yu TONNES ee ue RTT ze Le I. DOSE Boi t nao i Hh n — ce , Tra is t mnm T j i M EAD) mne Hu 2 obs N i i A i 1 Pup MHECUPAMEDHRUSRRIQDAUEUO nt eine iS: I je 1 As SENS i AA H 1 diu UH " 5 i D AJ ns VLUF jt 1 POM RTI 5B i j 2 Hn ny rv «e C. H ESER M ini id "n esee DS AE, INT VPUA SUA dre A I mea AL D ij 5p DE ] 5 (4 nuni A2» DES TNCENINUE TY mcm : UR LII PDT URSI rGV e. DP CET. IE RD IMTDILIMIM AX A: E MISCELLANEA CURIOSA - MEDICO. PHYSICA ] ACADEHMI 1 NATUR. cuxiosótus, SIFE EPHEMERIDUM MEDICO. PHYSICARUM GERMANICARUM ET QUI INTUS Anni M DC LXXIIIL.& M DC EXXIV. COMÍIIRCHSE Celeberrimorum Virorum tum Medi. corum tum aliorum Eruditorum : Js — Germania €9 extra Eam OBSERVATIONES MEDICAS PHYSICAS CHYMICAS, "cce ffrt (UACUPPEN DI X, In qua Non nulla leu haut indigna aut ingrata occurrent. m——MÀ cuam FRANCOFURTI & LIPSLIE Leda tie FRITZSCHIIL s prr. ANNOMDCLXX Hot NL "et - 13 W ri^ ME d " imt s ud At P N- POTENTISSIMO UINFICTQSSIMO ROMANORUM IMPERATORI LEOPOLDOI . PERPETUO AUuGUSTO, | GERMANIA, HUNGARIE, . BOHEM IZE, DASIUMMATIE GO | -CROAT I.E, | U- SLAVONTIZE &e. : REGI, x2 |. ARCHI. ARCHIDUCI AUSTRLZ, pURGUNDLE, BRABANTILAEI, $T LKIZEV CUR INE] CARNIO .L E & LUTZENBURGI, WURTENEER G.E a | SILESIJE DUCI, COMITI TANOLIS QC. Gc AUcu. j VESSTONE fece cusTissiN A MAJE- ASA EE jsTATIS l'u.S, INDur- A OGENTISSIME CESAR, Y Av, 5v Clementia,: qua. fübje- CS Xu e 4 ctitfimam Nature - Ca- Uv we rioforum. | dcademiam non: definis: refpicere, immo .beni- eniffime fovere, eam fcecunditatem - ecietati i/!i largita eft, ut mefies fuas. annuas iterum hümillime offerat. at- que confecrét: Taio prorfum, Dowr- NE, allectamento & 7/7Ziz: devotiíli- ma pientiflimaque gratitudine , infru- nità. nequaquam temeritate. Nam. Opusculum , quod -dedicatur , infra TnuRowoS- tantopere vENERAN- Dos nimium quantum abjectum elt ,. nec ad ScgEPTAI aflüreere MAJE- STATEM potelt, nifi noc fpontanea & propitia Inchnatione 7/z4 erigat füblevetdue. Si itaque mare amnes MUT xa ur ^" ex fe ortos in fuum redeuntes finum proné excipit; ne MaJEgsrAs TuA 1d,quod pietas Tuzz Tu TEL zz luz- due MuNIFICENTLJ debet ac red- dit, Clementiffimo fufcipietVultu. Lit Auguftiffimo Majeftatis Tuz in Im- perio dicta ZJcademia nata efb; ut fub eodem protegi geftiit, quin & impe- travit deinceps, ut C zzsAn PATRO- NuM IpsESz haberi ferret; & Diplos - matis, pro Academiz ac Legum Con- hirmatione,Splendidiffimá Promulga- tione fummopere Indulgentem Sr« MET preftaret;nec nondenique Col- lectores Ephemeridum Academica- rum Vratislavienfes ZZenricum | off- gnadium & Tobannem Saenifium au- rearum Iw A crNuM é fuis 1 orquibus pendentium nuperrimé, ex C zsA- REA fané MuNIFICENTIA,donariju*. beret .. Tanta 5^ Tanta Summe CLEMENTIJE Ár- acea cum Academiam Nature urioforum &c univerfim eo mactent fplendore, qui Genere etiam llluftres Perfonasin eazdenm adducere valuit; infuper fingillatim 7/7. addictos Cul- toresopimo laborispraimio exornent: Subjectiffimi Nature Caurioff omnes & quam maxime Co/leeres Fpbeme- ridum in Gloriofiflimas laudes & prae- fenti & futuro Nepotum,quoad ullum erit, feculo devotiffimé commendan- das,femet effundent .. . . Atque hoc eft, quod juxta Victo- rnofiffimaINvricTissiMi LEOPOL- . DI Trophea, perpetuum zz Gratitu- dinis monumentum conítituunt, B E- NEFACTORIOPT.MaAx. eterna de- bita prohtentes. . Interea suMMus rLLE R EGuM Rrx,qui IMPERATOREM Tre, Do- MINE, MINE, juffi t effe, Fbextu/unudtis. SIMAM DoMuM AUSTRIACAM,M A: scuLI SuccEssoREs nunquam defi ciant! IDEM, Potentiffima Felicifli- madáue Tua Arma ita fecundet, ut. JwuPERIO. ROMANO- GERMANICO Pax exoptatiffima mox redeat ! Sic AUGUSTISSIMI LEOPOLDLI. fub tutisfimà umbrá beatisfimo: td bunt otio, Nuzquam Otiofl, SACR; CAES, MAJESTATIS . faljecitffimi Academici Nature-Curioff. OB- Tir du m s rn FNOON x CONTE A mW *üeesecsueccem Ped P) ROS OS ZNU. CN UN S ANO NS C A pap OBSERVATIO 1 D. CAROLI RAYGERI. bo HUE AEFECTIHU ARTERIARUM SPERMATICARHIHM. » " wA Um non ita pridem aliud querens Excell. D. D. MeL, Sebizii Prxceptotis mei zternüm devenerandi Speculum Medicinale Pratiicum. ev olverem ; & fottefortuna in Pzrt., d P^ Se8H IX. c. 10. Ánvenirem, poni ab ipfo inter alias lefz 4 Generationis caufas defe&tum quoque naturalem Vafo. rum Spermaticorum, his verbis: «fuiffe euim illa (Vafa ft. Syshalis ) vel omuia, vel quadam folusymodo, disfi Hia corporum PE jacit. Etnosin quodam cadavere Spermaticas abfuisfe arterias ob/er- vavimus ; venas autem feminales adfuiffe quidem, fed admodüm tenues atque exiles, &c. In memoriam venit, notabilem hunc defeGum & à me notatum Argentina in folenni Anatomia (pose cujusdam (ufpen- dio necati. Ubi cum Anatomicus nofter D. D. Je7. Alert. Sebiztus , itidem Preceptor & Hofpes meus perpetuo füfpiciendus , in fequentis diei demonftrationem publicam vafa przparare vellet generationi ine fervientia, utrinque venas quidem Spermaticas legitime oriundas ; fed Arterias deprehenditnullas. Studiosé perfcrutatus omnia; fed ne ve« ftizium quidem illarum velex Aortáloco.confueto egreffus, vel legitimi cum venis progreffus, aut in conftitutionem corporis pyramidalis COil- cutfasinvenitullum. Non potuimus rei tám neceffariz abfentiam fa» tis mirari oculis diffidentes propriis, Poffe autem abeffe cumaliis im» - primis teftatur C. Barzbol. in Inffit. Anat. l3. €. 21, tepetitque filius ejusd. €lacisf. Thomas in Anat.reformat. itid. l1. 21, ut & Riolanus dnibrop. l. 2. €. 27. Quod tamen contra omnes negat accuratiffimus Aratomicus - D,Regn. de Graf. intrat. deV ir. Organ. geuer. inferv. p, 40. ex eà rationes .- quod fi vasdeferens adát, neceffarió quoque vas adferens adeffe.debe- a& Cui nonimmsrito adjungi poteft alia quaítio : Vade nempe in ho- 1 Á - C TIUM MI SONNERIE NEUTER TUNI TNPEERIE A EERANNEEEL SO. . n CEN TENOR TN. LH aia Ossrnvatio L n — P — 1 rum vaforum defe&u materiam nutritionis & Seminis accipiant Tefti« culi? Hosenimin noflro fubje&o non deftitutos fuiffe fuo pabulo, il- lorum magnitudo & reliqua fatis bona conftitutio probavit: Necfemis ne catuiffe ex eo conftat ; quod ftimulis hic valdé tentatus libidinis; namob furtum commiffum cum fcorto deprehenfus fuit, & alii alibi maritatum fuiffeaffirmarunt, | Atfinefemine vix veléxiguus erit fenfus libidinis, quod probant pueri; qui ob etatem illud nondum habent ; & Eunuchi, ob ablata vafa idem generare non valentes; Unde ancilla a- pud Zezent. in Eunucb, Amatores mulierum effe audieram eos maximos; fed nihil poteffe. Venasarteriarum loco fuppeditaffe fanguinem pro nutritione & generationefeminis frigidi quamvis & infzcundi, vitalt Spiritu corde perarterias communicando deftituti, refpondebunt ii; quicontra circulationem pugnant, quo collimare etiam videtur R;o/4- nus lj. At prater affertam & invincibilem fanguinis Circulationis cet- titudinem obftat venarum firu&ura Spermaticarum valvulis confpicu- is predita, quas eleganter exhibet AR. de Grzef. im prelaudato traffatn fuos. Si ad fuccum nutritium per nervos influentem cum Cbarletonio Oeco- nom. duim. Exerc. X. Wartbon. de Gland. c. 29. 6 D. Rogerfto in Diatr.94- erofopb. de Spermatofi l1. c. 15. vellemus confugere promptisfima & nu- tritionis & feminis adeffet materia, — Nec illa nobis ad Spermatofin de- ficeret; fi cum B//fo Lympham acciperemus per du&us Limpbaticos ad teftes delatam. Sed hzc fuoloco relinquenda. Mihi valdé probabile videtur, Naturam cum in hoc & aliis vafa fabricárit revehentia, aliunde & fort& non incommodé ex Arterid Hypogaftricá cujus ramis aliàs iftarecio irrigatur vafis fuccurriffe deferentibus, ut habeant tefticuli,ex quo & nutriantur & femen conficiant, Has dum ad finem deduxi li- neas, percommodé in manus mihi venit Annus III. Ephemeridum Ve- firarum, ubi maximá cum lztitià hzc; que animo mecum conceperams reverà fe habuiffe & inventa fuiffe in quodam fubjeQo humano depre- hendi O/ferv. uj. : OBSERVA TIO : 1f. D. CAROLI RAYGERI DE LAPIDE SERPENTIS PIL&SAT TI. On dubito, quin ingeniofff. Fr. Rei hác de materi utramáue paginam abfolverit 5» /uis Experimentis circa diutrfa Natumlia &/p- 1 | | , DzLaPIDÉ SrRPENTIS PIEEATI PW. € feciatim ex India allata per literas ad R. P.Atbanaf.Kircherum $,5. ex. hibitis, quz propediemvidere exopto. ' Intered fequens habete Expe- rimentum, quod.hoc Lapide binis Vicibus mecum tentavit D. D.jaacb, Georg, E/faer, Amicus meus integerrimus, nunc Urbis veftrz Medicus, quamprimum ipfi ejusdem, neício unde; copia fa&a. Examiriavimus . primó lapidem, qui in omnibus externis conveniebat cum deferiptione Kircbzri, quamhabet is Magnetico fuo Natura Regno fe. II. c. y. & , ut certiores effemus, detulimus'ipfum ad przlaudatum Patrem, quem fta- tim ac vidit; pro vero agnovit. : Defcendimus ergoin Officinam Phar- macevticam, que in Collegio Romano habetur iníttu&i(lima, & obten- &is à Pharmacopeeo viperis unam ex illis elegimus grandiufculam, iJ- lamque naribusligati cujusdam canis admovimus, quas ita mordendo yulneravit, ut fanguis inde largiter fuerit fecatus.. Lapis applicatus vul- . Reti ftatim adhzfit pec duas vel tres horas ; tandem ex impetuosá canis agitatione decidit, nec ampliis adhzfit; in lac projc&us illud nec in fubítanti; nec qualitate mutavit. Solutus canis aufugit, bené valuit, & vivens adhuc Romx à nobis reli&us eft; primis tamen diebus , ut sudivi, fanguinem minxit,an ab hoc vulnete; vel aliá de causá nelcio, Lztus de felici (ucceffu Experimenti gratulari Amico ceepi deinvento thefauro & obtento Lapide quávis gemmá pretiofiore. Sed dum c- 1ania diligentius anxotarem, fcribenti fupervenit Magifter meus Lin- gue Italice, mihique aliam hiftoriam de moríu vipere in cane fuo re-' cenfüit: Exfpatiatum nempé fealiquando in campum; fecum ducendo patvum canem venaticum,; qui hinc inde odorando vagatus imprudens in viperam incidit; à quá demoríus vehementer exclamavit , accuiriffe ipfum fubitó, & deprehenfum vulnus in crute, fa&a ligatura fuperius; cultro dilatasfe, fangvinemque fortiter expresfisfe; fic quidem non ex- . templo canem mortüum fed biennium malé tamen valentem fuper- . vixisfe, Movit mihi hecrelatio fcrupulum, an quod canis ille nofter fervatus lapidi, vel potiüs ligaturz oris, ne canis fe, morderct; facts - qua fartasfis impedituss veneaum , quo minus fanguini communica- tum, fed potiüs cum illo; qui ex vulnere ftillavi£, iterum effl'uxerit,.. tribuendum. Quare Padu* denuó juni reiteravimus | experti £nentum. Exacerbatam viperam ventri admovimus cujusdam canis, quz (tatim ipfum intrà Diaphragma momordit; nullo effluer.te (an- guine, fed guttá remanente limpidiffimá luteà, quz ftatim intravit cu- - tim, Admotus lapis loco demorío; qui lividus fa&us adhafit , & tri- A 2 P bus ES ^ * ECRRC PURETBRIPTTTP Te e S NLLPITEUIRT E RIPE TII ERES i XB REM. cm i m7 ACE ur mE] 2 Ei . Y XH E A. » Ossrnvari1o [li à bus quatuorvé horis elapfis decidit. Solutus canis vinculis bene va» lete vifus, nihil tamen eá vefperá: cibi fumfit, multum contrà bibit, & tertiá die, ut audivi, nam mihi Venetias concedendum erat , mortuus; Alium canem eadem momordit vipera; quz: priorem, nulla tamen poft repetitos moríus apparuit gutta liquoris illiuslutei.. Hinc ftatim canis furgere, difcurtere; edere, bibere ceepit, & poft duos dies aufugit. Coepi dubitare de virtute Lapidis ; ceeteroquin-in tribus confirmatus fui: (1.) $i intalibus morfibus ftatim fiat ligatura & incifio; fanguisdj liberé fluat, posfe fervari vulneratos. (2.): Non dentes viperz, ut multi credunt, eff? venenatos , fed: falivam, cum absquehujus effufione illius morfus fint innocui.. (3.) Non quovis tempore viperam nocere morfu ficut non femper (corpionem i&u, prout obfervavit ab/initio laudatus Br. Rediin fuis Obferv. de tp. | n - . L[Videri hancinrem etiampote(t Pau/. Rezezlzus, qui Obferv.tggs p. d: canes, ftribit, à viperá demorfos non interire;fed po(t 24. horas tumefadtas.corum- partes ad. naturalem confti- tutionem reverti , venenum in illis fenfim extingui , appetie tumque cibi & potus revivifcere, quod. contingat ob idies gvyxenaituy corporis &c. ]. | .. OBSERVATIO Il D. CAROLI RAYGERE DE PARACENTESI [IN ASCITICO: ET DE FOEMINM A4ANAÀASARCA. LABOAXR ANTI APERTA. , Y 'N Afcitico quodam ultta decem menfes,inftitutam vidi Paracentéa (in Lutetiis Parifiorum in Nofodochio L? Hoftel Dieu vocato, ab il« ius Chirurgo jurato-Mr,.fetit fequenti modo. & fucceffu. — Fa&din. umbilicum inci(ione & immisío.canaliferreo binis transver(is di-- gitis longo. aquam extraxit primá vice adlibràm unam; canaliculum: immisfo Epiftomio cité claufit.. lta primo die bis, altera ter aqua in. convenienti copia detradta. No&e quztertium praecesfit diem,deins gentibus inteftinorum doloribus conqueítus & inquietius: dormiens: cecluío Epiftomio fibi ipfi aquam: educere cospit ; quod cumrité.loco: fuo reponere nequiret; fluxit aqua-ad auroram usque & adventum Chi. rurgi:; Unde pellime fe habuit & unius vel alterius. hore interje&á mios : j [à vie Ds PAnAC, IN AserriCO ET DE FOEMINA ÁNASARCA Li, ÁRERTÁ, tá vitam cum morte commutavit, juxta Zzpp. f. 6. "4pb, 27. Cadaver ejus ^ apertum taliaexhibuit, | Abdomen anteíectionem ita; erat tumidum ac- diftentum , ac fi ne gutta humoris emiffa fuiffet, quo incifione rectà a- perto ferofus humor fubflavi colorisin magná quantitate effluxit, Hác eductá & fectione ulterius continuata ; inter Peritonzum-& Muículos abdominis aqua apparebat nulla; Peritonzum autem infra umbilicum :x£onlpiciebatur valdé inflammatü ac rubefcens, fupra veró & circa fitum hepatisquafi gangrenofum mucosád quádam viícidaQue materia alba circumcirca obdu&um, cui inlüper fangvis nigricansin grumos con- | ^ eretus adlixfit, 5 Inteftina inflammatione ingeriti & quati Eryfipelate | - etant'correpta; ( unde forté ifti cruciatus , de quibus conquerebatur) - fimilemQue materiam mucofam adjun&iam habebant. Hepar genuino preditum colore ac duritie; nec nificirca veficam telleam alb;cantius conlpiciebatur. Lien à ftatu naturali non recesferat, nifi quod: vicis . piam habuerat veficam aqua plenam ,; qudmvis tàm ruptain, « Pultmo: nesboai erant & naturales. | Vefica urinaria admodum parva,con« ttaGa, omnique uriná deftituta. | Eodem die; quo hujus Aícitici exti- fpiciuminftitutum percommodé etiam mortua fcemina Anafarca labo- rans,in cujus cadavereaperto fequentía notanda erant. Ex abdomis neaqua effluxit ejusdem coloris, ut in viro ,fed. in minori copiá: odoa risquodus 2dmodüm feetidi. -;Peritonzum,omentum & inteftina par« vis (crofulis durioribus inquinata, valdeque inflammata; muco quoa Que plané ut in fuperiori undique obfita. Hepàr per totam fuüb(tan« tiam fcrofulis [catuit diveríz magnitudinis; quarum majores imperia» lem excedebant, hz per incifionem extra&ae & aperte materiam con: tinebant albicantem & quafi tophaceara. Lien parvus & fubrotundus coloretamen naturaU, Pulmoneslividi; lobusQue dexter inflamma« tus, ex quo incifo fangvis flillabat nigricans. Similem plane hiftoria zeferunt 4a Med. Haffa.4 Cl. Tb, Barthol. edi Obf. $. Caterüm li cet Paracentefin omnes feré Medici commendent, mihi tamen fádlvo a« fiorum judicio videtur vel inutilis vel non neceffaria. | Inutiliss (i in» terna adfit prava vi(cerum conflitutio , fi Jam Hydrops nimium inva- luit, & in fineadhibeatur, ut plerumque fieri folet; debili jam exiftente ggroto, tümnom raro vitacum aquáeffluit. Non'neceffaria, (intere pa rite fe habeant; & natura per fe (atis valida aut medicarnentis ade $üta fabutràm aquofam pet loca convenientia expellere polfit. Vid. i5 meam fententiam &ivere P, M. Lib, H. e. 6 Fr. Tol |. F, Prail, S. 1.de E5dr.. — TNCUCCUTMRUM o0omT e. "9147 soe ( 6) €» [2 QOpmt^o mies tt uf RN OBSERVAT MODEL Um MERE rd su 0 DE dere EM T3 ane BAROTIDIBIUS. Erisfimum effe, quod asferto P; 4/pin./. 7. M. M.prefag., ule. ( cio tante M. Aurel, Sever.de recond. Abfc, nat. l. 1.6.29. ex quo etiam Riverius fottasfis fuum fumfit Theorema Irfirz. Med. 1.115.164.) —^ ^ Abícesu$ poft-autes perpetuo funt fufpe&i , nàm feré fuperve- niunt fra&is viribus & videntur. novas. morborum attexere cou(ag g. vel ex fequentibus patebit Hi(toriis. Illuftrisf. Comes ab Hardegi ma- gne (pei Juvenis intra 1y. & 18. ni fallor, annum morbillis cortipitue - Argentinz, à quibus curá Medicorumeztra periculum conftituitur.& liberatur die1259 vel 14:0. Poftquam jam melius. valere vifusin hypo- cau&o deambulare & literas domum de reftitutá fanitate exarare; cce- pit; fübitó in novamincidit febriculam cum virium omnium languore ac proftratione, erumpentibus inopinató poneaures parotidibus , & licet omnia, quz conducere videbantur, adhibita; nihilominüs ilie ter- tio vel quarto die in flore «tatis ; ingenti fuorum cum]luctu; obiit, For- té hec Andegavi narravi Medico Urbis Nofodochio przfc&o ; cum ille manu me duceret ad le&um zgroti cujusdam, ecce, inquiens, hic peri» culofisfimá febri continuá laboravit, fed jam apparentibus motu natu- rz critico iftis tamoribus re&ius (e habet, & ípero evaí(urum. Inter- togatus zgrotus affirmabat, que Medicus dicebat,nihilá; jam fibi mos le(tius effe fiti & virium languore. Hzc mihi difplicuére, in memo« tiam revocando illud Hippocr. in Coacis : Qui motbi in malis fignis le. vantur, & qui in bonis non remittunt, difficiles, ut & z.4p5.27. Non fi quid in morbo przter rationem fiatlevius, idendum &c. quippe Cri- fis, quz fit ad partem principem (utpote caput ) perpetuo füfpecta, Res verfi altero die inquifivimus in ium egrotum, fed ille circa mediam nocGem mortuus cum admiratione: Medici ; qui fidem Obfervationi mea tàm demüm dedit. Hic Pofonii A. 1671. in lepidá puellá unde- cim, ctedo, annorum mihi confanguinea; fimiles funeftas notavi Pa- rotides, Laboravit illa przteriti anni autumno morbillis, fed inde le. gitim? tra&ata penitüs convaluit, Circa initium autem przfati Anni. fine dolore apparuére tumores in collo; concomitante lentá & levisfi« má fcbriculá,femper denoGe tequrrente, | Crevére indies tumores, & auda Dz PaneripiIsuS —— i: $u&a febris degeneravit in Hecticam; infequente Marafmo,quo totum corpus miferum in modum contabuit , ut cutis o(fibus hzferit , donec menfe Áugutto vitari cum morte ingenti matris viduz camlu&u com- mutavit. Hi tumores nullis remediis ad fuppurationem deduci pote- rant, femper duri adtactum manentes. | | Quartum adjungo fed felicioris eventus Exemplum in Illuftrisf. cu- jusdam Comitis; qui primó nominatum confanguinitatis gradu attin- $ebat; filiolo, Ottone Henrico. ' Convalefcens hic Pofonii A. 1670. ex morbillisfenfit tubercula circa aures, cum febri quidem intermitten- te, fingulis tamen diebus citca vefperam redeunte , affii&iffimis paren- tibus priorem flebilem cafum non ignorantibus. Ego veró nihilterri- tus repetendo Alexiteria & Diaphoretica ( refiduam .enim à morbillis judicavi maligaitatem eo expulíam) & fub inem purgando ipfum feli- Citer pet D. G.reftitui. Elt autem hoc morbi genus noftratibus inpri- mis in juventute valdé commune, & quandoque cum tali invadit fi- gnorum vehementid, ut meritó aliquem tempore inprimis contagii & fei ignarum terteant, aut aliquid mali füfpicari faciant. Remittit ta- men ut plurimüm iatta 24. horas morbi vis; & tubercula fen(íim fine füppuratione evane(cunt, ad qux neredeant przíervationis ergó com-« muniter Cucurbitulas cum Scarificatione adhibent. De Parotidibus in malignà febreearundemque curá 7/4. River. ia tr. de Febr.cap.de febr. pef. fab finem. eS ue i ..., OBSERVATIO V. .D.CAROLI RAYGERI T DE- : AURIUM VERMIBUS. On in inteftin/s tantiim; fed in omnibus propé cotporis hu- "máni cavitatibus vermes generari. obfervant Obfervationum Scriptores. ;. Feemina quzdam hic Pofenii in fuburbio habi- - tans per longum temporis fpatium capitis auriumque dive- xata doloribus; tandem Chirurgum accefífit; petens auxilium, credere enim fibi aliquando füb dio dormienti aliquod animal in aurem dex- tràm irtcpfiffe. « Applicuit ifte fubridens Cataplafma; & quz nefcio a- lia. Ssd eccecum quadam diede ingentibus lancinantibus dolori- büs conquereretur,2urem infpexit, vermesQue deprehendit, quorum in meá & D. D, Zolicoferi, nunc Archiatr. Bregenf. przfentià complures : ex- E. OsseiRvarrio VI Ame t cttm n ZEE ciim ac d eemanecesmuoso éxtraxit albos, cum capitulis nigricantibus illis fimiles, qui in pyris vel avellanis nafci &invenitifolent. Inclufitres.chartz bibule domum eos portaturus, & ad Microfcopium examinaturus , fed cum illos exi- mere vellem in arrofá vel attritá chartá; quamvis nihil pretereà in illo facco habuerim; nullum invenio niíi unicum extra eam in facco, quo reliqui aufugerint, nefcio, —Videbantur antem vermes non irre- p(isfe;fed geniti fuiffe ex ulcere, id quod fiet? posfe ex Obfervationibus conítat. Mulier adhibitis fomentis ex herbis vermes: necantibus & ulcus autium ( nami pus quoque & fanguis ex illis fluxerat ) confoli* dantibus, convaluit. Similes plane vermes annotavit Hrzr.d Moinicbem Of. ib. à Tb. Barth, Cultro dinat. Lyfiri amnexa, | 1 L— d. i! OBSSRVATIO, Vl soncestom Poi S] D. CAROLI RAYGERI ^ — P5 ; REPENTINA4 MORTE CUM TOTIUS CORPORIS INFLATIONE, | "AExtoris ; noftris in edibus hic habitantis , filia iy. annorum de comptés(ione cordis ventrisiue dolore diu conquefta[pedes in- [qua tumeícere cepit. Dedi pulverem conívetumpurgantem ; quo j fatis purgata; fequentibus diebus Zecocium pranorum cum fol, Seno, Rbab. & Crem. td ri aliàs fibi familiare fumfit. Inde melius ha-- bere fibi vifa ad conívetatediitmgnia. Veràm 25, Martii 1670. parüm quafi in facie & reliquo corpore inflata videbatur, nihiltamen hzccu- rans puella fua peragit, domo exit quafi optimé fana. — Circa vefpe- ram inopinato convulfionibus tentatur Epilepticis; iisque adhibitis licet adbibendis;circa mediam no&em; poftquam per duas horas con- tinuó clamaffet;& interrogata ad nihil refpondiffet, extin&a P fntumuit ita poft mortem corpus, ut vultus vix dignoíci, venter veró mediug rumpi crederetur," Dubium unde ifla totius corporis intumefcentia & (ubitanea infequens mors? An à vermino(à materià ita ebulliente? Laborasfe enim anteà ex vermibus conftitit. At procul dubio illius matetic vis fracta per. crebras& reiteratas purgationes fuiffet. - An ab accepto vedaemno.autré venenata unà cum rebus comeftibilibus ; quas fine ordine, fine ratione ingesíit varias. asfüumta ? Hoc valde verifimile circumflantibus vifum, & tale quid in fimili fübitaneá morte filie Gar. thiang oo adio 68 sss ac EE a NNUS OU ES COONNTTUERT Y a cli ni Dz RrrrexrINA MonrE cuw "Torms CORPORIS YNFLATIONE. 9 —À— thianz etiam fufpicatus Segzerz. Cent.1. Ep. 26. An à fanguine menfttuo * inordinata Dixta peculiariter corrupto & in motu impedito ? Hoc mihi probabile; cum puella in illo tempore conftituta; ubi alias menfes : erumpere folegat. Quas autem & quantas turbas hic fangvis five per menfirua; five pet lochia expurgari fvetus fi fubfliterit, ciere posfit, pleni funt Medicorum libri, plena Aíclepiadza vetuftas. Addam de meo hiftoriam confirmationis ergo ob fimilem eventum huic; quam propofui, non disfimilem. — Accerfitus eo ipfo ad molitoris cu» jusdam uxorem ; jamfexto meníe gravidam, illam cubantem in le&o, difficultet ac nonnifi cum anhelitu refpirantem inveni, pulfu nihil mu- tato. — Interrogata de dispnoeád & cordis anxietate querebatur, ven- tremque fe jam à feptem diebus non depof(uisfe; proinde continua tor- queri affidendi necesfitate, nihil prxter phlegma exeunte, Ego juxta Hipp. f. 7. Aph. 27. infallibile abortus fignum inde depromens, jusfi applicari pet obftetricem Enema eCzzz1sov, & prícriptis aliis affc&um concernentibus; feetum autem inprimis roborantibus, difcesfi, Altero - die fummo mané reverfus eam in longé périculofiori (tatu inveni.Tàm. hortibili affli&a erat mifera difpnoed ; ut nec ftare, nec jacerein leGo . potuerit, fed humi federe coacta fuerit : mifi fanguinem ex Medianá,;fed cum nec repetiti clyfteres quidéam juvarent;infans mortuus;illaque in procin&u abortiendi erat juxta effatum obfletricis, atque adeó undid; defperatá re , dedi 42ue noffr. Laxat, Off. Sif, Pauló poft abortit puel- lum mortuum bené conformatum. Poft puerperium bis vel ter laxa» ta alvus excrevit nigra. dura, adu(la ; Exinde melius fefe habuit ; «e- Ípiratio rediit facilis; fluxére convenienter purgamenta in tertium usque diem; ubi derepente fine evidenticaufa citca meridiem minui, circa vefperam (ubfiflrere coepere lochia: Svafi ftatim V.S.in talo,quam cigcumf(tantes meinvito in craftinum differre maluerunt, ^ Exhibui famen interna fluxum promoventia non negleáis externis. Vix dice. - fi; ecce venter mirum in modum intumuit, illa infigniter incepit de- lirare; hinc indefe volutare, evomere phlegma quoddam nigrum, ac | . fiattamentum immiftum effet. Duabus horis elapfis iterüm vocor, | fed in (tatu jam inveni defperato, animam jam jam agebat, pulfus ' deficiebat, ventris intumefcentia ita crefcebat, ut ad collum usQuea- fcendere videretar, ita quidquid hic preftitum; circaundecimam noa» Gis exfpiravit. Hujustám triftis & fubitanez mortis caufam non pos- fumnifi in Lochia peculiariter cortupta & detenta conjicere». Mt * : B OBSER- y BULUM s zd bs us NaSRTTNREES. i e CTS St, w dL EHE ids .OBSERVATIO VII. :D. CAROLI RAYGERI LEE : PLEURITIDE POST MORBILLO SINE F.5. CURAT 4. - Enz fe&ionem in Pleuritide tantum non omnes Medici tám veteres , quàm recentiores: commendant , illam contrà Zz/- mortiut non modó disívadet,verüm etiam tanquam nocivam improbat , zrz/7. de Febr. c. 4. & faventem quodammodó ha- bet Hippocratem; qui fiveab initio five pofteà lateris dolorem cale- fadoriis tentare Ívadet disfolvere /i£. de Vic£. Rat. im Acut. t. 1.6 12. ex- preísé habet : So/vir autem bujumodi mollitorium fomentum etiam do» lores ad claviculam pertingentes. SeGio autem vcre frmiliter mos folvit. Quod quidem alii de Pleuritide fpuriá à flatibus, non de verá-& ex- quifitá di&um volunt. Refert Henr. 4 Moinicben in Obf. i1. cultro Ly» firi anatom. à Bartb. annexa , Jofephum Atomatarium omisía V.S. & purgatione folum C. C. in aquà rutz caprariz exhibuiffe, atque ita Nobilem Pleuriticum feliciter curaffe, quod jam fzpiüs & profperé ab ipfotentatur. Meminit etiam cujusdam Viri Clarisimi Romzs qui fpiritu quodam thoracem & pectusinungit, ficQae fine V. S. vel purgatione Pleuriticos reflituit; maximé morbi in principio. His addere lubet fequentem obfervationem. | O80 annorum puella; coníanguinez mez filia, poftquam fana & bené valens cubitum i- viffet, no&u inquietius dormivit, fenfit adjacens mater calorem quen- damprzternaturalem; & in expergefa&z vultu mané maculas quas« damnotavit rubras, Vocatus ftatim pro morbillis epidemialiter tüm eraffantibus habui, przícripfi pulveremr expelientem ter in die exhi- bendum. Altero diereveríus nec majores , nec minores, nec plures inveni maculas, pulfus erat mutatus ab hefterno; non tamen omnem abeffe calorem arguebat. — Tusfi infifti expellentibus. Tertio die circa vefperam iterüm ipfam vifitans maculas ut jam per tiiduum in folá fa- cie in toto corpore reperiinullas, Lata infuper eerota fenihil prg- ter tormina ventris quedam fentire ajebat ; nau: per tres dies erat confipata, Ordinavi Clyfterem, jam de morbo, qui non more con- fveto augebatur, fed potius imminutus ; dubitabundus : ex quo tres largashabuit evacuationes, & ecce derepente calor au&us; delirium | intro» GoweIOOWWMADOTMETO GpkgeinriIx 2 Gni0 07 "1 Cu ^ ur Dr PrEURITIDE POST MonzILLOS SiNE. V. S. CURATA..— IH introduxit infomne , mane appellatus totum corpufcu'um cum admi- ratione morbillis impletum vidi, Credidi, abundantibus in corpo- rteexcrementis naturam quafi 1 oppreflam non potuiffe ad illorum ex- .pulfionem concurrere. Id quod etiam hác zítate obfervavi in quo. dam alio, cujus jam in oGavum diem egrotantis calore non excesfi- - vo detenti; poft laxativum totum corpus copiofisfimis fcedatum und : noce eft petechiis , exemplo tamen non femper imitando. Sed ad noftram: Confolatus matrem bono animo effe juffi , przícriptis pre- Ícribendis, ^ Septimo: pofl primam invafionem die difparuére macule| nunquam fatis rubicundz, fed femper pallidiores, calor autem febrilis non modó non imminutus, fed potiàs auctus, tuffis ur- gebat; vehemens | dolor circa cor. inprimis in finiftro latere novum malum przdicebat; quare fi quid maligni adhuc fupereffet ; ut extru- deretur, potiunculam prafcripfi fudoriferam ex 44. Scorzon. Diafcord. Fracaft. & Mist. finpl. qua largiter fudavit, neque tamen calor aut do- lor lateris ( quem illa cordis dolorem exinícitiá nominavit, & nobis quoque primá fronte impofuit ) aut tuffis vehementia ceffavit. Con- tinuavi Diaphoreticis € loco dolentiimponi curavi Cataplafma con- veniens; ficque die duodecimo inopinato ruptum Apoftema & fan- guinem exfpuit primó inftar loturz carnium ; mox fubfecutum ali- ud fputum album craffum ftriatum, | Exhibui Antipleuritica ; inpti- mis autem Oleum Lini ( quod tantoperé commendat Ge/zeru;,& cujus üfüm approbatum habeo) cum ffeczebus diaireos , quibus auxiliante . Dzo feliciffimé reftituta, Manfit per aliquod tempus calor quafi he- &icz initium ; quem ufu 1aüis caprilli penitüs extinxi, | .OBSERVATIO VIII. D. CAROLI RAYGERI DE PLEURITICO CURATO, CUI EX ASSUMTO IN-- CAUTE FOMITORIO VARIA STYMPTOMAT 4. Ti,omnia medicamenta, fi re&é & commodeé exhibeantur, au- xiliattices funt DE1 manus; fin male & fini(tre deleteria fiunt acvenena: Ita inprimis ex illis vomitoria, utut conferant commodé data, nocent fineratione propinata. . Vinitor qui- NO EUIS | dam b sl v "Y LY TNEXI LS "" NOI Lr SSERPRREENTS Tw CN - : ^ * 1 ^ Osssnvatro VIITL Ure mureteceoe, dedans cem ————M — dil dam hicin fuburbio habitans ex arbore lapíus in finiftrum latus in cidit, aperta vena & fumto ungventorubro potabili nihil amplius fen- fitincommodi. Elapfistribus feptimanisnovos inillo latere & qui- dem pund&orios percepit dolores cum febri continud, fputo fangvi- neo &c. Tra&avifut Pleuticum, & per D. G, optime reftitui , dato ipfi fub finem decocto ped&orali laxativo ad aliquot dies; quo licet bené purgatus, fibi tamen non fatis videbatur, urfitadhuc aliam put- : gationem, quam promifi poft reditum meum ( ftabam enim in pro- cin&du peregré abeundi) relinqueret intereà Naturz negotium; non eff2 periculum in morá. Cujus tamen impatiens hic patiens; bené ce- teroquin fehabens; ex folá pertinaci imaginatione fibi adhuc femel . effe purgandum, nec diutius differendum, intravit Officinam Phar- macevticam,& à Pharmacopceo Medicamentum petiitfortiterpurgans & vomitoriü. Datusipfi ab inconfiderato juvenetümtemporis przfente pulvis,quo nec per fuperiora nec per inferiora purgatus. Miratus Phar- macopceus altero dietalia narranti aliam dofin duplo majorem ptiore dedit. Sed & hzc vihil prater duas dejectiones effecit. Tandé tertiá vice ex nefcio quo Medicamento (nunquà enim hoc unà cum prioribus du- obus àPharmacopoeo refcire potui) bis vomuit;& aliquoties alvum de- pofuit, Necmora flatim poftoperationem in langvorem incidit to« tius corporis ; fenfit dolores infimi ventris, inprimis lumborum & in« gvinum, nec moveri , nec incedere potuit, (ed femper in uno latere ja- Cere coa&us, pede finiflro plané immobili & fine fenfu ; ac uriná non- nifi cum difficultate fluente. Dedi, omnium,quz in abfentia mei gefta, infcius, in confilium tamen iterüm vocatus ; nec caufamhorum $ym- ptomatum mirando vel indagando affequens, purgationem ordinari« am ex falibus cum Magiflerio Jalapz; ex quà plus quàm quindecies purgatus,fumfit poteà deco&um Forefti A nti- Nephriticum cumTiná. fRriadexturbandum fabulum vel calculum, à quo ftuporem pedis; lumborum dolorem, & urinz difficultatem oriri conjiciebam , omnia tamen fruftrà. Tandem fubitó urina reddita clarior ; liberé fluxit; dolores reliquére lumbos & ingvina; horribiliter contrà invasére u- traQue crura, inprimis totum pedem finiftrum; hinc in dextro aperta í vena, adhibita aqua Arthritica cum fpiritu juniperi lumbricato & ef- 4 fentia Caftorei, ut & pulvete Tumali ex herbà Sabinz; Camphora; A- gallocho, Myrrha, &c. dolorum quidem remi(it vehementia, fed ta- men diu le&o detentus pedi finiflro infitere nequivit. lta miré di- | vexatus feum —— A - N DOWO 7-2 Si * "pem EIS Dr PanaLYsS: ÜnivERSAL! POST VAÀRIOLÀAÉ d beds a iE — x ix poder exatus convaluit poftmodüm;confesfus priüs íuam culpam, me inter- togando ; an forté ex tàm fortibus & repetitis medicamentis hzc o- mnia ? Obftupui talia audiendo; & miratus tantum, quod ex iftis vo-- " tnitoriis ter repetitis non incidctitin Hamoptyfin, | | OBSERVATIO IX. D. CAROLI RAYGERI DE PARALYSI HNIVERSALI POST VARIOLAS. Uodecim annorum puella civis bujus loci honefti filia; pot vatiolas ex animi moore & (ubità quádam confterna- | tione À. 1672, m. Jul. in novam incidit febrim! acutam, quili- "cet curatá remanfittamen fine omni motumembrorum, ut nec pedes, nec manus fuo officio fungi valucrint ita; quod vel maximé - notandum, refolutis colli & dorfi vertebris ; ut nec federe, nec ere&tá ceryice bibere potuerit, fed opus habuerit feraper manu (uftineri al- terius, Sic per 24. feptimanas jacuit mifera fibi teli&a, quia jam de ejus reftitutione de/perabantparentes. iocanno circa initium vetis denuo febri corripitur maligná cum petechiis; tüm in manus deve- nit meas, quam etiam, D z o fit iaus, feliciter reftitui, finitoque hoc morbo Paralyfi quojue mederi cepi & intra tres feptimanas fa&is in- un&ionibus & appofitis Emplairis ad nucham membrorumque arti- culationes eó deduxi; ut ere&a federe; manusque movere potuerit. Ex thermis autem Mandersdorffenfibus plané convaluit; jamque adhuc . ete&ta & fine labore incedit. Notandum in hác petechiis laborante die undecimo in finiftrola- tereiníra coíftas veficulam erupifíe; medii impérialis magnitudine non . aliter, acfi veficatorium eáin patte appofitum fuiffet. — Territa mater pzo carbunculo habuit, ego veró pro puftulaex ferofo & acri humore (quitales quandoque etiam minores inflat variolarum cum petechiis hocaunozpiüs obfervavi ) aperui, impofito folio braffice cum buty- ro recenti, tanquam pu&tulamex veficatorio tra&tavi, qui percuratá, - & morbusíolutus, Ceterüm à quanamcausá ifta Paralyáis& refolu- tio membrorum orta meritó dubitatur, an à malignitate quadam va- xiolarum refiduaper Diaphoretica non fatis discuffa, fed nova ebulli- £ionein genus nervofüm diffufa ? An veró à terrore & magna con- na ou &erna- zn -O—. b Mats, cds Dad NEW. or tme P AGE ed 44 OU. SOsBaSERVATIO.. oo ino QC fternatione? quz quantüm valeat, non multis attinet aliunde pro- bare. Retulit mihi hujus egrote noverca, aviam fuam ex nuncio, - - quod duo in infidiis laterent; quo maritum per plateam euntem in- terficerent; ita confternatam fuiffe; ut fubito paralytica fa&a ad mor- tem usdue permaníetit, TRITT: . OBSERVATIO X. D. CAROLI. RAYGERI DE ; CARDIALGIA MIRIS STIPATA STMPTOMATIBIS, vicuk ; TANDEM LETHALIÓ. - 5 N It Senatorii quondamapud nos Ordiais ; temperamento fane gvineus, corpore preditus obefiori, doloribus quidem ob- noxius Nephriticis, ceterüm fanus & bené valens A. ztatis fuz 54. ex moerore animi ob calamitofiffima hzc tempora (en- fim, fine febri tamen manifeftá; contabeícere ccepit; de nullá re con- queftus alid, quàm de przcordiorü compreffione & Anorexiá; credidit tamen hzc omnia calculo quodam otiri ; & à negle&o ufu therma- rum, fingulis annis aliás coníveto, Sed circa fefta Natalitiaremr ferio. agi & dolores quafi morfus ex finiftto latere: verfus cor afcendentes: fenfit, qui etiam dedie in diem exacerbati (ingulis tamen trinis die- bus tantum vehementius inféftarunt. Horum prodromus femper e- rat nali extremitatisrefrigeratio fenfibilis. "Tandem fingulis diebus. circa vefperam recruduit hic morfus , veré Xe, £OL'yJL0 » ita enormis; ut clamare vehementisfimé coa&us fuerit, intereà manus & pes dextri. lateris continuó tremebat, finiftrum veró latus , ubi tamen dolores e- rant; quievit. Sic quandoque per totam noGem miferé divexatus cit- | ca auroram recedentibus cruciatibus fenfit levamen. Alvum perpe-: tuó adftri&am clyfteria aut propinatalaxativa folvebant quidem ;fed ftatim commovebant etiam dolores, Excrementa five per purgationes five naturaliter reddita; quod fub finem morbi ( cum ex metu crucia- tuum nec clyfterem , nec laxativum fumere vellet ) fed non nifi deter- tio intertium diem fa&um; femper erant folida & bené concoaa, ac fi optime fani effent hominis. Pulfus nuaquam mutatus; nifi fenfim debiliorfa&us. / Deelutitio infuper mirum in modum eratlzía; nam folida deglutiebat facillime, liquida veró neutiquam, ita ut ie: in- (eniams i] MMC IENCETMRSNT CSINT S "S "IM 2 Vaf - N - » ek d. AUN LM ne Dr CámpnLGIÀ (IRIS STIPÁTA SyMPTOMÁTIBUS, TÀNDEM LETHALL Ty tenfam;absque tamen calore febrili, nunquam potuerit potu reftin- - guere, fed aquam cochleatimtantum , ut & alia medicamenta liquida Íotbere debuerit ; ftatim fuperveniente enormi quádam falivatione quz defcenfum liquidorum impedivit, quamvis & fluxus hujus pitui- |, tzlente ac vifcidz lemper & pertotum morbum usque ad finem vite' duravetit, ut quandoque fingulis diebus aliquot vaícula hac materi - impleverit. Tandemex vehementia morbi ita. cóntabefcens , ut cutis osfibus hzteret; circa initium Maji hujusanni placidé exfpiravit.Do- lot adeó pertinax nullis cedebat remediis; nifi exhibitis granis duobus laudani noftri de tribus dicti, cum Magifterio Perlatum vel Oculorum Canctiin Aqu. fl. Arant. tüm enim ad miraculum usque quafi in mo- mento omnis evanuit cruciatus, & noctem inlequentem cum fcmno placidiffimo transegit patiens. Cetera omnia quxzcunque adhibita vel nihil profuéte, vel dolores exacerbarunt. 5j | OBSERVATIO XL -— D. CAROLI RAYGERI | COASTHMATICHS APERTA Ocanno circa finem Tanuarii mortua Matrona quxdam nobi- liffima; generofi Domini Sigray relicta vidua, per triennium Afthmate periodico detenta. | Hanc humi fedentem,ere&tá cer- vice refpirantem ; pedes & ventrem tumidam biduo ante mot- tem cum ordinario aliàs Medico D. D. Scbilpacbero Amico meo plu- rimüm honorando vifitavi, Cum ad(tàntes vomitorium urgetent, nos veró fummam virium pro(trationem; & extrema inftare adverteremus; timendo nein ipsà operatione medicamenti egra deficeret ; illudque ac fieo ftrangulata fuiffet nobifcum diffamaretar, poftulatum cauté declinavimus, alia przícribendo. — Avidus filius fciendi, unde hzc dyspnoea; apetiendam conceffit. Disfe&o itaQue thorzce , ubromnes aliás Medici veram fedem figunt A (thmatis; in Pulmonibus nihil neá; - "vifcofi, nequeferofi, neque impa&i quidquam in illorum bronchiis ' obfetvavimüs ;fed bene conftitutos ac Jaudabiles invenimus, preter- . quami quod exiguis fibrillis hinc inde iBbrimis in dextro latere pleure adnexi hzferint. Inhoctamen non acquievimus ; cum vitium illud à primá conformatione videretur; ipfa veró à triennio demüm Afth- ; ! matica. / Au ^6 L Ld T ENT NS NUTS Uu - y" TUNI NT RR EA OssrnváTIO XL — : | nm— ——— eal ————————— € matica. Continuavimus. itaque fectionem ventremqQue, qui; ac fi Hydtopica fuiffet, diftentus erat, aperuimus,fed remotis integumentis, ne gutta effluxitaqua; inteftina veró. omnia inprimis jejuna,mité in- flata; di(tenta & tota vacua conípe&a, lien bonus ut & bepar lauda- bile, veíicula fellea magna, apetta nihil continuit bilis;fed lapidem in- clufüm habuit magnum inzqualem pondere quatuorDrachm. off.Hinc conclufimus Afthma fuiffe latuofum, & flatulentiam auxi(Te alvi con- ftipationem propé continuam; ortam procul dubio à defedu bilis; nam pet aliquod tempus nunquam nifi clyfteriis aut aquis laxativis follicitata alvus fuum fecit offhcium,ad omnia autem purgantia melius fe habuit. Vidimus etiam, fruftráà quod à nobis exhibitum fuiffet vomitorium, fiquidem materia non impa&a fuit pulmonibus;fla» £us vero per fuperiora vel pauci vel prorsüs nulli evacuantut, — OBSERVATIO XII. D. CAROLI RAYGERI DE ABSCESSI 4BDOMINIS INGENTI ET RAÁAR4 MAGNI- ZUDINIS FELICITER CURATO. Unquam defperandum in morbis ; & utcunque difficiles ac incurabiles appareant, nullo modo tamen zgrotum relin- quendum Prognotticis;preter Hippocr. dedtrtic, v.6$. etiam fe- quens nos docet hiftoria rata & admiranda affe&us duode-. . cennalis juvenis cujusdam à tot Medicis, à tot Chirurgis tra&ati; àtot iterüm dereli&i, mortique certisfimé adjudicati; hác veró prateritá zftate przter omnem fpem & exfípe&iationem, diviná favente gratiá, reftitutiac curati. Tohannesis erat N. Mercaturz deditus, Vienne in zdibus Affinis mei, qui 14. etatis anno in vomitus incidit biliofos per duos continuos annos dutantes, ita ut fingulis feptimanis ad mi- nimum femel vel bis ptegresfis ingentibus capitis doloribus morfi- busque ventriculi; vomete coa&us fuerit, quod ut faciliüis perageret; prout putavit ; quandoque toto die, nam mané (urgens ex regurgitae tione bilis vomitum fibicquafi emper: przdixerat, ab omni cibo & potu abütinuit, Dum hg? in dextro hypochondrio tumorem quendam oriri fenfit nucis primó avel'anz magnitudine, mox ita in- ereícentem, ut non modó totum dextrum latus ab inguine usque ad coitas; a À M co(tas; verüm etiam regionem véntrienli occupaverit, & usque ze fi- niftrum hypochondrium fefe extendetit; accelsére ingentes lumborum dolores,;qui vix fedendi facultatem permifére. Vocati in confilium Clarisfimi. Medici qui pto,cirrho- hepatis-habentes hanc- duritiem vyatiis, remediis. externis internisue tolletetentarunt, fed fruftrà omnia iocreícente indies & augmentum (umente tumore, qui tamen poft duorum annorum omnimodam à medicamentis abftinentiam, fponte in itinere quodam Styriam veríus fufcepto evanuit, venterque cum la« teribus plané ad juftam & priftinàni redaGus màgnitudinem. — Infe- cuta duorum pnifornin perfe&a-& optima, (anitas; » his elapfis venter iterum intumuit; nofiro hoc negligente, donec À. 1669. iterüm plané utanteà in dextro hypochondrio novum orientem deprehendit tu- . morem, celerrime üttumdue occupantem latus & indurantem, | Hic ille denupMedicotum irploravit auxilium; nieo aliorumáue fvafu ad Acidulag profe&us Jarmersdotffenfes, quas & bibit ;.& co&tas » ut ibi moris, balnei loco adhibuit; fed his nihil proficientibus iterm do- mum concesfit, Hiclongum effet enarrare; quot Medicis, Medica» fltis, Agyrtis ufus fuerit hic j juvenis vivendi & auxilii cupidus : Sufs ficit dixiffe eum circa finem anni- preteriti. 1672. plane ad extrema zeda&um fuiffe, ventrem ita creviffe;ut ini ambitu duas ulnas Viennens fes comprehendetit, & (uprà fcirrhofamduritiem abdominis ; lumbo- rumque cruciatus ; dolorem etiam ad tefticulum dextrum dextrum; pedem pettigisfe; quo; hic tribus digitisbrevior fa&us altero. In hye« me hujus anni circa umbilicum parva apparuére foraminula, ac fi natura ipfa ibi molita/füiffeé matetiz intus contente exturbationem, fed, à nefcio quo iniprudentec i itetüm confolidata, '1tà detélidtus pro» gnofticis usque in Majum Jacuit ; ubi ipi us mifertus Chirurgus qui- dam Viennenfis, Daniel Schrader, Bremá oriundus, qui premisfis prae - mittendis corrofivo obliqu? ad digiti longitudinem aperuit latus; ex» traxitque fihgulisdiebus unam. cum diniidi4 menfuram ( plus mirus ) putis albi, fubviridis, primo crasfi, mox liqnidioris, valdé fcetidi;id ds viginti diebus continuavit, quo tempore effluxére 44. menfure , exe- .unte;per partes etiá membraná;quá propriá continebatur his abíceffus, Jta auxilioi inprimis diviniNuminis;curà dein & induftriá: prafati Chis | valetd;. Credibile autem vas aliquod ex forti(Timis vomitionibus, quas hicjejuno exercuit corpore, fuptum & extravafatum fangvinem cau» x n C fam xurgi juvenis hic niorti ereptus in integrumreftitutus jam fanus vivit - oW lud PRAE "TOM C AS. IZTERI "UO". PA NEM, ice eb duu uio Ls ^ -— EI [" 4 ' -— ig51:4483.511095 070g ek EUugorETO CXII ovnnoosA museos 3C - ^ i poU. e fam primam dediffe abíceffus. | Deinde pus inter peritonzum & mü: fculos abdominis in propriá latuiffe membraná , neque ad illud cor^ rofivum penetraffc , aliás etiami excidiffent inteftina- Tertio notan: dum hic naturam qué ac in abíceffu de quo ànno fuperiori mentio- nem feci, perumbilicum exitum materia tentasfe ; nifi imprudenter in opere fuiffetimpedita, ;. " ^'^ ( In litteris nno 1672. ad Colleorts Epbemerid, Vratilau, misfis.) OBSERVATIO XIIL: 05 D. SALOMONIS- BRAUNIE MONORCHITE SATIS FOECUNDO. Illicus quidam Monorchis in agro Rhatenfi ( (tm $jiief /) dum | Netolingz adhuc Practicum agerem, me acceffit de ftranguriá conquerens, & inter alia interrogans , num unicus ille tefti- culus forían in cau(á effet hujus affe&üs ? rurfusque inftanti mihi & (ciícitanti , num alis huic malo obnoxius fuiffet ? aut in ma« ritali officio procreationeQue liberorum impedimentum aliquod pas- fus effet ? refpondit, nullam plané (e unquam antehàc moleftiam inde percepiffe, multorumque liberorum utriusque fexüs jam patrem effe s Dimifi fic eum praícriptis remediis convenientibus,quibus mox fani» tati priorifuit reftitutus, proque his gratias habuit. : OBSERVATIO: XIV. D. SALOMONIS BRAUNII DE IRIDE LUüNARL. A Nnó prateritó . LXXI. menfe O&obri- cim fümmó mane anté exortum folis die 4. vel. poft plenilunium, equeftri itinere ad ccenobium quoddam & vifitandos egrotos ibidem contende- tein , ecce à finiftris orientem verfusfefe in nubibus nebulofis iris quedam obtulit, omnibus numeris;exceptis coloribus lavó & ru- bró, abfolutiífima ; Arcus enim erat fatis magnus inftar Iridis Solaris perfe&ó femicirculó fpe&abilis, cujus cornua duo utrinque terrz in- fiftebant, coloresque prz: fe ferebat album & ceeruleum qui abfenti- bus DEMETUMUTM S enm. TUNER Nen, UTE , 3 xpo eT YN p TE * ^ ", ^A - € Seu La $7 X ] v Dz CsxeviSIA E MAMMA EXCRETA.- 19 ———— Ó—— bus aliis duobus j jam ditis; eà clariüs & diftin&iüs fefe prafentabant 5 Luna vero. à dextris ad ocuagefi mum circiter gradum,yerfus occiden- temadhüc elevata ftabat claró €eeló, ita ut ego medius inter illam & Iridemfive arcum incederem. — Halonem non fuiffe inde conftat, quod é regione lusie ftaret hic arcus, femicirculi forma, cum halo lunam — ipfam plenó femper circulócingat; neque foli originem fuam debu- iffe; latente illó multisgradibus fub horizonte noftro, Ego lridem Japan ppnut eapiandam falvó feeüs fentientium judicio. LA ee | — OBSERVATIO XY. |" D. SALOMONIS BRAUNII E Y: CEREFVISIA E MAMMA EXCRET A. I: honefà quidam Matroná puerperá ex vulnere circa papillam (iniirz mammz ; pro educendà materiá ibidem ex fuppuratione colle&á, infii&0, quádam die, ubi deligandum erat vulnus, remo- tÓ cum turundulá emplaftró, vidi effluere ipfam cerevifiam, pauló ante a(lumtam, in ip(a fere fubftantiá, qualitate & quantitate; mani- feftisfimo fefe odote ac parüm mutato in pallidum colore prodeun- tem. .. OBSERVATIO XVI. b. - SALÓMONIS BRAUNII HFULAE UsH. s pes quoque novi, quiamifam ex morbo uvulam, quarm- vis nulla vicinarum partium fuerit lz(a, nunquam tamen dein- de potuit voces articulatas proferre, praefertim ubi ex literis, quz In gutture formari folent, & gutturales vocantur; vox qu£» dam conftabat. Unde evidentiflima ratio, uvulam ad formationem - .&modulationem vocis non parüm conferre. [ Ex litteris, Biberaco Swivfurtum ; ad Magnif. Dn. D. Fehr. mises. Vid. infr. Obf. 66. Cz —. .QBSER- RAE 2s dia NU sibosridt: - p rera cire EE per ram icu roi irá OBSERVA TIO XVII. D. VÀ LENT INI ANDREE MOELLENBROCCI it 4f UDE.- ps 5 MORTE EX POTH SPIBITUS. FINE 22i Ino ejusque fpiritui vim nárcoticam ineffe; Medic pet feré amines confentiunt , unde multi copiofiüs ac incauté ea haürientes, omni fenfu motudue ablato, fubito pereunt, Zzcu?; Lufit. lib. 1. de Med. Printip, bi jf. fep. 1» refert de Aulico quo- dam,quicumin villam voluptatis causa i concederet, i in cellam vinari- am forté ingtesfusita 4b odore vini perculfus eft, utinterram fidera- tus, ac fifulminei&us effet, cadens; intra tres horas exanimis ; apople« xiáque correptus & ipee vitam cum morte cómmütevit, Quosdam etiàm vino vel ejus fpiritu inebriatos in curru vel leo, mortuos in» ventos effe hodié Ss notumeít, Exempla etiam videri poffunt a- pud Foreffum hb. g. Obferv. 27. p. tn. 282. Zacutum lib. 3. Prax. admir. 126. E c, Dn. Tb. Bartbolin. Centnr. 3. bifl. v6. p. 109. tecenfet quosdam ex nimiá ingurgitatione vini adufti extinctos effe, ubi & Cer. 1. biff. 7e. p. 120. fimul meminit quorundam, quibus Hamm ex. ore exilietit, |Si- mile ante 18. annos accidit Patricio cuidam Erffurtenfi, quem nodu vocatus inveni mortuum , flammá fpiritus vini, quem in nimi copiá affumpferat, ex ore ejus exeunte, Seznert. l. & Med, Pradr. p4rt. 2. (49.53. p. ófo. refert; deinfante quoddm ; qui; cunrin conclavi à paxentibus domo egre(Tis, ne extra domum vagaretur, conclufus ; magnam par- tem fpiritus vini exhaufiffet, à parentibus domum reverfis, humi pro- ftratus, vitrum, in quo fpiritus vinifuit, in brachiis tenens, femimore tuus inventus paulo poftexípiravit. Idem contigiffet anno O.R.1642. Erffurti Officiarii cujusdam Svecici filio 7. annorum, nifi ftatim con- venientia remedia ipfiexhibita fuiffent. Ubinonnulli commendant lac, preprimis veró caprinum, alii müriàm brasficz capitatz; Jam cita- tus Barrbolinus Cent. 5. bift. 5 6. p. 10p. fcribit. D». Si»zen Pauli tefte Dn. Rolfincio lib. 4. Confult. ig. p. 2j. juvenem, cui flamma ipfa poft ufum vini adufli nimium exore prodibat, folo C. C, philofophice eges to cum admiratione fe reftituiffe afferit. ODBSER. BEMQMMDUDD LHPEE PANEL NEST REISEN HELM ELS ERIT TRIRCNTTO S Iz 34 uM OIDSUbN ies MEE SM Ed cl ^v ^ua E T L v € fes vx l P vu x 4 NVRN $ J - M^ . P4 dier : 2 . hdi aj OBSERVATIO XVIII 4 [ D. NALENTINI ANDREE NOELLENBROCCE "i | Dm us 5 : - REPENTINA MORTE 4 .VENENO LATENTÉ.. ie t : "On its pridem hic aurifabti cujusdam difcipulus 18. anno- 3 7 rum ad alterum' aurifabrum miffes in hujus janus limine : Ni fubito ptolapfus vit exceffit. ^ Hujus fubitanez mottis cau- 7* "fam nonnulli apoplextam, qu£ homines interdum ceu fulmis ne i&ifubitó concidunt, fuiffe exiftimárunt. ' Vetüm cum apoplexia fecundum Hippocr. apbar. t. f£). 5, morbus fenum fit, & juxta ejusd, aper. J7. fea. €. Apopledici fiant à quadragefimo anno ad fexagefi- mum, atque propteredztashecraróei obnoxia fit;eampotiisvereno — — — in corpore latitanti,fübitoque cor occupafiti;impofui;idque huic haud difficulter contingere potuit, quod fumüm argenti vivi; quo aurifabri ; : ad inauranda pocula utuntur, fine dubio incaute & copiosé haufetit. Venenum autem in corpore noftro generati; ibidemqQuelaténsrepenté vites fuas'exerere, c principem aliquam partem invadens; improvisa hominem jugalare poffe, autores multi afferunt: V. Zacuf, Lufit. lib.t, | — de Med. Prinzip. biffor. p. p. m. 89. lib. a. bifler. 20. p. 2t4. € lib. 3. Prax. -- admir. Obfer. 122.p. 157. idque exempla non pauca docent, inítar omnium fit, quod Stephan. Roderic. Caffenf.tr. Due ex quibus lib.z. cap. 7. p.46. tefert dejuvene fubitó mortuo; cui fatim poft obitum, extrà in tegione Cordis fideratio feu livor ingentis latitudinis apparuit , intus nihil malifuit repertum. Scorbuticos etiam, humore fcorbutico ebnl- liente; ac principem aliquam partem malignitate fuà inficiente; fynco- pe ac fubitaneá morte periiffe ex tra&atus mei Je Arrbrir, veg. Scorbur, E editi dedicatione, G eap. 7. $. 16. p. zy. patet. -. OBSERVATIO XIX. D. VALENTINI ANDRE/E MOELLENBROCCI INOPINA MORTE : H Attona quedam 63. annorum aliquandiu de inibecilli I tate ventriculi & difpnoeá conquefta; ob laffitudinem ninmi- am iledto fe committens, nullà prafente febre;.nullo dolore | C 3 nullo- d m aus "soe ue ta e atur ZA o s. A- cip Lm Tut. 4.3 2» Ossznvarro. XIX. CI ————— 92 ERR Deme mmcmaerumE weursamaus GM) nulloque alio periculofo Symptomate, nec omiífis optimis conveni- entibus remediis, intra paucos dies ptzter omnium fpem, fenfibus ad- hüé integris quieté obdormivit. Caufam hujus inopinz mortis iti« dem veneno latenti as(cribendam effs vero confentaneumeft. Multi enim moriuntur, non ex vi morbi, fed;ut ip proximá'Obfetvatione di- &um, ob humorem aliquem venenofum partes principes invadentem, unde notante Ce//? lib. 2. cap. 6. interdum aliquis moritur, de quo Me- dicus fecurus. primó fuit, cujus tarnen cenícientia falva manet, fi nihil, quod in artis pote(tate eft, omiferit. | Hic quoque non. parüm fecisfe videtur annus, quem agebat hzc mulier , fexagefimus tertius; ob nu- meti feptenarii & nonarii multiplicatam ac fibi invicem connexam fummam, quam continet, clima&ericus magnus dicus, quem rari(fime absque infigni corporis mutatione & vitz periculo abíolvi; experien- tia docet. V. Gellius lib. 15. cap. 7. p. $44. & Levin. Letmn. lib. 2, de Occult, natur. miracul. cap. 32. p. tm. 216. Periculofi autem z(timantur anni cli- ma&erici; non ratione numeti, utpote cujus nulla eft effcacia;fed quia .hifce annorum articulis temperamenta & atates mutantur;quibus mu- tatis magna vitioforum,copia colligitur ; quorum. motu & agitatione multi generari poffunt morbi; quos Hippeer. feB. 3. apbor. 24. 25. 26. 27 28. 29. 30. 3!. tecenfet : vel; quia fecundum Aftrologos, fingulis feptenis annis Planetarum ordo ad Saturnum hominibus infenfiffimum eo- rumque interfe&orem revertitur, & Saturnus ad quadratum loci natu- - tz figi; unde egteíTus eft, contrarium pervenit. a OBSERVATIO XX. ene i D. VALENTINI ANDREZ. MOELLENBROCCI DE GONORRHOCZE CAUSA ET CURATIONE. Onorrhoez caufam femen effe, ac proptereà eam 2r «7; 9e- vic five «9 5ov8 & poer derivari omnesferé confentiunt. Mihi autem veritati magis confentaneum videtur, initio quidem a- liquid feminis vel ob-ejus aut partium fpermaticarum vitium vel facultatis retentricis imbecillitatem excerni; fuücceffu veró tempo- ris humores vitiofos à naturá per fa&am hanc viam expelli. Impoffibi- le enim effe per talem (luxum femen femper evacuati; evincit 1.2247er/e quantitar, namid, quod excernitur, interdum aliquot libras excedere, expe. Wo TT cor NL cU M CVINIEE RUE NT E TVOTTROREEREP CNET EUER ! z aum : : CE fassc Mh 2L M eios. COUP USIEIAS Od LA ore ab qaaa ooi d ESO OLOR experientia docet, at tantum féminis profluere poffe, nemo fanz men- tis fratuet. 2..Marerie. gualitar, odorem enim & colorem feminis non femper refert; fed odorem de fe fpirat gravem, colorem oftendit varium; interdufmmnigricantém: 3. F/ux» ad aliquot etiam annos Zwratio. Novi - ante 25.annos Lipfiz aliquem per fexennium eum perpeffum, ibidem; Erffutti; ac hic, Det gratià; curavi aliquos fupra biennium hoc affii- &os malo, imó pro certo rnihitelatumeft, virum quendam Patavii fu- pr220. annos hoclabora(fe affe&u. Seminis autem profluvium fine virium proftratione ac vitalis roboris extin&ione tam diu durare pos- fe;incredibileeft, cum ex fententia 4vice»ne plürimorumQueMedico- fum, unciaunafeminis emisía plus debilitet , quàm fanguinis unciae quadrasinta. 4. Urine figna. Nam materia; quz excernitur, matulz u- rinariz fundum petit, femen autem urinz fupernatat, Nonnune quam etiam pus emitti obfervatum eft; quod procul dubio ab ulcere ex affluxu vitioforum humorum orto provenit. Nam Jzrfingius tria cadavera Gonorrhoà extin&orum fecuit; iti quorum proftatis vefti- eSI - gia ulcerum & cicatrices manifeftas animadvertit. Sic di&a autem - Gonorthoa, fidiu duraverit, curata admodüm difficilis eft. Ego eam fequentibus felicisfime, D Eo auxiliante; curavi. Atfevacuationem - materiz. peccantis, exhibui pulverem meum purgantem , de quo 'in zr. sto de Artbr. vag. Scorbut. vel bas pilulas : BL Therebintb. Cypr. 9).Scam* mon. rofat. Re[in. Jalapp. an. gr. V. M. F. |. a. Pilulenum. XIX. Ad luxum inhibendgm: B. Crec. g*. affringenr. 5j. 9j. Osfe Sepie, Succin. corall. M. i Ebor. f; A: an. Sij. 74. F. Pulvis. Dofis poteft effe 3j.ad 38. Summo etiam * cum fru&u ufus (um TZ»Zur4 4 (Bii ad 2o. usque 3o. guttas in conve- nienti vehiculo. Certiffimum remedium (unt Pi/g/2 Riverii qux me nunquam fefellerunt, ezque, uti videre licet Cen. 2. Obfervat. 74. p.150. tales fünt. Bz. Gumm. arabic, tragacantb. Carab, mumie » boli armen. an. 5;. pulverifentur, & cum /fr. d, rof. fíecis , F. Maffa Pilularum, de quà capiat eget 9j. fingulis diebus, mané duabus horis ante paftum. [In litteris ad Collectores Epbemtrid :. Fratislapiam Aun. 1672. 2 " | : Ll iptís, ] [ OBSER- eubz.. ; "3 ibo C " Un 4 AJMOITAXSILO NL ICM M oO zd T AEN m -nomn tuor; OESER AT EO XO iunio o 4D. JOHANNIS: SCHMIDT DE (19 d Pr TERRORE GRAPID.4E FOETUI EXITIOSO,.. -»nE CE Xor Angli cujusdam, Joban. EJiber, feptimo ingravidationis - menfe circa rem culinariam occupata ; bombardam explodi M: cumíragore infigni audit; perterrita exinde globum clunes fe- «tire exiftimans, manum detepenté; averfura quafi globum, cir- ca inteftinum re&um protrudit. . Nihil.mali ex eo tempore fentiens jufto-menfe puerulum parit, foramen circa.anum rotundum habens, quod circa inteftinum re&um ad digiti longitudinem intracorpus; ut ftylo immiffo judicare licebat ; extendebatur, Cum nullaminitio exin- &e infans pateretur moleítiam, opem patentes non petebant ; poft trium autem meafium decuríum, fanioía pet foramen effluebat mate- ria; eaque & copiofa fatis, & acris ,. quam fletus & inquietudo conti- nua monf(lrabat, erodens tandem fanies illa inteftinum ipfum; quz per anum naturz ordine exire confvevit materia; per. foramen hocce fi- ftulam referent reddebatur, ita ut exíGa Aa per utrumque foramen — - Íefe mon(trarent, ficque miferg. vitam trahens fex menfibus füpervixit; & onec tandem accedente inflammatione obiret, TP OBSERVATIO XXIL —— D. JOHANNIS: SCHMIDT ; * DE t * í EXCRESCENTIA CARNEA IN FOETU,EX TERRORE MATRIS CONTRACTA. Uus fpe&abilis apud nos mercatoris Dazielis Stu , ab odo Jf LIA - menfibus gravida; plorantem cum € fellá tolleret puerulum; animadvertit circa anum protuberantiam ad ovi gallinacei magnitudinem; perterrita mater ad rei novz fpe&aculum, an periculum? me illico vocari jubet; pronum intereà tenens infantem fuper genua ; accedo, & procidentiam inteftinirc&ieffe;affe&tum plu- rimis familiarem puerulis, etiam affevero, qui fotibus & ordinariis re- mediis internis integré tolli pote(t ; prout etiam brevi inteftinumre- - ponebatur, Tuíto partus tempore puerulum enititur omnia fanum; nifi NEUE EPOR ALUKA e D PT AS LC PE NY X ^» Ds PREMATURA MENSIUM ERUPTIONE, ^ — 25 nifi quod in lumborum vettebris ad capitis pené magnitudinem fac- culum haberet; craore refertum, excrefcentiatu nimirum carneam cute obdu&am, in cujus apice ad imperialis magnitudinem livor appare- bat; puttedinis quafi alicujus incipientis initium, quo in loco rupta cu- tis fponte íua cruorem reddebat ad integram pené libram. | Voca- tus ego ab ulteriore putredirie , in fummé aliàs debiliinfante; pra(er- vare volui cavitatem.JnExcrefcentia illa, quam (acculum non imme- - ritó nominare poffum, cum ad lumborum & fpinz dorfi explicaretur verttebras, minutiffimus animadvertebatur meatulus, in abdomen usque fefe extendens, oculorum acier effugiens,cognofcebatur tamen exinde, quod etiam(ià cruore totaliter liberatus effet faccus, poft u- nius tamen horz decurfum; alium iterüm continebatichorem. Prz« dicebam in(tantem mortem , imó vovebam, quz deperditis per fpinz ysttebras fpiritibus,poft paucarum horarum decuríum infequuta eft, |. OBSERVATIO XXIII D. JOHANNIS SCHMIDT E ri pg .DE PRAMATURA MENSIUM ERUPTIONE, Urgationem fequioris fexus menfttuam pro difpofitione corporis, venarum, & caufarum Medicis didarum externarum, non in cete tam incidere «tatem notum elt ; rariffima tamen funt exempla ante pubertatem eadem apparuiffe,quorum aliud Barzboligus Cent, 3. Obf. ui. aliud ulpius 1.5, Obf/ 56. recenfet; rariffimum deoctidua pu- ella menílruata Bourgoás /. Obfletr. Obf. 17. tefert.. Nota mihi hiftoria puelle cujusdam, filiz mercatoris apud nosnon poflremi , quz circa nonum ztatis annum menfes patiebatur, nunc ordinarie ; nunc ex- traordinarié ; nullam obfervantes periodum, copiosé profluentes ; queislege naturz ceffantibus , fluor quoque albus fef? monftrabat, qui venuftam aliàs fatis puellam; non decolorem tantüm ; fed eina- ciatam plané reddidit. In eà autem nonrató copiá apparebant men- fes; ut in contumacisfimam uteri hemorrhagiam, vix ullis expugnabis lem remediis, definerent. D OBSER- | (0 «aO 4 35 | OBSÉRVATIO .XXIV.- je D. JOHANNIS SCHMIDT | gu a | OSSICULIS A PHTHISICO TUSSIEXCRETIS. - Nj quidam Germanus annorum citciter 26, cui nomen N. Bolfzbau , phthificus ex nimio vini geterofioris, ut ipfe con- querebatur, potu ,tusíi vehementiífimá multum diuque tor- quebatut, reje&á primüm pituitofá; mox purulentá materiá; cui Íquamofa osfa plurima, friabilia, ad folidi Gedanenfis magnitudi- - nem jun&a erant, que cum à Dx. Patiente mihi monftrarentur, cin- gula afperz arterie cartilaginea; que in pulmones hinc inde divari- cantur, per erofionem à purulentá materi, à fubftantiá pulmonum fe- paratá, effe exiftimabam ; fed cum accuratiüs inlpicerem ; & exficca- tam materiam penitiüs examinarem, inveniebam, nihil cum cartilagi- nibusiftis commune habere, fed ipfisfima offa referre. Dubitabam initio, an per errorem deglutita per afperam arteriam fefe in pulmo- nes infinuaverint; ut conjugi Mediciapud nos Primarii, Domini Col- lege conjunái(fimi; accidit; cui nucleus pomi, cafu in arteriam afpe- ram irrupit, fecutá ftatim continud tufIi pofteà phthifi, denique mor- te, Sed hic offa in eá erant magnitudine & copiá, ut fine fuffocatio- nis periculo nullatenus deglutiri potuetint. OBSERVATIO XXV. T D. JOHANNIS. SCHMIDT DE LARGO €T PERPETUO GLANDULARUM SUB A4XILLIS MADORE. Landulas; corporis dici emun&oria, communis Medicorum e fententia,lymphatica quippe vaía illic fuperfluam in cor- pore lympham copiosé deponunt. Ut veró intra corpus plu- rimz reperiuntur glandulz ita extra in partibus exterioribus confpicuz maxime omnium apparent poft aures, in zzguise, & füb 4xillá ; ut de /alivalibur nihil moneam;quz copiofiffimum non raró redduntliquorem ita ut in plurimis os laliva femper repletum fit, un- de fputatores perpetui vocariconfveverunt. De glandulis fub axillis raram Bw Uu w IEYt96'7 M dus NEL A ss ut Ls "CEU V BIoP M at dtm - " » LM NIU ADS lad ii de: 1 | REESE IUE MN IST X Dow A ^ PA ATINGU M Prin EY z. ^^ TRENN. Dr ÜestiNA Acru FRIGIDA. (M Less sur apu c ccomlicem 7 epe VIUERE UTOR SENS S E SOS ERE — HH raram hilce diebus videreobfervationem mihi contigit, Vir quidam apud nos Nobiliffimus; 38. circiter annorum , temperamento; ut com- muni vocabulo appellati folet, fanguineo, habitu proríus Athletico, de madore füb axillá dextra continuo moleftisfimo conqueritur,quem -- meício quot duplicatis linteis, ne thoracem penetret, frufirá tamen im- pedire tentat ; mador hicce non fectidus eft , ut hircum, prout fieri fo- let;redoleat, isque non nifiin uno latere, & quod majoris eft indaginis, frigore, copid majoriapparet quàm calore. Si nudum aéri exponat - brachium, ftillant ad oculum glandule lympham, ut guttz apertisfi- mé excipi poffint; nullum inde patitur incommodum, nifi quod fub axillá mole(tum femper fentiat madorem; qui hyeme ob frigoris vehe- mentiam non leve creat tedium. : OBSERVATIO XXVI .. D. JOHANNIS. SCHMIDT HRINA ACTU FRIGIDA. Rimarius apud nos Mercator Micha?! Zisck annos natus 68. à multis annis afthmaticus, ante feptimanas plus minus feptem in .moleftiffimam incidit jueseía»tàm miferé miferum torquentem, ut infomnes ducere noctes tam propter doloris vehementiam; quàm continuum urinandi ftimulum Juberetut , dolores in perinzo citca veficz orificium & penis glandem percipiens acutisfimos, urina autem effluens a&u frigida; in tranfitu ob excoriationem,quantum ex lignis colligebam, urens atrocisfimé, in Paroxyfmo excernebatur; fedi- mentum urina deponebat raró fabulofüm, raris cruentum; ut pluti« müm farinaceum, urine cum percipit calorem, de nullo conqueritur ardore, fed frigiditate redeunte recrudefcere ardorem cum lacrumis anhelosé conqueritur. Explodit hucusque morbi vehementia medi- camentorum vires, quam tamen obtenturi fimus Cata(trophen, tempus docebit ; quamvis aliqua meliorationis affulgeat fpes. : OBSERVATIO XXVII D. JOHANNIS. SCHMIDT | DE ? MONSTRO FOEMININI SEXU $. : Ittebatur paucos ante dies; ipfo ita volente, jubente, Gene- tofo & Magnifico Domino Gabrieli Krumbaufen,Pta- COS.me- D 2 tiisfimo —CÓwo M TECRRERNM S M EL op. Ma x AE. ANI CPU EX QNS CHENA TI TERU. SN CM X TP VI Manis sr sai. A nri. : US li 3 - - n : - ! ; dod UN ees 28 | OsssnvATIO XXVIT ritifimo, Patrono meo magno, ex Pen-infulà, cujus PrafeGus eft; Stel di&a; mon(trum fexus fequioris, quod dignum judicavi; ut pi- Goris manu delineatum curiofiffimis veftris & do&tiffimis fubjiciam oculis, — Hiftoria ita fefe habet. Tuvencula quzdam, poftquam in ci- vitate noftra aliquot ante feptimanas fuerat; & forté muliercularum noftrarum capitis cultutam, quantum conjicio; intentius confpexerat; o&avo ingravidationis menfe,puellam enititur.fed inortuam;in quá ca* pitis forma exterior mirabilis apparebat. Offa capitis non coharebant; | — fed feparatainextremitatibus imó undiquecutiinhzrebant : Offa fron- Fid.Fi£I. tis A. non futura, quz nulla aderat, fed fiffura B, ab invicem feparata ad rádicem usque nafi, cate tamen fuperindu&á confpiciebantur, in fuperiori parte C. ubi coronalis ordinarié confpicitur futura, orbicu- latá figutá ab invicem feparabantur. Offa bregmatis D. multó ad pro- portionemreliquorum offium majora, galeam referebant; cucullam Monachorum teprafentantem,quz largiffimá cute obdu&á diftabant; vergebat cutis illa aboff: frontis introríüm a. a. ad duorumtransverfo-- rum digitorum profunditatem ; eminebant veró duo illa bregmatis offa fupra offa frontis introrfüs, cute abeunte, ad craffioris pollicis al- titudinem; conjungebantur quidem circa E. Offa, ita tamen, ut hinc inde moveti poffent; cohzrebat cutis, offa penitus ab invicem libera erant, ita , ut cum cute ad cervicem deponi, & ad frontem iterüm ex- tendi ad modum galez poffent. Prominebat cutis retrorfüm circa occiput;& facculum quafi aliquem F. formabat ; qui fanguinerepletus fuerat; fuperius veró G. ad dimidii imperialis magnitudinem putredi- Fi4Fig.]I. nis monftrabat incipientis netam. — Offa temporum & os fincipitis conípiciebatur; cum offe bregmatis cum facculo-antrorfüm reponeren- tut, H. ordinario fefe babebatmodo. Magnitudo offis frontis fecun- dum omnem dimenfionem in litera I. delineata eft ; Bregmatis vero litera K. expreffit magnitudinem, que qualem inter fefe fecerint pro- pottionem fácilà videreeíl. | Faciesfatis aliàs proportionata confpi- ciebatur;nifiquod mentum obtufum quafi, adeoque debito minüs ap- paruerit, — Diffe&á cute, (cui bregmatis offa adharebant ; aliam nul- jam agnofcentes fub(ittentiam vel cohz(ionem) interiora capitis exa- minarea»imus erat; fed cerebro caput penitüs vacuum etat; aderat quidem dura mater , fed lacera, (inumtertium cerebri, feu falciformem proceffum, cruore penitüs vacuum exhibens, adne&ebatur infuper p*t fibras quasdam circa radicem oculorum; futuris veró cranii nulla tenus» & IF, 1c3 Grums Gk 3 - — -y T i ^ Tu z i * 1 [ T 1 | - 5 - - TT cGTC.MOURTES ANA 0 Td m. a €eny. . XXVI. LU 7L SS A 7. lg g E, ROKN j . : : à SESS ] ! 7 m— SESS oa a ^. LR zia e ZW n . Dx PixcvrbINE ÁRBOMINIS MIRABILI. — 29 E us : : tenus jungebatur, imó nec ullo modo craniumtangebatur. —Cerebelli aliqua apparebat nota , fed vix aliqua: Meminit Cl. JZepferus i2 prefa- tione traclatus de Apoplexi4 puelle finecerebro natz; T fed meminit,non defcribit. Mirum quá tatione vitam in utero traxerit foetus in adeó pta- . Và conformatione ;. traxiffe autem & motus, quem mater ingravida- tionis tempore fenferat, indigitat, & quod corpufculum nullà fui par- te ullam putredinis exhibuerit notam, facculum illum capitis, cujus jam jam mentio fa&a eft, fi excipias. | (On litteris aed Collefares £pbemerid. Auno 1672. per[crtptis-] ] Hiftoriam puella fne cerebro nata cum aunexá Differtztigne erudie ziffimá Excel Dn.D.Wepberi, B.L. Anno III. barum &pbemerid. p^4- 205. fnfertaem roperict. CUM OBSERVATIO XXVII D. JOH. MICHAELIS . FEHR DESMOI PINGVEDINE A4BDOMINIS MIRABILI. Etrus Gatff pifcinarumfoffor in tinteríauter / poft exantlatos cruciatuum labores varios diem obit fatalem. | Defun&i corpus -. Calendis Martii Anno 1659. curá Dn. D. Grzvii , jam Poliatri & Practici Romhildenfis, aperitur, Ad feGionem invitatus ego a- bdomen in infignem magnitudinem elevatum vidi; Hydropem primo afpe&u mentiri videbatur, fed durities infolita; anite & poft fata ultima; opinionem delere ju(fit. Exfíucca omnia totius przterabdomen mem- bra fuccum ad id depofuiffe videbantur omnem; tantus obfederat pat- tes illas & faciem, quam Hippocraticar jure dixiffes, martcor & atro- phia; umbilicus ad duorum transveríorum digitorum latitudinem ele- vatus thaleri circumferentiam habebat, cuticulá; quam exfudans;fem- perin vivente pars ferofior depafcere vifa eft, deflitutus. Se&tá abdo- . minis cute pinguedo fub eà occurrit ; quatuor in umbilicali regione. transveríorum digitorumlatitudinem equans: trium ilia fuit; qua lien -obvolvebatur, inzqualiter tamen; ut media portio digito uno transver- fofuerit miaor. Renes,ut folent, copiofe pinguedini pariter erant immerfi, fed quod afpe&um merebatur, omnia inteftina particulis pinguibus hinc inde multis. piforum ac lentium magnitudinem jam majorem, jam minorem teferentibus conípetía videbantur. In dextto cordis ventriculo particula adipofa magnitudinem] atti- Erici ti p eic fu b E. culi VE RECS P2 ARRA Ui m CHRIS cue tuodieh «us RP B TL CUPIT US SOIN RISE Iren IST S ITI RTTPRE DN NETTE QNT TN 2 À : We z j f : Padi QU Xt TT DA dede CUCINA S PATATE NEN Var Maris APICTN MTS RTT NITET NU £ EE RS" p » 40 rs !OssrRvaTrIO XXIX, . culi unius digiti exprimens reperiebatur; qualem Bauhbinw etiam fepe inibi fe obferva(fe ///. 2. amato. cap. 2o. lcribit, Diaphragma folito du- rius fuit & craffius ; pulmo inlatere pleure, hepat coftis nothis & in- teftina offibus ilium erantaffixa; | Hinc pulmo libertate in exfpirando deftitutus fpirandi quadam difficultate fuerat preffus : flatus veró in inte(tinis debitum excurrendi fpatium non invenientes (onum modo: tonitrui, modó ranarum coaxantium clamori fimilem per integrum lu- ftrum edidetant; ut non modó foffor ipfe; fed & adítantes latitantium intüs ranarum fufpicionem conceperint, cujus folius gratiá magnus fe&ione cadaveris occupatos incolarum circumftetit numerus. Inqui- renti mihi in diztam, quá defunctus olim fuerat ufus; lac potiffimum maritum comedi(fe & bibiffe, vinum & cerevifiam non curaffe, refpon- dit vidua: La&is folius efu &u(ufe refocillari dixerat, Luxuriantis & errantis hoc eft nature exemplum, quz pinguiorem alimenti partem foli abdomini concredidit ; reliquis vero partibus denegavit. Neque largioris la&is ufui id erit fimpliciter attribuendum, cum nutritiam in la&e viminclytus Medicorum Senatus;noítro przfertim tempote;com- meadet, & non tantüm fingulares homines, fed & multos populorum ya axo desc fuiffein eleganti tra&atu de Butyro AMartín Scboockius oftendat. Sedin noftro fubjeGo natura partium externarum & fic fui quafi oblita in toto abdomine nutritiam la&is virtutem fibi appro- priavit. [ In litteris ad Colleiores Vratialav.miffis Anno i672. menfe Decemb.) OBSERVATIO XXIX. D. ANTONII DE POZZIS, QUOD HOMO DIU VIVERE POSSIT CUM MAGNIS MORBIS. —^ n Elfiffimus quidam Princeps ftaturz brevis , melancholicus, pauciloquus, fedentariam agens vitam, & deformem dorfo ad inftar littere M. ferens gibbum, duobus annis ante mortem cce pit ab ore infigniter foetere, cum excoriatione gingivarum ; & dentium notabili mobilitate,O&o diebus ante mortem correptus febri- culi lentá cum virium refolutioneob defe&um probi fanguinis; & fpi- - rituum carentiam in Domino obdormivit. Utdebitus cadaveri balía- mationis redderetur honor, apertum eft abdomen; ubi primó fefe o- mentum ITI D URLSERIERUUE ONT ea EU AUC CR TNT NDS EINST Ret NUI RUNI S Se NT IRE T EET IA TE IU EBENEN. OU ERES DER LITT NUNT TTE RUP TRTERTENES, ET. orn Xi » ' - - d z - Quop HoMO DIU VIVERE POSSIT CUM MACNIS MORBIS. 3t nentum foetidiffimum atáue putridum obtulit; deinde mefenterium nigris varicibus undidue circumfeptum, cum pancreate induratis mul- tis magnisque glandulis impetvio, Hepar exflitit parvum,nigrum atque fcirrhofum: Ren veró infra hepar latens major capite puelli duorum - annorum, ponderans libras duas cum femiffe;in cujus centro calculus Siiifi. repertus, cujus acumen afficiens parietes ipfius renis; gangrznam induxit. . Infra hunc renem citca muículum Píoas aderat abíceffus longus atque profundus, flavo ac foetido pure plenus ; absque ullo fe- moris torpore atque dormitatione; contra Ferpeliusm. Ventriculus me- diocris , atro humore plenus; Lien longus, durior folito ; Ren veró altior & naturali major, continens ad minimum centum parvos lapil- los,apparuére, Hinc deventum eft ad medium ventrem; in quo vifz funtduz hydatides ab humero usque ad feptum transveríum inter pul- mones & pleuramaquá, veluti glaciatá; repleta, cum pulmonum;tám fecundum fübftantiam, quàm fecundum vaía, infigni corruptelà , ita ut melancholia hypochondriaca, fcorbutus ; tabes , fpirituum refolutio; vifcerumque corruptio, cauíz fuerint i(tius interitus, Sed quod mirum e(t; toto tempore vitz nunquam eft conqueftus de doloribus nephriti- cis, calculis ; urinis fabulofis, aut difficulter vel diminuté fluentibus, multó minüs ad renis dextri ingens; augmentum femur dextrum tor- porem cít perpeffum. uw JOBSERVATIO XXX. .D. ANTONII DE POZZIS ; DE ERRATIS NATURZE IN UNA PARTE, ET SUPPLEMENTO EJUSDEM IN. ALIA. | N Z:pé natura in formandáuná corporis parte deficit; luxuriando in alterá: ita accidit cuidam Illutriffimz Baroniffz, hydropetym- panitide fuccumbenti ; ambo enim pulmonis lobi, fcilicet fupe- rict, atque inferior fini(tri lateris defuerunt , non ex ulcere con- fumpti, quia cicatrices adfuiffent : Sed quia natura defecit in eo- rum produ&ione, alio diftribuendo materiam. Hic Anatomicus campum habet quaerendi; quomodo «ircnlatio. fanguinis in hoc corpore fieri potuerit, de5üenie arteriá venoía in, finifieum - pulmonis lobum excuiteante ; Cum aoa faciié admittat feptum cordis 1 zt Ure cov coco Qyses vk mro X d vwwes-wopD - " -— . ^ ...feordis petviumà Gale oancitum. Sed quod máximé confideratione.- E^ "dignum eft, nunquam fpirandi difficultate fuit. detenta; cum | . "pulmones obfiru&di eam impediant ; . deficientes. penitüs aufe-- | !pant. Ventriculus mágnus adfuit, cui àliene var breve amplum fise - ^ . .— Swalwulis communicabatur ; pet quod potus frigidus quàm primüm lie- — 'nem fubivit, Lien etat ponderis 1b vif , novem contextus denfis mem- 2 | . "ranis, intet quas aque limpidiffime portio affervabatur: bafis verà e- E. .. 3jusdem fuitcaro rubicundiílimi coloris; folideque fübftantiz ad 5j. - — ^ ^ . "Eecumpte ponderemutavit ; hypogaftrium occupans fpacio 24. am- - - morum;hihilo tamen minüs tres proles utero geífit, inter. quas filius - E -. füpereft , qui operante celeberrimo Chirurgo Wencelio adftitit, & re$. | T admirandz fidem facitluculentiffimam. —lüteftina tantüm tría appa- : : ruerünt; jéjunum; colon amplumfolitoque cráffius, & re&um: horum — $3 longitudo non quatuordecim ülnarum Patavinatum fecundum'5pi- : sgelium; (ed tantüm trium vifebatur. Natura ergó cum defecit; inpto- . AM 'ducendis medio pulmone, parvo hepate; & brevibus inteftinis; fup-- E. plevitdefe&um inliene.. Hxc Domina multi fuit & crasfi cibi;non - Pe , fed (zpiüs in die comedendo; quafi lupino fuiffet donata inte» - V lg Mo uiia ER " w —- E sn xob "nr 'OBSERVATIO XXXL. D. ANTONH DE POZZIS - ! | | | OITDREN 82240 : Kc . DOLORE VENTRICULI,A CAUSA INAUDITA. 00 7 7 q Luftriffimus Colonellus annorum 54. temperamenti fanguine; vir - M ilias probus & erga pauperes liberalis hydrope aícite detentus cum gravillimo oris ventriculi dolore paulo ab affumpto cibo & fpiran- . , didifficultate; poft curam quatuordecim menfium ; morbo vidus, | naturz debitum perfolvit, Latuéteinabdomine XVI; menfüre citring . | aqua,inthoracequatuor, —Caufafuit hepar dutum átque (citrhofum: - .' . doloris veró ventriculi à cibo per annum perdurantis origo fuit acu- ^ men cordis, quod à cibo fumpto comprimebat os ventriculi, upaqQué | | impedito diaphragmatis motu difficultas anhelitüs ingruebat : Cot Eu natrique bovino majus fuit, totam thoracis capacitatem replens, atque | extenuatos flaccidosQue compreffione reddens pulmones. Num cot ! à nativitate magnum na&us fuerit , an vetó in motbo excreverit, die - ^ — gnamotiofis relinquo fpeculationem: fiquidem ante morbum nec do. - KCN Y E E A.; z T « T "f - ds - : - ^ S ae 2 ROMA NE cuxas * Ds Caréur D Jore, nec difficultate anhelitus, nec deliqniis fuit laceffitus; . In (iniftro - - «cordis veritriculo inventi funt duo polypi, duri, c arnofi atque lati, ad | quorum motum verías arteriam magnam fequebatür pulfüs interceptio, graviaque-cordis fymptomata. «^ 9r&o': murio V.—- 5 .03709583273] (ri95^ i$ OccurrzSaw)Rrwrsus; — 033 — s EREd E —— — " à 11122 T Aipiq onorsoidMS dq erimom Sn sed; d : 63 mic1:Son6 LOQBUOANTONILDEPOZZIS — iecur cina Ruine qe n dpiduts "BE - BUDEOSUM pos E 2 , nuao9 CALCULIS OCCULTIS IN RENIBUS. 000707 Ntimus Sac. Caf. Majeftatis Confiliarius à parente Podagtico or. - tus , circaannum 5. doloribus arthriticisinfeftari coepit; à quibus - ut liberaretur, emplaftris quibusdam,à Chirutgo oblatis, eft abu- fus : fed incidit, in fcyllam, volens vitare charybdim : nam poft u- num vel alterum ànnüm correptus ardenti febre cutn ery(ipelate pul- monum; fuffocatus interiit... Cumautem mors fempet fere imputare- - tut Medicis, quafi terminum accidentalem potis effent devincere; ideó .. hancut calumniam fugerent, ad corporis diffe&ionem confugiunt, in "qui pulmo poft remotum fternum niger adeoque tumidus fele obtulit, ut naturali fuo reddi non potuerit hofpitio. . Hepar magnum, plurimo: nigroque fanguine confperfum; cum cyfli felle omni bile deftituta examinanda fe obtulerunt. | Cum autem fufficiens mortis causá in pulmone inventa fuiffet , dubii fuimus, an aliz inveftigandz forent patticule: ultró ergo progreffi; inutroquerene duo magni calculiin- venti fuerunt, ponderis $vj. nullo figno precedente, five arenulas, five pedum torporem; fivelumborum gravitatem , five uring indigentiam — confideres. Nam. copiofiores juíto fundebat urinas; fed aqua fimilli- ., mas; fitimQue adeo intolerabilem patiebatur; ut nullo potu a (edati potuerit, Et » Am OBSERVATIO . XXXI. NS D. ANTONILDE POZZIS . : DE e : T — SUTURJE DISCESSIONE 4B EBRIETATE PRJESERPANTE. —— — 44 . Nnocitciter1648. exauthorato Grecii Cefareo milite quida — | Bc familíe colonellus non folüm militandi arte eximius, — «X. Med potandi exercitio celeberrimus ; Wertes muad i L* .. vini fefe ingurgitaffet copià ;- y vau opido 8d. co CO FEES ELO S. eds ro pul Jr J ! ^ css E T - Fem T. . ILU — vd $ 4495 BN IR. DNI p^ v [ P. -" E - A f "x Tu 7 15 ea —— OLNENT Wu TREINTA OTRAS - — e MA i pe: ^ 34 25214177 Osstevu TIO C XXXIE 32 20 — — mom URHRINENERUPAC qr caput impetum facientibus, divulf4 magno cum cruciatu durá menin- ge nunquam quievit, ni(i cum cranii contigua extremitates circa fu- turam coronalem ad pollicis latitudinem dehiícerent , atque à (e invi- cem fepararentur. Verüm omne malum propter aliquod bonum; impofterum poterat bibere fine mentis perturbatione plures menfüras, multosque inebriare, antequam à potu fentiret minimam lafionem. A vaporibus hypochondriacis & hyftericis divelli futuras non folüim conf(tat ex hiftoriá cujusdam monialis ad me miffá; verüm etiam ex re» latione Zfrnaldi Baot. cap. 4. confirmatum egimus, OBSERVATIO XXXIV. D. ANTONII DE POZZIS à DE RARA EPILEPSIA CAUS A. MA LLL MBA L| Apitaneus obfidioni civitatis intentus aphonus ex equoreperis té ceeidit, an ex vehementi transeuntis propé caput tormenta- tii globi boatu ; (ut referebat) an ex timore, non interpono meum judicium ; tandemad ferediens, femper de deloreobtu- . fo capitis & auriumtinnitu conquerebatur. Poft fextum annum Her- culeo morbo preventus,; irritis omnibus auxiliis; exuvias vi&ori de- dit. Aperto capite dura meninx à fututà coronali usque ad'frontem gangrená fuit detenta, & in medio cerebro per falcatam. diffe&o latuit fat magnum os ad inflar lapidis ftellati acutum ; quod fuo acumine membrane inflammationi atque corruptioni dedit occafionem, nullo animadverfo figno quondam diírupticranii,aut cicátricis relidz, Ap — à nativitate cum crefcente cranio cteverit, an poft cafum tantüm fuz generationis contraxerit principia pro nunc aliis difputandum rélin- . quo. P «i1. U4QUC OBSERVA TIO XXXV. D. ANTONII DE POZZIS DE EPILEPSIA AB INCURVATIONE DIPLOIS INTERNUE, Iri cujusdam magni nominis filiolus feptime?ris dum nüttici de nocte adla&andum traderetur, (omno, finon vinos übrute (am folebat per vetulam furtim virium eimendicarematulá de- — porta- — d Dr AQUAEIN CEREBRO INVENTA. | "SM : portatum) ; poftquam denuó puellum in cunas reponcret, cecidit fu. praearum quandam prominentiam, unde[poft quatuordecim diescor- / ee. reptus epilepfià, ad: pluresabiit. Ut ignota & à perverfis mulieribus - | fuppreffa innotefceret caufa, disfe&um fuit caput, in quo pauló fupra tempus finiflrum inferior cranii lamina feu tabula in notábilem tu. morem elevata ver(us cerebrum; fuperiori omnino ill£(4, vifebatut : unde factá eo loci membranarum comprésfione, humorum affiuxu, ac - cerebri notabili corruptelá, epilepticus exípiravit. Vide Rinaldum Cor- zefium fécundum Spererium € c. fimilem cafum adferentem. OBSERVATIO XXXVL D. ANTONII DE POZZIS no DE 4 QA IN CEREBRO INFENTA. Erebrum facultatum animalium principum (edem effe, jam dudum contra Ariftotelem Galenss difputavit, ipfasque fun- - —"- étiones eó preftantiores reddere, quó purius, temperatius; L4 acmagis perviumexfliterit quanquam autopfa contrarium demonf(tret: namfiliola cujusdam Comitiflz annorum quatuorshabi- py tus corporis gracilis biliofi temperamenti ; correptá febre ardente;fine vul notabili operationum principum Izfione ; creícente morbo, decima rm quartá die fuccabuit. 1n pofíterioribus cerebri ventriculis inventa coU fuit libraaquz; ipsá puteali magis perfpicuz fine operationum prin- cipam]z(ione, nifi quod aliquando de pungitivo capitis dolore ex- clamaret : Forfan id-eo, quia paucz urinz prodibant, & ad calefa&um caput fecerunt metaftafin, " OBSERVATIO XXXVII. D. ANTONII DE POZZIS DEO - yes dro DELIRIO A4 FERMIBUS. j| Ufticus quidam à fomno (ub arbore expergefa&us ; per inedi- umannum maniacus eft redditus, fed acceptá Tabaciunciá & concitato vehementi(fimo fternutamento , prodiit eruca nigra, longa atque pilofa; & confeftim penitüs fanitati eft reftitutus. E23 OBSER- d AER / MÀ BIZHMDSOBASCOHEMC EK a s QD DIO IDAMAEMSOENE NUI eacR mme Ecrit rcs tesa, c FLUE SEREDAIIERIEL: SA SIME grat OSSERVATIO XXXVHL oq (o uf858 .D. ANTONII DE PDOZISS DE VERMIBUS VENTRICULUM ERODENTIBUS, A Liud eft vulneta ventriculi effe iafanabilia, aliud veto effe lethas lia; nàm vixit mulier hortulana Gracii duodecim annis;que fin. gulis feptirnanis ad minimum bis ad vendenda olera compate« we deformis facie; ftrumofa ;inftar utcei oblonga ; huic. ver- mes fündum ventriculi perforárunt circalatus finiftrum cum mufculis abdominis, quos prxfente Excellentifflmo Dn. Warnbanfer , adhue feli ciffimé Gtecii in primo loco quadraginta feptem annis praxin agente; & meextraxit, llcusapertum circulo, durisque labiis duodecim an- nis usdue ad tumulum tulit, Sed mirum eft in bác rufticá muliere, dum fabas edebat, aut cibum difficilis conco&ionis fumebat perulcus €xibant omnia; dum cibus facilis conco&ionisá fuo demino illi plu- timüm compatiente offerebatur; optime nutriebatur. O utinam mee - loncholicis hypochondriacis finelabe vite ex capite & hypochondtiis fcrupulorum falfarumqQue imaginationum vermes tàm facile. HUM quámbeati forent Medici; quàm fani Hypochondriaci ! . I OBSERVATIO XXXIX. D. ANTONII DE POZZIS: ARUM PROFUNDA COLLI NON ESSE. "ETHALIA, m ai miqts N:5 cineribus oblivionis recondere dads dads vulnus ins DPN 2 fli&um cuidam capitaneo Excellentiífimi Domini Comitis Butiani eo tempore à Turcis infli&gum; quà /furenz, ejus conjugem, mulierum pulcherrimam: duplici tertiand deten. tam cutrarem : Hicenim cum fociis contra Turcas ad confinia excur- rens zquá lancecertavit, occidendo multos, & pro occiío habitus in- ter mortuorum cadavera quafi fepultus ; accepit enim vulnus in P niftro colli latere adeó profundum, ut mufculi maffcteres , fpfeni venae jugulares; arteriz carotides , netvique recuttentes "fuerint Hifi, quod ex ejusdem profunditate ad duos digitos, faliente fanguine arte- violo x venofolicuit intelligere. Sed paulo póft audito vi&oriz fi- gno; ROV Dz &RARÀ CORDIS/PALPYTATIONEÉ: 47 ume imer rese gno, ex cadaverum acervo furgit, à fociis vulnus ftri&é obducitur,do- mum equitat; nec fenfum perdit, nec aphonus redditur, nec viribus de« ^ ftituitur,fed ed nete uxori ter debitum matrimoniale reddidit fine dis- xrimine. ... Curatus e(t, & fucceffü temporis non folüm plures: Turcas occidit, fed etiam Laxenburgi cum fuo Excellentisf, Comite comparu- it. .Evait, an quia vulnera in Ungarico climate faciliüs curantur per extraordinarias ( ut audivi )curationes, aut quia paucis utuntur me- dicamentis ; facile reftituuntur : crediderim potius Magati methodo - per primamfícilicet intentionem [fanitati priftinz reftitui, 1 hl /OBSERVATIO:- XL. E D. ANTONII DE POZZIS E DE | . RARÁA. GORDIS PALPATATIONE, "It annorum 27. gracilis corporis habitüs ;temperamenti calidi & ficci Poftz przfe&um agens in Ernhaufen, quatuor annis laboravit cordis continuá palpitatione , cujus remedium, uni- . xa fuit fanguinis miffio,. Verüm fymptomate recrudelcente | tàndem íyncope correptus interiit, cordepalpitante non inlcco pro- - . prio,fedcirca diaphragma lateris finiflri valde demiffo. ' Aperto ca- |. A édaverecor maximum apparuit, folàüm unam continens cavitatem feu ^- ventriculum, in/5xvj. fanguinis nigerrimi adnumerateíunt. Cordis * «orpus erattotum emaciatum, arteriz prz pondere elongatz & con- |^- miventes, ita-ut fanguis [pirituofus motu cordis non potuerit ampli- l- üsexpelliadarterias. Loco dextri ventriculivena cava afcendens, in ingentemelevatatumorem. Dicite jam, fi ambo ventriculi cordis ne- E iuri funt, anin uno preparentur, & in alio perficiantur fpiritus?: | ile opi | OBSERV A-WIQ XUL oibesti9 emt "UD. ANTONII IDEPOSXZS uude DE —— Le e EN HYDROPÉ ADMIRANDO. 4. "Eftalis virgo annorum 23. plethorica , poftquam eidem, ceífa- rent menftrua ; Cepit fentire dolorem in inguine dextto,à quo tandem abdomen in ingentem tumorem elevatum fpretis omni- bus methodicis remediis fuccubuit : aperto cadavere inter mu- fculos abdominis & inter peritonzum invente (unt fanguinis nigerri- E dm ad" "ua mi li« MID QUE M ET ETT ECREBERE S EREU RUN AL MRIETS DNA Ie a c SINCE ENTE TW sm Sr RUE Pe ERN EL Ne c T REIN RH S SIS S , pic ose ; ETT. : - , s ^ S PET TCTPTUPETKMPTPENEUNM CVTE Y Ws o 4n t TAE 4 my X * YIN. 38 " | OssrmvVaTiO XLIL - ) 4 p—— VIAE o maU qmi librz o&oginta ; intet peritonzum vet & inteftina quadraginta ax quz limpidi(fimz. Tuba uteri in latere finiftro elevata in ingentem tumorem continebat Ib i8. vilcidi cujusdam humoris; cum feminis al- bicantis magná quantitate. Teftis illius lateris erat parvus » alterius lateris major. Diaphragma adeo compreffum ab aquá & fangüine; ut vix non ad jugulum pertingeret. Pulmones nigricantes & compreffi. [Ex communicatione Excell. Dn. Autors, Dn. D, ung facia, e ab boc menfe Decembr : Ann. i671,ColleGoribus Epbemeridum izopertit4, n: gts OBSERVATIO XLIL D. SIMONIS SCHULTZII DE AMULETO EPILEPSLIE. VoM Ecenfentur plutimaAmufeta à diverfis Autoribus adverfus mor- bum comitialem five epilepfiam , quz an omnia promilffis re- &. (pondeant, experientia coníulenda eft. Mihi nuper fidedi- gnis commendata eft in epilepfià infantü rsdix Offrurii, Ymmpemi- toris ftu Magifirantie, Germ.Sfeiftevtout& dicte, recens diffeZla && pollici-. Dus tà) manuum, quám pedum alisgarz. Hujusrei veritatem indagare mi- hi non ita pridem occafio fe obtulit in puellá trium feptimanarum à patoxyímo epileptico miferé divexata; cui poft aliaifta radix przdi&o modo adhibita eft felici cum fucceffu ; qui an radicifoli, an etiam aliis anteà przmi(fisremediis adícribenda fit, nefcio; cumipfi primum ex- hibuerim aliquot grana Cinnabaris nativ. prep. pulperi epsleptico immixta: quod remediis cimmabarim fcilicet nativam mineralem veram celeberrimus | ille trium ]mpenitorum Medicus Crato in epilepfià magni fecit , ut teftatur Samuel Schenborsius in Manuali Medic. Prat. p. m. 6. quanquam alii cinnabarim Antimonii exhibeant ; Senzertu: tamen nativam huicre- &iüs praefert: utpote cujus admirandas vires in epilepfiá tàm adultio- rum, quàm juniorum me (zpiffimé expertum effe vere teftari poffum. Congesfit aliàs Catalogum medicamentorum fimplicium & facile pa- rabilium adver(us epilepfiam Hewricus 2 Brz, Medicus Zutpbantenfir , qui ibidem p. 59. radicem Jpperatorie pulverifatam & ex vino potam comi- tialibus auxilio effe ex Mabiolo refert. . OBSER- T Ue UL TOBSERY A TIO: xL D. SIMONIS SCHULTZII | EPILEPSIA EX IPSIS TERRORE. «73 Cribit Chrifopboru à Vega lib. 3. de Arte Medicá cap. 12. fé vidiffe CN queudam, cum attente infpexiffet eum quiin comitialem morbum in- S fuübità eo malo «orreptum cecidiffe... 'Talem egÓ quoquere- cordor; fuiffe juvenculam quandam primá vice gravidam; qua prz foribus edium propriarum ftans, mendicumque epilep(iá labo- rantem prztereuntem, & paroxyímo epileptico obrutum videns, mox eodem affe&u prehenía; miferé obiit, Novi etiam Excellentisfimum quendam Medicum Serenisfimi cujusdam Regis Archiatrum adhuc viventem, qui neminemepilepfiz obnoxium in ipfo paroxyfmo afpice- te, multó minüsrogatus, tali egro opemmedicam ferre poteft: adeo "ipfi morbus hic terribilis eft; ' OBSERVATIO XLIV. D. SIMONIS. SCHULTZII | HAEMORRHOIDUM «hate ET ORDINARIO " FLUüXU IN FIKRO. «— percurrerem, & fub titulo O/fezvationés 192. Hemorrboides in vi- Mo fingulis menfibus Billautes Dn. D. Glyrenfvico Hageuderns ; Pn» . ici Gorlicenfit, perlegerem,revocavi mihi in memoriam fimt- lem cafum i» Firo Claviffrpo Haynone Rigio Hamburgenfe tim Pbil. Ma- gifiros pofle Med. Detlore & Pratdico Roffocbienft Experientisfimo , 4mico €f Confalino meo Lugduni Batavorum diledliffme, jam &» diyioic, cui ab anno ztatis decimo octavo Hamorrhoides ordinarie fingulis menfi^ bus per aliquot dies fluere folebant, non fine magno valetudinis com- modo: fiquidem cum interdum fluxus ille.vel defiiffet , vel non fuffici- -. enter procesfiff:t, fe male valere conqueftus eft. — Fuit alias vir ifte co- -- loris fufci, & capillitii nigri; ingeniofus & judicii acerrimi. Similes cafas confignaverunt /mzerus Lufrtanus Cent. y. Cur. 3. Ve[aliue de Corp. C nuper Ephemerides Medico- Pbyficar Germanicas Anni fecunds Hum. Fabr. Lib. s.c. tj. Ant. Zimara Gommtnt, ad cap. 10. Lib. Somn. riff. 4t d, Oetbeus Libr. Obferv. propr. : ! OBSER- ROT SPP CENE RT ERE CANTON ENCUENTRO ARS MEUS Ted NETT RET EDEN. NOR IURE ME SN NAR NCRIE RT TTE TOT RENTRER » s v -— NDS boi " ; : NIST CN CROP US TUS INR SARI E NEIN e DIS TP NETUS RES e e ERE LIE Y. JR iC gp re a7 TN lr $9. TONS VM T MON S YN- ur VES V Ray Fo P EI Y ENEOS NOS. EO PA SD WERE r - : /, 7 z 4é(40)9» od rd € OBSERVATIO XLV... D; SIMONIS SCHULTZII DE HEMORRHAGEA MEN STRUM CRITICA. Ocabulum Hemorrhagie apud Hippeeratem [pé quodvisfan- guinis proftüvium copiofum indicat: interdum autem non adito pattis nomine exprimit eam fanguinis eruptionem;que n a » pet nates fit,-ut" teftatur Galesus 1. Epidems. Comment. :..— Viph. p, itein 6. Epid. Comment.3. Apbor. 2j. quo feníu etiam hic ufurpa- tur, & fignificat fluxum illum criticum, per quem natura é venis & atteriis cerebri in ejus prafertim bafi exiftentibus; fibi noxia & melefta certo tempore expellit. Clari/fmus Rolfincius in Epitome Metbod.sognofc. € curand. particul. Corp. Affeit. lib. t. part. 2, eap. 4. hemotrhagiz nari- um atterias magis in culpá effe; quàm venas autumat, ibidémque fi- num tertium craífz meningis perlongitudinemfalcis ad os cribrofum excurrentis in hzmorrbagiis aperiri, easque contumacisfimas excitare ftatuit : quarum caufa eft (anguis calidus,acris,copiofus;ferofus ad mo- tumaptus. Talemego- hzmortliagiam. in juventute ab anno decimo nono etatis per longumtempus in me ipfo expertus fum, ubi fingulis feré menfibus nare dextrá (anguis copiofus mihi cum euphoriá efflue- re folebat. Hujusfluxus continuationem; at non menfítruam , fed ra- riorem, adhuc hodié patior, & quidem cum valetudinis conimodo; quam femper capitis gravitas, dolor; & faciei inflammatio przcedit, que incommoda fluxus illeftatim folvit : Si veró fanguis fponte fuà . haud fluxerit; foleo fzp& cum penná an(eriná venulas in nare dextrá itritare, poít quam irritationem fanguis cum alleviatione effluit, Sic mentionem facit Oerbeus Lib. Obferv. propr. juvenis cujusdam Cano- nici Eichítadiani cui diztá largiori utenti; & à venz fe&ionibus abhor- renti hzmorrhagia nariumtàm familiaris fuit,ut fingulis feptimanis re- curreret, ac jam quafi ordinaria ac nature coníveta effe videretur ,.& quidem citra valetudinis vel vite difpendium. Hiftoriamjuvenis, cui Galenus fanguinem criticé énare dextrá profluxurum € nonnullis pra- cedentibus fignis przdixerat, videat LeGor benevolus «pad enndets libr, de Pratognit. ad Poflbumutn c. 13. Xowesint. | -.QBSER- | —W2^ OQ —SONUPRE RS PEERS s PST ME ^ FBOUCKFR A US UT edo(4ee c E: um E OBSERVATIO KU. D. SIMONIS SCHULTZII DE MARASMO. Latiffimus quidam vir annos 4 4..natus,conftitutionis ficcz, naturáque cholericus, cum Anno1665.menfe Januarió per a» liquot feptimanas calorem praternaturalé percepiffet, anim- advertit tandem | fpatió paucorum dierum confumptionem fnufculofi habitüs, feu maraímum totius corporis, qui cum indies majus incrementum fumeret , confilium à me petiit, Egopulfumi. pfius explorans , deprehendi patvum,; crebrum & celerem; utina verà nihil à naturali mutata effe videbatur: ex quà in He&icá. Ga/ezw nul: . lum certum fignum defumi poffe docuit, Calor in principio ad ta- -Gumnullusferé deprehendebatur, fed diutiüs manu admota, acer & mordax evafit, Sitisetiam nulla aut pauca: pulíatio arteriarum circa tempora [ qua collapfa erant ] celerrima. Ordinavi ei itaque fequen- tia medicamenta alterantia tàm interna, quàm externa. Primó qua- tidié mané fequentem potionem ebibebat. — Ba. 4gu. F'iolar. endiv. nympb. ana 3vj. fir. de eucurbitá , de endiv. f. aua Sl. m. F. Hauffu. S. Gvánclein auff 1 mabf. — Secundó horá quartá pomeridianá ei bal- . neumaque dulcis fluviatilis tepide imperavi; ventriculi interim regig- necruftá panis vinó Hifpanico & pulvere cinamomiconfpería, & pan- nó lineó coopettá : poftbalneum autem fpinam dorfi, fcapulas, atque regionem circa renes hóc linimentó non liquefa&ó inungere juffi, Wy... oucilag. fem. cydon. pfjllii cum aqu.latfuc.extr, ana 3v). lap. Prunell. Sij. cere alb. parum.F. 1. att. linimentum molle. S. S&ücfenzCálblein. 'Tertió poft inun&ionem de iftá emulfione 5iiij, affumebat. Bz. 4774. dulc. excort. nou nenc. Sij. fen. 4. frig. maj. excort. non vanc. ana Sij. papav. alb. $8. cum f. qv. decofii tenuis prifane bordeacea f, 1. art. Emulfio ad Sxvj.que dulcoretur ffr. decucnró. Siiij. m. Hifce ita fpatio duarum - feptimanarum continue ufurpatis flacciditas muículofi habitus ad ocu-- - Jum cemittebat; & carnoía membrorum fubftantia (olidior effe cepit : nihilominus tamen per unam adhuc & alteram feptimanam in ufu balnei tepidi, inun&ionis & emulfionis continuavit. Sed quia ventri- culi ipfius conftitutio valde debilis erat; ejus corroborationis grati$ fequentes rotulz in Pharmacopolio DU funt. EZ. Pec, Ziarrbod, Abb, 5iij, UPUNTIUURUMEZA WOHNIUSDUPMEM:| Lddiibür, 4 audiunt sd MWéQ v v9 IM RCM NUN INERAT TQ TU EE 421 OssrRvaTriO. XLVII. ] 3liJ. f/atcbar. cauar. alb. in r] qV.4QU. cinamomi cord, diffdl. $i). F.L.art.. Rotule,. S.S kagentüch(ein 1r. ober 15. auff 1 maf 3jugebraucben. Con- valuit itaQue vir ille Clarisfimus in totum; & hucusque, dum iíta fctibo, Anno 1672. panctaticé vivit, nihildue de calore he&ico am- plius fentit. Übinotandum, balaeum aquz dulcis tepidz extenua- tis & confumptis admodüm conducere, quod. ego in pluribus extra przfentem cafum obfetvavi. Confirmat id Galenus lib. 10. metb. zned, c4p. 10. ubifatisexa&é & curiofé he&icá febrelaborantes lavare docet; adquem curiofum le&orem remitto. De veteribalneorum fabricá & ufu multa huc facientia eleganter congelfit 7ob, Langius Epift. Medie, Lib. t. epif. go. OBSERVATIO XLVII. D. SIMONIS SCHULTZII DE PARTIUM GENITALIUM PRURITU IN PUELLA. & quod tantüm fceminas; przcipueque annofas afficit; plerique inter Pra&icos ftatuunt; de quo Mercazus cum furore uterino & nymphae magnitudine premifcue agit ; (ed re&iüis 4eriu & Mo- fchio, atque inter NeotericosSenzertus; Franc. 708/, & Rod. à Cafiro diftin- is capitibus deiisdemtra&arunt; ut apud fingulos fuis loeis videre eft. Nos ejusmodi affe&um in puellá oGenni elegantis forme & przclarorum parentum filiola obfervavimus; qui feré per annumdu- ravit, & prz(ertim circa vefperam & no&u exacerbabatur. Suftuli- mus eundem , benedicente Deo, evacuationibus levibus aliquoties in(titutis, balneo aquz dulcis, unguento rofaceo renibus & dorfo il- lito; atque letione partis affe&z cum aquis refrigerantibus & hume- &antibus: áquo jam ferméultra bienniumliberaeft. Tradit Ac. 4 Forfeca ejusdematfe&us prolixam curationem Tow, 2. Confult, Mdic. . Confült. 6$. in muliere 38. annorum : & dmbr. Pareus Oper. Libr, 23. cap- 4. mulierem, quz vehementi partium genitalium pruritu & uredine laborabat, unguento gyptiaco curavit. - pss genitalium feu vulvz pruritum rarum effe fymptotna 5 Le OBSER- «Made jenen OBSERVATIO XLVL | — - D. SIMONIS SCHULTZII | |) PE E.- 3 FEBRE $SINGULTUOSA. ] rr " Li Ebre fingultuosá continuá ante plures annos tobuftum virum, 4 feré feptuagenarium, Joliannem Strieger/rufticum in Gurfchke, B. pagó Thorunenfi. ben Cblcfifi:oen Jang (quoniam 6 Silefiá ori- undus erat) appellatum, affectum recordor : cui levis purgatio bisinftituta; & pofteà tàm E//x. Propr. Pamc. cum. Effeutió abfrnthii, quàm in un&ioaes externz circa ventriculi regionem cum o/ro 45fz- zbii & maflicbino multim profuerunt, tandem & vinum abfinthites; qui pofteà. per aliquot annos vixit ; & peíte interiit. Vide fimiles xa(us apud Hier. Cardanum zn libello de Curat, € Prediction. admirond.n. ' gu. 6 Lel.à Fonte Confil. 9. fol.170..— Item apud Greg. Horflism Obferv. Medic. Sing. lib. 4. prior.lib.1. Obferp. 22.p.9. 40. Prater hos inveniet beneyolus le&or apud Job. Perr. Leticbium fingulatem cafum /i£r. r. Obferv. Med. cap.7. Obfirv. t. de febre Lypirid letbali maligna cum frngultu. cov o [exditzeris menfe Dec. Anni i672. Tborunio Vratislaviam ad Colletio- — sores Epbemerid. fariptis. ] scd sea OBSERVATIO . XLIX. Dx. ANDRE/E CNOEFFELII iDE [T3 -ICTERITIA CURAT £A. , | Ulier viginti quatuor annorum gravem fentiebat ob. (tru&ionem menfium, qui menfes tamen fluxu albo folve- bantut, fed inordinato; tandem i&tero flavotota tingebatur. 2i - Multis & pro promovende menítruo, ordinatis, & qux aliàs 'commendabantur, utebatur medicaminibus; nec i&erus voluit cede- re, nec menftrua fequi. Tandem fequenti emulfione & applicatá ex- iterius tincá; vulgo (idblepe/ D. S. L. reftituta eft, RZ. aq. centaur, cicbor. fragor. [ambuc. Àà Sei. fem.melon.eucurb. Aa Sij. fpirit. cinam. 88. M. hác emulfioneízpiüs propinatá, & ad fex dies con- tinuatà, iterüm reftituta eft colori priftino naturali. Hoc quidem absque verborum gloriá poffum affirmare ; quod mul- 2 papa. alb. S155. mucleor, Perfíc. 5). F.l.a, Emulfio. | 44e frrup. fragor. $j: . Ez tos ' uci. oer cadi iade i n din E rre REP 44 OsstRvATIO d | tos i&eritiá Bavlà affe&os hocce medicamine; Déo adjuvante, reftitu- erim, fed cum hoc diíctimine ; quod (imul circa fecundum diem; cer» tas pilulas ad mundificandum fanguinem, & bilis correctionem ac« commodatas; propinari patienti procuraverim. OBSERVATIO. L. | DN.ANDRE/E CNOEFFELII DÉ [5 GRILLO IN AURE. Ufüticus penés fornacem jacens, in fcamno » non advertit ir fomno ingredientem grillum in aurem, quemtamen experge- fa&us ex clamore, ut dicebat, terribili ftatim percipiebat. Homo hic feré ad infaniam redadtus eft, nec ullo modo potuit eum vel interimere, velextraheré: Venit tandem ad me, fvadeo , ut infundat elenm forpionis. Paret: (ed finé fructu. Itaduejufli; ut afferat. grillum. vivum ex campo ; allaturm injicio oieo olivarum; moritur in eo gril. lus, Hujus olei cum duodecim fer? guttas in aurem immififfem, pauló póftgrillus in aure moti coepit, inter moriendum tamen , re- trogradum quafi motum repentis infe fentit eger ; fruflatim deinde cum multo pure grillum auris evomuit cum reftitutione zgri, OBSERVATIO LI. Dx ANDREZE | CNOEFFELII DE REMEDIO SYMPATHETICO ANTISCORBUTICO, $^ Y Pecialis & fingularis meus amicus non folàm pruritum externunt cutis, fed & multas maculas in cute fentiebat, fimul etiam ex hinc inde fubortis doloribus vagis, "Malum fcorbuticum fubefferatus; petiit remedium externum, quoniam abhorrebat ab internis. In- fi(tens veftigiis Lupii & aliorum de fympathiá fcriptorum; fvafi; ut cani. lin&uram pedum & cutis permitteret. Paruit. O&o feptimanis elapfis dedie in diem fentit levamen. ^ Canisautem totus fit (cabiofus. Quod quia plures nofirz éivitatis jucundo hoc fpe&aculo fe deleGtantes ad- huc fciunt; ulteriori probatione non indiget. Canis deinde, fzpiüs interné applicato € dulci ; & externébené lotus, fanus evafit. Z&qué tale exemplum cum cane ?n doloribus podagricis expertus fam, quod etiam certiffimé poffum affirmare; quod co tempore;quo pa- tiens PASTE USE TERME. VUNUENE CA NI EN R Y S ELS TENE -UEETN RE EI CNN PIS AT VAPHNTET INEO NER: CN TT TANT TIMES NIS DE SERE T LA ET o Dr cALLO INDICO HYDROPICÓ. 45 tiens conqueri folet de dolore pedum; canis fimul dolores fentit, & tu- P bercula creta podagrica oppleta cum calore pratefnaturali, líte ca- | 4 | nis jam in domo meá fuftentatur. . OBSERVATIO Ll... DN.ANDRE/E CNOEFFELII DE ; , GALLO INDICO HYDROPICO. o" Nter jucunda amicorum fpe&acula & hoc obvyeniebat. Spectabilis ac celebris Dn. N. N. Con'ul civitatis Marizburgenfis, gallum In- dicum fervabat, forté pro tra&andisamicis. Miniftreejusmultum —— : quidem cibi offerebant, parum autem potus, ita ut vix tertio die femelbibendumtradiderint. Quidfit? Nímia fiti preffus , femper va- 1 fculum aquz appofitum; continuando, und vice, ebibit. Intérim gallus totus fit macilentus & vix offibus hxret. Circa collumveró. M & regionem ventriculi tumebat; tumor etiam pedes Occupabat. Szpiüs | ob jucundum fpedaculum compreffus magnam aqux fcetentis . copiam ejiciebat,novà appofità, (tatim bibebat, & fe cpplebat. Tan- dem prater cutem & offatribus diebus valdé triftis, & continuó fedens - nihil nifi mortem reliquit. i ; : OBSERVATIO LIII. : ; - DN. ANDRE/E/ CNOEFFELIDI |. | : Qo DE | HRINA PILOSA S. FILOSA. A Nno 1668. in infulá majori Marizburgenfi equifo quidam,no- dusadep Si asc Lam fl AL mineSchaplau; primó dolores finittri lateris fentiens, utinam. ^: à craffam albam in fundo multo fabulo & arená rubeà fcatentem; j | per quatuor feptimanas absque tameii moleftiá emittebat;que aliquando ita incraffata excernebatur , ut,mánibus inftar filamento- tum extrahiopuse(fet, In utinalitanquam mzffa coagulabatur; nec poterat effundi, nifiaquá affufá; Comitabantur hoc fymptoma noces infomnes,ita etiamut ad ufum opii corre&liad grana duodecitn pro- pinati ne quidemindicium ad fomnum appareret. Sequebatur lenta macies pedum & manuum & faciei; fed poft 3. feptimanas, cum tu- mor pedumfequeretur, patiens hic, ffiritu vitrioli,fale terre nutrito 68 [c oeoagniatos per dies quatuordecim continuato, & intra has dies ; duplici | -*yice exiz2ido Rbabarbari purgatus, fanatus eft, D.S.L. QDBSER- "wc SER SERIES zcv. 'h allium las cedar a ia eoi E asa ar 170 Md NUM VRUPMENPANEEN CET rv TAA 1p UR RLTCPPUPIRCUT VPN EPQUPSPPPTERS " ' j 1 , D 1024 «5 (46 8t». 5 OBSBRVATI QUE, s. 15. Ds. ANDRE/E CNOEFFELIT V DE MALO CITRIO PRAEGNANTE TRIPLICA TO. T Acuiffem certiffimé, quoniam jam video tot Bscetcnsill imo- rum Medicorum Obfervationes & nove Academiz Curioforum Colle&anea abundare tantarumOb'ervationum copiá:Propter- eà paucis tantüm adjiciam, me anno 1671. obfervaffe jucune dam przgnaturam mali citri, quod in medio difle&um non (olàm fi- mile plané pomum citrium omni cute & colore citrino perfe&um, fed intrinfecé femine plenum : à parte fuperiori adhuc novum germen; d quafi tertium pomum conficiendo; exhibebat. Multi hoc ad ftupo- rem usquein his locis apprehenderunt. Fidiffimitefles hujus triplica- "ti impregnati pomi fant fpeGabilesac famati Ds. David atentedt/ Procon(ul Civitatis Mariaburgenfi is, Dr. Cofharm Pyrus, P. .t. Judex & Pharmacopceus;à quo primo mihi erat donatum. [Confer Obf.241.Ann. IHL.p. 435.] ^. OBSERVATIO LV. ^'^ Dx. ANDRE/E CNOEFFELII DE ROSA TRIPLICATA. | Z&cunda anni tempeftas 1672. die 2o, Augufti, luxuriantem nobis Rofam Provincialem, ut vocant; triplicatam; cujus iconem de- pi&am hic transmitto exhibuit; in horto Nobilis ac Spectabilis (VibFigL) Dn. Ersfmi à $ünben/ Proconfulis Civitatis, & Vice-Advocati Ca- ftri Marizburgenfis. Sic & Typham duplicatam tettio die poft ; ager Koslicenfis exhi- bebat». Bugloffum fylveftre vix majori altitudine excreícens vidit noftra z- tas, cujus vivum exemplar transmittam. Tantum potuit fluida tem- peftas hujus anni. [Pofiquam mode laudatus Dn. Cneffelius, Fautor nofter multà bomori - ficum de nobis meritus cultum , Rofam fuam Triplicatam exbibu- iffet.eodem quaft tempore Nobiliff. Dn.Bernbardi de Bernitz, S.R. Maj. Polonia Perfone Medicu longe bened, meritiffmus Patronus gofich Áil// Ww Ü AM UND LL dM * MZ A 7 A 5c oiigui iens T... lom 2L lerte P.Frum Bern pur 2 Ik poo d Gra fond) prar vf entatus et .n cu] us locum fed A ME alie — 1 | Te. Roa arum. Prag ead Dust, repertus VES 7 uti que VP "gurie S R.M DA Ui P. Vic n alt a gemma lertcem Perfus pr dem adt IBd vu deir muB eduemicer: J [- ij TUR Ng IN d | ^ A SML poRpÜS z f^ » " P * TUN A RN T Ro v eo Jg ORDRES aci Ha eld í D DORSI INEFFABILI PRURITU EX OBSTRUCTIONE MENSTRUL 47 - ^ stefter perpetua obfervanria colendus, aliam Rofz, pro Multiffor& 5s babitey iconem tnansmiftt, quam ut ili Cnaffeliane Rofa y depi- E &am Fig. IL adjungeremw, opere uon ingratum prorfus pretium iti fere puiavimu.) | ^ iid. LM *OBSERVATIO LVI DN. ANDRE/E CNOEFFELII OMS DE. - DORSI IN£FFABILI PRURITU EX OBSTRII- CTIONE MENSTRHI. OEmina quzdam annorum triginta fex patiebatur men(fium obftru&ionem; compres(ionem thoracis, gravitatem anhelitus & . inappetentiam cibi, cum eruptione macularum; quas vulgà vo- ..cant £eberfled'en. Poft fex fere feptimanas, ut referebat; infi- gnis & horrendus fequebatur dorfi circa fcapulas;& ad coftas usque Ípurias fe extendens pruritus. Omnia veftimenta debebant dilacera- 'ri & crudelitas unguium magná atrocitatein propriam carnem Íízvie- bat; nec poterat atiari fanguine ; donec largiter luebat, quod unicum erat dimidie horz levamen. Obduratus fanguis novz pruriginis pro- dromus exiftebat. Nonenimtàm citó fanguis eratincruftatus, cum jam manus ad priftinam (zvitiam fe armarent, mifero neque fatis la- crymis deplorando fpe&aculo. E Us |... Applicatis medicamentis primó internis refolventibus; evacuatione - fa&tá generali, fequente phlebotomid in pedibus; nihil levaminis fenfit patiens, Deinde externis : Hzguentum enim zatritum absque fru&u tribus diebus applicabatur ; Nztrum fixum in aéte (olutum, pto falis volatilis cortofivi precipitatione paucula quantitate 2224 /fermatis m- "marum commixtum; noluit obfecundare voto medentis, — Tandemcum OG diaphoretici gr. XV. & bezoard!mineral.gr. viij. cum - vino interné, (zpius affumptis ad diaphore(in reda&a, & agg Mercue - riali exteris (zpiüsillita effet , ce(frt pruritus, cutisQue; qu deinde Emr- b plaftiro de Minio con(olidabatur, renaícebatur; & egra D. A. evafit fana, ' 4qua Mercurialis raliter praeparatur. | EZ. É ti 5j. affunde aque 1b). Coque per horz quadrantem, ut e» bulliat, Servetur pro ufu. Prafentiffimum aliás remedium ad guttam Rofaceam Paracelfi. - Quod autem hocloco adm:ratione digaum , erat urina tremula vel ] f*!tanr. S ENS d I SEMEN PORNO LE Gs "te oS mere ed m e E o 48 | "Ossrnvarro LVIL initis enrdicquituntdu eur auem eM ——— a — — UP faltans. Nam urina recens é corpore excteta ftatim ebullire; & per fex fété horas femper moveri confpiciebatur cum gravi feetore ; fucceffu temporis etiam per integrum diem talis motus continuabat; inexi- ftentis contrarii falis. fufficiensindex. Que tamen omnia ulterius pen- fitanda, do&iffimorum & experientiffimorum Virorum judicio, relin- quenda duco, ; ; OBSERVATIO LVIE. Dx ANDREJE CNOEFFELII DE UÜTERO CARTILAGINE€O. Nno 1662. vidua annorum 44. nomine bíe Stebffübeevinz gravi dolore dorfi & ingenti fiti vexata, utinz fuppreffione przcedente, fithydropica, Naturafpretis omnibus medica- mentis debitum fuum perfolvens; vidmam hanc cultro deceér- nit Anatomico. Adfítante D». Heckero Medico civitatis Marizburgen- - fis; faQá per Chirurgum, Dn. Lorenz 4rsolt fe&ione; ingens copia aquz effunditur, & lien quafi convolutus calculis plenus confpicitur; perventum eft ad renes, in quorum dextro & quidem circainfundibu- lum,invenimus quadrangularem lapidem; qui totam cavitatem pel- vis implebat. Proce(ífimus ad uterum, qui cum magná admiratione primó totus lapidofus à nobis putabatur, quantitate quidem parvus; fednimis durus. . Tandem vidiffe&us ,totus uterus cumorificio inte- riori eratcartilagineus, relicá cavitate interná ad amplitudinem nucis juglandis, & ureteres aliquo modo extenfi fcatebant arená copiosá; ali às tamen in naturali conftitutione obfervabantur. | : OBSERVATIO LVIIL3 DN. ANDRE/E. CNOEEFELII DE FEBRI PETECHIAL! COMITATA HYDROPE, ICTERO FLAYO; |. €T TANDEM NIGRO; CURATA. | Ivis Marizburgenfis,tunc temporis juvenis vigintiannorum, - p.t- Scabinus, nomine Wilhelmus Braun, febri petechiali correptus, tantum'non tertio dievitá defungebatur ; ingen- ; tiffimáque fiti premebatur. Omnibus & internisdiaphore- ticis & externis remediis applicatis,ita etiam ut prognofis falutis — E. modo - MUT ari dis 7 2 ed ^ DrAQUILA AELBA.IN POLONIA. 49 —————— oo : ; : : . iium] Mm nodo appareret; ex ftequenti fine(citu Medici adhibito potu, ingen- iode . tem ofchei tumorem deinde & pedum contrahebat. | Mentitus tumor quoniam durus; acfi hernia carnofa fuiffet ; facile deinde fubfequente pedumtumore detegebatur. Applicabantur remedia hydragoga, /zr- - eini fal volatile: inter alia autem cimnabarz Oi) tribus vicibus fublimata, cujus 5j. lagenz vini inje&ta jun&o fale fuperiüs memorato fuccini vo. latili gr. XXIV. (tribus epotis lagenis taliter confe&i vini) fexto die totam ferc aquam intercutaneam per urinz viaseducebat,nam ad du-- as vel tres ftoffos, quorum finguli continent quatuor libras, vrinz. ejusdem fingulo die excernebat. | Vix aquáeá &tumore exoneratus, totus evadebat i&ericus, & color aureus totum corpus tingebat. Quot . mole(tias caufaverit hic morbus, & quz fymptomata fecuta fuerint,vix di&u poffibile. Naufea, vomitus totius corporis de novo: debilitas, omnium virium proftratio, diarrheea in fcenam prodibant. - Sufceptà | curá i&ericorum fuperiüs defcripta, tandemque evanelcente colore ci- | trino; nigrefcebat ficut Bàthiops. Applicatis veró medicamentis fudo- riferis volatilibus cordialibus; przprimis veró einurA nitri corallatá, & indefefía operá tandem pet D x 1 benedi&ionem reftitutus Dominis patiens ad hunc usque diem & fané & absque recidiyá vivit. OBSERVATIO- LIX. ..U&. ANDREZ/E CNOE EFELII DE AOQVILA ALBA IN POLONIA. Uper cum effem Varfaviz;.inter alia, quz apud Excelleztif. ac Dotlif. Dn. D. Martinum. Bernbardi de Berniz, S. R. M. Archia- trum; videre licuit , erataquila alba in Poloniá captá, cuini- gredinis, prater extremam fuperficiem pennarum magnarum in alis, ne micula quidem inerat. Expaníz ale tres ulnas (uperabant, Avis erat przgrandis diu4S.R. M. JO4NNE CASTMIRO fuftentata, ^ tandem przmemorato Do&ori donata. Mortem quidem avis fubiit, - [ed tamen verificavit; quod anteá flrenuc negatum efft; Poloniam etiam — 4quilas albas inbabirare, Á G OBSER- DPRPTUT, VONRCNDS LEHRER 4 Pee n URALAENE S e ENT NS NIU e in eL Pe a NIE SAEI aO 3 UR RP ES PCIE RA - EN pos Ue Tam oet DH T DAE ERa EC OBSERVATIO LX. Dx ANDREJ£. CNOEFFELII GANGR4ENVE IN GENIS INFANTIIM CURATIONÉ. Qn evenite folet, ut infantes laborantes ex variolis ; pras b priínis fi facies copiose ab iisinficiatur; in ore & quidem circa fi. AJ nem mandibularam pufulas quasdam contrahant ; quz deinde; " fiearum ratio non habetur; ulcus corrofivum faciunt; & genam perforant, hoc ulcus, fi non ftatim in initio medicamentis gangrenz medentibuspre(etvetut, tandem totam genam usque ad radicem nafí inferiorem abfumit, cornitàntelentá, fed certiffimá morte pediffequá. Multa hujus cafus pofíem adferre exempla ; fed nolo effe prolixus;quo- niam non cáfürm, fed curam fübftituere propofui, Itadue multis vel d - Chirurgi$, veletiatn aliis Pra&icis applicatis, quz aliàs ton infimam rherentut laudem, remediis, cumalii faccharum Divino incoGumfine fru&uloco applicarint affe&o , alii balfarnis lenientibus vel unguentis pticis adhibitis incaffum & fruftrà laborarint; cum fücceffu & fru- e &u ffiritus Ey vel KU melle rofaceo , ad (ufficientem àciditatem permis ftus, loco ulcerofo illinitus, femper refpondit voto medentis;ct(i dimi» diam genam ulcus abfümpferit. Prafens vessedium contra variolas faciet , me 1àm for- &iter. vel copfluant , vel. faciem deboneflent. rs In initió prorumpentium variolarum ftatim debet facies ilIiniti Spiritu vini mjrrbifato ad duos dies repetitis vicibus. Preterlapfis die- bus faccbarum tji aque vofarum mixtum linteaminibus intindiis faciei Ízpiüs iterando applicetur, quod fi patientes linteamina renuant, pot- e(t tota facies levi penná, hác mixturá laturatá; iliniri, Szepiüs cuni maximo emolümento applicatum e(t, & obíervavi; quod etfi variole copio(z fuerint, tamen relí&as poft has cicatriculas vix apparuiffe , & non incongruam faciei formam effiguraffe. I OBSER- | |. OBSERVATIO LXL. DN ANDREZE CNOEFFELH DE INFANTE MONSTROSO CUTEM PORCELELLI. ASSATI SIMILEM €T DURAM £X. PARTE GERENTE. Nno 166r. diez3. Septembr. ex. Autorjtate Spe&abilis Confu- latus Marizburgenfis, in pago noftro J5oppenbrud) / in-prz- fentià Nobilium, Spectabilium ac famaterum Dnorum fo- hannis Suftbel p. t. Prefidis, Dn: Davidis $Benígfen ]. U.D, Dni Martini Nrfen Procon'ulum , Pl. Reverendi ac Do&iiff. Dn. M Adam frinrid) 9iboben/ Paftoris Matizburg. Vigilantiffimi, ego Phy« - ficustunctemporis Ordinarius, infpedionem aggreffus; inveni; qu& fequuntut: Infans erat unius & dimidiz fpithamz longitudine, caput juftá dimidietate majus,cum crinium, ficut Polonis-eft familiare , ali. quali protuberantiá ; Aures carebant lobis ; Oculi nulli apparebant,fed loco oculorum duo rubicunda tubercula, nafi feré nullum veftig: fed foraminum ejusdem differentia; finium FUBPL QU. dextrum 4- pertum confpiciebantur. /:;——— 5s Cutis per totum; corpus & caput; affato porcello f MU coloris & dura, itaut pulíata (onum ederet: fiffutas habebat quindecim - per quas. caro cruda transparebat. Manus unius & dimidii digiti longitudinem equabart :: Concreti verà digiti; quorum pollex zqué longus ac reliqui fimilitudinem pedis talpz przfentabant, in. extimá manuum patte duo tubercula magnitu. dine nucis avellanz, : Ex formá confpiciebatur fuiffe marem, & virile membrum paulo fu- pra locum naturalem pofitum. :'Scrotum folito majus , fed absque te» fticulis ; inloco autem membri virilis isl appapebati fisfura ac fi fcemellaeffet, f«d non erat. .—— Tempore abdu&ionis mingebat,fed ürina,quam cubes n Cras- fus & albus liquor. 'Pofteriora ctiam nan inloco naturali, fed paulà altius fpinz dorfi - infinuata, graviter fcetebant , ficut etiam mucor pudendis adhaerens, qui album(& viridefcensipus referebat. — Moricbatur tertio die (e. quente, : Qa QBSER:« MEE I E NE re oes E are RIA m RTL RR UE (UU ire mrt) METER SYSOSQTRTDEY Ter Eee Ia te nricra cn Aun «6(52) 56 OBSBRVATIO LXI. DN. ANDRE/E /|CNOEEFELII DE LAXESO INBRACHIO 4 DUPLICI VIPERZE- MORSU;CURATO.- Nno 1664. die 25, Junii, cum Dnum Parentem p. m. vifitandi caufà Landtsbergam ad fluvium Wartham, patrios lares re- peterem: advenit Generofi Dn. Sfietternid)te /Equitum Ma- giftri fervus, conqueftus de finiflro brachiolzío à viperis.& hanc lzfionem ita fa&amreferebat. Circa vipretum quarens avella- nas; ex foramine unaé viperis ejus brachio fe circumvolvensfiniflro; ftatim moríum perficit & refilit, Occupato illo, pro more; ut ftatim aliquid terrz; recentispro deligatione vulneris acquireret ,: ecce ! alia vipera exfilit;circumvolvit fe;itidem brachio & venam medianam mor- det. Terraadaptata nihil folatii fert egro ; brachium tumere, rubere inflammari incipit cum gravi dolore. Confugit ad balneatorem; quirefcindendi brachii (va(ar.'erat ; fed renuit patiens ; accurrit ad Dn. Parentem, t. t. Sereniffimi EléGoris Brandenburgici Medicum; & acceptis o&o ex ffiritu terre coagulato pilulis largo fudore feré exa- nimatus, detumefcens brachium poftridié exhibet,cutepertotumbra- . chium decedente, & fic Dz1 Gratiá reftitutus; domum petiit. - Vivus & prazfens teftis prememoratus MagifterEquitum 9ftetternídpt. Hoc tamen etiamin omnibus ita non procedere; expertus fum.Nam erat ibi foemina zqué à viperá 1zía::Hzc qua femur morta ; prout ibi moris eft, (tatim foveam effodi ; &la&is tantam copiam; quam debe- bat,infundere curavit fovez, cum non poterat folatium obtinere, per- territa ; jubet fc ftatimad parentem advehi... Affumpfit pilulas przno- minatas, fed absque fru&u; nam vix tertia hora praterierat ; quá mots preveniens hocce medicamentum eludebat. IN Apud Suburbanos noftros hic. mos inolevit, ut ftatim poft morfum viperz foveam fodant, tantum lads vaccini infundant, quo poffit membrum lafum immitti; & fxpiffimé: ita curatos fe effe firmiter affir- mant, £2 3 eA UL MRMADUNRLLIDICAAROIO SO WEDESCSROTUA TQERIMES) OBSBR- e85(5:)9» — CREDI VBHEHIURIIINEDUM. 22:02 oun a bius, OBSERVATIO LXIII. Dx. ANDREE. CNOEFFELII DE PLEURITIDE PFAGANTE, Hirurgus quidam ; nomine Mattheus fíebe/ circa mammil- lam dextram cum difficultate refpirandi & calore praternatu. raligraves punctiones fentiens ; juífit me ad fe vocari. Acceffi, vidi morbum hunc effe pleuriticum, fed quoniam erat debili- tate (ummá confe&us , non poteram fanguinis miffionem accelerate. Sed diaphoretica erant przícribenda e. g.. BZ. /auguinés bircin. 3j. Gij. diapboret. gt. xij. Flor, A gr. viiJ.1.. Mifturam hanc cum aceto calefa- €&o affumpfit, & ad (udorem fe compofuit. Quoniam veró punáio- nes nimis erant graves, cogebar externe etiam auxilium quzrere, Prz- fcripfi fequentia. Bg.45ej. armen. ppt. 5j. fandal. rub. Si. camphbor.3). M. F. l. a. pulvis; quem cum aceto coGum iuffi, quantum fieri. po- terat calidé dolentiloco applicare, Non quadrans hore praterierat, quum patiens exclamaret , fentire fe graves eas punGionesin fupremá parte axillz fi nifttz, cum difficultate anhelandi, in parte autem anteá dolente, nempé mammilla dextra;easevanuiffe. —Tubeo ftatim linte- amina loco dolenti applicata removeri ; novo tepefacto aceto cum pulvere, i intingi, & axillz dolenti imponi, fed non diu applicata jace- bant, cum iterüm patiens exclamaret ; fe circa mammillam . easdem punáiones fentire, Profequor hoftem ,.& reli&is in loco prioribus linteaminibus, nova, denovo imbuta, & calida mammilla dolenti ap» plico. Sed ecce ! anhelitus fiebat gravior , videbatur fuffocari pa- tiens; & poftquam fentiret, quod quafi aqua frigida per totum cor- pus afpergeretur, i in finiflrá plaptá pedis deattociffimis conqueftus e(t punáionibus, cum difficultaterefp/irandi, Nec ego ceffabam hoftem profligare, & deloco inlocum pellero, iteratis iftis calefa&is linteami- nibus, continuatisQue pet duos dies fudoriferis.. Tandem mitigatz pun&iones , poft (e relinquebant lividas & tubeas maculas ,. qua fe contrahebant, & poft duas feptimanas & ttes dies ,>o nuntius dani tatis exitebant. - "ny pac : G 3 OBSER- » : 4 pon SPERO LOWE 2. SORS eR CTS PI sn RS Gg OBSERVATIO ELXIV. Ds. ANDREZE CNOEFFELEH - DE SINGULARI SUPPRESSIONE URINE. On parüm me moverunt; que Excel, Mabiu in. Epit. Med. | cap, n. p. th. 62. 65. de fanguinis depuratione meminit, per quosdam du&us é ciíternis chyliferis à Pecqueto inventis, advehi quandamchyli pattem five ex potu fuperfiuam; & inde urinam fieri, utpote.que aníam inquirendi in caufam lapidum in in- volucro renum inventorum non levem przbent ; & quod eà de caufa etiam renum obftru&io ab extra, vias ad pelvim ducentes comprimat; ut exinde mors provenire queat, quale jam mihi exemplum; filiola annorum o&o, viri infulant prope villam Tygenhoff habitantis ; in 4- nimum tevocat. . Ea perbené longum tempus ; vatià ftrangutia vexata ; tandem to- talem urinz patiebatur obftru&ionem : parens fexto die accedit ad me, iter cum eo facio ad locum patientis; agonifantem eam invenio; '& motti vicinam, ficut etiam fequente no&e vitam cum morte com. inutabat. | 9b Precibus exoratus párens admifit eam fecari. Prioribus membris per- Tuftratis nihil nocivi apparebat, fed dexter ren, remoto adipe à parte ^mediá; ubi pelvis incipit ; penitàüs incruftatus, & quafi lapideus confpi- ciebatur, tac durus & materia calculofa circumcirca ita coaluerat, ac figypfa materia fuiffet illitus, via autem ad pelvim emulgens fuper. né fic compreffa, ut ne guttula feri per eandem potuiffet transfudare, Sinifterren quidem à tali labe immunis,fed ureter totus erat obítru&us, materiá arenosá rubicundiá fatis diftentus, j Non potui tunc temporis inveftigare caufam tante concretionis & inventorum apud alios autores in exteriori renum parte lapillorum , quorum tamen ratio ; fi ferum , ut cum veniá prudentiorum loquar; per alias vias quàm notas &.conívetas adduceretur, facili negotio pateret, Sed hzcrelinqgo acutioribus Anatomicis, nam meum negotium mo- do none[t, fagaciori Anatomiz litare, à quá me fzpe|curia ; fzpius etiam itinera varia revocant. ODBSER- d t Pix "6p0B T9 dE Ua Wien! OBSERVATIO LXV. ^ DN. ANDRE;/E CNOEFFELII | S 2 DE e - LAPIDE HITERI IN PHeLLA QUINOUENNI. i Pe&abilis Dni Kreken, Mercatoris & Oenopole Warfavienfis, fi- «i,. liolaannorum quinque; ürinz partim fupprefTione labefaGatas partim omnimoedá vefica cotaprelfione, tandem cum gravi do- lore & fui & parentum moritur, — FaGd poft mortem per Lithoto- mum fe&ione , in veficá priter fpatium nihil inveniunt ; fed ipfam u- teri cavitatem diftentam, & in ea lapidem album oblongum, aliquo modo fpongiofum, fed tamen gravem, formam ovi columbini pau- lifper excedentern, confpiciunt, qui veficulam compreffit; ut nulla u- rina permeare potuerit. Dile&us parens hocce infelicis filiolz monu- smentum mihi quidem videndum exhibuit , donare veró renuit, quin perpetuis potiüs temporibus in dile&z filiolz recordationem fuo fcti- io includere decrevit,in quo etiam ad hunc usque diem affervatur. [ Ex communicatione Autoris Colleülorib. Epbemeridum menfe De« Eb. dinno 162 2. fall j * (MA OBSERVATIO LXVI. D. NICOLAI GUILIELMI BECKERS DE —— — UGYFULE ABLATIONE. pos Eques Romanus, temperamenti fanguineo-melan- 4 8-9 cholici;pluribus annis defluxionibus (tatistemporibus fuper fau- . ces tuentibus in Italià laborare folitus, principum dum negotia Cafateáin Aulá pertra&aturus, Vienn moraretur, acri ac ferina | «ica folflitium hyemale anno preterito fuper faüces & 'circumfitas par- |. *es deftillatione corripitur, que tante erat acrimoniz, ut ( quanquam medicamentis tàm totum, quàm partes affectasrefpicientibus, ex phar- tnacia & chirurgia defüumptis abundé «gro profpe&um fuerit) uvu- |- lamcum tonfill4 dextrá corroferit, ac ex integro fuftulerit. "Qüofado Perilluftris Eques , nonloquelz, neque refpirationis difficultatem, ut . varii opinabantur; Verüm cum uvula fit afperarum aclevium arteria- Tum tanquatb operculum, aliam; prater levem vocis raucedinem,;nul- am fenfit moleftiam, / : [Simil- TNNT r " T3 Cw n CODOOUCSTOSTOIWUR , : t ee CEAIMBEUE S AIRLAR | OsssnvAtIO LXIL [ Simillimum exemplum apud nos ^h. l. videre eft in fceminá primariá, que ob defluxiones falinas corrofivas ante ali- quot annos ple&ro hoc vocis orbata effari quidem omnes literas , & loqui, fed tantàm raucá & fubmiff4 voce non clatá, poteft, G. 7. IVedelim.] OBSERVATIO LXVIL^ ). et D. NICOLAI GUILIELMI BECKERS Ty DE FHNESTA OESOPHAGI OBTURATIONE. ' Ercator Hippolitanus, confiftentis etatis ; fesquianno de de- glutitionis. difficultate, mucronatá fub cartilagine, dolore gravativo indies augeícente, languore ac totius corporis contabefcentid, nullo in faucibus tumore vel dolore appa- rente, conqueftus, atque ad fata vitanda ; quàm plutimis tàm internis; quàm externis, à diverfisApollinis filiis, tra&u temporis fibi prefcriptis acin caffum adhibitisremediis;corpore ob deglutitionis impoffibilita- tem, fanguine ac fpiritibus deftituto, marasmode violentá exfpirare cogitur, Cadavere diffe, tribus ab ore ventriculi digitis,Oefopha- gus àcartilagine annuliformi exiguo foramine przdita ab ipso Oe- fophago enata, obturatus repertus fuit. OBSERVATIO LXVIII. D. NIGOLAI GUILIELMI.BECKERS : DE - dg um DOLORE ILEI 4C. CORPORIS M£MBRANOSI PER i ÁALVUM EXCRETIONE. Odefliffima vidua, annorum quadraginta; de vlcerofo lei | dextri, tempore deje&ionis alvi przfertim, fzviente dolore - conquerebatur ; quemalii nephriticum; colicum alii; muli .: erculz veró hy(tericumexi(timaverant ; variaque ad id faci- entia prz(cripferant remedia. Accerfitus ego fvafi blandiori deco&o abítergente, balneis acenematibus emollientibus & dolorem lenienti- : bus prz cateris infiftendumeífe. | His per o&iduum íeduló continua- tis, cerpus membranofum digiti majoris longitudinem & latitudinem adzquans, patulum & erofum ab und , ab alterá veró parte claufum; triplici tunicá, tenui, carnosá, acrugosá con(tans;genuinum quafi in- teftinum E Mr qe T S ' mmm -7 cuneum Dr HaMORR. rLüXU & PRIMA JUVENT.AD. DECREP.USQVE JTAT.DURANT.47 ———— M ocar— amÀ—— —— o —— a Ü—— P D — c À—ÀÀ iid —Ó - teftinum coecum referens ; exiguo cum cruore; cujus ante veftigium nullum, per alvum dejecit. Pofteà; quod notandum ; inappetentiá ac alvi conftipatione nullá artefolubili correpta eft ; Verüm noná & fequentibus diebus alvo fine dolore fponte folutá appetitus rediit, & patiens priftinz valetudini reftituta. Si verum inteltinum cocum, quod ex doloris fpecie, loci fitu , ac partis excretz. conformatione quafi affirmare liceret ; admiranda fané natura, que defeGum ejus- dem, ileon & colon per intentionem fecundariam ac quietem, (ine quà fierinon poterat, reuniendo fupplevit, ac à fatis fe vindicavit. [ Ex communicatione Excell, Dn. Autorís, accurante Dn.D. QungiCoZ- leclorib. transmisfa. zaenfé ] an. Anm 1673.) D MULLSUBPSERVATIO. LXI D. SIMONIS SCHULTZII DE : " AZUEMORRHOIDUM FLUXI A4 PRIMA JUFZNTHTE 4D DE- ! CREPITAM USQV6& JETATEM DURANTE. Onnotavi in przcedenti Obflfiationem de fluxu hzmot- rhboidumin viro quodam'Slari(fimo à juventute usque ad viri- lem etatem durante: Sed jam propofitum noltrum cft, eundem - fluxumin duobus decrepitis, uno fene & altero filicermio, hoc foceup; ifto genero; demonftrare. Habitat fcilicet in horto meo estra ci- ' vitatem fenex quidam o&ogenario major, fed robuftus & falaciffimus, ex corbium firpandorum opificio vi&um quzrens, qui à primá ftatim juventute ad predi&am etatem f'uxum hzmorrhoidum patitur.& qui- dem quovis menfe cum maximis dorfi doloribus & ventris tormini- Jbusordinarié & nberrimé redeuntem. Apudipfum focer ejus commo- ratut mendicando vitam fuftentans , nonagenario major, cui idem ab ipsá quoquejuventute hucusque men(truatim contingit. Mirum cer- té, cum mulieribus ordinariá nature lege fluxus menftruus tantüm ad quadragefimum vel quadragefimum quintum annum ad fummum prorogetur (quanquam novi mulieres quinquagefimo ; imà & quin- quagefimo primo ztatis anno eundem fluxum patientes) quomodo in hifce viris hemorrhoidestàm diu aperiantur; ego credo fluxum 1- | ftumlongzvitatis vitz utriusque caufam effe, naturá fcilicet feà fapet. Suo & impuro fangine non fine fru&u liberante, H QBSER- (NE ETUNSPEPUIMECTSL TEIL VR RENS 1A A ele PIENE e Rene 4 RB De rae a PE I Ve. Y S RENI EET: «trái Hi s lidefigbiest Patti x unimidoke da eo OBSERVATIO LXX. D. SIMONIS SCHULTZII St D FEBRI OCTAV 4 DIE RECURRENTE, Bftrufa febrium natura ipsa paroxyfmorum varietate mirabilis plurima hucusque exercuit ingenia; quz tamen latentem ejus indolem plené detegere nondum potuerunt. In earundem quodQue numerum przíens paroxyfmorum diftantia notabilis meritó receníenda videtur. | Spectabilis quidamScabinus veteris civi- tatis A, B. quinquagenario major, ad hedicam valdé proclivis die quádam Saturni Anni 1672. ad finem tendentis; poft coenam fumptam cubitum iturus percepitin le&o rigorem febrilem cum maximis dorfi doleribus, fubfequente mox calore totius corporis urente, fiti ingen- ti, anxietate cordis, & continuo urinz in magná quantitate effluentis ftimulo:quz omnia circa matutinum tempus poft copiofum fudorem folvebantur, fed appetitus; qui eá.die proftratus fuit, fequentibus redi- it, hinc etiam munia domfRica liberé expediit, verüm ob inten(um aéris externifrigus edibus exire Iles potuit. Liber hinc erat per totos- feptem dies à paroxyfmo , neque circa fex res non naturales aliquafn. animadvertit mutationem, preterquam quod urina non parumtindiá fuerat.Sed elapfis feptem diebus, die Saturni ; eádem horá paroxyfmus cum iisdem fymptomatibus reverfus eft; eodemque modo , quo pri- mus, Íolutus. Fuit iterüm per feptem dies à febri liber : attertius pae - toxyfmus folito tempore, die fcilicet & horá ordinariá rediit, fic confe- quenter femper quartus & quintus , circumftantiis omnibusin & extra paroxyímü in eodé (tatu permanentibus. Sextus autem paroxyfímus die quintá tres herasanticipans venit, qui etiam ultimus fuit ; & fic naturá ipsá medicatrice vir ille feliciter à febri przdi&á liberatus eft ; Nullo intereà medicamento ufus, preterquam ad fudorem promovendum pulveris pretioft ve cordialis fimpl.& Marcbion, epilept. ana 9j. pro dofi; bis aut ter cum cerevifià calidá. Verum natura ipsa partim per fu- . dorem, partim per copiofam mi&ionem febrimiítam folvit. De fi. milibus raris & infolitis febrium typis, fcilicet quintanis ; fextanis 5 feptimanis, oGanis, nonanis &c. vide Hippocrateta libr. 1. fec. 3.textu 2. de morb.uulg. itez feel. g. text. 7. ibid. €9 text. g, ac 17. ibid. Galenum im comment, ad eosd, text. Schenckium 0. 6. obferw. de febrib. Amat, Lufttan, . CCHEHT. ——M—— Ó Dr INTESTINIS IN ANATE MONSTROSIS, E eentur. y. cur. 67, 8 cent. 7. cur.7 y. Zacutum Lufit. de P. P. Med. biff. 37 lib. 2. fol. 752. eund, de decimaná de P. P. Med. bift lib, t. obfer. 24. fol. 57. Tulpium ebferv.l.5. c. y2. Caufasfebriumiflarum longioris intercapedi- nis indagare difficile effe videtur : Sed quid vetat fecundum vulgatam humorum do&rinam ftatuere effe fpecies fimplicium typorum interpo- latà uná acceffione aut pluribus ;, ut fit quintana tertianz fpecics;, in quá tertius dies (ine acce(fioneeft, à paucá flavá bile in naturam atr bilis convetsá;ob paucitatem materiz interpolatz. Septimana quartanz fpecies interpolata acceffione diei quarti ab humore melancholico non multüm irritante ob pituitz mixtionem. : Nonanatertiana quz- damterinterceptaab humore melancholico cum mixtione pituitz in parte biliofá;que ob frigiditatem minüs ftimulat; fervatQue typum ter. tianz ob locum. Omnes autem diebus imparibus procedunt, in qui- bus major eft vis ad commotionem, ideó non interpolant duas acces- fiones; (edaut unam auttres, — Et fic dereliquis typis ftatuendum: li« berum tamen cuique judicium in tàm abflrusáà do&riná libenter con- cedimus,przfertim Neotericis , quorum fententias hic recenfere; non e(t noflri propofiti; P/areri Up À de quintaná & fextaná febre lege Prax, Med. tom. 2. €. t, de febr. generibus, — ei OBSERVATIO LXXL D. SIMONIS SCHULTZII p5 | INTESTINIS IN ANATE MONSTROSIS, Um anno 1672. ad finem currente, die fcil. 15, Decefnbt. co- qua mea anatem domefticam exenteraretmonflravit mihi in« teftina illius jam exempta tota monfttofa; cras(itie infigni jl tumida, ova pifcium luciorum externá fuperficie penitüs re« prafentantia, fed tamen eis duriora; & undique zqualia: eadem veró cultro diffe&a; internam conftitutionem & cavitatem pro excrementis colligendis naturalem habebant ,fed epar magnitudinem debitam ex* cedebat. Caro anatis affata. ita dura erat ; ut dentibus «gré come minui potuerit : nihilominüs pinguedine decenti oblinita fuit. m uv DOOH t. |. OBSER- Ar apA(6o)5eo OBSERVATIO LXXII. ; D. SIMONIS SCHULTZII | DE dr HERNIA INTESTINALI COLUMBIN 4. " y ic experientiá &curandi dexteritate Excellentiffime, Domine; : Fautor & Amice é primis. Mitto tib? columbam herniá ; ut mihi quidem videtur; naturali deformem. Neque enim, quem- | admodum in homine;ita in avibus ejusmodi caufz przfto funt, 1j quz rupto peritonzo inteflina de fede debitá provocarent. Ne vul- | nerationem przcesfiffe credam, membranz nullibi rupte zqualis con- 3 tinuatiofacit. Sireliquosmali hujus fontes in columbá folicito ftue 1 dio inquiterem, nz otio, quod mihi, ut noíti, perquamrarum eft ; ab» uterer. Monftrum igitur vides, cujus tenellum abdomen in fuperva- cuum faccum fupremo pollicis crasfioris articulo parem fe diffundit. 1 Forte in inteflinis anomalia aliqua deprehendetur: Verim me negotia — . extifpicinaminflituere nonfinunt, Valevir Excellentiffime. & pro af- i fecu folito hafce literas interpreigre. Exc, T.ad.quavis officia paras tis(imus E S. Schelevigius. Mifit mihi columbam iftam herniofatn deplumatam Clazírfgzus M. Samuel Scbelguigius, Gymnafii Conrecfor , anno 1672. 17. Decembr. in quá herniam inteftinalemtalem, qualis à viro do&iffimo graphicé de- pica eft, deprehendi : ego veró corpufculum columbinum à podice circa principium herniz ulterius cultro difcindens; & inteftina cum ventriculo & epate eximens ebfervavi longitudinem inteftini extra confpicui & à me digito extenfifuiffe ad duorum digitorum meorum transvetíorum longitudinem; quz portio extra propendens quatuor tantüm digitos meos transverfosà ventriculo columbz mirá propor- - tione diítabat, fed in reliquá inteftinorum ferie nihil przter naturam apparebat, quemadmodum etiamin reliquis vifceribus. Caro muícu- loíabonifuithabitu$, & non exiguá pinguedine referta : quam co- lumbinz hetniz defcriptionem ipfisfimis viti Przclariffimi ; & rerum maturalium cutiofi verbis producere volui, — — ge. nd dan CT — —P TREE n o our m LES e ME OBSER- x "ewe. iore OBSERVATIO LXXIlL. D. SIMONIS SCHULTZII | DE . : i| -. $ANGFINIS SPHTO TERTIA VICE APPARENTE , j PERCURATO. " Um do&iffimus juvenis G. S, C. SS. Theolog. & Philofoph; Cultor indefeffus ; al:quot fupra viginti annos natus ; pri- müm in Academiá Groningenfi poft vehementem corporis commotionem (anguinis fputum pateretur ; eoque fedato, i- &inerife accingens, recidivam expertus effet; iterumque naturz robo- re abeo liberaretur ;tandem cum jam Thorunitin paternis zdibus fub- fifteret; & feriá tertià Nativitatis Chrifti fermonem prolixiorem é ca- thedrá in. templo Divi Ceorgii publice haberet, pauló poft; die fcili- cet primá Januarii anni 1672. (üummo mané tettiá vice affe&u iflo op- preffus eft, eje&is tüm cumtulfi fanguinis fpumofilibris fere quatuor. Ego horá o&avá matutinà vocatus, offendi ipfum fatis debilitatum:z nihilominus, quoniam fanguinis fputum nondum ceffaret; juffi moxa acceffito chirurgo é medianá dextri brachii revulfionis gratiá aliquot uncias fanguinis pattitis vicibus optimo cum fucceffu detrahere ; quod remedium etiam olim Excellentiffimo p. m. Dv. Jobanzi Beckbero Phil, £5 Med. Dodleri, Pbyfico Tborunenfi Ordinario € Gymnafii Profefforicum fimilem affe&um pateretur, multum profuillerecordor. . Neautemter-- zibilis & periculi plenus hic affe&us reverteretur, prefcripfi eidem ad yaíapulmonum lacerata confolidanda & roboranda tàm curationis quàm prafervationis gratia, fequentiaremedia. Primó quidem iftud conditum, B. conferv, rofar. antiqv. Sij. flor. mympb. violar. papav. erm, | eonfolid. maj. à. $B.. f. cicbor. veronic. falviay enule à. sii). fec. diatrag. (o grig.diamarg. fr. à. 9j. coral, rubr. prap. fl. Aris alb. 33. 555. cum S, qu. fir. de /ympbyt. Fern. P. l.art. Conditum molle, de quoad nucis juglan- 1. disquantitatemízpiüs (umebat. | Secundà hunc firupum. RW. fir. de |. fympbyro Fern. facc. plantag.vof. fic, à. 5i1j. M. D. ad vitrum; de quo fin» ' gulis matutinis bina cochlearia cum hauftu cerevifiz calidz ufurpabat, - "fertió talem emulfionem. B2. 4mygd. «ule. exeort. 5x. fern. 4. frig. mas | excort.à. Sij. papav. alb. 3iij. cum «qv. plantag. nymphb. portulac. vofar. 3 3a. $16. F.l. art.Emulfio, cui adde fir. de pertulaca, papav. 1. aà. $5, | M,Iandemhocce epithema collo & epati applicandum, 84v. plav- Ha 4mg.pore he" 62 "Ossrnvarto LXXIV. | tag, portulac, vofar. à. Sif. acer.vo[ac.Si). puluerofar.v.myrtill. boli Armen. à. 5ij. M, D. Quibus ad prafcriptum ufurpatis ; per Altiffimi gratiam priftinz (anitati reftitutus; in hanc usque diem, elapfo jam annuo cur- riculo, bené valet: ut tamen à nimio & violento motu, calidis cibis & fermone longo atque (onoro fibi ad tempus cavetet ; ferio injunxi zu OBSERVATIO. LXXIV. D. SIMONIS SCHLUüLTZII. DE DET ISCHURIA TRIDUANA CURATA, Pectabilis A. K. Scabinus Suburbanus fexagenarius , calculo re- nali admodüm obnoxius, anno1ó72, die8. Novembr. de urinz (uppresfione conqueftus eft, & quamvis eadem & fequenti die ;" balneo aque dulcis & aliis blandioribiis remediis ufus effet; nul- lum tamen levamenexinde percepit, donec tertià die meo confilio, li | poft adhitionem fequentium medicamentorum à moleíto hoc malo, benedicente divino Numine;felicitet liberatus eft. Przmiffo acri & fti- mulante enemate die 10. Novembrisiftum pulverem horá quattá po- meridianá affumüit: B2. fPec. litbontrib. Fern. e. xxiii). cryft tipi 38. falia flipit, fabar. ononid. fuccini a. gv, iij. ffir. Cis g. ij. M.F. pulvis : cui pro vehiculo fuitféquens hauftus. | B2. av. perrofel, malve 3a. Sif. fr. de 4ltb. Fern. $j. M. Dein inunüio faGa e(t dorfi & laterum fequenti li- nimento. E. 4zg». dgrippes 4Arregon. 3à, 51]. ol. fCorpton. 3ij. deft.aue- £bi , janiperi, ruta àà g. iiij. M. Et fic pet Dei gratiam circa fextam . vefpertinam liber urinz effluxus fubfequutus eft : exeuntibus mox pro- ximis diebus per intervalla quinque lapillis duri(fimis diverfz magni- tudinis, quorum minimus pifi minoris magnitudinem zquabat. Ne itaque in uteteribus nova obítru&io fieret, iítas pilulas intali cafu pro- ficuas ipfi alternis diebus cum ZecoZle radic. petrofel. ufurpandas ordina- vi. WW. terebintb. cypr.cum 4qv, parietar. lota € ad albed.co, 5ij. (fec. litbonirib. Fern. bti pulp.&.5). Cis fuccini 9j. ol. defl. aniff , fenic, junip. aig. V.F. l.art. pilule num. CXX. pro uná dofi XV. pulvere liguirir. coníperíz. Poft quarum ufum plurimum fabuli & tandem minores lapilli cum urina exibant, illejue hucusque bene valet. | : OBSER- /*» I : AUR | eet) — — — dam dana un pesas OBSERVATIO LXXV, / D. SIMONIS SCHULTZII DE 3 : | MENSTRUIS PER ALIENA LOCA FLUENTIBUS. ; Uamyis diverfi autores menftrua per aliena loca fluentia pas- (im confignarint, quorum obfervationes collegerunt Marcel Jus Donatus lib. 4. Med. Hifl, mirab. c. 19. Schenckius lib. 4. obferv. de menfir.p, m. 692. 68 fequ. Amatus Lufft. cent. 2. cur. 17. dnt. Be- niveniur c. 41, Fabric. Hild. cent. 3, obféro. i2. Greg. Horflius Part. 2 obfer. 33. Baltb. Timens obferp. Med. l. 4.caf12. attamen prefens quoque cafus connotatione dignus efe videtur. "Virgo quzdam oGodecim annos natain fir niftro genu duplex apoftema ex utráQue parte unum à. primá juventute à naturá effidum geítans, anno etatis decimo nono men- | flrui fluxus fappreffione laborare cepit: fed mox prafinito menfiruo- rum tempore per apoftematis interioris foramen fanguinem in (uffici- ente copiá effluentem percipit, dein & vomitum fanguineum,; quem fluxum jam fingulis menfibus per loca ifta infolita redeuntem totius annifpatio experitur," Hiíce ante aliquot feptimanas tumor pedum acce(fit,' quem fubfequuta eft inflatio hypochondriorum & diartheea dies noGesQue durans, concomitante totius corpotis atrophiá : nihil- ominüstamen fluxio fanguinea per loca dicta menftruatim continu- at; cul interdum circa genu aliquid puris immiícetur. "Verüminfi |gnis langvot & virium omnium proftratio miferz quotidié mortem mi. nitantur. À OBSERVATIO LXXVI uidi: D. SIMONIS SCHULTZII DE | DIARRHOEA AB ESU CARNIUM. | Enerofus juvenis Johannes Francifcus Zelski , Nobilis Polo- | f nus» in S, R. M.tis caftris hücusQue militans, in novisfimo con- tta Turcam bello ex viu. pravo incidit in imbecillitatem | quandam ventriculi & Beadumedian: hinc quotidianam ven- ttis & hypochondrioruminflationem percepit, Sed cum poft affum- |.ptum unum atque alterum medicamentum purgans per aliquot fepti- manas le j jam melius valere exiftimaret ; ex infperato alio malo cot- | T teptus Y T T TS " hace vul ? bi dun , SP Y yv PMTACSE NU rSn EATUR INNO PS. a M: ^ : X À « eT, 64 . OÓsssnvário LXXVI. P y pum donnus n nne once i md itid reptus eft, (cilicet diarrhoea; five fluxu chylofo ex mala chyli diftribu- tione orto : qui ( quod notandum) poft cujüslibet generis carnium tàm quadrupedum quàm volatilium, etiam teneriorum & facilis con- co&ionis, eíum femper magis exacerbabatur; ab u(u autem piícium et- iamduriorum, tàm recentiorum quàm falitorum & fumo induratorum ac omnium ciborum tempore jejunii vefci folitorum ,! compefcebatur;- quod generofus patiens jam per aliquot feptimanas verisfimé obfer» vavit. "Verüm adhibito ipfi à me confilio medico : nempé ventriculo binisvicibus leviter expurgato, dein medicamentis idoneis & modera- tis vifceribus conco&ionis corroboratis ab infolito ifto fymptomate - quale me nunquamin Medicis libris legiffe fateor) Dzo benedicente; in totum liberatus eft. | [ In. litteris menfe Januario anni 1677. ad Epbemeridum Collectoress Fratilaviam.] ASHI i OBSERVATIO LXXVII. ! : D. JOHANNIS FRIDERICI ALLMACHERI .- DE LUXATIONE P'ERTEBRARUM DORSI INTRORSUM FACTA. : trorsàm accidit, fepiüs curata fit; eatamen; quz introrfum fa- &a eff; pro lethali & incurabili , ab iisdem femper e(t habita : Quá de caufá cum mihi in praxi contigiffet, zgrum ejusmodi fe« liciter reftituere, defperatum certé ac deploratum; Sequenti obfervatio- ne, rogatus, curationem proponere, & ((iaccepti quid praftitiffe fen« fero ) inpofterum veró,me plura additurum,; hic promittere volui, Accerfebat me ad íe anno millefimo fexcentefimo fexagefimo primo, Calend. Martii Zebannes Spengler, é pago Ramftatt, propé Darmftadi- um, qui ; cum fpeltam lucri faciendi ergo coémiffet, fuiffetque in vià — | tedeundi domum, ac in currum (üpra faccos fpeltá refertos, ad re- | quiem fe compotuiffet; infortunato lapsu decidit. Verfata autem fu- per ipfum tota; vertebras dorfi tres intra corpus inttufit , renes, aliasds itius circumferentiz pattes, miferé conquaffavit lefitque. - Accedens . itaQue vidi, nec urinam, nec alvum fcedere, hinc medicamentis ad« 7 jutus eger, eandem effluere non fenfit. Impotens enim erat infuper, . velleviter (altem movere pedes ob nervorumlzfionem;uti etiam abdo- men cum pedibus videbatur emortuum, | Quo itaque luxationialiisd; - ; | dd. [al fecundum Obfervatores , luxatio vertebrarum dorf, quz ex- EET NC PNE ' S9 EMEN IRA ia: Dr LUXATIONE VERTEBRARUM DORSI INTRORSUM FACTA, 6$ incommodis fuccurrerem, varia in auxilium adhibui medicamenta;in- ter alia fomentumfequens & linimentum. | Rz. ffar. cbamom. fambuc, rofar. herb. verbafe, altb. malv. Àà M. 1j. em. lin. Siiij. concif. contuf. ac co&a inlaG. vaccin. f. q. facculisque duobus infut. alternatim impo. fui... Linimentum veró ter indie inungere juffi.. Br. ol. cbamom. lumbr.àà 5j. falv. 5B. axung. cunic. 5i. Domin. 5j M, F. Lin. Sic &cly- fter fequens diverfis vicibuseft adhibitus, — Bz. herd. wal». Lis malp. vio- lar. beton. chamom. melilot. flav. centaur, voin. àÀ m. j. fem. anif. cari, à si]. incid. g. m. contund. coq. in «7. f.q. col. & in colatur.diffolv. elec. bier. picr galen. 5iB. diapban. beneZ. laxat. $8, ol.cbamom. $j vit. ov, num. j./2/ commun, 5j. Exhibui infuper ffiriz. volatilem ex QV & X cum x74 fragar. petrofdl. usque dum zger urinam ( inícius tamen ) reddidif- £s Negle&á interim vertebrarum repofitione, nulla expectanda erat falus aut curatio: Quamobrem eundem feptimo die revifi; & prz- ftantius adhibere auxilium animo conclufi, jam dum autem profite- - bantür ad(tantes, fe haud credidiffe, grum przteritá no&e fupervi- &urum , quod & ob innumera [ymptomata quis vix aliter. hario- - lari poterat, Mox itaque modum propofui inauditum , egrum re- ftituendi, & fuffragati funt illico amici, — Stragulum itaque integu- mentum ar&é convolvi, & zgrum magno cum labore impofui, ita; utvertebrzintrorfüm flexz convoluto ílragulo incumberent. Hinc mantilia duo, quorum alterum fub axillis, fupra femora alterum alli- gábatur; viris duobusfortibus tradidi, inque terram procumbere; (pe- dibus parieti affixis quo fortius tenere queant) juffi. Poíimodum machiná tra&orià ex Pirruvii lib. 10. c. 4. parietem terebravi , famulum meum fenfim volutare, viros autem fortiter tenere feci, manibus meis priüs dorfo rité impofitis, applicatisQue , usque dum vertebrz exten- fx fragorem ederent, quo percepto ac audito; funiculi mantiliaque fenfim funt remiffa; impofitumque emplaftrum contra fra&uras omni laude majus. — Bt. refin. $vj. cere Siv. terebintb. 3x. gumm. rragac, arab. - 8a £8. pulv.confol, maj. SMS. barb. capr. Sj. puram. cancr. 5j. ariftolotá. SR. later. boli armen. a. $j. terr. fegill. lap. bematir. Àà $U. mum. sij. off. buman. uft. Sif. pulv. omnia. F. f. a. empl. Repofitione peractá, confortantia adhibui & per duarum horarum fpatium cum ipfo fum commoratus , uno autem quadrante vix elapfo , pedes leviffimé mo- |^ verecepit. Abhocautemtempore urina infecuta & emiffa eft cru- enta, materiaQue purulenta, propter quod indicans , fequentem exhi- bui potionem vulnerariam, AX. fol. Tues WAJ. Ar tO II. agri maa M. ij. : geram, foh] TEC LLLA A Qo. Au DM. D arce 66 Ossrnvario LXXVIII. — memi ———aÁ gean, Rupert. M, iij. veroz. M. vj. mum. $6. liguirit. $6. coq. in vin. & x7áà IDiff. col. dof. 2j Hisitd, unà cum confortantibus aliis conti- nuatis, eger eftreftitutus, perceptis interim aliquibus renum incom. moditatibus , quz & remediis pertinentibus propulíz funt ; ita ; ut ho- dienüm adhuc, & hic Francofurti, & aliis inlocis, negotia fua fedulus tractet & incolumis. VIMEE | OBSERVATIO LXXVIIL — D. JOHANNIS FRIDERICI ALLMACHERI . DE "Aé TUMORE GENI, EX LAPSU, PRO LUXATIONE MALE CURATO. * Hirurgus Bensheimenfis, 4d«mu Daigel; Darmfladii tne cons. — veniens, impensé rogat, quoipfi fim confilio in filio Zohan M ia Glingclbacb, ejusdem locivindemiatoris. Puerhicundecim annorum: graviter in terram delapfus;ita ut confeftim tumor infignis effet obortus; coníternati inde parentes, chiturgi opem implo- rant; metuens autem ifteluxationem, quam tamen ob tumoris magni- tudinem haud cognofcebat ; genu egregie acfortiter extendit, nervo- fasque partes ita lzfit,contorfit ac irritavit; ut mox ab iflà extenfione dolor exortus fit magnus, unde humorum é toto corpore in parteslzías affluxus, qui nec cohibitus, fed de diein diem adau&tus; dolores fimul addauxit; hinc materia acris & corrofiva facta; nullis autem chirurgo- rum ( quorum jam erant duo) przfidiis vel ablata; vel emendata.Hinc cuniculos egit, totumque non folüm genu, fed integrum ad calcem pe- dem; occupavit perforavitque. Advocatus autemtunc primüm ego; ftatim animadverti, non carnofam tantüm fub[tantiam; fed ipfam tibi- am materiá iftá infe&am corruptamveeffe, | Quare hocdedi & paren- tibus & chiturgis confilium: Quod videlicet cutis à genu ad calcem fit incidenda; quó miateria peccans tibizQue infefta evacuetur; bo-« nunique à malo feparetur. Hoc meum confilium cum utrisque horri- dum ac crudele vifum fit, negle&um eft, egoqQue fic íum dimiffus. Prz- terlapfo autem trium hebdomadarum fpatio , redux parens de intole- rabilibus filii doloribus conqueritur, lachrymisque confilium repofcit, quod cumaliud conducibilius non viderem ; didumdico. Annuens itaque parens, totum mihi negotium demandavit. In mensi itaque depofito puero; chirurgis parenteque. detento, operationem fum 8 T gieffus, » / [E cad M— - Dr ENTÉROECETLÉ DÉSPEKATÁ, CURATA. 65 * greffus, à genu ad extremum pedem feci incifionem , cutim detinui elevatorio. Animadvertens autem tibiam feré totam corrofam.forci- pe difftegi fuperné ac inferne, officula etiam confra&ta curiose removi, vulnusque integrum lavamento fequenti elui, — B2. 4/oes sj. exyrr£. vub. 3ij. mafficb. oliban. à 518. berb, equifet. pyrol. àà M. j. concif. contuf, coq. in vin. albo. ^Poftmodüm adhibui emplaftrum fupra laudatum, eoque folo absque omni balfamo , aut emplattro alio; cu. fationem abfolvi, Quamvisautem per anni fpatium puer robur fuf. ficiens ad eund£m non habuiflet, tempore tamen & un:us anni mori; infignis adeo ànaturá generatus e(t callus ; ut jam vix defiderctur e- mendatio alicujus vitii [ui ingreffus, vivatQue Jam ex omni parte fanus, Tibiam exemptam mecum inter curiofitates alias paucas refervo, defi- derantiQue confpiciendam przbeo. zig OBSERVATIO LXXIX, - D. JOHANNIS FRIDERICI ALLMACHERI TUN | ud ; ENTEROCELE DESPERATA4, CURAT A. Ndreas $RücE/Gottlavienfis, anno 1661. d. 8. Aug. hernià ipteflj- nali diu laborans, agros fulcandi ergó campum adit, fülcando autem, nimiumque fe movendo, inteflina in Ícrotum prolapfa ^^ v fentit; domum itaque delatus, varia adhibuit remedia domefti- €3. Parüm autem iftis proficientibus , quin potius fymptomatis aliis pluribus irruéntibus, in pejus ruit. Obortus enim deplorandus ille affe&us miferere mei, (ingultus infuper vehementi(Timus, à vicinis ultra fextam etiam domum auditus, Summoitaque ia periculo conftitutus &ger meum imploratauxilium, | Intuito autem mifero xgri ftatu , ipfe- met expavi, tüm, quod remediis convenientibus non fatis cffem ia- - ftru&us, tàm quod fcirem fruftraneos effe tali in cafu (zpà conatus; Quó autem adftantium, zgri imprimis, votis fatisfacerem; de iis; que in pago ad manus erant, medicamentis. fui follicitus ; ex horto itajue. rope zdes ipfemet collegi feq. herbas pro clyftere fomentodue v, g. berb. sal. altb. viol. alfin. cbamom.àà M. ij.Cco&f in IE. iij, la. vac. c di(fo!. buryr. rec. Sii]. mell. $1j. diverfis vicibus inje&us eltclyfler &c.- Species autem facculis duobus inditas, fomentationis ergó alternatim calidé impofui, totumque abdomen fovi. Coxi & infuper potionem fequentem; quam frequenter affumfit, — BZ. berb.equif. M. j. rad. ligui- 12 rit.fem, - é8 OsssRvarro LXXX. twÉ RC vit. fem. anif. caru 3i 58. Quamvis autem hec omnia rite fa&a fint,de mortis tamen neceífitate nemo non cogitabat; - Convocatis itaque a- micis, ParochoQue Dn. Scheffero , voluntatem fuam intimavit ultimam, viaticoque facro accepto, & mihi & adítantibus ceteris porre&tá ma- nu,valedixit. Continuantibus autem nobis medicamentorum appli- cationem; fomenta imprimis diligenter adhibendo , infigni crepitu ac firepitu, inteftinain abdomen funtregreffa. Hinc fecum per fuperio- ra ejectio fingultusque inhibitus. Ziger autem paulo póft optimà exoptatéque reftitutuseft, Vivunt autem hujusrei in Gottíato / ho- dienüm adhuc, & zger; aliique adftantium teftes veridici plures, — [ Dz. D. Allmacberus ex MSto Barentis , Dn. Jobannis Friderici All- macberi, Chirurgi Francofurtenfis percelebris , curante Dn. D. Reifelio, Pratislaviam transmifit menfe Mart. Ang.1673. ] 3 OBSERVATIO LXXX. D. JOHANNIS PATERSON HAIN DE ] VERMIBUS € STOMACHO REJ7ECTIS. [dua conquefta eft de fummo dolore ftomachi ; menftrua e- rant retenta, appetitus deje&us; aliquid, vermis majoris inftar; fzpé ad fauces adícendere dicebat, flatim tamen ad ftoma- chuni reditejmagnum effe Excel. D. D. Scbenlin exhibuit illi 2Zcz- euvium dulcem aliquoties, fed deeodem verme conquerebatur. — Exhi- | bita eft pofteà infufio virri autimenii, led nihil prater phlegmata & bi- lem ejecit. Verme illo; ut dicebat, aícendente quidem ad fauces , fed qui egeri non poterat. Bibitaquam Thermalem, fulphur valde red- olentem ; aff nihil opis fenfit, nifi quod vermis ille non tantopere moveretut, Exhibitus Aere. vire ad gr. iij. movit iterüim phlegmata, & quatuor globos inlpiffatos; in quibus difc'ífis aliqua materia nigra apparuit, ejecit, unà cum vermibus duobus, quos mitto, reliqui per inferioraexivere. Menftrua interim apparuére; ipfaQue credit, ver: mem magnum adhuclatere in ftomacho. — Vermes vivos adbuc meo rogatu delineavit pi&or. Inchartá A. depi&i fuper ventrem jacent ; Inchariá B. fuper dorfo, ut pedes illas dignofcere liceret. : ipfi ver- micu!i non bené dignofcuntur valdé arcfa&ti, etiam per microfcopi- um, quia, utaugaror, alimentum, quo przgnantes erant; illis exftin- &is tranffudavit, & quafi candi(atum e(t; imó translucet; ac fi facchato con. - " — » HoTPTPE: " m »" - e —PP € ———— rs —— —— M NN . h.t. NIE AE T V Drs EPILEPSIA MIRA; MELANCHOLICO- — MERE ECSTATICA, 69 a ——— ———À CEP uius icd effent. - Si ultet;üs de majoti reje&o din refcivero , figni- Ca OQ, SM A irs5n Jn Ons. LXxx. LI um so d L. In teri menfe Julio 4nti. 1673, ad Colore phe Va- | | oso Plautam feripti. dissi: i E OBSERVATIO- LXXXL .D. MELCHIOR FRIBE (OPE EPILEPSIA. MIRA, MELANCHOLICO- HTPOCHONDRIACA MERE. ECSTATICA. AN. D. Baltbafar Timaus à IoenElet L. t. Epiflolar. Epiflola 9. p. e. À 20, 144, 4d 26, Epilepfiz miramenumerat fpeciem Nobilis- fimi pueri à Crocavv, cujus motus prater & fermé füpernatu- 2 - tales exinde dicuntur, quia puer ifte adftantium manus clàm fübterfugit , parietibus fe San & mirá celeritate eos afcendit. Quam hiftoriamloco allegato fufius videreeft.. Miram, raram; & fi- de dignam chart concredo epilepfiam puellz cujusdam annum duo- decimum jam agentis, cognomine Rautenbergeriz. Hzc quoad ex- tetnam faciem nigricans; torveque videns, profunda;fani adhuc dum | corporis effet,& integrá frueretur valetudine; [emper meditabatur;ideo; & meritó quidem, pro melancholicá habebatur, Die24.Maij annihu- : jus currentis, morbus quidam illam invafit ; in quo membra extrema, - manus & pedes, erantrigida, anxietasque maxima circa praecordia & cordis palpitatio eam defatigabat ita ut pra dolore clamare, ejulare, preces ad D &uw fündere cogeretur , morique cuperet. Morbum pro melancholià hypochondriacá ex uteti confenfu habebamus. '— Motus interniab extra explorari poterant, pulfus erat durus & celer paulu. I 5 "^ dum, c -—- Teo -— - 732 MAT S AaDe ac ok - E ] TERT TNEM P po c ORRERVETISCTINXRD 00 00003 2 aiite aiia IEXXXL fae Jüm, fed fine manifefto febrisindicio, - Senfus interni omnes; caput; oculique naturaliter erant conítituti. Adhibitis decentibus medica- - menitis cordialibus, epilepticis, uterinis; vicimus, D so benedicente, die tertio morbum gravi(fimum ; furgebat poíteà,& ad munia coníveta, acfi nunquam zgrotaffét, fe accommodabat. Securierant domeftici; morbum nunquam rediturum fibi perívadentes. A(t die decimá Junii; horá fexta pomeridianá immani corripitur epilepfiá cum fubfsquente delirio. No&u dormit, fed anxic. Diefequenti aliam morbus indu- ens larvam, epileptica antequam fieret, quod vigefies vel fepiüs de die faGum, femper priàs digito protenío, torvo cum vultu ad angulum, ac fi inibi horrendi quid videret, monflrabat, & quidem cum furore & excandeícentid reclinans (e ad latus dextrum, € veftigio infultus e- pilepticus fe manifeftabat ; pollices in manus fortiter compritmendo; oculoshinc & hinc; quamvis claufos, movendo; ex ore fpumam emit- tendo, omnesque fenfus amittendo, ^ Explicatis pollicibus paululüm quieícebat oculis pané claufis, pofleà prius brachium dextrum extol- lens digito defupet; mox ita & cum finiftro nutabat. Ambobus bra- chiis dicto modo elevatis manus comprimebat, ac fi exciperet aliquem; pe&oridue admovebat, paulo poft oculos aperiebat; & manus compli- catas fublatasQue; fortiter pe&ori applicabat , omnia tamen fine au- ditu, loquelá & ratione; dein oculos apertos cum manibus compli- catis ad coelum dirigendo, labia movebat; & momento temporis prz- terlapfo; fenfus redibant omnes.Secundo morbi die fando proferebat; fe videre Jefum;fan&os Angelos, patrem, matremagnatos & cognatos in ccelo triumphare &tripudiare,quare & ipfi effet trrpudiandü.Sequen- tibus auté dieb9 amiff4;vel potiüs interd omiffá loquelá;cum adítantes vifiones fuperiris recitatas ipfi in mentem revocatent,capitis nutu veras effe affirmabat, & exindetale eam gaudium percipere prz fe ferebat,ut manibus & brachiis extenfis, iterüm retra&is, & cordi applicatis, capi- tis nutu, totius corporis elevatione , incutvatione, vibratione, & pe. dum motu forti(fimo, non aliter ac fi jacjendo faltaret, hilariterQue tri- pudiaret, ac gaudium coelefte cum blando aliquo rifu adítantibus,pre- ces ad ipfius voluntatem fandentibus ,annunciaret, Secundo morbi die articulatá voce pronunciaverat Dominum ]efum non mané, fed vefperi venturum, & in coelum eam recepturum, & hzc impres(io üníca erat cauía, cur ad quintum usdue omnia medicamenta; cibumque & potum refpueret mortis cupida, quodj& nos gram in fummovite pe- — riculo ] 1 D& rPLEPMIA MIRA, MELANÉHOLICO-HYPOCHOND. MERE ECSTATICÁ; 7l pn——— 5»— Ü riculo verfantem, conce(fimus ; cri&in expe&aturi, Nodem determi- natam non moriendo, fed placidé dormiendo abíolvit. Mane ali- quoties redibant infultus epileptici cum fuprà fcripto tripudio , igitur 3mortis cupidam morte coníolandamratus; utrum vivere;an moti vel« let; intertogabam ? Refpondebat voce vix perceptibili, linguá balbu- tiente ,fed oreridente, & corde gaudente : Mori cupio; ut mox cum jefuü meo in carlo effepoffim. En ! morimur, ajebam, fanguinem mit- tendo, ut autem eó citiüs moriaris, & Jefum tuum videas, vene fe&io etit adhibenda. Quanto hoc nuntium perceperit gaudio, vix dici pot- e(t. .Horá poft decimam mediá, abíolfuto priüs tripudio coníveto, venam fchiaticam minorem in finiflro pede ( faphzna & reliqua erant imperfcrutabiles ) fecuimus ad uncias duas. — Deligato vulnere inci- dit in animi deliquium adeó forte, ut me excepto, omnes mortuam rznunciarent ; brevi reftituta, pauló melius mox habere coepit; fine ulteriori epilepfie recidivà & tripudii gaudio. Interim vires erant proftrata; uti & appetitus, lipethymiz interdum cor petebant, fed ni- hil fa&orum meminerat; nec mori ampliüs defiderabat, Die morbi feptimo conquerebatut de collo , venz enim jugulares tumentes cer» ncbamus cum aliquá doloris perceptione; circa meridiem lauté prane debat, placidé dormiebat die no&teque. Die decimo; ne malumre- crudefceret, fedes utrum exflirpari funditüs poflet, tentavi ab initio blandiífimo laxativo: BZ. cyf/4U. [p ri gr. xij. tl ri iati er. lij. refim. galap. gr. iiij. diagryd, rat. gr. ij. M. F. pulvis laxativus. Pars hu-- morum peccantium decem dejeGionibus imminuebatur; & fic purga- tio cum 4j Qveg/a abfolvebatur. De religuis inpofterum. trt Scbolioz. Cur epilepfiam ecftaticam dixerim , ex fequentibus judicandum EFaalesoc vocabulum varie accipitur :vulgó eft privatio omnium fune &ionum animz fentientis, moventis & intelligentis, unde veré ecíta- tici quafi mortui jacent, & poftquam evigilant, mita , quz audiverint viderintque profundo in fomno enarrant. Sezserz. l, t, Part. 2. c,30. p.t. $44. Tali autem modo noftra epileptica non nuncupatur ecítatica : non enimaberant, fed fupra modum, ceffante epileptico infultu; ade- rant fun&iones, uti ex cafu recenfito patet. Divino noftro Zipporzzti zxenoig eft vehemens mentis amotio & dfliium, ab £xcjvej, de mentis poteitate exire, aut vehementer mente etüoveri ac delirare, , Ceffante : | | epilepfiá -^ 3na V UU UU uw Soc dd a PRI P s] 0007 OsssR v aTIO EXXXL 'epilepfiá in profundo fomno vidimus fepultam zgrotantem, quiefcen- tibus omnibus fenfuum fun&ionibus; quo ab'oluto, (omnians bta- chia & manus extollit, variasQue gefticulationes; delirium prafagi- entes, oftendit, tandem ecftafis in delirium abit. in quo totius corpo- ris motus vehemens & meté przternaturalis, vibratio nimirüm ja&a- tio ;contoríio & tripudiatio omnium membrorum, capitis ; corporis mauuum & pedummirum horrendumque in- modum aípe&ui datur; quz nihil aliud funt, quàm ecítatica mentis amotio. Redeunt dein- ceps fun&iones tüm animales, tüm naturales, tripudiatio; visque i» magiaatrix,dum Jefum, (an&os Angelos, cognatos & agnatos; etiam in vitá nunquam vifos, in ccelo altare; variaque gaudiorum coelefti- umgenera celebrare ait, ex quibus tantum percipit gaudium; ut ad . faltum fe mox accingat. Quz omniaex errore Phantafiz contingunt; fÍpeciemtamen delirii przfagiunt, maximé quia poft morbum debel: latum nihil horum meminerat, nec noverat. Leíam in totá a&ione facultatem imaginatricem & ratiocinatricem deprehendi : non probé imaginabatur, parumque aptératiocinabatur, quz zzeazegciyg feu defipientia dubio procul cum czteris erroribus fecundum Ga/ezi & Hippocratis mentem ad ecftafin; prout Medicus illam conf(iderat; eft referenda, omniaque, unico verbo, fub titulo melancholie hypochon- driacz, quoad fonté & caufam morbi, comprehenduntür.Exinde appa- ret; quanta vis fit humorum melancholicorum , fuliginum tetriorum & malignorum, ut non folüm cerebrum & fpiritus confundere, verüm et- iám totum gehus nervofüm turbare; motus convulfivos ecftaticos;gra- vemque ac miramepilepfiam inducere queant. — Mirum forté videbi- tur; (olá venzíe&ione in pede totum morbum quantus etiam fuetit, cui Achilles, vix & Hercules cum Hannibale fuftinendo & vincendo - fuffeciffent, incantamenti inftar fuiffe ablatum. Larga Det clemeritia fa&um fecit. Rationes medicas fi de(ideras, en adfunt, nimirüm revul- fio &derivatio. Evacuationi, quz parca erat; parüm adícribendum. De prioribus egregie fcribit acutiffimusMedicus D».D.Cafparu Caldera de Heredia, MedicusHifpalenfium celeberriznus,capite de melancboliá by- pocbondriacá p.m. 208. € 299. $. 2. F. Confideta, àquo loco fit fanguinis mi(fio exercenda, locus enim à parte affeGá indicatur; nam locain- | fra hepar aut renes patiuntur, fitus ratio docet, ex talo effe (anguinis | miíTionem exercendam , licet nulla hezmorrhoidum adfit fuppreffio; neque menfium, ex Hippocratis & Galeni confilio : tunc enim fit fecurior à capite; 4 | -Dz EPILEPSIA MIRA y MELANCHOTÍCO.HYPOCHÓNDR. MERE ECÓTATICA, 73 DOKUEE QUERIMNUUCNEGE: MAG I RUM. fione eruta L ma tee IUE REM MR eiit Blech A v '&à capite; corde;ventriculo & hepaterevulfio, & à parte obftru&d de- rivatio ; & equaliter corpus univer(utn per has tali venas vacuatur ; ac pet fuperiores, cum feré zqué diflentabhepate; utà fonte &c. Ir f*- prá citato tribunali Medico, obfervatione de feváepilepfiá in przgnante gH. 3; magni eí(timat venzíe&ionem tali & malleoli; ad Ga/eni & "Hippotratis mentem 6. epid. fec, 2. 16. cujus beneficio maximam morbi partem retudit. I2em p. 225. col. 2. de febre epilepticá , venzíe&ionemin tálo mox ab initio curationis aggrediendam fuadet his verbis : Sed ob accidentis ( epilepáz ) immanitatem fanguinem mitti juffimus in talo. p.226. 4i: Hanc, ut diximus, febrem ( epil epticam) ex talo fanguinis miffionetepetita curavimus, &c. "Varia eaque J BLepia curationum »exempla per tali venz(e&ionem abfolutarum poffent produci : fed fi- lum abrumpo. Prima morbi invafio d. 24. Maji ex precedenti no&ur- mo timore fuüborta ; tàm altas egit radices, ut poftedfanguine aliàs im- puto & turbato fzva exoriretur epilepfiaecftatica; quz non per vena- rum füperiorum, fed inferiorum apertionem erat curanda , uti hoc Ga- Yleuitexttut de venefettione adverfusErafiffstum c.g. petípicué docet ; fed fin hisfanguinem ex brachio mittis; lethalem errorem facies; tunc e- nimmotum natutz impedies, fefe ad uterum converíz, & contra natu- . ram retrahes, Magna eratin utráque acceflione fufpicio , quod ute- tusinconfenfum traheretur, propterea venam potiüs in pede, quàm in brachio fvafi : ne fiin brachio aut fub linguáa aperiretur, plenariam pa. fient! s extin&ionem accelerarem, uti non ita pridem 1 1n febre acuta, "petechiali ex fuppreffione menfium;Medicus quidam in-epileptice no- 'flrz edibus infiituta venzfe&ione fuüblinguà, hezmorrhagiam fubfecu- "£am fiftere nefciens, magno cum parentis lucu ; przmaturá decum- bentis morte, indelebilique Medici contemtu expertus eft. - [ In literia menfe julio dnni (675, ad Collectares Ephemerid A 1 OBSERVATIO LXXXII. - p. -JOHANNIS LUDOVICI. HANNEMANNI DE APHTHIS. N puerulis aphthis laborantibus nihil eft, quod tám przfentaneam afferat operam, qpàm eeuz: raparum, (iin eo tantum diffolvatur fac- chari, quantum poteft; illudque oriillitum lambant: quod in meo : filiolo Fs» ]PhauS vix oGo dies nato expertus; cui aphthis la- Ec : K boranti A 4 6 74. : OssrznvATIO IXXXI. boranti dedi oleum hoc rapatum faccharatum, & paucorum dierum fpatio curatus eft. Eu z | Ruftici infans cum non poffet fugere, itidem aphthis obfeffo palato; morbo jam per 1o. dies vigente; eodem modo à di&o medicamento . fenfit levamen przfentaneum. OBSERVATIO LXXXIIL | D. JOHANNIS LUDOVICI HANNEMANNI DE DURA ALVO IN INFANTIBUS. ' : D movendam alvum in infantibus nihil tutius & convenien- M Ó I s m tius eft eodem eleorparum faccbarato ,. ex frequentiori noftzá experientid, quàfeliciffimo cum fucceffu id femper propinavi- mus. Siin hoc oleo ebullierit £ vivus, prafentiffimum evadit remedium contra lumbricos. : j [ In litteris ad Dn. D. Wedelium, OBSERVATIO LXXXIV. | D. GEORGII WOLFGANGI WEDELII DE ^. TRUTTA SAXATILL. Irus eft tufüs naturz in lapidibus, non in gemrnisfolum,fed ^ &in vulgaribus. Achates Pyrrhi Regis celebratur à.So/imo:s. - tl. p. 5j. inquo novem Mufíz cum infignibus fuis(ingule, & Apollo tenens citharam videbantur, non impreffis figuris; fed ingenitis. India eundem dedit, reddeniem nunc nemorum, nunc animalium facies, tefle eodem, Muuei?), mv sexy 2 Qao (6 5) VJ mme. Natumartem imitatur, aliqua veró peculiaria efftit : quin poly- dzdala et artifex, ubique mirabilis, ubique fufpicienda ; in magnis & viiibus. Piíces foffiles in campis juxta Pyrenzos montes reperiri re- fert Zbenaus l. g. ex Polyb. 1, 34. Superbit iisdem Saxonia Islebii fre- quenter occurrentibus talibus auratis pifcibus, qui proprium fibi de- . pofcuntcaput. Siftimusjam truttam faxatilemlongé curiofiffimarm quam vidimus Brehmz apud ]llu(trem & Magnificum Virum Dn. Ix Meierum; |C. Reipublicz Confulem,; & Preíidem longé eminentiffi- mum,;Patronumnofltrum gratiofum. — Concesfit,nobis pro fingulari & non fatis depredicandá fuá humanitate ex reicitiffimo fuo Rarithe-- - cio ico- 3 : j E e i . m - Dr TRUTTA SAXATICI ; 2o 7s CTSDMSEBIONID ur, VUSSERCRERBR S UXUETUMPHetR INO ^ . é€ioiconem, cum verfibus longé elegantiffimis; ipfum vetà (axum, ceu » monumentum hujus pi(cis ere perennius, inter ratiota nature, igi il- ; luclargé confluxerunt , affetvatut. — SN IN TRUTTAM SAXATILEM l- . CARMEN DE D. BERNHARDI MOLLERI E | Monafterienfis Anno170. Dire, EL afteriemeis ; f Lepi D Lega Trute rexpref/ra excisur f Lagidtem & Bean erg e T Epetiunt magna lapidis compage totiens In mediá (axi parteforamen erat. | Introitus nusquam fuerat,non exitususquam — -- | i Aetis : aft vacuum cernere rima dabat. Nec rimam natura dabat, fed verbera ferri : : * j Artificis fertum fponte foramen init. | Anfolitum cuneis aperit lapicida foramen : I Dividuus plané cepit hiate lapis, | .. Forma ftatim piícisfaxo fpe&atur ineffe: Sed non piícis erat corpore; forma fuit. | 1 C qs K 2 * Inte» — — PHI LI L2 - «o NN - pat acsi T * x EOM GRAM CMMNCPTMMEUVUSTSTUEITTEETTSK "- " - la Y X 5» b€-— y , - d hi : ^ d / SA - - L z - : 7 Obsstinvario LXXXV. E LL Integra fquamarum feries fulcatut im ipsá i Cote : patent fauces, ficut utrinque folent, Cra(fam nempé caput: lato ftat tergore cauda; Tergo prima fedet; pe&ore prima fubeft. Omnia. commonéttrant capitofi corpota pifcis Integra : negle&um dixeris effe nihil. Tale viri monftrum fimul ac videre frequentes, Crediderim. multss fubdubitaffe metu. Altera fervatur capitofi portio pifcis ; Áltera fabrorum verbere trita perit. Mira Dei virtus : micé natura relucet : Omnia miremur z nocere pauca licet; Do&us, qui valuit rerum cognofcere caufas: Quz capiunt pauci , multa videmus agi - E Pifcis adhuc monftri formam Baumberga dediffe lw " Gaudet : adhuc gaudet munere lata fuo. 25 c M [Ipditteris ad. ColleHore s Gpbeueridara tnenfe julio dusi i23. feripia. | $ OBSERVATIO LXXXV. D. GEORGII SEGERI 4 w*uB | ARANEO INNOXIE DEGLUTITO. - P"'iReini noflrati, 18. annos circiter nate; parentumque merces. |j antetriennium in taberná venumexponenti, affertur mane pro. pellendo rigidiori aére cerevifiacalida, cui panis erat intri-; tus, Ifta eumvideret accedentes emtores , feftinando aliquot deglutivit cochlearia,reiduumque fepofüit, Abeuntibus poimodunz emtoribus, ubi liberüm na&taerat tempas » recepit fcutulam , come- ftura, quod anté reliquerat. Sed ecce dumforte fortuna oculos infert in vafculum; deprehendit fupernatantes duos aranei pedes. : Perterre- fa&a exinde domum fe confert, & parentibus, quz contigére , expo nit. Iti poftquam etiam ex ancillá re(civerunt, cerevifiam illam; prae cedenti jam vefperá € dolio promtam; pertotam noCtem in aperto af- fervatam fuiffe cratere; relationi filiz facile affentiuntur; meque quane tocyüs in coafilium vocant, Sed ecce , ante meum acceffum Virgo vo- mitu rejicit aranei corpus & pedes aliquod unde juffu meo fumtá the* uacá füdavit,atánefic conyaluit. ^ — - . — QBSER- i UUEUUMmERe ua How. OBSERVATIO- LXXXVL. e Y. D. GEORGII. SEGERI br DE LI m 4CH DSGLUüTITA. t Uod acus deglutité interdum fine ; interdüm veró cum in- B figal SEU in corporeretineantur, olim quoque jam anno- ? taruntautores, Quibus fimilia & ego janí proferam exempla. f "Ry Cum ario 1651, menfe Majo Gedano Regionióntum me con- ferrem, focium itineris habui Studiofüm quendam Regiomontanum; qui aliquoties initinere [ubitá &gravi corripiebatur leipothymià » cui nonnunquam etiam motus jangebantur convulüvi. Caufa horum malorumteratacus, ante annum & a excefferat cum binis aliis im fanitatem nobilis cujusdam virgunculz deglutita. ^ Quo imprudenti fa&o prater multa horrenda mox fubíequentia fymptomata ipfam quoque fibi acceletaffet mortem; nifi clementiaDivina alTiftentiumMe- .- dicorumcutrz ita benedixiffet;uttandem binas expulerint ácus , relidiá -&ettid; qua lubindeinttar monitoris folertem alis & ingeniofum com» monetacerent juvenem; 1 ne pofthac auro pretiofiorem lanitatem adeà: temere tàmaperto committeret pericülo. Ea an poftmodum. egreffa. quoque fit..me quidem latet; quippe qui exinde hoc folüm de eo efcio vi; quod laurcá Doé&oraliia utroque Jure fummá cam laude acquifi- tà; Facultatis fuz Profeffor in Academiá patriá exfliterit; & non ita pri« -demrvitá-fan&us fit... Caterüm longé benigniorem fortunam anno: ptaterito 1672. expertus eft frater Albertus, € familiáReformatorum re- . gulz S. Francifci in coenobio vicino Podgotienf trans iftulanitüm exi« Htens. Isenimcum die r4. Aptilis; que tàm Viridium erat; in immu- tando altaris; ornatu occupatus effet, duas acus majores; quas ore: tüm continebat, nolens deglativit, & mox doloresquosdamin ventri-. culo fenfit. Perterritus exinde à meridie mein plateá acceffit,confili- ümque petiit, Svafi ut crematurà hordei prunisque laxantibus ut & cibis viícidis ac pingvibus, fifeveritas regule fuz id permitteret uta- tur, propriasque feces probe (emper éxaminet; atque fimul medica» mentum laxans nre prefcripturum promifi; modó ad meas fe confer. ret xdes, Sedaliis negotiisimpeditus, ed die me non acceffit. Pofte- ' rà die xj. Apr: per alium fratrem nunciari. mihi juffit,(e in fecibus unam: obíervalfe acum; & inde tantos in yentriculo non fentire dolores. Ufum wir 1 | K j igitur ds» $124 Ld 6 ACT MM, MN COURS TUANM MERE RUOLI TP ! E: QssstRvaTrTIO LXXXVII. à pL d TMENITCTPERRSKT) igitur medicamenti in aliud tempus diftulit. Die 18. Apr.poft evacua- tionem corporis dolores ventriculi omnino retifetunt, nec ab eo tem- pote quicquam mali ampliüs fenfit, egeítà fine dubio etiam alter acu. "Tandem die 2o. Maji ipfe me acceffit , bend fe jam valere retulit; pro dato confilio gratias egit ; atque ut fibi ele&narium aliquod laxans pro duabus vicibus ptzícriberem rogavit, & obtinuit, OBSERVATIO LXXXVIL D. GEORGII SEGERI. DE iB SCIRRHO PANCREATIS ET GLANDULARUM MESENTERII LETHALI. Oftquam preterito anno 1672. exercitus Turcico-Scythicusin Po- doliam eique vicinam Ruffiam acPoloniam minorem truculen- tamfecitimpreífionem, & cun&a depopulationibus , rapinis ac cedibus, pro more fuo replevit, plurimi fuerunt regionum illa- rum incolz, qui fugá fibifuisque tempeftivé confuluerunt, Repertus eft inter hos etiam primarius quidam mercator Lublinenfis, qui; ut pofimodüm fummá urgente neceffitate e commodiüs fugam capeffere poffet, uxorem cum filiolá, tertium etatis annum agente, aliisque fe- quioris fexus propinquis, declivi lumine ad nos maturé dimifit. Hz veró initinere eandem (emper non fervarunt diztam; & ex illis impri- tuis filiola , quippe quz placentis, libis, teganitis, aliisque hujusmodi -in butyro frixis cibis, quibus nimium delectabatur, ultra modum fpi. üsíe ingurgitavit. Exinde non diu poít illarum ad nos adventum, cum malé fe habere inciperet ifta;mater ex confilio muliercularum mul- ta quidem adhibuit, fed omnia fruflrrà. ' Tandem ingravefcente peni- tàs malo, me quoque die 2r. Januar. anni hujus 1673. in confilium vo- cavit. Offendi puellam (atis debilem, & à calore p. n. extenuatam plane, cibum quoque nullum appetentem, crebró vomentem, & diar- theeágravilaborantem. Morofa infuper erat, atque à medicamentis ita abhorrebat, ut qux & quá ratione ei fint danda; tediofz curz haut poítremafuerit pars. Licet vero fübcurz initium calor plané remife- tit, vomitus quoque & deje&iones non adeó crebró infeftarint zgrame quiatamen extenuatio corporis & appetitus viriumque proftratio fen- fim indies augebantur, folam mortem horum malorum unicum futu- tum remediumfacilelicuit colligere, Costerüm, dum ego hujus alio- tumque m. DIRUTA Rr Ten SI A * - : RE i 1 E » N I J 4 ins E XR : pz EPIDERMIDE:TOTJUS CORPORIS PER PARTES DÉPOSTIA, 79 rumque. /fanitati fum intentus, febris catharralis cum pleuritide fpuriá .eximprovifo graviterme corripiunt, & vix non opprimunt. . Rogatur c igitur Excellentiffrmus Dn. D, Weneeslaus Dovofcb à matte puelle; ut meas : | fuppleat vices: filiolamque ad priftinam reducat fanitatem. | Quilicet nontantüm folus fidelem ac circumfpe&um fe przftiterit Medicum;fed . & poft meam convaleícentiam unà mecum ; quz ad perniciem depel- | lendam facere poffunt, non intermiferit ; non tamen impedire potui- | sus,quo minüs die primà Martii placide obdormiverit zgra. Polt | - mortemnobis przfentibus Dn. Bartholomzus Taubenheim; Divorum Pol.ac Svec. Regum Vladislai & Toh. Cafimiri Chirurgus ha&enus primarius, referavitabdomen. — Sed ecce, in ifto vifcera omnia; ipfum- : que hepar; quod aliàs in jufto majorem excreverat magnitudinem,ap- parebant fana. Solum pancreasinduratum erat omni ex parte, & pla- néícirrhofum, | Clandule quin etiam mefenterii hinc inde vifz fcir- .— rhoíz, atque in eam auctz erant molem, ut magnitudinem nucis ju- glandis longe fuperarent, - OBSERVATIO ELEXXXVIII. D. GEORGII SEGER I Are | .DE - EPIDERMIDE TOTIUS CORPORIS PER PARTES DEPOSIT A. d Ww andoquidern epidermis poft febres ardentes,variolas toffalia B xrubeolas (zpé à quibusdam partibus abícedere folet;hinc ex- PD emplaillaut plurimüm negliguntur à Medicis. Aft univerfales Ma totius corporis decorticationes (ut (ic dicam)quia non ita funt vulgares ; annotantur meritó ab autoribus, Sic legrmusin hiftoriis navigationum Batavorum in Septentrionem, quz Lizftorzno anno 1/99. edito funt annexe , & Bernardo Paludanotribuuntur, quod Batavi anno | 1496.in nová Zemblá conf(tituti; jecur urfi albi coctum comederint; aft | . valetudinis maximo diícrimine; laborantibus nimirüm cun&is, & de- cutito in univerfumcerpore; ut verba autorisin recenfi one tertiz hi- ftoriz fonant. Sicmiliti poft hauftam potionem, cui integrz colo- eynthidis medulla inco&a erat; totius corporis epidermidem abíces- fiffe, annotavit Sa/murb. cent. 3. obf. 2. Sic in muliere Hebrzá cuticulam ' univerfi corporis pet ferofi humotis ebullitionem, intermedia id aquá ci- . &riná mordicante à cute feparatam vidit Haferur, ntipfercíert in Here. E lib. 7, cap. ul*, His ego fequensaddo exemplum ; Candidus ac in- genuus A EO S L3 ED Osstrvksie IXXXDOCeHe oim ome — —À — —— e ——— pu——————— TaUUEDURO. D — — e — genuus fenex, Da. LaurénfiusQsgff: exquifitám áliàs in viu distam fervans, elapfo anno 1672; qui etat 77. fuz tatis, (ub finem OGobris puftulis quibusdam infeftati Ceepit, unde & t chitürsum Antonium ad fe vocavit. Diez. Novembr. vocatus & ego; vidi "per totum corpus difperfas puftulas fatis manas; pellucidas & prurientes; quz'àut diícif- fx autruptz liquorem fudebant albicantem; ümpidum & lentum, re- lj&is ulcufculis fuperficlarits; - Sudorem omni ftudio dectinabat z- ger, licet ilio przíente copiofiàs etumperent puftulz nimium enim pruritum ferte non potuit, Soli igitur natüre commiffa expulfio; & corroborantía atQuealterantia propinata funt zero, chitürgo offici- um uumetiem nen negligente, JEgerautem fpatio duorum menfi- um totius corporis cuticulam per pattes depofuit; & fic convaluit. In litteris ad S ai (teat nen PFutilaviam meafe Jui dnnrid n). sutil. Ob SERVATIO IXXXIX. D. CAROLI RAYGERI o. abe DE. Q £^ rr i VERMIBUS CI'M NIVÉ CADÉENTIBIUS. 'Etmesinnive vetultiori generar: atque ibidem inveniri ; res no- va non eft, fedj jam Ariffetelie tempore cognita. Ita enim ille l, gs. de Hifl. Anim.c. 19. | uin etiara im iis, quie putredinév, 5sul- lam poffe extzpere ex iflimantur » n4fit animalia novicius $ ut vere ses innive vttufliori,gutbirti funt pilis & rubidi, quoniam & ipfa mixvt- eufl ate rubefiit ; [ed innice médis terra candidi &$ grandiores inveniuntur, Torpent omnes ac diffculrer moventur. Vid. quz habet U/7/; 4ldrov. lib. 6. de Infé£ia, c. 9. & inftaromnium quz decus illud Medicine Borealéj- Thomas Barthol. in devivis ufu medicó,c. g. annotav i. Atnovum,in- folitum quin immó inauditum, quod non ità pridem Neofolii, [SYteuts fobl 1 in partibus Hungarie montanis, ubi non procul cuprum 'effodi- tur przftanti(fimum; accidit. Ibienim anni1672, die 20, Novembr, quz erat Dominica ,à pago, quemDas 9t aperberfret eppeliant, in ci-- vitatem usque; iteram ex alterá parteante argenti-portam (bas. Cifbers Ger nm prato quodam lató & ipatiofó, unà cum nive cecidére ultra decem genera div&tiorum vermium; qui catervatim fuper nivem repen- tes & ultra quatr/duum viventes à multis, civitate egreffis, vifi atque , colle&ifuére, Plurimi erant nigri cum pedibus & crenis luteis, erucis fimiles; - —— — M d E — ; files alii fubrubentes, alii inftar araneirum oedati, alii (casabeos - parvos, aut muícas referentes, Nulius autem. horum intra monia cecidit, omnes extra portam & quidemin di&is tantüm locis inventi. Primum horum à- genero ibi locorum habitante fibi transmiffüum und cum relatione oftendit mihi Dn. Otto S'eudxr/ civis hujus urbis ho- notatus; poít Vienná miíli Icones, fe d rudi calamo depi&i ; tandem per perfonam quandam Iliofttiffimam & mihi quorundam, quatuor inquam generum, faa copia,:quos ficcatos, quà melius confpici queant; protinis: in aquam conj&ci, unde tumiefa&os & ad d priftinam fedeuntes dimenfionem, eá p! lant 8gurà & magnitudine delineari cu. favi prout crane Reprefentat igitur Figur. I, vermem omnium ; quos vidi aut habeo, maximum & proné repentem & inveríum , [eu (upinum, totum nigrum, pedibusque donatum fubtilibus luteis ; ; Figs, II. Mi- norem priori non ab(imilem: Eg.H7I. Minimum totum nigrum fine pe- dibus; Fig. IP. Scarabzum parvum, (ed colore fubcinerició, referen lam veró fitantaclariffimorum € doái(limorum virorum ingeniator- fit generatio & produ&io vermium ordinaria ex nive vctuftiori apud przdi&os authores viderelicet, quid fiet de ifta extraordinarià & infolitá vermium nunquam ante hac viforum generatione; figurd, modó apparendi & fimilibus? Quis veró locus e nandus nativita. tis?anterra ?at illagclu ad(iriGa: An media acris regio, & nubes? aut qur non ubique cum nive cecidere;quandoquidem tàm in civitate quam Desssxihus Cux NITÉ Cu Ml fr. Ü T M Dg. ol hc. HNIC t o0TTS x í 2 (qa DV Vir TAS EM ^et 4 - 1 " s " ] B $2 tvwsnOssERVATTO)XC. Si ins quàm extra eam ninxit ? Unde attra&um feminium hoc inufitatz & nunquam ante confpicug forme vermium ? Unde tandem tanta vi- vacitas brumali inprimis tempore;ubi omnia aliàs hujus gencris infecta torpent & mortua jacent? Certé hic ? (&ar jubet ézya. OBSERVATIO XC. D. CAROLI RAYGERI : DURBE 5 à FUNGIS MONSTROSAE AG INSOLIT.E FORME. Nfolitum hoc fungi genus ipfe ego meis manibus € terrà erui in pa» go, ad S. Johannem; di&o, quinque milliaribus Pofonió Moravi- am veríus diftante. Cum enim ibi effemr; exhibitus eft mihi talis non ufitatz formz fungus, nunquam eó locorum [ credo ego etiam nufpiam j vifus, petiique ftatim monf(trarent mihi locum. — Egreffus vidicitca fepimentainloco quodamtrium aut quatuor paffuum lon- £9, alids nullibi intoto diftriQu, inter virgulta ex antiquo quafi fime- tó propullulare ultra centenostales fungos majores, minores; elegan- ter certé & affabré cum capitello fuo fa&os;nihilin fe monftrofihaben- tes aliud, nifi quod à communi fungorum forma recedant ; & nefcio quam infolitam figuram monftrent. Si exolefcunt in pulverem abeunt; id quod & mihi fa&um,qui decerpturus quendam infigniorem cum ca- pitello lato & pulcre faftigiato; in idem impegi fregique, & ftatim ex " rupto SucoN rüptonihil nifi pulvis exivit. Videtur aliquó modo affimilari pof fungo Anthropomorpho ; quem exhibet in Ephemerid. Curiofarum; anno II. Obfetvatio LV. hác faltim differentiá ; quód ille altior ex plu- ribus junàis quafi compofitus; diverfis tamen capitibus modo plenis, modó rotundis ; modo faftigiatis conftet ; Hi autem noflri minores femper finguli; raró bini, omnes eádem formá & figurá crefcant atque invenianturtempote infolitó ac plané inconívuetó, quod magis hoc annó apud nosvernum, quàm hibernum videtur. [ Zn litteris menfe Jan. ann. 1673, ad Coll. Epbesm. quidem ZnIHitui//45 fed errore aut cafu extra fuum ordinem selapfa.| | OBSERVATIO XCL DN. ANDRE/E CNOEFFELII DE : j MERCURIO FIXO HELMONTITI. N tractatu Ze Febribur cap. 17. $. 9. Mercurium diaphoreticum fixum praeparari cum elemento ignis, de vitriolo Veneris extra&i, docet Helmontiu. Wenerisvitriolum quomodó arte parandum informat in Parad. 3. $. 12. p. m. 422. in fol. e — Quid fitigaisVeneris multi jam difceptant. Et quid velit eo He/gen« tiu intelligi, non concordant fcriptores, precipué cum He/montii te- qui(ita ad modó di&umignem Veneris;quod fit oleum viride €& dulce à corporeMercuriali fui cupri plan? feparatum,multis anfam verg prepara- tionis € manibus eripuerint, : : Cupro ineffe iftum ignem Veneris c. $. e Litbiaft $. 8. p. m. 46. affit^ mat. Cuprum autem metallum completum non facilé deíttudibile, aut retrocedens in fua principia vocat $; 17. etiam vitriolum e Venere fa- &umignavius effe vulgari $.76. docet. $.72. & 15. commendat loco vi- trioli é cupro fa&i verum vitriol'um; quod venam cuprilambetit & eam eroferit; illudque cujus vena liberiot ab aliená malignitate viciniorque fuerit enti Veneris inculpatius vitriolum effe dicit. S. 74. etiam non tar Lazureum colorem effe tefpiciendum, quam falis puritatem & viri C i ItaQue ad ignem Veneris conficiendum non opus effe vel vitriolo ex cupro fa&o $. 77. vel ex floribus eris, fed via 1b1 Pungr sALIS ViI- TRIOLO. | Poffet quidem fieri obje&tio; quod Helpentiu de Litbiaf c. 9. $. 5. di- cat; non poffe haberiignem Veneris, nificum plenariá cupri deftru- 2 &ione; - * Y Dr MERCURIO FIXO HELMONTIt | $$ -— * ita A. B 42 MVURZSNCTPPSOETWUECNETTS re LM - T oe a 34 ^ Ossrav&rIO XC. ZETA ; ——— &ione; corporisque Mercurialis ipfius Veneris voluith(atioue »illudás volatile in album metallumi ignotum pofle parari; & ita neceffarió cu- - prum adeandem materiamrequiridebere, Sed, uti modefté opinor; eum inhoc paragrapho cupri venam erofam intellexiffe & nihil ob(ta- te; quó minis ea verba, quz $. 21. ejusdem capitis, nempe fecem colcbas taris à deffillatione vefiduam totam adbis effe cupream ; Yeguntur ,' poffint cum fuperioti textu $. 5. combinari ; preprimis, quandó $.rr. c.8.4e Litbisfi in queftione; an ignis Veneris fit fpiritus vitrioli re&ificatus;. refpondeat, indefinité affirmans, fe deflillationem per neminem tradi- tam velle propalare.—. ColchotarQue ex deftillationerefiduum, effe cu- preum edo&us € Paracelfi Zom.1.operute 4n fol.p.m. 050. Lit. C.de vitrio- lo in verbis: Proba eft, fed ad mediciaam inutilis, folum.ad Alchimi- am,quod Coli bstar per fé in igne füfum Venerem fundat. De quibus tamen. omnibus Lectori Benevolo liberumrelinquo judicium. Diftinguendum autem juxtà mentem Helmontiz inter fülphur Vene. ris, quod ad vitamlongam conferre dicitut in//, Butler pio. 307. 8f WE £raclat. imperfetf. p. m. 252. in fotmá olei rubicundicum fuo corrofivo- deftillatum per alembicum defceadit, & ignis Venerisà Pararelfo woca- tur : &ginter illud, auod in /zeZatu Butler cumíale atmoniaco 'fubli - matumad.comoofitionem!Driff;zurer requirit; :' Hlud' quidem ad Mer- curii fixatioriem omninó concurrere (tatuendum effet;quoniam vis ejus: aliquo modo przcipitationem Mercutiipromovet, quodque ab .Hel^ montio $.6. de Libisf: externum fulphut Veneris dicitur. Hoc vero tan. tum ad corpus humanum dite&um effe videri ; poteft. Dulcedinem - hujus olei quod attinet , potids ad effectum, quàm ad efentiam refpe- xiffe Helmontium,humanitér autumo , ficut etiam eidem placuit , $.79 c. £. de Lit b, affirmatey odorem fpiritus vitrioli flavescentis, mellis grati odorem referre, cum tamén experientia odorem iine. & ita: contrarium (aficienter demonftret.. . Maximé iterüm veniunt attendenda verba autoris , qriicételiot in: chzmicorum deftillandi modum rejicit, & novum inufitatum'oppo: Tap per quenupin Htud vitrioli dulce poffit obtineri, Fateorqui- dei, quod oleum vitrioli, ex hac przfcripta Hr/zoztii defRillatione; non i:a (it corrofivum; & quidem aliquá ex patte nigricans; fed mod dulce fit 1ftar mellis, hec obfervare mihi non licuit. INec obftat , quod ignisVenetis non (it ipiritus vitrioli utcunque ex. Mis a rcQifiratus.. Locutus enim eff; tanquàmParacelfi difcipulus. 4 Et d L| "QU TU "CE Cot ERR Ld dA T y S E tr C pue EM E Da MES x 4 2151 : 2 E s : n j Eu - Dr wiRÓCuUÉRO FIXO HELMONTIT —— 3j M Etquoniam Paracelfo oleum nunquám fpiritus fuit di&um, fed ole- : um pro cujuslibet reifulphure femper ab eo habitum eft, (ülphur au- vo ; tem, ex Paracelfifententiá, denotet ignenr vel ignis elementum Tog. 7. co. $n fol. de felpbure p. 1026. ita etiam Helmontius , fi placidé debeam re- fpondere, ufus eft hoc vocabulo, ut tum temporis diíputanti Medico- rum calamo occutteret & probaret, quod affirmat /n tmi. arcam. Pan- Elf, p.m.479. column, 2. Íe ex Ícriptis Paracel(i multum profeciffe ; Eun- E demque, fui zvi chymicum non ;effe contemnendum, praeprimis cum | attis precepta ab aliis;etiamtradantur obícura i» verbes p.221. Quid e- Pm feit RC. Wert : 3S ; Viride & dulce effe iftud oleum debere He/pontiu: affirmat. -Paracel- fis quidem Tom.r. oper. c.g. p.tn. 105g. Lit. A. talis olei mentionem facit; - fed hoc tantümad ufuminternum, ut di&um, & medicamentofum effe, cujus preparationem ita deícribit : Oleum dalce gmdetur in fe ipfo, ira ut ^ s Jéparetar oleum à tevrafireitate € fecibus per Balneum Marze G9 eerreftrei- "n 14 per ignem, iritus autom olei fóparatim colligitur, qui debet per fe cir* co - enlari, addetur deind?- fpiritus vini, Quod vero. debeat ad pracipita- tionem.-vel coagulationem concutrere Mercurii, negat Parzce/fuá in i vetbis oleum virideAlcbimiam amperrineus est l. o. Delitefcie quidem , ait /a4 ' ulterius Paracelfis L0. 2. de vita lang. p. migag. lit. fab Calcbotane oleum: 2 rubtum G8 viride, fed oleumrubeuta tantum ad dlchimiamyvirede uero ad. ; morbos. ; : HN -*. Necfuit unquámanimus Paracelfo, fülphur aliquod Veneris,velex . - 3 cgupto, vel oribus aris, vel ipfo vitriolo ad pracipitationem Mercurii in formá olet viridis dulcis requitere, nec ullum titulumex eo demon- firabit, quisquis erit. Necvideturea dulcedo in linguaapprehenfiva: ineffe (ulphuri Veneris; fed cffe&iva ( fialiqua effet) (iveper. accidens, quia ifte Mercurius (five potius fulphur Mercurii, icut placet Helmon tio loqui i» rm. Progymuasma meteerip.m. 42. $. 16, CumigneVenetis, fa&us & cum fale Taberzet , quo de infra loquar, paratus, non eft dul cis fed tantum infipidus & folutus à corrofivis- falibus per-iftud fal Taberi. Oinnia veró, que dixi; majorem elucidationem in Paracelfi lib. de cbirurg. smagn. Argentorati anuotéog. impreffoyobtinebunt, p.m.314.. 3n lib. ipittal Sud) & p.507. fab tit. dulcia medicamenta. Item Paracelf.— aper. in fol. Tom. i. de morte verum natusil.l.g. p.m. $93. lit. B.C. ^" Procesfum quod fpectat ,ipf? Helmontius eft valdé obfcurus. Quo tamen:&aliisanfam inquirendi rclinqueret,.ad ipfum fortem;Paracelfi: : L x : Renpz $6 : OssznvaTIO yXCI. VD € Mas PUT TY ami. tul rw W- Vg; "T CELITCNIEUURSIFATLS DAUAT SR MEI: v nempe libros, quod in iis proceffus effet defcriptus,quem tamen vellet imanifeftius pauló declarareleGorem ablegavit. Manifeftus quidem effe videtur in conjun&ione elementi ignis de vitriolo Veneris cum a- qua tegia, fed valde obícurus eft; in explicatione falis Taberi ; quod; prater mentem Paracelf, fpiritum vini explicat : Cui tamen expeti- entia & Paracelfus ipfe contradicunt ;licet enim centenis vicibus fpi- titus vini cum ifto pulvere cortofivo cohobaretur,manet tamen valdé corrofivus., | Quid veró pet fal Taberi intelligatur : illudque non effe fpititum vini patet ex allegatis Paracelfi locis, — Nam in lib. de Natur. Rerum Tract. s. p "n8. primó docet Paracelfus przcipitatum cum aquá regia fieri, quem jubet fpiritu vini cohobare & edulcorare, pau'ó poft fecretum promittit Paracelfus & quidem in verbis : Magnum arcanum de prazci- . pitato intelligendum venit , quod fipoft calcinationem & coloratio- nem cum aqua fal Taberi edu!coretur &c. — Etprzferthanc fuperiori preparationi cumfpiritu vini fa&z, Obítant deindé omnes przpara- tiones,quas benevolus leGor in przfata cPirurgia magna videre & lege- repoteft. p. 15.145. 162. 307. In quibuslocis non fit (piritus vini mentio, cum tamen zque verba ea; qug Tom. r.p. $95.lit. C. in citatislocis verbo- tenus inveniantur, ([Inebirurpia sagná p. 314. Patacelfus hanc litem dirimere videtur,dum perfal Taberi; aquam ovorum ibi defcriptam fe intelligere indigitat, dum & fpiritus vini & aque ovorum mentionem facit, quandó docet Mercurii fixi diaphoretici ad ulcera laryngis & ve» ficz praeparationem, Idem facit Helmont, ín Tractat. de. Febrib, p. em. 102. cap. t4. $. 16. ubi in confeBione purgantis Diuceltates(on poft abftra&ionem li- quoris Alkaheft; non ad fpiritum vini fed ad aquam ovorum confugit, apprime fciens, quod aqua ovorum fit unica ifta aqua; per quam o- mnes fpiritus corrofivi poflinttemperari & fuccesfive à folutis corpori- bus abftrahi, j ds Obfcuritatem proceffus non levem porrigit etiam ; commixtionem elementi ignis de vitriolo Veneris extra&i cum aquá regiá. Ubi notan- dumHelmoztium ftatuere; quod poft quintam cohobationem pulvis fist valdé corrofivus, Elementum ignis de vitrioloVeneris debet effe dulce inftar mellis( nifi forte odorem mellis,de quo in deflillatione fpi- - : . ritus vitrioli .«. mentionem facit, intelligere velit) non deberet ergó corrofionem Mercurii promovere; fed mitigate, | Corrofionem enim i fieri Der MERCURIO EIXO HELMONTIÉ. 8 I - — " i D d : - fieriab aqua regia, probat omnis przcipitatus fimplici tantum aquá forti elaboratus; fieri autem ex additione ignis Veneris valdé corrof(i- vumMercurium; verba funt autoris loco citato. Necleve dubiumrelinquitur le&ori: num non fimul ignisVeneris ab "aquà regiá mutetur ipfe; ut vires alteri conferre nequeat; Hoc qui- demício; fi fulphur Veneris, de quo in preparationeDriff mentionem facit autor, cum aquá forti miíceatur; illud ftatimin fpeciem !onaé a- liam priore & quidem in album corpusreduci poffe, cum amiffione vi- riumpriorum. Vixitaque credibileelt; talem ignemVeneris dulcem fi cum chryfulcá commifceatur, poffefuas vires fervare & alteri com- municare, cum fub forti hác aqua agente fuccumbere omninó proba- verim, Quod ft veró Helmontius attis pyrotechnice fatis gnarus; quiaeum nunquam ejus fuiffe intentionis credo; ut igni Veneris a&u- alem illam dulcedinem: vellet adfcribere , faltim tunc temporis con- fundere fuos 1malevolos voluit , ei condonandum exiftimo ; Sin fecus, pro defenfione hujus Mercurialis przparationis, quod tamen pace aliorumChynicotum peritorurn dixerim ; rationem invenire vel fubftituere equidem vix poffem, przprimis cum hoc concurrat , quod etiam pulvis Joannis deVigofummic fit corrofivus & jam przcipitatus, & non opus effet addere novam aquam regiam ; (ed fulphur Veneris fi pro fixatione Mercurii & pro ejusdem dulcoratione addetetur , fuffice- tet. Helmontius autem ipfe fatetur, quod poft quintam cohobatio- nen cum; igne Veneris pulvis valde fit corrofivus. Contrarium etiorm ftatuiffe videtur Helgont. in Trata. doHerb.verb.t9 lapid.p. m.3y3.in fol. quandó dicit; quod argenturi vivum absque ulla fui aut de fuo partici- 1 patione, imo & citra ullam de fe commifturani radicalem: commutet; | * quicquid fpiritus fulphurei attigerit, Quz verba cum actioni ignis Ve. » merisopponantur ; quod nempe ignis Veneris fulphur Mercurii extra | vertat; placido relinquo le&oris judicio. ^ Ex quibus omnibus; & quz fupra jani dixi, patebit, nonfpiritun vitrioli utcunque exquifité re&tificatum, (ed oleum vitrioli,quód ex for» J ti deftillatione decolchotare prodit, efíe debere verumiigaem Veneris 1. Helmontii. Volente etiam hoc Paracelío;qui Zl. de f»pbure fom. i. pAg« 1046. lir. B, exptelfe docet, quod fulphur volatile (it elementum ignis; oleum autem eft fülphur volatile, volente Helmontio; 7. cp.ez.zn fol-3y2. E. Hoc adhuc magis apparct ex zratdatu fp berb. verb. 8 lapid, coumn. ZpJm.3j3. Sic nempe Mercurius diaphoteticus ultiniatum pos ; ; j eni& 160» át sooo OssrRvATIO OXCLO chiz ícopum acquiret per ruborem fulphuris afcendentis, cui A di de nioneindiffolubili neGitur , cujus modum deftillandi & procellam, üt - dixi; ipfe Helmontius de Litbiaff v. 9. $. 19.69 20. exbibet, A MODUS PROCESSUS. Effet itaque modus proceffus Helmontiani Mercutii diaphoretici fequens. B. Wii depurati (nam non opus eft pulvere Joannis deVigo) Zviij xr &ol. (D/i àà 5viij, deltilla, prout moris; exretorta vitreá ; re- pete; addendo novum oleum vittioli & aquam fortem ad quintam usd; cohobationem, füb finem augendo ignem. Hoc abíoluto edulcora pulverem (fi placet ) aquà communi ad tempus;fi fi non plagfet: BZ.440« ovorum S viij. abftrahe; reitera nová affuía aquà ovorum, donec cot- rofionem ab(tuleris omnem, Hoc pera&o, cohoba decies cum fpiti- tu vini optime dephlegmato. Exiccetur & igniaturin crucibulo; pro- ut moris, manebit pulvis fixus, aliquomodo adítringentis faporis. Do- fis à gran. ij. ad iij. Hec funt, que mihi conflant, de decantatá hác praeparatione Helmontiandá. Eftopus immenfi laboris & periculi. An autem defi- derio medentis fatisfaciet, prout liber Helmostianus promittit , qui- libet experiatur. Conítitit mihi iftud experimentum pst vices reitera. tum centum ultrà imperiales. Cautelatamen hic maximé ofervanda. 1 )neomnis corrofio, vel falia ex piritibus cortofivis concomitantia "Mercurium, ab eo abüirahantur; nihil enim deindé Mercurius opetabi- -tur,fed facilé per fublimationemin eundem Mercurium; qui fuit ante deftillationem, mutabitur. Hzc voluit Helmontius indicare c. $. 4e Litb.g.10.1n verbis : Ablatis adjunétis minezslibus nanc ffecie olei Cy vel. 4 per retortatm pul(is , femper mauet idema Mercuriut, qui err iiqung in priffinum corput. 2) Siomninó fixus effet Mercurius, ut flante folle (quod tamen mi- hi non patet) in album metallum reduci poffet , non effet medicamen, quia fermentum (tomachi zqueé eludet, (icut aurum & argentum foli. ata,) quanquàm Helmontius contrarium ítatuat, i» tz, in- herb, verb. € lapid. p.258. paulo ante finem his verbis : quique tametfi afpernetur omuem digeflionum laborem &c.) & exinde nullius omnino ufusin me- diciná, nifi iterum in medicamentum reducerctur ; tefte etiam Hel- montio, effet expe&andus, — Verba ejus funt Jib. de Liibiaf, c, 3. S. 17. p.m. 20, quoties à Mereuris fales diflinsi , admiratia [utn coram igna- yia 2. j Dr MERCURIO FIXO HÉLMONXTII. "^ $5 "iam: & in trad. tria. princip. $59. p. m.zyy. invetbis:quamquám pars Mercurialis &c. : Contra veró fi effetredu&us; zqué nihil operaretur, quoniam Met- curiusin fe eft immutabilis. Trac, de trib. prznceps. .$. 13. p.m. 254. in - verbis : Mercurius eft indivifibilis. |Quó tamen etiam lectori bene- volo ex tot libris revolutis Helmontit; aliqua utilitas refpondeat,pau- cis explicabo verum Paracel(i & Helmontii Mercurium diaphoreticum; quemambo laudant. Helmontius etiam eundem przterre videtut eo; de quo egit in tra&atu de febribus & lithiati, Locusiíte, in quo Hel- montius deeo agit, eft Tz2/72tus, Ignotus Hydvops $.47.6/4$. Verba funt fequentia: Paracelfus fuum pracipiolum; frveMercuriuta 2 fad minera mor- tuum eductum pra reliquis approbat remediie, Fateor, quod Mercurius ille votis meis femper obfecundaverit.. Diffiilis autem eft ejus acquifftio. Et pauló inferius :| Oportet autem. Mercurium mori absque ullo alium exter- norum (adalitio aut [pirituum alienorum coufortio. Gratulor ili, quem iguis cl me intelligere. Sufficientis informationis caufa adeat benevolus le&or ipfum fontem, nempé Paracelfum; :z cbirurg. magn.lib. 2. de. lue Vener, 6 correct. impofl. c. y. p. 165. 1n quo loco totum proceffum per- fpicué & luculenter inveniet, verba ejusfunt: Bt. Mimeram Vii , prout in primá coagulatione mondum indurata aut corporea fatta invenitur lxx, (norunt eam metallurgi) pu/verifa; coque per boram aqua pluviali,ut for - des depurentur, que fundum vafis petent. — Corpus. autem purum vefirua, pone incucurbita & deflilla, prodibit liquar purus 68 albus, para prout ma- vis phlegma, manebit oleum in fundo album pondere Mercuriali, Dof.gr.t., eum oleo fKica-nardi. . Fotté & hzc materia tibi majora fuggeret. Quod fi modus hic etiam nonartideat , & benevolo lectori placeat dium parare diaphoreticum ex metallo & crudo Mercurió, inveniet et- . am genuinum przparationis modum fatis laudandum apud Paracel- fum; cui omnes virtutes apud Helmontium zz /i£r. Febr. luo Mercurio ibidem attributas veré tribuit. Locusiftein Chirurg. magn. Parcel. [. RuIeclvemu LES DU MENICEND 19. de ulceribus € cicatricib, à lue Veuevea p.m. 307. fub titulo yüjje me-. dicamentz. Cautelamibi Paracelfus, magno & fingulari judicio permo- tus, apponit in verbis : /z argento vivo etiam dulcis est Balfamuss ejus pra- | paratio est, ut ned, calcinatio ( (cilicet per aquasfortes) segue fublimatio ( fcilicet per falia) ejus frat , fed debet per aquem ovorum, à calce fua de- flillazam, fieri coagulatio in rubicundum pulverem. — Dulcis e$t bic Mer- curius & fanat ulcera € veftca tg colli laryngis, Alias cautelasadjungit uri : M Pára- e E. E j 3 i4 A 1 E : : Y » 96 OssrtRvaTro XCL- A Paracelíus, nullum Mercurium cum aquis fortibus paratum poffe cffe verum medicamentum, quoniam corrofivi fpiritus ex aquis fortibus fortiter ei adharent. Preparationem. hanc [epus commendavit & reiteravit Paracelfus - variis inlocis.. Gt Cpittalzud) p. vi. 514. Teem. de correit. ict l, 2. 6.12. p. Ses Item de curatione luis venere p.n ga2. AkQVA OVORUM. E Paratur autern aqua ovorum fequenti modo: Bz.ffiritus phlegma- tici alumints , fpiritus phlegnatici (DJ4j ààIbf. (NB. non debent effe for- tiores fpiritus, (ed priores, qui cum phlegmate egrediuntur). deri de- flillati lbils. albumin. ovorum duriter coforum lbiiij. ( putamina potes ad- dere ) affunde ped«tentim fpiritus & acetum, nam fermentant. valdé; deftilla usque dum videris oleum prodire, tum abftine à deftillatione, cilcina; quod in cucurbitá reliquum eft; re2ffunde aquam dealbumi- ne defiillatam, reitera deftillationem, & fic habes aquam ovorum, - Hzc itaque funt, benevole ledor, que exledione & praxi cibis: vi. Expreffe autem proteftor,; me ea; non animo contradicendi ; aut cum aliquo difputandi appofuiffe; fed aliis anfam dediffe in arcanum: Mercurii diaphoretici ulterius inquirendi, & fictandém ad fcopum in quantumfreri po(ht tanti medicamenti deveniendi. Ex Helmonti libris nemo iaseniet iftud atcsnum, & praxis, ibi confufe feripta;ope- ranti multos labores, fed (ine laboris pretio; caufab:t , quod experien- tut illi, qui fecundum ejus fimplicem du&um , laborabunt, Meam autem;ut dixi, tantummodo fententiam & quantum ex lectione Para- celfi; Helmontii, & propria Me mihi patuit; cujuslibet inten- tione & ob'ervatione per omnia falva; huc appofui. Cum nemine etiam fupet hac re litem movebo, fed potius opto, ut virido&ti manum huic epéri admoveant, fua experimenta jungant;quo fru&us, quo honor D g1 & proximifalus, eó excellentior progerminet. ! [4d Collectares Epbem. ann. 1673. menfe Dec.'] *OBSERVATIO XCII. D x. ANDREE CNOEFEELLTE DE DRIF HELMONTIIL Utleri lapidem multos in admirationem rapuiffe medicos conftat exindé, quod. mirabiles effe&us ad. ftuporem usque; quos Dn. | Helmonts Dz btir Hetuonurtr "E 9t d sd Helmont ,tanquàm oculatus teftis, enumerare voluit, exhibuerit. Do- lendum eft, hujus viri excellentiffiemum inventum nulli communica- ' tum & tettz mandatum effe & oblivioni. Interim pie defun&us Hel- * montius aliud fubftituere in ejus locum vifus eft medicamen;quod fuá vernaculá Brifocare eilibuit, cujus requifita cum is bro Butler ipfe explicet, materiam: veró & modum przparationis aliis. fais tractatibus obícuré faltem indicet;que mihi de Drif illo Helmontiano patent,(alvo tamen meliorijudicio,modeftéexplicabo, — - In zroclatu de litbiafl infal, p.m. 6. c. $. S. 254 Fecem colchotatis ex deftillatione tefidu& viridefcere & cupream[effequod quidem etiam ex- perientia probat; dum totum colchotarlongo tempore in novum vi- . £riolum iterüm deftillabile per feinaérepofitumreducitur. In zzzZa- 24 Duum-viratus p. yi. 20. $. 9. é colchotate przpatationem fülphuris - vitrioli communem rejicit & aliam fubfituit. — Iz /redaru Butler iv fine repetit,fe nempe docuiffe in vitriolo, utut in Venere depravata fzpi- usque deflillata adhuc (upeteffe ipfam Venerem actualem , quz depra- vata Venus eft, quam in colchotare refidere infra Ze //i/£zzff meminit, Itadue materiam hujus Drif fuppono celcbotar vitriolz, quod ex de- ftillatione fpiritus vitrioli refiduum in retortá remanet, | Hoc itaque - optimé calcinatum hujus Drif przparationi inferviet. Modum proceflus ipfe Helmontius explicat: debet nempe refufcita. tb refargere & fublimaricum fibiadditisaliis, Debet autem fieri fubli- qmatio cum ente peregrino fermentali archzoque amico. Hoc ens eft - fal ammoniacum. Indigitarehoc videtur Heimontius iz zm. Duum-vi- satus fupra citato S.g. in vetbis: quodpraflat vulgaris fal ammoniacur. ^ Fit itaque Drif tali modo : ecoLotb. IDij. fal ammon. 15j. fublima / f. a. Aquaex deltillatione procedens ad alios ufus poteft afervari. Flo- res tantum adhoc opus requiruntur; fi fublimatio pera&a , reitera hanc, flores nempé fub!imatos cum capite mortuo noviter. commi- fcendo 5 fachoc tertia vice & habebis Boresaureicoloris, veram Hel- smontii Venerem peregrino fermento comitatam, : i Recipe hinc falis matinifufi q. v. & commifce cumfubtrisia parte * ^hujus entis Veneris; fict autémhoc commodius, fi duotigillaadignem apponantut; ut candefiant. Po(leà a/tetumrecipe; & ens Veneris in- jice in.tigillum i(tud candefactum ; afunde ftatim füfüm fal maris & "bene coopeti tigillum cum luto, permitte ftare, donec refrixerint , & procede ulterius; prout in Helmontii Butlero videre licebit, | Mw Hoc [dicit 91 du e "OssrnvaTIO: XCII. o ———À am Hoc Drif non ue attingit vires Butleriani lapidis , fed ufus ejus tamen nonef(t contemnendus, in doloribus ftomachi ; in naufeá & ffe- quentibus vomitibus. Sic etiam refert pie defun dus Patruus meus; D. A. Creffelius S. R. M.Polon. & Suec. Archiarer ,1n (uis obfetvatoni» " bus, fe ipfum liberatam. effe abi imminente hydrope esees-Osfereatio: unius tantum grani ufu diebus.intermittentibus. Poffunt; qui feliciori & c pio-- fiori praxi utuntur; etiam hujus medicamenti. vires ulterius explorate; OBSERVATIO' XCIII. ,L. SIGISMUNDI GRASSIILI DE T DEGENERATIONE& ROSARUM. Lantas multas degenerare ,. feu. mutari in alias , easque viliores: ipecies affeveratur à Botanicis quorum tamen xertiume non fem« perrefpoadetexperientia. Egorecordor, mihi aliquando cau- lem floridum, ( caul fior, SS[umentoebf ) per hiememin cellà repo-- fitum, & vere, conveniente tempore; telluri rurfüs immatriculatum;, produxiffe femen: maturum; & quo plantulas quidem enutrivi.que ta-- men transpofitz produxére brasficam non caulifloram;quod ettam mo- nuit Lauremb. Horticult. c. 13. íed.tantüm capitatam, eamque SEN. in- ftar fabaudz; gu uttusQue tenerrimi.. Ha&tenus diverfis annis. locis divetfis mihi communicati funt ro-- : farum; quas vocant Bar»ícasfeu: cenrifolias frutices. | Ex hislperabam: flores centifolios; fed eventus é quibusdam; in fingulis transplantati- onibus, exhibuit fpeciem Rofarum viliorem diluté rube'centium flore; femipleno , noflrates à medio confereante vocant arZarizas, Quero: Sofen :adeó utper multos annos in. hác hzferim hzrefi me dono hoc, licet ab hortulanis pecuniá redi mendo, fuiffe deceptum. Frutices. quatuor per quadriennium excrevére luxuciofisfime, quo in agro ru- derato, rofis, juxta Baubin. Hzfl. Pl.l.14.p. 32. convenientisfimo , fed fi- ne fiore, Housiculméa periti locum accufarunt nimis umbrofum.Hoc Tulio quinto ramus.unus exhibuitrofas binas, easáue non centifoli-- a5, fed fpeciei vulgatz viliores,facharinas.. Hz mihiconfirmare vide- bantur hortulanorum fraudes. Pàucis abhinc diebus errorem hunc fufpez fraudis excutere vide-- baturroíarium meum. Fruticemalui per. decennium , i in hortulo z-.. dibus; - b: vorsrurc xi RESTE E LS [OE bs DÉGENERATIONE ROSARUM. - :93 dibus meis vicino, qui quotannis produxit centifolias elegantiffimas,. etiam hoc ipfo;anno.-. Ex hoc fruticetrunci unius rámulus alter pro- dicit & centifolias & tandem aliquantó ferius fimul aliam vulgo fa- charinam di&am , colore & multitudine foliorum etiamQue odore à centifoliis penitus diffentientem, Color non erat ita rofeus;ut in cen- tifoliis, fed'multó dilutior, qualis feré florum Perficorum. Foliorum numerus féré quadruplo minor,ut antherz globus nequaquam Occul- taretut, odor multümignavior. .*' Quzsamhujus depravationis caufa?. Num mora ta diuturna ia ea- dem laco ? Tránsplantationemi enim rofatum ad conciliandam prz- ftantiam ex Theophraftolaudat Baubimu H.PLLi4. p.32. An. fruticis fem. ne&us 2 Vitaenim roíz non uftz, nec recie quingennium : & flores rófz fenefzentis deteriores. Bases. | d. hutemporis roffferi conditio? Serotina quippe fuit; quam degeneraffe dixi. flores autem omnes ; quà fegiotes; eó isnobiliores, cum: ob radios folares plantz minus conve- nientes, tüm ob exhauftas.illius à partu przegreffo vires. Te(les funt - tüm rofz, tüm. viole autumnales, quz vernam odoris przftantiam non alfequuntur; rariüs etiam elegantiam. Violas flore pléno Martias ha» beo confitasinloco umbroío. Luxuriantferé pertotam aflatem flo- fculorum rudimentis, led ad gratiam vernalem non adoleícunt , adeà: incontemtam flerum ferotinorum: illud lufiffe videtur Zorrzus: mam aca A LEPRUT Mitte Tarte rofa quo: locorum » fera moretur. An tandem neglefta farritio. € runcatio? Graminofum enim & herz: bofum agrum oderunt centifoliz ,. vigorem ita nativum exuentes z Soli autem (olitudiae delectantur... Hafce caufas; fi concurrant. ad degenerati onem inducendam, effe puto fat przgnantes. Ego faltem: ex hoc rofz vitiofufpicor, totum ruticemin transplantatione; folo &. fole non conveniente; poffe degenerare,; quod mihi contigiffe dolui; & .excentifoliis fieri paucifolias & facharinas. M 3 | OBSER-- PF OBSERVATIO XCIV. L. SIGISMUNDI GRASSII. DE ROSA PROLIFERA & x LILIO ALBO BULBIFERO & Um rofis immoror,rofarum gratia monet non prodere dun- taxat degenerationis vitium, fed & earum luxuriam; hanc ta- men fine vitio, ideoque & fine convitio. Rofarum purpurearum fpecies eft, quas horticultores vo- cant Gal/icas S rantofift)e Sofern, Acanthon rubellam plenam videtue appellaffe; Baubinus l. c. p. 25. € 55. Fruticisramulosarmant fpinulzra- fiffimz; ut partim fint glabri, partim potiüshifpidi;quàmaculeati. Ex his una vel altera mihi nata e(l pro/;enzjita ut ex medio antherz crodeo propullulaverit cauliculus viridis cum calyce rofeo batbato : aliquan- do etiam cauliculus tantüm foliofus ine calyce, feufurculus adlongi- tudinem digitifoliolis ex'guis viridibus fatis denféftipatus, —Prolift- cationis hujus formam exhibet Ta4u/e figura. IT, & innuere videtut celeberrimus £/sbolisur borticulture fue La. c, g.m. 28. in defcriptione vofe rubra feu punicee : 9n Diefev 9(etb SRofenftraucpen erseigen fib ef2 fer8/al8 an anbern/Z3tumengroeiglein / tve(coes ift ein Cpiel ober Syttz tbum oet Statuv/ pa eine efe nicbtan ibrem. Ctiel banget/ fonverit utmb ein Stoeiglein gavadbfenift. — Calyx illerofeam- quidem ex alaba- ftris o(tendit purpuram, fcd propter rofz matris etatem brevem , & feré ephemeram foliola prolis non fatis explicantem; ( quod monftrat tabule figura I.) cum matre fimul marcefcere confvevit. Ob florista-- men rudimentum maxime confpicuum proliferamjure dicendam effe cen(eo. : Veruntamen non hec tantüm Rofa füperbit hoc luxu; quamvis fot- fan frequentiüs, In /zebarina pauciffora fimillimam prolificationis foecunditatem anno 1672. mon(travit ex hortulo fuo fautor & amicus quidam,;uteruditione omnivariá eftimabilis, itarerum hortenfium cul- torcuriofiffimus. Eandemin cezetfolid Batzvicá prolificationem ex- hibuit annus hujus feculi f?5tuzzefimus tertius; Calycem nimirüm;. qualem def(cripfi, rofeum à centro centifolie natum in RofetoPetri(yl- - vano vidit; & teftis oculatus teceniuit //luftriffimx aule Gelhornianz Pra» SN — «QW ES S S zs zT SS SESS m. Bus ; NS S SS 7/ SS SN NT NN S N SO€ E NS z 2m 25 2 E27 T * T ; [ , Y 3 CMM bibe dide e 2 4 J - . ja - / 2 » 2 - nc * - — * 3 : ' z : A ; : - 1 -—- » ^ ZU 7 - x € ? ra Y - -; 3 - ES -—T" I M L : . AEN ! L) *^ -— p - « e : 3 - - í* á " : " 3 2 : ^ 2 J * ' La 3 : " 9 Ee s * E - i " , " : : V k f T AS eoe eec SN NN rt I M AMA (s fU) DER jl JJ JUL TUA | wea LL 7 ^ AREE T qupielet und diefelke geartet. j Olferwsret in Herren Chryf Rad ters Auf garten zu/Zltendurg in Mer £E7L z Menat Judzo. x * tud 72 DECHE fitum e ! Dr ROSA PROLIFERA X LILIO ALEO BULBIFERO. 9j Prafe&us, Illuftr. Baro de Logavv. Propaginem autem foliofam digi- tum longam ex eádem enatam ipfe reperiin horto amici fuburbano, Calycemtandem hujusmodi rofeum floris nondum explicati; ex 4//4 |! ro:á luxuriantem.in hortulo fuo fe decerpfiffe gloriatur chirurgorum | noftratium quidam primarius. ; |^ . Inlocisnimium apricis & coelo ficco prolificatio ejusmodi non et | fperanda. Luxuriam in multis plantis variunt folum latum, locus a- liquantumumbrofus, & tempus pluviofum. | He conditiones produ- xerunt mihi ante pauccs annos caulem lilii albi bulbifersm. — Floribus enim refe&is herbe dense. füccreícentes im loco aliás medium diem umbto(o, caulibus refiduis defenderunt radiosfolares, Tandem ex iis caulis, fed unicus tantum, in finguiistoliorum alis oftendit bul- bulos, quorum nonnulli pii majufculi quantitatem zquabant; qui- EL dam excedebant.. Tetrz commi(f? produxetunt liliotum foliola eo * modo; quo folent bulborum fegmenta: hinc tandem é bulbulis ad ju- » ftam magnitudinem adole(centibus &ine dubio fpes florum. Lilium cruentum bulbiferum vulgatze(t notitiz: Albi autem & odoraciffi- miillius bulbiferi mentionem unquam fa&am cffe non recordor. [ Elegantiff mo ; experientifmni Dn. Gralfit , im Ephemerides trous» ^ dato rofttos ut llam quod, florentifima iconem vo[2. que vigin- 1i quafi abhinc amnts , Altenburgi in borto Ricbteriano proves — aut, inferamus, opera preniam videtur;quippe qua triplici flore -— - perfc&to ( lieet mon ejudem magnitudinis ac plemitudimis,) va- ziff:mo fané amenitztis exemplo s (jectabilis fuir. — Ipfam cum p«ucia diebus interitumm füret. Dn. SRd)ter/ se. emtia znem eria enm floris folio cadiva favet y. feulptoris. artificio e4m m dare conforpari cumvit. lcomis wero prorotypuma Dn. D, Wedelio , Prof. Jenenft , Fautori € College bono- zanter OE. i tpm ferunt Colletares, Ephemeri- L,0.7-42- ov Uye3100rn - puc E P Mate es Toast A TM di OBSERVATIO 'XCV. L. SIGISMUNDI GRASSII | DS. u "ooo €ERÁASO PLENIFLORA PROLIFER 4. à Nnifeculi hujus feptuagefimi tertii, Majo fere finiente, cuni $ cerafus pleniflora jam deflorercinciperet , flores quosdam ve- getiores: : — ÉSbdcr S y - : -— LS muc 2d cam pde. 94 3 | OssrnvitiO |XCVL |... ^M getiores conquirebam, decerpendos .& amico rofz albz locó imon- firandos, Inveni multos,qui é medio novos floículos € fuis alaba- ftris viridibus leté prognatos, & matte foliosà multó eminentiores, | modó unum, modó plutes; densó foliorum ftipatu unum quafi flo- | ; rem mentientes exhibebant, cum tamen.é pluribus alaba(trorum viri- xA dium coronis;intuenti penitiüs, totidem floículorum oítenderent pro- geniem. —Cerafus hzc, eo quód omnis feecunditas abfumaturin flo- res, aut nullos producit fru&tüs , aut certé rariffimos ; ut oculos ita (a- turet magis, quàm palatum. Aliz autem pleniflorz; in quibusluxu- riam hanc prolificantem nondum obfervavi,fru&bus abundant fatis frequentibus , é quibus nontaró gemelli uni infidentpediculo. Ejus- | modi luxum monftraret natura forfan in Roribus pluribus; fi oculis examinatentur curioforibus. | Cera(us interim hanc meretur pagellam, quod fub hác Sofculorum congerie memorabili nullibi defcripta inveniatur. OBSERVATIO XCVI L SIGISMUNDI GRASSII | | DE "m | FRIGIDA VOMITUS ETDIARRHOE.£ MEDEL A. | | l | | "4 N multis motbis à bile oriundis convenire frigidam tàm;antiquo- . rum, quàm recentiorum fcripta te(tantur. : ! v. Iilu(triffimus quidam Baro, nationeGallus, fupremus vigiliarum Cx(areatum przfe&us, aliquando in conventu illuftri difceffum fuü. | irrigavit plus quàm liberaliter nimbo BacchiexCanariisoriundi. Co- mites ejus aulici, quosidem honor comitatus erat, domum redeuntes X vomitionibus tentabantur. Ridebaturt hoc fymptoma tanquam ex crapulánatum. Dieabhinc tertio Illuftri(fimus ipfe malo vexabatur dE confimili, fed multó acerbiüs & contuümaciüs, cum & «tas grandior & ventriculus ignavior non tàm facile tantum demulcere poffent erro- 13 rem.. : DS Vocor ego placatutus ftomachum irritatum. Conor hoc efficere 8 variis confottar cibusinternis, & adflringentibus externis. Omniain caffum: quicquid affumebat feu potulenti feu efculenti, ex fermenta- Ml. tionetantas excitabat inflationes & anxietates, usQue dum evomitio re- duceret ind'icias & brevem quietem, ! Tentobam phlogofin ex vini flammá contradam extingvere julebis | vittio- CIE US CLOS ies s TA dE. ica 5-. V Fs O » R^ Tu ERRC- BL CRIME 4 ud ELS DU A zi AE Pd eias M "ac , ^ DrrRIOGIDA VOMITUS ET DIARRHOEE MEDELA, 9? vittiolatis & einulfionibus, fedfru(trà. Turbationes & affumptorum exturbatiopes inftabant pertinaciter. Conjiciebam tandem , vitriolata potiüs exaltare vitiofum ventriculi fermentum ; nec emulfiones etiam fatis exceffüm illius infringere poffe; eó quod non tàm copiosé vel fva- - deantur à Medicis, vel ab zgris affumantur fine fa(tidio. - Proponebam ideó haultum frigidz ; fermentum non augentis ; fed . diluendodebilitantis, liberaliffimum. ^ Arridebat 1lluftris(imus con- filio, licet vili; tamengrato. Evacuabat vitrum unciarum XII capax: |. Hofpitem amiciffimum avide excepit ventriculus & pacaté faftinuit, Citra folitam ha&enus fermentationem. Miratus hanc pacem Iluftriffimus, potu frigide continuato totum — huncarchei furentis impetum cito, tutó, jucunde compefcuit, Contraxit hoc menfe Julio anni 1672. Vir Nobiliffimus ex vino fibi ingrato in conventu funebri liberalius haufto; fimile malum; fed atro- cius, Bilis fincera excetnebatur co sg) xcirw, fumma naufea ab omni» 1^ bus efculentis inftabatadeó, ut& mentio faltem panis feu carnis ever- Ü teret ventriculum. '"Vocabartandem, cum fingulari defiderio julebi alicujus refrigeran- tis & fitim fedantis. Prefens aquam fontanam cum fyrupo rubi idzi vitriolato corre&am propinabam. Potuserat grati(fimus ; fed tamen fermentationes ventriculum & inteftina diflenfione ventos vexantes mon placabantur. Parabaturemulfio ex amygdalis dulcibus cum de- co&o CC, rafure & rad. fcorzonerz, —Placebat & hzc palato. Fet- mentationestamen diftenfione dolorificà moleftz, & hinc vomitiones . & deje&iones biliofz nequaquam fopiebantur, etiamfi pro ventriculo toborando adhiberetur fcutum ftomachale. Quin anxietasinclinante die tantopere urfit, ut appellandum effet ad laudatiffimum laudanum, cujus grana duo in pilulis deglutita noGem donabant placati(fimam. " Redeunte dilucule vORTitus mera bilis fequebatur; cam d opa ta- men. -. - Hautiebatut bine Panitiliin confummati à capone, ut fitim intole- rabilem liceret potu folari : offerebatur pauló poft hauftus unus & al- 1 .ter emulfionis. Pofthoram feré rediit anxietas eum difpnoéá (uffoca-- /$-- tionem minante , qualis nunquam attocior, Metuebat nobiliffimus j zgetr tumorem ventriculi infammatorium. Oppofui dolorem hunc | moneffe perennem, fed petiodicum , ideoque cauíam hujuscemodi fi- sam& ftabilem —— effe formidandam. Effe potius tumo- N rem ac P 2 À SEI IDE EUN MSS RR SNR RRCCO NEU OI TAREUNISERITHIQERCUNT STIS QISURUNURQUONEGU TIMIDI L4 Rn IO SER PA i E, LAE fuc Mn. on CE VW SINE CS " p PITT AGB e NE m. C HZSERNQE DU I 39. : As : 43K. : "5 WE lp ooDasra vA IG OEULG pres ER prm mpm meris a ; . m m "ncgpe PS -— amr zm T SEES. c M cem ventriculi flatulentum, qui fummá diftenfione comprimeret dia- phragma liberumrefpitationis infirumentum. . . Urgente fymptomate. pL—— applicati funt ad diícutiendos flatus facculi ex. flor. chamameli vino deco&i cum querelarum decremento. - ; Interim aquz fimplicis hauftum optavit. Dn. eger, facilé confen- fiffem, zftimans atatis florem & affectum biliofum, | Sed cumadftan- tes hoc quid infolitum & ventriculo infveto funeftum reformidare fo- leant, utrique partifatisfa&urus, aquam quidem naturalem fvafi; fed medicatam, acidulas nimitüm Egranas importari Vratislaviam, unde certo. pretio po(lint redimilagenz. Arrifit hoc confilium nobiliffimos prafertim cum antehac biberitacidulas. —Mittebatur extemplo tabel- - larius, fed ob diftantiam loci tertio demum die reverfurus. Interim ut morz hujus tedium folarer, Acidulas laudavi Silefiacas, que € fon- te duobus.milliaribus hinc diftante vel eodem die poflint transporta- rL Accerfuntur. Priusquam autem apportaretur hoc palati defideriun;. revertamur ad Dn. egri grabatum, Ille, fymptomate matutino fopitos per diem aliquantó pacatiüs vixit poft dejeGiones nonnullas biliofas. & flatulentas, quibus: doloris di(tenfivi & fuffocativi querela minue- batur; fine vomitu ha&tenus coníveto, non. vero fine naufed, « Sed fub: vefperam, multó tardius, quàm pridie fermentationes abdominis ite- rüm adoriebantut, quz ob metuminquietiffimz. po&is extorquebant dofin pilulatum.é laudano hefternam, vi&imam nimirüm; quà tàn feliciter heri placata erat atchei furia... Appellentibus hinc acidulis vicinis, appetitui mox fatisfecithauftus fummé proficuus, lllucefcen-. te diequarebatur ipaturé; num poft fumptum.jufculum.concedcren-. tur acidulz. Annuebam.. Vifitanti mihi laudabatut.nox quietifima;. acidularum guítus tàm palato, quàm ventriculo gratiffimus , & initi- um reconvalefcentie lztiflimum. — Perfüititípeshzcadeó;utà meridie. ^ | daret domuitionis licentiam. . Odiduo transa&o fignificatut mihi va- tetudinis reparatio, nifi quod reftaret humorum qualiscunque effetye. fcentia & fitis. : Urgebam refponforiis acidularum continuationem;& . | ne formidetur à remedio aqueo noxa ; transíctibebam ad mobilia. 9 mumeumQque literatum, hiftoriam ex 4uato Lufjtzno Cent, 2. cutat, 44. quá refert , juvenem biliofum, cum biliofis deje&ionibus vigente zlta-- tc dyfenteriá affligi cospifft, cumque medicorum confilio deftituere- tur, copiofiore aquá frigidá ufum, atque fanitati reftitutum effe;. Hac methodo fcd auíu; (i nos judicemus, periculofiore in febribus. | 5 | biliofisy Li 1 ng " T CUM Rr NC Des FRIOIDA vowrrus »T DIARRHORM MzDILÀ, — ef viliofi ds, diartheeis , ' dy(entetiis alpium Helveticarum incolz fcribuntur bibere glaciem, Gietfiber / vocant idiomate vernaculo; quam peren- nando ctyftallinam induiffe duritiem in folo ristali nunquam folubi- lem; nartat Erzfrews Frencifci Gefdpid)teSunft »unb CittenzCpiegel 7. r. r. 28, O dura mefforum ilia! ventriculi noftrates non toletarent hujus- ki assis delicias, - Hafceturbas vinum cópicfiis Wen excitabat aquarum inunda- tione (edatas : Jic :2) eic (2 xaAa: Etiam ex pharmaco violentiore eandem & periculofiorem viditragcediam. XEvocabarad Baronem il- lum illufttiffimum,quem fcripfi faperitis aque potu reftitutum, affeGui confulturus alii. Subauroram fabriferrarii ilius advolabat con fili- üm implorans extremis inteftinorum doloribus , deje&ionibus & vo- mitionibus, quibus- parens excruciaretur, Pol! Icebar,ut arcis vicino, meam przfentiam, inquifiturus caufam, quz reticebatur, Vit erat 4o. "circiter anmorum, vix mente conftans balbutiendo confitebatur erro- rem, fepridid à circumfotaneo coémiffe radices hellebori albi, €ffenz Tetour&el vocabat, é€ quorum deguftatione tàm atrociter excruciare- tur: zftuationem inprimis accufabat interiora excoriantem & potüs omnimodam denegationem. | Hanc, cum lammz debeatur agua,non improbare non potui, & inquifivi , num ferum la&is fitin promptu. Hoc negato; aquam fimplicem in urceo fatis capaci offerre juffi , cum juffu ut biberet, quantum poffit. . Confilium hoc gratiffimum fimul & urceum ambabus ample&ebatür manibus, & repletione ventriculi tàmliberali appetitum & fitim & zftum placabat éveftigio, ut 2 te. vivifceret, & nullum prater hoc defideraret auxilium, JOBSERVATIO XCVII. L. SIGISMUNDI GRASSII LN ACIDULIS SFIDNICENSIBWUS. | QN Viduicenfes sppellate placuit , quod in hoc diftridu fcaturiant. Nomen etiam merentur ab oppido vicino Jaldenburgenffum , vel etiam à pago viciniore[fttvoffer /Fetemauenffam.: Mirabar Nobi- lis in Obfzrvatione pregreffà Generofiffimi ventriculum adeo. placatum e(fe harum acidularum potu. Igiturharum viribus & fapore | . invitatus conftituebam propediem ipfum. invifere fontem. Proinde menfe adr anni 1672. cum Dn. Jenifio utbis Syndico & tim Sca- Na binorum ipd. . —. .Osssznvario. XCVIL - binorum Przfide, Dn, D. Hubrigio, & officine noftratis Provilore lo- cum lüftravi. Iavenimus fontemvix X. pedibus à molendino pagi diftantem, & lignolá arboris excavata circumferentiá inclufum. A me- ridie habebat colliculum graminofum & fparfim carbone foffüi nigri- - cantem : a feptenttione rivum vixulnis duabusà fcaturigine prater- labentem. Aquz color erat.la&efcens,fapor gratiffimus.Hanc exhauriri jusfimus cum fedimenti impuritatibus usque ad fundum arenofum, ut. aquz recenter fcaturientis color & fapor exploraretur.E radice collicu- li duplex videbatur eflluxus;fpithamá ab invicem diftans; & unus à late- re rivuli, hinc fufpicio, fcaturigines € colle medicamentofas;à pofteri- ore debilitari.Aquam intra ligaeum alveum affluxu fatislargo citó fuc- crefcentem. iterüm guflavimus. | Cuftus erat jam. multó medicamen-- tofior & penetrantioc, color veró magis lactefcens, qui tamen intra. horz fpatiunr ad pelluciditatem qualemcunquerevertebatur. | Acidu- lz Egranz haultu primo é lagenis cry(tallinz, ftatuuntur albeícere;ob: evaporationem fpirituum debilitatz. Nonné hic judicandum, no- .ftras ex fcaturigine rivi vicini infirmatas hunc. colorem. induere ? In- terim dum hhydrothecz nofirz: replerentur, ad compotationem fatis li-- beralem.nosinviceminvitavimus, fed nulli nofttüm ventriculo Neptu- nus hic licet hofpes inívetus intulit quicquam moleftiz. Reduces falutavimus & z22220 fontis vicinum Dn. Cafp. Thymi- um, artis chymice & rerum.naturalium peritiffimum, ut ejus judicium. audiremus, | Laudavit acidulas haíce (upet omnes, quas habet Silefia;. fe itaque ip/um, licet f(enio gravem,quotannis illarum ufu frui: partici-- pes effe fülphurisé. catbone fo(fili, preterea Martiales & vitriolatas ;. odoratiotes fapidiores adeoque efficaciores per lunz incrementum; quàm decrementum; cceloque fereno quàm nubilofo & pluvioío.Com- mendavit tandem ita, ut accufaret illos temeritatis & fuperftitionis,qui tantis impeafisacceríant Egranas, quz tamen obviz diflantiam eva- poratione virtutis ípirituofz diuturná non poffint noninfirmari, Judi-- ciumhoc ego.:nec improbo, neclaudo. Acidulis autem Egranis in Ioco, natali potis has nofiras praeferre non aufim.. á Ne tamen de acidulis his nihii dicam; confului ratiorem. & expee- rientiam.. Experientiam ha&enus multis. experimentis illufirare nondum lis. cuit: multis inquam , ne pauciora fint periculofa juxta $. Hippocr. paucatamen hactenus fuere tuta & proficua.. — Ratio SY 4h : SORS Ds COLLI ANEURISMATE.. do Yor CRRERUEGL A leni E. MÀ » Ratio poftulat contentorum explorare naturam. Quod fpirituoíum eft hic, idque fine dubio morbis tartareis fixis convenienti(Timum , dif- E ficiliüs nobis indulgebit ars chymica , quàm natura. Contenta fixio- ra mon(tratevaporatio. .Hác usque ad cuticulam inftitutá colligeba- E tur terra ochrea lac E quodammodo zmulans.in linguá folubilis, ca- Hn lefaciens(evaporavit usque ad ficcitatem , unde fedimentum guftu & aen mihl 3 A colore exa&iífimé nitrofum;, B. doa E, Sulpbur ex carbone foffili vicino non negabitur, nec nitrum, quod equat A guítus tàm egregie commendat. 1 Fitricli fufpicionem. prebuit mihi fipho dolioli; quo aqua transs ' portabatur; ex aIni lignotornatus, qui nigredinem ex aquz contactu: . contraxerat. Vitrioli przíentiamin Egranisgallá probat C/. Dz. D. 4z- E gut. de Bois Pbyficus £gsanus. Cum experimentum mi ihi placeret, tentavi ; E & hic galle non contuíz, fed tantüm inci(z , unice, commiícui aque "m noíttz unciastres, Dium fadum color aque limpidus Batift ver(us eft in ob/curam violaceum, miratus hoc fum tantó magis. quod a- quamhanc per (eptimanas decem ( licet incorruptam) in vafe vitreo de» tinuerim. - Acidulas hafce, fi Deo placuerit, in pofferum comniendatum Ibi C ) mus experimentis, hec interim referre placuit, ut aquam hanc minera» E lemnec Medici formident vicini , necagri, fed potius cffcdum ejus fa- E luberrimum in morbis explorent, E Unditreris vienfe Decemb. anno 1675. ad Colletz. Epbemerid, y E OBSERVATIO XCVIII. D. JOHANNIS FERDINÁNDI HERTOD DE COLLI ANEURISMATE. j Ji Liuftriffima quzdam Do* temperamenti [anguinei, ubi per inte» gram hyemem anni prateriti graviffimis paroxymis aftbmaticis cum |tusfi continud affligeretur, remediis incidentibus, attenuantibus, exe " "^ pe&orantibus à me ordinatis melius babuit ; Sublequente vero z- ftate , dum de capitis gravitate conquereretur,& comedendo ordinarie obdormiret. levique deambulatione dfficillimé (ine tuffi refpiraret;, : atque in facie primó coeruleo, poíteà veró nigricante colore imbuere- P tur, meum denuó imploratauxilium. Ego fymptomata hzc und cum: fuis caufi is intimiüs penetrando; inveni ex utráque colli parte artetia- N4$ ;. rum íi D. MEE on Y": UY CST OQ Y POM ?.—»Y". ce ant "LS Woo E A OR Aa 4- ó | ET 5 ANT TROU MG Y 112. e 1^ 01 DCN 29 dic c5 cv LA ACTA] 12 05 1L PACIENTE DU y É à ; t: 4j — io2 Aw | Qsess&vitro XCIX. nnd i qiRMPTISIEEN : » EE UT RR ; 1 ELE " Y a rum carotidum aneurifma nucis juglandis magnitudine, adeoque prz . di&agráviffima ^^mptomata inde caufari auda&er pronunciavi : dum enim ex tusfi pregreffa interna arteriarum tunica rupta eft; fieri haut - aliter potuit; quàm ut fanguis à cordis impetuefo motu furfum ad ce- . rebram & faciem delatus alteram arteriarum tunicam dilataret , quz dilatate cum plus veherent defanguine, quàm venz recipere & reve- here valetent, quid mirum fi fanguisin cerebro quodammodo ftagnans gravitatem capitis, pet compresfionem & quafi fuffocationem fpiritu- um fomnolentiam, infacie nigricantem colorem, & ob circulationem im»editam difficilem refpirationem procteárit« — FaGá itaque nnullà velexiguá fpe re(titutionis, curationem exorfus fum à venz fe&ione támin brachiis, quàm pedibus evacuationis & revulfionis gratià: à quá cum per paucum tempus melius quidem habuiffet , recurrentibus ta» men pauló poft iisdem ífymptoinatibus cum Pax/o. Barbette laminas plumbess fuper aneuriímata portandas ívafi , ut (i non verum , faltem palliativum experiretur remedium : Nullum enim colli aneurifma cu- ratum (evidiffe confirmat precitatus Barzerte. - OBSERVATIO XCIX, : | D. JOHANNIS FERDINANDI HERTOD DE ICTERO SINGULARI. Elfisfima Princeps 53. circiter annorum , fymptomatibus fcor- buticis frequentius correpta, dum cure majali fefe (ubmitteret; & àmeordinata medicamenta continué conducerent , ad ali- | quodtempus valuitpancraticé. Sed ubidomo abfens aliquo modo inordinatiüs viveret; rediens fenfit inexplicabiles dolores ven- triculi, tales quidem, ut prz nimiis anguftiis (efe morituram diceret; fuperveniente frigore intenfisfimo; fübfequente pauco calore per mo» dicum tempus durante, totum tamen corpus occupante, & fingulis diebus ad no&Gem repetente, | His adjungebatur i&erus gravisfimus cum dolore dextri hypochondrii; fine tamen ullá inflatione aut alio tumore, comitante urind ruberrimà, & excrementisargillaceis, Dum | przdi&a fymptomata intimilis confideraffem, à fucco pancreatico a. . cidiore hofce dolores oriri dicebam dum fcilicet vapotes aufteri ad fuperius orificium affurgentes id ipfüm rodunt & molefti afficiunt, - Hinc itidem fuccus aufterigr (tagnatione fa&us dum pervenas la&teas, du&um. ' | "s Dr ICTERO SINGULARI, D XA IIO du&umque thoracicum cor penetrat, cum fanguine ad totum corpus delatus intenfum frigus excitat : quia vero in inteftinis bile acriori non conjangitut, fed inter circulandum fanguini tantüm biliofo obviat, fic eundem modicé exagitando; modicum tantum calorem producit. 1- taque principalis & primaria caufa predictorum fymptomatum effe vi- detur denegatio ipfius bilis, à quá pituitá inteftinalis aliàs abftergitur, & faceus pancteaticus eliminatur. Quia veró bilis denegatur ptoptet obíttu&iones, medicamenta ordinata, qux easdem referdrent , fed - ftuftraneocum effectu, adeo , ut grandinem vefice fellez adeffe nullus dubitarem. : Itaque vomitu przmiffo ubi pulvifculum 4. cumjufculo B. Celfisfi- ma fumeret, eundemque (zpiüs repeteret ultra centum grandines fla- vas inftar nucis avellane per feceffum excrevit, & defuper optimé habuit. (ci ; —.— fam queritur, ubi iidem grandines latuerint? Ego credo minores in veficá felleá; majotes veró in inteftinis pituitá vifcidá inflar involu- cri obdu&os fuiffe, SASSSIRIABCONSNNAROL S ISPUSDAR AN QUU BUE Drsacomuecoccieenss JULIMDMME agone uNccg e UT SE NUAGES | Pulvis 4. . &. C) pruntlle, eryflal. prap. lapid.ceraunii prap.judaici 4à 38. ma gifler. dentis cafloris gt. v). afell. prap.gt. iij. ffir. Cj coagalar. gy. lij. . £ pulvis. : Jefculum B. 5 (OEP rad. urtica, petrofel. afharag. chelidon. filicis àÀ 8). fol. beder.terr, abfintb. pont, carduib. flor. centaur. min. genifle 3à pj. fem. aguileg. alke- keng. (axifuag. Àà 5). lign. nepbrit. 31). agaric.trocb. Sv). turpetb. opt. Sij. |. rbabarb, 3ij.-epitbym, Sij. €) Eri 3). M. inci. & contuf. in2. char- |. £as equali dofi diftin&as,$. fpecies 3 beu Giuppen. I f. 4d Colle&iores Epb. anu. 73. sneuf. Decembr. OBSERVATIO C. D. GEORGII. FRANCI DE SUDORE IINIUS TANTUM LATERIS. - "» Rudentisfimus T. J. Erhard XIII. vir Argentoratenfis per omnem 9 vitam tantüm fudabatin dextris corporis partibus; Egoque vidi in fronte & alibi dextrum latus fudore madere, finiflrnm nun- quam, Qbibat pic paucos ante annos fexagenarius hydrope. p. n qne QBDSER- wx(104)0 — OBSERVATIO CI. n D. GEORGII FRANCI m. iwi: irf STEATOMATE IN PYLORD. Ríam; quam Argentorateníes pharmacopoei propter: adipem - coémebant, duabusQue fphzrulis fclopetorum trajiciebant A, C. M. DC. LXVII. 7. Aug. ftyl. vet. in horto Breslerianó diffe. - cui, incujus pyloro fteatoma pugni magnitudine deprehende- bam, quod omnem feré exitum alimentis denegabat, fiquidem ven- triculus affumtis erat turgidisfimus; nec inter 29. horas quidquam af- fumferat. Veítigia laGearum apparebant tenuia, inteftina etant 20, ulnarum, longitudo veró ipfius animantis 3. cordis feptem foraminu- lentum, (ed nonperforatum. Cauf(am iftius tumoris rejecit venditor circumforaneus in currum onuftum , quem ex improvifo rotz fuc. cumbens ura fuftulit, à quo fe malé habuerat fanguinem vomendo, l OBSERVATIO CII. D. GEORGII FRANCI S. cs HERNIJEE TRANSPLANTATIONE. e Viridiumdepromatur é nido ovum gallinaceum adhuc cali- dum,aperiatur & forbeatur ab herniofo ità crudum, evacuatád; teftà , uriná herniofi repleatur ; fufpendaturQue in camino ; vi- debis eódem herniam detumere modó , quó urina ex(iccabitur- in camino ; ceu multoties expertus eft mecum Cl. D. Samuel Geidelin, Medicus felicisfimus Argentoratenfis , amicus intimus. OBSERVATIO .CIII. D. GEORGII FRANCI DE MIRA ABSTEMIA. Irgo quedam Seleftadienfis jam à XVI. annis feré abhorret. . adeó à vino, ut necin medicamentis quidquam de tartaro pof- fit a(f'hmere, neque fal, nec cryftallos, nec cremorem, nec fpiri- tum;nec tia&uram, (ique porrigatur vel infcig ; fudore angu. . fis ac lipothymiis corripitur. Qlimtamen bibebat vinum. QBSER- | | ext (1o5)36m - : Dos - oco UNCTUS DUIp TOC SCORE Vect pee emp OBSERVATIO CIV. D. GEORGII. FRANCI : DE SOMNIO MORBI NUNCIO, Ue jam átribus annis dolore vexatur hypochon- - driacó cum [uetis. fymptomatibus ; qu£ nou feré cam affii- gunt, Antea veró per fomnum quafi fentit venturum malum: quare fomnia habet ut plarimimhujus velaiterius morbi obre- . pentis, interdum periculi in aquis, nonnunquam aliarum rerum trifti- um. Expergefa&a ftatim, vel pauló poft fentitincumbere dolores i- ftos. Quotiesergó no&u contingit, (contingit veró maximé ) toties per fomnium nunciatur. Alia fomnia veridica poffunt videri apud Henr.ab Heer Obf. 2. & Gaffend., in vit, Peireft, l. 2. p.m.75. OBSERVATIO CV. D. GEORGII. FRANCI DE AMBUSTIONIS REMEDIO. — | Pud fabtos ferrarios ex manubrio iftoligneo in malleo (.£58ttz | terzCtiebl) fi ferro candenti adhibeatur, fcaturiet oleum, quó | loca ambufta felicisfimé inumguntur, ceunupet vidi in Nobi- : lif. à Greisla Juniore;cujus facies valdé pulvere pyrió combu- tebatur, qui tamen intra paucosreconvaluit dies. Aliique plutes cer- tam hujus mihi experientiam faciunt. L4 D». D. Febrium Heidelberga Sppinfurtum men[e Januar, Anm. ibzy.] | OBSERVATIO CWVI. : : D. GEORGII SEBASTIANI JUNGII DE SUCCO CICUTJ INNOXI£ HAUSTO., C lethale ineffs venenum; eandemque vi fuá refrigeratoria enecate, tradit Dzofcor. 1, 4.de mat. ved. c. 74. & quidem horren- disprzviis fymptomatibus; quz idem recenfet //5. 6. c. 17, his | verbis: Cicuta pota vertigiuem excitat , oculis caliginem affundie, | Màptnei minimum cernatur ;fingultis ciet, vientem tirbat y extremi artus n gelaninr: 3 "X EE ^ je 106 cy OsSERVATIO CVI. Lonccmmsnecze 1 gelantur: denid, convulft, [uppre[fó arteria fpiritu, lyangulantur. Confir- mat hzc Diofcoridis verba ipía rerum óptima magittra experientia;tot- que graviffimorum virorum indubitata te(timonia ex innumeris fe- quentia nuncufficiant. Size Pauli in fua de febribus malignis zze- sx Colad, triftem refert cataftrophen detribus perfonis ; Capitaneó ni- mirum quodam, ejusdem conjuge; & aliá quadam feeminá crambem, - cui cicuta folia admixta fuerant, & vix non unà mortem fociam ex ea» dem ollà comedentibus ; cujus efu Capitaneus mox periit luridá ac horrendá faciein terram proftratus : ambe veró foeminz jamjam mo- ribundz adeó langvebant, ut palpebras non attollere; membra non fle- &ere; linguá tremulá vix fari poflent, cum pulfu adeó langvido, patvó & tardo, uttrium pulfuum quiesinter unum & alterum ictum interce- deret, itàut jamjam fpiritum effláffent, nifi facrá alexipharmacorum anchorá fuffultefuiffent. | Sic quoque Francifcus Trapollinus; ( 7on- ffonó in Tbaumat. c. i6.tefle ) cicutam petrofelini locó in jufculo ab an- cilla appofitó fumens amens obiit. Pariter. 4matus Lufitanss centur. y. curat. sed. 9$. mercatotis cujusdam filium undecim annorum extra — | urbem cicute fummitates jejunó ftomachó comedentem, & adtorri- dum folemillicó dormientem; poít expergefa&ionem veró nec viden- tem, nec mente conftantem brevi mortuum fuiffe recenfet. Ità quoque ipíó cicute fuccó (ümmum PhilofophumSocratem ab Athenienfibus : | interemptum, P/4ro fcribit. Immó narrat Kircberus mund. fubterr. lib, 9. fedt. 2.c.2. f 126. audiviffe fe à nautis & pifcatoribus, nonnullos fuiffe, qui aridis cicutz ftolonibus pifces infixos cum torruiffent; quotquot j ex iis pofteà comediffent, variis fymptomatum tormentis tandem ex-. | tindosfuiffe, Licet veró cicuta affumta, autob exiguam ejusquan- - titatem [nam exiguum quiddam cicute fumtum mortem homini ne- quaquam inferre ipfe afferit Galepus /. 5. de ffrmpl. med. facul. c. 1$. immó modicá cicutz forbitione Zgyptiorum facerdotes referente S. Z;zro- nymó in Epiflola; fe impune caftrabant ]aut cum aliis vires ejusdem ob- tundentibus mixtionem : aut ob fubitó antidotorum imploratam o- : peram non omnibus exitialiseztiterit; feviffimis tamen ac periculo- | fiffimis incautos miíeros excruciare folet fymptomatibus. tà legi- | mus in Mattbiol, comment, in librum Dioftor. fuprà citatum, cicuta ra- | dices àru(lico in vinea paftinace locó effoffas ; domum delatas, co- &asqQue ab eódem & uxore in ceená comeftas , tanta excitáffe [ympto- | mata, ut mediá nocte ambo expergefa&i , omni penitüs amiffa ratio- ne; huc p » -—. — Mm. St j————————————— .'" Dg succo czcur INNOXIE HAUSTO. 107 . ne; huc atqueilluc per domum in tenebris vagarentur ; amentiá & fu. rore du&i; nec non caput, faciem & oculos in parietes percuterent , ut - mane accutrentibus vicinis, partém percusfionibus tumidi; partim ef- fu(íó (ub cute fanguineliventes horrenáasa ac monfttofam oftenderent faciem, quos tamen [ut.& monachum Francifcanum, qui pluribus menfibus modó amentiá, modó furore agebatur; quód cicutz folia petrofelini hortenfis loco pifcium quorundam jufculis impofita come- diffet ] reftituit Marebiolu. - Sic quoque cenopolam Colbergenfim in ptandio carnesbubulas , radicibus cicuta locó petrofelini per igno- rantiam conditas, comedentem tertió tandem menfe à füpervenienti- bus fymptomatibus integré liberavitTimeus /.7.c4/ me. a. Cicutz pafti- nacz locó fumtz exemplum videatur in 7226 Lt. c9 Hift. Stirp. Itemin €phemerid.Curiofarum anuo 3tio obfer. 34y.acScbenckii obf med.l.7.00/15. Admiratione dignum eft, quod affirmatlaudatus Kiziberns lb. e f281. ci. 4t. c. 4. Íe in duobus fuz Societatis Patribus fpeciáffe, — Hi incuriá coci radices cicutz pro petrofelini radicibus co&as ex laboribus reduces, fame ftimulante; magná aviditate comederant ; quz. vix ftomacho redditz, cum ecce fumis jam afcendentibus, mente obnubilati , omni- bus fefe veftibus fpoliatos in vicinum vivarium przcipitárunt, à quo |, etepti antidotisQuereftaurati, à morte quidem redemti, fed deinceps . preoccupatis venenó nervis miferam vitam ad triennium femiparaly- tici egerunt; rogati poftmodüm, quid fibi in fua infania imaginati effent; refponderunt in anferes fefe transformatos fuiffe, putáffe ; atque eam ob caufam intra aquas fe more anferum nataturos prxcipitáffe». Herbz quoquehuic potisfimüm adícribendz videntur cholera ac diar- rheez hicViennz ab efu acetariorum & herbarum recentium; & recens | . prodeuntium farragine [ vulgo &táutel2C»alat/]conflatoruni fat fre- quentes: dum nimirum incauti colle&ores; rudes nimirüm ac ceece a- nus eandem chzrefoliilocó, cui in juventute fuá toliorumratione val: dé fimilis ; cxteris admiícent, nonfine maximo fümentium damnó, |" vitzque periculó , cujus forfan non paucz allegari poffenthiftoriz. | Undeveró cicuta deleteriam fuam nancifcatur vim, ex cjusdem natali- | bus faciléliquet: nam experientiá conflat, in iis locis, fos(isque,in quz | motticina & variorum animalium cadavera conjiciuntur, ut plurimim | cicutam; byofcyamum,& omnis generis venenolas herbas nafci; que ut |. ex venenatz qualitatis putredine arfenicali; mercurialique imbutá na- | feuntur ;ità quoque confimilis qualitatis herbas producunt.Nos [falvó. : Som OQ 2 aliorum - - 044 a iik: at MERE a. didi Lits. d ZELLE C ia Mis. 1 S aT ud di Lada ride 23080 TM "T TENET LO ERSPCT OBRA US AM LÁUCERTMN. o0 HIA $ . que ingenti (pe&antiumrifu, Cem. 44. cap.47. lib. 4. Diofcoridis, His 108 Osssisvário CVI. aliorum judicio 1 a&ivitatem illius à fulphure aliquo fylveftri ac nar- coticó, quó copiosé cicutam abundate, non todo gravisfimus illius foctor, verüm etiam triflia indeorivada fymptomata abundéloquun- tur, dependereceníemus; à fulphure enim narcotico obfanguinis;fuc- cique nervofi fixationem & coagulationem pulsus tarditas ; raritas; debilitas; facies 1ivida; ftrangulationes & fuffocationes, amentia;alia- que fupra ex Diofcoriderecenfita fymptomata; maximé veró f omnolen- tia, fopor, actorpor, ita ut nontantüm ftupidi fed plane mortui vide- antur, ortum ducunt : obfesfis nimirum ac oppletis nimiüm à narco- — ticis hujusmodi particulis cerebri porulis ac meatibus , ejusdemque fuccó nimiàm condeníató, &quafi congelató. Ridiculum hujus rei exemplum recen(et Marrbiolus de afinis ex eu cicutz in ejusmodi fopo- rem incidentibus, quos cum ruflici hujus rei ignari mortuos crederent, — pellemQuead ufum detraherent, accidit mirum, quód in medio fere o- peris afini expergefaüi fint, non fine magno excoriantium terrore , at- tamen omnibus non obítantibus intime nobis notus eft vir quidam ur- bis nofirz apprinté literatus ; qui ad extingvendum calidioris hepatis [ut vulgó vocant] feu potius fanguipis fervorem; acindeenatam faciei rübedinem extirpandam, per octiduum omni mane fucci cicutz 3i. circiter cum faccharo delibavit; nulló alió lymptomate, nifi virium no- tabili debilitate, nec tazen faciei pallore , adeó defiderato, fubfequen- te. Mirandum fané, immo obftupefcendum eft, nulla alia ex repetita - hác fucci cicutz fumtione emerfiffe incommoda,cum tot piii alio- rum fuperiüs enatraverimus eventus : multó minüs veró r£tio hujus divinari poffe videtur. Multum quidemloco natali tribuendum effe. novimus: maximam enim vimilli cicutz ineffe refert P/riw , quz na- Ícitur in terra Parthorum, mox Laconicz; Cretice, Afiatice : in Gracia veró Megaricz, deinde Attice. Sic quoque.tradit Pezrus Joan. Faber. in Pancb. l1. c. 43. Cicutam & napellum; quz verfus meridiem in mon- | tibus fcilicet pyrenxis venenata funt: fitransplantentaur vet(us loca fe- : ptentrionalia & valdé hutnida; omnem malignitatem deponere, immó comef(tibilia fieri; quod de napello in Britannia & in hortis civium | Rheoden(ium culto fe obferváffe teftatur Excell. Marrtinse Bernbardi de.— Berniz, Mifcell, Acad, Nat. Curios. ant. 2. obf: 42. ubi quoque citat hifto- riam napelliin Poloniá innoxié comefti, Attamen cicutamin Italia, - Germania, Dania, aliisdue in locis gravisfimaintroduxiffe mala ex hi- ftoriis bh r Dr LAPÍDE CO RV TNÓ. - : 106 u— ME, d : nonis anté allatis conflat. Verifimile itaque videtur, potisf mam hue» jus caufam in. fetmenti ftomachici, ipfiusque fanguinis diathefin ac diípofition& variam referendam effe, cujus quoque benefició pucllailla Indica Joann. Langii I. 1. Epift. 6p. & anus Atheniefffis Galezi L. 2. de f; ( fimpl.. med. fac.c. 1g. à momento cicute fpiüs affumto paulatim affuevére pen integros ejusdem magipulos devorárent , fic quoque. -:» Profecit potó Mithridates fzpé veneno, iis Toxica ne poffent (zva nocere fibt. OBSERVATIO CVII. D. GEORGII SEBASTIANI JüNGII. DE LAPIDE. CORVFINOQ. - tis, diverfisQue eorundem partibus inventos fuiffe lapides , in» numerz gravisfimorum Authorum teftantur Obfervationes ;. - quarum Catalogum recen(et Curiofisfimus pim. Sacbfu. Gan viuis fue li. 1. £6, 14. Videri quoque poteft Mulzi metallici af dlldrowand. l, q.c. 4. ltem & Epbemsr, Curiof, Germ. rariores tamen ini avibusinveniuntut, Sunt quidem aliqui ; qui cum Sexro atitem in- ventá aquilae inveniri dicunt, alii yerà ex cerebro vel capite ejusdem .- illum eximi ajunt ; fed primos nimiüm errare; fecundos fummopere fal-.- lere) ac falli ttadit Job. Laurent, Beufebins, primus p.m. Curioforum 1 e Q 3 . Colle- Arios non modó in hominibus , verüm etiamanimalibusbruz ^ — : i 2 "o | OssrRyATIO CVIL- ni , Collegii fundatorac Prafes digniffimus e ZErize v. 1: 14. ultimumqQue huncerrorem inde natum autumat, quód Krrzzz4es L. 4.7. 1. p. 141, quem etiam allegat Gesnerus biff. anim. [.4.€ capite aquila pifcis lapidem exi- mi fcribat; quod tamen itidem fabulofumeffe afferit Jor(lopus bife, ma» zur. de pifcibus 1. ttit, 1. €. g.artic.g.punédog. 5 s V Sad Referunt alii effe quandam fpeciem mergi Inc in cujus venttricu- lolapis permagno zítimatus ab Indis reperitur;ideoque hunc tanquam «. gemmam.:uis idoiis offerunt. i4. Mufaum metall, Aldrovand. f.738.Nos. hic lapidem fiftimus in ventriculo Corvi ab IllutriffimoBaroncFrancis. Ignatio de Kirchperg &c. propriis manibus fclopetó traje&i & exente- rati repertum;quem huc usque Bibliothece noftre afferyandum con- credidit Illu(triffimus Dn, Baro. Figuta lapidis hujus ovalis eft; ma- gnitudo; quam fchema monf(ttat : color ferrugineus : pondus 3f. 3ij. fapor nullus: duritics filicis ; &lapidi lydioaffriaus mineram quan- dam quafi Martialem prodit. | An lapis hicin Cotviventriculó gene- ratus fuerit, affirmare ob pregnantesrationes non audemus: Credibile potiüs eft; eundem fuiffe à Corvo deglutitum; quem forfan ex minera quadam acceperat, unde cein temporis diuturnitate ab acido ventricu- li fermento, ac bile fuccóve pancreatico in ventriculum forte ad mor- ticinorum fermentationem regurgitantibus, ita lzvigatus, politus;hóc- ve coloteimprzgnatus fuerat. Plebeji alids lapidesin corvorum ven- triculis repertos ad epilepfiam prodeffe fufpenfos credunt. Defcribi- tur lapis Corvinus à Ludevico Dulci , ac in capite corvi pifcis cum fo- cio reperiri colore albo, obfcuro; formá ovali ,'ab una parte concavá; ab alter convexa; in cujus medio tuberculum fit, ac € pifce excavari crefcente luna, Majo menfe, dum adhuc palpitat. Dolores inteftino- rum depellere, (ficarnem attingat, traditur." Corvinumlapidemalium defcribit idem Luovicus coloreflav6; fed qui non nifi hác induftriá ha- - beri poffit. - Primá Aprilis corvi ova coquantur ad duritiem, refrigera- ta nido imponantur ; ita cotvus ovorü ja&urampercipiens hunc lapi- dem quzrit,quó inventó,nidod; impofitó ova in priftinumftatum refti- ' | tuuntut, prolesque inde fufcitantur, Verüm lapis citó auferendus eft;ut geftatus divitias augeat, honores conciliet, ac futurorum eventum pre- dicerefaciet. Sedvana hecíunt; acpura putaque mendacia tefte. 4»- félmó Boctió de Bod, de gemmar. &f lapid. biflor, E(t quoque lapis $n In- dia Cacaotetl feu corvinus di&us ex Hiftoria Brafiliana; qui calefa&us" : tonitru edit, referente Borello obf. 8. cent. 2. [4d Colle Ephem. ann.iéz 4. vnenfe Januar. OBSER- A " My. ^ | reve à Sonst X | ex (11) o E Uo DRSERVATIO.GMBRS 3055. — DN. ANDRE/£ CNOEFFELII . DE ALKAHEST HELMONTII ET PARACELSI " .E&or Benevole, offerotibi nomen A/Kabef? five velis Helmontii — five Paracel(; pet meliberumefto. Dico nomen : fiquidem ex denominatione cognovi quid fit Helmontii, & exeo quid Para- celfus veliteffe Alkaheft. Num veró liquor A/E«beff Helyoontit fit liquor Alkaheft; quem defcribit Paracelfus 45. d. virib. membr. T. 1.0.6. — ju fol. p. wu. 320. (edit. Germ.) Et num zgni gebenna Panacelfi fit Alkaheft Helmontii;tu ipfe B. L. ex allatis judica , fiquidem Davum' non Oedi- pumagam. Quidautem fibi velit Paracelfus vocabuló Alkaheft, né- minem vidi; qui potuit ex ejus libris genuinam enodare fignificatio- nem. Siquidem quantum ego memini nulio alióin loco leginifihoc in przallegato 4e virib. membr.Spiritum autem aliquem effe debere pa- | tetex verbis :/27 & liquor Alkabefl magna virtutis ef conforrandi bepar 69 | confervandi ab bydrope ejus proce[Tia est, ut pofl coagulationem refoluas 6$; eoagules im formam trausmumtam s freue. proceffus de coagulando € refol- | wendodecet. | Tunc enim, fifuperat fuum fimile , medicina fitt bepatis. iuc | usqueParacelfus. Helmontius defcribit liquorem Alkaheft ita : 2404 | fíeliquor immortalis, immutabilis, aqua folpens & fal circulatuty quiredu* cit omne corpus tangibile ip liquorem fui concreti. "Tt. Atcan, Parac. p. m. 481. in fol. Ultimaria autem verba, quz reduezt &c. noninvenio in. . Paracelfilib. d. virib.memb. quod ea fuo liquoti ibidem adícribat»»: | | Verbahzc & defcriptio Helmontiani Alkaheft; obícuriora fiunt ex | Tr. complex. fim. $.6. p.m. 65, in fol.in verbis: quedam corpora in tria | dividirecufanryin falem adjunctó liquore AlkabeflP avacelfi tendem fatifiunt. | Bt in Tr. Arb. Vit. p. m. 485. eum parvi ponderis liguoris Alkabeft , vide- bis Cetim in fuccum lacleum migraffe, — Yr. terra g. 15. 16. p. m. 25. Arena | fre tera originalis ab igne artificiali ( qui eft liquorAlkaheft,utinfrà pro- | babitur) ffz/2I. Tr. d. Lithiaf. 1.7. $.23. p. m. 44. Bt. [udi pulveratz ibj. ] actantundeua liquoris Alkabeft, deflilla bunc inde, € prima vice tetus ludus | muuratus erit in falem. Tr. ign. AG, Reg. $.11. p. m.204.. 4 folo autem. | egmpari fabter jugum trabitur atque permutatur. Atc. Parac, p. 481. dicit: | Liquorem Alkabefl coagulare Mercurium:in fixum pulverem. Modo di&a | cüm deícriptioni priori videantur contradicere, dubius harere vel pru- do ufa : dentis- d : EAD dis "s .. MRENEC INLRAT Ceo NERA SORT TIPS INIRE VIS 11$ 3 Osstayvacrio CVIL dentiffimus poffet; quid fibi excellentiffimus Helmontius cum fuo Al- | kaheft toties decantató voluetit, quod rem tàm fecretam adhuc ob'cu- ' tiüs tra&averit. Nam autem aliquam informationem ex libris ejus obtinere poterimus; patebit ex fequentibus: In tta&. form. ort. S. 8, 9. p. m. 92. Helmontiua liguorem Alkabef ve-.— — £At tonem Gebenna Paracelfé in verbis : Quippe per sgnem Geben- 84, qui est liquor Alkabefl Panacelfe, fciri poteflyguantam alterutrius lumi- maris partem vegetabile posfideat. In Tr. tert. $, 15. p. m. 35. Cum igitur arena five terra originalis » tA arti quàm natura refiflat, nec queat ulli adminiculis ( unico duntaxat Gebenna artificiali 1971€ CXCEDI 0) natura vel artis vecedere à pri »uieva fui confiantia &c. Tt. pot. medic. $: 44. p.m.296. Liguor Alkabefl mundat naturam vir- tute füi ignis. YXtem : Mercurium prater igneam Gebenna vit clarificat or» 484 XC. Lib. d. febr.c. 16. $.25. p. m. tos. Zgizur fí ad ifiud ignis arcanum non per tingati &c. x Ut itaque pateat, quid fitignis Gehennz, remittole&oremad ipfum — | fontem, & quidem Paracelfum tom. 1. A«chid, lib. 7.de fpecificis, (ub tituloSpecificumCorrofivum p.m.817. in fol. quó locóSpecificum fuum Cottofivum,ignem Gehennz nominat, in verbis : Erf majori autborima« tesgnis nominari queat , quam medicamentum ; nam corrodit cateuas &c. & paulo inferiüs : BA. predicli ignis Gebenne &c. Helmontium autem perfüum AlkaheftSpecificum hocCorrofivum indigitare voluiffe pate- bitex verbis : : Helmontit. 4 Patacelfi. 1. Tr. AC. Regim. p. m. 204. $.U..— Y. Leco cirsto: CottofivumSpe- Liquor Alkaheít omniatotiusuni- cificum metalla in nihilum redu- verfi corpora tangibilia perfeGé cit, ita quidem ut non ulteriusin | reducit in vitam eorundem pti- eis corpus priftinü reperiatur,ficut. — mam. lignum igne confumitur. | Et Complex, 6 mifl. elem.figm.p. — Et pauló inferias: Nulla inve-- s$.67.8. 27. Novi aquam, cujus nitur materia refoluta inSpecifico | medio omnia vegetabilia in fuc- Corrofivo , qux in priftinum pon- | cum deftillabilem fine ulla (ui fe- dus & formam metallicamreduci - cum | cum in fando tantu. — j 2. Tr. d. Litb. c. 4. $.6.68 7. In alis veró liquorum a&ivitatibus »«orpus nunquam radicaliter fe poteft commifcereliquori folven- Jti, ideodue corroditur quidem; at mon folviturintime. (03. Tr. d. Litbias. e| 9. $.727. p. 343. j7. Nemo autem medentum curavit unquam lepram; qui non fuetit potitus liquore Alka- -"heft. Et Pot. Medic. $.43. p. tn. 206.Li- «uor Alkaheft mundat naturam vittute fui ignis. | qusautemfíalium eft; qui ultimam | puritatis metam in naturà atti- | git. | patentem femitam. | polt. fodit po s , I DU / Dz ÀÁrgAm £sv HrtM Ow refidentiá commu- queat. ^ 4. Pot. Med. $. 24.p.m.292, Sum-. Itaque neceffarió diftinguendum ST PARACELSI. — TH 2. Loc. cit, Quanquam in aquis fortibus tales etiamfiant corrofio- nes, attamen manent metalla in pondere & effentia indeftru&ibi- li,& poflunt reduci in priftinum Corpus. 3. Loc. cit. Varia ulcera in cot- | porehumano cum hoc cortofivo poffunt fanari, fiftula; fcrophula; cancer, | €t paulo inferius: ficut etiam in lepra, morphea, ferpigine & len- tigine procedit. 4. Paracelfi videatur proces. fas compofitionis Corrofivi Spe- cifici, qui fequetur paulo infe. rius. | — Exquibusaddu&is & comparatis patet IgpemGebennae effe Specifictum |. Corrofruum Parscelff. SiitaqueignisGebennz Paracel(i, fit liquor A!ka- |- heft Helmontii; prout ipfelocó fuperiüs allegató innuit, habebis B. L, variis intricatum meandris liquorem Alkaheft Helmontii , indagandt Specificum autem hoc Paracelfi Corrofivum non e(feliquorem Alkaheft; cujus meminit Paracelfus 4. 2. 4. virzb. »embr. c, 6. p. m. 310. infol, ex hoc patere ,(alvó meliori do&tiorum judició ;mo- | defté opinor ; quia Paracelfus Cotrofivó fuo Specifico interné nun- | quam ufus eft, neque ipfe Helmontius in omnibus fuistra&atibusunicá : 'vice mentioné facit uf&s interni;nifi quod externé commendat in lepra: | até quod ludi oleo conficiendo & folutionibus faciendis. Multó potiüs ]| patet ex Paracelfi locó citató p. 817. quód tantiim propter externam ap- | ;plicationem inter medicamenta relatum fit ; In verbis * Ec de caus | ipter medicamenta. veferipuus , quod multa ulcera exterua cum eo fanari inter Alchaheft Raymundi Lullii; P. v eap TX M UUAUTMcCmUUUUSK«CMTgRTPSS NR y Br vU T NYC W'CWAP OUS CU À €. S8 sPNCTHP Uu S. POP I THENMER C aA t XT TL CLER P AYERS TRIS - i UN it i : NE YO 0 * TESI ARR TYPUM CITY. OMM TS Y OsssnvATIO cvi. ab Helmontio allegati,& i inter Alchaheft medicinale Paracelfi ur inter. Corrofivum Specificum Patacelfi & AIchaheft Helmontii. Jamtantumliquorem Alchaheft, qui eft Ignis Gehennz attificialis — Paracelfi; ut loquar cum Helmontio, VESPHOMA TAN quii Mu Row E difcurfivé quid ego fentiam, agam. | J IGNIS GEHENNJZS Deferiptio €? compofitionis modu. | E: autem ejus compofitio ex ipfo Paracelfi fonte defumta talis ; qua fequitur : Recipe aque fortis à capite mortuó reBificata dB). Mercursi Kublimati, falis ammoniaci a. $i). emifce ut inter fe confumantur. Poflea reci- pe 4quam Mercurialem ad pondus omnium € rofervaproufu,. Huic Corro- ffvo neque Adavias vefiffere poteft, Huc usque Paracelfus, Qualis autem & ex quá materiá aqua Mercurialis componatur , quam hic loci citat; non levele&ori poffet exurgere dubium. Ut itaque etiam hzc Mercu- rialis aqua fiat manifelta, & authoritas quá liquorem Alkaheft ; falium fummum Helmontius deprzdicat, adeat Le&or Theophrafti Paracel(i appendicem chirurgie magnz in editione Argentoratenfi in folio anno 1605. typis & fumtibus Lazari Zezneri p. m. p. 15, fub titulo:Aqua — ? Mercurii maximum arcanum. — Ejus de(criptio efttalis: Verba quz fe- quuntur funt Paracelfi propria:zecipe Mercuri? à [ale Tartari toties (fubla- sati) donec non afiendit, quod fit. feptima vite, € pariter arfenicum — fublimatum; &9 pariter fal ammoniacum fablissatum ,a.15.). imbibantur eum oleo falis alcali Tartari fapins, pofl diffolue fupra marmor in aquam z.— hzc eftaqua Mercurialis. | Qui plura vult; adeat autorem ipfum & perlegat ejus verba, & vi-- debit verba ibi fequentia concordare cum anteà citatis & allegatis, - Hic habes IgnemGehenna artificialem -3 Num veró decantatisfimus hic liquor Alkaheft praflet,quz Helmone | tius ei attribuit; Le&ori probanda relinquo. Ego nunquam feci expe- - ; rimentum; neque potui mihi in animum inducere; Paracelfum;ut fupra dixi, Igne hoc voluiffe aut propofuiffe hepar reftaurare aut curare.1n- B teríni tamen cuique liberumrelinquo judicium, neque hác dere ullam ; liteni movebo. Ego paucis probabo Paracelfum lib. de virib. membr, 3 pet ibilaudatum Alkaheft intellexiffe Specificum Purgativum; quod lib. : 7. Archid, p. 815. 816. defcribit ; & ex falibus fuam originem trahit, Ver- | ba Paracelíi in lib. d. virib. mermbr. funt. fequentia : Ligwor Alkabeft 1 magsam bepati canfortandi van, adeod, ab. bydrapifi €f ejus omnib M Y (FEM — |; ^ Fiet A |». ps ArzanssT HrrtwowTIT Ev PARACELST, DTE sibus ab bepatis vitiis obortis prafervandi vim babers 69 fl bepar vaprum. 6 difflutum effet, locó tamen totius beparis off; Aib 7. Atchidox . deSpeci- fico Purgativo , poftquam recommendavit tartarum & vitriolum;& ex iis medicamenta docuerat, addit: Fusdabimus nos fuper ii qua nónpare viculariter unum aliquid, 2d generaliter omnia mala confumant,ftpe fit ma- &&ria peccans y five putredo Gc. Et páulo inferius; 24244 duo principali . gir in bis omnibus purrefattionibus 6 Yuperfluis fecibus corporis undicunque &anfumunt & purgant, ficut aqua abluit pannum , C8 ficut fapo omnes linos elarificat, de non-curante impedimento cujucunque natura, vel unde prove-. siat. fedfingulariter accipit ip fimile. Huc usque verba ipfius Paracelfi, Pluribus detegit Paracelfus animum fuuml; d. virib. membr. 2:0. 8.2904 Sutratar ( pet metathe(in literarum Tartarus) prefiriptó fiodó praparatue totum lenem abfumat (Yao fenfu ifta debent intelligi ) sec aliquid relin- | quat [plenis y quódetiam confumat id, quod fen debeat digerere. Quo in- | Xlinire videtur Helmontius lib. d. Febr. c. 16. $. 25. p. m. 165. quando fvadet, fi ad illud ignisarcanum pertingi non poffit, u Zi/cant falemr- Tartari volatilemreddere, Etin Paffiv. Schol. Decept, c. 1. $. 89. mirum, quantum fal tartari, vel unicum , volatile fa&um , non prafliterit, &c. Libró vetó d. Lith. c. 8. S. 21. p. 48. afferit Helmontius , quod fpiritus - vitrioli fecundum fuam defcriptionem paratus & rectificatus pergat im quartam digeftionem., .. Quomodo verótartarus & vitriolum praparari debeant; ut Alkaheft hepatis fiant;locó citató invenies, | De Lullizno Alkabef meum non eft traGare; cum fcíam plurimos chimiatros ejus effe opinionis; Lullium uti verum lapidis Philofophict | poffefforem coagulum Mercurii perfeciffe 47/70 "zz Mercurtatt, quod non folum Mercurium coagulavit, fed etiam in aurum fimul transmutavit, quales hiftorias.etiam Helmontius ipfe enarrat tract. na- | tura contr. neícia. $. 40. p. m. 108. in demonftr. Thef. $. $8. p. m, 409. Tra&.d, vita eterná p. m, 452. Trad. Arb. Vit, p. m. 482. Neque adducar,;utcredam aurum cum i(to Alkaheft Helmontii ra- 1 dicaliter poffe folvi, & naturaliter ; prout chimici libri fvadent ; cum eodem iterum conjungi, ficutaliàs facili negotio talis naturalis folu- - 3 tio procedit, (i aurum infpiritu minerz argentez rubez pellucidz a- 3 micabiliter folvitur & deinde coagulatur, cujus rubrain fundo materia | cum[piritu viniextracta; omnium membrorum praftat confortativum Pa & roph valde commendatin verbis : Porró ad pacemillam optatum im reni- nó ' 12:25422 028€ nvrtO0 (6CD& n2 vot 5 & reftaurativum medicamentum: Sic etiam aurum in fpiritu minerz. argentez immaturz , vulgó yngebiegen Glap«Gr&t / ita refolvitur; ut. cum eo intimé jucundifftmo fpe&aculo uniatur; quod etiam in cupto,: fi naturalis ejus. Ípiritus non fufficit, cum fpiritu lapidis calaminatisex: parte procedit, Fig autem folutiones omnesetfi fint naturales, tamen. funt patticulates; Num vero: Helmontii Alkahe(t univerfaliter idem. przítabit:tu Benevole Lector ; ipfe daoperam inquirendi; & fac expe- . rimentum. «^ USPERNUR Sprit : Et fic paucis, debitá cum obfervantia fuperiorum. & do&iffimorum: virorum; volui; quantum potui; exponete liquorem Alkaheft Helmon- tii, utrum & in quantum, eft Igais Gehennz Paracelá. Prefentibus au-- tem expreíse medeclaro, quod nunquam fuerim ejus intentionis in hoc: fecreto árrogare mihi quandam fcientiam, fed ut potius titonibus me-- dicinz aliquam prebeam occafionem curiofius in Paracelfi& Helmon-. | tii opera inquirendi; majoraque arcana inde enucleandi , quoque magie $esesin hac arte me & eesulteriüs informent, ficquetandem;fiunus ab. | teri fuppetias feret; aliquis hujus medicinz expediatus fucceffusfequae ^ | turo Midi s: andas ! iX AFP. Oa e uoa sinat Dx ANDRE. CNOEBFFELIÉ c6 NSCPSHPSLHS NIVEL RUSIUSSESH QR AROPH .PARACEEST. Ujus Átoph meminit Paracel(. lib. 2. d. vitib. membr. c. 16. in verbis. Matériapeccans renum aufertur per Aroph , quod. per deflil-; lationem ex pauein liquorem veducitur. Helmont, traà. fupple-. - ' . mentorum Paradoxonumeto critico $.53. p. m. 429. Hoc A-« bus capeffendam feliciter batlenis ufi € paliBi fumnu mnedicamento,dvopb à! T. Paracelfo lib. d. virib. membr. defiripté. In hoc autem loco noluitíe ex- plicare;quid fub Aroph iitelligi velit. Libro veró-d. Lith.c. 7. $, 14. | Helmontius Aroph declarat,qua(i effet Átoma , & quidem renum,in | verbis: Quoadablatianem, inclinationis ergo, inprimis medicamentum 4A-- "ópb Paracelft, quod fonat Aroma Pbilofopborum (propter auream tintfu- nim ) praparatum fub fimo, cum mixturá panis fecalinz, ac po[lnodim S V. éxtratlum ,curat inclinationem peterem Ad calculum renum. Materiam; &x qua prepatetgr Aropti, Patagcl[us loco citató panem; Helmontiuss. — w r u ; panem: "7 | 3 b. 1 ipu] M ou * E EDEN UL TNIDISSRIR Mey od. n (1 DrsswiNiÉDAWÉT Usü rw ÉITHIASL . —oogeg iine it - c aieiera panemfecalinum cum S. V. extractum defignant, Preparationem Hel- montius di&tó in loco ; uti chymicus chymico exhibet; Paracelfus veró | ebfcurior: Videtur tamen fe explicare l. 4. Archidox. de Quinta Ef. p» m. 802. 1. A. fub titul: Quinta E(fentia comeftibilium. - Etl. 6. d. Magi- fter. p. m. 812. L. A. B. C, gi. L. A. Procefíus autern ex ambobus locis colle&us etit talis, qui fequitur: BZ. Panis ftcalini optimi (vel ff mavis geflione per aliquot dies, utq, benà faturetur Spiritus Vini €f colore aureo & flavó tingatur, effunde , & effunde nouum S. F.. € procede usg, ad omnie modam tinéhurse extraclionem, poflea omne quod extmatium, infunde in pbia- jam. & appofíto Alembico detrasbe [üperfluitatem S. V.remaucbit in fundo liquor craffufi ulue, Quinta Effentia, coloris aurei & bonz odoris, verum d- zopb:: Hujus $j, in vehiculo approptiato exhibetür mane... Notandum veró, quod Helmontius tempus propinationis medicaá- menti hujus, non fine gravi ratione commendet Tract. d. Lithiaf. c. 7. - $.29.in verbis: Remedia autem adverfea Duelesb potentur jejunó floma- vbó» absque befierná caná » quod etiam ego adhortandum effc duxi. Poífum enim íanáé affirmare, quoties ftriáé monito huic non paruit patiens;, toties. fruftrà peopinatum hoc medicamentum fuiffe depre- "hendi. Debet autem huic preícripte cure & diztz ad minimum dua« bus feptimanis morem gerere nififpe curationis velit patiens fruflrariy OBSERVATIO CX. Dx ANDREE CNOEFEFELIL DE j SEMINIS DAUCI u$H IN VEXEID ARE Rophadjungendum cenfeo femen Dauci ex commendationg . Matt —— JA X hujus feminis Helmontius Tra&. d. Lithiaf. c. 1 $. 19. p. 14. in 24 verbis :- QQuarenzieodor feminis Dauci odorem faxatileu domat,Gg. éomprissit. C. 7. $. 145 Confiliarius cum per quindenas fi ngutat miferé fale- — ret decumbere, nfis deinteps cerevifia, eui Dauci femen sucotium est liber à |. Aibiaff vixit smod per aliquot annos c. 8: d. Lith; $23. p. m. 48. Dancue prafervat quidem fub continua ac flrittà obligatione, prout Arapb. confortat yenes : uale autemifemen Dauci requiratur;ipfe Helmontius 1. c, ex- plicatfequentibus, — Ceterum, jam ant? tradidi modumprafervandi à Lé« wbiafi per Aropb, itemd, per cereviffam eum femine Dauci vel flava pafis- nháíd repr coiamw Mtitaque unum nalteri fab veniat; poteft Pràdie udi CUS tritici optimi ) q.s.affunde S, V. ad eminentiam trium digitorum, flezindie — .———7 LÀ Helmontii,quia przfervatorium à Lithiafi laudatur. Meminit —.— s gt r 1 3 AEMILIA RN RU TS EN TRES ETE TQ. jc. c nos NRES pu n$ - OsswnvaTtO CXI. | pam d : —] - p cus ipfe perlegereloca citata & prorequifitione morbi , facultat 2a mà entis; & círcum(tantia temporis; quomodo zgro fubveniendum fit,cum judicio diíponere, xi wind ; OBSERVATIO CXI. Dx. ANDRE/E CNOEFFELI . XxOCNS : OL£O LUDI HELMONTII ET PARACELSI. Enevole Le&or,dum oleiLudi przparationem deícribere fatago; B: quz ex Helmontii & Paracel(i libris patent, proferam. Hác e- nim folàintentione hoc fctibendi munus in mefufcepi; ut tan» . dem cooperantibus aliis, quz ad hunc usque diem confufa ; par« tim veró obícura & abfcondita latent pretiofa fecretioraque luci expo» nantur, medieamenta. Inter quz etiamoleum ludi meritó connume- randum effe cen(ent Mediciinfigniores. Quid autem fit Ludus;& quid fub nomine Ludi ab Helmontio & Paracelfo intelligatur; non qué patet. Helmontius l. d. Lith. c. 2. $. 28. p. m. 21. Ludum ita defcribit: Neque Ludus Parscelfi parat lixivium, fed fal ex acido amarum; quapropter fum Ludum fel terra vocat y e8 enim lapis filiceus, tenerior tamen, & qui (09 feri totus per diuturnum bidui ignem avolat. c. 6. $. 23. p. 41. Porró ad ve- gam generati Duclech vefolutioné liguationemd, primatum obtinet LuduPae sacelfí frc dicbus, non quod filex fft &f pueri cum illo ludant , fed quia Ludne femper tali tefferesaut cubi forma eruitur, cujus praparationis bac. efi de- firiptio apud autborem Paracelfum:. Ludus optimà confufus , calcinatus G5 suique in olei formam bullitus, quod unicó ferà werbó vocat fel terra €9 Al- — &bolizoi correctum : Confer. Parac. lib. d. morbis fdreis Germ. c.20. p. 314. & Tra&at. 2, de morbis ex lr. c. x. p. m. 485. Et pauló infetiüs : $. 22. Ludus esl lapis pallefcens, fubinde crufta perfhicua per commiffuras ob- ductus, mmagná fui parte in clibano figulino wolatilis, Locum generationis indicat Helmontiusl. c. $. 22. in verbis : Reperi autem illum ad ripamStal- dis propó Antwerpiam , ubi laterescoquuntur. — Hzc eft fententia Hel- montil. " Paracelfus, quid per Ludumintelligat, mentem non fatis fuis in li- bris expreffit, | d Quidam volunt ac fi per Ludum intellexiffet calculum humanum: Hoc veró in (uis libris nondum mihi invenire licuit. Tra&. 2. Germ. p. m, 404. de Ero, Ludi effe&üs mentionem facit in verbis: Ludus oves lapides NEL. PME MEOS rs e - | Drorrorupnri HerwONTII ETDaRACELSY — r9 pymes vitet — — LÁ . AIUBCUHES UEREC lapides pellit ex tartaro. Sed neque fe declarat,neque manifefté patet ex lib. d. morb. tartareis: c. 20. p. 314. Ludum effe fel terrs€rtum quidem eft, Paracel(um nunquam (civiffe lapidem Antvverpianum; fed fi con- je&andi locus daretur, poffet demonftrari Paracelfum;(i lapidem veficae noluiffet per Ludum intelligere,fe Saxifragiumeó titulo donaffe, Pro- batur hoc lib. i. de Preparat. de Saxifragio p.m. in fol. 867. in verbis : Saxifnagus est. proprie, bíe bleid)en Gvyftallett / beiffet lapis estrinolue obe Cris», Citrinus lapis eft medius inter cryftallum & berillum flavum, Fiat liquor in modum Alkali; quod repetitlib.2. d. ld ro Latiné cones. fcriptó Tra&at.. c, s. p.m. 4.43. delapidis veficz curationefub tit : fa» xifragium in cuta lapilli ex gemmá refolutá; in verbis: Ez.cizzíni, ( ci- eriuus lapis medim est inter cryflalum €? berillum flavum.) Item tractat, d. morb. gr. Germ. c. 21, commendat;liquorem durz glaciel i, e. cry ftalli, ficut feipfum explicat in Chirurgiá magná, fragment. d. morb. Call. Apoftem. p. m. 658. ; . Quicquid fit; per me (tet, quem velit quisquam : Hoc exprefé? affruzos me € fHlice nigro, quo ad exculiendus utimur ignem ,aqué : ebtinuiffe oleurs quod uimguam medentis intentionem fefellit, | Itaqi | ponamus pro fubje&o, vel lapidemLudi Antvverpianum , vel cryftal- |. lum, vel filicemnigrum, aliás Pytitem ; aut tandem lapidem lyncis; | cujus magna copia in littore luvii Nogathi , penes Marizburgum col- ] ligipotef. Preparatio hujus ludi iterüm multas parit difficultates. - | Prius hic boná cum veniá Le&oris, mentem Helmontii, deinde quid | ego fuperifta przparstione fentiam, exponam. Helmontius c. 7, d. Lith. $. 22. duplicem ptzparationem exhibuit; Unam cum fale circu- Jató;alteram cumliquore Alkaheft: quanquam primistemporibus non aliam fovi fententiam, quàm quod Helmontius'], c. unius faciat men- tionem przparationis, attamea fubfequente tempore fententiz, quam nunc explico, fubfcripfi, . Certum eft, Paracelfum per fal circulatum, fpiritum falis Íuó modo preparatam intellexiife : vid. 1. &. Archidox. de Magiit. p. 8o9. in ver- bis : Bz. circulati zzjice auri vel metalli laminati, quidvis, partes &c.. &. | quzibifequuntur, habebis aurum potabile. Seipfum explicat Paracelf. | tom.r.defale.c. 4. p. m. 1077. quomodo auri.oleum & tinctura fieri debeat, in verbis : Similiter de 424 falis (intelligendum) 444 ex fale talcinato deffibatur in Biritum,qui firims eif, qui fluit aurum in oleuzz, E Et q*o K OsrskütéAPtoUOexLh a9 04 Etin chirurg, magná lib. 2. ttaG. 5. p. 1, C. 2. de tin&ura falis p. m, 102. j in verbis : CObpus auri 2 metallica formá reducendum per aquam. falis B eujus prepanationema € quomodo [al circulari 8 aefnllars debeat, ibioftlen- di: Circulari autem idem effe ac deffillari in (paritum, , patet ex lib. Archidox- 8. cap. 3. de Elixir falis p. m. gx. Tom. 1. in "verbis : adde vini circulati, qs: e. [Divitis vini defftllati. 2. patet ex ipfo Helmontio delaude fpirittis falis, quod exprefsé ei vim diureticam ad- - fcribat in locis c. 3. de Lithiafi. $.:x. p. m. 22. eff fbiritu. lis acidiffemms uec fbi par babee medium extinguendis ardoribus urine. c. s. de Lith. $.18. p.m. 32. Bspiritus Cs marini Pedum diapboreticus ei , fFmuld, lvznguri- axi lenit) quibus calculus in vefica volpiturs verum infuper calculos renum eminuit, ff ultimó igne deflillatur veuerberii c. 7. $. 28. Hoc didici, quad piri- tur falis Hifpalenfis extremo veverberii igne, unà cum terra figuli deffillatueg sane (inguló bibitus cum vino albo pridi? à vafe depromto, nedum fenum | sollat mortales flrenguriass totu d, diureticus 4liquot fanaverit 5 verum infü- ptr quibm decidens, jufló major calculus àvene »per aliquot menfes invefica sporitus eat Tandem minutus. suejendod, excretus fait. Declarat fe Hel- montius, qualis requiratur fpiritus falis c. 7, d. Lith. $. 17. p. m. 4o. in . vetbis : quanquam im facco citri, multod, magts in [ivitu [alis marini fola- mina fint calculofís , bac tamen non obveniunt mifi valediio prits acore,PrO — - . fpiritüs alis przparatione etiam non quodlibet fal; fedf4l ex muria fuilld- £.3. de Lith. f. 23. commendat. Ex allatis ita concludo; fi fpiritus falis, rit praeparatus; calculum in vefica minuit; quod omnino poffit concurrere ad preparationem Ludi, utpote per quem acot fpiritüis falis corrigitur ; Helmontiumque indefe&u Alkahe(t: filicem vel Ludum docuifle parare cum fpiritu falis marini, & pteparationem quam ponit $.32, c.7. effe eam,quam hic po- no primamcum fpiritu: falis; alteram f. 23. cum liquoreA]kaheft. Prima elaboratio procedit prout promittit, quoniam absqueambágibus eam deícripfit; itaque BenevolumLe&orem non immorabor, dens paracelf, Tr. 2, d. tà r. Germ, p. 485. ita defcribit proceffum: Reczpias- | : eur Ludus ,teratur probé,calcsinetur & per vefolutionem in olezsa COQUAUY,, | Conveniunt verba Helmontii & Paracel(i hic loci; & vocatur hoc reme- dium à Paracelfo remedium potentivum. Siitaque Ludi oleum;fitole. | um fellistertz, cujus meminit Paracelfus lib, d. morb, Ug .c.20:&c. p.m, .3 214.in fol. Tom. 1. non parict aliquam difficultatem vocabulum appo- fitum - i — Ds orrzoruüpi HerMONTIY ET PaRnACELSI. 1" fitum Z?balizai. Subeffe enim puto fphalma typographicum ; exiftimo enim, quod poni debuit Alcoolifatum i. e. fubtilifatum ; A1- ool fignificat Paracelfo fubtiliffimum cujuscunque rei in fcholiis de Er. lib. z. Tom. 3.S. 5. p.m. 178. lit. A. in vetbis: Operrer tartzrum folvi 3n liquorem velpuluerem Alcool id est, fübtilifimum. | Sic Alcool vini fignificat vinum ardens; Iib. chirurg. mag. deulcer. c.59. p. m. &18.litA.- | Sic Alcoolviui exfiecati frgntficat,to ctn fperfinitas vini bateontommt/uno dft vinum ardens, tct trucfen aufbrennt/efne allen Cidbmut/táifer eime feces (mG«fdjirr. Propria verba Parac. 1.9. Paragraphorum $.4. p. m. 470. lit. C. Poteft etiam[ententia Helmontii ftare; & fignificare al tho óli acfotter. Effet vero defcriptio talis procefsüs, qux fequitur : Ludus, vel "flex , vel lapis liquoris teratur in pulverem , deinde fub cote (hoc maximé requiritur, ut fiat fubtilisfimus pulvis ) fubtilictur; - affunde fpiritus falis; quantum fieri poteft, re&ificatiffimi, folve & ab- flrahe fpiritum (alis ad usque ficcitatem, quod remanet in fundo;repo- niturincellá; inhumidoloco, & fponte füá intra aliquot feptimanas decurtet, & fietoleum perdeliquium. Hoc Oleum claudatur Herme. ticé (igillo inovo longi colli & in igne arenz fecundi gradiüs bulliat . continuo; donec tofus Ludus reprzfentetaxungiamliquatam. ^ Dofi ejus eft à gr. x. usque ad 3). Ad'evitandam obícuritatem ftudió non u- tor vocabuló Calcinationis , quod in ufum trahere voluit Helmonti- us; Paracelfi fuffultus authoritate; qui l. 5. d. Nat. & quidem d. Morte ' fer. natural. p. 89. fub calcinationis vocabulo varios laborandi mo. dos, ad quem locum Le&orem remitto, expofuit. 1 Alter modus cum liquore Alkzheft; ut àme nunquam elaboratus eft, ; ita poterit à diligenti experiri artifice; prout defcriptus eft ab Helmon- tio; c. 7. $. 23. mihi fufficit prior elaboratio. In gratiam autem miferé decumbentium alium adhuc modum O. leum Ludi conficiendi candidé commendabo ; qui tamen non eft proprié mez inventionis, attamen jucundi(Iimz, fed laboriofiffimz preparationis. Proce/fus es talis. Wt. Pyritis bonam quantitatem eam - primüm forti igne calcina & candentem injice in aquam frigidam, ut.— fiat friabilis, pofteà tere quàm fübtiliffimé, in hoc enim totus cardo O.. leiconficiendi verfatur. Obtentó itaquetali fübtiliffimó pulvere; re- cipenitri probé depurati ; fluatbené, & injice tribus partibus Gtri u- | fam partem pulveri(ati lapidis pyritis; fluant igne follium fortiffimi, : vili du MOS, usque CTWYONMY Sa m C V RETTPNENNNTMUORECNITA mS" 2. M -I- , / * 2 OssrnvaTIO CXII. ruascecmn e MEDCMMETG Coca eene — áÓ—HTÍ——— un €T RRN án M —Ó usque flyló ferreo adhzreat materia du&ilis vitrea : materiam adhuc in crucibulo ferventem cum ftylo ferreo: exime ; & ftatim, antequam frigefiat, contunde probé utfiat, quantum polTibile, pulvis fubtiliffi- mus. Hunc pulverem i in cucurbitam vitream injice , & ftatim affun- de fpiritum vini, obtura vitrum veficà ; & conquafía fortiffimó motu per femihoram, fuüb(idebit in fundo materia oleofa, mihi oleum filicum di&um, quod per linteum fubtile purificari poterit intra duas feptima- nas, fi libet, totumin lapidem concrefcens, jucundÓ. fpe&aculó. Spiritus veró vini levi accedente trium dierum digeftione ; colore tingitur, & exhibet tin&uram Aromaticam excellentiffimi odotis, magnarum virium; faporis urinofi: Cujus 5f$, per vices in vino vel ce- xevifia tepidá propinata; infantibus eft panacaa, de qua rica va- cabit; plura. : OBSERVATIO CXII DN. ANDRE/E CNOEEFELII DE SPIRITU SAMECH.. , N begis citato Tra&.a. d. tglr.p. 484.Paracelfus etiam mentionem [:2- quod pellat calculum renum. Quid veró Samech fit, explicat Paracelíus, in fragment. med, c. defebr. hepatis p. m. 165. lit. C. in verbis: Rt. Samechii.e,Tartari. Pro fugienda ulteriori digre(fione & defatigatione commendo hic loci tarmri virriolati 58.pro dofi, vel ex eo defiillati fpiritàs 3j-qui magnarum virium eft, reiteratis vicibus affumtus; ungui medentem fpe fuá fruflrabitur...|. Coroni- demi imponet fpiritus falis d ti. volatilis, vel fpiritus falis ammoniaci urinofus; qui in defe&u fpiritüs falis tartari-ejus vices fupplere pot- et. à 35. ad 3j. urgente neceífitate in cerevifiá tepidá DRAPUDAINS- 40 cOBSERVATIO ^CXHL 2: DN. ANDREE CNOEFFELIT , DE B4LSAMO SAMECH. Tudió oleo Ludi adjunximus Ba//z/uv Samech , utpote uod chirurgis, przprimis qui circa lapidis velica. excifionem occu. pa»tar, non levein fanando vulnere przítabitremedium, Hoc 9j Parace!f. d. tart. Germ. tom. 1. p. m. in fol, un defignat in verbis: Nunc | Ds BarsaMQo SAMECH. — — . pj Nunc autem alii malis ulcerationibus infecli; &e, (Hos curabis oleo antimo- nii & oppadeldacb, item Balfameo-tartari ataviatr,, Cersum eft, multos fu- pina chirurgorum ignorantia & laniena, deftitutorum genuinis exter- norumremediorum arcanis, debitum talis chirurgi ignorantis petfol- vete, przprimis circumforaneorum de quibus locó citató Paracelfus maxime conqueritur, Quo itaque aut putredini obviamirti aut citerio- ti coalitioni vulneris fubveniri poíTit;cum Paracelío & Helmontio , eo oculatus teítis, hoc Bal(amum maximé commendo; certum enim Ed poft 24. horas multa recentia vulnera hujus beneficio coaluiffe, Quod etiam in inveteratis ulceribus apprimé conducere, authores funt, Hel- montius, & Paracelfus, | Ejuspreparationem Paracelfus lib. 9. Archi- dox.d, Extern. p. m. 822. 822. fub tit. - - - Remedium in ulcus, more fo- litóobfcurat; defcriptio efttalis: BZ, Samech ad albedinem calcina- ti; affundecirculatum minus;deítilla ut caput mortuum maneat (iccum; ita quidem ut vitrum candefcat, affunde novum; perge usque circula- tum rbinus dulce maneat, ficut affu(umeft, refolve id per fe, & quod tefolutum eft, eft remedium in ulcus; quod Balfamum vocati poteft. Quod per Samech Tartarum intelligat Paracelfus,fzpiusdeduxi. Per circulatum veró minus, intelligere fpiritum vini fimplicem, innuit ipfe lib.8, Paragraphorum de A(thmate ; p. m. 4.68. lit. B. Ptzparationem repetens. Quod autem Balíamum acaciatum nominet,fit propter ad- ftringentem, quemin refolutione nanciícitur; faporem. | Helmontius etiam hujus Balfamirecordatur Tra&. BalE Humanum $.40. 41.& Tra&t, fcabies & ulcera Scholarum $.56. Ejusque preparationem ibidem do- cet; quó LeGoremremitto,hoc adjungens,quód propter adfliringentem vim, patienti talis inuncio primá fronte valdé fit molefta; & dolores citó tamen evanefcentes pariat; proinde delicatulis vix debeat adhibe- ri; nifi it probé temperatum, quod fit fpiritüs vini fimplicis adfufione, & fi parum myrrhz addatur, ab omni putredineconfervatulcus, — Fuit 164.6. quidam circum foraneus, qui publice cultris brachia & gladió la» tus perfodebat, altero diein forum procedens vulnere coalitó & fanató, Hic Balíamum hoc miícuitfevo hircino & pro axungia murmentorum vendidit. Uniautemex chirurgis Budi(finenfium; à quo & ego obti- nui; locó magni (ecreti communicavit. Qz : — ^ OBSER- Blas 124. OssrnvaTI10 /CXIV. 2 Gum Rau TU: MNNEORD S ILLAD ED - OBSERVATIO CXIV. D. SIMONIS SCHULTZII DE ; ABSCESSU RENALI CUM INCENDIO VISCERUM, FUNESTA SYMPTOMATA ET MORTEM INFERENTE. Ereniffimus & Potentiffimus quidamPrinceps annos 53. natus;na- turá plethoricus & corpglentus,cum quodá tempore z(tuante fole inter venatorum turmas fummó mane campos ingteffus effet; non prius venari defiit; quàm fol ad occafum inclinans eundem abfti-. nere cogeret. Ibi vehemens ac violenta corporis, füó pondere gravis, & nedü optimé pofttot morbos compofiti;agitatio;occafionem & caufam fatalis morbi certó provocabat: ibatur enimrvenaticÓ curru per invia tantó animi z(tu , ut cum auriga non (atis audacter pro reverentiá Ma- jeftatis,Regem fulcis, faxis , tirpibusque füperveheret, Rex ipfe;excuffó € curru homine habenas raperet, & animo alacriter indulgens, curfum- ue nullá lege temperans; neccurtui parceret, nec ipfe fibi, - Alter poft mediam no&em horá triftem effe&um exercere co»pit violenta voluptas ac primüm quidem nephriticis correptus cruciatibus preter morem do- luit, Repetitum eà diebistérvebalneum neque calculum neque do- loremlocó movit. Alteratamen diesbenignior vifa eft : jamque cum venatoribus nova expeditio defignabatur, quamvis interim fitis fauci- um permolefta;& quedaminappetentiz faftidia non de(i(lrerent.Quartá morbi die vehementiüs exar(íit renum , vicinorumque viícerum dolor; quem excepit ingens ventriculi & precordiorum atque totius corporis concu(lio, cum vehementiffimo ad vomitum conatu, & omnium, ut vi« debatur; vitaliumimmiti conflidatione, ^ Apparebatex illá naturz vi- olentiá; omnes quicunque intanta corporis mole delitefcebant humo: res ad tumultum excitos turbare & omnia miícere;pracipuareque rebel- honis fedem jam tunc in ftomacho refigere. Febris certe manifeftis (efe prodidit argumentis; dolore capitis, eftu, fiti; tadiis & aliis ejus ge- neris, Quare quzcunque contra nephriticos dolores funt adhibita re- media, ita temperabantur; ut fimul calorem expugnarent.Quintà morbi die; cum malum ctefceret,apertá vená emiffus eft copiofé fanguis usque adeó floridus,ut nunquam ha&tenüsab annis plurimis obfervare licue- rit meliorem ; nam etfi primó vafculó nonnihil putridioris admixtum innatare, tribus tamen aliis adeà purus exceptus fuit, ut vel indeper- | quam ——— DE ABSCES. REN. CUM INC. VISCER, ?UN. SYMPT. ET MORT. INFER. 324 quam facile fueritMedicis concludere, febrim illamnon ipsá in fangvi- nis ma([4 exarfille intra venas, fed extra vaía ab a(tuante alicubi pravó quopiam aut etiam maligno humore; & precipue ab illa intra ventricu- lum ftabulante &ammá concepiffe. . Firmabatur hzc opinio ab incre- mentis deteriorum frmptomatum : nam quamvis fanguinis illa miífio in corpore plethorico opportuna fuerit & laudabilis , poft illam tamen non immiauta funt mala;fed adve&a aliundejinter quz primas fibi ven- dicare vifus eft gravis & in omnifebre periculofus(ingulrus. Hic cum in horas cre(ceret, nihi;quod ad eundem compefcendum conducibile . videbatur, intermilfum eit : continizo enimbiduó aptiífima & pra(tan- tiffima medicamenta propinata funt , nihilominis febris reftin&a non eft. Singultüs autem. vehementia adaugebatur in momenta, Hinc demüm Medici cum ex aliis (ignis tüm prafertim ex illis atrocibus fin- gultuum iacrementis prefentillimum & plan extremum periculum ad- eff: pre(agiebant, credebantque fieri vix poffe, ut Rex ; quantum quoq; viribus polleat; diem unamaut alteram inter (ingultàs illos fupetvivat. Quare ineam partemomnes converterunt curas, ut ftemachum ab illa labe feu zftuantebile; fundo ventriculi ianatante;partimque ejus late- ribusimpadá liberumfacerent : evidenter enim inde apparuit , ab illa fola affurgere halitum venenatum; qui fuperius orificium ventriculi fuf- fumigans, acrimoniá (uà fingultüs illos exciret; totumiue corpus cons cuteret, -. Quia veró przviis purgatiunculis nihil fuit efectum;conclus. Íum e&t communi confilió vomitorium porrigendum efle : adhibitus im eamrem zrocus inezallorums (ed benefició nature fa&um,ut medicamene. tum aliam aperiret viam;omnis enim ille pravz bilis apparatus, qui fané. magnus fuit; non vomitu fed faciliore per alvum deje&iione copioíé ad admirationem usque & quandam formidinem detutbatus eft , nec fine :fnaaife(tó emolumento; mox enim poft unam aut alteram horam omnis illa fingultuüm tempeftas ad malaciam compofita eft, & tzndem defit; cunctosque in fpem erexit integre ac perfediz fanitatis, Sed quamvis | tàntaadu(tz bilis copiaintra paucas horas educa fit; & major deinceps | continuatis purgationibus copiofiüis educeretur; cefantibus tamen fin- gultibus adhuc ardor febrilis ab incendio ftomachi prorumpens, cor i- fum vehenienter affligere; & patientem ad extremas adigere anguftias | nondefiit, Demüm integrópoft facram fynaxin triduo alternis even- 1 tibus cummo:bo & doloribus lu&abatur : vider interdum & quafi pe- | ticulumpretergreffus, morbo füperior; interdum usque ad. defperatio- Q. 3 nem A 124 OssrnvaTro CXV. t fida SUp 1 m —— r*umuccecnese cnseea NL nem adftantium morbó fuccumbens; poftquam ex diuturniore lu&á in- fignis tüm corporis tüm animi mutatio vix aliquid boni promitteret: alternabat tamen fpes & metus; donec ex multa confliGatione vires col- lap(z penitusQuerefolutz nihil medicis in naturz vel artis fubfidiisbo- nz fpei relinquerent. Tandem pera&á extremá un&ionecirca horam undecimam no&urnam manifefta deficientis vitz figna fe prodiderunt, ita ut ante fecundam po(t mediam no&em horam iftis verbis prolatis: . Domine [zsu! in manustuas commendo fpiritum meum! expirarit Ívavi(fimé , omnibus, qui aderant, quietem illam tàm corporis quàm animi admirantibus, palamque profitentibus , vix unquam íva- viorem hominis expirationem & veluti indormitionem fe vidiffe. Poft meridiem fe&ionecorporis fa&á, videre licuit manife(tam morbi mor. tisque caufam, partim in rene finiftro, qui quantus fuit , foedé compu. ttuerat; nihilque aliud fuit, quàm merisfimus mucus & putrilago, pat- tim in ventriculo, cujus fundo & inferiori orificio innatabat pars non minimabilis aduíte : cetera quoque vifcera haud leviter inflammata confpiciebantur. Cujus morbi hiftoriam tibi; Benevole Le&or , ita candidé exhibeo, ceu eandem oculatus & veriffimus quidam teftis pro- riá manu confícripfit, eamque mihi fideliter communicavit, | Sed D. Andreas Cnoffelius;Archiater olim Regius p. m. in exereie, epid. febr. contra D. 4ugu[flinumCorrade, exercit. IV, tragici hujus cafüs caufam in crocum metallorum, quem unus medicus iníciis reliquis, à balneatore quodam mutuatum ; temeréad tredecim granain fub(tan- tia propinavit, loco citato; plané rejicit. De abfceff. ren. vid. in Ballo- nii confil. med. l. 1. confil. 41. & in anni I. Mifiell, Med. Pbyf. Curio Gert. Obfervég. Pals tio | OBSERVATIO CXV; D. SIMONIS SCHULTZII DE " 09 9 VULNERE PECTORIS ET PULMONUM FERE OVINQVENNALI, || —E " - x » n TE " à ET NS LEA NA. Mu ap UE s me eo qRo e Ys Lam I E ER MT ROLE *w 4 T MINIME TAME£&N LETHALI. * Scilicet | Continuatio Obfervationis CLXXXIX, anni. III. Epbemi.Curiof. Germanic. » Onus ille Decurio Melchior &dtvars à milite gregario Jacobo ^. spofit clandeftiné in pe&ore vulneratus , cujus i» 04f.1$g. -— I . tertió — |] (x Dr FONTICULIS NATURALIBUS.IN BRACHIO ET PEDE..127 tertii. mniftell. med. Pbyf.. Curiof. Germ. mentio fa&a eft; ab anni 1672. meníe Majo; (quo tempore obfervatioaem iftam confcripferam ) usque ad anni 1673. vernum tempus fatis commodá valetudine ufus eft, muniaque fua tàm publice quàm privatim absque impedimento obire potuit, iterumque filiolam fanam 6 conjuge fufcepit : vulnere interim pe&oris apertó manente; per quod natura fauciatorum pulmonum fa- niem apprime expurgabat; fed cum przdi&o anno feptugefimó tertió circa feftum Penteco(ítes füburbium Thorunienfe extremum, bíe SDtocfeo tau di&um; à Polonis militibus contra jura Civitatis petulanter infefta- retur, illejue cum urbanis militibus iftud ftrenué defenderet, atque, ho- ftes exinde expelleret, lethale capitis; preter alia ícapule & brachiotum gravia vulnera; inde fu(tulit, & licet ab Antonio Gtatt(enber / chirurgo; circa deligationem vulnerum fumma diligentia adhibita fuerit, nihil- ominus tamen naturá faccumbente miferille,o non ad unum infortuni- um natus , circa principium autumnr'anni 1675. occubuit ; vulnu(ículó illó pe&oris ad finem vitz usque pus coGum ejiciente : cujus ego tra- gici cafüs ultimam periodum, promiffis (tans; hác vice Curiofo Le&o- . rilubenter communicare volui. Apparetexiftarelatione, mortis illi- us caufam non fuiffe vulnus pe&oris cum lzfione pulmonum fatis peti- culofüm;fed recens capiti infliGumlethale vulnus. - vigo OBSERVATIO CXVL D.SLMONJIS SCHULTZII " FONTICULIS NATURALIBUS IN -BRACHIO ET PEDE. ObiliffimusAndreas á£5rano/EquesBoruffus;per longumkteri- pus puttulis capitis; partis finiftrz, cunt ingenti dolore; mole- ftisfimis laborabat, humore auteri peccante à capite ad brachi- um (iniftrum derivató,; ibidern natüra tria ulcera efformabat; pet quz humor ille longó fatis temporis fpatio quafi per fonticulos quotidie copiofe effiuebat, dolore capitis ftatim ceffante, puftulisque evanefcentibus. "Tum ille fvafa cujusdam empirici Dantiícani ali- quoties utebatur vinó adufló laxativó, ros folisab ipfo dió ; ad eum finem, ut humorem fuperfluum à brachio derivaret, (ea ut illeopinaba- tur, plane expurgaret: po(t cujus ufum quidem ulcufcula illa brachii exficcata & perfanata funt, fedtot numero in pede finiftro rurfus exo- | riebantur, per quz materia peccans quatuor annorum cutriculó,immo usque uf ! OssrRvATIO CXVIL - 21TH. Wb us ad mortem effluebat. — Hzc mihi verá fide retulit filia ipfius; Nobi. liffima matrona A x N 4 Brandia, Generofi Dn. Johannis Biedrzicki, Nobilis Poloni conjux, Thorunii hydrope afcite lentá morte anno ig673. 26. Auguíti extinda. OBSERVATIO XCVII D. SIMONIS SCHULTZII DE FONTICULO ABDOZMINIS NATURALI. Ptimé D. D. Czfo Grammius in OJferv. 257. de fontic, tatur. in abdomine € thorace, anni H. Mifcell. Med, Pbyf. Curzof. Germ. Qs : naturam optimam medendimagifttam e(fe & (zp£in- tentó quafi digitó artificibus monftrareviasrerquascommoa- | diffimé velitac poffit ab humoribus fuperfluis, acribus &falfis liberae — ti:ptxter cetera evincunt ulcufcula illa; quz ipfa natura nonnunquam in extremá corporis parteexcavat, quz proinde fonticuli naturales ap- pellantur, & contrà diftingvunturartificialibus, quos naturz du&um | imitati artificesope cauteriorum vel aGuolium vel potentialium effor- - mare olent. Hucusqueille. Jam citate Obfervationi fimilem hic fub-. jungo. Habitat nobifcum honefta matrona , Magnifici cujusdam Burggraffii Regii & Proconfulis Thorunienfis fuperfles vidua; fexage(i- mum annum (upergreffa, quz jam ab aliquot annis ad hydropem pro-- clivis, tumore abdominisleviafficiebatur; àquóeandem benigna na- | tura; ulcufculo in abdomine fub epigaftrio à parte dextra umbilici ex- ortó, plané liberavit, extillante per illud quotidie paulatim materiá | feroíá, jam ultra annufn curriculum, quodilla aliquoties fruftráà con- folidare fatagebat, fcd nunc eidem asíveta; idipfum absque moleftiá - fuftinet. Defonticulorum attificialium utilitate tàm in genere quàm — | in fpecie evolvat B. L. o£fervationem meam ($6. anni III. £phemer. Cu- iof. Germ. tim ejudem anni obferv, 214. Dn. D. Ebrenfridi Hagendarnii de fomticulorum artifiialium utilitate im ulceribus chronicis, | EN US — xwe ehe —— Mossmenigetengerd guilemscsidtiqui usan mae e - : OBSERVATIO CXVIIL .. - D. SIMONIS-SCHULTZII j DE : COLICA VINO HUNGARICO SUBLATA, N55 quedam vidua juvencula; anno x67;. menfe Septembri "—.. D ex debilitate ventriculi & vitio dizte graviffimos dolores coli- cos patebatur,qui cum neque enematibus tám anodynis quàm purgantibus,neque medicamentis narcoticis tüm internis tàm externistolli & fedari poffent; potu tandem vini Ungarici generofi fublatifunt. Quid mirum? Vinum generofum ventriculi calorem de-- bilem refocillando ejusdem robur auxit;& vi narcoticà dolorem & in- flationem inte(tinorum fedavit. Evolve 4v. Gazium :n corena fforida cap. 249. de Nat. Vini Vet. & Arnold. Villanovanum in Trat?. de vints p. ss. operum eju: 584. Particulariter autem vinum colicam expellere teftatur exaliis Peer. ndr, Canonberius de adminimd, vini virtut. c. 2. S. 32. p. ijt, & Pil. Jacob. Sachs 4 Lewenbeimb de vite vinif. [z&t, 6 pmembr. 2. c.6. p.309. "N'erüm cum nobilis ifta vidua non folümin dixta quotidié nimiüm de- linquat, fed etiam affeGibus maximé indulgeat, omniaque remedia plané refpuat, fzpiífime doloresrevertuntur, verendumque eft; ne tan- dem,quod D sus avertat; in paralyfin omnium membrorum ingidat: cujus prodromi jam fatis manifefté in manibus apparent, OBSERVATIO CXIX. D. SIMONIS SCHULTZII | : DE CURATIONE V'ENTRICULI POST HAHSTAM 4QVAM FORTEM SIPF£ REGIAM. D» Ohannes S(uge/ civis Thorunenfis & opifex ftannarius cum ali- quando no&urnó tempore bené potus domum veniffet, atque cu- biculum intraffet , ex laguncula vitreá hauftum aquz vitz fümere volens, in tenebris arripuit lagunculam aliam ifti fimilem ; aquá Regià five forti; plenam; ex eaque bibens , ftatim faucium atque fto- 1, raachiinfignem atdorem cum erofione fenfit : Cui excellentiffimus p. -m. Dn. D, Meifnerus; anteceffor & collega nofter colendiffimus , in confilium vocatus, fequentia prefcripfit. Bt. 444. »alve $ufi. /yrup. gard. D. Meifu. 5). mucilag. fem. p/yllii, eydon. aquá rofar.extr, àà $85. lap- || | R eryflalisy 130 » Ossrnvarro CXX, cryflall. prep. 3i). M.F.Potio.Dein, RZ . mucilag. fem, «ydon. 511], puto fem. gialv. portulac, melon, ÀÀ SS, boli armen,Orient, prap.3i). mell, rofar.sv. zn. pro lambitivo, Quibus ufurpatis, per Akiffimigratiam evafit, & plu- VIXECmen EAR QE res annos fupervixit; non ita pridem phthifi extin&us. Similiter Fore- . ftus puerum poft hauftam aquam fortem, cui prz ardore gula przclu- debatur, fuffocationisque periculum imminebat, mucilagine fem. cy- don. reftituit, ut videreeftapud eundem eZferr. medic. lib. iy. obferv. 50. Quomodo 24/72. Ronsfeus in tali cafu nautam reftituerit ; vi4. ejusdem epift. 9. Sed quàmmiferandis, dirisque cruciatibus puella quzdam poft affumtam aquam fortem extin&a fit; defcribit Bruzo Seidelim pag. iy. de enor b. incurabilibus. Confer. Henr. ab Heer obferu.i6. p. 201.644. OBSERVATIO CXX. : D. SIMONIS SCHULTZII DE j USU ARGENTI VIVI IN VERMIBUS. datus, idiomate Polonico Spanek di&us ; amabilis, variisque lu- - 7 E: mihi catellus melitzus filiole mex. ab amico quodam dono | dicris artibus miré inftru&us ;, qui per aliquot feptimanas malé | habens, lumbricum latum duodecim fermé ulnarum longitudi-- nis; fed partitis vicibus excrevit: huic ego Mercurii vivi ad drachmam unam deglutiendam dedi, à cujus ufu poft bihorium humoris vifcidi, . inflar gelatinz magnam copiam ex inteftinis ejecit, & ab illo tempore. —- hucusque ultrao&o feptimanas nihil tale amplius patitur;nullaQue ver-. | mium figna apparent, fed ille vegetusartificia fua ad nutum domine ;| cumrifu & dele&atione adftantium exhibet. Quod nos in cane expe- rimentum fecimus, id 4477. Mufa Brarfavolus in exam. metall. p» 422. in. — infantibus vi vermium femimortuis cumreflitutione fanitatis fe felici-. ter obfervaffe fcribit. Idem ex eoteflatur MareBrolus comment. in libr... — 3-Dioftor. de medic. materiA cap. 70. & libr. 6. cap. 28. additque ibidem: | Goritienfes obftetrices, ubi gravida diuin partu laboraverint, eisdem. | ftatim argentum vivum fcrupuli pondere, nullis incommodis potan- | dum exhibere. AdjungathiíceL. B. 24;cellaz. Curiof. Med, Pbyf. Germ, | I. anni , obfiru, 149. ejutq, fibolion, € anui 11, obfer vationi 24. adnexumn — fihalian.. OBSER- | -— E I-— am cte : hem wel nr) M» | AEN |. OBSERVATIO CXXL. D. SIMONIS SCHULTZII b DB SINGUL ARIBUS MORIENTIUM MACULIS. " Ccubuit nuper inter noftrates Johannes &yut(dmanit / civis optimus & vit probussaffinis & compater meus, annos tres fu« pra fexaginta natus , marasmó confumptus; cui nonó ante - mortem die maculz purpureo-lividz per totum corpus pluri- me erumpebant, & manüs dextre carpus cum metacarpio ad cubitum usquelivido & ad nigredinem vergente colore totus tin&us apparebat: quz omnia ad finem vitz perdurabant, neque poft mortem difpare« bant; qualia figna mihi, quantum memini, nunquam aut rariffimé in morbis ehtonicis ante mortem; nifi in fcorbuto, aut febribus malignis pe(tilentialibusque : poft mortem autem fpi(fime obfervare licuit. Sed Dn. D. Johann. $5títmís / gener meus; quintó dieante mortem incar- po fini(tre manüs maculam livido-purpuream rotundam cum radiis quibusdam in matre fuá chariffimà fe animadvertiffe mihi narravit, quz autem alterà à morte dieplané evanuit. Tales Jo. Tilepsanzus im Explanat. Apbor. Hippotr. p.7n. 277. maculas agonizantium appellat, in- dicesQue mortis inftantis vocat, Verüm ejusmodi maculatum dodrina in libris medicis parüm adhuc exculta eft. | ^ OBSERVATIO CXXII. D. SIMONIS SCHULTZII ] DE GANGRZENA INTESTINI RECTTI. * j A Nno 1673. die Augufti io. vocatus um unà cum Antonio Statt« »* - X. lender, chiturgo ad Magnificum Dn. Burgravium Regium & - X Proconfulem I. N. annosnatum 65. quide doloreani feu inte- — 0 sfinire&i,maximé circa deje&ionem fecum alvinarum jam à fesquifeptimaná continuante conquerebatur: hic autem quotidie in- 3 tenfior fa&us eum przedi&á diele&o affixum domi detinuit. Eàdemdie - & 11. Augufti; horá quartá vefpertinà febriculam percepit : urina erat 3 admodümtin&a & nonnihil confufa, pulfus celerrimus, calor ad ta- | -&um intenfi(fimus, fitis maxima; hinc dolor partis affe&z, qui no&es | diesque durans; omnem cibi appetitum proftravit & fomnum cum ma- | Rz | gna 122 | OsssgvaT10 CXXIL cci illa di aii n o Un gnainquietudine ademit. Chirurgus affedum lBédn cum m infpesiit; invenit inflammationem infignem cum tumore ab interiore inteftini fe&i partecirca orificium veficz ad exteriora vergentem , fed cum fpe- culum ob dolores Magnificus admittere nollet, ifte omnia manibus tractareneceffum habuit. — Cum veró ante res feptimanas Mágnificus Proconful purgatione folitá; hucusqueob publica negotia dilatà ; ufus efft, & ante duodecim dies venz fe&ionem fatis largaminftituiffet;vi- riumque languor infignis adeffet , julepis tantüm & aliis alterantibus atque cotroborantibus, tàm internis, quàm externis pro virili optimé ei fuccutrimus zfed inflammatio indies majus incrementum fumfit;. viribus interim corpotis fammé deficientibus, Die14. Augufti, poftap« plicationem enematis [ cujus emolumentum jam femel expertus eft; e« jusdue repetitionem ideó petiit ] gangrzna ex interiore inteflini re&i parte veríus fcrotum, [ quam cminabamur] in confpecum veniebat. ifta, licet linimento magiftrali Hildani & fpiritu vini camphorató eifa- tis profpiciebatur, in horas crefcente & fcrotum occupante, naturáque faccumbente die 1j. Augufti horá mediá fextá vefpertiná Magnificus Dn. Burgravius placidé i in Chrifto expiravit. Notandum hic , quód jam à tribus circiter annis Magnificus Proconful à dolore atreciffimó in finiftrá parte faciei circa maxillam & oculum maximé infeftabatur; qui quidem affumtis quólibet vere & autumno medicamentis purganti- bus folitis aliquantisper remittebat, fediterüm mox revertebatur : qu& de cau'sá ipfifvafi, utfonticulum in brachio ejusdem lateris admitteret, fedfruflrà. Prztereà(zpiffimé eidem moleftus fuit totius corporis, przfertim autem fuperiorum partium; pruritus curn puffulis quibus- dam, cujus gratià frequentes fcarificationes,& quólibet vere femel ve» nz (e&ionem adhibebat: quz autem fymptomata, poft'inflammatio- nem in inteftino exortanr; penitüs evanefcebant ; Íciliet metaftafi a&ri- um humorum à capite ad inferiora & inprimis inteftinum rectum fa- j Q4. De quibus vide fis Srepbanum Rodericum Caffrenfera im. libello, Qus ex quibun dicló, cum primis libri a. cap 2.5. .&e. pulcre &doac dise fecntem s, z- TONO Se VV a VP MEE S S TMna SPRPBC. UP SOROR q A : ex n WU one Aa ss A Ca Ps T : Cu g "- Ro — A 40 «-. . OBSERVATIÓ CXXIIL digi SIMONIS TOHUETEH DE TRIFOLIÓ ANTIARTHRITICO. Ulla vox plutibus plantis communior, quàm Trifoli;quá noti modó herbarum varia genera, fed etiam arborum & (tuticum comple&imur; quod cunéta ea Trifolia fint, quz femper terna folia tantiim ptotetunt 1n unius pediculi extremitáte ; duo & ldtece (ibiinvicem oppofita; atque tertium in extremo, quemadmodum in vulgatiherbá; quz Trifolium appellatur, confpicimus : ita recie ma« üetdoaiffi imus Sp/gelius iz Ifagog. in rema berbar. vei CAp. 17. Trifolium; dequojam nobis (eto, e(t Paluftre; (ive Aquaticum ,&nafíciturinlos cis uliginofis & aquofis, cujus folia vifciditate quádam praedita funt; .editá tque flotes ex cozruleo albicantes menfibus Majo & Junio; 1 in furno caule in brevem veluti fpicam coagmentatos : colligunturque folia a- pud nofirates fiatim à fefto S. Johannis Baptiftz, ac videtur efle 74c057 Tbeadori Tabernem, Trifolium fiérinum UL, Herbarii libr. 2. cap. 25. €. Dadsnsi rrifoliuss paluflre in hift flirp. pempt. q« libr. 4«cap. 25. p. Jo. 1 Wy quod noftrum (trata folia habeat... à De Trifoliorum peciebus sidveamment, Mattbioli in Diofceid. lib.3. eap. 7. p. m. yjf. Quiautem omnes Tritoliorum fpecies accurate di- | gnoícere cupit, evolvat Pipacem Theatri Boinici Caff. Bauhbini lib. g. feti. 6. p. 27. Nos hiciconem circa Thorunium nafcentis ad vivum expres fam adjungimus. Occafionem autem de hác, herbá feribendi hobis hác vice fuppeditant vires ipfius infignes, quasin motbo articulati de- bellando exerit, apud nullum quidem inter Botanicos fcriptores haz ' &enüsle&as, fed in nonnullis agris teipsá feliciter expertas. Primusy qui ejas ufüm à mulierculá quádam ruftica edoctus in morbo atticulas ri per aliquot annos falütifezum deprehendit; eftSimon Gfett / civis mercator & cenopola Thorunenfis opulentus, v vir ptobus, conjugisq; mez cognatus :decoquitille herbz folia in cefevifi, & fic bis utter de die, dolores fentiens, quamvis ingratiffimi odoris & faporis fit; bibit; femperQue doloris allevationem percipit; verüm ob vini ctebriorent ufüm[ ut ipfe fatetur ] dolores (pius revertuntur, Ab hoc iftud remee | &ium mutuati; Matthias Sieger /fexagenarió major; civis & Ptoconfu- laris minifter; atque Petrus Graudentz fupra quadraginta annos natus; Ta R 3 Gvice / 1224. OssrnvaTio CXXIV, ie n —MÀ Án emumene-o ctc urcrcRm TO DzeXn uem Unart m emepm civicz cóntributionisexa&or: necnon robuftus quidam vir nomine Balthafat, aquis & viuis deftillandis operam navans; à doloribus poda- gricis per plures annos miferé divexati, jam veró per Dzr omnipotene tis gratiam finguli ope illius hetbz, ab illisliberi, obambulant; muni- adue fuafine impedimento obeunt. — — Preter iftos novi matronam quandam; quz folia ifta in aqua deco&a & calidé parti affe&z applicata inarthritide vagá ; admodüm deprzdi- cat. Quodautemha&enüsillius herbz efficaciam plures inter nottra- tes non experti fint, in caufa procul dubió eritjlapor & odor ejus ingra- tisfimus, acerbo-amatus, vi haud exiguá refolvendi & difcutiendi pol- lens : fed qui przparatione ufitatá in fpiritum, extra&um liquidum (al & fytupum in pharmacopoliis inpofteràm, D E o volente; gratior reddi poterit. Apparethinc plurimas adhucdum vires inrebus naturalibus abíconditas latere. OBSERVATIO CXXIV. D. SIMONIS. SCHUL TZII DE n RADICIBUS HYOSCYAMI PER ERROREM COCTIS, INFELICITER COMESTIS , TRUCULEN TAQVE SYMPTOMATA .— . PRODUCENTIBIUS. e Dominus Baáfilius Czolnerus, p. m. Philof. Magifter,& Me« | dicinzBaccalaurius clarisf, Gymnafii noftri ultra novem luftra Phil.Profesf.Conre&or & tandem Dire&or longé meritisfimus, | PreceptorQue meus zternüm devenerandus, in edibus fuis; multos commenfales ftudiorum causá ibidem commorantes aleret, ac- cidit anno 1656.przterpropter,ut coqua domeftica radices hyofcyami & paftinacz fativz per ignorantiam in hortoob radicum fimilitudinem und erutas, fibique allatas, cum carnibus bubulis elixaret 5 de quibus, quotquot comederunt [fuerunt autem quatuor juvenes ftudiofi & ipfa —— coqua] mox omnes magnam mentis perturbationem & emotionem pasíi funt, & quafi furore percitiprimüm jurgiis, dein verberibus fe ex« ceperunt manifeftis, & nifi vi abacti forent; forfan ad internecionem 11 petventum fuiffet; Poftmodüm miras in fingulis obfervare licuit ,fe- — cundum cujuslibet naturz inftin&um, gefticulationes : unus inftar hi: — ftrionis femicaligatus, vocatus tamen; Dn. Hofpitem accesfit: alteri o2. mnia,qua tantum in confpe&um veniebant; ut Mide , aurea gs vide- . ntufy | [1 A bibit; Dr LAPILLIS PER ALVUM EXCRETIS. 35 bantur,etiamcibi meníz appofiti:tertius homines porcos effe ftatue- bat; quos pridié in horto conípexerat;quafi à Circe in eos cummutati ef-- fent , proptereà edibus expellendos jubebat : quartus inflar alterius Mattis tetricus & quafi furibundus cum depravatà bombardá , quos adotiebatur, trucidareintendebat, eáque vi ablatá ,iisdemoculose. . ruerevolebat; coqua autem feorfim in le&o detinebatur,& fopore obru- tà, quid cumip(a & aliis agebatur;ignorabat; ac nifi eadem obfonium deguítáffet ; fulpicionem propinati veneni incuttiffet. Sed adhibitis ab excellentiffimo p. m. Dn. D. Georgio Mochingeró, Anteceffore & . 'Collegá noftro «tatem honorandó, idoneis remediis, pri(tinz fanitati reftitatifunt. Dehyofcyami generibus ita [cribit DoZoneus biflor. lirp, penipt.3. libr. q., cap 21, Hyofcyami tres veteribus funt ; niger; luteus & albus: pofterior etas Peruvianum quartum adinvenit. Diofcorides de mater. med. lib. 4. cap. 64. & libr. 6. cap. iy. teftatur, hyofícyamum potum & incibo fumtum ebrietati fimilem amentiam facete, P/izius lib. 35.na- zur. bi(f. cap. 4. etiam foliis mentem corrumpi ait, fi plura quàm quatuor ^bibantur: mitior autem habetur candidus ; quem Medici; fecundum Dioícoridem recepére, deinde luteus, niger ut. deterrimus im- probatur. Galenus de ffnplicium: medic. facule. lib. 9. edit. Venet. p. 65. nigrum etiam infaniam ac fíoporem afferre zfürmst : Hinc- que flavum five. luteunr propinquam. obtinere facultatem: fu- giendumutrumque ut iputilem & venenofam, candidum ad fanatio- nes maximé idoneum effe, Adde citatis doctisfimos. commentarios Mattbioliin Diofcor.de matymed. lib. a.cap.6a. € lib. 6. cap.1y. prxdicta clariüs explicantes, Cujus aütem generis nofter füerit , imposfibile eft indagare : Sed cutiofus LeGor credat velim certiffima effe, quz fcri-- |. bimus 5; vivunt enim adhuc hiítoriz hujus teftes fide digni; & coqua -ipfa;quz poftea predictorum fodaliumuni nupfit; ac jam in viduitatis: ' fiatu vicinam nobis zdeminhabitat;. UO DBSERVATIO - CEXV. D. SIMONIS SCHULTZII : ^DE e LAPILLIS PER ALVUM EXCRETIS. »J Efett. excellentiffimus D. D. Laurentius OSolffftrieael/ amzz A drm Mice. Med. Phy, Curiof- Germ. obfer. £9. mulierem quandam 5. annos 4o. natam poft frequentes fummosque dolores colico- j nepnti- 156 | Os$SE£n váTtO CXXVI. nephriticos poftinjeGum enema tandem fimul ac femel lapillos nume- tÓ 37. o&ogonos, quorum quilibet grana fex ponderabat ; per fedem cum firepitu excreviffe, "Talem etiam noshácvice nobilem & juven» culam Confulis cujusdam optim? meritirelitam viduam, przclaro» rumque parentum filiam, fed valetudinariam; annos23. natam curio- fo Le&cri reprefentamus,que poft atrocisfimosinfimi ventris dolores pet inte(tina excrevit lapidem ovi columbini majoris magnitudine, verüm angulati formá , unum, & dein partitis vicibus ultra viginti mi- nores; triangulates, quadrangulares, rhomboides & pentagonos;cun- &os cinetitii coloris tartaro fimiles, qui poft excretionem parüm fria- biles erant; tempore autem duritiem acqui(ivere,... Hos mihi ad viden- dum & palpandum libenter exhibuit, Experientisf. Wenceslaus Du- ' toích; Philof. & Med.D. & Pra&icus, amicus meus peramandus. cogna- tusilliusanno preíente1674.16. Januarii. Quales nos cum excremen- tis, fed fine dolore; diverfisquetemporibus ejectos fuiffe plgrimos cal. - culos in duabus períonis ( que hucusque vivunt & talia patiuntur ) a- nimadvertimus.: inveniet L. B, oZfervatione igó. anti. II. Mifcell. Curiofe Germ. ad quam eundem remitto, : cosy Í Huic apprim fImilis obfevoatio videatur ap. Thom. Bartbolim, Vol. 1. AGf. Hafn. Obf. 100.] I di d |. OBSERVATIO CXXVI D. SIMONIS SCHULTZII DE " URINA,P QST EMISSIONEM,LAPIDESCENTE. Adem nobigYidua,de quá precedente obfervatione mentio fa&a eft; emifit aliquoties urinam, in cujus fundó poít duarum hora- Arum fpatium lapides friabiles pofted duriotes fa&i concteverunt, - quos mihi itidem przfatus medicus benevolé monflravit, & ego nullibi hucusque obfervatos & connotatos melegiffe recordor : quàm quod nuper in filiolo quadtienniConfulis cujusdam Thorunenfis poft. emiffam urinam turbidam in fundo fimiliterlapides durós coagulatos vidi, qui à parentibus refervantur. Sed fontem quendam in Britannia - in Forefta de Knartesborn effe fcribit Gai/-Gilbertus Philof.pova de mun do fublunari lib. y, cap. 1. € 12. cujus aqua,ligna; frondes, carnes in.la« pides mutantur,poftquam aliquod tempus in eorefederint.. Ide, ibid. lib s.c4p,1. tecenfet ex Bocthio; eundem in Hiberniá vidiffe lacum;circa S ? quem Ds SYMPTOMATE QUÓTANNMIS CERTO MENSB PT DIE RECURRENTE. ONE cian quem nec herba , nec atbor uilla Braues ampliflimó circumquaque fpatio ; i in quem fi lignum infigas ; anni circiter unius curriculó, id quod in terra fixum erat, in lapidem. convettetur : quod deinceps aquá operietur; in ferrum ; reliquum aquáextans ligni formam naturamque fetvabit ; ita lapis; ferrum & lignum: aüdem in ftipite Bein, in. auditá novitate confpe&antur, | E OBSERVATIO CXXVIL' D. SIMONIS SCHULTZII pg! STMPTOMATE ro TANNIS CERTO MENSE d Un UO o OUBVE RECHUAISENTE AM UN O»ilisfima quzdam p. m. virgo, cumei ante. aliquot (d um vi- vetet) annos cum ferculo venenum propinaretur;illaque par- im natura robore per-fpontaneas easá; plurimas dejectipnes yo «ng) oi Ta factas, partim etiam ope pra ftantisfimorim, a- lexiphatmacorum, adjuvante divina gratiá ; ab ejus nocivà vi liberate. tur. accidit ; ut quotannis ipsá. affumpti intoxicati cibi die, nempe fextá Maji , per plures annos usque ad ultimum vitz terminum memo- .gabilef Íymptomalémper recutreret; fcilicet anxietas cordis cum lipo- i£hymiá gravis(imá ; quz tamen; aceptó aliquó i£ordiali La nee id andi fudore. folvebatur; ... . | eig | — OBSERVATIO 'CXXVIIL qs 'SIMONIS SCHULTZII DE | | usu FORMICARUM INSIGNI IN PARSLYISL |. » Uantum balneum ex deco&tione formicarum in paralyfi prae B it, expertus fum nuper in boneftà matroná Hedvvigi Klipeliá, ' annos 47. natà , ingeniofi Cafpari Cebeffag/civis & automa- "im tcarii Thorunenf(is conjuge; quz primá die Maji; anni 1673. pa- ili lidouri lateris ta&ià,nec manás nec pedis officio fungi potuit; atq; /balbutiente linguá verba gré proferebat:ubi primüm adhibitis ido- neis medicamentis ei i pedetentim loquela reftituebatur, prafertisn poft j| ius mixturz ufum : Rz. mitbridat. Bam. 3ilj. exemili caftgor.3jj. c 4- | poplett. 3ij. el. deft. lil. convall. vorirmar.àà g. v. ffr. de flechbade f. $j. M | ai frequenter lingua fauces inungebantur, Sed fenfus motusque S brachii P" x: e )38 0083 00 €.ssrRvaArID €CXXIX. — Le o € M — — brachii & pedis tardiüs rediere, quamvis variz inun&iones tám fpinz dorfi ad principia nervorum, quàm artuum cum fri&ionibus (zpiüs in- ftitutz fuerint; donectandem fomentationes quotidianz ex formicis & earum myrmeció cum aquá fontaná decoclis, benedicente Do, -prz(entaneam opem; & firmum:conflansque partibus affe&is robur attulerunt. Li [ 44 Collector, Epbemerid. ann. 1674. menfe Jan.) OBSERVAITIO CXXIX. D. JACOBI. BREYNII Aa C à DE 31e PY QVERCH NIV£A4, UBI ALIARUM ETIAM | .QVARUNDAM PLANTARUM. FOLIIS FERSICOLORIBUS, | FIT MENTIO. RborumGermanicarum rarisima; junior quzdam pedalis ma- gnitudinis arbufcula fuit, foliis fex vel íeptem quercui vulgari fimilibus, fed omninó niveis;afpe&u jucundiffimis, mirificiffi- misQueornata, anteannos fex in Caffubiz montibus enata, in- deque effoffa; horto meoillata. Inquofolertiam tamen omnem, ad- hibitamqQue e!uit curam; & elapsó brevitemporis fpatio, non fine do- lore meo maximo interiit, Tantümbreviter. Ubi notandum; raró admodüm plantas foliis ex toto albis; utin hac quercu; inveniri; fed fz- piüs quibusdam albis; aut viridibus;quibus albusaut flavus; aut uterq; fimul, aut etiam cum aliis mixtus fit color. Quemadmodüm ex com- pluribus ab aliis jam anté commemoratis , ut menthaftró niveó, ala- ternó variegató, falviáà marmore &c. Etex nonnullis etiam novis; utex tithymalo, cyparisfiade; borragine, elaphoboícó ; leucojó ar- boreícente folio incano, quas albis & viridibus infper(as: Et ex mar- rubio nigro, euphrafiá alterà Dodonzi, plantagine latifolia; bardand, ' quas aureis & viridibus variegatas foliis animadverti , colligere licet o. Caufamidiverfi hujusmodi in foliis coloris Botanicus celeberrimus Dn. - D. Morifon , in preludio fuo Botanico calci tribuit , radici fuppofitz, | vel pari mixturz calcis cum terráruderosá, à qua attra&ó per radicem | fucco ,folia veluti morbum contrahant ; qui pangendo in perennibus - duret, fationeevanefcat. Ad me quod attinet, huic inventioni non - repugno. "Verüm quód etiam ex femine fine additamento calcis verfi. coloribus foliis quxdam educentur plante; experientiá novi. Inprimis | ex nrw : : UV ( ; Dr ARRORE CANELLA OHNE Tr &ide Aslilo ks: CAMPH, JAPON. 129 — — in Datura turcarum, quz cafu in horto meo. viridibus, flavis: & albican- tibus variegatis foliis apparuit : ex cujus femibe non-iterüm plantz tantüm cum ejusmodi foliis difcoloribus; fed cum quibusdam fru&ibus etiam viridi flavoque colore ftriatis, provenerunt : Neque quercum no- Íítram ex calce; (ed ex glande, ex qua enata, virtute quidem producen- dialiquid preditá ; fed verá i produárice viriditate deftitutà, candorem füum traxitfe autumo, quá deficiente, viredo abfolvi haud potuit. Et plante hanc ob cauíam verficoloribus aut niveis foliis .-przditz ; ex fe- mine iterum produci difcoloribus poffunt. Quanquam ex eodem et- iam femine;fi vigorem naturalem plené iterum recipiat ipis facilé fie- ri poteft) plané viridibus nafci poffint. (00 OBSERVATIO .€XXX. Dx. JACOBI BREYNII DE ^ ARBORE CANELLA ZEILANICA, & de ARBORE CAMPHORIFERA JAPONICA. "Won Canella przftantiflimo cortice aromatico intoto feré ter- rarum orbe celeberrima,non folüm in variis Indiz locis ; veriim etiam in Sina; optima autem omnium, in Infula, ut perhibent, . Zeilam gignitut. Etlicetnonnullorum fententi4, Canella & caffialignea officinarum cum foliis Malabathri nuperorum; hujus Ca. nellz arboris effe credantur ; tamen quamlibet harum trium peculia- rem agnofcere arborem, quamvis omnes fint arborescanelliferz ; fed diverfi generis; alió tempore (cumde Cinamomo antiquorum agere conftituimus) dilucide nos oftenfuros fperamus, Hác vice notiffimam tantüm videbimus, cujus interior cortex. pto Cinnamomo nobis adfer- tur & in officinis ufürpatur. Hacarbor mediocris & cum tempore (a- tis magna; ligno 3lbó, inodoró,molli, falicisnon abfimili; variis con- cinnó otdineramis diffufa: Quorum minotes plerumque iterum aliis binis fibi alternatim oppofitis ramis prominent ; pariterque foliis, te- nues; ut oleum feré Canellz acri & (vavi fapore oleagino'os, pediculos habentibus, tribus nervis infignitis ,"famalgpatrz fimilibus ;at, fi quis attendat, fubftantià pletumque folidiote, craffiore; (zpiüs forma latio- Te minusque acuminata; & inprimis femper notabilioribus elatioribus- que fibris inter intransverfas currentes venulas fignatis, faperem caryo- $2 phbyllorum I40- . OssrhvaTIO CXXX. p ial NE : tesa phyllorum aromaticotum prc fe ferentibus; ornati, Racemofos , odo» tiferos, eosque albos fert flores : qui calicibus preditos, ad flavum ten: dentes tandemque obícuriores fimiis & avibus expetitos glandium magnitudine fru&üs proferunt. Ex quibus fru&ibus Zeilanenfes fa: |üture oleum febaceum conficiunt; multis rcbus inferviens. Quemad- modüm etiam varias, falubres jucundasque ex hac atbore igne elicis unt aquas; ut excraffioribus corticibus artificiofa ferinia ( qu fzpiüs oleo Canellz majoris odoris gratià iunguntur) pteparare nótunt.z, Arboris Canellz radices non folüm campphorze fimilem liquorem; fed camphoram etiam ipfam proferre , non mihitantümaà Dn. » . Con. filiario Indie annis abhinc duodecim, & annó 1669. ab Mlinférifisno Domino Hieronymo: 2. Beverningk , cui idem à Domino Pad. &urg, Do&ote ini Zeilan confirmatum ; fed hóc ipló quoque annó à chiturgó quodamin Zeilan mihi deteGum. Idem etiam afferit Dn. Philippus Baldaus in deftriptione Infula Zeilanp.196.. Ego autemquam- vis camphorám ex arbore Canellá promanare confirmatum habeam,eá fententiá fui, exaliis eandcm quoque arboribus provenire, partim quo- niam Japan , ubieadem feté caeli; que in Germania, temperies ; maxi- mai copiam camphorz emittit; partim quoniam lignum camphotz o- culis obverfabatur. Inde advarios Clariflimos Curiofzque eruditio- nis viroslUteras exarare aufus fum. ELM TU eU Donec tandem excellentiffimus Dr. 4drnoldus Sye, Profeffor Medie. E. Botanices Leidenfir, vit, fané non minus fummz in ftudio Botani- CO experientiz , quàm fcrutationis in rebus naturalibus abditiffimis diligentiffimz , defiderio meo in multis fatisfecit; dum fequentia me- cuff humaniffimé in literis doGi(fimis die 26. Martii anno 1673. com- municavit. Áec 0 | ai ? De Camphota mihi relata funt ab ampliffimo D» de Bucbilion' qui » nomine Societatis per plurimos annos przfe&uram in Japoniáge(fit; »Teítatur nempe arbores,que camphoram prebent, proCeras effe , no- »ftrarümtiliarum inftar & non abíimilifolio,& quamvis etiam alibi in »]aponia nafcantur, copiofiffimastamen inveniri in provinciá Zathu. »rhadidá. Arbore autem cafa radices e(fodiminutim concidi & in le. »betem zneum conjici türm aquam eá quantitate fuperaffundi , ut radi- »Cces modicé obtegat: Lebetiautem imponi pileum vel operculum »ftramineum, in acutum faftigiatum, moxque ignem admoveri modi- cum, "Quz tótó ccelo ab hac differt. - wv Ca. Dr ARBORE CANELLA ZEILANICA, & de ARBORE Cava, JApoNiCA. 143 p —- cum, cujus ope partes radicis volatiles feparantur, adícendunt; & di-; &0 pileó cryftallorum inftar adhzerefcunt, qui vicilfim aufertur, mun-;; datur, rurfusQue füperimponitur, tantamque di&arum arborum effe copiam, ut omnem fuperet ex(pectationem. Accuratiüs autem hzc &;, fingalatim mihi fe narraturum amplifimusV ir promifit; cum plutimis,; aliis huic Ícopo infervientibus , ut & hiftoriam Camphore de Borneo, Atque hzc, ex quibus patet; Camphoram non folüm ex arbore Ca- hella; fed ex aliis etiain oriri hác vice di&a fufficiant, Plura alio in loco, &tandem pleniora; cüm eorum participes £2&i erimus, quz no- bis D». DoXf. Guilbelmus ten. Rbyne, vir fíummó ingenió, indufitiá ac ftu- dió, quiin Japoniam Medicus magni Imperatoris vocatus abiit; polli- éituseft. Hic in gratiam Cutioíorum Botanicorum addimus, folium dllud primum omnium á Carolo Clufio, & deinde à Lobelio, Camera- io in Matthiolum, Tabernzmontano, Packinfonio, aliisque pro folio cinnamomi exhibitum; non Canellz arboris ; fed Cenanam de Qua- huna Hoac Recchi effe. Contrà à Matthiolo Canellz folium, pto ca- tyophylli aromatici exprimitur: cujusimitatores Camerarius, Cafpa- -fus Bauhinus in Matthrol. & Tabernzmontanus ( qui in iconibus fuis folia illa Canellz, ramis caryophylli atomatici adpinxerunt ) fuerunt. rroris hujus caufam primo faporem ; illius autem nomen barbaricum "Cemanam, ad cinnamomum inclinans, fuiffe exiftimo. ^ Fueruntetiam pA putat K viri doGi; qui atborem Canellz in Europam allatam, inlaurum mutari, 4"; [jx fund. exiftimaverunt. Quod, ut fieri nequit, experientia eliter comprobas7em -2-- (15.5. | vit: cumante annos aliquot [//7/772/55:,0.Dogzino Da. Hierony- 720 4 Beverningk ex Zeilan complures arbores ciltis terrà repletis Anditz,transmi(Te fyht, que in incomparabili ejus horto ju $octfor(t án Bataviá viguerunt; nec ibi vel hilum mutatz. . Dequibusfolia non tantüm quzdam, que zqué ac pediculos ejusdem laporis & forma «um Zeilaniciscompeti ; IJuff vifímo V'iv0 mihi fubmittere placu- it: verüm plané etiam vivà adhuc arbufculá ex fingulari benevolentia benignisfimé me donare:conftituerat. Quod tamen hiemis anno 1669. vehementiá; que omnes fummi Mcenatis arbores interemit, impedi- |. 4um.:. pda ue S 3 . . QOBSER- Cap. 5 f I ex (142)50 LE QBSERVATIO CXXXI. Dx. JACOBI. BREYNII De: 0o ion CORTICE AROMATICO INDIZE ORIENTALIS CAN£LL.E FACIE. Sd | C etiam complures, non Canellz, fed aliarum arborum Cucrcmruesm ; fetus dari, Canellz zmulos, cásfia caryophyllata Pifonis,Hin- ainna Jonquetti (ive ganada perida , & macer Monardi , quas cum Canella Malabarica,cum variis Cas(iz fpeciebus ; aliisque cotticibus aromaticis affervo, teftantur, Quorum poítremorum unus mihi gratis(imus rarisfimusque Indie Orientalis, Canellz fimilis ; nec gitos latas; & culmum (tramineum craffas; extrinfecus purpureas , in- feriis ferrugineas;intrin(ecus cinereas, &, fiinter frangendum laceren- tur, micantesex lurido ad glaucum abeuntes partes o(lendere poffu- mus, - Hgex maci& nuce mofchate mixtum odorem aromaticum (pi- carjophyllis aromaticis non abludens; infit. Mederi eandem cepha. licis, ftomachicis, uterinis morbis & frigidis ventofisque affeciionibus, duantüm ex fapore judicandum cenfeo. Certius quiddam ex ipfis par- P [ ticulis,quas cum Casfíia caryophyllatá fi(onis & quibusdam rebus exo. cicis aliis transmitto; colligere licebit. du. 22 DRM E "E OBSERVATIO CXXXII. Dw. JACOBI BREYNII DE Á FOLIIS ARBORIS GUYANAICAE COLOREM PURPHREUM FHINDENTIBUS. j udo eiii foliis/ex purpureo obfcuré rubentia, & propter marginjs in fa- 5 pofun£, alas periore laterealtiüs prominentes obliquá ac minüsformofa. | Superio- ; re parte glabra ac fplendida; altetá veró,ubi coíta, venz acfibrz magis confpicua, rugofa ac minüs micantia, Dentibus concifacolorem pur- pureum, & faporem ligni Brafilii pre feferunt. An frondes cujusdam ita tubulofus, fed planus. De quo nonnullas palmam longas; duos di- rant; & xqué gratum faporem probant, cui fimul acrimonia quzdam | charisfimi, ex Guyand;unde propter colorem purpureum;quem ' AE bené, preparata fundunt, transmiffa accepimus. | Myrtilaurez * H* non exiguam copiam operá Perri Breysii, fratris mei — árboris |. MA Ce LT AC MEE LE/fACIE. Ap OBS. exa MIT d, IA LeBORLS GUYA-NALCR, COT, ORE MURPURE UM FUNDENT! ADpOBs. cooom E-——z E - 6 ) S € ÀM—À ESO CUN OA fX E IA z ; 1 IUe I WEN, x rr d (rM uc xm DOCTORE € 1 e e : — ES elem — i €——À ied 3 yim D ko Eum H p e p Ars Dr," ior d / Ts DA 3 "i : e 2s » V SUC Y 4 i c * 1 * d Y Uu Y Í i I L E- Ii [j i m i Í art? 3 DO tmt tme me e tiras vnm y ! E f — WNNSSSSS FIDA Z POCUHNASSTO EENELCCUEDNODAN T TNT E SU St XM ? *. , E (cu Dr MOGORI FRUTICE. 143 €———— Loc cO MEmALLmm | arboris, qux bene preparatz, colorem obfcure "TIC fundant ; Jo- bannis de Laet. in defcriptione Guyane & Pifonis in mantifía aromatic | * 2.p4g. 171. apud quos prater di&a- plura non leguntur. OBSERVATIO CXXXIII. D. JACOBI BREYNII ^ ! DE disons! MOGOKRI FRUÜTICE | [s Mogori Indorum; de quo nuper quidem Bontius, & de floribus ejus jam dudum Gartias ab Horto aliique fcripfere, fed tantá & brevitate & obícuritate,ut nec formam ejus, nec genus cognofcere liceat: eft frutex quinque cubitorum altitudine, ra- | smofus, foliis binis (partim rotundioribus & obtufioribus;partimlongi- | | oribus & magis acuminatis) ex adverfo fitu Jafmini Arabici Clufii ma- di -jotibus, fubftantiá tenuioribus ; fibris denfioribus ac fubtilioribus dif- Hi currentibus preditus ; Floribus item plurimis in ramulorum cymis i petelegantibus candidis ; admodüm fÍvaviter olentibus; violatum , Ja- | fmini & malorum aurantiorum flores longe fuperantibus tubulofis | | indecem folia divifis, duplici ferie difpofitis, onuftus ; e calicibus in e tenuiffimas filo fimiles lacinias didu&is; quafi barbatis, exeuntibus. Hi . flofculi magnitudine paululàm excedunt Jafmini Arabici memorati, , cum quibus plané conveniunt, cui hic frutex, nifi unus idemque & ra» tione tantüm loci variat, affinis. Flores mulieribus Indi, quz Fulle de Mogori vocant, fedue iisdem exornant, propter odoris fvavitatem in magno funt pretio. Aqua-et- iamex iisdem deftillatur maxime cordialis; cujus ufus in medicina ce- lebris, utapud Bosrtium in Hiftor. Natural.68 Medic. India Orientalis lib,6. c. 6j. pag. 140. legere eft... Inde pluta referre fupervacuum exiftimavi. In icone flores filo traje&os, ut in India in foro venales exponuntur; adjeci. ; OBSERVATIO CXXXIV. Dx. JACOBI. BREYNII prie r , BE | 1 | BHLBO LILIACEO VOMITORIO CAPITIS BONJE SPEI. L Icannos abhinc circiter V. aut VI. Tuff rifitzno ac Gezero- fff 0 Da. Domino Hieronymo 2 Beverningk , nunc Legato uA. 5 OssERvATIO CXXXIV. y Duiates ctio S nidi U ) 1; i p. Legato Plegipotentiario foderatarum Belgii Provinciarum Colo- niz adcompof(itionem pacis univerfalem, ex Afticá novarum usque - 1 feraci terum; ubi in Promontorio Boriz Spei,florümplurimorumab- undantiffimo ; nafcitur, in Bataviam transmiffus. Cujus memorati — — Macenatis fummi gratid, & immeritá in promovendis ftudiis noftris — — benevolentiá; hujus bu'bi cüm multis aliis novis atque ignotis rebus — Botanicis participes fadi fumus. ; T7 . Comperiautem eundem Lilii Byzantini miniati bulbo fimilem, ex« i Ceptó quod; major ; & ex majoribus, validioribus,craffioribus purpus — reis fquamis compa&us, in quibus; foli obverfis, innumera obítuté — pupurea pun&ula denfé infperfa, & lineole quedam perlongitudi. — — nemexcurrentesvidentur, Saporeab initio hzrebataquolo &vifco- — fo, mox verà. acerrimo, ac Ari fimili ; fed minüs italinguam cultellt — — inftar transadigente. E bulbi medio folia multaliliacea, fed anguftio- fa emergebant, Dequibus pariteracfloribus; necnoncaule; proutin ' Trosha horto Beverningiano apparuere; plurain centutia/primá. «^ ^s | — Naturamcalidam & ficcam; atque vim abítergendi, attenuandi;ins | cidendi; aperiendi & provocandi habete [ nifi quid virofi illiinft] ex^. ifimo. Tresautquatuor hujós bulbifquamas cumaonnihilGarnisin- Cif famelico cani devorandas objeci, qui elapfis quibusdarfipoft füum- — — tüm hec ferculum horis; multam tenuem craffamque pituitam evomuit, | Tandem & materiam pituitofam per álvumrejecit, quanquami tionfine —— magnolangvore. Inmajorem rei certitudinem alio libenter experi- mento hoc cognoviffem ; fed ob bulborum defe&um, & hominum - quorundam ftudia faftidientium petverfum judicium, intermifi; GG DBSEBRVATLIO CXXXV, o DN. JACOBI. BREYNII. . - | DE zai CHRYSOCOME SIFE STOECHAD& IGNESCENT&, . | | Lanta Botanicis cutiofis maximé expetita. Nafciturin Caffübig (terilibus, arenofis; aridis apricisquelocis, inter ftoechadem ci- N trinam Germanicam latiore folio Joh. Bauhini, cui in omnibus ^ - fimilis ; preter. fquamulas florum, quz admodüm eleganter ex aureo in modum prunz rutilant, & afpe&u pulcherrimz jucundiffimé fplendent. Natura viresque vulgari conveniunt, cujus à nonnullis lo- res felici (ucceffu adverfus morbum regium ufurpantur. - -" ' OBSER. | 4 . ^ - | d L , 24 E ^ - a I Uo» ; NS S ' 7 1 Z ) ' "e e E uw E. VJ s y -— Se E UL PRS NN 4Á | «96 (145) $6 1 " 21 OBSERVATIO CXXXVI. Dx JACOBI BREYNII. ; .DB Hu . ^: €ONFOLVULO HEPTAPHYLLO INDICO V'ILEOSO. Onvolvulum hic fané novum, perrarum pulcherrimumque Ine ' fulz Zeilan indigenam ; damus, non fecüs ac congeneres ejus topiariorum operum ufibusad pergulas obumbrandas infervi- - entem propter rotunda ac cava flagel'a; res quas arripere pof-- funt circumple&entia; quibus folia longis pediculis adharent , pro- fundé in lacinias feptem fpeciofas , inferiàs anguftas, ad medietatem fenfim latiores, & poftmodüm rotundiores; tandem in acuminatas de- - finentes, diftributa. Flores concavi & monophylli, aliorum convol- vulorum more perhibentur. Planta tota villofa, parte inprimis folio- | fumprona & in farmentorum fummitatibus., Peu 6B SERVATÍIO "€XXXVIL ; . Dux. JACOBI BREYNII DE — PLANTA SCANDENTE HEDERACEIS FOLIIS. ZEILANICA, |"F Wc in Zeilan Iníula fentibus & fruticibus fe circumvolvens | planta, flori paffionis hederz: folio , feu clematiti P. [5 Bore luteo, Muntingi (quagéfolia , capreolos & caules) pet- | . .. quam refpondet : quanquam viticulis eapreolis$ué multo | tenuioribus , atque foliis minus dutrioribus, quz etiam acutiora | & quodammodo denticulata apparent. Flores ( quos in icone feorfim | pingendos curavimus, ficut eos accepimus ) ablongos ; tubulofos, an- | guftos,in quinque foliola exeuntes, Quamoclit lorum zmulos,fed ni veo5; & oblacinias tenues in fibras plurimas, fubtiliores; crifpas divi- fas, quafi radiatos, afpe&u digniffimos, ferre ajunt. | ; W OBSERVATIO CXXXVIII. DwN.JACOBI BREYNII DE —. A4POCYTNO INDICO MINORI NUMMULARLE FOLIIS. S eft Apocyno primo latifolio, Clufii ; & ficut minus; ita in "tà omnibus ubtiliàs deprehenditur. Caules profert tenues, tete» - | & Jites; convaves, la&e/centes ; per ques ad genicula nafcuntur folia un T gemina T uisi UT PIRE: SOLL 2 tado i [? M i, PIRE -. 1f D b "i D EP TW . A Zuskrdél ridi Ls Lu r e gb div) mA - i LU TUYES ' id » iu 14.6 UN x3 25 ERY r T10; - CXXXVIII. me E] aret ege - m À—X d gemina contrario fitu oppofita; nummulatiz paria,magis acumina- . ta, quorum unum majus alterumqQue minus, femuncialibus &longiori- - 7bus pedicellis nixa. ' Flofculi perpufilli, mufcofi, in caulium & ramu* | - lorum apicibus, ac inter foliorum alas alternó ordine, in umbellis pat- | vis, cauliculis tenuiffimis, feícuncialibus, infidentibus durum, Ex In-- ; Jia Zeilan; ubi oritur; accepimus. "à d OBSERVATIO CXXXIX. : Dx. JACOBI BREYNII- DE BHGLOSSO €£CHIOIDE INDICO, CONFOLPFULI. | COERULEI MINORIS FOLIO, - P E radice caules prodeunt pedales & majores, rotundi, — virides , leniter hirfuti ; quos foliabina, petiolis feré carentia; femper fibi mutuó oppofita cingunt; Convolvuli coerulei pere« 3 grini Cafpari Bauhini foliis forma , magnitudine & hirfutie re- fpondentia: ex quorum alis utrinque ramulus feícuncialis ; pertenuis, - emergit; floribus ternis , fenis vel pluribus; Bugloffi & Echii faciem mediam obtinentibus; ceeruleo-purpureis ; ex calicibushirfutis, quine que partitis , emicantibus; fecundum longitudinem ferie quidam d geftis, onuftus. Ethoc ex Zeilan Infulá habemus, | [ 44d Collectore: Epbemerid. Vratil. aun. i672. tnenfe fav. 1 OBSERVATIO CXL. | D. JUSTI CORTNUMMII- DE DOLORIBUS HTPOCHONDRIACIS MENSTRUIS. It duodequinquaginta annos natus ; rerum medicarum fciene tiffimus ; moerore ob unici filioli przmaturum obitum confe-- &us, & nuncio de vicinz domus incendio accepto, confterna- P3 tus; horret aliquantulum, calore 24. hotarum fatis molefto fe- ! quente. Abeotempore fingulis menfibus certo die infeftatur acerri- F- mis, anxiofis & cruciantibus dextri hypochondrii doloribus ; qui pti- | .— müm ventriculum ; deinde cor ipfum occupant, mirum in modum |. - comprimunt & anguftant,atque interdum dextrum peáus usdue in ca- putperreptant. Moxin primo dolorum infultu ad(unt naufeabunda| falivatio vix ante paroxyími vigorem ceffans: quam fequitur. continual ad | ry » MI NS NS I M NN ( |UN ^ NW // ] í d^ I d N ; p, onu j N 9, 1 j /, / I avia, [ ; 4l CET M AT » ? 1 E N rM M ,L. p, 7/1 ii j . Y /// | 1) N /, / | ; d /, E / / SNWN E 4 ign : N | l / / E NN li | 7 N E y. í N LA à / í A » 3 3 MM / / ) Ww. | p , ; wu: | / iN E f] E A "d (WW EA CN £3 A i | A 77 NN /w 2 | | MM LN Y ^ ww jen onfe« NN MAS lem y. cette AM NO AS : " j | / inh OB, CoXx1x.i j zosadict | iud l - SENS mmm wo or Wn rh ce AA RC uere re Lis : VE. : ; E un Dz PA RAPLEGIA BRACHII A TUMORE, 147 ad feccffum, in quo tamen vix aliquid notatu dignum excernitur,dein ad vomendum flimulatio, nullo tamen vomitu, nifi in fummo paro- ni farore, (üblequente : ofcitationes & fpandiculationes frequentes: |. iftequietus & gravior inlatus (iniflttum prz dextro decubitus. | Enema- tis.& aliis carminativis medicinis fruftra adhibitis, folà manná in aqua flor. chamzmel. compofita; exhibità in principio implacabiles ifti do« lores potuerunt coerceri, quz tamenin morbi progreffu ftatim vomitu rejiciebatur. Tumfyrupus depapavere fimplex profuit.. Tandem A- pozema aliquod egregié purgans biennium poft primam invafionem ufürpatum; paroxyfmum pracavere vifum eft; non negledo pet inter. valla hauftu ex effentia flor. hyperic.& Elix. Propr. cum vino abfin-- thiacU ciecx c Demi e | : - ^ Miffisaliishoc unum excell. Dnn. Cutiofis perpendendum exhibeo; eur men[firuam bi dolores obfervaverint periodum, h. e. eodem feré die fin- | gulis menfibus redierunt, utinde non immerito »e»f/rui bypocbondriaci dolores polfint vocari, cum tamen paroxyfmi dies nequc tuerit viri na- talis, neque filioli emortualis. Memini incomparabilem Ballonium quaterin anno in magnis quatuoranni mutationibus febriculi tan- quam diari prehen(um; cum totius corporis gravitate & inappetentia - maximá 1. Confil. 4g. in Islandia quovis anno vigefimo variolas recur- rere excell. nofter Barzbolipus nattat cent. 3. epiff. med. 9o. Quis vero (i- . milequid unquam accepitde malo hypochondriaco ? unde ego ma- num detabula,ne quis mihi illud Hippocratis 402v eiui; 102v v oeseg» seáy Oggetat, 20g : CO Efelitteris ad Dp. D, Majorem, Kiliamy. Cal. Febr. ann. 674, ] OBSERVATIO CXLI. 0s UB. JuSTI. CORTNUMMII HS RUM | | DE "PARAPLEGIA BRACHII A4 TIMBRE, $ Uelloelegantiffimo ro. Decemb. ann. 1672,honeftiffimis parentis bus recens nato dextrum brachium »g 74 d ys y» in extremos usque digitos dependebat paraple&icum. S$iwe enim id totum, five digitorum unum aut alterum elevates , mox in ptiftinum la- bebaturftatum. — i oi) d Mater puerpera multislacrumis meam petiit opem. jubeo obftetri- cem fafcias & involucra puelli folvere A explotando alia omnia optime ms (à con- ; " | 2 | 95 COTES P C IS 148 0055 QOssrmvario CXLL POEM bens nc edid Iu $ " conformata invenio , preterquam in: anteriore: humeri: .9 - prope cubiti lexuram; ubi frequenti contre&atione.tumorem ad pol« licís longitudinem craffitiemQue durum & renitentem ipfi offi incum« bere. Rationefubdu&á colligo, vafa fpiritus in muículos deferentia: à tumore i(to comprimi, Parentibus ergo bono amimo effe ju(fis,curo: emolliens emplaftrum apponi & biduum relinqui; quibus elapfis tesi cum tango tumorem & aliqualem fentiens mollitiem, polliceeumforti«- - ter comprimo & hinc inde moveo, fiforte vafa complicata poffem fe- jungere. Res ex voto fucce(fit; & impofito vicisfim eodem empla- ftro tumorintra paucos dies prorfus evanuit. . Brachio vero cervici- busque aquá paraplecticá optimá & oleis convenientiffimis inun&is; — rediéte indies tam digitis quam toto brachio fenfus & motus, quopue ellus jam; Deo fit laus, zqué ut finiftro utitur, ex nature inflituto con- — - venientiffime. ,? | RUMP ME Docebit obfervatio hzc novellos Do&ores. praxin aufpicaturos, periculo non vacare, non intelle&à morbi effentiá; remedia decernere; - fienim jv aguisoi; abinitio ftatim militaffes, ut non-nemo hodié — | docere videtur, é fequac! & morigero tumore, in ift ztatulá,levi nego- tio rebellem feirrhum feciffes , atd; curabilem paraplegiamin incurabie - N Jem convertiffes, | OBSERVATIO CXLII. D. GEORGII SEGERI DE HEPATE INSOLITJE MAGNITUDINIS, ET VARIUS ALIS IN — — ANATOME INFANTIS OBSERVAT. IS. Nno 1672. menf, OG. nata G. V. civiac mercatori Thoruniene fi é primariis haud poftremo; filiola egregia; optimzque, ut vi« debatur, conftitutionis, quam etiam per medium annum inte- gramifervaverat, Afthocelap(ó, varia infantem affligere cae-. — perant accidentia; quz tamen; quialevia,facilé fuperabantur. Usqs . dum füb medium Julium anni prateriti 16735. ingravefcentibus malis in fubfidium me vocavit parens. Apparebat tumor totius abdominis durus, qui in hypogaftrio tantus erat; tamque dolorificus ac plumbeus, ut ibidem magnum latitare ulcus nemo ambigere potuerit, & quia pu- | ella omnem medicamentorum ufum cum fummo ayerfabatur horrore; .—. | pro deplerata habebaturab omnibus. - "me Ec Pugna- 1 E CDI CIN. E E Y at bat Dz HrbarTz Iusori. Macuir, & Van. &6 — (49 Pugnatum interim eft inun&ionibus atd; cataplasmatibus , emolli-" entibus digerentibusd; quibus id tandem;Dzo benedicente;obtentum; ut (ub Augu(li incrementum; magná puris copiá per aliquot dies cum . Jotio eJe&á. melius fe habere coeperit puella, & abdomen detumuerit. ündeomni adhibitó aftu id tandem obtinuimus, ut fyr. de tribus infuf,- cechleareunum abfumf(eritilla. Cocterüm vix elapfis aliquot feptimae nis rediére príftinz infirmitates, quz tamen; ubi macule quzdam ad inftat/fcorbuticorum;in redibus imprimis & collo , eruperunt , dee nuó remiferunt, ita ut rurfüm reftituta crederetur puella. Idem poft tre$ feptimanas iterüm accidit. - Et licet pofimodüm quzdam medicamenta affemferit, accedente ta» . men diarthoeá, viribusque prottratis: die 12. Decembr. nature debitum folvit, erumpentibus denuo in pedibus dictis maculis. Poft mortem; apetto à chirurgo Petre Puls, me przente, corpulculo ; omentum cum mefenterii magná parte putredine confümtum apparebat. Hepar veró infolitz magnitudinis pallidique coloris totam feré cavitatem abdo- minis repleverat. Quod exfciffum; ponderefuo fesquil'ibram civil«m feré xquabat. Veficula fellis fatis magna bile fubpallidá ícatebat. Lien nigricans, quadratus & fcirrhofus , vix triuncialis erat magnitudinis, Ventticulus cum veficaurinarid, nihil peculiarefovebant. Pancreas putridum erat ; Inteflina flatibus diftenta videbantur. Ren uter- | que eam magnitudinem, quz in adultis occurrit, obtinebat. Ho- — fum dexter fatis naturaliter erat conftitutus,finifler vero difciflus copio» fam fundebat faniem,in quam tota tenis (ubítantia ita mutata etat; ut siffluente purefola vaforum concurrentium interftitia; quz apum lo- culamentis haud abfurdé comparat Highmorus, remarferunt. Pul- snones flaccidi & fubnigricantes, inQue plurimos lobes divifi, corjufió exiguum & pallidumftipabant. Plura fcrutatinon licuit, Hoc quo- que addo. Infantem hunc per totum yita fux curriculum nunquam - . fudaffe, etiam affumtó fudoriferó, d aiept 73 ; QBSER- WANTMEAT 0*8 "| PC T A/S I RTSTATESS | «oc (150)509.- j Í rmx: E — ni eel E OBSERVATIO CXLII. b t: oct D. GEORGII. SEGERT — «e DE sbplians ! £S$U RERUM ABSURDARUM. Ice in gravidis plurima exempla annotarunt authores jail nii :ibi, quem eligunt, infolita abíurditas raritatem iis conciliet ; vix ^ jam tarioribus obfervationibus mereantur annumerari, Unde nec ego Wenceslai. Petri; civis Thorunienfis & fabri zrarii uxo- rem, quz anno 1667. gravida me prafente arenam glareofam humidio- remotbi impofitam, & e cella ab ancillá (ibi allatam, copiosé fine noxa dévoravit , filiolumQue fanum: die 21. Septembr, peperit , mentionem: injiciam. Quia'tamen infrequentior folet effe pica illa, quz infeftat. - virgines, & inprimisillas, quz adhuc minüs lunt nubiles, in theatrnm- jampreduco virginem, generis & virtutum laude Thorunii maxime - conípicuam, Ea octavo ztatis anno vix fuperato;efu calcis cum limo & | atenà miftz;quá parictes ferruminare&cru(tate [oient,;ita delectari Ce: pit; ut fepé &citra voluntaté fnam é parieteillam abraferit atq; deglutiz- verit. Tandemtamen evanuit inordinatus ifte appetitus, poft fe relin- quens pallidum faciei colorem ; fimilium aimirum eduliorum cffe&um folitum.Coeterüm dum lioc (cribo, incidit mihi in memoriam Pragenfis illezwu Qa y(& feu omnivorus, cujus meminit pié defun&us Sac/fue notet ; i» fine fibolii adobferu. $5. anni 1. Epbem. Germ. Curiof. pag. 202. hünc communi nomine Pellivorum ben Qpeléfrefer vocárunt incole. - Isanno 1659. die 26. Junii ante meridiem me cum aliis prefente& pro« curante; pretio unius aurei nummi conductus, porcellum vivum (atis . tandem, pro quo binos fo!veramus imperiales, unà cum cute fetige- ráfrutillatim devoravit, nonni(i fale pro condimento utens, & inter. dum cetevi(iz hauftum füperbibens. Interrogatus à me,an reverá gra- tum aliquem perciperet faporem, gratiorem fibi hunc effe cibüm cru« dum affirmavit, quàm (i coctam voraret carnem. — Omnibus autem protulit linguam, quam etiam à faucibus porcelli vi extra&am; den- — | tibusque mordicüs ablatam avidi(fim? deglutivit, Idem & lyttam, | - vermiculum illum in lingua canum, ut. P/ipiz Jib. 29. cap. y, loquitur, - exiftentem, quem tàmjunieri cani mco eximere curavi, non quidem ut (e Aàrabieimmunem redderet mando, quas vires vermi illi adícribit Plinius, fed ut pretium qualecunque reportet, crudum devoravit. OBSER- ———— l ! | CE ag5 (11) $e" prone COBSERVATIO CXUV. —— ^ ^ ——. Dp. GEORGII SEGERI. ' x DE £ | ROBORE CORPORIS INSOLIT O, "H^ wRodigiofi roboris exemplum Manocius ille Heros Simfon pra- Pbet;dequoSacrz Pagine, Prater quemtamen & alios quoque admirandas obtinuiffe corporis vires; ex authoribus fit manifeflu. — $ic Turnum extollit Vzrg.ez£nzeid. lib XII. v. £99. Batonem quen- dam Silefiacum Sacbffw nofter jp &phem. Cur. Germ. anno I.0bf. 99. p.228. Alia autem exempla collegerunt, P/isius biflor. nat. lib. 7, cap. 29... Et Jonflonus Tbaumafogr, nat. claff. 10. cap. $, Flis addo Chriftophorum Ba- variz Ducem; Alberti Tertii, cognomento Pii, inrepetito matrimonio ex Elifabeta Wirtenbergica Anno Chrifti 1449. fufceptum filium , qui anno 1495. in redituex Palzftinà mortuus eft Rhodi. 1Isfíaxum prz- grande, libras 340. pendens, annoanteobitumtertio ; etatis 41, € hu- 190 fuftulit; atquelongé à fe projecit. In cujusfa&ifidem faxum illud; eatena ferrea ad interiorem augufti illiuspalatii, quod Monachii eft; ingreffum, affixum jacet, adícriptis in pariete fequentibus rhytmis Ger- qnanicis, quos anno 1659. & legi & defcripti: | —— — JAfffnado Gbrifti Gburt ateblet tear] ; : .. Raufenb vierbunberr neuniis Syabr/ : S5at£ernog Cbriftepb bodadobrn/ HT — .. Gin-Dcedb eon *5àpern acfierfebrn] en exeinadbebt eon freyer Gro Anbtecít qeoorffen umaeferb/ &xtibíat ereybunbert viergia fDfimb/ &X8 aíibt ber Eiteimrumnb exbeiffcurfutio, Hi Latiné itaforté redderentur: | Annos bis feptem centenos, luftta novemque Virginis àpartu numerant bis, Bavarus hic Du — . Chriftophorus poftquam nervofo robore faxum; - Tricenas denasque quater dans pondere libras; Suftulit, inque patens fpatium projecit abinde; Quodlapis; & muro quz funt infcripta docebunt. OBSER- s DM ujs (52) 609. ; - RM OBSERVATIO. CXLV. gei D. GEORGII SEGERI DE PISCIUM AUDITH. Alam elfe , quod pifces audiant, olim jam monuit Ariftoteles io Hiflor. de Antmal. lib. 4.c. 9. cujus rationes eptenarió numeró in- clufit, genuinus ejus interpres 7«/. Cefar Scaliger in Comment. ad bunc locumpag. 479. 65 480. Illis ad(tipulatur & Nierembergiu i bif). nar. lib. 3. c. 9. p. 36. &. qui majoris illu(trationis gratiá hac inter alia profert verba: Tintinnabuli fono in multis ftagnis ad cibum vo- Cati pifces accurrunt, Quz veta effe ego olim ipfemet obfíervavi, " €umenimanno 165p. unà cum amicis quibusdam amplum & amos« num liluftriffimiatque Reverendiffimi Archiepifcopi Salisburger:fis hortum, extta Salisburgam fitum, contemplatemur;ad pifcinam quan- dam, lapidibus variis infundo fltratam , deduxit nos hortulanus : Ea - ^. fimpidiffimá aqua ftagnans pifcibus quidem expers apparebat , ubi ^veró proximü tintinnabulum pulfavit ille, ex omnibus angulis & piíci- nz lateribus concurrerunt truttz in magna copia, quibus cibum fup». peditavit, quó abfuümtó adlatibula redieruntiftz, Hortulanus autem non alió; quàm hoc modà fe eas ad cibum capiendum convocare fo- lere affirmavit. Nos veró cum poft femihoram obambulando, ad hanc pifcinam denuo reverteremur, pulíato tintinnabulo truttas copiofe ad locum confvetum iterüm accurrentes jucundó obfíervavimus fpe&ae euló. BT Caterüm, licet fatis manifeftum jam fit audire pifces, quó tamen ergano auditum perficiant;, nendum liquet.. Expendant curiofi fe- quentia ingeniofiffimi P. A4:ban. Kireberi verba, quz leguntur i» Mz- furg. unio. lib.t, c. 2. p.15 fuatQue hujus tenoris ; Pifces ( quibus pulmo; quó alia animantia fpititum atque aerem ducunt redduntdue, deeft ) quá parte audiant, à nemine adhuc penitüs exploratum eft. utrum. enim fotatnina anteoculos pofita ad audiendum aut ad odorandum data fint , etiamnum ambigitur: Horum tamen quibusdam aures omni- nà deeffe certumeft.. (Nam qui oculis;iidem auribus carent, ut mytu- li; ottez; omniaque dura tefta inte&ta; quz etfi fe contrahant; cum fer^ | tels hamis appetuntur, agitatione tamen aqua potius fentire, quàm | audi- | : le qv in | - (i Dr ASTHMATE ET RAUCEDINÉ IN DENTIENTE 153 I auditione audire videntur. In. refpirantibus veró pifcibus ac pulmo- nem habentibus, ut in balenis, delphinis, vitulis marinis ; eures haud latitant, quamvis in iis meatus exterior inveftigatu fit difficilis. Pi. Íces enim intra aquam, tanquam intra medium craífius fpecierum foni retardativum, uti obtuíé audiunt,ità tàm exquifitüm quoque organum " auditüs non habent, ut reliqua animantia terreftria; quz in medio aere - degunt, Hac Kircberus. - ó OBSERVATIO .CXLVI, b. GEORGII SEGERI ug MSTHMATE ET RAUCEDINE IN DENTIENTE, "Obilis & fpe&abilis viri Thorunienfis Dn. S.S. filiolus bimu- - lus; hoc 1674. anno, & illo; qui iftum prece(fi it, quotiescunqu? dentes, five illi primores fuerint, five canini;five molares , e" mifit, toties afthmate cum raucedine ita fübitó (imul vehemen? jx orripiebatur, ut in przfentiffimo mortis periculo conftitutum eum icaremus omnes ; & diligenti fludió circumípe&aque curá angue ona fpiritum ad plenum usque egreffüm dentis demulcete aliquoties coacti fuerimus... OBSERVATIO CXLVII. . D. GEORGII SEGERI DE GANGRAENA EX TERRORE MATERNO EMBRYIONI IMPRESS A. Vanta quàmque divería mala embryonibus fuis imprimant matres errantes, plurima docent exempla, ab authoribus con- fignata. Ego illisbina jam addam; Thorunii à me obfervata, quz rarioribus annumero, quia artüs infantum, uteró adhuc -incluforum, ex terrore; quó matres affligebantut, gangrenam contra- here; rariffimé contingit. Cum anno 1667. die 13. Julii Regii Com- miffarii, ita volente Sereniffimo, templum S. Jacobi, quod in novo op- pido eft, monialibus traderent, uxor gravida cujusdam viri literati, ibi habitantis , durante SeRupatipne sid gni anxietate & terrore an-- u gebatur. dion. a Ld , Tun EPIS ^a VET TOM IPS PORC TU. ME ET NE T CNET TRANS TAS NT EE RTT Ta PPPIRESS 1 [: - EA , Es 4 154 I OrssERVATI10O CXLVIL. JLTLA NET - gebatur. Hzc quintó póft dieenixa eft iliolam, cujus dextri pedis digitosomnesipfamque pedis plantam, & finiti digitos binos gan- granaita corripuerat , ut vix aliquam fcatificationem fentiret.-' No- flrà tamen. & chirurgi Antonii fedulitate ; benedicente D £o, ple namrecuperavit fanitatem ; amifsÓó tantüm primó dextti pollicis arti- culo. Sic cumanno przcedenti 1672. die 4. Novembr. à meridie domus quedamin novo oppido flammam concepiffet , & hzc antequam re« ftingveretur , fuperiores illius contignationes confeftim abfumfiffet, Joh. Tirfelt, fabri bombardarum uxor gravida fcintillas cum fumo a« fcendentes pavente animo oculisque füfpenfis obfervans , die 14. De- cembr, puellam peperit, cujus utrumque crus gangrana occupaverat. Quarto poft nativitatem die ego vocatus citó gravi hoc malo utin- fiantichirurgusvocetur monui. Accerfitus Bartholomeus Touben- heium, fenex longá experientiá clatus, atque ha&enüs Sereniffimorum | gloriofifimez memoriz Regum, Vladislai IV. & Joh. Cafimiri chitur- gus fidiffimus, qui debit diligentiá tenerrimz zgrz profpexit. Sed tamenfruftrà. Licet enim figna feparationis, fanz carnisà corrupta. |— apparere inceperint ; deficientibus tamen viribus; oGavá atatis die; — que erat 21. Decembr. exfpiravit. tu. u [ Jn literis ad. Colle. Epbemeridumy »uenfe. Febr. "anni 1674. ] | ene ih OBSERVATIO cxi E | $ve | Ero coils U € -HYDROPIS ASCITIS CUM . HYDROMPHALO enodatus . E» «4 jomaNsE SCULTETO, NORIBERGENSE (o PHIL. & MED, DOCTORE, eni. [7 arta e | Difceptatio fané ardua & intricata | ie de |I GENUINA HYDROPIS ÁSCITIS SEDE, | hactenüs à plurimis negligenter habitá, ut €$9 ij de |PARACENTESEAS VERA AC PERFECTA Ap- miniftratione contra vulgi opinionem, gravifimé | circa hanc operationem chirurgicam impingentem. l/ | | | 3 ai^ SOCPSTAT spese i ——^—————————»————— STAT GLORIA JUNCTIS MORUM ET VIRTUTUM FACIS AD INSTAR DUPLICATUS SPLENDOR INDE REFULGET URIT ET HOSTES. . Quin iique. tüm inbumanus , modo dixifem alitpsa eit, VIRI S. R. J. JOVIS Patrocinio hactenüs freti O. M! qui vitio vertat; quód CASUM HYDROPIS ASCITIS , "nno pofi vedemtum mundum millefi efr 740, fe CAP PCI "mé — fexageftmb. tertió, por dd y "E in publico confeffu Incluti Collegii Medici Noribergenfis enodatum & recitatum, | : Eundesn.s Et VO BIS, fulgentiffima Machaonis Silaat denuó evolvam ; ? Efto i igitur : Junái fintlabores noftri! ,JSIC MORUM ET VIRTUTUM GLORIA SURGET LIMINE TALI, PRE- p «9t (157) 56» ipi quies yc sr imper OPE Eq S jn PRAEFATIO. Eum | rial Collegium re Dn. Medicorum Noribergenfium, Ereor, VIRI Nobili Aíclepiaded Sapientiá Exfinentiffimi Celeberrimi ; Collegiali Societate mihi conjunci[limi , Ami- ci(fimi ! Vereor, inquam, ne voxilla, dum dejam agitatà, atq; binis, immo ternis vicibus quàm do&iffimé excogitatá , per» tra&atáve materiá. iterum ad Vos fermonem facio, graviter in hec mea redundet : Occidit miferos esumbe repeti Magiffros. | Quid tandemref(tabit, quafo,, ulteriüs tàm do&o Confeffui Veftro in hoc argumento proponere; quod naufcam, ftomachumve movere non valeat? Equidem vix certus fum; pergámne in propofito cafu, num plane (ileam ? Venerabilis vero expe&atio Veftra, VIRI aa gi énmoi jam aliunde procraftinandó laceffita, facit; ut audacior factus, inun- dationis Microcoímicz eafum tertium vobis proponam. : Quod, dum praftare conor, Vos Mediczi Fani Proceres Nobilis: fimos Dnn. Auditores, longó rerum ufu & fagaciffimá Experientiá Cla- fiffimos, ut me de difficilioribus in hác materiá differentem;immoó bal- -butientem potiüs Benevolentià Veftrá fublevetis, ed quá par eft; ani- mi demiffione oro & obfecro. Quod reliquum (upererit temporis; do&iffimis Veftris calculis comprobare, vel fimilium hiflorierum; ut volunt leges noftrz, recitatione longe fvaviffimá mea demulcere ne dedignemini; qu viliora hzcce; Veflró colluftrata favore, majori ju» bare fulgeant. CASUS. Ocatus ego in füburbium noftrum, porte B. Virginis vicinum,ad A sinas egrotam, ut ei in cafu difficiliori opem ferrem medicam, ftatim per difcurfum; non per hiflrionicas ambages; ut folent qui« dam, qui nefcio queis gefliculationibus ludicris, verborumque dcliriis egrum, aliás lethaliter fepe decumbentem, excruciant,.morbumque |. an(ulíis fuisgarrulitatibus exacerbant, ab Hippocratis & "Galeni, Prin« cipum Medicorum; doátiná non diícedens, eam citca multaintet- zogo. us tNoltis 8 OssravarIO CXLVIII. EQ Noftis enim decem fumma ac precipua iisdem effecapitaiinquie — bus ex modó citatorum medicorum, Hippoeratis, lib. de internis affeélios —— nibus, €f Galeni 4. fanit. tuend.cap. 4. intertogandiíuntegri: Primó, quz patiatur, (ive quis morbus, qui eum affligat : $e«4»42, quot int dies decubitüs, aut morbi , à quo laborare ceperit ; Ter/ió ; ex quá caufá morbumcontraxerit: 4427/6, quem viàum obfervárit ; ,Quiptó, an. venter fuccedat, necne : Sexró, ex quó humore morbus producatur ; Septimó , an morbus fit in principió, numin augmento, in ftatu ne, an vero indeclinatione : OZavó, an foleat fponte fuà pravum generare fuccum; No»ó, an aliqua defierit evacuatio naturalis ; & tandem 4eci- 36 , quomodo fe habeat ad exercitium. ^ Quz omnia quidemex fe- quentibus manifefliora fient. Hiftoriam cafus enodandi propono . talem. : | Foemina licet plebeja, & vulgaris vite, honefta tamen, tempera. menti fanguineo quondam melancholici, annó etatis fexagefimo fextó fentire coepit circa ventriculum gravitatem quandam; quz ipfum ab- domen totum occupare, idemque extendere videbatur ; quin immó umbilicum eo usque inflatum, ad pugni magnitudinem protuberan- tem, cum dolore & motu hypochondriorum, flu&uatione ac pondere aqux preffum fentiebat ; fitis erat minime tolerabilis, aliquando ad plu- rimos dies febre carebat, aliquando vel leviter faltem ab eatentabatur ; pedes in principio, uti referebat, parüm elati; poft incrementum fum- fereinimmenf(um: urina erat pauca; ruffa, interdum citrina; & quafi aquádiluta; pulfus parvus, durusve, — Vires fumebat morbus perinte- . " " Tuum |j e MN gros, utpoft obitum narravit maritus, decem menfes, priusquam ei. 2 demfíalutari confilio obviare appeteret: neque id quidem primo fta- tim confecuta fuit; fiquidem hecubz cuidam malé feriatz;betm QBcbere (eit; ita namque vocabatur, unde morbi (ui magni expofcit mede- lamineptam, curam 74 02gou/DdAs commifit , quz pro ingeniófuó, — vitibusQue, quibus (tolida illa falfo fibi perfvafain medicà arte polle- bat, eminentiz umbilici ceratum appofuit fatis tenax, robuflümve, |. valdéque attrahens, quod adhz(u fuó dolorem inferebat non medi- ocrem ; unde enatam tenuem transparentemque pelliculam protube- rantiz, pofterá diehecubarevertens cum removere vellet ceratum , ru ; pit adlatera umbilici ; inde aque copia fat magna ubertim effluxit absque tamen zgrz fingulari virium detrimento. Viíó hoc, hecuba eonfe(tim ceratum hefternum denuó applicuit; loco jam disrupto, z» gtamque — | | MEN NEUSS [d grámque vaná fpe reditüs poft prandium la&avit , immó fraudulenta lané defetuit: unde in binos alios ejusdem fidei homines medicaftros incidit, qui zgram vaniloquá garrulitate plüs enervalant, quàm falu- tari confilio eidemprofueránt; quorum impofture pertzfa,meamtan- dem implotavit opem, quam pro virili quidem fpopondi , eamque ee Sive Casus Hypg'oprs As$ciTIS &c. | m5 usque praltiti, donec edu&á pro viribus aquá, & confolidatá labe; pe- dem domó efferre, & publicum, licet egre fatis, frequentare potuiffet. Sed vitz, vi&üsque errores hanc nondum, vel vixreftitutam denuó eó | Seduxére, ut recidivam pateretur; & poft aliquot d primá dimiffione | feptimanas; alterá. vice decumberet ; fiquidem plus genio palatóve | ftuduit, quàm fanitati. — Effra&is hinc per zzuvdgd uy fecundá vice | aquarum cataradis, iisque pro facultateiterüm depletis, dum de corro- |! botatione vifcerum agerem; & pro exhauriendá fentinà excubarem; ipfaque meliüs (e quodammodo haberet, foftró liberali przter fpem me donavit ; medicamenta veró modó przfcripta ulteriüs affumere nega- vit. WVerüm vix oGodecim abiére dies, à fecunda dimiffione ; ubi & tertio à marito vocatus füb initium decimi quinti menfis; à quo facta fuit ved Da AQ», comparui , ubi decumbentem noftram delaffatam; omnibusque viribus £nermem deprehendi; facie Hippocraticá; ocu- lis totvis truculentisve; ore distortó, pulfu nutante ; mox plané dehi- Ícente. . Inquifivi in caufastám precipitis deje&ionis virium omnige- nz deque decubitüs hujus lethalis ratione; refponfum accepi; id omne ex irá concepiffe: fati proximam effe, marito; adítantibusve cum in- | inueretm, egtota ad fermones mecum mutandos impos; manu renuit l | auxilia ad unum omnia, atque per quatriduum agonizans; tandem | feptima; à preconceptá irá; die vitam cum morte commutavit. Si longior forte fui in enumerandá hiftori, ne vosmalé habeat, Sacratis- |; fima Machaonis Lumina,quzfo, fiquidem perfpicuitatis gratia id feci. | Éütoitaque cum jam Humanitas Veftrahoc bihorium cafui meo , certe rudi Minervá foluto; nec ad mentem plurium guftámve elaborato, tti- buerit; fiftam me ut medicum generofum , & arte Hippocratiá dignum, qui non per experimenta vagatur; ut illi, qui nil nifi veram medendi methodum vociferanitur , empiricam tamen fuam in curandis egrotis fubtexunt. Quare alienus ab his, juxta principia illa verz rationis; 'Hippocraticamque veritatem aggredior pto przlepti res naturales;non maturales & preter naturam confiderando; quz ratio gum in delibe- tando; fm cum zgrotis verando; Hippocrati xqué ac Galeno ges ; D iis "-— 160 DES. ERYATIO CXLVIIL. fuit, ipfzáue decantatis(imz fcholz medice per univerfam Italiam ho- 3 4 diénumretinent, Rerum nonnaturalium ordinem primó obfervan- tes, dum tria prima quzfita medica ab zgroto attendimus; offert fedi-- — vinus fenex Aphorifticó fuó di&tetió 22./e. g. autumnó effivi etiam. — morbi multi fiunt, €f febres quarimna 6$ erraticay tenes, aqua inter cutem. sabes, urina flillicidias liemterie,&c. nec injufté , quia hujus morbi initi- um conjecitipía egrota in przcedentis anni menfem Septembrem, ubi dolore obítru&ionéve lienis intenüiffimé laboraverat: Obcorporista-. . taen vires adhuc plufculum coníftantes, licet annofa fuerat, morbofum hunc ftatum eó usque perferre potuit: alids fub dio &inaquás & citca aquas vitam querens, unde corpus prehumidum fatis obtinuit.- Res | naturales quod attinet (anguineo-melancholicam dixi,immó ad pofte- riustemperamentum (ub Íenectá. potius vergens, à mutato habitu & temperie, ob advería maximé á familiaribus fuis perpeffa; que fecum agitando reticuit: atas quin etiam erat LXVI. annorum, huictem- — petramento aliàs proclivis, magisve conveniens coeli folisque injuti- arum perfe impatiens ; quas tamen no&e dieque ad vitz neceífariam fu(tentationem; vi&umve quzrendum , ultra viresferrehaut grave tu- lit. Parum igitur abeft; immó vel nihil,fi ex erratis in rebus natura- | libus, f(iveratione vi&us, morbofa fa&a fuerit; qui cardoeft tertii; (i-. vererum ptater naturam; cx quo , ut con(tat, facia fuit Aícitià , quz eft fpecies hydropis, & quidem hydropis xa] izex;iv dicta, ipfó Hip. pocrate & Jacchino idem perhibentibus: famotior fiquidem hydropis fpecies eft; emenfurando fcilicet tanti nominis pondus... Hzc ané eve- nire noftrz ut potuit; ita debuit, rebus non-naturalibus, naturalibüsve | in unum fpirantibus, (cilicet in hunc affe&um prater naturam ; qui. 2um «y doxd ab utre,ex Gal.Comm, in 4. Aph. 1t. nomen fortitus eft; | quod inftar utris aquá pleni ta&u percipiatur, & reclinationefa&á in. latera; veluti flu&us aqu intra peritonzum & inte(tina fieri fentiatur, - Definitur forte, quód fit tumor prater naturam à colle&ione aquofife- rofi & (ali humoris, cum vitio partium fanguinem depurantium, eun- demque perfe&é elaborantium; puta cordis; hepatis, lienis, pancrea-. tis, mefenterii, vel renum fubindeexortus, atque in cavitatem abdomi- | nis tàm per venarum & arteriarum du&üs manifeftos; ipfaQque vafa lymphatica; quàm vapores plané ceecos & inafpectabiles, intra perito- naeum,omentum, tunicas; inteftina ; cum fcroti & crurum quandoque. diftenfione; effu(us, " ane fÉhme eu v1 -—h— t n - Sive Casus Hvpno»ts AsciTIs &C. —— 16: CER ensem) - Deícriptionem excipit loci affe&i confideratio ; fed cum de eo ipfo fatisambiguz circumferantur Do&orumfententiz, pace Veftrá fufio- - ta pauló proponam quzdam, quzcirca epar refrigeratum ex Galeni- corum fententiá acriter defenduntur, quz contrariam potiüsrationem : fvadent. Scio equidem ex gratiofo noftro ordine pluresfore , qui acti- orijudicio hepatis fangvificationemillam plenariam improbantes,cor- di cum doG;ffimis viris; Anatomicis folertiffimis, divino illi ptomo ac - condoeam tribuere (atagunt. Nam fi ex communi medicorum fen- tentiá liceret deloco affe&o hydropis fari, certé plaufores obtinerem . plurimos; przcipu? veró eos, quibus fecretior anatomes cultus; ipfi- usque veritatis inyeftigatio abominabilis hactenus vifus; atque con- temtui habitus : Verüm : flat contra ratio & fupremam gannit in aurem à diverticuloin viam redeundurn effe; iisd; adftipulandum;quibus fan &iorac reverentior cultus talis habetur, ipfiusque veritatis certiffimus | index duvo]/a. arridet;(entientes; in omnihydrope lzíam effe fangvifi- cationé;íra&à tamen hác; non ftatim ledi hepar, ratio fvadet: hincqui | contrariantur nobis; nullatenus extricare fe poffunt; quando fe&is hy . dropicorum cadaveribus hepar (zpé falvum deprehendunt, dein ceu | f&Upa uuu dsuv obfervationibus fuis addunt, Sybillinisque foliis di- | quos eqvus Amavit Jupiter; quibüsve (ooo e de meliore luto finxit pracordia Titan : qui oculatà expetientiá firmatóque hinc probé judició edo8i , hepati |! colatorium potiüs officium , quàm abfolutam euudrumv adjudicant: | cum fzpé (zpiüs hepate & liene falvó, vel unó horum tantüm affe&ó | hydtopis periculum timendumfit, Caufahzc fuit,quód, przter Avi- | hydtope abire fententiam coa&i fuerint, aut de eÓ faltem cefpitandó . fentite ; quod fi ipfietiam de fangvificio hepatis negató certi fuiffent, | n dubium vocáffent: Si iftud organum, cui vera & exquifita vis fangvi- | -ficationis accenfetur, & feri hydropici originato praternaturalis de- |! betur; meritó pro fede hydropis habendum, fequitur, non hepati fo- / làm, quod ha&enüs, tanquam pro aris & focis militantes,nonnulli ad- ! vera ablolutaque elaboratio debetur: Sed verum prius ; Ergó & pofte- B P X : rius Mtm | cennam & Galenum, Viri non-(pernendi in aliam de loco affe&o in: |! fané accuratiori judició fedem hydropis definiiffent, & forté tali modó- "| firuxére; mordicus, fed his, in quibus deputratio & ipfius fangvinis gnum cenient,quisquiliarum fuarum veneratores; exceptis paucifTimis, - ^ 162 oc QBSERVATIO /CXLVIUI. 2-4 di rius. Majoris five Antecedentis ratio eft non tàm Galeni & Avicennz, quàm vulgatiffimz Ícholz medicz omninó , immó & antiquiffimz :' quaque nec hác vice non nifi à contentiofo in litem vocari poffunt; nec ubmoveri. Confequentis five Minoris probatio forté talis erit: Cui dee(t cauía efficiens proxima ac precipua, deeft quoque effe&us iftius cau(z ; Atqui hepati deeft caufa efficiens proxima ac precipua perfe&ioris & abfoluti(fimz elaborationis fanguinis, (contra mentem & a(fertum prifcorum medicorum;qui ad propugnandum dogma fuum etiam convitiis idemevincere non erubeícunt, ] Ergo deeft etiam illi effe&us iftius caufz. — Etcui deeft effeGus fangvificationis, quomodo deeo poteft negatio, five privatio & error hujus effe&üs dici : Jam. vero caufa efficiens hydropem proxima & precipua eft (angvifieationis veraz. & perfe&z negatio, five, ut re&iüs dicam,lefio. . Verüm cum de hoc patenchymate, quod veré ac perfedé fanguinem elaboret, nullatenus dicitur ; (iquidem nomine tantüm chylus per la&eas hepaticas in por- / tam&cavam jecoris delatus, ab excremento biliofo depuratus ibidem, '. infanguinem quidem tranfit; ineptus tamen adhuc eft corpori noftro alendo: fiquidem tum demum per furculos quosdam venz cave in ca-- vam abit, & una cumíapguine profluentead cordisdextrum ventricu- 8 lum, five ad 2?eysv 74. $eeu8 2) 9 (encdeducitur. Hinc deniquein arteriam pulmonis, quz cum vená ejusdem per anaftomofes unita ,.in ilestrefrigeratum & contemperatum fanguinem deponit. Tandem in finiftrum cordis ventriculum mittitur; ibique ultimam perfectionem faam confequitur laudabilem,dehinc in arteriam magnam imprimitur; in cujus orificio ad oftium ventriculi, tres ad(tantes valvulz tricufpi- des, omnem fanguinem retrogradientem impediunt. Hinc; tanquam ex architriclinio; omnis alimenti difpeníatio atque erogatio, ad uni- verfi corporis noftri partes fingulas meat ; hincper arterias near illud: vitaletotum hoc noftrum vivificat. Tgnofcite,quzfo, VIRI nobili. experientià excellentiffimi, quód anatomico diícurfui ulterius vela da- reanimus fit ; fiquidem res non carebit fru&u. — Chyli pars fubtiliot in inteftinis à cra(fiori & excrementitiá feparata;opelaCctearum à modo di&is inte(linis ad pancreas tranfitum maturat , ubi, dum refidet , de- perditionis nullum eft periculum, nifi excrementi, quod ibidem de: poni debet, atque pet du&um virfangianum in duodenum rejici : hinc . longius à pancreate ad hepar infumit translationis tempus; nectantà. valorum numeró eget; ac obtinuit transitus ille ab inteftinis in pan creas: uin 2a aid T - ; : : A Lá Sive Casus Hyp&ROrrs Asciris &c, 163 creas modó di&um,in quo vifcofum excrementum per modó laudatum du&um abit ; aquoftfm veró recipiunt glandulz vicinz, & ad renes im- mediate mox ureteres ad veficam utinariam emittendum deferunt, Humores autem excrementitii; quos pancreas à liene cum fanguine c eam ' fevettentes recipit, pet'rami fplenici furculos,pancreati oblatos híc de- poni parique facilitate arteriofi fanguinis excrementa; priusquam ra- mus fplenicus ad lienem progrediatur, per furculos arterie cosliace excerni poffunt. Immó perhunc totam pené melancholiz fentinam [preterquam quód ab emulgentibus arteriis intercipiatur;] accumula- tamevacuari poffe; igbzzorw credidit, Affe&us enim utrisque funt communes, fcirrhi & obftru&iones hunc & illud afligunt. Immó liene affe&o,vix aut nunquam immune evafit pancreas. Si itaque aliquó mo- dó contingat , ut du&us hic obíttuatur, ut humores in pancreate affa. tim accumulentur; abfceffus, fcirrhi vel hydropes inde oriri poffunt; reliquis vifceribus omnibusfalvis&integris; — Videsjam; quis etiám- numin noftrá locus affe&us ftatuendus ? Sed pergendum. — Arteriz fplenicz, que multe funt; nec folümad fanguinem ducendum ad ejus nutritionem, fed & ad excrementi evacuationeminferviunt, à coeeliaca -ortz; fangvinis partem melancholicam; poftquam ultimam in corde ' conco&ionem fuftinuit; ad lienem deferunt, ac inde in fübftantiam.e. jus infundunt, ficut emulgentes ferofam in renes ducunt;quam lien fer- mentat ac feparat; fanguinem veró feparatum quantum ad fui nutritio- nem infetvit; apponit; & quod relinquitur fangvinis purioris, & ab ex- cremento melancholico defcecati, per fubftantiam ejus percolatur , & cum ramo fplenico communicatur; à quo in portam & jecur; atque inde per venarum analtomofes in cavam, inde ad cor itcrum deduci- E tuc, f calorem & fpiritus de novo acquirat; atque purus-ab omni ex^ ..* €temento; indein aortam pro partium nutritione omnimodá propel- . datur. Tenuiorpars fanguinis ferum dicitur; cujus exceffum prater 14 naturam hic accu(amus; idem naturaliter fe habens, ut ad renes binos; [ quorum a&io eft feri attractio, ejusdemque debita feparatio atque excretio] perveniat, cam fanguine per cordis fiaum dextrum & fini- fitum in aorta duci neceffe e(t, inde per emulgentes arterias à renibus virtute fpecificà attrahitur, ad quos, ubi per arterias illorum minus tiffimas pervenit, in fingulas fubftantiz partes diffunditur, cum aliquá fanguinis parte; & per illorum parenchyma , [ ubi odorem urinz fer- mentalem concepit, ] fervató fanguine pra ipforumnutritione in cavi- A 2r. tatem 164. : OssrRvaArio CXLVIII.- VMRUURUNSEPUHAPCU TUS TSTONUN tatem quandam, [ quam pelvim Anatomici peritiores vocant Jcui in- feritur ureter ; qui illud ftatim ad veficam defertzemandatur. Sangvis veró , qui extra venas effluxerit cum fero , fi benéfe habeant tenes; te» tinetur ; fin minus, fi parenchyma illorum fitlaxum, & debilis eorum facultas, cum fero ejicitur, & urine fiunt cruente, — Sangvis veró, qui a E RLAMTEEREE uo VT TUDRRALTUDNIRNITPERUS cum fero per arterias in renes introducitur, cum in illorum nutritione ' totus abfumi nequeat, venis, quibus per anaftomofes junguntur arte- riz;amandatur atque hinc in venas emulgentes, & exinde in cavam... Excrementum autem; quod à digeftione hác per circulationem debi- tam , frequentem cohobationem, accuratam redificationem ac abfo- lutam ubtilifationem feparatur, eft materia alba, vel rubra, flava vel nigra, vel cujuscunque coloris in urinis contenta, à Pra&icis experien- tiffimis hypoítafeos & enzorematis nomine ornatum:quod He/zoz- sil Tm. de Litbiafi c. q. $. 2t. f... 37. col. 1.edir. Amflelodamenfis anni cI5 1oc XLVIIIL, ftercoris liquidi particula cenfetur. "Veniam date; quao, qui longior in hoc deloco affe&ó & fero plurimüm de favore Veftro mihi fümfi : Dixi in precedentibus renum effe ferum attrahere; meque du&uum hepaticorum, five aquoforum oblitum effe, quorum originem hepati accenfent Viri inanatomiá noftró feculo verfatifi-- — mi, Bartholinus; Bilfius, Rudbequius, Schenkius ,;Rolfincius ; Riola« nus; Gliffonius, aliique ; quibus novihujus oceani undam limpidis- fimam favor numinis rimari atque penitiüs introípicete concesfit; quorum ortus ab hepate vel vefica fellea verifimiliseft, ceu cujus po- rum fequi in propatulo eft, fanguinistransfiltrandi gratid inhepatefas — i, ut fcilicet in eo, ceu venofisfimó noftri corporis parenchymate ad veniens fangvis ab onerofiore fuo dilutuló quodammodo [evetur». Hujus itaque lymphz exceflum prater naturam hydropis effebtiam. con(tituere quis negabit ? Patet hinc; nifi fex ; five amurca illa fangui« nis à balfamo illo divino, & nedate vitali legitimé feparatur; partes. abinde fuum recipientes nutrimentumfacilé unà cum propriis aGio- . nibuslzdi, atque dyícrafiam nonnunquam fatis deplorandam iis in- troduci, teftatur experientia. . Talis eft cachexia totius corpóris,pate tiumque fpermaticarum omnium indifpofitio, cüm ipfis, tàm fangvi- ficationi, tàm feparationi; five percolationi definitis vifceribus, ubi ne ventriculus quidem ab omni culpá abfolvi poteft ; cum ipfe fzpiufculé externum errorem exhibitorum zgerrimé ferat. Szpiífiméenim acci« dit, ut partes quasdam cibus in fe contineat ; particulis corporis non folàm P Sive Casus Hypnorrs A$ciris &c. d$ —À —— ———— . ———— folüm non cognatas ; fed & inimicas; adeó utd naturá nulló modó . domati. ac concoqui poffint, fed quocunque vagantur, & plurimas li« cet conco&iones fubeant, nequaquam tamen mutantur ed naturam füam perpetuó integram confetvant. Quibus fubílratis obvium jam eri laudatos veteres haut minüs appofité la(am fangvificationem in« cufüffe ; licet * 0]; ob temporis infelicitatem ipfos Iatuerit, attamen 72 dió n bené perfpe&um quod habuerint;copiolisfima illorum compto« bantvolumina. Omnem itaque afciten ab impuro fanguine, excree mentis nola referto, vel à qualitate quádam peregrinà corpori —— noftro ininfid ; aut partium viventium folutione continuá profluxiffe animadvertimus. Non enim nos movet, quod in ejusdem argumen- ti exemplo Njc, Foptan, lib. t. Refonf| &" Curut, Medicinal. f. m.94. dicit : Dari hydropem jecore falvó, nunquam vidi ; i forfan alii; rarum id 207 nifilocuti fuerint de hydrope particulari ; foli hepati locum af- | fe&tümtribuendo; fiquidem experientià edo&ti fcimus , Zw/pium obfer- . vüffeeundem à foli mefenterii exulceratione, alium ab: ejusdem hyda- | tibus innumetis ; Bepivenium à lolo renum vitio; P/areru» à renum | exulceratione; Beyivenium iterüm à vefica percufsá recitatum, reli- | quis vifceribus omnibus fanis & falvis advertiffe. Sic lienem vitiofum in hydrope vidit /z/aliu'; hepate plane falvó. Hinc Dodon«us fe nullius corpus alcitici apertum vidiffe affirmat, cujus lien non fuerit tumidus | &magnus;hác decaufi putatfolum tumorem lienis ad afcitis gene» rationem quandoque füfficere, Idem ferà Carolus Pifo atteftatur; Quis- | quis, inquir; attenderit ferió hydropicorum diffe&ioni , fatebitur unà | mecum ultró;tumorem aliquem viíceris alterutrius fere unicam cfle fte- uenti(fimam afcitis parentem. Quibus demoniumillüd Hippocra- ticum Durerus affentitur; hydropem nullum fine confenfu & confpira- tionelienis accidere, füitenim illud Praceptoris, omnem afciten nafci | precedente, utita dicam, //ewe. | pfeego anno 1651. & 1652. in Antenoreo Lyceó antiquiffimó cum | agerem, hyemali tempore fe&tionibus anatomicis totum me manci- pando , tria hydropicorum afciticorum cadavera fecui ac infpexi» | Vienemque prtumidum hujus mali caufam deprehendi, quorum unus as. libras civiles equaverat, «. Afcitem interdum caufam agnoícere ob- |! firu&ionem levium' arteriarum P. Sa/ius diverfus dudum author fuit. . Proinde videmus quócunque tandem modoó ab a'iis etiam partibus | proveniat hydrops , femper tamen lafam fangvificationis actionem, | wel quà incepit, vel quá perfe&ionem fuam in corde, vel depuratio- A3 nem ium , T^ METMINST UT 366 25v: OsEsrzRvATIG CXLVUL ..» | nemin colatoriis vifceribus, vel diftributionemin arteriis fuerit affecu tus; poffe referti. Enimveró tota corporis humani osconomie, jun&á ratione atque ipsà experientiá atteftante; fangvinis divinó pabuló in« diget, nulla equidem abje&iffima pats intoto microcofmo alió humo- re, nifi fanguine quatenus ultimam perfectionis manumadhibuerit hatura, nutritur ;quin immó nec ipfi cordi , ut füprà di&um, (ui ali- mentum aliunde mutuariintegrum, nifi mafsá fanguineá perfe&e jam elaboratá , & Ípiritibus vitalibus maritatà illud per coronariam pto fut pabulo recipiat; & in omne ejus parenchyma ai di :/ Caufas quod attinet, quamvis plures effe , ex Gal, 4i/. i&vNat.! Fat. p. ^ conftet; in.pr&fenti caufam proximam effe duxi materiám quandam. ' nutritioni ineptam, à debilitate vifcerum fanguinem vel depurantium, vel perfe&£ elaborantium exortam; intra venas, arterias, vafaque ipía lymphatica flu&uantem; & agitatam, tandemQue nimi (ui mole intra peritonzum & inteftina omiffam, & in abdominis cavitatibus. colles &am; quz in feconfiderata; naturá fuá frigidà |. coris innati robur frangit, tepidumque quafi reddit primüm, tandem diutiàs commorans dórtefrigerat, eundemque ultimó plané extinguit, Caufam procatar- &icam fuiffe deprehendiinfar&üs hepatis & lienis, quiin iisdem cola- — torium fanguinis munus long temporis tra&u opprefferunt. «. Caufa interna eftipforum vaforum tàm Iyraphaticorum; tàm ceeterorum a» pertio, [ fiquidem his loca fua natalitia hydropem afciten vatiis de caufis debete ; ex lib. 2. Nar. Fac. Galeni clarum eft; ] immó ruptura, quam maturavit nimia aquz copia, eadem diftendens, queque falfedi- qne fuà fingulati dica vafa, ut teneriora exedere potuit : hinc aquarum catara&á effra&á fit ipfius aquz in vicinas partes impetuofjus effluvi- um. Na&aeft autem hydtopicorum aqua falfedinem fuam partim à depuratoriá facultate vifcerum elangvidá, partim ab attra&trice renum facultate enervatá ;unde fal noftri corporis , ipfiusque urinz rite fepa- rari non potuit; multó minüs cum fero educi; fed fanguini permiftum; — intra jam nota vafalymphatica; venas ; arteriásve fluit; proprióque gra; vatum pondercex illis excidit, atque in abdomine deliteícens , calorem. noftrum irritat; quó mediante demum illud /yzua ? «cose putredi- — nis fermentum fubit; atque ob infe(tamíui qualitatem & quantitatem; pro ratione materiz fubflratz febrimlentam accendit; quam ceu co- mes individuus fitis immodica à noftra finguiis feré momentis conque- fta fequitur; de qua in fignis, Cau(íz evidentes; five externz fuére er- rores 1 1 " " | i Í TCHBNPUE DIRE PUMUPDRED Mitt n tti Sive Casüs HypRor1s AsciTIS &cC. 167. d — " : m bic E rotes in vitacommilfi varii; potus frigidus largior: cibi putredinem fag cilé fübeuntes horatii; vita circa aquas;fpernendó etiani in: ipfo fenio quasvis coeli injurias; tanquam altrices hujus morbi (ufficientes. a .Miffis nunc caufis ad fignorum devenire oportet enumerationem ; ubi praeprimis fciendum eft; tribus quidem hydropis fpeciebus hoc: commune effe , ut iisdem infit quid aquófi humoris, juxta Ce//um lib; 3.c4p. 21. Eft quoque commune omnibus hydropis fpeciebus ; ac. pené. dixerim, fatale, ut (anguinis officina vitietur, ejusque inftrumentá in- tercidat, Galezó tefte 1.2. Prognoff. c. 1. 1. . Loc, Af. 7. Laditur autemab " intemperie frigida, ut plurimum ejus temperamentum, unde inlauda- bilem prebumque fanguinem alimentum convertere. non valens; in illastres hydropis fpecies transmutat. Sunt & prztet hac alia figna QA mxd five diagnoftica communia: color fcilicet totius corporis , maximé«itca oculos lividus & plümbeus; à materia peccante frigida: inflatio oculorum, ut & pedumtantus tumor, ut vimovete eos, multó minüs 6 le&o efferre potuerit ; dolor hypochondriotá obfcurus & gra- vativus; à vifcerum nimirum infarQu: appetitus dejeQus; ob defectum caloris naturalis;qui copiá vitioforum humorum obruitur.ut vires fuas oviriliexererenequeat; Deje&iones paucz & aridz; urina modica, nec non fubrubens, ab oppte(fis vel renum tubulis, vel ipfiscureteribus, ipsique veficá. Et quia fenibus magis familiaris eft. afcites, 44re/o tefte 2. Tard. Parif. c. 1. Hinc & nofltz accidere eundem facile potuiffe . gatio inde evincit ; fpecialiora defumta ejus figna , fitis, verbi grati - intolerabilis & inexplebilis , unde aícitici vel medio in undis conftie tutó Tantalo plus fitiunt ; quia corpusnonhumedctatur alimentó ido- neó; vel aliquid accedit bilis, putredinisve, à cujus fermento ferofitas | illa acrimonitn & falfedinem concipit, tndehancfpeciem Clamo- 1 3 L| EI | "bronchia impediente , unde & fpirandi difficultas, que ab eádem usq; |. fum Hydropem vocare non erubuitZen-Se2e; Arabum princeps Medi- cus, Fen, 14. lib. 3. tr. 4. cap. $. at cui, quó plus fuccurrere egri animum. inducant;eó plüs fitiant : quod ipfam etiamFaftorum conditori;OviZio; innotuit, qui //&. . infit: ; o — Sic quibus intumuit fuffufd ueuter ab unda , Quà plis funt pote, plis fitiuntur. agsa. ucc Fovea quin etiam aíciten indicat ad ta&umin membris ; digitó ptes- fis, remanens: [tumor partium inferiorum , vel plurium, vel fané e- mnium, ab irruentis aquz impetu. Tuffisficca; ab aquá pulmonum & ye Ma d - Mab s h m. a4 ook s 16g ^53 t1 zsER VATIO CXLVHL 5 uu &cusque incrementum fumferat , fuffocationisQue fulpicionem pre(a-- giebat. Febrisaderat languida; fierienim nequibat juxta. H/ppecta-- tem, lib. de morbis , utfebre magná & diuturná divexari pctuiff-t in a- quá, quz febri contraria. ^ Pulíus fentiebatur parvus, & ex Galezz effa- to Jib. 2. de cauf. pulf. c. 24. fübdurus &tenfivus quodammodo. . Ven- tertandem; cumrecidivam paffa effet no(tra , percuffus, utrisinétar a- quá pleni fonabat. i JUL erano efi teomd aae T "Et quanquam hydrops, ut ad prognofin tranfeam , nulló accidente morbo non ita lethalis; ac illa, quz acuti ac longi cujusdam morbi. progenies, juxta illud. Hippocratis Coac. Pranot. c. 29. S. 1. oi üDpumeg di Coe Tuv dEénv voeyjadiuy 7ri mic xaxol, quinec morbum tollunt, nec; dolpremi; sud sse X we d . Sic ille, qui vifcerum obftru&iones fcirthósve infequitur , licet: longiorem vitz terminum promittasit, ut noftrz quoque contigit ; ex Gal. lib. 2, de ArteCuzativ4 ad Glaut, c. y, Inveterata vero. obftru&io in hác zgrotá per annuasvices incrementum fumf(it: hincrecrudefcen.. . tis mali palindrome metuenda fuit: adeoque confitmató jam undique, morbó viícera renovare, cum; 4rereó (uffragante;folius (it diviniPla[lis. opus mirandum, nec humani Medici arte teítitui poffunt : Pe//i moni-. tum appohfité fatis di&um, Satyr. 3. v. 63. 64. | Elleborum früfirà, cum jam cutis aegra tumebit; Pofcentes videas uententi occurrite morbo ; | fi fuum£feciffet noflra, forté cautiüs. mercari ; fanitatiqu coní(ulere didiciffet. 21 mECHE 0S a£ . llrinaveró ruffa quandoque, aquofa quoque nonnunquam, quia. apparuit, mali augutii fignum effe ratus fum, ab apertione forté vafo- : in tempore. rum : fuppre(fa fzpé (pis eadem fuit, partim ob arenularumé renibus . perureteres prodeuntium defcenfum, partimlzfialterutrius ureterum argumentum nobis fuppeditavit. Tu(lis ficca» quam pluribus annis fibt gravemfenfit; pro lethali figno habita fuit, ab aquá ad pulmones penetrante, quod inftantis fuffocationis fufpicionem augere folet, ad mentem divi fenis noflri. 6. Apb. 35. Tdi rw. Udgwmucis Du. $moevouém, xaxov: Hydropicis, fi tuffis fupervenerit, malum. A multis vero annis - quod gravem fibi eandem fenferit; non folihydropi afciti tribuendum fed de(tillationibusà capite ad pulmonem; pe&usvemanantibus. . Indicationes curativas ut abfolvamus , maturabat quidem ipfa na- | tura fui confervationem, effluvium parandó caufz morbifice, ruptur& ^ A fa&à | E d [i Sive Casus Hypnoers AscirrS &c. — 169 fa&á circa umbilicum; cui poll tertiam manum , diuteticis ; exiccantie bus, evacuantibásve przító aderam ; attendendo femper, ut obflru- Gionem viícerum vel omninó eluerem, vel per vices minuerem, paren- chymataque debilitata nimis roborarem, pro faciliorifanguinistranfi- tu per vaía eorundem.,tutioremque depurationem, Hac tribus fequenti» bus in methodo medendi ufitatisfimis inflrumentis perficienda ceníui :. | Dixtánimirum; chirurgiá, phatmaciád. Primisquidem, ut folent non- .. Rullizgroti; diebus ad nutum & voluntatem meam quidem refpondit, Obíervandà nimirum diztam exquifité fatis, quam modice calefacien- tem; ficcantem, extenuantem quodammodó,;imperabam ; unde apet- tó adhucabdominis cavo, per fesquimenfem & ultrà parcé admodüm bibebat, vinoque oligophoró diuretico Herbipolenfi utebatur , quin immo à potulentis adeó ab(tinuerat per aliquot dies, utinde incredi- bilem utilitatem dehifcentis ferofz humiditatis perciperem ; nec fpes. | reftitutionis felici(Tima; citrà prognofin deterioris fefelliffet; (5 incepto |! yoto noftro diutiüs inhzfiffct, eidemque fatis feci(fet, cum ex Nzco/as Florentini Serm. y. c. 25. lententià, multi exquifitá diztá curati fuerint; verüm nauticum panem renuit, licetis feminum diureticorum condi- | ipentó effius effet immo ipfumetiam in vino malvatico fumere nega. Vif; quó tamen aliquos liberatos recitat 4/Pertia. Bononienfrs," .Primá itaque vice cum aqua quafi omnis exhautta videretur ; vinum ordina-. yi; in quo ligni fan&i & faffafras rafpati aut Chinz partes infufz erant; pro excitando calore nativo; corporeque exiccando. Ad motum, quiaadhuc apertó cavo abdominis; cui turunda fatis magna impofita. hetebat, impotens erat ; jufTi, ut ad virium tolerantizm obambulandó. corpus paulatim commoyveret ;. quod quidem.eó usque ob(etvavit, do» nec recidivam patetetur... Et hzc ex fontedizteticó. . d |... Chirurgia, cen alteró Ícopó curationem no(trz abfolvente, quia 1. | pfumabdomen, (efe exonerabat , primó opus non erat. fiquidem neq; |. V.S. omnibus fanioribus Medicis in hoc cafu. formidebilem ftudi& || propofui, nec veficatoriis opuserat ab initi, .. Et quamvis eadem, nt 1 — & Icarificationes furarum, recurtente illuvie fuaderem, maluit tamen || potiüs, ita rebatur, integró, licet ubiq; &u&uante corpore perire.quám || diffe&à ac pertu(á cute, vel parte, quápiam füperítes vivere, Hinc neg; . exitiofó ill. multisque funeftà remedió, ultimó tamen hydropicorum ^| a[citicorum levamine, in hoc cafu erat opus, yel. idem tantis concele- | Brareencomiis, natur fibi ipfi ad. latus umbilici viam parante non, |^ Y inquam; 170 | OssrRvario CXLVIIL | reip Ron pau 5. d oonmmnmunte ncc [a e inquam, indigebat ad evacuandam aque copiam maximo illó ac ge- nerofiore przfidió, Hippocrati etiam not; lib, a£; vuv zv 93v; & lib, ei cuv e)]oc mr ovy paracentefi puta, citca cujus operationem, quá in chirurgia vix dabitur laudabilior, Scio viros non-fpernendos gravi- ter impingete , (vadendó du&u nature fequacem artificis manum du- cendam effe ; fiquidem naturatot ac tot (ibi parare poteít vias etiam pet externarum corporis humani partium extremitates, [ utin hoc morbo; fluxu menfttuorum, aliisve hiítoriz teftatum facient quàm plurimz 1 quas, fiimitandó volueris pari modó inquirere fernper; iisdemque petr- tinax infiftere, vituperiote dabis, egrosque tuosin przfentaneam mor« tem przcipitabis, Non latebit Vos , quod in primo cafu hydropico VIRI Nobili(fimi pariter acExcellentiffimi Dn.D. GREGOR11 pi1r- LINGIL, incluti noftri Collegii p Ec Aw 1; ut fpe&abilis, ita meritis- fimi Fautoris ac Patroni mei inter pauciífimos certiffimi , ztatém co- lendi, difcurfüs locó hanc de paracente(i adminiftrandá operationem Veftto accuratiffimo fpicilegio fubjicere voluerim; fed nefcio quá nau- feá defiderium meum antevertere quispiam allaboraverit : hinc pruti- enti quafi mihi ignofcite; fi omiffaifta nunc tanquam temporum occa- fionumque captator audacior ad Veftra profundere conabor genua. Liceat itaque de hác; pro Humanitate Veílrá in me; hoc tantilló tem- — peris fequentia proferre ! Habent, VIRI xagjésu:, fchola medice; in hydrope afcite com. mune afylum, cum morbi vehementia nullis przfidiis retundi; nullisá; | aliis machinis coétceri poteft; paracentefin füdm decantatam,quá mi- crocofmicam hanc inundationem, ejusque repentinum incrementum prepedire; aut tollere fatagunt. Ad hanc peritiores & oculatiores in- trepidé accedunt, przmuniuntque femet ipfos prognofticorum certitu- dine, tanquam cautelá quádam firmiffimá, adverfus malé-feriatorum Po-—— infamiare; advertendo quatuor hac finguluria; fummoperé neceffarias Primum eorum refpe&u ipfius! egri, etatem partim concérnit juveni- - lem; que adhuc injurias perferre valet, prz confümmatá ; partim vires — explorat; num adeó conítent : fiquidem deje&is iisdem ; temeritatis | potiüs argumentum effet; magnum hoc aggredi remedium. — Viribus | itaque valentibus tentabimus, ut naturam ipfam coadjutricem nobis fentiamus ; unde & vifcerum vigor requiritur; cum ex Hippocztis no- firi effato; hydropem non nifi fuazAay vo) evadunt: Nifi enim vifces ra interna fana & illafa fuerint; parüm aut nihil ut plurimüm incifio- à nem / 27504 Bausch s aded aS 6d o dol JT DE Bir Aq " WIMPR NR. SU. "«A—» RNCTUNENTTHUCETTE RUUT Ti, i*u WU T / * 1 v BN Y , d ) / Lr Sive Casus Hypnori1s AsciTIS &cC. 171 IDBEDRASSCEOUDMiEGXM acASNeRisuDERAT SAL : : GEMMAM) aseisccunst, nem lianc zgrotis profuiffe ufus & experientia edocuit; verba fünta. . cuti(fimi inter modernos chirurgi 7;/b. Fabr, Hildani cent. t obférv. 47. Quare morbi principium eligendum, nec expe&anda cachexia ; aut tabes; in quas (i jam inciderit zger, (i vites (int languidiores, fi ad(it fe- bris, & humor jam putrefa&us ip(a viícera corruperit ; adde & illud, fihydrops alium morbum exceperit; nil temeré tentandum, fuffragante nobis Fozfzcá confult. volum. r.p.m. 199. | Sor -Secunduza neceffarió obíervandum membrum biceps; locum & mo-- | dum legitimum proponit; Locus, é quo nautea illa exhauriri. dcbet; | varié à vatiis authoribus controvertitur ; approbamus mufculos obli. qué deícendentes perforandos; cavendo ab omni lzfione lineam al- bam, &aponeurofes mufículorum rectorum. Non enim nos movet, quód de extra&ione umbilici, ab ufu cucurbitulatum P/arerue, & mo- dó laudatus .Hi/danur atferunt, eá ratione aperiendum effe umbilicum; ut fiat aquz illius exoneratio, quztamen , nifi ipfeumbilicus omnino in ligamentum abierit, & naturalem vene & arteriz conformationem retinuerit, folum hepar refpiciet ; quod veró pro omnis hydropis locó affe&ó in fuperius allatis habendumratione & expetientiá negavimus, . Adhzc folahzc aqua depletio hepar folum refpiciet , mon veró cetera parenchymata; autaquaminter cutemíub umbilico detentam.. Nec | obftat vena umbilicalis aperta. puellz in patriá hác noflrá à Velcbere Coitero obfervata : nec Tridentina illa foemina , menftruum fluxum pet umbilicum exonerans; tempore Concilii ibidem habiti. Dozar.,.4.c. 26. | bifl. med. omnirab. Multo minüsilla triginta annorum, quz per eandem | viam men(es depofuit,obfervatore Fernelzol, 6. de smorbb. Et fympt. par- | tium c. :3: Nam 6 hoc; dantur etiam exempla menftruorum per alias | long? diffitas vias reje&orum; fic & aquz hydropicorum depletionem 1 variam, etiam in remoti(fimis partium extremitatibus edocent volumi- | na medica. Faciunt autem nobiícum; noftrezque fententiz favent, |! Renjaus in epifl. 2. 4d Petrum Tyam. appendice fol. g, Reiner. Solenand. fedt. (conf. ig. Ambrofius Paraus 1.7.6. 12. f. 241. 242. quiin parte minüs caf- ! neá in&raumbilicum tentandam judicat: Heller. comm. ad lib.6 apb.27. |! Arnaldus. Prallicus Breviarii lib. 2. c. 30. Capivacc. d 3.Pnax. 19.f. 658. col. 2, - |! B.C. 3. Prax. c.18. f. bgts col, 2. B. Francifeue Bartoletus in Theffbus Anato- T. snicis, contra Laurentium 1. 6. g. 10. Moti his authoritatibus , ut & Pauli | ttes quatuórve digitos infra umbilicum tentandam effe alii ftatuunt, | alii, qui cum Ce//o Jib. 7. «. 1j. jecur (emper affe&um in omni hydropis WM Ws fpecie | — ATE OT pn— ——— DLE PADO —— M — fpecie acculárunt, in oppofito, alii in affc&o latere, aliiim eo, quó eget noncubate foleat, ne nimium effluat: alii promifcué eam tra&ando; qui parum intereffe cenfent; quorniámin loco'miolienda , rufículos tà- men obliqué ad(cendentes omni ftudio obfervant. Videtur tamen ex latere oppofita tutitis, quem locum Hippocrates eof) dv 7ro:9oy ; eligit dicendo , eam g£og «zv ou aAGv , 91 Gic tv og m Aagóva, come modi(fimum locum efle. i ug | . 1L. Aliumlocum disívadet decubitus; qui aliás füpiné fieret; anhe- lofis jam anteà hydropicis minime tolerandus ,ceu quibus decubitus ad latera magis ferendus, commodiórve ; quia moles abdominis & confequenter ichorofa illailluvies iftorfum le volvit, quorfum zget- decubitum mutando inclinat. HI. Decliviori huic perforationi & du&tüs nature favet, & autho- ritas tàm aliorum virorum doctisfimorum (uprácitatorum , quàm no- firorum fapientisfimorum Dnn. Préceptorum, preptimis veró pientis» fimi noflri defun&i Nasleri Diffutzt.de Hydrope Afcite,babird annoé24. in Altorfiao; Incluti Senatüs noftri, 4thenzo. 77. $. ad hanc quia mo« les vergit, juxta D.Senis noftrieffatum, i. 4pb. 21. id eÓ ducere oportet: [quo aphorifmó malé adverfarii utuntur; ] fiquidem umbilicó non protuberante, prohibent rationes lzfionem iftius. | Dubius adhuc Dornaviut mentem fuam fic explicat. Hepzzd. Mifcellanearum 6. tbefi 7. übi in fine dicit: Utertamen fe&ionis locus alteri preferendus| medi- cum chirurgum ipfius naturz motus & alie circumítantiz non obícuré: - edocebunt. M : IV. Umbilici perforationem ulterius disfüadet dolorofior membra« narum perforatio; quz periculofior multó, ac partium carnofarum; ob. communem quam cum nervis habent naturam, immó, quia frigidio- - res funt membranz ; ideoque quz eft V. Ratio, non itacitó coalibiles; non enim adeó velociter co&« unt ac vulnera catnea, in quibus calor fortior, magisdue a&ualis: hác: decau(á & mufculorum re&orum inter(titia & »zov&eded; incidenda: damnamus.. Inftas: Mufculorum re&orum incifionem aut perforatio- nem periculofam effe ob vafa adfcendentia; venam nimirum & arteri«- am epigaftricam , aut etiam caszuemw harum cum vená & arteri£ mammariá defcendente interná: officit quidem, fi inftrumento apud: nosufitatiffimo utrinque fecante;lancetta di&o, ifta perfotatiofiat;nom: - efficit (i chirurgorum modernorum hamulo in(lituatur recurvo ,. quod.- minus. - d dedi 1 ; DER DE a ^ ; Sive Casus Hypnorts AsciTISs &c. /M73 Isxzcciczdtmngn; vanta t Ó— mc —— minus peticuli affert ac acutisfimum illud , maximeque in hoc cafu periculofum inftrumentum, quo etiam epifcopus ille Neapolitanus in hydrope Ícroti pun&us , ex lzfo teíticulo finiftro; fupetveniente gan- gran, quintá ab operatione luce , diemobiit: fata eft operatio pridie D. Francifci A. R.S. 164.9. chirurgiam exercente Marco Aurelio Seve- - ———ÀÀ À —— | tino, Viro inomni Medicine parte emerito, przfente Prorege;Neapo- litano Celfisfimo, Dn.Dn, Cafparo de Bracamonte & Gufman; comite de Pegnoranda, &c. Eminentiffimo Domino Cardinali Philamarino, . magnáque tàm Clericorum quàm Profanorum ordinü illu(ltium cater» y4; ( ubi prinzam hanc operationem chirurgicam cüm Celfisffimi Pro-- regis clementia fingularis, tüm favor Magni Severini mei; Neapoli vi- fendam mihi benigné conceffit ) unde dicti inflrumenti ufum meritó damnamus; econtrá recurvum illud anté laudatum eligimus;cujus be- ficio vaía , ut rotunda, & ad tactum lubrica aliquo modo deviant & - cedunt; absque tamen in(ignilzfione; immo absque nulla, Unde VI. perforatio illa facienda eft eó usque, quó ad cavitatem ab- dominis penetret ; quz, fiin umbilico inftituatur, nonfolümipfe pete forabitur,(ed &»sevcCgoeic mufculorum lineam albam con(tituentium, & ibidem concurrentium; quorum tamen vulnus petiti chirurgi non fine gravi (ufpicione ; utformidabile meritó abominantur, VII. Quod dicunt tàm facili negotio hanc feGionemcoire, quàm facile vena aut arteria fe&a coéant, falfifimum eft ;(iquidem plurium — hic partium coneurfus, vulnusque majus, quàm à feda vená: adhzc tumaliorum tum noftrz zgrotz exemplum luculento fatis teftimonio contrarium evincunt. E | eme VIII. Laurentii hide qui hzc nituntur impugnare , iis tefpondeo, i- plum Laurentium falfum ubique laborare fide anatomicá , neque pro digno ab ullo unquam cordato anatomico haberi : adeó laborat Lau - | rentii fe&ionum , obfervationumque anatomicarum fides ; ut nifi fcri- pta extarent, Laurentium Anatomicum fuiffe vix credamus, Unde nil 1| nobisobeft. Umbilicum IX. non effefecandum, cutis tenerrimi fenfus in eo fub- tilitasque dis(vadet; quod in infantulis etiam videre licet; experientia I |i H : quia etiam in contrariamnos abire fententiam jubet ; quod vitá ii ocye || lis pereant, quibus vafaumbilicalia cum cute abícinduntur ; cujus cau« | fam (e expifcari poffe ingenue negat Lawrembergiui in Proaffr.Anatom. | Evide cafum appofité buc quadrantem apud Hildanum cent. ebferp. y5.f. 65.) | Mt | Y 3 no. a dra F 4 TT pM LU J PUR E. | » M4 ^ QOnszstRvATIO CXLVIUI.. pau esses Re tantüm locum obtinent in zou dAcie & protuberante umbilicó , aut cucurbitulá magná, cum multá flamma eodem extraGo. Hinc prudenti fan? confilio Fontana lib. 3. med. pratl. c. 2t. f.m. 176. col. 2, circumfpe&Gé fatisin hoc argumento tale (uadet: Verüm, inquit, licet integrum fit medico utroque modo progredi ; tamen paracentefis eft praeferenda, uimbilici fe&ioni, eó quàd totiüs commodiüsve evacuatur aqua , locus namque eft inferior multó umbilicó; itaut parum aquz remaneat in abdomine. Exhis perípe&um eft, diveríam effe fe&iionem perfora- tionemQueumbilici ipfius à paracentefi in fcholis medicis receptam, neque temeré earundem operationes effe confundendss,utilli faciunt; qui pertinaciter nobis adverfantur: & licet nobis contrarii videantur Am. Lufitanus Cur. 557. Valleriola lib. 4. obf: 53. Schenkius ipfe : Joach. Ca meririus, Marcellus Donatus l4. bifl. medicá mirabili c. 21. l. c. Claudiuue conf. 124. f. 294.Laz. Riverius, aliique ; fi limitetur eorundem hypothe- fis; nimitum, quando natura protuberantiam umbilici molita eft; vi- rium adeft robur, eger juvenis, & morbus ipfe per fe, nec ex alio ori- ginem contraxit, facili negotió umbilici fe&ionem iisdem ambabus lat« giemur manibus. . Sufficiant hzc de altero bimembri «^«xsvecee requifito ; locum modumve operationis exquifitum monflrante. Quibus - IIl. accedat neceffe eft, ut aqua non confertim & 492v; unóve impetu emittatur, ne und cum morbo zgrum tollere videamur, fiqui« dem fubitanearum mutationum impetüs perfereandi natura eft impae tiens. z. Apb. yi. 6. A4pb. 27. lib. deintern. affccHionibus,cüm pati modó ac infigni hemorrhagiá diffipentur fpiritus. .1V. & ultimum hujus ieyadis requifitum eft obfervatio feri ;fiquidem limpidum fi fuerit Ia- be carebit, nec rupte venz arterizve argumentum przbet; fi vero fccti- dum fubcruentümve, vaforum]Izfionem indicabit :ficarnium loturam at zmulabitur, omnem easemoimukgy Osvaquy deftru&ameffe certó ha-.— riolarilicebit. Et tantum de paracentefi. | Pro confolidandá rupturá ad ümbilicum ufi fumus methodó, quam PataviniLycéi venerandus antiítes H. F. ab 4guapendente fervavitlib.z, — de vaforum vulneribus cap. qo. fol, m. 9o. 91. ad quem vos remitto. Atque hzc ex altero fonte di&a funto. P Pharmaciam tandem quod attinet; animus erat nebis.quamvis aqua. . adhuc ex plaga abdominis flueret; preparare humores aquofos cor-| ruptósve - —áAÓ— 00 non animadvertendo, quod naturz du&ui infiftendum, fiquidem ea. 2.0 9 rM NL LI o i, T WE TT REPTTCRREOPUCCTBCNRNUE TEESUD ; aisi I i , - , $ r (0 ES i Sive Casus. Hypno»rs Asctris &c. U5 lmeeeMmcmEeeRE ASSET FIRE Fuptósvein venis latentes; ut ii und cum aquá abdominis corruptá ifaci- liori educerentur viá: in quem finem fequens otdinavi : UB. fir. de polyped c.fcolopendr. à Svj. de cicbor, c. rbab.38, 46: al fentb. 4grimon. tbarefol. 3. 5j. M. quod primá ftatim acce(fione horá o&avá matutiná exhaufit. Dehinc alteró die deveni ad pu/verez comit. à War- rick 2d Sij. cum rartari vitriolati 9E. intoob ebulino fumendum;. quod feliciterfucceffit. — Tertià die denuó horá matutiná fexta przpa- ransante przícriptum repetii; quarta confectionem in rotulis talem | exhibui: RZ. ffec. diatrion. fantal. Sij. dialacc. diamargar.cal.3. $8. odii ppti Sif. faccbari in ag. cbarefol. fol. SiiB. eonf. alcberm. e. 5i. M. F. Ro- | tul. S. &tárd[dyeiffefein. Quibus alternis diebus utebatur felici(Time. Diebus veró intercalaribus fequenti vinó utebatur: BZ. vad. apii afparag. cappar. Braüfc. à. rapban. petrofel. "à. 5iij. irid. noffr. 5). elleb. pp. fS. mechoac. gialapp. à. ifi. fol. fene elect, sij. gntiol. sil. fol. fambuc. genifl.cent. mina. pij. fem. cberef. petrofel.&.giv. — —— - dauci si.[alh. Sij. macis. 58. gelang. Sij. cinamom. inter. 58. — Incifis F Ding e incidendis , & contufis contundendis affunde vinialbi Ibiv. de hoc infu(o bibebatper novem dies continuos. Hujus ufu ferofitas plurima ad mentem evacuata fuit; ut veró & vites | conftarent, fequenti prophyla&icó eandem munivi : Bt. C. C.f. £2 3ij. ffodiiex ebor. S1. fmangd. Jp. 3i. coral.v. pp.sf5. »margar, or. pp. 98. M.F. pulvis S, SPüleericín je 2. eber 3. SYe(ferfpitett | oll fiber bic orítte 9tadyt qu nemen. | — Bi wimi granat.d. 5x. jul. violar. S). 4d. genifl. fenic. fcabiof. balica- £4b. à 3v). zv. Ciis 35. M. D. ad vitrum S. Qaifee sum 9puler : quá | fitim nonnihil, fublevatam additó quandoque effestie cberefolii mi- , nutulo. |" Inter diuretica varia exhibendum fvafiurinàm pueti fani ab 3ij. ad | Siij. cum melle conditam ac fale ononidis, raphani, genifte,urticzq; | miftam ; fen(it dehinc egrota poft unum ulterümve ufum naufeam ; f. mutató veró confilió 'al utinz microcofmi aut oleum fuccini cum vino diuretico bibendum exhibui; unde lotii reddendi felicitatem nacta | eft. Etnifi hzc profuiffent; ad remedium illud extremum acceletaf- | fem, quod D. Seni nofiro quoquein ufu fuit, 4. de ratione victos , € lib. - de intern. affect, ad pulverem (cilicet D ablatis alis & jd | us bs : 1 n | Ji c* ——— 176 OssravaArto CXLVIIL. bus :minutá dofi caute exhibendum. VeRr NUR expe elatae. - fequen:i fotu & embrocatione exficcari juf(fi : BL. ciner. fof. querc. farmentor. vitia a. Sij. fummitat, alfintb, foixin seni. vut. origan.a. mj. ffor. [ambuc. gemft. melilat. cbamomill. a. mf, fem. carmi. vaphbani. baccar. lauri. 2, $6. Fotum excipiebat emplaftrum ex fequentibus pulveribus confe- Gum, (tercoris nimirum vaccini ;caprilli, radicum iridis fylvefttis ; lo- rentinz, fulphuris, aluminis rocchz, falis; baccarum lauri; miíta hzc pulverum congeries cum aceto vini & fotus antecedentis brodio con-, ficiebatur emplaftrum, extenfumQue fuper, tenuem alutam & locis fqualido ichore tumentibus imponebatur. Nifi hoc profeciffet , in- vertiffem alio modó : B. fercer. vaccini. caprili, eint, columbini, lima- eum cum teftis comónfli que ad equalem ponderis trütinam in urina pueri maceráffem ac ad tolerantiam partium calidé abdomini, coete- risque inferioribus applicaviffem; fiquidem prater emplaftrum ad hy- dropem hoc in aliis aícite laborantibus plurimis non 6ine fru&u ad. hibitum multoties deprehendi, Verümab ufu prioris detumuére pe« des & hypochondtia fenfim & fenfim. — Pro exhauriendis vero ferofita- | tibus diaphoreticorum ufum fvafi; in hunc. cenfum vocavi anrimoni- gum diapboreticum, C.C. fiue £s Rc vd deccBlu ligni fandi & faffafrass fpiritum tberiacalem y de tribus, fal facerdotale , cardui. bened. f'emariey, pincetoxiti, genifles urtica, rapbanis fambutis ebuli , alia non tàm fudo- rem quàm urinam moventia: horum veró ufum repetitum per vices | tandem renuit, & hepatis acreliquorum viícerum robori profpicienteg totulas fuperiüs defcriptas fibi elegit, fefe in pedes conjecit , urbem fre- quentavit, & me dimift. Indulfit autem genio plus zquó; largiorique 1 potui. me omnino disíuadente; quin & frzna laxabat animi affecti. - bus , fpiritaum animalium calorisque noftri deftru&oribus, non elo- ta prerfus aut evería inveterata ob(iruGione, multó minüsemendatá omni viícerum d«ovía » recidivam dehinc poft aliquot feptimanas paffa fuit,ex quà convalituram minime, millies przdixismaritus tamen in» flandó iterüm opem meam efflagitavit, & quid valeant vites, quid fe- - rant huroeri tentare jullit ; ;hinctale vinum medicatumprefcripü: —.. 5 BL. radic. quing.aperient. à 5). iridis uulgaris f, fyluefir, $i). ebuli cer. tic diner. "ad, /ambuci à. $«j. folani glyopteri 3j. elleb. pp. 5). mdic, — tamarifci $8. comar. abfintbti pontéc. cardui Pened, à plij, eemtaur, foo zr, p. ij» limatura . £p. 88. 1 Incifis | -— Sive Casus Hypno»ts Ascrris ds - Y9y — Lossinnned cns ent] "Incifis, & contufis omnibus grofsó modó vini albi optimi quantita- tem fufficientem affundere ju(fi, & poft fümptum jufculum catminati- vum, cyathum unum exhauriendum propinavi. Pro corroboratione vifcerum naturalium,cum rotularum uíum jam renueret; trageam fe- quentem tali praícripfi formulá : BZ. ffec. dialacce 3j. diacuvcum. trocb. cappar.A 30. - de rbabarbavo: AS. conf. alcbermes in forma ff (c4, Slij. faccb. rofar. tabul. SUB. manm Chrifii perlat. Sij. eleo facch. cinamon. 5i). Mifce, Infpergebathanc trageambilesco&to pani, & affudit vinum diurcti- "cum; quó remedio cum bis in die uteretur, ufus vini medicati modó deícripti effecit, ut denuó magnam aquz colluviem egereret, aec tamen . fubfidere voluit pedum tumor ichorofus ; Galemihinc mandato parui; mutando remediorum formulas in affe&tibug chronicis ; unde ternis aut quaternis diebus fümendum ordinavi, primó: pulv. foldanell. marin. €0mp. 9ij.f»rii. gr. iif. vel cum jure pulli, in quo diureticaincoctafu- | erint; velcumroob fambucino aut ebulino. Alterumerat fequens: BZ. ffrup emetic. Hartmanni 3vj.extratl.diacartbam. 5B. Im rapbani. Sj, MifceF. Hauftus. His peraliquot vices adhibitis, quamvis meliüs ha- bere cceperat , fpes tamen apud me nulla fupererat, ad preces tamen | fuorum ad fotum & empla(tra fuperius peeenpm redii, & (equens um- | bilico admovendum tradidi: BL. ungvent. de cyclamin. V. galpolé omia 3). ol. carminat. Myn- | fich. q.1. Mifce S. Cá[ofcin toarm in unb umb ben tabe sugebraudpen. His cum denuó lublevatam fe quadantenus perfentiret , me fecund& | vice dimifit. Sedexultimis hujus casüs verbis percepiftis, quem exi- | tum na&us fuerit chronicus hic morbus, quitalis: Vix octodecim à fe- cunda dimilfione abiére dies, ubi & tertió à marito vocatus, fub initi- , um decimi quinti menfis, à quo fa&a fuit U2e/,02AÓ, comparui, de. | cumbentem noftram delaffatam, omni virium robore exutam & inere , mem deprehendi, facie Hippocraticà, oculis torvis,truculentis , ore | diftortó, pulfu nutante, mox plané dehifcente. Inquifivi in caufas | tàm przcipitis deje&tionis virium omnigenz , deque decubitüs hujus 1 lethalis ratione; refponfum accepi, id'omne ex ira graviffimà denuo | concepiff: : fati proximam marito adftantibüsve cum innuerem, £pgro- | ta ad fermones mecum mutandos i impos, manu renuitauxilia ad u- | num omnia, atque per quatriduum agonizans , tandem feptima à E! n ; conceptá itá ; die vitam cum morte commutavit, Z Hiftoria ^ 178 iia PEN COME CXLVIIL. emumaqug wenn uices ncsaccmemluu mucronem ET M M MÀ em ai mea at € à ^ Hifforia alia Hydropis dfcitis eum. Hydrompblae tm. femina citta omneus saedicamentorum ufumveflitutd. — ; Xor viti Reverendi pariter atque doétiffimi Dn. Johannis Majeri, Paltoris pagi Norici Offenhuíani; aícitetentabatur annofupramil- —— lefimum féxcentefimó, quadragefimó quintÓ, anno etatis circiter quadragefimó o&avó; cuiob aque copiam, tumentibus inferioribus : omnibus, umbilicusita protuberavit ; ut cum per aliquot tempus ob: molem pedemé le&o efferre minimé- poffet , hydromphalos illa fuá fponte diffilierit; unde aqueá illa illuvie exoneratá ruptura fponte fuz coaluit, priftinamque fanitatem citra omnem machaoniam manum. aut medicamentum recuperavit. ES Hifforia fecla Hydropica. L R. S. cl». loc. LX. obiit Margaretha Johannis Andrez Cautte .sapffan / civis Noribergenfis uxor, annos nata 44:quz adnonum usque annum abdomine ultra modum & metam e! lató, cecteris memes - bris tabe quafi confumptis zgerrimé vixit; illó ipsó novenarió anna 1 rum decuríü trium liberorum puerpera fa&a, cum decenti femper eva- — 7 euatione; abdomen nullo modó d*tumuit, ipfo paraíceves fefto ad. fe&ionem vocatus peripheriam pattium inferiorum deprehendi pedum. geometricorum quinarium numerum fuperantem, faftigium umbilicis 4d coxz vertebras men(ürantes, ad vige(imum digitum ( Geometradi- Cit 20. Qoll ) elevatum vidi: vifcera, hepar nempeac lien integre & na« turaliter fe habebant; ventriculus inanis nil quicquam rubiginis feu. corruptionis fenfit: extra peritoneum vero ichorofz humiditatis men- | ii furz LIV. fubfidebant, caufam hujus mali in efferatum. matritummecum : Georgius Keboldus, chirurgus civicus; transtulit. ; m a lia. m Eriá quartá Pafchatos. ejusdem anniad hydropicz (c&inenr vOcd- — tus, Michaelis fc. Kummeri , civis & pe&enari: Noribergenfis uxo- rem, deprehendi hujus abdomen ad, Xlll. pedum peripheriam exten — | fum, longitudo decem pedes a&quabat, profunditatem numetantes fe- nos cum dimidió animadvertimus pedes, hepate Qlaceido, quinque li-- brorum men(uram füpetante, liene parvo & optimé (e habente, corde veró & pulmonibus omninó flaccidis ; aderant alii, qui mali hujus. Ícaturiginent ininfontem. ofiaticum detorquere nitebantur;fed utero, eut | 4 .. Sive Casus HypnRoprs AscrrIs &c. 179 ———————— Insunnensinn nce E | cum vafis & ligamentis fuis, naturaliter f» habente tantam füfpi- - | cionem ab optimà feminà declinavi, quantum potui, Uie io. Alias. | JA om Barbaram J3etttoaftherin hydrope afcite laborantem | anno xtatis feptuagefimo fecundo denatam, anno przceden- | te cIo Ioc LXXIII. fecui, quantitas ichorofe & purulentz humiditatis triginta quinque menfüras attingebat, ventriculus, | inteftina omnia, hepar, lien, renes, uterus, vefica, uredine & fitu I 9 "Terni ifti appendices B.C.D. nullo exitu patebant,neque fübniger J utriculus ifte meatum pervium exhibuit.» Pu: Hiydraps Afcites cusa trichiaft admiranda. 7. | ps praxeos annis afcite per plures annos laborantis femi- X nz cadaver offerebatur fcrutinio anatomico examinandum, , difplicuit malevolis plurimis honor ifte , przprimis poftquam tri-. , chiafeos hujus typum publicum viderent, & torvo oculo infpice-. 1 tent, & dum anatomica, quin & alia plura de pilorum hiftoria in- : terfererem utilia, laxa volubilislinguz (ax repagula omnino quafi —— | fregerunt: viderunt impietatem hanc faniores , reCtius judicarunt, | pradentiores, & quod magis eít, ad pulpita Machaonia in Acade- , micis Palzftris fedentes , (criptis 1diplum Jaudarunt fuis ; necde-, | fuit é Magnifico & Prudentiffimo JureConífulrorum ordine Nobi- iffimus,Przítrenuus, Amplifüimus & Confultifimus Dz.Chriflopho- (ti Ludovici Dietberus, Patritii Ordinis exemplar rarpm, Juris Utri- | Bore uE2. o uo PR CTAL erme |! l | 4 l E et 555 eiTr0OWAget8üo fuel aug252 96. - ' mupumcmEEUME IM UTE E usque s Docloré: Patriz iRcipuliice Advocatus, qui crinium male-: volorum plicis implicato mihi folatii.loco epiftolam.ex omnifci-; - bili in hac materia evolutam transmifit, mixto idiomate Ícriptam, quam cum refponforia meà his.fübnectendam addidi. EPISTOLA mtd nien Philologico-Hif: torico-Jutidica, .CAPILLIS ET BARBA, Ex Baron (deaf 1mis,in omhi fcibili Vonu mis ^ Autoribus & Minnad. congefta & gia —— áÓ! — M — MÀ CHRISTOPHORO [Any co DIEIHERO, " u. J. D.. X Advoc. |. 1 ad ^ JOHANNEM SCULTETUM; Phil. & Med. D. ce Honorande ! &yaf ocrfelbe von mír beacbrt/. éd) folteettvag. — vott bíefct materi ber JDaareSttancfbeít/ per modum epifto- - lx annectiritr oíefeo toírb tocber ^ybme nod) mír cítiíg verftárté biet Sar ü6el beütet ; fat bor) Páulus Zachias quaftiones medi- - co-legales berauéaeaeten ; uttb fofctjes umb fo íel efto toeníaer / allbíte - técifit cín utib bag abere ír unfer jus rectà cintaufft / bín ídystearerbíte — tíà 7 oumfefoetr gu teíllfabre / unb. mit gat foenígem gu ertocífen / vole — vovitiduffría (oce pé suT &orte Quegefüfrét totrben / toenn esie Scit unb Gitfesenlett libre s GS (olt ifer mit JDaaren nidytes bebo) gaoadt fto Std: eif te féyctibeitéte ee síacbe 7 bof 1 tvetir eitiem ín Jodta - / (cítt ít oA tomttit 7 nidjte befeté bativiber gu Praucpen (ey / afe € ifte — Demie ber unlártaftert imr entfdytaffeie Zeillerus bemercft bat. Cot. Rs bu b48 Pofanote Copridytvort : exytiem Gteíti Eb 23 1 (qo N Obilis;. Clariffime & Experientiffime Dn. D.Scultete, Ami- — EptsrorA .Pinrorocteo- Hisrottco- -Jusm.»s Capiztis £T DAitsA. 1 ern —Ó | sbiervonmógerber Medicorum iii difputirar / fefang f c fmmer toolfett. | — Sydymil aud) nídyte auf ber Theologia anfüfren/ate von aet (dyónien-Daat» . tec&en bf JIbfofotig/ omit ec an ber Gídyen Danagen blieben, Don Dem. aat jener Cünbcrin/teclebe mit iren ránen GDnftt Süffe aetoafdtuunb sunm Qiotrucfnen auf tiefftec emurf)sas-jaar Bergeacoen.. |. Gregorius M. fol | bererffegtiveft fon] tocídyer ber Gbfen Sugetb. Gron 9ravie Stagbalune | ftádjacfcoticbeifie far bte groffe Cünberín / unb 9erudyre Uinglditigt / oet Luce Vll.gebadittoirb; Sjumaffat ex D. Chemnitio harm. c. 51. p. 997. Jer D. &annfauer im &vanaci(den Memorial in f, [at b«c dedicati- - | on beutlid) erínnert — QBoberbíe Maria Magdalena ífbren Samen Dabo (ftit -Derrn Pürert 9 eífe-25udy pag. 98: sufinben : f Oafdóften aud) ergebtet. tirb/tvae Magdala bor ein annebmitd)er Ort fy. — Cur fe&ione capil- | lorum in mulieres impudicas & adulteras animadvertatur, íft aat (dbón bay ben Cypreo de Sponfalibus pág.143. Rafio pecie genus adultero- | rtm, Saubert, de Sactific. pag. 232. 9ur bicfcé einige roit ídj berüfren/ foícgar mítieid)ree 9)0ife cín Candidatus Juris, ber gertr ín rare materie ! tractiren volte /oíe víelfeicot nod) nítaenb ventilirt tecrben ftn mag / ott | $an-£aarem plená manu gu fanijetr alientfalócn 2(naf fátte / evenm. er nus eínedifpofition fiers aufffegte, — Qon ber oy bcn Juriften übtidyen 2írt gr teberny ju Deut unb JDaar/fauce(t auefübrtid) Wehnerin feines Obferva- tionibus litH. & Z , p.m. 208. & 550. Rudinger cent. s. obf. 93. -Díttw -eonfjab id) in meat Additionibus ad Befoldum part.r.pag.é17. auf bem | Berlich. utib. Carpzov. tur gntige beríd)t aetban. Qubeme / tva8 ber Der obenípag. 98. & 99. oot Qauberey: vubádytiam 9Dearfonen sorbrínat/ bof span venfelóen inyeintidyen raga bie Jyaar abateftme/ eet bad jeníae flf» | tet Berlich. 4. Conci. 4. n. 167. utib bíc bafcíóft allegirte mít mebrert auf. Sepiífimée ufu experimur, quod magi vel venefici fortem filentii vel im | | crinibus , vel in cute abíconditam habeant, cujus ea vis eft; ut veneficze omnis doloris expertes effe credantur, impaffibiles fiant, nihilque fa» teri poffint; immó (zpé in tormentis duri(Timis dormite deprehendame tut. Proutetiam nonnulli hos verfus | Im meritis tria pendent corpora ramis ; ^ Difmas & Geftas in medio eft divina poteftas, ^ Difmas damnatur, Geftasad' aftra levatur 5 | antequam ad torturam veniunt; pronunciare folent ; quorum ea effy- | Cacia perhibetur; ut rei nullos omninó dolores fentire poffint, — tnb "m Y. fdyccibt.Berlich. Re&iüs faciunt alii; f? veneficas fortem tacitue- &zx nitatis j$2 Esrs$TrOrÀA Purrorocliec o-Hrsrontco-]un ÍDICK | E: nitatis in veftibus, vel crinibus;vel in cute habere füfpicantur; ut veftes eis exuant; & pilos omnes ab imis plantis pedum ad verticem capitis usque deradi curent. Q8oíffsatig Ambrofius Fabricius|de fignaturis plantarum, in Schemate priori; acbenctt eines ftirpis; veeldyer bie capillos aat (djót unb beutlidy ceprzfentiret. | ít über alle maffen aroffcé Bun» oer ít cé/ias unfer bod)berüfmte Silber ít feiner Seit unb QGcltfauff pag. 250. $. 3. eqq. ven cítiem Ceeober 9oeerS00ann bermercfet.bícfer aen tief ím OS afccaufFoet Gaifen lote it cínet Ctabt Junb trug unter iebent 2(rm cín Q5uno Citrof. | :eine Giflalt tar aleid) al cince anberi Poen (dyeng/mít cíaerm Langen ire 6íf auff bie 2(cbfelu/besealeid)en an bem gat» en &í6 fiberiogen tuit Daar/ tvíe bít JDaut vont Steer«Dunben í(..— 2e Cf&ort 0n bíefer hiftoria, fo teo(gebad)ter Au&or mít mebrern anfüfrct (cynb tecrrf/oaf fie mit (iB ermogen toerben. — Das fünfllidi unb Cnm vcídy aufacbilbete Supffcr (E an 252. 95lat bemelbre SOrte mít podyfter Set» sounberunag anguídsauen. —. COon oen CDabcn su X(Lepanbía (dyreiót DJDerr Sil terinltinerario Regionum Orientalium p. 13. quód ibi lavantes un- guento utantur peculiari, ex auripigmento; calce vivà & aquá mixto ad abfumendos corporis pilos. Síc ürden feioen Fei -Daar an beimfídyen | Sorten/fonbern ege bie -Daar alfentfalben am &íb glatt finmeg mit einer (dytvar&en Croen mit ftafd) ecmifdt/uno mit QBaffer $i eínem 95rey aeo mmadjt/bed) teádyft bad JDaar. bafo ticber/ inmaffes umbftánbía Calotment Cdtoeiaaer ít feiner. SXeipssoefdoreíóuna nad) Conflantinopel fol. 115, - berichtet, — .Oie Laffen íbr -Daupt alatt abfcieeren] bí8 an cín f(cín Cdyópffa - icit tmétten auff bem -Daupt/eínee Stnaeré bícf/mít bem. vorgeben / teecnn fie bun Geinbe gu teil. toerben/unb umb bas Daupt foinmca / af afsbann ber. Sitnb ben opff bay Dicfcme dyópfftcin £ónne erivijcben/bamit er ibnen nídgt in SBrobt- fforb müjfe avciffen. Idem fol. 116. Cor anbern (ft mercftoticbía]- $vag unfer tocetfer) bodyserlimter Sotüiferr ia fcínem eit» unb Bettauf p. 566. 5.20. auffatieidinetitofe baf bag QUctter cinemalé lange -Daar eere brennetan. unbefd)ábtaten Sovffer. — Cg erseflet SQicbacl Joemmerfaím if feitter Seife eS e(cbreibuttg $on Caftell de Joriis de Nina, $on Qiürmenf- fo bafetóft auf oen Secnfden Commen, — oo balo cíner tuti vorbey fecaeltf teírb (fu bíe JDaut anfangen qu jucfen / (Deile an 2(rm ober Süjfen / beilo vua. a8 Slei(c oictift. — Q((Sbann (peret ec eín 25láflein auf/mandjer bey cínetl. bec anocr bey orener Gres avrog. — Qin et(ícer/oa (id) ber 2Gurm vid fl burdjbcift/muf es auffgefdnítten erben. — 2(lebann erscigenfidy stocy -Dáte [eín/tocldje tocif urb an Sopff angctoad) fcfe o«e QGurmessDart gatenitt i teírb, PTT TR TN NIMES ur DL EE un THER r^ rax | 4 redimvT ege Caeirtrs PET BARBA ^7 183 | Teítb, SOitaufaefparte C3tafen ift voll QBaffae ; bernadjer teitbtniordane | unb 2/beneé Bey foldsen ber £Sort beraufigeogen. fo cs an cinem Gietfcbid teni | Srtiftjunb nur ines. Giebe fatta Derauf/beaíbt fic)8 offt/ bap man ibn ale» bann auff eíamat aarDerauf jcudjt. — Cte [inp Giln/ aud offt anbert DalG |! Gn (atta unb Cidynemeif / aud) gan& fatt/ roietoof er auf beri toarmen Sfeifd) berauf fommet. — tliche fino fo bünn/ae eín Saben/etfídbe aber/tote ein farcfer $5 inb faben/bíe bicften fib bie aifftaften / tvíe mit mebream ant | benmefoten Orts lefen ift. Der unvcraleicbtíd)e Conradus Rittershufius | fest in feítien Novellis p.674. n. 3. quód blaspkemiz fpecies fit, jurare pet | capillum & caput D z r. Nov.77. & can. 10. (i quis per capillum. cau(ía 22. q. r. Sft Cpanier (d)iveren nod) eutígeó X aae8 bey fbrams5art. CBott | Gratiano«tief(ct laudatus KittershuGus, quod multa foleat ex jure ci- ! vilimutuari & compilare; in Nov.p.524.n. 55. Capillorum & barbz ta« fiocur Judzis interdi&a,fat unfcetvertber Sulberr ín feinem I Tom. Dif- , put. Academ. ati 1 4. unb [elaenben $5lat flatttid) au&acfübret unb. 9ielee | Au&orum loca sufammen actragen,De rafura barba, fat SerrD.or(d5 | (n vindiciis interventionis contrá Cornzum p. 227.& eqq. iel gefdyríte | $a (o tvof qu efe ift. QBer bic Bàrtlingt aetocfen / fat -Darv Profeffor. Saubert. de facrific. p.167. tra&iret. Debarbis prolixioribus fater eben (tt | Bécfem Tr. pag. 166. accbriben. — :Devrn Dan$ €tatninaere $ce CXarféo L áno Sirdyenyflesere in 2tugfpura/?3atee aud) -Dans amanntc/son 9pranau. |. Bürtía/Bat cín $Dart vierbte balb iln lana. acbabt/meelder ibrme nad) (einem |. &obe/aís ettoa$ Gngulare obae(danitten uno al$ citt befonbere Clinodium: | éuffachsben teorben/toit bmc bann Anno 1567. ju Pranau cínt Epitaphium: | €on &tain (amb: (einer aantan flatuc tit oem fangen CSart su efren. auff | | aecidyt toorben. JDátre alfo bicfer Stainingerus Barbatus, 6er Longobar- | dus ttógen genennet terben/tote fonften Fridericus LBarbaroffa eon feínctt$ rotben -Daar unb?Bart/de quo O&avius de Strada de vitis Imperatorum, || pag- 424. fubteía;Der&oa (n C5ayern ber $Bartet 5. Eberhardus I. ete t | 664 ín QSürtenibera/Eberhardus Barbatus: teíe aud) Heinricus, JDcrfog jit t|S5rda; Heinricus Barbatus genennet &orben. — Sávfers 2((bvecht ^| bee IHE 2opff (otnocbsn &ayenb.verfanben ftn. Anno 1657.bat fic allftce -| gu Stüirnecra Johann Ottele €on Hohe auffacfatten / fecídyer feinem vore - | adben nad uj. abr alt setecfen / ej beifin Supffer fofambe Darf jn (efers F psit | ! T — S$n bicfctm fct fauffeiben Pea E. 23u 9iiinberg. accen tac | i; umm tci tmc, €i 484 E»rsTora PurrotoGteo-HisroRIco Junrp:ca —-— Gínaíter 9tann aus bett Órabanbt] ———— We eg COBo(oertot/ mandyer Cyrad)ufanb] - —— Cine 2rd mp, gabe? o : CBertánbíg angufeben var] sid ant 3d - Qvo Gin ) anberdfatb CRiertbel tbatb thesis: - €xín £ánas fün(f CBicrtbel lana feírn 28att« EXAMS SVide Ephemerides Nat. Cur. anni 3. obf. 163. fub titulo longzvitatis exempla, Obfervatore Experientisfimo Dn. D. Georgio Segeto, Bar« | bam promisfiorem gerunt EquitesOrdinis Teutonici : vide Dn. D. | Limnzum, amicum honerandumin ]. P. lib. 6. c. 2. n. 58. Debatbe quinque partibus laudatus Saubert. de Sacrific. c.10. — De expilatione batbz pag.255. ferutmb (cbeeren/verfcboreamt auffeben pag. 235. de fortuna. batbata pag. 166. QBeiber/(o $bártacfabt ; Zeillerus cent. 4. queft. 624. — p.iz1.Quznam fit barbz in viris utilitas, fusé Felix Platerus in qu.med. — quzft. 6. €é berichtet Stidael -Demmerfaím ín feíner QIBeftPSnbianifdien — €f eife oon 2tmfterbatm nad) Ot. Jorius de Mina, fo eít Caftelli Afticaift/ — bafi bíeOtoren tvenig 2Darte befommen/teerben aud) tool 50. afr a(t/ eer. — fici erieíat. bre Joaar fdynetoen fie cinanberofft ab;abernidit mit &xdbere — Syodfernbavon fie nídyte rviffen/fonioern mít aber (dyarffen 9ee(fem/ fo fie:— fclóftjuguricbten evijfen / tocif fie &ítie $Darbierer Daben. — Cie fiab allefart. uno (djtavá/teie SDorften.Philippus Bonus, -Derí&og (tt $Duraunb fat mít (ciem Gyenpet bie groffett 25árt abacbradot/ba man fonften su berfelben Qeít.—— lanac aar unb fange S5ártegetragen.. Stayfer Zclius Aurelius Commo- — dus comam & barbam aduffit non fidens tonfori. Flava & erifpa ipfi | erat czfaries, que; quando in fole ambulabat,velut in ibn rue tilabat, O&avius de Strada p.75. S&áyfc Hadrianus flexo ad pe&inem etat capilló ; promiffà barbá, ut vulnera; quz in facie erant, tegeret. Primus enim Czfarum Hadrianus;Dione tefte, batbam nutrivit. OGa-.- vius de Strada de vitis Imperatorum p. 6r. Rará barbà callidus; densá barbá ftultus: Saubert. d. Tr. p.167. QBietvof ápfer Hadrianus;bíeteeif bey ben Sjungen &eín Autoritát íft/feíem Tribunum, nifi plenábarbá, tet — ben faffen/tvie auf bem Spartiano Draco de Patric. pag. 107. n. 5. in fine vermeloet, — Cetmebodbfáttefónnen qefagt tverbe: Noneffeex barba vis tum, necex pilofo mento mentem hominis judicandam, fore alioquins ut, cum barbatiores hirci fint, prudentiores etiam hominibus cenferena tur; unde vulgata pareemia: iat | | | | | i2101561 «oGasiilie yr RAWEAD 5 4S ay Si ptolixa facit fapientem batba ; quid obftat; - Batbatus po(fit ; quin caper effe Plato?- . Canefcant alii mentó ; nosmente , capillo; Nos animo ; facie , nos pectore;tempora quippe Virtutem non prima negant ,non ultima donant. EDEN S IEUTLOMNE S Ufbcna: uide dii cd d "TRO ET TT ". T TEUWVC RS c7 WHIMESST EET gUEIV LV NS TIODNENE T NIST, : px cy | e: Y- Ry OGieber berlifmt Conr. Rittersh. in Not. ad Günther. lib. 1. verf, : 286. bemercéer. Qon -Daarrupffen vide me adBefoldum part.r.pag.729. - Qu Sinferucf ift eín aeoadfener Erauben mit ciem fangen $Sart 22. edu fang. Dn. Zeillerus in Itinerario Germanig p. 356. 3ivicau Dat oon — 4áyfe Henrico IIl. bif privilegium beforntmen / ba biet atf dert unb ebrtid)e SS üraer bafeloft mód)ten- SuuebetOSártunb ftolbett / ober capillos raíos tract. Zeiller d, Itinerar. p.664. Sie 9Dortugalcfifd)an von 2ioe( Dae ben ífren fonberíídyen/. mit ibren 95árten unb Daaren /-Gebraudy / biete ben a3 tiber too[ 1o. mabl éámmen /. brefen / sieben; fatben unb. fd:ymfe cm tae S95nen ; tvo Cicada] Seebrbefe n; ober Coüirften Sarmuno Gdytvamnim / Cale uno Caymninde nadjtraget. Sethus Calvifius mele | b«t/ baf oí 9Doblen bem dDabft oerfprod)en / baf. Ccbas JDaat nicbt cocto tr/ af&bif jubet Sbren tvofte seadyfen (affe / unb Syábr(id) eon febetis tet 6cíb (ebv erfít/ aud) be) bert SCinbern felbft cit gropeQBarm ift. Dice lut» veícb (eon faben fatbur bie Stcladyolifdhe fdyraráe / bíeSXo&iae Seauefale — bc QBeiBledote fe Sad) Dorníae ober Gfoferifde aemeintatidy vórbficote aar, Ste6a oer Ctabt Calabria citeriori ríe 2. SIg/oeren einer oclo | Du 7 ber aniber (dymvar&es JDaar madjt, ImperatorNigerius fuit capilló ad gratiam in verticemreflexo.Heliogabalus mentum cafit; & pfiitothrum adhibuit; nepili & barbaeinafceretur, Horatius fagt att eínetm rt: Sa- pientem paícere barbam. lino Martialis ; Propendet mentó nectibi bar ba minor. 2ícíen auff bíe/ tvefd)e be Socratem ober Demofthenem tiadje * effe tollen / $on toc[d)en bas C»rüd) » QGertbey bum Erafmo in Adag. Chil. . Cent. 2. adag: 95. Deíft : Barbatenus fapiente&? Condalus Mau- . foli przfe&tus à capillis, quibus Lycios dele&ari ciebat ; pecuniam exi- gebat. Dehoctributo capillorum videndus Klockius de Zirario lib. 2. C, 145. n. ig. CGott Jjaar abfdneíben / aar ffiaen foffen / (ange Daaren/ 95art unb S5arbierera / Dasbe(t aav. (bón / aufffibrfid)] unb Dofíd Jr Speidelius ín eíütttt Speculo Notabilium pag. 1ua12, 553. bif. auff ; pag; 558 | sDaupt cin 9ofenimíg nad) Stom (dyicfen. Sie surgutbir braudyten su ibren - | eDaaren Coutter unb Cifía / ja Ciefalbeten aucb bte Górper fe(bften mit SDute fet, Gefommen tbeifs Soenfdya ín Ayaaren auff oícfe QIBelt / toam oer Qut» L 386 EPtIsTOLA Purrzorocico- Hisrog1co]untptCA | $ —— ——— — —À »- - pag. 558. Jn LIngari aíóts aud) Dertber] fo eon Bart ben Samen fabet,— als / Bart Selo / Dartfan/ $Dartpba. Longobardi pugnoturi cum Italis EL -- cx(ariem mulieribus (uis circa mentumligarunt, ut viri ctederentur; Et — — quoniamin illo congreffu longisbarbisufi (unt , Longobardi, quafi. Longoba:bi, bít £ange?Ddrttr/ hodie bíe fotmbarber fuereappellati:Gers — ^ mani enim erant , quibus & vocabulum G)Ott / quó DEUM vocamus, : acceptum ferimus. Mercurium quippe colebant, quem Gotham dixere, j Draco de Patric. pag. 147. circa finem, $on ben fur&ibeílíaen SQeerfageny —— fs man 23art St ánner beifetz eriebtet oic(fe(sames mebr attaesogener Aus thor bet Seife SSefcbreibua off Gafíelle de Mina. 2(ber tag tiberfehreit id I tnít (o(dher QBeitl&uftia&ít be modum Epiftolz? :ifabid)bemegus — aetfan) bafi) ertocifc] rettareadbuc,in quibus perficiundis ingenium — — quisque (aum exercere & veu yov. sliquod | ad ueyd Aa de ma ftudii | . hujus tàm neceffarii adjicerepo'lit. (5 mócbtemand)erfagen/ eS teret — Jure nídyté eon JDaaren gufinbert. eme Cónntegageforodjen tverbem /. tvíe eingmiabta Baldus , a($ &r von Joerfog gu SXayfano gefraat tvutbe/ an, fci» tet Legem loquentem de vefpis , queunt in fegete ? Gantvortets — — qui ftudet,bené reperit ; qui veró non ftudet, nonreperiet. Unbbinbert. —- nidita/ ob ciner (dyon viel au anbern estiefterunb amíebet/ quia ,etfiquis — in fuo libro emnia aliena di&a pofuerit , de fuo autem nihiladjeceritta- . men fuus liber reputatur , per L neceffariam 2. in pr. ibi, nonquia Papy-- riusibi quicquam de fuo adjecerit. ff. de O. 1. Unfer fintireidie Betuli- us fat aud (dbóne Gebanden von Daten / tvann er gefebricben : Stcin &ib ift ioie ein -Daar/ bag feídyt(ic) fállt unb bricht Y fcídyt. veíftam Skocfen a6 mein bünner. $bene Saben/ di Ogie aate S$afre (inb. — 0 SUX fapbie Seit bet Ortabet. — eig treffen in oer eit / ba íd) verocrbe nícpt. «iai Mi Gyr 69€, ofnebefa QBillerunsunfere Seitioe níd)t ei Jodr(ein— frümtmen £ónen/ eee unio verfeífe/ bafitviralle unfer / unfer8 Ctanbes unb C5eruffe / unfaé Stediften unb Per unfriaen tvie fonft in anbera alfo aud in tuendà & confervanda valetudine , tvo[ teatnebmen / batuiit oí fier oie Gbrber arauen Joáupter/ unb bort bey unferm Gifaraumn (6502 37. beffen :Dauptunb -Daar / toic toeiffe QBolíe / (&poc.r14-) als ber Cdp hg eic Gron ber Gbren erfatigen mógen, — Ita precor ità voveo , ità fiat! " Gn qu -Dauf bem TN Sf OdarerQgilige — 4. — 28. Januarii Anno .. Gtiftepb Submíg Sietber.. 16602, U. I. D. & Advoc. NOUS WM FS VORNE * NEN dU b - X. " N - : ] - : -— ELA ;&ü CabsprIrLzLIS ET BARSBS 178 LES t d Lum Pe z End n — mena eR : p———: , [ EN o] bud atr Salutem. Titulus. £jodiatebrter ttr Do&or ; neben feitten Gebeutetett quaftto- nibus Legalibus Pauli Zachiefjaben teíe bey roc) unterfeyíebfidyen audi » ba$ (Tribunal Medicum, fo er(t vortm S afr publiciretteorben. — Oe "varié deglutita ; teorunter aud) oie -Daare su. $eblemt /— babe id) billiger Steffen unbertibrt übergeben: tollen; ínbetme Momus sorfin (eine müifiae. 2tuaen. mebr auff meítte a&iones ,' afe feitie mjeitíge judicia aerídstet, - Syene id) ee aeme sunt betteDatten vollen tvann er fid) nídyt rüctlingg et» 1168 folc)e conaminis acbraud?t bette / bavon Xbme mebr. €pott ourd) fo» | ffaneetraduciren / afe &brebereitentvadbfen toere.— ie ebuf :Daarebet |^ mutmer befefrten uno gerecbtfertiaten Marie Magdalene ; tecíftt bero | Günpmn auff 2ábren trícffenee: Ser mít bem unermeflidyen tveíten unb | breiten Gecf-Stantel ber Darmbertiafeit 65D 8 e8. gugebecfet | ale sefjo | [mtirfdbíae JDaare Gebádymip suallgenteiner2febanbfung berfelbenunb | eben foldbe mefr bte Joerren Theologos aí$ ICtos unb Medicos an: 9edj |. $iel toeníger ire Gebutte unb Q(nfunffte/Citabt Magdala, redde ítiGtari |. lfafcharacfegen:Bovor rcben vor anaqoaaea Jod) Glen JOerrenFürern; | | HenricusBüntingus unb anóere tichrgu (eben, — Gaift gar bie -Danbfung |. von benean D aaran bc) bene Medicis simlíc) tveitleuftía aufiaefüibret toorbert.. | Ogumeaber eín nod) mebrerefíeoon ex profeffó 6eficbet/ tvitb nod) tvol | in felbiaer Materi ettoa8 antteffen , nec nodumin fcripo quaret.. Vn(ere €onfideration gebit tiiebr ad praternaturalia à phyfica confideratione | ,Jamaliena. . - NWolf. Amb: Fabricii de fignaturis Plantatum ad corpus humanum ; €ollatarum, inbeme Cr acbencfer] baf (cibiaer aud) bie -Daare ermoebne] foie nemi; ber Qoaum^S)1of. (elbíae reprafentire unb beuttid) verbíloe / 1f | quat febr tof actam Dann aud) [older labor pofthumus eon feínem-Derrn Chatrer/ bem Gblen; Goreneeften unb. -Dodjerfabrnen Jerem Johann Georgio Fabricio; Phil. & Med. Dod&ore , Facultatis fuz aflfíer Seni- ote digniffimo , S. R. L. Comite Palatino eminenti(fimo , hujus inclut Reipublicz, ut & diverforum Imperii Principum Archiatro emeritó; | Patrono ac Collegá meo honorati(fimo , auff as ficí&iafte expobrt/ |- Wnb brucffertia geimadytiorben ;. Qilcit eg büncfet mid) / eecDerr volle - fich mit aticm S(eie auff frifd)en 7 ettvag de fignaturis Plantarum auff oít '$58bn ju bring / ober ba £d) (clbiaes nior rbáte / bem semeimen QBort nad) -Pecdifin / paf ee mír £5obmitcbe Sorffer. fváren/ toíe er beraleid)en nad) 1091 cien ute ancerm anteeffen fotre, QBabr (tee |. bafifelbiai Supfice E : Aa 2 95laf X8 Erfsrora PuirorocieoHisroRico-]unipreA ——— $51at bem Stunt fedyer ibevaug tool geraten Lir(ad) secifen Gre einen bore — treffíidgen Manudu&torem gebabt /. er(tranaeogenen erre Fabricium. — | Seniorem; fjaíte aud) tvo[ bafüir/ ea toerbe fid) Fabricius Junior bevmabf — Beotent acmadit baben ee (ehe fd)óner Tra&tats OfvvaldiCrollii,deverZ — | & vivà Anatomiá majoris & minoris mundi ; majes tabula, thef. 28. —— pag. 8. acamn erftangeogeen | Crollii 2frbeít aebalten.; mitbeffaaotett — $5Íat nett übercim (timmers Q&ere auc fefbe Materi beffere 2tuffübrens mol feet). — Cann baf bíc tollige Subtang an ben Suiten íns aemeín bíe — JDaateorbifbe fan íeber ver(tánbiaer Eíchtermefjen; Sann fotvofotrda — — yf 25ute an ber nod) frifd)en: $518e unb C5letterteollig beffeiber gu (e^-— bea : Safer befagte QBolle gum Venerifdye aar auffallen acbillidet viro] — ít ufneam Arabum & officinarum ; ober £5auti9oof 6clangenb 7. fa atm meiftenarün / je buticffee arb 7 fe aclb / je votbfárbig sufinbeny fft eben bete €5aum; 90008 / fo (t beff. JDerren aeoadytea Schemate voracbílbet tvorben £.— uno fidj mítoeea JDaaren eccaleídet/ ober oer Signatur abbiloet 5; Sere —— einerbünner ober bícfer/ lánger ober &ür&er gu fimben 5 ben nennen etlídye e mÀd yxw) muícüm arboreum , (ive quernum, 0a er bod nid)t auff Gídy-5áumen alfeát / (onbern aud) auff eíclet anoern 25dumen argutreffetts afa / 2(l6ec umen / Vmen ; 5íircfe JEcefeLieSirn / iden; Sobre -— fOannen/Gebern/ écdyan/umb anbern mefr/ jaaud) an benenel(en voáchfet] — taffarThalius beffen aebeucfetén Sylvá Hercinià Saxo-Tburingicá pag. —— 5377. 78. Ser mlbet babe eínes abfonberficdhen fdgónen 2oauti-9toofee] ber. —— meíften tbeíle auff ben Cudyen gu fudjen 5 9r aei umb. Ctofberg unb. - Sslfelo / toadyfe er fafttoie bie Corallina; jebod) fdjón fráuflid) / bafet —. felbíaermitfeitier Signatur. bít (raufe -Daar eorbibet, Sun allerlánga — . fica 29auti 2200 / fo afcyenfarbíg ift | melbet Car; Clufius , baf er auff eíneg. €ein«Gid)en im. QBalo unfert 9o. Gíofter Gramont teadbfe / fo mít — — benen falfcben JDaaren ber feutíaenrangófifei)en S eutfdyen ocreinfommt! uno bear Signatur tráat : Ser aber been langen. Grauen -Daaren. te ticfan num billid) sugefellet toerben jener on febr Deben ?6dumm bif auff — | bíe Groen Derab fanacnbe blau» avüntid)e £Saunpdof ín Cjnbíen / mit fvcidyem fid)oíe Sveniginneber Syafüf Florida bebecfet / fo anberftnid)t angu. febei / ale ob ex cin oeraleíct)en burcbfidytía Getovb eoere,— Sabin íft audg bic Snbianifdie Bautn-S0of qu acblen / tit tvclelem gebadyter InfulFlo- mide "nteobice an Citat cínes Sapete fioer ífree óníaes Sfron gebraue — D eben : COeficbeifieoon bet anbern. fcil Americz; ober von ber neues | St / unbodraoregigure Qie fid) Mulcusramofus floridus Taber- — |; pnamontani || Ad "Hac i099 Capitiris ET BARBA 189 E ond Kasmeiumememast mm M M MM —áe OM MESRINE) Bceeeee er femontani unb Gerhardi , ober Mufcus foeniculaceus Lugdunenfium , & Bette febier aud) 0a Foeniculum felbftbafer aegjogen?) mítber -Daare Si- gnatur beacoe ober eeccíniaen (affe. befieDe erft-acbachte Authores. — Bo dft nun) frage íd) / bíe cote U(nea microcolmi fini beuten? Ginem in plan- tarum cognitione vel leviter verfato bürfte «s alfobalo cínacben; bafi t "foldben Mufcum 5e erftem Grbticfen/aud) obe mein Crinnern] unter Diefe- vedete — Herbam paluftrem Crollii & Fabricii [affe-id) an feinen. vf geftellet ; 9gir bleíbtes Foeniculum aquaticum, Adiantum geb(en fie atc eher Gyeftaltunter ber JDaare Signstur ; fo fie auch capillum Veneris verum Deilfenitoeiin von eeffett Gebraud; bie Daare fet une [dón. tveroen ;. Glide nennenfeloígeg Adia»tum folis Cotiandri, Terre capil'um, Corian- drum putei ; Cincinnalem, Callitrichon ; Suteutich 2f5tbon S)tafglinae Saut CteinesXauten. — icber acbóren aud) Adiantum foliislongiori- bus pulvetulentis: pediculó nigró,five Onopteris major Tabernzmon-- tani , & Adiantum pulcherrimum Lugdunenfi fimile Thalii:Item Adi- antum a QuXoy majus , medium, minus; oberbregerfoy Ssunafrau £Daat ober gufben QBiberthon / five Polytrichon Apuleji ; Item Adiantumto- liis minutim in oblongum (cis(is , pediculó viridi C. Bauh. Item Adi- antumfruticofum Brafilianum ejusdem , Et Adiantum masTabernzm. |! five Onopteris foemina Gerhardi. QBanm nun bíefe QiBicbertbon alleber | yaareSignatur tragen / teanti felbige / fo gu rcoen] ín (brem Q'Bolftanb unb | frc 99anad ; Barm fofte nidit Adiantum a«gowisov , bifurcatum | guttrifurcatum beati Jungermanni, & Joh. Thalii bie Signatur unb | Seni Qeíd)en ber erfranctten Jyaare eorbiloen/mann fcbíae oon benen fo aeo . nannten -Daar- Sí(ben aeplaat toeroen | ober fico fealten. — Trichomanes, five Polytrichum Officinarum; five nigrum & mas Tab. & Saxifragia ru |bra Thalü, à ; i deni - "Trichomanes mas majus Tabetazinontani: frichomanescandidum '"Fhal. five minus & tenerius;plantulaTrichomani nito fimilis quidem; 1 fed brevior candidiorve. - Trichomanesramoíum majus; five fcemina Tabetnzm, Et Tris - .chomanes ramoíum minus , fiveminor femina Tabernem. | JDabun | &lcide Signatur mít been Jaaret / majfen aud) ber9tame otefen. ráuterms Táeaeben / eon tenen JDaarenentcbnetif, 00 00 o 0o - Polytrichon , album Apuleji ; five rorella foliis oblongis; ober Cott» dien au mít Hánalíd;ten £Slettern / unb rorella folió rotundo » five Ros 1 felis major ; & Rorida Lobelii ; aut Sponfa Solis upb Sea rora Thalii , ; | Aaa 4e-— ^" aroffe NENNNMMEZZI——————á— € EU 390 EprsTorA: PHiLOLOGICO:sHiISTORICO-]URIDICA atolfer Ciónnen&au/ büürfren StamenezDalber / fo ífnen Tragus unb. &oni» «t acben / QGíe aud) oer Baafericóten QBurkel. unb gefaften 9(átter fatbem aud)unteroerSignaturberDaareftatefinben. ———- Suc Hd Sftnody 6ría Thapfia; von toeí(dyerber unter benert. 2fvabern aetefrte Avicenna (aat /baf (onft nícbt bof cín ferant sufinben 7 weldes bie Cable Jáupter tít JDaaren eer bebecfen made / ale eben etefea ; effet ev(tee. Ge» fchiedyt mit aroffen toeiten unb breiten 5láttetm Car. Clufius ít (einer 9eífe nad) -Difpanien umb Vallodolid anaetroffen /— íft (bm an ber 2aff bas etítte/ Iib. 6. Hiftor. cap. s. fol. CXCIL &íe enbere Thapfiafat brcte te faarídyte Solátter 7 toítb vori Lobelio; Dodonzo unb Tabernzmon- tano fit ín Sefeli Peloponnefiacum acfalten / baber gu Gcifeter Grfánntnie «6 Sefeli Peloponnefiacum ít QBiitt(dyier(ittag $5látterm von bem redpten Sefeli Peloponnefiaco unterfdhiebenswiro. — S5(üfet aemeiniafidy ím fu» quft-Otonat / teácbft auff felfid)ten Orat ober auff Cteínie S ippen ín oto feaníen unb 9Dortugall aat aemeit. T Gyiebrítte Thapfiatuít Stofmarin £O(éccerm i(E au(fet (dytbarglidirimmnen . aber eoll Sílel toei(fen €aftee 1 fonffeir Teuro genatint./ reuct am allerübeto: fitt; unb (ft Clufio bie. vierbte in ber SÓrbnuna. Thapfia Diofcoridis, toácyft mit láttern faft evieber Send)el / mit einer [agen fdyammiídoren Cfur&el / fo auffen fdymar& /: intoenbíg tocíp/ ift Clufit anbtre; Gerhardi uttb Tabernzmontani abet (dymabtblárteridyte Thapfia. : Ser Sünfften Thapfizcarotz folio gcbencfen etíídje Authores; Cir ton Andr. Calalpino tor Mefuei toei(fce &urbitf aebalten s Goetne bet ato fbrte Gefner Geyfát(tiber c$ vort ítem 95trg ít A puliá , Gargano genannt] Turbith montis Gargani unb Thapfiam veram tituliret ; fefe braudyett— — etlíd)e pro cofto. nídjt one fodb(cbáblieyemsSetrug 5; Sann Thapfiz. radix feíner 9tatur unb Gíaen(djafft nad mebcr mít Dom Coftos nod) audg - fnít oem T«rbith gueertau(cen :: San finbet aber fold)e ThapGa QEur& ato — tieínialid) über ote&uer aefconitten 7 unb JDanb.CDéllie it auffen Práuntíd)/- intvenbía cocif miteínier bícfen Sinben umgeben / an (cínerSubftang fud p. febr fdyavffea Gefdymad'eé / unb verurfad)ct / ba. fie aemoifen teíro / vicfune— — annebm(tdyes Cpeidydn / unb toann fofde serrteben totro ; aereínnereg faft fo. — fibclen Gerudy / víe altes ftíncfenbes Cidymeer : Stomttaffo mitoetn Co-. - fto officinarum gar nídyt über eín, — $Oeficbe bíeoon B. Cafp. Hofmannt. - lib. 2.Officinal.Medicam. cap. 224.8. 5. & fol. $72. Unter bíe Signatur btt j aareseblet mam audb bie fbmalblárteríidyte C tabs QRurt/ tor unter audy bir Garbage :98ovon noben aod) anbern ju. [efe Joh. Bapt. Portalib.3. - : Phytogno- Dz Carrtris ET BARBA. — iot . Phytognomon. cap; 35.£. 129. Co eeraleidyet fid) aud) Mufcus marinus primus Dodonzi auten 2 eil mitbemm Jyaar Gyereddgg, ..... St 90tauceSXauten Dat audb bie Signatur bcr Jaare / fo $0 Leonh. -. Fuchfio Empetron , $on anberti Paronychia, 6t. et(íd)en Salvia vite qc nennettoírb, —QGie auc) Cdleben-9tofi / Slade» COciben / £Sautitvinbe / - €dtáf 2t»fet)-tr(- Que / oer Burt 7 SDrotmbet Ctanben /- 5e . 9Bur& / Joaar.Ctrana / S0anns/Sreu / unb nod) eie( anbre mebr.— Con ber c ürciidyen 2fetf ofe Jaare/ fo auff oem -Daupr/ fo am $cíbabsunebmeng bab td) bereit bey ber Amazonum;urto Canibalum S)fefoung ettoas tecníacg anbeuten toolfan / (f míér aud) Hluftris Fureri afeícl) fo mobl aleSchvveiggeri reverenda, Anthoritas gnugfatu befannt: 8 ift abiraud) bem-Dearren fe 11t8 ditichon ín frifd)em 2(nbencfen / bag alfo fautet : - Turpe pecus mutilum, turpis fine gramine campus ; | Et (ine fronde frutex ; & fine crine caput. 2(l8 (affen tvir fotbanen CSarbarifd)en QG6(ctern ibre £Sarfarífeóe QBeife. Vino vaimít ic) fa noch eines bingrfete 1. fo iff gu evifett / baf bic Pbyfiogao- | miavon furfen unb fanaen / bícfen uno binnen / frauffer utib. alatten JDaas. | gat ein Uetbeil fálleoon bc Oüen(dyen: Temperament; Satur unb Cítrten - fvoton ju be(cben Moldenar, Exercitat, Phyfiognom, p. 47. Wilh. Grata- - tolum c, f. & s. Joh. ab-Indagine , IntroduGione Phy(iognom. cap. 8. | fol.7o. Joh. Bapt. Portam , utto anbere mer, COíe Golb-Gdymicbe fat | bie Grfabrenbeit aucb eie unft aclkfvet 7 bem Gelbe mitomm Daaren ftia —— ——À neserlobrne Sarb tiecberguaeben. — Cos ecteecfen aud) bie -Daarebieinoer. GCxdlaft eut ; 2fbermig; unb Sutter/Cdytcadibeiten erfraucfte Derfoo mna — OBas von 9pidiad Joemmerfam unb beffen. SeifSSefdireibuna 6e» lanaet] Dateben an benen SOvten aud) / fo att [id (e(bft / fo an atibern feítten bariafliaen 9Xcife«Gieferten erfabren Leonhard Grant; mein nun fed. A- | yunculus ; fecídyer fotfaue Seife itt neungefit: Seabren gum atocyten mabt gllicflid) eevríd)t — sift aber fotd) QBurm» Gemádysnid)tiut alleim bier - fem fonbern. aud) bem 9Tamen nad; Galeno Befant aetoe(t/ lib. 6. Loc. Aff.cap.3.. GBienid)t veniaer Aétio , Z3ginetz ; Abucafi; Agatarchi- | di; Allaharavio ; Amato Luütano , Avenzogr ; Avicennz; Rob. Con- - ftantino ; Leonhardo Fuchtio; Gorrzo , Hay Abbati; Langio, Leoni- dz; Manardo ; Mercuriali ; Plutarcho, Jul. Polluci;Rhafi; Laur, Schol« | zio ,- Dan. Sennerto, M. A. Severino ; Sorano,Spigelio ; Th. à $ei- gi » Wiero ; utib nod eic aubern / (o QBeitl&u(ftíafcit su oertitt een £e) billidy : uBgemeloet hbtraebe: 6:0 € & gebe / bof ned)ft freunotid)em Genffe is C122 hi * eiae ih ance: r NY em EN Toe M - fot |f. S0ssrRvatxoa:.CXEIXO «0C pc - fane QBun(db an ungallerfitéerfületevbe Vale! — 00 (4d Colletores Ephemerid. «menfe April. Annoyázq. Vritislaviam. —MÀÜ—Á OBSERVATIO CXLIX. Dx. JACOBI BREYNII DE s SELAGINE TERTIA THALIL ES Em" "W'Ocnominequidem à Tb4lioin filva Hercinid pag. 6. à Jobanme.—. Bo Baubine in Hiftoria univerfali plantarura Tora, HII. Lib. XXXFI.. Bl 4g. 7/9. nomine Mufci rerreffris recti ( ubi mal? cum Sabina filvte ffri Tragi[ feu Selagine prima Thalii , errore typographico y confune ditur. Nam linee pofleriores tredecim, qua bujus Mufts terreffris vecti de- P [ firiptionem. fequuntur , pofl Mufci terreflris ramofi pulcberrimi : 68 lineo- 7 le fex féquentes pofl bujus de[criptionem ponenda : ) defcripta, & à Cap. Baubino in Pinace pag.3óo. Muícus ere&us ramofus faturaté viridis nuncupata. De figurá autem & viribus apud nullum ha&enus -Botanicorum quicquam reperi. Itaque eandem cum breviffimá defcriptione — offerendam . ftatui. Amat montoías Caffubie filvas , ubi Lycopodium zmulatur : nec tamea humi, ferpit; | . fed reGà altitudine dodrantali fürgit, Ramos habet craíliores; qui in divifione bifurcatum ordinem plerumque obfervant ; & vel- ut erecti apparent digiti, longioribus Lycopodii aclatioribus furfum tendentibus ; viridibus foliolis denfé ftipatos, ^ Quorum inter füpre- moram pene foliorum alas granula lutea , quzdam exigua menfe Majo protruduntur,que flores ac fru&us , clavicularum locó ; quibus caret. "Nis ei ad foetus depellendos efficaciffima , meretricibus ; infanticidium fzpiüs eádem. committentibus; plus fatis nota ; ineft. Hincin Offici nis noftris; quz Joa(dylaber ei nomen tribuunt ; utalia noxia non pro- . mifcué omnibus venditur. Rhizotomz mulierculz febri & corrupto ftomacho eandem opponunt , deco&amque cum cerevifiá ac hauftam multis fuiffe falutiferam perhibent, & purgantema volunt, Vomitum, ciet vehementiffimum, corpus humoribus variis peccantibus exomeran-. tem; (ed maximé etiam alterantem. ^ Tutius robufliotibus, quám te^ . neriori texturz hominibus prebetur. Viliotis conditionis homines in aqua coquunt ; quá ad abigendos pediculos caput lavant;;quod ta4 menturbate maxime dicitur, — ; OBSER- 1 z | 3 --—— et F3 —— , n — P WM | | | | | «c(13)5 - | ..OBSERVATIO CL — Dx. JACOBI. BREYNII s DE FHNGOCORIACEO QUERCINO H.£MATODE. -Ati(fimumhoc ; przftantifimum & digniffimum admiratione . Corium vegetabile Anno M. DC.LVIIL. sur 2ufdje gum -Dogtte fits duo milliatia Argentorato diftantis, in medio, quercus,me- dullz velut fubuculá circumvolutum , à lignatoribus inventum eft , & ab incautis in frufta diffe&um ; interQue eosdem ob vim medici- nalem divifum. "Tenerum erat , molle ,'Hexile; planum , nonnihil rugofum; eálon: gitudine &latitudine,ut colobium( eín Stofber ober. Colet ) exeodem commode conficerelicuiffet: colore pallido ad flavum nonnihil ten- dente; itemque fubftantia , tra&atione ac figura alutz ex pelle caprina - confe&z fimilius , quàm ovum ovo; nifi quod craflius , materià minüs compad&á , inths pratereá paffim durinfculà & rotunda tubercula; in manus magis ,quiàm oculos incutrentia ;occultante, Initio guftatüs vis (tatimquzdamattradiva appatebat. . Nobiliffimum przftanti(fimuraque remedium hzmorrhagiz narium inhibendz , fi cordi particula ejusdem imponatur, dicitur, quod cui- 'damcognatorum meorum ab iisdem lignatoribus ( 4«i eutc tempori; quó inveniebatur, prefentemnon exiguo frufló donárunt, quod dimidiatums ut bic depitlum cernitur mon fiae ingenti. gaudio meo mibi obtulit ) non raodó conftanti(fime affertum , fed ab ipfo etiam & aliis manifeftó come pertumeft, Et quialiter fieri poffet , quàm ut hic embryoin utero ar» boris intimo generatus, cujus partes plurimas atque excrementa , fan- guinis (titiffe luxum , jam olim celebratum ; majorem adhuc virtutem à genetrice imbiberet. e Hinc perívafiffimum mihi eft; non Gineinfigni fru&u; nimio menfiunt |. Jprofluvió ; in aliisque fluxibus (anguinis adhiberi, Apud Zldrovandum Dendralogéa lib. 2. pag. 404. affinehuic corio, quod ex caudice pyri au&ori memorato obtigit; nomine pyri corgex in* " ferior membranaceus , tanquam admirabiliffimum expreffam defcri- ptumque eft... Quó in loco nihil quidem de virtutibus; fed philofophi- i | Bb | ce de ' 194 | ' OsskRVWTI5S CL cé de origine ejusdem ; quomodo in atbore pyti , latamine. caprina* tum pellium impinguatá, oriri potuerit,agitut, Dequo Le&or Cu4 - tiofus pluta percepturus citatumlocumconfulat, - das Illud certó ceítius ; noffturh nihil aliud, quàm furigofam matetiant ex arborum morbis , ut alii fungi, inter alburnum ( Cyonbt) & me- dullam ; aut etiam inter corticem interiorem & alburnumtprognatum ; quam neceffarió , premente perpetim ligno, plánam &latam ; cumque coto illo geaiturz tempote ab aéreita munitetur ; teneram & mollem cteícete oportuit. ied Idemetiàni corium in fagi flipitibus reperitur, üt in quodam lignt vulgaris , ex Notvegiá allati , frufto obfervavi ; inter cujus corticem ins teriorem & alburnum firmiter haerebat , forta(e nondum fatis maturum, chmarbor cederetur. — 225,50 "antpamettü Dp ito " p— , OBSERVATIO CLI Dw. JACOBI BREYNII DE : FfUNGO BARBATO DUERCINO TETERRIMI J ODORIS FOETIDO. Icut natufz miré ludentis voluptas fuit orchiduni flores variis ex« primereanimantium figuris :itanon minüs fungos etiam £exre tormis afpeGu mirabiliffimis placuit , ut inter alia ex fungo corals - loide cancellato Clufii : fungo digitato & fungo maximo Ungari» co Cafp. Bauhini, Phallo Hadriarii Junii, Aldrovandi fungo cochle- aris facie. anguino; gallipede; arboreo tricormi etc: D. Bernhardi fun- go monftrofo inalveariinvento ; i» Epbemeridibus Curioforum Gern nào IT. inprimis autem in fungo anthropomorpho D. Segeri, qui in — iisdem Ephemeridibus deprehenditur; atqueex noftro fungo memora» — to coriaceo, riec nan ex duobus lequentibus conjicere licet; | í Primum eorumAnnoM.DC.LXIILmen(eAugufto,in filvá nón pfocul 2b acidulis Schvvalbacenfibus , in quercu quádam obfervavimus;Ex cu» Jus caud'ce ma2uitudine pugni minoris ; niveus, catnofuüs, ovalipend fizurá , (uper'üs latior, inferiüs magis acuiminátus , & undique radiis craffis unciali longitudine deorfum vergentibus, velut pilisin modum barbe - ] ! Ni IN e 22 1s m I i IN NS — Zintid Tae Tope dis Dictus . TENSNNESS : M S p z J^ J2etuü nda j 45 LAIHTFIHEG S MHTIFFEEEERER A TFEFEGTIEREEES Mod DERI Exp ULL Ay Ep beba dg Um) "(ji Querc T NN P c y Ap Ons:cri ALAPR a DA EPA * A3 - d VENUES — — p - Dr FuxGO conNUu pohRcAnDIS FACiE, 1» barbz inferioris cufpidatz,excreyerat. | Odorem, dum avellere eum ab arbore annitebar baculo, adeó gravem; foctidum ac virofuni ex halabat; ut eundem miffum facere cogeret, - Gees. som reap e o——— OBSERVATIO CLII. D. JACOBI. BREYNII DE FUNGO GORNU DORCADIS FACIE, — Lter ille, qui Anno M. DC. LXI. Amftelodami ex. arboris pyti aut pruni trunco originem babuit ; duobus con(tabat ramis, formá , magnitudine , craffitie, ramulisque adherentibus; cum cornibus captex mediocris penitus comparandus, Subítantia erat tHligin) leyis ac fungofa » color candens, T OBSERVATIO CLIII, D. JACOBI BREYNII Ned adtiatinbte DE | J £UNGO SIN£NSI ANTIDOTALI, LAG 5s TIGRIDIS DICTO. Sinenfium relatione; ex tigridumlaGe elapfooritur. Tenuem; ex tübererotundo candidoque ; protrudit pediculum ; inquo or- biculatus , infrà plicatus ; albusque pileolus eminet. Antidotumtuber illud pre(enti(fimum ;plurimis tefiftens venenis, pethibetur, in raorbis malignis maxime expetitum. (Quing, zfhas Ob firvationt: Nobiliff. Dn. Breynius ; Exeell, Du, D. Tob. Scbmiaio dicavit, 4 quo menfe Majo Annoiéz4. Fratisiapiam fini Urantmifu.) S: ilium inlocis atenofis ; inptimis in littore máris cen ; ubi; OBSERVATIO CLIV. D. JOHANNIS SHCMIDII Dz OBLIVIONE LECTIONIS EX APOPLEXIA; $ALV 4 SCRIPTIONE. Bb a Prima- 196 j ^"OssERvATIO CLIV. urn. Rimarius apud noscivis ; fenex; 65. etatis agens annum , Nico- iaus Cambier ; apoplexiá corripitur vehementi(fimá , cujus fune- ftum exitum adítantes metuebant omnes,revulforiistamen ex arte adhibftis remediis generofioribus ; venz fe&ione nimirum , ene- matibus acrioribus fopitam facultatem ftimulantibus ; ventofis cuni incifione profunda fcapulis & nuchz appofitis, non negle&is inun&io- nibus nuche ;bregmatis & natium , propinatis fubinde effentiis & fpi- . ritibus cephalicis, quantum per corporis indifpofitionem licebat; eó res deducebatur ; ut fenfim ad fefe redire confpiceretur; fa&á metaftafi ad latus dextrum , quod in hemiplexiam definebat ; lingua difficulter face- reofficium incipiebat , loquebatur muffitando plurima; animi tamen fenfía exponere aptus non erat patiens; (ubftituebat enim vocabulum u- num proaltero ; uthariolagdo tantum voluntatem ejus cognofcere ad- ftantes opus haberent ; mutabatur affe&us hicce fubinde in epilepfiam; cum convulfionibus vehementioribus , hzc in illam definebat iterum ; ità miferé mifer torquebatur, Superatis tandem DEI beneficio hoftibus hifce atrociffimis ; non femel in(tantem mortem qui minati erant, ulti- mum debellandum linquebatur malum , quod characteres le- gere, multó minus combinare nullatenüs poffet , neque e- nimliteram ullam cognofcebat , neque unam ab alterá diftinguebat fed , quod mirum eft; fi nomen ipfi aliquod vel di&io fcribenda trade- retur , promté illum & otthographicé in quocunque ipfi anteà notó idiomate ícribere [ciebat ; fcriptum autem propriá licet manu legere ; .velcharaderes diftinguere & dignofcere non potetat; Si enim; qux hzc velilla effet litera ; vel quá ratione litere combinatz fuerint, ex eo quzretetut , cafu tantüm vel fcribendi confuetudine,(ineomnijudicio fcriptionem pera&am fuiffe apparebat, neque informatio ulla locum habebat : nullis enim preceptis, nullá manududioneliterarum cogni- tio inculcari iterum potetat ; fecüs quàm in lapicidà quódam noftrate, Wilhlemo SXíd)ter/ videre mihi contigit ; qui poft curatam apoplexi- am legere quidem penitüs non poterat, neque literas cognofcere, in- formationem autemex literarum elementis Alphabeticis admittebat, cujus ope brevi temporis fpatio literas iterüm cognovit; combinavit ficque ad perfe&am le&ionem pervenit. Ur d | | SCHOLLON. idi uit Emoriz vitia vatia ex variis ortas caufis externis internisque ab autheribus defcripta habemus,;nota funt;qu& de memoria Ifa no- tavit Ds DzsunA CUM PENIS RETRACTIONE., 107 D P-—— tavit T. b, ""— de pefh, — 277 nem Cent. 2. Obf. g1. Tülpis: "ur d.a. Of. t4. Zvving.Tb Vit.Hum fol 36. Foreffuslib.to.Obf. 32.Capivaceie us Conf. 7. p.948. Scbeuckius ODJ. lib, 1. f. 77. 78. Tul.Cef. Bened. Conf. 30; p. 130. Erafl, Annat. in Comm. Mont.p. 194.195. 1n noflro cafu hoc memora- bile occurrit; qui fa&um fuerit , quod fcribere potuerit , fcriptum au- tem legere ; velliteras propriá etiam manu exaratas ne cognolcere qui: dem valaerit, an caufa in eo fita fuit, quód ufulongiore literarum com. binationem (civerit, ut in iis evenit; qui claufis licet oculis fcribere nó- runt; Operatur fcilicet in (criptionis au phantafia , licet in diftin&io- ne bus hb etiam licerarum cognitione vacillet memoria, à fd t fati en -OBSERVATIO CLY. His D. JOHANNIS SCHMIDII DE (DYSURIA CUM PENIS RETRACTIONE. ] Y 1 vius nos inter primarios M. Z. moleftiffima & diutiffima e | cortipitur duzsp/2, que ad eum devenerat vehementiz gradum; S. 4 A at intolerabiljs i in urinando dolores,& inceffabilem mcejendi co- . . natumtàm de die quàm no&e pateretur , caufa nec in fabulo, " mec 'calculo;nec velicx inflammatione,nec mentula excoriation ejfed feri Ícorbutici actimoniá inveniebatur,quz à falis acidi refoluti copiá or- tumtrahebat, intranfitu pervefice corpus & urethram cruciatus iftos caufabatut ; tingebatur enim urinafezpiüs intenfé , quz lixiviofa appa- | tebat,& cruorem etiamnonnunquam admiftum habebat. Filamenta quoque & hirfuracea ; quz à veficz corpore avulfa judicabam, (zprüs fe- fe monflrabant , quz tantó cum dolore ;tantó cum excernendi ftimulo [; egrediebantur,ut volfella ibi partes peritonzi & mentulz incidi con- ! quereretur, & clamoris vehementia pero Ego tragicum exitum, vocati | fratimpredixi ; cum in provezticribus etate malum hocce cu. jem non admittere & pra&icorum fit confenfus & ipfus non femel | expertus fuerim , quod partim integris viribusad partes hafce remotas i pe! tot antradtus » pert tot ki gie petvenire medicamenta non Db c Heo pof- A 198 OssERVATIO €LVI, [mmm MRRBURIRSIQUFISSORSSTURQENE poffint; partim quód etas gravior caloris. pauperiem jun&am habeat; unde debiles partes nétvofz facilius ab humorum acrimoniá, vellicantuE; quam cum natur debilitas ferre non poffet;,exhauriebantur enim con. tinuá hác vellicatione & continuis. doloribus fpiritus ; (uccumbere tandem ipfam oportebat.Strenué quidem contra hoftem remediis con- venientibus a&um eft;contemperavi nimirum: humorum acrimoniam; renes & veficam roboravi , exhauftos fpiritus £uze]oi refarciré allabo- tavi; diuretica blanda cauté propinata funt ; fomenta, balnea; linimen- ta; inje&iones per fyringam ex la&e ex mucilaginibus adhibitz (unt, fed itritó omnia effe&u ; ita enim augebantur dolores, ut circa omnem pené no&em anodynis vatiis dolorum impatientiam mitigare ad mini- mum opus habuerim, unde quidem illi remittebant,fed per brevia intere vallatecutrebant. Duranti Gic pertinaciter ultra anni fpatium affe&ui tandem novum & infolitum accedebat fymptoma , mentula quippe tota derepenté ad i interiora , fine tamen dolore, retrahebatur , cujus intra corpus convulfio certé mirabilis fuit ; nimirum nec quicquam de pene apparebat , ne veftigium quidem ; fecus quàm in Obfirvatione go. e fune 2. Mifcell. Guriof. notatam hiftoriam vidi,;ubi przputii aliqua adhuc par- ticula extra abdomen pendularelicta fuit; in hoc autem cafu , non nifi fovea , inloco confueto monftrabatur ; ; turgeícebat fcrotum , utina au- cem , quz per penem, ut anteà fa&um erat, excerninonpoterat,exfO- . veá continuó ftillabat, unde fcrotum "tbi erodcbatur ; & tandem in- - flammabatur ; ficque novi conciliabantur dolores, quorum vcehemen- tiamnatura cum ferre amplius non poffet , exhauftis tandem qiugbn 1 eger animam efflavit, OBSERVATIO Cry s : D. JOHANNIS SCHMIDII FERMIBUS CUM URINA EXCR£ETIS. Atia per utinam inver(Ó natur ordine excetai à; Praüicis paf fimtraditut. —Cruentaz , burulenta urina nemini non ibn ; tarior pilotü eft mi&io,tamen exemplü in rufticoIn(ulano vidij. n (unt & (fimilia notata ab Authoribus. Confer Zulpium l1. 2. c. Jn p geubertum de urinis c. a, Hildan. Cent. y. Obf. "ro NieramL. 44 de Prafligilt | Demen | » Dr arvi rxCREMENTIS PERGENTT. EJECTIS. 109 Dann. c. iy. Horft. Epifl. Sedlione y.totá, & alios, | Vermes autem vivos excerni adhuc rarius eíl , nectamen & hic defunt Obfervationes. Ver- mis cruenti Tw/pius l. 2. c. 49. meminit, &' 25. vermium excretionem e, $9. I. 4. tradit ;lumbrici midionem Réodrus Cent. 3. Obf. 36.tradit, Holle-- rius de Morb. Tot. l. 1. c. 4 p. 6. Salmutb. Cent. 1. Obf. 49. Pareis millepe- dem vermem per urinam excretum vidit /.79. e. 3. Rhodius Cent, ODf 5j. vermiculi excreti hiftoriam habet ; notum infuper BwrrboliniCent. Hif. | um kt MEER - EE " ——— ISACRELEC Uy umen | | | anAdonnot, £9, de verminofaurina exemplum.Similem & mihi non ita pri- | - demvidere cafum contigit : Nimirum Per-Illuftris & Reverendiffimus quidam Cahónicus Varmienfis binos fine dolore per utinam excrevit vermes vivos,qui per microfcopium obfervati, hiríuti erant & o&o pe- dibus przditi ; vitamque ultra diem ; ut ex motu & gteffü eognoíceba- | tür,protrahebant, - Jis qus emos nm OBSERVA TI Oc-CLVIS. ^D. JOHANNIS SCHMIDII DE E | MLFIEXCREMENTIS PER GENITALIA E jECTIS, Rif Attini Jenneri , meré£atoris apud nos, filia fexennis manibus / B pudenda continuó fricabat;que obrei turpitudinem à paren» ' f:.tibus (zpius corripiebatur,tandem ex fru&uum horzorumin- . tempef(tivoufuin malignam incidit dyfenteriam ; quá de cau- '. favocorin confilium; propino contra malignitatem & humorum acti- ! moniá pugnantia remedia, non negle&is fubinde cordialibus & robo» | fantibus;enema etiam ex abstergentibus & confelidantibus injicicuros |, qued dum applicatur , liquor enematis per padendarurfus effluere con- | fpicitut , tetcitus ad infolitz rei hujus vilum parens, me advocat , & ut F inquirerem & edicerem cauíam obnixe rogat; Accedens puellam tabu | Izimponi jubeo, pudenda infpicio, & velamento aliquo carnofo illa | fubdufta , (icque claufa effe animadverto, ità tamen ut fuperné & infer- * me(ilus exilis intromitti poffit ; ubi exilia foramina, per que urina im» | petuofe extrudebaturt , confpiciebdtur; cum autem liberum efflu- ? Kum urina non haberet , moram circa velamentum trahere opus 5 habebat; acrimonia autem (eri retenta loca obfceenarodebat ; & -wellicabat , quzcaufa erat fri&ionis pudendorum ; eroíum tane | dem per moram longam fine dubio. ex illa acrimoniá intefii- | 5 num 4 E VONT Ww wo NETS, AUCH e STRE - , s "EOS i aum ^ o'Tou:s TOssERVXT£DIVOEWIMO y 5; secA HUY — , —— ——À - tetinumre&um eft , unde per alvum excernenda,per genitalia commu- b ni faCtó meatu exire confpiciebantur.Licet autem natura viam apertig» nis &(e&ionis monfílraret, nolui tamen propter inítantia fata; ne - acceleráffe me eadem jure culpari poffem; namíumma virium debilitas, ! & extremorum refrigeratio » quam fudor colliquativus ancipinnt ; pe fteró die in felicem dydAua terminabantur. - i OBSERVATIO. CLVIII. OD. JOHANNIS $CHMIDIL. DE saos: US SULPHUR OLENTIBUS |... o Dorem füayem totumfpiráffe corpus; feu mirificam exfpiráife fragrantiam , Plutarchus de Yide meminit; fimiliter deAlcxan- droM aghorefert, quód ex cute exhalaverit odor gratiífimus , quodque os ac totum corpus reddiderit fragrantiam, /. 1. Cons. Queft. 6. Gin dox. Defoctore JudeórumFr. Philelphus in £piff. fctibit , fimulque graveolentix hujus caufam invenire tentat, Nolltorum ceHE Hebraorum fanguinem à porri efu nimió , odorem hunccontéahere ve rifimileeft,. Galenus 1, 6. Epid. Com. 4. Apbor. g. refert , medicum eg j dam Afianum hircum fub alis tàm putidum aluiffe,ut vir nulluselegan- tior acceffum ejus ferre poffet, nifi odoratis quibusdam iníperfionibus virorem hunc priüsmitigaffet. Lemnias mulieres tantum feetorem — contraxiffe refert Antigonus de Nat. Mir. ut viri earum. 'abftinerent con: greffu. Que de gravi odore AMarrialis habet, ex Epigrammatibus ejus. nota funt. Poteftnon immeritó prioribus exemplis ; Obfervatio fe» quensannumerari. TJuvenisquidam; habitu aliàs fatis vivido , annos. natus citcitet 2;. apud loratium no(tratem vivens , anteannum & quod ] excuttit, ex utraque manu ad brachium usque flatistemporibüs fülphu* reum exfpirabat odorem, tàm manifeftum ; ut hypocauftum totum odo- re inficeret, immó ledus non nifi fulphuris accenfi fpiraret odorem;mo-- leftiam hanc feetotis infoliti herus cum ferre non poffet; meam imploe ratopem, meumque judicium, anü'mirum odoris bujus Pei fanis etiam cum eo (imul vieentibus commilitonibus , cum fulphuret continuó attrahant aérem ; noxam aliquam imprimete valeat NO hi DrE]scHuRIA EX DISTENS, EMULGENTIUM, 20r ——— ette e sns em cis . —————— hic , perquitit. Cardanus quidem in propría vita meminit, ex propriis brachiis fülphureum fe obferváffe odorem , quod in $/^olie ad Of; igr- nni fecundi Mifcell, Curiof. notavit acutiffimus, d. voy e &5Ati6 , Sache ffs ; ubi ex Alex, Taffsno €€ Rbodio duo adhuc fimilia adducit exempla : Ex autoribus tamen iftis colligere non eft ; odorem illum, feu potius fee- torem, in eá fuiffe vehementiá;ut in noftro fübje&o , in quo adftantium . einfe&ionis metus fuit, Mirum tamen videri poffet , qui fa&um, quód non totum corpus , fed certz tantüm partes,& inaddudis prioribus ex- emplis., & in noftro quoque fubje&o foetorem huncce reddiderit ? An caufa non tàmin faguinis ma(fà quàm parte, que odorem hunc fpiravit, quarenda venit? In fanguinis enim maffa fi refideret cur totum corpus; cui per circulationé fanguis communicatur;odoré hunc non praeberet; caufam non video, Obftru&is itaque forte à caufis externis,partislabo» rantis poris; halitus perevaporationemexire confueti , retinentur;mos raautem]ongiore magis adufti fceetorem hunc; przprimis , ficalidus fit naturá fanguis & ficcus , fulphureum contrahunt, Y2jecviaeaeta partis ; vel (anguinis;commune illud, fupinum tamen ignorantiz afylum;(i ac- - gufari deberet;in ulteriorem perquitererationem opus non effet. . E 7 WOSEXvAPIO cux. | -.— P. JOHANNIS SCHMIDII | DE | — ISCHURIA EX DISTENSIONE EMULGENTIUM. Pe&abilis apud nos civis ; Michael Podevvels , vir 67. annorum, vegeto tamen adhuc corpore ; jg;seíe cotripitur graviffimá; ità ut nec guttulam excernere poffet, neque tamen ad excretionem dolo- ribus ullis folicitaretur , perterritus ea propter meum petit confili- iim. Invenio retentionem illam, examinatis circumftantiis omnibus, | omnimodam, noná calculo, non tartareá materiá , nec grumo fan» - | guinis , fed lefá renum facultate vel (ecundum Galensm lib. 5. de Symp. | Cans c. 3. perditá renum a&ione, vel fecundum River. /. i. Obf. 1. ab ob- | ftru&ione venarum emulgentium ; quam humorum multitudo patit ex | Galeno, 10. Metb. «. 2. cum nimirum vafa repleta nimis & diftenta non | fefe poffunt ad expulfionem contrahere ; prout in Ve(icaab uriná reple- | tá; haud rató evenire videmus, ortum trahete ; Quare emollientibus ] CTS ; -C€c enemaes | 4 | NC. no 103. OssrRVATIO CLIX. | us enematibus , balneis , internis fpecificis & falinis curam aggreffus funt, à fortioribustamen diureticis ab(tinebam; ne; yelrenesinflammarens . tur, vel ad partem affe&am nimius feriimpetuspropulfus majores in e« inulgentibus conciliaret obftru&tiones. Protráhebatur malum,(ine ullis tamen (ymptonatibus ; neque enim in peGine gravitatem, neque à re- ftagnante feri copiá ortam diftenfienem animadvertebam. Temperabat - fibi eget, fuafu quidem meó ; preter tanien exfpe&ationem à potu pe- néomni;metuebam enim femper,neurinofo odoreinquinatusfanguis - ad cor delatus fpiritus inficiat ; & funeftum conciliet exitum.Prognofti- £o mefalvabam , (tantem enim facrum inter faxumque videbam patien- tem, undegravi non vacare periculó affe&umhunc primis indigitavi diebus.Continuo interim;externa & interna, quz ex arte partim, partim exfecretis mihi cognita erant , remedia, fed nec guttulam ptolicere lice- bat. £ger me pufillanimem videns boná convalefcentiz fpe; Medicum inveríó pland ordine etigit: Noli, inquit ; timere ; fübíequetur prope- diemauxiliante DEO optatus finis. Oxygalam avidiffimé expetit,con- - cedo ; bibit duodecimo morbi die iteratis vicibus hauftum bonum; de-- cimo tertio circa noctem falis urinz fixati |j. propino; quodfemelatds | itetumantea etiam propinaveramremedium. Decimó quartó impetuo- fé copiofi(fima ad libras aliquot redditur urina , limpida crudaque,quz iteratis vicibus pertotum diem matula excipiebatuf , fimilis prioria- ^ quamnimirumreferens , fequentibus autem diebus ad naturalem & quantitatem & qualitatem accedebat ; roborantibustandem, & évgé« v]o;; DETbenedi&ti opead priftinamrediit fanitatem. — - 5x 1 SCHOLION, E i Yes inzelac Obfervationes,raras etiam fatis apudPra&icos nota- tas habemus. Diom.Cornaria Obf. 21. foL.36. ad decimum quartum. dié utináto ceffaffe oblervavit; Undecimo die fanatzid2e/ac exemplum | Tulpius tradit lid. 4. ODf. c. 26. I(churie 8. & 16. dierum Scbenckius memis nit. f. p55. Confer Pifon; Obf. 127. exemplum memorabile to. dierum trae- dentem. Foereffus 25. Obf 18. p.527. in rultico retentz urinz hiftoriamr exponit. WUbihocnotandum animadverto , quod proprié fic Medicis; di&a vs/a s vefice vitio ex calculo etc. fa&a, etiamfiad o&o & plures? extendatur dies , non adeólethalis fit, modó atas & vires ferendo mor-- bo pares (int , quod in ptaxitobfervare(xpiàs mihi contigit, cum fublas - tácau(4 effe&us quoquetollatur, Improprié autem di&a; nullis nis mirum REST em MEA! s d REN S REED ESO Dr PuncATIONE EX IMAGINATIONE. 103 ASPERA Dedi - t M Ó——À MÀ M MÀ — iÁ— ; mirum doloribus exiftentibus;& vacuá utplurimüm veficá ; is/s0/a, ubi vitio renum vcl emulgentium urinz defeGus contingit, plus periculi in» ferre confuevit , ut tatiffime ad 8. vel 9. dies saalum hocce protrahi pof- fit; Et licet utina poft multarum dierum decurfum tandem fubfequatur; non tamen evadunt zgri,quáàin fententiá, prater alia exempla; non ità pridem me confirmavit Mennoniftz alicujus vidua quz vitió ut ex fignis colligere licebat, emulgentium ,- omnimodam urinz patiebatur füppr effionem; poft variorum autem remediorum ufum o&avó morbi die copiofam reddebat urinam , turbidam , jumentorum fimilem; & fee- tidam valdé , frais tamen viribus , & infe&Gá fine dubiotota fanguinis maffá, decima. quatta die animà effiabat, Alis mortis hoc certi(fimz pro- gnofticum vix unquam me fefellit. Cujus periculi caufam ingeniofam latis 4dptonius Santorellus de fanit.tnaturá l. 25. c. 1f. ttadere nititur : Gta- viffima ; «ui: , eft fappreffio absque dolore ; nam veluti parturientena paritutam effe aliquando fperamus ; non fperamus autem; finullos pa- tiatur dolores: Sic urine fuppreffio fa&a in renibus, fi comitem habeat dolorem pem concipimus, ablato impedimentó viarum mi&urum ef- . fezgtotantem,; quod [perare non ità facilé poffumus, cum fopita fa- - cultas & feré emortua, non eft modo aliquó de corporis falute folicita; Minüs gravis fappre(fio eft ; quz fit plená veficá; non enim detinetur .- urina in viis, quate neque minatur fanguinis Aon A & febrem exitlofam, Hacille, ' J OBSERVATIO CLx. D. JOHANNIS SCHMIDI | um PURGATIONE EXIMAGINATION£. ^ EB vitibus imaginationis in hypochondriacis prafertimobvia ! B (unt apud Autores plurima ; nec ignota funt, que de przgnanti« 9 um impreffione inter pluresaliosTP. Fieuu eruditilfimo inTra- " Gatufuoconfignavit, Naufeam medicamentorum impteffio- - nem facere poffe (atis gravem (xpiufculé expertus fum, interalia exem. opum fequens exponere non abs re fore judicari, . Uxor famofiapud nosmercatoris.], D.P-quartaná laborabat moletiffi. Cc 2 : má r PARUM SNL. CNCISSURAN TET Es. b 204 — C'OssERVATIO CLX. - t —— má,corpus totum atroci(fimé affligente:(entiebat dolorem ofteocopon , lumborum & doríi gravitatem ; rigorem , inappetentiam, & alia quat» tanariis familiaria fymptomata, Advocor, ut de remediis profpice- rem; earefpuebat omnia, ita ut nec ad falia; nec effentias , nec tine &uras , nec fpiritus per guttas fumendos, vel dolo etiam , quod fzpiüs fieri oportere praxis docet; perfuaderi poffet. Tandemantiquartana- rium meum exhibere dolo tento, ipfa cauta nimis & attenta clufit con- filiummeum : quero an confervam rofarum affumere poffit; habere me nimirum & faporis grati & morbo , quocum confliGabatur , accommo» datiífimam , ex cujus ufu febrisfine dubio ceffatura fit? annuittandem perfuafionibus ; & an vomitus ; an dejectiones illa fit motura ; & an cer- to certiüs febris etiam periturafit, perquirit. Ceffabit , inquam ego; DElIope; infallibiliter ( itàenim erigenda erat ; nam alids remedium non admififfet ) tebris ; operationemautem medicamenti talem experies ris, quod fi ventriculus pravis abundavetit humoribus ; forté vomitum; deje&tiones autem modicas quidem, fed certas conciliabit, Mitto cit- ca vefperam febrifagi dofin cum rofatum conferva permixtam ; fimuld; ut mané vice uná , nam boli habebat; formam, deglutiret;fignificari cu- ro; JE&gra impreffionem vomitüs deje&ionumque habens; inaximam: autem in medicamentum & ejus operationem ponens fpem, follicita ta- men numne pofteró die fapor ingratus fit futurus, circa no&is horam fabe majoris quantitatem deguítat tantüm; inde naufeabunda ftatim quater vel quinquies cum maximá violentiá vomit , fimulquefexies vel fepties alvum exonerat, Accedo mane & deoperatione remedii quaro ; malé , ;4uit, mecum a&um fuiffet, (i ex confilio tuo confervam deglu- tiviffem ; guftabam enim hefterná vefperà medicamentum & vix me vi- vam amplius reperiffes : verebar,ut nofti;yvomitus,verebar dejectioness periculum tamen facete volui;an,te fic volente; faporem remedii ingra- tum fuperarepoffim,& quod timui;experta fum;vomitus enormes, deje- &iones copiofas : fi totum affumfiffem remedium,qualiter cum vita mea a&um fuiffet, ipfus judica, Dignam, refpondeo;temeritatis luifti poe- nam, ex imaginatione enim & naufea folá operationem talem fubfecu- tam effe , certa fis , ut effe&us etiam , febris nimitum fublatio, jam fubfe- quatut;animitüsvoveo. Deeá, inquit;nullusdubito, Habebat tem- pore eodem ancillam quartana etiam laborantem. — Utvideas, dico, non adeó periculofum me tibi exhibuiffe remedium; & ex imaginatione folá factam fuiffe operationem, anciliz , quzío ; meó periculó, kia reli- bs * 1 : Dr CaNcRI CunA PALLIATIVA, ^05 Teliquum eft totum devorandumexhibe ; paret ac prabet ancilla re- medium , qua fine naufea , fine vomitu quinquies blandé dejicit. In hera imaginatio & impreífio; quam de medicamento habuit ; in ancilla medicamentum ipfum felici(fimum fortiebatur exitum: utraque enim à moleftiffimá aliàs liberabatut febre; ficj;; dofi unà binz curabantue febres. OBSERVATIO CLXI D. JOHANNIS SCHMIDII Dr 'CANCRI CURA PALLIATIV A. Ancrummammillarum palliative ab exulceratione prafervari poffe ad plures annos, viginti etiam, nonfemel ipfus expertus (aum , modó non in manus Itnperitarum muliercularum, agyrta- rum, circumforaneorum, & id hominum impoftorum genus - aliud incidant ; ubi fpem amplam facientes , vel cataplafmatibus emol- lientibus putredinem conciliant, velcalidis & gummatofis emplaftris inflammationem caufantur , quz in exulcerationem terminatur , unde cruciatus & dolores intolerabiles; non nifimorte delebiles oriuntur.Se- &ionem, cum in principio fieri debeat , con(tantibus adhuc viribus ; & ubi alté nondum radices egit ; delicatulz utplurimüm admittere renu- unt. Laminam plumbeam vel emplaftrum diapompholygoscum fru- &u adhiberi poffe;jnon femel expertus fum. | Vidua quzdam primaria A. P. triginta oGo circiter annorum, tu- moremin mammillà dextra per annum & ultra fentiens,mobilem tamen & dolorificum ; cancrum minantem , meam implorat follicita opem; ;przparo corpus internis evacuantibus , revellentibus ; acrimoniam feri .contemperantibus ; topicorum ufumcircum'pe&tum (uadeo, ne, quam metuit ; fubfequatur exulceratio. Laminam plumbeam ut affe&z parti imponat , & mammillz, ne decidat empl. diapompholygos affigat fua- deo: Fithoc;duz parantur laminz;ut demptá uná altera imponi poffet, - utraq; duorum menfium fpatio eroditur & in medio in albicantem red- igitur pulverem , prout calcinatio plumbi fieri confuevit. | Apparet hinc; quanta feri atrabilarii fit acrimonia utin corrofivorum etiam de- , generare naturam apta fit , qua falia corrofiva plumbum calcinare pof- de nemini non notum eft; hzc caufa videtur efle quod in exulcerato cane |j C63. cro a. :«6 OssrzRvATIO:CLXII. d cro adeo exquifiti folent effe dolores ; quiopiatis utplurimüm demul- cendifunt,quz in doloribus ejusmodi ad fcrupuli mediiufum nihilpro- — | feciffe haud femel expertus fum; partim quod falis acrimonia fuperet opiatorum vires, partim quod naturaopiatis tandemaffueta, eorum operationem eludat , ficj; tandem nontàm medicamenti,quám alimen- ti induant naturam;quod denapello & venenis etiam aliis plutime Aus &orum docent hiftoris., OBSERVATIO CLXII. D. JOHANNIS SCHMIDII : prz i DEGLUTITIONE DIVERSIMODE LES 4. ?w Enator quidam Marie - Infulanuslevem patiebatur apoplexiam; à quáremediis appropriatis Altiffimi beneficio curabatur, hocta- men reli&tó fymptomate ; quod anxié miferum torquebat, folida - . Ofnnia,panem, carnes pifces, mafticabat; &linguáinorecircums — valutabat , deglutite autem , immó nec potu multó dilutadetrudere po« terat , potulentaomnialiberrimé defcendebant. Exparalyfi mufculo». - rum, pharyngis contra&ioni infervientium ; malum hocce oriri judica- bam , quare univerfalibus pramiffis, evacuantibus , revellentibus; re- folventibus ; ad topica deveni externa; ex quibus levamen fentire ali- qualeincipiebat ; fed cum propter domeftica , diutius apud nos com- morari non poffet ; medicamentis convenientibus ipfi prófpexi , ficque: cum fpeintegre fanitatis eum dimifi, Similem cafum hifce diebus in virgine aliquá noftrate obfervavi ; cachexiá fcorbuticá , cephalalgid, . & aragaxsia perlongumtempus moleftiffimé laborante, que folidos. cibos non ni(i cum potu fummé dilutos per vim quaft in ventriculum dettudebat; hzc etiam fenfimà tediofo hoc affe&u per DEI gratiam. liberataeft. Notumeftin hydrophobia potulenta deglutiri non poí- | fe ; folida econtrà faciliori cum moleftiá defcendere; ubi in caüfared- - denda Praáici fefe macerant;exiftimantes ,potulenta ar&iüs d phatynge - comprehendi debere; liquiditatem autem] motum contra&ionis quafi effagere;ficd;ad fuperiora tegurgitare:folida écontra ar&é comprehens.- di & fic fenfim in ventriculum mufculorum ope detrudi poffe. In noftris cafib.ratio eft diverfa; ubi potulenta ponderosá liquiditate fine mufcue. lorum ope in ventrículü qua(i defluunt;folida autem propter pe : adio- E E. DEAS ric CMT BET NUN. iiis Leinen de a taa asd era eL NUN OEV IE ROPA SEQUENUUIAESEABNSHSMEST A QUE Ap Qns.CLXI »t ES s P poli gutem: eter mec (rane qupd sandut fum ac quam eod Net s N-— NE Lüls MNA ESS RA SSNSSNNNNEN NNNSSONON iit dg fitfulu B I dq EE - Jl uif pareba uns Jipia NEUE Üicutgm tti dies tonta WM Uus i iti Js Hi e B m Lm - LETT I unn | — . DE MONSTRO VITULINO. 1d QOO WEM TSORHIBUTIRENIS GOSEERULGURDAP Qc ot aGionemlzíam per efophagi compreífionem ad ventticulü deducinon poffunt , cum ob ficcitatem lateribus adhzreant folida, per muículorum gutem actionem, quippe quz izfa eft,deprimi non poffint. Notü quippe eft exAnatomicis cíophagzum feu gulz fphin&terem,ab utrog;fcutifor- mis cartilaginis latere quiortum trahit ; & per gulz pattem pofteriorem transverfim expanditur , aftri&ó ocfophagó cibum inhzrentem deorfuur compellere: habet mufculus bicce tria mufculorum paria alia; ad ele- andura & dilatandum ecfophagum comparata , fibi miniftrantia;quo. tumacione lzíá, in fubJe&is nofttis ; deglutitio obiri non potuit; quamvis folius fphin&eris lzfionem fymptomati huicfufficientem dedif- le occafionem ,exiftimem, OBSERVATIO CLXIÍI. D. JBHANNIS SCHMIDII ! DE MONSTRO FITULINO.- N predio Magnifici & Nobiliffimi Domini Johannis Kratzeri, p fults , Scholatche & Camerarii meritiffimi , Patroni mei fumme ve: nerandi , aliquot À civitate noflra diftante miliaribus, preteritó quá- dragefimali tempore vacca quzdam , juvencula , vitulum peperit -fnafculum monfirofum, bicipitem feu potius bifrontem , cujus delinea- tionem transmitto. Apparebant nimirum capita fibi jun&a, non .. feparata, tamen bina, cervici uni adnexa, qualibet capitis pars birios habebat oculos, quos movebat ; proprium os ; linguam ; dentes uttin» que fingulos , tota capitis compages linea quafi quádom difin&a ap- | parebat » circa frontem , in utraque extremitate una tantüm aderat au- [c fis ; & penes illam nota , ex quá cornu erumpere debuiffet , Jac quod u» mi prebebatut ori bibebat, motá fimul alterius oris linguà Potuiffet, ! fi curam adhibere animas fuiffet; fuftentari aliquantifper , füpervixit ta« | men dies duos; &totidemnoGes. Ego deinterna, capitis preprimis, | conflitutione follicitus , ejus , miniftrante operá Chriftiano Rabandel , Chiturgo nofttate in Anatormicis non impetitó, inftitui anatcmenj "demptà cute cranium apertum eft, ut , num intetftitió aliquó, quod ex- terius per lineam quafi quandam monftrábatur , capita diflin&ia fint ; | "appareret ; fed unam tanthm inveni cavitatem, jufló tamen ampliorem, '& cerebrum unum , molle quidem, fuis tamen meningibus involutum, » Organa fenfuü aut&. exteriori cum duplicia fucrint, duplicia etià netvoe —rum iis infetvientiüconfpiciebantur paria;duplex proceffus mammilk: tis amplus fatis fupra os thmoides cum duplici netvibivaricatione ;* ; parebag n———€ meri BR 20$ OssreRYVATIO CLXIV, - M M — | rte) parfebat, duplex itidem nervorum opticotum in medio itinere fibijum & ab invicemiterum (eparatorum;à ípinalis medulla initio;non . langà unum ab altero diftans apparebat par. Reliqua nervorum patia . non duplicia quidem. erant fed (urculostantumnervus uterque ptoji- ciebat ad organa, itá ut in dextro latete exi(tentes nervi, bifurcati qua. fi inorgana dextri lateris definerent , fini(tri autem lateris netvi in fini* ftrumlatus utrinque furculum fpargerét, Falciformis proceffus ad radi- cem naris dextrz bifurcabatur ;exilitamen & obtufó du&u. Palatum erat unum , unde fa&um exi(timo , quod ori uni exhibitumlac ; fenfum cibi prebuerit linguz oris alterius : Lingua utraquefuos habebat mu- fculos proprios ; proprium etiam os hyoides; quz tamen duo offain ra- dice ar&é fibi jun&a apparebant; cibus ; per conjun&ionem palati, in unum deponebatur eefephagum. Una etiamtantüm confpiciebatur la- rinx;[n peGore przternaturaleinveniebatur nihil. Inabdomine ven- triculus , inteftina ; hepar;renes ; verbó, reliqua omnia naturali fefe ha- bebant modó , nifi quodlien vix imperialis magnitudinem zquaret.& rotunda quafi confpiceretur figura. Habet Ulyffes Aldrovandus I. de Mon- ftr. biflarid varias vitulorum bicipitium figuras & defcriptiones, quarum unda,quam pag. 421, delineari curavit , cum noftto monftro accura- . tam habet fimilitudinem. Video etiam iz Anno II. Mifcell, Curiof. OBf. | 84. ab Excellent. Da. Segero ; Collegá nunc meó ; & Amico colendif- . fimo à D. Eradlio delineatum, vituli bicipitis monfirum communica- tum effe ; ubi plura etiam exempla alia in annotationibus adObfervati- onem hanc ex colle&aneis ingeniofi iffimi , dum viveret, Sac£fii, addu- | Galegereeft. Pratereà veró Cafp. Scbatzius in Chronicis Pruffiacis 7, 72. p.m. yip. bicipitis vituli defcriptionem tradit, quam cum nondum no- tatam viderim , hic quoque allegare volui. (In litteris menfe Majo Anni i674. ad Col. Ephem. Ur atislapiam Geda- | so milis : quibus fequentes duas Obfervationes fibi 4 Nobiliff. Dn. D. Tímas theo Clarke , MedicoLondinenfi Gy Regia itidem Societatis clariffimo 6 acutifz. fimo, dum viveret, Socio , ante aliquot annos commuticatat, praleudatus. Dna. D. Schmidius addidit.) OBSERVATIO CLXIV. : . D. TIMOTHEI CLARKIEI DE 3 LIENIS RESECTIONE IN CANE VIFO. y^. wide 1663. menfe Martii a(fitente Magiílro Pearíe , Ducis Ebora« | ceníis Chirurgo ordinario, € cane gregario, quoad corporis molem - inedicoriy- - Ds LIEZNISRESECTIONEINCANE VIVO. 209 mediocri; non pingui, lienem exfecui transverfim fa&ó vulnere.circa. lienis regionem; ex quo iratum animalculum , partem omenti., intefti- norum & ipfum lienem extru(it,quem nulla faGaa ligatura, partim fecan- do, partim digitis (eparando penitüs avellimus , deinde partibus cate- risextrufis repofitis ; vulnus ftatim confuebamus,& hirriens animalfervi.. curz commifimus qui brevi poft futurá priori ab irato animali tupta, vulnus iterum coníuere coaGus erat. Abillo tempore tamen canis. perfe&é fanus evafit, magis quàm anteà maníuetus ; & ad a&üs vene. reos pofteà valdé proclivis. | : Hoc modó vitam fanam & multó jucundiorem degit , & pingvior etiamevafit. Menfe Aprili anni fequentis , canis, quó cafu nefcimus, prz foribus mortuus & rigidus , capite contusó inventus eft. - Apertó cadavere partes carnofas rubicundiores,quàm in aliis ani- , malibusobfervavimus , uti & pinguedo , ubicunque erat, albi(fima ap. | parebat. Mefenteriumin vaforum interftitiis , diaphaneitatem , illius. | inftar, quz in fepto lucido reperitur ; exhibebat ; vaforumtamen rami. | ficationes , ubiqué pinguedine illa albiffima coopertz, Partes ceters | omnes, pro natur modó apparebant; partes tamen omnesrubicundz. | floridiores erant, quàm in aliisapparere folentanimalibus , & partes | albz multó albidiores , quod quidem non injucundum praebebat fpe- | &aculum;fed ubi lien cius erat, pats omenti; & vafa fplenica, cica- ttici interiori vulneris firmiter anne&i videbantur, | : OBSERVATIO CLXV. - D. TIMOTHEI CLARKII Er o DIR : LIENIS RESECTIONE IN HOMLINE VIVO. . Anius quidam rufticus in parte hujus Infula Occidentali,;in Co- mitatu Sommerfetenfi;in villa propeCrookhorne;Wayford di&a, . Guilielmus Panier, nomine, ztealieno oppreffus,ne ip jus cape- | retur ; femet utplurimüm abícondere coactus erat tandem dum » privatim laniavit , licores illum jam capturi erant; quos ut evitaret vir defperabundus ; cultrum laniarium in finiftram abdominis partem - ? idegit, unde magnó fa&ó vulnere; pars omenti , inteftinorum , & lien. Liam (tatimerupére. Hinc li&ores perterriti , virum, ut putabant.mo- |? jbundum ; ftatim dereliquére ; Per trium dierum fpatium ; vulnus fine | dn CONNM Dd futu- | | | ti "EN | Hj vii /OsszkvATIO CLXVL 775 00 00 j : cM Aic R " en nti I nct cai Rt ne tm TR | visdircmeud uxmidams uxbdincag ^ fututó manebat ; tandem veró accerfitus chitutgus retrufis inteftinis ; partem omenti , cumliene ; cultró abícindebat,& confultó vulnere bre-- viconvaluit lanius;& pet totum annum fequentem fanus$& hilaris vitam degebat & deinde in novamA ngliam profe&us eft , ubi non itá dudum fanus adhuc vivebat, Vir fidedignus& teftisoculatus Dovbeny Turbe- vile M. D. & inter noftrates oculorum medelá celebetrimushangobfere — - vationem mecum communicavit. nali | OBSERVATIO CLXVI. ! D HIERNE' 0 E ANATOME VIRI PRO HTDROPICO HABITI. Um anno fuperiore fexcente(imo fexagefimo nonoRigzLivono- rum;ubi inter prz(idiarios milites Medici ac Chirurgie inípeGo- rismunere fungor; Chirurgorum aliquis me acce(fiff:t , atque zgroti cujuídam hydtope laborantis expofuiffet hiftoriam , non dubitavi;priufquam ipfum egrum adirem;accuraté etiam cure modum, quo tra&affet ha&enus affliGum , inquirere, Defiderantirem omném aperuit mihi Chirurgus;fe laboranti jam fzpiüs cathartica ex gummi got- t& Dtach.f. ad Scrup. ij. fine fucceffu propinaffe ; fe applicuiffe etiam | | cruribus jam tumefa&is fonticulos. Extemplo zgrum adeo,quiftatu- || rá brevis erat, & annos circiter quadraginta agebat. Ibi emaciatum quoad catera miferé ac carnem vix offibus hzrentem; abdominis autem pondere immenfo oneratum, ac tibiis pallidis impreffi digiti veftigia fervantibus ( qualis feré in omnibus cachexiá laborantibus ) tumentem | | obítupui. Querebatur defpirandi difficultate, & cum aliquali cordis. | inquietudine virium ja&urá , ceterum appetitu fe ftimulari continuo; | feré canino ; immó affumptorum copiam vix fufficere defiderio efuriene- tis, Exortum fbi effe id malum ipfe zgrotus ante biennium affirma« | bat , cum molestrufatiles feu manuarias fere fine intermitfione verfare | cogeretur. Cogitanti mihi hac de re nihil certius ancipiti confilio ob- | venit, neque enim bydropem credere poteram, quod & fame magis: quàm fiti urgeretur zger ; & tumor in ventre non mollis fed quaficare noíus , & minimé , ut in Afcitide accidit ;.cum murmure flu&uans | effzts | 4 DpEANATOME ViRi Pao HtbROPICO HA?PITEL zi effet;quodque preterea potusaffumpti paucitas non .refponderet aug- mento quotidiano tumoris, Nihilominus tamen pedum ac ven. tris tumorcum fpirandi difficultate & contrario hydropis (ufpicionem faciebat. -Maximé autem me torquebat;. quod ex tot: affumptis nec excrementa multa , nattimentum autem corpot's & virium robur fatis exiguum deprehenderet ,omnibus ;qua fpem £acliorem facere folent, de die in diem in deterius ruentibus. , Tandem cum ad cognitionem hujas affe&us accuratam pene- trarenon poffems in dubia re aliquid. experiri decrevi; quàm certg morti hominem fiae folatio committere... Diureticis itaque ac fübinde eatharticistentavi cutam ;. fed naturam penitüs inexorabilem nec alli. cere benignis , nec cogere fortioribus potui. Demum poft aliquot feptimanas in altiori loco occupatus eger, forté decidit , ac infelici mortis genere vitzque ac morbo colophonem impofuit. . Cadaver ftatim fequenti dieia multorum prafentià aperiricuravi. Aderant ibi iNobiliffimus & Przclariffimus Dominus D. Nicolaum. Wittepon Lillie. sav Sereni(fimz Regix Majeftatis Sueciz. Medicus ordinarius & ur- bisinclytzRigen(isPhy(icusPrimarius,vir inomni folidarum fcientiarum - generenulliinferior, praxeos felicitate nemini fecundus, Praeceptor meus acFautor etatem honorandus ; ut & Generofi plures officiarii mi- lites atque Chirurgi quatuor rei gerendz arbitri , ad unum omnes ex. peátatione fufpenfi. | Hos autem téfítes citare ideo volui, neinania quis crepare me fufpicetur, | Poftquam igitur aquam, ne cultro ar- &ius inquirenti impedimento effet , deplerijuffiffenr, vix unam aut al- teram libram deprehendére, — Miratus in tanta cavitate non plus aquz contineti ; ulterius abdomen aperui , ubi ftatim detracto peritonzo & omento quod tenue erat inftartelz aranei , ingentis corporis moles in | fuperficie pinguedinem referens fe exhibuitconípiciendam. ^ Totum - feté mefenterii fpatium occupaverat monftrofa hzc excrefcentia ; adeg- quear&e inteftinis à duodeno ufque ad medietatemilei annectebatur, utquafi partes hz coiviffent duz in unum citra ruptionem alterum als tero avellinon potuit, .Tresautem lobi feu tumores figurá fubrotun- -da & nonnihil depreffa mole diverüi e fpectantibus exhibebant ; qua- lis icone oppofita à me ad vivum exículpta apparet;qui ad flateram exa- minati pondus quinquaginta quing; librarum Suecicarum zquabant; imó etiam excedebant. |. Horum loborum pestis duo diffecti , prxter D : | Uda fub- 12. OssERVATIOÓ CLXVE ^:555 70 fubítantiam peculiarem ( illi quz circa ftetrnum boum pinguium eà pat- te eft , qua intercrura incurvatur à palearibusad pe&us fimilem) am- plam cavitatem prodidére. Earum feré quzvis fex librarum fuit capax. Liquor feu potius materia , quam continebat ; fluida ingrati erat colo- ris ex obícuro viridi flavefcentis ;ftercoris vaccini inftar multa aqua di- luti, fed fcetoris notabilis pené expers. Tertiiillius feu minoris lobi (qui caput infantis annui magnitudinezquabat) cavitas parva faburra fu(ci coloris erat impleta. Vene plutes cum arteriislatiores in fuperficie., fed valde pallide acferé inanes explicabantur ; nonnullis laGeisetiam veftigia fuafervantibus. Reliqua vifcera incorrupta erant ; prater pulmonis finiftrum lobum quodammodo lividum , ac pericardium o» mni deftitutum lymphá cordique pertinaciffimé adhzrens ; nihil nota* bile exhibebant. Rariffimi hujus affe&us caufam occafionalem non in- epté zgrum dum fpiraret adhuc, divinaffe ftatim comprobabo : cum enim glandulas mefenterii hic obftru&as atque corruptas fuiffe poft fe- &ionem fa&am oculorumteftimonium declararit non adeo difficulter reliquam morbi rationemex ipfius fententiá deduci poffe vero videtut fimillimum. Atque fic molendinarum verfandarum moleftiffimum ne- gotium omnem dediffe ánfamapparet. —Calefa&o enim corpore motu continuo & violento ,non potuit fieri ; quin totius corporis pori ; atque inter eos illi,qui éxlaGeis ad inteftinatendunt;aperirentur. ^ Jam vero ejuímodi hominum ad laborem & negotianatorum vi&us non modó ex vili pane & aqua, quibufdam leguminibus, pifis ; fabis , aut brafficá ; fine apparatu co&is ; conftare ; verüm etiam pro lucrando tempore , ut plurimüm medios inter labores & affumi & vix digeti , regionis illius in- colis notiffimumeft: utlabore & appetitu famelico , indeque fermento fortiori exiftente ; & cóncoüio citiusabfolvitur, & avide hianteslaGez ante fa&am fecretionem boni malique ehyli ; quam motus nimius illam - in tenui inteftino effervefcentiam impedit ; promptiüs imprzgnantur, | frigidaque haufta loco folatii mifetis füneftum malum in la&eis vafis vel. etiam glandulis ipfis coagulationem producefnte, veletiamchyloipfo |. cum fecibus adhuc miftis ad ftagnationemin vafis anguftis admodum . | apta exi(téte;colle&ta illi chyli copia;partim qualitate füa,ut dixi,partim | | etiam quantitate cavitatem viarum ; pororumd; (c. in glandulis obítru- | xit , ruptiíque jam vafis cavitates illas fibi formavit. Quibus repletis' dictam in molem eas extendere apta fuit , imperfeQo interim fucco im» | per- DE ANATOME VIRI PROHTDROPICO HABITI. /1£ perfe&um glandulis nutrimentum ac incrementum monf(trofum largi- ente. Quodillis non videtur abfurdum, qui ex Hipp. 7. 4e gland. no- runt glandula$in inteftinis paíci humiditate, quàm ex inteftinis hauri- unt; quique porro vulnerum excreícentias fcirrhum atque puris ali- - quandointale aliquid abeuntis naturam per experientiam & ftudium . *exploravere..Nequehic objici poffe videtur datam morbi caufam feu | glandularum obíftructionem per biennium , uthic acciderat fuüperftite | >oto, durare potuiffe, cum glandulás nón ad'ünum omnes ac eodem. | *empore; fed fucceffivé fuiffe obftruGas credendumfit, Cujus rei ar- | gumentum etiamipía molis concrete figuraexhibet. Tres enim lobi | tres glandulas atque hic unam poftalteram fuiffe adfe&am, tam ex quantitate quàm ex liquore contento differente ; concludendum eft. Quod autem liquorille fübflavus ac non adeo fotens fuerit, id fatum effe videtur ex bilequam fimul multa copiá tranfiiffe atquetum colorem addidiffe, tum prefervaffe quodammodo à putredine; à veritate non eft alienum. Interea la&eorum paucitas; que ad partem ilei inferioris & re- | liqua inteftina vergebant aliquid chyli quantum fuerit ; abforpfiffe, at- ? quein vite miferum fübfidium ad cor derivaffe probabile eft, Pharma- caautem quod nihil evacuàáre poterant, viis interclufis conjicere in ? promptuerit. Au&um veró illum appetitum quod fpe&at , tum ex 3 paticteatis du&ibus procul dubio obítruáis, tum etiam humoremillum 3 incavitatibus glandulatumretento atque acefcente & acidioresvapores | transmittente ad ventriculum ; non improbabiliter deduci poffe mihi videtur. Similem omnino voracitatem & infatiabilem aviditatem in |! fuo etiam zgro, (cujus fupra mentio facta ) laudatusD. D.Clark notavit, | "Ctetüm languor ille aliqualis virium atque inquietudo neceffarii fu. , rehujus obfiru&ionis comites , cum nec haberet depauperatus fangeis, : , ünde fibi ipfi ad continuandum ignem vitalem, multo minus partium | reliquarum nutrimento profpiceret. Ultimo tumorem pedum atque émiffam à cadavere fe&ionis principio aquam ex lymphaticis tum cafu | allo ex alto in ventreruptis , tum ob molem excrefcentiz reditum lym- | pha ab inferioribus partibus prohibente ; indeque ruptionem ibidem producente traxiffe originem perfuafusfum. ^ Atque hzc pro Xethiolo- gia expofiti affe&us (ufficiant , qui quanquam jam inveteratus abfolute í fuerit incurabilis ; non patum tamen fpero Medico prudenti allaturum ; lucis cujus beneficio poffit & affe&um hunc jam recens natum depre- ;. hendete ; & quoad fieri poterit ; in tempore ipfi mederi, : | | "A Dus ' [a [n o E OssesvaTfO CIXVIL , 5 0 50 In multis,licet nonin omnibus,(imilem ca(um nuperArgentorati ob« fervavit Cl. D. Ludovicus Saltzman,portentofz Íc. magnitudinis tumo - rem in abdomine puellz fexannorum , unde falía hydropis fpecies fuit oblata, cujus exactam delineationem mihi etiam communicavit, Sed cum ipfe Eruditi(fimus obfetvator propediem in hancrem doGum efte-. diturus fpecimen , illud ego anticipare nolo; placuit tamen in gratiam curioforum iconem hic apponere. ; FIGURARUM EXPLICATIO. Ab. I. Mefenterium cum fuis vafisexhibet. ef. vene mefaraica- €f eas comitantes rami arteria caliace. B. frena lallee.. C. Mefente- ^rij Wiper Bid etiam nervorum raefaraicorum per eam diffributionem ex«-.— bibet, D. Ventriculi fundu. E. Pylorus. F.. Inteflinum duodenum. G..— Jejunum. H. lleum. K.. Omentipars, L.. Glandule Mijeoteriapets cum penis latfeis inter fe implexis , 68 vafis lympbaticis, T4b. HI. Tumorem & lobos (upra di&os in proprio fuo fitu oftendit, - 4. Fentriculifundus, B. Hepar. C. Colon. D, Tumorüt praternatue alis lobus primus, E. Lobus fecundus. F.. Inteflina tutiori adberentia, G. In- seffina reliqua ad latus dextrum retrufa. Tab. III. Lobos (eparatim demon(trat. | Fig. I. Lobitres explicati, a, Lobus primus. b. Secundus, .« €. Tertiuad — eaput pueri aumui equian. d. Vafa paliida 0rnnino £$ i. ipamid, e, Pttarum ^ daearum vefligia. f. inteflini adbarentis drfruptipertie., " Fig.2. Lobut major aperta »a.. Subflantia exterior albicans. b. lee. rior fubfufta. c. Cavttas bumere (ubviridi plenus. : E Fig.3. Lobts minor diffécius fufcus €& bumore obfcurovefertur, | : Tab. IV. Obfervationem D, Saltzmanni reprzfentat, 4. Tumor | CAynens 0m4jor s inferior abdomen attollens & extra pubis offa propellens, B. Tumores duo paulo mitiaves ex priori orti. C. dppendix, D, Inteflini pers E. Veftca ad latus compre[fa. ( Obfervationem hanc Nobiliff, atque Experientiffimus Dn. D. Hiars ne Dilputationi fuz inaugurali deobítru&'one La&earum, Andegavi. habite, inferuit ; ipía vero commendatione Przcell. Dn. D. .]oélis Lane HÀ gelottiin Ephemerides hasce metitó transfcripta eft. ) s | OBSERVATIO CLXVII. — oni D. LUC/E SCHROECKILFE, "" Dr ! d E BHIPPOLITHORUM HISTORIA. Li / / l A 1 ! E y 1 ] "WI ; | , D v i i iz * Ds at. À A " y 4 " EG K LI U^; , "AP, S RAN SEES S NS SSENWESNSUSSI RS SEES SESS. eu u "a D Z 777 T n n 7, Ma P A oZ 2 L7 7 TA * * /, 7 I I z 7 / / "a "a S NSNS RUN BESNSRANN AN S ; : N l 1 1 : Dr HIPPOLITHORUM HISTORIA 2g mih ! id 'Onusque adeó infrequentem effe. Hippolithorum generatio- nem quilibet mecum fatebitur; fitot in Medicorum fcriptis adnotatas de illis obfervationes faltem confideret. Celebris inprimis eft Vratislavienfis ille; (ive Hottomannia- ——ÓÀ— nus; ex inteftino re&o equi excifus poftquam ; dum vitá adhuc frue- batur ; plurimi alii, minores quamvis ;excreti ab eodem fuerant; quos deícribunt Thom. Jordanus Tract. de pefl. pbenom. ex recenfione Medi- ci Celebertimi Joh. Ctatonis & Ca/p. Scbvvenckfeldius in tberiotroph, iles. tit. Equus : nec non ex hifce Clar, Cafp. Baubinus lib. de lap. Bez.cape - 14. uberioremque relationem ; additá fimul ejusdem ; minorisiue unius delineatione; unà cum alterius equi , Generofi Dn, Wolfgang. Frider. . L. B. deHofman in Moraviá , plusculis diebus (at magnos lapides ex- cernentis , mentione , Curiofiffimus D. D. Philipp. Jacob. Sacbfius lib. t. Gaximarolog. cap. 14. $. i. fuppeditat. In ventrieulo equi Neopolitani alium, dupondii pondere; repertum,przfatus Jordanus memorat;quem Rudolphus Hungariz Rex , inter fua rariora repofuerit. — Felici Platero calculus fuit; qui ex equi prodiit alvo , uti ipfe Prax. zom. 3. cap. t5. tefla- tur. Magne molis calculum, in equo molitoris repertum , ex telatio- ne Balthal. Contadini , Medici Suatienfis in Valle Oent , defcribit Tor- neftua in gob. Geor g.Scbenki litbogeneff4, quem etiam ex JacoboMoockio pralaudatus Sachfius in medium ádducit. Non minüsinfignes funt il- liduo Bambergenfes ; in cifta Medicá Joh. Horsargi , Epift. 64.6 feaq. prolixé defcripti. —Calceolariano in Mufzo repofitum extollit4mreas Cbioccus in ejusdes Mufzi deferiptione y. fet]. 3. p. 404. Mltetius ex equo, non procul Francofutto, exemti meminit 705. Schbróderus phbarmacop. |. Med. Chim.lib. y. cl.1. c.21.. De Veronenfi equá citó alvi turbine calcu- lorum quartatium reddente ; agit Clar. 7ob. RboZius centur. 2. obf. med, | 24. Quin & Excell. D. D. Georg. Wolfeang. Wedelius elegantis Hippoli- thi, in Cazophylacio SereniffimiSaxo-Gothani Principis repofiti ; hi- ftoriam , unà cum icone ejus , 4»»o Tertio £pbemeridum medico pbyfie. | German. Obf. 246. infettam communicavit. Quosequusille, quà de ]- €. Scaliger exercit. de fubtilit. 125. agit , tophos durifiiinos, levilimoss |». ftercoris facie ; rotundos egeffit , huc nonnullireferunt. Quamvis O/awe Wormius Mafei lib.1 Sect. 2. cap. $. cumiftis pilofis ; in ventriculo boum fpiüsreperiundis , pilis convenireeos, arbitretur. Sed omnibus hi- Íce palmam praripit Pariienfisille;in Tewo quarto Epbemerid. Erudit. -. Gal. propofitus, hs | | Credi- - 216 - . OssERVA&TIO. CLXVII, Credibile fané eft , multos ab equis confimiles lapideos emitti feetusy qui tamen , tum absque difficultate in corpore quod prius delituerint, pa riterque fine incommodo evacuentur tum minores exiftant, aliamye obcauíam haud obfervantur , ficque dein pereunt ac difperduntur; aut fi forte inveniantur , pro alio aliquo obvio filice aut lapide, przcipué ubi rotunditate, elegantique nitore catent , habentur. Numerus pot. ró eorum aügetur ; firecenfitis hifce addantur , qui variis in locis Curi- oforum fctinia exornant;publicam fugientes notitiam,quales plurimos dari , nullume(t dubium. Conf&rmat id vel Augulta noftra, aliquot ditata Hippolithis. Nonrepetam prolixiüsillos, de quibus; ob prz- clara in Rempubl. Patriam; immó Literariam merita laudati(fimus nofter D. Raymundus Mindererus , Trac, de peflilent. cap. 1g. pag. 22. tractat , nec quos Avunculus meushonorandus , Dn. Geerg. Hieron. Velfcbius , differt. 1. de egagropil, pag. 2. recenfet, Sed aliquot faltem nondum deícriptorum exemplaconfignabo. — 5 Primum fibi locum vindicat , quem nupet apud celebrem hujus loci Mercatorem & Materialiftam videre contigit , cui ftupenda obtigit mo- - les, quam velexeo divinarelicet; dum integras quatuor libras medicas ; dimidiamQueinfuperunciam pondere adzquat. !mmó multó pon- derofiorem fuiffe eundem , neceffeeft, cum non exigua ejus pars,lami- nz inprimis exterioris fatis craffz, ablata confpiciatur. Figurà czte- rüm ad;rotunditatem , coloreque ad cinereum accedit;laminatim cohz- ret,compa&us infüper;glaber & lzvis exi(tit. Plura de eó refcire non po tui, Quare ad alios progredior, quorum nonnullos diverfz magnitu- dinis ; equus ruffi coloris , qui pro Xenodochii noftri publici ufu aleba- : tur, Anno 1662. per alvum egeffit; absque ullo pregreffo vel concomi- tante;( quantum quidemobfervare licuit ) equi incommodo , diu poft- modüm eodem incolumi fupervivente. Horumcalculorum unus, Dile&i(fimi Parentis mei dono, mihi ob- tigit, non quidem magnitudineconípicuus , ftruGurá tamen commen- dabilis , quá videlicet cum illo ; ab amiciffimo mihi D. D. JZedelie deli- | neato,exad&té fatis convenire videtur. Lxvigatiffima enim cjus eft glabri- ties , ac fiab arteindudca effet , inflar ceparum infuper tuniculatus , five Jamellis fibi fuperimpofitis preditus coloris ex pallore candicantis eleganter compadus , non fabulofus, non tartareus , friabilisve, fed: durus ; rafilistamen & pulverifabilis , figurá nonnihiloblongus; fex ta- men angulis; unó fuperiore , inferiore, anteriore & pofteriore, duobus- que lateralibus ibi oppofitis inftru&us ; pondere faltem drachmas e | & 5ra- Dr HIPPOLITHORUM HISTORIA. .— "ey UD & grana viginti quinque continet. — Diffra&us àme; exiguumin cen- trofilicem , cum laminarum pulchra ftru&urá , coloremáue paululüra obfcuriorem illo; qui in füperficie confpicitur,non minüs tamen fplen- didumóculisexhibuit. Reliquos varié di(traGtos & difperditos cum jam defcripto conveniffe , magnitudine tamen; & figurá diverfos extitiffe ; refertur. | | Prater hunc, ex amici dono , alii (ex; parvuli tamen; in vicini no« fitá ,€ demortuo equo exempti ; mihi funt Hippolithi, quorum major drachmamdimidiam cum tribus granis fecundus grana o&odecim, 'tertius & quartus grana quinque ; quintus tria; & (extus duo ponderant; qui omnes fuperficie pariterlevigati(fimá , interná autem ftru&urá iti- - demtuniculatá fplendente, colore fubfuícó, fubftantiá compa&á;durá; tafili & facile pulverifabili , fe commendant. Aliud exemplum annis abhinc undecim generofüs fpadiceó colore | preditus cujusdam à primariis apud nos Mercatoris equus exhibuit, | cüm,absque ullius pregreffz vel fübfecute infirmitatis fignis , tres cal« | eulos per guttur inferius depofuiffet, Subrotundiilli funt, cinerei co- | loris, nitidi; politique candidálineolá ; inftar venz , quam in Hotto- |! manniano innuit S$ac£//ur , finuofo du&tu,füperficiem eorum lambente; fuisque przdita ramulis ; ponderofi prztereà & compa&i;non minüs ta- | menrafiles; quorum major unciam unam , drachmas tres ; ac viginti | quinque grana , medius unciam unam cum undecim granulis , minor | fex drachmas & grana fepteadecim ponderant. : Tandem civis cujusdam noftratis equus fpadicei coloris,ante fex an» | nos, infignes aliquot Hippolithos diverfis vicibus per alvum, non fine |! dolore, quem fcilicet fortis calcitratio , quz exclufionem hanc comita- "batur; indicabat,emifit , quorum ttes figurà rotundi emulá confpicuos; ' colore feré cinereos, Pharmacopoeus hujus urbis perinduftrius atque ? peritus , curiofitatis gratiá , ad(ervat ; quos fzpiüs mihi perluftrandos ; ! quin & particulam, pro fumendo inde de vitibus experimento ; con- j ceffit. | Horum unuso&o uncias ; drachmam unam; fcrupulos duos ? & grana quatuor ; alter unciasitidem oGo, fcrupulosque duos cuin di- ? midio, tertius novem uncias ,atque fex drachmas ponderant, —Ulti- mus hic ftudió àpoffeffore diffra&us , parvulum intüs fillicem exhibuit fundamentum prazbentem fübcreícentibus fibi lamellis, | que eleganti 7 ordine ; in medio:cumprimis calculi,difpofitz confpiciuetur. Colorem "intus oftendit nonnihil obícuriorem ; ac in exteriore parte apparet; ub- Bu dett Ee ftantie a8 "OsstRvATIO CLXVII. ftantiz eft homogenes ; nullis vifui fe offerentibus fcybalis, authetero- geneá re aliá ; plendote infuper radians, odorem, dum particule ab eo - decutiuntut , urinofum exhalans; ftercoracei tamen quid admixtum ha- bentem , eóque ipfo defuo natalilocoteftantem, — Urinofum etiam fpi- rabat, cüm in pulverem tritus vivo carboniinípergeretur, - - Prafatus autem equus; poftquam novem menfium decutíu lapideos ' iftos feetus diverfis vicibus edidiffet ; concidit tandem; exenteratusque - poft mortem ; ingentis molislapidem, unà cummingre alio;ininteíli- .| norum aliquo , eà parte ; cui lapis inherebat nigreícfnte mortisauto-. | remexhibuit. Qui ftaterd examinatuslibramunam ponderis civilis drachmas tres, Ícrupulum unum pendere obfervatus fuit;figurá Gotha- | noreípondet, atque coloread fufcum inclinat; colorem ità paulatim | immutans, cüm primó ad cinereum incliná(fe dicatur. Minor ejus- | demcoloris ; unciam faltem dimidiam, duosdue fcrupulos ponderat; | aliquá ex parte fra&us ; eáque lamipatim fe concreviffe ; oftendit, Ho- | tum poffeffori alii infüper duo funt Hippolithi, ex equo mortuo defum- ti, gryfei coloris , non nitidi fplendentésque; immó impuriores;pa- | buli adfumti veftigia nonnullibi oftendunt; laminis tamen pariter con- ftant; quorum major drachmas feptem & duos (ctupulos ; minor drach- | fias tres pondere adzquat. J Hifce confideratis ; non poffum non Prio lib. $, biflor. natur, eap. | 42. equo feré ; qui homini , morboseffe, tradenti, quodammodo fube | Ícribere. Calculos namque in hominum ventriculo atque inteftinis | generari nullum amplius eft dubium ; quos partim excretione; partim ventris poft mortem incifione, fuiffe manifeftatos ; plutimz Obfervatis | ones fidem faciunt. Idem quoque contingete inequis; ex jam dictis 1^ elucefcit.. Nequeenimullumfoteautumo , qui Hippolithos fecun- dum naturam; prout quidem de lapide bezoardico adfirmare id none nulli fuftinent , produci adflruat;cüm potiüs reverá preter nature cone »' fuetum ordinem oriantur; unde etiam non in omnibus equis repeti- | untur; & non tantüm incommoda varia, verüm ip(a infuper mors; e» ^ quostalibus onerátos quandoque infequuntur. Nuper colloquebat | | (fic Andr. Libavius apud Hornungum , Epifl. 78. feribit :)) cum nobili R, L7 qui diuin Italiá; atque etiam Neapoli fuit, eftdue Eques admodüm | peritus. Isaliquot exempla magnislapidibus occiforum equorum ree |. Citabat. Equus Tyrolenfis füperiüs memoratus; nec non Neapolitae |... nus à Jordeno addu&us Hippolithos przgrandes fibi fatales experti fué runt, | |. DE HiPPOLITHORUAM HT$ TORIA, 2:9 | runt, Hottomannianus, disruptó inteftinó re&Ó , cüm ttranfire non poffet ; mortem equo attulit, Sicrerum vertitur ordo; &;, fi ob quan. dam nominum fimilitudinem jocari liceat ; dignas Hippolithis nunc e qui dant poenas ; qui priüs ; fpretó habenz regimine , miferum Hippos . lithum, curtu excuffum; loris implicatum , multasque Coppe cam ptum; exhalare coégerunt animam. Sed cur non omnes equos, Hip; Qu lithis pregnantes eadem fors manet? Idem fane, quodin. homine; ed cidere videtur. Mortem imprimis , graviorajue incommoda effugiunt lapilli fi minores fint, nec afperi, & partes, quas tranfire debent , (1 la- xiores ac patentiores exiítant, : P Generantur autem partim in equorum ventriculo, partim in intefli- nis. Iftorum exemplum fuggerunt illi à Torzejfo , & Jordano propofi- t: hos negare pariter vixlicet. Li/4viu in coloequorum gigni ; non dubitat; ceu in Epsf7. Cifle Hornungiana 6g. videre eft. Clar. Velfcbius illos, quos memorat ; in ventriculari inteftino latuiffe ; narrat ; quod colo ex una parte ; ut ccecum ex altera, adnexumeít. Etenim in equo inteftinorum ordo ; ut verbis utar M. 4. Severini part. 4. Zaotom, Dema- ? er. fi inferne agsrediatis , hic eft : primum inteftinorum re&um ;fecun« , dum ceecum ;tertiumcolon ; & poftcolon aliud ventriculi formam ha« t | bens. Quale duplex inteftinum ccecum in lupo etiam; aquilá, cygno, ? grue; columbá, inventum ; Anatomicorum obfervationes adfirmant. ! VideturQue omnium convenienti(fimé inteftinorum cccorum cavitas ? pro Hippolithi ptodu&ione commoda; quamvis facilé credam, in ven- triculo ; aut aliis tenuioribusinteftinis prima quandoque tudimenta e- , um füfcipere; ac progreffum dein ; protrufum ; aut prolapfüm ad craffi- ? ora ,novumibiincrementum capere; cum in inftanti eum minim? con- ? crefcere ; vel laminarum miranda firu&ura evincat. Immó non has 4 tantiim partes, fed alias quoque calculorum in equis generationi infer-- vite , Job. Langii obfervatio comprobat; dum ///. 2. Epift. Med. £7 lapi- 4| demnigrum ; pondere uniuslibrz ; ex vefica; equo mortuo, exemtum Li vidiffe fe ; lapides etiam in maxillisequorum concreviffe , ex abfyttho ^ non illaudsto artis veterinariz Medico , prodit. Parifienfis Hippolithus 'inmembraná pinguedine tepletá, duobus inlocis fpinz dorfi proximé — tenes affixà , fuitinventus. | imo -|.— Tpfüm veró generationis modum adfignare , perquàm arduum eft ; | , ni plané impoffibile; cüm ad amulfim ipfiquadret, quod decalculiin | mano corpore ortu Medici 3 fagaciores quamvis: & ingeniofiffimi , IE Ec 2 fateri 129 rd "P | 226 1 Óss ER VATIÓ CLXVII. amar manErin EREDELTITMÉGRa COUEMIDL S — ——— : : m— : , hscnssic EE. 7 fateri coaái fuerunt , videlicet rem effe obícuram ; intricatam ; nobis- que nondumfatis hucusdue cognitam. Utdecalore aut frigore nihil —— dicam , cüm nudas iftas qualitates per fe infufficientes admodüm effe plurimis jam demonfltratum fit, — Statuete autemíuccum ; humorem; — — auram , fal, vel fpiritum aliquem Au9ozoimmzoy ; lapidificum ; five gor- goneum ,rem non exhaurit ; dum; qualisnamille fit; an puré acidus , alcalicus ; aufterus? & quomodo in animalis corpore zéeyerav illam ex- ferat? ignotum nihilominusremanet. Ze/lmontiu quamvis hoc per di- veríos illos ex urina feparatos fpiritus clariüs videretur explicare ; cum tamen , uti cap. 3. de litbiaft $. 42. videre et; coagulatorem illum fpiti- tum , ututlaboraverit ;in urina equinareperire non potuerit , ut neque , fpiritum fermenti vel aque vite;hoc ipfo faneHippolithi generationem exeo arduum foret deducere, Non poftremumtamen hic locum ob- tinere fpiritumfalinum urinofum ; ipfum Hippolithi examen compro- bat ; ditiffimumillo hunc effe; evidenter demonítrans. — Undeà vola« tilis hujus alcali ; acidique morbofi;arteptá fimul materià obviá idoneá; mucilagine &c. puta » concurfu ; Clar. Tackezius calculi generationem. - deducit eap. 14. Hippoer. Cbim. Quaratione vinum quoque fuum con-- tribuere valet [ymbolum ; cujus fcilicet partem volatiliorem,; ut de tar- taro, quemin finu abscondit ; nihil dicam;acidum occultumin fe con« tinentem , cum urinofo coagulari ; eft notiffimum. Unde ScZzirzerus £pifl, (4. apud Hornungum, non adeó prater rem, de vini fitientiffimo: calculofo equo agens , fcripfiffe mihi videtur: farte qui bujus Au oryevto eíag caufamáyozociay putet? Neque obftat Li£avii objedio , quód &. f . in bobus calculos obfervaverit, à quibus tamen vinum non fuerat de- guftatum, — Vinumenimfíolum & per fe in caufa utique non eft, nec. femper ad calculi generationem neceffarium ; aliis tamen cum caufis concurrerepoteft. Simili modó lutum quoque, vel terra nitrofa paries tum, flagellafruticum ; & aquzturbide; quibus dele&ari nonnullos. equos, atque materiam lapidum inde congeri poffe; idem Li&avis fcrie bit;fehabet. ^Verüm,nejultó prolixior (im ; hzc mitto ; pauca faltem. de virtute alexipharmacá lapidis noftri additurus, quam nonnullos ei adjudicarevelle,video. Sic jordazu ; eum fortaffe bezoar vicarium effe ; (cribit; Craro autem , nondum de viribus feciffe fe periculum; re« fert. — Mindererue nofter , deequis Hippolithos in fe;continentibusa- gens ; addit: qui poft mortem diffei ; tanti ( prout videri potuiffent: pretii lapides bezoar nobisreliquerunt, | Ufum Hippolithi, fcribit Li P4vius | 7 ral DYE S, Vr SEOP Ehe | pr HibPOLITHORUM HISTORIA. 2l Baviur , effebezoardicum, funtquiftatuant. Itaque etiamlongé prz- ferunt globulis lapideis ex India occidentali, & his , qui ex otientali« bus campis afferuntur ; Et Celeberr. Cafp. Hofmannus Epifl. 203. Cifl. Hor- nung.Non valdé,isguir , abhorreo ab eorum fententia;qui vires bezoar- ' dicasillistribuunt, Undectiam à Scbvesckfeldio equinum. Bezoar (9Xof.$5ooat) vocari forté promeruit, ^Huicfententiz favere videtur fi- militudo, qus caprarum bezoardicarum & inter equorum calculos oc- cutrit;fi color utriusque conferatur, qui variare quidem folet; ita tamen; ut cinerei etiam , aut fübcinerei ; quales ut plurimum funt occidentales, dentur, | Hicipíecolorin Hippolithis quoque majori ex parte confpi- ciendus eft , modó dilutiore colote ; obícuriore modó in iis adparente. Quamviscolor quandoque ad fufcum tendens eos pariter exornet , qui in officinarum noftrarum orientalibus bezoardicis lapidibus utpluri- mümfefiftit; Eleganti(fima pratereà ftru&ura nitidarum , fibique fu- - perimpofitarum lamellatum , fundamenti loco corpus aliquod, fupta |. quod (cil. conctefcunt ; habentium, eadem eft. Debezoardico quip- | pelapideomnes id adfirmant; adeó ut tunicis iftis fi deftituatur, pro adulterino eum reputent ; has autem tunicas modo paleam, modó ali- | udcorpus , quzinter maxime notatu digna elt (2gitta ferrea ( quó dela- | pide vid. Ob/ervatio iig. Anni T. Epbemerid. Curiof. German.) in. centro | oftendere; plusquamnotumeft, DeHippolithis ftatuere idem poffu- | mus;quod tüm ex Autorum fuperiüs citatorum uti D. D. Iedelii , Vel- | fibi , Schroderi, Yordan: , & Tornefíi elatione elucefcit , tüm autopfiá mi» | hiinnotuit , dum omnes eos , quos frangere ; aut aliqu ex patte in (u- | perficie fraGos videre licuit , egregio cruftarum ordine przditos effe , obfervavi. Quatuorautemeoraüd, qui nimirum per mediam fuam foL | Rantiam difrupti füere, in centro filicemminufculum , durum ; fubcre- | fcentibuslaminis bafin przbentem, exhibuerunt. | Huncveró filiccem | jon tàmin ipfo equo ; uti reliqua ei adnata Hippolithi fubftantia ,ge- | merari, quàm potis pabulo comimixtum, vel aliá occaGone ab eode- | glutiti; verifimile eft : prout divería fepe corpora à jumentis bác ratione | &nventriculum mitti ; conftat. hA -| ^ Accedit infuper odotHippolithi urinofus ; quem ubi teritur ; aut 2- |! lió modó tra&atur ; emittit; naresQue eÓ eminenter ferit;ac fi fal aliquod | volatile urinofum, uti ammoniaci &c. obje&um ipfi fuiffet. In contef- | fo autem eft ; urinofa illa in malignitate debellandà magnam obtinere | 6fficaciam,. T | Ee 3 (0 Elda. a EROERS OssrzRvATIO CLXVIT, i cá ဠsid Libavius, ftercorisequini fuccum contra epilepfiam ; peftem, ver- mes &c. przberi, animadvertens , ad putrida venena Hippolithum quoque facete , probabiliter credit,fudoresQue potenter movere;& craf- — fos füccos incidere poffe , arbitratur. : X Ut ludus humanus à recentioribus nonnullisipfi lapidi bezoatdico ^ prafertur , 0b infignes virtutes alexipharmacas , refolventes, diureticas, przcipitantes &c.ità nullum dubium effe ; ftatuit £xc, D. D. Wedeliur ipfummet etiam Hippolithum viribus pollete iisdem; illudque é Magni Thome Bartbolini centur, 4. Epiflol. Med. 92. pag. 522. comptobat; ubiCe- leb. Olaus Borrichius obfervationem illuftris Boyleicommunicat,qu£ | calculum humanum urinam & füdores promté exigere, quip & in pefle | excellentioris effe ufüs; quàm decantatum illum bezoardicumlapidem | difcitur. Id quod patiter acoé. Bontius in lib. t. de Medic. Indorum, ffve | Notis in Garcie ab Orta lib. t.cap. 46. propugnat, compertum fe habere, — fcribens, lapidem in veficá hominis repertum urinam acfudores probé ciere , íequetemporepeftis; 1624. & 25. Hollandiam miferandum in mo» -. | dum devaftantis ; ob lapidisbezoatdici , penuriam ; eum exhibuiffe; at- que meliüàs ac excellentis fudorificum inveniffe; teftatur. Quemad- modum etiam calculum humanum omnibus aliis lapidibus, tàm cone — tta venena ; quàm alios morbos praferendumeffe ; ex Hueblino Cap, Baubinus cap. 22. de lap. bez. vecenfet.- | 5 Tandem conjeauris hifce experimenta inftituta pondus addunt;pro- Y ut P. Sacbfius de Hoffmanniano equino lapiderefert, eum inftar lapidis bezoar fudorem moviffe. Et Sebrüderu illius , quem defcribit vires ease dem cum bezoat occidentali experientiam docuiffe innuit. Ü Quibus experimentis fidem ego minimé denegans , quid tamen ob. fervare mihilicuerit; quin addam, haud intermittere poffum. Paus. 1. cis enim abhinc feptimanis particulam Hippolithi illius ; quem uncias. novem, & fex drachmas ponderaffe , fuprà retuli; à poffefore na&uss, 1. quid valeret ; experiri lubuit. Tribusitaque columbis junioribus p i] verifate nucis vomicz , fingulis ícrupulum unum ( cüm dimidium ali-- is nullum omninó ante aliquot annos intuliffe damnum, fcirem, dum 31 unicornu cujusdam vires explorationi aliquorum noftratium Medico». rum (ubjiciebantur ) exhibui cum micá panis ; aquà madefa&i, in glg» bulos reda&um; & pauló poítduabus illarum Hippolithum pulverifas tum, primz quidem unicum (crupulum;alteri veró grana viginti qual or, itidem cum panein globularem formam efformata ; tertie autem à colum. | . Gt IL EN É / DE CALCULISRENUM ET VESICA IN BOBUS. 223 columbz lapidis bezoardicioccidentalis grana viginti quatuor eódem modó ; Hippolithi locó , deglutienda dedi ; effe&u dimidià vix elapf horá (e manifeftante. Etenimduez priores ; quibus fic di&us equinus bezoaringeftus fuit , convul(z finierunt vitam, tertia autem; quz la- pidem bezoar occidentalem acceperat ,-nullum paffa incommodum, falvaevafit. Quod equidem experimentum tanti non facio; ut illó fo- ló fretus, alexipharmacam virtutem Hippolithis denegare przfumam; . &umnonignorem , plura contra illud in medium proferri poffe , uti ; -quod à (fimilibus experimentis in bruto aliquoinfiitutis » ad hominem non valeatargumentatio ; facilé nobis non animadvertentibus ; acci- dere quid poffit, fperatum 'quod remoretur effe&um ; non omne alexi- pharmacum omni veneno contrarietut:intercedere queat inter equinos calculos, vitiumtatione , differentia ; & quz plura alia objici queunt; adducere tamen illud volui , quó dubio ifto ablato in rei veritatem, & ea, quas de virtute ifta habentur, crebris experimentis tantó accuratiüis inquitatur, Mihifané majoremfollicitudinem incuffit , ne fimili mi- nus adhucexpertó remedió prius utar , quàm majori evidentià effeGius -ejusfalutatiscomprobetur, Decorioenimhumanohicluditur. Ten- | tareautem eain corporehumano , quz non funt experientiá probata , | periculo non vacat, IntereàHippolithum non omni contra aliquos | hümanum genus infeftantes morbos carere virtute , vixullus negabit. | )Scilicet;ut cum Helmentio à cap. 4. de litbiafi $.15. loquar : 22 belluis fui - ebuafeuntur calculi ,at non in panam yuec in meritum dati , qui nobis in me» dicamina fuccrefcunt. : OBSERVATIO CLXVIil. D. LUC/E SCHROECKII, | Dz CALCULIS RENUM ET FESICZS IN BOBUS. NQuofere , qui bomini, morbos effe,e Plinio in przcedentibas mos nui Similiain 4zifforelis lib. 9. de Hiflor. animal. cap. 24. occut- Jl. jruot;poftqua enim variis de morbisequum infeftantibus egit;fub- | 7 ficit Denique bomines ufu periti , totidem ferà morbis equuminfeflaris | E »referunt.Hoc ad lithiafin quoq; fi extendere fciviffet;aliis |,'ettandi anfam praícidiffet. Namque ; dum SeZ.io. problematum, que]. 4:1. cut nullum animal, nifi homo , calculofum fieri polit ? queftionem infütuit , verbis ejus nimiüm adherentes, "i - : , foigmm 224. |(0" "OgsERVATIO "CUEVIIT, 1 2:79 opone LLL ism bulimia : - — folum hominem calculis obnoxium effe , adüruere non fue- - runtveriti, Quamtamen fententiam falfam effe;pregreffa Hippolitho- . trum hiftoria abunde evincit; confirmatque animalia pluraalia;inqui- ^ bus generari calculos, nullum ampliüs eft dubium. Placet hác vice; renum veficeque progeniem calculofam in bubulogenereobfervatam, - eumin finem tangere przfertim cüm ut plurimüm colore ; fplendoreá; eximio fecommendent. . Talis mihi eft, in rene vacce inventus ,trian- gularis ; aliquot tamen eminentiis przditus ; qui primó adfpe&u metal- licum quid , licet tale non fit , refert ; colorem fplendidum & quafi au- teum oftendens , inprimis ubi exteriorum lamellarum aliquot ablate fuerint ; ex tenuiffimis fiquidem flaveícentibus tunicis conftat , quz fe- parate plané diaphanz adparent. Non minüs etiam Patavii in veficg bubulá minutos rotundo(que calculos quorum majores femen eruca» . | minotes minima nicotianz femina magnitudine zquabant,inveni,qui - fimili fulvó fplendenteque colore;ac pellucidislamellis pollent. Quales — in veficis iftis ab aliis quoque füiffe obfervatos ; novi. ^ Convenire hos Wl exiftimocum illis, quorum Celeberr. Wedelius, Sachfius & Borellus mentionemfaciunt. Hícfiquidem Cereur. Obfézv. ;.lapidemin meatu urinario bovisrepertum defcribit ; qui durus & quafi metallicus in tres veluti partés dividebatur , ac fi globulitres conjundi profunde fuiffent,. talesQue addit ; ajunt ruftici ejufdemque figure in bobus repertos fuiffé, Sachfius veto lib.t.Gammarolog. cap. 14.8. $. arenam quafi metallicam & lapillos perfe&é rotundos ; globofos;fplendentes, & colore auri mine- ram emulantes ; ab Exc. D. D. Spilenbergero; Phyfico Leutfchovienfiin 1 veficá bovis fuiffe deprehen(os ; refert; qnorum originem aque metalli- Y cz , fpiritulaoidifico prezgnanti ; ebibite, vel herbis minerali feminio gravidis deberi , füfpicatur. Et D. D. Wedelius particulam calculi vace cini , inftarauri foliorum fulgidi , po(fidet, uti 4»zi III. Ephbemer.curiofo German. obfervatio 246.teltatur. — Necforté multüm diverfi fuéte, quos ^ Libavius ,uti Epift, 6j. Cifla Hornung. docet, é boumrenibus exemtos vi-. | dit;coloreargenteo atquefufco (plendente; & quem fatis magnum ac. fplendentem 6& rene vaccino Staffelüeini apud praefe&um. vidiffefe Epift. 70. ícribit, Alt neque homines à fimilibus immunes exiftere;obis- ter noto; quosíplendidam iftam miferiam infeftare poffe ; ex Gregorié Horfli Epid. Med. lib.z. Sel. g. pag. 4gg. difcitur, Quamvis autem ute plurimüm ità fulgegnt, aliumtamen, uteum folum producam , étene bovis extraQum habeo , qui aureo iJló colore & fulgore non gaudet, fir | A: i Su [ / DE NEPHRITIDE LETALI. I1 c od - nd ARR guram tamen fingularem prz fe ferens , dum ocream ; parte fuperiore » multum expanfam , fatis exa&é reprafentat ; ceterüm cortice exteriore tuffe(cit , cui (übftantia fubcinerei coloris fubjacet ; medullà intus ad fufcum accedente ; qus figura in memoriam revocat lapidem , quem 0/, Wormius lib.1. Seld. 2. cap. 15. Mufzi fui defcribit, pedem ocreatumexa- X&é referentem. Confulatur etiam ejusdem praecedens caput undecimum; . delapillis € renibus bubulis exemtis , tefferarum inftar varié coagmen- tatis , albicantibus, gypfeis; & inzquzlibus. - (Jnditeris ad Colleores £phemerid. menf. Maji. anto. i674. ) XU COBSERVATIO. CLXIX. ^. ^ D. HENRICI VOLLGNAD 4 DE M NEPHRITIDE LETALI. E A Nni 1673. menfe Decembrifere extremo , Vir quidam Reveren. I-A diffimus nephriticis doloribus interemptus ; anno atatis qua- |. (i quinquagelfimo vitá hic, Vratislavie , defungebatur, quan- | ...tumvis £uc'aexoc ac fana aliás conftitutionis, quod inprimis | in exenteratione, cui Nobiliff. atque Excell. Dn. D. Godofredus Leo- | poldus Neumannus de Neumansvvaldau , S. Caf. Maj, Confiliarius; | & Excell. Dn. D: Godofredus Tilefius ; Phyficus Primarius , cumque i- | pfisegomet intereramus ; comparuit. Cas " | . Nam abdomen primó pinguedine duos digitos transverfos, vel am- | plius, craffá obdu&umerat; & deinde vifcera naturalia omnia optimé » conftituta vifebantur, folosrenes & veficulam felleam, potius con- ' tentorum vitio quàm fuo , morbofos dicere oportebat, | A Velicula enimfellea non folüm lentiffimam bilem; queque fatis lare | 'go fpatio fe diftendere patiebatur , nec multam , fed & infuper lapillos , in adje&o fchemate fub 1. A. & B. delineatos; puniceos , prominentiis | quibusdam inzquales rubrisque maculis , nec non luteis quibusdam | patvis confperfos, continebat. —Diáilopilli aliis parvis minorum pi» | forum magnitudine, & plurimis arenulis ftipati erant. . Ren dexter calculuml.C.delineatum,luteum fovebat;cujus cufpis au- | tem inUretem feinfinuaverat,reliquz due patenchymati fic infixz utrin- «| que erant üt tranfitum & exclu(ionem xci prohiberent , saleulie i] | . 1 : « 1n :| 226 OssERVATIO Cxx n————— Wr rreencanits stt iiem t, D. in rene finiftro latitabat, juxta. cum. plurimo abilo, cujus pars initium ureteris penéobftruxerat.-- (451 5125 x5rulum. Lapillus denique E, in veficá jam. ditur bits vimfbdiP Datur: ; for Ureteres ampli admodum: & folito carnofiores erant, . In caufamhujusi in'corperetam bené conftituto Aifoyeveciac inqute rentibus , imprimis vinum nimistartareum , quo: Reverendiífimus fas miliariter, quanquam non WIR U PME effe caedes bile vifum eft. Oudibrapsni 5$ «c»'que Dinoidls q2413 OBSERVATIO CLXX. COLS aec D. HENRICI VOLLGNAD DE DRACONIBUS CARPATHICIS ET TRÁANSSYL. OF ANICIS. C dispdéat e. beftias grandiores dari in cies Carpathicisg E Dn. D. Paterfonius Hayn; Medicus Excellentiffimus & Phy iet | cus Eperienfis Celeberrimus , virplurime ac curiofz peritizs | Anno HT. Ephemeridum noffrarum Obs. 139. & 194.6 pcuit plus - fa fortaffe etiam de hifce animalibus & aliis in Hungariá ; preprimis B aid C tpathum notabilia prodidiffet ; nifi igraviffimus imorbüs ipfum | | ultra I // f "jj a il ll QR Mi zo * P | T QD | gf, P^ es i (lj pain Ns Ns " N my be: 7 ks N / 4D OBS. CL58 UT ENPNUDEI x ^ i. E koe dap - ve Dr DRACONIZüS CARPATHICIS ET (RANSSTLVANICIS. 125 ultra biennium dolentiffim?e vexans ; corporisanimique vires atque fa- cultates depaíceret. In citatis Obfervationibus cum nonnulla offa | 3Draconum ; atqueinterea etiam cranium junioris animalis deliriea- . "tum dederimus, B. Le&orem nec cranii; grandioris beftig, pi&utá , €eu perfe&iore illà ; quamque juxta ipfum naturale exemplar faciam; :eidem laudatiffimo Paterfonio acceptam ferimus , defraudandum cen- - fuimus: cumque ipfa tam evidens fit, ut explicatione non indigeat, vete : bis abfinemus. ..«í ^ *De teliquis faltem "hans ineadem tabula exhi ibiti paucis monue - Affe juvat ; illamlitera C. notatam, dentem caninum be(tiz in naturali fua magnitudine exprimere, ^ Color, dentis $1jfí pendentis, ex luteo rübef(cit , feu fubcroceus eft ;admodum tamen palletin mucrone qui folidiffimus eft inftar dentis aprugni , at reliquum corpus jam in lami- | nas fiífile; in(tar unicornufoffilis... Scrobem ejus nonnulliin epilepfiá | magaifaciunt; egt isque exhibent, | - -Adjungere pratereà placuit iconem unguium draconis, quorum | dn Obf. 3p. Anni III. Epbem: Curiof. mentio fa&a eft ; quidue in Ph. Tac. 'Sachfii à Levvenhaimb, b. m, Bibliotheca (2b Excell, D. Paterfonio,u- ti conjicio , dariati affervantur ; in eoru utriusque appofi itis íchedu- . lis; talis legitur inícriptio: L. Medea Impgui Draconés snajoris in mon- Tribus Carpatbicis veperti cujus vis aromatica ex odore coguefitur , eflque E. iniit id ut unitórun , & lingue adharet : Ea in hac Tabula fignatur lit. A, A. dMédalimpa eft magis offea & folidior b. pats potofior ac ve- té medullaris; c; corona fed bafis offea ptafraéta ; cui procul dubio Anguis adhzferat. /Z. Uagnue alias ibidem repertus junioris. 65 minoris s»nultó Dracenis , qui non deo potens , integer tamen im radice , totamq, figu - | vam babet. lle major confractior ef; féd rarior & majoris virtutis. Signa- tor Tabula lit. € /*' Aa. bafis (lida offea; bb. pars medullaris & porofi or; c. foramen .cui vena nervusve infertus fuerat. , "E ;, Utriusque unguis color flavus eft , qualis [c.offium vetufüorumeff * folet. NB. Neuter tamen ungujs nuuc aliquam fragrantia edit, ntc. dingue 4m- [1 pin adbarefüit. ) $ | ^^ Caterum Dracones volantes inTranffylvaniareperiri fidem fecit EL | liquoties Vir fatis integet ac dliàs fide non indignus. amicus meus | iT ! EPaeceu per ) té 2$ OsstivAtTio CLXX. C ile GELS cmi hEDDE RET CEEEHEMCN as perdile&us,GeorgiusVette ; PharmacopceusCibinienfis ; Et quidem in litteris 16. Maji anni 1673. tali fenfu (cribit : ES | Nuper grandem Draconem alatumVallacha quidam in arbore exca- vatá prope montana , combuffit. Rufticus is dudum obfervaverat. iftius arboris cavitatem ab illo frequentari ; & quanquam varias ipfi in- fidias (truerct , eum tamen capere vel interimere ; quoniam ptopriz vitz difcrimen metuebat ; non aufus eft. Tandem tale ftratagema excogi- tavit; nimirumarborem illam (abfente Dracone) plurimá virgultorum aridorum ftrue cinxit , eamque, cum Dráco ad domum fuam iterum ad- volaffet ; fubitó accendit, ficdue atberem & Draconem combuffit. Iti- dem paucos anteannos in tra&u , uno milliari à Cibinio diftante;Dra- cound cum arbore excavatá, quam inhabitare folebat ; quamque ful» gur accenderat , combuftus eft , cujus caputin edibus judicis Regii in hác civitate affervatur, ibique videri poteft, Idem Dn. Vette , in litteris 5. Jul. Anni /673. de alioDracone hec me- norat: Ante fex cireitet feptimanas, duobusabhinc millieribus; prope montana ; arbor ; in quà Draco habitabat , fulmine taGa eft. dhod ho- fpitium & hofpitem fimul incendit atque combuffit. .. Draconis iftius os quoddarn vidi, quod extrinfecus vitro propemodum fimile videba- tut ;interius verb abaliisoffibusnonabludebat. |... . Prafatus Pharmacopoeus ,turfum in litteris menfe Noyembri, anno 1674. (criptis refert , fibi effe dentem pro Draconis venditum; qui Ib 6. (libra veró$ iis medicis propemodá viginti conftat)pendeat,non effe eü admodum longum,fedpalmo latiorem;videti fitniliorem lapidi, quam offi;Se illum accepiffe à Meczifienfi feu Medvvifchienfi ( quod oppidum quinque milliaribus Cibinio diftat) viro, integritatem facie prz fe fe- rente & afferente ; dentem eum, juxta cum plurimis offibus aliis; Val- lacham ( qui Romuin i. e. Romanos fenominant) in abítrufiffimis montibus ; non proculà Portá ferreá reperiífe. Ejusdem planéformz & magnitudinis dentem porte Templi Lefch- Kirchenfis ; catenz ferrez alligatum, videri , qui ipfe quoque à quodam Vallacha in ferrorum montibus ( vulgo ba$ fer&ergcbürge vocant ) anni s abhinc quatuor repertus fit. Hzc ille. Si; quz aliàs deDraconibus alibilocorum vel vifis vel inventis fcri- pta (ünt;quenquam (cire juverit;conferre is poteritDn.D. ]oh.Dan. Ma- Joris , Prof. Kilonienfis, Fautoris & Collegz mihi honoranter amici(li- meque colendi, Differtationis Tertiz de Pinacothecis Rariorum ibas 5 ralium; . DE ÀQUIS5 ARDENTIBUS. | 229 ralium, feuCBorficllutia etfídyer Seunftunb Staturatíen Stammcern ín Africá unb an Grán&a Europe; cap. inprimis IV. & V.ubiin proditas ha&te- | nus narrationes de iftis Beftiis haut ineruditá cenfurd animadver- tit.) p | OBSERVATIO CLXXL D. HENRICI VOLLGNAD DE - - ADOUIS AR DENTIBUS. Dem quemin precedenti Obfervatione nominavi ; Amicus Cibi- nienfis in litteris 2. Tul. anno 16735. ad me fcriptis hzc refert: " Quatuor à Cibinio milliaribus , in pede montis viniferi, fons fca- | tutit;cujus capacitasin diametro ultra uham , profunditasqueu- | namcum dimidiá vix excedit. d Aqua fcaturiens nigricat & turbida eft , fpithamz altitudine ultra | fuperficiem fontis exilit;tanquam in aheno ebulliret;frigidiffima tamen femper exi(tit; & quod miratu maxime dignum ; nunquam exundat; fed femper intra fuum continetur alveum. | Siignem palmi intercapedine fupra aquam admoveas, ipfa fubito flammam concipit , & inftar fpiritus viri ardet, ignes; trium pedum | in altitudinem dilpergit , nec non ligna ; aliafQue res inflammabiles in- | cendit. Fons hic femel accenfus, diutiffime atdet, nec extingui patitur flammas ; nifi injectá terrá ill fuffocentur, Licet veró aquz ha ardeant , femper tamen frigide fünt , & fulphu- reum quid acidularum inftar; fapiunt, flamme veró odorem nullum defe fpargunt. 2 Extra fuum delatz fontem ; ignem nulquam concipiunt ; imó veró alios quosvis ignes prompte extinguunt, UE - . Accolzi(tius loci referunt ; fontem hunc jam à viginti circiter an- nis fcaturiiffe , ed demum anno fuperiore 1672. ipfum exardefcere; com- pertum exftitiffe Cum enim tunc vicinas ruftici arundines exurcrent; )| ab earum flammis fons hic improviso accenfus primüm eft , plures; fe- . | ptimanas diu no&uque cum multá admiratione; tantum non mille ho- "| minum qui fpe&atum hancrem venerant , arfit. *| Exeoquoties quis veritatem reiexperiti cupit, ignem admoveat, " | neceffe eft , quod & ego hifce feci manibus ; oculatufque confecuti effe- "Peustetisfüm, ^ . - | D | noie Ff 3 | LET l 230 OsszhvaATIrOo CLXXI. ——Ó—— À —————Á——— li ex quibus caufam hujus rei percontari tentavi , non idem fe- rant judicium ; alii enim halitus fübterraneys & (ulphurey$ ; aliiterre pinguedinem vel Naphtham incufant. | Hec zum ille. - : Ego in refponforiis meis deinceps autor fui ; ut idem Dn, Vette; potro inquireret in natutam iftius fontis, utque id tanto facilius effe- &um daret ;nonnullasipfi fuppeditavi quzftiones, ad quas ipíe 12. Ta- nuarii Anno 1672. refpondit , (enfu qui ex fequentibus pátet, Á Materia e fundo fontis extracta nullatenus inflammabilis eft ;mec tetra circafontem. . PEG. voc Intrafontem nec muícum nec'aliam plantam reperii, fedin vicinià ad ulnz diftàntiam , arundines & gramina abundanter proveniunt. - Vinea ex fabulosá tétrá congefíta eft ; vinum veró ibi crefcens ; nec fapote , nec virtute ab alio vino differt. : Aquameam homo brutumve , quod (citur; nunquambibit ,. quia ob continuam ebullitionem atro limoturbatur ; ut ipíemet ; illam de- guftaturus;naufeam quandam perceperim. . jM | Infe&a ibi certa familiariter verfari, non deprehendere potui; nec puto in his convalliis ulla degere, quoniamtota falfugino(a funt,itaut ' fal ipfe effiore(cat, & tertz albedinem inducat perpetuam , nifiquando. | pluit. Siccatá veró terrá, fal albus iterum apparet , & tàm zftate,quàm hieme vifitur. i£ | In falis fodinis fimilem effe&um (videl. ut illatoin easigne, vapo- | resibi exhalantes ignem concipiant)nonobfíetvavi. Nammilliati fala ^ temuno à Cibinio fodinz (falis gemmz ) fünt; cryptam przvaftam & fornicatam ex mero fale referentes, iifdem pariterlacusadjacet ampliffi- J mus , aliquot orgyias profundus & falfi(fimus , ita ut neminem fübmer-. gi patiatur, licet fanitatis causá admodumab accolis frequentetur;imO | fepofita poftbalneumhoc indufia tantum falis imbibiffe vifuntur,utex- :|' ficcata ;proptriárigiditate ere&a fine alio adminiculoftarefoleant. At nec hiclacus flammas concipit. m Vicinia fontis dumofa fatis ; ibidemque fylva uliginofa,ex adverfo. - : vinez füpra di&z,fita eft. | ; T Quam primüm licuerit mihi ad fontem hunc redire , non intermit-. um fubminiftrata experimenta tentare; fücceffumque deinceps perfcri-. ere, i Benique non reticendum , quod aftate przcedentisanni;à fonte. - fupra di&o , paffus aliquot; nova aque pariter inflammabilis fcaturigo. ' xum EA 4o UT. 1 » 2. 283 Dr ÁQtU1s'ARDENTIBUS. "4t t - 2 ^ *A^ . " . "prorupit; quz tamenin ciccumferentiá anguftior llli priori, vixáue me- diumpedemprofunda eft. | | SCHOLION, Alitus fubterraneosin precedentibus defcripti incendii caufag effe ; haud obícuris argumentis ex allatá relatione con(tare poffe exiftimo , atquehinc etiam ; quod aqua ifta; proprie loquendo - ^» pec ardeat, nec eidem fontis nomen attribui debeat, Crediderim nimirüm equidem ex impetu halituum , ex illa terra pro- rumpentium , eam excavatameffe primó , moxque deinde eó ex vicinia | uliginofa aquam conf£luxiffe ; atque fic potius in parvum lacum , quam | fontemconceffiffe. Quod veró in aliquam altitudinem profilit aqua , | fcaturiginem quidem mentitur ; haut revera tamen efl, quippe ab haliti- | busfolum elevari efferrique eam , vero fimilius eftyalids vel inrivulüm | defluere, aut proprio vortice , qualis veró hic nullus deprehenditur, ab(orberi eam , neceffum effe videtur. . Halitusifti qualesnam fint ; definitu fortaffe non adeo planum eft, | Salvo expertiorum judicio,eos ex fulphuris minera (qualis iis tra&ibus, | ubilalis proventus eft ; familiariter fe infinuat) provenire; facilé edixe- 'rim,cum fapor ejus acidulus & odor fulphureus ( uti exRelatione patet) |; id fere fuadeant. | ' Quod fi naphthz autbituminis quid adeffet;fortaffe pinguedo non- ;nulla aquz fupernatatet ( quod in aliis fontibus obfervatum eft, licet | nondum , an ifti admotá lammáà ignem concipiant ? v/4. ren. in Gca- | grapb. Geueral.l. 1, c. 17. prop. p. ) odoreQue graviore ; inprimis dum ar- det, illa fe proderent; aut etiam terra , tam e fundo fontis extra&a,quàm |propé fontem admotá incenderetur flammá ; quod in fonte illo Lance- ftti Nobilifimu ThemasScberley,£quesíe obfervaffe & experimento,non fine ingenio ; fa&o demonftrasfe; relatione fua ; «2 4&fis Pbilofopb. Re- I gie Societatis Anglicana n. 26. confitmat. | ""INeque veró proinde negatur , terram propfe fontem ; de quo fetmo feft; & falis quodam flore confperfam, ejusmodi halitüs,non zqué atque Tfontem emittere; quod tamen ea non ardeat pariter atque aqua ; proba- bilis cauía eft , quod € terra vapores illi magis difperfi acrari procedant; $8 fonte vero uniti magis & denfi; adeoque propterea flammz capiendz Ip 440.110 101A | | Hancquoque caufam effe : licet conjicete , cut fontes,undefal exco- | quitur, & fodinz,undeFuitur)ignem non concipiunt,licet foetorem ful- | ; im) phureum at OssrRvATtO CLXXII. ——— en e — n —€—ÁÀ— eranc it Late rte Uoc ctm phureum fatis fortiter fpirent;ficnotum eft, Halle Saxonum opertari- os , ut advenis profunditatem fontium monf(trent , in eos. demittere fafciculos ardentes [eu (tramineas faces ; fine tamen ullo vaporum in- cendio. S Tale contra ea incendium citca falinas Cracovienfes obfetvavit Tob. Broftius dubius tamen hzrens;,utrum (ulphuri;an veróNaphthz caufam adícriberet, X Verbaejus in Prefatione ad Obf. d. nominatis falinis à fe confcriptam , libet adícribere: Jlu4 , inquit ; admiratione dignifimum vi- detur , quod ad falis fadinas utplurimum fulpburei fontes propà reperiantur s ut Bocbne € Vielicia inSwofzowicze : quanula enim bec efl diflantia? ac in- zer falis cavernas [epà Napbtba ad ignem profilieus , multos amburit : € ams. | tt aliquot annos aflate feruenti memini terram inttr Cracoviam && Vielitie — | am arfiffe multis diebus, 3 | Hzc ideó huc adduxiffe vifum eft, non ut cuiquam quicquam perfua- lecta. | dere de fontis iftius Tranfylvanici[incendio contendam, fed ut anfam prebeam, in aliis etiam experiundi aquis ; an fimile quid contingat, & caufz evidentiores ac veriorestalismodiincendiorum ,à Viris curiofis | indagentur, ficque certius innotefcat ubi Naphthz aut bituminis , u- | bive fulphurisquid fubfit, ; :3 Cumque celebris fit fons ifte; qui prope Culmam Boruffiz effetvere dicitur , licet femper frigidus (it , unde i»/agw di&uselt ;operz pretium foret , experiri; num admotà flammá hafiitus ibi prorumpentes,; incendi fe patiantur, | . Contraexperiundum, an fons illeprope Gratianopolim ( cuju 4u- | guftinus in deCivit.Dei meminit,6 pofl eum Hieronymu Montuus €? Petrua ddreodus ; citante Strobelbergero in Defcript. Gallie Politico-Mediea fec, a. — p.m. i66.) inje&a omnia confumens; cujus flammam nubilofo ;cclo: | claré , fereno non nifi face adhibita videri ajunt ; inje&á terrá extingui | fuos ignes fit paffurus , quemadmodum id inilloTranfylvanico contin» | git. Dehisfortaffe , aliisque notabilibus circa eum fontem.confulen- | ] dus Dionyf. Salvagnius Bücffius in de[criptione fzptem Miraculorum in Del-. 1 phinatu , ubi de eo pluribusegiffe dubitare haut licet , etfi librum hunc eyolvere ha&enus nunquam conceffum fuerit. «| OBSERVATIO CLXXII. | D. HENRICI VOLLGNAD, FIGURIS IN GL ACIE REPERTIS, Varias i E ENTRE DUOBUS " SCA D ? V LM n ermita mm mer MEER EZ TET 122 reda : "c4 e- L DzFI6URIS IN GLACIE KEPERTIS.- 235: — — Arias fepéfiguras mitá elegant á herbas aut eorum folia ; fruti- [f ces, arbinimvé ramos exprimentes, non folum in ftagnanti- — busaquis,autrivulorum üuminumque quandoque ripis fed & feneftrarum vitris uvidis árigido hiemis frigore expteffas repe- titi, tes quidem el t,quam & pueri norunt ; fed €smen quam fortaffis vi- ri (apientiores non immerito fpeculari queant; quandoqui dem non nu donatutz lufü id accidere , videri poteft ; immó veró ferias lubeffe cau- fas , quas natuta polydzdala, in minutiffimis & viliffimis admirari ge- fiens , abftcufiorein (inu gerit, acutiote ingenio rimandasatque eruen- das.Mi hi quidem;in prefenti in hancce abyffum me dimittenfi ; animus Eon eft, faltim exemplum, utiopinor, hautinelegans ; liquotis certi vegetabilis, qui frigore in glaciem coa&tus fui figuram fruticis perquam. belle reprz(entavit ; lubet proponere. - Accidit, ut anni 1673. initio menfis Januatij lagena vitrea, in quá . aquam vitis primo vere lacrumantis affervabam , in cubiculo repofita, abintenío admodum tunc frigore congelafceret , fic utea omnis non tantüm in glaciem verfa effet; (ed & vafculum difftegiffzt. ^ — Ipfam contemplatus propius adverto figuras pampinorum & uva. rum przfentari tàm appofité ; ut artificio potius, quàm fpontaneá liquo- , ris congela'centiá effiGas effe dixeris ac affeveraveris. — HoccePheenomenoen cum aptius piura quàm verb's defcribi pof: fit tabule znez iedincifum proponere malui, Me veró claros & ami- cos mihi viros , quibus hoc fpectaculumeo tempore oble&amerto fuit, nominetenus pro teftibus allegem , Le&otis B. facit candor, cui confi- do, ut mez tantumtribuat fidei ; quo minus quicquam hic fium fufpi. . €etut; | Similes apparentiasin aliis quoq; liquoribus vegetabilium fuccu- -- Jentis; aut (uccis eorum ipfis poffe contingere , licet.non femper fimili- ter contingant, probabile videtur id RUE dee quod eadem aqua vitis me docuit, confirmanti, -—— -.. Nam cum menfe Decembri anni "1, 2) Pale aqua inlagenulá . frigore. concteviífet ; nulla tamen figura , nedum lineola ; pampimnum - uvamvé exprimens compatuit ; quermadmodumdeinceps menfe janua- tio ; poftquam glacies ifta ab aéris tepore refoluta fuiffet, intenfumque turías frigus eam congelaffet,fa&um vidi, - Pariter glacies ifa, quam pidiam nominare liceat , poflquam fe- — mittente frigore; tutfus refoluta effeti , tertiüm redeunti [rigori ad Gs i cons D lA. .OBsERVATIO CLXXI. ——— 9 — congelafcendum expofita eft ; fed neque tunc gura aut Nene ur cómparuit. * Apparet hinc etiam, quanta aétis ; fecundum diverfos minutiffi- E mofque gradus quà calorem frigusve intenfiaut remi(li, vis & efficacia fit pro diverfimodé efformandis particulis fubje&orum tam diffolubi- Hum quàm coagulabilium;ut pariter manifeftum exinde fiat ,quámva- rias corpus humanum quoque mutationes ex folá atque uníca caloris frigorisQue viciffitudine experiri oporteat ; ut proinde dicte qualitates. non citra meritum activz audiant. Denique idem hic propofitum exemplum, infidum experimento rumíucceffum comprobare poffet , niti illu(ris Boy/ez. ingeniofiffima: induflria illum pridem plurimis comprobatum iviffetteftimoniis. OBSERVATIO CLXXIIT. ^ D. FRIDERICI LACHMUND Dg ULCERE INTESTINI RECTI BRASILIANIS FAMILIARI. Nn0.1624. cumego( Jacobus Lachmund) qui totius claffis Ba-. .— . tavice chirurgus conftitutus eram ; cum illá integionem A meri- cz Meridionalis ; Brafiliam; proteGus effem, militibus no(iris in: illà regione ulcus nafcebatur in.inteftino recto, eo modo;quo in- noftris oris hominesin digitis panaritio corripi folent, qued ipfis maxi- mos dolores afferebat; ità ut fere infanirent propterurentem materiamy | antequam maturefceret & aperietur. Brafi'iani hunc affe&um, feu.mor- bum, quo fepé infeftantar,vocabant Byerer.. Remedium autem hoc .— erat: fumebant citrium. pomum , quodin fex vel odo parteslongas dif- X ' fecabant, ex his particulam quandam, inflar luppofitorii i in.intefpum - | inferebant,& hoc (epe iterabantrecentibus pomis citriis ; hoc modo fta-.- | ! tim magniilli dolores fedabantur. Ego,cum Bra filianos hanc medi- |] i cinam facere viderem, pari modo medicas manüs adhibui& dolori & ^ morbo nofirorum militum »quihoc paco pstites sin cw í lieben cele lies imi; Dn. D. "rides Druid. pu s nr pe " qs filiani morbi biflariam, cum fe quentibus mox Altit quinque Olfirpatio- M | nibus , deprompfít 6 additis ipfimnet quibufdam fuis ; curá Dr D. ]et-. | Dan, Majoris, Vratislauiam transferri voluit. 3, P jr Os- «ag (135) 96» OBSERVATIO CLXXIV.. D. FRIDERICI LACHMUND Dt i -FERMIBUS ADMIRANDIS PEDUM,LUMBORUM AC $CROTI, IN AMERIC 4. Um pofteà venirem in Guineam , videbam; quod incolx ligni patticulz quzdam pedibus appeníz ; quibus aliquid involutum etat ,geílarent. Percontanti mihi. , quid hoc fibi vellet ; intet- pres refpondebat , vermes effe , qui ejus loci incolarum in pue bus, lumbis , immó & in fcroto naícerentur, hujufmodi particulis] igni, ajebat , extrahendi funt hi vermes qui fzpé tres quatuor vel quinque ul- naslongifunt. Cum veniffemin CaffeZum Mourre, ubincftri milites in prafidiis erant collocati , ulteriüs perquirebam , quznam natura & con: ditio effet horum vermium , refpondebant : Non parere magnos dolo- res, nifi cum jamjam perforare vellent cutem;tum enim frigus squoddam | przcedere & rubefcere pattem infeflatam , inftar ertyfipelatis, & tum eos prodire : anteá vero aliquantulum materiz aquofz effluere : Facto hoc, duo quzdam cornua imminere ; pili inftar ; tenuia; patvi digiti latitudi- nem zquantia longitudine: deinde caput extare , quod aliquo modo . compreffum effet; hoc fequi corpus ; tàm rotundum tam tenue , ac chorda quarta in pandurá ; quam vocantDiícantus ,tum pedetentim & particulatim ex corpore humano extrahi , & illoligno circumvolvi ; & quidem longitudine tantüm unius digiti, uná vice,tuncenim íubfiften- dum eff? ; & hoc quolibet die, ter tantüm debere fieri : inprimis autem / hic accurat opus effe cautione;nein extrahbendo nimia vehementiá uta- ris .& vermem abrumpas; tunc enim acrem quandam aquam feu humo- rem effluere; quod in ulceribus exquifitorum dolorum caufaforet; &re- liqnias per ulcerationem expellendas effe, quod tantà caloris vehemen- tiá fiat ; ut opera danda effet opere maximo , quó pars à gangrzná libe- retur. Obfervavideinceps , quod: milites, quiin Batavorum fervitiis; erant, cum biennium vel trienniu mibi exegiffent, (imili modo ab ejuf- - modi vermibus fint infeftati & flagellati, [ Confirmant bec,qua in eruditiff mo traclatu de vena wii Pracell,. Dn. D. DITE beprimi p. 34-35. fiqq. annotavit] — Gg 2 Oz- kp s MED U) DE P NER | OssRvATIO cuxxv. e: A OBSERVATIO CLXXV. D. FRIDERICI LACHMUND. DE " PU UE FRAGMENTIS PER TUSSIM eXCRETIS. INDSS 1632. cum civitas noftraHildesheirmenfis 3DuceMilitiz Godo- fredoHenrico, ComitedePappenheim , fortiffimo ,& magni nomi- nis bellatote, occupata effet ; & integrum biennium; & quod excurrit, obfideretur, milesquidam erat natione Scotus, cujus clavicule dextri Tateris, glande bombardz diltuptz ; ego chiturgicas manus quando ad. hibebam in curatione cá nulla officola emergebant , fed vulnus rite fa- natum e(t ; ita ut omnimodé convaluiffe ipfe videretur, & non minus atque alii excubias agere, ceteraque munia militaria prompte obire poffet. Poft (emeftretamen (patium anhelá & gravi tuffi quatiebatur, & (ex officula per tu(fim ejiciebat,. Horum duo priora erant acgéste — | itor offium, quz illi ne minimum quidem creaverant dolorem, OBSERVATIO CLXXVI. | D. FRIDERICI LACHMUND "Ds PARTICULA CLAVI TRÁABALIS AB INFANTE XXIF. HEBDOMADUM DEGLUTIT A, QU.£ INFAUCI- : BUS IN TERTIUM H8 OHUE DIEM RE- MANSIT. A Nino Salutisnofftz 164.4. accidit;ut infans 24. / tidbib ice na- tus , cum aliis puellis ludens ; repentinos dolores fentiret , non aliter, ac fi fuffocanduseffet. — Parentes quidem, quibus res an- ufta domi erat; licet caufam ignorarent, & tamen fufpicaren- tur ; incollum five fauces aliquid; quod infantem angeret ;deícendif- , Jj fe , dorfum infantis percufferunt , potumque illi propinárunt; fed nihil profecerunt.Sequenti die ad me infantem detulerunt qui omniaremees . - diis , quz ex ufu eff? putabam adhibendis, periculum fecr, nihiltamem — effeci , tandem fortius quoddam vomitorium adhibui , quod licet ope: ratetut , tamen hzfit malum ; Tertio demum die forcipem fingslarem: £uryum;non fine peticulo in fauces eó ufque immifi , ut materiam iftam. | - appre. . dian EHI ETOUY NES VERIS TNT Un ob SA uec cp 2 , E MAS : ; DzSriMA E MUSCULO DEXTRAE MANUS &c a | ucmuemcum VUReT. DAR Aree ce) apprehendere poffem. Qua quidem etfi agré poterat fuo loco moves Tl, paulatim tamen àme extracta efl,- Hxc materia erat quidam dimi- dio pfzfra&us , isQue vetus clavus trabalis , ejus magnitudinis , quam. pi&ura exhibet. Infans vero dictus un D epu. aliquot adhuc an». nos attigit. - OBSERVATIO CLXXVII |. D. FRIDERICI LACHMUND DE UMEN E MUSCULO DEXTR.E MANUS ET DE PARTICHLA STRAMINIS EX OCULI 4NGULO EX. TRAGTIFE. me ducéretur ; illi fpinam ejus longitudinis, quam annexa figura yaonftrat , € mufculo dextre manus extraxi, quz 12, inte pras. hebdomadas absque ulla inflammatione ( di equidem Die rom eft ). in illo latuerat. A Nno1656.ipfis Calendis Junii, cum Wie quidam puer ad jJ | Am 1667. d. 1. Novembris extrahebam puero cufadacim annos | nato ex oculo pattigulam liraminis Pj lorgitudini$; quam Iv Gg ; d. 26; " SB. Li M ova tii 338 OBSERVATIO ' CLXXVIIT. : 3 ? » " P DUCTA ! d. 26. Augufti ex improvifo ipfe intruferat. Particula itaque hec tres totos menfes ( quod valdé admirandum) in oculo illo ja. tuerat. S * - [ ( Hactenus Dn, Lacbmund Pater. ) OBSERVATEO. CLXXVIII. D. FRIDERICI LACHMUND DE, ; MENSTRUALI PARTIUM IN PHELLA QUADAM EX- JTERNARUM, UTPOTE AURIUM, NARIUM , DI- GITORUM ETC. MORTIFICATIONE. Delphenfi chirurgum in operationibus fuis expertiffimum & fo- lectilfimum , in tota Hollandià & Zelandia celeberrimum, & . . antealiquot annos mihi familiariffimum, inveni mortuum;qua- | reà viduá petii , ut MSS. relida aliquantulum perlu(ltandi mihi copi- Amfaceret, quod quidem illa lubens conceffit. Ille autem inter àlia memoratu digna, obíervationem raram annotaverat fequentibus ver- bis; quam ex Belgicá Lingua » in gratiam benevoli Le&oris; transferen- dam putavi.Hzc autem ita fe habet: : Anno M. DC, XXIX, d, 21. Martii ft. n. Ego Bernbardus Schrader, unà cum fratre meo Johanne Schrader, & Alexandro Lax, chirurgiz . ftudiofo , veni ad oftium aquz in pagum ; cui nomen eft Geeft, & qui- — demin diverforium , cujus hofpiti nomen erat Joh. Brandes; hujusfi- | lia, que annum ztatis agebat23. taliaffe&u miferdaffligebatur. Sin- | ulis menfibus patiebatur dolorem infignem in digitis manuum & pe- dum , ut & extremitatibus autiumacnarium, cum tumore cedematoío; - in facie, pedibusac manibus ; quem fequebatur pauló ante & poft ple- — nilunium partium iltarum corruptio & mortificatio ; ficut earum extre- : mitates albz & ficcz fa&z , absque fen(u, dolore; humore & fetore de- ciderent ru(tulatim, eo quod i(tarum partium (upererat naturalem for- mam & figuram retinente. Ego autem , cum diligentiüs apud pa- | rentes de his accidentibus inquiterem;pater mihi mon&rabat fcatulam; ; inqua | C anno 1660. tertid vice Bataviam permigrarem, in civitate - | | Schtad ' Adunr | Hug tonfra flier ! hir, 4j Min, i Us ; 3 Dr CTGNI LINGUA OSSEA, | — 259 in qua centum & plura fruftula demortuarum partium ; qua fpatio tri um annorum abíceffetant , recondita erant. OBSERVATIO CLXXIX. D. FRIDERICI LACHMUND DE ' - . -. €YTGNI LINGUA OSSEA. A —ONno16/6. cumhiems effet rigida & dura; magna copia ty gnorum exfeptentrionein his oris appulit, ex quibus multi tranffoffifunt. Ego curiofitate du&us duosemi, & cultello - anatomico fubjeci ; & omnia juxta anatomen C/. P. Thome Bartbolini biflor.anatom,79. Cent, 2; inveni; infuper linguam offeam i- bidem ex Beslero allegatam ; quoniam autem Ephemerid. Il. Annifceles toncygniinfertum, quod tamen etiam linguá caret, ego ,ne Epheme- ridibus aliquid defit , hic cranii & lingue offez figurara ex Mufzo meo joddo. m mne mna) centu mt NI OBSERVATIO- CLXXX. : D. FRIDERICI LACHMUND DE. poe IN SUPERIORE PARTE PEDIS FOEMIN.E |ENATO. Pud eum; quem füprà nominavi Chirargum , vidi cornu/fub- | ftantiá & duritie caprino fimile,cujusetiam fermé erat coloris; n quod ante aliquot annos excreverat in fuperiore parte pedis. &- —* fceminz; incivitate Delphenfi. Confuluit Dn. Bernhardum | Schraderum, cajus confilium fe&io fuit, que etiam feliciter ; quan-- | quàm radices feré ad perioftium. egerat , fuit abfoluta anno 1652. men- fe Augufto, Ego curiofitatis ergo foeminam adii; ;que callum fectionis monfiravit ; Cornuautem depingendum cutavi , cujus magnitudo & fi- | gura ex àppofi ito fchemate comparzt. Exempla borainuss cornutorum vide fisplura apud Dr. Thom. Bartbolinum in d, upicornu Obfervationibus dn | IG fequ. tt. Hifl, Anar.C. 1. Obf, 78$.) | : OBSERVATIO CEXXXI. D. FRIDERICI LACHMUND DE CR 4NIOQ ANSERIS MONSTROSO. INteranferes frequent&£ generari monftra,quàm inter aliasaves, ob fto- Xhditatem: & nimium humorem. , tettajftur Cefpar. Sebireu cifela, | in ibe- m. H —— j - "4 P$ ics VA Gala CLXXXI. 213 iy Tberiotropb.Sile/, Confirmat hoc anfer; capite monfttofo, quemego anno 1664. alui , Foftrum ejus fuperius à finiftzo latere , verfus dextrusa erat recurvatum , ut. aon nifimagná difficultate alimentum ex terra affu- mere poffet ; adeoque poft aliquot feptimanas mori avem oporteret.Cra- nium autem ,tanquam rarum quid , inter cetera anatomicaaffervo. Cu- jus figuraelt; qualem addita pi&uta exprimit, - ' OBSERVATIO CLXXXII. D. FRIDERICILACHMUND ; - VESPERTILIONEM HABERE C4UDAM , SCELETON E]|ll$ | | DEMONSTRAT. "7 Audam habere vefpertilionem , alii negant , ut cumSchvvenck. . - feldio Jovflonius biflor. nat. avium ex- Atiftotele; alii affirmant, | ) quemadmodum 4/drovandu , mediis enim atque inf«mis alatuas | ' membranis (üb ventre involvitur ; & ad extremam earundem ex- | porrigitur apicem ; accurate autem in fceleto videri poteft; unde illud; | quod ante quinquennium compofui;hicputaviefleapponendum, — | OBSERVATIO CLXXXIII. | [ D. FRIDERICLLACHMUND | TESTUDO EX SUO SCUTO, IT FULGUS PUTAT , EXIRE ie NON POTESf. Uer V in eá opinione eft ; teftudines ex fuo fcuto poffe exire; non aliter ac cochlez ex domo fua ; praefertim fi candens carbo illis imponatur ; hoc autem falfiffimum effe, & nullo modo feti poffe; admiranda hujus animalis fabrica; & inprimis fceletong .eumin finemappofitum , nobisob oculos ponit ; quod enim in ceteris animantibus coítz funt; hoc in teftudinibus fcutum fuperius, cui etiam L. vettebrz ípinales firmiter annexz ; & quod in illis ternum ,hoc in his fcutum inferius plané autem contrarió modo fe habeat: inaliis eniti animantibus coftarum & fterni compages, in corpore latitat ; in teftudi nibus vero corpus fcute includitur, | | € a V iy fcutum inferius ; plané autem contrarió modo fe habeat: inaliis eri animantibus coftatum & fterni compages, in corpore latitat ; in teftui- nibus vero corpus fcute includitur, CIEL ii "UC QI TS. "i » ^ — , dii " Eod 2" i Jig TT ; " - : | EO COME EXER C UOBSERVATIO CEXXXIV. . D. FAIDERICI LACHMUND : : Dz AVIBUS PRJETER NATURAM CANDIDIS IN EPISCOPATU HIL- - —M DESHEIMENSI ET FICINIA, QUALIS EST AUREOLA, LINARIA , PASSER , HIRUNDO , ALAUDA, CORFUS. Uemadmodum notum eft ; in feptentrionalibus regionibus te- periti cotvos , vulpes ; lepores & alia animalia naturá candidag ficin Germaniá aves prater folitum nivez aliquando vifz & capte funt : uti hoc Schvvenckfeld. obfervavit, Et ficut Epi- fcopatus Hildesheimenfis ceteris regionibus palmam przripit in vario lapidumlufu , (uti hoc ex OzyZlograpbia me Hildesb. latis conítat , quo- tum lapidum etiam alii adhuc fatis curiofi pofteà à me reperti ; nec ante- hacab alio autore delineati funt, unde figuras anno fequentiEphem.in- - ferendas tranfimittam ) ita etiam animalia minis vulgaria, preprimis a- ves albz in eo fünt vife & ob(íervatz. Anno enim 1667. 4ureola tota candida propé pagum Binder in quo fedes eft Nobilium de Stopler ; eft transfoffa, quam ego adhuc inter rariora fetvo. | * . Anno eodem propé Brunfuigam Lízaria canota,ex omni parte al- Iba; capta eft, quam civis-quidam Brunf(uicenfis emit & caveá incIufit s Iubi more aliarum fuaviter cecinit. Anno1668, menfe Septembr. prope pagum Netlingen , ubi fplenz [dida arx eft Dominorum de Vobetínan ; paffér niveus, roftro & pedibus rubris , transfoffus eft, ex v elit — Anno 1671.in civitate noftra Hildesh. ejufmodi pafferes aliquot vifi Munt inhorto Dn.Georgii Lomexer, fcholz Andreanz ReGoris optimé meriti, - - ; —. Eodem anno ptope Limbeccam Zzzsdo nivea capta & ad me mif- faeft;quamin hunc ufque diem exficcatam habeo. : — Annó etiam fequenti in nottro tra&u , propé arcem Poppenbut^ : gum , Hirandinestales vif funt. ids | I Anno 1669. lauda candida non proculà civitate noftra aliquo» .tes vifa eft. | | -- Antealiquot etiam annos Corvus totus albuspropé Limbeccam "Iransfoflus.& ad illius civitatisPatricium;cognomine Raben,elt allatus. - [ec | - (Fid.d. Cera albis Epber.barum Ann. HI. Obf. 57. p. ga.) [. Hh |^ ^. -Qsz- RATONES S T NGA S RUIT IZ EST S TORRENT ER ^ SIT «c ( 141)90. ; Dessert premens M € — MÀ — M M — a — UD — Xn ^ OBSERVATIO CLXXXV. D. PAIOERIGS LACHMUND Dz MURE NIFVEO, A Nte aliquot annosin oppido Sarpeda, quod uno milliari à ci-.? vitate noftra Hildesh. diftat ; mures aliquot nivei funt reperti c ex quibus unus captus ; qui feptem vel o&o annos caveá in- — clufus , tandem à duobus vulgaribus mutibus ; qui vi fein ca- / veam intruíerant, morfibus eft interemptus. - Notatu tamen dignum ^ eft; quod hoc animal , quod aliàs vitz breviffimz eft; per tot annos fue- 7 rit confervatum. Murem illum exficcatum apud me videre licet, OBSERVATIO CLXXXVI. . D. FRIDERICI LACHMUND Dz CANTHARIDIBUS IN MAGNA COPIA PROPE PILDES;, HEMIUM CAPTIS. Antbaridium abundantia rara quidem in Germaniá, inter- dum tamen apparent ; quod vulgus fingulo feptennio fieri credit. " ^ Anno1667. menfe Junio tanta copia in noftrotracture« T petta fuit ; utfalices totz earum fuerint plenz , quz & facili negotio ca- p. pte & in civitatem allatz; nec non inufum cum felici fucceffu à à Patre meo adhibita funt. OBSERVATIO CLXXXVII. D. EFRIDERICI LACHMUND Dz oro; 4B ANSERE 4 FEBRHARIO USOUE IN MENSEM : SEPTEMBREM RETENTO. | s Uricolz apud nosuno ore dicunt; quod fianfer jufto. tempored Rm fion poffit edere; tunc aliter fieri non poffe ; quin ipfi mo- tiendum fit. Hoc autem non femper verum effe ; anfer, qui anno 1669. ma&atus menf, O&obr. aliter probat; inillo enim cu m exentetaretur , ovum, quod ante aliquot menfes debebat edi ;, adhucg^ fuitrepertum; juftá quidem magnitudine , (ed totum (cabrum & duplici j membraná preditum, Quemadmodum enim membrana intrinfecüsll omnibus ovis communis cortici adharet ; ità etiam extrinfecus fimilen ; mem SERIA TINTE * T 7t 1j Ee m. 3 e - GENUS. om Y bi - t ^ 5 .. DE MuscARUM GRAND.Q UE PERLZ NONMIN, INSUETA COPIA. 24] z membranam habebat ; quare conjicio , nifi anfer ante tempus fuiffet Ama&atus, hocovum duplici cortice tradu temporis circumdatum fuiffe. e : $. : OBSERVATIO CLXXXVIII. .D. FRIDERIC! LACHMUND | DE MUSCARHM GRANDIUM , QU E PERLZE NOMINAN. | TUR,INSFETA COPIA. & Uando infolita copia avium peregrinarum vel infe&orum vifi- Bitur, & gregatim volitat; magna mala , aut morbos contagio- ? fos , aut belli agmina fubfecutura effe , noftri Majores obferva- | im runt. Anno praterlapfo ; nimirum 1673. d. 18. Maji ft. Vet. qui erat dies te(tusPentecoftes , tanta copia Perlarum; quas apud nos ^uttqe ftrt vocant ; fupra civitatem noftram Hildesheimenfem vifa eft , ut ea tes prodigiiinftar effet. Namaàer nemomentum quidem his infe&is | erat vacuus;fed femper aliquot milliain eo confpicari poteramus. Quz | dam volitabant in altum , quzdam non procul à terrá, ut pueri mul- tascapetent, Omnes yero unà eádemque erant figurá & colore, nempe. exnigroflavz. Inali]setiam habebant maculas nigras ; & volatum ex Meridie veríus feptentrtonem re& conftituebant. Si quedam ex ipfis: | capiebantur , erant emaciatz ; acfiiterlongum emeníz fuiffent. Hae rum con/uetudo aliás eft ; prope aquam volitare; unde fi quid mali prz- fagiant;DEUS Ter Opt. Max. hoc à nobis ut avertat , ab eo etiam atque | ctiam petimus. /.— OBSERVATIO CLXXXIX.' D. JOHANNIS JZENISII | DE | CALCULIS CIRCITER BIS CENTUM EX APOSTEMATE EXCRETIS. | IN omaibus corporis humani partibus etiam principalioribus,ut cor- de & cerebro, plurimosvarii generis inveniri lapides , pleni funt o- mnes Medicorum libri. Ita Wolfgang. Heferus in Hercule fuoMzdic. L.2.c,1- pad treslapillos in ipfo cordegloriofifimi Czfaris Maximilianill. in- |Yentos teftatut , clari(fimi Scbenckiue & Bartbolinus in cerebro, jalii'in aliis partibus. — Per abíceffüm autem abdominis tot ex- |cerni poffe lapillos fubje&o íuperftite & curato rarius quoque vi- detur. fequens exemplum - Mull jer quzdam plebeja hic Vrotisla- yi& in fuburbio ante biennium de tumore admodum-duro & | | Hh 2 | pro- Izd "^ w^ v , T "WP UPX^ uw dici ax Li Lo bane $ * - T TS Ua PY 2 » ' , vo^. MO i66 ooi OsnsERVATIO CLXXXIX. gen profundoi in detto epigaftrio conqueritur »pofcitque bujus ergo àme | confilium ; ex loco affe&o tumotifque circumftantiis,noninmufcu. |. Iosá abdominis carne; fed ipfo epatis parenchymate malum hoc fedem ^ fixiffe fuam conjicio, prezmiffis igitur prius univerfalibus & fpecificig internis ; tandem quoque externe cataplafmata emollientia & difcu- | tientia applicanda fuadeo ; quibus adhibitis aliquantifper emolliri ob- fervo, hinc emplaftro diachylon c. gummi impofito praterlapfis ali- ^ quot feptimanis abíceffus hicrumpitur , materiaque M putulen. | £a; aft non copiofa;excernitur. : Patiens majorem pauperiem fugiens; chiturgique manum abhor- | rens ; ipfaturundisinjeàis abfceffum apertum fervare proprioque mar- | te curate przfumit, preterlapfis autem nonnullis diebusla pilos quof- dam minores inftar lentium, piforum, fabarumque excerni videt, do- | lorem poft fe relinquentes haud levem, plures fubfecuturos indicantem. . Hocpercipiens ipfe vulnus iterum infpicio, flyloque percontando ma- | jotes inibi latitarelapides obfervo, quibusangultia vulneris exitum s | denegabat;hinc fotcipe arrepto vulnus paulifper dilatare aggredior ,& 1 fic tres iterum lapillos grandiores colore & formà externá (ilicibus pla» | né conformes , ponderis tamen levitate difcrepantes fine fcetore extraxi; totamque epigaftrii dextri regionem innumeris hujufcemodi lap'llis | fcatere conjeci his perfpe&is manum meam ad carpum potius quàm. ] ulcus mittere malebam , ipfiqueinjungo;ut chirurgi operam fimul effia- || gitaret , huic confilio morem gerens lithotomi hic degentis cura fe fub- | jicit; qui fucceffivà per hoc fere biennium ducentos circiter extraxitIa-| I pillos füpta prafatis majotes , ad inftar avellanz majoris ; nonnullos. colore & interná tunicarum texturá ipfis lapidibus Bezoardicis haud ab: fimiles , tandemque ante bimeftre fpatium ultimum magnitudine nucis: juglandis pondere 5ij; cum aliis fex vel feptem fociis minoribus extra | xit & fieper DEI gratiam vulnus plané coníolidavit. Qualem fpuria | hzc progenies agnoverit matricem & feminium,latius inquiri poffet. Vi- | &um hujus pauperculz reputantes (cimus ilium feré femper ex la&icis | niis, cafeofis;aliifq; crudis vifcidifq; conftitiffe alimentis; alvumq; prz | tereà femper fuiffe pigerrimam fzpeq;follicitandam recotdamur;ut hinc; non absre argumentari liceat ex vitio affumtorum bilem contraxiffe»| lentorem; quó minus in inteftina debité profluere ftimulumque alvinis| fecibus ad excretionemunicé neceffarium diftribuere valuetit; fed infis zá epatis parte moram trahendo in felaceam prius , dein pone "T e | ama : deci irem 3 POS non pet inteftina vn meet exemplo nu. |, merofos hác viá excretos effe lapillos fatis conítat.) necalid viá commo- 5 eg) Y h L3 "NES é p. : y 1 $4 Ai P j Y. T $E THE T f 1 [OYNHEIT ) i H PN Lx s - : in I * go Irem; betyl Y A H i "E 4 pn y L] [ 6 3 e DR-y * Z í SEL FRSFETITCRUSIET QU GIROMRaS c cae M é [rv bid VVLURMALLAL 119 yq navtvIiu» rncgate VUWUULUVP VITE 5 MARS fii MRgwT 5 | E : Hh 3 | . Chanicé TENE DR UCY SONT EIE NIST IONMUSTS - ^ 7 N y / * * de «0121,32 £122 8. £T o0. *wf60orvarliiso so:6s239 aano -ul 1:1... 6. C — 91f(* Li ADOBS.cx e. Dona ttn] fal en Bons ctl aor d mf ce mei irit b s T A MD dini a Mod da vi nies drnompn 3c fükmbad bn: 25 lunj ets Míers 15 Ps LDNIITUUOSUES E OUT Vo Ace e RETI Sn NC : T : - a^ Dr VERME Ex AsscEssu. 24 m fe CO ior er P EIE ESEIMBSSSFBORSSENSE RUE RONPIOPNINR fam verfa materiam;du&tum biliarium obftruendo has turbas naturz de: derit;à quibus( (c liberatura non per inteRina (ut frequenti exemplo nu. merofos hác vià excretos effe lapillos fatis con(tat.) necalià viá commo- " dius quàm per apoftema ptovidá fuá fedulitate protrudere allaboravit, quod eruditis ulterius ventilandum relinquo. ; r j OBSERVATIO CXC. D. MATTHL£ NESTERI ^ : DE VERM€& EX ABSCESSU, Cripfit ante annum , & quod excurrit , ad me chirurgus nofitás ;Culmbacenfis Dn. HU ADME LE Hechtel, quod ancilla quzdam.» ru(tica, temperamenti calidi; faciei rubrz;ad firam prona,per fef- quiannum in cture dextro infra genutam atrocem & intolerabi- lem dolorem atque cruciatum, inflar adactionis cultellorum;fit perpeg- | fa, uthuicimpares fote vires viderentur , hinc fuffulcris incedere diu | coa&a & clauda, viribus; fenfim imminutis aucta fuit inflammatio;au- ! &us quoque dolor cum tumoretantum non ferente , ita ut dies noctes- que ejulare coaóa effet; — Abíceffum illic latere predi&us chirurgus |Conjecit,necmalé. Poflquam enim cauterium potentiale applicuit ; €fcharamque aperuit ; reperitin eo cum magná puris fanguinolenti co- piá vermem vivum ; oblongum ; rubeum , qui dubio procul ex materiá diutius ibi habitante & putredinem acquirente originemduxit, Mo-- morderat per intervalla hic vermis , uti retulit ancillfatam acriter quafi fanguinem fi fitiens, ut tunc temporis à lacrymis fibi temperare haud po merit, Nuncveró fublato omni dolore atquetumote poft longunr pid tisefluxum corrobotata convaluit adhuc fana & incolumis confueta pus obiens, (o (Ta literis 4d E. Chriftianum Friderisum Garmannum;Beratbo , CT de am eunitium.) OBSERVATIO CXCI. D. SALOMONIS REISELII 1 | | : . p. pe. | STATUA HUMANA CIRCULATORLA.! aur dubio tandem Circulationis [anguine in homine veritatem evin. D et & teflabitur iis , qui ha&enüs negate obduruerunt , fiin illa me- . Ó | Hh 3 chanicé " - |ITSAN E UA . cefuerit Fiziuu hunc medicum meum hoc anno 74. conceptum &. qd 246: OBSERVATIO CXCI. do^ | esie promi, credere non potuerunt, donecoculis ipfis adfpi- - "NE q^ "NXYT.COSEE - CECVeMAIGU URL UIS eol os UÉRREMAMATET JD chanicé ad humani corporis effigiem ; ejufque vafotum atque viícerum, formam & ftru&uram'& magnitudinem effi&a per cavitates & tubulos. - tanquam per cefophagum dilapfam aquam vel liquorem alium ex fto- macho breviffimé in cordis ventriculum dextrum, aut longiu(culé & at- tificiofiüs per inteftina ; pancreas, venam porte, hepar & yenam cayam | in eandem cameram , hinc in finifttum per vafa pulmonaria mitti ; ex. | corde deiade fimul in caput bivió faltu pulfante veluti plexibus duobus, — juxta pendulam pinealem glandulam projici; fimul per arteriam ma- — nam tàm in artüs fuperiores quam inferiores pelli videant ; utrecurrat — inde in cordis dextrum finum per venam cavam valvuláfuá inftru&am, — quales in aliis quoque vafis inveniuntur; dum interim per emulgentes | & renum colatoriain veficam defcendit;inibique eoufque cumulatur.»; donec vefica diftenta fponte fefe ab onere liberet ; quam fimul arbitra- rio quafi motu vel provocare citius vel prolubitu preffione veficz autas | alió ftimuló fiftete queant. Non negle&o etiam pulmonumufíu, quo- : rum ope infpitatio & expiratio animadverti, pulfus veró etiam tardar. - velaccelerari ,augeti vel minui poffet. Additistandem vel hzmor-. rhoidibus , vel ano;per quem fphin&ere fuo claudendum & aperiendum feces poffintrepurgari, In manibus & pedibus fié vena fe&a defides tes effluentem feu exilientem fanguinem ,facilé imitarilicebit. Eá tz men legehzc fient, ut vel continué vel per breviora vellongiora intcr-? valla tepleatur; quó plus vel minus deperditum eft aquz fortius vel de biliüs per veficam ; quemadmodum fitis & fames quotidianó vi&tuin.s. prandio & ceenateftinguenda eft. jJ Y ... Mirabuntur forté , nec facil? credent Machinam hanc medicanij feuMachaonium inventum, quiaudient. Credent autem , quibus dul- Wi natum in Mufeo meo fpeGare, veluti; quilmsK ante partum cjus, cerent in eo ad cbyli , fanguinis 6 feri leges tuere aquam... Cujus ftru&uram ex Phyficis.& Hydroftaticis fundamentis ad imitationem. 5. mirandi artificii microcofimici fa&am curiofo orbi demonfttabo & dé lineabo , quamprimüm mihiconftiterit, ex primogeniti hujus rudi primó tantüm fa&i&brevi deproperati principiis veluti co(tis feu fratri feu patris FrztaM poffe elegantiorem & artificiofiorem off&us feu (celetc fuo fuffultam & zzu/culix exemtlibus ; fi non omnibus ; faltem przcipui te&am, forté etiamJoworam & flexilem contttui,modo DEUS OQ.M. Nalltu tur. TE WNm gr ZI uf: a VN uy deny - Sscr10 CADAvERIs PuERPER A. 24». TS s os eee: | turz parens v vitam mihi & otium & vires concefferit , & ego Hue fe- | quaces manüs na&us fuerim, | (n literis ad Collectores ; Hapov. menfe Mavt, 1674. perfiriptis OBSERVATIO. CXCII. D. MATTHL& PAISENII In.» "SECTIONE CA DAFERIS PUERPERJE à Cl, SyLvIO IN Nosocowro Leidenfi Ann. 1664.Cal. Jun, adminiftratá, ANNOTA T A. Oemina etat 1j. ante obitum dies fectum enixa , cujus virante 4 &. feré hebdomadas; morbo decumbens, inque Nofocomium de- cogita mortuus.Obje&um forté ixbicemina d vicinisquod E -* maléviri fui curam habuerit , eamque calumniam tàm zgre tulit, ie ut totam fefe mcerori dederit. Enixa deinde, nec fedato illo animi affectu, cum nullam corporis rationem haberet, nec cibos , aut medi- «d camenta cáperet , tandem mente deflituta, i intraque decimum 'quintum ;diem mortua eft. | Inipfius diffe&o: cadavere hzci ios inveniebantur pra cateris ' rata; & netatu digna: Omentum non omniainteftina , quz nonnihilloco mota erant, ijtegebat ; unde CI. Sylvius colligebat , foeminam, dum in vivis fuit, fz- ii pilfime torminibus ventris ;colicique doloribus dabordde. ill: Inteftinum craffum non circumdabat totum abdomen cinguli in- stat » fed à ventriculi fundo infra umbilicum TDFORQUROStU ; indequpa i id ventriculum redibat , faGá fere femiluná. |. « CL Sylvius addebat;fe in variis varié hanc inflexionem & gyratio- ' aem Lobferváffe. L-- Idem inteftinum ut & tenue inzqualiter flatibus turgebat, i ita ut inter partes valdé inflatas medium fr patium intereffet omnino vacuum; li contractum vix ad polliciscra(fitiem. ' Cl. Sylvius affirmabat; fein vivis animalium fe&ionibus, i inprimis i auniculorum idem obfervaffe, & ita quidem , ut pats, que jam inflata.» jratmox Roennerit dun ecaret;/&contra,In hoc cadaverequoq; dum in- ————— —— — — —— 248 .OsszrRvaTio CXCIDI LL eecs MB MEE iig l inteltina movebantur,zqualiter omnia diftendebantur, CI. Sylvius pu- tabat, ob fenfum doloris partes inteftini conftringi. Ejusdem inteftini | cra(fi flzxus figmoides , qui aliàs infrare&um eft inteftinum,& interia- | ra refpicit, contrario modo fehabebat, Obfervabile etiam erat; quod 7 de tenui inteftino ; ileo di&o ; commonftrabat D. Sylvius, nempe , oti- riillud in dextro latere ad ileum os; & poftaliquot flexurasretró & deot- fumtendere ; afcendere deinde rurfus fub umbilico pet ipfum mefente- : rium, finiftrumque latus occupate;feque ad hypochondrium finiftrum; | osileon , & vicinateliqua locaextendere, ^ Unde patet, docente eo- dem$ylvio; tormina,quaz hypochondriacis in hypochondtiis accidunt, non alibi, quàm in hoc inteftinolatere, inprimis cum hoc antrorfum ,- : ubi dolores maxime percipiuntur , vetgat. Lien veró interiora magis. petat , & vix etiam in cadaverum fcétionibus; tales obftru&iones in . vafisillisinvenianitur; qua tantos dolores producere poffint. Vifa quoque fuitutriusque du&us, tàm bilarii, quàm pancteati- | ciin inteftinumillud infertio ; quorum pori in cadaverehoc jundie» rant. Hinc remotis pulmonibus & ventriculo ; apparuit du&us dior] cicus , five chyliferusinter venam Azygon ; quz ad dextram erat; & ma- gnam , quz ad fini(lram; fitus, unà cum capacitateilla inferius fita ; & | nonnullis capfula di&a; quod chylum excipiat; aliás nimis duni | illum obruturum., j Flexurz ventticuli in parte dextrá fübJacebat pancteas.- Dexter pulmo omnino is des erat conftitutionis; fi niftercoftis adherebat, | Sub utràque mamma , quia lactis nonhabita fuerat ratio; apos flema eratrepletum pure, quodtamen in dextro latere copiofius pro«| fluebat. á - . Wterus quia omnino erat fingulatis , & nunquam ita à CI. Sylvio| obfetvatus ; ultimo loco accuratius fecabatur; in eohec inprimis no-j tata: magnitudo ejus omninó erat infolita ; (uperabatdue fundi latitue do velo&o digitostransverfos. —Craffitieseratad minimum 4. digitos tum cum tamen mulier jam ante15. dies peperiffet. | Craf(fities ipfius fub tantiz uteri erat fere pollicis, Y Caufa hujus magnitudinis, ut poft íe&ionem patebat , erant reli in utero placente fruí(tula ; uteri parietibus firmiter adharentia;qua | p tredo &inflammatio confecuta fuerat, ' [5 W 2 SzcTIO CADAYERIS HEMOPTéICL | M9 p———— ape MnUGUO Uomarcmapuamorux) smwascpoggem, CEEuUUEMTIS amu perompe Cl, Sylvius conjectabatur, mcerorem inter alia hujus retentionis & cohzrentiz caufam fuiffe ; utpote , qui orania in corpore duriora & magis fixareddat , cum contra lztitia eadem magis folvat. In vafis ,utex cavernis , (ivetubulis uterifubftantia vifcida ,.& pi- tuitoía hzrebat ejusmodi ; qualis ;fiincorde , & alibi hereat, Polypus dici folet, | Apparebat infuper , in utero effe communicationem. vaforum 0- mnium in utroque latere. Infatá enim uteri vená , omnia vafa , ut & lateralia. & utrumque uteri ligamentum inflabantur. — Vafa etiam minima turgebant, Inflatá etiam arteri& ; quz ex iliaca oriebatur, ingreffus inflati a&- tis obfetvabatur adtota;n fub(tantiam uteri ,-& finus anfra&uofos ;fed fenfim , quod 1n vena citius apparebat. 2 Uteri fubftantia tota cavernofa eft, experimento per tubulug umto, OBSERVATIO CXCIII. D. MATTHLE PAISENII IN b oy CADAVERIS HAE MOPT OICI Ji Gl. Sylvio in Nofocomio Leidenfi Ann. 1664. 2. Decembr. adminiftrata ANNOTA T A, - Uo morbo obierit ; & de quibus conqueftus Jacobus de Vall 1 ( 2Bad) fuerit, ex Obfervat. PraGicis meisLugd. in Nofoco- mio notatis , prem ttere vifum eft, ' Nov.rr, d. &.ante fex circiter hebdomadas cepit maléhabere. ME Tuífi correptus eft. & fanguinemfpuit , maxime lecto decumbens, n Conqueritur de difficili tefpiratione, : i | Quando plus potat , magis etiam fanguinemfpuit. — A Wrina cruda; Sedimentum pituitofum; inco&um.Heri fenfit dolo. (f rem circa lumbos; qu! adhuc adeo continuat, ut erigere corpus non Jpoffi;, Cumprimum inciperet malé habere per totum diem à labori- T bus incaluerat ; no&u vero domum rediens à frigore lafus fuerat, unde li icr pe pasa OssERVATIO CXCIII. DES —— M M — M. — re D primümtulfis; quam po!t duas hebdomadas fanguinis fputum con- . fequutum eft. : . Jam tabefcit & debilis fit. ' ; Pro confolidatione vulneris,quz promovenda citó, ne in ulcus e- vadat ; utetur fequenti medicamento: : BA «q.plantag.3:j. —— feni. 3j. TS. 3ij. fangumi dracon. 9). — laud.opiat.gt. i. — fir. myrt. 5j Affumet fubinde cochlear, ) Nov.12. d. £. ' Melius in omnibus habet. Dolores eniti eus nonfentit, & paucum quoque fanguinis dejecit. Perget ulterius eo uti, ' Nov. 13. d. zz Heri vefperiedit lac dulce, unde noGu fummis an- xietatibus preffus fuit : fecundá no&urná fenfit frigus; forfan pero Ímumfebrilem habuit. . Tum vehementi(fime (durante frigore ) itivit ; cetevifiamque s gidam bibit, quam tamen pra nimiá linguz & faucium ficcitate non guítare , neque fitim illà extinguere potuit. A frigido fumpto adhuc magis anxius fa&us , vehementemque palpitationem cordis paífus eft. Malumhoc unaque frigus feré per j. horas duravit. NB. Durante frigore paroxyími febrilis, potus frigidus longio-. rem morbum , & graviorem paroxy(mumfacit, Przftat ergo;fitum fum» ma fitis urgeat , fitim fallere; & fubinde cochlear liquoris alicujus; im quo parvá quantitate lapis prunellz folutus fit ; capere fed parce. Si egro tales iterum anxietates obveni jnt; utetur fubinde fequen- ti medicamento: A: aq. petrofel. 3;. feni. àà theriacal.fémpl. 38. | lapid. prune. 3), firup. fienic, Zi Capiet (übinde cochlear d. x4. 9 (itis non tanta fuit ; ob ufur ipo fterioris mifturz. Pauciorem fanguinem exfpuit. d.17. x melius habet. Iteretur Miftur. 15. Nov. praffcripta. d.18. gd! ndn adfuimusin Nofocomio. Nov. 19. £. Hodié horá tertia pomeridiana affidens foco facul to, habuit paroxyfmum febrilem. Somnolentus tum fuit; fenfitque gravitatem per univerfura corpus; frigl Lz— SECTIO CADAVERIS HAM afr oir 25t Ree ut aid ——— i — luus: fimulque tremorem, nec frigus , nec dolorem [peciatim feti ia lumbis, fedtantüm in ventre circa umbilicum; partibusque exttemis inferioribus. Duravit círciter per horam; irr calor fübfequutus, Multum Jam fitit. Sumfit mifturz aliquid. Non quie(cit, femel dejecit. d. 20.2]. iterum habuit paroxy(mum poft prandium. D. Frigus iterum in abdomine & artubus; fed & inregione lumba- |f. Vehementius quoque fuit hefterno , perque duas horas duravit. Infecutus calor per horam permanens. Valdé fitivit , utque fitim levaret; comedit integrum malumcitrium; Nondum alvus hodie iuo munere defun&a. B2. Maff. pilul. Cocbiar. 98. — trochifc. Alband. gr. V. X reffn. jalapp. gr, IV... ol. caryopb. gr.ij. M.F. Pl. N^ A(fumet cras fummo mane;iteretur fimul mifturag. .Nov.prafer.add. . laud. op. gt. . d. 21. 2 peffimé habet ,doleresáue habetin hypochondrio finiftra. Non poteft refpirare, graviterdue anhelat. Nullum frigus fentit. A pilulis , hodie mane affumptis , à meridie tandem (teet fed p« rüm dejecit. BR ag.byffop. etg fenic.AÀ $5, T. infia. cina. e -- (Dp gt. VIII frr.fenie. $]. M. Affumet (abinde cochlear. d. 24. Nov. (;. valdéftatim abufu mifturz ab anguftiis & anhela- ' tionibus,à quibus videbatur fuffocari ; levatus eft. 1 Continuabit ufum ejusdem mifturz. ji d.25. g^. conqueritur de tuffi ficcl, quz per biduum Jam illum m f | | xit unde non quiefcit. It, crura tument, & quafiditenduntur. ^ Nondejicit. Habetadhuc miftur. Protu(fi Bz. maff. pil. decynoglof.3j). F. Pill. N, VIII. Sumetzget: fubinde unam. i D.26 E. Ante o&o annos eryfipelate laboravit in utráque tibia, à qui li quidem nullam huc ufq; amplius moleftiam fenfit,rubor tamen perman- iis t, Occupaverattübor ille pedem quoque,fed ille colorem & cutimmu- f tavit, oli x s Nunc NE | 1 d NEUSTEN] TE Rr TEENS ay OsseRvATIO CXCIm.- f 34 —Ó——À— i —— À———Q RÀ Nunc iterurm pes dolet ; fapraque & infrà ruborem i lum pedes valdé tument, & fplendidi funt. j Non dolores tantos in pe&ore expertus eft minusque tuffivit, | commodius quoque quievit. | Continuabitin ufu miftur. & pilularum de cynogloff. Pro eryt pelate — JR: — 4g. plastag. | fumar, àà Pi. - «tet. fJambuc. | fpir. vin. vulg. 3À Si ij. M.- j Lintealiquore illo tepido madefa&a circumponet pedibus-& locos] j affeGo. í d. 27. 21. heri vefperilac dulce comedit; & hodie maneà quo.& no» &u , & hodie pe(Timé habuit, - Non dejecit, unde abdomen valdé tenditur. Ruborille pedumfen(im minuitur, & in livorem abit. Perget uti medicamentis prafcriptis, d. 29. Novemb. 2 iterum peffimé habet;di ifüculter selpitat, & gravite anhelat, inprimis. aeris corpus; tum videntur ipfi partes interio- res quafifrangi, | Ter dejecit ctaffa excrementa cumtorminibus in patte fapiHioneg abdominis. Sanguinemeturfüs excebrit; iode o&ies,fed parum f ingulis vicibus. 'Abdomenj jam non diftenfum neque fatus emifit. Conqueritur,fe nihil jam commodi à mi(tura fentire,. Itecetur-Mi&tur, 21. d. przfer. add. iangy.. — — Drac. 915, — Obiit. 1a CADAVERE ejus diff:&o z. d. Dec. &. liquor tenuis, & ferofüs re» pebat in corporis habitu, fub cuteinter muículos & pingnedinog une de?pfa piaguedo- mollior & laxior erst. | Omentumnon tegebat inte(tina. fed ad latera defle&ebat..- jnteftinum craffuminflexuminfra umbilicum erat.. Color infeítinorum carneus , & folito rubicundior.. Inteftina craffa flatibus turgebant ; tenuia non idem : Tenuium ta. men vaícula turgebant , quod fieri folet. à doloribus. Aqua in abdominis cavitate continebatur fubflava & fubfalfa, initis m nempe hydropis , cui aliqua purulenta materia jun&a erat.. . Jeciaoris color. lupallidas;qut colorferé abaquis pialentibus p venit. ! Folliculus fellis extetné inftarmembraaz albicabat;nihilque omnin fellis. continere ob tenuitatem videbatur. Ay - SreT!o CApAvERTS HuMOPT olei S drama p - [sunu ucc ——À ERE airs |. Lienfatis grandis,& parti pofticz & vicinis annexus.. |- Color ejus pallid:or jufto , fubftantia firmior erat: -Pancreatis fubftantia fatis elegans. Da&usillius magnus, xg indu&um, liquor vatiisin lo» | £is pancreas non tingebat,. Ex thoraois cavitate aqua TN valdé effluebat, lata, limpida,. | nec tamíalía ; quàm qua in abdomine erat. Pulmones cottis anmexi,imprimis finifler, — Aqna illa ex dextro pecore promanabat : In finiftto pe&ore ali qua quidem aqua, fed pauca conípicienda erat. Color pulmonum folito erat obícurior lividior, fubftantia fits !mior ,-& à flatibus di(tenta. Multum fanguinis in ipfa pulmonum: | fubftantia haerebat interiore, qui nigricans & coagulatus illam diflen» debat, occurrentibus paffira particuli$ duriotibus, quz ferifimin apo- f tema abire folent. d.3. Dec. € aperto capite, cerebrum vidimus copiofarm ac fic imum, quod Cl. Sylvius poft meridiem accuratiffime demon(travit:- de » 4. Dec, zz, ciim abfente CI. Sylvio; ipfius permiffu ulterius ferus "taremur cadaver , deprehendimusip utroque cotdis ventriculo mates riam craffam , hibrofam quafi carneam, (^ Polypum vulgó dicunt ) que in omnia vàfaextendebatur in cor exeuntia. Przcipué ve: 1TÓ ex jugulati finifita eduximus tres fpithamas longitudine füperans !tem. - Erat autemilla materia in ipfis cordis ventriculis craffitie infigni,cut - multum. : grumofi fanguinis adharebat, annexa cordis carneis fibris » easque fuis fibrillis ample&ens, In miedio continebat fanguineii gru- molum videbaturque minufcula vaícula habere, i In afpera arteria aperta niater iam fpumofamipituitofam,copiofam; | Pumque pauco fanguine mixtam , qualem vivens fzpé excrevit. Humoremin pericardio copiofum ; imilemilli , quiin abdomine | epertus fuerat. In folliculofellis bilem, & (übflantia& colore vere vitelfhams, "e ik pauciffimam , eandemque aperto. per inci&onem variam ipío hepati.- t parencliymate , in pluris du&us hepatici ramis hzrentem vidimus.. |, Ren fimiftri pelvis erat magna , extra ipfum renem propendens s. | areternatarali longe amiplior. Fa&aincifionein tibia eryfipelate a£. - e&a vidimus fubftratam carnem integrám ; cutetantüth lxfa, àquá cu- [ispiaracilime Ieiorapatur liz. ^c Qe 4 i ^ B | eif) 0 OBSERVATIO CXCIV. D. MATTHLI/E PAISENII In : SECTIONE ICTERICI | à CLSx r vro men(. Decembr. An. 1664. admini(lratá ANNOTAT A. D querelis Martini Hanskenii ex obfervationibus meis Pra&icis in Nofocomio notatis , hec premittere duxi. 8. MaiJ. d. 2, conqueritur de doloribus utriufque hypo- - chondrii , qui à mota ita augentur ; ut feré intolerabiles fiant, — quos etiam tranfuerfim in ventre,cinguli inftar fentit, Decumbens pau- — lómelius habet. Perduos jam annoslaboravithoc affeGu ; fedinitio | adhucambularepotuit. jamveró per 7. hebdomadas in Nofocomio, - & per &. hebdomadas domi (emper feré decubuit. Confli&atus jam pet - annos 4.vel f. cum variis morbis tandem fit i&ericus. b Prz fcripta illi funt à Medico ordinario varia, à quibus nullum|e- vamenfen(it. Inter cztera & ol. juniperin. & philonium ; à quibus. pejushabuit. Abaffumpto alimento moleftias majoresfentit, s.horis. circiter poft alimenta affumta. Hora &. vefpertina canat, & deinde pet | 2 t mediam feré no&em fe hinc inde ja&at, nec dormire poteít, dein obdormi(cit ; fed vix per femihoramcontinuam. Non affumit nifi jufcula, Totus feré offeus, Alvus morigeraeft. Quotidié dejicit, excrementa albicant. Vires animales quod ad motum, (unt valdé debiles, - A ppetitus integer , etiam fapor; digeftio malé habet. Refpiratio quandoque difficilior, inprimis à fumto cibo, Conquetitur de frigore , przcipu£ in pedibus. N.1. J&ero, raro febris conjun&a eft. 2. Nontantüm uperficies cutis , fed etiamipfa caro i&ericoru flavet , quod ex cadaveribus diffe&is patet. : D. Sylvius judicat; acidum in eo nimis acre , propter dolores gra ves , appetitum integrum. Mi Pituitam vi(cidam item abundare propter diuturnitatem morbi, $ fenfum doloris gravativi ;quare fequentia prz[cripta: ! » Las Srcr10 IeTERICL -— - /—— 25 . 4q. «oblear. ^ menthe Za Sj- zheriacal fimpl.SB, Ian epo ia dt ij, frrup. coblear, $j.M. | — 9. Maji»d. $. non eft (ine animi mcetofe eget proptet uxorem & libetos. Heri non affumpfit ; fed hodie Jaliquot cochlearia mifturz , unde id commodi habet, quod dolor in hypochondtiis non eft tantus, Iteretur itaque miftura. | . Io. Majid:ef. precedente noGemelius folito dormivit, & ille» dolor ; qui inftar cinguli abdomen afficiebat, magis ad interioratene dere videtur, dejicit commode. | Feces pauló magis tinCtz ac antea fuerant. | me Maji.d. £. in pejusruitob defe&um medicamentorum. .- Meieturmiltura d. 8. przícripta. — oy Maji d. Zz. cenqueritut de doloribus magis interiüs, quàm.» exterius angentibus.. | Senfit humoremin finifiro cture d genu ad pedem ufque. Forían inhydropemi incidet;quod facile fieri poteft ,& faepe fit. |... Sen(it frigus & bumiorens rer totum corpus diftribni ab affümto yotu, quia potus cum parte pituitz folutz per venas lacteasin corpus liftribuitur. teretut Brifturad, D aet. ago d. 5. levamen fentit; Verget uti prafcripto. "19. Maij (G ptoficitin melius; || 20» d. gf. habuit paroxy(mum febrilem, & quidem frigus cirea 197 Inatutinanzinitiumi fecit. Conqueritut de debilitate genuum. Obfervat in ipfa febre quofdam dolores; przcipué circa articulos; qui ; fimul acin foninuiirincidit ; cápüt petunt ,& tunc quafi delirium '! entit. , 21e d. £. pertoturi corpus dolorerii mole(tumfentit; & debilis ei. abet quod (amat. | ^ 22s d. 2]. Dolor bd ess corpus auéius, Surtcxerat circa meri» üt ( | diens i 1 — d "m ES "a s "2s ow : 156 OssrznvaTrio CXCIV. | —— ossi past annnm ——— diem , & frigus tunc fenfit , nunc aliquem calorem habet;pulfus eft fre. ^ quentior. Appetitus ptofitatus. Fauces ficcz. FR. rad.petrof..— fenic. apii Kd Sj. | €6g.ex aq.pur.in col, $xxv. diffolue. use a i en X Ls - firup. de fad. Sij. lap. prun. 2j. M. : 35. d. 9. pulfis oauló meliüs habat. Febricula levior, Pcrget uti pra(cripto, 28. d. É&. coaqueriturde fapore falfo; quem in deco&to depre«: bendi. — . | Lingua flavaeft , & quafi fifa, ] J&ftus. Deglutitio & refpiratio difficilis. Emaciatio, BR. 4Q petro — feni. 2 5. fir. de S7 rad. 3v]. (0 4M GS. s. —— acer. füllt. SB. M. 29. d. € pauló meliushabet. —Utetur przfcriptá heri mifturd, go. d. $. iteretur miftura 28. Maji preícripta. 2. Junii d. (c. iteretur miítura 28. Maji przfcripta. - 3b R. facch.altbes Sij. 6. d. $. pauló melius habet. Pulfus róbuftior. Dejicit fponte, appetit varia fed (imul ac quadam ex iftis, quz tantopere expetivcrat 'comedit, naufeat eadem. De deglutitionis difficultate conqueritur, | Videntur prope uvulam quzdam pullulz albicantesi inftar 'aphtha gum». f. Msn Rv , pluvial. q. add. paul. P4, & facchari, tetur ir topi progargarimo, Iteretut mittura 28. Maji przfcripta. 9. d. €. deglutitio adhuc difficilis. Pulfus adl robuftiof; Habet quod fumat. "7 1o. d. g^. pejushabetac heri. Pulfüs paulà frequentior. In robih;.. re ac magnitudine vix defeciffe judicatur, | B3, Refriratio d. ffficilior. Sitisurget. — ! Fer 8. jam dies amarum inore fenfit faporem inprimis verà hod R. 4 «cieblor, fenic.a $7. 28 Y. 9i. fr. de S: rad. Si. M. N. SirS rad. vim ibieiden di folii pituitam vifcidan 7», dulc. ad appetitum. ad i. d, $. devigiliis conqueritur, II. / "TAS j, m duc SM 1 - À a PEE : : 4 V $i ts Sr TE! QUUD ^ ur NE c*ro PeTERTE: 3 Ey -Alimenta commodius appetit & confumit. Alis in eodem flatu, ftatu. Habet medicamenta. — 32. d. zz.iteretur miftura 10, Junt pee: add. la udan. opiatzs, | gt.ij. propter vigil. Affumat vefperi dormiturus. | 1. d. 2, commodius jam fomnum capit. Habet medicamenta 1& jun, d. (. appetitusreftituitut, : Somnus mediocris. Vires dejiciuntur. 17. d. eodem modo fe habet. |. | B. Sapon.Venet. nuc. mofch. magnitudine;diffolv. i in laét.dulci; | capiet quandoq; cochleare. 19. d, 2]. iteretur miítura ro. Jun. prafcripta. : 20. d. 9. appetitus indies reftituitur magis magifque,.A(fumta ali- menta minus folito gravant. ' - Vifusante biennium obfcurari Ceepit,&nunc indies magis obfcu- nu d CMIR IER Parts TV i SERIE, . Jun. &. conqueritur adhuc de fumma crurum debilitate, RN permanet integer , poftquam - &lis dulci ufus eft. | Somnus impeditus , & vigilizfeté continuz. — De vifuobfcura- fto valdé conqueritur. | Videttamen fi ngula debito colore. B&. 4g. eupbraf. Sifs. fenic. 3j. fir. cochl. fenic.aa $8. e Qiisdulk.9). — laud.op. 4r. fj M, - Cochleatim fumat. 25. d. €. iteretur miftura 25, Tun. prefcripta. 26. d. 2|. cplorfemper moleftus. - Videtur aliquanto clariüs videre adítantes. Putat feliciüs fefe lfhabiturumab affumta minori miflurz quantitate, cum à majori quanti- e affumta;alvus femper adflri&iorfit. Appetitus omninó reflitutus; talimenta etiam recte fapiunt,. Carnestamen non generantur, | ER. Sem, cannab.Decoqv. inladedulci 'Capiet uná vice ejus decodi 3i]. 27. d. 2. meljus fe habet. Heri malé habuit à deco&o cannab. fem. ob. nimiam cjus affuta- | tam copiam;cum loco 5ij dimidiam Pintam hauferit, Habet adhuc quod fuümat, | -« 3o. 0, (c. flatus mediocris, Nonin pejus ruitnec multum. etiam.» jfobcir ps vel decumbens egre Si Ha- K A 258 OSERVATIO cxcmv. EE ——— — Ó— — Habuit aliquot abhinc annis doloresin finiflra fcapula & toto ilo f latere,ad inferiora ufque, qui nunc ceffant. : Rin miftura 25. Jun. prefcripta. d. 1. Julii g*. indies magis magia; proficit. Color faciei non amplius tàm fla vus. Clariüs etiam quàm prius videre poteft, Habet medicamenta. 3 d. 2. Jul. £. indies melius habetab. affumto deco&o cum femine cannabis. 3. Jul. d. 3.. in eodem e& ftatu. d. 4. . proficit. Iteretur mift. 23. Jun. praffcr.. d. 7. (c. proficit in omnibus excepto motu corporis, iteretur mift. d. 8. &. incodem ftatu, Add. milf. 2. Jun. puifecipte. Ol. Macis ftillatit, gutt. iij. d. 9. $. Jul. iteretur mit. 25. Jun. prafcr. add. Ol. Mac. flillat s. utt. iij. T d. 14.. (c. iteretur mift. 27. Jun. prafcr. add. 42; Mac. füillat. gut.iij. ad difcutiendos flatus. d. 15. g'. ineodem ftatu. d. 16. €. ineodemfítatu. d. 17. 21. urina valdétin&a. Aliás in codem flatu. d, 1g. 2. excrementa albicantia funt; minuf(que mollia. Iteretur miftura 23. Jun. ptaícr. add. ol. mac. fiiliat. Su ,d. 20. (. ineodemítatu. Habet medicamenta. , d. 22. g^. iteretur mift. 23. przícr. add. ol. mac. ftillat. gntt. iij. d. 22. M. in eodem ftatu. Ad tumorem pedum utetur deco&o furfurum cum Gle Beo laváe | cro pedum. à d. 28. q. in plerifque levamen fentit, ; & Solz vires debiles. Excrementa alvi adhuc albicant. Pergit uti decocto cannabis cum lace. Itezetur miftura 23. Jun. przícr.add. ol.mac.ftillat.gutt.iij. d. 29. g^. habet medicamenta. d. 1. Augufti 2. iteretur miít.25. Jun. prafcr, add. ol. mac. füillat. gutt. iij. d. 4. (. itereturin duplo mift.35. Jun. praícr, add. c3 mac. ftillat, gutt. vr. Ute. ciii SECTIO IcTERICI. ^. 39 Utetur pottó deco&o femir. cannab. cum lade, CDD Anno 1664. d. ro. Nov. (c. frequentante iterum Cl. Sylvio Nofoco- | mium, invenimus eundem quod ad omnia fymptomata iterum in ftatu | pejore. ; ; | Omifit ufum deco&i feminis cannabis. ; Praeterito menfe cum exiret aliquando in publicum, capitis dolo- | rem , vertiginemque expertus et, & deinde etiam capillorum de. . fuxum.. | Sanguis etiam preterito men(is tempore copiofusé naribus efflu- | xit; fputumque fanguinolentum dejecit, quod (ine dubio fluentis fan- | guinis patte in fauces decidente ita tin&um eft. ; | Somnus paucus, interruptusalvi dejectio multa, | Excrementas - álbicantia.- : Per tres dies levemhabuit alvi fluxum cum torminibus. Parüm fitit ; ciborum appetitus integer ; bene affumit,fed gravatur - ab affumtis , ned; nutritur; (ed fenfim fit macilentior. /. . Tumor levisin pedibus; hydropisinitiia, Ventris tamentumor B adhucnuluseft. —— Lancinationces in articulis inferioribus ; ut in flexurá genuum,&c, Sitis nulla, BL. rad. galang. enul.camp. AA SB. — fem. anif. fenic àÀ 3j. — fummir. abfintb. 4brotan, àà MB, Conciía & crafsé contuía indantur facculo;fufpendanturq; in pin- tavini. Deliquore bibet mane. Infetviet medicamentum , ut ejus ope defe&us bilis ad inteftina non defluentis reftituatur, fitque loco bilis ibidem. - d. rn, g*. non vidimus | d. 12. €. Nov. quetitur de fummo dolorelancinante in dextro hy- | pochondrio , inprimis , quoties corpus dextroríum intorquet. |. Plus dejecit, quàmante; parum quidem fingulis vicibus ; deed Lo n : | Affundetur iterà fpeciebus praíc.vinum,continuabitq; in ejus ufu. " IP l ! : | fapius. | d. 12: 2]. excrementa adhuc fubalbida. |. Hodié mane alactior fuit , quam nunc eft. y - . Hypochondrii dextri dolores adhuc fentit. (|^. Subinde quoq; aquas circa ventriculum quafi fluitantes , unde me- ji itus eft lipothymiz. Ij j - 4 Kk 2 ; - Ho. j il 260 OsstRvATIO CXCIV. Hodié non tám frequenter dejecit. d. 14. €. habet medicamenta. : d. 17. (. Nov.capitis doloribus continuó infeftatur,lancinatios bufque in dextro hypochondrio ; underefpiratio quog; impeditur. Pae rum quiefcit, | Quotiefcunque affumit vinum prafcriptum ; levi vertigine corri« — pXur. "E Videtut , medicamentum illud bilem nimis acrem teddere; . co Abftinebit proinde per diem ab uu illius, d. 18. à". non adfuimusin Nofocomio. | 3 d. 19. €. antetres diesinciditin gravedinem,& tuffim, . Excrementa nondum tinc, Subinde cardialgiam patitur. Capitis dolor ante gravior, quàm nunc. Quater dejecit. Inhypochondriis adhuc malum perdurat: Superiori anno fimilem gravedinem paffus eft, WE. aq.betom | petrofél. — fenic. 24 5- ; zberiac. fi Jf wplsvj ^ laud.epiat,gr.iij. fir. de Sradic. zi 4n d. 2o. 2|. hodié affidensfoco; paroxyímumfebrilemfenfit. — ^ A miftura prafcripta meliüs pauló habet. : d. 21. $. melius habet. | Perget uti medicamento, quod itereturz dii d. 24. «. fenfim magis debilitatur. E Non poteft jam tam diu extra le&um fe fuftentate. gore peruniverfum corpus , unde (omnus magis interruptus fuit. Videtur quartana , cum d. zz etiam fenferit paroxyímum, Copioséhodie dejecit ; retulitque excrementa jammagistin&? fuiffe, Setvabitctas illa. j d. 25. Novem. á. ] Senfim magislabefa&atur. | m. Gravedine & tuffi moleftá j jam ab 8. diebus laborat ; qua sugetüt ab humoribus à capite in pe&us defcendentibus. Dolores in hypochondriísjam remiffiores. Nonhabetmedicamenta. Iteretur mift, 19. prac. Excrémenta fimilia hefternis ; & adhuc albicantia, ET Oe e ERES UA prm LT UTE MSS ROSA WT LAVADO SONIS CT - NNUS CIMNIER MCN TOMUS : n j * x . P MARE SECTIO" TCTERICL- . 26i - - d. 26. &. hác no&e quater liquida dejecit nullo Purgante fumto. Color excrementorum manet ceeruleus, A Gravedo & tuffis perftant. ^ Habet medicamenta. - d. 27. 2z ipfe debilis eft , & pulfus fimul. 'Hac no&te & interdiu quinquies dejecit & liquida: . Habetmedicamenta. | » d.'28. 9. habet aliquantulum melius, Bistantüm dejecit, Iteretut mitur. 19. prafcripta, | : Obijt. 1, Decembr. igo scs Kids amit Laden em ici n TRE EID lN 25 Alc dOCHRREBAWTI | Cutis univerfa flavens. f sAperto abdomine membranz & pinguedines inprimis flavo colo" reinfe&;carnes non item ; quz folito magis tantüm pallebant,; & flac- fcide etant. ..- 0921611 : | A Penis glanstamen flavefcebat. ' . inillo (abdomine) continebatur infignis quantitas aquofi humo- ris; qu in magná quantitate fpe&ata rubra , in patvá veró flava vide- Ébatur ,eodem plane modo ; ac fi ctoco tin&a fuiffet, | Quz in fundo lerat aqua, rubicundior erat ; & ad fanguinis colorem magis accedebat. t Intra tunicas omenti cruoris aliquantulum inveniebatur, qui co- ipiofior in abdominis fundo occurrebat firmiter,& in longum inftar po- lypi conctetus,& cum liene cohztens. 15: Omentum vatiis qua&i glandulis interfperlum, quas pinguedi- Inem corruptam Cl. Sylvius judicabat, à 1 Lienis membrana tenerrima erat , ut & tota ejus fubftantia, quz fplané fanguinis concreti confiftentiam habebat. Fibre tamen íatis | Tfrma. / 3 . Inunaejus parte membrana ad notabilem latitudinem rupta etat, ita , ut vafa ejusapparetent, Exilláfine dubiofanguis profluxerat; qui fiquamillam;in abdomine contentam,;adeó tinxit,quem,mirum eft,non nagis conctetum & coagulatum fuiffe. Ventriculus cum inteftinis flavens tumensque. P Kk ; Color 162 |. OsszRvATIO. CXCIV. Color hepatis ex flávo obícuré vireícebat. Pulmonaes lividi & czteris inteftinis flaviores. Coftz valdé tenerz ; & nullolabore frangibiles & fciífiles, | CL. Sy!vius easdem aliquando ejusdem duritiei in aliquo ; quia. neuri(mate obierat, deprehendit. , Folliculus fellis folito major , acbile turgens ; colorisdue albi, - cum plerumque fubviridis videatur. Dexterren valdé exilis. 1 Separatis du&ibus bilatiis, hepatico nempe , cyftico & inteftinali, : fa&oque proximé (ub ligaturá , in fuperiore hepatici parteinftituta; fo- ramíne , immiffus ope tubulilenitet flatus ad inteftina fine impedimen- to penetravit , uti & immiílus humor cceruleus. Immiffus deinde ab inteftino verfus hepar flatus etiam faciléin fol- liculum fellis penetravit : nullotamen modo potuit inde i iterum expti- mi quod CI. Sylvius jam ante obfervaverat. D:ffe&o per longitudinem inteftinali du&u ; apparuit in illo ma- teria vifcida. Du&uscyfticus magis hians, five inflexus verfüshepaticum quam verfus inteftinalem. | Bilis in folliculo contenta juftó vifcidior colorisque diluti ; ita, | utimmi(lum linteum.non magis tingat, quàm urina ictericorum. Immíiffus in du&um hepaticum flatus obfervatus penetrare in is p'um etiam folliculum,ubi is hepati annexus. Inteftinum tenue non itainterius obdu&um pituita vifcida etat , , uti folet aliàs. 3 Pericardium cum fuá pinguedine flavebatimpenfe, Liquor con- tentus paucus flavus , fubfalfus & parumper amaricans. Cranii exterior fuperficies flavens. . Offis frontis interior fuperficies colore flavo infe&a; cételoruml non item. Dura meninx flavefcens , ut& liquor fub eàconfpicuus, cujus fa«. por non erat notab:lis. Tenuis meninx minus flava, Cerebtri fubftantia fatis alba. In ventriculis liquor fatis copiofus ; limpidus ; fubfalfus. Plezus choroides valdé glandulofus, ? Subítantia infundibuli extrema ; in quam definit, fubrubra ; quo- dammodo carni fimile , quod fzpius obfetvatur. OB. E h dido — e SrzcT1O GRAVIDA HTPOCHONDR. HEMOPTO. 26; ES OUUSVUGOBSERVATIO:. CXCV. ^. — ; .D. MATTHLE PAISENII En CqRN GRAFID.E HYPOCHONDRIACAE HEMOPTOIC& SecHione dun. 66g. d. 8. Febr. adminiflratá | : ANNOTA T A. | * "a 26. (t Catharina Cafpareidis (/ Tyüintie Cafpars ) mater o&oli- E Pene ter abortivit,. Per totamtempus conjugii valetudinaria uit Per tres menfes fanguis menftruus non eft purgatus. A 7. hebdomadibus in parte finiftrá pe&oris & hypochondtii do- lores fentit ,& in hypochondriis quoque tenfionem. |. . TTerroreà fpe&tro incuffo perterrita incidit in hoc malum. - Frigus moleftum , non calor. Alvus refpondet. Patitur fubinde aliquid (lifbeaion bus uterinis fimile, Tum fla- , tus erumpunt, undelevatut. Rh. a44.puleg. Sij. theriac. fimpl. $8. rinGura cafter. 5ij. O/. fucc. gt. IV. laud. opiat, gt.i. — fyr.fenie 3vj. M. | d.24. g^ in variis levamen fentit. : '" Dolores omnes minuuntur. Iter, mift. 26. preícr. nos . " 28. X. dolores leviores funt. Quando refpirat ; fibilus auditur in pe&ore, Iter. mift.26. praícr. | 18.29. 2. fuffocatio adhuc fubinde urget, t 7 Necheri nec hodié dejecit. Sed propter faffocationes non conful- - ppeere. ; -| — Iter. mift. 26. Jan. prafcr. .| d. 5o. 1. iter. mift. | o Protuffi ER. e. pil de cynegl 9i. Ü | F. P. num. Vill. 1 à. 3 Febr. Ó. preterito die fabbathi patoxyfmum febrilem pafía, cujus " igore durante incepit dolor rodens & moleftus femoris ; & tibiz ; qui !. dhuc durat. » K. ungu. muartiat. — ol, nardin, à ji e.Pbiefopb. 3i. 4n : pon e). d o1, 4, OneER MATIO: TOXCV, viam oiPOSÉ ld M" 4. 5. hodie mané circa 5. ex vehemeati di in opi vomitum incidit ; ac fübitó ex(tin&a eft. E Secuit Cl,Svlvius cadaver d. 6. $Febr. E Rugz fe offetebant in infima ventris MAU f dana pat H um antegrefforum. In abdomine fe&o copiofa & laudabilis pinguedo. Colon füb umbilico fitum. i Inteftina pleraque flatibugdiftenta. | d Illorum fubftantia tenuis & elegansjinprimis quo in loco diftens debantut, 1 Ptz aliis tamen omnibus in immenfum. diftendebatur inteftnum." tenue ante fui inflexionem finifttorfüm ver(us, | ; Inteftina hinc inde coloretellis infe&a, Folliculus fellis przgrandis erat & pallens.' ien quoque folito multüm pallidior.: Plures ininteftinis erant lumbrici. B In ventriculi aperti parte inferiore nihil cruenti, fed matería vis fcidiffima fpadicei coloris fere. 4 Totus ventriculus valdé rugofus & denfus. 3 Ex patte füperiore extra&a infignis copia concreti fanguinis ; cum fluidiote fimul faporis aufteri. Y Orificium inferius ; five pylorus valdé conftri&us. Rugz ventriculi tortuofz,& prope pylorum feré circulares; Intettini vero reda fecundum filtule inteftinalisductum. Ininteftinis nihibrubicundiáutobfcuti,; 31^ Hepat variis in locis per fibrillas diaphragmati annexum. - Pulmo dexter pleurz firmiter connexus ; mollis , boni coloris ; féd.- flatu diftentus ; thoracemtotum opplens; ficcus apertusque liquorem limpidum , falfum fubacidumque fundens. m Siaifter lividiorum diftentus , paffim connexus pleutz gelatinof $. & vifcido humore obdu&us , firmus ; nigricansque , interins etiam, far " guinis inftar coagulati. P Pancreatis fubftantia elegans ; àliquore per fyringam immiffo p ftum tingebatur, [. In latere complures glandulz plané nontin&&, Du&us pancreatie j cus TEE : Lien pallidior multó in quo initia apoftematis, Y B srerio GRAVIDE HTPOCHOND, HEMOPT.- 26 PET Lum CEPCBCH) Hepar bené habebat. ; Bilis copiofa, pallida & tenuis; - Humor in pericardiofubfaltus &fubacidus. , .—— . — .- Corbeneé conftitutum. In diffi ventriculo dextro parum fangui- - nis, in finiflro ne gutta quidem. "E : Prope radicem melenterii conne&unturrenes vertebris , ligsmena tis firmis. Hic (uípicatur Cl.Sylvius ; querendas vias à ventriculo ad re- ' nes , per quaspotus fzpé tàm citó tranfeat, e Papillare$ In renibus Caruncule foraminulis petviz, pet. quas. urina colatur. : e: | Extremain parte tubatü variz veficulz aquá repletz;hydatides dite, Ligamenta rotunda uteri ;extra abdominis mulículos elapía , par». vum quafi mufculum adjun&um habentia ; in varia tenuiffima filamen- ta difperguntur ; que partim ad os pubis;partim in pinguedinem &fore táffe cutem, partes externas muliebres, inferuntur. —— : : ..... Arteria [permatica uttaque ex trunco oriebatur, ut & vena fper- matica dextra » fed finiflra ex emulgente ; uti in viris, : Rami illi , qui exiliacis ad uterum tendunt ; hic fer xquales illis j qui ad crura. auo p^ —.. Quarto menfe gravida judicata. dv. —... Tota fubftantia uteri fpongiofa & cavernofa multis magnis fora- minibus, five potiüs canalibus pervia, in quibusdam locis , flylum " cra(fum admittentia. Inhotumunum immiffus fini(tram verfus tubuli ope atus per nteri fubftantiam & venam fpermaticam in venam rena- lem, & cavamtranfiit , magisque tumens univerfus obferyatus uterus; quafi etiamin ipfius cavitatem flatus penetráffet, — ^ "m - -Inflata arteria fpermatica ad ipfos ufque teftes mota & tumefa- 8s. ! | ECtImeige - Placenta uteri cum fecundina (ive membrana chorio; mirabili tex« furàétenuilfimis fibrillis cenjuncta. — : v ».—. Funiculus umbilicalis in latere finiftro placentz infertus, | .-- ;Fetus caput in fundo uteri, ue TE |... Fectus mafculus lateti finiflro incumbens, .. .Esxtremitats manuum ; pedumQue ut & nztium albi. Ixantes.. -. j dodi 4... umbilicus patte ventris magis UR quam in adultis, | E T Lc 79 «fn 366 OssERVvATIO CXCVI. In totius corpusculi fuperficie venarum ramificationes "degandi j fimz confpicuz. Facies ruditer efformata. In atteria afpera fanguis coagulatus : in n cfoplisgo non OBSERVATIO CXCVL D. MATTHL£ PAISENII INFANTIS OCTIMESTRISQSECTIONE ——— 7 4C. 7. HO RNIO publica adminifiratà , bj ANNOTATA. Ápitis perimetererat 15. ulna. ( » : Tumor digito prementi cedebat , non remanente velligio. : , , Cranii offa , quamvis hiabant abinvicem , eo quo pue- - ris folentloco ;folite tamen ampliora erant, magis tenuia; | ita ut cultro commode fecari poffent. Non multum abfi milia cornubus, ex quibus lucerna fiunt, Dura meninx cranio ar&iffimé annexa. Aqua nec inter cutem & pericranium;nec inter pericranium & cta- nium, nec inter hoc & duram meningem, nec quantum obfervari po-- terat , inter meninges , fed intra ventriculos cerebri laterales continee | batur. Ejus quantitas o&o pintas Leidenfes; five 160. uncias medicinas. les, h. e, rj. libras excedebat. Aqua erat limpidiífima ; nullo notabili fapore przdita; nifi quod aliquantumore detenta;falfugine quadam linguam fetiret. ; Cerebrum amplum ; & pueri cetebro denfius, duriusque. Ejus anfra&us pené omnes obliterati. Contra cerebelli laminz egregié diftinguebantur. C erebellum to» tum cerebro minus affe&um. Va(a quzdam pet füperficiem cerebri ferpentia fanguine turgida. j Sinusfafcis fuperior plane fanguinevacuus. Cerebri finüs, late» rales , quibus aqua continebatur pro quantitate, xque diftenti adeo jut totum cerebrum non nifi faecus videretur. Glandula pituitaria flacci- da, & fatis magnaglandula pincalis nulla inventa, ( nefcio an errore diffc&a ablatave. ) : In CAPITIS HUMANI SECTIO, so -65 In plexu chorfoide glandulz null obfervatz. - es Radix fpinalis meduliz quafiin filamenta fiffa,quod memini ince- rebris ovium aliquando obfervaffe, | d Omnes feré corporis glandulz folito majores. - | Mefenterium totum plurimis glandulis rubentibus;lentesqQue pat- |. Vos zquantibus confitum. OBSERVATIO CXCVII. D. MATTHIZ/Z PAISENII : IN "es CAPITIS HUMANI SECTIONE ACI. JHO R NIO intbeatro Anatomicopublicà mens dig. dnm, : 6. Lugd. Batav. adminifirat4. ! ANNOTATA à Eíciffa cute cum cuticula in confpe&um veniebat Memlrana,Cl, £ Riolano adipecarnofa di&a, cum fibris carneis in fronte; pone €& auriculas , & inoccipite muículos emulantibus. — . NK. Occipitales illa aliquando defunt. ? diftin&io illa in re medicá nullius eft ufus: tum; quia hác ratione;prz- | fertim acutiori fcalpello;pericranium in plures membranulas dividi pof- | fit. | Poítea Cranium obfetvabile erat, duabus quafi /zzimis durioribus ? conftans , ( quarum exterior duriffima & craffior ; interior mollior & | tenuiot eft) quibus meditullium fpongiofum (diploé vocatur) interje- | &umeft. Poffis vafifiGili utrinque vitreato comparare. Ab hác externarum tabularum inzquali duritie & craffitie accidit 3! interdum in forti contufione , aut idu capitis , ut exterior illzía mane- ^ at; le(a interiore tabula unà cum fubftantia illa fpongiformi, cujus par. 1! ticulz carunculis fimiles, expreffo,& putrefcente fanguine cortumpun- | tur. Malum Hipp. Zuvoen dicitur; viZ. Nicol, de Nicolis in chirurg. - Hinc fequebatut dura meninx ; cujus nulla Cl. Hornio videtur effe 'Acranio diítantia , contra quam putat Cl. Villisin anat, cerebri, BE p LlI2 Hzc CluLccuu Gueuuomno ss cuo UM - Hincpericranium videteerat unà cumfeparato períoffío. Quodta- | men à pericranio diftinguere Cl.Hornio nimis fubtile videtur, tum,quia E A CB AM TEE - ord * Li " | Ossikv Es TI CXCVTI. RT Hzc beneficio falis non tantüm diliguit SUM mr denim à à i nic flro,fed & anterius cerebello. - 1 T m| In hac obfervandi. inug, quorürm unüs longitudinali , qué i in por. fica parte capitis definente incipit. : E. Laterali dexter & ffnifler in venas jugulates def nentes. —. IVtus inter cerebrum & cerebellum infra falcem, goun Locus, ubi omnes concurtunt;zorcalaz didus. i In hos artetiz infundunt fanguinem , & rurfus ex his vena tecipi-. ünt. Hs » Nam infasseesita per fiphonem carotidearterià tumefcunt vend in fubftantiá cerebri & contra * inflatis venis Inflantur f mul carotides | átteria fupra ligaturam, l Tenuls meninx proxime cerebrum tangens non tantum cerebrum. ambit,fed & anfra&us cjus fimül involvit;utarteriolas, quas plurimas continet , (imul ad totam cerebri fubftantiam deducat, In fubftantia cerebri notandi azfraczu: varii & profundi pracipué cavitates illz , quz ventriculi dicuntur; quiguadruplicesfünt. Simul. quoque infignis ille anfractus , five fiffura adradices oculorum ; non fem- pertamien conípicua , quam CI. Sylvius primusinvenit, Hincplexu cborloidesqui glandulofus & arteriis conftat. Ghiidüg ]z ille interdum ab hümoribus p. n. valdé augentur; cum. naturaliteg, tantum Gntin(tar granorum milii. | Pedes hippocampi ab Arantio fic didi. Limbus radicem fi pinalis medulle ambiens. : M ants digitalis à pofteriore parte ventriculi anterioris excute fens.. E: OBSERVATIO CXCVTIIL. | iA FRIDERICI ORTLOBIF DE, PERPETHA INFANTIA. NDucatusVratislavienfis pago;Heintzendorff di&o,die quartoFebrt atii A, 1669. ruftici filiola; Evanomine; cum fesquiannum nondus exceíTiffet;de menfía cecidit ;caputque ita tertz allifitjutinde paroxysmo aliquot epilepticos pateretur, qui tam mifere ipfa afflixerunt, ut caput ir magni Ep. DzPrRPETUA INFANTIA, ^ — 269 o — — — — | oagnitudinem capitis adulti hominis, intumuetit;eamque formam - 'integrodeinceps vite temporeretinuerit. Reliquum conttacorpus ab co l4 tempore nüllatenus au&um eft ; fed eam conformationem & dimenfio- | mem addies vite íervavit , quà infantes ododecim pratet propter | men(ium cíffefolent. Hinc porro fa&um ; quod puellula hzc pedibus | vel ftare vel incedere nunquam didicerit fed diu no&uque aut portari | ant in fedecula federe aut in cunis jacere neceffe habuerit. Eadem quo- "qué nunquam propriis manibus Cibum ingerere potumve ori admove- | repotuit. Mirahzcvideti poffunt, at majoremfine dubio admiratio- | mem meretur , quod licet corporis ftatura aucta non fucritmentis tamen | 'dotes nonnulla fui incrementa oftenderint ; quando nimirum puellula | perfe&é loqui ac plures precationum formulas piaíque cantilenas di- | dicit ; ut utjudicium non ultrainfantilem firmitudinem ptofecerit,nam fermoni precibus cantibufQue non-taros intermifcuit rius. — Talivite | conditione ufa puellula, trige(imum feptimum annum atate comple- : [. vit& hebdomadas viginti novemfupervixit. Hecvero omnia veri(fi- l mé fic contigifle teftis Zuvéz]4c eft Clari. Dominus Melchior Teifnerus, | PaRorin Cunradsvvaldavv Ducatüs Olsnenfis, qui ipfe pagus fupra di- D eto Heintzendorff confinis eft. 1t OBSERVATIO CXCIX. 3 xU UD. DANIELIS LHDOVICI, :^ DUDAIM GENES. XXX. ET CANT. FII. ESSE TUBERA. ; Chediafma hoc , quod é Viri cujufdam perquam curiofi colle&a- neis , juvenis tàm defcripferam ; cum nuper aliud agenti occutres ret perperam perire credidi, uni tantümamicorum aliquando -communicstum ; fiquidem períuaforii ; aut faltem fingularius | i quidpiam prz vulgatioribus ha&enus conje&uris ; etiam eruditiori | Cuidam (S : Jüdaifmo: haud ita pridem converfo continere videbatur. Au- —. ] thorenyáeícimus: Gallum tamen fuiffe contextus infra deTruffis ofien- i dit. Otientalia differtationi inferta ad przcavendos facilé hic lapfus , É ! Latinis litteris;amici iftarum fcientiffimi du&u expreffimus ; fatis fic . effe factum putantes tàmiis, quibus talia minustrita funt; quàmiftis ssisqu linguas pariter, & furrozationem nativarum literarum pun- T Gationumque callent. Reliqua, uti concepta fuéte, referuntur, — In- 1 fünt equidem ulterioris diíquifitionis aliqua , v.g. dew2274271 ; laferpi- " iio, cyclamine , arvevfi un » Pfedapios di&o , flore perquam odoro; , "" (illo pei fi&ionem juris bene 2 )ptecipué veró ipsá 244s- H n» d arás 7o /— OBSERYATIO CXCIX. | E euer MALUS Gere aecucuno;. vos TENEENCIMUÉ I ENDE RII um——— — eue imm dragorá. Sic Arabicum Gjadirain Londinenf(i non; procul dubiota- men inteliquarum verfionum aliquá occurrit: & derivatio Dudaim ab amore defcribentium culpa ; fi quidem fecundüm proverbium ( Grzca erant,legi non poterant)omiffa eft ; & haud pauca infuper adhuc obfcu- rius ( uti in conje&urali hocfícribendi genere) funtadíerta. Excolen- da velcorrigenda horum mage gnaris proponitur differtatioy qua ita habet. ; bs Quid tei fit Dudaizz Genef. o. & Cant. 7. nec alibi occurrens multi é veteribus; recentioribusd; quefiverunt. — Grzci Latinique paffim; Mandragoram verterunt , Íoporiferam illam plantam, quibus affenfum, preberenequeo. Ex utroque loco claret, effe aliquid ; quod in agro legatur; quodquein pretio ; odorum, rarum , & forían inter eduliaci» tifaporis fit. Hisita pofitis, videamus; quid de eo veri(imiliter ftatui poffit. Dwudaim Hebrzi interpretantur Sabbfucbiz »Jabbruchim , Sigles R. Jarchi etiam Arabice effe dicit 7a4/min(à afin & inde JafiminJafamin &c.) Hebraicz vociseít origo à nomine Dados , uberibus, mammis, | veletiam ab (a) amore; quod Dudaim uberumformamreferant , vel ad venerem conducant. "Videntur Chaldaice quoque voces, Sigle;(B) Sibhfucbim , Jabbruchim ,à volubilitate velrotunditatedidz, QQuzo- mnia mandragorz parüm quadrant. Habet enimfolia la&uce , flores fine gratia , radicem bifidam oblongam & grana potiüs;quàm proprie di&a mala; fingulaq; hzc graveolentia. Nullus. plantz ufus; nifiad fluporem. Nec Plinio credendumreferenti,quibusdamin locis mala ejus mandi: quod ab alio accepit vociffimilitudine decepto , & Magu- darim effe mandragoram putante. | Neq; dubito fimiliter Gracos Bi- bliorum intepretes magudarim idem quod mandragoram exiftimáffe; cumícirentibi Dudaim effe magudaras. Conjicio autem hoc nomen . - effe Arabicum vel Syriacum; calvariam fignificans vel terriculamentum in fatis ad fugandas aves defixum : ( quod etiam vox Jabhruchim in.» radice Chaldaicá fignificarevidetur:) velà rotunditate:(nam Arabice: Gjadira elta vaxusaAa8 aj, Ephef. 1. & Gjadaraton gutturis, aliusve - praternaturalis ab orta tumor ; & Gja4a7yion variolz.: ) tuber vero Cy- renaicé fic appellari, propter cranii formam atque ex iftá appellatione: toti Africz & Z5gypto familiari , ( quod Cyrenaica tubera effent com» - mendatiffima) Alexandrinos interpretes cum mandragorá maguda- | rimconfudiffe. Sed /j/phbii quoque ac /aferpitiituberofam radicem in Cyrenaicá provincia magudarim dici , teltis eft Plinius ac Diofcorides, Tu- - ! | quafi papilla - tera; dile&e mi ; abícondi tibi.) Ipnuens;intemeratam fe fponfo ferváffe — -DupAIM GENES. XXX. ET CANT, VILESSE TuBERA. — 371 — Tubera veró in Thtaciá vocata fuiffe zecfvia vel xsgdvia , ex iidem & | Athenzo conftat : quique Geraniumlegunt hic , Germanam vocem. corrumpunt, Dicuntur etiam Grecis communiter 0dua ; quod maxi- méappetanturà fuibus. Undeíecundum tuberum genus vulgó panis porcinus vocatur. Leo Albertus Defc. Afric. tuberaait Arabicé voca- ri habbares. (G;Z/;r Arabice panis eft ; & Athiops interpres Genef. 30. habet pro mandragora Ke/a bakljid eft, malumterrz velcampi, Apud Athenzumtuber Cyrenaicum dicitur Myf velMyfum. . Leo autem,lo- ^, Co citato ait; Mi/4m Numidas appellare Terfes & Tirfas Arabum, Mauris tubera terre fignificant. « Mallilienfibus vulgó tubera funt 7zfzres no- ftris Zufres. — Hebrzi Szglim dicunt effe herbam ; cujusflos viola , fo- lium vero trifoliatum fit : quod cyclamine ( pariter à rotunditate di&o) ex parteconvenit. Namduo vulgó ponunturtuberum genera ; pri- mum fine radice fine caule ; nifi ipfum tuberradix eft : alterum , quod caulem;folia atque fibras habet * idque fimiliter varium; quo cyclamen quoque pertinet ; cujus radicem przgnantibus noxiam fcribit Plinius; ferendamque inomnibus domibus; quia mala medicamenta impediat: ideoqueetiam amuletum vocatur, Exhác tuberum diverfitate nata e[t intezpretum variatio ; dum alii amuletum , alii edulium venereum, alii violam & herbz genus; alii radicem humanum corpus aut caput re- . ferentem , alii aliud volunt, Sed Dudaim fignificant primumtuberis genus; à quo alterum,;feu porcinus panis ; cum confimilibus, nomen mutuatur. Eft autem di- éumquati Ag uber,non modó ob figuram rotundam; excrefcentiasq; res » fed etiam propter pongiofam internam ; quafi mam- millarem fubftantiam : przbet porró fpeciem capitis aut craniihumani grati eft (aporis , fingularis ( addimus & lafcivientis ) odoris ; & fercu- lum venereum , crefcit vere; &c. Summa: omniaque de Dudaimé duobus facrz Scripturz locis & variis commentariis afferuntur, pet- quam ipfi quadrant. Indeque Cant. 7. füb eclogá quafi paítorali; al- lufionedre rufticapetita, Sponía, (falvo fenfu myltico ) verecunde amorem fuum ; & nubiles nunc florentefque annos commendat inda- &ione Dudaim, primo vete, fororiantium fub pubertate, mammilla- ruminftar prorumpentium ; & odorem fuum fundentium : ( tibi dabo uberameaibi ^ Dudaim dederunt odorem. ) & eju(modi blanditias . tandemconcludit: (Etin o(tiis noftris omnia mala Punica nova & ve- . vit- DIEM —OssrzhvxrrO CC. Lari d E virginitatem ; quo quafi aperta vernantis horti janua, delicias fibicon. - ditas & illibate fetvatas decerpere properat, Atque hzc de Dudaim; uandequivis, quantum placuerit;colligat, — - d [ (« ) à Dodim, amore.(()potius legendum Siglin, Gibhfuchin., Jabhruchim.] . - j ( De Dudaim conferri etiam poteft difputatio à Reverendo & Clas — riff.Dn. M. Michaele Libentantz , p. t. Diaconi ad D. Elifabethz , quz Vratislaviz eft, meriti(Iimi ; olim Vitteberge Anno 1660, habita.) : | OBSERVATIO CC, | ! D. DANIELIS LUDOVICI bz | SPIRITUS, SEULOLEICONORUM ABIETIS, j ET DE PINGUEDINUMIN eA4OUAM REDUCTIONE, q Um abietis & affinium re(inofitas adcó polychrefta (it , inque copis iftarum refinofiffimis ingens quotannis quantitas peri- te videatur;experiri placuit,num operz pretia etià mereri pof- j* (ct indigentiorum quifpi&ex indigenis;citca hec occupatus, Proin non arefcentes jam autexuccos ,fed virides adhuc;atque vege- tos,circa Septembris initium , nucleis fuis ( debiliotes faginorum more 3 inebriantibus) adhuc pregnantes numero centum deflillationi per ve- ficamfubjecimus. Proveneruntoleiclati,à vulgaristerebinthinzfpts - ritu ail differentis € fele&ioribus unciz duz , é.mediocribus quatuors — decim drachm:e prater propter ; fed exiguo fic infumendi laborisredhos ftimento. Num pauló ptovediores daturi fuerint plufculum ; experi- f mento haut fa&o , dicere nequimus, | Eorum veró centum , alia inten- 3 tione , molá; ceu lini femen folet ; expreffi ; fudarunt non olei ; fed ma-.— gmatis tantüm oleofi ; vifcidi,aquo(o fucco infperfi, ultralibram unam. " femis,.. Etcumevidentiori ufui aptari tunc non poffet, per veficam fi» militer tentatum; dedit oleiclari;fed dlavefcentis drachmas feptem;liqua- * mine.in veficá fupernatante inflar liquidz vernicis , deperdita vero fig. (prater id . quod in reje&amento remanere potuit) (ubtiliori (inter mos: - lendinitra&ationes) patte, . Uti fané ejus generis olea vixaliud effe» videntut , quàm fubtilior feu attenuatior refinarum fubftantia; (fpiritus. - autem fermentatitii ardentes fubtiliffime , per falinarum particularum | | | ACCea Dr Sernrrus seu Otgi CoNon.. AsigTIs &c. REDuiCTIONE. 2» acceffum quafi faponarie , mi(cella dilutum: ) eoque tradu temporis . in Terebinthinam quandamolea ifta redeunt: modo parili de reliquo- » rum quoque vegetabilium, (etiam per retortam ) defLillatorum ortu, aut compluribus tandem fuperveniente inctaffatione , forfan haut di ffi. culter concipiendo. Undejamolimin iftius impedimentum fuperin- - fudetuntaquz quidpiam fimplicis ; aut pro gravioribus oleis ( quo (u- petnatent ) probé falite, i X Haud adeó veró diffimilem refolutionem feu fuüblimationem in ipfa corpulentia fua ( mercurialiter quaf)) pati videtur camphora etiam vitro varié occlufo : nam licet ita tantopere non tranfpiret ; erupturit tamen , & in afcenfum vafis; per annos aliquot in frigidiori conclavi fervati lateribus ; undiquaque hinc quafi glaciatis (tie aefrofran Gaf) copiosé adhaeret. Decatero hzcipfa arborum refiniferarüm in vicinia confideratio fzpius nos in peritiorum Helmontianz iftius ( poft Thale- tem olim ) rerumex aqueo elemento primordialis produ&ionis perve. ftigationemtraxit ; cum tantis earum tra&ibus ; immenfzque inibi refie nofitati fufüiciens fubítantia propinquior,aut bituminofitas(vel poten- tia tantum proximiore talis ) fübter profe&ó non queat concipi : brevi- que poftrelectis abietibus , renatas ( pro more) betulas , eodem loco, aliumlongé fuccum plorantes deprehendamus; ceu alios ramoshauftá folá (ad libras quoque)aquá explicatiffimFfrondentes ,mediave brumá hinc plané florentes. . Sivejam credatur attraht, five preffione quadam alitervé per competentes poros; quaíiper emporeticam perpendicula- riter immiflam;furfum repat. Copiofius é maturiori ligno oleum ,vitem fubfequo cum Tartaro ; plantarum ejuídem areole diverfiffimos in co- lore; fapore , odoreque fuccos, aliaque vulgatiora nunc exempla addu- — cere lüpervacaneumtuerit.Diftant equidem inter fe valdoperé hec duo : - oleofitas & aquofitas : faciliusque comptehendimus ( à foffilibus ufque ad vegetabilia,) hujus in falinam naturam tranfitum, . Non tamen.» proin protinus ( praefertim fi paragius &egintermedium; uti in mixturis " faponariis invenerit ) (emet penitus averfanturt : vel refolutionis aqua- rumteftimonio. - Et reverá fic tranfire non folüm in exoticá Indiz nu- ce (aquam potui aptam nec paucam. primitus , hinc oleofiffimum nu- cleum exhibente)verum etiam in ipfis avellanis juglandibusque noftris, àmanifefta primum aquofitate per mucilaginofum &. inde la&eícen- tem liquorem ; ad oleofitatem tandem ( dimidio (xpé ad nucleos pon- dere)abéuntibus cernitur. j i» Ne c | Mm : Nec Jfnplr [—— enuned » drachmam unam femis aut duas ad fammum olei : dum libra una fapo- : A eir. uo TD CAENMOWLUCT UU PN CASS 11.3 174 OssrRvATIO CC. k NUR s à : FEVER -— 0 Nec parum huc vel pet indire&um conferre poffet recentiorum illa J pinguedinumin aquamreditio ; fiquidem;ut ajunt, faciliuseftaurum facere,quam deftruere : Dummodo in tzdiofiffimorumlaborumrefiduo | | non foret,in quo qualitercunque faltem hafitare poffet quifpiam. Non. eodem fané modo ac füperficialius , occulitur tantum pinguedo , in fa-.— ponariis maífis , poft fufficientem in aqua fimplicidiflolutionem, lent. evaporatione iterum in mucilagiaem infpiffatis; uti forfan olea deftilla- ta in tartarifato vini fpiritu, aliag; in liquoribus alcalinis , ipfové albu- ; mine , amygdalinumin emul&onibus,; pinguior alimenti parsin chylo, lace ; collifis, fevumin fapone; &c. facile per enchirifes quasdam poft-. modum , autlevisignis interventu, feparanda. Occultaturintereà. tamen nihilominus & latet , vel quoad potiffimam partem, fi quid abre» ptumfuerit. Atque eádecaufa fevum tanquam corpulentius diffipa- & tuque difficilius, ejufcemodi experimento prz deflillatis oleis (tartari nigro zque patum , fimili methodo , cum falis vol. particula prabente) .- feorfim deftinavimus. 5 Dedit autem faponis noftri libra up2, predi&o modo tenuiffimz« que loturz inftar foluta & in patentiori balneo toris fpiffam in mucila- ginem, ( talis enim prodit) evaporata ; cum f.q. cinerum vel arenz vix | muemeccuniee Gone ie toe «i nis communis nil paffi , cumf. q, cinerum, libram femis & anspliis(przs — ter falis volatilisin roftro aliquantillum) eodem igne arenz prebet.s, ^- Putavimus , quod etiam ex parteres erat, nimiorum additamentorum |. fuppreífione id contingete;adeoque nova faponislibra, notatá jamra- tione follicité tra&atá & infpiffatá , per fein re«orta capaciori deftillata 3 eft. Prodiete olei drachmz quatuordecim prater propter ; reli&tà mae $4 , faponi nigro fere fimili ; fané iterum in predium loturz confore mem, fed obícuri coloris liquorem refolubili , & poft evaporationem. denuó drachmasferé quinque: dediffetque extra controverfiamame plius/fi caput mortuum iterumfaponiforme( fed priori mollius; inq; lo» turam nigricantemrefolubile) reitcrato tentare per aliaimpedimenta . potuiffemmus. An nunc inquavis|deftillatione; oleofz particulz alia : quidam tantummodo fub firmioti alcalium ( aquofis feré fpoliatarum) complexu retineantur alie veró in fcorias; pinguedinum more fimul ; comburantur ; an ínfüper aliquanta earum parsin aquam; fedimme- - diíaté( uti una exit; inter evaporationemtamen faltem retineti potuit) fadfcendo quafi redierit, feu falis volatilis urinofi , per abforbentias - | cot- "ru i - » "y Ml "3 EA E & DrCsnzvierisViNIQUE ÜONCENTRATIONEAC, 175 —€— Ari corpora ( ceu in acidis quoque fpiritibus alicubi tentatum eft) iterum, - facceffivé forfan enervandi interventu,curiofiores judicent, vel ulte- rius perfequantur: precipue, num acido fpiritu vel fub(tantià adjeGá oleofitatis ifta refiftentiafolvi queat, Decztero; aquailla, qux ante oleum ; & cum eo deftillat ; utique fal volatile fatis evidenter fapit, at fi. mul horribiliter ; inftar putidiffimz pinguedinis. Ex adverfotamen.s etiam eadem falfedo in fimplici faponis deftillatione percipitur ; ut de- nu anceps videatur pro olei inverfione decifio, Ne OBSERVATIO CCI. D. DANIELIS LUDOVICI Drs CEREVISLE VINIOUE CONCENTRATIONE , MELIORATIONe » ZITHO BETULINO SPIRITUUM QUEE FRUMENTACEIS j PROPORTIONE. Um füperioribus luftris multa depotulentorum compendiofio- |. fiperconcentrationem affervatione ac tranfportatione propo-. nerentur,fa&a hic quoque funt divería circa Zythum experimen- ta ; etiam paucis abhinc annis repetito ; cumaliquaexternistuns- decaufis expectationi minus refpondiffe viderentur. Quid obíervave- - *tim fub talium ( fiomnimodé procederent , ufui haud exiguo faturo- rum) experimentationibus;breviterreferam. Liquorem proin é polen- : ta feu malto, confueta hic ingredientium quantitate proportioneque» á Zythepfa confe&um, probé faturatum; aliquando etiam pro majori ' confervationelupulo conditum ( citta anticipantemaliquam fermen- tationem vel adu(tionem ) exhalavimus ad octavz , aliquando ad fexte pattisremanentiam. Liquamen in cellá cum curá per femeftrre & am« plius affervatum ( bibentibus pro talium more tormina & inflationes |! lens) antequam acorem quendam ( ceu alia portio elapfis adhuc pau- cis menfibus ) minitari inciperet diluimus cum aquz faltem quadru- plo; & pera&á fermentatione cerevifia exiit quidem » fed fecundari haud adeó fuperior , minüs certé grata ; ( ceu pariter & fimul perquam flatulenta erat , alio fine ad dimidium alio tempore incoca ; vulgati ta- men Zytho quantillo validior. Unde refiduum nondum ita dilutum, alii cercviz co&turz mixtum eft licet tantoperé non perceptibili ejus F- | Mm e. ; hinc daa 3125 RUNS TURN TUN RN CPEROBRERTIITTT TAE (336 00077 'OssERvATIO CCL - Trid hincfortificatione. Idemveró mihi jam antea contigerat in mufli,fe- le&ioris quoque concentratione , fimiliter ( citra ullam przviz fermen- tationis vel adu(lionis notam ;) ad o&avz pattis remanentiaminftituta, Sapam hanc five firupum poftaliquot menfium affervationem; dilue- - bam partim quadruplo, partim quintuploaquz fimplicis, « Sed poft. fermentationem & fecum fübfidentiam , non tàm vinum quàm forbet:s five ícherbetaliquod devians aut pomaceum]levius biberevidebar. Um- | de quemadmodum fixioribus quibufdam vegetabilibus;inter fucci vel | infufi exhalationem decedere quidpiam ( plus minus) velaquzfaltem fapore qualicunque , fedimentoque fuo teftantur ( licet extra&orum.,. f per vapotofum balneum rité infpiffatorum inde notabilis non perci«. f. piatur deterioratio ; vel rofarum; croci ; &c. exemplo ) ita nonnullain- fi fuper , feorfim veró farinacea, vinofa , acidula quedam &c. inter con»: f centrationes fuas , fub continua ignis actioné páti aliquid , autinquo- f: piam fatis alterari ; alibi fere inverti , vel inde manifeftum eft. In citri fucco id notarunt alii, nec in cydoniorum, berberum &c. ( per vapo- ff: rofum quoque balneum) infpiffato ; poft dilutionem priftinam fucci in. Bi venimusgratiam», Etextractorum Rhabarbari , fenz; &c. debilitas i forfitan huc ex patte referri poffet. Revocant veró riobis hzcin meme Bi riam , famofierem ha&enus é betularum fücco cerevifiam ; quam Se niffimus beatiff, mem. Princeps cum Moguntiez apud Reverendi mumEle&orem primitus vidiíIet,1668. parari fimiliter in experimentum, .juffit. Elegans erat & fapida; utpote ad normam proportionemques validioris noftrrz ; quam duplicatam vocant ; confe&ta, Peculiare autem vim diureticam aut antinephriticam inibi deprehenderenon: tui. ün EA 1 1 j | 7) | Laudabant quidem horum aliqui ; fed quia gratis bibebant ,. .porealiislaudabilem. Etíané quzdam inter hanc , & betulinis ge mis medicatam facilé concipipoteft differentia ; cum fuccus ind tenter , ( majoriqueex parte crudior € caudice)colligatur, forfan e per colle&ores dilatetur ; fzpé fecundam quoque fermentationem(in inevitabiles motas & expofitiones ) fubeat , inque gemmis poftmodum jam longé fit exco&ior five characterifatus, | Addamus his infuper quz in mufti debilioris melioratione aliquando obfervaverimus y cenopolis alicubi forfan notiora. Cum vinifive fecum vini m mentaceoque ( fed ab ingratiori odore prius redificato ) fermem aic —& Dr CznEvISIE VINIQUE CONCENTRATIONE, &c. 277 m T a caen — v—À - —À—À— (tationis tempore proportionalitér addito. fpititu., proce(fit qui- - dem quadantenus negotium; & vigor hinc aliquousque intendi videba- . tur, non veró illa (aporis in generofioribus quafi corpulentioribus vinis - gratia. Nec eamaffociatum (Glaubero hic;& intet cordialia adeó.com- | mendatum, à re&ificati fpiritus refiduo liquamine defuper colle&um, vini inFranconiáRhenique tra&ibus vocatum) oleum przftitit: utut o- :doreejus ( qui crapulam quafi fpirat ) tàm per falis fpiritum ; quàm per ! sweficam (commodius ) abitrahendo , aliquousque infra&o. Quiin vi- ! norum explorationibus exa&iores ; debiliorisve funt. cerebri, & hinc | (quamvis generofi(fima fzpe vina nativa ) fpiritum tamen , ettam modi- :cum, ferre nequeunt ; ejuscemodi mifcellas zquéfacilé , ac maledictam Allam ipfius ; ( turbidioris inde) vini cum vini fpiritu mifcellam guftu,; |-ac brevi fubfequa cephalalgia difcernunt. Proin in amiciori , fermen- | tationi aliàs fübje&o ; & corpus quafi hic dante fubje&o fucceffüm ex- | :periri placuit : addidimusQue multi , fed profe leviffimi dolio 160. yel 17o, librarum civ. capaci faccharinon refinati libras quinQue. Vali- Jocis; ubi facchari parabilioris pondus augeri poffet convenientiori,nec fatiscentibus vinis adeó ab(ono. Eodem vero tempore quispiam fingu-. atem ea fortificandi promittebat modum ; pa&o poftulato certo in (in- !gulas amphoras pretio. Finitáfetmentatione, validi(fima fimiliter & bu: durante , iir e illo non quidem erat validius, at guftanti inovellorum generofiorum vinorum inftar, aliquanto corpulentius qua- | fi; procul dubio per additamenta , quamvis fecreto habita: nam in re- je&tis fecibus aliis longe craffioribus, ftatim deprehendebatur copicfa ti (ive polentz grana,cum anifi, etiam forfan liquiritiz tantillo:nul- idem horum in fapore vini veftigio; fed indubié propter przcifam pofito conciliant , variatá perdunt: ceu in vinis ac cerevifiis medicatis, ! aquis deftill. &c. paffim cernimus. Sed potulenta hec ardehte quodam "fpiritu tandem condiamus. CarZanu quidem. $. de /42/l. ait :aquá ex & inebriet, quàm vinum. Additam tantz incalefcentiz rationem us Scaliger excutiat, Mofchis veró gratiores quoque huncin finem füppetere fcimus. : Anfa tamen hinc dabatut in qualitatem, ac titatem ejuscemodt frumentaceorum ulteriüs inquirendi , prz er- | ; Mm 3 tum r (e proportionem;quá fetvatágultum equéafficientiagratiam com. - na deftillatá , mofchos uti ; quod vino careant, nec minus excalefa- : dior inde ftatim & protra&iffima fermentatio , & poftmodum vinume | altero tanto forfan (1n eareliqua acetofitate) melius : fed experimento |. 58 - OssrzRvATIO CCIIL/ p nnd —X—XX a qe tg tim dum eodem tempore ( ceu nunc ) conquererentur miferi;iftdanno- - nz caritate minimüm fibiprz aliis omnibus furfuraceis quoqueaccede- re roboris à panis avenacei efu : ac queftio infimul incideret, num hor-- deum ob vetuftatem fationi maltique confe&ioni ineptius , commodé ardentis fpiritus forma confumi poffet? ut proin facto experimento mo- dius;qui fecalis 256. hordei 220. avenz veró 148. libras tantàm capiebat . (fubtra&à decimá (extá molitoris parte;furfuribusq; fatis exfuccis)dedit farinz fecalinz quidem libras fere 200. hordeacez 157.ave nac ez faltem f9 Itaidem avenz modius;pro fpiritus ardentis deftillationerité prepa- ratas;poft vulgarem illam re&ificationem exhibuit libras [olümrg. fapore tamen minus grato,cum à fecalis ( fed fele&ioris,nec recentis nimis;nec | vetuftate vermibusque nimium corrupti)eádem menfurá proveniant fa- cile 86. vel oo. pluresve hordeacei ( pre fecalino pariter minus acce« pti) 65. libre aut pauló amplius. Confideratione vetó hic non indi-: gnum eft ; quod ; dum idem farinacez ( ex hordeo & avená) fub(tantiz pondus fupponimus; producendi indefpiritus eandemferé quantitatem. poftmodum ponderamus ; adeoque avenaad inducendam fpiritualita- - tem , reipfa hordeojeft inferior par pene hinc reperitur ( indeque evi- densillud jumentotum robur eft; ) humano tamen corpori tam parum - tribuat.Suum equidem cuique eft alimentum accommodiatius, etiam pet affuetudinem: & per annorum decurfus maturatiorem , acceptum fieri Septentrionalioribus panem , Excellentisf. Vir D. D, Barrbolinw. tetu- lit. | MERcD rut Ras VOCE Ios, OBSERVATIO CCII. D. DANIELIS LUDOVICI. Dg E" PERIODICA NONNUNQUAM VIGORIS IN CINNA. | MOMO FARIATIONE, : Ui fenium non fentite cinnamomum putabant, pridéà Galeno notati funt, productis ex ordine Imperatorum thecis, Et is | quidem decidentie trigefimum affignavit annum, Vermin |. magnatum mytothecis minus quoque arormatica , etiam polt quinquagelimum, adhuc fatis vivida invenimus. Quodauteminuxos - tisstiliconis , Imperatoria fororis ,tumbá A. [cune repertum dicitur, | vigorem pr PERIODICA XONX UNQUAM Viconis &c, 279 —— —— V MÀ— UR — — T —ÀÀMÓ— — À— MÀ qAOREN ; vigorem forfitan pot 14,00. annos fuperítitem » aliorum fragrantium - confortio ; penitiósve interceptz aéris deprzdationi debere potuit, Sed prater ordinariam hanc plures adhuc caufz funt variantis hodieque , ut .. olim; bonitatis, v.g. Regionum ipíarum diverfitas: quodque in Java ; * Malabar, Chinaque debilius, feu de Meto fylveltriusve creícat, aliunde motum eft : fortaffe tale etiam in Petuaná regione , ni, pro gentis vel nautarum confíuetudine,; paulo aromaticotera ( ipfum fané laffafrasin recentiori Antillarum deícriptione)inter cinnamomi,ceu urentiora quz» dam inter piperis genera relatafuerint. Sic porró ipfis in ordine corticis bus fua non diveríitas:eaque adhuc major,ob varios tra&tationis modos. Siícilicet fecundum Garciam,incompetenti tempore deliberentur ; vel | inter exiccandum ; aut fub Iitanorum reditu,(referente Anonymo Cat» | du» . melitá ) caraceis five onerariis aliquandiu extus appenfi,folaribus radiis exhauriantur; mariná aliterve corrumpantur,&c. quibus aliam a dhuc, ha&enus ferían minus annotatam variationis; feleciffimi quoque cin- . namomi adjiciamus fpeciem. Nam fg pius olimapud parentem obferva- vi; optimz aotz allatas Cannas, pipereque pro aromatoriorum more fe-^ pultas, faporem nativum aliquando exuiffe feré penitus ; librum aqué ac ctraffiorem corticem (hunc tamen frequentius; ) poft aliquot veró - temporis ( incertum tamen ) fpatium recuperaffe id denuó fatis vege- ' tum: vix obLunz ( tantum alias in lignis valentis ; ) apud nosphafes al- terationesve aétis. An certe fpeciei fi fit majus adhuc dubium ; vel an ob inconventioris temporis refe&ionem ( uti ea quidem in afferibus trabi- busque noftris multüm poteft, ) autimmaturitatem quandam? Sed non una vice data opera é certo fic languente cinnamomo deflillavimus a- quam nihilo deteriorem : ut peculiarem ^occultationem vel deliquium particularum aliàs fat fenfibilum, ( donec planior inveniatur ratio)tan- . tifper miremur. Qui veró fpeciale quidpiam reproduaioni corticum fübeffe putant; in vulgari quoque Periclymeno ( fimili fibrarum fecun dumlongitudinem du&u ) analogum habent. OBSERVATIO CCII. Weg a DANIELIS LUDOVICI E Drz P NITRO MURARIO. i: forté fignificantiüs hodie dicitur. Siquidem falis pettz vox pene nunc indifferens, Aphronitrü veró multe adhuc tecenfioni compiicz- £unm LI -H c $0 — OssrmvATIO -CCII. PUT MEI - PALA d PVLT TUNE "PEPWOT r -- T ad - n———L—— '— Pro ——— tumeft.Non autem illas vulgi ftirias hic intelligimusque écellarum fub dio , vel perpluentibus fornicibus interdum dependent ; gypíez quafi, & elota lamellatimQque compa&á calce conftantes : nec portó vitrioli- cas , aluminofas, falinasve nonnullibi efflorefcentias aut coagula,pra- k cipué in metalliferis vel intüs flarantib. locis;pura velfrequétius varia - | inter fe, aut cum ipío nitro mixta, eove tandem ex parte tendentiaj | atque vel inde nitriformiter quadantenus vel communisfaltem;(quod . | ia fe continent) fulphuris inftar ardentia. Sed concrementum vere & evidenter, feu ( demus difficilioribus ) przcellentes faltem nitreum;atd; hinc, fiopus refinatione debità in nitrum, noftro parredu&ile; mu- ris (imilibusquefaxorum ( calcarii utriusáue arenarii ; ) ac lateritiis firu- ibus hiclocorum ( uti alibi forían cryptis; tipibus , defertorumve plas - nitiei ) adhaerens: modó lanuginis inftar; leve;album,;tenue; in fuperfi- cieitorum ( integrá vel tempeftatibus, recentiorumve vermiculis exea) qua(i etfloreícés:modó veró craffi,& cruftis calcivarié permixtis,minus- quealbentibus coagmentatum. . Utrumque quale ac quantum praztet propter foret , experiri quandoque placuit: przfertim ob propinquius hic aéris commercium, | Corpulentiusproin illud non cette cali pla- 1 gx obfes eft; fed indifferenter ad ortum xqué ac feptentrionem &c. Sub. dio zqué ac occlufioribus te&isvelocis nafcitur : frequentius equidem ( ceu notum eft) ubi ftabulorum vel olim quzdam fuit communi- catio : fed neque hoc perpetuo aut convertibiliter : & infuper ebulliit; ubi nullum cum ejusmodi urinis unquam effe potuit commercium, ' Calcis autem vel analogi evidentiora plerumque adfuére indicia. . Quod. porró per aliquot luítra hzíerat, aut duodecenne tantüm; trimo ( prater propter in nitrofitatefua ; haud adeó deprehendebatut przfentiàs , quamvis in pondere, ( ob exfurgentis fimül calcis - "aliorumque confufionem; ) foret oppidó , etiam in eorundem an- - norum maffi quzdam diverfitas : corraízQue libra una , modo |! 4. olàm , niodo 6. 8. 9. daret uncias nitcofi hujus falis: quod portó, | fele&ius quoque , aut per lixivium faponarium refinatum; prater | expectationem vulgari nitro profe&o lentius deflagrabat. . Pyriusinde pulvis » fecundüm debitam proportionem fatis diligenter confe&us ; . | fimiliter faltem inftar communis ejusdemáue compofitionis pulve-. | tis pyrii , fed aliquantum madefa&i , ( & in candelam exiguam. compadi , ) vel copiofioribus carbonibus , aliisve additamentis inpy- DENITRO MURARIO. o SOME US D noe ens3? raecsasuo mot . in pyrobolis dilatatioris confümebatur; reliquis pauló copiofioribus. Libra veró una hujus nitri ; cum capitis mortui aluminis duplo, citra aquz in receptaculum àcce(fum; deflillationi fubje&a;dedit prater pro- pter unciasi7. conveniente fic quidem [fpiritus é. nitro communi; ea. dem ratione deftillati pondere ; non autem vigore ; utpote qui erat re- millior, & aque forti debiliori vel à croco metallorum abftra&o com- par. Prioríané rubedo haud adeó apparuit, ut recipiens vifum eft tan- . tummodo , ac (iex obfcuriori malfá fuiffet conflatum. — Pofterior verà erat admodum & ut in vulgari deftillatione folet; intenía, | Cum ar- gillà idem labor inftitutus prebuit ( ceucommune quoque prater pro- ptetfolet ) uncias quatuordecim& drachmas feré quinque at pariter deficiente proportionaliter requifito robore; primoque rubore remif- fiffimo : Capite mortuo de cetero utrobique à vulgari earundem de- . füillationum;haud adeó guftantibus folventibusque diftante.Lanugino- fumautem uti pariter indifferenter ; ad lateritia arenofaque efflorefcits ita calcis quoque vel zquivalentis cujusdam frequentiora quàm urinz exhibet indicia ; guftu magis infrigidans quàm urinofius illud cruftuo- fum ,fali prunellz moderatiori quafi emulum. —Necper acceffionem particularum femet quafi protendendo , admodum hic locorum augeri - vilumeft ; poftliminió forían humidiore a&re aliterve confumptum, Un- ^ decum fufficiens deflillationi quantitas difficiliüs conquiri poflet ; in - pytium pulverem quod fuppeditabat ; reda&um eft , lentiori quidem paritefat lucidiori flammá , patcioribusque recrementis confla.« grantem, Atque. hzc per vices in iíto falis petrz genere obfervavi mus ; fi forté obícuriffime nitrofitati, quid & unde fit ,. decla- rande conferre poffent quidpiam : praefertim fi reliqua ex affinibus ".aliisque fpeciebus petita Phoenomena adjungantur. Materiale fane fou cotpus iftius feorfim & quafi in abtrado; minori forfan difficultate cone cipimus ; dum v. g. deftillati vel cum carbonibus , tartaro , antimonio , jove &c. detonati nitri refiduum ; ceu mortificatum ( nifi quod quzdam inibi difperíz, denuó tamen per additamenta feparabiles;fortaffis etiam: -* fui fic multiplicative particule remaneant, ) intuemur : aut artificio hincreproducti modum , pridem quidem pet pracipitationes & alis — 7 ealium nitratorum confectiones notum , intereà nihilominus à nitro u- - fualitam ponderis faporisque fupereminentis,quá pronitatis in deliqui- um;facultatis expreffe & in patva dofi fudoriferz,denigrationis voforum sastallicorum;&c.refpe&u adhuc aliquousque(ob inzqualé fuba&ione; DI i : Nn | A aut 282 T OssrzrvaTr10 CCII - de | aut a&uantis principii majus acumen) differentem perpendimus ; aut X quomodo fpiritibus nitrofis figulino vafi infufis, vel ab ipfo communi . fale abftra&tis pariter nitrum quoddam prodeat: & inde (imilequidpiam fali terrz calci communi ac fubterranez ; parietinis, lateritiisque ftruis — bus, immó aliotum quoque faxorum füperficiebus ; per diveríam ^. extraneorum adtivitatem accommodatis ; ipfisque vegetabilibus; .- przcipud amaricantibus ; ac animalium quibusdam partibus & excre- mentis ( circa falino-íulphureas eorum particulas ) contingere . colligimus. At veró quomodo lízc vel à quo hec omnia , eti-- am ad fenfum fzpé minus diípofita animentur , feu nitrificentur , id profe&o adhuc dum comprehenfu videtur difficillimum. ^ Eleganter quidem ; & aliorum falinorum exemplo hoc quicquid eft, in certa par- — ticularum nitri modificatione vel configuratione quafi mathematica confiftere ponitur : viderique forfan per certas dedu&tiones queat ; talis- modi conformationi vel folam «theris inapplicabiles particulas a&io- mem fufficere, citra (alinz hinc fubftantiz cujusdamacceffum: ceu do- mi quoque in chimicis ac naturalibus digeftionibus,aqueam oleofita- tem , & hanc naturam falinam induete ceraimus, Sed enim an fpecialiffimum hoc fuppofitum etiam confiftere queat cum fingula- riori illá nitrofitatis feparabilitate ; dubitare forfitan nonnihil poffent ,. qui per vulgatiorés quoque obfervationes eam ; tanquam rem quafi penitus extraneam ; à nitro ipío ( etiam refipatiffimo, nativo zqu& ac artificialiori ; ) reli&o íuo , quod induerat fubquadtuplá; | fubtriplà , vel etiam dimidii proportione ( propuritatis laborum- ve tatione ; ) corpore; ( pro nunc quafi eneQo ) ita feparari poffe pu- tabunt,; ut in liquidá. queque confiftentia, manifeftaque aciditate,' evidenter nectantüm concentrationis fpiritus vitrioli falisve vel reguli antim. aut amalgamatis Jovialis cum fublimato mixti; fimiliumve mos: re fimpliciter excandefícat ; fed ipfius nitri inftar; feu plané nitriformi-. tet dellagret: modó fibi externum & competens ; quantumcunque tan-. dém fufcitabulum (ulphureum fimplex aut falinis quibusdam particulis | fociatum invenerint: ceu miffis bezoarticis mineralibus ; aliisque mare tis & antimonii folutionibus;faltem vulgaris illare&ificati fpiritus vinis item fübtiliores refiniferorum quotundam olei cum nitri fpiritu mixtus ra, ac Magifterii C. C, & confimilium confe&io (6 modus in abflra-. &ione fpiritus nitri paulüm excedatur ) teftari queunt. Nec enim falina | folitaria | — . - DE NITRO MURARIO. | d mm tied - folitariz (ututoleofis complicate vel cognata ) forfitan iis fufficerent ; - qui florum ammoniac. veré utinoforum & fpiritu nitri faturatorum co- - agulum , prunis quoque inje&um , plané non accendi eosdem portó Bores liquato nitro (ucceffivé injeGos , ebullire quidem ; ac cumdenfo- aq. reg. vapore ftridere, non tamen nifi pruna fuperaddità totum hinc nitriformiter deflagrare vident : Dum interea Excellentiff. D. D. IWWedelii experimento , ingefto ammoniacoipfo ( ni ad configurationis - Hiverfitatem ab(trufioremve cauíam redeamus, ) forfan propter latitan- tis hic fülphureitatis vegetabilis & animalis particulam; nitrum fluens quafi fülphuris grumo prompte accendatur » & fucceífiva repetitione - tandem przcipué prunáin fine jucundo fpeGaculo adjectá, in alcali. ( priori tamen viridanti mitiüs ; ) tranfeat. His proin in medio reli&is , . (ex alio nunc fuppofito) pauló quidem explicatior fieri videtur illa nitri - formalitas , pet vegetabilis acetofitatis ( utpote jam inter ortum fuum; acpet deftillationem poftmodum , (ulphureitati cuidam complicata;de cztero nil minus quàm vitriolicz) natutam & applicationem: dum non folüm aceti ( affiniumqueci ) acidorumé lignis ; przfertim durioribus ; &c. vegetabilibus , perretortam deftillatorum fpirituum ( in modo fo« lutionis aliisque effe&ibus, ) magna eft cum nitri fpiritu conformitas ; | vefüm etiam alcalia iftis faturata, poft fpontaneum deliquium. - paüló :diutiüs maturata, nitriformiter quadantenus ( zqué | ac amatricantium yegetabilium | effentialia íalia fpiculi formia'. | jntegraQue iftiusmodi extra&a ) cremari cernuntur : fiquidem ni- trofum poft fulphuris aurati , precipitationem & liquoris ex- | .halationem « proveniens coagulum , ob reftantis integti adhuc | nitri particulas fufpe&um adhuc , nec immeritó fuerift. Eoipfotamen I relinquitur permagna nihilominus inter ea diffcrentia , ut licet nitri | quoddamtudimentum , aut alteram forté partem formalitatis ejusinde |! conceperit quifpiam , abfolute tamen velliberiüs nec dum queat de iis |! dicere; magis & minus non variare fpeciem: quin potiüs nitrofitatem |! ipfam non in , fed tantüm cum hujusmodi analogica acetofitate confi» | tere: przfertim cum fingulariorem fapotis ; odoris ; eminentisque ai- vitatis conditionem intuetur , quz procul dubio tertio adbuc cuidam; | feu fuüblimioriilli rubori falino fulphureo ; tanquam totius coaguli || anime debeatur. | Separabilis autem (uo modo is quidem eft fimilitce -| -&oleofa competentia haut egté amplectitur , peculiariter tingit, vul- Lis : Nn 2 gad- 184 — OssrRvATIo CÓCIHIL — - a —ÀM— ttt. m T — À—MM rS - €—À— gatioribus etiam experimentis ; & pofterior quoque ( ceu in deftilla- tione duplex prodit;) quamvis priori; ( fübtiliori an immaturiori?) feparato, cum conveniente fübjeGo nihilominus deflagrat : uti mura- rium hoc nitrüm & magi(terium C. C, poft iftius abfira&ionem oppidó adhuc cremabile ; immó bacillus faltem fervente hoc liquamine ac- cenfus oftendit , & que infuper fünt alia circa predictam fülphureita- tem pheenomena, Qualis autemintereà in feipfa & undefit; obícu- ritati precedentibus equé non minori adhuc dum complicatum re- manet, Namquitotamhodié nitrofitatem feor(im ex acreo fale dedu- cunt,& in fententiz demonftrationé oppidó habent non folàüm murari- um noftrumnitrum, ( qualicunque ejus defe&u facilé per imperfe&io- remfíuba&ionem, tempeftatum confumptionem; accefforiorumve im. pedimentum excufabili, ) fed etiam in aliis falinis ex a&te concree rentis partem aliquam fulphuream interdum fatis tingentem : ni- triformem talium inter fuas fublimationesaliasve tractationes concre- tionem haut infrequentem &c. Fortaffe tamen nihilominus fic nitri tantüm fpeciem quandam proponunt potiüs, aut nitrofitatem jam conftitutam , quàm- conftituendam ;, feu duobus requifitis fuis complendam : ni per fingulariorem atmofpharz radiorumdue communicationem five concurfum; indeque graviora ingravidaque fpecialiter Alcalia; forfan etiam per meteororum igneorum produ- ,. &a &c. aliqualishis, precipué veró ufitatz affertioni ; ( nitrum effeac- rem coagulatum ) accedat dilucidatio, non tamen à parili proptereá intet fe complicatione ac nitrescentiá ( dum aliàs inferius ficut fuperius, & nitro omnia plena effe dicuntur ) exclufis fübterraneis ejus generis "particulis. Etenim qui fpecialiorem falis aérei cum profundiffimis térra firatis concurfum , ( in eá centralis falis przfentiá & proclivitate) . €um fublimiori penitàs hoc in negotio magnetifmo necdum adeó com- prehendunt ; Concrementa illa ; etiam rorida & pluvialia , fim- pliciora nilque paffa; frequentiüs feré à cubica quàm fliriarum he- - *sgonaque forma concreícere ;. & cumfulphure fuo; [ zqué acíalina- inter Veneris MartisQue mineras nonnullibi coagula, & per horum fpiritus parata € mineris vitriola ] ardere quidem, non veró nitri: more (emper deflagrare vident; In falis tartari [ dum nitri Fixi - alia eft ratio 1 fpontaneis deliquiis aquam quidem copiofam ,. ' at nitri concrementi quid haud adeó prompté , ex advetfo | autem eadem Alcalia per domefticum quoque ignem ( fi aliqua : | fie - a pe DzNiTRO Muy hb s Mode 285 — Áo fic ponitur difpatitas , ) pariter graviora, interdum inuper ( fu- fcitatis , faturatis vel inverüs aliis ful phureis quoque particulis) ingravi- data ; quafi deprehendunt ; matriculam ( citra cujus. acceffum aliz cal» €is , falis & urine miícellie plerumque infide vel parciores funt;)in pro- fundis etiam pofüiminió faturari nórunt; &c. Aéreiscontentis totum. nitri conceptum feorfim vix deferent; primavz creationis deftinatione . feminalive ( hinc; alitervé ) principio ; vel alia aquei elementi (varie pet athetis etiam , feu primi elementi longé fimpliciorem communica- tionem fubaái , expanfi, concentrati , maturative;) modificatione (ceu peculiaris quoque fubje&t nitri mutari difpofitio , pro indifferentis - aliásaétis concurfu debet concipi, ) tantifper, etiam citca folitaria füb- tetranéa contenti ; donec penitüs illa acetofi i fulphureique complicatio 'perulteriora experimenta explanetur, Eleufis enim hic quoque fer- vat, fervabitque forfan ;' quod oftendat "enne ed utut analyfis & dmitatio chymica plurimum undiquaque detexerint. D. Rauvvol&us, "Med. Augüft fuperiori feculo jam retulitin Itinerar. Mabumedanogms - fibi peculiare, fed debilius parare nitrum, 6 fucco falicis(Arabicé Garb 4 di&z ) toliisincifis ( unde forte Plinius e quercu uftá nitrum fa&um di- xerit ) & extremitatibus ramorum foliifque combuflis & elixiviatis;in fal coagulando, Aniftud forte refinationis gratià pro more inftitum ^» eft; an modó à Glaubero fuperioribus luftris promiffo ?peregrinantium curiofiores hec definiverint: quemadmodum etiam nitrum veré Nilia- cum: fiquidemrem ( etiam circa rorem decidentem ) aliter, acfüperio- - ribus annis quidam voluerunt, fe habere in recentiffima tegni magni Mogolis defcriptione cutiofiffimus D.F. Bernier retulit.] , .OBSERVATIO CCIV:; D. DANIELIS LUDOVICI SPECULUMEX ORICHALCO SINGULARE. Ommunicabatur ab extero , faciliores fpecula metallicaconfi- - ciendi modos aliquando pertentantibus fequens proceffus, an mus:(inon,petire noluimus. Efi autemtalis. Lamine ex au- richalco purilfimz ,omnino lituris deftitutz ; fuper prunas parum cale- fa&ie quidpiam deinfta notato liquore(technico; aliàs vocabulo uic Te) illinatur ; & binc amalgama ex Mercurii vivi p.j. & ftanniAngli- Nn 3 ci fintercuriofiora catopttica alicubi defctiptus, equidet nefci- 2. Wu o TET "ne ^—- » - "Eon 486 uv OBsERYATIO CCV. meme Gum €—————— ci (uti purífficnum hic vocant ) p. ij paratum , probé per horamcum., Dd a — nsa aluta zqualitet undequaque acfortiter affricando, donec exa&é can- — - dicet. prater propter donec alius in conclavi moderaté deambulans; 6o. paf- fus fiae intertuptione confecerit feu numerarit ; quo metcurius faltem avolet , lamina veró uadique zqualiterque quodammodo qua(irubeat. | Refrigerata expoliatut fubtili(fimo aluta inf perfo fmiride;zqualiffimas; ceu decet , lineas ducendo ; non circumgyrando , nec tamen diutiüs,ne fanum fuperficietenus quafi abíorptum iterum extergeatut, nde» Tripolitanam terram mallem. Inftitutum Sereniffimi juffu experimen-- tum fuccelfit in planalamina ; fed candor erat feré nimius ; ut dum An- timonium huc forfan minus quadrat 5 pro repetitione plumbi particu- lamjoviadjecerimus, | Diftra&z poftmodum funt laminz , ut de dura- tioac politure nonhabeam,quod referam, — Aque veró hzc erat delcti- . ptio. BZ.acetiacerr.uncias duodecim, fal.ammoniac. & (quiforfitan tamen abeffe poffet ) Mercurii vivi 44 unciam unam femis: coq. ad tertiz partis confumptionem. | : : OBSERVATIO CCV. D. DANIELIS LUDOVICI Ds BE MOSCHI FOLLICULIS. Um pott religioforum equé ac aliarum profe(fionumrecen- tiores etiam relationes;dubia quedam nihilominus fuperfint, aut inde, abiis przfertim ; quibus inquirendihic non datut | copia, moveri queant; relatu forfan his non ingratum fore du- xi,quid circa iftos fuperiori anno;inter alias Legatis Magni Mogchoviz ImperatorisSereni(fimis hic oblata donaria,cum feparandi mofchi caufa plerofg;aperirem,obfervarim, Frufta videbantur € pilofa capreoli pel- le excifayrotunda,fed inzqualiter ; imperiali vel rosà Anglicá aliquanto: quzdam majora; quedam paria;raró minora. Extus íub pilis eleva- ta magis five convexiora; ( licet &neomni notabiliori,multo minus um- : bilicum, teítes, glandulasveexcretorias exprimente protuberantia ; ) in adversá veró fupetficie modó quadantenus introcedentia, modó feré plana: de catero interfe utplurimum admodum compreffa; ut quid- piam - Hanc poftmodüm zquabiliter expanfis prunisimpone ; tamdiu a | DrzMoscuiFoLrIcuris. : .. 387 .. piam fubtus contineri dubitarent quidam primitüs. Subeátamen du-- - plicatutà; fcu extima piloszQue cute (obfcurioris coloris) fubtensáque » |" eifeuadnatá tenuioti pzlliculá ( albente, vix notabiliter livente ) ceu $nexiguá oftreà vel conchula haerebat , inftar ficcioris & ( ob aflerva- —. tionisrationem ) feré friabilis paftz Mofchorum, à drachmis duabus fe- E mis ad drachmas quatuor femis in fingulis;(i quem vidi fragrantiffimus: - utlargi(fima undiquaque additamenta in venalis optimo quoque faci- léconceperimus. |Offecebatur hic aliquando à vagabundoMyropolá; - fpiritu falisammoniaci defuper confperfus , ficque nares fatis necingra- . to odore feriens , donec dolus ( à tralatitia feceffuum fortificatione pro-- cul dubio profeQus ) fentiretur. Quod autem ulterius folliculorum —— moltrorum conformationem attinet , nil inibi deprehendere potuimus | fsáitii, nullamligaturz ( in eá depreffione aliàs vix concipiendz ) nul. |. lamque exttinfecus ada&z;(ctiam genuinz & vcl € ftillantis vomic af- - fti&ucorraíz) materiz notam, : "- — Necullibi porró nativi cujufdam ( communicantis aut exctetorii ||. du&us; glandulofzve ( adherentis vel implicit ) carnofitatis ,(tefticu- lorum vel peculiaris receptaculiindicinz)veftigium,ceu fupra diximus; nullam demum cum umbilicali capreoli prominentia conformitatem.. : |... In pelle, que in Magnifici Camere Duc. Sax. Dire&oris D.D. Ludolfi | — Ratithecio adfervatur,hzc (uti in domefticis quoque noftris interdum - ' videmus , ) fatis prominet , rotunda , ac nuciftam majorem zquans vel '— fuperans; cum manifeftis coaliturz umbilicalis,fed citra aperturà quan- !— dam notis; decztero Excellentiff, D.D. Bartholini delineationi in actis | "Hafnienfibus apprimé refpondens ; intus autem adhuc manifeftius, | antiqui meatus coalitum inter corrugationes quasdam o[tendens., cum | "adhzrente funiculi umbilicalis particulà. Confri&a Mofchum eviden- | affervationem, ) inftar fpiffi ceruminis, fed in quo fimplicem mofchi | odorem non advertas ; verum cum graveolentia quadam ad hircám de- | clinante ; vel Cutaliter quoque exprimamus , ) botryn, aut recentes | cetvorum in Canthis fordes referente, adeoqueingratiamedium, An | "femper ita fe habeat ; an veró immaturitas fexusve (de quo non conftat) velaliud in caufa fit;igaoramus, Procul dubio autem dicta hac uc. « fe. 1 i: - M 2,93 j " OnsERvATIO CCVI. 2 ML n—MI———— , & regionum infuper diverfitas , Ípontaneaque depilatio , in pilorum.» quoque colore diverfitatem faciunt : hi enimquafi lutrz funt, fed tri- — | plolongiores. Intereanodusille;quemadmodum & aliiinftarmarfus — pioli conftridi ( céu nauta nobistalem ; mofcho non penitus rejiculo repletum aliquando venundedit)totá facie à compreffis noftrisjfollicu« — ^ lis differunt : & ut capreoliiftius omnia feré mofchum oleant ; áutfan« — — guistantum, ferumve , ipfzque pelles (licet nofttz hicexemplo magis ' forinfecum effe putárim : ) ut porró varii fint colligendi modi;: pro ge- nuiná tamen fele&ioris hujus ( (übfolliculorum forma ) coaguli expli- catione; fiquid determinandum foret ; in eorum fimiliter deícenderem — fententiam ; qui fu(tibus dedolari beftiam ajunt, & colle&um fub cute - cruorem , tandem ejufmodi odorem induere ; exícindendum poftmodo (fotían etiam fine previá ligatura) cum indurato vel circumcitcafeparae | tocorio. Exemplumtalium colle&ionum oves, vitulibovefqueízpe- numero poft jugulationem detraciá cute, in fuperficie exhibent; à la- nionibus ante fe agentibus feverius fuftigati: induti vero vel explicati odoris ; Zybethz melioratio ; ipfaque martis ita didi excrementa: ut-s- | graveolentia , in carnibus quoque Me AE rateream;causá hu« - — jusmodi mutationum nondum fatis planá, vi Me rda 12 Ix. 8 X- obf. TH OBSERVATIO CCVL -—. «3e f i7. D. DANIELISLUDOVICI € Dr | cu M TINCTURABELZOARDICAPARABILIORE E | ET ; 1 'SUDORIFERO, MAXIMO D. P.I. FABRI COM- I|IPENDIOSIORE. n1 fid fficax equidemlef remedium; & alterum prz Bezoattico Jovialz, . | antihecticoPoterii di&to; ac fimilibus in hoc genere fimul magis | ' | fuum feu joviale. Sed cüm Bezoartica tin&ura hic locorum ita ine | notuerit,ut vulgus etiam indifferenter eamloquatur ac interno- 3 E] Ícat;odor porrà genuini fpiritusTartari,etiam(cü confervationetamen | virium) re&ificati paffim ita vix queat fupprimi ; nedelicatioribus inibi . | h negotium quandoque faceffat ; ut proin & hi acceptiorem, ego verb in — | quotidianá Praxi peculiariorem, nec cujufvis judicio patentemhaberem | formu]am , hactenus per annos aliquot fequeriti in omnibus malignis poe [ lemmereemTOcEEALGDAe bonia duree vm. M E ENS m [- .DE TINCTuRABE20ARDICAPARABILIORE&c. 29 praftanti(fimá , vitibus cum tartarifatà iifdem ; fzpé vegetioribus,odore ;Ob pravalentem thetiacalem fpiritum; longe minus gravi; parabilioti |. praterea;fi difficultatem veri fpiritüstartaricogitamus, ufus füm;quam ^ '- .cumalicubi ( licet nil novi fectetique contineat ) defideraretur; publico . confimilesforían in usus communicarevolui.. Recipit autemfpir, the- riacalis , per infufionem tantüm , cum o&tuplo fpir. V. re&ificatioris , theriacá , ( cum dicti fpiritüs dimidio melliginem ptimó ; hinc poft de-- cantationem re(iduum per alterum dimidium extrahendo , ) vel etiam, e [peciebustheriacalibus , ( ab aliis hoc fiae de(ignatis (parati uncias de- cem: fpiritus falis ammoniaci urinofi ; fuper falistartari , vel potiustar- tari ac nitriinvicem detonatorumalcali dilutum deftillati , ( ute libr - uná falis ammoniaci , fpiritus etiam libra una habeatur ,) unciasocto vel novem ; & fpiritus vitrioli fubtilioris five roridi uncias duas; velpro precedentis proportione , faltem una , ut mixture conjun&im Zxx.ex- eant : effentia papav. erat facile tingendz. — Circa fudoriferum verb maximum , cumfub primum publicatorum famigetatifTimi labotiofif- fimique iftius Chimiatri operum tentamen obfervarim ; omitti quedam citca appatatum nonnu!libt; re&ificationes repetitas , &c. poffe; citra , ullamremedii profedo elegantis deteriorationem : Laborumproin » compendium iftud ; faltem incipientium causa hic defignare placuit», prafertim cumliber ipfe non inomntum fit manibus: ab aliis autem aut — Recipitautem amalgamatis é Mercurii vivi ( vel à fimili labore refidui, ».Joveque ex patte jam faturati) & (tanni puri(fimi(quod Anglici nomine venit) ana confeGi, v.g. libramunam : probé contrito exa&é permi- fceatur Mercurii (ublim.feor(im pulverati etiam libraifr unagf; indatu: mixtura retortz vittez mediocri ; ( cujusco[um fi cochleari uno altero- veaquz f. detergere tentes ; incaleícet maffa, ac ponte guttz quxdam; - ptodibunt, brevitamen poft ceffante fervore : ) appofito mediocri quo- ^ - :ceffando ftatim , cum materia quxdam alba butyrofa apparere incepe- ^ rit. . Aliásenim cumeá & fubfequa gryfea materia Mercurii vivi gta- , ^ nula fru(tta adícendunt , & quod in retortá remanet; nimium forté pa. - !- titur , defuper nigrefcens ; dumaligs albet. — Affundatur is liquor ( qui ' utplurimum 2xf.. (in veró aqua recipienti non fuetit indita, tum faltem ^ Sf ponderat;) dio in rctorta refiduo feu amalgamati fplendidiffimo; an "i yis vitro , libram femis aquz f.continente; roftroque vefica tantüm jün- Go; deftillatur igne arenz mediocri , hore fpatio , Tiquor acidi(Timus, Qo cale« aa commendetur tantüm , aut concifitis folummodó defcribatur proceffus, «^. ub 2c 290 OsstrRnvATIO CCVII. | calefiant in balneo velarena probe omnia, & poft repetitas aeitationes, jove fic faturatus liquor calidé per madefa&am prius emporeticam s (fed duplicem ; aliàs rumpitur; ) filtretur, ut vini inftarclarus(remanen- — tein tetorta amalgamatis parte ; in filtro vero cum matetia ; gryfea par- ticuláMercurio vivo fed joveimpregnato; ad unam alteramveunciam) tranfeat ; quod charta abforpfit ; fimiliter uncia una vel una femis aqua f. eluendo. T : TTranfcolatus ita citra aliam re&ificationem novz retortz vitrez; mediocri (altim indatur cum nitri purificati tribus unciis , & vitro quo- dam ampliori veficis jun&o deftilletur 5. vel 6. horarum fpatio ; primo medioctiigne quafi phlegma;hinc fpiritusrubens; fortificato denuo al- - bicansliquor , ac demum ( ut in ejufmodi nitratis fit ) obfcure rubens; continuando ; donec plané nil exeat amplius: quo materia alba, tan- tüm terrea ; non vero bullis falinis interípería aut fiftulofa (folubilis ad- huc in aqua f. & per oleum Tartari quidem; fed minuto candore ,remií- . fiorique fete diaphorifi przcipitanda) remaneat.Edulcoretur pulvis,co- - piofiori aquá uná vice;quo totus fubfideat, uperinfusá eritd;prater pro- pter 3iij & 5ij vel iij fpiritus , (falis compofito congener) 3xxv vel xxvr. Et (i de nitto nimium poft finitam defiilatione mrefiar ; per particulz probationem videbitur; diffra&a retorta mafsá prius crucibulo vel te- gule communi imponi refiduumq; fubje&o validiori igne difpelli po- terit; quàm edulcetur. OBSERVATIO CCVII. D. DANIELIS LUDOVICI à; i Dr INNOXIA4 OPIATORUM CONTINUATIONE,. Uam timidi nonnunquam, fpe&atiores quoque Pra&ici;fupe- tioribus abhinc luftris circa opiatorum exhibitionem fuerint, pauló prove&iores probé adhuc dum nórunt. Donec procul dubio antiquorum ( utinam inter methodica quzdam enchiti- dia ; haud adeó nunc negle&orum ;) attentiori leGione , exterorumque. exemplis confirmatiores quidam amplius quidpiam nec infeliciter ; fed tamen incognitó quafi , fub aliarum inícriptionum tin&uris, pulvifcu. lis &c. audereinciperent, Obfervavimus hinc facilé ; etiam horum. do(in per affuetudinem, ( ceu in tabaci fumigationibus, fpiritüs vini abufibus &c, vulgatioribus quoque; fenfim afcendendo mE mi« MEL dul DzIxWwoxiAOPIATORUM CONTINUATIONE. 291 fimiliter intendi poffe admodum: fattorique cuidam Italo quondam, totum tunc quadriennium infomne no&es tantüm claufis oculis tranfi- genti poft frullranea, etiam empirica omnia)ipfum laudanum hinc fuüc- ceffivé ad drachmam femis , largiufque tandem (fine noxa , fed quoque fine levamine ) dediffe meminimus ; donec mifer; femel folüm poft fp, fal.ammoniaci(melancholiz turbulentiori aliàs hic non incongtui)do- fin aliquantum nec amplius conquinifcere vifus , ( puellz Veneficioto- tum adícribens; ) eodem ftatu poft biennium demum confumptiffimus obierit. Non potuere veró non pauló attentiores eadem procedendi methodo fimiliter deprehendere,quod etiam opiata illa perdiu fecuriffi- meque , przfertim fub moderatiori dofi continuari queant; multó plu- rimorum defperatorum;vitam hinc nihilominus per complures adhuc annosfuftentantium ; aut lenté tandé femet recolligentium commodo, Nec enim de una (altem alterave feptimana loquimur,licet nihil iis feré tum fit przfentius in deftillationibus; acrioribus precipue ; tuffi, rauce« dine, inquietudine hypochondriacorum; rupti apoftematis , przfertins pe&oris decuríu ; luoribus etiam malignis(ceuin dyfenteria nuper no- ftra anodynum cum bezoarticis varié copulatum; primum , fecundum.» ac tertiumerat ; ) torminibus porró inteftinalibus & hyflericis &c.duos per vices cives hic aliquando teftituimus; diatrhoeá no&urná tantüm ;; modoó cruenti , modó chylofi quidpiam, (referatis tamen potius vafío- rum orificiis , quàm ipfis inteftinis exulceratis) fecum vehente , perdiu - eneryatos, variifque fed incaffum hinc inde tentatos ; noGu folüm.; " anodynum fimplex vel convenientibus alteratum pet trimeftre fere ,1n- ... fercalatibus haud adeó frequentibus continuando ; mané veró alterna- : . tim precipitantia ( fic di&a, ) fola , vel cum antimonio martiali ( in dil- x2 |. fert.pharmaceut. defcripto, ) fociata ;aut arcanum vitridi interponen-. [st |* do. Phthificos defperatos ifta acciforum opiatorum continuationefüb ' - debitátamen dixtà,expe&orantiumque vel attemperantium alternatio. | ne, per annum non unum, fed complutes fatis hinc commode fervatos, |. allegarefupervacaneumeft. In aliis etiam complicatioribus quibuf- |. damaut conclamatis affe&ibus ; fi non integra reftitutio ; folamen ta- | men inde ( cum nullum aliud fupereffet , perfrequenter extitit , fxpe per |. .2:4« 6.ve annosevidentiffimum, fecuriffimum. | Ceunobiliffima qua- | - dam Matrona, cui ; ob neglectam exulcerationem inteftinum re&um in uteri cervicem ; & vice versá patebat, perdiu fic fuftentaeft: & olim. | Alius , cui calculus fuperveniente (inter continuum tenefmum) inflam- t | Oo 2 matio- k : i EI Ln Le! 89i TONS. OssERYATIO Jets THER E Didi ESSE HE mátione , di&um inteftinum fimiliter petforarat, SERRE ita per plus res annosimminens tenerioribus ; bamoptyfis;continuantia uterini cru- oris ftillicidia, (licet fuá de causá , qué ac hzmorthoidum fluores,ratà folis opiatis cedant,dum tamen fubitz.exceffiveque poft füppreffiones; aut in puerperiis hzmorrhagiz cedunt ; )tandem ftuftrraneis omnibus incurabilta dd ; modificata earatione fzpils ; & vereinteflinorum | - 9$ exulcerationes, (quz;quid dyfenteria propriedi&ainíefiti&quodnon — —— caufa ejus,fed demum produ&um faltem, utplurimum immedicabile» 9 fiat; oftendunt :) inter traumaticorum acceffum fic tandem percürate — funt &c: que non in abufüs , fed incipientium timidiufculorum causá | afferimus. Inipfa prophylàxi quid aliud egerunt fapetiorum feculo- rum Imperatores , fuo theriacz continuato ufu (dum v.g. opii granum; inquatuor ejus fcrupulis expendimus ,) quam fi hodie tincturz anody- napattem nec exiguam cum Bezoartico quodam quafi quotidie fu* merent. Notoriam Indorum affuetudinem allegare nolumus. ed ips tamen conftat ,( quod alibi quoque monuimus)haud adeo femper opus effe fingulatiori opiatorum fele&u , modó cum debita circumfpeQione dentur. Nectamen ptoin,; vel ob Gregariorumtolerantiam , glandes: effe velimrepertis frugibus;obfervavique tenerioribus fere fieri blandio- . — ta ;fictocofociata ; vel mitioribusacidulata fuerint. Odorisgravitas iftis tàm adverfior ; five per abítta&tionem , moderatam toftionemaut 2 fermentationem cedat | fere perinde effe crediderim : fiquidem elegan- tiffimi ( quem Holfatiz Decus, Excellentiff; D, D. Langelot;eruditis nunccommunem effe voluit , modibenignitas confiftete' videtut non.» »^ folüm in iftius;equidem ob fermentale Gas; ( benigniorum quoquepo- fulentorum fermentantium more;) caput penetrantius ferientis feparationez - fed infuper etidm ; prater ópii participationem plané parciotem, fi. (ime 3 j plicis extradii proventum & reliquias , cum hifce ,.detra&o quoquead- hzrente cydoniorum, aliorumve addisatemtm hic fermentantium.. n | fuccorum parte conferas ; facilà deprehendendam; ) in peculiari quá | dam folubiliorum particulatum modificatione vel qualicunque infraz — | &ione aut fiquid fignificantiüs fuerit; quo alterationem in temanentiis 945] fermentatorum liquotum vegetabilium: perceptibilem, & in theriacd | manifeftam prius, poft mediocrem vero ; 'vel ( etiam citra omnem. | expirationem tranfigendam)intumefcentiam fermentalem; adeb fopis - " tam vim foporiferam exprimere poterimus. Pertinet autem ad ejus 3 cemo. ] Jd Eu CO CAEN DON e IST CHE TAN Tae PES CEP M x hk? , e & d Ya | Ds SINGULARI GRAYIDA 'MAGINATIONE &c. 9j P citisdi! liquores,etiam: Zvv elferi (per przcipitationem cum fale tartari) . proceffüs; feparatà fic opit parte; ( ni nimiis edulcorationibus iterum | .folvatur,) (ub proportional dofi fimiliter moderatior. "Reliqui opiata in invertentes ; cinnabarinos , aliosve fpecificos pulveres dilatandi vel ^ oéccultandi modi ,(dum pilularis forma vulgó nimis pené nunc inno- tuit) aliunde quidem conftant, cun&a veró abíolutiffime perfecutus | eft in Opiologia fuaExcellentiff. D.J4elizs. De cateró perejuscemodi ^ continuationes nemini unquam mentem turbari vidimus.Sereniffimam . perfonam novimusque quoties mage arduum quoddam negotium ( a- nimo aliàs laboriofiffimo ) füperare- vellet; opiatuüm no&us nec fine ef- -fe&uíumebat. Nec demumalvus continuó em indifferenter hinc ex- : cidit officio; rarifimé donec adluefcat, pilulis alo&ticis eccoproticiíve folicitanda. Id confideratione dignum eft; quod tenerioribus qui- busdam ( etate prove&ioribus atque cholericis;-) poit aliquot dierum ufum feces reddiderit albentes , quales iGericis effe folent, autíenibus interdum poft purgans fumptum : brevi veró ceffante alteratione ; exhi- bita tantüm tin&ura Martis aperitiva tartarifata , vel confimili. Sed prolixiora zc filicet; Jocola quafiobfervatione finiamus. -OBSERVATIO CCVIII. D.DANIELIS LUDOVICI | s by SINGHLARI GRAVIDA IMAGINATIONE. i; & ed | ROSTRO LEPORINO SINGULART. TWO Onefta feeina , fub geftationis feré finem, negotii expediun- »- dicauía;ad vicinam oflio minus obferato invifens tandem :, M B illam per camerz rimam meridiari cum amico videt, non fine - oe &etifu & joculari apprehenfione.. | Poft tes prater pro; tet, fepti- » . manas enititur puellam ; cum vigilaret, varié femet (fed modo quem. : apud Martialemfacilius quis legerit, quàm ego.deícripfero ) moven- "tem; ut cum annicula jam ia fella federet , etiam facies inde cum rubo- nad nonnunquamintumefceret, Primo torminibus parentes adícripfc- ;fant ; fed cum poftmodum minus eer. E ;adme detule- | teannumtunc cum dimidio natam, uxori rem aperuit matet , nec per Qo 2 extan- X 74 - Y? J| € We. t uc - - 294. -.cOssrRvATIO CCVIIL , LOS - - m——MÓ 80 extantiora adhuc exempla abfonum id ratus fum;curam veró protalium — | more;aut nullam aut perdifficilemfuturam. Nihilominusexperiundi — | gratid, per 14.. dies velperi quidem quotidié granum unum cinnabaris nat. mane guttas tres vel quatuor fpiritus cephalici Hart, dedi:ficquein- | compta illa motitatio evanuit. Sexennemautem Quartillam hanc Pe- tronianam dyfeateria fu(tuliffe dicitur. Incidit hic in memoriam fingu- laris & ( inter fimiles conceptu difficilior ) puella ; etiam in geftationis demum fiae , deturpatio ; ante biennium obfervata. Eft in viciniarufti- cus,( pet infliGamà patre gravidz matri alapam) roftro leporino admo- düm prz aliis deformis ; fiquidem palatif, coeli extremitas aliqua; cum ipfius maxillz parte (quafi excifa) verfus nates furfum flexa iisque adna- tieít,cum myftace & dentibus aliquot. Hunc (injun&um tegmen ne- e'igentem;) intuita ex imptovifo,& exhorrefcens gravida quedam, poft tres feptimanas puellam pepetit, catera perfe&am , nifi quod fimile pe» nitus oftentaretroftrum. Cumautem fruftum ipfum , qua(i per columel- lam quandam extremitati narium annatnm , ac poft dies aliquot , duos inciforios ; molliculos adhuc dentes utrinque protrudens, la&is fu&io- nem penitus luppreffo [piritu impediret ; cochleari vero infufum vege- tiori infanti non fufficeret , parentes quidvistentare prius voluetunt , quam puella denegato alimento tandem fatifceret ;aut deforme malum. | amplius increfceret, Moniti de difficultate , prefertim ob palatianticam illam excavationem ; nontamen deftitere. Precidit proin chirurgus no-- fter aulicusillam excrefcentiam , & actuali cauterio ( non tamen plané candenti ) leviter admoto hemorrhagiam (tatim compefcuit , infante - ne minimum quidem vagitum edente;fed quafi benefecum a&tumforet, — firenud poftmodum fugente , & lac applicantibus fe invicem labiorum. extremitatibus ( quorum unitionem convenientiora tempori referva« bat, ) deglutiente , carne quoque glandulof in palato, ad hiatus oc-- clufionem femet protendere incipiente. Verum poft 14. díem; citra ex- ternam hinc caulam , dum haGenus bené valuiffet ; no&u fubito , & e- pilepticé aliterve fpes noftra hzcoccidit, Addamu/huic , fed feliciori eventu; aliam ante annos aliquot binis in quavis nfaxilla inciforiis , ab ortuarmatan, His fibilinguam totaliter transfixerat; ut modico fal- ^ tem utrinque adlateracohzreret, Parentes adtonforem detulere,quo (ob deficientem fu&ionem ac nutritionem) aut dentes evelleret,aut lin- guz illud fruftumauferret, Interveniens illos fuo loco relinquerent Íuafi ; ( (iquidem evulíos la&team quandam materiam ; & hinc lethales . convul.. | — Li eram wanessersepcuí Weuntiamuí Venen e | DE APOSTEMATE LINGUAE. 20s e — E bonn d : : . convulfionesiníequi notum eft : ) vulnus autem folis oculis cancri i Íperfis ; ac per vices extracto pyrolz faccharato illito; intra paucos dies ( ceu plurimis aliis ; per cafum ; aliterve ficlefis ) perfanavimus. | Pro- ve&ioribus «tate inlperfum vitriolum albificatum fimiliter confert. — OBSERVATIO CCIX. D. DANIELIS LUDOVICI DE 4POSTEMATE LINGU.Z. Enit ad me fuperioribus annis juvenis, poft inebriationem de - faucibus ; hinc linguá admodüm conqueftus ; per fextiduum. Y "Tumebat illa enormiter ; ut amplius eam nec exerere, nec feré intus movere poflet ; digito faltem inter inconditam vocem ma- lum indicans. Eminentiam quandam etupturientis fuppurationis con. [picere, velperipíam denegatamoris aperturam non poteram ; nec in- tenfior apparebat rubedo ; in linguz qualitercunque apparentis fub- ftantiá , ut derefolutione cogitarem: commodeque incidebat Rulando - adeó commendatus fpiritusligni Heraclini. Dedi de GuaJacino; quem leniter illineret, & cumintempore, five perfe&á fuppuratione veni(- fem, poft aliquot horas ruptum eft ; apoftema pure non pauco , ingenti cum feetore prodeunte ; Etbrevi pereffent. rofat. fcabioíz, ac fa- niculz faccharatam ; infper(osque fimiliter oculis canc. perfanata funt . emnia. OBSERVATIO .CCX, D. DANIELIS LUDOVICI | Dre n. PALPEBRARUM PARALTSIE. Uantá hzc difficultate curetur ; confilia faltem apud D. D. Ti- Bmeum Medicum celebratiffimum oftendunt. Obfervatio- J nem noftram in cafu rariori hic adjunximus fi forte fimili cit- - gcumftantiá conferre poflet quidpiam, — Mater puella decen- nis QUERN C cu s í(9g6 —- 05 7 « OBS ERN refolventias veficatoria retro aures ; externi cum aquis ac oleis nervi«- nislitus, &c.frufiraneaerantomnia. — Tandem incidit vis olei Tart. - nigri , [zpius in refolutionibus zqué ac contufionibus nervofarum | partium comperto : & applicatum eít palpebris inferioris frontis (5 patti; ad emplaftri quafi formam cum cerz particulá reda&um; . brevievaneícente malo , ut obtutu defixa in ; A uno [atis oculatam fe teftaretur, A ORA 9€. V T aU D / / k jig ue 2s: QUE o Ls M. T -i Rt " AUTE PEE GE Y P - 4X 77 (Uno. 0.0 A SSMIT 297) fer ONES ON SS ONWOS j : à LU OVER VERO V VC SVO SO VO VOV VR VR VD NA Gr A Grae CES eyeera PON OZ MAGNA ENG [w/ A j s cS dern ^ ^ s - v : - » » ; S SNAM lS SN 97 NCIZNSOISNKOIE SAN PX e AC SZ NSS BE AL TAS YAT SY AS 6: DADO ALDEA OY AER A08 AOV ASCRADPRY (6) ; à(c j " | Gri : [£n Tea (eR den Tea TA TA n de Gee ec Go Co Go oe ANALECTA EPHEMERIDUMMEDICO-PHY- SICARUM ANNOSP RAE CREDENTES, PERTINENTI 4. Um Inonalla fint;que in priorlbus angis harm Ephemeri- v dum, "appen Tint, vel iGterea;lluffestionis caufa accef- ferint , vel denique Fypographiinicuria íta exprefía , ut alicubi textui quà fenfuurmób'curitatem , aut menidofam Orthogra- phiam, prafertim in linguis éxoticis , impingant ,ea hic annedii opor- . tuitin tuam B.L. nec non ipforum Dominorum Communicatorum. gratiam. ; URS ASUSTERUS REN IUPEESP, MES) iesbetiNs ook OBSERVATIONEM XVII. pag. 71. Pluraibi exempla auri chy- - micé confeGii, Excell. Dn. D.Sachfius 4 Levvenh. p.m.Fautor & Collega - nofter defideratiffimus, collegerat inter alia tamen illud, quod p. 71.5.7. ' ex Dn.D.Monconys itinerario adduGum;& Dni deSchonleben relatio- . neconfirmatum erat , non fatis firmam fidem apud omnesinvenit. .**- Inprimis quibus tempus , quo ipfi illi nummi aurei, Guflavi Adolphi;Regis Suecorum;effigiem & nomen prz fe ferentes excufi funt, "quia eum Chronologia id concordare non poffet ; de veritate relationis - dübitandi an(am fübminiftravit; quandoquidem regem illum gloriofe nmeinóriz, 3nno1672, menfe Novembri in prxlio Lützenfi lethali glo- — bulo confoffum fuccubuiffe nemo eft , qui neíciat ; nummi veró aurei mon alii , quam qui demum anno 1634. excufifunt, inveniantur. Adde - quod in relatione à Pharmacopoeo Dn. de Monconys facta; nullum., MEDDDELS exprimatur momentum;quando Rex Suecia Lubecam tranfig- GA Pp : rit UBER. T. * ^ TL. 3 z 5 - üt As E. oo e dela " ^ Pl PUNTCNA ) 808. /."7— — CA RONTRUR eg. A. | : M — -—À ——O—— ———— tit,aut quandojufferit ducatosexcudi,;&c. Sedhzc fortaffe mitiüsin- TUM terpretati poffent ; nifiabaliis preterea , & inprimisà Dn. D. Mel. lenbroccioobfervatum effet , jam duodecim annis ante; quam nummi autei excufi funt, monetam argenteam à civitate Erfordienfi excuíam in» veniri , ubi eadem figna Zii & Aris expreffafunt. Ejusrei fidem , idem. Fautor & Collega noíter honoratiffimus ,quo magis indubitatam red- detet , talismodigrotfum argenteum gratiffimo tranímifit dono , cujus iconem in gratiam benevoli LeGtoris xri incifam hic apponere, meritó vi(um eft. 7 ; idem Dn. D. Macllenbroccius allegat teftimonium ipfius Monétas. 1tii,nomine Veismantel ; qui in colloquio coràm de hác re habito faffus ' eft , (e Gienis hifce & fulphuris pro fymbolico chara&ere uti folere; Hzcamote veritatis adduci debuerunt,neLeGori fi&a pro veris ob- trufa dicantur; immó veró candoremeidem no(trum probemus, ut cer- tus fit, in aliis quoque parem finceritatemColleGores Ephemeridum fe» Gaturos , nec unquam di(fimulaturos , fi alicubi ipfis infide relationes — impofuerint. —- | i (Adeoque fignum A& £ii inditum eft groffis , hinc & thaleris & alius generis quibusda monetisErtordienfibus ceu nota probitatis,Fue- reenim duomonectarii circa annum 1622. Ziegler & Weifmantelunde &.— in Thuringia prafertim;duorum generum vifuntur gro(li Erfordienfes y. citra à & € chara&erem;ac cum eodem, quorum illi minoris funt boni- tatis, hi veró nad) ben aften Cidyrot unb Svern /unde & aliquoties ifti de- valvati fuerunt, G. ^, Wedelius.) | UI APT ENIM AD Bu eESMIPPCTA CC V. 3299 AD | E. ACNUNCTUUME -. OBSERVATIONEM I, Ifta D, Simonis Schultzit Obfervatio, de calculo fub linguá feliciter excifo ; in mentem revocat fimilem quandam in parentis p.m. hiftoriis medicis notatam , quam Pataviotunctemporis communicavitV ir Experientiffimus , D. D. Joannes Guilielmus Hoch- ftadt ; poft Phyficus hujus civitatis ordinarius , & tandemSenator hujus -Reipubl,optumus. Anno1640.2.Septembr. ft. nov.Vir Cl. & Excell. D.D.]Joannes Georgius Witfung . Monachio - Bavarus ; Pra&ticus Pata vinus ,hunclapillum heic depi&um ( cujus batin verfus interiora litera A. apicem exteriora verfus litera B. figurà ut hic oblongá;fubftantid Tar- tareà, fublinguád cujufdam muliercule Patavinz infixum in dextr freni parte acerbiffimos cruciatüs caufantem extraxit ; ficque mileram à dolo- ris acerbitate reddidit im EEG DSURCEZEULEam| vnum. Unscni GUUEQUUQGNEURDME RUE] Z x D. Sebafianus Schefferus. in. literis ad D. Salom. Reifelium , Franca-. furti menfe Martio Anni 1674. ^ (Conferri potefl D. Petri EBanegiQbf. 5. apud Riveriumpag.3a8.) OBSERV. XXIL pag.59. Que Hemorrboidibus in fceminis , ami- cus nofter , Dn. D. J"edelims Mifcellaneis curiofisinferuit, memoriam.» refricant gemellarum aliquot hiftoriarum ,quarum bigam faltem addere "placet. Hamorthoidibus coecis tumentibus & fumme dolorificis; que tandemetiam fuppuratz, cognata quzdam mea ante decennium affli- - . gebatur ; & hoc anno nobilis fcemina , gracilioris habitus , gibbofa» ad quinquagefimum vergens ; dece(fit, que ante mortem mihi narravit, fequovis plenilunio menfttua ; novilunio autem hzmorrhoidali fluxu laboraffe;fine notabili virium deje&ione; cumque mater fuerit multo» rumliberorum; ingravidatione fa&á etiam cum menftruis hemorrhoi- . des ceffaffe. . : (L. CbriflianusFridericus Garmannus in literis amo My 4.CLe initio ad QColleieresEphemeridum Vt atislaviam. ) | | | | Ppa OB- A FM DT "OU CRUCIS. TOT Mor"nw w MU Bcc NOSTRIS " ] da - Pe ds j. px n 200 ANALECTA — OBSERV. LII. & CCXL. pag. 86.& 422. " | Quod de ale Abfinthii & minerali Suecico;Celeberrimus D. p. Ma- jor proponit, ejufmodi. fimilia in aliis rarioribus meis etiam colloco; Qualia przcipue funt falia ex Z&gypto & Archiepifcopatu Salisburgenfi, - Salia aliàs elegátiffime defcripfit magnusNaturz fcrutatorD,D. Joannes Tackius , Sereniff. Haffo- Darmbítadinorum Principum Archiater , & A- cademiz Ludovicianz Profeffor Primarius;Fautor Inm MIS opti- mus Phafí4. fopbic. tripl. OBSERV. CXXXVII. pag. dA RU Ad ollas fi&iles in argillz «bdiui in Lufatiá repertas,Dominus Zfrnboldus de Bobart, Scabinus civitatis Ge- danenfis fpe&atiffimus,vir eximia curiofitatis; curante Nobiliffimo Dn. Breynio , fautore plurimá obfervantiá colendiffimo,eximium auctarium ex Dlugoffio &Cromero conferre dignatus eft;pro quo benevolentiz te. ftimonio utrique hic plurimzrependendz funt gratiz. — Verba citato- .- rum autorum (unt ; quz fequuntur: Disgoffius Tom. Rer. Polonicarum; p.m. 43. In campis ville Nochovv propéoppidum Srzem in Pofnanienfi Dizcefi item in villa Kozielsko in diftri&u Paluki, prope oppidumLek- no univerfi genetisfponte; & folá arte Naturz ; absque omnihumano adminiculo variarum formarum & iis fimiles , quas humanus convictus ' habet in ufu , fub terrá nafcuntur olle , tenerz quidem & molles , dum.» confiftunt innativo nido füb glebá ; (ed dum fuerint extra&s , & vento aut fole duratze »fatis fitmz , divetfis formis & quantitatibus compofi tz. non fecus , quàm artificie &euli effigiatz , quarum, quod admirabiliüs —. reot,generatio augmentatiog; naturalis nunquam nota eft; ; gleos etiam h non dehifcente decreviffe. Cromertut de fitu 8 gente Polona lib. r. Eftin majote Poloniá prope Sremum oppidum , collis; ubi (resins | ctedibilis , fed à multis confirmata ) ollz , amphora;cacabi, & & aliarum, - fh gurarum v afa fi&ilia f, pontejnafcuntur,& fub terrà effodiuntur mollia»; — inaérem autem prolata durefcunt. Vidi unum atque alterum;quod in-. de erutum effe dicebatur ; rude nec fatis bené conformatum. OBSERV, CLXXVIL & €XC. pag.332.& 3/4. Ad Cl, D. Hen- rici Scretz à Zavdziz, obíetvationem de; gallo gallinaceo ova ponente, à & D. Simonis Schultzii deovo gallinaceo ferpentifero reperio; quod proavus meus maternus Bechtoldus Weichman heic Francofurtifimile | quid. - ac: AE EM: ES 0 "n - € ANALECTA 2 jol i2» LE . Amr a Er quid annotavetit. . Anno 1571. 25. April , Gallus atateprovetlior » iH 4- ! 1 D em - &adnodos multis fibris adnatis przdita ; intrinfecus cava,fed circa fin- reá domus mea,qua vocatur Greiffenftesn , ovum poft doliolum ibidem pofi. (s tumexcdlufit , cujus teffa fanguine plena loto albuminis , vitellus ad inflar fpermaris bufonum apparebat. Et plurimum Reverendus & Ampliffimus ' Dn. Philippus ]JacobusSpenerusS.S. Theologie Doctor & Minifterii no- ftri Senior ; mihi communicavit fequens de ovo:exemplum ; quod Ar- gentotati ante Annos 19. & quod excurtit ( forté 2. Aug. Ann. 1654.) in zdibus Dni Wesneri XXI Viri, gallinà pofuit. -Galliva bora matutina eodemg, tempore defectu folis exifieute » fuper tecto area pertranfiens , forte pigderat Eclipfim y mox autem ovum pariebat ,incujur tefla veprafentaba- tur. Eclipfis ipfa , quafi frgillo incifo, & quemadmodum aliàs Eclipfes falttis depinguntur coloribus , dum imago Lune cum ares , fuperiore ex partes ex inferiore autem. Eclipfa pofita videbatur. Ovi albumen cum vitello , € far- ena erat more folito , ex incuria autem quum frattum effet , nulle modo de- pingi necpo[l agglutinationem tale quid in eo afpici amplius potuit. D. Seba- flian. Schefferus, in literis [uprà diclis ad D. Salom. Reifelium. OBSERV. CCXLV. pag 436. Eft planta quedamumbilifera ; in aquofis & paludofis locis proveniens ; quz à Lobelio fub nomineSium. alterumOlufatri facie & à Jo, Bauhino füb cicuta aquatica Gesneri, de- fcribitur; cujus radix ab iis , & à plerisque Botanicisin hunc usque di- emnegle&a. Radixilla ; colore partim viridi, partim purpureo, non- nunquam pede longior; brachium craffa , (emper geniculata , inferius gula genicula numerentur, — PutrefaGtá hujus radicis carne , & aquá al» luenté tefolutà , refidui geniculorum nodi ( qui inlatitudine circumcir- . €a velut circuli clauduntur ) & nervi (quiin longitudine ab uno geni- - culo ad aliud protenduntur ) inftar retis pifcatorii, & falignis vimini- . buscontexti,fe prefentant, | Sicut 2Dn.Cnaeffelioin Ephemeridibus; Anni IIL Obfetv. 245. fignificanter funt expreffi..— Raró autem naffa — 7 . hzctàm perfpicua ac integra; utDn.Cnocffelii repetitur , cum nervi an- .. teplerumque ; quam caro putredine penitüs confumitur , fluraine lace- "rentur, Plurabicquidem de aliarum herbarum, radicum ac caulium fi- bris& nervis dicerem, fed temporis angufliá prohibeor, Quare hoc |- tantümaddo , me eadem, quz de Sii alteri Lobelii radicum nervisatque geniculis dixi; etiam dePhellandrii Dodonzi inferiore caulium parte intelle&a velle ; ex qua fimilis naffaarte confici poteft, | | m Pp3 Ds. fac. —— 502 ÁÀ N A LE CT y. -—Á j VM V. ] u URP NUTUS SCELTE REM LL onmentessnd - Dr. ja. poitod , dn literis Dni D. Georgi Segeri ad Collettores — Epbem. OBSER V. CCIIL pag.279. Quod ad feri abfentiamin fanguine variolis & morbillis laborantium; me notatam fpe&at,jam veram cau-. fam me erüiffe füfpicor ; experientià függerente; hos morbos foli lympha fuum debere ottum,que pet dud&os, nobis forfan non tam exa&é cogni- tos ad cutis glandulas defertur easque ; autut in morbillis;exulcerat; & in faniem refolvit; undefoffule; aut à glandulis his ad cuticulam derivatur ; ut invariolisapparet. Qui pro fanguine militantes efflo- rescentiarum at in principio rubedinemobjiciunt , proficiunt parum ; non enim fanguini ,' fed lympha à falium volatilium Sylveftrium ad- mixtionetindz ( quz tin&ura ; quam facilis contingat nemo chymico- rumnefcit )imputandaveniat. Firmatnoftram mentem ipfa morbil- lorum apettio; quà fa&á nihil fanguinis, nifivas capillarelzdatut ; effluit; fed lymphaticus humor, qui tractu temporis in cruftam lymphz ; gluten exacte referentium , faceffit, Quam neceffaria igitur fint inhoc morbo Diaphoretica ; » inprimis fale volatili ftipata ; quivis facilé fübo- dorabit, Potumetiamlargiorem calidum; ceteris rité fe habentibus, temporeeruptionis profuiffe, non femel expertus fum. Quocirca etiara . fiad nervos &tendines decurrat falfus ille latex; arthritide tentantur vagá , ut in puel'a duodecim annorum ob!ervavi; fivero ad partes re- fpirationi infetvientes,[pasmum diaphragmatiinducit & fuffocationem minatur. Vetusetiam de fanguine menfiruo quo nutritus in utero in- . - fans , vatiolas & motbillos caufante commentum, ftante hac hypothefi penitus evilefcit. : (0C (RÀ. Chrifiianus Fridericus Gavmmannus in literis Anno 1674. Chbemnirio- 4d Collettores Epbemerid.Vratulaviam.) *. OBSERV,. CCVI. & CCLXXXIIL pag.58r. & 498. Que - de calculis vefice felleeExc.Dnn.Dd.Cneeffel: &fraygerus obf. tradide- runt, eadem exempla obviafunt, Unumcommunicabo exfchedispa- ternis. Anno 1654.2. Junii; Magdalena, Bernardi Gieffen mercatoris. conjux , ex hernia umbilici mortua eft ; cujus vefica fellea quinque las» . pillos continebajft , quorum maximus figuram hic fig.I. depictam re. prelentans; ponderis 5i. reliqui minores erant. Porró & quum idem patet à uexag/mc Offenbachium ab Illuft.Principiffa IfenburgicaAnn, - 1656. 9. Junii effet evocatus ob fubitam mortem alicujus admini(tratris . cis famul ; & linteonis uxotis , cum magno ejulatu continuó queren- tis "PDT so» Aa da saa - EU —— -— — "ANSALEC TA. iR CQEADKCTS: tis de duabus mulieribus, ac fi virgis ab iis fineintermiffione csderetur ; quumtamen nemo adítantium domefticorum aliquid videret; [s & ego tumtemporis ex Ducatu Wirtembergico redux ; cum duobus chirurgis caufam obitus exploraturi feCtionem inftituebamus , & aperto cadave- re;fana omnia inveniebamus vifcera ; nifi quod uterus bis effet invo- lutus, binis embryonibus maículis digiti longioris magnitudine & ele- gantioris formz imprzgnatus , prztereà in veficulá fellea calculum for- mz ovalis, hic Fig. II. delineatum; reperimus , pondere tunc temporis 3B. fere , modo veró 5ij. 5f. quemcum ptiori adhuc inter rariota mea ;, «Xondo, E : x [n y^ mtn in DD. Sebaflian. Scheffer in citatis literie ad D.Salom. Reifelium- | - OBSERV. CCLVIIL pag, 46o. Quoad vermem vomitu eje- , &um fupra laudati Schultzii Obf. 258. (imile quid aliquoties etiam ob- | feryavi , cumprimis in morbis epidemicis,& ante aliquot annos in quá- |; dam egregiá virgine13. annorum, cum morbus catalepfeos fpeciem o» | ftenderet, illaque vatis fymptomatibus laboraret tribusiue idioma- | 'tibus peregrinis,cumprimisGallico;quod tunc temporis non adeo per- | fe&é callebat , at absque liefitatione loqueretur; adeo ut aliquid zze/ | ds ade(fe putaremus; poftmultorum alexipharmacorum ufum, ver- | me miranda forme ore exclufo , fyroptomata defierunt, Et nunc ui AC FOOEIRDS ^ 0, 5 Cuidam : 1! | 1 L| 1 1M ; avi D TER EIE NOISE n. RT IET XE. Bo d S Ei 304. Mese QM NU ; 2 A . |o e 43 EE PIC Bein E cuidam 74. annorum febr putridá maligna laboranti contigit;ut ab - horrore medicamentorum tres lumbricos fatis longos ore excrevetit. ' De vermibus i^ tenibusSchultzii & Sennerti Obf. 261, notabilis eft ea- — — dem Obfetvatioin cane quodam cum magno ululatu Helmzítadii in. Academiá Julià ann, 1651. nos defatigante, & à nobis fedio, quam Ex- cell. Dn. Valentinus Henricus Voglerus , Phil. & Med, Do&or , hujus- que Ptofeflor Celeberrimus amicus meus integerrimus y eleganter de- fcripfit. * 2 (ouKt ecc iq ades Dn.Sebaf..Schefferu in modo citatis literis ad Dn. Salomon, Reiselium. OBSER V. CCXCI, de AmomoArabum p. j12. 1. é- prodbamama, legendum Hbamama. m ; OBSER V. CCXCII. Demi) -— (dalo holoferico p. 513.1. 19. pto vet- bis , quas luffravimus oculis , legendum ; que lufiretur oculis. OBSERV. :CCXCV. de radice Tauzargantha p. $15. 1. 28. pro circulis dilatioribus , legatut » circulis dilutioribus, — O BSER V. CCXCVI. de Tacamahaca liquida p. r16. 1.17. poft verbum i»fervit : quz fequuntur , in talem ordinem [unt reftituenda. Tres adhuc asfervamus Tacamahacz fpecies. p Trima( quam àDomino parente p. m. habemus nomine BatavoTa- camahacca in Schulpen, propter eucurbitularum putamina ; ad res va- rias, in Indiis adhibita, quibus collecta e(t) lava eft, fubftantia compa- &a, unguibus parvis albicantibus permifta, jucundi fuavisque odoris aromatici & amari faporis , munda, pura atque inadulterata ; ad. ufum omnino expetenda, — Dertibus concifa in pulverem refolvitur, mox iterum fe colligentem. Atque hzc di&a velim de non adulteratà & in- : cortuptá. . Nuperenim quandam yetuftate obfoletam & fortaffe abA- meticanistemeratamaccepi. Hac minimi eft odoris ; neque dentibus - | conciía ullo modo fe colligit. 2d OBSER V. CCC. p; $20. Ambrz Auguftanz ; ob molem fuam ^ przrarez mentionem feceram; in qua relatione me quasdam pratermi- ' (iffe circumftantias , ad declarationem & majorem fidem perti-' | nentes vifus füm , inngcenti fane ex ignorantia ; nequaquam | alicui quippiam detrahenfi multodue minus Le&oribus impo-" nendiítudio. Eó lubentius tamén; qua tunc temporis me latebant; ^ | ! |. a in^ [ Eus o AWATEARYE jor : | : inprefenti in apricum proferam, quanto benevolentiiis hac de re Fautor v -— PB & amicushonoris candorifq; ftudiis pespetim profequendus, admoni- tum me effe voluit. Quodreseft, Fruftum illud Ambrz à Un. Philippo Thelotto b. m. Venetiis emptum fux,quitamen Thelottus Johannem, Mattspergerum Joh. Andrez & Marci Patrem confortio negotiorum, fibijunxerat. Hácfocietate anno 1613. diremtá, Ambra quoque tunc ex gquo diviía eít,cujus divifz & Mattspergero cedentis partis pi&urg,ho« ' dienum viderelicet. Quod denique ad pondus attinet ; uncia intelli- genda venit Veneta(al. pefo Sottil di Venetia, ) qualis ponderi medica €ollata , drachmastantum fex,fcrupulos duos & duodecim grana habet, wnde totam illam Ambram libras medicas gm«dragimta Wnato »- uncias sovem, drachmas quingue, (crupulum ssum,grana —— ' quatgordecim pependiffe,colie&ui faeile eft : D. Henricus Pollenad, Q.4 CA« i D. Johannes Fridericus Allmacher , Medicus Francofurtenfis. 3. D. Salomon Braunius , Phyficus Biberacenfis. 4. Dn. Jacobus Breynius, rerum naturalium & inprimis Botanicz ; in- 5. D. Timotheus Clarke; Medicus Londinenfis ; Societ. Kegiz Socius, é. Dn. Andreas Cnoeffelius, S,R. Maj. Poloniz Secretarius & Medicus 5. D. Juftus Cortnummius , Profeff; Soravienfis. m 8. D. Johannes Michal Fehr;Coníul & Phyficus Svvinfurtenfis,S, R. L », 9, D.Georgius Francus ; Pius -Heidel bergenfis & S. R.LAcad.Natur, xo. D. Melchior Fribius, P euer Ele&oral. Saxon. Haynovien & .. 1. L. S$;gi(mundus Graffius , phyti acus Svvidnicenf. ;2, D. JohannesLudovicus Hanr/emannus;Phbyf.P.P. Kilonienfis,S. R, ro Y. D. Tohannes FerdinandusHertodius à Todenfeldinclytor.ftatuum —— Rufe ius "CATALOGUS - Dothrini & genere precellentif. — d T Ed Ímorum Virorum; B» ou IF. e P Epbemeridum Gipadutatum 7 férvationibus fais P byfíco - Medicis gratiose com- municatiscondecoraye vWenati fant. 2. D. Nicolaus Guilielmus Beckers, $. Caf. Ma). Perfonz & Aulz Med, - E quilinz atq; exotica;fetbtator ingenio& felicitate przcelebris. Aulicus,Illu(triff. & Reveréndif Principis &c. Epifcopi Varmienf, E | Archiater , ConfulMarieburg.enfis, Academiaz Nat, Curiof.Przfes , d. Argonauta, Cnr. Collega. did Moritzburgenf. Phyficus , S. IX. Imp. Acad. Nat. Curiof. Coilega. 2-9 34 I^ 1 Acad. Nat. Cur.Coll. Morav. Marchionatus Medicus Provincial, Qlnutii, $. R. I, Acad. P INat, Curiof. d. Orpheug, j 14. D. i. à Loc EGIINMA ; Illuftriff, Comit. de Tott, ip Legatione Colonienfi Medi. E 0 oe»- Obatines lenifius NofocemiiVeatistavienfis Medicus Grdinariuz. -CSAR. E Acad/Nat.Cüt.Coll. d. Ar&urgs; Ephem.p.t.Col. d 16, D. Georgius Sebaftianus Jungius;s.Cef. Maj, Aule Medicus, Colleg; » & S.R. L Acad, Nat. Curiof, A.djun&us,d.?o. . dalitius. 17, D: Fridericus Lachmund; Pra&icus Hildesheitaenfis; 18. D: Daaiel LudoviciAcchiater Ducalis Sax. Gothanus, 19. D. Valentinus Andreas Meellenbroccius Phyfic. Ej & Sax, SR. / Acad. Nat. Cut.Collega;d. Pegafus. » al FMG SIUE 2o.D. Johannes Matthias Nefterus; Archiater Beruthinng, iore 21, D. Fridericus Ortlobius, Phyücus Vratislavientss, qM 22, D. Matthias Paifenius, Med itus Hamburgenfis, | $3. D. Antonius de Pozzis, S.Caf, Maj. Medicus, |. 24. D. Carolus Raygstus , Phyficus Pofonienfis. M : | s. / des Reifelius; Phyficus Normatienf, S. R.I, Ácad, Cuita Colleg. ZinsgmbshiczisQ ug | 6.D. JoituinesSehratiipsPlocas Gsdinenfir c 3 | 87. D. LucasSchresckius, Luce F. Phyficus Aueguftanus; |. 88. D. Simon Schultzius; Phyficus ThorunienfS.Reg. Maj. Polots. Med; |. £9. D.]ohannes Scultetus &eip.Noribergenf. Phyficus &Officinar;Phar« lr. acetic. Viitatonp«t;Senior, S.R.L Acad. Nat.Curiol Colas. ^ 3e. D. Georgius Segerus ,S, Reg.Pol. Medic. Phyfic. Gedanenfis & Gy- l .camnafiibid.PtoLP. «2 | bhobcuie dí |. 8r Henricus Volignad,Pra&icus Vratislavienfis;S,R. T. Acad, Nat, Cut; |. . Adjun&us,p.t.Ephemeridüm Colle&ot;d.Sirius, ^ . 81: D: Georgius Wolfeangus V/edelius, Pro£P. Tenenf, Medicus Duca. — "isSaxon. SR. LAcad.NatCunColl 7.0 e E : Qq* —— €A« | : 1 7 WATALOUNE OBSERVATIONUM ANNI QUARTI ET QUINTI Ephemeridum Germanicarum Me- dico - Phyficarum. D.Carol; RETGERI Ob(etv; 1. Dé defe&u arteriarum fpermaticarum. 4. De lapide ferpentis pilcati, - 3. De paracenteli afcitici , & de fecmini anafatcá. laborante» apertá, 4. De parotidibus. s. Deaurium vermibus, 6. Derepentiná morte cum totius corporis inflatione - 7. Depleuritidepo(t morbillos fine venz fe&ione curatá. $. De pleuritico curato , cui ex affumpto incaute vomitorio vatias Íymptomata. - 9. Deparalyfiuniverfati poft variolas, . 10. De catdialgia mitis (tipata fymptomatibus, tandemlethaliz- ir De afthmaticá apertá. 12, Deabfceffu abdominis ingenti, & rar tagaibdine feliciter - curato, D. SalomonisBR A UNII 13. De mornorchite fecundo. 14. Deiride lunati, :. Decerevifiá é mamtma exctetá. 16. De uvulaufu. p.Vva | " l Td De jatasmo. wr a CaTAL Ocuns,- : EE " Valentini Andrez MOELLENBROGC ' 1. De morteex potu fpiritus vini. 13. Detepentiná morte veneno latente. 19, Deitiópiná morte. . 20. De gonorrheez caufá & curatione, | D. Jobannis SCHMID: zx De terrore gravida fatui exitiofo. 32. De excrefcentiá carneá in fcetu ex terrore matris centga&a; 23. De prematurá menfium eruptione, 24. De officulis à phthificotufTi rejc&is; 'ag. De largo & perpetuo glandulorum fub axillis madore. 26. Deurináa&u frigidá. »7. Demonfiro fceminini fexus; ' D. JohannisMichaclis FEHR no De pinguedine abdominis mirabili. D, Antoni de POZZIS 29. Quod homo diu vivere poffit cum magnis reorbis: 3o. Deettatis natura in una parte ; & fupplemento ejusdem in aliá. 31. De dolore ventriculi à cauá inauditá. 31. Decalculis occultis in renibus. 3j. Defuturaz cranii difce(fione abebrietate prafervante. 34. Derará epilepfiz caufa, 3r. De epilepfia ab incurvatione diplois intern, 36. Deaqua in cerebro i inventa, 37. Dedelirio d vermibus, 38: Devermibus ventriculum erodentibus; 39. Vulnera profunda colli non eife lethalia; 40. De rárá cordis palpitatione, 41. De hydrope admirando. Simon, SCHULT Zl 42. Deamuleto epilepfiz. 43. De epilepfia ex ipfius terrore, 44. De hzmotrhoidum menfttuo & ordinatio fluxuin vito. 4f. Dehzmorrhagiamenftru& critica, — - -—— "B 5. ouftihhi PEU pruituin euam 48. De febri (ingultuoefa. D. Andrex CNOEEPELIE 49. De icteritid curata. "s D? grilloin aure, | ps . Deremediofympathetico Ed e De gallo Iadicó hydtopico. $3. Deur inà pilofà f. filofa. $4 Deinalo cíttio preguante triplicato« 5f. De Roa triplicata. 56. De dorfi ineffabili dolofe ex obftru&ione menftrui, £7. De utero cattilagineo. £8. Defebte p comitata hydrope i&ero Bayo & tandem ni- gro» cura tá. | «9. Be aquilá abd i in Poloni&. £o. Degangtenzin genis infantum curatione, éi. Deinfante infttofo ; cutem porcelli affati fimilem & durae ge ent go De lzío in brachio; MIS e vipera moríü, curato, . 63. De pleutitide vagante. 64. De(ingulari fappreffione urinz. 6f, Delapide ntetiin. puella: quin quenut. D. Nicola Guilielmi BECKE RÀ 66, De uvulz ablatione. £7. Defunefta cfophagi obturatione, 6$. Dedolore ileiac corporis membranofi per alvum excretione, D. Simenis SCHIULTZIE €5. Dehzmorrhoidutri fluxu à ptimà juventate ad dectepitama usque etatem durante. 3o. Defebri o&ava dierecutrente. 71. Deinteftinisin anate mon(tro(is. 52. Dehernia inteflinali columbina. 73. De fanguinis íputotertia vice Ri deis percurato. y, 74. Deéifchuriá triduaná curatá. 5f. De menftruis peraliena loca duentibus, 36. De diatrheca ab efu px ae : X OP. Johan SERE EEUU ONUS ME E TOO VOR QU TTA WSEMEDS ssl - Cua. ceus;- D. j E à - - - e7- E Rm m MÀ eet um MADRE cas cnc mm D. qr Friderici ALLMAC HERI 77. Deluxatione vertebrarum dorfi introzfum fa&tá. 78. Detumore genu ex lapfu , pro luxationemalé euratoy 79. Deenterocele defperatá; curatá, D. ]Johanns PATERSON Hayn : 8e. De vermibus é (tomacho rejets, D. Melchioris FRIBE s. De epilepfia ià mir; telancholico- hypochondriacá mete ecftas tica. D. ]Johann.Ludovici H 2 NNEMANNI $2. De aphthis, - $;. De duraalvo;in infantibus; BD. Gcor gij ; N'olfaang. WEDEL M 84. Detruttà faxatili, D. Georgj SEG E REC $5. De araneo innoxic deglutito. . 86. De acu déglutita. ^ , 87. De fcyrtho pancreatis & gl andufarum mefenterii lethal 99. Deepidermidetotius corporis per partes depofitá, D.: Carol RAYGERI z $5. Vetties cunvnive cadentes. | 90. dus monfiro(x ac infelite forme. D. Andree CN OEFFELII- B or De Mercutio fixo Helmontij. | 92. De Drif diee | L. Sigismundi GR ASS il |. 93. De degeneratione tofarum. |^ 94 De rol proliferá & lilio albo bulbifero,. | 085. Decerafopleniflora proliferà, : 96. De frigida vomitus & diatrheee medelá, - 97. De acidulis Suidnicenfibus. | ID. Joh. Ferdinandi HERTODII i à TOD TEN |^ 98. De Aneutifmate colli, (ERED. 1 92- De i&erofingulari . c Cond ded TEM uu 199. D. Geot- 31s (— BSERVATIONUM. D. Georgij FRANCI roo. Defudoreunius tantüm lateris, gor. Deíteatomatein pyloto. 10;?. De Herpie tranfplantatione, 1oj. Demicá abftemiá. 104. De Ífomnio morbi nuncio, . 105. De ambuftionis remedio. D. Georgij Sebaftiani JUN G Ir 1o6. De fucco cicutz innoxié haufto, 107. Delapidecorvino. DN. Andree CNOEFFELII 10g. De Alcaheft Helmontii & Paracelfi, - 109. De Aroph Paracelfi, -s 110. De feminis Dauci ufu in lithiafi. zu. Deoleo ludiHelmontij & Paracelft, 11. DefpirituSamech. 13. De balfamoSamech. D. Simonis SCHULTZII 14. De absceflu renali cum incendio vifcerum funefta (ymptomata & mortem inferente, 15. Devulnere pe&oris& pulmonum feré, quinquennali , minime . famen lethali. i6. Defonticulis naturalibusin brachio & pede, n7. Defonticulo abdominis naturali. v8. De colicá vinoHungarico curatá., 19. Decuratione ventriculi poft hauftum aqua! fortis S. Regie, 129. Deufuargenfivivi in yermibus. 1zr. De fingularibus morientium maculis, 132. De gangrzná inteftini redi, 31;. De trifolio antiarthtitico. 124, Deradicibus hyofcyami pererrorem co&is;infeliciter comeftis, truculentaque fymptomata producentibus, 12f. Delapillis peralvum exctetis, 126. Deutina poftémiffionem lapzdefcente, 127. Defymptomate quotannis certo menfe & die recurrente, 128. De ufu formicarum infigni in paralyfi, , Dn. a3 , nicà. hariczugtes o a d 2Eow COATato8uSo so i pem "ms . Jacobi BREYNIT" 129. De quetcu niveá &c. 1j. Dearborecanella Zeilónicáj& de arbore Giga jo: 131. De cortice atomiatico Indiz éitehtalis canellz facie. — 33». De foliis arboris guyanaice colorem purpureum fundentibus. 13;. De mogorifrutice». 134. De bulbo liliaceo vomitotio capitis bonz fpei; 135. De chtyfocome five [teechade ignefcente, 136. De convolvulo heptaphyllo Indico villofo, - 137. De plantáfcandente hederaceis foliis Zeilanicá. 133. De Apocyno Indico minori , nummulariz foliis, » 159. De Bugloffo Indico echioide, convolvuli ceeruleiminorisfolio, D. Jui CORTNUMMII, 340. Dedolotibus hypochondriacis men(tuis, 141. De paraplegia brachii àtumore... j D. Georgij; SEGERI. 142. De Hepateinfolitz magnitudinis, & variis lisi in infantisAna- toni obfervatis. ; 4. De oblivione lectionis ex Apoplexià falvá fcriptione, | Vb ik 145. De efuterum abfurdarum. 144. Deroborecorporis infolito, ^ 14f. Depifcium auditu, 146. De a'thmate & raucedinein dentiente», . - 147. De ning ex terrore materno embryoni impteffa, Johannis SCULTETI. 143. Cafus Fide afcitz. D. Jacobi BREYNII. 149. Defclaginetertia Thalii, 150. De fungo coriaceo quercino hzmatode, xii. De fango barbatoquercino., 152. De fungo» cornu dorcadis facie, 355. De fungo Sinenfiantidotali ; lac Tigridis di&o, D. Johann SCHM!D. 155. De E uds EC US Set NT 2x 2s o ce D n VOPTT E : OssiRvATIONUM | 9 lumens es muceseqas à 1;.. De Dyfuria cum: pehis . TetraGtione. 156. De vermibus cumurináàexcretis. | . 157. Dealvi excrementis per: genitaliarejeáis.. 2 158. De manibus fulphur olentibus. | 1,9. Deifchuriaex diftenfigne emulgentium. eos 160. De purgatione ex imaginatione. 161. De cancri cura palliativá. 162. De deglutitione diverfimode lafa. 163. De monftro vitulino, D..." Timothei CLARCKE. e | ! 164. De lienisrefe&ionein cane vivo, 165. De lienisrefectionein homine vivo. D. HIARNE. ' 166. De Anatomie viti pto hydropico habiti. D. "Luce SCHROECKII. 167. De Hippolithorumhiftoria, 168. De calculis vefice & renumin bobus. D. Henri VOLEGNAD. 169. De nephritide lethali, 770. De draconibus carpathicis & Tranfylvanicis. 171. Defonte ardente. 172, De figuris in glacie. D. EFriderii LACHMUND. 175;. Deulcereinteftini rei , Brafilianis familiari, : ' 174.De vermibus admirandis pedum;Iumborum;& fcrotiinAmericá, 3 175. Deofficulorum fragmentis pertuffimexcretis, | 176. Departiculá clavitrabalis ab infante 24. hebdomadü delitti | 177. De fpiná é mufculo dextre manus, & ; de particul Riraminis eX oculi angulo extra&is, z 178. De menftruali partium externarum ; Btpoté auram; narium, | digitorum &c. mortificatione, d 179. De Cygni lingud offeá. - 190. Decornu in fuperiore parte pedis fdndins enato, 181. fle cranio anferis mon(trofo. 182. Vefpertilionem habere caudam, fceleton ejus demonftrat, 183. Teftudo ex fuo fcuto, ut vulgus putat ; exire non n poteft. Ü | 194. De. B .- ds .Catitoois. aS Sat ^. n, nas te 185. De mure niveo, .. 186. Decantharidibus in magná copiá prope Hildesheimium captis; ' 187. Deovoabaanfereà Febtuariotifq; in menfemO&obremretento; - 388. De Mufcarüm grandium, qu Perle; Germ. -sutafermi/ nomie nantüt , infuetá copia. D. johannis J/ENISII. «alg? De lapillis. bis centü circiter ex ab[ce(fu in dextro latere exctetis, D... Johannis Matthiz NES TERI. 190. Deverme ex abfíceffu. | : D... Salomonis REISELII. I9I. De flatua humaná circulatotiá.' !D. Matthiz PAISENII. 192. In (e&ione cadaveris puerperz annotata. - 393. In fe&ione cadaveris hamoptoici, —. 194. In fe&ione icterici. 195. In gravidz hypochondriace hemoptoicz fc&ione; - 196. In infantis o&imeftris fe&ione. 197. Incapitis humani fe&ione, D, Frderici ORTLO BIL. ..198. Deperpetua infantia. D. Danielis LUDOVICI - 99. Dudaim Genes. XX X. & Cant.VII. effe tubera. 200, De fpititus feu olei conorà abietis & de pingued.in aqua redu&. 201, Decetevifig vinique concentratione , melioratione ; Zytho be- tulino , fpitituumque e frumentaceis proportione, 202, Depetiodicá nonnunquam vigoris in cinnamomo variatione; 203. Denitro murario; 204. Defpeculo ex orichalco. 205. Demofchi folliculis. 206. De tin&uráBezoardicá patabiliori & fudorifero maximo Pj. Fabri compendiofiori. 207. De innoxiá opiatorum continuatione. i : 208. De fingulatigravide imaginatione & roft orino fingulari. 209 Deapofllematelinguz. | | RE 21o. De palpebrarum paralyfi. | | ^ Wr 2 I N- SAMUMBIBUBU AMAA RAS RADAR utere PORPARQRISALIESUS 2 1 cru qi Eo OBSERVATIONUM rr RERUM ANNI IV? ET Vs MISCELLANEORUM CURIOSO- RUM MEDICO- Á. | BDOMINIS cauterifatio, un» . demeníare 44.tmateriz pue - rulentz extra&z. X7 :ABIETINI nuclei inebriant. 272 coni quantum fpiritus f. ? Z7 Ze. y ta ABORTUM provocat Selago.192. olei fundant. ABSCESSUS Abdominis ingens curatus; 16. Renum:, cum funeftis fymptomatibus ^ 124. - ex Abfceffu vermis grandior. 2435. ACIDULARUM: Svvidnicenfium defer Js & commendatio 98. feq. ALCOOL Vini exiccati Paracelfo: quid? i21. , ALKAHEST Helmontii & Para- celfi. x11. is Lullit Is. ALIMENTORUM perulcus Ventriculi tranfitus. 26. AMBUSTIONISremedium. 105. AMNES tinge los 185, AMULETUM pfiz 38 ANASARCA mortuz anatome 5. TEC a PHYSICORUM. ANATOME Ascitici 4. 3t ins 179. Hydropice :: 37«48. Vii pro Hydropico ha- biti 210. Afthmatice x A Viri,cujus Viícera fere: c» mnia corrupta. 31, .Fominz , ubi varii vifces tum defe&us notati. 3r. Epilepticor duorum 34. Puelle ud Syncope extincti 3 Puellz fuppreffione urinz extin&z $4. alius fimili fato defun&z 55- ViriobOefophagiobtura- - tionem mortui $6. Pauelle fcirrho Pancteatis &c, exün&z | 78. Urt 104.. Abfceffu renum defunt 126, TUR ULM 1d 14.8.0 Monttri vitulini 257. Canis liene quondam | privati |— 209. DOE S uUEPIME Y pt pd E Nephritide mortui 225. Puetperx 247. Hzmoptoici 24.9. IGerici - 261. GravidzHypochondtriace hzmoptoice 2653 Hydracephali 266. Capitis humani 267. '"ANEURISMATIS colli palliativa | "tura. 102. - ANNI Climadterici;&inprimis ma- gnus;cur horninibus infenfi? 22 A NSERES numretento diutius ovo moti oporteat? 242 | APHRONITRUM quid? — 275. " ad APHTHAS przfens remedium 73 "APOCYNUM Indicum minus : 14.5. ex APOPLEXIA oblivio le&ionis ' falvafcriptione 196. | mcr Linguax Curatio * 29j« AQUAÍ in cerebro inventa 35: Mercurialis externa pruritu &c. 4&7 vorum Paracelfi 99. Mercurialis Ejusdem 114. Fortis, haufta. 129, Flammam concipiens 229. "Vitis congelata , pampi- ,nos uvasque expris mens - 227. pro affricando Amalga- | mate 256. MOTA alba | ab ACUBUS deglutitis incontmo- ! « da,&veorum curatio 77 in 49. |. ÍupEX oOsSÉRVÁTIONUM ET RERUM. ucc nO Tid emer vs AERE hoo te ARANEUS innoxié deglutitus 76. ARBOR Zeilanica, Canella. 129. Camphorifera Iaponica 139. ' Guyanaica colorem pur- pureume foliis furidens 142. ARGENTI viviufus in Vermi- bus & in partu difficili 130. ARTERIARUM fpermaticarum defectus I. idem per fe infcecundita- tem noninducit. — 2; ARTHRITIS 2. Antiarthriticorum externorum abufus intutus 32: AROPH Paracelfi 116. ASCITICI Anatome 4s 178. Aícitz definitio. 160. genuina fedes non proti- nus Bpar. 16i. potius Pancreas 163. Caufr 164. feq. Signa diagnoftica 1:67. ptognofticaxóg. - Indicationes curative 168. mtcr Ee Ue fine medicamentis cutati : hiftoria :. 178. Afcitescum Trichiafi 179.) ASTHMA. flatulentum 15. cumraücedine in p one AUDITU num pifces — d AVENA vid, Frumentum, ex eà potum Moíchi Soin AVE S prater Naturam Candide ; 241. .ex . Kr 3 InpEx OsssnvATIONGM ex AVRE grilliextra&io — | 44. AURI radicalis & naturalis folu- tio;& Mace d 15, p^rNeuM d dulcis exte- nuatis confert 421. BALSAMI Samech prazparatio & ufus 123. De BARBA & pilis vatia 18o. feq, CBhartz9Ránner. /. Cercopitheci. 166. BETULA fuccrefcit, ubi Abietes , refe&z funt 273. BEZOAR equinum 221. Veri note 221. BILIS omnimode deficiens 16. 33. Bile folliculus plenus ; fed albá in . l&erico 262. in Bilis folliculum du&us Hepa- ticus patet 262. BUGLOSSUM Echioides Indi- C. (cum 14.6. CALCULUS vid, Lapis. ! Renalis 3iiif 21. alius przgrandis 33. alius quadrangulatis 48. Calculi in uno Rene circiter cen- i tum 3r. Occulti vid. Nephritis in- dolens. Calculos plusquam centur I&e- rica peralvumexctrevit, — 103. Calculi in Vefica fellea reperti 226. 02. 303. Calculus ovi Columbini magni- tudine excretus ; fequentibus eum aliis 136, ms NOR IPLE YE SU RNNC TRECENTIS SN "gs EMMa iitEm Calculi Lienis 48. . Vteti, 55. Lingue 299. — Calculi pet Aroph Paracelfi cura- tio, &in ea cautela. 17. — pet (emen Dauci 127, per oleum ludi, Helm. & : Paracel(i 118. per Spiritum Samech, Pa- rac, —OM24s per Spirit. Salis Eri vola- tilem vel falis Ammo- niaciurinofum, — 124. . Calculi in homine ex aliis anima- - libusgenerationiscaufa 220. . Calculi Equini. vid. Hippolithi, Renum & velicz in bobus | 21j. Calculo non folum hominem la- borate, adítruitur contra - Ariftotelem 214.8 Calculi bis centum circiter ex a- poftemateexcreti — 24r. l à Calculo. intellini re&i perforasu tio 291. — CAMPHORA unde generatur, - ubi copiofe provenit, & - quomodo acquiritur. 140. Camphora de Borneo, 144. CANCRI cura palliativa 20f.. CANELLA Leilarica ME Et Cai off. differentia ibid. Folium à Clufio & aliis. malédepidum ^ 147. idem pro Caryophylli 54 | I DESDE RASA H . lio à tum. 141. - Canelle àrbor in Europa nequa. quam in Lautum degene- tat. I4. Canelle faciem muli cortices. 142, CANIBUS vipere morfus TU le- thalis. 4. Canis lin&us fcorbuticis & Poda- gricis falutaris morbo in - . animal translato. 44 CANTHARIDUM magna copia Hildesheimiivifa; ^ 242. " DeCAPILLISvaria. 180, (da. CAPUT fine cerebro 28. - CARDIALGIA lIethalis. 14. CENANAN de Quahuna Hoac. 141. ERASVS pleniflota Bialirao 9f. . CEREBRUM deficiens. 28. — Gerebri fiffurz ad radicem oculo- rum inventor D. Sylvius. -CEREVISIA é mammz vulnere profluens . 19. Cerevifiz concentratio 2n Cerevifia betulina 278. poc OPHORUS Davarie D. - prodigiofi roboris exemplum. | 151. | .CHRYSOCOME v.Steechas. - : CICUTJE venenum, gualia fym- ptomata producat, 105. Vis deleteria unde | 107. efu afini in fomnum morti fimillimum |. incidunt -.COLICA Vini potu curata, ^ —*T RC assmmetENNDNES c MnesDepeRr amsemiDMRUS imr 108. füccus innoxie bauftus. - .ic8. Cicuta & Napellusubi comeftibi- lia. 10g. CINAMOMI offic. defcriptio ; va- riusque ufus. 129. periodica quandoque in vigorevatiatio .. 278. Cinamomum ratione loci natalis aliarumque coaditionum, variat praítantia. deperditas vires recu- perat. 279. CIRCULATIO Paracelfo quid? 120, CITRI malum przgnans, f. tripli- catum 46. Citrei pomi vis in fanando quo. dam ulcere, 224. CITRINUS f. CITRINIOLUS lapis Paracelfi. 1lg. CLAVICULA fragmenta tuffi excteta. 236. CONVOLVULUS —heptaphyl- lus Indicus 145. COLCOTHAR Veneté fundit 24. Materia Drif. — 9r. 129. COLLI vulnera licet. profunda noníemperlethalia. 26. . àCOLOCYNIHIDE Bpidetmis univer(i corporis abíce(fit 79» COLORIS in eadem plantz fpe- cie diverfitas, ejusque cau- fa, 158. Co: 39. hl : PRSETER - -Colorem purpureum fiidunt fo- liaarboris guyanaicz 14r . CORTEX aromaticus Indicus ls. mali EE D osirRVATIONUM | COR prezmagnum, os ventriculi comptimens. 1227 aliud, unico ventriculo preditum. 37- In Cordis ventriculo finiftro duo Polypi 33. vid, Polyp. Cordis Palpitatio quadriennis . continua, 37. CORIUM quercinum 192. Pyri ibid. faginum I9 4.. CORNUin pede 239. Can:llz facie 142. CORVINUS Lapis 109. COSTI admodum fragiles in l&ero ex n datióne de- mortuis 26. CRANIUM auferig monftrofum. p. CRISES fufpe&z. CUPRUM vid. Venus. CYGNILingua o(fea D. A l5 AUCI feminis ufus in lithi folvitur fpiritu Lapid's Calaminatis 16. 239^ afi. 17. DEGLUTITIO 12fa quà liquido- rum tantum admiffionem. 14. 206. qua folidorü admiffionem 296. Ex DEGLUTITO nucleo. pomi, phthifis & mors. 2j. DEGLUTITA particula clavi .EBRTETATIS préREaa. faucibusherens. ^ 226. DELIRIUM Avermibus, 35. DENTITIO | cum | Atthmate. & raucedine, I5. DENTIUM connatorum exerd- plum. 200 294 DENTES talismodi evellere ET culofum. .-.. DIARRHOEA. Chylofa ab TÉ carnium 63: DIARRHOEJA ac Vomitui mede- tut frigida 96. DOLOR hypochondriacus men- ftruus., 14.6. DÓRSI pruritus ex obítru&ione menf(ftruorum 47« luxatio introrfum fa&a, cu- rata 64. De DRACONIBUS Hungariz & | Tranfylvanierelatio. z226.íeq. DRIF Helmontii DUDAIM effetobera 99. feq. mendata. 2f BYSUBIA cum tetra&ione penis - ; 197 E. EMULSIO in I&ero experta. EMPLASTRUM ad fra&utas ex-- perienti(fimum. 176. - EPIDERMIS à à toto corpore abf- 79)». cedens. ^ EPILEPSLA rara caufa, Bt. P 260.feq. In DYSENTERIIS opiata come ^ T 4$ á5. ad Hydropem expertum. - x trabalis in tertium diem in- r Y orso ET RERBA. scu EE - EPILEPSIA ab interna cranii lae minzincutvatione, 34: . EPILEPSUE amuletum. 38. 2i ;, fpecilicum ,. Cinnabaris : nativa 38. EPILEPSIA miraHypochpndriaca ....,Ecftatica 73989; - EPILEPTIClAnatome. 34- EPILEPTICUM intuens epilepfià , corripitur 603391 ERUCA pet nates excteta. 35. pro ERYSIPELATE epithema D. Sylvii. ! q'12925 ESUS terum abfardarum,. 149. EXCREMENIORUM alvinc- . rumegelítio per genitalia 199. : sto. ,IOISSTO] ACIEI ptzfetvatio À variolis 1o. FACIEI rubor hauftu cicute S fucco non emendatur. 108. FEBRIS fingultuofa, 43- 4: US SERE vid. Petechiz. 4,O&avá-die rediens, — 58. AC | maligna Cum vermib? 304. FOETUS é regione inteítini re&ti j perforatus ex-tertore ma- ERIGIDA vomitüs & Diarrhoez Loon o REESE lén is MENGCN, jp ottime temen v osin abdomine ,128. FRACTURA vid. Emplaftrum. medela .96. PRUMENTA. tatione farinz & fpiritus inde confe&orum, dií- ctepant, . 278. FUNGI monftrofi $2. quercini defcriptio & ufus TORT 192. FUNGUS cornu Dorcadis facie. 195. . «,. Sinenfis antidotalis, ibid; d G. (xg 41-05 Indicus Hydropicus; 4 GANGRANJE in genis infan- tum poft variolas curatio. ^ $04 GANGRZENA inteftini recti le- thalis | 132. Foetul ex tertote matris im- teffa 1/3. GENU falfa luxatio. . 66, GLANDULARUM . .axillarium . largus & perpetuus mador- 26, Gletfcher quid, ejusque ufus. : 99, GONORRHOE XX caufa non Ío- ttis, 24. . lüm femen, fed potius alii hu« ]n FOETlLex tettore; matris jex- mores | 22, . ereícentia catnea enormis, 25. .ejus. fg tebio c. | 23; |^ FOETUS maf(culus latus finifrum. Vocabuli oS Q. etymon &pri«- | OCcupans. 265. mi autores 196, B FONS ligna & carnes pettefaci&. GRAVIDA imaginatio fingula-- | |. sens ! 136. rem fcetui i imprimens affedum - |. FONS flammam concipiens. 229 vim. 293. | FONTICULI naturales in brachio iftius affe&us cura, 294. & pede L7 GUTT X rofacez Paracelfi reme- Ss dium Iupsx "OsStR VA TrONUM o a — ÉÀ— — dium axis mum. —— 47. Z:MOPTOE tertium mm curata 61. In HEMOPTYSI opii ufum con- tinuare licet. 92. HAE2MORRHAGIA sentina critica | HJEMORRHAGIE prefehtilh- mum remedium. 193. ad eandem opium commen- datur. 292. HEMORRHOIDESin viro men- firuz. 39. in fceminá 299. in viro à iuventute in extre- mum fíenium fluentes 59. HECTICORUM urinz incertz.4r. ab HELLEBORO ALBO fuimto gravi(fima fymptomata us curatio HEPAR infolitz dialhifiüdinisiat: an hydrtopis afcites fedes?iór, abfolute non fanguificat.ibid. HERNIMX incolumbaobfervata.6o HERNLE inteftinalis defperatz curatio. 67. HIPPOLITHORUM hiftoria 215. vites 0S. HORDEUM vid. ftutfentum. HYDRAGOGUM fiagulare 45. HYDROCEPHALI ' o&imeftris aqua intra ventriculos cerebri contenta '266. HYDROPS adqmifaandus 37- in gallo Indico 45 Vide Anatome, MÀ 9 UeáÓ HYDROPS afcites cum Hydrom- ^. phalo, 157. feq. clamofus --— 167. pane: nautico curatus 169, fpurius 210. & feq. HYDROPICIS quibusnam prius abdomen, quàm pedes i intume- fÍcunt; & contra. — 255. HYPOCHONDRIACI ! dolores menítrui 14.6. E I. j. CTERI curatio. 43. 49. ' — fiagularis hiftoria, alia- que curatio 103. Ad ICTERUM experimentum 144. ICTERICI Anatome 24. ICTERI NIGRI curatio. -. 49. JECORIS urfi albi ab efu univer- fi corporis cuticula abfceffit 79. IG NIS Gehennz Paracelfi quid. Ij. 4 ejus defcriptio & cómpof tio 112, ILEI dolorcuratus.. 57. ex hernia sen apis IMPERATORIX ràdix id Olrutium, INFLATIO pes poft mor- tem. — 8. — INTESTINA tria tantum ,actri- - um faltem ula in foe- mina reperta. - 2h - INTESTINO cceco fimile corpus : p?r alvum excretum. — 57. — NLIS i. xpi uei iE - PAPE CREW 407 MESS tos, P nA XT RzRuM, 3 INTESTINA anatis SOAM 59. INTESTINI RECTI gangrena ! - lethalis. 132. INTESTINORUM in equo ordo » & connexio : 219; exINTESTINO re&o exulcerato & perforato laborantes, opiato- rum ufu diu confervati Vtt non edu ME branisobdu&us, & in hypoga- ftrio fitus Z LIEN calculofus. A LIEN i5. librarum. ^ 165. LIENISrefe&io écane vivo | 208. . .exhomine vivo 209. LILIUM album bulbiterum .. 9$ 291. LILIACEUS .bulbus vomitorius INFANTUM morbi, ::50. peregrinus 134» vid. gtavid. imaginat. LINGVA vid. Paralyfis. Aphthz 73 vid. Cygnus. Alvus langvida 74. LINGV Zi apoftema ejusque Panacea 122. INFANS monftrofus ; cutem por- -cello affato fimilem habens. sr. INFANTILE perpetuz memora- bile exemplum. 268. IRIS Lunaris 12. ISCHURLZ triduanz cura. — 62. ex diftenfione 'emulgentium : 20I. ISLANDIA v. variolz. Is LABIA leporina vide certe LACUS lignum ex patte in lapi- dem,;ex parte in ferrum conver- tens. 127. LAPIS corvinus 109. feq. ' LAPIS fragorem edens 1c0. | faxifragus Paracelfi. ^ 11g. in veficulafellis repettus | r6. in utero 5t. LAPIDUM pi&urz ingenitz 74. &bcr^ Siete; (ymptomata obfiru- &ionis menfiurm. jr 7. LENDES abigit felago. ^^ 192. LIEN librarum vif ; novem mem- cura 295 LINGV Z dentibus transfixe cu- ratio in recens nato infan- tulo 29 4. ahàsvulnerate cura .. ibid.. LITT. & vires 1/0. LOCHIORUM fuppreffionem prava fequi folenr fymptomata 9. LOMBARDORUM fitatagemata in bello Italico 186. lpfi Autores. vocabuli Gott ibid, LuDus HBelubutii & Patacelfi quid ? 118. LUNA vide Itis. LUMBRICUS latus r2 ulnarum à catello excretus 130. LUMBRICORUM przfentaneum - remedium. 74.120. LUXATIO dorfi introrfum fa&a 1o qurata:: | 64 LUXATIO genu falía 66. LYMPHATiCORUM vaforum origo 164. Ssa LYM- Iupt& Js iom LYMPHA Bydiodte caufa efficiens 164. MM M MACULX vulgó epatice ex ob- firu&ione menfium 47. Mortis imminentis indices 171. MANIA àverme 2f. MARASMI curatio 41, Sjoafdabe herba ejusque vites 192. MENSIUM praematura eruptio 25. —.. perapoftema & vornitum e- ruptio ^^* fupptreffio vid. dorfum. - MENINX gangrznofa. 24. "MENSTRUUM aurum ffolvens 115. uó. MERCURIUS fixus Helmontii 88. eius przparatio ibid. & feq. vid;sargentum vivum. —— MERCURIUM Longobardi Go- tham vocabant. 186. MESENTBRII erp gu fcit- thi lethales . 28. MICTUS verminofus 199. -MOGORLI frutex & flores 147. "| MONORCHITESfocundus | 13. ZMONSTRUM feemininifexus 27. Poft MORBILLOS € ^ nefti curati pav 5 Pleuritis Tio, .: MORBILLI folius lympha pro- genies. D 302. MORBILLIS convenit potus lar- giot ibid. cum MORBIS. magnis hominem pate vivere jq Á* MUSCI arborei vari fpecies re- 63. Z te Lu d co P Bara ———À MORS repentina cum totius cot- - poris inflatione NP PN MORTISrepentine exempla — 2r. inftántis prefagiti maculz x21. MOSCHI follicilórum exata de- fcriptio 287. MOSCHI f. fophificatio ^ ibid. generatio & cólle&io ^ 288. MUS niveus 241. MUSCZE. vid. PerIz. cenfitz 188. . Mufcus Floridz pto velo aut . ^^ tapeto inferviens ^ 168. MYRRHA vid. fpir.vin. mytrhat. N. NAPELLUS vid. cicuta. NASSAM pifcatoriam naturalem quz planta exhibeat. 20r. NEPHRITIS indolens nec confve- tumtorporeminducens 21.32. NEPHRITIDIS lethalis hiftoria: f NITRU muratium quid ? 379; ""fegnius deffagrat, quàm vul- gare - 380. fpiritürn quantitate non vir- tute parem fpiritu € vulgari .UHitro, reddit ^ "281. Circa NITRUM,ejusreduáionem & fpiritum quedam miss. ta An NITROSITAS fali aero) iuri tur 284 NITRUM? falice Mahumedani preparant 28j. 9 NI RUM vareNüincun an detur? dispo NUTRI- TENE AFODPTUI T Roe ea PNG TC ED DHAENTEPDAMENCUT MENTI ITO TEMERE i» J.QDOREM fvavem quzdam ho- ; minum corpota fpirant, quz- dam infignem fotorem — 200. ODORIS fulphurei periodica e manibus cujusdàa exhalatio 200. .OESOPHAGI funefla obturzto à dd cartilagine ibi natà j6. OLEUM Iini, Antipleutiticum ir , OLBUM raparum ad Aphthss | 75. adalvi duritierm 24 ad lumbricos ibid. OLEUM vitrioli dulces quatenus dicitur — 84. | "Paraccelfi ; 85. OEEUM Ludi Helmont. & Parac., [o 18. : ejus praeparatio: UGNXTH. 40 OLEI nomine quid Paracelíus in- telligat ? 65. . OLEUM ex. íru&ibus. Ccinamomi 2r o5 5 febaceum 140. OLEUM Conorumabietis ^ 272. JOLEXA vegetabilium quid? ibid. .OLEI faponis de(tillatio & rro- veniens ex hujus Ib illius quanti- 1as 2T4. ; utione & contufione nervorum £96, JPARACENTES SOLEUM tartari nigrum in refo- NM rw uA a eKRT ORERUM. " eS NUTRITIO j OLLE nativz fosfiles 300. , omnes corporis partes fangvi- OPIATORUM . continuatio in« ne mutriri 166 noxia 1290: UR O. OPIATA in Dyfenteria etiam ma- ex OcuLo enia ftraminisex- ^ ligni phthifi defperatà &c.com- * . trada .227. mendata |. 290. .)OCULORUM cancri pulvis ad. OPII Corre&io quatenus obfer- lingva vulnera 294. vanda 292. OPIUM in quibusdam feces red- derealbas, & quomodo id viti- um emendandum, 293. OSSICULA tuffirejeQta26. & 126. OSTRUSII. pd amuletum Epi- lepfiz 28. OVUMá gallo gallinaceo pofi- tum 301. Eclipfi Lunati infignitum. 3or. P : PANCREATIS c lethalis. 78- PARACENTESIS ertote zgriin- feliciter. cedens 4. vel inutilis vel nonneceffaria g. EIUS vera ac- perfecta adminiftra- - tio 2 170-l6q. IS & umbil'ci petr-* foratio non temere confunden- da | 194. PARALYSIS univctfalis pofl. va- iolas 1x ex te Abs 14e AdPARALYSIN balneum ex fot- mici: 137. ' ad PARALY SIN ! litauz mixtura | 128. PARALYSIS pa atpeb rarum curata 156 S5 3 PARO- "d Iuprx ORSERVATIONUM — MÀ 3: PAROTIDES perpetuo fufpe&z 6. PARTIS unius defe&um natura fuppletin alia jt. PARTUS difficilis uo. PARTIUM externarum menftrua . mottificatio 238: PEDIScornu 239. ad PEDUM tumorem fomentum 2j8. PELLIVORUS Pragenfis — 149. PENIS retra&io 198, . PERLARUM (mufcz eft fpecies) iníveta copia Hildesheimii viía 243. PETECHLXE poftvariolas 12. aliis comitate motbis 49, PHTHISIS ex deglutiti pomi nu- cleo 35. PHTHISICIS etiam defperatis o- piatis uti licet 291. PHTHISICUS officula tuffi rejici- ens 25. PICA virgines nec dum nubiles inteftat 14.9. PILULE ad calculum 62. PILI deglutiti acaciz fru&us me- dela 180, de PILIS Epiftola D. Dieterici cum refponfione D, Sculteti — 189, PILIS generandis maxime infervi- ens planta 190. PILORUM uf(us mechanicus & medicus I9. PINGVEDO abdominis Íolius mirabilis 29. PINGVEDINUM inaquam re- P— M É TD du&io 272. PISCES fosfiles 74. audire;fed non omnes — 15:. PLANTJEdiverficolores — . 138. PLANTA fcandens hederz folio Leilanica 145. PLANTAE, fignatutam pilorum prz fe ferentes «7387. PLEURITIS poft morbillos fine V.S.curata- 19. vagans 53. poft PLEURITIDEM fanatam vomitorii noxz YZ. Anti-PLEURITICUM D.à Meni- chen 10. D.Raygeti I. POLYPI duo in finiftto cordis ventriculo 32. POLYPUM mentiens materia in utero 249. in corde hzmoptoici 25. PODAGRA. vid. Arthritis. PODAGRICIS canum linc&us fa. lubris 203. PRURITUS vid. Vulva. vid. Dorfum. totius corporis, in gangrenam inteftini re&i lethalem ^ degenerans 132, PULMO unicolobopreditus sr. PURGATIO eximaginatione,203 ng. 285, QUERCUS wes Síic^OBaffer . . dentitione 155. REN libras iif$ pendens 3r. — . extrinfecus lapideá cruftà obdu- . &us 45. RENUM abfceffus cum funettis . — fymptomatibus 124. : ad RENES é ventriculo viz, ubi ^ juxtaSylvii mentem quarendz 264. RESPIRATIO. difficilis ab dios . .tà causá ROBUR corporis infolitum ^n . ROSA triplicata 46. prolifera 94. : ROSARUM prolificationem ju- vantia 95. ROSARUM degeneratio — 92. ROSJ quali folo dele&antur, 93. ROSTRUM leporinum fingulare foetui fa&um ab inflictá matri alapá. 294.. SALIVATIO liquidorum tantum ^ deglutitionem prohibens. — 1j. SAL TABERI Paracelfi non eft - fpir, vini 86. SAMECH Paracelfi 125. SANGVIS omnes corporis partes nutrit 166. | SANGVIFICATIO fa in omni -.. hydrope 161, . hepati. abfoluté non ttibu- enda ibid. |SANGVIFICATIONIS ordo & petfedio —- 152. 'SCABIES ex fcorbutici lin&u in cane curata. 44- ÉT RrnuM. SCORBUTI fympatheticum res medium 4-4. SCORPIONIS i&us non femper nocet 4e SECALE vide frumentum. SELAGINIStettiz Thalii defcri- ptio 192. - SERPENS pileatus vid.lapis. ' SOMNIA hypochondriacz mor. bos imminentes nunciant 105. SPECULI ex orichalco fingularis confectio 285. SPIRITUS vini mytrhati u(us in variolis 50e SPIRITUS minerz argentez ru- brz pellucide & minerz argentez immatutz ra- dicaliter folvunt aurü r5. 116. SPIRITUS lapidis calaminaris cuprum folvit H6. SPIRITUS Samech 124. STATUA humana circulatoria 143. STEATOMA in pyloro uríz 104. Mene idus: equipe vires medi- 222, STOECHAS igneícens Caffubiz 144 vulearisin morbo regio ex- perta ibid. - SUDOR uniustantum]latetis 105. SUDORIFERUM maximum Fa. bri quomodo compendiofius przparandum 289. SULPHUR & ignis veneris dif- ferunt $4. Veneris €, aqua forti. mi- itum Ixprx Ofé da iy àftowu M ftum in album corpus reda-- citur, viresque amittit 87. SULPHUR olentes manus. 200. SUTVRAE coronalis divulfio, ab ebrietate prefervans 24. X TERRORE varalyfis 12. 14. TERROR gravidz foetui noxius 24.25.15] 'TESTUDO é fcuto fuo non pot- eft exire. 240. TINCE inicteroapplicatio 47. TINCTURA nitri corallata 49. - Bezoardica parabilior. 288. 'TRICHIASIS 179. 198. TRIFOLIUM Anti-Arthriticum 132. 'TRUTTA faxatilis. 74. 'TUMORIS genu, proluxatione- male curati, curatio. 66. "TUMOR brachii paraplegias caufa 147. ^TUMOR abdominis trifidus in- |^ genshydropem mentiens 2rt. alius. 5 214. ! Wo CALI pon VARIOLAS paralyfis u- niverfalis & petechiz — 12. gangrazna 5o. à VARIOLIS facie prafervatio 39. VARIOLJE periodo 26. anno- rum Islandiam infeftant, 147. VAS BREV Efine valvulis. 32. VENE SECTIO fub lingua te- meré celebranda "^ 1 eerta cem VENENI haufti fymptomata, - annuatim redeuntia - 153.1 VENERISignis Helm. 8j. Cd verus VENUS Helmontiana perdgia no fermento comitata 9t. ad VENEREM canis proclivior, qui fectione orbatus eftliene. 209. VENTRICULI dolor à causá inaudità 3r. perforatio à à vermibus 36. ulcus à perforatione iftà annis r2.apertum per- manens ibid. ab aqua forti hauftà curatio 192. à VENTRICULO ad renes viz . A vid. Renes. VERMES inaure ex ulcere ge- niti 7. &feq. VERMIUM antidotus , argen- tum vivum Vi Midi VERMIS é naribus excretus ^ 35, VERMES ventriculum & abdo- menperforantes — 36. . £ftomacho rejecti 68, cum nive delapfi 89. | VERMIUM mictus 199. . in quibusdam corporis hu- ' mani partibus in Ame- rica curatio 23528] VERMIS ex abíceffu pedis gran- dior 24. à VERME per os exclufo ,. mira. fymptomata 303. VERMES cum febre malignà 304. VER- |,'URINA adu frigida. y VERMES in renibus 304. VESICULA fellis omni bile de- ftituta ib. 3i. VESPERTILIONEM habere caudam 240. VINI potu colica curata ^ 129. VINI Concentratio 275« melioratio 276. VINUM quod calculi generan- dicausa exiftat 220. VIRGO verminofà diverfis lin- guis expedité. loquens, graviaque |, fymptomata ^ perpeffa 303. VIPERA morfus curari poteft ligatura & incifione 4. alia curatio 52. non omni tempore nocet ibid. -cánesnonpefimit — ibid. VITRIOLUM vid. Oleum. -ULCUS vid. ventriculus. ULCERIS cujusdam inteftini X re&i ap.Brafilienfes curatio 154. |. NOCEM articulare uvula — 18. | vid. Uvula. | VOMITUS niger | 9. : cum diarrheà frigidà x2 tatus | | VOMITORII bulbi liliacei d Ícriptio 143. | VNORACITAS abíurdiffima 149. VORACITATIS caufa intefti- norum p.n.conformatto st. 27. Heclicorum incerta A41. | | * ET RERUM. Y filofa c. gravibus fym- ptomatibus 45» tremula velfaliens. 47. lapidefcens | 16. URIN.£ fuppreffio fingularis 54. triduana curata 62. fine dolore periculoía 203, URINA vid. Mictus. URSUS albus vid. Jecur. In UTERO lapis $5. UTERUS cartilagineus 48. UVA barbata 185. VULNERA colli,profunda licet, non femper lethalia 36. in Ungarià felicius fanantur 37- VULNUS pectoris & pulmonum nonlethale 126. VULV /£ pruritum inteftini ac- cedit erofio 199. VULV X pruritui rug rariüs obnoxiz. 4^ UVULA amifl3, vocis articula- tio deperdita 19. levis faltem raucedo fuccef- fit 55. — W. Qabetsurs quid ? 99. Z Zeilanica planta fcandens hede- rz folio 145. Zeilanica canella 13 9. feq. Zeilanicum Aporymon 145. Bugloffum ^ Echicides 146. Tt ER- E "* "NT CL MRI TE y V ONE TTC WEN Tr II COUNT AN V (^ r - Erratà Notabiliora. Tus Prior Numerta Paginam , pofferior im indicat. Ag. 4. l.27. I. Petit, 8.27. Lextincta eft, g. 4-l. folent, 14. . Hipp. $.7. 20.quicquam. rz. 5. Tractavi eum, .35. fumali, 17.3;.hic, 23; 23. Corall. rub. 24.18.], referens, 25. 7. in excresc., 23. Tulpius. 28.25. notam. 35.2.unde ille. 42.1.in f. qv. 44. 1.flavà. vagis ma- lum, 45.28.ut eam manib. 50.18. Vitrioli, 54.24. gypfea, 28. & ma- teria, 57.7 nàtura. 64.15. delapfüs erat. 23.aderant. 67.32.e coCt, 682 21. efTe.Excell. 26.at. 33. illorum. 70 31. jacendo. 74:34-concelfit is. 76.8. multos. 8;.51. Viriditatem. 85.19. ad Alchim. 88.1o. placet. 89. ult. veficz. 90.29. quieft. or. 1o. diciteffe. zx, debet. 26. Del. Bz. 92. 5. Units Obferv. fe ips. liber. esz-ab inm : bydrope : deleantur omnia. | ib.fior. 9j 15. ferlores. 94.21, anbern/Soubiten itv. 97.33. cum. 99. 19. 40» deleatur. 101. 6. calefaciens, nonnihil in fine dulcefcens, reli- quum aquz, filtrum tranfiens evaporavit. 15.//4/: deleatur. 104. i». feptum. 16.tota deleaturlinea. 109.20.1n ventre. nr3rfit. 6.15. - magis. 16.femet. 28.potitl. 119.2. terra. Cert. 120. 6. circulati, i. e. 2I. I9. totus. 123. 24. Blas. 128.:25.annuum. 35625. nobilis. 158.28 Bar- dana. 193.29.falicis. 33. Tamalik 140.28. hzc relata. 25. aliquot. 23: fint. 142.16. Hi, 18. eundem. 2x Pifon. 31.foliis non male compa- rari poffunt, quanquam acutiora & colore ex, ibid. margines. 34. concifa. 144. 16. centuria noftra. 19. nonnihilo, 145.28. paffiftorz. 21. quà. 146.5. Infula. 147.15. redierint, 150.36. reportaret. 153.16. ve- hementerque. 159.3. enervarant. 159.36. tum. 160.21. Afcitica. 161. 5 3j. accenfetur. 162.12. Oeepu8.. 22. illam deleatur. 163.23. ut calorem. 32. excretio] perveniat. 164.2. dernandatur. $.amandatur. 164.14. Helmontio. 166.16. caloris. 167.15. vix, 168.14. promittat. 170.4. lau- dabilior. 175. 17. Zingib.alb. 9iJ. 176.35. cortic. rad.tamar. 177.9. bisco&to. 15, gr. iij. 17. S. E. Hartm. 5vj. 179.6. quantitas. 15. c4- de- leatur. 182. 8. toie (n einer Cotaotauf ber Gaffer. 185. 27. pfilothrum. 3. Sapientes. 189.ult.Solirora. 190.12. Sefeli. 191.35. Velga. 192.10; - Tragi. r.fcriptionem fequ. 198.31. cruenta ex purul ur.nem.non - nota. z10.2. COnfütO. 220. 24.. CiVo7T00 dV. 223.23. meritum. 225.33» ureterem, 227. ult. ac. 229. 12. ulnam. 230. 2. fübterraneos & fülphus — 3€05. 231.37. eruitur, 232. 15. CODtra iue 24. halitus. 231.10. de« mite uL cibus coo Aci Ml Qe augus Cice T MCN, mittendi. 233. 22. z/lu4, deleatur. 31.1672. 234.31. ipfiusmet. 236. 15. |" acutz. 239. 36. frequentius, 37.teftatur. 243.19. alis. 244.37. feba« ceam. 146.26.feu. 28 qui ante partum cjus quod, 247.1. artificis. 256.5. d. 5. rad. 23.'q.£ 33. - C dulc. 257.21. fenic. aa. 24. calor; 259.3o-fed.. 263. 7. T reintie. 266.8.0C TIMES TRIS HYDRO-. CEPHALI. 268.3.Sinus I V. ro.inflata. 270.2. ab — amore. 19. — Sibhfuüchim. 271.32. petita fponía. 272. Sibhíuchin Iabhruchin.». 273. 21. explicatiffimé. 3o. pararius fimplex intermed. 278.18. non inf. 34.Stilic. Lacunz. 279 12. Sub LUBhR 281. 33. alcalium. 283. - 26. fuerit. 284.20. Ingravidataque. 285.16. Mahumedanos. 288.27. utrumque eft, 289.26. libra una. 28. collum. 36.aliàs. 291.7. ve- neficio. 27. Vitrioli. 292. 25. & 26. potulentorum. 302.29. . Raygerus, 304. 12, Amygdalo, 35. detrahendi, y4 CETT 2 ei tue APPENDIX ANNUMQUARTUM. —— ET QUNTUM EPHEMERIDUM MEDICO- PHYSICARUM NATUR A. CURIOSORUM IN GERMANIA, Inqua que continentur, averfa pa- | .. gina indicat. ED o OG D ON bu MIL d I. Georgii Hieronymi Velíchii Midko- mimematum, five, Mifcellaneorum - Medicinalium, Centuriz III. $E II. Joan.Sigifin.Elsholtii hiftoria Stea- .. tomatis refecti &feliciterfanati. — IIL.Ejusdem Epiftola de conceptione. - tubaria, itemque de puella mon- Ítrofa Berolini nata .. IV.Tumba Semiramidis hermeticé fi- eillata&c. us m V. Chriftiani Adolphi Balduini obfer- . vatio circa regerminationem ar- genti, novoartificioinventam .. VI. Ejusdem obfervatio circa urnas Gentilium Germanorum .. "VII. Ejusdem Aurum fuperius &infe- rius aure fuperioris & inferioris - |. Hermeticum. . : | VIII. Ejusdem Phofphorus Hermeti- - cus,live magnes luminaris. | à 2 IX.Chri- PUOODRTESERCSETTTYMNEERNP TNT VERUS MIETASMITME AE NUOVE TS ERANT T TNT CENTUM D MRBMS [2r 749 9» »p^ Nm TT T UNO NN T E « 1 ORT, " | 1X. Chriftiani Mentzeli i làpis Borno- . mienfis in obfcuro lucens collatus : cum Phofphoro Hermetico Chri- Ítiani Adolphi Balduini. | A. Georgii Wolffzangi Wedelii fpeci- men experimenti Chimici novi de fale volatili plantarum... XI. Ejusdem experimentum Chimi- | .cum novum de lale volatili planta- rum... XII. J. B. pofiti tiones aliquot de fpiritu - mundi. | XIILAndrez Cnoeffelii refponfum ad | pofitionesiftasdefpiritumundi. — | X1V.D. Salomonis R eifelii epiftolaad | . Academis Nature-Curiofos. — || XV. D. Martini. Bernhardi de Bernitz | ; FafciculusI. Kemediorum Antipo: | .. dagricorumin Curatione V LAD1$- LAr IV.Polonie & Sueciz Regis, | GL.M.;adhibitorum s... | XVI. D. Joh. Dan: Majoris Memoria | Sachíiana. s. | | "GEonGIH HIERONYMI A | VRELSCHII MICTOMIMEMATUM; | ulleur COD. ; MEDICINALIUM pete (CENTURIA HI vallo T guisa INCLYTAM SOCIETATEM NATUR/A-CU RIOSORUM cod cos KGERMANIA- | arn cs DES WiponUermupt xm.) OBSERVATIONUM EI CURATIONUM, - Bortus L ro. IT. 66. ex Colica quomodo i&erus.IIL2£; A ex vitio feminis virilis | Comatofi affe&us, IL zo. | Ili. 9o. 1 Contufio. II. r. Alopecia I. 27. | Coímeticum. II.36. Alvi conftipatio,L 4.3.IL 11. Cox dolor. IlI.5o. ! Fluxus.1L27, | Dzmoniaca obfeffio. IL. 75; Ambufta.Il. 19. IIT, 78. Dentium evulfio 1. 87. Angina. T. 16. . | Dolores uteri. I. 95. 96. Antimonii eflorefcentie diapho- , Dyfenteria.L 48.1I1.2.19. 4.4. reticz. IHL.16. Pr: Dyfenteria cum febre & perpetua A poplexia. I.66, - TUE diaftole.II. 6. Arthritis L5.14.. Enterocele.T. 52. Alcites.1l.58. 11.61.63. Epilepfia.I 2.9.19.22.32.66. 1T. 74.. Afthma.IL.16. )oOHL14.1*71.82. 84. 85. Atrophia.L4.1I. 22. ] Epiphera. 1.25. Aurum potabile pauperum. L7f. j Bryfipelas. IIL zr. 5x. Cachexia.IIl. 12. — 1 Excrefcentia indolens, II. 22; CalculusT. 12.57.58.69 IL12. Exoftofis.1II.7. : Calli pedum. 1.47. Faciei rugz.I.24. Cancertecens. III.52. | Febres1.80.11.41.48.11I.77. 80. exulceratus. I. 81.I1L.32, | Febres maligna I.8.83.111. 34.. Capitis affe&us. I. ós. | peítilentes. II.4.c. dolor.I. 18. ] Febris Hungarica. II. 24.2.7. & ciliorum dolor. II. 23. | Febres tertíanzI;1.1lI. 20. Carunculz vefica. II. 4. Febris tertiama mirabilis.IL8f. urethrz. T 54. | Febricula lenta. III. 8. Cafus ab alto.LII, ;8. Febres puerperarum, III. 75. — Catarrhi tenues,l .20. | Fiffurzlabiorum.I. 26. Catarrhi extraGtio. I. 68. mammillarum, 11.38 III. 46. Cephalalgia.ITr3.LIL, 12. Fiftulz lacrumales.1. 26. Cephalza.1l. 2. | Fluor albus.T1.95. €hlorofis.T.2o. TFracturarotulz genu. IIL 49. Clavi pedum.II.6t. Ganglion. III.7. Colica. I. :5.17.72.78.79411,29.43.52- | Gibbofitas infantum. III. 74, 44:79:83 1L. 21.62. | Gonortheea.LL.so.g1.ILLa3. 5». m vitu* | LET CURATIONUM. : Mirfentá: Ts. ii Mania.11,89. Gummia arthritica.T.4. ! Maraímus.IL 97. (20« Melancholia Hypochondriaca. II. Gallica.IL 5t. | Memoriz confervatio.I. 5o. TII. 29. "Hamorrhagia.IT 59. ét. : uteri pregnantiunzllI. 89. — ablatio.IlT.;0, narium. III. 42.97. Menftruorum fuppteffio.T,4.o. 44: Hzmorrboides I. :33. 28. IT. 44. va: 73:74. M. 37. 87. Menfítrua nimia. L. 54. IIL 55. Hiemoptos 1.17. LS . alba.II. 95. Hedctica.1.45. : * [Morbi maligni.E.o2.1T. 70. Hedicz funeftumfignum.I;32, — | Mors ex fu leporis. II. 87. Hemicrania. III. rr. . | Natta.If 14. (22- Hepar roborans. III. 96. , Nephritidis &colice diftin&tio. u Hepatis vita, III 18. . .| Nodi Arthtitici,L. 5. Hepatis obfttu&io.L. 6t. - | Oculorum affe&us. II. 62; Hernia. LL, 65. 1.76, - . fluxiones IL34. Herpes miliaris, 1I.3. Odoentalgia. III. 92. Hydrargyti noxz. IIL 7. | Ophthalmia.I aj. Hydrophobia.I. 91. | Orthopnoea.Il, 16. HydrocephalusIL. 9o. ^. (48.80. | Panacea.II. 99. Hydrops.136.17.63.66.1L. 64. LET. 41. | Papillarum rima. IIT. 46. ! Hyper(arcofis.I.89, h Paralyfis.I. 12.21. Hypofphagma. IL7. (78. ex variolis. I. 26» Hytterica paffio. I. 57. 4.4. IT.25. 37. | Paronychia. IL.71. - ]&erus. I1.57.IIL15. Partus czfareus.IL. 94. ' Tleus.]L79. . Partumfacilitans1L 40.66. — (25 Impetigo.II 47.III. 54. Pericardium fanguine repleti] II. Impotentia. 1I.56. Peftis.f.r. Fchias.L71. : Phrenitis.III.38. Mchuria.IL 45.11.88. Phthifis.1. 28. o. IIT. 39. Lac generans.IIL. 4j. | Pica.IlI. 12. ! Laudanum 'antimonil.I. 76. Pilorum reparatio. Ir 77. 'uspra. I 99.ILig. (43. | Pinguefaciens. II. 5. Jienum magnorum abfumtio.IlL | Pleuritis.l 82. 11.11.67. HT. 5. aues Kadica. L 51.160.1IL 17. To Pleutorthopno£a.IL.16. (835 |, umbrici inteftinales.1.9o. (46. | Podagra.1.5.46.56. 67. ILi5. 47. III. Mátnarum durities L.55. tumor.IL. | Píora.L95. Aammilia v. Fiffüra. "^ |Pulmonun ulcera.T. A. H. 6o. - purga» | INDEX OBSERVATION. ET CURAT. Ee d m3 fenem reme me Lreeeeme Tarta taeeeEre, Purgatio & junipero. ILig:44250 d. —O capitis recensnatorum, II. 3t, é falvia II.18..— | | tefticulorum IIL.67. — é feto 1aCtis. IIT. 85. | Lympanites uteri.]IT.65, ab epate vulpis.II. 88, | vAetudine nimis firma fruentes . Puris generati fignum.II. 3o. y periculofius zgrotant. III. ét. Quartana, L.4.2.62.ITI. ix Varices.III 56. Rheumati(mus. III, 4. ex Sale Saturni, Ae potabile pauperum.I. 75. uj ien fitentia.L 37. 49.IL. 9. Variolz.1.29.1I. 86. III. 34.. Venarum epigaltticarum anafto» mofis.II. 100. Veneris impotentia.II. 93. IIl. 46. Ventriculi angores.II. 8. Sangvinem extravenatum refol- eru&ationes, II. 69. vens.L.33. Vetmes.I25.88.1I.g6. inSanguinis arteriofi miffione ex- | aurium.]III72. perimentum, ] Verrucz. II. 94. Sarfaparillz fuccedaneum, HI. An penis,IL26. | Scabies.III. 27. 28. f 4. : | Veficz carunculz. II. 4.. manuum.ll, 92, | ] Vifus imbecillitas. II, 96& Scrophulz.II 42. | E. 70. Secundinas pellens.I. 94; . | Vomitorium. III 5s. Singultus. IT. 52. | Ulcera maligna.I 3.11.73. in febribus. III. 89. genitalium. I. 85. Soporofi affe&us. I1]. 4p | .. venerea.ITl.39. . Sterilitas.I.98. | | putrida, II:4£5.. Stomachicum Poterii.IILr. | ' tibiarum. IL57. Struma.IIl, 37. renum III.92. Sudor Anglicus. IL 4.7. quzcunque II, to. Sudoriferum externum .IIL4é 4. Ulcerum callofitas.III.86. .....- Suffufio. II. 63. | Utinz incontinenti. I.65.1II. »*i (3 Surditas. IIl. 36. Uterini affe&us.ILr. ^|. - Tabes.I. 45. ] Uteri dolores poft partum I. o5. Angliz familiaris.III. 3. citra ingravidagionemiL 96 Tenafmus.I. 93. przfocatio.L.7.79.. Tefticulerum tumor IL 46., | Uteri Ke cü alvo diffcili IL. TindutraLunz.ILao. —— Uterivitallig. |: Tinea.I.2;.II.&8, wr literum. trahens.II!I.6o. | Tremor.I 21. € Vulnerechyli profluxus. ITT,6. Tumores maligniI 4... ...! Vulnera citó fanans. ILI. 33. ...| oS PRAEFATIO, ( On dubitamus, infcriptionem miraturos , qui in« B fpexerint; Non dubitabunttamen viciífim, qui dubi- NC $2 tant; probare, fi, quz di&uri fumus, benignius acce- | TN |z perint. Cüm $y/egen ederemus O£férvarzonum qua- PRX [2j rundam Medicinalium ; promitimus , Mifzellazea Hen- 8 13795 jue rici Smerii imitatione aliquando proferénda. Hac igi- . türheic damus : & hinc eádem operáw1c ro w1 Mg TU w appellatio fponte elucefcit. Mixez enim & cuppux]a 1n titulis librorum veterum frequentiífima; etíi vix unum aut alterum hoc nomine hodié fuperfit. Mipgjuara autem imitamenta funt, quorum pigere neminem poteft, nec tedere debet , fi rationem pariter ; ufumque animó expenderit. Ni- ' mirüm jamolim laudavimus , quicunque Obfervationes , Curationes & Con(ultationes fuas Medicas bono publico permiferunt. Celebra.- .füntetiam alii. Necpofteritacebunt. Non unotamen omnes fuc- ceffu fua propalarunt. | Id olim quoque doüiffimorum Virorum con- fenfu monuimus , nec ideó repetemus. - Stylus, eruditio, fides accura. tio; & candor przcipua funt , quz non omnibus pari felicitate adfue- tunt , quod quivis intelligit, fi modó legere non dedignetur. Quibus- | dam praterea prolixitas tzdiofa; aliis judicii immaturitas odiofa fuit, Inzqualitas etiam confultantium caufa extitit, ut nihil feré ex omni par- te beatumeffet, Intantá tamen varietate & reprehendendi etiam prom- titudine , quá nonnulli plus; quàm opere & zmulatione pollegítmirum - ptofectó exiftimamus , nemini uni brevitatem damnatam, fed nec vicif- | fim cuique etiam defideratam effe, — Hzc (ane zero, prz reliquis o- | nibus, propria , femper nobis vifa eft imitationem mereri, Quod e- nimprzfatione in Cbzliades noflra: dicebamus , cui bono tot nominum ác ptznominum cognominumque & titulorum; profe(fionum, terra- |, fum, regionum temporum, temperamenti , adfeus ipfius & fympto- . matum prolixa adeó defcriptio; nifi m m neceffe fuerit? cui cauía- [: rum M | CX C CANT CCS CAT CK CAC , NOI N | SY N SA NAA AMAA YA 3 142 QA ent dos Gd MA UVUS MP. Z4 vw P (00 PRAEFATIO. i ba rum diíceptatio indu quam fummam inventionum quotidiana acceffio ftatim immutet aut evertat ? & catera vulgo nota;quorum prz- fcientia omnibus communis effe debet? Quz porró neceffitas tot com- pofitionum, quarum plerzQue abíonz & inefficaces, nonnullz etiam indo&z , & praxiinepte occurrunt ? Quotquot fané hucusque prodi- erunt, omnes pellegimus ,; nec parumtemporis impendimus : memini- mus tamen ále&ione (pé jejunos & famelicos abiiffe, fzpiusque adver- tiffe , quecunque alicujus momenti , fex ; feptem, decem; pluribusque paginis continebantur;à nobis tribus quatuorve verfibus comprehendi xotuiffe, eodem plané , quod laudare coepimus; Smerii inflituto,quem- admodumex Tbefauro noftro Experientia Medica sliquando amplius pa- tebit. Hocautem (i plures (uperioribus feculis fequuti effent ; ni falli- mur ; fieri poterat , utipíá brevitate publicé dilaudatá, plerisque. up entioram Archiatrorum & Poliatrorum occafioaem bezieht E ter tot occupationes fuas , hac ipfa methodo faa nobis non invidi&ent ; qua auncaterais tenebris involuta jacent. Mec enim gravioribus mo mehtis plerosque ab!lerritos conílat, quàm profixioris fcriptionis accus gatzque tra&tationis impoflibilitate ; quam illis fcilicet numerofz gro» tantium vifitationes objiciebant., Cumtamen ex Epidemiis Hippocta- tis lon gé utiliora didiciffe potuitfent, utquznon minus, ni falimut, - occupatus ; mirátamen do&rine & brevitatis Laconícz cum Jonicà e- loquentiá mixtura concripferat ; multoque , ut credimus , plura; quàms | tempasumdniqqitas, in noftras manus venite conceffit. Acutinamhos | dieque hac im:tarentur,(i qui recentiores Smetii conatus nobis come mendatos , tàm facil [pernendos.cenfuerint. Cinidquid tamem aliifta« | tuetint , nos fidemnoftram liberare; & exemplum prabere Voluimuss ^ quo finegravioribus laboribus, aut moleftis nimium (ludis, infinitas .. | eximia,.rara, & proficua Reipubl. Med: accedere poffint;Hujusitaque — | animi fecuri ifta protulimus , neque deinceps. defiltemus ; quidquid ad attis noftre ornamentum fecerit, procurare & promovere, Plerzjue quie 3 dem (atis expedita & clara opinamut; ne tamen fequius forfan interpre: taturisbabenasiaxaremus, notas nonnullas ex tempore adjecimus, qua neceffarie videbantur , ut efficaciz miedicamentorum ex veterum pariter, - atQue recentiumcon (en, u audboritas adeffet., que malignorum linguis frenum imponeret ,ne probaturos.& imitaturos abflerterent, . Selegi- mus au:em numc i(ta ex pluribusaliis MSSIS.qua Bibliotheca mea cone, tinetjinprimis(chedia(matis illis eximáüs NNobiliffimi quondá Tee Mar. - -.quosi| Ms is PRAEFATIO ipu, , [SECUNDI MU NISIRMUM A S rata EBeRiEE Reuse | Morandi POPATE Poliatri | Hamburgenfi is, quz peregrinando , totius feré orbis clariffimorum virorum farailiaritate collea; cum o. Georgia Firfungio, cive noftro, fed Chir. & Med. Patavino, communicarat, atque à cruento illius obituin nolttas manus amicorum benevolentid pervenerunt,tàm etiam illis,quejclari(TimiParentis fui TheobaldusPrtyo- £iut benigne concellit, ceuprzfat. in Epifagm. noftraingenué profeffi fumus. His addidimus reliqua ex Euporiftis miícellis Perrz Affelinuei Med. Cafirofrancani & Veneti, Marci Barcheis Chemiatti Aurelianenfis, apud Archiep. Ele&orem Colonienfem , Frid. &bffi, Med. Reinfelden- fis ; Chriflopb. Heuperaeri , Caroli Vidmanni , Job. Rumleri , & Adami He- bichii ; Poliatrorum noftratium ; TZora. Stromajeri , Atchiatri Saxonici ACER MUI, Rhodii ; amici noftri fummi, Taf. Peflingii & Benedicit &Silvatici aliorumque quorundamObfervationibus atqueCurationibus; fo opere nominavimus ; pauciffimis quoque ex zof/ri adje&is, Quodfi benevolis Le&oribus non faftidita comperiemus,operam dabi- $nus uf plurima fimilia T/e/auro ili accedant ; quem (uprà Experientia Medica nomine infcriptum diximus , & olim promiffum,; cum DEO proferemus ; quám primüm, quz przmitti oportet ;]ücem adfpexerint P Cbiliade; Ícilicet due Curationum 9 Centuria IV. Confiliorum, & propria- rum. Qurationum Detages X. ampliori exegefi illuftratz, & nifi fallimur, 2d Vett neugitionem nova ratione exadz. "an . MICTO- SS go MN MICTO MIMEWEAE | Iquorem Mumiz vulnerarium odes modo parabat ) Marcus Barchzus Aurelianenfis, Chemiatrus Archi- JJ £xepifc. Colonienfis , quo: Ol. damp five La- Ne sioe terinum dictum fieri folet, eique «à Oi Theophraftt defe admifcebat, & in malignis morbis omnibus, i TIpruds Pefle,utebaturcumfücceffuu ^ NOTAE. OI. PLilofoph. ), Dehocin Pharmacevticis noftris, Eft enim non ali- ud , quàm Olivumdeftillatum. A lateribus.nihil aut paràm. accipit,ut. Contemni queat. Unde nonnulli cum calce vivá deftillatum efficacius Compererunf, s WEN A zn OiTbeophraffi.) Id aurum vitz eft , de quo nonnulla Epifagm, : noftrorum Obf. XCIX. 4, JI. Idem,in quibusdam Epilepfiam curavit aq uaHydrargy- ri faccharata: .Hancin retortà deftillabat, fo prius cum faecharo tritoin porphyrite , donec hespiebes & fubnigrü- magi. ys NOTA. Hydvargyri )Si quid veri habent Thom, Will iiviriDioshffim: par- 1 | ticule clafticz;quibus epilepfia excitatur,nemononponté capithiscó- — peícendis Hydrargyrum apti(fimum effe. Nollemus tamen;quidquatale fine cautione adhiberi , quam Medici prudentix: nuncrelinquimus;alio 31 loco commodius exponemus. II, Celebritatem Is fibi comparaverat U/cerutz malignos "Um curatione,quibus fubinde Pulv. huncadhibebat , falfalutis: ab ipfo dictum. Alumin. 3xvij. (P5xvij. lap. calamin. $1j. Mafti- ches, 38. Myrrha $iij. Ceruff. 3j. coquendo coagulabat; & 36. aquá calidà folutam cum panniculo admovebat.. NOT AE Sal Salutis), Parüm: differt á lapide icd Crollii: fed . differt tamen : necinutiliSejüs ufus erit; ficonveniat., IV. Tumoribus malignis pefliferis quibusvis Idem olympi- | | cum fuum feliciter adhibebat , cujus pracipnumingrediens erat aquila cacleftis, domeftica ipfi dicta, quam mifcebat cum fuc- cis. z MR EOM C |. MICTOMIMEMATA. E cis Geranii , Rhapontici , Helenii , Sideritidis Ananienfis, Croco e'Jgummibo nonnullis, lap. calamin. magacte,Ol. 9. Caphurz,. lumbric.terr. pinguedine ferpentinà & jecinoribus ranarum.: NO T 4&. 0lygppicum ) Danda nominibus venia, quamvis przftaret aperte (emper loqui. ENS — 4quila Celefiis damtflica ) Sic vocat X dulcem ; quod ex przparatio- ne patet ; à Beguineá nihil difcrepante, Aquila autem filveftris ipfiPte- cipitatus eft , externis ufibus commodior, quàminternis. ,. Geranii ) Ingens farrago hujus medicamenti tedium nobis movit 5 ut omnia defcribere non placuerit, Quz minus igitur trita & effica- ^ ciora viedebantur ; fufficere poffe judicavimus.Jecinora tamen ranarum fruftrà adjecta putamus. | 5 ; S 2 M. EAdem Aquilá Coleftietiam ad Zrzéritidem utebatur cum Aloé aq. Chamzpityos leta ; 5 reverberato , & Croco Cha« ]ybis, M. c. Eff Stoechados Maffilienfis,& Ol. (Di. Exterius autem iliinebat Oleum Macrobii dictum, i. e. ex (anguine Cervino de- ftillatum , cum Ge fuo volatili probé unito. Addebat etiam in« terdum Extr. $cammonii c. Ol. anifideftill. & gussmitus five no- dofistumoribus Ol. laterin. & caryophyll. c. ture , myrrhà , am- inoniaco & Mumia in empla(trum redactum , admixto etiam a- quilzdidepulvere, NOTAE. | | Eddem) Vid. Hecatoftéz noftre l1. Obf. LXVII, quà de £ dulci , & Obf. LXXIV2*up-:39 DELE N08 b '- Srecbad. Maffilienf..). 3. e. Arabice : ab infulis regione Maffiliz , quz Steechades dictz,innuit Diofíc. III. 22. & repetit Plinius XXIIX. 12. Copioíum proventumin Languedo ciá. memoravit Joh, Stephan.Stro» . »belbergeruss «s Matrobii) Longzva animalia plerique credunt, . VI. ExficubuscontufisIdem cum vinilatice Extractum pa- | yabat,cui Crocum,Myrrham,Aloén, & Terebinth. fpiritum, ad- mifcebat , eo plané modo, utaliàs Elixir Proprietatis Paracelft fierifolet,quo pariterad eosdemadfectus utebatur. iD PARE | BID er Cum 3 c C Eieabus) Quid hioc Extra&ü ficüum finsulare obtineat, ron liquet; Licerct fané Elixir Proptietatis Paracelfi, corre&tum diétum ; praferre; | *quia nequid de(it, etiam fpiritum: iguicinsga continet. uir diee" $ ] 3 PY 6 MICTOMIMEMATA. —— Bi AU k VIL Mulierem Ureri prefocatioxe favitfimà laborantem ,' amygdal, d. poftquam univerfalia premififfet, - | ! NO T A. ANNO LH. Ef. Capbura ) Nihiliflà opus;videtur. Ipfa Caphura ex tempore. Oleo amygd. promptiffim?e conjangitur, quamfi quistecufet; Oleum —— | cjus addat ; feu potiüs folutionem cum fpiritu (f) fa&am. | IIX. Ex C.C. Vitrumalexipharmacum in FeZri£us peffilen- tibus valdélaudatum idemfepiüsexpertuserat. —. ^ NOTA. C.C. Virum) Won differtid 2 Gelu ejusdem,quod omni- bus tiotiffimum in Scyphorum formas effundi poteít: fed tantam ta- men duritiem non habet , ut Vitrum nec tantundem pellucet. | t 1X. HluftriffimaComes 3Scharfenberga àSereniffimaConjuge Ele&. Saxonie aquam acceperat ex Leontocopro deftillatam, ea- quead Epi/zpfram frequentem feliciter ufa eft, Exemplo etiam pofteà motus Daniel Rappoldus tratislayienfis Med. fzpiüs cum . iucceffuadhibuit. ^ '" ^ NOTA. 2n Aquam ) E& quoque hujus aque prolixa ad naufeam. defcriptio, quam ideo integram adducere noluimus. Satis eft ex fimo leonino prz» cipuas vires (perandas ; quas fi omninó habet , contentus fit quiyis, auf quidvis ipfe addat. j . X. Grayide innumere A4£ortum przcaverunt frequentiu- — | fu'aquz , Caryophyllorum compofitz id eft, quz ex florebetos | nice altilis, cum Mofchata, Cinamomo; Maci, & Caryoph. . | arom, deftillata erat. NOTÁ. | o 44. Caryopb5l.) Elegans hoc Medicamentum, & multis aliis ; ipfi quoq; balfamo Embryonum di&o,przferendum.Epicuri diQum pulcet- .. | rimum fuit: xde,c f eaxag/a Quse , dri (Z dveynada. éumégusa gaoíngss qu 06 duc )pue uw, SX dywyxGam. —— | XI, ExOleo 2j Cryftallos przparabatBarchzus cum phleg- mate Chalcanthi,quibg ad p/euriridez; magno fucceffu utebatur. — | NOT A. Oleo Egi) ldem facitfpir. ex cremore deftillatus V. circus — latus, & & gi quodvis; convenientibus admixtum. mn XlL. Paralyffinternum arcanum mirà felicitate exhibebat . fpir. L. S. baccis marinisabundé imbutum. R4. N O T A. Zaccás marinis ) 1. c. Margaritis, quibus noftro periculos | ejusdem - NY MiCTOMIMEMATA, dde operationis (ab(titwipotefiConcha Margaritifera;ut etiam pate perioribust Bom gratia fiat, JXXHIL- arenule & calculi |majufculi feliciter à renibus mue lieris ear funt Gle filicum aliquotiesdato. Id fitfolutione cum aceto deftillato , cujus abftraétione fponteconcrefcunt. — NOTA, Ole licum) Mirári queas cum filices ipfosà Ce concreviífe nemo dubitet. Nimitüm diftingues : aliud Sal in filice;à fucco lapidifico aliud vi cfolvendi preditum » quod non coagulat , fed coagülatur; ' XIV. Art£ritideripilufis aloéticis cum $ dulci fzpé echibis bitis ,illitoque fpiritu Mannz cum fpiritu vini elicito , curatam Ícimus i in virojuvene., NOTA Pill. alodticis) vid. fupra Ob, V, iritu Manna) Non eft quidem hic fpi. veré Mannz' genuinus P fed pis latex vini mannatus,qui quottiodo arthritidi conferre poffit, ex ipsá mannz natura cognofces, j XV. Colica defperata regulo fij vitz in globulos redacto curata eft. Fit autem ille cuni fali t2. DICT NILO T A] Regulo $j vite) Eft enim efficacior in ejufmodi adfe&ibus ; quám Regulus $1) fimplex ; quamvis equa utrumque nihil ex hydrargyto habere putent. XVI. Nitrutü antimoniale ex aquá [lotionis diaphoretici, purgare & azgina prodeffa cormpertum eft, NOT A. (D5ale) Parm tamen differt à (p fixo communi. Huid enim 4 commune adfumitur ; in illo eft Aóii , quod fe ex parte (D junxit; nam .smajor pats detonando evanuit, li * . XVII. Tincturam ex magnete cam áceto 43j & fpir. (Dipara- tam & £0fi ? dolori & b)dropice tumori i profuifle' accepimus à fide | digno. | NOTA Es Magnete) magnetemumbilico impoltunt colicis profui£fe quidam j jnarrant,. € aufam non edicimus ,qeia z aU aliis intelligere praóptatus, | Sisumon 13agnes venenum cát corpori hiamano ,quod occultá &ábe lest. | SO 4 1| PEAXENAM o er ua 3 1 E N 8 | MrceTOo MTMEMA T À- gc Somanj — M NUUS) VNDIRRENLSNEN conficere perhibetur ;. cavéndum (ane fuerit. | un certé: sed $5 (Datum fatis efficax ; etiam abíque maghete, : XIIX. - Lülfitanis novum yarifüe fat. SEdiliitons regiédium eft ad calidos capitis dolores Conferva Mem pesi ib roma: tonymphzz Indica. NOTA. Golvaon)vid.Matc. Ant. Recchum&reliquosIndicoram fcriptores. XIX. Confervà fl. amaranti c. oleo füccini ad epi/epfíama- liofque morbos capitis ufus eft Pr Affclinzus; " TeRioryl Medicus Aurelianenfis. NOTA. | pue cena dmaranti) vid, que de elafticis Willifii diximus: wis Obf. 1I. ki maranto fané vis coércendi ab soft dbi que cum alvi fluxibus & hz- morthagiis manifefta, XX. Idem catarrhis tenuioribus nsinend fuccurà cys: doniorum adhibebat caphurá MEE & vieil Loa tamappellabat. | | NOT A. k , Capburam Cydoniatam.)) Elegans contratiorum colligatio. Cj: nia enim incraffant , caphura fi ccando difcutit. XXI, Tremori & paraly(i incipienti Joh. Veslingius exper« tum adfirmavit panacis Pharnacii Pliniani fuccum denfatum, NOT A. ? Panacis Pbarnacit) vid. Plin. XXV. 4. eft virga aurea G. Bauhini Theatr. Botan. lib. VIL. (e&. IV. 4l XXII. Idem ad epilepfíam experimenti nomine nobis com- mendabatTalidtrum Virginianum, : NO TA... | Taliflrum Virginiamum ) elegantiíTima planta laté fucctefcit. Su- | periori annomire luxutiavit à nobis confita: & primà mox zftatefemen 9 in filiquistenuibus oblongis copiofiffimum protulit , nec ceffavit in | au&umnum ufque flofculos & filiquas maturas fucce(fivé pro ttudere. | XXIIL Generofiffima Comes à Flekenftein z/zea & alopecia " | correpta, purgata eft pilulis£ dulcis à FabianoLeucopetrao pul«- 1 .Verem - -MogeTOMIM ENMATA g9 verem yi perinum fzpids ex vino (accharato (umpli t:lixivio cyno- gloffi caputabluit, & pinguedine n; natricum German. illita. cone valuit, : NOTZ. — Oynegloff) conf, quz diximus in not. ad Jer. Mattii Obf XXXIX, Natricum German.) Eadem enim illis vis , quz viperis ipfis , nifi . quód miniis veneno(z fint , etfi nonzíihil funt aninores.. XXIV. In Mío veteri Bibl. Patavinz reperimus rugis faciei exterendis experimentum fingulare liquorem angünam ZE(cula-- pii five AnthracinorumPatavinorum odoris gratia loribusroriés —- marini aut fatimini imbutum. NOT À. | Anguium)O ani feté ferpentum generi id datum à natura. "Nec ex- terno tantum ufu profunt ; fed etiam interno. Potum fané vini ; que fuffocata vipera; Anglice fceminz pro cofmetico habent,quo epidermi- dem decidere ; novamque renafciajunt. XXV. In eodem, liquorem five fuccum ex baccis folani te« traphylli ( quod vulgó herba Paris ) expretfumad epiphoras & ophthalmiam przcel'entiffimum remedium ;ideóque(anima o Q« culorum ) appellatum. NOTA. — Muimaoculorum ) Ex Atabealiquo Medico id transcriptum vide- . tur, utalia pleraque Cs mi | ow (my^N $2» Cu VXXVEE ifferis labiorumincomparabile eft coagulutn albumi- mis mafculum f. Aoc é4QaAd0n; Ariftot. c. aq. rof, & «oem ape | licitum. | NO TA, uu . Mafiulum) Quod Tal. gallatura. Conf. not. in Marcelli Camani | ant LIX. -XXVIL | iezzopzoZn , etiam diuturnam , Empiricus Saboa Bis exaq. plantag. vel fimili feftucis fecalinis, que vulgó i inepte, materf iliginis , dicuntur. N O T A. , Feftucis fecalinis) aiyiAa Grac. vid. Bauhinum pia. th. Bot. lib. r; ! C feat. he $e / c -MICTOMIMEMATA mm t —nnas noi fe&.1.Dicuntur etiam clavi fecalis. Exterius nigricant mut illius, & ungues quorundam animalium figurá exprimunt. | Ubique haberi pof- funt, ut non opus fit Stolbergicam autThuringicam appellare cum Joh, Thalio in Silv. Hercyn. 2 — ^XXIIX. In PZzLiffFrider.Ech(ius,Med.Reinfeldenfis felici- ter utebatur ceeraunochryfo cum olco 5j foluto,& i iterüm coagu-«- lato. NO T A. : Ceraumocbryfo) Quid hoc poffit ad Phthifin non datis ow . Ex Dolum parabat olim Chemiatrus Neapolitanus fine ulla hydrargyri vi- viadditione* Ejus $vj. cum 5j. miícebat ad. ufus medicos. Sedlufus in nomine ii, & proportio ad Qnullaeft. — . .XXIX.. Adamo. Hebichio, Poliatro Auguftano frequenti ufu commendata erat pulticula myrrhata dicta ad praca Dhenens Pariolarum Gc vermiumin pueris. NO T A. Myrrlbata ) Ejus defcriptionem dedimusin exerc, noftrà de vermi- buscapillinfant,venz Medin,fubjeQa. — o0 XXX. Parefin ex voariolis fapé obfervavit Chriftoph. dd s ael |pergerus, Med. Auguft. in adultis maximé, quos Ta, fignataam- | (barata Maximiliani Imper. percurabat ; cum &Íine fudoreex- - hibita, ; NOTA. Ambarata) Ejus facilis mixtura proportione feré.duodecupla. — . XXXI Idem tertianas in plurimis. perfanavit cinnabari nativo. 1 NOT A. ; Cinnabari nativo) ld nontàm propter diaphorefin eligebatur,quamr — | illam ob càufam , quamediximus not. in H. Reufneri Ob, CXIIX. | XXXII. Lugdunenfibus familiare eft ; veficatorio fuo ep/eu- Afiam curare, aperto feryato ulcere perannumintegrum. : NOT A. Veficatotio)Ejus hzc defcriptio, G. Galbani, ammon. aà 31j. Picis: navalis. Terebinth, Sinap. aà $jf. piper. long. Sij pulv. cantharid 5ij F.E. $unt quidem & aliz defcriptiones;fed quia non issus placent; omittere fatius judicavimus, XXXIII " 0 Nmmáacemena enne MICTOMIMBMATA — Jag XXXIII. Sisporrioidai tumentes fotu urinz urticatz :inGal- liis fzpé curatas vidit Paulus Marquardus Slegelius , Poliatrus Hamburgenfis. Solà etiam,(ed u in feipfo imminuit G. rep ii: ipsó tnet referente. NOT A. Urticate)Dióc. IV. 94.ad tumores etiam alios EDS E. QV- para; maco]dac QdysOAa, drogiuaa- XXXIV. Nimium serfiruorum fluxum experimento Sole- nandri ex fücciplantag. 3jv. cum colophonisz 3j. ter exhibito cu« ratum obfervavit P. M. Slegelius. NOTA. (PE ]Sic dicitar refiduumà deftillatione terebinthinz. Vid. de fuliginum & refinz uftz viribus Diofc,l.93Siccare enim planum eft. XXXV. Capiftro captum chirurgus liberare conabatur fe- &tione , fed five imperitiàfive aberratione fortuità frenum virile altius incidit,&arteriam lafit,ut copiofum fanguinem profunde- ret, Medicus actitus juffit aquà plantaginis cum O prunellz mi- ftà probé eluere, & eandem deinde cum linteis imponere. NOT A. e Prunelle Vid.quz de(D.& & communi ad curationem vulne« rum utili diximus Hecatoftez II. Obí. XCIX. XXXVI. Celebre experimentum D. de Lort in fffulis lacru- ealilus erat Tutiz prap. 5j. pulv.Pj.fübtil. 3 crudi fübtil. àà 36 ceruff. lithargyriáà 9j. c.cerato diachalciteos Ilt. NOTA & Crudi) Conf. not, noftras in H. Reufneri OB.CLXXXVI. XXXVII. Hyfferica Monípelienfis vomitu & diarrhoea - cura cordis palpitatione adflicta , curata eft, cly(matibus infufis, epithemate cordiali& pullis gillimaceis cordis regioniimpofitis, .. &aq. Naphz cum aqua rofarum, artemifiz,cinamomi , confedt, - hyacint c. fpecieb. diamargar. fr.& croco exhibita. NO T A. Pellis) An extrahendis malignis vaporibus , ut in » punéuris vene- C 2 no« hb MiCTOMIMEM ATA. | | nofis , * Feb. malignis ? de quibus vid.Petr.à Caftro afro de. febr, pura. XXXIIX.. Hesorrboidum tumor cum dolore maximo viro generofo moleftiffimus evanuit applicatione ol. rof. amygdal. 4[ 1 in quo cotyledon infuf. a afictis SP DUMM Libanotidis corona- ria. —— — ——- | NOT A. Corylédon ) Huic eadem vis, qua fempetvivo ap. Diofc. IV. 92.51. & Cymbalariz. XXXIX. Surditatz experta Lugduni pinguedo pos cuni pauciffimis guttis olei fuccini , auri infufa, deinde admóto pane . recente calido. | N O T A. Enpofíia)Pralant faftus, qui etiam Fheriaci cffe poffunt, vid.not, in A.Gafleri Obf. LXI. | XL.Arcanum mulierum Britannicarum ad zzezf?ruortm de« — fecum , pramiffisuniverfalibus,decoctum Cortic. falicis minos ^ | risin vino fua quoque experientia contcftatus cft G. EntiusMe- . dicus praclariffimus, NOTA. Salicis) Huic ob(ervationi videtur adverfari Diofc. 1.736. qui tànr. fru&ui;quám foliis & cortici & fucco cuerrixzs OUvagnadfignat. Sed | ni(iin Codd, menda fubfi int , contrarii ané cficQus arguunt, non fatis: hacilli expenía effe. XLI. Nihilad verzze: facilius,praftantius & jucundiusad- | feruit D. Pilonus, quàm aquam Hydrargyri crudi hác ratione - praparatam 5X crudi 1b) aq. fimpl. fontan. Ibxij coq.& coldof $iw Addebat tamen ipfe ravendi Sin. 518. ad libras aqua fi ngulas. hi N O T A. i Y udi) Plumbago igitur ilii adhzrens liocfacit] necenim aliud — | quid aqua fimplici elui potefi : id facit etiam plumbum ipfum; de quo in alio loco. à XLIL Q2uartams fingulare evdiapneufticum curatorium Empirico expertum ex vitro $ijcum &crudo, purgato prius per alutam ; J|.Non enim purgat;nec vomitum movetíic prapara- — sum à .. MICTOMIMEMATA. | i? | tum ,imó nec fudorces excitat; fed veré diaphoreticum eft per . dsacrvonv |y. On Ao : Hs P NOTXZX XX O cum Y.crudo) Quod igitur patum abeflà2 vitz di&o. Nec vomitum ) Dequotamen valdé dubitari poteft, ut tutius fit aliis uti ; nifi forte in agrefti aliquo & robuftiffimo corpore. XLIII. Perpetuà alvi conftipatione, à quà catarrhi frequen- tes, infeftabatur Cardinalis Granvellanus. Cum plurima Medi- corum confiliis admififfet , pertefus tandem omnium, folo hoc pugillato ; ut vocabat, deinde ufus eft. Fol. Sene 3j. Myrobal. Citrin. Cabulenf. Amlegor, àà 3j. Sachari lbiij, Aq, Cinamomi | Siv. M, & fiant grana papaveraceis fimilia, qua iterum faccharo - obducantur.. ; NOTA. . Pugillato ) Xa vocantconfeüiones faccliaraceas , qué pugillis fu» muntur. Nobis tamen elegantior videtur pulv. preparansOxonien(fibg di&us , quem ex fchediis MSS. Guil. Gaddani; Med. Angli , nobisolim dedit Jo. Rhodius, etfi nihil fingulare contineat, quod hodié non fito- 'annibus notiffímum : Fol. Sen. ziij.fem. anifi, fcenic. àá 38. Cinamo- mi 9j. facch.rof. 3vj. Crem. gd ri ad pondus omnium, daturhora (omni "€x ala Anglica,deinde mane lequente tantundem, XLIV. Patavinis mulieribus olim celebratiffimam aquam Crociad Ayflericam adfectionem & zrezffraortm: fuppreffoueza "yeperimusin MSo Bibliotheca Patavina. Succi bugloff. Diofc. meliffz fingul.Ibij, Croci 31. diftillentur. ; t NOT A. Croci) Eadem vis etiam croco filye(tti feu caico fativo ; qui ctocus "Saracenicus Matthiolt, vid. Hier. Trági part. IT: Herb. c. CV. "o UXLV. Hedlin: & tabidis quibuscunque EmpiricusVenetus exhibebat Ef. ex Mumia rec. i, e. carnibus microcofmi deftillatt- 'ene elicitam & ad mellaginis corfiftentiam redactam, addito - Mag. margarit. orient, ex lacte caprillo per plufculos dies, Bun | NOTA. . 89" Mierocofini ) De iftiusmodi temediis fingulari libello egit Daniel | Beccetus Med. BoruffasRegiomonti, Sed vereor ; ut plusjaGantie, "quàm utilitatis pleraáue habeant, 6 3 Co XLVL ^M : MQICTOMIMEMATA. |... € — — — —À ——— — —À ——€ gis gremaetiet m XLVl. J Faber,Profeffor Witebergenfis , Pod éehiis euth fucceffu antifcorbutica dabat , fuccum (c. cochleariae & anagall. aquat.cum V/ P (ato: extraautem admovebataquam calcis vi» vz chalybeatam , cujus 15:j. pulv. ris ufti 31j. & Cinab. 5j. in- - fundijufferat. NO J A. Antifiorbutica ) ld fatis jumnotum, plerisqueGermanis ufitatum, in motbis omnibus ad miafma aliquod fcorbuticum refpicere.. XLVIL Calls pedum Ol. laterin, cum calc. viv. deftilla- tum leviculà incifioneillitum , optimum expertum, addebant nonnulli odoris gratiáà OI. juniperini & fpice guttulas, ^ qWNSO T A. Cum cake vira) Vid. fuprà Obf. I. , XLIIX. Dy/enteria epidemia feliciter pulv. deditJo.Veflin- | gius ex rhabarb. loti 5i. Myrobal. Ind. Crem. gi áà 3; i N. M. gr. iij. Sacchari rof. tab, (Dati. 5:. £. pulv. | NOTA. Rbabarb.) Conf. quz de ifto difputantPra&ici, Nec enim addu- | cete placet: quia pleraque frivicula funt. à XLIX. Idem expertus eft pennas Pavonis minutiff méin- cifas & in pulv. redactas praftantiffmum £«moffaticum füppedi« tare. NOTA. Pennas) Accipies tamen plumeas tantüm illarum partes, quz etiam ^ ex aliis volatilibus non minüs;quám pili quadrupedum huic fini effica- — ces compertz funt. * L. Pilulasad »emoriam expertas profani vulgi denomina | tioneD. J. Chrifti dictas accepimus olim àDoctorum noftrorum Nobili(fimo Melchiore Sebizio;ex aloes 5i. Croci, myrrha ààsi | Rhabarb. 5ij.agarici 5i. Zedoar. gentian.áà 3j. Theriac. opt. q, jugland. 8. F. magnitudine Francofurtenfium; quarum vij.autiX. plures pauciores deglutienda.Extr-actum quoque ex iisdem five Elixir cum fpir,vini preparatum ad gutt. vij. vel eee exhibens - dum. 3 Not. BN. MICTOMIMEMATA m Dj [rre] p— eumupanum UU! Dnsneugmusgne CCELI. ULMUZQDLIDUCIT) Duncamcmemm— NOT A. : Pil.) Conf. quz diximus de variis ElicfiriiProprietatis compofitio. nibus in Exerc. de vená Medinenfi, LI. Antaphroditicum Meufeti ; quod olim contra luem Indicam adeó efferebatur, conftabat ex Decocto L. S. communi, & fapone albo Veneto quod paucis cognitum erat. NOTA. . S4pone) Paucis id cognitum putamus. Eft autem faponi vis ano« ' dyna; ita ut panis conco&u etiam tormenta exquifitiffima elufa fint.Qui enim hoc veícuntur ; zvaícOsvo; evadunt, EGroticum quoque medi- camentum przbet ; quod experimentis recentibus didicimus. LII. Ad enterocelen puerorumAffelinzi curatio certiffima, Serapium de Cichor. c. rhabarb, ad purgationem. Fomentum Salviz & nuc. Cupreffi cum Schoenantho. Subligaculum. pulv; rad. Valeriang & nuc. Cupreff. ex juículis. : NOT A. ; Valeriane ) Eft enim prefüantiffimuns vulnerarium medicamene ! LHI.. D. deLurbigny á cafu undique contufus; fanguine extravenato DiachylonlIreatum cum pulvere cumini, oleo ru- tz , fucco raphani & vino miftum applicuit , citiffimé reftitutus [2 NN NOTA-: | Ireatum) Vid. Pharmacop: Londineníem, quamvis etiam ex teni- "pore quzvisemplaftra Ireata reddi poffint ; ut nos (zpiüs reddimus ad- mixto extr. radicis, | — LIV. Multum honoris ucridue acceffitPetro Affelinzo Ve- netiis ,carunculeimuretbra curatione. Ejus hec methodus erat. Caffia cum fucco Glycyrrhizz. Potus decocti althze cum Gly- cyrrh. & Petrofelino , per xv. dies. deinde candele unguento il- fitzimmiffe. Ceruffe 3. troch. Raf. áà ij. Tutiz prep.Caphu- T€ àà $5. ung. alb, Raf. & ol. rof. q, (m. Nimox juvaret ; addebat | quibusdam etiam pracipitatum album.; - j NOT XE. $ij.) Vid. quz fuptà notavimus Obf. XXXVE. L' LI: Pracip- | [n 16 MICTOMIMEMATA; Precip. album ) Ejus optima defcriptio etiam interno uui Uu Epifagm. noftrorum Ob! EXXXIX. LV. Mammarum, tumoribu; duris Idem infigni emolu- mento applicabatacetum myrrhidis cicutarig, NOTA. Myrrhidic) vid: Emplafttum de cicuta, De ufa interao quoquead ^: Cambucam Veneream quedam non prohibita attulimus in. fpecimine Curationum PESE TITO moque. fuo apri) ,cum DEO in hagem da- bimus. LVI. Inpodagrá fiecie eventuum "ier cihibebat a- loén ftibiatam, i. e, oleo E i. facchari additamento deftillato , im« | butam: deindeanodynum Extr. afphalti mumiale cum noleo3 5. &: Caryophyll. ac cinamomi przparatum. NO TZ. Ol. Saccbari ) Vid. ap. Jo. Schroeder. inPharm, qui id. ex Qiistees d tano transfcripfit. E 0l. 5. ) Dehoc EUN vid. eund, Non nion enim Oleum di- T ———— : 1 » citur. LVII. Vit Nobili&it calculo fuà experientià nasa Myri- | ophylli ftillaticiam 425Aev habebat. NOT A. | Myriopbylli) Non communem adfufa equis fed ex fucco expreffos 3 adfufo vino deftillatam, | . . LIX. HeroardusFalefzusVertuniamusin quibusdam ad c4/« — culum feliciffimé ufus etDecocto L.S. cum: thamnoCatharticay Y parato. JO NOTA E Rbamno Catbartico)) Cont. de mixtard purgantium cum füdorifes - ris Epifagm. noftrorum Obf. LXXXIV. Athic diurefeos intentione r Lum Sum prafcriptum videtur: quanquam etiam pnrgandi caufa in calculo rité exhibeatur. LIX. GenerofaColliniaThalaffarchz Conjux fime ». eris prafenti affectu dabat radicem papaperis cum mellerofatos | quanquam etiam Cryftalli pollinem,& myrtillorum aut cuprefa fiadjiciebat. NOTÀ, Ls Papavtris ) Ef fané illi fingularis vis éexdicg in omnibus Rd uj. | hj MICTOMIMEMAT A. eom bus. Conf. Diofc. IV. 65. quà de (ativo nigro : Semen ejus cum vino po- tui datum contra fluxionem alvi fluoremQue muliebrem : E peUgues xoiAÁa xod. yuyaunetov p3y, : Cupreff ) Vid. Diolc. 1.102. qui. zuz« jeuuahicouéon xod Qua seíaag commendat, LX Pb: frcis Petrus Affelinzus aquam Ulmariz , multo erben cte ———— fu edodtus , falubrem adnotayit, in victu opümum teftudina- tum adferuit. Interdum & Patris (ui pnevmonicum dedit: Tere- binthinam fcilicet àatam cum pulvere nepete, & oleo amygdal. dulcium. NO TJAg. Ubnariz) Planta quippe egregie Traumatica; ut iaa illàvis pyrotica memorata Trago part, L. Herb. c. XCV, valdé dubia nobisappareat; quales hallucinationes illiin aliis etiam accidiffe ; pe- ritis non ignotum. LXI Idem adfectibus eec ab Zepatis obfiruciione oris undis aquam radicis filicis & cardui benedi&i cum aqua cina» momi & Lithofpernio expertus eft, NOTA. Fia) Conf Dio(c. IV. 196. -LXIIL Quartanas curabat J. C. Scaligeraceto cum pane & pulvere pyrio deftillato ; ad 35. propinato : & Epicarpio ex hy» " drargyro cüm Theriaca Sto din? NO T €. Aero cum paue ) Cujus remedii pro corporum varieta- ' tediver(i effe&us (unt;aliis enim vomitus , aliis füdores movet, Hydrargyro) Cont. Epifagm, noftr. Obf. IV. LXHI. Hydropezi , Turpeto minerali exhibito per falivati- ^ onem curabat D. Turquetus,juxta diaphorefin & diurefin procu- — ratam: Pracipitatus is ruber erat cum fpir. vini donde i c | quo Oi. &(. ^s NOTA. Sslivationesm) Quz huic tamen adfe&ui ingrid qi ; convenit, & remis velisQue ut dicitur, fugienda eft: imó nec aliis un» quam profuit.Cont, Not. noftras in Confil. Exoter. Cent, I. Conf. V. | Pretipitatus i rubererat) Quem vi id. apud Schreederum. LXIV. Ufceribus pulmonuta C eryftallinum ex urinà cum '" fucceffu adhibuit Petr. Affelingus. - ^ NOIa. üvina )Si afthmati aut dyfpncéx being: ovs po- 1 terat, Nunc; gu deulceribusfermo eft, vix fidem habemus, — Finge enim » MÀ À$— B c * MICTOMIMEMATA. - e-— Á —Ó—— enim abftergendi vi pollere ; que eft, quod reliquis itidicstfebibun fá- tisfacere queat ? .. LXV. E(fentiam fuamcorporis humani D. Gnanius , Med. Lu- tetianus ad varios adfectus , inprimis capitis parabat non ex re- centibus partibus, fed vermibus mufculorum;nam vifcera omnia & inteftina unà cum offibus abjiciebat. NOTA. Zermibur) Non dixerim , quod bené: Alii viderint.Sed nec ipfa illa hypothefis de (ymbolifmo cadaveris humani cum vivo cor- pore quidquamfolidi habet. Tedet!fed ideó tamen adduxi(fe non piget, ut quámleviculis momentis etiam celeberrimi Medici fua muniant; in- telligatur.Conf. que diximus.Hecatoft. noftre II. Obf. XCIX. LXVI. Idem Apoplexie inprimis & Epi/epfis fapiüs exhibe. batOl.caftorei cüTerebinthina & fpir.vini rectificató deftillatü. NOTA. Cum Tereb.) Eratigitur verius Ol. Tereb.Caftoreatum, Quid? non liccbat illi fpiritum aut oleum inofficind accipere & Cafto- - reumaut Q ejus ; aut ping. aut ol. aut Mag. aut Eff, ex — pro lu- bitu admiícere ? LXVII. In podagrá O &ii. propinabat, (picitums vini vitri- olatum partibus dolentibusadmovebat, deinde oleum balfami artificiale deftillatum inungebat. NOT &. OG $ij-)Vid.Schrederus;cujus Phatm. omnibo notiffima, . Spir. Vini vitriolatum ) cujus ufus fané cautionem poftulat. | Ol.balfami. artificiale) Vid. defcript. & cenfuram noftram Cent, - IV. Confil.exoreric. Confil. LXXXIX.] j LXHX. Catarrho obnoxiis errhinum Empirici Germani, | quem Calvitio depilatum vocabant; in Italià celeberrimum e». rat ci» Ioxc. Huncimitatus Chirurgus Alteftinus cio19 xcu.fo» — lo fucco hederz arborea utebatur. $3 NOLA. Errbinum) Conf. que de curatione ejusmodi catarrhi — | empirice cómemorátNaturz Curiofi inEphem. fuis ann.I.ObC XXXIV, |. LXIX. Nobilis Mediolanenfis ca/cu/ofus jam conclamatus, convaluit fem. violar. & bardana, cum fol. quercus; faxifrag. & gran. lauri in pulv. redactis. NOT. Sem. Pol.) erathoc Experimentum quondam]o.Cra- tonis ap. Laur.Scholzium: & nobis quoque fzpiüs cumfücceffuadhibi- tum; fed non in conclamatis;quibus vefica onerata. Bare (| - ^ MICTOMIMEMATA der Bardane) Vid.de Aretio Diofc. IV. c. 9r.p.1067. LXX- Cblorofíz in virginibus J. C. Scaliger curabataqua Cruciate &lllmariz. Rhabarbarü quoque & Agaricum cum face charo , aquà ab(inthii prius irroratum exhibebat. | NOT one Cruciate ) Gentianz familiz adfcriptamintelligas oportet. Nam alia eft cruciata Dodonzi;quz necipía tamen aliena effe poffet. llimaris) Huic vim tergendi pursandique ad(cribit Tragus]. fuptà c. LXXI. Ifcbiadem in Domina de Chefnay curavit D. Scotus poft corporis lufttationes , fotu radicis cyclaminis cum vino Graco & urina impuberis infufz & contufz ; illito deinde Balía- mo exfebo cervino ; adipe humano , opopanace , agrimonia , a- dianto , myrrhà, caphura ; lumbricis terreftribus , vino lotis,ca- ulis ; & oleofpiczac cerz praeparato, At Jofephus Quercetae nus , Philippo Meraldo, Medico Cafteldunen(i experimentum fuum laudavit, oleum olivarum cum felle bubulo digeftum,illi- . tumálotione & fomento prius adhibito ex aquá Marcafita ar« gentez cum urina & vino deftillata, | NOT X. ru Cyclaminis ) Con£ Diofc. qui II. 19 4. laudat sreoc &éuua o 2) mod & Ye ie Caulis JHoc igitur experimentum non debuit àZuelfero in Pharm, | R.p.241.ceu novum ja&tari,cü ejusdem etiam mentionemPlatearius fa- |- ciatex Ebnzacharia Raízo , qui fexcentis abhincannis vixit. Add, Petr, | Borell. Cent. III. Obf. XXlIX. | Felle bubulo) oraaoa aj xoAca dguueiag OeeualinoJ. Diofc. 1I. 96. | éumgaxlxo(am 060 (guecia. | ibid. | Marcafita argentea) Parum eft , quod deftillatione date poteft. Si | quid enimunguento przftat; ab urinafola eff & vino ipfo. J. .LXXIL Colidelorezm (xpécuratum obfervavit Affelingus fpir. vini meliffato cum fuccoChelidonii & fpir, (Pi mifto. | NOTA. .— | Chelidonii ) Apetit enim, incidit, terget . bilemdueeducit. d 2 LXXIII. | | mucro Gb Vun9oouccu uicwnatabdosud * NI " - "AA ^ WT $o 77 MtiCTOMIMEMATA. — mm nme a LXXIII. uMenfiruis fü ppreffis idem fingulariff imuminvenit €oftum Indicum : ex quo electuarium Coftinum componebat — | additocróco ; cinamomo; xyloca(fia , & treciiifeis de Tnynha. | IO E surq SIME ) Coflum Indicum )Imó potiüsamarum bytitusm buxs Eos * lemnofttz officinz habent, nec alium, nam candidus , Arabicus & In- éicus dulcis eft ; ideft; minus calidus & acris; quàm ille ; quod veré Ebnfinálib. IT. c. XIX. commonuit, | sed apud eundem ,quod Plem- pius vertit: Praftantiffimus cenfetur candicans : & mox: füccedit indus riger & levis fequitur nigerSytiacus. 'Siclegendum deinceps eft ; pee € Mr pé icon levis , Hi dec ui ue five flavefcens Syrdue , fen LXxiV. Idem o tnm sca eon. ex EL Mur pilulis , & fpiritu, quibufvis aliis cjuídem remediis eflicacius de- prehendit, ideoque arcanum certumalios Celavis 8: *Wa NO T A. M uii in M á G volatile ) Atquicelati; non metebatur.- Cui enim non di&us E yas, 'E LXXV. G.Turnerus fai ex Y niti cum urinà BiaBRU *. aurum potabile pauperunvappellabát, quía omnibus adfectibus conferre expertus erat;quibus &illud commendatur. ^ — ^ NOTA. | - 5) Preparatur ceteroquin cum 2H 9. Sed [ponam irpar nif. 4 düodc cum ifto paratum Kalinum videatur, f. üt vul gó.vocant Alkalis, cum uriná autem magis accedere videatur ad volatilia, Interim ufütn. cur plerique fufpe&um habeant ; non liquet; quia multa alia imilia ex mttallisnon detti dant. LXXVI. Idetn & laudatio óptáta praferebat Taudanum ex E ol. 3ii perde liquium paratum , adjectà myrr hà, croco, maftiche, 1 margaritis & auro bradteatotenuiffimo. ; NO T A. Ol. ii ] Eft enim etiamin j ;ut in áliis plurib: d55vis piis anody. * na& eranl 2B loretica: de is in Pharmiplura,e 5.7 IXXVIL. - - T CI ANIM EM - RES , Et MICTOMIMEMATA. iem -2A OH CUDDPSGBDSGCOSSESSSSENPUR - LXXVII. Narcofin opii in oleo potiffimim confiftere ,ex- perimento fuo probabat Affelinzus, quia per retortam extracto; falrefiduum in fundo amarum diaphoreticum, non alià qualita- te pollere oftendebat.. : ag — — (NOTA. Ojeo ] Conf, Helmontiumtr, de Daumviratu £. HX. mibi ante i lum jam dudum Angelus Sala obfetvarat fe&. VI, Eff. vegetabil, c, IL& - Felix Platerus deNarcoticis omnibus veré ad firmabat lib. UL Obfp. fo4. & Con;Gefnetus lib.r. Epift. f.46. LXXX. Colidolarem à vini potu Germanis familiarem - plurimis fanabat Job, Gregorius Gobelius, Archiatrus Mogun- tinus ; & deinde Bavaticus: cly(matainfundendo emollientia po- tiüsquàm acria: potione exhibita ex Maftina & Rliabarb. c. aq. chamzmeli: fed i parefisj jam faüperveniffet , hieras dabat aliaq; purgantia validiora : abdomini & artubus illinebat fpiritum vini cum oleo juniperino mifum. N Sdn j - 7 Enoll patiis)Cont.quz de coli i dolore biliofo notavimus ad Jetens. Martit Obf, XXXIII, [7 c Cumol.guniptrizo ) laepté. Cur enim non ipfum fpiri. janiperi fincerum , fi conveniat: aut oleum unguento aliqno alio remixtum. LXXIX. Parüm diftant abiflis co//. doferes sr dde nobili tàm atroces & tàm diu moleftierant, ut de falute illius plerique defperacent. Hictandem Balfami Peruani nigri gut- | tula j.in juítulo exhibita reffitutus eft. Sed id D. Heldinerii | Belge arcanum experimentum erat in quovis ejufmodi dolore;à quacunque causà exortus effet. | NOTA. B4lf. Per, )Non convenit id czteroquin in biliofisaterno uft,nif ab | acrimonid forté inteflina erofa fuerint. Sed quid hoc caíu guttula j. prz- | ftare potuit? Sunt alit ; qui ad 9f. & 9j. u(que propinant. Nosmalle- | mus Tolutanumficcum, aut Opobal Íamum or, verum exhibere. is ! nigrum iftud Americanum anotexiam & ventriculi fubverfionem indu- |. Cere certum eft , ut naufeam etiam adfumentibus moveat, ds fzpiüs | etiani in me ipio expertus fum. d 3 LXXX 12 MICTOMIMEMATA. — p— Jimi LXXX Empiricus Caftrofrancanus, notante Affelinzo,im febribus infigni emolumento purgantibus diacodium addebat; curationem reliquam aqua Ulmariz per diaphorefin perficiebat, ; NO T A. Diacodium ) Vid. quz de mixturà diaphoreticorum & purgantium diximus Epifagm. noftrorum Ob.LXXXIV. E(tenim eademratio Nar- coticorum. Omnisenim Narcotica etiam funt hydrotica & diaphore- tica , ni(i impediantur , ut fuprà ex Plateri mente diximus S. LXXVI. LXXX!, In duabus perfonis capecroexulcerato laborantibus D. Pageot, Mzd. Parifienfis , expertus eftfolia clymeni contuía & impofita plurimum profeciffe. NOTA. Clymtni) id e(t , Periclymeni , quod vulgó Matriffilva. LXXXII P/euritider; flor. buxi & bardana in plerifque cura« tam adnotavit Petr. Affelinzus. NOTA. Flor. Buxi) Tàm funt ifti exigui & veré non multi , ut collegiffe o- pete pretium non videatur. Quid multis opus ? Rulandum vide, qui oleum fuum Heraclium (zpiüs commendavit. Plerique quidem. id ex Guajaco aut corylo def(tillatum fufpicatifunt : nonnulli tamen etiamex buxo. . Nec multumrefert, Omnia prodeffe poffunt, Neu- trum ex iftis omnibus palato gratum eft, fed fcctet , & (apore adufli ligni - amaricat. LXXXIILIdem fuo tem poreRomanisMedicis ad febres mae — lignas & venena cruciatam Dodonai in pretio fuiffe commemo- ravit. N O T A. Cruciatam Dodonai )Huic vim aperiendi ceteroquin & vulnera cue — randiattribuunt LXXXIV.Interexternaad azrop£iam ol. Mumiz cum pin-. mul magexacy U RTI GNRNSEUCS gs POTERE eram guedine humanà nihil przftantius animadvertit idemD.Eucharii €xperientià. NO T A. "t ji eJ f Ping. buman.) Dixiffe debebat quo ufu; externo ; autinterno? Dia — | camus igitur nos , utroque: fed zgrotus id nefciat; neceffeeft:fimeliora — Medicus ignoret. LXXXV. . d v EUNTES MICTOMIMEMA TA .. :. ^4 | LXXXV. Spongiolz juglandium fecreto Italorum Chirur- .gorum experimento sera big peregregié deficcant. NOTA j Spongielz guglandium ) Hoc illis cum fpongiolis cynorrhodi com- mune [zpiüs expertum eft. LXXXVLI. Fuitqui Zydropi lapillofum vomitum chelydri expertum profitebatur. XU ur sunu E TEATRO CR NOTA. —.. Chelydri ) Eft lapis chelydrites , fed foffilis j qui fpirituQoii in polli- nem chemicum redactum hydtopi commendatur: à formá nomen in» - ditum. Sed qui hunc vomitum laudabat ; ferpentes aquaticos ad fo- lem in aére fufpendi volebat , (uppofitá pelvi aquá plená , donec lapil-- lum evomuiffent. Experientiz id relinquendum. Nam & vomitus bufonis HeImontio celebratus adeó raró impetrari poteft ad peftem , ut . cum hocipfi füboleret;xenr QUy£ov excogitarit; bufenem , nifi probé | animadvertatur , qua rejecerit, (tatim denuó tranívorare ; nifi prohi- ; beatur fc, appofitoaliquo cuftode ; qui Argó fit oculatior. | LXXXII.Dentes corruptos inzegros extmerclicet , ficicadaze-- flate inter fegetes cantando fe oblectans contufa imponatur.Hoc | adeó certum prodidit Affelinzus, ut multam proarcanopecu- , niamab chirurgis fibi perfolutam profeffus fit. NOTA. Cicada) Idem de ranis arboris viridibus nonnulli adferunt, quibus tamen experientia nondumadfüipulatur. | | LXXXIIX. Chemiatrus Neapolitanus verzsígofos curabat; | verme vivo ventriculi regioni fuperadligato,donecemoreretur, hocenim facto omnesin corpore reliquos fimul commoriadfits mabat, NOTA, | Fermevivo)Qasmquam id nobis dubium videatur,ex fymbolifmo tamen natutz cauía deduci poffet, LXXXIX. Ad/yperfarcofes pulverem peti marisinter arca- nàCom. Gambarz Brixienfis non infimum erat. | NOTA. Pati maris )id eft , Nicotianz inprimis Indice five Virginianz. XC. Ad 24 | MICTOMIMEMAT 4- cl enne r——— JDaü'& md X C. Ad lumbricos inteltinorüm extremum remedium Ca« | rolo IX Galliarum Regi datum , D. Harlzus perícripfit aquam; . | in quà plumbum Iiquefactum aliquoties extin&um eíferfed vens — | triculum tamen eodem valdérefrigerari. Hocabillo acceptum D. Danfzus deinde in pluribus optimum deprehendit Caítro- franci inprimis in D. Novell: lio , jam morti porc NOTA, : Plumbum liquefattumOwmnes aque i metallicz huic intentioni apte, etiain Chalybeataj aurata;mercuriata,(tannata, vitriolata ; antimoniata & fimiles. XCI. Hydropbolia experimentum (zpilfimé comprobatum à Damicella du Puys fuccus erat Chryfantbemi expreffus,cum vi- | noexhibitus. SedP.Affelinzus prztercà addebat pulverem me- - diicorticiscynorrhodi. — . NOT X. Cryfantbemi) vulnetariá vi praditumherniis commendatur à Trae.-3] go p, Lc.XLV. : | Cynorrbadi) Vid. Plin, 1, 84. Eftenim vetuit remedium | incubatione ab ZEfculapio proditum, cui fidat , qui. certiora non di» 1| dicit. | XCIL. Idem in morbis malignis Alexipharmacum Venes - rabilis Bede magnifaciebat. Eftverónonaliud , quàm infufum | papyrilitoralis , quamex Hibernià acceperat; abamico Be via j transmiffam. 1! NOTA, 4 Papyri) Nondum nobis quifquam compettus ; qui papyrum Hie bernicam defctipferit;nec ramen dubium, prater Z&gyptum & Indifam, 1 etiam aliis locís , & in Buropá non minüs, quàm Afid & Africá proveni- " re; ad arundines enim pertinet, quz ubivis ad mare & flumina obviz. 'XCIIL Tenafo moleftiffimo fuffitum conorum .abietis prae fentiffimum remedium fzpius adhibuit J.V. Rumlerus, , Poliatrus | Auguft & inteftino recto deinde illini juffit mucores feminum . | píyllii & cydoniorum cum aquà ebuli elicitos. : WiICTOMIMEMATA. um T : ji NOTJZ d Conorum abietis) Habent enim vim vulnerariam & ulcerariam ; & "humores acres in tenaímo inteftina rodendo fzpé exulcerant. Mucores pf)llii ) Conf. Diofc. IV. 70. | XCIV. Pellendis /ecumaznis fpir. Thlafpeos myagroidis, & | aequam Xyridis tanquam fummum remedium commendavit Jo. Veslingius, Fitautemilleex fem.cum V, Hacex radice deftil- NOTZ, | | Thlofpeos myagroidis ) Diofc. IL 186, ives X, ueeaponwa 9, eu[dgua b Sáez. * : x yridis ) Diuretica enim eft ; Diofc, IV.23. Omnia autem ; quz uti- nas movent; fuo modo etiam menítrua cient, & fetus expellunt, Nec aliter alvi profluviis prodeft ; quàm humorum abundantiam divet- tendo , ut cum lotio excernantur ,quá dere ideml. c. [p XCV. Doloribus uteri à partu moleftiffimis experimentum | incomparabile Catharinz Medicez Reginz, ex Mfo Florentino, | Thom.Stromajerus Med. & Chir. Czfareüs , nobis reliquit, pul- !' veremfol. fen. polypod.card. ben. fem. foenic. & fl. menthe. p NOT A. - Pulv.fol. Sene) Nil ifto opus. Tutius calidis difcutientibusuti, Senaenimflatulentaeft. Neccalor corporis à partu, quem nonnulli febrilemfalsó putant , cum fit à labore, prohibet; quod Theod, Mayeri | experientia in tr. Mf. de curá gravidarum abunde firmatum in plurimis. |! "noftratibus vetriffimum deprehendimus: etiam cum alii inutili difputa- | tione & tergiverfatione miferas feré ad defperationem redegiffcnt, | XCVI. At extratempus puerperiià flatibus turgentem do- ! lentemque uterum egregie juvat Erigeron feu fenecio dicta her- 7 ba,iliis Jacobza, fi cum vino decocta bibatur,& cum Sale in fac- 1 «ulis pubis regioni imponatur, Herbariz noftraus experimento. | NO T A. | | — -Erigeron) Hoc multà efficacior eft cinerariá. mariná. Africanorum, "quzin hortis noftris colitur & perennis eft; fi à frigore nivofo ac gla- ':€iali protegatur.Hx»c cet Ni Jos Ebnfine eft,&verumParthenium j 'Bippoctatis. Non enim dift.rt Afiatica ab Africaná; nifi loco natali, 4. j| | ^ MS MreroMiMEMÓU al EET BONES D RLR. Ld TU LRL ir XCVII. Refina Cardopatiz ad Me rone uteri arcanum. non revelandum videbatur , D. Volfgango Mellzo. TERSAINE C) CRIME 3 Refina Cardopatie) Sihzc Chamelzon. album Dioft. fuerit, 1 inepti- — unt, qui Gummi ejus feu refinam Ixiz nomine celebratam veneni crimi- b ne infamare conati funt, XCIX. Szerilitati mulierum , inftitutis ex arte purgationi- bus, & V. S. fi opus fuerit, ee fibi cognitum in va- xiis fuis Practicis reliquirJ, V.Rumlerus,quàm infeflusValeriana» " tasexaqua pluvia concinnatos. moda INLO, TAG Valerianatos ) Conf. Diofc. 1. 10. XCIX. Antonii Vigvuare, Med. Patavini zmulationeThont. Stromajerus pforas & [eprofas difpolitiones curabat fero rofato. ' cum Setheriaco diutiüs potato , cui per intervalla aliquotdie- rum Conf. fümarig ufum cum & dulci ipuesponebata pofiremó | adbalnsaegrotosdeducebat. |. NOTZ. Ei rbericco)Communi quidem illo, quod ex Gafeno tranfcriptum 1? Aétius repetiit, & Pharmacoposiz fue etiam -« -- -- - inferuerunt, | | € dutci ) Vid. tamen, quz de Hydrargyri ufu qnocunqge inleproe fis cavendo fa mutis Chüiad. II.ObfG.Cur, LXXVII.. * (0 C. Ad Luem Indicam peregpinuman noftri(que. novum experimentum | To- Veslingius nofter orientalium populorum ufa adíeruit Deco&um 7 "Stoebes matinz;quam nonnulli SmegmaV egetabile appellarint. Copioe- fum enim proventum illius in litoribusZegypti; Palzltinz & Arabia re» — tulit , quz loca ip(e adietat. "^. -. NOT X. Stotkes "varine) Won tàm füdotes ciendo , cum illis locis fub éd j plusquám fatis fudetur;& ventilationibus potis opusfit ; quàmhypd- | » cau(tis & caminis : (ed detergendo & fanguinem putificando; per infene — | filem maxime transfpirationem ;autetiam perurinas:quod tamen paus- cioribus commodum veré pronunciabat; iis fané'r nunquam proficuum, - quibus genitalia lzfa. ^ Exdem propeniodüm vires plantis cognatis. 2 funt, ftoebi, fcabioíz, fuccifi, Serratulz, jacez; conf.que adnotavimug ad H. Reuíneri ODCLXVI, & CRXXII,— MCI «d jJ T "d EUCDE ) iN Als H. 6s MICTO MIMEMA. I. Seni à bove (iniftro latere cezrv/o fectà venà Jo.Prevotius applicuit unguentum Fofcareni , manufque ids fricari une ad revu ionem, NOTA " foftareni ) celeberrimum hoc defcriptum vid. in Secret. ejufd.p. s; ^ | i. Cepbalaam contumaciffimam,nullis remediis cedentem, | velicatoriisinternz coxarum parti admotis aliquoties fuftulitBe- nedictus Silvaticus, NOTA. Coxarum parti interne) Revulfione fc. longiffime infituta , quz -. ideo commodiífima propter infignia vafa, tàm fanguiflua, quàmlym- phatica & nervofa ; quibus maximus onfenfus per fpinam dorfi cum . Cerebro. .' IL Herpetiuiliari efficacitimum Succum Tabaci expertus eft Andrighett. Andrighettius. NOTA. Tabaci)Exulcetato fc.fed quemunguento tofato aut albo saphura-- to permifcere utile fuerit. Ab unguento autem Nicotianz nullum effe&tum felicem unquam obfervavimus. IV. Carunculam AE c4 pato vnd Fernelii feliciter curavit Adr. spigel Tg y "N OTALA S — Empl. Divino Fert.) ld vid. apud ipfum in Pharm. V.Nobiles Veneta nucleis nucis Indicz lacte nutritismnul- tum impinguantur. | ! | NOTA. Nacit Ind. ) jucundum hoc remedium ; multoque commodius ; quàm ol. eju(d. expreffum ex conis (c. Palmarum Indicarum: de quibus : 3. conf. To. Prevotium de mater, remed. p. 21g. VI. Polonus Zyfeztericus & febriens, in ftatu morbitantam 1 neceffitatem fuligines expellendi oftendebat ,ut nullaartetia die ;latatio obfervata fuerit ; notante J. Prevotio. E : e 2 ) NO * :$ MICTOMIMEMATA | e eR. : : "mcn c Oba qaas NOTA, Nulla avteria dilatatio) Adeo (c. ditenta femper artetia;ut perpetua. diaftole videretur: fed huicrei dubium occurrit: quod nullo diaftoles feníu , nullus etiam fyftoles effe poffit, fedjuna & continua de QvE(a. Si enimíyftole fentiatur;etiam diaftole fenfibilis erit. Neclicet unquam. unam fine alterá cognoícere aut fcntire)imó ne mente quidem re&ié con- cipere. VIL. Hypofpbagmata. cum füucceffu curabat Adr. Spigelius Tutia c. zo applicitaaut vino rubro in füpgae : NOTA. Tutía c. 150) Lota commendatur ab Ebafina lib.ILh.IT.c. XXIII fic candi facultate infignis ja :zIsincidendi ; attenuandi & difcutiendi. vim. Íuperaddit. IIX. Idem extracto filique marina ad ventriculi angores. feliciter utebatur. NOTA, | Silique marine) Acai Grxcis ja&ationes egrotantium.ab oris ventris - culi vellicatione;quam plerumq; ichores biliofi ferofi acrefque excitant. Ipfe quidem fru&us ventriculo advetíatur , fed ferapium ejufdem cum. deco&o capitum papaveris nobisfatis expertum eft ; omnibus. humori- bus acrioribus fluxione concitatis demulcendis. | IX. Succus parietariz /awguinen [ffhit , novo. experimento: | Chirurg. Patavil- Ngfa. addenda, wx. inJaa. t-225. X. Trochifcos viperinosin cezzatefis adfectibus fingulares: expertus eft J. Prevotius,, NO T A. Viperino:]Empiticus Venetus his fiillatictum liquotem ex vermis. bus ptaferebat,efficaciorem,ut putabat; quàm ex ipfis carnibus elicitum, XI, Adfectibus uzerigit alvo difficili 36ac«a nocentiffima: obíervavit idem. NOTA. Agacixa ) id eft , vehementiora purgantia omnia; Lenientiaigitue - ] femper praeferenda , quod fzpiüs experti fumus. P4 XII. In ca/cu/o u(am aparines praftantiffimum expertus eft * idem. NOTA ! 4parines)Effc&u fanénotabilicojus nemoRhizotomorumhadáes nus meminit. AML.- y (IPM XL CNN CT LE e | MICTOMIMEMATA — $9. (—— Gzsmangsmes —— i Xlil. Probatum eft remedium,burfa paftoris foleis pedum | füppofita;in Cepbalalgia ejusdem dier iata nes NO T A. Bur fapaforit) Non eft ejusmodi Hypopediis & Epithatfiis diff- dendum.Namvis illorum in'venas transíumta per cutis fpiracula ad cor | 3pfumtenditcirculati (anguipis motu. XIV. Nattam ab opio appofitoabfumtam vidit D. Lxlius. NOTA. -Opio) Conf. Hiftoriam, quam Vop,Fo:t.Plempius recenfet deScit« rho. jecoris, Prevotiirelatione exot, in Ebn(inz lib. II. c. II. c. I. XV. Phlegma (Pi. infufum |fandalo doloribus pedagrici ; prafentifliuo auxilio admovit idem. NOTA. 1 Phlegma (pi.) Quin ipfum fpiritum acidulatumKyperianarum tu-- | moribus frigidis quibuscunque; etiam podagricis, & nodis, Verona 1 & Mantuz feliciter adhibuit no(lro tempore Petrus á Cafiro, qui ta» | mencautione opus babet, XVI. In CZffbmate c7 OrtbopuozAN, S. optimum remedium; | flatimante ufum thoracicorum inftitutajhunc enim pramiffum; &grotum prafocaíle obfervavit Idem. | NOTA. jJ. . F.$.) Quod in Pleurorthopnoéa maxime evenit; de quà Vine 1 centius Baroniustr. fingulari. | XVIL Expertum eft fummitates juniperi teneras non minus: ] purgare, quàm turiones fambuci. faniperi )Sed valde teneras effe oportet :adultiores enim aculeati; 3 & elui inepti evadunt;. |o NIX. Rhizotomus Patavinus experimentum. Profperi: : cieulisaiam creticam ad inftar fÍcammonii purgare, NOT A. | Purgart )Sunt qui de hormino quocunque id adfitment.Nos dubi- La ; & (epe aquis dettillatis ,. effentiis ; fpititibus, & quandoque e. !&ian fucco cüm conferváutimur, nullà fuccedentealvilenitione, nes . lias i apnd fortiori, Pulyeremtamer cum butyro puerperisEporn- e3 ime "o pha VuraeanctaRo Env. anu » M * Ff, : M jo MiCTOMIMEMATA: | Tm RAPIT DENT — —— Ces EET Musee qr i$ phalii loco optato eventu imponebat Veslingius nofter, quem nos fz- piffimé imitati fumus cum obftetricantes lolo pulyro ánteà fruftrà ufz ; effent. | XIX. Vulgare eft remedium Mirco E in talis ; amm ftis folia Phyllitidis recentia applicare: pratentii imà ope: unde & Herba deScottatura dicta. NOTA. -Pbylliidi) Egregium fanéremedium,;fed commode adhibendum, quia haut parüm adilringit, etiam apud Diofcor. III. 121. XX. IntMelancbohá HypochondriacáTin&turam lap. Lazu« li expertus eft DominicusSala. : NOT A. L. Lazuli ) Quzfacilis paratu, quemadmodum & Magifterium ejusdem etiam pi&orum pueris notum , fi quorundam fententia admite 3 tatur ; ex colore vires z(timantium. XXI. Idem Kam 3x nullam effe obfervavit. Sed fi qua fit, potius gis dicendam, quzab illà non fcparata fit:& Jam quo-- que ignis operà in $ redire. NOT, ; Ta» 3* ) Hocdubium videtur: aut faltem audaculum: — Ex | 32 etiamia capellá, ut vocant ; ab aurifice depurata , que purffima & : alieni nihil habet ; Ram elicuimus ; quz si adícribi nulle modo pot--- eít. — LU ! x : VON TEMS NUUAM FEEDS Redire) Hocliquotum metallicorum ope impetrari quidem potefb - fed inutile & nemini defiderandum opus : igni enim nudo depuratur: potiüs , quàm deftrüitur ; & fepties exco&um putiffimum redditur, Nec vera transmutatio eft, nec edu&io, five extra&io, fed combinatioc, Y XXII, Atrophiamà fcabie venarum V. Se curavit Hereules Saxonia. NOT A, - M Scabie F'enarum )) Scabies cutis adfe&us , quornodo venis proprié 3] ad(cribi queat , non liquet. Alii dilpiciant, Nobis abflinere his fatis — videtur;ne ineptire ; aut faltem externa internis confundere videamur, — — XXIII. Excrefcentia indolens.; fruftrà emollientibus &dige- — rentibus | 7 MICTOMIMEMATA' — "U- Cri intra e re e A err memet e rentibus tractata, rici ign hoinaceto fambucino mas . cerato. : NOTX, ad ) Satis quidem eft 5i ufus folus; ut etiam auri, aut x uns. tis hydrargyráti. Quitamen aliquid fingulare ex 2120 (ibi pollicetur,jum. -: liquidatum in illo exftinguat , G ejusdem commifceat. | XXIF. Aqua panisin febri Hungaricà , fummum alterans; scliciffime exhibita eft ab empirico. | cO NOTA. 42. panis ) Conf, Chiliad. L cur. Exoteric. Cur, ICCXXXT, XXV. Euftachius Rudius duas Mer fens reftituit V. S. ía poplitej jam conclamatas. NOTA. - -. fnpoplite) Vid. de hujus fe&ioneCaftellanemin phylactetio füo$ 1 '& add. qux nos differuimus Exerc.noftrá de Vená Medin. c. X, XXII. Verrucis in. Coronà penis, ab impuro congreffu pulvis radicis petafite expertus cft Adr. Apigstius ,& puer | Saving pratulit NOT A. d Petaffte) De Saving baccis Ebn(ina lib. Ih. IL c.I. vehementer dige: 1 rére & deliceare curh morfu (ive acrimonià, Ulceribusmalignis & pha- 1 gedznicis Diofc. commendat IV. 108. | | XXVII. Fluxusalviin lue Hangaricá nunquam diaphorefi 1 fiftendus eft; (ubfiftens enim mala ulcera in habitu corporis exci- [tare folet. NOTA. : Sulfifleus ) Id vixcredibile videtur. Siftere didum noxium, fed 'Ron per diaphorefin: Ad(ttingentibus igitur & conflipantibusin corpo» 'refaübüftunt humores ulcerum caufz : Sudoriferis á corpore excluduns | tur ; quibus clyfmatum ufus accefferit ; peticuli nihil reftare poteft. ^— "XXIIX. 1n Coli dolore aliquando pectoris dolor obfervas tus , alternis moleftiffimus, àno fc. crefcente, altero remftten« te & viciffim. NOT A. 1 Alternis ) Id'nifivicinia diaphragmatis fa&tum fit;translatione Get- s t&ichorum per Iymphatica & arterias accidit, 3 : | ede " - t DT Cy 3: MICTOMIMEMATA. | XXIX. Quiproclives funt ad lepram,non debent unctioni- bus hydrargyri fübjici, nec aliis quibuscunque medicamentis ci&Aoxaxcis uti quia his lepra fepulta in facie mox fe prodit, NOT A, A Hydrargyri) EO enim tendit Hydrargyri vis omnis,& (urfum com- motis humoribus vitiofts proclivisifta adfe&usiatentisrete&io. XXX. Sidoloraliquam corporis partem occupet, & ibi pus contineri füfpicio fit fudante egroto praecipue circa vultum & dolore permanente, certiffimü habendum pus illa in parte dolé- te colligi, undelicecnon mutetur color partis, tamen aperi- enda elt , utevacuetur : experientià comprobante. NOT A. ! DA dperiendaeft ) 1d (zpé faciendum, etfi tumor nondum fuppuratus appareat. | XXXI. Infantesquoque recens nati tumorem in capitecirca - futuram coronalem fecum ex utero adferunt , hic goffypio mo- fchato impofito curatur ; frequenti Italorum experimento. NOTA. STR 3 Tumorem ) Inflationem verius ; quàm phlegmonem dixeris , &. Oedematoden potiüs molliculum , quàm durum, : Mofibato ) Siccando pariter, & diícutiendo. Eft enim in mofcho vis eximia diffolvendi, & acrimoniam quandam habet ; qua recens & enuinus etiam fanguinemex naribus provocat, E xXXII. In£ecfics , fi coxa doleat &intume(cat,mortem in« E ftare obfervatum eft: quod etiam fit ; fi vermes excernere incie piant. f Si Coxa)) Fitenim abfceffus quati criticus, non nature robore, fed dadzacic eft, per epigene(in & metathe(in vitiofam & inutilem; Vermes) Denotat enim humorum vitioforum abundantiam & Ca. loris natividiminutionem. —Et(üenimex propriis feminibusgenerens | tur. ,^ nunquar tamen fine vitiofis ichotibus in corpore flabulan- - * tur. ilt XXXIII. Obfervati funt nonnulli , dolore capitis excruciae - ti fuper utrumque cilium harente, pulíante & augufto loco - com. — Vs — — - dd MICTOMIMEMATA. pu [n 33 aV RUE CRAT aimer contento, Hicfíolisexortu ftatim incipiebat, occafu defi inebat, . Opinioeratex fanguine calidiori & arteriofo fieri: eratenim do- lor pulfatilis, omnesque verno tempore laborabant, mané do- lor mitior erat, circa meridiem invalefícebat , noctu ceffabat, re- frigerato fc. fanguine nodtis frigore. Poft univerfalia frontale ex verbenà contu(à profuit. ; : NOTA.- Cilium) Batbari Med. fuperiorum feculorum ejusmodi adfe&um - €lavum/olebant appellare , quod tanquam clavus certo alicui loco eo- que exiguo capitis infixus videretur: Sed in temporibus maximé aut fyn- cipite, Hoc igitur ratius in fronte ; ejusque parte , Cilio utroque ; ubi fc, nervus Opticus divaricatus in oculos tendit ; comite arteria ex carotide oriunda. Pulfatilis) Exigue quidem arteriolz [übt »quaillic confpiciuntur - fed communione generis & fucceffione quádam cum vafis majoribus dolorem ingentem pulfatilem fieri verofimile apparet. Notis frigore ) Non tantüm hiberno tempore , fed etiam zftivo : Solis enim abíentiá vapores Geocofmici non adícendunt altius in aére, radiis illius rarefaài ; fed circa terram craffiores hzrent , unde ki gera- . tio. Verbtna) Sepiüs cümaliitüm etiamnos ill ufi (amus , fed nihil magaifici obfervavimus , quod non fidelius flores papav, rheeados no-- bis preftitiffent, XXXI/^.. Quibus Oculi fluxione laborant, & lentoreà fomno | palpebre invifcantur , aqua rofar. in quà parüm aloes diliolus ernocuraH funt. : | NOTA. ; Alo£s) Sunt qui lotam accipiant , ne mordacitate obfit, Sed id tüm demüm laudari poteft ; fi ad ulcera deficcationistantàm gratiá expeta- Jj tur, HocenimcafuabfterfionillotZaptior. Nenoceat, granatantüm | duoauttria fatis fuerint ad totidem aqua uncias. XXXF. Mulierum venetarum creberrimum céstitinium.- jque experimentum ad hyftericam adfectionem eft H. Bays terno id interno ufu mire utilis. f ; NOTA fi- " MICTOMIMEMATA.. PANEM E NOTA. ! Pme )Non meminit dac UE hujus Diofc. HI. 13o. Sed dud 3 Ambrofiam & Artemifiam CAPpad RM commemorat ; hunc quoque u'um tacitus videtur innuiffe. XXXVI. lisdem adfucos manuum fichacg cum Ol. a». mygdal.in ptetiot teftatus eft D. Lucius , Chemicus Patavinus. NOT A, OQ Litbargyri) & Marcafite , &2L, & bi quoque his utilis. XXXVII. Movendis menftruis paucula felia laureelz cum vino decocta Nobilis foemina in arcanis habuit Venetiisá cele- berrimoMedicoCremenfiedocta. Non movebant vomitum, necalvum ciebant. NOT A. Laureole ) Vid. Diofc. IV. ;72. de Chamelza. Eadem vis etiam Thymelzz & Cucoro ejusdem IV. 175. quod fi non idem fuerit cum — | Matthiolano illo apud nos frequentitfimo ;faltem hoc nofirum menfi- - bus movendis & abigendis partubus exemplum memoravimus Hecato- | ftez I. Obf. XCV. Quin omnia purgantia menftrua ciere folent,fedju. ftá nec minori quantitate, » XXXIX. fura mammillarum unguento rofato illito, | folium hedera terreftris impofitum prafens remedium obfte- tricum quarundamin Italia.Ex pede columbino f. Geranio Rob. manibus contrito THU pileolum efformant foemina in Gallià,& cum fucceffu applicant. NOT 2. Hedera ) Egregiá enim facultate glutinandi pollet. : — Geranio Robertiano) Hoc etiam ad vulneraria & ulcetaria pettinet: J Feliciüs tamen tes fuccefferit; figoffypium fucco imbutum appofueris, aut etiam pileolos ex cera Geraniatacfformaveris. ^ E XXXIX. Ukusvenereum putrilag; nofum & exedeus , folo ' ^ ufu aque ftillaticie bolbiti, interfio & externo , curavit D. de " Nove. : : NOT A. à Bolbiti ) Ef enimilli vis detergendi infignis, quam non tamen: ex pallur4 omnium florum ;ut yocant; accepit; fed ex fermento ventri» ; guli Ü 3 N r - 1 " E T E E D» ex * ud mo MrCTONTMEMATA: 333 ——— — jer & inteflinorum, cum fucco pancreatico ,& bilis quoque aliquá portione. - XL. Graffimte fehripeflilenteD, le Feure, fuccum calendu- lecum vino alb. propinabat. Plerique convalef:ebant, NOT A, | -Calendule ) HocetiamVeslingii noftti arcanum experimentum e- - fat, quod fidum deprehendimus. ! XLI. Limacem pratenfem cubito adligatum, indicio Jac. Sylviiomnes feéres curare expertus eft Petrus Affelinzus , qui tàe men etiam aquam acetofz campeftris f. rumicis exhibebat, NOTA. - Limacern ) Sunt etiam qui ranas virides arboreas dictas feres fa- nate ad(erant ; fi manibus detineantur , donec ex(pirent. Id fi contige- tit , non tàm idea aliqua pavoris aut Archei commotione Paracelficis excogitata fieri folet , quàm fermentationis p. n. in fanguine cohibi- tione per vapores illi communicatos , € commeatu humorum circulari ad cor ipfürgdelatos.. . XLII. Milier flores liguftriin vitro foli exponebat, addito - | pauco olivo, ne in pulverem ficcarentur , colliquati q. in balía- | mumvertebantur, quo inItalià magnà fama utebatur ad /cro- phus: E feet omniá putrida. $ à NOTA, gun) Licebitetiam ex illis nontantüm vulgaribus, fed etiam orientalibus (ive Cyprinis oleum parare odóratum & efficax , fi icut ex jalmino & myrto. | . XLHI. In coZ defore omnia irrita. Decoctum kHappemcit | injufculis profuir. Sed mox recurrit.D. de Laigre V. $^ " inftituit, f Ceffavit. NOTA. o0 0 Cbanevicli) Hoc multum przítat oleum ejusdem deftillatum fap. phirinum, quod omnibus notiffimum. V. $. ) Quippebiliofus erat, ichoribus fanguini commi(tis ; & per vala fanguiflua circumlatis, E fa | XLIV. 36- MICTOMIMEMATA, — Gemeunzscuuud UMSMGDacmiizE WMufSmeniczM Croce em atras VII DU ERIS RENIOND Etat Ls XLIV. CardinalisFerrarienfis ad Zemorrboides ufus eft cum infigni levamento adipe felis domeftici faginati, NOTA. - Adipe felis) Sunt tamen ; qui cati filveltris pre etant. Lenitioni .- fané doloris pinguedines omnes idonez ; nullo dele&u fcrupulofo. XLV. InI/cburiá vinum; quoradix fili pendula rubr in« fufa , mira praftitit, NO TA. Filipendala) Conf. Diofc. de Oenanthe 7I. 15. XLVI. Marmillaadfectararó ad fanitatem reducitur , ni- fialtera fanaà lacte ficcetur, Siccatur autem,fi fugenda non pre- beatur , & farina fabarumaclentium cum aceto decocta impo- . matur. Hocenim remedio nihil convenientius expertum five mamma five tefticuli minuendi fint. NOT Z, ftrá. Nibil convenientius) Si cum cautioneprudenter ufBrpetur, Ma- lignitate enim przente aut acrimoniá ichorum repercuffá , graviffimi adfeGus excitantur. XLVIL Mufcus terreftris Germ, Morfebab quafi mors vetulz clavato fimilis, fub abiete minus tamen repit. Expellit pervomitum omne venenum , & quamvis vehemens videatur, | " tamen finepericulo eft : in/udore 4nglico , febribus & podagra ex" — pertus à Petr. Affelinzo. NOTZE. Mufcus terr.Germ. Marfebab,) Germanis rediüs dicitur £5eeríapp: — eut "Seraut] id eft, Lycopodium f Cingularia. vid. Hier, Tragi her- — bar. lib. 1. c GLX XX (X. qui podagra pariter; fed extetno tantimufü .— USC Sudoke )Vid. que exRondeletii fententiá notavimus ad A. Gafferi . Fabarum 4t lentium ) Con£. V. Rumleri Ob.XCI. in Sylloge no- ] Obferv, XXIX, Nemo enim quod fciamus , vomitum hoc cafu valdé — laudavit, ut faltem notari mereatur. XLIIX. Zzpetigines oleo cere cum flor, Ais & Caphura fe- i liciter curabat Idem. Ne - : -MICTOMIMEMATA. 3 TUNE NOT A. TIU : | Ol. cera cum fl.) Sed fi quis noftrum confilium non adlpernabitur;' praferet Balf; AisRulandinum;addetq; fi opus fit,ejufdem Emplaftrum Dia4. di&um. - p | C XLIX. Partum provocat certoexperimento interna pellicula ventriculi capi. Idem. Sa | | a: NO DA, , : Pellic. ventric.eapi )Nec capi ele&io prz gallinaceis quibusvis, nec pelliculz ventriculatis natura fatis apta videtur huic inflituto. Necplu- raaddimus; nifiut experimentum fiat, .Si enim fuccefferit; aliter dein- ceps de talibus philofophandum erit, quàm vulgo fieri (olet. Nos tamen experti [umus;cordialia , eti adfiringentia ; pleraque partum promovee | re,roboratáíc. naturá; cujusidopusunicumeft. L. Pulv. turis maículiad 5i, ex ovo forbili fepius data idem jJ plures Gozerr£oicos percuravit. : NO T A. Turis mafculi) Idem facit & Ma(tiche & G, Animé ; quod atcanum cujufdam experimentum novimus & quecunque alia ulceraria, Nec. enim aliud eft gonorthoea , quàm ulcus paraftatarum, de quo Epifagm. .- | noft. ODLLXVIL — DER "d bU CHE — LI. Gumimia C. nodi duri articulorum in Tue Indicà plurimis J curata funt Oxycroceo c. ol. L, S, & amygdal.d. mifto experientia 1 Jj. Prevoti. u tCUTNDO TS | Gummia)At longe preftantius nobis compertumEmplaftrum deranis | cum£ V igonis a&t fimile ex tempore praícriptum;omiffis fuperfluis c.ol. | L. S. non foetido permixtum. | ; ; ; | LII. Sizgultus difficillimus Aloédario cum Theriaca , pro* pter veneni füfpicionem , brevi fanatus eftin viro nobili. E N OT A. | -.— Mloédar.cum Ther. ) Si quid vulgaribus compofitionibus tribuen- dum, Mithridatium hàc in re Theriace praeferri poteft. | Etfi enim pa- Birüm differre videantur ; fuittamen; cum Mithridatium plerumque The- Ttiacá efficacius experti fumus. l f LIII im s . MICTOMIM E M ATA, "nn LIII. Jo.Hartmanni experientia ol. olivar. cum Rhabar- ' - baro infuf. &expreffum ad cochl.j.exhibitum certiffimum reme- dium contra do/eres co adfirmavit nobis Jo. Rhodius. Pu NOTA ^ aro: Rbabarbaro) Vid. c5 Rhabarb.compof. Jo.Magebuchii & al- terum eo melius DanielisErgafii : Item ol. benedictum Hemi- cephali Rom. & Bernardini.Hecatoft. II. Obf. XCV. LIV.Idem magnete umbilico impofito curatosà fe vifosat- teftatus eft, | : NA DAS 40 : 4 Magntte ) Hujustameneffe&us quz tatio fingi potet? Nosfzpé | epomphaliis ex ctuftá panis;aut etiam fi&ili vaforumepithemate & fimi- — libus multa prxftitimus in quibusvis abdominis doloribus. X Neccau- | fam habent finzularem . qu! ophitem eligunt. LV. Infufum ii crudi idericumintra triduum reftituit | NO T A, ! | ES cocWei erudi ) Pollet enim vi abftergendi infigni, nec noxz aut venes niullum periculum , quod ignari ignavique homines tantoperé formi- | dant. Eadem dZünatura,que ji eft : neutrum periculofum, fed intet- | no ufu prudentiá tantüm Medici moderandum vidimus olini Medicum | Caftrenfem Galiüm in enematis deco&o $vj.ctudi illius cum fru&u prz- fcripffe, |. Hoc delicatulo alicui ceofori nimium videri poterat. Sed | fiquis pohdus ejufdem 5» etiam gravius cogitet, lummá cumratione.? preícriptum fatebitur. Quid enim 3j. velaltera ejufmodi gravis pon- ? derofique corporis przftiterit in deco&o; cujusmajorparsabjicitur. — 3 LVI. Adrianus Spigelius in confultatione quàdam aloén 7 tanquam fummum ad s»petentiams remedium commendavit, | probante Hier, Fabr. ab Aquapendente,.— Rr NOTA. E Aloez| Non 128 ; fed ufus tamen modicus fit, ut ne purget. Prae: ftaret igitur Americaná recenteuti , quz parüm aut nunquam purgat, — L VII. Idem fola aquá fol. quercus ulcera deplorata tibiarum percuravit. | NOTA, : D 4pta fol. quertus) Ethzcnobis quoquenon difplicet : quicquid! tamen facit , (Diillius vifacit , quod in quercu latet; & ad fenfum etian - elici poteft, . | : LIiX. NL Cox ko c EA? 3 : |» $1 MTCTOMIMEN ATA | - , dus HERE ——— —————— M M BÓ NR : LIIX. Is sca quidam feliciter ufus eft cataplafmate ex fa- | pone Veneto cum v V/ & ramentis raphani miíto , fzpiüs repe- tendo. ; gw E un NOT X; de dra ^o fapone Veneto): Conf qux de fifco faponaceo notavimus ad Jet. Martii Obf. XL. LIX. Fs/a ceraft arboris! contufa naribus indita, hatior« ; rhagiam fiftunt ; experientià Jo. Prevotii, UO ENLOM RAO Cer4fi] Habent enim aliquid gummofi, quo venarum arteriarum. - que orificia claudunt ; quemadmodum & gummi ipfum. ; LX, Pulssonibus exulceratis extractum corticis medii falicis tenellz; antequam folia Erinsten oH edis expertus eft fingulare - remedium idem. GeemPmdisdes NOT A. Salicis] Nemo ignorat nofirà «tate plures fungos illos; five pilulas excrementicias falicis tanquam fingulate experimentum propoluiffe; | dequibus iccirco egimus Hecatoftez 7. Obf. LXI. [ LXI.Clavis pedum emplaftrumVigonis cum $ fepé expertus | eft Thom. Platerus , aliquando à pediluvio & craffioris cutis re- motione fenecionemadfrictum etiam impofuit cum fücceffu.— 1 | NOT, - EpplafrumP'igonis] Imo etiam fine £, à quo plerigue *ehorrent, | Senecionem |j Huic vim repercutiendi lib. Z Herb.c. X CVI. cum ad- AM cripfiffet Hier. Tragus feq. c. XCVIL parüm fententiz faz; memor faeul-- qd tatem deinde diícutiendi tribuit. , LXII. Aq. Lapathi ftillaticia per menfem integrum bibita 1 plurimos, ocilorum adfectus perfanavit, NO T A. vv Lapatbr] Lapathis c omnibus vis quzdam purgandi ineLexperien- la Illuttr. Veslingii,quá ratione (anguine luccoque nutticio deputato |pititus vividiores clariorefque fieri neceffe eft. LXIII. SanctoriusVenetum quendam infertis radd. Thyme- &« auriculis perforatis àfuffufione diu prafervavit. -i LE Ó a ——— NO- d. le 7 ^MICTOMIMEMATA. - genucerint, tanquam miraculo fubitó liberantur. NO ji A. ; M Thymele«) Conf. que de Helleboratis cauterifinis nonnulli poft F. Platenam obfervarunt ; & add. quz de Helleboro in fonticulis habet Toy Waleus Meth. Med.p.43. — - t LXIV. In 2yZrope fuccum Chzrephylli ad Zij. c.vin.alb.fz- pits datum;diurefi & roborationi aq. cinamomi, exterius autem urinam impuberum , cum Oprunellz coctam , impofitam,re- . media optima experti funt plures. ) AE F ; NOGC-GA. ! llrinam ] Quin hzc deftillata , ut fpiritum & & volatilefuppeditet - cum (D mixta fatis efficax & commoda, etiamut bibatur. Necmultum ^ differt à Chryfocolla faGitiaVenetorum. : LXV. D. deBellevalad Zerzis: cfficaciffimum obfervavit | cataplafíma ex Ofmunda regali dicta. NOTA. | | Ofmunda regali j Os mundi Hier, Trago lib.ILHerb.c,X VL eft apha- — caDiolc.IL1377.quintumVicie genusulcerarium:quo nomine heic prod- effe poteft. Sed quam Ofmundam regalem femibarbari appellant ; eft Filix major ; & ipla ulceratia ap. eund.ib. L c, CLXXXVLegregié de- ficcans. | LXVI. Que difficulter pariunt, fj magnetem manu dextrá: | NOTA. Magnttéin 3 Experimentis igitur opus fuerit; ut Galeni fententi concilietut ; qui magaetcm eafdem vires cum Hamatite habere aderit 27 Hic veró fanguinem & partus retinet : ex quotrans(crip(it etiam Boetius - de Lapp. & Gemm.ib.lLc.CCLIIT. c. LXVIT. PZuritici quicunque per initia vomunt, omnes e«. vadere comperti funt. Hinc Quercetanus Crocum metalloruni: exhibet. Sedfidolor (zviffimus fuerit, praftat ol. amygdal. d; ad $ij. vel iij. c. Laudani opiati gr. ij. veliij. propinare: quod in plurimis probatiffimum. | E NOITZ. - Vomunt ] Spontzneus fc. vomitus intelligendus : namczteroquim - plerunque nocet ; monente Petr. [o.Fabro Cur. Spagic.LX.quo nomine. Etiam) cMICTOMIMEMATA ——— "oC d etiam Jo. Freitagius IV. auror. Med,c. XV. aquam benedicam Rulan- - dinonadmktit. : * A - Opiati ] Hujus cautior ufus fit oportet;non tàm ipfius remedii cau- $à,quàm hominum, qui plerumq; nen caufas pro caufis criminaritur, '- Mitigantia fané etiam anteS. M.laudat Euftachius Rudius lib, Z.de Vit. GXLV, - ; LXUX. Tizea in puello Nobili;pileolo ex carne fuillà falità impofito brevi percuratas eft Patavii. | NOTA. Carne fuillá ]|Vid.quz de fuillis cutibus & carnibus ad cutationens leprz confuluit famofas ille hito Fr. Mar, Burrhus Mediolanenfis. LXIX. Tinctura & extradum Afpalathi rofei f. Aloa(tr? Rhodiaci ad erzczatioues ventriculi pra(tantiffimum remedium - | expertus eft Hier. Reifnerus. | NoftratibusRhabarbarum crafsé incifum cum guttà olei ejufdem deftillati feliciter ufitatum, | NOT XE. | zAloaflri Rbodiaci] Conf, obf. ejuíd. in Exerc. de (corbuto. Ol. ejuf4.] Quamvis nonnulli odorem illius vehementiorem avet« [entur : qui vero externis tantiim ufibus unguentariorum fervire debere putant , falluntur, LXX.Morbis malgnis Echidnophthalmi five lapilli Meliten- fes , femirotundi & nigricantes , alexipharmaci praftantiffimi comperti. lifdem viribus pollent & Gloffopetrz , maj. & min. | quarum uberior proventus eft, & molesamplior, illi enim rario- res , vix eà copià haberi poffünt, que medicis ufibus conveniat. NOTA. : - Echidnophtbalmi]Sic nos vocamus : defcriptionem vid.inMufec Olat - 1 Sl'ormii lib. f. fe&.II.c.XI.qui oculos ferpentum petrefa&os vocat: quod 1 tamen non videtur verofimile ; funt enim!1apilli fü generis,quemadmo- .j dum & gloffopetrz ; quas nonnulli lamiarum dentes perpetàm: opinans . tur. Nos plurimos habemus fplendidos; nigros, & alterá parte non- 3 nihil excavatos : quofdametiam lineis albis decuffatisin(ignes & taros, de quibus aliàs. , EUR : LXXI Expertutm eft,aquamauratam adinftar chalybeatz,per exftinctionem paratam £47ezjcbis dolores fedare;fi digitus in il- 1h aliquantifper calidà detincatur. . g NO» | 4t ^ MICTOMIMEMATA,. ' esr 3 JAN QUDAS ^ cuis: T | 4g. aurátam) Hzc fané in omnibus aliis. adfe&ibus internis. clide. lybeatz merito prefertur. * LXXIL Fernelii exemplo Medicus. Bellunenf is plurimos à gouorrbaa viruteut4curavit pilulis;ariftolochia;gentianàmyrrhà,. alo& , mithridatio & terebinthina Venetà cum ferapio althxz. factis perinzo inuncto fucco fedi. majoris & plantaginiscum Gle: 5m. NOT A. Fernelii Vid. ipfum delue. LXXIII. Zio vitz. aquá plantag. folito & per chartam traje- Co,plurimis weera maligna percurata funt; N.O.T A.' Y vitz ] Huic praferri poffet fpiritus (Dii philofophicus,qui ab ejuf- - dem przparationereftat :aut etiam X rité fublimatus cui pulvis aut fco«- 1 ria reguli $ 1 admi(ceri poteít. LXXIV, Viro religiofoepz/epticoJulius Alexandrinus pilula-- | rum ufum fuafit ex caftorei, fanguinis Draconis,ii mineralis;i.e.. 1 crudi, & opopanacis partibus zqualibuscum. aquà pxonie mis | ftarum ad 5j. alternis (amendarum.. | NOTA. d Minerals ]Noneft fané contemnendus aut noxius crudi ufüs ut: nonnullirerum naturalium.inexperti putant. Sed cura tamen adhiben-. | da,ne fine.dele&uquodcung; obvium adfumatur. Id optimum,quod ex. mineris auriferis baberi: poteft;quibus & plumbumzreperitur. |.Ad hue-- jusenim naturam proximé accedit LXXV. Abbas ad S. Nicolai Venetiisfolebat de»one WU potionemhancexhibere: Hellebori albi 5j Cinamomi cl. 36 F... Infuf. in vinialbi Siv.colatara addendo. pauxillum facchari, Plu-- rimis evacuatione copiosa utrinq; profuit, ut exorcifme. ne quid dem ea fuerit; quo inczterisutebatur. — — 3 NOTA. Potiosem Non giplt icet ininfufo: in:pulvereenim miaüs commo». dum; quod etiam Ariftoni cognitum in fimilibus 30. Jo. Stobzum Serm? LXX X. o HAM Begeg- SAeqregésgos gcev. Ayp3ds PTT sic. ON ; , QU! VP TIT hi pa MICTOMIMEMATA. - 43 em uixea ER miiye. | Necfacile adoseéind dates Nol; Med. Pr. luz c. XXXIIL qui lapidem Atmenium eidem juxta veterum confuetudinem preferebat. Extra&o Hellebotinigti cum Flor. Ca(fiz I feliciter ufi elt Benedi&tus Silvaticus Cent.2/. Conf. LXXVIL. ad 26, - ufque 9 j. & 5j integrum exhibuit etiam Melch. Sebizius Med. Pr. Spec; fe&t. IL.c. IV.& nosad 9j plurimis dedimus in melancholicis adfectibus, nec facile id ponderis; nifi infaniz curandz,;exceffimus. Exorcifmo') Et nos quoque Patavii plurimos ex tufticanà plebe - utriufg; fexus homines vidimus. ad atas fan&orum & pedes exorcifan- tium delatos , qui fruftrà excarnificatiin nofocomio deinde publico He'leborifmis reftituti ; ipfo eventu comprobarunt, fenon damonia- c0$ ; fed melancholicos tantüm , aut maniacos fuiffe. LXXVI. Radice Scorzonerz faccharo obductà ad hypochon- | driacam feliciter ufus Jo. Bapt. Taxia, (SER FIER Orator Pa« rifiis. NORIA.. Scorzoner ) Conf. Hecato(tez noftre IL, Ob. XXIX. LXXVII. Pifanorum confüuetudine probatiffimum reme- dium eft ad reparandos pilos linimentum ex melle cum ovis fot- micarum paratum , facto , ut vocant, ftrato fuper ftratum. N O T A. : Ovis formicarum ) Hoc nobis magis adridet, quàm fiin pulverem teda&z cum vefpis & fimilibus infe&is reficcatis admiíceantur. LXXIIX. Virgo facra hyfterica optimé reftituta eft à Medi Belga, folo aceto Leucoji infolatione parato. NO T A. : D Leucoji )1dem tamen etiam; fol.rutz pra'ftiterit. Vid. Diofc. | ni. 138. | LXXIX. Col) ileig, dolores fuftulit nux Metella Indica ad | gj. exhibita; Jo. Bapt.Olivi imitatione. NO T A. Nux Metella Natcotica Ebnfinz lib. II.tr. II. c. ITI. Tatura vulgó Turcarum di&a : Hippomanes cratevz fivefru&us Mamoniil. — LXXX. Heliotropium majus Matthioli yer;ze$ certo expe- B? . rimene 44 MICTOMIMEMAT A. [rd rimento enecat, folo adfrictu, relatione RhizotomiPatavini;un- de & Italis vermaria dictum. NOT A. SIS, » p—————Ó———————A— D! ———À — M —MM—— a l— Beliotropium majus M.) & Diofc. IV. 103. bilem & pituitam alvo. : expellens. LXXX. Putaminanucum juglandium contufa inlinimen- tum c. aq. plantaginis redacta , autadftringenti unguento alicui remixta,Z4;zorrbagías omnes fiftere comperta funt. ! NOTA. Nac. jugland. ). Habent enim vim manifeflam adfiringendi fatis: validam, atque ex fucco (B elicipoteft , cujus ratione nigricante colo-- retingere fcriniariis notiffimum. LXXXII. Serum nodu füb dio relidium & remotum ante: folis ortum felicius purgat , experientià Medici Belga. NOT-A Serum ) De hoc vid. fi lubet , conttoverfias Licet ; Caftrenfis & Setvii. | Sub dio) Non tám à noCturnis vaporibus aliquid accipereputant,. quàmárorematutinonoGtem fequente; quemadmodum & uvz;& ro». fx & fru&us loresQuealii plures. LXXXIII. Torminibus co/icis adflictiffimus convaluit fta- 3 tim exhibitis cum vino Ol. juniperini guttulis aliquot; NOTA, cus Ol. juniperi ) ldem przftat& vinum ipfum juniperinum & tindtue- ra five effentiacum fpiritu vini preparata. LXXXIV. Puella & vidue, quz à füppreffis menftruis in- dorfo palpitationem (entiunt, cum perturbatione mentis; hei-- leborifmis & melanagogis aliis facilé reftituuntur.. NOTA. esie rl Helleborifmis) Sed neceffe e(t à purgatione ; etiam cardiacis ac hys flericis uti, nec venafecioncem, fi videatur ; ex occafionis necelfitate o7. - mittere; mirabili tenebatur. Prima acceffio circa nonam vefpertinam die Veneris, duravitusque ad. Xam; matutinam diei O ; fecunda inccpi& LXXXV. Mulier. YXX. annorum tertianá intermittente. | MICTOMIMEMA TA 31 M 72 ERIT VFUESICEIUERNEEUNU OE] d 1 ShcepitdibS. mané, duravit usduead diem z ;itaut totius pa- roxy(mi hore LXT. nuinerarentur. Reliquz poftcà acceftiones |. XXX.tantüm horas perfiftebant: Intermisfiones X77. circa dierri - XXum puftulz varie apparuerunt variolis pauló majores, fed magis acuminata , quaruni eruptio febrem fuftulit. Ha XJ. dies | duraverunt , fololinimento pomato (ublate funt. 4Egrotato- to acceffionis tempore dormiebat. Febris à frigore incipiens feré- vix percepubili, nocturna potiffimum molefta erat. NOTA. Tertiana intermittente mirabili) Adde :Cataphorica five fopotofa. INos nihil de illa ultrà ;. qui caufas ex fermentatione p. n. fanguinis, fuc- cique nervofi deducere novit, ei rarus quidem adfe&us , fed mitus non. videbitur ; nec quis; quin multi alii fimiles etiam mirabiliores obtinge- re queant , dubitavit. Motum quoque morbi & exitum criticum in pu- ftulas , facile effet ex 5)x tranfitu perZodiacum percipere, fiannus & di- | esmenfis adnotati fuiffent. Morbum ex decidentiá acutum , ut vocant, | tardiorerifis; XX. demüm dieoftendit. Hocautem temporis fpatio ne- £e(fe et Lunam à pun&o principii morbi five figno illo; quo ceeperat;ad: 1 tertium ufque quadratum proceífife. Per quadraturas enim fi gcHBMDS » 1 motum acutorum fieri fatis planum:Reliqua particulatia ad peenps plas nctarum revelare poffet , fi cognofcere licuiffet. LXXXVI. Variolis hieme laborans, nivemque manibus tractans, recurrentibus intró puftulis in maximum periculum: | conjectus ajebat fe purgante potione à Medico exhibità eva- | fiffc.. ! | | NOT A. | Rerentibur) Durum iftud & difficilecteditu ; plus fan? felicita- 1 fisex fortuná, quàmconfilio,traxit. Naturzenim motus impeditus , '& in contrarium averíus ; liberior (ibi verfus exteriora reftituendus erat; 'alexicacis fc. & d'aphoreticis expellentibus, — -LXXXVIIL. Efuleporispluresobieruntaltero die , quia fo- 1liis rhododendri oppletus erat, obíervatione Petri à Caftro Med.V eronenfis. NOTA. Rbedodendri) Sunttamen , qui extern & interne necis quoque fi- B3 BS ce su 46 MICTOMIMEMATA. | —T UT mee —À0— nenoxáadhibitumte(lentur. Etnos quoque multa veneni crimine tradu&a obfervavimus,quibus tamen innocentiam fuam experientiaad- | feruit. i LXXXIIX. Civis Groninganusá pulvere hepatis vulpini exhi- - bito, utrinque molefté purgatus eft. NOTA. Hep. vulpini) Pleraque filveftrium animalium hepata efui inepta; nefcio quid malignitatis habere videantur, De hepate urfino exem- plum habes in Holandis noveZemblz hibernantibus apud Leuin. Hul- fium in defcript.- navig. Batavorum. Hoc notent illi , qui hepar lu- pinum tantopere commendant;quo tamen noslubenter caremus, Pice heparin aulis quibusdam ufitatum eft in eundem Siti ut propinatum. infciisalvum , reliquis verórifum moveat. LXXXIX. Medicus Hebraus Prage zzamiacum curavit à purgatione repetità & V. S.decoctororis folis & — pro- pinato. NOT XE. . Roris Solis) Deifto a&um nobis Hecatoftez I, Obferv, XCIV. Aquilegie ) Splenis fc. confenfu ; ut videtur, cui illa adverfatur,ap.' - H. Tragum. lib. I. Herb. c. XLII. j XC. Hydrocepbaluss in puero Petrusà Caftro curavit folo linimento ex cochleis unà cumteftis fuis contufis & ol. amy- gdal, amar. mifto, rm Ou dra sg NBN RN P d — NOTA. | Cochleis) Ett enim hydrops particularis capitis. Vid, igitur coche - learum ufum in hydrope ap. Galen. XI. fimpl. c. propr. & adde; que A-. lex. Maffarias expertus eft ZI. Pr, c. XVI. Ó .. XCI Ejusdemexperimentum feré quotidianum fuit ad. gonorrbaam , poftlenientia , muria Encraficholorum exhibita. 1 Siccat enim & tergit. be NOTA. NC Entcraficholorum ) Vid. Ebnfinamlib. I7. tr. Z7. c. . XIX. de €8 2 XCII. Scabiem manuumin feipfo curavit H. B. H. pulgati-. | one , emulf. (em. melon. cum facchar. rofaceo, & deinde vin Nicotianz maris infufo Ale&toraphodo , folà lotione. NQ-. jg OMICTOMIMEMATA!: - Ay | NOT. Vino Nitotiana)N alidé enim deficcat.. Mlettoraphbodo ) Et huic vis tergendi ficcandique eximia: . .XCII. Stellarum marinarum pulvere ex jufculo vel vino: - exhibito nullum certiusaut efficacius eyswuxov (uà experientià te- ftatus eft Anonymus Medicus Hebraus,qui abhinc duobusfecu- lis vixit, in aphrodifiis fuis MSS. quz (ingularium nomine olim. ru | nobiscum amiciffimé communicavit Jo. Rhodius. NOTA. Siellarum marinarum ) Yneft enimillis non tantüm quzdam acti- monia ; ut plerisquemarinisà Ge; fed oflreaetiam comedunt fingula- ria(tu & lapilloruminterje&u capta; narrante ZGlianolib. III. de ani- | mal. c. XX1L Hzc autem poftquam devorarunt , nonexcernunt fed in- tegra conficiunt. Inteftinis enim carent. UndesScaligeri jocus inCardani |! commiferationem , defuiffefc. naturz (ubulam; quá partes illas perfo- | raret. Vid. ulyff. Aldrov. de teftac. lib. III. c. LXVI. | .. XCIV. Ferrucz quacunque parte corporis abolentur ci- | nerebryoniz cum fücco ejusdem mifto , certiffimo experimen- | to:M. Hopperi Med. Oxonienfis.. NOT A. Bryoniz), Conf. Diofc. IV.164..— XCV. Cremore lacteo feminis lactucz aquà chalybeatà prz. ; parato: , plurimas albo fluore laborantes , cum pulvere ebori$: fabtilisfimo:mifto percuravit Jo. Meynoldus Med.Venetus.. 3 NOT A.. £lorii) Quod etiam experimentum fuit Zacuti Luf.. quem vid. in: T Braxi ad mir. add, Diofc. I1. 6x: qui vega evatixiv: ei adfignat.. XCVI. EleQtuario ex feminibus ad vifo imbecillitatem im. : | plici, fed efficacisfime ufus olim Innocentius IIT. P. M. R.ex fem.. foenic. filerismontan: apii, aneth. & petrofelinicum melle idque | pretiofisfimis quibusqde pratolit. Quod exMS^, antiquo in: membranis. Ser.*! Principis: Mantuani. Cio; ccocxLHx, adnota- j Tou TENE MICTOMIMEMATA, E. tum , additumdue e(t , idemAbbati S.Pauli Pifas transmiffum vi- fum reítituiffe, quem centenorum annorum fenex feré amife- rat. : . NOT A. Silerá ) Hocinvicinis Alpibus apud nos copiofum & ex'mium, radice & femine pluribus adfe&ibus expertum ; multis aliis przfcren- dum. XCVIL. Marafmum aqua fanguinis fuilli deftillata cum fuc- co expreífo Gammarorum fluv.adjecto faccharo clarificato; ia viro curavit Jo. Prevotius; cum feré conclamatus videretur, - | - NOTA. Sanguinis failli) Conf. quz de curatione leprz ad mentem fam illius Empirici F. ]. Burrhi recenfentur : Quz enimhuic conveniunt;ett- am Maraímo profuat , & viciffim. XCIIX. Obfervatum eft, fi fanguis ex arterià mittatur ad itj. (patio VI. horarum illumin £ix, (eri faceffere , & Sij. tantüm in fundo denfari. | NOT A. i Seri) Hoc experimentum monftravit nobis publicéin nofocomio patavino non femel Hieron.Frigimslica,vir Nobiliff. & Acad.Profeffor. XCIX. Salcentrale, exglebà terrená purà elicitum , que- - rundam panacea eft in Italià , cum quo etiam nonnullos aurum folvere , ut potabile redderetur;adlaboráffe novimus. NOTAE. | JG Centrale)Sic vocant, fed nefcio, quàm bené; cum nec terra. ipfa, quam terimus ; vere in mundi centro pofita fit, nec. O illius; fi; uod e(t , proptereà tamen centrale dici debeat, | Adlabaraffe ) Sed fruftrá , & nos(ententiam noftram diximus He-. catoft. II. Obf. c. 31. E. ; : C. Jo.Prevotiusadnotavit, HieronymumFabriciumab A-' uapendentein Theatro Anatomico Patavii aliquando publicé- oftendiffe in abdomine hiatus & anaftomofes venarum epigaftri- carum in nervos pertingentes , per quas iccircó potum & liqui- da omnia copiofiusadíumpta ferri opinabatur, " B . i dp E AN Ep. 7. E » ^ : J ^*^ vere ry rm ^ NOTA. — Vesarum epigaftricarum ) Potiàs arteriarum:per has enim cum fan- guine chylus & liquidiora omnia deportantur : in nervos autem & va« fa ]ymphatica tranffami facil ; nee noftri evi inventis ulla de iis dubi- tatio fupereft, | | | - Itt. MICTOMIMEMA. ol. Stomachicum (ingulare Michaélis Poterii ,'Chemiatri, ad appetentiam excitandam conftabat ex faccharo rofato, & oleo 2ismultiplicabil, | : a , iisblincos NLerp onini esi —. Ol. A mulriplicabily) At Petrus Poterius OI. Cry(talli multiplicabi- le pari laude evehebat, in pharm. Spagit. : | II. Dyfenteria D. Pilonus nunquam adftringentibus me- | debatur, quia obfervavit omnes ; quibus ita fiftebatur, velíinre- cidivam incidiffe , vel febres & pleuritidem. | Nec füdoriferis utebatur, quod calorem membri transmittentis augeré putaret - jdeoquelenientibus tantüm & V. S. morbum curabat. — NOTA, Adfiringentibus) Cautius horum uíus, nec tamen nullus effz debet: Si quis ab iilo recidivam paffus , aut febri & pleuritide correptus eft , a- liam caufam metaptofis & epigenefis habere potuit, Sudoriferis ) Hzc tamen aperta & fecura. Vid. Guil. Fabricium "Hild. tr. propr. & quz nos adnotavimus ad H. Reufneri Obf. gs. Lenignijbus & V.$.) Quz duo przfidia profeGó vix fatistacinnt omnibus indicatis. Ks E Anglia tabes peculiaris, tanquam endemia, multos | quotannis auferre folet. Caufam tamen putabat Gabriel , Har- dugnus de St. Jacques, quod illa natio nimis à V, S. abhorreret, ideoque cum plerzque febres , & rhevmatifmi cum vifceris ali- cujus inflz mmatione conjuncti (int , in fuppurationem abire ut tabe tandem confectos morineceffefit, — - der 3t | h - NOTA, , NLIS uu e : io ENIRO C7 ; | m —— nen ^ - LP—tL€——! MM — —À g——n. ea — € à NOT £, Anglia) Vid. deilià ; flagello Angliz di&o , ngularem libellum ' D. Gareucier, à F. S. 4bborreret ) Sunt enim inflammationibus propter pletho- ram obnoxii , quam plerique ex viu pleniori contraxerunt, IV, Réevmatifmis maximum remedium V. S. cempertum 5» & aq. papav. rhoeados cum diacodio & fimilibus. Purgantia enim minimé convenire expertus eft idem. | NOTA. .Diacodio ) Optimum fané reredium;(i cardiaca quedam addantur: Purgantia tamen leniora excludi non debent, fed moderato ufu utiliffi- ma funt. V. In P/euritidss ititióiduin remedium laudabat Idem , & procedente demünr morbo bechica exhibebar. | wu NO T A; ' ; Idem ) Conf. quefuprà dida Mi&tomim. II. $. 67. 1 VI. FortuniusLicetus ex vulnere abrite Bononia chy- lum cffluxiffe vidit planélacteum. . N.O T A. | Chylum ) Viderunt & alii; Nec difficultas ulla ob(ervationis , etiam in fe&ionibus quotidianis. VII. Ganglíts E$ Exoflofibus]o,V eslingiusAuri laminas Bond derofas multó efficaciores quàm plumbeas expertus eft. NOT A. Auri Nis ) Inprimis fi hy drargyro imbuantur. : ]IIX. Ad febrem malienam pertinet illa febricula lenta, quz imperitos Medico: fxpé latet, Galeno 7. de loc. adfect.c.— VII. defcripta , ex fanguine faniofo in jecore ob imbecillitatem ejusdem genito , & poíteà ibidem putrefcente, quemadmodum 4 in fluxus hepatici progre(fu aliquando evenit. Prava enim eft. cujuscunque fanguinis corruptio , que malignum vaporem ex fpirat. Hancíxpécuravitolim]Jo.Prevotius. — M NOT A. Febricula lenta) Hac perpetua abíceffuum latentium comes eft, tunc — 1 i HN MICTOMIMEMATA. — | irt - tunctamen inprimis manife(ta , cum fupputationis initium SES. . nec ulla fingulatis ejusdem confideratio aut curatio nda , Quia enim abíceffum fequitur,eo curato ipfaetiàm curatur. — — ff I 3 X. Idem ulcera pleraque percurabatlotione cum Us rof. Í plantag, & V/. p. equis miítà.Deinde infpergebat pulverem:So- | . lenum uftorum. : N 0 TA. Solemum ufl. ) Ital. Cappelonge , unguis fpecies,de quibus vid, AIL. dtovandus lib, III. teftac. c. LXX V. Sed noftra quidem fententiá , quz- cunque teftacea ufta idem pra ftiterint. XI. Hemitrania defperata , fruftrà adhibitis purgantibus, . revellentibus & intercipientibus; curata eft fübitó hirugdinibus - fronti fupra oculum applicitis. : | NOT XK. "ap d Idinibw ) Et nosetiam venz frontis feGione curatam Yt mus in Italià XII. Cachedticis & picàlaborantibusà menftruerum "ur | preffione O corticum aurantiorum & citriorum experientiam | Quercetani [equutus Samuel Fermi(ius magno fucceffu exhibe- |" batexaquis propriis additis effentie croci guttulis. NOT X. & Cortíc. aurant. ) Imó tin&ura potiüs illorum exhibeatur; fatis enim falis in fe continet ; amari ; aperientis & extergentis, quá facultate etiam crocus pollet. &ff. Croci ) Vid, tr. fi ngularem, Cuzizfum 2. Joh: fied. ffeetodit . XIII. Idem Gordonii imitatione Z&er:zcz feliciffimé dabat fuccum capill. is, quiremedium eftomnibuspraferendum, . - NOT A, (.. Capill. Sir) Vid. Gordonium ipfum c, propr. Pr. de IGeto, ex | Dioícor. IV.136. | | XIV. Epilepticur cum ill. Veslingio Patavii fzpé 1nvifi imus, qui in fingaltum inciderat adeó vehementem & Íonorum , ut in | quartam pique domum vicini exaudiretur. | NOTA. Singulm) à vellicatione c. rds acium& malignorum, : 2 qui "a. 0 MIÉÉFOMIMEMITA. 0. € m qui epilepfiam per confenfum excitabant. Quod fi quis elaftica illa irri- tamenta Willifii maluerit, non prohiberi poterit,quanquam ad idem fe- ré omnia redire fatis bog appreat. XV. £pilepfie aliisque morbis gravioribus Empiricus Lu- ffenfis Cryftallossij exhibebatad gr. viij. blandiffimé purgan- tes. Hasveró parabatexregulo 5ij , calcinando in furno figu- .lino, IV. crucibulis REL ITI enano pq. Inhorumfüpremo | d reperiebatur cry(tillinum. ! NOTA. Cryflallos 5) Vid. Schteederum pharmac. qui alios mig. mo- " dos docet. XVI. Atveró Poterius ex crudo in marmore per diemin- tegrum trito, aérique expofito, effloreícentiam quandam afbam eliciebat ; diaphoreticam pariter & narcoticam; cujus dofis gr. IV, fcbb. experta rarius alvum fubducebat. NOT AX. &fflorefcentiam ) Cui fiipfum & diaphoreticum pratuleris , non fa- né errares. Nartotitam ) Has certé facultates ne duidquam contrarias [epis conjungietiam in aliis patet. XVIL Obfervavit idem hydrargyrum non folüm luemnon | eradicare, fed etiamaltiüs infigere, & feré infanabilem reddere; lis maximé , qui capillo fint rufo, nigro craffoque. e NO T A. Eydrargyrum ) De pilis eft oblervatio Guil. Ballon lib. 1L. Confil, Sed. hydrargyri ufus internus externo feré tutior , firité prz paretur ; lui - omnino neceífarius, XIIX. Beubefius ftannum, cum piftillo ferreo , fufum agi- tabat, quodin pulverem nigrumabibar, Hunc dup!o (: ponde- recalcinatum abluebat, Jovisque calcem appeliabat, hepatis ue — teriqdue vitam,prafocationi ejusdem maximé utilem. N OT A. Jevisd, calcem) Sunt & aliz ejusdem calcinationes per aquasros | dentes ; accedente abluitione nonfpernenda, | Et Bczoardicum 2jsle XIX- | didumheic maximé loeum habere poteft. |-— T TS heated wotreguM a, i E XX. Bali omnesque alvi fluxus fiftebat D. ÉXeno- «lus cataplalmate ex ftercore gallinz cum bütyro "e NOTA. Galline) Siccando enim ftrenué cohibet, quod monuimus füprà MiGomim. Il, $. XCII. . XX. Idem in tertianis de univerfalium ufum fexto vel fe- ptimo paroxyímo ventriculi regioni cataplaíma apponebat ex | foliis Tanaceti crafsé concifis cum fucco ejufdem maftich, tere- | binth. furfur. macis in. ollà col:iquando permixtis, & placenta xofacez illitis, N O T A. | Tanactti) Plerumque enim his tebb, dolores ventriculi & coli jun« ? guntur. xX!. Coli dolores D. Sharpius przmiffis clyfmatibus pur- .gantibus feliciter curabataquá abfinth. 5ij.« cum aquà cinamomi 1 $i. data. NOTA. 44. 4Lfimtb, ) Quz eó efficacior, fi cumvino aliquo genetofo de. Rülletur. * XXII. Monfpelienfium experimentis nephritici doloris di- ? ftindtio certisiima cft à colico, qued in illo urina füpprimatur 'alvoliberaaut ctiam citata, in ifto é contrario alvus obíftructa fit, furinà fluente. - NOTA. | 4 Celico Non eft tamen adcó certa ifta difiin&io; quin interdum Tfallt. Szpéenim mifcenturifti adtc&us,& tum vel prazftantilfimi Mee , 1 dicorum errare poflunt. | XXlll. Gozorrbmam in plurimis brevi fiftebat Formifius - 1 eonferva (ive emul(ione (eminis brasfice cum faccharo factà, j . NOTA, T (x Braffce) El enim visinfignis etiam braffice tergendi & purgand', Jguo nomine ctiam ferapium rbamni catbartici fz pius expertum eft Idem etiam praitare novimus femen eryíimi ive irionis, : XXIV. eotartanas idem perfanabat fucco fempervivi mini- h 3 as Iva " t dió adress WES T -MICTOMIMEMA TÀC | a f 13 mi: i, quod Plinio illecebra dicitur, ad$j.cum vini jiij. bibito,cor- |j poread fudoremin le&o compofito. CEPS 0" NOTA. j Pp Ilecebra]Hzc tamen plerifque minüs commoda: videtur, quia vim - eaufticam babere creditur, unde & fempervivum majusaccipi tutiüs vi- — detut. ge opm Lori — — MÀ ——— —— 1 wd ^d , [ | XXV.Irá repenté mortuus,pericardium fanguine replerum . diffectusoftendit. Cum ejus reicaufa ulteriüs quzreretur , in- venti fünt duo abíceffus in trunco arterie aorta prope cor,unde fanguis exierat. | NOT AX. Pericardium. Quod rupto vafe proximo aut dilatato faltem ^f | - dem orificio fa&um probabile videtur. Abfceffus.) Crudi haut dubie & fanguinei five inflammatorii, non- dum fupputati. XXVI. Utctruncus vene cava;arterizque magnz,quemad- modum &aliarum venarum tunicez ramulos quofdam venarum | àpartibus adjacentibus accipiunt ita & porus choledochusà . venis cyfticis ramosaccipit. . Nil igitur miri, fiex (üppreffis hz- morrhoidibus i&erus aliquoties nafcatur. (Colonhepar per- | tranfiens veficulam bilis tangit,ejufque colore tingitur, unde ras tio,cur colici fzpé quoque icterici appareant, Valverdi& Vefalii | obfervatione. Spigelius etiam advertiteos ,qui alvo funt adftri- | €ta , capitis dolori maximé obnoxios mediante omento,cujus tu-- nica fuperior ventriculo adhafit, inferior autem colon fub illo reflexum fufpenditur, unde nec mirum, quod horis matutinis, cum inteftina excrementis turgent,naufeabundi plerique fint ; ut faltem aliquid comedere cogantur, NOT x. Choledochus)Etiam ab arteriis cyfticis , quamquam ex his vix liceat aliquid fingulare exículpere, cum venarum arteriarumque omnis con- fluxus fanguinis non tantüm puri, fed in mafía (ua etiam bili permixti;o» mnibus notiffimus fit; & transcolatio ejufdem per cribrofa colatoria hepatis multis modis impediri queat, Ex Mie GN TM EMA TA- M 5 Lecce Ex ppref Hemorrboid. JNon opus eft, tàm lona Gafas i&eri ejul- modi arceffere : fatis eft hzmorrhoidibus füppreffis ; fanguinem bileu- tráque remixtum in corpore reftagnare ; atque per circulationem fan- guinis in habitum ufque deferri, — Talis autem color in cute JPpeete folet, qualis in vafis (anguinis continetur. XXVII Profperi Alpiniarcanum fuitad /ca£iem (uccusfol. ranunculi tenuifolii , Majo menfe expreffus & illitus. NOTA. . Ranunculi tenui fol. ) Habet enim vim validiffime tergendi & (iccan- di, quo nomine etiaminter cathzretica refertur. Ideoque cum cau- tione adhibendus , nec folus;(ed adipi fociatus. XXIIX. At Jo.Prevotius in eàdem fucco fol. nerii utebatur; 7 interdum & decocto fol, Oleandri , tabacum addebat , ad lotio- IJ; nem. | NOTA. Succo fol nerii ) Conf. que diximus Mi&omim, II. $. LX XXVII. Petrià Caftto obíervatione: quz tamen ufumtantüm internum , ut ifta | externum,tefpicit, - XXIX Idem " memoriam reparandam ac confervandam ex- Ei perimentum praftantiffimum commendabat carnes attage- ^ num;quivulgó Francolini , & turturis ; cum bird DEL 4| pum &dfgeciebusalephanginis. / NOT, - Francelini] Vid. Aldrovandum XXIILOrnitholog. c. X. & XI. ubi ^ quorundàm fententiam recenfet , qui gallinas rufticas Vatronis ; cum -| Billonio, hoc nomine dignantur. : Spec. alephanginis)Sunt rubra aromaticz;quas vide triplici Ded dia peexpofitas ap. Ebnfinamlib. V, fümm. IL.tr, III. € Ss C) o NU GU cum & (ine molcho. | | XXX Idem notavit medullam arietis non caftrati sezzoríaza n. auferre tanquam veneno aliquo, cui refiftat medicamentum ex ^| phafide przparatum. | AM i NOT A. (0 Hutrietis non caftrari Hoc notent illi qui ad melancholiam cerebrüm | arietis TAN NUNSEHENIOT UMS HV OON ERECTO YT TUCQUMUNTNE S TTE PERCENT TR TET TON | $6 MierOoMIMEMATA Tem M -— — arietis commendantin pilulas. efformatum , quod alids. memoravimus, - "Vid. H.Reuíneri Obf.7.& not.inadd, p.rj. An veró , quia oblivionem inducit imaginationum & ph*antalmatum melancholicorum proptereà eligitur. Quod opium quoque facit. XXXI. Eryfpelas curabatidem pannis aqua faponata imbu- d tis applicitis; premifsà provilione corporis. - NOTA. Saponata?) Parüm videtur diverfa ratio hujus & la&is aurei chirut- orum: namíapo quoque ex calce & cinetibus conftat. XXXII. Idem Empirici relatione caput catelli unius menfi Is i | inclibano ficcatum& in pulv. Kp cAnCTO alceratoinf] perfum - eundem curare prodidit. | NOTA, Catelli )Conf. fuprà Mi&omim. IL $. LXXI. XXXIII. Pulv. genitalis bubuli vulneribus infperfus, etiam | magnis, bidui fpatio illa perfanat eju(d. obfervatione. NA TAA, : ox Bubuli)1d &aclunt omnia netvea & coriatea corpos qoe humo. | re aliquo madefaca glutinandi vim habent. - XXXIV. Ín /ebibusmnManis omnibus;fed maxime exanthe? "1 maticis, qu vulgó variolz , decoctum majorang & hyffopi cum - 'emulf.fem. cannabis praftantiffimum fadoriferum expertuseft. | idem. NOT A. Sem. camnabi?) Huic enim plerique vim narcoticam and fcribunt Narcotica autem pleraque omnia f udorifera nemoignorat, Vid.tamen; | quz de hyofcyamo monuimusin catagraph,Philomatheticorum Sytlab, II, $: XXI. cognitum, funt ; ut neceffe noa [it,ad apres folas reliringere, XXXV. Mon dh ffKendis mirabile remedium, cinis ind | phadi cum aquà pluvia ; Patavinarum quarundam pee d A.N O T A. | vg At gapbadi) Omnes omninó excrementorum cineres id praftate pof r| NXXVLO ix —r JO EE EXUNE SIMA MET WS AS TPHERIAQE ETMASL I MENTA TRUE CCP TT i j d ^ D -MICTOMIMEMATA, E t5 B. - CEPI sd VRERZMUGUAS HNCOMRMOM MRLMteEE rane |» XXXVI. Surdaffris expertuseft Anonymus Medicus Pata- vinusin Mfoantiquo; pinguedinem rade auribus inftilla- fan. a meri erum nme seen | NOT A. Ping. auguilla) Abftinere tutius ejufmodi un&uofis , jam dudum alii monuerunt , qui ideó fuffitum praeferunt. XXXVII. S/ruztas curabat Martinus Rulandus coagulo la- &is cum fero. ad catapla(matis confiftentiam percocto & i im. pofito. | NOTA- ... Coagulo lactis) Diofc.lI. 85. eleganter :r&ca aiia Aóe (g movi SOR. | | XXXIIX. Piregeticif ad fomnum conciliandum quoque Agam perfonata ad Sij. propinabat J. Prevotius. OT A. 44 perfonate)Bt hoc quoque experimentum notari meretur : quod diaphoreticam vim plerumque narcotiez conjun&am oftendat. XXXIX. Cardani obfervationem de ufu adipis viperini ad. | phtbifin ,totaípina dorfi peruncta, experientiae non omninó ad- " verfari judicabat idem, : N O T A. - «dipis viperini) Facilé enim penetrare ; & per netvos pariter ác va- fa fanguiflua cum (ucco nervofo& fanguinetoti corpori diítribui poteft. XL. Rimis papillarum dlehnt rorismarini expertum me- moravit idem , incocto prius fempervivo minori. NOT X. | Ol. rorifizar. ) Etiam oleum juniperi & fimilia pluta ficcantia fe- 'boaut adipi conco&a aut remixta his utiliffima experta. Minori . )Imó potiüs majori quod tutius & minus acte. XLL. Hydropicoscibis oleo bryonie conditis purgari &j ju- variatteftatus eft idem. NOTA Tus bryonie ) Vatiis etiam modis aliis planta hzc adhiberi poteft, i 3 L^ xd ab ada 1 PET 3 ^ 175 aie Mer E EET T. T x E "Gu irr * - " LYMEac2 a "1 ESO V EN oe D 1 E $$ MICTOMIMENATA: " ——— ——— M—— —— Pemeuiemumses ene - XLII. Illuftriff( Comes Hanovienfis Lbamorrbagia narium ibdorims , adamante fub linguà detento fluxumfiftebat. — - NOTLA. ' d 4Adamante ) Pletique huic gemrb& parüm tribuunt in icdicini r ufa,quidam etiam veneai infarniam impingere conati fant, Sedfiquid pulveris afpetitate efficit; eadem certé arrofio à qui ibufvis aliis cryftallis nis & vitreis metuenda; nonitem àgemmá integrá. - ^ XLIII. Árcanumad gos lienes J. A, Medici praclari eret in electuariis ledera corymbifera exhibita. NO T A. " ; Hedera corymbifera)D e foliis Diofc, II. 2 10. CA ivéuEVa. ams * 9a iQyTZi. XLIV. Experimento conftat pulverem pedum perdicisto- florurn ad 5j. ex vino rubro datum mané & vefperi UR per(anare. — ^ NOTA. Pedum perdicir|dem poffunt etiam omnia alia f; milia ex dotosibus jd defumpta, netvofa;tendinofa , & glutinofa : quemadmodum & cinere É feré omnes ficcando pares eff&&usedunt: | A "XLV Monfpelienfium mulierum confuetudine verbenafüb axillis geftata,ejufque aqua ftillatitia ebibita felici fucceffu Jac de- P. fíciens reparat , tefte Formifio & Beubefio. | E. | NOTA. E E Verbena)Nondum fatis explorata videtur natura& facultas illorum, que vulgólac generate perhibentur, Cumenim nom aliud ; quam chylus fit per du&us la&tiferos five chyliferos in mammas. delatus , quid heic ejufmodi medicamenta tàm interna quàm externa efhciant;obe —— Ícurumapparet. Necenimchylum generant ; nec quomodo lacin tu- || bulos fuas propellant ant deducant, fatis manifeftum eft; ^. XLVI. Ex vulnere in brachio largus (anguinis fluxuscum faltu. Malta adhibita fruftràá.-. Cum Formifius accitus obfervas.— ret digito admoto fifii ,. petiam .duplicatam adligavit; utdigiti — vicem gereret: efficaxerat. Át Riveriusin tali v carnem ovile B. | lam vel bubulam adligabat. 3 Cur faltu) Nimitüm exarterià siqui lefa, Quanquametiam ex | venis cum faltu exfilire veng le&ione' pateat. Car EDT NN OT T RESO, Ds UR D aat A RN AUT -* oU í ET, A "Mireronimen bud 39 : o pusapemM mcesvcamumdenssem c EE toe ; Caraem ovillam ) Quod fané pens quiaetiam je cs us ad. . motus fanguinem filtit.. XLVII. Guenocius gemere bar pro deploratà habuit que - digitoin anum immi(fo renitentiam habebat ad fenfum, auf catheter argenteus intrufus (ublividus extraheretur, - ^ NOT Zz. . Renitentiam ) Yamoris nempe indicium five abfce(fus ulcerati, de quo nonnulla ex ]o. Georg. XY irlungii fententià attalimusEpifagm, nofit. -» Obf. LXVIL. Sublividur) Hoc enim ichoris gangrenofi five fphacelofi inde cium; | AXLIX.Hydropicus balnei ufu fufis humoribus in nepilepfiam H3 incidit. NOT A. £pilepfram JNontàm fuione humerum id fa&um quim elaftica- tum particularum commotione. XLIX. Cuidam genurotula transvetfim fracta, ut partes tendinibus furfum deorfumque traherentur , cum perfanatajam : omnia chirurgus putaífet , a&grotus tamen non citius erecto cor- pore ftare & prodeambulare. coepit, quàm rotula in duas partes . denuó difüliret. : NO T A. i N - Diffiiret ) Nicnirüimi in luxationibus & fra&uris nimio ficcantium 3. ufufzpév: It'ushia Higanaentir Re viopá teddi,& tendines contrahi,ut dein- | de motus nonuano modoledit£oleat. L. Viricujuídam religiofi experimentum ad coxa dolores erat ol. fem. cannabis ex; »reffum calidéillitum. , . : ista i O atto 2 se - 0l fem. t cannabis expr?) Diaphoreticà [c.& natcoticó patitet faculta. tes quífupràg. XXXIV... — LI. Eryfipelati, etiam defper ato,certum &arcanum ejufdem espenimentam erat farina fecalis in facculo parti admota, INO T. A. Secalir) Novimus etiam , qui infpergere folent. Sed preliattamen inlinteolo admovete. LIL . Succus chelidonii filis carptisadmotus eamero receziti Bieerosindobi à relationc fide digaorum conftat. NO* 12 * de E ow MICTOMIMEMATÀ [ AC REESE Tuc MM SUNRI PIA ine dede no Mica a ———— M MM— NOT A. Chelidonii.)Habet enim vim cathzreticam:quá etiam folliculos abf- ceffuum cyfticorum extergit. LIII. Elaphometra conceptionem juvat;arcano experimen- toanonymi in Mío apud Jo. Prevotium. NOTA. Elapbometra ) Cui confer Jo. Agricole cervum excoriatum. LIV, Hoc etiam fecretiloco quibusdamhabitum : Cym- balarie fuccus externo & interno ufu ad fea£iez ; brevisfimo fpa tio feras quoque impetigines fanat. NOT A. | Cymibalarie ) Eadem huic vis; que fempetvivis & cotyledonibus ceteris. LV, Pollinem corticis Anagyridis Alpine fuperné avulfi "voritum movere;Solerii idicio , verum comperit Jo-Prevotius. NOTA. "nagyridisAlpine)Omnibus Anagyridis generibus hoc commune: Sed avulíio corticis verfus fuperiora f uperftitiofa videtur. LVI. /'arices primüm fe prodentes in puero curavitidem foliis perfoliatae impofitis. NOTA. Perfiliaté ] Eadem fc. facultate rupturas feu dilatationes valvula- | rumin venis, quá proceffus peritonzi 'dilatatos percurat. LVII. D. Guenocius radice Solani lignofi feliciter utebatur farfzparilla loco. NOTA. Sflani lignoff) Si mánicum intellexerit; quod ad frutices pertinetfen- tentiam noftram diximus inExerc.de vená Medin.Narcoticum enim effe non dubitamus, à quo nimirum & vis diaphoretica dependet.Sed iliud Qavixoy videtur à narcotico differre, LlIX. Idem ad cafum exalto lapfis propinabat fterc.ovilli j 3).vel 5ij. fudores enim movet, & grumos fanguinis diffolvit. NOT A. Sterc.ovilli) Eadem vis omni pene quadrupedum excremento , ob LIX | Gis QDofi copiam, quz illis ineft. TT UNDAE M cC Aorupe MEE : 6i —— — M ——— — LIX. 5 herniariz & ftipitum fabarum & fecula biyonia ze. quasportiones ex vino albodeterfis FOL DU NEUEM ME Bee expertus eft D, Thierrius, | Q berniarie & flip. fabar-) Detergentia quidem diuretica huic ne^ potio apta , fed fortioraeffe nondebent. — Conf, Epi(agm. noftr. Obf: -LXVII. quá de malva &rhabarbaro. ;— Fec. bryonia ) Vid. fuprà f. XLI. LX. Folia bardanz vertici impofita uterum furfüm trahunt» & umbilico admota etiam fubfidere non patiuntur, fed (uoloco detinent, femoriautem admota deorfum trahunt D.Myendaclii ob(ervatione, | m N O T A. Bardana ) Eftenimilli visficcandieximia, Sed ilatra&io & te» . *entio uteri valdé dubia videtur, " LXI. D.Burgzus ol.ex fem. ebuli expreffo plures erzhriti- .€0$ curavit, quem fequutus D. de Lortetiam exterius folia ebu- li liapplicaba. ANO T A. Eluli ) Serum enim potenter vacuat: fed quia etiam vomitum- movet , cum cautione exhiberi debet. . LXI, Dolori coli cly(ma ex ol. nucum & vin. malvatico plu- rimum profuit obfervatione D. Beubefii. | NOT X. / OL. nuc.) Vid. Diofc.]. 41. quibalanino & fefamino comparat. — ^o Fin. Malvatico)) Cont. Jo. Rhodii obf. de delirio ab itus ufu ; u£ videtur folius tamen , & fine oleo. | LXIH.. Artbritidem à pollice pedis incipientem Monfpeli- enfes quzdam ftatim fedare folent albumine ovi cum Ge trito & :5o mito ftuppis cannabinis applicito;genubus autem tumen- || tibusin progreffu cataplafma adhibent ex melle cum furfuribus, I. vel ex calec vivàcum mellerofato. —— NOT X. | . i AU. ow) feci PET s ues ans LXIV. Ww )» Ii fingularem experte: funt. vM . k^ hei L^» Im. ón | MICTOMIMEMATA. | E T EXIF. E olia juglandis " aut alni,aut ebuli: lüccakar De" iras | d M ioi movent copiofum; reniediaanalierum Más d lienfum certiffimo. UIT T | 4 NO TA. ; d lui) Hocadeó vulgare quibusdam locis. alpeficibus. ; ut cum i in; Rhatià olim ipía hieme in lectis ejusmodi foliaceis quiefceremus , fudo- .- retentari admiraremut,quta caüfa nondum nobis cognita erat :-In rede 3 itu autem per vallemCadorien(em;zftate Jam adulta ferte nó potuimus, B LXV. Exdemad £ympanitem uteri, fufütum nucis aromati- E e d'ami poetica pm item CONO TAT 6 abpGenidu s X ^ Nuit aromat,] Caufatamen latet, pre aliis plüribus efficacioribus; | Nec facile admittenda , nifiinterna premittantur;que conveniant, 3 | LXVL A4éortum autem plerzque precavent fem. plantag. ad 55. exovo forbili teto gcftationis tempore adfumpto. i NO T A. Sem. plantag. 2 ne tamen multà felicius preabib fi igrana- j coccinea addantuti ; LXVIF. 'Yumori gemein (appreids gonorho ^ ca- P tapla(ma ex foliis cupreffi cum vin$ rubro & melle rofato fapé: expertus eft Pharmacopaus Parif. D. M. duro autem reftanti ap- 3 plicabat emplaftrum Vigonisderanisc.E ..—. 4 i. ibh Viu DEP (VA LU | Cupreffl) Cautela heic opus non exigua. Vidimus enim, qui De 9-3 jusmodi adftringentibus EM per Izderentur ; nec nif ingenti curáà E nobis reítituipoterant. | ; ;: De ranic c. $.) Hoctutius & eflicaxipe: etiam omiffoi : LXILX.- Quiinte grà valetudine femper fruuntur , cum alis * * quando egrotere iacipiunt, raro evadunt , quia validam. caufam - effeoporcet, que firmam valetudinem in&rmare poteft , obícre. - vatione D. de Loit, | ' E NOTA. | Rarà evadant ) Conf, quz... V. Rumleri Obf. LiX. -Hironyni Turin . Das cellentiffimi Medic experientia adnotavit. Lo LXiK. Adfcéius foporofos omnes Monfpelienfes curant fe N ligiter (P vomitorio. » QuodRiverius e ctiam in ku ex-- st lona pum 4 " "Lg 7^ 8 " x. : TE yit E - ag NS ud. gni in : AS x E Lo -— EO S UMMAMAEEEMS o 0$ tense nante tir gestire mte e ca m -- xar pertus eft. — lidemetiam purgantibus caftoreum addunt, ut diacarthamo & pilulis cocciis minoribus. : y 08S 4EICMKRUR x ONIQUT EL cos Vili s (0. Qovemitorio) Eftigitur (P nonnihil depuratum quod jam olim ! "Billichius monuit. Mannam (Di qui vocant; inanibus vocabulisfe ob« le&ant.U(us in apoplexiá cautionem poftulat;de quá iccircó alioloco, : Cafioreum) Pinguedinem ejusdem nos in omnibus capitis adfeái- | busexhibemus ; etfinon fint foporofi. : —— — Cecciis sminaribus ) Vid. delcript.in adnot, Alberti Reufint Pharnt. & Antidot. Rom. Petri Caftelli. | | LXX. Vomitus difficilis aqua plantag. cum fpir. vitrioli - & tin&urà rofarum ab iisdem curari folet. : NOÓJA V | "Spir. vitrieli) Hoctemedium etiam ad vomitum fanguinis com- $iendatum Petro Caftello in Epiftolis , quem imitabatur Rome ].Bapt. Meltius. . — be i cc LXXL Epilepfíainfiliolà N. N.curatapulvereireosexrad. — antefolisin'r ortum verno tempore effoffz& ficcate tribus ma- ^tutinisante novilunium & velperi ante [omnumdato exaqua flo- - mum verbafci. E | | NOTA ; - dnte CO in ^P. e"! um ) Vanitatem infignem nobis oftentant; qui hec - talia in Epilepfia tantüm fcrupulofé ob(ervanda proponunt ; quia nul. 1 laratio ceteroquin appatet ;curin aliis negligi debeat. Nos in Pharm. X nofis quadà de dele&u & colleGione plantari igillatim enarrabimus, Q- ' LXX. Cepbhalalgia vehemens foliis lappz majoris ap- X plicitis curata: multo aquofo humore extracto. | I usn i NO T A. | | | ."Fof. lappa maj. ) Frequens hoc experimentum in hydrope,Chirut- | DE eisomnibus notiffimum;quod idem prxftant etiam folia tuffilaginis | admota. ; j Qo o NM | 4 e LXXUr Vermiculatio aurium in pluribus curata eff'ab E.A. | radiceValeriang cum oleo olivarum tufa & exprefla.Melle etiam E exteriusadmoto evocari certum eft. L i s 7 C WNGTÉ. - * i x f » avete VP ASCOCTNE 3 6s Micro MIMEMATA. * N O TAX, /: j : 4 Valeriana ) Eft enim planta ulceraria eximia ; quz tergendi vimas 4 xime pollet. E jerint, ftatim amoveantur aut abítergantur. 1 LXXIV. Giblofiinfantes felicids curantur fafciationibus, — fi potui quotidiano hedera arborea imponatur. NOTA. Hedera arborea ) Cont, Gliffonum de Rachitide. LXXV. Quam febrem puerperarum vocant , feliciter cura- ri terrà fignatà aliisque diaphoreticis exhibitis , obftetricum fre» quentibus experimentis conftat. NOT X, Fehrem puerperarum ) à partu fc. & lochiis non fatis fluentibus. T Terra figuata ) Nobis magisin ufu eft lap. podsakaries ,&$dia. phoreticum cum aliis fudoriferis. E LXXVI. Herzízin pluribus curate funtà D. N. us coch. - 2$ lear. & fem: perfoliate 34 3j.ireos$5.m.trag. arom. $iij.loco ine — uncto pinguedine anferis & fuperpofitislinteis maftiche &thu- re fuffitis. Melle Sed tamen diligentius advertendum;ut quamptimüm prdds y c TEC IDA. Pulv. cecblear. ) Siccandi viribus preftantiffimz funt , & tumori" bus plerisque cedematofis interno pariter externoque ufu utiles. 1 LXXVII. Fuit;qui nobis Patavii dejeravitin ranunculones — morofo fl, albo fibi vim narcoticam cognitam & expertam, qua. T f?res etiam diaphorefi perfanet. . NOT X. Li Ranunculo nemorof? )pleriQue internum ufum prohibent : Cum ta. | ^ men& allium & alia pinagia non minüs cauftica (int ,& tamen - : mantut. Narceticam ) Conf. pud f. XXXIV. &LI. LXXIIX. Craffamentum illud coactiliariorum , quo pilei- 1 tinguntur , 2204/14 feliciffimé percuráffe, probatum & fecretum Empirici remedium erat , quod aliorum mixturà occultabat. ; NO- vM rmm moe qe po pale Ro d 95 mt n M T NM , - Óibadaun » buon Vr Á S L p. | MICTOMIMEMAT 4. | : [; MIU ME NOTA. D Coattiliariorum ) ld faciunt attamenta omnia ; five ex (Bro fiant,fi- : 1 ye terris (Datis. | : Jf Lxxix. vas | — LXXX. Vidimusab eodem in 2jrepe cum maximá fiti pro- EE 14ij/ pinatum €/, cui pauculz fpir. B.guttulzinfperfe erant: & pro ———— — 33 |- t roborante medicamento tincturam facchari exhibitam pro- | |- fuiffe, : ij ame OCRUDCHUMISONO CxouazNnpcm UCIACONUn wm, : NOITZ, - WIS Spir. ir) Ejusufus nemini non cognitus: fitim fedare creditur, Quod nos nunquam tamen obfervare potuimus; naufeam enim & ano * texiam potiüs inducit:quam facit etiam & ipfum cumvino datum, Tin&l. Saccbari) Hec cum 2150 preparata tubeícit. Sed cur pto fin- . gulari roborante habenda fit? nondum liquet. pos i '. LXXXI. Idem &fuccum aurantiorum. depuratum cyathi menfurá exhibebat in tertianá & quotidianà: in quartana autem pilofellz decoctumin lacte quinquies propinabat , donec con- valeícerent, . ie : NOT X. Succum aurantiorum ) Facili quidemremedio , fed cui afia certiora addiqueant. Decoctum pilofella in late) Multa funt ejusmodi ; quz conferenda cum Sebaftiani Benzii,.Med. Avgentinenfis,obfervatione apud H.Reuf- | ner. Ob, CXX. | | LXXXIL Phlegma Gi fali fuo defecato adfufum D. O. à " menftruà digeftione fortiffimo igni deftillabat , cujus 5j. ter data fummum epilepfi idiopathicz arcánum pluribus expertus erat. : | | NOTA. dc | - Phlegmna (Di ) ld tamen fired infpiciatur, vix differre poterità - ipfo (Di aut ejusdem fpiritu aquz alicui defüllatz convenienti re- mixto. | s n [C | . LXXXIIH. IdemingoeZagrZ nihil preftantius fuà experien- -3- tiàadfirmabat quàm £ animatum cum C &?, fecundum Clave- | umpraparatum inTheatr.Chemic. part. IV. | 8 — N O- m 2 act bd ^7 ^ T "Wo t .7^ TETTE O7 n Miu wr. i ; ' - fot PIS : w/o. CD Y lu ; [. " E E B * T 266. oCOMacTOMUM RM-ATA, DU — z A | COH! |NS E A dou i animatum) Qui parüm aut nihil differt à à Badzohardicis mine- AME ralibus di&is, Qari fc. & Lunari: 1 HYNUE -^ — LXXXIV. Epilepfis per confenfum hypochondrii Idem mul. ^ 77*7 tocumfructuexhibebat antitartarum fuum ex i & 4 prepara. tum addito cinnabari antimonii. ; NO TIU d Antitartarum ) Plerique cincabzri iftud lale fatis notum;fed lon- gé minori effeGu, quàm famá , fzpiüs adhibitum. LXXXV. EmpiricusM. T-qui paucis abhincannis apud nos epilepfías defperatas & ab utero matris in adultà atate perfeve- rantes , curareconabatur , purgabat egrotos validiffimé fpiritus Gis 3j. cui olei 1 ex butyro ejusdem deftillati gutt. 6. infuderat; ut lactesceret , addità $j. hydromelitis exhibebat. Deinde £ prz- paratum cum (D partibus zqualibus in ollà per plures dies uftum ad3j. integram propinabat. Parüm tamen profecit. NOTAE. P 0l. Lex butyro ejuid. )Horribile hoc remedium ob fotorem , & fa- d porem ingratiffimum. b praparatum ) Diaphoteticum fc. Nec enim quidquam aliud etat, fed fruftrà epilepfiz adhibitum. . LXXXVI. Callis ulcerum exterendisPataviiinNofocomio — publico fuccum chelidoniz cum pinguedine vitulina& cera per- miftum felici fucceffu adhibitum vidimus ab illuftri viro Petro Marchetto, Chirurgie & Anat. Prof. NOTA, 7 Suceum cbelidosie) Conf, fupra $. LIT. Bi. LXXXVII. Hermorrboidióus dolentibus efficaciffimam ex- |. pertus Prevotius tunicam minimam Dalechampii contufam & hepati applicitam. : NOT A. | Tur, min.Balecb.) Conf. que nos de ftátices ufu i in gonotrheca €x mente D, deSt. Jacques memoravimus Epifagm. Obf. LX VII. LXXXIX. Ifcburia contumaci jam omnibus propemodum - defperatis Dalechampii experimentum fzpé comprobatum te-- | fatum | eR d in «e | focus eftin MSS. fuis Jo. Prevotius ; dne gly OS Bue ctiam grumos fanguinisdiffolvit. —' N O T A, "bike 1Ad fimilacem levem Diofcoridis refert H, Ttagus II. Herb. c. XCIIL. Qui easdem facultates adfignat IV. 140. | LXXXIX. Parifienfium quotidianà praxi expertum retulit P. M, Slegelius in MSS. adverfariis , quz ex relictà Virfungii fu- pellectile librarià accepimus , figravida 1 in immodicum fangui- nisex utero fluxum inciderit, ita ut judiceturà jecore uterino, ab utero aliquà parte divulfo fieri, ftatim incumbendum effe , ut enitator Nonenim (ifti [olet ejusmodi fanguinis profluvium, fed fi aliquandiu perftiterit, tàm matrem, quàm infantem é me- dio tollit. Si veró foetum ftatim ex utero rejecerit , matris viri» bus etiamnum conftantibus , illa fervari poteft. | NOTA. : «- Ht enitatur ) At nos plures remediis liberavimus , ut deinde Felici fimé enixe fint (uo tempore. Nec proclivee(t conjedurá certiori divul- fionem placentz uterinz adfequi,. Quin natura ipfatantüm fe ad par- | tum autabortum accingit. Nec facilé wxusua danda, nifi fluori. dolores etiam conjungantut. XC. Ad(ingnitumin febb. moleftum Claudini experimen- tumex Diaphaenico &Philonio Romano miftum , Monfpelienfi- - um praxi frequentatum utiliffimum compertum eft. ' | NOTA. Pbilonio Rom.) Vid.ipfummetin lib. deingreffu , & empirica rà« tionali. TE. 40/0 Maritus cum uxorejuvenculà: formofiffimá rem habe- » re capiens impediebatur, quia trepidaret maximé, & concubi- - tumreformidaret , quia femen emittebat calidiffimum & foeti- diffimum , itaut plerumque exanimisin thoro jaceret : Quinque "tamen annorum fpatio decies concepit & abortiit. | Hic purga- - tus £ dulci ita convaluit, ut etiam conjux nullo alio remedioin- figeret, fed anno fequente parentemfaceret. —— — : k 2 NO- CCS EDONMBINCNE RD DANCOERNIUNDERIORIPUS TIMENS gbUD 1 T : D 68 | MICTOMIMEMAT A. pr ; NOTA. | TERN Calidifimum 6€ fietidiffmum ) Similis plané cafus ni idem fit, habe- tur ap. Laur. Hofmannumde uf. &abuf. med. Chem. alii) Curatio morbum oftendit. .INon conftat tamen; an ali- qua luis fufpicio adfuerit : Nec multum refert. Semen ipfum in quibus- - dam adeó corrumpi pote(t, ut venen: alicujus naturam emuletur. XCII. Inrenum ulceribus nihil praftantius expertus eftD. de St. Jacques, quàm aquas ferro aut plumbo medicatas, premiffa S.M.ébracchio, & purgantibus lenioribus: Thermarum autem defectu fubftituebat decocta refrigerantia cum trochifcis de Ca- phura.. Clyfmata pratereà refrigerantia ex Oxycrato fepé re- petebat. NOTA, Troc. de Caphurá ) Obfoleti ifti , nec ulli feré hodié ufitati. Ipfa fanéCaphura deco&o aut. deftillato convenienti addita idem pretti- terit, A XCIII. Odontalgie preclariffimum experimentum exper- tus eft Riverius fpir. vini cum faturejadeftillatum, oredetens — fui, | 5 NOTA. Satureja) ldem praftat etiamfferpillum; & thymumnon tantüm in collutióne ; fed etiam in pediluviis. ORG RU XCIF. Riverius ftatuebat Cafaream fectionem nunquam exercendam effe matre in vivis exiftente, quia illà vivà partus nunquam defperatus effe foleat. Probabatidexemplo mulieris .— Monfpelienfis egré parturientis,qua mortua infans quod; mor- tuus inventus eft, fed tamen exclufus, ünde conftet extremis etie am conatibus excludi pofle matre deficiente ex doloribus jam E. antéexantlatis. Quare nihil miri eft, fiHildanus puerperg exe trema quz que patienti fomnum viresque conciliarit confectio- e Alkermes exhibita ad 5j. c. fir.fl. papav. err.5ij. exaq.nenu- pharis & borrag. feliciffimé füccurrerit. Vulnusetiam magnum in cute uhiri non poffeajebat fine füturà , nedum in utero , qui in humidiorieft cute & eui nihil fübfternitur ad callum indu- cendum idoneum. NOTA. -— Ay "1 EL /- E TMERRÜNG SURTETUD RSS AFER I NME NX ^ t tH ; » TNCOUT As : Inpivé exiftente ) Re&fané, necfacile quisquam.quod Íciamus, * on invivá fe&ionemtentare aufus eft: fed ex mortuá vivus foetus extrahi fi- ne hzffitatione potel(t, - Hildanus) Vid. ipfum Centur. 6. Obf; 65. XCV. Mammilla excoriatts pulverem Tragacantha infpere fum certum remedium comperimus. NOTA. Tragacantbe ) Etnosquoque cum farina tritici, & Amylo &G. A- tab. feliciter adhiberi obfervavimus. - di gratià: deinde abfolvit reliquum lixivio e cineribus farmens — - XCVI. Hydropicorum hepati roborando nihil przftantius expertum fe profitebatur D. de Lort ; quàm 4e Spic. Nardi Bh. ex ovo forbili datam. — NOT A. P Nardi) Eft(ané egregium remedium, de quo vid. Diofc. r. 6. |^. XCVII, Hamorrhagia periodica nariumlaborans, fruftrà tentatis variisremediis oxycrato attracto curata eftà Riverio. NOT A. nasi » Id felicius adhibebitur ; f acetum rofatum ,fucco plani- tag.aut urticemifceatur | XCIIX. Urinzincontinentiam inadultis pariter & pueris fipiffime curavit idem fcobe five ramentis genitalium arietum in- vp ullerem redactis ad 5j. exhibitis. N OT A. 'Genit, arietum) Autetiam cerviniet taurini ; quia omnia netvo(ía & tekdinola vim habent xoAAqmxzv, de quá fuprà S. XXXIH XCIX ZLuem$eam Formifius (zpé curavit in plurimis pra .€ipitato tàm albo , quàm rubro aliquoties exhibito ad 3j purgan- torum. NOTIZ,.- Precipitatoalls & rubra) Conf. Epifagm, noflr. Ob. XC. Lixiv.à cin. farment. ) Ineft enim omni lixivio vis diaphoretica ob | fllemcopiofum, quo nomine ctiam lallamenta, & inprimis deco&urm ( CON ufu. . | k 3 | C, Cum (COMBCTOMIMEMATA, . ^ | 69 p y um ' etd NL LEO L2 ellc dide: 2147-322. NNTE dat TORSTEN E " 70. A MICTOMIMEMATA. CC Ln p— sr —— — C. Cümtoto Oriente communi(fi imum & probatiff mum remedium ad ecuerum dolores percognitum (it femen ,quod A- cacalidis Diofc. I. r$. plerique putant Guil.Quacelbenus epift, ad ; P. A. Matthiolum lib. III Ke(mefen vocat; adeó ut vulgari pro. . Verbio dici foleat: Si doleant oculi, habes Kefmefen : mirarrfz- p lubuit , hodiéà nemine tamen in ufum duci: Caufam fané vix aliam conjicimus,quàm quod vix ulli ipfa planta agnofcatur, quod Valerius Cordus iagenuo candore fatebatur. Bauhinus in pin. filiquefylveftri fimilem conftituit, multum profectó aber- rans , & Paludani relatione deceptus; qui feex femine Cairo de- lato , cum cr» 19 LXXIX. exSyriárediiffet; ab eodem accepto plantam foliis rotundis enatam vidit, & /Eginetam pratereàad- duxit, qui tamen diferté myrica fimilem profeffus eft:eo prater- cà magis halucinatus, quod Acaciam Diofc. Rauvolfio quon- dam noftro defcriptam fufpicaretur, cui tamen profectó non convenit. At finonnihil temporis Linguarum ftudio dediffenc 1 Viri doctiffimi , certiora omninó comperire poterant. NamKez- maàzek aut Kefímáàíek Bee; E (3iNDIS ) ve e. c d umo (piNDI2)& C/ te; yen (SNEIS) Jacobo Firauzabadio diferte ex- ponitur SS cA (bNoNrizn ) id eft, bacc Tamaricis alba. | t Eus Acscalidi Bi. T 128. EbiBeitharo. Et SIC Afiaticis Perficé ie MLMCE mmo) Cole X in m "NO Mircàti auctori "Furcice Myrica falfaginofa (ive alba; planta a- * culeata Zamachífario prodita; non veré , qui folia acuminate & a(pera hoc nomine intelligebat. Charmafel P. Bellonio lib. Ir. Obf. c. XXV. corrupté dicta ,ex quo repetebat etiam Clufius I. hift. plant. rar. c XXVII non puni mercimonium ob fre- quentiffimum ubique u(um appellans: At proverbium de re quà cundum : 1E (ns. " [s E ——— - MICTOMAMEM ATA. - oy! - MÀ — . | cundue tai & parabili accipiendum, adeó enim copiofé prove- ju - nitfive femen, five, quodalii volunt, excrementum planta illi- us,ut rami pondere pr&gravati feré difrumpi foleant. NOT X. "acalidi) Multus hujus ufus quondam Paulo Renealmo état, quod ex curationibus illius patet. Provenit enim copiofe in Gallià ma- ' ximé Narbonenfi. - Kefinefen) Vid. infra. Kefinázekenim dicitur: aut Turcarumpto- ^. nunciatione Kezmafenk. ; Ataciam Diofc. ) Vid. ipfumI 157. de Ponticá five Cappadocicà , quz diverfa putatur ab Zigyptiá ; re&é tamen ab illo defcripta. - Tamarici alba )N Vid. Diofc. I L. 116. de Myrica: yene]as enc &yás- ! yu]o xd) xvgja qLEpOC » Xo TA) qz, LÀ AC ouoía, |n e yelo Rap TOV Q- esca ep Q sen xniíi , dida Aw ( fic enim legendum; non eivoudtuc ) eorr evt [5v yea , id eft ; gignitur & in AigyptoSyriáque lativa . . quzdam, cateta filveflri (imilis, at fructum ferens. gall proximum , inzqualem guítu adftringentem, eiguoCovse, 0$ avri uumdog cie To s'opuetu mx kg) (2 àQ-9aAuxe » quigalle vice ad oris oculorumQue medica- entaaccommodatur. lt mirari queas, cut Dodonzus XVII. Prax. c. m [E Tamarifcum Corinthium duplicem filveflrem fterilem , & mitiorem P4 cerit, ab Zigyptio & Syriaco gallifero diverfum, Nam & hic Z&gypti- us ipfe ; qui gallas fert , zj4eoc Dio(coridi dicitur. Si maximé Corin- thius aliquis fuerit; cum ubique proveniat, tot fc. Tamariíci erunt» .quot regiones fuerint, Hi fpanicus, Pannonicus jItalicus, Gallicus; Ger- "manicus & fic deinceps, aut etiam plures, fi urbium nomina captemus» r quo nihil magis abíonum cogitari queat, Iia | HISTO- -—»- . HISTORIA STEATOMA 9 refecti ;& feliciter Íanati. "utlore OAN. SiGISM. EiLsHoL TIO D. & SerenifT. Electoris Brandenb. J. Medico Ordinario 2 zn. j D. MARTINUM VVEISSIUM - ET .D. CHRISTIANUM MENZELIUM; | &ereniftimi Eleddoris Brandenburgici cin diaries ES drclhiatros. E Edicarum obíiervationum quzfit, quantaque utilitas, apud. 3 peritos in propatulo elt. . Quid proderunt medicinz przcez B ptaquecunque, cumuniverfalia (int; nifi ad fanandos egros a fingulatim illa applices, & perindividua? inde enim unice) , pendetartis certitudo. Saos de morb's epidemicis librosincredibili dis ligentia fcripfit olim Hippocrates qui tamen maximam partem pratef hiftorias certorum agrotantium nihilcontinct. lpfum longo ordine. qui fecuti funt Medici, fpiffa Obfervationum , Confiliorumque volue. mina nobis teliquere: nec defunt hodieque viri fummi, qui laudabili/ conatu rariores [uàs curationes inliterarum monumenta referant, Illis ipfis non aufim nomen inferre meum, quamvis Oblervationes partim ab. aliis Exordium 19 —À-———L "dw a chh FE j His. SrzAT. ] 0 AN. SIGISM, ELSHOLTII. D. is . — aliis peregre domique cammunicatas , partim proprias in ordinem ted. ome X n - gere, & jutto libello compledi , nobis in promptu fit. Recensta. men natam hancáab(cilfi Steatomatis hiftoriam vulgare nunc vifum eft , -monquafi catere illa RefpublicaMedicorum nequeat; fed ut amicis qui ipfam defiderant ; gratificemur. - * "ON — Micüasr Nrszr , miles decurio delegione pretoriana pedeflri Se- P 1Se teni(fimi Electoris noftri , annos triginta feptem natus, ftatura proce- riot & macilentus ; illibate tamen valetudinis & robuftus , fexto abhinc. anno fenfit aliquod tuberculum pifi iní(tar fibi nafci prope perinzum in :extremis natibus ; non procul ab ano; fine dolore aut moleftia, Qua. re neglectum per aliquot annos , incrementum fumfit , & antrorfum ad inguen finiftrum ufque fuit protenfum. — Superiori menfe tandem ad tantam molem pervenit, ut vehementer extenía primum, mox rupta etiam cute tumor procideret,& intra paucos dies magis magiíq; elapfus; . hanc faciem, qualiter in icone prima pi&us eft ; referret, p In confilium adhibitus judicavi, efle tumorem ex eorum genere, E. qui materiá peculiari inclufammembranz continent.De occafionetenti . mali interrogatus zger;teferre nihil poterat;nifi olim fefe dimacham ab equitatione multa. paffum effe incommoda,& ab eo tempore initium |. tumorem faümfiffe, Sufp:cari autem licet , vaforum peculiarem difpo- — fitionemin illoloco à RE nau fuiffe miferum hominem; ita ^ aut actriz cluni (iniftrz fanguinem deferentis certus ramulus vena focia ?deftitueretur , aut cafu hic obfirueretur : accidit inde , ut fanguis at- - fluens negato regreffu fubfifteret ; & natura nunquam otiofa nutrimen. |. tumallatum in materiam adipofam fenfim converteret;ipfid; augefcen- | "tifaecumfabricaretur. Ceterum erat univerfus tumor ad ta&um du- -. tior, & prementi digito renitens adeo; ut primo intuitu Sarcoma (ve '— carnea videtiexcrefcentia potuiffet. ^ Confilium de materia in pus ver- x tenda , itemque aliud de fe&ione per partes inftituenda, cumnon pla- — eerent : itum fuit in fententiam de amputatione una vice perficienda, * Semeligitur purgato corpore, & fanguine ex vena brachii detra&o,dies 1 VL elapüi meníis Decembris operationi fuit deflinata, Convenimüus Medici duo , mecum fcilicet Excell.Dn.D. Martinus eife Fil, totiden- -que Chirurgi, manecitca o&avam. | Omnibus tite comparatis,zerum in fcamno lüpinavimus , & quidem fine vinculis; quippe quz fibi homo militaris dedecori ducebat, Adhibiti nihilominus fuerunt yiri robuftt, "Pquibrachia pedeíque decumbentis complecterentur, Tumor ob lubri- á à Cita- Hiffazi umoris VD CurAtio. " P" T iced " K I * VEM ^ ENIOEE ai s NADA "ENT $75 M bea. BRI E n r , , AÉ 74 HIsTOR1A STEATOMATIS Gener mUaEo LMNPRIDECTCO EAS ARE pon | erue ur . citatemlinteo involvebatur , ut manu firmiter teneri poffet. Ad tadi- cem ipfius acus filum trahens tranfadigebatur ex uno latere, & ex altero. — latere alia acus ; radicemtotam, in pracautionem nimiz hemorrhagiz, 1 ar&iffime conftringendo. . Mox novaculà prope ligaturam amputatio fiebat; & celeri manu fruftum ingens fungi orbicularis , defuperque ftu- pacum albumineovi & bolo vulneri imponebatur.. Deinde vero fa- Íciz tum per pedem ,tumper ventrem pro majori firmitate cireumdu&z, & xgrotus; qui mafcule fedtionem pertulerat ; in le&ulum feit repo- fitas, Elapfis XXIV. horis arcte ar&iores (kgviáptiae aliis pauliliuus inje&is : medicamentatamen fanguinem fiftentia nondum moveban- tur. Tertio die omnia fuerunt ablata , unguentum digeftivum , poft- modumque cetera medicámenta convenientia ordine adhibita »1 adeo d. ." utvulnus intra menfem ad cicatricem perduceretur. Defcriptio Amputatus hic & bilance examinatus tumor , ótas I: bras nidi: as Aff. equabat ; forma equidem mafupium referens ,ad radicem tamen paul- / loanguftior,itemquecircaapicem. Portiocutenuda non apparebat | lzvis,fed cabra, & inzqualis: color carneus in locis extantibus,albi-- cantior in deprgílis. Secundum longitudinem diffe&us, oftentabat materiam adipofam, adipique fuillo recens extra&o & fubftantia &co- lore tam fimilem;ut difcernere potuiffet nemo. Folliculus craffitieca- 1] lamum fere equabat , ut videre eft in icone pofteriori: tenuiffimz vero membranulz per totam adipis maffam difperfz, in cellulas 3d gis diftinguebant. Explicatio literarum In iconibus, Fig. I. Steatoma PURCUE : s : 4. Radix fteatomatis. b, Apex ejufdem. c. Portio cutis amputatz., d. Pottio cutis rupta. e. Folliculi fuperficies externa. f. Materia adipofa. | "foa. SirGisM. ExsHoLTirD. "UN sum HDD VWNSEGI T URSROISRRRNTN s GU WAMERDIDREDUIMMM) GERUNEEDEND INN NISNASEGKDS DAN. UUEUUNDUDNE SENE a 1 ! - Fg. Il, Steatomajuxta longitudinem diffectum. 4. à. a, Materia acipetay. membranis inda tenuibus, b. b, Portiocutisdivifz. c. c. C. Folliculi craffities. . ... Caterum detumoribus materiam fevo;melli; pultive fimilem coms Coscisf - plexis, quiplura (cire defiderat, evolvere imprimis poterit Galenum L. XIV. meth. med. c, XII. Aétium md donum lib. XF.deremedic. c. VIII. fuum J&ginetam/.c, XXXV7. C. Celfum 4. ZH. c. FI. Felicem Plate- rum Tor. HT. Prax. Medic.lib. L, c. IIT. Ambrofium Parzum/. JT. c. XIX. Gabrielem Fallopium 4, deuzzer. p. 8 c. XXIP/. Hiet. Fabr. ab Aquapen- dente 7. Pentat. ehirurg, in 4pp. Francifc. Peccettium res. I. Oper. chi-. rug. lib. I. ce XXF. fpeciatim vero Joan. Baptiftz Cortefii Steatoma exe aileeratum à dextri femoris interna regione marfupiiin modum pendens, editum Meffanz Anno 1614. Citandis pluribus fuperíedeo, .Scribebam Berolini Vi. Nonas Januartiii .M. DC. LXVI, 1 1 XI Wa co nep ep AN "Lo" 6 AX v a dole rr M e LM Jn Pu REM t EA CES MC LIS 45:2 Judo lea 1 adiboubEipu i. (dud E Pa eye Joss S1GISM. Mii. die . D. bie Ele&oral. CONCEPTIONE TUBARI A; ' qua humani foetus extra Uteri ca- vitatem in Tubis qe conci-. piunturs c. s | pi. 1242222 E PUELLA MONSTR OSA, Berolini nuper nata, E P 1.5 1. O-L 4- uon Dx. D. VVOERATHUM HUXHOLTIUM Sereniff. Principis Landgraria Hi dH e | geutis Arcbiatrum ; e é UU PRENOBILIS; EXCELLENTISSIMEQUE DOMINE; nos Berolini aliquot feptimanas nuper hofpitareris ; faavi(lima. M tua converfatione (aummopsre de le&atus fum. Tui énim fimiles E (7 Sereniffimam Aulam Veflram Caffellis fecutus , hic apud a Viriin doctrina & atte przcellentes aromatisapte comparantur, 98 Hus contre&antibus non poffunt non odorem affricare gratum fimul e» utilem, Idem mihi contigiffe fateor ; quotiescunque de artis operibus & d nuper- 1 f | UI arr, L^ zi £225 777 CAELI AR SUN 3 M € e n | e h | | F7 Confer Jícia. WU. E au. wi Ius 3 iu 1 n fencg expt'cafa . - Éxslaf quos, e Aa pa PT 23- hug "idu sigo lx is. A ^ M 2 - ' Jos. $1618. ELSHOLT. pr CONCEPT. TUR. 7 MÀ MÀ — — "nuper-repertis fermonem inter nos conferebamus: imprimis cum tua. -. opera & favorein mufeo noflro infpicere aliquando liceretliteras ; quas proxime elapfo M, Novembri accipiebas ab amico, Lutetiz Parifiorum «nunc commorante , quibus is refert; in apetto cadavere fceminz Parifi- - nz inventum fuiffe duplicem Uterum ; addendo etiam Programma Gal- licum typis impreffum; atque Iconem; eri incifam cum ine üBc Des monfiration d' une double Matrice, DE -' Profe&o non levis tumfuübibat admiratio animum meum, immo u- trique noftrumoftentum hoc nature rariffimum , & ulteriori examine quam maxime dignum videbstur.Cum vero TU paullo pofi ierumhinc . abires, fententiamque nihilominus hac de re meam requifiviffes; lineas aliquot in chartam conjeci: & utin Germania quoque noftra ifthzc fi non nova, faltem, paucis obvia ha&enus concipienditatio magis inno» tefceret, Epiftola hac ad TE confcripta Cafum repetere breviter & adje- ' &a effigie excitareanimos Eruditotum ad id genus plures Obfetvatio- nesnotandasvolui, ldquod haudinique Te, Vit Excell. me laturum penitus confido. - Argumentum autem Programmatis Gallicani, omiffis fuperBuiss " Latine fic fonat: Benedithus V affaliza Chiyirgia Parifrenfis aperuit d. VI. ganuarii aumi currentis 669, cadaver mulieri triginta duos annos nata eme | peramentofanguineo &Y babitu corporis fatis eafeulo pradite, Reperta fue- wunt dua Matrices fingularz connexione à naturatam beue dipofrtay ut werd | andeciés jam copcepiffet feptem nimirum filios & quatuor filias juflo omnes tempore 6 debite compofitionts.Atgui babebant fe atevctilum eph yonem » | €onctptum in Adjutorio ffue Adminiculo genuini lteri € quidem in loco ad | diteufionem tam inepte; ut ftus grandefcens decem fe ptinanas y funeflis [ymo ptomatü "matrem exagtt aret tandem trium Aut quatuor menfam factus f'e- tod carcere effrarta tumulum fbi in 3pfa matre parait excitando ingens fan- - "guinis proftuvium in univtrfasn abdominis cavitatem : id quod tribus ultimis "diebus. vebementiftmi morus tenui Ui ,.6 denique v mors fubfecuta. uit. * . Ceterum ad dewonfédsde as Dn. B. Vaffalii quod attinet; - 1 "quamvis cum nemine contendere velim admodum, «gre tamen á me "ampetrare poflum , ut credam , gemino infttuctam utero fuiffe Parifien- v femillat gravidam: nifi vocabulum Uteri latiffime accipere velimus »pro quacunque capfula fatumincludente. Quotusquisqueenimap- pisa Embryi domanculam attentius confiderat, dextram Uteri genut- z ! D 7 M - ni Yu La Rm NS r1 s. La Y - * 78 : | Jo AN, SIG. ELSHOLT. D. dumme omar mur rcid puuLiL11 5 uud 5 nitubam dilatatam ; non autem accutateloquendo terumlecundum e(fe confitebitur. à ; Nimirum fundus uteri eft locus ;in cujus rotunda caritate hutua- ni feetus ordinaria natura lege concipiuntur: canum fiquidem & alio- rumbrutorum matrices à rotunditate ifta recedunt, & bicornes aut alte» riusformz funtemule, Atquicommuni gentium confenfu hà&enus ftatutum fuit , Uteri humanirotundam illam.cavitatem non tantum effe genuinam, verum etiam unicam conceptionis fedem: :quin immo extra illam non dari ullam Embryi formationem. At vero aliter ferem habere, hiftoriz aliquot noftrà patrumque memoria face convincunt. Joannes fane Riolanus i4. II. Antbrepo- graph. (ap 3j. In tuba uteri , inquit , quod ef? mirabile , fatum bumanum concipi, fuit ebfératum. Deinde recenfet quatuor é tubis exfe&orum foe-— tuum exempla, quz quidem nolim hicotiofe repetere, Pertinet huchi- ^ ftoria de uxore Civis Viennenfis quz extat apud Joan. Marquardum ; Pratlic. Medic, tit. de Mola matricis. p.320. Inventé(cilicetfunt in ipfius — cadavere diffe&o dus mola extra matricem : una fupra ipfam ftu(ti in- "ftat carnis , & alterain latere finiftro circa vafa feminaria, capitis ma- gnitudine. Plane etiam huc fpe&at ObfervatioMullipontanz mulieris, embryum extra uterum gerentis , quam ante hos decem annosfeorfim vulgavit Jo. Daniel Horítius ; & repetiit Thomas Bartholinus Cerrar. FI. Hiflor. 92. Accedit jam nunc nova hzcex Galliis Obfervatio, cz- teras ante fe tum magnopere illuftrans , tum evidentia longe fuperans. Lit. 4. c(t Uteri cavitas. P. Vagina. c; c. Ligamenta tertia. d. 4, Teftes e, Tuba finiítra f, Tuba dextra. g. Portio tubz dextrz dilatata in quaem- bryo conceptus. Cetera (ine interprete patent. 3 De modotantum mens hztet, quo Concepriones ifte difapie liceat 2 nunc iftac voced proprio fenfu ; quo Fabrum tubarum alias fignificat, - paullum detorta uti ) contingant. Concedendum primo , femen virile 2 nontantumin fundum pervenite, fedin ipfas inde penetrare tubas vas 2 lere. Deinde quoque , tubas immane quantum dilatari poffe; velutiin- felix Catharina Bonevallia ; hydropem in illis paffa apud Nicol. Tul- pium. IF. Obférp. Medic. c. 44» fatis füperque commonftrat. — Tertio, — maículum femen in tubas receptum , femini foeminino commifceri, ut — 'conjun&im deinde in fundi cavitatem pro fcecundatione & fetus con- | formationerefluant, Deniquezz tubis , baut fecta atque ntero y obfirue E one CPTONT AUDI. pL o Wr gea. SVP . 'D£ CONCEPTIONE-TUBARIA. 79 t —— Mrs) , OUESSMIESBUS, éliones effe frequentes , ut loquitur Joan. young SHORE. dnatom. £ap. VII. s Suppofitis his fequitur, mi ifellam hanc Parifinam fub amplexibus -. venereis fufcepiffe femen maris , quod peruteri fundum in dextram usq; | tubam penetrans, & muliebri copulatum , dumrelabi incavitatemni- - tebatur, interveniente notabili quadam obftruGione impeditum fübfti- tit, Virtusinterim plaftica nunquam otiofa , ex mifcella fcecundi femi- . mis fabricari fcetum incepit ; non refragante protíus loci commoditate: fiquidem; au&ore Riolano l. c. euZe uteri ejusdem funt natura €y fubflan- eig cum utero , quia mediocriter carnofe, Potro ctefcente fcetu magisque - dilatari tuba coepit immo & membrana ipfius fpiffari adeo; ut craffitie- fua uterum genuinum zmularetur, Tubarias autem ejusmod1 cozceptiones embryo femper, matri ut plurimum lethales effe arbitramur. Peranguítum enim tubx ductum | temearein uteri cavum haat valet fetus grandior: unde aut foffocatur | in matrice illa falfa ; fica fit fpiffior: aut (i tenuior, vi perrumpit, & in | cavum abdominis prolabitur. ' Eam rupturam infignis hemorthagia neceffario comitatur ; immo lethalis ; nifi abdomine attificiofe divifo fanguis effufus evacuetur ; & émbryo now. Partus Cefarei methodo: | eximatur. Hujus equidem operationis ; qua excifo fet ip tuba con- | cepto parens fervata fit, etiamfi exemplum nondam extet: fieri tamen eam poffe , non magise(t negandum , quam Partum Cafareum hade- nus cognitum, Atqui nec illud negandum, tumin tubis variorum morborum muliebrium cauffas laterel per ignotas, tum in liga- | mentis uteri teretibus ; quippe quz non fimplicia ; fed concava effe; & 6 |- duplici membrana haut fecus ; atque Uterum ipfum componi, immo pereadem feminalem materiam , nec non alia in uteto coacervata ex- | crementa ad inguina expelli,ex o. Veslingio Syptagm dnatom. cap, VII, | aliisque Neoteticis abunde conftat. (e Mtaequidemhac de re nunc conjicio, nondum meliora doctus: |'atqui Guilielmi Hatvei de generatione animalium fententia , quz jam- | "munc intet Doctos y eutilatus ; ejusmodi experimentis majus acquifitu- ta robur videtur: quippe (iin tubas poft coitum fecedit femen ; quid - | mirum, fiincervis& damis primo menfe vacuam uteri cavitatem ipfe | invenit. Quadecontroverfialegi merentur, poft Antonium Deufin- | gium, Jani Orchami Conjecfura de generatione animalium & examen il- | lius libelli , quod hoc ipfo anno Georgius] Fridericus Rallius , Medicus Stetinenfis divulgavit. : Ec. —— ER———— uf sue 4c417 QIUME iM q4X—* 7 1 m" wo b IET $o ^ oAw.'SrcisM. ELsHOLT. D. € ÓÓ— b n ——— Et hzc quidem ha&enus : at veto de Puella ils Ea eR quam - utbs noftra nuperrime confpexit ; adjicere aliquid vifum quoque eft, - praefertim cum effigiem ipius TU. à me defideraveris. Eam itaque hic additam nunc accipe: immo,nifi faftidis;ejusdem etiam defcriptionen, Die nimirum XIIL, M. O&obris; & quidem annilabentis ci9 1c LXIX. nafcebatur Colonie Brandenburgicz puella peflime confor- mationis in partumortua, Mater erat juvencula ; quam fuperiore an- no uxoremlduxerat miles gregarius de Legione urbis prafidiaria, Tertio igitur à partu die cum infpe&io à mefieret, in capite fcetus nullum ex- terius apparebat vitium,quin potius facies s i eratbellula & venulla (a- tis. Sicetiambrachium dextrum; itemQueto tum dorfum erroris vife- baturexpers. - Contra vero brachium finiflrum ab humero (enfi m acuminabatur ; & tandemdefinebat in unicum digitum, fuo ungue. a rite munitum. Crusizvum abdomini adnatum ita; ut genu illud attingeret: hiabat au- temtotailla abdominis portio » lit. b. propendentibus per cutem fiffam | - hepate, mefenterio; ceterisque nutritioni dicati-svifceribus ;uti etiam * umbilicalibus vafis. quatuor tantummodo digitis inftru&Gus ; & per medium notabili [o c. divülfus; adeout eminus confpicienti duplex planta inuno pede appareret, — Indextro genu patella deerat;& planta pedis lit. d, in quatefa nis prz dita di gitis. Verum & ex interno femore i^. e. prodibat , fimul-' que malleolo interno /jr. f. conne&ebatut caudam fnillam oblongam ; referens corpus ; & quidem glabrum: qualem caudulam;fed breviorem E & pilofam ; etiam ptope anum in folita coccygis extremitate /jr. .g. haut b . fine (tupore contemplabamut. ura | Interrogata mater , num tempore geftationis ob terrorem aut (im E lemanimi perturbationem aliquid mali paffa fit , (e quicquam memini(- fenegabat. Frequentibustamen Bioaetionibus füum atque porcotui | | iplam interfuiffe ; fcemella ad[tantes affetebant: unde malum hoc; in terveniente imaginationis vehementia , unice originem. &taxilfe conji- cimus. Ne quid enim de cauda illa porcina in coccyge hic dicam; fufpicionem multum auget fiffura illa in abdomine, per quam vifcera propendebant,. Quicunque enim vel femel de trabe mattelum fufpend li » po orcellum obfervavit , & quamf faciem Su abdomen ejus ; dumá ag M d, n: - M DOMOS TNIRUREN TRIGORITITSPEUSETEUT MIT LURUSENIESPRRERRRRDAT IER E 1 Jfpetà. pas.8o. PUELLA MONSTROSA. [ESSE SS SN SON ROGA NA m m WA RORON IN ERSCSESSESSSSSR AGAR NE ORC WC RNAi ERU SS CSS SS SESS ISSSSSSS SASSARI IS SS SS] MANMORORU AT TRIN SS SESS] SS SESS SISSE Se SS Sel INPS eee SSSPSE] SISSE SS ESTE] SESS ANSSSSSS SS SILIS ROM EA UA UR RM EA UA US RA aw SS SESS [— SESS PR L——SSISSSSSN S SE] M7 CENURCRNRCWOR Na Ya 2/274 TURCA UR EANRNA ADR TS sro TÉ SINCE SEE Y FELISCISERINCISI Tu ELATI EDEITI L7 HET 7777 PAL) Md) Á SNO 277/775 N n aS AY AY aS yr; LI F711j CAEDE art 77/7 rr. 7 z CENWANES RN. CURWACNA e NR 3e we N 7l - ALI mamme annia E —— MUT N FE — DE CONCEPTIONE TURBARIA. * $r. ... iftiusmodi afpe&u fe perterritam mater non recordetur,vero tamen pet- quam fimile eft , non advertenti tale quippiam : dum utero ferret, con- tigiffe:aut,veluti rerum fuarum quandoque minus fatagunt mulierculz, perturbationis quondam percepta ipfam prorfus fuiffe oblitam. ". Interea quanta vis fit imaginationis , mirati fubit: quippe quz fub " aufpiciis ? zAas:47c in uno fcetu & digitos aufzit, & caudas apponit, & plantas fülcat ; & fciffo abdomine vifcera protrudit: immo his longe majora facinora in embryone quandoque patrat , cujus calamitatis ex- empla affatim pro(tant apud Au&otes, qui de Monftris & Prodigiis fcriptitarunt. Etfpeciatim quidem , ut noviíti, laudandi hoclocove- nirent Ulyffes Aldrovandus & Joannes Georgius Schenkius , uterquein Hiftoria monflrorum , Alphonfusde Carranza Hifpanus Zracat. de Par- - tu natural, & legitim, Ambrofius Parzus Oper.Chirurg. lib. XXIV. Marti- nus Weintichtus Commentar. de Monfir. Calpar Bauhinus //b. de Hermae phrodir. monftvoftsa, partub. Fortunius Licetus Jib. de. Monflrorum natur. cauff. & different. At nenoGuas Athenas, autaquam pelago illaturus videar, finio illo Philofophi de Monftris effato /;4. IV. de Gener. azimal, £Ap. ?-Yareeyfoe ov ]edzroi v ajmiae x2) eT Anas ]eómor lil eim scí]e «xfi nv ]eseru 9) 01 Ci ]uv avavíigoo Co. Kg) 99 ]àvigeis ava eA. i6 £57. | ; Tuz vero cenfutz , Huxholti Celeberrime,; quicquid hic perfcripfi, fubmitto : obnixe precatus , ut qui tuus eft candor; omnia in meliorem »partem interpreteris ; tuumque mihi amorem conftanter ferves, Beroli- ' ni d, XIV. Decembr. A. cIo 1c LXIX, | cocer oto ra 0 [45] Y : 2» 2 Ay 35935454 *5 Y^ E ede qa 0o qao qa qo qoo «ar qr Pedo n4 qd e e S SEMIRAMIDIS Hermeticéfigillata, | Quam» 2 MS STSAPIENSAPERUENMLI bi if | Non dae ceps lw EE CTRUS, AMBITIOSUS,AVARUS, HW Regumillethefauros divitiarüm inexhauftos, |. - I | quod fufficiat, inveniet. Tene Da amantem, & fentiet,que loquor, finautem frigidoloquor , )] non fentiet,quz loquor. D.fug. d. 4sor. diy. e ud - - Nobilifímni , Pracellentiffimi Vari, S. R. I. Natura Curiof DOMINI, | i| Et ide : FAUTORES HONORATISSIMI. b. ."T'Ontantüm prifcistemporibus , fed & hàc mundi fenect4 Ni altius fepultum,nee quod magis ab omnibus,maximd?] Technophilis de(ideratum hactenus eft; quam magni i2 . . lius myfterii Sapientum Scientia, quz notá voculà Lapis PLilofophorum appellatur ; Eapropter fcientiam hanc fub fchemadll te T. unba Semiramidisfapientiffime quondam Babylonis Reging, tumulatam & adumbratam; fervata ejufdem monumenti infcri? pone 4. 4 4 ui |i (. TuMBA SEMIRAMIDIS. | 8j | ptione, étumulo extrahimus, orbique literario vifendam No ds | periendam fi(timus ; .Q/az ff Sapiens, "uon Cyrus.ambitiofns, aqua. | rus aperuerit , Regum tbefauros di usttarum inexbatflos ouod affe. ]| ciat , inveniet... Addo conftantem fanitatem, qua duo praecipuas | fcliciores vitz columnas dixeris. | -. Sederuntforté altum Sapientes , quibus Tumbarm hanc re. ] ferare opus mulierum & ludus puerorum videbitur, fciant autem | velim , fcientiam hanc effe 4»6; aMtilffmum , in QUO 49295 155 - | Àular,id eft, implex proficit, ej Elephas 84/4t , ideft, doGiffimi quique opinionibus , erroribus,& dubiis fuis flu&uant, & ig mo | fubmerguntur; dum hic de vero fubjecto magni operis adhuc | dubius, immó toto genere alienus eft; ille de Mercurio fophico ! acquirendoardué follicitus nec quis ille fit vel cujus formaz,ina. | nibus laboribus fefe fatigat ; alius quid Ignis Philofophicus ? | quid elementa magica, clavis, vel menftrnum folvens ? undé 3 illud depromendum ? an dulce vel corrofivum? frigidum 2. ye] igneum fit? vano merore fefe lacerat. - Ingemui fpe | quz talium manus fecerant,& in quibus fruftrà infuüdave | ultimó non invenirent, nifi vanitatem & aflictionem a Ito itaque charitatis eorura mifertus , communica mifericorditer lucem, eandem , ut clavem ad facra il] tiz (an&uarium inveniant , lubens impertior quamy j violati filentii reus accufabor, à |. . Veftra vero, Viri Precellentiffimijia curiofis Polydzdala Natura arcanis & operibus cu riofa induftria, & indefe(fa curio. | IBitas ;quztotum Orbem literarium ad feeretiora communican- da fuaviffimo fuoillicio invitavit,me quod; impulit, hnjus quoq lapud me eft, totius naturg curiefiffimi Operis; Vos genuinos o. imnigenzcientie filios; heredesfacere. — NS à |. . Quisveró fim ne quaerite ; Homo fum, qui aliis prodeffe- Ifludeo ; amicus vefter, & virtutum veftrarum admi Imultis , faltem nomine. - e: qua db dn |... Val&te ergó Curiofi Naturz; & Artis Myfiz , excelfa Gez- : F- : m 2 fuper ea, rant,ubi nimi.Sti- - tam mihi - ius fciene isámultis rator ; liotus mania. oW TuMBA SEMIRAMIDIS |. TOR PUN Lm TET EUNT UI PT METRUM TS ENIM ou RET ST T yv ers MEI qUAS IN NET CC VET EI "Serpentibus , bufonibus y araneis , Gc. quarunt ; Ifli in Regno F'egetabiliy. ; maniz fidera ; DEUS fit Vobifcum ; ; Veftraque opera & cogitatio- [ nestoti Reipublice literariz fütame proficuas virtute fuá corro- . | bcretad publica falutis incrementum, MM Nominis glo- D riam immortalem, | Ex Muf Calendis Ti ndibato Salvatore i a QueeeIumuua NcorecwUau mr ep WUIXCITUTGMMSUAMS Mucpoeom-an WecuM jememaus mennnecnd e ausus ce D e sl T.U M.B 7E SEMIRAMIDIS HERMETICÉ SIGILLATE. (O AP De Subjecfo Phyfico Lapidis Philofa Gpberum. Peris noftri principium fit TIMOR DOMINI, fnis autem CHARI- : TAS G' AMOR proximi. Aggreffuri itaquecum Bono DEO tam - divinum oput,primoinquirendum , quodnam [re fabjettum illius ? ur enim agricola incaffum ad meffem agrum praparat y mifi de femine. — €evtus fit yita 68 ille gratis agrum cbymicum inflvuit y fi 4 quidquid in illum fe- | minet ; j ignorat. - Et in boc bodienum plures fefe nd. wp di ferentes. ul opiniones rapiuntur. d Sed omnia bec velle difiuteve , bujus loci won efl : Dum ilii in Rege AJ | nimali , Sanguine , Spermate, Sudori ; Urin » Capillis , Stercoribus , Ovtsy praeprimis Vino, inani pro Magifferio magno conatu OCCAPIWUERIP: etfi enim nobi conffet i in utroque Regno, quidem in Homine ( maximó illim corde) on dum etiam Vino fupremam quoque unam valetudinis noflre medicinam obti-- ecri poffetut entm aurum omnium mineralium s fic bec duo omntum Animas lium & vegetalilium poteflates,im unum quaft colleélas , complectuntur ; Por*) YO ut ex illis fat opus magnum fapienrum , rn Adeptorum Jom mavir. Su* b tium Corona yut berclà Oedypoopus Vabodipa ; Sunt enim , qui ex mediis y | NL'U)cant y mineralibus , utpote Sale ; Nitro , Alumine, 69 id genusalits erue LS | erg E n duros SEMIRAMIDIS. ? 8; u [1 pues HS bacuccnnnnsndhe. -xmssxsxsnsrsnnlinsmee ——— | ere volunt fed fruftra; cum bec. avgenti vivi nibil infe babeant , in quod re- « felvi queant ; 12 uoi in luto € nos in prima noflra infiitia immerfi fuimus. Manet ergo ratum , metalla fabjettum Phyficum effe Lapidis noffri bene- diBi. Verum bicresinbioio: Metalla enim alia imperfetla fant ,perfe-. &a alia. Breviter ut nos expediam , dicimus omniametallafufa , praecipue vete | rànonfufa etfi imperfetiay per intimam labis fue originalis depurationem |" (quod tamen perquam diffcile, € apparenter vix impoffibile ) fubjectum La- | pidis effe poff* , de quo FLAMELLUS : Aliquiin Jove, aliqui inSaturno laboraverunt, ego autem;zzgziz , in Solelaboravi& inveni. Er:mexer- cit. Ad Turbam legitur :. Omnia metalla munda & immunda (unt intus Sol ; & Luna , & Mercurius , (ed unus eft verus Sol , qui abftrahitur ab | eis. Et Author arcani operis Hermttite Philofopbie canon. XVI. inquit : | Quicunqueextra metallorum naturam imperfecta metalla perficiendi | &multiplicandi artem quarit,in viaerroris eft,à metallis enim metalla; ficut ab homine humana & à bove bovina fpecies pptenda eft. Er «e- son, XVIIL amplius agit : Corpora perfecta femine perfe&iori predita fant; fub duro itaque perfe&orum metallorum cortice latet perfectum femen quod qui novit refolutione philofophicá eruere, regiam viam ingreffuseft. —.S7c &' Anonymus UePHILALETHA in introitu ad Sacrum Regis Palatium cap. XLX.de progrefu operis inprimis 40. dicbus; Eftnimi- ram inomnibus metallis ;etiam communibus AURUM, fed proximius | in AURO & ARGENTO. - Quamquam ( ut benéà idem Adefiua loquitur ) | eftadhucunum in regno metallico mirabilis originis;in quo Aurumno- | fitum proximius efquàmi in communi Auro & Argento, fiillud in ho- Jl ra (uz nativitatis queras ; quod in noftro Mercurio liquatur ut glacies f inaqua tepida,&c. 1 Sed praftindenda. bác vice. ab bis imperfetlioribus y in prefenti magna 3 illaduo luminaria perfectiora, SOLEM €? LUNAM , Aurum quippe & 4r- Qj gentum pro fabjecto phyfico Lapidis declaramus , quam Viam magna pars 3 philofophborum fecuta eff, € voti fii compotes fatii funt, — Et declarat illud 9 AUGURELLUS I. 2, Cbvyfop. dus att Is. parum atque omni purgatum fordemetallum - Acciptes , cujus fecreta in partereceffit Spiritus , & craísà preffus fub mole latenter ' Vi&itat , acfolvi vinclis & carcere coelo. Emitti expectat, tenues effufus in oras. B | m —- — IbEM E ON. A —À^ PT TMEUETR METER m EI NC eR NS HIP ad Me Tre IR LEE TuxsASmwiMAMIDIS, 000 ue t n——— Mr TSRCH : di d 1 -EDEM in Chryfop. 1. —— — íó euros caectu À Nuncaliundé auri quzras primordia;in auro Semina funt auri, quamvis abftruía recedant Longius, & longo nobis quzrenda labore. d Et de utriufque luminaris dignitate illudSpagyrica Pbilefaphbie Sidus — | LULLIUS;codicill p.m.28. ; Ptopter quod depurata magisaliisteperiun- | tur duo; fcilicet; Aurum &. Argentum, fine quibus ars ifta non pote- ritintegrari , cüm in illis fit puriffima fulphuris fubftantia ingenio na- turg perfe&é depurata , & ex illis duobus corporibus cum fuo-fulphure — 9 vel arfenico preparatis , noftra elici medicinapoterit; & fineillisha- ^ beri nequit. — Er clangor BICCINAE : Prudenter & diferté oportet teo. | perari;,quoniam fine fermento non poteritSol neque Lunaeffe:&aliud — femen five fermentum non eft appropriatum & utile; nif Aurum ad. I Rubtum, & Argentum ad Album,quez corpora fubtiliata prius fubpon- |l dete ; deinde feminanda veniunt; ut putrefcant'& corrumpantur,ubi J. defttu&a una formaalia nobilior induatur : Ethoc fit aqua nofttafola —.: mediante. Hime optime concludit ANONYMUS quidam in fuavefponfone e.— Sicuti ignis ignificandi principium eftjita Aurum Auri eft principium, - qualis caufa, taliseffecus, | Qualis pater,talis filius: qualefemen;ta« Y lisfru&us. Homo hominem ; leoleonemgenetat. .—— ; A Sed dices * afferunt. Bhilofophi , quod talis debeat effe materia y quam equi dives , & pauper babere potefl , unde illud : DEUS hunc thefaurum | - omnibus hominibus inquirendum concef(lit ; nec mortalium ulli , nifi; | quis pravis cotdis fui affe&ibus indignum fe ipfum reddat; tanta bona | 3 invidet. Et GEBER : nonopottet tua bona coníumete; quia vili pte- 2 - tiofi artis principia non ignoraveris ,quz tibi trademus; ad completum S pervenies magifterium, Sienim Aurum, vel quid fimilefumptuofum illud (cantim effet fic pauperes cogerentur hoc gloriofum opus pote! ponere ;cüm contingat, Artificem pluries errare;paupcr non poffet poft - admiffum errorem opus tepetere quod omninó fieri opottet ; fi nullum. aliud remedium fupercífet. — Er Liligzs: Hicautem Lapis palám minis? ino emitur pretio : qui fi noviffent venditores , ipfum manibus tenerent; & nullo modo venderent. — Et aliv« ANONYMILS: Expenfe noftrz non.» excedunt pretium duorum florenorum. — Quod copfirmat ARNOLDUS - Firmiter teneas , quód expeníz noftrz nobiliffimz Artis non excedant. ^ pretium duorum aureorum in fua emptione ; id eft,operationg, Er TuMBA SEMIRAMIDIS ' - $2 . GEBER. i"Siimoperando zstuum amiferis, nos non iniqué corrodas,. " fed tue imputes imprudentia: Scientia enim noftra magnas non Baur rit expenfas. 4d qua refpondenus : Nos nunquam negéffo prater durum 6. drgen- tum non etiam dari aliudfubjebtum minoris pretii » ubi imperfecla raetalla | monexclufimus » quemadmadum fupráez 4NONYMO PHILALETHA bifie. | werbimeminimus:Ett adhucunumin regno metallico mirabilis origi- | nis&c Quemquam vile bocpretium multiPbilofopborum de menftruo noftro |. folvente intelligi velint, | - Dices amplius ex SENDIPOGIO trac. XI. Inlaboribustuis Autum (& Pueenpio vulgi non accipias : nam hzc funt mortua. Refpondemus . concedendo ex Auro &' Araento vulgi, qua à talibut ; 6 Aporte fuerint, non confici Lapidem ; Ubi veró vefufzitata , € ins primam fiminalem naturam redacta , 6 Auro Philofopborum fimilia fatta o |. fuerint, dum nan tantiim de fe femen edunt , fed €t loco fermenti znfervitnt, || Quodconfirmat Philofophus bis verbis : Ptzfentes & prateriti non fece- | runt aliquid. nifiex Auro Aurum; & ex Argento igentumon tamen Aurum illud vel Argentum fuit des 1 Ex quo patet , quód Aurum Dhilofophortm non fft Aurum vnulai, nec in | -eolore,nec infubfiattia jJfed illud, quod extrabitur ex eit , eft alba €& ru braa : gini : Cav uT II. - Quid fet Aurum P byficum feu Philofaphorum ? llrum vel Argentum Pbdofophborum efl corpus zaetallicum vefolu- | £m in ultimam materiam, qua prima Lapidta eft , (fcilicet in.» UTMS Mercurium ) G probatur : Qmn&isves efl ex coin. quod refalustur y | 4. fodoumnia metalla reducuntur in argenteizatem vivam ,ergó fue- jore Argentum iuum. | ^ Eftenim (xta vulgatam Pbilofonbarum fententiam ) in Mercurio, | quod querunt fapientes.. 7TEM : Mercurius elt radix in Alchymia; "Quoniam ex eo, pet cum, & ineo funt omnia metalla, — Er $pagyrica . | Phstofopbie abfirufifimum mare THEOPHRASTUS de prima metallorum» E materta ita loquitur : Exttahere corporibus metallicis Mercurium niliil aliud eft, quam iofatefolvere , feuin primam ipforum reducere mate- | &am, hoceft. Mercurium currentem , qualis fcilicer erat in centro ter- | de ante tactallorum EPURATIRHRIB vapor fcilicet humidus & p. qui | A uet ads Lu bz so Le eua le aoo N vd it oa TA RU UU $9: . 4. — NORMA S BMIRAMIDIS. * m ——À MÀ M—" (qui et Aurum vel Argeatum Philofophorum) continens in fe invifibi-- liter Mercurium & Sulphur nature principia omnium metallorum.Talis | Mercurius ineffabilium eft virtutum virumque , & (ecreta divinas : continet. - (s X E HL De Praparatione corporum pro Mercurio PLi- lofophorzum. Nquit AVICENNA: Silaborate volueris, neceffüm habes, utiníolu- ^ tione vel fublimatione duorum luminarium laboris tui facias i ini- tium; primus fiquidem operis gradus e(t, ut Argentum vivum ex eo " fat. — Perm citm baccorpora,utpote perfeéliora arius confiriclay 8 — duriorem coagulationem matta [fut , ut ipfa in Mercurium reduci queant, j | primo preparatione , & pbyfiea calcinationt optu babent que quidem non.» tam nect(Jaria efl in Argento [ nam propter munditiem € mollitiem facilà | in id 4git aqua nofira] quod non fit in Auro & reliquis metallirs qua otmniazs | requirunt calcinationem , in qua aquanoflra facilius tunc Aptt maxime. Á a qua impura depurata fint ,propter fabflantsa fimilitudinem. 3 De calcinatione corporum ex operefeereto de Lapide. Philefopborum D.3 Dotlori & Epifcopi Tridentini : Metalla (olvendain la&evirginis prius.) debent calcinariíeu purgari ; & luna quidem finiffima & fubtiliter li- | mata diffolvatur in aqua forti,& aqua pluviali ftillatitia in qua amonia-. cum; vel falcommune di ffolutum fit , Rp in calcemalbam, | decantatá aquá lavetur, & edulcotetur calx alia aqua pluviali calentes | ut omnis (alíedo & acrimonia tollatur ; iccetur poftea, & erit calx mun- - diffimz. P Aurum vero calcinetur in bunc modum : Fac amalgama cum "uro Lf (quod priiis per Aquilae nigra corpus depuretur, ur fuprá modum pulcbrunza. e gloriofum fiat) & Mercurio optime purgato per falem & acetum » perd, torium expreffo pone in aquaforti purificata , ut Mercurita emn 4 foluatur s aquam fortem à calce folis decanta , calcem ur fuprá aquá calida lava, €. les "n cálore exfi c4. Calxiflafi UE X$ leviter reverberetur » ita famen nt fluat. in pulcberrimum crocum abibit. W Aliter ffe calcinatur , durum» ut iu primam materiam feu Mercuri à refufcitatione , ntmiirum : cairipétur metallum eum THIS A We A] ponendo Mercurium cum raetallo in fuablimatarium » digerendo fimul donee ] bob "TÜMBA SEMIRAMIDIS, Lou o LE —— — t€ Niall OSó 877 amalgama. TAM indà Mercurium modefto igne , & denuó cum tal. ce metallica tere , & ut ante digeflionem & fublimationem repete, (dá d te ties y donec calx ris candele avdenti fluat inffar glacie? j veleere. | Hoc' metallum ita praeparatum pone 4d digeflionem in vehtrem equidum,velB, M. decenter calidum , digerendo per menfega, 66 convertetur metallum in. |. Mercurium viventem (id efl n primam materiam, que Mercurius. Philaw füpborum , ex Mercuriut metallorum nuncupatur, quem multiquafiperunt, fed, pauci invenerunt. JO ACHIMUS Polemannus de myftetio SulphurisPhilofophorumu, - beneficio corroftvi fai daplicati & fatiatimetallum in minutifji [7245 4t0mp0s di- | widit , & dilacerat ad "ingentem animam venfiruo ie Jatventi tra» dendum, Ns - Alia & meliori via à nobis calcinatur, quam calindtionem primam folu- tionem nominare libet ;. €8 fit fi calcibus folis vel luna prafatis in pbiala poft- dde afandatur vinum vite quod eft menflvuum noftrum , de quo infrÀ c. 6.ad ! eminentiam unius digiti tranfuerfi , €& appofito capitello feu alembico dige- rantur in cinere veletiam avena, coagulenturjcoagulato novum men(Iruum ut fupra affandendo , & coagulando y ida, tertio & quartoyuel doneccalx me- | tallia ad lumeninflar eera wel glacieiltquefcat ; quod efl ff (gnum fuffcientis | ealcinationit Philofopbice vfít a, boc eum confer vatione metalli in fuavirtute — | prima. Et boc effquod dicit ARISTOTELES in Rofario : Conjunge filium | tuum Gabtitium dile&ioremtibi-omnibus filiis tuis cum [ua ÍotoreBeja; | me eft puella fulgida, fuavis & tenera. | Go IPIIISIV.-—- J De efe lutione corporum Philofc iphica fecunda €9 vera, atq, reductione in Mercurium. AG caleinattone feu prima fólutione, de qua capite pracedente ditum eff ,€* qua( ut Philofophus ANONYMUS tratlaetu aureo de Lapide Philofophorum in fua refpanfrane babet ) fuavis effe debuit , &fplanà natur alis ( 1d ef]) qua fabjectum [fne flridore cum bumiditatis fite Adis talis confer atione fol'ueret yeunc torporaita caliinata pbiala H.S. commit- A tenda funt , €8 leni igne B, M. vel raris per zzenfém Pbilofopbicum digereuda | | Uelputrefactenda ; melior enim eft folutio voluntaria , quàm violenta. ; f| temperata ; quàm feitina » ut bapet Philofophus. — Ee frc fie faluria fecunda 1 €f Ueva metalli in aquam vifofam , feu oleitatem quandam eum confero atio- d e bumids adicalis , in 14 efl perum fulphur metallicum, ffnulque vertus * 59» : | qoo (*9 CTUMBA SEMIRAMIDIS — - mobiliffayus Mercurius y unum enim alterius femper magnes exiffit ; manetque 3 frmilirudinems binc peteres dixére : natura. naturá gaudet ; natura natus . is ci, C e LA E LAS Lu 4 dus 3 : s E oreet NES JAN CES 992.8 CFR ! e ! 2 dte P * T í A Vent Ab 1 ^. U x / M ILMM 3 Ny 1 es NN MAT: - 2 d u —— folvens cum faluto , € infe parabiliter manere. cupit y idgue propter fite ramvincit, immutat? & per bor effentialis feu formalis folutia à corrofrua folutione diflinguitur. Suzendum auem ex luna liquorem fiu tintiuram Viti- dim gigni ,qua eft verum €lixir luna , fummumq ue arcanum confortandi c&« rebrutm : ex fale veróper aequalem putrefactionem femmavubedinisliquereim produa » qui efl perum Elixtr folis , €& quinta effintia metalli; dequa GEBER - 4it : Nosfacimus Aurum fanguinolentum , meliüs quàm à natura pro- | du&um , quod natura nequaquam facit. — Deae vifcofitate amplius lo-. — quitur GEBER in fumma : Exa&i(Time fingulztumus expeti , fuisidque probatis rationibus, fed nihil potuimus unquam reperire permanet à igne , prater vifcdfara humiditatem folam tadicem omnium metallo- f rum ,cüm czterez humiditates omnes, quia in homogeneitate nonbené | funt unitz; ab igne facile fugiant acelementa ab invicem facile epa» | Ee ach ior tas vifcofa; Meters videlicet, nunquam in igne | l confumitur nec aqua à terra feparatur; fed aut omnia fimul ouis | fimul abeunt. Sed quares, fub qua pondere vienfiruum ti£tallo Poenis ft ? RO] SARIUS Philofopborum inquit :Sicutiin operatione panis modicum. fermenti levat ; & fermentat magnam copiam paítz ita & illud modi- cumterrz fufficit ad nutritionemtotius Lapidis, 4R7$TOTELES zominat pondus dicens:Sic igitur facite & coquite donec terra (34e Aurum; )exhaue ferit decuplum de aqua. - - dutbor novi unints in fine libri qn bac verba, prorumpit: Aquain de-. cup!o eff» debet ad unam partem corporis , & hác vià facimus Mercurie '&m fine Mercurio vulgi ; accipiendo de aqua Mercutriali noftra ; (sd effy. eleo falis Mercuriali putrefacto 6* alembicato ) que eft vapor un&uofusin decuplo ad corporis auri partem unam ; & claufis in vafe per deco&ios nemcontinuam, Aurüm fit Mercurius ; id eft; vapor un&uojus & non Mercurius vulgi , ut falsó nonnulli imaginantur. (ARM T3 Quid proprie ^ ft quinta fend. iate ; aUe ii ed 3. de vita longa cap.2. f difcurrit : Quinta effentís ihil'altud eft, quambonitas natmrz , ita ut tota natura in Spsgyd ro mixturam, & temperamentum abeat in qua nihil corrü ptibile, nihilque contrarium fit inyenibile.- | p ^— TUMBA SEMIRAMIDIS 91 C IDEM lib, 4. drebidox. de quinta effentía ait. Quinta elentia eft una - materia; quz cotporaliter extrahitur ex omnibus creftitivis;& ex omni. * bus,quod vitam habet , (eparata ab omni imputitate & mortalitate , fub. |^ tiliatamundi(fime , divifa abomnibus'elementis.* - — Et pauló poft ibidem: Scire debes de quinta effentia, quóg fit parva |- & modica, hofpitatain aliquo ligno, aliquá herba , vellapide;aut fimi- - Ji:reliqvum purum corpus eft; ex quo diícimus feparationes elemento- || rum; v» RUPESCISSA de quinta effentia c. g. circa finem Ideo eft ingenia- tum divino (piraculo ; quod per continuas afcenfiones, & defcenfiones | feparatur quinta effentia ; quam querimus à corruptibili corpore quatu- | orelementorum, & hocfit, quia iftad quod fecundó & fzpé fublimatur, |. eft magis fübtile & glorificatum, & à corruptione quatuor elemento. | rum feparatum ; quam quando folum uná vicea(cendit & (ic ufque ad |. millevices, & pet continuum afcenfüm & defcenfum quod fublimatur i | ad tantam virtutem glorificationis venit ; ut fit compofitum in corrupti- bile feré ficut coelum ; & de materia coeli ; &ideó quinta effentia appel- lata, quia ita fe habet ratione corporis noflri, ficut coelum ratione totius ^ | mundi,feréco modo , quo attificium poteft imitari naturam ; quafi per | quoddam fimile valde propinqvum, & connaturale, | | E CADPIUT VL | De Tene Philofopbico feu Menfiruo fofuente , aut Liguo- qe renoftro Zflkaesr. e NP ujue aque feu facci nobiliffuni (qui efl verum Regis balneum ) prapa- M rarzonem Philofophi femper accultama tenuerunt , ita ut Betnardug E EB Comcsin Trefne & NeigenZiZ. 2.dixerityfefg nudis verbis nulli ba ado vÜ c ominum expofrturüum » D E O votum; Pbilofophas & &guitati prafhi- V iffe y ciem frt fecretifrmum totpus eperis arcanum 6 reuera fienim liauor bie | "puipis pateret ,tunc putri deriderent fapientiam noffram, es IAfipithtes e qua- | ventur ingeniofts , € totusin untoerfum orbis cec emperu bucvusret , ac fe: |: ipfiim null nec aquitate , nec pietatis babitáratione in imum dcherontep l N ^ 4 |: pracipitem daret. | |o AVGURELLUS menfiruum boc Mercurium indigitae » dI ffc capite " "fuquoque neccoeptis Cylleniaudacibusunquam | . . D et na De- ^9 ^^ o TUMBA SEMIRAMIDIS. CEN Y t REI FS. MM HEIL ARR E, P. P S ER 092 MAPA CNN CRT DROTERTUA ; j Li ' feces maris noftri ! - Chymici: vulgus cremat perignem , nos per aquam. Doll Guxveueancrt a———À VÀ Defueris argentum vulgà quod viveredicunt, Sufficit , & tantis preftant primordiarebus. . EA IDEM fentit. GEORGIUS RIPLZEUS in prowmino mo porta- " zum : Ego profe&tó te docebo;Mercurios effe hos; qui funt claves icien- | tiz, quos RÁAYMUNDUS fua menftrua vocat; fine quibus nihil u. GEBER aliter nomivat ; Per DEUM altiffimum hzc eft illaaqua ; quz lu- cernas accendit ; domos illuminat ; & abundantiam divitiarum przbet. O aqua maris nofttitó [al nitri noftrum in mati mundi verfans !Ó vegcta- bile noftrum ! ó fulphur noftrum fixum & volatile ! Ó PPP mortuum feu $i ^l | 1] i El TRIDENWINUS in opere feereto de Lapide PLilofiüphorum inquit 3 Philofophi aquam (uam,quá ufi funt pro complendo opere, vocaverunt - lac virginis; coagulum , rorem matutinum, quintum effe, aquam vitz, | filiam Philofophorum &c. PARACELSUS varit etiam: AZOTH ; fpiti- tum vini; temperatum, circulatum: aquam Mercutialem; $£NDI7O- | GIUS chalybem: RIPESCISSA4 acetum nobiliffimé deftillatum: Pro- | fundiffmus ille per ignem Philofophus CHoti HELMONT liquorem. Alkaeft / dixit y & ffc defiripfir: Liquor Alkaeft refolvit omne corpus vifibile &tan- | gibile in primam fui materiam fervatá feminum poteftate; de quo e i a: d f Nobis oleum alis Mercutiale putrefadtum & alembícatum noninae re libet: licentia Pbilof opbicayceu qui fetibus fuis proarbitrio nomina difpen-. a i fare pojunt,oletm enim cfl ad altiorem gradum ignea qualitatis exaltatumy, I: ffcut tortus folutionis metallica fundamentum ( quodbenó motandum): oleum | I || e(tfine quo nibil utile in arte profici poteft , & dpfum vices femina agit im opc- To d re noftro , atque merit ponfa folis , EF matrix vocatur ,eftd, ipfa clauis alza | feonfá adveferandasportas metallorii claufasfolpit ffquide metalla caleinatá y p caltinaty putrefacityfacit velatile fpiritualestinpit ip emnes colores eftd, pri k d Á cipiutuymedium,e finis tintlnrarumsEt efl unius natura cum Aurayut P ILÉA- NOPFANUS afferit , niff quod natura Auri completa eft ; digefta , 65, fix Aqua verà narura incompleta efl , indigefla , & volatili y Uno verbo: EE Ignis Pbilofophorum , cum qua Hermetis arbor in cineres espe, Debet uU Mi ar e bein Epiflola: TgnisPhilofophorum non eft. 1gnis balnei pec fimi , neque pe generis, quos Philofophi inuis. libris pofucrunt: Minaralis eft, zqualis eft; continuus ef! , non evapce | rat» nifi nimium excitetur, de fulphute participat; aliunde fumitur, quam à materia , omnia dirimit, folvit; calcinat ; atque e & il. | [: igni, f ID 55s s TUMBASGEMIRAMIDIS D A PH MÀ M—— mm4Q4 Teac" UEETZTVRUIOITAG , lei ignis eft cum mediocriignitione, e compendium fine fumptu aliquo faltem patvoyquia cum €o totum opus perficitur. Studeas igitur ibi; nam fi hunc primó inveniffem , non erráflem ducenties ; antequam ad | praxin perveniffem. Quapropter errant,erravetunt , errabunt; eo quod 1 propriumagens in (uis libris non poluerunt Philofophi, excepto uno, | «qui ARTEPHIUS nominatur;fed pro fe loquitur ; & nifi A R'T EPHI- Uu Mlegiffern ; & loqui fenfiffem, nunquam ad complementum operis. perveniffem; Gc. Hunc & tti FRE (6 fees Ue fft PATTERN patrios fatis dixi. CAPUT. VIL — s nmenfiruum folvens fit corrofroum ? "Y nerur bujus opinionis effe GEBER fum. perfett. c. $2, dum inquit Omne quod folvitur , neceffe eft falis ; aluminum,& eorum con- | fi imilium naturamhabere, Ee PARACELSUS lib, g. Arcbidox. de |: quinta Effentia mox ia principio S.fíc ait : Diffcileeft; & vix cre- D" dibile quintam effentiam extrahere fine corrofivo ex metallis ; przcipud | veró ex Auto, quod fuperarí nequitnifi per corrofiv um, per quod: quin- tà effentia & corpus ab invicem leparantur , quod corrofivum iterum ab. €o tolli poteft. Et cap. 3. de vita longa tovi 6. lib. ffc effatur : Refolve au- 4$ rumuná cumomni(ubfantiaauri ; cerrofivo, &c. & id tantifper donec : À. idemfiat cum cortofivo ; nec obftupefcas ob hunc laborem , quia auró. fiaurüm eft ; corrofivum commodo eft, & finecorrofivo mortuum eft. Sciendum tamen ,mepnflruum TOU auro afufum proprie corrofroum dici non debere ; fed potius igneum , cujus Arcani vis atque virtus vincit o- ' "sunia venenascum omue Realgar (id efl Mercurius vivus, €& Jublimatus, ete" pracipitatur) infolis £livirio mori debeant , deveniantque ad f. ngulafem, e fummam tintluram. | Dumetiam per mn Lis noftrum uon fit violenta | fplutio ; qualis per 4quas fartts ,v&gias ,vefufiitatiuas , 6X bugus forma alias fed ut füprá cap. 4. ditfum , blande fit, faa viter fine ullo flvidore, € cum bu- midi faivadicalis conferpatione , cum eujus fpiriibus y ( ut babet LULLIUS dy Vade mecum ) iefandiur virtus vivificata in materiis, C APT VII De Practica Lapida.. ,,. pose tingentem Planete animam ; feu v erar; lime" benda effc ntsam praviá putrefattione natIus es y in qua verus Mercurius , verumque ful- ie Philofopborum latent , tue materia tua aptanata d ex €4 fieri Lapi- "3 . dens TN M LUE M — LSU m. ETE LS ^v US MEUM vt SNP. ONT II REST e Nt TE TÜMBA SÉMIRAMIDIS - pidem album velvubeum , progredere ; qui enim, ut RATYMUNDUS LULLI- I3 sonet , poténtiam & patientiamnon habct in opere; ille propter fe- - ftinantiamcorrümpit opus. —— UST : Berfréli operü frgnuin box crit : ff Lapis fuper caudeutem Veneris lami- sam injeilus iuflar cera fluat » mon fumiget yféd penetret , € tingat. Et tunc. gatus efl Rex orientalis , in regno fuo fedens Y potens fuper omnes. Principes ^ entindi. Hinc exclamat Philofapbus : Eoredere ex inferno;reforge ex fepul- -- chro;expergi(cere ex tenebris ; indutus enim es fpiritualitate & claritate; | quoniam audita eft vox relurredtionis ; & anima vitz ingreffa eft ad te, 3 Laudetur Altiffmus , cujus dona cedaut in Neminis fui Sandlifini glori am, & proxini emolumentum. Y NN dadeyeom e ml | " : É | 1 C A P u WM $ ] X x. t 3 Tq De Augmentatione Lapide Benedict, |. 3 € Bijam Sulpburis prefati incombuflibilis purpureo rubictndi auxilta | 8 Divinitatis poffeffar fatTus es. füperefty ut per repetitam rota inyerfía-- B onem (utloguuntur Pbilofophi ) ilud augmentare faias , fub quo um" leve artis suyfleriumvalvitur. Eddem autem metbodo , quà slludcone 8 fücimus , idum aumentare po[fumus. Sciendum enim, quafapius Sulphur na- — firum ; qui eff Lapts noffer latte fuo proprio irraratur y vel cibatur , in balnga - rorido fifoitur , iterumque ut in primo opere coagulatur y € figitur , majors fi mper illins vis tingendi futura cfl adeó quidem, ubi poff abfolutum primum: ) opus pars una centum partes Mercurii purgati , aut nlterius metalli imperfes i tinxit, infecunda falutione per lac virgiuts ;éjurque coegulatione 6f fixatis one pars una mille tinget,Ey fic per vepetitas vices medicina noftra augmetme tatur 6 multiplicatur in quantitate & qualitate ,in virtute &£ pondere, 2 Atcipe itagtte Lapidis noflri partem unam , & effunde latis virginei feu" olei falis Mercurial putrefatWli Ey alembicati partes duas y folveycoagulayut. in primo opere fictum efl f aqua nofira qua antéa erat dics minerale porentia y fit adiu suetallum, preciofmi auro 3 f (catur. Lap? a — -— TüMRÁ SEMIRAMIDIS/———— o» SET ——— a M ecrit: Bai arae re (o fubhmationes | $e 2b ipdgctrun ger imsbibitiones, qua eft fumma via-U- nioerfalis. — "Perduct bis ad optatum finem, projetclio ad lubitum fuper boc vel illad. saetallum praparatum , € decenter mundificatum fufum , prout ad album velvrubeum y tinuramnatli er »inflirui poterit 5 cuju ve- .rfuUm ufum 4r$ » 63 osaEt4 Pbilefopborutm libri ( maxime PHILALETHAmno- - fler) abunde docchbunt. Lon DID Te X ueneso4n De ufa Lapidis Medico interno €9. externo. : el Ciendumefi dt 1 Lapide benedicto , quod ille fft medicina Catboltcas Wi, continens is fe omnium marborum tám calidorum , quam frigidorum — y perfettam curam y quatenus nimirum per naturam curabilesagnofeun- —— tur,67. 4ADE 0 fanaripermutuntur,. — 8i quaras , qualiter bec medici- "a4 perfe uff ma celeflis tinttura , aliaque files panacea Agant y 68 contra- ría curando incorpore butmnano, operentur ? Refpondemus , boc totum pra- flare calefaciende y HRS LR atque irradiando Arcbaum yfrut. babet. Pbilofópbus noflev oot HELMONT tn L.€ tract. cujus inferiptin ; in Herbity Ferbu, 6 Laptd: T eff magna Uirtut. Quoduimirum Ag4nt citrà (ui dif-- folutionem aut interitum, citrà fut penetrationem, inttcadmi(lionem, || commiftutam , & commutationemliberé etiam eminus infopitum vel | | accenfum Archzum, folo quafi fuo afpe&tu, irradiatione, vel ejacula- tionc füstum viriumin medio produ&arum, retentis adhuc priftinis ,& 4$ non mutatis poadere;& proprietatibus. — .Quemodo . ut pracdaré 70- É ACHIMUS POLEMANNUS,Spititus tenebrarum; morbos fcilicet ( qui | omnes nihil aliud funt,quàm proprietates cubilis mortis vel pracurío- ]. restenebrofz mortis) in bonos fpiritus tranfmutant,quales anteà erant; d$ cüm homo fanus effet. Ez hZcrezovatione deeft arua varium robur feaut. B univerfo denuó veflituitur. | Dofís illiut ef granum 1.Ad a juxta atatemy 0f vires agriin ba: 2d B. winicaliat s velcocbleare uno quinta effeutio ejufdem diffoluta ; S67 tertio qua 4849 2/4 exbibita. In morbls exteruis , vulneribus, ulceribus cquhoeticin, n phaggelonicis » ffhulis , gangrana ,cantro , € c. quoridió, vel olternis dichns. granum unum Pu imnvind. Pars ptró extern? affeila vina inquo. portio nofiri Lapidis f?!uta fit , lavatur y vel fi ueceffitas exigat, per | Jypba- | mem injicitur ,fuperpofitd plumbilamind & ligatura conveniente, |u. — Et bic magni bujus myfterii confummatz ufus internus ef 5. pro cujua $ LAdeptiove Lumen de Lumine inuoca, tuique intellectus iuminationem puro [eor de pete, & accipies. — Tumoperare fufficienter pauperibus [uUfidia ferat donis DEL non abutaris y crede Evangelio, fis pina , Aen, QB- NM ET (ucro DDLODIIPET E ku S LLLI E | | ov LLADEEESP TIS MM CHRISTIANI ADOLPHI BALDUINI, 2m S. R. I. Academ. Nature - Curioforum Colle- | ! gx cognom. Hermetis, Circa REGERMINATIONEM nov) artificii inventam s. du AxNo clI5 Loc rxxrv, MN C ENTIS RON | JOHANNEM MICHAELEM FEHR, Phil.&? Med.Do&f. Confalem € Pbyftcum Libera Civitat. Imperial Sovoiufurtenfis celeberrimum, felicifftmum S.R.I. T ; 3 o — HS 7-1. ido MN Eoo cum -5— 4» Academia inclyta Natura - Curioforum m PRZESIDEM, BRE ditium s E ARGONAUTAM, ees n. : : mee. m — ln V eds A Wa io. A ONE On Aurum tantüm progerminatextra vifcera terr, quem Na- v turz effe&um mirantur Subtilitatum Magiftri, Cardanus illes N22 Miflis ; cum Scal. Exerc.102.cujüfmodi , inftar fili cons — totti, vegetabilem terrz velut partum affervat Auguftiffimum. — S. C. Maj. Cimeliarchium ; tef. Of Epbens dcad.Nat Cur.dinni I. Sed. bi | feHl. 3- Muféi , c. 2. f. ié Quid ? quód vifía nobis contr » * p" , nec non arbufculz naturalis , Francie, Duperat. in Dift. Nat, 2.p.A6. 62 Boh. Gerhard. D. in M:dic. Uno. Affert, 7 Defevf. p. 2; iO Vitis; quas lem poffediffe Dn. Olaum W'ormium , ipi credimus , quem adi fis 4. 7. c&atzque noftris manibus Crux fit ilia naturalis Argentea , quam, vecetobilis inflat; e- natam ex minera , lllu(tciffimtOZo-Pii ac Principis notti Technophys - lacium & ipfam oftentat , Dreldz. Quemadmodum itaque Germinatio ifta naturalis nihil aliud ef, quàm cteícentia vegetabil:s à oropria facultate; mediante calidó & hu- midó, Sic de modo , quem iavenirent, folliciti femper Hermetici extité- re,quó, naturam imitati ; germinare & ipfi facerent metalla extra mine- ras (uas. Quam equidem rem D», Caff. faf ket , Silef. Med. & Chym. Caf. uti olimtentavit , ita u'que eó fertur progreffus ; uti Arborem Philof, Metallorumexhiberet. Cujus conficiunde, quem vocant; proceífum,. . feurationem cum Auguftiífimo tuac temporis Izzperatore ille commus $^. nicavit : quam , ex Petrz Ribole , Ordin. Benedict. Monachi , TraGatulo , de Facultate Merallozum gezminartrice , extat cum Burggravii Biolycbuio contulerit. i '.. Equidem circa proceffum illum difficultatis nonnihil ob'ervare me; di(fimulare non poffum ; quàm ad getminationem illam requiri vi- deam (I.) id , quod germinat ; quodvis puta ; exceptó Mercurio, Metal-- lum. (Il. ) Terram Philofophicam ;in qua germinare debet ; que Stella- tus Antimonii Regulus e(t. (III.) Calorem ignis, tanquam caufam effi- cientem ; quz cüm a&ualis tüm potentialis. (IV.) denique humidum, Mercurium nempe, quó mediante imbibitio fit. Neq; id diffiteri quidem poffum, produxiffe me non femel, (ed communi modó,; Arborem illam, Solutá enim in fpiritu Nitri q. f. Lun , 1. e. Argento; (Unc. fem.) affun- dens aquam fontanam; ( Unc. 4. ) injeci comm. Mercurium , ( Unc, 1. vel. 2.) poftremó fic mifta ; etiam atq;etiam , neturbarem, cutavi& vli- | diMetallum ramufculos ac frutices jucundos furfum emittere cavitatem 3 vitri occupantes. i ; Fieri pariter per liquoremSilicum Metallorum crefcentiam » o5. | Rud. Glaube». p.23. Furnor.Phil. c. 8j. It. de Sale Artá p.65. petfecutus pluri- 9 buseft. Qui de re ut; quid fentiam dicam; poffe Liquorem eundem & ^ faciliori ^ - Francof.160.8. — defumptam dubitare non finunt MANUSCRIPTA, - 1. - qui , quod feci non femel, quàm fint penes me Latina intet ie utraque. Li TT tar / *« ^ UO T m. C TIUS TNCS TOM ui riim. à MR ERE IDECC QI. POS EE CM Ae8 cc 5ospOSAENYMAaTIO 5o wakorA 1 1 -/ minas;(vel nummos puté argenteos; ) quibus deinde;inje&is Crucibu- — loac fubditis prunis;nonnullasfubindée Sulphuris immitto particulas : e "d UNES WU T ONENTT I EU MS CL ERE i * 5 ot ei ^ "1 7425 MP — À—À faciliori multó labore & minoribus fumptibus; obtineri, fi lib.) trient; Ciner. Clavell. purg. & lib. quadrant. Silic. calcin.in Crucibuloin'us | nam maffam conflatis ; in Cella liquefcere eam facias. wr Caterüm, cüm; quasdixi ; Germinationes ille, non ex Metallis folis;(ed Antimonio quoq; Mercuriod; fiueLiquore etiam Silicum,mi- ftisinter fe,conftent,omnem cogitationem coepi convertere inquirereqig in Medium aliquod;quó fiat, uti, quemadmodumintra vifceraterte, | | Nature opete: fic ; artificisoperá , in. putos putos reveráà metallum re» .- getminet frutices; Cumq; pro comperto fatis babeam, in tribus illisNa-- turz regnis Acidum temperatum rerum omnium vegetationem juvare. imprimis ; idemg; in Sulphurereipíá communi deprehendiffem; Mine- rale fum deniq; illud aggreffus, quod tantüm abeft; uti; quam de ipfo conceperam ; omnem prorfus falleret pem , uti Regerminationis potiüs- ejus; quod fequitur , Experimenti mihi copia fieret. CommunienimSul- 3 phure calcinatas Lunz; i, e. Argenticupellati,in pulverem redigo La» | Quó peruftó , non deftiti idem facere,quoad,quod calcinaffem, Argen- . tumtantum Acidi illius ; quantum fatis eflet; Sulphuris imbibiffet.]am; - contéta inCtucibulo,argentea maffa horz fere unius;quadrante minus; Rotz ignem tolerarat, cüm furgentibus, ecce, paulatim minutis com- pluribus argenteis;iisd;durioribus arbufculisramisd;;altitudine ed;qua ./ latum pollicem patüm , vel non, excedit , Regerminationis aufpicia ca-- pio plané feliciter. ni^ o E(tea indoles mentis humanz ut, non contenta novis inventis; | , emendare aboret;quz pepererit femel , arcanorumque confcia ulteriüs ^ - femper progredi amet. Idem mihi contingere, LECTOR, hic non mita- beris;fcio. Nam,dum,;defixus in curam hanc unicé;magisd;eirei incume. | : bo:hz Nominum meorum literz initiales; C. A. B. mihi prodeunt,équi- . bus deinceps purum putum Argentum cürn arbufcularum , tüm gramie 3 nis fpecie;pullulate velut porrigique in altum,non fine admirationedes 1r, prehendo:paribus per omnia,quas notare & hic licuit frondibus capil- 1 i, lisque iis ipfis, quos natura ramos capillosd; ex fe ipfa produxit fub terra; quorum ,uti rerum metallicarum peritis non ignotum; rariffimus : ufus, Quanquá totü illud,de Regerminatione quod dixim*;&quórité im. cipi modó, quÓveregi igne deceat;oftendi cupiat verius, quàm doceri. . NOTO inde: (L) communenobis Sulphur non pinguedine tane tüm terra;refinamque atque oleum ; (quod cüm prifcos; tüm modernos - | Phi- TARNEN ; " A CIRCAC REGERV,. ARGENTI novó artifició inventam. 99 NOS RUIT LM VPiilolbBhos velle video,)i imb invifibilisNaturz rede i igné cenferi. (cui adfertioni (apientiffime lubens füb(cribitKircberur profandiffimus aliàs Autot: )Verüm etiam aciditateChalcantosà quidam gaudere;neq; 5d'abs ré Qüidé:quüm. preter Aurum, metalla idem calcinet omnia 'efficiatque Vittiolum, Quid?quódViitriolüu quodvis aliud nibil; quàm quod deffa- gravit,Sulphur eft;cumq; deflagrante jamSulpbare,vifibili quódainmo- dó, poteít augeri, Maximé autém affinitatem gam ; quz cum cido Sul- - phuris»primoVitrioli Ente; intercedit Argento ; fummam effe oportere, cüm adRégerminationem ejus V victi etipece den jam o DRE -ne,miré faciat. Quz quamdiu fefe habeant fic tamdiu à vero vizeturalie- . num i(tud ;in Corréclorio Richardi Anglici : Omne Salpbur «ulgi snetallis contrarium efe y 6 2: J- itemillaBjufdem: Quomodo po[ft aliis metallis vit infhirare? Habet. enim duplicem descen tien 'inflammabilem fubfantiam € rerreava feculentiam, | 4 (IL) Putamus;extra controverfiam Belin quàmlongiffime: veram /Megetationis metallorum caufam Acidum effe, five fint eruta e vifceri-- bj fuis;feu fub terra lateant.Nafm fi,exemplum ut demus, Acidi illius pa- rum addas Argento, plané nonccrefcet. Sin;quod fatis fit; illi des-quidé ; czterüm Ignis ràtioném non habeas faciasq;;calor intenfiorut fit fcili^ cet ocyüs, Acidi quod erat ; avolabit, fufpenfumgq;te tenebit Regermi- natio deftituetd; omne penitüs pem. Quó veró Sulphur modó naturali- | umrerum,;pracipue autem metallorum mineraliumd;& dici principiut . | poffi;& effe;qua rationead füublunarium omnium diaries. Coti- cürrat ;- quiot imprimis modis:quibussve in locis Sulphur fiat & genere- tur ; quot illius fpecies; quod differentiz;eaKireberur omnia; doGtiffimus 1 Vit,eztegié & cumcuta; Munda d IX feit. 3.p.146.69 LXT. iie B sp.o2jaouc i || - Sequitur jam & hoc (IL) Hiquefa&tum i in igne jufto & competente ds jJ Argentum vitam nonamittere;quümper Acidü Sulphuris fufcitari idem 1. denuo potfit. Equidem demus hoc: AutumArgentumd; extra mineram. fuamnon vivere amplius,(ecundóa&u:(ficut nec decerptum ab herba fua 3 lemen,conditumve in horreo frumentum non ampliás viret;viget vivit» | $rIneffe tamen illi vitam;a&uprimó:vegetativó fpiritu excitatàm ; quis tàm imperitus rerum naturalium, qui neget;eft? Accedit nobis;ex4riffor. | de ddmirandie, libro teterens Forrumius Licetus , de fpont.ivent. Offu, Lib. WV IP. e. 72. Autum defoffum ; aut in terram proje&um, aliquandà excte- | viffe ; Cuirei non illud tantàm , quod exhibuimus , fidem facit experi- 1 |. raentuum; fed vero, &cuj us nuper item fa&a mentio;Philof.illa Arbor;in 02 qua wir, 4f 166 " OssEmvaTrO ÜrRCA REGERM, —— : I oo — —— 9 qua producenda Spiritus Terta f, N'ttum Argentum item atqiMercuri- us mutuas opetas przítant;paucarumd; Borarum interje&u, jucundiffi- mas edunt plantas. Equidem (1V.) quim fingu'are ac adm: lemdkin planeSulphurfitNa-- tutz produ&tum:cujus non ignoravit vires,paulo poft principium Mi- ater, t. 7. lcribens Paracelfia : Sciendum; quüd(niff DEUS impediar) in Sul- phare negotium mirabile infit , ac ttaexcellens , ut lumem maturale bominis obffupefcat.Ttem:ea vis 66 facnltas in Sulphbureinefl , ut nemo peritus eamexo baurire po[fit,t atis 2u0g3 Virtus ut cuivis admirationi ftt I6 V.deNat.Rera Neqjenim in globo illotantàm fulphureo meo;quem,non ita pridé eft;.auód defcripfi, Tra. de Acro Aura , p. 42. vittus impulfiva & confer- yativá;dirigensá; & vertens f(onansd;atq;calefaciens, nec non lucens often mihi deniq;e ft: fed &his ipfis diebus obfervavi,combuftibilealiás ign! noftro,Solis quidem& iplum incendi liquefierid; Sulphur radiis,per Specalum parabolicum colledis : ceterüm non abfumi nihild; prorfus decedere ipfi de pondere.Quod qui fiat ; cüm non temere cuiquam ob. vium fit;ab aliquó rationes vix fperem.De virtutibus autem ejusin Me- diciaanon commemoremhocloco; nam & Unzeri , fuper Sulphure , ex- tat Tr 44a! ^, & Autores allegatiibi non pauciquó ftudiofos ejus rei de- legamus. Quibus,inquam,cüm virtutibus polleat: perí(crutandum nihi- lominus effet denique : annon ex communiillo Sulphure; Acidumi(tud, | primüm alis Vitrioli Ens ,alió quódam modó copiofiüs puriusqueex- trahi, metallorumQue inde procurari generatio : Et ; (V quód fiminüs ex Acido Sulphuris Speciali ; annonUniverfaliffi- mó faltim augmentum metallis accedere domefticaque atquearcana;ut | fic dicam ; Metallifodina quzdaminftitui poffit. Namfi,(cujus fuperi- üs jam meminimus;) Philofophicamillam Arborem ( communem ) an« num integrum fetves, & immotam eam quidem, creviffe Argentum vi- debis. Au&üs hujus autem caufaMercurius eft qui,quantum illi accreve- — | rit; tantum profe&ó natutz fuz deperdiditin argentummutatz. Quam in rem D. Job.H; "fk. Car deluciur in Aula fübterraneaLaz.Erckert,li.p,m.8g. Imó notumeft; ex Minera quadam Solis fertili & liquore aliquo,cume-s | jusdem appofitioneg men(ílruà , perpetuum Solis augmenFeeminz cui- — | dam Nobili faccreviffe: Auró fargente primüm inftar graminis ; viridi colore: pofteà (enfimapicibus in Solem vergentibus ; qui forfice demeti. ru poflent referente Níe.N:g. Hapel. in Gbeiragog. Hel. de zur, Philof: page.— t2. 34. 2; $ed —| ———— : ees Sed nunc quidemifta fufficiant, neque enim plura permittunt cüm ne- gotia;quibus fzpenumero publicis obtuor ; tàm privati;iiqàe graviores labores Chymici mei. Et erunt € Collegio Naturz- Curioforum noftro "inclyto Vir! judicandifolertià peritiffimi ; qui me , iftanoverintre&i-- üs , & omni acie ingenii contemplabuntur. Nondum occupata Natura eft : multa adhuc delitefcunt in Democriti puteo; fudore magis operan- tium protrahenda in lucem; quàm , profundó licét, genio Speculato« rum.Tuum;LECTOR , erit , fequi quodque re&iffimum;compertisque incomperta non anteferre. | uu Rs dododsdl- Qvc — CHRISTIANI ADOLPH : BALDUINRTH:- | S, R, Imp. Academ. Nature - Curioforum Col- , lege cognom. Hermetis (000 GiftA o SUI JE NÀA 5 GENTILIUM GERMANORUM ANNO cl» Iac LXXIV, inyentas : ) AD- HENRICUM VOLLGNAD, Med. Doct. & Practicum-Vratislavienfem , S. R. Imp. Academ. Nat. Cur. Colleg, & Adjunctum p. t. Ephem. Collect, dictum : SIRIHM : Ollicita admodum in cineribus fuorum (quos fün&os crema» | bant) componendis Romanorum Veterum dHigentia, an fuperfti- i- tio?tuit. Eirei adhibitz Urnz. "Nec frequentiora antiquiffimt | ritus terrarüm ullibi monumenta ; quàm inltalid. — Bayfius de» A Fafiul.c.Vafc. Vin.Quo deritu Scbolsft. Homer. Hiad. AN. Herodian Tib. 2. n. a"dtbanaf. Kircber. in Latio p.68. ex Marliano. Fortunat. Licet. l2. &. 3y.J4- | , €0b Gutberius de jure Maniorum L1. c, 26. Horald. Adverf dib. 1. c. 7. Cafau- T on, dnimadv., in Sueton, dug, Job. Kircbmann, de Funer. Rom. 1, 3. cap. 8. LT 63 M, Lutr. C M—— OE E uere —À J| ARGENTINOVO ARTIFICIOIRVENTAM. "8 [5 OD u d MEINES CONUS *- 7x9 - Cro«vUv€-—XmUPT US, (QEDEPEEELO 24 294, E 4 UM CHER ALdüe We. 102 a 5 s 4 / 5 Oss ERVATIO iSt S deve m t x | " TUE ; 7 E - m ——— — Niue ^ —À M. Zuer. Buxborn. in Quefl. Rom, 25. Bak Kiribmanni & incompara-. « bilis Cafzuboni lententia , fuperaddit: qui Cadaveris cineres d cineribus lignorum aliorumque qua in pyram Conje&asdigno(cipotuerint.Ap- — paratus mortuorum ( (ecundüm.Setvium ad.ljb. xm A&neid )funusdi- : ci folebat , exftcu&io lignorum rogus ; fubje&ioignis pyra» Crematioca- — daveris buflum ;locus uftrina ; operis conftru&io fepulchtum; nomenz» X inícriptum monumentum. ... Igitur rogus & crematio' cadaveris omni- no erant diverfa, .. Tres«enim hic ordines.ob(íervare mihivideot. ;Pri- mus erat , Cuprefforum, vel aliorumlignorumodorif.qua uftrinamcit- .cumdabant & incendebantur ad tollendum £etotem cadaveris ,- qued cremabatur. Setundus eratrogi, qui formá fequente quadratà , ex ya- tio lignorum dii. additá pice4 connéxüs ete tuse] SL d'COdavere | ipfo Sionnthil-diRei j duod vi —————A n$y3ntendébátur. "Tertius etat cadaveris ; ] & zítu lammz circumlambentis haád difficulterin cineres refolvebatur, 3 "E *5 - com enis s "Rgur. : - " 5] Sy, ju À X ) OA ] "CADAY ER. " AMA c — iint mecnaseua image d4P4X7 ; fau AN n D d Cüin compertum effet, quinto detimo Martii, annii currentis,füpra 1 V. millefimum , fexcentefimum, feptuagefimi quarti; ad Hzribfeldama s pagum;unum cum quadtante milliare diftantem ab Urbe H2yz4 , Vete» 1 tum Urnas quaídam effe repertas , aquis;, ex nivibus glacieque colle&is; | penetrantibus humüm., detectóque ex ruin monumentó , quod cütm s | 'ne ve(tigium quidem ejüsantea adparetet, ditique aratri terra confuevif- 7] fet,credi poteft;Gentilium Veterum;:qui ciréà colerent,fuiffe.Que cüm ad mefama effet perlata ; coepi ipfemet ; cum Collega.Academico Dz.D. AMelcb.Fribe Med, Ord.Praf:die xxiw.'eju(dem de luftrando eo;curam cos ^ gitationemq; (üfcipere, Càm quod Nobiles à 9foü(cfau & éderígs; ad... | TEN TEQUE once c domg - $t 5$9 - ECC CIRCÀ PRNASAGENTILA GERM. inventas. 103 -— quos ille locus hizreditarió Ture petveniffet, Przfe&urz Ele&orali mihi . demandata effentSchrifftfaffii intorporati:tàm quod curiofitas mea me non pateretur quiefcere. Itaq; iliuc venimus,locumq;ubiUtnz conditz - Mefeaperuerant, arenofum quidem , ceterüm omninó viginti o&o paf- fuum deprehendimus; qui duorum triumve ; aut , filatitudinem metia-.- - .tis,quatuorad (ummum paffuum fuerit, - . Uti re ipsá fe fepulchrum fic probet; cujusmodi condidiffe "Gentili olim fuperftitioni deditos; vero» fimilefit. Septingentif2xaginta quatuor paffus numerantur ab eodem; quódiximus,pago. Quódfiviginti (eptemadhuc alios facias;extitifle, ajebat Ecclefiz illius Paítor D. Zebazses etant / quod detectum fimi . dis cafus; Anno cIo Ic xxxiv. Martio & ipfum menfe, tüm primüm con- templantium oculis fubjeciffet. Non nos Urnamtantüm » eamq; inte- | .gram , manibus contre&avimus,;examinatamq; diligentius, exhibemus hóc;quod vides, Le∨Schemate ; Sed complura infupet fragmenta;ex ememuari Cemecu L MUT MM Cef(ec tie virt Mlle M (/ ^t lá ga, "d B RSS INN aliis;in 04 . OsszRvATIO ——— m— ——— M ÓAnmnd —— —— — — Hn aliis, inqu'bus.& ipfas notare anías licuit, cüm collegimus, tm an«- tiquitatis caufa allatas nobifcum yaff-tvámus, ^ Unde colligimus,fa- &as ex arena atquelapiliis Urnasluto maceratisco&ifque. Quod affe- rimus jam , vifu compertum eft, non ollarum in(tar, quibus vulgó ho« die utimur , Urnas iftas (uper rota formatas , fed lub manibus figuli na. tasfuiffe, .Colonos, ferunt, ejus Pagi, variz magnitudinis Vafa ali-, quot abftuliffe jam aate ; nec inie&os , ut credibileeft , fpelucrialicu- — jus , fodere deftitiffe ; (ive aurum offenderent; five annulos ( Solitos: enim Veteres numiímata quzdam atque annulos; eofque interdum.» . offeos;terreofque;interdum zineos, aureos item ac argenteos fepulchris cum cinetibus inferre teftis Go/ziuseft) Fruftrá. — Nec enim eventus re- fgondit; cum cineres prater & offa adpareret nihil, Obfetrvo ex his (1)à vero non effe abíonum ; Gallis iini; propiusq; Septentrionem Populis Crematrionem Cadaverum frequen- tatam fuiffe ; autoribus Cz/are lib. 6. Bell. Gall. Euflatb, Iliad. a. Tacit.de — | German. $.27. Alex. ab Alex, Gen. Dier.lib. g. p.m. 150. Sched. de Diis Germ. P. 453. Phil. Cluper. Ger, dttíq.l.1.e. g3. aliis. A Et uti( 2) Dio autot Caffus et (/ib.28. de publ. Of.) Augufti tenpo- vibus App. Claud. & C. Norbano Coff. b.e. Edid. V. DC CXVI. edidum fuiffe : ne mortuiintra duo millia paffuum ab urbe ctemarentur,proptet - flammz periculum ; (uti Ciceroexplicati z. de LL.) Sic Germanos Ve- teres hoc quicquid Legis eft; obfervaffe; inde conftat;quód de quofer-. mo nobisha&enus, Monumentum i(tud feptingentis,fexaginta quatuor .— paffibus di iftat à pago » qui; fi vulgarem pro veftigio & fpatio, h.e. pro duobus pedibus accipias paffum ,( Pailandrum lectis Fitruy..le.d.) ultra 2000. utique Romanos paffus habebis, , ( 3) Cüm, prater offa & cineres ; Vafis iftis jncluftm aliud THES ni- | hil ; dixitfe Veteres Urnu!as has non absre Offuaria partim ( cujus H/* piana vocis meminit l. 2. ff. de Sepulchr, viol. ) partim Cineraria quo- - que;,apud Koraann.de Mirac.Mort., c.29. E. (4) Olim Urnas ; pro conditione & facultatibus cujufqué vel viles extitiffe, vel preciofas. Illuftrium enim Virorum offa aureis Vafis con - 7 difolita, Homerus teftatur //íad. Eutropius de Trajan, Imp. lib. j. de Urn2 i argenteá : Marcell. ib.19. £neà , Virgil.lib.é. Zncid. matmoteá Aipbili- B nus in Severo: fi&ili Propertiu lib. 2.Eleg.it. Ex quibus quid aliud conz — fici potet ; quàm in readmodümtenui iftos fuiffe, quorum fi&iles Urna effent,nuper aperta. ; igi Alii CH Pi o ——— WNN NNWY: Á SS mp s Cinca URNAS GENTIL. GERM. invehtes; I; MÀ — HH— RR UN PUSMSEHUR ir LR g^ hoc ( 5) inde concludo: :non communia fepulchra hzc,ed vero familiaria extitiffe ,. (quorumZ 4.c. de Relig, mentio) qnom leds divers fz due )47. tantüm inter fe palfibus: que abeff: nt;& utraqae complures urnulas contineret, Cumd; (6) annaliuta Cenditores fidem faciant , primum illum.» - Germanie Imperatorem Care/um MaenumSaxonibus adhuc dum Ethni- | sels, cen erdtibus Religionem Chtriftianam ,autfiqui recepiffent » avete fantibus iterum iterumque; Anno Zir, Chri. DC CLXXII. bellum fa- cereccepiffe. Quod ultratrigintaannos exarferat Jam , ( Serbi. Calv. Chron. p.m. 70$. antequam JZzi&induc; Progeritorille Ele&orum Saxo- nix P.P. cumuniverfis tetris fuis falvificam fidem effet profeffus . (quante vis populicis Albim nonnulli diutius reftentes idolà coluecint ufque» ad annum fere millefimum, hinc conjicimus : Monumentum iftud Ur- nasque ,quasjam cup. memorainus ; circiter 700. vel 8c0. annos durafle in columes, - gpuucmensun mcm ud. DU MU U M Superius & Infexius.. A WDR E Superioris & Inferioris ü CHRISTIANI ADOLPHI PALTDIFNET,- TEAM R. Imp. Academ, Nat. Cutiofox. Colles, cognom.Hermetis. HER AM.E.S "Ni: ^ infuperiori fphara eftin medio fontis B. Venaque eftPhilolophorum Regula prima, | g (— fün- secssosesesocees | oecescdsdesocene | Lo S69 (6o? A 21s] Ae 2n 2n) ia s s A A aos [is T Confummatifria Docfrina , x acerrimo Judicio , incomparabili Expe- ilios & rerum Ufu Iuflribus S. R. Imp. eG ADS E MY ES- "Naturz- Curioforum STATORIBUS: Magnifico | Dys.PR ESID I, . «c Excellentifftmts Dux AD] UNCTIS €? Colleitoribus Epbemeridum caterisd gravi iffsais DsN.COLLEGIS, Patronis; Collegis & Fautoribus bonos 1mis us P. H^-—- TRISMEGISTUM effe illum quem Latini Mercu- — ] 255 A] rium, 'azutum Phoenices, Z&gyptii Oouy ; Alexandrini Thoth, | Égugy Grzci olim dixerunt; js Hermetem omnium mortalium — ea etate;five immenfam ingenii capacitatem, fivedenig; propa- | gandz ad pofteros gloriz,beneque de humano genere merendi defide- rium fpe&es , primum fuiffe , doGi(imi xvi omnis voceconfoná appro — | bavére. Vid. Sreucbus Eugubinus Epift. Kzfam.fedis Apoft.Bibliotbec.Tom. 3. lib 2. tit que. 3. Samuel Bocbart,in Geograpb. &acr. fipe Pbaleg. p. 68..— ^. Cztrüm;ut Linguaruminfanatum tanta fuit [emper temeritas; ut: - nec Deprexrtro! 4 o0 E Í : A di r' re — "- s) Lo 3 nec ipfi numini parcant:(ic fortunam quoque iftam expertus, quem prz- . dicamus, HE R M E Seft. Negantibusillis , ( in quibus; quod primus eam fabulani edidiffet in vulgus quafiGeorg.Becazur familiam ducit) in- terfuiffeunquam rebus humanis: contra ea a(fecentibus his, (quibufcum facit Dr. Herm. Conring. de Hermet. ZEgypt. Medit.c. ?)Chemiam à ptimis. artificibus non Herzseti , (ed aliis inventoribus attributam effe;. Quas eorum ànimadvet(iones ut probare non pofTumus certé:fic peculiari nu- pet (criptó vindicavitegregié celeberrimus Vir ; Olaus Borricbius ; non Jiterarum tantüm , fed & dilciplinatum artiumque Inyentorem extitiffe HERMETEM ; Platonis , Philonid, Biblii , Tulli item & Diodori Siculi, - aliorumque complurium autoritatibus prolixé oítendens. Defamilià autem ejus minimum e(t ; quod (cimus;& funt pofitain incerto, quz memorantur. ( Vid P. Scberlog. S. I. 4ntiquir. Hebrynifis quód in Afdlepio , libro à fe confe&o ; defe ipfe fatetur: Avum fibi fuiffe Mercurium Majorem, |. E monumentis autem rerum geftarum ; vetufta- tiíque exemplis imprimis probare fatagit Ds. ZZ/b. Chriflopb Kriegsmam- nus in Taaut. p.tn. 6. Noacbi nepotem Cbamique filium Canaanem ; pros. - -genitorem illum Pheenicum Z&gy ptiorumque eundem fuiffe. Sed relin- quimts nos ita meritó Autor:bus fuis, Fuittamen Auditor Noachz, Chuf | Praeceptor, ejusque liberorum Jfdi Offridisg, prxfectusac confiliarius » 3 ef. Dn.Ortb. Heurnio Brof. ff. Leydenf. inBarbar.P hil. Antiquit. lib. 2.2.27. 1 - Teiruéyss O» » qui ob triplicis regni mineralis; vegetabilis , animalis, | imoob triplicis in una creataelfentia fubfiftentiz indagationem, in qua vim omnem vegetabilis ; animalis & mineralis naturz exploravit ; Pater Philofophorum dici meruit. 44pbor. Bafil. ffve Can. I. Herm. Nicol. Nig. Hapel,vel ut Gelaldinus Arabs de fapientibus ZEgypti explicat ; qui Prophe- ta, Rex & Philofophus fuit. : : 3.7 Quáàmauteminfatiabilis in homine commentandi cupido, quanta induftria fuit ? nam fi fides famblicbo,l. 6. ex Seleuco refetenti; de Myfleriis | uEgpptiarumtticies fexies mille librosilleconfecit. (quos ; quemnomi- | mavi, Bochartus p. 6$. tamen verfus interpretatur : ) utut , eorum accuta- té numerum iniens; XLII. omninó recenfeatC/emens AlexandrinurStros matum 6. é quibus duo tantüm hodie extant , Pyander alter,alter,quem & (uptà adduxi ; 4/t/epsue. — Vid. A ur. Vell, Guilielz. Mennens p. m. 12. Fertur & hujus effe Ta4ula illa s Smaragdina di&a: cujus initium:Perum ef ,& abomni mendaciorum involucro remotum , quedeunque inferius eff fimile eff ejua , quodefl fuperius Ge, ves Poeno vm €ÁÁ———À — —— P2 Equi« 108 : DspieKvr Ó. : Equidem pu ; qui in dubium vocent ;camque Borealis mie T | Alchymiftarum primo , velint affertam ; quamin fententiam ipfe pedis —' bus ivit P. Kircberue jin Oedip. AEgypt. claff. 10. c. 7. Atenim,nelatums | illa quidetm;quod ajunt, unguem abinícriptioneiffà abit,chara&eribus — | copticis prope Memphin, faxo. infculptá: (quemadmodum Sebaztz» — | Copita Mempbitanus (cribit ) Colum farfum y «alum deor(um vAffra farfumy ..— flra deorfum quod furfum , omne id deorfum. | Hec cape €5 beaberis ; 8c. leinde; quod nec ipfe diffitetur Kirebersa , elt hec Tabula Theotia the- i fauti totius Nature, —JEgyptii igitur quod Chemiam Hermeticam ipfi - Sapientiam vocent;ex eo minimüm videbitut pofle confici hoc : eundem Kiermetem effe , quem & Principem ponant; fontemqueexi(timent,unde sa.ad alios poftea fcientia demanavit, um | Ac(utingenue iftud dicam,) admequidem. |Nequeenimeam 3 laudem; tám futurus ingratus nunquam fum , qui & Taluz ifti virifg,..| qui fapientiffimis commentariis illuftrarunt; detraxero. | Quamvis jux- £a idem cenfuetim pariter: non tàm circum aurum metall. verfarz;quod elaboraret; quàm medicinam:- que non auri tantüm , fed & aliorum, omnium, tam füperiorum ; quaminfetiorum; corporum vires somdgi &itur atque concludit, Acannus jam admodum eft; ex quo de AURO AURJE nonnullà luci publice committenda exiftimavi. — Primitias voco, quódidfcripti Xl genusantea.non dediffem. Nomen; ut latezem; [ponte occultaveram; - nifi iquód Anagtamma id contineret, quod tümlegi infrontevolui(fem Us re (infrà, fupra)Sol duplus abundat in Auris, Sed nonpaffus eftille; — INCLYTA ACADEMIA ! favor, quamque optate faciliüsquam pete- re mnibianfus fuiffem , major folitó;humanitastua. Tantineenimtan. Tl tillum TIBI laborem fieri ! qui & tantum Autori uo pateret decus ac no» 7 men, ut ad confortium tanta Societatis álliceres veró'humaniffimis vers. bis pzrtraheresque ! quemque &pbemeridibus tuis, Cedto. dignis. aü ctum. E àme, inferi cuperes! ufamanuacftylo SIRILinterpretistuis «Patere»4. Excellentilime Vir HENRICE VOLLGNAD ; immortaleenomentue — i umá me profanaci velut; leveíq; hinc chartasfamam/fibi au&oritatemág jt aliquam polliceri. "n Nec indignabetis legi htc quidenz, sternisin Nobili(fimum Ordi D xenimetitisfemper vi&ure; Am Magnifice. PRESSES ac ARGONAMNT & y | JOHANNES MICHAEL EBHR ! XQ OETORNM — "Dzbrcario." ES . — Tog Sic eftenimin memeritamtuum. Per TE Ronotéi acornamenta ifta» fum confecutus ! TU ; ex autoritate Tibi fingulariter conceífa; me addi difti Tantz huic 4CADEMÍZE membrum ! :* proclamafti"FU,quo non fuftinuiffem fperate unquam, invidendo HERMETIS cognomento ausi- fti ! Dentquehoc cgiffe videris; ut quem beneficiis certaturum credidi- fti fortaffe ; itum hoc modo animum fuperates , und, quamauferre non- poffes , memoriá tanti bene&cii mihi relita ; quam vel fic gratus asc diu füperero , depofiturus nunquam etiam fum. |^. Quemadmodumunumid itaque ha&enus DàpfeMdis ut chm des. fpetarem Filinomen; H ER METIS;,(altimme imitatorem probarem ac difcipalum: fic ;quas reli&as mihi cernerem , horas collocandas ita exiftimavi,ut refumpto in manus deAzroZure VüprFióri vi Magnetisuni- verfalisattraóo ; illi (cripto dzrezeferieris ;h. e. Materie noftrz üniver« 4aliffimzadderem durum. Quod utrunique mihi Hermericum eft. 11 Sed.jaimreddenda & de EMDLEMATE mihinon minüs videtur ratio effe, Nam & alatum ibi videtis circulum Hieroglyphicum ;& Ciftam, - & Solem, & Lunam, & fi quz alia occurrunt. Nempe notat duplicem MundiSpiritum circulus : Liguidum alterum ; feu Hermetis, quam vos €ant ; dApiculam s alterum coagulatum, Includit , in fe latens ; ille 42- zum fiperiur, ciccumquein a&te volitans, perindé ut avicula; à '"Magne- | te Philofephico; jacentein cita, attrahitur. Perhunc autem Magne» fiamnoftram fertilem 49i inferioris jinnuerelibet, Sol, €um igneo Ttigono ;& cum aquofa Lusia, Spiritus mundi & utriusque 4uri Aura funt parentes atque defienant. .Nec mutum idem volui effe hinc ut $77 p.512 M in(cripfi,ic DEOR- SUM curavi fubfcribenduim, Quó. ipló cüm: Hermetica mibi Tabula fis gnificatut : Quod eff fuperius , efl icut dnferiur €f c, tum vero Philofophi- cum iftud Zgyptiorum: Celus fupernnum celum infernumaflra. fupees J| sia s aflra inferne. Hac accipe Sel RETRORSUM Vi Magnetis univerfalis ex Aura fuperiore; vel HORSUM & SE ORSUM ex aura Inferiore. Peabis p enini qut contentos ibi Trigonos Zx & «7 gemino novetitincludere; (HUC Ageitaque 5 cüm fit mihi decretum Hermetis nomen ; & honori Mercurii Philofophiict nofiri, velut Hermam, facrum jubeo effe iftum tuo Hermam iflumi, annuente Sereniffsno Eleffore Saxón; Domino r b. Glementifiue : 'Cui &ipfi pto Herrzetito Symbolo; $ERSUM D£OR- P 3 | SHf; Un. TENE CIR CTTS Y : ? H DE 4o | | DEYBICKAT.:o. ^ ilie: D dod A Le : á- - ÁN m - ! D ab UNE U NS pt EM à MLECTELIT COM T r SUM. Utut pie, intelligat magis & Chrittiane, Statuo Zermamiftum — ammonitu Iaclute Academiz Veftrz: PIU | "r£ | O HERMETICAE Veterá Sapientie, | 1 LUMINAatg ATLANTES -— T Erant Statue Herma, Mercurii imaginem referentes ; quaseidem olim[ae ctas , in publicis itineribus ponebant, quarumque permutarí poterant.» — capita, -Etambigue íantviz,in quibus pofitus: meus dedicatu(que» ' Hermes hiceft. Cui,quod magis idoneum caput, i. e. principium ac. fundamentum Mercurii noftri Hermetici fit; applicarequi volent,fa. — ciant,ageper meliberumefto. — . D. "m | Ad Herma: ,conjeGis ex temporelapidibus ab his; qui praterirent, 1 acervi fiebant, qui & ipfi Mercurio facri. 2 —— FIRI Magni , Incomparabiles COL L€ GJE : Con(ttuite& Ipfiad. Hermamweum Hermacat. - Quiíque lapidem conftat , i. e. mutet , de- 7. mat , addat , fed amicé fed candide, Philofophiceque ;quod Lex noftra: Academica XII. jubet. | 4i Her " 'uód fi preter opinionem fuerint tamen , que invidiosé detrahant | de eo, aut contaminent manus ; funt factatia V obis: Ephemerides unto, — Huc inlatus infertufque non timebit ; quz aut volent turbare ; autos | dejícere manus, intra itum Sapientiz velut finum ; fine offensá tutus 2 atq;ttanquillus. Cui quó debeo ;animó comaxtto confecroque. D: -EftH$moHomini DEUS. Eteítis Vos Dzi, qu'a Efculapii atque» ' Apollines. Sinite, in pofterum Nuncius Vobis aut, (i vultis , Herzzes | atque Mercuriíur 6m. Perfcrib. Haynz € Mufeo;die natali meo XXIX. Jun. qui(Celió Secundá Curione de Bell.Mel.p.t. 450. referente,)à Melitenfibus | olim Meis Hermeri facer habitus eft. A; cI5 Ic LXXIV, "— jmdyte $. R. Imp. Academia Natu- r& - GurioferurLs Cultor & Collega ad quavis fervitia É devin&iffimus ' * MI Chriftianus Adolphus Balduinus, | d.Hermes. - E ! 609-0 | EC librum de Auro Aurz & ejusa tne eren dc : ^. . Phofphoró Hermeticó. C IEEE UIT | Iderat Hermeri noftri modó Mufa labores - & mirata ,fuotalia verba refert: Y Jam Tua , doGe fenex , gemmata tabella recedat ; hicliber;in parvó , nobiliora docet : Aurum hic immenfi fluitans per lim/na Olympi exhi bet ; & flores; & fine no&e diem. In. dura Aarum. | D. ad Divos, Librum hunc confpexit ut HERMES In partes varias atque Helicona trahit, — Pra fideres eguit pofc: tque ab Apolline Nomen. Quitandem varié fic meditatus ait : ViRGULA ; parve Liber, mihi Dia vocaberissAuRuM; Indice Te; Tellus quod nequit, Auna dabit. Flora aderat , memoransque fuum decus addit honores: Nunc mihi perpetuum Ver ; nifi fallor; adeft, Sic Dealztarefert. Cui ceteraturba Deorum: Ergone mors etiam Floribus, inquit, abeft : Immó Homini meditamur idem, 'uperaddidit Hebe, AuRI facra fames, nunc mihi , fit ne? refer. De» qVQHOSPHORO HERMETICO, Define perpetui mirari Luminis ufum ; Perpetui Liber hic Luminis inflar erit. durum Aura ut e Phofpbarum Hermeticum ceu Laborem veré Hermeticum &8 ftudium axcré Curiofum commendare debuit is: | Melchior Friebe , Phil. & Med. Dod. Prz« P d fecture Haynenfis Phyficus S. R. I. : Academiz Natura Curioforum, Collega, INDEX | | Lbs y M e uk ene 2 Gx ( 3 NS ) d 30 a *i L ^s y j VAT 3 » T * 52 TURPE P aki o a - NI l ERN SR É . z 3 : ge Dom : Se A SA eA S - : "e BEDAE INDEX CAPITUM. | € A P. T. De Auraingenete .— | . IL DeAura;effluviis variarumrerum tepleta: t IL In Aura etiam Materia Hermetica, five (piritus Muns | di volitac.s. r n IV. De Auroin Aura. "n V, Demagneteuniveríali , Antum ex Aura attrahente, | De modo attrahendi Aurum ex Aura, Y. Detempore attrahendi Aurum ex Aura, - VIIL De coloribus Auri Aurz, ; : IX. DeAuro Aurzpotabili. . RS X. Devirtutibus Auri Aurzintegno Anismali; É a XL; Devirtutibus Auri Auíz in tegno Minetali; X be Vitiatiübus Auri. Autz i in ignia Vegetabilt.' ux uu UM de EN t d "PROOEMIUM, CfisVérunt prit Philofophi ; agnofcimus s hoff intet &in) j) intimis fuprema, & in fupremis infima : in Calo quidem terres n2; fecundüm caufam. modoqne ccele'ti : in terris veró Cocle(tia " modó terrenó, vid, Prazíur y: & Magia. Undeinterrà intueri iquidem licet Solem; Lunama acc&teras fteilas , fed. pro qualitate : tetrená : in celo autem plantas , lapides, metalla;mineralia ; pro cocleft 1 naturá. Lumineitaqne Hermetica Philofophiz omnia naturalia fupe - riora cogno(cuntut per inferiora & inferiora perfüperiora ^ HacHatz | Uu fie rx c monia eft illa catena aurea quà 4 inferiora fuperioribus cogne&untur r g3hernantuc ;imó mutuó attrahuntur. Annon vides; quàm mirabil fit Elementoeramlufus? quam contraria etiam,mediante alteró,ambia " | | »t | Ne [:? quomodó ignis aqua ; aqua igni , ferra a&ri , aqua tertae conjan gant - : eq ri M. EE | PROOEMIUM. dS In umet mn REP oup iio aM Jac cea ae C GE tur? & quomodo Mundus hác difcordi rerum velut concordiá confer- vetur? Motus Zzronius Mizaldus Monlucianus Gallus his,fuperiori feculo; rationibus eft; ut Harmoniam fuperioris Naturz Mundi & inferioris unà - cum admirabili fcedere & fympathiárerum utriufque7zr///; ederet :Mo- ti & juxta mecuni his (unt Scrutatoresomnes Naturz , ut Catenam hanc fuperiora inferioribus conne&entem amplecterentur. Quam enim qui Íciverit, vel; 4gazielis "rabis teltimonio;Myfteriorum maximum pene« trabit.». Quod cüm HermetisPattis noftri Tabulailla,di&z Smatagdina,per- fe&iffimé doceat , eamque ego fcripto ifti, de Auro Aure, meo funda- mentum effe voluerim ; operz me fa&urum precium duxi; fi; qualem. ex contextu Pheenicio delineavit Kriegssazzt ; eam ego huicloco , fic fe habentem; infererem : 1. Veró , nonficlà ; certo, verif/ meque 4/0. 2.In- feriora bac eum fuperioribus alis 2flaque tumita viciffm vires ficiamt y ut producant vem unam omnium mirificifimam. | 3,4c quemadmodam cuncta eduia ex uno fuere verbo DEl unius : fic omnes quoque ves perpetuó ex Lác sina regenerautur difpofitione Nature. — 4. Patrem ea babet Solem , matrem Lunam: abaére in utero quafi geflatur , nutritur à tevra,.— $. Caufa omnie perfeBiioni verum ea efl per univerfum boc, — 6. Ad fozsmam ipfa perfetfioe uem virium pervenit » fi redierit inbumum. | 7. Inpartes tribuitobumum s, dgnempafam , attenuaus denfitatem ejus s re omnium fuavi fima. -$. Summa afcende ingenii [agatitate à terráincelum, indeg,vurfum it terram deftende, at vires fuperiorum inferiorum, coge in unum»fie portiere gloria totius mundi, atque ita abjctle fortis bomo amplis non babere. — o Iflbee jamres ipfaforti- tudine fortior exi[let : corpora quippe tam tenuia , quàm folida penetrando fabiget. — 10. 4tque fie quidem » quacunque smmdus continet , creata fuere ». u. Hinc admiranda evadant opera , qua adeundem modum inflituuntur. 12. Bibi veró ideó nomen Hermetis Trifmnegifliimpofitum fuit.quód trium mun- di Sapientia partium Dottor deprebenfin Jum. i3. Hac funt qua u- - de Chymica artis preflantzffimo opere confe- gnanda dAxt. A af A. eno) Caterum Literato ego fifam hic Oxbi! A IT Hb M Superius & Vnferins AC Ud 4B Superioris & Inferioris Hermeticum. Er Auram fuperioremintelligo aérem fimplicem , ut Elementum: | pet Auram inferiorem acrem coagulatum, ut elementatum. U-/ trisque extrahi Aurum Philofophicum poteft Utrumque Aurum. eft illud fuperius & remotum, hoc inferius & propinquum, u.c Rumtamen Aurum Hermeticum noflrum ! | DA DIT DT. De duráin genere, i; Kd P Elut igitur A& vel Aura infirumentum illud Mundi & delator. univerfalis nofiri Spiritus eft : Unde Tréezegiffu: Ventum ; id eft; Aérem inquit, portaffeillumin ventre fuo:ficin Capite ifló r. Autz ; vel Aéris fuperioris nomine, Elementum illud intelligi-. | fius , primigenium ,transparens ; tamdue levitatis ; quàm ponderis ex« PUR pts ;impermutabile ac perpetuum , frigore preditum naturali ; nifi fitus 2. um & corrimiftorurri robore impediatur : Poris autem ubivis refertum 39 & ha&enüs extenfionem aut compteffionem fui tolerans : 7e/. Bapt. Hel montis inTum Pefl. infta coelum ac fupra aquamterramque exiftens:uti loquitur ScaZger,de fabrilie. Extrait 7. non obü'ante;quod Ifc. Poffus de — Mot. Mar. (&' Ventor. C.21.p.49. IoNid.torama fabellam vocet quatuorE« lementorü recéfioné Aérem verà nil al iud;quám aquá,feu humore dila? hy tatum ad legé equilibrii quaquayerfum fe extendenté: maria autem pug | [RU oe ER — up — ene coo eiie - A P ^ ' ^Carur LDzAukAIX GENEXE, — — m cipaum aéris fontem effe & tantó quidem magis foli fübje&a; moveri- | queasrem(ecundum di&os matris diveríos motus. [o Neguetamen Elementaris hic a&t orbibus inclufus celeflibus eft ; | Eycb, Brabe, l.i. Ep. Affe. p.m. 100, led intribus fuis regionibus , fuprema |' videlicet, mediáque atq; infima movetur,ac à fuperficieterrz & aque ad | fummitatesuíque nubiumcurrit: / Aclicet veriffima illa Scaligerz fint: A&rem noftrum aquá effe miftum : quod ni fieret , occideret utique : uti hinc non inepté concludit Mags ille 4/bertusmon exindé tamen aqua dici merebitur fpecies: utut P. Lemb. Dareus Pbyf. Chrift. tr-1- e 9. p. zn. 34. diverfum ab aquá elementum effe arem neget. Quo nomine 44s» dr. Libavio de Univerf. € Orig. Rer. Cond, l. t, merito illevapulat. Vivit Aérin igne; hicin Aére:in Terrá Aqua ,in Aquá Terta ; & denique Aquain Aéte. Purgat Aéremignis, Aquam Aér, Terram A« qua quolibet; igais beneficio, cateris claritatem fui communicante, ' Cümque; Elementa qui quxfierit pura in Mundo, oleum perditurus juxtà & operamfit, quid, quo credere minüs liceat ; impedit : effe id, quod arem dicimus , aquam tenuem,ignem item auramtenuem, fimi« liter aquam terram tenuem; iftam autem ignem ctraffum ? &é con- trario: terram congelatam aquam ;aquam agtem congelatum ; aerem. Ignem addenfatum ? vid.Atlpborfi Regis Clav. Sap, iu Tbeatr, Chem. Fol, ] 5. p.m.£6i. Hinc aécfit lympha;ex lymphá fit terta; & ex terrá fitaqua, ] Quz fingula exemplis probat Dreblelius de Natuv. Element. Tradlatu, 1 Igitur, càm vel aur, vel ether nihii quicquamab are differant, nifi; |] quod Ezuv. Magnanus ftatuit c. 6. Poil, Nat. prop. 2. ficut limpidiffima ] aquazbimpurà;& ex confequenti aura ac fuperior zther nihil , nifi aér 3 fubtiliffimus; fint; nihil ; opinor, omninó peccabimus hic ; fipro una eidemquereiíta quidem ubivis fumamus. : 1.2. Perauraminferiorem , vel aétém coagulatum ut elementatum, 3 intelligimus fübje&um noftrum catholicum. ( quo de Cap. ;.quidem in fpecie ) Unde teiffime Sendivogiu in Epilogo Tract. 4er , inquit; petes | rum Philofopborum materia ; cujus & infe a&rius , ideft, color candidus | eft, Inhacautem noftra coagulatàaura ficcum & frigidum dicitur fal vel corpus ;in eà veró quod calidum igneumque eft, fulphur audit , feu anima ; frigidum autem & humidum Mercurius ; five Spiritus, vocatur. Wl. Sedenim co&ione continuá ac perennitriailla convertuntur in unum, 3 hácratione:Frigidum & humidum convertitur incalidum & humidum J&tandemin calidum & ficcum. Sicque in materià noftrá reperiuntur 1: AE h q 2 » confafa WO MEUM EN BH, ^ Cururdh onte Ju | puo nid T A RS immense — ——— confufa ea diftin&áque convertuntur Elementa fiuntqdue unum metui E Elementum igneumque & ficcum. Dequoquidemíubje&oincateris ' ordineomnibus nonnulla annexuri Capitibus fumus. : QUA P D T De Aura , Efflmoiis variarum verum vepleta. vH tiran dista dud Auram; füperiorem puta, poffe confí- derari dupliciter: vel , ut Corpus fimplex & purum putum Ele« - mentum ; dequo in Cap. precedenti: vel ; preut varios vapo- tes & exhalationes in fe continet... D. Dar. Sennert. de Febr. l.. 4. 6. 2. p. 382. dequó hicfermo nobis inftituetur, Pori; vel porofita- - tes, quibus tefertum a&rem effe diximus; vel plané hiant expertes cot». poris; in fut integritate manentes , vel replentut vaporibus alienisque. — . exhalitibus ; & veluti uteri funt, quibus aporrheez fru&tuum aqua refol- | vuntur denuó in ultimam aquz fimplicitatem ; unde provenerunt,fpo- ^ lianturque quibuscunque primorum feminum fignaturis,vid. Helens : eiut in Tum. Peflis g. Forma. Namé rebus fublunaribus duplex feu fpiriz — tus, five halitus , vi caloris folis vel ftellarum ; aut etiam ignium fubter- | raneorum, ut & calore rebusipfis innato; extrahitur atque in altum cles | vatur. P. Caff. Schott. in Pbyf. eur. l. 9. 6T. $. T. Ejusmodi autem in aurà peregrina Effluvia funt;& , per NA | varia; juxt2indolem ,undéexhalarunt ;concteti. | Hinc Terra , Vir-- £0; fponte fuá herbas producit; fiidoneo conditam vafi libero aéti exe | ponas nodu diuque; ; congruótemporeimprimis. Quod eftfignum; 1 terram illam folá autá ejusmodiherbarum feu femina five fpiritus con- 7 tinente; fuiffe imprzgnatyym. — Terra faltem permanens matrix exiflit, ^ non Corporum Mater; quod probé tenendum. Sic Nitri & Vitrioli ' Spiritus per aérem volitant. Sienim; poftquam € V itriolo vel Nitro fpi- i ritum extraxeris , Colcotar ejus ( ati vocant) ponas fub dio, ibique dis - j. mittas paucis diebus , & mox in Retortá reponas; adhibitis ignis gradi- Pa bus, novum eundemque efficaciorem fpiritum elicies. Quz expertis menta Magnanu adfert ip Pbilof. Nat, c.16. 8 ex eó caufam colligit ,- eur quibusdam inlocis falubris a&t, alibi veró minimé fit ; cur item? alibi gratos ; alibi tettos efflet effectus odores : nimirüm., quia y vel falubres & gratos ; vel infalubres ingratosque ille pues con- - | tinet. $; ; Scilicet , redolent venti; qux pratervexerit corpora illa. Dum. — orbs desq MMUN M TUI eeT -— E / WVARIARUuM RERUM REPLETA. - — 117 - -Rofz florent; é locis Fortezau & Vaurigard, qui circa Parifforum utbem - funt, aér mirá odoris fuavitate delibutus naribus affertur , referente D, Kenelm. Digba.in Theatr. (jympatb. p. 9 48. 5 i. E contca Marriti in Hiffania tàm eft tenuis aet, uti ; nifialiarumrerum | effluviis identidem infpiffetur ; minis aptus hic refpirationi hominum atqueanimalium fit. ; Londiniin 4ngliá quód in totà vaftailla urbe ignibus incole utun- £ur' ex e carbonum genere , quos folent foffiles vocare , totus ar vel- - ut fale & fuliginerepletur : undelei , aulea , & quzvis utenfilia alia "quantumvis nitida ac fplendentiaante ; breviflimó tempore obfufcan- tur. | Drepauiin Sicilia , urbe maritima ex Salinis celebri aér eft adeó cor- rofivus, ferrum utexedat. P. Ca/p. Schott. im Techn. Curiof. l. 4. c.t. prat, I. $.44- itc. ' Varias igitut ob caufas conftitutio aétis variatur , quatenus pendet à Iocorum fitu ; terrz natura , maris & lacuum vicinitate , fodinis metal- Ticis; temporibus anni , uti late defcribitur à D. Dar. Ser. Inf'it. Medic. E m prt. 0.6, 2- .. Quemadmodum ergó variarum in a&e rerum permita varia conti- 1 nuó effluvia ; five omnis generis fpiritus funt, terrei puta; aquel atque | ignei; e tetrá aqua ; igne ; mineralibus quoque; plantisitem , animali- | bus; adeóque hominum corporibus , magna femper copia,vi caloris feu 1 extrinfeci , feu intrinfeci refoluti & ob levitatem afcititiam in altum eve- &i: ita d corporibus homogeneis vi magnetica attra&i iidem corporifi- cantur. ; - tor Minera Marti-Solari; (quam ex Z2//4 adferunt , tribusque dio- Y bolislibram Lipfiz e(timant, non cariüs ) lava intüs; aurez inftar mat- »cafitz , ceterum plane infipida. Quam enim fi in pulverem reda&am in aqua áliquandiu coquas , ne colorem quidem mutabit , nec faporem Jj alium;quàmquiaquzeft, habebis. — Hujus uncias duodecim , pet áintegros quatuordecim dies , non ita pridemaéti frigido expofui. Quó 'fa&ó , peculiarem illa humidumque atque dulcém , talemque ; qui vi- |:trioli eft, (alem attraxit continuó;quid ? quod duabus unciis aucta & $ ipfa pondete e(fet. ^ Quiextractus Sal pluviaaqua, forma viridi, pur- "Rogatusque ; mirum; quantum morbis iftisrefilat, qui ex Tartari abun- Et [ ; ) d3ne LT ots vc C^-2 Iubidiesui CP URL | ' URS oo6. ATISUTA M 114. quod veró ut diferté dicerem, domi habui caufas. t E uv IL pura dantiá oriuntut;ficutnec minus aliis. Dicitur & HasferfijTetra Mines - rahec, quam & ad vitrificaturas fuas adhibent figuli ,continetqueeas Spiritum metalla omnia folventem. Ref. D. Job. Tileman. Exper. 3.p.m.A..— Eft cadem D. Job. Hiskia Carddlucio , in Aula fubterr. Lazari Erckeri , l2, — p.n. 327. Magnefia Vitriolata; A4raffadii , Aquisgrani atquealibiitem. y | noninfrequens. Glauberus in Furn. Philofopb. part. 2c. u, Vittioli dule. eís Mineram vocat;inventam á fe copicfiffimam 4t/psanrotb ( eftis Haffe pagus;unum Czf/llis lapidem diftans?) Virtutem fi fpe&es ; qua attra« — &iva pradita eft ; pari ac Bifmuthi illa Minera; eft & ipfa fanéexaére», | vitideadmodüm , attrahens Vitriolum 5 creditutque Chymicorum ple- - rifqueimmaturum Parcel? Ele&tum » niger Saturnus ; albumque Phi». - lofophorum Antimoniumeffe, . Cujus; opinor tadusinvidia, verum - reticere maluit nomen Joacb.Polemanuus defulpbure Philof.Tratlatu p.m, — Monftto fimileeft,quod Dz.Kezelmmum Digbaum autorem habet;ex- 7 perimentum. Hic namque Zreevilesf/, quam vocant ; terra a&ti libero" - expofita; fingulisque diebus aqua pluvia humectata , poft primum men- ^ fem, ineadem vitriolum: fecundó fülphur : tértió plumbum :ftannum | quartó :quintó ferrum : «s fextó menferepetit, in quo ramenta argenti | tenuiaeffent. Quod idem D.4e/ O£orie & D. Lorgues ;Galliatum Re- | gis Spagyticus; & ipfifeliciffimétentarunt. Dequó qui volet cogno: ' fcete , is prolixiffime differentem adeat Dz.Olaum Borricbium differtat.de | ort. & progreff. Cbym, p.mn.142. HÓc paGÓ exhauftas & auti , argentid; & | ferri ; ác lapidum fodinas crefcere denuo docet Atbanaf Kircber, in Mun-- do fubterr. lib. 4,c. 8. p. m.21. "ne ^ D. Marcus Antonius de Caflagnia, Minerarum Weip. Venetz fupres 2 qus Przte&us & Societatis PanGetice Fundator , coramquovis atteftas bitur ; effearti poffibile; in quavis domo & laboratotio , variis modis | perpetuam mineram exftruere , unde ftatutis temporibus , metallum vez.- um ,non fecus acex minera , erui poffit, D. Job.Joacbim, Becheriti Exptrs Cbyi. nv.p. 2.62, d Cernis, opinor, aura quid przftet, quid Celorum influxus ; ut ad: fi&os ingeniose cortices defcendere non fit adeó neceffum, | Re&é ergà: di&um à fenfatioribus Philofophis ; zavoaepuíay quandam , feu retum. omnium feminarium & cornu copie auram effe vel a&rem, - E 2.In noftra anra inferiore coagulata,feu fuübjedo univerfaliffimo;mox nominando ; dantur etiam effluviaex aére & terraattracto; fed diverlae i à naturz. E. DEMATENSEPDAMET. —. my. — — rn ; natutz: quz caufa eft, cur , feces ac füperflua. cüm fint; per folutionem; quam vocant filtrationem , deftillationem , Putisioenn & fublima- tionem Kparan neceffe habeant, | | CAPUT III. L VA etiam Materia Hermetica ; froe fpiritus Mundi ,volitat. N Zrtifeur part. IP. Princ. Phil.n, 4g. Lipflomius pag. fpecim. Pbilof. Cart. c. 2. a(Terere videntur : a&rem nihil aliud effe, quàm conge- f tiem particularum terreftrium, tàm tenuium ,& à fe mutuó dis- jun&arum ut quibuslibet motibus globulorum cedleftium ob- . fequantut. Licet D. Robertus Boyle , in Experimentis de a£re , ExperJt. Cartefium alitet interpretetur, Credendum tamen eft ; naturam,cui pe- 'culiatis (emper fuit cura ; ut indefeffum coeli ac terrz commercium vel- - ut admirabilis harmonia totius mundanz machine perduraret, à primó mundi ortu etiam ceeleftem quandam lubftantiam vel materiam per.» univerfum orbem diffeminaffe. Precipué veró r. in Auram velaérem., füperiorem, ut digniffimum Elementum ;in quó femen & vitalis fpiti-' tus, feu. domicilium anime omis creaturz lateat. « Micb, Sendivogius Trad. de Sulphur. p. m. 152. Hinc Hebrzorum Do&ores Aérem numero Elementorum eximunt ,- eundem velut medium quoddam atquegluti- num. diverfa fimul conjungens & tanquarn fpiritum mundani infiru- .mentiteboantem; habentes. Vid. Templum Nature Henr. Korgmmann, p.72, € D. Marcell. Prankbeimi &kmiugiriy ad Achill. TaUT EU ar Adj o. p.36. '--— Docet id indies experientia,quod hóc Eleménto non folüm mines. 3 ralia , animalia, vegetabilia; vetàm etiam alia Elementa vivant. Zobam. — J| Spe Tof. Pbyf.l. 4.6. 2. adprac.id quidem fpiritus quidam aftralisin.» 1 | | hec inferiora influens , metallis lapidibus ac plantis fe accommodat.» , | imóin eorundem fubftántiam occulte feingetit, | R. Gaclen;in Synar- L| throf. Magnre, p.102. Ipfe ubique viget ;/in omnibus pensano: O- f mnis proximus autor atque motus, — Marfil. Fei. de vira L3. c. 3. Hanc fübftantiam xtheriam Helpentiur vocat Mognale Magnum.s, : | b. de Magnet, 'uln.cur. f. 151, . Bit qui eandem aquis tribuit fupracce- leftibus, ^ "eftibus , Kircberme in Ttiner-Ecffatico quas natura ille fua rorisinftaz», ^ - FOLE I TT M & "T H ^ z 1 3 n—— emm comminifcitur ; luce propria contentas;pellucidas,atque in fubluna- : tlahzcinfluentes ; quibus, vel ut nutrimento aliquó ;vivant , quz ulli- - biin mundo corporaextent. Cuiopinioni fidemaffenfumque przbet Henr. Nollius , ex Cabala & fectetiori Philofophia ,72Pbyf, L2. c.2. — Eft ejufmodi ; inquit ; aqua ; cujus perpetuó & continuó influxuin hzc in- feriora omnia animantut & difponuntur ad fufcipiendam exaltationem. Primüm fe communicat afttis vifibilibus; peraftra aéri, peraéremaque jJ & terrz &c. Sed banc ega opinionem nonfacio meam, &albumadjicio fententiz calculum Perr. Palpiarii D. Parif. de Lap. Phil. dogm. p. t. 6a. (utüt przgnantibus de caufis; id fcripti, fa&umfit , ab AcademiePari- - fienfis Collegio Medico ; 1609. obelifco.ut jugulatetur) Cor mundi Sol, nonoculus, eft. Diffunditvivificum neGtat (per 2&rem ) in fubjecta o- mnia, Ergó quzdam permanens fubftantia, ccele(lis,divina,abElemen- torum concretione alieniffima : qug fingulorum ortui ut acceffit ; fic per eorundem diffolutionem, cur non educetur ? fundata eft in fub- je&otenaci ; plusminüs, pro rerum conditione, Cum illo manet;abit, | difpitat ,tedit, recedit ;inducitur,extrahitur, Nequeenimpuracone | fitit & omni (ubjedo nudata, Utnon nuda naáícitur,fic nudanonex- tcahitur. i Deinde, nominatur hec materia caeleftis, de quá jamloquimur;- fpiritus & anima Mundi , (ab Avicenna & Platonicis) ros de noGe-, 7 aquararefadta de die, fpiritus invifibilis congelatus , femen omnium | rerum , fpiritus vivus omnium creaturarum , vita cceleftis , fpiritus uni- verfalis cun&is rebus inclufus & per aéremingroffatus. — D. Frid. Hoff. ^ in method. med.l. i.c9.. Semen univerfale Nature; Spiritus Salino-Sul- .phureo mercurialis , una fu5ftantia triplici virtute diftin&a; proximum- | rerum omnium principium. —4frbar, Kircber. lib. 13. cap. y. pag. t. 332. Mund. fubterr. — Lumen ; Vitz balfamus ; Mumia vitalis; Calidum | naturale; Humidum congenitum; vis & vigor univeríz naturz ; princis | pium motus, Entelechia, Sperma mundi, Aqua mágni Oceani , A- qua vitz puríffima , Ienis univerfalis; Chaos natur ac Penuarium, ex^ quo calor vitalis ac fpiritus; tanquam ex fpermate; prodeunt. Quinta $. e(fentia & Mercurius vite ! prater millena nomina, | D. Petr. Tobanm. | &nuclear, Nov, Lun. Cbym. Mich, Sendivog. S. tofr Connen «8 Spirizu " | fum — Tid » 1 | bou Dus 4 D. * D ek£B Pbile - Polymatbici $.34. Smaragdiná totius fortitudinis Dr MárrnrA HrRWrT. fum vite Balfamum vannen | 6f ejufdem t 3 Dicitur & Leo viridis propterrobur |] penetrare : quod Trismegifius docuit , | fortitud | rius; & Avisfeu Avicula Hermetis qui ; aquz ficce nomine clarus, in m—- i21 | ——— non M— Enarrat, Somvi ff HonPatfopbici »14- » quo cun&a movere poteft & appellando illum , in Tabul2 tudinem fottem.;, Dicitur fupe- ; Immo Mercutius uniyerfaliffimus. - communi fuperioris & inferioris & mundi ceemiterio ad patranda totiu : i tanca totius mundi miracula circumyolyieng ;- & occultus vitz noftrz cibus à Cosz; opolité appellatur, - Hic enim levidi- geftione debité captus , rubefcit , magnatumque refe&ionum pater eft, fi virtusejus converfa fit in terram, di&i Eerzzeriy teftimonió. Do. : gobanm. Tack. in Epifil. ad Dotl. Sobaus, Daniel Majoris Chir, jn f W. p4g.mnge 2 api — Poffamhic nominare complures , qui iftius Humidi tadicalis Mun. di in fcriptis fuis paffim meminerunt non tantüm: € quorum fané nu-- incro non poftremus oc curtitFHenz. Cornel, Agrippa 4b Nettesbeig, de occule, Philof lib, t. cap. 14. Bernbardus G, Penotus, deinde Gerbard Dorp, Papinius in differt. de pulv. Symp. OfwAld. Crollius , in Baft. Cbym. Mich. Send;vopine $n XI. trat£. Dact.Petrus Tob, Faber;in Pall. Spagyr. Hydrogr. Sp gcn My: Comp. Secret. Cbyrn, Corn, votb. Spag. Hercule Pio Chbyw., t7 Drelbelius de | Nat. Elem.Robert, de Fluitibus cap. g.lib. x. de Fvomantia. Cefav, Revieraim J. fuo » de Mando magico , Tratlatz , Italic confecto . lib. 1, Tobasnn, Poppita in 1 Hodeg,. Chbyms, D. Olaus Borrichius de ortu t$ progr. Chbym. Tob. Vepepy, Rb. ] sauel.Bafel. Chym. Chbym. Jobann. Rudolph, Glaubesus íp Pbapp,, Spag.Jobanm., J| Lud. Gettfrico im avcbontol. Cofinica atque alii : fed à; integrum hac dere.» jJ Commentarium dedit. Jobann. Robtixaunus,cui, deAnima mundi & Spi- j| rita Univerfi ; titulum fecit. | EE | Bft& Dai Nuyfement libet confe&us de 1 vero Sale fecreto Philofophorum. ] Mundi Spiritu, attra&o ex acre; necnon Tra&atui | etV/ai Lavinii Moravi.Quate ftudiofos iftius ad illa V | Dominis Petrus Borcllue , Cent. 1. OL. 6. fab. Spiritu Mundi univerfali & de Cale terreffri Fem olumina delegamus. ; , Fit. Carat. febr. nmalign, auro folutá curata: rationem docet preparandi Magnetis ; quó effentia, 1 hzc aitrahi ex a(tris , deftillacique atque ed aurum foivi queat, mt Ac, utdemeipfemet hoc afferam, anni (unt admodum feptem, - uàm Magnetis - Philofophici Ope ,. preparati ex Nitto- fixo 3 1q J| fpiritum aliquem five aquam Mercurialem ex are attrahebam., | 2 MR p quá, D. Andree Nitseriitem de eodem; . EDIDI S I SRM) SR MITT f D TET: MU MEE i Lu P EE. : c ATUuT E quá , uti loqui amant ; reificatá A utut plane. een. t dum inftar aqua communis , tin&utam ex corallis rubram extraxit.s, mutató horum colorein albums ; cujus caufam haud temere alii ; quàm, volatili aéris Sali , ducimus affizaandam. Extra igitur aleam dubitationis pofitumid quàm longilfime eft,effe fol corpus primum , per quod materia coeleftis palpabilis& vifibilisred- — ditur», EftSalenim Terra, Virgo, quz nihiladhuc produxit, in quam - Spiritus Mundi primó convertitur per vitrificationem; h. e. extenuatio- -. nemhumoris. Quó fenfufuithaud dubie D. Jod Langelottts (Epiflolà | 4d Pracellentiffenós Natura Curiofosp.m. ijryuüm Sal aéris unicum folvens indigátaret Catholicum. | Re&i(fime; meó animó quidem. Czterüm exifítimo ego cum No///o : Hunc divinumthefaurum ; ne — fruftrà defcendere & fe humiliare videretur, fui perfe&am imaginemcui- ^ dam quoque minerz coram mundo abje&z , que Magnefi&fapientum., — | dicitur, impreffiffe ; illamque fic difpofuiffe ,utfacili negotio, DEO fin« gulariter benedicente , & induftriá humani ingenii , inde erui poffit. Eftautem, ut apertis dicam ; 2, Aura inferior coagulata; vel ma- | gnefia illa , nitrum noftrum, five fal petrz; in quotheria illa fubftantia — copiofiffimé diffeminata, Nam eft nullus omninó Sal, qui fit , illó, ma» ^ giscatholicus, .Quinadeó diffufum eft nitrum per univerfam rerum naturam itaq; a&uofum in conctetionibus fatuq; miítorum fublunari-- 1 um , utopere precium facturus fit, quiíquis ad veftigandam ejusindo- - lemaninió fefe & cogitatione attentiffima convertetit. o5, Boyle. Nob, 4nglu ip Tentam. pbyf. Cbym. p. m.1. Non eft é numero Salium, appella- | ri vivens quod poffit ; uno nitró exceptó noftró Virgineó. Quod & iplum] tamen anteà ; carens vità ex aére eam receperit. Eft Subjectum Philofo-.- phorum univerfaliffimum hoc ; cui non Mercurius tantüm;fed & ipfum ^ aureum Sulphur ac MundiSal copiofi iffima infint. | Atenim ,quantum eft; quzfo; contradicentium ! quos ego contrà. | a(ferentes omnes mihi , audio hic: Redolere hzc Job. Rudolpb, Glauberi 1 novam illam primáque fpecie blandientem opinionem ; Effe Nitrums Philofophorum illum Mercurium, Menftruumque univerfaliffimum. , ftatuentis. Quam affertam à fe aliquamdiu , Mundi Miraculo ,in cz- teris fcriptis fuis ; poftea ille explofum; atque in alia omnia ire potius | capit , extremum Antimonium ipfiarrifit ; quo de in Zgwe Secreto fuo , p. — 32, 20. exfertis verbis: Efe Mundi Spiritum; Antimonium ait, animas. D mortuorumorco educens:effe pariter Alkaheft, ex quo Pontani dtrtephii- A qué ——— X——ÀÀ ETE NERA RW WE- VD DRAIN IARE E LN DIS TPPEPE SIS QUESTO M. PES A AR ITUR S -— EMI M J . DE MATERIA HERMET.- T quefecretus ignis confici poffit. Confer ejufdem Glau£eri Profirpinam p.m. us : : MG viciis - AHisegoopinionibus refpondeo, nihil ineffe quod quem poffit of- fendere. . Imprimis cüm fibiinvicem non repugnent. Nam, quod ad iftam attinet , Spiritum Mundi metallicumlatere in antimonio ; non me fallit; unde Menftruumuniverfale metallicum poffit erui;quod ad illam autem : equidem Mercurii Philofophorum conficiendi ex nitro modum ignoraffe Glauberum , in confeffo eft , ex p. pi. Mirac.Mund. ceterüm,non id materia efle illa proptereà definit; exquá univetfaliffimum menftru- . um extrahi cujusque pofteà beneficio ; przparari Menftruum univería- le metallicum queat. Extra ea ; conftanter aflferimus adhuc ; à noftto o- pereexcludendum Argentum vulgi vivum cum Antimonio effe , nec id injurià quidem : Hoc propter impotentiam, illud autem ; quod jam iti.» " corpus metallicum à fulphute fuo internofit coagulatum. | Corpora» autemin corpora non agere, notumeft, - Pauci, fcio, verbis meis fi- dem habebunt : Sed fizqué ac Philofophi experientiá edoüi , fcirent.s, quomodo ejufmodi Sal petrz in omnibus repetiretur;ex iifdemque o- mnibus artificio 'é extrahi poffet : tum & fibi ipfistanquam teftibus ocu- latis; fidem fine dubio non derogarent, & tám pretiofum Salem ; qui ab ignorantibus tantüm vilipenditur; (vilis propterea à Philofophis di- Gus, ) nontamleviter cum fordibus quisquiliis & fimo abjicerent,fed - ! exomnibus potiüs mundi anguliscolle&um,haberent fan&iffimé.Quan- |. quamobfervari juxta Ram. Lulli de Quint Eff. dift. 3. p. m. 9g. & hoc ve- lim :Licet;,omniin elementato, quem dixi ; Mercurius reperiatur,tamen - inaliquibus tamlonge ; ut vita bominis ; anticiparet, antequam Arti- | flahujusartis ipfum , prout expedit; à fe abftra&um poffideret. Immó | diciturin omnibus effe ratione primi moventis in rebus naturalibus, qui fpiritus vegetabilis nuncupatur,quó noftra materia prz cxteris abun- d dat. Bern. Penot, à Portu Pref. Apolog. im tratl, Mrislat. p.m. p2.Sendivog. dn Tra&l. de Sulpbure p.t. ($5. & D. Job. Tack. in Chryfeg. de Quinta Ef. vini p. m. 32. : e Interim non mirari non poffumus vim ac virtutem illam ; quá o- mninó ftupendá;divina bonitasMundiSpiritum falemque aériinhaeren- tem iflum donavit, Totenimin mundo millibus ; quibus aut jungitur attrabitarve magneticó more, exiftentibus fübje&is , nonilla mutatta- | men efficitque,ut, quod non effent ; jam fint aliud :fed, ut idemcum ipfi; fat; id vero unicéagat. Quod profedó unumefttanti, ut ; qui UE : ds pene- - Ed d $4 0$ ) NUN WA NROEEN feu Se CO En rS RA MATT LA mde » ». " EA. Pee a dub CAPUT. Wp« c0. Wo a c ansied Viomsttiiotastnd VALDIDN dalla pas. PPHENEPMINUSS UIT INIDUCUP RUM penetrarent , nondum viderim ego nec; qui penetrabunt , videre for- fan unquam contigerit. ' Unam itaque ; eamque Univerfalem yab Her- enete [tantes , materiam ut concludimus effe : ji 4b bác uná re gatasy ennes fieri. | IHDRIG Acutut hujus loci ac inflituti non f C Vibtorifates Philolophorum ves terum cumulare roborandisiftis, que diximus. Credere enim id cuivis integrumfit. Nonpoffum nunc faceretamen ; quin Bzffliug Valenti- - num acceríam , & unum hunc quidem :fic autem ille; /ibr. de Reb. Na- tur. c.tult. abundéi interioris radicis materiem oculisexponens:Quz mae teriayinquit,manife(ta eft coram oculis omnium hominum.- Verüm», quia virtus ejus,potentia atque vis in profundo valdé f epulta eft , adeo- que plerisquei incognita, eó fit , ut materia hec pro nihilo etiam & in- idonea ex ignorantia cenfeatur acreputetut. Nomen ejus vocatur Zer» »e5 yqui ferpentem volantem proinfigni geftat, & preuxore habet;qua dicitur Aphrodita ; quz omnium mortalium corda novit : & tamen o- | mnia, unum,& unaresunicé , & unica effentia eft ; que communis eft inomnibusoris & cognita in omnibus locis. Quivis eam prehendit ma» nibus, &ufürpatadresviles, — Vileexiftirnat pretiofüm & pretiofum rejicit. . In fumma ; nihil eft aliud (dicit) preterquam aqua & ignis, undé terra cum.additamento aéris eft orta & etiamnum confervatur.. Cum quo paria facit Ejufd, de Maguo Philofopborum Lapide , Tratlaru , ubi fub finem; omne in omnibus; quid fit ; explicat. . Étenim:quis me, inquis , ifta docebit ; Heryieti vocabulo vela fe nitrum innuere Z'aleztinum? ego vetó;cui nibil d fa&u fuit fa- cilius ; Imó mecum ScrzeZers. Date mibi parumper; & » ne tantille te operz LeGor , pigeat; adi mecum Ejusdem Sibrederi D« Pbarmaco- peiam Medico.Chymicam , lib. 5. c. 27. tibique inter nomina illa; quibus nittram maóarunt Veteres, Hermetz quoque oftendam vocabulum. Hec materia eft Virgo illa cui nomen Ilranogee ; aut cceli tetrificati ; tribui - tur , quialicet terra ( i. e. $31 ) exiflat, virtutes tameri.ceélorum continet & indiffolubiii vinculo connexas fibi habet , quatum admirabilesope- . rationes exhibet videndas, Quod fi autem adhuc Genealogia ejusdem te anzium babet, defi- deriotuo, eft, qui iternm (atisfaciat ; P. Kircberur Tom. F. Mundi fabterr, L6. fecf, 2.0.21, : Cui Quercetanum addas licet, in Pharmar. Spagyr. p.575./6éqq. € L' Hiflorie de la Societ Royále des Londres yp. 2. pof. Sect. If, p.m. 319. Wilhelm. Clarkius in Hiftoria Nasurali NM Lond. 1670. Job. i Rud, l A EP. m Hi. Te "UNA t t ; : [ E Yd £n "Ds MATER. HrrMbWO E I2 NEHMEN : | qrmtateciücend Ven eT EPÉT RON Dese uA | Rud. Glauber in Mira, Mundi de Menffe, Univ. | De experimentis verà -citca varias atque mültiplicés partes nitri lege Tentam., S Chym. Dn. Robert. Boyle Nob. dngl. p. m. 18, ; - - c Etquid tàm evidenti ego rei facem accendo ? cüm quein Lo NR | fo habentur:zeperiffe in Nitro Alcbymiam :inlu(triora Solis utique fadiis . fint, Net non G»£erz ita; Petra , que non eft petra ; que invenitur in - finis , illa ef Petra Philofophorum. Quibusfuccinit Dominicus Gnofius EL. in Hors. Trismeg. cap. 3. p. n. 167. Lapis nofter Sal petra eft ; quo X currens in optimum & perfectiffimum metallum ; & filex in duriffimum . Adamantemtransmutatur. ' Et Opus Pzrri de Silento dicit: OptimumSal Nitri eft Mercurius nofter; vid Theatr. Chem. Fol. 4. p.en.117. n Equidem novi , quantum nonnulli Sali tribuant Roris majalis ; cui & ipfi natales Philofophici Nitti ; credunt; deberi ( qui habetur pro aére coagulato & à fratre Zmano expteffé Nihilum Philofophorum di» citur) cujufmodi Sal , ab Equite Anglo, Hezsban fingulari artificio pa-. ràtum, cum Mictofcopio confpe&um, angulorum numetó & figurá Nittí zquavit angulos ; uti ; ex Epbemerid. Anglicis , Gallice teferuntzs s DT aup.m.z;. Imó rorem dulci facchato effe divitem edo&us eft Job. Bapr. | van Helmont. de Imag. ferment. p. m, 7;. & exSale Roris Majalis ( immo | aquz pluvialis) D. Job. Dzenbeimiu: medicinam fuam elaboravitunivet* | | falem ;eju(demque Bore/w Spiritu Aurum radicaliterfolvit. Tungimus his Derardingium , cujus in fuo , de Auro potabili Tratiatu conttans affer. - |. tio eft: Mediantefe Sale volatili roris majalis diffolviffe Aurum ; non fe- . | cus ac in aquá calidá glacies diffolvitur. | Verüm; uti, quod tes eftfatear, fruftraid quidem in Germanid ob- tinuetis ex Roreillo ; minus videlicet Salis Mundi feraci , quàmin cz- || teris regionibus, zEgyptoprafertim. Quodteftabitur P. Bellon.in Obf. ffng. &' memor. Yer. lib. 2.cap. 77. necnon 4ator dela Chambre in differr, fu » de cau[d inundationis Nil :in Rote , quem Zzgyptii Guttarn vocant, vim fermentantem latete ; quz maffa aeri expofitajipfum Nilum; feu ni- | trum ,quod in Nilo eft,fermentet. Sic Ros Bta(ilianus, tefte Geographo Varenio , Europxo tüm pinguior & Nitró multó i imprzgnatus, fecun- dior ,tüm multó penetrantiot tenaciorQue, precipue 2 zftateexiftit, Sic. | eftin Infulis Ferroénfibus multa feecunditas ex nive,quz Nitrum fecum | vehit ; re£ D. Thom. Barthbolin. in A8. Med. 69 Phil. Hafoi 'enf. an. 1671. € |1672. p. 2.87. Ego fententiammeamin terponens , profiteor liberé : ni- 'Itrum noftrum , obvium ubivis , utut imputum;tamen. ceeleíti materià | xefestiffimum, idemque verum fubjedum catholicum Fiecblelnque | Y 3 eue "ea ^ v D "^M " * ^ AEN SATA HTC RT ] E etg THO ds Ga PA mNMXO o co TH effe Sal; é quoliquor non tantàm& diffolvens univerfalePhilofophicum, ' five Mercurii Spiritus, fed & propinquiüs Medicina fapientum antiquo» rum preparari atque confici poteft. Notandum interim fuerit ; Licet exea aqua ;forti igne, eliciatur , & Spiritus ejus; fimulinillá aquá mi- fcens fe & inhabitans : Spiritus tamen ille craffus & corporalis, fiveter- - renus , nondum eft fpiritus ille fecretifTimus & vivificuscoeli, (cujus Pa- '| ter Soligneus & Luna humida Mater ; juxta Hermetem nofttum) fedeft. hic elementaris Spiritus habitaculum illius cceleftis, qui anima& vita, — omnium Creaturarum e(t & vocatur,atque hic imaginem DEI gerit pro» —. ximé, Ergo, ficut DEUS inigneá habitat effentiá & ignis confumens eft : fic & ifteSpiritus, qui, ut animavivificans omnia,in igneo arden- tiffimoque Spiritu occulté habitat, & etiam ignis confümens eft omnia. terreftria: purgansautem ad fummum cceleftia. Etíic aqua ex Nitro. — deftillata ; treshabet partes : Corpus, quod eft aqua : Spiritus ille igneus elementaris craffus : & tandem anima occulta ivivificansquz in debito fübje&o incorporatur. Modi autem hujus ignari; cclefti materiá attta&á ex aére, fint.» contentinorintque : Quantumvis , D. Nzrzero Hoffmannoque teltibus, circulata eadem atquein Spiritum def(tillata confortando cummaximé cordi faciat , omnisque generis febres morbosque ex fcoriis fzculentis ortos , alios cutet ; fieritamen baud poffe , uti fecreti(fimus ille Spiritus; five ex aurá attraus,five Magnefià quoque fuá erutus ; in morbis curan- dis ea efficiat , quz cuivis admirationem poffint injicere: nifi vel fuó corporei. e, Sale puriffimó , vel Auró Aure ; vel Auró ipsó metallicó conjun&us idem fixusque-.' Quà de re jam; in fequentibus, fumus actuti. ; COUTI DM, DeA4UuROis AUR A. Erfípicuum eft autem, ex Philofophià adeptà & Nature thefauro,. conftatque inter omnes, quide Auto memoriz prodiderunt, o« ^ mninó tria diftin&a ejus genera dari: aflraleprimüm; deinde ele. ' mentale,tandemque metallicum. ConEhanc in remD.76). Tack Trip. Pbaf. t. Mcd, de duro p. m. xi. NOS fepofitis i(tis ;de Aftralinunctame tüm loquimur. ' Miraberisautemnon injuriá, (cio, quare 1, in Aur, (ive fuperiore id aére quzram ? & unde inventum modusque iíteattra- ^ hene unl cetcncumcom uno xum ee f pe &'DsABURO INTAURA- n7 - hendi;dequó neverbulo quidem ullus , quod fciam, Autorum expo- — fuit;ha&enus innotuerit mihi :fed non longe ambages íünt. — Adverte, brevibus docebo. | I -.L.) Confiderabam, quód Creator altiffimus precipue in Sole , qui |. efttanquam Cor cceli ; collocaverit virtutem multiplicis poteftatis ; qua |. igniseltinvifibilis & calor vivificus ; omnes res creatas permeans ;in quo | omnia tàmcole(tia,quàm terteftria,vegetantur & in fuo effe confervan- tut: imó quód Sol fit Pater Spiritus mundi , feu materix coeleftissimó & |. Sulphuris univerfalis.Nam per tadios fuos agit in aquam (ol;quam atte- | nuatatq; attenuando in aérem vertit. Nec hocin opere quidem fübfiftit, | fed pergit ,vertitque vapores aéreosin ignem fovendo eos coquendog;. | continuó indequein fubtiliffimam convertendo naturam, ita ut fi dein- |. cepsSulphur nativum, (calorem intellige; )in aquá Sulphure feu calore | Solisincendatur;ex iftius materiz coagmentatione ignes varii generis | prodeant. SicSulphur commune priüs fuit aqua, cujus natura erat.» | frigida, quz pofteà circulando per calorem Solis vertitur in aérem; cu- jus natura eft calida & ficca ; cum quó pofted fe temperat terra; & fic ef- ficitur Sulphur : EgiZ. de adis in Dial. Natur.& Fil. Pilof.c, F'. (1I. )Sciebam: Aurum naturaleSolis effe Filium , fiquidem illud eft cum ztheriá materi ejufdem natutz ; aut potius nihil aliud , quàm.; | coeleítis materia; quz prius puro quodamin loco naturam corporis in- P^ duit;quàmin perfe&am fixionemreduceretur. Cujus Raimundus Lul- |. Mine in TraBRatu fuo, de Inteutione Operantium , elegantiffimé Genealo- giamcontexuit.s — Videnunc D.job, Chbriflepb.C:t«b Elix, Solis & vite |. $.7. quibus , de generatione Solis nihil do&i. ) ( I1. ) Incideram in Dzi,Kenelgi Digbei Demonflr. Immortal. Anis. |" ration.c.7. p.t. 62.locum itum: Vaforumvitreorum ope , peculiari quodam modó fa&orum & attificiosé difpofitorum , colle&os Solisra- P -diosin pulvereni fufci coloris ; aut purpurei in rubrum vergentis przci- | pitatosfuiffe, Quibus poftmodó fübjungit: Fraus nulla huic opera- "tioni fübeffe potuit ; nil enim in vafe, antequam difponerentur, conti- € mebatur; peragi etiam debet in calidiori anni tempeftate , ut cffe&us P dülefequatur». Hac potró operatione aliquibus diebusduz fere un- ? ciecolligipotuerunt&c. Exhisomnibusego ccepi conjicere ; licet ve» | to fit alienum , quod apud eundem Dzg£Zeum Theatr. Sympathb; p.m. 27. - | proditum legimus : Effe fübfantiam Lucem materialem atque corpo- | ream: ( cui fententiz ; Opere , de Medic: Ort. & Progr. g. Magnum n.gg. | j non | 1| Hh - CN CITTA SR E d, ) EM SC MwWM Ye N * xu$ Curum IV 2oU4202 NR E p———————— M Wemccestemem non invitus accedit He/montius , lucentifque tiempo eam filicis probat, [ Quz,q quódlucet , à fole utique habet ; demumque addit: effelumen. re- verà ens extralucem.) - Quz fi;inquam à vero abeffent longiis ; Solis | tamen calori ,fieri non poffequin fulphur preftantiffimuminfitjaad nos . per aéra deve&um. Statuere enim Tuckium ; de Genealogia Auri Tra&tatuz e Spiritum illum , quemquotidié unà cum aére , maximo noftro bono; : hautimus imbibimufque tubrailla Tin&ura refertiffi imum effe. Nam eítinSole Balfamum omnium przítantiffimum;expers ofnnis corruptios — nis, quod fi é Sole eruere fciveris atque humano didiceris bal(amo appli- cate ; nobili(limamtibi omnium medicinamacquires :Hezr. Noll.izProd. Pbyf. Herm. 6, Cap. p.37. cum quó tandem coepi concludere: Calor Solis fcu Bal(amum ejus ; benefició radiorum ;inferioribus corporibus impet- - - titur, Quód fi Magnete creato illud comprehendere atque ex eoprolie .— cete poteris , thefaurum , millies auro & argento preciofiorem,tibi come — arabis cujus robori omnes cedere morbi coguntur. In quam fenten- .— tiam O/vvaldus & ipfe Crollius in Profat. Admonit. fue Bafil. Cbym. prefix. Volentibus; inquit , vitam hominis ad fummam fanitatem adduceres, - opus erit; quarere Solem non Elementalem, (ed caloremillumcorleftem Solis &Lunz;habitantem in incorruptibiliori fubftantia fubLunz globo... reperibili; hunc calori vel fpiritui noftro fimilem reddere ; quod fit;cüm in inedicinam & cibum fuaviffimum praeparatus fuerit. | Que cüm fic przcepiffem mecum atque anté animo Herépid cnius i pi porró ineam deícendere cogitationem: Annon 4 (IV.) Quem dixi , Magnetismus , qui ; in aére pofitus , temporez- | quino&iorum imprimis , ( quó aér atomis: etheriis balfamicifque quaj — redundat,) codleítem illam materiem forma humida attrahit , per autam | i & folatibus radiis Sulphur aureum ficca forma itidem attrahat ? 2v E Suppofitó igitur igne iíti;cujus jam aliquoties mentionem facimus. H | Magneti; idque, (creno ceelo;in aére maxime libero,extempló ille,quod fuumerat;agereatqueoperariceepit. Tottantiíque experimentis "e 2| laboribus Aurum iftud Aurz ftetitinveftiganti. P3 Hoc igitur voco folare Ballamum, feu vivificum Sulphur, yima. - gnetis univerfalis ex a&re attra&um , fanitatem cumprimis contetvanti M noftri corporis cüm partes, tüm humores à cortuptioneatque putredine Ps vindicans miré tuenfque. t. Nam;quia hoc fulphur,haud dubie fole ceele(ti, (Lucis ac vigoris vi- palis fonte illo aureo; emanat juxta ac influit, Autum aufus fum us ja . Jj ^ Ds MAGWETE llNIVERSALL TT PER S. r n————— x eMETEUImi Tu , TORT Riguue - - laffe; praferente facem , Horzzlanó, Philofopho; qui in Tabulam Her- /— suetisCommentaria fcripfit & perSolem Aurum intelligit Philofophicum; quod lapidis Patentem , & veré quidem nominat, T MA Nec z. in inferiore coagulataque hác Aurá i, e. nitro noflto ; Her« meticum Aurum quarentis tuus hic quidem fru(trà erit conatus, Gau. det enim fübje&um id univerfale internà fuá rubedine , ( quamilli vitam ^ effe dixeris, )tra&áexaére. | Imó fal nitri eft Aurum fpiritusle & Philo- fophicum, & ipfe Rex,unde Regis;i.e. Auri vulgaris dependet fortitudo j fortuna & fanitas ; ut philofophatut 24////w.HocA urum Aurz, f; fulphur . |! Philofoph.eft calidum innatum Mercurii Philof. ab eo inunquam fepa- | rabile;quofolo Mercurius maturitatem & perfe&ionem acquirit, Illa autem duo corporificantur à Saleipfo puri(fimo , in quo conclu(ía & ca- ptiva fuerunt, figunturquein verum Aurum Hermeticum, i. e, Sulphur rubeum atque permanens; quod veró demum perfectum & numeris (uig omnibus abfolutumopus eft. DE ASP T «V. - De Magnete unvoerfali , Aurum ex dura attrabenute. Ulti multos modos excogitarunt, quibus Spiritum,five; (cujus. c. 3, meminimus, ) Mundi Sal | : | 1. ex a&tefuperiori (ibi acquiterent. | Superftitiosé qui- (. » dem,quantum ego judicare poffum, diligentes nonnulli; à contrario mediá viá incedentibus ceteris ; quos fequitutiüs liceat. E(t penes me vetus liber MSC. Germanicus quidam , à Ledoviro Gorrfrido Ottbmaro quondam mihi communicatus, Exiftimat, quifquis eft, ille inter alia Autor, poffe, fi fueritfudum ; materiam iftam ccele- 3. ftem; per commendati(fimz venuftatis puerum aliquem; duodecim aut 2. ad fummum fedecim annorum in planis iifdemque fuavitate odorum 9). refertis fitifque adversus Solem orientemlocis colligi, ore aérem attra. 3. hendo, emittendoque fubinde in ampliffimum aliquod vitrum, quan. tum fatis eft,animam fiveSpiritum illum, quem2a//lius Valentinus modum, — T dn Imaginefua Clavis y. optime innuit. - | | Quàm mirum autem rarumque infirumentum iftud eft ;" cujus; | :Cucurbitz inftar ; é potofo balenz offe ; iiu conficiendi , in P5a- E | nice | fice Philofapbicá,(pra(cripfit R.H. Job. Riffius ex communicatione et NE UC Fg YN T tdp MART TAE HN IS n d OA MU ri "^ - - VM bir "DN 1 UL xl á j ind — é ». ES NORPREPIUN HUS ENPITIUPERSS MÀ D. 3oacb. Morf Bibliotbec.) attra&urum haud dübié fpiritum magnetica. 3 vi, fi chalybis fcobe filicibusin pulverem reda&is extractoque € gam - 3 maris fluvialibusfucco,anté maceresprobé. —^. : Sed funt Anonymi ifta alterius , que nunc pariter producenda. Ia- cludiis vitroquz nonnunquam ftti cadunt cry ftallinz,miftas &ámmo «. niaco Sale; grandines jubet: Futurum enim, uti materies;utpoteM agne- tica, hzc,ex aé&re Salem etuat; extrinfecus vitro circumcircáadhxre- ^ fcentem. Injiciatut hic eliquato argento ; fiatque ex ; impragnato eo- dem , metallo concavus cum epiftemio globus. Quod. fi inclufumifti ^ jam ore extraxetis aéra, habiturumte idoneum ait, quó, aque forma, - Mundi Spiritum prolicias.Inflrumentum. | Advocandus nunc quoque in partes OrzDelzu eft; qui ; in Micb; SSendrvogii Lumen Cbymicum p. m. 43. vidiffe fe , ait, ex auro, argento; 1 &te ,orichalco ; elaboratos variz magnitudinis globos hydraulicossqui- 2 - busfine morá, in hypocauf(to licet calefa&o,trigidilfima naturzrarzqs . admodum virtutis atque indolis aquam attrahere reddereque 6 veftigio in proclivi fuerit. E Succedat Baraersu , cujus modus hic eft : Vittum pytiforme in, cufpide claufum, in bafi autem aperto foramine non largo ;glacien minu J tim confractá yel. nive adimp! etum , radiis folaribus magis férientibus | fub caniculá pracipué ; ubi foliscalor intenfior ; expone fi fic fal nitrofura. | fateribus per zvrizreeízami , adhereícit. — Referente D. J.Dav. Porfe, in | winatom. Cbym.Fin.Rben. p.m.$. - Ferailla quibusdam Hermetis A vicula] Ípeculó Parabolico expofitó folaribus radiis, capta & ipfa cicuratur- ss. Nonnullis fpeculi item concavi margo magnetica materia aliquá illini« tut. Cuiporró aeri per noGtem libero ficcojue commiffo ;penná marne, ? abradi Natura Sal ; nulló negoti, potuit. | Peculiaris quoque conficiendi ahenei vafis , flamme in modum, - fatioe(t. Quà prefertim fiimpofueris cum marmore Ípongiamjl jauríri &c ipfum po(fe Sr2r2c4 aécem putat. Prolixiora funt quàm quz hic repeti: E. | debeant. | Adeundusergó;in Heroum quem vocat , TAe/auro confulene | duíque auctor ipfemet eft. ; Noti(fimus pet Germafiiaim Burrus equeflri Is Vit, aquatm ex atre . Igquentimodó pifcatusfertur : Accepit vitrum in fummitate patulum | inftar — TOT TIGNA PEU S qDRM Se TA NOST IS TINNCRIOE Rn dri AEQUO EDO Á UM DP uM REL UETUS €^ 32 * J2 dc ^ WEN : RODEO ; ^ 2 h rA ; /OCAENGR SALE. CH» ? inftar patera, infrà vero pedetentim acuminatum & claufam. Vitro ifti magnam Argenti vivi indidit copiam fiveglaciem, ref. D, Frid. Hoffman, (dn Op. de Metbad. Med. lib. 1, cap. ig. inferiori autem cacumimi fupponens - vittum aliud pro excipulo, in eftate (ummà in tertz caverna profundio- - ;fiid collocavit; quo fa&o ex frigiditate Argenti vivi (vel glaciei) cali- dus a&r; refolutus in aquam , exterius, pet vitri latera , defluerein fubje«- -&am phialam ccepit, : ne Dr MA GNETE. UNiVER Pl ' 4 4 m, pm Quid porró? filiees calcinatos nigros,dum adhuc calent,aéricoms — "mitte & humiditatem repagulisfolutis abundanti(limé attrahent , quam ^ per Retortam deftilla & caput denuó ari committe ad attrahendam. humiditatem ;in quá fi$al Nitrum fblvas & coagules , coagulatum tan« tas acquitet vires , ut duplo veltriplo plustulminet , quàm anteimpre- gnationem,que tamen fzpiusrepeti debet. D. FriZ, Hoffmann.in Differt. de Method. Medend. p. 1.267. Memorantem Londini Anno à N.C.1658, & Klum, D. duos , accepimus; fuiffe; qui; Ipeculi cauftici o- perà, Solis radiis fic filices calcinatent ; quas cüm in edito five monte» - five turre aéri pariter libero , infundibulo contentas , expofuiffent , & ipfas copiofilimam, virtute magnetica.aquam attraxiffe éx a&re, rubeam. illam quidem; antefolem exortum; ortó, albam," Quod experimenti Dot. Frider. Clodio litetis communicavit JoLann. Morian Arnbeimenfir, - |. fcriptisd. 2e. April. 1678. quatum; precipuam pattem excerptarum, facta |." mobiscopia eft. 5o, Invenit Fabrica Bartboletti Pneumatolabium , ( cujus & ipfamo- |. ftendere effigiem habeo ) Hujus infirumenti vitrei inferior tubulus é vi- |- ri medio propendens in nivis acervo,eít fepeliendus. Poítmodüm.s . I. ex ore hominis fani & bené nutriti per alterutrum rofttum , ceu per vi- " fream arteriam , inttomittendus non expirando, aut effllando fed fimpli- ^ eithotaciscontra&ioneípiritus eR, — Igitur per vitreos circulos intru- 1. fus.halitus.circulatufque, frigido magifterio in aquam deflillaturo; - «Haa in Urinali vitreo aperto conclufam fub dioreponimus , qua lenté |^ evapotans in cryflallos albicantes, capillorum modO diípertitos, cone | »tefcit,vid.di& Barrbolett ibr.de Difpnaa. xS EU De Camerá Martiali ignità attrahente lege di&. fob. Cbyjff. €t 1 piklisir. $olis & vita $.42. | f I Ir ARMS —— Alitet. X Lu lc gehn ue uus: cv LLL ED es MISSAS out -,. MNA D "1 (bo 2 b NM , " T TUN TU Hg o 2 compu n c | j — ———náá t€ te — -: PRU CS zm Aliter autem multó Eglinus, Quiingentem e é Vitro Retortam cor , do fabulo imponensac folle affidué inflans id confecutus demüm eft, — ut confita velut undique guttulis videretur, Obftru&aiftaardiffimé os, — ' ac diu no&uque; in Balneo Mariz , Pd leptimanam conftitu. . 9 ta; tenuededit hydrargyrum. Fertur & noftrá memoriá fuiffe , qui ;eitanite Wilb. Chriflopb. Kriegse siano in Taaut is "m, 7 Zi Machiná animatá Mercurium fibi compa- raret. Non indignaberis ; | Le&or quod de globó fülphureó ; proximó d meannó , ex przfcripto Ds. Ortonis Gericki, Patrit.. € Conf. Magdeb. coníedio , paucis hic moneam. Non isuná tantüm virtute preditus ei. ph enim , quàd impolfiv4 & confervativá » RES. item fonanteque atque calefacien- te, neenonlucente de; aique polleat;peculiare id quoque habet, ut, cce- lo frigido , humente aurá attra&tá ; ambabus manibus prehenfüs ; maxi? mum ; velut é veftigio rupturus , edat fragorem. 1 Ex hisigitur ; quosnon unos jam allegavimus,modis, uter'utti | preferendus ; Le&or equus judicet velim. . Nequeenim fic comparzti. 1 finguli fant; utfe omnibus probent juxtà atque commendent. Ego» fi; quod fentiam ; expromendum nunc liberé fatendumquc absque ulli- us przjudicio fit ; quantum quidem ad verum Magnetem eese (iun ; non repugnaverim, fi quis Po/ov. IVolili , Sendrvegio , tulerit primas, fi- ve Setbonio verius, cui omnino afferendum videtur Norm Cbymium Lümen:cui &ipfefidem non derogo, in. ZEnigmate, fcribenti , quod. | annexuit: 4er e& vererum Pbilefepborum materia, — Hicefl aquaroris pa- firi y ex qua retrabitur fal petra Philofophorum » quó omnes res crefeunt €8.— mutriuntur, Eftque Magnes noffer y quem in pracedentibus , Chbalybem effe di- XE: N, B. Ar generat Magnetem. IEDH ver generat vel apparere facit a- * &em noflrum. NE. Nam (cimus Chymica do&rina , Salem produci in omnibus mun - di partibus calore ipfius mundi naturali; qui dum agit in ipfum fürn hu- f midum; eum depafcendo , ut nutriatur eO, humidumipfüm deficcat; | ^ quod autem in ipo naturali humido deficcatum eft , fal eft naturale & — naturaletei cujuscunque; cum in id refolvi nihil non poffit. Hác ex- pertusratione modoque fum; quód in Sale; quafi fpiritu univerfa]i | . ficato; incombuflibile quoddam, fivefecretum ignis fit demenlum, — : quiceasdem cum primitivo igne aQioncs habct, | | | Hinc doo x» ? TS VADE C ECOR T , . MES, ' j * 4 » : jo ? . s — ;DEMAGKETE llNIVERSALI. oM — MÀ L : : : —Ó——————— S | - Hincnon impoflibilis utique Vegetabilium in Mineralia ttans- - mutatio ftatuenda ; ficut neque jam Vegetabilium; jara Mineralium ab | unoeodemquefermentali principio , pro diverfà tantüm difpofitione » "produ&ie. | Quam Dr. PLil. Talducci à. Domo , Generalis Avchitetura enilitaris per Regnuu Bohemie prafeclus , in ObfervationetPbyfico-Metallur- gic4 , & de monftrat neceffariisque confirmat experimentis;referente D. Phil.Sachs à Lewenbeim in Scbol, ad Obferv. x3. Mifeell. Curiof. Ann. 2. |- :Nequeenim Vegetabilia à Mineralibus differunt , nifi quod illa funt | volatilia ; hzc fixiora & fixiffima; ut Sol & Luna. Georg. Horn. in drca JMefi.pag.m.29. |. ] j Ex his jam omnibus conclufi; quód , fi cujusvis corporis qualibet ex- terna forma mortificetur, & deinde ad univerfalitatis formam ;qua fali- | maelt, reducatur, Magnes fiet, qui nihil eft aliud , quàm Sal fixum; feu | | Alcali, fummé putificatum. bs $2 |^ Quemadmodum autem Salia omnia ; per ignem & auram, in Nitrum ." ardens converterelicet : immó ipfum Nitrum ardentem vitam fuam,fub- latamigne ; perpetuo ex aére confequitur:ita, ac quüm Regia velut i- dem Solis progenies five etiam Solis Ales ZGeyptius fit; omnium opti- mum , fi fit mei arbitrii res , füubje&um id cenfeo, unde , ope catbonum pulveris ; vel per fe , figi Nitrum in igne ; parariQque univerfalis ille Ma- -gnes facillime queat. Quanquam finon przferendos, certé neque fe- | cundosilli exiftimem cineres clavellatos, quorum & vis manifelta , fi- . Xosque effeigne jam, omnium teftimonió ; conftat. Poffunt hi enim; | poftfufionem & deputationem, in puri(fimum nitidiffimumque Salem | converti , imo, quó de ipfeteftari babeo, non femel expertus, non mul- tó tempore, naturalein Nitrum, aéris benefició mutari. Videntur enim Alcalia omnia quodammodo typumreprzfentare Philofophorum Cha- 05, in qu , ajunt , revivifcere eorum Mercurium; quod de Tartari Al- 3 cali habet Tacbenim , ad Hippocr. Chym. p. m.6o. i 15 Quz &hujusmodiSalia Magnetica ad univer(alitatis formam red- 28a,-non ex aéretantüm fuavi(fimi (aporis aquam attrahunt , in qua f. Spiritus & Sal mundi; fed ex Minera quoqueilla , quam fuprà Haffia- | :cam memoravi. Magnefia Piemontana, Antimonio ; Sulphure com- ? muni,carbonibuscüm vulgaribus, tüm bituminofis &c. Tincuram | | "puriffimam ac, non alienum i(tud cum maximé illi, quem intendimus, |. fcopo; five Aurum , feu Sulphur; quod quotidie; beneficio folatium 2? -tadiorum; ad nos defertur. & | 5s. "at fs3 | Sed Ld Sed neque 2. inferior Aura , i. e, Nitrum, non inferius tantum & rum; fed & nofter infimul univerfali(fimus Magnes e(t, ex aére cüm füperiore » tàm (2) inferiore, i.e. ex le iplo ; Aurumattrahens occultu Hermeticum,cujus caufa Aureusidem Magnes Bafflio audit ; quod (3). uniomnium Metallorum tefolutio ; coagulatio itemfixatioque , & ptz« — tere nulli alii, ad(cribenda. ^ Equidem plerorumque , quos quidem. fcimus, involucris fuis te&a parumque obviaea de re commentatio eff, — Studebimus nos perfpicuitati, quantum licet, nihilque, quod ad nos, — Lé&orem morabimur , dignum quidem; de indigno foliciti parüm; quem ; ut vindex DEUS eft, aut , confidimus plané, non intelle&urum, quz legat ; aut fiintellecta qua fuerint adhibere jam velit , minüs felici- tate effeufurum. "Igitur, ( primim ) Nitro in genere infignis ineft ac notabilis.aliqua vis, quz res efficit; ut non Magnefia tantüm, (4. Tractatus) Sendiude gio, led & jam Magnes jam Chalpbs eidem dicatur , nulló habitodif- : crimine ( Tract. 9. &' in Epilogo.) Oritur eniminitio € faxeo quodam five foffiliSale;qui Magnes ipfi, fiveattrahens: nafcitur & ex a&rio atque — igneo fale: qui comparaté ferrum & chalybs atque attra&um ipfi eft, "Feftes nonfodinztantüm , unde Nitrum eruitur, fed; ubi & ipfum gi- gniturinfüperloca quedam faxea funt. Poffüm & ego meam;fi fit a — pus,interponere fidem,qui ; nuper admodüm eft , cum ex martiali quos — | damlapide , eruto & ipfo Zayze, ardens quoddam Nitrum; idque co-- 'piofifimum , extraxit; quod folutum coagulatumque in a&re fluxit , lae »6- vo oleó non abfimile. Cujusmodi; fpenté in rupibus lapidibusque- "quibufdam efilorefcens , Aphronitrum vocitari ; Encel?u4 y notat ; /. 2, 48. ve metallc. ig. nec andreas tacuit. Cefalpinus lib. 1. de Metall.e,20. 02 - inventus & € Spiritu Nitti ; in forma Salisnon corrofivi , volati mihi Magnes; cui conficiundo peculiaris terra adhibita fuit. Non, in attrahendo ex zére MundiSpiritum; alterius prafentior fides,nec , quad? idem exhibuit, intueri Pheenomenon aliàs licuit. Contigit-hoc A. 78; C19 DC LXxlUI. d. 15. Sept. quem exciptebat ; hora rz. noóis plenilutie um. Effufus , quó dixi ;poít meridiem, die, Magnes meus ; aéri. comm mittebatur , cüm effluxis omninó tribus horis ;:exactiffimé refpondens Circulo, margine & ipfo otbiculati albo notabilis, (e figura exeruit; Due riffimum corpus ; colore luteo , ftellam referens , radiis intüs diftingueg batur. . Comitatz poft pauló iftam aliz ttes , quibus indoles; forma color , omnia eadem ni(ieffent minores, | Dug; fed quz &ipíz ma: gnitudine d EI. *- d e-cLc] j a 3" 2 i 2 o», e CM AS lA —RÀ SN x £ E S I, d iN / / 22 apo UH cEnnc m 6 E potu pe fw Me ANE de vr ud ej Mas ex UxIVERSATE | | 2j GUETUR CUTE his ; elapfotot horarum fpatio fere ; confpicieban- ur. Secuta tandem minima eft, prioribus, formamfifpe&es , fimilli- | ma.Obje&tum inter hzc difcrimen & molle erat atque fubflavum, No- ' au »feptem hxc corpora ftellarum ; in unum aliquodi ingens coéüntia , . induruerant, dtatamen , ut diftin&tas nempé , cum fuis radiis , figuras . in hisquatuor majores ; utut circuli expertes, notare effet. Acgreflüs - pofthezc MundiSpititum attrahere Magnes, fetmé biduo; in fübilavum. conver(ustotus Oleum eft, Qualeautem hic vides, Pheenomenon fuit, Extatibi duplici circulo ( digno utroque; cui; quod Schemati fuo; de Magno Lapide ; Tractatui przmiffo ; inferendum curavit Bzfflins F'alen- tinus , pari Jureinfcriberetu:: M IRABILITAS NATUR ZPEx- tat; inquam;hoc duplici Circulo (Dri, notata antiquitüs tantum fi impli- Cl; Signatura. Sed jam Alterum etiam quod propofuimus nobis;videamus ;Neme- pé attrahit univer(aliffimus Magaes hic & ex fe ipfo; in fe latens Hct- . meticum Aurum , efficiturque cum ipfo fülphur rubeum, permanens ' Conjun&aenim ia ipfo infeparabili tria ; Q.A& Philof.fcedere funt, quz fola Co&ione perenni figuntur coagulata. Quinimó O centrale principium eft, à & V attrahens ; quibus perficiatur, mcg cecaranert v Tertio : uu mius hic Magnes & materia audit,unde Li- — ^ quot ille 4/£4bef) Paractlff Hebmontiia, conficiqueat; qui eft purus putus Naturz ignis non elementaris ; fed cccleftis penitus & centralis ac in» E omnia reducens; fine diminuta fui a&ione; in materiam * rerum primam ,& nullis veré £ecibus reli&is ; weré diffolvens. | Divet- - fam nobis viaminfiftunt , qui 4/kt4/7ff pteparaturi ex minerali juxta - ac animali ; vegetabili quoque regno conquirunt auxilia ; fixis volatili- - bus horum falibus, (e.g. 9g. 3c.) cum Acido minerali no(tro (f) - «conjunáis i inque liquorem deftillatis. At quid infinitis opus ambagi- » bus elt, tendere, quó re&à poffis: laboribusque te fatigare, quibus. * queas füperfedere: ? Habes, (i cupias , minerale;vegetabile atque aníima- 7 le;imó in omnibus iflis regnis laté dominans fübjeGum catholicum no- ; | ftrum quanquàm , fi verum volumus fateri tale pon fit, fed Meteoto«- gum verius Mineraliumque Materia ; quoddamque Megetabiltum Anl- . »amáliumQue omnium fomentum. Quz caufa efl;cur confe&turi noftrum WMenílruum, ziv eei» idem ; quod dicitur .ample&amur. Elthoc :una res five Monas illa Herssetis ; Spiritus Vini Arnoldi; Lunarie D) E ; Liquor immortalis sMniyerale Íolvezs, Arcanum i ignis "ul | j qua " 7 DI y STANT cio 4c TERR o VLUPLUPQ C RU EN Hb o0 OUT PRUEC VoL -ON C RN m— PR EE - tnit uim mattina Mi E . Aqua Helmentiis Aqua-Ignis Mercurialis Rovillafci ; Draconis Alberti a fanguis; Aqua Saturnina & fpiritus Mercurialis B2//;; ; Acetum acetri» mum , Virginis Lac; Pontica Aqua, ficca Sendivogiiaqua; Aqua Para- difi //2aci Holland: ; Alkahe(t Marrin. Ruland. Micb. Toxitis &$ Paracelft s - Latex ztherius ( i; e. cin acíftfeuríaee 2Ba(fer ) KuzradiaKbunrad; Aqua — vite non vitis ; Dom.de Nayfeuent , Ens primum F/amelliex Abrahamo ,— — dudzo; & fine dubio Oleum Salis Mercutiale putrefa&um alenfbica- - 1 tumque in Tumb4 Semiramidis Hermericà frgillatd. Cujus Libri, qui cunqaeis fuerit , in huncufQuelatere diem maluit Autor. Sacrum hunc tamen Nature Curioforum inclutz effe Academiz volens,cüm Collegas omnes ; celebetrimos Viros,tum me fibi ipfum mité devinxit. Quó & nomine publicé ; maxima gratia eft, Illi quam habeam , confecutusque mihi videbor voti fummam, fi; ( quod auguror effe ]. H. C. D. ) deni- que & Nomen noffe contigerit. : Equidemrejicitille, ( cap. 1.) Mineralia mediaac Nitrum impri» mis ; fieri tamen potuit , uti ; equior ifti, crudum ac commune intelli- — geret : Ceternm , cüm ipfemet fateatur (c, 9.) Aquam noftram fuiffein - potentià Minerale, effe non-ea aliud poteft ; nifi primum Ens falium; Sal nempe Naturz,unde Nitrum minerale, utpote catholicumSalincu- ^ nabula habet , Nitrum mihi ; fuprà Virgineum di&um, nec invitó Hel- — siontió ; cui & ipfi 4lkabeff primum conftituit Salium Ens , 7r4&. 4e Me- dic. 9i. p. 322. fammum item atque feliciffimum Salium : $. peref/aj.. Li- quorem, porró ; füuumAnonymus Autorignem vocitat Philofophicum; ^ c. 6. qui , c. 7. Menflruim ipfiigneum, & ; meó aninsó ; ree quidem | . quüm & ipfe Helmontits fit , qui (d. l.p. 481.) Gehennz ignem indigi- | | fet. Salautem; fecundum J4/pbidium ;non eft ; nifi ignis; nec ignis, - nifi fulphur ; nec fulphur , nifi Mescurius. Etfpecialiter in Nitro noftro. — et fumma caliditas; i. e. Spiritus infernalisquó non daturintotárerum natura calidior : tefte P2///jo, Quod fi veró , quem laudamus jam toti- —- ens , nobiliffimus Autor, prater (pem , intellectum quid aliud velit , ac ' 3 fortaffe, ( quod à multisSal Mercuriale dicitur; ) nil equidem de fub- je&oifto, quod defendendum fufcepi, in pofterum muto t: Coterum ( pacetanti Viri quod dixerim ;)ícireaveo: utrum eg matetiá illá fuà elaboravit ipfemet 4/kabef? ,hujusque ope confecerit,quaz de virtutibus ejus commemotat : ( filentio enim przterireifta omnia maluit. )Quod fi fic: tantisaufis gratulor meritó , in felicitatis aliqua parte numerans y». cohtigiffe mihi, quem hic fequi liceat; Przceptorem: finjnon minimam! : mihi confecutus laudem videbor, fi € noftris fru&um in Ipfum hac in re. ! Eu aliquem, E "OISDEMENUNNNNN DMESS S DN CIS Nux om Rm MENTO DU EA TA . NCC PENAS E Tm mee MAGNEYE UNIVERSALI, t «y e - P ^ TR GSEEERRR Tac Ó - aliquem intellexero , redundaffe. Eundem autem , maxime mirot, t3« r ducis. S , quó praparari modó nobiliffimum fuccum illum opor- ^ teat. Quáinreneinfitiffe quidem veftigiis Veterum, nonnullis vide. bitur, quibus ( quod illediícipulos fuos jubebat affidud. ) 22 exdmgoy — quidem cordi curzque , fed non nimium, fuit. E quorum numeroin-- prafentiarum occurrit Bafiliw Valentinus ; quem unum ifta apettiffimé profecutum effe , negate nec poffum nec debeo certé. Sic enim quem dixi, inC/avz y. Materia, inquit ; primain principio operis noflri optime & perfe&ifime eft putificanda;deindé absque ulla additione feu admix- tione folvenda , deftruenda; in cinerem & pulverem redigenda , undé | goítmodüm expellenduseft Spiritus volatilis, albus uti nix ; & adhue | aliusSpiritus volatilis rubeus , inftar fanguinis , qui duo tertium in fe ! continent, & (unt tantàm unicus fpiritus, qui largitur vires & vitam &c. Cui comitem Sendivogium addam ; qui & ipfe in Trag. deSulpbure, - Vidit, inquit, Alchymi(ta fontem aqua plenum » Citca quem deambu- labant & cum A intet fe altercando, donec ultimó cceperunt pugnare; & intulit Sal Sulphuri vulnus incurabile ; x quo vulnerelocó fanguinis aquá quafilac candidiffimum effiuxit &c. Quorum cur me exempli pi- geat caufa noneft, Nonnulla igitur, eam intem ; fequenti fam capiti annexurus, CELA DOAGE Vile -. De Modo attrabendi Aurum ex Aura. 17 Hilofophis Metallorum Regem ; Aurum, Solem appellare placutt, 8 P co quod Solisradii vifibiliac modó infinitó difperfi, in uno Auri corpore invifibiliter coadunati effent. Hoc'Solis effiuvium Scri-- -.. pturaSacra appellare videtur Ww TWN]2^ "135 pinguedinem feu lorem ftillantemSolis Deut. xxxi; 14. ü D Equidem extant ; füper Sulphure Solis terrefiris ; diverfa autorum |. fcripta ; fed ,qui deattrahendiid modó ex primo fonte; aurá fcilicet; - |" Solisradiisreplcta , verbulum ullum fecerit ; non memini quenquam five id ignorantiá forfan ; feu . quod fufpicari & ipfumliceat ; invidia fa- | "&um, Et quanquam , eparatis & iplostempotibus , de acquirendó ex 3| aàte, Magnetum opera , quos nonnulli fibi peculiares excogitarunt; T 'docuiffe ; nulli imus negatum , nondum vidimus tamen, v " UN - - 2 : t£ 8 Pd WE 21s HM (CAP uT. VI Ex NC CET. MT A rns TORTE EY we. : : [^2, - , E Aw tor , ^ " ADPEU —— —À—À—— Ue —— t —— — 0 deSulphure univerfali , quáque indipiícendum idratione commentatus | ha&tenüs aliquid fit, aut cumlitetato communicaverit, Orbe. Ptzter» unum 2. Fabrum Monfpelienfe 7 cujus ifta; ex Hydrograpb. Spagyr.c.XIV. — legi hic volumus; in quibus videlicet fuam aperte illefententiam prodit; | dum:I» fonte , ait, Cbymicorum efe partem fixam rubeam 69 albam in duplici — diferenti4 rubea qua fit durum Philofopborum ;€$ qua alba fit Argentum.» eorundem. Caterümvidetur hic ; fontem fuum de duabus fubftantiis, Salis habétibus naturam, ex uná tamen eádemque radice ottis ; velle» elicere. (vid. c. XHI.) quonomine non poffümus nos facere cum ipfo, & rejicimus meritó ; quam ille fovit, opinionem; nihil quicquam ins Nollian4 dcfidetantes quod calor&Balfamum SolisMagnete creató com- prehendi poffit: (ig Prodr. PD)f Herm. )Quibus enim quid apertiàspro- cul omni obfcuritate ; dici poterat? Sed aut magnetemille modumque» attrahendi penitüs ignoravit, aut ; ut folent plerumque ifti atcanorum fuorum retinentilfimi effe , in vulgus noluit propalare. ; Quod & ipfemet fa&itare continereque intra fcrinia adeoque fup- primere omninó poteraminventumhoc meum; fed non id ; inferviendi aliis, proprium ac folenne mihi , tumardor quoque;atque, adidemillos ftudiumexcitandi ; contentio fané improba à me impetrari permiferunt;. — ut qui fubinde inanimo verfabar GeZianum ícité admodüm di&um : qui . Qui loqui vult , quod nemo intelligat ; magnam rem przf(tat , fita- ceat. Ageitaque 1. adattrahendum Autum Aure Hermeticum ex aurá. 3 faperiore; compara tibi fis magnetem ; album illum: eundemque puriffi-- 2 mum; quo de przcedens tibi caput , fi voles; loquetur. Sint deindé de- .— co&ilateres quatuor, quosintta crucibulum , cui continetur ille; fup- pofito igne; ccelo fereno , necorruat ; coherceatur. Quo fado , iftum, 23 quem dixi ;magnetem»brevi admodüm tempore , revivifcere velut move- 3, riqueatque minutorum quafi centum fpatio , Sulphuraureum , Aurum... [i Aurz mihi di&um, ex Auta videbis ipaliute: intüs & extra magnete» ^. colorem herbeum , eumque fummum , pofleaquam autemifuerit refrige- j ratus NNI: Ho Rel Ei effe Erani folet; affüumente. | Quod non fine fummo vifentium ftupore. fieti confuevit. 1 Caterüm, experiri volentibus non inutile fuerit, uti mediis quis K busdam; cüm mágnete maximé difponendo,, tàm regendo. cumprimis igni idoneis, qux fané operofiàs de(cribuntur; quàm exhibentur. Quód fimanuntamenipfe admovets ; fecutus velut indicem, illa, quibuste» zi j- in- - inftruximus fatis haGenus, cogniturumte media, perventurum que illuc- via multó faciliori; quam nos inipfam modi velut atcem penetravimus; nulli dubitamus. | : tanc. 2. Quantum, deinde, ad attra&ionem ex Aurá inferiore; toftro - fcilicet Nitro ; Auri inferioris Hermetici: non id tantüm fübje&tum in Ie effe Magnetem ; fed & in fe ipfum etiam Hermeticum Aurum contine- refuprà meminimus. Quz cum ita fint; nonjam utique deeft Magne- ti, (ive corpori falisputiffimo, fpiritum funm, in quo Autum Hermeti- cum latet, atteahendi , tetinendique;fua vis : unumque cum his fieri - volatile, ac demum, repetitá conjun&ione atque attra&ione ; verus Li- quot Z/kabef deftillati non nequit, ; Quod iplum, fubje&uri quz fu- mus;Z*ismegifhus verbis his docet:Is boc terra afcendit in celum boc à ter- va 8 Acelorursie interrá defcendit,Ey c.quod omnia fubtilia craffa penetrare - EX fabigere potef.Ac in partes hic iterum afcifcendus nobis Ba/ffius eff. Quid aliad enim volatilisille albusque ; nivis inftar , Spiritus ipfi ; C/ave . 5, nifi fublimatus quidam Sal? quidveSpiritus volatilis rubeus, nifiipfi(- fimus Nitri fpiritus ? (qui dum deftillatur ; vapori puniceo fimilis; tran- fcendit.) UNS * ^^ Necin Experimentis, Lulu contradicit ; ubi , fub velamine Salis - 'Tattati volatilis,pleniffimétradidit hunclaborem. ^ Unó verbó : I» »o- firo magifteria primó facimus de grofid gvacilà y i, e. de corpore Spiritum , de humido fecum y deaquá terram , ffe naturas convertimus € facimus fupe- vius inferim 3 quodfit , quia Spiritus efcitur corpus € à comverfo corpus fie - Spiritus. | pia Ita igitur habeo; itaQdue animum induco meum, Liquorem 4/Z4- befl prz parari ritiffime , fi Nitrum; ( vel matetia illa noftra , fummó ftu- dio purificata; ) peculiati modó regeneratum , cum iterum iterüimáne - re&ificato fpiritu fuo; cert quantitate unitum putrefa&umque in ' bal- " neo, deftilletur ; cohobetur ac fublimetur: cum novo deinde Spiritu co- hobetur , iteratisque fübindé cohobatiónibüs , dum butyri inftar, coa: - - gulabilis frigido , aqua lactea fiat ; ceftilleturtandemque re&ificetur. ^ tr Nonhzc autem fa&u facilia funt; & expertumartificem infignem- que Philofophum fibi volunt, "Quamin rem Dr. Job. Baptiffe van Hel- mont in Trati. de Ortu Med.p.m. y2. hzc verba apprime tenenda: Cz Li- quor Alkabeft fit tediofiffma praparationis nemo,Ef ff arti gnarus [uerit ad ejur confecutionem perveniet , quem Altiffrmus fpeciali donó som eo deda- xerit. ; i Jr t2 : Pot- y 9. ELLO Y. vosisADE c bh Poteft & , imprimis hóc nomine; Menfiruum Baoürumivas ari pes E ver(aliffimus Magnes ; quod cum C , tum cztera Metalla omnia attta« hendo ; ea radicaliter , nulláque vi vat eatsrum peris cummetal. - lis conjun&ionemunice amet, segs E CAPUT VIL De Tempore attrabendi Aurum dura. ; i&oria libris fuis Jerriplici vitz , Marfilius Ficimus Canonieus—- Florentinus, (qui foliusPlatonisimaginé in cubiculo habebat&k ante candem dies no&cíquelàmpadem ardentem perpetuó fut- pendebat; referente Harring. ip Dryad. Ecclef. c. i2. p.75.) in eoque multus maxim efl : ip cozciliandés caleflibus Gratiis froe pro materia — metallorum, foe berbarum 69. ante omuia Lunam effe confiderandam s ut fit ip tmanffone [u4 , operi optato , convenienti , nec non in fíano GS afpetfu adil- lam gratiam , quam tibi contendis expetisque, — Deinde , ut Sol fit benigno a[peitucopulatus Lama y 6 in domo ifliua Planeta & in benigno a[pettu Hin. gratia , cujus influxum procura. Etque fequuntur,— Quid? quod P. Scbortus ( ie TecbnicaCuriof. l9. propof.26.) Chtono» —. metricis inftrumentis applicaturus Indicem. Spagyricum eít; materie | Hermeticz eligendz tempora determinaturum..- | Neque tacendumh.1, & iftud videtur , haud ita multó ante, FEni- gnia communicatum mi hi fecretó fuiffe,in quo eft hec fententia: Quer. - Quale Animal 2 In culi plaga Septentrionali confpicitur Animalféptem lucis. — dis flellis iuter alias fianatum;quod babet corrtfpondeniam cum terrefiri ejufu 24 dem natura. Sumatur , Marte exiflente in domo Sole, cuju filia cibetum fanguine featrum fuorum : umoquéque exiflentein proprio domicilios utere- ftat : bocque Sale exiflente in domo Martis.Hac juvencula fabmergitur Afüe rorefua babitante iupropria wanfrone per uumerum materna caleffis ff fgnds- ture. Sed religioni ducimus, ferupum iftum tàm dignorum, quàm ia Y | dignorum patiter , auribus exponere ; profanaredue , quamte&am effes | cumprimis , quifquis eft Antor hic ille, voluit, Arcani profeáo nonvul- | if ) garis & momenti maximirem. r Nonpoffum nontamen cum Ga/// Gal/lei Nob.Florent.infuisNows | Antiquis Sanctiff. Patrum p. m6. iftud dicere: Noncredo, che (ara lone tano dal ben' filofefate ; il dire ; Che egli ; come Miniftro maífimo della . Natura, & in certo modo; Aniaia quote dcl Mondoinfonde agl altri - , corpis b FUNIS NETS, CSUEQUICOI PS PTATOR S I IT e ape f UNT: ^ "2 » Cn bs Te -. orpi,che locircondano, non folo la Luce ;ma il Moto ancora, &c. INam folo lumine & motu coelum influere ; multis rationibus ptobavit — Zexand.de Vincentints,de Cali influxu in fublunaria. c. V. Imprimis miran dam vim & energiam folis defcripfit latius Diozjf: dreop. in libr.de Divis. Nominibut. ; 5. ItaqueSphzra Solis duplici ratione vivificum excitat calorem ,pri- |, moquidem & principaliter Sole, Aftrorum maximo; fuis radiisillu- fltante omnia ; deinde perenni ac continuà motione corpora interc]ufa difrahente, |... : n | Quantumvis autem1. Aura vel aér (uperior à Sole quotidie acceriz datur ;undé Lux diemfaciens , ortum ducit , multó fubtilior ; quà mi» quz ex aquá vitz accenía Perr. Borell, OLf. Medico -Pbyf.3.quum tametis temporis calor non eódem modó & femper vigeat ( nam Autumno & Hieme fere languet, extinguiturque; Vere autem xftateque crefcit ille . acintenditur; ) adhec natura non tam figni coeleftis, quàm propia- MPORE ÁTTRAHENDI ÁuRUM ÁURX. 14i hodié demum credita fit;copiofiffimé rectiffiméque folare Sulphur , five nem ingrediente ; quovis ; feu matutinó : feu meridianó quoque tem- rum,f(ificpoftuletres. Die enim X. Martii anni 1673. Sole Arietemin- greífo meum u(itató ponens Magnetem vix volam, quod ajunt; vel veltigium Leonis vitidisteperi , ac vix de colore fuo ; quem alburd'ab Anitio habuerat; quicquam ille mutavit. | Utut , per duas ferc horasigni | fueratdomitus. Die xxix ejufd, Menfis experimentum idem iterum. cepi , majoremque Auri Aurz confecutus fum vim. ; Undé quis non» advertit, quantum momenti ad cam rem cum apticitas diei;tum calidior annipars2fferant? |. | * 2. Sed de Tempore quoque attrahendi Aurum Autz inferioris Ee- Nitri Spiritumattrahit, Nequid autem;quó minüs conjunganturim: 3 tionisque, Veristempore; i.e. caloremodicó; fufcepte operá , rediüs 3 obtinebis. Tempus enim vernale convenit fublimationi : P/aton. D ear- | torum Comment. l, 3. $.muncerit, Cuitel bimeftte minimum , aut plus | etiam temporis, tribuendum. | di | 4 à ] 3 : gr ; ; Quà n quitas & re&itudo Solis fuprà nofttos vertices ; caufa efle caliditatis nof , Aurum Autz Sole Cancrum, five Virginem,;ive omnium optimé;Leo- . . pore,attrahitur. Quod meómet probatum exemplo ire hic poffumite- - í pediat ; feparande funt£zces,— Quod non;nifi putrefa&ionis fublima- - 3. nendum hoc fuerit, momenti rem effe ; quó puriffimum corpus falinum jk oho Aenea vi | | Quó veró tempore IDEO Liquoris vel mm noti Aurum. 1 Argentumve addenda funt illi ? Placet ; conducereQdue non parüm exi- 2 ftimatur conco&ionisprincipium. | Quiainhis Metallis perfe&is funt 1 radii tingentes & A rubeum & album; qu& reperiuntur & funtin Z nos ftro. Unumenim alterius femper Magnes exiftit manetque folvens cum .- foluto;propter fubftantiz fimilitudinem, Et quemadmodumantiquif- fimi Philofophorum , in initio & medio, univerfalitatisfemperrationem — — habentes; in fine tantum Univerfale Ícopo particulari deflinatum detet- — — "^minarunt : Sic; ex folo liquore 4/Kabef? , Lapidem Philofophicum confi- . ci poffe; curandis ut morbis faciat; conftánterafferimus ; qui ultimó cum Auro vulgi , adfcapum transformatorium eonnectitur & permiftetur,non: ut perfiiatur 4b Auro ftdut Aurum perficiatur ab ipfo Lapide noffro, fecune dum & visum reddatur ,ita ur procreet fibi rrile pyopager progeniem fü- ,o, Am in infinitum, Quamintem Perg gob.Fabri, Confil. && Medic. Reg! Gall. in non(utiliter legi poteft 7444795, (quem FRIDERICO; Holfatiz DU- CI, gratificaturus d. 15. Maji A. O.R, cD» Ic run. confecerit: )e m 3 3o. .Utut dubium mihi fiat; utrum fcriptum hoc , cujus fitile forfan, i non extat & ob id rariffimum ,lucemunquam sdípexerit- : e CUOAUP TIT VIDIT " "e De Coloribus Auri Aura. Ocárunt & ; inter cetera ; Leonem Philofophi viridem; Mate- | teriem univerfaliffimam fuam «. «. Quó plerique Chymicorüm. ^ moti ; fubje&um, quod ad externum colorum & ipfum viride ? quzfiverunt. Arripuerunt nonnulli avidis oculis manibusq; hic | li fpumam viridem illam, primo vere aquis non fluentibus innatantem. Hanc aviculam(QBaffev » SBogef ) terramque. Adamicam nuncupare : placuit. Spiritum indévolatilem , C) volatile, fectorisque - male ole- "um, Materiam Lapidis videlicet Philofophici »preparárunt. : ; Communicàávit jam mecum Dr. D. Chriffopb.Bauzmannus , Regimi») ni Suec apud Bremenf. Medicus Ord. Situlg cujufdami in ummo opertz — pluviáq; refertz , effigiem. Follibus, qui omninó ;appofiti funt duo, me- tidianó,fervidilimó dieitempores Sole Leonem ingre(SO, putiflimas ^ quzdam pinguisqieademq;materia viridisquam &ipfeBauzmannu Aus — tum Aurz exiftimat; plurimum; i in cá momenti pofitum habet, ) ex aére attrahitur.Cujus autem cüm periculum nondum fecerim neq; judicium hic meum interponere audeo : Servans interim inftat operisillius, quod dixi,cum proceffujquem;non ita pridem. Vin fummus mihi munus dedit 1 - habendum, i ; E gemina Datura a cit nia EU. ups CóloRnIsus AuRI Aun, 143 Si quicquam, credimus Herrice Kbunrado , offendiffe fe ille; inT5e- atr, terna Sapientia » p. m. 147. apud quendam. Leonem vitidem , uni- veríalis qui effet ; eju(demque fanginem, h. e, non vulgare Autum , me- morat , fed vidiffe fe fuis oculis ait ; contre&iffe etiam manibus, linguá portó guftáffe atque ad extremum Sapientum Aurum petcepiffe odore. Idem etiam de ifthoc ; quod jure meo mihi vendico, AuroAure fupe. rioris; feuLeone viridi affirmare habeo profe&ó. O benedi&a Viriditas, gytrans per univerfum; cujus centrum ubique ; peripheria veró diffufa per omnes natutz abyffos ! dns Quod necipíum diffitebitur ; opinor , Job. Agrícola, inPepp.Come mentario fic [cribens. p. sz. 15. Vertitur hecritiffimé in Aurum noftrum Viriditas, Sed non abs teignoraffe miht ille videtur , quonam prepa- rari iftud debeat modó, — At enim experimento verba hxc noftro appri- té conveniuht. Nam & primó ille viriditatem ; colorem deindé coeruleum, ad ulti- iumautem purpureum induit. bi notes velim ; fi viridi in Magnete Leonipauló fortiorem ignem fuppofueris;repetere eundem chaos fuum, linqueteque,quem occupaturus alias fuerat , nidum, i. e, Magnetem va- cuum protíüs , qualisqueanté erat, quod non parüm mireris , album. Mature igitur & dum calet adhuc , imbutum Leone viridi Magnetem ; mortario infufum, contunde. Quod fifolvi fontaná hunc aquá pati- | ate, viridis fiet, (ic tamen; uti mox in pulveremLeo ille purpureum prz-- | cipitetur, quiabluitur. Pariratione, fi reda&ó in pulverem Magnete | viniSpititum infuderis, digerique ifta permiferis leniter , vitidis,quem | Jamaliquoties nominamus , Leonis hic fanguinem , five Sulphur aure- | um formá rubrá extrahet ; preparando Aurz Auro potabili, affetvan- ! dum probé ; de quo fermo jamin fequentibus nobisinftituetur. i j Y 2. Habet & colorem fuum Aurum Aurz inferioris, i. e. Nitrum | noftrum; Acalbó quidemrofeoáue Antiquorum ac Dzofreridi illud fu- | ibin Egypto quod nafcitur, plerumque rubrum fertur Proffero Alpin. de Medizin. gypt.l. 4. p. m. 148.4. Nobis in ufu quod eft; fefe albó com- | mendat, animá intus purpureá , (Auró Aurz Hermeticó ,latitante; fed qua V ulcani artificio expelli poteft , nec ; nifi ipfi(fimus Draconis aure- | us Cruor; in Salamandram igne vivaceni, mutabilis ; quicquam aliud | eft; Quicquid ReZertut Boyle sin Tentam. Pbyfiol. p. w.199. obícurando | ifti, afferat. Etquid opus eft verbis ? Nonne Sal Nitri ( Lexic. Caec. I Guilielas. fobr[fonii. Londini, A. C. ci» 12c 11r, excufumtypis ,) San- guinea bMS OEC UE EN TE ECIY su GHUEM " 444 C&ru-c IX i fiot 1 guinea illa? Nonne fuffragió nitimur D; Jobanz. Becberi ? quis Pbyf. fubterr. li f y. 6: 2; 1.109. Sulphur Nitro tingens adícribit, Ne aurifa- bros acceríamus;quibus certius nihil , quàm crudum etiam NitrumTin- &utam Auroque familiati(fimum& gratiffimum in fe Spiritum conti- nete; eo, quód. Auro pallido cum àquá illítum, in patvo igne illud amicabili tin&utá fanguineóque rubore profundete poteft. ; Sic & , quando A/Kdbef? nofter per fe coquitur , tàm & colores pet- fe&os acquitit , inter quos eft albedo & ultimó rubedo :ut clariffimum eft per omnes Autores , qui Lapidem noftrum noverunt;ejusque confe» &ionem perfecerunt; ratione & arte Chymicá conduüai. oA d pqeapaes e De AURO AURA,POTABILL Uplicem Horpiu ( Dedic. in Bernb. innov.) Medicinam Philofo- phorum flatuit: Materiam veré & fimpliciter univer(alem alte- ram , (vu'gó ; Lapidem catholicum magnum univerfaliffimum- que :) alteram feré & fecundum quid univerfalem, alió nomine Lapidem catholicum parvum & Tin&uram metallicam ; hujusque , ex quibus praparetur , diverfas materias effe: Illius inventorem Zerzierem Jügyptium: hujus Geberezz Arabem celebrari, Materiam illius Solem - cccle(tem; terreftrem hujus ; five Aurum gaudere utramque fuo Magne. te; cujus illa auxiliis , de potentia ; utiloquuntur in a&um vimq; mul- - tiplicativarn reducatur, ... Nenfaciunt hzc ad palatum JobanrzRefcbio in experiment.Ofandr,. de Sole p.. V9. eoqüe illam ille fententiam refpuit. Verüm enim vero ; qui fuój quodam refpe&u ; fundamento careat ; fané ego non video. Nam Mercurio no(lro cum Auro ar&a adeó cognatio intercedit, ut magni nominis Philofophus de eo fcriptumreliquerit » 4urum nibil aliud. Yi effe » quàm Mercurium iffum etbereum ,in puro quodam loco fummó coagulae zum 6$ ad perfeclam fixationem redatlum, vid.pref. D. Joel. Langellott. in D. fobann, Tidemanni Experimenta: & (i nondum horum oblitus ; Le&ort - | optime, es, quz , de attractione prodita hactenus; nec dum excidere | ifta animo potuiffe , credibile eft. 1 SolisSulphur & Aurum Aur fuperioris fponte (equi Magnetem.Ins- dé igitar paraturus potabile Aurum ; pracipitatum Sulphur aureumad- hibens, ablue; fociatumque cum Mundi Spiritu; ex prafcripto artis; fulline figere, Aut /firudis horum ignarusdue omnium es , deftilla tins - LI — L4 —md—— M»— —5 —— — JE —m5E —— 28 — m ie-— JN — - n Eme à : : DE Augo AunzPoTAPILL — 14 D mmesticmit UNMESLI m -tin&um Aurz Auro viniSpiritum quoad ejus quarta quidem füper- fuerit pars ; habebisque refiduum Autum videlicet potabile gratiffimi -obrubedinem afpe&üs. Quod quamvisinitió falfedinem aliquam pra- ferat; quam; qui guftarit;linguá percepturus facilé eft, fidit tamen, Anterpofitis diebus aliquot; limpidz inftar, Magnes; tin&urá inna- tante, quam , depletam ;à Solis radiis in vitro munieris probé, Ad So- lemenim expofitum Aurum iftud , paucos intra dies, decolor redditur. Unde, Solem Autum hoc Aurztetrahere;Sole clariüs patet meridiano, | . Ac velutiCap. ;.aquá;deftillatà ex Nitto; Animam aftruxi effe vivi- ficantem, quz in debito fübje&o incorporetur:itacum eádem Aurum Aurz, meum quod dixi, conjungi figiQue; atque ex utrodue; pre- ftantius , efficaciusque quod fit ; Aurum effici potabile queat. —.. 4. Pari ratione Aurum ex Aurd inferiore; feu Nitro noftro , fieri po- tabile poteft: fi (cil. 4/&abef? in fummam tubedinem pet fe figas, aut, i- nitló (tatim,cum metallicoAuro purgato conjungas;inqiüe perficias la- pidem: quod in omnibus liquoribus ; Medicinz in ufum, folvi poffe, . non hodie demüm crediceepit.. Nam A/£abefl , in quo, ( uti di&um (u- periüs ,) illaanima Nitri latitat; que etiam appellatur Sol & Luna abs- . condita Spititualis, Sulphur naturz invifibile; & aurum Philofopho- | rum vivum , refolvit potenter Aurum corporale metallicum;& tuncAu- | rum ;cum Auro mixtum, in naturá fubje&i; Aurum illud fpirituale core porale hoc vivificat ; & Aurum hoc corporale illud fpitituale ingroffat - | & ficfitSpiritus Corpus; & Corpus fit Spiritus, & ambo fimül unum | Spirituale & infeparabile &c. : |... Qua fiveró videntur abeffc: num & ; Nitri nimiràm crudi purga. | fi; (vel veriüis peculiari modó regenerati ,) ope; Sulphura ex Metalli- | £0 Auró;hore unius morulà;nulloque pené negotio extrahi poffe;num; | inquam, & iftud , Le&or ; tale videbitur ? Multó magis , opinor.Nihilo- - | minüs res,uti dixi, (e babet:neQue enim hodié demümiftud,;aut herijex- | pertus multoties fum. Et vix feptimanauna aut alteralabitur, cüm,pra- - fentibus nonnullis Amicis meis, metalla ex ordine fingula fic probo;effie | £ioque;uti ; extra&is ex uno quolibet; inje&o feotfim crucibulo patus lo; fulphuribus fuis , interpofito horarum aliquot fpatio , potabilia jam |! effent ; iisdemque; interalia, Lunz purpureum quoque exhibeo Sul. | phur ac tale proríus ; quale vel Solis unquam five Veneris porró,feu & i» | pfum Martis denique queat deprehendi ut fic reGé ícripferit ; qui fe Pbi- |! Jaletbhenomine Orbi commendare literario voluit : In omnibus Metal. lis vulgi Solem noftrum; atinAuroArgentoqtie propinquiüs contincti, E A "ir llox moe dpud. - oc M e. ' n6 cervi mae OA COR Ergó ó felix tetque felix ille Attifex ; qui confequitur à clementifi- má fimmi Jehova benedi&ione artem conficiendi przparandique San. 7 iftud quafi divinum , cujus efficaci operatione corpus metallicum five, minerale corrumpitur ; de(truitur, demoritur : anima tamen ipfius inte- —.| rim tevivificatur ad gloriofam corporisPhilofophici refurre&tionema ! — uti exclamat D. Job. Frid. Helpetius in Vitulo Aur. p.m. 15-4 CN panos De Virtutibus duri Aura in Regno Animali. Uibus vitalem in juvenibus Spiritum (qui eft humidum & cali. | |dum radicale; mumia innata , & fedem in medio hominis cot- | P dehabet; tanquam fuftentaculum omnis vitz nofirz ) conferva- - tejin lenibus vero languentem reftaurare & eos velut ad juven- ^ tutem reducere , quoad vires , ficque vitam hominis in fummamaddu. - cere (anitatem volentibus e(t; opus his erit; quzrere non elementalem , | fed caloremillumcoeleftem Solis & Lunz;habitanté in incorruptibiliori — fubftantia , (ub Lunz globo reperibili, hunc calori vel Spiritui nofiro fi- — milemreddere; quod fit, cüàmin medicinam & cibumfuaviffimumprz- | paratus fuetit ;ita ut pet os affümtus ftatim in humanum penetret corpus; | rem omnem ,maximé carnem , fibt unitam teneat incorruptam, virtu- | tem & fpiritum vitz nutriat , augeat & reftauret ; omne crudum digerat, — omnem exceffüm cujuscunque qualitatis amputet , humidum naturale: faciat abundare; & calorem vel ignem naturalem debilem , confortan- | duminflammandumque atque augmentandum procuret.774.0/fiv. Croll. — in Prafat.Admon.[ua Bafilica Cbymice prefix. p.on. ror. [ Hujusmodi Medicinz Petr. Poterius meminit ; Conffl. € Medic. Re« gii Chriflian. in Pbarm.Spagyr.l3. append. p. m.6oz. Hoc fi univerfales, | inquit ; defidetas ( medicamentum; ) fac ut Solisfplendoreilluftretur », | cujus influentid non tantüm ejus tenebre removentur , verim & ejus. | beneficio calore illius. compa&a materia attenuatur & veré fermenta- | tur». qt |Quemadmodüm ergó Aurum Aurz hocmeumSolis calorinatales | velut ortumque debet : ita fi cumSpiritwvelSale Mundi ; nonexMagne- fià tantiim (ud , fed ex radiis quoque Lunz erutum; atqueob id Lunarià | à Philofophis cognominatum, conjungendum figen dumque id fit;quis. | dubitet veró , omnium , quotquot fünt eruntve przftantiffimam Mun-- ?' do Medicinampromitti reque ipsá fieti poffe ? Conf, Ro£ert. de FlyBibus. | Li i^o uM SILLA iT. vy Dunes - IE: -— r LZ -. ON | A Dr ViRTuTIBÜSAURL ^ 0 0c 147 (00 usum phure aureo. Sed jam contemplabimut mentis acie r. Auri Aurz fupetioris ift» Regno Animali virtutes , quibufque praefertim fugandis morbis faciat id. Inventoenimnon àmetantum Auro Aurz potabili; fed & Spiritu Mundi: Mundique cumprimis , denique; Balfamum preparandi viá co- | gnita,cum publicé facere Medicinam, perfona ; quam gererem , alie« | numnoviffem ; commodé animo meo occurrit Excellentiffimus V IR, | Dn. Melchior Sviebe! Prafellura Ele. Sax, ( mibi demandata) Medicw ja« 3 ratus Collega Honoratiffimws yeus,cui & darem iftare&ius,qua paraffem, ! medicamenta ; quique; in delperatiffimis quibusque morbis , referret, 1 quem przcipue fru&um eorumcognoviffet. Quod ,cümannuum in- 3 tra fpatium;diligentiffimé & cumcurá praftitit haGenus;tüm non pau- 1 taétiam confignavit. E quibus, indifcriminatim & nulló ordine, Le- &or, haud indignaberis , quód nonnulla ipfius Medici verbis , legi hic ? velim: | üixor Ele&oralis Prafe&i Zabeltizenfis ; Ds. Chrifliani Polingit , 2. Menfe Aprilis, fexto poft partum die; febre acutá ; lochiis indebite 2 fluentibus ; corrumpitur ; cum horrore infigni , quem excepit calor in- ? tenfifimus , fitis, lipothymia , capitis dolor; cordis anguftia, 7 mammillatum inflammatio , tibie utriusque pungens dolor & vo« | mitus. Morbi periculum tüm ex fymptomatum jcumulo , tüm ? themate Geomantico eum in finem erecto cüm ccrnerem , ftatim. 2 venamfaphznam dextri altero die finiftri tali fecandam curavi, propter 2 Tochia füppreffa & inde fubfecutafymptomata. Dolorpungens tibia- 2 fum; edud&ó fanguine; ftatim remifit; reliqui affe&us perdurarunt 5, 2 Recruduit omne malum horis pomeridianis ad delirium ufque, | Ad. 7 hibebantur Bezoardica, Julapia & vatia ad rem pertinentia ; tandem omn ü 2 etiam 14$ 'CaAruT X | etiamSpiritus Mundi , cujus beneficio peGoris anguftia, difficultas- Querefpirandi & reliqua fymptomata ità benigniora opparebant,ut jam optimá fruatur valetudine. Menfe Junio huncSpitritum przgnanti in tefpirationis difficultate ex uteri afceníu ortá ; cum calore preternaturali ; adhibui; fumptó e, refpiratio mox erat facilior & calor remiffior. In febre He&icá phthificonjun&á cum difficultate tefpirandi,te- fpirationem facilitaffe Spiritum Mundi , Menfe Julio, adhuc profitetur vidua hujus urbis paupercula, : Filiz trium annorum Maribei Hermanni ; Civishujus urbis ,diu-. * turnam tu(fim expertz , quater de die, & quidem fingulis vicibus oGo. — guttulas tin&urz Auri Aute, in paucá dedimus cerevifià ; quia alia medicamenta refpuebat, eá noe, à tuffi immani non amplius adeó vez. hementer divexata ; dormiebat. Nec fequentibus diebus ufum tin&ura- hujus omifimus cum melioti fucceffu. In febretertianà nonnullis; finito nempé hotrore; & calore jam: | invadente , dedi Cochl. dimid. Spiritus Mundi , ut experimentum face- rem quid valeret. Mox fumptó eó calor remifit intenfior ad multas aliás perdurans horas. — — * | Nobili(fimi & StrenuiD»: 2MilkzuvvHereditariz inSfgeréborffFilig — fedecim annorum ; Menfe Augufto incidit in itinere in febrim acutam ; cum fiti vehementiíTimá ; linguz intumefcentiá , ardorefauciumintole- | tfabili; anhelitüs difficultate , delirio & omnium virium ja&urá. Sexies - adhibitó Spiritu Mundi cum Tin&ura Auri Aure , non negleis infu- per Julapiis, pulveribusque bezoardicis, omnia remiferunt fympto- | mata periculofiffima. Et fatebatur poft reftitutionem nobiliffima Vir- | £0; Spiritum Mundi optimum fuiffe medicamentum. ad debellandum . | morbum. € Tituftris Baroniffa meré fcorbutica & ab hujus mali fymptomati- | bus, capitis nimirum & oculorum dolore , tuboreque ; cordis palpita- - tione, hypochondriorumtenfione & indé enato anxio volatum manus | | utriusque madore fzpius divexata;quotiescunQueSpiritusMundi coch ' | lear femis ; etiam gravida delibaret , non folüm predi&a fymptoma- | ta; & fomnia phantaftica;ceffabant, verüm etiam noGes, quasaliàs in« '.| quiete confumfit , nunc placidé tranfigat. | Huic tertio poft partum die. lochia fubfiftebant ,inde calor & fitis , intenfiüs, vigilie no&urnz & | lipothymiz fzpius tecurcentes ; vires frangebant, Reliquis prius pas | Furno-e DUE GraheemeptuENML Rn fies —m^ MO ER A — q— £A I m——- M —RÁ m epar zT wa d * sé b E E * i E — Voy f Dr VikTuTIBus Aunt ^. 4149 rüm juvantibus ; tandem Spiritui huic locum conce(fimus & magnum., di&orum fymptomatumlevamen percepimus, ità ut feptimo die lochia debité iterum fluerent. In ferpigine; impetigine feu lichene Spiritus Mundi extra adhibi- tus ; füum illinendo facit officium ; exficcat enim, calorem prefentem tollit , dolorificumlenit pruritum ; & ita hoc agendo , omne opus per- ficit. Quod verum deprehendit Dr. Gallerus Pharmacopoeus & Sena- tor Haynenfis ; in digito. a .. Honefta vidua inlabiorum ferpigirie ex [zpiüs reiteratá illinitione effe&um , multis aliis alids expertis ; fed hic in caffum adhibitis; vidit mirabilem. J Et quod in hifce praftitit , id & in fcabie poffe, ipfe fum expertus, Quotiescunque enim diu noctuque manum fcabiofam aliquoties illini- vi; toties etiam deprehendi , puftulas ita fubfequentibus diebus fuiffe ex(iccatas, ut fine damno defcalpere potuerim. | Civis nunc temporis primariusHaynenfis, in belloHungatico mi- les febre Hungaricálaboravit ; finitó belló rediit in patriam nondum integréreftitutus. Pro incolumi ; poft medicamentorum ufum , habe- batur :Sed inito conjugio podagra & chiragra laborare ccepit. Pet va- rios annos vatia adhibuit medicamenta. Incaffüm. Ad Spiritum tandem Mundi & TinGuram Auri Aurz refugium ; noftró confilio; fumfit. Ufus hujus cottidianus non folàüm dolorem coércuit immanem, tempore paroxysmi , & calorem aliàs intenfiorem lenivit ; (ed & arenu- las; rubras ab initio ; pofteà calculos croceos & materiam albam Tar- taream; vifcofamque cottidie per urinam excrevit;(zpius copiofiusque, quod aliisintanta copia non fa&um , minxit. Inde Spiritum hunc cum Tin&ura ; pro diureticolithontriptico habeo non contemnendo. ' Et ab eo tempore , quo hóc Spiritu utitur; peffimum malum ; quamvis. menftruatim , uti aliás ingruere (folebat ; pulfaret fores leviter, vires intolerabiles exferere nunquam valuit. Mita nare xabo; quz Spiritum Mundi fudoriferum effe afürmabunto. Quo-« dam tempore infeffum calide fuadebam , ante ejus ingreffum., fümfit fuprà di&am quantitatem. Spiritus. Mundi cum TinGure» Auri Aurz , poft egreffum, apparebantper totius corporis amb- itum |puftule albz granorum. milii, magnitudine ; aqua plenz levique Ícalptu ruptibiles. Ex indiciis hifce. conjunctim, mtis magna» tefütutionis fpes effulgez», . . Continuabimus MEUD M3 ulum necatta jo : C AP u T »" X. : am " pee os 5j pmi d ufum Spiritüs Mundi cottidié ; ut;quid poffitvideamus, qux omnia fe- culo & nofiro & futuris candidé ; DEO volente, obfervationibus cutio- fis inferendis , fideliter communicabimus. » xh Viduano(rz civitatis, nimió prz moerore, d. s, Febr. in febrem he8icz confimilemincidit, cumhorrore & fubfecuta phlogofi (epiüs de: dieredeuntibus. - Vigilie no&urnz diurnzque; ita per 5.dies defatiga- verant eam, utnulla ad (omnum; multó minüs dejeGiones ; ades. fet pronitas. Appetituserat proftratus, fitiebat femper. « Die fexto morbi , malum increbuit , maximé citca vefperdm, ob nuncium valde ioleftum. Summum virium decrementum cordiíqQue fequebatüt lan. guor. Kecufabat medicamenta, mortis cupida : die veró morbi o&a- vo , horam circa decimam antemeridianam; animi deliquium; oculo- tum obtenebratio ; auditüs; ratiocinatioríis & lóquelz eam molefta. batimminutio, cum capitis doloreacerbiffimo.Motus convul(iviftran- - gulatip uteri , dolorque manuum ac pedum , morti vicinam eam often« tabant. Expetgefada paululüm; per pulveres Bezoatdicos cum Ca» ftoreo reliquaque medicamenta ad debellandum morbum neceffaria; fumfit Clyfterem utérinum , no&e infequente paulo melius habere cce- pit,ut&die nono. Die decimó horam circa decimam in(ultus redie- recitat, Ad exftirpandos hos adhibui ab initio Spiritum C. C. cum effentia caftorei, in vini potiuncula ; remifit leviter ; mox rediit vehe- mentiüs omne malum; ^Quid'Spiritus Mündicum Balfamo Mundi in | tam defperato poffet cafü ,tentavi. ^ Przbui pro dofi cochleat. 1.Spiri- tus, cum guttis fex Balíami predicti, ceffatuntque fymptormiata, | Re- petii qualibet hora dictam medicine dofin , (ummo'cum patientis leva- mine & adítantium admiratione. Circa decimam undecimi diei, ho- ftis moenia fanitatis iterüm invadebat furori füperiori : Spiritus vetó & Balfamum, ut defenfotes hofte fortiores é veftigio eüm profligarunt, ex- cepta cordis debilitate, Dieiz. circatertiam pomeridianamrédiit, fed pofthujus medicinz delibationem mox abiit. ^ Die 15.typum obferva- bat matutinum , uti & fequentibus quatuor diebüs; debellatusverb ut — | ánteà di&um ; terga dedit. | Spiritus & BalfamiMündi efficaciam fequens commendabit cafus. Puerpera; Diaconi hujasloci optimé meriti uxor,nono poft partum die; ín febrem incidit actitam,cum hortóre infigni & fubfecuto caloreinten- . | fiffimo; capitis dolore; difficili refpirationealiisq; fymptomatibus.Dedi - qua. — ' E d n —— d E hujus Spiritus unciam unam cum-triginta guttis/Bal(ámi Mundi ; pto - E Al MERE MIT Tee pec Velo inar. uot M16 sup a S M Dr VrnTuTIBUS Aunr- dis ood [d fuor przbiis , fpacio duarum horarum fumendis : mox teftitutam, DEQ fitlaus, eam vidimus. : | ; a : Ancillam in pago Valdá ; ( quam tumorimpregnatam dixit ) febris acuta le&o affigebat d, 6, Martii. Nil nifi Balfami Mundi drachmam u- nam , ad (crupulos quatuor transmifi omni nimirum hor fpacio duo- decim guttas in cochleari cerevifiz calide ut fümeret. Ad majorem ef« fe&us fidem conciliandam ; ipfiima EleGoriffzSaxoniz Przfe&i , Dn. Johannis Martini Richteri,verba apponere placuit : Ancillam noftram primó morbus cum horrore & fübfequente calore infigni invafit, fym- ptomata fuerunt capitis dolor, cardialgia , refpitatio difficilis ; hypo- chondriorum dolores pun&orii, Poft ufum Balfami Mundi, fücceffi- vé omnia itaremiferunt, ut tertio die ad confücta munia fe conferre po» tuerit. : t ^ Spiritus Mundi, preprimis cum Balfamo ejus conjun&us;in more bis delperatis ; febribus acutis , aut ejufmodi aliis, refpirationem im- pedientibus & calorem przternaturalem inducentibus;fi non momen- taneo, repurgato priüs corpore & abomni feculentia cra(fitiedue fupet- fluá liberato , dofiinfra datá ,. delibatus; levamen pariat;refpirationem facilitet ; flammam feu incendiummitiget, viresque deperditas aliquo modo reltauret, mortemin propinquo effejudico;quod in multis ha&e- - mus famexpertus. In quibus autem fpes reconvalefcentiz eft ; illis € ve- ftigio opitulatur ; quod heri horá noná vefpertinà adhuc fa&um vidi: Dn.]ohann.David. Fifcheri uxorem repentina pe&oris anguftia ; refpi- ratio difficilis & fuffocativainfeftabat, pedes & brachia pteprimis fini- ftri lateris erant rigida & frigida; ita ut pro apople&icá haberetur. Dedi Spiritus Mundi drachmas fex cum guttis triginta Balfami Mundi, pto quatuor dofibus.Delibata primá dofi levamen petcepit liberalioremque refpirationem,pauló poft & fecundam haufit,fequebatur fador;hunc ex- cepit formnus ; mané reftitutam inveni.Die28. Augufti 1674, hucufque | experimenta przlaudati Dv. D. Fribii. Fecit idem; ammonitu meó ; complexusque fcripto eft Clarz/fmus D». Tobann. Engelbardus , Medicine Cand. amicus per multos mibi proba- | ajffumnus dnnos ,quz obfetvátat. Ea &ipfa; rem me f3&urum non inuti- lem duxi, fi hüc notatem: : Die2. Septembr. ann. 1673. horis pomerídianis D». Emanuel Cette ataff / Pexfe&ure Haynenfis à re AGuarià ; ex improviío , intolerabili- busaffiigitur alvi torminibus per 3. integras horas; non fine horrore, "pe à urine T ———À - E —— E urinz item füppreffione vomituque. Exhibeo ipfi in Spiritu Mundi, — lex guttas Tín&urz Auri Aurz ; fuaviffima inde capit eum fomni appe- tentia, quó dum per femihoram citciter fruitur quietó ; evigilans dolo- rum fentit remiffionem , cibum capit ;optimequefehabet. Surgens manéutinam contemplaturus , maxime dilutam tutbidamque eam dee prehendit ; fedimenta vetó feorfim effufa ; ipfum colorem fanguineum » referunt , luculentumque virtutis ; medicinz hujus antinephtiticz tefti- monium exhibent, Idem 22. Auguft. anni curtentis,tepentinó obtuebatur, ex frigore., febrili ; horrore, quem fumma ftatim membrorum delaffatio viriumque defe&us excipiebat ; undé le&um petere coa&us , Ne/iliffmum Dn. C. 4. Balduinum , Patronum ac Evergetam meum maximum ; de medicamentis fuis ut impertiret fibi ,(ollicitabat ; quó , ejus petito locum haud gravaté* concedente, duas ipfidofesSpiritüs Mundi, inftillatis aliquot Auri Au- rz Balífamique Mundi guttulis; transmittebam ; quarum alterá fumtá ; fomnum é veftigio capiens; pet tres integras horas placide quiefcebat ., his tranfa&is ; expergiícens ; enormes capitis doloreslentiebat, idque» haud dubié ex operatione ipfius medicamenti, quod circa camarinz, quà corpus oppletum quam maximé , commotionem ejedionemque» erat occupatum, teíte eventu; viginti namque & ulttà ; fedibus, alvus fefeexoneravit. Undefrace non parüm vires , fomnó; quó fübfequen- tem diem patiens pené integrum confecit ; recolligere fefe evidenter al- laborarunt , fucceffu haut (ecundó :die quippe unó alterove elapsó,ad officii priftinam fun&ionem fanus incolumisque rediit : Alterius do-- . feos (umptionem, ex metu, ne , uti priüs, alvumlaceffendo;ipfum ener- — — vatet , in quartum ufque diem differre , ei vifum eft , af nihil »quodme. - | tuit; evenit ; quin meliüs ex eo habere indies ccepit. T » Ejufdem Dn. Parens; calculó vefice, ipíomenfe Martio affliQus.— | mifecrimé ; laudati Dn. Autorisopem anxiéimplorabat;hicvicemejus — | dolens ; deSpiritu Mundi, intermiftó eju(dem Bal(amó;ipfiofferricone cedebat, cujus exhibitá unicá dofi, elapfis duabus vel tribus horis;cal. culum, fabz magnitudinemaliquantüm excedentem,excernebat ; fe« — quentibus pauló poft nonnullis minoris qvantitatis ; quibus exclufis; pri&inz fanitati per DEIgratiam reftitutus eft. Eódem Martio menfe , vidua paupercula ;fermé feptuagenaria;Hr. fia ; przternaturalem patiebatur narium hezmorrhagiam ; quz ipfam, — yiribus jamdum , ob decrepitam feneGutem, exhauftam ; adeóenerva- | |. i bat, . Hi ; NEEDS EM MN S NET y" TONER "E , LS * Ds VinTuTIPUS ÁuRI - at ut in caffum nobiliffimis etiam adhibitis medicamentis de vita ejus defperaretur : In tertium, & ultrà , diem fluxus is dum perdurabat,con. veniebat forte No. Dn.Balduinum ; aniculz hujus Hofpes , Dr. Andreae Ufibnerus Hayuenfi Senatus Ab Actis 65 epiflolis de (kata cjus defperato,in- terreliqua ; mentionem faciens;nil nifi prefentaneam mortem fuperef- fe & jamjam imminereafferebat..| Ego ;qui tim colloquio huic inter- eram , hzc audiens, quid; ajo, (ide Balí(amó Mundi, detrimenti pa- rüm, finon levamenti quid allaturó, ipfi propinetut ? annuens D». Bal- dluinus , aliquot illi dofes exhiberi jubet: quibus per vices à me propina- tis,Hemorrhagia remiflam facere coepit,& licet non femel rediret malum hoc, vires tamen, quas anté exererehaudquaquam valuit , tandemque» nobiliífimo huic medicamento palmam relinquens ; cedereomninó co- a&um fuit;falvajamdum ac fana, DEO clementer benedicente prater omnium expectationem , fceminá fuprà di&á fuperftite. Quàm infignis denique , &laudibus nunquam fatis deprzdican- dz virtutis; in odontalgiá Balfamus Mundi fit;in femet ipfo experimen- tum capere voluit NeAuiff. Da. Balduin.Is cüm prateritá hyeme ex den- - tibus graviífime labotaret ; in Balfamum Mundi forté incidit,periculusa fa&urus , in hoc affe&u numquid valeret , ex eódem gargarifmum fibi paravit , quem patti affe&z applicans , przfentaneum fenfit levamen, dolores namque , utut vehementiores primüm, pofthorz unius decut- fum, preteromnem fpem evanu&re penitüs, necrediere haGenus.Firis Obfervationum Engelhardian. | Qbferves hic velim ; tàm Auri Aute, quàm & Balfami Mundi or- tum & incunabula velut Mundi Spititum effe, Itaque, ut ad Medici- "mamprzparatus, Mundi Spiritus hic nihil atiud et, quàm fimplex & 4ubtilis effentia quinta à corpore (D tanquam à materia craffa & groffa ;, ^4iveàquatuot. Elementorum fuperfluitatibus feparata : fic; quid impe- dit ,quó minüs ;& Tra/Zatu ;de veró Sale fecretó ,Philof.Dn.Nuyfement,4, «4p. vocitem eum generalem Lapidem Phyficum & Elixir à natura com- pofitum quó mediante omnia fua miracula facit; atque multó magis admiratione dignum effe , quàm Chemicorum Lapidem, cui folummo- -'dó per hunc ipfum Spiritum conceffum eft ; ut, adintroducendumid ; " quod deeft ; in fuum fimile agat. : Eft memoratus mihi totiens Mundi Spiritus hic effentia penetrabi- lis omninó atque volatilís odore fuavi(fimo ; guftumQue amygdalarum | prz fe dulcium ferens, Vel pauculz guttulz , dici vix potelt ; fi haufe- v Ls tig; - m c9 a * TEM XX WOVUMveÁ Ag Partes ^ ^on. P^ Cy UM. BEP EPOR Kar: e iW ur Yy:01. ris; quàm cor recreent ,tefpirandique vías recludant , uti Spirituum., — ' nutrimentum alimentumQue pulmonum zftimare non injuria poffis. . | Poteftque tantum iftius ; quantum cochlear capit ;abíque vehiculo aut, . fi morbus pertinacior fit, Auto Aute potabili 5 vel; íi placet; Mundi Balfamó miftum, przíervandz confervandaque immó & reftaurande ad extremum valetudini adhiberi: Quód fi medicamentis tribus iftis crudis , ut fic dicam ; adhuc;nec dum perfe&ionem eam, quam adfpi- | rante DEO propitio !confecutis ;tantumTicet: nihil nonprofe&oó ex — (2.) Auro Aurz inferioris Hermetico perfeGi(Timo , i. e, ipfolapi- de medicinali , ex 4/zbeff (c6 , quó commemoravimus , modó ptzpa- rando)pollicituta fibi Natura humana impofterum eft! EÓ enim omnis labor hic tendit , ut & refocilletur eatueaturque in multos annosquan-. tumquepoteít; vindicetur à morbis. Caterüm cüm in manu id ejus | pofitum fit ; qui fuper nos negotium cutat ; exorandus calidiffimisno- | "bis precibus ille: acquiefcendumque interim eft in univerfaliffimx Ma- teriz noftre medicamentis. Proquibus & ipfis; Gloriofiffimum Nu- 7 men; nunquam,faxit, ingrati ut fimus ! | De Virtutibus Auri Aura , in Regno Minerair. TOninterturbanda vitz officia, nec imponenda imbecilli pue- | à [| rorum ztati ; qu£ adultorum illorumque propria funt;quos fir- 1h ON mata Viros jam fecerit xtas;ut.de fuo Poéta Princeps mihi iftud. ? hiclargiatur. Hujusego pracepti memor ;. Xsf ou r Auro Aurz fuperioris huic; velut partui meo;non tribuo, que JT robuftos; eofque decent; qui plus pueris poffunt... -Nondumenim., 7 iftud infantiz velut annos exceffit. Quod fi viribus ultrà procurrerit;4] tümdeeo demüm& bené fperate; & confidereoptimé licebit. Quan-] -doquidem autem Solare id Sulphur; Tincurafque jam effe Snlphuras] omnia , apud Philofophos in confeffo , opinor ; e(t ; fixa fcilicet aliisque metallis unita , nullum jam iterum mihi dubium furgit ; plus utique ; in) caetera, imperfe&a utpote metalla, liciturum Aurz huic Auro; poft- Ji quàm de perfe&ione fermentationeq; cum Auro metallico fua ipfi conz?] fliterit, quàm vegetabilia Mineraliaque illa fulphura poffunt. Tenened dum iftud tamen etiam atque etiam eft ; in ftupendo: hoc opere prima emnino Sali unigerfaliffimo volatili tribuendas deferendasque effe: Quod LI Bu DE X pirunanes AuRL-.- DOHBME d um i usc V esa ipta d [oe—Q ped | Quod ex Nitro uti facillime obtinueris, fi; qux fuperiüs. funt prodita, - ea hic recorderis : fic te ; exemplo; quó volatile Tartarum redditur,ma- . xime. bfervare preparandi modum etiam velim. Qui ut non parüm ; paucos torfetit ; ;àn hisob.Baptrfl.Helpsontium ,lib.de Fsbr.Ludaovvitum de Comitibus , it difiept. É. p.m. 36. Danielem Ludewvici,in Differt, de Volatil. Tarr. Difcept. 9. p, m. 66,0 contrario extitere tamen qui nihil quicquam - feré laborandumfbihic ducerent. | Adeas; odes; D. Joel. Langelorr.in Epiftola 4d pracell, Natura Curiofos p. 7. y. €&€ xo. D. Dav. gon bear $5edfe / "in Epifl.ad Langelott.D. Georg. Iolfe. Wedel. in Spetim, Exper. Chym. p. tm. - 55 Alios.Idez $en bet SDedfe im Experim. G Meditat. circa Re. matur. Princ, pumago. & fegq. Czterüm , paucis abhinc feptitnanis multó ego (db loros inveni viam;quá non tattarum modo atque vitriolum & [a] commune, atqueo alia hujufmodi - fed & Nitrum ipfum paucis admodüm horis ,in Mun- diSpiritum , feu gratiffimi plané faporis aquam;alembici vitrei benefi cio, deftillare & fic porró in volatile SaL albumtransformareliceat ». | Unde verum ./k4bef? BED BoID Spir. concentratt (D) , dequo fuprà ) iprodit.. Quid? quód infe ipfum etiam przfentiffimi effe inftar remedii queat;ardentibus febribus pellendis. Sed deeo hicobiter tantüm. Sic 2. Infetius Aute inferioris Hermeticum Aurum regnoin mi- nerali plus,confidimus » poffe. Neque enimtantüm D. Per». Job. Faber | dn Panchymico fuo c. 40.L. 4. vix dicenda fcripfit de Nitro: nempé,is intimü | matura vifceribus i ignem viteclaufüm contineri , quem fi quis coagulare 6$. fi- | xum facere ,eique tin&turam dare auveam vel argenteam posfit, eum posfidere | dércanum y(ed & per Nitrum Gaz/a»dus opus fuum & incepit pariter ;ma- | numque ei feliciter ultimam impofuit. Quemadmodum igitur dubitamus nulli , Lapidem , é nitrofo li- | quore A/kabeft ( per fe vel cum Auro vulgi conjuncto) preparati 5 fic - | metalla imperfe&a transformaturus ; eó uti fivelis, projiciendum tibi | fuerit Elixirfuper Aurum in tigillo liquatum ; ac ita Sal demum iflud; | O ingreffum, in Sal frangibilemutatur, folubiletamen & liquabile , le- . | viffimo calore. Quod quidem( ut ego puto; ) dum eít Auro imprze | gnatum , projectum fuper metalla impetfe&a ; ipfamin Aurum trans- . mutat. -.— Equidemjam olim fufpe&a , nec fine causà ; Metallorumilla in.» | Aurum pleri(que transmutatio füit ;oftentantibus ; fucum ut facerent | nonnullis nummos iso inaurum verfos;dimidiatos yacicülas item & | euis X 2 ipfas V " "* t Vo POOLS A " - ^ x 4 -* n " DE . à ^ N | B6 c wnCcuammm XL : | ome ne s Wemesersereto rti Ms rot tante jr a -— LG ipfasfa&asauteas. Traditur hic modus Glaubero (in Purgar. Pbilofz — — Opomgs)quem,fianimus fit ;confülaslicet. Hinc etfi Barrbelinna in.» Pbyfic. fpte. p. 4. €. 2. Flerentia , vidifle fe ;intertes pretiofas HerrurieDue — | ei clavum continuum teltetur ; cujus media pars aurum effet ; media» - | ferrum; aurum,quoufquetin&urz immerfuserat ;transmutatusqueolim — — dicetetur à Thurneuffero ; funt viciffimaliitamen , qui pro adulterino habentes poft id tempus vifum; rejiciunt plané atjue evertunt, S . Nobiliffimus D». 4«guflus -Deyíang / non ita pridem eft ; quód | admeviferet. Sermo varius nobis, nec; quód ille hasterrasnono« —— biter infpexiffet , de Gallicis tantüm, Italicisque atque Anglicistebuss fed & aliiserat. Tandem,;uteftinomni Nature opere curiofus, ins Chymiam incidimus commodé ; cüm Enficulüs; quó'fcripturi pennas | temperare folemus , ipfi quoque memotaretur ; Servarefeeum inquit, | magni nominis Chymici donum ; dum Venetiis effet, €ztera; aciem - & nucleum ferri ; cufpidem auream effe , tin&urz cujusdam vi atque» | efficacià opinantibus, qui vidiffent, mutatum in Aurum. Statim in- T ceffit in animum tàmrari munetis, fateor, vifendi cupido; petereq;ex e adeó cepi; ut ne mittere gravaretur. Annuereillehác conditione ta» ten , uti , mihi quid videretur; literis fignificarem fi remitterem, quod " mefa&curum, etiam compromifi. Igitur quamprimümillius mihi fa- &a copia eft, ne mirari illum quidem poteramfíatis:.. Cufpis dimidium | digiti articulum longitudine zquans : Aurum quale Coronati aurei effe... folet , etad Lydiumlapidemrevocatum ,refpondebatexa&é. Adex- tremum , ne indicium quidem ullum folidature , ut necaffirmare pla | ne de Tin&uráliceret ; nec deatte & combinatione conjiceretameng Caterüm erat ;cur ifthucinclinarem potiffimàm. Nec mora: Cultelló; mucronem fra&o , ex auro& ipfe. ferruminandum alium curavi. Cui cümlima ab aurifabro ( e1enim iftud negotii dederam ) acceffiffet ; aut. infigaiter fallor , aut ornatius nitidiusque haud pauló prodiit opus.Ceres té Venetiano illi minimum pat videbatur: Ei omninó labor erat quindg - horarum. Nec mefingere quicquamhic credas, Amatenimferrum | aut chalybs , imó jufto calore cupidéattrahit Aurum, (QuóO experimene ^ tó refellitut opinio Ozzoz. Tacbenti in clave antiq. Hippoc. Medic. c. $.guod | Aurum ferro conglutinari nequeat y. priusquam cupream induat naturam.) Sic perpetuo atte vincitur Ars, nectám ingeniofa fuit fraus,quam fi la« borarit; non ingenium aperuerit paritef ac detexerit. 4 Manctinterim lioc ; Chalybem, quem diximus ha&enus aliadue — ims i v - OTT Wm. Up een NT eria y n es yeu / ^ ETT S isya j " f " ; - NUM J de. p ! z - AT ; d 1 d t m í X - Jj ; Dr VikTuTIBus ÁuRI. T. 15. i Damna. CHER Autem e imperfe&a Metalla , Lapidis Philofophici benefició ( dummodo obti- neri is poffit ;)transmutariin Aurum verifimé poffe. | . Qui autem cum D. Thon. Morefino Aberdonato Scoto deMetall.Canf: & trans[ubfl. D. Nicol. Guiberto. Lotbaring. necnon P. A4tbanaf. Kirchberg in Mundi fui fabterr. Tom.1I. lib. 1. fect. HI. c. XI. rotundé negat ; poffibi- lem effe arte puré naturali confe&ionem Tin&ura Philofophorum; quae omnia metallaia Autum Argentumque fübftantialiter tingat ; ac proje- . &ioneíuá finité ininfinitum multiplicet; ille legat LancemPeripateticam | i Faleriani Bonvicini Profefforis Padua ; Interpellat, breu.Salomonis dc&Blaue en(tcín ; imprimis veró MamiffamSpagyr.Pbarmac. Reg, D. Jobann. Zwel- feri p.1.e. 1. & que ibi contra di&um Kircberum , pro. Chryopoeiz veris tate & poffibilitate ;ad(truzit; nec non A/Derrum inlibro fao 30. de Mine" . ralibus. M. Petri Bou Lombardi de Ferrari Tra&l. ann, 1550. compofitum. - Heinr. Salmutb. lib. 2. tit. 2. p. 3 40. Joann. Fr. Mirandul. de Auro lib. 3. cap. 2. Marfil. Ficin. lib. 2. de vit cel, comp.e. 3. D. 4dam à $Boben(tcin J/agog.22 Arnold. de Villanova Rofar, Epift. prefix. ad Fuggeros ex Bafilea p. m. 46. Bernard. Penot, à Portu Prafat. Apolog. contra Guibertum in Tract. Arislas de L. P. p. m.91. qui fuÓ temporeab Edoardo Kelleo Prage in edibus D, Thbaddei libramintegram argenti vivi in putiffimum Aurum converíam; guttulà unicá liquoris rubicundiffimi vidit. Ferme, de abditis rerum cau- | fís lib. 2. 0.18. D, Job. Wolfg. Dienbeim de Medic. Wniverf. cap. 24. && 2p. — Mattb. Unzer. Anatom, Mercur, Spag. lib.i. cap, 19, M. Georg, Froberg. Hi- | flor. de Alcbym. pag. 78. D. Mich. Mayer. in Symb. aur. Menf. p. 219. 471.40. | g2;. € 557. 7. B. Helmontium , quiin fcriptis fuis ter publicé fatetur , fe ' proje&ioncm feciffep. m. 74. 707. & 671. $. y. Miftell. Curiof- Med, Pbyf; | «4cad. Nat. Curzos, Ann. 1. Obf. 16. D. Jobann. Tackit Chryfogoniaeh animam - | Jem & mineralem p. m. 3, €& D. G. Morbof. de Metall, Transmut.ad D. Lan- | gelott. Epiflolam. p. m. $7. i44. Quam Tin&uram licet perpauci ob- | tineant;érerumtamen naturá proícribere minimé decet. Habet enim - &illaquemadmodum arbor fcientiz boni & mali ProtoParentumno- . | ftrorum,füum de ccelo genium;quithomphaa bis acutá eam protegat & cutiofos ac indignos arceat;cüm páuci fint; qui vittutem & divitias afflu- entes jungere novére, De hac Medicina apud antiquum datorem Gallica Ypfa natura ; in Querela fua , ita introducitur ; ' Qui guakrit toute maladiey Et quil ajamats ne mendie: | | Qui ena une onec Gf um enl grain i EE Tot 5$ d , Qua PR "*X TL A ed erat : — e cdita 7 Toujours efl vicbe €f tonjours aime | UU Dri catene f d) Napp m we to € 7359817. Aug dts LT SOITOOTE SVUUO IO PASSIO NNIALOET js illoq. ssgstróbodsds a: Rt Cal dA dt DA OEC cde virtutibus duri dura» 1n Reguo Vegetabils, ES" "v" Vor £endivogin: eft iti Epi TVAEE Qu radii Solares copioff?t | /N feriunt , eü hiajov Salis Nitri quantitas fit € pev confequens major (FUUM fruümenticepiacrefcit, Verilfimé, fiquicquamaliud. Nam, &.——B-noniterratantüm autab aqua: & à certo quodam ; eoQue nittofo fale nutrimentum plantis eft.^» Experientiam; age,quá undo- : taniumoptimé docebimur;'accerfamus, "Nonne; quà plusfalis habent, | hoc feracioribus agris utimur ? quos; ( exemplum ut demus ;) quàd in animalium excrementis plurimum. Nitri infit, fimus-hinc latos efficit pinguesque. . 1mó ipía hominis urina nihil eft aliud ; quàm merum Nitrum; (fed nonanimatum? doc. Tbeopbraf). Paratelf Tract. n, de Peh- litate p. va. 376. Uic ex terra ;ubr pecudes mingunt;fit& coquitur Sal Ni- | tti. 12.in Fragm. Tratt. p. m. 445. Etfané , multiplicandatum frugum, peculiari 8 Nitro lixivia ; nonnullorum indé effe Secretum , inducimur facilé , ut credamus. Vid. Recuellí de Memoires 69 conferences fürs les-Mdrtg € les fiemces pre[emrtes à Monfeignesv Le-Daupbin pendant l'Anpés "M DC LXXI. par jean Baptifle Déuis Confeiller 6 Medizin. Ordimive du Roys. | Premerie Conference Touchant la. Vegetation de Plantes. p. ma. E .. Nimirümtenet & communis Philofophorum fententia , poffe maz terid ipforum univerfaliffimá , atborumfteriles fcecundari , herbas, Qo» resque atqueradices mediá hyeme produci; quamlibetarborem; quater 2. & amplius annó , máturos ex fe fructus edere;ex arefa&á etiam tenerum inftitui futculum ; amarosque quantumvis fru&tus omnes dulcefcere, — Job. Waltbio yin Tract. Philof. € Cbym. Germ. poen. 22. veferente. É Obtinebat ex eo Magi nomen Zl/ertus Magnus , quód in ipfa frigi- AT SYN Di YmrwTIDUS Aui drole 159 rue Aurefupenoris nofiro fixusquein lapidem, majores &bi vites ac- ' quirat , dubium &ipfum effe mihi non poteft... - Sed quid autumz. Aurz inferioris perfediffimum i. € e, brian - ipfumPhilofoph. ex Nittofo 4/452 preparatum? Nonne, ante fer- mentationem Auri; in Regno Vegetabili plus poffe fatebimur?Quis ne- . get? Nam,fi J/alcbium iterum audimus ( p.253;) Tin&ura ex hoc Lapi- de fit; fijquantum granum milii eft , diflolvasin aqua quain ipfumpoft- - ea vitis velut cor (ivemedium infu(d. ;non illa é veftigio virgam tan» tüm foliaque atque flores, contra communem nature curfum;fed;quod omnibus admirabile videatur, fru&us etiam matuütos nobilesue pro- . trudet, vide Paracel/; in Apocalypf. Herm. de Elis. vita. Revocat hoc mihiin memoriam Arcanum iftud plantatum tefufci- tatarum, quo plantas jam cinefa&as & demortuas quafi 1; calore ; velut divinà Mercütii virgulá ; animatas in: vitam revocari, novaque veftiri forma ad(erünt. Primus; quod Íciams ;Qaercetanus in Ícenam publi- camhoc Secretum produxit ; à Polono Medico fibi monftratumnon.» communicatum id tamen: Exinde plures ejusrei mentionem fec£te ; fed qui delcriptionem eam publico daret ; prater Rofenbergium , in Rbodolo- gi4,quitamen obícuró verborum veló omne texit : & Sponronum , lta- lum quendam , Tra/fatu de Vipera ; fed eódem , imó obfcutiore modó ; . quo Rofé énbergius ,non memini ullum. Cie daderim fané , ejus reiexpes | fientiamnunquam cepiffe , fed velex proprio conceptu, vel aliorum | .malefidd communicatione retuliffe ; qua fcriberent ; Addu&ii inde 2//- | dichius & Georgius Kirfieniunhic quidem iz didoerfait Germanicis , con- | -tra fob. Agricolam , in The[falo. ille; omnem toti negotio fidem atque af- fenfum derogatunt. Caterüm confpexit Pezru Servius Rom. Med, Rofam ex cineribus - uitis folerti & ingeniofóo artificio excultis elaboratisque xxiv. horis na- -tam ; adultam perfe&amque, Trad. de Nat, 6 4rt, Mir. i0 Ex otatione Dz. Comiti Digbzi ; Anglis de Fegetatione Plantartam Dabemus ; P. Ztbavafrum Kircberum miraculum reftitutionis feciffe, mo- dumque operandi communicaffe eidem Dig/«v. At non e cineribus | ipfis Kircherus , fed € lemine plantarum refufcitationem eam inchoaffe «videtur, quippe quem de Regerminatione Plantarum , proceffum fuum, .defcribere é cujuslibetíemine comperimus. - Require;quz idem Mardi ubterr. L.2.[e£2, 4. c.g p.m. 413. 6 414. ues qua P. Cafpar Scbort. ia gr enireipdrandico Porumanicn part 2. claff. Mach. $. Etfiitaque Dz. - j| - petrus 160 UO Ct A ae ap ge XI SUE MER "———— PDC ANN ds MN erus Borellus in Hiftor. € Obftvu. Medito-Pbf. Obf. óz. firibit: Crederem, 4 bec fieri po[fe » [f calcinentur plante invafe claufo , we fal volatile, in quo latet. yis refurrecitva evaporetur , deinde illud colligendum effe cenfeo € fixo fali wifiendum y ope aqua vita optima , vel roris majalis 4G vafe figillato alae — ve mediocri bec cirsuldri debere per aliquod tempus, t probbuniantur , prine — vipia purificatá: non tentata tamen unquam mihi ifta funt fateor ; tut loco toris majalis , convenientiorem huic operi ieficacioremque Mundi 1 Spiritum putem. . Caufas dixi fuperiüs. E Obfervationem merentur & ifta D.Perr, 7ub. Fabri 1B Palladio Sp4- gyrico cx. Per humidum radicalemundi luce impregnatum in pbialis - vitreis poffe ores , poffe plantas plantati & nutriri; crefcere & germi- nare; poffe& arbores & plantas é longinquis terrz plagisi impuné & in- corrupté deportari ; poffe & quaterin anno germinare, florere , ferreque . fru&us , modó nefrigus ambientis aéris externum pepafinum fru&us impediat & retardet , po(fe femimortuosrefufcitari (eu potius renovari, Sed funt; qui Autoris experientia hic diffidunt , imo eam plané volunt füblatam, Suftinuitamen annó proxime elapfó, nec refugi eumego laborem D interim neque jufta laude debitaque Borelluzz hic fraudans, 3 qui , quà eundum, digito velut monftravit ; Hor. & Obférv. Medicen Pf. Ita enimis ; OJf. 7, Aqua fola, inquit,nuttiri & augeri poffe plam - 1 tas , vix ctedidiffem, ni , per fex menfes, in phiala aquz plena Ocymi - & Bafilici plantz furculum vidiffem & fervaviffem ; ubi radices multass - imó Innumetas egit , furculos & flores; fed aqua renovanda faepe | UM Obfervavietiam arbores magnas fatis ,imó tibi craffitiem zquantes, in ^ terrea patva olla vegetaffe, fola itroratione ; terra ejusdem ponderisres — manente. Quare credendum eft,ab aére & aqua nutrimentum capere, 3 Quod idem Perr. Poter, cum Nobiliffimo 2ej/eo obfervavit, dum 9 in Oxonienfi Anglorum Academiá degeret; fümmitates menthe; pule« 2 gii & meliffz, probe immiffas in vitreas phialeas aquá fontaná; qua nur» — quam mutabatur; repletas , explicaffe (e in radices numerofas & luxuti- . antia folia, Vid. Ejuíd. Pref. Oper. Medic. 6 Cbyrs. p.m. 9. Quod Au- — tores laudati (ine dubio ex Theophr. Paracelf.Metamorpb,L. 3. de Conferv. - AL p.m. 17. petierunt. Hiftoriam plante ; (ubipfa aqua getminantis in vitto, ex alteriüs 3 Medici relatione recenfet Lzbavius /n Syutagm. Arcan. Chym. lib. 1. c. 22, 20 cujus fi igurarn ibidem depictamhabet. Idemnarratapud Refenbergium — in Rbedologia D. Frey , qui idemin tulipa (e vidiffe adferit ; nec m "m Fr a [I AN ad J oS OGEN O AC As err UwsreRmc. y. E - Dr ViTüTIuS ÁURL .- -—— dA D» A. d ud B : - Saco, Dabrzentk: de Nigropoutey in amaeniori Philofopbia , de Fontibus | Parng.pr.:s. Sed long? admirabilius Autor. memorat. Gall in Tta, Gallico Lapertite Chirurgie, di&o »cap.22. qui totum mundum arboribus - - - plantis ; floribus ; pratis ; luminibus , montibus, aquis, animalibus &c, exornatum, paryo vitró fpe&andum proponit, Ceterum; id ego tan- tüm Pheenomenon credo cujusmodi reprafentaffe fe aliquando Excell, - Tackint prodit, Myflerió Refurr. Rer, p. tn.éy. fea. Obfervatum & à me idem vegetabile eft in Magnete quem; de quo iadicium feci, ipsó hoc annó ; Univerfalem pofuiffem, —Cüm enim. ,. decimó nonó Martii die ; rotundis fe ille circulis oftendiffet, ficciore» ob folares radios citca meridiem aéte;equidemMagnes hic meus nonnis-^ hil in oleum demutatus confpiciebatur, Quód id autem fpiffifimum, effet; concre(cere mox ; arbufcularumque atque früticum formas, ( ju- cundiffimum oculis fpe&aculum ) induete ccepit, Quüm igitur ex me fatis noffem non tantiim , Spiritum copiofurn s :effe in aéris eleniento & aquz pariter; immo plus vigere , quàm in aliis elementis ; (ed & ex Mechanicis petcepiflem abundé : Salemin are & aquá cryftalliaum fixum & volatilem contineti ; inmó flores ; v.g. tulis - pas, anemones , lilia &c, lixivio, ex iisdem, fieffloruerint ; combuflis. in cinerem, capis & caulibus fa&o, affufo fiagularum plantarum appros priatarum radicibus , mjrá fecunditate & nitore propullulare : in ipfam xem cogitatione defc&dens altiàis , conclu(i5 fi fieri poffet;ut aqua quam- D. Philipp. Sachs à Lepueubeim ( in. Oceano Mazra-micracofm. p. m.26.) -smundimen(truum vocat; cum Catholico Sale, feu terriícato Mundi Spiritu augeatur, confervandi ipfius vim potiorem multó effe futuram, Jiniveríale enim Sal aquz ballamumeft. | Et(iaquanos eft (a0 igne im- buta plantasnon multüàm reddet fru&iferas ; aliquidigitur , cui aqua» tantüm vehiculi loco fetvit ; intüsneceffarió contitetur , nihilque aliud eft; quàm omnibusrebus fecunditatem tribuesSSal, | HuicSali(re&d | cognito vel intelle&o ;) non tantüm omnia vrgetabilia;fed etiam omnia. mineralia fuam originem debere; docet Dp, Kenelm,Dygb.de Plantar.Ve» | get.p.m. 62. imo Da. Panorol, Arcan.fafcic(Lp- 218. omnia ex aquá & igne, velut ex fulphure& Mercurio otirijideog;femen effe vim illam vivis * "ficanté;conflatà ex igne& aquá;in [perwate refident£, oftenderefatagit, - His innixus fundamentis , rem ipfam aggteffus feliciter fum, , d Balfamique natutz univerfalis fixi , c & vegetabili, beneficio, con- d fervare flores herbasque didici. Quod ne putes methrafenicé magis - profiteri ; quám, veris ; ecce tibl jvarie, mognitudinis , eofcue» | ; Yu inni- , 3 diui a d ^ b Lr " ». Y " ai Carur XII. DE VikvuTIPuS AuRL cust »" - a oÀ sa k x M" miu . a , daturi) mx Bilan —— : innixos columinibus, globos vitreos ; quos, quocunque libuerittem* pore , multiplici florum varietate, à me , anno fuperiore;refertos;nott » fine infigni oculorum animarumque dele&amento , apud me cernere» eft. Quodí(ivires vitamque DEUS Opt. Max. concefferit, vitreumMu- feonoftto viridarium annus futurus fiftet; exhibiturum & ipfum rerunr iftarum Studiofis violas , rofas , narciffos; tulipas ; caryophylla, alias queid genus herbas , cum rariffimi ufus;tüm przftantiá colorum fecun- dasnullis. Idque quacunque annitempeftate. Quibus qui patiafe- cerit, nondumvidi. Immo vifíurusvix aut ne vix quidem etiam fum» prz(titarus quifit: ni(i FLonA noftra infpe&a , quz rogatu non obfcuri nominis complurium amicorum, SEMPER - VIV A. lucem publicam.s vifura forfan propediemeft. | Ae Equidem ;injici nonnullas mihi remoras, video ; at enim differre ifta uti poffunt , ita auferre promiffa non poffunt. Tu vero , quisquis es ; benevole LeZfer ; cuicunque aliquid in hoc meo Tra&atu non perfpe&um intelle&umve eftprimó intuitu ; quzfoy. fufpende in his ; de quibus tibi non liquet ,, judicium tuum; &deiis, quz tibi videnturfatisliquere ; nequid pronunciatemeré. Necalinm ferto in te atcaná calculum , quàm de tuàfama à bono Vito velis apz poni Apes quietis Interim Majeftatem Natura naturantis nondum adoravit ; neque. niatutz naturatz deceffit fatis,qui divini operisHermetici poffibilitatem hon credit, realitatemignorat vel contemnit.Hzrip. à Parmá Parif. Veriffim: enim à S2pc4 iftud proditum olim eft;Multum egerunt,qui antenos fuetltot ; fed non peregerunt: multum adhuc reftat operz ; multumque refabit ;nequeulli nato poft multa fecula przcidetur occa» io aliquid adhuc ajjiciendi.. | Qaarit in ab(ttifo, divifa Cupido , meatu: Aurum; & v fcorias ; vel nifi grana legit. Infima plebs fapiat :fapiens quid abundet in Autis;' Novit, &hoc Apri nomine jure vocat. En Tibi ceu duplà , molfftrantes, lampade Soles, Quam calcant alii; won fine mole, viam ! Ut mira virtute trahat Codleftia Magnes. ConfpirantSalia &SulphuraSulphuribus.. Sic jam Magnes amat nonferrum; Vefcitur Aurd z: Depluitin Danae Jupiter igne finum. co ta. "US ET. * : 4 a [! Masmctisikt zs Vitium: weisst Am Wemeticmend eoa elim GN ma ; Aurea nunc etiam comitari ferrea dicas . Bu . . . .Secula. Vix pretió grandevenitpretium. Nil melius poflet votis impuné precari | Jangere & Afcadici Regis iniqua Fames | GOPIDLOGUs ad Letlorem Benevolum. Ulti homines animos facilé; in proprias cupidines inclinatos; atcere nequeunt,& vel ipfa bona damnant;ut velita deterriti; periclitari defiftant , & eó minusin deterioralabantur. Que intuenti nullum dubium fit, fore utut non multos aliquos ta- .mmen,quinon malo forfan animo noftram , de:Materia Lapidis univer- faliffima ; impugnent opinionem. Cum maximé hi ; quibus fübje&tum aliud ,Antimonium puta, Bifmuthum , Cinnab.nativ.SRotfaliloen Gtí/ vel quodcunque id tandem arridet quique id (quod ajunt ) mordicitüs - tenent. Moti forfan fcriptorum modernorum autoritatibus exemploque; .ingeniofi(fimi in his PAilz/etbe ; cutiofiffimique Becher j| quibus Mer- curius Antimonii animatus utramque facit paginam. | Quid? fi nobi- liffimus & ipfe Tumbe Semiramidis Autbor , fali mercuriali alembicato . primas deferens, ipfos excitet ? utut fit; fitjnulli noftram obtrudimus fen- tentiam, Nec proarticulo fidei eflevolumus. Credant, per nos, fen- |. tiantque, quod volunt , integrume(to. , Tantum obfetvent & habeant; | petimus; penfi, fubje&i lapidis illas conditiones,quas in antiquiffimo- | rumPhilofophorum libris fparfim legerelicet ; num five Mercurio cur- | renti cuidam Antimonil, five materiis id genus fpecificis applicati aliis poffeat. . Non ero prolixus in recenfendis talibus ; olim mihi notatis, |» Dabo pauca: ( 1.) eft resuna; uniufvis individui , fui fimile non ha- |.» bens.(2.) naturalis;fimplex.(5.) Primaterialis.(4.)Catholicanondum.» "»(7.) Corpoteatamen , & proinde (8.) vifibilis, (9.) Adamica; ( 10.) »» luo modo vivens. ( 11. ) in fe perfe&a, (12. ) omníain fe habens ; nec 1. »alieno indigens. ( 13.) Antiquilfima, vel veré Satutnina , adtop ; vel 1,» Plumbum fapientum. (14.) Cujus , juxta tabulam Hermetis , pater eft » OQ ,mater3) & nutrix e(t terra.» (15. ) Semper & ubique repertibilis,fed ly : y.2- non ite M ^ -» f NI. x6 | » Vegetabilis,nec animalis,necmineralis. (5.) Vegetabilis ; animalis; mi- | |» neralis fimul , £& A .& (] fufficienter referta, (6.) Chaofa velchaoticas - ^ 164 ÉrrILOOG ÓÍSÓ5 Xeno. B » nonubique artifici idonea. (16.) adfpe&u vilis vulgó ; at in confpes |. o, Gu Sapientum ptetiofa. (17.) Omnibus nota, pauciífimis cognita; 7 » (18.) Gratis & pro nihilo à Deo & naturaliberaliter vendita, (19.)fots ^ » titerfigillata. (29.) ponderofa, (21) aqua compofita ;.congelata, . » tepugnansigni ; non madefaciens manüs; permanens,glaciesfopho- ^ ,» tum (22) Lapis, non- Lapis, (23.) $ Phil.crudus. (24.) intenebris. | » lucens. (25.) Microcofmus nofter Macrocofmicus. (26.) Defemine | » Mundi Majoris, Filius euo£aoc parentifuo;inquoomnisplenitudo Naturz;h. e. EL-I-X EIR magnum &c. EM Multi hinc veri omnes, excludunt Philofophi mineras; corpora- - que metallica omnia; onmia generafalium , excepto (Lulliiverbis ) - Lunariz noftrzíale, omnia vegetabilia & omnia animalia. Quemad- ^ modum autem difcrimen non patvum inter lIniveríale majus datur & | minus , inter Lapidem Philofophicum & Tin&uras Philofophicas , e.g. folis ,lunz &c. (licet uno femine, unique matre generatas) ut eff apud Baftlium aliosque:fed Tin&uramtantum ; re&é tc facere, non repu- | gnem ,fifubje&um iftud , Mercurió ad Metallorum Tin&uras fpecifico - : Concenttató non deftitutum feligas; cujusmodi quidem antimonium | - eft. (quo de fuprà ipfemet, Cap. IIT, ) Et habeo adducere plerosque - Philofophos adeptos qui eandem Tin&urz conficiende viam inicre; planam illam proximamque nec quod Antimonii adhiberent Mercuri- unm; per fülphur martis ( ignem Metallorum,) animatum cumqueAuro - fixatum, quicquam aberrarunthic quidem illt; Ethinc riegle&us mae | teriz illeuniveríali(finze fluxiffe videtur , reje&umque € contrario, cum | fpecificatis Materiis omnibus , Antimonium effe ab his;quiCatholicum - nonignotarent,fubje&um. —Equidemnon eoinficias , metalla omnia? nnam tantum eandemque formam effentialem materiamque habere ; in ^ Argenti vivi, tanquam Metallorum materiz proximz, co&ione & pete — fe&ione confiftentem , unde ipfam etiam de fubftantia argenti vivi ; ley — Metaliicam debere effe tin&uram colligi poteft. Neque enim alias in — | il metalla ingteffum haberet». Caeterum materia hzc Merallorum 2 f fpecificata ; five fecunda ; unde ; nif ex prim , aquofo fcilis - cet fumo ( inem QBafferfd)reaben ) oritur ? qui Sali mundi unis. verfali unitus ; nutritusque aftris , ab elementis demum confe- ^ quitur, atfit forma vifibilis. At enim nom capio ( inquis, ) Nitti | veftri , ( illius univerfali(fimx materiz copiofi(fimi fubjecti) cum metallis miftionem fizationemque, | Noacapis? Ergó impoflibilis eft? Credis, | Maundifpiritum, (quem negatum ninquam, fcio. ibis ,) in ventretéte. | | : j& COIpus. "Y bu | $ed M e dA T$ -— |o 22 TUB mL M UT . tz Corptis fibi aptare omnesque tàm animales, quàm vegetabiles mine- ralesque ad inftar cerz alicujus ; formarum omnium capacis , faculta- tes recipere ? Nec hoc grave fit credere; corporeum illum mundi fpiri- tum ; uriverfale nefnpe fal, cum rietallis, ptodu&is à fe ; certó modó mifíceri ; illorumQue Accidentia ( foliditatem; opacitatem, colorem;fu- fionemqQue à formá quz (unt , ) in tenuitatem , femidiaphanitatem , in- tenfum calorem; fufionemque cera inftar ; ab eodem poffe mutari.Quid prohibetautem;quó minus adhuclongius progrediamur ? Quüm tanti - Mercutius tibi antimonil fit , in quo fal refolutivum; feu radicale me. tallorum humidum excellenti quodam gradu ineft,num,.fine refuscitati« vorum tibi falium ope in proclivi foret ; ex antimonio; caterisve mi- neralibus aut metallis ; currentem extrahere Mercutium quendam? Non polle tes hic fateberis, fcio. Sequitur iftudigitur, (alium horum Met- curialem effe naturam , dum in fibifimileoperantur, Quid? quod & - fulphuribus falium analogia quzdam ac fympothia cum metallis intet» cedat. Siquidem id certum, Nitrum , fuo quodam modo przparatum ; antimonii Regulo aureum plané colotem poffe inducere, quantumvis nonfixum illum quidem. Cujus Clariff. Krafftium , amicum meum aon € multis, Drefídz tempus jàm extraheutem , experimenti teftem laus do. Imónon faliafolüm , dixerim, mercurificari metalla; fed & ea» dem alia fubtiliffimi entis falium mercurialis , in ipfo latentis aéte, be» | neficio ; currentem in Mercurium mutari: immó ; quod amplius, con- | Jun&a cum metallis , juxtà cum his; in Mercuriumtransformari ; quems | quod ad formam materiemque ; ab iisdem , non receflurum, fpes & fi- | duciaeft. 1.enimmemoratum mihi fupra V. capite eft : peculiari in- | ftrumento ufum £g/igum : Argentum ex aére vivumtraxiffe. II. Vidi i- pfemet;quam mon(traret mihuMerzallerumMagifter Eybenflockenfis , 448100 | Piu Hermannus , cuttentem.Mercurium , circa medium Maji 1672. | delapfum in nebula& ab ipfo colle&um. III. Novi,quó;absque deftilla« tlone aut füblimatione , per a&rem , five ejus potiüs fpiritum ; feu Mune . | difal ; ex vitriolo verus Mercurius vivus preparati modo debeat.IV.Nec - | proceffu deftituor, qui ex Sale communi, immó tartato etiam, non | multüm diverfa ratione; talem exhibere me Mercurium doceat. V. Te« * flatur Curiofiff. Becberus;in fuppl. y. Pbyf.fubterr. vidiffe fe metallaattra- | Giva fada & aéri expofita noctu temporisin Mercurium verti. Quas | lem VI.Vir Rever. David, 9febentroft j Drebacenfium Paftor, Fautor me- | usdile&us ante aliquot annos, ex Saturno, ope toris Majalis exhibuit 7 y 3 Et x z pos Z : M -- rmt - S -&t Mercurium VII. Dn. Pélerus ; Chymicá (cientiá clarus ; ipfemet quo- . - invenit. Immo VIIL omneshinc corporumMercuriievaporanteS;tus ^ marm atteftantes. - ritum autem huncMundi inNitto terrz copio(iffimé occurrerecorpori- | - jam dicimus totius ; habebimus fal : exclufo Mercurio Corporum;quem - miraculi receptaculum , quin imó Spiritus domum, in quá fua volati- ; libusomnibus quies. Latetenim liic verus Philofophorum, non cot- ^ C. rationibus meris , decertemus ; qüüm ridiculum fuetit , fingere aliquid; -. habeas, Interim fignans totam tem Herzerá , Patris noftri , percepto; & — i "S ^ apmervus ira que Dresdz » in argento, falibus aliquot mifto , diuáue aeri expofito, bramin argento maculam relinquunt, immortalem nempe Nitriani- | E quibus , quoniam , ut confido, fatis liquet illum Univerfi Spi- E | ritum , cüm pro fe, in Univerfali majori tüm pet produ&os à (c(e Mer- cutios Corporum , totum in Univerfali minori abfolvere negotium,fpi- ^ ficatum; fubje&um etiam Lapidis Philofophici fine dubio Mundi,quod fubje&um nihilominus conftituimusTin&urarum, maximotamen cum difcrimine virium; de quibus jam plüribus referre, non tempus; nec | conditio fert. | / Felix itaque ter & amplius , cui noftrum ab impuritatibus falibus- que omnibus alienis perpurgare Nitrum contigerit! Poffidetille magni poralis quidem vel materialis ille , fpiritualis feu formalis tamen ignis. - Unde Philofophorum lapis ille ( concentratus fixatusque ignis aftricus | fcilicet) nafcitur. Sed de tabula manum. Pra&icé itaque in magno ' hoc opere obfervationibusque efficacibus potius ; quam fpeculativé;ac | credendumque orbi obtrudere; cujus experimentum ipíemet nullum; Libro Radicum : Sapientia Autoris major debet effe faó libro: Tuumquefa-7 n vorem mibi pollicitus , oppido quàmbelliffimé valere Te; quisquis 685 jubeo ; humanifIime Le&or, : E —- - jS, "^ | ie Veseeccsdonsemoon DiRQE o O00 dUBDOUD PHOSPHORUS b Hermeticus,. five» MCA GN E S LAINMIAUURTIS CHRISTIANI ADOLPHI BDALDIINTIT- S, R. Imp. Academ. Naturx - Curioforum Col-. i cu Hermetis. | RsaruU e prepecctesmqer raseserpesat, REDATUNNEI SBEEpUNBDRNIBNNU uatesac - Sitabtiaaf, Ctwerbíenene Q8edt — — Sftodb inter brem 90er eet(fecfety OR ann nid)teitt fluger Deb / &r Slavins von Cofen / «ie Svráffteoef Stagneten eOt(nts 1inb ibrea 91uf entbedet (s febletnur nod) eíng Gyaburd) bie fdytsere Sabrtett nad) Coldbos b«c rte, &yaé i(t/ o 9ermes 2 Cobn/ «ein feuriger Opagnetan, tei stre genes Ce e. ) TWvs J eU» ITE "E emen e VON T MMC HT ED | PurospHORUus HrzBMETICUS —- F &xdn (eibfterfunoner Phofphorus , e Er Gyer tiit oerf(aDrten Cocbetn c Gs Syafons Ceyiffregiren mug. ———. es Jie ibn bd Gtern : foit fafrenfett. uo n ; Urb fefeng (con von ferm: bort Anat bas gltlbne G«t( Soicfe$ (tbricb auf erfeifthenber CxdulbigEeit $a ftctétveDrenben Sfabenden / feinem Dodye teertbefte reunpe di "Sobann Gaeibart/ Medic. C. C. D, - - * 3i 3 Ls nibil pulchrius , nihil fuavius; nibil admirabilius, Abfque | hác fieffet, mundus ipfe pulcher noneffets. Hinc iidem lucis ^. natales; qui univetfi. Primus mundi ornatus; prima perfectio — lux fuit. : E E(t autem quedam fcintillans; fi non in omnibus ,tamen plurimis - corporibus naturalibus ; & ex iis quafi effluens: uti in fcolopendra; in- | fe&o illo, ( 9iaffe( / ) quod intenebris lucet, vid. P. 4rbar. Kircher. lib. | I. part, g. drt. Magn. c. 6. $1, in Icone, equis; tauris; lupis ; agnis; | canibus ; vulpibus, fele ; hyzná , avibus, pifcibus, muribus , ferpenti« - bus &c. D. TLo.Bartbol. lib. IT. c. 2.87 f244.ex quibus prz reliquislampys - rides confpicuz ; D. Petr. Tob. Faber in Pallad. SDAp. £4.17. p. 1. 168. Gt — cicindelz; 4.Kircber. in de Luce € Umbra L. I. c.é.1n plantis,utin fungo ftellato & baara , nec non in ligris putridis; imó in carne vervecina;no» &e inftar multarum lampyridum lucente; tef, Dr. (Perr. Borell, Hift. && | Of. Medico- Dbyf Cent. 1. OLJ 5. in nobili puella gratiofiffimz forma ; - qua dum capillos, pe&ine implicatos ; diffolveret; flammas velut ardene ^ tes coelo ftellas é capitein f(inumexcuffit..— 702. Néerenberg.l.1. c7. Hifl. Nar.peregr.in ventrali mulieris fcintill. quod vidit Baco Verulamine de-s naturali & univerfali Pbilofopbia in aqua marina ; que multum ejicit.s | lumen. D», Nicol, Papin.tn tract. Gallico , de la Lutmiere de Mer.£f Dn,Mone. | conys in T. I. Irin. Lufit. p. xj. i& gemmis & lapidibus; e.g. incarbuncue lo, qui omaium ardentium gemmarum principatum habet. J/4./ib.16, kp. d .StivEMAGNEs LuMINAR is. (^. fg €4p, Vy. Plin. lib. 2, c, 9. AAnfelos. Boer, Gemm.bift.lib a.c. &. licet fint perdo... &i Viri , qui ( fatis fpecioíé ) ullos dari carbunculos lucentesve aem. mas pernegant: Bàer. de Boor. Gemrn. 6 Lap. Hifl. 1. 2, c. g. Job. de Laer, im Cepite fua de Carbunculi 8f Rubinis, Muféurm Woresian. cap, i7, prios, Sed lege Benevenuto Celui nel' Arte delGroiellave lib.i. p. 10. in adamanteDn, Clayton. D. Rob. Boyl. Nob. Angl. Enarrat. quar. Obferv, de dido Lapide p.77. 45;. & in (imili Adamante , quem opeaqua paulo plus quam te. pida eó reduxit ; ut luceret in obfcuro , di&, Auer in ferm. d» Oy. E Firt. Gemm.p. m. 124. in Lapide Bosorienfi, qui certá ratione prepata- - tus lucique expofitus , eamita imbibit ; ita tenaciter eam fibi incorpo- rat,.loco tenebrolo ex theca depromptus expon:ztur ; conceptam lucem confervatamque non fecus , ac vivos carbones , non fine intuentium. admiratione ; diffundat. vid. Ds. O/as» Worz. in Mufto cap. y. p.m.46. €7 Da. Fortunium Licesum , qui ex profeffohocegit, Item A/zzerea P. Borm. in Philof tribuit. Invenitur ejus Minera apud To/o/2» , ubi lapi- des Aluminis, vulgo Alume de Rocca, fodere folent , doc, P. Kirch. ín arie Magnet, Lib. 3. part. 4. quaft. 2. p. m. 463. 464. 69 265, Hinc ftatuit Dz. Job. Bapt. Helmont, in Tradt, Magnum Oportet, fal. yn. 97. ^. 35. Lumen effe reverà ensextralucem, Naz , (cribit, penes me affervo feliceza quem fi ad aerem , Sole exiftentefupra borizomtem » eXpofu- - ero ad fpatium trium vtl quatuor faltem pau[arum , ac inde ad ol J 9h d €um detalero,férpat conceptumSolis l'umen,ad Aliquod fimile fort affis fbarium, , Quz dum mecum aliquotiens ponderarem, coepi eádem operá .& de Lapide juminari cogitare , & annon idem ex materiánoftrá Uni- ——— vetfaliffimá poffit parati. Quó quidem me paffus rationes iftas ad- ducere fum: quód eidem Philofophicum ignem (cirem ineffe : nec » qui impoffibile id ftatuerent , meminiffem : quodque pes , ut fic dicam, ca. patque eft , fcripfiffe de N. legeram Dn. D. B. ( cujus penes me MSC. af fervo :) folutó in Menfttuó Phil. à fe €, Menftruum nihil quicquam de colore mutaffe: nou autem,fpeciem ardentiífimi aut lucidiffimi] umi- nis przbuiffe,ita,ut ad fulgorem ejus, non videri tantüm omnia diftin.- guid; clariffime,fed& minutiffimi characteres legi poffent ac fcribi, non - aliter, acficádelas , hincinde difpofitas , quisaccenderit, . . Kaque ante paucos admodümdies , càm in conficiendo Alkabefo | ftudium atque operam pofuiffem , deftillatione pera82 , Retortam vi- tream , frigefactam, intüs deprehendi lucere:candentis ferri iq modum; . cffe&amque Lapidem Luminarem. Credibile etat, prafütiffe , quod | Z Vite l MN EET LM: -—-AJi, pl— a Ul 4L 1 Meo T xut vL , AS V VORTHATCT- A4) E" & 2 4 XUEEEC TASA URINE NS. QU. fs M laid ei uror P : ARAS SOUPE ORI e a E Puo sPHORUS. HzxMETICUKR. NUES. videram , meum Alkabefl ; qui penetraffet 5. lites veró Na rz ! Unde magis idoneum ;ilti pattui ; non occurrit, in prxfens quod -$ imponerem , nomen, quàm quod 'tonti przfcrip, PHOSPHORUS | HERMETI CUS, vé M AGNES LUM ESSEN Inde enim. P mihi videor obfervaffe. - (a.) Phofphorumiftum interdiu ex Pe» Solis. coal intereft » nubilumdieifit, an ferenum;) Intra pauca horz unius minuta fplendo* rem adeo agnos uti igneus plané atque fcintillans ,.non fine maxi- ma omaium admiratione ; adpareret. Unde: colligere licet; & Lunam . eódem modó Solis fplendorem continete, Utin mentem poffit venire Philofophos veteres fubje&um fuum catholicum, ex quo Phofphorus hic conficitur, eá cau(à Lunariam nuncupaffe. Eft hic ille: ignis cceleftis; quem peti filius , Promerbeos , Minerve confilio, clàmé coelis fuftulit.. Igaisille invifibilis Zeroaffris & Heracliti; de quo Caleidius.. Hinc Spiti- tus igneus Mercurii Trifmegifli & aliorum Veterum. (2.) Quantula lux candele acceníz? Etreconditus tamen in i- fthocPbcfpbero meo ignis attrahit jumen , velatomosigneas, efficitur- "que , ipfe utluceat ; etiamifi non admoveatur candelz- proprius. Qué 1 experimentó do&rinam dé" atomis ftabiliri liceat, (3-) Quàm noaignorarem, Magneticam acum in vitro , etiam evacuato ,) à Magnete communi extra applicato cieri : & ipfe, avidus. Cogaoícendi, Luminarem meum Magnetem vitro inclufi: qui nihilo- minus; ex luce folis & cándelz accenfz; id quod debuit facere , lu-- menattraxit, ade meridiano Sole clariüs patet , vitrum poroshabe- ' re ; quód non furtivé tantüm ingredi fübtiliffimus a&r; egredique; fed. 1 & materiale lumen penetrare valeat. P. G4/5. Scbotto autote , im Techw.. Curiof. Ll. 4.6. 5. Strut. 1, $2. vide & Obf. 62. Dn. Olai Borrichii in: 4e o. Medic. & Pbyf. Dh. Bartbolig. apt. 16718 1672..— 1 (4.) Non hic albo parieti admotus, meus P5o/pborw tantüm in 1 tenebris (plendet; led &3lluftrat & lumen pargit; Lunzexempló, quz ^ & ipfamutuatitium à Sole lumenorbi impertit. | | ( f.) Equidem repofitus in abdito aliquandiü PZo/gborue , lumen | ad(citifium fuum velut deponit: quod, verifimile eft; ad Solem videl; 9 Mareigneum illud , (quem D», Se2. Sttbíg zn Nov. Medie, Spir. l. 1. 6, 3 37. $: 4. vVOCat; ) aut ad aérem interim remigrare. Cxterüm redditus luci 2 publica ; aut Candela faitim-accení(z , repetit , quem depofuetit anté , — füoum - 0o does Says MaenEs LuMINARIS (Gn fuum [plendorem. Quod; quotiens libuerit praftiturus fané hic tibi, acin perpetuum quidem,eft, | (€. )Immifi ,;càm fe inluftrem ille maximé prebuiffet , in vitrum. - fpiritu qp plenum;PZofpbonte; meum... | Caterumtantum abeft,ut de » Íplendore fuc demitteret quicquam , uti potiüs idem ifti, velut ante, duraret.. | Extraxi autem (7) ficcatumque in occulto five latere;ut amitteret, quod fibi luminis peperiffet; quó fa&ó , inclufi ipfum eó , quó dixi, mo- . do, denuó vitro, frigida pleno ; de lumine certior futurus ; quod , exi- - Rimabam ex fereno aére attra&urum iterüm effe». — Nec fpes fefellit s. Continuó enim fulgorem igneum;qualis; cüm fummus eft, effe folet; af- - fumere ille, ut fic liquidó indé, putem; conflare , neque inclufum ei Philofophicum ignem , neque attra&um fplendorem, tantum vitium.» frigide efle; quz extinguat impediatque, — 8.) Atenimiterüm ille Pbo/p2ors« meus ; poft id factum, ad priora rediens ; pofuit lumen, de quo totiens nobis ha&enus fermo, Igitur calidz fornaci impofitus ; experiri volul, repetiturus; numefífet. Etía.. né repetiit ; ceepitque ; velut anteà,; radiare, utut , ubi ftatuiffem, ex- pers lucis effet conclave. ni Venit hinc in opinionem, (9.) Luminarem iftum Magnetem,quód nonalieno tantüm lumine gaudeat , proprio fed & ipfüm igne lucere». Atnon,nifiexternó aliquo excitaverispriüs, Eáferé ratione, quà can- - dens ferrum infito fibi lumine fulget ; fed quodab igne accenfum fit... ' Sicut etiam illu(tratio Lune nonreflexione aliquá , fed accenfionefieri amat. : Uti igitur genuina hujus luminis detut ratio ; fuppono ( 10.) aérens Sole; vel igne, illuminatum vapore quodam (ubtili(fimo & luci conci- iendz aptiffimo téfertiffimum effe. Nam luxin lucido manet,lumen à luce egreditur. Lux in Sole, lumen in aére.Lucidus Sol;illuminatus aer eft; vel (ecundum Paradoxon 7.Dn. W'irdig lib.1..7. ]gnem Jucem;lu- men effe fpiritus ; igitur i dE iD : |: i1.) Quod in Phofpboro meo Philofophicus fine dubio ignis centri | vicem impleat induatque;que magnetis indolem, eft: non hincfieri ne- quit etiam, quin; ob mutuumille confentum ; ignem eum ive fplendo- rem , quem radians Sol ac ignis item jacit ; fpirat & fpargit ; rapiat & ex inopinato fumat, u E t ' Quemadmodum ergó (12. ) plurimas Phofpbori hujus Herpetici - beheficio;mirabilia poffe exhiberi; (que excogitare;cuivis ; pro UR 2:3 € as oa / m eíti ingenii fagacitate ; integrum fit; ego omm ic; prorfusque animum. meum induco:ita cumprimistentandum - 1 (12) iftud fuerit: Annon ex ejufdem principio , puta , dlkabaf, 3 (quem in centrum redactum ignem;opinot ; re&? dixero; ) &pnis anti« | quorum perpetuus ( quó de defperaffe Kircbersz dübitare non finunt, ' qu£ Mundo fubterr, L. $.fG£ 5. p.m. 71. prodita ab eodem legimus:)reftitui | poffit commodé ;quem in rerum olim extitiífe natura; tot opinatiffimo- ' rumXAutorum loca teftantur, Vid.inter ceteraPerr. Appian.Bartbol Amatis tium , Colium Rbodiginum » D», Forcun. Licet : de Iucern.antiquor. lib. 1. c. 1. 2 Dn. Ernef. Burggrav. 2n Biolychn.Dn. Daniel Sennert. capite de longá inedia. — Alexand. Taffon. in quefr ftis lib. 1. q. a6. HertnolausBarbarus l. 5. in Corcl-. lar.M.Zuer. Boxborn, in Quefl. Rom.p. tm 49. Paniiroll, R Rer. Memor, deo — perdit part. Tit. XXXP, p.14. [ Quia? ?quódr perfuafiffimum ?: tiobis (14.) eft : Lapidem Philofophi- - cum, (qualem quidem proditurum é materia univerfaliffimá fperamus;) cüm fit,preter inclufum centro ignem , nihil ; parimodo & indefinen- | ter quidem ,emiffurum lumen neceffarió effe. Quanquam in omnibus Philofophorum ibris, quos quidem videre mihi contigerit , nec vola» - ejus ,nec veltigium extet;przterquam in eo,quod , deitinere fuo quem. 1 dedit , Fridericta Gala ,manu exaratum ; legi nuper, Conveniffe fe-3 ait,quem, quód à reliquo ceetu viventium teligio fua hominem sbdu- - : xiffet ,Anachoretamvocamus. — P. Michael dicebatur : Et erat alids no-? bii Trautmansdorffrare genere oriundus. Monafterium quatuor mile | liarium fpatio diftans Landsberg. Hic veró fe vidifie imprimis mirificomy rem ! oftendiffe enim hunc fibifecretó Tn ura, magni itudinem fi i [pe- | &es , non multàm fabam excedentem;eamque majufctilam, Colorem) autem eum fuiffe , qui & Grarari lapidis effe folet, quales € Bohemis ad? feruntur non pauci. Pracipuaipfi dos plendor. : Lampadem credidit fes; in vitro ardentem. Digniffima certéres in quá i inveftigandá & exponenda ponamus. fludium & operam, XaAeza mz xaAd : Exerceant ingenii fui vires, — inhoc admirabili opere Honotatilfimi Dnn. COLLEGZE mecum& ime probis laboribus negotii difficultatem fuperent. Utilitatem maximam cum pari glorià conjun&am ex opere perfecto roportabunt. T : UT eon DH (173) 8 ji ^x we | ES & (1 CNN SS CINE. Ww qug d RW CONS E p EDITOS Mee Eo 1 NONAS Sp IN) m SACS AOL nU 21:52 5/2:5 72:0 21-5 25-8 e e C : : ; VB OA OD ZAR SDN I ZO dis dS O ds d. T EAS S LA. f Y e d ) ^ 3. lup I Cm m LS mewerE poqd41-0 L À l Viri cujufdam doctiffimi ; COBLIDEns JUDICIUM Lg AUROAURJ; nuper edito. ÁANNOM DC LXXIV. pao d desuntuncsseeuA) Tei ciexpuna aii EXCELLENTISSIME FIR ; Pportuná hác occafione TUE EXCELLENTE prefentium Lator diffettationem quam ad perluítrandum mihi tran(mifitz ante dies non ita multos; Dz Auno Aug Dn.INV ENTORIS anagrammaticé, explicandi ;/ honorifica cum gratiarum a&tio- nemeoredhibebitnomine. Etcum jamdum multorum intet non ad- fpernanda fane eruditionis curiofi czteroquinNobiliffimorum virorum vetfetur manus, atq; hoc ille;alius aliud pto captus diverfitate fuper hác - ferat judicium. TUA EXCELLENTIA non ex nihilo effc putavit; que ' fibi alias me femper habet devin&um,meum etiam defiderate animi jü* dicium.Non potui;nec debui honorificentiffimo tuo defiderio deeffe» , hác certi(fimá fretus fiduciá , fore ; ut hunc paupertini ingenii flylum e quo & benevolo fit fufceptura animo voluntatem zftimans pro fzdo. Quanta mortalium fit curiofitas, & quantoperé ifti inventis nova ad- dendo inventa pofteritati fefe commendantes non intermorituram no- minis famam anhelent ; prater alia prefens etiam exemplum, de quo TUA EXCELLENTIA mihi difcurrendi anam prebuit , evincit. j j^ 2j | [; 4 y4 ^ — JupniciuM DXAuRO AuRE.— Mns , ex radiis folaribuscolle&o aliquid probare videtür ; dum hic pulvisnon ' ex radiis folaribus; fed ex Sale aéris per concentrationem & reverberatis | . onem caloris irradiantis folaris forfan colle&us fuit pag.3o.Circumvol. . velfeot(im vel intere mifta. Sic conftat, veriac genuini vitrioli, Nitri-.- -— T] " UCUOT1 AREE "t2 Tr v E )AMTLLUM huic LN ESLLEÉLAXANE' *Lu.la A6 * , c Ee Y " ' .. Eftequidem hujus differtationis AUTHOR , quifquis fuerit , uti exungue leonem, vir pereruditus ,multe le&ionis Authorum tam ve- terum quam recentium Philofophorum , non fine candore acutiffimi - ingenii & judicii, Ejusque fcriptum ob dextré ác exquifité tradita non- — nulla experimenta ad Naturam explicandam per Naturam fuá non de- . fraudandum eftlaude ; unum tamen vel alterum fcrupulum mihi obji- eit , liquidicre explanationeindigentem. .Nonadeó Nature accom- modata mihi videtur diftin&io àveteribus jam olim etiamtradita,quam ' Dxwus AUTHOR DE AURO AUR tepetit cap. IV. p, 29. 30. & feq.ia Autum Aftrale, Blementare, & Metallicum. | Naminrerum na-. | tivarum produ&ione SOL fefe habet , ut caufa efficiens univerfalis & in- differens,non ut fpecialis ac fpecifica , quam cujusvis concreti naturalis ' largitur forma fpecifica , non univetfalis , qualis uti di&um , SOL eft: - quz caufa etiam; quod ipfum poítmodàm caufatum non de effentiá cauíz efficientis univerfalis participet , nifiomnia etiam ex tripliciMun- di regno petita; vegetabilia,animalia & ceetera mineralia aftralia & eles | mentaria &c. ftatuere velímus , quz omnia zque SOL permeat, vegetat, - & in (uo effeconfervat , fed non nifi univeríaliter ac indifferenter pro. cujusque fpeciei relpe&u & ratione. -. Ecqui igiturAURUM fit natura» lis SOLIS filius ? Nec allataratio defumpta à pulvere fufci coloris aut purpurei in rubrum vergentis beneficio vafis vitrei artificiofé difpofita . vuntur enim in Aurá diver generisSalia, quz ignium fubterraneorum — ope & folisoperatione meteoriíata zthera petunt;prout foli fübjacentis fuppeditat genius , nittofa, vitriolica ; aluminofa; vel alterius nature . item fed imputi non exiguam quantitatem diverfis anni temporibus ex aére Amftelodamenfi multis aquarum falfaram & foli paludofi miaímafi imprzgnato artificiofi cujusdam vitri beneficio fuiffe colle&am, tefte Cl. Morhoffio ia epiftol. de Metallor. transmutat. quid? quod & An- nitemporum diverfitas divería in a&re fübminiftret falium genéra , " quibus z(tas aut hyems ; z(tivum íci". alia aéris alkalifata , hyemale ae cia vitriolica excludit, vel feparatim vel invicem mifta; prout aétis fert. piütatio. Ea autem univerfalitatem aut panurgiam vel panfpermiam af-.— fc&are ego non ftatuerim. Salia equidem natura archite&onicz; prout. | E &i- ENT MPPCRRVUR TIT P - cT. eh ie * i-e poUNdPEX EDiIYMO!^ITUT c * p & ignis infttumenta effe, facilé largimur; fed non unius modi, verum - varia prout varia fünt corpora & diverfz corporum miftiones ; quorum ope pro fubje&orum ratione Natura in eorum compofitione ac refoluti- - one utitur, Miras etiamin corporibus regni mineralis ; vegetabilis & a«- - nimalisfalium adminiculoNatura perficit operationes,que pyrophyla- - cia fubterranea per omnes telluris tranfitus ; omnesque venas & fodinas - metallorum difpergunt. Ecquiautemhzc ut inftrumenta externa ad - caufam efficientem pertinentia influantin ESSE alterius ab alio proxi- - me caufati? vel quis ad ejus (ubftantiam conftituendam pertinere dixe- rit? iafalomniarefolvipoffe& ex eo etiam conítare inquit Dn. 1N- VENTOR AURI AUR Z p. 43. 44.. &c. Chymicá (cimus do&riná, in- - quiens , falem produci in omnibus Mundi partibus calore ipfius Mundi - naturali, qui dum 3gitin iptum fuum humidum cum depaícendo, ut nütriatut eo; humidum ipfumdef(iccat ; quod autem in ipfo naturali hu- - faido deficcatum eft, Sal eft naturale , & naturalerei cujuscunque cum - in id refolvi nihi] non poffit; ex quibus patet; DNUM modo laudatum - Authorem flatuere; rem nuilam effe; qua Salis prorlusexpersfit, imo conftitutionem rerum naturalium primitus ex Sale dependere & inillud etiam refolvi. Verum magnum hoc petitum e(t, multa funt concreta naturalia Salis expertia ; ex quibusne gry quidem Salis elici poteft ; vel» üti ex la&uca, endivia, cucurbitá &c. ecquis ex Sole; Luna, talco;mar- - garitis &c. eruat? quz ignis intenlus non in calcem; fed fufionem redu-- eit." Nam quod ad SAL AURTattinet ; inquit Nobil, Anglus Robertus à Boyle in chemiftá Sceptio p. m.190. nunquam illud: mihi corifpicere * datum, velex ullius fide digni autoptz teftimonio coargui , tale quid ' unquam feparatumin naturá fuiffe. Siveró folaris alicujus falis extra- | &io in chymicorum proceffibus ; przfctipto per corrofiva menftrua aut | aliorum corporum Salinorum intetventum fit przftanda; dubium homi- | ni curiofo ac cautoreftabit ; emergere SAL illud exiplo AURO ;an ex | corporibus autSpiritibusSalinis ad id przparandum adhibitis, Utrum - 'autemSALIA rebus naturalibus conctetis , ex quibus eliciuntur infiet; "an veró ex iis fiant videbimus; Beatus D. D. SENNERTUS priorem | tumChemicis defendit fententiam , qui reveré SALIA rebus ineffe for« maliter, eáque arte chemicá tantum T ex quorum nu- Anero & DNUS INVENTOR AURI AUR X effe videtur, Verumfae ia & poti(fimum alkalia neque ante corporum compofitionem exiltgnt, | Becad mittionem faciendam confluunt , neque tandem per natutalem p | corporum -— ks 176 | JupnteituMDEAunOÁUnZ : corporum refolutionem unquam in natutrá apparuerunt , fed tantum per artem ignis ope educuntur & quidem effe&ivé inde procedunt, ita ut materialiter quidem & potentiá paffivà, ut Dn, Scholafticiloquiturs. . Salia ita alkaliaja concreto ante conflagrationem , non vero formaliter in alkali fchemate preextiterint. Unde fubtiliffimé & acutiffimé CL, , HELMONTIUS in tr. Blas humanum ; alkali, inquit, non generatur . in cinere ab igne efficienter , quanquam effedive inde ptocedat , nam - officium ignis quidem eft accendere; confumere & feparare;nontamen quippiam producere; fed dum alkali fixum fit ex fale antea volatili, non * elt produ&iorei nova; fed rei alteratio faltem. Alkali enim materiali- ter quidem erat in concreto ante cremationem; veruntamen dumignis tollit mercurium & fulphur; Saltanquam principium magis fubfiftens in. liquatione concremationis arripit fibi vicinam fulphuris, five pingue- dinis partem, eamque dum ab ignis torturá non fat valet tueri ; partim füblarvá Gas fimul evolat atque empyrevmatis odorem acquirit; par» . timque incorporatur ; ut verus carbo fiat. | Quapropter Sulphur conju- gio Salis jam fixus non celeriter é catbonein fuliginem tendit, fed fen» fim ac non nifi apetto vafe ; adeoque cum fulphure priore; ( nam hinc fülphur rei plerumque acutum Salis volatilis faporem retinet) actandem cam (ulphure carbonitio juftum fui falis volatilis pondusevolat ; Et 4.5, Didici nempe , quod omne corpus cremabile infe habeat $a! vola- tile, quod arteptione fvi fulphuris fixatur in alkali. Et $ 41.huc quadrat, quod ligna catiofa & putrida vix Salem in fuis cineribusrelin- . quant. QuippeSal volatile abfceffit cum fülphure per fermentum pu- tredinis. Hec HELMONT. idemrepetit TACHENIUS ex dicto Hzr- our 10 in fuo Hipp. chemico cap. 21. Nullum vegetabile babere SAL. fixum , cujufcunque fit generis , nifi a&uali comburaturigne,ita taci- — dum uftulando in alkali, & viciffim alkali in acidum agere & apprehen- derequeat, &c. Verüm; quamvis hoc Xejvopevoy,nullum [cilicet vegeta- | bilea&uiníe habere alkali, minus veritati repugnet ; Attamen an- hoc modo,quo HELM ONTIUS cumT A CHENIO explicat;per Vulcani artem in hanc mundanam fcenam producatur , offeruntfe adverfz du- bitationumprocelle, Enim vero nyullumSAL five volatile , five fixum - alkali fuerit a&u & formaliter vegetabilibus in eft concretis; fed in none nullis, nonio omnibus , ut Author vult,nifi potentià & materialiter aliis principiis fulpiureis & fpirituofis congenitis adhuc immerfum; jam., wt - em E Meus NurER EptTO. —. d» fignis violentiam füam in ejusmodi capax fubje&um exercet , illico ut fibi fymbolicas aggreditur partes oleofas fulphureas;in quibus materia- : liter & potentiá latet fal volatile falfum; hoc fibi fugá volens confülere partim abit in fuliginem ; partim à fpiritu acido ; non fine partium | - terreflrium adhzíu; grato connubio arripitur, & alkali Naturam adfumit. Adlerti hujus fundamentum ex ipía natura pefitur, & me- chanicá chemicá. Lignaputrida fummo licet ftudio in cineres tede. - getis, quocunque ignis gradu Sal exindenon elicies, ratio quia ligna -puttida fine violentá combuftione per corruptione internam á fale in a&- te exiftente funtrefoluta; antequam violentarefolutio per ignem infti- - - tuta fuit per principiorum feparationem: Sicque antequam Sal ; qui po- tentiá ineft vegetabilibus in a&u fuerit reda&us;aliis principiis fulphu- reis & fpirituofis nativis adhuc maritatus unà etiam cum iis evanefcit, «adeoque etiam unà cum aliis di&is principiis naturalilege & neceffita-- te volatilifatus in Gastranfiit. In vegetabilibus fpiritum acidum ma- niteftat illorum per retortam deftillatio nunquam non oleis Sale volati- - liturgidis flipatum empireumaticum , uti ex tartari j ligni guagaci , bu- xi & aliorum deftillatione manifeftum eft. Fuliginis deftillatio quantum Salis volatilis & olei feetidi craffi cum fummá8 phlegmatis acidi copiá - conjua&i fuppeditet ; encherifi chemica habemus notiffimum, Salia de- mum volatilia quod concernit , quz etiamregnum vegetabile; v. g. tar- - tarus , feces vini , olea dellill. vegetabilium &c. non folum animale re-- gnum füppeditat ; hec etiam formaliter non infunt fuis concretis , fed - matetialiter itaimmerfa funt;ut non nifi fummià ac violentà ignistortu- tá deftru&a concreti textura & particularum figura inde demum cum o» leo feetido ac craffo in fine deftillationis per tetortam igni aperto expo- fitam eliciantur , nullo ante deftillationem fapore in concreto naturali ' perceptibilia. : |... Qudd MAGNETISMUM ; quo AURUM illud AURZE ASTRA- —— LEfcilicet compedibus quafiligat ; nittum eft pag. 2o. 22. item 46. 47. & 51. Quem feq. modo elaborandum proponit. : lod ^ A.REC. Nitti albiff. puriff. q. v. fint deco&i lateres quatuor ; intra quos crucibulum, in quo Nitrum continetur , fuppofito igne per duas. |" horas, ccelo fereno ; Sole vel cancrum vel leonem five virginem iagre- | diente tempore matutino , co&rcentur. Quo fado iftud Nitrum feu |" magnetiímum brevitempore veluti revivifcere , moveri & minutarum | quafi centum fpatio Sulphur aureum; AURUM AURA di&um D Ds" aa VEN- , h diede: j| x8; [funiciuw DR Auxo Au — 0000 VENTORI, ex AURA videbis attraxiffe intus & extrà magnetiímo co- ——— lorem herbaceum, eumque fummum, pofteaquam autem fuerit refrige- fatus , ceruleum , qualis effe Eranii folet , affumente, In cujus elabo- fationeliz cautelz obfervandz funt;fi viridiin magnetifmo leoni pauló fortiorem ignem fuppofueris, repetere eundem chaosfuum; & linque- re magneü(mumfeu nitrum prorfus vacuum & fieri;quale anteà fuit;al- bum; matuté igitur & dum calet adhucimbutum]eone viridi magnetif- mum mortario infufum contunde. Quod(ihuncfolvas aquá fontanás viridis fiet, & in pulverem purpureum przcipitabitur, qui abluendus eft. Sic pariratione,fireda&o in pulverem hoc magnetifmo Spiritum vini infuderis, & digeri permiferis ifta, leniter viridis leonisfanguinem. five Sulphur aureum formá rubra extrahet; preparando AUR ZE AURO potabili : Si visindé preparare AURUM potabile; hoc precipitatum Sulphur aureum adhibe , ablue, & (ociatum cum mundi Spiritu f. a. fi- . ge. Autfihorum ignarus fueris, deftilla tin&um AURA AURO Spiri- tüm vini; usque dum quarta ejus pars fuperfuetit habebis refiduum Au- rum potabile, gratiffimi ad rubedinem afpectus. Hoc quamvis initio a« liquam przferat falfedinem, fidit tamen interpofitis aliquot diebus in- ftat limpidz; Magnetifmus, tin&urá innatante, quam depletam à folis radiisin vitro munias;ad folemenim expofitum AURUM iftud brevi decolor redditur, Hec DNUS INVENTOR DE AURO AUR. Verum facilé hic affurgerem genio INVENTORIS noflri; modó. experimentali animaretur certitudine. Dubium enimin animo relin- quitmeo hác fuà magnetifmi preparatione, utrum Sulphur illud aute- umfeu AURUM AURJE ex Aurá magnetifmo feu nitro fixo attradum ab Aura , an vero à flammáà ignis acidum infe continente; qui enimno- vit , quomodo flamma ignis infignes (epé altezationes in partium cor- porum difpofitione pro vati texturz & figurarum mutatione produce- re poffit; licet nullum Sulphur aureum vel Aurum Aure ex Aura- accel- ferit; hic in tradità Magnetilmi przparatione fufpen(as habebittationes & in incertum femper flu&uabit. TincturamSalis Tartati, exSale Tar- tari ignis beneficio ad carulitatem calcinato; cum fpiritu vini extra- &amquis hac ratione etiam non haberet pro genuina Tin&ura Solari ? Quid chalybemin prunisardentibus excandefa&um tam v&riis ornat coloribus adinodum afpeGu jucundis ? quid plumbo Vulcani flammis. expofito tantamlargitur colorum mutationem ? vid. fuprà laudatusR o- bertus à Boyleintr. decoloribus. Hactantiponderis funt; ut guis de ' attra- ^d E os NupER ÉpiTO. AAELLEERT[ | | 179 -attra&ione Auri exAURAA mediante magnetiímo peradà non immerito; ambigens in hanc devenire polfitfententiam & ftatuere, hunc Magne- timum (ive nittum à lammà ignis nativá füá humiditate privatum aci- do flamme vice verfá non tamen (ine partium terreflrium adhzfu im- pregnatum effe ; quod aéri poftmodum humido concreditum; in quo Salaéris procul dubio abfconditum eft; varias fubeat texture fuz & par- tiumtam fuperficialium quam intetnarum mutationes , diverforum co- lorum cauías , exemplo falistartaris ; chalybis , plumbi &c, füpraaddu- ' &o. Unde accidit, ut [picitu vini nitro tin&urá Eraneá imprzgnato affufo acidum hoc flamma in eo concentratum pro texture & partium figurz alteratione & mutatione illud in Aurum potabile inventoris de- genetet ; pulverem , qui fubfidit , pro fcoriis terreftribus acido lammz adherentibus & à (aleaque fontanz nitrofo precipitatis agnofco ; Re- liqua experimenta DN,INVENTORIS AURI AUR Ziin triplici natu- tz tegno pateca&tajipfius committimus fidei, iis tantum à mein medium prolatis,qua mihi injecerunt fcrupulum ; & de quibus meum defiderafti judicium. ^ Hexcutaqui bonique confulas, eft quod opto. Quibus Te cum totá familiá honoratiffimá divinx commendo tutela ,meautem amicabili Tuz benevolentia." Vale. Xu. EXCELLENTI.£ - addi&iffimus | : FRIDERICUS HOFFMAN- S8(o)&8 23 $ PATE BPREPTNNPRTNEENI NS CRNENEUE MOTO RT T we ho INIT T E TA : Jj 2 IE q^ €t Z ; 1: 2 tf LOA epo BONONIENSTIS. Inobfcuro lucens collatus Cunts PHOSPHORO Hermetico, "UCLARISS. "CHRISTIANI ADOLP HI BALDUINI, dag Hermetis ,&c. nuper edito, ; E EN i Et euntis : | - Nature Indagatoribus —. Vlterioris Knit ergó exhibitus CHRISTIANO MENTZELIO, D. SERENIss.ELECT. BRANDENZ.Confil.& Archiatro 1 S. R.. Imp. Academ. Naturz-- Curioforum eee ega. S. R. Imp. M o A OPER E eu PLOMENE St Bun Be A ES nunc lc c n LL S. R. Imp. Academiz, Naturx- Curioforum; Du PN ESI «VIRO MAGNIFICO,EXCELLENTISSIMO ATQUE EXPERIMENTISSIMO, . .Dxo. JOHANNI MICHAELI. FEHRIO, *» sl 3 Cognomine ? 2j RGONZAUIA4, pus cise , Amico & Affini Honoratiffimo; ' Ci pe cn D. CHRISTIANUS MENTZELIUSD. .." Sereniff. Elect. Brandenb. Confil. & Archiater, S. R. Imp. | Academ, Naturz - Curioforum Collega. mL Rcanarerum naturz; dum Myfiz illius ; nofito hoc feculo, curiosé perícrutantur » divina prorfusin mortalium confpe- &umvidenturprodire. Atquehzcquidem , non fiae Altiffi- mi nutu , ideó lucem afpiciunt ac divulgantur ut ipfius glo- (tid, &ternusque honor exinde refulgere,; acinternos propagari metitó debeat. Ultimus enim hicarcanorum ; rerumque omnium , eft finis: hümanarum rerum infenfiffimus hoftis, bello ac regnorum everfionibus ' purfum videtur impugnare mox eruditiffimum nolirum feculum , in.» meram barbariem; ( n DEUS prohibeat )commutaturus. Sed cum nihil fine voluntate divina accidat, acquiefcendumin ea erit nobis; pa- | 4a 3 riterás quem, perverfo penitus hoc feculo , Satanas ; divinarum pariteratque . - - 192 DrDbICATIO. dts riterg; ferenda quz mutari nequeunt & perfiftendum nihilominus affi - duis precibus ac ftudiis in iis, quz laudes)honores ac gloriam omnipo- tentis fpe&ant.. Inter natur veró abdita atqueintima;jure mihi emi- . nere videtur admitandus ilie Phofphorus Hermeticus , C/a7/; Dn. Chri- ftiani Adolphi Balduini, $, R. Imp. Nature Curiofor. College , cognomine . Hermetis , quem fuo Auro Aure Hermetico ; appendicisloco; adjunxit. Hiclibellas Auro Hermeticototus inauratus, immó aureuseft. Sicut autem ramus aureus ; quemtegit omne nemus , non ni(i columbarum volatu zEpee patelcebat : ita hoc durum dura , AviculaHerinetis , inge- nuo nen innote(cet Philofopho;nifiSpiritus San&diduc&tu. Taliaenim abícondita funt intrareconditum naturz finum , ut non nifi paucis re- cludantur ; contemtoribus autem DEI & operum ejus mitabilium, eter- num occlufa fint nematgatitz porcis ; fed furfures ; terrzque fordes(di- vitiz mundi ) quibus eorumroltra penitus immería funt; projiciantur. Etlicet Phofphorus Hermeticus , Venerisinftar ; (eu Phofphori vulgatis; qui clariffima fua luce Apollinem przcedit , diei prodromus, cunáis mortalibus nunc illucefcat , diemque myfterii ( univerfaiis medicinz) inftareindicet ; fzx tamen plebis , ignorantiz tenebris fepulta , tantum abet, utIuce hac exorta beate fruatur , ut potius hepiolotum inftar , ad ellychnii flammam no&u fefe comburentium ; damnum ex ea na&u-- ra fit. | .HuncPhofphorumHetmeticum ;4icorum Optime ac Certiffone, i- mulac;intta edes tuas Svvinfurti; paucis abhinc hebdomadibus,ipfe . mihi perlegendumtradideras ; ftatim vidi, dixique convenire eumin.s - multis; ratione qualitatis luciferz , cumlapideBononienfi, in obícuro quoque illuftri ac lucente ; quod lapis ille penitus mihi perfpe&us & co- gnitus effet. Eotemporis momeato promii,me breviter aliquid deillo editurum , fimulatque occafio tuliffet, Et quamvis de hoclapide Bono- nienfi (cripferint olim Clariffimi V. V: Porerius,Montalbanus , 8c. & pras reliquis Forezniu Licetus Genuenfis, Promotor quondam meus im Facultas. ze Medica ibi femper vel pot fata venerandus, qui (ingularem & inte- grumlibrum de hoc lapideA nno 1640.edidit;Ego tamen,cüm mihi con» tigerit olim Bononie ftuduiffe;ac Medicinz nec non cognofcendo huic lapidioperam per annum & ultra, curiofe navaffe; attingam faltem ea; ( quantumhocztatis mez decurfu memoria adhuc valeo ; atque antea- &orum;annis przterlapfis multis; recordari poffum) qualvidentur pra- priá potius mihi conftare experientiá, quàm aliorum fcripta recudere» librum« | - - , P" po -— L d3 vi CC VD' UT io - 18) librumque ex libris ; ( quod hodie frequenter fieri amat) conficere.Qu - yeró ex aliisteftimoniiloco adducere eorumque verbis uti vifümfuit, - id palam profiteti , uisque literarum characteribus exprimere ; non eru- - befcam. | Quamdiu Bononie vixi, acceffi locum plus vice fimpliciab - incolisedo&us natalem lapidis ; atque ibi quamplurimos lapidesipfes met collegi ; colligendosque ab aliis curavi; ut eos mitterem partim.» Venetias ; ad Clariff. Dn.D.Tackenium ; qui ejus quoque lapidis exacifTi- - mam habet cognitionem, partimut ipfemeteos domi calcinarem , ejus- que naturam multis laboribus mihi perfpe&am redderem.. —Utigitur prormiffis ftem , leviter faltem ( ut dixi ) atti»gam ea , que mihi cogni- ta funt de hoclapide,uberiora relinquens prefatis Clariff. V. V.ne cram». - ben (quod ajunt ) bis codtam afferam , fed ut, quod fele&ius in hoc ole- rereperi;apponam Japidemque bunc lutifzrum in medium producam., - cum Herzetico DPbofpboros in plurimis quidem , non tamen in omnibus - comparandum. | &ccedit& precipua caufa , quod in hac materia perbre- vis fim , nempe efficii ratio , qua Serenifimi Electoris Brandemburgici, Do- mini mti Clementiffimi caltra , nunc per feptendecim anuos (ecutus , ob va* riasitinerum ambages perGerzsaniav omnis mihi occafio fcribendi hac- - tenus in itineribus prxcifa fuit ; donec tandem, juffu Sereaiffimi -. Ele&otris ; hic in caftro ejus Cpareinberg dico, quod in edito monte fi- tum Utbi Bilefeldienfi imminet ; apud Cozjugem Ejus. Serentffiam , quae ob partumn(tantem hic fübfiftere cogebatur; commorari paulispet, ut - ejus cure przcffem , mihicontingereto. Unde per paucos aliquot dies — pauló quietior mihi redditus , atque fic occafionem fcribendi na&us; | paucula hzc, fty!ó magis Philofophico; terminis chemicis aliisq; tecli- . nologicis afpetío, nec c'a(ficis Romanis Au&oribus per omnia confor- mi, delapide Bononienfi lucifero in lucem edere tentavi.Et quamvis fa- | tius duxerim, latere potius ;ac meo me metiri modulo.quam glotiolam | aliquam, ex aliquo fcriptutz genere;apud nonnullos captare; tutamen, | Excellentisfimme Vir, voluntati huic mez reftitifti; & tua exuberante bu- ! manitate atque amicitiá ( quà ar&iore, ex parte uxoris, affinitatis vin- -etilo ad(lri&ta fortefortunáà comperiebatur) adeó mentem immutfti |! meam;ut fractis propofitirepagulis, ex obícuro , nuncin lucem,cum]a- ; pide meoBononienfi progredi non dubitem:calcatia hóc impriiiis ad - ? dente; Z/ufleiusz atque Excelentiffmorum Dun. Collegarum S. R.Imp. 4ca- | demia NaturaCuricforumdlbus mibi exbibuerie, eui norien meum infiverts fidemque darejubebas, d Cui Yen P xg Ty P SS TAS m LAS UIRIR-U nut ome v i c (^. Ur*nBCkTI o. - omn loeis End Cui ergo potilis, quàm 7i4i , Firorum Ampliffzme, hunc qualem- cunque libellum dedicatutn irem, qui , tot & tantis aricitiz nexibus; - me ribi devin&umreddidifti? |. SUMI Accipe igitur , Amicorum maxim? , qualem qualem ingenii mei huncpaucorum dierum partum, LapidemBononienfim luciferum,humani- tatis ac benevolentia tuz ulnis , quo fub fcuti tui umbra, concepta prie. üs Apollinis luce , clarius eluce(ícat;protegatur , ac nunquam non a- | more fincero foveatur, Vale. Dabamin caftro Cypateiberg / Pridie Non. jul. Anno 1675: : ! : CHRISTIANO MENTZELIO, Philof. atque Medic. D. Confil. & Archiatro | dm TUN Electorali | Pranobil. Excell. Clariff. j Cum de Lapide Phofphoro, in MonteSparenber- | genfi fcriberet. . b ; Icitur admotá faculà radiante Promerbeus Ignem de Solis furripuiffe rota. Ipfum Caucafei juvarunt culmina montis; Qaeis coelo proprio , fideribusque fuit. Ecce Promethides etiam MENTZELIUS altum Eelici montem fidere nuper adit : A Cogit ibiin Lapidem flagrantis lumina Phobi, Ut tenebris clarté Pbofphberurinde micet, Incola nunc montis,fic inclarefcere perge, MENTZELI ! ternas flat tibi fama tubas. College & Amico Houorati[f. L. M. Q9. Berolini ^ JOH.SIG. ELSHOLZ: GETERFEIMIIIXOIM - eum c anstatt mena rcm acad st t i Uciferum Lapidem , quem clata Bononia monfttat;. Hoclibro oftenfumTeuron& ora videt. Hic Tibi przcipuz debetur adorea laudis; . Mentzel , qui doni nosnovitatebeas. — EE NM, &Ofs y —^— — — — Pandere naturz Myftes mylteria perge; Per Lapidem poterit crefcere fama Tibi. Non ingratus erit Lapá bic, fed przmia reddet Luminis Auctori , lume &iple novum, Marmoribus pofitis multorum nomina clarent; Unde Tibi crefcat fama, /ibellus erit. Quo certi Ícité Lapidia Myfleria pandis; 4irs facit;ut poffis /uzzinzs effe capax. Marmora tempus edit, non funt ea fata librorum Namque Z/óris dostzs flat (fne morte decus, Sic bené buic libello ominabar : *: Johann es Manzius, Scholz Bilefeldienfis Rect, - leni NV perfpicaci mente ; qui Cbironia s Non nuperus, novusque; fed longo potens - Ufu, probatus ar/is audis arbiter , Morumlepore & comitatis gloriá Secunde mulli. (Ceu per 4ffríce finum, Calore folis z(tuantem fetvidi, Qualis lubido przlii , autcrudz dapis, Intetritz rapit Legnz mafculum, Seu mugientes intet adílitit greges, g —. Taurumque lu&antem premit mordaciàs, | Qviliumve pervagator omnium, Mox unguibus fert molle balantum pecus: Sagaciori pe&ori fe fic Tuo Immenfus ardor curiofitatis, & Talis fciendi fervor, atque audax calor Transfudit. amd unius es Pbmbi decus! Parum eíl;per herbas & medendi munia; Macbaonis celebriora reddere Decora ; mortem fiftere, & moram date Lintri, genus mortale quz raptum vehit: - - Felicitate curiosá ni petas; Divz parentis; alta Nzrare facra; 47. Caufasque noviffe & modos, BONONI/S - . Queis LUCIFER fe det LAPIS Collegio, : bb . . Au&o. X KM | D Ns MRNRCR GS cniin qndilidin pipe! — Ó € 5 " Autioritate C E SARIS rer Maximo » 2 Natura, cub folertiá non futili , , : Indagine 6 fublimiore panditur. Felix laborum! Sic bono periculo, Domosque Natura impetu laudabili; Perquiris ardens & remota vifitas. - Tua i(talaus, Zir EraZite; qui fimul Facem extulifti mentis altz, protinüs Fugére nubes, prifcus & L«pidis nitot Bononienfis inititit redire mox , Ceu no&e.pulsá clarior dies redit; Ceu vete füdo folis emicat jubar. Quapropter efto ma&e,, MENTZELI, Tuá Virtute5 Non Te lucininzigum premet Gens pofterorum; donec aut Mzfis honos Extabit, aut fuumlabori premium. &xiguum boc officiefz Clits faa monumentum Nobiliff. Dni. J4uctoris bonori pofuit — Johannes £€obttteper/Scholz Bilefeldien- fis Pro - Redot. Irttutes Lapidzs ; radianti luce corufci; Quem nobis rudibus peramana BONONIA mittit, MENZELL, in menía jam Solis; Lucfer ipfes Exponis, $pzrebezga tuo applauditque labori, Et meritó: Hinc etenim Mozri quz gloria furgit ? ; Quas memorare tibi poterit Bi/efz/dia grates ? Lucetuz mentis, MENZELI zaxime,quod jam Pet Lapidem, Urbrque fuo cum Monte coru(ca ferantur; Hadenus in tenebris & denfa no&e fepulta, Fru&iferi Autumni ceu tempore fzpe videmus, - Urbem Turrigeram nebularum mole gravatam; — - Cyptbius Hefperiis cum nondum fofpes ab undis, Sed fimul in rofeis ac fulget lutea bigis ; Qua furrecturos furgendo praevenit Eor, CRURA. A Ac radiante fuo fplendore corufcat "pello, Difpereunt nebulz denfantis opercula cun&a; Et genuinus adeft rebus color omnibus; Ecce, - Haud aliter nobifcum agitur, P7R MáXIM£& dumjam . Pbofhboru: illuxit mentis praefulgidus iMi Przdi&o Lapidi Tuus , hinc fplendore perenni Eximius /2pzs, Hrbsoue fao cum sone corufcant: Quas memorare tibi potetunt, IR MAXIMÉ;grates ? ; Paucula bec Excellentifftmi Dni. Autlorig opufcule gratulabundus prafrgere Goluit Johan. Crummel, Con- Redtor. imum hAee peces ommnmenea caiectmepemtat. asicegntunitn, Varta miren, - imnicsne SYLLABUS CONTENTORUM. PBROZMIUM; : . Se&.1.C.I. De virtute lucifera lapidis Bonon. cum Phosphoro Herme- ! tico Cl. Bald. communi. , . Il. De Phofphori Hermetici excellentiore virtute lucifera, quá lapidem Bonon. fuperare videtur, C. III. Dequalitate lucifera lapidis Bon. quoad colores fibi propriá . &quam Phosphorus Hermeticus non videtur poffidere. C.IV. De caufis colorum luminis in Lapide Bonon. & Phospho» ro Hermetico. : | C. V. Decaufis Coloris Candidi luminis in Lapide Bonon. & aliis rebus. | C. VI. De proprietate Sulphuris & fcctorisin Lapide Bonon. dit. ferente à Phosphoro Hermetico. | Sed. II. C. I. De loco natali L. B. &an nusquam reperiatur lapis Iu- - cifer, nifiintraQu Bononienf;. : C.1I. De aliis rebus, quz inloco Natali lapidis Bon. reperiuntur, C.1Ili. De Marcafithis & aliis rebus, quz inloco Natali Lapidis Bonon, inveniuntur. C.IV, De figura & magnitudine Lapidis Bononienfis luciferi, C. V. De differentiis & notis optimi Lapidis Bononienfis lucifeti; . & vilioris feu non lucentis. p Rin d ied ,Vl. Deprzparatione Lapidis Bononienfis luciferi, Bue ape €.VIL.Qe $c » GP TE GE ORREFE SA ITMeesr. OMNES HT. oci 26 PEeOENMTUM. : Por d — — - —— — ee d s AS C.VIL DeQuidditate & CaufisproximisLapidis Bononienfis. . | C. VIII. DeCaufislucis inlapideBononieníi & Ufu ejusmedico; | Epilogus, ho PROOEMIUM. . Nalogiam cceli & terrz ; rerumque omnium; fapiens antiquitas non invalidis vifa eft (tabitiiffe fundamentis,cum Macrocoímo, fupremaque infimis refpondere ftstuit... De qua analogia;Har- " moniaccli & terrz ; aureaque catena; quá omnes res naturales fibi invicem cohzrent; alii alibi, — Ego brevitati ftudens; hic analogi- cum aliquem ignem ; in Lapide Bononienfi ; rite per ignem ptzparato; exhibeo, ac per modum compendii id (altem in medium profero,quod memoriz mez poft tot annorum intercapedinem adbuc inhzret: qua- -. tenus ille Lapisrationeluminis ,quod ex aére;tadiis folaribus illuftrato, concipit, cum Phosphoro Hermetico C/ariff. Viri Cbrifliani Adolphi Bal- — duini , cognomine Hermetis ,'partim convenit, partim difcrepat. Hic Phosphorus Hetmeticus; quem non fine admiratione fumma quilibet ' Nature Curiofus mecum intuetur; quique haGenus noftra xtateinftar folis rurfum exoritur; nec absque fole per orbem Lumen faum diffün- dit, eundemque perluftrat; anfam prebuit, quare hic de Lapide Bozori- enfi Lucifero CHR: Hinc factum, ut relicta methodo vulgari ( qua res quxlibet pertra&atur fuo nomine; definitione, genete, differentia, caufis & fimilibus locis communibus) P£orpboram bunt Hermeticum CI. Balduini, przmiffum cupiam inftar alicujus textus , qui comparatio- neinftituta cum re altera, pertraCtaripaucisdebeat. ltaenim cum de proprietatibus Lapidi noflri Bononienfis Luciferi , quas obtinet commu- | nes cuz Pbosphoro Hermttico; egero, B. LeGoriledio fiet magis perfpi- cua; Immo & futurum fpero,ut faGá collatione inter duo hzc lumina- ria, fedulus nature ftudiofus, ulteriüs inquitere , ac tandem veritatem ; indagare poffit: id quod primarius cujuscunque rei fcopus ac finiseffe- — debet. — Quapropter fiatim compatationem Lapidis Bonon. luciferi: cum Phosphoro Hermtetico aggrediar; & fada partitione libelli mei; ae - gam i» prima fecfioze de. proprietatibus luciferis, quibus nofiri duo. d Phosphori ad invicem congtuant;aut differant,& quid peculiare Phos- — f phorus Hermeticus polTideat diverfum àlapide Bononienfi; & viciffim ^ hicab alteto. | In fePfione alters agetur de ipfo Lapide Bononienfi; & in genere,& in fpecie; nempe de ejus Inventore; loco natali ; dealiis re- buSy | - Secr. I.CaeT. De Vigrürk Lucir. LA. BONÓN, cutm Pr.H. c. 189 i-r EN hasensstsccndi [c ———— EPUDERUET : mm bus, que in di&o loco reperiuntur , de differentiis Lapidis , caufis & - quidquid breviter differi de Lapide Bononienfi per modum Enchiridii poterit; relinquendo Clar. Lzceto & aliis fua que de Lapide hoc, ejuse que caufis, more Peripateticorum; fufius pertra&arunt, — - SECTIO PRIMA. CAPur- I De Virtute Luciféra Lapidis Bononienfts cum Phosphoro Heresetico Cl. Balduini comuni. Rima Clariff-Balduisi Obfervatio de Phosphoro fuo Hermetico eft Fhec: quod interdiu ex luce folis (Mendorem attrabat :. uti plutibusin prefixo Phosphoro legi potetit. | : Hzc qualitas cum Lapide Bononienf(i noftro penitus eft com- munis, Poftquam enim lapis nofter legitime eft calcinatus; aérique» - diurno expofitus, five aér fit nubibusobfcurus; five earum expers & ra- diis folaribus pervius, brevitemporis momento islumenà Sole mutua- tur; attrahit, atque in obfcuto illud oftentat. Undelapis nofter quo- dammodo Nomen Zunarie quoque promereri videtur;cum zqué ac lu- . nafuum lumen á Sole adfcifcat. Przftatautem nofter lapis Bononi- enf. hanc vimluciferam folüm à Sole; exiftente eo fupra Horizontem, five dies fit ferenus, five obnubilatus, quemadmodum ego quidem ex- pertusfüm, — Clariffimus autem Pozeriss lib. 2- Pharmac. Spagyr.c.27. | & ex eo Fort, Licetus, Lith. c. s. &c. afferunt, lapidem hunc à Luna quoe que füumreciperelumen, unde à quibusdam dicatur Lapis Lunaris. Ego veró; etfitantis Viris reclamare nolim ; cum multum in mo- do przparandi feu. calcinandi lapidem fitum fit,alterque lapisalterum virtute Lucifera fuperet, ut hacratione poffibile fit;aliquos lapides Bo- - nonienfes etiam à Lunz afcititialuce lumen acquirete; atq; in tenebris illud reprafentare; (zpius tamen experimentum cepi ex meis Iapidi- bus calcinatis, quos no&u, ferenifIima exiftente tempeftate, ad tucem Lune mutuatitiam expofut, cum jam Luna penitus effet plena;ut explo- "farem,utrumtunc quoque lumen imbiberenté Luna; verüm lapides ifti optime preparati & luciferi tunc temporis nihil quidquam fplendotis aut lucis retulerunt in obícuro;et& fruftra pertotam no&em ad pleni- : bb 3 juniuu tjs llo uSEC TE BACAD:T. 5 0502 luniumclarum experimenta feciffem. Mane verofummo,; fimulac A- — — pollo reli&a autora Horizontem attigerat, lapides ifti (ub dio colloca- E ti, ruríum in obícuro lucere incipiebant, fatis clare, inítar ferri canden* tis , aut carbonis ; colore miniaceo rubro : argumento non invalido; Solem effe ícaturiginem ignis ac lucis : ficuti hoc ipfum aliis conftat at- gumentis. ^ - es 2, Secunda Obfervatio Clariff. Balduini eft; quod ejus Phofphborus Hermeticus Utl ad parpulam candele flammam lucere deprebenfus fuerit. Tantus lapidis Bononienf. Magnetismus tam facile lucem ab imbelli candele flamma concipiendi; à me non fuit obfervatus, cum illum ad. ellychnii lammam nunquam admoverim. Hocautem experimento de- prehendi, cum locaffemillum prope ignem: focalem, ubi erat multa flamma cum prunis igneis fic repofitum ; poft moram aliquam in pile- um vel locum ob(cutum; reddidiffe parvum lumen , vix fenfibile. Vnde poffibile eft; eum quoque à candele flamma lucem mutuari & tanquam accendi poffe. Idem hoc Clar. Licetus in fuo Lith. c, 4. appro- — bare videtur , inquiens : Zapideza Bononienfem etiam à flamma facis avden- tis lucem concipere , & hinc quibusdam /uzam terreftrem dici. Colligitur hinc; lapidemBononienf. zque ac Phofphorum Herme- ticum lucem poffe concipete ab igne focali& terreftti, & ideo hzc duo luminaria etiam hac in parte quodammodo convenire; differre tamen inter fe virgute concipiendi : quod lapis Bononienfis difficilius : Phof-- borus autem Hermeticus faciliàs lumenabignehauriat, ^.^. ;. Tertia ClarifT. Au&oris Obfetvatio hzc eft; 24d ejus Pbofphaorus Hermeticus , vel vitro inclufus, nibilo feciue lumsen ex luceSolis €8 candele ac- cenfa , attraxerit, ldem expetimentum feci & egoinlapide Bononienfi) - quiàme in vitrum pofitus, & ita claufus radiis (olaribus expofitus.lus men de fe fparfit in loco tenebricofo. inde Au&por no(ter porofitaté vitr] probarenititur.Conveniuntigitur hac in're quod; noftri duoPhoíphori; 4» Quarta obfervatio przfati Dn. Auctoris eft ; 4w24 ejus Pbofpboruss nog tantiim albo parieti admotus , in tenebris [plendeat : fed etiam parietem illuffret » 6$ inflar luna » terram illumiuantis ; lumen quoque de fe reddat, Noter lapis Bononienfis;etfi fubje&um tenebricofum , inquo ille lumi- — ne plenus collocatur, non valde illuftret, uti Phofphorus Herm. album patietem ; in pileotamen repofitus,ubi chartam albam quoque locavi ; lumen quamvis debile & vix fenfbile circum fefe effudit, adeoutfubje- - Gum five fuerit pileus , five charta, exacté potuerit dignofci, In alboaus — tem pariete non infitui experimentum, | Con- | N UN TU V twv. xal -.. e poma n H f X : .DEV.ludfl.B5cumb PIDE 0-00 om / Loss iem n : ELLEN TANQUAM ^. — Conveniunt igitur quodammodo & in hace s rdimspoin — . ticus & lapis Bononienfis ; quod nempe ambo de fefe, inkliftans;poffint effundere lumen; quamvis hic remiffiüs,ille autem fortiüs, | f. Quinta Obfervatio C/. Balduini de luo PhofphoroHermet. eft,quo2 ille afeiritium fuum lumenper morulam interjeclam iterum deponat. 1dem hocia lapide contingit Bononienfi ; cujus lumen, ab aére ambiente cla- ro conceptum, non diü in fubje&o fuo permanet , fed iterüm poft alt- quam moram tenues evanefcit in auras , reditque có , unde venerat : re« petitautem lumen ; quoties iterum]luci exponitur publice , non tamen. perpetuo tetinet. Sic ambo Phofphori conveniunt prezdi&is quinque modis , quibus comparari intet fefe poffunt. Denique funt alia; quibus conveniunt , de quibus füo loco. De Pbofpbori Hevmet. excellentiori virtute lucifera, qua Lapid. Bonon. füperare videtur... T incomparabilia, nec quicquam communia, inter Lapidem Bononienfem & Phofphorum Hermet. ratione virtutis luciferg, videntur ea ; quz Clar/ff. Balduinu Obferv. 6, 7. € 8.habet; neme« pe : quod Pbofhborus eju Her met. lumine folari pregnans , invitrum fpiritu nitri plenux conjectus', nibilomiuts lumen in obfeuro de fe fparferit. Deinde guod ex ifo liquore extratius , iterumque exficcatus 2n ecculro y ut ! dumen amitteret yrurfamquepofirus in vitra frigida pleno & expofitus luci di- ei fulgorem igneum nibo fecius iterum attraxerit vel inipfa frigida, lee nigq;& quodlexemtu: vurfum ex frigida exfcsatusque &9 in occulto orbatus fuo lumine ; calidegue farnaci impofitus » lumen faumvepetierit quoque in ipfa frnaci , licet camera fuerit obfiura 6$ lumine penitus orbata. Fotfan vim luciferam à calore fornacis recepit Phofphorus ille; qui ab aére ambiens "£e obícuro camerae non poterat eam acquirere. Admiranda fane talia , nempe : quod lumen clariffimum alicui fubje- -&o inhzrens ; & quod non tantum fummá ignis vi ; feu calcinatione, & calorem & lumen abíconditum retinuctit:verüm etiamab externà ignis; five folaris , five terreftris , Iuce tanquam de integto; & calore & lumi- neaccen'um & exaltatum ejus calor & lumen frigida, vel alio liquore, mon extinguatur , led fuum vigorem ; calorem , lumenque retineat ilefum,falvum & integtum. Jm bite ommibts , 10quam y Phofpborus m Her» | 19 ,.H $8031 C AP. TI; 00 S, p ESSEN — ere —MÓ enene, EITNSDÁs M Coda Wr edis iA Hevmeticus fuperare videtur noftrum Lapidem. Bononienfem. Quamvis fatear, me talia, experiundi gratia, nunquam aggreffum fuiffe,aut de iis; experimento indagandis, ullas fufcepiffe cogitationes. — Arbitror ta- men, lapidem no(trum, in liquore;aut frigidá, fübmerfum, ideó non Iu- cere, quod noverim illum; vel calcinatum ; facilé aquam rurfum imbi- bere , quoniamante fui przparationem & calcinationem; in pulverem fübtilem teritur;& aquà miícetur. Utrum veró Phofphorus Hermeticus, aquá fübmerfus, eam quoque in fe abforbeat, vel minus, Clar. nofter 4n- Gor declarabit. . Itemque experientia; rerum magiílra olim noserudi- et; utrum talia Lapis nofter Bononienfis przftare quoque poffit; nec ne. : Interim tamen , quia nihil hujus admirandz qualitatis luciferz;de La- pide Bononienfi, poffum affirmare aut predicare ; quam hoc loco C/.. Balduinus de fuo Phosphoro Hermetico protulit: ideoquebrabeum au- ferat jam Phosphorus ille, cedatque ei nofter Lapis Bononienf(is, quem olim tantopere ad miratus fuit, & cui fimillimum; quoad virtutemluci- feram, in natura dari Clariff. Licetw Litb. c. 24. € paffim; pernegat. Ve- rüm dies diem docet, & ficuti almus Sol, fingulis diebus; fingula produ- cit; aufert; redintegrat; ita definitis füis feculis, abditas naturz artes, ex ignorantia abyfífo producunt, ablatasque reducunt Apollinis Filii; Hermetisque nepotes, queis de sueliore luto finxit praecordia. Titan. Cxtetüm quz Clariff. nofter Aatior loco 9. 10/11.12. 9. f 14. ponit, ca;ad vim Magnetis univerfalis luciferam non fpe&tant; fed vel ejus caufas; velaliasres beneficio ejus Phosphori Hermetici , inveniendas. CAPUT. HI L| De .Qualitate Lucifera Lapidis Bonon. quoad colores fibi propriá € quam Phosphorus Hermet-nom videtur pofrdere. Lures igitur proptietates; ratione Virtutis luciferz,communes ha- bet Lapis nofter Bononieníis, cum Phosphoro Hermetico C/erzf. Balduiwi, non tamen przcipuas & excellentiores. — Rariese autem — colorum lucis videtur fibi aliquid peculiare € propriuta windicares —— Lapis noffer.. Namlicet ordinarius color luminis in utrisque luminati- bus fit, inftar ferri candentis, aut carbonis ignei, nimirum ruber,uti mi- — | nium; obfervavi tamen quoque Lumen in eo cceruleicolotrisjinftar vi- tidis tis; aut cicindelz ; vel fulphuris ardentis, candelxvejam jamart- . | dere Ru ME QuA/ afe. Lar, BONON. &c. 193 dere incipientis. Hoc ipfum quoque obfervaffe Clariff. Montalbanum Prof. Bononfenf. ( quem ex Cathedra olim differentem audivi, magná Fi- ni erudirifimi familiaritate ufüs ) Clariff.zoffer Licetu im fuo Litb.c. 27. a ftendit; inquiens : Clarif. Monizibanu quoad. colores , trey obfervavie -- differentias y thm vividi luminis , in vubro faturo veluti carbone , férrove candente zt fabreruleam , vix Sulpburis levem flammam tum narís- Jfgnas idneas 22£ favilla. | Etautem color illecceruleus vel (ecundum Mynalbanum (ub- cceruleus; viriditate aliqua mixtus ; qualis in viridi &re, à & vitriolo Veneris &c, effefolet, Deinde femel tantum mihi contigit videre. in Lapide quodam Bononienficalcinato;lumen ex tu- bro obfcure candicans. Huncarbitrür effe; quem Clar. Monmlbanues defcrip(it ita; quod rari(fimas referat igneas quafi favillas. Hi duo co- - lotes,nempecceruleo viridis,nec non candicans, ut faville; non funt Z "Clariff. Balduino annotatiin fuo Phosphor Herm, 'nde przfumitur, illi- . us Phosphorum hiscarere colorjbus. Etfinegare nolim, quod Clar. Audor, Aurum Aure fuum hifce coloribus aliquando ( f ftudium in hacre & operam velit locare ) tingere pene ut ejus tumen de fe tales; in obícuro, reddat colotes, *d CAPUT IV, De Caufis Colorum Lumintis. in Lap. Bononienfr 222 Phosphoro Hermetico. m |Aufasi igitur colorum proximas in lumine Lapidis Bononienfis $ ut leviter inquiramus, fervabimusordinem colorum triplicem; in noftro Lapide Bonon. Clarif. Mantalbano obfervatum, Primum igitut ordinarius & pracipuus color luminis in Lapi- de mes cum Phosphoro Hermetico communis; eft zu£er fatur ; qua- lisin carbone & ferro candente foleteffe: hunc G /a/flantialem , juxta. ufuales piorum colores nominare velis, quo ignem vulgarem;carbo- nes autferrum candensin tabula reprafentare nituntur , minium vel ex cinnabari & auripigmento vel plumbagine lutea mixtum colorem» minio fimilem, nomines neceffum erit, Uadeigitut hic in igne vulgati colorruber-aureus? .A fonte; refpondeo, omnis ignis, caloris & colos tis, alzo fcilicet Sole, (i derum rege, auticomo Apolline, Hic fuo fo» vente calote, aureoque colore cun&a penetrans & permeans, Sulphuris fui aurei rubri qualitatem rebus cunis, ad tale Sulphur fufcipiendum - Cc f "apis — — e l 1 Wh c owcYSEOTUBMOBAPAIMSO 3C 0 0 57 aptis, impertit : undéex iistlamma iterum excitata tali reíultat colore; j qualis ingeneratus illis atque impreffus antea fuerat: in flamma quidem aureus lücens, in carbonibus autem cineribusque, miniaceus & ru-- ber. Veriorem qui producete poteft caulam hujusinluce & igne co» loris,ejus veftigialubens fequar. / TS "DA d Secundus color in lumine lapidis noftri mihi cerauleo - viridis; Cla- - eif autem Monizlbanofübcoeruleus eft... Hunc à Sulphure & Vitriolo: Veneris ptovenireftatuo. — Ima Venu y antiquotum Phosphorus,Hé- fperusque: Apollinem nunc przcedens ;nunc(equens: Diei nüncias noGisque. Si ab hac ornatus noftrzterrenz Veneris profluere debeat; veftiri ac induieam habitu ccerüleo. viridi ( uti in ea deprehenditur) ne- ceffe crit. Fic fua obtinet fübje&a, quz tali colore inficit nunc magis; nunc minus.In noftra Venere e(t Sulph. & Vitriolum ceeruleum exube- rans: & in Sulph, & Vitriolo ceeruleo eft quoq; Venus. Hzcignis aéris- que lucidi amanti(fima eft; adeo ; ut nullus feré ignis accendatur; qui ante multam flammam, ftatim in fui exordio, colorem coetuleo - viri- dem; Sulphuris accenfiinmodum,nonreferat. Imo bafis cujuscunque flammiz, Give fitellychnium,five lignum;ad latera fua hunc exhibet colo- rem. Inficit omnes liquores fuo xruginofo fapore & colore: imó i- pfumteplet aérenz odore & colore, Salarmoniacum fa&itium nofttum, in igneni conje&um , flammam exhibet ceeruleo-viridemsquem colo- rem, ex vafe cupreo, in quo Sal armoniacum erat confe&um, contraxes- rat, Sicin officinis ferratis vel laboratoriis Chemicis; ubi vel tan«- tillum Veneris, dut Sulphüris aut Vitrioli fuit carbonibus immixtum, . flaninta fübinde eminétfübcerulea. Ipfum cuprum in igne patente flammani hoc colore ditat. Et quod admirandum eft, fi flammam. caddelz per fiphunculum , quo autifabri argentea fua Opera ; beneficio borracis vel alterius medii; ad invicem confolidare fotent ; in rem ca- picám, Sulphureaut Vitriolo' € conflantem; infuffles, ipf momenti pun&o; quocandele flamma iftüd cupreüm obje&uri attingit, tota inficietut flamma colore ceetuleo - viridi, ád ellychnium usque; ni- hil obftante impetu halitüs impulfi, quo effluvia Vitriolo- Sulphurea 3. , vel cupreá, vi flammiz irpulfz , abarceri potius pFxfumerenturt; quàm uttapto flamm£ i&ut conttaniti , imó fefe per totam flammam ingerere poffent, Adeo fdpidiffime flómma cupreas àblorbet partess ut nulla ais vis nec ullus impetus obftare polhit. | Unde probabi- le eft, Venerem noftram igneis & Sulphureis partibus totamcon'tares 1 aCcreme 5| MEM onem MAPAS TT * ; Lu 2 ) » | DE hn Coton. "LuM Iv LAx. Bowox.Er PHOs. HER, 19; — ————— — ——À Tmm—À e MÀ RÀ aécemque'talibus & omnium rerum effluviis cfle refertiffimum. Quod fi caufam /ncis eeralee, in cicindelis vel lampyridibus vulgó di&is in- fc&is, moEu folendeutis . aliquis in materiam Sulphuream aut vitrio- lo-cupteam, eocum luci; à fümmo creatore; ab initio rerum; im- | plantatam & admixtam , referre; voluerit, ei non contrarius obviam rem, Sed de hilce infe&is, eorumque generibus , differentiis, 8c qua parte corporis & quo tempore luceant, experimenta mea in ali- ud differam tempus, | Cumitaque in:loco natali Lapidis Bonon. vi- ttiolum 9 &: 4 inmarchafitis aureis ubertim ibi jacentibus; copio- Sé reperiatur, & Lapides quidam.hoc Sulphure & Vitriolo prezgnan« - tes (int; Anigitur aliunde color luminis: cceruleo- viridis, quando- ues in cer xa quam siturep idi qun I ? Saal DAI: c Maaeziont /De Can "» ciat Candidi in Turine fd Bonog. £9 AlIAVHTA VEFHLS M €— Wr —— — — MÀ m 1227771 B ulti. color luminisin nofiro Lapide Bonon, obfer, vatus 4.ClaFi/. MMontalbano et, quod lumen in. eo quandoque ratiffinias referat gea; quafi favillas, Cum autem favilla o» mais fupra cineres ; fub qua ignis latitans adhuc rubet, colore LA niteat, ideoque color luminis in ;Lapide Bononienf. quan: doque: etit. candidus quod mihi femel. tantüm; licet.obfcuré, videre £ontigit, . Caufas hujus ret perquirenti, mixtura Sulphuris albi , are gentel , ftanneique;nec npn particulz falino - nitro[z. mihi videntur, Diana noftra cum cygnis fuis albicat , . multumque. candoris.cum Jo- ve rebus fuis i impertit ; in quas. incidit: .ipfamque Xenereta albedine álluürat & fuperat, praefertim] humiditatem na&a,. Confer. te in al- fum, no&uque.ccelo Íetenante (. cum navis tua ; tranquilliore. aéris motu , mare altiffimum , ut eft Atlanticum, fülcat, ) injice. vel levif- fima queque in mare, etiam minimas, .fputi tpi guttuías, roris in ma- dum, ex ore tuo fparías, & videbis argenteas inipfo mari fcintillulas telücentes; quotquot, roris inftar; guttule fputi.tui in. mare incide rint. Lignum putridum , Argenteum fuum fplendorem, nodu non exhibet , humiditate fua privatum: cum, enim Sulphuris rubri par- fibus fit orbatum albumque. adhuc. cum nitrofi s particulis . inhere«. de ec 2 at;ne« 196 ape $sect Ls V. ASI ^^. at, neceffum eft in humido; lignum relucere no&u colorem candi- dum. AME Jis | Jy : Aa Calcinabam olim Studiofus antimonium cum nitro, more vuf- gari ; intigillo, ut haberem-diaphoreticum vulgó di&um : cumque materiam fpatulá agitáffém in crucibulo ; ignemque fübtus occultáffem latetibus;ne effet confpicuus;in loco tenebricofo & vefpertino tempore; appatuit mihi materia agitata, prafertimi ad latera tigilli; tota argentea; luce perquam candida; pauculatamenm viriditate intetmixta, —— Caufamin Sulphufaliquod album ; quod coritineret antimoni« um cum nitro permixtum, tranítuli: quamvis hoc Pheenomenum poft hzc mihi nunquam afful(it vel aliquoties inquirenti: Saccbarum albif- fimum, quod optimum habetur; durumique eft;iin obícuro, ab illo a» liquid cultro abradas ;, lucem candidam, fcintillarum inftar ; exhibebit, ob partes falino-nitroías cum (ulphuüre albo permixtas. - : Has particulas ; effíuvii lucentisin modum, egredi quoque ex c4- 2i. pilis & cate exiftimo, cüm in tenebris pellis cati adverfum pilos, feu à cauda verfus caput; crebro manu fricatur, — Quod Johan. Nierenberg. lib.t,cap.7. Hif. Nat. peregr, Gt ex eo Clariff. nofler Balduinus in fuo Phos- phoro hfc-prefixo, refert; de puella riobili; quz pe&tine ; ex capillis fuis flammas; velutt ardentés' celo ftellas; in finum excuffit, Illud mi- hi ipfi accidiffe juveni adhuc; fan&é affirmare poffum. In edibus paternis cum aliquando fummo: mane furgerem ; ut concioni facta iri templo intereffem; contuli me ex cubiculo in hypocauftum calefae Gum ( menfe Februario fet finito) atque ibi affidens forriact, ac me veftiens; ccepi capillos pe&ine; ex fetis quidem füillis confe&o , come- fe. Et ecce fimulac peden à capite & capillis deorfum detrufiffem; innumerz fcintillule claré lucentes ; omnes quidem colore albo , à ca- pillis excutiebantur, Perterritus primum hoc fpe&aculo, intuebar pe- &inem, formácem , & quidquid ante& retro caput effet. At cum nis hiffeté «ultut offetret capillos rutfüm pexui: & quotis vicibus actum pectendi repetiveram; toties excidebant fcintillule ex capillis: A&u- tüm me ad feneftram contuli, ( erat faltem unica; pet quam diluculum matutinum ?ncidere poterat in cámeram fo. pedes longam nec ultra Loss cd meme moth 12. latam ) ut (peGaculuim ad lumen exotientis diei quoque viderepofs fem,quod tatrien non adéó exa&e fefe oculis prefentabat; quam ino- CO ob(curiore,poft fornacem.Hoc mane plus temporis dabatur pediina- tioni, quam aliás ferioribus rebus,ob fpe&aculum hoc. Alteromane & | v9 Dis WE poíft- .— de. Ut Dr CAusis Cor. CAND. IN LuM. LA?. BONON. & ÀLIAR. 197. pofthac nihil quidquam tale in meexpertusfum. Vir. Cl. Jab.Mareiur. Scholz Bilefeldienfis ReGor,dum hac typis exícribenda Bilef, curo,mi- hi narravit, fibi adolefcenti olim, dum ex graviore morbo jam con- valefceret ; & in tenebrisledum petiturus , thoracis nodos folve- tet;plurimas ignis (cintillas fubitó éfinu excidiffe. Idem in tenebris capillum pe&ens,in ipfo «tatis flore, aliquoties fcintillulas ob(ervavit, Etfi autem caufam hujus rei in talia effluvia capitis & capillorum, quz A album cum admixtione nitrofi falis continent , referre poffem 5 . ; tamen quia fcintille iflz capitis tantumunius erant diluculi matutini, ' vereor ne alia latens fimul adfuerit hujus rei caufa. Ex his liquet cau- fam luminis candidi in obícuro; confiftere precipue in Sulphure albo ( quali ) & Jupp. fcatent) mixta cum particulis falino- nitrofis ; zpius cum humiditate quádam junctis. S:cubi Lapis nofter Apollinisauro, Lunzque argento, nutu Jovis, mixturam falíam adeptus eft, fit lumen in obícuro ; juxta C/arif. Monizlbannm rvatiffimas igneas quafi favil- las exhibens. 1 ume : Capur VÍ. | De Proprietate Sulpburis C9 faetoris in Lap. Bonon. differente à Phbosphoro Herm. Cl. Bald. Ls de Sulphure triplici,quod in Lapide Bonon.ratione Luminis B reperitur, in pracedente capitulo egerim; cum tamen ob foe- JA. Atotem ingentem Sulphutis ; quod in Lapid. Bononienf. eft ; dit- .. - ferentiam fort;atur Lapis nofter à Phosphoro Hermetico ; quem fine ullo fcetore effe tanquam puriffimum ens przfumo , placet paucis de Sulphure & fcetore Lapid. Bononienfis hic differere, — Igitur in. Lapid. Bononienf. Luciferis ; praefertim qui qualitatem lucen- tem non habebant; deprehendi fotidiffimum olensSulphur. Nam dum calcinare illos in igne vehementi tentáram, confípexi in ipío . ignis ardore maximo Su!phur quoddam lutei coloris , quale eft com- mune noftrum Sulphur, ex fffuris lapidum excoqui, quod igne non . depafcebatur, fed in ipfo perdurábat, bul'ulas tantumexcitans, Nul- lam autem flammam ex lapidibus egredientem ab initio calcinationis usq; ad finem fenfi; quamvis fcetor à Sulphure aérem impleret, Extract igitur Lapid.(quos non comminutos, fed integros in ignem pofueram) fpargebàt foetorem putridum;inftar Sulph.Stibii; quando illud cum fale - cc 3 tarta. e) 2i T E uhi uocat 7 [^ we t TERR : A " *ATM "ii MONS. eg 201.3» SECT: 1. CPU VE- [d o] tartari , vel cineribus fag! exultis calcinatur, ejusQueSulphur calidá ex- trahitur. — Talem feetorem quandoqueferrum fpargit cum Sulphuree- laboratum : item Ar(enicum. Hos Lapides calcinatos recondideram | fortuitó juxta monetam argenteam cupreamque, quám Lapides fuis exhalationibus Sulphureis adeÓ nigredine infecerant ; ut vix ]ulios me- os argenteos cupreosque ( ttalis dí&os) bezones cognofcerem ac ni- gredinem ab iis lotione quadam iterum tollere poffem. Atcumento ; quodSulphurin Lapij Bonon. fit groffum, fixumQue aliquo modo,cum non ftammigeret inigne fed diuadmodum in eo perfiftat, bullasQue tantum emittat vi igais; tanquam fale quopiam fixo foret permixtum ; quod Sulphur itidem fixumredderet, Hinc quoniam poft validam igni- tionem & calcinationem Lapis nihilominus effiuvia fpirat Sulphutea ; quz metalla obfufcant , neceffe eft Sulphurin eo non effe in totum fi- xut ; ed ex patte duntaxat. Quod enim fixum omnino eft, illud ignis tortutam fu(tinet , atáue in eo perftatintemeratum ; nulla effiuvia emit- tendo,qualeaurume(ít. | Groffum veró & terrenum in eo Sulph. effe,ar- guitur ex feetore ejus ; poftignitionem. .Si enim Sulphurin eo effet pu- rum at(ue omnisterreftreitatis expers ; nullum ederet foetorem, fed cum - fua puritate perfifteret quoque fizumin igne. — Vnde colligo ; C/47. Bal- duini Phofphorum Hermer. Sulphure putiore & fixiore conftare, quoni- ameiex Aura fimpliciore Aurumiítud; fiveSulphur folare; purum ad. | venit, unde procul dubio omnis quoque fctoris erit expers.Hinc etiam | Lapides no(tri Bonon. quantó minus funt Sulphure przgnantes , tanto pellacidiores, puriores atque aptiores (unt ad lumen concipiendum ; quando fuftinueruntcalcinationisignem. FoetidumSulphur quoque .— Íapidibus noflris ineffe indicavit olim Pzrerzw lib. 2. Pharm. Spag. dh cap. 27. A ddit etiani ; eos falem acetrimum;mordacem & verd arfenicalem poffidere. Idauod verum deprehenditur , quoniam vicauflicá pol- — | lent ; poítignitionem, & Pfilotlia exiis facile parantur. Porró inquit - Poterius loco citato , ejus Sulphur non effe ita fugax ,utarfenici,imofi- . | xum manere in igne, fortemque fuftinere calcinationem, Neceffum E tur eft , Sulphur in lapidibus noftris effe fale quodam fixo permixtum, quod illudin igne illafum confervet nee tam citó abfumi patiatur, L2 (oai T ii» : : Br &i(195 te OS cos n————————À —— aumlemuy a SECTIO SECUNDA. 22 CAPUT L d Loro Natali Lapidis Luciferi € an uufquam is reptri- atur , ntftin tracé Dononienfr. Ntequam ad caufas naturales Lapidis Bonon. progrediat ; vi- ' fum eft prius de Loco Natali ejus; & quid rerum naturalium fof- filium ulteriüs in di&o loco reperiatur ; paucis differere , ut il- lis cognitis , có melius in naturam & cavam Lapidis noliri pof- fimus i inquirere, Cim autem /2pis nobis dicatu: Banenienfís ;indicatut hoc epitheto ejus locusnatolis , Bezonía nempe Italorum alma fludi- orum mater abfoluté di&a ; 69 nomine €9 ipfa re commendabila. Haec Bo- nonienfis tellus produxit hunc lapidem luciferuma ante annos circitet feptuáginta, dumhzcícribo. Annoenim 1404. quidamcivisBononi- enfis ( ut refert Clar, Licerus Litb. c, 2.) nomize Vincentius Caíciorolus Cherie deditus ; ad Chryfopeiam À futrima translatus , cum inveniret lapi- dem bunc Sulpbure pouderofopregnantem Solarem vocavit , eumque aptutn ad Chryfopeiam judicavit. Hic vir Lapidem bunc multa laboribus antea fibatium ,non qui de fe promeret aurum ,[ed qui farberet ip fe Solis aurcuta lumen y ealeflemque tbefaurtum velut notus fararetur 2colo Promerbeus (ut | Spfis utar verbis CI. Liceti.) preparavir. Plura deinventoris occafione le- gantur apud Porerium l, 2. "Phar. Spag. c. 27. Fut igitur Chemie deditus - inventor, O divinamartem ! quz nobis morta! ibus divina prorfus a- peruit, Quid enim fablimius illa arte; qux tot invidie dentibus morde- tur? Vti enim SacrofanctaTheologiainfinitis modis àSatana infeftatut: Ita hzc ars, quz abdites NATURJS Dei Filie , receffus perfcrutatur, à Satanz membris oppugnatur, Sed veras Chemiz laudes pertractet ; eamqye vindicetcontra ejus adveríarios Clariff. Olaus Borricbiur , & a- lii: Meum non eft, hic longius digtedi ; fedé (utrina transfugam Ca- feierolum (uo quoque encomio exornate, quod artis hujus diving cupis dus, fuis Chemicis laboribus luciferum huncLapidem Bononie prodide- rit: etfi aurum quzrens ; fibi & fuo Domino inaniter aurum (tefte Pore- rig)protuderit. Id quod certiffimé accidit aurum hac arte folüm quz- sentibus » avidequeil liinhiantibus. Ceterum locus natalis fpecialis Lapidis 200 SECT. YI. CAP. I. s Mni. LapidiseircaBononiam Mons e(t Paterwu (vulgo monre Baderno )di&us, — ad quem me zpius contuli , cum Berenie Medicine opcram navatem; ut Lapidem noítrumin fuo natali conquirerem folo, Locum hunc na- talem , quá via ad eum eatur ex urbe, exquifitiffimé defcrpfit Porerius , loco ízpius citato;adeo, ut illum vel Pi&órum gloriafpelles artificiofo penicillo (uo melius obtutui noflro proponere non poffet. In dido monte Paterno ; poft pluvias ingentes , ab iilo , torrentis in modum,de- currentes ; eluitur in montisrimis & (ciffuris patentibus , atque inveni- tur Lapis Bononienfis. Etfi autem Lapis hiclucifer ha&enustantum i comitatu Bononien- fi fuerit inventus: attamen non au(im afferere;illum nusquam alibi;prze terquamin comitatu Bonon, exiftetre, — Namfi TPuavi Hiftoria /;s. 6.&- dem non fuperat ; de admirando quodam Lapide lucifero , qui anno 1550. ex Indiis,à quopiam viro, qui fuit Bononie Belgarum , allatus, Bo- nonia Italorum non tantüm etit fertilis Japidum1uciferorum,fed aliquis Indiarum quoQuelocus, Sic 4rbanaf. Kircberus in arte Magn. l. 9. p. 4. quaf. 2. hujus Lapidis lucif. mineram apud Tolofam inveniri fcribit. lta filex illelucifer Jo£. Bapr. Helmontii , de quo in (no traGatu Magaum. O- port. ex alia patria; quàm Bononia erit oriandus , cum Lapis no(ter Bo- non.non fitexgenerefilicum. Imóipfe nofter Lapisnon tantum , cir- ca Bononiam; Montem Pzrerzum dictum ; pro loco natali agnofcit , fed agros quoque Roncbaria & Pradalbino dictos ; uti calculum meis affertis addit C/ar:ff. Poterius. De aliis vebus , qua in Loco natali Lapidis. Bononienfes— Yeperiuntur. 0 od D radicem Apennini montis totam]ta!iam fere per medium fecan- tis , Clariffima Urbs Benena fita e(t, - Simulatque enim extra - Urbis portam , S. Mamolo ditam; pedem ponas , moveasve,ut conferre te ad montem Parernum cupias ; acendere Jpenninus cogeris, In hoctra&u ingentes funt montes ex mero gypfario Lapide conftantes , quibus incole ignemfub(truunt, utgypfumincalcem exu- | rant ; ad edificia conítruenda & dealbanda. Gyp/4m;feuLapisgypía- | rius ex genere calcatii Lopidis e(t diaphanum, nunc ftriatum ;-nunc fquamatum & fciífile inftar /4/c ;lapidisve fpecularis. Differt autem gy pfum à Lapide fpeculari & talco; quod hzc non adeó facilé polfint igne- r Dz Arr5 REBus Quz rx Lo€o. &c. 201 - igne fuperati & in calcem exuri , quàm gypfuüm, aut communis Lapis ^«alcarius. Eítenim:z/ci quoddamgesw , quod fet. nequit igne per» domati , quale eft AZoftoviticum & quidam Lapis fpeeuleria , praefertim qui vices vitriin lucernis habet & flexilis eft, non facile igne vincitur. Gypfíum autem vel ad ellychnij flammam ;fuam perdit transparentiam . & confiftentiam , abitque facile in albam calcem. —Z&mulatur autem valde Gy pfum Bononienfe Lapidem fpecularem , cum diaphanum pe- nitus fit;& in foliola tenuiffima quoque fepatari poffit; quemadmodum Lapis fpecularis: at Gypfum hoc tante magnitudinis non elt, quante | et (pecularis Lapis ; neque , utinnui , refiftit igni, fed facillime calcina- | tu. Talciautemgenera; lapidemque fpecularem inLoco dio & cir- | m —— »" — ca Bononiam non inveni; ut ut C/ar. Licetus c.1, Litb. affirmet , eaibi- | pidis fuiffe effoffum : Adamantem , Bobemico fimilem y j afpides , omis gene- | rà marcafitbas , Salemammaniacum » Pitriolum y Autimonitum ,lapidema fa» daicum €&$ rariores plantas ibidem exiflere, Achatem, JafpidesQue non offendi, quamvis non velim negate omnia, quz ego non vidi, ;Silices veró transparentes, ex quibus adá- mantes Europzi expoliuntur ; collegi ibidem: Nam mihiolim illi in notuerant,cum in Boru(fia viverem, Studiofüs medicine. Contige- |! fat mihi aliquando, Cicoziam , ex nido defumtam , cultello anatomico | -diffecuiffe , 1n cujus ventriculo inter reliquos calculos filicem quoque | Adamantéum exemi optimz notz ; qui deinde expolitus Bbohemicum praftantià longé(íuperabat. Reperiuntur tales filices ; ex quibus hodie | vafa cryftallina optimi generis conflantur, ubidue feré locorum, ubi | prafertim tivuli ;fontesQue vivacese terrafcaturiunt, puriordue arena ! (à natura eluitut : quemadmodum; comitatu Clivenfi conítat. Nec mi- | -hi videreibidem accidit Antimonium & lapidem Iudaicum; quamvis 1 lapides calcinati exhalant ( uti inferius dicetur) facile conftat , mine«- 1 ram Antimonii quoque ibidem latete.| Lapi Judaicusin. Bornffíe agris. ! quondam mihi repertus eft ;aliás nusquam alibi. In monte Parerzo cif- ca Bononiam, contigit mihi quoque vídere lapidem prazgrandem, 3 plusquamcentumlibrarum. Hicinftarftatug figuram hominis dimi» 3 -diiadeó exacte zmulabajftur; ut arte ex lapideexciíus in talem formam videretur. Reterebat enim fpecie , caput, collum; brachia & ven£rem.Ut 07 HBHNNCUAM ^ o EE yerà naturg Benin | d f em dem reperiti. Idem quoque cribitloco citato , 4cbarem inloco satalila- — forfan adfint. Ex fcetore enimantimoniali & arfenicali, quem noftri - di 07 SECT., CAR TE s ms [seid d i talem formam effet reda&us ; comminui lapidem; qui i&ibus aliorum ' | przduriorum lapidum non refillebat. Quo fa&o, inveni intus füb- — ftantiam limofam , ficcam tamen , zqualem, coloriscineritii, (ubtilia- ^ rená permixtam ; fic ut exteriori vi nonadmodum pertinaciter refiftere potuerit. Tota autem ejus fuperficies erat obdu&amateriá quadam fub- luteá ; ad lucem transparente , inftar cornu : qualis apparet minera at- - gentea,quz ob fuam diaphaneitatem metallurgicis noftrisGermanis di citur £)orn(teín ( quafi diceres ) Jzpis corneus: — At. marcafithas fuftuli | multas in monte Parerzo: de quarum ut & LapidumBononienfium fin-. gulari & rara figura differtationem exhibui olim Patavii Clar. Liceto , ut. fuo libro de hoc Lapide; iterum prelo( utianimus erat ) fubjiciendo, - adjungeret : quod & juxta pollicitationes ejus fa&um fuiffet ; nii fata — Virü preveniffent,Sed deMarcafithis aliquid fufius;in fequenti capitulo. - C "xw PEE De Marcafttbis E9. aliis vebus , qua in loco natali Lapidis Bononienfts imueuiuatur. T Arcafitba funt duplicia generis : alie dicuntur aurez, aliz vero: — argentee. Hx ad naturam metalli propius accedunt. Nam, | ex monte Brulero , & aliis locis ; exciditur ,ut alia folent me- | tallafaxis fuis & glebis inherentia. Ejus mineta circa di- | &um montem conftat ex filiceo Lapide , raró Sulphure, potiffimum ve- — ró fplendore plumbeo argenteoque intermixta. Ex hac minera contü- faliquatur Matcafitha argentea ad nonnullos ufus deftinata. llla veró, quz aurea dicitur Marcafitha,videtur mihi tota alterius nature & divet-' fa à Marcafitha argentea. Auream vulgus nominat , quod aureo colo- re, maximam partem veró ; cupreo feu reo , conftet. Inhis Marcafithis — plurimum deprehenditur Sulphuris, eluiturQue ex eis Vitriolum $:Poft- quam enim A omne,ignis vi & flammá , fuit confumtum , terraremanet. - rubra ,exqua $ parari poteít, Vulcani atte. Hzc Matcafitha; in loco. — Lapidis noflri natalitio; reperitur. Sunt hz MarcafithzéBononienfes. | Pyrite lapides , ex eorum genere, quos Equites noflri Germantha&tenus, fuis fclopetis ephippiariis adaptare confueverunt; quales etiam circa. Bononiam reperiuntur. At redius , meá fententià ; poffem has Marcafi« thas ; Sul/pburis mineram , nominare; quz cuprum ferrumve contineatz - | quemadmodum variz ejusmodi Sulphuris minerz ex terra eruuntuts | fcopulisQue metalliferisinftar cryftallorum concretorum;& aureofplen- | EE UE dore - y | EV ERU Á— OX | pr Mané &árnkRsEÉ QINELÓC LB. 2o pod md - dorebellé corufcantium ; inhzrent ; ex quibus fulphur; chalchantum ' feu vitriolum, & denique 2 vel Mars, vel utrumque artificiis metallur. - gicis paratur. Magnitudo harum Marcafitharum Bononientum non . éft ingens : ftuftillatim énim hinc inde i» wosredio Parerzo colligun- tur, nec uncias tres pondere fuperant. Figura earum incerta eft: fpeci- em autem (zpiushabent compagis; ex meris cryftallulis cupreis con- ftantis : quamvis non taró eas collegerim figurá globulorum rotundo- . rum, quorum diameter unciam non fuperat : inter has quzdam ; glo- bulos , quos tunicis noftris prxfigere folemus , cum fuis pediculisadeó — - exaóté reprz(entant , ut dubius fuerim , cafune principium tale metalli- cum i(tz habuerint Marcafithz;an vero folá naturz operá in talem for- mam produ&z fuerint. Eft ergo diverfa fatis Marcafitha hzc aurea; abaltera, quz argentea vulgo vocatur; quoniam hzc multo conftat Mercurio parüm fixiore , & pauco Sulphurte:lllavero; multo A & Vi. .. triolo ; nullo autem Mercur. nifi velis corpora metallica, quz in iis de- liteí(cunt; vocare Mercurium parum coagulatum, quoniamMerc, in me- tallis eft. Hoc videtur etiaminnuere GEBER NOSTER ARABS, 7ir jn laboribus Chbemicis induflrius ac ingenuus l. 2, part. 1. c. 6o. fümmz (ue perfeaionis de Natura Marcafithz ; cum inquit: Marcafítba duplicem ba- bet in fai creatione Jfabflantiam. Argenti vivi filicet mortificati 9 ad fixia- pem approximantis , e Sulpburis aduventis, — Quafi velit dicere Acor bic ; Marcafitha duplex et: Altera, quz atgento vivo mottificato &c. altera autem; quz Sulphure adurente con- |" ftat. Porro falem quoque ammoniacum reperiri ibidem, Zzor noffer Clar, Licetus ait. Verum deiistebus , quz mihi non fuerunt vif , non au- - fim abfolute pronunciare. Lapidis autem Bononienfis luciferi quod- dam genus , perquam valdé fpeciem falis armeniaci, nobis vulgariter | di&i, reprafentantis ; in agro Benosienf? ( vulgo la Rencberia vocato») | inveni. De quo in fub(equentibus ; ubi deforma , differentiis , & notis - | Lapidis no(tri, in fpecie agam, tra&are animus eft. Placet hic interfere- - re paucis, quid de conchyliis marinis , in editis montibus, & circa Bo- - - noniam & alibi viderim , & quz fit mea de illis fententia. He 14 Non procul monti huic Paterno di&to , lapidis noftri Parrzz , uni- co forte milliari Italico diftanti , (locinomen excidit memoriá ) ingens 7. Mons imminet preruptus ; à violentiatorrentium aquarum , quasim- bres frequentes, ex vicinis montibus confluentes , efficiunt, atdue infi- - gaes terrarum moles ab ito monte profternunt ac dejiciunt. In hac C TEM 1 dd 2 mon. ." ce .,. ftis conchyliorum marinorum omnis generis ; plurimá arená: interje& M. inftar (rati füperíteati , ( uti Chemicorum vulgus loquitur.) Eft enims. — $4 —. | SECT.IE CAP. ITE | LN is montis ruina , fuperiorei in parte , vifuntur multe (trages feriesve, exte inter haíce teftarum conchyliorum flragesferiesvé, arena ad cra(fitiemr | ulnz & ultra interpofita. Erant autem tefte conchyliorum variorum s: omnes ab invicem diftin&z, nec cuiquam lapidiimpa&z, adeo ut fe» paratim omnia manibus tra&ari & dignofci potuerint. Effecerat hoc a- rena pura , nullolimolutove intermixta , quz conchyliorum tetas con-' fervaverat ; per multa fecula integras. Interea veró diuturnitate te porumomnes ifte tefta erant in albiffimam calcem facilé refolubilesg: tanquam vehementiáà ignis calcinatz. Talia, cum admiratione. contemplatus ; nullam poteram invenire aliam caufam, unde tae —. les oceani partus ; in montium cacumina ; fuerint delati ; nifi uni- | verfale terrarum diluvium ac catacly(mum , 'cujus littora tandem 4 altiffimorum montium cacumina fuerunt , in quz zítus univet- falis oceanitunctalia marina impulit , depofuitque , ut effent & nobis & noftris ; ad ultimum usque judicium, pofteris divinz ultionis tefti- monium : quemadmodum plurimi eruditorum mecum fatentur". Abfure- dum enim eft ftatuere;terram ex fe & fua natura ejufmodi marinaabsás ullo fine& ufu fingere ac progignere; cum nihil fruítta.& fupetvacanee um à natura & ejus Cteatore fummo productum fit. Partes enim animae lium duriores; quales funt offa & teftacea omnia;in multa poffunt per- durare lecula, fine aliqua corruptela : Tandem temporis diuturnitas quod omniumrerum velut ignis eft edax, ejusmodi partes fpermaticas — duriores ; ia calces vertit : unde etiam vim acquirunt medicinalem; pof- — funtá ue intra corpus humanum contra morbos ufurpati , tanquam arte Che mica per ignem fuiffent praeparata ac calcinatz, Spe&acula ejuse modi univerfalis inundationis vifunturin plurimis orbis noftti terreni. partibus, In hujus Cafiri Cparenberag. fcopulo,& in vicinia,excidun- tut faxa ingentia , ex meris conchyliorum omnis generis teftis compas - &a. Inhzrent autem fcopulo,imó ad fe invicemadhzrent;adeó ar&é,u£.— diceres lapides effe homogeneos;ita limusteftas occuparat ab initios. : ut unica jam videaturLapidis materia. Atd; ubilimus fuerat ruber;is jam immixtus & cum teftis albiffimis induratus ; marmoris elegantiam nunc: prabet. Circa Co/mariam , Alfatio füperioris emporium y ex ejusmodi faxis conchyliferis , in pollinem contufis (funt enimminus durioris conft- fteatiz ) & cum paucula tenaciori argilla miflis ; vidi ejus loci fis gulos confeciffe optima tigilla, ad metalja fundenda. ln ipfi E i : Viele. bj B NJ E, | Joe fo NONIEN3. ) KURSE NM EUR MREESYA SAM MT SEPT e FP. fie Er MAexTS LX Box: ET CORPS RE filicibus fractis, ud littora maris Baltici; reperi conchytiorum teftas,Sed dehisalibiforían fufiüs, ' Denique rarioram plantarum caralogum,quce | circa montem diGum, & in tradu Bononienficrefcunt; poffem confice: | re, intet quas //ni Syloeflris [pecies & cyclaminum primastenent. — Ve« rüm cum non (int ea noftri propofiti, ab iis defiftendum arbitror. Carur IV. m Figura [2 Magnitudine Lapidu Bononienfrs I I Luciferi. * Xternam Lapidis noftri figuram nullam certam & regularem dari | Glar. Licetus €. 19. Litb. ftatuit, quoniam plerique lapides in ge». nere, raró determinatam figuram obtinent. De hac reautemo- ; lim mihi in Italia dubium oboricbatur; cum lapidem hunc; ma- [ximam partem. invenirem ellipticá figur.. . Aliquos colligebam, qui |pruniexficcati formam; & fpeciem adeó exacte mentiebantur, ut ; fiin Iter vera pruna exficcata reponerentur , externá formá à reliquis minimé :difícernipo(fent. Zac de fingulari lapidis formaut &$ de Marcafithis exe |bibui peculiarem differtatiunculam, Clarif. PORT. LICETO adhuc fu perftiti, ut (aperius cap. 2. infine dixi. Placet igitur paucis attingere» 'externas aliquot Lapidis figuras, ejusque zz«gnitudinem quadantenus (determinatam , quz [zpius pugnum,ovumque gallinaceum plüs mi. (nusyeadequat. Figura eief? oblonga, teres; plana, rotunda, deprefía inunc craffior, nunc figure mixte. Z'idzatur fibema adjuntium. Menos. Jverunttales quoque figuras mecum Clar. P". V. Poterius y Montalbanuns ]Lirezus &c..— Accidit tamen, ut aliquando is agro. Bononienff, vulgo la — Roncberia diclo,cum ex monte Paterno utbem tepeterem,in Lapidemin- [gentis molis offenderem. — Erat Lapis albus, aliquot centum libratum.. |pondete: Exquocumfruftum aliquod excusfiffem alió duriore lapis - de; fruftumqueillud domi, mediante igne examinaffem , expertus fum; | hunc lapidem tanquamoptimz notz, lucere quoque in tenebris fatis Jelaré. | Lapisautemhic aliam intus habebat iftru&uram, quàm cceteri minores. Namque obtinebat intus oblongas ftrias; reGas , parallelasg ad nullum centrum determinabiles , qualis fubftantia Interna falis ar- ]meniaci apparere folet; cui per-fimilis erathic Lapis , uti mago ejus ut» [cunque adumbrata N.:. Fiz.2. monflrat. Hofte Lapides viditquo? qufmecum olim CA Peters. Inquit enim loco fzpius dido; 44 oed | € - folia ; fed facile feparari ab invicens poffint. | Salis ammoniaci natura. Clar. BOCCONIS Nobili Siculi, 6? Botasici, Magni Ducis Hetruria; in li- - "wed 1 - ? - OCCUR WEN SERERE IN EN eoe MEIST S 3801. 7 QoS EDT TIDSOA C IVLS1. 10 mi — RHENO etti vmm, il cae BN E Ld ( fcil. viz, quà itutad montem Paternum) dextram y in agro» qui dicitur — vulgó Roncberia, magnacopta lapidis cujusdam albi , prima facie falem am- — — moniacum reprafentantis, reperitur... Hic dubium incidit, num C/. Lice- zu vel alii Au&ores hunclapidem pro fale ammoniaco intuitifint,cum. .- *(alem huncin tra&u Bonon.non tepererim, Quamvis proríus illud. ^ negate nolim ; quod ego oculis non perluftravi , cum nobis non vifa» quzrentibus non omnia fefe offerant. Eft autem hic Lapis ex genere - calcarii gypfi, vel lapidis gypfarii, etfi non (it pellucidus, ut gypfum, fed opacus & albus, & quiin calcem uritur Bowonie , mote gypfi, ad - desconítruendas. Ejusmodilapides vidi à no(trisAuricuforibus Ger- — - manis ( quos illi &yaat vocant ) adhibitos, adaurifoliacufa,quibus interfpergunt hujus lapidis pollinem, nead invicem auti coharefcere et volatilis, nec tam facilé igni refiítit; ut figi po(fit. ^ Incidit hic locus bro Epiftolarum uarumad Amicos Epsf). 7. p. m. 47. de fale Armenia- E co, poft nuperumin Sicilia, montis Z&tnz horribile incendium , fuper. fcorias ferrugineas , viignis quafiinfernalis,eje&dasreperto, Hoc, ut Au&or refert, omnes habuiffe falis Armeniaci notas; przfettim quoad colotes, citrinum, croceum, erüginofum & alios : fed fuiffs paullo fi- xius. Rer fané admiratione digna,quod /al 4rmeniacum, olim A4mmonia- cum; & quod hodié Éuropzis nobis nonà fola natura produ&um , fed. | meré venditur fa&titium, & fumme volatilis nature eft, adeó quidem.ut . beneficio hujus, Chemiz periti , fixa reddant volatilia; tàm incredibile | incendium (quo vel ipfaterra, & quidquid igne fuit eru&atum , ut C. ^ Autor tefert ; plumbi ad inftar liquidi manavit ) potuerit füftinere & 7 fuper fcorias relictas integrum perfiftere. — inde nobis hujus falis natus — ram paullo uberiüs memoratus C/. 44or declarabit , mentemque nos ftram de hoc fale; an. lapide quodam gypfario; velalterius fixioris na- | tura , fuerit permixtum, ulteriüsilluflrabit. Etíi autem Anno 16f0. | montem ZE/547 ; Sicili nivibus, nubibus, fumoque te&um & obfcu- | ratum , nec non infulam Srrozgylen , alti(fimá lammá inapice montis | corufcantem; itemque Inlulas Pw/cari ; Liparzas; ad radices tanquam... exipfo mari, flammas & fumos eructantes, navi preterve&us viderim — | & poltea Pefuvium ( talis mente di Soma di&um) confcenderim , nihil... | tamen defale quopiam Ammoniaco videre contigit. In 7e/gvi; qui- - | DADENEAT CES ON E (0 ps Dites. ET Nor. LA?. Box. 167 2 — —M—— (€ RR - tanquam nivete&os,albi(fimam quandam materiam falis ad inftar,qua -.- primo intuitu mihi videbatur effe fal ; veràmlinguz guftanti nullum . faporem exhibebat, fed inftar calcis irrefolubile aur "illiquefcibile mane- |. "batcontra falium naturam. Unde naturale Sal Ammoniacum nun« quam fateor me vidiffe; quod tamen optarem videre. Hacenusinci- ' :denter de fale Armeniaco vel Ammoniaco, quatenus in loco natali La- pidis Bononienfis, vel alibi, inveniri dicatur,& exactam referat formam cujusdam Lapidis Bononienfis luciferi, Ald ab initio capituli hujus - fada eft mentio. : CaAruT V. : D Ad iferentit €? Notzs optimi Lapidz CHOHIOHIS E Muciferi, €9 vilior feu non l'ucentis, Ollquam differentias Lapidis noftri fpecificas attigimus, paucis progrediamur ad notas optimi lapidis ; & minus probati ad lu- cem reddendamin obfcuro. Dífferentias lapidis Clar. Licetus, c. 21. Lith, ex mente C/ar/ff-. Monmlbani & Poterii tecenfet. | Qua- rum hic tres : ille verà quatuorhabet. Ego C/ Monrmibizi fententiam ocu ejus 4. ample&ar differentias & guizram lapidis lucentis ad- am. Prima differentia eff : quod primus lapis fit oblongus, rotundus; depreffus, lenticularis figurz, latiusculas in lamellas fciffilis , non ftria- "tus, cortice pallido; durus, ponderofus, pellucidus cum atro - ccerulea perfpicuitate nitens, in quo fit plurimum gyplea fuübftantie purioris : addo, qui in dorfi fui medio habeat parvam quandam foveam, qualis :Num.1. Fig.1.depi&useft. Hiclapisab omnibus omnium optimus eft judicatus. 2: Sezundus Lapis prioti non abfimilis, partim in bra- - &eas fciffilis, partim Stibii inftar ftriatus;cortice quoquelevi pallefcen- o teprzditus. E(t& hicluminaris, fed bonita te fuperiori cedit. 3. Zer- tius lapis oblongus;craffusque inftar ovi;cortice cinereo;nunc levi,nunc | alpero: per medium fra&us;ftrias radiosque oftendit à circumferentia: 3. fuperficie, ad medium , tanquam ad centrum aliquodtendentes, Pt |" hoccentrumab uno lapidis extremo; ad alterum, inftar axis eft.elonga- tum, & (quod probé notandum) continet non tantum fülphur grof- ! füm, minus fixum fed aliquid etiam metallici; Etcum totuslapis fit E gyplee natarzy apparent trie ifle, tanquam. cryfialluli gypíez; fuper - éentrum Md WC. tW UE T ESI. LESE US 268 —— ^en SzCr; TM. CA». Vid4d md . : - centrum metallicumaccrete, — Hic Lapis; quó purior & pellucidior;eó eftluminofiorlucidiorqueintenebris. 4. Quartu cum precedenti tertio convenit figurá & magnitudine. Eft enimilli; quoad externam & internam faciem planéfimilis: ni(iquod fit obícurior & nigriorin- tus & extra; latumque habeat centrum, multo infüper falphure fcetente abundet. Undeetiamimputior efl; minusque probandus; quoniam : licet diutiffimé calcinetur, lucem tamen in obícuro minimé reddit. qucunda mihi fuit confideratio ; quod hoc quartum & tertium genus lapidis; cujus interna facies cum per medium frangitur ; ftrias oftentat ad centrum fuum radiantes; C/, Balduini, Phoenomena fui Magnetismi univerfalis, p.zz. 41. magna ex patte radiis fuisad centrumdire&is,nec .' non cortice quodam circumferentiam ambiente emuletur. Undehac - | inre convenire & comparari quoque poteft Lapis nofter Bonon. cum -Phosph. Hermet. feu magnete univetíali C/. Balduini... Pi&ura lapidis hujus 4ti & 3tii adumbrata eff num.2. fig. r.& 2. 5. Quintus lapis, fer- yne merum eft gypfüm; pauco fulphure; eoque puro conítans, cortice» . albido , intus ftrias lineasque reas ; parallelas oftendens , fubftantia penitus albá; non diaphanus; fali armeniaco faáitio perfimilis, quoad formam. Vid.Fig.2.nunitr. Dehoclapide& incidenterde fale Ar- meniaco; fupra in precedenti capitulo fufiüsegi. Interhasquinque : differentias lapidum, illetantum minus eft aptus ad lucem concipien- dam, cujtisloco 4to fada fuit mentio: & quidemob fülphur impurum, fctens. Hoc 4 naturz eft martialis & arfenicalis ,faleque abun- ossi sli cos Schon P MEErmu oe Lc a Li i A [Dx PuesARATIONE Lib, BONOW, KC. —^— 209 loco, omntum optima mihi vifa eft. Verba ejus hic apponere lubet: | E: quidem, inquit, pro faculzute Iucifenas in eo potiffmum exaptama, calcina- pur duobus vuodis, — Primó lapis in tenuiffinm pollinem vedatius,fortisfimo ignes in crucibulo calcinatur. Secundàs idem i» pollmem redablusyin platen- gulas tbaleri inflar compingitur , wel fóla aqua communi , vel albumine or. Ha per fé exfccata im furno uenti cum carbouibus (Pratifecantur GT dato i«- gne validafima per 4. vel y, boras caleinantur. — Furno per. fe vefrigerato o placentulas exime, Quod fi prima vice nom faut fats cotta. quod cognofciturs füparum lucis receperinr, tuac eodem mado calcinationem reitera diélas pla- eentülas eodem modo fratifiando,ut priur, — Ter nonmunguam reiteratur di- &la caliinatio. Optimataeft,qua fit ex felectisfimis lapidibus nitidis.puris € diaphanis, Sic lapis fubtilisfim? tritus in furno veuerberii, tam diu excogui- zur quaad lucem facilà excipiat. Ex eo puluere varia inpyxtdiculà effur mane zur animalcula, qua in tenebris vnirificà lucent, Cl. Licetus airimf&o Lieb, 6 33. lapidem bunc per fé calcinari, vimque luctfemm acquirere, Cl, Mons zilban*s Bononiz olim mibi exhibuit modum calcinandi, quemtypis mandárat atque ediderat. Hunc, quod non ad manus fit, ipferere huic libello non poffum, Ego veró,etfi olim multos carbones Bononiz com- . bufferim & confumferim in calcinatione hujus lapidis, tamen ex inte- | grislapidibus non potui parare luciferoslapides; fed neceffum habui, juxta mentem Pozerii, eos in pollinem redigere, — Quare felegioptimz not lapides,nempe fplendidos; diaphanos;nullis impuritatibus inqui- natos , graves, ponderofos ; intus in bracteas feu laminas fciffiles; vel . quadratas re&tangulas cryftallulos;dum franguntur;exhibentes. — Vel fruftum ex ifto genere lapidis gyp(arii,qui ingentis erat molis; intus ftri- as lineasve re&as parallelas, ad nullumcentruardire&as , continebat, Hos lapides contudi in mortario mundo; inque pollinemredactis,a- quam puram affudi,pulveremque aliquoties ab omnibus fordibus elui, atque ex pulvere humeciato placentulas magnas vel parvas formavi,fü- . perd; chartam bibulam exftccavi;Exficcatas itaque hoc modo placentu- » las collocavi in furnulum; ex meris lateribus bene co&is efformatum;. fub dio tempeftate exiltente ferená.Sic fao, cum carbonibus bene exu- | füs mediocrismagnitudinis f/zzto (ut dicitur chemicé ) fuper fato cum | placentulis di&is rem feliciter peregi, ad modum Porerz;, fupra indica- . tum. ' Furnulo per fe refrigerate -exemi placentulas, & qux hac pri- ma calcinatione fuerant reddite Phosphorz, (elegi ad ufum: Reliquas "'&alcinationi deauo fubmifi, JE S5 E. ee | Notan- | -— 110. s 5 59 SsetT Hio Ca S VIbos 0T ! "ANIM TIME VALGBOIERL SCOTI NIS RULA Seele J" Wo PDACRY VVCLE VT OSIDHTX Ww) P e anal LA MO DEA decr uhi nol * , DER Y ] , MÀ ———— MMMÀ——À Notandum probé;quod futnulus tuus, quem ad hocopus tibi (lrus - is,nec non carbones,lapidesque & omnia;quz ad hoc negotiumrequi- runtur, (int pura; omnisque heterogenei expertia:- aliàsincaffum & fru .. ftra laborabis; - üt enim hi lapides clariffimo & puriffimo Aurz gau. dentlumine: fic pravitate alterius impuri admixti facillimé inquinane tur; nec illu(ires ac clari redduntur, — Quare puritatishacinte, & non minus alibi, fis ftudiofiffimus, moneo. : ! CaArur VII. De quidditate £5 caufis proximi Lapidis Bononien. Iucifert. ; Uemadmodum morbi lstentis effentia non femper ex uno erui- jur figno diagnoftico;fed ex pluribus, iisque aliquando divete » (is: ita lapidis Bononienfis quidditas ex pluribus, qua circa il- lumi inveniuntur, rebus, tanquaim ejus mixturam ingredienti- bus,non immerito indagatur, Eft enim in tegno minerali ita compara- tum,utnon quodvis ex [» ipfo nafci: fed ex variisque citcaejus produs ctionem reperiuntut;rebus naturalibus progignivideatur. - Sic Lapis nofter. Bonon. cum (it corpus mixtum, ex fuis elementis principiisque naturalibus;alitisque corporibus heterogeneis , utreliqui lapides viliores & pleraque corpora naturalia mixta imperfecta: ideoque neceffeerat confiderate | locum ejus natalem ; quid in eo potiffimum re- petiatur, quod ejus fubftantiam ingrediatur & cum ea quidquam come mune habeat ; .undelapis nofter fui compofitionem & miftütam, mates riamque proximam acapitale Quia vetó Lapidis materia feré tota eft gypfea;lapisque gyparius,inloco natali circa Bononiam ; in maxima» creícat quantitate; : ideoque materia noflti Lapidis ,:proxima, eaque predominans, lapis erit gypfarius, de quo fuperius Sea. IL c.2. paucis aGumfuit. Porroquoniam inlapide Bononienfi 2 eft fcetens, qua» dantenus fixum, locusque natalis plurimos lapides Sulphureos marcafi- thasque Sulphure & Vitriolo plenas fuppeditet : ideoq; fulph. quoq; & Vitriolum ad lapidis noftti compofitionem concurrant.neceffe eft. Dee nique vis cau(tica, linguamque motdicans » indicat falis cujusdam ü- ^ cerrimi & arfenicalis naturam ineffe lapidi. Hic falet(inoninvenia- tut per fe fincerus, (ine admixtione rei alterius : : Erit ille nihilominus |. gleba terrzque admixtus; more nitri & cujuscunque falis, Nitrum enim, | —ÀÓ— ovd ji poi od red dA n Eds PAN NUR die T pus Dr ede ET Cus Las. hores, &c. - ail 0 pea —— MÀ —À ise ementi ern 7 - | omm te ta MUS UE rr EE LLI- is |, enim, fal ammoniacum, arfenicuim, (an datach &c. juxta C. Licetum, - . dnibi. reperiuntur. . Quapropter quidditas ac. 4efmitio Lapidis Bonos, - daaferi erit; quodi is fit corpus natumiles fosfile , mixtum » imperfetlum, ex spateria proxima abundantiore. gypfea y paueiore vero ) fulpburta , larfeni- ali , interdum Uitriolacea € falina acri conflans : Vim luciferam abam- | iente agre. diurno prafortim € 2gue , nec nom alios im medicina vfus, poft »ebementem fii calcinationem , acquirens..— Pofita (ic lapidis noflri definitione , quam ex caufa ejus materiali proxima elicuimus ; pet» -Jullranda etit paucis caufa. ejus efficiens .& forma. -. Miffa autem. caua. efficiente remotás proxitoam faltem attingam, Etcum lapidis. cujüscunque cauía proxima efficiens, que difpofite materiei formam fübftantialem largitur; videatur effe lapis vetus vel pats ejus;in má- teriem illam lbcideno; atque in eadem formá luà fübftantiali confimi- , dem formam producens : ; ideoque caufa: cfficians prosima lapidis moftri :yidetüitlapis vetus; vel ejus fruftum proxima fibi materici ab aliis cau-. fis exterioribus ; communes di [pofitiones habenti , confimilem tempe- tamento fuo temperiem largiri, atque in €o temperamento formam ef- fentialem ejusdem fpeciei ptoducere. Uitenim quodlibet vegetabile; cum ad fammarn incrementi fui ztatem pervenit , & nunc effeetum de: xcreícere atque interire incipit; leminalem fuam vim in terram ad fui re- "generationem aptam deponit: Italapidum feminalis poteftas in ztate .vetuftioribus lapidibus; j jamjam fene(centibus; refidere videtur, qux in materiam proximam aptatn, confimile temperamentum; tanquam femi- "palemaliquam poteltatemy: Sen utindeforma effentialis ejusdem ': fpeciei refultet, 5 Forma itaque fubflantialic etit proprium tHperiotutum effmtiale "mifi perfectiyeum pradominio terra purtori. " Finis denique lapidis noflri , etf conceptio fr frt lucia: in tenebri redden- - édas tamen alius; preter: ilum, dari fuu , nempe vfus in re medica y dn -Cbemia, Br 5i» Qieo ur VII, Dee caufas Inc i in Lapide Bonon. €9. de ufg pus. 77. pe zaedico. | dad fané res, cau(as virtutis luciferz in Lapide nonne Bolioz | nienfi, aliisque rebus; no&u fine flamma aliqua lucentibus; me determinare; cum i ignis, lux &lumen ,; videantur divinum . ee 2 : quod- Il meos - £ " PO 405 GSg*.uvuW GERNIMSOO sqm vococacie i a NR a npe 52 Tut centi i ———————————— quoddam fapere, Nam vel ipfi Creatori coeli & terrz, ignefefe indue- re,ac per eumloqui; Angelosque fuos per flammas reprafentari aliquan- doplacuit. Paucis itaque deretam excelfaloquendum arbitror; quó D edali exemplo , rationum noftrarum alis volantes,in media perma-- neamus aura, nec Icari inftar, propiüs elevemur ad Upiverfi Aurum, atquehoc Sulphureo igne combufti, inde funeftiffimo deturbemur ca- fu, inignorantiz Oceanum. Hxc enim etat cauía, ut Ovidius], 5. T rift. Eleg. 4. canit. : Nempe guod bic alte; demiffis ille volabat: i2 - Nam pennas ambo non babuere fuas, B Clav, Fortunius Licetüs à e. 41. tage ad 45. Litb. Cl. V. V. Lagelle & Mon . Jalbaxi , (ententiis de hác re; contrarius obviam ire, ac illas refutare; nititur; quotum ;Ze ftatuit ; quod lumen inlspide noftro fit qualitas cceleftis & ignez (ubítantiz ; quz participetur ab omnibus, in obfcura effulgentibus. Hic autem ; quod lapis calcinatus accendatur álumine ambiente , fecundum effluvia fua fulphurea & ignea; que exlapidecal- cinato egrediuntur, & ob cognatam cum igne & lumine naturam, fa- cilé accenfionem ac lucem, ab ambiente lumine,concipiunt. Deni- que fuam fententiam affert C/. Licetus ; quod fcilicet, caufa prima Phy- fica lucis; in lapide noftro ; fit vaporo(us aér; illuminatus intra poros calcinatilapidis. | Ego;veritatis inquifitor ; cuilibet opinioni nec fub- fcribam, necin Preceptorisullius verba jurabo. Neque tamen cuili- bet meopponam, cum fzpiüs, non de rebusipfis, fed tantummodo de — ' verbis fiant litigia. Dico autembreviter: QuodLnux absquezeneo fub" — jecto atque aere,ab oculis punquam posfít percipi. - ... Ttiaigitur neceffum eft concurrereadlucem, tanquam caufas ad. — effe&um. Quorum primum eft fübje&um igneum, velcalorin fubje- 7 &o latitans, tanquam caufa effentialis lucis,fubjeGo inhzrens. Se. — cundum eft; aura calori in fübje&o proportionata; tanquam caufa ^ — coücurrens & excitans lucem in fubje&o. — Tertium eft, oculus lüci jam exfiftenti conformis , tanquam caufa inftrumentalis ; & fine qua non lumen percipi poteft. Calor autem juxta fubje&i qualitatem; vel huriidus ef, vel ficcus. Hic partibus igneis & fulphureis: Iile falino-nitrofis particulis ex fuo effluit fubjeGo. Cum calor, putredi- dine quadam ex(iftente , in falino - nitrofis particulis, ex fübjeGo evaporat humido ; accenditur is ab a&re vaporofo & falino ni- tofis in co particulis & fit lux in obícuro candida; ficuti inlignis putri- | "^is ME e " : : z € - ' dis&fudotribusanimalium apparet, — Cum autem calor ficcus exhalat- recenfentut. DE "Cus, Lac.: IN Eh. B. &üsuMrzp - an -— a —À—ÀÀÀ -é fubje&o fuo ficco, fulphureo,igneo; accenditur isab are ficco & ful- phureis patticulis inaére exfiftentibus, & fit lumen coloratum, juxta ful- phur,Íubje&o fuo inhz(ivum , ficuti in lapidibus noftris Bonon. relu- cet, De caufis colorum luminis videatur fuperius caput 4. & 5. SeG. I. Eft juxta Cl. Balduinum , Autumin Aura, Sulphur. in (p inignelux, in a&e lux. Hec inigne ab oere progenita: in aére autem videtur primi- genia & feminalis. Eft hic a&r initar puriffimi cryftalli aut (peculi,omnes rerum formas,tanquam objecta , recipientis. Neque id adveríari vide- tur Codici facro. Cum enim Divina Aura ab initio mundi aquisincume beretac foveret eas , verbo fuo , primó lucem produxit ,eamque à tene- bris feparavit.Hzc lux primigenia non erat in (olejnondum exiftente;id- eoque in aura, vel aethere ; (ine quo nullalux exiftit ; neceffum eft eam fuiffe, atque etiamnum exiftere, — Ex hac luce primigenia , tanquam fa- le aliquo vel vitro limpido ; putiffino ; Creator omnipotens ; verboluo - ptoduxit Aurum Aurz , folem noftrum; calore fuo terram foventem ac feecundantem. |. Quare fol , non absque xthere neque lux ; fine ambo- bus. Lux igiturutaffulgeat nobis , lolem atque etherem,ignem & aé- remconvenireoportet. Hac de luce & ejus caufisin lapide Bonon. bre- viter. Nunc flriGiim de u(u ejus in re medicá, C/. Lécez, e. 25. Litb. recen- fet, quod Lap. Bonon. calcinatus fr pfilotbrum per fes tum ejus lixvotum. nde cauflicus eff, Deinde ; quod voszitum excitet, quocumque modo fumtus, "Tertio, quad falfedine fud podagricos juez, Idem c. 22, memorar. Plura de ufu Lap. Bononienfis Medico ; apud predictum & alios AuGores non EPILOGU:S. T'2 lapidem voffrum Bononienfem eum Phofphoro Hermetico COYipAFAUiTAU , eumque convenire cumillo fequentibus 1nodís proba- ULM. Quodambo à Íutefoli 6. aere diurno lumen attrabant, — 2. Quodabigne facali , factisque fl'ammáfrmiliter fplendoremzautuen- "tur ambo ,arqueslium in tenebris lucere faciant. 3. Quod amo inclufr vi- tro eandem qualitatem luciferavn acquirant. 4. Quod ambo de fe exiguum - dumenin parvam diflautiam fpargant , atquefuum fulje&um corputquead- | jacens , quadantenui ilufiremt.. y. Quod ambo inclufi lusmen fuum acquifi- ttum , pof) marulam aliquam; iterum amittant:illudaue repetant, quoties vel Iperpublica diei, uel priüata ,intra ades,pel igni noflro, iterum aduove- Antur. 6, Quod aximam parem inftar ferri candentis , aut carbonis »co- | 28 qd (ors ere NT EXRNS VETERE ON, CC 2 Ape 14 (BOPODO5b OUCOUUgS- 0 7 D T0 QUPD Tons AD aureo-rubro, ucl miniateo , refplendeamt. 7. Quod Lapis Bonon. quoad internam formam y uti 6gura 2, num.2. monfttat , pov multum externa pes — — ; cie abludat à Pbeenomeno Magnetis Univerfali CI, Balduini pag. m. 41. ex quo Phofpaorus prodiiz Hermet. $.. Quod Lapis nofler Bonon. lutere wini- » suà poffit in obfcura , fi multo Sulpbureiimpuro fit inquinatuss fid quod e) ma- gis iliuflrior ac lucidiar reddatur, quà magis fir naturá purior && quod ab ad- jacente betevogeneo impuro facil? quoque labem acquirat, quo minis luceat: quemadmodum & Phofphorustiermeticus, ex pura aura egreffus , neceffao vió fumm purum in fua natura erit, ut tantus fit Pbofpborus. - Habuimus et- iam ferimonem brevem delapide Bononienfi in [becie , &Y adduximus illud... quod neceffarium magis videbatur , cirea ejus generationem , naturam 6 caufa, Medicus ejur ufis exiguus eft : Moralis, amplus. | Hóc enim admonert vel lapis bic y veros Hermetis atque Aisculapii filios , videtur y me fént mult um prodigi armorum fuorum in vulgus , citra tamen livorem infe- amet invicem; fed ut fiat Curiofi Natura y atque fludeant indies ejus. arcanis potius perfirutandis , quàm profanandis ne furiofis gladios porrigant. Ita enim feipfos medica prudentiá , qu [purios in avte fuperant , indies evudient, « -DEique Altifimi bonorem (qui primarius bumana vite fiopus effe debet.) && propriam auctoritatem tucbuntuv, — t lapis noffer Iutens purus illesfimserua, candidus , absque ullo beterogeneo fatente & impuro Julpbure aiapbanus , slluflris 6v clarus: itemque Pbofpborus ille Hermet. ferb incómparabilis, luce «XJ : fft á clariffmá luculentas nobis mortalibus prabent faces s fumquepreftant in- ES ffgnem nempe : Si velimus divinum in nobis ipfils concipere ignem; qugpirtti- tibus bonisque operibus,erganos invicem corufcare in tenebris bsfce poífimus; ut neceffarió efficiamur puri » finceri , candidi mullo vitiorum fordido fulph. polluei.. Etenim fi lap. noflri lucentis,& Phofpbori: Hermet, qualitates lg». — diferas ita imitemur, ut proximonoftro omni amore praluteamus , nos inq. ce Divina vifuros lucem y necnon flellarum inflar raduaturos 4 inter... pies mentes candidasque anizias , fincerd cans... 7. did. dixi. FGEORGII VOLFE GNNGIWEDELILD . - Medic Daucalis Saxo-Gothani , Acad. Curiof. | SPECIMEN EXLIEERDLMENTI: 518 HIMICI NO VI, De. | SALE VO LATILI dew PLANTARUM, quo demonftratur, Pofie ex plantis modo peculiari parari p Salvolauleverum& genumum. — ML dd MEE Ue Fe] M eo ÁN owe A. Mb i2 à " :u Uu LIE uc SN E». 1 E RN OS GS eas SEN 20 Excellentiffimo: Dx M. JIOHANNI PRAETORIO, Facult.Philofoph. Jenenf. A djun&to,& Gymnafüi Sufaten- &is Dire&tori celeberrimo ,. : Bené agerejfé! NReguentium ac diuturnorum evga mie tum ytagnitudo,tum me... 1 anoria officiorum Tuorum adeo sme bactenus obflriclum tenuere, ut ingnatum me oftenderem, f non pudico id conteffaren monu- mento. Nequeemim tautarum [Mendar virtutum, quibus TE mibi reddidiflà admirabilem , cum saerita, recompen[ariuegtirent, laudibus carere debitis fuflinebar ; neque. tam anfigois apzicitia mo-. fira vits excitare me deflitit , donec inter tot tantosque tracius inge - niorum neutiquam id fraudi mibi futurum autumarem , ff mommibi, |. fé Tibi aliquod fama fpatium conflituerem. -—4 — Utnamre[cifcat pofleritas mon leviffrmi | füetüs uei, fe Cd cum uoníi- nis Tui tum amicitia noflre tuculbat memoriam , que primibts ex | affecti corporis Tui occaftone orta ,tàm fancte zmter mos culta fuit, ut nunquam vedierimus im gratiam. X In[urgerem bicin laudes Tuas, enumeraveus publica merita € ^ privata , Te Theologum , Te Philofaphbum 6$ Matbematicum excel. — leutiffeuum pradicarem , Te propria virtute eo emicuiffe adjyicerem, ut ip penetraliatp[a medicina ad;ilffus virtutes berbarum , morbos — i E. ; DEDICATIO. 5 2j —— ——— Noe agas escenas - rumque tyrammidem accurate ferutatus [és ; Sed meque fatis elaguen-. - zie ad animum meum declarandum mibi [appetit , meque bumanitas - €8 aodeflia Tua frngularis permittunt , ut contaminari A ume amici- zia leges videantur ,ffprater voluntatem Tuam laudes , utut. meri z/]rnas , profequerer. : Nor igitur pro eo , ut boc munti[culo parem Tibi gratiam referre golfe [perarem , fed ut toflimamum folm extaret grati inei animi , v fRecumen bocinfcvibere nomini Tuo volui. j Hocft aqui bonique con[ulens mon tam ex dignitate fud , quam ba- bez nullam , quàm animi intentione & fludiagratiofd effimes , gra- zulabor mili ,€8 nomingratum id fuiffe Tibi ,€9 quod voto damna- zusmeo occaftonem banc arripuergim ,meum Tibi defereudi offtciofum anumum. Ser»et TE DEUS! Dabantar à mu[co Gotba d. 24. OCfobr. dn. 1671. SD E d Nomini Tuo praclarifmo deditiffmus GEORG, WOLFFG. VEDEL, D. "RUE PB ATEPO | ad Benevolum Lethrem. Legans fententia et Philofophi l. 1. poliricor. c. 2.6] d mic ££ veync i paypal Quéupa BAé en sud AA dv Su Deueuoeiv. Ss quis ab initio res ovientes &y naftentes infpexerit yoptimà ille veritateya perpicier. Liceat nobis addere earundem deftru&ionem & interi - | tum. Uti enimortus ipfius primordia perobfcura funt ; ita etiam 4 príor?, . utloquuntur Philofophi , feu caufis difficile admodum eft. indagare re- rum naturam , qualitates & affe&iones ; fed 4 pefferiori & effeGibusid. 1 fapius oportet ut concludatur, | His petícrutandis occupatam effe chimiam illis noffa datur; qui - fine przconceptà opinioneatratis manibus & facie fuftinuerunt nature per ignem pandere myfteria, A Videas hic duplici peccari nomine, Alii enim thrafonicis & fefqui^ pedalibus verbis nil nifi meta crepant arcana; frtanquis adepti fe non | TRES : du A 218 ie »PRETPATIO | E o MES ut chimicos, fed ut orcula extolli geftiunt; utpote quibus liceat nudam fine vefte cernere Deam, & quibus imperiumtotum morborum commif- fum fit; modó non , ut dici affolet ; pro Junone fzpe nubem arripiant. Laudes quippe immodice medicinarum chimicarum primo inflant ho- minum fpes;deinde deftituunt. Magni viri fuis natis dant magna no- mina prolubitu, nulloteclamante;fic & quidam chimici nil nift a//fralia ingeminant ; nil nifi quod folare ; quinta effentiaprimum ensymateria pri- 71a &c. audit ; ipfis ad palatum eft, ex folo haut raró nomine metienti- bus virtutes, Aftut non fequitur: hic dicitur Alexander, Julius Caefar; Ergo etiamreipfá heroum iltorum fa&a «mutatur ; ne dicam, exprimit; ita & hocloco fzpecaffà non dignum eft nuce ; quod ceu facrum Eleu- finium ventofis decantatur elogiis. Aliisreligio eft; chimica adfumere medicamina, nedum laudare , minus , proprias manus his polluere , ut vocant ; fordibus. Hi pro venenis habent producta chimica;aut minimüm admodum periculofa, quz non poffint nifi trepidante propinari manu , fecuros fe magis credentes , fi ampullas & trium ulnarum prafcribant formulas, . deco&a;pulveres;infu(a ; nec obfervant interim;non copià zftimari ex- ercitum., fed animi & corporisrobore; & unicum granum piperis plus infe habereacrimoniz, quam centum papaveris femina. Stat fua utrisque apud noslaus ; & Galenicis & chimicis ; fiab il. .- lis ele&a & euporifta, ab his veró bené preparata , utrobique concifá & - judicio(à fpeciali medendi methodo jun&á,; mutuemur in humanum t/a. Áuue-remedia. Fatendum veró eft , longe feliciorem & phyficorum & medicorum | | futuram conditionem,fi non contenti le&ione variorumautorum,non j traditionibus , continuatá fucce(Tione à veteribus ad nos tradu&is,fepe ^ optimis, fzpe falfis , pro veris tamen habitis ; & utnovusliber fiat, invi- | cem exícriptis ; non denique fubtilibus difceptationibus & ratiunculis; ' anatomen inf[titüereinus & perficeremus chimicam , verumáà falfo fecer- nentes; & rationem cum experientià jungentes;quid fundamentum ha- — beatin re; quid minus,disquireremus. Adde &illud;filiceretubique & — prepatare & difpenfare medicis medicamenta;quod alicubiiidemrecue — fant , alicubiiildem recufatur. Interim multa obfcuris occultantut & fepulta jacent tenebris ; quorum veritas; fummo cum zgrotorum & po- ferorum commodo, ceu fol ex puteo emergeret. A Sed tempus eft; Benevole LeGtor;ut paucis de przfenti: Temoneam — Opus — ME -— d E M ed Ap LrcToms Mc 219 Le NN ^ ifi GA x - MP mmtmit mm Meses - - opufculo. Veriffimum esfe experimentum, fal volatile ex herbis confici- - endi; tibi perfuadeas interim; quxfo;donec propediem publicé in ufum tuum proponatur. . MUN -. Hlud veró non inventum quidem à me; nec quafitum affirmo: ' quis enim inveniet , quod non quaritur? quis autem quzrat , quod in ' ferummaturá eo modo effe nunquam audierit ? Nihilominus juxta P/4- tonicum Mud /. 10. de vepubl. £arei zyroAA di o1 0E epo» Aevi vsu , du [DA t9» og vree God TeEQV cidov » fepe contingit y ut qui bebetiore fant acie nons nulla prius sntueantur ,quam qui acutim cernunt. | - Magnum & difficile apparet opus ; fed leviffimá confit operá;quin, -quod de LapidePhilofophorum fcribitur, opus eft muliercularum.Nul- lam mibiinde quzro laureolam , neque in prejudicium ullius hominis quidà medi&um volo, Stylus ipfe fi videbitur unà cum rebus negli- gentior & vacuus,omne id noveris paucis diebus in chartam conje&tum, -. vatiis ut fit , negotiisinterpolatum , quibus etiam fa&um eft ut folici- cis non omnia potuerint menfíurari unguiculis. . Mult pa(fim nugz ; mülta temeritas , multe ineptiz ; inter quas & no(trz. Vale; Benevole Le&or ; & noftris laboribus fave, nein medio . interrupti opere impediamur in proxime edendo experimento ipfo, a- liisque ad prelum deftinatis. COO Umen eene renew mcs aetdieecqeiemqemesaum eine Cie D R.-g7 Qaprer:l. De virtute berbarum in genere. "Nherbis magnalatet virtus, Herbz medicinz Jecerunt fundamen- Misi tà , per tot fecula quamplurimis morbis, humanum genus infeftan- ;,;,;, ;; tibus feliciter adlibite. X Vulneratienim primitus; vel alio modo zceréi. Izfi; coacti quafi & impulfi fuerunt ; Rr herbarum applicatione fibi ; i 2 qua» £1 A ^ - MTSEULNLETUELOUu au A AM tU uE c E D, NE OPERE ACA e TAREA S 3 : : A i20 Cas [ D:5WVinrHTE —— COME i — ——— —À Wiese wii CEU IRE UE. be quarerent remedia ; unde chirurgia ; pars TRE antiquiffima, Ma- chaonem,Podalirium aliosque nobilitavit ; paucarum licet folüm noti- tiá herbarum celebres. Hs feres — Hinc apud "Plutarchum. 2. fympofrac. pag. m. 646, Tryphon laudat (Vh uf y, Veteres TÀeisy xev ense DUD Qusov ie TEIX] " plurimi plantarum ufos remediis , Chitonemitem & Agenoridem, Cadmum, ( qui duo primi medicinam fa&itaffe credebantur ) egros [nos folisherbis & radicibus fanaffe, fubjuugit. Quo fen(u etiam apud Scbeliaffen Homeri, s Pey oua. IT2IX 7; €v [2o rzXvotc sy. id efl , ut Seneca vertit ,smedicina quondam páuca- rum fui fiientia berbarum. Suffeienttr/— Suffecithzc medicina botanica nihilominus , & uti cognitio planta- y 4o UMP tum fuaviffima non folüm eft , fed & utiliffima, ita à levi ifthoc primor- den crég;it dio in tantum exc Moret ont curioíá illarum catalogus , ut jam satalogus.. fuo tempore Pergamenu: plantarum genus & numerofiffimum ,& virium 5 robore precellentiffimum vocavetit, é. de M. F. cap. x. & integrislibris jid pro nominum folüm varietate enumerandá noftro feculo fuerit opus. dini^, ^ E(tfirpiumerectaad coelum natura, nofira perfeGionis emula: cce» Ii appetens longé, quàm nos ; feliciüs : qui fruftra lpe&amus ipfum, nec i ni(i terram 'apimus , dicente Scalrgero. Ucorritio, Sed nonlocus hic déftinatus plantarum elogio,quarum cognitio ta- eb ndi men tàm nece(faría eft medico , 9c , autore Orizz/fo, 3x eidyme evo) xu- elc ume ame nv ogDuc, ut fine bác mon liceat ret inedicinam facere;id— íolàm delibarelubet , quod ficuti ftellata hzctempe oculorum panegyti . gemmas fuas& virtutes,ubere & foecundo admodum proventu offerunt ; "ita has virtutes &dotes non fotüm admirati , (ed etiam fcrutari & rimas — ti diligenter fas eft. | | Ev quo Quaxoic joues» à» cenfente Ariffot ele, Hoc mitandum . ütique inquirendum eft, cum ob admirationem philofophari inceperint | homines , fcribente eozem. ; Chimi,,. Chimiaeftalma iftamater,qus naturz oblfetricantes preftat manus; rum dore, 05 quas dotes oftendit oculis, & tanquamin fpeculo videndaexhibuit; . pandit, | eademia ufum humani generis feliciter parturiat. ! Hzc Vulcani culo inipfa fimplicium Icrutatut vifcera, ac quid uti- lis ; quidve noxii in finu gerant, & exhibeant tam delicata macroco-- Ími corpora, pandit. Licet hic dete&to conopéo viderethefauros & cime- lia, quibus regnum vegetabile abunde fuperbit ; ; datur hicadomni- - -genos - o Do p E dd : ] SIOUEBME RSS 5 i - t EST HERBARUM IN GENERE... — ai .-genos morbos officina inftru&iffima. —Corticem, quoantiquis folüm Js; &— - fruiconceffum fuit;remevet; & nucleü ipfum exhibet pyrotechnia. Ad- "eer t6 | *eo crevit hodié medicinz armamentarium,ut pro deco&ispulveribus, /, 4 ie7s - füccisherbarum, liceat jam aquas, fpiritus, olea; falia;elixiriasinhuma- z,, num vertere ufum. ! | ... Sed cumjuxtà quosdam, pygmxa ha&enus folum à plantis proce- Fegetabili- dant remedia, illisjam pto feculi luxu non amplius paribus fanandis eem, egrotis, heroica veró & generofiora ex animali & minerali tegno, feli- 77777 ^7 ciori longé fucceffu, quzrant morborum artifices, nolumus quidem /;4 coz;-- praferre & anteponere vegetabilium hunc ordinem digniori, nihilo pemrie. minus & ipía plura habere in receffu; quàm quz vulgó innotuerunt hac- tenus , illis conftat; quibus hzc indagare lubido eft. i xs dr CapPur Il. De analyft plantarum bacdenus ufitata. E Ifo duhio ifto, an ignis fit verus corporum analyfta, notum p,;,;;5;5. 4 eflconftitutiva vegetabilium principia effe tria utilia: falful-re» Ci ll our & mercurium, & duoinutilia: phlegma & caput mor- oen J tuum feu terram infipidam. Quo de videri poteft prater alios Arne | illuftris D. D. Ro/finciua chim. in art. form. vedatl. 1, 1, cap. 16, p.38. Febure J| emitte de la cbymie l.1.c. 2. p. 9. feqq. Glaftr. traitte de la chymie l.1.e.g.. q4g6. Hzc, refpe&u intere habito, iterum dividi poffunt vel zs f£x«; a / mt fal & terram; & volaril/2, ut phlegma; fülphur & mercurium. | Vel, | fi accuratius ea confiderentur,in fxuzz; utterras volatiliayut A I& "e- | dia,ut v & Q. | ^ Histertia divifio in 4Z/va& parfipa principia jungi meretur; cu» ; | jus infra cap. 4. facimus mentionem. -. . PHLEGMA , quemadmodum eft inutile principium; fic & aque Phlsgmis phlegmaticz,; vulgó deftillate;plerumque parum de virtutibus füorum /e« 2444 3 fimplicium participant, nifi quz fal volatile copiofius cum fulphure re- £s ] mixtum habent; ut aqua cinamomi, rofatum, &c. Hinc chimiatrorum f ifta afferta, aquas deftillatas non effe rever nifi herbarum fudores, non 1 autem fanguinem illatum;item;effe quafi aquas pluvia$ viridium & re» S centium. Imoóabaliiscadavera officinarum appellantur , nifi fint fer- B fnentstione paratz & fpirituofz, nam quó pauciores habent fpiritusa- - qaa deltillatz, eó funt ignobiliores, : 4 4 Habent in fe aliquid d: fale $o* Latili. Spiritun Ar omnes fint ejus- dem. "4s durf£ Ole« ) n 4n bires f(mplicium forum o5- ;inednt. Oleum li- gnorum. Salia alka- - lia. Terra feu 21 Car. IT DE ANAUTSI PLANT. Aag d EDU MUn - ———- €—— Aliquotam veró partem lis volatilis nimio caloreignis, prz- fertim veficz; cujus gradus long? intenfior eft igne arenz, cum aquá de- liquatam, fimul ex parte füblimari, argumento eft, quod aquz deftillata | minus putrefcünt; a&rez volatilitatis naturz quafi participes fa&s. — SPIRITUS vegetabilium, fub £it nomine vulgó venientes , me- dio loco inter aquas & olea pofiti, particulis fapidis ; volatilibus , & na- tute fermentefcibilis gaudentes, unà cum oleis $ttis habentur à non- nullis intet chimicé preparata remedia omnium optima;& ut aqux fub fpecie roris guttatim defcendunt,ita fpiritus ftriatim per alembicum prodeunt. Omnes funtfübtilium partium & egregie aé&ivitatis,omnes etiam calidijunde ob has communes affeGiones funt; qui non differre fpiritus ab invicem, & univerfos potius ejusdem naturz effe contendunt , quod tamen, fi odorem & faporem attendamus,vix locum habere poteft. OLEA.ab aliis hetbis copiofiüs ; ab aliis parciüs procedunt;parti- culistotundis, ramofis tamen & in fe implicátis; balfamicis; fuavibus & inflammabilibus confpicua, calorem in nobis intendunt; omniaque fubtilitate fuá pervadunt, ut dofes non tamguttulis, quàmguttas dofi- bus metitiin quamplurimis jubeamut. E | : Hecan plantarum fuarum fpecificas obtineant dotes,ut oleum ca- ryophyllorum ftomacho, anifi pe&ori,citri cordi &c. dicata fint; Chi- micis quibusdam dubitatur; judicantibus;gradibus folüm ea leviter dif- ferre, & in qualitate calefaciendi; digerendi, difcutiendi convenire,cüm. tamen ab affe&ionibus communif(Timis ; odore, & fapore, idem facilé - fenfuum judicio poffit decidi. P Ex lignisipfis non minimá proveniunt quantitate olea; licet con- trà experientiam chimicam & autopfiam oleum ligni fanái dati neget | Waleus metb.iedend.pagina 68. 4 SALIA alkalia;per incinerationem & elixiviationem parata, pto-- prietatem obtinent fáponariam, ( unde & faponaria & lixiva audiunt) & refolutivam, quz cum per inteftina & lotium recedant, interim refols- vunt fordes in illis meatibus; &; ut cum Hzg5;oroloquamur;in corpore adhibita, fuccos figunt &j przcipitant acidos, fermentationemtollunt; ' atque fic fine tumultu & turbatione cibi in ventriculo diffolvuntur, & fanguis per totum pacatius circulatur microcosmum. TERRA infipida, primum in compofitione mixtorum funda. | A eria a caput mer» mentum,& ultimum in tefolutione;aftringendi & ficcandi qualitatibus HT. predi- i-i . HACTENUS Us TA — o vm - praedita, ratius in medicum cedit ufum, mechanicorum attamen opera- - tionibus variis non leve przítat commodum. - uere. b -. Hzc principia uti fe invicemligant & fuftinent ; ita in fe invicem Prizeipios 7 mutariymagnamque intet fe habere convenientiam ab effe&is conclu- fidi - dere licet;in fpecie lali convenit cum terr, quácum reliqua principia in 5,77,;;,, ^ mixto quaáfiligat; cum oleis; quz facilé adfümit , & fulphura rerum e- | — vocat; cum aquá, in quà promptiífimé folvitur; cum fpiritu, cui per digeftionem ex parteetiamcombinatur, — Itaexaquá fieri poffe olva, experimento demonftrat Helmzontius de — - trib, princip. chim. ex oleisSal volatileelicipoteft;ex Saleterra &c, - j Loo jCumveró Salia; fi nomen confideres, fint duplicia; fixa feu alcalia, Salium. cie | & volatilia; illa quidem;ut di&um; per incinerationem , vel fuccorum PHo E exprefforum exficcationem hactenus parata in officinislocum adepta 7, 7, li- funt fplendidum; cryftallifatis. fulgentia fpiculis, nitore oculis grata;fa- xi$z, | porenon ingrata; viribus noninefficacia, Salia veró volatilia herba- & $o/ari- ' rum adhuc dum per fe;folitaria, non exftiterunt ,fed fub oleis occultata, "4 quz Sale volatili pollere & notiffimumeft, & infrà probabitur magis ; fpiritibus etiamex parte mixta; & fub alcaltum velo quafi fepulta,quam- vishoc pofterius ex eo dubium videri poffet; quod fixa falia refi(tunt - igni,» volatilia jugum illius ferte imparia , flanimz, licet acid putatz; ; cedunt & in auras evolant; item quod lixivis eadem propelluntur. BACON. | Sed mire ludunt hzc principia, ita; ut quando exhaufta creduntur Pri»cpio- —-- | omnia; lateat nihilominus unum vel alterum illorum etiam in fecibus. 7» chimi- | "Hoc vel vulgati(fimo exemplo vini manifeftum eft, quod, feparatione » ^^" is |- partium impurarum à purisfa&, clarefcit,&, quod antea in multo nil | nifiaquam quandam infipidamdeftillando przbebat, exferentibus fe | partibus fpirituo(is, fit pauló poft generofum vinum, & fpirituofus li- 1-quor; ut vel in bibentium vitris flriaspingat. Attamen in abjeGisfe- , ! cibuslatet adhuc;vini fpiritüs, communiter dicti; non minimus appa- ! -ratus, & Sal volatilecopiofum, quod ex ficcatis rité fecibus igne retortz : | elicitur ;unde axioma : optimi vini; optimz feces , quo deelegantiffi- mé differentem vid. No£//f. D. Daniel. Ludovici Tr. de volatilitate Salis B prope c | | | | 22s sNeque dubium eft; in fimo mandandis fecibus herbarum , à deftil- 2 latione refiduis;latere adhuc tum fpiritum, firem reGéaccipias, tum CJ Twolatile. Jtaerimfiignis herbamtractet; ut recens deftillationi fubjt- Zg»i £ari- "ieiatur; uti communiter fit; nil nifi aqua infipida feré prodit;odore [pe 4^ produnt a 4l - cbimica« z fel Salium Palatilium etymon fíxttio, "tum C. C. ufto. tum Acidi, Spiritus e[- f'ntificati. Qolat. animalium perfeclo- rnÁm,u.boes mini, 2. Ctrhi ; Imperfe- orum i.Cantbae zidum , 2.Formirds "um 5. x ^ »- 114 , CArIILSavrVoraTutE ———— rei exhauítz; propottionaliter confideratz, vix ad amuffim téfpondens. Eandem (ialiter tra&es, mediante fermentatione egregium nancifceris | fpiritum: finiterum aliter, oleum magis redundabit, & (ic portó. Imó & gradus ignis;& modus ipfum applicandi ejus effc&um variat, quo de vid. Cartef, princip. pbilof. part. 4. $. 122. € 123. QuASP TS TEE i d In animalibus dari Sal volatile , diffevit. Nimalia & ipforum partes examini ignis fubje&z inyentionem Salis volatilis primitus fubminiftraffe videntur chimicis. Vola- tile veró dicitur, tum refpe&u fixi, tum quia facilé avolat & au- fugit, uti v.g. Sal volatile Cornu cetvi ; licet bené illud munias; non zqué femper retinetur ; fed autas petit; rubellum poft fe relinquens liquorem. | Unde fixationesinftitute funt variz,partim cum C.C.ufto - aliquoties illud fublimando; partim , qui optimus & legitimus modus E eft, cum fpiritibusacidis, Acida enim compedes injiciunt mercuriali ' huic Proteo, eumque ligant tantifper, donec refolutis petlixiva porisi- - terum fibi reftitnatur volatilitas, —'. | | Aliifpiritus proprio fale fiio volatili quafi effentificant, quo mo* do optime & adfervandi & adfumendi C) volatile inventus eft mo- j dus, ! é P Neque vetó animalia majora & perfecia folüm copiofiffimo gau- dent falevolatili, ut homo, cujus cranium hexagoná figura fal fundit. volatile; (anguis; urina; fortaffis etiam fecundina, & offa ejusdemigni — fubjecta idem emittunt. | c CI Ceryi cerebrum e(t quafi portorium quoddam; quó delatz mets c ces per id alio transferuntur ; non tanquam in apothecam in quá de-- bentreponi; fed ulterius provehuntur; & in cornua abeunt, humanis. ufibus fingulis aanis decidua, & fpecie quàdam vegetationis tenafcen-. | tia, Hezccum fpiritu funduntSal volatile copiofum; quod tamen ul- terius in oleo ultimo feetido quoque abundare nemo fortean negavee- rit. Ejusdem fanguisíal przbet volatile. Sed etiam uti formicz fua bilis eft; ita & Sal fuum volatile ; & vel: minima animalcula & infe&a idem liberali obtinent munere, E Cantbarides gaudent le quodam volatili acerrimo, in urinant. liquabili, quá vefica folüm afficitur. | Fermice,vel manu percuffz, na- - 3 fes - Li 50718 ANIMAYIBhS. J-— ru fesmirum in modum feriunt. Animalculum ob id eft valdé calidum; - . dta fentit Ereffu« epifl. 6. & humorem in fetenuiffimum habet igneunj - feré. . Liquet hoc ex eatum mor(íu & perfaione. — Perfundunt. enim Quarum humore quodam cutem; irate cum funt, tenuiffimo & egregià mordaci oor & 4i. .. & calido; quod permingere vocant Germani. Vidimus ex illis patatum 2^?" effpe- | meiran$, E "Sal volatile penetrantiflimum, in cerebri affe&ibus nobiliffimum,quod 5," Yel odore folo partium nervofacum dolores & lancinationes lenit, Lumbrici , licet frigidiores terramque velut inteftina perreptent; 3. Lupbris — fale tamen volatili in tantum abundant , ut & externe applicati folüm *?""7» membris dolentibus folamen adferant; &iníalvolatilerefoluti, Fit per longam | hoc; fi vel longá prius digeftionein putrilaginem fatifcentes dehinc de- 42f£ie- ftillentur, quà ratione tamen fcetidum & ingratum evadit medicamen- "^"^. £um.:^ Vel;quod melius eft; i per retortam deftillatio fiatexrecentibus -& vivis lumbricis, cum f. q» cinetum cribellatorum infperfis, unde fpi- £4Zex fifa. .. £itus con(urgit (ale volatili refertus , multarum virium; quod; prater o- cum f.q. c .dorem;acidis inflillatis extempló probati poteft, 1 Cinerum. : - Vipera y delicatum & mundum animalculum, par ratio eft ferpen- 4.6;peza- Mz; fiabíciffo capite & caudd, ( viperas prefertim mares; certis de ra- ^77». : tionibus; fceminis, contra commune affertum , przferimus) cute ; Pi- imos x .:guedine ; jecore & corde peculiaribus ufibus refervatis,inteftinis vero | jexemptis; ipinz ipfarum deftillentur , oleum, fpiritum & fa] volatile 'cum fcetote, quam ob remfpititus ingratus admodum evadit, C verb vawfeabunz volatile l. a. feparatumá quamplurimis pro panacéá feré habetur, & ^ | fummo arcano. - 4 "facemus animalium ungulas, & cornua alia; ipfasque fpinas;bi- |- :lemfelleam; &c,' nenimis excrefcat hic difcurfus. jM P E Quin nondum feparatum fal volatilein animalibus operationum sal.solan.- - quaimplurimatum eft autor tum naturalium; tum preter naturam. 5» "ima. ^; Hinc enim refolutis in ftomacho cibis chylus albefcit ; idemque à fali- ^ "P^ 1. bus volatilibus magis digeftusin fanguinem mutatur;que genuina eft 2,7. f. | .purpurz fanguinez origo. Xf & p.n. en Coüio enim illa animalis ; feu in fpecie elixatio, & calor;infttu- ;» cogioba | menta fünt,quibus natura fpiritus in cibo potaque latitantes evocat, & 9 /^"gvifi» ^ m^ | -ftens ceu menftruum genuinum recipit& adfociat fibipartes homoge- uen 7 £8 . nag tum; olim combuftionein cineres faltheriacale veteribus prebuerunt, 7 & fer» -copioíum exhibent ; naufeabundo tamen quodam ex empyreumate» cup fiti inSal volatile commutat. — Sal volatile in fanguine copiose jam exi, ^" ^ — 226 at nu Car. IV. SAL VoIATILE SP NT E——————— ÀÁ l(—— ———— o PGÓÁ—— E j neas volatiles , easdemque porro exaltatas purpurá fuátingit. Sic -falia volatilia mifceantur cum oleis deftillatis, accedentedigeftione - tinguntur in colorem rubrum. — Quid mirum itaque eft ; fiSalia chyli | volatilia & partes oleaginofz co&ione exaltat purpureum nancifcan- tur colorem;quz verba funt B. D. D. Mab L, t. epit.inflit medir. c.tt p. yj. $eninorum | — Eisdemvolatilibus falibus venena in quamplurimis venenatis ani. erige — malibus, fortaffis etiam ab apibus; vefpis &c. inducta dm. m fymwe D ptomata deberi, fuo loco probabimus. E lius AP UT LEM, — In plantis dari Sal volatile ,. $4! meial- Um conceffum fit, abundare in regno animali potiffimüm Sali- lorum ma- um volatilium proventum; metallorum veró & mineralium il- dq fixum. lis affinium plerumque Sal magis fixum fit ; ( quo de fpecialiter alibi tra&tabimus ) unde difficilis Tin&turarum paratio, viden- dum de vegetabili regno; num & illinc falia volatilia in medicum ufum 1 peti poffint. oni Nullum dubium eft de antifcorbuticis plerisque. | Ita cocblearit, AVtAruT P cori. 4H nafpurtium omne, piperitis, mapbauus rufficanus , fedum minu (quod Bierum, Mi perfe deftilletur, miro lu(u nil nifi aquam infipidam prebet) & alia | co potiffimum nomine magnz famz &praconii exiftimata funt,quod - fal volatile in illis refideat; fpecificum in herculeis morbis, fcorbuto, ' . affe&u hypochondriaco ; obftru&ionibus pancreatis & mefenterii &c. adeo utnaturz benignz matris nutu ibi potiffimum provenire à - quibusdam putata fint, ubi fcorbuticum miafia quafi endemium & .— vernaculum malum eft. 3h 45 exprejfo Etadeó quidem increbuit horum falis volatilis. exiftimatio, ut 3 RA creditum fit, expreffum cochleariz (uccum & recenfitorum reliquorum, i . fi perbrevefolüm temporis fpatium fteterit, amittere ftatim volatilita- — su tem fuam, dequo equidem pace eorum, quibus receptiffima placet. — . os fententia, dubitare hic allubefcit, Et ob eandem rationem receptum — adbibijo, €' magis verum axioma; quod plante hz antifcorbutice non prefcti- — ane tnntela. banturbenéin formá decodti vel extra&i, quia vis h. m. avolet; velfi . deco&um adeó placeat, illam inftituendam effein vafe duplici, & dte $1 3 dem igne leniori. jd Miundent His extra dubium pofitis, quod in herbis antifcorbuticis di&tisrepes — - "7 folaii- be pant c r | Maid eom D Md ore d irent i: a dá NU ge PnrawTIS DaAR&.. ——-— 2212 E umeemeEeDUEM CunmiccmMERe heri GANT VerCUMIUTES ose Tucmem riatur Sal quoddam volatile,plante quoquecephalicz in numerum vo- Z & p/4s/5 - latilitate gaudentium ad(cripte & recepte fuerunt;ut majonma; rofmzari- cphalice. - gutyfalvia, rum , atque fimiles. Ac horum volatilia falia fimplicium to- tam ctafin continere;afferit Philofophus per ignem Helz;ertiur. Audeo afferere , duplex Sal volatile effe in plantis,a/zuZ patens, feu Ditifo sal. manifeftum;a/iud lateus,leu occultum.In di&is cephalicis & antifcorbu- fo/ailie ticis plantis detegitur Sal volatile odore & fapore acri;fubtili;& pene. Mrbarumm trante. : " 1 TANE Quis veró neget in medii quafi generis herbis;ut rofis; liliis ; fcot- 455 p. dio , abíinthio, aliisque idem reperiri & dari, licet,ut apparet;minori 7H gezers quantitate, i Perbis quas Aft de plantis plané infipidis ; vel frigidis;gratnine;papavere,la- piel &utá, endiviá, acetosá &c. nemo ha&enus, qui vel maximé de proxime infpidi e - delibatis & recenfitis illud concefferit;hoc facile dixerit;ita prefertim,ut frigide? — demonftrari illud poffit; & juxtà vulgatum illudjin quz quid non refol- vitur,ex iis non conftat, cum defecerit in eo hucusq; attificium analyti- - cum chimicumy,illud tenebris involutum manfit, Verüm enimveró ; cum quis cogitat & perpendit,cervum fal prze- ProZa;oy bere copiofiífimum volatile; qui tamen;ut alia bruta animantia, (omnia ^ Irdsdics nihilominus fale volatili referta )eramine folüim vefcitur, herbisque,qua "* ^^ 4/i-- 3 à T. HERI ; : * mento 4Anj« nunquamtam felix chimicus potuit in fal volatile redigere;quám ftoma- ,, jj, a, chuscetvinus: Viperasitem velexautopfiá noftrá;aligraminejlicetíz- — ^ — pius.itidem experientiá no&rá oculari;mures deglutiant integros ; lum- bticos vel terrà ipsá paíci; formicas rodere atbores, granaque in futu- rum alimentum congetere, & gna; cantharides folia arborum depa- Ícere; imó in nobis ipfis quotidie ex infipidis & non falfis manifefta, conci falia , lege digeftionis humanz;fübitanimum diícurfus, annon etiam ex illis Sal volatile realiter elici poffit ? : - Neque enim cogitatione apprehendi potefttam multiplicativum effe caloremanimalium, vel infiti & innati Salis volatilis fermentum, ut — tam copiosé diffundi;dilatari;extendi;& ex herbis etiam , qua nihil tale in (e contineant, patari,& quidem in copiá poffit, : Conceffum fuit hactenus chimicis , ipfos ex frigidis etiam plantis 2.4 mil fpiritus elicere poffe ardentes & confortantes : Cur non ctiam dato - - hoc ex iisdem Sal volatile prodire poffit ; cum fpiritus ardentes de Sale » volatili participate fit in confeffo ? : ES 2 Fumum m x m Ariane: TWO Le Up E AN SE SNO m$ d Y. to VoiATiLE (—— a Ld —— L—— Z 3. Exemplo Famum accenfarum herbarum & lignorum oculos: mardicates us E fu- admodum,nemo eft, qui nefciat ; jam veró mordicatio hzc aliundenon ' Vtinam provenit,quàm à Sale volatili, quod cum aquá evolat; & illud ipfum eft, li ef rifr-. quod oculos,utpote delicatioris fenfus,ferit. Hoc óQ9uAueQoaseus. - &, etiam elucefcit ex faligine, à fumo per (ücceffivum in auras abitum pa- rietibus furnorum appofitá, | Hxc enim; ex ligno prafertimquercino ; ( quercus enim Sale volatili copiofius, utin animalium genere, cervus; pollet;hinc quod (alia volatilia rebus durationem preprimis. conferant; annofa quercus, longzvus cervus ob ztatem dicuntur ) igni fubje&a» Sal volatile praebet copiofum, vel in agoneexiftentibus pro cordiali fummo & refe&ivo commendatum, indicio evidentijlatitaffehoc prius Lies ex Anlignis. Quodverónonex plantis combuftis omnibus fimilis fuligo combuflis- accteícat fornaci, forfan fubtiliori adnumerandum eft volatilitati; qua, ve&plantz- 3b acidisligaorumfpiritibus magisligatur; licet nec illud ex toto con- | vummon its cedamus, actrefcat. 4. Exemplo Ex vitis fru&u,; uvis, paratum vinum, Sale volatili infi igne s dee gii feu Pi- ter alia vel inde fole meridiano clarius patet» quod ut tuprá jam dixi« ni, mus, ex fecibus vini folüm ficcatis ; fortaffisetiam ex fecibus cerevifiz; ps ^ La.poffitSal volatile nobiliffimum produci ; cum tamen nec vitis ipfius | folia;nec uvz ullum habeant faporem volatilem. 3. A colore Virere atva & prata ridereineunte vere, ubi à benigno folis calo» plantarum ge evocantut Salia , eademque torem tanquam Sal centrale mundi imbibunt;& per totam ferc «ftatem,oculi nunquam virore & dulcedine - | Hrde colo- iftà faturanditeftantur. am veró Sal colorum effe principium;ex ipfo vts proda- paracelfo, era&. de peftilent. tit. de cabal4, & aliis locis pluribusconftare cantur , & immuteg-- poteft.Dequo videatur prolixe Sizzon Pauli quadripart. Botan«claffe terti, twr. fb belietropio ubi inprimis p.z;4.ex Paracelfo confirmat C & Vium;non .— JP AA, colores efücere. Etexperientia tindorumid cuivis neganti demon- — ftrare fufficit, cui alia poffent accenferi, nifi brevitati jam ftuderemus.Ita fi Tin&urz violarum guttas aliquot Spiritus C, C. vel Glis cci inftilles; color confeftim mutatur ex purputeo in viridem; ut taceamus aliasmus tationes, quz pro diverfis in(tillatis liquotibus diverfimode vium & : menteín dele&ant. 1n Sale $o- Hinc eft, quod Sal volatile balfamum quafi & vitam jlautardid lat. 7f! i8 conlituit, non Yuigid acin animantium genere vitalium actionum ge- Pav; nuinum & verum przcipuumque eft inftrumentum, Panis, — ^| j T? beraNIs DIY 4D — ài M ——n (€ ——Ó———— e exemplo Panis, € vegetabilium genere confe&us, fimulac famelico offer- pai ; . turventriculo ; tamem extemplo. abigit, fpiritus labantesreficit ; vires refocillat ; antequam vel chylus vel fangóis exinde poffit perfici. Quin E/fpiritms " ipfifurno piftoris pro coGione adhuc concreditus ; fpiritum defe exha- QUaiepii . E E E ; [4/7] . latanalepticum; & non infimi ad ventriculi & pulmonum affe&us or- / Y Ls | - tem fatiat appetitum, quod (ane non vid:tur aliunde procedere ; quam & | 3 LÀ dinis. . | Eademtatio eft in brutis; vix ingeflo graminebos egenum & urgen- pr ingeffo cibo james : : : CORN ZONE etim ft- quia ftatim (alia volatilia in tria ifta receptacula, nervos, venas & arte- oils f tias fefe vibrant ; & ocyus corpori indigenti fuccurrunt ; quàm balfami- cum , melius adhuc digerendum & coquendum, nutrimentum. Quz : omnialatius dedüceremus, nifi nos prodromum fcribere fpecimen re- cordaremur. 7. €ryfl ali : Ex cydonüs ;opio & benzoe cryftallos elegantes aliquoties nobis 2x (42;2, Vulcanus obtulit ; manifefto indicio, illos falino & mercuriali deberi opio G ^en- principio ; & licet primo obtutu nihil minus. ineffe quàm falinum ta- *^^ lismodi appareat ipfi tamen experientiz fubfcribendum.. De hác latius probantSal. agitur in apiologid noflra curiof4, propediem edendá. - «s Polatile.. - Omnereliquum dubium diffolvit , & argumentis omnibus in con- ttarium fufficiens eft di&a jamexperientia ; quà innotuit nobis ex cert quádam herbá Sal volatile cale elegantiffimum fine ullá additione fu- fpe&á , quz vel micam de fale patticipaffet, & quod magis e(t; fine igne zi; $41 $e- producdum. . Quá induái licet difficile fit à particulari ad univerfale/enle. —— argumentati ; audemus nihilominus afferere ; eodem modo poffe; fi non rientiàd, ex omnibus , multis tamen, aliis plantisidem perfici & ad oculum de- monftrari. - «De modo procedendi in fpecimine alteto,, five Expetimento ipfo,fine Cuj« - ullo fuco aut dolo disferemus apetté ;laté ; & candide; " ecefi "i. Modi eliciendiSal volatile ex plantis. ["* Ariinplantisomnibus Sal volatile, facilé quis credat, fed ut 207 B demonf(tretur & in apricum fiftatur volatile hoc & fugitivum, 7777. F hocopus, hic labor eft. ; 10500 Communiter planta antifcorbuticz cum Spiritu Vini aquO- ,, (45, sej- | gg 3 2 ,o Bon s * - Hisce &; á Ü AL expts uz inno SEEN E iir £15 Car V.MopniELICIENDI —— ritsViri 4- 6 o1 C in aquis quippelubenter folvunturSalia ) detillantur , ut is in fe qwferi« — P (orbeat ; quicquid volatile in plantá hzfit; reli&is in vafis fundofo-. ' ' liis inodoris , & fapore priftino omni penitüsexutis. Hic quidem mae dM dus petcommodus et odoremque herbz in fpiritum derivat, indicio do latens eft,neque acidis inítillatis fpiritibus effetvefcit;neque in alem- bico fpiculiformes exhibet particulas. Cur bw — Aquofiorem verà fpiritum vini requirunt chimici, cum ob didam — ad(umant DR pat (aprà caufam, tum quia Spiritus Vini re&ificatus falia ; exipforum [117 r x 4n. corst- Jorum non elutriato, Tin&ura item Salis Eg ri;aliorumque fimilium ju- oue bent tecipere fimilem non dephlegmatum Spirit. Vini ut Sal eó melius f a xtra. [olvatur ,juxtaillud : Zei v9 dpoiov dv Guoi0v Tw eaxaAe , fimile femper benda. — gaudet fimili. - Notandumautem eft; accedente digeftione felicius lon- gérem (uccedere & optatius cum Spiritu Vini re&ificatiffimo; omnique aqueo phlegmate ftudiofé orbato. Rationem jam adducere nolumus; folüm ad experientiz Lydiumlapidem provocantes; quá confultá ex- templó videtelicet Sal phlegmate folutum feceffum à fpiritu reliquo fa- Cryftali cere. Contra ea ex Tin&urá gu cum optimé re&tificato Spiritu Vini | Salis Tar. patata; hoc iterum ad tertias circiter abftra&o,& re(iduo ad cry ftallifan- tari. dum commodeélocato;cryftalli Salis El ri egcegiz utilitatis & fplendo* tis confurgunt. Sed ad rem. 2 Medo ^^ Glauberianut modus ha&enus ufitatior fuitin nominandis vegetabi- ' Glasbtri-1 um volatilibus Salibus ;ubi combuftione herbarum , in futno peculia- 3 ri perretortam inftitutá , (vid. D. D. Rolfnciue l. g.cbim.in art; form. ve- daél. f.1. c. 1. p. 241. ) cum fpiritu & oleo recipientia vafa intrant; re&ifis ^ catione poftmodum íeparanda & reponenda, Sed violenta ea nimis .— videtur , in plantis recentibus praefertim , mixtorum profugatio , &'ve- rum quidem eft ; ob combu(tionemSal volatile deftillando abire & poffe | ex pattein excipulum meate ; fed riullum dübium eft , deftrui hoc modo violentertotum mixtum, & , tàm teriero plantarum corpore confufio- — 210» nem potius fieri, quàm refolutionem. 3-Et buic fr- perdebitum inftrumentum excipiaturt in grandereceptaculum. 4,Cunaci- — Nonnulli utSalillud volatile demon(trare queant ; cum norint, aci- di fghaibus, | da- 77**. & virtutes effe communicatas; fed Sal volatile hoc nihilominus fuo mo- - hypothefi;non(olvit ; undein preparatione effentiz $ij ex croco metal — Eodem modo ex lignis liquor volatilis acquiri poteft, fifumusaliàs 3 seii evanefcens , reli&is folummodo ad furni parietes in fuligine veftigiis; - | Sanz VoLAT. EXxPLANTIS. 231 ] ; , p DAE E .. da figete volatilia, affufo v.g. mafurtio aquatica u Salis rectificato, il- ludque igni concredentes , Sal volatile expe&ant , quod iterum «-u Sa-- lis folvunt ; & pro fpiritu aperitivo hypochondriaco fingulari habent. , c, ,. 4lii , cum fermentationem fciant effe clavem veram , additá fermenti mezzo. pa- vulgaris panificum parte;idem v.g. zafurzium.fine fpirituofis aliis come vfeum » . mixtis deftillationi committunt, ut eliciant fpiritum Sale volatili ine- - briatum fed nec hoc pa&o damnatur voto artifex, : - Notumeft & pre(uppofitum certum , propelli ab alcalibus fixis falia volatilia , hinc quzítio oritur , annonillis in confortium ad(citis , v. g. cineribus, Sale farmentorum , vel cujusvis herba alcali proprio fcopus prafixus poffit adquiri ? quod itidem vix concefferim. coude - Velan calx viva; ceuilla quoque de Sale participat; propellere Sal Qu volatile herbarum etiam poffit;veluti urinz additum ftatim illud prod- it,curiofumeít , dequo in pofterum difcurremus latius. I Adeffe vero in calce vivà Sal quoddam fixum , patet ; quia x. volati- P' erc E lia propellit, per jam dicta de uriná ; quod itidem przftat in Sale 3&co. 2. £p. ; extrahit fulphura,non folüm commune;pro la&te Ais, dehinc cum acidis precipitando fed etiam antimonii. 3. cum acidis commixta «um uri- , nofumefficit; ut cum ^ u (Bli philofophico vel ^-u Salis communi;aut | etiam cum alumine; quo de vid. Dz. Ludov. Differt. pbarmaceut, 1. p- |. 445. 4. aqua fuperfufa fit actis, 5. gangraenam tollit.ó. in eryfipelate con- ducit , praefertim, fi utrobivis fe adfociet quid fcorbutici. 7. oleo füpet- | fufonon firepit, &c. | | M |^ Quomodo é falibus fixis volatile poffit fieri, exemplo Salis gti j, pesa. — tra&atu peculiari elegantiffime & profundiffime differit idem [zpiuséw fixi. — | laudatus Dv. Ludovici. | Modus Helmontianus eft celeberrimus , quem exemplo Salis cinamo- ». Moz . mi volatilis demonftrat, Quando , 4/^; oleum cinamomi fuo Sali al» P/»ezti- kali mifcetur ; absque omni aquá, trium menfium artificiof4 occultá- vu ido - que circulationetotum in Salem volatilem commutatum eft, quod veré. ''effeatiam (ui fimplicis ; in nobis exprimit, & ufquein prima noftti con- - | Riitutiva fefe ingerit. /. Ze zril. pp. chim. $. $4. Sed hiclicet certó proce- ' dat , particularis tamen folüm eft , & pretiofior. Neque enim ex omnibus plantis olea deftillari , przfertim in copiá , poffunt, nec Sal «qué alcali | ptomiícué parari , cum plante aquez parcius illud prabeant ; &c. Secundus, Venit hic in mentem a/ju Helmontianus podus , Yraétatu aura vit lis | ) in- 6. Cum 4l- calibute Lad fh) q'ASG ^ J Xe dii à dz ic "Mee B * » MN T 1e b Nr 2l pu E ' a 4j2 Car. V. Mobp1 ÉLICIENDÍI ^ — : M. : v— oM REMIS AEEI SS emicaectseed port infcripto ; 2'iquo modo fuggeltus; ubi dicit ; quod I5; aquz vite combi- bitain fale Tartari ficcato ; vix fiat femuncia Salis, ceterum totum cor- n pus fiataqua elementalis, ut priuserat. Hujus poffibilitatem Glajeru Qe sor) Àj, 1. traitte de la chimie. c. 20. p. 252. experientid fud ftabilit & confitmat, qui mediantibus fpiritibusacidisfepius Spiritum Viniin Sal volatile reduxit , modo fequenti ; quem, quia non omnium teritur autor manie .. bus;égallico in latinum verfum h.l. placet defcribere. Confiftit vero — | / breviter in eo; ut libra unafpiritus (Dtri bené redificati indatur in vi- - trum amplius longo collo przditum ; huic guttatim pet vices inftilletur Spiritus Vini Erifatus ; hinc apponatur (tatim alembicus cocus vel ali- ud vitrum; quod cum collo alterius convenit;beneé claufts jun&uris , id- que tamdiu repetendum perintegrum diem; donec nullafentiatur am- plius pugna& adüivitas. Hocmodo habetur liquor medias inter Spi- ritum Vini & Spirit. (D) » nec corrofivus fc, nec inflammabilis; Qui fi - de(tilletur lento calore per Alembicum , in fundo remanet Sal album & volatilein paucá quantitate , faporis acido-acerbi, qui additione Salis alcali facilé afcendit & fublimatur. | eir 1o Defila-.Á. Curiofus & ille procefius eft, quo aliqui fpiritum feu aquam vero- tione plan. Dic pet fe deftillant ; contufam plantam in cucurbitam vitream uíque zaríi per f. ad fupetficiem vafisreplendo & igne fubdito liquorem volatilem pro- liciendo, As firmm- Fermentatione perire Salia volatilia, folenne & commune eft effa- t2tione per- tum in deftillatione fpirituumé vegetabilibus tali Sale refertis, quod fu- sept S2lia ya jam de fuccis eorundem ta&um fuit. . In contrarium autemtot ex- volatilia? er bla proftant , ut pauca hic loci afferre fufficiat. Obftat nempe fer- mentatio illa communiffima in multo. Inde enimtantumabeft;ut pere- ant fpiritus volatiles ; ut potiusin apricum prodeant & confpicui fiant; | quorum antea nil taleaderat, Sicurinahumana; pro Sale volatili in- | .. deproducendo ; communiter ab omnibus digeri jubetur & putrefieri ; licet absque digeftione hác extemplo poffit volatilitas proferri, | Ferméntae. Fermentatio alia eft dz//fructioa , quà mixti forma penitus perit , & | tio duplex, e cad putredinem tendit : alia excirstive;quz latentia evolvit ;in con] fpe&um fiftit; & fejun&tis à (e invicé vinculis feu elementis nova produ-] cit corpora. Si per fermentationem hanc inflitutam abitum moliuntuE volatiles falinz partes ; poffunt ctiam fermentatione acquiri, | T TUA Statuimus ergo : fermentatione quádam artificiali mediantey ex golanlie piantis (inon omnibus; pluribus faltim ex aliis forfan magis pim | | : aliis à ] z s 1 ES | Ete n eds S i "i x i i M MN Y » Sar VoLAT.Ex PLANTIs. " 33 A] comma Lo ( amem cert 4 a or | ' aliis generari poffe illud ipfum Sal volatile ; quo de generalis interim fuf- 5,5, - ficiat hec defcriptio, quod plante debeant contundi, digeri, & jufto «xe — 2 - tempore Sal volatile colligi. Plura enimhác vice; donec in piutibus ?*v/4riose experimenti pateat veritas; non licet. | — Salia ipfa plurimumad fermentandum faciunt ; &, fi modó nature . du&um fequaris ; facile feipfa evocant. - — "Plante amaricantes , ut Sal fixum copiofum perincinerationemde feprzbent , ita & copiofum Sal volatile dare perfpicuum eft; cum ille $e] folar. 2 4 IU ER eX ^ Amar utplurimum mercutiali fimul abundent volatilitate , quod exemplo ab- Fes ss finthii manifeftum eft. ^; Hoc modo cum calor plantarum & agendi energia maximam p2r- 475;,,, tem dependeat à Sale volatili;perfpicuum fieri poteft; quàm felix futura Sa//u» go. fit medicina,fi ex 1llis Sal volatile & quidem copiofüm parare poffumus., "ium. Diftingui poteít inter plantas. Quasdam Sal volatile magis /7/e- 5,7, "» mipibus gerunt ,ut bordeum ; filigo , trtticum , fructus legumineft,amifum, tilia mode caruum y cerafa &c. unde eleganter dicuntur (emina plantarum nibilali-/» /emizi- | - ud effc ; quám Sal congelatum, coGium & digeftum, & hzc caufa eft, ud gue 5 quod vel leviffimá ebullitionein aquá vis hzc feminifica pereat, quia — ' : Semetipfa tPocazr, faliafolvunturin aquá , quamvis duriora nonnulla, ut nuclei cerafo- E rum, pet alvum ege/ta fru&ificare poffe & germinare ftatuantur. rv » "n Ali in berba & foliaSal volatile magis eminenspoffident,uteecb- 5,5, ep — learia » naflurtium y draco e[culeztus ranunculus aquaticis 68 c. Quadam folia , t denique;z radicibus , ut vapbanid ru[ficanu y AFUT, 4COTUE, KC. Modiim 20s 1 .. Eprimis& ultimisSal volatile quidem produci poffe non defperan- 744icibw. | dum cenfemus cum ex feminibus iílis per fermentationem fpiritus vini 47 exis —— — frumentaceus di&us &c. elici poffit ; & virtus potior radicumiftarum jn eiie ; | ufum trahatur ; utraque vero ad fermmentandum. apta natafint. Atta. ere a men ex herbis ipfis & foliis potiffimum Sal volatile fieri poffe , median- 5,5, pope | te fermentatione peculiari, experientià fuprà citatà indu&i credimus ; mw ex — idque przprimis tempore verno velz(tivo ; cum plantz adole(cunt , & P«rbé Bí - Sal volatile , utitaloquat; adhuc in herba eft» non penitus digeítum, Maxime ; "cum diffufius ibi fit & facilius manuiartifici obfecundet, contra eain ^^ — ^ ^ : feminibus digeftumjam eft; ligatumque, & tunc temporis , plantz ipfz | | 'exarent, cum in (emina jam perfecta omnis quafi vis pertranfiit. Hinc ; qui Sal volatile ex plantis parare fuftinuerit , ex recentibus eadem face- re prz(umat oportet. Sicut enim ex putrefactoligno nullum vel pau- cilimum per combuftipnem & nto onem eluitur Salfixum ; Pari *a uud * " : i Gexretegs — tibttse 534 —— Car. VI. Usus Sar. Vorar. v eL. macm—— À07À —— Verduras ege c li ratione ex fponte fuá marcidis & deciduis Montis & herbis extrahi Sal volatile nequit. Carur |V£É UfGs Salium volatiliums plantis paratorum generalis, Sea mt- Bfoleta feréeft SECT 4A METHODIC 4; cujus Patronifu- £hodic& an- erunt Zbezzifon , Soranus , Trallianus € alii, quiin omnibus tíqua. ! Bo: nil nifilaxum ftriGtum & exhis mixtum attendebant, tatüebant enim morbü omné confiftere vel in adftridtione, ut b dia fluxiones naturales funt fuppreffz , qualia funt vitiaretento- rum ,utalvi adfirictio,fuppreffio menfium; hzmorrhoidum; fudoris,u- rinz &c. velinlaxitateut fymptomata excretorum; diartheea;dyfentes ria,hzmorrhagia, & fimilia, vel medio modo fehabere, ut ophthal- mia cum fluxione &c. unde tria con(íurgunt ipforum: axiomata | . 4xiomata univ pé - uim 1 Quicquid'adftrictum eft, effe laxandum,. : 2. Omne quod p. n.laxum eft, adfiringendum. 3. In medio cafu illi auxilium ferendü effe, quod magis urget; piliréra de quibus videatur latius Lauremberg. in Portic. ZEfiulzp. c. $. pag. 26. ad cavis Liceat hoc applicate ad fixum ; volatile & medium, & tota medi- $olatile €f camentorum claffis in univerfum morborum genus armata fub hác' di- medium. vilionecontinebitur. Itamedicamenta CEPH ALICA , & ut magisres " exemplo pateat antepiloptica funt vel fixa; ut corallia cinpabaris nati- eie den Va& alia ; vel volatilia , ut planta cephalica odorata , ipfarumque olea, «e j ThID, CC. ol. futcinz , caflorttma,-- Salis Aet volatilis &c. vel suedía, ut eravzum — bumanit; C. philofophicà preparati faccinitin fabeant.umgula alcis,peonia, — Corda- | ^ ln CORDIALIBUSintet FIXA recenfentur perle , córallia, lapides — lium , quinque pretioff faccus citri ; FOLATILIA mof bus,ol. eitriatipbora)ME- DlIA:ambra ,bezoar, mixtura fimplex &c. ; 4 Lis Inter STOMACHICA FIX A [unt ; lapides 65 , concha prapareta scere ^ n P3 »ryflallus y —- (Dit; Sala s FOLATILIA :üt aromata, & inde de ftillata | elea » arum , bal[amum de Peru; MEDIA, ut pimipinella , ebur preparat.&C,. - E aliorum: — Et fic Coníequenter in byferici antifcorbutici &reliauis. Quiita- - que noverit bzc pro morborum diverfitate variare , & fixum volatili ;.— volatile fixo debité opponere;nz illefelix morborum eritartifex & mot borum cau(íam juxtim & remedia: appofite cognofcet ; pre eipitationrs 3 doctrinam plenatié exhaurict,& accurate ubique aget, — Nu. o ESSO —— euwse CINERSAO 23; — « NNallus fer datur morbus ; qui non pro diverfitate circumftantia-"/efelazz. rum à (alium volatilium virtute fibi exoptet fuppetias. Volatiliafubtili^?? /47- ——— EX z i . Wuminr. . füd penettangá porulos cerebri obftru&os aperiunt ; fomnum lethargi- ;; 5j; , cum & apople&icum ftertorem excutiunt ; nervisceu portitoribus fpiri- tuumliberum meatum pro fenfu & motu partium concedunt; cor; li- pothymiá & fyncope dejectum , & motu vix perceptibili vibrans ; eri- gunt füfocationes hypochondtiacas & hyftericas tollunt, fanguinem attenuant;& multa alia commoda afferunt ; quotum hic vel meminitfe folüm fatis fuiffet , cum totum hec fibi pofcerent tra&atum. Qnanti jam zftimanda erunt Salia volatilia herbarum tot feculis^ 7^ sug defiderata ? Eunthzc in penitiorem culinam vifcerum , acorem abfor 5, , bent ,quz penitiori receflu pertinacius occultiusque reftitant, remoras tollunt; & quicquid boni à (implicibus feu mixtis;ex quibus parantur; defideratur , illud omnelargo explebunt modio. | - Differt curatio morborum. 8'39 aeo; & «e opos S78 ouod uic 2] gu" Heroicum eredi rloveas , di ÀAa «Dey aive Osvaquy éudeg. Non enim omnes aut frmi- (mt prefe- ]es funt aut (militer pertractanturyoerum fecundu vim propriam frnguli Qui dn « gov xeeAay requirunt,ab heroicis volatilium Salium przfidiis levamen poícunt. Febrium cohors & morborum herculeorum caterva his terga dare & cedere coguntur;fubfiftere nefcia. - Ut fpiritus Salis tria vinumfeculentum inftillatus omnes feces Sapguinem . ad fundum detrudit , vinumque fincerumreddit;ita & in corpore no- 4tpsram » - ftro extutbantur à volatilitatehác fubtiliffimá impurz fanguine feces | fibre in ordinem rediguntur, grumi difcutiuntur &c. : Hinc fapientum eft confilium ; fie pertingere nequeamus ; ut li- 4522 2 cbi-.- quorem alkahe[t ; & medicinam univerfalem acquiramus & compare. »i«trá zi- ; mus , faltem difcamus reddere Sal £2 ri volatile. Quousque jam prove. UE hemur, fiex tam fpecio(is omnis generis plantis Sal proferamus volatile, ^^"^. |- non minustealiter,quàm Sal Tartari volatile exiftens, coagulo , confi- |! ftentiá fimile , viribus nobiliffimum? Ufus inferiores przítat ficco hoc loco praterire pede;non enim due ufa. izfe- | bitamus & ad mechanicas attes inderedundare poffe fuum commodum. *ie'e*. Capuc VIL | De Por& Salinta volatilium. | M Um pororum doárina (it & (abtilis admodum & utiliffima, hodie P^?riva Mà viris celeberrimis, Cartefío; D. D. Er2fmo bsrtbolino & ANobilff. D. jm. D. Scbenkio in lucem protracia & novis expeiimentis nobilitata; é re vi- à hh 2 fum fent ;.— & nares,hincobtufis his fpiculis cum oleo facillimé ne&untur &c.Dein- | Sali fola- Quin inter omnia principia reliqua funt porofiffima. Porofitas es 236 Car. VII. Dz Ponts ON LE í PUMA SIUS jam à $e- fum fuit & deporis Salium volut breviter defpicere.. lta enim & HMribus — Neteres ex Empedoclis doá&riná Loro ppoaie feu efluvia verum neceffaribpo- ros requirere Ictipferunt , ei Ta Sew) ài àv ej 2oopnen) "og ERVTOH ud) quy "»ambpoaw ecc Udo eauó v] ew Cnoue qoo v vé pov T226 ^) EA br] Rez uel Cue eva. In quos & per quos efflapia buyurmodi emananr 3 ex v efffiiis autem quadam peris quibudam congruere , quedam minora vel guajora efe. Vide PAP nem in Menone p.14. Tradit € Cui fuffragatur Plinius l. 22. Hiftor. matuval, c. 34, Eft "E ratio fubti eommenda- litatis immen(z ; zpguienr, à Platone delcendens ; Corpüfculis rerum 1z-- in vibus fcabris ; angulofis , rotundis magis aut minus ad aliorummatu- ram accedentibus : ideó non eadem omnibus amara aut dulcia effe. Un- ' depatet; quantum figurarum doá&rina;ab ipfo medicine patente Hippo- crate tantopere celebrata;innitatur his ipfis mixtorum poris. Jo ME Quoad Salia veró volatilia ; fi, quatenus € mixtis producia & fipa- folatiliags *4t4 ; con(idetentut , poros ea nada funt acutos , hinc Iinguaneeriunt, Ll ACUE , 5» .., deSubtilesundefacillimé penetcant,& in corpus affumpta celerrime la- f'btiles borantibus vifceribus vitalibus ferunt fuppetias, & vele ftemacho non- dum egreffa in fanguineam inaffam vibranteffe&us. Litet non- Qua tenus vero adhuc i» sito funt & ut compowentiain confideta: dum [tpa- tionem trahuntur , fubtilitas quidem hzc & acuties pororum per efflu- LAE via convenientia , vel potius hzc pet illos (efe exferunt; fed fub mixtura har. reliquorum principiorum modo magis, modó minus; quin fepe ita. occultantur; ut ad fenfum tum (aporis tum odoris nullaillorum dete- gi poffit przfentia , exemplo offium cornuum, cranioruth animalium,quo de pauló poft plura. | derem faci- Por ofa effe Salia volatilia patet exin,quia aerem facilius admittunt; 1 * 24mit- & ab eo relolvuntur ,undein auras promptiffimé cvolant, & fi eadem i non fixata adíetvare animus (it, id omnein aerisadmittendi prohibiti | pare 4, 9ne cutatillimá confiftit, Facillimé quoque parent pori eorum aque , : que ffirit;. & (piritibus, oleisque. Ita fpiritus C. C. omnem fuam vim mutuatur àSa- / 5n olei, levolatili, cujus i quantitatemfíufficientem folverit & quafi mmbiberit 2 teliquum in fundo vitri cryftallifatur, Lilia funt porofifiria. nim hzcSalium volatilium neceffaria etat pro facili cum reliquis princi- - piis nexu.Cum enim inftar mercurii omnibus fefe miíceant, poris tane ^ quam inftrumento uti voluit natura ; qui efficerent ; ut fubire fe i invicem. & coadunite po(fint, ! TA | | ANE poro. P. wv us AATOSALIBM IMOLANS. : 237 - * & pororum hác di(po(itione pendet & colorum diverfitas & varia- jj, ,,;;.. |. tio, quo de füprd egimus , & tàm'írequens id eft experimentum apud rzziiser- . ?Tin&ores;ut ejus rei exempla ubivis occurrant.lisdem varietas Tin&u- /« , tarum chimicatum debetur, id quod vel in fuprà jam taGà TigdlurA »iolarum eit noti(fimum, quod pro affufione diverforum liquorum fum- mé illius varient colores. Tta ex g'te, prout lioc vel alio modo difpo- muntur pori, Tin&ureg confieri poffunt ; rubrz,lavz feu crocez,& ni-. s, gre Inufunobiseft Zisdlum ctis abfintbiaca clegantiffima; quz fit,fi 11,1; 25- eflentiz abfinthii compofite pauciífimz inftillentur guttz; de liquore fmtbiaca- quodam ótiali ; ubi in.momento confurgit nigricantiffima Tin&ura.; quam de/cribimus in dzrribe noffrd de Sale Y-copropediem edendd. ^^ pj; 47. Iisdem poris acceptarefertur facilis vel difficilis volatilium (alium $oLeariant € mixtis prole&io, aliorumque principiorum in Sal volatile commuta-.//«" ? : - (Cue 2n . ; mixtus pro- tio. Si vifcido pori hi quodam detineantur, vel oleofo occludantur j,7/7,,. vinculo; diutiffimé durat, manetque in corporibus , undeoffa animali- um;crania ;cotnua, ungulz diuti(Iimé illud adferyant; & ex cranio hu- mano etiam in coemeterio reperto novimus epilepticos non raró auxi- lium fibi quzfiviffe, ut & ex eodem Sal volatile adhuc deftillari poteft; vid. Quercet Tetsad. cap. affect. c. 27. P326 pU ORA. . , Bcontrario;ubiratiotis compagis & texturz;liceat nobis italoqui; 5, 7;.. funtiaixta, eó promptius abitum moliuntur Salía volatilia, unde flores e, - | &plantz,odorifere fluxz funt & diu non durant, in refpe&u adillas, | queodote, ni(i cumltquore balfamico ; carent. cu /* . Conyenientiam habent pori Salium herbarum volatilium ptzci- 77 ua puécum poris cerebri, cordis, & fanguinis, . Hinc, ipfo P/urmrcbotette, corepriy "&níay cy) dapuone eu cxiüva pl onc cos voy FysÉDa Ao ci zrópor quy | edic mel euuoDoseavraa , quorundam florum odoribus furfuzmm diffpa- pi ad cerebrum fit, ut pori znflrrumentoruza fentiendi , expurgentur,e bu-.—— : | »enores 1nziaautar , fenfim absque vehementi ictu aut aguatione difcusfe, ft- | mpld, cerebrum naturA frigidum refotilletur. li. fympaf. p. m. 47. " Hincin vitium defeQu volatilia tàm cito cordi laboranti fubve- - niunt, & ut odores quafi immediatum conta&um cum fpiritibus vitali- bus habent; coagulationem fibrarum fanguinis, adeoque grumefcenti- Lam-irpediunt , in lipothymia,fyncope & palpitatione eordis non mi- znimi usüs»in pulfus etia intermitzentiá fzpius nobis feliciteradhibita. Hinc etiam;ubi concentrato fixoque leviter fanguine ( quod Zi/p- » gaeites bróAn]ay quy. Quo nominavit.) veluti in di&iá modo lipo- thymiá, febrium infültu , cachexiá ; fcorbuto , febri albá virginum &c. hh3 con» x : cords, € fangui- nis: Ru Ee chu E pho. ua d ien NS 238 Ca». VIIL. Sar, Vor. jt oo nd — HÀ : MÀ P$ À ti 2i — x N contingit; videasillicó totum corpus frigefcere, torpere, & pallore li« - voteque perfufum languefcere : evocato autem rurfus & fibi reftituto per volatilia fanguine; hui! quàm fubito omnia calent , denuó florent; vigent, fplendentque! ut verba Harvei Exerc. de Gen. animal. yo. p. 1g. buc applicemus. | alis: alim in por Conveniunt eadem ptzeipue poris nervorum s hinc fpiritus vola uer£orum, tiles & Salta, kei C, C. vipemrum, quibus Jam Zer£araue quoque addi- mus;volatilia; in paralyfi & apoplexià unice profunt, Ef dorus Imó cum poris ipfis corporis humani miré confentiunt peri Salium corpor, -vOlatilium, quorum lordes abftergunt;infenfibilem tranípirationem ju- vant, & paregoricumdolentibus partibus adferunt (olatium, &c. - . Inde bie Unde autem nadie fint hanc configurationem particule volatiles; pindeat ?- & cui debeatur ulteriushic pororum fitus & collocatio; placet cum Rz- ror 17 1andg Srurmio febrif. cort. Peruv. part. 2-pag. 79. ( ubiaccuratiora plura huc fpe&tantiateperitelicet) ad caufam primam; five íummum moto- tem jamrecurrere; quàm ulterioti difcurfu ea pertra&are, Igneus eft ollá vigor; & celeffiroriac. CaArur VIII. Sulia volatilia cum Mercurio comparat. : Mercurius. Irabilis ubique eff Mercurius, — Verus hic eft Proteus & Ver- : tumnus, vari fpecieludens, ' | eff triplex: Triplex datur Mercurius: 1. sintralt. 2, coleflis. 9. chi- Minerals , "iu. Admiranda fingulorum eit natura. — Minerals cone fields trectari amat, fin contre&tetur, cedit; modo füb fpecie fumi perignem "dit; evolat, modó, igne varié tra&atus, album, rubrum, flavüm , nigrum & plutes coloresinduit. Cum fixus putatur & mortificatus vitam refu- mit ceu phoenix novus ex cineribus, & novo nitorecurrit; cum deftru- ' &us videtur, latet; & multiplici facie; figurd;pondere;aliisque acciden- — tibus chimicis imponit. Nunc arbu(ta fingit ; nunc fpiculis apparet | horridus, nunc purpuram fimutat, nunc prata. E £alefli fi- Penultimus in Planetarum otdine coeleftis mercurius , itidem mi- ' sib 94- abili vatiatvultu. Cum beneficis, 31e & $e; junctus, bonushabe- '' (iat; turab Aftrologis, cum maleficis uo & óte, malus; quibusenim | jungitur, illorum induit naturam, calorem, frigus, humiditatem; ficcie- | tatem coéfficit, prout cum hoc velillo communicat focio, facitque ; fi ftatuenda eft aftrorum in mores & morbos vis non minima,vertumnos, | | ardeliones, inconftantes; omniurn horarum homines, b Qhi- ih E o oc HMOMTEROIRIO COME - - $39 Chimici con(iderantes macrocosmum cum microcosmo cum vi- Chizicia derent prater infipidam aquam, terram, falem, fulphur, dari in mixtis ^" om adhuc aliud principium, quod de horum omnium qualitatibus partici- PEE. paret, nullas veró tam peculiares; proprias, folitarias & diftinaàas,ut relique; haberet affsGiones illi nomen dedere Mercurii, Attributa E^ 4fft- illi fant levitas, fubtilitas; penetrantia; vegetat & crefcctefacit mixta, ^'^^ vitam & motum dat, in perpetuá interim actione & motu exiftens , un- de ligatur quafi à fixioribus reliquis. | Imà deficiunt illis termini proprii; pro exprimendá ipfius naturá px exp. genuinà, unde, quod (it Mercurius, clarum effe; quid veró (it, obícu- mi quum. rumallerunt. | Quibus motus Sepvertus confenf, €& diffenfu cap. u.pag. j 1$4. Quid illud fit; [zzi£i? , quod chimici unanimifere contenfu pro tertio principio ponunt, & Mercurii nomine exprimunt, malo dicere ; nop liguet,& meam feu ignorantiam feu dubitationem ingenué confite- ri,quàm pro demonftrationibus & folidá veritate ea venditare;qua du- .. bitationibus non carere ipfe fcio, -— —À fos é plantis eductos pro ipfarum Mercurio habuerunt, . Jam veró ipfo chimicorum primicerio, Parzce/fo , tefte: quicquid, ;,, ardet, fulphur eft;zosz. III de zorb.mermllar. c. 3.Ergó cum fpititus hi fint 4uZizur, inflammabiles; & in totum deflagrare apti nati;cuivis dijudicandumre- . commune, cum 76 QAoj4soy proprium fit fülphuris , non mercurii, &, Sennerti vetbis, fülphur non femper in formá oleosà & pingui appatet, fed (epe et!am in fpirituosá; ut in fpiritu. vini videre eft. /.c. p.757. Quo nomine non adeó inconcinné accuratioribus fub nomine oleorum veniunt. Hu * Accedit, quod fpiritus ejusmodi ardentes in Sal volatile poffunt refert in mutari,quod prater alios fecretiores modos cum Salibus volatilibus;fi 54^ 92/2r. rem recte aggrediaris, efficitur, ..1ta fpiritus uring fi mifceatur cum fpi- "7 ritu vini dephlegmato, in momento fpiritum vini in offam albam, mire - tamen fugacem & fubtilem coagulat; annotante He/montia c. 3. de litbi- 4f.t.y. Etidem jam annotaverat Searerttuas laudatus, c. p. 166,cuige- mina funt, qux eam in rem (cribit B. Mabrus Epir, iff. 1, c. p. y. & illu | féris Baylaus Tents. pEyfeel, p. do. i Necanimum ex(aturant, quod, eleganterlicet; nonnulli fcribunt; vereri Hinc alii fpiritus nomine ipfum indigitatunt, & liquores fpirituo- 4v ffirite : vos planam fint Mercn- | linquimus ; an cum fulphuris, an veró Mercurii naturá plus habeant hr at- defcriptio ; per Mercurium intelligi humidum primigenium, ac fpiritum , feu p ad tem nes Alié.s. at e SEHE D et E ARR CN 240 Car. VIIL Sar. VOLAT, MEUM tem fpiritalem, quz nunquam fineliquore feu vehiculo fuo effe poteft ; per A, caliduminnatum, per O; ficcum radicale , feu corpus, quod bafis, cui reliqua duo fuperftru&a: p eii Dario Sod, Multó minus affentiri illis poffumus; qui Mercurium fpiritum il- 2« lum a49:goldn » & Saías dvdAcyov TU vv Gicoov core dicunt,quipe pe quód élementata cum puri(Iimis illis corpofibus cceleftibus nil ha- bent cominune; fedinteritui funt obnoxia; quod circa naturam calidi innati prolixius deduxére & fufficienter recentiores philofophi & me- dici. | | í Mercuri — Audemusexetcitiigratià defendere, verum herbarum & anima- nii nid lium Mercutium(de mineralibus & metallis hiclocus noneft difputan- ru 4),t. dix quod fuo tempore fiet quoque ) nihil aliud effe, quàm Sal volatile. Hoc facilé perfuafüm fibi habebunt illi;qui utriusque hujus naturam penitius introfpiciunt. Locis PAfA- Paracelft bác deve fententia extat libro t. pavamir. cap. 2. ubi volati- celf.. litate Mercurium definit; idenim ; quod inligno effumat; Mercurium f qued. | effe, 4ffzriz. Quod, izguir, ardet, Sulphur eft;fumat, Mercurius eft, quod ^| relinquitur cinereum; Saleft. Sulphur folum ardet; mercurius folüs fumat; in cinerem quod vertitur;folum fal eft. Duerceta- Quercetanus dererum fgnat. exteru, metcutium Salem rerum O- - iy mniü volatilem admixtum habere ; & cum fulphure! precipue colorum efe autorem;concedir, utut defenffoue contra anonymum aliter paulo eur- dem definire videatur. " (rg Neque, fi autotitatibus certare vellemus , deeffent plures; quas tamen huc trahere nobis mens non«e[Lb;qüt potiusre ips id eruere & de. monftrare fatagimus. | | Gab na DS Sal &olat. Sal volatile eft illud; quod de omnibus chimicorum ptincipioruni " acumen. qualitatibus participat. Facithoc ad faporem terum, ad odorem, ad. principis colorem & inammabilitatem » quod ultimum vel unico exemplo patet participat, Nitti & Cis»kci invicem mixtorum & calcinatorum, quo dein Ep^e: eieridibus Germanorum Anni ITdi obf-197. egimus, latius deeo aGuri in. citatá Jiatribe curiosa de Cle co. ; 3 ER dolar Sal volatile, feu mercurius hic; eft volatilius & fübtilius corpus in lius €f [i . AXIS, Subtilius enim effe oleis tumptoprié tum improprie fpiritibus | tilius. in... communiter di&is, nemo eft;qui neget; quod tum ex dofiytum ex aliis. mrüixtit« ^... patet. i 9e OB pe 3p" "t vid. : Hf bitu - yl Nec - Ej aliorum. TOWER UN - -— EU Cuwx;Mz&CyCowy - ME ... Nec eft; quod quis objiciat , ex folá volatilitate, quod pluribus ea.04e2ie r.. fit communis, tem decidi non poffe. Verumenim elt, fuo fenfu & phleg- "ir , ma poffe dici volatile, quia ignem fugit , & volatilitatem;hanc commu- /,, 77s. nemeífe cum oleis. Sed negari non poteft, tam, quod principalitetZz eff volatilitas debeatur .mercprio.,.quàm quod olea. ipfa aérea volatilita- «7«- .tem fuam agno(cant maximam partem à mercurio feu fale volatiliyquod./ 77 P"75- videmus in oleis expreffis , quz Alembicum ttanícendere renuünt, &, P ^ei : quamvis ex oleofis, non fimul a&teis; in quibus fcilicetoleum cumtets — ,5.—. re(reitate.quafie(t remixtum; v. g. ex femine, hyofcyami,lini&c, ftus... diose tentes.deftillare 2ur f. oleum, illud tamen. ex voto nunquamo : füccedete -oaune bou don e. WEE. —-—2 .. Neque argumentum illud valet, olea fupernatant aqu, ergo fünto4jez. 2. - volatilia nomenim tàm ob volatilitatem, quàm pororum ramofitatem vod olea & partes afymbolicas fupernatant ; unde olea caryophyllorum;cinna-/^/P'rna- momi, alionumque;potius fundum petunt; quam füperiora,cum tamen "^ - «aV wn Na ILI nonminusfintolea.& quidem fubtiliffima, .. ^ 5 7 006 02 Nec denique illam moramur obje&ionem;quà ab onomatologiá 07;77. Pt feu appellatione argumentari aliquis potet, dici hactenus, & vocari ioc 4^ onomas: | principium$alvolatilepon fium... Si eniminteconveniamus, patum ^?/^£/4/tv | denomineerimus foliciti, Quapropter (i confcrantur falia.fisaaleae;,,, ^. lia cum. volatilibus, magis ca diícrepare, quam,convenire; certum. — ' el a oialli 19005: alaboro cenalgsstine re a à 1102 trt Solo feré conveniunt colore & cryftallifatione, pugna item cum;Cor/ezfu ^ 'acidis. .. Differunt veró,quin fecum invicem pugnant;/zpore ; alcalium C4fenfus, enim (apor e(t lixiviofus, volatilium urinofus ; cere, alcalia funtino-/A um Por : . dota, volatilia penetrantiffimo gaudent odore, Differunt & difcrepant £zorum... inprimis poris, à fixis enim (alibus propelluntur & fugantur volatilia, Diferust: Aquz omnes invicem mifcentur ; amicabili nexu omnes maritantut fpis/7P?7^» 0^ | ritus; olea expreffa & deftillata fe fübeunt, fola falia fixa conjugationis dore, pori | funt impatientia. | | Non competunt fali volatili affe&iones Cis fixi; à fale radicali- /55;,,;.: / teromnis e(t con(tantia, iaquiunt Chimici , Sal volatile eft inconftanti(- /; Paris, |! fimum, quz caufa eft, quod mercurii dominium certum ftatuatur indi- | cium, incon(tantiz in rebus imperfecte digeftis, feu corruptioni obno- xiis, tete Nolo, /, 4.pP)f- Hermet. c.4, — Salia alcaliainhumido lique- 9 fcunt & inficco cosgalangie Salia volatilia omnis fuffutatur aér.Fixa e- 2/0 ]a. falia pet (c defüllari nequent;/& fiigais vi » ab aliis admixtis fegregata;eó rien, alióre la; " ii adigan- 24€: ms ijàé CA*. dx: /AR Actu m táià scalis mati —— mate ———— adigantur , ut Ruorem. daremus » vertüntut" in: 'riqueles: acidos. ... Nihil minus videre e(t in volatilibus, quiz prompte leviffimo etiamca- — — vos lore alembicui tranfcenduntiut alia phrradifcotdie argumenta! wanss edmus. - ; d Objec-4.de .-... Speciofius in teslbanalP d uientát objici póteft illd qub : dcm ex falibus alcalibus deftillari poffunt frititüsvolatii Sale impregnatiffi- calibus pa- T. Ad hoc veró ftudiosé tefpondere imptzfentiarum fuis de jene "bii, dubitamus, cuivistamen privatim rationemteddituri, ^ ; Meran ^ [üngitur hie Mercurius omnibus reliquis principtis ; participst ; I. omniu cuim phlegimate, quo cumfacilé coit & liquatut , cum fulpliure facilli-' rtliq5 — mé combinatur, cum terrá abfcondi fe patitur, quod patet Sal volatile PAS €. C. cum .C. C. ufto fixo füblimando. übivis fefe miftet; coopera-- eU8 ^ wars & lieet fepaltam videatur ; nihilotamién minus: adeft" pes ja . phüré fácit colóres& odótes;cum falefapores &c. ^^ 0-005 e Ef primis Principia chimica funt vel ava velpasfrua. paff [ünt a & Pm ill Terga A&iva e eU & inter hac omnia preceimit i ud Met- 4S NUR AR Ef Sal. $0- 550 'Nullüsergo: aftüs Mekeuttüsiti egeta tegno aat quaifunt d lia volatilia; - "Nullüsitemin animali, quáifiSália oisi? Mice anirmalibg, Mercurius ifte , qui fangüinem circülat; & movet; hotologii noftrrin- quies & equipondium. Hunc ex omnifanguine producere eft facil- limum, contrá mercurium mineralem nemo Andgs nifi co per illitionem prius inquinato produxerit. Fifjsnden: ''' Refpondethic: 9, fctibente NoZ/o: I.e; a£ri, quod calori Mee ^éri, nihil feré effe deprehendatur; quàm aer feu vapor, qui ftatim in auras e- aque, — Vanefcat. Aqua veró comparati potell;quod fit luidus, nec proprios. | fed alieno termino, dum in fuá naturá eft, contineatur , que eft humidi iint aud cam pee vides HUBS Do CDL IX. tn aGu infrot anixtis Salia volatilia, an potentia, ; disquiritur. : ved Varia fan Deffe particulas in herbis diverfi generis,aqueas füpidas;acres, $ E Weis " acidas, bal: amicas, falinas,terteas; &c. nemo negaverit, Illae - particule , tamen non zqué in omnibus fub formá aque, olei ; falis vola- fub nómine tilis feu Vii; Salis fixi, &terrez;adu funt & dantur. EU principit- Effluit 2 TYHm. s " Á : & I5*srxT,; "ÁN. Po TENT. ; PH 243 (o mtt u i E s * " - ^ -Effluitquidem ex vite,betulá,aliisque pracifis vel perforatis aqua; 4»aL/zer oleumex nuce mofchatá, caryophyllis, anifo ; hyofcyamo, &c. a&u o- 7 quibus- culis fefe offert, & exprimitur; ut de antheris in corylo; junipero , mufco fenfum. sd — sterreftri , typhá paluftti- &c. taceamusz::Sal volatilein aro & finapi ^^ manife(té & a&ualiterlinguam; ex raphano ruflicano, cepis&c. — eva- porantia effluvia oculos & linguam feriunt. / In falibus naturalibus di- -&is Sal a&ualitet abundat , & ex arundine faccharum de naturá Salis ftillat. Exaliistérrenumquid fub formá pulveris excidit; & in felici- .busaliisque-àrboribus.vetuftis tale quid collectum vel hortulanis vicem tert gerit fertilioris. : ? 1 - Inaliis veró potentiam hunc a&um przcedereipfo fenfuum judi-Ze&fha- — -— -cioliquidumeft. | Quisenimv. g.' in hyofcyamo;( hunc enim ceu mi- GP Ae / ve: nus (ale fixo preditum communiter habitum, adducimus, quod nobis dice . Salalcali exhibuerit ; nonlevi proventu)Sal alcaliaQuale agnofcat?. ^. . "Quisin plantis infipidis, nec acribus, in (anguine; item, cranio , & cot- | .mibus animalium $al volatile dijudicet? Quis ex folo afpe&u aquam | dnlapidibus , (axis & mineris, oleumin Tartato, papyro & aliis digno- | -[satpoa nretesRud ics o: Aridaeft plantacapillus Sis, & videtur prorfus exfucca, nihilomi- . muslibráuna herbe parum abeft; quinexpreflionefacta tantundem fuc- | cifundat, quem ineffe vix jurato alius credat. , | Undediftinguendum videtur inter hzc principia. ^ Confideran- Hinc 4i- | turenim;ut fupra jam innuimus, vel ut mixtum componentia, vel inde £77: Na | feparata. Et videtur coincidere hzc controverfia cumillá Philofopho- ^ EME rum; quá difputant , an elementa a&u in(int mixtis, an potentia ? | | Dicimusergó, a&u quidem compont mixta ex quinque his prin» Compenaz- | "Cipiis, (loquimur cum chimicis) eadem tamen a&ualiter in omnibus /*7 ixt ii jneffe; prout inde dantur feparata;iisdem figuris, poris,& affe&ionibus, m e a de eo valdé dubitari poteft. — T m Quin videtur folum lufus effe interminis. Negari enim non pot- 3e ise eft, particulas & poros herbarum igne varié inverti ; mutari; deftrur, & "ter | ut Carreff acutiffimi illa huc applicemus ex mereor.cap. 3. $. 19. pag. 225. & par "n ipalaui liquet; produdi hujus velillius pet ignem € mixto pattes easdem /;, effe; qux antea mixtum compofuére; fed illasinter fe collifas & viignis | agitatas modo ex rigidis & inflexibilibus plicatiles;ex teretibus planas |" & lecantes evadere , modó ex. flexibilibus & plicatilibus in inflexiles & ? rigidas, modo ex fixis in volatiles ; modó ex his in fixas &c. mu- pU 11 2 tari, Mu —À 244 -Car IK cA ACTUS cc4mct uci necem Mnxn s Dumuesm visere pi consi (CST LAE REDUS) —— nnl tariunde poftmodum coloris, odoris & TPREHS diverfe qund m ma- nari differepntiz. Et idürto Hinc cumunius corruptio fi fit alterius generatio jreverà dici po- recdié di- teft, v.g. 'Salper incinerationem plantz productum potentiá extitiffe effe. Á anteainherbá, quàm in cineres eadem verterétur, & per aqux elutria- n ra. P^** tionemprodiret in confpe&um; licet ejusmodi particule Salinz antea» i preinex(literint a&u; verüm fub aliis poris & figuris; adeoque in obje-- &á hác materiá aliquid fuerit, quod per ignis adminiculum elici pet ge- nerationem potuit. Vid;.D. Rolfintius loco fape lira arts i art. fer: red Ie pus oHjitivite : Bt hinc cadit argumentum fubtile pariter & frequens: ib nihilo. ^v dileamter. -nihil fieri; unde fsibfumere voluntquidam, ergó principia vel a&u ad- poo, fuiffe prius in. mixtis oportet; velex nihilo aliquid fieri;cum ea que fi- vibil feri, M0t, ant vel ex ente; vel hon ente. Huic ptaterjam:diGaunicum illud -opponimus. Srelgeri : Si'ex nihilo nihil fit;ergó id ;quod aliquid eft , in nihilum revetti nequit, Part enim ratio creationis & corruptionis. Nam fi é punctis nullum poteft confieri corpus; corpus item nullumi in punda refolvi poterit. Et fic divifio yxergzoeev chimicarumin evyxzj- 4ny Hg) Die ip A TIY falutionem & toagulationem locum fuumi obtinere pot- eít. Et enimreverà hzc feparatio quzdam; licet nová accedente po- rorum inver(ione € potens in a&tum deducantur, "s disifo- Sic fi v. g. libra una fpiritus (eu olei vini immifcetut libris decem sc opera. Aütpluribus aque, reves dicerepoffum;Spiritum vini a&u ineffe aquz, tionum cb;. qula manibus meis. ipfum: infudi, eundem vero inibiadeffe potentiá(re- micarum, fpe&tu adnovaminde ejus reduGionem & produ&ionem) ipfe guítus Tut aperiet, qui illud non pro Spiritu vini, Íed pro aquá, utpote przdomi- fulgay,, mante habebit, Sed diutiüs his immoramur prater intentionem, que omnia fufius & accuratius difcutet Magnif. Dn. D. Rolfincius in pralau- data tbimia editione alterá,quambabet prz manibus... | Difinta Videtur diftingui eleganter poffe intet vo» iücffamdthnialite» & for- $ intf?. militer. Materialiter principia.chimica mixtis infunt: a&u;non veró zqué formaliter, cui fini ignis accedens, & varie partes immutans for- mam aliam producit, adeoque per transmutationem ejusmodi ibidem - generantur,tanquamnova entiajfitg;; quod eádem formi non eratante, | Que funt; Hluftrationis veró gratiá adducere nonincommodum judicamus ' e sibr cs iocum Ariftatelicum y ex lib. i; phyfie. cap. 7.. ubi fcribit Philofopbus, ficti — Philofipho; En eod dici, & inter alia; Fiunt; 2zgzit ; qu& der fi d [ & T P icitet E C — arrAdsiTNTANAPU TENA - 245 1 EE Loin ER — Lm Gem ptt Sita pliciter(id eft, fubítantiz, vi accidentium ) alia quidem peszarpa icd, o tninifigunitione ,ut ftatua ex ete: sz 9 eeaed éd, 4lia verà appofirione,ut que augmentantur :. zz ?) &Deugéad, alia vero fubtraclione, ut ex lapide .. Mercurius :- sz ?) ew Ode, compofitione, ut domus: sz *) d2Noided» «lia veró altemtione, ut quz vertuntur fecundum materiam. Locum habent An productione principiorum chimicorum tum gQQaíeseig fabrratl io, fe- Quis mo- qparatio, tum. &Xoíoaig feu. altenitio. . Qux quidem ex di&is jam pa- du ^4. fa- fent... ! : leat. Nec abludit divifio altera, quà tribus conftare naturalia corpora p;$;/o 4- »ajunt fapientes, I. &x Oiedivuv: ex féparstis ,uttritici cumulum, 2. ex lia. 7 |.ewaz]ouéigy» ex contextis, it navem, 3. ££. syeuévov ex coadunitis , ut animal exanimá & corpote.Adduntalii 4. vv xavz viz w;ex mixtione, utmulfum.. ;..- : | : TE 553, Qaid itaque. ftatuamus de Sale noflro herbarum volatili, cutiofis 47 t75à |. fottean lubido erit noffe; praefertim , cum dixerimus; id fineigne pata-/^/4 i | stumeffe, |. Pro przcipuo enim & palmatio feré id adducunt commu- Mon voe | niter argumento,ut probent, a&ualiter omnia Salia dari in mixtis; ex- fnm «civ, 2M .emplo fucci acétofíz, aliorumque fenfim exficcati;ubi cum tartaro her- ERU da 2: 145 : | batum Salina concrefcuntfpicula. Sed ut paucis reípondeamus; id in | fequenti experimento ipfo ; Bono cum Deo,latius promittentes: Si a- &ualiter ineft, cuc ha&enus à nemine fuitinapricum produ&um? . | - Atbitramut idcircó; ut in principio capitis hujus innuimus,;adeffe n;5,52:- - . particulas volatiles in plantis; quas fi quis pet fupra propofita mercuria-£vzex — - lesvocate voluerit; liberum id eirelinquimus. Ille veró cum fine de- 2774 P7 | : AR : : ^. GCarteffanis | .firu&ione mixti non poffint ita aptari;ut fenfibus occurrant.locum hic ends iH | meretur generatio illa tertii modi z4rzfotelici ex lib. 1. de gener. €f cor- sica. 07 "Hpt. c. 3. quà ex infen(ibili fit fenfile; & ex non manifefto & latente» | .confpicua ad fenfum & apparens fubftantia. Eos Qu pues rant if Comvenientia €9. difcrepantia Salium volatilium ,fém, 4n 507v mnia Salia volatilia fnt ejusdem genuerat : Biter fuprà ta&a fuit controverfia defpirituum oleorumque | communi & diícrepante ufu... Cum veró eadem quzttio de vo- latilibus moveri falibus poffit; placuit peculiari de ed agere ca- j | pite. Nam fifaterivolumus , quod res eft; idemde omnibus | | : ii 3 7 prin- , T N - ON WEB CS IP $4 LT 216 ; . CAP. X. AN SAL VOLATIL. | QUERN OTt dn princi- principiis chimicis quzfitum eft; cum non modó de oleis & fpiritibus, pia Chimi- vijamdiximus; verüm etiam deSalibus alcalibus controvertatur:an femur omnia ejusdem (int natura, & in qualitatibus conveniant; adeoque ali- ant; ud pro alio fübftitui poflit. - Idem dephlegmate;feu aquis deftillatis,ut ! non minus deterrá, (eu capite mortuo valet. "s Diflingui- Decidires poffe videtur tota diftin&ione. Aliz nempe affe&io- tur inttr yes horum principiorum ( ptout fepatata funt € mixtis) fünt communes, Do re b. aliz proprie. Communes funt; quz omnibus conveniunt; proptiz; "quz fingulis funt quafi privat & fpecifica. E. Communes, Ita negari non poteft; in genere fecum confentire aquas; quod fint infipidz; fpiritus, quod fint fapidi, ardentes, volatiles ; olea; quod fint QAcg4cz , ut (imul comprehendamus expreffa ; Salia volatilia,quod facile auras petant ; alcáfía, quod fixiora fint & particulis rigidis & in- 1 (; || Bexilibus & ignirenitentioribus conveniant; terra;quod fitficca,utde fapore; odorequeexpartecommunibus nil dicamus. | Et pribatas Prater has veró communes qualitates; uti herbarum ;ex principiis — fe PP pis compofitarum, virtutes,ceu mixtorum ut fic; mirum quantum vari- à ant; ita & differre ab his feparata eadem, efficitur. Licetenim ad fen- fum & apparenter fepéilla ipfa videantur effe plant eademjin rei tamen. veritate diverfitátem inter ifta agnoícere zquum eft. Ita in aquis, ob deliquatum Sal volatile; aliumque odorem & faporem iisdem conci- lians , manifefta eft differentia; in (piritibus & oleis ad idem (enfuum judicium jam provocavimus ; nam ubivis alia aliaque datur miix- tura. "eec e?0i In fpecie. : Quoad Salia alcalia, non negamus virtutem fpecificam, que to- - exemplo tj conveniebat mixto ; maximam partem deftru&am effe; ütpotefiid . 4lcs!i"^ omne poffentSalia plantarum; quod ipíz plantz , ex quibus parata füe- runt, fequeretur abfutdum , nullam vim plantatum fuiffeineà fubftan- tià; quz per incinerationem & combul(tionem periit, Verümnon o- | mnium viriun: faGa fuit jactura; fed aliquid deviribus & qualitatibus ' hecbz, e.g. abfinthii, cardui benedidi fetvatur , à quibus poftmodum. | qualitatibus & viribus fit denominatio; ut hoc Sal meritó dicatur Sal 7 abfinthii, non vero miftialterius. Vid. fzpe nominatus D. D.Ro/fa- ^ €ius [ch S f 1. c Lp. 282. ^ | Virtutes Quod ut penitius indagemus, par eft; ut fundamentum virtutum L. Nod A 4 c Acrbarum, herbarum pauló curatius penfitemus, | Nil dicemus de qualitatibus i- ^ | pfarum primis a&ivis vel palfivis,nec quz exinde procedunt; & prima- rum - FENOROETE NUNC OE ST UNUOT MT TUAE AT. ex L 7 Aste CR dá pal asd s Mel Wu ; z ; i - m ; " Tow [Xs ELT. , TA vires. * EE i: : .Corpora & principia chimica non effe pura,fed mixta, quo dein przce- c ip/ Oux.SiNT Ejusp. GEN, ——— 2 247 - : m9 rum funt internunciz; fecundis, tertiisye,nec; quz non paucis malé au- diunt, de occultis. Sed cum in chimico veríemur foro , chimicé ea- p principio- rum, Ita caryophyllorum; nucis mofchatz; anii, fceniculi, catyis men- Exewplo Q e [1*) o Per) 2 ge [40] p. [4*] - o b— £5 et rA pt € E » zc. Uu wo - £e o «a. z €» 2 9 m [o] 2 o E EB e €D g we e « Ie] [$) SG Bs da 7 [s et (a: a [en 3 LT [amd £5 LE! me n p Oo p €D d TRA e. ee E RET NEST INN. EROR Tod Ite ie MR fixo; quàm in fpititu,vel Sale volatili a&ualiter ex Iis prole&o queren- gs daeft. Ethoc pa&o de aquis quoque idem affirmare poffemus, nifi ea inapricoeffent& perfepaterent. ——— - c | Fatendum tamen eft; magnam hic occurrere latitudinem ma- Magz4 s- 1 gnumque fe offerre differendi campurb; nifi hác vice hifce folum aliis id »^" os ^ | melius difcutiendi anfam prebere animus effet, Emicat autem hinc; fari AE ; potiori quidem hoc modo faciendam effe denominationem; ob ma- Ee ximam veró principiorum inter fe cognationem, &reliqua non omni - Ri excludenda funt encomio , quz folummodó fecundarió,non principa- liter vites fui fimplicis fuftinent. : | Cui & illud jungendum videtur; hzc ipfa per ignem produ&a Prafertim fnt. mixiay dentibus jam diffetuimus ; denominationem tamen fieri ab eo; quod M ird uno velaltero illorum przvalet & abundat. Sed de hisopinione noflrà jam amplius egimus; quare hic TER- E. MINALIA fíunto. GEOR- J^ GEORGII VOLFE. GANGIWEDELIID. . Profefloris Publici; & Médici Dücalis Saxonici; ^ — EXPERIMENTUM. CEUMMISIM, NOVUM: C3SALH VOLATILI | " PLANTE MR " -.- quolatiusexponuntur, Pupsumg Jfecimine ipfü exbibitacs, : I 14 Xe ? M, EU E »u l2 YN 3 )»a CR te Qi xy, ex NN, TE ROS ^. b m LAST Jd TASA TA 3 3 3C MICRO im AT T 3x. De SCA dues s ds 2 Nihil» Excellentisfimo pus Experientaft 240, ^DN. DANIELI LUDOVICI, Archiatro Ducali Saxonico & Chimia- -tro celeberrimo,;Fautori & Compatri obfervando, | Bene acere! ES dyznam capio voluptatemyquotiescunque vel merita tua D zn rempublicam literariam, €9 chimicam inprimis, animo NVAS| H8 recolo, vel. priffinum lud confortium , quo se Tecum Soastx frui per fexennium fata voluére benigna. emper admiratus fum labores pertamaces, monumenta eterná memoria digna, bumanitatem incomparabilem,ertditionem €9 vir- Eutem fummam... Quid dif Ctnfium eft Ab ingenio tuo ? quid mon - tentatum. exprompto artificio? inte c$ omnia€y cumulata , quic- quid arcamorum cvenditat chimaieus orbis. De onmibus argute di ;Mferere , perfecte judicare , ingeniose e ex praxi uulcauia indefefsa digne deceruere non ego folum fepins, | magno ctm Animi mei gaudio , inter amicos deféurftus audivi , fed pu- blica ad pofteritatega loquitur f'ama. AM ap Tuam perpetuo colui, meque defft am illam in. | exemplum pradichre, d &0ec ft explevertt AHIAHAULS HAELLS perpetua re- | cordatione € bujus gms, € Tuorum erga me ingentium merito- 3 Yum. Nom potui ergó quin APLCHPA Te nt nr. Viptione opelle T buj gus vornpellam. : Po * SON WS INS 4x, E "s T m 5 Lr zi Hd am DT KK E Mig um hj ajo DrzbDICATIG cunt ou — - MM — — Mirum dicam €. varum, quod quantà YAVIUs CYCHIÉ , VATI Idi-. vacuo ef propius. Nullus inter mos ortus fut ntncor mella i I gra- tiam reditio , invidia nulla, id vero im fortuna variuris mumera baut immerito pono. — Eramus unanimes ; Jf UE COImiMIUuue Jfeudium expofteret ager, ffpe communicationem AiCADA defideraret. rei gnevitas, nquam Tua bumanitate candore € amicitia sfliguavi quicquam praflantius ,vuel sibi exoptatius. : Quid? quod uihil mibi veliquum feceris, quin id omne. Tili debeatur s neque disfuadet Amen con feius umbecilitatis faa amimus "etis, po[fe im amicitia bujus smemoriam fufpendi banctabulam, frim sentem revoceun quantum bumanittas € benevolentia tua defe- Iun virtu viearum füppleat. Em omne meum fludiumi intoge- nere ofmcii, quod ad decus €). gloriam Tuam pertinclit. Sed alterum eff, quod Te velim, vir Excellentiffrme , nnicum enim mibi,quem tot experimentis fent fracerum , ulterims promit- £ere non dubito. . Teflem Te voco €9 Judicem, negue enm majus ul- duo ssonutmentum opella ues offe potefl, quàm tautz viri Fefrmani- um, guod uice exo[cular. Tu obvenieus boc arcanum, quod mallem Tuo enatum ingenio, judicio tuo confirmare "0n Vates e55 Tu primus. fpectator fui- flo aufs bujus HL 4 fortuna, G fumantis urimoft liquoris. Tuy: quid tum im alits tum inprimis quercis folits bunc im finem occu- pato obveuerit, hoe d fludio mecum communicafli, neque vero ea nift obiter [altim tetigi, colaphomem à Te iine » € glorie Artem s fe uon omnemylamem pracipuam. 3 Scd quid aia plius promittam de Te Lecforibus meis; ; fé orb - potius erudito, quàm quod. à limatifffimts tot. operibus Tuis, fFpepra-. | fxum gerant nomen , fue, qua miranda eff modefüza tua, occultent ] omiffum ftbi fpondent artis noftra lumen, decus atd, [bendorem in. wuortalepm. — Servet Te Deus! Dab.ésuusco Tena 1675. Cal. Tun. Celeberrimo Nomini Tuo deditiffimus Georg. Wolfig. Wedelius D. - PRATO ML M der eo nim DENM 0/75 a m i ea. exl | saecp RAE FATIO 2221 | Benevolum | Lefforem. * Qui(fima vox elt , redde ; quod debes, Memini me promiffo du- dum debitoris nomen fubiiffe ; & exfolvere jam debere, quod plutimi à me ha&enus folicitarunt, Liberare fidem addecet , licet dilatam ; neque enim fruftrá fzpe-differrelicet; quz omnium judicio exponere velis, maturé inte- rimin vadimonium teftes exceptione majores mihi compatavi. Expo- nere remeruditis decreveram , ne finetefte relinquerer;ore quidem,non : literis , quid enim fcripto aliud reportaffem ; quàm judicia finiftra aut vilipendium , aut quando ab amicis hzc timenda non erant; alia. Inter iftos nomino potiffimum Excellenti(fimos vitos ; (tacebo au- tem jam domefticos ; & familiares plures ) D. D. Tackzum , Meibomium , Barnerum , aft quanta nomina! : Vix eloqui poffum; quàmbenevolé exceperit conatus meos ipfe tunc nobis przfens celeberrimus D. D. Tackiz , quàm ingenud mentem | fuamexpofuerit ; & quàm amicé de me fentite apud Sereni(fimum me- - um Principem fuftinuerit. ; | Non perfuadere opus fuit ; nec differere, in his enim fzpe nec locus ingenio eff ; oculi , Te judice y vincant, Idunum mihi (crupulum movebat ; quod accidit fzpe ; ut quz au- dientes mirabamur , eadem legentes rideamus ; feu, que Cyri apud Xe- -gopbontem eltoratio ueicova, dimoéi]ag uetova, ide arbitratos. majara sminora videre , & quod in ptoverbio fertut , ayOeaxeg o caves ' - Verbo,non ad palatum omnium fore , minus ad votum eruditiorum;al- teri foetidum; alteridifficile aliis vile. | Aft noveram, quàmlevis fcintilla in alte lucis pyramidem exut- gere po(fit ; unde licet imperfe&a hxc videri poffent; malui tamen ru«- - dia lic, & in incunabulis fuis ; (iita loqui fas eft , exhibere; quibus ul- 3 trafeculum abfconditum latuetat , quàm Qe premere. i 2 Eig N ETATS : OP E I e UPPER PRO mper m NMto EE PERI Sdn en e BS 2 riesen ade ee Pre n EU : PR KA T I0. NS u—— horse dessen cnn M Bigonges wW9 0gd» ait Graecus Poéta , mihi s eft multa ne(ci- te;paucanolle. Aliis quoque relinquenda eft pars gloriz, in medio palma omnibus pofita. Gaudebam hinc, ptodiiffe hác occafione quz- dam alia ; ad remfacientia. Noveram enim ; quàm folerti difputationur vanitate alter alteri praripere fzpe conetur inventionislaudem, & quàm immeritó literariis altercationibus confpurcentur fepe ; qua nitore fuo clarius prodire ge- ftiebant. | Difpeream, fi hoc non eft fupplictum de ftudiis fumere. Nonatrrogo mihi laudes tuas; Lecier Berevole,non ambio vana molimina ;liberum penes Teefto judicium. Natura certe onulta tegit facrosmvoluera y nec ullis fes eff (tire quidem morzalibus omnia. Annitaatur mecumalii noftri;ut ulterius decurramus ae ftadium; erit in £pbemeridibus colle&tori locus interpolandi alias obfervationes ,, quz Íe offerent , vel con(imiles , vel ex his fluentes. Sed ne diutius abutar Tuo favore ; finem dicendi facio , mutuatus iterum à Cyro. verba sei dé nc dAAwe roe gayvaloxq 2 dc QaAÉzseov &- Vj » 7] QV. "1pAV) QidaoxéTu.. Siquis velfirmius vel facilius. aliquid alia ratione fatIuros nos fentit doeet, Vale,Le&or,& nobis fave.- cm— mme) remet us eue TEES " ) Uid video miri ? $a/ planta volatile fundit , Neq ptogeniemque novam gramina Izta ferunt. " Hoc mihi demonf(trant terfifIima (cripta W gp ELI, | quz fupra invidiam Jam volitare fcio. . Collega celeberrimo, Amico fammo md, fac. — CASPAR SAGITTARIUS, Hift. Prof. P. — n- carece EJERusos in Temiratus Apollolabores Herculis ex merito nomine penat onus. Herculeos in Tefi porto viderit aufus; auguror , in ccelis Herculis inftarerit. Levidenfé boc ,ex amore tamen confcriptum y, bonori Nominis Excell, Dn. Autor fy d maio 4 multis anna APEUE "i | ditat. Ies diemdocet: nonuná viceinexhauftus fons arcanorumna- 2v« vete tutz z que & penitus diffluit, reftant indies novi propullulantes 2 en é rivi, ne dicam maria ; hinc (zpe fruftrà negantur dari,quz folers 75, 5. cura in apricum proferre geítit ; imó fzpe quafi aliud agendo gaza; — invenit. | (s | Videri poffet aov; vo 0idm quztete,fi z 9x nondum fuerit di-- lucidatum, fed cum non folüm ignota fuerit chimicis Qium volati- lium é plantis produ&io; fed & produci poffe iisdem impoffibile vifum; & negatum operz pretium eftimandum eft, de his quxdam pramit- tere». : j Negant 4l/i penitüs , ea dari in vegetabilibus. —Vegetabilia, i£ ,, 7, fal Ziwelferus claffe iy. pbarmac. veg. p.m.685. pauco; aut nullo, fale vola- $o/ar/e . tili conftant; ac per confequens necin illumrefolvi poffunt. — Ac, licet P/42tervm credi poffet, illum tantüm de terreftrioribus loqui, non aromaticis; bal- CAEN famicis & (corbuticis ; vero tamen veriüs comprobatum afferit , nullum fübftantiale exfiftens fal volatile ex vegetabilibus;uti ex animalibus in- - | - dies accidit; arte elici poffe; nifi Ciem fixum, & hunc ipfum non, nifi | "praviáincineratione. «V... | ; Limam hzc íubiéte non immerito;tüm D. D.Schbrókii noffri anit- pam fab- | adverf. in Zwelff. pag. y2j. €$ 526. tüm D. D. Bobnii, quiexercit.pbyfol, eunt, — 7. de fanguif. in coroll. te&€ hzc mechanicz contrariari affirmat,cüm ex - frumentis & volatile coplofiffimum proliciatur, & ex pipere ipfo (al ] volatile penetranti(fimum acceperit; quod non fine causá egregium | febrifugum conttituere fufpicatur. | .. Alii esdemquidem negáruntitidem; fed, cüm notabilem copiam zur effugiw 3 falis volatilis vidiffent in uriná;quin in cetvo, quoad hanc ipfam;& in- etiam i - | primis fanguinem.& cornua, credidére eadem nec cibo; nec potui, nimalitus plantisve inexftitiffe ; nifi in forma fpiritüs acidi, quem ventriculi fa? | fermentale in fal volatile commutet.V ideri banc inrem poteft 2.Me//ur : ' fundam.medicin, Pbyfral. CAD. 10.p. 190. bf, planta, ieguir, omnes non f2-— 3 cilé & volatileprzbebunt; fed (olummodó fpiritum acidum. kk 3 Invo- uATATE y - ^ —- - LOICQNAT SL ^ 183-9 UN ERSRRETO EIE TE ET. RA RET 254 | Car L OLIA VOLATILIA - | licet info- Involutas effe aliis particulis volatiles has falinas , & nominatim lutum fts. ab acidis quafi fubjugatas; certumeft; verüm, ut facilé fuerit excutere hoc jugum; &annihilare imperium , fub quo degebant, fic promté ea- dem menftruo (tomachico aufcultant, (ui fiunt juris ; & fangvinis pat- tes confimiles vegetant & reftaurant, — Altioris veró indaginis eft, quo- modo acida volatilia, exemplo formicarum, penetrantiíTima iila & fub- tiliffima; reddi poffint urinofa , & quo medio ipfa hanc naturam & efft- caciam obtineant. - Eu ned. [spore Neque obftant, quz /ere citato Zwelfferus objicit; neceffe effejut fal & edere fe volatile lapore,odore, deftillatarum aquarum;prout in aromaticis , bal- VETT ETRIPUWT" y- "p WO P mom 414^ P'^* (amicis & fcorbuticis aquispercipiatur: nequefolaelementaris , infi- | dat 3 à S c Pies ij pida, ac inodora aqua prodeat; fienim id; fufficeret, pati ratione con- cludere licebit ; nec in ícorbuticis plantis fal effe volatile; cümv.g. V filata fedi minoris, aft acerrimi, per fe facta plané infipida prodeat. prapantio Ludit nimirüm fal volatile inftar rii; modó hác,modo illá facie enim latius ; : pris nl EE : patet, qua. AP patens, prout particularum invet(io & immutatio ipfi accidit, Quin quio; ipfe , cum à pofteriori argumentum ducat, atte elici eademnon poffe, — quod alembicum non aícendant , feu mediante £itione vulgari aqua- rum fe non exhibeant, cogitare debuiffet; latius patere przparandi mo- dum, nequé fitmiter ex hoc ipfo concludi poffe ; neque fal volatile in - plantis dari , neque arte eliciex illis poffe. 82 2Psar- Mitiüs fi quis ea explicare velit; refpexiffe dici poffent ad ea; que corum pro- communiter proftant, nondumin libellis chimicis de hisexftitiffepro- ^ etfus noti, ceffus, modó ipfius contextüs confequentia id permittat. 4i Cdlia Alii f(üb nomine effentialium , ita communiter di&orum, falium ^ yj volatilia venditárunt,ut Uszeru MzTerus,& alit plures ; fedjutut media | e[fentialia pro bis ba- qua(i nature & conftitutionis fint hzc ipfa inter fixa alcalia & vola- ! buerunt. — tilia ; attamen xa(g2es5a6 faltim ac improprié nomen hoc merentur; quz przfertimtertea magis funt; neque requifita ac conditiones falis. volatilis obtinent. Suffcit ex- Ex his ergó efficitur, experientiam chimicam hác in parte altiüs | perientia, ptomotam; contra quasvis five rationes,(ive hypothefes, malé fundatas; in con!T4-. (ive denique autorum contrarias opiniones, locare poffe in apricum faz cili negotio falia volatilia; quo uno omnia corruunt argumenta; quz: cunque in contrarium addu&a funt, neque;cüm res tàm clara fit, eadem vium, yel adduci,ve] difcuti pluribus opus fuerit. Hoc -| E ids PLANTARUM DANTUR. 28 — Hocloco memiüniffe Iubet; tenerum admodum effe plantarum. Q Q4 ve» -volatile, ac delicatum, utin hoc meritó animaliregno, cui major hu- /t/// pla- jus erat neceTitas, palmacedat; nontàm & tot ramofis plicis & fruftu- NOn 4 lis alembicum pingit vegetabiletenerum fal;quàm animale. Quinfz- pene cryfiallulis quidem fe videndum offert, fed folüm liquori immet- fum guftui & olfa&ui fe offert, cum acidis effervefcit: qui tamen fenfus adeffe nihilominüs id fufficienter & nemine reclamante probant;utad- - . €b fal volatile, ab affervandi modo & in quibusdam neceffitate, poffit duplici fub formá concipi & (tatui: //guidum & folidum : &;icut fal vo- latile C.C.viperarum;lumbricorum;&c. matri fuz feu vehiculo immer- fum totà die difpenfatur : fic id longé magis in vegetabilibus conceden- . dumell,v.g. ^ Gis Id volatili; &c. Quód enim (uccini fal volatile magis prz reliquis per fe adfervari poteft, A copiofius facit; ejusdem porulosquafi incruftans, ne anni- hilari ab ambiente;& refolvi tàm facilé poffit. . Nullum veró tàm promtiffimé,quàm cervinum, avolat, hinc & vi-7,,jj;,, | petinum & eboraceum,inde eadem immer/a fervare, & difpenfare effen- s;/45;, v: tificata pat et; medio modo fehabent & volatile dri & »xkci,ut ad- 4/4 f/mi- eó Gia hzc volatilia meritó audiant,quód & ignem minime fuftinent, aio & aéris folius admiffu facillimé in auras avolant;contrà ac fixa facete con(ueverunt alcalia. | Idem & vegetabilibus contingere certum eft;nifi liquori jun&a &zif Iiquori | difpería annihilari tàm promté refpucrent. Hinc & in (equentibus,cüm/"Z« /tr- de (alibus loquemur, eadem non tàm abftradive ; quàm conctetivé,feu "^7" - non fine fübje&o ac vehiculo fuo intelligenda potiffimüm volumus; . ceu id in fcholis medicis, modó proprié quis non folum nomen íxpé, fed remipfam attendat;in aprico e(t,ut us G »kci nihil aliud eff;quàm fal volatileinliquore aqueo fubfiftens: --us Glis £ri volatilis eun. dem cenfum cum aliis meretur. | Carprur IL . Modi parandi falia *uolatilia ex feminibus, extratiis, | €9 oleis gata. [2X SEMINIBUS plantarum C) volatile mediante igne elici G velas iA ipoffe,que acrimoniam cum odore, vel alterutrum horum junctum ze fieri 3 habent;tàm verum eft; quàm quod veriffimum, neque de reliquis ; que 7? (Ce Ed, . minis / Hem - VF TQQM UT UNT TRE Sj DRM Ch ILOQGE VoUkvILIR — 00s [ ! d 36 | mínüs fapidas offerunt particulas, penitüs dubitare licet, nifi quód pa:ciffimum & diffufiffimum ea exhibitura funt, refpe&u püorum .O - - volatile. 3 | : «eu ejpdem In femina du&u naturali, & extraneo calore vegetante folari; vis & Jn$olucri- anima quafi omnis abit, recumbit in his; ceuin centro & pundo ul- timo & volatile , unde effeeta tunc eó magis redditur planta,quó ma- turefcit magis femen. Colligiturinhis,ceuinreceptaculo,explante ca- davere quafi emigrans & novum germen exfpedans vegetansforma,- - quz priüs fparfa erat in toto herbz corpore;undein his &) volatile con- - centratum videre eft, quod in reliquis partibus diffufum priüs palabat. fan ferm Patethinc,quàm promté ex his educi poffit. C) volatile, fivefeor- . - feu feb olei fim; five fub fulphuris pallio occultatum; &, ceu ex herbis oleum longe regmi?*». difficilius elicere datur poteftas; quod ex (emine promté efficitur: fic par catio eft falis volatilis;ut mirari fubeat;lufiffe multos ea ipfa,& vifum effugile, donec emun&iorum chimicorum naribus ea videnda fe ex-- hibuere», (es tum infipi- Infipidorum feminum exemplum fint frümentacea, quz copiofif- dis frumtn- (imumin fe continent volatile fa!; idque prolici de felubenter patiun- ^" tur, Magis id amicumnature effe conveniebat, magis pati,quàm agere " incorpore, ob nutriendi; quá pollet; facultatem: hinc minüs fapori | obvium, temperatz oleoíz emulfioni merfum; hinc volatile fal minüs percipiturà priori. Afft,quàmbellé reficitanalepticus panisfpiritusin 7 Ram coraliorum hinc nof fine causá expetitus: quàm confortat non | dicamodor;quod Demorriti przdicatur exemplo, quàm ipfa fubftantia; 3 ut fru(trà hiac neget Helzzontíu , panem reliquorum omnium ciborum eífe fundamentum. ; : non obflan- Neque obftat --us acidulus: quem fundit;quó minus oceultetut / te 4 4-uünà C) volatile, Tacemus alia fimilia;quz pofteris temporibus dili- cidul, ^ gentia vulcano vel fubjecit, vel committet ulteriàs, Uteniminboná | causá vel triá verba fufficere fctibit Pindarus, ita etiam fpe in exemplis | id abundé valet. 1 tum aro. Tetigimus jam hzc priori capite, ubi & Gs volatilis piperis. »- »eu,fa. mentio facia eft, Dudum jam nobis /2/ volatile fiaxini elegantiffimum m inis ex femine; quod avis linguam vocitant; prole&um commendavit & o- 2 ftendit Dr. Luopici nofter, ^ Illuftcabimus exempli loco eadem ulteriüs femine rutz;fophiz chi« — turgorum, aliorumque fimilium, | ES " Ex Srw. Ex TRACT. & 5. : 282 Ez. fem. dildorum , vute ycocblearia y fapb.chi - fte. q.v. V. g. B8. velibj. | | in p. inde €» vitrez ; fila lento igne primó phlegma, hinc & volatile fpi- ceffa P sau ritui nuptü,& feorfim quoque pulcherrimis rhombis recipientis fe affi- 7:5; , . gens parietibus longe elegantiffimum, & oleum penetrans ; ad zaeg- | Üzpav usque; copiofiffimum. Paucis horis re feliciter pera&à , fepa- ; retur mediante filtro vel tritorio minori oleum liquore volatili urinofo, conquaffato priüs leniter vafe;ut & volatile folvatur ; &liquori immer. gatur , quo fine etiam X/ re&ificati modicum pro ablutione majori in» fundi va(i poteft , & (ervetur adufum, | Eftveró primum cephalicum, & fpeciatim antepilepticum , alexipharmacum & penetrans, hyítericum | etiammedicamentum non contemnendum , quod per fe dari poteft ad | gtt, x. xx. vel cum «- ///. copvall.aliisque accommodis permiíceri, Reli» qua matris fuz indolem fequuntur. I Oleum Íeot(im te&ificetur cum aquá copiofà , vel aliis artificis fot- ev» .9j / S Eu. Gm u—Ó— 4 rurg. 8 c. ben? mundat.&g rutas a- liorum , (i- des ex oleis ad (e trahentibus alcalinis quz hujus non funtloci; ad in- rea i fcn |! ternum & externum ufum aptetur, : dei Notabile eft ; quód impetuof(à vi feceffum faciente fale volatili ab oleo, fub finem , vel in medio £ilationis facile rumpi foleat retortz cor- pus» prafertim ; fipaullo major fuerit deftillationi commiffa quantis tas , licét ignis fubditus non ita fortiter urgeat egreffum. - Ta&is his nobilioribus, non opus eít, aliis pluribus diutiüs im- ; morati. |- EXTRACTA plantatum item fundere G volatile ; exemplo eft epi- Ex ' extr4- | | um; quod & G volatile ; & ^-um [zjnofum de fe fundere;uti certum eft, 4/5 9.g.opi P itaid i» opiol. noflra I. 1. f. 1. cap. 9. p. 37. plutibusfuitta&dum. — Siclatete m affuevit & immeríum effe particulis refinofis & rofcidis , ut etiam , nifi fe- : cedere hz ab invicem cogantur ; & dimittere , quod fecum abforplére ; i vix in confpeGum prodeat. Si enim opium deltillationi fubjungatur ; non pet fe ;fed addito menflruo vel aqueo vel ^uofo , tantum abeft , ut dimittat defe []aofum volatile ; ut potiüs & anodynam fervet fecum " vim ; & liquor deftillatus parum yel nihil inde participet; cüm de refino- E - fà parte nihil fecum evexerit, | j 1 Extra&ta aliorum vegetabilium, non penitüs gummofa, itidem fo- ,, nuns - vete fecum fal volatile , credibile eft, fi v. g, extractum fcorzonera , peta- filium 5 | ftidis , imo vel ipfius bellelori £)'ationi eodem modo factz fubjiciatur ; | nequeenim zque calor; ad Sgpundenm di iu. antegreífam La : ceífa» | PH | i xo — CárqioOÓnoraTHrA pnRA—€——oáÁ vocum c nom V CusUROOIMSERUAURÉ. ceffarius , propellere eadem eft fufficiens ; cum irretita vifcofis & fixiori- - bus particulis magisfint. Hinc veró fortiori extruduntur veBe, Et in genere falia volatilia odore urinofo non eruuntur;nifi vel propellantür fortius , velliberá gaudeant avolandilicentiá : aliàs enim fenfim exha- ; lant, autíubaliorum velo latent. Ex oleis a- Ex oleis aromaticis $llatis leparare C) volatile ,uti attificiofum eft) womaticts: mus, longiüs id hoc loco repetere, E ptr acida Duplex hic eft modu: , uterqueab Helmontio|in(inuatus, alter pet €f alcalia , atida , in(inuatus in ffecsimine feu parte primá cap. .p. 41. facile à callen- ti ad olea applicandus , alter pet 4/c4//a : uterque magni mo- menti. eliavz mi- Sunt; qui ex eodem fundamento alcaheft venantur , & panacéam ; zori^*5 ^ quibus (ua linquenda eft fpeculatio ; quz quidem contra mentem auto- funptibus y v ifeftó e(t , qui tantàm vicem alcaheft obire poffe eod ti- F ris manifeftó eft , qui tantüm vi à bire poffe eodem carenti bus,fcribit. Fieri poteft proceffus cum quovis Ge fixo & oleo aroma- derit £xcell. Ds. Ludovici tra&t. de Cy le tB ri volat, füapetvacaneum duci- tico. Minorum fümtuum & parabiliuseft;(i glis gri part. iij. cum ewe. terebintb. etberei patte j. mi(ceantur;ftent in digeftione usquead coagu-- ; lationem ; (lapidem vocant; ) quó diutiüs fteterit ;eó melius evadit (al; .. 8bítra&ione lentá fa&á ; fi opus fit; filatioffit per ew ; adfcendente in. fublime fale volatili ; virtutum admirabilium. | ! Carur Ill. Per fermentationem 69. femiputrefatlionem ex plantis , 3 | foribus E foliis Giavolatiltia pararipoffunt. a Qi. fo- Ti verà per deflagrationem igne aperto ex ipfis quoque plantis | latis ex B —W ficcis in incineratione , licet minori quantitate ; equé , ut ex fe- 7 'inibus largitori copia , G volatile colligere licet ; (ubi , i neme? pe per e Stlentur herbe ; olea mutati poffe in fal volatile, funt; 7 rétentibne cum fucceffu plates. : per fermtn- Di&umjam aliás à nobis fuit , non perdi tàmfacil? fal volatile per dx. re[olutis A fermentationem;uti communiter creditum fuit ; fed immerfum aqueis & H l aliis. - ita , cum ex Helzóztio jam (uptà de eo differnerimus; & latiüshzc tradi- — qui affeverant ;) quod tamen obiter hocloco faltim tangere lubuit , uti ex abfinthio fal volatileamaricans feparatum novimus;(ic ex recentibus jamdudum id tentárunt, per fermentationem & (emiputrefa&ionem. Ix E "n E. s AR Í J | | PER SEMIPUTREFACTIONEM., 1.2 MP aliis particulis faltim abíconditur , & ceterá compage fenfim hoc modo refolutá ; przcedente leni fetmentatione & incalelcentiá,fi príertim ex- ternus ambiens aet id non prohibeat fpiritus urinofus inde prolicitur. Aliis enim calidus ; vel faltim temperatus , & fibireli&us convenit;aliis frigidus magis aptus habetur ; v. g. in cellà , vel ; qui nonnullorum eft modus, indita materia vafi apto aquz committitur ; que digeftio eft fri- gida, Sic EZ. florum liliorum convallium tecentium ; rore majali imbu- foribus... torum vel etiam as265, &c. f; q. inditi vitro apto , feu cucurbite repo- Lu .^nantur in cellam, & decurfu aliquot menfiumtefolvantur in liquorem; qui acutiffimi & fragrantiffimi odoris etit, hinc QQtioni fübje&us uti- - nofum volatilem fpiritum fundet. xd Ipfe hic moduscallentioribus chimicis aliis plurimis dudum cele- bratus fuit ; quos nominare fupervacaneum foret. ; |. «Si plantz ipfe hoc modorefolvantur , minüs participans deodote & planis . :&volatile eruitur ; (in flores odotatiores ; ubi partes dez exfuperant fiv - cum falinis ; magis id refpectu illarum acquiritur, | | Problema cutiofüm eft ; Bia obtinere volatilia, quz retineant o- ;, y A aA Wcei non- | dorem;feu;quzte(tentur deodore plantz , ex quà parata fuerunt. Hàc que proprio | tamen analyfi que majoris apparatus eft,ut in plerisque quoque aliis,o- eaore , |. dorum radicale principium ; A , vel fepatatimfe prodit, fid expetatur; | velprzdominantibus aqueis & urinofis partibus confunditur ,- (utita | loquar, )& dorem urinofum prepollentem exhibet. || poffunt; per arzem veró falia volatilia reddere oleofa,& finem hunc affe- | qui,uticuriofum & paffim hodie decantatum, ita facillimum eft;prout | inferjüs de eodem dabitur differendi occafio. j Proce(fum ipfum, quo modo ex plantis hác viá elici poffit fal vola- Proce[fua. | | tile; cümza transaciienibus pbilofopbicis Anglicanis d. 25. Mart. 1674. pO- ex plantis - P fuerit & recenfuerit D. D. Cox; huc excerpemus: - Siridibus. | — — E. z(latis medio, feu calidiori tempore, bonam quantitatem | plante,quam voluetis;fepara inde foliaomnia;& feotfim caules ftipitese - E que abjicies. Hincirdas eadem vafifirmo & bene claufo, donec omni- |'modeé fermententur , putrefiant, atque in pultis formam redigantut ; 8 quod inquibuídamtardiüs;in aliisocyüs fit. Deinde £1la hanc maf- 8 famigne primüm mediocri, & habebis aquam;qualis ex aliis plantis ot- 8 dinarie elicitur; hinc -us & O volatilefuccedet, & circa finem oleum 9 craffum , nigrum atque feetidum ; quod an Ce volatili jungendum;fe- 2 LL pius- Per fe fa&a ita fe habent;ceuinnuimus;& curiofà £y»yere/ed acquiri per fa. T E 4 MCCELETENSITT ar EO ano m Pe H ELS 5 A ANCIENS ET DATAS eS S CR 4 s ^ : 260 Car. IIL. GuAVor.PER FERM, piusque re&ificandum eft , & olei maxima pars in C adhuc faceffet;un» de Gvolatile [-]nofum inftar gis []nz ; C. C. fanguinis humani , vel lis «ci emerget. E Ubi notandum, dem arci. Ten ig e. j Per fermentationem ; dum illa inchoatur;hzc hetba valdé inca- feentia. ; lefcet przfertim. circa medietatemfeu centrum hicque calor adeó for- tis erit ut igni contrà ; manumimpofitam ledere foleat. MM " eM. -— z. immuta- 2. Poíthze incipit corruptio; putrefa&ioQue omnes plantarum pio, naturales qualitates immutat ; & quidem non folum fenfibiles ; fed & fpecificas , adeo ; ut 3. fater, 3. Planta; bonum gratumque exhalans odorem ; foetida cortu- ptaQue evadat ; zqué ac alia, cui hz qualitates non infunt, adeoque fce- tet, ut odor zqué intolerabilis vixaliusdetur. — Aft hicfeetor non mul- Ji pracipui tàm durat , fed omnino difparet ; fimul ac planta £]lationi fubjicitur, inbumidio- - 4. plante humiditate & pinguedine pollentes duplo citius, quam rí»:, | magis ficcz,aromaticz & tenere putrefiunt. 5, ipfella, s. Durante putrefa&ione interdum in medio vafis , licet nullus eó 'patuerit ab extra aditus, magna vermium , mufcatum ; aliorumque in- fe&torum quantitas fuit reperta , quz veré cx putrefa&tione orta funt. €. aliu li- 6. Vermeshi G volatile nonlargiebantur; verüm alium ab hoc. j""5; multó diverfum liquorem exhibebant . mediante fcilicet £)latione. ; 7. £e, 7. Inhácplantarum deftillatione z. 4424 appatet adícendens; fub € 1)4qu« gattarum fatis groffarum formá ; congregaturjue ; & inrecipiens cadit. . 2. ffsritibus ad(cendentibus , illos füb nubium feu nubecularum fpecie | evehi cernes, quz difficilis colliquantur , & ftrias habent diverfifica- . co. tHSatqueintortas, quemadmodum in deftillatione ^ us C, C. accidit, 19) 99" 3 deniqueoeleum apparet , quod non , nifi violentiffimo, & ad fummum | (2-) atis, . auGo igne exit; idque omnium fctidiffimum. P6 LL * e P s. LM $4 bh €. Nunquamaliud; prater hoc; obtinui oleum, poft putrefa&i- ^ fete, Onem;qua fi perfectanon fit, exit hoc oleum effentiale, odorem plane . . fx referens. | I vri, . 9. Plantz,quz oleumeffentiale communiter non prabent , mul- ^ quantita,, tut olei fostidi largiuntur ; verüm , que multum olei effentialis dant, 2 plus olei feetidi emittunt, quàm aliz. D e. reif. — 10. inter ^us & 45ea hecce quedam fzpiüs. (3.4.5. )reGificari amant, 7 satio. it, hoc latile reGifi i (i qualitates habet) Ip 53s oc C volatile reGificatum omnes is [;]no(i qualitates habet, b^ AP lin ádeó;ut ipfum inter; & fal volatile fanguinis humani, C.C. []nz;aut cd — lites. nallainterfit difcrentia, Qmnes etiam producit effe&us,quos boc;diu- | et | reticum - ET StMIPufREFAÓTIO NEM, |. 46i reticum & diaphoreticum eft; acidum deftruit,cum illo fe ingib sc inde O compofitum refultat, armoniaco fimile». | 12. quod magiseft;/hzc Cia volatilia à fe i invicem, neque quoad rz. cong:- qualitates fenfibilessneque quoad effe&us differunt. (MM 1j. nullam plantam £ylavi, ( quamvis diverías deftillaverim;) qua ij. 2s oz omnes has partes, de quibus modó diximus, non reddiderit. bus / 14, poft £ulationem in vafe offert fe odor mofchum feré redolens; 14 »4or qui nullo modo tolli poteft, licet per aliquotannos a&ri expofitum fue- EE pofe... rit. 15. vas in quo planta fermentatur, fepiüis apertum reliqui & vet- n ipid a- tenteanno pauciílimum in eoreftabat C. volatile. pus je 16. €) nullum & fixumlargitur. iV. Q. Et hocquidem modo ex animalibus quoque quibusdam deftillari j,,7, 77,7 poteft &. volatile, ceu ex lumbricis per putrefa&ionem fit , quibus in izjezza- vas vitreum feu terreum pofitis,accedente ambientis calore fere eadem /ióm Paler. obfervantur, ac in plantis à di&lá preparatione, ut & oras vafis trans- gii &; nifi porta detur, veficam disrumpere foleat intcftinus mo- Poftmodum deftillationi fubje&t fundunt liquorem, Ge [:jnofo. cum, Ae feetidó refertum,& re&ificatione przviá depurabilem magis | & gtatiorem reddendum ; quo de jam in-fpecimine noftro dixi- | mus, Siquis veró addete plantis; huncin finem velit curiofiüs fal fixum, ^feu proprium, feu ufuüale aliud obvium;v.g. C 'gri, vel calcem vivam ud quoque; aut faltim cineres,illi id ipfum liberum eft; fufficit; absquead- ditamento & fimplici vià id fuccedere, . Adeoque hzc praeparatio in vulgus jam innotuit , & poffibilitatem fufficienter quoque demonftravit, proceditque non tantümin antifcot- buticis, ut ; cochleatiá, nafturtio; fed etiamin aliis, ipfisque floribus, precipué odoriferis , nec adeó ficcis, ceuex floribus liliorum conval- lium, uti modó PIE Har USREISgaHtS Q volatile hác vià & methodo BRSugi Gab rM T igne, fine additamento, ffontanea deffillatione , ex vile praparata plantis prodit. & volatu. Experime- uer jamevulgatus ptoceffus, quo de in fpecimine fcripfimus, , ,,, p poa cramberecoqui, —Verüm, uticuilibet fuam concedimus c, "i E "lüben-plautersm, 4dditio Als ^ * * 4 Bo rer M ger L^ IN E PRPSON MID LI o NORTE D SEIN p QR EM s c UE. e WO EC" f Lr IUE dic: nr ro Ree Enn ATL Ed cef uum en LER AU Nenn Ta 20b a uCuprWetaVonmhmgd co 7 Ht € — DEG lubenter gloriam, ita in eo quoquenon (ine effe&u latuit ha&eniss ex- perimentum noftrum, ut feuinventionis fimilis in publicum produce- rentur fpecimina, feu de noflttohoc do&iorum judicia. Licitum fané fuiffet nobis,qux graviffimis vitis & chimiatrís dudum oretenus & ocu- lotenüs demonfítraveramus, & commune ctm illis feceramus., ftatim e- vulgare, & in eo inventionis famam aucupati, cüm,verbis Dz. Lic.Gar- manni noftri, multi é philofophis chimicis de Gis volatilis plantarum exfiftentiá dubitárint, nullus autem; nifi forfan incidenter & fuperficia- / 4, liter ante nos tra&averithoc thema, ji sedi Modelté verbin hoc maluimus aliis judicium relinquere; ubi fcti- quefium pfimus vetbis Mirandaule s: nec inventum à nobis id effe; nec quafitum. X. Nunc vetó abeat inlucem; utque vel à nobis fcripta primüm; velocca- fione hujus ab aliis publicata; lucem acquirant majorem. * ültra. fectt- Quoad ipfam rem, ne quis impune gloriari deinventione poffit, lum jam vellitem;uti in rebus nauci (zpefit, in hoc movere nobis,quam omni- inno!» bus modisaver(amur, nó(fe equum eft; ultra feculum, f?u ultra centum hofceannos, neampliüs progrediamur, evolutionem hanc Gis volati- "Jis mille teftibus notam fuiffe; fed non obfervatam: vifam;fed negle&am; "publice apertam; fed nec agnitam,;nec curatam. ' Qui probationem hu-. . jus defiderat, cogitet; quao, quamdiu in Thutingiáà noftrà glafti pre-- paratio nota & in ufu fuerit, in univerfz feré Europz ufum expetita. E. andem otiginem etiam fibi vendicat experimentum noftrum; ut ex (e- quentibus patebit. , fed nigle- Liceat modó nobis mirárihocloco naturx abfcondita , latent (ze. dumyntqut od,quaz obvia funt, conclufa; quz nares feriunt; occulta; qua in oculos 4HUenI4— occurrant; quid fenfibus ipfis certius effe queat? Luditin hoc morta- | fen lium ftuporem; qui; qtiod non habent, liabere (zpenumeró fe credunt, - quod habent; & ante pedes eft, negliguiit. Nequetamenculparida an- tecefforum noftrorum ignávia vel incuria; infelicitas hzc fuit; non fo- ) cordia; pofteris quoque aliquid refetvandum fuit; ceu à nobis quoque 3l plurarelinquentur. Non unà vicepandit arcana fua; fed partitis; que 3 unomomento nos dele&ant; facilé negligimus ; quz diftin&is vici- . bus, gratiora funt, & intimiüsafftiunt. Inhoctaatumdelinquitur,fi i inlibris folàm & penes eruditosquzriturfapientia. Latethzc & fub Jj ; fordido pallio, neque; quod Hippormeter nofter jubet 2» praceprion. c. 2. 4 A plebeji, 9.24. pigeat ex plebejis fcifcitari, fi quid ad curandiopportunitatem conferre vifum fuerit, Multaapud mechanicos arcana latent; multa | apud * m pue | jd : i spud cperarios;habita fub ingrato fepe & invifo Bofpitio: nature fplen- "dor. Sedne gratishzc dixiffe videat;à pofriori quafi i prafüpponimus pauca hzcaxiomata: | 1, Plante vyones pollere le logia quidem vizgis,alia mintzissalie obvium magis & explititi;s alie immerfumy6 in finu implicita mags fovent. 2. Plante f bi invicem Jüperimpefs jt incaleftuntyquà "majori quantira- te 6 denfirate,eo fortitis,8 vice versá, Videtiid poteltin quibusvis her- SiwE T6NE Y Ex ci NE d xiomata y circa id na- tanda, P4 QUT m 'bis,abfinthio;carduo benedi&o,in fafciculos majores & depfiores colle- - | &is, lupulo;tmó ipfi etiam farinz tempore zítivo idem accidit, & foeni . exemplo noti(fimum eft. Memorat id ipfum de feminibus quoq;,& fter- coribus;etiam ficcis, Galenus libro de caufís morbar.c.2, & accenfum etiam ipfum ftercus columbinum hoc modo fe vidiffe addit.llluftrare hecceli- ceat elogio accutatilfimo divini finis, qui;quafthac intimius petvidiffet, & ipfam proceffum velut digito innuiffet;ita /: Ze natur. pueri c. 26. (crie bit: : «gi99 0 uere (S 9 veve uvm pp ujeguiovtgn dglv, 4 4 decur iow Y Vou pp iue Aéa. gi) reme p a oua a Qo euruly EReguuadve s ls xd xev, vari jeeunains Euynaóplpa, oyaz)* 3 99 dicun v8 à 0i ausuu; a Te vTUAVOV EOvrwV. Nam C fimum denfius accumulatuniy ipd da eff, quam quod rarum ext[Ht » &y aliás bumetla ac comprefja » 4 féipfis concalefeunt, & brevi à calore valde exuflaputrefcunt. Nr5, enitn per- etat fpiritus per ipfa,nimirum cum denfa exifiunt. 3. Planta certo modo prizss prepanta, & fiblinvicem füperimpofita de fe situst Cy volatile. 4. Pofto ipfo calore,intrinfeco fponte fadfo,non extraneo, pofitd item a- | pritudine, GUatiofieri poteft Cyis volatilis SINE IGNE,per fe, SINE ADDI- |! TAMENTO. | y. Humiditas nimia füperaddita, feu tonjunta, calorem quidem babe | füccedaneum,& binc C volatileyquod P2777 Primer dm geflatigne mediante | deje prodere poteft ipfum veró C) volatile miuutquippe prepeditum 6&9 de- | tenzum citraterturam banc feofert; —— 6. binc exbalare prius debet. leniter ; er Bp Cyis volatili morem traba, affamdere licet agua. Quid multa£fatemur glafti preparationem mechanicam obtuliffe nobis fal volatile ejusdem: tum enim & cutiosé hanc luftraremus ; & in [eR modum inquireremps, formans acervos vidimus, urinofasque patti- 7. proportionata ramen effe imde fi frccitas nimi4 atte datser tonfégutt- | je. 6. 7. inGeniendi occafto 4 glafi pre- paratioue mechanicéy 3 : em VIO. Eg XS ^UE ZUDEM AIDE CER DAT RE 264. CxsIV SariVprtAmo- 0M patticulas exhalantes percepimus;toto eo;quo continebatur, loco, ne dicam totá domo;nares vellicantes.Miratiartificium;cogitavimus;quo- | mado inautas abiens;à nemine curatus,nec in ufus alios cedensurino- fus liquor,vel fal volatile poffet excipi;& impofito infttumento hic depi- &o obtinuimus,quod volebamus. Ita (fcilicet fine fumtibus,fine curá;&; - Yet. : o4 : S Hadegoce Tr. ^ Rae IP ZOCSg EO TEINE NM IM i a uU EE ad M 3 IUE PIDU) (SINE IGNEPARABILE : mis 26; Pifictio EUN N. I & I I E 4. Globuli gplafti; prins in buic ufi praparati € jet dim 0 accumulatiin tabulato , ab interno calore fe "ujola- sg (ile effumantes cra ullum externi igni accefq tur. 2. &. aye AQ fiulinum ilis fg Gperimpofn 7077 22 "Ue A0 ff UE pluribus locis , ut colligi €9 excipi posfte, uec uacuds eoolare in auras fal volatile ; [Fue votua- dius illudfuerit € capax ,ut N.1. ffue quadratum €9 oblongum , paullod, altius ,ut IN. dj. ita globale. aplandum , ue admiffu aera iit transfugerepofüt exbalatio , vel mufca etiam copiof fruul NOU 7 CELL VEA... o | Ín collum 4t ejusdem pars inflar Pabreli e ut napis jam adfer endere pofüt Ey colligi fal voola- Zile. 4. Aembicis vitres paullo capacior , collo buicimpo- ftus , qualem in 8Vione sti adhibere confaltum eif. In bocvofcida €) aquee particula, vebicula &lis vo- - Jatilis , ad receptionem cobitentur €9 umuium- dur. | e. Recipiensfeu cucurbita itidem capacior, in quam dae : Jflillat liquor Er yolatilis. | meum teet emnes vm [^ mm NC. o4 ORE ARAS ANE E PSI UNIA T AMETS TOMOS INT ATE NRICUTTM gs S4. 2 o! i66 |. Car. V. pu VoramüaTons PARABILE. z j* CaPüT V. ^ Sr Sal volatile. ex boc mmodo preparati plantis, fa&iajam ffontanea GUione , igne mediante-ac- guiri | poteft, .& Deojam panfa & teclufa funt hoc pa&o omnia, ut &.fponte abi- Sapete tam parare O volatile poffit,& citraullum alius caloris acceffü TE. colligi ;novo &inufitato deftillationis genere, ubi; cum aliàs gne Stat, fineigne chimici £0£y d fifAogov vuv euo T) » gibil quod opera pretium fre utilium parare poffnt ,(pitare cernitur nature — Vefta zthereos fumos, & finefurno ipfa fibi (üfficere; quém ex jpf ma- | teria fortitur. Aft ne fic quidem inexhauftz funt omnes dotes, ipfa partem mini- aff mii?" Beat adjuta tam commode natura ; & quantum interiora poffint ; pon» ' "ok 77" tedeftillando manifeftat; partem vero , & quidem non levera ; quam b : abfcondetat in globulis qu intimius;ignis artifici refervat,ut praeun- .- tem ipfam fi fequatur, abfolvere opus poffit; & C) volatile tefiduum,co- - piofum, neque enim omne avolat;igne extorquendo in glorie fe partem 7 vocate. 3 uod per Facilis-tes eft ; & ex paffim obvio, ac venali glafto; preparato (ci- ' €* igne licet , ficcoque ; pro tin&orum ufuunicé accommodato; parabibs, 3 expelipot- —— yg, glafti preparati q. v. v. g. Ib. ij. E ef», Indito €» vitrez in arená;fa&á probé luturá ; pellatur primó phlegma; - hiric nebularum formá fpiritus ; fale volatili poti(fimum ebrius; cuitan-j] dem oleum flavefcens , fcetidum , inftar olei lumbricorum feré , minori ) quantitate fuccedet. —Filtretur liquor volatilis urinofus & ab oleo fepa«? ratus , addito ctiam , quod cum V/ ex recipiente elutriatur , re&ificetugs five perfe, fiveadditione cinerum puriorum étibellatorum,, & fic habe-- bis fpiritum, feu & volatile liquidum mAdsenemsantifcorbuticum, dia- - phoreticum, antipodagticum &oc : € fixari 4- Fixationem falis volatilis hujus-u (Bli & aliis acidis machinari ti E , idis. cet,quamvis long? melius volatili formà inufümcedat. Par ratio eft e fimilium eodem modo prius preparatorum & recluforum , 30m enim. D. hoc precipue exemplum fumpfmts; CREE — Qar.VIL.cLAsTI DEsCRIDTIOETPREPARATIO. 267. id CArur- Vl. '- Digreditur in glafli deftriptionem ; €9 praparationem. HN icholis medicis g/2//;nullavel parca admodü hodié occurtit men- 57 9^. tio , utlocum & hic habere videatur Zelzrentiana quetela à Dieftori- pog; , Jis usque tempore paucam vel nullam acceffionem fadam in hoc uf- * quefeculum , adeó videas pleraque herbariatantüm gaudere trans- fcriptione virtutum;ut; quo ad hará vim,;fi unü legeris,omnes legeris in vaftam nihilomintüs molé excrefcunt;& preter icones;easque falías fepe & imperfe&as, parü folidi tradere; &; quod non di&à fit prius; affolent, Cum /ariva fit alia ifatis ; alia fflpeffris , ex Diofcoridéo textu patet , [ed UN antiquiffimum effe ufüm priorisad tin&orum ufum, fativam, «iz, 5 192 7; Bac yeov)) quá lanarum ivfectores utuntur.Ex quo colligere non in- eptum foret , & previam ad ufum hunc preparationem, dudum & co- gnitam; & exercitam fuiffe. i ^ Tertium ex ed accedit Thuringie nofttz vedigal, cum aliàs & vi- i» Thuriz- 163. pag, 210. Hinc vulgatum eft proverbium : TriafundereThuringiam co- gnomina ; Cf8cin / O&cisen / QBaib / quibus & quartum , Coole; nonim- merito licet addere. Proventus iíatidis inflar zizanize cujusdam, ceuvulgó eam vocant ; facilis eft, modó in folum pinguius incidat. Inprimis optim? crefcit iis in atvis, quibus priüs Irnum fatum fue- 4274 pín-. fat; fin minüs anteceffore hoc gaudeat , ftercorari eadé probé poftulant, gproribut, "Altérutro harum fa&o ; fivelini precefferit feetatio, five ftercora. tio proba , aut foditur terra ad fationem , autaratro ad id aptato, qua- drijagali aroffce QBaibpflus / profundiüsaratur. Sin communi aratro przítare id libuerit ; lente feftinandum eft , morá enim eget ; nec tàma- lienis ; quàm domini oculis; cujus przfentia, elogio Pa//aZii lib, 1, de ve rufi. t, 6. profeQus eft agri , id gerendum. | Quod autumno aratro pteparatumeft arvum , hiemalibus feriis id purificationis Marie feftum relinquitur uberi irrigationi. Semen ipfum,perinde eft,receníne an vetuftum fit; modó non fumi 45/5, accellione, quod notabile eft; corruptum fuerit. d - . Pot feftum purificationis;molliori coclo,feritur;& ex voto quidem Ejw4em magis,modicá nive pofita,& eá quidé cautione;ne denfé nimis fatio fiat, ^'^ » Elapfo uno alterod; die , que mota non de nihilo eft; ftudiose, 1 mediante occatione , tetrà obtegitur. 4did prob? mm a Nac Em. G/afli S MPSN precipué —-—— no & frumento abundet , vid. Cormariur comm.in Dioftoridem lib. 2. cap. giá excultis N ENRCPMEEE NOS d JESUS d eer UIN VINCE EE MAH CURIE IE eR 1 P E à i ; m MN Li eT aga o PORT rer VI. Gra Lco albidis idt Poft pentecatlon diligenter tepurganda ab Bis her dede Uu. Poft feftum S. Johannis ad primam meffera matureícit; cüm exti- — 3 purgatio, ' meffs pri. ma folia flavedinem prz fe ferunt ; vel metus eft, fioresipfum meditari, | ma». — fettoadid parato, Citofcife/in terrà herba detruncatur, in cumulum - hinc colligitur , & ad loturamfertur, lotura , Fa&a lotione ; pabonead locum aptum mittitur,fparfim difpergiturs & vertendo ficcatur ; marcor hic , bít Qelcfc / feu colono,fi minorfiat, $ & fuperficiarié , feu emtori , (i juftus, lucrum feenerat, illi quidem ; au- | &o globulorum numero;huie meliori przparatione.Sin incon(tans tem- peítas minüs faveat , ut modó ficcetur; modó imbribus i irtigetur,que li- berati ab extraneo humore debebat ; periculum fubit corruptionis , & teftis hujus , nigredinis,quod fzpe unicá no&e contingit. congeftio y Abfumtá fuperfluá humiditate, congeritur,& trutztilibus molis in- ertur: quarum plures videas in Thuringia, tum ufui huic accommoda- . tasadhuc, tüm veftigia faltim exhitientes priftinz copiz & culture , fo- los lapides. | A conquaffationefeu comminutione;& triturá hác,qualis quidem - fücculentis adhuc convenit ;in acervum obtuíum feu rotundum Com- — pingitur , fuperná parteteGá pro arcendá pluvià , circalatera veró ven- tilabra fabricantur, ut herbacea fanies refidua per no&em excludatur. Modum hunctangit & defcribit paucis Ryffu coment. in Diofcor. lib. 2. yipeoo CAPe US DAS euni VR Aba&oliquore digeritur in magnos globos , teírb geballet; & tecto. j patulo ad id fato -Doroen/ad machinam llam vedaimponitur,ut(ic- - cetur , adeo omni ftudio faperfiua humiditas abigitut, ne in putrilagi- nem fatifcat , tüm intentioni primariz, quam colonus habet , tàm fe- cundariz;qua noftra jam eft; G fcilicet volatile acquirendi;contratiam. | | Relinqui hic locipoteft » quamdiu id fert occafio; aut globuli jamleni- ter exficcati ; ptopriz inferri domui, vel ad ulteriorem przparationem mercatoribus vendi poffunt. : preprra. , Globulienim hi;quos fexagenos,Sidjocftecife vendi videas , tabulatis dio, «bi cy ingefti & accumulati fenfimincalefcunt;& utinofum & volatile de fe ex- 1 falatile fu- halant;eó citiüs,quó calor ambientis,zílivo tempore ; & ipforum copia 3 dins"á, major;illud vero non folüm;quo continentur,fpatium , fed totam fepe P domum, & vicinas » odore fuo replet. Adharent.tignis, parietibus, & tectis gottulz p. ; &in aures exfpirat , nifi ces OQ volate. Tandem. aquá etiamaffufá magis intenditur eglogs ? 1 | X rit á 2i c P; EUIS cu d "E : tig! " 2 - X B - i | & | DsChIPTIO ET PiEPARATIO, 269 SEEN: nonin cineres, ut quidam volunt, fcd pulverem groffum;tin&o- rum ufibus aptum, faticat, quod Dine glaflum xaT ££oysiv» feu prepa- ratum, audit. Sed abfolvemus,quod reftat circa ifatidis culturam, Secunda Vicerepurgatie.. propullulans non; uti prius, folicitis ungviculis, ab immixtis aliis her- bis repurgatur;fed ovesin agrum mittuntur;ut pafti interfito hoc grami- ne repurgent ifatidem , neque enim illi velefu, nifi Ge vefcantur; no- cent; vel conculcando in terram, nifi paftoris negligentià diutiüs, ac par eft; inhzreant agro. Exadis fex feptimanis à à primá meffe, denuó; nt fuperiori tempore, & pefrs ' detruncatur, & iteritm, elapfi is totidem hebdomadibus; fi coelum autu- 4/tera;i- mnale favet,nec gelu tàm citó ingruit, tertid vice, licet hzc minori boni- E tatis notá; ad utrumq; opus polleat, tàm ob caloris folaris di igerentis me fufficientiam, atque adeo tin dure paupertatem confequentemi, tüm ob tempus loturz minus aptumfrigidiori exfiftente aquá;, & marcorem ope- ri minüs parem, uttaceam exhauftas jam feré vires, & Cis volatilis pe- nutiatn. Patet & hinc, qui tatdiàs, & quadragefi mali demum tempore atva vif tardiur ad ifatidis fationem arant;binis rantüm gaudere me(fibus , quarum pri- inue ii ima cum fecalis & tritici plerumque coincidit, & folent hujus generis EON Ms vocare "sung. Q8 afb. entiannoiisdem arvis; que prius ifatidem tulerant;hordeum px Sin femina defiderantur,tertià meffe pars intacta relinquitur, unde vertente anno infemen exit, cujus pretium cum avenz coincidit. " Sunt;qui à terti meffe, aut alterius fpeciei, an betn SyunazQBaíb/fe- .cundá; feu, ut uberiori foenore potiantur,feu,ut prepedititempeftatis & frigoris obftaculis, danced tertium aut fecundüm metere nequeant, - mon ad hordei novamfationem agrum fcindunt fed hiemare herbam im hofpitio fuo permittunt, donec commodioti tempore, circa quadragefi- mam demüm, prius, quàm hordeum feratur; in detruncationem cedat ; quod vocant glapum fecundarium, SempeeOBaíb. Af & minus bo- Seti: numid eil, & arva nimis exfugit , ut ipfum hoc poftmodüm in hot- 286ib/ ze- dei proventum redundet minorein. "iue d mm "28 Car. VI$, " 2s Y W z T es Ta egy re Ri ee 127 ut me ve E m ES wu - E LS IM E OWeTS Cn CERE S eh E Qok Uu qo vIb Ad ufum glasii digreffto.. | Glaftum ; Uantus tin&is colore glafti lanis honot fit etiamnum; 1 d 2 nórunt mercatores, & experiuntur, qui pannishoc mo- | fendamen- do paratis utuntur. . Colorem quidem proptié cerule- | fum um, ob. & volatile eminens, reliquis vero con- | ftans fundamentum praebet, unde culturá fuá tàm Thuringie nofirz, tàm aliis pluribusregionibus infinitaattulit commoda; aft poftquam Indicum pigmentum advehi coepit copiofiüs,utut ab exedentem & cor-. rofivam naturà minüs commode his ufibus ferviens;licet colore;& quo- .'" adextrinfecaalia ad fpeciem ejusdem note & durationis tinci eodem | Indite me: panni videantur.Hanc ob rem jamdum przterito feculo;an, 1,77. Fran- | lius, cofatti; communiimperii nomine & decreto ejusmodi fraudibus & no-. | * xis profpedtum fuit; & hocce noftro;anno 1654. Ratisbong d.zr.Apri- | lis 2 D. FERDINANDO III. fub peená confifcationis cautum fuit, ^ fie indigo, cb copiam tingendi ufui vulgo inferviens, ampliüs adhibea- tur,in detrimentum Thuringiz, Germaniz & emtorum. Eótamen ^ jam tes devenit , ut ad paucos redieritglafto folo utentium tin&orum, atque adeó molarum trufatilium hinc inde apud nosvefligia priflint | mercimoniorum floris exhibentium, numerus. 3 Y licet ejus- Non noftrum jam eft;latiàs disquirete, qui floridi coloresiliceu ex. Kem ori2^, traC&umyex ifatide confurgere poffint; & adhibeantur quoque á quibus- ? dam, nequein tin&oriá ips arte occupari : ad notitiam fimplicium, & noftrum hunc in finem medicum, nóffe fufficit; quod indigo & claftum | ex eádem propullulent profapiá ; neque nifi przparatione differant;un- 7 detüm alii; tüm inprimis 4matus Lufiranue, cevement.inlib. 9; Dioft.enar- 3 tt, 67. p. gg... Indicum, féribirsefle faccum defecati(fimum ifatidis her- 7 bz;concretum & infpiffatum. 1 "uti tum ex Placet in communem notitiam przparationis hiftortam huc trans-| EI 17? ferre exautote anonymo de /' bifforie des joyeux, qui creditur Dr, de Chao: en pizeau cap. 6. pag. 92. Indigosair, quo ad floridiores vividioresque co-) tione peter, Votes utimur, ab arbore; ( reZizis planté; ) delumitur, quam quotannis] qua defcri- poft pluviarum exceffum plantant; &; quando ad altitudinem duorum | P/UT. — ttiumve circiter pedum excrevit,refcindunt dimidii pedis à terrá diftan- tiá, Partem reíciffam fumuat;in repofitorio cum calce reponunt, quz. adeo d - — — . Car. VIL DrcnREssi0 ÁD lisuM GrAsTL — &7i - adeóindurefcit , uthecrepofitoria marmorea videantur. Hac ftagna feurepofitoria in circuitu communiter 8o, pedes habent; ad medietas , tem, ( vel paulló plus; ) aquá replentur, dein ad fummunt usque viren- tibus atboris hujus frondibus complentur, quotidie omne hoc moven- do, donec immergatur penitüs; & evadat inftar limi aggefti, feu,utterra pingvis aquà diluta. Hinc poftquam hzc omnia per dies aliquot quieta | elita funt;'aquam emittunt & elabi finunt, quá educ&tà penitüs,maffam. | -hanclimofam manibus, prius oleo imbutis;prehendunt;& ex e&demfru- fla magna vel parva pró lubitu conficiunt , quz Solis radiis exficcanda exponunt. Ad fallendos mercatores eadem aliquando arenz pto ex-- die eg ficcatione committunt, tunc enim facile atena ipfis adharet , majusque inde pondus acquirunt. ' Sed nequitiam hanc muláá luunt , fiid refci- fcatprafedus. Ceterum hzc a:bor ter refcinditur; fed quotiesid re- Diferesr | .petitur;minus inderefultat indigo,& inter centum partes,viginti ad mi- e |. nimum de prctio pereunt , cum tantum coloris non przbeat;ac prima» diiine Bie d fpecies. Optimum indigo ex Bianá, Indouà & Corsá, tribus pagis u- is no yel altero die ab Agrá diítantibus provenit, & hoc eft, quod in ftufta redaGum globulorum ad inflar cernimus. | O&tavo à Surat die; duo- bus ab Amadabat milliaribus pagus eft, Sarqueffe di&us; unde indigo planumad nosfertur. Ejusdem fere naturz; pretiique vix diffimilis indigo creícit ettaminregno Colcondà. Tandemidemex occidente; praefertim ex Antillis, ubi eodemfferé , ac in oriente; modo fit; huc affer" tur. : | Colligere ex his facile eft, & uadecolor exaltetur, & profurgat isieum. | ceruleus, ob explicatum magis Aur in Gle volatili refidens; & quam ^e ed 1 - ob rem Indico hoc tin&z lanz in receffu minus bonz &nt; ob calcis, oiu, fcilicetacceffionem, qua ipfa quoque caufa eft, cut exaltatus hic color &inapricum dedu&us minüs conftantertingat ; quàm BibireliGum & rité preparatum glaftum; quod citratalem communionem, mediante artificum tingentium induflrià ;adhibetur: nequeenim pats falina & terrena calcis vivz;quz dubio procul & pondus fimul adauget; can- dem adulteravit. Neque defperandum effet de eodem artificio parandi Indici;fi huic 4pu27o; operi manum quis & folertiam impendere velit, obfetvatà calcis & ifa- 4/04 para- tidis proportione; &, que aliz minoris momenti (c fuggerunt circa id, ^^ circumftantiis, R aW Certum - ae Diffventie dM k d aber ^ d» RM p eo. wk V9 rop I NEU ERE ER TREE H 3 ? " ^ S B 43. LUPUS DOAR OEITA Cou sA Ix cuc po Tc UN d n———— M —— —— CIMPSEREZEEERCO OT 09 08 J Certuminterim eft, quintam quafi effentiam ad colores magis flo- ridos & fulgidos exinde parari, & in ufum. venire pofle. inp 4 Dua cC APT VIII. N. Caufa D efcentia £9. euolutionts falta liii: y Ux funt operationes chimice precipuz circa mixtionem corpo- - Vrae d Brumpotiffimüm evenientes, fermentatio & effervefcentia, que. .— E. id Hl Z7 calorem producunt, tm ad expanfionem & explicationem pat- folatilis tium volatilium & --uofarum, tüm ad alios usus ubere proven- 4 fingularis | tu facientes. eh In illá quidem blandiüs; & fzpé vix ad fenfum; in hác veró fot- tiüsomnia incalefcunt, quia utrobique motus partium elementalium., mixti occurrit, licet diverfus ratione mediorum, & finis, aliarumque cit- cumfítantiarum. j di fermen- Noftra hec operatio ad quamnam fpeciem referenda (it, dubium 3 tint, eftnonleve. Siccaquippeelt, & citra turgefcentiam vel intumefcen- tiam, quale quid in fermentatione vifitur : neque tamen duo diverfa; five fimilia; five contraria apparentia; adverfis concurrunt frontibus ; — fed ; nullo extraneo interveniente;(pontaneo motu exfurgunt partes vo- latiles. 6 «ferte. Patticipat tamen de utrisque ; cüm & motus fitparticularum à fe féemtià — invicem fecedentium &avolantium, & cum infigni caloreern&et & 3 partici? volatile, nonaliter,ac fi us exíalis 3tci & Lri combinatione e--] volvatur; unde commodé vel fermentatio ficca, veleffervefcentia im- 3 plicita, quz citra pugnam & tumultum evenit, dici poffet; licet prius feré malim. ^ Varia bu- Quantüm aliás inter fe commilla corpora ob diverfitatem poto- ' jns rum effetvefcant, in operationibus non folüm chiamicis, fed & vulga | ; tiffimis occupatis fepenumeró occurrit. 3 " exempla Sic v. g. calor & effervefcentia occutrit r. in preparatione gri : ii o» (lati, ul ubi; us (Pli cum gle EIgri ficco vel. deliquato conjungi- 3 mij, tut. 2. in praeparatione arcam [gd;i, quando ito idem & gri faturatur. js in fixatione ium volatilium;,cüm [:]nofa ligantur cum | acidis. 4. in preparatione (Di g', cumv.g. limaturz g'tis Siijare - tificiose & pe r vices affunduntur us (Dii £vj. & aquz fontane Siv. | Acida enim, quz porofiora funt, (olvunt & aggrediuntur cum pes centid. MESA S - NE ST E EIS OE TESTE C SITQUE. N ET ÉvorurIOwIs Ó VOLlAT. ———— ig GEPEURCIME jc etm qus y fcentiá modó calida, modó frigidá. 5. in przparatione «-u 4ci cum Cibus fixis, *co additis, vinculum ipfius feu acidum abforbetur; & volatile fui juris fa&um propellitur. 6. cüm ptzeparatur -^us Olis &gri cum O ufto vel crudo. 7. cum preparatut --us [nz ; Cum calcevivá, 8. cum c terebinthinz jungitur --tui(Dli; vel (pieccwrreziis 9. cüm .9, (Dli Seo anifi. 10. cum «us (D & W/ uterque re-"^c"fe-, - &ificatus, accedente motu vel calore, it. cum mifcetut. (D) cum (Bio ^" ad preparationem NE. 12. cum calci vive affunditur «7. 13. cum. fe&ifcatur v.gt, «-4 4, & phlegmaiteràm jungitur acido in fun- do remanenti , ubi calor & effetvefcentia confurpit ; cum tamen pri- - üs feinvicem toleráffent&c. Plura hanc intem videantur a pud D.D, Elsbelziutm in Qllatorid curiosc,p.óz. | | —— Sed horum alia ratio eft; unde & longis ad eadem digredi, ex- tra oleaseffet vagari. Arceffenda paullo aitius e(t hzc. noftra inca- leícentia. diee | «-uofas & Olinas, faltim materialiter , quod nemo negavetit:idque /? Plenti | modó majori; modo minori quantitate ; magis veró & minus non variant [pectem. | habilem & agilem. : : : agile -.— 3. non tàm generari ergo propric, przvid preparationefuprà ex- - pofi, & volatile; fed -plicatione egent & liberatione, fi captare easdem velis. 4folar. '&. partes volatiles fpirituofz mediante fermentatione proprie di- f | &deruuntur; unde reQe Hameliu Ícribit Jib. a. cap. ulz. de confenfu vet. fermenta- ] & nov. pbilof. pag. 412. ante fermentationem aut deftillatione aut aliá (one; j| arte prolict vix poffe fpiritus; non, quód ibi non effent, fed; quafi vi- 7 ] &i &aliis elementis oppre(fi jacebant; adeoque thefis firma eft; non : f'inelfe fpiritus plantis, ni& per fermentationem deducantur in actum. j Uti enim v» materiale ipforummet, & potentiá ineffe non negatur ita 1 minüs re&é de formali quis id accipiat, nifi velimus confundere us QAoso J QpÀcg4s 9c; & partes aqueas parum de oleis fécum habentes; unde fpi- ; | rituofz videntur aqua; ob oleofas & volatiles particulas in iisdem di- X [fperías. ZEquivocatio eft in nomine fpirituim. — Adfcendunt partes | quedam volatile; fed non in formá fpiritàs; neque enim ftriatim ! nn proces Prefüpponemus iterum, 1r. adeffein plantis partes volatiles Sa/ So/atile - prafens ; d l 2. € hoc volatile effe fübítintiam tenuem; ad motum maxime mobile &&— . | - 4. evolviimpeditas, & liberatas à compedibus avolare, unde ex- lentum — fpiritgfiums - ^ ^ DETUR RN ort IN SS E NA s a de tier Uo s I e feu A Cat K. jM. pec Ene kn CEOs EMI. S38, REP PCR aos o Li - OP. NDA ISP - REINES UP M EE Viro taro doe DRM T EE EE - I vw E UNS FER NL PET de o mA. d X. ? *. . aM CAP. VIII. Cáus,. INCALESC.. ioc od Ww Pià bu- procedunt CE poft nmn adeoque fermentatione opus eft mid aq proprie di&os fpiritus , qualisqualis demum illa fuerit. "Vel; nifi | velimus confundere gia volatilia cum fpiritibus neque enim; quia- 3 - .- .criseft fpiritüs nomine ( QAoy4c2 appellandusliquor. fal Solatile 6, partes volatilesfalinz mediante incalefcentiá fimplici, & refo- ficcd magis, lutione citra turgefcentiam. & motum talem inteftinum; qualis in». prioribus occurrit, fecaptandas offerunt. I utra adis | 7. pnbupinietnde Dlsylats napa ctt brevi exagitantut &in i fa, motum cientur.... inalis ma- | 8. fülphutez herb magis (piritum, acres, fale; feu (alinz magis 45 patula, fal volatile ; utrzque tamen pro diverfo preparandi asd & Ípiri- tum & fal volatile fundunt. inali&li- — . 9. in aufteris vero & acerbis partes volatiles non folàm fubju- £^: — gatz; fedetiam fixatz quafi (unt, unde ex iisdem (al volatile non ita panfum, nec nifi fub predominio aliarum evolvitur, ceu in foliis 7 j quercüs, aliisque predicto modo paratis,videte e(t. 1 | alia $olat. «1o, hinc ubijam laxatis compagibus & vinculis protuunt pat- . 5i , tes volatiles , utiperputtefa&ionem ingrato & foetido; fic per artifi» ? 7? cialem hanc przparationem [:]nofo gravi odore nares feriunt »,.O6 fpiculis fuis membranam. narium odoratui infetvientem, vellicant &- lancinant.- felphuro. — 'In falibus enim volatilibus explicatifimum eft fulphur; sid & dorum, eti- Citiüs voto avolant; fibi reli&a;, &; (1 acidis hoc dometur & obtun- ar urit datar, odot etiam abit omnis, ex quo: adhuc patet, cur fulphuri o: 3 dor à chimicis magis adícribatur , quám fali. . Sulphur enim eft prie | mum odorabile; fed hoc debet effe explicatum fale volatili: inde vi- | demus » illa maximé effe odorabilia, quz íale volatili oleofo feu res | mixto cum fulphure, ejusque exhalationem adjuvante, abundant. Unde cttam plerique autores recentiores concedunt, quod falia vg- 7 latilia fimul fint oleofa , feu, quod ex Ole lixivo. fixo. & fpiritu vo». & coloring latili content , adeoque falphur eft principium radicale colorum & ,"4* odorum; explicativum vero illorum. Q,.tüm à fixum, tüm volatile; - :. 5^, , feu Mercurius. 2 Humida Quod fihumidum copiol[üm adbuc adfit motum.& fluxum gis. 1 Li otim & 4&is obtundens, prorumpunt quidem. eadem. fimul in proprié di- 3 ia: Ctà fermentatione,& aucupio apta fe fiftunt ; vel cum foctore , &con«. | | jun&á putredine mixtarefolvuntur..— : Ld s MOWenEMPADEGEARSMRATSO putet 'Sin neutta horum abundent, neque explicata fint fpiritus & fa. fece mar- | lis volatilistenacula , cítra hec ipfa ;foetorem & putredinem, exarent, ^^'^ marcent & fatifcunt. Eó magis vero & celerius moventur, quó à carceribus magis li- /^/ Polatile berantür; unde, cum exhalárint jam partes aquez fuperfluz : ipfe, 7, - veró fuccus & (anguis, ut ita loquar, conjuncta adhuc fint, inde fa- ciliis jam evolant; expedita vehementiüs agitantur, & fui juriseva-- . dunt in noftrá hác przparatione partes volatiles falinz ; & cum» liberum jam motum, & folutioremnada funt, affufione aque magis congtegantur, hinc & fugam una meditantur. Ut adeó, vi calotis interni , inde concitati; minus humido gau. c4/erem fa- dens hzc compages, fecundum artem jam preparata, à fe dimittat culo PER fal volatile; ceu plufculum humidi alis efflagitat fermentatio , & fpi- /,4/7 2c5- rituofas partes tutgentes exhibet; opus tamen elt in hoc opere no- la: recipi- flro aliquali & propottionato refiduo humido, ut cum eodem, ceu ^» accelerante ob calorem abitum, vehiculo.jam liberatz partes aufu- giant Clinz, & inflrumento commodo jam delineato exceptz al- ta petant; colligantur in XXco, & in receptaculum deftillent. Modus hic colle&ionis facillimus eft; atque in aliis plerisque» sse rei-: primá ftatim vice; fine previá re&ificatione, odore, fapore, effer- fcetionee- vefícentiá cum acidis, aliisque documentis, Gis volatilis probat pra-$^^ fentiam, in aliis veró magis poft feparationem ab aquofiori vehicu- - lo: quod itidem facile obtinetur, fi pars quarta veltertia abftrahatur ; re- liquo infipido reje&o. ^... Exhibebamante quinq; hosannos & hoc volatile Sereniffimo odere/2« ERNESTO;, Duci Sax. J. Cl. & M. pientiffimz memoriz qui," ^7 ^c" acidis pu- uti gnarüs erat horum quàm maxime , ita miré dele&abatur , cum & gná con[is - odoratu urinofitatem perciperet ; & fapor idem confitmaret, & affu- cuum, fo fpiritu (Dli effervefcentiam perfpiceret; ut adeó rei fua jam con- ftet veritas , antiquitas, &ratio quàm uberrime. nna Car, IX . ErEvornuriONIsS Ó Vot. —— "css cit eebi-. e : ^ | 2o » s 4 ; dea TIE " p E ; . : Tm - esr dr m z f » t PN ^ m-* god x Cree Ur SEE i AS seo IgE. 1 4 e IURE ne e CQ E IDEEN Aui ST ME qf: QE EUNTES E I PET n OC SEN S ME RR: T NU SPA, EP TE VAEN CEN Tae PER Srl We C26. . 0 sd uita Gran M on -QapuT- De liorum mentio, €9 alium volatilium ufus. 5 Sa! folatile I nullo alio, quàm ifatidis exemplo ; probare liceat falis volatilis b.m. pro- *ta experimentum; id ipfum tamen jam fuffecerit. Neque enim in TOS eo objicere licet Zparziculari ad univerfale non valere. confequen- tíam — Si enim ex fuprà abundé dicis concedamus, dari ex hy- pothefi chimicorum ita di&a principia, non tàm extrinfeca, & pro- duda , uti id folent vulgó fzpe confundere; quàm intrinfeca: fide- — -fionüravero CO volatile à ptiori,ab ejusdem affe&ionibus, vegeta- - - tione, & quz in fpecimine ipfo dehis differuimuslatiüs , & vel in u- nico à pofleriori, firmiter concludi poffe reor, in omnibus idem in- exfiftere, licet majoti vel minori proportione. : | firidibur Abundat veró & przdominatur in viridibus plantis,v. gr. ingra« | mine & aliis herbaceis foliis, £ (eu &) volatileprz Are, unde & eadem crefcunt; & vegetantur, & viridia magis nutriunt bruta, quàm arida, hinc & virides herbz fumant magis, nontàm ob phlegma íolüm je quz enim fumus & phlegmatis oculos non mordicat; ) fed potiífi- müm ob €) volatile, In pallidis veró jam,feu flavefcentibus 4 pra- pollet, feu. equaliter fe; ut in feminibus patet; gerit; unde facilius . .eombaruntut, |^ ' | c Sclailibus ^. : Sietgo quattatur, a» idem ex aliis fieri poft pradicto tnodo , ultro id. 7 € irre, affitmamus; quin ex volatilibus& terreis, v. gr. cocbleariá; abfin- | thio , catduo benedi&o ; tabaco, ipfoque gramine; & foliis quercüs res ptocedit, utut diverfimoda particularum mixtio non poffit noti» ' vatriantem etiam gradibus liquorem fundere, | | AL VET RR Dre D Pres. Vae --Recipiantur modó herbz recentes ; (eparatiscaulibus; qui impe« 3 mwtandu,; diunt conglobationem; & mutat3 proportione contufionis;exficcatio« $4. nis , aliatumque circumftantiarum in aliis ; pró&t humidior ficciorve | eft planta; procedatur, non falletexperimentum , licétin quibusdam, ceu diximus, fixioribus obnubiletur quafi & volatile,obconjun&as - partes aufteriufculas,& c. E Fidem tei facere nobiscum poteft exeellestiffzous Dun. Ludovid, ig 1"^"* quomodo tum alia;tum ipfa folia quercüs fe gefferint;ef&umando nd 1 í i: iquo- — -— PE — VorLATILIUM sus. du cm a» p m - -liquotem; (ed minus urinofum, & in tabaco res explotanda fuiffet;fere- niffimiERNESTIbbeatií[imz recordationis mandato;nifi &abfentia no- ftra & gloriofiffimi principis morbus; acaliaobfüitiffent, Erittamen hzc alibi explicandilocus. : Ex eardui benedicti telolutione vel aliud agentes confitm dem fumus, offerente fe poft incalefcentiam liquore urinofo volatili, cui 77777. tüm alia vegetabilia addi poffunt ,tàm inprimis etiam eparica vobilis, ^ ^ foliis pinguibus , recens, quam inter antifcorbuticas referre plantas,ob |. copiofiffimum quod gerit , C volatile; nulli dubitamus , precipue ; . cum & perfe folá deftillatione tecentiffimz plante ; additá aquá, obtu- lerit nobis liquorem acerrimum ; inftar radicis ari linguam ferientem ; . uthinc debito modo preparata aqua vix unciis przícribenda fito. Ut inufum cedat familiarem , conívevimus eodem extrahere apzzam rbae barbari , fiv. gr. 5j radicis affundantur $x circiter «242 oblentorem;. quemin receffu gerit rhabarbarum, additis & 527 3ij vel 36, quo pacto mitefcit rurfus , & medicamentumlonge nobili(fimum conftituit ac vee xépolychreftum. — Sin - (Dli affundatur , ftatim volatilisilla acrimo- niafigitur & mitefcit, . | A herbá & ex quovis ligno, liceat ita dicere , fieri poffit £ius ;ut tamen O0» rium ex | mnibus fumtibustes careat ; & in pofterum in officinarum ufum cedere 2/4/i4e » poffit Qvolatile;inftat omnium fit Qvolatile ifatidis,bené redficatum; quod ad gtt. xx. xxv. dati poteft in omnes illos ufus ; qui expetuntur ab hocremedii genere. ; Occafio vel Gothz, vel Erffurti; vel In vicinis locisaliishaberi po- /se &.- teft quàm uberrima, ut & hoc paGo toti Germaniz ;non dicam Euro- pz ptofpicere eodem poffit noftra Thuringia , citra defeGum, fi int; qui idexpetant, | Ad minimum cuivis jam copia datur, ex hifce oris expot- (,5 igne, - tatum glaftum propriis manibus eosdem in ufus , cum fcenote ; folicita- | Feo, neralibus ; ita perinde fuerit ; utrum ex vegetabilibus feligas, Precipué veró hoc ipfumif(atidis &y volatile;ceu jam cap. y. id teti- | gimus egregipm conftituit antifcorbuticum;angins & aliisinflamma- '£ionibus medetur , & eadem preftat; quz in vigorando fanguine alia fi- milia celebranturfacere. Quin & ipfius; preparati glafti magma , vel ^ Be/4/ vulgi experimento ; angina medetur ; & faucium quibusvis infiamma- guniar , i 45 mna tionibus atiin eo-cardui fe. nedidi , 65. Utut veró hác methodo , tum fineigne , tüm cum eodem ex quavis zZ ij, s. . Utienimin generéconveniunt ia volatilia [7]nofa vitibus ge ewjws fire ivbfus fam- Nen um L "1 rulei & i- "-ridis origo. 7A». ii Car. IX. OuuM | pd E | tionibus przfentaneum eft remedium , fi gargarifatio cum infufoliquo- 3 reinftituatur. Imó ipfumliquorem volatilem mitiorem gargarismatis | hujusmodi noh raró mifcuimus, ceu aliás Qj) à*cale noftrum; vel (f) a- , tum , (quod pro diverfo tra&andi modo & fexangulare & cubicum ex- | hibere facillimum eftjneq; enim adeó propriz Cibus funt figurz;uti vul- gb ftatuunt , quin unum idemque aliam cudere poffit ,) proficua effe; . - notum eft. | Coloris ca- Tacemus hocloco , quz de colore ceeruleo & viridi ;ex Gs vola- tilis experimentis deduci ulterius poffent , quó & cineres v. c. abfinthii paulló intenfiüs & diutiuscalcinatz, & (j«- OQ 4 d; lixivium ceerule- 7" fcens prabentes , referre poffemus,cum alibi intentio fit ; de his ipfis dis- putate, Sufficiat hoc loco textus Paracelfitus » ex l, 3. pbilofopb. tr 8-3. e. j.p. 46. colores provenite ex re; quod , licéthofce infenon habeat; ' eosdemtamen poffidet ratione proprii fui is & £ii , qui hifce pollent ; idemdue mutant; ex quo fuperius circa hoc afferta lucem fibi mutuan- ^ tur. li , — Nectacebimus, in afferti hujus fidem, preter C) volatile, quod 3 Pegerabile ptafens adefle ex fuperioribus conceffum eft, 4is prefentiam demon» Qum, (rari poffe non folàm ex eo, quod itidem per fuprá dicta claret & cone ceffum non minus eft ; fed etiam, fi idem deroges;experimento alio; eo- que novo , & quod pluribus dignum effet excutere. sores Affundas,quzfo, C3 à £ltione glalti refiduo, feu perfe&é f1to,feu atum emu- amplius calcinato ubi lammá id combutitur & ardet;aquam calidam, | | 1 : EX r aus. & hinc lixivio inde fa&o ( ita id vocabimus , licet non effervefcat cum ^ acidis ) miíceas acida, v. g. "J,-- (Pli vel alia , & manifefté fe idem o- dor naribus offeret ; qui in przparatione 2 aurati Oii apparet, &liquof. ^ ipfe 2 colore exhibebit , quod his mediis ::tumin fundo fubfidebit Qla- — vefcens ; ulterius , filtratione przgreffi, exiccandum, Enfulphur vege- ^ tabile!encolorum originem ac fundamentum , quod adeó latuerat!Si | auratumid mecum vocate lubido fit, non erraveris. Dio: Non dicemus jam pluribus,plantas quasdamtám deco&ione;quàm ^ - rum falfa- deftillatione falfum acquirere faporem à Ge volatili;ceu ex folis cardui rum prof^- Legedit?i -us efficacillimus aurei coloris, faporemque lixivii feré habens sean à fale volatili ; defcribitur à Segnerto £2 znflitutionibus l.p. part. 3. fet. 3. £Ap. S. p4g. 1350. & decotlum ex chamamelo Romanotriplicatum ad calcu-. Iumfaporem falfum acquirit, à fale fuo volatili ut jurare quis aufit,pu- .— gillos aliquot falis culinariiin eo effe liquefa&tos , te(te Simone Paulli in. — gua. n - WVorATILIUuM Usus. i; dv |. quadripart. botau, claff. tert. p.255. Quinidemfit in nonnullis minera- E . fibus & metallicis , uti in przparatione Rz ctis cum Iro liquor mani- ; - feRó fit Qinus: qui modus;uti inGermanià dudum vel publicis fcriptis plurimorum innotuit ; & eodem modo rob gle noftrum fit; ita fru(trà funt , quiinvolucris hoc arcanum tegere , & inventionis gloriam fibi attribuere fatagunt. | CAPUT. X, | : Defalibus volatilibus oleofts reddendis. Aturare magis & mifcere Gia volatilia cum oleis; interalia chimi- , ,,, c, — corum inventanon minimi pretii eft £y eese ; feu ; ut ingratior /;//ium fapor odorque velo hoc occultetur , feu; ut in vulgus nota medi- in . camenta pro magis arcanis & non imitandis Habeantur ; prout cu- jusvis fcopus in hoc variat , [eu qui optimus eft finis ut hoc artificio : promtiüis agant ; & ftomacho minus negotii creent, - | Duoenim inprimis incozmeda à. Cibus volatilibus indifcrimina- 47o incem- tim ufaürpatis obfervantur ab accuratióribus pra&icis : alrerus 5. quod "45 . continuatá ufurpatione appetitum dejiciunt, & laffitudine hinctorpi- ^ ;. da membra ma&ent magis, cum acidulum in receffu menftruum floma- j | chicum abforbeant & invertant, ceuidáfixioribusquibusdam;lapidi- ^... : bus€g & pulveribus nephritisis fecretioribus nonraró quoqueobtingit: |... - - alterum , quód in hypochondriacis & fcorbuticis , quorum fanguis ma- | gisrarefa&us eft , & facitis ebullit, fzpe ; quz quieta funt, excitant; & -& procudunt lymptomata. Obfervavimus id ipfum in «-u cochleariz | | fzpius , etiam ; qui ad extractionem v, gr. ólium aliorumque tantüm €- e | rat adhibitus. Adeó facilis eft ertor;fi fpecifica hec vel illa credamus oc- UU cultá magis, quàm certá & definitá ratione morbum oppugnare. : M agís [cilicet conveniunt hec omnia ubi vel fixiores & torpidiores 7/7: » exi- funt humores , & acidi , aufteri ; ponticidelinquunt :vel; ubi À fangui- e | nis confortio feri proportionato eget ; ceu in maniá , melancholiá , af- 5, fe&ibus foporofis; hyftericis, fixioribus hypochondriacis, item prz- ! cordialibus anxietatibus, paralyfi; ob(ru&ionenervorum;epilepfià e». — ; tiam, ubi non effrenis ebullitionis impetus.1n caufà eft & fimilibus a- | fiis nervofi & venofigeneris vitiis ; quz liberum pororum meatum; & fvaviter demulceri efflagitant. , (uou - --"Licetautem combinatio gis volatilis & e$orum $1latorum aroma- ,,,, 7... ! ficorum ;'ut & S ; & «- us lis sci videatur, & hinc inde fcribatur pet- /; 72245. | difficilis ; attamen utrorumque, im fingulorum Jongé facillima eft, ver , De. 7 " quis [e M b go crRe UMS MERI or UST NT UP MINI 222 * Po o Nac, 7 ica qnod facile eff duobus modis Io etiam in egetabili- oti hoc modo aromatica addantur eof; & unà cum y juna filentur: P5; . mequeptiori omnino res erit fruftranea ; przcipu£, fi diligenti abftra- &ione concentratum fuerit & volatile ; minus tamen poteítatis inolea ' £ilata habet idem; tenerum ac delicatum quod diximus; quàm «us Cis xci, | | váxia tum Mifceri hinc idem pote(t & volátile .ofüm cum effentiis, & Ris. plig. aromaticis ac balíamicis ; magno cum effe&u , inde enim medicamen. | ta emergunt longe utiliffima ; & ; (i quaalia , feliciter fein variis motbo- gum fpeciebus gerentia, -s - Confetri hic poffunt, quz in eandemrem commentatus eft perfo-. natus ille, fed doGiffimus Leonicemu ; memmorpbof. Apolliu. 6 ZEfcula, X p4gp. 29. G feqq. — : AUD QD ex Memoriam hic fubit ; quod excellestiffmu D, D, Tackius ante alis 7. planta, quotannos , cümde experimento no(lro fermones invicem cederemus , nobis retulit , quendam parare ex herbis nitrum , inflammabile;utcome 2. " mune , exftare etiam &jia volatilia ex plantis $llandi modum apudZer- — doe H^ giliut libro de abdita rerum caufis , quem ipfefeceritaliquoties, Dzcris — 230 i C 4?. X OLIA VOL. quis naturamreruim exploratam habeat, neque tàm affertis autorum; vel terminorumlufibus nimisinhzreat. —^ : OO ^ Sienimrecipias v. gr. ^-um C «i per fecoagulatum, feu ctyftal- — los ejusdem in fundo vitri fenfim & fenfim fubfidentes; vel quoque i. píüm um feu C volatileaquá non folutum, ( quid enim aliud efthig — -»us, quàm aqua Gle volatili inebtiata?) v.gt. p. ij. 925 e$ aromatici, ante fi, caryophyllorum &c. p.f vel j & ubi miíta per pauxillum temporis [patium fteterint , addas V/ reZificati q. f. v. gr, p. iiij vel vj lenidigefi- one ftatim mifcentur ; ut vel per fe difpen(ari eadem poffint ; vel ; quod melius ;in ufus longe nobili(fimos per 3£cum $ilata hzc omnia affer. ventur, H Sr : 1 Hoc modo intra femihoram feré hec conjun&a exhibere licet, & perfpicere chefeos vim ; quod - &lis sci coagulet V/.idquod utiaps - paret quidem in rei veritate , ita facillimum judicatu eft ; unde hzc fiat coagulatio & quantum illi fit tribuendum, u " Quin ut faciliori operá & fumtibus hzc confiant , ipfum ^ um Cis Xci anifatum ; aromaticum ; hypochondriacum utcunque expe- tatur , reddere jam facillimumerit fimpliciumipíorum acceífione ; mo do non percellaris predi&o coagulationis fulmine, | Ex vegetabili Ole volatili id obtinetur quàm facillime , fi pofteri- ? -bitut- - m Ji 2 ÓO r'guysd rie" - ag - bitur modus hic fub titulo 44/sz« effeztie , in quà maxima fit propricta- - tis efficacitas , Joco citata cap. 18. pag. 264, Primum »feribit 6 te fubjeGtá aquamlento vapotario prole&ant ; hác deinde feces refpergunt;, ut fe- cundó humorem eliciant ; ficque feptená refperfione & exfpiratione fe- Ces torteri non finunt; & ex his vim facultatemque omnem exhauriunt, . aquz , maximeque affidenti oleo innixam , que ad multa utilis accom- modataqjue fit. Quin etiam exceptas aquas vafe pelicani effigie multá a- gitatione anfra&uque longo circulant; quó hz vites fortitz efficaciffi- .. masin quinte illius effentiz naturam vix ulli corruptela obnoxiam fa- ceffant. — — Referri etiam huc meretur primum ens plantarum, quod defcribi-? Ade tur à Febure , vol. i. pag. 365. aliaque hinc inde fpar(im tradita inprimis, "quod J4rragofius ad Cratonem Ícribit epiff. 55. p. 757. ex Ib). V/ixquantum- - reliquum veró aquam infipidam effe ; ex quo lucem acquirere poffunt , quz part, 1.cap.5. p. 4t Ícripfimus ; ed tempus jam eft; ut colophonem hifce imponamus. Finiemus verbis Polybii lib, 12. biflor. yj sroAuséayuoni-m vrAAnG 150 aeo) m Aene p Anc tal Qacmoiute subo dE lo cou Ae) o) ué- 9asói dei ép o v imenne. — Illa rerum. curiefa inquifítio, quam füopte Matte facere aliquis in(tituit , »sagnés conflat laboribta y magno fumtu ; ca- serum ad medicinam multum confert , atque adeó pars illius eft potiffima, | DE ! " POSITIONES ALIQUOT E aut à Diui voa MS 1. Magnale eft creatura omnium excellentiffima ; media inter corpus | *. "&non-corpus ,in aéreà creatore pofita ; fine quá neque firmas mentum , neque elementum;neque homo ipfe aut ulla alia crea- * '- tura vivere aut confetvari poteft. Paracelf. Paratir, d. Ente Aflroz« (o5 ef p Fraguuad Param, p.m.257 ; 1 4 | »* 99 Proptet ens plants THUN | vis te&ificati vix 35. fpiritum concretorum,; feu &jlis volatilis extrahi, Vi em WU WT TM (^ PosmTXDXBSGNALNOBOT 7 v Propter hanc pretogativam dicitur etiam Magz4le Magnum apud Paracelf. primum Ens creatum , ortum habens. à fummo bono; Chaos omnia fuftentans ; quod continetur in aéte; ut làbet T. 2. d. elem. aérisl.r. Propterhoc magnalel.d. pefüilitate pJ m. 379. de conferv. rer, natur. c. 4.. a&r dicitur fpiritus vitz; immo ipfavitamajoris — mundi ; quz nihil aliud eft; quàm effentia quedam fpiritualis ; res invi- fibilis , media inter corpus & non-corpus;cujus eft conjungere animam cum corpore, quam Platonici animam mundi; & Cornelius Agrippa - mavult dicere quintam effentiam ; cujus fpiritus juxta Philofophos folus poteítaurum magiftraliter corrumpere,& in fui primam materiam trans- formare , hoc eft , perfeaisfime volatilifare,& in fpiritualitatem trans- mutare. : Clangor. Buccina. í 4 2. Quod Paracelfus permagaale;id Bafilius Valentinusintelligit &ex- ^ | primit per fpiritum £j. : j Quia huic fpiritui £1]. easdem proprietates; idemque fübje&um feu habitaculum attribuit. In eo namqQuereperiri omnia, quz Philofopho funt neceffaria afferit de nat. & fupernat. c3. de fpir. fij & ibid. c. 2. Quod:natura dona fua profundiffimé occultata concredidit fpiritibus fupernaturalibus igneis ; qui continentur in aére ac in aqua & terra na- turaliter quiefcere & operari defiderant. Quo ipío cum Paracelfo ac- curátiffimé confentit. — | 3. E(tautem fpiritus £ij effentia fpiritualis ; in aére hinc inde circumvo- litans ;ptimaradix metallorum & mineralium; quá omnia me- talía & minetaliain fuam primam materiamrefolvuntur;homines & animaliarenovantur; omnesque omnino morbi curantur. Ba- fil. c. 3.1. c. & p.m. 34.35. 44- Hic fpiritus ij balfamicus alias dicitur ignis nature ignis fpiritualis acinvifibilis , & Ciceroni de Nat. Deor; vitalis ac falutaris, qui omnia confervat , alit,auget;fü(tinet; dum mediante aére pet totum tiniverfum. difperfus ac diffufus ranquam occultus vitzcibus (utaitSendivogius) | abinferioribusattrahitur, .Hic fpiritus eft res una; five monas illa Her- :3 metis ; à qüa omnes res natz funt adaptatione (cura da ) hoc eftattra- &ione magnetica; & veluti nexu quodam connubiali e& viGrzcz vocis. Atq; in hoc nec Paracel(us, nec Dafilius quicquam abHermete veridico diícedunt. j S 4e Spiritus £:j Avicula Hermetis;etfi in aére invifibiliter circeumvolat;in ^, aquà & terrá natutalitef quiescit; tamenin elementis quaten- dus non eft ; quia elementa jam eum produxerunt, & vifibiliter ob ——————— A9 À—À—À iiaibssamm uepubt EM MEME SS ; "6 DE SPIRITU: MUNDI. Tolg; p cnmd mec LENS acl . -oboculos pofuerunt, in-una tantüm re valdé cognita.Bafil. de- mat. & fapernat c. 2.3. d. Magn. Lap. p. m.57. Bafis ac fundamentum totius operis Philofophici confiftit in cogni- tione fübje&i vifibilis & corporalis, quod. hic fpiritus invifibilis, in- «omprehenfibilis ac cceleítis (ibi: tanquam: domiciliumelegit. Multis .. placuit ros majalis ; qui habetur pro aére coagulato,& à Fratre Ulman- no expreffé dicitur nihilum Philofophorum. Sic Nollius in rore majali - deprehendit divería falia ; fuaviffimum fpiritum & oleum fragrantiffi- ., mum , quod folo odore infirmos ac:morti vicinos mirabiliter recreare | mat,fe mediante fale volatili roris majalis diffolviffe O9», non fecus ac | .. glacies diffolvitur in aquá calida. D. Johannes Wolfgangus Dienheim -- ,exaquá pluviali przparavit medicinam univerfalem, qui fibiegregiam Jaudem & dona ampla comparavit , uti teftatur proprio TraGatu. Non- | «-nullicum. Drebbelio vifitaruntinteriora terrz ; quod didiciffent exAT- ..ftedio omnem terram & aquam continere in fefe igniculosillos, qüos quarunt veri Philofophi. Sed ,quia; ut audivimus à Bafilio, alia reperi- .. tut vifibilis materia ; & aliud fubje&um; quod prz omnibus aliis maxi- | .méeft imptegnatum atherisigniculo ; qui cornu copis habetur , ác in | parte przeuntem fequamur Bafilium. 3E ! | 24 Principium animz , fpititus & corporis Yij Philofophici; feu prima —. . materia magni lapidis ; non eft argentum vivum vulgi, neque - antimonium, fed eft & dicitur. Magnes & aureus Magnes, in uo latet refolutio omnium metallorum , coagulatio & fixatio , o- mniumdue morborum curatio , & eft fpiritus & corpus ; qui cor- pus folis tingit in medicinam plusquam perfe&arm, Bafil. repet, p. m. 128. Curr. triumph. p. m. 220. de nat. & fupernat C.3. 4. €. 5 Abhoc opere meritó excluduntur argentum vivum vulgi & 5; hoc 3 propterimpotentiam;illud veró,quod jamin corpus metallicum à fuo 1 . internofit coagulatum. ' Corporaautemin corpora non agete; notum 3 eft;necrefolvuntur mineralibus , que à Bafilio pro immaturis habentur |-. metallis.Unde facile apparet, Mercurium Philofophorum , cujus fpiri- tum hadenus Bailius ita commendavit nil effe aliud ; quàm $7/quod- dam zrinerale , diis proprietatibus à creatore dotatum; quoniam fal'eft principium folutionis,coagulationis & fixattonis metallorum,quz pto- - prietates inter alias tribuungur£o Philofophotum. Idem monere voluit - Sendivogiusin epilogosduminquit:Omnes eos erráre à via veritatis,qui extra hoc fal noftrum ; quod £ eft, operantur in vegetabilibus& un 21. on RD oo-.2 ' dus ». potuit. Dotardingusin fuo de anro potabili TraGatu , conflanter affir- VRECUNTROENETRNSEENS S VESTES, SEN EE PDT TS CR TELAM PRRE DEERC PLN EY PUPCST CMONSICRITSENT Ne NEUE COR IT ITRTO CENA ND CON YR UAE UM LIN, Td iss. M - 1 Á * " | ^ Tn 4 284 PosrTIONES ÁLIQuOT libus: Hinc quoq; non fine caufaAvicenna in Rofarioinquit:Salesfint radices opetistui. Immó omnes alchymiz fapientes antiqui ( uteft in Rofario) poftquam de folutione corporum multa dixerunt concludere de fale (non quidem de quolibet ; fed de eo) quem dicunt faporez fapi- . entum (eo ipfo exprimentes naturamejus Ateam ; fapo enim conftat ex fale & oleo ; feu pinguedine ) & claviculzp , quz claudit & apetit;& ite- rum claudit & nemo aperit; finequà clavicula dicunt neminem pofle pervenire ad perfectionem fcientiz. Pone igitut mentem tuam (inquit Rofar.) fuper falem;nec cogites dealiis, namin ipfo folo continetur & -occultatut Ícientia; & arcanum praecipuum & fecretiffimum omnium antiquiffimorum Philofophorum. ES Quare &Paracelfüs univerfali fuo folventi;non potuit magis con- veniens magisáue appropriatum imponere nomen quàm fi fal circula- tum diceret, Patetergà ex di&is, Bafiliumin hoc aphorifmo faltem de- fiderare (al quoddam lulphureum & penitus Zriale ; atque vi magnetica folati preditum , quod fit vere Éii Philofophorum natura. Quale vero iftud fit fal , mox ffaparebit ,ubinonnihilejus proprietatibus ex Bafilio - fincinde colle&is fumus di&uri. ! 6. Vifibile fübjectum feu domiciliumMercuriiPhilofophici; five au- reus ille magnes Bafilii eft | 1. Una tantüm, vilis , omnibusque nota materia, à naturá ptodu- - &a , non veró arte compofita. AE COR ; . €. Infecontinensnotabiléac infignem vim attra&ricé &: magnetica: 3. Summam caliditatem , íummamdque frigiditatem, | - 4» Albedinem & rubedinem, y. Et eft rex & leo. $, Draco & aquila. E 7. Refolubilis in liquoréfuz nature, in quo latet omnium metalloriz tefolutio ; coagulatio & fixatio , omniumque motborum curatio; $. Atq; inclave 3.áBafil. occultatá & tacité confignatà. Bafil. de nat. & fupernat. c.3.4.6. & magn. lap. clav. 10.p.m.122.& Cl.5.p.77.&c« In precedenti aphorismo dixi & demonftravi;quodMagnes ille aure- us nihil aliud effe poffit, quàm fal quoddam; quod habeat naturà £ii,ex quo tandéliquor fuz naturz id eft;lis; prima metallorum & minerali radix;abingeniofo artifice fit preparandus. Reflat jam ut dicam ; quale f illud fie flf, Nam in quocung; fale poffunt demonítrari omnes hz octo proptietates;illud neceffarió erit Magnes ille auteus;& fpiritus Zii domi- cilium, - Dantur vero tria fakem falia in regno minerali; gue funt | fnaxi« [mend ——M AY — DUREE TR ALONE MUN IRIS RES RENI I E NES NIE TT RET Ear S MA ug»m qt UT uU 4 2 -—- s | — Ds SPiRiTu Muxpr. E maxime aéiva. Sal commune nempe; vitriolum & nittumi, Salat- moniacum veró ; quoniam fa&itium eft, atque fic primam proprieta- tem & notam nullatenus fuftinet ; merito excluditur: & fi fuftineret; atque fic verum &nativum X ad manus noftras perveniret , easdem tamen juxta Bafil. cum fale communi poffideret vires. Praecipua ve- 'tó proprietas eft folvere omnia metalla, quod per fe & fine admixtione fpiritus (ptri,neque Sal'commune,neque 5c (Dlum unquani przftare . potuerunt. Nunquam enim adducar,ut credam vitriolo coramunt tantamineffe vim ac efficaciam, illudque per Veneris ftatuam à Bafi- lio Clav.;. reprafentatam effe; intelligendum: Sed; quoniam Bafilius |. eft Philofophus & Po&ta excellens ; eo;pfo non communem, fed Philo- "fophicam Venerem, tanquam hujus noflri Magncetis aurei matrem, ex ' veterum Poctarüm monumentis in fcenam producere voluit , utinfra » patebitex Explicatione hujus Clavis, Reftatergó tertium, nempeSal nitrum, cui uni, foli, & femper omnes hz proprietates quàm exadiffi- mé convenire;fequentibus demonftrabo. j ; f . — 3. Nitrum efferemunam,; vilem, omnibusque feré notam, à nas "turá productam, extra omnem eft controverfiam , ideoque nullá eget probatione. | . . 2. Hinc fi quis vellet negare vim magneticam; is conttadiceret ra- tioni& expertientiz, — Sendivogius zr. 9. Epil. €f Parzb. nittum vae | catmetallum & chalybem (forté quia in tenuiffimas lamellas fufum;. - inftar metalli tinnit) quod reliqua metalla confümit ; & veluti eorum, fitaqua & mater, 1n Parab. dicitur magnes; qui reperitur in ventre.» arietis ( per ventrem arietis fubintelligens terram pingvem ac ferti- |. lem tempore vetis; ut ipfe explicat l, c. clementia cceli impregnatam, | adgignendum mille fcetus. ) Talis terca fertilis veteribus di&a fuit Ve- nus; hortorumac veris Dea. ( quod notare voluit Sendiv.in parabola tr. de Ar, & poft Marfilium Ficinum Pierius in Hieroglyphicis :) Vene- rem quoque eandemefíe Deam cum Cerete affirmat Ptolomzus in fua | deOfri & Plutone difputatione. Hoc ipfum & nihil aliud Bafilius Val. "CL ;.. per Veneris ftatuam reprafentate. voluit ; nempe terram fertilem "atque fecundam. Uti enim meretrix omnium] virorum concubitus | appetit ,& admittit ita & hzcterra omnium rerum femina & formass | przcipue tamen fcecundos imbres tempore veris concupiícit; atque ita | adgenerandum excitatur, Exhujuscorde, tanquam officina fpitritüs | vivifici ac falutaris , id eft; ex fale nitro terre omnis fertilitatis caufzs Bugs co 90 2 benee y ? 286 Pós ITIONES ALI Qu gr beneficio Vulcani fufflantis propellendus eft fpiritus ille vitalis, non folüm 7. rofarum, id e(t vegetabilium fed & mineralium, itemque & leonis apprehendentis , id eft animalium genuinum fuítentaculumac ; nutrimentum, quódleo, id eft, autum elevato pede quafi prehendere; -innatáque & magneticá proprietate fibi affimilare intendit, unde ni- trum à Bafilionon immeritó dicitur Aureus Magnes. In officinis e- nim aurifabrorum didici , nitrum etiam crudum in fe continere tin- : .Quram ac fpiritum auro familiariffimum atque gratiffimum , eo quod "auro pallido cum aqua illitum in parvo igneillud amicabili tin&ura | fanguineoque rubore, petfunderej poteft. Hanc meam fententiam confirmare videtur Bafilius; quoniam in explicatione Clav.5. omnino - .nihil:dicit de venere communi aut vitriolo, cujus 4$ aliás ad aftra» usque extollit, fed totus ejus fermo eft de Terra ; ejusque fpiritu vitali, -quirefidetin corde ejus; b, e.. in (ale nitro tertz,ex quo omnia, qua ex- tca terram & in tetra nafcuntur, tàm vegetabilia quàm mineralia ; fuam hauriant virtutem; augmentum & nutrimentum, — Ipfe vetó fpiritus fu- umnutrimentum, quod meré eft fidereum acccelefte, fibihaurit & at- trahitex roreccelefti; ut habet Bafil. Cl. 5. HincSendivog, tr. 4. . ni- ttum dicit Magnefiam, quz attrahit (ibi Mercurium aéris, qui, ipfi in o» mnibuseft fimilis. Hoc nutrimentum fidereum & coclefte, five Met- curius aeris eft alter ille Magnes feu chalybs ( e(t enim unum & idem in epilogo ) qui íumimé volatilis, aureus ac invi(ibilis eft, & portatur in ventre venti, ejusdem tamen eft nature & originis cum eo, qui con- tinetur in ventre atietis ; & Sendivogio dicitur Sal nitrum Philofopho- . rum, quod modo mirabili ac magneticá virtute attrahitex Sole & Lunà ^ id, quod noftri operis eftinitium, (Ícilicet fpiritum & ignem vivifican- ' tem ) atque mediante aére humido, roreac etiam pluvià, defcendit in | terram, & quxrit Sal nitrum terra, à quo etiam; ut fit in Sale Tartari, at- trahitur, quia Sal nitrum terre ante fui congelationem etiam fuit a&r | (feu Sal a&reum & aftrale) ficque Sal à Sale magneticé attrahitur, vi« ) (cofitatiterrz admifcetur, omnisque fertilitatis caufahabetur. ^ Terra namque fertilis aliàs, femel aquá. calidá elixiviata; fuoque Sale nitrofo 2 fpoliata, nullos profert fru&us ; doneclongotempotre aéri, rori ac im-? bribus expofita novum Salis nitri Philofophici fibi attrahat copiam. gj Terra quoque nittofa, etiamfi à nitti coGoribus fit omni Sale fpoliatas ^ tamen poft certum tempus libero aeri expofita, invifibile ac volatile»? Sal, nitrum ex a&te iterum attrahit , coagulat , ficque fuis poffefforie T | | bus. Dg SrirRiITu Müxpr. d uPRIYen Emu, bus thefaurum inexhauftum przbet, quod hác vice erat demonftran- d dum, . $ | : ? . 3. In nitro effe fummam caliditatem, id eft, fpiritum infernalem; " quo non datur calidior intotà rerum naturá; ut teftatur Bafiliusjipfum- que ignis atcanum; quod Helmontius defiderat, ad leproforum vene- num glaciale refolvendum, l. d. Lithiafi ; omniaque mixta diffolvenda : Summamque frigiditatem ; ut etiam Saturni excedat, imó penitus gla- 'cialem, ut expreffis fatetur verbis Bafilius de Mag. Lap. p. m. 164. 239. ita ut etiam aquam moderate calidam ; intra dimidium hora fpatium | mediá etate congelare queat in glaciem ; unde non immeritó Sal mi- | raculofum nominatur, ldem quoque videre eft Clav. 2. ubijubetex,. frigido dracone; id eft, nitro expellere,fpiritum volatilem igneum at- que fic duas has proprietates luculenter exprimit. - | ». .4. Albedinem nitri nemo unquam negavit. - Depuratumenim | fplendefcit inftar Alabaítri; & in figuras vatlasformatum; non minus | nitidas ac putas exhibet, ac fi ex albiffima ceraforent, De rubedine» | teftabuntur omnes Chymici, fpiritus enim ejus dum deftillatur; ad mo« dum flammz penetrat; in fappofitum vas recipiens, facitque inibi refle- | xionem; qualem fol, quando vefperi ad occafum properat; rubicundit- fimo colore ccelum tingit. | | - 4. Regis ac leonis nomine Philofophi denotant omneillud;quod | in (uo regno eft prz coeteris excellentiffimum ac fottiffimum, | Quo | fen(ü in Chymicorum-officinis citcumfertur aqua mineralis, & proptet - przeminentiam ac fortitudinem infignem aqua Regis dicia, quod ad nutum fuum omnia metalla regat ac domet, etiam metallorum Regem; . | &e. Aurum, unde & aqua ítygia & infernalis;propter igneam fnam na- turam appellatur. Sed longé aliud hoc nomine Philofophi occultáe runt. Dicitur enim Aqua Regis;non proptereà tantüm, quod metal- | lorum Regem;1. e. aurum corrodat & disfolvat ; fed quod fit revera A- qua Regia, i.e. omnium aquatum excellentiffima ; atque ex ipfo auro j Philofophico compofita. A(fertionem hanc probat Bafilius Cl.3. ubi | ait: Aurum vulgare non deftruitur , nifi Rex; i,e, Aurum; fuz aqua folventi; aqux Regis fcilicet, fortem vim ac potentiam, füique proprii | coloris clavem addicarit. Quafidiceret: Aurumnon poffefolvi ; nifi | proprio diffolvente, hoc eft; aureo; feu auto fpirituali ac Philofophico;in | quo confiftit fortitudo, forfan & fanitas Regis; 1. e. Auri, quam defide- !rat&requirit. Bafilius ; infüa aquádiffolvente Regia, Hanc autem | OR | aquam 288 - bitantis & volatili; i.e. Aquilz,fed utramque Mercuríalem;fitque re-- . &atui de magno Lapide p.24. ubi mirabilitatem nature ob oculos poe . quod Bafilius per figuras docuit; id nitrum defe ipfoloquens / c. pu Accedat , ibidemque difcat , quomodo ex erudo nitro , fine additione poft fe- — PosiTIOXES ÁLIQuOT aquam componere docetex duobus pugilibus feu materiis invicem conttariis,(ale nitro fcilicet, & fale armoniaco. Quia veró fal atmo«- 3 niacum fuperius ab hoc opere omninó tanquam artificiale exclufimus, etiam propter fuam debilitatem ; neceffarió fequitur, fal nitri eff illud, — quod aquz Regis vulgari tribuit clavem proptii coloris Regii, fort -—— que vim acpotentiam; atque ideó fitfortitudo fortis, feu leo, folvens. aureum; aurum fpirituale & Philofophicum; & ipfe Rex; unde Re u; i.e, auri vulgaris dependet fortitudo, fortuna & fanitas;utphilofo- . phatur Bafilius. x 6. Etíái Philofophi fuo fubjeGo infinita propemodum impofue- - tunt nomina, tamen Bafilius non digniora & magis apptopriata nomi- na invenire potuit; quibus nitri dignitatem , potentiam atque virtutem 1 exprimeret, quàm Dezcona € Aguile. Quemadmodum enim aquas Regis »ulgaris componitur ex Dracone & Aquila; i. e. ex nitro & (ale armoniaco, tanquam fale fixo & volatili, ita & agua Regá Philofo pois. in fe continere debet naturam fixi; i.e. Draconisin terrz fpeluncis ha- verà Mercurius duplicatus 6 Hermapbrodim. Quod veró Draco fitfub- ftantie Mercurialis, patet ex P24/fj. im Repetit, p. tu. 147. Utraqueverb hzc fubftantia Mercurialis datur & demonftratur in nitro, quid nfergó ipfijure imponendum eft Nomen Draconis & Aquilz, Idemdixiffe,, digitoque demon(lraffe videtur Bafilius in Schemate ; quod przfixit tra- nens,nitrum affociavit Mercurio, nullam certé aliam ob cauffem,quam ut do&rinz filii naturam nitri Mercurialem ferio inculcaret; immo | | 10j. expreífis verbis fatetut; duminquit: Cuw Mercurio n omnibus coms | venio; Rationibus fi quis non efl contentis ad experientiam 69 farmacemáis v | panstum. aquofi firitás particulam , ex eucurbitá terrea. füblimetur E, quoddam albsffimum volatiley omnis corroffoni expers, & fuffonis celerrimes Quz operatio etfi Philofophicanon (it, fufficiens tamen eft ad id , quod | hácvice erat demonftrandum, nempe in nitro contineri fubftantia. TM feuSal volatile & Mercuriale feu armoniacum ,; quod dicitur Aquila. De figendi patenti4, quz eít in nitro; nemo mihi, utfpero, movebit lis. | tem,cum omnibus jam fit Cognita, guoniam ejus beneficio antimoni- | hax us itm Ma tuy manas e bird | E (—— "Dr Sriiru Muxpr 289 Ameeneuma meenanri Eater armis eme um Mercurius, arfenicum &c. ita cicurantur, ut igni asfuefcant; & tandem maximam ignis procellam fuftineant. - 7. Quoniam ufficienter demon(tratum, totum N/erum effe Mercn. rium , non poteít non in ejus analyfi fe iterum manifeftare liquor fuz . nature, nempe Draconis & Aquilz, i.e. Mercurii; de cujüs proprieta- tibusnullatenus dubitandum; Juxta Baf//, enims im repet, p. m. i65, nulla jJ absque nitro daturfolutio metallica;in eodem quoque omnibusnotàs j .eftfixatio. Deinde & contra peftem ab eodem cimzto loco morbumaliàs - 1. perniciofisfimum, commendatur; unde metitó concluderelicet, N24 54 effe verum fübjettum catholicum, unde prepanimdus liquor & diffolvens 2o wuiverfale Philofopbieum 68. Mercurii ffàritus. abis 5 Je 558. Clav.3. Bafilius agit de folutione fulphuris , folis jam preparati, | quz fit beneficio alicujus menftruifolventis,absque ulla violentia vel - correfione; quod fe tacité confignalfe in eádem 54c Clave fatetur. Irem. ^ dn Repetir. p. 2.150. in hác Clave omiiemtotius pi&urz fere abfolvit & Occupat Draco quidamalatus,;ie. Nitrum volatile; cujustamen in explicatione ne verbo fit mentio. Tacité aliquid confignarenihil aliud 'eft, quamdepingere. Nitrum veró multis inlocis ab ipfo Autore di- citur Draco. Nitrumergó eft illud, quod totum facit in hoc artificio, Hanc explicationem Bafilii meriti effe conformem patet ex trach.d magn, Lap. fub. finem p. m.122, ubi de prima materia Lapidis tra&ans; velut in ^ fpeculo pltendit, Draconem alatum quidem, & repentem, i. e, duplicem |. fubftantiam , Mercurialem duobus circulis denotatam; quorum füpee !| tiorcingit partem volatilem, inferior vero pedes, feu partem fixam ; ex- quo pera&a duplici circulatione emergit Trigonus Philofophicus, o- mnis perfe&ionis charaGer , t, e. tria principia infeparabiliter iterum unita, ac ParacelfiSal circulatum; informamliquidam feuaqueam re- | .ducibilia. Trigonus namque inverfus aquz eftnota Hieroglyphica; uti & ferpentes tefte Pieríp. Serpentes tamen non omnem, fed tantüm | Mercurialem aquam derotant, quod folus Mercurius fuo caduceo cit- 1. cumvolutoshabeat. In hisautem, que jam di&a funt;mihi non folüm sp 4 favet Bafliur, fed & Raimund. Lullius libro d. Intent. Alchymiflar.c. 4. ubi L deaquafolvente agens, quam ex (Dio & (Dtro componere docet; in |. hzc erumpit verba ; uti vitriolum ; ita & nitrum formatum & creatum !.— eft per naturam,;ex propria fpecie Mercurii; i,e. quatuor elementis mi» !.- netalibus;ita ut eft Mercurius. Etexhis fpiritus (eparatus & extra&us, |. &in corporibus metallorum colligatus & conjun&us; dicitur proprié $. Bp : Mercu« x TR. ME By un NH POSITIONES. ALIQUOT A a au - U^ VBCHUGUENDNM NUMERO Mercurius. Etideoexillis feparemus (piritum, qui valde eft tumidus, E qui eft de natura coeli & ignis; & fpiritus quinta effentiz, qui omnia ' 4 corpora diffolvit & corrumpit, & facit volare & afcendere i in aérem;in. | X materiam & fubftantiam fumi & aqua; ob fuam magnam vim & natu. ram, quamtenet à colo, unde creatus & genitus cft , in naturá & o] E cie minerali; & ex forti Dracone calido ; &toleranter compteffus &il- 3 luminatus, per quem omnecorpus metallicum & fpiritüs componun- | tur; diffolvuntur & digeruntur. -Hec Lulli. Quamvisvero eadem. videatur affirmaffe de (Dlo, quod etiam ingreditur íuamaquamfol- ventem; faG&umtamen eft; id pro more Philofophorum ad feducendum incautosacindignos. Nonenim in (Dler teperitur natura Draconis | & omnium corporum folutio ,fed inSolo nitro; ergó juremerito hoc encomium. nitro unicé: effe tribuendum firmiter teneo. Ad lborems. — 9. Ex materia prima educendus eft fpiritus, vifibilis quiddbnn aftimpal- — pábilis, qui iterum-materialis fa&us & per media certaabinfimo — - ad fummum gradum redactus; eft tadix noftrorum corporum; & d f. Philofophorum; unde patatur Hiquorosà aquá in noftra arte. Bafil. el... & paulo aliter: Materia prima in principiooperis noftri optime eftpurificanda; deine ^ -8bsque ulla additionefeu admixtione folvenda; deftruenda; in cinerem & pulverem redigenda; unde poflmodum expellendus. jj -. eft fpiritus volatilis albus; utnix, & adhuc alius fpiritus volati-: — lis, rubeus inflar fanguinis, qui duo tertium in fe continent, & | fant tantüm unicus lpititus quilargiturvires & vitam. Siícis | veris hunc feparare, habebis fal Philofophorum & oleum income '- . buftibile veriflimié, de quo ante me plura funt. fcripta. Clap, 3 4.5. 6. P "Paucis hic quidem Bafilip abfolvitfecretum,quod facitPhilofophum, 1 cujus fenfus eft; ut prima materia feu nitrum anteomnia à fuperfiuita- 2 tibus mundetur;& ex eo fubftantia eliciatur, in. qua non eft RES invenire; nec terreftrem combuftibilem, hoc eft ud Belus Clangor Buccinz, idque fiat juxta prefcriptum Lulli | in api * ubi,omnium; qui unquam (cripferunt;fub velamine falis Tartarivolati- lis,pleniffime hunc laborem tradidit. B Poft-- g E Dr Sritiru MüNpi .— 29t Poftquam enimterra cum aqua erit. infpiffata & coagulata , fubli- ME UmusecutET, mentes gececenas. Ie mationeiterum poteritafcendere,ut habeamus terram;aquam & atem, five tres iftos fpiritus, de quibus Bafilius, id eft O 4 & V, ayiculam -& cinerem Hermetis;tertam foliatam & vetum fal circulatum Paracelfi, quod nuda refolutione; calore balnei folutum iterumque exaltatum, transeat inliquorem clarum; feà aquam noftram Philofophicam, quz vocatur aqua fapientiz, in qua requiefcit fpiritus quintz effentiz, qui facit totum; ex eo enim & de eo funt omnia neceffaria, Nam ipfa cote * . porafolvit folutione veraPhilofophica;ut convertantur in aquam, ex qua ab initio fuerunt ut dicitSocrates. 2 ^ me aer eln Gem iie pt TEM Pi VPEMIEREEWS QUEM SUA weptuntiied - Dx. ANDREJE CNOEFFELII- Refonfüm ad Pofttione; - SPIRITU MUNDI, | Quod in fe continet R eferationem., Tumba Semiramidis, : I. | D PofitionemI. de MAGNALL quoad definitionem, (tet e4 » admentem Paracelfi.. Helmontio magnale eft z/ec4 is 4&re », creatura inter corpus & non-corpus zzediay plura qui vult adeat Helmontium ipfüm TraG. Vacuum natutz $. 21. & 28. Magn, E. Oport. $. 38. De Magn. Vuln. Cur. $151. Exa&ior defcriptio poffet effe (equens: quod fit zesuzfima pars omnium elementorum, & coeli feu — lucis folaris, & reliquorum aftrorum, quz in terre vi(ceribus fimul uni- tatcanfit & mutatur in femen mundi; € quo prodeunt omnia;quaz natu. taliter in ea fiunt. : —— Iflud vero Magnale eft duplex Unum Fixum & permanens ; quod terrz ita eft confermentatum, ut eti- l . amejus toti corpori inhareat & partibus omnibus. PP . Alterum ilc; " - 208. Dx. AxpR. CROEEF. RESPON s AD - Alterum velátile, fpirituosé volitans per omnes mundi angulos,ut ador alimentum eis rebus, qua fotu,irrigatione & alimento indigent; verus fpiritu Xii Bafitii in aére volitans. Hoc magnale ita conftitu- tum ex fpiritu luminis, virtute ceeli ; aftrorum & reliquorum elemento- rum, an reGé vocetur fpiritus mundi vel non, nilrefert. Poffettamen hoc magnalealiqua ex parte comparari cum annulis Platonicis, catena Homerica Sinefii; divinolatice & divinis illicibus,De quibus plura i in- venies apud Corn. Agrippam in libro de Occult. Philofoph. prezprimis titulo de Elementis Terre. — Eft ped Guess | patet ex Artefio & Pontano. uomodo autem illud fit divifum aut diftributum in tot varias fpe- Cies, & ex variis fübfecutis fermentationibus & conjun&ionibus, item mixtionibus, fpecies rerum exinde conferventur & producantur ; pau«- ciffimis in fequentibus, quantum ícopo meo infetvit attingam. Spiritus bic Luminis eff NATURA, à multis quzfita, originali nominepauciscognita. Naturaeft, dico, vera Dei amanuenfis, qua» & quietis principium, ver fubflautia corpotalis , att quia invifiblis& impalpabilis; ideo dicitur fpiritus. pe quibus plura invenies apud Fabrumin Panchymico. —— | Debet autem natura omnino corpus effe , utpote qui ad fabrican. da corpora naturaliter deftinata eft. Ut autem hic fpiritus corporaliter: perfpici aut cognofci poffit , adjunxit ei Deus corpus, inquo, tàn-- quam in clariffimo fpeculo percipi & videri queat. Hoc eorpur: eff fal. centrale rerum omnium , vel cujuslibet tei, & eft incortuptibile,nec aquanec ignis illud deftruendi vim habent. | Propterea vero nihil impedit, etfi dicam, corpus nature effe incorru- 7" phibile, & per confequens ipfam naturam, etfi individua & mixta corpora fint alterabilia, hoc enim fit propter concreta accidentia; que mutan- | prop q tur, illzfo tamen fale centrali; quod probat acervus graminum putrefa- — &erum, ubi fa&á totali alistatiónstitfube er combuftionein fundo, cinerum manet fal fizum & immutabile.. Nequeignis iddefituit;quo euim magis comburitur fal;eó magis c clarificatur, & fpiritus eiinhzrens | elucefcit Neque aqua ; nam (iin ed diffolvatur & coaguletur,clatior - fi; & fubfidentes cryftalli, fufücientiffimé infiti in fe luminis in exi» . fientiam ob oculos ponunt. ! Habet antem naturain fe tria;quibus quidem diftinguitur,fed iss. x 3»; eU nd D » | que x Tec cr I 3:345 rans trm Sr c Eme — Nain » - Deus in inferioribus & fuperioribus agit, que vult; & e(t verum motus . 1 UR L7 e 10s RTT pe. ? | ".posrrioxEs ALi1Quor DE SriRITu MuxDr. 29j M — —À que manifefta differentia. — In eáenimelt Z. Zumidiras quzdam, quam antiqui nomine Xii indigitant, ficuti declarat Sendivogim Trad. ;. 4. prima materia metallorum, IT. Caliditas,quam nomine fulphuris infigni- verunt, & Ill. Copula amborum, dequá antiqui paucam autferé nul- lam mentionem fecerunt, quz eft /2/ de quo Panelfut in. Thefauro Tom. 1. p4g. 9j4. omnia tamen in fale quafi concentrata confpiciun- tur... In his tribus confiftit generationis;nutritionis & confervationis principium. Hoc falà Nwy/emene in Tv. de ffivitu € fale mundi p. 99. & Fabro Pancbym, p.80. vocatur terrapuraincentroterrz, X Centrümau- temterr quzri poteft in qualibet particula terrz, . Maximé autem bic notandum, ut mille objectionibus obviam ea- tut, etfi naturam ita definiverimus ; propterea nos non excludere Prin- ipia a&iva Ípermatopoética , que neque calor & frigus (unt, aut con- témperatio iftarum qualitatuminter fe pugnantium aut influentiz fo- lis & lunz ; & czterorum fiderum, /2/2:27 nam aliás quodlibet fietet ex | quolibet, neque effet diftin&io, inter principium & principiatum, fed -.cum quodlibet compofitum conftet 2 fpiritu, fulphure; fale, aquá & | . £errá, five ex materid, formà & fermento, nec formz rerum in fe fpecie differant; fed numero ; ( quam differentiam ex fermentis conflare Rar- £ray lib. de Sympatb. & Willis lib. d. Ferment.Áufficienter probarunt,ita- que paucis pro majori tantum elucidatione, a&ionis fermentorum;no- ; - tanda funt fequentia: : — $* Fetmentationisorigo in materia elementari eft Dumda €5.e4- |. ida natura jinfluentiá aftrorum & cocliimpregnata. — Marería Fermen- | /' gationis eft fal; pro diverfitate materierum difpofitum & fpecificatum;z- / Jud veró volatile & fixum ficut apparetin tartaro; hac de caufa noten- | tur quatuor qualitates unius elementi, & quod unum mutari poffit in epe» - aliud; fcilicet quod jam jam eít fpecificatumin fpecie cettà; e.g. fifpi- Pre ritustetrz exanimetnr , ex eo obtinebis fort iene 44254», fed nebulo-7; m fam chaoticam ; hac fepatatà 42r, five fubtilis [piritus;eóparum putre- | ro Heroum, & Burggravii in lampade vitx & mortis, inftrumento. . Sic x TECHN TONER Y (y NN AUD. ds Eo Mo b sre c TU 291 Dx. ANDR. CSOBFE, RESPOIRS ADPOSLTIONÉS N A D ————ÀÓ —— 5 — fibilia effesunumquodque veró eorum alterius primam effe (übftantiam, | aferete voluerit. Ubi obiter notandum;diverfitatem eam füb(tantiarum ex qualitatum alteratioré exoriri; Quomodo vero chimicé intelligen- 7 dum, quod quidam Philofophi quadraturam, trigonum & centrum,five. ? circulum in unitatis numero collocata effe affirmatunt, partim ex allatis; r pattim ex fequentibus patebit. | x ANA Unitatis numerus divifa in triavedna; triplicem compofitionis ex- ponit;ad eam autem compofitionem requiruntur itecum tres gradus,azi- malia yvegetabiliat? minenalia, quodlibet bot um fin gularé gradum obtinet. Ha tres differenti in duobus finiuntut, nempe in refolutione & coagulatione, quz iterum in tribus gradibus contiftunt, a//rer nempe folpuntur & coagulantur animalia ,uegelabilia aliter, aliter minemlia ; ge- neralis autem eorum fo/z£/o con(iftitin (icco & humido, coagularia ver in frigido & calido : quomodo autem deveniant ad unitatis numerum ; con(uli poffunt Willis de Ferment. Beccherus de Metallurg. & in Oe- dip. & Faber. in Panchyn. | pui ^ js B Notantet etiam dixi Ferzuenti intrivfecam effeutiam effe mature fali« ne,nontamen excludendoteliqua chimicorum principia,fpiritum nems pe»five mercurium & fulphur namin falecontinentur; fic neque a-.— quam & terram; tanquam materialia principia, exclufas volo , fed pro- ' — pter excellentiam agentis hoc facio; fiquidem bene fcio, quod prodi- ! verío horum in mixtis motu & proportione, rerum ortüs & interitus, 3 acinprimis fermentationis rationes & varietates exoriantur. - m" IL. A&io Fermentorum: aguntitaque res infeinvicem ; & 1. fe | suutuo adjuvant ut; fi tofis allium applantetur; odot fit fragraritior. d 2. Se mutuo ligant & falpunt : ut faccus bralficz vini potentiam. » inebriandi ligare dicitur, — ^ ——— | Hee E g. Se mutuo , per fermenta, deffruunt ; uti in vite&, braffica ap» paret. 1 ^ | 3 4. Se mutuo tranimutant;ubi notandum,transmutationem omnem ^ fieri tripliciter: 2 » 1. Qualitates tantum mutantur vnanentibus figura & formaexe | terna;ut ; fi napellus & mezereon in vineto implantantur, vinum fupe / teffa qualitate vini fit particeps earum qualitatum;uvis primo commu- S nicatarum & venenatam inducit. A : M a. Tranemutatio fit mutando formam € ffauram externam, vem » | nentibia quibusdam qualitatibus fecundum magis & minus, ut, quad , E | feres u 2 zw "m TAM GRADE SPIRITU- MuNDI, 11 29y |. feres hunt ex abiete, confer. Cozr. Gerner? Hifl. Anim.l. 3. p.167. de Bran- |- ta, & p.57. Olaum Magnum in. Hiflor,feptentrional, p.m. 441. lib, 19. rit, de mirab. generatione anatum Scetie, forma & figura abietis petit; rema- nente fapore & odore; ( Wr e 0$. Transmutatio fit totalis tam quoad formam & omnes quali-: | tatestam quoad figuram externam, ut quando cibus & potus mutantur: An ítomacho. - i -. Notandum autem eft , quando dicitut format mutari, non intelli-- |. gendumformasin fe mutari,ut una ab alia fpecie differat, fed diverfifica- | rra&iones unius ejusdemd; formz;ratione diverforum fermentorum fü- | pervenientium: Dantur enim diverfa loca fermentorum in oriente, oc- - cidente;auftro & feptentrione;in terrájin aqua;in vegetabilibus, anima- - libus & mineralibus.. » | — Sic inparticularibus locis dantur particularia fermenta; Drepapyi im | Sidliaferturaer effe adeó corroffpuryur ferrum corrodat, Schott. in Techn.. | Curioll 4. cir prel 1$. 44. Saffafras in Florida , Radix China in China € c. crefcit : Sicin homine pediculi & lendes;in vallibus lilium conval- ', lium;in te&is & tegulis fédum;inter fegetes frumentorum cyanus inve- niuntut, neque omnialoca funt dispofita ad formanda metalla. Iugaría | gurum; Saxonia argentum, S//efja auti & argenti granajfeprentrionales re- | giones ferrum & cuprum , prout fermentum loci eft dispofitum;produ-. | eunt, De his omnibus pleniorem informationem fubminiftrant in- | compatabilesPraceptoresRaztmy £n L.e.65 Beccbero in metallurgia.Quibus: ' omnibus przfuppofitis, refpondendum effe ad Pofitiones porre&tas ex- » iftimo,& quidem ad primam & fecundamaffirmativé; Conveniunt enim. | Bafilius'& Paracelíus ia defcriptioneMagnalis. . Ad tertiam di(tin&té ac y cauté refpondendum exiltimo :: negatut enim ffiriam Mercurii Bafilig | fimpliciter effé primam radicem metallorum, led fi quando otdinariis & | competentibus fermentis fpiritus ifte imprzgnátus &íuccis minerali- | businfitusreperiaturtum demum acquirit nomen primz radicis metal- | loruimm;uti patetex Pa///io Valentino de reb. fupernar.& matuml.c.3.p.40. in | verbis: Papor fubtili 2 frdevibus excitatus ff. conjungitur eura mercurialt fubfantia sainerslinm fit metallum ft autem firitus Mercurii dipofttus eft ad animalia vel vezetabilia &«.. Ex quibusexatta & fpecifica fermentotio re- "rum elucefcit, & quod prius debeat fpiritus Mercurii confermentarr "Aut conformariin metallicam naturam; antequam dici poffit materia» metallica. 2s | Ld - Admo-. boe UN TUTTITRTUTNM ^ que eum natura non repofuit. Plura infra. . mum vel ipfum fanguinem ; ex eo tamen nunquam procreabit homi- ' menta GUR, ex GUR Mathefii primordium mineralium minos. DENT VOTE IE "A V NH e YN RSS ^N M I m 206 — DN, ANDR. COE. RresPONs. Áp Posi. - em á[ ——— Ó Admodum autem circa hanc pofitionem à re&a declinant via ple-. j rumque horum feculorum Philofophi, primam metallorum materiatn quxsrentes, cum,nefcio;quam non fibi perfuadeant;non obftantibustot 3 genuinorum L, P, poffefforum admonitionibus, qui unoore clamant, | eorüm mentem;& fi loquantur de prima metallorum matetia, quz tan- tum vapor eft,non effe; ut chimiz operator fit follicitus de acquifitione prime materiz , fed fecunda vel potius tertiz ex prima ottz & fpeciali modo ad metalla difpofitz. | Confer. Sendivog: Tract 4. & 7; comit. Trevi- fan. L a Bafil. Valent, quando dicit: £» elementis ne quare lapidem, eo wa. Modo di&ahis exemplisilluftro; Adhominemprocreandumre- J| quiritur omnimode femen humanum. Cibw & ex eocbylus funt prima . materia bominis, verüm fialiquis vellet recipere chylum vel etiam chy- |J nem;quicquid artis naturalis operam ad id collocatet; fed requititur;ut. | in vafis fperma ifis fangvis dispofitionem feminis recipiat, tunc-exfe- mine rité dispofito poteft progenerati homo. — Sic ex nitro; aut et« jam terra fimplici, aut etiam fpiritu" univerfali; nemo; cujuscunque. artificii magifter (it, producer triticum vel avenam ,led requiritutfpe- — ciale natura ferrmentatum & difpofitum femen; quod bené cultz . terrz infeminatum fuos fructus edit. X CC E Ita etiam procedit cum metallis; Etfi quis habeat ssercurium €* fulphur . antiquorum, primam nempe bumidiratem 6 calidiratem , qui. 2 concitarunt vapores operatione natutali;ex quibus aque minerales,&, | ex illarum vapore( qui eft duplicis naturz) prima magnefiz funda- | ram, mediorum & majorum nempe metallorum, producuntur,neque | tuac poffet metallum con(truere, quoniam & lioc opus e(t: opus fo-? lius naturz, ut affabré exhibet Creliss i» Cabala Chymica , 6 Beccberut d in perdo&a fua metallurgia; ratio eff; nam artifex; Zicezte Flamello 687 Cbhortolaffzo in libro eer groffe utto cine 9Dautr / nefciret modum natuz' rz, num marcafitam, num Talkum, autaliud metalli vel mineralis ge» nus exindeefformari velit,an vero ita materia effet dispofita,ut omnino metallum vel non minerale aliquod aliud exinde fiat ; ad quod autem | pertinet, ut ignis montanus vulgo ber Cdünmer unb. Giítnimi mates? riam difponant ad id ;quod naturarequirit. Huc pertinet monitum. generale Philofophorum omnium, quando fatis vehementer monent, , M As | — - » EY gqueos Dr Smnmrru Mumsbt- 297 - me femen in elementis ueque in vegetabilibus , neque tn animalibus , fed ig - suetallis quaraut. | ds - Nap in vegetabilibu: nam quicquid feminavetis feminis; tale ger- - men metieris » ex homine non fiet triticum , fic nec ex vegetabili ; qua tale,metalum. . 4n | - Noninmintralibus y nam. minetalia nondum funt metalla; neque fcies;inquit Flamellus » quantum natura. seineralibus fuccis opus babet ad. formandum metallum; neQue;et(i etis fupremus artifex ; ita evades pru- dens , ut edocearis recipere fuüfficientes liquores mineralium & ex iisdem facerefemen metallicum.Itaque metalla tanquam ad opus à natuta per. - fe&umquaxtentes ablegant , az femen in metallis uon in particulari loco inquirendum eft , fed per tatam fubftamtiam metalli ofl difeminatum,;ex quo poterit naturaliter produci catholicus rex , five aurum, & non ex alío ; ff itag, ad aurum inclinas ; femine inquit Augurellus; auri opp ef?. vel. tali corpore potentiali auri, quod mercurium & 4 metallicum jamjam in- - clufum in fe continet.N«c obftat quod ab aliquibusmen(truum hocxo- cetur vegetabilis aqua : zomenim propterea dicitur vegetabili , quodex re- gno vegetabili fit led quod habeat vim vegetandi ; queque aurum vege- tare facit. TTaleautem femen metallicum requirit matricem convenientem;in - quà germinare poffit. id pes — o Inanimalibus efl matrix animalis : in wvegetabilibus, ad. femen pro- - movendum terra, Tuad procreationem hominis nihil magis confers; quam ut femen in matricem conjicias ; reliquum relinquis nature hue metis bajalandum. TE T , ocv Sieagis cum vegetabilibur.Semen ptojicis in terram ; terreusliquot fale volatili impregnatus ; folvit corpus feminis; natura autem in femi- neinclufaoperatur & medianteterrz fucco & pluvia; quz fibi naturali -inexiftente fuapte fermentationeiníuccum & fanguinem convertens; - fuum fibi fimile producit. i - Sic matrix metallica eft mercurius Philofophicus ; in metallisqui- - demadhuc liber ;in forma falis volatilis ( vid. Iuterna falis Philof. Fil, - Sendivag. ) ptogrediens;in quem infeminatur aurum commune vel na- - turale. De cetero nihil debes addere; fed videbis eundem in autuma- » gere ; illud refolvere , & femen ejusnullo alio , nifiblando ignis!calore - opitulante frugiferumteddere: Ad inveniendam vero talem matricem - Bafil.Valent.l, d Pratern. & Natural. c 3. p. m. 41.exhibet medium; quan- ! qq quam ! v ee - : E B : Hu E 1 s. ys x PAN ETOSTUCPTPUREN CS ee ^» ET rhe MANT ducem are oC TWMIT." CRI T. Le" » Bru M e s L^ * "o Acn "S eei »- W*TS: P. T » INTUS AUT CY PN A AR RN TO MES S SYN ? TTE KA uni ETT EL SAT IB TNCS RN eie em d E eS TAE IR QE : Y ; H : id | quam fecretiores adhuc. proximius fciunt.. .KFlamellus. ex omnibus . | . medicinamuniverfa!é, fed non fequitur;eos ex iisdé confeciífeL.P. nam: runt,quod dicit Beru£. P. 2, p. m. 156. quod nullares que non exmetale . | tütz& p. 130. Verba Magiftri Johannis de Mcenu probe obfervanda, Nul. j lei effe folutum ( quod tamen non conceditur; ) quafitur. tamen 1. an. 4 198 DN. ANDR. Cxorsr. RrsPONs Áp PosrT. ——— 0003 metallis hoc poffe obtineri, fe autem illud ex auro elaboraffe teftatur; —— Plura vide in Rofario Philofopb.Tom. 2. artis aurif. 5 vagi. i$a. 18j- tota ibi legitur operario. " Aurar Tumbe Semiramida oGavam ponit;& dicit, eftadhuc unum inregno metallico mirabilis originis;in: pa aurum noftrum. proximius eft quamin communi anro & argento, fi illud inhora nativitatis fuz (Gve fphzrz) naturali quzras c. 1.p.5.Explicat hocBeceberus in saetallurg.. p.m. 309. 310. 69 4irtepb. p. ui. & Paracelfia.l, Fexat. vogula yep.928. L.. B.& lióro de vita longáLatine confertpto p. $50. c. 6. L. B. 1,integer piaepliwa d. pud Zs54erf; .—.— 4. Exhis premiffis fponteíua cadit propofitio quarta. Nam omnes. eitati ifti Philofophi potuerunt obtinuiffe ex pluvia » rore » fpiritu terre ;: ad corpus humanum ea nominata medicamenta , ut à fermento ftoma« chico facile poffint commutari , funt difpofita, fed commutare metalla; in eorum potentia non effe fitum , fuperius demonftravi.Plenius hoc des ducit Barsdorf.in fila Ariadn. p. 2. p. 145. &160. ifti Domini non obfetvas lis compofita f, orta ; potehs eft ipía perficere (eu eorum transmutatio- - nem facere novam,& p. 52. rationem fübjungit : quicunque enim igno» rat radices minerarum & fimplices & compofitas ignorat principia na» turz ergo &artis, & p. 94. & 85. Quia damno meoexperimentum fe- - ceram , materiam Lapidis in metallis querendam effe : quz de [eipfolos.. quitur Bernhardus, Majoris momenti informationem invenies P.2.e« . id jusdemlibri p. m. 94. in verbis: Sarurtib folact aus oct toenn finn bie9 ae lum enim,quod rsetallanon ingreditur,eisqdue commiícetur, & quod 2 cum eis in igne & fluxu non permanet, illud non poteft. ea alterare vel | corrigere V Bi eff? eorum nature. Obftat enim Geber; qui dicit ; nibil vie dimusin igne perfittensmff vifcofam bumiditatem metallorum (NB. quas — à natura usque ad formam metallicam eft redacta ) v. g vifcofahümidisig tas auri manet cum auro in fluxu & ei commíícetür.j ; € contra requiri nitrum , pluvia;tos , varios gradusantequam ad metallicam naturam | ; & auri fortodm transformebtur vel fermententur. ds m Etfi vero abjiciatur ; aurum mediante fale rotismajalis inflar gae " folens | - B NT T ; d " iu 1o Dr Spruxrru iMuupt ! — $99 -. folvens & folutum'ita manferint unita ; utin evum nulla feparatio fieri - potuerit; quam tamen requirit L. P. 2. Soluens & folutum debent effe bamaogenea mature, Cualis fit hic ho mogeneitas, judicent, quifciunt, tria divifaregna. Ipfe Nuyfement "&ra&, de fpir. & fale mandi medicinam univer(alem fe acquifivi(fe ex tet- tz fpiritu gloriatur, fed ad projectionem pertingere nón potuilf , fatis aperté affirmat,ut taceam quid mihi obtigerit. 3. Porro fiquxratur,quz fit forma L.P. refpondetut effe formam auri exaltatam magisáue perfectam. Poffz autem nitrum vel pluviam aut ro- rem aurum eousque in perfe&ionem redigere cum nulla nota fulphutis aut mercurii metallici eis infit; valdé dubito ; quid ; quod nitrum & fpi- ritusterre coagulatus in fluxu etiam auto fupernatet; non vero come mifceatur ; quod norunt illi, qui viderunt; fed de his poftea. ^ itr&. Hisptefuppofitis nego pofitionem quartam; nempe bain totius operis confiftere in cognitione fübjedi vifibilis & corporalis, Nam al- . legatiautores quidem de ufiiveríali corpore fpiritus mándi vel natutz, ., quod patant efie fal aéreum , locuti funt , propterea vero ejus cognitio - fundamentum artisnunqua fuit;quin potiusd viaregiainbiviumcol. - locati funt ; non attendentes rerum variam digeflionem vel fermenta , "unde univer(aliter progrediendo , amiferunt particulare , quod eft spr- , "RBITUS MUNDIINMETALLICAMEFORMAM TRANSMUTATIO, t | Matrix vero mineralis f.f[al metallorum y vel vapot potentialis inetalli | Riplzi,funt bafis & fundamentum. Bafil, Valentiniveró materia vifibi- lis igniculo xthetis impregnata videti poteft. 1. 4. eemerat, metallor. c. | — m de liquove atbeveo c, 2. defeweine in elucidatione lavinm part. 3. p. 1. 179 — item Lit, DD. in concluffonibus, | Sed quid juvatnoffe fübje&um vifibile; cum preparatio ita fit diffi ^ eilis, ut nulli nifi ex patte Dei, reveletur ; tefte Avicenna. Bernhardus -. comes allegatfe noviffe;qui materiam bene cognitam habuerunt, nec tamen propter defe&um praparationis potuiffe ad Elixir pervenire; ci» tante Batsdorfio. | | 3E — Nimis multum predi&i Autores confidunt nitros cum tamen ex- - preffé Paracclfi & aliorum textus eos refutent, In (inc P5y/: nominatleo memrubeum , ben roter éaeen vielen aetanbturb teeníaen Gefanbt p.922. in Thefauro Tbefaur. minerale invenitur in vifceribus terrz;in externa fa» cie cum figuramundtinfignitum, in prima coagulatione rubeum. . 7p fieret magico Tom. 2. p.679. vocat fpiritum mercurii folis, /z eracz. lu- i VP E : men ITEWE XX EONT TW AMD . jus tractatu videnda & legenda... Sed nunquam Paracel/urnitto illa tri- 1 "femen , quia ad femen metallicumacquirendum, opus eft ele&ro mines x00 Dw, Axpw CuOErE.REsPONXS. Ap POsiT. aen Natura p. 685. [pecialitatezm dilpofitionis mercurialis defcribendo: P Mercurium folis, pro fundamento transmutationis ponit. p. 34. totum Y proceffum candido defcribit & materiam mineras folis &lunz [pecificat. - a Baprifla Grosfibedel aliam facile patabilem materiam defcribit, que ine- ai buit, quanquam in dpocalypfi Hermetis p. 66g. fpiritum mundi generali- ter nominet fundamentum artis , attamen p.667. quinque fpecificationes ejus diftin&é defcribit, prout]. c. pluribus patet , quomodo vero fpiri- tus hic mercurii ex minera obtineri poffit;reticetParacelfus;Grosfchedel vero explicat; & rofariam Philofoph. 5. Ad quintam Pofitionem refpondetur affirmando: fi modo magnes j intell: igatur, ficut explicatur à Bafília lit. DD. L.C.in verbis ; fal metal- - : lorum eft corpus imperfe&um; quod fit Mercurius Philofophorum, five - aqua permanens vel benedicta , Philofophorum Magnes.Is autem eft. Mercurius aurificatus,;in naturam vel formam auri à natuta efformatus.. Nolo tamen alium nifi omnium metallorum unicum Mercurium intel- . ligere. A Diícat hic quilibet fugere Mercurium vulgi ex monitu Bafilii cd Metallar. generat, 6 Baraself. 4. fcr, Magic. p.6ga. Tom, 2. infol L.C. quo-. niam , cumis fit corpus perfectum per fe certo refpe&u; non poteft effe raliimmaturo, fcilicet tali metallo; quod natura quidem. in formam metaliicam efformavit, fed adhuc imperfe&am vel non exacte exco&tam. - reliquit. "t u Ad allegatam tationem in verbis ; eum corpora von 4ganti in torpora y. refpondeo clon bs P. operatione non requiri corpora;agerein COf- | pora cum tantum fiat corre&io fulphurüm in metallis. Sal qua tale , etiam corpus elt; fed non quodlibet falhabetpredis ^| Qs virtutes, nempe folvere; coagulare; & fixare metalla,v.g.fal com- mune ; vitrioli , fa!ia fixa plantarum partim funt auis, reni o » partim. adítringentia &c. 3 Ned, Mercurius Pbilofopb. proprià eff fal viiueralesfed. propfer ea dici- tut fal ; quod à formá feparatá non raro in fua accidentali forma glaciei 1 aut falis inftar coagulatus appareat. Hoc fal: vocatur fapo fapientum, 3 quoniam dealbat Latonem ; neque fal circulatum Paracelfi eft folvens ^ 1 illad univerfale 5 quoniam predictus Autor nullibiei hanc fpartam on; tulit, fed pro exttahendis tin&uris deftinavit, T : 6, Ad. | Wy ATMESETTTS Dr SriRITU Muxpr. 3oI CUFODCHQNNRENGS VENIM CRCCUET Pau priecion) irs cord ! 6. Ad [extum notandum ; maxime intere(Te ; ut Bafi lius cum judicio E ya obfervantia legatur. (ER pen Quatenus defteibit fpiritum univerfalem f f ve Voufiru Mundi Avitthu (3 ns fub nomine [piritius muerairiioqua talem & abíolutum, absque patticiy pante materia áliqua € regno aliquo , vel animali vel vegetabili vel mi- nerali , qualem quidam moderni feculiPhilofophi in rore;pluvia & cen« tro terre , (ive puriori tetrarefidere exiftimant. 7/72. Nuyfement defpir.& | fale Mundi Trai. 2, c, 2. p.m. bs. Drebbelium deElemeni. Naturacap.deTere 74. Bafil. Tract. d.L. P. p. m. 16. 6 7. in verbis:Qur vuLT OMNIA IN OMNI- | BUS &C, iter Clay, y. p. s. 33. it. 1. 2. d Generat. Metall. c. 15. deEffentia Auriy |^ 4puerbis :EGO C) SAPIENTIJE ESSENTIALIS, | 2. Quatenus [pirisus vercurii ftve univerfalis ex digeflionibusobtentam po eompofitionem explicat , & vitriolum commendat in verbis : 7/it4 Inte- | riora Terra Retlificando Invenies Occultum LapidemFeram Medicinam. l- emn Elucidat.Clav. parte 3. p. 189.200. 204, 205. 207. 208. | y. quAntum docuit magnum opus Philofopbicum ex Muro communs | preparato conficere , ad quod pro Mercurio commodius fuscipiendo a- | quam Regiam ex fale armon. s nitro conficere docet p. . £lucid. Clav, putés leen 4 Duando univerfale opus ex Minera folari ; (rue ex electro preparari docuit;ubi iterum notandum num. 3. ubi aurum commune prazparat pto |; compofitione fienda tin&urz; mentionem eum facere Aquile & Dra- | Conis,- 4 ^ -- Hic ne faltusfiat in proceffu attendendum; magnam effe diffe- - fentiam inter 4quilam € DraconembBa(iliique (unt fal armon. & nitrum» 7 teflante Ipfomet / 7, i2 Elucid. Clav. p.m. i71. & Paracelfi teliquorumque | Philofophorum ; nam fal armoniac. & nitrum funttantum dilpofitiva |. ad fubtilifandum autum vulgare pro extra&ione tin&urz , uti fuperius - |. innui » five ad preparationemfeminisin utero metallico perfedhigmum | dij | Sed Paracelff aquila eft vifcofa humiditas metallica; fpiritus Mercu- | rii verus five aureus , volatilis ; radix auri & ejus uterus; auri fetmen« | tum;ex qua & cum qua fit nova generatio fiii regis, prout L. C. 4. Tintl. ^ pbyficor. Ícribit: Recipite gluten aguile & fanguinem leonis & conjungite- Reliqua punctar. 2.3. 4. 5. 6. (i de fubftrata matetia loquuntur,funt | vera, IB n | 94 3 At TUTTI v al ^J v2 4 DhOQME. - 302 Dx. Awpk. Cwórrr RrePONS. ÁD Po rz. E Mna ma E cm Ere —— Stet Pofitio feptimain verbis ; "— in liquorem fuse natu- - t ; hoc eft ; metallice. 1 Negatur;Bafilium aliter fcripfi quam quod Mbuindcbegr pütres [ fieri cum iuo vdd. vid. clav. 8. p.m. 49. in vetbis : sta ipteZzge de me. callis &c. 1 Ad obje&ionem ergout refpondeam,dico omnino dividenda,quae 1 debentdividi. Magnes enim Philofophicus qua talis, non eff albus: &* rubeum non draco & aquila ; Rex vero & leofunt frinonyma, in eo. etiam omnium morborum curatio ; fubintellige ante conjun&ionem & fixationem ,non eft querenda. 1 Subíumtio iterum dividends; ficut prima pofitio, & quidem quod attinet locum Bafilii: Etfi pet veneris ftatuam non intelligaturvitrio- | lum ,/ed F'enuPaética , nonramen ea efl nitrum, led linea viridis Cabali- ftarum can&a gytans wel benedi&ailla viriditas; omnes res germina- 4 re faciens: Vis vegetabilis mercurii fivefpiritus mundi, quz encotmia .| nitro nunquam poterunt adfcribi, prout inferius patebit ; ; fed paulo ex- adus rationes allatas penfitabimus. 1 1. Efl res vilis: (edtetralongé vilior, ex qua verum fal tertepa- | yatut, — Quidautem fit res vilis , explicat Clzrgor.Bucc. inverbis: L,P. | exte vili confurgit pteciofilfimus ; : ideft, ex fpermate auri in matricem 1 mercurii proje&to percodum. 1 2, Efl magnes ftue cbalybs Sendivogii, : Magnes five. chalybs Sen- 3 divogiiaureus idem eft ac aqua mercurialis metallica duplicata; in- ^ ternum fuum fulphur in fe inclufum gerens folare, vocatut magnes , ra- 3 tione formz ; quod folare fulphur ad fe trahat, illud aggiutinet, &fe ei | adjungat, & eque ea eft, quz Fontina Bernhardi , probatur ex Sendivo- J| giiznigmate, afferentis (1) ei duas fodinas unamauri , alteram chaly-. 1 bis , exhibitas effe p. s. $9. (2) quando dicit omnes aquas corrofivas | effe inutiles ; ptetereas, quz ex radiis folis (fc. Plillofophici)quod eft . aurum, prepararentur. Nitrumautemnon efttale; itaque non eft mae | gnes five chalybs Sendivogii. | ... L. Hocquidemnitro non negatur;quod ex aére fibi fimile atra» 9 hit, quando nimirum intra potos fui corporis , humiditatem aétis ad- | vaittit , & deinde inea diffolvitur,[ed quam communionem eam ob cau-^ famhabent metalla cum nitro? " II. Notandum mercurium a&ris & metallorum di&fsrte feci xd | ML, Negatut nitrum, effe magnetem; quia maltif nitri naturam ie | DM | DE SPiniTu MuNpi, -3oj . gnorant;& eos latet; quid fu fal terra 85 nitrum. : | - Nitrum quidem commendatur à Patacello,quod fit utile ad alchimiáy * fed fecreta, quz in eo jacent nondum ad bonum. finem effe perduda. | Lib, 2. Chirurg. magn.tratt. 2, c. 6. p. s. 85. Paracelfus nitrum fpeciofiffimis . vetbis; excrementum falis terrz effe demonftrat. Kepetithoc Tog. r, | eper.par. d. morb. tarta. cap, 2t. p. 9h. 314. lir. c. €9 feqq. Itaque fal terre & nitrum differunt: (1) fal terrz efl balfamus terre, à quo omnia vege- tabilia confervantur p. 1657. Nitrum autem eftexcrementum. (2) Sal terre fundit fpiritum album urinofum, qui digeftus albicantiffimum | falem; luidum fuper lamina, figutas atborum in alembico reprzfentan- | tem,exhibet, Nitrum vero fpiritumrubeum corrofivum; qui color fit | ex commixtiane falis communia. — Nitrumfixum fluit in igne & urinofum eft; metallatamea parum opis ex eofentiunt. (5), Niro fumma calidiras | zonine[fl , (ed cortofio, quz talem facit motum; neque fpiritus inferna- | lis; nam ad ignis arcanum Helmontiijappofitivé quidem concurrit ; | fed non eft ipfum atcanum. , Neque tn eocff fumma frigiditasnmam quam | frigiditatem communicat; hanchabetex fale communi , quod in ejus. | receffü five centro eft; uti hoc exParacelfo defale mirabili probat Glau- berus. | SE E EIN | ^ IV. Album & rubeum e(fe iterum male companitur, Nonloquun- tur Philofophi de folo extetno colore; fed de intrinfeca effentia, Sal | .vitrioli eft album fi calcinatur ; t rubeum; ergo effet nitrum; quod ta- | men non fequitur. M es (M. Regem € Leonem. Nittum nemo preter Glauberum ( quód ta- "meni ipe correxit ) / gni 6 Proférp. 1. quantum ego fcio, nominavit; Znam omnes faniores Philofophi Regem dicunt effe aurum; fed nitrum | iniquius effet Regisfilius, Non uaitur cum eo indivifibiliter, fed com- | buriturinigne potentiore ( fuo tamen fenfühzc intelligenda), aut cum B aliis levioribus metallis & mineralibus junctum fit amaufum vitrum, aut | aliqua aliacalx. Aqua flygia non eft menffrumm natumle, quod eft aqua " Mand? falvens, fed opponitur naturalifolutioni, Itaque non eft ma- | gnes,fed defiru&or. — 424a Regis non potefl vocari, nam quod Regem, | Hoc eit; folem corrodat & diminuat; hoc habet ex commixtione & gra- tia falisutinofi vel'armoniaci, Nullus autem Philofophorumhanc au» | ri corrofionem, folutionem na&uralem vocavit; zegge dici potef? aurum | philofophicum, fóu materia ex auro Philofopberum quoniam non ex mi- nera folari, ex qua verum menfiruum elicitur, fed ex tertie claflis mine- ! rali W X. S dk TN P NC T RUN D PDA TR RON S bx ] —-— , E! A à Per airisas und PY EE LV Be Re e n NISI Ear NUR SCARE NT ISI TA EON TIRE 20€) "- , t M y NI PAR 3 n Ü U- s ÁpDPOsITIONES 3a DX. ANDR. CROEFF, RzsPON mnl — Hn rali eruitur. Zaf/l. Clav.j, maléallegatur. | Nitrum quidemaurum non | deftruere; fzd tamen cortodere, quicquid autem agat;naturaliter refol- JJ vere non potelt. à i | : dm E VI. Draconi & aquila nomen fimul , foli nitro , Bailius nunquam. | nitro appofuit; quod tamen fecit Glauberur, qui nunquam poffeffor ve-. tz artis fuit,/i.z. :Deutfeblanóe wool. Sed norunt illi;quihujus Gry-.— phivires probarunt, qualesfuerunt,de quibus tamen fupra egimus, . - Mercurium duplicatum ex eo querere , eft mileriam ex fpeluncis ex«. ttahere. Non negatur, ad medicos ufus multum conducere,quibus ego totexperimentis confirmatus, laudes reticete nolo,de quibus infra pau- cisagam. | Sed mifer hetmaphtoditus poffet quidem habere Demogor- | gonem patrem initialem, fed in confanguinitatem Regis fulcipi nimis | rufticz eftnatutz. | Nitrum de feloquens ;fe quidem 4pu4 Bafilium comparat merca- | rio,ratione qualitatum, non vero effentiz. Interimfeaccidentaliter | - ad metallorum defttu&ionem concurrerege(tit, Quid de fe dicatni- jJ trum, legantur verba Baffl. iz repetit. L. P. p.1. 97. Fandamentaliter ni- | hil poffum perficere, nifi mihileta mulier ( qua eft venus ) conjungatur; | hoc autem de fenon dicit Mercurius Philofophicus,quietiam perfe pote ' eft fieri metallum five autum plusquam perfectum, uti differit Raym. | Lullius, mo Cy cn E Figendi potentiam foli nitro nemo poteft adfcribere, Abufive qui- | | dem dicitur mercurium Agere (uo fpiritu acido, non veka autem eft fixa-. tio. Nam cum fal nitri fe poris mercurii communis infinuaverit, in iis. Jj dem cummercurio conjun&um permanet, donec fortiori igne totus | mercurius elevatus evanefcat, remanente fale fixo ; quod in aqua diffo- ! lutum vetum fal culinare exhibet ; fpiritum autem volatilemin fale fixo ^ figi poffe , pluresexperimentum , pauci finem fecerunt. 5 VII. Nullam absque nitro dari-folutionem gravis e(l altus, Nam fal - . metallorum non eft fal commune , vel nittum commune , fed fpecifica- tum in fpecie metallicz, & tamen folvitAurum fine cortofione & firepi- | | tu , unit fe cum eo , & unum corpus glorificatum conftituit, Quod curi nitro non ptocedere,quis non videt , nunquam enimnifi violenter ni-. trumautum corrodere poteft , in luxu autem fupernatat, - E VIH, - Malé iterum explicatur locus Bafil; Draco enimalatus & repens.- fignificat mercurii fubftantiamin peripheria volatilem;ex corpore fixato: à natura; arte extra&iam , qua facile in centro figendam gerens. p natu. s 0000B83 SrniTu MüNDL. Wen : : 30j : Peryeeree : ——— BA US CU naturam; imagine duorum ferpenturm infignitur. Trigenss Philofophus eft B volatile metallisum ,quod; fi cum fulphure auri conjun&um eft , DUPLICATUM TREVISANI MERCURIUM COnfÍlituit;ex quo deinceps tertium nafcitur perfe&um,nempe monas Hermetis ; verusTrigonusPhilofophi- * . Cus ,uti afferit Bafl.zn Contlus l. LL. de Sulpb. Mercuriic.g. in verbis; fed Mercurius Philofophorum & non vulgi ; fiin aquameftteda&us & fal Philofophicum cum pallio purpureo per putrefa&tionem & deftillatios nemfolvit,tunc eft Mercurius duplicatus. Hic autem notandum, per AQuaw weRCURIALEM DOR. intelligi a- |. quamfimplicem vel elementaré vel pluvie aut diffoluti nitri;fed talem , quz corpoti metallico conveait , que eft Mercurialis)non madefaciens manus ,in peripheria volatilis, in centro fixe naturz , quz etiam. per fe poltet figi in naturam metallicam & cum metallis in igne & fluxu natu- raliter & veré fe commif(ceri. ^«^ Tandem iterum negatur ; verba Lullii, de (D effe intelligenda, Namloquitur de (Dlo aftrali & minerali, quod homogeneas vires. & proptietates cum metallis radicaliter [e commifcendi poffidet , qua rati. one etiam fal metallorum centrale vocatur ; à Bafilio in Conc. f.2. L, . BB.Malé praterea explicatur fententia Lulliiynamaqua preparans au- tum eadem eft ; quz Dafilii fed (NB.) noneftad folutionem compofi- ta;íed ad przparationem calcis folis quatamen opus non effe,demon- [itat Batsdorfius in filo driadnes,G Irevifanus ip parabola de libello aureo €S Festina. — E .IX. Dematetia prima fupra fufius locutus fum, hic paucis repetam; materiam primam à quibusdam vocat i»former.Baftl. clav.5. fcilicet ta» | lem;quzà formá feparatá aliquomodo retrocedit non tamen totaliter - eà privatur: à quibusdam uniformem;(cilicet accidentalem;tandem etiam ab aliis omziformem , quod fucceffivé capax fit omnium formarum. Si modo cum diftin&ione intelligantur ; nemini relinquetur dubium. Materiam autem primam atte parari poffe , non eft impolfibile ; fi modointelligatur non prima Ariítotelica; fed Chymicorum;que eft ter- tia vel quarta; vide Sendivagium c. 4. d, prim, mat, non queritur prima |. materia , fed fecunda, & quidem talis,qua, quando nata etin aliam mue |. tari non poteft; ubitamen obiter apponendum duco; ex informatione |. ExcellentiffimiBeccheri;materiamChymicorum effe triplicem, fed cum ]- diftin&ione. fs , dua * 306 Dx. ANDR. CxoErFE, REsPONS Án Posirioxss Una enim efl generalis qua omnibus ineít corporibus; Altera fprcifca » 'eaque ve/ cum forma , & fic quodlibet corpus »fuamfpecialem materiam | &tormam habet , inde tot materias e(Te ; quot corpora ; conftat : ve/ fine forma five caufx formantis vinculo. Ettunc triplex eft: animalis;ut men- 3 ftruum; vegetabilis, ut aqua, pluvialis vel ros ; mineralis , ut aqua mer- curialis. Sicuti etiam femina; ive forme formantes;equé i in tales claffes dividi poffunt; verum cum hac cautione , quod tot indefinitis modis , quot corpora in quolibet regno funt; differunt. Et fubeft ratio ; cume- nim quzdam corpota Uzieszetantum ; ut animalia ; quedam coagulatio- ne , ut vegetabilia; quedam fizariove , ut metalla conftent, opus etiam: eft;trestales dari materias, que unicuique apptoptiati poffunt. Nama- qua pluvialis non convenit metallis , ficuti nec aqua metallica anima- libus &c, nos itaque quando loquirhur de materia, hzc tantum intelligi- mus metallicam ,hzcQue elt vel fixa vel volatilis; ita tamen inter fe con- veniunt, ut non-fixa figi ; fixa autem volatilifari queat ; hzcQue iterunm dividitur ; alia eft remota ; alia Weite alia propinqua alia pen quise fima. Qr .r Remota, vapor eft, i Lido s tertz locis inclufus. ^2. Media, five materia fecunda eft mutatus vapor in vifcofum novurni vàporóm ex quo poteft fieri alumen; fal petrz , cinabaris;fülphur & vi- triolum , dehisnotetur hic Rupeciffa in verbis: Vitriolum eft medium & proprium feme generandi metalla,tanquam eorum omnium principi- | um remotiífimum; in eo autem differt à quartá; quod nullam coagu- — | lationem obtinere poffit, € quod fecundum qualitatem ful phutis & fa- lis alteretur.. 3. Propinqua; vi(cofa effentia mercurialis ; five Gur, & ex eo deinde 4« Propingui[fima , ut plumbum rubeum faturnus Philofophorum " auri velargentiele&ruminfmaturum. Quzquatuordidz materiz ta- men unicum fpiritum mercurii conferunt. T "Hacultima eft vera chymicorum materia, ex qua fübje&um catlio- sc in fotma volatili extrahendum , quoniam ea non eft penitus fixa-- . Neinoetiam in mineris omnem penitus materiam à metallicis for-' ^ mis au effe-fixatam & coagu'atam probabit ; obftat enim augmenta. ! tio & eb metallorum, cum itaque talis detur materia , quz in ali» quibus metallis plus , in zitis minus ; formz eft confermentatz, fequitur ij .etiamex iisdem corporibus,ubi mino eft fixata, facili negotio erui poffe, . ^ Ei quid? ex auro, quod habet formá omnimode fixat;per putrefa&ion&y. | £X. A , 1 . 3 / : É 1 NUTS Dr SrmriTUu Müxwpr , ^ 307 QmeoepeRusg oe Votes euet GGBQUNIDASEPHEO! Derlssq cuamunc, uractvea pr" ex reliquis autem, ubi tantum primis gradibus, forma quafi HUNE fa, vel ut Philofophi loquuntur , granum fixi efl inoculatum , & CA quafi primum fundamentum poluit , frequenti füblimatione & purga- . .tioneobtinetur. MNotentur verba Bafilii in repet.Laff, Hocloco valete | , dico; queremateriam in fubílantia metallica p.m. 22 6. p. 6, D. L. P | hocin veritate omnis veritatis dico, fi metallica anima, metallicus fpi- ] ritus, &forma metallica, corporis adeft, fequi debere , metallicum mer- . curium fulphur & fal, : | - 4Mdem p.166. part. 3. Elucid. Clav. Ex fale & fulphute auti putificati 1. Ptzparatur Lapis beneficio fpiritus mercurii,qui ex minetá;ignem non- J. dumexpertaautfusá expelli debet. — Frliu Sendivegiic. a. de fale , pag. 7. | emnem tuam intentionem dirige ad effentiam metállicamquam natu- j ra quidem ad talem formam dispofuit, fed imperfe&am téliguito. - -.Sendrvogius cap. 1. Si metallicam naturam vis exaltare, recipe me. tallicam naturam. Idem Trac. 9. proptetea datur unum metallum, - quod vim habet reliqua confamendi , quoniam eft quafi eorum aqua & mater. c.u. de praxi Lapid. Ea aquadebet effe men(truum mundi,ex | fphara(NB.) Lunz, que debet effe re&ificata, eo usque ut folem calci. » met, Undeetiam ipfi Helmontio placuit dicere, Philofophos calcinare. corpora aqua, feuigne humido, cum vulgus ea igne communi calci. net, comburat & deftruat: Suffultus autoritate 47704 confargentis c, 1 in verbis: ignis nofter eft aqua. | n: . Hicinquirenduman nitrum fixum diffolutum habeat eandem vim, ut bumtdum apud calidum; quz eft calcinatio Philofophica;confervetur | fivequodíulphur in centrum redaQum, rurfus in peripheriam UE | .tur;utcapax fiat, humiditatem. figere; ex qua nova oriatur generatio. Calidum autem boc nibil aliud eftly quam zgnis Pbilofophicur,de quo Arte- -phius; quie(tigniscotporum five fülphur natutz ; quod humeaat & nutrit füuum corpus naturale. (pA Paucula fubjiciam de aére Philofophico, quando Sendivogius de ,a&re & ejus ratefa&o fpiritu loquitur, ztez Bafilizs &c.— Notandum du- co,a&rem communem effe fübje&um aéris Philofophici, & quando Phi- | lofophiloquuntur de ate fuo;effe hoc intelligendum de aqua corpo- ]" rumirarefacta,uti Beccberta docet in Oedipo. d l .. Tandem concludendo oppono decantatiffimo nitro ] 0 Monitum Bernbardi: Amen dico tibi quod nullaaqua naturali |] tedu&ione fpeciem metallicam diffolvit , nifiilla, que permanet eis in MM E * pU EE mates . materia a& Pod & quam sets vu Te potum — i nitrum habeat formammetallicam,; valdé dubito. —— ne (3. Riplai j hic Lapis, audeotibi dicere;eft vapor botesttatis metalli, quod oleum nitti ; falia calcibusfolis& lune adherentia poffit imbi- . tw m MAE 3o M —M — 2, Ricbardi: Si corpus non tefolveris in mercuriumcum Hone met. - Curio; occultam virtutemex eo habere non potes, fcilicet fulphur dige- - ftum & deco&um per opus nature in mineraAnin nitto fit fülphur deco- &um minerale, non audeo affirmare, — 1] id eft in fe gerens metallum, & extrahitur ex fttili noflro rubro phunbo. — Nitrum nunquam fiet metallum, itaque : non poterit de fe edem po- tentialem metalli emittere, X 1 4. Clangoris Burtina y Tom. 1. 4rt. aurif. pim. 3o. fiquzris medici » nam metalla generantem ; de metallis erit ejus origo, cum fpecies à (uo- genere tingatur,etiam in habentibus (ymbolum facilis eft tranfitus, — 2 5. Scale Philofipborum ; "mineralia mineralibus, vegetabilia Vegeta- | bilibus conveniunt, nt nulla conttarietas fit, imo maxima convenientías | | quoniam fpiritus ifte eft minerz aureus, nec ab auto differnifi i in a E quod ipfum eftfixum fpiritusvero non fixus. ' — ^ 1 " Fateor quidem, me parum effe injurium in exeeltnlliut aids d 3 minerale,nitrum,quod inter alia non minoris conditionis medicamene- 3 | tafacilé primum fibilocum vendicat, ficut eft ver? atrea Cus Tinhura, — OLEUM, quodà quibusdam Pradicis magnes vocatur; & in Lithiafi | diureticum bonum audit, przprimis fi cum filicibus fundatur; herbis 1 etiani & earum radicibus cum feri Ole appropriativum effe; magni - nominis medici ftatüerunt fed auri tin&uram realem extrahendifacul. | tatem habete; ego non poffum fatis concipere. Hocquidem ofi; | 1 bere, & deinde cum iisdem circulatum previa digeftione in rübeum ./ colorem mutari , ficuti etiam nitrum fixatum cuilibet fpiritui vint facile . obfecundat, & fe cüm eo colorat, anvero auro colorem naturalem exi- - * mat, ita ut cum antimonio reduci nequeat, nunquam mihi adhuc vie | derelicuit. Hocenim pa&o, aurum fict anonymum metallum , quod . tamen pugnat cum veris Philofophis: Sic enim monet Alexander ma Cure ia fua vera medicina impreffa Argentor. An. 1658. p. m. 43.& 1 41. Spiritus auri vulgaris eft ficuti compofiti & fibi foli fufficiens; pro- pter quod etfi cum aliquo alio metallorum permifceatur , non plus pot- eft illa digerere vel plus de fua digeítione illis impertire; quam in feipfo habet; eft enim forma extenfa nonintenía; non exuberans ideo ultra — fuos po | | | |ps RO 0 49TO DE Synrmu:MugBio *7 309 EGAL IUDA Bun mn imperfedum corpus in perfe&um mutare non- poteft. «. Cum enimomnis res compofita fit ex materia & forma ,& aurum vulgae - - retantumhabeat de forma (fpiritum opinor) quantum de matetia;ergo ". £antumetiam de virtute; tantum deentitate, tantum de operatione & non plus.Zecille; . Hoc fimul obfervavi;quod nitrum folum in morbis chronicis nimis (egniter operetur , in malignis parum, vel nihil ; nifiin quantum przcipitando acres humores & refrigerando agit: infebribus — -autem intermittentibus fit prafentaneum remedium, filupi faucibus eft dE ereptum. Hzc funt; que volanti & tenui adumbrare calamo volui, nullius autoritati vel judicio prajudicando , fed ficuti hec mea eft fententia, ita E cuilibet liberum.& um relinquo arbitrium ftatuendi quid velit, pesci ntum (troc pcapestih-] ue ULL TTE D. .SALOMONIS REISELII MED. Dis, ET PHYSICI WOORMATIENSIS, i S. R.. Imp. Academ. Nat. Cur. CO LLEGAZ E 5, I t Eu ACADEMLE NATURE. CURIOSOS, PRJEMEDI TATIO 'NES DB.QUIBUSDAM. — —'IN ARTE MEDICA EXPOLIENDA - C REQUISITIS, CHACTENUS NON ADMODUM PENSITALIS "17 | ; REPE HABITIS trj * 77 c3 molimina & iüttituta quid ego fomniabo? quid nouas Athenas? Ad. m. 2A ; , ! ; id » -— ic RE) » (NS pru. 4IO D. SaAroMONIs RErsELÍII EPISTOLA -. — — L E ' OIIA TC ER E 'NOBILISSIMLCLARISSIMBEXCELLEN- | TISSIMLEXPERIENTISSIML. . 7| "wRomifi nuper Meditatiunculas quasdam de Arte noftrá Medicd: 2l 9 acilius difcendá , felicius faciendá, Vobisad deliberandumcom- —. municandas. Sed pofttot methodos , manudu&iones, introdu-. ' | Giones & confilia DoGiffimorum , ipfaque Veftrri Collegii ardua —.| invitationem vero folemnem omnium, non poffum nonaperire inno centiffimum juvandi affe&um. Effundo igitur crudum meditationisfe- men in finum Amicorum veftrum ; eálege ut privato veluti fotu; con- ceptum in ftamina vitalia animetis, & , velinprimaherba;fiindignus . Tuce , (uffocetis , vel, (i fpem alicujas prolis inde poffitis elicere ad feli- ciorem matutitatemAmpliffimo Veflro Prafidi & Collegio proponatis , K ne extemperaneo quodam impetu feftinatus foetus, aut abortus verius, —' publicé multis proftituatur. — PLPERA T Quandoquidem falutare Ephemeridum veftratum confilium eo. tendit , ut per eas colligatis omnium Bonorum Obfervationes & Remes —— dia ad Phyficam &Medicinam fpectantia, mediantibus quoque hisipfis, . fpero effe&um iri, per communia & multiplicia vota,quod à fingulis vel '* paucioribus expectari non potux , fi, ut ha&enus, mareria fingalares Ma. porto fzriptorum examen errores dfetius eorumque remedia colligane tur , & ex his tandem attis inftaurata forma , in perfe&i medici habitum .— excrefcat&c adolescat, ^ T (rs rura» - Agite nunc;incepit Ars medendi obfervatione , crevit exemplis, — | formata et ratione: Certum eftiisdem abfolvi poffe. s | . Etgo ab incunabulis 5gyptiacis ; adolefcentia fubHippocrate; "n jusque commentatoribus ; Grecorum, Arabum , Latinorum; aliorum- Ey E; L4 que varie aetates perquitantut Paracelfi dein ; & Affeclarum novi mor- 3 bi novaque remedia , in fenio denique microfcopiorum ope dete&dia | Anatomicorum,Phyficorum;Pra&icorum inventa, ftatusQue adeo pra- 1] fens excutiatur , ita quidem ; ut quid quisque boni pro falute hümana — | attulerit expeadatur, & trutina inprimis & veritate experimentorum. n & experienti examiaatum colligatur. Et quamvis ab Anglorum Gallo* - | ! | : rumque , 7 A DOT RIIUCERUEUP AGNES OR ete Itn LP T i DRE iic das DA ine Jia "T Wr LUE] 1M P" Nm qu E Y 1 (7 C0ADOÁCADEM. NaTuna-Cuni0$05. -.. 3n camere Vl uai aeuum m À— —QÀÀ . rumque Ephemeridibus exa&iíTima judicia de plurimis ( quia amplif- fimumtotius fapientiz globum fcrutantur ) mutuari poffimus,& poft a- . liorum etiam difperfos labores quotidie à D. Schefero Hifloriam medi- | €am expectemus;tamen curiofiffimumVeftrumCollegium anguftioribus | Phyfice & Medicine carceribus currens & Naturalium folum fatagens » | adíalutís & hygieiz facrz metam citiüs veniet, - .,. Omnesigitur & finguli Medici invitandi (unt, pet Ephemerides; - ut finceré communicent;quid pulchri quid utilis quid certi ex hujus -velillius Autotis principiis ; methodo , praxi , remediis , formulis |. fumferint fenferintque per etatis fuz & praxeos curriculum. | .. Rogandiinfüper;ut erzzzres fuos aliorumque notent, & ambages ' indicent ; per quas tandem ad eam ; quam habent felicitatem & certitu- ' dinem artis pervenerint: Defideria & defectus aperiant , & quomodo ; fi | denuo dareturredire, brevius & redius vellent ire. Qualia quamvis | hinc indelateant etiam in publicis fctiptis prudentiffimé monfirata; , non tamennegandum eft; fitam edita quam adhuc in privato latentia | €enfilia in unumcolligantur ; falubrius emerfurum effe & in publico uti- ' fiusinftitutum , quam fi quis hic illic fingularia aliquot przcepta & re- | media fortaffe arripiat & fuo ufui fervet ; aut fepeliat invidus. Sed quo- , tusquisque deliramenta juventutis fuz vel agnoícit , vel fatetur , vel re- | tra&at? quis non abblanditur fibi ? quam infelicibus Medicina invidia | flimulis premitur ? Hzc tamen auxilii (pes ; fi non ab aliis ; faltem à Col^ | Jegis Curiofir obtinebitur ; quorum fuprema lex eft, /a/us buzsana publica. piNeque negligen dus erit olitor, quia aliquando etiam bona locutus eft. - Denique (i arriferit hoc inventum; utordine nou tumultuario ea .£ur; neque aliquid facilé quzrentium aciem pratereat , dividantur o» | perz & libri annuatim, menftruatim , vel ex pre(cripto Collegii, vel ar- ! bitrio & ele&ione Collegz; Amici & Fautaris uxius vel plurium. Fadia | experimenta ; data judicia, accepta refponía; confilia, precepta,mo- | nit3, cautionés , notz, animadverfiones & ejusmodi alia , ad maturi- us deliberandum repofita proponantur, ventilata & conclufa colligane 'turinunum, donec poft annos reperta veritas emergat in utilitatem pu ' blicam & falutem per artis precepta. : ! | Atque ut ipfe primum calculum ponam 5 M -. Doleo juventutemPhyficis principiis , que Pzralario aliisque fuspe- /'&a fuere; tranfaGam ; qui jam demum incipio per manifefta & clariora naturam difcerequalia Careers in Dioptricis eirca oculi ie & E. E 9 circula- - jm EPIST. p. SAL REIS. AD AéApEM Na. C Cün10s. e du ———À d circulationem fanguinis mechanicé; Dygly citca pulverem fympatheti - cum ; 2oj/ecirca colores ; vel demonítrant vel demonftrare tentant, 'T«dettotlibris Lapidiftarum veiSseetifiartm Quent fic loqui » X fallacibus temps triviffe, - ! E Defidero ex farraginetot compofi torumtantorumque difpenfatoc | E riorum unumuniverfale , vel regio certius ; veré imperatorium. | Deteftor elogia & nimias laudesChimicorum maxime eredigtum, 1 velà praeclaris viris publicatas eventui non refpondere, — "Scapham fcapham dicendam puto ; neque Tin&uraspro Menfituis: coloratis fumendas j Magifteria pro Fzcibus, Extra&ia pro diego. &C, - Simplicia velad coeli intuitus ; vel balfamico tempore per omnes. officinas colligenda. .. Nihil credendum nifi manibus oculis : nihil certum & publice, fine experimento ;laudandum;nihil (ine examine; tansicribendum, Fabulofaà veris difcernenda. - E bi Libros inutiles notandos & praftribendos zftimo. : RAN L Quod exempli gratia & quantum tempus pe t, unica vice in. E - gicatum; cenfurz vefirefübmifi, — E (In literis THE etatis Men Mart. adn. "e jaro h : ate SEND PNGEMNS (1))3e NETORIET ON me CN S v jm N TUTO En bus T See xh id 328 V2 AST OA Nd i e CIO Cu (T VS C 7 NO, NA ^ E: Os Ae Ge A Y ER dte MARTINI. ER NHARTE DEBERNITZSREG. MAJ.POLONLE | pe OARCHTIATRI ELA SSLJICULU.J RswzDrORuM À NT I- A R- : THRITICORUM |. — IN CURATIONE VLADISLAIQUARTI | GL. M- REGIS POLONL£ ET SUECIAE ETC. Y ADHIBITORUM. Rncecucuru n af Otum eft, non chon hicinSarmatá noflrà , verum u p a N vicinorumlocorum, Ser, Regem u LA DISLAUMIV. É ftatim à juventute quafi, poft annum nimitum atatis luzXXX. ! . morbo Atthritico fuiffe infeftatum ; qui alfe&tus dein ita inva- B duito& nonnunquam bis, ter vel pluries in anno tam feveré cumque || tanto cruciatu tecruduit ;ut Rex fzpius vitam cum morte fibi commu- [tari optarit, | " Premoneri autem B. L. oportet, quod fub hoc genere morbi S. | i3 Reg. Majeftatem infeftantis , zrrbritide videlicet , varias includo ejus- 2^ dem doloris fpecies, pro diverfitate partium sffectarum inter fe- diffe- |. rentes , fcilicet podagram, gonogram » chiragram; iíchiadem cum cz- : Es teris; Are Rex totus fuit. Arthriticus ; annumeratis infuper calculo d fs . renum 314. . FAsC1ICurus I REMEDIOR. aeneo — renum& ve(icx , atquepalfione colica. Tam frequens tamáue crude- lisrecenfitorum dolorum (vitia , fuo maximé in acceffu, & patientiáàin Rege locum non habente,DominorumMedicorum remedia cumfperne- : re quandoque videretur ; humotes veto interim copiofe ex uno in ali- "um atticalum defluentes , acrimoniá fuá nova identidem doloribus i tormenta adderent, Regem, prz nimio dolore fic clamantem;ut in al- tero vel tertio cubiculo audiretur, eó redegerunt; quóDnn.Medicorum ] — doctaconfilia & cutationes non raró rejiceret ; & levamina atque fo- latia ab aliis, Empiricis & plebejis hominibus conquireret;immopto | acceptis ab iis confiliis aut communicatis fecretis fivearcanis, ingenti ^ | fepe pecunie fummá, preter predia » catenas , annulos; cimelia; ali- . . asque res fatis pretiofas. ;quzà Reg. Majeflateexinnatá Clementiá pro- | fufiffimé dabantur;non parceret; (ed, famá prpdepie pabp aliquotaas .- norum plusquamfexies centenamillia ; infpem liberandi fe ab hisin- [ | firmitatibus & recuperanda fanitatis , exfolvi jufícrit, 3 Inde evenit (ut fupra innui) quod qüafi ex omni NEUEM DE igulo, - fed maximé hujustegni , varia homirum genera cum | multis fecretis& — | arcanis ad debiültodidb & devgincendum hunc morbum, in Aulam con- E fluxerint ; taceo nonnullos. fenatores & Principes, eidem huic z malo obnoxios; quorum finguli, fua in proprio: corpore experta re- 1 media, per multos annos obfervata & quafi die , Be Majeflati offerebant. 4 Hzc füscepta& adhibita, licet aliquando in primi applicaticne r ( maximé in declinatione morbi) incantamenti inítar dolores mitigan- do, effe&um fuum prz(tarent , nihilominus tamen pot medium an- | nam infirmitas eadem iterum recruduit , & decantata caroque pretio. - emta Arcana , denuo adhibita ; vix aliquid multoque minus in iteratà - tertià adliBitiones effe cerunt. 3 .-. ]deà novaatjue nova à (na Reg. Majeflaté quatebantur del atquelevamina; quotum partem, tunc temporis àme colle&am & ob- - fervatam, hic caula tam curiofitatis (ne notitia eorum pereat) quam üti- 9 litatis defcribere; communicareac pub/ici juris facere non gravabot. 3 Dico partem; quia plurima ejuscemodi fecreta non annotata; & proin- de oblivioni datafuerunt ; major etiam illorum numerus. ante, quam ^ Rex me indignum in catalogum fuorum Medicorum (uscepiffet,manus 3 meas preverterat. - ^u AM Norit etiam B, L. quod hafce noftras relationes circa curam mot- || bi Arthriticiin S.Reg. Maj. pera&tam,absque morbi definitione & pros lixà — rr (o0 ANTRARTHRIT. IN Cumar. VLADISLAIQuART 25 RENNES Iixs defcripüone, pratermilfis quoque omnibus aliis fym ptomatibus à circumftantiis (in (criptis & obtervationibusCreffzlanis aliàs Fufius de- fcriptis ac fao tempore ; utifpero , lucem vifuris ) annotare, & folum- modo materiam; compofitionem & ufum inprimis fecretiorum ac fere topicorum remediorum , exquibus Reg. Majeftasaliquando levamen habuit; queque pro maximis arcanis pro largá pecuniz fümmá emit, proponere nunc juvat. "^ Quanquamenim Arthritis folis medicamentis topicis curari ne- quit , & dolor fymptoma eft , quod multorum fententiá , primüm mi« nime attendi debet , cum curatio morbo tantum debeatur, & ablato morbo ejusque caula , fubinde omnia quoque fymptomata evanefcant: Attamen quoniam hic motbus ablationem caufz , propternimiam fe- rocitatem doloris omnes vires dejicere atque vigilias & majora íympto- mata inducere foliti , (emper expectare non poffit, utique fui (ymptoma- tis corre&ionem ac delinitionem per anodyna indicat , & tunc, ex ipfi- usGaleni przfcripto ; non cunctandum, fed ftatim ad compescendos -dolotes animum effe adhibendum reli&is etiam tantifper aliis intenti- onibus, donecdeloris carnificinaceffet. Inde ergo fa&umeft, quod ad cortigendumtritem illum affe&um , Arthritidis comitem, Medici Regiiilla Empiricotumexterna remedia S. R. Majeftati applicari ali- quando permitterent, - | - Utvero podagre non uaa tantum eft differentia, neque'unus & fimplex modus; verum ( przcipué ex mente Galeni corum) multiplex 2 proratione multiplici humorum aliquando ad ipfos articulos decum- bentium , fic ejus etiam natura & mos varius eft, variamque fepe requis rit medendi methodum , auxiliorum diverfamrationem & varias reme- . diorumformulas , quales funt, que hic (ine ulteriore ambage propones re conítituimus. | | L BArzsAMus VIRIDIS ÁNTI-AÀRTHRITICUS .S. R. M. VLADISLAO IV. | ADHIBITUS. | ; Nno 164.6. menfeSeptembri vix medio elapfo anno poft initum matrimonium cum Reginá ; Mariá Ludovicá Gonzagá ; Ser. Reg. Majeítas denuo à morbo fuo pedagrico cottipiebatur & per fex integtas feptimanas lecto wid jam in manu; jam in pede, RO $2 mp oodies 36. L BArtsaMus VinIDIS ÁANTIE-ÁRTHRITICUS ÉC, — — dies noGesQue continuó graviffimeque cruciabatur. Multis variisque ex ordinatione Dnn. Medicorum adhibitis remediis ( licet aliàs ea con- ducere folebant ;,) nullum penitus Rex expertus eft levamen ; quin o« maia in casfum fiebant. Caíu, i in. quodam alio privato negotio, Ma- gifter Capelle,qui patiter[zpius arthriticis affe&ibus cruciabatur,vir a» liàs vegetus., etatealiquot fupra quadraginta annos) apud. S. R. Maj. SOT mime. poft alia, certum levamen doloris podagrici Ser. Regiobtulit; Balíamum nempc fibi confvetum ; infinuando fimul. effe id magnum arcanum uxoris fuz ,quz nemini mortalium huc usque e- jus def Ícriptionem.aut compofitionem communicare voluerit fieti ta- men poffe , ut, fi quzdam ex MunificentiaRegia offerretur illi gratia ( in hoc nempe Tatebat maximum arcanum;) remedium boccehaut grava- té communicet. Rex naturá á liberalis & iftiusMufici amans;fpe levaminis concepta; fafficientem í(tatimremunerationem promifit ; modo hoc Balfamum ali-- quid opis przítaret.. Mulier itaque mox recens paravit Balfamum , ejus: qux eflent ingredientia , infciis Medicis , externa talismodi alia (absds Opio ) facilé Regi concedere folitis. | Confe&o jam & exhibito Balía- mo , at parum calefado , Phatmacopoeus Regius. partes. S. Majeflatis dolentes; per mediz horz intervalla, leniter cum: .penná anferiná illini- vit, undereverà, mirumin modum dolores fedatifunt, ita ut Sereniff. - Rex fpatio aliquot. dierum, fomno.anteper o&iduum privatus dormire ac quiefcere ceperit, & & brevi medicaminis hujus auxilio: convaluerit.. Millei itaque aurei , pro remuneratione dSereni(fimo feeminz huic dati funt , eá tamen conditione, ut fecretum (tius Balfami Regiisrevelatet. Medicis & (uo Pharmacopceo :: quod fa&um; eftque ejus defcriptio & ; compofitio talis, quz B. LeGoti gratis communicatur. BZ, calamiaromat. $). — cort. citri 68 arant. 4. S). berb. poe abrotan. gentian.4. $]. rad.enul; camp. | confol.maj. f. tried férpil..a. Sij. rini opt. alb. Sj. olei veteris lbi. coqv. omnia ad confümtionem humiditatis , in fine: adde refin.alb. el.fpic, a 5. Mifc. & f. Bal(amum antipodagricum.. EU SS o LTETAE: | ]i - AncANuM RusTicANuM IN PoDAGRA,; PRO QUO VLADISLAUS IV. RexPoloniz &c. : j fex millia florenorum fofoit. Rid. Calend. Martii Anni 1647. dum Regia Maj. dolore poda-: grico fummo afilida & à medicamentis antea con(uctis, confilio: pradentiaque Dan. Medicorum prafcriptis, vix quicquam leva- miais haberet ; ad Cameram Regiam ; commendatione Illuftriff. Palatini Pomereliz , Domini Cafpari Deehnhovii , quidam rufticus ex Pruffiá; introductuseft. Is fuunrin curandà podagrá arcanum celebra- bat, promittendo Regiz Majeftati certum levamen doloris , modo fe- fecurationi fuz vellet fübjicere; - Rex dolore preffus, reli&is Medicis fais fumme doáis ; femet curationi iftius ruftici commifit. Hic ex tem- pore, in przfentiáà PharmacopoeiRegii & aliorum adftantium fuum pa- rabat arcanumrufticum in bunc modum. Extrahebat ex marfupio fuo: - fequentia, quz firophiolo involuta portabat; celando eadem coram: Pharmacopeeo * erant veró | ! angelicae vera 1Bf. angelica filpefris Sv. - erb. byffp. mij. fuper has fpecies. craffiasculé | incifas: inque olam novam immiffas , affudit cerevifie nigre fortis- que ( hzc enim omnia fecunr attulerat ). menfuras quatuor Warfa- vienfes, h. e. Ib. viij. Medicinales.Przterea adjecit pro aromatifatione ; caryophyllorum parum,& applicatá ali ollà inverí4 cum fpiraculo,mi- [turamad coníumtionemtertiz partispenes ignem coqui fivit. Deco- . &umvero poítea Regie Majeltati exhibuit, Adminiltratio talis erat. U-- ni do(i deco&i quatuor olei olivarum cochlearia remifcuit , eá propor- | tione,ut tribus cochleatibus (nam hzcruftici menfura erat) Decodii u- num cochlear oleraccederet. Epotahac medicina ad promovendum fudorem ,in le&o Regem bene cooperiri ju(fit : quam moleftiam S. R.. Maj. perferre ; fadando duabushoris , fuflinuit. " Ecce, eo ipfo dieremifit dolor & Regia Maj. cum admiratione & | applau(ümiltorum , melius fefehabere ccepit. Quis feliciortum rufti- |! co?Quilib«tloquebatur de miraculofa ipfius curatione ; hominem ipfa: 3. Regina & a''i cognofcere defiderabant ; hinc idem Rutticus fzpius in 9 Antecameram vocabatur , qui arcanumfuum ( fatis aftuté aut inflaté | ullicommunicare vel prodere dctre&abat ; priusquam Rexad tempus: | fs z yi DAS) Gopnspupane "nung - penne co, jam coramRege & adítantibus juramento affeveranti,femethocfe- - | cretum in fimili morbo , fru&u nunquam deftituiffe, Nemo ruftico jam divite fa&o latior erat , nec rege quisquam fanior;quippe qui à fuo mo- leftiffimo & terribili motbo; impetrato tam falubri remedio; fefe pror- fus liberum fore credebat ; (ed eventu aliud demonf(ttante. duoc Nam poft medium annum,ubi Regia Maj. (fummis iterum dolori- bus in pede dextro; & poftea etiam in finiftto corriperetur,& decottum illud Regi eodem modo adhiberetur;tatdior arcani comparuit effe&us. Nam prima vice vix aliquid ejus ufus effecit,reiteratus tamen fudoribus paroxysmum abegit. - Anno nondum elapfo;poft finitam primam curationem ( menfe fcilicetSeptembri,) Rex iterumin manibus,poítea etiam in utroque pe- - de graviter excraciabatur; ubi denuó ruftici illius rufticum arcanum (hoceniminaulá à Medicis deco&um iftud contraxerat nomen ) per fzpilfimam & continuatam iterationem fuit exhibitum; fed citra effe- &uüm. Eodemtempore Illuftriff RegniSubcamerariusDw. RILSKI eo- dem morbo laborabat,idemque deco&umin pre(criptá formula parili- que dofi ; cumtequifito (adore;at fumnio cam faftidio, per continuos quatuordecim dies bibebat ; fed cumipfemet quoque nullum inde fru- &um perciperet , medicamenti pertafus ; ufum ejus una cumRege con- tinuare recufavit. | ( Ii. CunATI1O SINGULARIS ÁRTHRITIDIS, [ SER. REGI VLADISLAO V. P, M. hi E COMMUNICATA! ne à quodam Nobili Curlando. Enerat ad Aulam noftramNobilis quidam;vir aliàs humanus;in arte chymica bene verlatus ; aliisque dotibus inftru&us, nomine- | Nicolaus 9ott Sícen /qui ab Illuftriff, & Ezcell. Domino Gene- rali Cpar/omni meliori modo regi commendatus; etiani adCa- meram NM 4. us '" "ui E ER : frt u . SER. RzG1 VLADISLAO IV. p. M.CoMM unc. &c, 31g - meramregiam introductus eft: & quidemhocnomine, quia certum in arthritide ejusque fpeciebus po(fidebat fecretum , quo parentes & multi alitanteceflozes fuz familiz , tanquam à motbo hzreditario integre & fundamentaliter fuerant reftituti , quin & alii plurimiNobiles hac cuta- tione ufi, przcipué illi, qui in tempore & tenella morbi xtate id adhibu- .ciffent ; antequam materia tartarea & morbofa in magnos tophos con- creviffet , aliàs , vel ipfe afferebat , valereillud Catonis &Ovidii, 'Tollere nodofam nefcit Medicina Podagram. ..S.RegiaMaj. nunquá taliamaxime à viris gravioribo laudata, rejiciés; inftabat apudGeneral.ut fecretü à poffeffore pro certa aliqua fura, feu a- lioregio honorario habere poffet.Impetravit id lacilé Illu(tr.Dr.G ar] di&umqueNobiiem Cutlandum;inCameram regiam adduxit:qui habi- tá audientiáSereniff. regi non foIum fuum fecretum explicavit, verum e- tiam in fcriptistotum proceffum porrexit : viciffim Rega Maj. in tefti- monium gratitudinis & recompeafationis ipfi mille florenos ( aliimille imperiales volunt ) exfolvi juffit. appui n Secreti defcriptio & ufus erattalis: -Peta&is univerfalibus & particularibusevacuationibus ( quz Me- dicis relictz ; przcedere omnino debebant ) Nobilis curam fuam infti- tuit illo precipue tempore; quando patiens ab omni dolore , tumore ., ac alia moleftiá morbi eft liber, per embrochas & lotiones tali pro- ce(lu: Primo ptzparetur lixivium , quod Bt faliscomm.mj miri purif. $i. - eatmpbora( inf. q. fpir. vin. diffolute) S8, — cinexsmfagi mij. que mixta in quartistribus (Ibvj.) aqua fluviatilis vel liquoris Be- tulz clatificati; coquenda ad remanentiam duarum partium ; quod Ii- - xivium poftea clarificandum & filtrandum ut artis ef, Porro parato lixiviofequenti modo utendum: Patiens nudo corpote fedeat in humili quodam labro; fuper fellam altiotemtamen ; & corpore elevato atque ere&o prope focum feu in cu- biculo calefa&o ;poftmodum partes omnes & loca morbofa foveantut . & laventur cum fpongiis , lixivio calefa&o prius imbutis incipiendo à parte fuperiore, nempe ab axillis verfus manus & extremitates digito- rum , & pergendo fic ad inferiores feu pedes , per fpatium mediz horz ,velulterius. Notandumhic , tam in primá adhibitione ; quam poftea femper , letionem , precedere debere ftillicidium liquoris dicti He ia- | lis; 310. TII. CunATIO SINGULARIS ARTHRITIDIS, L; ——— - Ü lis, ex (pongiá faper partes affe&as , & inprimis junduras abalto quafi — 7. . pluat, ut namque fic fpiracula cutis referantur partes relaxentur; hu: E mores & materia motbi attenuentur,& ácentro ad peripheriam evocen- - T tur, uade via fequentibo rernediis fit expeditior,& tartarusjamrefolutus . - er in(enfibilem transípirationem uti & urinam promoveatur. m" Patiens( uti aperius dictum ) in applicatione illa ftillicidii & loti- onis fpàtio medix hore vel diutius perduret , pro conditione fcilicet - * con(titutionis fui , corpotis , vel ipfius morbi ex diípofitione Medici adftantis, quem Regi fempet adeffeNobilisillefuadebat. Deindefein le&um recipiat, corpus abftergi curet ; &5 ne abaére ambiente & frigido Vedatut , bene fefe tegat ; (i fudor fupervenerit, non impediendus is eit; quin immo promovendus — 5 1 Tempore curationis licebit aliquando unum alterumye diem inter- calare , interimtamen medicamenta diuretica non omittere. Quodíi ^ contingat;ut durante curatione ( quod fzpius folet accidere)doloresin 2 patte aliqua fapervenirent, & patiens ab illisvehementiuscorriperetur; — . ftillicidio &lotioni non ampliüs fatigandus , fed quies ipfiimperan- ^. da ; atque ne materia dolorifica ad partem affeGlam luá copiarepentind — ; pof(fitirruere, ftudiofé przcavendum. Interea tamen dolor mitigandus . | liquore fequenti, antipodágtico externo: ; [ Ri. Phlegmatis virrioli (nondum vetficati) lb]. Tartari ad albedinem vfli Sij. Mifta ítentinloco calido; & poft diffo'utionem falistartariliquor filtretur & ad ufum neceffarium reponatur , tunc tepidé penná loco do- lenti illinenduss & quidem (zpius in die liquor in fuppofitam patinam (qu& vitrea autterrea aut cuprea effe debet) defluens colligi ; & fimili | 4 modo denuó adhiberi poterit. Si vero dolor vehementiordi¨iquo- J z rem fperneret ; & atrocior fieret, applicandum eft fequens cataplas- ma: Ev gu. Medulle panis. triticei pulv. omnium flovum (wajali tempore fteccote vacce preparati) a.b. j. E Coqu. cum 4u« bysftyami f. q. ad fpiffitudinem pulmenti, cuiad- 7 dantur É nitripuls.$j. camphore $ij. croci jv. & dolore nimis fzviente E epii q. pl. pto dilpofitione Medici. F. cataplasma, c Quod tepidé partibus dolentibus applicetur & quater in die teno- vetur, continuando tamdiu, donec dolor ceffet. Advertendum hic . quod ; 1 1 vi SER. REGI VLADISLAO IV. P.M.COMMüxic, &C, ji - quod cataplasmata non funt relinquenda , donec nimis exficcen. "tur, aliás , inftar glutinis, cuti fortiter adhzrefcerent,. & in remo. ^ tione novi doloris caufa exiftereat;evitari autem hoc incommodum po- terit, ficataplasmati aliquid olei papav. albi admifceatur, Talis eft tota curandi morbi Arthritici methodus 3 fupta did'oDo. | mino Nicolao ott Sicfen / S. R. Maj. communicata & ex Germanico |- idiomateinLatinumtranslata;cai vero à S. R. Majeftate propofita | Mediciregii omncs acriter reftiterunt , timentes majorem affluxionem ex fri&ione feulotione cum liquore illo lixiviali,ad partes (eu atticu- los ex,dolote infirmos: in memoriam enim revocabant fimilem even. | ' tumantehacRegem ab u(u thermarumBadenfium expertum fuiffe, Re- liqua denique topica Regiz Majellati , (i nece(fitas urgeat , poffe conce- di exilimarunt, - | |. . InhacMedicorum fuorum fententia, Reg. Majeftas non plané ac. quievit ; proinde cum brevi poft graviffimé iterum doloribus podagri- cis divexatetur, curatio Dn. eon Sí / denuo Da. D. €noffelio; (qui noviffim? tunc ex Pruífia ad aulam redierat ) juffu. Regis pcr confeffio- narium fuit propofita. Ille vero refpondit, fibiremedia effe fatis fuffici- entia , ut talismodi communicatis non indigeat;dummodo Regia Maj. jam expertis fuis medicamentis velit confidere , & conftanter eorum u- fum continuae , d: reftitutione fanitatis dubitandum non effe, Hisce Regia Maj. perfuafa , medicamentaCnoeffeliana iterum ad ufum reyoca. vit; € paulo poft convaluit. / . .. Caterumcurationis propofitam methodum, à Rege caro pretio emtam ; hic gratis annotatam effe, B. L. equi bonique confulat, SECTIO VENZ AD LIPOTHTMIAM sous Promttiganda €$ curanda Podagra (14. | VLADISLAO IV. REGE POLONLZ », « 3) | PERACTA. uid Bruto iterumSer.Rege menfeSeptembriAnn., 164^. atroci(fimis doloribus Podagrticis longeque gravioribus , quam unquam | ' antehac, remediis etiam omnibus, qua aliás conducebant, ni- | S88 hiiefhicientibus ; ad id tandem impatientie deventum eft, ut | Rex,turibundus quafi» (prz nimio cruciatu ) omnes fug Camerz fzmi- : tt liares; 2 n ES IE ux y» I "P MAP. NC P. li dila UL mis dta uo TR A TR 31& "wu V. HERBA KNA' S1vE (GENA [Er liatesjimmo & ipfos deditos exCamera tegiarepelleret. Adt: tantámi- .- feriá affli&um nihilominus acceffit Regina; fecum ducens, autverius — pertrahens Medicum & Confiliarium fuum; Excell. Dn. Auguftinum Corradum , Amicum meum maximum , àquo propofitafuit venz fe- — | é&io generofa ; quam Sereniff. Regi fuadebat,allegando autoritates mul- torum & enatrando ; quz ipfeisr in fimili cafu per praxin obfetvaverat. Hoc confilium, quod reliqui quidem Medici in Kegio fubje&o experiri abhortebant ; ab ipfometRege fuit comprobatum; eundem ftimulante & animante Regina ; quz fola à partibus fui ftabat Medici, Scó&aigi- tut eft vena bafilica dextri brachii (ex illius enim lateris pedeRex magis laborabat) à chirurgo; & fanguis ad Lipothymiam usque extra&us eft; non fané (ine effs&u: vix enim pira&á fanguinis miffione, immo in ip4,dolor receffit,SereniffimusRex fadus quietior;fequenti noGte bene dormivit, alterá die & fequentibus ab horrendo & intolerabili hoc paro- xysmo liber fuit, fic;utrenatus fibivideretur. Ceterum proroboran- da & firmanda patte affe&à embrochz & lotiones ex vino ballamico & mytthiíato confueto, cubitum ituro quotidie fuerunt adminifirata, * HERBA KNA SIVE GENA. "ntipodagricum Turecicum. NnoMDCL. áThefauri regniNotario Dn. Sc/wenkokowski p.e. cum D. Cnoeffelio ad prandium;ipfo $. Stephani fefto invitati e- ramus ; ibi cumidi(curfus de podagrá ejusque curatione propofi- tus effet, idem didus Dominus Notarius, eodem malo zepius - infeftari folitus , fan&é affeveravit; fibi dolore pedum infirmanti;no- tabiliter femper profuiffeTopicum fequensTurcicum, dquodam Atme-- 3 no; Conf(tantinopoli allatum. P Ef planta quzdam feu frutex, Turcis vocata Gz4; five Gera, & 3 vulgo noftro Kzs,prout & Turcicz vocis ctymon fonat; cujas ufus ut. J vatius,fic apud A fiaticos familiaris & quotidianus eft ; uti infra dicetur. - DL Eádem plantá Turce podagra curare folent,quod malum vernaculà fu... linguá 47 AKSISIS dicitur ,i. e. dolor pedum: nam 47.4K, dolorem; ] SISIS veto pedes fignificat. Applicationemjam di&i remedii exrelatio. - 3 nelaudati Dz.Norarii talem effe percepimus. | Turc , nec non Períz, planta illius in fübtiliffimam linam red. ] aR« ( (ic yero preparata ubique i in tabernis Conftantinopolitanis ; s. QU . - nàai$ ID PP WU RETSSEESUSIGEM 115 AwNTIPODAÀCRICUM TuRercuw. 325 -—nalis invenitur ) uni alterive cochleari ; parum fellis: bubuli , & vini generofitantum quantum pro confiftentià maffz mollioris fufficit , re- mifcent, Hanc fuperlinteum extenfam pro cataplasmate loco dolenti calidé applicant ;renovando illud in die tribus vel quatuor vicibus ; nonnunquám eousque donec omnes dolores recedant & eger fefe in meliori ftatu animadvertat;quod fecundá,tertiá vel quattà plerumque; aliquando primá die;ac (zpius ftatim poít primam applicationem eve- nit. quod Dn. Nozariw femetipfum frequentius expertum effe confir- mabdto iic. & Poft hecaccidit Ann. 1663. dum cumSereniff. Rege , Johanne Ca- - fimito ; p. m. Domino meoClementiffimo ego Leopoli in Ruffiá rubr amorarer;ut tunc temporis Generofus Dominus Capitaneus Roffi , ani- cus meus fingularis, cum uxore & liberis duobus ex captivitate Turcica rediret , atque farinz. illius plante bonamquantitatem fecum deferret, .quamcum aliis rebus curiofis mihi dono dedit; à meiterum in ttes pat» tes divifam diftributamque:Unam namque partem Reg. Maj. Ludovic Mariz p. m, quippe quoad res hujusmodi exoticas valdé curiofe; dedi, - . "alteram Magnifico Dn. 74co2o BreysioDantifcum mifi ; tertiam mihi ;in futuros ufus ; efficaciam ejus pulveris experturo refervavi. Nec defu- .it occafio tentandi, quod animo volvebam experimenti; Brevi enim poft in amico quodam podazrz doloribus optimum & feliciffimum de- prehendi fucceffum,cataplasmate nempe hocTurcico ; ex pulvereKna fi- ve Gna dido modo parato & applicato, non folum prima no&e dolores fedati (unt , fed & tumor difparuit, NEM Jamego femel experimentum fucceffiffe,haut eram contentus;quin . in alio quoque podagrico (Priore quodam Patrum Berahardinorum . MonafteriiLeopolitani ) ejusdem cataplasmatis ufum repeterem,& qui- dem tunc, cum zger ifte fummis afficeretur doloribus: & ecce ! fequenti . die cum Patrem i(tum iterum vifitarem , faffus eft,fe non amplius ita ex- cruciati fedue quietam tranfegiffe noGtem;reiterato ergo remediomox - omnis dolor penitus evanuit, Libentiffime pluribus exemplis virtutes »/ & efficaciam dfulveris illius experiri conteniji(lem, modo defeGus ejus id | | nonprohibuiffet, Quippe Armeni noftri, quialiàs cum Turcis & Per- ]- fis commercia habent ; & terras illorum fingulisferé annis peragrant | acCon(tantinopolim adeunt, olim pulverem, fepius nominatum, in || przamplis faccis unà cum aliis metejons afferre folebant, t lo Lt: ; « .eruaees um —— Dit eme, TV "D. "d X Tae MESS SUNT T WT VE mae T ATEM. TENE 214. . N. HenR'sA K&RA Stvg GENA BU te Ü— emu memes cemere euri RIEN ATE crudele bellum áTürcis cóntra nos inceptum, ab iftis itineribus & mer-- caturá feriantur. Quxzritur nun ic, quidnam tandem hocTurcarumGena fiveKna f t; an hetba,arbor vel frutex? & utrum pulvis ex radicibus aut foliis paretur? Perle&is fcriptis multorum , invenio tandem;quod hoc Kezfive Gepa C5 Gra nihil aliud eft;quamArabum A//esna feudlemana &ibannasquod- que apud eos,quicra(fius vocabulum pronunciant &fpiritum afperum — 3 addunt, 4lkanna & dlkcana exorimitur ; atque hoc vocabulum cansa . | & in antiquis codicibus invenitur,& in officinis Pharmaceuticis hodie- num fervatur. tor - Mauritanis dicitur Kerme,Henve & Hanne : e gyptiis Erbaune, Do- dones vult à Turcis vocari Zegse.Henne vero & Alcanna apudSerzpio- : nemnihil aliud funt ; quam Cyprus Diofcoridis. Profper Alpinusetiam — Cyprum, Elhanne vocat, & cum aliis autoribus,!p Egypto nafci fcribit. Sunt etiam,qui ejus fpecies duas proponant ; fcilicet aliamlatifoliam;a- liam anguftifoliam. — 4/razne vel leone meminit etiam Guil, Johnfo- nius inLexic.Chimico ; 4/canna vel Alcona , inquit;Junt arbores fubtiles, longe ; babemtes nodos ficut canna , quibus baflarum loco wtunttr drabes: quam defcriptionem procul dubio autor ex ono tantum vocis compi- ^ lavit, ais abje&o articulo Al; Latinum Canna in promtu effet;fed per- quam male, Bellonius fruricem effe vultjnon atborem vel herbam;ut alii fomni- | ant;qui unam plantam cum altera ?n interpretatione confundunt; O/7- fervavimu: (inquitl.z.c. 74. in £g gypto ) Frutztem Alcanna inicia quem diligenter colunt , atá, ex eoegregiat ceduas filoulas parant, j Deloco hujus fruticis natali omnes; quod fciam; Autores conve-. niunt;in Zigypti Tripolitano tra&u , &Cairoejus copiam inveniri, tra- | dentes: Provenire tamen ipfum etiam inJudaá, Jofephus autor eft. Eun- — | dem Turcas & Mauritanos propter gratum & fuavem odorem, Mofchi | fimilem , qu£ináue flores exhalant,diligenterin vafis cuftodire, hieme etiam,ne frigorepeteat, in cubiculis & locis fübterraneis fervare, apud . | Rauvvolfium videre eft ; annotantem infuper , quod quia is Bules tat- | diüs ; Augu(íto videlicet demum menfe, nova protrudere foleat folia; " quibusdà ufu venire, ut radices aquá à faponeinfe&á irrigent;aut eis cal- 1" cem admoveant . quó citiusregerminet & floreat. Totá quoque idem | frutex hieme virescere dicitur,quod füb proprio climate; in alio noni- 4 tem, contingere credo; quemadmodum malus autantia & citriain ue hs ia umeris Is AwTIPODACRICUM TuncicuM. 32 -liatoto anno virent: cum apud nos hieme folia fzpius amittant ; «ítate mova protrufurz, : ^- — Differt Alkannz frutex quà odorem juxta regionum ; ubi prove- nit,diverfitatem.Nam in noftris qui colitur terris, odore valdé temifío - eft;in Itali , magisforti: in patriá; ZGoypto inquam, ad mofchi fra- grantiam accedit, Iafoliis quoqueruríum diverfitatem aliquam qui- dam deprehendi volunt ; quippe in J&gypto fint ftri&iora; quamAlpi- | mus ( lit. d. Pl. Z&gypt. c. 5.) in Syridlatiora ; quamClufius apudBellon. L.2. 0b. 74.. & Rauvvolff, 4. itin. num. 6o. depinxerunt.:'& hanc diffe- rentiam (olam agnofcit Bauninus in Pinace prolegitima. — üUfum denidue fzpius nominati fruticisut modó non pratermit- tamj;operz pretium me facturum puto. ficuriolitatis gratia receníuero, quam varius is quamque notabilis & fingularis fit apudTurcas Períasq; quoad ejustum ex le&ione librorum;tum ex relatione Arme norü apud nos divertentium & aliorum indagare potur. Folia igitur Alcannz in pulverem redigi, jam fupra indicatumeft; ipfum Arabes ex JEcyptoConítantinopolim tantà copiá mittunt , ut o- neratias eo naves gravent , & in foris ubique culeos eó plenos innume- tosvenum exponant. Frequentiffimé vero Turcz ac Períz pulvere eo non folum irrufare capillos ; fed & manus & pedes ; quin & alias cor- poris partes decoris & ornatus gratia infucare; pulcherrimé fcilicet, confueverant. Hujusrei in tetimoniumDelloniilocum (upra citatum, vetbotenusliceat excerpete : Alcanna ( inquit) i»IPunice mali excrefcit altitudisem s fedeefa , vir- gulas duntaxat profert , [alzgneorum viooinum inflar. Magnum affert 4&- gppti incolis quaflum : mam ejm falza arida in pollinezi terunt, flavo colore in- ] ficientem. Hujus pollinis cenfzs tam ingens eff per eas regiones sque Turcarum imperateris fubjacent iraperso ut plus quam 18000. ducatorum reddat: inva- [nit enim ea covfisetudo ut omnes mulieres ymauus,pedes , capillorum partez... rubro aut flapo viri autem ungues rubro colore . boc prlvere inficiant addi- £0 praterea alumine C urina puerorum : utriu d, fé xus capillos tingunt » e7 j quorum jubas;pedes: E caudas.Ejus vegisnis vnulieres adforma decorem mul- ] zum accedere putant ; fi Ab umbilico , tnfra etiam , coxarum partem , fl«vo ta» lore inficiant.quem ex boc pulvere concinnarenorunt, fenlata, ex. balnets e- ] grediuntur.quoniam eo tempore color eltiwe penetrat. Ilius nfus eff adcó fre- ] quens,ut non i0da apud Turcas imualuerit, fed etiam Walacbtam Ruff am 85 ] Befuiam deferatur. — Cumitad, plebs boc pulvere, carere nequeaz;ne«efjavio : | 3$ 3. ejus - gis eo onerate Con[lantinopolim devebantur, que illico uemundatur € diftri- buitur. x ur ids - Junt, debet prius ficcavi & in farinam redigi;/poftea cum fucco Granatorum a-. 326 V. HERBA K matoribus in fapulcro tanto ornatiores apparere po[fmt. — Is vero coler prepa- ^ MÁ SIVE GENA - — à : us TH ejus diflributio magnum cenfum pr ébet 5 Japed, accidit , ut Alexandrina na- — Ejusdem pulveris mentionem O/earíus feciffe videtur , in defcript Ttineris Perfici ( 1. f. c. 11. p.484. & 485. edit. novif.) ubi de nuptiis. Perfarum , earumque ceremoniis agit; fed füb C5/sse nomine; cujus . verba cutioía huc quoque transferre non gravabor : Perfíasis, inquit, - valde familiare efl , prout plerumg, Turtets s ( referente Geuffrao l2. de rel. 1 € cerem. Turc. p. 63. ut rubri-luteo colore manus (quidam tantum digitos && sngues quidam totas mamus & pedes ) imbuant. Pro [ponfis ipforum boc nee E ceffario requiritur ornamentum ; idemiét color etiam in. publicis nuptiis — apponitur & bofpitibus diftribuitur, Dicunt etiam,quod quidam , fuos 2nor- £uos pracipub virgines , ita pingere foleant » quo fais duobus Angelis Exami- vatur explanta , quam appellant Chine, folia babente liguiritia vel potius myrtbo fimilia :feminatur colligiturd, in regione Erak. — Quandoed utivo-. cidorum vel citri vel aqua communi temperari ac manibus imponi. Nonnulli, quos color paulo abfcurior delectat,terunt infuper manus cum recentibus fas E | li juglanda. | & bis color aliquauda ad t4. dies durare potefl , licet fngulis diebus man latent. PUTEM, ü n dcs c Prztorea hucreferti merenturquz Poxtiur in Hift. Nat. & Med.l. 6. c; 48. p.143. annotavit ; 4/canze, inquit; fol/a per totam Indiam in ufu fune N- tingendiá dentibuslabris, S unguibus prafertiza ,vubro colore, | Pultrumiáne ter. Mauros exiflimatur , quad bac modo faciunt. Folia in mortario lapidea .. piftillo confraBa mactrant in aquá , purá cum paucá calte ,E fic rubrum bo nafcitur pigmeutum , quo & caudas equorum [uorum Turca & Perfaelegane ? ter tingunt & c. Denique bi duo frutices (LigufleumIndicum &. Alcanma) in. 3 zanto fant bouove apud emulieresMalaicas , ut [acrilegus babeaturyquimalum de iés protulerit ver bum; femper in lotionibu , quibus utuntur. in puerpte 3 viit , omnibus denique vulva morbis , ditieres , beplanta adeffe — debeant, ; Quin & feneédutem arcere dicunt y € (fi auderent ) mortem ipfam... Certà, virtutes ejus ego nunquam fatis laudare definaua, cuim folius bujus mobi ifii | fruticis fecundum Deum, fanitatem meam reflitutam debeam. à molefliffimA Baralyfeos fpeciesqua cgo per quatuor integros emenfes vexatus fum y fotu Ge,» liberatus fura , & in. Nofocomia plures eodem mado liberavi, luc ipi. Bontius. ud T OE : | E. Mo. ^. ^ AwNriPODAGRICUM TuRCciIcuM. 217 SC ls dis éd. nin T m -— & -— " 1 —. Modum apelicandi & tingendi pattes corporis ornatus gratiá a- pud Afiaticos monftravitmihi Dn. Capitanei, füpra memorati , con- |. Jux,quitaliseft: : Jic o. Po apte mate sepe tteri gn tn MAIS AS ÁO? 1*5) cet eie t$ - Pulverem illum Kz4 cum fucco citri & pauculo vini prius f£ fpiffis tudinem pulmenti liquidioris permifcebat & mixturam eam cubitum. türaà; applicato prius linteo , digitis circumcirca imponebat ; mane , te- moto cataplasmate eo ; color aureus defideratus in digitis & unguibus apparebat ; aliquando , cum cutis non fatis colore imbuta videtut ; fee- minz Turcicz etiam fecunda vice hunc proceffum repetunt ; donec voti fint compotes: mulierculz elegantiores & magnatum virginesloco pul- Xétis K22, cocco utuntur, quoniam Kna five Alkanna aureum quafi colorem producere folet; coccus vero rubrum & ad carmefinum ten- | dentem , qui color apud Afiaticos eítratior & zftimatior: Dehoc ot- namento & Moflandini Theatrum Polit. pag. 443. ; |... [Ctüote amantium ungulas tinxit | .— Digitorumque extrema fanguineo colote afperfit. — Namut Orientales olim pedes, przcipué mancipiorum venalium; gypfe calce vel cretà albà pingebant , quod pro turpitudine;ludibrio & fervitutis indicio habebatur ; unde Juvenal. Satyt. 1. Nuper in hanc utbem pedibus qui venerat albis. - Sic moderni Afiatici hanc rubram pi&uram manuum atque pedum 4 noníolum pro ornamento, fed & pro libertatis & letitiz gno ha- J bent, Nonnullas foeminas hoc pigmentum mammis etiam aliisQue J| corporis partibus adhibere; non folum fupra citatus Bellonius aliique |] perhibent ; fed modo di&a quoqueDominaCapitanea pro certo afferit, 1] fe idem (zpiffime oculisfuis ufurpaffe. Colore hocce & apud nos va- 1 rizres imbutz videntur; lanz ; videlicet ; fetz , linteamina , & pretera- JJ lia precipue jube & caudz equorum Turcicorum : eodem & capillos '] Clixivio ex hoc pulvere parato ) tingi olere; füperius jam annotatum | et; quod arcanum finoftre ( inquit 4/piz&) mulieres agnoviffent; | neque fub radiis folaribus fe urerent, variisque modis caput diederent. - : : " d Flores arg folia recentia bujus fruticu dolenti imponunt capiti maxime in &alueo an in a. dr adi à : unc : pro deaurandis fuis capillis nihil haberent quo fecurius uterentur» 318 : VI. PonAGRICUus DOLOR hunc ufum corollas fibi conficere folent. »Grzcos fortaffe imitantes, ' . quos florem Cypri corollis intorquere Plutarchus Sympof. l. 3. Q. 1. te- — fert, quod placidum fuavemáue (omnum potoribus afferat , quippe uilevemauram & mitem expiret, quz temulentorum falebrofas afperi-. ^ tudines fenlim leviget ita ut conciliatá tranquillitate hebes crapula res ^ —— tundatur & coloris officio percoquatur. ; s Ex eodem olim etiam I4guentum parabatur, Cyprinum didum, |. quod AbdelonymusSicyonymus Alexandro Magnomifit;utícribitJul. ^ Pollux. &. c. 19. cujus ufum apud Turcas adhuchodié vigere; funt qui - affirmant. | E i uS 7 Ex hoc denique pulvere cum aquá mul(á emplafttum conficiunt, | | quod pedibusob defluxiones humidis multumque fudantibus ac fce- tentibus apponunt & perhoram retinent; propter vim nimirum exfic- ^ candi & adftringendi ; nec habent Zigyptii ; multorum relatione; quod magis eum effe&um przflet; quam di&a medicina. Eademaliudquo- $ que Turcarum pedibus commodumcontfert ; notum eft quam gensifta. - in fubditos feveritatem fané barbaramexerceat;ut vel minima deliGa fu. . ftigatione puniat , plantas nempe pedum tamdiu baculis percutiendo, | donec fanguis prorumpat;immo aliquando caro ab offibus feparetur, unde fic caítigati per multum temporis fpatium pedibus uti non po[- funt. Pro demulcendistantis doloribus & difcutiendistumoribus pe- | des primo per mediam horam in muria detinent, deinde (zpius didum | pulverem , aquà vel vino temperatum, fuperimponunt; hinc brevido- 3 lor & tumor recedunt ; moxque fuftigati pedibus incedere & ambulare ' poffunt. : 4^3 (3057) 4 PopAGRICUS DOLOR zu» VLADISLAO V to POI. ET SUHUEFC REGE eC x UPS res -— x C ALAR eT HIS ia a iiam. ^ 5 Clari/f- €9 Excel. Dz. D. Matthaeum Littavv Sereniff. Maj. Med» - cum C Secretariuts. eed E Híc r DR ' VL Pobpactfréus Doro& 319 Ic Medicus ; Vir infignis ; doGus & Regi fuo percharus, quia innegotiis & obfequiis erga Dominum fuum nunquam ulti- ,mus , maxime ver illo tempore, cum Regia Maj. intolerabili . turíus dolore finiftri pedis affligeretur, & licet tum plurima ten- tarenturremedia; nullitamen eorum ceffitmalum. | Confilio itaque - cum aliis fuis collegis inito,ille fingularem fcripto propofuit curatio- . nem, quodammodo ad imitationem Dn. D. Cnoffelii , tunc abfentis, "compofitam, —Perle&is & examinatis remediis ibi propofitis ; Medici przíentes omnes unanimes curationem comprobabant : Rex veró ipfe .doloribuspreffus & vexatus; facilé in omnia confentiebat. Di&um fa&um, medicamenta tam interna,quàm externa fuere adhibita, ubi ex "Topicis quidem aliquod levamen Rex fenfit ; dolor tamen quidam un&orius per intervalla rediit, donec tertio die circa mediam no&emy; aio profundilimo cotriperetur : dormivit (ic decem horis; tandem vero expergefa&us à doloribus fe plané deprehendit liberum; ac vires de die in diem refumens; melius habere ccepit , ita, ut paulo poft pedi- bus fuis absque fcipione infitere & iterum ad fenatum accedere peftet. . Brevi poft finitam curationem , cum Medicus, certus jam Regem fibi perbené velle , refciretin Lithuania, apud amicum quendam qua- tuordecim millia florenorum Polon. ( ea veró fumma thefauto Regio debebatur ) parata effe ; occafione e atreptá , à Ser. Regeomnem illam 4. pecuniam, profe, nuncíene exoravit. Rex primo quidem petitum hoc ad mediam partem reculavit ; fequenti tamen die ex fingulari clementia; maximé ob fa&am feliciter curationem, Medico affignationem pto to- tà di&tá fummá fubfcripfit.Quis lxtior Medico tam feliciter curanti; tam munificé aclargiter compenfato? — Sedvix annuserat elapíus , ubiSer. Rex doloribus Podagricis & : quidem gravi(fimis iterum fuit correptus , jam medicamenta Dn, D. Littavv eludentibus, immo Topico illo mogis exafperatis; fic ; ut fpem; in ipfis ha&enus pofitam , modó Rex omnem cum mediciná rejiceret & ad inferos prorfus condemnaret. Revocata itaque e(t rurfus in ufum medicina Cnoeffeliana , ab Autore in Pruffia degente,mihi transmiffa quz defideratum etiam effe&um eximie przftitit. Ceterum, ut appareat,quz Dn. D. Matthzi Littavv medicamenta - fuerint ; eorum formulas hic annedere juvat. uu 1 Aqua 4 DET CY : T TIN d " | | »" E UEW Y E | Mus Uo xt icx s | AE TATE & ^ 380! VI. Po piAG. DóioR. Ie Vans: *o 1v. : pv En. E h. "M Aqua Antitsodéades internacum Box : te quifite pulvere." vem ur RH. A dise Vp mMQ HUNE Utpemb permet —ÓÀÀ n... Cornu cer ut pbil, calc. Antimon fixi diaphorttité a.'5vj, Spir. vttrtoli veneris cbalybeati - 3f. Santal. rubr. fubril. pulueris. jv« "Pulverifatis à patinz impofítis vitrez affünde pedetentim (pir. viz chalyb. & in cinerum lento calore humiditatem exhalare (inito, poft exime & fuper matmore in pulverem tenuiffimum terendo redige. am ! IK. Predicti pulueris gt. xij. 4qu. VoAD rad. gramin, 2. Si]. [yr. cinnamom. € violar. a. q. s. pro edulcoratione. Mifce pro potiuncula, fic prounavice & aliis. Hzc medicina. per dies continuos quadraginta, hor& octavá matutiná exhibenda eft, ve- - fperi veró horá quartá, frigidé, Quod (i Regi Maj. alió proficiscens dum fit ; pareturaquz iitius:ea quantitas , que pro itinere perficiendo: (ufüciat;vel detur aqux dulcorate menfura feorfim , & pulvetes; (ingu-- lis hauftibus deinceps BEunipenee patiter feorfim.. | | . Topicum.. "UR. Spir. fal ammon. SB. exo[fb. burn. defl. 8j. Mau. urtic n BE. "Vo Cinsbr. 6 9G. mife. & fig. 2Baffct um Edymieren. Hafce aquas jOdesicude fic parabantur z Spiritus Celi ChülyBstis, " : T". i: - f. " TTROEN APIS TA didi di um ut Ecc E PES - 3 Am. Spir. (BH. Dutrir vef q. v.(e. gJ$i- : Chbalybis pulverif. 31). Mifc, in. vafe vitteo & capaci, &: Tn 4 fleterintinlococalido per 24. horas fpiritus per inclinationem de- Cantatus & fültratus fervetur in uum prafcriptum.. í - ^g ". Spi ; pi^ : e. * AE H « EN S» Leer TEGERE 1157822 A At v E (red dba ^ ue E ». p. - A' PCÉL au Poids € Rfor CunA Tus. | yx Vibia c gie Ubideea tim e e — M — MÀ ——À M — — — MÀ — a i às *a. H " Spiritus falis ammoniaci, conEE. Sale dmm, pulv. Sij. — OL Ulriper deligu.parar. svi. 5 Mifc &deftill. üt ícis,in liquorem urinofum. Spiritus offium humanorum. x. Bonam quantitatem e[fum bumanorum minutifime confra&o- ium.e.gr.ibi]. ^ Tartaripulveris : 1b]. (DA. Rom. bf. Mic. & deft. ad latus ; fcetidus prodiens fpiritus cum oleo,fecibus reli&is fuperaffundendus & ut ante deftillandus : Hic de novo cum te- gulis pulveri(atis deftilletur,(ic prodibit albus & (ubpinguis,omni quafi -fostore liberatus. Hzc (unt,quz hac viceÉphemeridibus Curiofis adj jicere volui, Tu interea,B.L. qualiacunque funt;tam benevolá,quam gratá manu accipe; & Faícicuium fecundum , Medicamentorum vidblices Dn. D. Cnoeffe- lii fecretiorum,;brevi;in Anno VI. earundem Vidt Wet e reet fum, expecta. (FParfovis Vratislavtam ad Calsioréi &pbemeridum.) EPILOGUS. BENEFPOLE , HONORAN- . DISSIME,QUE LECTOR! T diffidimus, Colle&otes Mifcellaneorum Curioforum, du- os hofce in Volumine Ephemeridum congeítos annos, exípe- &ationi Tuz, ultra terminum & metam prafixam, nonnibil protra&z , finon ab omni; plurimá tamen, aut certé non mini- mà ex parte fatista&uros. - Tantum de Tz nobis promittimus » fiqui- . dem novimus varietate rerum homines tàm fepe dele&ari, quàm vel . earum pretio. Neque tamen uni dele&ationi varictas ifta litare; jmmó potius utilitati infervire debet. Completa omnibus numeris fupel- .lex ea dici non poteíl, ubi folàm vafa & inflrumenta ex gemm's & uu 2 auro x " r STR IR CR DO ) j^ MN Eriioeus áp B. LDECTOREM. - ; auro radiant ; immó vero inftru&a dici meretur, in quá nullum defi- deratur utenfile,quod neceffarium efl, licet ex ignobiliore materiá con. fe&um. Pi&uras admiramut non tantum , quas Apelles aliquis Ti- cianusve aut Albertus abfolvit, fed & quas vel primis adumbravit line-- is, Nulli proinde veremur; ut quispiam ringatur,; fiifte Ephemerides zquali nitore undique non radiare, aut;ejusdem foliditatis examen fu(tinere;aut peniti(fimé pertextz videri queant. Opus; quód molie mut, certé non unius aut paucorum annorum penfum eft, fed quod pluta ante hoc ; fzcula non potuerunt abfolvere * Sufficiat, fi indies particulam de eo, quod Anteceffores rudereliquerunt/; expolire tente-- mus ; nec vitio quis vertet noftro fzculo, fiidem nepotibus fuis materi- am praebeat, quo illi etiam acumen ingenii exerceant, Verum quà. minus Te moremur, B. L. verborum fa&to compendio; zquitati Tus confidimus;,ut homo exi(tens, humanitatis privilegium nemini homi- num anceps facias aut deneges ; quin & meminetis; Colle&ores Mi- fcellaneorum Curioforum ha&enus in fe fuícepiffe ípattam Obfervata & Meditationes Eruditorum Medicorum cogere; fibi cenfurz rigidio- ris usque adeó neutiquam arrogare arbittium; quippe quod Tuz po- tius judicii dxzjeía modeflé decenterque delatum relinquere malint, Quod Appendici tra&atuli aliquot curiofi; antehac divulgati licet, denuo typis exícripti , inferti funt; egrius B. L, haut feres; ejus enim rei prtivatz'& pregnantes funt caufz, hic prolixitatem evitaturis , filene . tiotranfiliendz. ^ Quod fitamen advertteris, eosdem tracatulos ab A- . cademiz Noítrz Collegis confcriptos ; eidemquededicatos, nonin- congruum exiítimabis , quod Academia honorem (ibi facientibus; gratitudinis fic vici(fim ex(tare conftituit monumentum. Nequeta- men in gratitudinis de illá przjudicium vergat; proteftandum eft,quod » quzdam ejusdem notz & farinz fcriptahuc non relata funt, cum fic : (ne aliz allegantur caufz? moli fuz pauló. ampliori Ephemeriduas ; przfinita anguftia capiendz vix fuerat. ltaque ut intquiorforte de | Colle&oribus fenfus opportuné przfecetur ; Benevoli ejusmodi Scti» ptorumAutores humaniffimé rogandi funt; ut ea; que in Ephemeridi- 3 bus extare cupieat, hautgravatim ante communicent; quam alibi im- preffadivulgentur. Sic fiet, ut (de quo jam tum aures vellicantut) er- aneminemilli injurii, neminique graves audiant, utriusque enim cul- p labem ferió deteítantur; remotilfimamque àfe effe contendunt. — — — Praterea funt quzdam,quz fpeciatimtumad Clariffimos Dn. Dn. — - Com- — 7 Éri&bcuS AD $ LrCTOREM, & . Communicatotes, tum ad Colle&ores fpe&ant; in gratiam & illorum & fuam, ipfius quin etiam D. L. haut diffimulanda. - Amprimis veró Au ToRzM ingeniofilfimum rüuMBJE SEMIR A- MIDIS fcire juvet; tra&atulo ifti fuo fecundüm recufo, perperam fub« fcriptas effe literas H. V. D. etrore nelcio an przcipitantià Typographi, qui cum ex novello tracatulo lucrum, nec ideó iniquum , captaret; | atque exemplar Viro cuidam celeberrimo, ab Amico (qui iplemet idem exemplar ab alio mutuo fumferat) Vratislaviá Lipfiam tranfmiffum accepiffet,frontique (at tantum penná) fubfcriptas literas H V. D, con- | fpicatus effet, non poffefforis hinc nomen agnovit ; immó veró proti- | musAutorem didis literis defignari ; adeoque easdem jure exprimi de- | bere, ratus e(t... Quo certiusitaque apud Te; Autor celeberrime, fu» fpicio deleatur ; ullas hic fubeffe infidias furtivé tuo nomini aut fame ftru&as, neve L. B. eum Autorem putet; qui nunquaim per fomnium de |. tam abfurdá ftultitià, ut alienis plumis fuperbire cuperet; cogitavit, il- | "Jamhicuna cum indicatis literis expungere oportuit. Tnrsrs Dr SPrRITU MUNDI ab Anonymo quodam, fed Viro doáiffimo, fortaffe magis pro fuo , quàm aliorum ufu conceptas - atque concinnatas,abAmico vero rei chymicz ftudiofiffimo communi- catas, Appendici Ephemeridum infertz iunt,non alia intentione, quam labytintho illi in quá non pauci perertare confpiciuntur , flumtan- dem Ariadneum vel appendendi, vel inveniendi. | * Quo minus ergo, quiíquis es, Autor eruditiffime, 3ftas Tuas Thefes fubreptas Tibi, quia Te infcio editas, conquerare ( fiquidem vi- tá ufque dum frueris, quá. Te diutiffimé commodiffimeque ftui opta- mus ) veniam fa&iz editionis à Te publicis hiíce literis exoratum ve nimus. ln(uper, Vir Honorande, obliquioribus noli intueri oculis, |" Refponfionem ; quam laudatis Thefibus annexam confpicies; quia "null acrimoniá adfperfam percipies; immó veró in mentem revocato; quod ex placido diden(u magis amicitiz integritas, quàm ex adulanti. - umaffeníu veritatis ftudium elucefcat, Nec Te; Colendiffime Cnof- feli, Celebratiffimi Patruelis Tui non degener nepos,malé de Teactum putes; quod Refponfio illa, in Amici gratiam ccnfícriptam & privata eius meditationi conceffam, Te haut jubente ; publici nunc iuris facia eí£, on alio, quod feduló & fan&é iterum conteftamur,quam proximo inferviendi & veritatem alle&andi, nequaquamlites (crendi animo. Uterque vero, Viri Etuditiffimi ; penfitate fultis; perquam hone- AD uu ftam ———ÀR—— mm » 4 SQ START TA utei «c SRI 1 h DAN 20. fX CIONES TOM TS f i VT OP RITE L2 T AT * i- eS M m. —— ———— ——— 'ftameffe contentioném pro veritate-initam. In iftá enim arená , ut -. vincereomninó pulcrum fb, fic vinci neutiquam opprobrio :, quippe. "agonem (intra placiditatis & modeftiz metam decertatum : ) utriusque - "fuum manet przmium , vi&oriz hinc gloria, ifthinc ufus, hc | Quodreftat V OBIS, VIRI Eruditionis non mihus,quam - Artis excellentià admirandiatque celebrandi, qui Academiz: Nature '"Curioforum Veftra hucusque inícriberededicare donateve opufcula, dignati eftis, juftisfimas atque maximéhororificas, Colle&ores Ephe- " meridum, laudate Academiz juffu acfenfu perfolvimus gratias ; quo- ad nempe Veftra , Fautores optimi, beneficia ac merita, lh. e, amor A- "Cademiz ; ejufque incrementa firmandi promovendique ftudium ani- mo grato profequi poffunt; cümre ipfá haut queant. — At fi virtus fi. b'met palcherrimum premium; vos virtutis manet certifimum amplif. "fimumgq; redhoftimentum.Nihilominus dum fifigulaAcodemie meme "bra;fuam quodque pro virili debére Vobis profitentur obfervantie fers — — vitiorum;amorisq; fed.ilitatem(quam &Colle&oresEphem.fpeciatim& — - .prolixé pollicentur) dubio procul univer(z expetiemini gratitudinem — . Academiz: quam, ut perpetuo veflro favore profequamini,quá. — - : . par eft humanitate; vos obfectámus,etiam ^. —« 3 ^ atque étiàm: fógamus; ^ ^'^ | | ova WEIT Om. ZUR LÁ T eiiim isum ISTE CADRE RUR IRIS NS RIS NR fiu "Addenda & oni Mide:. 33e LÀ y Cum In D. D. Velfc Cbii Midlomimematibus Cent. 11 E $. IX. €? LXXIX. deferibentis megligentia omiffus fuc- "Edo UMIS LL 9g Me defetium bunc Jüpptere. oluimuss GEPOUDAE Epiploccle laterum dolor; viro obefo; vini potule- thalis ACCIGIPSS : | N o T A. Epiplacele] Enterocelen quoquelethalem hiemeà frigore jam fe» jus obtervare licuit, Epiplocele autem. hxc febrem excitaverat, cut áccelfit laterum dolor. - V. S, repetita quidem bain vinum non erat concedendum, etfi illius potationi adfveviffet." LXXIX. Arthritidi in foeminà nobili. frequens opiatorum ufus, dolorem mulcendo , paralyfin induxit... IN. OT À. Opiatortm ) Conf. Hecatofi: noft. TI; dnterdiati enim profunt, . Nectamen diuid faciunt , dolores enim rédeurit, Nimia. ftuporem inducunt, à quo paralyfis defperata ; qua nec thermis. cedebat, nec. quibusvis aliis. Ilid. Cent. I1. S. XI T. notés add. Effent Croci- Vid. mE ttaétatum Curiofum D. To. Ferd. Hettodii. Item Cent. 1 ISI X. poff verba : Experimento Chirurgi Patavimi Addend. NO IZ. : Succus Parietaria Plin. XXII. 17. ex Diofcoride IV. gr. fideritin: appellat. Hujus autem vires ,. fangvini fiftendo efficaciffimz, cujus-- cunque genetis fuerit, quippe vulneraria eximia. Nam Aetius Para- logifmo caufz ludit, quod hzmorrhoides cum fale trita aperiat; cum: fal quodvis id folüm peragat. AppendicisErrata. Prior Numerus Paginam,pofferior Lineam indicat. Ag. 4. 1. 19. l. claftica, 7. 4. l. extract 9. 23. | U£2, 28 |. mafculum, 12, 4. l, adjectis. 11. 32. remittente, 32. 30. l. illota, (1.12. ]. hirudi- nibus; 15. Í, hirudin :52, 2.1. Lucenfis; 6o. 26. l, Solani; 74. 18. l. E ra: M TUS IASON UE ENTE T S REN ^Bh£; 19. 19. 1.10v3, 85. To. L immo, 85. 23. 1. Adeptus, 5j. Í. eft, quái; 3j. l. Purum. o. 36. lmortificatur.tor, 5. l. fubjectio; 133. 30. 1. fuum 34.1. univerfali torri;137.24. ]. veré 138. 8. habentibus 142. 15. l. non inutiliter; 14.4.10. l. aurum;19r. 3. ], in diftans; 20.1. Hermet.r96. 17.1. cati pilis,198. 9. l.lapid. Bonon: 199. 2;. I. Poterio; 201. 27. l. vivaces 6,26. l. zmulaba» tur. 37, l ventrem. 205:37.]. quoque, 206. 36,1. montes 214.. 12.l.circa 24. l. quo 27. l. Phofphori, 2:8. 2.1. oracula; 217. 26.1. ufumz2t. pen. in mat- 2 gine. fita. 225.8. à fine in marg, animalibus. 226. 5j. l. deco&io 227. 13. 1.? 230. ult. ia marg. l.figentibus 352.20. l. contuíam 275. 2o.l.Qua 236, | S.l. éigoppoa) ibid.l. zoe£voy]a, ibid. 1. 7.poft. ex dele;& pone ante ex 240. 19. l. 4 elt; quod fumat 241. ult. L. nequeunt 243.in marg.LIn aliis vero, 245. 12.l£x teg sy 246. 16. l. exibilibus. | oT E Errata Fafcicul I. Remediorum ddntiartbriticorum. p.215. l. r1, l. ubique. GA 20d [3a 316.1. 21. $vj. Poe 31. l. 32. |, pulverís. 1. contendiffem. 324: l. 30, l. quemque. X M € | ILIPPVS lACOBVS SACHS A L'ENENHAINB VRAT: PH.ET Mrp: n. $.E.. [uP. ACADEMIX, NATVB.X - CVRIOSORVM. ADIVNCTVS$, 4, PHOSPHOR,. Rxr». PATRIA Puvsicvs NATVS ÀO. S, B, 4, MD.CXXVIL.D.XXxV1. Avo: OBn T. A6, MNIDCLXXILE. D. VII IAN, TEEPTTIETITEETECETETRRRTETETEELETTTEETETTGEETTETETEE TETTE EAT EEETEREEREEEETEEETTEERTTETRTETTEEEEEEETEEETTEEEEEEEER ETE EET ETE TETTE ETE TLUTITLUIEE HDD ALL LIAC TALES TUNI JULIA EAAUALLHUUAUA HUMAHHEAU AUAEIEUULU TRITA nm MEMORIA SACHSIANA, IMPERIALI | NATURJ£ CURIOSORUM SOCIETATI À NO ies POSTERIS COMMENDATA, KILIE HOLSATORUM LDMD Lipsi&, Sumptibus Jon. PHP M DC LXXV. VENE TS VR APA EY EXON IO E M por um c | BESEEVSTOUS PEU RUP INDEX CAPITUM | MEMORLZ- SACHSIAN JE : Cap. p De MorteD. Sachfii,& Calculis,in Ejus Corpore repehiiss II. be ultimo Ejus Decubitu : Natalibus : & /Egritudinibus 2r prégreffis. — COXYDE? pe pr&cipuis Morbi ác Mortis dichflang caufis , Dietatu | fefpicientibus, - IV. Diftin&tim de Studio Vini ; vel Ampelographiá. V. JDeStudio Cancrorum; vel Gammarologià |. NL De Studio Venerütii ; e Pulcritudine geminá Sachfii, n per totám Viris VII. Seorfini; dé Dotibus Ejus; inScholá & Ácademiá core : fpicuis. VIII. Deltinere in Hollandiam.. : IX. Deltinere per Prabantiam ; ác iterum in Germaniam. X. DeltinetéinGalliatri; J XI. Delunere per Italians .'XIL Seorfim, deLaureà Doctorali, Patavii acceptá, XIIÍ. DeSachfii in Patriamreditu. 'XIV. De Conjugio ác Liberis. XV. DeVitareliqua furimá,& ad eam fpectantePraxiMedicà. XVI. Seorfiti , de Phyficatu D. Sachfii , Ejusque in Officio ifto | Ántecefforibus. ] xVILDe Receptione Ejus in Nature Curioforum Collegium ; | & Aclisir eodem... 1 xVIII. De Converfatione cum Viris eximiis in Patrià. . XIX. De multiplici Ejusdem Commer cio Epiftolico. hu XX. usc m. (0 Fame etait tae rs T mete — HLONS i ! | XX. - Diftin&im de Correfpondentià (fit: venia Ub —— 'T&bEX 2x bois €—Ó— Peters. loniam & Hungariam... X XL De Correfpondentiá per Italiam. XXII DeCorrefpondentià per Galliam. XXIII. De Correfpondentià in Angliam cuni Dn. Henrico Ol« denburgio. XXIV. De Correfpondentià in Belgium & Daniam. XXV. | De Correfpondenti&in SeptentrionalioresPlagas. n ^ XXVI. DeCorreípondentià per Germania Par eS». Alfatiam;& Auftriam.. X XVII Incidenter, de Gratià C ES A RIS, &Áuguflà pou | cum Catená Áureá, Sachíio transmifsá. "XXVIII. De Correfpondentiàin Bavariam &Bohemiam.. XXIX, De Correfpondentiá per Franconiam ; in Hanoviz Co-- mitatumyj& Haffiam... XXX. DeCorrefpondentià in Helvetiam.s XXXL DeCorrefpondentià in Hol(atiam,Lufatiam,& Mifhians, XXX1I. De Correfpondentià in Moraviam, ci. & Pru fari. XXXIII. De Correfpondentià perSaxoníam &Silefiam. XXXIV. De Correfpondentià i in Sveviam, Fhuringiani & Nir« tenbergenfemDucatum.. XXXV. De Correfpondentià« cum Ánonymo,& Scripti huji$Aue - . fore,additàáProteflatione kjus aliqu&, ^^ XXXVI. De Scriptis reliquis Sach(ilypublice prafertim Luci datis, XXXVII. De Scriptis quibusdamineditis, tam Sachfiiquámalios | rum, penes Ipfum. | XXXVIILDe Diviniore Mortis Sachfiane Causá; & Fato diverfe 1 | Collegii. XXXIX. De Impedimentis Collegii Ejusderii. XL, De Votispro Eo;cum Claufulà,ad Nature Curiis CAN» | "m vos i o npa PI yit PI OON I PURSE CNN SINE OY S C NOTI RR ON E F- ds NCMO ids tut SOXIDAG IO Oe Io SO LE C&&L De Morte D. Sachfii £9 Calculis, in &jus Corpore reperta. Mag /nifice Dn. Societatis noftrae PRAES Nobiliffimi;ExperientiffimiqueDn. COL- . LEGS, Fautores ac Amici longe Honoratiffimi, 9 Ulpande meritó DI ne TUO agerer ,fi fübobe fcurus quamvis Collegii noftri Hefperus ; veruntamen qiomodocunque litare fubterfugerem propaganda ad JPofteros jufte Memorie fürrepti ek Oculis ; inque Sphzram p luam acbeatiffimas fedes , procul ab Horizonte noflro, res du&i PHOSPHORT Com id officii genus non modó ab Amicis, ita volentibus, impofitum mihi fit, & pertinax Bibliopole exfpe&atio moram amplius non ferat; fed vel ipfa Pietas & Affe&iug poftulet ; quo peculiaritet in Defun&um ferot, ob communia quone , dám cufh ipfo Artis Studia, ob Patriam communem , & Amorem pra- ' "fertim, quo tüm publice in exornandam omnibus modis Médicamrem s - tüm privatim erga Me ab Annis plufculis; fancté penitus & conftantis- fime. Bagravit, Unde poftquam Nobile illud Academiz noftre Ful« | ctum, poftquam excellens iftud & amabile Decus Mufarum; Phoe- bi, ac meum, Sapientizque Experimentalis infatiatus Hellno; Vit Nobilis. &mplisf. Expetientiffimusque , Dn.D. PHILIPPUS T[A- - COBUS SACHSIUS à LEWENHEIMB, in llluftri Vratisla- vieni Republi icá ; plurimorum anteà Morborum Triumfator, & Patriz di&z dein uratus A&(culapius, fed & ipfe Fatorum nutui lubjectuss inter ftupendos pro Collegii Glotià labores, & afulgentes Z& T ER NE CESARIS LEOPOLDI Gratias; cutn maximo omnium fui P fidctio, dic VII; Menfi Pisos flyl. N. füperioris Anni M DG LXX e ; Á 3 ug 4 [2 L P É. Moi ve 5 "T Me nes — CECI ESL HL I olas CEDE fux Moctalitati Terminos. complevit: abeo quidem T empore jufiffi- mus Dolor nofter nedam occalluit. ÍImpetraridumi tamen viriliter lacry« miselt, & lu&us cocrcendus ; ne folá plangendi confuetudine, que etiam cadit in ignobiliora Ingenia, Artpliffimi Viri Gloria quid de- trahatur: qviadeóolethaliter Venatióni Scientiarum inipalluit, ut Ipfum nil juvent noftri genitus ; publice vero interfit, ponere Eumi iri Exem- plum palmare ac fpecimen MEDICI vert CURIOSL In Cujus exanimi Corpore; à peritiffimis Medicis disfe&o, (con- donent enim milii, ab Extremis exordienti, hoc grande Hy(teron Pro- teron Klietores ) fequentia memoratu digniffima; remotis DES pn n Thoraci ac Ventti communibus ; comparuerunt s Ümmentam ptratenues. .— .. Ventriculi lubflantia itideni tenuis ; minusque craffa ; inequafiter tamen. Interiorque illiusTunica diverficolor:circaOrificium fuperius vi» delicet virore quodam fubnigro ; circa inferius Vitellino, citcaque medi- um Tin&urz fübpunicez fchemateinfedas, In Ventriculoveró liquo- ris £eculenti ac turbidi tria cochlearia circiter; acoremi graviter corru» ptum redolentia. Mefenterium ptotfus expers pingvédinis: & Vafa cjusdemtantum- nonexíangvia, ut ctiam Ramus Venz pottz;experimenti caufa difleGus; | vix aliquot. guttulas €tuoris effunderet: » In Pancreate , nihil anomali notatum, Nec in Hegate, nifi quod extremitas cave partis ütcunque live« Íceret ; quod veró ob viciniam Veficulz Fellez facil? fieri potuit.» Fella abundantia notabilis ; & confiftentia vifcidior.» Lien brevior ac rotundior feré folito; ceteroquin optime confti- tutus ; pendens Uncias quinquecum dimidio. Ren dexter finifirum magnitudine fiperans. In cujus (Renis dextri ) Pelvi íapra Infundibulum, Ca/zulu: grandir, infignibus emineritiis, & und earum inprim;s notabili ; quz principio Ureteris infigebatur, exafpera- tus , Uncias duas pendens, eique Pingvedo plurima füppofita, prater pingvedinem exteriorem, intrinfecus Parenchymati adnata ; praefertim circa Infundibulum , cwm Calculo Socio alio minore ; pendente Scrupulos duos cum dimidio, Ren [finiffer utcunque melior : Sabulo tamen ptzgnans; & extrin- fecus nonnullis Hydatidibus confperfus. Péfca Wrinaria pariter inhz(u Galculi afflida : : qui vero minor, ... oblon- - EY CALCULÍIS, Iw ETUS CORPORE nfPERTIÉ, oblongus; & quafi quadratus exílitit pondere granorum leptem., i Cur & Pulmones debito modo (e habuerunt... | .—. . €ujusmodi Relationem cum Calculorum E(Bgie ; ClarifTpoia Viris, (5 De. D. Henrico Volgnadia & Ds, D. Jobanni Tenifio, ^micis finceris , de- L beo , ex literis Eorum, ftatim poft Ultima B. Viri , Vratislavia coliegiali. | fer ad Me petfctiptis; funtque Z/ewra QCaleulorum hz ; quarum.» "Eo o Tte URS 77] 7 uf ,, Carcuri SACHSIANI L———————— LU Prima, Calculum majorem Renis; Jam di& dextri, quà utramque faciem a & b fignatam; cum(íuo proceffu c. in ureterem deícendente o- ftendit: j Secunda Calculum minorem ; majorisin eodem Rene Socium: Tertia Calculum minimum; in V efica repertum,denotat.». B Cap. I, -— EIU CINES e De niii Ejus PRECL. Natalibus: 3 «Etate ,€9 IEgvitudinibus prasres (om NE Idem prafl antiffimi Viri in litetis iisdem de Ratione Decubitüs Clarisf: ES Sacbffi hec mihi funtteflati : Dier,inquientes, erat fecuzdus fanu- " : arii , quo letto plane affixus , quatuor Medicorum implorabae Confilium :' in caffam tamenomnia adbibebantur Medicamina, euta Morbi jamdudum" 1 zum. altas cgiffet radices qua viribus plane exbauflis , absque fübjetti inte- : zitu eradicari baud poffent. — Morbus non exat unu y fed complicati. Pvt femeftre aut trimeflee fpatium laboribus & negotiis concatenatis defatiga- " £us , Carntum , Pifcsum, Vinovumque geuezz. auer[atus , Pulmentis faltem" 1 » 3» €9 Sorbilibus corpus re[arcire intendit, medicamenti feri pofl babitis; deuec anorbo fratius,ex affe fbismederi & voluit € jufft s fed. nimio. Hamer." rbagia enim naris ffuiftre, non quidem larga , ob nimium autem admixtum" ^ Ichorem faepius vediens, Vountusque taudem aufferi, &, ut Ipfe nominabat ,' i aluminoft omnem Fenteiculi fonum perverterant, piresque abf ferant" ut V II. Tanuarzi Animam fuam placidiffmé Creatori fu reddere cogeretur," cum vixiffzt Annos X L1HLL, Menfes IV. ac Dies XX LI. Natus vide» licet Vratislavie , Anno Chrifti, M DCX XV 1I. Menfis Augufi Die — XXVI, ab egregiis Parentibus; Batre; Nobiliffeno , Tobi4 Sachs d. Leus - | enhaimb in Klein-Brefa, & Alt-Fufchkar, Hareditorio probate fideiac: . dexteritatis Vito, ut Ei proin Sezaru; ibidem ztpliffosur honorificaur rari publici[Soartam commiferit; quam infigniter &in Annos plu« | fculos ornavit , donec Iaborum fatur rude donatus eft, & quod Viteipfi füpererat , fvaviffimá Tranquillitate Vitz ruftice in Przdio, confumfit: mi; Sereni(, Archiducis Auftrie CAR OLI, Epifcopi Vratislavien(is . Archiatri ; & Phyfici Reip. Vratislavienfis; Fili£: quz in ito partu ge- minos edidit ; fzd quorum alterum, To^Z2z7 nominatum, Fata iterum, - "eas tistantum lebdonffibus a3 bs diebus , abftulerunt. foaque d dein An. 1646. mortua eft. Ittud jamSachfianzMortis geng,& ult mamCalculorum férocianso- ptimusNofterPPoffborus mature fat previdit;iterató nempecum iis anted. conflictatus ab Annis aliquot, Et memoratu digcum eft; qued mihi ehiplib;, Matreque Urfula , laudatiffimi Exempli feemiiná, Nobiliffimi Viri Dne ) Danielis Rindfleifib (vel Butretii.) Medici , Philofophi, ac Philologi fume. " wmm £e. Jw M 2 WATALIBUS!: ETATÉ, ET FÓRITUDINIBUS PRÉCRESSIS, $ i fcripfit Dominu: D.V'olgnadius, laudatum Vitum ; Ann. 1662, ipfo die fuo Natali; primas Arenulas excreviffe». i; —'À quibus fubfequo tempore haud femel quidem Vi&or evafit; .etiam , cum malé - ominofus ille rehum ac fangvinisLimus jam indu- iffet Schema Calculi, prout ipfemet Sacbfez; An. 1665. d. 6. Mart, mihi fcripferat his verbis : Praezerzt feptimand dolores Calculi in Rene dextro," - refpondendi offcium inhibuerunt | qui tamenDivind gratia, ubi in Lucem ia-". f«"fta Calculi proles fuiffet edita, ceffarunt..—- — 7 a -Sed ; ut fieri affolet, recurrente (zp:us Hofte , virestefiftendi magis - magisque attritas fent; & poftquam ab acerbis Renum doloribus tum etiam evaferat, veruntamen haut vané (in literis ejusdem Anni Menfe Majo ad me perícriptis) fibi metuit; ne induciz iftz effent minus diu- turnz, & potilis; // Malum Jepius recruduerit (iunt verba. Ipfius) SecLfr- um , non faxum , Saxo fipulcrali frt illaturum : accedentibus przfertim Morbis aliis, 4 quibus ( in aliis Literis, 477. 1667. d. 6. Maji fcriptis) que- - ritur; quod fer? ad ultimam Maciem fuerit perdu&us, | Subjungitque Hi- ftoriam Morbi fui. periculofi(Timi ; relatu dignam :. Dezorbi ze: ,in- " quiens, perzculofrffmi fLatupauca fubjungere libet. Per Aflatis inconfgetas" - ficcimzes, & Vifitationes creberrimas egrotorumCorpus meum viribus attri-" ti5 maximam Tartareovum humorum. cumulaverat copzams uec aliquot " —— dies impeudere Jicuit, ut mea Valetudini confaluifeom. — tzque fub exitum " - Novembris precedebant Deflillationes in Fauces , Tonfillae, Uvulam z Ap-" petitus proflratus : Capitis dolores: € qui gon alii Hoffes,in meum interi-" tum con[pixantes ? Primum bunc infultum fortiter füflinui ; € Victoriam" per aliquot feptimanas vepavtaffe widebar. — Sed boflis aftutus, Scorbutus ," dn Infrdüis latens depofita LarvA recolleftis viribus , vuvfum agarediebatur " Mo , À priori conflitta vix ve[iramem. — Accedebamt Capitis Dolores, cum " Tumore Brachiorum & Pedum , Motüs impotentia , Vigilie Dolores Colici," Nephritici , & , quod peffmmum , tam «cida Fermentationes ex Ventriculo " in Palatum , ut Tartarus Lingue € Faucibus fe inftnuaus , in[irumentis Cbi- " yurgicis effet abradendus. | Cum bis Furiis per quatuor € ultra feptima -" nas iibi diunoaffuque confügendum.».. Evafi tandemper Divinam gratiam," factis Induciis cum mm feroci hoffe». | CAP, III. | Deprecipuis Morbi ac Mortis Sacbfia- : ne Caufis , Diatam vefpicientibus. B2 Quod - i KY PS 6 Car, Hl. De »&£ciPülS MOKEI AC MORTIS SÁCHSÍA Uod fi , ut in faneftis Cafibus fieri aflolet, in Morbi ae Mortiscaüs fas remotiores, qux quam facillime evitari potuiffent aut de- .buiffent ; inquiranius ; nifi fallor, cirea Errores quospiam ,in Diz« tá commiffos,quercfa inflituenda fucrit alíis facile fi modó vitaffet hocy aliis.(i modó non vitaffet aut neglexiffet illud;anxié magnopere; fed feró nimis, ingeminantibus, Nec diffitendum eft, quemadmodum inter difficillima paffim cenfetur, adeo accuratum & Regulis Medicis o- mnimodé conformem fervare posíe vivendi ordinem , quó . minus quis modo contra hunc, modo contra alium illius Canoném im- pingat : Ita przfertim Medicos, im tutelá proprie fanitatis; plerum « que eífe folere omnium negligentiffimos, quod videlicet conívetu- dine quadam contra illud, quod alios ftatim le&o affigeret ; cal- lum quafi duxerint, circaque fervandam -aliorum vitamr magis, quàm fuam, anxii; fecurd nimium fe committant Nature Arbitrio; quo» niam Motbos fzpe graviffimos hác foi curatos fciunt s. ur Atque fic Experientiffimus cxtercquin , & in fabricandá-aliorntr quamplurium Sanitate ingeniofus (atis, promtus,acfelix Neffer Sach f^; inco veruntamen , ut proprie loquar, Humani plurimum paftus eft; quodin Hiftoria Mortis di&um eft, poftremo ante ipfam , per fémefire amb — £rimeflre facium laboribus & negotiis concatenatis defatigatus , pulmentis. faltem € forbilibus corpus vefarcire intendit , Medicamentis ferd poflbabitis j doncc morbo fratius, ex affe fibimederi 65 uoluit, €9 jufft , fed mimis fero... Et pofiquam duo umma funt Errorum, in omni viteambituyGene« - £3, ut videlicet vel nitamur ir Vetita, vel Facienda negligamus; Laudatus: Sachfius nofter ; nie quid diffimulem , preter Medicationis debitz in-u-. fum; in eo contra exftitit nimius, quod PZse, quod Ezzlie certi genetiss ' 3 & quod ezer; tuit peculiariter addi&us ; qui tres maximé capitales Lis teratorum hoftes funt, fangvinem fpirituafcentia fuá defraudantes ; i» pfumque convertentes in Vappamtorpidam , fermenta localia partium . diruentes; & earundem delicatiffimas cavernülas & fpitacula; nobilio- ribus uibus deftinata, lethiferam facientes cloacom ezlculi, iro aditum fibiadipfa netvofiSyítematis intima facientes; fuccumque ibi Balfami- cum preciofi(fimum in fugam agentes partim, partim in phlegma aus fterum mutantes, & modis quibusvis aliis labefa&antes Oeconomiam humani corporis ; ut conclamanda mox mox evadant oninia, Medicina propemodum optiia fit; Mediciná nonuti ; Morbique eventum DEQ actempori commendare», - | hf iftud Wd PME EET PRESS | UU Mig ' x ^ MtudZiriptoiniftud Gule ecVeneris ffudium,tanquamCharites toti- dem;quas Szc//iu deperibat, eidemParce immites acFuriz reddite (unt, Nequeenim vel Pizi ; nomen mercti videtur , qued innocentiffimo Viro . degeneravit in Lethes poculum ; vel Edu; dicendum, quod quovis Seneno nocentius, gulam Ipfi & Vitalia przclufit; vel Fentis alma j aut Gratia dicenda, quz Mortis fomenta in (inu aluit, & larvatà potius ex« fitit Pandora Morborum multiplicis genetis ; Carioft Sodalitiitotius lae crymis non fatis expianda... " y y " eran y pi e ee e ARE y P meni P cs idi ucc M ed Difintlim deffudio Fini,vel "impelograpbia.,, | $i quisquam alius;poft homines natos, fuit deditiffimus , indeque in 5-7 (anitatis difpendiafe conjecit. Minüsruditrcr vero hzc fant capi- enda, lodulfit ze; fed Calatnum riganti; caterà ficcus & fobrius, Quantumnque Baccho. litaffe (in Scriptis) manifeftiffimum eft, tantum Minetvz ex lampade fnà abftulit;ut videatur in elucubrandisPennz fux primitiis, h, e. plantandà Pre cbartaces , Oleum omne ac Ceram con- goo dh/mpelograpbiz meditatiffimum Opus intelligo 3 in quà folidé, fi quisquam alius, Solis vegetabilis virtutes; Anno 1661. explicuit. Ma- .' teria profecto jucunda pariter & gravis, fi tàm Vinorüm fpecies, quàm - "Medicamentorum ex Vino acTartaro parabiliurn diverfitatem incffabi- Bc propemodum, ac utrorumque mirandos effectus. quis confideret, Nilus Oenopola S4cfo nofiro hofpitalior : nullus apparatus Vinorum, uz ille propinat, five peregrina velis; five domeftica; antiqua, recen- . ti; imo ferventia adhuc; àut defzcata; adulta; falfurata, pendula; fpi- - tituofa , ac citó inebriantia; aqtofiora ; tenuia; eraffa; turbida, clara; fimpida; cittina; nigra; rutila; dulcia ,auftera;& alia; cum Apothecà & apparatu Vinorum Sachfiano comparandus; ob genetofos ; qui iIbiexun- dan?, do&rinz latices, citra inebriationis periculum forbendos, Aut, fiquid inde peticuli , id unicé in Autoris ficciffimos ; átot lucubratio- mibus redditos oculos redundavit ; ut citta jocum Ingeminandum fit; Propter Est, Ef, Ef, Dominus D, Baehfins WHOIS esz. ER In cujus Ampelographie maturationem jam tum ab annis aliquot rs 2. B5 conce- Si: audiamus & reliqua... Pino, Gule, Veneri, ut dixi Sac2/ius nofler, Chts18; DIETAM niSPICIfXTTIZüs (3 5. RS SSNEA 2 ee rg Ur RI PCR TOES n 0277 CMT ES Y IRR PADS T Pas i) E fere decennifffpacio, fine lucro hzfiffc, in primo , ut fic dixerim, portu, primitias Expeditionis Argouautice, nec feliciter admodum ja&ari , inter brachia quamvis aut prope Sinum Mufarum, angufta recens intro- du&z in Mundum literarium , ZcaZezie Natura Carioforum , Àncunas.- bula ; quibus is noviter adícriptus erat. ». fuas ien sin Quaptopter Zelo a&us; & incenfus inex(tinguibili quodam Ar-- dore in promovendam utcunque , optimam intentionem laudati Colles gii, primus in co fuit; qui curiofos Labores Erudito Orbi. expofuit, & mufteum illud fuum NeGar. zquiffimis rerum arbitris, maximé vero Medicis , ac intet. illos prefertim 4fcaZemie Sociis, nunquam fatis lau- dato candoris exemplo , quod Pofíteri celebrent, propinavit ; dedicatum Illuftribus Meritis 4xplisfpg? Senatus Reipsblica Patria Vratislavienfis : Hunc enim in(igniter Scopo & Forme Collegii favere; ex multis Sibi indiciis conftabat». | icm Et quamvis Ipfe effet Naturz ac Chimicz Artis callentiffimus ; a- liorum tamen Autorum Teftimoniis allegandis potiiis quàm jactandá Experientia propri, eft ufus , per Modeftiam (ibi familiarem, ab aliis immerito culpatam, — Defraudans neminem laude fuá debitá. . Utque impenfiàs Polteris infetviret , ex MS Ctis pratereà variorum Autorum Secreta Chimico-Technica vatia, quantum quidem eorum propalari confultum aut tutum duxerat, ac Obíervationes Pathologico»Pradicas amr tt —— REP: VEDEIEYEQ — Om 7 UNSER venum ve. : ——-— 3 SE conceptam ; hoc diligentiüis praefertim incubuit ; quod videret; elapso utiles plusculas in medium produxit», o Eu imemanppp | | TUCMBP ME oni ofle:iaaiao De Studio Cancrorum , vel | Gammarologi. ond ew - Ltetum dein, quem in 6z/« deliciisconftitiffe/Dietequalemcun- | Bs Errorem, ex Pbospbori noftri Vitá colligere eft QA Fatum 1o pfius acceleraffe, Eventus comprobat, fuiffe. Cazcros', loricatas illas Maris ac Fluminum beftias , aculeis ac chelis horridas;cibique ge- | nus durum communiter habitum, & concoGu difficile. Quibus ve- E t adcó perdité quoque inhiavit,ut nulla Ipfum teneret fatictas ; for- | talfis ratum ; nonindecens effe; ut Cancri, Aquisegres(i, promeliore fui co&ione, Vinum- prodigalilfimé anteà libatum, fequerentur per ^ Viam laboriofiffimi pariter excellentisfimique Operis; quod quadri- — . ennio —— — - C&r, V. Dr $TübtO CANCRORUM, VEL CAMMAROÉLOGIA. 9 - 4 , I. ; iru dui d : .ennio poft Ampelographiam ( Ann. 1665. videl.) prodiit; Gazzarolos gie Tirulo infcriptum , totum, quantum eft, Tenoti Collegii; & palato Coetus Literarit univer(i meritó fatisfaciens;locupletaturaque fele&isfi- nis plurimis, Naturg; ac Artis Obfervationibus ac Ínventis. Hucomnis Cancroruni natio ; in hanc chartaceam Menfam, tanquam alteram Ar- cam Noe , aut Vivarium quoddam ampliffimum nulla non Cruftato- fum multipeduri natátilium genera ; cum Conchyliis ( ob affinitatem do "érinz) & Teftaceis plurimis, magno agmine fercceperunt.— Dumque Zzror do&tinam iftam numeris omnibus abíolütam, ini publicum producere inftituit, ac in eo ; nontamad Naufeam Le&oris üllius , quàm propriz damno Valetudinis; pro bono literarum & Colle- gii hzc duo fub fineai exfequitur , ut Ufum genuinum Cancrotum re- éé valentibus prafcribat , & Medicinam ex iis parabilem, profligandis pluribus Malis aptiffimam , J€crotis ut Panacéam laudet; ecce Edus | "Hia ifta tanto impenfitdis in riecem Ipfius confpirarunt. Paravitque Ipfe ^fibiinfidiofas Epulas, Pincernz & Coquus nímiüm Curiofüs. [ta é« nim ezteroquin feftive Ipfum alloquitur 77r Noüilif, a6 Celeberr. D. D. Nicolaus Witte 4. Lilienau. 8. Reg. Soece Majo Archiater, & Riga in Liva- "nia Phbyficus ordinarius longà digniffmus, magnus quondam B. noftri $4c5- fiiàmicus; in ingeniofifümo fuo, quod. 4zpelograpbie pramiffum eft y DEL. ur " . "Carmine, lisverbiss. —— 2*0 Dotforum, Sachft, veré es Pincerma, Cocusques (o5 Namque Sitim nobis eximiis atque Famems. : | Infcripfitque id Oous,1e&udigniffimum, Reverendiffmo Arcbiepi- - Jéapo Salisburgenfi ac Principi , Don, GUIDONI BALDO , S. Cef | Pdaj. eo tempore 4d Conventus Imperii Ratisbone Legato primario ; GL ex . *quafito Patrono àdeó E minenti , nonleve de Collegii ; penes Zperato- ."»em obtineridis fücceffibus, fperr concepit ; quód laudatiffimum Prin- -* cipem cognofceret ; nón obftantibus Munceris fuifplenderibus , & ame - "pliffimis; prope Italiam, Tertítorii fui Curis; veruntamen adcó profundé |. SE ad Speeulstiones Phyfico-Medicas non raró demittere; quafi ad Cul- : "mien Excelíe fua Per(onz quàm maxime pertinerent s. | edP VI — De.StudioFenerum,& Pulcritudine ge- 4ninà D. Sacbfii , per totam Vitam. eli ju Ác Xe is AP. Vl. Ds Crib. NRI ER Oria Putckrmupise |.C€ demum neque in Veneris cultu , de quo (upra dinis cis fimo quamvis;dedecus Pleupe. Quo videlicet. Pzespborus nofter in Illam, usque dum eá plané contabe(ceret,tanquam i in Srellam -aut Divam pulcerrimana 9ibi cognominem , ferebatur. Extti tit iíta, cui totus ftudebat, Medica Venus nil aliud , quàm Venuftas aut. Elegantis, quam Hippocrates requirit , effulgentem , quàm fieri poffit; ex Medici vul- tu, totoque corpote, inceffu, moribus; vefte. Quorfum non fruftra Po« ]ymathiam referimus; cujus refpeu idem Hippocrates Medicum philo- fophum plane ic$5zov vocat, vcl Deo fimilem, atque fic vere Pulcrum; reliquis, qui variam literaturam fpernantur, exiftentibus Idiotis, ipfoque Therfiteaut Mida deformioribus, | Antiqui Gentiles ftatuebant, Deos cffe pulcerrimos; & quia figuram fpharicam exi(timsbant venuftifimam; iisdem quoque E;guram rotundam attribuerunt, Cui fimilis quo» dammodo cum (it Encyclopzdia Ícientiarum; jn Orbem eundem red- euntium, cui S«cbfiu erat addi&iffimus: quis Iplum neget; perftudium. talismodi Pulcritudinis maximé Zurezuz Gloriz Porzzm in Montanis d non dz aut Paridis,fed Piadi, aut Picos apud Poftcros Dile proe - mereri? Pulcritudinem Corporis nemo fibi ipfe poteft tribuere ; aut famae intra Uterum partes pro fuo arbitrio; quin calitüs à. DEO potius & 1 Naturá favente; fimpliciter hec przrogativa eft. Aft neque nativá in- fuper quidam venuftate, miftoque cum gravitate íplendore vultüsa- - mabili, Pborpborus noffer caruit: quz mifturalex Temperamento bilio» fo-Sanguineo, Lymphis mobilibus diluto; ingeniique fagacis fomites manabat: Ita Mundus Lara: Viri reliquus, & Puleritudo iptrinfeca & tenerrimis flatimAnnistantó magis Ipá fum effecit amabilem; ut tanquam Borm aliquod Aureum in paterás gemmeá, nemini nifi virtutem exofos diíplicere poffet ; DEO, Patriz, peregrinis, zqualibus etateaut forte , in«- iride p'«tate , devotione, ca(titate, modeftiá; infucato candore ,: cfficio , inferviendique promtitudine coram ac per literas; publicé pri- — vatimque , modefté placere ftudens ; sane ex co quzrens folamen. Animi, Nemini facile gravis ; cereus ad condonandum; in Amicitiz" fcedere non rumpendo tenax & faxeus: & vel in hoftes , autaliás defet- tores focialis fidei initz, beneficus:injuriarumque dememor: actotum; fi fieri potuiffet, orbem amori fuo ac meritisobflriGurus. Quz magn? profe&o Moderatio animi, & 7ezz/ffa; (nunc feró dolenda) habenda eft. | Aéhzc NUNQUAM QCIQSUS; uthabetLemma Collegii, - M — M quin er FR laborum: femper exititit.. Quornm mimitabiliproin usq ad Mortem;conftantiastanqaam fignaculosveritaté Ardorisfui; quo in Rem Li:terariam (emel flagrare inceperat;liquidé quemvis docuit. Ne quidem Malevolis exceptis. |. Qi nili de exítinclione ri Phbofpbori ia- bidé fibi clamgratulantur; faltem ex ea longiuscuiam. iterum Collegio noGem ipíos ominari, perívafiffimum habeo. |. 1mó ipfemet B, D. Sach» fs; nonvanus augur ; fatalitatem fibi.brevi inftantem, ante pauculos annos ptefentiens , videtur volui([e fupra viticulas fragilis Corporis a- gete , ne nihil non pro confetvandá altiusque paulum evehenda Colle. gii vel gionis vel sonimoditatibus, tentaffe videretur.» CQ APRSUVTE, Seorfi 27 P, Dotibus Fus , in CEDE £9 Mcademia confpicia. Q: omnia utliqueant clarius, utque Izzerza prafertim, quam di- xi, Pulerztudo Nobiliff. noftri Phofhbori, in Exemplum 1ngenii- fin- gularis, ac curiofitatis, ad. Medicum pertinentis , ob: omnium o« culos ponatur; age, retrogrado ordine,contra Rhetorum Regulas; jam fupra negle&tas, ad teneriores quosdam Ataiis fug tramites; fenfimque ad Ultima, hucusque defcripta; relabamur, A Pueritia (tatim ,1n Patrie lue ac mez, Gymnafio Ycatislanienis" fuccreícentes Aquilinz indolis (uz ungviculos, & Aupicapre , 3n Infigni- us fuis confici, excellos conatus, Parenti , Preceptoribus, aliisquein Virtutum Scientiarumq; palzítrá decus quaentibus, affatim monftravit, Do&ores cum fummo eorum applau(u na&us; in Pietatis quidem;Philo- Jogiz, & Humaniorum Artium ítudiis, B. Parertem meum, E//az Majo» zem , nominatiffimum qnondam aliquot mille -Ingeniorum Epichars mum, Aureo poculo, nec-inani, certaque tot Meritorum complacentià in publicá Panegyri cohoneftatum ab J/vflri Senatu Vratislayienfis Reipte blice. 1n Politicis veró, Eloquentiá ac Hi(toriá tam veteri; quàm nová, - Clar. Chriflophorum Colerum, ptzftantis Memoriz.promtisfimzque Sva- dz potius; quàm ab(temii oris, Virum: Inque Poéticis; Phyficis ; ac Ma- thematicis callentiffimum M. Job. Fechnerum ; altetum Seculi noflri & Patriz mez Claudianum aut Horatium, Preceptorem ctiam quondam meum ; cui non minüs,quám fucceffori pofteà (uo, CL. 34ro Gebbardo; Gracitatis omnis politioris vivaci Theatro: Me mqultá debere enc C nc AT AE UELUT 33 CAP.VILSEORSIM DE DOTIBUS EIUS,IN SCHOLA ET ACAD.CONSPICUIS. Lo —— M — — C f —Á Ü— —À—— on — Àá— —— d : ' - Hinc confilio Patris An. 1646. d.17, Aprilisin afcademiam. Lipfiem- fé miffus,crefcentibusannis Ingeniumibi tmagis magisque exferuit;]u- diciique ac do&trinz maturefcentis figna palàm dedit; in Pbilofophiá primum An. 1647. pro moreejus Academiz, Baccalaurei;hinc An.1648. plané íummum in eádem Magifterii titulum meritus, Quibus vix impe- tratis;éjusdem Anni -Menfe Majo Dilputationem ex universa Zzbropole* £i4 do&tiffimam habuit, Autor ejusdem;& tantá cum laude Prazícs;ut ne- mo non promtitudinem llliusin defendendo; quod (cripferat; & retun- dendis Obje&ionum fpiculis; quz objiciebantur fibi; miraretur. Fuií- feque Anzatomicarum Rerum fpe&atorem imprimis fedulum;ex variis do cumentis patet, quorum unum eft;quod refert, d. 4.. Jan. 1648. Anato- men cadaveris Fceminini à fe conlpe&ams(Schol.adAnn.l.Ephemer.Cu- riof. Obferv.a. p.17.) Ac fequente OGobri dein in Numetum Co/legiato- sum Collegii ibidem Majoris Principum receptus eft, citato curfu indies adaltiora pergens. Plenisque hoc paco velis Oceano Artis Mediczrubi 'femettradidit, portiones Illius omnes pertra&avit adeó concinne acfe« duló,ut ab Anatomicá Encheirefiineipiens;perque interpofitos Patholo- giz; Semioticz, ac partium aliarum tramites, re&à mox tenderet ad ele» ganti(fimum ftudium Chimicum; cujus dulcedine naturá quati traheba- tur. Ineoqueficut infignem Hermetem tempeftivé adeptus eft Magrifi- eum 6 Celebratisf. Dominum D. Tob, Micbaelem , Ele&oris & Principum Saxoniz Archiatrum ac Profefforem Clariffimum, qui Sacbfrupreo: tem- pore; uti non longé polt etiam Mesut Filios amavit; & omni honore profequutus eft: ficad imitationem Illius intotá reliquá vitá fideliter fe compofuit, ut tum ex Zppendice Ejts ad 4tmpelograpb. pag. 62.de Tin&üu- — — tà Terrz Solaris elaborat, tum pluribus aiiis documentis, patet: & nec .Yeliquas Sapientiz Experimentalis partes; aut Phyfice Scientiz ample- xus dulci(fimos intereà 7/77; deferuiffe; certume(t. Nec difcedere Li- pfiá eft aufus, nifi quid in ipsá demum etiam MeZiciz4 Przéficá,quam vo- cant, ex fe fperandum effet quam proxime, fpecimine publico iterum o- ftenderet, ac hocnomine Memoriam fui tantó vivaciorem in plurium ^ — animis obfignaret, Dzffurztione de Pbtbiff Ann.1649. habitá, fub Re&ore Magnifico , & exquifitz peritiz Viro, Dr. D. Tob. Hoppio,Affinefuoyac PertotumtempusiludHofpie. ^^ ^ A - CA». VIII Car. vIfI. DE TTINÉRE-TN HOLLANDIAM. "5 pus Car. VIII. | | De tinere in Hollandiam. qr Stishoe pa&o laudabiliter pera&is, eodem Anno 1649. rect poflmos pe fe itiner'accinxit ; Dresd» primo omniurn.Lipfià tendens, Ele- &orum Saxoniz fedem ampliffimam; ubi pretet perluftrationem fedu- lam Equilis magnificentiffimi, Gazophylaciorum, Armamentarii, ac publicarum aliarum dium, cute cordique duxit, in confuetudinem imprimis cum Archiatris Elc&oralibus;[ex iis precipue D.Caff aro Svevo, D.Lanurentio BabfquiMagni Sennerti, B. Conjugis mez Avi Filiam, du- xerat, pridem emetrito; D.derb. Birnbaumio, & Viris Celebribus aliis; fe penetrare. Hinc;ut habet Colerus cujusinfuperiori Capite mentio faQa eft, in Nuptiali Sermone adSachfium, viá Wittebergae Altenburgum transiit ac ibi non inutili cum Philologo magni nominis; 77. Reizefro , & Medico eximio 2D. Jof. Claudero, converíatione fruitus,pauló poft viá Magdebur- gi & Lunaburgi, Hamburgum, totius Germaniz Cellam & Penuarium, & Lubecam, amplitudine fitis, fplendore zdium ; fublimitate ac eleganti . (Turrium,magnificoque Templo Cathedrali, & huic Armamentario pro- ximo, quod veró caput rei efl; civium probitate; ac bonisMoribus. con- fpicuam, eft progreffus: Indeque Bremam ac hint per. Comitatum 0/- denburgenfem, Embdam Frifie adit. Quibus etiamreli&tis mox mox 4m- | flelodamum, Emporium illud, Mercature à Seculo circiter,& Artium Sci- entiatumque omnium famigetatiffimum; inque vicinam huic Academi- am Lugduno-Batzvam,cecepit Se: totique huic Itineri, ficut fubfequiste- liquis; TotumSe Pietate non minüs; Caftitate, Sobrietate, Taciturnitate, cum opus, & Cireumípe&tione prudenti;quàrm Bur(am fufficienti viatico preparavit. Facitque z5/z poftmodüm iftius Itineris fui; 5:1. Gammna- rol.in fine cap.y.pag.106. aliquam mentionem; unde; taro pratereà á Cu- riofitatis tramite deflexiffz, intelligere eft. Et quidem Lugduni Batzvo- rum, przter nominati(fimum illud Theatrum Anatomicum ac Bibliothe- cam; ad Nofocomium przcipué, inque Hortum Medicum fpe&atiffi- mum, felicem Natura pi&ticis non minüs,quàám MedicatricisSedem fz- pé digreffuse(t: inque Ambulacro vel Porticu ejusdem que maximé no- tatu digna occurrerent; ( occurrebant veró plurima)de quibus vide Gazz- enarolog. fue pag. 103. & Diff. de mir. lap. Nat. pag. $2. feduló notavit: acim univerlo reliquo Apollinis Lugdunenfis Pindo; ptefentiffimum indies i t A. j 2 Do&ri- es FS CAVIS Y CUNTUR, Y RIP T VARII LA EPERENORE IDA oe T PES REIN T v Yn ' TUN dh ^ j CE ] L " : ; "Ck: virt. 'bWITINERE TN HOLLANDIAM. spar eo y NU T ary — - TAURI LIP eR RES - im " : Doórinz augmentum, ex oréac Éonisetu ine Íammorum in Re fera fia Culminums "Adolphi Fovfit,: Theophraft alterius; ddriari Falcobuz- | ij, in Anatótriicis Lyucei; ; Ortbonie Heurnii, Medicinz-Praétici eximii, ob. Waléi, Ahatomici item indutttii5 G6ec non Polyhiftorum inclytorum; Salmaftt , Heinfrá, Boxbornii ' conquirendum, fagaciter fibi duxit :: qur peipes identidem Sacffani peclovis Venuflas 6 Elegantiaexttitit. | Proin- deque ne ocium caniculare ociosée: con(umeret; intercedente tempore Epncbefaim tantifper;ad reficiendum á ftadiis gravieribus animum , perre- - xitisc inftruai(fimam ibi innumeris penc ex omni Tertarum p!agá colie«. &is Nature o fibus; domum Clariffimi Medici. Pergbard) Paludani , ats terite vidit: ejusqüe mentionem proinde injicit,ia fzpe - laudatz Gam. snarol. fue lib. 1. cap.3. pag. $0. € L. i. cap. y. p.105. quàm Retum Natura- lium Exoticarüta exquifitiffimam. farraginem,; per Virum Clar. A44lz»ire Olearitm, honcfto precio coémptàm,Serezisfrmus Holfatie Princeps,FR Is 'IDERICUS. y. n Ann. tó6g.Gottorffum;in Caineràm ejus Aulz nitidagx *tatisferii, ámplilfi mi Ecbiiatheez'jungi;-& pluribus aliis tüm Artistuma Lema: pagus non oem indies locupletari fecit, | " yn ios eoe v e -Deliinere, per Brabantiam, a ac iterum . glia Noni a dn Germaniam. tiir 2 La j "nito per. Hollandíam.& itinere ,flti&im; aliud in ensLstian ENS magnifica: Urbis "ntyverptenfis: ás. ríamá ac pulcritudine. pelle&us;quany itaque videre etiam defia eraverat, ac sid it,uná cum Bruxellis Regiis, : lacra $ Academiá. yeteris Manibus Lipfi, Ferpulei,ac. Puteap? clara, Amminente autumno .dein. leejeétum. traufiens , pez Clrvsaen Calonians atgrippinam commigravit? .Indeque Rheno ufus, Moguntiam,R poílhane dMuno- Francofurtum , Emporium Germania Comitiis Imptrialibus & li- brarià mercatutá clarum; petiit. Quo in loco conflat, familiarita:em Jp/&m cum Medicis magni nominis: Perro Perri F. de Spind, & ob. Schri- lero, Vito zqué humanilfimo; & Chimiatco in Pharma acopoius Germa Afiiz autoritatem. canonis adepto, facile obtinuiffe.. ^^: Inde Heidelbergam. recepit [e : & Argentoratum Poled. Ubi per ' hyemem moratus, mensáque ac domo exceptus Domini D. Job. Ad: lbertg sSebisii, ex aig Viri FeBuiips torcell pant confüetudine tantum *-»3 eii Í AN ÀJ / ^ CAP.IX. DE ITINERE PER ERABANTIAM, xs gio comtiora reddita;tantó fublimius eduxerit , Rudolfum Saltzmannuma .. iníuper, grandevum iterato falutare ; ex hujusque colloquiis Medicis | eximium quid prolicere nonintermittens. —Qwegue in Pbospbore tuit in- fatiata (ciendi cupiditss,Nummorum cognitionem,quantumvis folam fe- ré Medico d!iàs minüs neceffariam , prztereà ad fuz venuftatem mentis pertinere cenfuit; cum infignis ad hanc occa(io fibimet paterct; in inftru- &Gisfimo quamplurium fele&iorum Numismatum Antiquario, Ornatif- fimi Viri. eb. Tacobi Luckri, cnjus iteratam in Scriptis mentionem inji- cit; in Drffermiione videl. EpiflolicA &d Me de mirá Lopidum Naturá; p. 62. inque Gapimearolog.1.cap.3. $2. p. 48. Pofthac;morz ulterioris impatiens, (ub initium Veris An.réjo. ift- hzc etiam gratiffima quamvis, hybernacula fua deferuit: ac Argento- rato Bafileam ceffit; aufcultaturusibi,ut fecit, Clariffimis Medicis; 77. "Cafp. Baubino, € Stupano ; & confummatisGm; Viri, Fe/ici Plateri,com- men datamtot Scriptis Piracothecam; curiose acfeduló luflravit: quam ipfe ctiam ( Dzffez£.d.inirá Lap. Nat.p.83.) laudat. | CAPS TU UX sb De tinere in Galliam. pos julio Mazarino, Cardinali Eminentiffimo, & Gallicatum re- A— rum Mini'iro íummo; in Gaia (e penetravit intimiüis, & Regium ibi Lilietum Pzzfíez/e coràm tueri, in eaque verfari aliquandiu animum nduxit, Utque ibidem Zzrez/ar has non urbem, fed orbis Epitomen 'confpicere fe, in vaftifftmo illo ambitu, ltupore percitus putavit ;titanon param (ibi metuit,ne forté in tantá rerum omnis generis abundantiá;no- tatu dignum quid pratermiteret. Quam follicitudinem tamen nativo animi fui moderamine temperavit aftatim, & eatantüm aut przcipue, eft fc&atus, qux ad limites Medicos propius fpeGarent, — Aditum fibi prz- parans ad varias Officinas Medico-Chimicas, & Nofocomia ; imprimis autem job. Riolano,veterano jam tam Anatomico, & Guidoni Patino,um- |. mi nominis Medico, quem omnes , qui cum eo converfati fant.obpecue |^ larem, minü«que alias fuetum Genti fux in Germanos amoteim. cele- J braat, ferio aufeukavit. | i -.., Inde Rozomagum, Normanni caput, agzrelfus eft; 4c porro; poffin- terpofitos dies plusculos, Lugdunum. | Ubi prima con(tantis poítm odürm fiot cu yis € 3; Amici- J *1^) Afileà digrefus, per traGus Monris Bellgardi ac Burgundie , vivente - NUTS THESE TORIS , b: à 1 - 36 Car. X. DE ITINERE IN. GALLIAM. Amicitiz jecit Semina cum Nobili(s. ac Eximio Medico , Carole Sponio ; de quo inferis plufculis dicetur, TE t SM Lugduno,ad Falentia & Avenionis celebres Academias progreffus eft; & ob graffantem in Langvedoci4 Peltem, ut Colerus tefert ( in Panegyrico) petriculofo Itinere pet Nimefrzm, Amphitheatroclarum , in Academiam Montispeffulanam, ab aliquot Seculis ftudio Medico celebrem fe contulit; ubi Hortus Medicus ampliffimus , fumtibus Regis Henrici IV.Ann. 1595. Opetá RancPrnt, Medici; flrui coeptus (ut habet Gó/gzzius in Itinerario pag.571.) & per ob&idionem Urbis dein corruptus;tnirifice iterum 3 Rege; donatis octies decies mille Florenis ( ut habet Se4//. Scbefferus, Intro- du&. in Art. Medicam. cap. ro. $. 8.) reparatus eít, Imprimis | veró non femel Richardi de Bellevall, Academie Monspelzezfis Canccella- rii, acutum Ingenium, & multiplicem de Arcanis Phyfico- Medicis, pla- né fele&is Experientiam; miratus eft: ac difputantes, de Rebus cravi(fi- mis audivit Infignes Vitos; Jacobum Dureudum , Petrum Sanchium , & a- lios. Quorum principe quafi loco habuit genuinum illum Galliz Sen- nertum, Lazarum Riverium, verique amanti(fimum, ut patet ; przter alia, ex eo; quod anni tum pregre(ífi 1649. — Menfe Julio acciderat, quo vi« del.de Circulatione Sangvinis;tanquam Re novàá;bonus ifte Azveriu dis- putans, indigna Ludovici de Sol;griac , Ptofefforis itidem Regii, oppro- bria, Propugnatores doGrinz ejus Circulatores vocantis, atque 6 Circo Medico exterminandos;putantis; ampliüs audire non fuftinuerit, juftád; bile fuffufus,abitum é Cathedrá (it meditatus , ut refert ipfemet Szc/fiue in Elegantiífimo füo Oceazi Macremicrocosm.opufculo $.4.pag. Atque — | alteribi laudatum Riverizz fidcliffimum quondam Preceptorem fuum, (in Differt. videl.4e mira Lap. Nat. pag. 98.) Montpeliumg, (ibidem pag. 76. ) dilectis[tmam quondam [uorum fftudiorum [edem nominat, de Tbermis iilis famigerati(fimis, Barlerncanis mentionem adjiciens, quorfüum non minüs, atque ad Moztem Cer, & vicinum Mare Mediterraneum, horis «- ftivis faventibus, ad fallendos fervores Aéris , campumque Curiofo fuo animo liberiorem dandum, exipaciatus eft.& commoratus in Tra&ibusi- ftis, usque ad Z&ftatis jam-di&z terminalia. e ERO ad | | CAP. XI. a De Itinere per Italiam. — to fecundo ufus, trajecit ex Galliá in 12/47; quàm fideles quos paf-. j , ] Ub Autumnum dein;per idem Mare Medirerraneum, non minüs Vene — — fim | ——— —— da gef CA —UE E EN Cas. KI. DB ITINERE PEK ITALIAM. |odg- - fimlaudat; Achates duos, zquali Morum probitate conípicuos, & fimili Secum,pulcetrima quavis petegré notandi (tudio flagrantes , felici fidere Obtinuit, Cujusmodi Flores eximii, h.e. boni Socii; ut non nafcuntur in Hortis omnibus, poftquam pauciffimis datum eft; genuinum Scopumi Peregrinationis attingere ; dum ne femel, quis verus Itinerum Scopus fit eligendus; intelligunt, ac imipatati potius , nec polymathiá aliquá , aut moribus exculti, more fylveftrium Anferum, in aliam Terram provolant, - meliorem patrimonii partem ut plurimum transportántes (altem á diver- forio in diverforium; ac quatuor verba exotica fub reditum blaterantes : ita Duos iftos acquifitos, per gratiam DEI, Itinerum Socios; probis (uis moribus conformes, nunquam pofteà ex animo dimittere potuit; quin - amiücitiz fedus cum Ipfis conítantiffimé fetvavit. D. Tob. Udalricum Widholtzium intelligo, Danielis Widboltzii, Phyfici quondam Augufta- ni Clari(fimi Filium; poftmodüm Doctorem, ac ipfum etíam Phyficuni |. Kauffbayrenfem in Sueviá, tefte PZospZoro ( Ampelogr. pag. 617. ) ac Dus Martinum Chriflopborum Metzger, itidém Medicinz Do&orem dein, & Pofoniiin Hungariá Practicum celeberrimum, ut conftat ex 4/pelogr.di« &zpag.463. | Cum quibus proin ubi folverat ; convenienti Tempore Gezzant appulerunt, urbem Bafilicis ac Templis, Nobilium Palatiis, commerciis- que per & extra. Italie partes longe fanigeratiffimam: &poftaliquot Hebdomades in Trizemi Liburgu77,; indeque Pi/z£ pervenerunt; Acade« miá, & Horto Medico celebres, In cujus Inttoitu , Porticu aut Muséo, Sachfius nofter ratiffima; quz ibifervantur, Naturz Miracula(vid.£jz4. differt. de zir4 Lap. Nat.pag.33. 67 $3. 4.85.) (apradi&o Anno 1650. nota- vitaliquoties; variaqueingeniofa Hypogrammata, Effisiei Apollinis; Mercurii; &c.fubfcripta, ne fcilicet non-eruditior inde quoquerecederet; fideliter transferipfit; qua nunc Gazemaroleg. lib.rs cap. f. paragr. & pagis - ná 6. inferta legi poffunt. Inde Lucam, Rempublicani, in Hetruriá fitam quidem; fed Liberta- ' te antiquà gaudentem, ac nemini fubje&am ; moxque Fleréntiam , veré bella; lpfiseet Italis di&am ; illum, inquam, Hetruriz oculum ac diade- - ma, Maje(tatererum fatis confpicuums funt emen; (i fcil. ea metiri quis - poteft; qux diutilis licet fpe&iata; veruntamen ubertate fuá vifum obru- unt, ut is cernens plurima; pauci(fima difcernat ;Cujusniodi ritabilium duo in. fcriptis fuis B. SacZf£«r feorfimy commemorat. Unumin Serexiff. Heiraria. Principis Medicai Ihefaurario, Clever Turnbevfers. Fery ^ Au- PCuT2 D P — EE a PT "TUS - Y TVAE T M Á E n TTE f - —— MÀ 5 Cab.XL. DE ITINERÉ PER ITADIAM; 00 zeim (Sacbf. d. mir. lap.Nat.p. 77.) de quo in diverfum abeunt Do&orum jüdicia: Alterum ex Bafilicis palltin ac Templis memorabili intus Pavi? mentorum, Parietum, Forn'cum, & Altarium,; fplendore obtutum pere ftringentibus, in fumptuofifTimo, ac regias gazas füperante, ad Z&dem D. Laurentii adjun&o Sacello; :bique in fummo Altari, quod San&um $an- &orum dicitur,opere teflellato vel Mulivo faGum, ze Natuzalis Marmor. Frufto, folá naturà exa&iffime delineatosdzos Hownines , Botrum Baculo portantes (Differt. desir. Lap. Nat. pagéóq.) 000 00s tem Elorentid Sezaxs Hetruriz Urbem , etiam comtam ac celebrem,di- vertit ; ac poftremó Rorzem,dum ibi adbuc vigeret Anni Jubilzi Feltivi« tas. Cujus Urbis, Urbiumque omnium quondam Reginz ac Impera« tricis, duta folum Nomen ingero, Honesatifimi Domini College, minime: opus eft, ut refricem P'o/i; in memoriam , quz publicé privatimque pro- cul omni dubio vix-defatigabilem aliàs Curiofam Induftriam $47//5, in perluftratione illá veruntamen fzpiffime fatigarint. Auttota Pontifi- calis, Purpureque Cardinalitiz, Hortorum.Bibliothecarum;Nofocomio- -- tum; officinarum technicarum, &c. | magnificentia,cum Sciagraphiá va- ftisfimi operis , operofi(limé retrahenda foret in medium : cujus Moles quamplurimas, quà veteres, quà novas, ac fubterranea infuper diverticu- 1a, quousque potuit, curiose perreptavit $4c2//u, fo!aribus alioqui radiis - intacta. : at Iisque vifis retro per IIrmbriam, ibique pet Spolemni Agri delicias, cu- jus Vina deinde (is 4mpelograpb. pag. 4.37. ) przdicat; translatus eft : & dpenninum premens.qui Italiam, Terrarum Paradifum; juxta longitudis | up Á nemin duas partes dividit, ad ineítimableillud; ob maximas opes,& to- to Terrarum orbe decantatiffimum Sacellum Dzve Pizgmis Lauremsne, le — recepit, Indeque 4pconam convettit fe; Portu nobili celebrem, in litto- re Hadriatici Maris fitam. Dereliáq; hác; Bononiam , Ferrariam ,Vero- nam, Venetias, Patavium. | Exquibus,eronz,amicitiam peculiarem cons traxit cum Celeberr, Viro, & à Germanis przfertim frequens-(alutato,D. Petro 4 Caftro, fuperioribus annisin Biscajá Hilpaniz, Medicinam cum. fummo applauíu faciente; ac Mantuani Ducis Gonzaga, Archiatro poft- modum; Cujus fcripta; ut inferius dicetur, familiariffima fibi PZo/pborur softer reddidit. | 9 "Car. XII. "^ ji e em E. «$2 (195 30e. idus (AP. XIL 'aseorfim de Laureà Dotforali, Pa- cce dM AcCepta. CE A Ntiquiffima vero Pavia Urbs modó di&a, illa ipfa exftitit,quam fibi taadem in Amphitheatrum meritz fuz adorez ; ac teftem pa« P onamque exornandz Medicá Lauru. eruditionis elegantiffimz delegit. In quà maturé; ut parerat, Z/z/irzime Facultzti Medica , €? Na- | tioni Germanice affociavit.fe, totá hyeme curiosé auícultans publicé celeberrimis V itis, Forzzzio Licezo, Philofopho fupra raedum fcribaci (de quo Romz proin aliquis (alsé nimis locutus eft; laboraffe ipfum quá- dam Diarrhoeeá cerebri ; non fcripfiffe, fed, (alv& venià , cacaffe libros ) Benedictio Sylvatico, jam tum Seni, Frazc. Antonio Bosardo,Getmanis im- primis propitio, Pero Ze Marcbettis, Chirurgiz Doctore eximio, Apronio Molinetto, ptomtiffimz Svadz; ingenii & dexteritatis Anatormico ; ac a« liis; occafionéq; ifta hybernitemporis, nullam facile in Theatro Anato- mico demenftrationem aut. adminiftrationem intermifit, etfiejus jam - pridem peritusexifteret, usque dum , ut mos eft; premifsd breviad Exa- men publicum przparatiunculà,adeó maículé mox moxin ipfo rigidiore Examine geffit (e; ut sn2nizi Procerum confenfu , nemine penitus atque pez sitis contzadicente jin Gymnafio, die »7, menfis Martii, Anni ró;r. mi- - trà Do&orali,(olenniter eft ornatus;ut fibi de nullá jam ampliüs re,quàm ; |. Hygeiaadteditum propitiá;inque Patriá dein de Praxi feliciter ineundá, L ac fociá Thalami, ftudiorum defideratiffimá claufulà ; cogitandum effet, t Quapropter & menfe Aprili (ubfequo; viá Venetiarum, domuitionem in Germaniam fine moris amplioribus paravit; & feliciter ; ut dicetur , ulte- riis, rediit ad fuos. ^. Interim toto illo tempore, quo Patavii agebat;nihil quoque anti- quius habuit, quàm aliorum preterea infignium hominum amores pro- 4nereri," Quorum agmen quafi ducebat, Danorum Charis ac Mufa, ho- tumque non minis, quàm Germanorum, & ingenuorum aliorum quo- rumyis, ad (tudia Medica; canonice pertexenda, rem antiquariam ex- colendam, & ltinera per Italiam & finitimas oras recte inftituenda, My- ftagogus plané amabilis, NoZzlf. Job. Rbodius , in czlibiSenio mortuus; & editis (criptis aliquot boni commatis ;. non parumclatus, ejusque vi- ventis adhuc veftigia uti jam tum in hoc comitatis tramite premere coepit ah eque | : | | | - $9 |. Car.xiIt. SEORSIM DE LAUREA DOCTORALL,PATAVII ACCEPTA. eque Clariff. Vir, Dominus Carolus. Offredi , Helvetius , qui Memet fimili« ter Anno 1649. ac 6a. Patavitomni bumanitate profequutus eft: Ita a« micé non minüs cum Szcbfio confpiraffe; ex fepe - tendant Gammarel, — 20n obícuré colligere elt, ib. t. cap. 3. G. 18. Cau» XT De D. Jacbfü i in Patriam Reditu. | Taque ubi re&à demüm ad reditum in Patriam; bono cum DEO, ob- Trasus, Optimus nofter accinxiffet fe ; trita communiter via per Mar- cbiam Tarvifianam, vel Trevifanam , ut vulgó dicitur; fibi commoda vi- faeft: Indeque inter 4/pium Rupes, moleac nivibus horridas; ad amce- niffimam fitu paulo poft; totiusque Comitatüs 7ro/ezfis Metropolin - fplendid.ffimam , Oezzpontez, venit, & tàm intus celeberrimum. te&um - aureum, magnumque illum Sereniffimi 4rcbiducis Auflriz, Ferdinandi Caroli, Atchiatrum, Osvvaldum contuitus, cumque hoc familiariter come verfatuseft; quàm pauló toris effulgentem ex fublimi ptecipitio mon - tis, Crucem Ligneam; quam Antiquitas eó pofuit, in fignum & devotam nonimmeritó Memoriam Augufti(Timi quondam Maximili4ni Imperae toris , qui venationi damarum impenfiüs addi&us, in montanis fcrupoe fis fuperné ad avia devenerat, fic;ut ab Angelo, non Hominej,in viam;an- teà-imper(ícrutabilem, diviná Providentià redu&us fuerit , ut ex hiftoriis liquet, DiftriGum iftum montanum cum Cruce confpicuum, prater- Jabente ad pedes przcipitii Oeno; vel Ihno fluvio; convenienterin are delineatam, exhibet No/i//f. Dn. D. Georg. Hier. Velfihins, Polybiflor. ae Medicus Auguflauus, longe Clarisftmaus , 1a titulo dts adno fui de Aga gropilis Opulculi prima editionis. yt Oeniponte dein ac Alpibus P.Sac/frur emergenss Augur risdeli | eorum venit: ibiqueprateranimi delectationem eximiam , quam ex a- moeno fitu, munditie intüs; ac amplitudine Urbis , dium (plemdore; magaificentiá Curiz, Templorum pulcritudine; Fontibus Aqua aliens tisin Foro ac Viá publicá marmoreo-zneis artificialibus, & Hydraulicis Machinis, pro u(u omnium, inftru&is(imis; totque infuper officinis prz- ftantifimorum Artificum; ex Portá item intromifforia , automatarii ope- ris, ber Cinfag di&4, ( quam fpeciosé defcribit Jaco/w; Balde,prafat. So- latii Podagricorum init.)Civium comitate;aliisque captavit; hoc; imprie mis magno (ibi ceffit folatio, quod non tantünr Ipfe; per clementiam DEI, falvus & incolumis eoüsquein Germania finum receptus effet ite- rum» ,CAP. XIIL bE D, SACHSII IN PATRIAM REDITU. $i rum;poft tot antea Itinerum apud Exteros pericula : Sed fido fimul Acha- ti fuo; fo^. I1dalrico Widhaltzio, coràm gratulari poffet de plenis gaudio amplexibus , & extortis ultró citroque per ftorgen lacrymis, quibus fe » mutuo excipere videbat dulciffimum fuum Amicum hunc; & patrem e- jus; D. Danielem Widbolrzium, cujus in Memorie hujus Sach/iane capite XL. mentio fa&a eft; unà cum neceffariis reliquis: Similia vidclicet da- mietiam (ur mox mox à fuis in Patrià exfpe&ans. Grati(fima tamen & peramabilis Preítantiffimorum Virorum con- vetfatio, aliorumque concertans invicem hofpitalitas, eádem; quà eó venerat, hebdomnde;haut facile ipfum iterum dimifit. Atque ex multis a- liis Magnificus imprimis Excellentiff£gusg, laudate Reipubl.PAy/fcusidem- que Comes Pal. Cf: &' Eques S. Marci, cuique, ni fallor, ob merita magna; tempore pe(tis przítita, Itali erona (tatuam publicé erexerunt, Dz.D. gob. Henifius , Chymiater. praecipuus , Sacbfium nolltum, tecens-creatum DoG&orem, ob Virtutem & Eruditionem fingularem, propenío amore - omni,imo ut filium; profequutuseft. | Cujus Hez:/£ Balfamum Antiloe- micum, vel Oleum de tribus, contra peftem , multiplici ufu probatum; defcriptum habetur in Difpenfatorio Auguftano : plusculisque de com. pofitione ejusdem fuperiori tempore perliteras mecum egit, nunquam mihi fatis laudandus Sacb/zu : decujusin Patriam reditu fic deniquefe res habet: Auguftà Norimbergam venit, umbilicum Germanie vulgo credi- tam; quamego potiüs 7ez4m quodammodo zftimaverim, & vero No- vimbergam cotiplüm ac fcaturiginem Germanz elegantiz omnis, ac fi- deiinfucate, Eratque eotempore ibi, ( verba fünt fupra-laudati Coler? ad Sacbftum , in. nuptiali Panegyrico ) conventus Cafaris & Reginz Sue- corum per plenipotentes Legatos, de expediendis & exfequendis pacis Osnabrugo - Monafterienfis conftitutis fan&ionibus: Ubi nontantüm apparatus magnificos omnes, pompas & fplendores vidit; fed infuper etiam Job. Georgio Fabricio, Comitis PAlatimi , Caroli Guflavi &' Ducis A- malfni Archiatro & Poliatro Norico, de omni meliori notá innotuit. Hinc Vià Coburgi Lipfíam iterum; priftinam ftudiorum fuorum A- cademicorum matrem rediit: & hac etiam poft tergum pofitá ; pauco- rum dierum fpacio, benotandem cum DEO, poft iter iftiusmodi bien- nale ; in finum Illu(tris Patriz fuz, Rezpubl. Uretislavienfis, feliciter eft res ceptus, Anno 1651. d. 6. Maji. | D 2 CAP. XIV, m A RENE a EST E 22 i Car. Xtv. bE CONIUGÍO AC LIBERIS, CA p, 3 NB jnattesne De Conjugio ac Liberis. Tque fic tempeltive mox moxnon minüs de valetudine civium - Bysondi, quàm matrimonio fubeundo cogitans ; materiam quidem luculentiffimam nobis reliquit, oftendere, quàm congrue factum fuerit , ut ficut Avus Maternus ipfi fuerat magni nominis Medi £us, ac Archiiducalis Archiater, Da, Daniel Bucretius ; (de quo füperius £ap.2. diumelt) ita non ex aliená domo, quàm Medicá; Cev/zlrizfrmi quidem ZAmplifemia, Viri, Job. Benckii Confulis €& Syndici Namslavienfis, filiam , fed neptem clerafmi Medici, Tob. Hennemanmi, Nobiliffimam Virginem, Annam Mipddteuop ii MIN vita fociam An. 1655. pridie . iNonas Decembres fortiretur ; Sed hac ad (copum Scripti hujus palma» um minis pertinent, üttaceam, quod erambem taritàm aliquam os erosá talium recen(ione reco&turus fim, poftquam aliquoties laudatus Colerur, Panegyticum Sermonem Nupris iflis [cribens , ex profeffo magis; Benckiana ac Sacbfiana Familie ampli(limz genealogiam quàm; vivaeis- fimé eftprofequutus. Nifi quod unum hoc immifcere. non inconvenis ens fit: ante laudati videlicet Dazielis Busretiá cognominem Filium , effe illum, qui fuperiori tempore edendis inltalió 4774 Spzgelii operibus Anatomicis aliquandiu prafuit, Sed quia is curiose nimis , ad apicem perfectifftmz elegantie , tabulas ari incifas ab artifice xvoluiffet exigere; unamque earum, miniis congruam fibi vifam; affumto inmanumin(true mento fculptorio; aut cultro; deformem reddiderit; lineam tabule pro« fundami imprimendo pr preceps quoddam generofx erum impatiens tix, utià Pre quodam magni nominis, qui-eo tempore prefens Pastayii fuit, mihi relatum eft, invidiam aliquorum illiusloci, qua cxcitatam | ipfius indolem clam aliquandiu preflerat; eá occafione in perfecutios nem notabilem erupiffe, ut ille ,(ecuritatis ergo; in. Galliam. le uiam €x quá rediiffe, à me ignotatuz, . - Beatus veró Sachfiur noftet ex dicto felici ac tranquillo, X VIII. ane notum, & quod excurrit, conjugio liberostres ; Filios duos videlicet; quorum alter, Tobannes Tobias, jam pridem in Coelum receptus eft ;. al« ter, Eraefta Philippur, ia egregiam Patriz fpem inter Clatiff. Patris vefli- gia eifloreícit; .& Filiam unicam; Irfudam Yi podria qt fenufistin Virginem, faícepit, / CAP, XV. AR. VP vd. cr €———— —— t . Cx». XV, Dz VITE KELIQUA. suMiUS 23 QA. XV. E n 252 75799 fma, e id ean nir - Jfeciante Praxi Medica. "LeóÀ ifsques per matrimonium iftud ; in federn vitz fu rd ter habendam, illuftri Patriá s Pzzriclavis , cáque tanquam Centrum 'pofitá , ex quo Virtutis ac Eruditionis fuz radii tum demumlon- gé "ateque fe diffunderent in longé ampliffimam virtutum ac gloria petennantis Sphzram ;á toto illo tempore non minus Charitatibus fu» is, quotquot earum ullo fangvinis vinculo fibi nexz fuerant, fidem ine .ceram probavit & conftantiffhimam ; quàm accin&us jam jam, egregia; Animi fuidona,; divinitus conceffa, plene ac ferió indies oftendere, nil antiquius. habuit, quàm. Jgrotantium partim. multorum, partim (ibi fimibum; h.e. Medieorum, domi foris celebrium , ac plurium aliorum diverfi ordinis, Virorum; Literatorum , aut literis benecupientium, ex» Ípe&ationem non vánam .ac animos ganquam magostisuio, id] Anirabiliter attrahere». nt e n A5 feor(im. ad Cütationem Metorü quod att inet, quám peritum in eá,quàm.gnavum, ac alacrem ; addo notanter quàm Pium imprimis, atque á Technis;forditie; avaritid,ac invidiá alienum femper, nec inteli- cem pleramque;fe gefferit , quemadmodum nullus fere populofiffmna Urbis anguluseft, qui hzc ignoret,ut nec diverfurh fateri poflintipfimet invidi: dta Veritatem ejus, quod fcribo, maxime omniür roborat exceptioneox iüni major; Gezero[f Fibidemmpliff Imique SENATUS Antorims;cui dignif- fimus tandem vifus eft;qui in Z&ículapium, aut publicum Sanitatis Cuflo- dem nu5squam(atis laud ata Reipublice( Benefatfricis etiam ves, )ptaficere- tur,decimus o&avus in ordine, ;poflPraccflores fues,quorumCatalogum; ab Anno-1532; ;daGum;fabfequens caput exhibebit.s, —— . Patientes fuos, ut minus-impatientes effent , blandi(fime fetpet; quám fieri potuit, & amabil iquadam induflriá tra&z yit, memor noflri Hippocratisy qui ait : Mufleritas tim fanis y tum agros diffeilem acceffum praebet. Unde, quemadmodum tempore quovis alio; ita Anni1665, 15enfe . Septembri. praefertim, grasfantibus paífim ,non fine' frage, malignis febribus ,'magnus . xgrotantiumr numerus quotidie ad ipfam , fanquam àád "falutüferam quandam anchoram à fe re - gepit, Quz caufa etiam extitit; quá quee Anni 1666. menfe E HiETIU 3 ) j l6R- ub LR Le idu x. Sid ca ae Mn. - 24 . ff AD fAM SPÉÓTANTÉ PRÁXÍ MEDICA; filentium fuum coram me excufat in literis,quod (cribere nempe non po- tuerit, conflictus cum Epidemiorum Morberum Lern (funt verba Ejus) quz ipfius defatigaverit animum adcó; ut feré momentum hore. defe- cerit , ob confulentium fe multitudinem, vifitandorum Copiam, & Re- mediorum ; indies elaborandorum, neceffitatem. ' Imó ipfummet dein cum morbo hyberno periculofiffimo fe lu&atum, petfcripfit Mihi ann. 1667. d. 6. Maji; & fubfequas vifitationes ZEgrorum creberrimas; adeo vires ipfius attriviffe; utfibi non licuerit vel aliquot dies impendere; qui- bus valetudini propriz confuluiffet ; graffantibus paffim idéntidem Pe- techiali Febre, Morbo Hungarico,maligná Pleuritide, & morbofis iftius modi impedimentisaliis ; quó minus in tanta zgrorum ftrage fatisfacere, ut vellet; potuerit Collegii Legibus, aut commercio Epiftolico, fine in- terruptu; operam navare. : Et quamvis porró tam anni modó di&ii667 - Autumno iterum occupati(Timus effet, tanquam Hercules, clavá armatus; in debellandis Febrium variz indolis; & malignarum plus minus; ter- tianarum rariorum; quartanarum contumacium, purputatarum, fimili- umque monftris , ut Idem mihi ejusdem anni d. 29. O&obr. in literis retulit ; quam annis fubfequis non minus innumeris zgtotantium fu fpiriis fatigaretur : veruntamen nedum alterutrum Medicinz oculum, ( Anatomen ) obdormifcere fibi paffus eft; quin iterató ad retexenda obi- torum quorundam corpora; & evolvendas interdum incurabiles morbi fedes follicité reciperetíe, quousque occafio aliqua ac hominum minus reftagantium fors , intentionem Ipfius plané laudabilem , hác ex parte medica adeo neceffarià, fecundaret, Atque fic, ut inScholio Ejus ad Obf. 2. Anni L, Ephem. invenio; Ann. 1670, d. 6. Aprilis, virum quen- dam;Sphacelatis Inteftinis mortuum;ftudiofé diffecuit;Ipfe poftmodum; poft fata, memorabile Profe&orum obje&um fa&us; ut jam fuperius, - in przfentis Hi(toriz Cap. I. commemoratum eft. Inque ali; Anno 167r. de. 12. Augufti ad mef(criptá refert ; Seá biennio tum Co//egii Patrum So- cietatis Jefu Medicum fuiffe , & eá occafione P;rorum apud ittos doGif- | | fimorum animos lucratum. Car. XVI. E Seorfom de Pbyficatu D. Sacbfüejuque — | in Officio iffo Zntecefforibiu. i Iamque "f Car. XVL SrORSIM DE PHYSICATU D:/ SACHSITI; 2$ LE nolite; Hosorzrifirii College, fi tetto paulum digredi- ar, &, antequam pergam dicere, quzad. ipíammet PLoffbori Veflri ac Mei perfonam. dire&e ulterius pertinent , brevem Catalogum hic inter- feram MeZicorum illorum. celebrium, quos tum Collegas habuit, tum An- teceffores przfertim ; 77 Phyfcatu , quem vocant, vel curá publicá vale- tudinis; in Rep. Patrià Vratislavienfi, Autoritate ac Benignitate Il///is SENATUS , in Zp/uz:translatà; cum , quemadmodum Chriftiani of- ficii eft Vos bene de Rep. merentes, amare ; ita religionis pats, mortuos €olere; & nomen eorumab interitu vindicare», . i "Quantum itaque conje&urá poffum affequi, 7zati«lavia, vulgo BreJ- da, vel ratislavia, à V Vtatislao , Rege Bohemia ; amplificatore ejus; fic di&a (cujus initialern literam V V, adhuc gerit in Clypeo Infignium ) a- liquibus &74orgi fuperioribus annis ftato aut certo quodam Salario Me- dicos vix aluit , freta nimirum vel loci falubritate, velíedulitate etiam ipforum Medentium: donec Anno 733. vel floruit ibidem ; vel deceffit; Medicinz Doétor. quidam ; ac Phyficus Urbis ordinarius, quantum fcis mus; primus, Aartbiar Auc]: ut video annotatum à Z/lgent//mo ac in- geniofifimo Vratislavie uunc-Poet& , Henrico: Mblpfort , infine Carminis: Gratülatoríi; quod GeZofredi Tbilefiz, (de-quo paulo poft) honotibus Medicis; à Republ.eidecretis,(cripfitis, ^^^ c 1s D 4bidi eu 34 Pofthünc( duciam) ibidemrecenfetur, fecundus in ordine; Pbyfi- tus, D. Derinitu Weiffut; eiqué annusá Nato' Chrifto 1540, affi- Cui dein, vel vivens , vel tranfa&is officii fimilis ac vitz partibus; Anno Chr.15 45: D» Jobannes Spremberger fücceffiffe fcribitur, difcipulus quosdam; in Acaderiá Lipfienfi; gobannis Pfeilrij N iiinduftrii, & Ana- tomes peritifTimi;'ut ex Jo. Gcórgii Scbencká Littogenefi(cap. 1. pag;.) colligo. | M Ps | Quartus numeratur Jobannes Crato 4 Craft beim, & ad hwnum5fo, refertur , patriá Vratislavienfis; fulgidum illud Sidus prime magnitudi- | misiaà/Cedlo Medico ejustempotis, acttium Imperatorum, Fergizanz: I. Maxianliani IT. 6 Rudolft IT. Perfonarum Medicis, Confiliarius ,6* Comes Palatinut, aoAumtpé(oc di&us Clar. Scbafl. Scheffero, in Introdu&ione Med. (ub Przfidio Conringii edità, cap. 7. $. 13. precipue Confiliis & Epiftolis; à. L4zr. Sc£olzio €ollectis , clarus, «5^ Inderecenfendus mibi videtur, (quem MLlpfortbisromifit) D. B4/- sbafar Scbeiderus Vtatis Javienfis ; adductus 4 Sebo/rzjo in ges Aus 5355 orum; à Uh. ur Lie E d TY" MEO xc TNT C AES LEM UM ne, A NUN T S SR TNR. le RR us zi | TEEITULELEAR IIO 1$46. KutflicktbOEiwuk Cruces i cott e tt mecs ni rmn DEAD, poser ie crea on eS ABIGO cg torum; qui prefixus e(t Cratonianis Confiliis, infolio editis ; & abeo- dem, (in Catalogo Au&orum , qui Epiftolis Cratonianisprzfigitur ) eX. preffé Phy ficus Vratislavieniis dictus. Ipfümque vixiffe conftat Anno - n6. menfe Majo» quo tempore confilium edidit circa i¨apidisj fini(trz parti. capitis inflium , exftansapud Crzrezem.Confil; Med. 299: . - & Anni ifóz. menfe O&obri, quo tempore Epiftolam feripfi |j fabausr - 29 Aurifabro , inter Epiftolas Cratonianas, num. $6.inveniend TE non alia quzdam exftant Ejz/deso Sebeiderz confilia: unum; de! choliá Hypochondriacá ( Gonfil, Craton. 187. ) alterum:de: Quarta (bidem; Confil. 260.) gieaique veró. aaqHe audite) nomine. -diei; men- fis , anni, loci, aut Con(ulis. : Progreditur in Catalogo Pyethlopienfum Plpfieohuti e quidemy. fed mihi defi deratiffimo aDteàs: ille epe ertaiaa in cármine Clapz ae contextu n eft Ei e drain. matétnus B. eed ut p (Suehfi 14 innuit; Gammatolog. lib.2. $ed, 2.c. 4. pag. 687. Deque Bucre« tij iftius cognomine filio, Anatomicorum 4rrel; Operum Vulgatote Scis itidemà me, (Cap. 14. ) obiterfunt fa&a», Huic fucceffit , & circa Annum1éo7. siscigu Made e MA BO fuit j. aut in ed lethaliter dcfloruit , patri4 itidem Vratislavien(is, D. Geore gius Rumbaum gj nefcio; an fraterna ; vel quonam alio fangvinis vinculo* jun&us D. - Chriftophoro Rumbaumió , quem Clar, Martinus Hannkiut , amis cus meus á tenerrimis mihi familiaris, & in Hiftotiá Virorum illuftrium omnis vi Romani verfati(fimus , in Progtammate quodam, quod de. vitis Silefiz Medicorum fcripfit , Javora-Silefium; atqueapud Vratislavie enfes Medicinz Pra&icum;appellat,. .Ethunc ipfum C/rzffepborumRums. baumium citta controverfiam puto efle illum; de quo memorabilem His ftoriam mirz curationis affe&üs cujusdam fingularis memorat Diringiut ( mox ipfe etiam dicendus) Z. Medicina G0 Medicis, lib. 1. part, 2, Sedt, 2. CLaff. 1. Cap. 3. pag. $8. € $9, his verbis; Ztpnus (16u.) Agitur fextus,. di quo D. Chrifiopborus Rbumbaum , Msdieus V'ratislayienfisy vir, quoad vitamine. [4 eger- Ww à x C.xvr.SEoRSIM DE PHYSICATU D.SACHSILEJUSQ;IN OFFIC.ISTO ANTECESS, 27 - . Legerrimus quoad artem exeraitariff mts , quoad aliarum verum cognitione perinfmus , ( cujus amma nunc. [it i2 benedictione ) anti nbi aliquoties affirmavit z. [Ibi aliquando , dum ob egri cujusdam affeituso fngulavem. gra- uirer angeretur , librum Medicum im fomno vifum fuiffé , dn quo affectis , Asus curationem probà deftriptam imoemiret, — Cum ergo is à fomno expergi- - feeretur, €&& fomnium plane divinum fuiffe arbitraretur y. curationem feécun- | dimipfius monitum inffituit y. quam etiam , Deo fortunante , felicem exper- Uneit. Quid fit ? Pofiquam aliquot anni pratevfluxerunt , demum liber quidam in publicum editur ( cujus titulns mibi memoria excidit ) 1n quo illa zpfaad unguem , (prout D. Rbumbaumiu fe in foysnio ea legiffe putaverat ) noz folim deferipta ; verim etiam paginam ac pagina faciem ( euittidemia eadem infiripta fuiffe cogitaverat) reperiz. . Ecfiltum Georgius ille habuit; D. Gafparem Rumbaum , qui glotiofus Medicá laude Senex , fine reli&à prole Hamburgi nuper obiit , Servatoribidem ante decennium vitz mez, poftquam occafione blande peítisbubonie, cui curanda ab 4tzpl/ffozo SENATU JIncluta ejus Reip. benevolé à Me ac iterató id pofcente; prafe- &us fueram, febre maligná cum mediocri delirio, ex cffetvefcentibus periculose Vifcerum Tin&utis ac Lymphis fcorbuticis, undecunque» Miaíma aliquod hoftile naGis, graviffime decumberem ; ita; ut. oprzzié de Me; in ifto prz(ertim nece(fitatis pun&o; zeritiffzuus Vir, fpecon- - valefcentie velfeptiesejiceretut, Prevaluittamen dextra DEI, & dextre Prudentiffmi Medici benedixit ;. cui mortalitatem licet transgreffo ; di- . gnifimas tamen decerno gratias ; & manibus ejuslTitojuftá commemora- tionebeneficii; Donaremque infuper civicam , qualem civis civi anti- quitus; à quo fervatus erat in przlio, inteftimonium vitz & falutis per- epte dedit: Sed potiore in coelisfruitur coroná; vanitates humanas hoc perfe&iüs ridens nunc , quó magis , vivus adhuc ; vanitates omnes exter- mi fplendoris averfabatur. — Parentis fui pulverem Bezoardicum, &pe-- culiare quoddam Balfamum ad vertiginem, ad mentem Mags noflri Sen- merti fallum , pre reliquis Medicinis familiatifTimo ufu babuit , & pluri- mum boni his effecit; ob compofitionis ; quam toties mihi predicavit; "Harmonjam. Plufculaque Medicamenta egregia alia laudati Patris fui ; B. Chriffopbori Rumbaumii, in inftru&iffimis Vratislaviz Pharmacopoliis parata , & aliqua eorum in Scriptis Sachfianis defcripta exftant. ! Rumbaumto in publicá valetudinis curá fucceffit, & circa Ann. 1615. clatus exftitit alter quidam Szgzfmunudus VFoyfelius Medicinz D. fuperius diài Sig. VVoyfelii , ut puto filius; cujus honorificam fzpiüs mentio- nem à patre mco fa&am memini, E Utque Morro qos ise iap pow ES 58 - Cap. Xvr. ScoRstM DE Peiereksu b SACHSII; utque incedam ad tempora noftra pauló cominus; ad "ririuen 1625, à à Miblpfortbio refertur Mzcbael Diringiu: , Nvatislavienfi s, Phil. ac Med, D. Celeberrimi non - inglorius Sezzerti affinis , ac PONO Schbata- wis 4 Schattenfeld , Med. quondam D. Profefforis ac Senioris in Acade- miá Wittebergenfi, gener. Hujus Scharonis enim Filiam natu majorem , Margaritam , Seuntrtu: jam- di&us duxit; alteram , pam ( ni fallor ) Dóringius: incujus defun&te locum Vratislavie poftmodum Ann. 1634, d. 4. Jul. Dórisgio Conjux altera obtigit; AMwrrba Scbmidiay putoquei- píum poíttransa&a ftudia Academica , quibüs Witteberga litaffe circa Ann. 160r. 2, & 3. novi, & tempeftivé dein Laureá DoGorali infignitum; Archiatrum primó fuiffe Caroli Eufebit Licbtenfleinii , Dueisan Silefi 40p- pavienfis €& Carnovienfis : hinc Profefforem Med. vocatum in Acade- miam Gieffenam; indeque rediiffein Patriam; & PAyficum Reip. ordina- vium creatum. De Mediciná & Medicis, Mithridatio , Opio , ac Opo- balfamo, An. rétg. Menf. Junio ac Lp Differtationes non inamce- nas edidit. Cumque Seznperto diligens ipfi interce(f;it per literas de re- bus Medicis commercium; quarum Epiftolarum Volumen aliquandiu in Scriniis Sacbf/u nofter habuit ; ac indeimprimendas Lugduni Gallo- rum, amiciffimo ibidem D,Caro/o Sporio (uo , circa Ann.166;. conceffit; ut 7p/e (lib. y. Gammarol. ipid 8. p. n teftatur. pos Hincquidam Georgius FPanck, M. D. & Phyficus Vratishavienf i5; Ann. 1629. annumeratur, Eumque vel fequens , vel in fimili ftadio, circa Annum Chr. Mad D comitans; D. Jobannes Kreutzmanm. -— vendi ! Ad Annum veró 1634. qui fub initium Menfis Augufti, N. lis mi-. hi extitit, refertur Phyficus alius; D. Jobannes Pileram, quitcarmi proprio fuo, quod d. 4. Julii, jam didi Anni, D. Dórizeii nuptiis fcri- pferat , ipfemet Se & Sponfi collegam, & PAyfreum Pratislavienfem »y YOCat.», Pofthunc ab Anno 1636. circiter inclaruit D. Job. Dobritius , Sittd —— Lufatus , cujus jamadmodum -Senis; necleviin Re Medicá, autoritate —— pollentis , ab annistenerioribus recordor, ! Imprimis veró D. Job. Agricole perfona , & inceffus ad nullumaffe-.- &atum fplendorem compofitus, fucceffu temporis notus mihi extitit: quale quid folet illis effe commune , qui navigatu ad loca maxime diffita, & Chymiatriá impenfiüs capiuntur. In fcriptis Ipfiu multa occurrunt fcitu utilia; & qua verfatas in Regimineignis 4uroris manus fatoften- duat, »0 L5 oeeeme——— L4 EJUSQUE IN OFFICIO ISTO ANTECESSORIBUS. 59 . -———À— Md———————— dunt." Poffit tamen effe, ut in aliquibus Le&or affenfum fuumtanti- [per fufpendat, ufque dum omnem experimenti fucceffum viderit... 2; /- Jis ( d. mirà Lapid. Nat. pag. too. ) Ip/um appellat Pbyficum Reip. Patria aeririsfmum ,[uumque amicum fingularem.. Miüblpfortbiusipfi Ann. 1643. affignat: fed aliquanto longius Phyficatui pratuiffz, antequam rebus humanis eximeretur; haut paucis etiamnum ; in Patriá meá in recenti memoria eft. jen Sequitur exeitate induftriz ; & ptomtitudinis ia. medendo Vir ; Dz. D. Joachim Elfuerus , quilaudato 44gricole circa Ann. 1655.in officio accedit, & fucceffit. Hinccirca Ann. 1668.imprimis No£/.Dz.D.Gottfvid Thilefiue,ex hos norabili & (at antiquá (tirpe natus ; per peritiam fuam , & fingularemin.s medendo elegantiam; animos Sezatorum adeo derivavit infe ; ut data. occafione ad falutandum non gratiorem , quàm ipfum , valetudinis fuz; ac Urbis totius Prefidem proclives agerentur. Obfetvationes £r Pa- thologicz duz , in 4zzo t. Epbemer.(num. 105. & 106.) confpicuz funt, - Atque idem denique,poft reliquos omnes hucusque nominatos, de Sacbfo noftro dicendum eft: quem fata ; quid in officio poflet przftare,, Ann.1671. denique publicé monftrarunt, & Salivam toti Urbi dulciffi- mam moverunt ; nullà veró rationetàmnobilepignus Famz , & longé digni(fimum Xiternitatis Candidatum , diu, inter imbecillitates huma- nas ultro citroque volutari ; ut docet eventus, permiferunt. Adeo fol- lícité ; tantaque diligentiá res fuas , autre&tiüs ; Urbis & ISgrorum , egit ; ut fuz defereret curas valetudinis ; ad omnia impiger, quouíque per pe- ticlitantes quas cap. 2. expteffi, corporis fui viriculas poterat, Quas tandem moderatiüis intendere coa&us e(t ; atque ad Patientes fuos fe rece- pturus,curru uti, Itaenim D». D. P'olgnadius , amicus antiquá virtute» . ac fide mihi probati(fimus , d. 7. April. 1672. Pzarisavi2 de Phofpboro pet- fcribit: Dumpedes praxin exerceret ardores in lumbis €8 mitliones evuep- zs fepe paffes e$: Pofiquam curru. veberetur , [ymptomata bec tranfie-. runt. Raroque ab officinis Pharmaceuticis abfuit; quin medicamen- -tariam in iis rem utilibus compofitionibus auxit ; ac fepe luftravit vigili oculo. : Cui demum eodem, quo obiit ; Anno 1672 Menfeipfomet Janua- tio , i» Pbyfícatu facce(fit perfpicacis ingenii, & vivide promtitudinis Vit ; Dz. D. Fridericus Ovtlobius ; qui qualis tututus effet ; jam in Acade- mia Lipfienfi ex editis Difputattonibus duabus pes fcriptis, unà de e 2 u "Qui 2 AU a mL TSTQUV NT WwW S / 20 Cap. xvit, DERECEPTIONE EJUS IN NATURAE CURIOSORUM COLLEGIUM, —— — —— —— ÀÁ— ÍÀà— áÁ— ond EEUDSDM- EE EU AD &e humano , Ann. 1653. & de fonticulis alterá ; anas idit mature Íato oítendit. CAr. XVII. De Receptione Ejus in Nature Curiofo- rum Collegium ,€9. Acfis ineodem. | Us in viam , citra ulteriores ambages ; ad depingendas amplios tes Sachflani Animi Veneres vedeamus ; quando confidero , quan- tis curis ; quàm fideliter , quàm conftanti ardore, quot quantisque multa íciendi , beneque de Patriá ; bene de proximo non miniis, quàm.; Pofteris ; ac uttobivis poftremüm de Collegio merendi , defideriis; cer- téindomabilibus, a&us ab ineuntibus annis , juxta aetatum tramites ; fuerit; nemo me fal(iarguet ,.fi SacZfeuz2 , quicquid fuit ;totum fuiffe as- fiduitatem, laborem , induftriamque dixerim. | Ex quibus, cum de gna- vá in Seholi$ Indole, cum dé transactis non fine fruge peregrinationibus, deque petitiá, induftriá, & felicitate in medendo jam fatis didum fit ; tempus eft ; ut tüm quo genio zzz444m otiofo intra Collegium ; quá mo- rum amabilitate & nunquam eeffante Induftriá Se item Do»; non minüs cum Viris Literseture faventibus aliis , quàm forislongé latéque per Literas cum toto quali Aftrorum Coeli Medici Choro, habuetit ; ordine adda- , mus. Pelie&usitaque virtutibus Ejus, acrare eruditionis Famá 7Zagzi- | fies ac primus. Collegii noffri. Du. PR ES ES, Nolilif. Dn. D, jobamm. —— . Laurentius Batfibius , p. m. paucis ab exortu Collegii Annis,&redeun- tibus ab Exilio magis magisque; poft pacem Germaniz (labilitam,Mu- — fis unanimi (uffragio Collegarum (initio paucorum ) prezcipuequeve- ^ | flro ; Magnifice Dn. Fehbri , nimc - Prafes. alter , tidem meritiffme , & Nobi-- lif. Dn. D. Elia Scbmidi , unàin eodemloco (primá Collegii fede » $vvin- futtenfi Rep.) agentium; fincere eo enifus eft, ut coronz ifti novella ; gemma adeó fplendida ; Sacbfrus inquam , recens-fundato Nara Curios fartm Collegio , infereretur... Ia. quo etiam fselfit ad obtemperandum., minüs difficilem : atque fic Ann. 1658. di&z Societati ; affumto PZofphbe- . ri nomine, acceffit. Anni veró i666. dein, Menfis Auguítidie 29 eo- ^—— dem videlicet tempore, quo modo - laudatus Dn. Febrius B. Baufcbio —— fuccelTit ; vices adjunct fimul Phofphoro noftro demandata funt , ut re- cordor ex literis ; 4 Dz. D. Scbmidio d.23. Sept, dicti An. 1666. ad Me per- - fcriptis. À quo 2 IY ACTIS IN EODEM. | | n A quo terapore przíertim quicquid dixit ; quicquid fcripfit; egit , aut cogitavit , no&u dieque ardeztiffrro buic glorie Literate Sponfo , polt DEUM , & eórorum falutem ; incolumiras identidem & emolumentum Cellegii ip Nature Scrutinio Curtoft , in animo , linguá ; manu, ac calamo prafentiffimé (emper adfuit: hoc fuit defiderati(fima fua Venus , Cha- tis , ftella polaris ; & fpeculationumfele&iorum terminus unicus; ac ob- je&um inexpugnabile. / Etquodcunquein libris; vel literis aliorum le- git , Latinis, Grecis ; Vernaculis ; Belgicis ,. Gallicis, Italicis, aut alte- rius Idiomatis; & quicquid in Itinere , aut penes gros, aut domi fuz; quotidie; ad Phyficam ; Medicinam; Pyrotechnicam , & technicas alias . pettinens ; notatu dignum obfervavit ; illud omne ; aut nervum ejus prz- cipuum,non obílante officii ratione; cui conftanti diligentiá prefuit.», immani celeritate ad diaria ftatim fua veladveríaria retulit, Omniaia gratiam exornand! Collegiz Curiof..| Non converfatus familiariter, cum Amico , nor Proceribus ;aut Illuftribus perfonis medendo inferviit , u- binonundecurique occafionem captaret, pro Bono Academiz loquen- di ; monendiamicé , aut rogandi,; commendandi; & commendationes ulteriores Collegii ; aliis amabili fuá ac indefefsà Svadáà tantum non ex- -torquendi. Nullus pené Europe angulustutus ab Epiftolis (uis extitit, in quibus Honor & Augmentum Caríofz Societaris , Alpha ; Mi , & Ome- - ga Scriptionis non effet: & hoc improbo labore effecit, ut favorem no- - ftri, plene hincinde lucratetur ob exteris; quod prxter benigna Exczl- lentiffzmorum Virorum 34udicia Anno lY. Ephemetidum przfixa; liquido teílantur omnes propemodüm paginz in Ephemeridum ipfarum non "Anno fecundo tantüm , fed primo prz(ertim , & magnam partem tertio ; Sacbfiana ficut induflria , (ic glorie feraces. ^ Diftin&iusque Ze favore & gratia Exterorum Virorum Celebrium yino Ilufirium Perfonarum ,Clemen- vidqueipfius CJELSARIS LEOPOLDI, tàmtoti Collegio, quàm feot- fim PPofphoro oreitità ; inferiüs agetur ; ut pleraque inimitabili labori,vi- gilantizque 2. D. Sacbffi debeti , & ex morte Ipfius proin nefcio quantum « ncommodi non immeritó timeri , tantó magis perf picuumevafurum fit. "' Tanti ponderis zftimavit; fataleillud grandefaxum, quod politum án remoram ante limen natüre, hucusque querimur, pro fuo etiam, & totius Collegii modulo , nifi dimovere efficaciter à fuá (ede ; movere fal- 'tem utcunque ; & paulàm à terrá reclinate; mille aliis interim detentis vanitatum aucupio, & firenué pro loculi [ui augmento magis; quam.» "decorandd ihierna facie , h.e. polieado animo;amplificando otbe fcientia» rum, & glori DEI, laborantibus: COS 3BD3 vovit DW. J a Zr. RPRPNENCSS vm, de ned d degna. exceífus eft,cum przftaret Germania, ad lecuritatem, more Majorum tu- -Amevolus Suafor exftitit, ut colligo ex privatis quibusdam PZo:per; lite- dj 00 Cs, Xin bE coNVERSATIONE — : | : NOR La | Car. XVIII. ii. | DeConverfatione cum l'iris Eximis ; uiuw dm Dabria. QUEE D»? fub initium pregreffi Capitis, de Induftrià D. 8472/7 declarandá à Nobis,quatenus hzc fe exíeruerit n Copver/atiene cum Viris, Vir- : tuteac Eruditione confpicuis, in Patriá , ptomovendze Co/ega Glori« amore. vie decal ;d'tumeiblserd Eorum multos quidé poffem adducere;cumVratislavia mea;nunchoc, - nunc aliud cogitanti;mihi parum aliud effe videatur;quàm Oceanus qui- dam Eruditorum in quo, ad eluvionem usque;eorundem quidam quafi endam,multó pauciores Literatores habere,uti. ex Antiquorum Seculo- rum Hiftoriá notum eft : Sequentes vero precipue fant, quorum favores. accharites vifus eft pauló con&dentiüs familiariusque in.fe derivaffe, — I, Ex Proceribus primüm, ob fplendorem Natalium, Senatorii Mu- netis, ac meritorum illuftrium ; plane Zllufris && Generofiffzsus Dominus Ehriflianus Hofmannus, ab Hofmannspvaldau, Confliariue Cefareus , Vitàn. amores ftudiorum natus, & Patronus fuperioribus annis etiam meus;i- mó unicus: Illud Os & Cor aureum; Fulcrum palmarium, & Deftina Weipubl. Vratislavienfis, cujus ingravefcenti atati perennantem ac vegetam Canitiem ferió precamur, . Scoríim verà Is &. D..Szc5fz. dili- gentiá non parum captus, eidem in aliquibus, pro Collegio agendis ; be- ris;Ann.1665. d. r5. Septembr. ad meperícriptis..— ^ ^. nd II. ir itidem Generof. Amplisfmusd, Dominus Georgius Firft , Sena- 2or ejtudem Reip. meritisfimu:: de quoinaliis Literis( A.1668.d, 6,08.) — teftatur; Hippolithi admiranda magnitudinis,exícriniis protradi,viden- ^ di fibi fa&am fuiffe copiam; cujus molem non fatis mirari potuerit. — $i III. Facit etiam tàm in literis (1665. d. 6. Martii fcriptis )quám, 3 Gammarologiá(lib. x. cap. $.$. 7.)mentionem plané honorificam & gra- I j tam NoLilisfemi Amplisfmid, Seratoris in Rep. Dantiscand, Dn. Michaelis Bebm de Behmevfeld, Silefii, humani(fime übi (dum is Vratislaviz ob caufam privatam aliquandiu moratus effet) addidi; ipfumque ex multis — — affatibus expertus, Virum in omni (cientiarum genere veríati(fimum; ma- jd ximé veró Mathefeos &Phyfice Experimentaliscognitioneexadtéinflru- — — fum; faventemque Collegio noftro, laudat. | Pind IV.Imó — "CUM VIRIS EXIMIIS IN PÀYRIA. 33 1V. Imó Illzffrisf.. Comitem ac D .de Herberficin, tum temporis Ca« pimneum Ducattis Viatislavienfs , iitime praefertim ac bene SzcZfio, (pé fibifamiliari , cupiiffe , haud obícuré ex Literis Z'o/enadianis quibusdam (1672. d. 26. Mart.) colligo. V. AcTe,tmplisfime Febri , Prefes Collegii noftri dignisffme, teltem invoco ( ex libr. d. Scorzonetà pag. $6. ) quàm difficulter Vratislaviam tranfire; nif.Sac5/fj confuetudine quádam gauderet , Z/jftri fous Pvin- ceps ac Dominus Dominus Contezpolzkius Junior, Menfe Martio, Anno i665. videretur. | . Vl. Veneratusque coràm, cum amore, Zp//u fcientiam eft Do&is- fimus Zefuzrarum, Vratislaviz; 1n Burgo Cazfareo habitantium, ordo. Ex quibus cum folüm Rev. €" Excell. Patris, Theodori Moretti , Theol. D. €f Profefforis Matbefcog memini : O quantum in Animo compleGor Seculi noftri Archimedem! quantos inter ipfum, bumanisfemum Senem, & Sach- fiu magnetismos! Ita enim PZospLorus in literis, An. 1664. d. 2o. De- cembris ad me fcriptis: 7Moreztiz , inquit, eruditisfimus € bumanisftmus Vir, fiacepto meo Oceano,benignisfrmé in me derivat lavgisfma benevolentie fua rivulos, adeó, ut licet ipfum non snvifam, fingulis tamen ad minimum fe- primanis literario quodam invifam commercio ,.&c. Haud vané addo;fi fieri poffet; ut (emifeculi tantüm unius fpacio und eflent 4rcbimeZes anti- quus ex Sicilia, Virruiss ex Itali; Iiluftris Boy/ew ex Anglia, cum acu- ti(fimo Carzeffo ex Belgio, atque ifte Morertus ex patria meá Vratislaviá, facillimumtandem fore, eradicare cum efficacid quasvis falfas Hypothe- fes,& inter plendores Mathematice Veritatis, experimentorum radiis fulgurantes; dicere ZArifloreiz, BONUS DIES! Neque quá fuavitate mos rum Jem Morettus me quoque exciperet, & quantum unius horulz fpa- xcio ex demonftrationibus ipfius Optico-Mechanicis profecerim, cum an- te XII. annos circiter Hamburgo » eó ad meos provolaffem; exponere tempeftivum e(t; nelongils fcopo ferar. | VI. Quin addoalterum ex eadem Societate, R. Patrem, Angufiznum Gaipitium , Urstislavie , in Collegio Soc. Tofu Retlorem; cum quo itidem familiariter fatis & curiose, de rebus ad contemplationem Natura fpe- &antibus; converíatum coràm fuiffe, perfpicué apparet ex 4gzi I. Epbe- enerid. Curiof. Obf. 72. pag. 177. | j VIII. Nec ptoríus taceoex aliis, fummum proximé elapfo tempo» re,S;lefie mex decus;Philologum;Polyhiftorem,& Poétatn , in Tragediá "Vernaculà prafertim excellenteraj, inque naturalium rerum cognitione. yerlatis- LT ED CAP. XVIIL DE CONVERSATIONE vetfatilfimum, 4ndream Gryphium , cum quo eruditas horas non paucas. familiariter PPospboram contriviíe, quamvis uterque rebus agendis effet : iditri&iffimus,hic Medicis; ille Politicis, inpatriá przcipué eit notum; ut penéhic dixerim: Nofctur ex octo, Ge. ox (ovi td tide IX. Utque erataugendz Collegii Famz, ejusque emoluméntorum - identidem cupidi(fimus : ita reducem ex Angliá; Belgio, Galliá & cul- tioribusGermaniz partibus Tbeodorum Jacobumy]utis tàm publici; quàm civilis, hiftoriarumque periti(fimum, vel ideó impen(iuis amavit, quod Ig Ann. 1664. Menf. Augufto; I/uftzi Viro,Dn. Chrifliano Hofmanno ptolixe; ingratiam fuam; de Inflituto; A&is,& Di&ributione Socretatis Regie Lon- dinenfis Experimentalis tetuliffet; ut confitetur non fine laude jam diài D». 74cobi, amici etiam mei, à primis integerrimi;ipfemet $4c7//s Gam- marol.lib.r. cap.;. $.21. pag. 67. — | V ERE | - — Etquisreliquos llratislaviz omnes, non Medicos quidem, in Luce tamen literariá viventes, quorum ibi l«té indies crefcens numerus & multiplex officina eft; enumeret , ex quorum converíatione plüs minüs familiari Sacbfius noffer undecunque quafivit; ut aliquid fugeret, ex quo filum aliquod dilatandis Collegii fucceffibus poffet ducere. Afthzc aus genda, quàm fieri poffet; Curiofz Seciezztis glotia, erat ut fupra jam in- nui, unicum defideratiffimumque eruditz mentis fue obje&tum ; quod poft DEUM & Sanitatem, ftans, fedens, vehens;ambulans;vigilans,dor- miens cogitabat: hoc etat 4//ruz Ipfus amicifimum, & ftella polaris; quam nitidi(fimus Celi Medici PZespboras , imó aliquis Sol dicendus, pervigil fpe&abat; & pulcerrima inter divas omnes; ut 5/27 mei ( lib. r. Sylv.2.) utat verficulo: . Mcr NISVOP SLE. P 4fleris ante dapes, nocte Afteris, Aflerisertu. 00 oo X. Imprimis veró eximia fibi voluptati duxit; prater deliberationes - quotidie ; profalute ezgrorum,; cum ZZeZicz aliis ineundas ;'ita cumillis agere , ut indelebilem confcientiis ipforum imprimeret infucati fui can» doris; & ardoris in exornandam medicam rem inexflinguibilis, chara- Gerem, Exquibus;quos Cyrio/z Seciemzti deprehendebat faventiores, funt precipuéhi: D.GoZofv. Tbilefius ;; D. Frider. Ortlobius, Medicus an- tcà ordinarius in Silefiz Dicecefi Namslavienfi; nuncPatriz mez Phyfi- — | cus; D.Hezr. Polgnadius civis & familiaris meus à primo ungue melli- tiffimu s; continuis S2c7/Z inftigationibus; Ann. 1669. Collegio ad(cti. ptus, & continuandarum Ephemeridum; pér commercia epiftolica con» ftanshucusque promotor. Necnon 2. Joy, J«rifius, amicus itidem meus —— M . des non effe. : - ribus epiftolis emiffis ; preffosque pa(Tim fub focordiz aut occupatio - |. 933 e Pbesical NP YN T T - 3 A : UC eUuM VUKIS EXTHTIS TN PÁTRIA, : $3? "DES tiit rr — Vr eal is Eon aÁptihsre 35eus fingularis, excitati ingenii Vir, & ad quzvis aptus; Collegii Curiofi "Socius, & Praxin Medicam in Patrid meá, cum laude excercens. Ne 'pluresalios nominem; quorum omniumbenevolentie paritet obferva- tiones diverfasin Ephemeridum Annis III. editis debemus. à; XI. Denique inter.Chirurgos 702. Georgium Hanckiuin , utpote ez re2no Japoniz ab aliquot annis reducem; ad affatus familiares frequen- tiüs admifit; ejusque non privatim folàüm honorificamaliquoties mentio- . nem fecit , in literis ad me ;(ed publicé etiam ad illius, tanquam autopte, teftimonium provocat ( Gamearolog. l. 1. tap. 2. $. 9.5.30.) ubi veritatem afferti roborare contendit , Manucodiatas, vel aves Paradifacas; spo- (CAP. XIX. — Demultiplici ejusdem Commercio Lpiffolico. ^1 Equitur; ut dicamus ; quanti 4ziciziam quoque cum Exrezz fecerit, So ambitionis ergó;aut vanz glorie ; fed (olo ac inexplebili,juvan- 7 di ftudia, defiderio,poftquam nempe non fibi, fed aliis natum; & quo- tidie in ampliífimá hac mundi machiná aliquid difcendum ; imó id lon- gé plus effequàm ea,qua vel maxime fenes Ícimus;teftare, & veró mani- fefto fibiobftare, quo minüs totam peregrinatione vitam confumetet; conjugii , ztatis ; officii , valetudinis, & vocationis internz , conditio- nem, pié prorfus, (apienter, & modeltiffimé ad animum fibi revocavit. Itaque Z; quantillum temporis á potioribus officii partibus & ociofis a- liorum rapinis temporum abrtadere, Curiofz/ impendere Speculationi potuit, fibi foli reli&us ; adeó (tupendá, indom3bili ; inimitabilique (crie - bendi conítantia Palcrzm fe domi fatis; fed & amabilem foris, ptaftitity utex nobilioribus Eutopz Provinciis paucz fint ; quas Zezeus v//e Pbos- phorus fplendore literarum fuarum nonilluftravit; & tàm illos, cum qui- bus femel in Scholà, Acadermaiá, aut Itinere, amicitiam virtute inierat, tüm plares alios, pro Ordinum diverfitate ad fui patrocinium , favorem; amorem , aut venerationem non pellexerit: Flammam puriffimam imi- tatus,quz cominüs blandé calens; longé latéque in magnam gratiofz Luciditatis fphzram diffunditur. Nec magno labori fibi duxit;fegnio- res interd ad refpondeadum calamos, ternis ; quaternis, aut ulterio- num OAUOT Ing u 36 Carxmpr MurTiIPLICI EIUSDEM COMMERCIO ÍPISTOLICO. — . gumcineribus igniculos adamantiná fuà fedulitate; tanquam ignitabus Yo, excitare; & vibrare tamdiu, usquedum aliquam Curiofz Refponfio- nis gratiam iftà laborum blanditiarum; & liquidiffime fuade improbi tate extorquetet ;.res íuashoc pa&o amicéhabens non cum Gerzagzi mo- do, fed Polonis przteteà, Hungaris , Imlis, Gallis, Anglis, Belgis, & Septene trionalibus. De quibusomnibus placet prioriloco nunc agere; & des l Germanis pofttemo, quia civilitas & lex hofpitalitatis jubet; uthenorifi- centiorem locum concedamus Exrases. Quibus porró etiam, cum .—— Germanis meis,quó minüs ulla fiat injuria ; citra prajudicium fingulos fub fingulis Provinciis,ordine Alphabetico producam, | , QUAD ANA nep $e - ur "cum ? se K J TC US oes Diftin&im,de Correfhondentio( fit venia verbo) per Poloniam, 689 Hungariam. . D POLONIAM. ergo Silefiz mez ac $2:5// vicinam,quod atti-- Av: ; hi duo przcipue ibi vifi mihifünt, Bezzo Sac/fjomoltro per e» piftolam prz cetetis, familiares. iaota Crate en Ll. Vir Nobilsfpus, Dou | D. Martinus Beynbardur 4 Bernitz, Rege Majeft, Polon. Medicus, feduló per literas Sacbffum alloquutus, eique, im - gratiam exornandi no(lri Collegii, fequentia largitus : i "hono II. Ephemeridum: Curiofarunz | : Obferuat, I. de Polypodio; (pecienr Imperialis Aquile gerente. Obférv. 41..de Orchidum fpeciebus; j qe PHP O/f. 52. de Mufco terreftri repente monflrofo. SUM OL. 53. €5 in efi Scholia : De Ruti Murariàj& Mufco,inCra- —^—— nio humano. f 0/f: 97. de Gammaroalato.. Obf. p$.. de terteftri & vegetabiliiGammato.. O/f. 99. de Gammaro leprofo, | Obf. 100. € 101..de monftrosá A(taci marini chelá. OZf. 102.. de Cancro Moluccano. no III. Obféro.104.. de Cocco Polonico.. dali Pam Reliqua, peritiam Viri. Phyfico-Medicam, in Academiis & Ttineribus: eontracam (pirantia;fed non przcisé ad.$2c2/puz dire&a,& hinc inde ex- ftantia in Ephemeridibus; confultó-pratereo. - Etita cum pluribus aliis: atiam, quorum Catalogum pando. agam... : P 1LD. fac - Cn, xx. DISTINCTIM; DE CORRESPONDENTIA ftn. Por, ev Huxca, 9 - ll. D. fona: Deutscblénder Frauftadio Polonus, ibidem Pra&icus; & Regis Poloniz quondam Medicus Aulicus, accedens Collegio, Anno 166r. eodemque morte correptus, decedens. De Unicornu fcribere promiferat : & carmine eruditi(fimo de Ampelographiá eft Szc//fo gra- tulatus, familiaritatis teftandz gratia. e Ex HUNGARIA hiveniuntlaudandi: I. D. Lwbertus (italego in literis quibusdam Sachfianis) Er- "enius, Proto-Medicus exercituum Cxfareanotum. — Etinvenio;eodem, quo ia Turciam cum Legato Czfíareo profe&us eft ; Anno 1665. aliquid Literarum ad PZosphorum dediffe. ll. D. Martin. Henricus de Frankenflein, Phyficus Eperienfis ; fcripfit eidem PZospboro catmen gratulatorium in Ampelographiam. Amicus illi dum viveret conjuactifimus; & ex Hungatià e/Zez Sacb/fo(vid. Am.T. Ephemer. Curiof. Obf 121. p.291. ) Anno 1659. referens de Acinis Uvz, Auri mixturá imprezgnatis; addensque duas hiftorias circa hanc rem commemoratu dignas ; & quod plura exempla Le&ori exfpe&anda fint allegata à D, Procopio Bonano, Caefar. Camera in Fodinis Regiis Hungarie Archiatro;in libro, Ze "Adminindis vebus Hungarie, au&o plus- quamCC. Tabulis zneis. Sedmortuojam pridem Bonano, & nedum ullá ejus Tra&atus parte editá, verendum eft; ne clegantiffimum opus; cum Autore fuo prorfus interciderit. | | — HL D, Martinus Chriflophorus Metzger, Viennenfis, Pofonii in in- feriote Hungariá, Medicus celebetrimus ; & 54c2//o olim fidiffimus iti- nerum Achates; ut tüm füpra ( Cap. XI. ) tàm in editá Ann. 1664. Differ-. tatiunculà meà de Cancris & Serpentibus Petrefa&is, num, & pag.7. 4. medi&umef(t. Atquealtiffimas utiqueradices egiffe utriusque amici- tiam, prztereà exinde patet, quod Mezgerus ifte; non latiore tantümre- rum ftatu fruitus , gratulatorium carmen 5$4c2//e , in Ampelographiam lubens feripferit;in cujus fübfcriptione fnutm Ipzzuz appellat ; (ed poft- modümetiam Ann. 1663. Menf. OGobri, cum locoipfum, metu Tut» carum ; oporteret difcedere; ex fugitivà per Danubium navi, fimile in Gammarologiam quoque Poéma deproperavit ad Straubingam Bava-- riz, & (ic Exfilii fui tzdia; per memoriam dulcemtanti amici, utcunque lenite quzfierit, Inde Ratisbonam fe contuliffe; ex $«c5/z Gammaro- | logiá(lib. r. cap. 4. $. 6. eee. 79.) conjicio. IV. D. David Spilenberger , Samuelis Spilenbergeri, Palatino Hun- [re- garis quondam à curis Medicis, & Regix civitatis Leut/íchovienfisiinfu- Fa | pe- "San T au een EUTWVTTOVMX WESTIN PURMVCSEQUI.ZCS NC YTYNT-r TUPETA TTA TENOR ERTVESTETNTTONREEM * x3 "ET WS "* ! , v7 vegis 38 C. xx.DISTINCTIM;DE CORRESP. PER POLÓN, ET PIUNG. petiore Hungariá, Medici ordinarii Filiu , ac Phyficus ibidem. Hunc- que Sacb// amicum plané eximium fuiffe, ex carmine, in Gammarolo- .giamfcripto, patet... Planéquecuriofum ac elegans ejus Ingenium, prz» t£erdocumenta hujusreialia; rominatim literz docent, de. vitulá prze gnante; fcriptz ad Sacb//im Ann. 16653. & ad eundem direaa triahac in Ephemeridibus Curiofis: Ann. I. Obferv. 62. de Ecetüs in uterumteditu;. | Obferv. 155. de Cantharidibus;innoxié fumtis; din. II. Gbf. 40. De effigie/humaná in officulo cordis: humani; Et V. 5. Jobaunes Paterfon ui Boruffus s Phyficus Eperienfi s; in fue periore Hungaria: Váritidem multijugá lele&ciorum natura operum n9o- titid, proculá cenfu communi, imbutus , Sacbfiigue Curiofo uimo. addi- &i(fimus. Ad quem dire&e Obfervationes inEpliemeridibus funtha:. dun, I. 00f:27.. De variis rebus;. Microfcopio fubjecis. Qbf; 28..de motb!s quibusdam; ac mineralibus Hungariz,. ! Qf. 3. De Auro vegetabili; vitibusque aureis, d 0/f.u4. De Diarthocá maligná.. Siu OLf. us. Decochlea in lucii capite teperta;. - | noe 0f. 7; De. experimentis quibusdam Chymiciss — ^ Of. ig. De Antipathià ad Mercurium, ^. - de. Ano TII. Obf 159. De Draconibus: Carpathicis,. . Partemque Epiftole; quá veram utique Draconum: rue. Sachffo confirmat; vide-Anno III. Ephemerid. Obferv 39. pag. 258 Imó in T*ans/ylpaniam ipfam-literarium commercium PZo/pbore fuisz- fe cum D. Matthzo Held, Medico quondam Principum Ragozzi; &: Razevilii ; colligo tum ex carmine gratulatorio, in Ampelographia tna: inde accepto ;. tumex. Anno I, Ephemerid; Cuciof, Obf. ijt. B4beogleso ig CPC NI De Correfhondentia per Italram.... "X horrídis montanis Hungariz ad paradifum terrarumi; A omniunr Seminarium ; & Mufarum à Barbarie: refpirantium. fufce-- ptricem; ipfamque 4 prejudiciis, quibus jurató quafiin Ariftotelis. & Scholafticorum fcripta noviffimé adhuc ferebatur , runc maxime res: fpitantem , & inter experimenta, omni Iaudetmajora; tanquaminter Cue hec| preffos & glorias; inclytz nationi; comte moribuss(in Germanum no-. meninjuie, ptoptias ;. ITALIAM;, propetemus; v yifuri quibus ac. xni ies uos e - D : - Cab.-xxl. DE.CÓRRESPORDENTIA DER ITALIAM, 39. ates — z T -- oe Tee i OVUHNLEP ERE VE SCIT rcu quantis Viris ibi etiam Sac/fzamam dnimi pulcritudimem placuiffe , ex ullis ex-plutibus forte hi precipue fequentes:. ' b : "eL. D. Petras 4 Gafiro , Phyficus Veronen(is., & Archiater Mantuani .é&orum; cum ipfo habitis per epiftolam commergiis , poffit elici. Sunt que d Ducis, preterito autumno viventium numero fübtra&us , ut docet Sz- €bfius Ocean. Microcofm.pag. 33. . Hic liber veró, Oceani titulo iafcri- ptus; menfe Majo A.nnixéó4. prodiit. FuitisVirGermanis precipue pro- penfas. Unde quemadmodum multi eotum, di(cendi; & falubre deia per Italiam porró euadi confilium, capiendi confilio, ipfius «dcs frequenta- tunt t ità Sacbf/us nofter quà crat motum fuavitate; difcendique inex- ftingvibili (iti, feliciter adcó inViri ejus Claciffimi confvetudinem pette- travitíc, utlongé poftdiíceffum etiam amico illius per epiftolam collo- quiofrueretur. — Avideque nec vano fucceffu diclata aut manufcripta e« jusdem conquirere , tanqnam fele&ioremthefautum , folitus eft , Minis | quoteorum-ducrari potuit, ut inferius dicetur, Ex iis vero Petri Caflrenfes fcriptis, que Typis impreffa teneo » funt. tria precipue hec . quorum snentionemideó ingero " quod putem, in Bibliopoliis noftris haud zqué Kepertitbss do s : n (n) Iraber düreus five. Chilias Apliorismorum; ex Hoppotrate & Vallefro: jocos extradia:- impreffa Veronz;»Anno 16p2; «up Cay Bibliatbeea Medie: exaditi, five de fcriptoribus, cultosi attis Medi- sq €xlegendis. Incujus libelli frontifpicioAutor (e-patriá Bay- (i enatemvocat. Edit, Ànnoi654. |. T * - (8) Tra&atus Ze atrociíTimá Peffe Neapolizznd Romana & Genuenff y eor oooini 1656; G 1657. lucciu&ms & elegans; dignufqur le&u (EL Rev. Penttbanaftus Kirchberut, Komm & feculi noftri; decis dc. folendorveré athanafius,.. Hujuse iftolicá convezfatione GL Scb us: p:enac | noviffimé demum; nec iafclieiter, ufus cft. quod ex unis & alteris literis: privatimmihiliquet, | Utquelaudatus Vir; Ann. 1571. d. 13. Jul. przfete- tim:Sacbfía (cripfit.de inftituto honeftoCollegii noftri; Nationi Germangz' - applaudit; &- propterea fibimet ipfe gratulatur :.itaeam nobis in(ervien-- di: promtitudinem:ptomittt; ut non tantüm de foonobistribuere fed plures: etiam externarum Nationum Vizoss fcientiarum & artium con- fultiffimos; laudabili.noftto Conjugio Panfophico ; jungere ,.& fehacin: patte, Paranymphum przftare vellet. .. Quale quid ctiam fub Ax. fequen-- tís 1672, initia pollicitus eff, his circitet verbis, transmi(fis Kiliam mihi 4 mino 2, 7e/enadio, jam didi. Anni, Menf. Febn die 6, dppilerum M o F3 : gram * X NMESUEEE. exon RD NEN (4o . Cur. xxr Ds CORRÉSPONDÉNTTA PER ITALIAN, hd NNOSENSI IS PAEICN GO RUNE « c E A EY * preterlapfo menfe Romam, tres Indiavum,in negotiis religionis,Procuzato-" DE ves ; Unus Japonia , alter N. tertius Sinarum : omues matumilium Indica-^ sum vertm multitudine & varietate ipfructiffmt. Prior ale , Petrus Iazar-" dus , Chinam , Tunchim ,Siam , Camboim , totumque Magorum Imperium " gerlufirevit, item. African meridionalem & Brafiliam. — Dici vix poteft," quant inaudita & 1n triplici natura regno ['upenda detexerit experimenta, E qua luci publica committet, — Habet tertius N. tria magna curiofitatis opera," Sinico-Latina, inauditis Europe argumentis confetla, qua dm[lelodami pra-". lo conmittentur. j "dot oti em IIl Eminentiffimus Cardinalis y Leopoldus Mediceus ,Vluftre Caput Hettufce Soeieratis, del Czmento di&z. — Mte prout per Rev. Patrem , Ma« thematicum Prage eximium, Dz. Kochbap:sky , ob Mifcellana Curiofas, - Florentiam transmiffa , avideque exfpedata ibidem, Clar. Szcbfioomnem | ; affe&um gratiofiffimum obtulerit, ex Tudiciis, Anno Il. Ephemerid. pra- fixis ; num. 22. videre eft ; imó commercium literarium promiferit ; con- fulto hic addo ex literis ipfius $2:5/7, Ann. 1671.d. 3o. Augufti ad me» perícriptis. Ejusdemque I/uffrz fri Cardinalis benignitati utique debee mus £rancifci Redi , egregiam epiftolam pro vindicandis obfervationie bus fuis de Viperis Italice (criptam, fed Anno vel Volumini 1I. Epheme- zidum p.125. Latiné jun&am, quasunád cum ingeniofiffimi Lazrez:zi Bellini epiftolá , de Geometric refpiratione, Zeudarum CardinalemSoe cietati noftrz mififfe , Pbofpherus pridem me monuit ;inliteris; An. 1671, — d. 21. Maji datis: & rem ipfam eventu completam exhibet zz» I I| E» X phemer. Obfeogps ; xd IV. Ipfeque jam di&us Dr. Frazcifews Red; Nobilis Aretinus ; & A« cademicus Socretatis della Crufca,non Sacbfio quidem perliteras, fed Du. — D. Joach. Georg. Elfzero , fuum etiam de Collegio noftro gaudium Ann. — 1671. Kalendis Aprilibus , profeffus eft; iti tamen zoz.Se obligatum Co/^ — legio femper fore petícripfit , quod Obfetvationesfuasde Vipetis, Ephe« — meridibus noftris junxiffemus; ut patet ex Judiciis; Anno IL earum» przfixis; num. 15. ita benevolentiz radius htc ; jute non minüsin Sacb». fum quoque derivatur , utpote qui indefeffus przfertim (zpé di&arum.s Ephemeridum in Italiam Motor fuit. Idem No£///f/gmus Redi , Fautot noftri Collegii eximius, deinde mifit experimenta de Guttà vcl Lachrymis. Vitri ; quz fra&ain millefquamulas diffiliunt: quas obfervationes , La- tinitate donatas;relatas vide ad Ann.II. Ephemerid. Curiofpag.428.feqi — 1mo utique ip&met 5«c/ie miille Refponíorias fuas deViperisjadaliquas — — : qoe —— E" AU Mu cR. uad: c 1H EFLMMIDOXSENCUENIERT Y ARIES CCUTNSERUM Cur TIT " Et | » jus $ TR Á t | Gtiores quasdam obfervationes Pathologico - - Practicas , Gallic linguá. fcriptas Societati noflrz contribuit ; Laine exftantes Anno H1l. Ephem. * Car xxn.Dr Co&RESPONPENTIA PER CartiAM. 41 eijccodes fibi fa&as , noviífimécolligo ex literis; PRETI d, 12. Áue gatti. ad: me perícriptis. 0M. D. Job. Guil. Riva Pedemontanus in Medic. & Phil. D. Roe mmnus; Anatomicus celebris, Chifianz Legationis in Galliam. S. Maj. Chriftiani(fimz & Ponti&cis C/ezestis IX. Chirurgus. Nam ad iftumetiam ditecias à. Sachfro literas, Sacbfius me docet Ann. 1671. d.12. Aug. Poffiquam; inquiens y exemplar Ephemeridum Romam ad D. Rivam 4 enc effet transmiffum y ita. refcriptum fuit 2 Curiofus ltbey: curiofos parait Ani- 20s Romanorum. Etaliquot utique obfervationes perelegantes à D. Riv Nobis communicatas in Ephemeridibus reperire eft. VL Denique D; Paulu: Maria Ter[aga , Medicu 6 Phyfius Collegia- tu Medolauenfis. Mic Sachfio' Ann«1671: d. 26. Apr. de acceptà Gam- amarologiá fcribit; eamque laudans promittit, fe dato tempore aliquid. :oblaturum; quod intrufum: Germanis Ephemeridibus ; Nomen Z//;zno- X£umnobisfaciat. Fpiftolz ejus pats ekprela habetur in Judiciis, Anno Il n crga prefixis num. 19. D kp» XXE: De Correffondentia per Galliam... , [Ec minis in GALLIAM feélicibusalis provolaffe famam noftri | Collegii i,;&in eo D. Sacbfíz prafertim indices funt ultimz Ejus * literz, An. 1671..d, 4. Novembr. ad: me transmifíz , fic fcribentisz Fidi ex Catalogo librorum , Geneva: primum anum Ephemeridumi ip linguam Gallicam converti ; editionemque propediem promittis qua res forte come guercium nofirum cum Gallis facizzare poterit. Sigillatim familiariüs per epiftolam cum S2c2//e agebant hi : T. D, Erane. Boucbardus , Prafeffor Regius , 4 Rege Hifanianunm defrana- tur. Hunc enim € Vefontione Burgundie, Kal. .]ul. Ann«I671. ac dior fein fcrip&ffe,& civiliter prorfus ad acceptas Ephemerides refpondiffe, ex judiciis, Aano 1I. Eph. prefixis, num. 28. patet. Idemque dein fcle- e of. 8.9.10. 11.12. & 13. - M. Magnificus € Conf uemati fn nut, Vir D. Guido Patin , Ordinis Mediei Posee fum Decanus , cujus jam fupra (cap. 10.) mentio facta eft. Isfic- ut: peetentemfibi olim; ob virtutesac eruditionem; permagni zflmavit- Sach E d had M TT -1- 77W 718 77^ Ww "v 01wN CTI . fert miram ; de Petrefa&tis Chine Cancris ; hiftoriam, 4zz. I. €phemer, fal. oet - k. 4» — Cus.zvir. Ds ContgetoN ENTIA Pen CATETAM, Sacbfium , Xibetrimo: ámore'àd cujuscunque.etiam'natíonis ftudia íele- — &ioralatus: ita perliteras deinzazzo bonore ( funtverbaipfius SachfZ,dn literis ad me ; d. 3o. januat. Ann.1666.) profequetur inflitutum Collegii nofiri y ut fateri non erubefeut , ff opufiulum aliquod edendum baberet, velle ft id fab nomine Collegit Curioff edere, * 2. LL. Nob;Eff. & &xcell. D. Carolus Spomius , 6 Montepeffulo , Anat. Prof. P. Lugduni Gallorum , € Medici sbidem Collegii , ut wocant y Aggregatuss: Cujus itidem fupra (cap.1o. ) meminimus. Prater hunc ; & £rr2ol- num ,Danum intet Exteros , vix quemquam novi, qui $4c2/fo coram.s primum ; inde per literas familiarior exftiterit; ob animorum utriusque , nefcio quem Magnetifmum,; & fuavem harmoniam. | Unde locis licet disjundi » noluerünt tamen ullá concedere ratione , emori contractam. fideliter adeó amicitiam: Documenta iftiusreidiftin&im hzcmihimet — funt nota. Ann. 1664. die 4, OGobr. Spoziw , petcepto Clar. Zepbyri woftri (B. Du. D. Lcoub. lirfimi , Prof. Lipf.) obitu , vehementer fe indo- le(cere; perícribit , tefte $4c5/f/o, Gammarol. lib. 1.cap. 3. $.18. pag. 72. Ann. 1665. Gammarologiz eidem ; in publicum eunti , finceré gratulatur. Eodemque anno amicis tandem ac fzpé anteà repetitis petitionibus Sacb[ium vincit , ut Magni Senzerti ; & D. Diringii Epiftole ( dequibus inferius ) Lugdunum mitterentur , prelo ibidem fubmittendz ; ut habet, Sacbfrus ( Gammarol.]. 1. cap. 1. $. 8. p.32.) Anno dein 1666. S4c2//o te- Curief. Obf. 72.p4g. 177, nofttasque Ephemerides, àctotum Collegiiinftis — | tutum perquamSibi probari , $2c7//o d. 7. ]ul, 1621. perfcribit. — - 4 " 1V. Nec dubito, plutes infuperin Galliz regno exiftere; quibus faz. miliaritas aliqua aut confuetudo per literas cum P/offboro intetcefferitz.— imó in Mufco 2, ir quamplurima utique ampliffimz cumExteriscot- — refpondentiz , & nominatim cum fcienti(fimo/Z/are Bourdelorio , & 7u- fiel habitz documenta reperta poft mortem fuiffe; exprefséfub finem —— petelegantis parentationis Germanice , 4 Plur. Rev. Ampliffmoque Adam, €zlero , dide , intet Perfonalia , ibipro more adducta, reperio. Quia, tamen ipfiusmet Szcbfri teftimonium aliquod jam mihi non fuppetit,ims —— — partes officii varias diftra&o, quali cateroquin in plerisque Memoriz —- hujus partibus innitor ; placet przfenti capiti non ampliusimmorari, — 1mó utique tandem in PZofpbori literis d. 12. Aug.1671. Ícriptisinveni — - verba hzc : Scripfi Patifios ad Abbatem Bourdelotum ;ad Dn. Juftel; — |. Secretarium Regium , & Dn. Denys ; Medicum Regium, qui finguli x | gua — ii»drue - hs AM t; ac Y " D Ex - 4! ^ D - T Li DUNG ATENAOGUH OM NEU TREUVMMLON C . Cxxri, Ds Connssponpswr. IN Axcr, cuu Ds. Hexg.Otpnstnc. 43 gula capita funt A.cad. Narucal. Pari(üs , ut curiofa nobiscum commu nicatent. i Vi TEE SCCEXBU XXI. | IN TA i e^ 5 e - ; De Gorrefpondentià in Angliam , cum | : Dn. Henrico Oldenburgio. | X ANGLIA nonpoffumus nominare , nifiunum, fed qui Szc/fre b , & nobis facile effe poteft; in fuftentando Commercio Epiftoli- "co, & rebus cognitu dignis , ultró citroque expediendis, inftar o- mnium; Nobilium , Glariffmumque Dn. Henricum Oldenburgiuss : nam 1n hujus notitiam difpofitionemque;tanquam in mate, concurrunt o- aunium Celebrium Membrorum totius Illnferis Societatis Regia Loudinenufis , a* &ta & memoriz ; bonà fide ad pofteros propagande; & propagate huc- usque non infeliciter , quoniam grato animo accepte ab exteris, & ma- gni merito zílimatz à Germanis noftris przcipu?, quantum fieri poteft autdecet ; propter communia ftudia ; f3lvà gentis utriusque exiftimatice ne, falvá experimentorum à multis annis utrinque habitorum, & rerum utiliter inventarum copié , judiciique modefté ac fobrié de rcbus feren- dilibettate. ^ | . Adhunc Dr. Gidenburgium itaque quod attinet , Bremenfeoz , & fat. profperá quondam fortuná apud fuos ufum, fed animi caufa in Angliam digreffum , ibique per multijugam fuam doGtrinam, honotificam penes - Jaudatuem Collegium experimentale Rogium , Secretarii fharmm nacums in- fuper comem & pechumanum ,nec famá hac tantüm ,fed pofle cx literis . quoque, mihi notum : promtiffiim ftatimIs(Ann.1668. d,14. Septemb.) Londiai fe exbibuit ; ad fecuridandas civili refponfo Sze5azas literas; fed refponforix hz , nefcio per quas ambages , poftbiennium demum tradi- tz (unt, Sacbfio interim in divet(as follicitudinum pattes acto. - Hista- mea transver(im neutiquam rapta placidzffma Sacbfii sens , mox moxin- fticit, & citiore dein refponfo; An. 167r. d. 2. Febr. edito , recreata pere cepit » gratiffimas Regia Societati ex[titiffe noftcas Ephemerides; qualu- bens proin fuas etiam obfervationes effetcollatura. | Et portó CZ. Oldem- burgits ( Anni ejusdem die 4. Aprilis) (cribit, càm via commetcii ipfo- rum literarii jam trita fit ; feduló quoque & alacriter fe eam calcare velle »; anneGens 7ori Collegio noftro honeftam admonitiunculam, quae in 744i- cji , Anno IL Ephem. przfixis ;num.17. dard p Ejusdemque ims ie UCET S.C J [i | WAGE dun D p UNT " no 5 t : A TONO i T Oa RN i "Ma u *0 MASSIL, S Lis Q'PETTENT Ty TW IUIUS TE ut x - 3 Ww a D OA MENTI "T Le x - J m A 3x ES Lr TT y , XM (NY UAE DU " ) ;j U y ^ teur 44. Ca», zxtv. Dz CORRESPONDENTIA —MÀ ÀÀ—Mó! die 22; Decemb.teftandz veracitatis etgó ,minüs triviales NIS duasad Sacbfium dirigit , quz ex(tant MI Ann, MI. £pbem. Obf. 125. De Tubá Stentotophonicá ; & Olf.126. deftupendá offium per alvum Excretione.. Audito veró Sacbfii difceffa , hec Vratislaviam ; ad £pbemeridym.s - Curatores , Di, D.Volgnadium , S Dau. D. jef. (um , Ann. ue die Hà ]ulii fcribit: S. R. J. Acad. Nat. Curiof. Collegis Henr. Oldenburg S. penc epiftolam veftram , triftifmam Nobilis Sachfüi M rr nsi | m, lacrymis [and perfudiffem ,' wi fantlior me Philofophia preparato in quamuis fortem petlare fui cultores inflyuens , cobibuiffet. Evafit Ule( quod Ipfi invidere mefas fuerit ) ad natura , quam bic feruizbatur cum molefia , Autoren fapicntiff "mum ab eoque , qua bic penetrare non dabatur , fame má cum facilitate juxta ac jucunditate , nunc edocetur. Ed €. mos mentes noftras fablevemu jugiter , matureque contemplationi eo imprimis finiins cumbamus ,us ipfa ,ceu fcala commodil!ma , ad exoptatam colorum arcem.a confargamu. — Verim bismifis , ad Vos potiis me comverto , Viri Pracla- viffmi ,€ generofam pettoris Veri candorem, egregiamque Veftvamn tuen- do commercio Plilofapbico voluntatem exofculor, — Quacunque a Me. profe eifti offcia poffunt , qua vel ambobus F'obis Jeorfim , vel inclytà Academia Veflee junctim , grata fuerint , ea ut audatter imperetis ; magnopere 4 V0» ézs contendo , &c, &c. » CAP. AXIV. De Correfpondentià in Belgium B Daniam. Eque intra oras, ad BELGIUM fpe&antes, Vir alius ( nunc qui- IN: ) mihi fuppetit , quàm unicus: D. Johann. Jacobus à Typsua.s, Harlemenfés , Nofocomiater Leovardia , in Frifíd exinu.. De quo B. Sachffus Ann. 1664. d. 25. Junii mihi fcripfit conftare fibi dé eo , quod Collegio noftro accedere ; fcribereque de Calce Vivá ; animum [ponte " induxiffet. Imo in Cazalogo Academicorum noftrorum , qui proximé poft Leges Academiz , in Anno li. Ephemeridum annexus eft ; invenio , laudatum Virum jam Ann. 1663. Collegio acceffiffe: fed; fi re&é edo-- " eus 3d: LE S Pii ic d nci SX cs c MED cp er Vb | $8. IN BzroruM geT DANWIAM. — ^ (AS | &usfum, pridem vitá deceffit, & longé utiliffimam de Calce Viva ftri- bendi materiam , aliis elucubrandamliquit. qM In DANIA veró Illuftri; quanta noninvenio Literarii Caeli , duo prime magnitudinis Sidera , qux epiftolis fuis amantiffimis;fulgentem . jam fuá luce P£ofpborum , proximis annistantó alacriorem reddiderunt . haut femel, ad dandos & capiendos ultró citróque multiplices fele&z doGrinz radios , pofteritati prafertim profuturos! ! .. Ex quibus prior, hic nominandus venit No£éz//ff. €? Celeberrimus Dn. D. Thomas Bartholinus , Haredimrius ia Hagenflett , Vir , de omni fele-. €Hore Re Literaria maximà vero Anatomicá, meritiffmus , Profcffor Regius JHonorarius ,8 Facultatis Medica, 22 Regi4 Hafuienfi , Decanum perpetuus. Is, poftquam Ipfi $2c2//z » Ann. 1662, d. 25. Junii de Collegio Nature Curioforum in Germanià ; quxdam (cripferat, videnda apud BzrrZoli- gum » Cent. 4.. Epift. rj, intefpondendo minimé fegnis; prolixé & perhu- maniter mox moz ; ( d. x6. Augufii ) refcribit , agens cum ipfo de Colle- güsre&é inftituendis; de Gammaro; de Cancello in Conchá; &c. Ex- ftatque epiftola hec tüm apud laudatum BarrZeligum , Cent. 4. Epift. 16. tüm appendicis loco ; poft Gammatologiam B.Szc///i pag. 91o. Dehinc Sacb[is iterum Hafniam de. Collegio Cutiofo fcribit, anni ejusdem; d. 14. O&obr. exftatque epiftola apud Ba/£o/. l. d. num. 35. ad quam fi- militer refponforias ; An. 166;. d. 4. Mart. Ícriptas, & breviter quadam de - Gammaris , & laude Coliegii; cum voto benevolo pro incrementis e- jusdem tra&antes ; vide apud ZarzP. 1. d. num. 26. & S«chf: Append. ad Gammarol. pag. 9:17. Et pauló poft; die nimirum 1o. Aprilis, Sacbfio. mittit do&iffima duo Epigrammata; quorum. unum in laudem noftri: Collegii fcriptum eft; cum addità brevi epiftolà ; varias naturz delicias fpe&ante, & legendá in appendice Gammarolog. pag. 919. Pro quibus. tàm claris actot amoris documentis $zcP//» pofteà ( Ann. 1664. Kalen- dis Maji ) libellum eximiü, Oceazri Macre-Microcofmici titulo infcriptum, me Hamburgi tum exiftente, & inhacre internuncio , Excell. Bartboligo: dedicavit; Cujus non refponforiasmodoó , d. 11. Augufti mox fcriptas, in (epe di&á append. Gammarologie » pag. 920. videreeft; fed fimilis urbanitatis ac amoris teftandi ergó Barr Zoelinma rettü mox dedicavit exem- plaria aliquot ; iterum editi Cu/rrz 4matorzici , autore Micb. Dyfero , Vito eximio prorfus , & immaturá morte rapto; cum obfervationibus quibus- dam additis ; ut mihi privatim retulit $2c5//45 1665. d. 1. Augufti. — Porrà antequam Swcfiu ad Gammarologiam ndi fe accingetet ; ipn w 2 en ea YT TOP ITEM UTTTUIBEMO DU TRE EE ; ! » 2 -€ * A6 Car.xxiv.Dr CORRESPONDENTIÁ —— 0 —— dem de materiá eligendá Bartbolrmum confüluiffe; quifuaferit, ad men- £em Patacelfi quid poffe fuícipi ( de quo infra ) cofligo ex literis Secbffante ^ — aliis, &nn.1668.d. 6; O&obr. ad meperfcriptis, Ex quibus omnibuse- — — rudita utriusque per epiftolam| quoridam familiaritas, patet affatim; ——— His adde; (ex judiciis, Anno 1L Ephemer. Curiof prefixis; num.3.) ——— quod Sacbfio amplius ampliüsque benevoluminSocietatemnoftramani- — — mum , Ann. 1671. d. ro. Martii; de Anno I.Ephemer.transmiffogratiasa- | gens , Collegio toti augmenta apprecatur illuftria fpondetque offerre.» ; quicquid rari occurrerit. Quibus promi(fis quoque fletiffe, bzcevin- cunt, quod reapfe experimur; vera effe, quz Szcb//z mihi fcribit Anni ejusd. d.12. Auguft. Dz. Bartbolinus adduxit (in favorem erga Collegium) fratrem Erafmum Bartbolinum , & D. Borrichbium: Ypfumque Bartboli- aum outorem publice agnofcugt & praedicant fequentia, ánno I. Epbemetridum : OLf. .. De Concepta falfo, Obf. 2;. De Sirene Danicá. OLf. 56. De Ovo przgnante. | 0£f. 37. De Offium mollitie, d Of. 5$. DeHetbá offiíragá. O£f. so. DeSanguine verminofo. 'Obf, ji. De Hemictaniá periodica. 'Obf. jz. De Natutz, in gravidis ; robore, Obf. 7;. De Ctyflallo Islandico. Obf. 101. De Motte fubitaneá, 'Obf. 127. De Pilis mortuorum. Obf. 124. De SeGione nervorum , & motulzfo. OLf. 12r. De Afello Hermaphroditico. : "dun. LH. Obf. 2. Dedecoái Abfinthiaci;inaquà marináfá&i; ufü ad —— | Gangrenam. r | ; Obf. 7a. De ttibus Mammis. .. — Obf. 162. De Opoebal(ami notis & fuccedaneo. Obf. ij. Dc Febte ex imaginatione, Obf. 166. De Vifu ,1nopinató reftitute. — j iurc Pluraque ,rariffimi commatis, alia in Ephemeridibus paffimexflant; — à Bartbolino nobis communicata ; fed quia ibi non ad(cribitur, quod fpecialiter, more jam enumeratorum ad P£ofpborum dite&a fint ; con- fulto eadem transmitto ; gratias decentifTimas decernens 7izviv/rgoi 6 Fea OUTCOMES coo9 00757 cdN Bsrotuw gv DAWEAM, PTUUN Fautori frgillatim etiam smeo , pro affe&u in Collegium noftrum tam liqui- do: Nemoque noftrüm eft, qui floridum diu adhucSenium, in emolu- mentum totius orbis literarii; meritó ac animitüs EjZem non appre- cetur ». ; | dt 4e. ; : Idemque ; ut brevior fim, fentimusaltero, Nebil//frzoo item , ac Ce- leberrimo Dn. D. Olao Borrichio , Sac. Reg. Maj. Dan. Profeffore Medico , ac Polybiflere , fi quisquam hodie , accurazo, | Cujus quemadmodum non.» inhonotifica de Collegio noftro opinio éx certis indiciis mibi conftat»; ita perfpicué eandem Ip/eser Sachffo expoluit, in quadam Epiftold , cujus portiunculam ; inter 44152 , 44nno / I. Epbeier, ptasxa , num. 9. addu- -&amvide, Duasquead Ezzdem direxit ob(ervationes has: nn. LI. Ephem. Obf. 167. De Diabete fpurià, qus p Obf, ié$. DePlumbo, per Urinam excreto. d Quamque humaniter dein ac ferio , fignificate 5/5; à Me Sachfiane Analyfi indoluerit; ex his Ejuad Me, Ao. 1672, d. 18. Tul. petfcriptis ver- "bis patet: Sachfü illufiris mortem mf dolereums omnes , qui virtutes Summi Vari Agnofcimus , Saxei merito effemm cenfendi. — ltimam tam ff4o Alani füccedat non. degener Hercules !. quod uevemus , & ex animo precamur ttni« verf, &C. ; d i3 ! -. Priusquam veró plus ultraé Seelandià Daniz , ubi Hafnia fita efl, cum Sachfrangindefatigabili penna ac ]Hriiutranseam, filere nolo ; quod / video infuper » zudufirium quendam Virum , Chrifanum Franeifc. Paulli» auum , Philof. M. Poetam Laur. & Medic. Licent. Obíervationem etiam quandam, le&u dignam, communicaffe $475//o De Anaudiá ( vel Ob- -gnutefcentià )ex potu; infertam Epbemeridibus ,.A4pno. 111. Obf. 6o. - € Regione deinSeelandiz ; fitu & amplitudine proxinia adjacet ; e- jusdem Sinus Codani, vel Maris Balthicilníula,2ez74 ; in cujus metro- poli , Ottoni4 , vel Ottenfonio , Glariffsuus Medicus D. Chrifiants Henricus Luja: Dequo , an viveret e&amnum diverío tempore in literis eft Sach- fi (ollicité petcontatus , ob amicitiam veterem quam Zr. 1668. przfer- tim d. 1. Febr. mihi laudat, & 1pfe Dz. ZLsja publice profitetur in catriii- ne,quod I, Ampelographiam edenti, mifit; his verbis: u Te mibi conjunxit fludiis communibus P777 quondam: Me pellit féribere dmicitiaso. 63 CAP. 1 * MU L rcc Aarau Ec Lo m Ra T x e ESPECIE RAS v Saee SC SP NOI Mm E A UR e os RI RENE NGEI Me at ies [vé "X WO WT; WM WU 1291-9 PENETOmN Im INO RS - AD E. E E - nd h APO e tn HET TOP CREDUDE d pesi TN NNI RA - : as ^ , JR VITLMS PACON, * : , ue É. Mi K DEP 48 Car.xXv.DE CORRESPONDENTIA INSEPTENTRIONALES PLAGAS —— Cp NOM HO onto E -DeCorrefhondentià in Septentrionales .— pen *"Plagas. ; (cc RM 495 Nobili(fimi ; & meritorum laude vivit ; conjun&iflimus 54c5//2 quon- dam , Dz. D. Nicolaum Witte à Lilienau , Vit utrobique , hoc eft; tàm., in Mediciná, quam ftudio experimentali reliquo, Linguisque veríatis- I5 LIV ONIA porró exftitit, & etiamnum inagná cum nominis fui fimus , S. Reg. Maj. Suec. drchiater , €& Reipubl. Rigenfis PhyficusQrdinas riu. Huic quantacum I//o interceíferit , quàm fidelis & conítans confue- tudo , ex iri laudati ad Sachbfium literis fat prolixis, Gammarologiz an- nexis pag. 246. & feq. affatim liquefcit, In quam ( Gammarologiam) carmen prztereà. elegantifIimum ,.à J/rt/o fcriptum videas; teftem a- moris & integra fidei. 1$ Gui dur In ipam NOR V A GI AM, ultra Sveciatn, atque fic aliquan- tó propiüs Polariplagz , tandem fe penetrasfe cum calamo fuo SacL/fums in finum ; ut fic dixerim; Berge Emporii per totam Norvvagiam maxime principis , aut unici , ubi clarum $e Medicà ob peritiam, felicitate prafti- tit D. Tobann, Fridericts Treublerus ; Mud ex Ipffumer ad Sachfium re- latione doái(fimà colligo,quamAnnusIL Ephemeridum Cutiol.exhibet, Obfervatione 37. de mirá Fulminis vi ; & Fulminatorum cuya. | : Car. XXVI. De Correfpondentià per Germanie Par- ' tes, Alfatiam €9 Auflriam». | 2 Us àtot quafi itineribus feífi in Patriam noftram GER- RBMANIAM, redeamus; nunc quidem imprimis infiltendum effet affumte Methodo , & fufihs dicendum , queznam & . quanta paffim Pris eximii, maxime veró Medicis, cum $ac2/io intercef- lerit Co»fvetudo per literas, & quid boni; occafione hác aut ali , in com- modum Collegii noftri redundarit, fpeslvel ampliffima adhucfitfore,ut — | , impofterum redundet : fed hic. Sach/fz "tor familiares , clarifuüi nominis, tot in Societatem noftram benefa&tores tantamque materiam laudum, dicendorumque invenio; ut vel fola hac SacPfrane Memorie pats;in tan- t OCRUDNCM | : : | .. C.xxer. De Conséer. ern CenMAN, PARTES, ÁTSAT.ETÁUSTRIAM, 45 tum paginarum numerum facilé excretura fit; quantus eft 4 primo exor- . dio;ufque hac,dedu&us. Itaque condonate mihi,Fu/gezzia Patrie,Get» maniz ,Lz77in4 , te&ticis regnorum; ac imperatricis , Germariiz femper Augu(tz; condonate mihi, quotquot in hoc Literatorum | Choro deberem non fine amplo verborum contextu fiftere, Celeberrinz AMMacbaenes, & ex lis precipue Pos , qui five Prefidi munere in. bIpperiali. noffa. Natura Curioforum Societate magnificé ac pulcré fun- geris, five corporis hujus Nobili(fimi ZZjus£H aut Affoffores, Epbemeridum Curatores, College, Membra,unanimiter meritó conípirantiain conferva- tionem totius, & lztumejus vigorem, eflis ; condonate mihi , fivein hoc Apfo noftro Collegio, five extra illud ; conftitutorum quondam , fed bene tàmen eidem cupientium, & Secbfium Íeotfim in deliciis habentium, fe- lices obztorum Manes ,'fi quid vobis vel poteftatis velocii eft ; ullo animi inotu ad hzc terrena regredi ; perdonate mihi emzes € f/sguli, quod in veftri vel pteconio debito , vel recenfione a&orum (altem; fcriptorum, & munerum , fpecialitet veró Corzeffondentie , cum Phofphoro habite; praeconem nunc admodum mutum ago, & Orator exiftens minimé ido- neus in Syntaxi continuandá Sacbf/aze Memorie, non ire latius prefumo, quàm ut meris plerumque Nominativis uíurus ; me porro adítringams (ad prejudicium omne declinandum) erdisi Z/phabetico, hác conditione " tamen; ut quz utiliter aliás dicenda in prefens tranfeo; alio tempore; ac forfan brevi (ub alio Scriptionis titulo ; in lucem producenda fint ; ut tüm omnium Gloriis Veftris; per meamtenuitatem quoque; & plurium exfpe&ationi , tàm declarande peculiari mez in aliquos 7/e//r£zz obligas tioni ; quadantenus fatisfiat, lcs H . Cum A. Sachf/o itaq; quos amicitiam in Germaniá per literas colu- iffe; undecunque mihi con'tat;aut fübit memori, funt hi, qui fequuntur: In ALSATIA , D. Joh. /lbertus Sebitzius, Med. Prof. P. in Argen- totatenfi Academiá percelebris, liofpes quondam illius; ac Pteceptor amantiffimus , uti jam cap. 9. di&um eft. In AUSTRIA, D. Nzcelaus Wilbelmus Beckev.:, S.Ca(.Maj, Perfona àc Aule Medicus meritiffimus. | D.Tobias Czafthelius,e Lufatid oriundus, ejusdem Imperatorie Maj. Per(onz Medicus Excellentiffimus ; inque tam eximio pariterhonorum &fortis culmine conftitutus licet; veruatamen parcs Collegii penes Im- peratorem fttenué femper tutus. | D. Johann, Georgius Greifelins, Collegii Medici Vicnnenfis Affeffor, inque FOLE YAEUN, GPL IPAE UR T7 WEIT TABITM V 3M : / : [ : E e EE em SHIP er BS E LEES DO CP I TIPS YE PE INT DERART ESSE Ner OTT RES BIS ean jo C.sxVf, Conse». pER edis Piet M ET Tod s e eoi i Ixccr cxx c inque Academiá Vienn. Anatomes Ptofcffor planà infgnis. ER perícrus — —- tator quondam attentus pteciptarumioprolitadin i bae; Col. . lega Curiofus. ..- yes M D. Fridericus Firdinandus Wer, 4 Wartenbeng j lafituton um Med. Prof. Publ.Ordinarius;inArchigymnafio Viennenfi Ampliffimus. D. Georgius. Sebaflianus. ungius , jam. laudati Domini Illmeri quondamDi(cipulus, nunc Vir & Collcga, omnium calculo perinfigniter .do&us ac peritus di&us; (4tnzo I. &bemer. Curiof. obf. 69. pag. 170.) au£ — Sacbfüteftimonio ; ( inliteris ad me, 147 1, d. 3o. Augufti) Vir bumanif-- fimus, eruditiffimus, fammáque promtitudine exfequens, quicquid pra commodo Coilegii exíequendum ipfi datur ; adeoque intimus fuus ami- cus, quanquam nunquam fibi yifus; Collegii MediciViennenfis Affe — for dignilfimus , Anatomico fludio imprirais addictus ; Collegii : noftri | | Adjun&us; didus Podalirius. PI. Rev. Pater ; Mállerus ,S. Cef. Maj. Confeffionarius , multam fz- pé & magnam Nobis , in commendaadis penes Cefarez Collegii com- modis, benevolentiam teftatus. D. Paulus de Sorbait,lelga, Med, Pra&. Vienne Profeffor Primari- | us; & IpmperatricisVidue,Elcauore,Cubicularins acAul MedicusNobilit- fimus,Collega curiofus, Machaon dictus. : D. Laurentius Wolfftrigel Anatomes P'rof.Publ. in Ad ipee nenfi , iftáque arte; utreliquáMedicá, impenfe clarus, Collegioque no- fro jamjam initiandus , fedimmaturá morte raptus Vit, Domini D. Tut« gii (Ann. IL. Ephemer, pag. 449.) judicio; omnium (cientiarum genere inltru&i(fimus, Lingvz Italice, Gallice, Hilpanice, Latine , Gracg, ac patriz; peti itiffimus, Ehi lofophus ultra vulgus in vià Cartefianá ingenio. fifimus Chymicus expertifimus , Anatomicus & Chirurgus praclarif- fimus; Botanicus preftantiffimus : cujus fatum opinione citius feftina- E tum f«bre quadam malignà, proin. non obiter nos quoque, imo infignis —— ter]ugemus, ts Car, XXVII Incidenter de Gratià. CA. ARIS, Eo Auguflia Imagine , cum Catena AU ER, o fo transmifía, - Tw Viroruminfgnium benignitati jam; ut longe iius fe del bere , vel centies praedicavit , ore ac T Nofter Sacbfis,quamde- — — : da- JURE ^OCusxvir.IxerpesTER n£ cram. Casánís ; £r Aucusra Twáetxg. Ke, 8r -claratunt; in mentione cjus , fuorumque laborum; & honeítz totius Collegii intentionis;adIzvici/fznà LEOPOLDI aures ac pe&us translatà feliciter .adeó;ut AUGUSTISSIMUS .CI:SAR. non dedignatus fit; & throno (ublimi 2447effatis f4& demittere iterató peculiares Clementia fue adios; inanos ; fubjecti(Iimos ac devotiffimos fuos fervos, & fpiritum qua(i novum , novam vitam affare, emortuis peneá rabie priftini belli Mufis : ita nemo facilé mihi vitio vertet,(i quidem hicinterrumpam pau-- lumincopti catalogi feriem;& ita quzdamde GR ATIA CZXSARIS áníeram, ut tum ad aliquam Collegii gloriam autoritatemque, citra faftum; faciant, tum przfertim ad SazcZ/ium videantur ptz ceteris Collegii mem- bris; (ob labores etiam plané ftupendos, cumque difpendio tandem vitz; & feftinatá everfione valetudinis, ab ipfo conftanter impeníos) | pauló propius fpeGate. D» Ge Hoc modo itaque fe tes habet : Zpoitatorie offre ad celebetrimos Eutopz Medicos dire&z, Ep;//ol« ; nomine totius collegii Anno 1670. - edite, & Anno. Ephemeridum infertz; fpecimen primum, poftquam tempeftivé in au/am Cefaream pet patronos quosdam delatum eft , tam fingulari fortuná eft gavifum; ut $, Cef. Maj. dignata fuerit, illud legere; & Archiatris fuis legendum dare, — Nec nonZ eges Academia noftraCuriofe potteà fuo tempore charte pergamenz inícriptas, Viennamque trans- miffas , ab eadem $. Ce. 42j. clementiffim8 perle&as ; & oretenus ap- probatas fuiffe, S«cZfiuy mihi refert in literis; An. 1671. d 12. Augufti fcriptis. e Hinc gratiofiffimd pronunciavit; fi quzdam feleGiora nature at- . cana,inCimeliarchio Maje(tatis S. naturz ac artis operum rariffimi com- . matis utique in(tru&i(fimo, ex(tarent, unde labores Collegii noftri exor» | mati poffent, lubens velle concedere, utIcones inde ad Ephemerides transferrentut. — Et $ac//ffo noftro proptereà optionem obtulit, ut fi Vien- | nam vellet excurrere, ad perluftrandum thefaurum Cafareum ; & indi- | care; quz ex ditiffimo hoc Cimel/archio pro exornatione Ephemeridum | Germanicarum Curiofarum fervirent, clementi(Timé concederetur facul- | tas; aut, ut ex Medicis Viennenfibus notum aliquem fübornaret;qui the- faurum petveftigando; quz ex naturalibus maximé rara viderentur, an- | notaret : velle S. Ce: Majeflateze pet. Cafareum Sculptorem curare, ut ea xre incidantur, & offerantur. | Sed partim ob Praxeos amplitudinem, pattim, acimptimis ob gli- fcentem magis magisque adverfitatem QR itineri illi fe commit. tere, | r / ! | My oe Rum - j NS $^ C. xxvi. InctorNTER r£. GRAT. Casanis;gr AuctsTA IMAGINE, [ns PC Rd — M MHá— MÀ m — na Puri tere, autz47:z2727 CIESARIS. Gzztiam coràm fubmiffiffimé exofculati , o- ptimus P/of)borus,non potuit;ut preter illa; quzzfz. L'Ephemer. Obf. 16. hac de re habentur ex privatá ejusdem Epiftolá mihi con(tat, itaque provinciam hanc Douigo D. Jungio , cujus in pragreffo. capite mentio facta eft , amico [40 ac tatius Collegii fideliff/mo, commifit ; qmi lubens et- iam hoc onus in fe fufcepit, & (irenuam navansoperam, impetrataque Cefarea Licentia , quinque corpora naturalia imprimisrara, ex innume- ris aliis elegit; quorum Icones Ephemeridibus infererentur. Nec dif- ficulter quoque moxmox gratiam communicationis obtinuit : & z4/z/e quinque , petmiffu & fumtibus S. Cf. Majeffatis Niennz excufa , clemen- tiffimeque Collegio donate funt ; quarum Prima exhibet Crucifixum; ex crambes radice natum : - Ann. T. Epbem. Obf. Si&. CN . Secunda, Nomen Chrifti Achati maximo. naturaliter. infcriptum. ibid, Obf. uz, Tertia , B. Marie Virginis Imaginem, cum Filiolo;in (abterraneis, in : ferri minerá expreffam; 25i. Obf. 1... Quarta , Literam initialem LEOPOLDI, L, in fragmento Mas tris Perlarum; à naturà expteffam, & artificialiter dein; cum per» tinenteornatu, redactam ad Gentilitia Auguftilime Domüs Auflriace Infignia: 1572. Of. 11a. Et Quinta lapidem B»zoardicum monftrofum: I/;Zem OPf. ug. Agnovit has &celf/ffyzas. Gratiaft humillime Collegium, & teftan-- dz fübje&ionis & gratitudinis ergo, primam. auream Curiofz fuz: fédulitatis Me(fem foli SO:L I Illi devote aotuli ;» cujus propitiis calo» ribus erat vegetata. Nec difplicuit hzc oblatio :: Imo CJ8 S A R 4ynumiffum Primum» Mifcellaneorum. Curiofürum: , vel Ephemeridum aípexit clementiffimé, & inter medios flrepitus armorumac Triumfos, Augufto Vultu dignatus: eft rivulum do&rinz Phyfico-Medicz fele&&oris illum, cujus puriorac. excellentior quzdam pars , ex proprio Ipzperialis fpe Beniguitatis fonte» promanarat. VolvitqueactevolvitlI MP ER A TO R librumhunc , ut. Dz. Medici Aulici teftantur; cum: maximá complacentiá : Collegioque - CESAR Gtatiofiffimum Patrocinium promifit. De quout minimé omnium dubitare poffet C/azz/fozus Sacbfius , em. ce» Ipfummetob: Merita ,. Collegio indefinenter per plurimos annos MS » CISSAREA MAJ] B ST AS, fuafu. Illsffeiffzzi Comitis ab Here. "LE iod Ü [3 ELM X «CUM CATENA AUREA ; SACHSIO "TRANSMISSA. 59 ME sed — Herberflcin , torquevelcatend aurea , cumappensá AU Gl STA IMAGTI- NE , donavit ; ut mihi refert in literis , 1671. d. 21. Maji (criptis: fed non longé poft; ( d:evidelicet'12. Augufti;) hec infuper mihi narrat: Carz- na Aurea , inquiens , 2 S. C. Maj. zmibi donata , invidiam peperit yquaft seam ,uon Collegii, utilitatem quefivifjem. —.Sed Viennenfes Medici mea in- nocentia tefles funt , quanto labore bactenus commoda Collegiz vartis modis que[iertm , &c. — .. Sané nonaliá, quam pullicá Societatis causa , precipuus fuafor ex- ftitit , ut Agnus fecundus £pbemeridum Magnatum non alii ; nifi E/Ze » iterum 5$. C«f. Maj. ofterretur ,utfadum eft; humilliméque ad AUGU- STUM. Limeg adreperet fimili,ut prior, Clementi acceptione fecundatus. Promifitq; C GSSAR,majoris Autoritatis ergó,contrà quosvis malevolen- tium rictus , impertire Dip/oza aliquod ; cui utiliter obtinendo , Magzzf. & Excellentiff/ri Viri, Du. D. Czafthelius , € Dn. D. de Sorbait , Cofaves Medici , & Fautoves noftri agni , nullum non movent lapidem, ;, ut quzvis obítacula dimoveantur : & fumme confultum Ipfis vifum eft, - tertium denique etiam &pbezeridum znnum iisdem Protctiricibus Impe- rialis Aquile Alis fübjicete; ejusque Editioni clam ita acclamavi : IMPERIALE DECUS MUNDI, LEOPOLDE MONARCHA - HOS ETIAM FOETUS SECLIS VENIENTIBUS ADDE, Car, XXVIII. De Corrofondentià in Bavariam E? Bobemiam. Nterimut in viamredeamus ; ulteriorumtetraruin, quó nos A4]pPaberi- I Ordo Catalogi ducit, & Virorumin iis Celebrzum , Sacbffo per literas familiarium;hec circiter nomina mihi porró occurrunt, notatu digna: BAVARIA. In cujus parte Boreali Az7:2074; ibique Phyfi- cus , ex Hungariá anteà profugus , ut cap. 20. di&um eft, D. Martinus Chriflophorus Mezger exquifitiffimus olim in itinere 2. $4c5[/ amicus. Etc BOHEMIA. Ubi Excel. D. Tacob. Jobannes "Dobrzensky, de Ne« groponte;in antiquá Pragenfi Academia Profeffor Extraordinarius. — Adm. Rev. Dn.Pat. Adam Adamandus Kocbansky , Soc. lef. Profes- for ibidem Mathefeos ingeniofiffimus. Et Dz. Philippus Talducci à Domo fupremus Archite&ure Milita- | ris; in Regno Bohemiz; Przfe&us, Virin omni Philofophià experienta- - li exetcitatiffimus. : Haz CAP. "UTR. mw" Lex — £4, C.xxix. Ds Congssp. eek FnAxCON. IN Hawov. Cowrr.rrHasstaw,. 58 à . a aspe FDNIER- : Car XXIX. De Correfpondentià per Franconiam , in Hanoviae Comitatum C9. Hafftants. pz: FRANCONIA,prima Collegii Curiofi ; antiqua Germa- DENEDGRO GEM RENEUUM nz fidei , & continua etiamnum Comitatis omnis ,& culti Moris Se-. — des. Ibique; in liberá & Imperiali Rep. Svvinfurtenfi , Magnifi- cus quondam Excellentiffimusque D. 70b. Laurentius Baufcbius , ibidem natus, hinc Phyficus & Conful in hac laudabili [uà Patriá , Collegii Cu- riofi primus Motor; Fundator,& Przfes, laudabili exornandi fcientias de- fiderio ; atque (ic nontàm aliarum nationum exemplo ; quàm fingularum nece(fitate du&us ;; Curiofz iftius Argüs noftra di&us jafon. —. Magnificus item, Ampliffimusque Dz. D. Jobannes Febr , Kittin- genfis Francus ; Adjun&tus primüm recens fundati Collegii; binc Bau- fi hio in Phyficatu & Confulatu jamdi&o fuccedens dignitlimé ; inque» Przíidio Collegii , laudabiliter ejus curam gerens , utinam diu füperftes | dictus Argonauta. | | . . Nobilifi, & longe Celebrati(fimus D. 7oPana. Danicl. Horfliu, Gies- fenfis, Atchiater olim Darmftatinus, inque variis Germaniz Acade- miis Mediciaz Profeffor optime metitus, nunc diveríorum Imperii Prin- cipum Archiater, agensin Francofurtanà Republicá (in Arlazte mig. & à Scbavzo ad. Franconiam relatá)in Collegio quondam dictus Phoenix, Fau- torque meus plané &ngularis , & ferió mihi honorandus. EL V D. Elrat Schmidt Haslachenfis, Svvinfurti Medicus; & in Collegio Nature Curioforum Dz. Pref/d Adjun&us longé meritiffimus ; didus: Phaeton. D. Jobann. Sculietus inclytae Reipubl.Norimbergenfis Phyficus,of-- - ficinafum Pharmaceuticarum Vifitator graviffimus , Collegiique ibi- dem Senior,nec non in Academiá noftrá Collega Curiofus, 1 Et D. Jobann. Georgius F'olckamerur, Yaudate Reip. Norimbergen- — — fis Phyficus primarius; ac emeritus ; Vir rarz & J iffime Dod&rinz , ma» 4 db gnique proin apud exteros etiamnominis;precipuéinltalidjinque Col- — — legium Noftrumadmodum liberalis Fautor. in BN . Comitatus HAN ATI. Ibique D. Salomon. Resfelius , Silefus, Vit politi judicit, & multe eruditionis, Illuft. Comitis Hanovienfis Archia- Ecr , & Civitatis Hanovienfis Phyficus; $4c2//6 (in litetis ad me1662. d8.— d jinuat, |. T ad kg €». xxx. De CORRESPONDENTIA IN HerVETIAM, 55 janua. OMIM antiqua fide UE item ( Append, ad Ann. I. Ephe- merid. pag. 9. ) Amicus fincerifffmus , vocatus. E; D. Johann. Jacobus Waldfchmid , Pracicus Hanovienfi $. Inque HA SSIX ,D. Conr. Theodorus Luncker , Marpurgi natus , I- biquaPracticus quondam , dum viveret, & Academicus Curiofus. . idi CUGAPR XXX. .- . De Corropondentià in. Heloetiam... characentis ; (quondam ) Praüicus Bernz eximius; & Academicus Curio(us. Bt D. jobann. Jacobus W'epfer , Scaphufanus, in Patrià Pra&icus ; p: 'ogredimur in HELVETTA M. Ubi D. David Guilielrzi , Ba - Facu't, Med. Bafil. Affeffor ; idemque Anatomicus infignis, & edito prz- fertim de Apoplexiifcripto celebris. Cujus Carmen eruditiffimum hos nori fapremo 2. S4c5// dicatum , cum, quantum mihi liquet; lucem non viderit, fed ferius aliquanto Vratislaviam ; ideoque ab amici(fimo meo- D. Volgnadio ( kan. 1672.d, 24. Sept.) Kiliam mihimiffum fuerit; indi- gnum judicavi ; fi lentio premere, quin commodum potius ;ut huc in(e« féretur. Esf fua lux gemmis , 69 docfa Bononia Lumen Accendit Saxis quo velut Affra micant. Sachbftus illuflrat fcriptis y ceu Pboffborus orbem; Cara funr tefles , affduusque labor. Nature lufus , verusa mifiura latentum y Tefles , que cunctis , boe Duce , clara mitent.. "Terrificus Cancer. tefte , qui commoda Fita Nunc praber y. teflis uelloa Vitis erit. At Saxum infareit Renem y. Salfugine dir E Corrumpit aifeve Purpureum Laticem » Vifceía depravat ; Tenebr Te , Pbofphore, f'ufeant Spes perit obfcura cordes opis. At Mays non rapuit cuntiam Tibi , Pho[pbore, lucem? Eclipfis Mars eft , quam pia sens fubitt. Splendidius radios fparzit poft nubila Pbabus; UHorr ied tenebras ex ciprt alma dies. eiberei Pbabus Cancri dum frgna peragrat y. Dum gatilos Golles fforida Vitis amat y && C.xxxi. Dr ConaEsp. tu HorsaT. Lu sarET MtswtAM. | Dumque yhapéldtionds literis , cultusque decorus , Non finis merita , Phofhhore , laudis erit... Cap. XXXL.- | De Correfpondentià in Ho Jti — Lufatiam , € Mifgiam. N HOLSATIA vetó funthi: Í D. Cefo Grammius, Phyfice & Grece Lingve Profeffor, in Academid Kilienfi; Medicinz Pra&icus, non longé ante obitum in Collegium. receptus, Et D. géelLangelott,RegentisCimbrorumDucisArtchiater,quiColles gio noftro admodum honorifica Epiftolz de Tritu Auri dedicatione et benevolum fuum afte&um nuper demonftratum ivit. In LUSATIA D. Ebrenfrid Hagendorn Gorlizenfis;, in Patriá Medicinz Pra&icus ; Vit elegantisIngenii, ghavaque doctrinz; Acade- micus Curiofus. In MISNIA, D. Paulus 4mmaun. Ntatislavienfis, Medicine Profeffor , & Botanícus, CollegiiqueB. Virginis Collegiatus Lipfiz; A- cademicus Curiofus, Dryander di&us. D. Michael Etmüller, Medicine Pra&iícus ibidem; Vir feliciffimi In- genii, multequeScientiz, Academicus Curiofus. D. Melchior Fribe, Fridlandenfis Mifnicus , Ele&oralis Przfedture Haynovienfis Medicus juratus perquam induftrius , Academicus | Curiofus. Frider. Chriffianus Garmannus , Mattisburgenfis, Med. Lic. Phyfi- cus Chemnizenfis, & PrazfeGurarum diverfarum,Diftri&üs ejus, Medi- . cus; AcademicusCuriofus, Pollux diGus;maximé attentus, ad exornanda ArtemMedicam, inque eadem quemadmodum toti literario orbi egregia quxdam erudite fuz Pennz fpecimina, fic primum quafi eorum ; quod e(t de Gemellis & Partu numetofiore , perennanti D. Bazfcbz Fama, D. Febrio, Sacbfio, ac meo inter tantalumina,;obícuro nomini, Ann.1667. largitus: pro quo honore, publice 7zZz hic, Culrifrzie Goicon, a , ago gta- tias, utque prefentem SacZfrane Mortis Hiftoriam, donec melius quid of- feram , amicé accipias , Fe pana qualecunque ajzíóweev, imprimis rogo. D. fobaunes. Micbáel, p. m, Hateditarius in Bendorff, Med, Pra&. Pro» N - Cap. x xxt. De Connesp.IN Monav. PALATINAT.ET DmüSSIAM. 87 Profeífor in Acad. Lipfienfi , ejusdemque Decemvir, Archiater Electora- lis Saxonicus, & Ducalis Altenburgicus, quondam meritiffimus, ac im- meníe Medicorum Catervs per Chimico - Pra&icas Informationes fide- les, communis quafi Patens; toto orbe clariffimus. — Et D. Leonbardus llrffnus , Medicinz ibidem Profeffor, & Botani- cus, Collega Curiofüs ; di&tus Zephyrus , fed inter infatiabiles Flora fue delicias, ab annis aliquot hinc fublztus. C 4 r, XXXII. De Gorrefpondentià in Moravia, Palatinatum, £9 Prusfta Ls, ^ N MORAVIA : D. Tobennes Ferdinandus Hertod à Totenfeld, Ke- inim Civitatis Brunenfis Phyficus , optime cum Fratre de Collegio me- ritus, Collega Curiofus, di&us Orpheus. Et Patruelis ejus D. Marrb. Franc. Hertod, | Inclytorum MORS natus Moraviz Statuum Medicus Provincialis quondam; & AnnoI1655. praertim Phyficus Nicolspurgenfis, in Pefte curandá felix. In PALATINAT U: D.dibertus Conr.Langenauer, natus Uffcn- "bachii, Praéticus quondam WVeidz, Academicus Curiofus. In PRUSSIA : D. Jolanwes M eds , Phyficus Gedanenfis Ordina- rius digniffimus. D. Simon Scbulrz , S. Reg. Maj. Polon. Medicus; Phyficus Thorunit Primatius; qui Sachfium non fineingenti Literarii Orbis detrimento e vi- vis fublatum dolet, &nno Ephemerid. III. O/f. 145. pag. 267. "Et D. Georgi Segerus , Keg. Ma]. Polonizx itidem Medicus, Tho- runii Phyficus Ordinarius,Gymnafii ProfefforHonorarius celebetrimus » Amicus meus magnus. Qxap XXXHEL DeG orrefpondentià per.axoniam... €$ SilefZai.s. | YEN SAXONIA: D. Caffar Theophilus Bierling, Med.Practicus Mag- I] , Amicus Cutiofus. "D. Laurentius fune. ; Phylicus clatiffime Urbis Brunfvvicenfis cla- tiffimus.. Qrzo d * s Cas.g*yTtt.Dx Cog tas. ermSaxON, ETSILESTÀM, , — ÁoÓ caa -Qrtó de Grerike , Confiliarius quondam Sereniffimi Ele&oralis . Brandeburgenfis ; & Conful Magdeburgenfis, ftupendis Aerem dilatan- di; comprimendi, exhauriendi, Vacuumque ( ut putavit) in Natura de- - monfirandi machinis ac inftrtumentis , petac ultra Europam notus. : D. Chriflophorus Keilingius , (actoris in patriá Phy(icus ; & At- chiater Mansfeldicus, Collega , dum viveret, Curiofus,didus JEfon. Et D. V'alentiaus Andreas. Móllenbroccius , Etffurtenfis , ibique Pro- - feffor aliquandiu; hinc Reip. Hallenfis Saxon, Phyficus Ordinarius mee ritiffimus ; & Academicus Curiofus di&us Pegafus. Ia SIL ESI À : JVencesl. Maximilianus Ardensbach de Ardensdorff; Oppolienfis Silefius, Philof. D. Turis Utriusque & Medic. Licentiatus; M Ducatüs Oppavienfi. D. Chriflian Buckifiur , Atchiatet quondam Princip. Ligio. Btcgenf, Academicus Cutiofus. Sigismundur Griffus, Medicinz Licentiatus; & Phyficus Svvidni- cenfis ; peritá Praxi clarus. Andreas Grypbius , de quo Jam fuprà ( cap. 18.) aliquid di&um eft; Glogoviz quondam Syndicus Provincialis, Polyhiftorinfignis , & itis Tragico Poémate Vernaculo primus intotá Natione ; & admirandus. D. Tob. Tonflonu: , ille soAvuaO cu] ; Medicus ; Polyhiftor , Philg- fophus; & plusquam - Plinius aut Gefínerus noftri Seculi , Hzreditarius in Cibendotff, Senex ip(á € Canitie venerandus. Car. XXXIV. De Correfpondentià in .Sveviam , 7. 7 ringiam ,€9 VV irtenbergeufem Pica I: SVEVIA: D. Gregori Horfiiu, Qlmenfi is;inclytequePatriefuz- — Pra&icus feliciffimus "magni D. Gregorii Horftiii quondam filius , ac. 4 Succeffor dignus, Academicus Curiofus. D. Jobannes Pfautz , itidem Ulmenfis , & ibidem Practicus ; Acade- Amicus Curiófus; aft pariter ; ni fallor , mortuus. D. Lucas Sehrick; Reipubl. Auguftanz Pbyficus juratus. meritis- fimus, D. Georg. Hjeropymus Velfcbius , Patricius & Medicus Auguítanus ibidem Nobiliffimus, & Philologus infignis , fele&iffimis Obfervationi- bus Collegio transmiffis ; nobisinfigniter dilectus, Inter quas cum uni- us . Cxxxtv,Dz Conggsp.Ix Svev.TuuniNG. zr VinreNnERO.DucaTUM.. &9 us recorder, quz eft de Jafpide Cariofo (42r. 1. Epbemer. Curiof, obf. 54-) tali à vermibus reddito, cuperemex ipfo fcire; quo nomine fpeciali judi- cet, quod vermiculi illi in faxa fevientes, vocandi fint; an.Zpes, Sees, | ripes Ies , Sites, vel Mida ? lta enimcocteroquin habcetelegantiffimum, . meício cujus Poetz ; Epigramma quod libro amici infcriptum ; & vel à ON ^ XX. annis á me pro deperdito habitum , his diebus feliciter iterum ad- i 3 : | - inveni;& tantó diligentius nunc hac occafione ab interitu vindico: quam digreffiunculam proin, (faltem ob caufam modó di&am ) benignus Le- &or non zgré laturus eft,quin condimenti inftar vel refetorii habiturus, quo tzdium fibi excontinuato hucusque nudo Virorum Catalogo, quo- 'dammodoimminuatur. Epigmamma Anonymi ita fonat "i IPS Pi»xeaes €? Cormua; | ; Frumtnig SCIS ; TRIPS trbores ; IS Pura; SIS Felamina ; v Fabas MIDAS arrodere R - Naftuntur 4. quibus , folent, Nibil minus fic, A quibus Femnt iniquam gvetiam Con[al, Magifler && Parens , Tutor, Patronus , ac Herut , -""*XPES, SCIES, TRIPES, IES, SITES, MIDASzue babent fuos, 'Et D. Job. Ulricus Widbolz Augultanus, Phyficus Kaufbayrenfis in Svevià ; fidus olim SacA/io itinerum Achates. In THURINGIA: D. Job. Andreas Graba , (quondam) Mül- hufanus; Urbis Territoriique Erffurtenfis Medicus ; poflmodum in Pa- ttiá Phyficus, Academicus Curious, dictus Cephalus. - — b: - Augufti Hermanni, Medic, Licent. in antiquà Erffuttenfi Acade- miá Anatomes & Botanicz Profeffor P. Ordinarius. —— D.Georg. Chriffopborus Petri , Med. Profeffor Erffurti ; Archiater Moguntinus, & Erffurtenfis Ordinarius meritiffimus, Collega Curiofus, di&us Achilles. | D. Tob. Theodorus Schentk ( quondam) Medicing Profeffor in Te- nenfi Academiá long? celebratiffimus. r | Et D. Georgius Wolfaang. Wedelius : Sprembergá Lufatus , ante Me» dicusDucalis Gothz, nunc Medicinz Profeffor in Academiá Tenenfi cla- riffimus; eleganti imbutus rerum fcientia; & Fama augmenta cgre- Ji cu. gia - 6o C.xxxv, Ds Connzs?. cuM ANONYMO, ET ScRIPTI nujyus AuroRE,. gia jndies virtute fibi acquifiturus , Academicus Curiofus, dictus Her- cules. Denique in WIR TENBER G ENSI Ducatu D. Georg. Bab thafar Metzgerus , Svvinfurtenfis, quondam Adjun&us Collegiirecens - nati , & Americus vocatus fed ab eodem aliquanto poft recedens: Pro- fellor Medicinz primüm in Illuftri Gieffenà ; hinc Tubingenfi i, Medicus. magni nominis , etlautà fatis fortuna ufus, Car. XXXV. De Correfhondentià cum Znonymo , (0 Seripti bujus "Autore , addita Proteffatione eus es aliqua. - Uo ipfo concluderem adductum hucusque Cacilogupa eorumiog - $ cum quibus Curiofum aliquod Sachfio Commercium Epiftolicum exi(lit, nifitüimA N ON Y M1 cujusdammentio etíam facienda, me detineret tantifper, & me detinere haberem ipfe. - Ad 4monymum: enim quod fpe&at ; Virum Nobilisfimum ; Amplis- f imumque N.N. proteffione quidem non Medicum , polymathiá tamen infigni, & quadantenus Medicá , imprimis veró experimentali ftudio; Mathematico- Technico excellentem; & mirifice delectatum proin excz- t4t4 Ad quavis DeSacbfri indole , cum quo etiameminüs & coram ( datá occafione) eft familiariter converfatus ; quique Ephemeridibus noftris obfervationes aliquas , nil triviale fpirantes impettiit ; et(i fcribere prefu- mam , me & nomen illius , & muneris publici fplendorem, & Remp.in- . clytam cui cum magná meritorum]laude preeft, nominate citra errorem poffe, quiataman ignotus tantifper haberi vult , przftat ; voluntati £4 | Fautoris patéte , quàm gloriosá nominis fui oftentatione; injurius itt.» nosmet ipfos fieri , quo minüs impofterum ex foecundifimis fcientiz fuz. . ^ campis ,afciculos florum uberes denmietamus. De ze veró ; ut aliquid addam,legem mihi imponiítdulciffimà» . | Sachfani amoris memoria, & con(tans Viri Candor, quem fi ulli aliifz- pe per literas ; miht przfertim quam frequentifTime eft per epiftoliatefta- tus, quorum aliqua adhuc mihi fuüperfunt; olim forté edenda; eaimpri- mis , in quibus fimul curiose verfatur circa materiam aliquam Phyfico- Medicam. Acperrepetitas hujusmodi fcriptiones plan& amicas & ho-— .—- norificas ; effecit , ut trahi ab ipfo me tandem PEU ad dandum nomen Ca- Y SS (C43 ar 2 * fou ADDITA PROTESTATIONE EJUS ALIQUA. ^UE TN Curiofó Collegis , & concedendum An. 1664. fine ulteriore animi contro- verfia locum , invitatoriis literis ; przgreflo Ann. 1663. 2 No£il;ff, Dn. Elia Wchbzidio, Magnif. Dn. Prefrdis , Du. D. Febrii , Adjuncio , ad me miffis y | quàm pertinaciter etiam ante repugnaffem, tenuitatis mez confcius ; qui - medum Co//egzo preititi ullum officium utile; autlaudedignum. Utta. ceam, quod veluti qui Jutat in viam; Jurat in omnes incommoditátes viz; Itaprafenti(flimé videbam mihi in(tare A4gnosinis alicugus Poétici in -collegio affumendi periculum ; quod unumferé , aut imprimis, falvá Le- gum Autoritate ; profiteor , difpliceremihi, in noftre Societatis Legibus, "boná licet intentione à Fundatoribus introductum , nec ulli Extraneo- rum noxam inferens. Itaque ut Legibus tamen obfecundarem , elegi Agnomen pro metale, quod intimz cum P/of) bero amicitie ; & obícuri- tati (imul, quá impense dele&or , mex jun&im congrueret; páffusque» - hoc pa&o fum; quod mihi Mufz omnes , & Gratie condonent; me He- fherum vocari, Id quod fideliter monete, ob caufas peculiares; ratus fum... is De filentio meo diuturnioreinterdum conqueftus 2. Szcb/rur , D E- 11$ bone! quàm anxié anxium fuum animum explicuit , & promtus femper ad condonandum,longiore expectatione non ampliüs torqueri , blandiffime rogavit ! Dzmidiumaue fai me vocans in fuisliteris, Ann. - 1669. d. 1, OGobr. per Fidem noffram , ejasdem Anni d. rg. Februar. pera, Jfantlam Amicitiz me obfecrat, refponforias amplins protrahere ne vellem. TratlatumEpiflolicum de mirandALapidum NaturA,curiosà le&ione di- gnisfimum, meoque nomini infcriptum,ut me faltém magis magisque ad Societatem laborum proCollegio ineundá excitaret ; inter occupationes licet concatenati(limas, veruntamen Anno 1663. deproperavit feliciter. 3 adeo ut Le&or zquanimus nihil ibi extemporanei , omnia veró medita- - — tiffima, & quz laboriosé ante hinc inde notaverat ; ingeniose digefta de- prehendat, 3 LE] o * » LI ; Inque Gammarologiá paffim honorificam nimis mei mentionem., - faciens, meliquido in ruborem agit . imprimis , quando de Opufculis meis , nefcio quibus; loquitur , quz potiüis ab eo tempore hucusque cum blattis & tineis lu&ata meritó funt, lu&antur , & pofteà , maximam (ui "partem ,lu&abuntur, Aulusque fuit interdum; pro Imperioillo, quod amici in amicum communiter eft;EditionemVanitatum earum extorque- re velle, fzperepetitis admonitionibus , & tantüm non intimiils in con» fcientiam míhi penetrare, Sed plerumque ita "n excufare foleo: zu 2 illu é? CxxXv. Dr Conutsp.cuw AsoxYMO, rr $ctbTIBüJUS AUTORE, - ilud, quod ederem; momenti effet exzguz aut mediocris, aut magni. Si parvi; curtempus, chartas , & gratiam hominum inaniisiftis perderem? Simediocris , ita , ut non quidem proferrem , que manifeftó effent vel ab- futda , vel vilia; ingenium tamen & captum tantüm vulgarem teftarentur, nec quicquam furgentem ultra receptas hypothefes; utique non poffém. non videri ; de charta in papyrum fcribere,cujus generis homines oppido multi funt , fi ego etiam nenatus quidem effem, | Si vero sgagzr utique ; aut utcunque aliquid minüs triviale redolentis;in promtu ftatim adeffent -ociofaingenia; quz à diabolo excitata , omnis mali autote ; fub dubitas tionis prztextu hopeftz acliberz , non fine aculeis ac felle, continuó a- . rietentin Scriptum editum;& procul conftituti àChriftiano charitatis of- - ficio» erroribus ( fiquiirrepferint) condonandi; tanquam inclateícere - aliás non poflent ; nifi virus ex aliorum fcriptis fugant, ex intentata alie» nz Famzruiná , fibiMaufoleum Gloriz arbitrentur exftruere , & tenta» re Autorem , an feducendo ipfum ac irritando;ad confcribendam Apo- logiam aliquam , poffint à (vetis fuis ; cxteroquin fuavi(fimis Meditatio- - nibus, ad laudem DEI; proximique commoditatem dire&is; divertere 5 - id quod fubtile prorfus ; at familiare; à perquam paucis veró perípee &um, Diaboli artificium eft. Uttaceam; quod ;fietiam ullo infigni co« - matu in difciplináà mundanà poffem aut vellem arenam & calcem conve- here tàm lectoribus equis; pro exornandá felicis , fcientiz fuz fcená , quàm malevolis ; pro Theatro infolentiz fuz altiüis evehendo ; ab opero- fo tamen bene merendi conatu, non immeritó aliquem abfíterrere de- nique po(fit notatu perquam digna Sapzestiff/zni Regis vel indignatio vel ponitentia , que cap. 2. Eccleffaflici v. 17. exprefla;poteft legi. : ; Nihilominus Anno 1664.cumZarburgi agens, & nihil minus,quàm diu ibi perfiftere (eo quidem tempore) cogitans, inopinató tamen à No- bitif/mo Flerentiffena Reip.Senatu,pet nimis-benignam de me opinionem; - curandz Pefti publicé me przfigi paterer; diviniffimam nempe; & ne per fomnium quidem vifam aut cogitatam anteà vocationem ratus; adeo B. Sachfius nofter in literis, fuperreiiftius nuncioindoluit;ut peculiarem i ipfius & plusquam fraternam de vitá meá anxietudinem,vix po(fim eti- amnum fine lacrymz alicujus infultu; in memoriam mihi revocare. - Votoque interpofito petiit, ut fi tamen humani quid mihi eveniret, in iftà periculi plenáaleà, ( prout utique femel imprimis à morte pilum fal- tem, vixlongius, abfui) vellem curare; ut Meditatiunculz mez; fibieden- i dz, [ol l a. ADDITA PROTESTATIÓNÉ EjUS ALIQUA: —— € E E 3 Lad D * dz; concederentur : velle fimiliter, fi ipfe prior decederet; fe meo arbitrio deftinare füas : in literis, An. 1664. d. 12. Decembr. fcriptis. | Celeberrimi 7oz//ez? amorern An. 1 6 68. pofteà mihi comparavit; ! ttahereque me voluit in conívetudinem cum No£z/iffeno Domino Bebm, | — «Senatere Gedanenfium Ampliffmo , vetumque Collegii noftri non Fautore | . tantuminfigni, (ei Judice etiam callentiffimo; cujus jam füpra ( cap. 18.) | . &mementio f2&a eft : fed ex felicitatis hujus captu itinera quzdam illu | E mea, Sacbfitd, prafertim Mors, meexcufferunt. ! Utrem in (ummam contraham ; Jeudatz, nunc defidemtiflmi , mici, | ' €um animo calamus NUNQUAM fuit OCIOSUS ; cumque in iftà laborum nimietate, & fragili corpore, ipfe tandemfateri mihi(Ann. | 1671. d. 12. Aug.) cogetetur; vereri ; utoneri ferendo , eflet amplius par | futurus ; optare 5v (cripfit, Mein vicinià hzrentem, obeuntemque Adjun- |. fivices, partem laborum in me fuícipere: quorum przpondio utique |- füppreffus aliquantó citius fuiflet; nifiCoZege prefentes interdum ipfifup- | petias tuliffent, exemplo ftupende alfiduitatis moti. Ethucusque de 14:4 , quam Ipfe in iisdem litetis fic vocat; Eje Correfondenti4 , nune fatis. Vos Car. XXXVI. i | .. De Scriptis reliquis Sach/Ai, publice |. ! geafertm Luci datis. zo | H: Scriptis Sacbfiauis jam , h. e. Epiflolis perEutopam emiffis longà plurimis ; iti Differmztioni pererudite, de sir Lapiduim Natura, & An. 1664. editz , ut in przgreffo capite nunc dixi ; & illimemora- bili gemino opeti Gammarologie, 6 Aupelogripbie , de quibus fub initi- um prafentis Hiftorise actum eft; 2ddofequentia;quorum pleraque vel- ut con(tanti prorfus & inimitabili lubrepentium tedierum omnium pa- tientiá , inter quotidiana Medicae fuz Praxeos ; laborum Chimicorum, &. eevolutienis Autotum pené innumerabilium; concepit , ad Gloriam DEL, ad honeftos ac utiles ufus Le&orum & Collegii propagasdam ad polteros gloriam; ita piaculum foret; recen fitis aliquibus ; filentio pre- merealtera. Hecitaque etiam ex doáifimis fuis (criniis promanarunt: Ll. Peématz quédam fpatlim edita, Curioforum opulculis przfixa. 1n Poéfi enim fingularem elegantiam , promtumque acumen Oftendiff- , ex iisdemac aliunde; fatis liquet, — Voluitque ( qua fue erant fvavifimz | i | 2 Chati- 64 Car».xxxvt. De ScnIPrIS RELIQUIS. SAcHSII " Ld Chatites) in nuptias meas alteras certamen trium Dearum introducete; mammoíz Velte (/h, e. Natura) Minervz-prudentis, & amabilis Vene- ris: quarum lites Apollo ita componere debuiffet, ut Veflz nimirum & Palladi; horz diurne cederent ; & Veneri no&Gurna: Sed doloribus ca- pitis; negotiisque turbatus , ingeniofum hoc melos abfolvere nequit; uti ex literis ejus recolligo, Kal. Auguft. Ann. 1665. (ctiptis, II. Oceanus Mai eoi pARs A ae. Anno 1664. editus Vratislaviz, & Tb. Bartbolino illuftri dedicatus , (iveTra&atus brevis, in quo explicare fuscepit Analogiam Geocoími, & Anthtopocosmi, vel decurrentium re- cutrentiumque aquarum Oceani, terram rigantis ,.cum mari rubro Ho- minis , ejusque Palindromiá , ob unum utrobique fluxus principium (mare. "videlicet ». & cor ) unam eandemque Periodum ;unum obje&um; ejusdemque ordinis du&us vel vafa, efferentia, & inferentia. Per cu- jusmodi opufículum , exundantert fané oftendit, quantus ipfi effet fcien- tiz naturalium rerum Oceanus per omnes orbis literarii partes, ex Via- dro fuz mezque Vratislaviz deductus, | ll. Epbemeridum Curiofarum potiffma Pars colle&a, i inque ordi- nem digefta, cum Przfationum & Dedicationum Formulis, ni fallor. Quarum tamen Annum 11T. Typis impreffum , videre S;/2z nonlicuit: quin potius in hujus adornatione prafentes Epbemeridum Cutores Dg. D. Volgsadius , & Dn. D. 3enifres mile ftudium locarunt, edituri mox quartum itidem, magná cum Nominis & Sedulitatis faz laude: cum quo Tomo quarto, ni fallor, hec ipfa in publicumibit Z7//07;2, ab ipfi s& plu- fculis aliis,benevolé defiderata. IV. Ofirvationes Mz ifeellanea Pb co-Medice fele&iores , dno T. Ephemeriduminfperz : & nominatim quidem hz: 3 0f. i1;- Meffis Obférvationum Microftopicarum-. ; ex watiis Autoribus colle&arum ; in Operibus tàm Artis quàm Naturz, Mineralis, Vegetabilis ; Animalis, & in hac Infe&to- rum, Pifcium, Avium,; Terreftrium, & ipfius Hominis, re&é aut zgtius valentis : quam Meffem pramiffo erudito a: Mi- crofcopiis difcur(u aggreffus eft. Oif:7. Aurum Chimicum. Obf.zo, Confenfüs Labiocum, Faciei ac Uteri. OPf.27. Renes HumaniPetrefaái. Obf. 4$. Rspa Monftrofa, fieurá hominis. Qf, 72. Gammari. amari$SileGaci , diii es mira alia. | Ol. PUBLICA PRASERTIM Lucr parts. 65 Vetter ————— PM p 90. Aloe Silefiaca. Florefcens; de qua Cippum infuper i; elegantem addidit. o/f. 41. Aloe Chorz in Miíniá : quam itidem cippo. congruo - | cohoneftavit. OH. 9$. Mita in Barone alvi Stypticitas, Obf. iro. Fcetus extra Uterum. O/f.16. Radix , formá Crucifixi. Obf. 131. Aurum Vegetabile. Obf: 141. Atthriticorum Solatium, Lac. 0/f.142. Emplaftrum Antipodagricum. V. Scholia paffm , Obférpationibus adjecta , pto aliquá Materiz illu- - flratione, non Crifizanfam ad hzc ipfi dantibus aliquibus non-Medicis; qui libenter legunt, Hiítorias rariores exemplis parallelis confirmari. Scholia itaque Anno I. infertz, (unt bzc: Ad Obf. I. Bartbelini , De Conceptu falfo, Obf. 2. Wepferi , De Liene magno, 0f. 10, Petri Caffro De Remedio antipleuritico. 0/f.14. P De Serpente, intta Cervi Yenteieunm petre- j a&o. i Obf. iy. Segeri, De Anatome Pueri Phthifici, Obf. 2o. propriam, De Confenfa Labiorum, Faciei ac teri, O5f^2;. Baribolini, De Sirene Danicá. Of, zj. Hertodii De Periculofis Gravidarum Fra&uris. OLf. 26. Schenckii , De Cerebro Hovix petrefa&o. Ohf.2j. Jungii , De Matetid albá in fanguine. Obf. 29. Ejudem , De Lienemagho ; & duplici Inteftino ceeco. Of.3o. Mannagetta , e Affe&ü Cornute. Of. 3t. Ejusdem , De Polypo Cordis. QÍf. 32. Gjusdem , De Anatome Hyfterice ; & Mefenterio Scit- rhofo. 0lf.s;. Wolffirigelii , De Flammá ex Puteo, Off. 34. Febrii , De Pulvere rheumatico. Obf.sy. Caftrenfis , De Loquelá Mutis datá, O2f:56. Bartbelini, DeOvo pregnante. Obf. 37. Ejusdem , De Offium mollitie. - Obf.58. Ejudem , DeHerbá offifragá. QJ. 42. Segeri , De Embryone Hydropico» ad diis, . ". MoL fa CETT MORAN, Jj «^ TE 66 ; Ca5, 2x£VI. Dz ScniPTIS RELIQUIS Sicustt ; Obf. 44. Beckeri , De Lapillis Veficzfcilez, OLf.yo. Bartholini , DeSanguine verniimolos x "Obf. éz. Paterfoni , De Foetus in Uterumreditu. | Obf. 65. Greifelii, De Lapillis,é Venà cum Sanguine eje&is,- Obf. (6. £jusdem , De Lapidein abíceffu Hepatis, Obf: zo. Ejurdem , De Cordis magnitudine. Of. 75. Th. Barthelini , De Ctyftallo Islandico. Off. 77. Toh.Tacobi Pifani , De Flamma ex Ventriculo, Of. qi. Nic. Guil. Becker , Be Morte Aurifabri; ex levi purga- | tione. cx Obf. $3. Tab. Mich. Febrii, De Efu terum abfürdarur, Obf. $8. Móllenbroccii , De Mi&ione cruentá, —Obf 8p. Ejusdem De Mi&ione Chylosá. 0/f.97. Garmanni , De Mufco terre(iri. Obf.100. Mollenbroccii , DeFuturorum, ex partibus Corporis, predictione. OLf. 109. Ejtsdem , De Cato » pet os multeris exclufo. Obf. 122. Garmaumi , De nutrimento Bombycum, Obf. 125. Bartbolini , De MortaorumPilis. - Obf.1zy. Ejusdem , De Afello Hermaphtoditico, Obf. i35. Spilenbergeri, De Canthafridibus. Obf. 4» Tungit , De Antipathià ad Muficam. Obf. 55. Ejtsdem , De Antipathid à Navis maternis, - Obf. 57. Gavmanni , De Antipathiá Serpentum & Bufonum, 0f. 154. Ejusdem , DeScolopendrz innatá Luce. | Obf.14$ Ejusdem , De Experimentis Mercutialibus. VI Appendix (tota, vel quoad majorem fui partem) 4d annum 1, Ephemeridum,cum indice copiofo Rerum. VIL. Hifloria fuccintla 65 brevis, Ortus €? Progreffus S, R. Imper. 4ca- demie Natura Curioforum, ptzfixa AnnoIL Ephemeridum;inquáEffigi- — es B. D. Baufchbiz, Collegii Fundatoris; xri incifa, habetur; additisCrle- — berrimorum Virorum fuper Miícellanea noftra, Collegiumque 7z4jc;5 , przcipué ad ipfum dire&tis; nec non Co/legz Legibus , & d Colle- LI avum. T 4 VIII Obfervationes Mi Jrelawen fületliores, Anne IL n t iaia i CER. infirte; nominatimhz : i3 | Obf. 3o. Suppreffio Urine diuturna Calculo nonletbalis, - : oif X Pusrrcg PRESERTIM LuCIDÁATIS. €7 EM Mec rund HEB (NM 0^f: 69. Opium Venereum.». Of; ?5. Epilepfia Petiodicas. : 0:96. Oculorum fplendores,, Epilepticis fünefti. Obf: uz. SingularisSpica Hordei. Of. ug. Vulnus Capitis graviffimum , feliciter curatumz; - Obf.142. Calculus é Scroto prolapfus. Of. 252. Poma hybernaSilefiaca». IX. Scholia ad Obferpationes qvasdam , duno Ii. Epbemeridum in- ftriqg — Videlicethzc: A4 Obf. s. Bartbolini,de Officulo per Urinam excreto. Obf. 7. Wolffirigelii , de Anatome Tigridum & Leónum.». Obf. is.Pauli de Sorbait, de Venarum Regeneratione. Qf. 25. D. Scholtzii, de intutá per. Mercurium Scabiei Curs- tione... Obf. 2. Segeri de Lethali menfium fuppreffione, Obf. 27. Paterfonii Hain, de Experimentis Microfcopicis. 0f: 56. Mauritii Hoffmann , de Defe&u Cerebri. 0f. 37. Treubeleri , de mirá Fulminis Vi; & curá Fulmine ta- &orum.. Obf. 40. Spilenbergeri , de Officulo Cordis humani; humaná fi« -gurá. Obf. 47. Sorbaiti, de Venz fe&ione in Gravidis. Obf. 49. Ejusdeus, de Paralyfi, Frigidis curata. Off. 6r. Scholizii, de Phantafiá & Tetrore gravidarum, Fcetui noxiá. — Obf. zt. Spileubergeri ; de Priapismo poft purgans Medicamen- tum... "Obf. 72. Th. Bartbolini, de tribus Mammis. Qf. 74-6jdem , de Dente fuillo, in corporé per bienniumla- tente». Obf. 92. Millenbrocci, de Pilulis , poft annum demàm Vomitu tejectis. Obf. i03. Sorbait , de Bufone ex absceffu. OLf. 104. P , deImpotentiá ex Vulnere Capitis, ^f ug. Job. Paterfoni HUN de Auro Vegetabili; & Vitibus Auteis, K Qf. 124. j * HA TORIS NN. CX PRCROSREE m ID 68 Car. xxxvr. De SceiPrIS RertoQuis SacusiL&c. CXUGLIA umm Obf. 122. Segeri ; de Lipothymiá ex colapho. - Obf. i34. Scheltzii, de Tumore Abdominisfeliciter curato. Obf. 144. Franc. Mattb. Hertodii , de Panis Antipathiá. Qbf. 147.70b. Ferdin. Herdotii, de Vermibus Capitis. Obf. 155. Bierlingii, deSerpente; Vaccam emulgente. Obf. 156. Anonymi,de Curiofis qvibusdam circa Animalia. Obf. 158. Ejusdern , de Curatione Calculi Veficz. : Obf. 159. Ejusdem , de Vitá & Morte Animalium.s. Doy Obf. 6o. Bartbolini , de Molá volatili. Obf.ibg. Ejusdem , d: Cafeo Ventriculi ex Lace coagulató. Obf:165. Ejusdem , de Febre ex Imaginatione». OLf. 181. Dobzzensky , de Calculis Pulmonum & Ventriculi. Obf. iz. Ejusdem , de Morte; ex ufu Hellebori albi. OLf. 155.Ejtsdem , de Maturatione Perlarum. Of. igo.Hagendorni , de Vermiculis alatis Rorismartini. OLf. 191. Ejusdem , de perditisfimo in Feeminá feetore. Obf. 203. Petri , de Androgyneá Conceptione». Obf. zo5., Bierlingi , de Scerpione cocto, innoxié devorato. Obf. 2:5. Reifelii, de curá Arthritidis, per Verruce excifionem. Of. 216. Ejusdem , de Picá Mariti , loco Uxoris gravidz. Obf. zig. Ejusdem , de-Hydropis per Thermas Wisbadenfes cu- rationc. Obf. 219. Ejusdem , de Hydropis per Urinam hirci fanatione. Obf. 228. Volcatneri , de Margatitis veris Germania. Obf: 256. Wedelii, de Tefticulo uno. Of. 242. Hagendorni de Nucleo in Afperam Arteriam elaplo. X. Annotationes quadam , Obfervationibus Ani HH. Addenda, & ap- pendicis loco annexz ad Annumll. jam di&um, Ephemeridum, à pa- gi ná earum 292.usque ad pag. 408. XL Cratonis Epiffole III. anteà non editz; fed curá P£osphori , An- noll. Ephem. infertz , legendzque ibi pag. 5o. : CAr. XXXVII. De Scriptis qvibusdam ineditistàms —— Sacbffi , quam aliorum, penes Ipfum. - t yu ficut notiflimum eft, matricem Metallicam; ex fübterra- neis C.xxxvir.Dge ScurprIS Qursus naM INEDITIS TAM Sacustit&c.69 neis protra&am , etiam laudem mereri, etfi tota argentum vel aurum nonfíit: ita vifus eft Sac2fiu;, ad alia infuper animi monumenta pa- - randa, fe preparaffe, quz vero non confecit, & tamen oblivione tra- denda minimé funt, Hoc ceníu ftant duo fequentia, de quibus Zp/zz;- met tetantem audiamus ; hzcverba fcribentem ad me, Ann. 1668. d. 6. OGobris. A/iquoties manum admovenzm Tabule ,in depingenda. Politia Medica & Medicina Politica , feu de HarmoniA corporis humani €? Reipubl, qvoad confHitutionem , confervationem , curationem , quoad morbos ,frgna diagnoflica & prognofica,Chirurgiam 6 Pbarmactam. — Sedfuadent Amict, ut defiflam , quod labor Medicis non gratus futurus , nec 4 Politicis efliman- du. 4liüfraferunt , cum Jonflouo , modó ut Pancirollum de deperditzs t$ novis inventis , autorem concinnarem. | Bartbolinus meus aurem vellicat, ut demon[irem cum Paracelfo ,in bomine effe aflrorum motus , caudam draco- uis , axem polarem , imó quod prima fbecie abfardum videatur , in bomine bovem ,fagum , cupreffum , fimarsgdum s pulegium , vofas , violas €'c. Aliorum vetó Autorum Manufiripm , diligenter à fe fetvata, hec circiter funt; mihinota: | L Epiflelarum D. Dóringii €$ Semnerti familiarium Volumen, pto- priá utrinque manu fcriptum, quod fzpé citat; & meis oculis vidi penes Ipfum Ntatislavie, Quas veró demüm Spozie /7o Lugdunum concefías, eoque curante editas effe; jam fupra (cap. 16.)à me annotatum eft. II. Petr 4 Caftro, Medici Veronenfis , Obfervationes Medico- Pra- £lice , B. Sachfio, à Dno. D. Tilefio; Collega (uo partim communicatz ; & aliqvotiés in Scriptis fuis allegatz ; ex quibus Oceanus Macro-mi- crocosm, mihi faltem nunc in mentem venit, ubi videri poteft pagina; fupra trigefimam nona: i: : IIL Manufcripta item quedam D. Laurenti Scbolizii 2 Rofenau , Medici olim in Rep. Vratislavienfi celeberrimi, & ob editionem Operum Cretonianerum clari, innuente ipfomet S«c///o Ann. 11, Ephem. Curiof, Obf. 3o. pag. 57. Car. XXXVIII. De Diviniore Mortis Sachfiane Causa, : €9 Fato diverfo Collegii. . . llis pulcritudinem animi proin , fuperius fub finem cap. 3. & cap* 6. toto allatam , pertra&atamque hucusque in contextu continuo K 2 Íequen- 7a | Ds Divisions Mongris S&cHstTAm x Crush, — fcquentium capitum omnium. ecquis fat faperque non videt ? | Bt at acceleraffe extrema ipfius propterea vaftiffimum hoc; intiabile & ftu- péndum ob tot labores , erudize interna venuftatis, & per hanc; omnibus: in totá quafi Europá ; vi&uris equé , ac pofteris, aliquem ex Phyficá & Mediciná dulcedinis fenfum habentibus, ffa4zum,adeó in proclivi eft; ut. fimplicifta eximius fit qui capere hoc non poflit, poftquam videlicet me- liot » potiorque fpirituum pats;quibus ; tanquam organis, anima noflra: ad actiones corporeas obeundas, utitur, perenormesiftas tot lucubra-- tiones, animiquein tot curas & negotia intenfi diftractiones ; exhauffz; nimium eft, & tantillum eorum, quod. ipfi fuperfuit. 1in- infinitum. non patuit extendi, : Itaque hzc pro Exemplo ptorfüs illu(tri fufficere nobis poterant, ad: ftudia pauló mollius tractanda ; & ad inferviendum pto virili; (non ultra: vires) eáque animi moderatione; proximo, ne publice prodeffe cupidi; privatim cenfumamur ;.qued pofterius in nullà Mofis lege, velullocon- " fcientiz di&amine; ejusve vocatione interná; fcriptum eft. Sed & divinius quid hic fubeffe ; cur vidclicet eo potius; quo mor» tuus eft;quam alio tempore exftin&us,conflitutusque adhuc fat longé in- fta ingravefcens aliquod fenianr, & inter [urgentes Collegii glorias, pers tinaci ftudio quafitas, ex oculis noftris dimotus , Fz/eid/ffmus quondam Celi nofi vi Medico-Pbyfic | Phofborus fit extra controverfiam/omnem po-- no: & neíciens proptereà ; quid adverfi Seczezziz vore excafa eo lugu- bri przíagire debeam, culpare non poffum ipforummet malevolorum: quorundam judicia, exiftimantium ; inftitutum eoa nofirimagnam. calamitatem effe ex $4cb// morte perpeffurum. : Quodequidemnon ita intelle&um vefim; quafi plane denobis adum efie; intempeftivé judi- cetm , prout de Hanaibale prolatumieft, flante co ftetide Carthaginenfumy res, cadente cecidiff? ; ic enim mánifela contra vos omnes; IeZzfiris Col- lege, & contra Teimptimis, Maentf. Domine Prafes, Deoeine D.Febri , Ne ftraque continua in Collegium merita, forem injurius ;benigné tamen hocetiam mihi dabitis , queniadmodum ruente zdificii columná qua - dam pracipuá non neceffarió quidetn cadit, pericli tatur tamen; &.,-da- mnpumnon leve petcipit tota domus ; ita ex immatura anorte. wdjunlti Meritiffmitotius Collegii progreffus non leyiterfufflamipari: aut quem. admodum catena, ex quàm, firmis etiam annulis contexta eft ; roboris partemamitrit, (i unum tollas ; ita difceffüs Sacbffi nofiri cfficere üt micro ác damnum pertineat ad ottines. Ipmsiib195 emu d Lu f IQ» .^Ét Faro DIVERSO Corfigif" 7t" TERN TONER RR m — LÁ us Produxit I; renzeó , (& quomodo potuiffct'altius») ut defideria no- ftra; pro Autoritate Collegio majore conciliandá; inciperent; inter Gra» tias LEOPOLDI CESARIS de t«diis quibusdam & difficultatibus pri« -- finis ttiümfare. Quàm gratiofa dein erga Collegturi propenfio liaut m inEsi- sentifmo Archiepifcopo & Elecfore Moguntino deptehenfa non adcólongé: fuerit idem mihi fecit GL, Sacbfiusr, in literis, An. 1668. d. 6. d feri- ptis; Avchiepiftopi potro Sitabipiska ibas Bai patiaenitum Socies 77:i ut lucraretut; Serezizzr Illius Gammarologiam dedicavit, & patro- | ciniumutique aliquod Seimpetraffe; 1665. d. 8. Wyetemb?. mihi fcribit, |^ Et efficaciter demum ( quis neget ? )ad Obfervationum communie cationem de vatiis nature lufibus variis ac raris morborumcafibus & medelis;jinventisque ingeniorum folettium, non Medicos folum, intra 8 extraCollegium;fed Literatos multos alios, Heekatnoue amantes, eosg; -non intra diftri&us folum & circulos S. Rom. Imperii; Regnaque Hare-- ditatia CJSSARIS;agentes ; i fed inaliisinfuperEuropaDitionibus acter- |. fis; plerosque magni nominis, irréquictà literarum füarartiinduftrid in- | vitaeit;ut preterobfetvationes ipfasmiet; magnas numero ips fimul zotiConfortio Noftro judicia aQus fit ; defunctus, it cribere mihi liceat: officio cujusdam Tritonts in, Oceano Argonautico, de quo Neptuni ar- migero & tübicine, fic canit OviZim lib. 1; Metamorph. fa ib. io. v, 2t fequ. Ceruleum Tritona vocat; coutbagut fonanti In]irave jubet fuifusque ; € flumina , freno Iam revocare dató : Cata buccina fümitur dli Jortilis , 1n Lett qua turbine crefcit ab am * 'Buceina, qua 1n medio concepit ubi Ara ponto; ei n poce replee fub utroqe jecentia Pbebo.: CORE AA Aen. IA Jonpedimenti Collceii Fgusdem. S quid dicemus amolius ? Exftin&tus ; beu ! exfin Gus in ipd fpet aoltrz Aurora. eit Iniüdiffimus no Ofter P hof borur Solum quidem polt fe 1clinquens,. fideque pracipue magnitudinis , hon di ge fore ve- tuntamen, X y lactymabih ifüidefia ier10; tie 5unquamanteà fibi fint» torum ftifficem, agb: fucendi ac pi t«lucend ifinem fecit Dn, 13 -»- Ke à G3 xime 72 - Ca». xxxix. Dr IwPzpiMENTIS Corrsort Ejusprw. ximé experimur , quemadmodum quzvis aliain mundo fuos habent or- . tus , occaíus, progreffus; regreffus, incrementa; decrementa, fplendores- que aliquos aliquandiu , hinc Eclipfes : ita Academiam quoque noftram. defun&o pridem Magzifico Domino Bauftbio, defun&is Collegis hinc inde, defun&oque ante fefquiannum .$2c2fio , ut plures focietates alias, fatali quadam vertigine rotari, prout Academiz noflrz fors utique nunc hz- fit in primo quafi limine; nunc vifa eft paulum refpirare ; nunc iterum in- clinationes fenfit, &€ quzdam OBSTACULA five quod Magnates € Principes , fine quorum, Munificentiá friget Acadeinicorum induftria; aliquandiu à Mufis , per nece(Titatem regiminis,aut fponte,ad alias curas avertuntur, & Mars przcipué , vel belli metus; & nonOthomannica fo-: lum ; fedipízmet( pudet dicere) Chriftianz quedam Erinnyes, in The- atro Europz ludum facientes, Minervam cum Mufis pellunt in exilium, Atgoque & Cerbero pejus labefa&andz libertati Germans invigilant : frve quod Patronorum 65 Fautorum liberelium abundans quidam nobis de- fettus fit , & membra Collegii grave ducant; multum de fuo tribuere, ut Bibliopolz faltem ditefcant ; unde fit; ut fiícus araneis fcateat, non num- mis, ad literas ceeteroquin hinc inde dandas accipiendasque , ad ama- nuenfes & emiffarios alendos; & experimenta praefertim facienda, ma- tériasque cum fupelle&ili varià comparandas, neceffariis : fpe 2404 za- levolorum etiam,cum efficacià aliquà; nos quandoque premat zzaledicen- ti4, inter quos veró parum curamus latentem Rofeo - crucianum quen- dam morofum fenem, qui nequaquam ab ullo noftrümlzfus , C u RIO- SOS tamennos, FURIOSOS nominare aufus eft;& Com:tis Cafía- rei titulo ornatus, maledico ifto & malediGofcommate contaminare przfumitzpregrum aliquod beneflumCollegium, à C E S. MA]. SACR A meritó illi; ficut nobis omnibus habendá, tàm clementi(fimeé probatum, Orlando fuciofo itaque infinities furioffor; five quod. Bibliopole plerumqueg nifi ex noftris lucubrationibus impenfius diteícant, won fiut ex voto noflri, amantes videlicet non gloriam nof(tram; fed propriam crumenam : f/ve quod Collegarumipforum ft quadam difiratiio , in locadiffita ; nefcio; an in cutas alienas interdum etiam, debeam dicere, cum przfítet, erudite co- ram & curio(é derebus utilibus confabulari, fiitahaberi poffit. Uttace- am quzdamalia, quotum velu(us, vel non-ufus in uniuscujusque qui- mos DONE dem manu eft: quomodocunquetamen,aut quotiescunqueea accidunt; —— NON SINE FATO .DIVINO funt. Quod ficut unicuique rei peculiares metas , ut initio dixi; periodosque conftituit; aut linquit: | ita ——— —— D Car.xxxix. Dg IMprDruENTIS Correr Ejusprw. I - ita non minus fcientias & artes , quàm imperia, interpofitis temporum fpaciis, de gente ad gentem transfert. Poflemque hic pulcré exfpaciari;& exemplisomnium Cofmofopho- rum utcunque celebrium,;ab/74z;0 usque ad noftra tempora,neSa/emoze quidem excepto , ex hiftoriz facro- profane indiciis fide digni(fimis pro- - bare, quá ratione non temeré aut cafu, fed indubié per peculiare DEI arbitrium, & occulta EJUS judicia fa&um fit, fiat quotidie, & porro indubie futurum fit; ut ne vel unicushominum nominari poffit, in quo requifita boni experimentatoris omnia concurrerint; & ingenium vide- licet aptum ; & memoria , judiciumque,& Polymathia;(przcipue Pyrote- '«hnico - Mathematico - Technica) & cognitio lingvarum,; & pietas, & moderationes animi Ethicz,& fedulitas, inque labore conftantia,& pere- grinationes füfficientes habite, & munditiei amor, & robur corporis; '£um ambidexteritate; & acrimoniá fenfuum ,-& xtas matura, & locus commodus , & tem»oris inutilesrapinz ab aliis nuliz, nec diftra&iones animi in curas alienás; & (umtus, & patrocinium liberalefuperiorum, & favoramans equalium , & amor obíequiofus inferiorum, vel minifiro- rum , & promta agilitàs eorundem ; materie tractanda nullus defectus, & fupellex omnis conveniens; acófficinz, & artificum opere, diverfis ex- perimentorum conatibus fervientes, & plutaalia, Quz fi omnia etiam tandem denique adeffent, non adeffet tamen longzvitas; rerum cogno- fcibilium multitudini refpondens. , | |. Imó quá ratione izzegra ctiam focietates jun&im mederi non poffint defe&ibus; qui in fingularibus individuis occurrunt; quin ipfe etiam; quo fervidius nafcuntur; hóc refrigescant citius, & tum maxime tantum vigere foleant quamdiu unum aut alterum focietatis membrum, prz ceteris laboriofum , fupereít; cadentibus iis impetüs priftini magna pars remittat;id etiam exemplis declarare przfumerem;& monftrare;quod meá qualicunque opinione; D'EUS fapientiffimus nolit, feftino quo- dam faltu fcientias perfici; ne flatufcientiz turgidi, omnia noftro ingenio, parum aut nihil glorizfüuztribuamus. Sedexempla funtodiofa; atque ad finemtendit prefens Hiftoria. Car. XL. De F'otis pro Eo,cum Claufulà ad Natura Curiofos. Quod e. 5 24 ^ aco E Cas xt. Dg. Vo T315.b»R 0 Éo; — $977 i pO, uod rellat itaque , » MagnificeDamine Prefes ,& Fos reliqui. Nobiliff- ui , Praclariff Inque Domin Collega , Fautores. e amici Eximii , ad Vosmeateditoratio, Fobis acpofleris debetur, quicquid hucusque pro confervandá AMeririffmi quondam nunc. B. Sacbfia nofiri memoriá ad prz(entém hiftoriam, ex documentis fide dignis, nec fine labore fideliter undique conquifitis,ümplici ftylo, & fine verborum [peciofo ornatu pro- tuli. Voluiffem offerreZz/i quid majus; fed per ingenii modulum pau- perem, & impedimentorum quotidie me. dillrahentium turbines-non po- - £ui.. Ac debuiffer fortaffis ia Laudes. Veftras »ptecipué deme fpecialiter bene meritoruarexcutrere;fed nolui , ne exteris Nos reddamodiofos, qui cogitaturi ex Symmac bo esfent, cafsá plerumque fide effe, qui jugitet fibi blandiuntur.Hoc potius leve munuículumex obligatione: inZos &Sacbfas mihi extortum, amicé tantisper accipite donec ad exhibendaamajuscu- M quedam; vires dentur. Nodaliffimas ptofe&o Menzes Veflms ac Nomindy »minimé debuit Dedicatio mea transgredi, «um tota a Hiftoria ifta maxime ..Collegii res fit. Servet Zos digi incolum nes & latá votorum omnium malla. efflu efites, ,qui per annorum millenarios totfervavit mundum! Gratiam fuam ad- fpiret toti nofiro Collegio; ad laudem illius & commodum proximi dire- &o; & tragicos quosvis imminentes cafus, publice nocituros ; potentet , avertat À dulci noftrá Germaniá, venerabilibonarum artium & ingenio- rum matre, ut diligenti(fimi paffim animi, aliquid pts pofteris; fine ma- gnis impedimentis porró moliri poffint. Et velut á tot annis, non per lufita amplius, autdecennia,fzdíecula — — jam numerandis, inconcuflas Imperiz Romano- Germagici habenas glotio- ofé digniffimeque tenuit AUGUSTISSIMA DOMUS AUSTRIACA, -— & fub 4guilinis Gratia Sua AL iterato literarum falus ftetit,exque vitam & vires receperunt : ita pro incolumitate EJUS perenni, & zternum.- felici Regimine, Vota. maxime feria nuncupamus : Vivatac floreat Invitliff- enum 8! Santium Germanice Nationis nofira 6 Imperiitotius Caput, LEQ- POLDUS! Vivat & perpes triumfet Potentiffmtu CASSAR. de Hydris & Draconibus omnibus, quotquot ex otci faucibus excitati; publica: liber- tati clam palam firuunt infidias !.& indulgentiffime Collegium noftrum protegat, ne exterz Provincie credere habeant, artium Ícientiarumque cultutas magis ad (e, quam Germaniarn pertinere; & magis, quam nos; de Coronatorumsaut alias Illuftrium Gapitum munificentiá glorientur, Vorgiatur nobis DEUS Patronos & Fautorcs hinc inde,qui Cip Ogie- -cuM CLAusuLA AD Narung Cuniosos, 222 CTUUUUROUASUUIUE QEDEMLuLQ uemesecs nececarecc etus emaee EuIUmunHA QuscxmUncuEen) Societati ferio & efficaciter bene cupiant; quos jam largitus eft , conftantes nobis fervet, atque pro benevolentia füá bene ipfis faciat! Convertat hoftes noflros , & ad meliorem animi frugem , reducat , quicunque ullo pacto hucusque conatibus noftris ho- neftis plané , acinnocentibus , imo (citra jaCtantiam ) piis, ob- ftare veruntamen penes Principes ; autalios potuerumt. Opta- vitque non fine causà P. Szcbfiu , & nosomnescum ipso opte- mus , ut ceffet fatalis quafiilla, & exitiofa nationum invidia. Vel, quod ad nos propius iteram pertinet , conculcatos premat D EU S potenti calcaneo technasSatanz , nec locum il- li relinquat , quorfümcunque invidiz primüm autfimultatum., philautiz , faperbiz , hinc diffidentix , odiiqueipfarumve in.» ublica ícandala erumpentium difcordiarum ac litium zizania, inter Collegas diffeminare velit. Et noftrum meritó etiam fit, technis iftiusmodioptimé maxime refiftere , nec ulla cavillandi aut exprobrandi dulcedi- ne credità, infernalibus aviculis, utin capite, imó corde & a- tramentario noftro nidificent , fedem quietis dare. Quinimo , nififavores forte, tolerantias faltem /mtra ColIe- gium mutuo exerceamus., quia membra fumus ejusdem corpo- ris; & mifere actum effet de zdificio , cujus nunclateres ali- qui, nunc trabes, nunc columnz & tabulz mutuo fibi infulta- rent. Cauíà communis agitur : juncis proinde etiam bra- chiis animisque , materiam -undiquaque pulcherrimam , ad ducendum indiesaltius altiusque artis Medicx theatrum , am- pliicandamque arcem humanz fcientix , conferamus ; ferio imo non ferió tantüm , quin & conftantereóenitentes , ut » juncto plurium labore paulo citius efficiamus , quod expediri nequit feorfim à fingulis. .Sicfata Societati advería corri- gere utcunque , aut mitigare quoad partem aliquam , da- bitufe | | L Inte- [em mé. - Ca». xL.Drg Voris PRO. Eo, rr VREEN AD: Nar: Cu. —— Interim m certó de officiofitate i in Pos 'meá períuafí , v abies . emnes € finguli , & , nifi grave Polis videtur, mecum in Mo 'zis juftiffimi partem reducti , ingeminate - "MEMORIA D: SACHSII. PENES NOS AC POSTEROS. ees SIT IN BENEDICTIONE! , dde Hurt Scribe. Kiliz Holfatorum , Ann. 174. d. 25. Julii StV.vd E d.6. Augufti St. N. guis Natalis erat Dua EUM : primus; : s dO: DANIEL MAJO R, Vratislavienfis, Phil. &Med.D.MedicinePrac, ^^—— K Linc Vlgntbin- iis . Profeflor Publicus. - INDEX —— Wenc. Maximil. 4rdenibach, c. ed Johannes dtr ifaber.c. (eto "Erafmus Bartbolinus. c.24. D. Ban: Calpar Baubinus. C.9. Ubris Atutetb e aetetotonen E po SPSPYR iir: QU GO OON [LOU zi N DE Ne 2T IROR u M, "quorum itibfilio facta eftin Memorià DC laná. xc D. Abrah. 2/zzbaum, c.g. Wigan Cap. 29. r | D. Procopius Benanw. c. 20. $.3. D. Johann. Agrícola. c.6. D. Paulus Z»rannus. c. 31. | D. Franc. Anton, Berardus. C.12. 4uonymus Curtofus. c. 5j. E | D. Olaus Borrichius C. 24. D. Franc. Bouchar dus. C. 22, dinomyzitus Furiofus, c.58.. Zinouymus Poéta. C, 34- 1 Abbas Aeurdeleriur, ibid. drchtzedet, c. 18. | Robertus Boyleu. C18. D. Chriftianus BecLifim. c. 33. | D. Daniel Bscrerius, Senior, c.2.14,16, | Daniel 2zcrerizs, Junior. c. L4. 16, Buxbornius. c, 8, GC un Carolus Atchidux Auftriz. c. 2; | Carolus Guftavus. c. 13. Renatusdes Ca»rej.c.x8. ——— | D. Petrus à Caffro. c. rr. 21. 56,27, D.Joham. Clauderus. c.g. Clemens. TX. Papa. c. 21. Chriftoph. Coleru. c.7.13.14. Coniezpolzkins Princeps. c, 18.19, D. Herman. Cerring:us. €. 16. D. Johann. Crate. C. 16.36. 57 D. Tobias Czafibelius, 3*2 D. dirifforeles. c 18. D. Matthias far. c. 16. dugufflani i Medici. c. 15. D. Laurentius Babfl, Co. Jacobus 24/4e. c. 15. D. Thomas Bartbolinus ibid. & c. 36.3 D. Johann. Laurent. lop C. I7. 23.1036:39. — D, Nicol. Wilhelm. Becker. c.26.36. Michael e5bm de Behntenfeld. c.18.35 Richardus de elepall, c. 10... Laurent. Bes. C. 1. Johann. BencKina. c. 14. j D. Martin. Bernbardus à Bernitz. C. 20 D. Cafp. iheophilus Bierimgras. e 3» 36. D. Dexyr. 6.22. D. Jonas Denrfcbllinder. c. X6. | D. johann, Dobritius. c. 16. D. Jacobus Dobrzensky. c. 2g. D Michael Dóringiu. C. 16. 22. 37; D. Jacobus Durandus, C. 10. T2 D. Joa- - vn IupEix VIRORUM.' Pure | D. jest Elmerus. C. 16. D. Joach. Georgius E/fzerus, c. a1. D. Erbenite, C. 20. D. Michael Ermáller, c. 5t. Adam Ezlers.. C. 22. F. D. Johan. Georg. Faériciu. c.n. — D. Adrian. Falcoburgius. C. 8. eco co c, H, ( D. Ehrenfrid. Hagedlisn. c2Ls6 rena: Georg. Hanckiw. c. 0 Hannibal. C.:8. Martinus Zarekiwr C. 16. 24 D. Mattheus Hel4.c.20. . * Daniel Heinfius. c.8. 53 | D. Johann. Henféus. c. 13. D.Joharin. Heunzemannus. c.14. Johann, Fechzerus. c. 7. Henricus IV. Rex Galliz.c.10.—— s D. Johann. Michael. Febris. c. 17. 18. | Comes de Her£erffein. c. 38.27. : 29.31.3f-36. 38. | Auguftinus Hermanni. C.34. | D. Cafp. Feldnerus. C. 18. . Franc. Matthias. Herted. c. 32. 365 Ferdinandus Carolus Archidux Au- | D. Joh. Ferdinandus Herted. Hee, ftriz. c.13. D. Otto Herniu:. C. 8.. Hippocrates, c. 6.1. 21. Ferdinandus I. Imper. c.16. Chriftianus Hofzannu: ab Hofmans- D. Georgius Frazck. ibidem. D Martin. Henricus de Frazekem. 9 — Waldau.c.18. fletn. c. 120. D. Mauritius Hofmannus. C. 36. : D. Melchior Fzi£e. c. x. .D. Johannes Hoppiw. c. 7. (34« .D Gregor, Horfliu, Pater & Filius. c. Fridericut , Holfatie Dux. c.g. , D. Johann. Daniel Hezffis. C.29.. Georgius Fárf/. c. 18. G. FRAME - Theodorus 7a4cobur. c.18.4 D. Johann. J«enifins , c.1. 18.23. 26. Petrus 7azardus. C. 21. D. Frid. Ferdinandus Z/zer. à War- tenberg. c.62.. D. Johann. gonflonur. c. 2»355437.. D. Georg. Sebaft, Jungiwe, C.26.27.36 | Juftelius. C. 22. : Auguftin. Gaiínzitiu. Ybidem.. Frid. Chriftianus Garmann. €. 31.36» D. Laur. Giesleru. C. 23e | Johann. Gebbardu. c. 7. Gonzzga Dux.C.r. D. Johann. Andr. Graz. c.3, D. Czfo Grammius. C. 31. Sigifm. Graffius. C. 23. D. Johann. Georg. Greifégus. C.26. 536 Andr. Grypbinr, C. 18. 33 K. D. Chriftoph. Keilingiut,. fx 5. Otto de Guerike. c. 32. | Athanaf, Kerchberus. C.21. (zx. 28. Guide Baldus, Archiepifcopus. c. 5.38 | Adamus Adamandns Kechansky. C. D. David. Gailielzi. c. 3o. | D. Johann. Kreüzmannus. C. 16. .D. Jet | D.Georg. Balth. Me'zgeru, c.34.. — IN MEMORIA SACHSIAN A, ———— y OERLITULIO E.) URÉMAPR OILS OCOEGmY TED | "s Ovidius. C. 38. D. Joel £angeloteus, c. 3r. P, D. Alb. Conr. Lengénaner. C32, D. Cafp. Packiffus. c.16. Leonold« Imp. c. 17.27.38. 40. D. Bernh. Paludanus. C. 8. Lo; o!dus Mediceus. c. 21. | Pancrolus. c. 37. Fortunius Lícetus. C, 12. Paracelfus. ibidem. Carol Eufeb. Licbrenfleimiu , Dux. | D. Gvido Patinu. c.1o. 22. €: 16; D.Johann. Parerfon Hain.c.2o. 36. Juftus Lzofrus. c. o. Chriftian. Franc. Paullizus. C. 24.. Johann. Jacob. £uckins. ibid.. p Georg. Chriftopltorus Petri. c. D.Chriftian. Henr. Lzja. c. 24 — | 34. 36. D. Conr. Theol. Lunc£er. c. 29. | D. Johannes Pfautz. c. 34. D, Mich. Ly/erus. C. 24. D. Joh. Pfeilius, c. 16... x : ; D. Joli. PZ/gramm. ibid. LJ Elias Major. c.7. D. Jolian. Jac. Pifanwu. c. 36. Zachar. Mansagett4 C36. D. Felix P/arerus. C. 9, D. Petrus de Marcbertis, c. 1x, Puteanuw Abidem. Maximilianu: Imper. c. 13. &, Maximilianus: 1. Imper. c. 16. | oriucepe Ragozzi, C. 20, Jal. Maz«rinus c. 10. | D. Rancbinu. c. 10, Mediceur Dux. c.11. | Princeps Razeviliur. C. 10» Francifcus Redi. c. a1. D. Martin. Chriftoph. Meczgerus, ct | D. Thom. Reinefrus, C. 8. 20. 285: D. Salomon Rczfeliur. c. 39. 36. D. Johann. Michael. C. 7. 3t. : Johann. Rhodius, ur NAE D. Val. Andr. Mellenbrocciu.. C. 33. 36 | D» Rindlfleifi b.LatincBucretius.vid.B. Elector Moguntinus. C. 38. | D. Johan. Riolanu. c. 10. D.Anton. Molinettus. C12. D. Guilielmus Aivz. c. 21. Theodor. Morertur. C. 18. D. Riveríus. C. 10. Henricus MZblpforr, c. 16, D. Cafpar Rumbaum. C. 16. .—— Pater MzÜeru. c. 26. D. Chriftophorus Rzméaum. ibid. | FOSC D. Georgius Rumbaum. ibid. Carolus Offredi. c. 12. Rudolfus, AI. Imp. ibid. Henr. Oldenburgius. C.23. Qu Adam Olearim. c. 8. Salmaftus. C. 8. D. Erid. Ortloézwus. C. 16.18. Salomon Rex. 35. 39. Ofivaldws. C.13. D. Rudolf. Sa/rzmanmut. C. 9. L 3 D-Petr. rd — Iupzx VigOonuM ix Mr Ms SACHS. " ^ "m M e D. Pett.Sancbinr. c. 10. 2 rD.Senedict.Sy/.— varie6, 12. — D. Andreas Szbare à Schattenfeld. ymmacbus, c. 40. C. I6. uns D. Scbaftianus Scheffer. c.1o.16. Phitupus Talducci à Domo. c. E D- Balth. Scbeidrrur, c. 16, ; ! D. Paulus Maria Terfaga. car. ^ ^ T Johann. Georg. Schen Kius, ibid. py Godotr. Tbilefius. c/16. 18.37. . Johann.Theod. Scbenukous c.34.36. | D. Johann. Frid. Tretblerus, C. «s i Ü Elias »chmidius. c. 17.29.35. Turnbeuftrus. C.M. D. Johan. $£6mi4im.c.32. Jii: 2f p. Tohan, Tacobus vaca D. Laur. Seboltzius. c. 16. 3. " J J p Xpfie d D.Lucas Scbrarkiu. C. 24. D. Johann. Scbroderus.C.9. D. Simon S-Julrz. c. 22. 36. D. Johann. Scultetia. C.29.— 7 D. Johann. Alb. Sebizzius. C, 9. ie D. Georg. Segeru. c. 32.26. Valleffar. C. 5t. eq D. Georg.Hieron. Velfibiur. c. 1. Me Veo ond COL A Fitrnvius.c. 18. D. Johav. Georg. Volekatterus, S Louer Tn ers men | 2926. -: een dniblurgenue e» D. Henr. Vollgaadius. c.t. 1é. 18.21. 2 1 Senatia. Vratislayienfis. c. 4. 7. p 2 36. 18. 38. "Mis a D. Daniel Sennertus. C:8.16..22237. lib. Ads? i Ee t i Societas del Cimento. c. 317 23 UU E Socittat della Crufca. ibid. F. aun. TX Societas 1 ondinen(is. c. 18.23. | D- Joh. Waleus e.g. | Ludovicus de Salzaniac. c.10. "D. Paulus de $2rbziz. C. 26. 27. d D. Adrian. Spigeliuas. c. 14.16. D. David Spuesberger.c, 20. D. Samuel Spilenberger, ibid. &, c. 36. D. Petrus de Spina. c.9 | D. Jacobus Zs!dfcb»nr4.c. 19. D. Georg, Wolfg. JFdelius. c. 34- 36. n Dl W'etffrns. C. 16. A RU D. Joh. Jacobus /^pfer.c. 30. 36. : | D. Daniel /;dboltz. c1.33. - | D. Johan. Uldaricus Widbolrz e ni D. Car. Spontus. c. 10. e 22. 37. 12. . 24 D. Johan. Sprembergerus. C.X6. D. Ni-olaus 7:tr, £j ayes Satius. Q.18. D.Laureatius J/vlfitrigcl.c. 26. x. 3D, Stupanus. C.9. | : TD. Sigm Msn. SHKoR & Jniote D. Calpar oucvur. c. 8. C. 16, UESEdNO I S L| MAUSOLEA | TRIUM PRDIERICORUM MEDICINA |... GVIDONIS PATINI , PHILIPPT JACOBI SACHSII RATISLAVIENSIS. | JOHANNIS GEORGII EASI FOROTIBERIAN ACCINENTE . CAROLO SPONIO, LUGDUNENSI, -— e. E y ve Ca TM. Au " Pc. NAM M NAE I 9 apo P WRRE ARE Qo xe i de vcoxs Qua Mu re ET iran ae E LAE) aor ELE X i AY M ed TOUT es disc - s. y E 4 i hy ES ES OU rue CATEAIe [r4] MANNDY y 31 errauyéiy jd- 39 Ee dr. éud'eyoc Moya Tos JU cd pay DeeTods osi. "oss. Suid verba; ubide M, Antenino, : Qd wA E eT Er — 1] | | MAUSOLEA | Trium Neotericorum Medicinz Procerum, GVIDONIS PATINI, Bellovaci, JOAN: NIS GEORGII FELWERI, Forotiberiant, PHILIPPI JACOBI SACHSII, | Menden 1s. | (6j | — NANI A. 1 f NM mihi, lex dura Fati, parturis moleftias, (Eie NaQuot SN um [emper advolvis mihi, i| RDum figillatim fodales fubtrahis fidiffimos, $23; A Sicque me fubinde mactas orbitatibus novis, Sven «4 Vix quibus fit par ferendis ipfamet conftantia ? es mihi ceffas & ipfi lucis ufum tollere? . Cur jubes tantis amicis , proh dolor! fuperftitem Effe me, quos plus ocellis diligebam propriis? Inter hos, fed maximé tresomnium lectiffimos; Nempe FELVVERUM , PATINUM, & SACHSIUM defidero; Nuper, ah! terrisademtos publicó difpendió. Occiderunt, occiderunt nobiles Triumviri ,: Fulgida ac ampliffima orbis litterati Sidera, Rara e Kara Jatrici fematüs totius miracufz, ^ ' ^ - Ac mei ipfius voluptas'fingularis sPONTZ, — ui, velut moerens àedon caritatibus fuis: Voce lugubii parentat fübter umbra populi; Intimorum accanto buftis, nec fatis fanus fremgoy | Luctibus fauallens amaris , ejulans creberrimé ,. Et Deascolumregentes impetens cenvitiis,, Quin ciens Manes amicos é locis, unde huc redux Nemo fit, RT MUE pertrahi nullus folet. At Enn fortaile Manes, (i foret fas, dixerint y Quid. facis, cerrite SPONLI? Voce cur nofimet tu& Immerenteis inquietas, atque retró pellicis? Cum tamen fruamur almà Numinis prafentià ,. Qua locum: nobis beaticopiz-cornu tenet. "Deinde eur Necetfitatis filiabus obftrepis , Juffa que folent Fonantis exequi juftiffima? Sicque nzniz querelis adjicis bla(phemias. Talia; 6 verendi &chatz, fubmonetis commodum; Nempé funt laxanda: frena. parcius. doloribus, — Qui, rapax ceu vultar, inftant, ac cor exedunt. mihi; Invidere ne quieti forté veftre judicer,. Aut vicem dolere veftram, quam fcio letiffimam.. Quin & abftinebo deinceps jorgiis inceffere Tres:puellas, penfa vitz quz feruntur volvere, Quippe cum felicitatis compotes vos fecerint, Terminum fatalem adeptos laude cum certiffima. Interim faltem mer ergo, nil vetabit, ut puto; n lenire lu&tum , quó mifellus Echecs Quód mihi tám dulce raptum fentiam confortium , & Ma:cimi folatii rem denegatam impofteram Unde cultor usque cogar effe folitudinis ,. Non fecus quàm fuevit effe turtur exors comparis. - — T | | | X 5 | pap In D. M. /.GVID. PATINI BELLOVACI Eos gs PATINE GVIDO, flere quem juvat modó, *- O mearum tot per annos fJlos neceffitudinutm ! Cui fidem cultumque fummum voyeram germanitüs; Sic ut unum cor & unus fpiritus nobis foret, Atque mutuis amorem paíceremus litteris , Qux jocis permifta fsmper praterebant feria: Unde larga gaudiorum demetebatur feges, Atque virtutum utriusque] mentibus celeufmata Suggerebantur , vigorem priftinum ut refumerent, Conticeícis nunc , AMICE; mortuus Lutetiz, Conticefcam Luguduni prz dolore feminex: Quippe qui Tuis folebam fufcitari afflatibus, Qualiter primó fub ortu Solis exceptans jubar , Ad fonos chordas coloffus commodabat Memnonis, Nec Tui jactura folum fauciavit SP O NIUM; Sentit ipfam Regiorum interpretum Collegium, Quod Tuz erüditioni femper affurrexerat : Jículapi fentit ordo , cujus audifti caput, Cujus & Tu jura contra fycophantam callidum Curià coram füpremà tam probé tutatus es. Quin & alma tota vulnus fentit Urbs idem quoque; Cujus incolas levabas mille corporum malis. Plangit agmen langvidorum nunc tuà carens ope. Exteri plangunt amici , cum tuis domefticis: Sed. potiffimum querelis gnatus indulget tuus, CAROLUS,typus paterne laudis expreffi iffimus, Omnium dives faviffa dotium magni ingeni; Qui ( nefas! ) lare é fuopte trufus irà Principum ; PES. M z Infti- ' Mox in amplexus ruemus,cum domum reverterit, "Regium quoque univerfum plangit auditorium; —— áp" nM QR US, Inftitores quat librorum exciverant calbmniós » In peregrino fatiscit , (orte Náfonis;' folo. Ah dies optata furgat , quá faventibus Deis: ME j Veritas claré patefcat innocenti Viri! MEL -, Et novum Paana noftra concinent Camaenulz. | Quod pependifle abs tuo ore, buccinare non piget. Codicum vis ampla luget, quam Tibi congelferas » Inque Mufzi capacis' clauferas. alveariis ; Ufui futura forté difpari longé Viro. Ue Pergerem lugere & ipfe, flere, ringi , conqueri ;. Tempora umbrarem cupreffu , vefte pullà. incederem, - Siquid hzc prodeffe poffent jam GeuoM d Talia autem quando cuncta conftat effe frivola, |. Nec DEI juffis oportet obloqui quenquam pium, nios Definamus ,ac PA T INI fic precemur Maunipus, . ^ dE Magne (emo , jamque facte compos Abraha B, Pax Tibi fit parta jugis, fit Tibi clemens DEUS, | Atherisque gaudiorum perpetim nectar pen TOM Bina Maufoléo at ifthzc carmina. infculpi velim :: AG E - Corpus beic jacet. PATINI, meme adim athent, Edere Fulgurat totum. per erben fAma vatA HMOHNHES. e d LEE Mortualis anni tempus profa monftrat fubfequens :- 2 4 Epitaphium Chronologicum.. GVIDoni.-PatIno. BeLLoVaCo. Carol. Vs; Spon. triftis. ponit. DICat. ConfcCrat. Er B Summa : DD. CGCGC; DLL VXV, num. h. e 1n 3 a Ti À E E ees E e , - M uui 3 A ^ Chip iuo | luigi COPEAN IL Ue E oco ltbube dw PHILIPPI JACOBI SACHSII WRATISLAVIENSIS. | | Aga Uns Phoebi facerdos, fcriba Naturz impiger; | Gemma vix ulli fecunda nationis Quadice, . Que velut pala xftimatur annuli Germanici; pu |! SACHSIUS, vitz peraetà fabulà denatus eft: | ] Si putandus eft obiffe , cujus immortalis eft Mens bonis (iecida tantis, utpote & choragio | Quinque linguarum füperbo, & omnium gazà ubere | Artium : quas inter alma principem locum tenet Ars medendi , juncta rerum curiofz indagini ; Queis velut duabus alis remigans Nofter , fua | Senía mandabat papyro plena,fucci & ardua ; | Quz ftyló delineare tàm politó noverat, . | Nemo non utinvidendum litteratus cenfeat. Teítis eft hujusce dicti lucubratio duplex, Plaufibus miris ab omni excepta doctorum grege » Nempe de facrà. Lyzr vite, deque gamarts 5 Ut nihil de luculentis heic Nozz; dicam quibus . Bina cMifcellaneorum condiit volumina : Nil item de CMerocofmi rioules , flo , amnmibts y Deque rebus pezrefactzs vi Medufzae aemuli , In quibus fcité exarandis vomerem trivit fuum. Quid tuos, A MICE; mores aureos nunc pradicem? Candidus quippe & modeftus omnibus prz cocteris: Dilizendz ftupendz; dedalea folertiz; | Jodecor non honorum, non opum flagrans fiti "Fam tenacis porró amorisin peritos ac probos, £ M 5 Nil VUES C SIUS PEL . Cogat, afpectuque vultus omnium dulciffimó : .Codlitum quó tecum , AMICE, falvus adjungar choro; ab. Nil ut ipfis denegare , quod cüpiffent; quiverisz: lade amabilis duibusvis contribdlibustuis, - [Curiofos rerum Epoptas cofmicarum intelligo] Sic eras, uu PHOSPH ORI Te nomine infigniverint, Phofphori, cui Diva Amorum mater unicé favet, : Inter aftra quód fit igne puriore praeditus :' —— Phofphori; quó nulla ftella gratior mortalibus; - Prodromus cüm mox futurz lucis effe fueverit. Phofphori, quem Chriftus olim przmii locó fuis In noviffimà daturum fe die promiferat: 'hofphoró quali brabeutes ille fummus Te beet, Chare SACHSI, perpetemque largiatur gloriam! . Me Tu quanquam carere Parca contubernió Haud tamen vetabit ipfa, quó minus memor Tui | isque fim , feramque circum imaginem mecum Tuam: - Quz mihi pervellat aurem, fanctum ut exemplar Tug JEmuler virtutis, utdue hinc emigrandum cogitem, - Clepfydra evi quando nobis prafüituta effluxerit, — — Et triumphaliab JEH O V E doner A GN O laurcá. Tale porró Sachfiang lemma tumba infculpitor: Heic Machaonis periti, S ACHSIY, fiphar jacet: ——— Spiritum manus JEH OV 4E fuflulerunt 2 polum L Viva feros ad nepotes fama perflabit Viri. — : Epitaphium Chronologicum. , PhiLIppo. IaCobo. SaChíIo. VVratlsLaVIenI.. CaroLVs. Spon!Vs. aMICo. integro. sVaVIqVe. LVgens, ponit.eX. Vot. pos Summa M. CCCC. LLLL, X. VVVVVVVVVY. TII. Hoc eft, 1672, PAN | | | Porunewewos v p In D. M. Jo HANNIS GEORGII FELWERT, FOROTIBERIANI. : Q Decus, FELVVERE, noffrum, terre honos Helvetica! * Abfit ut Te luce EerBm prorfus iudicium finami, Utque leffu noftra funus Mufa defraudet tuum, Altiüs cum pectori icón bzreat noflro Tua: Et quidem prohedrig ob jus, nonenim magis vetus Mi fait ;. quàm Tu, fodalis ullus, aut fidelior. Prima confuetudo namque rata nos inter fuit; - Dum Lutetiz falubrem primulüm (cientiam Haurientes viveremus in juventa limine. Poftmodum finceri amoris mutuuri nos vinculuti -Invicem fic junxit, ut vix firictius fratres liget. Invida autem fors ab uno feparavit alterum. Quando bellaces adire Te jubebat Sarmatas: Heicdue mox Te CA SIMIR O fecit innotefcere - Principi , qui fanitatis credidit caram Tibi: | Deinde Rex creatus idem, munere Archiatricó: Temet orfavit, diu quó Fundus es digniffim&. - Tandem is , favente eoeló , es na dels (etfi egré ) rudes "Abdicatis tediefis aulicerum AE nd Qui minus quadrare vite fandimonisz folent; In Forum Tiberianum , margini Rhenr adfitum; Quz Tibi JAN Oque FREIO terra natalis fuit, Te,tuósque rettulifi , viveresutliberé. Attamen non heic Tibi; Heros litterarie inclyte; Verticem Phoebéa rexit infula adverfus necem. Hei mihi, lethó occuparis, Optime Ó mortalium! Quid uid mihi fuiffe mentis creditis , dibubndes, Quindi cladis tàm nefafta &ditsiiatar- nunció 5 zi lllicó obrigefcere artüs; ftare fenfimus comas, - ; N [ , Sieque fauces obferaári, prorfus ut vo ueferit. TAX T ' "Párcé; quafo, parceParca, vel-daos fimül neca, ^ ^ ^ | Ne dies unquam fupremà feparet nos invicem. — . 5 Deferis me, Vir Amices ac ultimum clamas Vale: Audio, & reclamo totus lacrumabundus Vale, ^^. Siccine, ó Manes, abitis? evolatis , proh dolor! Ah moramini parumper , nam lubens unà ivero: Sat mihi vite peractum, lucis hujus fum fatur, — Integros cum vixerim jam fepties annos novem. Sed fero voces inanes, auribus Parce carent. - Proripit fefe Umbra pinnis dolus pernicids, —— Jamque coelis appropinquat, jam galaxiam fubit. Quid ftupemus hifcimusve? certé humi reptabiles. j^ Linquimur , fufpiriisque nitimur furfum vehi. Attamen fruftrà profedo, donec anruat DET, Arbitri vite necisque fumma Providentia. —'— Sic Elifius magi(trum geftiebat fubfequi, i Igniformibus quadrigis dum polum confcenderet, ^ Exe | Decidente atis coactus effe contentus togà. mL E Reftat heic, ut Chriftianó vota fenfu nuncupem: Umbra przítans , in filentum jam choro fpectabilis, Pax Tibi fit parta jugis, fit Tibi clemens DEUS, AEtherisque gaudiorum perpetim nectar bibas! - Epitaphium. Chronologicum. ^ - 1 Iobannl Georglo. FeL V Vero. ForotlberIano.. CaroLVs. SponIVs. aMiCo. fVaVT. Caro. pretIofo. I Vbens. LVgensqVe. ponlt. hIC, eX. Voto. Sum. M. CCCC. LLLL. X. VVVVVVVVVV. III, h. e, 1671. BUS UNS PS o. Corrigenda in F'ità fachfianá. p^s& 4. lin. 24. JErarii publici 44e dirigendil.32.1. hebdomadibus p. 6. 20.1 quod, utin. 1.25. negligamus; 126.1. 1n-ufüm. p.8.1.». Ldecennii p. ro. 1.24. 1. ficut ex tempéramento. 1 32. magnum. p.5.1.9.l. & exiis. p.25.1. 7. LIlluftris. 1.9. L.Vivos. 1.28.1. Lithoge- - . nefià. p.28. l.21.1. cap.1. $. 1.27 l.in Carmine. p.3o.1. 31. l. Segeffit, p.35. 125. . Curiofeque. p.37. antepenult l.pag.79. p38. penult, . necin Germanum. p 4o. L29. left. Uti p.42.1.22. $8. p.47 1.6. de altero. 1.22]. Sachfianià - p.48. 1.4. 1. fpesvé. p.49.1. 7.l.Becker, p 52 114. Obf. CXI. p.66,1,22. 1, Cantharidibus, p.67. l. 9.1. HHSREaR - va t 1 T 2 1 n ————————À N. SS SN