■4 '>■■ .?t I. F. ULUMENBäCH. BPECIMEN ARCIIAEOLOGI^ TELLURIS. ■,% 1803 -16. ^. ':^yM TH- 7 OF COMPARATIYE ZOÖLOGY, AT HARVARD COLLEGE, CAMBRIDGE. MASS. jyouutie^r I14) pcfbatc subscrfptfon, fix 1861. DR. L. DE KONINCK'S LIBRARY. No. J31y/- / ' -^'■i ' ^rv/.f y^/r^, r/r . /Darrrrm/'r Yrr/r , I O. F R I D E R. B L V M E N B A C H I I PROF MEDIC. ORDIN. BRITAJJNIAR. REGI A CONSIL. AVL. SOCIET. RKG. SCIENT. GOETTINGKNS. L O N D I N E N S. £T SENENS. ACAD. AMERICANAE ART. ET SCIENT. UOSTO WIENS. SOCIET AT. PHILOSOPH. PHILADELPH. ROTTERODAMENS. HARLEMENS. PHILO M AT HICAE, GALVANICAE ET IVIEDICAE AEMVLAT. PARIS. LINNSANAE ET MEDICAE LONDIN. MOGVNTINAE, WAT. SCRVT. BEROLIN. ALIAKVMQVE SODALIS S P E C I M E N ARCHAEOLOGIAE TELLVRIS TERRARVMQVE INPRIMiS HANNOVERANARVM. GOETTINGAE APVD HENRICVM DIETERICH. ''^l 803. S P E C I M E N ARCHAEOLOGIAE TELLVRIS TERRARVMQVE^ INPRIMIS HANNOVERANARVM RECITATVM IN CONSESSV SOLLENNI CVM SEMISAECVLARIA SVA CELEBRARET SOC. REG. SCIENTIAR. D. XIV. NOVEMBR. clolocCCl, Introitus. Hiftoriae naturalis inde ab Ariftotelis temporibas fata, praefer- tim vero incrementa reputanti, quibus ad eam q'ia nunc gaudet, maturitatem adoleuit, facile patebit, vix eam aliunde ir.aiora augmina fumfifife, quam focietatum fcientiarnm inftiiurione et coalitu . quarum adeo incunabula inter epochas iftius difciplinae longe inuitunique fauftas et frugiferas referre oportet. Maxima enim quaeque ab h'jiusmodi focietatum coniunftione expeftar«, ipfa earum natura et fines iubtbant, quos quideiii HaU leras r'iiofler ante hos quinqmginra annos orafione inaugurali, cum focietas Regia fcientiarum primum publice conueniret, mafcule ex- pofuit. luftam vero eam expeftationem vberrime quoque ex^^le- tam efle, hiftoria litteraria et afta focietatum et academiarum ita teflantur, vt qui de eo dubitare, imo vero plane id negare nuperis adhuc temporibus aufus fuerit, memini. neminem praeter para- doxorum amantiffirnnm ciuem Geneueofem RonfiTaufum, vtpote qui focietates Europae litterarias non nifi mendaciorum fcholas vocare, et nominatim Parifinam longe magis erroribus abundare quarr in- tegrum HuroQum gentem, nude et inuerecunde afferere non erubuit. A 2 Non A SPECIMEN ARCHAEOLOGIAE TELLVRIS. Non magis verecundus et vobis auditores, et mihi ipfi ia V^ftra Corona dilTerenti viderer^ fi confutatione tantae criminationis tempus tererij anderem, quod contra breni et fuccin6lae traftationi ärgumenti impendere liceat, excapite naturalis hiftoriae petiti, qiicd inpnmis focietat'im fcieatiarum coalitu iUaftratutn,, fimul autem ita con[ipara!"um tll, vt oirniiirr. interfit, qui orbis quem inhabitant ho- div-^rnum (latnm et praegrefifas vicifTitudines tantunanon plane a feaiie- nas putant; de huiiismodi inqyam argumenta paucis philofophari feftae huius diei inftituto et celebritati haud intempeftiuura videtur» §. r, Inßituti ratio^ Speeimen archaeologiae telluris, terrarunaque inprinnis Hanno- veranarum exhibitiirus, eandem corporum quondam organieorum lam vero foflilium, quae nuperis petrificata audiunt, curatiore in- dagatione illuftrare animus eft; fidiffimis fane et dummodo caute et fobrie ifs vtamur,, fallere nefciis documentis quibus ingentiura iftarum conuerfionum quas planetes quem incol;raus, fubiit, et quibus mire turbatam quam hodie prae fe ft-rt faciem debet, non natura foium fed et facceffluiis ordo et periodi declarantur. §. 2.. Foßlium de quibus agitur deßnitio et in ctaj[es dißrlhutio. Vix ergo monitu opus eft, neutiquam de quibusuis corporibus goondam organicis nunc vero Coflllibus hie fermonem effe, verum vnice de iis quas ad aliquam iftiusmodi conuerfionum referri^ eidem- que illuftrandae irrferuire ponTunt. Hinc v. c. nujlatenus ligna, cortices, folia, iiiufci frondofi aliaque vegetabilia huc pertinent pafTim ad fontes martiales a) reperiunda et in mineram ferri caefpi- titiam f. fubaquofam mutata. Haec quidem reuera foffilia funt, fed noQ huius loci,, fiquidem fofTilem et ferream naturam haud ita «) Exemplo fit eTe^antiflima varletas hniusmodi veget-abiünm in mineram ferri caefpititiam verr^rum quam fontes martiales prope Kontfchotero in guberoio Olonez pratbenC. SPECIMEN ARCHAEOLOGIAE TELLVRIS. - kapridem, fenfim faltem pedetentimque et absque vllius cataftro- phes interuentu iuduerunr. In vniuerfum eoim origines iftius mi- nerae magnam fane partem non v^lde antiquas tflTe, praeter alia vel tumuii fepulcrales teflantur, pafüm in Weftphalia vifendi, quos quidem continuis eius (Iratis obduftos efle comperi, et vrnas f. ollas offuarias quae fub iis latuerant, mureo academico indidi.. Ab altera contra parte paflTm rellquiae corporum organicorum ex vtroque regno occurrunt, tarn cruda et intemerata texturae fuae integritate confpicuae, vt eas vix ac ne vix quidem a recentidimis et nuper adhuc viuis id genus corporibus diftingnere liceret, nifi fiue locus et flatus in quibas reperiuntur, fiue difcrepantia earum ab analogis hodienunn fuperftftibus fummam earum antiquitatera teftarentur, fimulque aperte docerent eas vtique ad fofTilia de qui- bus in praeH ntiarum nobis fermo eft, pertinere. Exemplo fit in- ftar oninJUi)! tum celebre rhinocerotis cadauer n umiae naturalis in modum b) c'orio adhuc veftitum et tendinum carniumque reliquiis imo pinguitndine adhuc exfudante Infigne et ammoniacalem fot to- rem fpirnns ante triginta annos in frigidiffima Sibiriae plaga ad Wilnii fluuii arenofas ripas deteflum et a perill. Pallas curatiflTime defcriptum f); tum ebur fofllle quale ad maris glaciaiis littora reperitur, receotilTTmo ebori quod elephanri Indiae et Africae hodiernae praebent, textura, duritie et tenacitate adeo fimillimum vt eidem «dhuc vfui inferuiat, magnaque v'> peiü^iDum aliorumque Vteofiiium ad Archangeli portum alusque RufTiae borealis locis ex: A 3 eo b) Wrba ^^Jn^ periU. Pat.lasii 1. c. q-nae qnidem reuera rationem Jlla- ftrantqua illud d- quo acrJMir belluae cjd-^ .er tan^a int. irrirate perennare potuerlr, quod qnid'^^m maxime fiue foli in quo fepultum t f\ indoli fiue ali'S einsmodi cnulTis aduerririis tribnei.diim videriir, qnarnm con- curfu ^t tuties h<>min>im funera exf-icca quidem, caeterum vero per lon- g4S feMilornm fpriej. incorrupta, tarn in a.-pno(is quam in uHginofis et turfacei.. ftrans reperta funt, q.iae vulgo mumiarum naturalium nomine venire foknt.. c) In ftnuis Comment Ac^ Petropolit. T. XVII. p. 585 fq. tab. 15. fig. rj (caput; lig. z. 3. vptij pulticuh;. A SPECIMEN ARCHAEOLOGIAE TELLVRIS. eo fabricetur d). Eadem ratio eft iruricitis contrarii littoris Haf- vicenfis, cuius quidem fpecimina ad nianus habeo ^) aurantio co- lore adeo confpicua, vt nuper adhuc in viuis ea fuiffe et recentiffime ex mari quod lahabit-^rint capta videantor. Ex vegetabilium vero reliq'JÜs füffihbus itidero fsre inomutatis nominale fufficiat tum lirna qu^edam bitaminofa , aeque ac ebiir iftud qiiod modo diximus, adluic laea gationi qnae runcina fit, aptiffima, tum vero carbones ligneos quales paflTim genuinis lirhantracibus, vt et caemento An- dernacenfi tarrai difto, immerfos, et fruftis ligoi mineraiifati vt vocator, argeotiqiie cuprique diuitis Fraacobergenfis Haffiaci paf- ßm adliaerentes, videre licet. Haec inqnam vt tot alia , licet habitom fuum tanta integritate feruaritrt, vt primo intuitu receatiilmia eorum origo videatur, ni- hiioaiinus tarnen ad perantiqua geologiae docuinenta pertinere, . tellurisque hiftoriae iliuftrandae egregie ioferuire, quas fupra teti- gimus circumftantiae aperte docent, Patet exinde quaenam ergo fint fofiilia proprie fic difta quae archaeologiae cofnnicae explicandae niateriem pratbenr; cuius vero fpecimen faltem exhibitarus, ex ioDmenfo oryftologiae ancbita fere vnice in iis nie continebo, quorum natales locos fiue ipfe adii, fiue ab aliis curatifiime defcriptos accepi. Reliqua in praefentia- rum inta6la relinquo, nullus tarnen dubitans et ea quoque curatiore indaga- d) Eft inter tliefauros qnos mufeum acaden.icnm itidp^eiTae HberaÜtatl perill. L B. DE Asch debet, fegvnentutn hu'iiismodi Mamontouaiakoß foffili?, folidum , nihil cauitatis prae fe ferens, adfoque nun ex crafiTiflinna den- tis eburnti parte, fed ex media aut anteriore deieftum, et nihilomi- nus 16 vncjas periphtria aequans, 9 vnciss lon^um, pondere 10 librarum cum dimidia; cerc-rum rect-ntifiltro ebori adeo fimillimutn vt vix ac Be vix quidem ab eo diftingni poirit. Obiter addere liceat priin^m, quae mihi quidem ha6lenus innotuit, cnradorfm notiriüir» buius eboris fofll'is Sibirici debtri Hrnr Gvl, LvDOLF (meritiirimi lobi Ludolfi ex fratre repoti; in Granimaüca Ruf- ftca. Oxon. 1696. 4. p. 9>. nnperrime vero propriüs de eod m obfer- vationes exiiibuilTe Makt. Sauer in Account of Cor.imodove Billings's ex^ fedition. Lond, 1802 4 p^R- 93 % e) Icones eorum dedi in Abbildungen naturhiß. Gegenßände. P.II. tab.ao. SPECIMEN ARCHAEOLOGIAE TELLVRIS. 7 indagatione ad easdem quas conftitui foffilium clafTes principes re- digi pofTe; in quibus quidem ordinandis non eam feruaui tnetho- dum quae vulgo in difciplina oryftologica adhibetur, fyftematic^im inquam, fecunduno clalTes et ordines animaljs aut vegetabilis re^ni quae nunc in roinerali peregrinantur, fed chronologicam , ita vt fof- filium cl^ifTes, quantiim cum aliqua probabilitate coniicere licet, l'e- cündum varias et ionge ab inuicern diuerfas conueifioDes orbis ter- raquei, eiusque plagarum diuidam quibus habitum fuum debent et fitum quem iam feruant. Ex quauis vero earum claffium vel vnum alterumue ordinem deligam et tanquam exemplar exhibebo. Et quidem aufpicabor ab iis quae recentioris originis funt, ab his ad antiquiora progrediendo, finiam demum in reliquiis omnium veterrimis aboriginum quafi primae corporum organicorum creatio- nis, quae orbem , poflquam conditus erat, inhabitauit; quae tarnen magnam fane partem (vt Haruaei viri fummi verba mea faciam) non ita accipi velim quafi ea e tripode prolata exiftimem aut alic- rum fuffVagia extorquere cupiam; fed libertatem illam quam aliis libenter concedimus nobis etiam iure merito pofcimus; vt quae in obfcuris reous venfimilia videntur, eatenus pro veris cfferre liceat, donec manifefie de eorum falfitate coniliterit. §. 3. Cl. I. Foßlia nu^eriora corporum organicorum friperßitorum et qui' dem indigcnorum. Ad primam ergo folfilium claflem, nuperrimam fane fi cum reliquis comparaueris, ea refro, quorum exeraplaria genuioa et prototypa adhuc ibidem locorum viuuut et vegetant vbi ifta quon- dam gorgonia quafi vi obriguerunt. P^rtinet huc quodammodo ea margae tofaceae fpecies quae ingentia ftrata format pafiim ex innumerivS ar ndmum aut foliorum aut radicum eftypis coactruata, quibus pjtrnmque teftaceorum cal- cinatorum (vt vulgo audiunt) m.'^gna vis iohaeret. Hanc faltem ofteocollae tofique fpeciem ad fofHiia de quihns aginius probabiliter referendam eile firatorum quam ^uliim occupant ambitus et altitudo fuadent 8 SPECIMEN ARCHAEOLOGIAE TELLVRIS. fuadent, vtpote quae mutatam conuerfione quadam plagarum qnas nunc tegunt fuperficiem teftari videntur. Tum vero ad prim. m quam tetigimus clairem fofiilium ea pertinere per fepatet, cunr. ipfa huius tofi malTa non nifi inquilinis et hodlenurn adhuc ibideri) lo- corum viuentium corporum organicorum reliquis conftet. De ad- Vcntitiis enim quae nonnunquam in ea marga huspitantur ^ITibas tropicorum animantium infra alio loco differeadi locus 4abitur, Longe quidem ^iuerfus ab hoc tofo habitus eil alius gene- ris fofTilium, nihilominus tamea etiam, ni grauiter failor, ;ad eandem de qua nobis fermo eil claffem, referendorum, quibus regio, ex hoc refpe^-u quantum tioui haftenus vnica, abundat, Oeningenfis nempe ad Rheni, qua ex heu ßodannico efflint, ii- tus dextrum f. boreale pofita. Inf itinere Heluetico quondam ver- fatus, triduum illic exegi et celebres iapicidinas foffibum de quibus agimus adeo feraces, fludlofe luftraui, egregia eorum fpecirrioa mecuo) reportaui, aliorumque magnam vim in mufeis Scafufinis praefertim et Tigurinis, oculis vfurpaui. DitilTirnum eann regionem gazophylacium , idemque in fuo genere vnicum nominare aufim, fiquideno non folum ex vtroque regno organiro, verum et ex qua- vis animantium clalTe, et fingulis vegetabilium partibus luculen- tiflima et nitidiffima fpecimina exhibet. T^am, 'Vt faltem paucorum ex rarioribus mentionem iniiciam, integros animantium mamma- lium fceletos/), auium partes g), tanas A), multifaria inf'^fta aqua- tilia ex hemipterorum praefertim et apterorum ordinibnsi), ex ve- getabilibus autem praeter foliorum magnam vim k), ipfiffimos plan- tarum /) Blna V. c. fceleta aninaalcuti ex glirinm f. fcalpris d^ntatorum famlH» fchifto calcareo oeningenü inhaerentia pofiidet cl. Ziegler tnedicus Vitoduranus, iconesque eorum curatiffimas manu cl, Schellenberg deltneatas roecum reportaui. g) Offa cruris grallae culusdam vidi in mufeo rl. Amman medici Scafufini. li) Specimen ex mureo rl. Lavatkhi medici Tigurini exhibet Andreak in Briefen aus der Schweiz nach H.xnnover gpfchrieben, tab. 15. fig. 6. i) Knorr Samml. von Merkwürdtgk, der Natur. Norinib. ,1755. fol. tab. ,c^3. fig 2. 3 4. ft) lo. ibid. tab. 9, a. b. c. .SPECIM.EN ARCHAEOLOGIAE TELLYRIS. g tarum flores i) hifce meis oculis vidi, quae onania fchifto calcar^o quem fuillum vorant, continebantur, veruno et ad vnum omnia eiusmpdi animant.bus et plantis refpondebant quae hodienum adhuc lacum AcroTuiuno eiusque viciniana inhäbitant. Mihi fane inter ea nihil exotici, nihil plane incogniti haftenus occurrit, nihil quod noa aut certo aut faltem verifimiilime ad Ploram et Fauaatn Ger- manico-helueticam referre iicuerit. Quaecuaqiie ergo faerit caufTa , quae olim alueum fluuii aut lacus ita mutauit, vt iann ab aquis defertus in flcco extet, roaxinna fane cum probabilitate afierere licet, ifta auioiantia et vegetabilia ipfi indigena fuilTe, et pro intemerata integritate qua vel tenerrimae earum partes conferuatae funt., nuliatenus aliunde düuulorum im- petu aduehi potuilTe. §. ■4. Cl. II. Foßlia nuperiom Juperßitonim extraneorum diluuiif adueSiorum, Longe diuerfa ratio efl altarias foffiiium t:la(Iis, quorum qui- dem prototypa itidem liodienum fuperfunt, quae tarnen non ibidem iocorum vbi iam hospitantur , indigena fuiffe, fed aiiunde diluuiis et violentis inundationibus allata, vt nauFraga corpora flu6lus proluit, habitus quem iam prae fe ferunt mutilus, et tumuituarius quem feruant fitus, aperte teftantur, Referendae huc prod giofae illae rupes oITuofae quibus maris Adriatici et Mediterranei huiusqne infiilarum orae horrent. Ingen- tes hae moles funt ex plane innumeris ofiium iVagraentis coacer- vatae,. quae tofo intercedente calcareo inuicera conglutinatae funt. Fragmentis inquam , fiquidem in numerofis fpeciminibus quae tarn ex Dalmaticis oris, quam c-x Cythera infula «t Calpet^no promon- torio in fupellc6>ilem meam mineralogicam tranfierunt, et quae in aliis mufeis, Anglicis praefertrm, contemplatus fum , fi a ttau- ciflimis dentibus discefiferis, vix vnicum os integrum aut intemera- tum reperi. Fere omnia ita mutilata, frafta et coatufa, vt vio- leqtiffimam perturbationem quam perpeiTa funt, aperte ttft'^ntur. Magna /) RanuncuU florem eidem fchifto ioiprefTum vidi itidem apud cl. Amman. B 2Q SPECIMEN ARCHAEOLOGIAE TELLVRTS» Magna interim horuir» fngminum pars fatis adhuc dignofcenda , ita vt ad ofteologiae cooraparatae trutinam retipcari poHit; cuius vero ope patuit, nihil quidera ea> continere quod ad animal plane 4n- cognitum reFerre oporttat, plara tarnen exotica, et noiiiinatim quU dem leonini fti4cti partes, quas ergo almnde, et quod haiiirus earufp munius docet, ingentis cuiusdaro diluuij vioientia adue^^as c(Te oportet. Quod quidem dilouiana a Caspii njaris in ponrura Euxinuifi, huiusque in Meditenaneam jiiare irruptiünem derin^n- Sum effe »/), tum iftorum luanum et vieinc>nim ipfis rerr-rfrüm grograiha phyiiea, tum ea quae de eiosijnodi conuerfionibus apud nien.onae ten püfur. litorunr* fcriptort-s,. Polybiom, Di(»doiun. Si- cui'jnn et Srr.^bcn m rdata leginüis, wcnnaillin um rcddunt ti)t liiculent« ceteroquin exeiüplo, quomodo natu/ae fludium et quidem tnoriiDis oryftologicum, hiftoriae quafi vicfw prae'llare, lait^m mdem facem accendere, eam«iue rainfice iliuftrare poffit.. De anthropoHthi! putatiuif excurfüf,. Cum binae quas adhuc tetigimus foffilium clafles, ad Bodier- 2jum na'iuae organicae ftatum eatenus referendae fint, quod ani- iralium et plantarem adiiuc re vera extantmm reliquias exhibeant, facile patet, celebrem et toties agitatam quaeftionero an dentur anrhropolithi, proxime quoque ad easdem pertinere. Et fane in fchiflro Oeningpofi in eorum veftigia inquirere certe nou abfonum foret, eoque minus, fi omni exceptione roaius eflVt Halleri noftri afft-rtum o), quo in vindicando adnersus Voltarium diluuio Noachico »titur, reperta fciiicet q^q in iftius iapicidinae vifceribus et mtdi- tullio m) Cf TovntfVFOvr untfngf! du Levant TT p. 25^2. T. 11. p. 403. Patlas Reiten durch verfchled Pvovhizen des Rujfifch. Reichs. T III. p. 569, d'Uascahviu.k Rech»yches ßjr l orig, des arts de la Grece. T. 11. p. 355 et Supplement p. 22. ») Leononi dFMtes aut olTa quae diximus rupibns hisce oflTuofis de qnibus agimuh intermixta eiTV nemo mirabhur qui leones quondam fi;m Piiry- giam tum Peloponnf fum, iKaxime vero Aetoliam inter Achdoiim Neffum- quf airines irhabitalTe mt'rr)inf?rii:. &} ?, Ex. Briefe über die: Einwürfe einiger Freygeißer* P. III. p, 66 fq. SP.ECIMEN ARCHAEOLOGIAE TELLVRIS. . jj ^ullio ferrea vteDfilia, ad fcindendum ab hominibus olim parata, ;quod vero vt fidem tueatur vereorjt?). Verum et in maris Mediterranei enormi agitatione quam ia- Fnuimtjs, iiumana qivoque funera reliquis mifci potuilTe, fane noa äocredibile. Iffio vero In vtraque iftorum fofiTiiium clafie, Oenirigenfi in- quam et orarura maris Mediterranei , anthropoüthos re vera reper- tos fuifie, meuioriae proditum eft. Curatiori vero indagatione ■patuit, fassofüm zoolithum fchifto Oeningenfi iinprelTiim, quem •meritifllmus ceteroquin i. Iac. Scheuchzkr pro homine diluuii tefte .habuit, quennque ipfe poRhac in mufeo Gesneriano contemplatus •fiim , verifimiillme non nifi Sllurum glanidem txhibere. Quod ^'ero fofiilia ofTa Cyt'herea aut Caipetana attinet, toties pro humanis vendita, monuilTe fafficiat, ne vnicum quidem quantum noui hafte- nus compertum effe eorum exemplum quod a-irtoritatem arbitri snatomice daäi prae fe ferat, qua buinana eius origo extra omnem dubitacionis aleam porita (it. Et fi verbo propriam fententiam fubiungere licet, quam tot anthropolirhorum putatiuorum qucs ipfe manibus traftaui, examen, •ferre me iabet, fancte teftor, ne vnicum quidem genuinum eorum fpecimen mihi haftenus innotuifie. Siquidem ea, quae vtique humana ofia erant, (v.c. caluariae, qualem in mufeo Brrtannico vidi) Bon ad foffilra fed ad incruftata nuperae^alde originis perlinebant; cum contra in iis quae re vera fdffilia erant, ne njinimam quidem humani fceleti genuinam particuJam agnofcere potuerim, §. £, Cl. MI. Fojfdia atitiquiora quae cUmatum tetlur'u nnitaiiomm vniuerfalem teßari videntur. Sed e diuerticulo in viam redruntes iam ad tertiam fofTillDm olaßem accedimuF, prioribus iftis vt multo anti^uiorem ita et mi- B 2 rabilioreTü, f>) Neqne magis gennlna aut huius loci videnfur aMa vtenfiliiim »rte fafto- rum extmDla quae paffim ex denfis ant proiundis ftrstis eruta dicunftjr, qiniia V. c. cl. Hurtin jr.iiTiurat in Veriianäelingen uitgegeevcK door Teyler s Itcjeede Cenootfcluip. p, 99. 19^ fq. 12 SPECIMEN. ARCHAEOLOGIAE. TELLVRIS„ rabiiioreno,. et quae noOra eo magis iotereftr, quod terrae Hanno*» veranae numerola et eximia- eius fpecimioa praebueriot. R^l-quias ea inprinüis compl.ftirur ingendutu beiluarum quaram prototypa telius> quideno. ad hunc vsque diem , verum vnice in rerootiffimis legionibus tropicis et torridis zonis. ferre videtur: — videtur in- qnam, cum ipfa jfta prototypa putatiua, etfi foffilibus de quibus agi- Bnus, in mu!ti§ fimi'lia fint, in7 aliis tarnen charafteribus, minoris quidem momenti, adeo: tarnen- conffantibus tarn lucalenter ab m differunt , vt an ad eandem, eoram> fpeciem. referendae fiut degene- rat'onii» fairem vi plus roinus; immutatam,. nuraue potius pro d'uer- üs plane fpeciebus: ea habere liceat^), ambiguus adhuc haefitem, Bincqu« pndem eorum reliqiia- föflilia interim dubiorum nomine a fcffiiibus fup<»rftirorum quae diximus,, et plane iocognitorum quae mox fequentur,. diftinguenda duxerim. Nominaffe fufficiat ex eorum numero elephajitos et rbinocerotes; fofliles,, tanta; nuperis temporibus copia ex: margaeeis,, limofis,, aliisque fuperficialibus; borealis praefertim orbis ftratis erutos,, vt numerus elephantorum qtiorum reliquiae in ipfa noftra Germania haftenus effblTa funt, ducentefimurn fuperet, rhinocerotum vera prope a trigefimo abfit, Piures e geolbgis prineipibus qui foffiles hafce bejtuas eiusdem fpeciei cum iis putant quae hodie Afrieae et Indiae orientalis indi- genae funt, a diluuio quodam vniuerfali eas deriuant, quod olim ab auftraii orbis hemifphaerio orfum,, boreales telluris piagas inundaue- ritr). Interim grauia me adhuc detinent argumenta praeter ea quibus iaro cL djs Luc in eam fententiam animaduertit , quin «idem calculum adiiciam ;}! Refero huc: mirandam^ integritatem non- q) Cönferant quoriim> intereffi: quae t«m circa; quaeßionem' quid fif fpecies in zoologia , tum dp canfis degenerationis e<^ varietatum origine pluribus disputaui libro de gtneris^ humani varietate' natiuar. p. 66, 78 fq- ed. 34:ia v) Gf. V. c. Comlt. DE Velthkim Sammlung- einiger /luffätze- P T. p. q2 Tq. et lo. Reinkt Forsxer' Stoff zur- künftigen Entwerf ung einer Theorie der Erdigi p. 59 fq. sj Vix monitu opus erit mihi tantummodo eiusmodi vniuerfale dilunium improbabiie videTÜ ^uod; ab auftrali hemirphaerio in^ boreale irruperit. Nam SPECIMEN ARCHAEOLOGIAE, TELLVRIS.. jj nomiullorum elephantini gelieris fceletorum,. qnorum bigam patria mea, Ducatus Saxo- Gothanus tulit 0> praefertira fi eam integri- tatem cum. lacero et mutilo habitu coiDparaueris, qualem- alia cda diluujorum inipeta prouoluta. prae fe feruDt, cuiusnaodi irodo me- miniiBUs;' tum etid ipfum quod: non raro plura euismcdr belluarum indiuidua,, imo integras quhfi earum f;in.iiia& iundiim fcf ultas vi- dere Ijcuerit, quo v. -. qu^norum. rhinocerotum reliquiae pertinent ante hos quinquaginla et quod excurrit anncs in praefeäüra Hi rz- bergenfi. ad Hercyoiae fyluae radices tffrfTae,. a venerando Holl- BiANNo quondam noftro egregje defcriptae «), quod quidem phae- aomeaon itidem vedurae diluuiali extropicis plagis aduerfari videtur. Aliud porro argumentum prsie b^re mihi videntur celebres ia variis Europae mediierraneae plagis, praefertim vero in ipfa noftra Gerniahia cGufpiciendi ingentes fpecus fubterranei, ex eo maxime capite ad grauiflima: arcbaeologiae telluns monumenta referendi, quod praefertim innuroeris^ oflibus fnflilibus. fcateant vaegrandis cuiusdam animantis ex^ vrfornm genere,, de qui-bus autem aeque ac de iftis. belluarum cffibus disputatum eft, num ad aiiquam earum fpecierum quae adhuc in viuis extant pertineaut, nee ne? Fuere qui ea vrfo glaciali f. maritimo tnbuerent, a quo tanren mirum quantum diffrrre,. curata coinparatio, craniorum praefertim, me docuit Propius quidem a vuJgari vrfo aräo ab^lTe viderentur,, nifi praeter ingentem qoa eum fuperant magnitudinem , aliis quo- que ftrufturae charafleribus iisque conftaniibus, ab huius quoque B> i, varieta» Nam de alüis i'nnrdaHönibiis lorali^ius v?x dubitare liref' qnornm ope' beüuariii aulici Oiicjlriini fchifti.m fappt-nhelmen- femvidl, CLii ofla bracnii an-mnitis inhaer»'banf , qu:ie t\.n\ fijrura, tntn: ' proportione ad vtrfpertilii)) em c;n7irijm imitim. quem viilgo canem volanfem vor^nt, pertiruuilV videhanrur; ('fr 1. H Mkrck. cnririfli- mus oiri.jm foifilium fcrutator in cl. Balüingkri meäicinifchen^ournaL P.Xai. p. 74, lg SPECIMEN ARCHAEOIOGIAE TELLVRIS. ab iis quibus ftrata calcis denfae vulgaris plena funt diuerfifliinls, liquidem quantum noui nulla ammonitarum, belemnitaruro, encri- norumue veftigia continet, contra veropilcibus, gammaris, afteriis infignis eft. Sunt vero in bis non pauca quorum Analoga hodie- num adhuc in India orientali extant h), ex quibus praeter tot alia celebrem monocuium polyphenao funillimum nominaiTe fufficiat quem in ditiffimo mufeo cl. D'ännone profrflbris Bafilec nils meri- tiffimi adtniratus fuin. lam vero pleraque quae hoc fchifto conti- nentur foffilia, et in bis cancri numerofis articulis inftruäi, prae- fertim vero teiierriroae afteriae, 'Vt pr6tinata etc. tanta integritate feruata et condita funt, vt de diluuio quod illas «x ältere orbisiie- mifphaerio aduexerit, ne cogitare quidcm liceat. Et eadem ratio eft conchyliorum fofTilium iimili integritate In ftratis alluuiis quae dixin-us conferuatorum quorunr» nuneerofa fpe- cimina ex marga arenofa et limofa terrarum inprimis Hannouera- narum et Osnabrugenfium naihi ad manus funt, quae iBagnam fane partem prototypis hodienum adhuc in oceanis auftraiibus, Ät- lantico praefertiu) ac Indico fuperftitibus perquam fimiha funt et quorum quadrigam rariorum et minus cogoitorum ideo feh'gere et hie exhibere operae pretium videtur, quod ex eorum teftaceorum^ iDultiualuium inquam et biualuium numero fint quae iocomotiuitate deftituuntur, adeoque ipfa argumentum praebent certo certius in- quiiina ea qiiondam fuiffe et nullatenus diluuiorum Tehiculo ^liunde adueda. §. 7. Specimina aliquot huius dajßs fojftlmm. I, Balänites porofüt. (— Tab. I. fig. I. — ) Mirum et fingulare vifum eft Guettardo viro oryftologiae apprime ftudiofo, nanqoam ;adhuc obferuatos efle lapides filicum io b) Cf. cl. Beckmanot, collegae coninnftilTimi, conmentationes de vcdudtione rerum fofßUum ad generei naturalia orotyporim , quorum reliqua quae •" - , adhuc SPECITvIENI ARCHAEOLOGIAE TELLVRIS. j^ ia modum aquaram motu rötundatos, qui teftaceis fofülibus marinis ipfis adhaerentibus, onufti fint. Numerofa tanien et memorabiüa id geaus fpecicnina OsnabrugeDfis principatus fert, riquide.m ex roargaefodina Aftrupenfi balauitis de quo agimus exenipia sd manus habto, tum magultudine et integritate fua, tum vero ideo infignia quod non raro aut finguli aut plures etiani eorum inuicem contigui cotariis fragmentis diuturna volutatione antea detritis et rotundatis infideant. Magnitudine hi filices ioter eam ioglandis nucis et pugilli infantilis variant. PaiTim tarnen et Isalaniti iiti anomiarum teßis infra dicendis adhaerent. Caeteram ipfa herum baianorura fpecies Lepadi p>ororae hcdle ad littora Indiae cisgangeticae fuper- ßiti firaillima ed, praeteiqnaiTi qnod magnitudine eam fuperet, in quo quidem cum tot aliis buius claffis reliquiis fofiiiibus conueoit vtpote quae itidera prototypa ip.fis ceteroquin ilmilia, ilatura Tu« iae]^e mixmn in modum excedere, conßat. 2. Lf>padites anatifer. ( — Tab.'l. fig. 2. — ) IRariffimum fane foffile, nuspiann quanturo noui haftenns re- pertum nifi ad pagum Gehrden prope Hünnoueratu. Ntque qui eius meminerit adhuc quenquam fcio praeter cL du: Luc qui obiter eius mentionem iniecit c). Doleo quidem mancum falt^:m eius e^cem- pJar me exhibere poffe, -quod tarnen interim harum rerum curicfis acceptum fore confido. Caeterum a ipeciebus hucusque coguitis valuarum forma et configuratione nonnihil dilTert. 3. a3hnc defiderantur aniJI exrpeftamus, in nouis commentar. fociei. Rf^g, fcientiar. Goeftingenf» Tom. II et 111. Varia prolotypa Indica teftaceorum foffiliiim in celebri ilrato prope Conrtagnon reperiiindorum , enumerat cl. Faujas Saint Fond in hi- ßoire naturelle de la Montagne de Saint - Pierre de Maeßrichi. p..,o fq. 0 In Ltttres Tphiffiqties et morales Tosti.II, p. 2/So Viderat exenjpiar ia mufeo ditifilmo cl. Ebell üritanniar, Rtgi ab auUe confii. c Ij SPECIMEN ARCHAEOLOGIAE TELLVRIS. 3. OsTRACiTES fulcatm, ( — Tab. f. fig. i — ) Ex eodpm agro G-brdenfi qui lepades irodo diftas fert Me- iDorabiiis ob fultunri canainulatunn qui valuulsm eius inferio- rtno dirintfic, et cuius ope qnond^m Gorgoniae cuidam adhaefifle vinetur vr Hmilps oftreae indicaf hodie fuperftites v. c. foliujE, frons etc. eiüsiiiodi ßir^ibus marinis affigantur. 4. Terebratulites grandh, ( - Tab. L fig. 4. ~ ) Cum valusrurr tum foraminis ciagnitudine ^) infignis, qaod qulderr- tendineiii tran,*>mitt!t catus ope terebratulae faxis adhaerent; iii*rternw prooe abeffe vi -etur ab Anomia venofa aaftraloris maris Atlantic? in Dixonis penplo depifia e^. FoiTiJis tai-^en nofter for- liiae yarierate ludit, vtluKs feil, plus minas conuexis, nrarginibus in alii? latnibus in aliis vnduidtis etc. Habitat in eadena quam dixuiius iziargaefodioa O&Dabragenii.'» §. 8. CoroUarüim. Haec pauca ex multis fodiiium noitrarum terrae zonsram fpe- ciebus iis qu^s tiodie auftrales orbis plagae ferunt perquam fimili- bus, quae quidem innftino funjta, fatis probabilem reddere viden- tur auam aflerere ftiidui fententiam, omnia ifla animalia hodienum tropica , quondam Geruaniae hodiernae incolas et quidem coaeuos fu flfe, ideoque tt^rtiam qua ea compleftimur claffem neutiquam vt priores ift^s ad particularem quandam finguiaris plsgae cataftrophen, fed ad voiuprfaiem, quaecunque demum eius caufla fuerit, clima- tum mutatiüBem referendam efle. Eiusdem vero mutationis vi tribuen- ä) Siquidemmsioradhnc eft acBifileenfis ilIeTerebratDlitcs qoemWALCHius ob infi^ricm magnjfudint-m txhibuit in atnplißimo de petrefaftis opere Knorriano. Tom. II Vol. I. tab. 4. fig I. e) G, Dixox's voi^age rounä the worlä. p. 308« 355» SPECIMEN ARCHAEOLOGIAE TELLVRTS. j« tribuendum quoque videtur quod integrae animantium fpedes quo- rum rel quiae hac foflilium clafle continentur, ita interierunt vt hodierna zoologia nihil exhibeat quod ipfis aequiparari poflit; quo quidem ex terreftrium beliuaruti) numero inftar orunium JVlamnut fic diclum pertioet, cuius dentes in ipfa quoque Gernrania vt in tot aliis Europae partibus paflTim eruta eflTe, pridem rouftat/); ex aquatiiibus vero praeter tot teftacea calcinata alluuiis ftratis quoruoi faepius meminimus laxe inhaerentia, varia etiam fchifto quem diximus Pappenheimenfi iirmerra, ex quorum numero vei aenig-' niaticam afteriam in fcopae fimilitudinem radiatam g) nominaiTe fufficiät, a quibusdauu minus bene ad capüt medufae relatam. §. 9. . Cl. IV, FoßlUa qitae ipfam fuperficiem prlmaem tetlurh maximam partem plane fiibutrfam teßantur. Quae alias ab hiftoricis recepta eft primaeuorum temporum *=diuifio in mythicum, heroicum et hiftoricum, quodRonmodo neque inepte etiam in archaeologiari) teüuris quadrare videtur: ita vt priores binas quas diximus fofTilitim clalfss organicorum corporum hodienum adhuc in iisflem aut falteno vicinis piagis extantium, ad hiftoricum; tertiam quiim modo vidimus tropicorum animantium paflim dubiorum, ad heroicum; vltimam demum ad quam ex or- dine quem feqaor chronologico delati fumus, omni!?m antiquiflimara et cuius memoria maxime obfcurata eft, ad mythicum referre li- ceat. Compledtitur euim haec vitima claflls innuroera plane do- cumenta oryftologica, quae planetem noflrum ab eo quo conditus erat tempore non modo ciimatum generalem mutaticnem, fed diu ante eam iam eiusmodi fuperficei fuae feu corticis vriuerfam con- verfionem ita fubiiffe teftantur, vt, quaecunque demum elus cauflae C 2 fuerint, /) Cf. cl. C. F. Michaelis In Güttitigifch. Magazin der U^iffenfchnftm und Litteratur. ann.IV. P. II. p. 38 fq. tt iAuditi Mercku troißlme Lei Ire für les OS fojfües d'EU'phans etc. p, 22 27. g) Knokk I.e. tab.2. fiß. f. tab.34. a. Walch I.e. Tom.U. P. II. tab. L. l. et cl. CoLLiNi in y5?ff. acad. Palatinae, Tom. 111. P. phyfic. tab. 4. iig. 6. rtQ SPECIMEN ARCHAEOLOGIAE TELLVRIS. fuerint, ituus priftini trgris fundus iatr alta nnondura hodierna iuga veftint» prirraeuae contra fyluae paflim fub oceano qui nunc eft fubmprfae delitt^kant. Kam in lumrois Heluetiae alpibus, qua- tenus C'iU^rei laptdis fecundarii ftratis Uttae funt, vidi faÖ-as ex ^equore terras et procül a i elago conchae iacuere marinae, quarum inttgrae tiusdeni Ip^ciei {Httiiliae ordine et fitu »nperturraro pftrae inha< rent. bx anglito vero tmere plantarunö lylveftnum - dypa niftö UM a retuli, ii ille ad nriiirin un) pedum aliitudine lub bodierni pelrigi topt^fficie ex hthantr?ic m foniisis eruta. Ipfa vero haec iiorunnii/ta frctogaeica etfi ab vna parte in eo iriiit»n^ coruemant, vtcerto ad aüenann quafi tellurem pertinuiflfe Videa^ tnr, ciiO; ionge n ax'n>us eorunri nun.erus omni genuine pro- totypo in orgaiiicis qu^e nunc vigent regnis, pbne careat; ab .altera tarnen fitu fuo et ftra'orum quibus inhaermt relatione adeo ab inuicem diffrrunt, vt probabiliter ad varias et diuerfi generis coniierO^nes referenda fii-t, in quarum tarnen exa6ta diuifj< ne €t chronologica ordjnatione Oedipo geologico conieäore opus eft^ qui maxime ftratorum rucctffionis rationem habeat, a fuperficali- bus nuperioribus ad ea progrediendo quae proxime a pr niord ai bus vemferis (noftrates Ganggebirge voczvit) abfunt, quo v. c. laxuno grif um fihftoft'm ( Grauuaikenf chiefer ) Hercyniae perrinet, cui phytoliihi plane incogmti inhaereot, quos quidem tanquam omDiura antiquifiiroa et prJimigenia organicorum in erbe noft o ttrraqueo yeftigia fiifp»cfre licet. In pr^efertiari m hie loci Interim vnice in eo ire confn^aiu, vt et huius tl ffis fcfiiiium, certe fi quae alia prsead^mific&e, me- Diorabile*? qiasdam fpecies ex regno quondaro anin'ali exbsbeam, aut rondrm oryäologis quod fciam diftas, aut obiter faltem et irinus accurate n^emoratas, easqne roax mam rartem in ipfis ter- ris Hi-nnouer^^nis obferuatss. lunftim adeo cum fupra defcriptis fpicil gium praebent meillum quas in foHilibus harum rtgionum eruerjdis naturae ifdagatores irde a magni ingenii viro iuu^ne Va- LERio CoRDo peregtrunt, qui quidem cosmogenica de quibus agi- iBus documenta ijim ante duo cum dimidio et quod excurnt fecula nollris ia terris ftudiofe legit, §. lo. SPECIMEN ARCHAEOLOG.AE TKLLVRIS. ^j §. lO. Mecenfm nonnullorum Imius ctajfts fofftlhtm, t» Sepiarvm roßra. (— Tab 1(. fig. ^ a.b. cd. — ) Ad vnquam aliae moUufcorum partes praeter ea de quibus agimus fepiarum roftra inter fcflilia reperiunda fint, valde dubito. Sed et haec ipfa ad rariora pertinerjt, quorum tarnen non vnam fpeciem caJx denfa vicini nobis et multifarioruno petrificatorum öU vitis montis {der Heinherg) ad cuius radices ipfa noftra vrbs fita eft, praebet. Forroas earum icones oionftrant. Vere autem roftra terminalia fepiarum generis efle, vix dubium videtur, etfi ab iis diffrant Girbus bodie extantes fpecies quotquot earum nouinjus, inllruäae funt. €, Orthoceratites gracHis, (— Tab 11. flg. 6, — ) Singnlaris et aenigmatici huius fofllliuni generis, caeteroquio JD terris Hannoueranis infrequentis, elegans fpecimen poiTideo, vel üdeo mt-morabile quod fchifto argillaceo in vniuerfüm raro fofniium feraci iohaereat, ex dtTerta hodie fodina cui nomen der König David ad montem Iraenkeberg prope Clausthal H-^^rcyni^e f^Io^e eruto, Pyrite imbuturn eft, non conicum fed perfffte cylindritDir , craf- litie pennam anferinam, longitudine pollicerii cnm dinnidio aequat, denis articulis conftat, ab altera qua fibi inuicem cnharrent parte conuexis, ab altera concauis, omnibus fiphone lateraii inftruftis. 7» Ammonites facer, (— Tab. II. fig. 7. — ) Etfi Amtnonitarum, numemfiftimi omninnn fofnilnm gener?s, ingens in agro Goettingenfi rtperbrur copia et var-^fas, ^^t^6tos tamea eos hie loci relinquo cum naaxime memorabiiiuno aotiriam et C 3 accura- 22 SPECIMEN ARCHAEOLOGIAE TELLVRIS. accuratam defcriptionem pridem iam exhibüerit fedulus horum pri- noaeui orbis documentorum indagator, quem fupra iam laudaui HoLLMANNVS quondam nofter h). Mentionem contra iniicere liceat fatnorifTimi et rarifiime in Eu- ropa vifendi aniiponitarum generis quod apud Indes cisgangeticos pro fymbolo niythko metamorphofeon dei fui Vifhnu habetur et futnma veneratione colitur i). Reuera ideo ipfis facratiffima gemma eft, vt pridem Aethiopici quoque ammonitae apud Plinium au- diunt. Exemplum quod exhibeo retuiit ex Indiis, et fupelleäilem meam oryftologicam eo ditauit cl. Langstedt A. M. quondam €xercitus Hannouerani in Indiis militantis facerdos. Lapis eft luargaceus fubrotundus vtrinque comprfcfTus, cuius margo oftio hiat quod cauitatem monftrat eäypo eiegantis ammonitae infignem qui quondam eidera inhaeferat. Reperitur facrum hocce fofiile cui Indicum nomen Salgram f. Salagramam inter filices fluuii Gandic» vbi prope Patnam in ipfum Gangem effunditur A}, 8. Serpvlites coaceriiatus, (— Tab. IL flg. 8. —) Saepe mirati funt oryftologi ingentes montium rupes vnice ex innumerabili multitudine phacitarum f. lenticulitarum congeftas. Hoc quidem foffile, prototypo hodienum carens, in terris Hanno- veranis ha^enus repertum elTe, nondum noui. Aft aliud huicque fimile miraculum exhibent iate patentia ftrata lapidis calcarei denfi prope Wennigfen ad fyluam Deifteranam, milliaris circ. ab vrbe Han- nouera verfus occafum diftantia, quae quidem etiam tota quanta ex vno eodemque teftaceo minuto, fed alius generis, ferpuütis nempe /<) V. Ej. cotnmentatioftum in Reg. fcienl. focietate recenßtarimi Sylloge T. p. 174 581 T:]. Syll IL p. 94. et Petitacrinorum, ialiorumque petrefadlo' ram marinorum^ maxime memorabilhim , defcriptio, p. 16 fq. i) V. Ayken Akbepy: ok the Inßitutes of the Eniperor Akber, Calcutta 1784. Vol. II. p.29 fq. k) Pliiribus cf. Lettres edifiantes. T. XXVI. ed. Parif. 1743. p. 399fq. et Sonnerat voyage aux Indes orientales. T, 1. p. 173. SPECIMEN ARCHAEOLOGIAE TELLVRIS. 21 nptrpe tenellis confl^nt. Tefta eorum tantum in non omnibus laftei coloris , perfefte feruafa , longitudine circ. femunciaiB aequat, cradifie non nifi vigefimam poUicis partew; flexuofa eft-, teres et transuerfim fubtilifllnie ftriata; cumque aliae ferpulitarum fpecies alifs foflilibus, beleronitis» oftracitis etc. adhaerere foleant, haec contra nulli alius generis teftaceo iunfta, neque vllum jpfi adnijxtum, verum integrae ftratoruDo iBaffae vnice ex huius ferpulitis myriadibus coaceruatae funt. 9. BiTVBVLiTES prohtematicuf, (— Tab. IL flg. 5.. — ) Tnter onnnia quae vicinum vrbi noflrae iugum montanum {der Helnberg) tot tantorumque petr ficatorum memorabilinm ferax, ory6to}ogis praebet priroaeuae telluris documenta, nulium adeo fingnlare, anomalum et parddoxum nriihi haftenus occurrit, ac aenignoaticum hoc foffile quod bitubulitis nomine infignire liceat. Conftat ex binis tuMs cylindricis, parallclis, reftis, craffitie pennam rrnriigis cygni aequantjbus, plerumque quartae poilicis partis interuallo ab in-uicen} diftantibus quae vero ainbo extrorfum comnonni vagina eos cingente contioentur, cuius formam digitis duobus iunftim inuclucro tedis coiuparare licet. Tum tiibuli tum Vagina fubmde in pyritem verfa, cauitas tubulornra plerumque fpatho calcareo plena, interflitium vero eos ipfos et v^gipHrn inter- cedens calcis denfae naturam induit, qualis et vniue-rfi folfiliv ma- trix eft. Paffim pratter binos iftos tobos princii es et craffiores duo alii vix pennam pafiTerinam cräffit.e aequanr^s ohfernantur, itidem inaiccm paralleli fed contraria direftione jftis maionbus ivi' teriefti ita vt fcflione transuerfa axes qu:.!» rnorum tübulorum rhomboidis angulos aemulentur; craffi«;rnnr. neiipe axes binos acu- tiores angulos, tenui Tum contra obtufiores. Doleo rar fflmi huius frifjJis non nfi frj.gnrerta rre haftenus reperifle, qurriim iongiffinum vix qurituor pollices longifudine aequat. Craffities caeteroquin cum tiib':Iorun} tum vaginae varia. Craffiifimi fpeciniinis vagina parum ab ea antibrachii abeft. 10. 24 SPECIMEN ARCHAEOLOGIAE TELLVRIS. 10. AsTERiTES fcutellatus. ( — Tab. II. fig. 10. — ) Iq vmuerfum flellae marinae petrificatae rariores; rariffimae fi in lapidem calcareum denfucD verfae funt /) quale eft quod ex- hibenßus elegantiffiniuin fpecircen in nionte quem faepius iara dixi- mus Goettingae vicino, inter teftacea foffilia et quidem nominatim terebratulites minores repertum. Caeterum figura fua ab omaibus hodie fiiperftitibus afteriis, quotqnot nempe haftenus eanjm de- fcriptae fuat, differrÄ, curatior comparatio docet. II. Oolithes genuinus. (— Tab.lll. fig, II. ~) Diu multumque inter oryftologos disputatano eft an vere dentur oolithi ni) , fiue piscium (iue teftaceorum aut cruftaceorum, A plerisque nuperiorura negati funt, eam praefertim ob caulTam quod facile pateat antiquiores lapideai omnis texturae quoodam organicae plane experteno, calcareum nempe ex globulls minutis compaftum, marmor feil, hammites vt Linnaeo audit, male inquara pro ouulis pifcium et nonainatim pro Cauiario petrificato habuiffe: contra vero nuspiam adhuc inter tot varii generis ichthyGÜthos quidquam repertum efTe quod pro genuinis pifcium ouulis falutare licuerit doftis harum rerum arbitris. At enim vero ni grauiter fallor contigit mihi vtique eile tarn felici vt genuinos oolithos na-, türaeftudiofis exhibere poffim; non quidem pifcium, verum memo-, rabilis ex cruftaceorum ordine animantis quondam pelagici, encrini ioquam, cuius reliquiis foffilibus terrae Hannoueranae et ipfe ager nofter Goettingenüs miiifice abundant, et de quo poft Rosini aiaxime t) Imo nee hodie adhuc defant dofti oryftologi, qui afterias non nifi In lapidibus fclnftofis reperiri, afferunt Cf. F. Xav. Burtin oryBtographie de Bruxeltes. p. 94. «0 Cf. poft alios cl. Ig. Sam. Schroktkr in A&. acaä. ek&oral. MoguH" ünae qttae Erfurti efl ad ann. 1776. p. 140 fq. et Ambr. SoLDAm teßß" ceographiae microfcopiae. T. I. p. 107 fq. SPECIMEN ARCHAEOLOGIAE TELLVRIS. /J^ tnaxime »t Hollmanni lafaores ipfe etiam iam non vao loco pltiribus egi n). In praefentiarum vnice memorafle fußlciat me bjnis viae regiae locis quae vrbem noflram et Hannoaeraai interiacet, ia cacumine oempe tnontis die Hube vItra Eiabeckaro , tunique prope pagum Briiggm vbi iogentes padim Dioles L^pidis calcarei fere totae quantae ex encrinorum fragoientis et articiiiis conßaat, quae vero et intendura intfgros et nitide a^huc feruatos encrinos contineat, non vna vice lapides recenter ex lapicidinis erutos reperiffe qui prae- ter encrinitos et eorum brschia et ectrochitas , innumerabilia cor- pafcula giobofa contineb^nt, in cjuibus quotquot eorußi aut diiTreg! aut poliri ciiraui , foiliculum conti ueaSöetem a ccntento iam in lapidem verfo nperte diftinguere licuit. Interim non orBnibtrs vna eademqiie figura perfefte giohofa ied magna eorirtn pars etiam plus minus oblonga qnafi comprelTa. ac fi rirpti fuerint folliculi; quas guidem horum corpufcuiorum varietates icone curate exhibentur, Iam vero textura haec falliculorum ifti quem ouula multorum aqua- 'tilitim prae fe fernnt'adeo fiiDÜifma, ttim vero fitus eorum quod nempe vnice encrinitis eoruime partibus autinhaereant aut adiaceant, me quidemiudice probabile reddunt, genuina haec videri ouula miri huiüs aniraantis quondam peiagid 12. Madrepörites crlßaius, (~ Tab.Iil. flg. 12, —) Beniqne et ex lithophytcrtim -fofiiiium aamero quibus Hercy- ülae Doflrae promontoria inprkr;is sbundant fpeciem fubiungere liceat, prae caeteris inilgni formae elegantia conlpicaam. Ingenti numero petrae cslcarcae montis cui nomen der IFmtsrbprg prope Grand inhaeret, et aeqae ac tot aliae rorr^Hiolithoruin rupes quibus altiorum Hercyniae iugerum radices cingnntur egregie infernit ad ' prim^euuin noQrarom regi^nnir ftatüm !llpflraGdi.in3. Siqiiidem verofimiliiiTjüm eil Brufte-nim cum aliis fibi vicin^smontibnsprapslfis quondam infulam priftini cceani faifTe, cujus iittora fubtrarina at^que ») In cotiiunftiiTimf Voigt NJat^zin für Plit/ßk inni Naiur^efchklitf! T. VT. P.ll. p. I fq. tum \a AbbVJ.. nalarhiß. GegmßHnde. P. VI. ad tab. 60. D 26 SPECIMEN ARCHAEOLOGIAE TELLVRIS. aeqiie ach^d'^nnm tot infnlae maris praefertim paciflci fylua quaß Cfralliorurn cinB'-t erant . cum contra altior remotioris luarls fundus cuius parNiP iarn vrbs noftra cum vicino agro occupat, teftaceo- rum moiinieras faniilias al*-bar; qnas vero prilci oceani jocolas, fufrinrne fiue cordilia fiite teftacea ab iis quae hodiernum iBareinha- birant, iT)ix:mair. fnne parte m fornria l'ua Iprcifice vt aiunt diuerfas fuiße» curätiore coiD^aratiooe indifs magis magisque eiucet. • §. IT. CoroUarium. Mtsmen cum infiHan aequea^r occurrere vtique et inter huius ie qua vltisio loco egiirius tbifilium clalFe, in vniuerfum quädem fi quje alia praeadanaatica > fpecies nonnullas fbffilium quae organi- cis corpor bus vtriu&que regni hodienuno adhuc in viuis extantibus adeo ftaiilhmae funt^ vt vix ac ne vix quidem eas inter dubias aut plane incognitas referre liceat» de eo iam quaeritur, ar^ne forfan prototypa earum,, cataftrophen reliquis earnni coaetaneis fatalem, . felici quodam cafu ita tulerint vt eidem fupertüxerint, et in no- vuno , qui ei fubuerfioni fuccefTit rerum ordinem fui fpeciein pro« pagarint; numue probablius fit, vniuerfa priinaeuae telJuris sni- IKalia et vegetabilia dienj fuum extrenßom tum tennpons finnul obiiflV qaidem , naturanrj vero nerunn creatricem inter noua quibus poftmodiim denuo tellurem animauit organlca Corpora, varias itidem de nouo reproduxiffe animantinm et vegetabiliom fpecies primaeuis illis prideno fubuerfione extiuftis et rumam paflis> qucad habitum fimiUimas. H^iec qöidero poflerior fententia longe maiorf probabilitate fe commendare videtur, maxiine ü reputaueris, primo, tann pauca effe earum fpeeierum exempla, tuna V(-ro corporum organicornra phj^fiologiam aperte docere , nifus eorurr fornaatiui n)u!rifariam efle relationero vti ad siiateriei ex quibus coimpoOta funt indoienn et njixtio- Dcnr}, ita et ad nutrimenti quo aiuntur rationenn cliniaturaque folique quod inbiibitant o^turain; cunr; alia rragi« flexibilia fint, ita vt ab ea- mm conditionum varietate facilius afFiciantur et multinaode degene- rent, SPECIMEN ARCHAEOLOGtAE TELLVRIS. 27 rent» al'a contra foriDae et habitus fui tenaciora eundem quouis fub cot'Io fere intemeratum feruent; alia cuiuis folo et clinaati facile aiTiefcant, alia vero vnica eorum faltem adftrifta fmt, reliqua ferre noa poifiat. Cnm tanta ergo corpora organica hodie extantia intercedat hoc refpeftu varietas et dJiTfrrentia, quid roirucn (i et poft ingentes il- las et VDiuerfales telluris eiusque cliinatum conuerfiones, natura quae omnia commutat et vertere cogit, qnaedam prioris creationis anim^tntia et plantas reforinatae quoque ttlluri denuo largiri, longe plurimas vero iftaruin poft tanra» tel- luris folique viciilitudines cum nouis generibus et fpeciebus quae his ipfis noagis congraebant, commutare debuit, Sicenim, vt Lucrktii verbis finiam — mundi naturam totius aetas Mutat, et ex alio terratn flatus excipit alter. Quod potuit» nequeatj poilit quod non tulit ante. IMIIIIIIIilll)W«JK»qi D z ICONVM 23 SPECIMEN ARCHAEOLOGIAE TELLVRIS. I C 0 N V M S Y L L Ä B V S. Tab. I. Fig. I. Balanites ^orofiis. pag, i6. Fig. 2. Lepadites anatifer. psg. 17. Fig. 3. OsTRAciTES fi'Jcatus, pag. Ig. FJg« 4« Terebratvlitks grandis. pag. ead. ^Tab. Tl. Fig. S. a. b. c. d. Sepiarvm roßra. pag. at? Fig. 6. Orthoceratites gracilis. pag. €ad. Fig. 7. Ammonites /ö^r^r. ibid. Fig. 8. Serpvlitks coaceruatus. pag.32« Fig. 9. BiTVBVLiTES probUmaticus. pag. 23« Fig. 10. AsTERiTES fcuteüatiis^ pag. 2^, / Tab. Iir. Fig. II. Oolithes genuinus, pag. 24«' Fig. 12. Madreporites ^rißatus. pag. 55, c/ ^ JJ^ Sit. ' >=>!