci ^opVcU^borf, S3iu\]bro{)l unb 9^iebcr^ baufen. M. sylvestris (h glabra Koch syn: Caules glabri. Fol. subsessilia, ncutix, glaberrinia v. subtiis ad venas sparsiin pilosa. «picae e verticillis phis niiuus reniotiiisculis, elongatae^ basi iiitcrruptae, hirsutae. Uracteae et calyces ut prae- cedentis. Pedicelli glabri. M. crispata Schrad. ; fol. ovato-oblongis undulatis cuspidato-serratis glabris, spicis lineari-cylindricis. 24.7 — 8. §(n ©ebirijSbac^en bci 3((tivicb unb bd Wiwjcn. M. sylvestris e. crispata Schrad. Cctera ut praecedentis. M. nepetoides Koch. syn. ; fol. petiolatis, spicis ob- longo-cylindricis. 2i 7—8. 2(n 33dd}cn, ©rdbcn, bei ^^ani- merftein, im 5(I)rt(}a(, bei Slnbernac^, 9?euuneb, 6ob(enj unb aSinningen. 2)ie Var. an ber 9Zettc bei 9Zeu^vieb. Fol. ovata, crispato-serrata, supra piibescentia, siibtus sicut cau- lis laxe pubescenti-tonientosa. Spicae deiu niagis elongatae^ basi iii- terruptae. Bracteae superiores liueari-subulatae. Cal. dentes liue- ari-setacei, striati, deuique erecti. Variat: /i') pubescens; fol. supra glabriusculis, subtus pu- bescentibus ad nervos subhirsutis. y) interrupta; foliis minoribus cordato-subrotundis utrinque pubescentibus^ spicis magis eloiigatis basi intcrruptis. M. hirta W. b. Vcrticilli t e rm inali-capitati axillaresque. M. aquatica L.; fol. petiolatis ovatis serratis. 2i 7—9. §(n (S>xabc\\, eiimpfcn junfd}cn gricoborf unb ®obc6'' bcrg red)td am QBalbranb. — 200 — Ereclr», bipedalis^ retrorsuin hirsuta. Foi. iiiagna, (ultra 2 uiic. longa^ circiter 15 liii. lat.), sparsim pubescentia, subtiis advenas hir- suta. Capitula subrotunda, cras--a_, infcrnc verticillo uno alterove re- moto. Pedicelli et calyces deiise Iiirsuti. Calyx sulcatus, deutibus e basi latiore lanceolato-subulatis deaique erectis. Corolla niagna, pul- clire rosea v. lihiciua. Staniiua exserta, c. Verticiili onines axillares, decr escen tcs. M. saiiva L. ; calycis dentibus e basi latiore lanceo- lato-acnminatis duplo v. triplo longioribus quam latis. 2\. 7—9. )}{n ©rabcn, ©euniffcni luiuficv Var. (-i. iinb /. 6ei Sieglntvi] iinb an ber 9ictte kn 9?cinxMeb. Erecta v. adscendens, pliis iiiinusve Iiirsuta. Fol. petiolata, cor- dato-ovata v. ovata v. elliptica, serrata. 8tamina incJusa. Variat : «) vulgaris. adscendens^ cauic ramisque flexuosis^ verticillis omnibus distantibus. Occurrit foliis longe petiolatis ovatis et foliis latc v. subcordato- ovatis, petiolo breviore. ^) poiudosa; caide stric(o siinplici v. ranioso; ver- ticillis supcrioribus approximatis confertis^ coroliis extus hirsutis, ^) austriaca; caule stricto simpiici v. ramoso^ ver- ticillis superioribus approximatis, corollis minoribus glabris. M. arvensis L. ; caiycis dentibus triangulari-ovatis aeque latis ac longis. 24, 7 — 8. 5(uf fcurf)tcn ^lecferu, ail ©rcibeu uub @ewafferu i^eniciu ; bic Var. /:^. j, 33. bci 33euer, (Eubeuic^, junfdieu ^oppeh^borf uub ^lcffeuic!^ , Ui @obet^6erg, 9iu6euacf) u. f. \\\ Herba odoris iiigrati. Caulis in arvis et agris saepe procunibens v. ad fossas et ripas crectiusculiis v. strictus, plus niiuusve raniosus. Fol. breviter petiolata, ovata v. elliptica v. lanceolata, serrata, Ver- ticilli sessiles, glonierulifornies. Calyccs caiiipaniilati^ undique pilis pateutissimis Iiirsuti. Stamina in tubo corollae latcntia v. saepius eadein lougiora. Variat: C() vulgaris; cauie procumbente v. erecto foiiisquc hirsutis, pedicellis calycibusque dense hi.spiduiis. — 201 — (■i) o-cntilis; caule erecto pliis minusve patulo-ra- moso plerumque rubro colorato fbliisque olabriu- sculis V. superne subhirsutiS; pedicellis glabris flo- ribus miuoribus. Sect. II. Calycis faux pilis clausa. M. Pulegium L.; caule prostrato, foliis ovatis, flo- ribus verticillatis. 21 7—8. 5(uf ubcrfc(}U>cnimt geuu^fencn ^^la|3en. 2n bcr Sanbfautc rcrf}t>? i^om 2Becic nnc^ ©obeSben^ unb ani ^lcfter ^iUjirf^cn. Pulcgium vulgare Mill. Herba odore fortissiiiio aromatico. Caiiles pliires, i^'2 — Iped., siiii- plices V. raiiiosi, hirti. Fol. parva, thi'"'"'i saepe vix 4 — 5 liii. loii- ga), breviter petiolata, ovata v. ovato-elliptica^ siibiiuic siibrotunda, obtusa, obsolete deatata. Verticilli nunierosi, renioti, sub^lobosi, pe- dicellis calycibusque suhaequilougis uiidique puberiilis ; dentes caly- cini triangulari-acuiiiinati^ ciliati. Corolla lilacina^ calyce duplo lon- gior^ stamiuibus exsertis. Hyssopus L. Calyx striatus, 5-deulatus. Corollae tubus calyci ae- qualis, limbus 2-IabiatuS; supra rectus, planus, bifidus^ infra 3-lobus ; lobo mcdio porreclo maiore obcordato crenato. Stamina approximata, superne divergentia. Antherae bilocu- lareS; loculis divergentibus. FoL integerrima. Flores ver- ficillatospicati, roseo-purpurei r. cuerulescentes. IL officinalis L.; Zi, 5. ?Iuf bcr ©obe^burc;. llerba e basi lignosa ramosissima, scabriuscula^ valde aromatica. Caulcs fruticulosi, 1/3 — Ipedales. Fol. oblongo-liuearia lanceolatavc^ basi attenuata^ iinpresso-puuctata, obscure virentia. Verticilli 6 — 15 flori, racemuiu termiualem secuudum densinoruui foruiautes. Caljx 15-uervius. Flores speciosi. Nf:pKTA L. Corollae tubiis longus, incurvus; faux patens ; liiubus bilabiatuS; supra emarginatus, iufra 3-!obus. lobis 2 latera- libus brevissiiiiis reflexiS; medio maiorc crenato concavo. Stamina approximata, sub labio superiore parallela, deflo- rala cxtrorsum rcflexa. Antherae biloculares , loculis di- — 202 — vergentibus. Herhae erecfae. Corymbuli axillares, pedtm- culati, siiperiores in verticillos imiUifloros contracti. N. Cataria L. ; IX 7 — 8. Slii 33ergabl)angen hd 9?0' lanb^wertf), Sinj nnb im S3ro{)(tl)al bei ^onni^ftein, fernerSan' gerweg bei 9}innftereifel unb am SSege yom ^^(eibter |)umme^ ricf) nacf) ^ruft. Insignifcer griiveolens^ cauo-pubescens. Fol. petiolata^ ovata^ a- cuta^ dentato-serrata^ basi cordata, rugosa^ supra viridia, subtus cano- tomentosa. Bracteae pedicello vix longiores. Corolla cal^ce duplo longior^ albida^ labio iuferiore purpureo-punctato. Glechoma L. Corolla calyce striato duplo longior, labiata, superius bitida, inferius 3-fida^ lacinia media niaiore obcordata. Sta- mina approximata. sub labio supcriore parallela. Antherae per paria in geminara crucem conniventes. Herbae re- pentes. Folia petiolata, reniformiaj crenata. Flores verti- cillatij axillares, violacei. G. hederaceum L. ; 21, 4—5. Stn ^ecfcn, auf 2Bie^ fen unb \\\ i^aubwalbungen gemein. Glabriuscula v. vix pubescens. Caules prostrati^ basi radicau- fces^ ramis floriferis adscendentibus. Fol. cordato-reniforniia. Ver- ticilli breve pedunculati, 6flori, bracteis niinimis. Flores violacei^ sub- tus ad faucem barbati^ maculis obscurioribus in fauce et ad basin la- bii inferioris. Antherae albae. Lamium L. Calyx 5-dentatus, aristatus, apice patens. CoroIIa ca- lyce longior, fauce inflata, utrinque dentata, dentibus re- flexis. limbo labiato, supra fornicato integro, infra breviore bilobo. Annulus pilorum plerumque in tubo corollae. Sta- mina approximata, sub corollae labio superiore parallcla. Antherae biloculares, loculis divcrgentibus. Folia inferi- ora petiolata^ cordata^ rugosa. Flores rerticillafi , axilfa- resj purpurei v. albi. L. amplexicaulo L. ; fol. Iloralibus sessilibus. O 3-10. 5(uf 5tecfern iiberaU. — 203 — Multicaule, adscendens, scabriusculum. Fol. cordato-subrotunda; Inleriora petiolata, grosse crenataj floralia amplexicaulia_, crenato- lobata. Verticilli nmltiflori. Calyces villosi, dentibus aute et post anthesin conniventibus. Corolla pulcherrime purpurea^ tubo longe ex- serto intus nudo. Antherae barbatae ut subsequentium. Dentes ad faucem nulli. L. album L. ; fol. omnlbus petiolalis cordatis acu- minatis, verticillis sub-20-floris, O 4—5, S(n ^ecfeu, SWaiu crn, 2SaIbranbern gemein. L. vulgatum /i. album Benth. Radix horizontalis, repens. Caulis erectus v. adsceudens, glabra- tus. Fol. inaequaliter v. duplicato-deutato-serrata. Cor. alba, tubo curvato^ fauce denticulis tribus niinutis longioreque subulato uotata; galea ante evolutionem ochroIeuco-aff"Iata pilosa^ ciliata ; antherae bar- batae^ nigrae. L. maculatum L. ; fol. omnibus petiolatis cordato- acuminatis^ verticillis sublO-floris. O 4—10. ?(n ^ccfen, 3Balbranbern unb Saubmalbungcn. L. hirsutum L. Erectuni v. adscendens. Fol. inaequaliter v. duplicato-dentato- serrata, radicalia variegata_, albo maculata^ caulina plerunique inima- culata. Calyc. dentes setacei^ tubo breviores^ demum recurvi^ hir- suti. Cor. versicolor, purpurea, tubo curvato pallido, fauce dente su- bulato notata, labio albo-purpureoque maculato. Antherae uigrae, polline miuiato. L. purpureum L.; fol. omnibus petiolatis cordatis obtusis. O 4—10. §(uf bebautent S5oben ^auftg. Plerumque decumbens. Fol. iuaequaliter crenato-serrata. Cor. an- tecedente minor, purpurea^ tubo recto^ fauce utriuque deuticulis duo- bus notata. Galeobdolon Huds. Corolla fauce denticulis destituta , labio inferiore Iri- fido, laciniis acutis. Antherae glabrae. Cetera ut prac- cedentis. Herbae hahitu omnino Lamii. Flores lutei. G. luteum Huds.; 24, 5—6. 3n feuc()ten Saubivalbun- gen I)aufig. Galeopsis Galeobdolon L. Lamium Galeob- dolon Crantz. Adscendens^ subhirsutuni. Fol. petiolata^ duplicato-dentafo-ser- rata; inferiora cordato- v. ovato-acuminata^ superiora saepe lanceo- — 204 — ]ato-ohI(inga. Verticilll niulti/Iori. Calyc. dentes aristati, pungentes. Cor. lutea, labii inf. lobo niedio toto et lateralibus basi vitelliui.s^ nia- culis fdscescentibus. Galeopsis L. Calyx 5-denta(us, aiistadis, saepo pungeiis^ fauce pi- losus. Corolla bilabiata, supra foinicata, subcrenata^ infra 3-loba, lobis lateralibus parvis^ medio maiore emarginato crenato, fauce dentibus duobus cavis. Stamina approxi- mata^ sub labio corollae superiore parallela. Antherae lo- culis subrotundis oppositis bivalvibus, valvulainteriore mi- uore ciliata. Catilis saepe siib genicHUs liimidns. Fol. in petiolum atlemiuta , ovuta v. angtista, Flores rerticillati, verticillis axillaribus et terminalibus. a) C a u 1 i s s u b g e n i c u 1 i s n o n i n c r a s s a t u s. G. Ladanum L. ; fol. lanceolatis v. lineari-lanceola- tis, labio cor. suporiore leviter denticulato. O 7 — 8. 3^^^^- [c()eu ©ctrcibe, in SSciubevijen gemciu, bie Var. [t iin 3({)vtf)al \\\\\> y. a\\ bcr ©ieg, bei 93?el){cni nub im 5{()rt()a{. Caulis erectus v. :idscendeus_, pilis retrorsis pubescens. Fol. ad- presse Csublus densius) pilosa. Corolla purpurea, area ochroleuca^ purpureo-niaculata in basi labii inferioris^ caljcem aequaus v. eodem duplo V. triplo lon^ior. Variat: a) latifolia; pubescentia tota adpressa, fol. oblon- go-lanceolatis lanceolalisvc obtuse serratis rarius iutegerrimis. /j) canescens; caule inferne adpresse, superne pateute-pubesceute, fol.lanceolatis remote serratis. y) angusti folia ; pubescentia tota adpressa, fol. lineari-lanccolatis linearibusve obsolete denticu- latis V. iutegcrrimis. G. ochroleuca Lam. ; fol. ovato-lanceolatis ovatis- ve, labio corollae superiorc inciso-dcnticulato. © 7 — 8. S(uf fanbii-^cm 33obcn junfc()cn 6ici-jbnrtV nub ^3onn nnb bintcr eiecj^- burg, in ^tciubriic(}cu uub anf 9(ecfcrn bci ^tcrn, \>d IHu^, ^iujiij, — 205 — im §(()rt{)al unb in bcr (Sifcl 5. 33. bci 9Jh"inftcreifc( fct)r I)au' ftg. u. f. a>. Ciiulis erectus^ viridis v. rariu.s rubro-colora(us, pilis retrorsis dense pubescens^ iutermixtis pilis glanduliferis. Fol. serrata, pube- scentia^ sericea v. canesceute-hirsuta^ uiollia. Terticilli omues remoti densi. Flor. speciosi. Cahces sericeo-hirsiiti, viscidi^ dentibiis lan- ceolatis nuicronatis. Cor, niagna, sulphurea, calvce triplo quadruplove longior ; labii iuferiore ad basin niaeula flava. b. C a u I i s s u b g e n i c u I i s l u in i d u s. G. Tetrahit L. ; c&ule patente- bispido. O 7 — 8. 3ivif(()cn ©etrcibc, nicbrigcm ©cbufrf), an <2c()utt(}aufcn flcmcin. Setis puugentibus undique hispida. Fol. ovata v. ovato-oblonga, acuminata, grosse serrata. Calycis dentes aculeato-piiuiientes. Co- rolla dilute purpurea v. alba^ area suJphiirea purpureo uiaculata ad basin labii iuferioris; tubus calycem aequans v. eodem brevior, laci- nia intermedia labii iuferioris quadrata, creniilata. Variat: /0 bifida; cor. rosea, lacinia interniedia labii infe- rioris oblonga, integerrima, purpurea^ niargine albo^ basi maculis 2 flavis. Betomca L. Calyx limbo vix ampiior, 5-dentatus, dentibus aristatis, Corolla calyce lonoior^ tubo incurvo, limbo labiato, supra crecto subrotundo integro ^ infra 3-fido, hicinia intcrraedia obtusa^ emarginata. Stamina approximata, sub labio co- rollae superiore parallela. Aniherac bilocularcs, loculis pa- rallelis deinde diverg-entibus. Caules paucifolmti, saepe sim- plices. Fol. dordato-ohlongay crenata. Flores verticillato- spicatij terminales. B. officinalis L.; © 6—7.. 3n (irf)tcn 2Ba(bcrn, mt 2BaIbranbcrn ()aufig. Erecta v. stricta, retrorsum pilosa^ scabra, pedalis — bipedalis et ultra. Fol. e basl cordata oblonga v. ovata; inferiora longe petio- lata^ petiolis semiamplexicaulibus. Spica densa., basi longe interru- pta. Bracteae ovato-acuminatae; cuspidatae, ciliatae, sordide pur- purascentes, Corolla extus deuse puberula., purpurea. Variat: «) hirtaj caule hirto^ calycibus villosis. — 206 — ^) V i 1 1 o s a ; caule villoso. Stachys L. Calyx angulatus, 3-dentatus^ dentibus acuminatis. Co- rolla tubo brevi, labiata^ supra concava, emarginata, infra lateribus reflexa , 3-fida, lacinia intermedia maiore emar- ginata. Annulus pilorum in tubo corollae. Stamina ap- proximata, sub labio coroUae superiore parallela; deflorata contorta et extrorsum reflexa. Antherae biloculares^ loculis divergentibus. Folia integra. VerticilU axillares r. ter- minali-spicati. Flores ochroleiici v. purpitrascentes. Flores purpurei v. rubelli. S. germanicaL.; lanato-villosa, fol. infcrioribus pe- tiolatis ovatis crenatis. O 7—8. 5(iif ftcriten unliebautm ^(d^en, tjorsuglic^ auf ^alfboben, jwifc^en ©obeoberg unb 9J?a* rienforft am ©raben, hd vgt. 3:^oma6 6ei y(nbernacf), hd Ocf)* tenbung auf bem 3)laienfelb unb bei (5ob(enj. Erecta^ siniplex, dense mollisissimeque alFjo-lanata, 21/2 — .3pe- dalis. Fol. inferlora loQoius petiolata, ovata, superiora subsessilia, ovato-lanceolata. Verticiili multiflori^ densissime villosi. Caljcis den- tes Inaequales, niucronati, pungentes. CoroIIa rubella^ labio inferiore purpureo alboque variegato. S. sylvatica L.; hirsuta, fol. petiolatis cordatis acu- minatis dentato-serratis. 24- 7 — 8. 3« feuc^ten iaiihtvaU bungen unb auf freien Sffialbpld^en gemein. Erecta^ 1 1/2 — Spedalis , superne ramosa et glanduloso-pilosa, pilis patentissiniis, obscure virens, foetida. Fol. cordato-ovata^ ser- raturis apiculatis. Verticilli H-flori, subaphjlli, bracteis lanceolatis verticillos parum excedentibus. Caljcis dentes glanduIoso-piIosi_, mu- crone glabro terminati. CoroIIa calyce duplo longior, brunneo-pur- purea_, labio inferiore striis flexuosis albidis maculisque sanguineis sa- turatioribus variegato. S. palustris L.; caule erecto hispido v. hirlo , fol. sessihbus lanceolatis acutis. 24- 7 — 8. $(uf Sfecfem, fum* pfigen SBiefcn unb an Ufern l^dufig. Radix tuberosa. Caulis 11/3 — 3ped., setulis deflexis v. divari- <^to-patentibus hispidus^ basi ramosus, superne simplex. Fol. crena- — 207 — fo-serrata^ siipra sericeo-pilosa, sublus subvillosa, niollia; inferiora Ijrevissime petiolata, superiora semiamplexicaulia. Spica e verticilJis subfifloris. Caljx uti axis bracteaeque glanduloso-pubescens^ deiiti- biis in mucronem glabrum attenuatis. CoroUa calyce pJus dupJo lon- gior^ e dilute violaceo-purpurascente rosea, ad faucem purpureo va- riegata. Filamenta riibra. S. arvensis L. ; caule hirsuto, fo!. petiolatis cordatis obtusis crenatis." O 7—10. 5(uf Sfecfem jiemUc^ I)ciuftg. Caulis debilis^ 1^8 — Ipedalis^ erectiusculus, basi ramosus, ramis adscendeutibus. Fol. glabriuscula v. pilosa; inf. ovato-cordata^ pe- tiolis foliiun subaequantibus^ floralia superiora sessilia^ ovali-obJonga, deflexa, obtusissima v. mucronata. VerticiJIi pauci-4 — O-flori. Calyx ad medium usque 5-fidus_, demum campanulato-ampliatus, hirsutus^ laciuiis mucrone glabro terminatis. CoroIIa parva (3 — 4 lin. long.), rosea v. dilute purpurascens, tubo caJycem subaequante, labio pur- pureo-punctato. b. Floresochrolcuci. S. annua L. 5 caule pubescente, dentibus calycis ad apicem pubescentibus. O 7—11. 5(uf ?Cecfern ()auflg. Caulis debilis, erectus, a basi ramosus. Fol. gJabriuscula; cau- lina petioJata^ ovali-oblonga, obtusa^ crenata; floralia aessilia^ lance- olato-attenuata, niucronata, integerrima, pubescentia. VerticiJIi 4 — G- flori. Calj^x villosus. Cor. exserta^ labio inferiore rubro-punctato. S. recta L. ; hirsuta, dentibus calycis mucrone glabro terminatis. 24, 7—8. 9(m 9t{)einufer , an fteinigen S3ergab* f)angen unb an SBegen r)aufig. S. procumbens Lam. Erecta v. adsceudens v. rarius procumbens, Fol. ovata v. ob- longo-lanceolata, serrata v. crenato-serrataj inferiora in petiolum attenuata, superiora sessilia; floralia superiora ovata, aristata^ inte- gerrima.Verticilli 6 — multiflori^ inf remoti, superiores terminali-sub- spicati, bracteis minutis lineari-setaceis cincti. Cor. exserta, labio in- feriore purpureo-pnnctato^ galea extus pubescens, margine utroque stria atro-purpurea picta. Ballota L. Calyx limbo infundibulari-ampliatus, 5-gonus, 10-costa- tus, ore patente 5-dentato, dentibus aristatis, Corolla ca- lyce longior, labiata, supra concava emarginata^ crenata- — 208 — infra 3-loba, lobo intermedio niajore eraarginato. Slaniina approxiniata^ sub labio corollac superiore parallela, dcflorata recla. Antberae biloculareS;, loculis diveroeutibus. Folia petiolata, integra. Verticilti axillares, pediinculal/, seciindij bracteis suhulato-linearihiis involucrati. Flores purpurei. B. nigra L.; 24. 7—8. 9(ii 2Bt\3en, ^^caumi imb l^e-- cfen geniein, bie Var. j. 33. a\\ Sonn'6 Stabtmauerii unb au .i^ecfen »or bem (£tcvntl)ore u. f. \\\ Erecta v. aclsceinleus, flexuosa^ liirta v. puhescens v. suhliirsuta, ohscure virens_, foetens. Fol. ovata v. suhcordato-ovata, dentato-vel crenato-serrata. Verticini pedunculati, niulliflori; bracteae caljc. tuhum aequantes. Cal.vcis dentes ovati, in aristani dente longiorei» attenuati. Cor. purpurea, j^alea villosa^ lah. iuf. liueis albis pictuni. Varlat : fi. foetida; denlibus calycis latc ovatis obfusis ari- statis, arisla dentes aequantc v. eisdeni breviore. B. foetida Lam. 5Iarrubiu:»i L. Calyx 10-striatus, lO-dcntatus, dcntibus dcnique pa- tentibus. Corollacalyce paullo longior, labiata, superius an- gusta, saepius bifida, infcrius trilida, lacinia media latiore emarginata. Annulus pilorum in (ubo corollae. Slaniiiia tubo breviora. Antberac ut Ballotac. Fol. ovata, intetihus. Fol. ovata, iu petiolum deciirrentia, in- aequalitur crenata. Verticilii densi^, subglohosi. multiflori. Calyx faii- ce pilis clausus^ apice unciiiatis. Leonurus L. Calyx pentagonu.s, 5-dentatus. dentibus inacqualibus acuminatis patulis. Corolla saepe calyce vix longior, la- biata, superius concava^ integra^ villosa^ inferius reflexa^ — 209 — 3-partita^ subaequalis saepe in laciniam acutam convoluta. Annulus pilorum in tnbo corollae. Stamina approximata^ sub labio superiore parallela. deflorata conlorta et extror- sum reflexa. Antherae biloculares, locnlis parallelis. Fol. pahnato-divisa. Verticilli axillaresy sessiles, miiUibracteati. Flores purpnrei. L. Cardiaca L. ; 2; 7—8. 9tm dten 3»^ Bei 55onn. Caulis 2|)0fi. et .iltior, pilis brevissimis Heflexis scabrliisciilus. Fol. pubuscentia caulina inferioia palinato-5-ficIa, inciso-dentataj su- periora ovata, lobata; floralia oblonga^, subtrifida, longe angustata. CaT^x glaber. Cor. purpurea, labio inferiore medio ochroleuco et ma- cula lutea purpureo-punctata praedito. Autherae punctis nitidis ad- spersael Origanum L. Calyx 5-dentatus, subaequalis. Corolla tubo compresso, iabiata^ superius erecta^ emaroinata, inferius trifida, subae- qnalis. Stamina distanlia. superne patula. Antherarum lo- culi seiuncti. Flores deiise spicati, bracteis ovatis ivibri- catis 1-floris, coloratis. Spicae pltires eidem pedunculo axil- lari V. terminali innascentes, paniculatae. 0. vulgarc L.; 21 7-8. S(n 28egen, ^ecfen, jlerilen ©tellen I)auftg; bie Var. bei 9{oi^borf. Erectuni, pedale — bipedale et ultra. Herba odore proprio intense ai-oinatico. Caulis hirsutus v. puberulus, purpurascens. Fol. petiolata, subdeflexa,basi latiore oviita, obtusa v. acuta,obsolete denticulata, su- pra glabriusciila, subtus pubescentia. Spicae subrotundae v. oblongae, conglomeratae, corymboso-paniculatae. Bracteae ovatae, calyce lon- giores v. breviores, uti flores purpureo-coloratae. Variat: /^) album; bracteis virentibus, floribus albis. Tribus IV. T h y m e a e. Stamina quatuor fertilia. Calyx bilabiatus. Co- r o 1 1 a b i I a b i a t a. Clinopodium L. Calyx 10-striaius, limbo supra 3-fido, infra 2-partito. 14 — 210 — Flores involucro, e foliolis setaceis composito verticillum totum nec flores singulos sustinente, cincti. CoroUa fauce sensim anipliata, labiata, superius erecta^ emarginata, iii- ferius 3-fida, iacinula media maiore emarginata. Stamina distantia, sub labio corollae superiore conniventia. Anthe- rae biioculares, loculis seiunctis. Verticilli axillaresj ses- siles. Flores purpurei. C. V u 1 g a r e L. ; 7X 7- 8. S(n fr^tdtw , 2Batbrdnbern u. f. \x>. I)du^g. Caules siinplices, e basi adscendente erecti, patenter pilosi v. sub- villosi. Fol. petiolata, ovata v. ovato-oblonga, obtusa, remota sub- crenato-serrata. Verticilli 2— 3,olobosi_,multiflori^Iiispiduli; involucrum multisetum calycibus basi gibbosis brevius. Pedicelli ramosi; flor. ex- teriores saepius steriles. Cor. purpureo-rosea, calyce duplo longior, labio inf. ad faucem lineis 3 barbatis. Thymus L. Calycis faux villis clausa, limbus labiatus^ supra 3- dentatus, infra bisetus aut bifidus. Corolla labiata, supra emarginata, infra triloba, lobo iutermedio maiore integro v. emarginato. Annulus pilorum in tubo corollae v. nullus. Stamina distantia, superne conniventia v. patula. Antherae ut Clinopodii. Herbae humiles, insigniter aromaticae. Fol. parva, petiolata, integerrima v. serrata. Flores in verticillos axillares v. terminali-capitatos v. in corymbulos peduncu- latos dispositi, purptirascentes v. rarius albi. Sect. I. Thymus. Lacinia intermedia labii inferioris integerrima. Animlus pilorum in tubo cor. nullus. Stamina superne patula. T. Serpyllum L. ; fol. intcgerrimis, verticillis capi- tatis racemosisve. 1\. 7—9. %\\\ ^aibepld^eii, an trocfenen |)uge(n, an ?5tlbrainen gcmein. 3)ie 3?arte
. Antecedente bumilior et hirsutior. Spica minus compacta, brevior, basi 2-hracteata. Flores niaiores, pauciores; bracteae paJIidae, albi- do-virescentes v. saepius violuceo coloratae. Cor. (10 lin. longa) calj ceni qiiadr(i))]o superaus, galea superne cariuata , carina pilosa. Staniina iiiaiora apice (Icutc iiiinuto gihbifoniii instnicta. — 213 — SCUTELLARIA L. Calyx brevissinms, labio utroque integro, squamula concava superius incumbeute. Corolia calyce multo longior, labiata, basi flexa, superius compressa, fornicata, ad ortum bidentata, inferius latior, emarginata. Stamina dente desti- tuta. Antherae staminum maiorum 1-loculares, minorum biloculares, loculis divergentibus oblique adnatis. Calyx fructifer apice compresso-clausus. Flores axillares, soli- tarii , superiores saepe racemum secundum exhibentes , e coeruleo violacei. S. galericulata L. ; fol. omnibus e basi cordata lanceolato-oblongis crenatis. 21 7—8. 3ii feuc^ten SBalbun* gen, an Ufern, @um))fen, bie Var. bei ^opvet^^t^ff «"^ ^^ 9i{)einufer. Glabra. Caulis 1— 2ped., divaricato-ramosus, fistulosns, acute quadrangulus. Fol. breviter petiolata^ acuta, a basi ad apicem cre- nato-serrata. Flor. axillares, secundi^ ex albo elegauter coerulei. CoroIIa pubesceus, labio inf. indiviso. Variat : ^) pubesccns; caulibus, foliis calycibusque pube- scentibus, fol. obtusiusculis. S. minor L.; foliis cordato - ovatis subintegerrimiSj floralibus lanceolatis. IX 7—9. 3n feu(f>ten f({)attigen 9CaI^ bungen unb auf feuc^ten ^BalbpIci^en am SSenu^berfl, 6ei ^op- ))eIdborf, 2)ottenborf, ^riet^borf unb i?on ba U^ \\\ ben ^otten-- forft junfd)cn 3ppenborf unb 33iUpp fteUenweife unb auf bem rec^ten S^^einufer bei 8iegburg. Glabra v. subpubescens, a basi ramosa. Praecedenti omniuo te- uuior et plerunique luimilior (\a umbrosis saepe pedalis). Fol. sae- piss. iutegerrima, basi utriuque 1 — 2dentata, inferiora e basi corda- ta late ovata, intermedia lanceolato-ovata, subhastata. Calyx semper hirtus. Corolla pubescens, praecedente minor, rubicunda. 41. SOLANEAE. Calyx 5-fidus v.-partitus, post anthesin saepius au- ctus, persistens, raro basi circumscissuS; deciduus. Corolla — 214 — Jiypogyna, aequaliter S-fida, per aestivationem plerumquc 5-plicata. Stamina 5, (sacpiss. imac) coroUae inserta eius- que lobis alterna. Antherae biloculares^ loculis rima lon- gitudinali v, rarius poro apicis dehiscentibus. Ovarium li- berum, basi disco cinctum, biloculare, multiovulatura. Sty- lus stigmate simpUci obtuso v. rarius bilobo. Fructus bi- locularisj polyspermus, nunc capsularis, bivalvis, valvis dissepimento parallelis, quandoque apice circumscissus, nunc baccatus. Placentae crassae, axi dissepimenti utrinque ad- natae. Semina sessilia. Embryo in albumine carnoso, ar- cuatus. Herhae radice annua v. perenni, raro frntices v. stiffrutices. Fol. alterna, indivisa v. labata v. pinnatisecta, eximie narcotica. Flores pedunculati j pedunculis saepius extraaxillaribuSj in corymbos dispositi v. saepiss. axillares solitarii. DISPOSITIO GENERUM. A. Corolla iuf iincl ibiilifor- Atropa. Bacca bilocularis. mis V. cauipauu lata. Hyoscyauius. Capsula cir- B. C orolla rotata. cumscissa. Physalis. Bacca calycc ampli- ftto vesicario inclusa. Datura. Capsula valvis de- hiscens. ' Solauum. Bacca libera. Hyoscyamus L. Calyx tubuloso-campanulatus, demum auctus, basi ven- tricoso-urceolatus , 5-dontatus. CoroIIa infundibuliformis, limbo patente oblique 5-lobo inaequali. Stigma capitatum. Capsula bisulcata, bilocularis, basi ventricosa, "superne in collum contracta, apice circiimscissa s. operculata. Flores axillares, solitarii, secundi. H. niger L.; O (^ 5—7. 2In ^c(}uttl)aufen , SBegcu u. f. ii>. 5. 33. i54uifd)en ^op))el0bovf unt) 53onn in bcr ©anb== gnibe, am Slu^fiuf; bci ©ici), iui 5ll)rtl)al auf bcr 2anb6fronc bci ^onnieftein, Sinj u. f. iy. — 215 — Erectus, villoso-viscosus. Herha foetens, odoris narcotici. Fol. ovato-oblonga^ pinnatifido-sinuata; infima petiolata;, caulina sessilia, seuiianiplexicaulia ; floralia integerrima v. basi 2 — 4dentata. Flores subsessiles, «ecuudi, iu duplicem seriem dispositi. Cal. dentibus pun- gentibus. CoroUa magna, pallide flava, limbo venis sordide violaceis, fundo atro-violaceis reticulata. Antherae violaceae. Datura L. Calyx magnus, tubulosus, veutricosus, 5-angularis, 5- fidus^ caducus^ supra basin circumscissusj basi o» ioulata pcltata persistentc. Corolla maxima, infundibuliformis^ lim- bo 5-pIicato 5-lobo. Stigma bisulcum. Capsula 4-vaIviS;, 4-locuIaris, loculis 2-partitis polyspermis. Flores axillares, soUturii. D. S. ^raonium L.; O 7—8. |)ier unb ba au @cf)utt* Ijaufen oelfeabert, j. 33. an ber 33aumfc^ule , im ?ll)rtl)al bei 5tf)rtt)ei(er u. f. w. Herba Iiirida, glabra, sapore fastidioso, odore narcotico. Caulis erectus, dicliotoine raiiiosus, ramis patentibus. Fol. ovalia, in pelio - lum attcuuata, siniiato-dentata v. piunatifida. Cor. alba. Capsula ere- cta, ov.ata, spinis rigidis echinata, 4sulcata. Athopa L. CoroIIa calyce ultra duplum iongior, campanulata, 5- fida. Stamina basi villosa, faucem claudcnlia^ superne di- stantia, cum siylo dcclinato. Stigma capitatum^ 2-suIcum. Bacca subrotulida, bilocularis , calyci aucto patenti insi- dens. Folia inferiora alterna, superiora geminata. Pedun- culi axillares, suhsolitarii. A. Beliadonna L. ; I|, . 6— 7. 3n Saubwalbungen, Slngftbad), Sl^bero, bei ^xwi, 3(rentl)al bei @tnjig, 9JZontrepog \>z\ 9?euuneb, S^onni^ftcin, auf ber |)arbt bei gtamer^^eim, im WciXi^oX, am Saac^er ®ee, beim ^ofter %^a^) unb bei Stnber-' nad). Herba lurida, odore narcotico. Caulis 3— 6ped., erectus, apice dicliotome ramosus, glanduloso-pubesceus. Fol ovalia v, ovato-cUi- — 216 — ptica, in ])etio]uiii attenuata^ acuta, integerrima, superiora geniinata, fol. alten» niulto niinore. Peduuculi laterales, subaxillares, 1-flori, nu- tantes. Corolla sordide violaceo-fusca, basilurida, venis fuscis. Bac- cue niagnitudine cerasi, atrae, nitidae^ pulpa atro-purpurea. Physalis L. Corolla rotata, 5-fida. Antherae oblongae, longitu- dinaliter dehiscentes. Stigma obtusum. Bacca globosa, intra calycera maxime ampliatum vesicarium. Folia gemi- nata. Pedunculi uxillares. P. Alkekengi L.; 11, 6—7. W\ ?HoIaub6ecf ara <5teitt- bruc^, bei Obewinter, Sinj ani gu^e be^ Ocfenfelfe^ am?}ianbe ber SBetnberge. Caulis subpedalis, simplex v. a basi raniosus^ pubescens. Fol. petiolata^ cordato-ovata, acuta, integra. Pedunculi plerumque soli- tarii, floriferi erecti, fructiferi ceruui. Corolla alba. Bacca coccinea, calyce dein inflato miniato inclusa. SOLANUM L. Corolla rotata, tubo brevij limbo maiorc 5-fido patcn- te. Antherae oblongae, conniventcs, apice poro gemino dehiscentes. Stignia obtusum. Bacca subrotunda. Fol. simplicia v. impari-pinnata , saepe geminata. Pedunculi plerumque ramosi, interdum corymbosi, oppositifoUi , infra- axillares v. terminales. S. nigrum L.; caule herbaceo, fol. simpHcibus. © 7—11. 9(n SSSeqen, Sc^utt unb bcbautem 33oben, bie 3Sarietat j. 35. am ilannenwalbc^en, am ^^infenberg u. f. w. Suberectum, plus minusve pubescens. Caulis angulatus, ad an- gulos tuberculatus^ pilis adpressis sparsis. Fol. solitaria, petiolata^ ovata V. ovato-rliombea, subrepauda v. siuuato-dcnfata. Flor. iu pe- dunculo infraaxillari subumbellati, umbellis 5 — 6floris , pedicellis de- nique deflexisj odori. Corolla alba, filamentis et stylis usque ad nie- diuni pilosis. Baccae nigrae; maguitudiue pisi. Variat : /i) pterocaulon; angulis ramorum spinuloso-den- tatis. — 217 — S. luberosuni L.5 caule herbaceo, fol. pinnatis. 1\. 6—7. Stngebaut. Radix tuberosa. Caulis erectus. Fol. pinnata, pinnis petiolatis ovatis inte,i,^erriiMiSj alternis mininiis sessilibus. Corymbus termiualis. Klores magni, albi v. liJacini. Baccae virides. S. Dulcamara L.; caule fruticoso. Z^ 7 — 10. 9ln Ufern, ©unipfen unb auf feuc^ten aBalbpld^en i)dufi9. Caulis flexuosus, subscaudens, cortice cinereo dulci-amaro. Fol. petiolata, cordata v. cordato-lanceolata, integerrima , superiora sae- pissime basi auriculato-hastata. Corymbi cymosi, suboppositifolii, nutantes. CoroJla violacea, laciniis lanceolatis reflexis adbasin maculis 2 viridibus albo-niargiuatis nectariorum instar lucidis. Baccae riibrae. 4^. BORRAGINEAE. Calyx 5-fidus, persisteus. Corolla monopetala, hypo- «jyna, regularis raro inaequalis, 5-fida, ad faucem fornici- bus (squamis v. dentibus) papillosis corollae laciniis oppo- sitis clausa v. luida. Stamina 5, tubo corollae inserta ei- usque lobis aUerna. Ovarium liberum, disco impositum, quadripartitum, 4-ovulatum, ovulis appensis. Stylus inter ovarii lobos centralis, simplex raro apice bifidus ; stigma plerumque capitatum, bilobum v. quaudoque indivisum. Nu- ces (Semina iiuda L.) 4 v. abortu pauciores, saepissime distinctae, imo stylo oblique applicitae et calyce persistente cinctae, moiiospermae. Embryo exalbuminosus, rectus, in- versus. Herbae ammae, biennes v. perennes, utplurimum asperae v. setosae. Fol. alterna, indivisa. Stipulae nul- lae. Flores in spicas racemosve terminales, axillaresque secundos ante anthesin circinato-revolutos v. curvatos con- gesti. DISPOSITIO GENERUM. A. Faux corollae nuda. Lit h osp ermu ui. CoroUa in- Heliotropium. Corolla hy- fundibuliformis, .5-Ioba , fauce nu- pocrateriformis , 5-fida-, deutibus da et plicis pervia v. coarctata. 5 interiectis. Echi;uni. CoroIIa limbo caui- Pulmouaria. Corolla infuu- panulato oblique 5-lobo. dibuliformis, 5-Ioba, faucc pUosa. - 218 — B. Paux corollae fornici- ** Corolla r otatu. bus clausa. Myosotis. Filamenta brevis- i* Nuces fundo calycis affi- sima. xae. Borago. Filamenta bifida. • CoroII a cauipanulata V. in- •}•-}• Nuces columnae cen- fuudibulifor mis. trali affixae. Symphytum. FornicesSsu- bulati. Echinosper mum. Corolla Lycopsis. Corollae tubus hypocrateriformis. curvatus. Fornices obtusi. Auchusa. CoroIIae tubus rec- Cyuoglossum. CoroIIa in- tus. Fornices obtusi. fundibuliformis. Tribus I. Lithospcrmeae. Faux corollae nuda. Heliotropiujvi L. Calyx tubulosus, 5-dentatus. Corolla hypocrateriformis, 5-fida, dentibus 5 interiectis. Stigma eraarginatum. Nu- ces 4, marginibus cohaerentes, ante maturitatem fructum solitarium referentes. Flores spicatiy albidi v. pallide vio- lacei, Spicae secundae, ante anthesin circinato-revolutae- H. europaeumL.j O 7 — 8. S(uf angebautem S3o- ben, »orjug(i(^ in SBeinbergen bei 2Binniugen an ter SKofel. Caulfs plerumque palmaris 1/3 pedal.^ ercctus^ diffusus^ dense pu- bescens v. subvillosus. Fol. petiolataj ovalia^ integerrima, subtus praecipue calloso-asperula. Spicae laterales solitariae v. terminales coniugatae^ distichae. ECHIUM L. Calyx 5-partitus. Corolla tubo brevi, limbo ampliore campanulato obliquo 5-lobo inaequali. Stamina patGJitia. Stigma bifidum. Nuces 4, area basilari triangulari plana afiixae. Herbae setoso-hispidissimae. Flores spicato-pani- culatij coerulei v. rarius rosei ; spicae secundae. E. vulgare L.; ©. 7—9. 5tn SKegen, mautxw, auf SSrac^en unb fterilen ^Id|en gemein. Caules simplices^ erecti v. adscendentes , sicut folia strigosi et setis patentibus rigidis adspersi. Fol. lanceolata, iutegerriiua. Spicae lateralos^ axillares, approxiniatae, patentes. Flores cyanei, magni^ speciosi. Corollae tubus calyce brevior. Stamina exserta, divarica- to-declinata. Stylus pilosus. — 219 — LlTHOSPERMUM L. Calyx 5-partitus. Corolla infundibuliformis , parva, 5-loba, fauce nuda, sed plicis pervia v. coarctata. Stig- ma bifidum. Nuces 4, liberae, basi planae. Herbae ple- rumque pilis adpressis scabrae v. hirtae. Flores axillares solittirii v. terminali-spicati, bracteati, albidi v. azurei. L. purpureo-caeruleura L. ; caule floriferis ere- ctis apice bi — trifidis, sterilibus repentibus^ nucibus laevibus. l^ 4_5. 3n ®ebirg6watbungen, an ben 53erc}en M Ober* caffel, auf ber (Srpeler Set) unb bem Slrienfel^ , Unfetbac^, auf ber ^anbgfrone, im 55ro^It^aIe, im (Sfc^iveiler Z^aU bei m\\\\= ftereifel unb 6ei SBinningeu an ber 9J?ofeI. Pllis adpressis hirtum. Radix lignosa. Caules steriles prostrati saepius radicantes, floriferi pedales, erecti. Fol. lanceolata, acuta, utriuque attenuata, avenia, subtus pallide viridia. Flor. primuin pur- purei, deinde aziirei. Cor. calycem subduplo superans. L. officinale L.; caul. erectis ramosissiniis , nuci- bus laevibus. IX 5—7. ^w 33er(}gegenben jwifcl^en (55eftrducf) bei ^ud)enl)eim unb QBeibe^^eim. Pilis adpressis tuberculo iusidentibus scaberriniuni. Fol. lanceolata, acuta, utrinque attenuata, subtus venosa. Corolla calycem vix supe- rans, ex albido ochroleuca. Nuces binae^ niargaritaceae, nitidae. L. arvense L. ; caul. erecto apice raraoso, nucibus rugoso-scabris. O 4—5. "^uf Stecfem gcmein. Pilis adpressis hirtuni scabruni. Fol. lanceolata^ rotundato-acutiu- scula, basi attenuata, subtus avenia, superiora praecipue pilis paten- tibus ciliata. Cor. lactea, calyce paullo lougior. Nuces fusco-uigrae. PULMONARIA L. Calyx 5-gonus^ 5-fidus. CoroIIa infundibuliformis, sub- 5-loba, fauce pilosa. Stigma emarginatum. Nuces 4^ li- berae^ basi planae. Herbae setis v. pilis patentibus plus minusve hispidae. Flores corymbosi terminales, P. officinalis L. ; fol. radicalibus ovato-cordatis. — 220 — Zi, 3—4. 3n ?aubtt)a(bungen unb ©ebufdjcn; bie Var.ttei9ioig- borf. Caulis erectus, 1/2 — Ipedal., pilis setosis^ interinixtis paucis arti- calatis glanduliferis, hispidus. Fol. hirsuta^ plerumque albido-macu- lata, radicalia longe petiolata, petiolo anguste alato^ acuminata^ cau- lina sessilia, ovata v. ovato-oblonga^ acuta. Flores primum rubri, deinde e violaceo coerulei. Variat : /?) alba; floribus albis. P. azurea Bes.s. ; fol. radicalibus lanceolatis. 24.4 — 5. 3n ?au6tt)albungen bei 9?emagen. Caulis pilis setosis hispidus. Fol. subhirsuta ; radicalia in petio- lum alatum attenuata; caulina plura^ sessilia, semiamplexicaulia, ere- cta, lineari-lanceolata. Corolla azurea , intus infra annulum pilorum glabra. Tribus II. Anchuseae. Faux corollae fornicibus clausa. Symphytum L. Calyx 5-partitus. Corolla tubuloso-v. cylindraceo-cam- panulata^ limbo erecto subcoarctato 5-dentato; fornices 5, subulati, in conum conniventes, margine glanduloso^ den- tati. Stigma bifidum. Nuces 4, libeiae, basi excavatae, et ibi margine tumido plicato-striato praeditae. Herbae setoso-hispidae. Folia dectirrentia, floralia getninata. Flo- res subcorymbosiy terminales et axillares. S. officinale L.; 2i 5—6. 9tuf feuc^ten SBiefen, an ©raben unb an gtu^ufern f)auf[g. Erectum, ramosum. Radix fusiformis, carnosa. Caulis plerumque 2— .Spedalis, alatus, pilis deflexis hispidus. Fol. ad folia decurrentia inferiora ovato-lanceolata^ in petiolum decurrentia, superiora sessilia, lanceolata. Corymbi autantes. Variat: a) vulgare; calycis dentibus erectis, corolla alba. /J) patens; dentibus calycis patentibus, cor. purpurea V. violaceo purpurea. S. patens Sibth. — 221 — LYCOPsis L, Calyx 5-fi(Ius. Corolla iiifundibuliformis , tubo incur- vato, limbo brevi 5-lobo. Fornices convexi, conniventes, obtusi. Stigma bifidum. Nuccs 4, liberae ; basi excavatae ibidemque margine tumido plicato-striato praeditae. Herbae setoso-hispidissimae. Flores subspicati, caerulei. L. arvensis L.; O 7—8. aSor^uglic^ auf fanbigen 3(e(fern ^aufig. Caulis erectus, ramosus, succosus. Fol. lanceolata, repando-den- tafa; inferiora in petiolum attenuata; superiora seuiianiplexicaulia. Spicae foliatac. Calyx tubum corollae aequans. Myosotis L. Calyx 5-fidus. Corolla hypocrateriformis, tubo brevi, lirabo plano 5-lobo. Fornices conniventes, glabri. Stigma 1. Nuces 4, liberae, nudae^ anlice convexae, postice obtuse carinatae et area minuta punctiformi versus basin nucis sita affixae. Herbae pilis patentibus v. appressis. Flores spicati, caerulei. a. Perennesv. biennes. CoroIIa limboplano. M. palustris With.; calycibus 5-dentatis adpresse pi- losis, stylo calycem subaequante. 24- 5 — 6. 5tuf fum^figen SBiefen, an ©rdben, Ufern, ©unn)fen gemein. Radix obliqua, repens. Herba saepissinie succulenta , glabra v. patenter pilo.siuscula. Caulis elongatus, erectus, angulatus. Fol, oblongo-lanceolata ^ acuta v. obtusiuscula; inferiora basi attenuata^ superiora sessilia. Flores nostrarum maximi. Pedicelli deinde patentis- simi, calyce fructifero aperto duplo triplove longiores. Corolla pul- clire coelestina rarius alba; fauce eleganter vitellina, tubo calycibus longiore. Stjius calycem aequans v. paulo superans. Variat: «) genuina; caule patenter piloso. ^) strigulosa; caule adpresse piloso. M. u I i g i n 0 s a Schrad ; cal. 5-fidis adpresse pilosis, — 222 — stylo brcvissimo. © 5—7. SUiit ber i^or^erget^enben 9Irt an benfelben ©tanborten. M. caespitosa Scluil^a. Radix caespitosa, fibrosa. Caulis 1/2—11/2 pcdal., slcut tota plauta pilis adpressis incouspicuis strigulosus. J<"ol, oblongo-laueeo- lata V. lineari-lanceolata, obtusa. Calyces patentes, campanulati, ad medium usque 3-fidi, sicut pedicelli adpresse pilosi. Cor. coelej»tiaa praecedente minorj tubo calycibus breviore. Styli brevissinii, nucibus inclusi. M. sylvatica Hoffm. ; cal. profunde 3-fidis patciite- pilosis. O 24, 5—7. 5(uf feuc^ten ^ra^ptci^en jvvifdjen ©ebfifc^ auf ber Si^eininfet am StuSflu^ ber 8ieg. Hirsuta. Radix subperennis. Caules erecti v. adscendentes. Fol. infima obovata^ in petiolum attenuata, mucronata; caulina ob- longo-lanceolata, acuta. Flores M. palustris similes. Pedicelli fructiferi patentes, calycem semper superantes. Calyx patente-pilosus, pilis ba- silaribus recurvatis uncinatis; fructifer apertus. CoroIIa magna, laete coelestina v. carnea ; limbo plano. Stjius uuces subaequans. b. Annuae. Corolla patula. M. intcrmedia Lk.; pedicellis fructiferis calyce du- plo longioribus. O 5—6. 9tuf getbern, an trocfenen Stnt)6;^en (jemein. Erecta v. suberecta, spithamaea — pedalis, patenter hirsuta. Fol. oblongo-lanceolata, acutiuscula. Pedicelli fructiferi pateutes. Calyces profunde 5fidi, fructiferi clausi, patulo-pilosi, pilis divaricatis uncinatis. CoroIIa parva, coelestina. Stylus nuces subaequans. M. sricta Lk. ; pedicellis fructiferis erectis calyce clauso brevioribus. O 4—6. 9luf trocfnen Stecfern unb auf fteriten ^td^en. M. arvensis Rchb. Ceteris humilioret omnibus partibus strictior, spithamaea, patenter hirsuto-pubcsceus. Racemi basi foliati. Flores miuuti, pedicellis strictis. Cor. tubus immersus. Stylus uucibus brevior. Cetera ut praecedentis. M. collinaRchb.; pedicellis fructiferis patentibus ca- lyce aperto brevioribus, cor. tubo imraerso. O ^ — 6. 5tn trocfenen ^ugetn, Stcferranbcrn. M. hispida Schlecht. Humilis, saepiss. patcnter pilosa. Racemi pedunculati, adpresse pi- losi. Cor. iutensius caerulea quam antecedentis. Stylus nucibus brevior. -■ 223 — M. vcrsicolor Pers. ; pedicellis fructiferis calycc aperto brevioribuSj cor. tubo deinde cxserto. O 5 — 7. S(uf trodenen 5(erfern, ^rtften, a\x fonnifjen ^iineln. 8pi(hamaea et altior, patenter hirsiita, superoe adpresse pilosa. Racemi pcdunculati. Calyces 5-fidi. Flores initio sulphurei, deinde caerHlescentes, denique violacei. Stylus nuces~aequans v. superaus. ECIIINOSPERMUM L. Nuces 4, triquetrae, marginc niuricatae, anguio dor- sali stylo adnatae. Cetera ut Myosotidis. E. L a p p u I a Lehm. ; O 7—8. 9tn (5(l}uttl)aufen unb nuf trocfenen 55ergen bci ©injig, auf beni |)ammerftein unb bcr Sanb^frone im 5l[l)rt^af. Myosotis Lappula L. Caulis erectus^ cano-villosus v. subhispidus. Fol. lineari-Ianceo- lata, iuferiora oblonga, basl attcnuata. Pedunculi fructiferi erecti. Corolla parva_, laete coerulea, tubo calycem aequante. Nuces inar- ;4ine aciilcis glochidiatis biserialibus^ disco tuberculato. Occurunt duae insignes varietates : «) g e n u i n u m ; raccmis simplicibus tcrminali-fastigia- tis. E. Lappula Rchb. /i) squarrosum; raccmis plcrumquc dichotomis axillaribus terminalibusque. E. squarrosum Rchb. Anchusa L. Corolla tubo recto angulato. Stigma emarginatum. Spicac paniculatae. Cetera ut Lycopsidis. A. officinalis L. ; © 5 — 9. 5tn unkOauten ^ta^en, an SBegen u. f. w. j. 33. in ber ©anbgrube bei ^o))peBborf, bei 9?onuentvertl), auf ber 9i()cininfel am 2(u6fluf ber (Sieg. A. angustifolia D C. Adscendens, pateute hispida. Fol. inf. in petiolum attenuata, subsessilia, subscmiamplexicaulia, lanceolata v. oblongo-lanceolata^ vix repanda. Spicae plerumque geminae, terminales, secundae, dense imbricatae. Bracteae ovatae v. ovato-lanceolatae. C.alycis laci- niae acutiusculae _, tubuni corollae violaceae v. saturate violaceo- azureae aequantes. Fornices .ilbidi v. coerulesceules^ hirsuti. Variat floribus albidis. — 224 -- BOHRAGO L. Calyx 5-partitus. Corolla rotata, 5-partita, pleriimquc patens. Fornices breves, obtusi^ emaro^inati. Stamina in conum conniventia ; filamenta brevia, incrassata, intus apice truncato antherifera, dorso in processum linearem styloi- deum ultra producta. Stigma 1. Nuces 4, liberae, basi excavatae ibidemque margine turaido plicato striato prae- ditae. Herbae siiccosae, mucilaginosae , hispidae. Flores speciosi a%urei rarius albi. B. officinalis L.; ©7—9. S(n ©c^uttbaufen unb auf ©emufefelbern bier unb ba fenvifbert. Fol. inferiora ellipticu, obtusa, hasi in petiolum alatuin attenuata. Calyces corollaeque patentissimi. Laciniae cor. ovato-lanceolatae^acu- tninatae^ planae; staniiua antheris processibiisque nigris. Cynoglgssum L. Calyx 5-partitus. Corolia infundibuliformis, tubo brcvi, limbo valdc concavo 5-Iobo. Forniccs convexi^ coimiven- tes. Stigma emarginatum. Nuces 4, deprcssae, muricatae^ margine obtusae v. margine proprio prominulo cinctae^ dorso stylo adnalae. Herbae tomentosae t\ glabriusculae. Flores spicati. C. officinale L.; O 5 — 7. 9(n 9Begen, auf trodfenen SSergen u. f. xo., j. 53. ani 9i()einufer ki 33onn in ber 9?a^e be^ SBabepIa^e^, hd SSobenborf, am 93?ege bei 3toerg{)eim, auf ber Sanb6frone k. Subbipedale et ultra, erectuin. Tota planta foetens^ odore mu- rino. Caulis hirsutus. Folia acuta^ plerunique undulata^ utrinque te- nuiter tonientosa^ incana, mollia^ inferiora elliptico-v. oblongo-Ianceo- lata^ in petioluin protracta; superiora sessilia^ semiamplexicaulia^ lan- ceolata. Raceini secundi, ebracteati. Calycis laciniae ovales^ obtusae. CoroUa sordide rubra, deijade violacea. Nuces glochidiato-aculeatae. 43. CONVOLVULACEAE. Calyx 5-(raro 4)-fidus v. partitus, persistens. CoroIIa monopetala, hypogyna^ infundibuliformis v. campanulata, — 225 — 5-loba, saepissime longitudinaliter 3-pIicata ct per aesti- vationem contorta. Stamina 5, imae corollae inserta. Ova- rium liberum, basi disco annuliformi cinctum, 2-(raro 3 — 4^ locularcj ovula 2, rarius 1 in quovis loculo, erecta. Stylus siraplex v. bipartitus; stigmatibus 2 obtusis v. acutis. Ca- psula 2 — 4-locuIaris, 2— 4-valvata^ valvulis dissepimento parallelis v. circumscissa^ oligospcrma. Seraina basi disse- piraentorura affixa. Alburaen tenue, mucilaginosum. Em- bryo curvatus v. spiralis. Herbae radice perenni r. annuaj voluhiles, interdum parasiticae, aphyllae. Folia alterna, in- tegra v. lobata. Stipulae nullae. Flores axiUares, solitarii V. in glomerulos laterales congesti. DISPOSITIO GENERUia. Convolvulus. Corolla an- Cusc u ta. Corolla 4— 5-fida, basi gulato-5 loba. Caules foliati. intus squaniulosa. Caules aphylli. Tribus I. Gcnuinae. Foliatac, embryone dicotylcdoneo. CONVOLVOLUS L. Calyx 5-partitus. Corolla infundibuliformi-campanu- lata, lirabo 5plicato saepius integro angulato. Staraina in- aequalia. Stylns 1; stigraata duo. Capsula 2— 4-Iocularis^ loculis dispcrrais. Caules plerumque voluhiles. Pedunculi axillarts, saepissime 1-flori, bibracteati. Flores magni, alhi V. rosei. C. sepium L.; calyce acuto bracteis cordatis in- cluso. 2i 7 — ^erbft. 3n |)C(fen, au 3aunen, 2BaIbraubern. Calystcgia sepium R. Br. Volubilis^ altissimus. Fol. profuude cordato-hastata v. sagittata^ auriculis truncatis saepe dentatis. Pedunculi tetragoni, 1-flori, folio breviores. Cor. maxiuia^ niveaj stigmata ovali-subrotunda. C. arvensis L.; bracteis linearibus rainutis a flore reraotis. IX 5—7. 3wiff^en ben ©etreibe unb auf bebautem 33o' \)t\\ gemein. Herba glabra v. pubescens. Caulis volubilis, 1— 3pedalis^ pro- stratus V. scandens, acutangulus. Fol. ovata v. ovato-oblonga, sa- 15 — 226 — gittata V. hastata, auriciilis aciitis. PeduncuU tctiagoni, plernmque 1- flori, foliuiu sup( r.intes. Flor. odore fere Amygdali amari. Corolla iuinor quam anfecedentis^ rosea v. albida, extus striis 5 roseis. Cal. laciniae ovales, obtusae saepius ciliatae. Tribus II. Cuscuteae. Aphyllae, embryonc spirali acotyledoneo. CUSCUTA L. Calyx turbinatus, 4 — 5-fidus. Corolla campanulata v. urceolata, 4 — 5-fida, basi intus squamulis praedita. Styli 1—2. Capsula circumscissa, 2-locularis, loculis 2-spermis. Herbae filiformes^ posl germimtlionem parasiticae. Flores parvij in squamulae axilla glomerato-capitati. C. europaea L. ; caule ramoso, squamis tubo ad- pressis. © 7—8. 5luf Urtica, Humulus, Cannabis, Galium ^arafttifd) unb t)on bicfcn nod) auf sielc anbere ^flanjen uber- gel^enb. Caules filiformes, purpurasceutes. Glomeruli bracteati, multiflori, densi. Corolla e rubello-albida^ tubulosa^ denuim globoso-ventricosa, limbo supra tuhum coarctato, laciniis 4 — 5 breve ovatis erectiusculis. Squamae minutissimae, apice irregulariter subsexfidae v. dentatae. Styli ovario breviores^ stigmatibus flavis. C. Epithymum L. 5 cauleramoso, tubo squamis con- vergentibus clauso. O 7 — 8. 5(uf ^aibeftclfen auf Erica, Genista, Thyraus u. f. \x>. parafitifcf), 5. 53. auf bem '^iWvA- berg. Caules tenuissimi;, capillares, purpurei. Glomeruli multiflori, sub- duplo minores quam in antecedente. Cor. rosea, tubo c^iiudrico, linibo 5-fido , laciniis ovato-acuniinatis patentibus demum reflexis. Squamae ovali-subrotuudae^ bifidae, fimbriatae. Stjii 8, ovario obovato duplo fere longiores, stigmatibus atro-purpureis. C. Epilinum Weihe.; caule simplici. O 7—8. 9(uf Seinfelbern ^iemfic^ f)rt«ftg, %■ 33. (jleic^ ^inter ^op)3c(^borf. Glomeruli .5 — pluriflori. Cor. albida^ tubo subgloboso limbum bis superaute. Squamae adpressae. 227 44. GENTIANEAE. Calyx 4— 5-fidus_, persistens. Corolla monopetala, ple- rumque marcescens, limbo 4- 5-fido, lobis per aestivatio- nem contortis, fauce subinde coronata. Stamina 4 — 5, raro plura, corollae tubo inserta eiusque lobis alterna* Ovarium liberum, 1 — 2-loculare. Stylus simplex v. bifidus, stigraa- tibus 1 V. 2 siniplicibus. Capsula 1 — 2-Iocularis, poly- sperma. Placentae in capsula uniloc. laterales, oppositae, valvularum marginibus adnatae, in caps. 2-Ioc. centrales, dissepimento utrinque adnatac. Embryo albuminosus^ axi- lis, teretiusculus. Herhae radice annua v.perenni, amarae. Folia opposita (j-ariss. alterniC), simplicia^ integra v. raro composita ternata. Stipulae nullae. Flor. solitarii, axil^ lares v. ierminales, racemosi v. corymbosi. DISPOSITIO GENERUni. Gentiana. Capsnla 1-locu- Men^anthes. Stignia eniar- laris, placentisniargiui valvularum ginatum. Capsula l-locularis, 2- introflexo aduatis. Fol. integra. valvis ; valvuiis mertio placenti- Flores caeriilei v. lutei. foris. Fol. ternata. Flor. albi. Erjthraea. Capsula niargi- Villarsia. JStigma bifidum. nihus valvularum inflexis hilocu- Capsula ut Menj-antheos. Fol. cor- laris. Fol. integra. Fiores rubelli. data, uatautia. F'Iores lutei. Tribus I. Gentianeae verae. Discus hypogynus nullus. Folia opposita. Gentiana L. Calyx 4— 9-fidus v. partitus v, dimidiato-spathaceus. Corollae tubus cylindricus v. canipanulatus , limbo 5 — 9- fido. Stamina 4 — 9^ tubo corollae inserta. Styli 2 v. 1, stigmatibus 2. Capsula 1-locularis; placentae marginibus valvularum introflexis adnatae. Herbae terrestres. Fol. in- tegra. Flores solitarii v. verticillatij coerulei v. rarius flavi. a) Corolla fauce barbata. G. Amarella L. ; caule erecto multifloro. O 8 — 9. S(uf SBiefen, an SBalbrcinbern in bcr (Sifel j^icmlic^ l)auftc), 1.5* — 228 - j. 33. am aBad^cnt»orfcr S3erg, am ^af ua obcvl). (^ifcvfci), bei Wm^ fteveifel, im a3fanfcu()cim im Xl^iergartcn unb ®ero(ftein. Caulis digitalis^ — l/Sped. Herba intense ainara. Fol. sessilia^ e basl latiore ovata v. lanceolata, attenuato-acuta ; radicalia obovata, petiolata. Flores solitarii, terniinales axillaresque. Calyx 3-dentatus, dentibus lineari-lanceolatis. Corolla {12 — 15 lin. longa) calyce plus duplo longior, 5-fida, caerulea, tubo pallidiore. Varlat: /?) germanica; cor. duplo maiore. G. germanica W. b) Corolla fauce nuda. G. ciliata L. ; floribus terminalibus , corollae laciniis margine ciliatis, O 8 — 9. (g^arfam auf bem aienu^bercj j. 35. okrI)atb gric^borf unb bei 3wenborf im 5ll)rtf)al aufberSanb^^ frone, l)dufigcr in ber (Sifel ^. 33. hd ©erotftein unb 33lan= fenl^eim. Erecta^ simplex v. ramosa. Caulis palmaris, flexuosus^ angula- tiis. Pol. lineari-lanceolata. Caljx 4-fidus^ laciniis lineari-Ianceo- latis. FIos terminalis, solitarius. CoroIIa eaerulea, 4-fida, fimbriato- ciliata. G. Pneumonanthe L. ; flor, solitariis subsessilibus^ cor. laciniis nudis. 24, 7 — 10. 5(uf graftgen SBalbpId^en tjinter 3^penborf auf bem SScge nac^ ^biH^>. Erecta V. adscendens. Caulesspithamaei — pedales, terctes, utrinque lineis duabus decurrentibus scabriusculi. Fol. lanceolato-Iinearia^ basi hrevissime vaginantia ; infinia brevissima squamiformia. Flor. solitarii terminales v. plures axillares, inf. longius peJunculati. Calyx 5-fi- dus, laciniis linearibus. Cor. magiia (' — 1 l/-^ ""•'• longa), subcampa- nulata, 5-fida^ azurea limbo^et striis 5 viridi-punctatis. Antheraecoa- litae. G. filiformis L.; flor. solitariis longe pedunculatis, pedunculis nudis. O 7—8. 5(uf fcuc^tcn 9[Ba(btt)egen unb Zxi^kn, »om 9Senu6berg oberl^alb 3)ottenborf fteUenwcife U^ nad) bem ^ottenforft jwifd)en 3ppenborf unb ^Wp> am ^eterg- bcrg im ©iebengebirge unb M ©iegburg in tm ©umpfcn. Ex- acum filiforme W. Tenella, Suncialis — digltalis, caule erecto filiformi dichotomo sub- rnido. Fol. minima, lanceolato-subulata^ basi connata. Pedunculi te- tragoni^ elongati. Calyx campauulatus, 4-dentatus, dentibus ovatis. — 229 — Corolla parva, 4-partita, flava^ laclniis nudls. Stamina 4. Caps. bilo- cularis. G. cruciata L. ; flor. verticillatis sessilibus. 24- 7 — 9. 9(uf graflgen 2Balb))(a^en an ben 53ergen binter ©obe^berg unb ?!Wuffenborf, bei ^temagen, Sinj, 9it)einbrol)(, am ^ammerftein, bei Oc^tenbungen auf bem 3)?aienfe(b unb bei S3(anfen^eim in ber eife(. Erecta v. adscendens. Caulls spithamael — subpedales, simpllces, valde foliati, vagiuati. Fol. lauceolata, elliptico-v. oblougo-lanceo- lata, 3-nervia, basi vagiuantia, vaginis elongatis pleruuique purpura- scentibus. Calyx 3— 4-dentatus, dentibus inaequalibus acutis. Cor. (subuncialis) 4-fida, saturate violacea, tubo subclavato, limbo supra pulchre azureo, lobis ovati'?, laciaulis interiectis bifidis. Stam. 4. Stig- mata revoluta. Erythraea rich. Calyx tubulosus, subpentagonus^ 5-fidus. Corcrfla in- fundibuliformis_, limbo 5-tido. Antherae defloratae spirali- ter contortae. Stylus simplex^ stigmatibus subrotundis, Ca- psula, marginibus valvularum inflexis^ bilocularis. Herhae terrestres. Flores corymbosi v. axillares, riibelli, E. Centaurium Pers. ; caule basi simplici. O 7 — 9. SCn graftgen 9(n()o()en , S^riften , ?5e(brainen gemein. Gentiana Centaurium L. Chironia Centaurium Sm. Herba valde aniara. Caulis tetragonus, erectus, splthamaeus — pe- dalis. Fol. 3 — Snervia; rad. obovato-oblongaj basi attenuata; supe- riora ovali-oblougav. ovato-v. elliptico-lanceolata. Flor. 8 — 3chotome corymbosi, sessiles^ bracteati. Corj^mbus terminaliSj fasciculatus. Ca- lycislaciniaetubo corollaebreviores^ liueari-subulatae^ tenuissime mem- branaceo-marginatae. Cor. pulchre purpureo-roseaj laciniis ovalibus- Antherae ter tortae. E. pulchella Fr. ; caule a basi ramosissimo, flor. axillaribus. © 9Iuf Jlriften, trorfenen SBiefen, auf Slecfern, fe(t' tter a(6 bie SSor()erge()enbe j. 53. jwifd^en ^rie^borf unb @o* beeiberg am SBege. E. ramosissima Pers. Divaricato-ramosa, 1 — Spollicaris. Fol. ovalla, superlora an- gustiora. CoroIIae laciniae lanceolatae. Cetera ut praecedentis. — 230 — Tribus II. Meiiy an theae. Ovariura disco hypogyno impositum v. glandulis stipatum. Folia alteina v. opposita. Menyanthes L. Calyx 5-partitus. CoroUa infundibuliformis, iimbo pa- tente 5-partito, laciniis intus eleganter barbatis demum re- curvatis. Antherae basi bifidae. Ovarium aiinulo ciliato impositum, Stylus filiformis. Stigma laterale, capitatum. Capsula 1-locuIaris, bivalvis, polysperma , valvulis medio longitudinaliter placentiferis. Herba palustris, scapo thyr- sifero. Folia ternata. Flores formoni, dilnte rosei, barba alba. m. trifoliata L.; 24, 4—5. Sluf funipftgen SSiefen bei (Siegburg, St. 6ati)arinen bei Sinj, bci ?iblar, SBeingarten 2Bac^enborfer 3tcfer uub ain Saacber @ee. Spithamaea — pedalis. Herba valde ainara. Caulis artlculatus^ lon- gissime repens, squaniatus. Folia petiolata, petiolis basi vaginantibus, ternata, foliolis ovalibus repando-denticulatis. Scapus axillaris^ teres, uudus. Flores spicati, bracteati. VlLLARSIA VeNT. Calyx 5-partitus. CoroIIa rotata, limbo 5-partito^ lo- bis patentibus fimbriato-ciliatis aestivationc plicato-inflexis fauce barbata. Glandulao o, ad basin ovarii^ cum stami- nibus alternanles. Antherae basi bifidae. Stigma bifidum. Capsula 1-locuIaris, bivalvis, polysperma, valvulis raargine placentiferis. Herbae aquaticae , natantea. Fol. opposita, petiolata, simplicia, cordata. Flores flavi. V. nymphoides Vent.; IX 7—8- 3» Menbert unb flie^enben (^ewaffern, tn ber alten @ieg, ani S(u^flu§ ber @ieg unb bei Soblen^ tn ber ?()?ofe(. Menyanthes nymphoides L. Caules longissiiiii, in aqua suspciisi, repeutes, dichotomi. Fol. Nymphaeae instar natantia , orbiculato-cordata, repanda , coriacea , subtus punctata, petiolis basi niembranaceo-vaginantibus. Umbellae — 231 — axlllares, sessiles. Flores peduaculls sub anthesi einersls. Cor. citri- aa, ciliata^ ad fauceiu squamis 5 vllloso-ciliatis. Caps. compressa, ovata^ acuuiiuata. 45. APOCYNEAE. Calyx raonophyllus, 5-fidus, persistens. Corolla mo- nopetala^ regularis, decidua, limbo 5-partito, lobis per aesti- vationem contortis. Stamina 5, epipetala, corollae laciniis alterna, libera. PoUen granulosum. Ovaria 2, supera, uni- locularia, in stylum simplicem desinentia. FoIliculi2, erecti, quandoque semibiloculares. Semina inutroque folliculo plura, suturae centrali v. dissepimento afllxa, nuda. Embryo mi- nutus in vertice albuminis carnosi^ radicula supera. Herbae radiceperennisuffriitescentes. Folia opposita, indivisa, inte'. gerrima. Stipulae nuUae. Flores uxillares, solitarii. VlNCA L. Calyx 5-partitus. Corolla hypocrateriformis , tubo longo pilis patentibus staminibusquc connivcntibus clauso ; fauce 5-gona nuda^ limbo obtuso 5-lobo. Stamina 5, fila- mcnta brevia, inferne geniculata, superne dilatata, nectari- fera. Antherae membranaceae, extus barbatae, denique con- tortae. Stylus 1 ; stigma pilis coronatum et subtus peltato- orbiculatum. Folliculi 2, latere utroque squama nectarifera inclusi. Semina nuda. Caules diffusi. Folia opposita, coria- cea. Flores axillares^ violacei. V. minor L. ; 24- 4—5. 3n ^aubwalbuncien unb ^nji- fd^en ©ebufcf) ciemein. Radix repens, tuberosa. Caules procumbentes, repentes; floriferi erecti. Fol. brevissime petiolata, lanceolato-elliptica, margiue glabra, sempervirentia. Calyces glabri, dentibus lanceolatis. Stigma capita- tum, constans e disco peltato-orbiculato margine iuf. mcmbranaceo et processu conico apice l)ifido pilorum corona circumdato. 46. ASCLEPIADEAE. Calyx 5-partitus, persistens. Corolla monopetala, ro- — 238 — tata_, 5-partita^ decidua, Paux corollae cucullis 5 (nectariis ovatis concavis e fundo corniculum exserentibus) coronata. Staniina 5, iniae corollae inserta eiusque lobis alterna. Fi- lamenta conuata. Antherae liberae, biIoculares_, latera stig- matis crassi circumvestientes, apice in appendices membra- naceas stigmati inflexas productae. PoIIen in massas ce- raceas coalescens. Massae pollinis tot quot antherar. lo- culi, superne in pedicellum filiforraem productae, per paria antheris vicinis communia iunctae (librae non dissimiles), stigmatis glandulis affixae indeque pendulae. Ovaria 2, li- bera, unilocularia, multiovulata. Styli 2„ arcte approximati, stigmate communi maximo pentagono ad angulos glandulifero tecti et coniuncti. FoUiculi 2, ad suturam internam placen- tiferam rima dehiscentes. Placentae in dehiscentia a su- tura solutae, liberac. Semina numerosa, imbricata, pendula, ad hilum comosa. Albumeu tenue. Embryo rectus. Herbae perennesj lactescentes. Folia opposita, indirisa, integer- ritna. Stipulae nullae. Flores in umhellas axillarea dia~ positi. Cynanchu»! R. Br. Cor. subrotata, profunde 5-fida. Corona staminea mo- nophylla^ 5-Ioba, iobis antheris oppositis. Massae pollinis ventricosae, pendulae. Folliculi 2. Seminum pappus sericeus, candidus. Flores subumbellatij pedunculati, ctxillaresj alhi. C. Vincetoxicum R. Br.; l\, 7—8. S(n Sergab^dn* gen jiemlicl) ^dufig, j. 58. am ^^infeiiberg, 237 — Stigma 3-partitum. Capsula ovata v. ohconica, 2— 3-lo- cularis, foraminibus lateralibus dehiscens. Flores bracteati, nunc axillares, solitarii aut fascictdati, nunc terminales, ra- cemosi aut paniculati^ coerulei r. rarius albi. C. rotundifolia L. ; glabra^ fol. radicalibus petio- latis subrotundis, cauhnis linearibus. 2i 5—7. 5(n SSegen, 93^aueru, Jelfen, auf 55ergtrifien gemeinj bie Var. j. 53. am 9tt)einufer in ipecfeu. Radix pleriimque multiceps. Caules adscendentes, saepissime pa- niculato-multiflori. Fol. radicalia longe petiolata^ cordato-ovata V. reniformia, dentata; caulina integerrima_, infima lanceolata, su- periora anguste linearia. Flores dein penduli. Cal. laciniae subulatae. Variat; (i) lancifolia; caule altiore et robustiore, foliis lon- gioribus (2 poll. long. 3 — 4 lin. latis.). C. patula L.; erecta. fol. crenatis, radicalibus lan- ceolato-ovatis , caulinis lineari-lanceolatis , panicula pa- tente. 24,5—7. 5tuf QBiefen, an gelbraiuen , 5BaIbranbern fclten. Glabra v. subhirsuta. Fol. radicalia in petiolum decurrentia. Pa- nicula patens^ subcorjmbosa. Flores erecti. Cal. laciniae subulatae, utrinque basi denticulatae. C. Rapunculus L. ; fol. crenatis, radicalibus lanceo- lato-ovatis. caulinis lincari-Ianceolatis . panicula contracta subracemosa, cal. laciniis subulatis. O 6 —7. Stuf ©ra^pld* ^en, an gelbrainen, |)uaeln I)auftg. Stricta, basi hirta, rarius glabriuscula. Radix fusiformis, carnosa. Caules virgati, S— 2 1 Spedales, angulati. Fol. undulata, remote subti- literque glanduloso-denticulata. Fol. radicalia in petiolum decur- rentia. Pedunculi supra basin pedicellis instructi plerumque iterum di- visis et flores non explicatos gerentibus. Corollae coeruleo-violaceae, limbo patulo. C. persicifolia L. ; fol. crenulatis. radicalibus oblon- go-obovatis, caulinis lineari-lauceolatis, racemo paucifloro^ — 238 — cal. laciniis lanceolatis. 1}, 6—7. 3n bergiqen Saubu^altun* gen, auf grafigen |)ugeln, an SBalbrdnbern ^ciuftg. Strieta, subsiniplex, glabra. Radix obliqua, fibrosa. Caulis aogu- latus. Fol. remote serrulata, margine reflexa; inferiora in petiuluni attenuata; radicalia secundaria oblongo-lanceolata, tenuiter ciliata, Flores magni^ speciosi^ coerulei rarius albi^ in racemum simpliceni pauciflorum dispositi. Cal. laciuiae laaceolatac, patulae. C rapunculoides L.; caule obtusangiilo, fol. in- ferioribus petiolatis subcordatis, superioribus lanceolatis, racemo secundo. 2^. 7—8. 3n Saubivalbungen unb an ^ai' nen 5. 33. auf bem 33enu^6erg, »or bem (So(ntI)or 2c. Erecta, hirta. Radix repens. Fol. inaequaliter serrata; inferiora subcordato-ovata. longe petiolata, superiora lanceolata, sessilia. Pe- dunculi uniflori. Flores nutantes. Cal. laciniae lanceolatae^ reflexae. C. Trachelium L. ; caule argute augulato, fol. in- ferioribus petiolatis subtriangulari-cordatis, .superioribus ob- longis, racemo foliato, pedunculis 1 — 3-floris. 24 7 — 9. 3n Saubwalbungen. Erecta v. stricta^ 1 1/2 — 3 l/2ped., pilis rigidis hispida. Fol. fere Urticae, grosse duplicato-serrataj inferiora longe petiolata, exacte cordata, acuniiuata ; iuterniedia petiolata, ovato-lauceolata v. cordato- ovata; suprema sessilia^ oblonga. Flor. niagni, dilute violacei. Ca- lycis laciniae ovatn-lanceolatae v. lanceolatae, glabrae v. setoso-hi- spidite (C. urticaefolia Schmidt.). Flor. axillares; peduuculiplerumque uniflori^ subnutantes. G. glomerata L.; floribus sessilibus in capitula ter- minalia v. lateralia congestis. 11 5—6. S(uf 5Biefen, Serg- triften, an SBalbrdnbern pufig. Erecta^ hirta, cano-pubescens v. glabra. Caulis 1 —1 1 /2ped., subsimplex, angulatus, scabriusculus. Fol. creuulata^ undulata, ra- dicalia petiolata^ ovata v. ovato-lanceolata v. subcordataj caulina V. omnia cordato-lanceolata, seniiumplexicaulia v. suprenia tantum sessilia, subdecurrentia;, inferiora petiolata_, lanceolata v. ovato-lanceo- lata. Capitula fol. late ovato-acuminatis involucrata_, sub8flora, la- teralia interdum eloogato-pedunculata, subSflora. Cal. laciniae li- ueari-lanceolatae. Corolla egregie violacea. — 239 — Prismatocarpus L'Herit. Corolla rotata, limbo plano. Capsula liiieari-oblonga^ prismatica. Corolla calycem aequans v. eodem brevior. Herbae annuae. Cetera ut Campanulae. P. Speculum L'Herit. ; calycis laciniis lineari-subu- latis longiludine ovarium et corollam aequantibus. O 6 — 7. 9luf 9le(feru jwifif^en ©etreibe atrgemein »erbrcitet. Campanula Speculum L. Glabriusculiis. Caulis angulatus, erectus, divaricato-ramosissimus ; ramis inferioribus procumbentibus adscendentibusque. Fol. oblonga, ob- tusa, subintegerrima v. repando-crenata; inferiora obovata. Flores solitarii, expansi 5—6 lin. lati. CoroUa campanulato-rotata^ penta- gona, limbo 5-rarius 4-Iobo pulchre violaceo, fundo albo. Variat: /?) hispidus; totus hispidus. P. hybridus L'Herit. ; calycis laciniis lanceolatis co- rolla longioribus ovarium dimidium aequantibus. O 6 — 7. %u\ 5(erfern 6ei S3euel, jwifd^en (56(n unb 53rut}l unb W\ %{a<= mcr^f)eim. Campanula hybrida L. Hispidulus. Caulis erectus, basi ramosus, ramis inferioribus ad- scendentibus subflexuosis. Fol. sessilia, oblouga, margine plerumque undulato-subcrenata, scabraj inferiora obovata. Flores solitarii, an- tecedenti subtriplo miuores, violacei. 50. ERICEAE. Calyx 4 — 5-partitus v.-phyllus, subaequalis, persi- stens. CoroIIa monopetala; hypogyna (in Vaccinio epigyna) 4— 5-fida-v. profunde partita, subpolypetala, saepius mar- cescens. Stamina 8 v. lO^ cum corolla inserta. Antherae biloculares, poris duobus rarius longitudinalitcr dehiscentes, basi V. apice bicornes v. biaristatae, raro muticae. Ovarium superum, disco hypogyno impositum v. glandulis nectari- feris cinctum raro inferura disco epigyno , 4 — 5-loculare. Stylus simplex, stigmate peltato v. capitato indiviso v. dentato, Capsula supera v. raro bacca infera, 4 — 5-locu- laris, 4 — 5^valvis, oligo — polysperma. Dissepimenta e val- ~ 240 — vularum niedio orta, rarius suturis opposita. Seniina pla- centae centrali coluinnari, raro angulo interno affixa, parva. Embryo albuminosus, rectus. Suffrutices v. herbae peren- nesj rarisshne parasiticae aphyllae. Folia alterna v. ver- ticillata, indivisa^ saepe sempervirentia r. coriacea quan- doque acerosa. Stipulae nullae. Flores terminales t. axil- laresj racemosij subumbellati v. solitarii. DISPOSITIO GENERUM. A. Ovarium iofer um. Erica SUmina 8. Vaccinium. **) Corolla 5-petala. B. O varium superum. Plan t. Pyrola. foliatae. C. O varium su perum. Plan- *) Corolla mouopetala. tae parasiticae, aphyllae. Andromeda. Stamiua 10. Monotropa. TniBUS J. Vaccinieae. Ovarium inferum. V.\CCIMUM L. Calyx 4-dentatus v. integer. Corolla campanulata, 4-fida^ laciniis reflexis. Stamina 8, ante discum epigy- num inserta; antherae bicornes. Bacca globosa, umbili- cata^ 4-IocuIaris, oligosperma. Suffrutices gemmacei. Folia alterna, ovata, saepe sempervirentia. Flores albi v. ru- belltj interdum 5-fidij 10-andri. * Folia decidua. V. Myrtillus L. ; caule erecto, flor. axillaribus so- litariis. f} 5—6. 3n ?aubtt)a(bungen gemein, ganje «Strerfen uberjief^enb. Fruticulus. Caulis erectus^ ramosissimus ; ramis argute augulatis virentibus. Fol. breviter petiolata^ ovalia, margine plana, serrulata, decidua. Pedunculiaxillares, solitarii, l-flori^ nutautes, folio breviores. Corolla campanulata_, ad basiu usque 4fida, alba v. rubella; stamina exserta. Baccae nigrae, pruinosae^ atroviolaceae, edules. ** Folia semper vir entia. V. Vitis idaea L. ; caulc erecto, racemis terminali- bus nutantibus. fi 5 — 7. 9(uf ©anbboben, in SBalbungen, im — 241 — ©ottenforft ^inter 3ppcnborf unb nuf beni ^ebirg^juge eine 8tunbe t)inter ©iegburg. Caulis erectus^ ramosus; ramis teretibus. Fol. breviter petfolata, ovalia v. obovata^ obtusa, margine revoluta^ crenulata^ semperviren- tia, subtus impresso-punctata. Corolla campanulata^ alba v. rubella, Baccae edules, rubrae. V. OxycoccosL. ;caulerepente. "^5— 7, SnbenSiim* ipfen bei ©iegburg jn^ifd^en (Sumpfmoo^ frie(f)enb. Oxycoccos palustris Pers. Caulis repens, ramis procumbentibus filiformibus. Folia disticha, breviter petiolata^ parva, ovata^ acuta^ margiue revoluta, integerri- ma, sempervirentia, supra nitida_, subtus cinerea. Pedunculi graciles, subterminales_, basi Ibracteati, medio Sbracteolati. Flores solitarii, nutantes. Corolia rotata, rosea. Baccae edules, coccineae. Tribus II. Ericeae. Ovarium superum. Andromeda L. Calyx minimuS; 5-partitus. Corolla ovata, urceolata; limbo 5-partito reflexo. Stamina 10; autherae bicornes. Capsula 5-IocuIaris, 5-vaIvis. Suffrutices. Folia alternaj sempervirentia. Flores albi v. rosei. A. polifolia L.; "h 6—7. 3u 9J?oorbriid)en t)inter (Sieg- burg felten, unb am ^Oioo^bruc^er 2Seii)er in ber (Sifel. Caules adscendentes. Fol. liueari-Janceolata , apiculata, acuta^ margine revoluta, integerrima, utrinque glabra^ subtus glauco-ciue- rea. Pedunculi termiuales, subumbellati, uniflori bracteaeque etcaly- ces rosei. Flores uutautes, ex albido rosei. Capsula erecta. Erica L. Calyx 4-partitus. Corolla campanulata, 4-fida, v. ur- ceolata; limbo 4-fi(Io fere constricto. Stamina 8. Anthc- rae 2-cornes aut emarginatae. Stigma sub4-Iobum. Ca- psula 4 locularis; 4-valvis. Snffrutices. Fol. parva, verti' cillata V. rarius sparsa. Flores axillares v. terminales. Sect. L Calluna. Capsula 4-valvis; dissepimenta co- lumellae adnata^ suturis opposita. E. vulgaris L. ; fol. 4fariam imbricatis. "h 8 — 10. 9Cuf fanbigem SSobcn gan.^ic etrecfen uber^ief)enb. Calluna vul- ffaris Salisb. ^ 16 - 242 — Gaiile.< niisccn(!(;utcs, ramuli bracteis sagitfaHs siifriiUi. Fol. parv», liuearia, s;i;^ittaJ.i, obtusa, (lorsoc,iiiuat;i^jiiargiiie inflexa, glabra. Plo- res axiJlares, iu racoinos secuudos dispositi^ persicini, rarius albi. Ca- lyx coloratus, corollain canipanulatam superans. Ovarium pubescens; stjJo exscr«^o. SKrr. [I. Eiica. Capsula 4.-valvis, valvis iuodio septi- feris. E. Tctralix L. ; fol. patentibus ternis quaternisve hispido-ciliatis. "h 7 — 9. 9Iuf naffem |)aibc=^ unb 9)?oorboben um 33ohn fe()r bauftcj j. 53. auf bem @ebiri]6pge be^ 3Se*- nu^bcrgc^, bei (giegburg u. f. \v>. ; rf)einaufn^drt^ fettener j. 53. bei (Srpel, Slf)rivei(er unb Sinjig. Caules adsceudeutes v. suberecti, cinerei, puberuli; raniuli subhir- suti, glandulosi. F()Iia magis remota, linearia, obtusa, margine obtuso valdc revoluta, pilis ;ii)ice glanduliferis hispida. Flores termiuales capitato-unibellati. Calyx herbaceus, corolla ovato-urceolata sub- iutlala subtriplo brevior. Corolla egregie rosea, rarius alba; anthe- rae aristatae, aristis longitudiiie loculi linearibus serrulatis. Ovarium subsericeo-pubescens, stylo subcxserto. E, cinerea L.; fol. patentibus ternis glabris. "h ^ — 7. 5(uf |)aibeboben auf ber |)o()e liber 3)ottenborf. Glabra, obscure virens. Caules adscendentes, brevissime paten- te-puberuli. Fol. liuearia, obtusa, supra planiuscula, niargiiie acuta, scabra, subtus convexiiiscula, sulco longitudinali notata. Flores ver- ticillato-raceniosi, paulo minores quaui praecedeutis. Pedicelli calj- cem aequantes. Caljx subfiiscus, coroUa ovata pulclire diluteque violaceo-purpuiea subtriplo brevior. Antherae scabriusculae, aristatae, aristis loculo brevioribus ovato-subiiJatis dentatis. Ovarium glabrum^ stjio subexserto. Pyrola L. Calyx mininnis^ 5-partitus. Petala 5. Stamina 10. Sti- gma 5-crenulatuiu, Capsula 5-locularis, 5-valvMS. Herhae. Scapi snbmidij angulati. Fol. plerumqtie radicaliaj longe petiolata, suhrotunda v. ovata, suhcoriacea. Flores hracte- olati in racemum terminalem dispositi, nutantes. P. rotuudifolia !>. ; stylo declinato exserto. 24- 6 — 7 — 243 - 3n fc^mttigen SBarbungen ^. 3?. bci ?inj, im ^ll)vtl)al, IjinUv |)cnninj]en, bei -^nmmerftein, ^t^einecf, 9J?unftereifeI. Fol. ovato-snbrotiinda, obsolete cremilata. Scapus strictus, sub- niidus^ squamis 2 — 4 adspersus. Racenius aequalis. Corolla patula^ alba. Stamina ad.scendentia, antlieris crocei.s. Stigma paruui exser- tum, peltatuin^ radiato-5tuberculatum. P. miiior L. 5 stylo recto corolla breviorc. 24.6 — 7. 3n frf)atti(jen3BaIbungcn, am 3Senu6berg, 2Beftfeite be^ ^cter^berge^, SOJarienforft, am !Drac{)cnfeki, im 5n)rtl)al in ber 9?af)e ber Sorf)muf)(e unb am Duecfcnbcrg bei 93?unftcreifel. P. rosea Sm, Praecedente Iiumilior. Fol. radicalia ovata, crenata v. crenulata. Scapus strictus, subiiudus, squamis 1 — 2 adspersus. Kacemiis aequa lis, densior. Corolla cainpauulata, alba. Antherae luteae. Tribus III. Monotropeae. Ovarium sitperum. Plantae parasitica.^. M;>NOTra)PA f^. Calyx 4— 5-sepa!us, sepalis coloraiis. Petala 4 — 3, calyci alterna et concolora , basi productiore 2-appendi- ciilata. Stamina 8 — 10. Stigma dilatatum ^ subpeltatum. Capsnla 4— 5-sulcafa. 4— 5-IocuIaris. 4 — 5-vaIvis, valvis medio semiseptiferis. Herbae sticculenlae, parasificoe radi- cibns arborum innascentes. Radix carnosa, dense squamu- losa. Caiilis simplej', aphyllns, ulterne squamosus. Flores hracteati, terminales, racemosi; terminalis quinarius , late- rales quuternarii. M. Hypopitys L.; 2| 7—8. 3n fct^attigen Saubwdl^ bern, amtrcu.^^unb 3]cnu6bcrg, auf bem8icbengebirge, amgiorft bei Obermenbig, 5(gbact) unb lltontrc^ioS, im jweiten Quecfeu bei 9)?unftcreife(, bcibe ^^Cartctatc.i. 3)ie U^arietat mit aufrec^tem 53Iutf)enftanb iDorjiiglic^ am 93enu^berg. Tota planta pallida et stramiueo-albida, deiude fuscescens et ni- gricans. Squaiuae sparsae, ovatae. Racemus multiflorus, nutaus v. ni- rius erectus. Variat: a) glabra; tota glabra. M. Hypopbegea Wallr. 16» — 244 — /?) hirsuta; bracteis sepalisqiie ciliatis. petalis sta- minibiis pistilloque hirsutis. 51. CUCURBITACEAE. Calyx ovario adjiatus, limbo 5-dentato deciduo. Corolla (Calyx luss.) monopetala^ calycis fauci inserta, saepius cum eiusdem limbo continua, 5-fida v. partita, marcescens dein decidua. Stamina 5, fundo corollae inserta, per paria connata, quintura liberum; antherae plerunique longissimae, varie phcato-flexae. Ovarium inferum, 3-loculare. Stylus stigmatibus 3. Fructus inferus, baccatus (Pepo), 3-(v. lo- cuHs interdum subdivisis 6) - locularis , pulpa gelatinosa farctus, oUgo — polyspermus. Semina placentis parietahbus s. anguhs dissepimeutorum (spur.) et parietis affixa, cru- stacea v. coriacea. Embryo exalbuminosus; radicula brevi centrifuga. Herhae radice tuberosa perenni v. annua. Cau- les flexuosi, scandentes v. repentes, cirrhis subaxillaribus spiraliter tortis. Folia alternaj cordata, angulata v, pal~ matipartita. Stipulae nullae. F'lores monoici v. rarius dioici, axillares, pedunculis uni-v. multifloris. DISPOSITIO GENERUM. Cucumis. Po?iium magniim^ 3- Bryonia. Bacca parva, sub- loculare, pol^speimiim. globosa, oligosperma. CUCUMIS L. Monoicus. Calyx campanulatus, 5-dentatus. Corolla 5-partita. 3Ias. Staminum filamcnta 3. apice iuncta, 2 di- andra, 1 monandrum. Fem. Filaraenta 3, steriha. Stylus brevissimus; stigraatibus 3 crassis bipartifis. Pomum ma- gnum^ triloculare ; dissepiraentis raerabranaceo-succosis. Se- mina numerosa , duplici ordine, compressa, margine acuto. Flores magni^ lutei. C. sativus L.; O 5—8. 9(ngebnut. Caulis scandens, Iiispidiis; cirrliis simplicibus. Fol. basi siihtriin- — 245 — cato-cordata, d-angulata; augulis acutis. Fructus oblougi, inagnitu- dine varii. Bryonia L. Monoica v. dioica. Calyx 5-deiitatus, in fem. supra ovarium constrictus, filiformis substipitatus. CoroUa 5-par- tita. Mas. Staminum filamenta 3, infra coalita, 2 diandra, 1 monandrum. Antherae flexuosae. Fem. Stylus trifidus; stigmatibus emarginatis. Bacca parva, subglobosa, lae- vis ; seminibus paucis. Flores ex ulhido virescentes. B. dioica L.; 24- 6—7. lleberalt an 3«""^"/ 5BaIb* ranbern. Radix uapiformis. Caules longissimi, prostrati^ cirrhis simplicibus spiraliter contortis scaudeutes, sulcato-augulati, plerumque setulis re- trorsum curvatis adspersis hispidulo-scabri. Fol. profunde cordata, palmato-quinqueloba^ utriuque calloso-aspera ; lobis iutegerrimis v. augulato-deutatis, terminali acuto v. acuuiiuato. Flores dioici, race- inoso-corymbosi, corymbis multifloris longe peduuculatis, pedunculis folium superautibus; corymbis fem. axillaribus subsessllibus v. breviter pedunculatis folio brevioribus subumbellaribus. Flor. pnbescentes, feni. ad faucem glandulosi, barbati, masculo plus duplo minores, al- bidiores. Bacca coccinea. 3. MoNOPETALAE coroUa epigyiia. 59. COMPOSITAE. Involucrum (Calyx communis) polyphyllum , 1— mul- tiseriale, foliolis sacpissime imbricatis. Calyx proprius ova- rio adnatus, limbo epigyno (pappo) nunc paleaceo, piloso, plumoso V. aristato, nunc integro v. nulio. Corolla mono- petala epigyna, nunc tubulosa, 5-fida^ laciniis valvatis, nunc ligulata, apice saepissime dentata, rariss. 0. StaminaS, tubo corollae inserta eiusque laciniis alterna; filamenta capillaria libera; antherae in tubum coalitac, rariss. (inanomalis) di- stinctae, lineares, apice appendiculatac. Ovarium inferum, 1-locuIare, ovulo solitario erecto. Stylus anthcrarum tubum — 246 traiicidiis, bifidus. Acheuium (Semen L.) pappo corona- tura V. nudum. Euibryo oxalbumiuosuSj rectus; radicula infera. Herbae radice annua r. perenni. Folia sparsa V. opposita , integra r. varie dissecta. Stipulae nullae. Flores (floscnli L.J in capitula invotucrata dense ag- gregati , receptaculo communi plano r, convexo , nu- do V. paleis, setis pifisve tecto impositi, nnnc omnes unifor- mes, flosculosi v. ligulati, nunc difformes (jadiati^, centrales flosculosi, marginales ligulati, omnes hermaphroditi v. cen- trales hermaphroditi, marginales feminei r. neutri, nunc ra- rissime suhdioici. Capittila solitaria %\ varie disposita, ple- rumque corymbosa v. paniculata. DISPOSITIO GENEHUM. SuBORDO I. C orymbiferae. Flores omnes tubulosi v. radii ligulati. Styli non articulati, ramis elonjiatis v. liuearibus. A. St3'loruiii raiiii elongati, a p i c e s u I) c 1 a V u I a t i. Eupatoriaceae. Floresoni- nes tubulosi. E u patori um. Flores onines hermaphroditi. Caulis foliatus. €o- ryuibus teniiinalis. Tussilago. FJores polj;j;ami. Scapus squamosus. Capitula soii- taria v. terminali-racemosR. B. Stylorum raini liueares. a. A u t li e r a e c a u d a t a e. * Inuleae. FJores Iietero^ami, oraues tubulosi v. marginales li- gulati. -{- F 1 o r e s m a r g i n a 1 e s I i - g u 1 a t i. Inula. duni. Capitula plerumque pedi- cellata. Involucrum subnudum, ce- loratum. *=!' C a I e u d u 1 a c e a e. FJores heterogami; disci tubulosi, masc. stylo imperfecto; radii femiuei, stjlo louge bifido. Calendula L. b. Antherae ecaudatae. *PappuR uullus V. coroni- formis. Anthemideae. -{• F I o r e s o m u e s t ii b u 1 o s i. Artemisia. Achenia obovata, laevia. Capitula parva, racemosa ; raceinis saepe paniculatis. Tauacetum. Acheuia angu- lato-striata. Capitula corymbosa, lutea tt Flores omues tubulosi. tf t^lo^^es margiuales ligu-- Conjza. Involucruni imhrica tum ; foliolis exterioribus squar- roso-patentibus. F i 1 a g o. lu volucrum arcte-im- bricatum. Receptaculum semipa- leaceum. Capitula subsessilia. lu- volucrum plus miuus tomeutosum. G n a p h a 1 i u m. Involucrum arc- te imbricatum. Receptaculum nu- lati. f . R e c e p t a c u 1 u m p a I c a c e u m. Achillea. Ligula subrotunda. A n th e m is. Ligula oblonga. /i. Receptaculumnudum^ co- ni cu m. Matricaria. Herbae corym- boso-ramosae. 247 Bellls. Scapus radtcalis^ 1- cephalus. ■^. Receptac ulu m n u d u ni p I u- uiusculuni. Pyrethrum. Achenia marsine cpig3'no mluuto scarioso. C h r y s a n t h e m u m. Achenia apice nuda. ** Pappus aristatus. Helian- theae. Bidens. *** Pappus pilosus. ix. Stylorum rami obtusi v. truu- cati. Senecioneae. Doronicum. Iiivolucrum bi- seriale. Achenia margiualia epap- posa. Arnica. Involucrum bise- riale. Achenia omnia papposa. Clneraria. Involucrum 1-se- riale. Senecio. Involucrum 1-se- riale, calyculatum. ft. Stylorum rami attenuati. Aste- reae. *FIores radii et disci dis- colores. Astcr. Flores radii 1-seriales. Pappus 1-serialis. Steuactis. Pappus biseria- lis; serie exterua brevissima. Kri.t^eron. Flores radii plu- riseriales. Pappus 1-serialis, ** F 1 o r e s m a r g i u a I e s e t disci concolores. Solidago. Flores marginales ligulati. Chrysocoma. Flores mar- ginales tubulosi. SuBORUO II. Cyn arocepha lae. Flores oraiies tubulosi v. marginales ligulati. Styli apice nodoso-articulati^ ramis concretis v^ liberis. Rcceptaculum seraper dense fibrillosum v. e fibrillis connatis favoso- fibrillosum. A. Carduineae. Flores omnes hermaphroditi. * Pappus pilosus. f Involucrum imbricatum, spinescens. C a r d u u s. Keceptaculum fibril- losum. Onopordon. Receptaculum profunde favosum. -{"{- In volucru m imbricatum, subscar i osum. Serratula. Herbae inermes. **Pappus plumosus. C i r s i u m. Involucrum Imbri- catum. Carlina. Involucrum imbrioa- tum; foli(»lis intenoribus scariosis radiantibijs. B. Centaureaceae. Flores marginales neutri. C e u t a u r e a. SuBORDO III. Cichoriaceae. Flores oranes ligulati. Styli non articulati^ ramis filiformibus. A. Pappus nullus v. palea- B. Pappus pilos us v. plumo- ceus, Lapsaneae. sus. Lapsana. Pappus uullus. FIo- *Recep taculum paleaceum. res lutei. Hy pochaerideae. Cichorium. Pappus miiltipa- Hj- pochaeris. leaceus^ brevissimus. Flores cae- ** Receptaculum nudum v. rulei. fibrillosum. — 248 — -)- Capitula ante antliesin basi cal^xulatuni. Herbae caules- ovata et basi plerumque centes. explauata. Hieraciuni. Involucrum ova- a. Apargieae. Pappus plu- tuni, inibricatum, adpressum. "^***"*- , ,, tt Capitula aute anthesin «. fecapus aphyllus. ob on ga v. linearia. Thrincia. Achenia margma- •= lia pappo coroniformi dentato. «• Scorzonereae. Pappus plu- Leontodon. Achenia oninia inosus. pappo pliimoso. Tragopogon. Involucrura 1- /?. Caulis foliatus. seriale. pjppjs^ Scorzonera. Involucrum im- b. Crepideae. Pappus pilosus. bricatum. Taraxacum. Involucrum im- b. Lactuceae. Pappus pilosus. bricatuni-, foliolis exterioribus re- Mycelis. Involucrum 1-se- flexis. Scapus fistulosus, 1-cepha- riale. Flores 5^ 1-seriaIes. lus. L a c t u c a. Iii volucrum imbri- Sonchus. Involucrum basiim- catum. bricatum, ventricosum. Chondrilla. Involucrum 1- Crepis. Involucrum 1-seriaIe, seriale. Flores biseriales. S u b 0 r d o IV. Ambrosieae. Flor. apetali. Stamina antheris discretis. Xanthium. Subordo I. Corymbiferae. Flores omnes tubulosi v. radii ligulati. Stylorum non articulatorum rami elongati v. lineares. Tribus I. Eupat oriaceae. Stylorum rami elongati, apice subclavulati. Flores om- nes tubulosi; hermaphroditi v. polygami v. rarius radiantes. Achenia teretiuscula. EUPATORIUM L. Capitula homogama multi-v. rarius pauciflora. Invo- lucrum imbricatum^ pauciseriale. Receptaculum angustum^ nudum. Flores hermaphroditi, tubuloso-subinfundibulares, conformes. Acheiiia tenuiter 4 — 5-costata ; pappus 1-se- rialis^ pilosus, persistens. Caiiles foliati. Flores corym- bosi. E. cannabinum L. ; 24- 7—8. §ln ©rciben unb SSad^en, S\t)ifd)en ©ebiifc^ unb in feurf)ten Saubwalbungen jiemUcf) l)au« fig, j. 33. am ^oppeBborfer 53ad:)e, bei 9loigborf, aufbemmeft^ lic^en ^^eile bee* S^enu^bergc^, hd ©iegburg, im Siebengebirge «. f. \\\ — 249 — Caulis erectus, purpurascens, 3 — 6pedalis. Fol. opposita _, petio- luta, ad basin 3 — 5partita; partitionibus lanceolatis, acuminatis, den- tato-serratis, iutermedia niaiore. Corymbi ramosissimi, foliati. Capi- tula 5 — <»flora. Flor. dilute purpurei. TUSSII.AGO L. Capifula heterogama v. subdioica, multiflora. Involu- crum 1-scriale v. basi foliolis minoribus cinctum. Recep- taculum nudum. Flores plerumque polygami; disci tubu- losi , radii angustissime ligulati v. subligulati. Achenia te- rctiuscula; pappus pilosus^ stipitatus. Fol. radicalia longe petiolata, cordato-suhrotttnda ', caulina saepissime squami- formia. Capilula terminalia^ solitaria aut rucemoso-thyr- soidea., Flores foliis saepe praecociores. T. Farfara L. ; scapo monocephalo. 24, 3 — 4. 5(uf 9(ecferu unb trocfeuen 9{afeup(d^eu. Fol. radicalia cordata, angulata, subtus tomentoso-pubescentia. 8capus foliis praecocior, squainosus. Flor. flavi, niarginales feminei, ligiilati. T. Petasites Ij. ; scapo polycephalo, 24,. 3 — 4. 5(n Uferu w\\ (S^rdbeu, 53dc^eu, auf feucfctcu ^Oiefeu, \\\ ber ^fldbe j. ^. aw ber ©obe^bertjer (5I)auffee, ani (Subeuidf^er S3acf), uub (^. ^uftg bei ^oi^borf. Petasites officinalis Monch, P. vul- garis Desf. Fol. radicalia corduta, duplicato-dentat^, subtus albo-pubescen- ti-canescentia. Scapus foliis praecocior, rudimeutis petiolorum squa- maceis^ saepe laininam parvam ferentibus, vestitus. Capitula discoidea, racemoso-tIi3'rsoidea. Flores purpurascentes ; niargiuales olilique truucati v. subligulati. Variat : a) c o m m u n i s ; thyrso ovato, flor. omnibus fere her- maphroditis. T. Petasites L. (i) femina; thyrso elongato, capitulis minoribus^ flor. femineis. T. hybrida L. Tribus II. Inuleae. Flores heterogami omnes tubulosi v. radii ligulati. An- thcrae basi appendiculatae (caudatac), appcndiculis subu- latis longis, Stylorum rami lineares. Inula L. Capitula multiflora, heterogama. Involucrum imbrica- — 250 — tum; foliolis laxis, exterioribus maioribus. Rcccptacuium nudum, plaiium. Flores radii fcniinei, 1-seriales, numero- sissimi, ligulati, concolores; disci hermaphroditi , tubulosi. Achenia teretiuscula ; pappus, sessilis, pilosus , simplex v. duplex; serie extcriore breviore coronam denticulatam v. setuloso-Iaciniatam exhibente. Herhae annnae v. perennes, simplices v. ramosae. Fol. sparsa^ integra, snhtus glandu- loso-punclata. Capitula solitaria v. corymbosa. Flores lutei. Sect. I. I n u 1 a c g e n u i n a c. Pappus I -serialis. I. salicina L.; caulibus foliisque glabris. 1\. 7 — 8. 3u lid^ten Saubwalbungen 6ei Scbten?. Caulis erectiis, 1 — niiiUiflorus. Fol. lanceolata, integerrima^ iiiar- gine scabra v. argute denticulata; inferiora iu petiolum augustata; intermedia basi rotundata v. leviter cordataj superiora utriuque atte- nuata. Involiicri foliola lineari-lanceolata, ciliata, glabra, exteriora maiora;, squarrosa. Ligulae iuvolucro duplo longiores. Achenia glabra. I. britannica L.; caule villoso. 1\.7 — 8. 5(n ben Ufern ber Sicg, be^ Wcjtm^ nnb ber Wi)x. Caulis erectus, 1 — Scephalus. Fol. lanceolata , integerrima v. denticulata, subtus subincana, adpresse pilosa v. subvillosa, iuferiora in petiolum attenuata; superiora basi cordato-amplexicaulia et inter- dum evidenter deutata. • Involueri foliola setacea, subvillosa. Ligu- lae involucro duplo longiores. Acheuia hirta. Variat: j6?) Oetteliana Rchb. ; fol. glabriusculis , involucri foliolis latioribus. Sect. II. Pulicaria Gaertn. Pappus biserialis. I. dysenterica L. ; radio involucro subduplo longi- ore. 24. 7 — 8. Sln ©rciben unb [umpfigen ^la^en ^m unb ba, 5. «8. M ^iifid)en, 9SiIid>-'9}?u{)Iborf," ©obcgberg, 9to(anbtie(f, im Stl)rt^al, im 33reifiger ^hoX, \n ber Sifcl, 35nUe6f)eimer 33urg, hii i^Iamer^^eim u. f. n). Pulicaria dysenterica Gaerln. Caulis erectus, apiceiu versus corymboso-ramosus, villoso-tomen- tosus, superne albo-lanatiis. Fol. cordato-amplexicaulia, oblonga, ob- tusa V. mucronulata, remote ct obsolete deuticulata, supra puberula, — 251 — subtus c.-ino-tonientosa. Involucri foliola liueari-setacea, pilis albis hlr- s!iti.s>inia. Aclicnia obsolete 10-costata, pilosa; pappus duplex, serie exteriore corouiforini creuulata. I. Pulicaria L.; radio brevissimo. © 6—8. Sluffeuc^- Un ^lai^cu bci ^ilid:) unb »or (5icgbur<3*9J?u{)lborf, im (^a^ba^ djcx %i}(\i bet Sinj. P. vulgaris Gaertu. Caiilis etectiis v. basi procumbeus, paniculato-raniosissimus, vUlo- sus. Fol. Jiinplexicaulia^ oblougo-lanceolata, obtusa^ integerrinia^ un- dulata, utrinque pilosa, villoso-puberula. Capitula parva. Aclienia ecostata; pappus duplex, serie exlerinre setuloso-laciniata ; interior saepissifnc: c scti^ o'— 7. CONYZA L. Capitula niultiflora, heterogama. Involucrum herbace- um. inibricatum ; foliolis cxterioribus squarroso-patentibus. Receptaculuni nudum , planum. Flor. marginales feminei; tubulosi, 3-dentati , pluriserialcs, florihus disci hermaphro- ditis 5-dentatis an^^ustiores. Achenia oblonga; pappus pi- losus, i-serialis. Herbae plerumque peremies. Fol. integra. Corymhfs terminalis. Flores flavescentes. C. squarrosa L. ; IX 7—8. 9(n trocfnen 5lnt)of)en unb SBalbranbern aicmlicl) f^dufig j. 33. am 3Senu6berii, ben Sorge* birgen be^ •Siebengcbirge^, im 2tf)rtl)ale u. f. tu. Nubvilloso-pubesccus. Caulis raniosus; rainis corj^nibosis. Fol. ovali-lanceolata, denticulata, pubescentia; radicalia iu petioluni atte- nuata. Involucri foliola exteriora apice recurvato-patentia , foliacea, iuteriora rccta, ciJiata. FlLAGO L. Capitula pluri — multiflora, heterogama^ discoidea. In- volucrum imbricatum , pentagonum. Receptaculum semi- paleaceum, (scil. florum seriebus externis inter iuvolucri foliola interna sessilibus). Flores marginales feminei, plu- riserialcs, filiformes, tenuissime tubulosi , denticulati; disci hermaphroditi, tubulosi^ 4-dentati. Achenia erostria; pap- pus capillaris, in radii acheniis uuiius. Herbue erectae v. diffusae, ramosae, annuae, lanalae. FoL sparsa, inteyruj — 252 — integerrima. Capitula parva, suhsessilia , in glomerulos densos, terminales v. laterales v. alares conferta. Involu- cri foliola plerumque non scariosa, tota v. basi tantum villo obtecta. Flores minuti. F. arvensis L. ; caule paniculato, ramis simpli- cibus, glomerulis spicatis terminalibusque. O 7 — 8. 5(uf trorfenem fanbigem Sobeii, jwifcfjen Sonn unb ©ieciburg, auf bem S3enu^berg u. f. W. Gnaphalium arvense Lam. G. mon- tanum Rchb. Fil. montana L. in fl. suec. Dense lanata. Caulis erectus; ranii arrecti. Fol. lanceolato-li- nearia^ acuta. Glomeruli subglobosi, oligocephali , onines laterales. Involucri foliola nuitica^ niargine niembrauacea, dense lanata, postea apice subglabra. F. montana L. ; caule ramoso, ramis dichotomis, glomerulis alaribus lateralibus terminalibusque^ involucri fo- liolis muticis. O 7—8. 2(uf ©anbboben, auf 53rad^fetbern, an 2Begen, an trocfenen 9(bf)angen bdufig j. 33. bei @nbentdf>, 9Si(id^, am ^annenwa(bcf>cn u. f. \\\ F. minima Fr. F. ar- vensis L. in fl. suec. Gnaphalium montanum Huds. Sublanata. Antecedenti ouinibus partibus tenuior^ lana subtiliore obtecta. Caules plerumque palmares. Fol. lanceolata^ magis adpressa, minora. Glomeruli subsessiles, oligocepliali ; inleriores in dicliotomia ramorum sessiles, superiores remote-spicati, terminalcs. Capitula omnium minima, pyramidato-conica. Involucri foliola margine scario- sa, apice scarioso glabra. F. germanica L.; caule dichotomo-ramoso^ glomc- rulis alaribus terminalibus v. rarius lateralibus, involucri foliolis cuspidatis. O '^— ^. 9(uf 35racf)en unb fteri(en '^ici^m pufig j. 35. am ^reujberg, Ux (^nbeuict) u. f. «?. Gnaph.ger- manicum Huds. Lanato-tomentosa. Caulis erectus, basi siniplex v. ramosus, superne repetito divergente-dichotomus. Fol. lauceolata, acuta. GIo- meruli sessiles, globosi, polycephali; inferiores semper in dichotomia ramorum sessiles, superiores tcrminales v. rarius laterales. Involucri foliola scariosa, basi tantum laua obtecta, carina supra medium viridi. Yariat: tomento densiore et subtiliore. - 253 — Gnaphalium L. Capitula multiflora^ heterogama v. rarius subdioica, discoidea. luvolucrum imbricatura, hemisphaericum v. teres, scariosuni, coioratum. Receptacuhim nudum. Flores omnes tubulosi; marginales feminei, pluri-v. pauciseriales, filiformes, denticulati^ disci hermaphroditi , 5-dentati. Achenia ero- stria; pappuspilosus, pilis filiforniibusv. (praecipuein floribus hermaphroditis^ apice incrassatis. Herhae erectae v. diffusae^ annuae v. perennes Qexoticae saepissime suffruticosae), plerumque albo-tomentosae. Fol. sparsa^ integra, integer- rima. Capitula plerumque pedicellata, in glomerulos laxi- ores V. corymbos congesta. Involucra subnuda, albiduj fusca, fufea V. rarius rosea. f Capitula terminali-glomerata. G. uliginosum L. j eaule diffuso, glomerulis confertis basi foliatis. O 7—9. ®emein auf uberfcl^ttjemmt getvefencn ^lci^en, auf 5BracI)en unb in SBeinbergen. Caulis a basi ramosissimus^ niveo-Iauato-tomentosus, palmaris. Fol. lineari-Ianceolata ; inferiora canescentia; suprema dense lanala^ glomerulos vix superantia. Capitula subsessilia. Involucri foliolafus- cescentia, basi lanata, exteriora pauUo minora. Achenia glabra, pal- lide fuscescentia. Variat in siccis: eaule simpliciusculo v. apice tan- tum ramoso. G. luteo-album L. ; caule erecto apice subcorymboso- ramoso, glomerulis laxioribus aphyllis. O 7 — 8. 3ni ^effeni- d)er Sufc^ jivifc^en ^op^e(6borf unb ^effenic^. Caulis albido-tomentosus, basi saepe ramosus, ramis adscendenti- bus. Fol. semiamplexicaulia^ lanceolata^ inferiora apice saepissime spathulato-dilatata;, obtusa_, utrinque sericeo-Ianata. Involucri foliola straminea^ splendentia^ inferiora paullo miuora. Acheuif) glanduloso- punctulata. ff Capitula spicata v. corymbosa. G. sylvaticum L.; capitulis spicatis racemum folia- tum conipositum formantibus. 24. 7—8. 9(uf freien SBalb- Vtci^en jkinfd^en niebrigem ©cbiifd^e uberalt gemein, j. 35. am .^reuj^ unb SSenu6berg. G. rectum Sm. — 254 — Caulis strictu5, racemoso-ramosns, albo- tonientosus. Fol. supni pubescentia, serinsglabrescentia, snbtns deusealbo-lonientosa; infunora lioeari-lauceolata^ snperiora linearia, spicas superantia. Involucri f«- liola fusca; oxteriora brevissima. Aclipnia pilo.sa. G. dioicum L.; caule repente siolonifero , corymbo terminali simplici. 1\. 4 — 5. §{uf |)aiDen unb ftcrilen ©ra^- ))la^en (jemein. Antennaria dioica Gaertn. Caules repentes^ ramis floriferis simplicibus plerumque (lif^itali- bus erectis, albo-tomentosi. Fol. radicalia caespitosa, obovato-spa- thulata^ supra glabra viridia, subtus densissime niveo-tomentosa ; ramo- runi linearia, adpressa, utrinque villoso-tomentosa. Flores dioici. In- volucra rosea v. nivea; mascnla turbinato-canipannlata, foliolis obtu- sis; feminea hemisphaerico-campanulata^ foliolis linearibus acutis. Achenia glabra, fuscesccntia. G. arenarium L. 5 corynibo torniinali composito. 11 7 — 8. Sluf Sanbboben am iannenwalbd)en , bei Oipieborf, 5!)?unftereifel unb auf bem SSege v»on ^ruft nad) ^aa^i). InGano-tomentosum, multicanle. Caules i/3 — Ipedale-*, siniplices. Fol. radicalia obovata; caulina interiora lineari-oblonga^ superiora linearia. Involncra pnlchre citrijja, nitidissinia, glabra, interdum apice rubella. Involucri foliola obtusa, iufinia ovalia^ superiora elliptico-ob- longa, suprema linearia, apice spathulata, Flores aurei, fragrantes. Achenia glaudulosa. Tribus III, Calen dulacea e. Flores radii feminei, ligulati, disci masculi, tubulosi. Antherae caudatae. Styli florum femincorum longe bifidi, ramis linearibus, flor. masculorum imperfecti, indivisi, apice incrassati. Achenia difFormia^ cpapposa. Calemjula L. Capitula multiflora. Involucrum hemisphaericum , bi- seriale_, foliolis lineari-lanceolatis aequalibus. Receptacu- lum nudum. Achcnia difformia, curvata, dorso A^aric mu- ricata V. dcntala; exteriorarostrata. Cetera ut Cliarct. Tri- bus. Herbae ramosae., saepe (Uffnsae, anniiae. Foliasparsa^ integra; superiora semiamplexicaulia. Capifiila terminalia^ saepissime Intea. — 255 — C. arvensis L. ; O 7—10. 3n SSeinbergen unb au[ 3jtecfern, am (Sobe^berg unb jiemlict) l)aufifl I)inter |)erfel. Caulis diffusus, puberulus. Fol. oblougo-Ianceohita, acutu, re- iiiote denticulata; iuferiora attenuata, superiora semiamplexicaulia^basi rotuudatH. Aclienia exteriora dorso nuiricata; rostrata; interiora com- pressa, in anuuliim curvata, inermia. Tribus IV. Anthemideae. Flores omnes tubulosi v. radii ligulati. Antherae ecau- datac. Stylorum rami linearcs. Pappus nullus v. coroni- formis. Artemisia L, Capitula pluriflora, heterogama, discoidea. Involucrum imbricatum^ ovatuni v. globosum. Reccptaculum nudum v. villosum. Flores omnes tubulosi; marginales feminei, fili- formes, denticuiati; disci hcrmaphroditi rarius masculi, 5- dentati. Achenia obovata, exalata. glabra, disco epigyno minuto. Herbae pereimes , (exoticae saepe snffruticosae^ caulibus ramosis. Folia sparsa , 1 — 3-pinnatifida. Ca" pitula racemosaj parva^ luteola , racemis saepissime pani- culntis. A. Absynthium L.; sericeo-incana, caulibus erectis, reccptaculo hirsuto. 24.7—9. 5tuf SSHauern, au 33urgen, ©c^utt^ {)aufen unb m"iften ^Va^iw, ?. 53. am ©obeSberg, 9ftolanb6erf, 2)rar^enfct6, 53evc3 bei Unfel, $trienfcKi, |)ammerftein unb im 5tt)rt^al. Absynthium vulgare Lam. Herba aromatica^ intense ainara. Caules pyramidato-ramosi^ 1—3- pedales. Fol. radicalia longe peti(»Iata, ovata, 3-pinuatifida; caulina sessilia, 3-pinnatifida pinnatifidaque; floralia subintegra v. paucipar- tita, laciniis lanceolatis. Capitula uutantia, subglobosa. A. vulgaris L. ; caulibus erectis, fol. subtus albo-to- mentosis, receptaculo nudo. 2| 8—9. Stn Ufern uub unbe- bauten ^la|en, im ©anjen ni(f)t t)aufig, j. ^. M ber (Sterne* burg bei ^oppeiaborf, am ^oppel^borfer Sac^ u. f. \o. Caules pyraniidato-ramosi, pilosi, 3 -<'pftciales. Fol. pinuatifido- laciniata, laciniis lanceolatis mucronulato-aciiminatis , supra glabra, — 256 — viridia, subtus albo-tomentusa ; floralia liDeari-lanceoIata , iDdivisa. Capitula subsessilia, subsecunda, ovato-obloDga, ceruua v. erecta. A. campestris h.j caulibus adscendcntibus , folio- rum laciniis anguste linearibus, receptactilo nudo. 24. 8 — 9. 9(n gelbrainen, auf trorfenen ^^riften unb 53ergen, «. ani Zan- nemMlbc^en bd 9toi6borf unb (l am ©obe^berg, 9iolanbaecf, 2)rac^enfelg u. f. w. Caules paaiculato-ramosi^ virgati, 1 — Spedales; steriles subpro- cumbentes, floriferi adscendentes. Fol. inferiora 8 — 3-pinnatifida, superiora pinnatifida, floralia indivisa, subtus pil<»sa. Capitula ovalia, glabra. Variat : a) vulgaris; herba obscure viridi glabrescente. fi} seri cea; herba ex cinereo-glauca sericeo-canes- cente. Tanacetum L. I Capitula multiflora , homo-v. heterogama , discoidea. Involucrum arcte imbricatum , hemisphaericum. Hecepta- culum convexum. nudum. Flores tubulosi; marginales fe- minei, obsoleti, filiformes, 3-dentatij disci hermaphroditi. Achenia angulato-striata ; disco epigyno minuto. Herbae erectae, ramosae, perennes , fragrantes. Fol. sparsa, bi- pinnatifiihi. Corymbi terminales. Capitula liitea. T. vulgare L.;. 2|, 7—8. S(n SBegen, Ufern, gelbrainen. gemein. Glabrum, obscure vireus, amarum^ odore gravi aromatico. Cau- lis erectus, striatus, 2— 4pedalis. Fol. bipinnatifida, glabra^ glandu- loso-punctata, laciuiis argute dentato-serratis. Cor^-nibus ramosissimus. Capitula heterogama. Achenia 5-costata, olivaceo-fusca. ACHILLEA L. Capitula pluriflora; heterogama, radiata. Involucrum imbricatum v. oblongum. Receptaculum paleaceum. Flo- res marginales feminei^ ligulati, ligula subrotunda ; disci hcr- maphroditi, tubulosi, 5-denlati. Achenia compressa, apte ra, glabra^, nuda v. disco epigyno minuto. Herbae peren- nes, apice corymboso-ramosae. Folia sparsa, plerumque bi- — 257 — pinnatifida rarius integra. Radius 5 — lO-floruSj saepissi- me alhus. A. Ptarmica L.; fol. integris. 24, 7—8. 9(n Ufern unb fcu(f)teu SBiefen, ^^flbrainen ic. gemcin. Caulis glaber v. Iiirtelliis. Fol. lineari-lauceolata, basi rotundato- cordata, sessilia, argute serrata^ glabra. Iuvolucra villoso-pubescen- tia. Flores niagni^ uiarginales 8 — 10, albi; ligulae longitudine invo- lucri. A. Millefolium L, ; fol. caulinis lanceolatis v. lineari- lanceolatis 2 — 3-piiniatifidis. IX 7—9. 9In unbebauten Ox' ten, an 2gegen, auf ©ra^pld^en gemein, (i. am Ocfenfel6 bci ^in^ unb im 5(^rtl)al. Caulis angulatus^ sericeo-pilosus. Fol. hirsuta v. subglabra; cau- lina circuitu lanceolata v. liueari-lanceolata, 8 — .3-piuuatifida; laciniis linearibus ovatisve acuiuinato-inucronatis; rachi integra v. apicem folii versus dentata, dentibus integerrimis. C.apitula oblonga , gla- bresceutiji. Involucri (((liola plerumque niargine fusca v. nigrescen- tia, ciliata. Flores niarginales pleruuique 5, albi v. rubicuudi. Va- riat : (i) setacea; fol. lineari-lanceolatis^ laciniis angustis- simis, involucri foliolis niargine colorato destitu- tis^ capitulis subhirsutis. A. nobilis L. ; fol. caulinis ovatis 2-pinnatifidis. 7\ 7—8. *^n SQSegen, trocfenen §tbf)dngen an ber 5SJiuffenborfer .^o{)e, 9(rieufel6, \^ti Sinjig, 33reiftg , 9lf)einecf, .^ammerftein unb an ber 9titine SSerner6ecf. Lanato-pubesccns v. glabresceus. FoI.S-pinnatifida, laciniis linearf- busmucronatis, rachiab apice usque jnfra inedium folii dentata, dentibus integerrimis v. dentatis. Capitula subhirsuta, sub duplo minoraquara in praecedente. Involucri foliola niargine concolora. Flores albidi v. rarius purpurascentes; ligulae involucro dimidio breviores. Anthemis L. Capitula multiflora, heterogama. Involucrum hemis- phaericum , imbricatum^ squamis subaequalibus margine scariosis. Rcceptaculum convexum v. conicum, paleaceum. Flores marginales feminei, ligula oblonga; disci hermaphro- 17 — 258 — diti, tubulosi. Achenia aptera, nunc marginc membranaceo coronata, nunc nuda. Herbae rumosae, saepe annuae. Fol. sparsa, 2 — 3-pinnati/ida. Capitula terminalia; radio albo v. liffeOj disco luteo. A. arvensis L. ; radio discolore. O 7—9. ®emein auf 9(ecfern. Fere inodora, piloso-subincana. Caules plerumque diffusi^ adscen- dentes v. rarius erectiusculi. Fol. 2-pinuatifida;, lanuginoso-pubes- centiaj pinuulis linearl-lanceolatis^ integerriniis v. 2 — 3dentatis^ den- tibus mucronatis, Receptaculum conicum. Flores radii albi , disci lutei. Paleae lanceolatae^ acuniinato-niucronatae, flores aequantes v. superantes. Aclienia subtetragonaj margine membranaceo^ coronata. A. Cotula L. ; quam nondum invenimus intra nostros fines, hisce characteribus distinguitur: Foetida, laete virens. Caules suberecti, Fol. 2-pinnatifida, glabriuscula; pinnulis linearibus, Paleae setaceae, floribus breviores, A. tinctoria L,; radio concolore. O 7 — 8. %\\ tro»^ (fenen, fteinigten Drten 5. 33, 6ei ^Dottenborf, 9?o(anb^ecf, imSie* 6cnge6irge, bei Sinj u. f. m. Sericeo-pubescens, Caulis erectus^ apice corymboso-ramosus. Fol, bipinuatifida; piunis pectinato-pinnatifidis; laciniis integerrimis v. mu- cronato-serratis. Capitula subhemisphaerica, speciosa. Receptaculum couvexiusculum. Paleae lanceolatae, cuspidato-mucronatae. Flores aurei v. flavi, Achenia subtetragona, margine menibranaceo coronata. Matricaria L. • Capitula multiflora , heterogama, Involucrum hemi- sphaericum. imbricatum; foholis obtusis margine scariosis. Receptaculum cylindraceo-conicum, nudum, Flores ut An- themidis. Achenia aptera^ costata^ nuda. Herbae erectae, superne corymboso-ramosae, annuae. Fol. sparsa , bipin- natifida^ laciniis linearibus. Flores discolores; disci lu- tei; radii albi. M. Chamomilla L.; O 8—9. Ueberatt auf Sretfern. Glabra^ odore proprio graveolens. Fol. bipinnatifida v, pinnati- fida; laciniis anguste linearibus, acute mucrouulatis, Receptaculum cavum. 259 Pyrethrum L. Capitula multiflora, heterogama. Involucrum herai- sphacricum, imbricatum; foliolis acutiusculis marginescari- osis. Receptaculum planiusculum;, nudum. Flores utAn- themidis. Achenia margine scarioso minuto terminata. Herhae annuae v.perennes, (exoticae saepissime suffrnticesj apice corymboso~v. paniculato-ramosae. Folia sparsa, bi — tripimiatifida, Flores discolores ; radii albi^ disci lutei. P, inodorum Sm.; fol. pinnato-multipartitis , foliolis lineari-filiformibus. O 7 — 9, Ueberatl auf Stecfern. Chry- santhemum L. Glabruni. Caulis diifusus v. erectiusculus^ rainosus^ 1 — 1 l/2pe- dalis. Capitula solitaria, Receptaculum solidum. Achenia costato- triangularia^ margine angusto memi)ranaceo iutegro coronata. Ha- bitu Matr. Ciiamomillae niaxime affinis, differt tamea fol. tenuioribus^ foliolis involucri acutiusculis^ receptaculo solido planiusculo et ache- niis pappo minuto coroniforiiii terminatis. P. Parthenium Sm.; fol. pinnatiS; foliolis ovato-ob- longis obtusis 1 — 2-pinnatifidis. 24- 6 — 7. 3n 33ergVDdlberu unb in ber ^f^dbe »oti !t)orfern, ani 2)racf)enfe(^, am 9tf)eine(f, !['ins, im S(^rtf)al j. 33. an ber S(t)rburt3 unb bei 9)?inifteveifef. Matr. Parthenium L. Chamomilla Parthenium Pers. Herba puberula^ amara^ aromatica. Caulis erectus^ 2 — 3pedalis. Fol. petiolata, pinnata; pinnis ovali-oblongis, obtusis, pinnatifidis ; pinnulis rientatis v. inciso-dentatis^ summis conflueiitibus ; dentibus ob- tusiusculis, mucronulatis. Corymbus terminalis^ compositus^ foliatus. Ligulae discum subaequantes. Achenia costato-angulata, dentibus4 — 5 acutis membranaceis coronata. P. corymbosum W. ; fol. pinnatis, pinnis lanceolatis inciso-serratis. IX 6—7. 3»iift^fii ®ebu)(f) unb auf freien 28atbptd^en am S3rot)(tt)al 6ei %hm\%\ii\\K, an ber 5tt)rmunbung, am ^ammerftein, gorft bei Obermenbig m ber 9idt)e »on "iiiiyix^ unb 6ei ^ffeuuneb. Chrysanthemum corymbosum. L. Caulis erectus, 2~3pedalis. Fol. pinnata, pilosa; pinnis lanceo- latis, inciso-serratis, summis coufluentibus; laciniisacutis serratis, ser- rafcuris mucronatis. Corymbus terminalis^ subaphyllus. Acheniamem- branaceo-coronata, corona marginalium tubum corollae subaequante. 17* — 2&) — Chrysanthemum L. Capitnla multinora , heterogama. Involucrum hemi- sphaericum, foliolis margine membrannceis dilatatis. Re- ceptacuhmi planiuscuhim, nudum. Flores ut Anthemidis. Achenia aptera^ costata^ apice nuda. Herbae nnnuae v. pe- rennes. Caules erecti v. adscendentes, simplices monoce- phali V. apice corymhoso-ramosi, Fol. sparsa, integra^ in- ciso-serrata v. rarius pinnatifida. Flores disci lutei, radii albi V. lutei. C. segetum L. ; fol. omnibus sessihbus, radio luteo. O 7—9. §(uf 5(ecfern jiemlic^ uberaU. Caulis erectus v. adscendens^ ramosus. Fol. oblonga, acute den- tata^apice saepe incisa^ glabra^ glauca; inferiora basi angustata; su- periora cordato-amplexicaulia. Involucri foliola ovato-elliptica. Ache- uia 10-costata. C. Leucanthemum L.; fol. inferioribus petiolatis^ radio albo. 2i 6—7. 5tuf SBiefen unb 2Ba(b^(d^en gemein. Caulis erectus^ simplex et monocephalus v. apice ramosus et oli- gocephalus, glaber v. pilosiusculus. Fol. inferiora spathulata, crena- ta; superiora sessilia, obIonga_, argute serrata, basi subincisa. Invo- iHcri foliola spathulata. Achenia fusca, costis 10 albidis. Variat: /i?) incisumj caule glaberrimo, fol. omnibus lon- gius petiolatis cuneiformi-oblongis incisis, capitulis minoribus. Bellis L, Capitula multiflora, heterogama. Involucrum biseriale; foliolis aequalibus. Receptaculum conicum, nudum. Flores marginales feminei, ligulati ; disci hermaphroditi, tubulosi. Achenia plano-compressa, marginata^ nuda. Herbae an- nuae v. perennes, saepe acaules. Fol. crenata. Scapi ra- dicalesj monocephali, nndi. Flores radii alhi v. sub/us pur- purei, disci lutei. B. percnnis L.; 2i 2— 11. 9(uf SBiefen unb :iriften iiberan. — 261 — Acaulis V. subcaulescens. Fol. obovato-spathulata, creaata, pi- losiuscula. Involucri foliola obtusa. Tribus V. Senecioneac. Flores marginales feminci, ligulali; disci hermaphroditi, tubulosi^ concolores v. rarissime omnes tubulosi. Antherae ecaudatae. Stylorum rami lineares obtusi, interdum apice paullo incrassati. Pappus pilosus. DORONICUM L. Capitula multiflora, heterogama^ radiata. Involucrum hemisphaericum v. planiusculum, polyphyllum; foliolis ae- qualibus biseralibus. Receptaculum nudum. Achenia radii 10-suIcata, epapposa; disci 5-suIcata, pappo piloso. Her- bae erectae , perennes radice plerumqiie tuberosa. Fol. sparsa^ inferiora petiolata, superiora sessilia. Flores con- colores^ lutei, D. Pardalianches L.; 24.5—6. 3n SBalbungeu bei SBinningeu an ber ^}Jiofe(. Molliter pilosuni. Radix tuberosa. Fol. angulato-denticulata ; in- feriora petiolata, cordata; superiora sessilia, oblonga v. ovato-ob- longa. Receptaculum villosum. Capitula solitaria, teriiiiualia axilla- riaque; Involucri foliola lanceolato-linearia, cuspidata. Ligulae disco longiores. Arnica L. Capitula multiflora, heterogama, radiata. Involucrum cylindricum, polyphyllum; foliolis biserialibus aequahbus. Receptaculum nudum. Flores radii staminibus sterilibus tubo inclusis. Achenia striata. Herbae erectae^ oligocephalae, pe- rennes. Fol. integra, caulina opposita. Flores concolores, lutei. A. moutaua L.; 2i 7—8. 9(uf freien SBalbplci^en, auf bem ©ebirggjuge beS 9Semt6berge6, m ©iebengebirge, U\ ©ieg* burg, auf ber ^rpeler Sev}, im 5(§rtl)a(, auf ben 53ergen be^ 9l^einerfer ^^ate^ u. f. iv. Glanduloso-puberula. Herba intense amara. Caulis erectus, nio- jio-v. oligocepUalus. Fol. sessilia, ovato-oblonga, integerrima v.sub - 262 — creaata, subtus pallirie viridia, glabra; radicalia conferta, 5-nervia, caulina opposita , minora. Capitula niagna, ex aurantiaco lutea. Flores aroinatici. ClNERARIA L. Capitula inultiflora, heterogama, radiata. Involucrum cylindricum, polyphyllum, 1-seriale. Receptaculum con- vexiusculura, nuduiu. Achenia sulcata. Herhae erectae, perennes, (^exoticae saepe suffrutices~) lanatae v. pilosae v. rariiis glabrescentes. Fol. sparsa , integra v. lobata. Ca~ pitula plerumque corymbosa. Flores lutei. C. spathulaefolia Gra.j 24. 6—7. 3wifcf)en ©ebufd^ in (irf)ten graftgen Saubttjalbungen, auf bem 9iober6erg, im Un- felbacfjer 2!^at unter^alb 9lemagen, im ^l)rtbal auf ben 53ergen in ber ^Jcil^e ber ?oc^muf)te auf bem red^ten Ufer ber 5ll)r, bei Sreifig, Sinj, oberftalb ^onningen unb auf ben ©ebirgen unter- ^alb Sinbernac^. C. campestris D. C, C. integrifolia Wallr. Lanato-floccosa v. rarissime glabrescens. FoI.;denticuIata v. inte- gerrima; radicalia spatliulata, petiolo alato; superiora sessilia, ob- longa. Corymbus simplex, terminalis. Flores aurei. Senecio L. Capitula multiflora^ heterogama, radiata v. rarissime discoidea. Involucrum cylindricum v. conicum, polyphyllum, l-seriale^ basi calyculatum (foliolis accessoriis involucra- tum). Receptaculura planiusculum, nudum. Achenia sul- cata. Herbae annuae v. perennes (^exoticae saepissime suffruticesj. Folia sparsa, integra v. varie divisa. Capitula solitaria, corymbosa v. paniculata. Flores lutei. t Annui. Ligulae nullae v. revolutae. S. vulgaris L. ; ligulis nullis. O 2 — 12. Ueberalt auf trodfenem S3oben. Glabriusculus, nitidus. Caulis erectus, a basi corymboso-ramosus, ramis adsceudeutibus. Fol. siuuato-piuuatifida, glabra v. arach- noideo-Ianata ; pinnis inaequaliter dentatis; superiora amplexicaulia. Calyculus iavolucro multo brevior. Flores luteoli. Acheuia pube- nila. — 263 — S. sylvaticus L. ; liguHs revolutis, acheniis caiio- pubcscentibus. O 7—8. Stuf ©anbboben an unbebauten '^ia^m unb in lic^ten Saubnjalbunj^en, j. 35. ^inter SSiltc^. Foetidus, praecedente gracilior. Caulis erectus, apice corymboso- ramosuS;, sicut involucrum viscoso-liirtellus. Fol. profunde pinnatifida^ arachuoideo-pubescentia; pinnis dentatis v. lobatis, praecedentl au- gustioribus. Calyculus brevissimus. Flores flavescentes. S. viscosus L.; ligulis revolutis, acheniis glabris. O 7—9. Ueberall auf ©c^utt, ©anbboben unb in (i(f)ten ^aU bungen. Glanduloso-pilosus^ viscosus, foetidus. Caulis erectus, corym- boso-ramosus. Fol. profunde pinnatifida; pinnis ina^qualiter dentatis. Calyculus involucrum dimidium aequans. Capitula maiora quam ante- cedentis. Flor. aurei. tt Perennes. Ligulae patentes. a. Folia incisa v. pinnatifida. S. aquaticus Huds.; fol. inferioribus integris denta- tis^ superioribus pinnatifidis. 2i 7—10. 3n feuc^ten ©raben an ber 8tra^e jwifc^en Siegburg unb 2oI)mar unb bei 3fiott' gen. 2)ie Var. hd 9J?ecfen^eim. Erectus. Herba plerumque glaberrima. Fol. ovato-oblonga, in- feriora petiolata; intermedia basi lyrata; superiora pinnatifida^ pinnis linearibus dentatis v. integris. Corymbus terminalis. Capitula cete- ris huius sectionis maiora. Calyculus brevissimus, subdipliyllus. Flor. lutei. Achenia marginalia pappo paucipiloso caduco. Achenia gla- bra. Variat : /?) lyratifolius; fol. tenerioribus , radicalibus basi lyratis. S. lyratifolius Rchb. fl. exc. S. Jacobaea L. ; fol. inferioribus lyratis pinnatifidis- que, acheniis marginalibus pappo paucipiloso caduco. 24. 7_9. 5tu[ SBiefen, in licl^ten ^albungen unb an 2Begen ge* mein. Planta secundum loci naturam valde polymorpiia. Fol. plerum- que glabra, inferiora petiolata, lyrata v. pinnatifida, superiora sessi- lia, pinuatifida, basi auricula varie partita instructa; pinnis plerumquc basi dilatatis cum rachi angulum obtusum saepe dentato-laciniatum — 264 — exhibentibus aplceni versus riivaricato-partitis v. irregulariter denta- tisj dentibus saepissinie rotundatis apiculatis. Calyculus subdiphyllus, niiuimus. Flores lutei. Variat caulibus foliisque glabriusculis v. sub- lanatis, folioruiu partitione et auriculis basilaribus dentatls v. incisor laciuiatis. Achenia piloso-scabra. S. erucaefolius L. ; fol. iiiferioribus lyratis v. pin- natifidis, acheniis disci et radii pappo conformi. 24- 8 — 10. Sluf 5Bergtriften f)duftcj 3. 33. auf bem ^ofjenjuge be6 3Senu6' berge^. Fol. ovalia v. ovali-oblonga, margine reflexa, subtus sublanata V. glabriuscula; inferiora petioJata^ pinnatifida v. lyrato-pinnatifida; pinnis linearibus, cum rachi angulum acutum exhibentibus laciniatis v. dentatis, basilaribus auriculiformibus iutegerrimis; laciniis dentibus- que plerumque angustis acutis seniper erectis. Calyculus polyphyl- lus. Achenia pilosa. Variat: «) tenuifoiius; fol. omnibus pinnatifidis^ pinnis li- nearibus margine reflexis^ dentibus angustis acutis. S. tenuifoiius Jacq. (Rchb. fl. exc.) /?) vulgaris; fol. superiorihus tantum pinnatifidis, ceteris lyratis subtus tomentosis^ pinnis latioribus margine minus reflexis, dentibus rotundatis acu- minatis. S. erucaefolius Rchb. fl. exc. b. Folia integra. S. nemorensis L.; dentibus foliorum acutis rectis, flor. radii quinis. 2X 7—8. 3n Saubwalbungen unb jtvifc^en niebrigem ©ebiifct), j. 35. aiemi^berg, im Sottenforft f)inter JRott-- gen, an ber ©ieg, im ©iebengebirge, bd glamer^^eim, u. f. w. 2)ie Var. ^. j. 58. an ber 5igger (nac^ |)a6farO unb bei SRcuwieb. Erectus, 8— 4pedalis, fere glaberrimus. Fol. ovalia v. ovato-lan- ceolata; iuferiora in petiolum alatum augustata; superiora sessilia; omnia inaequaliter-dentata, dentibus acutis rectis, subtus pilis bevibus crassiusculis adspersa, margine brevissime ciliata. Corymbus poly- cephalus. Raniull, peduuculi iuvolucraque subglabri. Calyculus sub- 3-phyllus. Involucri lougitudo latitudineni subduplo superans. Flores lutei. Variat. /J) Fuchsii; caulc rigidiore, fol. omnibus petiolatis — 265 — angustioribus durioribus, S. Fuchsii Gm.;, S, ova- tus W. S. saracenicus L.; dentibus foliorum superne an- Jrorsuni cnrvatis. flor. radii 7 — 8. li 8 — 10. 5(uf fumpftgeu ^la^eu, cim 9kube t»ou 3Beibeugeln"tfd)en auf bcr 9l^etu^3nfel am 5(u^flu§ ber (Sieg, uub am ^()eiuufer uuter^alb Svrlic^ iu ber 9?a^e vou Sf^emineb, Caules erecti, ngidi^ siilcato-angulati^ 3 — fipeitales. Fol. oblongo- lanceolata^ subcoriacea; inferiora in petiolum alatum tenuata; supe- riora sessilia; omnia inaequaliter dentato-serrata-, dentibus mucroue antrorsum curvat» terminatis. Corymbus ramosissimus, polycephalus. Uamuli^ pedunculi involucraque pubescentes. Cal^xulus subpeutaphyllus. luvolucrum aeque lougum ac latum. Flores lutei. Tribus VI, Astereae. ASTER L. Capitula multiflora, heterogama^ radiata. Involucrum laxe imbricatum, Receptaculum nudum, alveolatum. FIo- res discolores; radii feminei 1-seriales; disci hermaphro- diti. Achenia compressa: pappo piloso 1-seriaIi. Herbae (jin exoticis saepe fruiices v. snffrutices^ erectae ; foliis spar- sis integris. Capitula corymhosa r. paniculata. Flores radii caerulei v. albidi^ disci lutei. A. Amellus L,; caule simplici^ corymbo terminali simplici. 24, 8—10, 2{u trocfeueu 8ergabl)augeu snjif(^en lic^- tem ©ebufch bei ^ofcleuj. Caulis erectus^ piloso-hispidulus^ scaber;, 1 — Spedalis. Fol. inte- gerrima v, subserrata, 3-nervia, striguloso-pilosa ; inferiora elliptica; superiora obovato-lanceolata, acuta. Involucri foliola obtusa, margine, subvilloso-ciliata, apice purpurascentia, Radius caeruleus. A. salignus W. ; caule paniculato-ramoso. 24- 8 — 9. SIiu 9?aube i^ou ©ewdjTeru, bei ber ^^(uatoiuie, am 3[Sei()er bei ^Joppe(6borf uub ^ier uub ba am 9fl()eiue. Caulis erectus, paniculato-ramosus^ glaber, 2— 5pedalis; ramissu- perue pedunculisque pilosiusculis. Fol. lanceolata^ acuminata, inte- gerriuia v. subserrata, margine scabra; ramoriim laiiceolato-Iiueatia. — 266 — Corymbi in apice raiuorum simplices v. ramosi. luvolucri foliola laxa, acuta. Radius ex albido caeruleus. Stenactis Cass. Capitula raultiflora, heterogaraa , radiata. Involucrum 2 — 3-seriale; foliolis subaequalibus. Receptaculum nudum. Flores marginales feminei, ligiilati, biseriales, numerosissi- mi; disci hermaphroditi, tubulosi. Achenia compressa. Pap- pus biserialis; series externa e setulis numerosis brevibus; interna e pilis elongatis paucioribus constans. Herbae erectae, apice corymboso-ramome. Folia sparsa, integra. Wlores discolores ; radii albi; disci lutei. S. annua Cass.; O 7—8. 3n)ifd)en mebrigem ©ebufd), 5tt){fd)en 53euet unb bcr @iegmiinbung fe^r l)auftg, fparfamer bei ^Utter^borf unb bet |)6nningen. Aster annuus L., Diplo- pappus annuus BI. et F. Subbipedalis. Caulis pilosiusculus_, scaber. Fol. pilis brevibus ad- spersa, inferiora ovalia, in petiolum attenuata, pauce serrulato-den- tata; superiora sessilia,, lanceolata v. lineari-lanceolata, integerrinia, strigoso pilosa, scabra. Corjmbus terminalis, ramosus, polycephalus. Flores facie fere Bellidis perennis. Involucri foliola lanceolata^ nieni- branacea, nervo dorsali viridi pilis longis albicantibus subflexuosis obsito. Erigeron L. Capitula multiflora, heterogama, radiata. Involucrum imbricatum. Receptaculum nudum , impresso-punctatum. Flores marginales feminei^ ligulati, angustissimi . plurise- riales; disci herraaphroditi, tubulosi. Pappus pilosus, l-se- rialis. Herbae erectae^ saepe hirte-v. pubescente-pilosae. Folia sparsa, integra, dentala. Capitula solitaria, corym- bosa V. paiiiculata. Flores marginales in nonullis filifor- mes, violacei v. albidi. E. canadensis L. ; caule setuloso-piloso, ramis ra- ceraosis. © 8—9. 3tuf wufteu unbebauten ^la^en, uorjug^ lid) auf fanbigem unb fieftgem 33oben gemein. Caulis I 1/2— 2ped., stiictus, virgatus, setuloso-pilosus, pilis pa- teutibus. Fol. lanceolata v. lineari-laiiceolata, utrinque attenuata, — 267 — integerrima v. serrata; superiora praecipue rigido-ciliata. Panicula floiigata V. oblonga^ densa, raniis ramulisque erectis racemosis. Ra- «iius sicut pappus sordide albidus. Involucri squaniae liueari-lanceo- latae, glabrae. Variat: (i) patens; paiiicula pjTaniidata laxiore, ramispaten- tioribus eIoii<^atis. E. acris L. ; caule pubcscente, ramis 1 — 3-floris. O 7—8. Stuf ©anbbobcii, fteriteu @te((en, trocfenen 53ergtnften jiemticf) uberaU, j. 33. auf bem ^Senuebcrg, bei SBeuel u. f. iv. Caulis demuni subcorymboso-ramosus, scaber^ rubicundus. Fol. pubescentia, scabra ; inferiora obovato-oblonga, in petiolum attenuata, integerrima v. serrata; superiora sessilia, lineari-Iauceolata. Rami saepius unifluri. Capitula maiora quam in antecedente. Involucri fo- liola hiisuta; radius erectus^ lilacinus^ discum aequans v. paullo su- perans. Pappus rufescens. SOLIDAGO L. Flores concolores. Achenia teretiuscula, multicostata. Capitulaparvula, in racemos v. paniculas pyramidatas dis- posita. Flores lutei. Cetera nt Asteris. S. Virgaurea L. ; 24, 7—10. 3n licl)ten ^aubwalbuu- gen gemein. Caulis erectus_, simpliciusculus v. superne paniculato-ramosus, pu- berulus. F<>I. ovalia, elliptico-lanceolata, superiora lanceolata , acu- niinata, basi angustata, inferiora serrata, omnia rigidula, striguloso- scabra. Paniculae rami erecti^ racemosi, pubescentes. Involucri fo- liola lanceolata, ciliata. Achenia pubescentia. Chrysocoma L. Capitula multiflora, homogama. Involucrum irabricatum. Receptaculum nudum. Flores omnes hermaphroditi^ tubu- losi. Achenia compressa ; pappo piloso. Folia sparsa, li- neariaj integerrima. Corymbus terminalis, coarctatus. Flo- res lutei. C. Linosyris L. ; 1\. 7—9. %n gelfen unb 33er(jab-' I)dngen l)dufig im 2(()rt^al, bei Sinj, Unfei, an ber (Srpeler Sci;, am .f)ammerftein unb »on ba hi^ Soblcnj ftc(Umu>eifc. — 868 - Multicaulis. Caules erecti, 1 — Spedales. Fol. angustissime liue- arla^ numerosa^ glabra_, scabriuscula. Corymbus siuiplex^ ramis uui- floris sub flore intumescentibus. Involucri foliola liuearia, acuminata, laxa. Flores lutei. Achenia hirsuta. Tribus VII, Heliantheae. Flores horaogami v. heterogami; marginalcs in nostris neutri. Antherae ecaudatae. Stylorum rami hneares. Pap- pus in nostris 2 — 5-aristatus. BlDENS L. Capitula multiflora, radiata v. discoidea. Invohicrum biseriale, polyphyllum; foUoIis exterioribus patentibus. Re- ceptaculum planiusculum, paleaceum. Florcs radii ncutri, ligulati ; disci hermaphroditi, tubulosi. Achenia compressa, 2 — 5-aristata; aristis retrorsum aculeolatis. \Folia opposita, integra v. varie partita. Capitula tenninalia, solitaria v. co- rymbosa. Flores nostrarum concolores, lutei. B. tripartita L.; fol. petiolatis , achcniis 2 — 3-aris- tatis. O 7—10. S(n ®rdbeu unb feudbteii ^(d^eu j. ©. hti ^o^)pel6borf, ^effenid), «Siegburg, %iamix^\)dm, Sin,5, am 2lu6- fiup ber W)x k. Glabra. Fol. integra v. tripartita; laciniis lauceolatis argute in- ciso-serratis margiue scabris_, terminali maxiuia ovato-lanceolata. Capitula in ramis solitaria^ rarius terna, erecta, discoidea. Flores flavi. B. cernua L.; fol. sessilibus, acheniis 4-aristatis. O 8—10. 9tn (S^rdbeu unb feud^teu ^ld^eu 5. 33. bei ©iegburg unb ^onningeu beibe gormen. Glabriuscula. Fol. basi counata, lanceolata, serrata, margine scabriuscula. Capitula in raniis solitaria, cernua, radiata v. subradi- ata V. discoidea. Flores aurei. Variat: «) v^ulgaris; caule elato ramoso. /i) rainima; caule pusillo 1 — 4 pollicari 1-cephalo, Bidens rainiraa L. — 269 — SuBORDO II. Cynarocephalae, Flores (in generibus nostris) omnes tubulosi. Recepta- culum semper dense fibrillosum v. e fibrillis connatis fa- voso-fibrillosum. Styli apice nodoso-articulati, ramis con- cretis v. liberis. Tribus VIII. Carduineae. Capitula homogama. Flores omnes hermaphroditi v. rarissime dioici. Carduus L. Capitula multiflora. Involucrum arcte imbricatum; fo- liolis plerumque subulato-spinescentibus. Receptaculum fi- brillcsum, fibrillis setoso-linearibus glabris. Flores onmes hermaphroditi. Antherae caudatae. Pappus pilosus , plu- riserialis, scaber. Herbae erectae, ramosae. Folia integra V. laciniata v. pimialifida^ spinoso-dentata^ hasi saepe de- ctirrentia. Capitula solitaria v. corymbosa_, purpurea. C. nutans L. ; capitulis solitariis^ involucri fohohs supra basin cum plica transversali refractis. 24- 6 — 8. 5tn SBegen, ©c^uttl^aufen unb fterifen ^la^cu gemein. Caulis erectus, ramosus. Fol. sinuato-pinuntifida, basi interrupte decurrentia, supra glabriuscula, subtus invenis villosa; laciniis squar- rosis trifidis sinuato-dentatis^ dentibus spinescentibus. Pedunculi sub- crispati, sublanati. Capitula subrotunda, demuni nutantia, sequenti- bus maiora. Involucri foliola e basi latiore lanceolata, in spinant va- lidam excurrentia. C. acanthoides L.; capitulis subsolitariis^ involucri foliolis apice reeurvis. 0 7—8. 9J(n SBegen unb (gc^utt^^ ^ufcn feftner al6 ber 9Sort)ergef)enbe 5. 35. am 9i^eine 6ei Ober- faffel. Caulis erectus, e basi ramosus. Fol. glabra v. subtus invenis vil- losa. Pedunculi approximati, abbreviati, crispato-spinosi. Capitula erecta. Cetera ut praecedentis. C. crispus L.; capitulis aggregatis. O 7—8. 5(n SBegen, ^ecfeu unb (Sc^uttbaufen. — 270 — Caulis erectiis, raniosus. Fol. laciniafo-pinnatifida, supra glabrius- cula^ subtus tenuissinie lanato-tonientosa, deeurrentia; laciniis tril(»- bis V. integris duplicato-dentato-spinosis. Capitula subcoryniboso — aggregata^ erecta. Involucrum vix arachnoideuni. ClRSIUM L. Pappus plumosus. Flores purpurei v. ocholeuci. Ce- tera ut Cardui. t Florcspurpu rei. C. acaule AII. ; caule subnullo v. simplicissimo 1- cephalo. 24,. 7—8. 2(uf 33ergtriften iii ber ©ifel ^auftg 5. 33. hci SKunftereifel, im (§fcf)tiHM'{er'3;f)al unb 3»er6{)eini. Cnicus acaulis W. Carduus acaulis Sm. Caulis 1/2 — 0'poIlicaris. Fol. lauceoiHta, sinuato-piunatifida, spi- nuloso-ciliata, pilosa; pinnis inciso-Iobatis; lobis spina terininatis. In- volucruni canipanulatuui^ glabriim ; fcliolis ]iuearibus adpressis hre- viter mucronatis. C. arvense Lam.^ fol. non decurrenlibus , capitulis subcorymbosis. 24-. 7 — 8. 5(uf Stecfem gemein. Serratula arvensis L. Cnicus arvensis HofFm. Radix repens. Caulis erectus, paniculato-ramosus, sparsim pilo- sus, 1 — Spedalis. Fol. integra v. piunatitida^ spinuloso-ciliata, glabriu- scula; laciniis squarrosis dentatis, dentibus spinigeris. Capitula di- oica^ pediiDCuIata. Involucruni ovato-campanulatum^ glabrum; folio- lis adpressis liuearibus breviter mucronatis. C. palustre L. ; fol. decurrentibus, capitulis race- moso-glomeratis. 24- 7 — 8. Stuf funHDfigen 2Biefen auf bem 93enu6berg, fi. hd 5D?unftereife{. Carduus palustris L. Cni- cus palustris W. Caulis ercctus, apice corymboso-ramosus^ poljxephalus, armatus, 8 — 4pedalis. Fol. lineari-lanceolata, spinoso--dentata v. pinnatifida, pilosa. Capitula subsessilia. luvolucriim pubescens, foliolis adpressis ovatis miicrunatis. Variat: ^) canescens; fol. superioribus linearibus integer- rimis v. basi tantum spinoso-deiitatis v. lacinia- tis, caulibusque canescenti-pubescentibus. C. lanceolatum Scop. ; fol. decurrentibus. capitulis — 271 — solitariis. O 7—8. 5luf pedalis. Fol. ellipUco-oblonga, si- nuato-deatata, dentibus spiniferis^ tonientoso-lanata. Peduuculi sub4- alati. Capitula inaxirna. Involucri foliola e basi ovata lineari-subu- lata, exteriora patentissinia. Flores purpurei. Carlina L. Capitula multiflora. Involucrnm imbricatum ; foliolisin- terioribus scariosis nitidis subcoloratis radiantibus. Re- ceptaculum fibrillosum; fibrillis angustis apice tissis. FIo- res hermaphroditi^ tubulosi. Achenia compressa, strigoso- pilosa. Pappus 1-seriaIis; radiis plumosis basi fasciculato- connatis. Herbae caulescentes v. acaules, erectae , apice corymboso-polycephalae v. monocephalae. Fol. squarroso- sinuato-laciniata^ spinoso-dentata. C. vulgaris L. ; 21 8—10. 9tuf ^^riften, gelbrainen, an SBegen l)auftg. Caulis subcorymbosus^ 2 — polyceplialus^ albo-tonientosus. Fol, seniiamplexicauliaj lanceolata, squarroso-siuuato-dentata, margine spinosa, subtus arachnoideo-sublanata v. albo-tomentosa. Involucri foliola exteriora lanceolata, herbacea, spinoso-dentata; interiora ra- diantia^ linearia^ scariosa, flavescentia. Serratula L. Capitula multiflora. Involucrum arcte irabricatum; fo- liolis subscariosis. Receptaculum setoso-fibrillosura. Flores oranes hermaphroditi v. dioici. Acheniacompressa, glabra. Pappus pluriserialis ; radiis setiforraibus , exterioribus gra- datim brevioribus. Herbae inermes j plerumque glahrae. Fol. integruj pinnatifida v. pinnata. Capitula corymbosa, purpurea. S. tinctoria L.; 24, 7—9. 2(uf SBSiefeu unb ©raS* — 273 — pla^en jtwifc^eu ^effenii^, 2)ottenborf unb (?5obe66erg, in gro^er SJJencje in aUen ^ormen auf 35ergwiefen 3tt)ifdf>en ©obe^berg unb bem Sottcnforft, bei glamergf^eim, 2Bad)enborf, ^irc^l^eim unb hd SSrcifig unb ^'otx^^mi, f)inter ?OJimftereifel bei ^oIj= mul)li)tm. Caulis erectus, apice coryinboso-polycephalus. Fol. ovalia v. ovali-lanceolata, integra v. lyrata v. profunde pinualinda^ argute serrata, utrinquc glabra. Capitula dioica, oblonga. Involucri foliola ex ovato-lauceolutii, acuta. Tribus IX. Ceutaureaceae. Capitula Iielerogama. Flores tubulosi, disci herma- phroditi, marginales neutri. Centaurea L. Capitula multiflora. Invelucrum arcte imbricatum; fo- liolis inermibus v. spiiiiferis. Receptaculum setoso-fibrillo- sum. Flores disci tubulosi ; marginales infundibuHformes, saepissime radiantes. Antherae ecaudatae. Achenia com- pressa. Pappus pluriserialis, pilosus, brevis v. elongatus rarius uullus. Herbae annuae v. peiennes. Fol. integra v. pinnatisecta. Capitula purpurea v. snlphurea v. caerulea. Sect. 1. Jacea. Involucri foHola inermia, apice appen- dice s. squama saepe nigrescente terminata. Flo- res purpurei. C. JaceaL. ; invol. squamis intermediis superio- ribusque ovatis intcgerrimis v. margine laceris, pappo iiullo. 24, 7—10. UeberaK an SSegen iinb auf trocfenen SaSie^ fen; /^. auf feuct)ten SJiefen auf bem 93enu6berg, M ^effenid), grieSborf u. f. n\; y. an trocfcncn grafigen Stbl^angen 3. 33. an ber ^i^opvel^borfer \>niee, in ber ©anbgrubc, am SBcge jWi^ fc^en grie^borf unb ©obe^berg u. f. U). Caules erectiusculi v. adscendeutes^ simplices v. apice subcorym- bosi araclmoideo-sublanati. Fol. lanceolata v. lato-lanceolata v. li- nearia, integra v. sinuato-Iaciniata v. pinnatifida^ glabra v. sublanata. Involucrum testaceuni v. fuscum; squamis scariosis, foliorum exti- moruni lineari-lanceoiutis ; ceteris ovatis concavis. Variat capit. ra- diatis et discoideis et: 18 — 274 — «") commiinis; iiivol. squamis omnibus integerri- mis V. margine laceris testaceis. C. Jacea Hchb. fl. exc. ti) pratensis; fol. lato-lanceolatis denticulatis gla- briusculis, invol. squamis fuscis, extimis pectina- to-fimbriatis, ceteris integris v. margine laceris. C. pratensis Rchb. fl. exc. y) d e c i p i e n s ; fol. Hneari-lanceolatis integris v. den- tatis v. pinnatifidis plerumque incano-tomentosis, invol. squamis testaceis, extimis pectinato-fimbria- tis, intermediis margine fimbriato-laceris v. laceris. C. decipiens Rchb. fl. excur. C. nigrescens W.; invol. squamis ovalis, extimis intermediis pectinato-fimbriatis, fimbriisque latitudinem di- sci subaequantibus v. paullo superantibus, pappo nuUo. 11 7—8. (Sparfam auf SBiefen be^ 9]cnu^bci\]C'?, obevt)aIb ^o^* pcl^borf unb auf trocfneu ©ra^^Ia^eu um 5)cu^. Habitiis praeeedentis. Folia lanceolata v. ovata^ integra v, sinu- ato-l3'rata, glabriusciila. Sqiiamae margine testaceo^ disco nigre- scente; interiores subintegrae. Flores formae nostrae discoidei. C. nigra L. ; invol. squamis extimis intermediisque lanceolatis fimbriato-pinnatis, firabriis setaceis latitudinc dis- ci duplo v. triplo longioribus, pappo brevi setuloso. 24.7 — 8. 5iuf grafigen SEalbipId^eu jtmfc^en tici^tem (S^ebufci^, auf ber ^o^^e be^ ®ebirge5 aivifcfjeu 9ftemagen uub ber Sanb^frone. Fol. lanceolata v. ovalia^ integra v. inferiora saepe sinuata. In- volucrum subglobosum ; squamis foliolorum iuteriorum subrotuudis la- cero-deutatis fuscis; ceterorum lanceolatis eximie nigris. C. austriaca Willd.; invol. squamis longe subu- latis recurvato-plumosis. 24. 7 — 9. Sluf 33ergtt>iefen bei Sinj unb jttjar bi6 je^t blo^ bie SSarietdt. Habitu Cent. Jaceae. /■]. Badix crassa. Pubescenti-v. subhirsuto- scabriuscula. Caulis erectus^ ramosus (in nostra vix pedalis^ subsim- plex , ramo altero unifloro instructus), apice infra capitulum crassior, foliosus. Fol. integra^ radicalia longius petiolata, oblongo- elliptica, caulina in «. oblongo-lanceolata, in basin attenuata v. bre- — 275 — vius petiolata iion amplexicjiiilla ut in vera C. aiistria^a (^ecundum exemplar ad Rosenberg niuntein Siles, iectum), summa augnsfe lan- ceolata; omnia remote deuticulata^ inargine scabrida^ apice mucro- nata. Capitula solitaria^ ovata_, magnitudiue fere et forma Cent. Ja- ceae, in n. non tota ferrugineo-uigricantia ut ia vera C. austriaca, sed variegata ob invohicri foliola virescenti-straminea et squamulas fusco-nigras. Squamae in speciei forma normali valde approxiinatae, ciliis longioribus se obtegentibus, quare capitula densissime liirsuta^ in a. autem remotae, distinctae, plumis rarioribus, idciico capitula laxe plumosa; squamae lauceolato-subulatae (3 — 4 lin. longae, inferiores basi vix 1/8 lin. latae, superiores basi latiores), pinnatifido-fimbriatae, apice recurvatae, uigricantes, fimbriis setaceis squamulam dimidiam subaequantil)us hispidiilo-ciliatis fuscis; supremae exsertae , subro- tundo-v. oblongo-ovatae, ciliato-lacerae v. iutegrae, fusco-nigricautes V. purpurasceiites. Flosculi purpurei. Achenia tenuissime piibescentia, pappo iuaequali acheniis triplo breviore. A^ariat: «) foliis cauliiiis omnibus in basin attenuatiSj invohi- cris laxe phimosis. C. Scabiosa Ij. ; invol. squamis oninibus pecliuato- fimbriatis nigris, pappo piloso ovarium aequante. IX 7 — 8. 5(uf ^rifteii, a\\ ^^elbrainen, 2Begen k. I)dufig. Bi — tripedalis. Fol. pinuatifida_, pinnis lanceolatis, glabra v. sub- laiiata. Involucrum suh;ilobosum, niaguum; foliolis arcte adpressis remotioribus viridibus conspicuis (invol. foliola antecedentium con- fertiora^ squamis obtecta); squamis triangularibiis. Capitula magna, speciosa. Sect 2. Cyanus. Involucri foliola inermia, exappendiculata. Flores cyaiiei. C. montana L. ; caule simplici, fol. oblongis. 24-7 — 8. 3n SerciWiilbwngen im ©tebeugebiry^c, W\ fO^a^lbcrg, im 9?t)ein- eder ^l)a( linf^ im ©ebirge unb bei Mnftereife!. Arachnoideo-Ianata, rarius glabriuscula. Caulis erectus, simpli- cissimus^ 1/2—1 l/2pedalis. Fol. semiamplexicaulia^ decurrentia, ob- longa, integra, integerrima. Capituluiii terminale, solitarium^, niagnum. Involucri foliola atro-marginata, fimbriato-serrata. Flores margina- les cvanei, disci rubro-violacei. C. Cyanus L. ; caule rainoso. fol. caulinis lineari- lanceolatis. O 6—7. ©ernein in ©etrelbefelbern, /1 bei S3eud. 18* — 276 — Tenuiter aracliiioi(leo"-subl;iuata v.rariusglabrluscula. Caulis cre- ctus, siibcoryiiiboso-ramosus, 1— Spedalis. Fol. iiUegerrima, radica- lia obovato-lauceolata, integra v. trifida; caulina liaeari-Ianceolata. Involucruni ovatuin, foliolis superne ferrugineo-marginatis fimbriato- serratis. Flores marginales cyanei, disci violacei. Variat: (i} violacea; involucii foliolis margine albidis, flo- ribus pulchre e violaceo lilacinis. Sect. 3. Calcitrapa. Involucri foliola apice in spinam ramosam desincnlia, exappendiculata, integcrrima. C. solstitialis L. j involucri foliolis lanatis. Q7 — 8. Sdif Slerferu gleic^ oberI)alb Sinj im erften Z\)de. Herba lanato-iacana, intense amara. Caulis erectus, ramosus, 3 — 4pedalis^ iiudique alatus. Fol. riecurrentia, cauesceutia, superiora lanceolata v. lineari-lanceolata, integerrima; margine muriculato-sca- bra^ radicalia lyrata. Capitiila solitaria, tcrminalia. Involucri foliola in spiuam palmatam riesineutia; spina iuteriiieflia capitulo maiore pa- tula straniineo-flavescenti, lateralibus brevibus setosis. Flores citrini. C. Calcitrapa L.; involucri foliolis glaberrimis. O 7—9. 9(m 9i{)einufer bci Slnbernad). Caulis divaricato-ramosissimus, giaber v. subpilosus, 1 — Spedalis. Fol. profunde pinnatifida, pinnis linearibus dentatis, dentibus spinulo- sis ; inferiora petiolata; intermedia sessilia; suprema sub capitulis ag- gregata, dentata v. integerrima. Capitula lateralia sessilia. Involu- cri foliola in spinam basi subpalmato-spinulosani desinentia; spinis di- A^aricato-patentibus, intermedia valida capitulo subriuplo maiore. Flo- res persiciui, medio albi v. omnino albi. Pappus nullus. SuBORDO III. Cichoriaceae. Flores omncs hermaphroditi , ligulati. Styli non ar- ticulati, ramis filiformibus. Tribus X. Lapsaneae. Pappus nullus v. paleaceus. Lapsana L. Involucrum 1-seriaIe, basi calyculatum. Receptaculum nudum. Achenia margine plus minusve prominulo termi- — 277 — nata. Herbae erectae, ramosae, rarius acaules scapis mo- nocephalis v. ramosis pleiocephalis. Folia integra v. ly- rata, dentata. Involucrum glabrum. Flores flavi. L. communis L. ; caule foliato. O 7 — 8. Sluf flC^ lid^teten SSatbplal^eu uub bebautem QSobeu gemeiu. Caiilis erectus, paniculato-rainosus , pilosiusculus, 3— 4pedalis. Folia petiolata^ sinuato-dentata, subtus sparsiin pilosa; inferiora ovata, lyrata; superiora lanceolata, integra. Involucri foliola post inflore- sceutiam iinimitata, erecta. Pedunculi teretes, filiformes, basi bra^teati. Flores lutei. Achenla subcompressa, fiisiformia, striato-costulata, co- stulis 5 robustioribus. L. pusilla W.; scapis aphylUs. O 7—8. 5tuf fau^ bigeu Slecfcru, auf bem 3}euuaberg hd 3pVenborf, bei 9toigborf, 33eue(, 93iUc^, «Siegburg, S3reiftg u. f. W. Arnoseris minima Koch. A. pusiila Gaertn. Hyoseris minima L. Scapus simplex v. divisus, rainosus, 3— lOpolIicaris, saepiss. spi- thamaeus, inferne teuuis, teres, rubicundus. Fol. omnia radiealia, ob- longa, basi attenuata, dentata, glabra v. piiberula, niargine scabra. Pedunculi superne fistuloso-clavati. Involucrum fructiferum torulosum, globoso-connivens. Flores citriui. Achenia 9-costato-anguIata, inar- gine pentagono corouatsfc ClCHORIUM L. Involucrum duplex; exterius laxum, 5-phyIlum ; in- terius 8-phyIIum, erectum. Receptaculum nudum, scrobi- culatum. Achenia compresso-tetragona ; pappo multipalea- ceo brevissimo. Herhae patente-ramosne. Fol. runcinata. Capitula solitaria, gemina v. plura congesta, sessilia v.pe- dunculata. Flores caerulei. C. Intybus L.; fol. floralibus anguste lanceolatis. O 7—9. 5tu SBegrauberu uub fteriteu Orten. Caulis erectus, viigato-ramosus, tenax, basiu versus hispidus. Fol. inferiora petiolata, runcinata; superiora anguste lauceolata, basi latiore amplexicaulia. Capitula axillaria v. gemina v. plura congesta, sessilia pedunculatave. Pappus acheniis multoties brevior. C. Endivia L.; fol. floralibus lato-ovatis. O ^— 8. Slugebaut. — 278 — F<»J. inferiora oblonga^ deuticulata ; floralia lato-ovata, basi cor- dato-aniplexicaulia. Pappus aclieniis qnadruplo brevior. Cetera ut antecedeiitis. TniBUs XI. H y p 0 c h a e r i d e a e, Rcceptaculinii paleaceuin. Pappus plumo.suS, stipitatus. Hypochaeris L. Involucrum polyphyllum, imbricatum; foliolis intimis elongatis. Receptaculum paleaceum. Pappus plumosus; disci longe stipifatus; marginis sessiiis aut stipitatus. Her- bae annuae v. perennes. Caules scapifnrmes, simplices v. ramosi , bracteati. Fol. radiculia , inteyra v. pinnutifida. Flores lutei. H. glabra L. ; pappo acheniorum marginalium sessiii. O 6—7. 23orjug(i(^ auf [anbtflen Viecfern j. 33. am Jlaimen^ wdlbc^en itnb jmifc()en «Siegburg unb 33onn. Glabra. Caulis erectus, raniosns, apliyllus. Fol. lingulato-spa- thulata , fi;rosse sinuato-dentata, ciliata. Involucrum canipanulato- cjiindraceuni , flores subaeqnans. Achenia tetetiuscula, sulcato-an- gulata. H. radicata J>. ; pappo acheniorum omnium stipitato. 24. 7—^. 9(uf SBiefen unb a\\ QBalbrdnbern gemein. Achyro- phorus radicatus (laertn. Caulis rainosus, glaber , superne flores versus squami.s sparsis. Fol. obverse ianceolata^ obtusa , sinuato-piunatitida, subrunciuata^ utrinque piloso-scahriuscula v. bispida. Flores aurei involucrum excedentes. Achenia teretia, sulcato-costata, hispidulo-scabra. Tkibus XII. Picrideae. Capitula inter et anle floroscentiam ovata et basi ple- rumque explanata. Rcceplaculum nudum. Pappus plumosus. TnniNciA Roth. Involucrum polyphyllum^ 1-seriaIe, basi squamulis auc- lum. Receplacu!uni nuduin , subfavosum. Achenia disci pappo stipitato piunioso, marginis pappo coroniformi den- tato instructa. Herbae acaules. Scapus monocephalus. Fol. radicalii pinnatifida i\ runcinata. Flores lutei. — 279 — T. hirta Roth. (Koch. syn.) U 7—8. Sluf SBiefeil, bie 3Jar. auf trocfeuen ^rifteu bei bcr 6art{)aufe bei Sobleuj. T. hispida Rchb. fl. exc. Leontodoii hirtus L. Radix deinuni praemorsa. Scapus glaber, circiter pedalis. Fol. lanceolata^ obtusa, profunde sinuato-pinnatiflda v. dentata, pilis sim- plicibus et trifurcatis hispida. luvolucrum 9 — llphyllum^ glabrum. Variat : fi) Lcysseri Wallr.; scapo humiliore 1 — 2poIlicari, foliis angustiori-lanceolatis; involucri foliolis his- pidulis. Leontodon L. Involucrum polyphyllum^ irabricatum ; foliolis omnibus adpressis. Receptaculum subnudum. Pappus conformis, sessilis v. breve stipitatus, plumosus. Herbae acaules. Sca- pus aphyllus, monocephalus v. ramosus pleiocephalus. Fol. radicaUa, integra v. pinnatifida. Capitula aurea v. flava. L. hispidusL. ; scapo simplici monocephalo. 24.3 — ^7- (^emein auf SSiefeu, Jlriften unb ^elbrainen. L. hastilis « vul- garis Koch. syn. Apargia hispida Host. Hedypnois hispida Smith. Pilis furcatis v. bifurcatJs hispida. Scapus superne Incrassatus, squamis 1— S munitus. Fol. oblongo-lanceolata, basi ia petiolum at- tenuata, runcinato-pinnatifida v. rarius sinuato-dentata. Involucri fo- liola hispida^ pilis plerumque simplicibus. Flores aurei. Achenia sul- cata^ hispido-scabra. L. autumnalis L. ; scapo ramoso plciocephalo. 2| 8—9. ^n gelbrainen, auf ^ugeln unb 3:riften. Oporina au- tumnalis Less. Apargia autumnalis W. Hedypnois au- tumnalis Smith. Fol. lanceolata v. linearl-lanceolata, pinnatifido-dentata v. sublu- tegerriuia, glabra v.ad nervum medium pilosiuscula. Peduuculi apice lucrassati, squamulosi. Involucrum pubesceus. Flores flavi. Achenia teretiuscula^ sulcato-costulata^ hispidulo-scabra. PlCRIS L. Involucrum polyphyllum, imbricatum; foliolis exteriori- bus patentibus. Receptaculum subnudum. Pappus confor- — 880 — mis, sessilis. plumosus ; radiis biscrialibus, exterioribus mul- tobrevioribus. Herbae rumosae, hispidae. Folia dentata. Capitula corymbosa, liitea. P. hieracioides L.; IX 7—8. S(n 'Begranbcrn, un* bebautcn ^la^en, SSalbranbern ^auftg. Hispida. Fol. oblongd-lanceolata, dentata v. sinuato-dentata ; caulina in basin attenuata v. liastato-amplexicaulia. Involucri foliola dorso hispidu, margine glabrata, interiora aequalia^ exterioribus laxe patentibus duplo triplove longiora. Aclienia transversim rugulosa. Tribus Xni. Crepideae. Capitula multiflora, inter et ante florescentiam ovata et basi plerumque explanata. Receptacuhnn uudum v. fibrillo- sum. Pappus pilosus. Taraxacum Juss. Invoiucrum polyphyllum, imbricatum ; foliolis exteriori- bus reflexis v. patulis. Receptaculum nudum. Acheniasub- compressa, costalo-angulata, apice in stipitem filiformem longissimum attenuata. Pappus pluriserialis , pilosus; ra- diis capillaribus. Herhae perennes, acaules, lactescentes. Scapus fistulosns, l-cephalus. Folia runcinata. Flores lutei. T. officinale Monch. ; 11 4—9. ®emein aufSBiefcn, ®ra6ptd^cn unb angcbautcm 53oben. Leontodon Taraxacum L. T. Dens leonis Desf. Glabrum. Radix fusiformis. Fol. ohlougo-lanceolata^ runcinata, laciniis lanceolatis dentatis. Capitula niagua. Involucri foliola linea- ri-lanceolata. Achenia striata^ apice squamoso-muricata. SONCHUS L. Involucrum polyphyllum, imbricatum, ventricosum, apice demum connivens. Receptaculum nudum. Achenia sub- compressa, costata. Pappus sessilis, pluriserialis^ pilosus. Herbae caulescentes, Qlncfescenfes^ anuuae v. perennes Qex- oticae saepe suffruficesj. Folia plerumque runcinata. Ca- pifula corymbosa c. cymosa, lutea. S. oleraceus L. : caule ramoso , ramis umbellato- — 281 — eorymbosis, acheniis transversira rugulosis. 0 4 — 10. 9(uf bebautem unb unbebautem 33oben gemcin. Radix fusiformis, auuua. Herba polymorpha. Fol. oblonga, ple- ruinque lyrafo-rnucinata, rarius subintegra et sinuato-dentata, den- tibus spinulosis^ basi cordato-amplexicaulia, opaca. Involucra et pe- dunculi iunioreslanugine nivea floccoso-tonientosi, dcinde glabri. Ache- nia striata^ creuulato-rugulosa. S. asper L.; caule ramoso, ramis subcorymboso-um- bellatis, acheniis laevibus. O 4—10. SD?it tem SJor^erge" ^enben. S. spinosus Lam.. S. fallax Walir. S. oleraceus Radix praecedentis. Fol. ovato-oblouga, plerumquc iutegra ra- rius sublyrata, basi cordato-amplexicaulia, spinuloso-dentata, rigidio- ra quam antecedentis, supra nitida. luvolucra et pedunculi glabra. Achenia laevia, striata. S. arvensis L. ; caule .simplici , corymbo terminali. 24, 7—8. 9(uf Slecfern jiemlirf) Mufig. Radix repens. P'ol. lanceolata, basi semiamplexicaulia, cordato-auri- culata V. rotundata^ deututa, dentibus spiuulosis ; inferiora runcinata; superiora integra. Corynibus subumbellalus, pauciflorus. Involucra et pedunculi glauduloso-pilosi, pilis fuscis. Achenia striala, rugulosa. Crepis L. Involucrum polyphyllum, 1-seriale et basi calyculatura. Receptaculum nudum. Achenia multicostulata. Pappusses- silis V. stipitatus, pluriserialis, pilosus. Herbae caulescentes, annuae v. perennes. Fol. plerumque pinnatifida v. runci- nata rarius integra. Capitula corymhosa, lutea. Sect. 1. Barckhausia Monch. Pappus stipitatus. C. foetida L. ; hirto-pubescens. O 7 — 8. Sln trocfc- nen Sibt^angen, SBegen unb^elbrainen ^^n S3onn, an ber ^auffee ht\ 9lolanb6ecf, \ii\ ?tnj, 9?eun.ncb; unb junfd)en S5affent)eim unb Otiibernacf) auf bem 9J?aienfeIb fel)r puftij unb am Sderan- ber^-gort \ii\ Goblenj. Barkh. foetida D. C. Erecta , cauescens , scabra, odorc iDgrato fcro Pruni l*adi. Fol, — 283 - inferiora oblougo-lauceolata^ dentato-pinnatifida^ lobo terininali maximo triaugulo^ superiora lauceolata acunuuata^ basi tautum lucisa v. iute- gerriuia. Flores flavi, extiis rubri. luvolucri foliola iucaua_, piiosa, demum convexa, aclieuia exteriora amplectentia. Acheuia gracilia, in stipitem longiorem scabrum attenuata,, flavesceutia. Recept. favosum^ foveis ciliatis. Sect. 8. Crepis. Pappus sessilis. C. biennis L. ; hispidula^ fol. caulinis margine planis, involucri foliolis exterioribus patulis. G 4 — 6. 5(uf 2Biefen. Caulis erectus, sulcatus, apice corj-mboso-ramosus. Fol. inferiora runcinnto-piunatifida, grosse deutata; cauliua lauceolata, amplexicau- lia, basi auriculato-deutata; sumuia integerrima. Involucri foliola dorso hispidula; exteriora patula; interiora iuterue sericeo-pllosa. Keceptaculum foveatum^ foveis margine menibrauaceis ciliatis. C. tectorum L. ; glabriuscula^ fol. caulinis marginc revolutis, involucri foliolis cxterioribus patulis. O 7 — 8. Sluf 5(ecfern unb ^riften. Erecta. Fol. radicalia lanceolata^ dentata v. runcinato-pinnatifida; caulina sessilia^ sagittato-Iiuearia. luvolucri foliola dorso cano-pube- scentia; exteriora patula; interiora interne cauo-pubescentia. Rece- ptaculum breviter fibrillosum. Stigmata fusca. Achenia castauea. C. virens Vill.; (L. spec.) glabriuscula, fol. caulinis margine planis, involucri foliolis exterioribus adpressis. O 7—9. 5(n SBegranbern, auf 3:riften u. f. w. gemein, C.poly- morpha Wallr. C. pinnatifida W. Diffiisa v. rarius robustior et erecta. Fol. radicalia dentata v. runcinato-pinnatifida, caulina sessilia, sagittato-Jinearia. Involucri fo- liola dorso glabriuscula v. canescentiaj exteriora adpressa; interiora Interne glabra. Receptaciilum glabrum. Stigmata flava. Achenia fusca v. testacea. HlERACIUM L. Involucrum polyphyliura imbricatum. Receptacuhnn nudum. Achenia 10 — multicoslulata. Pappus sessilis, 1 — pluriserialis, pilosus. Herbae perennes, acnnles v. caule- scenies, plerumque pilosae. Fol.integra, saepe denlata, ra- rissitne subpinnatifida. Capitula solitaria v. corymbosa v. paniciilataj plerumque lutea. 283 t Scapu8 1 — 5-cephalus, nudus, squainis 1 — 2 v. rarius folio solitario vestitus, H. Pilosella L. ; fol. subtus iiicano-tomentosis. 7X 6—8. Sluf ^lviften, ^uoelii, faubigeu ^iGalb^jla^en gemein , ^. uub y. auf 3:riften jwifcijen ^ilii) unb ©iegburg unb e. an trorfeuen Sergabt^dut^eu im SBroI)(- unb 9i^einecfer^^^ale , auc^ bei SKinuingeu an ber 9Jiofe(. Scapus 1-cephaIus, nuclus_, squamis 1 — 2 vestitus_, teuuiter toiuen- tosus, pills glanduliferis et praecipue basin versus longioribus eglan- dulosis obsitusj stolonibus prostratis incano - tonieutosis sterilibus florigerisve. Fol. obovato-lanceolata v. lanceolata, in petioluni atte- nuata^ apiculata, iutegerrinia, plus niinusve setoso-pilosa, glauca, su- btus incano-tonieutosa. Involucrum breviter cylindricum , piloso-hir- sutum^ pilis setuliformibus nigris intermixtis. Flores sulphurei; niar- giuales subtus stria purpurea. Variat: ^) bifidum; stolonibus slerilibus, scapis bifidis sim- plicibusve, involucrisque pilis longioribus eglandu- losis destitutis, fol. minus setoso-pilosis. y) stoloniflorum ; forma praecedentis, stolonibus florigeris et scapis indivisis. d) grandiflorum; capitula duplo fere maiora quam in forma vulgari. e) P eleter ianum; scapis 1-cephaIis plus minusve setoso-pilosis, fol. inv^olucrisque setoso-hirsutissi- rais^ capitulis magnis. H. Pel. S. pilosissimum Koch. H. Pelcterianum Monn. H, Auriculp. L. ; fol. utrinque glabris v. pilis iongis raris adspersis. 24, 6—7. 9(uf feu(f)ten ©ra^pld^eu l^ier unb ba j. S. 6ei ©iegburg, im «Siebengebirge, auf bem SSorge* birge unb bei granfen. Stoloniferum. Scapus ] — cephalus, nudus v. l-pli3'llus, glaber v. pllis brevibus glanduliferis adspersus. Fol. lanceolata, basi attenuata, glabra v. praecipue basiu versuspilis setiformibus adspersa; exteriftra obtusa, interiora acuta. Involucruni pilis brevibus nigris plerumque glaaduliferis obsitum. Flores sulphurei^ margiuales subtus concolorcs. — 284 — tt Scapus polycephalus nudus. H. praemorsum L. ; capitulis racemosis^ racemo basi composito. 2; 5-6. 3n lic^ten 2Balbun(jen, an 55erc|abl)an-' gen bei yT?unftereife( unb Soblenj. Geracium praemorsuni Rchb. Crepis praemorsa Tausch. Tota pubescens. Radixpraeniorsa. Scapus nudus^ squamis de- stitutus, i— ll/2ped!ilis. Fol. ovato-oblonga v. oblouga, basi in pe- tioluni attenuata, apice obtusata v. in acumen producta, praecipue basin versus reniote-denticulata v. sinuato-dentata. Racemus oblon- gus; pedunculis inferioribus subtrifloris. Capitula flava. ttt Caulis pauci — plurifolius, supernc corym - boso-polycephalus. Folia saepiss. angusta. Species (v. formas) huius sectionis rectius fortasse coniunxit cl. Meyer sub nomine Hieracii cymosi L. H. praealtum Vill. ; fol. glaucescentibus glabris v nervo medio et margine ciliatis v. supra pilosis, cymae ra- mis erectis remotis. 21 5—6. S(uf iffiiefen unb ^ugeln. «. t)inter Sinj am jRf)einufer, bei ^onningen, |)ammerftein unb SBro^I (■}. bei Sinj y. auf ©ergen bei ^oblenj. Caulis scapiformis^ strictus^ basi foliatus, plerumque ramosus, ra- rius simplex^ basi glaber v. (ut sub corymbo) pilis setiformibus glan- dulae nigrae insidentibus adspersus, apice pilis stellatis miuimis laxe canescens. Stolones nulli. Fol. oblongo-lauceolata v. anguste laii- ceolata, remote denticulata. Cyma laxa, polycephala; ramis erectis, inferioribus praecipue remotis, pedicellisque pilis stellatis dense cane- scentibus etplus minusve pilis simplicihus glauduferisque nigris adspor- sis. Involucri foliola lineari-Ianceolata, dorso pilis glanduliferis ni- grisobsita, atro-viridia, margine submembranace.i. Variat: a) verum; caule basi glabro^ fol. oblongo-Iancoo- latis glabris v. basi tantum ciliatis v. nervo mar- gineque ciliatis. 1^} angustifolium; caule basi setoso-piloso, fol. anguste lanceolatis nervo mcdio marginequc ci- liatis. y) obscurum; caule basi glabro, fol. ncrvo medio - 285 — margine ct supra setoso - pilosis. H. obscurum Kchb. If. Bauhini Schult. ; fol. nervo medio niargineque ci- liatis, cymae ramis patentibus approximatis. 24- 5 — 6. 9luf S^erguncfen, an %d\m niib 55ercja6^an(^en «. auf bem Orf^en- fel5 bei Sinj, ^. im 9(^rtl)ate, y. auf bem ^ammerftein unb am gviebrirf)ftein bei 9?cuuneb, ^. bei Sinj unb e. bti goblenj Species valde polyinorpha. Caulis gracilis, pleruinque siuiplex, flexHosiis ct plurifolius, undique v. tantuin basi et apice pilis simplici- bus Csaepissiine glandiHae nigrae insidentihus) vestitus v. totus gla- bcr; stolonibus longissimis steriJibus hirsutis v. floriferis caules lateraJes aeinulantibus. Fol. lanceolata v. lineari-Ianceolata, remote denticulata. Cyma laxa v. glomerata, pleio— poljcephala; ramis ap- proximatis patentibus pedicellisque pilis stellulatis canesceutibus et saepe glanduliferis nigris simplicibusque adspersis. Involucri foIiolA iit praecedenti. Variat: «) verum; caule gracili undique laxe piloso apice pilis stellatis laxe adsperso 1 — l'/;pedali; cyma laxa 10 — 20-cephala, ramis pcdicellisque (praeter pilos stcllatos) pilis siraplicibus glanduliferisque ni- gris adspersis, capitulis parvis. ^) pauciflorumj caule graciii undique laxe piloso apice pilis stelhilatis et glanduliferis adsperso r/j — 2pedali, stolonibus florigeris caules laterales aemulaiitibus^ cyma conglomerata 6 — 12-cephala^ ramis pedicellisque (praeter pilos stellulatos) pilis simplicibus glanduliferisque nigris adspersis. (An forma H. pratensis Tausch.?) y) piloselloides; caule basi et saepe apicc piloso V/2 — 3pcdali^ stolouibus sterilibus, cyma laxa magna polycephala, ramis pedicellisque pilis stel- laiis glanduliferisque (haud nigris) canescentibus. d) elatum; caule glabro apice parum piloso V/2 — 2- pedali, stolonibus florigeris caules laterales aemu- lantibus, cyma laxa polyccphala, ramis pedicel- lisquc ut var. «. — 286 — f) congestum; caule simplicissimo stricto , pilis raris simplicibus stellulatisque undique adsperso 1 — l'/3pedali; cyma conforta 8 — 16-cephala, ramis pedicellisque (praeter pilos slella(os) pilis simplici- bus adspersis. Habitu Hierac. praealti , diflFert autem simplicitate , pilositate et cymae confertae ramis patentibus. H. glaucescens Bess.; fol. utrinque pilosis, cymae ramis erectis approxiniatis. 24, 5 — 7. a. 5(m ?5riebricf)ftein bet 9?emD{eb, /i. bei (Sobleuj. Caulis substrictus^ simplex, basi foliatus, basi el apice v. oniDino pilis rigidis stellatisqne adspersus, 1 1 /3— 3pedalis ; stolonibus repen- tibus V. DuIIis. Fol. anguste lauceolata^ remote deuticulata, utrinque pilis setifonnibus vestita. Cyuia polycepliala; rauiis erectrs pedicel- lisque pilis stellatis canescentibus. luvolucri foliola v. pilis glauduli- feris nigris obsita v. pilis simplicibus hirsuta. Variat: a) vermn; caule basi hirsuto apice pilis raris ad- sperso, pedicellis (praeter pilos stellatos) nudis, in- volucris pilis glanduliferis nigris vestitis. /?J hirsutum; caule undique piloso et pilis stellatis adsperso, pedicellis involucrisque hirsutis. b.FoIia (praeter pilos setiformes) pilis stellatis canescentia v. laxe adspersa. H. setigerum Tsh.; undique pilis setiformibuspaten- tibus stellatisque infertis v, rarioribus vestitum. 24- 5 — 7. 3(uf ^fitauern, an felftgen SSergab^dngen unb 333egen a. M Sinj, (i. am Oiolanbaerf. Caulis erectus, plus minus flexuosus, simplex, 1 1/2 — 21/3 pe- dalls. Fol. lanceolata_, remote denticulata^ ad basin caulis conferta; caulina pauca. Cyma fastigiata; ramis erectis, pedicellis involucris- que pilis stellatis dense cauescentibns et pilis simplicibus adspersis v. hirsulis. Variat: «) verum; fol. pilis stellatis canescentibus. /^) dubium; fol. pilis stellatis raris adspersis. Hie- racio glaucescenti /i. hirsuto maxime affine et quasi forma intermedia. — 287 — tttt Caulis 1 — plurifolius, corymboso-ramosus, pleio — polycephalus v. rarissime simplex, mo- nocephalus, Folia radicalia plura, conferta, ovata V. ovato-lanceolata. H. murorum L.; caule subunifolio apice corymboque pilis aterrimis glanduliferis obsito. 24, 6 — 8. §(uf WlamXtt, tn SBalbungen unb an 3Be(]en gemein. Caulis submonophyllus, 1— Vpedalis, basi hirsutus, superne co- ryniboso-ramosus, pleiocephalus, sicut pedunculi et involucra pube stelJata canescens et pilis aterrintis glanduliferis obsitus. Fol. viridia, subtus niargineque hirsuta; radicalia petiolata, ovata, cordata, grosse serrato-dentata_, dentibus baseos niaioribus retroversis ; caulinuni bre- vissime petiolatum. Variat; /?) sylvaticum; fol. basi inciso-dentatis. H. rupestre AII. ; caule subunifolio apice corymbo- que pilis albidis glanduliferis obsito. 24. 6—7. 9tn get6it)an=^ ben ini Stf)rtJ)al M 5l(tenal)r. H. Schmidtii Tsch. Caulis l/2~lpedalis^ basi hirsutus^ superne corymboso-ramosus, oligocephalus v. rarissime simplex monocephalus, sicut rami et invo- lucra pube stcllata canescens et pilis simplicibus glanduliferisque al- bidis obsitus; ramis nionocephalis v. rarius dicephalis patentibus. Fol. utrinque praecipue basin versus villosa^ glauca; radicalia ova- to-lanceolata^ utrinque attenuata, sinuato-dentata; caulinum subses- sile, lanceolatum v. liueari-Ianceolatum. Capitula magna. Involucri foliola margine pallidiora. H. sylvaticum Gow. ; caule pleiophyllo. 24, 6 — 7. 3n lic^ten SSatbungen, auf grajTgen ^pta^en a- 33. auf bem 3Se^ nuSberg, im ^iannenwatbd^en. H. Lachenalii Gm. H. murorum fi. syvaticum Mey. H. vulgatum Fr. Caulis corymboso-ramosus^ plerumque polycephalus^ superne pe- dirnculis involucrisque pube stellata canescens, pilisque simplicibus v. (fidecl. Koch.)gIanduIiferis nigris adspersus, 1 — Spedalis. Fol. viridia, margine v. simul subtus pilis brevibus scabra Csubtus margineque magis minusve hirsuta secundum cl. Koch.) ; radicalia ovata v. ovato- oblouga_, in petiolum attenuata, sinuato-dentata ; caulina subsessilia;, e ~ 288 — basi ovata ntteiuiata v. ovato-laiiceolata v. lanceolata, siniiato-den- tata V. subiDtegerriina. ttttt Caulis a basi foliatus, simplcx v. coryni- boso-ramosus; pedunculis supiemis subum- bellatis. Fo li a r a di cal ia nulla. H. umbellatum L.; caule laevi. 24.7—8. 9(n 9Salb= rdnbern, auf ®ra6pld^en unb in ?aubit>albungen I^dufig. Caiilis rigidus^ a basi foliatns, siniplex v. apice cor^wiiboso-ra- mosus, pedunculis supremis subumbel]atis^ glaber, laevisj ramis pe- dunculisque pube stellata subcanescentibus. Pol. subsessilia, lanceo- lata V. lineari-lanceolata v, linearia^ argute dentata^ subglabra. In- volucri foliola glabra, apice recurva. ^ H. sabaudum L.; caule scabro v. subhirsuto. 24- 7 — 9. 9luf SBalbpld^en, trocfenen ®ra6pld^en jiemlic^ I)duft'g «. j. 35. auf bem ^reujberg unb (-i. jn.nf(l^en (Siegburg unb ^onn unb bei (Siegburg u. f. W. H. boreale Fr. Caulis rigidus, a basi foliatus^ apice corymboso-ramosus, basi praecipue subhirsutus v. scaber. Fol. subsessilia, ovato-oblonga, ob- longo-lanceolata v. sublinearla^ grosse dentata v. subdentata, hirsuta V. margine et subtus tantum pilis brevibus scabra. Involucra pilis stellatis raris adspersa. Variat: a) verum; caule subhirsuto. Occurrit foliis ovato- oblongis oblongo-Ianceolatisve, plus minusve den- tatis hirsutisve. H. boreale Fr. H. sylvestre Tsch. /?) laevigatum; caule scabro. Occurrit caule hu- mili oligocephalo et elato polycephalo , foliis ob- longo-lanceolatis grosse dentatis et linearibus sub- integerrimis. H. laevigatum Willd. c. Folia tota glabra. H. paludosum L. ; fol. superioribus cordatis denta- tis, inf. basi runcinatis. 21, 6—7. 9(uf fum^ftgen SBiefen unb SBalb^ld^en bei 9ioi6borf unb ^inj. Crepis paludosa Monch. Herba tota glaberrima^ intense timara. Caulis 3 — 3ped., simplex V. altero ranio simplici^ fistulosus. Fol. rad. magna, obovato-oblonga. — 289 — in petiolum alatum atteuuata, caulina minora, ovato-JanceoIata, cor- dato-amplexicaulia, longius acuminata^ omnia subtus pallide viridia, Flor. subcorymbosi. luvolucra pilis lon:;is glanduliferis nigricantibus hirsuta. Cor. lutea. Aclieuia 10-striata. Lactuca L. Involucrum inibricatum. Rcceptaculum nudum. Flores plures, 2— 3seriales. Achenia comprcssa, iu rosfrum filifor- me attenuata. Pappus pilosus. Herbae lactescentes, sae- piss. virosae, erectae, stiperne plerumque paniculato-ramo- saej glabratae. Fol. integra v. pinnatifida, spinuloso-den- ticulaia v. integeriHma. Flores flavi rarius caerulei. t Flores flavi. Achenia utrinque 5-striata. L. sativa L.; fol. rotundatis basi cordato-sagittatis, acheniis glabris» O 7—8. ^lngebaut. Caulis erectus, 2 — 3pedalis. Fol. rotundata^ iufegra v. pinnati- fida, denticulata. cariua aculeata v. laevia, caulinabasi cordato-sagit- tata. Panicula dilatata, coijuiboso-paniculata. Varietates pluresfol. crispis, maculatis etc. cultura ubique occurrunt. L. Scariola L. fol. verticalibus acutis, achcniis apice puberulo-hispidulis teslaceis. O 7—8. ?luf ^ic^utt unb an 3Begen siemlic^ gemein j. 33. in ber (Sanbgvube U\ 33onn. Glauca. Caulis 3— ^pedalis. Fol. ovali-oblouga, pinnatifido-sinu- ata^ rarius iutegra, acuta^ mucronulato-denticulata^ carina aculeata; caulina basi sagittata. Panicula p^ramidata. Achenia pallida. L. virosa L. ; fol. horizontalibus obtusis basi sagit- tatis^ acheniis glabris nigris. O 7—8. Sluf ber Spi^e be^ !l)rad)cnfe(fe0 im ©iebengebirge, ^unfd^en Sin^ unb Sinjl^aufen, auf ber Sanbgfronc, bei 2)ernau an ber WcjX. Caulis erectus^ 3— 6pedalis. Fol. ovali-oblonga, integra v. sinuato- piunatifida, obtusa carina, aculeata; cauliua basi sagittata. Panicula patens. tt Flores caerulei. Achenia utrinque 1-costata. L. perennis li. ; fol. inferioribus runcinato-pinnati- fidis carina glabris. IX 5—6. Stn JVelfen unb in SBeinbergen 19 — 290 — auf bcm rc(f)teii ^Hbcinufer an bcr Srpclcr Scic , nm |)ammcr* ftein unb bei ?cube6borf. Caiiiis .subcorjiiiiio.sus, I — 1 l/rae. Folia angusta, integra, integerrima., amplexicaulia. Flores specierum no- atrarum lutei, raritis purpureo-violacei. T. pratensis L. ; pedunculis aequalibus, involiicro flores acquante. © 5 — 7. 9(uf 2{?icfcn; bie ^arictcit glcid)- faUS in bcn Umcjcbungen oon SBonn, ferncr t)on ?)tI)cinbro^i hi^ |)6nninf\en. — 291 — Fol. liueari-l.inceolata, saepe undiilata. luvolucruni 8-phyllum. Pedunculi apice aequales v. paullo incrassati. Flor flavi. Achenia inarginalia tuberculato-v. squauioso-scabra, rostrum filifornie aequan- tia. Variat: involucro floribus marginalibus brevinre, acheniis rosiro longioribus. T. orientalis L. T. undulatus Rchb. T. niaior L. 5 pedunculis apice inflato-clavatis, invo- lucro ttoribus subdnplo lono-iore^ capitulo suj)ra concavo. O 6—7. $(n trocfcnen ScriiaHjcingeu niu OcfenfeB bei Sitij, jivifdben 9tt)eiiibrol)l unb 9ticber{)amiuerfteiu iu SCeiubergeu, on ber Saub^frouc iiu !?n)rtl)al uub bei ??euuneb. Fol. lineari-laiiceolata. Involucruin 10 — llphylluin. Flores flavl. Achenia niarginalia rostruiii subaequantia, acute anj;ulata, tota squa- moso-muricata. Pappi radiiis acheniuin duplo superans. T. porrifolius L. ; pedunculis apice incrassatis, in- volucro floribus subdnpio louoiorc , capitulo supra planis- siino. O 6—8. 9(uf ^M-ai^plaljeu , iu bcr Saubc^rube an ber ^opvelt^borfer mUw Praecedente robustior^ 2 — 3pedalis. Fol. liueari-acuiiiinata^ basi valde dilatata. luvohicrum 9 — lOpIi^ilum. Flores puipureo-violacei, radio et disco concolorc^ ligulis apice truncato 5-dentatis. Achenia rostrum subaequautia, l(»-costata, inter costas tuberculato-scabra. Pappi radius achenio sesqui longior. SCORZONERA !i. Involucrum imbricatum ; foliolis margine scariosis. Re- ccptaculum nudum. Pappus sessilis v. stipitatus, plumosus. Herbae perennes v. biennes. Fol. integra i\ laciniata, ner- rosa. Flores pleramque lutei. S. laciuiata li. ; ® 5—7. 5htf trocfcueu gelbern unb 2!riften (XW. ber ?Oiofcl. Podospermum laciniatum D. C. Tenuiter puherula. Caiiles adscendeutes, 3 — «polli ares. Fol. linearia; iuferiora piunatilitia, laciniis linearibus acutis; superiora in- te^errima v. basi tantuni pinnatifida. Pedunculi solitarii, monocephali. Flores involucrum aequantes. Pappus stipitatus. Tribus XV. Lactuceae. Capitulapauci — pluriflora, interetante anthesin oblonga v. linearia. Reccptaculum nudum v. fibrillosum. Pappuspilosus. 19* — 292 — Mycelis Cass. Iiivolucriiin l-seria!e^ suboctophyllum, basi calyculatum. Heceptaculum inidum. Flores 5, l-Sciiales. Acheuiacom- pressa, iii rostrum ftliforme attenuata. Pappus pilosus. Her- ha annuaj, glabrata. FoL lyrato-pinnafiftda. Flores flavi. M. muralis Rchb.; © 6—8. ©emein in fc^attigen £aubtt?a(^unc\en unb auf Sc^utt. Phoenixopus muralis Koch. Prenanthes muralis L. Lactuca muralis Less. Caulis erectus, paniculato-ramosissiinus, 3— Spedalis. Fol. lyrato- pinnafcifida, laciuiis ovatis angulatis^ terininali liastato-deltoidea acuta. SuBORDO IV. Ambrosieae. Flor. apetali, iu capitula unisexuaha monoica dispositi. Stamina monaiielpha. antheris tubuloso-approximatis. sed discretis. Pappus nullus. Xanthiu^i. Masc. Involucrum hemisphaericum, polyphyllura, imbri- catunij patens. multiflorum. Receptaculum paleaceum. Peri- gonium infundibuHformi-tubuIosum , 5-fidum-v. dentatum. Stamina filamentis connatis; antheris 5 apice appendiculato conniventibiis introrsum dehiscentibus. Ovarium aborticns. Stylus filiformis. Fem. Involucrum monophyllum, oblongura, apice divisum, exlus muricatum, Intus biloculare, binorum. Perio-. o. Ovarium 1 in sin"uIo involucri loculo, liberum (an cum perigon. coalescens ?). Stylus 1 ; stigmatibus 2 fihformibus. Fructus (Nux) ex involucro increscente et indurato, coriaceo-nucamentaceus, bilocularis, birostris. ro- stris intus iufra apicem fissis, muricatus, dispermus. Her- bae lappaceae, subasperae ; fol. alterna. Flor. inconspicui, tnasc. in capitula congesti ; fem. infra masculos. Capitula in axillis glomerata et terminaUa^ hracteata. X. strumarium L.; O 1 — 10. ?(n 3Bcgen, einjeln \>z\ Obercaffe( am 9tf)cinufer. Inerme. Herba subpedalis^ divergenter ramosa v. simplex^ strigu- Io.so-scabrida Fol. petiolata. subtriangularia , cordata, siibtriloba, in- — 293 — ciso-dentutii. Fructus oblougus^ aculeis rectiusculis hamatis riudique iiiuricatus, desinens in rostra 3 recta deinde iucurvato-conniventia, 8eniiua oniniuo inclusa, nigricautia. 53. DIPSACEAE. Calyx duplex; uterque persistens ; exterior monophyl- luSj turbinatus^ margine integro v. dentato scariosoj inte- rior ovario arcte adnatus, uUra coarctalus, limbo integro V. dentato saepius cyalbiformi (Pappo cyathiformi Auct.)' Corolla monopetala^ tubulosa, calycis fauci inserta^ deci- dua; limbo 4— 5-fido inaequali. Stamina 4 , corollae tubo inserta. Ovarium inferum, uniloculare, uniovulatum. Sty- lus stigmate simplici. F^uctus calyce duplici tectus, co- ronatus, nucamenlaceus, indehiscens, mono.spermus. Semen inversum, albuminosum. Embryo rectus; radicula supera. Herbae perennes i\ biennes. Folia opposita. , petiolata v. sessilia et saepius connato-perfoliata, integra v. plerumque pinnatifida. Stipulae nullae. Flores in capitula (^calyce communi) involucrata densissime uggregati, sessiles. Re- eeptaculum commune conicum v. hemisphaericum, palea- ceum V. hirsutum. DISPOSITIO GENERUM. Scabiosa. Calyx duplex, ex- Uipsacus. Calyx duplex, ex- terior perspicue linibatus. terior coronula obsolete crenata V dentata terminatus. SCABIOSA h. InvoUicrum polyphyllum. Receptacu!um hirsutum v. paleaceum. Calyx duplex ; exterior (involucellum aut.) in- teriorem includen.s^ fauce constrictuSj limbo dentato v. co- roniformi scarioso-hyalinoj interior ovarium arcte inve- stiens, limbo inciso-dentato. Herbae erectae, inermes, Fol. integra v. pinnatisecta. Capitula globosa v. semiglobosa. Flor. saepe coerulei, marginales interdum radiantes. Sect. I. Knautia Coult. Trichera Schrad. Rece- ptaculum hirsutum. Cal. exterioris lim- b u s d c n t a t u s. — 294 — S. arveusis L.; foliis pinnatifidis iucisis, cor. 4-fidis. 2| 7_8. 5{uf StBiefen, aii SSegeu unb 2Balbrdnbern uberan. Caulis 2--3ped.^ hispidus, pilis e punctis nigricautibus ortis dettexis. Fol. pilosa; radicalia incisa v. iutegra; cauliua pinuatifida iucisa, la- ciniis lanceolatis acutis, terminali maiore. Involucrum patentissimum. Flor. caerulei^ radiantes. Calyx exterior compresso-tetragonus^ pi- losus ; interior subS-dentatus^ fructu dimidio brevior. Variat caule minus hispido, fol. plus minusve pinnatifido-incisis floribusque carueis V. rarius albidis. Sect. II. Succisa Mert. et Koch. Recoptaculum pa- leaceum. Calycis exterioris limbus dentatus. S. Succisa L.; fol. integris, cor. 4-fidis. 2; 6—9. Sluf SBiefen unb in ?aub»albungen. Succisa pratensis Monch. Asterocephaius Succisa Wallr. Pilosa. Radix praemorsa. Caulis subsimplex^ basin versus fo- liatus^ caeterum subnudus. Fol, petiolata ; radicalia ovali-lanceolata, integerrima; caulina Jauceolata, interdum reiuote et grosse dentata. Capitula praecipue fructilera subglobosa. Involucrum patentissimum. Flores aequales^ caerulei. Calyx exterior 8-sulcatus^ pilosus, interior in setas 4 — 5 excurrens. Sect. III. Scabiosa. Receptaculum paleaceum. Calyx exterior linibo coroniformi scarioso-hyalino ter- minatus. S. Columbaria L. ; fol. caulinis pinnatifidis^ cor. 5- fidis. 24- 7—8. Ueberatl an ^I>cgen, SSalbranbcrn u. f. \v. Asterocephalus columbarius Rchb. Pubescens. Fol. radicalia oblonga, siibintegra v. lyrata, crenata; caulina pinuatifida v. bipinnatifida , piuuis iuferiorum oblongo-Ian- ceolatis inciso-serratis deutatisve; laciniis superiorum anguste linea- ribus. Capitula fructifera subglobosa. Flores radiantes^ lilacini. Ca- lyx exterior tetragouus, 8-sulcatus; iuterior in setas 5 nigricantes excurrens. Variat floribus carneis et albis. DiPSAtus. L. Involucrum polyphyllum, foliolis exterioribus longiori- bus. Receptaculum paleaceum. Calyx duplex; exterior — 895 — apice coronula brevi creiiata v. dentata terminatus ; inte- rior cyathiformis^ multidentatus v. integer. Herbae erectae, aculeatae v. asperae. Capitttla terminaUa ovafo-oblonga, rarius subglobosa, paleis spinescentibus. Corollae lilacinae, flavidae v. albidae. D. Fullonum Mill. ; fol. sessilibus , paleis recurvis. © 7—8. 33ei ?5l«nier6t)eim unt> (Su^firc^en angebaut. Caulis angulatus, rigidus, acnleatus. Fol. sessilia; radicalia in- ciso-crenata ; cauliiia counata, serrata. Capitulu subglobosa. Invo- lucri foliola reflexa. Paleae rigidissiniae, aduncae, corolla paulo bre- viores. Flor. dilute purpurei. D. sylvestris Mill. ; fol. sessilibus . paleis rectis. 0 7—9. Sln ©rdben, an 33dct)en unb wiifteu ^(d^en f)duftg j. 53. hd 3f{inggl)eim unb glamert^t^eim, auf ber |)arbt, bei ^u^mUim, ®totjt)eim 2C. D. Fullonum a. L. Habitu praecedentis. Caulis 3— Bpedalis. Fol. sessilia, ovato- lanceolata^ acuminata, serrata v. pinnatifida^ margine et nervo niedio plus uiinus aculeata, cauliua connata, suprenia lanceolata. Capitula ovata. Involucri foliola adscendentia, iuflexa, capituluni superantia. Paleae obovatae, cuspidato-aristatae, corolla dilute purpurea niulto longiores flexiles, setoso-ciliatae , niinus rigidae quam antecedentis, purpurasceutes. D. pilosus L. ; fol. petiolatis appendiculatis , paleis rectis. 0 7—9. 9tn ©rdben unb feud)ten SBalbptd^en im ©iebengebtrge, an ber 5tt}r obert)atb 2Batporj^eim, am 2Cieb^ bact)e an ber treujfapette, Unfet gegenuber am 9?t)ein, hd 3:6nni6- ftein uub you Dbcrtinnter bi^ Stnbernact), j. 33. im ^ro^ttt)atc fet)r t)dujtg. Cephalaria appendiculata Schrad. Caulis aculeatus^ inferue pilosus. Fol. petiolata, ovata, ad apicem petioli auriculata, inaequaliter creuato-serrata. Capitula subglobosa, magnitudine et forma Scabiosae valde similia. Involucri foliola sub- aequalia^ deflexa, eapituluni aequantia, uti pedunculi setosa. Paleae obovatac;, cuspidato-aristatae, carina et margine setoso-ciliatae. Flor. albidi. Antherae saturate pitrpureae. 54. VALERIANEAE. C.alyx ovario adnatus, limbo persistente inaequaliter dentato obsoletove v. saepius ante anthesin involuto, de- — 296 — mum in pappum plumosuni expaiiso. CoroUa monopetala, infundibuliformis^ limbo 5-fido inaoquali , tubo basi gibbo. Stamina 3 — 4, tubo corollae inserta. Ovarium inforum, 1 — 3-loculare, ovulis in quovis loculo solitariis ex apicepen- dulis. Stylus stigmate plerumque 3-fido. Fructus inde- hiscens, unilocularis, monospermus v. 3-locuIaris, loculis uno excepto vacuis. Semen exalbuminosum, Embryo in- versus, rectus. Herbae radice annua i\ perenni. Folia oppositaj aiit simplicia, integra r. pinnatifida aut pinnata. Stipulae nullae. Flores in cymus corymhiformes dichoto- mo-ramosos dispositi, parvi v. exigui^ rosei, coeruleo-albidi V. albi. DISPOSITIO GENERUM. Valer iana.FructusipappopIu- Fedia. Fructus caljce den- moso coronatus. tato coronatus. Valeriana L. Calycis limbus sub anthesi involutus^ demum in pap- pum plumosum expansus. Corolla infundibuliformis^ basi gibba, limbo 5-fido. Stamina 3. Stigma plerumque 3-fi- dum. Fructus 1-IocuIaris , 1-spermus. Herbae erectae, perennes. Fol. integra v. varie dissecta et composita. Co- rymbi terminales^ saepe paniculati. Flores saepissime al- hidi. V. dioica L. ; fol. radicalibus integris. IX 5 — 6. 2(uf feurf>tett 3Biefett j. 33. auf bem 33ettu66erg, bei Siegburg u. f.n). Glabra. Caulis erectus, stoloiiiferus, leviter sulcatus l/S— 1 1/8 pedalis. Fol. radicalia ovato-v. elliptico-subrotunda, longe petiolata, integerrima; caulina Ijrato-pinnata. Flores dioici; masculi corym- bosi^ carneo-purpurascenies; feminei subcapitato-congesti, niulto mi- nores, albidi. V. officinalis L.; fol. omnibus pinnatis. 24. 7 — 8. 9(n ©rciben uub fumpftgett 2Ba(bp(a^en ^duftg. Radix stolonibus destituta, aromatica, suaveolens, saporis amari. Caulis erectus, sulcatus, 3 -4pedalis. Fol. omnia pinnata, pubesceu- tia, pinnis lanceolatis plus minusve dentatis v. serratis. Floresherma- phroditi, paniculato-corynjbosi, pallide carnei, odore Sambuci. Variat: — 297 — u) crassior; cauic pubescente scabriusctilo. ji) tenerior; caule glabro laevi , foliis ann^ustioribus^ flor. saepissime albidis. ^EDiA Gaertn. (Valerianella Moencli.) Calycis limbus 3 — pluridentattis. CoroIIa infundibuli- formis, S-fida; basi gibba. Stamina 3. Fructus calycis limbo persistente coronatus, indehiscens, 3-locularis, locu- lis 1 — 2 inanibus. Herbae antmae ; catiles dichotomi di- vuricati plerumque scubri. Folia lineari-lingulata v. ob- longo-lanceolatay integerrima v. denfata. Corymbus e co- rymbulis coarctatis compositus. Flores ex albo caerules- centes. t Corymbns corymhulis densis compositus. Fructus apice obsolete 1 — 3-dentati. F. olitoria Valil.; fructibus loculo dorsali inani in- crassato auctis. O 4—8. Ueberall auf Stecfern. Valeriana Locusta /y. oliioria L. Caulis erectus, pildsiusculus. F(»l. spMtliulata ; cauliua augustiora. Fructus ovato-siibrotundi^ ohliqui, compressi^ utroque latere bisulco, angulis 1-sulcatis. Variat fructibus pubesceutibus. F. carinata Rchb.; fructibus loculo dorsah semini- fero, loculis 2 ventralibus vacuis sulco separatis. © 4 — 5. 9^uf Stecfern unb xw SBeinbergen \it\ Seuel, Saffel, Sinj, |)am- merftein, Ott)eineff, im ^f)rtt)al u. f. iv. Valerianella carinata Lois. Habitus praecedentis. Fructus oblongi^ subtetragoni, apice obso- lete 1-dentati, dorso convexiiisculi uiargiue prominente; veutre pro- funde caualiculati j utrinque latere dorsoque subtiliter 1-costati; lo- culis 3 inanibus uou incrassatis. tt Corymbus corymbulis laxis raro condensatis compositus» Pructus apice definite 4 — 6-dentatis. F. dentata Vahl. ; fructibus ovato-conicis subtiliter tricostatis. © 5—6. Stuf Stecfem ^dufig, bie Var. /i feltener j. 33. \i{\ 33euet, auf bem 9)kienfelb u. f. w. Valerianella Morisonii D. C. — 298 — Praecedentibiis gracilior. Friictus e basi ovata in apicem s. ro- strum oblique triincatum 4-clentatum attenuati ; facie altera couvexa altera planiuscula -, loculis 2 inanibus angustissimis. Variat : a) leyocarpa Koch.j fructibus glabris. /i) lasiocarpa Koch. ; fructibus hirsutis. F. Auricula Roeni. et Schult. ; fructibus inflatis glo- boso-ovatis subtiliter 5-costatis. © 5 — 6. ^it ben 2Sort)er- ge^enben, iebocf) [eltener, hk Var. auf bem '3)?aienfelbe iu ber 9id{)e t)on Qobkn^. Valerianella Auricula D. C. Habitu praecedeutis. Fructus dorso 1-sulcati, apice oblique trun- cati 3 — 4dentati; loculis 2 inanibus iuflatis fertili subaequalibus. Variat ; /^) tridentata; corona definite 3-dentata, dente postico erecto acuto. V^alerianella dentata D. C. F. eriocarpa Koch.; fructibus ovalibus calyce cya- thifornii 6-dentato coronatis. O 4 — 5. Sluf ©eniufefelbern bei goblenj »on |)r. 3Cirtgen gcfunben, U6 je^t noc^ nic^t nd^er in unferm ^^bicU Fedia campanulata Presl. Valerianella eriocarpa D. C. Uabitu praecedentium. Caulis pubescenti-scaber. Fol. inferiora oblonga, obtusa, superiora lanceolata, acuta, omnia integra^ dentata V. integerrima, Corymbuli congesti, ramulis angulatis alatis. Flores pallide lilacini. Caljx campanulatus^ oblique truncatus, 6-dentatus, dentibus erectis acutis, tribus auticis multo miuoribus. Fructus an- tice planiusculi^ postice couvexi, utrinque 3-nervii, subglabri; locuiis inanibus obsoletis. Coronula fructum latitudine et longitudine subae- quans, reticulato-venosa, ad basiu et marginem limbi sparse hirsuta. 55. RUBIACEAE. Calyx ovario adnatus, limbo 4 — 6-dentato v. saepius obsolelo, in fructus maturitate evanido. Corolla monope- tala, tubulosa, campanulata v. rotata, 4-(rarius 3 v. 5)-fida^ iobis aequalibus per aestivationem valvatis. Stamina 4, co- rollae inserta. Ovarium inferum, bilocularej loculis unio- vuiatis. Stylus saepe bifidus; stigmata 2. Fructus didy- mus, quandoque bipartibilis. Carpidia (SeminaL.) indehi- — 299 — sccnlia, niicameutacea. Semen crectum, albumiiiosum. Em- brvo lectiis. Herbae radice perenni v. annua. Caules no- doso-articnlati, plerwnque tetragoni. Folia verticillula, in- drisa, intfgerrimu. StipiUae nullae. Flor. in cymam v. paniculam saepiss. di—trichotomam dispositi, rarius subum- hellati r. capitati^ albi, rarius lutei v. rosei. DISPOSITIO GENERUM. A. Caly cis iiiargo obsoletus. liforuiis. Galium. Corolla rotata. B. Calycis iuargo deutatus. Asperula. Corolla infundibu- Siierardia. Galium L. Calycis margo obsolotus. Corolla rotata^ 4-rarius 3- fida. Stamina 4. Styli 2. Fructus subrotundus, didymus, siccus, demum sccedens in nuces 2 indehiscentes 1-sper- raas. Fol. verticillata. Flores axillares v. terminali-v. axil- iari-paniculati, in nostris albi i\ lutei. a. Caulis acuieolis recurvis scabcr. G. Aparineli.; fructibushispidis. ©6 — 8. Stn3^uncn, in |)effen gemein, bie ^^ar. (i. auf Sterfern. Caulis tetragonus^ flaccidus, saepissinie scaudens. Folia sena v. octona, llueari-lauceoJata, uuicrouata , uiargine carinaque retrorsum aculeolato-scabra. Pedunculi axillares; pedicelli fructiferi rectiusculi. Flor. albi. Fructus niagni^ setis uncinatis hispidi. Variat: a) genuinumj caule scandente ad nodos v. omniuo hirsuto. (i) Vaillantii; caule minore ad nodos plerumque glabro, fructibus dimidio minoribus. G. infestum W. et K. G. uliginosum L.; foj. inferioribus subsenis , fru- ctibus tuberculato-scabris. Q 5 — 7. *^(nf fitmpftgen 3Biefen, vorjiiglicl) auf ^DZoorboben, a\\ (?3rdben u. f. \v. Caulis flaccidus^ tetragonus, retrorso aculeolato-scaber. Fol. aii- guste lineari-Ianceolata^ mucronulata, margine carinaque retrorso aculeolato-scabra; iuferiora qulua v. seua, superioia quaterua, Pedun- — 300 — culi axillares, demum subpaniculati ; pedicelli glabri, fructiferi recti. Flor. albi. G. palustre L. j fol. quaternis, fructibus laevibus. 21 5_7. §(uf fumpftgen 333iefen, m (^rdben, ^^eid^rdnbern u. f. w. Caules sicut foliorum mar;s;iDes retrorso-scabriusculi. Fol. qua- terna. Cetera ut praecedentis. b. Caules laeves v. pilosi, haud retrorso- s c a b r i. G. sylvestre L. ; fol. suboctonis lineari-lanceolatis, fructibus obsolete granulatis. 2i 6—7. $(uf .^aibepld^en, an 933albrdnbern gemein. Caules e basi adscendente erecti v. procumbentes, tetragoni, gla~ bri V. hirti. Fol. apice latiora, acuminata, niucronata, 1-nervia; in- feriora obovato-lanceolata. Flores paniculato-corj^mbosi, albi; pedi- celli erecto-patentes. G. sylvaticum L. ; caule erecto subtereti, fol. cau- linis octonis late-lanceolatis. 2i 6—7. 3» Saubwalbungen gemein. Caulis erectus v. e basi adscendente erectus, obtuse costatus^ glaber. Fol. apiculata, 1-nervia, margine scabra; ramea sena v. qua- tema. Flores paniculati, albi; pedicelli fructiferi erecto-patentes. FructHS glabri, subrugosi. Variat: /^) pubescens; caule pubcscente, G. saxatile L.; caul. prostratis glabris, fol. subse- nis obovatis. 24, 7—8. 5(uf feucf)ten unb trocfenen 933albp(d^en, um 55onn jiemtid^ ()dufig, j. 33. auf bem 58enu6berge, auf bcm (Siebengebirge unb fel)r f)duftg f)inter ©iegburg. G. hercynium Weig. Caules palmares — Iped., prostrati, tetragoni, ramis floriferis ad- scendentibus. Fol. parva, obtusa, mucronata, 1-nervia, margine den- ticulato- s. ciliato-scabra^ inferiora ovato-subrotunda; intermedia ob- ovata, basi attenuata, superiora obverse lanceolata. Flor. corymbulo- so-paniculati, albi; pedicelli erecto-patentes. Fructus dense granu- lati, scabri. G. cruciatum Sm.; caule hirsuto, fol. quaternis el- liptico-oblongi.s. 2i 4—5. 5ln .^erfen unb auf SBalbiwiefen t)dufig. Valantia Crutiata L. G. Crutiata Scop. — 301 — Caiiles inferne procunibentes, tetragoni, siniplices, elongati. Fol. deflexa^ iuflorescentiam subaequaatia^ 3-nervia^ uiargine setuloso-cili- ata. Pedunculi axillares^ coryniboso-ramosi_, bracteati^ hispidi v. gla- bri, fructiferi deflexi. Flores polygami, masculis intermixtis , flavi. Fructus laeves. G. Mollugo L.; caule adsceadente _, fol. lanceolatis V. obovato-lanceolatis, caulinis suboctonis. 21 5 — 8. 5tuf trocfenen 5[Biefen, m 2Begcn, ^elbrainen unb SCalbrcinbern gemein. Caulis 2 — 4ped., tetragonus, glaber v. rarius puberulus. Fol. ple- rumque elliptico-Ianceolata^ mucronata, l-nervia^ margine scabra, aculeato-subserrata;, inferiora v. saepe oumia fere reflexa. Panicula ampla; pedicelli fructiferi divaricati. Flores albi v. ochroleuci. Fru- ctus subrugosi. G. V e r u m L. ; caule erecto v. adscendente , fol. li- nearibus, caulinis octonis duodenisve. 24. 7 — 10. 5lnf trocfe- nen SBiefen unb ^^riften, an gelbrainen unb SBalbranbern l)auftg. Caulis teres^ 4-costatus, puberulus, scabriusculus, ad genicula incrassatus. Fol. niucronata, sulcata, margine revoluta^ supra laevia V. scabra, subtus siibtomentoso-puberula, inferiora v. saepe fere om- nia reflexa. Panicula ampla, densa; pedicelli fructiferi subhorizonta- liter patentes. Flor. lutei, odore melleo. Fructus laeves. ASPERULA L. Corolla infundibuliformis v. campanulata , limbo pa- tente 3-5-fido. Stylus bifidus. Flores alhi. Cetera ut Galii. A. Cynanchica. L.j fol. quaternis linearibus. 11-6 — 7. %\\\ fterilen ^ld^en, an 3Begen, ^elbrainen jiemlicf) I)dufig. Radix fusiformis, multiceps. Caules graciles, basi decumbentes, difi^usi V. adscendentes, raniosissimi. Fol. linearia, mucronata , mar- gine revoluta, scabra; superiora valde inaequalia, 2 intermedia op- posita, brevissima, stipuliformia. Flores paniculato-corymbosi, car- nei, intiis rubro-lineati ; bracteae ovato-Ianceolatae. Fructus granu- lato-scabriusculi. A. o d o r a t a L. ; fol. senis octonisque lanceolatis. 24. — 302 — 5—6. 3" [c^cittigen Saubwalbungen , im ©iebengebirge, am 9fiolanb6erf unb im 5(t)rtl)al. Glabra, odorc fragranti^ aromatico. Caulis erectus^ siniplex, lae- vis. Fol. elliptifo-Ianceolata, apiculata, ii;;iriiine et carina scabra. Corjmbi pedunculati, di — trichotomi. Flores albi_, odori. Friictus setis uncinatis hispidi. A. galioides M. B. 5 foliis suboctonis lineari- bus. 2; 6—7. Sln fonnigen ^b^m, 9?eun)ieb. Gal. glaucum. Jacq. Glauca, subrigida. Caulis erectus v. adscendens_, teres, obsolete striatus, laevis, superne paniculato-coryiiibosus. Fol, inf. octona, superiora sena, ouiuia rigida, subuucialia, niucronata, margine revo- luta, scabra. C(tr. campanulata, alba. Fructus laevis. Sherardia L. Calycis niargo 6-dentatus, persistens. Flores capitati, involucrati, Ulacini. Cetera ut Asperulae. S. arvcusis L.; H. 7—9. Stuf Slerferu gemein. Caulis procutnbens, ramosus, subhirsutiis. Fol. sena v. quaterna, cuspidata, margine et carina scabra; inferiora ovata; superiora lanceolata. Umbella capitata, terminalis, sessilis, foliolis 8 involu- crata, pauciflora. Fructus cal. deutibus coronatus^ in carpidia 2triden- tata sccedens. 55. CAPRIFOLIACEAE. Calyx ovario adiiatus. iimbo brevi 5-dentato v.-fido, saepius inaequali. Corolla moiiopetala, epigyna, tiibulosa, campanulata v. rolata, limbo 5-{ido quandoque irregulari. Stamina 5, tubo v. fauci corollae inserta. Ovarium infe- rum, 3-Ioculare, ovulis definitis v. solitariis pendulis. Stylus stigmate indiviso v. nullus sligmatibus tribiis simplicibus. Bacca oligo-v. abortu-monosperma. Semina albuminosa. Embryo rectus; radicula supera. Frntices v. arbusculae rarissime herhae. Folia opposita, simplicia, interfra i\ lohata aut impari-pinnata. Stiptilae pleramqiie niiHae. Flor. her- maphroditi, peripherici quandoque nevtri, nunc axillares, — 303 - geminati v. capitati, involucrati, mmc terminales in cymas V. corymbos compositos dispositi, pedicellis bracteatis. DISPOSITIO GENERUM. A. Styliis unicus. Viburn uiii.Baccainonosperma. Lonicera. Frutices. Sauibucus. Bacca 3 — 5sperina. B. JS ty 1 us u ullus. Tribus I. L o n i c e r e a e, Calyx calyculalus aut bracteatus. Stylus unicus. Co- rolla monopetala. LONICERA L. Calycis limbus parvus, 6-dentatus. CoroIIa tubulosa V. subcampanulata, linibo 5-fido irregulari, Staniina 5. Stigraa capitatum, Bacca 3-IoculariSj loculis oIigosperm'is. Semina testa crustacea. Frutices saepe volubiles. Folia indivistty integerrima^ subtus glaucescentia. Flores axillaresj gemini v. capitato-verticillati , albi v. ochroleuci v. pur- purei. * Flor. verticillati, caules volubiles. L. Periclymenum L.; fol. omnibus liberis, flor. ca- pitatis. ^ 7—8. 3n -^ecfen, an SSalbrdnbern, um Sonn ^iem- lic^ f)du^g, j. 8. auf bem 33enu6- unb ^reujberg. Raini volubiles. Fol, petiolata^ summa subsessilia^ sed distincta^ decidua;, ovalia^ obtusa v. breviter apiculata^ iuniora subtus dense pu- bescentia^ niargine ciliata. Capitula termiualia pedunculata. Flores glanduloso-pubescentes ; corolla ringens plus quam sesqui unc. lon- ga, tubo elongato^ ochroleuca, extus saepe rubella, Baccae calyce per- sistente coronatae, rubrae. L. Caprifolium L. ; fol. superioribus connato-per- foliatis, flor. verticillatis capitatisve. "h 7 — 8. 3n ©ebufc^ am ©cf)it)albenberg Iti Sinjig. Folia omnia fere connata, summa suborbiculata. Flores albidi v. purpurei, intus deinde flavi et ut in praecedente suaveolentes, Cetera utjpraecedentis. — 304 — ** Flor. bini. L. Xylosleum L.; pedunculis axillaribus solitariis bifloris. "h 5—6. 3« Saubivalbungen uberalt. Rami erecU. Fol. petiolata, ovalia, brevitei-Hcuminata^ pubescen- tia, subtus quandoque lanuginosa. Pedunculi subhirsuti. Flores tubo brevij pubescentes^ pallidi. Bacca calyce non coronata^ rubra. Tribus IL Viburneae. Calyx bracteatus. Stylus nuUus; stigmata tria. Co- rolia monopetala. VlBURNUM L. Calycis limbus minimus, 5-dentatus. Corolla (parva) rotata aut campaimlata, 5-fida. Stamina 5. Stigmata 3, sessilia. Bacca raonosperma. Frtitices v. arbusculae. Fol. integra v. lohuta. Flores umhellato-corymhosi, terminales, alhi. V. Opulus L.; fol. palmato 3— 5-lobis. "h 5—6. 3n Saubwalbungen. Pol. petiolata, late cordato-ovata v. subrotunda^ 3 — 51oba,.gIa- bra^Iobis plus minusve acuininatis, iuaequaliter dentatis; petioli glabri, glandulosi, basi appendiculati, appeodicibus (stipulis) setaceis. Flores marginales neutri, diffornies, niagni, radiantes. Bacca apiculata, coc- ciuea, succosa. Occurrit cultuin flor. omuibus neutris. V. Lantana L.; foU integris. "h 5—6. Stn SSergab- ^dngen am 9fla(anb6e(f, 6ei 9?emagen unb im Sll)rtf)al, bei SBa- d)enborf, im @fd)weiler*^bal unb »on ba in ber @ifet fe^r t)erbreitet. Folia petiolata, cordato-ovalia, denticulata, subtiis sicut ramili, petioli cymaeque pube stellata, furfuraceo-subtomeutosa. Appendices (stipulae) 0. Flor. infra ovaria bracteolis 8 oppositis lanceolatis ca- ducis suffulti. Cor. alba staminibus brevior. Baccae ovato-compressae, uigrae, farinosae. Sambucus L. Calyx sub anthesi semisuperus^ parvus, limbo minimo 5-dentato. Corolla rotata, limbo 5-fido. denique reflexo. Sta- mina 5. Stigmata 3-sessilia. Bacca globo.sa, 3 — 5-sperma. — 305 — Frutices r. arbuscnlae^ rajiss. /terhae, ramis iiifus medulla impletis. Folia impari-pinnata. Flores umbellato-corym- bosi t\ subpaniculati, terminales, albi v. rubentes. S. Ebulus L. ; caule herbacco_, floribus cymosis 24 7—8. ?tuf ?5elbern jwifc^en SSeuel unb (^'affel. Foetida. Caulis eiectus, 2 — 3ped., f.eres^ sulcatus^ scaber. Fol. stipulata-, folioli.s lanceolatis serratis pubescentibus ; stipulis foliaceis ovatis acuniinatis serratis. Ranii primarii cymae corymbosae ternati. Flor, albidi^ extus rubentes. Autherae fusco-purpuroae. Baccae nigrae. S. nigraL. ; caulefruticoso, cymis 5-parlitis. "h 6 — ''• 3n Salbungcn unb ange^jflanjt. Frutex v. arbuscula. Ranii cortice cinereo, iutus niedulla inagua, alba. Fol. exstipulata; foiiol. pleruuique .5 ovatis acuminatis serra- tis. Rami primarii cyniae planae quinati. Bracteae minutae. Flor. la- ctei^ odore forti suaveolenti insigoes. Baccae nigrae. S. racemosa L. ; caule frnlicoso, panicula ovata. "fi 4—5. 3n ©etnr^Su^albuncjen 5. 53. ini Siebenvjebirge bdufig. Frutex huniilis. Ramonim medulla fulva. Fol. exstipulata; foliol. ovato-lanceolatis serratis. Flor albi. Barcae oorcineae. 11. DlCHLAMYDEAE PoLYPETALAE Ccalyce et corolla polypetalaj. 1. PoLYPETALAE staiiiiiiibus cpigyiiis. 56. ARALIACEAE. Calyx superus, limbo 2— 4-fido, v.-dentato persisten- te. CoroUa supera, 4- v. 5-fida_, aestivatione valvata. Stamina 8—12, disco epigyno extus inserta, corollae la- ciniis alterna. Ovarium adnatura, 4- v. 5-loculare, locu- lis 1-ovulatis, ovulis pendulis. StvH 4 v. 5, stigmatibus 20 — 306 — simplicibus. Bacca calyci coalita ,. 4- v. 5 locularis, pal- posa, 4— 5-sperma. Seiiiijia piilpae immersa. Embryo mi- nutus, in supremo albumine situs, rectus, invcrsus. Herhae radice tuberoso- carnosa pereunes. Fol. uUernu r. opposifa, pleraque radiculiu^ ternato-compositu. F/ores hermuphro- ditij, capitati, luteo-virides. Adoxa L. Calyx 2— 3-fulus. Corolla (4 v. Sj-fida. subrotala, decidua. Stamina 8—12, per paria approximata, brcvia. Antherac uniloculares^ subrotundae. Styli tot quot coroUae laciuiae. Bacca 4- v. 5-locularis, circa medium doutibus calycinis vcstita, apicc stylis persistentibus coronata. Her- ba teneru, rudice repente. Cupitulum terminale, solitnrium, cnbicum, 5-florum. Florcs sessiles : luferules o-fidi, 10- nndri; terminulis 4-fidus. 8-undrus. A. Moschatellina L.; 24. 3. 4. 3it Saubivalbcni imb m ^ecfen bauficj, j. 5?. bci >?c[fcnicf>, S3cuc(, (Snbcntcf) n. f. \\\ Herba tcnera, glalira. Caiilis riigitalis-s^itliainaeiis, qiiadranaiilii«_, siniplex, supenic dipiiyllu'». Folia lon<^e petiolata, biternata; cauliua opposita, tei-uata v. triloba; foliolis pinuatifidis Jobatis iucisisve. Ca- pitulum pedunnilatiim. Flor. moschum redolentes, virides; antherae flavae. 57. HEBEEACEAE. Calyx ovario adnatus, limbo mininio (4 v. 5)-dentalo. Petala 4 v. 5, disco carnoso ad faucem calycis iuserta, per aestivationera valvata, Stamina tot quot petala iisque al- terna. Anthcrae biloculares. Ovarium (2- v. 5)-loculare, loculis uniovulatis. Stylus brevis^ stigmate simplice. Fru- ctus inferus : drupa 2-loc. v. bacca 5- locularis. Scniina in loculis solitaria, dissepimento v. augulo centrali affixa. Em- bryo in albumine carnoso, axilis, invcrsus, rectus; radicula supera. Arbnsculae v. frutices. Folia opposita v. alterna^ integra v. lobata, integerrima. Stipulae mtllae. Flores hermaphroditi , m corymbos v. umhellas dispositi^ brn- cteolati, albi, lutei v. virides. — 307 — Hedera L. Calyx 5-(leiitalns, Corolla 5-petaIa, petalis basi dila- (atis. Staiii. 5. Bacca infcra^ siibpentagono-globosa, 5- lociilaris^ 5- v. abortd 3-sperma. Frutex -radicans , ad arhores v. niuros fulcris scandens, sempervirens. Fol. al' lernaj, petiolafa. Flores virides, in timbellas terminales sub- fffobosas dense dispositi, pedicellis bracteatis. H. Helix L. ; -^ 8. 3n SSarbungeit, att 9?uinen unb aftem ©eniciucr, ^vo biefcr (Strauc^ iafjrlid) b(ul)t. Folia quinqueloba, integerriina, coriacea, obscure viridia, lucidai in ramis supremis et floriferis iudivisa, ovata v. ovato-lanceolata, aciiminata. 1'edunculi tomento stellato pubescentes. Baccae ni»rae. . CORNUS L. Caiycis limbus superus, 4-dentatus. Petala 4, parva. Stamina 4; antherae incumbcntes. Drupa putamine bilo- culari , loculis monospermis. Arborea. Folia opposita^ in- tegruy integerrima. Flores corymhosi aut umbellati, invo- lucro communi 4-phyllo suffulti. C. sanguinea L.; corymbis terminalibus nudis. "5 5. 6. 3n ?aulnralbungen. Rami praecipue hieme rubentes v. sanguinei. Fol. petiolata, ovata Cl 1/8 — 2 unc. lata), sparsini hirto-pilosa, saturate vlridia, subtus pal- lidiora. Flores albi, graveolentes. Petala extus tenuiter adpresse- que pubescentia. Drupa globosa, nigra. C. mascula L. ; umbellis involucrum aequautibus. "h 3—4. 9(n fonnigen ^Bergen jiemticf) puftg, j. 33. am SSor* gebirge nacf) ^rul)!; am ^reujberg u. f. tt). Kami glabri, iuniores adpresse pilosi. Folia ovata, acuminata, scabra. Umbellae niultiflorae, praecoces. Involucri foliola ovata, concava. Flores flavi. Drupa oblonga, coccinea, acida. 58. LORANTHEAE. Calyx ovario adnatus, limbo obsoleto iutegro^ in flor. mas. nullo. Pet. 4. basi dilatata^ leviter connata, decidua^ 30* — 308 — per aestivationem valvata. Discus epijSfvnns annuliformis. Antherae 4, sessiles et petalis mediis adnatac, biloculares. Ovariuui inferuni. uniloculare, uniovulatuni. Stylus nullus; stigmate obtnso. Bacca sphaerica, succo viscosissimo pul- posa. Semen uuicum, fundo baccae affixum ; aibumine car- noso. Embryo axilis. inversus, rectus ; radicula supera. Frutices in arboribiis purasitici. Folia opposita, sessilia, indivisa, inteiierrima^ coriacea. Sfipnlae nullae. Flores in capitula terminalia v. axillaria congesti, hiteoli, unisexuales. VlSCUM L. Gharacter generis idem atque ordinis. V. album L.; "h 3—5. Sluf i)erfcf)iebenen 53aumen pa* rafttifc^, j. 33. ^ap^eln, (Stdjen unb Obftbaumen f)duftg. Semnervirens, totum lutescente-viride. Fruticulus dichotome-ra- jnosissimus^ divaricatus, ramis teretibus nodoso-articulatis. Folia lan- eeolato-oblonga, patentia, obtusa, suhtus 5— Tnervia, laevia. Capi- tuTa aggregata, sessilia. Involucrum carnosum, 3 — 5florum. Flores sessiles, dioici. Bacca globosa, umbilicata, pisiformis, alba. 59. UMBELLIFERAE. Calyx superus, limbo 5-dentato v. integro obsoletove. Petala 5, epigyna, bifida v. emarginata cum lacinula in- flexa, raro integra, per aestivationem involuta. Stamina cum petalis inserta iisque numero acqualia, alterna. Ova- rium inferum, apice nectario (disco epigynO; stylopodio Aut.) sulco transversali dimidiato planiusculo v. convexo obtectum, biloculare, loculis uniovulatis. Styli 2, stignia- tibus simplicissimis. Fructus (Diachenium Rich. ; cremo- carpium Mirb.) sectione perpcndiculari bipartibilis in car- pidia (Semina L.; mericarpia Aut.) duo. Carpidia demum sursum secedentia^ superius ex axe centrali s. receptaculo (carpophoro Aut.) fihformi plerumque deorsum bipartito suspensa^ dorso costis (iugis) 5 plus minusve prominulis nonnunquam aculeatis v. alatis notata. V^alleculae (inter- stitia) costis interiectae, saepissime conceptaculis linearibns — 309 — (vittis) succuin proprium cuiitiiientibus ct iiiterdum costis sive iugis secuudariis iiistructae. Embryo minimus in al- bumine coriieo. Herbae annuae, biennes v. perennes. Caules fistulosi. Folia alterna, petiolata, petiolis amplexicaulibus vaginantihus, simplicia v. saepius composita et pluries di" visa. Flores hermaphroditi v. polygamij albi , interdum purpurascentes v. lutei, dispositi in umbellas compositas rarius simplices v. capitatas, regulares, in paucis anomala», Umbellae et umbellulae utraeque involucratae v. nudae 9. altera tantum involucro cincta. DISPOSITIO GENERUM. A. Umbella simpl ex. Eryugtuin. Fructus squaiito- uiatis uiidique arinatus. sus, ecostatus et evittatus. H>' d r oc oty 1 e. Carpidia 4- Sauicula. Fructus setis ha- costata^ evittata. Herba repeu*. B. Umbella coraposita. jFructHS aculeatus v. ro- s t r a t u s. * F r u c t u s a c u I e a l u s , e r o- stris. a. I a V o 1 u c r i f o 1 i o 1 a ^ p i a n a- tif ida. Dau cus. b. luvolucri foliola siuipli- cia V. nulla. a. Petala exteriora floruin inarg i n al i 11 ni radiantia. C a u c a 1 i s. Fructus e latere subcompressus. Orla^^a. Fructus a dorso len- ticulari-conipressus. /?. Flores aequales. T o r 11 i s. ** Fructus rostratus_, acu- 1 eis d estit u tus. Aathriscus. Hostrum carpi- diis brevius. S c a n d i X. Rostruin carpidiis niul- toties lougius. ■{--j-Fructus rostro et aculeis destit us. * F r u c t u s e 1 a t e r e c o ni p r e s- s u s V . s u b c o ni p r e s s u s. a. Calycis margo obsoletus. a. Involucrum utrumque uullum V. rarius polyphyl- luni. B u a i u m. CB.BuIbocast. et Carvi.) Umbella polygama. Valleculae 1- vittatae. Aegopodium. Flores omues fertiles. Valleculae evittatae. Pimpinella. Fructus ovatus. Valleculae 3— multivittatae. F o e n i c u I u ni. Petala apiculo truncato. Fructus obiougus. Val- leculae 1-vittatae. Flores aurei. ^iM n V 0 1 u c r u ni n u 1 1 u in. I n v o- 1 u c e 1 1 u III p le i o p h y 1 1 u m. Chaerophyllum. Petala in- flexo-obcordata. Fructus oblon- gus^ sursum attenuatus. Petroselinum. Petala sub- rotuuda, apiciilo infracto. Fruc- tus ovatus. Flores viridi-Iutes- centes. Biipleurum. Petala integra, jnvoluta. Fol. integra. Flor. lutei. y. Involucrum oligo-poly- phyllum. luvolucellum oli- gophyllum, dimidiatum. C o n i u m. Fructus ovatus, cos- tis undulato-crenatis. — 310 Meum. Fructiis oblongo-ellip- ticus, costis acutangulis. b.Calycis rnargo 5-dentatus. a. P e t a 1 a e x t e r i o r a f I o r u ni marginalium radiantia. Phellandrium. Flores onines fertiles. Oenantlie. Flores circunife- rentiae steriles. p. Flores aequales. Bunium. (B. Falcaria.) Invo- lucrum utrumque polypliyllum. Valleculae 1-vittatae. Cicuta. Involucrum nullum. Valleculae 1-vittatae. Siuni. Fructus ovato-subrotun- dus, subdidymus. Valieculae 3 — plurivittatae. Folia simpliciter pinnata. **Fructus a dorso compres- s u s , r a r i s s i m e s p li a e r i c u s. a. P e t a 1 a i n t e g r a, i n v o 1 u t a. Angelica. luvolucellum poly- phyllum. Pastinaca. Involucrum utrum- que nulliim. b. Petala emarginata v. iu- flexo-obcordata. a. F lores a equ ales. * Carpidia 5-costata, cos- tis su baeq ualibus. Seseli. luvolucrum uulluni. CaJyx 5-dentatus. Atliamantha. Iiivolucrum po- lyphyllum. Culyx 5-deiitatus, de- ciduus. Ligust i cum. Involucruin oli- gophyllum. Calyx obsoletus. ** C a r p i d i a 5 - c o s t a t a, c o s- t i s I a t e r a I i b II s 1 a t e a I a t i s distan t i b us. S e I i n u m. Costae dorsales membranaceo-alatae. Peuc edau u III. Costae dor- sales c.apillaros. /;. P e t a I a e x t e r i o r a fl o r u in m a r g i n a I i u m r a d i a u t i a. =:' F r u c t u s g I o b o s u s v. s u b- g 1 o b 0 s u s. Aethusa. Calyx nullus. Fruc- tus subcompressus , acute cari- natus. C o r i a n d r u m. Calyx 5-den- tatus. Fructus sphaericus. ** Fructus s ubcomp resso- planus. Heracleuni. Vittis abbrevia- tis clavatis. A. Umbella simplex. ICrY\GIU3I L. Umbella simplex , polygama, capitata v. spiciformis, involucrata. Flores ia receptaculo coiiico scssiles^ caly- culati^ paleis distincti. Calyx 5-partitus. Petala inllexa. Fructus ovatus, squamosus; carpidia ecostata et evittata. Herba rigida. Folia et involucra spinulosa. E. campestre L. ; 24. 8—9. 9(u ^Begeii unb gelt»^ rdnbern. Caulis superne ramosus; rauii.s divaricatis di— trichotouiis. Folia ternato-bipinnatifida, glauco-virentia ; radicalia petiolata; cauliua ani- plexicaulia auriculata. Involucella liueari-lanceolata^ capitulum sub- rotuuduni duplo superantia. Flores albidi. Paleae iudivisae. Samcula L. Umbella subsimplex, 3— 4-radiata, involucrodimidiato ; umbellula conferto-capitata ; flosculis subsessilibus. centra- — 311 — libus inasci!li'>=. Calyx 5-dentafiis. Petala vaUle inflexa. Friictus suhrotundo-ovatus^ selis glocbidcis undique ar- niatus. Carpidia ecoslata, multivittata, sponte non disce- dentia, a\c ccntrali uullo. Caulis simplex, paticifolius. Fol. palmatn. S. curopaca L.; 24. 5-0. ^n ^aubiiHilberu. Fol. r.id. lonne pctiolata, paliiiato-S-lobata; lobis obovato-cunei- foriiiibu-?, Sfidi.s nKicronaro-serratis nititli.s. Involucruin subdiphyl- lum, subpinnatifiduni; involiicelluni polvpli\ lluni. Flor. albi vel pur- purasceutes. HY13R0C0TVLE L. Umbella siuiplcx. saepius prolifera; involucro niinimo 4-phyllo. Calyx nullus. Pefala integra^ patentia. Fructus orbiculalus. a latere plano-compressus. Carpidia evittata, 5-costafa, dorso acnta; commis.sura anguslissima. Cauli.i lepens. FoJ. peltala, reniformia. palmata s. cordata. Pe- duiiculi unirersales radicales. W. vulgaris L. ; 1\. 7— -H. 5(uf ©unH.>funefen 6ei Sie^^^ bui\j. Caulis longe repens, articulatus^ ex artioulis radiculas, folia et pedunculos eniittens. Fol. lon»e petiolata, umbellas niulto supe- rantia, peKata, orbicularia, sublobato-crenata ; petiolis apice pilosi.s. Umbellae capitatae, oflorae^ saepissime bis v. ter proliferae. Flor. albi V. rosei. B. Umbella composita; Iriictus aculeatusv. r 0 sf ra t u s, Daucus L. Umbella multiradiata, florens plana; fructifera con- tracfa, concava^ polygama; flosculis ext. masculis longius pedunculatis. Involucrum pinnatifidum; polyphyHum. Calyx integer. Petala obcordafa, inflcxa, radiantia. Fructus ovatus. Carpidiorum cosfae prim. 5, parum prominulae^ setulosae; secundariae 4, alatae^ acideafac; aculeis lineari-setaceis in seric simplici positis. Herba plus mimis hispida; Folia supradecomposita. /? O r A MiC AL — 312 — D. Carota L. ; G 6—7. ^^uf 2Biefen, aii 2Balbranbern unb SBegen uberaU gemein. Radix fusiforini>:. Caulis a basi raiiiosus, liispidus. Fol. 8 — ^3-pin- iiataj foliolis piiinatifidi^^ latiiiiis lanceolatis inucronatis. Involucra umbellas subaequautia. FJures albi, centralis tantuin sanguinens v. omnes purpurei. Aculei fructus latitudincin aequantes, recti. Caucalis L. Umbella pauciradiata, polygama. Involucri foliola sim- plicia, integra. Calyx 5-dentatns. Petala inflexo-cordata; exteriora evidenter radiantia, bifida. Fructus a latere sub- compressus, costis prim. 5 filiformibus setosis v. aculeola- tis; costis secund. 4, in simplice vol diiplice aculeorum serie positis. Fol. piuiiata v. decomposifa, pliis niinns his- pida. C. latifolia L. ; foliis pinnatis, cost. aculeis trifariis glochidiatis. © 6—7. 3Iuf Saatfelbern, bei 2Sac^enborf, "Mm' ftereifet^ ini ^fcf/U^^etler-^^bal unb bei ^olj-5lUuhlt)eim. Caulis pubescens, superne setuloso-scaber. Fol. pinnis lanceola- tis inciso-serratis setuloso-scabris. Umbellae Sradiatae ; involucris 3-phyIIis^ involucellis .5-pliylIi.s ; foliolis niembianaceis ciliatis. Flor. magni, albi v. purpurci. Carpidiorum costae dorsales 7-aculeatae; a- culeis aequalibus scabris. C. daucoides L. ; foliis bi — tripinnatis, aculeis uiii- serialibus glabris liamatis. © 6—7. 5(uf ©aatfelbem unb aw SBegen, bei 5(rienborf, ^aifero^erg, O^Ienberg, Ocfenfel^, redjtS am SSege »on .^ountngen m6) bein Slrienfel^, im S(^rtf)al bei 2BabenI)eim, auf ber Sanb^frone, bei 9Jh"tnftereife(, im (Sfc^wei' Ier'5;i)al, hti ^oIj*93?uI;Il)eim unb auf bem ?!}?aienfelb hti Od)* tcnbungen. Caulis glaber, Fol. pionulis pinnatifidis; Jacinuli.s linearibiis acu- tis glabris. Umbellae 2 — 4-fiflae. Involiicrum nulluni v. unifolium. Flor. albi fructusque duplo niinores quani in praecedente. Carpidia elliptico-oblonga, costis primariis setigeris, secundariis aculeatis. Orlaya H o f f m. Fructus a dorso lenticulari compressus. Carpid. cos- stis prim. 5 filiformibus ; aculeolis setaceis divaricatis sur- — 313 — \ smn incurvatis; secundariis 4 elevatis 2 — 3-fariam aculea- tis. Herba glabra. Celera Caucalidis. O. fr r a n d i H 0 r a Hoffm. ; © 7—8. S(uf ^^«ecfern M ^litterg-- borf fpnrfani, l^aiifis,^ unter ber ^aai bei ^ltemagen, Sin?, O^len* berg, 5Unfrf)en26ad)cnborf unb^Beingarten, binter Oberfarftenl^olj, bei granfen, 9KiinftereifeI, auf bem Sfdbweiler 33erge unb ^inter 3t)ergf)eim auf ben ^elbern fe^r I)duftfl5 auf bem SJJaienfelb jttjifc^en l^aac^ unb OOermenbig, jwif^en (Snger^ unb 5(nbernacf). Caucalis grandiflora L. Caulis erectus, a basi dichotome raiiiosns, \-2 — Ipcdalis^ sulcato- striatus, glaberrimus. Fol. inf. 3-pinnata^ superiora 2-pinnata. Umbellae 5— 8radiatae. Involucrum 5pliylluin, foliolis nmrgiue membranaceo- albicantibus. Flor. lactei; petala extima maxiina, bipartita; laeiuiis oblongo-elliptlcls 4—5 lin. longis. Costae aculeis subulatis laevibus apice hamato-curvatis. ToRiLis Adans. Umbella fructifera patens; flosculis omnibus fertilibus. Involncrum polyphyllum, simplex vel nullum. Petala aequa- lia. Fructus ovatus, a latere compressus; carpidia dorso convexo, aculeis absque ordine dispositis ; series aculeorum in valleculis quatuor. Herba hispida, obscure virens, Folia decomposita. T. A n t h r i s c u s L. ; Involucro polyphyllo, fruct. acu- leis incurvis acutis. 2i 7 — 8. Sln |)ecfen, 2Calbrdnbern unb SBegen f)duftg. Tordylium Anthriscus L. Caucalis Anthris- cus Scop. Caulis2 — 3pedalis, ramis patentibus. Fol. bipinnata, foliolis oblongo-lanceolatis inciso-serratis cuspidatis. Umbellae plerumque 10 — 12 radiatae. Umbellularum pedicelli involucella aequantes vel vix superantes. Flor. albi v. rosei. Fructus stylis persistentibus sub- rostratus ; aculeis scabris apice violaceis. T. helvetica Gra.; Involucro subnullo, fruct. acu- leis rectis glochidiatis. 24. 7—8. ^(uf fteinigcm 33oben unb auf 5(ecfern im !^f)rtf)a(, an ber 9Jlofel ()ei ^obienj unb au\ bem 1)J?aienfelD. T. infesta Curt. — 314 — Caulis \/'i. — Ipedalis, a basi raiiiosissiinus, raiiiis divaricatis. tu.. infiiiia bi|)iiinati(ida ; superiora |)iiinata ternataque; foliolis incisn-ser- ratis, terniinalibu^' saepe coiiflueutibus. Unibellae ]nn))eigbcrfer Sf(}(opweiI)cr unb Oei 2)ierborf. Tota glabra, caesia^ odore viroso. lladix crassa* capitato-cyliu- drica, concaiiierata, succo croceo lactesceus. Uaulis raniosas. Fol. £5— Spinuata; petiolis fistiilosis teretibu.s, foliol. lanceolatis aciite ser- ratis, supreuiis saepius coufluentibus. Umbellae oppositifol. iinibel- Itilaeque couvexae. rnvolucella setacea. Petroselinum Iloffm. Calyx obsoletus v. minutissime 6-dentatus. Petala ac- qualia;, ovata^ subrotunda, apiculo lineari-oblongo infracto subinvoluto. Nectarium convexum^ luteum. Fructusova- tus, a latere comprcssus. Carpidiacoslata^ costis filiformibus parum elevatis. \'alleciilae univittatae. Fol. fripiniiata, sa- furate viridia^ nitida. Umhellamultiradiata, iuvolucro nullo; iiirolucellis polyphyllis suhulatis. Flores riridi-lutescentes. P. sativum HofFm. ; © 6—8. 93eruu(bert in ^lH'in6er- gen \xm ^onn, bei ^inj, im (Sa^(Hid}er-5()a( jc. Apium Pe- troselinum L. Herba glabra, odore ot sapore peculiari, valde aroniatica. Fol. — 320 — radicalia et caulina inf. petiolata^ Spinnata^ foliolis ovato-cijneiformi- bus .Sfidis^hiciniis lanceolatis; suprema ternata, laciniis linearibus. In- volucella sub8pli3 lla, mucronata. Fructus cinereo-spadicei, odorati. PlMPINELLA L. Urabella multiradiata. Involucrum utrumque nulium. Ca- lyx nullus. Petala obcordata; apice inflexo dentato. Fruc- tus ovatus, a latere corapressus. Carpidia 5-costata; co- stis 3 dorsai. acutiusculis. Valleculae 3 — multivittatae. Her- ba canescens v. glabra. Fol. simpliciter pinnata. Utnbellae ante florescentiam nutantes. P. magna L.: caule folioso angulato-sulcatOj foliolis omnibus ovatis v, ovalo-lanceolatis. 24. 6 — 7. Stuf 2Giefen, an SSalbrdnbern unb in 2l?albungen f)duftg j. 33. 3Senue()erg. Caulis erectus;, ramosus, valde angulato-sulcatus, glaber, 2 — .9- pedalis. Fol. pinnata, subconformia; foliolis ovatis oblongis v. sub- lanceolatis acutis argute serratis integris v. lobatis nitidis, inferio- ribus petiolulatis, superioribus pinnatifldis^ teiminali trilobo. Fructus ovato-obIon_us, glaber. 8t3'li erecti, ovario breviores, post anthesin elongati, reflexi. P. Saxifraga L, ; caule tereti tenuiter striato sub- nudo, foliol. radic. subrotundis^ suramis linearibus. 24. 7 — 8. 5{uf 2Biefen, an 2Begen, auf ^iriften, SKauern unb gelfen gemein. Glabra v. hirtello pubescens. Radix aromatica, herba odore Dauci carotae. Caulis 1 — 2pedalis. Fol. pinnata; foliolis valde polymor- phis ; radicalium et caulin. inferiorum ovalis v. subrotundis obtusis serratis v. piunatifido-Iaciniatis, laciniis subfalcatis acutis; supremuruni linearibus v. obsoletis, vaginis aphyllis v. tantum rudimenta foliol. gerentibus. Fructus ovatus, glaber, Styli ut praecedentis. Variat: «) ovata Sprengl.; foliol. radic. ovatis v. subrodun- do-ovatis, inciso-serratis v, subtrilobis . impari trifido. /S) dissecta Sprengl.; foliol, omnibus dissectis. SiUM L. Umbella multiradiata. Involucrum utrumque polyphyl- lum V. involucrum subnullum. Calvx 5-dentatus; dentibus — 381 — subulatis ininimls. Petala obovata, inflexo-eraarginata. Friictus ovato-subrotundus, subdidymus, a latere compres- sus. Carpidia 5-costata ; costis aequalibus filiformibus ob- tusis V. marginalibus crassioribus. Valleculae 3 — plurivitta- tae. Herhae aquaticae v. paludosae, laete-virentes, glahrae. Fol. impari-pinnata, foliolis integrisj submersis saepe bi- pinnati/idis. Flores alhi. S. nodiflorum L. ; caule procumbente_, foliolis ae- qualiter serratisj umbellis axillaribus sessilibus, 2i 7 — 8. 5(n ©rciben, ftef)enbeii 233a[fern iinb in feucf)teu ^runben; jwifc^en ^rolid) unb %\\{)x im Sac^c; im 53rol)Itf)aI imb auf 28iefen bei 9feiiuneb, 53affen^cim, auf bem 95lai;enfe(b. Railix repens. Caulis procumbens^ ramosus, ad genicula radicans. Folia pinnata; petiolis basi late membranaceis; foliol. ovatis v. sub- lanceolatis basi obliquis aequaliter serratis. Umbellae oppositifoliae, subsessiles^ 5— lOradiatae. Involucrum 1— 2pliyllum, saepius nullum> involucellum 5— 7phj!lum^ umbellulani aequans. Fructus ovatus, costis aequalibus, lateralibus marginantibus. S. angus tif olium L. ; caule erecto, foliolis inaequa- liter serratis, umbellis pedunculatis oppositifoliis. 24. 7—8. 5(n (Sraben unb flie^enben ©ewaffern, 6ei Seng^borf, in bcr 9fiette, j\vifcf)en g(amer^()eim unb ^irc()()eim auf fiim^ftflen SSiefen. Radix stolonifera. Caulis raniosissiniu». Fol. pinnata, glaberrima; foliolis numerosis ovato-oblongis v. ovatis. Umbellae oppositifoliae et terminales. Involucrum utrumque poljphjiluni; foliolis plerumque pinnatifidis, Fructus ovatus; costls lateralibus ante marginem positis crassioribus. S. latifolium L. ; caule angulato, foliolis lanceolatis argute serratis. 2; 7—8. 2(m 9lanbe fte^enber SBaffer, ®rd' ben unb g(uffe, bei 2)eu^ am (Sc^ne((er, 33ruf)( unb Sinj. Radix fibrosa, stolonifera. Herba laete virens. Caulis 3— 4ped., sulcato-angulatus. Fol. submersa bipinnatifida^ foliolis pectinato-pin- natifidis, laciuiis linearibus v. lanceolatis decussantibus; emersa pin- nata, foliolis lanceolatis basi inaequalibus (3—5 lin. latis). Involucra et involucella polyphylla, lauceolata. Fructus oblongus; axis carpi- diis intus planis dorso valde convexis eximieque costatis adnatus. 2i 322 — Meu.m T 0 u r n f. Calycis margo obsoletus. Pctala acqualia; cliiptica, in- tegra^ acuta^ apiculo inilexo. Fructus oblongo-eliipticus, a latere paulo corapressus. Carpidia 5-costata, costis aequa- libus acutangulis v. subalatis. Valleculae planiusculae, sub- tilissime multivittatae. Herbae (jUthrae, laete virides. Fol. pleraqiie radicalia, tenuissime imtUifido-2pinnata. UmheUa inaequaUs, invohicro et invoktceUis oUgophyUis selaceis. M. athamanticum Jacq. 2i 5—7. 5(u ber Grft unter^alb 93^unftereifel, fel)r I^auftij auf ben 33ergunefen bei 6c^o* nefeifen in bcr (Sifet unb ocn ^a auf ber ganjen ^od^ebene nac^ ^O^ontjoie. Athamantha Meum L. Aetliusa Meum Murr. Radix crassa, superne fibris comosa;, odore fortissiuio (fere Apii graveol.). Caulis spithamaeus— 1 l/s ped.^, simplex v. diciiotome-divi- sus, uni-v. paucifolius. Fol. radicalia plurima^ bipiunata, pinnulis ca- pillari-multipartitis^ laciniis filiformibus acutis subverticillatis. Invo- liicrum S-Spliyllum; involucelia dimidiata^ plerumque 3— Iphylla^ fo- liolis liuearibus umbella brevioribus. Flor. odori, albidi. Fructus spa- diceus. FoEMCULUM HofFm. Calyx nuUus. Petala ovalia, apiculo emarginalo-trun- cato involuta. Nectarium convexum, margine crenatum. Styli brevissimi, inconspicui. Fructus ovato- v. eliiptico- oblongus, a laterc subcomprcssus, terctiusculus. Carpidia o-costata. costis elcvalis obtusc cariuatis. Valleculae uni- vittatac. FoUa 3—^pUtries pinnata, Utciniis setaceis. Um~ beUa muUiradiata ; invoUicro titroque nuUo. Flores aurei. F. vulgare Gacrtn.; © 6—7. 53erivilbert j. 33. bei Sinj, an ber Ohiine griebric()ftein bei 9?euuneb u. f. w. Aucthum Foeniculum L. Foen. ofiicinale AII. Herba obsciire vireus_, glaucescens. Caules 3ped. et ultra^ teretes, tenuiter striati. Foliorum pinnae circuitu ovatae^ piunato-multiparti- tae, laciniis setaceis v. capillaribus divaricatis. Flores et fructus odo- re et sapore diilci fere Pimpinellae Anisi. Umbellae tO~JJOradiatae. — 323 — D. Umbella compositaj fructus a dorso com- pressus^ rostro aculeisque destitutus. Seseli L. Umbella multiradiata. Invohicrum nullum. Involucella subconnata. Calyx 5-dentatus, persistens. Petala aequa- lia, apice producto inflexo. Fructus ovalis v. oblongus, a dorso compressus, superficie subfarinosus. Capidia 5-cos- tata^ 2 lateral. marginantibus, 3 dorsalibus inter se et a marginc aequaliter distantibus. Valleculae l-(rarius 2 — 3) vittatae. Herha canescens. Fol. decomposita^ foliolorum partilionihus lineari-setaceis. S. annuum L. ; G 8 — 9. S(n 53erga6t)angen, trocfenen SBiefenj bei 9?euwicb, |)ammerftein unb bej Soblen^. S.bienne Crtz. Carum simplex W. Caiilis teres, sinipliciusculus^ superne divisus, purpurascens et ut tota planta scabriusculus. Fol. Spinnatn^ glaucescentia, scabra; pe- tiolo supra canaliculato; laciniis linearibus acutis niucronatis. Umbel- la 12 — 30ra«liata; radiis puberulis; involucelli foliolis uuibellulas su- perantibus basi liberis v. vix coalitis niargine menibrauaceo scabris. Athamantha L, Umbella multiradiata^ densa. Involucrum utrumque po- lyphylhmi. Involuccllum foliolis distinctis. Calyx deciduus; dentibus subulatis elongatis. Pctala aequalia, obcordata. Fructus a dorso compressus^ oblongus, hirsutus v. tomen- tosus. Carpidia costis 3 dorsalibus elevatis acutiusculis, lateral. 2 latioribus. Folia decotnposita, foliol. cuneiformi- bus incisis v, setaceo-mnltifidis . A. Libanotis L. ; 21 7 — 8, $(n fonnigen ^6f)en, ®c* birg6itiegcn, im 5l()rtl)al, hd &il)einecf a\\ bcr (5f)auffec, jU)ifcf)ett ^inj unb ^ammerftein. Seseli Libanotis Koch. Libanotis montana AlUon. Caulis 2-pedalis_, raniosus, angulatus. Fol. 2— 3-pinuata^ glabra^ subtus glauca^ foliol. iaciso-pinnatifidis basi cuneatis^ infiniis decussa-. tis; laciniis laneeolatis vel 3-pinnatifidis niucronatis. Unibella valde 21* — 324 — convexa, deusissiina ; radiis piiberulo-caiiesceutibus. Involucella um- bellulas aequantia. Flor. slyWs violaceir;. Fructus liirto-tonientosus, Ap^thusa L. Involucrum nullum. Involucellum unilaterale, triphylluni, deflexum. Calyx nullus. Petala inflexo-obcordata, inae- qualia; exlerna maiora. Fructus a dorso subconipressus, subglobosus. Carpidia subhemisphaerica^ costis 5 approxi- matis crassis acute carinatis, lateralibus subalatis. Valle- culae profundae, angustae, univittatae. Commissura vittivS 2 arcuatis. Herba obsciire virens. Fol. decompositn, foliol. pinnatifidis. A. Cynapium L.; O 6—9. 5(n SBegen iinb ciuf ©(^1111=« ^rtufen. iie 33ar. Ui 2)ottenborf k. Cajlis 1— 3pedalis. F^ol. saturate viridia^ subtus glaucescentia, nitida^ 8~3piunata; foliol. pinnatifidis; laciniis liueari-lanceolatis. Unibella inaequalis ; radiis (plerumque 5—7 longioribus) onmibus intus pubesceutibus. luvolucella umbellulas dnplo superantia. Fructus vit- tis purpurascentibus. Variat: pygmaea; caule humillimo 1 — 2-pollicari, pediceUis fructu vix longioribus. LlGUSTICU3I L. Involucrum utrumque varium; involucellum plerumque polyphyllum. Calyx 5-dentatus v. obsoletus. Petala ob- cordata. Fructus a dorso compressus , ellipticus. Carpi- dia costis 5 acutangulis v. subalatis integerrimis^ latera- libus parum distantibus marginantibus. ValleculaeS — mul- tivittatae. F'olia decomposita v. supradecomposita. L. Silaus Link; 2| 6—7. §(uf 2fiiefen jiemUrf) ^ciufig j. 33. auf bem 3Senu6berg unb ki 9)h"tnftereifel. Peucedanum Silaus Lin. Silaus pratensis Bess, Herba glaberrima. Caulis a basi ramosus , superne angulatus. Folia radicalia et inf, supradecomposita; superiora bipinnata^ foliorum laciniis oppositis decurrentibus lineari-lauceolatis nervosis canali- culatis mucronatis. Involucrum 1 — Spliyllum ; involucellum pol^- phyllum, umbellulis brevius. Unibella radiis inaequalibus intus scabris. Flor. luteoli. Calyx nullus. Fructus sectione transversali subteres» — 3-25 — Valleculae inultivittatae j vittls quasi iii uuicam latiorem conflu- eutibus. SeLINU3I L. Involucrum subnullum. Involucellum polyphyllum. Ca- lyx minimus vel nullus. Petala profunde emarginata; ob- cordata, aequalia. Fructus a dorso compressus, subrotundo- ellipticus. Carpidia ad commissuram carinata Cfructusidcirco prope marginem bialatus) ; costis 5 membranaceo-alatis ; alis lateralibus marginantibus latissimis patentissimis; dor- salibus 3 duplo angustioribus erectis. Herba glabra, Folia supradecoinposita^ foliolorum laciniis linearibus. S. carvifolia L.; IX 7—8. §(uf «Bergunefm, an ^Batb-' ranbern jmifc^en 3Wcnborf unb 9i5ttgeu »om 33ad)e au^ \\nU an ben SSergen. Angclica carvifolia Spreng. Caulis 2— 3ped., strictus, subsimplex^ augulis membrauaceo-sub- alatis. Fol. 3pinnata; petiolis evagiuatis; laciniis lineari-lanceolatis mucrouatis margine scabris. Involucrum submouopb^Uum. Umbella convexa^ radiis iutus involucellisque margiue puberulo-scabris. Angelica L. Umbelia utraque multiradiata, valde convexa. Involu- cella polyphylla^ setacea. Calyx nullus. Petala lanceolata, indivisa^ incurvata. Fructus subrotundo-ellipticus, a dorso compressus, solidus vel nuceatus. Carpidia costis 3 dorsal. prominentibus acutis v. alatis; lateralibus 2 marginantibus in alam dorsalibus laliorem dilatatis hiantibus. Valleculae 1 — nniltivittatae. Herba procera. Folia supradecomposita, foliol. integris. A. sylvestris L.; 2i 7—8. 3n Saubimilbern uberall puftg. Caulis S— 5ped.^ fistulosus, caesius v. subpurpurascens. Pol. bi— tri- pinnata; foliol. ovatis basi obliquis inaequaliter arguto-serratis glabris v.subtus scabriusculis subglaucis ; petiolis ter«tibus supra profundeca- naliculatis. Vaginae ventricoso-iuflatae. Involucrum nullum v. 1—3- phyllum, caducum. Flor. albi v. carnei. Fructus ovatus; costis dor- salibus acutis. — 326 — Peucedanum L. Involucrura utrumque polyphyllum, rarius universale sub- nullum. Calyx minutus, 5-dentatus. Petala obcordata, ac- qualia. Receptaculura obsoletum. Fructus a dorso lenti- culari-compressus , ovalis v. ellipticus. Carpidia dorso 3-costata ^ costis approximatis capillaribusj margiiie ala- ta. Valleculae 1 — 3-vittatae. Folia suprculecomposita; foliol. incisis v. pinnatifidis . P. carvifolia Vill. ; foliis pinnatis , foliol. lineari- multifidis, involucro subnullo. 24. 7—8. 2Juf 53ergtt)iefenj SSenu66erg, auf SBiefen M @nbenid(>, ^litter^borf, ©iegburg, ^otn. Selinum Chabraei Jacq. PteroseUnura Chabraei Rchb. Caulis erectus, simpliciusculus. Fol. piunata^ laete vindia ; petiolis acute cariuatis; foliol. omnibus sessilibus profunde pinnatifidis^ laciniis liuearibus integris v. bi — trifidis mucrouatis margine scabriusculis^ Imis decussatis. Umbella inaequalis, suboctoradiata; radiis ad angulos subdiaphanos scabris. Involucellum 1-piiyllum. Flor. roseo-albi. Fru- Ctus ovalis^ valleculis 3vittatis. P. Cervaria Lap. ; foliis tripinnatis, foliol. ovatis serratis, involucro polyphyllo. 2]. 7 — 8. %\\ founigen ^h^tn unb trocfenen Sergn?iefen, im S{t)rtf)al unb auf bcr (Srpeler Se^. Atharaantha Cervaria L. Ligusticum Cervaria Spreng. Cer- varia Rivini Gaertn. Caulis subsimplex v. parum ramosus. Fol. longissime petiolata^ pleraque radicalia, tripinnata; foliol. ovatis duplicato-mucronato-ser- ratis pinnatifidisve, supremis confluentibus^ 3Iobis subcoriaceis nitidis subtus glaucis. Umbella multiradiata; radiis glabris. Flor. albi. Fru- ctus subrotundo-ovalis. P. officinale L.; fohis quinquies tripartitis^ foliolis linearibus indivisis. 11. 7—8. 5(m $Rf)einufer bei 95euel unb bei S^leuttJieb. Herba glabra. Caulis 2— 4ped.^ teres^ striatus, ramosus. Folia strigosa; foliolis longissimis integerrimis mucronatis. Involucrum oligoph3'llum, setaceum, deciduum. Umbella magna, radiis uumero- sis glabri». Flores lutei. Pedicelli capillares, fructu duplo triplove longiores. — 327 — HEiiAci.Euni L. Umbella multiradiata. Involucium subnullum; mvolu- cellum polyphyllum. Calyx 5-(lentatus. Petala inflexo-ob- cordata, inaequalia; exteriora radiantia, profunde bifida. Fructus ovalis, a dorso compressus, fere planus. Carpidia dorso lineis quinque elevatis capillaribus, tribus intermediis aequidistantibus, duabns lateralibus remotis ante marginem anouste dilatalum v. membranaceum, interiectis vittis cla- vatis abbreviatis. Herba hirsiita. Folia composita^ folioh lobatis. H. Sphondylium L.j 0 6—8. 5(uf SBiefen unb in SBalbcru a(tcut()albcu flcmetu. Folia quiuipinii;ita; siiperiora lernata; foIioJ. petiolatis iaciso- piunatifidis v. sinuatis serratis creuato-cieutatisve; extremo trilobo V. palmato-partito. luvolucrum uullum v. 1 — Splijilum, caducum. la- volucellum poljphyllum^ setaceum. Flor. albi, radiantes. Fructus subrotuudo-ovalis, emargiiiatus^ demum glaber. Pastinaca L. Umbella multiradiata. Involucrura ulruraque nuUura. Calyx obsoletus. Petala integra^ involuta. Fructus a dorso conipressus, fere planus, ovalis v. obovato-ellipticus. Car- pidia fere Heraclei, sed dorso lineis 3 acutis, vittis interie- ctis prorainulis linearibus longitudine fere vallecularura. Folia pinnata, foliolis incisis. Flores liitei. P. sativa L.; © 7. 8. 5hif SSiefeu, am 9U)eiu auf bem 9Bcge nac^ ^(itteraborf, uuterl)a(() S8eue( k. Radix fusiformis, odoris dauciui. Caulis sulcatus, augulatus et una cuni pedunculis scabriusculus. Folia simpliciter pinnata^ utrinque deorsum hispidulo-scabra; foliol. ovato-oblougis creaalo-serratis basi lobatis, lobis cruciatis. Flor. aurei. E. Urabella coraposita. Fructus sphaericus. CORIANDRUM L. Umbella pauciradiata. Involucrura subnullum ; invo- lucellura subtriphyllum, unilaterale. Calyx 5-dentatus. Pe- tala obcordata, radiantia. Fructus globosus, calycis reli- — 328 — quiis tuberculiformibus apiculoque conico stylifcro termi- natus. Carpidia hemisphaerica , dorso costis 4 carinatis aequaHter inter se et a margine distantibus, interiectis li- neis 5 latiorlbus flexuosis. Commissura valde concava, bivittata. Herba laete virens, glabra ; foliis decompositis. C. sativum L.5 © 6. 7. (iine fut)licl)e ^^finn^e, bie jeboc^ 6ei un^ mitunter auf ©aatfelbern »erwilbert »orfommt, 3. 33. hd S3euel unb ^inj. Herba fructusque iinmaturi odore cimicis iusignes. Caulis bipe- dalis, substriatus, superne ramosus. Fol. iuf. pinnata^ superioraS — 3- pinnata^ foliol. obovatis basi cuneato-attenuatis 2— 3fidis iucisisque, laciniislinearibus, summorum angustissimis. Umbella 3 — 6radiata. Flor. albi^ radiantes^ abortivi. Fructus valde aromatici. 2» Polypetalae staminibus hypogynis. 60. BERBERIDEAE. Calyx Hber, 6-raro 4-sepalus, deciduus , petaloideus, bracteolis petaloideis involucratus, Petala sepalis numero aequaHa iisdemque opposita, ad basin glandulosa. Stamina hypogyna,tot quot petala iisque opposita. Antherae adna- tae^ biloculares, loculis a basi ad apicem valvula elastice dehiscentibus. Ovarium uniloculare. Stylus brevissimus. Stigma crassum suborbiculatum. Bacca oligosperma. Se- mina fundo baccae affixa. Embryo albuminosus, rectus, axilis, radicula infera. Frutices, Folia conferta v. sparsa^ petiolattty simpliciaj integra, spimdoso-ciliata. Stipulae nttl- lae. Flores in racemos simplices pedunculatos dispositi, flavi. . Berbehis L. Calyx 6-sepaIus. Petala 6, intus basi biglandulosa. Stylus nullus. Bacca 2— 3-sperma. Frutices. Folia sim- pliciay saepe alternatim fasciculata, fasciculo squamis im- bricatis hasi cincto et subtus spina simplici v. partita sti- pato. Flores flavi. B. vulgaris L.; "h 5—6. 5fu Sergab^dngen jiuifc^en — 329 — niebrigem ©ebufc^, om ^infenberg, im ©iebencjeMrge, hd (^obe^- bercj, 9iem agen u. f. M\ Spiuae tripartitae. Fol. fasciculata, obverse oblonga v. obovata, ciliato-serrata. Racenii e folioruin fasciculo prodeuntes, penduli, mul- tiflori; pcdicellis basi 1-bracteatis. Flores odore sperniatico valdein- signes. Baccae oblongae^ utrinque obtusae, rubrae, et sicut folia a- cidae. 61. RANUNCULACEAE. Calyx 3— 6-sepalus, sepalis declduis rarius persisten- tibus saepissime petaloideis^ interdum nullus. Petala se- palis numero aequalia et alterna, nunc dupla triplave, hy- pogynaj aequalia v. inaequalia, raro nulla. Stamina inde- finita, (in Myosuro 5) hypogyna, libera. Antherae fiiamen- tis aduatae, rima plerumque extrorsum dehiscentes. Ovaria vel totquot sepala, vel saepissimeindefinita, rarissime so- fitaria; receptaculo communi imposita, libera v. raro basi connata, unilocularia^ 1 — multiovulala ; unicuique stylus uni- cus aut subnullus, stigmate simpHce. Capsulac totidem, rarius baccae, nunc raonospcrmae^ indehiscentes, nunc po- lyspermae^ intus semivalves, marginibus suturae internae seminiferis. Embryo minimus in basi albuminis cornei magni. Herbae, rarius frutices. Folia alterna v. rarius opposita, petiolata, petiolis in qtiibusdam dilatatis semivagi- nantibus, nitnc composita, pinnata, nunc saepius simplicia et haec plerumque varie dissecta^ raro integra. Flores so- litariij racemosi vel paniculati. DISPOSITIO GENERUM. A. Carpidla nucuni eutacea, ** Carpidia ecaudata. 1-sperma. Thalictruni. Stamina corol- + Calyx nullus. CoroUa 5— la longiora. pleiopetala. Anemone. Stamina corolla * Carpidia caudata. breviora. Clematis. CoroUae aestiva- ft Caljx 3—5 sepalus. Co- tio valvata. Corymbi axillares. rolla 5— polypetala. Pulsatilla. Corollae aestiva- * Receptacul uni elongatum, tio imbricata. columnare. — 330 -- Myosurus. v. otnninu counati. Nectaria bi- ** Beceptaculum conicuin labiata. V. hen.isphaericuni. Aquilegia. Folliculi omnino Adonis. Petala ungue nudo. connati. Nectaria basi ia calcar Ranunculus. Petala foveo- prmjucta. la V. squama instructa. . . ^ , , . i • B. Folliculi plures, verti- 7V Pe t ala inaeq ual.a. ciUati, liberi V. concreti. . l^elp h.nium. Petalumsupe- t Petala aequalia. r.us calcaratum. * N ect ar ia nulla. Aconitam. Petalum superiu» Caltha. ciicullatiim. ** Nectaria 5— 10. C. Bacca solitaria, poly- Helleborus. Folliculi liberi. sperma. Nlgella. FoHiculi ad medium Actaea. Tribus I. Clematideae. Corollae aestivatio val- vata aut iiiduplicata. Antherae lineares , extrorsum dchi- scentes. Carpidia l-sperma, indehiscentia. Semen pendu- lum. Folia opposita; radices fibrosae. Clematis L. Calyx nullus. Petala 4 — 6, (Cal. petaIoideus4 — 6sepa lus. Cor, nulla) laxa. Sfamiua numerosa, corolla bre- viora. Carpidia plurima^ nucumentacea, plumoso-caudata. Frutices scandentes v. rarius herbae. Fol. plerumque pin- nata. Corymbi axillares v. terminales. Flores albi v. cae- rulei. C. Vitalba L.; "h 7—8. $(m Dianbe you Saubwal* bungen, in ^eden pufig j. ^. au ber SI)au[fee oberfjalb ipop* ^jelfborf 2c. Caulis fruticosus^ scandens. Fol. impari-pinnata, petiolis contor- tis scandentibus; foliolis ovatis v. subcordato-ovatis basi rotundatis in apicem teuuatis iutegerrimis v. grosse dentatis, iunioribus pube- scentibus deiu glabrescentibus. Corymbi axillares, ramis di — trichoto- niis pubescentibus. Petala 4 , oblonga^ utrinque tomeutosa, albida. Carpidia louge caudata. Tribus II. A n c m o n e a e. Calycis et corollae aesti- vatio imbricata. Petala squama v. fovea nectarifera desti- tuta. Antherae extrorsum dehiscentes. Carpidia 1-sperma, indehiscentia. Scmcn pendulum. — 331 - THALICTRU3I L. Calyx nuUus. Petala 4 — 5, subrotunda, concava (Cal. petaloideus 4 — 3-sepalus. Cor. nuUa). Stamina nunierosa, corolla longiora. Carpidia receptaculo parvo insidentia, nucumentacea, ecaudata, pluricostata. Herbae perennes. Folia sparsttj ternato-composita. Flores paniculati. T. minus L.; caule teretiusculo, foliolis subrotundis obtusc incisis, floribus nutantibus. 24- 6 — 7. $(uf SSiefen, aitt Dv^eine bei S3onn, ^litter^borf, Seuel, 9lt)einborf unb ^o^)- ))el^borf. Caulis striattis^ subpruinosus^ flexuosus. Fol. ternata; partitioai- bus 2 — 4pinnatis; pinnulis subrotundis v. cuneato-obovatis obtuse 8 — 5dentatis v. lobatis subtus glaucis; inferiora petiolata^ petiolis basi vaginautibus. Panicula terniinalis, plus ininusve ramosa, suba- phylla, V. foliata. Flores cernui, pedunculis capillaribus. Variat: caule plus ininusve ramoso l/s — 4pedali, foliis glabris v. pube mi- nuta adspersis. T. flavum L.; caule anguloso, foliolis cuneiformibus acute 3-fidis, floribus erectis. 21, 6—7. S(uf feuc^ten SBiefen, auf uberfcf)ix>emmtgemefcnen ©telten am ^a^bac^ bet Sin^, *2Bi* ningen, *9?emxneb. Unfer (Srem^t. «evbanfen tt>ir |)rn. ^(ug. Radix repens. Herba tota glaberrima. Caulis 2 — 3ped., fistulo- sus, sulcatusj acutc angulatus, absque pruina. Fol. inferiora triter- nata, superiora biternala, foliolis fol. inferiorum obovatis in basin saepius rctundatani cuneatis, trifidis v. rarius integris^ superiorum lan- ceolatis, supremis liuearibus^ omnibus opacis subtus pallidioribus niargine revolutis. Petioli basi vaginantes, auriculis vagiuarura fim- brjatis; petioli divisiones secuudariae stipulis exiguis deuticulatis. Panicula niultiplex, subcorymbosa, erecta ; floribus fasciculatis con- fertis flavis. Antherae erectae. PULSATILLA Mill. Calyx nullus. CoroIIa 5 — pleiopetala (Cal. coloratus 5 — pleiopetalus. Cor. nulla). Stamina numerosa, corolla bre- viora. Carpidia receptaculo incrassato insidentia^ nucumen- tacea^ caudata, plumosa. Herbae perennes, villosae. Fol. radicalia petiolata, composita', caulina sessilia, terna, basi connataj digitato-partita, flores involucrantia. Flores sae- pissime violacei. — 332 — P. vulgaris Mill. ; 24. 4 — 5. 3wifc^eii furjem ©rafe auf fonni(\en 5(nboI)en, auf bem 9toberberg, S^olanb^erf, 9flema* gen, ©rpeler Sei), hd 3BaIIen/Seub6borf, 9?f;ein&roI)I, Sreiftg, |»on^ ningen, ^ammerftein, Seubc^borf, auf bem 93Zaienfe(b unb ben 9BacI)cnborfer unb (Sfd^iveilcr ^Bergen hei 93h'inftereifel, «Sieg* burg. 2)ie 9}ar. a. auf bem |)ammerftein »on ^ogen()arbt aufgefunben, /"i. auf bem 9?oberberg uiib |)ammerftein unb y. auf bem 9?oberkrg. Sericeo-villosa. Radix lignosa. Scapus palmaris — pedalis^ inedio V. apicem versiis involucratus. Fol. radicalia bi— triplicato-pinnatifida; laciniis linearibus acuminatis canaliculatis ; involucri foliola Ccaulina) terua, digitato-multipartita, laciniis linearibus. Flos crectiusculus, purpureo-violaceus. Petala taasi campanulato-conniventia, superne re- flexo-patentia, acuta v. obtusiuscula v. rarius retusa_, extus sericea. Variat : a) laciniata; petalis laclQiato-partitis. /^) nutans; flore plerumque maiore ct obscuriore subnutante, petalis apice emarginatis obtusisque. y) rosea; flore ex roseo lilacino. AnE3I0NE L. Carpidia rostellata, ecaudata. Folia partita; caulina tenitty petiolataj radicalibus similia. Flores plerumque al- bidi, QubelliJ v. lutei. Cetera ut PulsatiUae. A. sylvestris L.; carpidiis lana involutis. 24. 4 — 5. 3\iMfcf)en Iid)tem ©cbufc^ bei 6ieg6urg. Villosa, 1—1 l/8pedalis. Fol. 3— 5partita; laciuiis subrlioni- beis trifidis iuaequaliter dentatis. Fios speciosus, ceteris maior^ soli- tarius^ albus. Petala 5, ovalia, 6 — 10 lin. lata, obtusissinia^ extus vil- losa. Carpidia subrotunda^ niutica. A. nemorosa L.; fol. caulinis petiolum aequantibus, carpidiis pubescentibus. 24. 4—5. 3« Saubwalbungen gemein. Radix horizontalis;, subcarnosa. Fol. radicalia, plerumque nulla; cauliua teruata, patentia, pilosa^ foliolis inciso-serratis^ intermedio trifido, lateralibus bifidis. Flores plerumque solitarii, albidi v. extus rubelli. Petala 6, rarius 5 — 7, oblougo-elliptica^ utriuque glabra. Carpidia mucronata. ~ 333 — A. raiiunculoides L. ,• fol. cauHnis subsessilibus^pe- dunculo subbifloro^ carpidiis pubescentibus. 24- 4 — 5. 5tuf SBIefen unb im ©ebiifd) ()inter bcr 33aumfrf)n(e, bei i^enn^borf, jttnfc^en Seuei unb ber ©ieg, bei 9iameri3borf unb IDberfaffel, im (Sa^Oac^er 3:^al hd Sinj unb bei ©injig; hd ^O^iutftereifel, auf ber ?D?oo6^eimer-2Jiu^(e unb an ber i^oljen 5(c^t in ber (5ife(. Radix ut in praecedente. Caulis plerumque 4 — 6'unc. Fol. ter- nata^ glabriuscula; radicalia plerumque uullaj foliolis petiolo brevis- simo muito lougioribus incisis v. iuciso-serratis, iutermedio trifido^ lateralibus bifidis. Flores plerumque geniini^ aurei. Petala 5, ovato- subrotunda v. ovalia^ retusa^ extus pubesceutia. Adonis L. Calyx 5-sepalus, adpressus. Petala 5 — 15, plana v. concava, ungue nudo. Staraina nunierosa, brevissima. Car- pidia nuraerosa,', pluriserialia ^ in receptaculo cylindraceo spicato-congesta, nucuraentacea_, rostrata. Herbae annuae rarius perennes. Folia sparsa, pinnato-composita ', laciniis tenuibus linearihus. Flores solitariij terminales_, sanguinei, miniati v. flavi. A. aestivalis L. ; carpidiis rostro concolorc. O 6 — 7. |)ier unb ba jnjifd^en bem ^etreibe. Caulis erectus, Calyx glaber v. pilosiusciilus. Petala miniata^ coucolora v. basi niacula nigra notata v. stramineo-flava, Carpidia margine superiore bidentata^ dente inferiore acuto. A. flaramea Jacq. ; carpidiis rostro discolore nlgri- cante. © 6—7. B^vifien ©etreibe, feltener al^ Ht 9}or^cr* gel)enbe. Praecedente gracilior. Calyx hirsutus v. pilosiusculus. Flor. uti antecedentis. Carpidia margine superiore ante rostrum tuberculo ob- tuso. Tribus IIL Ranunculeae. Calycis et corollae ae- stivatio imbricata. Petala basi squama aucta v. poro nec- tarifero instructa. Antherae extrorsum dehiscentes. Car- pidia 1-sperma, indehiscentia. — 334 — Myosurus L, Calyx 5-sepalus; sepalis basi appendiculatis. Petala 5, minutissima, calyce breviora ; unguibus filiformibus; la- mina basi fovea neclarifera subtubulosa. Stamina 5^ ra- rius plura. Carpidia numerosa^ nucumentacea; receplaculo iongissimo insidentia. Herba minima, gluhru. Folia ra- diculia angustissima_, integerrima. Scapi 1-flori. Flores ex albido lutei. M. minimus L.; © 4—5. 5(uf feu^ten 5(ecfern I)auftg. Fol. rad. caespitosa, linearia v. lineari-spathiilata, subcrassiuscula, scapo brevioi-a. Scapi saepiss. 5i— 3unciales_, plures^ nudi^ simplices. Receptaculuin conicuni;, denium valde elongatum. Flor. flavo-virides. Raxuxculus L. Calyx 3 — 5-sepaIu.s. Corolla 5-rarisslme8 — 10-petaIa; petalorum unguis foveola v. squama instructus. Stamina plurima. Carpidia numerosa, nucumentacea, in capitulum sub- globosum rarius oblongum congesta. Herbue. Folia inte- gra v. palmato-purtita v. rarius capilluceo-multifida. Flo- res terminalesj axillares v. opposilifolii, lutei v. albi. f Flores a Ibi. a. Plantae terr estres. Carpidia laeviuscula. R. aconitifol ius L. ; fol. radicalibus caulinisque 3— 7-partitis, 24. 5—8. Swifc^eu ©ebufrf) am 9K}einecf. Caulis erectus;, S— 3pedalis. Fol. plerumque palniato-5-partita; laciuiis integris v. trifidis argute serratis incisisque margine ciliatis, folioruin inferioruin ovalibus v. lauceolatis acuminatis^ superiorum li- neari-lanceolatis^ sunimis lineari-subulatis subintegerrimis. Carpidia obovata^ venoso-rugosa, rostro tenui unciuato. Forma nostra est R. platanifolius L. ob caulem elatum ramosum, b. Plautae aquaticae^ submersae v. natantes. C a r p i d i a t r a n s v e r s i m s t r i a t a. R. h e d era c e u s L. ; fol. omnibus reniformibus ob- tuse 5-lobis. 2; 5—9. 3n flaren Sdc^en bei ©iegburg, bei Stttena^r, m\d)m ^m)pmi^ unb aSeibern in ber ©fel unb bci 2)aun. - 335 — Caulis nataos^ repens, divaricato-rainosiis,"iad ramiiicationea ra- dicans, laete virens. Fol. petiolata, oninia conformia^ renifornii-sub- rotunda^ 3— 51oba_, integerrinia. Pedunculi axillarcs et oppositifolii. Flores parvi^ corolla calycem vix superaus. Carpidia glabra, immar- ginata^, transversim rugulosa. R. aquatilis L. ; fol. submcrsis capiilaceo-multifidis, carpidiis hispidulis. 24- 6 — 8. 3» ftet)enben unb fliepenben ®eit)affern, a. gemein, /i. bei ©iegburg unb ^iibingtjotjen unb y. bei «Siegburg unb in ber 3tf;r. Caulis fluitans, elon^atus. Fol. petiolata, glabra^basi vaginantia; submersa, capillaceo-multifida, Inciniis divergeutibus; natantia subpel- tata^ reniforniia^ obtuse 3 — 51oba. Flores longe peduuculati, oppo- sitifolii. Petala alba, ba^i lutea. Carpidia reticulato-rugosa. Variat: a) trilobus; fol. natantibus reniformibus, obtuse tri- lobis. (■i^ heterophyllus; fol. natantibus reniformi-subro- tundis 5-lobis, lobis 2 — 3-crenatis. K. heterophyl- lus Wigg. R. aquatilis a. peltatus Koch. syn. y) pantothrix Koch. ; fol. omnibus capillaceo-multi- fidis circumscriptione rotundis. R. fluitans Lam.; fol. oranibus capillaceo-multifidis, carpidiis glabris. I|. 7 — 9. SSorjuglic^ in rafrf) fUepenben @e« waffern j. 53. .in ber <2ieg, WcjX, in bcr (5rft bei ^ir^penicf). R. fluviatilis Wigg. R. peucedanifolius All. Caulis longissinius, fluitans. Folia subsessilia, basi vaginantia, capillaceo-multifida; laciniis longissimis erectis parallelis. tt Flores flavi. a. Fol i a integra V. sublobata. R. Flammula L.j fol. caulinis lanceolatis v. lineari- lanceolatis. 2^ 6—9. Stuf feuc^ten SKeibepId^en, am ^ianbc i>on ftel)enben ©ewdffern gemein. Glaber. lladix fibrosa. Caulis adscendens, basi saepe radicans^ l/3__l l/2pedalis. Folia nervosa, radicalia longe petiolata^ petiolis basi vaginantibus^ oblouga v. ovato-oblouga v. lauceolata, subden- Ijvta; cauliua integerrima; inferiora lanceolata v. lineari-Ianceolata, - 336 — superiona subsessilia, liiieari-lanceolata. Flores parvi, flavi. Carpi- dia lenticulari-compressiuscula, obsolete iuarginata. R. Ficaria L.; fol. oninibus cordato-subrotundis. 24. 4_5. ©cinein auf feii(i)ten 28iefen, nn BAunen, Sadjen, in tic^teu SCalbungen. Ficaria ranunculoides Monch. F. verna. Huds. Glaber. Radix tuberosa, tuberibus confertis conico-cyllndraceis. Caulis adscendeus^ 3 — 4pollicaris, subuniflorus. Fol. petiolata, cor- dato-ovata v. subrotunda^ an^ulata v. repando-subcrenata. Calyx 3- sepalus. Cor. 7— lOpetala, lutea. Carpidia conipressa^ inutica. b. Folia profunde lobata v. digitato-dissecta. a. Carpidia laevi a. * Pedunculi teretes. R. aiiricomus L.; caule glabro. fol. caulinis digitato- 5— 7-fidis. 2i 4—5. ©emcin auf feuc^ten 2Ba(bpla^en, an ^ecfen u. f. w., j. 33. im ^effenic^er SBdlbc^euj (t ober^alb beS 2)orfe^ am ginfenberge. Caulis l/S — Ipedalis, glaber, superne puberulus. Fol. subpube- scentia; radicalia longe petiolata, reniformia, crcnala, indivisa v. 3 — 5- lobata, lobis incisis ; caulina sessilia^ digitato-5— 7-fida, laciuiis linea- ribus integerrimis v. apice grosse dentatis. Cal^x adpressus, colora- tus^ extus pubescens. Carpidia oblique subrotuudo-lenticul.aria, velu- tina, rostro uncinato. R. acris L. ; caule pubescente, fol. caulinis superio- ribus tripartitis. 11 5—7. ©emein auf 2Biefen unb in ©ra^* gdrten. Pubescens, pilis adpressis. Caulis erectus, 1 l/ii — Spedalis. Fol. radicalia longe petiolata^ palniato-partita, laciuiis subrhouibeis acute inciso-dentatis 5 caulina breve petiolata, petiolo basi vaginante, supe- riora tripartita, laciniis liuearibus. Calyx patulus, extus villosus. Re- ceptaculum glabrum. Carpidia leuticulari-compressa, marginata , ro- stro parvo subcurvato. R. lanuginosus L. 5 caule hirsulo, fol. caulinis su- perioribus tripartitis. 24. 5—6. 3n Saubwalbuncjen nid)t f)dufig. — 337 — Caulis erectus, ramosus, multiflorus^ 1 l/s— 3pedalis. Fol. radi- calia palmato-partita, laciniis Jate obovatis trifido-incisis acute dea- tatis; cauliua conformia^ superiora tripartita, laciniis oblongo-Ianceo- latis. Receptaculuni glabrum. Carpidia lenticulari-conipressa, mar- ginata, rostro convoluto carpidium diniidium snbaequante. ** Pedunculi sulcati. R. aureus Schleich; fol. radicalibus palmato-partitis. U 5—6. 3n 55ertVi>a(bungen auf bem QSenu^bcrg, im (Sieben- nebtrge u. f. w. 3)te 3Sar. auf ber ©pi^e ber ^anb^frone im $(f)rt^al. R. iicmorosus D. C. Caulis erectus^ hirsutus. Petioli hirsuti. Fol. plus minusve pi- losa; radicalia longe petiolata^ palmato-partita, laciniis obovatis sub- trilobis dentatis; caulina suprema sessilia, tripartita v. simplicia, la- ciniis lineari-oblongis integerrimis. Calyx patulus, extus villosus. Flores aurei. Receptaculum hirsutum. Carpidia lenticulari-compressa marginata, rostro convoluto carpidiis nniltoties breviore. Variat in montosis siccis : j^) montanus; caule humili subaphyilo adpresse pubescente, fol. radicalibus profundius partitis pu- bescentibus, laciniis cuneato-obovatis acute den- tatis V. incisis. R. repens L. ; fol. radicalibus ternatis v. biternatis, calyce patulo fugace. 1|. 5—6. Ueberafif cin SOBegen, auf SCiefen unb in SSalbungen. Hirsuttis V. glaber. Caules sesquipedales, decunibenti-adscemlen- tes, plerumque stoloniferi, stolonibus repeutibus. Fol, radicalia longe petiolata, ternata; foliolis omnibus petiolatis plus minusve profunde tripartitis inciso-serratis ; cauliua uti radicalia. Caljx heibaceus, ex- tus subhirsiitus. Flores magni, lutei. Carpidia lenticulari-compressa, marginata^ subtiliter impresso-punctata; rostro aciito rectiusculo. R. bulbosus L. ; fol. radicalibus ternatis v. biterna- tis, calyce reflexo. 24. 5—6. ©emeiu (in 2Gegen, ©rdben, ilriften, 2Galbrdnbern u. f. \v. Hirsutus v. glaber. Radix bulbosa, solida. Caules pedales, erecti, raro diffusi. Fol. radicalia louge petiolata, profunde trifida v. sub- ternata; foliolis plus minusve trifidis v. lateralibus bifidis inciso-ser- 22 — 338 — ratis} caiilin.i r;cssi];a, digitato 5— Tpartita, laciniis angusti». Sepala in acumon contrncta, extiis siibhirsuta^ flava. Flores magni, lutei ; pe- tala ufc praccedentiS; ncrvis obscurinribus nofata. Carpidia ieuticulari- compressa, marginata; laevia. rostro brevi redunco. fl Carpidia rugulosa v. tuberculata v. sni iiulosa. * Calyx reflexus. R. Philonotis Ehrh.; fol. ternatis v. biternafis. 0 5—8. 5(uf 9(ecfern ^wifd^en 6iegbur(} unb bem (Siebengebirgc jiemlid) aHgemcin «erbreitet, jwifcf^cn 55ornI)eim unb Srii^I fo-- it)o{)I in ber C*^bene al^ aud) auf ber |)oI)e be^ SSorgebirge^, bei 2)?ecfenl)eim unb in SSeinbergen am |)ammerftein. R. hirsutus Ait. Hirsutus, rarissime subglaber. Caulis spitliamaeus— pedalis, erectus, ramosus, basi haud bulbosus. Fol. radicalia longe petiolata, ternata: foliolis omnibus petiolntis tripartitis inciso-serratis ; caulina sunima sessilia. Pediinculi sulcati. Sepala acuminata, lutea, hirla, pilis basi glaudulosis. Cor. minor. Carpidia ut antecedentis, sed marginem ver- siis tuberculorum serie duplici v. triplici notata. R. sceleratus L. ; fol. inferioribus palraato-partitis. 0 6—9. 2In ®rdben, ©umpfen nid)t gemein. 3- ^- ^ei 3)otten* borf, Stoi^borf, bci Stmprid), jn)i'cf)en (^l^^n^e^^^^^^iJi^ ""t) ^sat^ mer6l)eim im 33ac^, bd ^eimerSborf auj ber ©raffc^aft u. f. n?. Glaber, peduuculis pubescentibus. Caulis ercctus, succosus, spithamaeus et pauciflorus v. ramosissimus, 2 -.Ipedalis, multiflorus. Fol. inferiora palmato-partita, laciniis cuneato-obovatis inciso-den- tatis; caulina digitato-tripartita, laciniis lineari-oblougls integerriinis crenatisve. Flores exigui. Carpidia receptaculo elongato-conico in- sidentia, ovato-oblonga, comnressiuscula, utrinque convexa, mertiote- nuiter rugulosa. — Caule crasso succoso et receptaculo elongato-co- nico facile ab oinnibus riigno.^ciliir. ** C a I y X p a t u I u s. R. arvensis L. ; carpidiis utrinque aculeatis. 05 — o. Iteberall auf Sledern unb jmifd^en ©etreibe. Superne pubescens. Caulis pedalis, erectiis, superne dichotofno- ramosus. Folia omuia decomposita v. radicalia longe petiolata, tri- partita, dcntata; laciniis cuncato-obovatis; caulina gradatiin brevius petiolata, ternata; foliolis petiolatis 3 — inultitidis; laciniis cuneiforiiii- — 339 — bus aticice dentatis, superiorlbus liuenribus. Flores parvi, citrini. Re- ceptaculuni hirsutum. Carpidia plano-conipressa , rostrata, utrinque margineque prominulo spinosa. R. r e t i c u I a t u s iiob. ; carpidiis utrinque venis pro- minulis reticulatis. O 5—6. 3» ber 9?at)e ter ©anbgrube bei Sonn auf gelbern. R. arvensis y. inermis Koch. Hahitu praecedentis, differt auteni cauleji^laberriiiio, laciHiisfoIiorum cauliuoruin anguste linearibus, receptaculo glabro^ carpidiis plauo- cornpressis rostratis utrinque venis proniinulis reticulatis, niargine proniinulo nudo. Haec species distinctissinia primuni a cl. Fr. Nees ab Esb. observata list. Tribis IV. ilelleboreae, Flornni acstivatio im- bricata. Calyx saepissime nullus. Nectaria (Petala) va- ria V. nuHa. Antherae extrorsuni clehisccntcs. Folliculi plures, vorticillati, introrsum dehiscentcs, polyspermi, li- beri v. basi tantnm v. omnino coiuiati capsulam plurilocu- larem referentes. Caltha L. Calyx nullus. Petala 5, ovata, plana , patentissima, decidua. CCal, coloratus, 5-sepalus. Cor. nulla.) Stamina numorosa corolla breviora; filamenta filiforiuia. FoUiculi 5 — 10, verticillati , liberi, breviter acuminato-rostrati , ad suturam internam dehiscentes. Semina suturae affixa. Her- hae perennes^ glubrue. Folia integru, cordato-renifurmia; petiolis hasi late vaginantihus. Flores tenninales , solitarii r. subcorymhosi, lutei. C. palustris L.; 24, 4-5. %\\ (^rcibcn , iim ©umpfe, ^eic^e ^icmtid) t^ciuftg, j. 33. am ^}}h"tt)lteidK iibcr ^oppel^borf. Caulis adscen.lens, sesquipedalis. Fol. magna, superiora subses- silia, subrotunda, renifornii-cordata, crenatit, glabr.t. Flores speciosl^ petala lutea. Helleborus L. Calyx nullus. Corolla 5-peiala, persistens. Nectaria S— 10, brevissima. iii orbem disposita, monophylla, tubulata, inferne angustiora ^ ore bilabiato erecto. (Cal. petaloideus 22* — 340 — 5-sepaliis. Petala 8—10, nectariformia.) Stamiiia niime- rosa, filamentis subulatis. Folliculi 3—10, verticillati , li- beri, ad siituram iiitcruam dehiscentes. Seinina sulurae af- fixa. Herhae perennes , glabrae , rudicibus nigris. Folia pedata, coriaeea. Fhres rirides v. purpurascentes. H. Airidis L. ; caule plurifloro inferne nudo. 24- 3 — 4. 3n Obftgarten, an |)ccfen unb in Saulnvalbungen, bei ^otten- borf, m. ^^or^iebirge jwifrf^en 53omi unb 53rri{}i ^iemlid) atlge:' mein t^erbreitct, \. 35. fparfam in ^toiSborf, ()auftg bci Tereborf unb S3o|iborf bci 53ornhcim unb bci 3t(ftcr, ferneran bev ^arbt bei f5(amer0()cim, im Sro{)(tl)a(, im £}iiecfcnbufct) bei 9)iiinfter' eifcl unb bei SfJeuttncb. Caulis erectus , seniipedalis, inferne nudus, superne dichotonius, foliatus. Fol. radicalia petiolata, pedata •, foliolis elongato-lanceola- tis dupHcato-serratis; caulina sessilia, pedata v. digitato-partita. Pe- tala patentia, viridia. Nectaria parva, pallidc viridia. Variat foliolis folioruin radicaliuin ovato-Ianceolatis ct inciso-partitis. H. foetidus L. ; caule ramoso multifloro a basi foli- ato. IX 4 — 5. 5{n 33eri3ab{)dngen im 9{()eint{)a(e von fin^ bi^ ^oblenj unb im ^rol){t^a(e. Caulis adscendens, 1 — Spedalis, paniculatus. Fol. petiolata^ sur- suin decresceutia, atroviridia; inferiora pedata, foliolis lineari-lanceo- latis septenis v. novenis aequaliter serratis ; superiora digitata, peti- olo dilatato, foliolis minuribus linearibus; folia rainea et floralia bra- cteiforniia, sessilia, ovalia v. ovato-Ianceolata, integerrima, pallida. Petala conniventia, viridia, margine purpureo cincta. NlGELLA L. Calyx nullus. Petala 5, aequaliaj plana^ decidua. Ne- ctaria 5 — 10, in orbem disposita, brevissima, uncn buvd) foigente S^iagnofe: racemis multifloris, pedicellis bracteis brevioribus, folliculis pubescentibus. ACOMTUM L. Calyx millus. Petala 5, inaequalia; supremum (cassis) cucullatum ; 2 laterialia lata, subrotunda, conniventia; 2 infima obloiiga, deorsum spectantia. Nectaria 5, duo su- periora cuciilliformia, pedunculo longo insidentia, subpetalo supremo recondita; reliqua minuta, linearia, interdum defi- cientia. (Cal, petaloideus, 5-sepalus. Petala 5, inaequalia, nectariformia.) Folliculi 3 — 5, liberi,introrsum dehiscentes, polyspermi. Herbae erecfae . perennes. Fol. palmato- v. digitato-partita. Flores racemosi i\ paniculati, caerulei v, flavij rarius albi. A. Napellus L.; nectariis e pedunculo arcuato ho- rizontalibus cernnis, calcari subrecurvato. 2^ 6 — 8. «. 2ln .^edfen unb ?aubwa(bern, bei 9}?i"inftercife(, ©enumb, ^atl, 33(an'- !enf)eim, .^i(Ie6()eim , ©erolbftein unb auf ber ()o()en Stc^t in ber (5ife(, (i. an ber (Srft unter()a(b 9J?unftereife( jwifc^en ber 2Ber^()eimer 33ru(fe unb ber SBa(fmu()(e. Flores raceinosi, violacei. Cassis hemisphaerica. Folliculi iuni- ores divaricati. 8emina argute triquetra, dorso obtuse plicato-rugosa. (Koch syn.) Varietatum quae species distinctissimae a cJ. Rchl;. de- scriptae sunt, apud nos duae tantum reperiuntur. a) neubergense Rchb. ; fol. digitato-partitis, par- titionibus in basin tenuatis trifidis, lobis laciniatis V. integerrimis, laciniis obtusiusculis, racemoelon- — 313 — gato pedunculisque dense puberuli», siaminibuspi- losis. /S) acutum Rchb. ; foi. pmecedends, laciniis acutis, racemo; pedunculis lilamentisque glabris, A. Lycoctonum L.; nectariis erectis , calcari fili- forrai spirali. 11 6—7. 3n Saubivalbunflen,, Dei Slumcntl^ar, QaU unb ©ernunb in ber @ifef. Fol. palinata, siibtus piibescentia. Cassis iu tubuiTi cj-!iprir.iccuri>' producta. Calcar circiuatim revolutura. iSemina undiqne plicato-ru~ gosa^ obtuse trigona, carina arguta. — Caule 1 l/Spedali subpauicu- lato, floribus (7—9 lin. long.) ocliroleucis extus hirsutis et cassido medio angustiore forma nostra (A. Vulparia Rchb.) distinguitur. Tribus V. Ranunculaceae spuriae. Antherao introrsum dehiscentes. Semina biserialia, semicircu- lata, utrinque plana. ACTAEA L. Calyx 4-sepalus^ petaloideus^ caducus. Petala 4, ca- iyce maiora. Stigma capitalum^ sessile. Bacca solitariu^ uniiocularis, polysperma. Semina suturae interiori duplice serie affixa. Herbae erectacj perennea. Fol. ternato-coni- posita. Flores racemosij albi. A. spicata L.3 2|. 5-^6. 3n fc^atti^en SBalbungcn auf bem ^reu^berg, SSenu^berg bei 2)ottenborf, am QSorgcbirge bci Otoi^borf, \)d ^iolanb^ecf, juvifd^en bem 2)ra^enfelc unb ber SBolfenburg, bei Sinj, SSatlen bei 2)attenberg, Slljonig, bei Wm\> fteretfel, ^aa6^ u. f. xo. Subglabra. Caulis basi squamosus;, 1 — Sfpedalis. Fol. tri — qua- driternata ; foliolis ovatis oblongisve acuminatis duplicate inciso-deu- tatis serratisve, terminalibus plerumque .3fidis, margiue et subtus ad nervos pubescentibus. Racemi terminales ova(i. Baccae subrotuudo- ovatae, nigrae. 6^. POLYGALEAE. Calyx 5-sepalus, inaequalis, sepalis 2 lateialibus mai- oribus coloratis, persislens. CoroIIa irregularis, S — S-pe- — 344 - tala, decidua; petalis cuiu staminum columna varie conna- tis, infimo aristato. Stamina 8, in tubum supra longitudi- naliter fissum connata. Antherae uniloculares^ apice poro dehiscentes. Ovarium liberum, biloculare, loculis uniovulatis. Stylus stigmate bilabialo. Capsula obcordata, bilocularis, bivalvis, valvulis dissepiraento angustissimo membranaceo contrariis. Semina in quovis loculo solitaria, apici disse- piraenti affixa, arillata. Embryo in albumine carnoso rec- tus; radicula supera. Herbae radice perenni. Folia sparsa, indivisttj integerrima, sessilia v. in petiolum attenuata. Sti- piilae nullae. Flores in racemos dispositij pedicellatij hrac- teati, saepissime cyatiei, POLYGALA L. Calyx 5-sepaIus, persistens ; sepalis 2 lateralibus maximis petaloideis aliformibus. CoroUa 3 — 5-petaIa, tubo stami- num plus minusve adnata ; petalo inlimo appendiculo cristato. Stamina 8, basi connata. Capsula compressa, membranacea^ bilocularis ; septo contrario angusto. Semina solitaria, basi arillo 4-dentato cincta. Herbae v. su/frutices. Radix lig- nosOj dulcamara. Fol. sparsa, rarius opposita , ovalia v. lanceolata, integerrima. Flores racemosi, trihracteati, cae- rulei V. rosei v. albi. P. comosa Schk. ; fol. sparsis^ iuferioribus ellipticis, bracteis ante florescentiam flores superantibus. 24- 5 — 6. Stuf trocfenen S3ergtnften unb 9lbl)angen auf bem 3Senu^6erg, bei ©iegburg, am 9loIanb^ecf, 2lrienfel6, bei 9lI)einbro^I, 53reifig u. f. U). Caules adscendentes v. rarius prostrati^ 2 — Gpollicares, Fol. su- periora lineari-lanceolata. Racenii inultiflori. Bracteae laterales lon- gitudiue pedicelli. Alae trinerviae^ capsulam subaequantes; nervis ra- mosis apice saepe confluentibus. Flores rosei v. caerulei v. albi, P. vulgaris L. ; fol. sparsis, infirais ellipticis, bracteis ante florescentiam flore brevioribus. 24, 5 — 6, Sluf trocfencn Sergtriften gemein. — 345 — , Caules adscendeutes v. procuuibeutes^ simplices v. ramosi, 2 — 6- pollicares, Fol. superiora lanceolata, acula. Raoeuii muItiClori. Bra- cceae laterales pedicello dimidio breviores. Alae trinerviae, capsulam tertia parte superantes ; nervis raniosis apice semper confluentibus. Flores ut praecedentis. Fornia multicaulis^ alis capsula angustioribus P. oxyptera Rchb. est. P. serpyllacca Weihe.; caule depresso, fol. infe- rioribus suboppositis distichis ovato-ellipticis. 24- 5—6. 5(n graftgen Stb^angen, auf feu(^ten53ergtriften, bei ^ii^c^en, auf bf m 9Semi^5erg, bei 9)?uffenborfunb i'tf)rn?eKer. P. depressa Wendr. Praecedentibus minor et tenuior. Caules plerumque ramosissimi, filiformes. Fol. superiora lanceolata, acuta. Racemi pauci-v. multiflori. Bracteae et alae ut praecedentis. Flores caerulei v. albi. P. amara L. ; fol. inferioribus obovalis, radicaUbus rosulatis. 2i 4—5. 5(uf fumpftgen 33ergrt)iefen bei !Dorfeltnber (Sifel. Caules erectiusculi, 1 — SpoIIicares, glabri v. pubescentes. FoI.su- periora lanceolata v. elliptico-lanceolata. Racemi multiflori. Alae tri- nerviae; nervis ramosis, apice non coufluentibus. Flores caerulei. Forma nostra ob florum exiguitatem et naturam loci uatalis ad P. uliginosum Rchb. pertinere videtur. 63. RESEDACEAE. Calyxmonophyllus, 4 — 6-partitus, inaequalis, pcrsistens. Corolla 4— 6-petala, irregularis, petalis fimbriatis v. pal- matifidis deciduis. Stamina numerosa, nectario ad basin calycis adnato squamiformi obliquo, carnoso inserta, libera, declinata. Ovarium liberum, uniloculare, apice apertum^ multiovulatum. Stigmata 3—6, sessilia. Capsula supera, unilocularis, apice hians. Placentae 3—6, parietales, stig- matibus alternantes, polyspcrmae. Semina subreniformia. Embryo exalbuminosus, inversus, arcuatus; radicula cen- trifuga. Herbae nnmiae v. hiennes. Folia alterna^ integra V. pinnatifida, ad hasin saepissime higlandtilosa. Flores in racemos terminales multifloros dispositi, pedicellatiy hracteo- — 346 — Reseda L. Calyx 4 — 6sepalus, persistens. Petala 4 — 6, integra V. varie dissccta. Nectariura stipitatum in discum semi- peltatnm dilatatum. Stamina 10 — 30. Ovarium uniloculare, apice hianSj 3-dentatura, dentibus stigmate terminatis. Pla- centae parietales, multiovulatae. Capsula tri— hexagona, 1- locularis, polysperma, apice aperta. Herbae glabrae^ sub- nitidae. Fol. integra, trifida v. pinnati/ida. Flores luteoli, in racemos terminales elongatos dispositi. R. Luteola L. ; fol. lanceolatis integris. 0 6 — 9. 5tuf angefc^wemmtem S3oben, an SBegen, j. 53. auf bem ^reujberge. 8tricta^ 2 — Spedalis. Fol. sessilia, lineari-lanceolata^ integerrinia, basi unidentata;, glabra. Flores viridi-lutescentes. Calyx 4-sepalus. Capsula trirostrata; rostris elongatis rectis. R. lutea L. ; fol. inferioribus pinnatis. © 5 — 10. §ln 5(cferranbern, SBegen unb ©d^utt sorjugUc^ l^aufig in ber 9?af)e bee 9f{f)eineg. Caules adscendeutes, pleruuique diffusi, 1 — Spedales. Fol. in pe- tiolum atteuuata, inferiora pinuata v. bipinuatiiida', superiora pinnali- fida V. trifida, laciniis linearibus decurrentibus margine denticulato- scabris. Flores lutei. Calyx 6'-sepalus. Capsula obsolete Srostrata. Semina laevia, nitidissima^ atra. 64. CRUCIFERAE. Calyx 4-sepaIus, plerumque dcciduus, aequalis v. se- paHs duobus basi concavis v. gibbis. Petala 4, in crucem disposita^ saepius unguiculata, rarissime nulla. Stamina 6, rarissime abortu 4, hypogyna, tetradynama^ nempe 4maiora gcrainatim et 2 minora solitarie adversantia, sepalis oppo- sita, interdum interne dente instructa. Antherae introrsum dehiscentes. Ovarium simplex, impositura disco starainifero nonnunquara inler stamina maiora et intra minora turaenti et tunc 4-gIanduIoso. Stylus unicus v. nullus. Stigmata duo. Fructus nunc siliquosus, elongatus (siliqua) v. brevis (silicula), bilocularis poly-raro oligospermus, bivalvis; val- — 347 — vulis planis v. coiicavis v. carinatis, dissepimento tenuissi- mo membranaceo persistenti marginato ad margines oppo- sitos hinc et inde seminifero oppositis^ sursum dehiscentibus et secedentibus ; nunc rarius lomentaceus scil. in articulos monospermos indehiscentes transverse septatus^ nunc nucu- mentaccus, unilocularis^ abortu monospermus, indehiscens. Embryo exalbuminosus, curvatus, cotyledonibus accumben- tibus V. incumbentibus. Herbae annuae, biennes v. peren- nes. Folia alterna, integra v. 1 — multipinnatifida v. varie dissecta. Flores racemosi v. corymbosij raro axillares, so- litarii. DISPOSITIO GENERUM. I. iSilicuIosae. tSiliqua brevis, latitudine sua brevior v. paullo 1 0 n g i o r. A. Silicula indehiscens, ple- runique nucunientacea. Y >ilicula sectione trans- versali teres. C a I e p i n i a. Silicula o vata. Flor. albi. Neslia. Silicula globosa. Flor. lutei. ff Silicula e latere com- pressa. Senebiera. Silicula bllocu- laris^ bisperma. Flor. albi. Isatis. Silicula l-locularis^ 1- sperma. Flor lutei. B. Silicula valvulis 2 de- li i s c e n s. •j- Septum contrarium. Val- vulae naviculares v. e latere compresso-planae. Biscutella. Silicula biscutata^ utrinque 1-sperma. Flor. lutei. Lepidium. Silicula ovata v. oblonga, utrinque 1-sperma. Flor. albidi. Teesdalia. Silicula subro- tunda, utrinque 1-sperma. Scapi subnudi. Flor. albidi. Thlaspi. Silicula utrinque po- Ijsperma. F'lor albidi. j-J- Septum parallelum. Val- vulae planae v. turgido — con vexae. * Silicula subglobosa. a. Calyx basi aequalis. Camelina. Valvulae 1-nerviae. Flores pallide flavi. Cochlearia. Petala integra. Valvulae enerviae. Flor. albi. Berteroa. Petala bifida. Val- vulae enerviae. Flor. albi. b. Calyx basi bisaccatus. Vesicaria. Flor. lutei. ** Silicula a dorso cora- pressa. a. Calyx basi aequalis. Alyssum. Silicula emarginata. Flor. lutei. Draba. Silicula integra. Flor. nostrarum albi. b. Calyx basi bisaccatus. Lunaria. Flores lilacini. fff Silicula teres^ oblonga V. linear is. Nasturtium. Flor. lutei. IL. Sillquosae. Siliqua elongata, latitudine sua multoties longior. A. Siliqua indehiscens v. in articulos secedens. — 348 — Raphanus. Dentaria. Calyx oblongus^ B. Siliqua valvis 8 dehi- connivens. Flor. rosei. scens. b.Valvulae inedio 1-nerviae. t Semina globosa v. sub- Arabis. Siliqua conipressa v. globosa. Cotyledones con- teretiuscula. FJor. albidi v. lilacini. * ralvxYaii^bfsaccatus Erysimum. Siliqua tetragona. * Cal^.x basi bisaccatus. Cotyledones incumbentes. Fol. in- Hesperis. Siliquacompresso- tegra. Flor. lutei. plana v. teretiuscula. Flor. albi no..Ko •..= .> c;i:^..o ..r,r,:^Uc. ' . , . Barbarea. Siliqua ancipite ■~, . ■ . c,-i- „ .,„• • tetragona. Cotyledones accura- Che.ranthus Siliqua ancip.- ^^^J^ j,^j j^^^ , ^ .^_ tetetragona. Flor. lutei. Flor. flavi. '•=* Calyx basi aequalis. a. "Valvulae enerviae. c. Valvulaetrinerviae. Cardamine. Calyx parvus^ Sisymbrium. Flor. lutei v. hiulcus. Flor. albi^ rarius carnei. albidi. A. Siliculosac. Tribus I. Nucumentaccae. Silicula iudehiscens, plerumque nucumentacea. Calepinia Adans. Calyx erectus. Silicula ovata , in styluni brevem attenuata^ nucumentacea, unilocularis , monosperma. Se- men pendulum. Flores parvij albi. C. Corvini Desv.; © 5—6. 9luf efnem O^ubenfelbe unterf)a(6 9lieberbrei[ig, in ber 9MI)e ber %^x fjciuftg, fobann auf 5tecfcrn am Sl^ein oberI)alb SfJemoieb unb uber ba^ gauje ?Qiaienfe(b oerbreitet. Crambe Corvini AIl. Spithamaea — sesquipedalis, glabra. Caulcs adscendentes, simplices vel ramosi. Fol. radicalia in petiolum attenuata, ovalia, grosse si- nuato-dentata; caulina sessilia, ovalia v. oblonga, basi sagittata, den- tata V. subintegerrima. Racemi terminales. Neslia Desv. Calyx patulus. Silicula subglobosa, stylo terminata, unilocularis^ monosperma. Flores parvi, flavi. N. paniculata Desv.; © 5—9. S(uf 5(ecfcrn bei53en6* berg bei (S6(n, bei |)ebbe6borf bei 9Jcun>ieb unb ^i\ (Sobtcna. Myagrum paniculatum L. — 349 — Stricta, pedalis, pilis ratnosis scabra. Fol. sessilia, sagittato-lan- ceolata. Racemi pauiculati. Occurrit raceino simplici. Senebiera Pers. Calyx patens. Silicula e latere compressa, nucumen- tacea^ muricata, monosperma. Herbae humifusae. Flores minuti, albi. S. Coronopus Pers. © 7—8. §(uf fterilen ^lci^en jn>if((^en furjem ©rafe j. S?. auf bem 9)?arftpla^e ju Sinj, bei ?f?eun3ieb, 2Biningen. Multicaulis, prostrata, glabra , caulibus spithamaeis compressis. Fol. pinuatifida; laciniis lincaribus integerrimis v. laciuiatis. Racemi oppositifolii subsessiles^ abbreviati^ foliis multoties breviores. Caljces albo-marginati. 8iliculae rotundato-reniformes_, stylo hrevi termiua- tae. reticulato-venosae^ dorso rugoso-s. tuberculato-cristatae. ISATIS L. Calyx patens. Silicula e latere compresso-plana^ ob- longa, demum unilocularis, monospernia. Stylus nullus. Stigma capitatum. Plantae biennes_, erecfae. Folia indirisay subintegerrima. Flores corymbosi, flaci. I. tinctoria L. ; 0 5—7. S(n bem Ufer be^ ^tjeine^ jn>ifd)en SSeuel unb Oberfaffel unb an 'i??elfen Don ?inj bi^^^Jeu' nneb unb bei 3^ieberf)ammerftein. 1 — 4pedalis et ultra, glaucescens. Folia sessilia , integerrinia ; radicalia i« petiolum attenuata, hirtella; caulina oblonga, basi sagit- tata, ciliata. Calyx coloratus. Siliculae pendulae. Flor, aure*, cu- neiformi-oblongae, obtusae, glabrae. TniBus II, A n gustiseptatae. Silicnla deliiscens, scpto contrario, Valvulae naviculares v, e latere compres- so-planae. BlSCUTELLA L. Calyx patens. Silicula compresso-plana^ biscutatu, utrinque monosperma, stylo coronata. Flores corymbosi, flari. _ 350 — B. laevigata L. ; 2i 5—7. ^n i^elfen im Stbrt^al am n)ei|ien ^reuj unb am 3)urct)brucl). Caules erectiusculi, paucifolii^ superne ramosi, glabri. Fol. stri- guloso-hispida-, radicalia oblonga, in petioluni attenuata^ grosse v. sinuato-dentata; caulina semiamplexicaulia, supcriora linearia^ integer- rima. Siliculae bisorbiculatae, glabrae. Variat siliculis scabriusculis (pilis adpressis minutis et aliis crassiusculis punctiforniibus albis^ ad emarginaturam ciliatis. B. saxatilis Schleich. Lepiuium L. Filamenta edentiila. Silicula compressa, subrotunda, ovata V. oblonga, utrinque monosperma; stylo evidente v. subnullo. Cauies foliati. Flores albi. L. Draba L. ; fol. integris cano-pubescentibus , sili- culis obcordatis apteris, stylo dissepimentum aequaiite H, 5—6. 5(n ®cgen bci 5Bonn, (Nees) t)on un6 noc^ nicf)t \x>k' ber aufcjefunbeii. Cochlearia Draba L. Cardaria Draba Desv. Pedale et ultta. Caules adsccndentes. Kolia lanceolata vel ob- longa^ repando-dentata; radicalia in petiolum attenuata; caulina am- plexicaulia^ basi sagittata. Corynibus terminalis. Silicula turgida, re- ticulato-venosa. L. campcstre R. Br. ; fol. integris cano-pubescen- tibus^ siliculis ovalibus alatis emarginatis, stylo brev^i. 0 6—7. %\x\ 33rac^en, an Stbl)dnaen &dufig j. 33. an ber (Sieg. Thlaspi campestre L. Pedale. Caulls erectus, superne ramosus. Fol. oblonga, supra medium repando-tlentata, radicalia in petiolum attenuata; caulina amplexicaulia, basi sagittata. Pedicelli demum recurvati. Racemi terminales, sub anthesi glomerati. Siliculae a medio late alatae. L. sativum L.; fol. inferioribus pinnatis, pedicellis fructiferis ereclis, flor. regularibus^ silicula emarginata. O 6 — 7. 5(ngebaut unb {)ier unb ba yenvilbert. Glabriuscula. Fol. inferiora pinnata v. hipinnata; superiora line- aria, integerrima. Racemi axillares. Siliculae subrotundae, alatae, cmarginatae; st.vIo brevissimo. — 351 — L. ruderale L.j fol. iiiferioribus piniiatifidis, pedi- cellis fnictiferis horizontaliter-patentibus, flor. apetalis dian- dris, silicula emarginata. 2; 6—8. 9tn SBegen, 9}Zauern, in 2)orfern jiemlic^ t)aufty3 3. 35. in ^oppel^borf »or bem ©(^loffe. Semiped.— pedale, glabrum, patente-ramosiim, naiiseoso-graveolens. Polia glauco-viridia, crassiuscula, inCeriora pinnatifida v. bipinnatifida, supreiiia linearia, integerrima. «acemi axillares, floribus exiguis. Si- liculae subrotundae, apice tenuissime alatae^ emarginatae ; stjlo bre- vissimo. L. grarainifolium L. ; silicula ovata acuta , stylo brevi. 21 7-10. 2ln »J}i'auern, SCegen, ©c^utt, ^dufig in ber Umgebung 53onu6, weiter I)inauf fparfamer. L. Iberis Rchb. Bipedale, a basi ramosissimum, ramis erecto-patentibus divaricatis paniculato-virgatis tenuibus glabriusculis. Fol. radicalia oblonga, pe- tiolata, basi pinnatifida, serrata ; caulina integerrima, linearia. Racemi terminales v. axillares. Flor. exigui, patentes. Pet. obovala, calyce apice violaceo-purpurascenti subduplo longiora. TEESDALL4 R. Bf. Filamenta longiora basi appendice fohacea. Silicula compressa, subrotunda, utrinque dispernia; septo falcato; stylo brevi. Folia radicalia. Scapi subnudi. Flores parvij albi. T. nudicaulis R. Br. © 5—7. qSorjuglic^ auf eanb* boben auf trorfnen 9Ierfern unb ^la^eu 3. 35. am S^annenmalb* (^en 6ei 9ioi^?borf, auf gelbern hd 3ppenborf, jmifrf^en 35ontt unb Siegburg unb I;inter ©iegburg ^dufig. Iberis nudicaulis L. T. Iberis D. C. Caules plures, simplices, vix spithamaei, adscendentes, nudi, dein saepe iino alterove ramo basi foliato praediti. Fol. rad. numerosissi- ma.petiolata, exovato oblonga, Ijiata v. sinuata, crassiuscula, glabra- Racemi terniinales, florib. minutis, calycibus purptirascentibus albo- marginatis, petalis inaequalibus ;niveis. Silicula apice alata, emar- ginata. Thlaspi L. Filamenta edentula. Silicula compressa^ ovalis, obo- vata V. triangularis . emaroinata^ polysperma; stylo evi- — 352 — dente v. brevi. Valvulae dorso alatae. Caules foliati. Flores racemosi. albidi. T. Bursa pastoris L. ; siliculis cuneiformi-trian- gularibus. G 3—11. $In SBegen, auf Scl^utt, bebautem 330- ben gemein. Capsella Bursa pastoris Vent. Pedale et ultra. Fol. iuferiora petiolata, .rnncinato-pinnifida, pin- natifida v. sinuato-dentata; superiora semiamplexicaulia, basi sagit- tata, dentata v. integerrima. St^ius emarginaturam subaequans; fri- goris vi variat siliculis ovalibus. T. arvense L.; siliculis subrotundis utrinque po- lysperinis, eraarginalurae lobis conniventibus. O 4 — 7. 5(uf 9(e(fern gemein. Caulis erectus, simplex v. apice ramosus. Folia oblonga , plus mimisve sinuato-dentata; radicalia in petiolum atteuuata j caulina basi sagittata^ sessilia. Styhis emarginatura niulto brevior. Semina ru- gulosa. T. per fo iiatu m L. ; siliculis obcordato-ovalibus 8- spermis, stylo brevissimo. O 4 — 5. 5(uf Sledern, in SBein* bergen, 33euel, im 5(()rt]^a(, bei Sinj in ber9?d()e !oon S3afaltfe(fen, M)t\md, 33ro()It()a(, 5!)?unftereife( u. f. \\\ Herba giaucescens, glabra. Caulis spithamaeus, ramosus, ramis erecto-patentibus. Fol. rad. rosulata, ovata v. oblonga, denticulata v. integerrinia; caulina sessilia, basi cordato-sagittata, amplexicaulia, denticulata. Antherae flavae. Silicula siuu emarginaturae dilatato. Semina laevia. T. alpestre L.; siliculis obcordato-cuneiformibus, stylo emarginaturam excedente. © 4—5. 9(m ^u^e ber ^e(fen unweit §(Itena^r, in bem X^ait junfc^en 5((tena^r unb' $((tenborf. T. coerulesccns Presl. Glauca, plerumque multicaulis. Caules erectiusciili, simplices v. parum ramosi, demum stricti. Folia subintegerrima; radicalia in pe- tiolum attenuata, rosulata, obovata; caulina basi cordato-sagittata, sessilia. Antherae caerulescentes. Silicula sinu emarginaturae dila- tato. ' Tribus III. Latiseptatae. Silicula dehiscens; septo parallelo. Valvulae planac v. lurgido-convexae. — 353 — Camelina Crantz. Calyx erectus, basi aeqiialis. Silicula turgida, obovata, basi cuneata; valvulis uninerviis cum stylo adhaerente de- liiscentibus. Herhae annuae. Flores palliile flavi. C. sativa L. ; © 6—7. QSorjugdrf} \\\ ?etnfe(bern, a. j, 53. 6ei ®obe66ercj iinb in ber (5tfe(; (i unb y nm £)rfenfcf§ iinb 9frienborf, bei ^inj, .r^nmincrftein, in 9Bcin6ergen iinb an i^elfen im 2(()rt()a(. Myagrum sativum L. Alyssum sativum Sm. Glabriusciila, erecta. Fol. sagittato-lanceolata, subititegerrima ; superiora linearia, Racemi terminales. Variat: a) fol. sinuato-dentatis, seminibus duplo-maioribus. /^) fol. pinnatifidiSj scrainibus duplo-maioribus. S3ci (Sobcgtcrg. Myagrum pinnatifidum Ehrh. j) fol. subintegerrimis hispidulis, siliculis sutura ma- gis marginatis. C. microcarpa Andr. J) fol. maximis ovato-lanceolatis subintegerrimis pi- losis, siliculis ut praecedentis. COCHLEARIA L. Calyx patens, basi aequalis. Staraina edentula. Silicula ex ovato subgiobosa;, utrinque polysperraa; valvulis ener- viis. Stylus subnullus v. evidens. Semina immarginata. Flo- res albi, petalis infegris. C. Armoracia L.; Ij. 5—6. S(n glu^ufem. Armora- cia rusticana. FI. wett. Virgato-ramosa, bipedalis et iiltra. Pol. radicalia oblonga, cre- nata; caulina lanceolata, laciuiata v. iutegra. Siliculae globoso-ova- tae^ utrinque 4sperniae; stylo subuullo. Berteuoa DC. Calyx erectus, basi aequalis. Stamina rainora basi unidentata. Silicula subinflata, ovata^ polysperraa; valvu- lis enerviis. Stylus persistens. Seniina iramarginata. Her-' hae stellato-incanae, foliis integris. Flores alhi, petalis bi- fidis. 23 — 354 — B. incana DC ; Q 5—9. ?(n 3Begen, bei ^'inj, im 5n)vtf)al iinb am ^n^t »on gelfen jnnrc()en 9tf)einbrof)( unb |)ammerftein, bei §(nl>ernact». Alys.sum incanum L. Farsetia incana R. Br. Adscendens v. suherecta, spitliamaea — pedalis et iiltra. Fol. lan- ceolata^ siibintegerrinia; inferiora plus niinusve in petioluin attenuata. Pedunculi fructiferi erecti. .silicula 18 — iHspernia. Variat induniento laxiore, foliis niagis viridibus et st^io pauUo longiore. B. v iri d is Tsch. Ve.sicaria Lani. Calyx erectus, basi bisaccatus. Staniina niinora basi dento obtuso incrassata. Silicula inflato-subglobosa; val- vulis enerviis. Stylus persistens. Scmina circumalata. Fo/ia tntegra. Flores lutei^ petalis infegerrimis. V. utriculata Lani. ; 11 5—6. $J[n bem ©obe^berg. Alyssum utriculatum L. Multicaulisj adscendens, pedalis et iiltra. Fol. integerrinia; caul. sterilium oblongo-lanceolata, in petiolum ciliatum attenuata, stellato- oanescentia; fertilium lanceolata, glaberrinia. Peduuciili fructiferi ere- cti. FJores inagni, Cheiranthi similes. Stjlus longus^ demum deciduus. Alyssum L. Calyx erectiis^ basi aequalis. Stamina basi dentata v. appendiculata. Silicula compressa, clliptica v. orbicularis, emarginata, utrinque 2 — 4-sperma; valvulis enerviis. Sty- lus persislens. Semina circumalata. Herhae v. su/frntices pube sfellata incauae, foliis infegerrimis. Fhres lufei : pe- talis emarginatis. A. calycinum L. ; cal. persistentibus, stylo silicula multoties breviore. O 5—6. %\\\ ge(bern, an trocfenen 5(6- f^dngen, j. 33. in ber (Sanbfait(e an ber ^opVH'(3borfcr %\{u, am D^^einufet 5n)ifc()en33eue( unb (5affe(, auf bem ^^oberber^, 5{rten:= fe(6 bei Sinj unb am 9?etten()of 9iemvsieb gecjcnuber. Caules adsceudentes^ herbacei. Fol. iuHma obovata, cetera lan- ceolata, basi attenuata. Pedunculi friictiferi patentes. Calyx corollu paullo brevior. Corolla pallide lutea, dein albescens. Stamina eden- tula; breviora basi utrinqiie appendiculo setaceo. A. montanum L. ; cal. deciduis, stylo corolla paullo breviore. 2X 4—6. 5(flf gj^auern, tn (^dfen, an 53er9ab()dngcn _ 355 — hd ^ovfterbac^, am 2)raf{)enfel^, Unfef, an ber Srpelcr Se^, SDattenberg , i)on ^inj hi^ .f)ammerftein, am 9J[rienfeI6, bei ^reifig unb im 9{^rtf)a(. 2)ie 33arietat itntcr ben anbcrn j. 33- am !Drac^enfek^. C.iules aflsceudentes, basi suffruticosi. Fol. inferiora obovata. .superiora linearia. Pedunculi fructiferi patentes. Calyx coroUa duplo brevior. Corolla lutea. Kilainenta alata, 1— 8-deutata. Variat foliis oninibus linearibus incano-argeuteis. Draba L. Calyx ercctus, basi aequalis. Stamiiia edentula. Sili- cula compressa, oblouga v. elliptica, polysperma; valvulis nervo dorsali plus minusve perspicuo. Stylus subnullus. Semina immarginata. Scapus nudus v. caulis foliatus. Fo^ lia iiitegerrima v. serrata. Flores (jiostrai-unf) parvi, albi; petalis bifidis v. integerrimis. D. verna L.; scapo nudo^, siliculis oblongis. Q 3 — 4. 3(uf 2(ecfern, an S^Gcgcn libcraU. !l)ic SBarictdt am Sitjeinufer bei 9?otanbgit?ertb. 1—3 polliccs louga. Folia rosulata, lanceolata v. ovato-Ianceo- lata^ basi attenuata^ integorrinia v. serrata, uti scapi pilis furcatis V. raniosis obtccta. Sepala ovata, pilis simplicibus v. furcatis adspersa, petalis semibifidis subtriplo breviora. Variat: //) .siliculis ovato-subrotundis. D. spathulata Lang. Obs. Spccimina huius var. e seminibus culta quoad fructuum formam pilorumque simplicitatem constan- tia observavimus. D. muralis L.; caule foliato. O 5—6. 9In ?^elfen/ SOfJauern, in SBeinbergen, jivifd}en Dtemagcn unb 06ertt>inter, hix 2)attcnberg, an ber 2lt)rburg, bei Diljeinecf, am 9iaffelftein 6ei Sfieutvieb unb bei 6o6(cnj. Pilis furcatis hirtellaj pedalis et iiltra. Caulis ramosus. FoJ. den- tato-serrata ; radicalia ovata v. oblonga; caulina semiamplexicaulia, ovata V. cordato-subrotunda. Petala subintegerrima. tiiilicula oblonga. LUNARIA L. Calyx erectus, basi bisaccatus. Stamina edentula. Si- licula stipitata^ compresso-plana, elliptica v. elliptico-ian-* 23* - — 356 — ceolata^ oligospernia ; vah ulis plaiiis nervo dorsali niillo. Slylus persistens. Scmina circumalata. Folia petiolatcij cordat^,^ Floreslilacini; petalis integerrimis. Silictilamagna. L. rediviva f y. ; 2; 5—6. 3n ?au6\v>a(bern. 5D?ontrepo6 bei 9?emrieb. Erecta^ pubescens , bipedalis et ultra. Fol. inaequaliter mucro- nato-dentata. CorolJa magna. Silicula ciliptico-lanceolata. Seniina reniformia. Nasturtium R. Br. Calyx patens, coloratus. Stamina edcnfula. Silicula teretiuscula^ obIon<^a v. lincaris, polysperma; valvulisener- viis. Stylus brevis^ stigmate capitato bilobo. Folia pin- natifida^ rarius integra. Flores flavi, petalis integris. *Petala calycem subaequantia v. eodem bre- V i 0 r a. N. palustre DC. ; siliculis oblongis teretibus lon- gitudine fcre pedicelli. 24. 5—9. 9(u dbuUc^eu (gtauborteu wie ba^ ^olgenbe, aber felteuer j. S. ()ci ^>oruI}ciiu, au ber olten @ieg, unb bei ©iegburg. StrictuMi, 1/8 — Ipedale. Caulis solidus. Fol. l^rato-pinnatifida, Jaciniis ovatis v. oblongis ipaejualiter dentatis, auriculis semiauiplexi- caulibus ciliatis. Flores incunspicui iu raccmos dispositi. Calyx lu- tesceus v.flavus^ petalis minutis obovato-Iinearibus cunciformibus lon- gior. Silicula turgida, oblonga^ obtusa, pedicellum dcclinatuin vi.\ aequans. ** P e t a I a c a I y c e m s u p e r a n t i a, N. sylvestre R. Br.; siliculis linearibus teretibus pe- dicellum subaequantibus multo longioribus quam latis. IX 5—9. 5(uf augefcfiiremmteni Sobeu, au Sumpfeu, C^rdben ge- mcin. Sisymbrium sylvestrc L. Radix pereuiiis, repons. Erectum v. adscendens, flexuosum, yla- briusculum. Fol. pinnatifida piuuataqiie; laciniis inferiorum ovato-v. oblongo-lanceolatis inaequaliter dentatis; superiorum linearibus (caule plerumque angustioribus) subintegerrimis. Petala obovata, iu unguem brevem atteuuata. Silicula (siliqua) 5 — (j liji. longa. compressiuscula, anguste linearis, pedicellum adscendeutem aequaus v. superans. N. anceps Rchb. ; siliculis linearibus ancipitibas pc- — 357 — dicellum siibaequautibiis. 2X 5—8. §(uf ber (Sic\jiiifel gcnannt bic alte 6iec3, j^vifcfjen SBeibengebiifd}. Sisymbrium anceps Wahlbrof. Procumbens v. adscendens. Caulis fistulosus. Fol. omuia pinna- tifida; fol. ovatis v. ovato-lanceolatis v. lanceolatis serratis incisisque. Pedicelli fructiferi decliiiati v. Iiorizoutaliter patentes. CoroUa calyce duplo longior. Silicula anceps, saepius falcata. N. Amphibium R. Br. ; silicuHs eHiplicis pedicello triplo V, quadruplo brevioribus. 24. 5—8. 2(uf u6erfct)i\)emnit gett)efenem 33oben, c.m Shi^flufj ber ©ieg, bei Siegburg unb gtie^borf unb bci ©injig. Procumbens v. adscendeus. Caulis fistulosus. Fol. omnia indl- visa, ovato-v. oblongo-lauceolata^ utrinque attenuata v. basi auricu- lata. Pedicelli fructiferi plerumque dccliuati. CoroIIa caljce paullo longior. Silicula turgida_, elliptica v. oblonga. (N. Amphibium indi- visuni et auriculatum Kocli.) B. S i 1 i q u 0 s a e. Trib. IV'. Lomentaceae. SiUqua iudchiscens v. in articulos secedens. Dissepimeuta spuria^ trausversalia. Raphaxus L. Calyx erectuS; basi bigibbosus. Glaudulae hypogyuae 4. Siliquastylo subulato rostrata, lincaris v. oblonga^ laevis et indehiscens v. moniliformis et in articulos secedeus. Ca- It/x setosus. R. sativus L.3 siliquis teretibus indehiscentibus. © 5. 6. 3(ngebflut. Radix caruosa, culta polymorpha. Fol. l^rata. Flores viola- cei, venis saturatioribus. Siliquae acuminatae^ pedicellum vix su- perantes. R. Raphanistrum L. ; siliquis mouiliformibus deinde iu articulos secedeutibus. O 6--7. ?(uf9(e(fern gemein. 3)ie SSarictiit am 9t^einufcr a&nHirtS unb jtvifd^en Seuel unb (Saffef. Raphanistrum segetum Rchb. Habitu Sinap. arvensis. Erectiusculus, sesquipedalis et ultra, simplex v. saepius ramosus; setulis sparsis hispidus. Fol. petiolala, — 358 — oblougaj lyrato-pinnatifida v. subintegra, inaequaliter dentata. Caljx saepius hepatico-purpurascens. Flores flavi. Petala obovata, laniina 3 — 4 lin. longa, ungue calycem paulo superante. Siliquae in uiatu- ritate striatae^ stylo Jongiores. Variat: floribus albis violaceo-ve- nosis. TniBUs V. Brassiceae. Siliqua dehiscens. Seinina glo- bosa V. subglobosa. Cotyledones conduplicatae. Sl.NAPIS L. Calyx patentissinius. Glandulae hypogynae 4. Sili- qua teretiuscula v. subtetragona , inferne torulosa; valvis 1 — 5-nervis. Stylus persistens saepe rostriformis. Semina uniserialia. Phintae plenimqiie hispidae^ foliis saepissime lyratis. Flores flavi. S. arvensis L.; siliquis patentibus raultangulis toro- sis glabriusculis rostro ancipite longioribus. © 5. 6. 5(uf 9lecfern gcmein. 2)ie 35arietdt bei gfamerebeim. Erectiuscula^ hispida. Foliu ovata v. oblonga^ subintegra, inae- qualiter dentataj rugosa; inferiora petiolata, subl^rata ^ superiora sessilia. Calyx coloratus. Flores lutei, petala obovata unguiculata^ ungne calycibus linearibus vix breviore. Siliquae tereti-niultangulae, torulosae^ rostro sulcato basi utrinque ciliato-hispidulo^ valvis 3-ner- viis, Variat : ^) orientalis; siliquis retrorso-hispidis. S. alba L.; siliquis patentibus hispidis rostro ensifor- me subaequantibus. © 6—7. 9(uf 2(e(fern mcl)t I)dufig. Praecedenti simillima. Fol. I3 rato-pinnata; pinnis inaequaliter dentatis lobatisve. Siliqua cylindrica; valvis 5-nerviis. S. nigra L. ; siliquis racerao adpressis ancipite-tctra- gonis glabris. Q 6—7. ^«.''ifd)*-''^ 3Seibencjcbufc^en am 9tf)eine tei Sinj, obcr^alb 9?eunneb unb aw ber 3rr(ic^er SBrficfe. Bras- sica nigra Koch. Stricta, bipedalis et ultra. Fol. iuferiora petiolata^ lyrato-pinna- tifida V. sinuato-dentata, hispida; superiora lauceolata, in petiolum te- Duata^ integerrima v. dentata, glabra. Corolla flava. Siliqua valvis uninerviis; rostro subulato parvo. — 359 - Brassica L. Calyx erectus v. laxe erectus^ basi gibbus. Glandulao hypogyuae 4 v. 2, Sih"qua teretiuscula, valvis 1 — 3-nerviis. Stylus persistcns. Semina uniserialia. Folia plerumqiiely- rata. Flores lutei rarius albidi. Sect. I. Valvae 1-nerviae; stylo subnullo. B. oleracea L. ; fol. glaucis, superioribus sessilibus oblongis, racemis ante anthesin elongatis, calycibus con- niventibus. © 5—6. Sdtijebant \\\ t>ieleit 93nrietdten, j. 33. fol. crispis. etc. Fol. glaberriina; iuferiora lyrata. >Stainina oninla erecta. Flore» lutei rarius albi. (Kocji. sjn.) B. Rapa L.; fol. superioribus ovatis acuminatis basi profunde cordata amplexicaulibus^ racemis sub anthesi fastigiatis, calycibus laxe erectis. O © 4 — 5. 2(ngc6aut. Fol. primo anno viridia, secundo glauca^ inferiora lyrata, scabra. Staniina breviora patulo-adscendentia. Flores lutei. Variaf: /?) oleifera: radice exili bienni. jO annua; eadem varietas, at radice annua, caule, siliquis seminibusque minoribus. (Koch. syn.). Br. praecox W. et K. B. Napus L. ; fol. glaucis, superioribus oblongis po- stice subangustatis basi cordata dilatata semiamplexicauHbus, racemis laxis sub anthesi elongatis , calycibus laxo ere- ctis. (u) O 4—5. ^digctmut. Fol. inferiora lyrata , glabra. Stamiua breviora patulo-adscen- dentia. Flor. pulchre citriui. Siliquae patentes. Variat: «) oleifera; radice tenui bienni. B. JVapus oleifera D C Huius modificatio : fol. crispis est B. cam- pestris pabularia D C. ,9) annua; radice tenui annua. B. campestris oleifera praecox D C ■/') esculenta; radice carnosa turaida esculenta. B. Napus i^i. esculenta D C. (Koch. syn.). — 360 — Sect. 2. Valvae 1-nerviae, stylo conico. B. Erucastrum L.; fol. omnibus profunde pinnati- fidis, calycibus laxe erectis. 24, 4 — 10. §(uf ?{ecfern, an 9JJauern u. f. \v>. jiemUd) f)auftg bem Saufe te^ 9tl)eine^ ^oU genb, ?. 33. bei 33eue(, xtuterl)a(b 53onn bi^ 9?f)einborf, bci ^(it* ter6borf 2c., auc^ fparfam an ber §(^r. Erucastrum inodorum Rchb. E. Pollichii Sp. et Schimp. Sisymbrium Erucastrum Vill. Caulis erectiusculiis v. adsceudeus^ petiolique pilis reflexis hispi- duli. Fol. sinuato-pinuatitida, pilis adpressis adspersa; laciniis oblon- gis inaequaliter obtusequesinuato-dentatis^ radicalia primordalia hiimi- fusa (saepius 6" unc. et ultra louga), crassiuscula^ sublyrato-pinnatifida. Hacenius basi foliatus. Corolla pallide sulphurea. Glandulae 4, duo- bus acutis uiaioribus. Siliquae patentes, torulosae, conipresso-subte- tragonae^, seniinibus ovalibus. Sect. 3. Valvae 3-nerviac. B. Chciranthus Vill.; fol. omnibus profunde pinna- tifidis, calycibus conniventibus. G 5—6. S(n §(6()angen 3Wifrf)en ©etreibe. 3)ie 95ar. a. i)orjitg(ic^ im S(()rt()a(, in ©ebir^ gen 5(itbernacf) gegeniiber, am Saac^er^See unb auf bem 5D?eien^ fe(b nnb ^. im 2;onifteiner'2:()a( unb M SfJemvieb. Sinapis Cheiranthus Koch. Caules decumbentes, rarius erectiusculi, simplices v. ramosi^ glau- co-pruinosi, sicut folia uiargine subtus ad nervos pilis patentis- simis riiiidis adspersi. Folia Jjrato-plnuatifida v. pianata; iuleriora hispidulaj laciuiis oblongis inaequaliter deutatis; superiora hispidula V. glabriuscula; lacinils liuearibus subintegerrimis. Corolla magua, lutea^ sepalis lineari-oblougis setulosis longior. Glandulae hjpogy- nae 2, infra stamiua minora et pistillum. Siliqua tornlosa, rostro ancipiti plerumque basi 1 — Sspermo. Yariat: a) Cheiranthus D C. ; fol. inferioribus pinnatis. /S) Cheirauthiflora I) C. ; fol. inferioribus lyrato- pinnatifidis. DlPLOTAXIS D C. Calyx laxe erectus. Giaudulae hypogyuae 4, quarum duae intra stamina minora et pistillum minores, ceterae in- — 361 — tm calycem et staniina maiora lineares^ acutae, Siliqua li- ncarisj compressiusciila^ valvis 1-nerviis. Semiiia biserialia. Folia pinnatifida v. subintegra. Flores lutei. D. tenuifolia I) C; caule foliato, siliqua supra rc- ceptaculuin in stipiteni tenuata. 2^ 5 — 10. ?(m gcinjen 9if)einufer jlettenweife ijerbreitet, eflen, 3)tauern j. 33. bei 33onn, 33euc(, Obcrfaffel, ^litter^borf, Hnfel, Sinj u. f. ir>. Sisymbriura tenuifolium L. Sinapis tenuifolia R. Br. Caules nimosissinii^ e basi procunibetiti suifruticulosa adscenden- tes, dense foliati, glabri v. iuniores saepe Iiirti, purpurascentes^ 1 — 2- pedales. Fol. petiolata, simplicia^ crassiuscula^ Mlaberrinia, sinuato- pinnatifida^ pinnatifida et bipiunatifida^ saepius oblonga, sinuato-v. re- paudo-dentata; laciniis linearibus v. oblongis sinuato-dentatis v. inte- yerriniis. Flores niagui, citrini, suaveolentes^ pedicello subduplo bre- viores; petala 5— (> lio. longa, laniina subrotunda. Siliquae erectae^ stipitatae. D. muralis D C. ; caule subnudo v. paucifolio, si- liqua in receptaculo scssili. O 5—10. »^(uf 3(ecfern, \\\ aBein- bergen, \\\ ber 9?af)e be^ 9t()eineg, feltener a(g bie Q3orige; i\X!\= fc^en S3onn unb 9t()einborf, bei 9}^eI;Iemcr 5lu, bei ?Ko(anb^ecf unb Sinj. Sisymbrium raurale L. Caules adscendentes, hirtelli, pilis setuIosissparsiS;,sinipIices,uudi, aut ramosi; raniis patentibus basi foliatis. Fol. oblongo-Ianceolata, Jn petioluni attenuata^ inciso-serrata, sinuato-dentata v. rarius pinna- tifida, sparsini pilosa. Flores antecedenti duplo fere ininores, satura- ti«s citrini, pediceUum aequantes. SUlquae erectiusculae, sessiles. Tribus VI. Arabideae. Siliqua dehiscens. Coty- ledones planae ("icurabentes et accurabentes). Hesperis L. Calyx connivens, clausus, basi bisaccatus. Glandulae hypogynae 2. Siliqua stricta, compresso-plana v. teretiu- scula; stigmate basi bifurco, superne coniiivente. Semina imraarginata, uniserialia. Folia (jiostraruin) integra_, den- ticulata. Flores violacei, albi v. sordide virescentes. H. matronalis L. ; petalis obovatis obtusissimis niu- — 362 — cronc emarginatis, siliquis in pedicello patentc erectis. O 5—6. 9(rt |)ecfen f)ier unb ba. Caulis simplex, erectus, Iiirtus^ bipedalis et ultra. Fol. petiolata, ovato-lanceolata, deuticulata, molliter pilosa. Calyx villosus. Flores lilacini, rarius albi, vespere fragrantes. Mliquae teretes^ torulosae, glabrae. Cheiranthus L. Calyx conniveus, clausus, basi bisaccatus. Giandulae hypogynae 2. Siliqua ancipite-tetragona^ linearis, stigmate bifido, lobis divergentibus. Seniina marginata, uniscrialia. Folia integerrima. Flores lutei, odore gratissimo. C. Cheiri L.; 2;o— 6. 3n alten 93?auern, aw 33urgcn, in ben Sonner 8tabtmauern auf ber iSeite nad) ^oppei^borf, am (Siegburcjer (E(l)(o^, bei(56In anben Stabtmauern, am 5(p' ^oUinariu^berg bei Dftemagen unb am .^ammerftein, SBai^or^' ij^eim im Si^rt^i, am (§()renbreitftetn Ux (Soblens. Ch. fruti- culosus L. Basi suffruticosus, adpresse pilosus. Fol. lanceolata, acuta, inte- gerrima. Corolla magna, saturate luteaj petalis cuneato-obovatis. Siliquac cum peduuculo erectae. Cardamine L. Calyx parvus, hiulcus, basi aequalis. Siliqua hnearis, saepe elastice dissiliens; valvis plerumque a basi ad apicem sese revolventibus enerviis dissepinimento aequalibus; stigmate integro. Semina uniserialia, rarius biserialia. Fo- lia Qiostrarian) pinnata. Flores albi, rarius carnei, inter- dum imperfecti. Sect. 1. Semina biserialia (Xasturtiumj. C. fontana Lara. ; caule ex axillis radicante, siliquis declinatis. 2| 6—9. ^n flaren falten SBaffern, flcinen Sci' (^en, jiemlic^ I)auftg. Nasturtium officinale R. Br. Sisym- brium Nasturtium L. Fol. piuuata; iaferiora ternata: superiora 3 — /iuga; foliolis re- pandis, lateralibus ellipticis, terminali ovato basi subcordato. Flore^ parvi. 8i]iquae pedicellum subaequantes. _ 363 ™ Sect. Z. Scmitia uniserialia. Siliqua elastice dissiliens (Cardamines genuinae). a. Floresape(ali. C. Impatiens L. ; fol. basi sagittata auriculatis. © 5—7. S(n gfu^ufeni jmifc^eu ntcbrigcm ©ebiifct) jiemlicf) l)an* ftg j. 53. am ^4u6flu^ ber Siecj, am Dtbeine o6erl)alb 93onn, jwiff^en Oberfaffei unb foniggwinter, bei 9io(anb6ecf, bd erpel, Sinj, im SIf)rt()a( bd ber ?ocf)mu(;(e u. f. \x\ Erectiusctila, laete virens, pedalis et ultra. Fol. pinnata, tenuia^ foliolis inferioruni petiolatis ovato - lanceolatis 3— Sfidis dcntatisque; superioruin sessilibus oblongo-lanceolatis iiitegerriniis v. niargine posteriore dentatis. Flores uiuimi. Siliqua pedicello inuUo longior. b, Cor. 4-petala, stamina 4. C. hirsuta L.j fol. pinnatis exauricnlatis^ foliolis in- feriorum subrotundis, superiorum linearibus, petalis calyce duplo longioribus, siliquis cum pedicello erectis inflores- centiam superantibus. O 3—6. §(uf 9(ecfern, in ^JGBeinbergen im dli)mu unb 9(f)rt()a(e gemein. Caules adscendentes^ glaberriini v. basio versus pilis iiirsutiusculi. Fol. radicalia conferta; cauliua rariora; foliolis petiolatis, inferioruni ovatis V. subrotundis repandis v. repaudo-dentatis; siiperioruin oblon- gis V. linearibus. Raceini sinipliciusculi, nudi, siib florescentia nntan- tes^ dein stricti. Stylus latitudine siliquae brevior. c. CoroIla4-petala, stamina 6. C. sylvatica Link; fol. pinnatis exauriculatis , fo- liolis inferiorum subrotundiSj superiorum ovato-Ianceolatis, supremorum linearibus, petalis calyce duplo longioribus^ si- liquis in pedicello patente erectis inflorescentiam non su- perantibus. 0 4—6. S(n 33drf)en in fcf)atti(^en 28d(bern fe^» ten, im ©iebengebirge in bem Zl)ak, it)e(d)e5 ficf) t)on ber ^o^ ttjenburg fiibijftiic^ ^erabjie^t, bei |)eifterbac^, im S(f)rtf)a(e, an tm Sergen t>ic ber ?ocbmiif)(e gegenuber(iegen, bei 9ieun)ieb unb (Eob(en^ Caules caespitosi, a basi valde rainosi^ erectiusculi^ flexuosi, ple- rumque hirti. Folia antecedentis, sed foliola basi oblique cordata, ra- — 364 - dicaliuin angulato-dentata cauliuorum inciso-dentata. Racemi ra- niosi;, basi foliati; raclii plovuiniue liirta. Flores parvi. Stylus lon- gitudinem silicjuae aequans. Siliquae superiores racemum paullo su- perantes. C. prateiivsis L. ; fol. piiinatis cxauriculatis, foliolis radicalium subrotundis, caulinorum linearibus, petalis calyce triplo niajoribus. H ^~^' 5(uf SSiefeii , Iirf)ten SBalbpldl^cu gemein. Radix obliqua. Strrcta, subpedalis, glabra. Caulis teretiusculus. Foliola fol. radicaliuin petiolata^ orbicularia, angulata, margine bre- vissime ciliata, terminale maius ; caulinorum tantuin v. omuia linearia^ in - tegerrima^ subcomplicata, terminale saepe latius cuneato3fidum v. fol. inferiorum latiora, dentata. Flores magui, purpurascentes v. albidi v. lilacino-rosei, antheris flavis. C. amara L. ; fol. piuuatis exauriculatis, foliolis in- feriorum ovato-subrotundis, superiorum oblongis, petalis ca- lyce triplo longioribus. 11 4 — 6, 9ln quelTenreicfjen Orten unb in feuc^ten fcf)att{gen 3;f)alfct)(uc^ten , ant ^oppel^borfer Sac^e, am 3Seuu6berg, im ©iebengebirge unb im ^ijxtljal jiemlidf) allge' mein t>erbreitet. Radixobliqua^repens, dentata. Herbasaporeamaro. Caulis basi sto- lonifer^erectiusculus^angulatus, flexuosus. Foliola omuia angulato-den- tata. Flores magni, albi v. rosei. Staniina corollain subaequantia autheris violaceis. DENTAniA L. Calyx connivens, oblongus, basi aequalis. Siliqua te- res, elastice dissiliens; dissepimento valvis enerviis lon- giore; stigmate emarginato. Semina l-serialia, Radix' car- nosUj tuberculis dentala. Folia digitata r. pinnata. Flores maffni^ rosei. D. bulbifera L.; IX 4—5. %\ fc^attigen Caubwdlbern am 9?enu6berg unb ^rcul^^erg fparfam, {)dufiger im (Sicbenge* birgc bci l^eiftcrbadf) , am Oclbcrg, bei 9Jemagcn, 3)?abtbcrg, auf ber Sanbgfrone, bei Saacf), bci 9?cunncb, an ber l)oI)en 2(c()t unb \ii\ (Sbln. Radix horiznntalis sapore dulci. Herba glabra. Caulis 1 l/2ped., erectus^ simnlicissimus, angnlatus. Fol. inferior-a pinnata ; foliolis — 365 — 5 — 7 laiiceolatis v. oblongo-lanceolatis praecipue extrorsiini crenato- deutatis; summa siniplicia, lineari-lanceolata, deutata, iu axillis bul- bitora, bulbis atro-purpureis. Corynibi pauciflori, florib. niagnis ru- bellis. Glaudulae Iiypogynae 4, quarura 2 intra calycem et stamiua minora trilobae; lobo intermedio maiore. Siliquae stipitatae. Arabis L. Calyx conniveiis, basi aequalis v. scpalis Sgibbis. Si- liqua conipressa v. teretiuscula, iinearis; valvis medio uni- nerviis. Semina 1 rarius 2-serialia. Folia plerumque in- tegra v. rarius lyrata. Flures alhidi v. lilacini. Ab Ery- simo et Barbarea praecipue floruni colore differt. Sect. 1. Fol. integra. Flores albidi. A. brassicaefor mis Wallr. ; glaberrima, siliquis crectis. 24. 5—6, §(in gaitjeii 9il}einecf ftetfenu^eife unb recfjtS \n ben ©elnrgen be^ Stt^einecfer-^^^ale^, in 2Beinbergen gemein. Caulis erectiusculus, circiter pedalis. Fol. glabra v. parce setu- losa ; inferiora runcinato-piunatipartita ; laciniis e basi latiore plus mi- nusve elonsrato-triangulaiibus integerriniis v. dentatis v. runcinato- dentatis^ terminali maiore; superiora runciuato-piDuatifida; laciuia ter- miuali elongata. Pedicelli fructiferi adscendentes, siliqua uiultoties breviores. Cal.vx patulus. Siliquae confertae, glabrae, demum cum pedicello tortae. S. TiOeselii L.; caule hispido, siliquis arcuatis pa- tentibus. 0 6—7. 5tn (Srf)utt^aufen, 5D?auern bci ^oblenj. Planta tota hispida v. folia superiora glabriuscula. Caulis stric- tus, patente-ramosus, bipedalis et ultra. Fol. runcinato-pinnatifida; laciniis inferiorum inaequaliter-deutatis; superiorum lineari-lauceolatis, terminalibus confluentibus. Pedunculi fructiferi patentissimi. Calyx patulus. Siliquae subarcuato-adsceudentes, pedicello duplo v. triplo longiores. Sect. 3. Fol. composita. Flores lutei. S. S o p h i a L. ; fol. tripinnatis. O 5—9. §In SBegen, iOlauern puftg. Pilis stellatis adspersum. Fol. piunulae lanceolatae v. lineares, margine reflexae. Racemus glabriuscnlus. Pedicelli calyce triplo lon- giores. Corolla parva, calycem subaequans. Siliquae arrectae. 24 370 — 65. FUMARXACEAE. Calyx disepalus, deciduus. Petala 4, iibera v. coalita, )rregularia; superius in calcar productura v. gibbum; duo interiora sepalis opposita, augusta, apice subcalloso cohae- reutia, gcnitaiia obtegeutia. Stamiua 6, in phalanges 2 oppositas ante petala exteriora sitas connata. Filamenta membranacea. Antherae uniioculares. Ovarinm liberum, uniloculare, 5— pluriovulatum. Stylus filiformis, deciduus, stigmaiibus 2. Capsula vel nucumentacea, cvalvis, monos- pcrma vel siliquosa. bivalvis, polysperma. Semina capsu- lao parieti interno v. suturae affixa , subglobosa, nitida. Embryo albuminosus, minutissimus; radicula centrifuga. Herbae annuae v. perennes radice fibrosa v. tuberosa. Fo~ im alterna, peliolnta, biternata v. snprailecomposita^ plus mi- nusve glaucescentia. Stipnlae nullae. Flores pedicellati, braeteati., in rucemos dispositi. DISPOSITIO GENERUM. Corydalis. Siliqua bivalvis^ Fumaria. Nux indehiscens, polysperma. monospenna. CORYUALIS DC. Calyx disepalus v. nullus, Corolla irregularis, 4-pe- tala; petalo superiore basi calcarato. Stamina diadelpha. Siliqua bivalvis. compressa, polysperma. Herbae glaber- rimaej radice tuberosa raro fibrosa. Caulis simplex, raro subramosus. Folia ternato-composita. Flores racemosi, brac- teati pnrpurascentes v. lutei. C. cava S c h weigg. et Keit.; radice tuberosa cava, bracteis indivisis integerrimis 2^ 4 — 5, 3^if'^'^^ ©ebiifd^, an 3^""^"^ "i ^uiibwdlbern, an ber 5)?orbfapeIIe, binter ber S3aumf(^u(e, 6ei 2)ottenborf, 53cuc(, weiter i^inauf im Sl^einecfer' %\)a\, bei 9?emagen, bei 9)?unftcreifel an ber S!BaIfmut)Ie unb rf)eina[nt)drt6 dm 2^orgebirge jnnfd^en Sonn unb 23ruf)I. Fu- maria bulbosa u. L. ; Corydalis tuberosa DC. — 371 — Caulis simplexj erectus^ pedalis et altior, inferne nudus superne diphylliis, Folia biternata, foliolis subtrifidis in basin attenuatis, la- ciniis cuneatis apice iucisis v . obtuse lobatis. Pedicelli siJiqua triplo breviores. Bracteae ovatae^, elJipticae. Flores e purpureo et albido variegati_, calcaii cvlindrico obtuso apice iucurvo. C. solida Smilh; radice tuberosa solida, braoteis digitato-partitis 0 3. 3TOifrf)en ©ebiifc^, in Sauhralbern auf bem red)ten 9{f)einufer 6ei S3onn5.53. bd SfJamereborf, ^eifter^ bad), am j^infcnbcrg, bei SdjUMrj^Siheinborf; im 5(ftrt()al j. 53. an ber ^anb^frone unb ber 2lf)rburg; bei 9iemagen unb im ■Rbetnccfcr-^^l^al. Fumaria solida L. bulbosa /. L. F. Hal- beri \S\ V. digitata Pers. Miuor. Caulis spithaiiiaeiis, inferLC squama vaginiforini liori- zontali^ superne diphyllus. Fol. ct Horys fere ut in praecedeute; sed folia niinora, laciniis .icutis. Kaceinus pJeruuique brevior. Bracteae cuneiformes^ palmato-6fidae. Pedicelli siJiquam aequautes. C. lutea D C. ; radice fibrosa, bracteis minulis iiite- gris denticulatis. O 5—8. ^^^n '^Diauem hd l^inj'. Fumaria lutea. L. Glauca. Caulis pedalis, angulatus, ramosus. Folia triternata foliolis late obovatis apiculatis inteyris v. .'Jfidis. Bracteae cuspidatae. Pedicelli siliqua obJonga lonftiores. Flores citrini^ ore Jutei, calcari brevissimo curvato. FUWARIA L. Caly.v disepalus. Corolla irreg^ularis, 4-petaIa, petalo supcriore basi calcarato. Stamina diadelpha. Nux inde- hiscens mono.sperma. Herbae anniiae, tenerae,(flahrae. Cau- les ramosiy plerumque diffusi. Folia supradecomposita. Flores racemosij parri, alhidi v. purpurascentes. F. capreolataL. ; caule soandente^ fol. laciniis ovali-oblongis, nucibus globosis obtusissirais. 0 4 — 8. 3(uf bebautem S3oben in etnem C^iarten in ^P^ofelmei^ bef ^oblenj al^ nici)t au^jurottenbe^ Unfraut; tt)af)rfcf)einltd^ »erirtlbert. DiflTusa, ramosissima, petiolis cirrhoruni instar contortis scandens, sequentibus multo maior, 8 — 3pedalis. F'olio)a lobato-incisa, lacinils 24* — 372 — multo latioribus (1 l/3 lin. latis) mucronatis. Florcs albi v. ocliro- leuci^ ore piirpurei. Xuces laeves^ nitidae, apice biscrobiculatae. F. officinalis L. 5 fol. laciaiis oblongo-linearibns, se- palis pedicello latioribus, nucibus subgiobosis apice subre- tusis. O 6—7. S(uf bebautem 33oben gemein. DifFusa, ramosissima, glauca. Fol.bipinnata;, segmentis cuneatislaci- niatisj laciniis duplo triplove longioribus quam latioribus. Flores pur- purei, oreatrosanguinei. Nuces apice subemarginatae, biscrobiculatae, glabrae, ruguloso-punctatae. Specimina luxuriautia exhibent. F. me- diam Lois. F. Vaillantii Lois. ; fol. laciniis sublinearibus^ se- palis minutissimis pedicello angustioribus, nucibus subglo- bosis acutiusculis. © 5—8. ?iuf bebautem 33oben jmifd^en ^4?op^eI6borf unb Sonn, auf bem Blobevberg. Erecta^ demum difFusa. Fol. laciniae triplo — sexies longiores quam latiores, lineares v. apice parum dilatatae. Flores ex albido piirpu- rascentes, ore atropurpurei. Nuces ante maturitatem acutae, in statu maturitatis obtusae, glabrae_, ruguloso-punctatae. F. parviflora Lam. ; fol. laciniis linearibus subglo- bosis acutis. O 6—7. 2tuf bebautem 33oben, auf 5(e(fern bei ^oppe(6borf, bet ^BiUc^, bei Soln, im ^^(()rt()a( unb bei (So^ b(enj. Tenerrima, diffnsa. Fol. segmenta tenuissime pinnato-partita, la- ciniis angustissimis canaliculatis subtus convexis. Flores albi. Nu- ccs iuni(tres in mucronem attenuatae, iiiaturaeacutae, ruguloso-punc- tatae, apice non scrobiculatae. 66. NYMPHAEACEAE. Calyx 4 — 5-sepaIus, intus coloratus, persistens. Petala plurima^ multiserialia, sensim decrescentia et in stamina mu- tata, receptaculo vel ovarii basi inserta. Staminaindefinita, supra petala inserta. Ovarium superum_, multiloculare, mul- tiovulatum. Stigma magnum, sessile, orbiculatum, radiatum. Fructus baccatus, stigmate coronatus^ multilocularis^ locu- lamentis pulposis, pulpa gclatinosa demum spongiosa. Se- — 373 — mina iiumerosissima, iii pulpa absque ordirie nidulantia (pa- rietibus loc. afFixa?). Embryo foveolae albuminis farinosi immersus , turbiuato-globosus, sacculo proprio inclusus. Herbae aqimticae, radice suhlignosa repenle perenni. Fo- lia longissime petiolata, radicalia, natantia, cordata^ inte- gerrima. Scapi longissimi, uniflori. . Flores formosissimi, regulares. DISPOSITIO GENERVM. Nymphaea. Cal3'x 4 — 5-se- Niiphar. Calyx 5-sepalus. palus. Flor. albi. Flor. lufei. Xymphaea L. Calyx 4-sepaius. CoroUa polypetala , petalis fovea nectarifera destitutis. Stamina numerosissima , ovarii basi inserta, cxteriora dilatata, petalis sensini assimilia. Stig- ma maximum^ concavum, crenatum, Bacca supera, multi- locularis^ polysperma. Folia magna, cordato-orbictilaria, gluherrima^ coriacea. Flores speciosi, albi. N. alba L.; 24- 6—8. 3ii ^^eic^en unb ftefjenben @e^ maffern, im ^o^^eleborfer ©d}Io^weifier, m ©vciben jn)ifc^en ©obe^berg unb gvieoborf, bei Siegburcj, im Saait^er-See )c. Folia longlssinie petiolata^ iiatantia^ snbrotunda, basi profunde cordata^ iutegerrima; lobis baseos remotiusculis. Scapi teretes. Sepa- la ex ovato obloiiga. Petala laiiceolata. Ovarium usque ad apicem staminibus obsessum. Stigmata 18—20. Bacca sphaerica, umbilicata^ subSOlocularis. NupnAR Sm. Calyx 5-sepalus. Petala calyce multo minora^ fovea nectarifera dorsali. Stamina subuniformia, linearia, recepta- culo inserta. Stigma peltatum, integerrimum. Flores lutei. Cetera gen. antecedeiftis. N. luteum Sm. 0 6 — 8. 93?it bem 53orf)erget)enben. Nymphaea lutea L. Folia longissime petioIata_, ovalia^ basi profunde cordata, integer- riraa; lobis baseos approximatis^ marginibus se tegentibus. Flores — 374 - odori. Sepala subrotunda. Petala calyce triplo breviora, sulcata. Bacca ovato-conica, apice iii ro.«truin breve atteuuata. Semina duplo niaiora quam antecedentis, Sligma JO — 20radiatum. 67. PAPAVERACEAE. Calyx 2sepaliis, ■ caducus. Petala 4, acqualia, deci- dua, ante anthesin corrugato-plicata. Stamiua nuraerosa, libera. Antherae biloculares. Ovarium liberum, uniloculare vel incomplete multiloculare, multiovulatum. Stylus nullus. Stigma sessilej bifidum v. saepius radiatum. Capsula nunc siliquosa^ unilocularis. bivalvis; nunc obovata, dissepimen- tis saepiss. plurimis septata. sub stigmato [lersistente poris dehiscens. Placentao parietales , valvuiarum raarginibus interiectae v. dissepiraenta incompleta utrinque seminifera. Scmina indefinita. Embryo albuminosus, minimus; radicula centrifuga. Herbae radice fibrosa tmniia rarius perenni, lactescenteSj glaiicae. Fol. alterna, simplicia, pinnatisecta, incisa, lobata rarius crenata. Stipnlae niillae. Flores so- litarii, longe pedunculati v. raro umbellati, DISPOSITIO GENERUM. Papaver. Capsula .sub stig- Clieli d on iu m. Siliqua linea- mate poris dehiscens. ris, bivalvis. Papaver L. Calyx 2-sepaIus, caducus. Petala 4. Stamina nun;e- rosa. Stigma sessile, 4 — 2()-radiatum. Capsula iucomplete 4 — 20-locularis, sub stigutate poris dohisceus. Herbae al- bo~lactesccntes , annuae ; foliis pinnatis v. dentato-laciniatis. F'lores rubri. * Capsulae liispidae. P. Argemone L.; capsula clavata setis sparsis ere- ctis hispida. © 5—6. 3*i>tfrf)fn ®etreibe, auf bebciutem S3oben. Ceteris plerumque humilius. Caulis i)luriflorus, foliatus^ hispidus, setis adpressls. Fol. pinnatifida vel bipinnatifida Flor. punicei, basi nigri. Stlgma 4 — Tradiatum. Capsula oblongo-clavata, semiuncialis, setis rarioribus quam in sequente. — 375 - P. hybridura L. ; capsula subglobosa setis arcuatis hispida. O 5 -6. i^n manc&en Jafiren bauftg, in SBeinbergen am ©obe^berg. Habitu praecedentis. sed capsulae aubrutuuriae v. subovatae, «ul- cato-torosae, deusius hispidae. ** Capsulae glabrae. P. Rhoeas L. ; caule hispido; capsulis obovato-sub- globosis giabris. O 5—7. 3^ifd)P" ®ctreib;. Bi — tripedale. Caulis foJiosus^ i>.'.urifl()rirs pedunculique inUs bnri- aootaliter patentibus hispidi. FoJia lauceolataj inciso-serrata v, piunK- tifida. Flor. magni, cocciuei. Stij^fma multiradiatum. Variat peduucnli>i adpresse pilosis. P. somniferum L. ^ caule glabro, capsuhs subrotun- dis glabris. O 6 — 8. Slugebaut. Glaucescens, totum giabruu). Caulis strictus, S — 4pedalis. Fol. oblonga^ inaequaliter dentata; .superiora ample.Yicaulia, basi cordata, integra; inferiora basi attenuata, sinuata. Fior. Hiagni, lilacini^ basi nigro-maculati. Stigma multiradiaium. Capsula magna,, ovato-sub- globosa. P. dubium L.: caule hispido , capsulis oLlongo-cla- vatis glabris. O ^ — 7. Stuf ^^{ccfcrn. Caulis pluriflorus, hispidus^ setis caulis rarionbus sa&patuliis, po- dunculorum adpressis. Fol. pinnatifida, incisa, laciiiiis linearibus re- mote dentatis. Flor. coccinei. Stigma plerumquc 5 — iiradiatum. Cft- psula oblongo-v. obovato-clavata. ChELIDOMUiM L. Calyx disepalus, caducus. Petala 4. Stamina plurima. Stylus brevis; stigma parum bifidum, stigmate bilobo. Si- liqua lineariSj" 1-locuIaris, polysperma; bivaivis; placentis 2 filiformibus persistentibus. Herbae aurantiaco-lactescentes , glaucescentes, ramosae, perennes. Folia pinnatisecta. Um~ bellae simplices, pedinicnlatae. axiUares. Flores liitei. C. m a i u s L. ; 24. 6—8. 2In ^^ecfen, in SSalbungcn unb auf ®cf)uttf)aufen gemein. Glabrum v. pilosum^ inferne et circa ram. axillas barbato-villo- sum, circiter bipedale. Folia decursive piunata, piiuiis ovalibus obtu- sis subsinuato-Iobatis crenatis. Petala iutegra^ vitellina, caduca. — 376 — 68. ACERINEAE. Calyx 5-partitus, deciduus. Petala 5, disco calyci ad- nato inserta, laciniis calycinis concolora. Stamina 8v. 10, disco inserta. Ovarium liberum, biloculare, loculis biovu- latis. Stylus stigraatibus 2 simplicibus. Fructus (Samara) constans e capsuiis 2 superne in alam membranaceam elou- gatis demum ab axi communi filiformi bifido deorsum. se- cedentibus. Semina solitaria, loculi angulo interno affixa. Embryo exalbuminosus, curvatus, cotyledonibus irregulari- ter rugoso-complicatis; radicula infera. Arbores. Folia oppo&itCj palmatim-lobata. Flores hermaphroditi v. poly- gami, racemosi^ virescentes, AcER L. Flores polygami. Calyx 5-partitus. Pctala 5, calyci alterna et plerumque concolora. Stamina 8, florum raas- culorum longiora. Stylus 1, stigraatibus 2. Capsulae (sa- marae) 2, basi coalitae, coraprcssae, superius in alam diver- gentera raaximara productae, 1-IocuIares, evalves, 1-sper- mae. Folia integra v. palmatiloba. Flores corymbosi v. racemosi, virescentes v. flavicantes. A. Pseudoplatanus L.; fol. paImato-5-Iobis^ lobis inaequaliter crenato-serratis, racemis pendulis. ti 5 — 6. S(n*^ gepffanjt unb in 2Balbungen. Fol. subtus opaca, glauca; lobis ovatis acuminatis. Racemi pen- duli^ elongati, basi coiiipositi. Flores viiides. Stamipa florum mas- culorum corolla duplo longiora. Ovaria villosa; samarae glabre- scentes. A. platanoides L. 5 fol. paImato-5-Iobis, lobis si- nuato-cuspidato-dentatis, corymbis erectis. ti ^ — 6- ^l^n* gepflanjt unb in SBalbungen. Fol. utrinque glabra, lobis acuminatisj iuniora uti corymbi spar- sim glandulosa. Flores e viridi flavicantes. Stamina fiorum mascu- lorum longitudine talycis. Ovaria glabra. — 377 — A. campestre L.5 fol. patmato-5-lobis, lobis integer- rimis V. obtuse sublobatis , corymbis erectis. "^ 5. 2« ^iBalbungeu gemein. Kol. lobi obloiigi, obtusi; fol. iunidra pubcscentia, deinde glabre- scentia. Corymbi et flores obscure virides^ villosi. Staniiua flor. uias- culorum petala linearia aequantia. Samarae adpresse pubescentes ; alis horizontaliter divaricatis. A. monspessulanum L. ; fol. palmato-3-lobis. "5 4. ?in i8ergabf)dngen bei (Soblenj. Fol. subcoriacea, 3-loba, lobis aequalibus obtusis integerrimis v. subrepandis; iuniora subtus pubescentia, deiu glabrescentia. Co- rjmbi uutantes ; pedunculis villosis, pedicellis floribusque glabris. Sta- mina florum masciilorum corolla flavcscente duplo lougiora. Sama- rae glabrae^ alis erectis. 69. HIPPOCASTANEAE. Calyx 5-fidus, deciduus. Corolla 5-petala^ petalis in- aequalibus unguiculatis deciduis. Stamina 7^ disco hypo- gyno inserta, libera, inaequalia. Ovarium liberum, 3-locu- lare, loculis biovulatis. Stylus filiformis_, stigmate indiviso. Capsula subglobosa, echinata, subcorticata, 3-locularis^ lo- culo uno alterove saepius abortivo^ 3-valvis, valvulis me- dio septiferis. Semina in quovis locuio 2 v. abortu soli- taria, dissepimentis prope axem afFixa, magna, castaneifor- mia, varie compressa et angulata, hilo basilari latissimo opaco. Embryo exalbumiuosus, inversus, curvatus; coty- ledonibus crassissimis gibbis plerumque inter se conferru- minatis. At^bores. Folia oppositaj digitata, Stipulae uul- lae. Flores hcnnaphroditi, abortu polygami, in racemos subpaniculatos dispositi. Aesculus L. Calyx campanulatus , 5-denlatus. Petala 4 — 5, ex- pansa. Slamina 7, declinata , adscendentia. Capsula co- riacea, trilocularis, trivalvis, abortu 1 — 2-sperraa. Fol. longe petiolatay digitata, Flores speciosij in racemum subpyrami- dalem dispositiy albi. — 378 — A. Hippocastanum L. ; f) 4 — 5. StngeV^flanjt. f ol. septenata ; foliol. obovato-lanceolatis acuininatis duplicato- serratis basin versiis ferruginco-tomentosis. Flores magni, 5petali, subirregulares. Capsulae ecliinatae; seniina inaxima^ spadicea. 70. HYPERICINEAE. Calyx 5-partitus v.-sepalus, aequaliSj persistens. Pe- tala 5, aequalia, per aestivationem spiraliter contorta. Sta- mina numerosa, in fasciculos 3 — 5 connala. Ovariinn li- berum, 3 — 5-lociiIare, Styli3 -5. Capsula 3-v. 5-locularis, 3-v. 5-valvis. Dissepimenta duplicata e.x inflexis valvula- rum marginibus et connata in placentam centralcm colum- narem, cui semina affixa. Semina numerosissima, exalbu- minosa. Embryo rectus; radicula centripeta. Herbae pe~ rennes. Folia opposita, integra, plerumque pellucide pun- ctata et margine glandulis nigris adspersa. Stipulae nullae. Flores paniculati r. cymosi, aurei. Hypericum L. Calyx 5-sepalus v. 5-partitus , persistens. Petala 5. Staraina varie polyadelpha. Styli 3. Capsula 3-locularis, 3-valvis; placentis centralibus. Folia opposita, integerrima; saepe pellucido-punctata. Flores flavi v. aurei, plerumque corymbosi. a. Calyces margine integerrimi. H. humifusum L.; caul. procumbentibus. li 6 — 10. 9(iif gelbern, ^aibepld^en jtemlid) ^auftg. Glabrum. Caules filiformes, obsolete ancipites. Fol. ovali-ob- longa, sparsim pellucido-punctata^ margine nigro-puuctata. Corynibi erminales laxi. Sepala foliis conformia, oblonga^ obtusa, mucronulata, H. tetrapterum Fr.; caule erecto quadrangulari, sepalis lanceolatis acuminatis. 24- 7—8. 5tuf feurf)teu SBiefen, a\\ ®raben, j. 53. bei 33onn. Caulis paniculatus, acute quadraugularis, angulis subalatis. Fol. ovalia^ dense pellucido-punctata. Sepala acuta. — 379 — H. quadr angulaie L.j caule erecto objfolete qua- drangulo, sepalis ellipticis obtusis. 11 7—8. 9{n ©idben, SBalbranbern , jn^f'^^» nicbru^em ©ebiifcf) , ^aufiger a(6 bad 5JorI)crgc()cnbe. H. dubium Leers. Staturn Hjp. perforati. Caulis S — Spedalis^ paniculatus, 4co- atatus, superue quadrangularis. Fol. ovalia, pellucido-punctata v.im- punctatr». Flor. maiores quani antecedentis. 8epaia obtusissima. H. perforatum L. ; caule crecto ancipite-tereti. 2]. 7_8. 5tuf trocfenen SBiefen, (n (icfeten Saubn)a(bern, an 2Ba(b^ ranbern gemein. 2)ie 33arietat j. 33. aut bem SSenuSberge. Caulis paniculatns, costis 3 decurrentibus subanceps. Fol. ovalia.? oblongav. liueari-oblonga, obttisa, grosse pellucido-punctata, niargine plus niiuus nigro-punctata, saep us revoluta. Flor. aurei, corjmboso- panictilatij rami paniculae in ,^. parum fastigiati, inferiores steriles. Autherae glaudula iiigra coronatae. Sepala anguste lanceolata, 3—4- plo angustiora quam in praecedente, acutissima. A^ariat: j3) angustifol iu m ; fol. angustioribus oblongo-ian- ceolalis sparsim pellucido-punctatis. b. Sepala margine glanduloso-scrrata v. fimbriata. Caules leretes. H. pulchrum L. ; caule erecto glabro, sepalis obo- vatis obtusissimis. 24. 6—9. S(uf |)aibep(a^en , tn trocfenen 55ergwa(bern aKgemein «erbreitet, j. 53. auf bem ^i)t)en^uge be6 SSenu^bergcg, hi6 (5o(n unb 9J?ufenborf, bet ©iegburg unb »om ©iebengebirge bi6 6ob(enj. Habitu ceteris graciiius, caule tenuiore glaberrimo rubicundo. Fol. ovata, subtriangularia, basi cordata semiamplexicaulia, circiter 6 lin. longa, subtus glauca, creberrime pellucido-punctata, inferiora ut- plurimum purpurea. Panicula termiualis, contracta. Sepala glandu- loso-ciliata, glandulis sessilibus. Flores aurei, extus pulchre rubri. H. montanum L.; caule erecto glabro, sepalis lan- ceolatis. 2i 6—8. 3n (ic^ten Saubn^a(bern ^imlid) fparfam, j. 53. att^ifci)en 2)ottenborf unb (^vie^borf im 9Sa(be, auf bem 3Senugberg, bduftger auf ben beiben S3ergen recl)t^ t)on ©ieg^ burg, hei 9iemagen unb ?inj unb tn ber 33ergfc^(ud)t unter^alb (5id)erfc^fitt in ber (Sifel. — 380 — Gracile. Fol. semianiplexicaulia, ovato-oblonga, ante iimrgineni teuuissime scarioso-serrulatuin nigro-glaudulosa; inferiora iniperfo- rata, superiora pellucido-punctata. Corj^mhus tenninalis, c3moso-con- giomeratus. Sepala glanduloso-finibriata, g'andulis stipitatis. H. hirsutum L. ; caule erecto liirsuto . sepalis lau- ceolatis. 2i 6—8. 3n ?aubtva(^ern jiemli* uberalt, j. 33. im ^effenic^er SScilbc^en. Caulis teres, superne pauiculatus. Fol. breviter petiolata, ovato- oblonga, pellucido-piinctata;, subtus pubescentia. Sepala serrato-glau- dulosa, giandulis subsessilibus. Flores pallide lutei; petala ellipticn- oblonga^ apice glandula uigra. H. Elodes L. ; caule adscendente dcnse hirsuto, se- palis ovatis. 24. 7—8. 3n 9J?oorbruc()en jwifc^en Sumpfmoo6 ici ©iegburg, fteUcnweife gefeUfc^aftlid^ wac^fenb. Caules pedales, repeutes, basl radicantes, teretes, peunam galli- nam crassi. spongiosi, peduuculique pilis albis villosi. Fol. sessilia, semiamplexicaulia^ ovato-subrotunda^ miuutissime pellucido-puuctata^ pubescentia^ subtus villo obtecta. Cjma terminalis, pauciflora^ dicho- toma, ramis subtrifloris pedicellisque basi bracteola ovata glandulo- so-ciliata fultis; flore solitario in dichotomia longius pedicellato. ."«•'e- pala glabra, nervosa^ gianduloso-ciliata, glandulis stipitatis nervisque rubris. Petala citrina, obovata, caljcem triplo superantia, ad iiugu- em squamula fiuibriata v. inciso-serrulata. Stam. filamentis supeiue pilosis. 71. AMPELIDEAE. Calyx ntonophyllus; brevis, subintcger, Fetala 4 — 6, basi latiora. Stamina totidem, petalis opposita , filamentis distinctis, disco hypogyno inserta. Ovarium libcrum. bilo- culare, loculis 2-ovulatis. Stylus subnullus; stigma sim- plex. Bacca 2-locularis, oligosperma ; semina ossea , su- perficie inaequalia, imo loculo inserta. Embryo alburaino- SUS;, erectus; radicula iufera. Frutices sarmentosi. scan- dentes, nodosi. Folia alterna, simplicia, cirrhis v. pedun- culis floriferis opposita, lobata, stipulata. Flores in Ihyr- sos dispositi. — 381 — VlTTS L. Calyx minimus. rcpaiido-5-dentatus. Petala 5, apice cohaerentia et calyptrae instar basi abscedentia simulque decidua. Stylus abbreviatus. Stigma capitatum. Bacca glo- bosa, 2-locularis, loculis dispermis. Folia cordafa , lobata. Cirrhi dichotomi, inferdnm floriferi. Panictila pyramidata;, opposififolia. Flores parvi, lirescentes. V. vinifera L. ; "h 6. 7. 5liuie))flanjt an ben Ufern be^ JHtiem^, ber «Sieg, am 3Sorgebirge, 93enu6berg unb fm 3ihrtt)a(. Kol. cordato-subrotunda, 5loba, grosse dentata, iuniora tomeu- tosa. Plores odoratissimi (odore Rcsedae odoratae). Baccae edules, virides v. violaceae. 72. GERANIACEAE. Calyx 5-sepalus, persistens. Glandulae nectariferae 5, in fundo calycis. Petala b, aequalia, per aestivationem contorta, decidua. Stamina 10. ima basi submonadelpha, subinde 5 sterilia. Ovarium liberum, 5-loculare s. constans ex ovariis 5 biovulatis axi communi rostrato adnatis. Slig- mata 5. Fructus 5-capsularis, rostratus; capsulis uni- locularibus monospermis indehiscentibus v. latere interiora longitudinaliter rumpentibus demum ab axe sursun elastice secedentibus longissime caudatis; cauda spiraliter contorta V. vix tortili. Semina solitaria, funiculo umbilicali c basi capsulac adscendente suspensa. Embryo axalbuminosus, inversus; radicula versus basin deflexa, infcra; cotyledoni- bus convoluto-plicatis. Herbae radice annua r. perenni. Folia opposita v. alterna, palmati-partita v. fida. Stipnlae binae. Pedunculi oppositifolii r. axillares 1 — 2-v. rarius mulfiftori. Flores purpurascenfes. DISPOSITIO GENERUM. Geraniuni. Capsularum arista Erodium. Capsularum arista denifjue circinatim revoJuta. denique spiraliter torta. 382 Geramum L. Calyx ad basin o-partitus. Petala 5. Stamina 10, basi in urceolum connata, alterna^ longiora. glandula necta- rifera fulta. Stylus subulatus; stigmata 5. Capsulae 5. circa receptaculura columnare posilae , rostratae , evalves, primo receptaculo connatae , dein solutae, et cum rostro longissimo a basi ad apicem elastice circinatim revolutae. Herbae annnae v. perennes; foliis petiolatis pabnatilobis v. palmatipartitis. Flores pleriimque bini, rariiis solitarii, ro- sei V. sanf/uinei. a. Radix praeraorsa v. rarius fusiformis, pe- reiinis. Flores raagni; corolJa calyce duplo- 1 o n g i o r. G. sanguineum L.; pedunculis unifloris. 24- 7 — 9. 2tn tvocfenen |)U3e(n tm Sfc^TOciler Zijal bei ?Ohuiftereifel unb bd ^Sinnincjen an ber 5}lofe(. Divergenti-diffusum. Caules, petioli, pedunculi, calycesque pilis pa- tentissimis hirsuti. Fol. subrotunda^ 5— 7partita, pilis adpressis ad- spersa, partitioiiibus basi cuueiformibus tri — multifidis; laciniis anguste lanceolatis. Pedicelli deflorati sulideclinati. Flores maximi. Petala obovata , calyce aristato subduplo lon^iora, sanguinea. Capsulae laeves, .supcrne pilis setulosis adspersae. G. sylvaticura L.; pedunculis bifloris, pedicellis de- floratis erectis. 24 6—8. 5(uf bem 9}?aienfe(b j^vifc^en 53af^ fenf)eim unb Ocf)tenbungen unb auf bem ®anfe()a(^ bei Obtx^ menbig, in ber (5ife( j. 53. bei ^Dfiimftereife^ , ©emunb, 33(an* fen()eim k. Caulis ercctus, glabriusculus, 1 l/a — Spedal. Fol. supra medium palmato 3 — 7fida •, lobis inciso-dentatis. Pedunculi et caljces pilis patentissimis glanduliferis subvilloso-viscosi. Pedunculi subfastigiati, subcorymbosi. Petala obovata, supra unguem barbata, calyce ari- stato duplo longiores^ purpureo-violacea. Filameutasubulata, ad me- dium usque ciliata. Capsulae laeves rostraque glanduloso-pilosae. G. pratense L.5 pedunculis bifloris, pedicellis deflo- ratis. 2i 6—7. 9(uf 2Biefen, am (S^ebiifc^ bei teffenic^. — 383 — Caulis erectus, glanduloso-pilosus. Fol. palmato-Tpartita, inciso- serrata, utrinque pubescentia. Flor. uiaximi, coerulei, petalis calyce aristato duplo lougioribus. Stamina basi dilatata. Capsula et semina praecedentis. G. palustre L. ; pedunculis bifloris^ pedicellis deflo- ratis declinatis. 24- 7—8. 2(iif feucljten unb fum^figen 'liiie* fen am D^anbe »on ©ebitfcf^en. *9lubenaci^. Caulis decumbens, augulatus^ superne sicut petioli et pedunculi hirsutus. Fol. supra medium paImato5-fida; lobis cuneato-OAalibus obtusis apice grosse inciso-dentatis. Petala obovata, calyce aristato glabro duplo lougiora, laete purpurea. Filamenta subulata, ciliata. Capsulae laeves^ pilis pateutibus eglandulosis adspersae. G. pyrenaicum L.; pedunculis bifloris, petalis ob- cordatis bifidis. 24- 6—7. 9(n ^Bcgen tt)af)rfc^einltcf) vevmiU bert. 53ei ^oppe(6borf, am 6ternenti)or. Radix fuslformis. Caules erecti, ramosi, subvillosi pedunculique pilis brevissimis glandulosis adspersi. Fol. renlformia 5— 7Ioba, lobis obtusis 3fidis, laciniis inciso-3dentatis, stipulis lanceolatis acuminatis ciliatis. Pedicelli deflorati declinati. Calyc. dentes ovato-elliptici, glan- dulosi, obtusi,corolladupIo breviores. Petala lilacino-purpurea, ad un- guem utrinque villosa. Capsulae adpresse subpubescentes, denique subglabratae, aristis glanduloso-puberulis. b. Radix tenuis, f usif orrais^ annua. Flores par- vi; corolla calycem aequans \\ rarius eodera I o n g i o r. * Folia ad medium circiter palmatifida. Co- rolla calycem aequans. G. pusillumL.; pubescenS; calycibus rauticis villosis, capsulis adpresso - pubesceutibus. O 7 — 10. %n 2Scgen, |)ecfen, Sc^uttl^aufen gemein. Herba glanduloso-pubescens. Caules divergente-diffusi, spithamaei— pedales etultra. Fol. rad. subi)rbicularia, caulina reniformia^ palmato- 5 — 9Ioba ; lobis trifidis dentatisque. Pedicelli deflorati decliuati. Flor. exigui, pentandri_, purpureo-coerulei. Petala emarginata^ ad unguem ciliata, calycem breviter apiculatum v. muticum villosum vixexceden- tia. 8tamina 5 alterna, sterilia. Semina laevissima. — 384 — G. molle L. ; patente-villosum, calyce mutico . ca- psulis rugosis. O 5—8. 3(m SSei^e jtvif^en ^o^pel^borf unb bent 3::annenn)dlbcl)en. Caulis decumbens, diffusus^ parum ramosus. Fol. rofcundato-reni-. formia 7 — 91oba, lobis trifidis dentatisque. Pedicelli deflorati decli- nati. Petala profunde emarginata, purpurea. Capsulae transverse corrugatae, seminibus laevissimis. G. rotundifolium L.; pubescente-viscidulum, caly- cibus breviter aristatis, capsulis laevibus villosis, seminibus reticulatis. O 6 — 10. 5(n |)uge(n unb in 2Geinbergen am 9lo(anb^ecf, am £)cfenfe(^ bct Sinj, im §(()rtf)a(, hd (SoMenj. Habitu duorum praecedentium. Caulis decumbens, difFusus, ramo- sissimus. Fol. 5 — 7fida, nec tam profunde lobata quam in praece- dentibus, lobis trifidis dentatisque. Pedicelli defloratt declinati. Pe- tala integra, incarnata. Capsulae pilis pateutibus obsitae. Semiaa pulclierrime reticulata. ** Folia profunde paimato-partita. Corolla calycem aequans. Semina reticulata. G. columbinum L. ; petiolis pedunculo brevioribus, capsulis laevibus glabris, seminibus, reticulatis. O ^ — 6. 2(uf trorfcnen 5(e(fern ()dufig. Gracile, erectiusculum v. divergente-difFusum, setulis depressisre- trorso-scabrum. Fol. 5 — Tpartita ; partitionibus plus minusve lacinia- tis, laciniis linearibus acutis. Pedunculi longissimi. Pedicelli deflo- rati decliuati. Calyx longe aristatus^ tricostatus, adpresse setulosus. Petala emargiuata, basi batbata, rosea^ lineis .3 saturatioribus. G. dissec t u m L.j petiolis pcdunculo longioribus, ca- psulis laevibus glanduloso-pilosis. O ^ — 7. 2(uf 2(ecfcrn ^dufig. Erectiusculum subsimplex v.jdivergenti-diffusum, ramosum retrorso- hirsutum, pilis deflexis v. pateutissimis. Fol. et pedicellt praecedentis. Calyx aristatus. Petala emargioata, Suervia, calycem subaequantta supra unguem utriuque barbata, roseo-purpurea. Capsulae laeves v. obsolete rugosae hirsutaej rostrls pilis glanduliferis subvillosis^ semi- nibus foveolato-punctatis. — 385 — *** Corolla calycem superans. Semina lacissima. G. lucidum L.; glabrum, fol. 5 — 7-fidis. O 5 — 8. 3n.nfcf)en (SJeroU unb niebrigem ©ebiifc^ im 9tl)rt^a( unter^ ^nlb be6 mei^en ^reuje^ bei §t(tenal)r unb auf ber Diuine am ^fabe. Caulis spithamaeus — pedalis, erectus^ nitidissimus (unde certe no- nien), eleganter rubicundus. Fol. glabra, supta pilis brevibus sparsim obsita^ suborbiculata, 5 — 71oba, lobis rotundatis obtuse glauduloso- crenatis v. rarius incisis. Pedicelll deflorati declinati. Cnlyx acute angulatus^, transverse rugoso-plicatus. Petala integra, parva, di- lute rosea. Capsulae niulticarinatae^ reticulato-rugosae^ apice pube- scente. G. robertianum L.,' subvillosum, fol. ternatis qui- natisve. O 6—8. 3" fc()attigcn SBa^bern, an 2)orfern ge- mein. Erectuni^ lucidum^ rubicuudum. Fol. subpedata, pilis raris adspersa ; foliola breviter petiolata, trifida; laciuiis pinnatifido-incisis. Pedicelli deflorati suberecti. Cal3'x 10-anguIatus, aristatus. Petala integra ro- sea^ striis albidis. Capsulae reticulato-rugosae, glabrae. Erodium L'Herit. Stamina 10, basi in urceolum connata; quorum 5 pe- talis opposita, latiora_, sterilia; 5 petalis alterna, angustiora^ fertilia, basi glandula nectarifera fulta. Capsulae praece- dentis, rostro autcm intus barbato denique spiraiiter torto. Folia pinnata. Pedimculi plerumque multiflori. Cetera vt praecedentis. E. cicutarium L.j O 4—9. 3luf 5(ecfern unb fteritett ^(a^en gemein. Caulis hirtus^ dein difFuse prostratus. Fol. pinnata; foliolis sessi- libus alternatim piuuatifidis_, hiciuiis dentatis. Peduuculi umbellati, mul- tiflori, foliis lougiores. Corolla purpurea^ nervis saturatioribus^ vix calyce maior. Capsulae sursum hispidae. 73. BALSAMINEAE. Calyx disepalus; sepalis oppositis aequalibus deciduis. CoroIIa 4-petala, irregularis, petalis 2 exterioribus maxime inaequalibus^ superiore fornicato emarginato, inferiore in cal- 25 — 386 — car (nectarium cucullatum) producto ; 2 interioribus aequa- libus subinde bifidis. Stamina 5, irregulariter posita; an- theris apice cohaerentibus. Ovarium hberum^ 5-locnlare, rnultiovulatum. Stigmata 5. Capsulaoblonga, 5-locularis, 5-vahis^ valvuHs medio septiferis a basi elastice dissiUen- tibus revolutis. Placenla centrahs, per maturitatem hbera, 5-angularis^ a dissepimentis membranaceis secedens. Se- raina plurima, exaibuminosa. Embryo reclus; radicula su- pera. Herhae anmiae. Folia alterna, petiolata , integrUj serrata. Stipulue mtUae. PeduncuH axillares, solitarii, •puuciflori. Flores raceniosi, /lavi. I?.JPATIK\S L. Stigmata o, in unum coalita. Capsula elongata; val- vulae a basi ad apicem introrsum revohitae, una alterave spiraUter torta. Cetera ut ordinis. I. Nolitangere L.; O 7—8. 9(n feuc6teu |)ecfen, ©rci- ben unb tu frf)attic|eu 2Sa(buugeu jiemdcf) (jauftij j.33. auf bent SSenu^berg, am 6nbenic()er 33ac^, bel Dtoieiborf , am ©obe^ber^ ger 58ac^, bci ^Jiarieuforft, j^infc^en 9?^eiubacf) uub g{amer6' Ijeim, bei Somar albern , an ^ecfen ^auftg. 2)ie ffiartetat a- 33. an ber ©ieg unb auf bem 93enu66erg. V^ canina Schrad. D C. Caulis adscendens v. procumbens. Fol. crenato-serrata^ glabri- uscula V. sparsim pubescentia. Stipulae caulinae lanceolatae^ acutae, membranaceae, fimbriato-serratae, petiolo multoties breviores. Sepala lanceolato-attenuata. Calcar et petala violacea. Capsula acuta. Va- riat; floribus maioribus lilacinis, calcari leviter emarginato decolore albido. V. Riviniana Rchb. V. canina L.; petiolis apteris, fol. cordato-oblongis obtusis V. acutiusculis (non acuminatis). 24, 5—6. SSorjug* lici) auf 6anb6oben, aufJlriften unb an SBegranbern, am ^reu^^ 6erg, am ilannenn)a(bc^en, an ber ©ieg, Ijtnter Siegburg, an)t* fd^en 5fftenborf unb mtma^x u. f. m. — 394 — Praecedente humilior, adscendens v. procunibeus. Fol. e bastcor- data^ ovato-oblonga v, sensim atteuuata^ crenato-denticulata, glabrav. subpubescentia^ inferiora obtusa^ superiora aciitiuscula. Stipulae prae- cedentis, sed minus fimbriatae. Flores antecedenti minores^ pallide violacei^ venis obscurioribus notati; calcari albido obtuso emarginato. Capsula truncato-obtusa^ apiculata. V. stagnina Kit. ; petiolis apice alatis, fol. cordato- laiiceolatis. 1\. 5—6. 5Iuf u6erfrf)Vtiemmten 2Biefen, an (^rciben 6ei 9^oi6borf. V. lactea llchb. Erecta_, glabra^ spithaniaea — semipedalis. Fol. oblongo-lanceolata, basi cordata^ in petioliim superne decurrentia^ crenato-serrata. Stipu- lae cauliuae lanceolatae, acuminatae, fimbriato-serratae, petiolo di- midio breviores. Sepala acuta. Flores lactei^ calcari brevi appen- dices sepalorum subaequante. b. Stipulae lyrato-pinnatifidae. V. (ricolor L.; fol. inferioribus ovato-cordatis ova- tisve, superioribus oblongis v. lanceolatis, O 5 — 10. 5(uf Sfedfern. Adscendens v. procumbens, plerumque a basi ramosissima^ ramis spithamaeis — pedalib. diffusis augulatis. Fol. in petiolum decurrentia, crenato-dentata, inferiora subrotunda v. ovata_, basi cordata v. cu- neata, sup. oblonga. Stipulae maguae^ petiolo maiores^ lacinia me- dia crenata elongata foliis conformi. Appendices cal^cis calcari brevi parum breviores. Flor. tricolores_, violaceo albido et flavo varii. Va- riat: a) arvicola; corolla calyce maior, petalis superio- ribus violaceis, inferioribus tlavis basi A^iolaceo- striatis. /9) arvensis; corolla longitudine calycis v. brevior, flava V. albida v. petalis superioribus colore vio- laceo leviter tinctis. V. arvensis Murray. 79. DROSERACEAE. Calyx 5-fidus v. partitus, aequalis, persistens. Petala 5, aequalia, marcescentia. N^ectaria nulla v. 5^ cordata^ margine pilis glanduliferis ciliata, petalis opposita. Sta- — 395 — mina 5, libera. Ovarium liberum, uniloculare v. incomplete 4-locuIare, multiovulatum. Styli 5 v.stigmata 4. Capsula unilocularis, 3— 4-valvis. Placentae parietales^ valvularum medio intus adnatae, nerviformes v. [in dissepimenta in- completa dilatatae, Semina numerosissima, saepius mem- branaceo-marginata. Embryo in albumine^ rectus. Her- bae peremies palustres. Folia sparsa , plurima radica- lia, caulina nulla v. solilaria, integra, fimbriato-ciliata v. integerrima, Flores solitarii terminales v. saepius in ra- cemum subspicatum dispositij albi. DISPOSITIO G.ENERUM. Drosera. Nectaria nulla. Parnassia. Nectaria 5, fim- briato-ciliata. Drosjera L. Calyx 5-fidus, persistens. Petala 5. Stamina 5. Styli 3—5. Capsula calyce cincta, 1 — locularis, apice 3 — 5-val- vis, polysperma. Placentae parietales. Plantae turfosae. Fol. radicalia, ciliis glanduliferis rubris tecta; petiolo basi intus aucto, appendice ciliata. Scapus in racemutn sim- plicem^ secundumj ante anthesin ab apice ad basin in spi- cam involutam terminatus. Flores parvi, breviter pedicellatiy albi. D. rotundifolia L.; fol. orbiculatis. 24. 6—8. 3n 5»loorfumvfett jtt)if(^en ®umpfmoo6 6ei ©iegburg; 6ei '^\x%f ^i\\\ auf bem ^o^enpg be^ Q3enu66ergeg , m fie abcr auc^ n)ie \. 33. auf ben ^o^en ^inter ^ricgborf auf jiemlic^ trorfe^ nen 6teactt «jac^ft, tm ^ottettforft, bei Sibbclar, O^Icttberg unb Scubc^borf. Scapus erectus^ plerumque palmaris, foliis multo longior. Stig- mata clavata, indivisa. D. intermediaHayne; fol. obovato-cuneatis. 0 6—8. 3n aKoorfum))fett am 9f{attbc sott flcic^ctt bci ©iegburg fcl^r Ijauftg. Scapus basi arcuatus^ adscendeus^ pollicaris, foliis paullo longior Polia obovali-lanceolata, inpetiolum decurrentia. Racemus recurvus. — 396 — iStlgrnata emarginata. D. lougifoliam L., fol. liueari-cuueatis scapo erectd; uoudtim vidinius. Parnassia L. Calyx 5-partitus, persistens. Petala 5, sessilia, ae- qualia 5 nectaria 5, petalis opposita, spathulata^ apicc emar- ginata^ fimbriato-ciliata ; ciliis apice globuliferis. Stamina 5. Antherae incumbentes. Ovarium tj stylus nullus 5 stig- mata 4, obtusa, conniventia, persistentia. Capsula sub4- gona, l-locularis^ apice 4-vaIvis; valvis medio incomplete septiferis atque serainiferis. Folia radicalia_, integerrima. Scapus medio 1-folius, uniflorus. Flores magnij albi, P. palustris L.; 1\. 7—9. §{uf SBtefenbei^obegberg, Sinj, ©tern, »or ber .Jo6{)e Sll)rent{)al 6ei 33reifig, m gro- fer 9Jlenge auf 2Biefen jtt)if(()en ^lammer^t^eim unb ^ird£)i)eim, 3\t)ifc^en 6u(l)enf)eim unb 2Getbe0l)eim j am Saac^er-^See, 33affen* ijtm itnb in ber Sifel j. 55. ki (Safu^ unb (Jiferfe^ jiemlirf^aU* gemein »er6reitet. Erecta spithaniaea — pedalis^ glabra. Radix supernebulboso-incrassata. Fol. cordata^ radicalia petiolata; fol. caulinum sessilc, amplexicaule. Caules simplices, sulcato-angulati, plures. Petala subrotundo-ovata, breviter unguiculata; nervoso-striata. Nectaria flavo-viridia^ obcor- data, in unguem cuneata^ multiradiata^ radiis setiformibus apice flavo-glandulosis. 80. RUTACEAE. Calyx monophyllus , 5-partitus , persistens. Corolla hypogyna, irregularis, (in exoticis saepiss. regularis), 5- petala. Stamina 10, cum petalis inserta. Ovarium 5-lo- culare, loculis multiovulatis. Stylus stigmate simphci. Ca- psulac 5 , uniloculares , in fructum stellatum margine in- terno plus minus coalitae, introrsum elastice dehiscenteSj 2 — 8-spermae. Semina angulo centrali affixa, subglobosa, nitidissimaj albuminosa. Embryo inversus. Herbae undi- que glanduloso-punctatae, graveolenfes. Folia alterna^ pin-* nata, pellucide punctata; stipulae nullae. Flores termina-' lesj paniculati. — 397 — DlCTAMXUS L. Calyx 5-partitus. Petala 5^ subunguiculata^ subinae- qualia. Staniina 10, declinata , glandulosa. Ovarium sti- pitatum; stylus 1. Capsulae 5, introrsura coalitae, cora- pressae, apice acuminato divaricatae, sutura centrali dihi- scentes. Arillus (capsulaelaminainterna) cartilagineus, fra- gilis, oblongus^ apicera versus falcatus^ ad incisuram late- ralem membranula cordato-bifida seminifera clausus^ 2- valvis, elastice dissiliens^ pleruraque 1 — 2-spermus. Folia pinnata. Flores magnij racemoso-paniculati. D. Fraxinella Pers.j 24, 7» 33ei SBinningen an ber Bipedalis, fragraus. Caules sicnt peduuculi et flores glandulis ad- spersi, pubescentes. Fol. inipari-pinnata ; petiolo vix alato; foliolis 7 sessilibus oppositis ovali-oblongis v. ovatis acutiiisculis serrulatisj pellucido-punctatis glabris. Flores rosei^ striis purpureis. Filamenta superne tantuin glandulosa. Capsulae coriaceae^ scabrae. Arilli val- vae laevissiinae, supcrne ad niarginem interioreni pilis lougis ciliatae. 81. LINEAE. Calyx 4 — 5-sepaluS; persistens. Petala 4 v. 5 , ae- qualia, per aestivationem contorta, caduca. Stamina 5, annulo hypogyno inserta, basi connata, inleriectis dentibus. Ovarium liberum, (8 v. l())-IocuIare, loculis uniovulatis. Styli 4 — 5, filiformes, stigmatibus capitatis v. clavatis. Ca- psula subglobosa (8 v. 10)-Iocularis, (8v. 10)-valvis, loculis in maturitate ope dissepimentorum duplicatorum seccdenti- bus. Semina solitaria, raargini centrali dissepimentorum affixa, compressa, nitidissima, humectata mucilaginosa. Em- bryo exalbuminosus, inversusj radicula superaj cotyledo- nibus foliaceis. Herbae radice perenni v. annua. Folia alterna v. opposita, indivisa, lineari~v. elliptico-lanceolata, integerrima. Stipnlae nullae. Flores terminalesj solitarii V. panictilatij coeruleij rarius albi. — 398 ~ DISPOSITIO GENERUM. Lrnum. Petala 5. Radiola. Petala 4. LlNUM L. Calyx 5-sepalus. Petala 5. Stamina 5. CapsulalO- locularis, loculis 1-spermis. Cmiles superne dichotomo- ratnosi. Folia sessilia, sparsa v. opposita plerumquelinea-' ria. flores corymbosi. L. catharthicum L.; fol. omnibus oppositis. ©6 — 9. Sluf SBiefen, ^rifteu, ^^elt^raineu gemein. Gracile, spithaniaeutn — pedale, superne dichotomum^ glaberrimum. Herba amara. Fol. margine scabriuscula; inferiora obovata^superiora lanceolata, obtusa. Sepala elliptica^ acuminata, margine glanduloso- ciliata^ capsulam aequantia. Flores albi. L. tenuifolium L.; fol. sparsis, sepaHs glanduloso- ciliatis capsulam superantibus. 2i 6 — 7. Stn trocfenen ftei* nigen ^itgeln, Id Oc^tenbungen auf bem !I!)taienfeIb. 8pi(hamaeum — pedale et ultra. Caules adscendentes. Fol. lineari- subulata, margine» mucronulato-serrulata. Sepala e basi ovata lan- ceolato-subulata, capsula subduplo longiora. Flores ex roseo lilaciai. L. usitatissimum L. ; fol. sparsis, sepalis eglandu- loso-ciliolatis capsulam aequaiitibus. O 6—7. Stngebaitt, uub \)\ix unb ba auf 5(ecfern Dernnlbert. Bipedale, laete virens. Caulis erectus, solitarius. Fol. lineari- lauceolata, glaberrima. Sepala ovata, breviter acuminata^ 3-nervia. CoroIIae et antherae dilute coeruleae. Semina testacea. L. humile Mill. ; fol. sparsis^ sepalis glabris capsula subtriplo brevioribus. O 6—7. Slngebaut. L. usitatissimum (i. crepitans (Scholl.et Mart.) Praecedeuti maxime affinis, cuius varietas constantissima essevi- deter. Caulis humilior^ ciassior^ saturatius virens. Fol. lanceolata. Capsulae maiores^ elastice dissilientes. Semina pallidiora. Radiola Gmel. Calyx 4-fidus, laciniis bi — trifidis. Petala 4. Stamina 4. Styli 4. Capsula 8-locuIaris. Herba pusilla, anntia a — 399 — basi dichotome ramosa. Fol. sessilia^ opposita, ovalia. Flo- res parvij albi. R. millegrana Sm.; O 7—9. 5luf feuc^tem (Sanb* boben auf bem 3Senu^6erg iiber 2)ottenborf, im Sottenforft jtvi- fc^en 3ppenborf nnb ^-P^ilip iinb ^i\ ^iegburg, iiberaU m %t* feUfc^aft mit Exacum filiforme. Liuum Radiola L. R. linoi- des Gmel. TeaeiTinia^ gl.iberriina. Caiilis erectiis_, diflfuse divaricatus (in so- lo sicco niinus railiosus) 1 — Spollicaris. Fol. infinia obtusa, superiora acuta. Flores superiores subglomerati, inferiores in dicliotiioniia ra- morum. Petala calycem aequantia. 82. CARYOPHYLLEAE. Calyx 4 — 5-dentatus v.-fidus v.-partitus^ persistens. CoroUa 4 — o-petala^ hypogyna, decidua, pelalis unguicula- tis integris v. bifidis. Stamina 10 (rarius 4 v. 5 v. 8), hypogyna, libera. Ovarium liberum (1 v. 3 v. 5)-Iocu!are^ multiovulatum. Styli 2 — 5, elongati^ filiformes. Capsula 1 — 5-Iocularis , valvis v. dentibus regulariter dehiscens, rarissime subbaccata indehiscens , polysperraa. Placenta centralis vel praeter basin tota v. tantum superne libera. Semina plerumque indefinila^ saepissime reniforraia, tuber- culato-aspera. Erabryo albuminosus^ periphericuSj curva- tus. Herbae radice annua v. perenni. Caules ramique no- doso-articulati. Folia opposita , saepiss. ima basi connata, indivisa, integerrima , stipulata v. exstipulata, Flores in cymas v. paniculas dispositi , albi, rosei v. purpurascentes. DISPOS5TIO GENERUM. 1. Sileneac. Calyx tubulosus. Stamina receptaculo stipitato inserta. A. Styli S. B. Styli 3. Gypsophila. Calyx basi nu- silene. Capsula basi 3-Iocu- dus. Petala sessilia. laris. Dianthus. Calyx basi squamis ' -, ' . , _ ^ , , . fultus. Petala unguicdlata. C ucub alus. Baccal-loculans. Saponaria. Calyx basi nu- C. Styli 5. dus. Petala unguiculata. Lychnls. — 400 - 2. Alsineae. Calyx 4 — 5-partitus. Stamina annulo glanduloso inserta. A. Styli 3. B. Styli 4. t P e t a I a i n t e g e r r i m a. S a g i n a. Capsula 4-vaIvis. Alsine. Capsula tnvalvis. at,^«.^„k- r^ i • o Arenaria. Capsula sexvalvis. M?enchia. Capsula apice 8- 1 i Petala d en tata. val vis. Hoiosteuni. Stamina 5. C. Styli 5. -J-ff Petala bifida. Spergula. Petala integra. Stellaria. Cerastium. Petala bifida. Tribus. I. Sileneae. Calyx tubulosus, 5-dentatus. Sta- mina 10, receptaculo stipitato inserta. Styli 2 — 5. Gypsophila L. Calyxcampanulatus, angulatus, 5-dentatus v. 5-fidus^ basi nudus, laciniis margine membranaceis. Petala 5^ non unguiculata, basin versus cuneato-attenuata. Stamina 10, Styli 2. Capsula 1-locularis, apice 4-vaIvis. Semina re- niformi-globosa. Flores dichotome punicnlati^ diliite rosei. G. muralis L. ; O 7—8. 5(uf 5(crfern , uberfc()Uiemmt gewefeiten ^fci^en, f)inter ^o^pel^borf am ^effemc()er 2BaIbc6en m einem ©raben, 2)ottenborf, in ber ©anbgrube an ber ®o* beeberger (Sf)aiiffee itnb hd 33euef. Erectiuscula v. adscendens^ digitalis^ basi scabriuscula. Caulis plerumque a basi dlchotonio-ramosus, patenter-paniculatus. Fol. li- nearia^ lineari-subulata, plana. Calyx turbinatus, obtuse 5-dentatus^ viridis, striis 5 albicJis notatus. Flores parvi, solitarii, pedunculis ca- pillaribus; petalis subtruncatis crenatis eniarginatisve calyce subduplo longioribus. DlANTHUS L. Calyx tubulosus, 5-deutatus, basi squamis fultus. Pe- tala 5, in unguem contracta; limbo saepe dentato. Stamina 10. Styli 2, saepe recurvi. Capsula cylindrica, 1-IocuIa- ris, apice 4-vaIvis. Semina peltala. Flores terminales, solitarii aut aggregati pluresve distincti, carnei v. persicini. a. Flores solitarii. D. caesius Smith. ; caule erecto unifloro. 24- 5 — 6. Wn ^elfentvanben tm 5(f)rt()al gleic^ ^inter bem !I)ur(^bruc^ — 401 — lutb befonber^ f)auftg nuf ter 6)3i|e be^ ^ronenbergeS ved)te 'om 2)urrf)6ru(^. Caespitosus, glaucus. Caules erecti/ spithainaei, glabriusculi. Folia lineari-lanceolata, margine teuuissime niembranacea; turionum margine scabra, eaulina laevia. Squamae caljcinae4^ adpressae, ovatae, ob- tusae V. aruminatae v. breviter aristatae, calyce plerumque violaceo quadruplo breviores. Flores carnei v. albidi^ odorati; petalis obo- vatis^ duplicato-crenatis v. subfimbriatis, fauce barbatis. D. deltoides L.; caule adscendenle plurifloro, 2i 7—9. 9(uf ^iriften, an 2Begen, SBalbranbern, 5. $8. Ui S3iric^, ?]3ft^d^cn, ant Siecjufer. Spitliamaeus — pedalis. Caules dicliotomo-subramosi, pubescenti- scabriiisculi. Fol. lineari-lanceolata^ subpubescentia, margine ciliolato- scabra; turionuin basi attenuata, obtusa; cauliua atteuuato-acuta. Squamae calycinae S— 4^ subulato-aristatae v. acuminatac^ calycem dimidium sirbaequantes. Flores cermesini, petalis obovato-oblongis distantibus iuaequaliter dentatis faiice glabris. b. Flores aggregat-i v. capitati. D. Armeria L. ; squarais calycinis lanceolato-subu- latis tubuin subaequantibus hirsutis. O 7 — 8. SfnSBegen, in (irf)ten 2Sa(bungen j. 33. bei ^effenirf) ant SBege jn^ifd^cn ^rieC- borf unb @obe^6crg/am ^infenberg, tei (Siegburg, an bcn^ffiol^- bergeit; bei ^^'-'ifterbad;), 9?entagen, im 5(^rt^a(, hn ©tern, int S0Bieb6ac(}cr ^()a(, am Dbermeubiger ^orft, hd 9?eun)ieb u. f. it>. Erectus^ 1 — 1 l/3pedalis^ subglauduloso-pubescens. Radix uuuiu V. plures caules dichotome ramosos emitteus. Folia liueari-lanceolataj obtusiuscula, carinata^ ad vaginas subhirsuta. Flores fasciculato-ag- gregati^ bracteas vix aequantes. Squamae caljcinae herbaceae longe subulatae. Corolla parva j petala serrata^ persiciua, albo-puuctata. D. Carthusianorum L. ; squamis calycis ovatis aristatis tubo brevioi'ibus glabris. !(. 6 — 8. 9(uf trocfenen 33ergtriften, an ?^e(fcn, attf bem 9tober()erg, 6ei ^inj, l^ammer- ftein, iin 3l()rt()a( u. f. \v. 2)ie SSarietcit auf ftcriten Sergtrif* ten, am ^ufe bc6 £)6ermenbiget «^'^rfte^. Caulis erectus, 6l2j)jllicaris, glab er. Folia basi vaginantia, liueari-Ianceolata, sub3nervia, acuta, margine scabra. Flores ple- rumque 3—0", aggregato-capitati, persicini. Squamae calycinae ob- 26 ~ 402 — longo-ovatae, fusco-scariosae, iavolucri foliolis siibsiiniles. Calyces fusco-purpurei, nervoso-striati. Petala deutata^ supra pubesceutia. Variat : /^) montaiius; caule humillimo unifloro^ squamis calycinis testaceis. Fol. viridibus, squamis caly- ciuis 6 — 8, petalis non barbatis^ faciie a D. cae- sio dignoscitur. D. prolifer L.; squamis calycinis ovatis oblusis mu- ticis tubum superantibus glabris. "© 7-8. 33orjuglic^ auf fanbigem SSobeu, auf trocfenen ^^ergen unb fterKen ^la^en I)au* ftg, j. 93. am 9^^einufer jUMfcfjen Seuel unb D&ercaffel unb an ber (5I)auffee jwifc^en ^onn unb ^oppeieborf. Erectiusculus^ simplex, glaber. Fol. linearia^ striguloso-scahra. Flores capitati, inclusi calyce communi e squamis « pallidis scariosis formato. Flor. 3 — 6 v. etiani plures; squamae calycinae 2, lincari- oblongae, albo-membranaceae. Calyces compressiusculi^ striis 3 albes- centibus. Petala dilute lilacina v. rosea^ eniarginata. Saponaria L. Calyx tubulosus v. subinflatus, 5-dentatus^ basi nudus. Petala 5, ad faucem in unguem linearem conlracta. Sta- mina 10. Styli 2. Capsula oblonga, l-Iocularis^ apice 4- valvis. Semina reniformi-globosa. Flores panicnlati r. fascictdato-panicnlati, rosei v. rnhelli. S. Vaccaria L. ; cal. prisraaticis glabris. O 6 — 7. 5{uf ?(ecfern j^t?ifc^en ©etreibe, jwifc^en 93onn unb ©iegburg, 6ei iDbercaffel unb am ^-Pleibter ^ummericfo auf bem 9}?aienfelbc. Gypsophila Vaccaria Sm. Vaccaria vulgaris Ilost. Glabra, pedalis et ultra. Fol. sessiJia, semiamplexicaulia, ovato- lanceolata^ integerrima, laevia. Flores paniculato-corymbosi^ parvi, rubelli. Calj-ces subinflati, prismatico-quinquangulares. S. officinalis L. ; cal. teretibus pubescentibus. 2^ 7 — 9. 5(n 3aunen, Ufern, j\t)ifrf>en niebrigem ©ebiifcf) Muftg. Pedalis^ bipedalis et ultra. Kadix repens. Caulis erectus, su- perne profunde sulcatus^ sparsim puberulus. Fol. elliptico-lanceolata, in basin attenuata^ Snervia, glabra v. superiora sparsim puberula, margine serriilato-scabra. Flores fasciculato-paniculati ex albido ro- sei, od6re fragrantes ; calyces longe cylindrici, superne fusco-purpu- — 403 — rascentes; petala longe ex.'«erta, retusa^ lamina obovato-cuneiformi basi coronata. CucuBALUS Gartn. Calyx cainpanulatus, 5-dentatus^ basi nudus. Petala 3, unguiculata, linibo bifido. Stamina 10. Styli 3. Bacca 1-locuIaris. Semina reniformia. Flores alho-virentia, C. bacciferus L.^ IS, 7—8. %\ ?au6walbungeu (iw ©eftrdud) jmifc^cn 5Beue( unb ber ©ieg, auf ber ^ibeininfet D?f)einbcrf gegenuber, <\\\ ber 9?ette, in |)e(fen %\y>\\i:jZXi S5enborf unb ?Oh"it)i^of am citbe6 i^aa^erSee'^. Erecta^ 1 — pluriflora. Fol. oblonga, acuta; infima obovata; su- prema lanceolato-attenuata. Flores in dichotomia ramoruni v. termi- nales. Cal^xes subventricoso-tubulosi, lOstriati, angulati, fructifcri elliptici; deutibus caljcis subulato-filiformibus tubuni subaequantibus. CoroUa dilute carnea^ coronata, noctu explicata. 8emina duplo niai- ora quam in S. gallica, tuberculata, fusco-testacea. S. nutans L. ; flor. paniculatis cernuis, cal. viscosis, petalis bi(i(^is. 2^ 6—7. 5(n fonnigen |)uge(n unb 'ge(fen iiem(ic() ()auftg, j. 35. 9to(anb^ecf, Siebengebirge, Sinj, S^mu merftein, 9((;rt()a( u. f. w. Radix multiceps. Caiiles erecti, pubescentes, superne glanduloso- puberuli. Fol. caulina lanceolata; inferiora olilougo-lanceolata , ra- dicalia elliptico-luuceolata, in petiolum atteuuata et decurrcntia. Pa- nicula secuuda, sub anthesi iufracto-nutans; ramis oppositis 3 — THoris. Calyces tubulosi, virescenti-albidi, purpurascenti-lOstriati^ fructiferi; deutibus calycis acutis. S. inflata Smitli.; flor. dichotomo-paniculatis^ cal. inflatis glabris, pctalis bifidis. 24- 6—9. 9(uf trodfenen 3J8ie* fen, an SSegen, ^ergtriften nbera((. Cucubalus Behen L. Adscendeus, sesqui — 8 l/2ped. glauca, glabra. Fol. ovato-v. el- liptico-lanceolata lanceolataque, margine glabra v. scabra, ciliato-ser- rulata. Flor. cernui. Calyces inflalo-ovati, subglobosi^ submembra- uacei, reticulato-venosi, laeves, deutibus ovatis acutis. Corolla alba, ecoronata v. basi bigibba. S. Armeria L. ; flor. fasciculato-paniculatis^ calyc. ~ 405 — glabrisj petalis emarginatis. Q 8 — 9. S(u ^elfeit unb auf Sergtriften, im ^U)xtl)al am 2)urc(;[truc^ , am ^leibter ^umme== xid) auf bent 9)iaienfe(be unb im 30?ofe(tf)a( hd (Soblenj. Caiilis erectus, glaberrimus, ut tota plauta glaucus, superne sub geniculis viscidus. Fol. ovata, semiamplexicaulia_, superiora corclata, ramorum saepe lanceolata. Pauicula termiualis^ fasciculato-coarctata, fastigiata, niultiflora. Caljces basi truncati, umbilicati, tubuloso-subcla- vati, lOstriati; dentibus brevibus obtusis. Corolla saturatius rosea, dentibus subulatis corunata. Lyciims L. Calyx tubulosus^S-dentatus, basi nudus. Petala 5^ uii- guiculata. Stamina 10. Sfyli 5, Capsula 1-locularis v. se- mi5-IoculariS; apice dentibus 5 — 10 dehiscens. Flores ru- bicundi v. albi ; petulis plerumi/ue bi/idis fauce coronatie. Sect. 1. (Viscago DC.) Calyx corolia brevior. C a p s u I a s e m i 5-J o c u I a r i s. L. Viscaria L. ; potalis sublntegris. 24, 5 — 7. 9(n ^elfeuabl^ancjen, auf tn.Hfcnen 3;riften, auf ben 93ergen unter* {)a\h Sieniagen, x\\ QBalbern itber bem 9(rienfe(§, im $(()rt()a(, bei §(rieuborf, hd iini, l^onningen, ^oammerftein, auf ben: 9i()cinecf. Caules erectij 1 — 2periales, glabri^, superne infra geniculos glutine fusco viscidi. Fol. lineari-lanceolata^ acuminata^ glabraj basi ci- liata V. araclinoideo-villosaj radicalia caespitosa, in petiolum attenu- ata; floralia rubro-colorata. Panicula terminalis^ simplex, subrace- mosa, pedunculis oppositis cruciatis .Sfidis 3floris. Flores conferti. Calyces puberulo-viscidi^ colorati; dentibus ovatis obtueis. Coroll» roseo-purpurea, leviter emarginata v. crenata. Sect. 2. (Lychnis DC.) Calyx corolla brevior. Capsula 1-locuIaris. L. Flos cuculi L.; petalis 4-fido-lacimatis. 24-5 — 7. 5(uf feuc(}ten 3Siefeu unb SBalb^^^diljicn gcmeiu. Pedalis — bipedalis. Caulis gracilis, setulis reflexis scaber, superne viscidus. Fol. lanceolata, glabra, punctata; radlcalia in petiolum attenuata cauliuaque inferiora basi ciliata v.subvillosa. Pauicula laxa. Calyces glabri, purpureo-v. virescenti-striati ; dentibus lanceolatis. CoroIIa rosea, laciniis iteruni bifidis fiaccidis. — 406 — L. diurna Sibth. ; peduuculis calycibusque villosis, pe- talis semibifidis , capsulae dentibus revolutis. 11 5 —7. 3tn ^erfen, an ^(u^ufern junfc^en mebri^em ©ebufc^, in feuc^ten «aubwcifberu, um 35onn jiemlic^ t)aufig 3. 33. auf bem ^reuj' unb 93enu65erg, an ben Ufern ber Bkci uub Stgger, im «Sieben* gebirge, wetter f)iuauf j. ^. im 33rot)lt{)aIe unb am Otaffelftein bei S^^eutt^ieb. L. dioica «. L. L. sylvestris Hpp. Pedalis, bipedalis et ultra. Caulis villosus. Folia pubescentia, inferiora ovato-Ianceolata; superiora ovata^ breviter acuniinata. Flo- res congesti, dioici, inodori. Calycis dentes breves. Corolla fauce co- ronata^ pulchre roseo-purpurea. Stamina inferne pilosa. L. vespertina Sibth. ; peduncuUs calycibusqueglan- duIoso-puberuliSj petalis semibifidis, capsulae dentibus cre- ctis. 24. 7—8. 9luf 9(erfern, fterilen ^ia^en, an SBegeu, ^ 33. bei ^omif am 2;aunenn?d(bc^en. 2)ie SBarietdt a\\ ber Sanb^^' frone. L. dioica /:?. L. L. arvcusis Schrk. Pedalis, bipedalis et ultra, plerumque antecedente minor et infir- mior. Caulis dichotonie ramosus^ inferne vlllo«us, superne pubescens, subviscosus. Fol. pubescentia; snperiora ovato-lanceolata lanceola- taque. Calycis dentes lanceolato-subulati. Flores dioici, raro herma- phroditi, nocte suaveolentes. CoroUa fauce coronata, albida. Va- riat calycibus pedicellisque subvillosls. Sbct. 3. (Githago DC.) Calyx corollara superans. L. Githago Lam. ; petalis retusis^ capsula 1-locuIari. O 6—7. 3tt>ifc^en ©etreibe gemein. Agrostemma Githago L. Stricta^ hirsuta. Caulis bi — tripedalis^ simplex v. ramosus; ramis unifloris. Folia lineari-lanceolata. Calycis laciuiae longissimae, li- ueari-lauceolatae^ acutae. Corolla magna^ purpurea. Trib. II. Alsineae. Calyx 4 — 5-partitus v,-phyilus. Stamina 5 — 10, annulo glanduloso inserta. Ova- rium 1-locuIare. Styli 2—5, Flores saepis- sime albi. Sagina L. Calyx 4-sepalus^ patens. Petala 5, iutegra. Stamiua 4. Styli 4. Capsula ovata, 4-vaIvis. Herhae exigtiae , cae- — 407 — spitosae, tenuissimaej adscendentes v. procumbentes. Flores minimi; petalis brevissimis v. obsoletis. S. procumbcns L. ; fol. glaberrimis. © 5 — 9. 9fuf feucl}ten 2(ccfevn, j)pi[c()cn fur^eni ©rafe, am Stanbe Don @um- pfen unb ©eiwaffern I^aufig. L.aete virens. Caules iuniores adscendeutes, dein proeumbentes^ radicantes. Folia linearia pauUo latiora quan» autecedentis mucronato- acumiuata. Peduncuii axillares^ solitarii, deflorati apice nutautes, fructi- feri erecti. Sepala ovata obtusa. Petala calyce quadruplo breviores. S. apetala L. ; fol. basi "ciliatis, O 5—6. 5lm 9if)eine in ber 9)?aucr junfc^en bem 3ofepI)6^ xm\> 9tf)eintf)ore. Tenerrima, ercctiiiscuTa v. procumbeus, obscure viridis. Fol. li- nearia^ mucronata, supra medium intcrdiim ciliata. Pedunculi fructiferi erectiusculi. Sepala 2 exteriora brevissime mucronulato-acuminata. Petala rainima. Spergula L. Calyx 5-scpaIus. Petala 5, integra. Stamina 5 — 10. Styli 5. Capsula ovata, o-valvis. Folia linearia, aut op~ posita, exstipulala, aut verticillata, stipulis membranaceis fulta. Flores dichotome cymosij albi. Sect. 1. (Spergella Rchb.) Stipulae nullae. S. nodosa L. ; foliis oppositis basi connatis. 24- 7. 8. 3n ©iimpfen nod) nicf}t naf)er af^ bet 2)uffelborf gefunben. Spergella nodosa Rchb, Multicaulis^ adscendens, laevis. Fol. liueari-filiformia, mucrouu- lata; iuferiora elougata; caulina abbreviata. Peduuculi sub anthesi et postea erecti. Corolla exserta. Semina parva, impresso-punctata. Sect. 2. (Spergula) Stipulae scariosac. S. arvonsis L. ; fol. verticillatis, seminibus globoso- lenticularibus angustissime circumalatis. O 6 — 8. 9(uf 9(ef* fern, bie 23arietdt cor^uglicf) auf (Sanbboben 5. S3. am ^an-. neniva(bcf)en bei Sioieborf. Erectiuscula v. adscendens, puberulo-viscidula. Folia liueari-su- bulata, obtusiuscula, supra convexa, subtus sulco exarata, internodium aequautia v. eodera paullo v. multo breviora. Semina atra, subtilis- sime punctulato-scabra. Variat : — 408 — /?) vulgaris Boimgh; seminibus albido-papillosis. S. pentandra L.; fol. verticillatis, seminibus plaiio- compressis late circumalatis. © 4—6. 33oriiigUct) auf ©anb- bobeit, j. 33. bct (5ieg6urg. Fol. siibteretia, subtus sulco destituta^ internodio plerumque inul- toties breviora. Seuiina ala dilatata radiato-striata cincta. Forinae fol. praecedentisbrevibus, quoad habitumSp. pentandrae niaxime affioessunt. Alsine Wahlb. Calyx 5-rarius 4 — sepalus. Petala 5, rarius 4, integra. Stamina 10 aut pauciora; filamentis omnibus subulatis. Styli 3. Capsula 3-valvis^ polysperraa. Folia linearia ; hra- cteis (^Stiptilis) niillis r. scariosis vaginantihus. Inflore- scentia repetito-dichotoma. Flores parvi _albi_, rarius rosei. Sect. 1. (Spergularia Pers.) Bracteae scariosae. A. segetalis L. ; glaberrima^ caule erecto tencllo. O 6—8. S(uf ber (Sr^eler Sei bei ©r^^cf, ?inj, 5(rleuborf, bei £)(){eitkr3 unb S3rud^I}aufen. Plantula gracillima. Folia filiformia, ioternodiis longiora mu- cronata. Pedicelli capillares^ elongati, deflorati deflcxi v. erecti et sicut caulis rubro-colorati. Bracteae (StipulaeJ membranaceae, fim- briatae. Sepala albo-scariosa^ nervo dorsali viridi, petalis longiora. Seinina nigra, ruguloso-punctata. A. rubra Wahlbg. ; procumbens v. adsccndens, pedi- cellis calycibnsque glanduloso-puberulis. O 5 — 9. Sorjftg* lid) auf Saubboben gemein. Arenaria rubra L. Crassiuscula. Caules glabri, prostrati, divancat()-ramosi,ramis ra- cemosis. Folia linearl-filiformia^ recurva, mucronata, glabra; stipulae magnae, ovato-lanceolatae v. subulatae^ apice bifidae. Pedicelli fru- ctiferi refracti. Sepala viridia^ enervia, margiiie a!bo- inembranacea. Corolla palliderosea breviora. Semina cuneiformia, subtriquetra, fusca, subtiliter rugulosa. Sect. 2. (Arenarium) Folia exstipulata. A. tenuifolia Wahlbg.j glabra, sepalis capsula bre- vioribus. O 6 — 8. §(uf S(e(fern, auf bem re^ten 9?()einufer I)duftg, auf bem linfen 5.53. am Otoberberg, r()einauftt)drt6 fpar* faiuer. Arenaria tenuifolia L. — 409 — Erectiuscula, a basi raniosa, superne dicliotoma; raniis inferiori- b'is adscendentibus. Folia subulata^ trinervia, basi niembrauaceo-di- latata. Pedicelli deflorati erecti. Sepala anguste lanceolata, acumi- nata trinervia, margine membranacea, petalis longiora, capsulamatura breviora. A. viscosa Schreb.; viscido-pubenila, sepalis capsula longioribus. O 5—6. 5(uf ften(en Xxifkn auf t>cm Stober* berg. Sabulina viscosa Rchb. A, tenuifolia /i. viscosa Koch. syn. Praecedenti humilior, tenuior, habitu fere. Alsinessegetalis, plerum- que bi — triuucialis, erectiuscula, a basi raniosa, superne dichotoma ; ramis pedunculisque capiilaribus, iuferioribus arrectis. F(tl. subulata, trinervia. Sepala praecedentis, sed sicut paniculae ranii pilis glan- duliferis pubescentia capsula matura longiora. Arenaria L. Calyx 3-scpaIus. Petala b, integra. StaminalO. Styli 3, Capsula 6-vaIvis^ polysperma. FoL ovata v. lanceolata. Flores albi. A. trinervia L. ; fol. petiolatis ovatis acutis 3-nerviis. O 4—6. 5{n B^unen, in lic^ten SBaltungen gemein. Moeli- ringia irinervia Clairv. Herba^Stellariae niediae non dissimilis^ debilis. Erecta v. decum- beus_, diciiotomeramosa, spithamaea — pedalis, glabriusciila v. pubescens. Fol. ovata v. ovato-elliptica v. lanceolata, acuta^, 3 — 5nervia, ciliata, inferiora petiolata, superiora subsessilia. Pedicelli elongati, deflorati recurvato-refracti. Sepala Innceolata, obsoletetrinervia, membrauaceo- niarginata, ciliata, carina scabriuscula, petalis longiora. Scniina ad umbilicum appendicc arilliformi. A. serpillifolia L. ; fol. ovatis acutis enerviis. O 7—9. 9(uf Stecfern unb \\ix\Kzx\. ^lci^en gemein. Palmaris, decumbens v. erecta, dichotome rainosissima, glabriu- scula v. hirta v. viscide puberula. Fol. sessilia, parva. Pedunculi axillares v. termiuales, erecti. Sepala ovata, acuta, carinato-3nervia^ scabra, petalis longiora. Semiua appendice arilliformi destituta. Cc- tera uti praecedeutis. HOLOSTEUM L. Calyx 5-sepalus. Petala 5, dentata. Stamina 5 aut — 410 — abortu 3—4. Styli 3. Capsula apice 6-valvis , poly- sperma. Umbella terminnlis, simplex. Flores albi. H. umbellatura L. ; © 4—5. §{uf S3ra(f)acf eru , au SSegeu uub auf fterilem SSobeu gemein. MuJticaule, subglaiicura, inferne glabrum, superne viscoso-pube- scens. Caules siinpliees v. basi ramosi, palmares, superne nudi. Fol. radicalia congesta, iuferiora elliptica v. oblonga, superiora plerumque ovata. Pedicelli umbellati;, bracteati, inaequales, glabri, post anthesiu divaricati, deflexi. Stellaria L. Calyx 5-scpalus. Petala 5, bifida v. bipartita. Stara. 10, rarius pauciora. Styli 3. Capsula apice 6-valvis, po- lysperraa. Flores dichoiomo-paniculati v. axillares^ albi. S. ncmorum L.; fol. petiolatis cordatis, petalis calyce duplo longioribus. 1\. 5—7. 3n fc^attigeu l^aubwalbern, att)ifc^eu ©ebufc^ j. S. aw ber gieg, im @ie&engebirge, an ber 9t^r, bem (gternbacf) unb I>ei SJJuuftereifet. Herba pallide virens, adscendens, basi stolonifera, pubescens, pedalis bipedalis . Fol. inferiora Jonge petiolata, ovato-cordata; su- periora ovata v. ovato-Ianceolata, subsessilia. Flores dichotomo-pH- niculati. Sepala lanceolata, acuta, euervia^ margine angustissime sca- riosa. Capsula oblonga, calycem superans. S. niedia Sm.; fol. petiolatis ovatis, sepalis enerviis petala superantibus. © 3—12. 5(uf bebautem unb unbe* bautem 33oben, uberali gemein. Alsinc media. L. Caules diffusi, teretes, uuifariam-pilosi. Folia glabra; inferiora petiolata, peliolo ciliato; suprema subsessilia. Flores iu dichotomia ramorum v. axillares^ pentandri. Capsula oblonga^ calycem vix su- perans. S. uliginosa Murray; caule diffuso adscendenteque, fol. oblongo-lanceolatis basi ciliatis, bractcis raargine lae- vibus, sepalis 3-nerviis petala superantibus. O 7 — 8. 2(uf fum^)ftgeu 2Biefeu, iu fd^attigcu aBdlberu I)auftg, j. 35. auf bem SSenu^berg, bei grie^borf, bei ©iegburg im ©iebeugebirgc u. f. ttj. St. Alsine Reichard. Larbrea uliginosa Rchb. — 411 — Caules palmares— semipedales, tetragoni^ glabri. Fol. ovali-lan- ceolata, sessilia^ praeter cilias basilares glabra. Flores dichotorao- pauiculati. Bracteae margine glabrae. Sepala Jineari-lanceolata. Capsula ovata, sepalis lanceolatis paullo brevior. Variat pro loci natalis natura: colore obscure v. laete viridi et bracteis membrana- ceis V. subfoliaceis, S. graminea L.5 caule decumbente_, fol. lineari-Ian- ceolatis margine laevibus^ bracleis raargine ciliolatis , se- palis 3-nerviis petala aequantibus. 24- 5 — 7. Sdif 2Biefeit, an ^ecfen, 933a(brdnberu u. f. w. I)dufig. Caulis pedalis et altior quadrangularis^ glaber. Fol. sessilia^ gla- bra V. basi tantuni cillata. Flores dichotonie paniculati^ panicula di- varicata ramosissima. Bracteae membranaceae, nervo dorsali viridi. Capsula oblonga, calj-cem superans. S. glauca With. ; caule erecto debili, fol. Jineari-lan- ceolatis bracteisque margine laevibus, scpalis 3-nerviis co- rolla brevioribus. 2], 7—8. 3wifd^en niebrtgem SSeibengebiifci^ a\\ ber ©ieg »or ©iegburg uub hci 9?eurt*ieb. Caulis 1 l^Spedalis, quadrangularis glaber. Fol. sessilia^ glauca glaberrima. Flores inferiores in dichotomia ramorum^ solitarii, ere- cti, uniflori; superlores saepe dichotomo-paniculati, praecedente duplo fere maiores. Bracteae membranaceae^ nervo dorsali viridi v. totae virides. Capsula oblongo-ovata, cal^cem aequans. S. Holostca L. ; fol. lanceolatis attenuatis bracteis- que margine carinaque denticulato-scabris^ sepalis ener- viis corolla duplo-brevioribus. 1\. 4. 5. 5tn .^erfen, inSaub^ wdlbern gemein. Caulis rigidus^ tetragonus, inferne ad angulos scaber. Fol. ses- silia, Flores dichotome paniculati, Bracteae herbaceae, Capsula glo- bosa^ caljcem aequans. MoENCHiA Ehrh. Calyx 4-sepalus. Petala 4, integra, Stamina 4. Styli 4. Capsula apice 8-valvis^ polysperma. Herba tenella, exi- gua. Caules subsimplices , subuniflori. Flores albi. M. quaternella Ehrh,; O 4 — 5. 5(uf trodfenen %x\S' ten unb ^aibe^Id^en, auf bem ^reujberg 6ct 53onn, am SBegc -- 41-2 — )>on 2aa^ nacfj ^xnft, 9Biffig auf ber 9)?at)eitevftrape iinb bei Slbenau unb Stremberg. M. erccta Fl. wett. Sagina erecta L. Stricta v. rariiis prociinibeiis, glauca, glabra, 1 — Spollices alta. Caulis saepissime simplicissimus, imiflorus, interdum superne bifidus 2- florus V. rarius cauJes plurimi divaricati. Fol. lineari-lanceolata. Pe- duuculi elongati. Flores subclausi. Sepala lanceolata, acuminata, margine albo-scariosa) petala caljce subduplo breviora. Cerastium L. Calyx 5-sepaIus. Petala 5, bifida. Stamina 10, rarius 5. Styli 5. Capsula oblonga v. ovata, apice dentibus 10 dehisceiis, rarius 5-valvis. valvis apice bifidis. Flores glo- nierati v. dichotorne cymosi, ulhi. a. Annuacj pctala calycem subaequantia. C. seniidecandrum L. ; bracteis omnibus apice sca- riosis^ pedicellis fructiferis calyce duplo v. triplo longiori- bus, sepalis marginc scariosis apice nudis. O 4 — 6. S(uf trorfenen 3:riftcn unb Sterfern gemein. Erectiusculum, adscendens v.procunibens, plus minusve ramdsum, pollicare — pedale. Folia ovalia v. elliptica, basi attenuata. Cj^ma plus minusve ramosa. Peduncnli post florescentiam refracti, demum erecti. Bracteae infimae semper apice scariosae ; superiores scarioso-niargi- uatae. Sepala margiue lato-scariosa, apice nuda. Stamina saepiss. 5. Variat: a) vulgare; caule foliisque pubescentibus , pedun- culis calycibusque puberulo-viscidis. {f) glandulosumj omnibus partibus hirsuto-v. pu- berulo-viscidis, C. triviale L.; bracteis infimis foliaceis, superioribus apice scariosis, pedicellis fructifcris calyce duplo v. triplo lougioribus, sepalis margine scariosis apicc nudis. O 5 — 9, %n\ Slecfern, an SBegen gemein. Spithamaeum — sesquipedale, subliirsutum. Caules diffnsi, radicantes V. adscentes. Fol. oblonga v. ovata, infima basi augustata. C.yma plus minusvc raniosa. Bracteae infimae semper foliaceae, apice non scariosae. Bracteae superiores sepalaque ut antecedentis. Stamiua plerumque 10. Specimina humiliora: stamiuibus 5, C. pumilum Curt. exhibent. Variat: — 413 — ,8) glandulos iini; pediiiiculis calycibusqnc glandU- loso-pilosis. C brachypetalum Dcsp. ; bracteis omnibus her- baceis^ pedicellis fructiferis calycc duplo triplove longiori- bus, sepalis apice barbatis. O 5—6. 3(n 35ergabt)dngen im 9l^rll)nl j. 35. an ber Sanb^froue, auf bcr St^rburg unb auf bent ^ammerfteine. Hirsutuin. Caules erectiusculi v. adscendentes. Folia oblonga v. ovalia^ inferiora basi angustata. Cyma. plus niinusve effusa. Sepala inargine anguste scariosa^ apice pilosa. C glomeratum Thuill.; bracteis omnibus herbaceis, pedicellis fructiferis calycem acquantibus, sepalis apice bar- batis. O 5—8. 5(uf 5(ecfern, an 3Bcgen pufig. C ovale Pers. C vulgalum L. Hirsutuin^ superue glanduloso-pilosum, pallide virens. Caules phirimi erecti v. adscendeutes v. diffusi. Fol. ovalia v. subrotunda; inferiora basi angustata. Flores in cjmae raniis glomerati. Bracteae et sepala ut praecedentis. Stam. 10. Yariat: /5) eglandulo sum; pilis omnibus eglandulosis. b. Perenncs. Pctala calyce duplo longiora. C aquaticum L. ; caule tetragono. 24, 7 — 8. 5(n feuc()teu Orten jnnfi()eu ©ebitfrf;, an Ufern , ©raben u. f. m. ()dufig 5. 33. bci 33eue(. 31alachium aquatium Fr. Stellaria aquatica Scop. Caules 1— Spedales, decumbentes^ radicautes scandentesquC;, de- blles, glabri^, superne viscido-pubescentes. Folia 9 — 12 lin. lata, cor- dato-ovata^ acuminata^ caulium sterilium petiolata^ fertilium sessilia, an)plexicaulia. Cyma dichotomo-divaricata, glanduloso-pilosa. Pe- dunculi fructiferi reflexi. Bracteae foliaceae. Petala sublinearia, ad ungueni usque bipartita, caljce lougiora. Capsulao-valvis; valvisapice bilidis. C arvense L. ; caule tereti. 24, 5—6. 9(n SSegen, 9(6()dngen, ^dn- unb 93Siefenrdnbern gemetn. Caespitosa, pubescens. Caules steriles repeutes, fertiles adscen- dentes. Fol. lineari-lanceolata; caiilium fertilium latiora. Bracteae scarioso-marginatae. Flores magoi. — 414 — 3» Polypetalae staminibus perigynis. 83. PORTULACEAE. Calyx 2-scpaIuSj persisteiis. Corolla 5-petaIa v. rao- nopetalaj 5-fida. Stamina 3, inio calyci inserta, pctalis op- posita. Ovarium libcrum , uniloculare, 3 — multiovulatum. Stigmata 3, linearia. Capsula calyce cincta, unilocularis valvulis 3 ab apice dehiscens. Semina placentae centrali liberae aflTixa. Albumen farinaceum. Erabryo periphericus, curvatus. Herbae radice annua, succulentae. Folia oppo- sita^ in petiolum attenuata, indivisaj integerrima. Stipu- lae nullae. Flores axillares v. in dichotomia pedunculati ^ pedunculis solitariis ternisve unifloris. MONTIA L. Calyx 2-sepaIus, persistens. Corolla infundibuliformis^ irregulariter 5-fida, laciniis 3 minoribus. Stamina 3, fauci ad basin laciniarum minorum inserta. Styli 3. Capsula 1-IocuIaris, 3-vaIvis, 3-sperma. M. fontana L. ; © 5—9. 5tuf feuc^teii ^^(%n, in au6' getrorfneten ^raben, bei ^u^c^en unb ©iegburg. Subcariiosa, glabra. Iladix fibrosa. Caiiles decumbenti-adscen- dentes, radicantes v. in aqua natantes, magis elongati et dense cae- spitosi. Fol. subspathulata, oblongo-v. ovali-lanceolata^ inpetiolum at- tenuata. Flores pedunculati;, parvi^ albi, post anthesin recurvi; pedun- culi demum erecti. Semina verticalia, lenticulari-rotunda , nigra, scabra. 84. PARONYCHIEAE. Calyx monophyllus^ 5-fidus v.-partitus, persistens. Co- rolla 5-petaIa saepiss. nulla, petalis brevissime unguicula- tis integris. Stamina 5 v. 10, quorum 5 saepius sterilia, annulo perigyno inserta. Ovarium libcrura, uniloculare, 1- ovulatum. Stigmata 2 — 3^ nunc sessilia^ nunc stylo brevi stipitata. Capsula calyce cincta, utricularis, unilocularis; — 415 — indehiscens, v. irregulariter rumpens, monosperma. Semeii funiculo c fundo capsulae orto affixum. Albumen farina- ceum. Embryo periphericus, curvatus. Herhae radice an- nua V. perenni, exiguae, plus minus decumbentes i\ pro- stratae. Folia opposita, sessilia, indivisa ^ integerrima. Stipulae liberae, scariosae v. nullae. Flores in glomerulos, corymbos v.cymas dispositi, hracteati^ partij albidi v. virC" scentes. DISPOSITIO GENERUM. A. Folia stipulata. Herniaria. Calyx herbaceus. ») Corolla 5-netala. Hlecebrum. Calyx cartila- Corr.giola. B. Polia exstip ulata. **} Corolianulla. Sclerauthus. TniB. I. P a r o n y c h i e a e g e n u i n a e. F o I i a s t i p u 1 a t a. CORRIGIOLA L. Calyx 3-partituSj connivens, persistens. Petala 5, vix calyce maiora. Stamina 5. Ovarium trigonum. Stylus nullus; stigmata 3, sessilia. Capsula utricularis, indehi- scens, 1-spernia. Semen funiculo e fundo capsulae orto suspensum. Herbae prostrutaej foliis alternis integerrimis. Flores glomeratij parvi^ albidi. C. littoralis L. ; O 7 — 8. 5(n fien^en ^lupufern, feU teit aw 2Be(]eu unb '^dferranberu, aw ber ©iefl, bei 6iegburg' 9Jiu()Iborf, an ber 5(gger bci ?ol)mar, am 5lugjiup ber 2(I)r unb biefem gegeuuber ki ?inj, aw ber 2Bieb, am 9l^einufcr unter- l^alb Sinjig, bei .f)ebbe6borf, bci 9?euu>icb, Oc^tenbungcn unb \>d (^oblenj. Diffusa, glabra, glauca. Fol. linearia v. lineari-lanceolata^ obtu- sa; radicalia niulto longiora; caulina basi cuneiforini-atteDuata. Sti- pulae ovato-lanceolatae, acuminatissimae^ subdenticuIataCj argenteo- scariosae. Corymbi axillares terminalesque. Caljcis laciniae obtusae, dorso virides, demum macula atropurpurea notatae, utriculum trique- trum arcte iucludentes. Herniaria L. Calyx 5-partitus, herbaceus; laciniis olaniusculis in- — 416 — terne coloratis. Corolla nulla. Filanienta 10, quorum 5 calycis laciniis opposita , antherifcra, 5 calycis laciniis altcrna^ sterilia. Stylus brevissimus; stigmata 2, subcapi- tata. Capsula calyce inclusa, membranacca, indehiscens, monosperma. Herbae prostratae, foliis oppositis^ stipulis interfoliaceis. Flores glomerulati, exiyui, virescentes. H. glabra L.; 2i 6—10. 3(uf fanbii^cm unb fieftcjem Soben, mtf fterileu ^i^m, an SBeflen, glupiifern u. f. w. tjauftg. Herba laete v. flavo-virens. Caules filiformes, ramosissimi^ dif- fusi, terrae adpressi, teuiiissime puberuli. Fol. parva^ 3—3 lin. lon- ga, 1—1 1/3 lin. lata, elliptica v. ovali-oblonga , glabra; stipulae ovatae, albescenti-scariosac, margine ciliatae. Glomeruli axillares, sublOflori, racemos spicatos formantes. Calyces glabri v. brevissime puberuli, intus lutescentes. Illecebrum L. Calyx 5-partitus, cardlagineus persistens ; laciniis in- crassatis a latere coinpressis cuspidatis. CoroUa nulla. Filamenta 10, quorum 5 calycis laciniis opposita, anthe- rifera; 5 alterna sterilia. Stylus brevissimus; stigmata 2. Capsula calyce inclusa, 5-vaIvis_, 1-sperma. Herbae pro- stratae-, foliis oppositis. Flores verticillati, nivei. I. verticillatum L.; 2i 7-8. 9luf uberf(^n?emmt gett>efenem ©anbboben bet *(Siegburg. Glabrum. Caules prostrati^ filiformes. Fol. ovalia, basi utrinque bistipulata. Calycis laciniae apice truncatae, cuspidatae. Trib. II. Sclerantheae. F ol ia exstip ulata. SCLERANTHUS L. Calyx tubulosus, limbo 5-partito. CoroIIa nulla. Sta- mina 10 v. pauciora. Styli 2, capillares. Capsula utricu- laris, membranacea, calycis tubo indurato inclusa;, indehi- scens, 1-sperma. Herhae adscendentes , foliis oppositis su- bulatis. Flores dichotome corymbosi r. glomerati, rire- scentes. — 417 — S. annuus L.; calycis laciniis acutis, fructifeiis pa- tulis. O 6—10. 9{uf gebautem unb unflebautem 53obcn ge* mein. !l)te 93arlctat auf trocfeiiem unfrurf)tbarcm ©obcn j. 53. auf bcm Strcujbcrg. Kadix fibrosa. Caule* arisceudentes v. prociimbentrs^ tenuissime puberuli. Fftlia subulata^ carinata, basi connata, glabra (iHarginc prae- cipue ad basi!)) plns niinus ciliata. Flores dichotonio-coryniitosi (« au- notiniis Rclib.) v. glomerati {/■} hybcrnus Rchb.) Calycis laciniae te- nuissime iirembrauaceo-marginatae_, tubum subaeqiiantes. ^ariat: /?) vort ici 1 lat us Tsch. ; caule huniilliino. florib. dense-glomeratiSj calycls laciniis doiu suberectis. S. percnnis L. ; calycis laciniis obtusissimis, fructi- feris clausis. 24. 5—8. 9(n (5elKnab()angen, auf trocfenen Scrgtriftcn, im 2lf)rtl)a( j. 53. am trci|b'cn ilrcu^ unb am 2)urc(}* bruct), unb bci Sin^ am 'Dattenberg. Ilabitu praecedentis ^ ^laucus. Caules adscendentes , superno praecipue puberiili. Folia semiteretia, glaberrima v. margine remote ciliata. Flores dichotonio-cor^iiibosi. Calycis laciuiae margiue nieiii- branaceo-dilatatae. 85. CRASSULACEAE. Calyx 5-(rarius 6 — 12) partitus, persisfens. Petalti tot quot calycis laciniac^ fundo calycis inserfa, acqualia. in- tegra. Stamina petalis numero aequalia v. dupla, imo ca- lyci inserta. Ovaria5 (rarius 6 — 12), supcra. Styli totidera, simplicissimi. Glandulao v, squamae iiectariferae derinilae, plcrumque 5, basi cuiusvis ovarii adnatae. Capsulae tot quot ovaria. unilocularcs, intus ad suturam longiludinaliter dehiscentcs, polyspermae. Semma suturae iiiternac attixa, liorizonlalia. Embryo albuminosus, rectus ; radicula cen- tripcta. Herhae perennes, succulentae. Folia alferna, rara opposita, sessilia, integru, carnosa , plana v. teretia. Sli- pulae miUae. Flores in cyinas v. corymbos dispositij ^es^^ siles, subsecundi, saepissime flavi v, purpurei. Z7 — 418 — DISPOSITIO GENERUM. Sediim. Petala 5. Squamae Sem per vi vn m. Pctala C— 18. bypogynae 5. Sqiiamae hypogynae nulJae. Sedum li. Calyx 5-parti(us ; laciniis cariiosis. Petala 5. Sta- mina 10. Squamae hypogyiiae 5. Ovaria 5, desinentia in stylos lenuiores. Capsulae 5, patentes , iiitrorsum de- hiscentes, polyspermae. Folia spa/sa v. rarius opposita^ carnosa, glabra. Flores cymosi v. corymbosi , plerumque flavij rarius albi, ochroleuci r. purpurei. a. F o I i a p I a n a. S. maximum Sut.; fol. planis basi cordata amplexi- caulibus. 24. 7—8. §(uf t)em |)ammerftein. S. Telephium d. et f. L. Radix valida, ramosa. Caules erecti. Fol. opposita, ovali-oblonga, obtuse dentata. Coryinbus terminalis, foliatus. Corolla ochroleuca; petalis patentibus rectis apice cucullato-impressis corniculo niinuto comprcsso tcrminatis. S. Teleprhium L.; fol. planis basi rotundata sessili- bus. "U, 7 — 8. 5(n ^dkn, auf 5[)Jauern, an 3Sa(branbcrn siem^ Ui) ()aunc}. CDie S^arietcit j. 33. an ber 95>o(fenburi3 im ©ic* bcngebirgc. Radix valida, tuberosa, tuberibus fasciculatis. Caulis erectus, 1 — 2- ped., siniplex, laevissimns. Folia uuciam lata^ opposita ternave, ovali- oblunga, iuaequaliter obtuseque serrata. Corynibus terminalis^ foliatus. Corolla albida v. ochioleuca; petalis supra medium recurvo-patenti- bns unisulcis canaliculato-concavis apice acuto subcucuUatis. Variat: /?} purpureum; floribus purpurcis, b. Folia teretia. Flores albi. S. album L. ; fol. oblongis obtusis subcylindricis^ cy- ma ramosa. 24. 7—8. Sluf 9}?auern, an S^^f^JVr jwifcl)en ©eroK, gemein. Caules steriles repftntes, densius foliosi, rainis adscendcntibus ; florigeri e.^-ecti^ plerumque palinares, flexuosi, rubri. Fol. sparsa, pa- tentia^ oblauj^a v. oblougo-liuearia, supra plauiuscula, glabra. Cyuia — 419 ~ glabra^ nuda^ dichotomo-ramosissiina. Petala lanceolata, cal3'ce tripl«r loflgiora, alba, basi riibentia; antherae fusco-purimreae. c. Folia teretia v. subteretia. Fiores flavi. S. rcflexum L.; foj. lineari-subulaiis breviter mu- cronatis, flor. cymosis. 21 7 — 8. 9hif biirrcin Santbobcn, an 2(bt)artgen, an.gelfen ^ciufifl 3. 35. am 9t{)einnfcr jn.nfd)en Gaffel unb S3eue(, bei 9io(anbgecE unb Sinj. S. rupestre Dill. Caules ut praecedentis ; steriles dense foliosi^ foliis perspicue 7- fariam imbricatis. Fol. sparsa, patentia v. subrecurva^ teretia, basi soluta, glauca. Cyma 3 — 5lida, densiflora, glabra. Cal. laciniae dorso canaliculato-concavae^ acutae. Petala erecta, lanceoiata, acutiuscula, intus sulcata, calyce duplo longiora. S. sexangulare L.; fol. linearibus obtiisis basi deor- sum apiculata sessilibus, cyma trifida. 2\.6 — 8. 2(uf?[Rauern, fteri(en |^aibe^(a^en, an fonnigcn ^^ergen u. f. n,\ Herba niitis. Caules ut 8. albi; florigeri 2 — Spollicares. Fol, erecto-patentia, teretia, iu caulibus sterilibus sexfariam imbricata. Cyma glabra. Cal. laciuiae obtusiusculae. Petala lanceolat:i, acuta, calyce duplo-longiora. S. acre L. ; fol. ovatis acutiusculis basi rotundata scssilibus, cyma trifida. 2i 6—8. 2(n a^nlid[)en vStaubortcn wie ha^ SQor()ergef)cnbe, uberad gemein. Herba acris. Caules ut S. albi ; florigeri 2— 3pollicares. Fol. erectiuscula, dorso gibba, in caulibus sterilibus sexfariam imbricata. C3'ma glabra. Cal. laciniae acutiusculae. Petala lanceolala, acuta^ calyce duplo longiora. Variat: /?) aestivum Pers. ; cyma bifida. Sempebvivum L. Calyx 6— 12-partitus. Petala 6—12. Stamina 6—1^, Ovaria6 — 12, in orbem disposita, erecta, desinentia in sty- los totidem patentes. Capsulae 6—12, extrorsum acumi- natae, introrsum dehiscentes, pnlyspermae. Caulis simplex, basi propaginibus radicantibus. Folia sparsa, carnosa; ra- dicalia rosnlala. Cytna termimilis. S. tectorum L.; 24. 7—8. §(n gerfen im m)Xi%a\ fn 27* — 420 — ^er 9^al}e bc6 2)urcl)bru(t}e5, r.u^erbem ^auftg auf 2)a(^ern unb ?Diauern angepfianjt. Caespitosam^ graniineo-viride. Folia slabraj ciliata; rosularum oblongo-obovata, iu mucrouem abrupto acuiiiinata; caulina ovato-lau- ceolata lanceolataque, acumiuata. Petala stellato-expansa^ lanceolata, calyce duplo-longiora, rosea, striolis purpureis adspersa; cariua dor- BJili vireute. Capsulae basi counatae. 86. SAXIFRAGEAE. Calyx ovario adnatus, 4-v. 5-fidus, persistens. Co- rolla 5-petala, caiyci inscrta, acqualis, raro nnlla. Stamina 8 V. 10, cutn petalis in.scrta. Ovarium seniiinferum, 1 — 2- loculare, multiovulatum. Styli 2, persistentesj stigmatibns simplicibus. Capsnla scmiinfera, birostris, 1 — 2-Iocularis, apice inter rostra divcrgentia dehiscnns, bivalvis, poly- sperma. Scmina inargini valvularum affixa, minuta, albu- minosa. Embryo rcctus, axilis; radicula infera v. centri- peta. Herbae perennes. rarissinte annitae . crassiusculae. Folin alterna^ ruro opposita, rndicalia plerumqiie congesta^ indivisaj crenata v. lohata v. puhnato-partita. Flores in co-' rymhuni v. panicutam terminalem dispositi , afbi v. luteo- virides. DISPOSSTIO GENSRUM. Saxifraga. CoroUa 3-petaIa. Chrysosplen lum. Corolla nulla. Saxifraga L. Calyx 5-fidus. Pctala 5, patentia. Htamina 10. Styli 2. Capsula birostri.s^ bilocularis, intcr stylos foramine de- hiscens, polysperma. Folia alterna, indivisa v. varie par" tita. Flores nlhi. S. t ridacty I id es L.; fol. radicalibus obovato-spa- thulatis. © 4—5. 5tuf ^DfJauern unb an trocfcnen 33ergenge* mcin. Radix fibrosa. Erecta^ simplex v. subramosa^ filiformis, 1 — 3pol- licaris, glanduloso-pilosa. Fol. radicalia obovato-spatliulata, in petio- lum dilatatum angustata, integra v. triloba v. trifiria; caulina sessi- lia, trifida. Pedunculi l-flor', bibracteati. Calyx 5-dentatus. Corolla parva, calyce subduplo longior. — 421 — S. lifranulata L.; fol. radicalibus reiiiformibus. 24. 5—6. 5tuf Sergwiefen, crn SBalbranbern, ^jelbraincn l^dufig j. 33. auf bem ^enu6berg. Radix granul.ita, e bulbulis compo.tifa. Erecta, superue panicu- lato-iiiniosa, pedalis et ultr.i, inferue villosa, su|jerne sJanrtuloso-pi- losa. Fol. radicalia longe petiolata^ ri-nifonnia, crc!iato-l — =;poI!., erectus, triqueter, foliis 2 — 3 in- ■tructus. Fi>l. rad. plura, in orbetn (Hsposita, reniformia, profunde cre- nata, cr^ni? oiiiari;;inati>v, «pa! sim pilosa; iavolucrant^a subsessilia, «^ub- rotunda v. cuneiformi-obovata, crenat;i v. subiuteiierrima. Semina uvoidea, niinuta, lucida, rubra^ deniqiie nigro-caslanca. C. 0 p p o s i 1 i f 0 1 i u m L. ; fo'. oppositis. 24- 4 — 0. 9(n 23dcf)en, \x\ fd)atti(]en 53eri}Wa[bunc]cn fcltencr al^5 ba^ SSorige j. 53. im ©iebengebirge, bei Sinj, im 9(^rtl)al, bei 9}?iinftereifel. Fol, seiniorbiculata, basi truncato-cordata, repando-crenata, mi- nus pilosa v. glabriuscula. 87. GROSSULABIEAE. Calyx monophyllus, ovario adnatns; limboo-fido saepo colorato, Petala 5, parva^ limbo calycis inscrta. Slamina 5, inter pelala inserta. Ovarium inferum, uniiocnlarc, mui- tiovulalum. Stylus bifidus,s(igmatibus 2 simsilicibus. Bacca calyce emarcido coronata, uniiocularis. polyspcrma, Semina placentis duabus parietalibus oppositis affixa ; fnniculis lon- j^is, Embryo minimus in basi albnminis cornei. Frutices — 422 — V. fniticuli, ramosij inennes v. spinosi. Folia alterna, pe- tiolata, petiolis hasi dilatatis semiamplexicnidihus, 3 — 5loha, serrata. Flores hermaphroditi, rariss. abortu dioici, in ra" cemos axillares simplices dispositi, rarius solitarii v. bini, pedicellati, bracteolati. RlBES L. Calyx ventricosus, cainpaiiulatus, 5-fidtis, subcoloratus; laciniis dcmum reflexis. Petala 5, fauci calycis inserta, la- ciuiis eius alterna. Stamiua 5. Stylus bifidus; stigniata 2. Bacca globosa, limbo calycis coronata; placentis 2 parie- talibus oppositis. Frutices inermes, v. spinosi, spinis sim- plicibus triplicibusve. Flores luteo- r. alhido-virides , in racemos multifloros dispositi, rarius solitarii. Sect. 1. Caules spinosi. R. Grossularia L. ; pedunculis 1 — 3-floris. "1^ ^ — ^- Sln 3auncn, SSegcn, gelfcn. R. Uva crispa L. Spinae 3p;irtitae^ raniulos fulcrantes. Bracteae connato-tubulosae. Calyx campanulatus ; lacini.s oblougis reflexls. Pctala obovata. Ova- ria pilis brevibus mollibus obsita; baccae glabrescentes, ex albldo vi- rescentes. Cultum variat baccis rubris et: (i) glabruni; pctiolis, foliis, bracteis , ovariis gla- bris, margine petiolorum. foliorum , bractearum et cnlycis laciniarum ciliato. R. recliuatum L. Sect. 2. Caules inermes. R. alpinum L. ; racemis erectis. f^o— 6. 3n 33crgWaI* bern, an ^elfcn, 3fluncn yom Siebencjebirije bi^ (ioblcnj, roo c5 Bon ^in^, D^beinecf unb ^ammerftein an, in ®efcUfcl)aft mit Prunus Mabaleb oorfi)mmt, aud^ bci ^J^unftcreifcI. Dioicum. Fol. palmato-triloba, dentata, sparsim pilosa, subtus glabriuscula, nitida. Bracteae lineari-lanceolatae, glanduloso-ciliatae, pedicellMiii super:intes. Racemi glandiilosi; masculi 20 — 30flori, an- theris fertilibus^ ovario nullo ; foeminei 2— Sflori; antheris sterilibus, ovario perfecto. Flores flavescenti-virides. Baccae rubrae. R. rubrum L. ; raccmis dein pendulis, bracteis ova- tis; calycibus glabris. f^ 4—5. 3" •^■)ccfcn j. 53. am ^reu^- ber^. — 423 — Ful. cordato-subrutuuda, obtuse 3— 5loba, duionus ; limbus 4-partitus. Corolla nulla. Ova- ria 4; styii nnlli : sti^mata pubescentia. Capsulae 4, nn- camcntaccDe, primo connatac, dcin secedcntes. Herbae sub- inersae ; foliis verticillatis pinnatipartitis , laciniis tenuissi- mis. Flores minuti. emersi, rerticillati v. spicati. M. spicatum L. ; bracteis superioribus inteo^errimis. IX 7—8. Q^orjiiglid) in ftelienben ©eiudffern, unb im 'M)tm angefc^irenimt. Folia pectiuato-pinnatipartita; laciniis setaceis. Flores vcrticillati, spicati. nracteae iufimae incisae^ verticillum aeqmiutes v. paullo su- perautes; supcriores inte^erriinae, verticillo breviores. 3J. vcrticillatnm L. ; bractcis omnibus pcctinato- pinnatifidis. 2], 7—8. 3n ftcl)enben ©eU^dffern, bie 3?arietdt [^. tn ben 3^eiii)en jenfeito ber QBoI^berge bei (Stegburg. Fol. ut praecedentis. Flores verticillati ; verticillis axillarlbus splciitisve. Variat: a) genniiium; bracteis oninibus verticillura pluries supcrantibus. /?) pcctiuatum; bracteis inferioribus vcrticillum plu- rics supcranlibus , snperioribiis subaequantibus. M. pectinatum D C. — 425 — 2. liip p u rideae. Calycis liibus ovario adnatus, limbo obsoleto. Cor. 0. Stameu 1. HlPPLRIS L. Calycis limbus brevissimus, obsolcte bilobus; tiibus ovario adiiatus. Corolia nulla. Stamen i. Stylus filifor- mis , antherao sulco receptus. Drupa calyce inclusa, 1- sperma. Herbfie Eqiiiseli habitu, paludosae: foliis verticil- lutis integris. Flores minimi, axillares. H. vulgaris \i.\ 2i 7 — 8. ?(n (55rdbcti, ftel)enben ©e* maffcrn bci *30iai)en. Caulis strictus. Foliii lineariri, verticillata, superiora patentia, ia- feriora reflexa: \ erticillis (i — t2jiliy]li.s. 3. Cal litri c lieae. Calyxnullus; cor. 2-petala. Stamen 1. Callitriche L. Calyx nullus. Fetala 2, opposita. Stamcn 1. Ovarium 1 ; styli 2. Capsula compressa, quadranf^ularis, denique in nuces 4 seccdens. Herbae aquaticae ; foliis oppositis in" teyerrimis. Flores minimiy axillares. C. autumnalis L. ; fol. omuibus lincaribus emargi- natis. 24. 5—9. 3n ftcbenbcn (53en"»dffcrn, ini (:5ettenfDrft, jwi* fc^en Diottgen unb ^}J?ccfcnI)cim. Caules loDgissiini, (iliformes. Fol. apice bifida. Capsulae angulis subulatis. Styli fugaces. C. vcrnalis Kiitzing^; fol. ramorum iiiferioribus line- aribus, supcrioribns obovatis, stylis fugacibiis. 24. 4—9. 3n jlictJenben unb ftcbenPen (?3eunincrn. X)ie Q3arietcit auf tm •^erbfte au^getrorfneteni 33oben \>i\ ©icgburg. Caules longissimi, filiformes. Cap.sulae valtle compressae, aogulis rarinatis. Variat: /V) pusilla; oaule brevi, foliis omnibus fere obovatis^ ramorum infnnis taiitum lanceolatis. Stylis fuga- cibus facile a C. platycarpa dignoscitur. C. platycarpa Kiitzing ; fol. rasnorum inferioribus linearibus, superioribus obovatis_, stylis persistcntibus. 24, 7—9. 3" fliefienbcn unb ftct)enbcn ®eivdffern. Caules longissimi;, filiformes. Capsulae anguli alato-carinati. Styli (lenium lecurvati. Variat : ^) stagnalis Scop. ; caulibiis magis abbreviatis, fol. oninibus obovatis. — C, liamulatam Kiitzing, in no- stra icgione nondum vidimus. 89. LYTHRARIEAE. f alyx monophyllu.s, tubnlosns v. campanulatus, (3 — 12)- dentatus V. fidns v. partitus, laciniis per aestivationem valva- tis V. distantibus, pcrsistens. Petala 3 v. 4v. 6, fauci ca- lycis inserta, fugacia. Stamifja 6—12. rariss. panciora. in- fra petala insertti. Ovarium libcriun, 2 -4-locuIare, mul- tiovulatum. Stylus stigmate simplici capitato v. styli 3. Capsula 2— 4-locuIaris , membranacea, valvis dehiscens v. irregulariter rumpens. Semina iiidefinita. angulo cenlrali afflxa, Embryo exalbuminosus, rectus, Herhae rudice an- nua v.perenni. Folia opposita, raro alterna, indicisa^ inte- gerrima. Slipidae nullae. Flores axillares solitarii v. in spicas V. racemos disposiii. DISPOSITIO GENERUM. A. Styli 3—4. B. Stylus 1. Elatine. Capsnla depresso- Peplis. Stylus.subnullus. Her- globosa, libera. Herbae repentes. bae prostratae. Ljthrum. Stylus filifortnis. Herbac erectae. Thibus I. Elatineae. Calyx 3— 4-partitus. Styli 3—4. Elatine L. Calyx 3— 4-partitus laciniis obtusis. Petala 3—4. Sta- mina 8 v. pauciora. Styli 3—4. Capsula depresso-globosa, 3_4_|ocularis. 3— 4-valvis, polysperma. Herbae parvae, radicantesssaeperamoso-intricatae; foliis inteyerrimis. Flo res minimi, axillares. E. hexandra D C; O 6—8. 9im ^ul^ermaar bei ©idenfelb in ber ^\\t\. Pusilla. Fol. opposita, elliptic(»-lanceolata, petiolo longiora. Flo- res peduuculriti, tripetali, lieyandri. - 427 - TiiiBUs II. Salicarieae. Calyx tubulosus v. campanu- latus. Stylus. 1. Pepijs L. Calyx campanulatus, 12-fidus; dentibus 6 alternis mi- Moribus inflexis. Petala 6, minutissima. calycis fauci in- serta. Sfamiiia 6 Stylus brevissimus. Capsula ovato- g^lobosa.calyce tccta, bilocularis^ polysperma. Herbae pro stratue, ramosae, radicantes. Fol. integra, integerrima. Flo- res axillares, siibsessiles, parvi, aibidi. P. Portula L. 5 O 6—9. 9(uf iiberfdf)memmt getDefenem S3oben, j. 33. m (5ottenforft, jnnfcten Sppenborf unb ^f)ilipp, auf bcm SSenu^berji, bct Sicgburg u. f. n\ Crassiiiscula. Caiilis repeiis, ad ;»eniciih»s saepiiis radicans, sub- ramosus. Fol. pctiolata, opposita, obovata, basi cuneata_, ^Jabra, inte- ^jerriuia. Flo^-es a.xilJares, solitarii^ sul)sessiJes. Petala fugacia. Lythrum L. Calyx tubuloso-cyiiiulricus , striatus, costatus, 8 — 12- dentatus, dentibus alternis miuoribus erectis, alternis ion- gioribus, angustioribus patentissimis. Petala 6. Stamina 6 — 12, basi v. medio calycis tubi inserta. Stylus filifor- mis. Capsula bilocularis, polysperma. Folia integra, in- tegerrima. Canles erecti. Flores axillares v. terminali-spi- cati, purpurei. L. Salicaria L.j llor. verticillato-spicatis. 24- 7 — 9. 5(uf fumpfigen ©iefen, ;innfd}en SBciben an gfupufern i}avific\. Inferne ;^Jabruiii, superne pubescens. Caules quadrangulares, 2 — 4- pedales, virgati. Fol. opposita, cordato-JanceoIata , iiiargine denticu- lato-scabriuscuJa, subtus |)ubescentia; infcriora interduiit verticillata. Flores dodecandri. CoroUa inagua^ caljce subtriplo longior. L. hysso p ifolium L. ; flor. solitariis axillaribus. O 7 — 9. 9(uf uberfc^wemmt Cjcwefenem S3oben am ;0aad)er?8ec. ^pithamaeuni, glabruni. Fol. linearia v. oblonga; inferiora op- posita; superiora sparsa. Flores hexandri, parvi; petalis calyce bre- vloribus. 90. ONAGREAE. Calyx ovario adnatus, tubo intcrdum ultra producto, limbo (2 V. 4)-partito deciduoj laciniis aestivationc valvati? . — 428 — Petala 4 rarius 2, calycis fauci inscrta, per aeslivatioiieni contorla, indivisa, eniarginata v. hiHda. Stamina S raro 2, cum petalis inserta. Ovarium infcrum^ 2-v. 4-locuIare. Slylus fiiiforniis siionialo (2 v. 4)-ndo. Capsula 4-raro 2-iocuIaris, valvuiis niedio septiferis dehiscens , polyspcr- ma. raro indehiscenSj dispernia. Semina placentae centrali liberae angulari vel in rapsula oligosperma fundo luculo- rum affixa, nuda v. papposa. Embryo albinninosus. rectus ; radicula supera. Hetbae perennesy rariss. biennes. Folia opposita V. alterna, indivisa, integerrinia r. saepiiis dentata V. se.rrata. Stipulae nullae. Flores in racenins dispositi V. axillares solitarii, pedicellati, bracteati. speciosi, piirpu- rei, rariifs albi r. ftavi. DiSPOSITIO GENBRUM. E |) i i »>b i u m. Calycis liiiibus Circaeu. Calycis liuibus bi- 4-fi(lus. .Seiniua coiiiosa. partitus. Oeuothera. Cal^cis ]iinbus 4-iidui>. Seuiina upice niida. Epilobium L. Calycis limbus 4-parlitus; laciniis deciduis. Petala 4. Stamina 8. Stylus fiiiformis; stigmata4, cruciatim paten- tia v. in clavain coalita. Capsula lineari-eloni^ata , 4-Io- Cularis. 4-valvis^ polysporma. Scniina comosa. Folia in~ tegerrima v. dentata. Corolla roseu v. purpurea: petalis emarginatis. a. Folia sparsa; siamiaa declinata; stigmata quadripartita. E. an o ustifoli um L. ; fol. sparsis lanccolatis sub- integerrimis glabris, stiomatc cruciato, 1\ 7 — 8. Vluf iid}' teit ^IGalbpla^en, a\\ gluijufcrn l}aufig- Glabrum. Radix repens. Caules simplices, 2 -Spcdales glabri, superue brevis.sime puberuli, eleganter rubri. Kol. brevissiine petiolaf.a, integorrima v. obsolete et remote calloso-denticulata, reticulato-ve- nosa, jslabra,subtus glaucescentia. Hacemus terniinalis, subnudus; bra- cteae linearcs, superioressetaceae, pediceilis breviores. Floriifc()en, an @raben, in ter '^ciijc im ^effenirf)er S3ufif). Erectum, virgaco-ramosijni, i>labriusculum. Caulis linois 3 -4 ele- vatis notatus, 3 — 4peiialis. Fol. lanceolata, a basi ad apiceni sen- sirn an;:;ustata, inaequaliter dentirulato-sorrata ; denticiilis apice !.aepe inflexis glabris; inferiora opposita, superiora amplexicaulia, basi folia- cca pauiluni deturreutia. Flores parvi, rosei. E. roseum Scbreb ; fol. omnibus peliolatis, stigma- tibus clavatis. 2i 7—8. 'ilii &xabci\, 33ac^en, iim ^eict)e. Erectum, simpliciusculum v. ramosum. ('auJis lineis 2—4 eleva- tis, notatus 1— :Jpedalis^ saepe rubro-coloratus^ inftrnc glabriusculus, superne pubescens. Fol. ovata v. oblonga, utrinque acuta, dense in- aequaliterque denticulata, margine venisque puberula; inferiora oppo- sita. Flores parvi, dilute rosci. 8tigma indivisum. Oenothera L, Calyx tubulosus , lubo longo cylindrico, limbo 4-fido, deciduus. Semina apicc nuda. Flores magni, flavi. Ce- tera ut Epilobii. , O. bicnnis L. ; e 7—8. S(u ben Ufern beS 9{l)eine0 j. 33. nad) (Saffet, an bcr eieg uut) ber Slbr aKcjemeiu t^erbrei-- tet, aud) auf ^Bcrgen hicv uub ba j. ^8. auf bem ^^^ol^enjug jtt)ifct)eu grie^borf uub ©obcoberg. Erecta, 1 — 2pedalis. Caulis subsimplex, scabriusculus, subhirsuto- pilosus. Fol. sparsa, ovato-Ianceolata, in petiolum brevem attenuata, repando-denticulata;, pubescentia, inollia. Flor. axillares, solitarli, se.s- wles. Petala obovatr^-subroiuuda, indivisa, staminibus longiora, sul- phure' ^ '" ["^'' ri e m u m baccato Comurum. ^- '"'i"'-ato :nclusa. *** Receptaculum post an- , Ayrimunia. Caipi.lia a, ca- thesiu carnosnm, carpidia Oce mdnrato inclusa. includens. Rosa. -Carpidia phirima calyce Pragaria. baccato inclusa ■j-7 Stjli terminales. C. Follicult distincti v. cou- Geum. Carpidia plura, exsic- "^^'h 8— 4-spermi. cata. S p i r a c a. TRIBU.S I. Po tent illcae. Calyx pcrsistens. l«?-v. ra- rius 8-fi(lus. Petala 5, rarius 4. Carpidia (carpclla et achc- nia Aut.) 2 — pluriraa. liberaj sicca v. drupacea, indehiscen- tia;, monosperma. POTENTILLA L. Calyx !0-fidus; laciiiiis biserialibuS; exterioribus (bra- cteolis Aut.) 5 cum interioribus alternantibiis minoribus patentioribus. Corolla 5-petala. Stamina circiter 20. Re- ceptaculum convexum v. conicum, exsuccum. Ovaria plu- rima; stylus lateralis , basi articulatus, deciduus. Herbae saepissime perennes et caespitosae. Fol. ternata, digitata V. impari-pinnatn. t Folia inferiora pinnata. (Hoceptaculum pilosum. Carpidia glabra.) P. supina L. ; canlibus decumbentibus diffusis foliis- que pubescontibus. O 5 — i). §(uf fc^attigcn ^-P^^^i^^tn, ani 9^()ctnnfcr jWif.tcn 33cnc( unb bcr a(teii Siccj, bci 9?emincb, ani (S^rcnbrcitftein bei (SoMenj. Radix annua, fusiformis. Caules diffusi, decunibentes v. adscen- dentes, subdichotomi, angulato-sulcati; angulis ^erruculoso -scabris. Fol. inferiora impari-piniiata , 3 — 4iuga, siiprenia ternata; foliolis ovato-oblongis v. obovalo-cuneiformibus inciso-serratis, siiperioribus conftuentibus. Stipulae integerrimae. Pediinculi l-flori, fructiferi ar- cuati. Flores parvi^ solitarii v. ad ramulorum apicem aggregati, co- rymbosi; petala obovata, caljcein subaequantia, sulphurea. P. rupestris L. ; caule erecto. 24. 5 — 6. %\\ 53ergab* — 433 — F)angen auf fteinigen 33oben, 3f{l)einerf (auf ber norblic^en 6eite »orn am 2Bege), im 33roI)lt()at bei 5(nbcrnad^, bei £>c{)tenbungen im 2B6(fer5tI)ale auf bem 9Jiaicnfe(b, unb fe()r f)auftg an bet Kadix muJticeps^ ramosa. Caules erecti^ dichotomi, sulcati^ hirto- pubescentes et saepissime purpurascentes; ramis subfastigiatis. Fol. sursuni decrescenti-impari-pinnata, 3 — Tiuga^ superiora ternata; fo- liolis e basi cuneiformi integerrima obovatis v. ovatn-subrotundis du- plicate inciso-serratis dentatisvu pubescenti-pilosis. Stipulae integer- riinae. Flor. niagni_, laxe corynibosi; petala rotuudata^ calycem su- perautia^ alba. P. anseriiia L. ; caulc repente, foHolis subtus seri- ceis. 24. 5—7. 2(iif 2Begen unb 3'riften gemein, bie QSarietat oor^ugiict) auf fteriicm 23oben. Radix niulticeps_, fusiformis, caules flagelliformes pilosos v. subse- riceos rubentes enuttcns. Fol. suriim decrescente-iuterrupto-pinnata cum inipari^ multiiuga; foliolis oblongis argute inriso-serratis^ supra glabriusculis viridibus, infra argenteo-sericeis. Stipulae fol. riidic, inriivisae^ ferrugineo-membranaceae ; caulinorum vaginantes^ multifidae. Pedunculi solitarii, 1-flori, elongati. Flor. magni; pelala obovata^ ca- lyceni excedenlia^ aurea. Variat: ^} concolor; fol. utrinque scriceo-argenteis. ff Folia quinato — sep tenato-tligitata. Flores lu- tei. (Receptaculum pilosum. Carpidia glabra). a. Caules erecti v. adscendentes. P. recta L. ; fol. septenatis quinatisve, foliolis utrinquo villoso-pilosis glandulosisque. 11 7-°-9. 1)k S>arietdt fe(ten am ®obe6berge unb ber 9J?uffenborfer-|)o{)e. Radix multicep,s. Caulis ercctus, viridis et ut tota planta pilis elongatis patentibus flexuosis vestitus et pilis multo brevioribus inter- tnixtis hirto-puberulus. Foliola oblonga v. obovato-lanceolata, (su- periora angustiora) inciso-serrata (serraturis utrinque .9 — 1.5), pilis pa- tulis albis et adpressis micantibus obsita et praecipue supra giandulis resinosis simulque punctis elevatis adspersa^ quorum plurimis pili in- sidentes, quos glandiiliferos, ut cl. Koch memorat, neque in caule ue- que in foliis invenire poteramus. Flores coiymbosi; petalis calyceni subaequantibus v. excedentibu.s^ pallida v. sulphurea. Carpidia rugu- losa, anguste membranaceo-marginata. Vaiiat: /S) obscura; caule strictiore rubente, fol. saepissi- 28 — 434 — mo quinatis obscure vircntibus , petalis calyccm subaequantibus. P. piiosa et obscura Wiild. P. cancpcens Bess. ; fol. quinatis subtus tenuiter ci- nereo-tomentosis. H. 6—7. 2tn trucfenen SBergabMngcn mi bcr SJJuffcnborfer ^o^e l;auftg, feltener am 2)rad}enfe(9. P. in- clinata Vill. Habitn praecedentis, sed omnibus partibus minoribus discrepat. Radix perennis inulticeps. Caules adscendentes v.suberecti, pilis lon- gioribus patentibus et brevioribus implexis molliter tonientosi. Fol. semper quinata; foliolis aut omnibusobovato-cuneiformibus aut oblon- go-Ianceolatis^ aut fol. radicalium latioribus obovatis et obovato-lan- ceolatis basin versus cuneato-attenuatis et caulinoruni angustioribus lanceolatis v. oblougo-Ianceolatis inciso-serratis (serratiiris utrinque 5 — 73j basiintegerrimis, supra pilisadpressis palentibusque adspersisci- liatisque, subtus tenuiter cinereo-tomentosis. Flores dimidio uiinorcs quam in praecedentCj corymbosi ; corymbis plerumque ramosissimo-pa- niculatis; cor. petalis obcordatis calycem parum superantibus. Car- pidia reticulato-rugulosa, iramarginata. P. argentca L. ; foliolis subtus nivea-tomentosis. 2i 6—7. Sfitf trocfenen nnb fonnigcn Sergen, an SBcgcn, auf 2)?auern Ijaufig j. 23. OeiSonn, ©oteeberg, SiJiuffenfcorf u.f.n?. Caules adscendentes v. erectiusculi, tenuiter lanato-tomcntosi, ru» bicundi. Fol. omnia quin;ita; foliolis e basi cuneata integerrima obo- vatis V. obovato-Ianreolatis profunde incisis, margine revolutis supra pubescontibus viridibus subtus niveo-tomentosis. Flores parvi, co- rjnibosi, ante evolutiouem in apice pedunculorum conglomeiatijpe- talis retusis caljcem aequantibus v. vix superautibus. Carpidia rugu- losa, immarginata. Variat: a) erecta; caule crecto a basi ramx)sissimo, ramis horizonlaliter patcntibus v. adscendcniibus corym- bifcris^ foiiolis obovato-cuneiformibus pcctinato- incisis, dentibus acutiusciilis cxtrorsum flexiS; sub- tus albo-subscriceo-tomeniosis. /S) adscenden^s; caule obliqueadscendente superno in ramos floriferos subfastigiatos diviso , foliolis pinnaiifido-Iaciniatis, laciniis obtusis subtus petio- lisque tomento candido-Ianato tectis. ^ 435 - b. Caules repentes v. procumbcntcs. P. rcptans L. ; fol. oranibus quiiiatis. 24 7 — 9. ©e* meui an SCegcn, gefbratnen unb nuf ^iafenplct^en. Caules simplices, repentes, ad genicula radicantes, undique sicu» tota planta pilis adpressis vestiti. Fol. longe petiolata, quinala; fo- liolis oblongo-obovatis grossc serratis, utrinque petiolis, peduuctilis calycibiisque adpresse pilosis v. supra glabris. Stipulae ovato lanceo- latae, integerrimae. Pedunculi solitarii, a.xillares^ 1-flori, petiolislon- giores. Flores niagni, aurei; petalis retusis calyce longioribus. Car- pidia granulato-scabra. P. vcrna L. ; fol. radicalibusquinatis, caulinis ternatis. IX 4—5. .£)duftg nuf |)figeln, trocfenen 53ergab()dngen , an 2G-albrdnbern unb 2Bcgen. Radi.x multrceps, caudiculos plurescaespitosos diffusos decuniben- ti-adscendentes v. procumbentes et saepe radicantes einittcns. Caules floriferi riicliotomo-divisr, divaricati_, petiolique pilis erecto-pntentibu3 Iiirti. Foi. radicalia quinata V. rarius septenata; foliolis oblongo-v. obovato-cuneiformibus basi integerrimis supra nisdium v. tantutn apice serratis, dente supremo miiiuto, subtus venis paralielis lineatis utriu- que praecipue ad nervos niarginemque pilosis cillatisquc; caulina ter- nala, foliolis cuoeatis, superioribus apice 3 — 5-deutatis v, 3-^5-fidis. Stipulae ovato-Ianceolatae, integerriiiiae. Petala obcordata^ calycein superantia^ aurea. Carpidia pallida, laevia. ttt Folia tcrnata. Florcs albi. (Reccptaculum liirsutum. Carpidia ad umbilicum pilosa.) P. Fragaria Sm.; raulibus rcpentibus, ramis sub- bifloris. 21, 4—5. $in 5I'albrdnbcrn, $Bergab()dngen, ^velbrai^ nen l)duftg j. S3. am 9]orge6irge, am 33euue6erg, im ^ifjrt^al, tei Sreifig, D^beinecf, ?Otiniftercifel' u. f. ii\ P. Fragariastrura Ehr. Fragaria stcrilis L. Habitu Fragariae. Radix multiceps;, caudiculos plures repentes v. decumbentes diffusos stoloniferos emittens , stolonibus f<(Iiorum fa- sciculo terminatis v. interdum floriferis. Rami floriferi filiformes, ad- scendcntes v. procunibentes^ subbiflori, folia subaeqiiautes v. adscen- dentes, una cuin caulibus petiolisque pilis pateiitissimis villosi. Fol. radicalia longe petiolata c;iulinaque ternata^ foliolis e basi cuneata in- tegcrrima obovatis v. obovato-subrolundis grosse aciito-serratis sub- retusis supra glabriusculis v. adpresse et niicanti-pilosis subtus ct margine sericeis. fStipuIae albido-v, ferrugineo-njembranaceae, inte- 28* — 436 — gerrimae. Petala calyce paii!lo longiora. Carpidia laevluscula v. ru- guloso-venosa, ad unibllicum villosa. TORMEXTII-LA L. Calyx patens , 8-fidus ; laciniis 4 exterioribus altcrnis rainGribus. Corolla 4-petaIa. Receptaculum exsuccum, tu- bercnlatum. Folia plerumque ternala. Flores lutei. Cetera ut Pofentillae. T. erecta L. ; IX 5—7. 9(uf 2BaIbpId^en, ^iigeln, an !ffia(brdnl5ern ^duftg. Radix (rhizoma) crassa, subcylindrica, torulosa. Caules ere- ctiusculi V. procunibentes, filiformes, flexuosi, superne dichotomo-ra- mosi, adpresse pilosi, rubicuudi. Fol. tern.ita; radicalia petioiata, cau- lina subsessilia; foliolis e basi cuneata integerrima lanceolatis, pro- funde arguto-serratis pilosis. Stipulae magnae, (saepe magnitudine foliolonim, quare tunc folia quinata apparent) obovatae, 3— Sparti- tae. Pedunciili solitarii, oppositifolii, I-flori. Flores parvi, aurei. Pe- tala retusri, calyce longiora. Carpidia rugulosa. COMARUM L. Calyx patens^ 10-fidus, iutus coloratus; lacinils 5 ex- terioriSus alternis. Petala 5^ calycc triplo minora, acumi- nato-cuspidata. Stamina et pistilla ut Potentillae. Carpidia laevia, receptaculo post anfhesin aucto magno ovato spon- gioso-carnoso villoso imposita. Herba perennis. palustris. Folia impari-pinnata. Stipulae petiolo adnatae, amplexi- caules. Flores 2 — 5, in apice caulis et ramorum subco- rymbosi, atropurpurei. C. palustre L. ; 24. 6—8. 9tuf fumpfigen 9}?oorboben «n bcn 9tdnbern ber Zn^t bei ©iegburg, Saac^ unb am 3J?oog=' 6rud)er SBciljer in ber (Sifel. Radix longe repens^ teres, articulata, ad articulos radicans, fu- sco-lucida. Caules plure.s, decumbentes v. adscendentes, inferne gla- \ir\, fusci, superne pubescentes, purpurascentes. Fol. impari-piunata; foliolis 5 — 7 subdigitato-approxiniatis oblongo-lanceolatis argute serratis supra obscure viridibus subtus pubescentibus glaucescenti- bus. Petioli et pedunculi saepe glau uloso-pilosi. CaJjx iutus.fusco- purpureus. Fragaria L. Calyx 10-fidus; laciuiis Sexterioribus alternis. Petala 5. - 437 — Stamina circiter 20. Pistilla plurima. receptaculo convexo imposita; styli laterales v. subbasilares. Carpidia recepta- culo aueto ovato carnoso succuleuto deinde deciduo im- posita. Herhae sfoloniferae, molliter pilosae. Folia terna- ta; foliolis obovatis inciso-serratis. Stipulae petiolo adna- tae. Flores suhcorymbosi , albi. Receptacula fructifera plerumque sapore grato, rubra. F. collina Ehr. ; pubescentia pedunculorura adpressa, calyce fructifero ereclo. Ij, 5—6. 2(uf grafigen .^ugeln, fn lic^ren Sautnvafbungen. Petioli patentissimo-pilosl. Fol. pube erecta utrinque pubescen- t&s. Calyx fructifer couuivens, erectus. Fructus oblongo-subglobo- «us^ puniceus. F. vesca L. ; pube pedunculorum adpressa. calyce fructifero patcntissimo v. reflexo. 24- 5. (SJeniein in ?aubit)af» bungen, auf ®ra6pld^en, an -perfen u. f. 'co. F. semperflorens Duchesn. Fructus subglobosus v. subturbiuatus^ coccineus v. sauguiaeus. F. elatior; pube pedunculorum patentissima^ calyce fructifero reflexo. 24. 5—6. S(n SSalbrdnbern unb |)ecfen. Differt a praecedente: statura, foliis, floribus fructibusque maioribus. PetaJa orbicularia, coucava, brevissiine unguiculata. Receptaculu saa- pissime diminuta, aliorum pistillis, aliorura antlieris abortivis, quare flo- re$ subdioici. Fructus turbinato-globosus, e viridi sanguiueus. Geum L. Calyx, pctala et stamina Potentillae. Receptaculum columnare^ setosum, siccum. Carpidia pluriraa in aristas longas geniculatas apice uncinatas desinentia. Fol. radica- lia impari-pinnata ; caulinu saepissime ternata. Stipulae pe~ iiolo adnatae. Flores in apice canlis solitarii v. subcorym- bosi. G. urbanum L. ; floribus erectis, aristis rectis nudis. 24, 7 — 8. 2tn |)e(fen gemein. Radix odore carj-ophylloruni. Herba laete viridis, gJabra v. spar- sini pllosa. Fol. radicalia lyrato-pinnata, stipulis maguis rotundatis grosse serratis. Flores parvi aurei. Petala calycem post authesin — 438 — reflexutn aequantia, exuuguiculata. Carpidiorum aristae articulo «n- periore inleriorem multolies superante. G. rivale L.; floribus mitantibus , aristis tortuosis plumosis. 24. 5. 6. Sliif (Eumpfn)icfen im 21>eingartcn, im 5(6* bacf)tf)al, bei 2)orfel iinb |)il(e£i{)eim iu ber (Sifel. Caulis fu^co-rubens, paimaris— pedalis , apice 8--4florus. FoJ. ra- dicalia iuterrupte lyrato-pinnata ; caulina terna v. trifida ; stipulis ovatis niinutis incisis. Flores niaiores cjuam in antecedfcnte, rubi- cundo-lutei. Petala unguicula'a, caljcem campanulatnm erectum rnI)ro- fuscum aequautia. Carpidiorum arisfie articulo superiore inferiorem subaequante. Rlbus L. Calyx patens^ 5-fidus. Petala et stamina praeced. Carpidia numerosa. baccata, supra reccplaculum coramune in baccam collecta. Frfdices acnleati v. quandoqiis iner- mes. Fol. ternata v. digitata. Flores paniculuto-corymhosi. *) F r u t e s c e n t c s. R. idaeus L. ; caulc tercti , foliis quinato-pinnatis ternatisque subtus niveis. "5 5. 6. %\ 2Sa(bcrn jcrftrcut, j. 33. S3enuSt)crg, Stcbcngebirge, f in.^, |)arbt bei'j5Uimcrof)cim 2c. Caulis 3pedalis et altior, erectus, aculeolis sparsis rectis. Fol. Inferiora pinnata, quina, superiora ternata, foliolis ovatis suhtus niveo- tomentosis supra ^labriuscnlis. Corymbus terminalis pauciflorus, pe- dunculis subunifloris tenuiter tomentosis aculeolatisque. Flores cernui, albi. Calyces patentes, petala obovato-cuueata, erecta. Fructus ru- bri, odori^ sapore valde grato. R. caesius L.; caiile tcreti^ foliis ternatis_, fructibus caesiis. "h 6—8. %\\\ |)erfen unb ©ebufc^ gemein, Caulis plerumque exacte teres^ penna gallinacea non crassior, caesio-pruinosusv.glancus, acnleis curvatis. Fol. ternata (quiuatave?)^ utrinque viridia, foliolis ovatis v. subrliombeo-ovatis, lateralibus sessi- libus saepissime basi inaequalibus subbilobis pubescentibus v. pilosius- culis v.supraglabris. Panicula racemoso-corymbosa. Flores aibi. Petala emarginata uti calyces patentia. Frtictus nigri, caesio-pruinosi, aciduli. R. fruticosus L. ; caule angulatOj foliis subquinatis, fructibus nitidis. fi 6—7. 5(n ^ccfcn unb ©cbiifcben gcmein. Friitex valde polymorphus praecedente altior et robustior, aculeis ▼alidioribus. Fol. plerumqiie quinata, subtus saepiss. tomentosa. Flor. albi V. rosei. Fructus nigri nitidissimi. Variat. _ 439 — «) fol. utrinque tomentosis. R. tomentosus Borkh. /?) fol. subtus viridibus pilosis. y) caule superne setis glanduliferis obsito. R. glandu- losus Bellard. i) caule tenuisslme tomentoso , fol, subtus toraento- sis. R. araoenus Portenschl. *•*) Herbacei. R. saxatilis L.; flagellis reptaittibus hcrbaceis. 2\, 6—7. 3n SBalbern unb ©ebufc^en nm 95enu66erg bci ^effe* nid), im (5a6bacher*^()al bei ^inj, im Dl^einecfer-S^^al, 6ei 9f?cu' it>ieb, Sllttvieb unb ?!)?ontrepo6. Herba patenter pilosiusciila. Caulis fertilis 1/S— Ipedat., aculeo- lis sparsis Iiispida^ teies, ercctus, siinplex^ sterilis prostratus, stoloni- formis, longior. Fol. ternata^ foliolis ovatis, latoralibus basi obliquis Inciso-crenato-serratis pubescentibus. Corymbus terniinalis, solitariiis^ eaepiss. S-florus, pedunculis erectis fastigiatis. Flores parvi , albi. Calycis laciniae lanceolatae. Petala oblonga, obtusiuscul.a^ in unguem liueari-atteuuata, erecta, caljcem paulo excedeutia. Fructus rubri. ACRIMOMA L. Calyx turbinatus, limbo 5-fido, extus multisetosus, se- tis apice uncinatis. Petala 5. Stamina 15. Ovaria 2, Sty- li 2, terminales. Carpidia 2, intra calycem indnralum veu- tricosum setis persistentibus superne tectum. F'olia im- pari-pinnata. Siipulae petiolo adnatae. Flores racemoso- spicati, lufei. A. Eupatoria L. , 24. 6—8. ®emcin an grafigen 2IbI)ringen, auf ?^e(brainen. 2)ie SSarietiit im Siebengebirge, am 5)icrba^ bei 9fteuwieb unb am ?aa(f)er (s5ee; tt>arb fru{)er mit A. odorata ttertved^felt. Caulis erectus, angulosus, pilis elongatis et brevissimis glanduli- feris hirsutus, S-pedalis, Fol. interrupce inipari-pinuata; foliolis ova- to-oblongis inciso-serratis subtus cano-pubescentibus v. pilosis. Flor. iu spicas elongatas interruptas dispositi , brevissime pedicellati, parv^ aurei. Cal. fructif. obconicus, ad basin usque profuude sulcatus, su- perne setis rigidis patentissimis obvallatus. Variat: /9) caule elatiore foliolis acuminatis. Trib. II. Roscae. CaJyx urccolaris, supra coarctatus^ limbo pentaphyllo, Carpidia indefinita , calycis tubo bac- cato inclusa. — 440 — RosA L. Calyx urceolato-ventricosus , supra 5-fidus , laciniis inaeqiialibus appendiculatis v. nudis. Petala o, maxima. Pistilla plurima, calycis fundo et parietibus inserta. Styli totidem, e calycis faucc exeuntes. stigmate simplici. Carpi- dia (Scmina L.) numcrosa^ ossea, strigosa , calycis tubo ovoideo V. gl^boso dcniquo carnoso baccato inclusa. Ftu^ tices acuhuU, aculeis sparsis. Folia impari-pinnata, folio- lis serralis. Stiptifae imo petiolo adnatae. Flores speciosi, solitarii v. corymhosi. *) Pistilla longe pedicellata. R. canina L.; aculeis falcatis, foliolis argute serra- tis, serraturis superioribus conniventibus, calycis tubo ob- longo. "h 6. 7. 3ti |)edfen uitD ©ebufcf)en, mit ben 9}arietdtcn allgcmein »eibrcitet. Frutex valde polyinorphus. Aculei validi, aduuci^ basi maxime dl- latati, compressi. Foliola. 5— 7, ovalia v. ovato-elliptica, acuminata, serrata, dentibus acutis pionis, colore et indumento varia. Stipulae lineari-oblongae, apice ovato-acuminatae. Flores rosei^ odori. Pedua- culi solitarii v. 2—5 corymbosi. Cal.vcis tubus saepiss. ovatus v. el- lipticus, laciniae pinnatifidae^ reflexae, deciduae. Fructus cartilaginel, miniati. Variat: a. Pedunculi et calycis tubus laeves. a) vulgaris; glaberrima, foliolis ovalibus acutis simplicitcr v. duplicato-serratis , petiolis sparsim glandulosis. 1) foliis concoloribus nitidis. 2) foliis petiolisque subrubentibus, 3) foliis subtus glauco-viridibus. ^) caesia; glabra, foliis ellipticis acutis dnplicato- serratis subtus glauco-viridibus , petiolis pube- scentibus glandulosisque, calycis tubo caesio-prui- noso. R. cacsia Wood. ? y) dumetorum; petiolis glanduloso-pilosis, foliolis duplicato-serratis praecipue subtus pilosis. R. du- metorum ThulII. b.PeduncuIi et calycis tubus gland uloso-hispidi. d) trachyphylla; petiolis glandulosis subpube- — 441 — sccntibus^ foliolis triplicato-serratis glabris. R. tra- chypbylla Rau, R. rubiginosa L.; aculeis falcatis , foliolis subtus glanduloso-rubiginosis. calycis tubo ovato. "f^ 6 — 7. V(n ^ef» feu, (?k>bufd)cn luib auf troffencn Slnb6l}en mit ben 5Sarietaten affcjcmeln ycrbrcitct. Acuiui validi, i-ecurvi^ basi rum cokimna glabra. Frii- ctus subglobosi v. elliptici, coriacei. Carpidia omnia sessilia. Variat: a) caule erecto, pcdunculisque et calycibus caesio- pruinosis, floribus corymbosis. R. glauca Dierb. /3) caule flag ell if or m i; caule scrpente, pcdunculis subsolitariis elongatis. R. repcns Scop. Trib. III. Spiraeaceae. Calyx 5-(idus. laciniis pcr aestivationem imbricatis, Folliculi (Capsulae) 3 — plurimi, distincti, sutura interiore dehiscentes, 2 — 4-spermi. — 443 — Spiuaea L. Calyx 5-fidiis, patens. Petala 5, Folliculi capsnlarcs, unilocularcs (rariiis in capsulaiu 5-Iocularem connati), in- tus 2-valves^ 2— polyspermi. Herbae v. fnttices. Fol. Qn nosfrisj pinnafa. Stipvlae petiolo adnatae, interdmn millae. Floi es paniculafi, ulhi. S. Aruncus L.; foliis supradeconipositis, spiois pa- niculatis. 2i 5—6. t\\ fcitd^tcn 2QaIbftelfcn iinb ©etvdjTern, {m *(5aSba(^er %{)a{ bei ?inj. Herbacea. Fol. 2 — .SiiiDiiat.i, foliolis ovafo-oblongis inciso-ser- ratis glabiis. Stipiilae nuUae. Racemi spiciforincs, lineares, in pa- uiculain dispositi. Flores polygamo-dioici, par\ i, flavescenti-albi. S. Ulniaria L.; foliis intcrrupte pinnatis, impari ma- iori trilobo. 2^ 5—8. ?(n 33dc{)en unb 1eid)en ^eiuein \. 35. bei ^oppel6borf, (Snbenid) jc. Radix fibrosa, nuilticeps. Caules 8~4ped., herbacei, ulabri. Fol. pleraque caiilinri, foliolis oblongo-v ovato-Ianceolatis duplicato serra- tis. Sfipulae seinicordatae, serratae. Panicula ramosa e C3"mis pro- liferis. Flores albi, suaveolentes. ^tamina fasciculata. Folliculi 5 — S, contorti, slabri. S. Filipendula \i.\ foliis interrupte pinnatis, folio- lis uniformibus pectinato-incisis; IX 5 — 6. $(uf ^Sicfcn auf bem QSenueberq, Strcujberg, bei ©affig im ^Waienfelb. lladici,^ librae passim in tubera clliptica di!atata<;. Caules herba- cei, 1—2 ped.. Fol. pleraque radicalia, niultiiu;ia, foliolis pcctinato- incisis glabris. Inflorescentia praecedentis, sed plerumque miniis coin- posita. Flor. niaiores, lactei, extus rubeutes. Folliculi '» — 18, recti, pu- besceutes. 92. SANGUISOEEEAE. Calyx 4-fidus, laciniis pcr aestivalionem valvatis; ex- tus interdum laciniis totidem alternantibus auctus. Petala nulla. Stamina 4 v. indefinita, calycis fauci inserta. Ova- ria t — 4, 1-ovuIata. Stylus ex apice v. basi ovarii erum- pens, stio tuate capitato v. penicilliformi. Carpidia tot quot ovaria, calyce pcrsistente saepius indurato inclusa, sicca, monosperma. Semina exalbuminosa. Erabryo rectus, ra- dicula supera. Ilerbae perennes v. annuae. Folia alterna, stipulata, simplicia lobata r, composita impari-pinnata. Flo- — 444 — res hermaphroditi v. unisexuales in glomerulos , corymbos V. capitula dispositi. l>ISPOSITIO GENEHUM. A. Styl us b as ilaris. B. Sty 1 u s te rmi nali *. Alcheiiiilla. Sangu isor ij a. Stamin.i 4. Poterium. Staminu plurimft. Alchemilla L. Calyx tubulosus^ tubo urceolato, limbo patentC; 8-par- lito. laciniis alternis (bracteolis Aut.) minoribus. Stamina 1_4. Ovarium unicum. Stylus lateralis, e basi ovarii ad- scendens. Stigma capitatum. Carpidium calycis tubo per- sisteute inclusum. Cattles procumbentes v. adscendentes. Fol. sparsa, digitato-partita v. lobata. Flor. parvi, axillares, glotnerati v. corymbosi, virides. A. vulgaris L. ; floribus corymbosi^. 24- 7 — 9. %\l\ SBalbunefen imb feucftten 2Ba(bp(a(^en gemein j. 33. 5Senu6()erg. Caulis adsceudeus, pilosus, pilis patentibus. FoL suborbicularia, basi reniforiiiia, truncata v. brevit*er in petioluni attennata, 7— 9-loba lobis rotundiitis acute serratis, plicato-concava, siibcucullata, pleruni- que 7-nervia, utrinque pubescentia v. glai)riuscula. Stipulae perfolia- tae, dentatae. Flores termiuales axillaresque, paDiculato-coiyuibosi, virides. A. arvensis Scop.; floribns axillaribus conglomeratis submonandris O 5—9. 3(uf 3(ecfern unb 33racf)fe(bern. Apba- nes arvensis. Alchcmilla apbanes Leers. Uerba S— 4poIlicaris, pilosa v. pubescenti-caua, glaucescens. Caulis pleriimque decumbens, a basi ramosissimus, ramis adsceiidenti- bus. Fol. palniato-tripartita, ba^i cnneata , laciniis 3— 4fidis incisis- que. Stipulae minutae, incisae. Flores vix conspicui, virides. Stamina 3, saepe castrata. Sanguisorba L. Calyx persistens, coloratus, basi bisquamosu.s. tubo ur- ceolato quadrangulari, limbo 4-fido. Stamina 4, calycis la- ciniis opposita. Ovarium 1. Stylus l. Stigma incrassatum, papillosum v. penicilliforme. Carpidium intra calycem ca- psularera. Folia impari-pinnata, foliolis petiolatis. Flores hermaphroditi r. polygarni, in capitula dense aggregati. — 445 — S. officinalis; 2i 7—8. 3(uf 2Bicfen ^auftg.' Radix crassa. Herba sapore Borraginis. Caules plures erecti, sul- eato-angulati^ sulinudi. Fol. pleraque radicalia, louiiissinie petiolata, 5 — H iuga ; foliulis oppositis ovatis v. oblongis grosse dentatis. ^ti- pulae falcato-semicordatae. Spicae oblongae v. subglobosae, iutense «anguineo-purpureae. Stainina caljcem subaequantia. * POTERIUM L. Calyx 4 - fidus basi 3 - squamosus. Mas. Statnina SO — 30, pendula, filameiitis capillaribus. Ovaria 2 — 3. Styli totidem. Stigmata penicilliformia. Carpidia 2 — 3 Csacpe coalita in fructum 2 — 3-locularem) intra calycem capsu- larem. Habitus et folia Sanguisorbae. Flores polygami r. saepiiis jnonoici, capitati. P. sanguisorba L.; 7X 6—7. 2(n 5©egen unb auf Jlriften gcmein. Glabrnm v. pubescens. Caulis erectus, augulatus. Fol. impari- pinnata^ foliolis petiolatis subrotundis v. oblongis inciso-serratis, Spicae subglobosae, senius ellipticae. Calycis tubus post florescen- tiam auctus, suberoso-iuduratus^ quadrangularis^ augulis subalatis. 93. POMACEAE. Calyx snperus, tubo urceolato v. campanulato, limbo 5-dentato v.-fido, marcescente. Petala 5, calycis fauci in- serta. Stamina circiter 20. cum petalis inserta. Ovarium calyci adnatum,2 — 5-locuIare, loculis plerumque 2-ovuIatis. Styli 2 — 5, stigmatibus simplicibus. Fructus inferus, calyce coronatus: Pomum 2 — 5-IocuIare, loculis 1 — 2-spermis V. Drupa pleiopyrena. Semina suturae iiiternaaffixae, ex- albuminosa. Embryo rectu.s^ radicula prope hilum. Arbores V. frutices. Folia alterna, simplicia v. raro composita. Sti^ pulae laterales, liberae. Flores in racemos, corymbos v. umbellas dispositi, raro solitarii. Crataegus L. Calyx 5-fidus. laciniis patentibus , in fructu reflexis. Petala 5. Stamina 20 et plura, ante evolutionera incur- — 448 — vaJa. Styli ct stigmata 2 — 5. Drupa caniosa, ! — 5-py- rena, pyrenis fseminibus osseis Aut.) 2 (v. abortu l)-sper- mis. Frulices spinosi. Fol. simplicia, angulata, integra v. lobata. Flores terminales, corymbosi. C. ^xyacantJia L. } "h o — 6. §(n S33albranbern, in |)ecfm iinb ©ebufrf). Krutex fi — lOpedalis, ramosus. Folia fa«;ciculata, petiolata, obo- vata. basi cuncata, triiida; iuniora pubescentia, deinde »;]abriuscula; lobis acutis v. obtusis serratis v. incisis v. subiutegerriuiis, mcdio tri- lobo, lateralibns plerumque bilobis. Pedunculi 1— Sflori, glaberiimi. Drupae subglobosae l-:-3p3 renae^ rubrae, farinosae. Variat: /?) monogyna; foliis profiindius lobatis, pedunculis calycibusque pubesccntibus villosisvc^ floribusmo- nogynis. C. monogyna Jacq. Mespilus L. Calyx .5-fidus, laciiiiis inflexis iii fructu conniventibus. Corolla, stamina et pisiillafere ut in Crataego. Drupa fur- binata, apice disciformis v. non dilatata, 2 — 5-pyreiia, py- renis carni immersis v. tanlum basi et lateri calycis affixis ceterum liberis et nudis. Frutices incrmes v. arbores spi- nosae. Folia indivisa , subintegerrima. Flores solilarii v. subcorymbosi, axillares. M. germanica L. ; floribus solitariis. fj ^- Sfngc pflanjt. 31. vulgaris Rchb. Frutsx interdum arborescett^, cultura saepe inermis. Fol.Ianceo- lata, apioem versus tenuissime glanduloso-scrrata, subtus tonientosa. Flores sessiles v. breviter pedicellati, magni, albi. Peduiiculi calyces- que tomeutoso-pubescentes. Drupa ad mai^nitudinem Iu:;landis, apice in discum dilatata^ fusca, Iiyeme pulposa, edulisj pyrenis carniundique Immersis. M. cotoneasler L.; floribus axillaribus fasciculatis. ■f) 5—6. ?{n gefien unb SSergabfjangen im 9([)rt()al, bei ?inj, Di^einecf, .f)amnierftein unb i^on ba r()einaufn^art0 ()aufig unb in ber (Sife( (ni Steinfeib. Coloneaslcr vulgaris Lindl. Frutex 8 — 4pedal , incrmis, rainosus, ramis flexilibus, glabris. Fol. ovata v. subrotuudo-ovata v. ovato-elliptica, acuta v. obfusa, eiiiar- — 447 -» ginata, inucronulatn^iutegerrima, supr.i saturatc viridia, subtus tomcQ^ tosa, priiiium sericeo-albicHiitia. Flores subcorjmbosi, iiutautes; pe- dunculo cmiiniini 3-fIoro subtomentoso. Calycis dentes erecti, petala roseo-albescentia subaequantes. Drupae subglobosae, piso vix niaiores, coccineae^ pyrenis siiperne nudis. Pyrus L. Calyx limbo 5-fido patenti v. reflcxo. PetalaS. Styli 2 — 5. Pomum 2— 5-loculrre, loculis 2 (v. abortu l)-sper- mis. Arbores v. frutices, spinosi v. inermes. Fol. simpli- cia V. pinnata. Flor. corymhosi v. racemosi, albi v. rosei. Sect. 1. Pomum loculamentis undique coniun- Ct is carti I agin eis. P. c o m m u n i s L. ; pomo turbinato basi in pcduncu- lura producto. ■f) 4—5. 3n SBalbungeu unb I)aufig angcbaut. Arbor sponte uasccns spinescens. Fol. longe petiolata, ovalia, serrulata, laevia, glabra v. iuniora siibtus tomentosa. Flores sinipli- citer cofjmbosi , nivei, pedunculis calycibusque ijlabris v. tonieutosis. St>li oninino distincti. P. malus L. ; pomo basi umbilicato. "h -i — 5. 3n SSal* bungen unb (^aufig ani^et^aut. Arbor mediocris^ spontanea vix spinescens. Fol. breviter petio- lata, plerumque ovato-ohlonga, breviter acuniiuata, obtuse serrata, rugosa, glabra v. subtus tomentosa. Flores corymbosi v. subumbel- lati, intiis albi extus rosei •, stamina infetne coalita, Pon:a basi circa peduuculum concava. Sect. 2. Pomum (bacca pisiformis) loculamentis mem- brana tcnuissime vcstitis. a) Loculamenta disscpimento incompleto bifida. P. Amelanchier WillJ. ; foliis integris^ floribus ra- cemosis. t^ 4—5. 9(n feljTcjen 33en^ab(}an(]en , im (Eietu-n^^c* birge j. 93. auf bem Oelberg unb 5)rav"^enfcl§, im 9{()rtba( bei S((tena()r, 6ci .9t()einecf, ^ammerfiein unb auf ben %<:{\i\\ htx Sin^ unb .pi)nningen. Mespilus Amclanchier L. Aroniaro- tundifolia Pers. Frutex 4— fipedal. Fol. longe petiolata^ ovalia v. rotudda(o-el- Ilptica, obtusa v. subtruncata, niutica v. niucronata, acute serrata^ — 448 — iuniora lanato-toineutosa, adulta glabraj subtus glaucescentia. Kaceini terininales axillaresque 3— 'iflori. Flores inagni, albi; petalis lau- ceolato-cuneatis. Pedunculi et caljces inferue tomentosi, deniquegla- bri. Fructus subglobo?;!, magnitudine pisi, atro-violacei. b) Loculamenta intcgra; semina .superne disinncta. P. Aria Ehr.; foliis integris, corymbis compositis. f) 5. 3n S5ergwa(biingen bei ^inj, auf ber Sanb^frone im 9I^rtI)at, auf ben 53ergen jenfeit^ S(l)rn?eiler , ()inter ^^tbeinbro^l unb im S3ro^It^a(. Crataegus Aria L.; Sorbus Aria Crtz. Arbor V. frutex arborescens. Folia breviter petioia(a,ovata, sui)- rotundo-v. oblongo-ovata, acutiuscula, dupiicato-serraJa, subtus ni- veo-tomentnsa, supra nitlda, iaua tiiuuissima evautscente. Pedunculi tomento candido. Styli subbini, basi dense lanati. Fructus subglo- bosi, coccinei, farinosi. P. torminalis Elirh. ; foliis siraplicibus (/— 9) lobis. f) 5. 3n 53trgwa(bungen. Arbor interdum frutex. Folia Accris campostris nou dissimilia, ovata, 7-Iobata, lobis aciiminatis inaequaliter serratis, infiniis inaio- ribus divaricatis^ basi cordata, rotuudata v. brevissime in petioluui at- tenuata, supra nitida, glabra, subtus tomentoso-pubescentiav. glabrata. Flor. cor3'iiibosi, albi, pedunciilis calycibusque lanuginosis. Fructus oblongo-elliptici, fusci, punctati. P. aucuparia Gartn. ; foliis pinnatis. "h 5 — 6. 3» SBatbungen unb an SSegen, »orjug(ii| angepflanjt. Sorbus aucuparia L. Arbor ramis subpendentibus. Fol. opposite pinnata, foliolis ellip- ticis V. oblongo-lanceolatis acutis acute serratis basi integerriiiiissub- tus glaucescentibus; iuuioribus viliosis, Flores in cymam suprade- compositam dispositi, subtrigyni, albidi, odori. Pedunculi calycesque villoso-tomentosi. Petala pateutia. Styli tomentosi. Fructus subglo- bosi, coccinei. 94. AMYGDALEAE. Calyx liber, 5-fidns, deciduus. Petala 5, annulo pe- rigyno inserta, per aestivaticnem contorta. Ovarium uni- cum, superurh, monostylum, 1-locuIare, biovulalum. Sty- lus Dliformis^ stigmate subcapitato. Drupa putamine 1—2- spermo. Semina pendula. Embryo rectus exalbnminosus, — 449 — radicula supera. Arbores v. frutices. Folia alternay sim" plicia, integra, basi plerumque glandulosa. Slipiilae liberae, caducae. Flores racemosij corytyibosi, umbellati v. solitarii. Pruxus L. Calyx campanulatus. Drtipa calyce denudata, subro- tunda V. ovata, hinc levilcr 1-snlcata, succosa, putaniine sublaevi nunquam punctato perforatoque 1 — 2-spermo. Folifi primum conduplicata v. convoluta , saepius serrataf flores foliis praecociores. Sect. 1. Padus Mill. Folia primum conduplicata. FIo- rcs raceinosi. Drupa subglobosa, absque pruina. P. Padus L. ; racemis nutantibus. ^ 5 — 6. 3n ^Club* tralbungen angcpflanjt 3. 33. tm ^effenirfjer 9Bd(bc{)en. Frutex v. arbor. Fol. clliptica v. ovato-lanceolata, breviter acu- minata, inaequaliter serrala, basi biglandulosa, subrugosa. R.acemi sim- plices_, elongati (3 — 3unciales), subpenduli. Flor. albi. Calycis la- ciuiae subciliato-serrulatae, demum reflexae, tubum dimidium vix ae- quantes. Drupa globosa, nigra; putamine rugoso. P. Mahaleb L. ; floribus corymbosis terminalibus. "5 5—6. S(uf felftgen 33ergen im 5ll)rt(}al, auf 9if)einccf, |)am- merftein, bei ^onningen, biS Slnbernacf} unb (Sobtenj rf)einauf* vt>drt6. Frutex ramosus, cortice punctato suaveolenti. Fol. ovali-orbicu- lata^ basi subcordata, apice brevissime acuminata, ubtuseglanduloso- serrata. Corjmbi pedunculati, couvexi, erccti. v. patentes. Flor. albi. Calycis laciniae oblongae, integerriniae, demum reflexae, tubum sub- aequautes. Drupa ovato-subrotunda, nigra; putamiue laevi. Sect. 2. Cerasus. Folia primum condiiplicata. Flores umbellati. Drupa globosa, absque pruina. P. avium L. ; petiolis supra biglandulosis , umbellis scssihbus aphyllis. • ti 4—5. 3n ^aubiralbunijcn unb an* gepfianst Arbor radice nunquam stolonifera, ramis patentibus. PoJ. elli- ptica, obtuse duplicato-serrata, subtus sparsim pubesceotia. Flores sub»- coaetaaei, nivei. Uiubellae 2 — dflurae. Gemmarum squaiuao m.^ 29 — 450 — ternae viridiusculae, intus hirsutae^ apice trifidae. Orupa rubra, $n- pore diilci. P. Cerasus L. } petiolis eglandnlosis, umbellis sub- -sessilibus foliiferis. "li 4—5. 3n Saubwalbungen unb an* gepflanjt. Arbor radice stolonifera, ramis flexilibus patulis pendulisve. Fol. elliptica^ serrata, glaberrima. Gemmariim squamae interiores ut in praecedente^ intimae foliiferae. Drupa atro-rubens v. nigra_, sapor» acida. Sect. 3. Folia primum convoluta. Flores solitarii v. ge- mini. Drupa ovata v. oblonga. pruinosa, puta- raine comprcsso. P. spinosa L. ; ramis spinosis, pedunculis solitariis glabris. f^ 5. 3n |)ecfen. Frutex ramosissimus, ramis divaricatis valde spinescentibus. F6I. elliptico-v. oblongo-lanceolata, argute serrulata, primum subtus pu- bescentia. Florcs e gemnuilis propriis solitariis v. biternatim ag- gregatis. Pedunculi breves. Petala nivea. Drupa erecta, globosa, nigra, coeruleo-pruinosa, austera. P. insititia L. ; ramis spinescentibus, pedunculisge- minis pubescentibus. f^ 5. 3n ^aubmalbungen. Arbor. Fol. ovato-lanceolata, serrulafa, subtus villosa. Flores maiores quam in praecedente. Pedunculi calj-ce triplo quadruplove longiores. Drupa nutans, oblongo-globosa, coeruleo-pruinosa, sapore dulci et acerba. P. domestica L. ; ramis muticis, pedunculis subso- litariis, drupis oblongis. "h 5—6. Stngepflan^t. Arbor. Fol. elliptica v. ovato-Ianceolata, obtuse serrata, subtus glabriuscula. Flores solitarii geminive, vircnte-albi. Drupa elliptica; unisulca^ putamine valde compresso utrioque acuto. 95. PAPILIONACEAE. Calyx liber, monophyllus, S-divisus v. bilabiatus; la- bio sup. 2-fido inferiore 3-fido, v.-dentato. Corolla 5-pe- tala, imo calyci inserta , papilionacea; pctala 2 lateralia (alac) inter se aequalia, 2 infiraa in unura (carinam^ con- nata v. cohaerentia^ supremum saepissime amplius (vexil- — 451 — lum); raro oninia in corollam monopetalam coalita. Stamina 10, cum petalis inserta, monadelpha v. diaclclpiia; filamen- tis 9 connatis, decimo libero. Ovarium liberum , unilocu- lare, raro longitudinaliter biloculare v. subarticulatum. Sty- lus stigmate simplici. Fructus: legumen pleiospermum, bivalve, raro monospermum indehiscens v. lomeiitum. Se- mina suturae superiori alternatim affixa. Albumen nullum. Embryo curvatus ; radicula inflexa centrifuga. Herbae, fru- tices V. rariss. arbores. Folia alternuy ternata v. pinnata, rarius simplicia. Stipulae laterales,plerumque liberae, Flores her- mapfiroditi, in spicas, racemos v. capitula dispositi, raro so- litarii, bracleolati. DISPOSITIO GENERUM. A. L e g u m e u u n i 1 o c u 1 a r e. a^ !S t a in i D a m o n a d e I p h a.. a) Fol. ternata v. simpiicia -}- C a ly X b i I a b i a t u s. Melilotus. Legum. calyce loni^ius, nudum^ dispermum. Ka- cemi. Trifolium. Leguni. minimum, calyce tectum , mono-rariss. oli- Spart^ium^ Stylus latere in- g„spermum. Capitula. Y Y C a 1 y X b i I a b i a t u s. teriore plano-caualiculatus , su perne clavato-incrassatus. Fol ternata Phaseolus. Carina cum geni- Genista. Stjlus subulatus. talibus in spiram convnluta. Fol. siiripiicia. Cytisus. Stylus subulatus. Fol. tornata. -j--j- Caly.v 5-fidus. Ononis. Cariua subulato-ro strata. Fol. ternata. ;?) Fol. im par i-pi nua ta. Anthyllis. Calyx demum tur- gidus. Legum. 1— 8-spermum. Capitula. Galega. Caljx campanulatus, imiiiiitatiis. Legum. obIonguni,po- lysperiiium. Kacemi. b) Stamina diadelpha. a) F o I i a t e r n a t a. -^ Calyx 5-fid us. Lotus. Alae seorsum conni 1-1) Folia abrupte pinnata» (r a r i s s. p e t i o 1 u s a p Ii y 1 1 u s), Vicia. Conilla cal^^ce maior. Stylus sub stigmate barbatus. Fol. apice cirihosa. Ervum. CoroIIa longitudine calyci-;. Stylus undiqiie pube- scens. Leguiii. 1 — oligospermum. Fol. apice cirrhosa. Lathyrus. Stylus supra pla- nii«, villosus. Fol. apice cirrhosa. Orobus. Stylus teretiusculu^, supra villosus. Fol. petiolo aiiice in mucrooem desinente. Pisum, Stylus triangulus^ su- pra cariuatus, villcsus. Fol. apico cirrhosa. B. Legumen sutura altera ventes. Legum. teres. Strlctuin, introflexa s e m i b il ocu lare. polyspermum. Umbellae. ^'"1- i mp ar i-p in ua ta. Med icago. Legumenincurvum, Astragalus. pleruinque spirale, polyspermum C. Legumen articulatum, raro moaospermum. Kacemi v.ca- raro suharticul a rii m. pitula. impari-pinnata. 29* Ful. — 452 — Co ronilla. Carina acuminato- Hi p p ocrepis. Carina acutni> rostrata. Legumen articulatum. nato-rostrata. Legum. compresso- riJibellae. menibranaceum, sutura altera plu- Orn i tliopMs. Carina obtusa. ries emarginatum, Umbellae. Legumen arriculatuni , arcuatum^ Onobrycliis. Carina obtu- tereti-compres-sum. Pedunculi um- sissima. Legum. (subarticulatum') bellatim pauciflori. articulo unico 1-spermo. Spicae. Tribls I. Stamina raouadelpha. Lefjjumen unilo- cnlare. Folia ternata (Anthyllid. exc.) V. simplicia. Spartium L. Calyx divergenter bilabiatus ; labio sup. bidenfato ; inf. 3-dentato, Petala laxa. Stamina monadelpha. Stylus lou- gissimus, latere inleriore plano-canaliculalusj exteriore con- vexo pilosus, apice clavato-incrassatus , demum circi- nato-convolutus. Stigma terminale, minatum^ capitatum. Legumen polyspermum. Frutic&s foliis ternatis ^ floribus tnagnis. S. scoparium L. ; "f^ ^- 6. 2Iuf (2anM)ugeIn, ^aibctt unb \\\ 23orI}o(jern ^emein. Frutex Spedalis et uHra; ramis virc;atis inermibus angulatis. Fol. ternata simplicibus intermixta; foliolis oblon^o-ellipticis mucronulatis vel obovatis subemarginatis. Flores axiliare*, periunculati^ peduuculis loiiis longioribus, solitarii, spectabiles, lutei. Ca'yces purpurascentes. Legumen margine utroque villosum. Gexista L. Calyx bilabiatus, labio. sup. bifido, inf. minute 3-den- tato. Pelala laxa, vexiilum deflexum. Stam. monodelpha. Stylus subulatus, adscendens , stigmate obliquo laterali. Legumen compressum, polyspermum. Fruticuli foliis sim- plicibusj floribus minoribus. a) I n e r m e s. G. sagittalis L. ; ramis ancipitibusalatis articulatis. 24. 5—6. 9Iuf trocfnen ^oljen, S^enu^bcrg, ^reu^berg, bei 3p» ^enborf, an bcr Slrienfelfer 53urg bei |)onningen, hd SSreifig, Sf^euitieb ic. Caules plures, basi decumbentes ; rami curvato-adscendenti, foliacei^ Utrinque ala duplici margiuati, pilosi, demum glabrL Vo\. ovato-ellip- — 453 — (ica. Flores In racemum terminalem spicaCum vel subcapitatuni dl- •positi^ Hurei. G. tinctoria L. ; ramis teretibus striatis erectis, co- rollis leguminibusque glabris. 2^ 6 — 7. *^uf frocfnen ,^ugeln, SBiefen unb in HDalbern uberall gemein. Caulis ramosissimus ; ramis erectiusculis vel adscendentibus. Fol. lanceolata^ mucronulata, subtus etmargine pubescentia, denium glabriu- scula; stipulisrainutissiiiiis subulatis. Fiures axillare^;, raceraos clonga- tos forniautes^ aurei. Legumina glaberrinia. G. pilosa L. j ramis tuberculatis decumbentibus, co- rollis leguminibusque sericeo-pilosis. 2|, 5. 6. §(uf «^aiben, Sanbf^ucjeln unb trocfnen SSergwdlbern, j. 55. am 5?reu^berg, 18enu0&erg k. Fruticulus caule decumbenti-artscendente toruldso ramosissimo, Fol. niinuta, obovato-Ianceoiata, subcomplicata, obtusa, subtus adpresse pilosa. Flor. pedunculati, pedunculis calycem aequantibus v. supe- rantibus^axillares, racemosi^flavi; pedicellis, calycibus, vexillo cariua- que sericeis. b) Spinosae. G. germanica L. ; ramuli.s foliisque hirsutis , race- mis roultifloris nudis^ carina vexilloque extus leguminibus- que pubescentibus. f) 5. 6. 7. 5luf trocfnen 2{nf)6^en, in 2SaI- bern unb in ©ebufc^en, j. i8. am 33euu§iH'rg jc. Fruticulus I — 2ped. Ramiinfernesubaplij^ll!. spinosi; spinis compo- «itis trifidis simplicibusve; ranmli floriferi lierbarei inernies, divisi. Fol. lauceolata v. elliptico-oblonga, Bracteae subulatae, periicellis duplo breviores. Flor. lutei^ alis vexilloque fulvis. Legunien hirsutum. G, anglica L.; tota glabra, racemis paucifloris foli- osis. "5 ^- 8. Sfuf 9}?oor6oben unb fumpfigcn j;:)uiben, bci 6iegburg, jiinfc^en S5ilicf}-9}?iif)Iborf unb «Siegburg-^JOiu^lborf. Fruticulus ramosus; raini aiihjili^ spinis siinplicibus conipositisve saepius foliiferis; ramuli flnriferi lignesceiites, inerines v. spinosi. FnL lanceolata vel ovalia. B;acteae foliaceae^ pedicellis longiores. Fior. glabri, citrini, vexillo aureo, carina fuiva. Lcgumeu glabernmum. Cytisus L. Calyx bilabiatus, labio superiore bifido, inferiore3-den- tato. Vexillum amplum; carina obtusa. Stamina mona- — 454 — delpha. Pistillum stigmate terminali capitato pilis obvallato. Legumen compressum, polj^spermum. Arbusculae v. fruti- - cesj foliis ternatis, florihus magnis racemosis. C. Laburnum L. ; "h -l- o. Stngepflanjt. Fol. ternata, foliolis oblongo-lanceolatis supra glabris siibtus pu- bescentibus. Racemi laterales^ multlflori, laxe penduli^ adpressepilosi. Legumina sericea, sutura superiore augulato-carinata. Ononis L. Calyx campanulatus, 5-fidus; laciniis lincaribus. Cor. vcxillum, ceteris petalis maius, slriatum. Carina subulato- rostrata. Stamina basi monadclpha, filamentis apice cla- vulatis. Legumen turgidum, scssile; semina pauca. Siiffru- tices V. herbae^ foliis ternatis , stipnlis imo petiolo adnatis. 0. spinosa L. ; ramis spinosis, foliis ternatis, floribus racemosis solitariis. 2i 6— 8..5{n QSeqen, burrcn 9{erfern unb Sffieiben fc()r gemein. !l)ie 33arictdt j. S. auf Stecfern bci '^[a^ mcr^f)cint. Suffrutex, ramis virgatis decumbentibus v. erecto-adscendentibus glanduloso-pilosis v. subvillosis, ramulis spinescentibiis. Foliola ova- lia V. ovali-oblouga, serrata^ glabriuscula stipulis ovatisacutis maiora. Flor. axillares, speciosi, pulchre rosei, foli(jla supeiantes. Caljxes pilis glanduliferis pubesccntes, legumina vix aequantes. Legumina puc- tulato-scabra. Variat: §) caule decumbente inermi^ foliis superioribus subsoli- tariis, floribus solitariis. 0. arvensis a inermis Sm. AXTHYLLIS L. Calyx tubulosus, demum ventricosus, 5-dentafus, inae- qualis. Carina et alae subaequales ; vexillum utrisque lon- gius. Stamina monadclpha; filamentis alternis apice glo- boso-inflatis. Legumen calyce inclusum, 1— 2-spermum. Herbae. Folia impari-pinnata. Flores capitati, flavi. A. Vulneraria L. ; IX 6—7. 9ln trodncn l^ugcln. Herba adpresse pubescens. Caules decumbentes, subsimplices. Fol. radicjilia simplicia, longc; petiolata, oblonga v. parum pinnata, foliolo terminali miilto maiore; caulina pinnata, foliolis lineari-oblon- gis. Capitula 2, multiflora, foliolo palmato bracteata. Calyces sca- riosi, purpurascentes. — 455 — Taibvs II. Stamina diadelpha. Leguineu unilo- culare. F olia ternata. LoTUs L. Calyx tubiilosus, 5-fidus, aequalis. Alae vexillum sub- aequantes, sursum conniventes, Carina adscendens , ro- strata^ margine superiore coalito clausa. Stamina diadel- pha filamentis alternis apice subgloboso-inflatis. Legumen elongatum. cyHndricum, subrectum^ polyspermum. Herbae folits ternatis, stipulis magnis liberis ; flor.flavis umbellatis. L. corniculatus L.; capitulis raultifloris dcpressis, leguminibus teretibus patentibus. 24.6—7. 2tuf trorfnen ®ra§' i)fa§en, SBeiben, an SBalbrdnbern /?) auf (gumpfwiefen unb an feud^ten fc^attigen Orten 5. 55. M 2)otlenborf, ©iegburg :c. Herba polymorpha. Caules 1 — 3pedales, adscendeates v. prostrati. Foliola obovata v. obovato-oblonga, glabra, niargine ciliata, subtiis glauca^ stipulis magnis oblique ovatis v, subrotuudo-ovatis. Flor, uin- bellati, folio bracteati; calyx dentibus longitudine tubi, ciliatis. Cor. aurea, vexillo fulvo, cariua in rostrum atlenuata. Legum. cylindri- ca poJyspernia. Variat: a) vulgaris; caulibus decunibenlibus teretibus suban- gulatis solidis^ dentibus calycinis erectis. /t?) uliginosus Schk. ; maiorj caulibus teretibus fistulo- sis, dentibus calycinis ante anthesin recurvis, Medicago L. Calyx campanulato-cylindricus, 5-fidus v. dentatus, aequalis. Carina a vexillo demum deflectens; genitalia elastice ad vexillum se reflectentia. Lcgumen substipitatum, falcatum aut cochleatum, 1 — polyspermum. Herbae foliis ternatis, foliolo intermedio longius petiolato, stipulis parvis imo petiolo adnatis. Flores racemosi v. glomerati. a) Legumina inermia. M. sativa L. ; caulc erecto, pcdunculis racemosis^ le- guminibus cochleato-contortis. 2^ 5 — 8. 2(nge[)aut. Herba pubescens v. glabriuscula^ valde ramosa. Foliola obova- to-oblonga, apicem versus argute serrata, mucrouata; stipulis lance- — 456 — olatis longe acamiDatis basi denticulatis. Racenii multiflori, oblongi. Flores violacei, pedicellis bractea setacea calyceque brevioribus. Le- gumina tenuissime reticulata, pubescentia, gyris subtcrnis. 31. falcata L. ; caule procurabente, pedunculis race- mosis, leguminibus lunato-falcatis. 2| 5—7. Stuf trocfnen SBiefen, an 2Beg# unb Jt^It^rdnbern gemein. Caules e basi prostrata adscendentes^ vaIde.raniosi. Foliola ob- ovato-oblonga, superiora obverse linearia, mucronata, apice deutata; stipulis lanceolatis subsemisagittatis. Racemi ovato-oblongi, densi. Flor. Iutei,subiude virentes, pedicellis bractea tuboque calycis longi- oribus. Legumina saepius snbspiralia, 2 — 4-spernia, pubescentia. M. lupuliua L, ; legurainibus reniformibus venoso- corrugatis monosperrais. 24- 5—8. S(uf 2Biefen, ®ragpld§en, an Slsegen cjemein. Caules procumbentes, tenues. Foliola obovata^retusa, antice den- ticulata, subtus pubescentia. 8tipulae denticulatae. Spicaeovales, den- 8iflorae,floribus exiguis flavis; pedunculofoliis longiore. Legumina api- ce sMbcoutorta^ demum nigricantia. b) Legumina aculeata. M. miniraa L. ; pedunculis paucifloris, leguminibus cochleatis subglobosis, spinulis uncinatis. 5(n ben 33ergen Ui Dberfaffel, an ber(5rpe(er Sa^, Ocfenfel^, SanbSfrone, oben im 9(()rt()a(, ^ammerftein, (Sanb^rube hd 9Zeun)ieb, am griberi* fu^berg hd D^euwieb. Herba tota canescens v. ten uiter pubescens. Caules exigui, pro- strati. Foliola obovata, cuneata v. obovato-subrotunda, apice denti-- culata, subsericeo-pubescentia ; stipulis semiovatis subintegerrimis. Pedunculi 2 — Sflori, folio breviores, floribus miuutis luteis. Legumina •parsim pilosa, gyris 3 — 5 angustis planiuscnlis subbifariam aculeatis, aculeis subulati.s basi canaliculatis apice aduucis. Melilotus Willd. Calyx tubuloso-campanulatus^ 5-dcn{atus. Corollade- cidua; carina obtusa. Stamina diadelpha, filamentis filifor- Tuibus. Stylus glaber. Legumen calyce longius, non tec- tum, dehiscens, 1 — 2-spermtira. Fol. ternata , intennedio petiolulato. Racemi elongati , spiciformes , florihus parvis luteis c. albis suaveolentibus. ^ 457 — M. officiiialis W. ; stipulis subulatis^ ieguminibus acutis pubescentibus. © 7—9. 5(uf SBiefen, on 2Segen unt jwifc^en ©eftrduc^ j. 33- bdufti} hdtt 9t^einufer entlang. Caulis pleruinque 3 — 4pedal.^ erectus. Foliola oblongn-IanceolatTi V. lineari-oblonga, subtruncata. Racemi elongati, laxiusculi^ floribus liunierosis cernuis subsecundis. Corolla caljce triplo longior, petalis longitudine inter se aequalibus. Legumina oblique ovata, breviter acu- niinata, reticulato-rugosa, adpresse pubesceutia, disperma. Variat: flore albo. M. Petitpierreana; stipulis subulatis, leguniinibus obtusis mucronatis glabris. ^ 7 — 9. '^xnd) bci 9?eun)teb. (Soblenj. Caulis humilior, 1 — 1 1/3 ped., e basi decumbente adscendens. Foliola inf. obovata, superiora oblongo-linearia, cuneiformia, trunca- ta; stipulae subulato-setaceae. Flores minuti, plus dimidio minores, pallidius flavi, quam in praecedente. Calyces iilabri. Legumina line- am longa, obovata v. ovalia, obtusissima, brevissime mucrouulata, re- ticulato-rugosa , viridia, monospernia. Semina punctis elevatis ad- spersa. Trifolium L. Calyx tubulosus^ 5-fidus, persistens. Corolla persistens, interdum submonopetala^ tubulosa. Carina obtusa^ alis et vexillo brevior. Stamina diadelpha, filamentis apice vix in- crassatis. Legumen minimum , calyce corollaque tectum, vix dehiscens, plerumque l-(rarius 3 — 4)-spermum. Her- bae foliis ternatis, stiptilis adnatis , ftoribas capitatis aut dense spicatis bracteatis aut nudis. Sect. L Calycos post anthesin non mutati, saepissimevil- losi ; corolla monopetala, non persistens V T. incarnatum L.; foliolis obovato-subrotundis, spicis elongatis ovato-conicis nudis, calyc. strigoso-villo- sis, dentibus subaequalibus subulatis apice spinulosis. © 5—6. 5Ingebaut. Caulis erectus v. adscendens; foliola e basi cuneiformi obovato- V. obcordato-subrotunda, denticulata-, stipulis late ovatis. Spicae so- litariae, demum cyliudricae. Calyc. lOnervii, fructif. patentes, denti- bus corolla paulo brevioribus pungentibus. Cor. punicea. — 458 — T. rubens L. ; spicis oblongo*cyliudraceis, calycibus glabris, dentibus villosis, imo longitudiiie corollae. 24. 6—7. S(uf SBalbwiefen M 9J?ai)cn, ©affig, Saacfter-SSalb, tettig. Glaberrimum. Caulis t l/Sped. et ultnt, erectus. Foliola angustt» lanceolata, obtusa, argute serrulata. Stipulae longissimae^ ensiformes Spicae speciosae. Flores purpurei. Calyx SOnervius, deutibus iuae- qualibus, iufimo ceteris multoties longiore corollam subaequante. T. pratense L. ; foliolis ovalibus , stipulis aristatis, spicis subglobosis involucratis, calycibus pilosis, dente in- fimo ceteris subaequalibus niulto longiore. 0 5 — 6. 9luf SSiefen gcmein.' Herba pubescens. Fol. ovalia, obovata v. subrotunda, integerri- ma, plerumque zonis pallidis picta; stipulis latis ovatis aristatis. Spicae solitariae v. geminae. Calyc. lOnervii undique pilosi, dentibus tubum subaequantibus corolla dimidio brevioribus. Flor. purpurei, suaveo- lentes. Variat: flore albo. T. ochroleucum L. foliolis infimis obcordatis, su- pcrioribus oblongo-ellipticis, calycibus costatis villosis, den- tel inf. longissimo. 24. 6—7. ?(uf trocfenen 93eriV' unb SBalb* tt)iefen, ani SSenugberfl, ."itreuperg, bd 3ppenborf, ©obe^berg, im ©iebengebirge, im 2li}rtl)a(, bet @tern, 93h"tnftereifcl u. f. w. Herba hirsuta v. pubescens. Stipulae lineari-Ianceolatae. Spicae solitariac, ovatae. Calyc. lOnervii: dentibus subulatis apice glabris pungentibus , infimo subulato-lanceolato reliquis latiore plus et duplo lon iore, tubum caljcis corollamque dimidiam superante denique de- flexo. Flor. ochroleuci. T. medium L. ; caulibus flexuosis ramosis, foliolis el- liptico-lanceolatis, calycibus subglabris, dente inf. longiore, superioribus tubum aequantibus. 24- 6—7. 3m SBalbc, auf SSergen, an gra6reicl)en ©tellen gemcin. T. flexuosum Jacq. Herba adpresse pubesceus, demuni glabriuscula. Foliola elliptica, oblongo-v. elliptico-lanceolata, tenuiter venoso-striata, denticulata v. subintegerrima, stipulis subulato-lauceolatis. Spicae solitariae v. ge- minatae, globosae, laxae, nudae. Calyx lOnerviis, tubo glaberrimo v. tantum superne parum pilosiusculo, dentibus filiformibus cili;ttis, 2 sn- perioribus brevioribus tubum subaequantibus, infimo corolla dimidia breviore. Flor. saturabe purpurei. T. alpestre L. ; caule erecto simplici, foliolis lan- — 459 — ceolatis, calycibus villosis^ dente infimo longissiino, supe- rioribus tubo brevioribus. 24. 6. 5(uf trorfnen it>albigen Ser* gen, an bcr Sanb^frone jn.n|'c^en Dlemagen unb 9ll}riveiler, Qx' peler-Sei), bei Strienborf, SSerner^ecf, unb hn (Soblcnj. Caules simplicissimi^ pubesc. v. molliter villosi. Fol. lanceolata V. ovali-oblonga, obtusa, venoso-striata, denticulata^ stipulis subulato- lanceolatis vagiuatis; vaginis petiolorum longitudine pallidis sub- scariosis coloratisque. Spicae solitariae v. geminatae, subglobosae, in- volucratae. Cal. tubus SOnervius, dentibus super. quaudoque niiuu- tissimis. Flor. piirpurei. T. arvense; foliolis oblongo-linearibus, spicis villo- sissimis subcylindraceis, dentibus calycinis setaceis corolla longioribus. O 7—8. Stitf SBrad^dffern uberall. Herba tota subvilloso-canescens. Caulis flexuosus, plerumque ru- bens. Fol. oblongo-v. obovato-Iinearia^ integerrima; stipulissubulato- setaceis. Spicae oblongae, solitariae, nudae. Calyces lOnervii, vil- losissimi, dentibus plumosis, corolla poIj'petala, minima^ albida. Sect. 2. Flores post anthesin deflexi, leguraina tecta 1 — polysperma. T. rcpens L.; caule repcnte, capitulis umbellaribus, leguminibus 4— 5-spcrmis. 11 5—8. Slirent^albeu auf SEie^ fen unb 2Seiben. Herba glaberrima. Caules prostrati, longe repentes. Folia lon- gissime petiolata, foliol. obovatis subrotundis eniarginatis denticu- latis. Pedunculi axillares erecti, caule folioque longiores. Calyces glabri, dentibus ovatis acutis margiue membranaceis tubo crorollaque albida breviores. T. montanum L. ; caule crecto, capitulis peduncula- tis subrotundis. 24. 5—8. 2tuf ©erv^wiefen bei 2Ba(i)enborf unb jiinfcfccn 9)iunftereifcl unb ^oIjmul)lt)cim ; fe^r pufig in ber (Sifel bti ©emiinb. Caulis pedalis, hirsutus, Folia longe petiolata, summa sessilia; foliola elliptica v. oblongo-lanceolata;, argute serrulata^ siibtus sub- villosa, ad inarginem venis prominulis. Stipulae apice subulatae. Ca- pitula subgemina, Cnucis Avellan. niagnitudine). siibglobosa, densa, Flores brevissime pedicellati, albidi. Calyces pubescentes, dentibu» subaequalibus subulatis tubo longioribus, Vexilluni elongatuni, subu- latuni. — 460 — Sect. 3. Calyces post aiithesin intlati veritricosi. T. frao-ifcrum L. 5 capitulis subrotundis, calycibus fructif. dorso inflatis membranaceis pilosis. 24- 7 — 8. ^uf feud)ten fanbigen ©ra^pld^en am recfcten 3fil)einufer bet S3euel, fet)r I)dufig auf feuc^ten QSiefen unb an 5Begen bei (5u(f)enl)eim, ^irc^t)eim unb ^fan^ci^^f)^^"^- Caules prostrati, repentes. Koliola obovata, emarginata^ argute serrulata^ stipulis vaginantibus uieinbranaceis. Pedunculi adscenden- tes, folio longiores; capitula denique niaiora, globosa ; calyx dorso eubsericeo- villosus^ fructif. labiuni inf. iminutatuin^ superius forni- cato-inflaium, venoso-reticulatum, bideutatuin, dentibus deflexis seta- ceis coroUa brevioribus. Cor. roseo-caruea. Sect. 4. Corolla persistens, post anthesin scariosa, vexillo deflexo. T. ao-rarium L.; foliis breviter petiolatis, folioloter- minaU sessili, capitulis ovalibus dense imbricatis. O 6—7. 9Iuf trocfnen ^Bergwiefen. ©eltener. T. campestre Gmel. Caules erecti, 1— Spedales et ultra. Fol. omnia petiolis breviora, foliol. e basi cuneata oblongis v. obovatis, omnibus subsessilibus ser- rulatis; stipulis lanceolatis glabris. Calyx dentibus .3 inf. 2 superiores- dimidio excedentibus uno alterove pilo terminatis. Corolla aurea, de- nique fcrrugiaea, vexillo emarginato obovato deflexo explanato sul- cato. T. procumbens L.; foliolo terminali petiolulato, ca- pitulis ovalibus dense imbricatis , dentibus calycinis sup. brevissimis. © 6—8. 3(uf Jelbern, SBiefen, an 23egcu uber^ aU gemein. T. campestre Schreb. T. agrarium Gmel. Caules quoad formain magnitudineinque valde variabiles ; existunt unciales— pedales, erectiusculi, procumbentes et prostrati, plerumque eximie ramosi diffusi, rarius simplicissimi. Petioli saltem foliorum inf. foliolis longiores; stipulae ovatae, pilosae. Capitula subglobosa, nii- nora quam praecedentis. Caljces pallidi, dentibus ciliatis, superiori- bus valde minutis iuterdum subnullis. Corolla aurea, denique (usca, vexillo obovato deflexo sulcato. T. filiforme L.; capitulis laxis paucifloris. O 5 — 8. Sluf trocfenen 2Beiben, ?iecfern gemein. Omnium gracillimum et humillimum. Caules 2— Siinciales. filifor- mea, procumbentes ; folioJa e basi cuneiformi obcordata, denticulatii, — 461 — terminalc breviter petiolatum v. subsessiJe; stipulis ovatis ciliatis. Capi- tula brevis.^ima, sublOflora , pedunculis capillaribus, floribus exigui* flavis. Cor. vexilluni reduplicatum, laeviusculum. Trib. III. Stamina diadelpha. Legumen sutura altera introflexa subbilocular e. Fol. irapari- p i n n a t a.. AsTRAGALUS L. Calyx tubulosus, limbo obliquo 5-dentato, dentibus snp. brevioribus. Vexillum erectum, alis carinaque longius easque amplectens. Stam. diadelpha,filam. filiformibus. Lo- gumen breve, subovatum v. sacpius oblongum, biloculare V. semibiloculare sutura inf. introflexa, polyspermum. Her~ bae suhrepentes , fol. impari-pinnatiSy stipuUs liberis, flori- bns spicato-racetnosis. A. Cicer L. ; leguminibus globoso-inflatis hirsutis. Zt 6. 7. Stuf bem ^JJaienfelb bei ^ubenad). Herba pubescens. Caules diffiisi^ angulati. Fol. 8 — 13iuga^ fo- liol. ellipticis, ovali-v. oblongo-ellipticis, stipulis oppositifoliis denique liberis lineari-lauceolatis; pedunculi erccti, folio longiores; racemi ob- longi ; calyces nigro-strigulosi j cor. ocliroleuca. A. glycyphyllus L.; leguminibus subtriquetris ar- cuatis giabris. 2; 6—7. 3m ©ebiifc^ , an fanbigen SBalbftel:' len, am ^o^pel^^orfer (Sd)tofjp(al^, an ber ^obten^cr ^bauffee, bej Seuel, gwifrf)en 3p^cnborf unb 9?ottgen, f)inter 2)ut6borf an ber Gl)auffee, auf ber Sanb^frone; hz\ ^iferfei), im SBeibenge* bufd) 9?eun)ieb gegeniiber, auf bem 9}?aienfelb hzi 9?itbenac^. Herba glabriuscula, maxima, Glj^cyrrhizae similis. Caules bipeda- les— org3'aIes_,subteretes, prostrati, geniculato-flexuosi. Fol. subSIuga, foliol. ovalibus obtusis subtus pallidioribus pilis adspersis, stipulis ma- gnis ovatis, superiorib. ovato-Ianceolatis. Pedunculi folio breviores; racemi floribus pallide flavo-viridibus. Legumina subfalcata. Trib. IV. Stamina submonadelpha. Legumen uniloculare. Folia impari-pinnata. Galega L. Calyx campanulatus , 5-dentatus , dentibus subulatis subaequalibu.s, marcescens. Vexillum latum, patcnti-reflexum« — 462 — Carina obtusa. Staraina monadelpha, decimo ad medinm concreto. Legumen teretiusculum. torulosum,polyspermum. Herbae foliis impari-pinnatis , floribus racemosis coeruleis V. albis. G. officinalis L.; 21 6—8. SSemilbert j. 55. bei Sinj unb 5lnbernad) in bcn (Stabtgrciben. Caulis erectiis, 2— Spedalis. Folia glabra: foliola «blo.igo-lanceo- lata,breviter mucroniilata; stipulae lanceolatae, longe acutae. Racemi axillares, erecti, folio longiores, multiflori. Flor. coerulescentes. Le- gumina erecta^ oblique striata. Tribus V. Stamina diadelpha. Legumen trans- versim septatum_, subarticulatum, articulis ple- rumque monospermis. Folia impari-pinnata. COROMLLA L. Calyx brevis, campanulatus, bilabiatus, supra 2-denta- tus, dentibus coalitis, infra 3-dentatus. Vexillum vix alis lonjrius. Carina acuminato-roslrata. Stamina diadelpha, filaraontis apice parum incrassatis. Legumen articulatum, articulis monospermis ad iuncturas secedentibus. Herbae foliis impari-pinnatis ; stipufis pariis liberis ; floribus um- bellatis. C. varia L. ; 1\ 6—7. 3TOi[d)en ©ebufc^, auf ®xa^' )){a^en {)aufig. Herba glabra. Caulis fistulosus, diffusus. Fol. niultiiuga;, foliol. oblongisv. obovato-oblongis nmcronatis ; stipulis liberis lanceolatis ca- ducis. Pedunculi scabriusculi; uinbellae depressae, multiflorae, florib. pendulis, pedicellis calycis tubo longioribus. Cor. ex albido rosea, ca. rina apice atro-purpurea. Lomentum tereti-tetragonum. Ormthopus L. Calyx elongatus, tubujosus, 5-dentatus, dentibus 2 su- perioribus basi connatis. Carina rotunda, obUisa. Stamina diadelpha. Legumen arcuatum, articuiatum, tereli-coniprcs- sum. Herbae foliis itnpari-pinnatis : floribus exiguis varie- gatis in capitula pedunculata pauciflora dispositis. O. perpusillus L.; O 6-7. Stuf fonnigen fanbigen — 463 ~ ^mgefn, auf bem ^reii^berci, am Zanmntvaib^m, bei ©icgburg' 2Jiublborf unb Siegburg. Radixrnulticeps. HerbatenSra [Uibescens. Caules prostrati v. decum- benti-erectiusculi. Fol. multiiuga, foliol. parvis ovalibus. Peduuculi filiformes, folio longiores, subtriflori, floribus folio piunato sufTuItis. Corollae albo rubroque variae. Lomenta teretiuscula, incurva^ reticu- lato-venosa^pubescentia^ articulis contractis iuter seetrostruniaequan- tibus. HlPPOCREPIS L. Calyx brevis, 5-dentatus^ 3 inf. acqualibus. 2 sup. mi- noribus ad mediura connatis, subbilabiatus^ carina acumi- nato-rostrata. Stam. diadelpaj filamenta 5 alterna apice incrassata. Legumen oblougum, compressum^ mcmbrana- ceum, pluries articniatum, articulis instar ferri equini cur- vo-sinuatis monospermis, seminibus incurvis. Herbae fo- liis impari-pinnatisj /lor. flavis saepius itmbellatis. H. comosa L.; 2|. 5—8. %n fonnigen, trodfnen Sergen, bet ^effenfc^, DZonncnwert^, Sinj unb |)ammcrftein unbimCSfc^^ m\{iX'%\)a{ hd 5DJunftereifc(. Caules prostrati, subpedales. Fol. subdinga, foliol. parvis ova- libus v. obovtttis retnso-apiculatis ; stipulisovatis iutegerrimis submem- branaceis. Pedunculi folia superantes, apice umbelliferi; flor. lutei. Legumina pedicellata, conferta, arcuata, scabra, utroque margine si- nuata. Onobrychis L. Calyx 5-fidus^ persistens. Carina oblique truncata^ obtusa. Alae abbreviatae. Stamina diadelpha, filamcntis subulatis. Legumen subarticuiatum^ articulo unico mono- spermo semirotundo compresso cchinato et cristato. Her- bae foliis impari-pinnatis, stipiilis distinctis.^ floribus spica- tis roseis. O. sativa L.; 2\. 6—7. Caules adscendentes v. diffuse procumbentes, glabri. Foliola. op- posita^ lanceolata, oblongo-lanceolata v. elliptica, pilosa. Stipulae ovatae. Calyc. dentes subulati^ villoso-pilosi^ carina plus dimidiobre- viores, alas superantes. Vexillum roseum^ iutensius striatum, cariuam — 464 — subaequaus. Legumina lacunosu-reticulata, aculeata^hirsuta, margin* inf. curvato spinoso-cristata. Trib. VI. Stamina diadeip Iva. Ij e £; u m e n u n i 1 o c u- lare. Folia abrupte pinnata, (simplicia in Lath. Nissolia), petiolo communi saepiss. cirrhifero raro aphyllo. ViciA L. Calyx 5-fidus v. 5-dentatus. Stamina dindelpha. Fila- mentasubulata. Stylus filiformis. angulum fere rectum cum ovario exhibens, sub stiorniate transverse barbatus. Legu- men saepissime compressum. Herbae. Folia petiolo com- tnuni cirrhifero. Flores vinlaceo-pttrpurei v. coerulei, rarius flam. Sect. 1. Flores pedunculati, pedunculis elongatis racemoso- multifloris. V. pisiformis; foliolis ovatis, infimis sessilibus sti- pulas occultantibus. 24. 5 — 6. 3nS3ergwalbern, aiif b^m Dber* meubiger j^orfl \>z\ S3affctil)eim, \\\ ber Gifel auf ber girft. Herba glaberrima. Fol. 4— 5iuga, sursum decrescentia, foliol. omnibus eximie ovatis obtusis subemarginatis mucroniilatis, iniimis sti- pulas semisagittatas grosse dentatas tegentibus. Racemi multiflori^ con- ferti, foliis breviores. Flor. ocliroleuci, initio subvirentes. V. Crocca L.; foliolis lanceolatis v. lineari-Ianceo- latis pubescentibus. 2i 7. 8. %\\ SBalbrdnbcm, 3«uncn, auf iffiiefen I)duftg. Herba plerumque tota adpresse pubescens. Fol. nuiltiiuga^ foliol. lineari-v. elliptico-lanceolatis mucronulatis; stipulis semisaj^ittatis li- neari-lanceolatis v. subulatis integerrimis. Racemi multiflori, imbricati, deinum folio longiores. Flor. violaceo-coerulei. Variat : /J) foliolis linearibus supra glabris. V. tcnuifolia Roth. Sect. 2. Flores axillares, subsessiles v. pedunculis brevi- bus paucilloris. •) Flores axillares^ subsessiles, gemini v. solit arii. V. sativaL. ; foliolis oblongo-obovatis , leguminibus — 465 — siibgeminis erectiusculis pubescentibus. © 5. 6. 5(uf Snat* felbern, Herba tola pubescciis. Fol. G — 7iuga, foliol. cuneiformi-obovatis truncatis retusis mucronatis ; stipulis 4dentatis meriio macula notatls. Flor. violaceo-purpurei. Leguniina teretiuscula^ velutina. V. angustifolia Roth. ; foliolis imis obovatis, supe- rioribus linearibus, leguminibus subgcminis demum patcn- tibus subglabris. O 5—7. 5(nf faublgen 5(ccfcrn itnb biirren Pa^en f)aiifta, d) aiif bcm |)ammerftcin an troifnen ®ra^ftel' Un /?) am 3^annenica(b(l)cn. Herba glabriuscula. Caulis praecedente multo tenuior, debilis. Fol. 3— 5iuga, pubescentia, foliol. truncato-retusis mucronatis, iufe- riorum obovatis, super. sublinearibus; stipulis deutatis impunctatis v. macula fusea notatis. Flor. gemini solitariive^ violaceo-purpurei. Le- gumina oblongo-linearia^ compressa, iuuiora pubescentia erectiuscula^ demum patenta, glabriuscula. Variat: ct) montana; foliolis oranibus ellipticis lineari-lanceo- latisve acutis raucronatis vel tantum inferiorum obovatis subretusis. /9) arenaria; foliolis omnibus linearibus truncatis mu- cronatis. V. lutea L.; caulibus diffusis, foliolis ovalibus v, li- neari-lanceolatis^ Icguminibus solifariis rettexis hirsutis. O 6—8. 3{uf eaatfclbern bei SBaffenad) , ^\m\(i)m ^ruft unb ^aad} unb a\q bem a)?aicnfc{b. Caulis decumbens, glaber. Fol. circiter Tiuga, foliol. mucronu- latis, inferior obovatis retusis, siiperior. lineari-lanceolatis; stipulis seniisagittatis integerrimis coloratis. Flor. solitarii, sulpliurei; vexil- lum amplum, glabrum, carinam duplo fere superans. Legumen ellip- tico-oblongum, pilosum. **) Flores breviter pedunculati subracemosi, racemis 4 — 6-floris. V. sepiura L. ; foliis raultiiugis cirrho ramoso termi- natis, floribus subquaternis. 24, 5. 6. ^m ®e6ufd^, auf65ra0' Vlci^en unb ^pecfcn flemein. 30 — 46« — Fol. 5— O-iuga, fiiliol. oblongo-ovatis, ovatis vel ovato-subrotun- di«, truiicato-retnsis puhescentibus v. glabriusculis, exterioribus niino- ribus, st.pulis integerriinis v. «lenticulatis. Flor. purpurei, vexillo gla- bro. Lcgumina crecta, lincari-oblonga, conipressa, glabra. V. Faba L.; foliis pauciiiigis sota terminatis^ floribus sessilibus. O 6. 7. 9(ngebaiit. Caulis erectus. Folia biiiii^a, foliola obovata v. ovalia, integer- rima, cuspiilata. Stipiilae ovato-triany;iilares. Raceini axillares, 3 — mul- tiflori. Calyces S-fiili, subbilabiati, dentibus inacqualibus, 3 superio- ribu.s brevioribus. Flores albi. Alae niacula nigra notatae. Legumina subscssilia, teretiiiscula, tonilosa, pubesceutia, intus spongiosa. Senii- oa niagna^ oblonga; hilo tcrminali. Kiivu.M L. Calyx profundc o-ndus, subac(|ualis, lonjj^itudinc co- rollac V. cadeni brevior. Stylus filiforniis, sligmatc capi- tato undique pubescente. Leoumen brcvc compressum v. subturgidiiiu, 1- -•l-spermtiin. llerbae f/raciles , peliolis cir- rhiferis, /loribns ininulis coerulescentibtis rarius flavis. E. Lcns L. ; pedunculis 1 — 2-floris, Icguminibus gla- bris dispcrmis. O 7—9. ■'paufiij ani^ebaut. Caulis pubcscens. Fol. subdiuga, foliol. oblongo-lanceolatis gla- briusculis v. sparsim pilosis; stipulis iineari-Ianceolatis integerrimis. Peilunculi 1 — .'Jdori, flDribus parvis palliilc caeriileis. CoroIIa cabco hrevior. Legumen subreclangulum. E. hirsiitum L. ; pedunculis sub^floris, lcguminibu.'» hirsutis dispcrmis. O 6—9. ?(iif £aatfe(bcrn genicin. Caulis 1 — Speil.^ glabriusculus. Fol. muUiiuga, foliol. linearibus truncatis rctuso-mucronatis; stiptilis semibastatis dentati.s^ deutibus subulatis. I'ciiiinciili 4— 7flori; floribus niinutis albidis, striis caeru- lcsceutibus. Legumina nigrescentia, liirsuto-pubescentia. E. tclraspermum L. ; pcduiiculis 1 — 2-floris, lcgu- minibus glabris telraspcrmis. O ^- 7. Untcr bcr (Saat unl) auf fcel)autem 9(cfcr(ant) ()dnfli3. Omnium gr.icillimum. Caiiles debilcs,sparsim pubescentes v. sub- pilosi. F"ol. plenimqiie 4 — Siuga, foliol. lincaribus v. lineari-oblongis, infur. interdum obgvatis obtusisacutisque^mucronatis; stipulissemisagit- — 467 — Utis integerrimis. PeduiicuU capillares, saepius unifloii, flor. minutia ceruuis. Cor. caljcc duplo lougior^ supcrne coerulca. E. nionanthos L.; stipulis setaceo-niullifidis, pedun- cuiis unidoris, lcouminibus glabris trispermis. O Uiltcr ber ®aat auf bcm 3}iai)enfclb bei Qid) luib ^(cibt. Vicia monan- tha Kocii. V. articulata Wiiid. Caules glaljH. Fol. multiiuga, foliol. linearibus eximie truncatis «piculatis; stipulis diffoniiibus ^ altera lineari-lanceolafa iutegerrima, alt. petiolata radiata «imbriata. Flor. triplo maiores quam praeceden- lium, coerulescentes, carioa apice violacea. Legum. ovalia, torulosa, seminibus compresso-globosis umbrinis nigro-fusco maculatis et mar- nioratis. Lathyrus L. Calyx turbinatus v. tubuloso-campanulatuS; 5-fidusj denlibus 2 sup. brevioribus. Vexillum amplum, alis cari- naque maius. Stam. diadclpha, filamentis subulatis. Sty- lus planus^ superne latior ibique introrsum villosus. Le- gumen oblongum, polyspermum. Herbne petiolis cirrhife- ris 2—pohjphijUis rarius aphijUis^ folioUs suhnervosis. flor. pttrpurascenlibus albiJis r. flavis. Sect. 1. Pedunculi uni — biflori. L. aphaca L.;,petiolisaphyllis, stipulissagiHato-cor- datis, pedunculis unilloris. © (>— 8. 9{uf (^rud^tfclberil im 2lt)rtl)al, auf bcr ^anbofronc an bcr oftiicI)cu unb norbtveft(ic()en 8eite, bci ^inj aufm Slaifcrobcri^, bei Ocfcnfcl^, ^ruc()()aufen, 0()(enberg, ^rattenbcri] , 9il)tMiii] unb Sinjii], ©tJnner^borf im 9fl()einecfer-!I()a(, unb bci SBaffcnad). Caules graciles erecti, v. decumbentes. Folia nulla; petioli fili- formes simpiices cirrhosi, stipulis maximis basi subliastatis cauli ad- pressis. Flores citrini. L. Nissolia L.: foliis siniplicibus line&ri-lanceolatis, stipulis subulatis, pedunculis subunifloris. O 5—7. 9(uf '^d' bern tm 2l(;rt()a(. Caulis erectus, subcontortus; folia (petioli foliaceo-dilatati aut.) graminea, 3— Snervia, mucronato-cuspidata, stipulis minutissimis. Pe- dunculi longi, 1— 2flori, superne pubescentes. Flor. purpurei; vexillum sanguineum. 30» ^^ — 468 — L. sativus L. ; foliis uniiugis, cirrhis trifidis^ legu- mine dorso bialato. O 5—6. 3nt 3(l)rtt)al utib ber angrdn- jenben (5ife( gebaut. Caules diffusi^ alati. Foliola lineari-lanccoiata^, cuspirlata, stipu- lis semisagittato-lanceolatis petioluni subaequaiitibus. Pedunculi uni- flori^ petiolo longiores. Caljc. laciniae lanceolatae tubo duplo triplove longiores, subaequales, cuspidatae. Corolla coerulescens v. albida. Le- guoien ovale, reticiilato-venosum, 3 — 4spermum, Sect. 2. Pedunculi multiflori. L. p r a t e n s i s L. ; caule aptcro , cirrhis subsimplici- buSj foliolis laiiceolatis, pedunculis multifloris. 24- 6 — 8. S(uf S3ergtt)iefen j. 33. auf bem Senu6berg. Herba hiete virens, glabra v. pubescens. Caulis tenuis. Fol. uni- iuga^ foliol. elliptico-oblongo- v. lineari-lanceolatis interdum stipula vix latioribus; stipulis lanceolatis sagittatis. Pedunculi folio niulto- ties longiores. Caljx' dentibus tubum subaequantibus. Corolla lutea. Leguinen lineare^ seminibus nitidis. Viiriat: /?) pubesccns; foUis utrinquecalycibusqueadprcsse pubescentibus. L. tuberosus L. ; caule aptero^ cirrhis compositis^ folioHs ovali-oblonnfiSj pcdunculis multifloris. 2| 6 — 7. 5(uf 5(erfern {)inter ber ^rippe narf) ber 9(()r (}in, unter ber (Saatbei ©injig fef)r ()aufig, im D.uecfen hd SDiunftereife(, im ©ebiif^ am 9?^ein am 5(u6flup ber 9?ette. Radix tuberosa. Herba glaberrima. Caulis 1 — 1 t/3ped., debilis^ subsimplex. Fol. uniiuga, foliol. ovato-v. obovato-oblongis obtusis mucronatis; stipulis lanceolatis semisagilitatis. Pedunculi folio multo longiores. Caljx dentibus tubo suo brevioribus puberulo-ciliatis. Cor. saturate purpureo-rosea. L. sylvcstris L.; caule alato^ cirrhis compositis, fo- liolis ensiformibus, pedunculis multifloris. 24- 7 — 8. 3ni ©ebufcf), an SSalbrdnbern, pufig ^ 53. am 23enu66erg. Herba glaberrima. Caules 3 — 6pedales petiolique alati. Fol. uni- iuga, foliol. lanceolatis acuminatis cuspidatis, stipulis lineari-Ianceolati.s semisagittatis. Flor. purpurei, vexillo dorso virenti, alis violaceis. Semina rugulosa. — 469 — Orobus L. Calyx tubulosus, 5-deiitatus^ sublabiatus^ dentibus su- perioribus brevioribus. Stylus filiformis, gracilis, supra vil- losus. Legumen teretiusculum^ polyspermum. Herbae. Fo- lin petiolo cotnmuni apice non cirrhifero, sed in mucronem desinenfe. Flores purpurascentes. 0. tuberosus L. ; caule subsimplici alato, foliis 2 — 3- iugis, foliol. lanceolatis, stipulis semisagittatis basi denta- tis. 2i 4. 5. 3n ;?aitbn?d{bern ukraU f^dufig. 2)ie QSarietdt im 9l()rtl)al. Radix tuberoso-iucrassata. Herba glaberrirea. €aulis I/S — Iped., quadranguluS;, aiigulis 3 «ppositis subalatis. Foliola elliptico-oblongo- V. lineari-Ianceolata^ in « ^f l—\ l/S lin. lata, mucronata, stipulissup. ovato-semisagittatis. Pedunculi 3— 8flon\, foliuni paruni superantes. Caljces colorati, dentibus ovatis acutis tubo brevioribus. Corolla ru- bro-purpurea, demum obscure coerulescens. Variat: (f) caule graciliore, foliis linearibus , stipulis subci- liatis. 0. tenuifolius Roth. 0, niger L.j caule ramoso, foliis multiiugis, foliol. oblongo-ellipticis. 2i 4. 3n trocfnen S5ergwd(bcrn, im [SSalbe jtt)ifd)en |)onningen iinb .f)ammerftcin, an ber (Srpeler Seije; auf ber Sanb^frone im 5{(}rt(}at unb obcrl^alb SUtenatjr. Radix fusiformis. Herba glaucescens^ siccata tota uigrescens. Caulis erectus 2 — 3ped., angulatus. Fol. 4— «iuga, foliol. ovali-v. ob- longo-elliptieis obtusis mucronatis, stipulis lineari-lanceolatis semisa- gittatis. Pedunculi fo.iolo multo longiores. Cal. dentibus obtusis tubo multo minoi-ibus puberulis. Cor. purpurea. PlSUM L. Calyx et corolla Lathyri. Stylus latere inferiore com- plicato-carinatuS;, superiore superne barbatus. Legumen oblongum, compressum, ad suturam seminiferam turgidum. Semina globosa. Fol. cirrhosa. Stipulae foliolis tnaiores. Pedunculi 1 — multiflori. Flor. albi v. purpurascentes. P. arvense L. ; foliolis crenulatis, pedunculis uuiflo- is brevissimis. O 5 — 7. (Sultit)irt. Folia 2— 3iuga, glabra, foliolis ovato-subrotuudis; stipulis ovato- obloDgis crenatis basi subacuminatis peduncuios superantibus. Co- — 470 — rolTa speciosa; vexillum caerulescens, alae carinaque purpureae, Se- niina grisea, fnsco-punctata. P. sativum L.; foliolis integerriinis margine undu- lata^ pedunculis 2-miiltifloris. O 5—7. (5ultit)irt. Caulis praeced. crassior. Folia triiuga; foliolis ovatis; stipulis basi rotundatis crenatis pedunculo inulto brevioribus. Corolla alba. Semina globosa^ duplo maiora, albicantia. TniBUS VII. Stamina diadelpha. Legumcn unilo- culare. Caulis volubilis, Folia ternata. Phaseolus L. Calyx bilabiatuS; labio superiore 2-dentato, inferiore 3- dentato. Cor. carina cum staminibus et stylo spiraliter con- torta. Ovarium transvcrse septatum. Stylus supcrne barba- tus. Legumen oblongum, per maluritatem uniloculare, torulo- sum. Caules volubiles. Folia ternata. Flores raceinosij albiv. coccinei. P. V u 1 g a r i s L. ; racemis folio brevioribus, legumini- bus rectiusculis. O 6 — 8. 6ultit)irt. Caules 10 — 12pedales, Foliola ovato-acuminata. Racenii pedun- culati. Flores pedicellati, geminati, albi, Bracteolae subrotundae, ca- lyce minores. Legumina peudula, subtorulosa, longe mucronata, Jae- via. Semina 5 — 7, ovato-v. oblongo-reniformia, alba. Variat: /?) caule huniili vix volubili. P. nanus L. P. mulliflorus L. ; racemis folio longioribus^ legu- minibus subfalcatis. O 6—8. Su(ti»irt. Caulis elatus. Bracteolae lanceolatae. Legumina scabra, torulo- sa. Variat: floribus coccioeis et albis. 96. lUGLANDEAE. Flor. mas. Calyx (Perigonium Aut.) iatere pedicellatus, subtus bracteolae squamiformi affixus, supra planus, 6-parli- tus. Stamina 12—24, disco glanduloso inserta; antheris sub- sessilibus in mucroncm productis. Flor. fcm. Calyx ova- rio adnatus, limbo supero, 4-fido. Pelala 4, minuta, her- bacea, marcescentia. Ovarium infcrum, 1-locuIare, 1-ovu- latum. Styli 2, brevcs; stigmatibus 2 magnis lanceolati.s — 471 — apice laceris. Nux (Dnipa iiifera) corticata, cortice car- uoso demum coriaceo, ossea, bivalvis^ rugosa, semiqua- drilocularis; 1-sperma. Semen erectum, magnum, infra se- miquadrilobum, dissepimcntis lobos sinuato-rugosos tuber- culatosque distinguenlibus. Enibryo semini conformis, ex- albuminosus^ oleoso-carnosus. Arbores. Fol. alterna, im" pari-pinnafa. Slipulae nullae. Flores monoici, laxe dis- posi/if' fem. 2 — Sj in ramulis terminales. JUGLANS L. Character generis idem atque ordinis. I. regia Ti. '^ 5. S(nge^>f(anjt. Follola 5 — 9 ov.alia v. ovali-obloga, reniote denttculata, glabra, valde aromatica, odore fere Lauri. Nuces gIobo.sae. 97. RHAMNEAE. Calyx liber, pcrsistens, urceolatus, limbo 4 — 5-fidO; laciniis per aeslivationem valvatis deciduis. Corolla mar- gini tubi calycis inserta, 4 — 5-petaIa, petalis exiguis an- gustis. Stamina 4 v. 5, cum petalis inscrta iisque opposita. Ovarium superum, 2 — 4-loculare, ovulis in quovis loculo solilariis j erectis. Stylus stigmate 2-v. 4-fido. Bacca 2-v. 4-Iocularis^ 2-v. 4-sperma. Semina albuminosa. Embryo magnus, rectus; radicula infera. Frutices v. ar- busculae , ramis interdum spinescentibus. Fol. alterna, petiolata, indivisa. Stipulae nullae. Flor. hermaphroditi, dioici V. polygamij axillaresj solitarii v. fasciculatiy pedun- culati, albi v. flavicantes. Rhamnus L. Character generis idem atque ordinis. R. catharticus L. 5 foliis serrulatis. "fi 6 — 6. 3« «^^f* fen itnb niebrigen 2aubWi;tbungen. Spinae tenninales in dichotomia ramorum. Folia subrotundo-ova- lia, basi subcordata^ apicc breviter acuminata^ pubescentia v. glabra. Flores aggregati, polygami, plerumque dioici,, tetrandri^ 4-fidi, luteo- — 472 — virides. Stiginn 4-fiduin. Baccae maturae nigrae, 4spermae, cathjir- ticae. R. Frang"nla L. 5 foliis inteoerrimis. fs 5 — 6. 2(n d^nUc()en Stanbcrten tvie bie ^orige 2(rt. Inerniis. Fol. elliptica v. obovata, breviter acuniinata, petlolis pu- bescentibus. Peiunculi plerumque ternatl et sicut culj^ces glabri v. adpressepubescentes. Flores lierniaphroditi, pentandri^ albidi. Stignia bifidum. .Baccae 2-sperniae, aute maturitatem rubentes^ demum nigrae. 98. CELASTRINEAE. Calyx 4 — 5-ficlus v, partitus, laciniis per acstivationem imbricatis persistentibus , basi disco peltato plano tectus. Petala tot quot calyc. laciniae, disci margini extus inserta. Stamina 4 — 5. ipsi disco impositaj petalis alterna. Ova- rium liberum , 3— 5-loculare, loculis uniovulatis. Stylus stigmate simplici. CapsuIaS — 5-Iocularis, 3 — 5-vaIvis, val- vulis medio septiferis. Semina in loculis solitaria^ angulo centrali afFixa, arillata. Embryo in albumine carnoso, rec- tus. Friitices. Folia opposita, petiolata^ indiiisa. Stipiilae parvae, deciduae. Flores in corymhos axillares dispositij virentes. EVONYMUS L. Calyx planus 4 — 5-fidus. Corolla 4 — 5-petaIa. Sta- raina patentia; antherae didymae. Capsula 4 — 5-locuIaris, 4 — 5-anguIaris, colorata. Semina arillo succulento calyp- ti-ata. E.europaeus L.; t> 5—6. 3n .^edfen unb an ^iGalb' vdnbern. Rami divaricato-oppositi^ laeves, virides^ iuniores tetragoni. Fol, oblongo-ovata v. elliptico-Ianceolata^ serrulata, glabra. Pedunculi axillares^ dichotomi, divaricati^ compressi, plerumque (2 — 4)-v. multi- flori. Flor. saepiss. 4-fidi, cx albido virescentes, foetidi. Petala ob- Jonga^ obtusa, ciliata. Capsulae depressae, subkermesiuae. Semina arillo aurantiaco. IiKleiL loconiui. 21. mhn 158. mmx 168. mhad)i\)al 338. mtenaljx 74. 134. 181. 189. mt f. I)oI)e 9rrf)t. 289. 352. 385. 390. 393. Slbcuau 412. 442. 447. 469. ^lgger 8. 264. 386. 406. 415. 5(rteuborf 74. 189. 352. 393. %i)X 19. 31. 101. 162. 250. SlUeufird^eu 192. 259. 262. 264. 268. 271. §((tn)teb 89. 99. 199. 439. 289. 295. 335. 360. 410. Stuberuac^ 63. 84.88. 91. 172. 415. 430. 468. 173. 199. 206. 208. 215. mjxhnxQ. 259. 355. 365. 413. 262. 276. 295. 313. 354. 51I)rborf 197. 360. 403. 404. 433. 441. St^reut()a( 114. 215. 396. 449. 462. i^iljxtljal 3. 4. 6. 7. 8. 32. 34. 5(u(}ftbac{) 215. 35. 37. 45. 47. 51. 87. 97. 5(po((iuari6^-33erg 37. 362. 105. 106. 107. 109. 125. 9(remberfl 412. 131. 160. 161. 173. 176. 9lrieuborf 28. 37.89. 109. 174. 177. 197. 199. 204. 205. 182. 192. 312. 341. 353. 214. 215. 223. 228. 232. 354. 405. 408. 459. 243. 250. 251. 255. 257. 5(rieufe(g 87. 101. 105. 106. 259. 261. 262. 267. 285. 108. 173. 184. 192. 219. 287. 297. 301. 304. 31 2. 255. 257. 312. 341. 344. 313. 317. 318. 323. 326. 355. 405. 337. 341. 350. 352. 353. 3(rieufc(fer S5urg 3. 97. 104. 354. 355. 360. 362. 363. 109. 112. 341. 452, 364. 366. 368. 371. 372. 'Mhad) 243. 381. 384. 385. 387. 389. mba\] 215. 390. 400. 401. 404. 405. 413. 417. 419. 421. 435. 58- 441. 442. 446. 447. 448. 449. 456. 458. 467. 468. 5Baffcu()cim 58. 63. 72. 197. 469. 281. 321. 396. 464. 9.(()riyci{er 40. 72. 107. 118. 23au.ufc()ule (^ci 33ouu 333. 181 215. 218. 242. 334. 58c(I)el()ofcu 103. 345. 448. 459. 5?cuborf 403. m^ttx 340. iPen^bcrg 368. 424. 31 - 474 — ©ertriil) 158. 5?eucl 28. 30. 35. 37. 44. 50. 53. 68. 80. 91 92. 93. 94. 128. 145. 161. 167. 175. 176. 178. 182. 189. 200. 239. 266. 267. 275. 277. 297. 305. 306. 315. 326. 327. 328. 331. 333. .352. 354. 357. 360. 361. 365. 367. 370. 400. 402. 403. 413. 419. 432. 460. 461. «Beul^fopf 97. 53(anfenl)eim 20. 85. 113. 134. 197. 228. 229. 271. 342- QQ') ©[iimcnnial 243. S3obenborf 224. 53o6borf 99. 100. 340. Sornbcim 27. 35. 58. 99. 100. 106. 197. 338. 340. SBreifig 29. 49. 92. 105. 121. 178. 250. 257. 262. 273. 277. 332. 344. 355. 396. 435. 452. SBrobcnbar^ 158. SBrof)! 40. 53roI)ltt)al 100. 175. 176. 202. 211. 219. 259. 283. 284. 295. 321. 340. 352. 406. 433. 448. ©rii^l 20. 37. 46. 53. 56. 57. 58. 60. 62. 65. 66. 67. 68. 99. 239. 307. .321. 338. 340. 370. 371. 93rnv1)t)aufen 408. 467. 83ul(cg{)cim 250. S3urgbroW 199. @. eafuS 228- 396. 6aIenborn 63. (SaU 185. 342. 343. (Fabarienbcrg 118. (S"aebad)er^'3:t)al 75. 104. 107. 159. 251. 319. 331. 333. 439. 443. 6affcl 3. 29. 50.93. 107. 112. 133. 175. 189. 191. 211. 219. 269. 292. 297. 305. 343. 349. 354. 357. 363. 365. 402. 404. 419. 430. 456. eaffc(er*?ci) 113. 232. (Sat()arincn @t. bd Sinj 22. 230. Sobtenj 47. 61. 70. 75. 76.- 97. 99. 122. 124. 129. 134. 135. 136. 138. 142. 174. 177. 178. 182. 183. 189. 196. 199. 206. 211. 230. 250. 265. 267. 273. 279. 281. 282. 284. 285. 298. 313. 323. 340. 341. 348. 355. 362. 363. 366. .369. 371. 372. 377. 379. 384. 403. 405. 415. 422. 432. 441. 449. 457. 459. (5o(n 28. 47. 55. 69. 70. 71. 73. 76. 141. 169. 239. 326. 348, 362. 364. 372. 379. 393. (Sommern 165. 212. Sottcnforft 80. 213. 228. 241. 264. 273. 395. 399. 425. 427. (5ud)cn()eim 85. 141. 219. 271. 295. 396. 460. 3)attenberg 5. 343. .355. 417. 467. 3)aun 334. Dcrnau 289. !Dergborf 340. i3)cu0 58. 62. 75. 175. 274. 277. 321. — 475 — 2)ierbncl) 439. 261. 267. 290. 326. 332. 3)icvbcrf 319. 355. 408. 442. 456. 459. 3)o{feuborf 197. 469. 3)ottcnborf 9. 19. 53. 57. 65. (Sfc^meilev %hai 63. 104. 106. 67. 68. 69. 85. 113. 136. 165. 184. 196. 210. 219. 154. 179. 213. 228. 242. 270. 304. 312. 313. 333. 258. 273. 329. 338. 340. 382. 386. 390. 463. 343. 370. 379. 399, 400. (5u6firrf)en 295. 455. T)orfc( 345. 438. ^* 2)racf)eufel^ 4. 5. 87. 101. 103. 142. 176. 191. 211. 243. pifeubenj 7. 89.97. 167.216. 255. 256. 259. 289. 343. 232. 329. 336. 371. 401. 355. 366. 434. 447. ^ivmenicf) 271. 1)ucl)evrttl)er 2BaIb 69. ^ivft 464. 'Dui^bovf 178. 461. 5-(amer3l)eini 19. 66. 106. 107. 174. 175. 215. 239. 250. ®. 264. 268. 273. 295. 318. 321. 338. 340. 358. 386. (Sbberfopf 10. 396. 454. 460. (Sl)reubvcitftein 89. 101. 104. ^ornic() 7. 117. 135. 136. 138. 183. ^ranfcu 40. 106. 283. 313. 362. 403. 432. gvibericu^berg 87. 456. @icl) 133. 467. gricbrid)ftciu 28. 44. 285 286. (5i(lH'rfc{)utt 379. 322. (Sifei 20. 62. 64. 85. 87. 104. grie^borf 11. 56. 65. 67. 77. 122. 125. 131. (33. 134. 79. 94.114. 136.170.199. 159. 165. 168. 173. 185. 213. 228. 229. 257. 273. 186. 198. 205. 212. 227. 319. 373. 379. 395. 401. 228. 229. 241. 250. 270. 410. 430. 304. 318. 319. 343. 353. ?5ri^borf 72. 18(1. 184. 379. 382. 396. 426. 436. ^rol^lid) 321. 438. 446. 459. 464. Tsii^x 321. (?iferfei) 107. 228. 461. (5nbenic() 68. 174. 200. 249. @. 252. 306. 326. 386. 443. (Snqcrd 29. 313. 404. (S5anfel)a(a 382. ^vft 150. 271. 321. 322. 342. ©emunb 87. 104. 122. 125. 390. 131. 186. 342, 343. 382, (Sxi 22. 459. grpel 7. 28. 29.242. 317. 318. ^erolftein 228. 342. 363. 387. 403. 408. C^iUeufelb 426. (Srpeler^^Sci) 3. 28. 32. 35. 37. (S^raffd^aft 338. 87. 104. 153. 192. 219. (^obe^berg 3. 7. 14. 17. 35. 31* - 476 — 37 40. 50. 66. 68. 88. 404. 405. 447. 449. 452. 91. 94. 115. 119. 170. 469. 174. 190. 199. 200. 201. ^unimerid) 302. 402. 405. 206. 229. 250. 255. 256. |)uiuior^^orf 79. 273. 329. 353. 354. 367. .373. 375. 386. 389. 396. % 400. 401. 430. 433. 434. ^ 33 ^g, 59 60. m- s f ia- 70. 71. 74. 77. 79. 80. ©ouucrejor 461 ^^^ ^q^ 213. 228, 241. (sn,(terrat 124. 196. ^77. 325. 351. 399. 427. ^ 452. 458. 461. *^* 3rrUrf) 265. 358. 457. }?a[)lber9 274. 364. ganner^borf 35. 212. 9?iarienforft 68. 174. 206. 243. eeimer^borf^ 338. ?3iartinftein 133. SengSborf 12. 110. 174. 321. 9J?aven 99. 176. 199.412.425. 317. 458. ^eub^borf 94. 104. 159. 332. «OJai^enfetb 32. 40. 44. 105. 341. 395. 111. 118. 172. 184. 206. ^eute^borf 5. 29. 44. 192. 290. 229. 281. 297. 298. 312. 317. 313. 321. 322. 324. 332. l^iblar 10. 20. 43. 56. 60. 67. 333. 340. 342. 343. 348. 68. 72. 74. 85. 178. 230. 360. 368. 382. 390. 402. 271. 395. 405. 433. 443. 461. 465. $im))eric^ 10. 89. 211. 338. 467. ?inj 5. 6. 7. 9. 10. 12. 19. 22. 9JlecfenI)eim 63. 101. 189. 263. 29. 34 35. 37. 39. 40. 338. 425. 49. 50. 52. 60. 75. 90. mdjkm 190. 204. 361. 92. 93. 97. 101. 104. 106. 9Jieifent)cim 3. 44. 133. 107. 108. 109. 110. 111. Wiid 112. 141. 112. 113. 116. 118. 121. 93?ontioie 322. 134. 159. 165. 184. 189. 93^ontrepog 215. 243.356.439. 190. 191. 196. 197. 202. 9Jfoogbrud)er 5Beit)er 15. 64. 204. 208. 211. 212. 214. 76. 241. 436. 215. 216. 229. 230. 232. «9?oo§brunn 168. 251. 257. 258. 259. 262. g}?oo6t)cimer^'9JiitI)Ie 333. 267. 268. 274. 276. 281, «Snofel 113. 158. 188. 196, 219 -- 478 — 230. 261. 283. 291. 382. 9?iebertt)ertl) 88. 397. 405. 433. 9Zonnetnvertf) 223. 463. gjJofelwei^ 371. «muffcuborf 5. 9. 64. 111.176. 45. 190. 229. 257. 345. 379. 390. 429. 433. 434. 468. Oberbreifig 40. 5Dlunborf 73. Obercnffel f. (Saffel. <0?unftereife( 63. 68. 72. 74. 85. Cbercaftenbol^ 313. 89. 90. 92. 97. 99. 100. OberboUeuborr 107. 104. 105. 106. 107. 109. Obermenbig 32.113. 133. 189. 113. 165. 175. 184. 185. 196. 243. 259. 290. 313. 186. 189. 196. 202. 205. 382. 401. 433. 464. 210 212. 219. 228. 243. Oberwinter 216. 295. 355. 254. 259. 270. 271. 273. Ocfenfel^ 3. 37. 50. 52. 93. 275. 284. 312. 313. 315. 101. 109. 184. 191. 192. 317. 318. 321. 322. 324. 216. 257. 285. 291. 312. 332. 333. 340. 342. 343. 353. 456. 467. 352. 370. 384. 386. 390. Orf)teubungen 105. 111. 112. .393. 410. 421. 435. 458. 118. 184. 206. 229. 312. 459. 463. 382. 415. Delbcrg 4. 89. 103. 107. 364. 9J. 395. 447. Oblenberg 94. 118. 290. 312. 9?ette 101. 129. 198. 199. 200. 313.' 408. 467. 321. 403. 468. 9?ctte^of 172. 354. ^. «Weuuncb 21. 25. 29. 37. 43. 44. 56. 58. 72. 73. 78. «Pa(mergl)eim 338. 87. 88. 89. 117. 129. 133. «Petergberg 5. 103. 160. 228. 140. 142. 170. 172. 173. 243. 175. 180. 182. 197. 198. ^I)ilipp f. 93ilipp. 199. 200. 211. 215. 259. ^Jlcibt 133. 402. 467. 264. 281. 285. 286. 291. ^litter^borf 70. 88. 190. 266. 301. 321. 322. 323. 326. 313. 326. 327. 331. 360. 331. 340. 348. 349. 354. 361. 355. 356 358. 360. 363. ^ott 58. 364. 367 401. 404. 406. i^op))cl6borf 12. 19. 22. 25. 411. 415.' 432. 4.39. 452. 49. 50. 54. 59. 63. 65. 66. 456. 457. 461. 68. 69. 78. 85. 90. 101. 9lieberbrciftg 172. 173. 119. 126. 128. 136. 174. 9iieberl)ammerfteitt 32. 37. 291. 182. 190. 198. 199. 200. 349. 213. 214. 223. 226. 248. 'Xcicberl^aufen 199. 253. 255. 265. 268. 273. 9?iebermcubig 44. 274. 289. 291. 318, 330. ~ 479 — 331. 339. 351. 354. 364. mjoim 343. 467. 370. 372. 373. 383 384. 3iiiu]$l)eim 295. 387. 400. 402. 461. 9{ob'beiv2)?aar 20. 84. ^ubermaar 426. Otoberberg 9. 32. 40. 61. 64. Wt^itJen 94. 103. 106. 109. 79. 111. 178. 182. 184. 201. 250. 345. 395. 401. 212. 262. 332. 341. 354. 414. 431. 372. 401. 408. 409. ^ ^lioi^borf 19. 28. 29. 38. 47. *3- 51. 57. 67. 74. 101. 107. Oueffen 243. 340. 468. l?^- IJ5- 1^2. 209. 249. ^iuerfenberg 243. f^i ?56. 277. 288. 290. ^ 318. 343. 351. 407. «j. ^nolaub^ecf 3. 9. 47. 105. 1 13, 116. 159. 160. m. m. 9iamer^borf 333. 371. 189. 211. 216. 232. 250. 9taff#ein 355. 406. 255. 256. 258. 2S1. 286, ?)iaftein 170. 301. 304. 332. 343. 344. memaqen 28. 37. 85. 89. 103. 361. 363. 366. 384. 4o4. 107. 111. 112. 113. 118. 419. 131. 197. 211. 212. 220. 9iolaiib^ivertl^ 202. 355. 229. 232. 262. 274. 305. gtomlingbouen 10. 113. 313. 329, 332. 341. .355. Jliottgen 33. 74. 263. 325. 425. 362. 364. 370. 371. 379. 461. 401. 405. 459. Oliibenac^ 32. 200. 281. 333. 9teng6borf 183. 9tennenberg bci ;?inj 159. S. Di^ein 0. Sonn 265. 269. 276. 284. 290. 292. 295. 326. ©affenburg 6. 177. 327. 331. 381. 389. ©affig 63. 443. 458. 9ibeinbreitbac^ 103. Saf^fev 92. Ol^einbrot)! 29. 32. 109. 112. @avn 87. 185. 118. 229. 290. 291. 332. (Sai)nbad) 403.- 344. 354. 448. @ci)teibener 3:t)al 122. 9l{)einborf 331. 360. 361. 403. ©c^onefeifen 322. 9ll)einborf(2cf)ivara 84.91.178. (5d}wa(benberg 94. 107. «12. 366. 371. 303. «Rl)eine(f 87. 89. 90. 92. 131. (Siebengebirge 3. 7. 8. 10. 11. 159. 176. 211. 243. 257. 21. 2.5. 35. 44. 47. 57. 259. 261. 274. 283. 297. 61. 82. 97. 99. 106. 107 323. 334. 352. 355. 365. 108. 159. 160. 172. 175. 366. 368. 405. 422. 433. 177. 186. 189. 191. 228. 435. 446. 447. 232. 243. 248. 251. 258. 9i^einc(fer-^I)al 370. 371. 439. 261. 264. 274. 283. 289. 467. 295. 300. 301. 305. 317. — 480 — 329. 334. 335. 338. 344. ©tern 74. 104. 204. 396. 401. 364. 366. 379. 404. 406. 458. 410. 417. 418. 421. 422. Sternbacf) 410. 439. 441. 447. 458. «Stietborf 186. eieg 21. l'^. 125. 169. 172. ®to^f)eim 295. 178. 182. 183. 204. 214. 222. 223. 230- 250. 264. %. 265. 266. 333. 350. 356. 357. 363. 365. 367. 381. 3;annentT)a(bcf)en 28. 29. 38. 387. 390. 393. 403. 406. 39. 47. 68. 210.216. 252. 410. 411. 430. 431. 432. 254. 256. 278. 287. 290. eieghirg 1. 4. 7. 8. 10. 12. 351. 384. 393. 406. 407. 15. "l 6. 17. 19. 22. 25. 27. 463. 465. 29. 32. 34. 39. 47. 48. Z^vxd^, 6t. 133. 173. 206. 49. 56. 59. 60. 61. 62. Ximxn 62. 63. 64. 66. 67. 68. 71. 3:6nniftein 176. 202. 211. 2l4. 72. 74. 76.77. 79. 81. 84. 215. 259. 295. 360. 390. 85. 87. 94. 103. 118. 145. 2;icfenbac^er''3:&al 123. 149. 163. 168. 169. 170. ^^ran^borf 390. 172. 175. 176. 178. 179. 185. 189. 191. 198. 200. |t 204. 212. 213. 228. 230. 263. 268. 2//. 2/8. 283. Qne ott og^ m m si: It 379.- »^^"* 2'- 380. 387. 390. 393. 395. _^ 399. 401. 402. 407. 410. ^- 411. 413. 416. 424. 425. _ , , .. .. ^ 427. 436. 441. 453. 455. SSemi^berfl 4. 8. 9. 10. 11. 12. 463 21. 25. 38. 39. 49. 56. 6te9burg-'TOt)Iborf 39. 126. 5?' ^>q ^I^^V ^J\i?- 134 177.251.415.453. f^- '^J J^^' .??' J?'^' 463. 105. 106. 107. 111. 112. r- .^ f lo^ 113. 114. 115. 116. 123. @immert!)al 123. 142. 179. iso. 213. 226. affern ()aufig. Obscuie viride. Caulis filifnrmis, raniosus. Fol. verticiJlata, ver- (icillis superne approximatis, dicliotome a— 4divisa, laciniis liueari-fili- formibus. Nux aptera, 3 spinis armata, quarum duae basales recur- vatae, terminalis nucein aequans v superans. C. submersum L.; fol. dichotorao-trigeminis, fruc- tibus muticis. 7X 7. 8. 3n ftel)enbcn ©ewdffcrn bei *@iefl'' burfl unb ^dobtcnj. Laete viride. Fol. ter dicliotonie 5— 8divisa, lacioiis setaceis. Nu.x aptera^ basi nuda, apice mucronata. Paj». IH. lin. 2. pro ,,per quirere" \Gii,(i: perquirere ; liii. 17. pro ,,anulla" lege. an ulla; lin. 27. pro „non" lege: nos Pag. IV. lin. 15. dele puncluin post „botaoicorum"; lin. -33. pro „ordinis^^ lege: ordines; pro „cognoscendas" lege cognoscendos. — 483 - Pag. VI. lin. 10 pro ^verbisdignos ceremus"'^ lege; verbis dig- uosceremus'. Pag. VIII. lin. 9. pro „pertineque'' lege : pertinetqne. Pag. IX. liu. II. pro „Alir\veiIer'^' lege ; Uttweiler: lin. 13. pro „CaIyx'^ lege: Calx ; lin. 34. pro ^contiuea'* lege contineat ; lin. 35 pro ,,HuIir''^ lege lloer. Pag. X. lin. 28. pro ,,continginet" lege: coutiugunt. Pag. XI. lin- 3«. pro ^,bropriae" lege: propriae. Pag. XII. lin. 3. pro ^,platis''^ lege; plantis; lin. 89 pr<» ^notrae'^ lege: nostrae ; pro ,;,propriai^, lege: propriae. lin. 33. pro „plauoroni" lege: planoriim. Pag. XIV. liu. 13. pro „raceiiiosu*'^ lege; raceinosus. Pag, CXXXIII. liu. 86. deleatur lociis: ,,IWartiusteia". f lorae Bouiieiisis liitleiL ^euerali»^ faiiiiliariiiii^ geiieruiiii) specieruui ei syiioiiyiiioruui. Abies excelsa Lam, 156. Larix Lani. 156. PECTINATA D. C. 156. Absyntiiium vulgare Lam. 255. Acer L. 376. cumpestr-i L. 377. monspessulannm L.377 platanoides L. 376. Pseudoplataniis L. 376. Aceras R. Br. 111. 103. anthropophora R. Br. 111. Acerineae 376. Achillea L. 256. 246. Millefolium L. 257. nohilis L. 557. P tarmica L. 257. Achvrophorus radic. Gaertn. 278. Acinos 211. thymoides Mnch. 211. Aconitum L. 342. 330. acutum Rehb. 343. Ltycoctonum L. 343. Napellus L. 342. neubergense Rchb. 342. Acprus L. 21. 20. Calamus L. 22. Acotyledones vasculares 1. Acropleris L. 6. Acrostichum septentrionale L. 6. Actaealj. 343. 330. spicata L. 343. Adonis L. 333. 330. aestivalis L. 333. flammea lacq. 333. Adoxa L. 306. MoschateUina L. 306. Aeyopodium L. 317. 309. Podagraria L. 317. Aes culus \i, 377. Hipp 0 c a sta n u m L. 378. Aethnsa L. 324. 310. Cynapium L. 324. Meum Murr. 322. Agraphis nutans L. 89. Agrimonia L. 439. 432. Eupator ia L. 439. Agropyru3i camnu.m R.S. 53. repkns. P. B. 52. Agrostemma Githago L. 406. Agrostideae 26. Agrostis L. 26. 23. alba L. 27. canina L. 27. pumila L. 27. rubra L. 26. spica venti L. 27. — 485 — slolonifera L. 27. varia Host. 27. vu/f/aris WUh. 26. Aira li. 38. 24. aquatica L. 46. caespitosa L. 39. lanescens L. 38. caryophyUea L. 39. cristata L. 36. fiexnosa L. 39. Aira giaiica Schrad. 36. praecox L. 39. ^wr/rt L. 195. 194. Chamaepytis Schreb. 196. ffenerensis I>. 196. nioutana Rchb 196. reptans L. 595. Ainyeae 195. Albucea niilans Rchb. 90. Alchemilla L. 444. Aphanes Leers. 444. arvensis Scop. 444. vnlgaris L. 444. Alectoroiophus Hall. 186. Alisma L. 83. lanceolatum With. 84. natans L. 84. Plantago L. 84. Alismaceae 83. Alliaria officinalis Andr. 368 AUinm L. 91. 86. ascalonicnm L. 92. Cepa L. 92. fistnlosnm L. 92. nigrnm L. 91. oleracenm L. 94. Porrnm \j. 93. rotnndnm L. 93. sativnm L. 93. Schonoprasnm li. 92. scorodoprasnm L. 93. sphaerocephalnm L.94. iirsinnm L. 92. vineale L. 94. .4^//«* Tonrnef. 144. glutinosa L. 144. incana D. C. 144. Alopecnroideae 29. 23. Alopecurns L. 30. 23. agrestis L. 30. fnlvns Sm. 31. yenicnlatns L. 31. pratensis L. 30. JA«f/we Wahhrg. 408. 400. media L. 410. ruhra Wahhrg. 408. seyetalis L. 408. tenuifolia Wahhry.\^%, riscosa Schreb. 409. Alsineae 406. Alyssnm L. 354. 347, calycinnm L. 354. incannm L. 354. montannm L. 354. sativum Sm. 353. utriculatum L. 354. Amaranthaceae 143. Amaranthus L. 143. adscendens Loisl. 143. l^//7^^/w L. 143. Amhrosieae 292. Ampelideae 380. Amyydaleae 448. Anayallis L. 167. 166. arvensis L. 167. carnea Schrk. 167. coernlea Schreb. 167. Monelli Rchb. 167. Anchusa L. 223. 218. angustifolia D. C. 223. officinalis L. 223. Anchnseae 220 Andromeda L. 241. polifolia L. 241. Andropoyiueae 34. 24. Andropogon L. 34. 24. Ischaemum L. 35. — 486 Anemagiostis Trin. 27. Anemone L. 332. 329. nemorosa L. 332. ranunculoides li. 332. sylcesfris L. 332. Anemoneae 330. AnethixM Foemcum m L. 32 ?. Angelica L. 325. 310. carvifolia Sprol. 325. sylrestris li. 325. Angnstisepfafae 349. Anthemideae 255. Anthemis L. 257. 246. arvensis L. 258. Cotnla L. 258. fiuctnria L. 258. Antherictim. L. 87. 86. Liliayo L. 87. ossifraouni L. 87. ramosam L. 87. Anthoxanthum L. 32. 23. odoratum L. 32. Anthriscus L. 314. 309. Ce r efoliu m Hoffm. 3i4. sylrestr isHoffm.Z i 4. Anthyllis \a 454. 451. Vulneraria L. 454. tI w / /i ^ /• y // « w // m L. 1 76. 171. arvcnse Desf, 177. Cvinbalaria \j. 178. Eiatinc L. 177. LiNAiiiA L. 178. minus L. 178. Orontium L. 176. spurium \i. 178. Aparf^ia autumnalis W. 279. hispida Host. 279. Apera 27. spica P. B. 27. Aphanes arvensis L. 444. Apiim Pf.tkoselinum L. 319. Apocyneae 231. Aquifoliaceae 234. Aquilegia L. 341. 330. rulgaris L. 341. Arabideae 361. Aralns L. 365. 348. arenosa Scop. 366. brassicaeformis IVallr. 365. hirsuta Scop. 365. lonoisiliqiia WaMr. 366. iiemorensis Wolf. 366. perfoliata Jjom. 365. Thaliana L. 368. rurrita L. 366. Araliaceae 305. AncTu.u Lappa L. 271. Arenaria L. 409. 400. rubra L. 408. serpillifolia L. 409. tcnuifolia L. 409. trinerria L. 409. Aristolochia L 121. Clematitis L. 121. Aristolochieae ISO. Armeria W. 164. rulgaris W. 164. Armeracia rusticana FI. Wett. 353. ^/•«/c-rt L. 261. 247. montana Ji. 261. Arnoseris mininia Koch 277. pusilla Gacrtn. 277. Aroideae 20. Aronia rotundifolia Pers447. Arrhenateruni elalius M et K. 41. Artemisia L. 255. 246. Absy nth in m L. 255. campestris L. 256. viilqaris L. 256. Arum J>. 21. 20. maculatum Ji. 21. 487 Anindo Epigejos L. 33. Phragmiles L. 42. sylvatica Schrad. 33. Asariim L. 121. enropaeum 1>. 121. Asclepiadeae 231. ASCI;E1»IAS ViNrETO.xm M L. 232. Asparayeue 95, Asparagus L. 98. 96. nffxcinalis L. 98. Asperula L. 301. 299. Cynanchica L. 301. galioides N. B. 302. odorata L. 301. Aspidium Sni. 4. 2. aculeatnm Sir. 5. cristalum Sir. 4. dilatatum Sw. 5. Filij; femina Siv. 5. Filix mas. Siv. 4. fragile Sir. 5. lobatiim Schk. 5. Oreopteris Sir. 4. spiniilosum Siv. 5. Thelypteris Siv. 4. Asplenium L. 6. 2. Adiantnm nigrum \a. 7 Ceteiach Ij. 3. Asi'iiEMin>i Fihx femina R. Br. 5. germanicum IVeis. 6, /i /< / a m u r a r / « L. 6. S("()i.0PEM)Rii3r L. 7. seplentrionale Siv. 6. Trichomanes L. 7. /1.*/^/ L. 265. 247. Amellus L. 265. annuus L. 266. saliynus W. 265. Astereae 265. Asterocephalus cohimbarins Rchb. 294. Snccisa Wahr. 294. Astragalus L. 461. 45 i. Vicer L. 461. glyciphyllns L. 461. Athamanta L. 323. 310. Cervaria L. 326. \jihanotis L. 323- Meum L. 322. Atriplex L. 137. 132. angnstifolia Sm. 138. hortensis L. 138. latifolia Wahlbrg 139. nitens Rebent. 139. oblongifolia W. et K. 138. Atriplex patula L. 138. tartarica Schk. 138. Atropa L. 215. 214. B elladonna L. 215. Arena L. 40. 24. elatior L. 41. flavescens L. 41. fatua L. 41. montana Web. 39. orientalis Schreb. 41. pratensis L. 40. pubescens L. 40. 6« //r rt L. 41. tenuis 3In.ch. 40, Avenaceae 36. 24. Baldingera Fl. Wett. 33. 24. arnndinacea Rchb. 33. colorata Fl. Wett. 33. «rt//o/« L. 207. 194. foeticia Lam. 208. nigra L. 208. Balsamineae 385. Barbarea R. Br. 367: 348. praecox R. Br. 368. stricta \ndrz. 368. rulgaris R. Br. 367. Barkhausia foetida D. C.281. Bellis L. 260. 247. perennis L. 260. Berberideae 328. 488 Berberis L. 328. iiulg aris L, 328. Berteroa D. C. 353. 247. incana D. C. 354. Beta L. 137. 132. vulgaris L. 137, Betonica L, 2(^5. 194. officinalis L. 205. Betnla L, 144. alba L, 144. Betulaceae 143. fi«/^>/5 L. 268. 247. cernua L. 268. minima L. 268. tripartita L. 268. BisctiteUa L. 349. 347. laevigata L. 350. Blechniim boreale Sw. 8. Blysnms corapressus Pan- zer. 74. Borragineae 217. Borrago L. 224. 218. officinalis L. 224. Botrychium L. 9. 2, Ijunar ia Sw. 9, Brachypodium 48, sylvaticum R. et S 48. Brassica L. 359. 348. alpina L. 365. clieiranthiflora D. C 380. Cheiranthtts Vill. 360. Eriicastritm L. 360. Napus L. 359. oleracea L. 359. praecox W. et K. 359. /£«;;« L. 359. Brassiceae 358. 5/72« L. 42. 25, media L. 42. Bromeae 42. Bromns L. 48. 25. anoustifohns Sclilt. 49. aruniUnaceus Roth 49. Bromus arvensis L. 51. «5//?/- L. 49. eUttior Koet. 48. erectus Httds. 49, giganteus L. 49. gracihs PoU. 48. hirsutus Curt. 49. inermis l^eyss. 49. moUis L 51. montanus Fl. Wett. 49, multiflorus Weigel51. patulus M. et K. 52- pratensis Ehrh, 51. rncemostts L. 51. secaUntis L. 51. sterilis L. 50. tectorum L. 50. veltitintis Schrad. 51, versicolor PoU. 51. Bryonia L. 245. dioica L, 245. 5////////// J/.5. 315. 309.310, Bulbocastantim L. 3l6. e«/r/ iJ/. 5. 316. Falcaria 31. B. 316. Bupleurum L. 316. 309. falcattim L. 317. rottindifoliiim L. 317. Btitomtts L. 85. 83. umbeUatus L. 85. Btixus L. 158. sempervirens L. 158. Calamagrostideae 32. CaUimagrostis Roth. 33. 24. Epijegos Roth. 33. lanceolata Roth. 34, sylvatica D. C. 33. CaUimintha Mnch. 211. Acinos Claiiv. 2H. offlcinalis Mnch. 211. Calcitrapa 276. Calemitda L. 254. 246. arvcnsis L. 25.5, — 489 — Calendulaceae ?54. Calepinia Adans 348. 347, Corvini Desr. 348. Calla L. 20. paluslris L. 21. Callitriche L. 425 autumnalis L. 425. liainulataKutzin^. 426. platycarpa Kiitzing. 425. stagnalis Scop. 426. vernalis Kiilzing. 425. Callitricheae 425. Calluna Salsh. 241. vulgaris Salsb. 241. Ca////« L. 339. 330. palustris L. 339. Calystegia sepium R. Br. 225. Camehna Crnt%. 353. 347. microearpa Andrz.353. safii^a L. 353. Campanula L. 236. 235. glomerata L. 238. hybrida L. 239. patula L. 227. persicifolia, li. 227. rapunculoides L. 228. Rapunculus L, 227. rotundifolia L. 227. Speculum L. 239. Trachelium L. 238. Campanulaceae 235. Cannahinae 141. Cannabis L. 141, 139. S.\TIVA Ij, 141. Caprifoliaceae 302. Capsella Bursa pastoris Vent. 352. Cardamine L. 362. 348. amara L. 364. fontana I^am. 362. hirsuta L. 363. Impatiens L. 363. pratensis L. 364. sylvatica Lk. 363. Cardaria Draba Desv. 355. Carduus L. 269. 247. acanthoides L. 269 acaulis Sm. 270. crispus L, 269. lanceolatus L. 27(h nutans L. 269. palustris L. 270. Carex L. 56. 55. acuta L. 69. acuta Curt, 67. acutiformis Ehrh. 67. Agastachys Ehrh. 65. ampulacea Good. 66. hri%oides L. 58. Buxbaumii Wahlbrg, 60. caespitosa L. 69. oanescens Leers, 57. canescens L. 60. capillaris Leers. 65. clandestina Good, 63. coUina W. 61. crassa Ehrli. 67. curta Good. 60. decuinbens Ehrh. 60 digitata L. 64. dioica L. 56. distans L. 63. (listicha Iluds. 57. Drymeia Ehrh. 65. elongata L. 59. elongata Leers, 60, ericetorum Poll. 61. Care.r filiforuiis Good. 68. filiformis Leers. 61. flacca Schreb. 68. flaca L. 62. glauca Scop. 67. gracilis Curt. 69. HIRTA L. 68. hirtaeformis Pers. 69. 32 490 humilis Leyss. 63. incurva Huds. 68. inflata Huds. 67. intermedia Good. 57. leporina Leers. 59. leptostachys Ehrh. 65. limosa L. 64. maxima Scop. 65. monlana L. 61. multiculmis Khrh. 59. muricuta L. 57. muricata Leers. 59. obtusangula Ehrh. 66. Oederi Retz. 62. ovalis Good. 59. Carex pallescens L. 64. palndosa Good. 67. panicea L. 63. paniculata L. 58. pendula Good. 65. pilulifera L. 60. praecox lacq. 6J. Pseudo-Cyperus L.66. psyllophora Pl. D. 56. pulicaris L. 56. remota L. 59. riparia Curt. 67. Schreberi Schrk. 58. spicata Poll. 57. spicala Huds. 57. stellulata Good. 59. stricta Good. 69. stolonifera Ehrh. 61 strigosa Huds, 65. sylvatica Huds. 65. tomentosa L. 62. Carex vesicaria L. 66. vulpina L. 56. Cariceae 56. 55. Carlina L. 272. 247. vulgaris L. 272. Carpinus Va. 152. 151 Betnlus L. 152, Carum Bulbocastanum Koch. 316. Carvi L. 316. Caryophylleae 399. Castanea Tournef. 154. 151. i^esca Gaertn. 154. Catabrosa aquatica Wib. 46. Caucalis L. 312. 309. Anthryscus Scop. 313. daucoides L. 312. grandiflora L. 313. latifolia L. 312. Celastrineae 472. Centaurea L. 273. 247. austriaca IV. 274. Calcitrapa L. 276, Cyaxus L. 2/5. Centaurea decipiens Hchb. 274. /«cea L. 273. montana L. 275. W75'/"« L. 274. niyrescens IV. 274. pratensis Rchb. 275. Scahiosa L. 275. solstitialis L. 276. Centattreaceae 273. Centunculus L. 168. 166. minimus L. 168. Cephalanthera ensifolia Hich. 114. pallens Rich. 113. rubra Rich. 114. Ccphalaria appendiculata Schrad. 295. Cerastium L. 412. 400. aquaticum L. 413. arvense L. 413. hrachypetalum Desp. 413. fflomeiatum Thouill. 413. pumilum Curl. 412, semidecandrum L. 41 2. 491 — triviale L. 412. vulgatum L. 413. Cerasus 449. CeratophyUmn L. v. suppl. demersuni L. v. suppl. submersumVi, v. supp I. Cervaria Rivini Gaertn. 326. Ceterach W, 3. 2. officinarum W. 2. ChaerophyllumL. 315.309. bulbosum L. 315. SYLVESTRE L. 314. temulum L. 3! 5. Chamomilla Parthenium Pers. 259. Cheiranthus L. 362. 348. Cheiri L. 362. fruticulosus L. 362. Chelidonium L. 375. 374. 3IAIUS L. 375. Chenopodieae 132. Chenopodium L, 134. 132, acutifolium W. et K. 137 album. L, 135. Bonus Henricus L.134. ficifolium Sm. 135. glaucum L. 136. Chenopodium hybridum.lj 1 34. murale L. 135. olidum Curt, 136. opulifolium Slchrad. 135. polyspermum L. 536. rubrum L. 136. urbicwn L. 134. Chilochloa 32. aspera P. B. 32. Boehmeri P. B. 32. ChIROMA CEXTAUHIUiVI Sm. 229. ChondriUa L. 290. 248. iuncea L. 290. Chrysanthemum L. 26 0. 247. corymbosum L. 259. inodorum L. 259. IjeucanthemumVi. 860. segetum L. 260. Chrysocoma L. 267. 247. Linosyris L. 267. CJtrysosplenium L. 421. aUernifoUum L. 421. oppositifoUum L. 421. Cichoriaceae 276. Cichorium L. 277. 247. Endiria L. 277. Intybus L. 277. CicuTA L. 319. 310. maculata Lani. 318. viRosA L. 319. Cineraria L. 262. 247. campestris D. C. 262. integrifolia Wallr.262. spathiilaefoUa Gmel. 262. Circaea L. 431. 428. intermedia JEhrh. 431. Uitetiana L. 431. Cirsium L. 270. 247. acaule AU. 270, arvense Lam. 270. lanceolatum Scop. 270. oleraceum AU. 271. paUistre L. 270. Cistineae 391. CUidium R. Br. 71. 55. germanicum Schrad. 7J. Mariscus R. Br. 71, Clematideae 330. Clematis L. 330. 329. F«y«W« L. 330. CUnopodium L. 209. 194. vulgare L. 210. Cnicus acaulis W. 270. arvensis Hoffm, 270. oleraceus L. 271. palustris W. 270. 32* — 492 CocHLEARiA L. 353. 347. Armoracia L. 353. Draba L. 350. Colchicaceae 94. COLCHICUM L. 95. AUTUMNALB L. 95. Comarum L. 436. palustre L. 432. Compositae 245. Coniferae 154. CoNiUM L. 317. 309. MACULATUM L. 318. Conringia Thaliana Rchb.368. CONVALLARIA L. 96. bifolia L. 98. MAIALIS L. 96. MULTIFLORA L. 97. POLYGOXATUM L. 97. verticillata L. 97. Convolvulaceae 224. Convolvulus L. 225. arrensis L. 225. sepium L. 225. Cony%a \a. 251. 246. squarrosa L. 251. C0RIANDRU3I L. 327. 310. sATivuM L. 328. Cornus L. 307. mascula L. 307. sanguinea L. 307. Coronilla L. 462. 452. varia L. 462. Corrigiola L. 415. litoralis F^. 415. CORYDALIS D. C. 370. CAVA Sch weig. et Keit. 370. DiGiTATA Pers. 371. lutea D. C. 371. soLiDA Sm. 37 L TUBEROSA D. C. 370. Corylus L. 152. 151. Avellana L. 152. Corymbiferae 248. Corynephorus P. B. 38. canescens P. B. 38. Cotorieaster vulgaris Lindl. 446. Cranibe Corvini All. 348. Crassulaceae 417. Crataegus L. 445. Aria L. 448. monogyna lacq. 446. oxyacantha L. 446. Crepideae L. 280. Crepis L. 281. 248. hiennis L. 282. foetida L. 282. paludosa Mnch. 288. pinnatifida W. 282. Crepis polymorpha Wallr.282. praemorsaTausch.284. tectorum L. 282. virens Jlll. 282. Critamus agrestis Bess. 316, Cruciferae L. 346. Cucubalus Gaerln. 403. 399. bacciferus L. 403. Behen L. 404. Cucumis L. 244. sativus L. 244. Cucurbitaceae 244. Cupuliferae 151. Cuscuta L. 225. 224. Epilinum Weihe. 226. Epithymum li. 226. europaea L. 226. Cuscuteae 225. Cyauus 275. Cynanchum iJ. jB/. 232. V^INCETOXICU.M /i fir. 232. Cynarocephalae 269. Cynodon Rich. 29. 23. Dactylon Pers. 29. Cynoglossum L. 224. 218. officinale l. 224. Cynosurus L. 36. 24. — 493 — cristatns L. 36. Cyperuceae 55. Cyperus L. 70. 55. flavescens L. 70. fuscus L. 70. Cypripedium L. 118. 103. Calceolus L. 118. Cystopteris fragilis Bernh. 5. Cytisus L. 453. 451. Laburnum L. 454. Dactylis L. 42. 25. glotnerafa L. 43. DAPHNE L. 123. MEZEREUxM L. 123. Datura L. 215. 214. Stramomum L. 215. Daucus L. 311. 309. Carota L. 312. Delphinium L. 341. 330. Aiacis L. 342. consolida L. 342. Dentaria L. 364. 348. hulbifera L. 364. Deschaiupsia caespitosa P. B. 40. Dianthus L. 400. 399. Armeria L. 401. caesius Sm. 400. Carthusianorum Vj. 401. deltoides L. 401. prolifer L 402. Dichlaiiiydeae Polypetalue. 305. Dicotyledones 120. DlCTAMNUS L. 397. Fraxinella L. 397. DiGiTALis L. 175. 171. lutea L. 176. ochroleuca lacq. 176. 1'URPURE V L. 175. Digitaria Scop. 28. 23. glabra R. et S. 29. sanguinalis Scop. 28. stolonifera Schrad. 29. Digitarieae 28. Diplopappus annuus Bl. et F. 266. Diplotaxis D. C. 360. 348. niuralis D. C. 361. tenuifolia D. C. 361. Dipsaceae 293. Dipsacus L. 294. 293. Fullonum MilL 295. pilosus L. 295. sylvestris Mill. 295. Doronicum L. 261. 247. Purdulianches Li. 261. Drabu L. 355. 347. muralis L. 355. spathulata Lang. 355. verna L. 355. Drosera L. 395. intermedia Hayne 395. longifolia L. 396. rotundifolia L. 395. Droseraceae 394. Echinochloa Crus GaHi I*. B. 34. JEchinospermum Sic. 223. 218. JLappula Lehm. 223. squarrosum Rchb. 'I^S. Echium L. 218. 217. vulgare L. 218. Elutine L. 426 hexandra D. C. 426. Elatineae 426. Eleogiton fluitans Lk. 73. Elymus L. 51. 25. eurupneus L. 54. Epilohium L. 428. ungustifolium L. 428. grandifloruni Afl. 429. hirsutum L. 429. montunum L, 429. palustre L. 429. parmflortimSchreb.^Si^ pubcscens Roth. 429. 33 — 494 — roseum Schreb. 430. tetragoniim L. 430. Epipactis Siv. 114. 103. atrorubeiis HofFm. 115. ensifolia S\v. 114. latifoUa Sw. 1 15. Nidus avis Sw. 116. ovata Sw. 116. paltistris Sw. 114. rubra Sw. 114. viridiflora Rchb. 115. Equisetaceae 10. Equisetum L. H. arvense l. 11, fluviatile L. 11. ebumeum Rolh. 11. hiemale. L. 12. limosum L. \%. palustre L. 12. sylvaticum L. 11. Telmateia Ehrh. 11 Erica L. 24 i. cinerea L. 242. Tetralix L. 242. vulgaris L. 241. Ericeae 239. 241. Erigeron L. 266. 247. «cr^* L. 267. canadensis L. 266. Eriophorum L. 75. 55. angustifolium Roth.l^. caespitosum Host. 76. gracile Koch. 76. latifolium Hoppe 77. vaginatum L. 76. Erodium UHerit. 385. 381. cicutarium L. 385. Erucastrum iiiodoium Rchb. 360. Pollichii Sp.etZ.360. J?/tM/« L. 466. 451. Iiirsutuni L. 466. Lens L. 466. monanthos L. 167. tetraspermum L. 466. Eryngium L. 310. 309. campestre L. 310. Erysimum L. 367. 348. Alliaria L. Barbarea L. 367. cheiranihoides L. 367. hieracifolium L. 367. officiuale L. 369. strictnm Koch. 367. virgatum D. C. 367. Ehythraea Rich. 229. 227. Centaurium Pers.229. pulchella Fr. 229. ramoisissimaPers.229. Eupatoriaceae 248. 246. Eupatorium L. 248. 246. cannabinum L. 248. Euphorbia L. 159. 158. Cyparissias L. 161. dulcis L. 160. ^*«/« L. 161. exigua L. 160. Gerardiana lacq. 161. helioscopia L. 161. palustris L. 162. Peplus L. 159. platiphyllos L. 160, solisequa Rchb. 160. stricta Rchb. 160. stricta Koch. 161. Euphorbiaceae 157. Euphrasia L 186. 171. /w/^rt L. 188. Odontites L. 187. officinalis L. 187. Evonymus L. 472. europaeus L. 472. Exacum filiforme Sm. 228. Fagopyrum flentatum Much. 128.' escuicntum Mnch. 128. F//.^///s L. 153. 151. Castanea L. 154. — 495 sylvatica L. 153. Farsetia incaiia R. Br. 354. Fedia Gaertn. 297. Auiicula R.etS. 398. campanulataPresl.298. carinata Rchb. 297. dentata Vahl. 297. eriocarpa Koch. 298. olitoria Vahl. 297. Festuca L. 46. 5*5. bromoides L. 48. caerulea D. C. 43. decumbens L. 48. Festuca elatior L. 48. glauca Lam. 46. gracitis Monch. 48. heteoraphyllaLam. 47. ovina L. 46. pinnata L. 48. pratensis Huds. 48. Psendo-Myurus Soy- er-Willmet. 47. rubra \j. 47. scinroides Roth. 48. sylvatica Vill. 47. teniiifolia Sibth. 46. Filago L. 251. 246. arvensis L. 252. germanica L. 252. minima Fr. 252. montana L. 252. ^/7^^6-5 2. Fragaria L. 436, 432. collina Ehrh. 437. elatior L. 437. sterilis L. 435. vesca L. 437. Fraxinus L. 234. 233. excelsior L. 234. FuMARiA L. 371. 370. bulbosa L. 370. capreolatu L. 371. Halleri W. 371, lutca L. 371. oppiciNALis L. 372. parviflora Lam. 372. solida L. 371. Vaillantii Lois. 372. Gagea arvensis Schult. 91. lutea Schult. 90. stenopetala Kchb. 91. Galanthus L. 99. nivalis L. 99. Galega L. 461. 451. officinalis L. 462. Galeobdolon Huds. 203. luteum Huds. 203. Galeopsis L. 204. 194. Galeobdolon L. 203. Ladanum L. 204. ocHROLEUCA Lam.204. Tetrahit L. 205. Galium L. 299. Aparine L. 209.^ Cruciata Scop. 300. cruciatum Sm. 300. glaucum lacq. 302. infestumW. etK.299. hercinicum Weig. 300. Mollugo L. 301. palustre L, 300. saxatile L. 300. sylvaticum L. 300. sylvestre L. 300. uliginosum L. 299. verum L. 301. Genista L. 452. 451. anglica L. 453. germanica L. 453. pilosa L. 453. sagittalis L. 452. TINCTORIA L. 453. Gentiana L. 227. Amarella L, 227. Centaurium L. 229, c//««;« L. 228. cruciata L. 229. filiformis L. 228. 33* — 496 o^crmanica W. 228. Pnenmonanfhe L. 228. Gentianeae 227. Geraciuin praeraorsum Rchb. 284. Geraniaceae 381. Geranium L. 382. 381. columbimim L. 384. dissectum L. 384. lucidum L. 385. molle L. 384 palustre L. 383. pratense L. 382, pusHlum L. 383. pyrenaicum L. 383. Rohertianum L. 385. rotundifolium L. 385. sanguinetim li. 382. sylvaticum L. 382. Geim L. 437. 432 URBANUxM L. 437. rivale L. 438. GlechomaL.202.194. hederaceum l. 202. Globularia L. 165. vulyaris L. 165. Globularieae 165. Glyceria R. Br. 43. 24. aqnatica Presl. 46. caerulea Schm. et Rgl. 43. fluitans R. Br. 43. spectabilis M. et A^.43. Gnaphalium L. 253. 246. arenarium L. 254. arvense Lam. 242. dioicum L. 254. germanicum Huds.252. luteo-albtim L. 253, montanum Huds. 252. montanum Rchb. 252. rectum Sm. 253. sylvaticum L. 253. uliginosum L. 253. Gramineae 22. Gratiola L. 175. 171. officinalis l. 175. Grossularieae 421, Gymnadenia albida Rich. 104. conopsea Rich. 107. Gymnogramme Ceterach Sprgl. 3. Gypsophila L. 400. 399. muralis L. 400. Vaccaria Sm. 402. Habenaria viridis R. Br. 109. Halorageae 423. Hedera L. 307. Hellix L. 307. Hederaceae 306. Hedvpnois autumnahs Sm. 279. hispida Sm. 279. Heleocharis acicularis R. Br. 73 ovata R. Br. 73. palustris R. Br. 73. Heliantheae 268. Helianthemum Tournef. 391. vulgare Gaertn. 391. Heliotropium L. 218. 217. europaeum L. 218. Helleboreae 339. Helleborus L. 339. 330. foetidus L. 340. viriuis L. 340. Heracleum L. 327. 310, Sphondylium L. 327. Herminium R. Br. 110. 102. Monorchis R. Br. 110. Herniuria L. 415. glabra L. 416. Hesperis L. 361. 348. matrnnalis L. 361. Hieracium L. 282. 248. Auricula L. 283. Bauhini Schult. 285. boreale Fr. 288. 497 glaucescens Bess. 286. Lachenalii Gin. 287. laevigatum W. 288. miirorum L. 287. obscurum Rchb. 285. paludosum L. 288. Peleteiianum Monn. 283. Pilosella L. 283. praealtum Vill. 284. praemorsum L. 284. ru]testre All. 287. sal)audum L. 288. SchmidtiiTausch.287. setiyerum Tausch.2^iy. syJvalicum Gou. 287. sylrestre Tausch. 288. umhellatum L. 288. vulgatum Fr. 287. Himantoglossum hircinum Sprgl. 109, Hippocastaneae 377. Hippocrepis L. 463. 452. comosa L. 463. Hippuris L. 425. vnlyaris L. 425. Holcns L. 36. 24. avenaceus Scop. 41. lanatus L. 37. mollis L. 37. Holosteum L. 409. 400. nmbellatum L. 410. Hordeaceae 52. 25. HoRDEUM L. 54. 25. HAXASTICHUM L. 54. murinum L. 54. nodosum L. 54. Hordeum pratense Huds. 55. VULGARE L. 54. Hottonia L. 169. 166. palustris L. 169. HuMULus L. 141. 139. LupuLUS L. 142. Hyacinthus L. 89. 86. botryoides L. 88. eomosus L. 89. non scriptus L. 89. racemosus L. 88. Hydrocharidi'ae 119. Hydrocharis L. 119. morsus ranae L. 119. Hydrocotyle L. 311. 309. vulgaris L. 311. HY0SCYA3IU.S L. 214. MGER L. 214. Hyoseris minima L. 277. Hypericineae 378. Hyi>erk;um L. 378. uuBiuM Leers. 379. Elodes L. 380. hirsutum L. 380. humifusum L. 378. montanumlj. 379. PERFORATUM L. 379. pulchrum \i. 379. quadrangulare L. 379. tetrapterum Fr. 378. Hypochaerideae 278. Hypochaeris L. 278. 247. ^/«6/Yi L. 278. radicata L. 278. Hyssopus L. 201. 194. officinalis l. 201. lacea 273. lasione L. 235. montana L. 236. lasmineae 232. //^or L. 234. Aquifolium L. 235. Illecebrum L. 416. 415. verticillatum L. 416. Impatiens L. 386. iVb/^ tangere L. 386. /w?//a L. 249. 246. britannica L. 250. dysenterica L. 250. Oettehana Rchb. 250. Pulicaria L. 251. 34 — 498 — salicina L. 250. Inuleae 249. 246. Irideae 100. iRis L. 100. GERMANICA L. 101. Pseudacorus L. 100. sibirica L. 101. Isatis L. 349. 347. tinctoria L. 349. Iitglandeae 470. lUGLANS L. 471. REGIA L. 471. lunceae 77. luncus L. 77. acufiflorns Ehrh. 79. albidus HofFm. 82. aquaticus Rotli. 79. bufonius L. 80. bu!bosus L. 80. campcstris L. 81. compresstis lacq. 80. congestus Thouill. 82. conglomeratus L. 7S. effusus L. 78. filiformis L. 78. glaucus Ehrh. 78. lamprocarpusEhrh.7^. iuaximus Ehrh. 82. multiflorus Ehrh. 82. obtusiflorus Ehrh. 78. pilosus L. 82. si/narrosus L. 81. supinus 3I6nch. 79. Tenageia Ehrh. 80. uhginosus Meyer. 79. verticillalus Pers. 79. luKiPERus L. 157. 155. COMMUNIS L. 157. Knautia Coult. 293. Koeleria Pers. 35. 24. cristata Pers. 36. glauca D. C. 36. Labiatae 193. Lactuca L. 289. 248. nmralis Less. 292. perennis L. 289. sATivA L. 289. ScxVRioLA L. 289. viRosA L. 289. Lactuceae 289. Lamium L. 202. 194. ALBUM L. 203. amplexicaule L. 202. GaIeobdolonCrntz.203. hirsutum L. 203. maculatum L. 203. purpureum L. 203. Lappa Tournef. 271. 274. Bardona Knth. 271. TOMENTOSA All, 271. Vulgaris Knth. 271. Lapsana L. 276. 247. communis L. 277. pusilla W. 277. Larbrea uliginosa Rchb. 410. Larix europaea D. C. 156. Latiseptatae 352. Lathyrus L. 467. 451. Aphaca L. 467. Nissolia L. 467. pratensis L. 468. sativus L. 468. sylvestris Ij. 468. tuberosus L- 468. Leersia Sn\ 25. 23. oryzoides Siv. 26. Lemna L. 17. 14. ^^7/6« L. 18. minor L, 17- polyrrhi%a L. 18. trisulca L. 17. Lemnaceae 17. Lentibulariae 169. Leontodo.v L. 279. 248.' autumnalis L. 279, hirtus L. 279. hispidus L. 279. Taraxacum L. 280. — 499 — Leonurus L. 208. 194. Cardiaca L. 209. Lepidium L. 350. 347. cainpestre R. Br. 350. Draba L. 350. graminifolium L. 351. Iberis Rclib. 35L nudicaule L. 351. ruderale L. 351. sativum L. 350. Leucoium L. 99. vernum L. 99. Libanotis montana All. 323. Ligusticum L. 324. 310. Cerv^aria Sprgl. 326. SHaus Lk. 324. Ligustriim L. 233. rulgare L. 233. Lilacineae 233. Liliaceae 8fi. LimnochloaBaeothryon Rchb. 72. caespitosa Rchb. 72, Limosella L. 183. 171. aquatica L. 183. LiNARiA Tournef. 177. 171. arvensis Desf. 177. Cymbalaria Dill. 178. £/«///i<; .W/. 178. minor Desf. 177. s/??//7« iW^«7/. 178. vuLGAius Bauh. 177. Lineae 397. LiNUM L. 398. catharticum L. 398. humile Mill. 398. Radiola L. 399. tenuifolium L. 398, USITATISSIMUM L. 398. Listera R. Br. 116. 103» or«/« R. Br. 116. Lithospermeae 218. LlTHOSPERMUM L. 219. 217. arvense L. 219, OFFICINALE L. 219, purpureo - caeruleum L. 219. Littorella L. 163. lacustris L. 163. Ijolium L. 53. 25. arvense IVith. 53. perenne L. 53. temulentum L. 53. Lomaria W. 7. 2. borcaHs Lk. 8. Spicant Desv. 8. Lomentaceae 357. lonicera l. 303. Caprifolium L. 303. Periclipnenum L. 303. XyfGsteum L, 304. Lonicereae 303. Lorantheae 307. Loroglossura anthropopho- rum Rich, 111. hircinum Rich. 109. Lotus L. 455. 451, corniculatus L. 455. uliginosus Schk. 455. Lunaria L. 355. 347. rediviva L. 356. Luzula Desv. 81. 77. albida D. C, 82. campestris D, C. 81- maxima D. C. 82. multiflora Lei. 82. pallescens Wahlbrg. 82. ;7«7o5« PF. 82. vernaHs D. C. 82. Lychnis L. 405. 399. arvensis Schrk. 406. dioica L. a et /? 406. diurna L. 406. /^/o* cucnli L. 405. Githago Lam. 406. sylvestris Hoppe 406. vespertina Sibth. 406, — 500 Viscaria L. 405. Lycopodiaceae 9. Lycopodium L. 9. annotinum L. 10. CLAVATU3r L. 9. COMPLAXATU-II L. 10. inuniUttum L. 10. Selago L. 10. I/ycopsis L. 221. 218. arvensis L. 221. Lycopus L, 194. europaeus L. 195. Lysimachia L, 166. . nemorum L. 167. Nummularia L. 167. vulgaris L. 166. Lythrarieae 426. Lythrum L. 427. hyssopifolinm L-. 427. Salicaria L. 427. Maianthemum Wigg. 97. 96. hifolium Wiggers. 9S. Malachium aquaticum Fr.413. Malaxis Sw. 117. 103. palmlosa iSw. 117. Malva L. 389. >l/ce« L. 389. BOREALis Lilybl. 391. fastigiata Cav. 390. Moreni Poll. 390. moschata L. 390. nicaensis All. 390. ROTUNDIFOLIA L. 391. SYLVESTRIS L. 390. vulgaris Rchb. 391. Malvaceae 389. Marrubium L. 208. 194. VULGARE L. 208. Marsiliaceae 1. Matricaria L. 258. 246. Chamomilla L. 258. Parthenium L. 259. Medicago L. 455. 451. falcata Ij, 456. lupulina L. 456. minima L. 456. sativa L. 455. Melampyrum L. 184. 183. arvense \i. 184. cristatum L. 184. nemorosum L. 185. prafense L. 185. ^¥e/?ca L. 37. 24. ciliata L. 37. caeruka L. 43. nutans L. 37. uni/lora Retz. 38. Melilotus L. 456. 451. officinalis av. 457. PetitpierranaW.457 Mentha L. 198. 194. aquatica L. 199. arvensis L. 200. candicans Cintz. 199. CRisPATA Schrad. 199. hirta W. 199. incana Rchb. 198. nemorosa Bech. 199. nepetoides Koch. 199. PULEGIUM L. 201. rotundifolia L. 198. saliva Vi. 200. sylvestris L. 198. velutina Lei. 199. viridis L. 199. Menyantheae 230. Menyanthes L. 230. 227. nymphoides L. 230. trifoliata L. 230. Mercurialis L. 158. ANNUA L. 159. perennis L. 158. Mespilus L. 446. 445. Amelanchier L. 447. Cotoneaster L. 446. germanica L. 446. vulgaris Rchb. 446, Meum Tournef 322. 310. 501 — Milium L. 26. 23. effnsuin L. 26. Moehringia trinervia Clairv. 409. Moenchia Ehrh. M. 400. crecta Fi. Wett. 412. quateniella Ehrh. 411. Molinia caerulea Mouch. 43. Monocotyledones 13. Monotropa L. 243. 240. HypopheocaWih-.243. Hypopitys L. 243. Monotropeae 243. Montia L. 414. fontana L. 414. Muscari Tournef. 88. 86. hotryoides Mill. 88. comosum TK. 88. racemosum Mill. 88. MyagTuni paniculatum L. 348. piunatifidum Ehrh.353. sativum L. 353. Mycelis Cass. 292. 248. muralis Rchb. 292. Myosoiis L. 221. 218. arvensis Rchb. 222. caespitosaSchulz.222. collina Rchb. 222. hispida Schlechtd.222. intermedia Lk. 222. Lappula L. 223. palustris L. 221. stricta Lk. 222. sylvatica Hoffm. 'i.%'i. uliyinosa Schrad. 221. . versicolor Pers. 223. Myosurus L. 334. 330. minimus L. 334. Myrica L. 145. Gale L. 145. Myriceae 145. Myriophyllum L. 424. pectinatum D. C 424. spicatwn L, 424. verticillatum L. 424. Myrrhis temula Sprgl. 315. Naiadeae 13. Narcisseae 98. Narcissus L. 99. Pseudo-Narcissus L. 100. Nardoideae 25. 23. .V«/7/«* L. 25. 23. stricta L. 25. Narthecium Moehr. 86. ossifraf/utn Huds. 87. Nasturtium R. Br. 356. 347. Amphibium R. Br. 357. anceps Rchb. 356. ofticiuale R. Br. 362. palustre D. C. 357. sylvestre R. Br. 356. Neottia Rich. 115. 103. Nidus avis Rich. 116. A^/^^/rt L. 201. 194. Cataria L« 202. Nepeteae 197. iV*-*//» i?e«/-. 348. 347. paniculata Desf. 348, A7^e//a L. 340. 330. arvensis L. 341. Nucumentaceae 348. Nuphar Sm. 373. luteum Sm. 373. Nymphaea L. 373. «/6« L. 373. lutea L. 373. Nymphaeaceae 372. Odontites 187. verna Bell. 187. Oexantiie L. 318. 310. fistulosa L. 319. Phellandrium Lam. 310. Oenothera L. 430. 428. biennis L. 430. Oleineae 233. Onayreae 427. 35 — 502 Onohrychis. 463. 452. sutivu L. 463. Onoms L. 454. 451. spixosA L. 454. Onopordon L. 271. 247. Acunthium L. 272. Ophrys L. 111. 103. anthropophora L. 111. fucifloru Rchb. 112. 3Ionoichis L. 111. iuuscaria Scop. 112. muscifera Huds. 112. inyodes Sw. 112. Nidus avis L. 116. ovata L. 116. paludosa L. IIS. spiralis L. 117. Oporina auturnnalisLess.S79. Orchideue lOi. ORcnis L. 103. 102. ulbidu W. 103. angustifolia Lois. 108. BIFOLIA \i. 110. chlorunthu Schtn. et Rgl. 110. conopseu L. 107. coriophora L. 104. fusca lacq. 106. hircina Sn\ 109. incarnata L. 108. luiifolia L. 108. LATiFOLiA Rchb. 108. maiahs Rchb. 108. 3IACULATA L. 108. WASCULA L. 106. MILITARIS L. 105. Mouio L. 106. PYRAMIDALIS L. 107- ustulutu L. 104. viridis W. 108. Origanum L. 209. 194. VULGAIIE L. 209. Orlaga Hoffm. 312. 309. yrandifloru Hoffm. 313. OrnHhogufum L. 90. 86. urvense Pers. 91. hiteum L. 90. nutuns L. 90. stenopetaium Fr. 91. vmbellafum L. 90. Ornifhopus L. 462. 452. perpusitlus L. 462. Orobanche L. 188. aiii ethys teu Th o uill. 191 urenaria Rorkh. 192. barbata Poir. 191. cueruleu Vilf. 191. Epifhymum L. 189. Gufii Duby. 189. Hederue Duby. 191. KfuyiiScfim.etRgf. 191 . minor Sutfon. 190. rnmosu L. 192. Rapum Tfiouiff. 188. rubens Wuffr. 189. Orobuncheae 188. 0/^oiM* L. 469. 451. wvVy^r L. 469. tenuifoHus Roth. 469. tuberosus L. 469. Ory%eae 25, 23. Osmunda L. 8. 2. Lunaria L. 9. reyufis L. 8. Spicant L. 8. Oxulideae 386. OxALis li. 387. ACETOSELLA L. 387. corniculata L. 387. 5//7c/a L. 387. . Oxvcoccos pahistris Pers. 241. Pudus Miff. 449. Punicum L. 34. 24. Cr.vA' Guffi L. 34, Dactylon L. 29. giabrum Gaud. 29. mifiaceum L. 34. 503 — milium Pers. 34. Sanguinale L. 28. Papaver L. 374. Argmione L. 374. DUBiUM L. 375. hybridum L. 375. Rhoeas L. 375. s0mmferu3i l. 375. Papaveraceae 374. Papilionaceae 450. Purietaria L. 140. 139. - dijfusa M. et K. 140. officinalis IV. 141. Paris L. 96. qtiadrifolia L. 96. Parnassia L. 396. palustris L. 396. Paronychieae 114, Passerina annua Wickstr. 124. Pastinaca L. 327. 310. sativa L. 32/. Pedicularis L. 185. 171. palustris L. 185. sylvatica L. 185. Peplis L. 427. Portula L. 427. Petasites officinalis Mncli. 249. vulgaris Desf. 249. Petroselinum HfFm. 319. 309. SATIVU3I HofTni. 319. Peucedanum L. 326. 310. carvifolium Vill. 326, Cervaria Lap. 326. officinale L. 326. Silaus L. 324. Phalaris arundinacea L. 33. oryzoides L. 26. Phaseolus L. 470. 451. multiflorus L. 470. vulgaris l. 470. Phellandrium L. 318. 310. AQUATICUM L. 318. Phleum L. 31. 23. asperum Vill. 32. Boehmeri Wibel 32. nodosum L. 31. pratense L. 131. Pliocnixopus niuralis Koch. 292. Phragmites Trin. 42. 24. communis Trin. 42. Physalis L. 216. 214. Alkekkngi L. 216. Phyteuma L. 236. 235. nigrum Schmidt. 236. spicatum L. 236. Picea vulgaris Lk. 156. Picrideae 278. Picris L. 279. 248. hieracioides L. 280. Pilularia L. 1. globnUfera L. 1. Plmpinella L. 320. 309. DissKCTA Sprgl. 320. magna L. 320. ovata Sprgl. 320. Saxifraga L. 320. PiNUs L. 155. Abies L. 156. Larix L. 156. PicEA L. 156. SYLVESTRIS L. 155. Pisum L. 469. 451. arvense L. 469. sativum L. 470. Plantagineae 162. Pla-\tago L. 163. lanceolata L. 164. MAIOR L. 164. media L. 164. PlathuitherabifoHaRich. 110. chlorantha Cust. 110. Plumbagineae 164. Poa L. 44. 24. acroides Koel. 46. annua h. 44. — 504 aquatica L. 46. hulbosa L. 44. compressa L. 44. cristuta L. 36. decmnbens Host. 38. fertilis Host. 46. fluitans L. 49. nemoralis L. 45. pratensis L. 45. scabra lihrh. 45. sudetica Haenke. 45. trivialis L. 45. Podospermum laciniatum D. C. 291. Polycnemum L. 133. 132. arvense L. 133. POLYGALA li. 344. AMARA L, 345. comosa Schrnk. 344. depressa Wendr. 345. serpyllacea Weihe. 345. vulgaris L. 344. Polygaleae 343. Polygoneae 124. POLYGONUM L. 124. Amphibium L. 125. angiistifoHum Roth. 127. aviculare L. 127. biforme Wahlbro^. 125. BisTOiiTA L. 125. Convolvulus L. 128. dubium Stein. 128. dumetorum L. 128. Fagopyrum L. 128. Hydropiper L. 126. incanum Schrk. 126. lapathifolium L. 126. laxiflorum Weihe. 127. minus Huds. 127. w«7? aScAtA'. 127. nodosum Pers. 126. Persicaria L. 125. tartaricmn L. 128. Polypodiaceae 3. POLYPOUIUM L. 3. 2. 4. Dryopteris L. 3. Phegopteris L. 3. VULGARE L. 3. Pomaceae 445. PopuLus L. 150. 146. «/Aa L. 150. canadensis Burffsd. 151. DILATATA Ait. 150. italica 3Inch. 150. monilifera Ait. 151. MGRA L. 150. nivea W. 150. pyramidalis Ro%ier. 150. tremula L. 150. Portulaceae 414. Potamogeton L. 15. 14. complanatus W. 16. compressus L. 16. crispus L. 16. lucens L. 15. natans L. 15. perfoliatus L. 16. pusillus L. 16. zosteraefoHus Schum. 16. Potentilla L. 432. anserina L. 433. argentea L. 434. canescens Bess. 434. Fragaria Sm. 435. Fragariastrum Ehrh. 435. inclinata Vill. 434. obscura W. 434. pilosa W, 434. rec/« L. 433. reptans L. 435. rupestris L. 432. supina L. 432. 505 — verna L. 435. Poterium L. 445. 444. Sanguisorba L. 445. Prenaiithes muialis L. 292. Primula L. 168. 166. acaulis lacq. 169. elatior lacq. 168. OPFiciNALis lacq. 168. Primuleae 166. Prismatocarpus VHerit. 239. hijhridus IJHerit. 239. Speculum IJHerit. 239. Prunella L. 212. 194. grandiflora lacq. 212. vulgaris l. 212. Prunus L. 449. AViUM L. 449. Cerasus L. 450. domestica Iv. 450. insititia L. 450. Mahaleb L. 449. Padus L. 449. spinosa l. 450. Pteris L. 7. 2. aquilina L. 7. Pteroselinum Chabraei Rchb. 326. PULEGIUM VULGARE Mill. 201. PuHcaria Gaertn. 250. dysentericaGaertn.250 vulgaris Gaertn. 251. PULMONARIA L. 219. 217. aztirea Bess. 220. OFFICINALIS L. 219. PULSATILLA Mill. 331. 329. vuLGARis Mill. 332. Pyrethrum L. 259. 246. corymbosum W. 259. inodorum Sm. 259. Parthemum Sm. 259. Pyrola L. 242. 240. minor L. 242. rosea Sm. 242. rotundifolia L. 242. Pyrus L. 447. 445. Amelanchier IV. 447. Aria L. 448. aucuparia Gaertn. 448. communis L. 447. malus L. 447. torminalis L. 448. QuERCus L. 152. 151. femina With. 153. pedunculataEhrh. 153. RoRUR L. 153. SESSILIFLORA Sm. 153. sessilis Ehrh. 153. Radiola Gmel. 398. iinoides Gmel. 399. millegrana Sm. 399. Rantinculaceae 329. Ranunculeae 333. Ranunculus L. 334. 330. aconitifolius L. 334. acris L. 336. aquatilis L. 335. arvensis L. 338. aureus Schleich. 337. auricomus L. 336. bulbosus L. 337. Ficaria L. 336. Flammida L. 335. fluviatilis Wigg. 335. fluitans Lam. 335. hederaceus L. 334.; heterophyllus Wigg. 335. hirsutus Ait. 338. lanuginosus L. 336. iiemorosus D. C. 337. peucedanifoliusAll.335 Philonotis Ehrh. 338. repens L. 337. reticulatus Schm. et Rgl, 339. sceleratus L. 338. Raphanistrum segetum Rchb. 357. 36 506 — Raphanus L. 357. 348, Raphanistrum L. 357. sativus L. 357. Reseda L. 346. Intea L. 346. hiteola L. 346. Resedaceae 245. Rhamneae 471. Rhamnus L. 471. catharticus l. 471. Frangula L. 472. Rhinantheae 184. Rhinanthtts L. 186. 171. Alectorolophus Poll 186. Crista galli L, a. (i. el y. 186. hirsutus Lam. 186. maior Ehrh. 186. minor Ehrh. 186. Rhynchospora Vahl. 70. 55. «/6« FrtA^. 71. /iisca FaM 71. RiBES L. 422. alpinum L. 422. Grossularia L. 422 nigrum L. 423. reclinatum L. 422. HUBRUM L. 422. Uva crispa L. 422 «05« L. 440. 432. arvensis Huds. 442. caesia Wood. 440. canina L. 440. dumetorum Thouill. 440. glauca Dierb. 442. microphylla 441. pimpiaellifolia U. C. 442. repens Scop. 442. rubiginosa L. 441. spinosissima L. 442. lomentosu Sm. 441. trachyphylla Raw.441. umbellata Leers. 441. villosa L. 44L Rosaceae 431. Roseae 439. Rubiaceae 298. RuBus L. 438. 432 amoenus Bell. 439. caesius L. 438. FRUTICOSUS L. 438. glandulosus Bell. 439, iDAEUS L. 438. saxatilis L. 439. tomentosus Rorkh.^^- RiMEX L. 129. 124. acetosa L. 131. Acetosella L. 131. acutus Sra. 130, aureus With. 129, rONGLOMERATUSSchrb. 130. CRispus L. 130. Hydrolapathum Huds. 129. maritimus L. 129. Nemolapathum Ehrh. 130. OBTUSIFOLIUS L. l^. palustris Sm. 129. sanguineus L. 130. scutatus L, 131. Ruiuceae 396. Sabulina viscosa Rclib. 409. Sagina \i. 406. 400, apetala L. 407. erecta L. 412. procumbens L, 407 Sayiilaria L, 84. 83. sagiltaefoliu L. 84, Salicarieae 427. Salicineae 145. ^«;?^ L. 146. ALBA L. 147 amygdalina W. 147. — 507 — aurita L. 149. Caprea L. 148. decipiens Hoffm. 147. fragilis l. 147. Helix L. 148 MONANDRA Ehrli. 148. oppositifolia Host. 148. repens L. 149. RUSSELIANA Sni. 147. sphacelata Sm. 149. triandra L. 146. viminalis L. 148. vitellina L. 147. Salsola L. 132. Kali L. 133. Salvia L. 195. 194. pratensis Vi. 195. Salvieae 194. Sambucus L. 304. 303. Ebulus L. 305. MGRA L. 305. racemosa L. 305. Samolus L. 168. 166. Valerandi L. 168, Sanguisorba L. 444. officinaUs L. 445 Sanguisorbeae 443. Sankula L. 310. 309. europaea l. 311. Santalaceue ^ilt. Saponaria L. 402. 309, OFFICINALIS L. 402. Vaccariu L. 402. Satyrium albidum L. 104. hircinum L. 109. viride L. 109. Saxifraga L, 420. granuluta L, 421. tridactylides L. 420. Saxifrageae 420. ScABiosA L. 293. AKVENSIS L. 294, Columbaria L. 294. SuccisA L. 294 Scandix L. 314. 309. Cerefolium L. 314, Pecten L. 315. Schoenus albus L. 71. compressus L. 74. fuscus L. 71. Mariscus L. 71. Scilla L. 89. 86. bifolia L. 89. nutans Sm. 89. Scirpus L. 72. 55. acicularis L. 73. Baeothryon Ehrh. 72. caespitosus L. 72. capitatus Schreb. 73, compressus Pers. 73. fluitans L. 73. lacustris L. 74 maritimus L. 75. ovatus Koch. 73. palusfris L, 72, pauciflorus Lightf. 72. setaceus L. 74. sylvaticus L. 75. uniglumis Lk. 73. Sclerantheae 416. Scleranthus L. 416. 415. annuus L. 417. perennis L. 417. verti ciIlatusTausch4 1 7 SCOLOPENDRIUM Sw. 7. 2. OFFICINARUM Sw. 7, Scorodonia heteromallaMnch. 197. Scorzonera L. 291. 248. laciniata L. 291. Scorzonereae 290. Scrophularia L. 174. 171. aquatica L. 174. nodosa L, 174. Scrophularieae 170. Scutellaria L. 213. 194. galericulata L, 213. minor L. 213. — 508 ceietde L. 54. Sedum L. 418. ACRE L. 419. aestivum Pers. 419 album L. 418. tnaximum Sut. 418. reflexum L. 419. rupestie Dill. 419. sexangulare L. 419 Telephium L. 418. Selinum L. 325. 310. carvifolium L. 325. Chabraei lacq, 326. Sempervivum L. 419. 418. tectorum L. 419. Senebiera Pers. 349. 347. Coronopus Pers. 349. Senecio L. 262. 247. aquaticus Huds. 263. erucaefolius L. 264. Fuchsii Gm. 265. Jacobaea L. 263. lyratifohus Rchb. 263. nemorensis L. 264. ovatus W. 265. sarracenicus L. 265. sylvaticus L. 263. tenuifohus lacq. 265. riscosus L. 263. vulgaris L. 262. Senecioneae 261. Serapias L. 113. 103. grandiflora L. 113 ensifolia Sm. 113. latifolia L. 115. lorigifolia L. 114. rubra L. 114. Serratiila L. 272. 247. arvensis L. 270. tinctoria L. 272. «ese/e L. 323. 310. annuum L. 323. Libanotis Koch. 323. Sesieria L. 35. 24. caerulea L. 35. Seslerieae 35. 24. ^^^/rt/vV/ P. ^. 29. 23. glaiica P. B. 30. //a/?ca P. .8. 30. verticillata P. B, 29. <«>/?« L. 403. 399. Armeria L. 404. baccifcra Roth. 403. conica L. 403. gallica L. 403. inflata Sm. 404. noctiflora L. 404. nutans L. 404. Sileneae 400. Siliculosae 348. Silif/uosae 357. SiNAPis 358. 348. ALBA L. 358. arvensis L. 358. Cheiranthus Koch.360. MGRA L. 358. lenuifolia R. Br. 361. Sisymbrium L. 368. 348. Alliaria Scop. 368. anceps Wahbrg. 356. austriacum lacq. 369. Erucastrum Viil. 360. Lioeselii L. 369. murale L. 368. j\asturtium L. 362. officinale Scop. 369. Sophia L. 369. sylvestre L. 356. tenuifolium L. 361. Thalianum Gaud. 368. Sium L. 320. 310. angustifolimn L. 321. Bulbocastanum Sprgl. 316. — 509 — Falcaria L. 316. latifolitim L. 32 L noiUfloriim L. 321. Solaneae 213. SoLWUM L. 216. 214. DULCA3IAHA L. 217. nigrum L. 216. TUBEROSUM L. 217. Solidago L. 267. 247. Virgaitrea L. 267. SoncJms L. 280. 248. arvensis L. 281. asper L. 281. fallax Wallr. 281. oleracetis L. 280. spinosus Lam. 281. Sorbus Aria Crntz. 448, Aucuparia L. 448. Sparganiutti L. 19. 18. erectum L. 19. nataits L. 20. ramositm Htiils. 19. sintplex Httils. 19. Spartium L. 452. 451. scoparium L. 452. Spergella nodosa Rchb. 407. Spergula L. 407. 400. arvensis L. 407. nodosa L. 407. pentandra L. 408, vulgarisBonningh.408. Spinacia L. 137. 132. oleracea Ij. 137. Spiraea L. 443. 442. Artmctts L. 443. Filipendula L. 443. Ulmaria L. 443. Spiraeaceae 442. Spiranthes Rich. 117. 103. auttimnalis Rich. 117. Stachyopterides 8. Stachys L. 206. 194. annua L. 207. arvensis L. 207. germanica L. 206. palitstris L. 206. procumbens Lam. 207. rec/« L. 207. sylvatica L. 206. Statice Armeria L. 165. elongata HofFra. 165. Stellaria L. 410. 400. Alsine Rcichb. 410. aquatica Scop. 413. glauca JVith. 411. graminea L. 411. Holostea L. 411. media Sm. 410. nemurtt/n L. 410. ttliginosa Murr. 410, Stellera L. 124. 123. passeriiia L. 124. Stenactis Cass. 266. aiinua Cass. 266. ,S/i/;a L. 27. 23. ctipillata L. 28. pennata L. 28. Struthiopteris Cord. 8. 2. germaiiica W. 8. SuccisA 31. et K. 294. pRATENsis M. etK. 294. Symphytum L. 220. 218, officinale l. 220. patens Sibth. 220. Syringa L. 233. vulgaris L. 234. TANACETU3I L. 256. 246. vulgare l. 256. Taraxacum Iuss. 280. 248. Dens LEOMsDesf.280. OFFiciNALis Moeuch. 280. Taxus L. 156. 155. baccata l. 157. Teesdalia R. Br. 351. 347. Iberis D. C. 351. nudicaulis R. Br. 351. Teucrium L. 196. 194. 37 — 510 — Botrys L. 197. Chamaedrys L. 196. montanwn L. 197. SCORDIUM L. 197. Scorodonia L. 197. Thalictrnm L. 331. 329. flavum L 331. minus L. 331. Thlaspi L. 351. 347. alpesfre L. 352. arvetise L. 352. Bursa pastoris L. 352. campeslre L. 351. coeiulesccnsPres 352. perfoliatum L. 352. Thesium L. 122. intermedium Schrad. 123. linophyUum Poll. 122. prafense Ehrh. 122. Trincia Roth. 278. 248. /////« /fo///. 279. hispida Rchb. 279. Leysseri Wallr. 279. Thymeae 209. Thymeleae 123. Thymus L. 210. 194. Acinos L. 211. Calamintha /?. 0.211. SERl»yLLU3I L. 210. TiLiA L. 38b. europaea L. 388. GRANDIFOLIAEhrh.388. i>ARViFOLiA Ehrh. 388. Tiliaceae 388. Tordynura AnthriscusL.313. Toriiis AJans. 313. 309. Anthriscus L. 313. helvetica Gmel. 313. infesta Curt. 313. TORMENTILLA L. 436. 432. ERECTA L. 436. Tragopogon L. 290. 248. wicrjor L. 291. orientalis L. 291. porrifolius L. 291. pratensis L. 290. undulatus Rchb, 291. Trapa L. 423. natans L. 424. Trichodium L. 27. caninum Schrad. 27. Trifolium L. 457. 451. agrarium L. 460. agrarium Gmel. 460. alpestre L. 458. arvense L. 459. campestre Grael. 460. campestre Schreb,460 filiforme L. 460. flexuosum lacq. 458. fragiferum L. 460. incarnatum L. 457. medium L. 458, montanum L, 459. prafense L. 458. procnmhens L. 460. ochroleucum L. 458. repens L. 459. rubens L. 458. Triglochin L. 85. 83. palustre L. 85. 2V/oJ/« 7J. fi/-. 38. 24. decumhens P. B. 38. Trisetum flavescens P. B. 41. pratense Pers. 41. Triticu.m L. 52. 25. CANiiNUM Schreb, 53, repens L. 52. sativum Lam. 52. Spelta L. 52. VULGARE Vill. 52. Tulipa L. 87. 86. sylrestris L. 88. Turrita maior Wallr. 366. Turritis Brassica Leers. 365. giabra L. 365. hirsuta L. 366. 511 — TussiLAGo L. 249. 246. Farfara L. 249. hybrida L. 249. Petasites L. 249. Typha L. 18. angustifolia L. 19, latifolia L. 19. Typhaceae 18. Ulmeae 142. Ulmus L. 142. 139. cabipestuis l. 142. EFFUSA W. 142. Umhelliferae 308. Urtica L. 140. 139. dioica L. 140. urens L. 140. Urticeae 139. Utricularia L. 169. 166. minor L. 170. vulgaris L. 170. Vaccaria vulg^aris Host. 402. V^accinieae 240. Vaccimum L. 240. Myrtillus L. 240. Oxycoccos L. 241. Vitis idaea L. 241. Valantia Crutiata L. 300. Valeriana L. 396. dioica L. 296. Locnsta L. 297. OFFICINALIS L. 296. Valerianeae 295. Valerianella Mnch. 297. Auricula I). C. 298. carinata Lois 297. eriocarpa D. C. 298. Morisonii D. C. 297. Verbasceae 171. Verbascum L. 171. australe Schrad, 172. Blattaria L. 174. condensatum Schrad. 172. floGcostim W. et K.V72. Lychnitis L. 172. nigro-Lychnitis Schr. 173. nigrum L. 173. nothum Koch. 172. PHROMOIDES L. 172. pulverulentum Sm.i72. Schottianum Schrad. 173. thapsiforme Schrad. 171. Thapsus Koch. 172. Verbena L. 193. officinalis l. 193. Verbenaceae 192. Veronica L. 178. 171. agrestis Fr. 183. agrestis L. 182. Anagallis L. 179. arvensis L. 181. Beccabunga L. 179. Buxhaumii Ten. 183- Chamaedrys L. 179. didyma Teu. 183. hederaefolia L. 183. latifolia L. 180. longifolia L. 180. maritima L. 180. montana L. 180, OFFICINALIS L. 180. opaca Fr. 183. polita Fr. 183. praecox L. 182. scutellata L. 179. serpylli olia L. 181. spicata L. 181. triphyllos L. 182. verna L. 181. Vesicaria Lam. 354. 347. utriculata Lam. 354. Viburneae 304. Viburnum L. 304. 303. Lantana L. 304. Opulu» L. 304. 518 — Vicia L. 464. 431. angustifolia Roth, 463. articulata W. 467. Cracca L. 464. Faba L. 466. lutea L. 463. monantha Koch. 467. pisiformis L. 464. sativa L. 464. sepium L. 463. tenuifolia Roth. 464. Vaiarsia Vent. 230. nymphoides Vent. 230. Vinca L. 231. minor L. 231. VioLA L. 392. arvensis Murr. 394. canina L. 393. canina Schrad. 393. hirta L. 393. lactea Rchb. 394. ODORATA L. 392. palustris L. 393. stagnina Kit. 394. sylvestris Lam, 393. TRICOLOR L. 394. Violaceae 392. ViscuM L. 308. ALBUM L. 308. ViTis L. 381. VINIFERA L. 381. Vulpia 47. bromoides lA. 48. Pseudo-Myurus Rchb. 47. sciuroides Rchb. 48. Xanthium L. 292. 248. Strumarium L. 292. Zanninchellia L. 14. maior Bonningh. 13. palustris L. 14. repens Bonningh. 15. '-'^'^■^^-■^■m^.mm^ mwmw New York Botanical Garden Library fah ' ^?i M QK314.S246 gen m>.l^ f^\ Schmitz, J. Joseph/Flora Bonnensis ■ *;t^'^ t^%: 3 5185 00034 7524 |v^'^ M^: '■^'■'^:^^-<:M^^ ^-.r A--^::- ■■^TlJ :^:y-y^>><'- -i^ ■-•\-..- ■^.^H ■^.■?%^^ . ■ .vA. A^i y