m
'■■<
*
■¥. h-m
. .
&■**
•j
.
♦
■3
•
& : • te
V .»:
v
..•■•• **.. ■*:. ■ . « ;,.:.. !f»..
-^
*!>•"'-
•y
9
fr
"f
ft
9
■=--
'*
"*\
^
|
* :'•'.'. |
^: ! |
. |
• i |
|
\m\ < |
> • * |
:<iji |
|
|
< . • |
ri^' |
• • |
|
|
fm |
• • |
:% |
a |
|
• |
m |
• |
( '/fi |
|
.% |
• ■ ■ * .' |
^^•*" |
:• |
|
s |
|||
|
-> |
« |
s |
|
|
/ • |
.'ir? |
. |
3 |
|
^ |
> * |
^ |
-, |
|
*» • * |
• ^9 |
■ . |
*j |
|
-6* |
• ' |
* |
. .. |
|
,- |
jh6* |
;•': ■ |
à |
|
. |
« |
:^fi |
|
|
• |
* • |
• |
• |
|
■*■• |
• |
Si ' |
• |
-■
£
IMAGO COENOTAPHIl AD CELEBRANDA FVNEBPIA FRANCISCI VINPOCIN EN SI S, DVCIS BELFORTlI,ET CROMA IN CAPITOLINO DEIPARA TEMPLO excicati : die Sejrtcmpry. ìaSp . e i/ut'j Scrninus inuenit.
-aB—MII . • .,7 v __-_.
HONORARII
T V M V L I
AC FVNEBRIS POMPAE
Defcriptio
IN EXEQVIARVM IVSTIS
FRANCISCO
VINDOCINENSI
DVCI BELFORTIO , &c.
perfolutis
Roma: , in Tem pio Deipara Capitolino .
ET ORATIO
IN EIVSDEM ÉV NERE IBIDEM HABITA
Die .Sepcembris i66p.
ROMA.E, Typis Nicolai Angeli Tinafllj M. DC. LXIX.
SVPERlORf/ M PEJiMISSV.
LECTORI HVMANISSIMO CAROLVS BOVIVS SOCIETATIS IESV.
Bene , faujfeque yrecatur .
YR AMIDIS imaginemin huius fronte libelli » Lecìor humaniiTìme,afpexifti. Peruetuftum ea fuit,quod ipfe nofti,iEgypti barbarae,at fàpien- tis ohm inuentum in alias deinde oras fapientif fimè propagatum ; ad eos primo immortalitati nominis anerendos , quos natura: neceffitas morti dediffet, prò virtute meritos numquam mori: deinde ve- ro ad fuperftites etiam ea faucios iattura aliquo perftantis mo- numenti folatio demulcendos \ atque ad ingentes , aste rnofque pofteris omnibus per preclara Heroum exempla ftimulos fubij* ciendos ad gloriam . Cui vero , & quo nomine , atque vbi loci haec excitata fitMoIes , fubie&is ibi paucuhs indicatum eft vo- cibus . Eft air hoc ipfum velisaudire difti:;&iùs: Accipe: fed 6c in hac narratione breuiftìinè-, quem nimirum ad alia ftriclim ex Infcriptionibus , ad alia luculemiùs ex funebri laudatione cognofcenda referuo •
FRANCISCO VINDOCINENS1 DVCI BELFORTIO Marteghefiorum Principi Rei maritimi vniuerfk Regis Chri- ftianiilimi Prasfcdo, Ducique Claflìs Pontificia: Generali ftetit hxc honorari ij Tumuli moles, ad eius honeftanda in Capitolino Deipara^ Tempio funebria , quem audente, ardenteque animo Turcas in fuis ipforum ad Cretam feptis aggreilum, eofdemque roto turbante m, impetu , &c confternantem , mcenfus forte bel- licuspuluisdeturbauit èviuis : more nimirum fulminis extin- clum belli, (temendo, qui interntus femper , & ìnuióhis fulmen fuerat belli, dum viueret . Fleuit ìllum Creta, fleuere Venetia:, fleuitGallia: illae quidem fortiftìmum Ducem , Propugnato- remque fu uni in ipfo etiam funere immortalerà : hasc veròCi- uem dulciffimum, ac Germen Regi) fanguinis longè clarum, Se mclytum : cuius à militari cum primis virtute tantum ipii lau- dis , cagiona: , tantum etiam , ac toties infìgnium viótoriarum
A i accef-
4
accefTerat . Sed illum Aere ante alias Vrbes omnes , & plus Vr= bibus, Regnifque omnibus debuic Roma; qua?, quia vera? Fidei, idtò 8t Mundi Caput , ereptum illum Cibi-, hoc eli Vicariae Cimili Sedi tantum in vno BELFORTIO, aduerfus commu- nem Chrilriana? Reipublica?,fuumque maxime hoftem , adem- ptum robur,atque praefìdium acerbo animi dolore cum fentiat, ilminuspari, quam (peccare poffint oculi, lignificatione , at arcano certe aftèctu cordis haud impare , velut intime doluit , fic etiam extimèhoneftaha?c, debitaque illi impendit officia fòlemnium lacrymarum , Locumadeò, publicum delcgit ad luótum , eundem illum, quem Romani ohm Confules,Ce/aref- que decreuerant ad triumphum . Et hoc Propugnatonbus Ibis contulit vera Fides,vt quos prò ipfa extinótos fortiter,ca?leftiurn Heroum coctibus infertos credit , acfperat, prò his ipfa lacry- mas etiam in terris habeat triumphales .
Iam vero eruditusipfe, prudenfque , non me , Leder , hìc expetis , autexpe&aslnterpretemj à quo nimirumaudias, quid libi Pyramis illa vclit tropha?is ex vniuerfa belli, militumq^fu- pelleótile, iurta, folidaque mole fabrefac~tis,montifque ìugo af- fanni profeminatis impoflta : Quorfum illam inibì quatuor lar- uata? Mortis Simulacra, manibus panter , vinbufque connixa ftabiliant: Quamobrem etiam ardua: Moli pennata? Fama?cn> cumuolent : qui nempe probe fcias , Tropha?a ex hofte ab vna virtute referri : ad qua? inedito polita labore tantum, ac vi, per aipera , &C abrupta quifque connititur : ac veram demum , ita- turamque Famam , 6c Gloriam tunc modo parari terris, ac Cas- io , cum confpicua? laudabilis vita? luci ipfa etiam fpectabilis vmbra decore mortis ailenlerit.Quoquidem affenfu cum virtu- tis vtramq; paginam a BELFORTIO expletam Fama iongè, latèque vulgauerit , fpectandum idoculis hac ipfa , quam inue- nit, mole , erudito veluti hieroglyphico aptè , fcitèque propo- fuit Eques Bernmus: cuius nonminus ingenium, atque iudi- cium inuentis prodit fé fé animofis item , atque ad argumen- tum femper appolitis, quàm ipfìus manus, de fcalprum inex- culptis ab fé minficè , fpirantibufque, èc , li credas oculis , lo- quentibus iimulacris appareat.
Sed illud fortaife rogas, qua materie , qua magnitudine com- patta Ut Molcs ì cuius formam tute in ipfa piane vides , ac di-
gno-
gnofcis imagine . Materies vniuerfi operis , tum in Py ramide , cum mbafi, qua folidum ipfum erac , fapphirinum , vti voca- bant veteres , lapidem lazuli , vti recennores appellane , caeru- leo colori venas admifeentem aureas affimulabat : qua vero in furgentibus ad quatuor angulos pilis, earumque elegantibus co- ronis , perpulchns etiam , praegrandibufque Signis ornami fer- uiebat , xs oppidò nitidum imicabatur . Sed Anaglypha , qui- bus, ex fallo Piotare, prxlia terra , manque a BELFORTIO gefta , egregia Artificù manu in Pyramide cernebantur expref- fa*, 6C ipfi Èlogiorum characteres in Pyramide item, ac ball, vtraque quadrifronte deferipei, extantis auri fpcciem faberrimè referebant . Magnitudo Molis tanta fuit, quantam Aracadita- ni Templi area media, impofitumque illi Iacunar capere ex arte potuit:cuius faftigio fupremù addebat decus BELFORT1I prq- ftantiiTìmum Simulacrum acre , auroque prsefulgens j Ducem- que ipfum ftringentem dextera gladium , lama fignatum Cru- ceclypeum fuftinentem, plenum ingentis animi , plenum ardo- ris bellici reprsefentans . Ita Romani Capitolij Templum eius gloria magnificò implebatur, qui Romanam Chrifti Ecclefiam luis plurimis, ingentibufque promeritis, vti alias vita fa^piùs, ita etiam fua demum morte luculenter impleuerat .
Nullx in ipfaMole arferunt faces , quse circum ipfam in ma- ionbus argenteiscandelabris, atque in interiore Templi ad lu- cimi"! vndique aerati corona, grandes, crebraque fulfere: no fpe&abili per fé fé, plenoque Regia? majeftatis Coenotaphio, fui luminis interiecìiu , importunarli ipfas faces vmbram offunde- rent . Specìacum Roma coijc vniuerfa : quam vti ex amiiìo Bel- fortio dolor , ita ex impenfo illi honore tam iufto , tam pul- chro, gaudium fimul, &: admiratio perculere . Piaexequia- rum officia perfoluta illi funt priuatis plurimis Sacrificijs die . Septembris , Salutis anno millef. fexcentef fexageilmo nono . Solemni vero facro , ad Pontifici) Sacelli Cantorum melos , li- tauit Ardiiepifcopus Damafcenus , &c Sacri Pontificij Palatij Prad'e&us, Bernardinus Roccius: quatuor ad abfolutionem An- tiilitibus aggregata . Honorario Tumulo coronam auguftam , facramque fecerepurpurati Senatus Emincnuflìmi Patres : An- tiil:ites,ac Romana Curias Pradules fere vniuerfi: Senator & Confcruatores Vrbiscum flore Romanie nobilitata , &Aulae
denfif-
deniìnìmo item , atque le&i/fimo . I n eadem quoque Panegyrì BELFORTIVM de fuggeftu facundè , magmficèque laudauic Orator.Ita plufquam albis camporum Lilijs natura,LilijsGallo- rum aureis Grada concerneva nempe, fi ilia fuas habent lacry- mas, fed eas, quibus etiam , Plinio tefte , feruntur -, quo nihil eo- rum perennitati poflìt officere , quorum profkit foecundita- ti vel lu&us -, Regalibus his flonbus , ad ipìbrum gloriarci irci- mortalem , non propria? tantum in Gallia , fed &C Roma; lacry- mx conferant alienai .
Illud fperare à Cadi pietate iam reftat , fore nimirum vt , quemadmodum falfa Numina creditus eft placafTe Romanus il- le Curtius , poftquam in hiantis terrai barathrum fuo fé agens in equo prascipitem, prò Patrie falute fuum ipfe caput animose de- uouit ; ita fummi, verique Numinis beneuolentiam ipfius popu- lo , aduerfus Fidei hoftem BELFORTI VS conciliet, cui fé ipfe tam vitro, quàm fortiter , prò Chriftiana re, deuouit Viclimam coronatam . Adie , Leótor , piae huic fpei tuarum precum con- ftantiam , & ardorem : atque ab amantiillmo Salutis noftrae Vindice Chriftianx Reipublicse commune hoc , iuftiiìimumq; votum exora .
In quatuor Pyramidis , ac bafìs illi (ubic&x frontibus In- fcriptiones hx totidem legebantur :
In
7
In Pyramide.
i.
ADESTE LACRYM^, DOLOR ASSISTE.
FR ANCISCVS
VINDOCINENSIS,
DVX BELFORTIVS,
MARTEGHESIORVM PRINCEPS,
REI MARITIMI VNIVERS^
REGIS CHRISTIANISSIMI PR^FECTVS,
ET CLASSIS PONTIFICIAE GENERALIS,
MARTIS A PVERO MILES,
MILITILE AB AVIS MARS,
DVM TVRCAS IN SVIS AD CRETAM SEPTIS
CONSILIO AGGREDITVR,
VIRTVTE STERNIT, AC FVGAT,
TORMENTARII PVLVERIS
INCENSIONE FORTVITA
IN AMPLEXV GLORIA
VICTOR EXTINGVITVR.
OBIRE TANTVS HIC POTVIT?
ABIRE TANTVS HINC VOLVIT.
ABESTE LACRYM^, DOLOR ABSISTE.
IL
;8
I I.
VETERVM GIGANTVM ROBVR
BELFORTIVS HABVIT, NON FVROREM.
BELLA ILLI MOLITI SEMEL IN SVPEROS
SVIS MONTIBVS IVRE SVNT OBRVTI,
QVIA C^LVM PETERE VOLVERE,
STVLTITIA.
ARMIS HIC SJEVIVS
PRO C^ELO TRACTATIS,
CAVSJE PIETATE, GRADV IVSTISSIMO,
EXTVLIT SESE SAPIENTER AD SVPEROS.
TESTES ALGERIVM, TVNETVM,
GIGERIVM,
ET FORTIVM VLTIMVS LABORVM,
CRETA.
AVREIS IN HAC PYRAMIDE ANAGLYPTIS
HJEC ILLE DEDIT ARGVMENTA,
DVM VIVERET.
SED MINISTERIVM TAM NOBILE
CVR
MINISTRA PERAGVNT TAM FER ALES?
GLORIA MOLEM PVLCHRIS VITA
FACTIS JEDIFICAT;
CONSTANTI EXITV SOLA MORS STATVIT
III.
9 I I lì
VOLVCREM VBIC^VE FAMAM VIRTVS CLAVDA NVSQVAM ASSEQV;ITVR.
PERN1CIQVE SEMPER GLORILE
PLERVMC^VE AFFERT MORA PERNICIEM.
FRANCISCVS BELFORTIVS
MERCVRII DVCE5
SORTITVS AVVM , ET PATREM,
SVO MARTI HOROSGOPVM
VEL ACCEPIT, VEL ADSCIVIT IPSE
MERCVRIVM:
CVIVS ALAS AFFIXAS GESTARE
VISVSEST
CAPITI SIMVL, ACPEDIBVS,
QVANDO
COGITATA MENTE CELERITER
PERSECVTVSEST AGENDO PROPERRIME'.
ET ADHVC EIVSDEM CADVCEVM
INVICTA SEMPER MANV
PR^SETVLIT,
QVI GESTIS A SE FORTITER
PRVDENTIAM PR.EROGAVIT
AB ANGVIBVS.
B IV.
JO
I v.
CONCOLOREM CiELO MOLEM
HANG VIDES?
CJELl SIMVLACRVM HANC PVTA.
SVPERIS ADMIXTVS HEROIBVS
CALCAT ILLAM BELFORTIVS:
CMLVM EST.
SIDERVM TAMEN VICARIAS
ARDENTES FACES
HÌG NEMO C^V^SIVERIT,
VBI SOL SEDEM TENET ECLIPTICAM*
MINORA LVMINA
PRIMA LAMPAS EXTINGVIT.
AT ILLE MORIENS ABIIT IN OCCASVM
MAIOR EST SOLE BELFORTIVS:
VNA SVI NON VVLTVS MODO',
AT S1GNI, NOMINISQVE PRAESENTIA
DIEM PARIT.
IAM NEC TVA, SYENE,
SINGVLARIS EST PYRAMIS,-
IN HAC ETIAM CAPITOLINA
NON HABET VMBRA LOCVM.
V.
II
In Bafi .
I.
HERCVLEM VTRVMQVE
THEBANVM MANV, GALLICVM LINGVA
SENSERE IN BELFORTIO
ILLVM HOSTES, HVNC CIVES.
NEMO PROINDE NON CESSIT ILLI
VEL AMORE, VEL VI.
VIRTVTE IN ARDVIS
A PVERO SEMPER EXERCITA,
EVRISTHEVS SVVS ILLI NON DEFVIT,
AMOR IPSE VIRTVTIS.
VTRVMQJ/E DENIQVE
CEV VITA, SIC MORTE CONSIMILEM
DE FLAMMIS IN CìELVM SVSTVLIT
OETA ILLVM, HVNC CRETA.
POSTREMI ACTVS
SCENA FVIT HJEC VLTIMA.
PLAVDITE.
***
B i IL
12/
I I.
IOVIS PATRIAM CRETAM ESSE
QJISNEGET,
IN QVA, ET PRO QVA
TOT BELLI FVLMINA CECIDERE?
ET FVLMINA MITTENDO, MILITES,
lOVEM AGERE IBI CVM POSSET,
FVLMEN IN HOSTES MALVIT [
1ACVLARI SESE BELFORTIVS.
ACER IN THRACES RVIT:
ET IN RVINAM THRACVM ACERBAM
VIAM SVIS, CEV FVLMEN,
VEL CADENDO SIGNAVIT.
PARCITE IAM ARDORI BELFORTIh
INCENSO NAMQVE C^LO,
NE I VPPITER QVIDEM
POTEST FVLMINA CONTINERE.
***
III,
IIL
LjE-TVS ERGO MVLTIS OLIM
JSJASCENTIS IOANNIS DIES,
FRANCISCI BELFORTII
C^EDE FVNESTVS,
BONOS OMNES COEGIT
. NVPER AD LACRYMASì
SED VERA IAM, OCVLI,
SVB MORTIS LARVA DISPICITE.
CHRISTO PRINCIPI IOANNES IN TERRIS,
CHRISTI MILITIBVS
PRODROMVS FVIT IN ASTRA
BELFORTIVS.
EIVS E SANGVINE VOCEM
AVDITE IOANNIS:
CEDITE, FVGITE, BARBARI?
CHRISTVS VINCIT.
*#*
IV.
14
I V.
QVANTVM BELFORTIO
ANIMI FVIT, ETSANGVINIS
QVORVM TOTIES POTVIT ESSE
TAM PRODIGVS!
ET ADHVC CRVORIS FVIT ALTERIVS,
AVRI NEMPE LARGISSIMVS.
HVNC IN EGENORVM STIPE
CHRISTO SJEVIVS CVM DEDISSET,
ILLVM DENIQVE
IN THRACVM OCCIDIONE
PRO CHRISTO TOTVM EFFVDIT.
AN NON BELFORTIVS
THESAVRVM SIBI IN OELO
SIC CONDIDIT?
QVO' IGITVR ILLE NVNC ABIIT?
QVO' SVA PRjEMISIT.
***
Tem-
-5
T Empii denique facies,quas pulia vede erudiebatur ipfa, &C alios inuicabat ad lu&um , triplici lamia populuni, admittit . Harum media: , qua? precipua eft , maximaque_> Gentile imminebat Inilgne BELFORTII;quodtnbus Li- lijs , atque in tranfuerfa, mterceptaque ijs zona purpurea to- tidem Leonibus figuratur . Super lanuae Coronam depi&a vtrinque fubfederant ad dexteram Fidei, ad lasuam Roboris Simulacra . In fubiecta his tabula quatuor hasc carmina, pi&uram explicabant .
FORTIA BELLA GERENS BELFORTIVS OCCIDIT : ITE INFERIAS: VOCAT HlNC ROBVR, ET INDE FIDES. ARA PATET OELI : PATET ARX TARPEIA : TRIVMPHVM HÌC VOVET HEROI ROBVR , ET ASTRA FIDES .
In Ianuis vtrinque minoribus,quas idem ornabat Infigne, breuia hsec dida pendebant .
In dextera .
LILIA VERSA IN SIDERA.
In lxua .
ET NVNC LEO FERVET AB ^ETHERE.
In eiufdem Templi oftio laterali .
INARAFVLGET VICTIMA C^ELI.
.
A
HI
\
'-'.-' *L
m TttJTTp TtRHTt iTT?*! f"*
^m
«**w
IN FVNERE
FRANCISCI
VINDOCINENSIS
DVCIS BELFORTII
PRINCIPIS MARTIGVESII
GALLICARVM CLASSIVM
MAGNI THALASSIARCIM
ET IN CRETICA EX P ED IT 10N E
DVCIS PONTIFICII
GENERALI S-
O R A T I O
H A B I T A
AD S R E CARDINALES
In Tempio Virginis Capitolina.
HANNIBAL ADAMI FIRMANVS E SOC IESV, Diccbat An. Dom. ClD. IDC LXIX.
ROMAE , Typis Nicolai Angeli Tinaffij M. DC. LXIX. SVPERIOKVM PERMISSV,
£
&
■
v • r w*s
• * •-^ ■ • ' • -£-
*- • - • • •
4^ ; QUINTEU NÈTTO
■*•: DI SCOSSA
|r - '^> Tw «a««o 1816
•. JL£. .•
* ì
..". <fr ■ .' -4'.' .
•
• *
i>
-§iÌH±! ;!>|'
»... ;
m
• .^*
>£ . • wi THE OtTTY CENTER
■
. . .
**1
ra
•
iA. *_-«■■ • • • •
•
\ *òoV •■';•;. W
fi
kS9f£K£
■BÉIB
|
5^?5Sft8 |
|
|
■>^*iì>i*vS^ |
|
|
T*^^*/55bl*" |
|
|
V^^flK^W |
|
|
Ti 1 |
ir '>'■•' V |
|
tH |
JMli |
|
fisi |
I
«fissa He*
wum